TRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS 3357
Nisan 1979

ICS 91.080.10
1. Bask

ELK YAPILARDA KAYNAKLI BRLEMLERN HESAP VE YAPIM KURALLARI Building Code for the Design and execution of Welded Connections n Steel Structures

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

NDEKLER
0 - KONU, TANIM, KAPSAM ..................................................................................... 1
0.1 - KONU........................................................................................................................ 1 0.2 - TANIMLAR ................................................................................................................ 1
0.2.1 - Elektrik Ark Kayna ............................................................................................................ 1 0.2.2 - Diren Kayra ..................................................................................................................... 1 0.2.3 - Kaynak lave Malzemesi...................................................................................................... 1

0.3 - KAPSAM ................................................................................................................... 1

1 - GENEL .................................................................................................................. 1
1.1 - BLG VE TECRBE GERE ................................................................................... 1 1.2 - PROJE ESASLARI .................................................................................................... 1 1.3 - ELEKTRK KAYNAKLI BRLEMLER ...................................................................... 2
1.3.1- Birleim Tipleri ...................................................................................................................... 2 1.3.2 - Diki Tipleri .......................................................................................................................... 3 1.3.3 - Diki Hazrl....................................................................................................................... 3 1.3.4 - Dikilerin Yaplmas ........................................................................................................... 13 1.3.5 - Birleim Boyunca Dikiler Durumu .................................................................................... 15 1.3.6 - Kaynakl Birleim Kalite Snf............................................................................................ 15 1.3.7 - Kaynak Pozisyonlar ve Bunlarn Sembolleri..................................................................... 16

1.4 - DREN KAYNAKLI BRLEMLER .........................................................................16

1.4.1 - Birleim Tipleri ................................................................................................................... 16 1.4.2 - Diki Hazrl..................................................................................................................... 16 1.4.3 - Dikilerin Yaps ................................................................................................................. 19

1.5 - KULLANILAN ARETLER.......................................................................................22 1.6 - KAYNAK ARET ....................................................................................................22

1.6.1 - Kaynak areti le lgili Aklamalar .................................................................................... 24

1.7 - KOLLANILACAK ELK CNSNN VEYA MEVCUT ELE UYGUN KONSTRKSYON EKLNN SELMES......................................................................26

2 - ELK YAPILARDA KAYNAK ........................................................................... 29

2.1 - MALZEME ................................................................................................................29
2.1.1 - Yap elii ......................................................................................................................... 29 2.1.2 Kaynak lave Malzemesi, Kaynak Tozu, Koruyucu Gaz .................................................... 30

2.2 - KAYNAKLI BRLEMLERN HESABI ......................................................................30

2.2.1 - Kaynak Dikii Boyutlar ...................................................................................................... 30 2.2.2 - Kaynak, Perin ve Balonlarn Ortak almas ................................................................. 36 2.2.3 - Basil Zorlama Durumunda Gerilmelerin Hesaplanmas .................................................. 36 2.2.4 - Bileik Zorlama Durumunda Gerilmelerin Hesaplanmas. ....................................... 38

2.3 - KAYNAK DKLERNN YAPILMASI .......................................................................39 2.4 - KAYNAK HESABINDA KULLANILACAK EMNYET GERLMELER ......................40 2.5 - YAPIMDA DKKAT EDLECEK HUSUSLAR.............................................................42
2.5.1 - Genel Kurallar.................................................................................................................... 42 2.5.2 - Yapsal Ayrntlar ............................................................................................................... 42 2.5.3 - Souk ekil Deitirme Blgelerinde Kaynak ................................................................... 45

3 - HAFF ELK YAPILARDA KAYNAK ................................................................ 45

3.1 - ELEKTRK ARK KAYNAI .......................................................................................45 3.2 - NOKTA KAYNAI ....................................................................................................46
3.2.1 - Nokta Kaynaklarnn Hesaplanmas .................................................................................. 46 3.2.2 - Nokta Kaynaklarnn Dzenlenmesi .................................................................................. 46 3.2.3 - Nokta Kaynaklarnn Yapm .............................................................................................. 46

4 - BORULU ELK YAPILARDA KAYNAK ........................................................... 46

4.1 - DOLAYSIZ (ARA PARASIZ) BRLEMLER ..........................................................47 4.2 - DOLAYLI (ARA PARALI) BRLEMLER ...............................................................47

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

ELK YAPILARDA KAYNAKLI BRLEMLERN HESAP VE YAPIM KURALLARI 0 - KONU, TANIM, KAPSAM
0.1 - KONU
Bu Standard, elik yaplarda elektrik ark re diren kayna ila yaplan birleimlerin tasarlanmas, hesaplanmal, boyutlandrlmas ve yapmna dairdir.

0.2 - TANIMLAR
0.2.1 - Elektrik Ark Kayna
Elektrik ark kayna, kaynaklanacak yzeylerin ve dolgu malzemesinin ergimesi iin gerekli snn, kaynaklanacak malzeme ile elektrot arasnda elektrik akmnn bir ark oluturman sonucu elde edildii kaynaktr. 0.2.1.1 - Elle Yaplan Elektrik Ark Kayna Elle yaplan elektrik ark kayna, ubuk elektrotla yaplan ve elektrodun elle ynetildii kay&aktr. 0.2.1.2 - Yan Otomatik Elektrik Ark Kayna Yan otomatik elektrik ark kayna, som (masif) veya zl rtsz tel elektrotla yaplan, elektrodun otomatik olarak beslendii fakat kaynak kafas hareketinin el ile saland kaynaktr. 0.2.1.3. Otomatik Elektrik Ark Kayna Otomatik elektrik ark kayna som (masif) veya zl rtsz tel elektrodla yaplan, elektrodun otomatik olarak beslendii ve kaynak kafas hareketinin otomatik olduu kaynaktr.

0.2.2 - Diren Kayra

Diren kayna, elektrik akmnn kaynaklanacak paralardan geerken karlat direnten doan sdan yararlanlarak ve kaynak yerine basn uygulamas ile yaplan kaynaktr.

0.2.3 - Kaynak lave Malzemesi

Kaynak ilave malzemesi, birletirilecek paralarn dnda, eriyerek birleime giren malzemedir.

0.3 - KAPSAM
Bu Standard, zelikleri nedeniyle ksmen veya tm olarak zel bir artnameye balanma yaplar dnda kalan ve esas itibariyle statik yklere maruz btn yaplarn kaynakl birleimlerini kapsar.

1 - GENEL
1.1 - BLG VE TECRBE GERE
Kaynakl birleimlerin hesaplanmaln, bu hesaplara dayanarak proje dzenlenmesini ve uygulamay, ancak sz konusu ite uzmanlam kii ve kurulular yapabilirler.

1.2 - PROJE ESASLARI

1.2.1 - Kaynakl birleimlerin hesab, birleimi etkileyen btn etkenler gznne alnarak yaplmal ve eitli ykleme halleri sz konusu ise, bunlarn hepsi gz nnde bulundurulmaldr. 1.2.2 - Kaynakl birleimlerin tekilinde, ubuk kuvvetlerinin bulunmasna esas tekil etmi olan kabullere aylan dmemee dikkat edilmelidir, rnein; mafsala dnlm birleimler, olabildiince kk boyutlarda tutulmaldr. Proje Dosyas, aada belirtilen unsurlar iermelidir. Dayanm hesab, Malzeme, diki tr, diki boyutlar ve gerektiinde diki ilemesi konularnda ak bilgileri ieren uygulama resimleri,

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

Gerektiinde, Kaynak ilave malzemesi ve dikiin yapls ile ilgili bilgiler Gerektiinde, Kaynak sras Gerektiinde, Kaynak muayenesi plan 1.2.4 - Kaynak aa almas gereken yerler projede ak olarak belirtilmeli ve kaynak aa lleri gsterilmelidir. 1.2.5 - Kaynak nedeniyle oluacak kaslmalarn nemli olabilecei durumlarda kaynaklama sras projede belirtilmelidir. 1.2.6 - Kaynakl birleimlerin hesabnda kullanlm olan emniyet gerilmeleri belirli bir muayeneyi ngryorsa bu husus ilgili her resimde gzden kamayacak bir ekilde belirtilmeli ve gerekli muayenenin cinsi aklanmaldr. KT BRLEM HAVAR BRLEM

BNDRME BRLEM PARALEL BRLEM T BRLEM

EK BRLEM

KE BRLEM

OK PARALI BRLEM EKL 1 ELEKTRK ARK KAYNAKLI BRLEM TPLER

1.3 - ELEKTRK KAYNAKLI BRLEMLER

1.3.1- Birleim Tipleri
Elektrik ark kaynakl birleimler 8 tiptedir (ekil -1) 1.3.1.1 - Kt Birleim Kt birleimlerde kaynaklanacak paralar ayn dzlemdedirler. 1.3.1.2 - Bindirme Birleim Bindirme birleimde kaynaklanacak paralar st ste bindirilmilerdir. 1.3.13 - Paralel Birleim Paralel birleimde kaynaklanacak paralar geni yzleri ile st stedirler. 1.3.1.4 - T Birleim T birleimde kaynaklanacak iki paradan birisi, kenar zerinde, dier paraya dik olacak ekilde bin dirilmitir. 1.3.1.5 - Havari Birleim Havari birleimde, ayn dlemdeki iki para aralarndaki bir paraya birer kenarlar ile dik olacak ekilde bindirilmitir. 1.3.1.6. Eik Birleim Eik birleimde, bir para kenar ile dier bir paraya eik olarak bindirilmitir.

