Professional Documents
Culture Documents
HR Manual 05
HR Manual 05
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 1
atmifrsdK;rif;
'g±dkufwm
vl@tcGifhta&;ynmay;Xme (jrefrmEdkifiH)
'DZifbm/ 2005 ckEpS f
4 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
aemufqufwGJ pmcsKyfrsm; 43
Ð vl@tcGifhta&;aumfrwD 45
Ð pD;yGm;a&;/vlr_a&;ESifh,Ofaus;r_tcGifhta&;qdkif&mobmwlpmcsKyf47
Ð pD;yGm;a&;/ vlr_a&;ESifh,Ofaus;r_tcGifhta&;qdkif&m
oabmwlpmcsKyfaumfrwD 50
Ð trsdK;orD;rsm;tm; enf;rsKd;pkHjzifh cGJjcm;xm;r_tm;vkH;zsufodrf;a&;
oabmwlpmcsKyf 52
Ð trsKd;orD;rsm;enf;rsKd;pkHjzifh cGJjcm;xm;r_tm;vkH;zsufodrf;a&;
pmcsKyfaumfrwD 56
Ð trsKd;orD;rsm;enf;rsKd;pkHjzifh cGJjcm;xm;r_tm;vkH;zsufodrf;a&;
Ð pmcsKyfaumfrwD ay:aygufvmyHktqifhqifh 58
Ð uav;oli,frsm;tcGifhta&;qdkif&moabmwlpmcsKyf 59
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 5
pmcsKyfaumfrwD 68
Ð !‡if;yrf;ESdyfpufr_ESifh tjcm;&ufpufr_/ vlom;rqefaom
ukvor*~¶Sdtjcm;Xmersm; 117
- trsKd;orD;tqifhtwef;qdkif&m aumfr¶Sif 117
- ukvor*~vl@tcGifhta&;qdkif&mr[mrif;}uD;±Hk; 118
- vl@tcGifhta&;Xme}uD; 119
- ukvor*~'kuQonfrsm;qdkif&mr[mrif;}uD;±kH; 119
- tjynfjynfqdkif&mtvkyform;tzGJ@csKyf 121
Ð tjynfjynfqdkif&mtvkyform;tzGJ@csKyf. vkyfief;pOf 123
tcef;(8) a'oqdkif&mvl@tcGifhta&;tzGJ@tpnf;rsm; 125
Ð Oa&mya'o 125
Ð Oa&myaumifpD 125
Ð tar&duefa'o 127
Ð tar&duefEdkifiHrsm;tzJG@ 127
Ð tmz&dua'o 128
Ð tmz&duefnD!Gwfa&;tzGJ@ 128
Ð tm&yfa'o 129
Ð tm¶Sa'o 130
tcef;(9) tpdk;&r[kwfaomtzGJ@tpnf;rsm; 131
Ð tpdk;&r[kwfaomtzGJ@ trsdK;tpm;rsm; 133
Ð tpdk;&r[kwfaomtzGJ@tpnf;rsm;ESifh tm;ay;axmufcHr_rsm; 138
Ð ukvor*~ESifh tpdk;&r[kwfaomtzGJ@tpnf;rsm; 141
tcef;(10) vl@tcGifhta&;}uD;=uyfjcif; 143
Ð vl@tcGifhta&;}uD;=uyfr_vkyfief;pOf 144
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 7
owdðyoifhonfhtcsufrsm; 173
Ð owif;a&;olrsm;ESifhawG@qkH&mwGifowdðyoifhaomtcsufrsm; 175
Ð owif;a=unmcsufxkwfjyef&mwGif owdðyoifhaomtcsufrsm;176
Ð owif;a=unmcsufa&;om;jcif; 178
Ð owif;pm¶Sif;vif;yGJðyvkyf&mwGifowdðyoifhaomtcsufrsm; 180
tcef;(13)awG@qkHar;jref;jcif; 182
Ð vlawG@ar;jref;&mwGif owdðyoifhaomtcsufrsm; 182
aemufqufwJG (1) tjynfjynfqdkif&m vl@tcGifhta&;a=unmpmwrf; 192
aemufqufwJG(2) trsdK;orD;rsm;tm;enf;rsdK;pHkjzifhcJGjcm;zdESdyfr_tm;vHk;yaysmufa&;
oabmwlpmcsKyf 205
aemufqufwJG (3) uav;oli,frsm;tcGifhta&;qdkif&moabmwlpmcsKyf 226
8 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 9
vl@tcGifhta&;.tajccHtcsufrsm;rSm-
- vl@tcGit hf a&;onf vlwikd ;f twGuf arG;&mygtcGit hf a&;jzpfonf? (Human
Right is inherent)
vl@tcGithf a&;ud0k ,f,I
l r&/ v$aJ jymif;Ir&? vlwikd ;f onf vlom;jzpfaeaom
tcsufa=umifhyif vl@tcGifhta&;udk &,lydkifqdkifcGifh&Sdonf?
10 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
vlŒtcGit
hf a&;toGiv
f uQ%mrsm;
(1) vltcGit hf a&;tcsKd @onf vlwOD;wa,mufcsi;f qdik &f m tcGit hf a&;rsm; (Individual
Rights) jzpfovdk wcsKŒd rSmvnf; tkyp f v
k u kd Ef iS hf oufqikd af om tcGit hf a&;rsm;
(Group Rights)&So d nf? xd@k jyiftcsKd @rmS vlwOD;csi;f ESiahf &m/ tkypf v k u
kd Ef iS yhf g ouf
qdkifaom tcGifhta&;rsm;jzpf=uonf? Oyrm- vGwfvyfpGmudk;uG,f,Hk=unf
cGifhonf vlwOD;wa,mufcsif; usifhoHk;Edkifaom tcGifhta&;jzpfovdk tjcm;vl
tkyfpktvdkuf usifhoHk;Edkifaom tcGifhta&;rsdK;jzpfonf?
(2) vl@tcGifhta&;wcsKdŒudk csufcsif;vufiif;taumiftxnfazmf aqmif&GufI
&aomfvnf;wcsKdŒudk aqmif&Guf&mwGif tpDtpOfjzifhaqmif&Guf&onf? vlw
a,muf. vGwfvyfpGmajymqdkcGifhudk csufjcif;cGifhðyI&aomfvnf; ynmoifcGifh
twGuf vdktyfaomausmif;rsm;/ q&mrsm;udk csufcsif;vufiif; taumif
txnfazmfEdkif&ef rvG,fulacs?
(3) tcsdK@aom tcGifhta&;rsm;udk 'Drdkua&pD vl@abmiftzJG@tpnf;tusdK;ESifh vlxk
tusKd ;pD;yGm;twGujf zpfap/ pdw"f mwfpm&dwyW ikd ;f qdik &f mtwGujf zpfap vdt k yfygu
Oya't&uef@owfEikd o f nf? Oyrm- vGwv f yfpmG oGm;vmcGiq hf akd om tcGit hf a&;
udk xdo k @kd oGm;vmr_a=umifh trsm;jynfot l wGuf rvdv k m;tyfaom tusKd ;rsm;
jzpfapEdik o f nf qdyk gu Oya't& uef@owfEikd o f nf?
(4) od@k aomf atmufygtcGit hf a&;rsm;udk rnfonft h ajctae/ rnfonft h a=umif;
rsKd ;a=umifrh S uef@owfjcif;r&Sad p&[lI owfrw S x f m;onf? xdt k cGit hf a&;rsm;rSm
- touf&SifcGifh/ ESdyfpufn‡Of;yrf;r_rSuif;v$wfcGifh/ u|efðyjcif;rSuif;v$wfcGifh/
taºuG;a=umifh csKyfaESmifxm;jcif;rS uif;v$wfcGifh/ jypfr_wcktay: ESpfcgjyefpD
&ifjcif;rS uif;v$wfcGifh/ Oya'a&SŒarSmufwGif vlom;wOD;tjzpf qufqHcHydkifcGifh/
vGwfvyfpGmawG;ac:,Hk=unf udk;uG,fcGifhwdk@jzpfonf?
wOD;csi;f tcGit
hf a&; (Individual Rights) qdo
k nfrmS tjynfjynfqikd &f m vl@tcGihf
ta&; a=unmpmwrf;wGif azmfjyxm;aom vlwdkif;cHpm;cGifh&Sdaom tcGifhta&;rsm;
jzpfonf?
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 11
trsm;tcGit hf a&; od@k r[kwf tkypf v k udk t f cGithf a&; (Collective/ Group Rights)
qdo
k nfrmS tkypf w k ck.tzJ@G 0if (Oyrm- trsKd ;orD;/ uav;oli,f/ rl&if;XmaevlrsKd ;pk/
'kuoQ nf/ wdik ;f &if;om;vlenf;pk/ a&$Œajymif;tvkyo f rm;/ vdiwf cl spo
f rl sm;) jzpfaom
a=umifh tjcm;olrsm;cHpm;cGifh&Sdaom wOD;wa,mufcsif;qdkif&m tcGifhta&;rsm;
udk cHpm;cGifhr&aom/ jiif;y,fcH&aom/ cJGjcm;uef@owfcHaom tkyfpk0ifrsm;. tcGifh
ta&;jzpfonf? tkyfpkvdkuf tcGifhta&;rsm;onf txl;umuG,fapmifha&SSmufay;&ef
vdktyfaom tkyfpkrsm;twGuf ay:aygufvmjcif;jzpfonf? tkyfpkwpk. tzJG@0ifjzpf
aoma=umifh tjrwfxw k af cgi;f yHjk zwfru
_ kd ydrk ckd pH m;&aom tkypf 0k ifrsm;. tcGit hf a&;udk
umuG,fay;jcif;onfvnf; tkyfpkvdkuf tcGifhta&;awmif;qdkjcif;yifjzpfonf?
vlŒtcGifhta&;[laompum;ESifhtwl trsm;qHk;wGJvsufawGh&onfhpum;vHk;rsm;
rSm vlŒtcGit hf a&;wd;k wufjrifrh m;a&; (Promoting Human Rights) ESihf vlŒtcGit hf a&;
umuG,f apmifah &Smufa&; (Protecting Human Rights) [laompum;ESpv f ;kH jzpfonf?
vlŒtcGit hf a&;wd;k wuf jrifrh m;a&;qdo k nfrmS vlŒtcGit hf a&;rsm;wd;k wufvma&;/ Edik if H
awmf. vkyif ef;pOfrsm;wGif vlŒtcGit hf a&;wd;k wufa&;vkyif ef;pOfrsm;yg0if taumif
txnfazmfvma&;/ vlŒtcGit hf a&;Oya'rsm;jyXmef;a&;/ ynma&;ESiv hf rl a_ &;tpDtpOf
rsm;wGif vlŒtcGit hf a&;&nf&, G cf surf sm;udk xnfo h iG ;f a&;wdŒk yg0ifonf? vlŒtcGit hf a&;
umuG,af pmifah &Smufa&;qdo k !fh pum;&yf.t"dym` ,fwiG f vlŒtcGit hf a&; csKd ;azmuf
r_rsm;tm; ta&;,laqmif&Gufjcif;/ jypfwif±_wfcsjcif;/ tm%mtvGJoHk;pm;vkyfI
jynfolwdkŒtay: zdESdyfr_rsm;udk umuG,fwm;qD;jcif;/ zdESdyfoltpdk;&udk EdkifiHa&;t&
wdkuf±dkufzdtm;ay;jcif; ponfwdk@yg0ifonf?
vl t
h cGithf a&; wd;k wufjrifrh m;atmif vkyjf cif;wGif vlŒtcGit
hf a&;rsm;udk w&m;
Oya'twGif; xnfhoGif;jyXmef;jcif;ESifh w&m;r#wI aumif;rGefaomw&m;Oya'pepf
xlaxmifjcif;om jzpfonf[k a&S;,cifu,lqxm;=uonf? aemufyikd ;f wGif tpd;k &ESihf
12 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
vl t
h cGit
hf a&;umuG,af pmifah &Smufa&;
===???===
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 13
vl@ordik ;f wav#mufwiG f rdom;pkEiS jhf zpfap/ tkypf jk zifjh zpfap/ vlrsKd ;pktvku d jf zpfap/
tv$mtvdu k jf zpfap/ Edik if t
H vdu
k jf zpfap aexdik cf ahJ om vlom;rsm;t=um;wGif tcGihf
ta&;ESihf wm0ef&rdS w _ @kd ukd vufcu H sio hf ;kH vmcJ=h uonf? a&S;a[mif; vlrt _ zJ@G tpnf;
rsm;t=um;wGif rdrt d ay: qufqaH pvdo k nfh yHpk tH wdik ;f tjcm;olrsm;udk rdru d pwif
qufqyH g[al om xH;k xrf;pOfvmrsm;udk vufuikd pf u GJ sio hf ;kH cJ=h uonf? [dELN a0'usr;f
pmrsm;/ Ak'b< mom a[m=um;csurf sm;/ bmbDv;kd eD;,rf;wd@k . [mrl&mbDukd 'Oya'/
c&pf,mef orRmusr;f pm/ tpPvmrfu&kd rf usr;f pmESihf uGejf zL;&Syt f qdt
k rde@f rsm; wd@k wiG f
vlom;wdk@. wm0efESifh tcGifhta&;wdk@tm; aqG;aEG;wifjycJhonfudk awG@&onf?
vlŒtcGit
hf a&;qdak om pum;udk 1945 ckEpS f urBmu
h v
k or*~ ay:ayguv
f monfh
14 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
Edik if aH ygi;f csKyf toif;}uD; (League of Nations)u wifjycJah omfvnf; atmifjrifrr_ &&Scd hJ
ay? tar&duefEikd if u H kd tzJ@G 0iftjzpf 0ifa&mufvmatmif raqmif&u G Ef ikd cf o
hJ nfth jyif
*syefEdkifiHu w±kwfEdkifiHESifh refcsL;&D;,m;udk 0ifa&mufwdkufcdkufjcif;/ tDoD,dkyD;,m;
tm; tDwvDEikd if u H wdu k cf ukd jf cif;wd@k ukd wm;qD;jcif;rðyEdik cf o
hJ nfh Edik if aH ygi;f csKyftoif;
}uD;onf 1939 ckESpf 'kwd,urBmppf pwifonfhtcsdefrSpI òydysufcJhonf?
Edik if rH sm;taeESihf Edik if wH um+idr;f csr;f a&;ESihf yÉdyuQwm;qD;a&;wd‹k twGuf }uHq pOf;pm;
vmcJo h nf? vlom;wdŒk . b0ESiv hf w G v f yfciG rhf sm;udk cHpm;cGi&hf o
dS nfh tcGit
hf a&;tm;
rnfolrSrw&m;ojzifh apmfum;aESmifh,Sufjcif; rðyEdkifatmif umuG,fr_ rsm;ðy&ef
awG;awmvmcJ=h uonf? wdik ;f jynfwjynf. tpd;k &wcku wdik ;f jynftwGi;f &Sd jynfow l Œkd
tay: vlŒtcGifhta&;csdK;azmufr_rsm; rusL;vGefEdkifap&eftwGuf wurBmvHk;ESifh
oufqikd af om vlŒtcGit hf a&; pHcsed pf EH e_ ;f rsm; owfrw S &f ef }uHqvmcJ=h uonf? ouf
qdik &f m tpd;k &rsm;taeESiv hf nf; rdrw d Œkd jynforl sm;tay: xdv k Œl tcGit
hf a&; pHcsed pf !H e$ ;f
rsm;ESit hf nD qufqt H yk cf sKyfEikd &f eftwGuf óud;yrf;vmcJ=h uonf? aemufqufwt GJ ae
jzifh urBmhEdkifiHrsm;yg0ifaom EdkifiHwumtzJG@tpnf;wckudkzJG@pnf;I vlom;wdk@.
vl@tcGifhta&;udk umuG,f&ef[laom &nf&G,fcsufjzifh 1945 ckESpfwGif urBmhukv
or*~ (United Nation) ay:ayguv f mcJo h nf?
1945 ckEpS w f iG f urBmu h v k or*~tzGŒJ }uD;udk zGŒJ pnf;cJ=h u+yD; tpd;k &rsm;ðyrl usio hf ;kH
=u&rnfh EdkifiHwumpHowfrSwf&ef t,ltqw&yf jzpfxGef;vmcJhonf? EdkifiHwum
vHòk cHa&;ESihf +idr;f csr;f a&;udk xdyg;aprnft h E &W m,frsm;ESiyhf wfoufI cGjJ crf;pdwjf zmr_rsm;
ðyvkycf =hJ u+yD; &efpusL;ausmo f nfh Edik if rH sm;udk ukvor*~u ta&;,laqmif&u G rf r_ sm;
ðyvkyEf ikd &f ef ar#mrf eS ;f cJo h nf? xdo k Œkd ðyvky&f mwGif Edik if t
H oD;oD;. ðyrlaqmif&u G cf surf sm;
onf vlŒtcGifhta&;tay: wnfrSD&rnf[laom t,ltqvnf; yg0ifvmcJhonf?
aemufydkif;wGif vlŒtcGifhta&;qdkif&m tawG;tac:onf EdkifiHtawmfrsm;rsm;u
qufvufxrd ;f odr;f xm;vdo k nfh wif;rmaomEdik if aH wmftcsKyftjcmqdik &f m t"dym` ,f
zGiq hf ckd suu f kd ysu, f iG ;f apcJoh nf? vlŒtcGit hf a&;pHrsm;jyXmef;vdu k rf o
_ nf tpd;k &rsm;.
jynfolrsm;tay: zdESdyfr_rsm;udkvnf;aumif;/ vlrsdK;a&;cGJjcm;csdK;ESdrfr_rsm;udkvnf;
aumif;/ ±du k cf sKd ;Edik cf o
hJ nf? wenf;tm;jzifq h akd omf Edik if aH wmftpd;k &rsm;taeESihf olwŒkd
.vkyu f ikd f aqmif&u G rf r_ sm;tay: Edik if w H um. 0ifa&mufpu G zf ufr_ odŒk r[kwf }uD;=uyf
r_udk vufcHvmcJh=u&awmhonf?
vlŒtcGit
hf a&; t,ltqonf acwfrED ikd if rH sm; pwifay:xGe;f &m Oa&myrSpwifchJ
onf qdkaomfvnf; ,aeŒumvwGif wurBmvHk;&SdEdkifiHrsm;/ jynfolrsm;ESifhvnf;
ywfoufqufEG,fr_ &Sdvm+yDjzpfonf? jynfolwdkŒonf olwdkŒudk,folwdkŒ EdkifiHawmf
tm%mrS umuG,f&eftwGuf txl;ojzifh ,if;tm%monf tcGifhxl;cHvlenf;pk
18 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
vlt
Y cGit
21
tar&duefz@GJ pnf;yHt
k ajccHOya' (1791 ckEpS )f US Constitution
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
jyifopf vlom;ESihf Edik if o
H m;wd@k .tcGit
hf a&;a=unmpmwrf; (1789 ckEpS )f
French Declaration on the Rights of Man and Citizens
t*Fvef tcGit
hf a&;a=unmpmwrf; ( 1689ckEpS )f
English Bill of Rights
vlt
[dELN a0' (Hindu Vedas)
Y cGit
12/6/2005, 2:11 PM
[mrl&mbDu"kd Oya' (Code of Hammurabi)
orRmusr;f pm (Bible)
hf a&;vufpJG
ud&k rfusr;f pm (Koran)
vlYtcGifhta&;ordkif;aMumif;
21
vlYtcGifhta&;ordkif;aMumif;
1993 ckEpS w
f iG f ukvor*~u OD;pD;usi;f ycJah om Ekid if w H umqkid &f m vl@tcGit hf a&;
nDvmcHwGif jyXmef;cJhonfh AD,ifema=unmpmwrf;wGif vl@tcGifhta&;a=unm
pmwrf;yg vl@tcGit hf a&; tajccHoabmxm;rsm;udk ukvor*~tzJ@G 0ifEikd if aH ygi;f 171
Edik if u
H wcJeufxyfrt H wnfðy axmufccH o hJ nf? xdrk #ru vl@tcGit hf a&;qdik &f m r[m
rif;}uD;±H;k wckziG vhf pS wf m0efay;&efEiS hf trsK;d orD;rsm; vl@tcGit
hf a&; tjynft h 0cHpm;
Edkifapa&;twGuf EdkifiHtpdk;&rsm;ESifh ukvor*~wdk@u OD;pm;ay;vkyfaqmif&ef
vrf;a=umif;rsm; csrSwfEdkifcJhonf?
1234567890123456789012345678901
1234567890123456789012345678901
1234567890123456789012345678901
1234567890123456789012345678901
tm&Swefz;kd (
Asia Value
1234567890123456789012345678901
1234567890123456789012345678901
)
1234567890123456789012345678901
twGuf v$r;f òcHr&_ adS =umif;qd=k uonf? tm&Swu kd &f dS tpd;k &wcsKd ŒwdŒk u xkwaf zmfajymqdk
aeouJo h Œkd vlŒtcGihf ta&;onf wurBmvH;k tm;v$r;f òcHrr_ &SEd ikd b f J oufqikd &f m Edik if /H
a'owdŒk . ,Ofaus;r_EiS hf xH;k wrf;pOfvmwdŒk tay: rlwnfI uGjJ ym;Edik o f nf[q k o kd nfh
tm&Swefz;kd (Asian Value) t,ltqtay: a':atmifqef;pk=unfu olr. a=umuf&ŒHG
jcif;rS uif;a0;a&; pmtkyfwGif ,ckvdka&;om;xm;onf? “jrefrmEdkifiH&JŒ'Drdkua&pD
awmif;qdrk _ wdu k yf x JG rJ mS vlŒtcGit hf a&; qdw k hJ awmif;qdo k aH wGygvmwmeJŒwòydief uf
ppftpd;k &&JŒ owif;pmawG/ pmapmifawGrmS vlŒtcGit hf a&;qdw k m taemufwikd ;f uae
tm&S&JŒ,Ofaus;r_/ xHk;wrf;pOfvmawGudkzsufqD;rJh wdkif;wyg; tawG;tac:w&yfjzpf
w,fvŒkd a0zefyw k cf wf/ r[kww f rf;w&m; ajymqdv k m r,fqw kd mudk óudwifwu G q f vdŒk
&ygw,f” vdŒk a':atmifqef;pk=unfu a&;om;cJo h nf?
tm&SvlŒtcGifhta&;okawoD Yash Ghai u tm&Sa'owGif ajymqdkaeonfh
vlwef;pm;tzGJŒtusdK;udk OD;pm;ay;aqmif&Guf&rnf[laom t,ltqonf oDtdk&D
t& vlwa,mufcsif;tusdK;xuf vlwef;pm;tzGJŒtusdK;udk ydkrdkumuG,f[ef&Sd
aomfvnf; vufawGŒwGif EdkifiHawmf.pnf;vHk;nD!Gwfa&;ESifh wnf+idrfat;csrf;a&;
twGu[ f I l ta=umif;jyum vlwef;pm;tzGŒJ . tusKd ;udk ydwyf ifwm;jrpfaejcif;om
jzpfonf[k qdck o hJ nf? tm&Sa'o&Sd Edik if rH sm;wGif vlwef;pm;tzGŒJ tusKd ;. ta&;ygru _ kd
t"du ajymqdkaeaomfvnf; vlwef;pm;tzGJŒ.b0udk taxmuftuljzpfaponfh
vGwv f yfpmG xkwaf zmfajymqdck iG /hf vGwv f yfpmG toif;tzGŒJ rsm; zGŒJ pnf;xlaxmifciG w hf Œkd
udk av;pm;vdu k ef mjcif;r&Syd g? Edik if aH wmfux kd yd g; aESmif, h uS Ef ikd o f nf[al om ta=umif;
jycsujf zifh Edik if o
H m;wdŒk . vlra_ &;ESiEhf ikd if aH &; v_y&f mS ;r_rsm;tay: tm&S&t dS pk;d &rsm;u
wif;wif;=uyf =uyf ydwyf ifrr_ sm;ðyvkyaf eonf[k Yash Ghai uqdo k nf?
