ZAKON O ZATITI OD POARA I VATROGASTVU

ZAKON O ZATITI OD POARA I VATROGASTVU

I - OSNOVNE ODREDBE lan 1. Ovim zakonom ureuje se organizacija i funkcioniranje zatite od poara i vatrogastva, planiranje i provoenje mjera zatite od poara, organizacija i funkcioniranje vatrogastva i gaenje poara (vatrogasne intervencije), struno osposobljavanje i usavravanje zaposlenih lica i vatrogasaca, finansiranje i druga pitanja od znaaja za organizaciju i funkcioniranje zatite od poara i vatrogastva u Federaciji Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Federacija). lan 2. Pojmovi koji se koriste u ovom zakonu imaju slijedea znaenja: 1) Sagorijevanje (gorenje) je fiziko hemijski proces spajanja zapaljive materije i oksidatora pri emu se oslobaa toplota, emituje dim i gasovi sagorijevanja popraeni plamenom ili vidljivom svjetlou; 2) Vatra je kontrolirano samoodrivo sagorijevanje koje je namjerno izazvano da bi se stvorili korisni efekti, ije je irenje u prostoru i vremenu kontrolirano; 3) Poar je nekontrolirano, samoodrivo sagorijevanje koje se nekontrolirano iri u prostoru i vremenu; 4) Eksplozija je iznenadna ekspanzija gasa koja moe proizai iz brze reakcije oksidacije ili raspada, sa ili bez porasta temperature i koja moe dovesti do pojave poara; 5) Zapaljive materije su vrste, tene i gasovite materije koje se pale pod dejstvom izvora paljenja; 6) Eksplozivne materije predstavljaju gasovite, tene i vrste hemijske materije, jedinjenja ili smjese koje se pod uticajem odreenog impulsa razlau u veoma kratkom vremenskom intervalu, uz oslobaanje velike koliine gasova i toplotne energije; 7) Opasne materije predstavljaju one materije koje u svim formama postojanja i svim uslovima koritenja svojim negativnim karakteristikama, kao to su: eksplozivnost, zapaljivost, korozivnost, otrovnost, radioaktivnost i dr., mogu biti uzronik razliitih tetnih dejstava i opasnosti po zdravlje ljudi, oteenja ili unitenja materijalnih dobara uslijed razarajueg, termikog ili fiziolokog dejstva, te ugroavanje radne i ivotne sredine; 8) Poarna opasnost je mogunost ozlijede i/ili oteenja kao posljedica poara; 9) Poarna otpornost je sposobnost objekta da ispuni, u definiranom periodu vremena zahtjeve otpornosti na poar i/ili integriteta i /ili termike izolacije i/ili druge oekivane zahtjeve pri standardnom ispitivanju otpornosti na vatru; 10) Rizik od poara je proizvod vjerovatnoe pojave poara koja se moe oekivati u datoj tehnikoj operaciji ili stanju i posljedice ili obima teta koje se mogu oekivati u sluaju pojave poara; 11) Poarna sigurnost je sigurnost kojom se vjerovatnoa nastanka poara svodi na minimum;