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

1.3.1.7 - Ke Birleimi Ke birleiminde iki para herhangi bir a altnda kenar kenara getirilmitir. 1.3.1.8 - ok paral birleim ok paral birleimde, veya daha ok para kenar kenara birletirilmitir.

1.3.2 - Diki Tipleri

Diki tipleri, paralarn birleimdeki konumu ve hazrlama (az ama vb.) ileminin biim ve kapsamna gre tanmlanrlar

EKL 2 - KT BK TPLER 1.3.2.2 - Aln Dikileri Aln dikileri, zel hazrlksz aln dikii ve az ama suretiyle hazrlanm aln dikii Olarak iki tiptir (ekil - 3).

EKL - 3 ALIN DK TPLER 1.3.2.3 - Ke Dikileri Ke dikileri, tek tarafl ke dikii, ift tarafl ke dikii ve d ke dikii olarak U tiptir (ekil -4).

EKL - 4 KE DK TPLER

1.3.3 - Diki Hazrl

Birleim yerinde uygulanacak kaynak dikiinin gerektirdii nazrlk yaplr. Diki hazrl, malzeme cins ve kalnlna, zorlamalara, kaynak cins ve yapm tarzna bal olup, ekil - 5, 6, 7 ve 8 deki

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

tanmlamalar iin, elle yaplacak elektrik ark kaynaklarnda izelge - I, derin nfuziyet elektrotlar ile yaplacak kaynaklarda izelge II , toz - alt kayna ile yaplacak kaynaklarda izelge - III de verilen deerlere uyularak yaplr. 1.3.3.1 - Diki hazrl ile ilgili tanmlamalar 1.3.3.1.1 - Kt diki hazrl ile ilgili tanmlamalar aada gsterilmitir (ekil. 5).

EKL - 5 KT DK HAZIRLIK TANIMLAMALARI 1.3.3.1.2 - Aln diki hazrl ile ilgili tanmlamalar aada gsterilmitir (ekil - 0).

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 6 - ALIN DK HAZIRLIK TANIMLAMALARI Ke dikii hazrl ite ilgili tanmlamalar aada gsterilmitir (ekil - 7).

EKL - 7 KE DK HAZIRLIK TANIMLAMALARI 1.3.3.1.4 - Dier dikiler iin hazrlk Dier dikiler iin yaplacak hazrlklarla ilgili tanm, lamalar Madde 1J.3.U, Madde 1.3.3.1.2 ve Madde 1.3.3.1.3 deki esaslara uyarlar. Bunlara ait bir rnek aada gsterilmitir (ekil. 8).

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 8 - FT YARIM DK (GVDEL K DK) N HAZIRLK

TANIMLAMALARI

1.3.3.2 - eliklere, elle yaplacak elektrik ark kaynaklan iin kaynak dikii hazrl izelge -1 de verilenle, re uygun olarak yaplr.

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

ZELGE 1 - Elle Taplacak Elektrik Ark Kaynaklar in Kaynak Dikii Hazrlk Esaslar
KAYNAK SMGES SIRA NO PARA KALINLII S (MM) YAPILI TARZI ADI AIZ EKL () BOYUTLAR MM NOTLAR

GVDE GVDE AIZ ARALIYKYKI SEKL SEKL b c h

TEK TARAFLI

KIVRIK DK

KAYNAK LAVE MALZEMES KULLANILMA-DAN

3 5

TEK TARAFLI FT TARAFLI TEK TARAFLI FT TARAFLI

DK

s s/2 2

ALTLIK FAYDALIDIR ALTLIK FAYDALIDIR

3 20 5 20

V V DK

60

KK KISMI KAZINARAK TEMZLENDKTEN SONRA ARKADAN KK (KAPAK) PASOSU KAYNATILACAK AIK V DK

10

TEK TARAFLI

10 6 10

ALTLIK GEREKLDR

16 ~ 40

FT TARAFU

FT V DKII X (DK)

60

S/2 -

8 20

FT TARAFLI

Y DK

60

02

24

KK KISMI KAZINARAK TEMZLENDKTEN SONRA ARKADAN KK (KAPAK) PASOSU KAYNATILACAK ZEL DURUMLARDA DAHA NCE PARALARADA UYGULANABLR KK KISMI TEMZLENEREK ARKADAN KAPAK PASOSU KAYNATILACAK

16

TEK TARAFLI FT TARAFLI

U DK

10

02

UDK 693.8 (izelge - 1) devam 8 30

FT TARAFLI FT U DK

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

10

03

3 s/2 -

3 16

TEK TARAFLI

VARIM V DK

45 60

03

GENELLKLE KE KAYNA LE BRLKTE KULLANILIR

6 16 TARAFLI 10 16
TEK TARAFLI YARIM AIK V DK

30 15 6 10

ALTLIK GEREKLDR; GENELLKLE KE KAYNAI LE BRLKTE KULLANILIR

11

16 40

FT TARAFLI

FT YARIM V DK (K DK)

45 60

02

GENELLKLE KE KAYNAI LE BRLKTE KULLANILIR

16 12

TEK TARAFLI FT TARAFLI

YARIM U DK

20

GENELLKLE KSE KAYNAI LE BRLKTE KULLANILIR

13

30

FT TARAFLI

FT YARIM U DK

20

GENELLKLE KE KAYNAI LE BRLKTE KULLANILIR

14

TEK TARAFLI

DZ (BASIK) ALIN DK

15

TEK TARAFLI

AIZLI ALIN DK

60

5 1,2 s

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

1.3.3.3 - eliklere, derin nfuziyet elektrotlar ile yaplacak kaynaklar iin kaynak dikii hazrl izelge 2 de verilenlere uygun olarak yaplr. ZELGE 2- Derin Nfuziyet Elektrotlar ile Yaplacak Kaynaklar iin Kaynak Dikii Hazrlk Esaslar
KAYNAK SMGES SIRA NO PARA KALINLII S (MM) YAPILI TARZI ADI AIZ EKL () BOYUTLAR GVDE ARALII b MM NOTLAR

GVDE YKSEKL c

5 6 6 10 10 13 13 15 15 16

TEK TARAFLI I DK II FT TARAFLI

0 12 0 12 2 3 3

ALTLIK GEREKLDR.

10 13 15 16

FT TARAFLI

90 Y DK Y

0 12 23 3

7 10 12 13 4 7 9 10 -

12 14 16 17

FT TARAFLI

FT Y DK

90

0 12 23 3

5 6 57 79 9 12 12 15

TEK TARAFLI FT TARAFLI

KE DK

0 12 0 12 23 3

5 7 8 9 9 11 13 15

TEK TARAFLI

YARIM Y DK

45

0 12 23 3

2 3 3 4 5 6 8 10 2 3 5 7

ALTLIK FAYDALIDIR

FT TARAFLI

45

0 12 23 3

10 12 14 16

FT TARAFLI

FT YARIM Y DK (GVDEL K DK)

45

0 12 23 3

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

NOT - 1 Kk ve kk st pasolar derin nfuziyetli elektrotlarla yapldktan sonra, rt pasolarnda derin nfuziyetli elektrot kullanlmas gerekmez. Aklayc ekil aadadr. 3. ve 5. Pasolar iin Derin Nfuziyetli Elektrot Kullanlmas Gerekmez.

NOT - 2 Kaynak iin hangi elektrot kullanlm olursa olsun, arka kk (kapak) pasosunun derin nfuziyetli elektrot ile yaplmas uygundur; bunun iin kk kaznmaldr. Aklayc ekil aadadr.

1.3.3.4 - eliklere toz alt kayna yaplmas iin kaynak dikii hazrl izelge 3 - te verilenlere uygun yaplmaldr

10

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

ZELGE 3 - Toz-alt Kayna Yaplmas iin Kaynak Dikii Hazrlk Esaslar

KAYNAK SMGES SIRA NO PARA KALINLII S (MM) YAPILI TARZI ADI AIZ EKL () BOYUTLAR mm NOTLAR

GVDE GVDE AIZ ARALII YKYKb SEKL SEKL c h

1,5 8 3 20

4 20

TEK TARAFLI FT TARAFLI TEK TARAFLI FT TARAFLI TEK TARAFLI

I DK

II

1,5

V DK V

24 48 3

TOZ TUTUCU TERTBATLA

30 50

ALTLIK GEREKLDR.