,Ofaus;r_EiS hf aemufco H rdik ;f a=umif;csi;f rwlnaD om vlŒtzGŒJ tpnf;wGif vlŒtcGihf
ta&; qdkaomt,ltqonf qDav#mftyfpyfr_r&Sd[laom ta=umif;jycsufonf
jynfow l Œkd tay: wcsuv f w$ =f oZmv$r;f rd;k ouf a&mufapvdo k rl sm;. ta=umif;jycsuf
yifjzpfonf? vlŒtcGifhta&; t,ltqrsm;a=umifh jynfolwdkŒtaejzifh EdkifiHawmf
tm%mcsKyfudkifr_tay: jyefvnfar;cGef;xkwfvmjcif;rsm;/ EdkifiHawmftm%mudkyg
uefŒowfjcif;rsm; vkyfvmEdkifonf[k oabmaygufonfhtwGuf óudwifta=umif;
jyxm;jcif;jzpfonf? ,Ofaus;r_qikd &f m uGm[csurf sm;udk tajcwnfI vlŒtcGit hf a&;
qdik &f mOya'tcsKd Œtay: t"dym` ,faumuf,rl _ trsKd ;rsKd ;&Sad omfvnf; uGjJ ym;r_rsm;rSm
rqdkoavmuftao;tzGJr#omjzpfonf? udk,fvdk&m t"dy`m,fqGJ,lxm;aom
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 23
±d;k &m,Ofaus;r_ "avhx;kH pH[al om ta=umif;jycsujf zifh jynfow l Œkd &oif&h xdu k af om
tcGihfta&;rsm;udk rsufuG,fðyjcif;rSm rSefuefr_r&SdvSay? a&S;,cifu rd±dk;zvm
vlŒtodkif;t0dkif;rsm;wGif vlŒtcGifhta&;qdkaom pum;vHk;r&SdcJhyg? rdrdwdkŒ. wm0ef/
0wW&m;ESihf vdt k yfcsurf sm;twdik ;f vdt k yfaom,E &W m;wckukd wnfaxmif+yD; touf
&SifvkyfudkifaecJh=uonf? odkŒaomf ,aeŒacwfopfwGif ,cifuJhodkŒ r[kwfawmhbJ
acwfopfEikd if rH sm; ay:xGe;f vmcJ+h yD; urBmopfval er_ypkH w H &yf ay:xGe;f vmcJ+h yD;jzpfonf?
a'ood‹k r[kwf vlŒtzGŒJ tpnf;wckwiG f vlŒtcGit hf a&;qdo k nfrmS ,cifur&Scd o hJ nf
twGuf ,ckvnf; &Sdp&mrvdk[laomt,ltqonf rSm;,Gif;aom t,ltqom
jzpfonf?
tm&Sa'o&Sd tcsKd @tpd;k &rsm;uvnf; Edik if o H m;ESihf Edik if aH &;qdik &f mtcGit hf a&;rsm;
udk wkid ;f jynf. pD;yGm;a&;zG@H òzd;wd;k wufatmif vkyaf qmifaepOftwGi;f uef@owfxm;
oifhonf [laomt,ltqudk xkwfazmfajymqdkavh&Sdonf? EkdifiHom;rsm;tm;
Edik if o H m;ESihf Edik if aH &; qdik &f m tcGit hf a&;rsm; cHpm;cGiu hf akd y;tyfvu kd yf gu wdik ;f jynf.
pD;yGm;a&;zG@H òzd;wd;k wufru _ kd t[ef@twm;jzpfaponf [lIvnf; qkad vh&o dS nf? od@k &m
wGif Edik if oH m;ESihf Edik if aH &;tcGit hf a&;rsm;udk ydwyf ifxm;aomfvnf; pD;yGm;a&;wd;k wuf
vmatmif tmrrcHEikd af =umif;udk tm&Swu kd &f dS zdvyd ikd Ef iS hf tif'ekd ;D &Sm;Edik if t H jzpftysuf
rsm;u oufaojyvsuf&Sdonf? xdkESpfEkdifiHpvHk;onf EdkifiHom;rsm;. EdkifiHom;ESifh
Edik if aH &;tcGit hf a&;rsm;udk tm%m&Sit f pd;k &wd@k u ydwyf ifcahJ omfvnf; pD;yGm;a&;c|wòf cH
us+yD;aemufyikd ;f jynfow l @kd . 'Dru kd a&pD awmif;qdrk r_ sm;jzifh &ifqikd af jymif;vJc&hJ onfukd
awG@jrifEkdifonf?
vl@tcGifhta&;qdkonfrSm vl@*k%foduQmomjzpfonf? vl@tcGifhta&;ta=umif;
ajymqd&k mwGif vl@*% k o
f u d mQ wckv;kH udk v$r;f òcHajymqd&k rnfjzpf+yD; wckcsi;f cJjG cm;owf
rSwfajymqdkI r&Edkifyg? tpdk;&w&yf. wm0efonf jynfolwdk@. vGwfvyfcGifhESifh
pm;0wfaea&;zlvrkH _ ESprf sKd ;pvH;k tay: av;pm;&ef wm0ef&o dS nf? vlwa,mufonf
qif;&Jiwfrw G af eygu vGwv f yfru _ kd rcHpm;Edik o f vdk qif;&Jiwfrw G af eonft h a=umif;udk
wifjycGifhr&v#ifvnf; iwfrGwfr_rS vGwfajrmufEdkifrnfr[kwfyg?
vl@tcGifhta&;qdkonfrSm vlom;tm;vHk;ESifh oufqdkifygonf? ,Ofaus;r_wdkif;
wGiv f nf; vl@tcGit hf a&;ESihf ywfoufaom tajccHoabmxm;rsm;udk vufct H od
trSwðf yxm;csurf sm;&Syd gonf? od@k aomfwcgw&HwiG f ,Ofaus;r_wck. vufcx H m;csuf
wckonf vl@tcGit hf a&; tajccHoabmxm;rsm;ESihf udu k n f jD cif;r&Sb d J xdyw f u kd t f jiif;
24 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
===???===
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 25
Edik if w
H Edik if EH iS hf wEdik if t
H =um; qufo, G rf cDS rkd _ ydrk w
kd ;kd yGm;vmcJo h nf? omref jynfow l Œkd
uvnf; oufqikd &f mEdik if . H tpd;k &wdŒk tay: ydrk I kd =oZmoufa&mufvmcJ=h uonf?
xdktcg EdkifiHwumOya'rsm;onf ydkrdkta&;ygvmcJhonf? ,cifuEdkifiHwumOya'
rsm;[kqdkv#if yxrqHk;taeESifh EdkifiHrsm;udk&nf!$ef;ajymqdkcJhonf? EdkifiH[laom
pum;vH;k . t"dym` ,fukd rGew f AD 'D ±D kd oabmwlpmcsKyfwiG f “Edik if q H o kd nfrmS a&GŒajymif;
aexdkifjcif;r&Sdaom EdkifiHom;rsm;aexdkif&rnf? twnfwus owfrSwfxm;aom
e,ferdwfydkif;jcm;xm;r_&Sd&rnf? wnf+idrfIoufa&mufr_&Sdaom tpdk;&w&yfu
tkycf sKyf&rnf? Edik if w H um qufqaH &;wGif yg0ifr&_ &dS rnf? tjcm;Edik if rH sm;u todtrSwf
ðyr_&&dS rnf” [k&iS ;f vif; t"dym` ,fziG q hf xkd m;onf? ,cktcgwiG f 'kw, d taejzifh ukv
or*~ynma&;/ vlr_a&;ESifh ,Ofaus;r_tzGJŒ (,leufpudk- UNESCO) tjynfjynf
qdik &f mtvkyo f rm;tzGŒJ csKyf (tdik t f ,fvt f -kd ILO) ponft h zGŒJ tpnf;rsm;/ tjynfjynf
qdik &f mvGw+f idr;f csr;f omcGit hf zGŒJ (Amnesty International) uJo h Œkd tpd;k &r[kwaf om
tzGJŒrsm;yg yg0ifvm+yD;jzpfonf? wwd,trsdK;tpm;rSm vlxk(Peoples) jzpfonf?
ukvor*~ yÉdnmOfwiG f vlx. k qH;k jzwfcsuu f kd xnfo h iG ;f jyXmef;xm;onft h csuu f
EdkifiHwumOya'wGif vlxkudkxnfhoGif;todtrSwfðyvmonfudk azmfjyaeonf?
pwkwt Î rsKd ;tpm;rSm vlwOD;csi;f pD (Individual) yifjzpfonf? r=umao;rDu jyXmef;
xm;cJah om Edik if w H um vlŒtcGit hf a&;Oya'rsm;xJwiG f vlwOD;a,mufcsi;f pD. tcGihf
ta&;rsm;udkyg tav;xm;xnhfoGif;vmonfudk awGŒjrif&onf? EdkifiHwumOya'
rsm;onf tm;enf;olrsm;udk tumtuG,af y;+yD; w&m;r#wr_rsm; azmfaqmifapEdik f
vmonftxd tm;aumif;vmatmif wdkufyGJ0if&ayrnf? xdkŒa=umifh EdkifiHwum
Oya'rsm;onf rnfuo hJ Œkd &So d nf/ rnfuo hJ Œkd vkyaf qmifEikd o f nfwŒkd udk avhvm&eftxl;
vdktyfonf?
rxdyg;&[laom tcsuu f kd udik pf IJG tcsKd Œtpd;k &rsm;onf rdrw d Œkd Edik if w
H iG ;f &Sd vlŒtcGihf
ta&;tajctaersm;udk tjcm;Edik if w H Edik if u
H a0zefajymqdck &H onft h cg xdo k Œkd ajymqdrk _
onf Edik if wH Edik if .
H jynfwiG ;f a&;udk 0ifa&mufpu G zf ufjcif; jzpfonf[k apm'uwuf
avh&Sdonf? rdrdwdkŒEdkifiHtwGif;&Sd vlŒtcGifhta&; csdK;azmufr_rsm;udk tjcm;wEdkifiHu
0ifa&mufppfaq;azmfxw k cf iG /hf jypfwifa0zefyikd cf iG rhf &S[
d k qdak vh&o
dS nf? odŒk aomf ,ck
tcsdefwGif vlŒtcGifhta&; csdK;azmufr_udk ta&;,laqmif&Gufjcif;onf EdkifiHwck.
tcsKyftjcmtm%mudk xdcu kd jf cif;jzpfonf[I l ta=umif;jyIr&awmhacs? Edik if w H ck.
vlŒtcGifhta&;csdK;azmufr_onf xdkEdkifiH. jynfwGif;a&;&mom jzpfonf[laom
tcsuu f kd vuf&adS cwfopfEikd if rH sm;ESihf Edik if w H umOya'rsm;u vufrcHawmhyg? ukv
or*~yÉdnmOfwiG v f nf; tzGŒJ 0ifEikd if rH sm;. tcsKyftjcmudk av;pm;wefz;kd xm;ouJo h Œkd
EdkifiHwEdkifiHtwGif;&Sd vlŒtcGifhta&;azmufzsufr_onf EdkifiHwum+idrf;csrf;a&;udk
xdyg;aESmifh,SufapEdkifonf[kvnf; cH,lonf?
28 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
===???===
30 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
32 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
xdv
k Œl tcGithf a&; a=unmpmwrf;wGif vlom;wdŒk . Edik if o H m;tcGit hf a&;/ Edik if H
a&;tcGit hf a&;/ pD;yGm;a&;tcGit hf a&;/ vlra_ &;tcGit hf a&;ESihf ,Ofaus;r_ tcGit hf a&;
rsm;udk xnfhoGif;azmfjyxm;onf? tydk'faygif; (30) yg0if+yD; tydk'f (1) ESifh (2)
wdk@onf vl@tcGifhta&;. t"dy`m,f t,ltqwdk@udk zGifhqdk&Sif;jyxm;onf? tydk'f
(3) rS (16) ESihf tyd'k f (18) rS (21) wd@k wiG f Ekid if o
H m;ESihf Edik if aH &;tcGit
hf a&;rsm;udk
azmfjyxm;+yD; tyd'k f (17) ESihf tyd'k f (22) rS (2&) txdonf pD;yGm;a&;/ vlra_ &;ESihf
,Ofaus;r_qikd &f mtcGit hf a&; rsm;udk azmfjyxm;onf? tyd'k f (28) rS (30) txdonf
xdktcGifhta&;rsm; av;pm;&ef/ tjcm;olrsm;. tcGifhta&;rsm;udk av;pm;&ef/
rnfolrS rcsdK;azmuf&ef wm0efrsm;udk &Sif;vif;azmfjyxm;onf?
Edik if o
H m;tcGit hf a&; (Civil Rights) qdo
k nfrmS Edik if o
H m;wd@k . touf&iS cf iG Ehf iS hf
vGwv
f yfciG hf wd@k ukd tpd;k &u w&m;vufvw $ f 0ifa&mufaESmif, h u
S jf cif;rS umuG,af y;
aom tcGifhta&;rsm;[lI t"dy`m,fzGifhqdkEdkifonf? Oyrm- touf&SifcGifh/ vHkòcHcGifh/
vGwfvyfcGifh/ vGwfvyfpGmoGm;vmcGifh/ w&m;a&;t& pD&ifcHydkifcGifhwdk@jzpfonf?
vl@tcGifhta&;a=unmpmwrf;. twdkcsKyf&Sif;vif;csufrsm;rSm -
tyd'k f (1) - vlwdkif;onf arG;zGm;vmuxnf;u wef;wlnDr_&Sdonf?
tyd'k f (2) - rnfol@udkrS cJGjcm;zdESdyfjcif;r&Sdap&?
tyd'k f (3) - vlwdkif;touf&SifcGifh/ vGwfvyfcGifhESifh vHkòcHcGifh&Sdonf?
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 33
xdka=unmpmwrf;udktajccHI aemufxyfvl@tcGifhta&;oabmwlpmcsKyfrsm;
trsm;tjym; ay:xGef;vmcJhonf? tcsKdŒrSmtouf0ifaecJh+yD;jzpf+yD; tcsKdŒrSmEdkifiHrsm;
twnfðy vufrw S af &;xd;k qJom &Sad o;onf? tcsKd ŒrSmrl rl=urf;a&;qJv G suyf if &Sad o;
onf? EkdifiHwum vl@tcGifhta&;Oya'rsm;udk jyXmef;¶Hkoufoufomr[kwfbJ
csdK;azmufolrsm;udk ta&;,laqmif&Guf&eftwGufvnf; 0dkif;0ef;wdk;wufvkyfaqmif
vmonfuakd wG@&onf? ESpaf ygi;f rsm;pGm jyif;xefpmG 0dik ;f 0ef;v_@H aqmfrr_ sm;. aemufq;kH
&vm'ftjzpf 1998 ckEpS w f iG f Ekid if t
H pd;k &rsm;onf tDwvDEikd if H a&mròrdŒwGif awG@qckH +hJ yD;
1998 ckEpS f Zlvikd v f (17) &ufaeŒwGif tjynfjynfqikd &f m &mZ0wfrw _ &m;±H;k (Intern-
ational Criminal Court - ICJ) udk ,m,D tcse d yf ikd ;f r[kwb
f J t+rJwapzGiv hf pS &f ef
qHk;jzwfonfh Oya' (Rome Statute) udk jyXmef;cJh=uonf? Ttjynfjynfqdkif&m
&mZ0wfr_w&m;±Hk;onf ukvor*~wGifzJG@pnf;xm;aom tjynfjynfqdkif&mw&m;±Hk;
uJhodk@ EdkifiHtpdk;&tay: tjypfay;ta&;,l&efomr[kwfbJ xdktcGifhta&;udk tjyif;
txefusL;vGefazmufzsufaom vlyk*~dKvfwOD;csif;udkvnf; wdkif=um;ta&;,lEdkifrnf
jzpfonf? vl@tcGifhta&; tjyif;txefusL;vGefaomtr_rsm;qdkonfrSm tpkvdkuf
tòyHowfjzwfjcif;/ vlom;rsdK;EG,fwckvHk;udk tE W&m,fðyaomjypfr_ESifh ppfyJGqdkif&m
&mZ0wfrw _ @kd ukd qdv
k okd nf? od@k aomf (Rome Statute) pmcsKyfukd vufrw S af &;xd;k +yD;
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 35
aemufyikd ;f wGif usL;vGecf ahJ om jypfrr_ sm;udo k m ta&;,lEikd rf nfjzpfonf? 2002 ckEpS f
wGif owfrw S xf m;aom Edik if aH ygi;f (60) oabmwlvufrw S f a&;xd;k cJo
h jzifh xdt
k jynf
jynfqikd &f m &mZ0wfrw _ &m;±H;k udk zGiv hf pS Ef ikd rf nfjzpf+yD; r=umrDvyk if ef;rsm; taumif
txnfay:vmawmhrnfjzpfonf? xdkw&m;±Hk;udk t+rJwapzGifhvSpfxm;rnfjzpf+yD;
vlom;rsdK;EG,fpkwckvHk;udk tE W&m,fðyaomvkyf&yfrsm;/ vlom;rsdK;EG,fwckvHk;tay:
usL;vGeaf omjypf&yfrsm;/ urBmh ppf&mZ0wfru _ sL;vGeo f rl sm;udk xdw
k &m;±k;H rSaeI±H;k wif
ppfaq;tjypfay;Edkifawmhrnfjzpfonf?
36 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
123456789012345678901234567890121234567890
123456789012345678901234567890121234567890
123456789012345678901234567890121234567890
123456789012345678901234567890121234567890
pmcsKyfvufrw
S af &;xd;k jcif;tqifq
h ifh
123456789012345678901234567890121234567890
123456789012345678901234567890121234567890
123456789012345678901234567890121234567890
40 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
tyd'k (f 1)Edik if o
H m;ESihf Edik if aH &;tcGit hf a&;qdik &f moabmwlpmcsKyfEiS hf pD;yGm;a&;/
vlra_ &;ESihf ,Ofaus;r_tcGit hf a&;qdik &f m oabmwlpmcsKyf ESpcf k pvH;k .
yxrOD;qH;k aom tyd'k w f iG f vlwikd ;f wGif ud, k yf ikd q
f ;kH jzwf ydik cf iG &hf o dS nf?
,ckpmcsKyfwiG f vlwikd ;f onf Edik if aH &;tqift h wef;tygt0if pD;yGm;a&;/
vlr_a&;ESifh ,Ofaus;r_ zHG@òzd;wdk;wufr_rsm;udk vGwfvyfpGm qHk;jzwf
ydkifcGifh&Sdonf[k azmfjyxm;onf?
tydk'f(2)pmcsKyftzJG@0ifEdkifiHrsm;onf rdrdEdkifiH e,ferdwftwGif;wGif&Sdaom
vlrSefor#ESifh EdkifiH.w&m;pD&ifxHk;atmufwGif tóuH;0ifaom vlrSef
or#wdk@udk rnfonfh ta=umif;t&mESifhrS cJGjcm;jcif; r&SdapbJ ,ck
pmcsKyfyg tcGifhta&;rsm;udk cHpm;cGifhðy&rnf? xdkolrsm;. TtcGifh
ta&;rsm;udk umuG,fay;&rnf?
tydk'f(3) pmcsKyftzJG@0if EdkifiHrsm;onf trsdK;om;/ trsdK;orD; cJGjcm;jcif;
r&Sad pbJ ,ckpmcsKyfyg tcGit hf a&;rsm;udk usm;rra&G; wef;wlcpH m;cGi&hf dS
&ef tmrcH ay;&rnf?
tyd'k (f 4) ta&;ay:tajctaersKd ;wGif tpd;k &taejzifh tcsKd @aom tcGit hf a&;
rsm;tm; uefŒowfqdkif;ihHxm;Edkifaomfvnf; vlom;wOD;. touf
&SifcGifh/ Oya'a&SS@wGif wef;wlnDcGifh/ vGwfvyfpGm awG;ac:,lqydkifcGifh/
ESdyfpuf!‡Of;yrf;r_rS uif;v$wfcGifh/ u|efðyjcif;rS uif;v$wfcGifh/ aºuG;rDS
twGuf axmifcsjcif;rS uif;v$wcf iG /hf aemufa=umif;jyefI Oya't&
ta&;,lr_rS uif;v$wfcGifhwdk@udk ydwfyifjcif;/ qdkif;ihHxm;jcif;rðyEdkif?
tydk'f(5)pmcsKyfygtcGifhta&;rsm;udk ysufpD;apvdkaom&nf&G,fcsufjzifh
TpmcsKyf udk rnfolrStoHk;rcs&?
tydk'f(6) vlwdkif;wGif touf&SifaexdkifcGifh &Sdonf?
tyd'k f (7) rnfo@l urkd S vlom;rqefaom/ &ufpuf=urf;ñuwfaom tðytrl
rsm;ESifh ESdyfpufr_rsm; rcHpm;ap&?
tyd'k f (8) rnfo@l urkd S u|eðf yjcif;ESihf aus;u|et f jzpf tvkyaf pcdik ;f jcif; rðyap&?
tyd'k f (9) vlwikd ;f wGif vGwv f yfciG Ehf iS hf vHòk cHru
_ kd cHpm;ydik cf iG &hf o
dS nf? rnfo@l urkd S
rw&m; zrf;qD;csKyfaESmifjcif; r&Sdap&?
