Professional Documents
Culture Documents
ZEOLIT
ZEOLIT
1/ Ngun gc- nh ngha: Theo ting Hy Lp Zeo: si, Lithot: , v vy zeolite c ngha l si. Zeolite bt u c pht hin t nm 1756 bi Cronsted. Bronstedt l mt nh khong hc ngi Thy in pht hin ra mt loi khong mi vi tn gi Zeolite. ng pht hin ra Zeolite nh hi nc thot ra khi nung khong ny. Nm 1944, Barrer v Ibbitson ch ra hiu ng ry phn t cho php tch cc n v iso-parafin. Nm 1956, cc Zeolite u tin c tng hp. Hin nay c khong hn 15000 cng trnh cng b v 10.000 pht minh sng kin tng hp zeolite. Nh vy zeolite c tm quan trng ln lao trong khoa hc v k thut.
nhin
2/ Phn loi
Phn loi
mao qun hp
< 5 A0
S nguyn t O trong 1 ca s 8 ( mao qun hp ) 10 ( mao qun trung bnh ) 12 ( mao qun rng )
H zeolite anuminophotphat
TPHH
Ry phn t zeolite
phn ha hc ca zeolite. Mt s phn ng ha hc c th tch Al khi mng li tinh th v thay vo l Si hoc nguyn t ha tr III hoc IV khc. Phng php ny c gi l phng php loi nhm tc l dsalumination.
sau khi loi nhm th thu c zeolite giu Si c t l Si/Al 9. vi phng php ny nu zeolite thu c c t l Si/Al > 9 th s ph v mng li tinh th ca zeolite.
zeolit gi l Aluminophotphat (AlPO) c pht minh bi cc nh nghin cu ca Lin hip Carbide trn c s cc nguyn t l Al v P. Vt liu ny khng c cu to t cc t din SiO4 v AlO4m c cu to t cc t din AlO4- v PO4+ theo t l 1:1 nn trung ha v in tch.
V cu trc trong h ny c loi AlPO-5 c cu trc hnh hc
tng t h Faujazit v loi AlPO-11 c cu trc hnh hc tng t zeolit ZSM-5. Cc c trng c bn ca cc AlPO l u c t l Al/P = 1, khng c mt ca cacbon b tr, khng c kh nng trao i cation v v vy khng c tnh xc tc.
vo SAPO th nhn c h ry phn t mi, k hiu l MeAPO, km theo l s thay i tnh cht axit - baz, oxy ha kh ca vt liu. V cu trc hnh hc cc vt liu Co-APO, Mn-APO, V-APO c cu trc tng t AlPO5, AlPO11, AlPO17, AlPO31.
a. b. c. d.
Ngoi ra cn c zeolite aluminophotphat cu to t cc t din AlO4- v PO4+ nh AlPO-5 (ging Zeolite X,Y) ALPO-11(ging ZSM5).
Me2/n.Al2O3.xSiO2.yH2O
Me: kim loi kim hay kim th n:ho tr ca kim loi
Cc soalit ghp ni vi nhau ti cc mt 4cnh thng qua trung gian lng tr to thnh Zeolite A
LTA
LTA
Cu trc Zeolite X
FAU
c. Cu trc USY
Xc tc mi yu cu tch
bt Al ra khi mng Zeolite, gim hm lng Na trong Zeolite tng kh nng to olefin. Zeolite siu bn (UltraStable Y : USY). bn cao hn nhiu so vi Zeolite Y truyn thng.
27
d. Cu trc ZSM-5
d. Cu trc ZSM-5
d. Cu trc ZSM-5
Tm axit
Trao i ion
Tm
Tm
Si trung ha in
Al tch in m trung ha bi 1ion dng( ion kim hoc kim th) trao i ion
o Khng lm thay i cu trc tinh th o v tr khc nhau, tc trao i khc nhau v tr m(b mt) : d dng v tr kn (soalit, lng tr): kh khn
a. Tnh trao i ion tng trao i ion: o x l vi dd cha ion trao i nhiu ln o Gia cc ln phi sy kh v x l nhit(nung 5000C) Phn b ng u cation cc v tr khc nhau 1phn cation di chuyn t v tr kn m d trao i
Tm bronsted
T 0C
Tm Lewis
Cc ion nh Na+,Mg2+ hay proton s trung ho in tch ny v hnh thnh tm axit Bronsted
Khi tin hnh x l nhit khong nhit 400 500oC th xut hin cc tm axt Lewis theo s sau:
axit tng
4. ng dng ca Zeolit
Cc qu trnh tch
Lm cht xc tc
4. ng dng ca Zeolit
Tch C2H2 ra khi butadien, khng kh lng Tch NO ra khi kh v cht lng
4. ng dng ca Zeolit
Ha phn tch
4. ng dng ca Zeolit
ra khi nc thi : Cu2+ , NH+4, Pb2+ , Zn2+ , Hg2+ , Cr3+ , Fe3+ , Cd2+ , Ca2+ , Al3+ , Cs2+ , Sr2+ .
4. ng dng ca Zeolit
Lm cht xc tc
Dng lm cht mang cho cc loi xc tc khc.