20

TEK TARAFLI

AIK V DK

10 10 5 30

ALTLIK ZERNE VE OK KATLI OLARAK KAYNAKLANACAK

20 50

ST FT TARAF V TOZ ALTI DK KAYNAI (X DK) LE ALT TARAF ELLE ST TARAF TOZ ALTI KAYNAI LE ALT TARAF STENEN USULDE FT TARAFLI Y DK

1 = 50 1,5 3 90 2 = 50 60 40 1,5 90

4 15

15 30

3 12 -

15

FT Y DK

40 15 90

59

h1 = h2 VEYA h1 h2

30

ST TARAF TOZ ALTI KAYNAI LE ALT TARAF STENEN USULDE

U DK

5 10

1,5

5 10 -

OK KATLI OLARAK KAYNAKLANACAK r6

11

UDK 693.8 (izelge - 3) devam 8 50

FT TARAFLI FT U DK

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

5 10

1,5

HER K TARAFTA OK KATLI OLARAK KAYNAKLANACAK

r>6

15

FT TARAFLI

FT YARIM Y DK (GVDEL K DK)

45 15 60

5 10 -

KE KAYNAI LE BRLKTE TEKL EDLEBLR.

10

30

ST TARAF TOZ ALTI KAYNAI LE ALT TARAF STENEN USULDE FT TARAFLI

YARIM U DK

5 10

1,5

5 10 -

OK KATLI OLARAK KAYNAKLANACAK

r 12

11

50

FT YARIM U DK

5 10

1,5

HER K TARAFTA OK KATLI OLARAK KAYNAKLANACAK

r 12

12

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

1.3.4 - Dikilerin Yaplmas

1.3.4.1 - Dikilerin yapm ve paso sras Kaynak dikileri pasolar halinde tek veya ok katl (tabakal) olarak tekil edilebilirler. 1.3.4.1.1 - Kt diki yapm, Kt diki yapm ve paso sras esaslar aada gsterilmitir (ekil - 9)

EKL - 9 KT DK YAPIMI VE PASO SIRASI

13

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

1.3.4.1.2 . Aln dikii yapm Aln dikii yapm ve paso sras esaslar aada gsterilmitir (ekil - 10).

EKL 10 - ALIN DK YAPIMI VE PASO SIRASI 1.3.4.1.3. Ke dikii yapm Ke dikii yapm ve paso sras esaslar aada gsterilmitir (ekil - 11).

EKL 11 - KE DK YAPIMI VE PASO SIRASI 1.3.4.1.4 - Dier dikilerin yapm Dier dikilerin yapm Madde 1.3.4.1.1, Madde 1.3.4.1.2 ve Madde 1.3.4.1.3 deki esaslara uyarlar. Bunlara ait bir rnek aada gsterilmitir (ekil - 12).

14

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 12 FT KE KAYNAI LE MTEREK FT YARIM V (K) DK YAPIMI VE PASO SIRASI

1.3.5 - Birleim Boyunca Dikiler Durumu

1.3.5.1 - Srekli dikiler Srekli dikiler btn boylarnca kesintisizdirler. 1.3.5.2 - Sreksiz dikiler Sreksiz dikiler eit aralklarla kesintilidirler. Bunlar karlkl veya artmak olarak uygulanabilirler. (ekil-13)

SEKL - 13 SREKSZ DKLER

1.3.6 - Kaynakl Birleim Kalite Snf

Bir kaynakl birleimin kalite snf aadaki artlarn salanmasna bal olarak tayin edilir. Malzemenin kaynaa elverililiinin garanti edilmi olmas, Hazrlamann usulne uygun ve denetim altnda yaplmas; Kaynak ynteminin malzeme zelliklerine, para kalnlna ve birleimdeki zorlanmaya gre seilmesi; Kaynak ilave malzemesinin kaynaklanacak malzemeye uygun olmas; Kaynak snavndan gemi kaynaklarn kullanlmas ve kaynak ileminin denetim altnda yaplmas; Kaynan muayene edilerek kusursuz olduunun saptanmas

15

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

Kaynak snf I' de, yukardaki btn artlarn salanmas gereklidir. Kaynak snf II' de, son art dndaki btn artlarn salanmas gereklidir. Kaynak snf III 'de zel art aranmaz, ancak kaynak, tekniin gerektirdii ekilde yaplm olmaldr.

1.3.7 - Kaynak Pozisyonlar ve Bunlarn Sembolleri

w = Kt ve ke dikilerin yatay durumda, oluk (tekne) pozisyonunda kaynaklanmas (ekil 9'da tek tarafl V dikii ve Seldi - 11' de (w) ile tanmlanm diki gibi) h = Ke dikilerin yatay olarak kaynaklanmas s = Aadan yukar doru kaynak yaplmas f = Yukardan aa kaynak yaplmas q = Dey paraya yatay kaynak yaplmas = Tavan kayna

1.4 - DREN KAYNAKLI BRLEMLER

1.4.1 - Birleim Tipleri
Diren kaynakl birleimler 4 tiptedir. (ekil. 14) 1.4.1.1 - Kt birleim Kt birleimde kaynaklanacak paralar ayn dzlemdedirler. 1.4.12 - Bindirme birleim Bindirme birleimde kaynaklanacak paralar st ste bindirilmilerdir. 1.4.13. T Birleim T birleimde iki paradan birisi, kenar zerinde, dier paraya dik olacak ekilde bindirilmitir, (rnein; basz cvatalarn profil veya levhaya kaynaklanmas) 1.4.1.4. Ke birleim Ke birleimde iki para herhangi bir a altnda kenar kenara getirilmitir.

EKL 14 - DREN KAYNAKLI BRLEM TPLER

1.4.2 - Diki Hazrl

Birleim yerinde, uygulanacak kaynak dikiinin gerektirdii hazrlk yaplr. Diki hazrl malzeme cins ve kalnlna, zorlamalara, kaynak cins ve yapm tarzna bal olup ekil - 15, 16, 17 ve 18 de verilen tanmlamalara uygun olarak yaplr.

16

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

1.4.2.1 - Diki hazrl ile ilgili tanmlamalar 1.4.2.1.1 - iirme ve kntl iirme kt diki hazrl ile ilgili tanmlamalar. (ekil .15)

EKL 15 - RME VE IKINTILI RME KT DK HAZIRLIK TANIMLAMALARI 1.4.2.1.2 - Ezme ve kordon dikileri hazrl ile ilgili tanmlamalar. (ekil -16)

EZME VE KORDON DKLER HAZIRLII EKL 16 - EZME VE KORDON DKLER HAZIRLIK TANIMLAMALARI 1.4.2.1.3 - Varakl kt diki hazrl ile ilgili tanmlamalar. (ekil -19)

17

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

VARAKLI KT DK HAZIRLII EKL 17 - VARAKLI KT DK HAZIRLIK TANIMLAMALARI 1.4.2.1.4 - Dlle dikici hazrl ile ilgili tanmlamalar. (ekil - 18) Dole ap, ve boyu ve genilii, dolle yan yksekliinde llr

18

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 18 - DLLE DK HAZIRLIK TANIMLAMALARI

1.4.3 - Dikilerin Yaps

1.4.3.1 - iirme kt kaynak yapm (ekil -19).

19

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

RME KT KAYNAK YAPIMI EKL 19 1.4.3.2 - kntl iirme kt kaynak yapm (ekil 20)

EKL 20 - IKINTILI RME KT KAYNAK YAPIMI 1.4.3.3 - Nokta kaynak yapm (ekil - 21).

20

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

NOKTA KAYNAK YAPIMI EKL 21 1.4.3.4 - Nokta kaynak dikii yapm Nokta kaynak dikileri tek veya ok sral, sralar artmal veya artmasz yaplabilir. (ekil - 22),

EKL 22 - NOKTA KAYNAK DK YAPIMI 1.4.3.5 - Kordon dikii yapm (ekil. 23).

EKL 23 - KORDON DK YAPIMI

21

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

1.5 - KULLANILAN ARETLER

a L t1, t2, t3 c F F Fk M N P r Q Jw S y 11 11 kaynak dikiinin hesaba esas olan kalnl kaynak dikiinin hesaba esas olan uzunluu kaynakla birletirilen paralarn kalnl kaynak aznda kk ykseklii (ekil - 33 ve 35) kaynan zorlanan kesitinin alan kt kaynan zorlanan kesitinin alan kse kaynan zorlanan kesitinin alan eilme momenti eksenel kuvvet birleim tarafndan aktarlacak kuvvet (N veya Q) souk bkme i yar ap kesme kuvveti kaynan hesaba esas kesit alannn atalet momenti kaynakla birletirilmi bir kesitin statik momenti kaynak dikiinin, birletirilen kesitin arlk eksenine uzakl souk bkme sonucu meydana gelen uzama kaynak ynne (ekil - 42'de 12' 3' 4) kesitine) dik normal gerilme kaynak ynne (ekil - 42'de 12' 3'4) kesitine) dik kayma gerilmesi kaynak ynne paralel (ekil - 42'de 156 kesitine dik) normal gerilme kaynak ynne paralel kayma gerilmesi. kyaslama deeri

1.6 - KAYNAK ARET

Kaynaklar projelerde simgelerle tarif edilir. Bu simgeler ve bunlarn kaynak iaretine yerletirilmesi ekil - 24'de gsterilmi ve ekil - 25'de baz rneklerle aklanmtr. Projelerde, ekil - 24'de gsterilenlerin dnda diki tipleri veya diki yzeylerinin simgeyle belirtilmesi istenirse, kullanlan simgenin anlam, varsa genel esaslarn belirtildii paftada, byle bir pafta yoksa semboln kullanld tm paftalarda aka belirtilmelidir. Simgeyle belirtmenin kuku dourabilecei hallerde ve basit olmayan kaynak az hazrlanmasn gerektiren btn dikiler iin lekli detay verilmelidir.