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 41
tyd'k f (10) vGwv f yfr_ qH;k ±H;_ cJah omolrsm;udk av;pm;pGmqufq&H ef wm0ef&dS
onf?
tykd'f (11) rnfol@udkrS aºuG;jyefray;EdkifI axmifcsjcif;rðyEdkif?
tyd'k f (12) vlwikd ;f rdrEd ikd if t
H wGi;f vGwvf yfpmG v_y&f mS ;oGm;vmcGiEhf iS hf wdik ;f jynf
odk@ 0ifxGufcGifh&Sdonf?
tydk'f (13) EdkifiHtwGif; w&m;0if 0ifa&mufvmaom EdkifiHjcm;om;rsm;tm;
Oya't&jzifhom wdkif;jynfrSESifxkwfcGifh&Sdonf?
tyd'k f (14) Oya'/ &mZ0wfrE_ iS hf w&m;r pD&ifx;kH rsm;wGif vlwikd ;f w&m;Oya'
a&SŒarSmufwiG f wef;wlnrD #r&_ o dS nf? cdik v f akH om taxmuftxm;jzifh
tjypf&o dS nf[k pD&ifcsuf rcsrcsi;f xdo k w l iG f rjypfr&S?d
tydk'f (15) &mZ0wfr_tjzpf owfrSwfxm;jcif; r&Sdao;aomtcsdefu vkyf
aqmifcJhr_udk aemufa=umif;jyefI rnfol@udkrS w&m;pJGqdkjcif;rðy&?
tyd'k f (16) rnfonfah e&mwGijf zpfap w&m;Oya'a&SŒarSmufwiG f vlom;tjzpf
todtrSwf ðycHydkifcGifh&Sdonf?
tyd'k f (17) vlwOD;csi;f pD. ud, k af &;ud,
k w f mydik q f ikd rf r_ sm;/ aetdrrf sm;/ pmay;
pm,lrsm;tm; w&m;r0if 0ifa&mufpu G zf ufjcif;ESihf vlwOD;. *k%f
oduQmudk rw&m;xdcdkuf apmfum;jcif;r&Sdap&?
(tydk'f-18) vlwdkif;vGwfvyfpGm awG;ac:,Hk=unfudk;uG,fcGifh &Sdonf?
(tydk'f- 19) vlwdkif;vGwfvyfpGm pOf;pm;xkwfazmfajymqdkciG fh &Sdonf?
tyd'k f (20) vlrsKd ;a&;/ bmoma&; rke;f wD;r_rsm;/ t=urf;zufrr_ sm;/ zdEydS af pmfum;
r_rsm; jzpfymG ;ap&eftwGuf aoG;xd;k v_@H aqmf 0g'jzef@rr_ sm;udk Oya'jzifh
wm;qD; ydwfyifay;&rnf?
tydk'f (21) +idrf;csrf;pGm pka0;ydkifcGifh&Sdonf?
tydk'f (22) vlwdkif; vGwfvyfpGm tzJG@tpnf;rsm; xlaxmif0ifa&mufydkifcGifh
&Sdonf?
tydk'f (23) t&G,fa&muf+yD;aom usm;rwdkif; qENjzifh vufxyfxdrf;jrm;cGifh/
vufxyfaygif;oif; uGm&Sif;csdefwGif usm;rtcGifhta&;/ wm0efwl
nDpGm&&SdcGifh&Sdonf?
42 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
Edik if o
H m;ESihf Edik if aH &;tcGit
hf a&;qdik &f m oabmwlpmcsKyf. aemufqufwpGJ mcsKyfrsm;
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
aqmif&u G o f nf? xdw k ikd =f um;olonf xdEk ikd if wH iG &f adS omw&m;Oya'rsm;u ol.epfem
csurf sm;udk jynf0h atmifrvkyaf qmif ay;Edik o f nfh tajctaersKd ;jzpf&rnf[k xdak emuf
qufwJG pmcsKyf(1). tydk'f (2)u qdkxm;ygonf? xdkodk@wOD;csif;wdkif=um;aom
tr_rsm;udk vl@tcGifhta&;aumfrwDuvufcH+yD; oufqdkif&mEdkifiHudk od&Sdap&efquf
vufta=umif;=um;&ygonf? xdkta=umif;t&mESifh ywfoufaomtcsuftvuf
rsm;udk xdEk ikd if u
H ajcmufvtwGi;f aumfrwDxH jyefvnftpD &ifcw H ifjy&onf? xdu k pd P
ESifhywfoufI jzpfyGm;r_rsm;/ avhvmawG@&Sd&csufrsm;/ ta&; ,laqmif&Gufr_rsm;
vkyfaqmifxm;ygurnfuJhodk@ vkyfaqmifxm;onfponfjzifh jynfhjynfh pHkpHkjyefvnf
tpD&ifcH&ygonf? xdkodk@wdkif=um;r_rsm;/ oufqdkif&mEdkifiH. tpD&ifcHcsufrsm;udk
vltrsm;odap&eftwGufrvkyfaqmifbJ wkdif=um;olESifh oufqdkif&mEdkifiHtwGif;om
today;vkyfaqmifygonf? xdkodk@=um;emr_rsm;udk aumfrwDu vkyfaqmift+yD;
aumfrwD. tjrifEiS , hf q l csurf sm;udk wdik =f um;olEiS hf oufqikd &f mEdik if x
H o
H @kd today;
ygonf? xdkodk@ vkyfaqmifcsuftusOf;csKyfudk pD;yGm;a&;ESifh vlr_a&;aumifpDrSwqifh
ukvor*~taxGaxGnDvmcHodk@ wifoGif;aomtpD&ifcHpmwGif xnfhoGif;azmfjyyg
onf?
44 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
Edik if o
H m;ESihf Edik if aH &;tcGit hf a&;qdik &f m oabmwlpmcsKyfrsm;tay: pmcsKyftzGŒJ 0if
Edik if rH sm;. av;pm;vdu k ef mr_tm; apmif=h unf&h eftwGuf vlŒtcGit hf a&;aumfrwDukd
zGŒJ pnf;onf? xdak umfrwDukd Edik if o H m;ESihf Edik if aH &;tcGit hf a&;qdik &f m oabmwl pmcsKyf
aumfrwD[k rac:bJ vlŒtcGifhta&;aumfrwD[k ac:onf? odkŒaomf aumfrwD.
t"duwm0efrmS Edik if o H m;ESihf Edik if aH &;tcGit hf a&;qdik &f m oabmwlpmcsKyf ygtcsuf
rsm; tay:pmcsKyftzGŒJ 0ifEikd if rH sm;. av;pm;vdu k ef mr_tm; apmif=h unfjh cif;jzpfonf?
Edik if o
H m;ESihf Edik if aH &;tcGit
hf a&;qdik &f m oabmwlpmcsKyf. aemufqufwpGJ mcsKyf
(1) t&pmcsKyftcGifhta&;rsm;udk csdK;azmufcH&onf[lIwdkif=um;aom vlwOD;
wa,mufcsif;. wdkif=um;r_rsm;udk aumfrwDuvufcH&onf? odk@aomfpmcsKyfudk
vufrw S f a&;xd;k xm;onfh pmcsKyftzJ@G 0ifEidk if u H csKd ;azmufygonf[al om wdik =f um;
r_udkom aumfrwDu vufcHEdkifonf?
,ckpmcsKyfwiG t f yk'd af ygi;f (31) yd'k yf g0ifonf? pD;yGm;a&;/ vlra_ &;ESihf ,Ofaus;r_
tcGifhta&;qdkif&m oabmwlpmcsKyfESifh EdkifiHom;ESifh EdkifiHa&;tcGifhta&;qdkif&m
oabmwlpmcsKyfw@kd wiG f yg0ifaom tyd'k (f 1)/ (3) ESihf (5) wd@k onf xyfwel ;D yg;qifwl
aeonf? pmcsKyfEpS cf pk vH;k . tyd'k (f 1) wGif rdru d ,
dk yf ikd q
f ;kH jzwfciG hf (Self Determination)
onf vlwikd ;f . tcGit hf a&;jzpfonf[k azmfjyxm;onf? vlom;wdik ;f wGif ud, k yf ikd q f ;kH
jzwfydkif cGifh&Sd+yD; olwdk@.EdkifiHa&;tqifhtwef;udk vGwfvyfpGm qHk;jzwfydkifcGifh&Sdovdk
pD;yGm;a&;/ vlra_ &;ESihf ,Ofaus;r_ zG@òH zd;wd;k wufa&;twGuf olw@kd u, kd w
f ikd f qH;k jzwfyikd cf iG hf
&So
d nf[k qdx k m;onf? pmcsKyfEpS cf pk vH;k . tyd'k f (3) wGif trsKd ;om;ESit hf rsKd ;orD;
wd@k onf vlŒtcGihf ta&;rsm; tm;vH;k udk cHpm;ydik cf iG &hf o dS nf/ xdo k @kd cpH m;Edik af p&eftwGuf
tpd;k &u vkyaf qmifay;&rnf[k azmfjyxm;onf? pmcsKyfEpS cf pk vH;k . tyd'k f (5)wGif
xdpk mcsKyfrsm;wGif yg0ifaom tcGit hf a&;rsm;tay: zdEydS cf sKd ;azmufr/_ vJrG mS ;pGm t"dym` ,f
zGifhqdk+yD; vkyfaqmifr_/ uef@owfr_wdk@rS umuG,fay;&ef a&;om;xm;onf? tydk'f
(6) rS (15) wd@k wGif xdpk mcsKyfwiG f txl;ðyxm;aom tcGit hf a&;rsm;udk zGiq hf &kd iS ;f jy
xm;onf?
pmcsKyfwGifyg0ifaom t"dutcsufrsm;rSm -
tydk'f (1) EdkifiHom;ESifh EdkifiHa&;tcGifhta&;qdkif&m oabmwlpmcsKyfwGifa&m
pD;yGm;a&;/ vlr_a&;ESifh ,Ofaus;r_tcGifhta&;qdkif&m oabmwlpmcsKyf
ESpfckpvHk;. yxrOD;qHk;aom tydk'fwGif vlwdkif;wGif udk,fydkifqHk;jzwf
ydkifcGifh&Sdonf? ,ckpmcsKyfwGif vlwdkif;onf EdkifiHa&;tqifhtwef;
tygt0if pD;yGm;a&;/ vlr_a&;ESifh ,Ofaus;r_ zHG@òzd;wdk;wufr_rsm;udk
vGwfvyfpGm qHk;jzwfydkifcGifh &Sdonf?
tyd'k f (2) pmcsKyftzJ@G 0if Edik if rH sm;onf ,ckpmcsKyfwiG yf gaom tcGit hf a&;rsm;udk
rdrdwGif&Sdaom &if;jrpfrsm;udk tpGrf;ukeftoHk;ðyI tjrifhrm;qHk;odk@
wjznf;jznf; a&muf&SdcHpm;Edkifatmif tqifhqifhvkyfaqmifay;&rnf?
tyd'k f (3) pmcsKyftzJ@G 0ifEikd if rH sm;onf trsKd ;om;/ trsKd ;orD; cJjG cm;jcif;r&Sad pbJ
,ckpmcsKyfyg tcGit hf a&;rsm;udk usm;rra&G; wef;wlcpH m;cGi&hf &dS ef tmrcH
ay;&rnf?
tydk'f (4) tpdk;&taejzifh 'Drdkua&pDvl@abmif&Sd trsm;tusdK;twGuf a&Sα_I
oifhavsmfaom tcsdK@tcGifhta&;rsm;tm; uefŒowfxm;Edkifonf?
48 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
tyd'k f (12) vlx. k pdwyf ikd ;f qdik &f mESihf ±kyyf ikd ;f qdik &f m use;f rma&;udk tjrifrh m;qH;k
ESifh tjzpfEdkifqHk; jznfhqnf;ay;&ef tpdk;&wGifwm0ef&Sdonf? xdktcGifh
ta&;rsm;wGiv f òkH cH+yD; use;f rma&;±_axmifEh iS hf udu k nf aD om ywf0ef;usif
&&Sda&;tcsufvnf; tóuH;0ifonf?
tydk'f (13) usm;r/ touft&G,f/ udk,ft*F gcsdKŒ,Gif;tm;enf;ol/ a&GŒajymif;
tvkyform;rsm;. &ifaoG;rsm;/ vlrsdK;pk/ bmoma&;vlenf;pkwdkŒrS
uav;i,frsm;tm;vHk; tygt0if vlwdkif; ynmoif=um;cGifh&Sd&rnf?
tedrfhqHk; rlvwef;ynmudk tcrJhjzpf&rnf?
tydk'f (14) xdkokd@rlvwef;ynm tcrJhjzpfap&eftwGuf pDrHudef;rsm;udk csrSwf
taumiftxnfazmf aqmif&Guf&rnf?
tyd'k f (15) ,Ofaus;r_b0xJwiG f vlwikd ;f yg0ifyikd cf iG o hf mru acwfro DS yd yH` nm.
wdk;wufr_ tusdK;aus;Zl;rsm;wGif yg0ifcHpm;ydkifcGifhwdk@&Sdonf? vlwOD;
wa,muf. ody`Hynm/ pmay/ tEkynm xl;c|efr_tay: pdwfydkif;ESifh
±kyfydkif; qdkif&m tumtuG,fay;r_wdkŒudkvnf; vkyfaqmifay;&rnf?
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901
pD;yGm;a&;/ vlra+ &;ESihf ,Ofaus;r+tcGit
hf a&;qdik &f m oabmwlpmcsKyf aumfrwD
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901
(Committee on Economic, Social and Cultural Rights)
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901
50 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
tpd;k &r[kwaf om tzGŒJ rsm; (NGO) rsm;onf oufqikd &f mEdik if . H tpD&ifcpH mudk
avhvm &mwGif yg0ifciG rhf &Sad omfvnf;/ xdEk ikd if . H vkyaf qmifrt_ ajctaersm;udk yHEk ydS I f
aumfrwDoŒkd wifoiG ;f Edik o f nf? aumfrwD. wHcg;zGiahf qG;aEG;yGrJ sm;wGif (NGO) rsm;
taeESifh u|rf;usifolrsm;tjzpfyg0ifEdkifonf? vkyfief;tzGJŒxHodkŒ E_wfjzifhtpD&ifcHEdkif
onf? odŒk &mwGif TaumfrwD ESihf yl;aygi;f vkyaf qmifaom NGOs rsm;rSm enf;yg;vS
onf? xdkŒjyif vlwOD;wa,mufcsif;u aumfrwDxHodkŒrdrdwdkŒ EdkifiHESifhtpdk;&wdkŒ.
vkyaf qmifaer_rsm;ESihf ywfoufI wifjywdik =f um;ydik cf iG rhf &Sad y? xdo k @kd wOD;csi;f wdik =f um;
Edik rf u
_ ckd iG ðhf y rnfah emufqufwpGJ mcsKyfwck ay:xGe;f vmEdik af p&ef pwifv@H_ aqmfvsu&f dS
onf? tcsKd ŒEdik if rH sm;taejzifh TpD;yGm;a&;/ vlra_ &;ESihf ,Ofaus;r_qikd &f mtcGit fh a&;
oabmwlpmcsKyfyg tcsurf sm;ukd vlŒtcGit hf a&;tjzpf todtrSwðf yxm;jcif; r&Sad o;
acs? Oyrm- tar&duefEikd if w H iG f xdt
k cGit hf a&;rsm; ta=umif;udk orRwuvifwef
vufxufwGifrSom pwifrdwfqufajymqdk+yD; aqG;aEG;jiif;ckef aeqJ&Sdao;onf?
xdt k csuo f nf ukvor*~wiG f vlŒtcGit hf a&;qdik &f m t,ltqrsm; aqG;aEG;onft h cg
wdkif; tuef‹towf jzpfae&ao;onfhtcsufjzpfonf?
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
f rd ;f a&;oabmwlpmcsKyf (Convention
trsKd ;orD;rsm;tm; enf;rsKd ;pHjk zifh cGjJ cm;xm;r_tm;vH;k zsuo
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
on the Elimination of all Forms of Discrimination
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
against Women – CEDAW)
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
TpmcsKyfukd 1979 ckEpS /f 'DZifbmv (10) &ufaeŒwGijf yXmef;cJ+h yD; 1981 ckEpS /f
pufwifbmv (3) &ufaeŒwGif touf0ifco hJ nf? jrefrmEdik if H tygt0if Edik if aH ygi;f
52 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
pmcsKyf. -
tydk'f (1) wGif trsdK;orD;rsm;tm; zdESdyfcsdK;ESdrfr_[kqdk&mY EdkifiHa&;/ vlr_a&;/
,Ofaus;r_/ EdkifiHom; tcGifhta&;ESifh tjcm;aomu¾rsdK;pHkwdkŒwGif
trsdK;orD;rsm;tm; vdift& uGJjym;r_tay: tajccHIcGJjcm;jcif;/
oD;oefŒjzpfapjcif;/ uef‹owfjcif; ponfwŒkd udk qdv k o
kd nf[k t"dym` ,f
zGifhqdkxm;ygonf?
tyd'k f (2) wGif pmcsKyftzGŒJ 0ifEikd if rH sm;taeESihf trsKd ;orD;rsm;tm; enf;rsKd ;pHjk zifh
zdEydS cf sKd ;ESrd rf r_ sm;tay: jypfwifa0zef±w _ cf s&ef qdx
k m;+yD; xdo k Œkd zdEydS cf sKd ;
ESdrfr_wdkŒ &yfqdkif;oGm;atmif vdktyfovdk ta&;,laqmif &Guf&ef
a&;om;xm;onf?
tyd'k f (3) wGif xdo k Œkd ta&;,laqmif&u G &f mwGif Oya'rsm;jyXmef;jcif;/ trsKd ;
orD;rsm; wdk;wufjrifhrm;a&;twGuf vkyfaqmifay;jcif;/ trsdK;om;
rsm;ESiw hf ef;wl tajccHvw G v
f yfciG Ehf iS hf vlŒtcGit hf a&;rsm; cHpm;ydik cf iG hf
&&Sad &;twGuf vkyaf qmifjcif; ponfwŒkd yg0ifa=umif; zGiq hf xkd m;onf?
tydk'f (5) wGif vdifuGJjym;r_ tay:r_wnfI ywf0ef;usifu yHkaoowfrSwf
vdkufaom wzufowft,ltqrsm;/ trsdK;om;ESifh trsdK;orD;wdkŒ
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 53
54 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 55
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 57
58 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
rl=urf;a&;qJrG o
_ nf 1979 rS 1989 ckEpS t f xd =umjrifch o hJ nf? od@k aomf 1988
ckEpS f ukvor*~ vl@tcGit hf a&; aumfr&Siu f cef@tyfvu kd af om tvkyt f zJ@G u pmcsKyf
udk t+yD;owf avhvma&;qJo G nfh tcsed rf pS I tpd;k &rsm;ESihf tpd;k &r[kwaf omtzJ@G rsm;
pGmwd@k onf xdpk mcsKyfr=l urf; a&;qJ&G mwGif pdw0f ifpm;vm+yD; tifwu kd t f m;wdu k f yg0if
vmcJ=h uonf? rlva&;qJx G m;aom rl=urf;udk tajccHI tpd;k &rsm;ESihf tpd;k &r[kwf
aomtzJ@G rsm;u xyfrjH znfph u G f rGr;f rHrr_ sm; vkyaf qmifco hJ nf? urBmu h se;f rma&;tzJ@G
(WHO)/ tjynfjynfqikd &f m tvkyo f rm;tzJ@G csKyf (ILO)ponft h zJ@G rsm;. wifjycsuf
rsm;udv k nf; vufco H ;kH oyfc=hJ uonf? aemufq;kH 1989 ckEpS f Ed0k ifbmv 20 &ufae@
wGif ukvor*~taxGaxGnv D mcHuaeI uav;tcGit hf a&; qdik &f moabmwlpmcsKyf
udk jyXmef;cJ+h yD; 1990 ckEpS w f iG f owfrw S x f m;onhf Edik if t H a&twGuf (20) jynfo h mG ;
ojzifh pmcsKyftouf0ifvmcJhonf? jrefrmEdkifiHonf TpmcsKyfudk 1991 ckESpf
=o*kwfv (14) &ufaeŒwGif twnfðyvufrSwfa&;xdk;cJhonf?
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 59
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 61
62 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
aumfrwDonf wESpv f #if (2)}udrf Zefe0g&vD ESihf pufwifbmvwdŒk wGif *seD AD mòrdŒY
awGŒqHak qG;aEG;onf? yHrk eS tf pnf;ta0;rsm;t+yD; aemufw}udrf tpnf;ta0;twGuf
aumfrwD0ifrsm;yg0ifaom tvkyftzGJŒi,fudkzGJŒpnf;I aemufxyf (5)&uf tpnf;
ta0;ðyvkyfonf? omreftm;jzifh xdktvkyftzGJŒi,f. y%mrtpnf;ta0;udk
azazmf0g&v D ESihf atmufwb kd mvwdŒk wGif usi;f yonf? xdt k vkyt f zGŒJ i,f. wm0efrmS
aemufESpfwGif tpD&ifcHpmwifjy&ef tvSnfhusaom EdkifiHtay: rdrdwdkŒodvdkaom
ta=umif;t&mrsm;/ tcsuftvufrsm;udk jyifqifar;jref;&efjzpfonf? Oyrm -
jrefrmEdik if o H nf ouU&mZf 2000 ckEpS /f pufwifbmvwGif uav;oli,frsm; tcGihf
ta&;aumfrwDoŒkd yHrk eS t f pD&ifcpH mwifoiG ;f &ef tvSnu hf sygu xdt k vkyt f zGŒJ i,frsm;
onf jrefrmEdkifiHESifh ywfoufaom ar;cGef;rsm;/ tcsuftvufrsm;udk 1999 ckESpf
azazmf0g&v D tpnf;ta0;twGi;f wGif jyifqif+yD; jrefrmEdik if o H Œkd óudwifay;ydŒk &onf?
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 65
Edik if .
H tpD&ifcpH mudk OD;aqmifppfaq;&ef tvkyt f zGŒJ i,ftwGi;f rS aumfrwD0if
wOD;udk acgi;f aqmiftjzpf wifajr‡mufavh&o dS nf? xdt
k vkyt f zGŒJ i,f. y%mrtpnf;
ta0;wGif tpdk;&r[kwfaomtzGJŒrsm;u vkyfief;tzGJŒi,f.a&SS@arSmufwGif E_wfjzifh
tpD&ifcHjcif;udkðyvkyfEdkifonf? ukvor*~ at*sifpDrsm;uvnf; E_wfjzifhtpD&ifcHEdkif
onf? xdo k Œkd E_wjf zifh tpD&ifcrH r_ sm;+yD;qH;k ygu aumfrwDtzGŒJ 0ifrsm;onf xdw k ifjycsuf
rsm;tay: rlwnfo;kH oyfI oufqikd &f mEdik if t H wGuf ar;cGe;f rsm; ar;jref;pHpk rf;Edik o
f nf?
aemufq;kH wGif aumfrwDu oufqikd &f m tpd;k &tay: avhvmpHpk rf;awGŒ&Scd surf sm;udk
xk w f j yef a vh & S d o nf ? xd k o d k @ xk w f j yef r _ r sm;ud k tpnf ; ta0;wuf a &muf o l r sm;
tm;vH;k od&adS tmif trsm;oda=unmonf? oufqikd &f m tpd;k &xHo@kd vnf; xdq k ;kH jzwf
csufrsm;udk ay;ydk@onf?