3 12) Poarni sektor je zatvoreni prostor koji moe biti podjeljen ili odijeljen od susjednih prostora unutar zgrade elementima konstrukcije koji imaju propisanu vatrootpornost; 13) Poarno stepenite je stepenite koje se koristi samo u sluaju opasnosti od poara za evakuaciju ili za gaenje poara; 14) Sigurnosno stepenite je stepenite u objektu odvojeno od unutranjih prostorija konstruktivnim elementima otpornosti prema vatri u trajanju od najmanje 60 minuta, osloboeno svih gorivih materija i osigurano od zadimljavanja za vrijeme dok se ne zavri evakuacija ljudi i gaenje poara; 15) Evakuacija je organizirano izmijetanje ljudi i materijalnih dobara sa ugroenog prostora na prostor siguran od poara; 16) Put za evakuaciju je siguran put za samospasavanje ljudi iz objekta do izlaza i izvan objekta ili kroz drugi siguran objekat; 17) Graevina obuhvata stambene i druge zgrade i objekte, te prostore koji su navedeni u lanu 20. ovog zakona; 18) Graevine za javnu upotrebu su kole, obdanita, studentski i aki domovi, staraki domovi, bolnice, hoteli, moteli, pansioni, trini centri, trnice, pozorita, kino dvorane, sportske, koncertne i druge dvorane, stadioni, sale za konferencije, muzeji, aerodromi, eljeznike i autobuske stanice, objekti kulturno - istorijskog naslijea i drugi objekti; 19) Mjere zatite od poara su sve organizacijske, tehnoloke i tehnike mjere koje smanjuju rizik od poara i poveavaju poarnu sigurnost; 20) Preventivne mjere zatite od poara su sve preventivne organizacijske, graevinske i tehniko-tehnoloke mjere koje smanjuju mogunost za nastanak poara, a pri njegovom nastanku omoguavaju sigurnu evakuaciju ljudi i imovine i spreavaju njegovo irenje; 21) Aktivne (represivne) mjere zatite od poara su tehnike mjere koje podrazumijevaju primjenu sistema aktivne zatite od poara; 22) Sistem aktivne zatite od poara obuhvata instalacije, ureaje i opremu za automatsko otkrivanje, dojavu i gaenje poara, odvoenje dima i toplote iz poara, detekciju eksplozivnih gasova, rezervno snabdijevanje elektrinom energijom i drugo; 23) Oprema, ureaji i druga sredstva za zatitu od poara su sva sredstva, ureaji i oprema koja se upotrebljavaju za spreavanje i gaenje poara; 24) Vlasnik imovine je fiziko ili pravno lice, dravni organ ili druga institucija sa zatienim najirim ovlatenjem posjedovanja, koritenja i raspolaganja nekom stvari; 25) Korisnik imovine je fiziko ili pravno lice, dravni organ ili druga institucija koji na osnovu ugovara koristi imovinu vlasnika sa preuzetom obavezom po pitanju zatite od poara je; 26) Odgovorno lice za organiziranje zatite od poara je: - vlasnik, odnosno korisnik imovine kada se radi o privatnom vlasnitvu, - rukovodilac organa uprave, upravne organizacije i drugog dravnog organa Federacije, kantona, grada i opine (u daljem tekstu: dravni organi), - direktor odnosno drugo odgovorno lice u privrednom drutvu i drugom pravnom licu (u daljem tekstu: pravno lice), odreeno opim aktom pravnog lica; 27) Edukacija je nauno zasnovani, planski i organizirani proces koji se izvodi pod rukovodstvom nastavnika (predavaa), uz aktivno uee polaznika nastave; 28) Akcident je nezgoda, nesrea, namjerno ili nenamjerno izazvana, od ijih posljedica moe stradati vei broj ljudi, nastati materijalna teta, tetne posljedice po okoli i dr.; 29) Promet zapaljivih, eksplozivnih i drugih opasnih materija i opasnih proizvoda podrazumijeva nabavku, distribuciju, smjetaj, prodaju i upotrebu u skladitima, prirunim skladitima i prodavnicama;