22

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 24 - KAYNAK SMGELER VE BU SMGELERN KAYNAK ARETNDEK YERLER

23

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

1.6.1 - Kaynak areti le lgili Aklamalar

Kaynak iaretlerinde ok (dolaysyla zel not) referans izgisinin sana veya soluna konulabilir. Ok' un iaret ettii taraf, grnen taraftr. Kse kayna, yarm V dikii, yarm Y dikii ve Yarm dikilerinin sembollerindeki dik izgi kaynak iaretinde daima solda, ok, az alacak tarafa ynelik olmaldr. Aksi belirtilmedike grnmeyen taraf kaynaklar grnen taraf ile ayn boyuttadr. Kaynak iaretinde uzunluu belirtilmeyen kaynaklar birleim boyunca sreklidir. epeevre iareti olmayan kaynak iaretleri, iki eni yn deitirme noktas arasnda geerlidir. Kaynak iaretleri kesitte de grnte de kullanlabilir. Bir kaynak ya kesitte ya da grnte iaretlenmeli, zel bir nedenle gerekmedike her ki yerde birden aretlenmemelidir. Kaynaklarn kaynak iareti ile ifadesi yeterlidir; grnlerde kaynaklarn tarama ile belirtilmesine gerek yoktur. ekil - 25'de baz kaynaklar kesit ve grnlerle aklanm, bunlarn yan banda da bu kaynaklarla kaynak iareti ile nasl gsterilecei belirtilmitir.

24

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 25 - KAYNAK ARETLERNE AT RNEKLER

25

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

1.7 - KOLLANILACAK ELK CNSNN VEYA MEVCUT ELE UYGUN KONSTRKSYON EKLNN SELMES
Kaynakl bir konstrksiyonda belirli koullar altnda kullanlabilecek eliin asgari kalitesi, malzeme seiminde en nemli etkenlerin deerlendirilmesine yarayan z saylarna dayanarak saptanr. Bir yapda kullanlacak malzeme kalitesi nceden belirli ise, en kritik z saylan hesaplanr, hesaplanan z saylar toplam, o malzeme kalitesi iin msaade edilen z saylar toplamndan bykse z saylan toplamnn snr deere dmesini salayacak konstrktif tedbirler alnr. 1.7.1 - Malzeme seiminde nemli etkenler ve z deerlendirme saylan. 1.7.1.1 - Boylama i gerilmelerle yklerden gelen gerilmelerin ortak etkisi halinde z saylar Boylama i gerilmelerle yklerden gelen gerilmelerin ortak etkisi halinde kullanlacak z saylar ekil - 26 da verilmitir.

EKL 26 ELMEYE MARUZ DOLU GVDEL KRLERN GVDES (EKME BLGES) BOYLAMA GERLMELERLE YKLERDEN GELEN GERLMELERN ORTAK ETKS HALNDE KULLANILACAK Z SAYILARI

26

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

Basnl boru ve kaplarda olduu gibi kaynaklar yk altnda iki ynde zorlanyorlarsa z = 5 alnmaldr. 1.7.1.2 - Yklemedeki srekliliin z says ile ifadesi Yklemedeki srekliliin etkisi, srekli ve olduka srekli yklerden oluan * gerilmesinin emniyet gerilmesine oranna baldr. */0m : 0,50 ila 0,65 0,66 ila 0,80 0,80 z :1 2 3

Yk altnda oluan gerilmelerin ok ynl olmas halinde * olarak asal gerilme alnr. 1.7.1.3 - Yapm hassasiyetinin z says ile ifadesi 1.7.1.3.1 - Kaynan kesitteki konumu Kesitlerin kenar blgelerindeki boyuna kaynaklarda kaynak i gerilmeleri klt kalaca iin z = 0 alnr; kesitlerin orta blgelerine yakn yerlerdeki ve kaln levhalardaki boyuna kaynaklarda, kaynak i gerilmeleri byk olacandan, z = 1 alnr (ekil -27).

EKL 27 - KAYNAIN KESTTEK KONUMUNA GRE Z SAYILARI

27

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

1.7.1.3.2 - Diki eklinin etkisi ki tarafl ke kaynaklan, kaynaklama hatalarna kar nisbeten az duyarl olduklarndan z = 0; kt kaynaklar ise kaynaklama hatalarna kar duyarl olduklarndan z = 2 alnr. (ekil - 28)

EKL 28 - DK EKLNE GRE Z SAYILARI 1.7.1.3.3 - Dier etkenler Kaynan ok katl olmas, ksn stlmam bir yerde yaplmas gibi olumsuz etkenler varsa, yukardaki z saylarna 1 veya 2 eklenmelidir. 1.7.1.3.4 - Yapm hassasiyeti ile ilgili z saylarnn toplam Madde 1.7.1.3.1, Madde 1.7.1.3.2 ve Madde 1.7.1.3.3 deki z saylar toplam 5 ise, dier maddelerdeki z saylan ne olursa olsun, kullanlabilirdi asgari elik kalitesi dinlendirilmi kalite l dir. 1.7.1.4 - Yap ksmlarnn kalnlnn etkisi Yap ksmlarnn kalnlna bal olarak z saylan ve dier maddelerdeki z saylan ne olursa olsun kullanlabilinir asgari elik kaliteleri aada verilmitir: Kullanlabilecek eliin asgari kalitesi 0 14 Dinlendirilmi, kalite 1 15 ila 24 Dinlendirilmi, kalite 2 20 ila 24 Dinlendirilmi, kalite 3 25 ila 29 Dinlendirilmi, kalite 4 30 ila 34 0 1 2 3 4

35 Toplam z 14 ise dinlendirilmi kalite 2 5 Toplam z > 14 ise kalite 3 NOT - z deerleri, toplam z deerinin bulunmasnda kullanlr . 1.7.1.6 - Dk Scaklk Etkisi Souk durumda dorultma, presleme veya makasla kesme gibi bir ilemle yalanm olan bir blgede kaynak yaplacaksa z = 3 deeri alnmaldr. Souk halde eme iin z saylar yledir : r/t : 25 z :0 24 ila 19 1 18 ila 13 2 12 3

r/t < 10 olan bir blgede kaynak yaplmas iin en azndan, preslemeye elverili kalite 2 elik kullanlmaldr. 1.7.1.5 - Souk ekil Deitirmenin Etkisi Dk scaklk etkisinde kalabilecek yaplarda, beklenilebilecek en dk scakla bal olarak z saylar yledir.

28

UDK 693.8 C, z 10'a kadar 0 11 ila 15, 1

TRK STANDARDI 16 ila 20, 2 21 ila 25, 3

TS 3357/Nisan 1979 26 ila 30, 4 30 un altnda 5

1.7.1.7 - nem Faktr ncelenmekte olan yap elemannn veya bunun bir parasnn, yapnn toplan emniyeti zerindeki etkisine gre z iin O ila 5 arasnda bir deer kabul edilir. 1.7.2 - z Saylarnn Toplamna Gre elik Cinsinin Seilmesi Madde 1.7.1.1 ila Madde 1.74.7 deki z saylarnn toplamna gre incelenmekte olan yap eleman veya eleman paras iin kullanlabilecek asgari elik kalitesi aada belirtilmitir: Toplam z : 0 ila 14 elik kalitesi : 1 15 ila 21 2 22 ila 26 3 27 ila 31 zel elikler

1.7.3 - stisnalar Enine berkitmeler, basn blgesindeki boyuna berkitmeler, sadece basnca maruz elemanlar, para kalnl 25 mm'nin altnda, Momentin eksenel kuvvete oran (M/N) moment ynndeki kesit yksekliinin yansndan az olmak kaydiyle eilmeye maruz basn elemanlar, z deerine bal Olmadan kalite l elikten tekil edilebilirler. Gvde levhalar iin ekme balndakinden bir alt kalite elik kullanlabilir. 1.7.4 elik Kaliteleri Kalite 1, 2 ve 3 elikler TS 2162 de tanmlanmlardr.