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
vlrsKd ;a&;zdEydS rf + enf;rsKd ;pHt
k m; zsuo
f rd ;f a&; oabmwlpmcsKyf
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
(Convention on the Elimination of all Forms of Racial Discrimination)
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234
oabmwlpmcsKyf. tyd'k f (1) t& vlrsKd ;a&;zdEydS rf _ qdo k nfrmS “vlrsKd ;/ tom;
ta&mif/ rsKd ;&d;k / vlrsKd ;ESihf vlrsKd ;pk&if;jrpfwŒkd tay: tajccHI Edik if aH &;/ pD;yGm;a&;/ vlra_ &;/
,Ofaus;r_EiS hf tjcm;aomvlaer_b0wdŒk wGif wef;wlnrD #aom vGwv f yfciG /hf tajccHvŒl
tcGifhta&;/ tod trSwfðyr_wdkŒtay:cGJjcm;jcif;/ cGJxkwfjcif;/ uef‹owfjcif;ESifh
rsuEf mS om ay;jcif;” wd‹k ukd qdv k okd nf[q k o
kd nf?
tydk'f (2) wGif pmcsKyftzJG@0if EdkifiHrsm;taejzifh vlrsdK;a&;zdESdyfr_rsm; csKyf+idrf;
ap&efESifh vlrsdK;rsm;twGif; em;vnfr_rsm; yGm;rsm;vmapa&;twGuf ay:vpDrsm;
csrSwftaumif txnfazmf aqmif&Guf&ef wm0ef&Sda=umif;azmfjyxm;onf?
tyd'k f (3) ESihf (4)wGif vlrsKd ;a&; rke;f wD;apr_rsm;/ xdo k @kd jzpfap&ef v_@H aqmfrr_ sm;/
t=urf;zufr_ rsm;udk ta&;ay:wm;qD; vkyfaqmifoGm;&ef azmfjyxm;onf?
- vGwfvyfpGmoGm;vmcGifh/
- rdrdwdkif;jynftwGif;rS xGufcGmcGifhESifh jyefvnf0ifa&mufydkifcGifh/
- EdkifiHom;jzpfydkifcGifh/
- tdrf,mxlaxmifcGifhESifh tdrfaxmifzufa&G;cs,fydkifcGifh/
- rdrdudk,fydkifypPnf; odk@r[kwf tjcm;olESifh zufpyfI ydkifqdkifcGifh/
- tarGqufcHydkifcGifh/
- vGwfvyfpmG awG;ac:/ ,H=k unf/ ud;k uG,/f azmfxw k af jymqdck iG /hf
- +idrf;csrf;pGm zJG@pnf;pka0;cGifh wdk@udkazmfjyxm;onf?
[k t"dy`m,fzGifhxm;onf?
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 69
xdkpmcsKyfrsm;teuf tcsdK@xif&Sm;aompmcsKyfrsm;rSm-
- vlom;rsm;tm; tpkvu kd t
f òyHvu
kd f rsKd ;ðzwfowfjzwfru
_ kd umuG,w
f m;
qD;+yD; usL;vGeo
f rl sm;udk tjypfay;onfh oabmwlpmcsKyf (Convention on
the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide – 1948)
- 'kuo
Q nf tqift
h wef;qdik &f mESihf oufqikd af om oabmblpmcsKyf (The
Convention Relating to the Status of Refugees- 1951)
- 'kuo Q nf tqift h wef;qdik &f mESihf oufqikd af om aemufqufwGJ oabm
wlpmcsKyf (The Protocol Relating to the Status of Refugees- 1967)
- a&G Œ ajymif ; tvk y f o rm;rsm;ES i f h ‚if ; wd k @ . rd o m;pk r sm; tcG i f h t a&;
umuG,af &; qdik &f m oabmwlpmcsKyf (Convention on the Protection of
the Rights of All Migrant Workers and Members of their Families- 1990)
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 71
vlŒtcGit
hf a&;oabmwlpmcsKyfrsm;ay:aygufvmjcif;tqifq
h ifh
1945 ck urBmu
h vk or*~z@GJ pnf;jcif;/ (Founding of the United Nations)
1946 ck vl@tcGithf a&;aumfr&Sizf @GJ pnf;jcif;/ (Creation of the Commission
on Human Rights by ECOSOC)
1948 cktjynfjynfqdkif&mvl@tcGifhta&;a=unmpmwrf;/ (Adoption of the
UDHR)
tar&duefqikd &f m vlom;rsm;. tcGithf a&;ESihf wm0efrsm; a=unm
pmwrf; (American Declaration of the Rights and Duties of Man)
vltpkvdkuftòyHvdkuf owfjzwfr_udk umuG,ftjypfay;a&;qdkif&m
oabmwlpmcsKyf (The Convention on the Prevention and
Punishment of the Crime of Genocide)
1949 ck vlom;rsm;tm; ul;oef;a&mif;0,fr_ ydwfyifa&; oabmwlpmcsKyf
(Convention on the Suppression of Traffic in Persons)
1950 ck Oa&mya'o vl@tcGit hf a&;ESihf tajccHvw
G v
f yfrr_ sm; umuG,af &;
qdik &f m oabmwlpmcsKyf (European Convention for the Protection
of Human Rights and Fundamental Freedom)
1951 ck 'kuo
Q nfrsm;tqift
h wef;qdik &f moabmwlpmcsKyf (Convention on
the Status of Refugees)
72 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 73
74 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
===???===
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 75
twGi;f / vkyif ef;cGit f wGi;f ESihf vlŒtodik ;f t0dik ;f b0twGi;f trsKd ;orD;rsm;tay: zdEydS rf /_
tjrwfxw k rf r_ sm; yg0ifonf[k qdck =hJ uonf? xdŒk twGuf trsKd ;orD;rsm;ESihf trsKd ;om;.
pdwx f m;rsm; ajymif;vJ&ef vdt k yfa=umif; ,lqvmcJ=h uonf? xdo k Œkd aom t,ltq
onf Oa&myESifh ajrmuftar&duwdkufwdkŒwGifomr[kwf urBmtESHŒtjym;odkŒyif
jyefŒESHŒvmcJhonf?
vlŒtcGit
hf a&; t,ltq xGe;f um;vmr_tay: avhvmolrsm;/ vlŒtcGit hf a&;
v_yf&Sm;olrsm;onfyif ordkif;a=umif;t& vlŒtcGifhta&;t,ltqrsm; wdk;wuf
ajymif;vJvmr_uo kd m owdðycJ=h u+yD; trsKd ;orD;rsm;. wdu k yf 0JG ifru
_ kd tav;ay;avh
vm&ef arhavsmhcJh=uonf? vlŒtcGifhta&;wdk;wufvmr_jzpfpOfwGif ta&;ygaom
umv}uD ; (3) ck & S d o nf [ k ok a woD r sm;u qd k x m;cJ h o nf ? xd k u mvrsm;rS m
jyifopfawmfveS af &;/ qd&k , S v
f pf awmfveS af &;/ udv k ekd cD sKyf+idr;f a&; umvwdŒk jzpfonf?
odŒk aomf xdu
k mv (3) ckpvH;k wGif yg0ifwu kd yf 0JG ifcahJ om trsKd ;orD;rsm;. tcef;u¾
rsm;rSm arS;rSdefcJh+yD; trsdK;orD;rsm;. awmif;qdkoHwdkŒrSmvnf; vpfvsL±_cHcJh&onf?
80 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
vlŒtcGit
hf a&;onf wurBmvH;k ESihf oufqikd I f cGjJ cm;Ir&[k t"dym` ,fziG q hf x
kd m;
aomfvnf; trsdK;orD;tcGifhta&;rsm;onf vlŒtcGifhta&;rsm;jzpfonf (Women’s
Rights are Human Rights) [laom t,ltqudk tjynft h 0 vufc&H ef aES;auG;ae
vsu&f adS o;onf? trsKd ;orD;tcGit hf a&;rsm;onf 'kw, d wef;pm; tcGit hf a&;rsm;om
jzpfonf[k trsm;uvufcaH evsuyf if&o dS nf? vlŒtcGit hf a&;udk wufºuGpmG v_y&f mS ;
aeolrsm;xJwGifyif trsdK;orD;rsm; tcGifhta&;ESifh trsdK;orD;rsm; yg0ifEdkifr_wdkŒudk
tjynft h 0vufrcHbJ jiif;y,faevsu&f o dS nf? vlŒtcGit hf a&;qdik &f m a&;om;csurf sm;/
tzGŒJ tpnf;rsm;/ Oya'rsm;/ usixhf ;kH rsm;wGif trsKd ;orD;rsm;. tcGit hf a&;udk jynf0h pGm
rawGŒ&ay? tom;ta&mif/ Zmwf/ tv$m/ vlrsdK;ESifh vlenf;pk cGJjcm;cHae&aom
olrsm;xJwiG f yg0ifae=uaom trsKd ;orD;rsm;onf xdo k Œkd aom ta=umif;rsm;a=umifh
cGJjcm;cHaeonfhtjyif trsdK;orD;jzpfaeonfh tcsufa=umifh xyfrHI cGJjcm;zdESdyfcHae&
onf[laom tcsufudk arhavsmhaeavh&Sdonf?
,aeŒ trsKd ;orD;rsm;onf vdiu f jJG ym;r_a=umifh cGjJ cm;qufqrH _ (Gender- based
Discrimi-nation) rsKd ;udk vlŒtcGit
hf a&;csKd ;azmufrt_ jzpf owfrw S I f xdo
k Œkd cGjJ cm;r_rsm;
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 81
pwkwt W }udrf urBmt h rsKd ;orD;nDvmcHukd 1995 ckEpS f pufwifbmv (4) &ufrS
(15) &uftxd w±kwfEdkifiH bD*sif;òrdŒwGifusif;ycJhjyefygonf? xdk bD*sif; ukvor*~
trsdK;orD;nDvmcH}uD;onf trsdK;orD;tcGihfta&;rsm;onf vlŒtcGifhta&;rsm;jzpf
onf[laom aºuG;a=umfoHrsm;ESifhtwl ordkif;wGif&pfcJhonf? xdknDvmcH}uD;rS
trsKd ;orD; tcGithf a&;rsm;ESihf ywfoufaom bD*si;f a=unmcsupf mwrf;ESihf a&SŒvkyf
ief;pOfrsm;udk xkwjf yefjyXmef;Edik cf o
hJ nf? trsKd ;orD; tcGit
hf a&;rsm;udk umuG,af pmifh
a&Smufjcif;ESifh trsdK;orD;rsm;b0 wdk;wufjrifhrm;atmif vkyfaqmifjcif;wdkŒwGif
82 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
oufqikd &f mtpd;k &rsm;wGiv f nf; wm0ef&adS =umif; xdak =unmpmwrf;wGif azmfjyxm;
onf? csrw S x f m;aom a&SŒvkyif ef;pOfrsm;udk atmifjrifatmif taumiftxnfazmf
vkyaf qmif&efrmS tpd;k &wdik ;f . wm0efjzpfonf[k a&SŒvkyif ef;pOfxw J iG f a&;om;xm;
onf? vkyif ef;pOfwiG f atmufygtcsurf sm;udk tav;ay;aqmif&u G If trsKd ;orD;rsm;
b0wd;k wufa&;udk taumiftxnfazmf&ef qdx k m;onf? ‚if;wdŒk rSm - trsKd ;orD;rsm;
ESihf qif;&Jiwfrw G rf /_ trsKd ;orD;rsm;. ynma&;ESihf avhusiyhf sKd ;axmifa&;/ trsKd ;orD;
rsm;ESiu
hf se;f rma&;/ trsKd ;orD;rsm;tm; t=urf;zufjcif;/ trsKd ;orD;rsm;ESihf vufeuf
udkifyÉdyuQ/ trsdK;orD;rsm;ESifh pD;yGm;a&;/ trsdK;orD;rsm;ESifh qHk;jzwfcsufcsEdkifaom
tqifhtwef;/ trsdK;orD;rsm;wdk;wuf jrifhrm;a&;twGuf tajccHtaqmufttHk/
trsdK;orD;rsm;. vlŒtcGifhta&;/ trsdK;orD;rsm;ESifh owif;Xme/ trsdK;orD;rsm;ESifh
obm0ywf0ef;usif/ trsdK;orD;i,frsm;. ta&;wdkŒjzpfonf?
trsdK;orD;rsm;tm; t=urf;zufjcif;qdkonfrSm
“trsKd ;orD;rsm;tm; pdwyf ikd ;f qdik &f mt&jzpfap/ vdiyf ikd ;f qdik &f mt&jzpfap/ ±kyyf ikd ;f
qdik &f mt&jzpfap tE &W m,fjzpfapaom/ twemw& cHpm;apaom/ cHpm;ap&
rnf [lI +cdrf;ajcmufr_rsm;tygt0if ajcmufvSef@odrf;oGif;r_rsm;/ ‚if;wdk@.
vGwfvyfr_rsm;tm; rw&m;z,f&Sm;jcif;rsm;jzpfapr_/ xdkodk@jzpfapEdkifavmuf
aom tðytrlrsm; tm;vHk;”
jrefrmEdik if w
H iG f trsKd ;orD;rsm;tm; tdrw f iG ;f t=urf;zufrE_ iS hf ywfoufaom tod
ynmay;r_tm;enf;jcif;/ ‚if;jy\emudk jrifomatmif vkyaf qmifay;onfh ynmay;r_
enf;yg;jcif;/xdkt=urf;zufr_udk jy\emtjzpf vufcHem;vnfxm;r_ enf;yg;aejcif;/
jy\emtm; &ifziG zhf iG ahf jym&ef r0hrH &Jjzpfae=ujcif;wd@k a=umifh xdjk y\emudk ajz&SiS ;f &ef
twGuf t"dutcuftcJrsm; &Sdaeao;onf?
rsufuG,fðywwf=uonf?
rsm;aomtm;jzifh trsKd ;orD;rsm;rSm ±kyyf ikd ;f qdik &f mt& aESmif,u S cf &H jcif;/ tapmf
um; tzsufqD;cH&jcif;/ twif;t=uyf vdifydkif;apmfum;cH&jcif;/ twif;t=uyf
vufxyfxdrf;jrm;apjcif;/ twif;t=uyfudk,f0efaqmif udk,f0efzsufcsapjcif;/
tpDtpOfwus r[kwfbJom;a=umjzwfapjcif;/ rdef;uav;&ifaoG;rsm;udkarG;zGm;
vmpOfEiS hf ud, k 0f efaqmifcsed t f wGi;f owfypfjcif;/ trsKd ;orD;rsm; wef;wluse;f rma&;
apmifah &SmS ufr_ cHyikd cf iG rhf &Sjd cif;/ trsKd ;om;wOD;tm; vufxyf&eftwGuf r*Fvma=u;
ay;aqmif&jcif;/ vdiyf ikd ;f qdik &f mu|eðf yjcif;/ vluek u f ;l jcif;/ twif;t=uyf jynfw h efqm
tjzpfoGyfoGif;jcif;/twif;t=uyfvkyftm;apcdkif;jcif;ponfwdk@onf ywf0ef;usif
wGióf uHawG@&aom trsKd ;orD;rsm;tm; t=urf;zufrr_ sm;xJrS xif&mS ;aom tjzpfrsm;
yifjzpfonf?
wlpmcsKyfudk vufrSwfa&;xdk;&ef/
- trsKd ;orD;rsm;tm; t=urf;zufjcif;ESio
hf ufqikd af om tpD&ifcwH ifjycsurf sm;
udk EdkifiHwum vlŒtcGifhta&;tzGJ@rsm;odk@ r¹cGif;rcsefwifjy&ef ponfwdk@udk
wdkufwGef;xm;onf?
===???===
90 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
- xd&k nf&, G cf surf sm; atmifjrifap&eftwGuf Edik if rH sm;t=um; A[dck sut f jzpf
pGrf;aqmifay;&efwdk@jzpfonf?
xd&k nf&, G cf surf sm; atmifjrifap&eftwGuf ukvor*~ukd Edik if w H um Oya'ESihf
ukvor*~ yÉdnmOfwdkŒtay:wGif tajcwnfI zGJŒpnf;xm;jcif;jzpfonf?
ukvor*~. rl0g'rsm;rSm -
- tzJG@0ifEkdifiHwdkif; tcsKyftjcmtm%m wef;wlr_&Sdonf?
- tzJG@0ifEdkifiHwdkif; ukvor*~yÉdnmOfudk vdkufem&rnf?
- EdkifiHrsm;onf rwluJGjym;r_rsm;udk +idrf;csrf;aom enf;vrf;rsm;jzifhomajz&SSif;&
rnf?
- Edik if rH sm;onf tiftm;oH;k jcif; od@k r[kwf tiftm;oH;k &ef +cdr;f ajcmufjcif;wd@k ukd
a&Smif=uOf&rnf?
- ukvor*~onf rnfonfEh ikd if . H jynfwiG ;f a&;&mudrk S 0ifa&mufpu G zf ufjcif;rðy?
- EdkifiHrsm;onf ukvor*~tm; 0dkif;0ef;yhHydk; ulnDoifhonf?
92 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
csO;f uyf&mwGif vlŒtcGit hf a&; csKd ;azmufaeonhf rdrEd ikd if . H tpd;k &ESihf &if;ES;D aom/
qufqrH &_ adS om/ Edik if rH sm;rS ud,k pf m;vS,t f zGŒJ rsm;udv k nf; vpfvsL±_Ir&ay? xdEk ikd if H
rsm;udkvnf;csOf;uyfI ‚if;wdkŒ.oabmxm;rsm; ajymif;vJvmap&ef csOf;uyfoifh
onf? jrefrmEdkifiHa&;ESifhywfoufI ukvor*~ taxGaxGnDvmcH}uD;wGif t&Sdef
t[kefaumif;rGefaom qHk;jzwfcsufrsm; csrSwfvmap&ef oGm;a&mufv_HŒaqmfol
rsm;onf jrefrmEdik if t H wGi;f &Sd vlŒtcGit hf a&;ESihf Edik if aH &;tajctaersm;/ Edik if w
H umu
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 95
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 97
pD;yGm;a&;ESiv
hf rl a+ &;aumifpD (Economic and Social Council – ECOSOC)
vkyif ef;aumfr&Sirf sm;wGif pm&if;tif;qdik &f maumfr&Si/f vlO;D a&qdik &f m aumfr&Si/f
vlrb_ 0 wd;k wufjrifrh m;a&;aumfr&Si/f vlŒtcGit hf a&;aumfr&Si/f trsKd ;orD;rsm; tqifh
twef;qdkif&maumfr&Sif/ rl;,pfaq;0g;qdkif&maumfr&Sif/ &mZ0wfr_wm;qD;a&;ESif
w&m; Oya'qdkif&maumfr&Sif/ wnfwhHcdkif+rJaomzGH@òzd;wdk;wufr_aumfr&SSif/ zGH@òzd;wdk;
wufrq _ ikd &f m odyEH` iS phf ufry_ nmaumfr&Sif ponfwŒkd udk zGŒJ pnf;xm;onf? vlŒtcGihf
ta&; vkyif ef;ESihf ywfoufI vlŒtcGit hf a&;aumfr&Sif (Commission on Human
Rights) ESihf trsKd ;orD;rsm; tqift h wef;qdik &f m aumfr&Sif (Commission on the
Status of Women) wdŒk rSm xif&m S ;onf?
98 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
100 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
101
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
taxGaxG b@mxdef; pD;yGm;a&;ESifh tjynfjynfqik d &f m taxGaxG
vHNk cHKa&;aumifpD w&m;½H;k
nDvmcH aumifpD vlraI &;aumifpD twGi;f a&;rSL;½H;k
vlt
- taxmuftuljyKta&;ay:ESifh rif;BuD;½H;k
urmh
Y cGit
tjcm;aumfrwD
12/6/2005, 2:11 PM
- pmcsKyftzG0YJ ifrsm;
b ukvor*rd
hf a&;vufpJG
¾ wfquf
101
102
urmh
ECOSOC
vlt
pm&if;tif;
pD;yGm;a&;ESifh vlrIa&;aumifpD zGJYpnf;yHk tm&S - ypdzw
d f
Y cGit
¾ wfquf
hf a&;vufpJG
102
vlrw
I ;kd wufjrifrh m;a&; ukvor*¾at*sifprD sm; pD;yGm;a&;ESihf ukvor*¾at*sifprD sm; Oa&my
vlraI &;aumifpD
vlt
Y cGit
hf a&; vufwiftar&du
ua&bD,rf
trsK;d orD;tqift
h wef; tNrJwrf; ukvor*¾at*sifprD sm; tNrJwrf;
uRrf;usiforl sm;tzGYJ aumfrwDrsm; taemuftm&S
vlt
rl;,pfaq;0g;
Y cGit
ILO UNICEFF
FAO UNDP NGO aumfrwDrsm;
UNESCO UNHCR
WHO
12/6/2005, 2:11 PM
IMF
WB
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
tcef; (6)
ukvor*¾vlYtcGifhta&; at*sifpDrsm;ESifh vkyfxHk;vkyfenf;rsm;
ukvor*~wGif&Sdaom vlŒtcGifhta&; at*sifpDrsm;ESifh vkyfxHk;vkyfenf;rsm;/
vkyfief;pOfrsm;rSm omrefvlrsm;twGuf ±_wfaxG;p&mjzpfaomfvnf; vlŒtcGifhta&;
v_y&f mS ;aqmif&uG o
f rl sm;taeESihf avhvmxm;rSom ukvor*~Y rdrw d Œkd ta&;udprP sm;
udk v_HŒaqmf&mwGif atmifjrifpGm aqmif&GufEdkifrnfjzpfonf? ukvor*~onf
EdkifiHwum. tpdk;&rsm;jzifh pkpnf;xm;aom tzGJŒwckjzpf+yD; w&m;±Hk;w&yf r[kwf
aoma=umifh vlŒtcGit hf a&;qdik &f m jy\emrsm;udk udik w f ,
G af jz&Si;f &mwGif tm;enf;r_
rsm;&Sod nf? odŒk aomf vlŒtcGit hf a&;pHrsm;udk Edik if w
H umtaejzifh =uyfrwfay;Edik &f ef
teD;pyfqHk;rSm ukvor*~omjzpfonfhtwGuf ukvor*~ rnfodkŒvkyfief;rsm; vkyf
aqmifonfukd em;vnfoabm ayguf&efvdktyfonf? odkŒrSom ‚if;udkoHk;oyf+yD;
aemuf ydkrdkaumif;rGefaom }uD;=uyfr_rsm;/ enf;pepf,E W&m;rsm;udk vkyfaqmifEdkif
rnfjzpfonf?