Lm cht xc
Lm cht xc tc cho qu trnh Cracking,ehydro , ehydrat ( USY dng trong FCC ) Fe-ZSM-5 : xc tc cho phn ng phn huy N2O , oxi hoa hp cht thm
Oil Purification
Rabenau (1985) , Lobachev (1973) , Yoshimura(1994) Phan ng thuy nhiet la bat c phan ng d the vi s co mat cua dung moi (nc hoac khong phai la nc) dien ra tai nhiet o ln hn nhiet o phong va ap suat ln hn 1 atm trong 1 thiet b kn. V phan ng dien ra can s co mat cua pha long nhng nhiet o can at ti lai qua cao khien cho pha long khong ton tai c nen phai dung en ap suat cao e at en nhiet o cho phan ng xay ra ma van am bao con moi trng cho cac tac chat Qua trnh thuy nhiet c tien hanh trong cac thiet b chu ap suat cao va nhiet o cao goi la autoclave
1. Nguyn tc chung
ieu kien tong hp Zeolite
Nguyn liu u: hot tnh cao pH mi trng: kh| kim Nhit : thp p sut: thc hin |p sut hi b~o ha ca nc
Mc qu| b~o ha ca dung dch kt tinh phi ph hp khng qu| ln cng khng qu| b.
Ch xy ra trong dung dch, mi trng kim mnh Ch to th{nh trong khong gii hn t l Si/Al thch hp Hnh th{nh lin kt Si-O-Al trong khung gel do tng t|c ca dd silicat v{ aluminatephn ng a trng ngng:
th
o Mm tinh th bt u hnh th{nh trong pha lng ca
v [AlO4]
Pha rn v nh hnh
Pha rn v nh hnh
Kt tinh gel
t0C ha tan lm nng tng
Pha lng
phn ng a t
C{ng sch kim, cht lng Zeolite c{ng cao o Thc t, pH nc ra cn khong 8-9 l{ t yu cu.
Trong cc yu t nh hng qu trnh kt tinh, bn cht v tnh cht zeolite, thnh phn gel ban u l quan trng nht.
Na2SiO3
NaOH
H2O
NaAlO2
H2O
H2O thi
To gel
Kt tinh
Sn phm
Phng php 2:
t0 kt tinh khuy u
Na2SiO3
NaOH
Al(OH)3
Na2SiO3
H2O NaAlO2
NaAlO2
NaOH
To gel
To gel
cht khc.
Thnh phn gel tng hp Zeolite NaX: SiO2/Al2O3 = 2,2-3.2 Na2O/SiO2 = 1.0-2.3 H2O/Na2O =25-65 Thnh phn gel tng hp Zeolite Y: SiO2/Al2O3 = 8 Na2O/SiO2 = 0.4 H2O/Na2O =10
NaAlO2
Na2O.nH2O TB phn ng
TB kt tinh
Nghin
m 35% 120-150oC Loi bi To vin Sy Sng quay L nung
zeolite
X l ha hc
Kt hp x l thy nhit v{ x l ha hc
na tng hp zeolite Y c Si/Al cao hn 33.5 l{ khng th thc hin c quy m cng nghip
hi nc nhit cao
Trong qu| trnh t|ch nhm c th l{m ph| v mt phn
cu trc ca tinh th zeolite to ra mt s dng oxyt nhm ,oxyt silic ,aluminosilicate v nh hnh
Kt hp x l nhit v x l ha hc
Phng ph|p n{y nhm chuyn zeolite Y dng amoni
(NH4+-Y) th{nh dng siu bn bng x l nhit,tip n x l Al bng phng ph|p ngo{i mng.
thng l vic loi b ca zeolit khng c nhm trong khung hay l ht gi Al2O3trong lng cu trc zeolit.
S kt tinh, trao i ion v bin tnh cu trc Zeolite Y (RE: cation ca nguyn t t him)
TMA +
pH= 10-10,5
Gel
Lc,Ra Sy,Nung
NaZSM-5
trnh phong ha ca phenpat ch yu l{ octodaz v{ anbit. Qu| trnh phong ha trn c gi l{ qu| trnh kaolin ha. Ngun kaolin Vit Nam d b|o khong 15 triu tn, h{m lng Al2O3 trong kaolin khong t 29% n 50%. Qung kaolin tp trung ch yu c|c tnh nh L{o Cai, Yn B|i, Ph Th, Qung Ninh, Tuyn Quang, L}m ng, ng Nai
Al2O3.2SiO2.2H2O
Al2O3 SiO2 H2O 39,48% 46,6% 13,92%
nh hnh
Lm kh 6000C 12-24h 95-1000C Nung Tch bi
m 33-34%
Ra
Sy Zeolite
pH~11,5
References
Properties, Preparation and Application of Zeolites (Wolfgang
http://www.grace.com/EngineeredMaterials/MaterialSciences/Zeolites/
www.oilgasportalvn.com Introduction to zeolite science and practice 3rd revised edition Zeolitic Materials: Ion Exchange and Shape Selective- Catalysis Angus
References
Gio trnh xc tc d th (H S Thong)
Nghin cu tng hp zeolite A,X v kho st kh nng s dng
lm kh ru (Lun vn cao hc- GV Nguyn Th Thu Vn)