2 - ELK YAPILARDA KAYNAK

2.1 - MALZEME
2.1.1 - Yap elii
Bu Standard : Fe 37,1 Fe 37,2 Fe 37,3 Fe 52,3 yap elikleri iin geerlidir. Fe 33 gibi kimyasal birleimleri belirlenmemi olan ve Fe 42 gibi karbon yzdesi yksek eliklerle kaynakl birleimlerin tekili iin tasarlanan kaynak yntemini, kullanlacak elektrodu ve hesapta esas alnacak emniyet gerilmelerini bildirerek ilgili ve yetkili kuruluun msaadesi alnmaldr. Ancak, uygun bir elektrod ve kaynak yntemi kullanlmas ve hesaplarda, Madde 2.4'de belirtilen emniyet gerilmelerinin 0.5 katnn kullanlmas halinde, Fe 33 ticari yap elii ve St 1 betonarme demiri iin yukarda sz edilen zel msaadenin alnmas gerekmez. Yetkili bir laboratuvarda, uzmanlarca saptanacak tip ve sayda deneylerin olumlu sonu vermesi halinde, 0.5 katsays 0.75'e kadar arttrlabilir. 30 mm' nin stnde Fe 37 levhalarla ve 25 mm'nin stnde Fe 52 levhalarn kullanlabilmeleri iin, alnacak numuneler zerine bir kaynak dikii ekerek yaplan eme deneyinin olumlu sonu vermesi art aranmaldr, Bu standarttaki koullara uyulmas ve uygun kaynak yntemi, ve elektrot kullanlmas kaydiyle deiik kalitedeki elikler birbirlerine kaynaklanabilir;

29

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

2.1.2 Kaynak lave Malzemesi, Kaynak Tozu, Koruyucu Gaz

Kaynak ilave malzemesi TS 563'e uygun olmaldr. Kaynak lave malzemesi, kaynaklanacak ana malzemeye gre ve kaynak dikii kalitesi ana malzeme" kalitesine mmkn mertebe yakn olacak ekilde seilmelidir. Bu esasa uyulduu srece ayn kaynak dikiinde, deiik kaynak yntemlerinin kullanlmasn gerekline dahi, deiik kaynak ilave malzemesi kullanlabilir. Deiik kaynak ilave malzemesi kullanlmas halinde, bunlarn birbirleri arasnda da uyumlu olmalarna dikkat edilmelidir. Kaynak tozu olarak, akm tasma kapasitesi, akn cinsi ve metalurjik davran belli, kullanl amacna uygun, malzeme kullanlmaldr. Koruyucu gazlarn cinsi, safl ve yousma scakl kullanl amacna uygun olmaldr.

2.2 - KAYNAKLI BRLEMLERN HESABI

Bu standarddaki esaslara aykr olmama koulu ite, istenilen hesap yntemi kullanlabilir.

2.2.1 - Kaynak Dikii Boyutlar

Kaynak dikilerinin hesaba esas olan boyutlar, z kalnl ile L uzunluudur. 2.2.1.1 - Kaynak dikii kalnl Tam nfuziyetli kt kaynaklarda diki kalnl, birletirilen paralardan incesinin kalnlna eittir

EKL 29 - TAM NFUZYETL KT KAYNAKLARDA DK KALINLII izelge - I, II ve Ill' de gsterilen diki hazrl ekilleri, kt kaynaklarda tam nfuziyet salamak amacna yneliktir. Birleime etkiyen zorlamalar byk deilse, ksmi nfuziyetli kt kaynaklar kullanlabilir. Bu tr kt kaynaklarda kaynak kalnl, para yznden kaynak kkne olan uzakla eittir. Ksmi nfuziyetli kt kaynaklar, dinamik yklerin etkidii birleimlerde kullanlmamaldr. kullanlmalarnn zorunlu olduu durumlarda, emniyet gerilmeleri yetkili kurulua tesbit edilmelidir. Ke kaynaklarda diki kalnl, tepe noktas teorik kk noktasnda olmak zere, diki enkesiti iine izilebilecek ikizkenar genin yksekliidir. (ekil - 30)

30

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL - 30 KAYNAKLARDA DK KALINLII Ke kaynaklarda diki kalnl 3 mm' den az olmamaldr. Bu kalnlk, birletirilen paralardan ince olannn kalnlnn 0,7 katndan ok da olmamaldr. (ekil-31)

EKL 31 - KE KAYNAKLARDA DK KALILII SINIR- DEERLER Kaynak teknii asndan da t 0,5 3 mm olmas tavsiye edilir. Burada t. birletirilen paralardan kaln olannn kalnldr. Profil flanlarndaki kenar yuvarlakl, flans kenarna yaplacak ke kaynann kalnlm snrlar. Bu husus projelendirmede gze alnmal ve uygulama olana olmayacak kadar kaln kaynak istenmemelidir. Yan veya tam otomatik toz a.ti kayna gibi, teorik kk noktasnn tesinde nfuziyet salayan kaynak yntemlerinin kullanlmas halinde, hesaba esas kaynak kalnl olarak a' = a + min e / 2 alnabilir. Formldeki nn e deeri, rnek zerinde yaplan muayene ile (Seldi - 31) saptanmaldr.

31

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 32- SBORK KK NOKTASININ TESNE NFUZYE2U KAYNAKLARDA MIN'e DEERNN SAPTANMASI Yarm Y tipi ke dikilerinde (ekil 33 ) a = t1 - e

EKL 33 - YAPIM Y TP KE DKLERNDE KK YKSEKL (C) SINIR DEERLER Kke tam nfuziyet Balanm veya arka kapak pasosu yaplm yarm Y tipi ke dikilerinde; Madde 2.3.1 'e uymak kouluyla, kaynak kalnl a = t1 dir (ekil. 34)

32

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 34 - TAM NFZYETL YARIM Y TP KE DKLERNDE KAYNAK KALINLII ift tarafl yarm Y tipi ke dikilerinde kaynak kalnl para kalnlna eittir. (ekil - 35)

EKL 35 - FT TARAFLI YARIM Y TP KE DKLERNDE KK YKSEKL (C) SINIR ukur ve yark kaynaklarnn kalnl (ykseklii) 16 mm ye kadar malzemede malzeme kalnlna, daha kaln malzemede 16 mm den az olmamak kouluyla malzeme kalnlnn en az yansna eit olmaldr. 2.2.12 - Kaynak dikii uzunluu ubuk birleimlerinin hesabnda her bir yan ke dikiinin uzunluu olarak 100 a'nn stnde (ekil 36, 37, 38 ve 39) ve para kesini dnmeyen dikilerde 15 a'nn (ekil - 36), para kesini dnen dikilerde 10 a'nn altnda deerler alnmaz. Bu snrlar iinde, hesaba esas olan kaynak dikii uzunluu, dikiin gerek uzunluudur.

33

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 39 - KE VE KT KAYNAK LE YAPILMI BRLEM

34

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

Madde 2.3.1'e uyduu srece (ekil - 40) hesaplarda kt kaynak uzunluu birletirilen elemann geniliine eit alnr (L = b). Kt kaynan Madde 2.3.1'deki koullan tam olarak yerine getirmemesi halinde L = b x 2a alnr. Burada x kaynan kusurlu olduu uzunluu ifade eder. Ancak, bu tip kaynaklar, hibir surette dinamik yke maruz olmayan birleimlerde kullanlabilirler.

EKL 40 - KT KAYNAK DK UZUNLUU Birden ok parann kaynaklanmas ile tekil edilmi olan yap elemanlarnn perinli veya bulonlu birleimlerinde, birleime dorudan doruya katlmayan paralara etkiyen ykleri birleime katlan paraya aktaran kaynaklarn hesaba esas uzunluu kaynan bitim noktasndan birinci perin (bulon) srasna kadar olan mesafeyi aamaz. ekil - 41'de a paralan b paras ile boydan boya kaynakl olsa da, hesapta kullanlacak kaynak boyu L ile snrlanmtr.

EKL 41 - PERNL VEYA BULONLU BRLEMLERDE KAYNAK DK UZUNLUU Bir kesiti aralksz olarak evreleyen kaynaklarn hesabnda diki boyu olarak kesitin evre uzunluu alnr. ukur kaynaklarda delik ap malzeme kalnlnn 8 mm fazlasndan az, kaynak kalnlnn 2,25 katndan ok olmamaldr. Yark kaynaklarn genilii, ukur kaynak ap iin verilen snrlar inde kalmal, uzunluu ise kaynak kalnlnn 10 katndan ok olmamal ve yangn her iki ucu yarm daire eklinde olmaldr. ukur kaynaklarn eksenden eksene uzakl ukur apnn 4 katndan az olmamaldr. Yark kaynaklarn eksenden eksene uzakl, enine ynde yark geniliinin 4 katndan, boyuna ynde yark uzunluunun iki katndan az olmamaldr. 2.2.1.3 - Kaynak Dikii Alan ve Kaynak Dikii Alan Atalet Momenti