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
hf a&;aumfr&Sif (Commission on Human Rights)
vlŒtcGit
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
ukvor*~ tzGŒJ 0ifEikd if w H ikd ;f onf ukvor*~ yÉdnmOfukd vufrw S af &;xd;k vdu k f
onfESifhwòydifeuf tjynfjynfqdkif&m vlŒtcGifhta&;pHrsm;udk vdkufem&ef wm0ef&Sd
onf ? tjcm;pmcsKyf p mwrf ; rsm;uk d vuf r S w f x d k ; onf j zpf a p/ rxd k ; onf j zpf a p
tjynfjynfqikd &f m vlŒtcGit hf a&; a=unmpmwrf;yg vlŒtcGit hf a&;pHrsm;udk vdu k ef m
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 103
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 105
txl;pHkprf;ppfaq;a&; tvkyftzGJYrsm;
aumfr&Sif (26) OD;
t&m&Sdrsm;
tvkyt
f zGYJ (4) ck
u@tvdu
k t
f xl;pHpk rf;a&; Edik if t
H vdu
k t
f xl;pHpk rf;a&;
rl&if;Xmaevlrsm;qdkif&m
- vl@tcGifhta&;ESifh rsdK;&dk;ADZusifh0wfydkif;qdkif&m txl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd
- uav;rsm;tm;a&mif;0,fjcif;/ uav;jynfhwefqmESifhuav;npfnrf;pmayrsm;
qdkif&mtxl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd ynmoif=um;cGifhqdkif&m txl;pHkprf;ppfaq; uRefjyKrIqdkif&m
a&;t&m&Sd
- w&m;r0ifoGm;vmr_ESifh npfnrf;+yD;tE W&m,f&Sdaom xkwfukefrsm;ESifh tr_dufrsm; qufoG,frIqdkif&m
udk pGef@ypfr_a=umifhvl@tcGifhta&;rsm;tay:oufa&mufapr_qdkif&mtxl;pHkprf;ppfaq;
a&;t&m&Sd
- tpm;tpm&&SdcGifhqdkif&m txl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd zrf;qD;xdef;odrf;rIqdkif&m
- vGwfvyfpGmawG;ac:wifjycGifhudk jrSifhwifay;a&;ESifh umuG,fay;a&;qdkif&m
txl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd
- vGwfvyfpGmudk;uG,f,Hk=unfcGifhqdkif&m txl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd
tmz*efepPwef
- vlwdkif;pdwfydkif;ESifh &kyfydkif;qdkif&m tjrifhrm;qHk;&&SdcHpm;cGifhqdkif&m txl;pHkprf;ppfaq;
a&;t&m&Sd abmhpeD;,m;ESifh [mZD*dkZD;,m;/
- oifhwifhaomaetdrf&&SdcGifhESifhaetdrfqdkif&mwGifcJGjcm;r_r&Sdapa&;tyg t0ifoifhwifh ,l*dkpvm;AD;,m;jynfaxmifpkEdkifiH
avsmufywf aomaetdrf&&SdcGifhqdkif&m txl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd b&Gef'D
- &m;ol}uD;rsm;ESifha&S@aersm;.w&m;a&;qdkif&m,E W,m;vGwfvyfcGifhqdkif&mtxl;pHkprf; uarBm'D;,m;
ppfaq;a&; t&m&Sd
- rl&if;XmaevlrsdK;rsm;. tajccHvl@tcGifhta&;&&Sdr_tajctaeqdkif&mtxl;pHkprf;ppfaq;
uGef*dk
a&;t&m&Sd a[wD
- vlwdk@.udk,fydkifqHk;jzwfydkifcGifhudkxdcdkufap&eftwGuf a=u;pm;ppfwyfrsm;toHk; vdkifaA;&D;,m;
jyKr_qdkif&m txl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd jrefrm
- a&$@ajymif;tvkyform;rsm;.tcGifhta&;qdkif&m txl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd
ygvufpwdkif;e,fajrrsm;
- vuf&Sdjzpfay:aeaom vlrsdK;a&;rkef;wD;r_rsm;/ vlrsdK;a&;tajccHaom cJGjcm;zdESdyfr_rsm;/
vlrsdK;a&;tpJGESifhoufqdkifaomtjcm;onf;rcHr_rsm;qdkif&mtxl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd qdk;rm;vD;,m;
- vl@tcGithf a&;wd;k wufa&;/umuG,af &;ESit hf =urf;zufrq_ ikd &f mtxl;pHpk rf;ppfaq;a&;t&m&Sd
- !Sif;yrf;ESdyfpufr_qdkif&m txl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd
- vlom;rsm; txl;ojzifhtrsdK;orD;rsm;ESifh uav;rsm;tm; ul;oef;a&mif;0,fjcif;qdkif&m
txl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd
- trsdK;orD;rsm;tay:t=urf;zufr_ESifh ‚if;. tusdK;qufoufa&mufr_rsm;qdkif&m
txl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd/
106 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
jzpfap&yg? wdik =f um;rnfo h l onf trnfrazmfbJ wdik =f um;Ir&yg? wdik =f um;onft h r_ukd
Edik if aH wmftqifh w&m;pD&ifx;kH rsm;u ajz&SiS ;f ay;&ef rpGr;f om aom tjzpfrsKd ;jzpf&rnf?
od@k r[kwf Edik if aH wmftqifw h iG f ajz&SiS ;f r_onf usL;vGecf &H oltwGuf taumif;qH;k jzpf
atmif rzefw;D Edik af oma=umifjh zpf&rnf? usL;vGeaf om tpd;k &tay: ykwcf wfapmfum;
ajymqdkjcif; yg0ifyguvnf; xdkwdkif=um;csuftxajrmufrnf r[kwfyg?
xdkokd@ wdkif=um;r_rsm;udk tvkyftzJG@. wm0efcHuvufcHonf? wdkif=um;pm
ay;yd@k ox l o H @kd wdik =f um;r_ukd vufc&H &Sad =umif; todtrSwðf y jyefpmay;yd@k onf? xdw k ikd f
=um;r_ rdwWLudk oufqdkif&mtpdk;&odk@ ay;ydk@+yD; ar;cGef;rsm;xkwf&onf? xdk@aemuf
xdw k ikd =f um;r_EiS hf ywfoufaom tESpcf sKyfwifjycsuu f kd vpOfvwdik ;f txl;v#KŒd 0Supf mG
jzifh qyfaumfr&SifwGif xdkudpPtm; qufvufudkifwG,frnfholxH tpD&ifcH&onf?
xd@k aemuf tvkyt f zJ@G 0if (5) OD;onf wESpv f #iw
f }udraf wG@q+kH yD; xdw k ikd =f um;csurf sm;
udk avhvmppfaq;onf? wdkif=um;csufrsm;ESifh tpdk;&xHrS wkef@jyefcsufrsm;tay:rl
wnfI tvkyftzJG@onf xdkwdkif=um;r_onf trSefwu,f }uD;}uD;rm;rm; vl@tcGifh
ta&; csdK;azmufr_ [kwfr[kwfudk rJcJGIqHk;jzwfonf? trSefwu,f vlŒtcGifhta&;
csKd ;azmufrj_ zpfonf[k ,lqygu xdk wdik =f um;csuu f kd qyfaumfrwDxo H Œkd wifoiG ;f +yD;
xdrk w S qifh rJqENjzifh aumfr&SiS x f o H Œkd qufvufwifoif/h rwifoifu h kd qH;k jzwfonf?
aumfr&SiS t f aejzifh xdo k @kd wifoiG ;f vmaom wdik =f um;r_rsm;ESihf ywfoufI xdw k ikd =f um;
csuu f ykd ,fcsjcif;/ aemufEpS u f srS pOf;pm;aqmif&u G &f ef qdik ;f ihv
H u
kd jf cif;/ jzpfysuo f nfh
tr_upd w P ckv;kH udk avhvmjcif; (thorough study)/ oufqikd &f mtpd;k &u oabmwlygu
aumfr&SiS o f nf txl;aumfrwD (Ad hoc) zJ@G pnf;I pHpk rf;ppfaq;jcif;rsm; vkyaf qmifEikd f
onf? xdo k @kd wikd =f um;r_ukd vufcpH pfaq;aeaom umvwckv;kH xdt k r_rsm;ta=umif;
udk vlod&Sif=um; xkwfazmfa=unmjcif;r&Sd&ef txl;pnf;urf;owfrSwfxm;onf?
wdik =f um;oluv kd nf; wdik =f um;r_onf rnfonft h qifo h @kd a&muf&adS ea=umif;udv k nf;
today;jcif;r±dSay? oufqdkif&mtpdk;&udk today;jcif;/ xdkudpPESifh ywfoufaom
tcsufrsm;udk ajz=um;&ef zdwf=um;jcif;wdk@udkom vkyfaqmifonf? jzpfysufonfh
tr_upd w P ckv;kH udk avhvmjcif;udk 1970 ckEpS rf pS I ,l*ef'g (uganda)ESihf ule;D ,m;
(Equatorial Guinea) ESpEf ikd if w H iG o
f m vkyaf qmifczhJ ;l onf? txl;aumfrwD (Ad hoc)
zJG@pnf;I apv$wfpHkprf;ppfaq;jcif;udk vkyfaqmifavhr&Sday? ar;cGef;rsm;ay;ydk@jcif;/
tpdk;&xHqufoG,fa&;aumfr&SSiftzJG@0ifu wkduf±dkufqufoG,fapjcif;/ ukvor*~
0efxrf;tm; xdkEdkifiHodk@apv$wfjcif;/ txl;pHkprf;ppfaq;a&;t&m&Sd cef@tyfIpHkprf;ppf
110 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
aq;jcif;wdk@udkom vkyfaqmifavh&Sdonf?
1234567890123456789012345678901212
1234567890123456789012345678901212
1234567890123456789012345678901212
1234567890123456789012345678901212
1503 vkyfief;pOftqifhqifh
1234567890123456789012345678901212
1234567890123456789012345678901212
1234567890123456789012345678901212
wdkif=um;r_udkvufcHonf?
tu,fI wdik =f um;r_
tu,fI wdik =f um;r_onf owfrw S x
f m;aom tcsurf sm;ESihf udu k n f D
onf owfrSwfxm;
onf qdyk gu vufcpH Of;pm;onf/ od@k aomf vl@tcGit hf a&; aumfr&SiS u
f
aom tcsufrsm;ESifh
vkyx
f ;kH vkyef nf;rsm;atmufwiG f xnfoh iG ;f pOf;pm;jcif; r[kwaf o;acs?
ud k u f n D r _ r&S d y gu
,cktqifh rSpwifI oufqdkif&m tpdk;&odk@ xdkwdkif=um;r_ESifh
aemuf tqif h o d k @
ywfoufaom ta=umif;t&mrsm;udk ajzqd&k ef ar;cGe;f rsm; ay;yd@k onf?
rwufawmhbJ wdkif
Zlvikd v
f ? qyfaumfr&Siaf tmuf&dS qufo, G rf q_ ikd &f m tvkyt
f zJ@G rS =um;r_ &yfqdkif;oGm;
uk,d pf m;vS,f (5)OD;wd@k u xdw k ikd =f um;r_ukd pHpk rf;ppfaq;+yD; “trSef onf?
wu,f jyif;xefpmG vl@tcGit hf a&; csKd ;azmufr”_ ajrmufonf[k qH;k
jzwf ygu qyf aumfr&Six f H wifjyonf? “trSefwu,f jyif;
=o*kwfv ? qyfaumfr&Sifu xdktr_udk jyefvnfoHk;oyfonf? xef p G m vl @ tcG i f h
qufo, G rf _ qdik &f m tvkyt f zJ@G ukd jyef=um;onf? tu,fI xdt k r_ ta&; csdK;azmufr_”
xif&mS ;ygu vl@ tcGit hf a&; aumfr&Six f H wifjyonf? rajrmuf[k qHk;jzwf
ygu xdt k r_ukd y,fcs
azazmf0g&D-rwfv ? aumfr&Sif. tvkyftzJG@uaeI aumfr&Sif jcif; od@k r[kwf aemuf
nDvmcH rpwifcif xdktr_ESifhywfoufI jyefvnfoHk;oyfonf? wESpt f xd qdik ;f iHh xm;
xdt
k r_EiS hf ywf oufI aumfr&Sit f m; rnfo@kd ta&;,loifah =umif; jcif; ðyvkyo f nf?
t}uHay; wifjyonf?
rwf-{+yDv? aumfr&Sin f v tu,f I xd k t r_
k r_EiS yhf wfoufI v#K@d 0u
D mcHtwGi;f xdt S f
pGm pOf;pm;oH;k oyfonf? od@k aomf yg0ifywfoufaom tpd;k &rsm;udk onf xif&mS ;r_r&S[ d k
xdtk r_EiS hf ywfoufI wifjyajz&Si;f &ef zdwaf c:ojzifh oufqikd &f m oH;k oyfygu xdt k r_ukd
tpd;k &rsm; yg0if Edik o
f nf? y,fcsjcif; odk@r[kwf
aemuf w ES p f t xd
tr_ESifhywfoufI usL;vGefjcif;rajrmufaom EdkifiH.trnfrsm;/
qdik ;f iHx
h m;jcif; ðyvkyf
qufvufpOf;pm;oH;k oyfaeaom Edik if . H trnfrsm;udk xkwjf yefonf?
onf?
wcgw&H xdt k r_rsm;udk tjcm;olrsm;odatmif a=unmjcif; rsm; vky+f y;D
aumfr&Siwf iG f vlo&d iS =f um; aqG;aEG;&efta=umif;rsm; jzpfvmavh
&So
d nf?
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 111
ukvor*~ vlŒtcGit
hf a&;qdik &f m tzGŒJ rsm;teuf TvlŒtcGit hf a&; aumfr&SiEf iS hf
‚if;. taxmuftulðy qyfaumfr&Siw f iG of m tpd;k &r[kwaf omtzGŒJ rsm; wdu
k ±f u
kd f
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 113
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 115
tjcm;pmcsKyftajccHtzGJŒrsm;
- a±$Œajymif;tvkyo
f rm;rsm;ESihf ‚if;wdŒk . rdom;pkrsm; tcGit
hf a&; umuG,f
a&;aumfrwD - a±$Œajymif; tvkyform;rsm;ESifh ‚if;wdkŒ. rdom;pkrsm; tcGifh
ta&;umuG,af &; oabmwlpmcsKyf (Convention on thef Protection of the
Rights of All Migrant Workers and Memvers of Their Families)
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
vlŒtcGifhta&;qdkif&mrsm;udk pdwf0ifpm;onfh ukvor*tjcm;Xmersm;
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
~
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012
trsKd ;orD;tqift
h wef;qdik &f m aumfr&SiS f (The Commission on the Status of
Women)
trsdK;orD; tqifhtwef;qdkif&m aumfr&SSifonf pD;yGm;a&;ESifh vlr_a&;aumifpD
atmuf wGif zJ@G pnf;xm;aom vkyif ef;aumfr&SiS f (9) ckteuf wcktygt0ifjzpfonf?
f iG f pwifxal xmifcahJ om trsKd ;orD;tqift
(1947) ckEpS w h wef;qdik &f m aumfr&SiS .f
wm0efrSm EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&;/ EdkifiHom;a&;ESifh ynma&;e,fy,frsm;wGif
trsKd ;orD; tcGit hf a&;rsm; wd;k wufjrifrh m;apa&;ESihf ywfoufonfh tpD&ifcpH mrsm;/
t}uHay;csuf rsm;tm; pD;yGm;a&;ESihf vlra_ &;aumifpo D @kd jyifqifay;&efjzpfonf? xd@k jyif
trsdK;orD; tcGifhta&;e,fy,fxJwGif trsdK;om;ESifh trsdK;orD;wef;wltcGifhta&;
&&Sda&;twGuf csufcsif;ajz&SSif;aqmif&Gufay;&ef vdktyfaom jy\emrsm;ESifh
ywfoufI t}uHOm%frsm; vnf;ay;Edkifonf?
= ukvor*~vlŒtcGifhta&;qdkif&m r[mrif;}uD;±Hk;
= vlŒtcGit
hf a&;Xme}u;D (Center for Human Rights)
= ukvor*~ 'kuo
Q nfrsm;qdik &f m r[mrif;}uD;±H;k (UNHCR)
'kuQonfrsm;.vHkòcHr_?
'kuo Q nfrsm;. vHðk cHrr_ mS vnf; tajccHusaom tcsuw f csujf zpfonf? cdv k cH_ iG hf
awmif;cHaom olrsm;onf olw@kd b0 touf¶iS o f efa&;twGuf cdvk cH_ iG hf awmif;cH
jcif;jzpfonf? 'kuQonfrsm; cdkv_HcGihf awmif;cHaeaome,fajrwGif xdkolwdk@udk
vHkòcHr_ray;Edkifygu 'kuQonfrsm;tm; umuG,fapmifha&Smufr_onf t"dy`m,frJh
120 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
'kuQonfrsm;tm; zrf;qD;jcif;?
rdrtd ouf&iS cf iG u hf kd tE &W m,fay; taESmuft,Suðf yaeaom wdik ;f jynfrS tjcm;
wdik ;f jynftwGi;f od@k xGuaf jy;wdr;f a&SmS ifvmaom rnfonh'f u k o Q nfurkd S wdik ;f jynf
twGi;f w&m;r0if 0ifa&mufro _ ufoufjzifh zrf;qD;csKyfaESmifjcif; rðy&ay? ol.
H m;jzpfr/_ vlra_ &; od@k r[kwf Edik if aH &;toif;tzJ@G wiG f
vlrsKd ; jzpfr/_ ud;k uG,rf /_ Ekid if o
tzJ@G 0ifjzpfra_ =umifh ol.wdik ;f jynfwiG f tE &W m,f&I dS xGuaf jy;wdr;f a&Smifvmol
onf xdt k csuu f kd oufqikd &f m tpd;k &xHwiG f cdik cf ikd f vHv
k w
kH ifjyEdik yf gu ‚if;wd@k ukd
wdkif;jynftwGif; w&m;r0if 0ifa&mufr_jzifh zrf;qD;csKyfaESmifIr&ay?
'kuo Q nfrsm;qdik &f m r[mrif;}uD;onf 0efxrf;aygi;f ig;axmifausmjf zifh vnfywf
v#uf&Sdonf? 0efxrf;rsm;. (80) &mcdkifE_ef;rSm vufawGŒe,fy,frsm;wGif vkyfudkif
vsuf&Sd+yD; EdkifiHaygif; (115) EdkifiHwGif ±Hk;cGJaygif; (200) ausmf zGifhvSpfxm;onf?
'kuo
Q nfrsm;qdik &f m r[mrif;}uD;±H;k . A[dak umfrwD0if Edik if aH ygi;f rSm (50) Edik if &H o dS nf?
tzGŒJ 0ifaygi;f (178) Edik if &H o dS nf? jrefrmEdik if o H nf 1955 ckEpS u f wnf;u tvkyo f rm;
tzGJŒcsKyf. tzGJŒ0ifEdkifiHjzpfcJhonf? odkŒaomf t"rRvkyftm; apcdkif;r_a=umifh 1964
ckESpfrS pwifI tvkyform;tzGJŒcsKyf}uD;. nDvmcHwGif jypfwifa0zefjcif;cHcJh&onf?
1997 ckEpS /f rwfv (27) &ufae‹wiG f jrefrmEdik if &H dS t"rRvyk t f m; apcdik ;f r_upkd pkH rf;&ef
pHkprf;ppfaq;a&; aumfr&Sifw&yfudk wm0efay;zGJŒ pnf;cJhonf? 1998 ckESpfZlvdkifv
(2) &ufae@wGif xdkaumfr&SSifu jrefrmEdkifiHtwGif; t"rRvkyftm;ay;apcdkif;r_rsm;
ESiyhf wfoufaom tpD&ifcpH mudk xkwjf yefco hJ nf? 1999 ckEpS f ZGev f (17) &ufae@wiG f
tvkyo f rm;uGezf &ifu h aeI jrefrmEdik if t H m; tzJ@G csKyf. pmcsKyftrSwf (29) udjk yif;xef
pGmcsKd ;azmufra_ =umifh enf;ynm tultnDrsm; &yfw&Hh efEiS hf tpnf;ta0;rsm; wuf
a&mufjcif;udkcGifhrðy&ef qHk;jzwfcJhonf?
tjynfjynfqikd &f m tvkyo f rm;tzGŒJ csKyfwiG f tvkyo f rm;uGezf &if/h A[dt k yk cf sKyf
a&;tzGŒJ ESihf tjynfjynfqikd &f m tvkyo f rm;±H;k wdŒk ESihf zGŒJ pnf;xm;onf? xl;jcm;csurf mS
tjynfjynfqdkif&m tvkyform;tzGJŒcsKyf. tqifhwdkif;wGif tpdk;&r[kwfaom
udk,fpm;vS,frsm; wdkuf±dkufyg0ifywfoufaejcif;jzpfonf?
tvkyform;uGefz&ifhudk ESpfpOfZGefvwGif *sDeDAmòrdŒYusif;y+yD; A[dktkyfcsKyfa&;udk
a&G;aumuf wifajr‡mufonf? tzGŒJ . aiGa=u;oH;k pGrJ /_ tjynfjynfqikd &f m tvkyo f rm;
tqift h wef; pHrsm;owfrw S rf /_ tvkyo f rm;ESihf vlrj_ y\emrsm;udk uGezf &ift h wGi;f
wGif aqG;aEG;onf? uGezf &ifo h Œkd wufa&mufaom tzGŒJ 0ifEikd if rH sm;. ud, k pf m;vS,f
tzGŒJ wGif tpd;k &ud, k pf m;vS,f (2) OD;/ tvky&f iS f ud, k pf m;vS,f (1) OD;ESihf tvkyo f rm;
ud, k pf m;vS,f (1) OD;wdŒk yg0ifavh&o dS nf? vdt k yfygu twwfynm u|r;f usio f rl sm;
vnf; vdu k yf gwuf a&mufEikd o f nf? tvky&f iS Ef iS hf tvkyo f rm; ud, k pf m;vS,rf sm;onf
vGwfvyfaom udk,fpm;vS,frsm;jzpf+yD; ‚if;wdkŒtpdk;&udk,fpm;vS,fESifh jzpfap/
tcsif;csif;yifjzpfap oabmuGJvGJr_rsm; &Sdwwf=uonf?
A[dt k yk cf sKyfa&;tzGŒJ onf tvkyo f rm;tzGŒJ csKyf. tcsKyftjcmjzpfonf? tzGŒJ 0if
(56) OD;teuf (10)OD;rSmtjrJwrf;tzGJh0ifEdkifiHjzpfonf? usef(46)OD;udk uGefz&ifhrS
(3)ESpfw}udrf a&G;cs,fwifajr‡muf+yD; wESpfv#ifoHk;}udrfawGŒqHkum uGefz&ifhtwGuf
vkyif ef;pOfrsm;/ tjcm;tpnf;ta0; tpDtpOfrsm;udk a&;qGo J nf? tzGŒJ 0if (56)OD;wGif
tpd;k &ud, k pf m;vS,(f 28)OD;/ tvkyo f rm; ud, k pf m;vS,f (14) OD;ESihf tvky&f iS f (14)OD;
wdkŒyg0ifonf?
tjynfjynfqikd &f m tvkyo f rm;±H;k onftzGŒJ . twGi;f a&;rSL;±H;k jzpf+yD; *seD AD mòrdŒwGif
122 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
a'oqdik &f m vlŒtcGit hf a&;tzGŒJ [k qdak omfvnf; tcsKd ŒtzGŒJ rsm;rSm yx0Da&ajr
taetxm;t& zGJŒpnf;xm;jcif;rsdK; r[kwfbJ tjcm;a'orSEdkifiHrsm; yg0ifzGJŒpnf;
xm;onfuakd wGŒ&onf? tzGŒJ rsm;. OD;wnfcsu/f &nfreS ;f csu/f oabmwlncD surf sm;
tay: vufcHoabmwlEdkifonfh EdkifiHrsm;onf a'otvdkufcGJjcm;r_r[kwfbJ rdrdESpf
ouf&mtzGJŒodkŒ yl;aygif;wwfonfudkvnf;awGŒ&onf?
12345678901234567
12345678901234567
12345678901234567
12345678901234567
Oa&mya'o
12345678901234567
12345678901234567
12345678901234567
Oa&myaumifpw D iG f tpd;k & ud, k pf m;vS,rf sm;/ Edik if aH wmf ygvrD efrsm;ESihf Edik if aH wmf
ESihf a'oqdik &f m tm%mydik rf sm;udk oH;k rsKd ;cJjG cm;I zJ@G pnf;xm;onf? tzJ@G 0ifEikd if rH sm;.
tpdk;& udk,fpm;vS,frsm;onf Oa&myaumifpD. tpdwftydkif;oHk;ckteuf wckjzpf
aom 0ef}uD;rsm;aumfrwD (Committee of Ministers) wGif yg0ifonf? Edik if rH sm;.
ygvrD efrsm;u a&G;cs,w f ifajr‡mufxm;onfh ud, k pf m;vS,rf sm;onf aemufxyftpdwf
tydik ;f wckjzpfonfh aumifp. D ygvrD efvw $ af wmf (Parliamentary Assembly) wGif
yg0ifonf? aemufxyftpdwt f ydik ;f wckjzpfonfh Oa&mya'oqdik &f m tm%mydik rf sm;
uGe*f &uf (Congress of Local and Regional Authorities of Europe) udk a'oqdik &f m
tm%mydik rf sm;jzifh zJ@G pnf;xm;onf? xd@k jyif Oa&myaumifpo D nf twdik yf ifct H qifh
tjzpf todtrSwfðycHxm;&aom tpdk;&r[kwfonfh tzJG@aygif; 400 ausmfESifh
wdkifyifaqG;aEG;r_rsm; ðyvkyfavh&Sdonf?
tmz&dunDnw
G af &;tzGŒJ (The Organization of African Unity – OAU)
===???===
130 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
(3) wdu k ±f u
kd f ta&;,laqmif&u G jf cif; (Intervention)
ta&;udpPrsm;tay:rlwnfI wdkuf±dkuf ta&;,laqmif&Gufjcif; trsdK;rsdK;
&Sdonf? Oyrm - EdkifiHawmfwGif vdktyfaeaom vlŒtcGifhta&;oifwef;rsm;/
aqG;aEG;yJGrsm; zGifhvSpfjcif;/ EdkifiHa&;tusOf;om;rsm; vGwfajrmufa&;twGuf
tpd;k &xH ta&;qdv k ŒH_ aqmfjcif; ponfwŒkd jzpfonf?
tpd;k &r[kwaf om tzGŒJ tpnf;rsm;. v_y&f mS ;r_rsm;udk wurBmvH;k qdik &f m vlrv _ y_ f
&Sm;r_toGijf zifv h nf; jrifEikd o f nf? v_y&f mS ;r_rsm;a=umifh jynfow l Œkd t=um;wGif tawG;
tjrifopfrsm;jzpfay:aponf? xdŒk a=umifh vlŒtcGit hf a&;v_y&f mS ;r_rsm;onfvrl v _ y_ &f mS ;
r_rsm;yifjzpf+yD; xdv
k y_ &f mS ;r_rsm;. v_ŒH aqmf aqmf=or_rsm; tusKd ;quftjzpf jynfow l Œkd
. tawG;tjrifrsm; wjznf;jznf; ajymif;vJvmaponf?
132 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
(c) Edik if w
H umulnaD xmufyahH &;at*sipf rD sm;
Ttpd;k &r[kwaf om tzGŒJ rsm;onf zGŒH òzd;wd;k wufqEJ ikd if rH sm;udk zGŒH òzd;wd;k wufa&;
qdik &f mESihf ta&;ay:vdt k yfaom tultnDrsm; axmufy&hH ef &nf&, G zf ŒJG xm;jcif;jzpf
onf? zGHΘzd;+yD; EdkifiHrsm;wGif tajcpdkufavh&Sd+yD; zGHΘzd;qJEdkifiHrsm;Y vkyfazmfudkifzuf
tzGŒJ rsm; zGiv hf pS x
f m;&S+d yD; vdt k yfaomtultnDrsm; axmufyahH vh&o dS nf? tcsKd ŒtzGŒJ
rsm;onf oufqikd &f m tpd;k &. zGŒH òzd;a&;pDru H ed ;f rsm;udak xmufyo
hH nf? tcsKd ŒtzGŒJ rsm;u
bmoma&; &nf&, G cf suf &Sw d wf=uovdk tcsKd ŒtzGŒJ rsm;u Edik if aH &;t& &nf&, G cf suf
rsm;&Sw d wfonf? vlŒtcGit hf a&; v_y&f mS ;r_EiS hf ywfoufI tultnDay;Edik af omtzGŒJ
tenf;i,fvnf;&Sdwwfonf? &nf&G,fcsufaumif;aumif;ESifh axmufyHhulnDr_rsm;
ay;aomtzGŒJ rsm;onf trsm;tm;jzifh rdru d n l aD eaomolrsm;. b0wd;k wufjrifrh m;
a&;udk &nfreS ;f aom &nf&, G cf su&f o
dS nf? ta0;rSaeI xde;f csKyfaomtzGŒJ rsKd ;r[kwb f J
a'otwGif;&Sd tjcm;vkyfazmfudkifzuf tzGJŒrsm;rSwqifh zGHŒòzd;a&;vkyfief;rsm; vkyf
aqmifavh&Sdonf? zGHΘzd;a&;vkyfief;rsm; vkyfudkif&mwGifvnf; trsdK;orD;rsm;ESifh
vlenf;pkrsm;tay: t"duxm; axmufyahH om tpDtpOfrsm;udk OD;pm;ay;vkyaf qmif
wwfonf?
(*) rdru
d ,
kd rf rd d rScD akd omtzGŒJ tpnf;rsm;
TtzGŒJ rsm;onf ppfreS af omEdik if aH &;/ ,Ofaus;r_EiS hf pD;yGm;a&; zGŒH òzd;wd;k wufrr_ sm;
twGuf tajccHzGJŒpnf;xm;+yD; urBmtESHŒtjym;wGif&Sdonf? &HyHkaiGjzifh vkyfief;rsm;
aqmif&Gufjcif; r&Sdaomfvnf; ta&;udpPwcktay: txl;pdwf0ifpm;aomolrsm;
pkaygif;zGJŒpnf;I tajcwnfv_yf&Sm;onf? &nf&G,fcsufvnf; trsdK;rsdK;&Sdwwfonf?
xdtk zGŒJ rsKd ;onf ao;i,f+yD; vcpm;0efxrf;rsm;r&Sw d wfay? odŒk aomf vlŒtcGit hf a&;
v_y&f mS ;olrsm;. ta&;udprP sm;udk xdt k zGŒJ i,frsm; rlwnfvy_ &f mS ;aeonfh vlwef;pm;
134 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
(C) vlŒtcGit
hf a&;tzGŒJ tpnf;rsm;
cJh+yD;jzpfonf?
jrefrmEdik if w
H Œkd rS Ak'b
< mom bke;f awmf}uD;rsm;onfvnf; vlŒtcGit
hf a&; wdu
k yf rJG sm;
wGif a&SŒwef;rSyg0ifcJh=uonf?
(i) ywf0ef;usix
f ed ;f odr;f a&;tzGŒJ rsm;
vlŒtcGit hf a&; wdu k yf 0JG ifol odŒk r[kwf Edik if aH &;tusO;f om;rsm;udk tumtuG,f
ay;aom enf;wenf;rSm xdo k u
l kd vlŒtcGit
hf a&;qkrsm; wck+yD;wck cs;D jr‡ijhf cif;jzpfonf?
xdo
k Œkd qkrsm;cs;D jr‡ijhf cif;onf qkay;cH&olrsm;udk w&m;0if todtrSwðf y&ma&mufonfh
tjyif urBmutm±Hrk ysuf qufvufpw d 0f ifpm;aeap&efvnf; taxmuftulðyEdik f
onf? xdkodkŒqkrsm; csD;jr‡ifhr_a=umifh vlŒtcGifhta&; csdK;azmufaeol tpdk;&taejzifh
xifovdrk vky&f aJ wmhacs? Oyrm- jrefrmjynfrS a':atmifqef;pk=unfukd Edik if w H um
u qkrsm;tqufr jywf cs;D jr‡iafh er_a=umifh ppftpd;k &onf a':atmifqef;pk=unftay:
xifovdkrvkyf&Jawmhacs?
onfh enf;vrf;vnf;&So d nf? xdŒk a=umifh vlŒtcGit hf a&;v_y&f mS ;olrsm;ESihf tzGŒJ tpnf;
rsm;onf =oZm&Sad om tpd;k &rsm;udck sO;f uyfI vlŒtcGit hf a&; umuG,af y;r_rsm;vkyf
aqmif&efyef=um;avh&o dS nf? tpd;k &rsm;tay: wdww f qdwcf sO;f uyfI yef=um;onfh
enf;udo k ;kH aom vlŒtcGit hf a&;tzGŒJ rSm tjynfjynfqikd &f m =uufajceDaumfrwD (ICRC)
jzpfonf? (ICRC) onf xdek nf;udk toH;k ðyI Edik if aH &;tusO;f om;rsm;udk awGŒcGi&hf &ef
twGuf óud;yrf;&mwGif awGŒcGifh&onfursm;onf? odkŒaomf wdwfwqdwfyef=um;
aom oHwrefenf;udkom toHk;ðyae=uygu tpdk;&onf olwdkŒ. vlŒtcGifhta&;
csdK;azmufr_rsm;udk &yfwef;u&yfvdrfhrnfr[kwfojzifh wdkuf±dkufa0zefxkwf azmfajym
qdkaom enf;udkvnf; usifhoHk;&avh&Sdonf?
140 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
tqifhjzpfonf?
ECOSOC u zGŒJ pnf;ay;xm;aom tpd;k &r[kwo f nfh tzGŒJ tpnf;rsm; aumfrwD
(Committee on Non-Governmental Organizations – NGO Committee) onf (2)
ESpv f #iw
f }udrf awGŒqHak qG;aEG;I twdik yf ifct
H qihf av#mufxm;vmaom tzGŒJ rsm;udk
qH;k jzwfjcif;/ ECOSOC wGif wifjyrnft h csurf sm;udk wdik yf ifE;DS aESmjcif;rsm; ðyvkyo
f nf?
ukvor*~wGif twdkifyifcHtqifh&&Sd+yD; tav;xm;cH&aom tpdk;&r[kwfonfh
tzGŒJ tpnf;rsm; jzpf&eftwGuf wdusaom yHo k ¾meftqifh &S&d rnf? wdusreS u f efaom
owif;rsm; ay;ydŒk Edik &f rnf? xdŒk jyif aemufqufwJG owif;rsm; ay;yd‹k Eikd &f rnf? tqifh
twef;rSaD om tpD&ifcrH r_ sm;/ tpD&ifcpH mrsm;/ xkwjf yefa=unmcsurf sm; xkwjf yefEikd f
&rnf? ta&;w,la&;qGx J m;aom pDrcH surf sm;ESihf aooyfaom enf;vrf;a=umif;rsm;
&Sd&efvdktyfonf?
===???===
142 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
vl@tcGit
hf a&;}uD;=uyfrr_ [kwb
f J tjcm;aom}uD;=uyfrr_ sm;vnf;&So
d nf? ‚if;wd@k rmS -
- a&G;aumufyGJ}uD;=uyfr_
tpd;k &r[kwaf om tzG@J rsm; od@k r[kwf Edik if w H umtzG@J rsm;u a&G;aumufyo JG nf
vGwv f yfI w&m;r#wr_ &Srd &Sd a&G;aumufyt JG csed t
f wGi;f vma&muf}uD;=uyfjcif;
rsK;d jzpfonf? tusK;d oufa&mufr_ txl;&So d nfuakd wG@&onf? xdo k @kd }uD;=uyforl sm;
vma&muf}uD;=uyfra_ =umifh rJvrd rf r_ sm;/ rJa&mif;0,frr_ sm;/ òydizf ufygwrD sm;tay:
zdESdyfr_rsm; avsmhenf;oGm;wwfonf?
- w&m;pD&ifa&;}uD;=uyfr_
a&S@aersm;jzifh zGJ@pnf;xm;aom tzGJ@rsm;u tr_udk=um;emcsdef/ t,lcH0ifcsdef/
oufao xGuq f ckd sed Ef iS hf trde@f csrw
S cf sed rf sm;wGif vma&mufI w&m;r#wrSeu
f ef
aomqHk;jzwfcsufjzpfap&ef }uD;=uyfjcif;rsKd;jzpfonf? rw&m;pGJcsufwifcHae&ol
rsm;/ EdkifiHa&;tusOf;om;rsm;. tr_rsKd;udk aqmif&Gufavh&Sdonf?
- (24)em&D}uD;=uyfr_
vlŒtcGit hf a&;udk wufºuGpmG umuG,af qmif&u G af er_a=umifh touftE &W m,f
pdk;&drfae&olrsm;udk tjynfjynfqdkif&m +idrf;csrf;a&;wyfzGJŒ0ifrsm;u +idrf;csrf;
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 143
(u) tcsuftvufpkaqmif;pHkprf;jcif;
ukvor*~rS apv$waf om tzGŒJ rsKd ;r[kwo f nfh tpd;k &r[kwaf om tzGŒJ rsm;wGif
xdkodkŒvrf;!$efr_rsm; wdwdususowfrSwfxm;jcif;r&Sday? xdkŒa=umifh oHwrefvrf;
a=umif;rSwqifh csed ;f qdjk cif;/ vHòk cHa&;awmif;cHjcif;rsm;rvkyEf ikd af y? oufqikd &f mtpd;k &ESihf
yl;aygi;f aqmif&u G rf r_ sm;vnf; vkypf &mrvdak y? odŒk aomf tpd;k &r[kwaf om tzGŒJ rsm;
onf aysmhaysmif;aom wzufvSnfh vkyfaqmifr_rsm;tm; ydkrdkvkyfudkifaqmif&GufEdkif
onfukd awGŒ&onf? Oyrm- pHpk rf;ppfaq;olrsm;udk urBmvSnchf &D;onfrsm;toGijf zifh
EdkifiHwGif;odkŒ apv$wfEdkifonf? EdkifiHwumtzGJŒtpnf;rsm;taeESifh rvkyfEdkifaom
tquftoG,&f mS azGjcif;/ qufo, G jf cif;rsm;udk tpd;k &r[kwaf om tzGŒJ tpnf;rsm;rS
apv$wfxm;aom pHkprf;ppfaq;olrsm;u ydkrdkvkyfaqmifEdkifonf? xdkolrsm;onf
EdkifiHwumu apv$wfolrsm;xuf tawGŒtóuHenf;aumif;enf; Edkifrnfjzpfaomf
vnf; pHpk rf;&rnfah e&modŒk oGm;a&mufjcif;/ owif;&,ljcif;/ tquftoG,&f mS azGjcif;
wdŒk wGif Edik if w
H umtzGŒJ rsm;avmuf n‡Ed ikd ;f aqmif&u G pf &mrvdo k jzifh pHpk rf;&rnfah e&m
odkŒ ydkrdkv#ifjrefpGm a&muf&SdEdkif+yD; owif;rsm;&&SdEdkifonf?
tcsut
f vufppkH rf;pkaqmif;&mwGif owdðyoifo
h nft
h csurf sm;
- owif;&Edkifrnfh&if;jrpfrsm;udk &SmazGyg?
rsujf rifoufaorsm;/ trSew f u,f vlŒtcGit hf a&;csKd ;azmufru_ kd óuHawGŒcHpm;&ol
rsm;ESihf awGŒqHEk ikd v
f #if taumif;qH;k jzpfonf? odŒk &mwGif vdt k yfaom owif;tcsuf
tvufrsm;tm; ay;Edkifolrsm;udkvnf; xnfhoGif;pOf;pm;&rnfjzpfonf? Oyrm-
w&m;vufv$wf owfjzwfr_a=umifh owfjzwfcH&ol wOD;ta=umif;udk pHkprf;&mwGif
aoqHk;olonf b,foljzpfonf/ rnfoluowfjzwfoGm;onf/ rnfonfhae&m/
rnfonft h csed w
f iG f rnfoŒkd owfjzwfc&H onf/ rnfou l tavmif;udk rnfonfah e&m
wGif rnfodkŒpwifawGŒ&SdcJhonf ponfhtcsufrsm;udk pHkprf;&rnf? xdkodkŒpHkprf;ygu
'%f&mudk aq;ukoay;aomq&m0efrsm;/ tokbwGif tavmif;jyifqifay;aom
olrsm;/ rdrdxuft&if tavmif;udkawGŒol owif;axmufrsm; ponfjzifh tjcm;
owif;&if;jrpfrsm;udk avhvmpHpk rf;&rnf? xdŒk jyif aoqH;k ol. rdom;pk0ifrsm;rSwqifh
aoqH;k ol. yHyk ef;/ &efo&l rdS &S/d a'otwGi;f &Sd a'ocHrsm;rSwqifh yx0Da'ota=umif;/
omreft&yfom;wdkŒxHrS a'otwGif;&Sd vlŒtcGifhta&;csdK;azmufr_ usL;vGefwwf
olrsm;owif; ponfwdkŒudkpHkprf;&rnf?
- taxmuftulðypm&Gufpmwrf;rsm;pkaqmif;yg?
vlŒtcGit hf a&;owif;pkaqmif;olonf rdrpd pkH rf;aeaomowif;ESiyhf wfoufaom
pm&Guf pmwrf;rsm;udv k nf; &SmazGpak qmif;&efvt
kd yfonf? w&m;Oya'rsm;/ w&m;±H;k
qHk;jzwfcsufrsm;/ trdefŒrsm;/ vkyftm;ay;qifhac:pmrsm;/ &duQmaxmufyHh&ef trdefŒ
ay;pmrsm;/ a=unmcsufrsm;/ owif;xkwfjyefcsufrsm;/ owif;pmaqmif;yg;owif;
rsm;/ tjcm;tzGŒJ rsm;uxkwaf 0aompmapmif/ rSwpf /k "mwfyrkH sm; ponfwŒkd udpk ak qmif;
&rnf? xdo k Œkd pkaqmif;I avhvmonfh pm&Gupf mwrf;rsm;onf rSeu f ef+yD; pdwcf s,kH
=unf&aom owif;taxmuftxm;rsm;jzpf&efvdktyfonf? "mwfyHkrsm;pkaqmif;yg
u rnfonfowif;&if; jrpfr&S &So d nf [laom owif;&if;jrpfrsm;udyk g rSwo f m;&efvkd
tyfonf?
- rdrdoGm;a&mufrnfha'oudk óudwif&if;ESD;u|rf;0ifatmifvkyfaqmifyg?
tu,fI rdro d mG ;a&mufrnfah e&mudk &if;ES;D u|r;f 0ifrr_ &Syd gu xif&mS ;+yD;rajymif;
vJEdkifonfh ae&mtrSwftom;rsdK;udk xdka'owkdŒ roGm;a&mufrD jrifa,mifatmif
pdwfjzifh rSwfom;&rnf? a'o.ta&SŒzufwGif oHvGifjrpf&Sdonf? &Gm.tjyifawmif
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 147
-rdrdoGm;a&muf&rnfhae&modkŒ oGm;a&mufcGifhydwfyifxm;jcif;
vufeufudkifppfyGJrsm; jzpfyGm;aeaomae&mrsm;/ vlŒtcGifhta&;csdK;azmufr_rsm;
t}uD;tus,jf zpfymG ;aeaom ae&mrsm;odŒk ud, k w f ikd u
f ,
kd uf s oGm;a&mufppkH rf;Edik &f ef
rSm tvGefcufcJaomtvkyfjzpfonf? tpdk;&wyfrsm;/ vufeufudkiftzGJŒrsm;u
xdo k Œkd oGm;a&muf pHpk rf;jcif;udk tvG,w f ulciG ðhf yrnfr[kwaf y? xdt k cgrsKd ;wGit f jcm;
pdwcf s&aom enf;vrf;rsm;udk &SmazGEikd af omfvnf; r&onft h qH;k wGif tcsed u f akd &$Œqdik ;f
I tqifajyaomtcsdefudk apmifh&avh&Sdonf? xdkodkŒapmifhqdkif;aepOftwGif; pdwfcs
,H=k unf&aom owif;tcsurf sm; pkaqmif;jcif;/ xdak 'orsm;rS xGuaf jy;wdr;f a&Smifvm
aomt&yfom;rsm;/ 'kuo Q nfrsm;udk &SmazGI awGŒqHak r;jref;jcif;rsm; vkyu f ikd Ef ikd of nf?
- wduscdkifvHkr_r&SdbJ bufvdkufaomowif;rsm;&&Sdwwfjcif;
vlŒtcGit
hf a&; pHpk rf;olrsm;ukd vlŒtcGit hf a&;csKd ;azmufrr_ sm;ta=umif; ajym=um;
aomolrsm;onf wcgw&HwGif vlŒtcGifhta&;csdK;azmufol tpdk;&udkqefŒusifwdkuf
cdkufaeaomtzGJŒ0ifrsm;/ xdktzGJŒESifhywfoufaeolrsm; jzpfwwfonf? wcgw&HwGif
rdrtd m; pum;jyeftjzpf ulnv D yk u
f ikd af eolrsm;onf xdo k Œkd aomolrsm; jzpfaewwf
onf? xdt k cgrsKd ;wGif xdok rl sm;onf rdrw d Œkd trSewf u,f &ifqikd cf pH m;cJ&h aom tjzpf
rSefxufcsJŒum;I ajymwwf=uonf? ‚if;wdkŒtzGJŒtay: pmemaxmufcHvmatmif
owif;rSm;rsm;udk aygif;pyfI ajymwwf=uonf? txl;ojzifh tm%m&tpdk;&udk
vufeufudkif wdkufyGJ0ifaeaom vufeufudkif tzGJŒtpnf;rsm;. v_yf&Sm;ae&m
tajccHa'orsm;wGif xdt k jzpfrsKd ;udk trsm;qH;k óuH&onf? xdŒk a=umifh pHpk rf;ppfaq;ol
onf rdrd&&Sdaom owif;rsm;udk rSefrrSefjyefvnfwGufqjcif;/ tjcm;owif;rsm;ESifh
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 149
- vlŒtcGifhta&;csdK;azmufcH&onf[k rrSwf,ljcif;
tcsdKŒolrsm;onf vlŒtcGifhta&; csdK;azmufr_rsm;udk udk,fwdkifudk,fus cHpm;cJh&
aomfvnf; xkt d csurf sm;udk vlŒtcGit hf a&; csKd ;azmufc&H jcif;[k rrSw, f =l uacs? Oyrm
- xdik ;f Edik if w
H iG f w&m;r0if vma&muftvkyv f yk u
f ikd af e=uaom jrefrmEdik if o H m;rsm;
onf xdik ;f &JwyfzŒJG u Edik if o H Œkd w&m;r0if 0ifa&mufrj_ zifh zrf;qD;onft h cg tcsKyfcef;
twGi;f ±du k Ef uS jf cif;/ rdrw
d Œkd xHrS ypPn;f rsm;ESihf aiGrsm;udk t"rRord ;f jcif; ponfwŒkd udk
vlŒtcGit hf a&; csKd ;azmufrr_ sm;tjzpf rrSw, f wl wf=uay? vifa,musm;f . ±du k yf w
k rf _
udck &H aom ZeD;rsm;uvnf; xdo k Œkd tdraf xmifwiG ;f t=urf;zuf±u kd Ef u
S rf u_ kd trsKd ;orD;
rsm;. tcGit hf a&;tm; csKd ;azmufrt _ jzpf rrSw, f bl J tdrw f iG ;f a&; jy\emrsm;[lI
omrSw, f +l yD; vdt k yfaom tcsut f vufrsm;ay;jcif;r&Sad cs? vlŒtcGit hf a&;qdo k nfrmS
rnfonfht&mrsm;jzpfonfudk vlwdkif;em;vnf oabmayguf&ef vlŒtcGifhta&;
tajccHoifwef; ydkŒcscsufrsm; vkyfudkifaqmif&Gufoifhonf?