35

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

Hesaba esas kaynak alan genel olarak Fw = (a.L) dir. (a.L) ifadesi : Merkezi yklerin aktarlmasnda, birleim yzeyinin Uniform rijitlikte olmas halinde, birleimdeki btn kaynak dikilerini (rnein : ekil - 45 de N kuvvetinin birleimdeki btn kaynak dikilerinde eit gerilme oluturabilmesi, ancak kolon flannn ekilde grld gibi berkitme levhalar ile rijitlendirilmesi ile mmkndr); Kesme kuvvetlerinin aktarlmasnda, durumlar itibariyle bu kuvvetleri ncelikle alacak olan kaynak dikilerini (rnein; I ve U profillerde genellikle sadece gvde kaynaklan); kapsar. ukur ve yark kaynaklarn alan, delik alanna eittir; ukur ve yark kaynaklarnda, ukur. iine yaplan ke kaynaklarndan farkl olarak, ukur veya yark alannn tamam kaynakla doldurulur. Kaynak dikii alanlarnn atalet momentlerinin (Jw) hesabnda kaynak dikilerinin teorik alanlarnn teorik: kk noktasnda toplanm olduu kabul edilir, rnein; ekil . 43'de: Jw = FG (y3 + y4 2a) / 12 + F1 (y1) + F3(y3) + ......... dr. 2.2.1.4 - Hesab Gerekmeyen Kaynaklar Gvde levhas eklerindeki kt kaynaklarn, Basnca maruz : kt kaynaklarn, kk kaynakl yarm Y tipi ke dikilerinin (ekil - 34), ift tarafllar dnda, balk levhalarnn ve dier levha eleman-yarm Y tipi ke dikilerinin (ekil - 35), atlak, balant hatas ve kk hatasna kar muayene edilecei belirtilmi ise, ubuk ve profil eliklerin ekmeye maruz kt kaynak eklerinin, birleimlerdeki kk kaynakl yarm Y tipi ke dikilerinin (ekil - 34) ve tam nfuziyetli (c=0) ift tarafl yarm Y tipi ke dikilerinin, eilmeye alan kirilerin, yarm Y tipi ke dikii (ekil - 34) veya ift tarafl yarm Y tipi ke dikii (ekil - 35) eklindeki boyun kaynaklarnn, ekme ve basn ubuklarndaki boyun kaynaklar gibi, tayc elemann yalnzca ekil deitirmesine katlan fakat yk aktarlmasnda rol oynamayan kaynaklarn, hesab gerekmez. 2.2.1.5 - Kuvvet Tamad Kabul Edilen Kaynaklar Herhangi bir nedenle, kusursuz olarak yaplmalar olana olmayan kaynaklar tayc saylamazlar, zel bir metot ile kk noktasna ulam olana salanmad srece, 60 den dar bir a iine yaplacak ke kaynaklar da bu gruba girer. Ancak tali yap elemanlarnda kullanlmak kaydiyle kaynan yaplma ve zorlanma koullarna uygun olarak yaplacak deneylerin nda, bu deneylerde bulunacak krlma gcnn 1/4 , hesaplarda emniyet yk olarak alnabilir.
2 2 2

2.2.2 - Kaynak, Perin ve Balonlarn Ortak almas

Bir birleime etkiyen yklerin kaynak dikileri ve kaba balonlar tarafndan ortaklaa tanabilecei kabul edilemez. Kaynak dikilerinin, srtnme ile kuvvet aktaran ve usulne gre sktrlm yksek dayanml butonlar, uygun bulonlar ve perinlerle ortak alabilecei, ancak yaplan deneylerle tesbit edildiinde kabul edilebilir. Bu deneylerde birleim tipi, kesitler arasndaki bant, kaynak cinsi birleim elemanlarnn cinsi ve konstrktif tekil tarz, uygulanmas dnlen ek veya birleimin ayn olmaldr. Deneyler krlma noktasna kadar srdrlmelidir. Bu koullar altnda, kaynak ve dier birleim elemanlarnn ayr ayr hesaplanacak tama glerinin toplamn amamak kaydyla hesaplarda deneydeki krlma yknn % 40 na eit bir deer kullanlabilir.

2.2.3 - Basil Zorlama Durumunda Gerilmelerin Hesaplanmas

2.2.3.1 - Normal kuvvet veya kesme kuvveti etkisi halinde gerilmeler

36

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

Yalnzca bir N normal kuvveti veya Q kesme kuvveti etkisindeki kaynakl birleimlerde normal gerilme veya kayma gerilmesi aadaki forml ile hesaplanr. (ekil - 42)

}=

P P = ..................(1) F (a.L)

11

EKL 42 - NORMAL KUVVET VYA KESME KUVVET ETKS HALNDE GERLMELER Kolon kafa ve taban levhalar birleimlerinin hesabnda yalnz basnca alan kolonlarn ba ve ayak ksmlarnda u enkesitler kolon eksenine dik olarak ilenmi ve mesnet torbalar da yeter kalnlkta ise, kolonu ayak ve bandaki yap elamanlarna balayan birleim elemanlar kolon yknn 1/4 ne gre boyutlandrlabilir. 2.2.3.2 - Eilme momenti etkisi halinde gerilmeler Yalnzca bir M eilme momenti etkisindeki kaynakl birleimlerde normal gerilme:

... ... ... ... ... ... ... (2) M .y Jw

forml ile hesaplanr.

37

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 43 - KAYNAK DKLERNN AIRLIK EKSENNE UZAKLIKLARI 2.2.3.3 - Eilmeye alan kirilerde kesme kuvveti etkisi halinde gerilmeler. Eilmeye alan bir kirite bir Q kesme kuvveti etkisindeki kaynakl birleimde kayma gerilmesi:

11 =

QS Ja

...................... (3)

forml ile hesaplanr. Kirilerin birleiminde kayma gerilmelerinin Madde 2.2.3.1'e gre hesaplanmas yeterlidir. 2.2.3.4 - Burulma momenti etkisi halinde gerilmeler. Burulma momenti etkisindeki kaynakl birleimlerde gerilmeleri ve gerekirse gerilmeleri aratrlmaldr.

2.2.4 - Bileik

Zorlama

Durumunda

Gerilmelerin Hesaplanmas.

2.2.4.1 - Ke kaynaklar ve yarm Y tipi kse kaynaklar iin kyaslama deeri: (y) Ke kaynaklarnda veya yarm Y tipi ke kaynaklarnda , ve 11 gerilmeleri ayn anda etki ediyorlarsa (ekil - 42), Madde 2.2.4.2 deki hallerin dnda, v aadaki formlle hesaplanr. v = + +11 .................. (4) Bu formlde 11n normal gerilmesi dikkate alnmaz, nn en byk deeri ile, ilgili deeri; nn en byk deeri ile ilgili deeri kullanlr. Balklara kaynakl bayrak levhalarnda (ekil - 44) kyaslama deeri aratrlmaldr. 2.2.4.2 Ke kaynaklarnda ve yarm Y tipi ke kaynaklarnda kyaslama deeri aratrmasnn gerekmedii durumlar Aada belirtilen durumlarda, ke kaynaklarnda ve yarm Y tipi kse kaynaklarnda, kyaslama deerinin aratrlmas gerekmez:
2 2 2

38

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

Enkesit dzlemindeki ve zorlamalar etkisinde olmayan kse kaynaklarnda.

EKL 44 - BALIA KAYNAKLI BAYRAK LEVHASINDAK ZOBLAMALAR Balk levhalar arasndaki yan ke kaynaklarnda, Moment, kesme kuvveti ve eksenel kuvvet etkisindeki eilmeye dayankl bir birleimde, en byk eilme momenti balk kaynaklaryla, en byk kesme kuvveti gvde kaynaklaryla ve eksenel kuvvet forml (l)'e gre kaynaklarn tm ile karlanabiliyorsa, (ekil - 45)

EKL 45 - MOMENT, KESME KUVVET VE NORMAL KUVVET ETKS ALTINDAK BRLEMLER ve + 11 gerilmeleri, aada kgf/cm olarak verilen snr Gerilme elik Fe37 elik Fe 52 1200 1700
2 2 2

2 2 ve + 11 her biri kendi 750 bana

+ + 11

1100

2.2.4.3 - Dier kaynak cinslerinde, kyaslama deeri aratrmasnn gerekmedii haller: Kt kaynaklarda, ekil - 34'e gre kk kaynakl yarm Y tipi ke dikilerinde, ekil - 35'e gre ift tarafl yarm Y tipi ke kaynaklarnda, hibir dununda, kyaslama deerinin aratrlmas gerekmez.

2.3 - KAYNAK DKLERNN YAPILMASI

Kaynak dikilerinin yaplmasnda aadaki hususlara uyulmas zorunludur:

39

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

- Kt kaynaklar, ekil . 34'e gre kk kaynakl yarm Y tipi kse dikilerinde : - Kusursuz bir kaynakl birleimin salanabilmesi iin, kaynan kke tam olarak nfuz etmesi arttr. Tek tarafl kaynaklarda bu, ya uygun aralarn kullanlmas (altlk levhas gibi), veya kaynak kknn kaznmas ve arkadan bir kapak pasosunun ekilmesi ile salanabilir. - Kt kaynaklarda diki ucu kraterleri, tama levhalaryla veya baka nlemlerle nlenmelidir. Bu salanamadnda, hesaba esas olacak kaynak uzunluu Madde 2.2.1.2 nin nc paragrafnda verildii gibidir. - Kaynak dikiinden levhaya gei yatk olmal ve zararl yaka entikleri bulunmamaldr. Kaynaklarda seyrek ve nemsiz cruf kalntlar ve gzenekler dnda atlak, balant hatalar, kk hatalar ve kalntlar olmamaldr. izelge - 5 satr 4'deki gerilmeler kullanlarak hesap yaplmsa, kaynakta bu hatalarn olmad Madde 2.4.2 ye gre radyografik veya ultrasonik muayene ile saptanmaldr. - Kt kaynakla birletirilecek paralarda, tek tarafl kaynak az alm olanlarda kk taraf (alt) yzleri, ift tarafl kaynak az alm olanlarda para eksenleri ince parann kalnlnn % 28'v den veya 3 mm den daha fazla ak olmamaldr. 2.3.2 - Ke kaynaklar Ke kaynaklar ekil - 33'e gre yarm Y tipi ke kaynaklan ve ekil - 35'e gre ift tarafl yarm Y tipi ke dikilerinde: Yeterli nfuziyet salanm olmas arttr. Bu nedenle kaynak en asndan teorik kk noktasna kadar ulamal ve kaynak kalnl en az hesapta alnan deerde olmaldr. Kaynak ynne dik zorlamalarn etkisindeki dikiler ise, teorik kk noktasn mutlaka iine almaldr. Kaynak dikileri projede gsterilen boyutlarda olmaldr, zellikle, paralar arasnda aralk kaldnda, llen kaynak kalnl ile hesapta kullanlmas gereken deer arasnda byk farklar olabilecei unutulmamaldr, (ekil - 46).

EKL 46 - KUE KAYNAK DK KALINLIKLARI entik ve kraterlerin bulunmaman olabildiine* salanmaldr. atlak bulunmamaldr. Bunun iin bytele muayene yaplr, zel durumlarda manyetik muayene uygulanr. Ke kayna ile birletirilecek kenar ve yzeyler, olabildiince sk olarak birbirlerine demeli, aradaki boluk 3 mm yi gememelidir. Aradaki boluun 3 mm' den ok olduu zel durumlarda, yetkili kuruluun onay alnarak, kaynak boyu arttrlmas gibi gerilmeyi azaltc nlemler alnmaldr.

2.4 - KAYNAK HESABINDA KULLANILACAK EMNYET GERLMELER

2.4.1 - Madde 2.3 deki koullar salanabilirse izelge - 5'deki emniyet gerilmeleri hesaplarda kullanlabilir.

40

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

2.4.2 - izelge - 5 satr 4'deki emniyet gerilmelerinin kullanlmas, kaynak dikilerinde atlak, balant hatas ve kk hatalarnn olmadnn muayene ile saptanm olmam kouluna baldr. Bu koulun yerine getirilmi olman iin btn dikiler tamamen rntgen muayenesinden geirilmi ye hatalarn dzeltilmi obuas veya sz konusu ite alm btn kaynaklarn yapm olduklar dikilere eit olarak uygulanmak kaydyla kaynaklarn en az % 10 unun rntgen muayenesinden geirilmi olmas 2) ve incelenen her noktada IIW kataloguna gre en azndan mavi kalitenin bulunmu olmas gerekir. 2.4.3 - Kt ve ke kaynaklarnn birlikte almas halinde izelge - 5 satr 6 daki deerler kullanlmaldr. Ancak, btn ykn kt kaynak tarafndan tand kabulne gre hesap yapldnda, izelge - 5 satr 3 ila 5 deki deerler kullanlabilir. 2.4.4 - ubuk ve profil eliklerinin kalitesi Madde 2.5.2.1 ikinci paragrafta uygunsa, kt kaynakl eklerde ekme ve eilme ekmesi iin izelge - 5 satr 5 deki emniyet gerilmeleri kullanlabilir. Koul salanmamsa (Madde 2.5.2.1 nc paragraf), ekme ve eilme ekmesi iin emniyet gerilmesi olarak izelge - 5 satr 4 deki deerlerin yans kullanlabilir. ZELGE - 5 KAYNAK DKLER N EMNYET GERLMELER (kgf/cm ) EY Yklemesi : esas yklerin toplam (TS 648) EIY: esas ve ilave yklerin toplam (TS 64S) (bu standardn kapsam iinde deprem de bir ilave yk dr). 1 2 2 Diki eidi 3 Diki nitelii 4 Gerilme 5 f 7 8
2

elik cinsi Fe 37 EY EIY Fe 52 EY EIY

Kt kaynak

Muayene edilmi veya Basn ve eilme 1400 1600 2400 2700 basma edilmemi

ift tarafl yarm Y atlak, balant ve ekme ve kaynak 1400 1600 2400 2700 dik tipi kse kayna* kk hatas olmad ynne ekil 35 muayene ile eilme ekmesi saptanm Kk kaynatlm Muayene edilmemi yarm Y tipi ke kayna ekil -34 1100 1250 1700 1909

Muayene edilmi veya Basn ve eilme 1100 1250 1700 1900 Ke kayna basnc, ekme ve Yarm Y tipi ke edilmemi eilme ekmesi, kayna kyaslama deeri ukur ve yark kayna Btn diki eitleri Kayma 1100 1250 1700 1900

* Bu diki eidi iin sat 4 'deki deerler ancak kke tam nfuziyet salanmsa sz konusudur.

2) IIW Katalog : IIW Collection of reference radiographs of welds (Kaynak radyografileri rnekleri katalogu).

41

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

2.4.5 - Montaj srasnda yaplan kaynaklar iin emniyet gerilmesi izelge - 5'de verilmi olan deerlerin yarsdr. Montaj kaynaklarnda izelge - 5'deki deerlerin kullanlabilmesi iin bu kaynaklar bir kaynak, uzmannn srekli gzetimi altnda yaplmal veya tam bir muayeneden geirilmelidir. Statik hesaplarda montaj kaynaklar iin izelge - 5'deki deerler kullanlmsa bu husus montaj projesinde belirtilmeli ve kontrol veya muayene gereine iaret edilmelidir.

2.5 - YAPIMDA DKKAT EDLECEK HUSUSLAR

2.5.1 - Genel Kurallar
Yap elemanlar, kuvvetlerin olabildiince y-madan aktarlmalarn salayabilecek ekilde dzenlenmelidir. Bir enkesitten farkl bir enkesite ani geilerden, byk yark ve deliklerden kanlmaldr. Yap elemanlar kaynakl yapma elverili dzenlenmeli ve kaynan bir blgede ymasndan kanlmaldr. Genellikle btn diki yerleri, yalnzca kaynak yapm srasnda deil, yapnn bitmi halinde de rahata ulalabilecek ekilde dzenlenmelidir. Diki hazrl olarak alacak kaynak azlarnda, istenilen kaynak boyutlarnn salanmasna engel olacak veya kaynan kusurlu olmasna neden olacak przler olmamaldr. Kra, yamur, kar veya buzlanma sonucu rutubetlenmi yzeylere ve scakl 0C nin altnda olan yzeylere kaynak yaplmamaldr. iddetli rzgar altnda kaynak yaplmamaldr. Kaynaklanacak yzeylerde iri apaklar, ya, boya veya kaynak niteliini etkileyecek herhangi bir kalnt olmamaldr. Hava artlan; malzemenin karbon yzdesi; para kalnl; birleimin tr, pozisyonu ve hizmet art; kaynak yntemi; kaynaklama srasnda paralarn serbest genlemesinin nlenmi olmas gibi koullar dikkate alnarak, kaynaktaki atlamalar nlemek amac ile, gerektiinde, paralar kaynak ileminden nce belirli bir scakla kadar stlmal ve bu scaklk, kaynak ilemi sresince ayn dzeyde tutulmaldr.

2.5.2 - Yapsal Ayrntlar

Kaynakl yap elemanlar, malzemenin kalnl ynnde ekme veya ekme eilmesi etkisi altnda olmamaldr. 2.5.2.1 - Profil veya ubuk eliklerin kt kaynakl eki I ve U, L, T gibi profil eliklerde ekme veya eilme ekmesine alan kt kaynakl eklerden imkan ni-betinde kanlmaldr. Bu ekler, kalite 1 eliklerde ve dinlendirilmemi kalite 2 eliklerde, ortalama balk kalnl (kebentlerde et kalnl) 11 mm'yi amayan profil ve ubuklarda, istisnai olarak yaplabilir. Daha byk profil ve ubuklarda bu tip ek gerekiyorsa kalite 2 veya 3 dinlendirilmi bir elik kullanlmaldr. elik kalitesi bir nceki paragraftaki snrlandrmaya uymuyorsa, emniyet gerilmeleri Madde 2.4.4 n ikinci paragrafnda belirtilen ekilde drlr. Profil elikler tercihan boyuna eksene dik bir dzlemde eklenmelidir. Kaynaktan nce ek yerinin titizlikle hazrlanmasna dikkat edilmelidir. ekme blgesindeki kaynaklarn rntgenle muayenesi tavsiye edilir. 2.5.2.2 - Her iki yzn kaynaklanmas halinde en kk kalnlk Her iki yzn karlkl olarak kaynaklanmas halinde, malzeme kalnl 6 mm den az olmamaldr (ekil . 47)

42

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 47 - HER KI YZN KARILIKLI KAYNAKLANMASI HAL Bu koulun, ift ke kayna ile birletirilen parann kalnl ile (ekil - 31) bir ilgisi yoktur. 2.5.2.3 - Balk levhalar Gevrek krlma tehlikesinin nlenmesi iin, gvde levhas ile dorudan doruya birleecek olan balk levhalar 30 mm den, ilave balk levhalar 50 mm den kaln olmamaldr. Her ilave balk levhas, hesapa gerektii noktadan geniliin en az yans kadar teye uzatlmaldr. Ular ekil - 48'e gre dzenlenmeli ve alnlar en az a = 0,5 t kalnlnda ikizkenar ke kayna ile tesbit edilmelidir.