150 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
(c) okawoeðyvkyfjcif;
(*) rSwfwrf;wifpkaqmif;jcif;
(C) tpD&ifcHjcif;
tpD&ifcjH cif;qdo
k nfrmS rdrad wGŒ&So
d ak woeðyvkyx
f m;onft h csuu f kd oufqikd &f m
tpd;k &/ tzGŒJ tpnf;ESihf jynforl sm; od&edS m;vnfoabmaygu&f ef aqmif&u G jf cif;jzpf
onf? ukvor*~ vlŒtcGit hf a&;nDvmcHrsm;wGif wufa&mufwifjyjcif;/ tpD&ifcpH m
rsm;jzefŒa0jcif;/ owif;Xmersm;ESifh qufoG,fI vltrsm;od&Sdtm±Hkpdkufvmatmif
vkyaf qmifjcif;/ tpnf;ta0;rsm;/ ES;D aESmzvS,yf rJG sm;wGif aqG;aEG;jcif; ponfwŒkd onf
tpD&ifcjH cif;tqifw h iG f tóuH;0ifonf? ta&;ay: ta&;,laqmif&u G cf surf sm; vkyu f ikd f
&efE;_d aqmfjcif;/ tzGŒJ tpnf;rS a=unmcsurf sm; xkwjf yefjcif;wdŒk onfvnf; tpD&ifcH
jcif;rsm;yifjzpfonf?
===???===
152 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
vl‹tcGit
hf a&; ynmay;r+. &nfreS ;f csurf sm;
vl‹t0ef;t0dik ;f wdŒk tm; ‚if;wd‹k tay: tusK;d oufa&mufapaom qH;k jzwf csurf sm;ESihf
‚if;wdk@.udk,fydkifb0udk ‚if;wdk@udk,fwdkif xdef;ausmif;Edkifaomtajc taersm;
wd k ; wuf v matmif vk y f a qmif a om vk y f i ef ; pOf j zpf y gonf ? vl ‹ tcG i f h t a&;
ynmay;r_. tqH;k pGeaf om&nfreS ;f csurf mS vl‹tcGit hf a&;/ w&m;r#wr_EiS hf *k%o f u
d mQ
twGuf vltrsm;twlwuG 0dkif;0ef;aqmif&Gufvm=uap&efjzpfygonf?
a=umifh xdo k rl sm;udk vlŒtcGithf a&;ynmay;&ef txl;vdt k yfovdk tcsK‹d rmS olw‹kd .
&mxl;&mcHrsm;t& vl‹tcGit hf a&; wd;k wufaumif;rGeaf tmif vkyaf qmif&ef ydrk wkd m0ef
&Sdolrsm;jzpf aoma=umifh xdkolrsm;udkvJ txl;ynmay;&efvdktyfonf? xdk‹tjyif
vl‹tzG‹J tpnf;tay: v$r;f rd;k r_EiS hf ynmay;Edik rf _ taetxm;rsm; &Sad eaomolrsKd ;udv
k J
txl;ynmay;&ef vdktyfonf? ‚if;tkyfpkrsm;wGif yg0ifolrsm;rSm-
rl&if;Xmaewdkif;&if;om;rsm;/
bmoma&;acgi;f aqmifrsm;ESihf vlrq _ ikd &f m w&m;r#wr_ukd txl;pdw0f ifpm;
onfh tjcm;yk*~dKvfrsm;/
uav;rsm;ESifh vli,frsm;/
ynma&;tqifh toD;oD;wGif &Sd=uaom ausmif;om;rsm;/
'kuQonfrsm;ESifh a±$‹ajymif;aexdkif=u&olrsm;/
vdifpdwfoabmxm; trsKd;rsKd;&Sdolrsm;/
òrd‹jyrsm;ESifh aus;vufrsm;wGif aexdkif=uaom qif;&Jom;rsm;/
roefrpGrf;olrsm;/
a±$‹ajymif;tvkyform;rsm; ponfwdk@jzpfonf?
xdo
k @kd aom (Banking System) ynmoif=um; avhvmr_ypkH .H tusKd ;quftjzpf
atmufyg ta=umif;tcsufrsm; jzpfay:aponf[k ‚if;uaxmufjyonf?
- oif=um;avhvmolrsm;u avhvmqnf;yl;rdaom A[kokwrsm;/ avhvmr_
rsm;onf wjcm;ynm&Sifrsm;. avhvmxm;aom tcsufrsm;. v$rf;rdk;r_
atmuftwGif;rS ±kef;rvGwfEdkifatmif jzpf&onf?
- ta=umif;tcsurf sm;ESihf owif;tcsut f vufrsm;udk r=umc% OD;pm;ay;
vGef;onfhtwGuf oif=um;avhvmolrsm;onf E_wfwdkufusufrSwfr_udk
tav; xm;oGm;aponf?
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 161
162 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
xdo
k @kd aom tm;vH;k yg0ifavhvmaom vkyif ef;pOf (participatory Approach)
jzpfygu atmufygtcsufrsm; jzpfay:aprnfjzpfonf?
- avhvmr_ A[kow k rsm;onf pOfqufrjywfavhvmaom avhvmawG@&dS
csurf sm;jzpfvmrnf? vlw@kd . b0ta=umif;tcsurf sm; ajymif;vJvmonfh
tcsufrsm;tay:rlwnfI topftopfaom awG@&Sdcsufrsm;/ topf
topfaom zefwD;wDxGifr_rsm; pOfqufrjywf ay:xGef;vmEdkifaponf?
- A[kokwavhvmr_ topftopfwdk@udk avhvmvdkaompdwfa=umifh
avhvmolrsm;onf wufºuGpGmavhvmolrsm; jzpfvmEdkifonf?
- avhvmolrsm;. b0ESifhtawG@tóuHrsm;udk OD;wnfaom avhvmr_jzpf
ojzifh &&Sad om A[kow k avhvmr_rsm;onf avhvmolw@kd EiS hf udu k n
f oD uf
qdkifaom ta=umif;t&mrsm; jzpfvmaponf?
- q&monf ynmjzef@jzL;&m &if;jrpfjzpfonf[laom tcef;u¾rSaeI
avhvmolrsm; tcsif;csif;tjyeftvSefoif,lavhvmEdkifatmif yhHydk;ay;
aom aphpyfaqmf=oay;ol (Facilitator) tqifu h kd ajymif;vJomG ;aponf?
- txufrSatmufodk@ pD;qif;aomqufqHr_yHkpHrS tcsif;csif;tjyeftvSef
qufoG,f avhvmaomyHkpHodk@ ul;ajymif;aponf?
- E_ w f w d k u f t vG w f u suf avh v moif , l a omyH k p H r sd K ;rS tjzpf t ysuf
ta=umif;t&mudk oH;k oyfqifjcifavhvmaom avhvmr_ypkH o H @kd ajymif;vJ
aponf?
- tcsuftvufESifh owif;ta=umif;t&mrsm;udk A[kokwtjzpf owf
rSwfavhvm&mrS pOf;pm;qifjcifr_/ òcHiHkoHk;oyfr_wdk@ aygufzGm;apaomavh
vmr_ yHpk o H @kd ajymif;vJaponf?
tawGŒtóuu
H t
kd ajcðyaomenf;vrf; (Experimental)
avhvmr_yHkpHonf avhvmolrsm;. udk,fydkifb0tawG@tóuHrsm;udk olwdk@udk,f
wdik f em;vnfoabmayguaf p+yD; xdt k ajctaersKd ;wGif vl@tcGit hf a&; ta=umif;t&m
rsm; rnfuo hJ @kd jzpfay:qufpyfaea=umif; olw@kd u, f ikd f em;vnf&efvyk af qmifay;Edik f
kd w
pGr;f &S&d rnf? xd@k twGuf avhvmr_ypkH o H nf olw@kd u, dk wf ikd f tawG@tóuH&&Sv
d matmif
vkyfaqmifEdkifrnfh enf;vrf;rsm;jzpf&rnf?
tjyefjyeftvSev
f eS af qG;aEG;oH;k oyfapaomenf; (Dialectical)
avhvmr_enf;vrf;onf avhvmolrsm;. ,cif&+dS yD;om;tawG@tóuH/ A[kow k
oufoufwdk@ xGufay:vm¶Hkoufouf vkyfaqmifjcif;r[kwfbJ xdktawG@tóuH/
A[kow k rsm;ESihf tjcm;aom tcsut f vufrsm;tm;aygi;f pyfI tjyeftvSef aqG;aEG;
oHk;oyfap aomenf;vrf;jzpf&rnf? xdkrSwqifh xGufay:vmaom tajz&vm'fudk
òcHirkH ad pjcif;jzpfonf? avhvmolrsm; ud, k yf ikd t
f awG@tóuHrsm;/ A[kowk rsm;udk tajc
ðyI 0dkif;0ef;avhvm aqG;aEG;&rnfjzpfaomfvnf; xdkolrsm;,lqcsufwdkif;onf
rSeuf efonf[rk rSw, f El ikd af cs? tjcm;olrsm;uay;aom A[kow k rsm;udk tajcðyavh
vmcJhaom olwdk@,ciftawG@tóuHa=umifh xdkolrsm;. awG;ac:oHk;oyfr_rsm;onf
uef@owfcsufrsm;&SdEdkifonf? xdk@twGuf a=umifh rdrdtawG@tóuH/ A[kokwrsm;udk
tjcm;olrsm;.tjrifrsm;/ vufcHoabmaygufr_rsm;ESifh qufpyfI tjyefjyeftvSef
vSefoHk;oyfapjcif;jzifhom oifhavsmfaom avhvmr_jzpfaprnf?
aphpyfaqmf=oolrsm;taejzifh a&Smif=uOf&efrSm -
“OD;aqmifol wm0efcrH jzpf&”? oif=um;avhvmr_onf wzG‹J v;kH ESihf ouf
qdik yf gonf? “aphpyfaqmf=ool” . wm0efrmS oif=um;avhvmr_ukd ydrk x kd d
a&mufatmif aqmif&u G af y;&efom jzpfygonf? oif=um;r_ ta=umif;t&m
rsm; tm;vHk;udkvnf; wOD;xJu csKyfudkifxm;olrjzpf&yg? avhvmrnfh
acgi;f pOfrsm;udk a&G;cs,qf ;kH jzwf&mwGif avhvm&mwGiyf g0iforl sm;. ajymqdk
166 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
enf ; em ( Tact )
wcgw&HwGif ulnDaqmif&Gufolonf tkyfpkwckvHk;. aumif;usKd;twGufouf
awmifh oufomr&SdvSonfh ðyrlaqmif&Gufr_rsm;/ em;0ifrcsKdvSonfh ajymqdkr_rsm;udk
ðyvkyfajymqdk&wwfygonf? ,if;odk‹ ajymqdkðyrl&mwGif odrfharG‹pGm *±kwpdkufðyrl&ef
ta&;}uD;ygonf? txl;ojzifh vl‹tcGit hf a&;bmom&yfEiS hf ywfoufI aqG;aEG;aepOf
yg0ifolrsm;twGif; jyif;xefaom cHpm;csufrsm;ESifh qdk;0g;aomtjzpfqdk;rsm;udk
jyefvnftrSwf&apr_rsm; jzpfay:apwwfygonf/ aphpyfaqmf=oolrsm;taejzifh
pdwfv_yf&Sm;zG,f tajctaersm;udk óuHawGŒ&ifqdkif&ygu rdrdvkyfief;tay: wcgw&H
cdik cf ikd rf mrm &yfwnf&ef vdt
k yfouJo
h ‹kd xdok rl sm;tay: av;av;pm;pm; ðyr_aqmif&u
G f
Edkifrnfh enf;emrsm; vdktyfygonf?
===???===
170 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
rdrw
d Œkd owif;rsm;udk owif;Xmersm;u toH;k ðyap&ef atmufygtwdik ;f ypfrw
S f
(3) ckxm;I csOf;uyf&rnf? ‚if;wdkŒrSm -
(1) owif;Xmetkyfpk
(2) owif;axmuftkyfpk
(3) rdrdypfrSwfxm;aomvlxk ponfwdkŒjzpfonf?
- rdrt
d "duxm; wifjyvdak om tcsut f vufEiS yhf wfoufI a&;om;xm;onfh
pm&Guf pmwrf;rsm;/ pm&if;Z,m;rsm;onf owif;a&;om;olwŒkd udk taxmuf
tulrsm;pGm ðywwfonf? xdŒk a=umifh rdrt d "duajymqdo k nfh ta=umif;ESiyhf wf
ouf+yD; a&;om;xm;aom pm&Gufpmwrf;rsm;/ rdrdtzGJŒtpnf;. aemufcH
ordkif;udk azmfjyxm;aom pm&Gufpmwrf;rsm;udk owif;xkwfjyefcsufESifh
twly;l wGIJ awGŒqHak r;jref;r_t+yD;wGif ay;tyfEikd yf gu taumif;qH;k jzpfonf?
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212
owif;a-unmcsux
f w
k jf yef&mwGif owdðyoifah omtcsurf sm;
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212
-owif ; xk w f j yef r _ r sm;/ tpD t pOf r sm;onf vuf & S d j zpf a y:aeaom tjzpf
tysufrsm; ESifh vdkufavsmnDaxG&Sd&efESifh tcsdefudkufjzpf&efvdkonf? (Oyrm
- jrefrmEdik if H a&G;aumufyJG (10) ESpaf jrmufaeŒwGif jynfwiG ;f &Sd NLD ygw0D if
rsm;tay: zdEydS f aeonft h a=umif; a&;om;xm; onfh tpD&ifcpH mxkwaf 0jcif;/
tmqD,n H v D mcH pwifonfah eŒwGif tdr&f iS Ef ikd if o
H Œkd tdyzf iG hf ay;pm ay;tyfjcif;)
odŒk rSom owif; orm;rsm;onf tcsed t f cgEiS hf qufpyfI rdrw d Œkd owif;rsm;udk
oHk;pGJ&ef pdwf0ifpm;ayvdrfhrnf?
- xkwjf yefa=unmcsurf sm;xkwjf yefI owif;Xmersm;od@k ydŒk +yD;onfah emuf rdrd
ay;ydŒk aom owif;xkwjf yefcsuf a&mufra&muf aemufw}udrf xyfrq H ufo, G f
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 177
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 179
- owif;pm&Si;f vif;yGw
J iG f ajym=um;rnft
h a=umif;t&mudk aocsmpGmavhvmI
owif;axmufrsm; ar;jref;vmEdik o f nfh ar;cGe;f rsm;udk óudwifjyifqif/ ajzqd/k
avhusifhxm;oifhonf?
===???===
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 181
aemufq;kH jyifqif&rnft
h csurf mS awGŒqHak r;jref;&mwGif ar;jref;rnfah r;cGe;f rsm;jzpf
onf? rdrv
d t
kd yfonft
h csurf mS rnfonft h csurf sm;jzpfonf/ xdt k csurf sm;&&Sad tmif
184 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
at;aq;vHkòcHaomae&mudk a&G;cs,fyg?
awGŒqHak r;jref;onfah e&monf wdwq f w d af t;csr;f +yD; vHòk cHr&_ adS omae&mjzpfygu
ajzqdkoltzdkŒ oufawmifhoufomESifh ajzqdkEdkifrnfjzpfojzifh ae&ma&G;cs,fwwf&ef
vdt k yfonf? vltoGm;tvmrsm;+yD; rdrw d Œkd udk vlwikd ;f jrifawGŒEdik /f 0dik ;f tHek m;axmifEikd f
aomae&mrsKd ;udk a&Smif=uOf&rnf? vlŒtcGit hf a&;owif;rsm;onf ajz=um;oltwGuf
ud,k wf ikd óf uHawGŒjrifawGŒcJ&h aom owif;rsm;jzpf+yD; wcgw&Hvt l rsm;a&SŒwGif xkwaf zmf
ajymqdk&ef r0Hhr&Jjzpfwwfa=umif; oabmayguf&efvdkonf? txl;ojzifh t"rRusifh
cH&aom owif;rsm;udk vltrsm;=um;wGif xkwfazmfajymqdk&ef tvGefcJ,Of;onf?
wcgw&H rdrw d Œdk awGŒqHak r;jref;aepOftwGi;f tm%mydik rf sm;u vma&mufaESmih, f uS f
r_rsm; ðyvkyfwwfojzifh at;aq;vHkòcHaomae&mudk a&G;cs,f&ef ta&;}uD;onf?
at;aq;vHkòcHaom ae&mwGif ar;jref;onfhtcg um,uH&Sifomru rdrdudk,fwdkif
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 185
vla&G;cs,fyg?
rdrdudk,fudk rdwfqufyg?
cGifhawmif;yg?
rSwfwrf;pwifðyvkyfyg?
wdusaomar;cGef;rsm;udk qufvufar;yg?
±dk;&Sif;aom ar;cGef;rsm;jzpfygap?
rdrad r;aom ar;cGe;f rsm;onf vG,u f ±l ;kd &Si;f aom ar;cGe;f jzpfygu ajzqdo
k t
l aeESihf
tvG,w f ul ajzqdEk ikd rf nfjzpfonf? rdrad r;cGe;f rsm;udk ajzqdo k l odŒk r[kwf bmomjyef
oltaeESifh em;vnfjcif;&Sdr&Sd t+rJwrf;tuJcwfyg? tu,fI em;vnfonfh[efr&Sd
ygu em;vnfavmufaom toHk;tE_ef;rsm;jzifh xyfrHar;cGef;xkwfyg? rdrdoHk;aom
toH;k tE_e;f rsm;onf ±d;k &Si;f I omrefvt l m;vH;k em;vnfaom pum;vH;k rsm;jzpfoifh
onf? Oyrm- “t"rRvyk t f m;ay;apcdik ;f jcif;” qdo k nfxuf “vkyt f m;ay;vky&f jcif;”
qdkonfhpum;rsdK;/ “w&m;Oya' abmifxufausmfvGef+yD; vufvGwfpy,fowfjzwf
jcif;” qdak ompum;xuf “vlowfjcif;” qdak om pum;vH;k rsKd ;udk a&G;cs,t f oH;k ðyygu
omrefvlwdkif; em;vnfEdkifrnfjzpfonf? EdkifiHjcm;pum;vHk;rsm;udk wwfEdkifor#
roHk;ygESifh?
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 189
rdrdar;jref;vdkaomta=umif;t&mudk rsufajcrjywfygapESifh?
awGŒqHkar;jref;&mwGif rdrdodvdkaomta=umif;t&mudk rsufajcjywfoGm;+yD;
xdok al jymaeonfh ta=umif;t&mtay: arsmygomG ;jcif;rsKd ;rjzpf&ef *±kðy&rnf? ar;cGe;f
rsm;rar;cif ar;cGe;f rsm;udk óudwifjyifqifxm;ygu xdo k Œkd ta=umif;t&maysmufomG ;
jcif;rsdK;udk a&Smif=uOfEdkifrnf? ajz=um;olonf rdrdodvkdaom ta=umif;t&mrS
aoGz,fI olajymvd&k majymaejcif; &yfwefŒoGm;&ef pum;udk twif;t=uyf csucf si;f
rjzwfygESifh/ ,Ofaus;pGmjzifh “[kwfygw,f? 'DtcsufawGu pdwf0ifpm;zdkŒaumif;yg
w,f/ 'gayrJh ckeu ta=umif;av;odcsifaewmav;awG usefaeao;vdkŒ enf;enf;
avmuf xyfajymay;vdkŒ&rvm;” ponfjzifh ajymqdk+yD; rsufajcjywfoGm;aom
ta=umif ; t&mud k jyef v nf a jc&maumuf y g? tu,f I rd r d a r;jref ; aeaom
ta=umif;t&mrsm;udk ajz=um;ae&if; tjcm;pdwf0ifpm;p&m owif;tcsuftvuf
rsm;yg0ifvmygu rSwo f m;xm;I aemufyikd ;f wGif jyefvnfar;jref;Edik o
f nf? ajz=um;
ol . ajz=um;r_ r sm; tquf j ywf o G m ;atmif tjcm;ta=umif ; t&mrsm;tm;
=um;jzwfar;jref;jcif;rðyoifh?
r&Sif;vif;onfhtcsufrsm;udk aocsmpGmjyefar;yg?
ajz=um;aeonfh tcsufrsm;wGif r&Sif;vif;onfh toHk;tE_ef;rsm;/ tcsufrsm;
yg0ifvmygu xdpk um;toH;k tE_e;f onf rnfonft h "dym` ,fukd qdv
k akd =umif;/ xdt
k csuf
onfrnfoŒkd &nf&,G af =umif;udk &Si;f jyay;&ef aemufw}udrjf yefvnfar;cGe;f xkw&f rnf?
190 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
aus;Zl;wif pum;ajymyg?
awGŒqHkar;jref;jcif; +yD;qHk;oGm;ygu csufcsif;xGufcGmoGm;jcif;rðybJ rdrdtm;
owif;tcsuftvufrsm;ay;I ulnDajz=um;oludk vd_ufvd_ufvSJvSJ aus;Zl;wif
a=umif;ajym=um;&efrarhyg ESifh? tcsdef&ygu vkyfief;ESifhrqdkifaom pum;rsm;udk
at;at;aq;aq; ajymqdkoifhonf? xdkol. ulnDcsufa=umifh rdrdtwGufrnfr#
tusKd ;&Sad =umif;ajymjyyg? odŒk &mwGif rjzpfEikd af om ar#mv
f ifch surf sm; ray;cJ&h ef owdðy
yg? rdrdtm; aemufxyfquf oG,fvdkygu qufoG,fEdkifatmif rdrd.vdyfpmudk
ay;cJhoifhonf?