EKL 48 - BALIK LEVHASI ULARININ KAYNAKLANMASI Balk levhalarnn eki kuvvet ynne dik olmaldr. Eklerde balk veya gvde levhalarnn kalnl deiiyorsa, geiin tedrici olmasn salamak zere, 10 mm'den ok taan ksmlar 1:1 veya daha yatk olarak pahlanmaldr. (ekil - 49) 10 mm' nin altndaki kalnlk farklar kaynakla kapatlabilir.

43

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 49 - BALIK LEVHASI ULARINDA PAH YAPILMASI st ste oturan balk levhalarnn eki tercihan yerlerine konulmadan nce yaplmaldr. Ek yerleri artlabilir (ekil - 50), veya st ste gelebilir.

EKL 50 - ST STE OTURAN BALIK LEVHALARININ YERNE KONULMADAN NCE EKLENMES st ste oturan balk levhalarnn ayn yerde birlikte eklenmesi gerektii takdirde, bu balk levhalar kt kaynakl ekin yaplmasndan nce alnlarn dan kaynakla birletirilmelidir. (ekil - 51A ve B). Bu kaynaklar, ekin yaplmas ile kaybolmayacak kadar nfuziyet* sahip olmaldr

EKL 51 - ST STE OTURAN BALIK LEVHALARININ AYNI YERDE BRLKTE EKLENMES 2.5.2.4 - Kaynak dikileri Aktaki (atmosfer etkisi altndaki) yaplarda veya korozyon tehlikesinin zellikle fazla olduu yerlerde sreksiz (aralkl) kaynaklar ancak ekil - 52'deki gibi kapal (epeevre) olarak yaplabilirler.

44

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

EKL 52 - KAFALI SREKSZ KAYNAK ZELGE - 6 SOUK KOULLARI r/t 25 EKL DETRME GRM ELEMANLARIN KAYNAKLANMA t mm Btn Kalnlklar Btn Kaliteler < 16 10 <5 > 16 3,0 1,5 14 25 < 12 3 8 2 veya 3 2 veya 3
1) 1)

Maksimum % olarak <2

elik kalite

1) Souk bkmeden sonra fakat kaynaklamadan nce normal tavlanmaldr.

Yan ke kaynaklan genellikle eit kollu yaplmal ve projede belirtilenden daha kaln olmamaldr. Hadde mamul eliklerin grtlaklarnda (ibkey kelerinde), bu blgelerde haddeleme sonucu meydana gelen i gerilmelerin zellikle byk olmas nedeniyle, ubuk ularndan baka yerde kaynak yaplmamaldr. Dinlendirilmemi eliklerde grtlaklar, ayn zamanda ylma blgeleri olduklarndan, bunlarda bu blgelerin, ubuk ularnda dahi (ekil - 45), yalnzca basn etkisindeki taban ve kafa levhalarnn birleimi dnda, kaynaklanmalarna msaade edilmez.

2.5.3 - Souk ekil Deitirme Blgelerinde Kaynak

Yap elemanlarnn souk ekil deitirmeden etkilenmi blgelerinde ve bunlara bitiik 5 t kadar genilikteki bir alanda, Madde 1.7.1.5 deki tavsiyelerin dnda, izelge - 6 daki koullara da uyulmas gereklidir. Souk ekil deitirme sadece bkme sonucu ise maksimum e deerinin hesaplanmas gerekmez, malzeme seimi r/t deerine gre yaplr.

3 - HAFF ELK YAPILARDA KAYNAK

4 mm' nin altnda kalnlklarda elik malzemenin kullanld hafif elik yaplardaki kaynakl birleimlerle ilgili zel hkmler bu blmde yer almtr. Bu blmde belirtilmeyen hususlarda Blm 2 deki hkmler geerlidir.

3.1 - ELEKTRK ARK KAYNAI

Elektrik ark kayna, kalnl 2 mm altnda olan paralarn birleiminde kullanlamaz. Tayc kaynak dikilerinin kalnl a - 2 mm den az olmamaldr.

45

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

3.2 - NOKTA KAYNAI

Birletirilen para says 3'den ok deilse, nokta kaynaklan tespit amacyla da, tayc olarak da kullanlabilir. 2 parann birletirilmesi halinde, her bir parann kalnl 5 mm yi, 3 parann birletirilmesi halinde ise dtaki paralarn kalnlklar 5'er mm'yi, toplam kalnlk ise 15 mm yi gememelidir. Nokta kaynandan nce, kaynak yaplacak yerlerdeki pas ve apaklar iyice temizlenmelidir.

3.2.1 - Nokta Kaynaklarnn Hesaplanmas

Dayanm hesaplarnda nokta kaynaklar perin gibi incelenir. Kaynak ap olarak da 5 t ye kadar deerler alnabilir. Burada t birletirilecek paralardan ince olannn kalnldr. Kayma gerilmesi 0,65 em, deerini amamaldr. eper ezilme gerilmesi tek tesirli birleimlerde 1,8 em , ift tesirli birleimlerde ise 2,5 em deerini mamaldr. em ekmedeki emniyet gerilmesidir. (TS 618).

3.2.2 - Nokta Kaynaklarnn Dzenlenmesi

3.2.2.1 - Tayc Birleimlerde Nokta Kaynaklarnn Dzenlenmesi Yk aktarmn salayan birleimlerde yk ynnde arka arkaya 2 den az 5 den ok kaynak noktas dzenlenmemelidir. Bu kaynaklarn birbirlerine ve kenarlara olan uzaklklar (kaynak ekseninden llmek zere) aadaki snrlar iinde kalmaldr. Birbiri arasndaki uzaklk : Kuvvet ynnde kenara uzaklk : Kuvvete dik ynde kenara uzaklk : Burada d = nokta kayna apdr. e1 = 3,0 d 6,0 d e2 = 2,5 d 4,5 d e3 = 2,0 d 4,0 d

3.2.2.2 - Tesbit Birleimlerinde Nokta Kaynaklarnn Dzenlenmesi Tesbit birleimlerinde kaynak noktalar eksen uzakl aadaki deerlerden byk olmamaldr (t dtaki paralardan ince olannn kalnldr): Dtaki paralar bordrsz (kvrksz) basn elemanlar : e1 = 8 d veya 20 t Dtaki paralar bordrlenmi basn elemanlar : e1 = 12 d veya 30 t Dtaki paralar bordrsz ekme elemanlar : e1 = 12 d veya 30 t Dtaki paralan bordrl ekme elemanlar : e1 = 18 d veya 45 t Yukardaki deerlerden k esas alnr. Kenar uzaklklar bu deerlerin yarsn amamaldr.

3.2.3 - Nokta Kaynaklarnn Yapm

Her atlye, elindeki tehizatn verdii kaynak olanaklarn deneylerle etraflca saptamal ve bunun sonularn bir izelge halinde el altnda bulundurmaldr. Bir projenin uygulanmasnda, eldeki kaynak tehizatnn olanaklarn aan durumlarla karlalrsa, bu durum, projeyi dzenleyenin dikkatine sunulmal ve nerilen deiiklik onaylattrlmaldr.

4 - BORULU ELK YAPILARDA KAYNAK

Elemanlar ksmen veya tamamen borudan oluturulmu borulu elik yaplardaki kaynakl birleimlerle ilgili zel hkmler bu blmde yer almtr. Bu blmde belirtilmeyen hususlarda Blm 2 deki hkmler geerlidir.

46

UDK 693.8

TRK STANDARDI

TS 3357/Nisan 1979

4.1 - DOLAYSIZ (ARA PARASIZ) BRLEMLER

Borularn, aln levhalar, guse levhalar veya dier yap elemanlar araclyla deil de dorudan doruya birbirlerine kaynaklanmas halinde, hesaplarda kaynak enkesiti olarak, birletirilen borulardan knn enkesitinden daha byk bir deer alnmamaldr. Bu esasa gre, hesaplanacak kaynak gerilmesi de 0,65 em deerini amamaldr. Burada em malzemenin ekmedeki emniyet gerilmesini ifade eder. Bu tip birleimlerde borularn birbirleriyle . yaptklar a 30 nin altnda ve birletirilen borulardan knn ap bynn apnn 1/4 nden kk olmamaldr.

4.2 - DOLAYLI (ARA PARALI) BRLEMLER

Borularn, dier yap elemanlar ile birleimleri ve aln veya guse levhalar araclyla birbirlerine birletirilmeleri durumlarnda, yapsal ayrntlara uyulmak kouluyla, birleim hesaplarnda izelge - 5 deki emniyet gerilmeleri kullanlabilir. Bu Standard Metninde Atf Yaplan Diler Trk Standartlar Numaras TS 563 TS 648 TS 1111 TS 1262 Tarihi Aralk 1967 Temmuz 1968 Nisan 1972 ubat 1977

47