===???===
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 191
tzGiphf um;cs;D
xdk@a=umifh
taxGaxGnDvmcHonf -
tjynfjynfqikd &f m vl@tcGit hf a&;a=unmpmwrf;udk vlwikd ;f / tzJ@G tpnf;wdik ;f u
ESv;kH oGi;f I urBmw0Sr;f wGif tqdyk gtcGit hf a&;rsm;ESihf vGwvf yfciG rhf sm;udk ±dak oav;
pm;=uap&ef qH;k roGeo f ifjcif;jzifh tm;xkw=f u&rnf[v k nf;aumif;/ urBmu h v k or*~
tzJ@G 0ifEikd if rH sm;ESihf xdEk ikd if w
H @kd . w&m;pD&ifx;kH tm%mpufatmufwiG f oufa&muf
aom jynfolrsm;tm;tqdkygtcGifhta&;ESifh vGwfvyfcGifhrsm;ukd us,fus,fjyef@jyef@
xda&mufpmG odrw S u f sio hf ;kH apmifph nf;=uap&ef jynfwiG ;f jynfyqdik &f m wd;k wufaom
aqmif&u G cf surf sm;jzifh tm;xkwf =u&rnf[v k nf;aumif; &nf&, G +f yD;v#if tjynfjynf
qdkif&mvl@tcGifh ta&;a=unmpmwrf;udk EdkifiHcyfodrf;/ vlcyfodrf;wdk@ wajy;nDpGm
aqmif&Guf=uEdkifapa&;twGuf ,cka=unmpmwrf;udk xkwfjyefvdkufonf?
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 193
tyd'k f (5) rnfo@l urkd S ESyd pf ufnO‡ ;f yrf;jcif;/ od@k r[kwf &ufpuf=urf;ñuwf vlrqefpmG
*k%fi,fapaom qufqHjcif;jzifh rqufqH&? odk@r[kwf tjypfay;jcif;
rðy&?
tyd'k f (9) rnfo@l urkd S w&m;vufvw G f ta=umif;rJzh rf;qD;jcif;/ xdr;f odr;f csKyfaESmif
xm;jcif;/ odk@r[kwf wdkif;jynfrS ESifxkwfjcif;rðyvkyf&?
&SiS ;f vif;csu?f ? rnfo@l urkd S rw&m;zrf;qD;jcif;/ wdik ;f jynfrES iS x
f w
k jf cif;rðy&?
tydk'f (14) (u) vlwikd ;f rw&m;tjypfay;ESyd pf ufrr_ S vGwaf jrmuf&ef tjcm;wdik ;f jynf
rsm;wGif ckdv_HcGifh awmif;cHydkifcGifh&Sdonf?
(c) Edik if aH &;ESihf roufqikd af om jypfrr_ sKd ;/ od@k r[kwf ukvor*~. &nfreS ;f
csu/f rl0g'rsm;udk zDqefqef@usiaf om jypfrr_ sKd ;udk trSew f u,f usL;vGef
aoma=umihf tusKd ;quftjzpf ay:ayguv f maom ta&;,lrr_ sKd ;jzpfygu
Ttydkf'fygtcGifhta&;ESifh tóuH;0ifr_r&Sday?
tyd'k f (17) (u) vlwikd ;f onf "eypPn;f OpPmrsm;udk rdrwd OD;csi;f jzpfap/ tjcm;olrsm;
ESihf zufpyfIjzpfap ydkifqdkifcGifh&Sdonf?
tyd'k f (19) vlwikd ;f vGwv f yfpmG xifjrif,q l ydik cf iG Ehf iS hf vGwv f yfpmG zGi[
hf wifjyydik cf iG hf
&Sdonf? xdktcGifh ta&;rsm;t& rdrdwifjy,lqcsufrsm;udk taESmifh
t,Sut f [ef@twm;r&Sd cH,u l sio hf ;kH ydik cf iG &hf o
dS nf? e,fajrydik ;f jcm;r_r&Sb
d J
owif; pme,fZif;rsm;rSwqifh owif;rsm;/ t,ltqrsm;udk &SSmazG
qnf;yl;ydkifcGifh/ vufcHydkifcGifhESifh jzef@jzL;ydkifcGifhwdk@&Sdonf?
tyd'fk f (20) vlwikd ;f +idr;f csr;f pGm vlpv k al 0; pka0;ydik cf iG Ehf iS hf toif;tzJ@G rsm; xlaxmif
zJ@G pnf;ydik cf iG &hf o
dS nf? rnfoul rkd # ‚if;.qENoabmxm;rygbJ tzJ@G tpnf;
wckodk@ 0ifap&ef twif;t=uyfrðy&?
cGifh&Sdonf?
(C) vlwdkif; rdrdtusdK;pD;yGm;udk umuG,f&ef tvkyform;or*~rsm;
zJGŒpnf;ydkifcGifhESifh 0ifa&mufydkifcGifh&Sdonf?
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 201
&,lEkdif&eftwGuf umuG,fr_rsm;&&SdydkifcGifh&Sdonf?
===???===
204 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
tyk d i f ; (1 )
tykd'f (1 )
Toabmwl n D c suf w G i f y g0if a omtrsKd ; orD ; rsm;tm; zd E S d y f c J G j cm;jcif ; [l a om
a0g[m&onf-
- trsKd ;orD;rsm;. tdraf xmifa&; tajctaeudk vnf;aumif;/ Ekid if aH &;/ pD;yGm;a&;/
vlr_a&;/ ,Ofaus;r_/ EkdifiHom;tcGifhta&;ESifh tjcm;e,fy,fwdkŒ&Sd vl@tcGifhta&;ESifh
tajccHvGwfvyfcGifhrsm;udkvnf;aumif;/ trsdK;orD;ESifhtrsdK;om; wef;wljzpfonf
[laom tcsufrsm;udkvnf;aumif; xnfhoGif;pOf;pm;jcif;r&SdbJ trsKd;om;rsm;ESifh
trsK;d orD;wd@k t=um; vdiu f jGJ ym;r_tm;tajccHjyD; trsKd ;orD;rsm;tm; todtrSwðf yr_/
trsKd ;orD;rsm;. aysm±f i$ rf /_ vkyaf qmifrw _ @kd tay: oufa&mufr&_ adS paom/ tm;enf;
aponf&h nf&, G cf su&f adS om/ arS;rSed af paom rnfonfch jGJ cm;r_/ oD;oef@jzpfapr_/ uef@owf
ydwfyifr_rsKd;ukdrqkd qkdvkdonf//
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 205
tyk d ' f ( 2 )
pmcsKyfukd vufrSwfa&;xkd;xm;aom tzJG@0ifEkdifiHrsm;onf trsKd;orD;rsm;tm;
enf;rsKd;pkHjzifh cJGjcm;zdESdyfr_rsm;ukd jypfwif±_wfcsonf// xkd@tjyif pmcsKyftzJG@0if
Ekid if rH sm;onf trsK;d orD;rsm; tay:cJjG cm;xm;r_ yaysmufapa&;twGuf rl0g'w&yfudk
aESmifah ES;=uef@=umjcif;r&Sad pbJ oifah vsmaf om enf;rsK;d pkjH zifh jyD;ajrmufatmif óud;yrf;
aqmif&Guf&ef oabmwlnDonf//
&Si;f vif;csuf (trsK;d orD;rsm;tm; zdEydS cf jGJ cm;r_rsm; yaysmufatmif vkyaf qmif
&mwGif wm0ef&Sdr_rsm;)
tyk d ' f ( 3 )
trsKd;orD;rsm;onf trsKd;om;rsm;ESifh wef;wlnDrsSr_&Sdonf [laomtcsufukd
tajccHxm;jyD; trsKd;orD;rsm;taeESifh vl@tcGifhta&;ESifh tajccHvGwfvyfcGifhrsm;ukd
usio hf ;Hk cHpm;Ekifd af &; twGuv
f nf;aumif;/ trsK;d orD;rsm;b0 jynfjh ynf0h 0 wk;d wufjrifh
rm;a&;ukd tmrcHcsufay;aomtm;jzihfvnf;aumif;/ pmcsKyftzJG@0ifEkdifiHrsm;onf
EdkifiHa&;/ vlr_a&;/ pD;yGm;a&;ESifh ,Ofaus;r_ e,fy,frsm;tygt0if e,fy,fwkdif;wGif
Oya'jyXmef;jcif; tygt0if oihfavsmfaom ta&;,laqmif&Gufcsufrsm; vkyfukdif
aqmif&Guf&rnf//
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 207
tyd k ' f ( 4)
(1) trsK;d orD;rsm;ESihf trsK;d om;rsm;trSew f u,f wef;wlnrD sS rr_ sm;vsijf refpmG
ay:xGef;ap&eftwGuf&nf&G,fI pmcsKyftzJG@0if EkdifiHrsm;taeESifh ,m,D
txl;ta&;,l aqmif&u G cf surf sm; (temporary special measurement)
vkyaf qmif&rnf[al om pmcsKyfygtcsuu f dk trsK;d orD;rsm;tay: cJjG cm;r_EiS hf
tóuH;0ifonf[rk rSw, f &l // ok@d aomfxtdk csuo f nf rnDrsS rE_ iS hf cJjG cm;pHxm;
r_rsm;udkqufvuf wnf&Sdaprnfh tusKd;qufw&yftaejzifh rnfonfh
tcsuaf =umifrh S oufa&mufrr_ &Sad p&// trsK;d orD;tcGit hf a&;rsm; wef;wlnD
rSsr_&Sda&;[laom &nf&G,fcsufudk jynfhrSDonfESifhwòydifeuf xkdokd@,m,D
txl;ta&;,l aqmif&Gufcsufrsm;ukd&yfqkdif;&rnf//
(2) &ifaoG;&SdaomtrsdK;orD;rsm;tay: umuG,fapmifha&Smuf&eftwGuf
&nf&G,fvkyfaqmifaom ta&;,laqmif&Gufr_rsm; tygt0if pmcsKyfwGif
azmfjyxm;aom pmcsKyftzJG@0ifEkdifiH. txl;ta&;,laqmif&Guf&rnfh
jyXmef;twnfðycsurf sm;ukv d nf; trsK;d orD;rsm;tm; cJjG cm;r_[k rrSw, f l
ap&//
&Si;f vif;csu?f ?(trsK;d orD;ESihf trsK;d om;wk@d t=um; wef;wlnrD srS _ wk;d wuf
jrifrh m;apa&;twGuf ,m,Dtxl; vkyaf qmifcsurf sm; vkyf
aqmif&ef)
trsK;d orD;rsm; wef;wlnrD srS &_ &Sad &;twGuf pmcsKyftzJ@G 0ifrsm;onf trsK;d orD;rsm;
twGuf ,m,Dtxl;vkyu f idk af qmif&u
G rf r_ sm; vkyaf qmif&efwm0ef&o dS nf// wef;wlnD
r#ru_ dk razmfaqmifEidk rf csi;f trsKd ;orD;rsm;b0 wk;d wufjrifrh m;vma&;twGuf pmcsKyf
tzJG@0ifEkdifiHrsm;u vkdtyfaom ,m,Dtxl;vkyfaqmifr_rsm; vkyfaqmifay;jcif;udk
trsdK;orD;rsm;tay:cJGjcm; zdESdyfr_[k rowfrSwf&ef Ttykd'fwGif azmfjyxm;onf?
xdok @dk vkyaf qmifay;jcif;onf trsK;d orD;rsm; wef;wlnrD #r_ &&Sad pa&;twGuf jzpfaom
a=umifh cGifhðy&rnf[kqkdonf// xkd@jyif ukd,f0efaqmif trsKd;orD;rsm;twGuf txl;
aqmif&u G v f yk af qmif ay;r_rsm;udv k nf; trsK;d orD;tay: cJjG cm;zdEydS rf t
_ jzpf rrSw, f &l ef
qkdxm;onf//
208 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
tykd'f (5 )
pmcsKyftzJG@0ifEkdifiHrsm;onf atmufygtcsufrsm;twGuf oifhavsmfaom ta&;,l
aqmif&Gufcsufrsm;vkyfukdifaqmif&Gufay;&rnf//
(u) edrfhusonf/ jrifhjrwfonf[laom t,ltqtay: tajccHaomtpJG
tvrf;rsm;/ "avhxkH;pHrsm;ESifh tjcm;usihfokH;r_rsm;tjyif ykHaoum;csyf
owfrw S f xm;aom trsK;d om;rsm;ESihf trsK;d orD;rsm;. tcef;u¾rsm;
yaysmuf apa&;twGuf óud;yrf;vkyfaqmif&mwGif trsdK;om;rsm;ESifh
trsKd;orD;rsm;. vlr_a&;ESifh ,Ofaus;r_ usihfxkH;ykHo¾mefrsm;ukd ðyjyif
ajymif;vJ&ef/
(c )ukd,f0efaqmifjcif;onf trsdK;orD;rsm;. vlr_a&;vkyfief;aqmifwm
w&yfjzpfonfukd oihfwifhavsmufywfpGm em;vnfapEdkifaom/ &ifaoG;
i,frsm;. }uD;xGm;zGH@òzd;r_onf trsdK;om;ESifh trsKd;orD;ESpfOD;pvkH;ESifh
oufqkdifaom bkHwm0efjzpfa=umif; todtrSwfðyaom/ rnfonfh
ta=umif;udpw P iG rf qkd uav;oli,frsm;. tusK;d pD;yGm;ukd yxrOD;pm;
ay; pOf;pm;&rnfukd oabmaygufapaom rdom;pkynma&;w&yfudk
tmrcHcsufay;&ef/
tykd'f (6 )
trsK;d orD;rsm;tm; enf;rsK;d pkEH iS hf ul;oef;a&mif;0,fazmufum;r_rsm; tm;vk;H ESihf
trsK;d orD;rsm;tm; jynfw h efqmtjzpfo@dk twif;t=uyfoyG o k af cgi;f
f iG ;f I tjrwfxw
ykHjzwfr_tm;vkH;ukd ESdrfeif;&eftwGuf pmcsKyftzJG@0ifEkdifiHrsm;onf Oya'jyXmef;jcif;
tygt0if tjcm;oifhavsmfaom ta&;,laqmif&Gufcsufrsm;ukd vkyfaqmif&rnf//
tyd k i f ; (2)
tydk'f (7)
pmcsKyftzJG@0if EkdifiHrsm;taeESifh wkdif;jynf&Sd EkdifiHa&;ESifh vlxkvkyfief;rsm;
vkyfaqmifr_rsm;wGif trsKd;orD;rsm;tm; cJGjcm;zdESdyfr_rsm; yaysmufap&ef oifhavsmf
aom ta&;,laqmif&u G rf r_ sm; vkyaf qmif&rnf// trsK;d orD;rsm;taeESifh trsK;d om;
rsm;ESifh wef;wlr_&&Sdatmif atmufyg tcGifhta&;rsm;ukd tmrcHcsufay;&rnf//
(u)a&G;aumufyJGrsm;ESifh jynfol@qENcH,lyJGwkdif;wGif rJqENay;ykdifcGifhESifh
jynforl sm;u a&G;cs,w f ifajr‡muf&aom Ekid if aH wmf. tpdwt f ykid ;f rsm;
210 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 211
tykdif; ( 3 )
tykd'f ( 10 )
pmcsKyftzJ@G 0ifEidk if rH sm;onf ynma&;e,fy,fwiG f trsK;d orD;rsm;taejzifh trsK;d
om;rsm;ESifh wef;wltcGifhta&; &&Sdapa&;twGuf tmrcHEkdif&ef trsKd;orD;rsm;tm;
zdEydS cf jGJ cm;r_ rsm;tm;vk;H yaysmufapa&;twGuf oifah vsmaf om ta&;,laqmif&u G f
jcif;rsm;ðyvkyf&rnf// txl;ojzifh trsKd;orD;rsm;ESifh trsKd;om;wef;wlnDr#r_tay:
tajccHI (atmufazmfjyyg tcGifhta&;rsm;ukd) tmrcHcsufay;&rnf//
&Sif;vif;csuf (trsKd;orD;rsm;eSifhynma&; )
aomE_e;f avsmu h sapa&;twGuf vkyaf qmif&ef qkx d m;onf// xkrd #ru rdom;pkuse;f rm
a&;/ zlvaHk &;wk@d tjyif rdom;pk&ifaoG;,la&; pDru
H ed ;f wk@d twGuf vkt
d yfaomowif;rsm;/
todynmrsm;ukdynmay; jzef@jzL;vkyfaqmif&ef azmfjyxm;onf//
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 217
218 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
tyk d i f ; (4 )
Ttyk'd w
f iG f trsK;d orD;rsm;taejzifh trsK;d om;rsm;enf;wl w&m;Oya'a&S@S arSmuf
wGif wef;wlnrD #r&_ adS p&eftwGuf pmcsKyftzJ@G 0ifEidk if t
H zJ@G 0ifrsm;u ta&;,laqmif&u
G f
&efazmfjyxm;ygonf//
222 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
tykdif; ( 5 )
tyk d ' f (17 )
(1) ToabmwlncD suf pmcsKyfudk taumiftxnfazmf&mwGif wk;d wuf
atmifjrifatmif taumiftxnfazmfaqmifEidk &f ef &nf&, G I f trsK;d orD;
rsm;tay: zdEydS cf jGJ cm;r_rsm; yaysmufa&;aumfrw D D (aemifwiG f aumfrw D [D k
!$e;f rnf)ukpd w d "f mwfjrifrh m;+yD; t&nftcsi;f jynf0h aom u|r;f usio f (l 18)
OD;jzifh pmcsKyfpwif touf0ifaomae@wGif zJG@pnf;cJhonf// pmcsKyftzJG@0if
Ekid if H (35)Ekid if uH pmcsKyfvu dk ef musio
hf ;Hk ygrnf[k twnfðyvufrw S af &;xk;d
jyD;aomtcg u|r;f usio f l (23) OD;wk@d jzifh zJ@G pnf;cJo
h nf// u|r;f usiof rl sm;ukd
a&G;cs,&f mwGif usK;d a=umif;qDavsmaf om yx0Dyikd ;f jcm;r_t&vnf;aumif;/
jcm;em;aom ,Ofaus;r_EiS hf t"duusaom w&m;Oya'qdik &f m enf;pepf
rsm;tay: udk,fpm;ðyr_t&vnfaumif; pOf;pm;I pmcsKyftzGJ@0ifEdkifiHrsm;
u ‚if;wdk@. EdkifiHolrsm;xJrS a&G;cs,f&+yD; u|rf;usifolrsm;onf ‚if;wdk@.
udk,fydkifpGrf;&nft& wm0efxrf;aqmif&onf//
(2) pmcsKyftzGJ@0if edkifiHrsm;rS trnfpm&if; wifoGif;vmolrsm;udk v#Kd@0SufrJ
pepfjzifha&G;cs,f+yD; aumfrwDudkzGJ@pnf;&rnf// pmcsKyftzGJ@ 0ifedkifiHwdkif;u
rdrdedkifiHom;wOD;. trnfpm&if;udk wifoGif;&rnf//
(3) yxrOD;qHk;a&G;aumufyGJudk ,ckoabmwlpmcsKyf touf0if+yD;onfhae@rS
ajcmufvt=umwGifusif;y&rnf// a&G;aumufyGJwdkifY a&G;auufyGJrwdkifrD
oHk; vtvdkwGif pmcsKyftzGJ@0ifEdkifiHrsm;rS ESpfvtwGif; trnfpm&if;wif
oGi;f r_ðy&ef ukvor*~ taxGaxG twGi;f a&;rSL;csKyfupmjzifh a&;om;zdwf
ac:&rnf/ trnfpm&if; wifoGif;cH&olwdk@. trnfrsm;udk tuQ&mtpOf
tvdu k f trnfpm&if;wifoiG ;f aomEdik if rH sm;ESihf ,SOw f aJG zmfjyxm;aompm
&if;udk wifoGif;&rnf//
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 223
===???===
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 225
tyd'k f (13) Ttyd'k w f iG f uav;i,frsm;. vGwv f yfpmG xkwaf zmfciG uhf kd tmrcH
csuaf y;&ef/ e,fajruef@owfcsurf &Sb d J owif;rsm; vGwv f w G v f yfvyf
&SmazGydkifcGifh/ vufcHydkifcGifhwdk@udk tmrcHcsufay;&efazmfjyxm;onf?
tyd'k f (21) uav;i,f r sm;tm; arG ; pm;cG i f h ð yjcif ; onf uav;i,f r sm;.
taumif;qH;k aumif;usK;d twGuf jzpfap&rnf qdo k nfukd pmcsKyftzG@J 0if
Edik if rH sm;u owdðy&efvt
dk yfa=umif; Ttyd'k wf iG f qdx
k m;onf// uav;
i,frsm;tm; arG;pm;jcif;udk oufqdkif&mOya'jzifh todtrSwfðy&rnf/
230 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H
tyd'k f (27) uav;i,f.±kyyf ikd ;f qdik &f m/ pdwyf ikd ;f qdik &f m/ pdw"f gwyf ikd ;f qdik &f m/ vlra_ &;
qdik &f m zG@H ðzd;wd;k wufa&;twGuf vHak vmufaom aexdik rf t _ qift h wef;
&Scd iG &hf o
dS nf[k Ttyd'k w f iG f todtrSwðf yxm;onf// xdo k @kd vHak vmuf
aom aexdkifr_tqifhtwef;&&Sd&ef rdbrsm;wGif t"duwm0ef&Sdonf//
pmcsKyftzGJ@0ifEdkifiHrsm;taeESifh uav;i,frsm;. xdktcGifhta&;rsm;
twGuf rdbrsm;tm; ±kyf0wWKypPnf;rsm;tygt0if vdktyfaom tul
tnDrsm;axmufyHhay; oifhonf[kqdkxm;onf//
tyd'k f (33) pmcsKyftzG@J 0if Edik if rH sm;onf uav;rsm;tm; rl;,pfaq;0g;oH;k pGjJ cif;/
rl;,pfaq;0g;xkwv f yk jf cif;rS uif;a0;atmif umuG,wf m;qD;ay;&rnf
[k azmfjyxm;onf//
tyd'k f (34) pmcsKyftzG@J 0ifEikd if rH sm;onf uav;i,frsm;tm; vdiyf ikd ;f qdik &f menf;
rsKd ;pHjk zift
h jrwfxw
k jf cif;rsm;/ vdiyf ikd ;f qdik &f m apmfum;jcif;rsm;rS umuG,f
ay;&ef wm0ef&Sdonf[k azmfjyxm;onf// uav;i,frsm;tm; w&m;
r0if vdiaf &mif;0,frv _ yk if ef;wGif yg0ifap&ef jrLqG,rf r_ sm;/ uav;i,f
rsm;tm; jynfhwefqmtjzpf toHk;csr_rsm;wGif uav;i,frsm;tm;
toH;k ðyjcif;wd@k tm; umuG,w f m;qD;Edik &f eftwGuf ta&;,laqmif&u G f
r_rsm;vkyfudkif=u&rnf[k qdkxm;onf//
===???===
vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG 235
236 vlt
Y cGit
hf a&;vufpJG vlt
Y cGit
hf a&;ynmay;Xme (jrefrmEdik if )H