4 30) Dispozicija graevine obuhvata njenu unutranju strukturu; 31) Zaposleno lice podrazumjeva zaposlenike u pravnim licima i drugim institucijama, kao i dravne slubenike i namjetenike u organima dravne slube Federacije, kantona, opine i grada. lan 3. Zatita od poara i vatrogastvo ine sastavni dio jedinstvenog sistema zatite i spaavanja ljudi i materijalnih dobara od prirodnih nepogoda i drugih nesrea (u daljem tekstu: prirodne i druge nesree) u Federaciji koji je ureen Zakonom o zatiti i spaavanju ljudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesrea (Slubene novine Federacije BiH, br. 39/03 i 22/06), pa se radi toga zatita od poara i vatrogastvo organiziraju i funkcioniraju u okviru tog sistema, a vri se na nain predvien ovim zakonom. lan 4. Zatita od poara obuhvata skup mjera i radnji upravne, organizacijske, strune, tehnike, obrazovne i propagandne prirode, koje se poduzimaju u cilju sprjeavanja izbijanja i irenja poara, njegovog otkrivanja, te zatite ljudi, biljnog i ivotinjskog svijeta, materijalnih, kulturnih, istorijskih i drugih dobara i okolia (u daljnjem tekstu: materijalna dobra). Zatita od poara je djelatnost od posebnog interesa za Federaciju, kanton, grad i opinu, a ostvaruje se na nain predvien ovim zakonom, podzakonskim propisima doneenim na osnovu ovog zakona i meunarodnim tehnikim normativima i standardima koji vae u Bosni i Hercegovini, a koji se odnose na mjere zatite od poara predviene ovim zakonom. lan 5. Vatrogastvo obuhvata skup mjera i radnji upravne, organizacijske, strune, kadrovske, tehnike, obrazovne i propagandne prirode, koje se poduzimaju u cilju gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom, te pruanje tehnike pomoi u akcidentnim situacijama. lan 6. Niko nema pravo da svojim materijalnim dobrima i svojim postupcima, neprovoenjem mjera zatite od poara propisanih ovim zakonom i drugim propisima, dovodi u opasnost od poara tui ivot i zdravlje i materijalna dobra. Svako fiziko lice ima pravo na zatitu svog ivota i zdravlja od poara, koja se osigurava, u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima. lan 7. Odredbe ovog zakona primjenjuju se i na tehnoloke eksplozije koje nastaju kao posljedica upotrebe zapaljivih tenosti, gasova, vrstih-prakastih hemijskih materija (jedinjenja i smjesa), te ostalih gorivih materija koje sa zrakom mogu stvoriti eksplozivnu smjesu (u daljem tekstu: eksplozije).

5 lan 8. Odredbe ovog zakona primjenjuju se na graevine i prostore organa i institucija Bosne i Hercegovine i Oruanih snaga Bosne i Hercegovine koji se nalaze na podruju Federacije, ako propisom Bosne i Hercegovine nije drugaije odreeno. lan 9. U svrhu popularisanja vatrogasne djelatnosti i znaajnijeg poduzimanja aktivnosti u provoenju preventivnih mjera zatite od poara, ustanovljava se stalna tradicionalna manifestacija pod nazivom MJESECI ZATITE OD POARA, koja se odrava svake godine tokom maja i oktobra, a organiziraju je i provode vatrogasne jedinice, vatrogasna drutva, vatrogasni savezi i organi uprave civilne zatite u Federaciji, u skladu sa programom koji oni donose. II PRAVA I DUNOSTI ORGANA FEDERACIJE, KANTONA, OPINE I GRADA 1. Nadlenost organa Federacije lan 10. U okviru Programa razvoja zatite i spaavanja od prirodnih i drugih nesrea u Federaciji, koji donosi Parlament Federacije Bosne i Hercegovine na osnovu Zakona o zatiti i spaavanju ljudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesrea, utvruju se i pitanja koja se odnose na programiranje razvoja zatite od poara i vatrogastva u Federaciji, kao sastavni dio tog programa. lan 11. Vlada Federacije Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Vlada Federacije), u oblasti zatite od poara i vatrogastva: 1) utvruje procjenu ugroenosti od poara koja je od znaaja za Federaciju, to se vri u okviru procjene ugroenosti od prirodnih i drugih nesrea u Federaciji; 2) utvruje pitanja za zatitu od poara i vatrogastva koja se utvruju u Programu razvoja iz lana 10. ovog zakona; 3) razmatra stanje zatite od poara i vatrogastva na podruju Federacije i utvruje odgovarajue mjere za dogradnju i efikasno funkcioniranje vatrogastva; 4) planira potrebna finansijska sredstva u budetu Federacije za finansiranje potreba zatite od poara i vatrogastva iz nadlenosti Federacije; 5) vri i druge poslove iz oblasti zatite od poara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima. lan 12. Federalna ministarstva i drugi organi Federacije, u oblasti zatite od poara i vatrogastva, u okviru svog djelokruga rada, organiziraju i provode zatitu od poara radi zatite ljudstva i materijalnih dobara koja koriste u svom radu.

6 Federalna ministarstva, pored poslova iz stava 1. ovog lana, vre i slijedee poslove zatite od poara: 1) uestvuju u izradi procjene ugroenosti od poara iz lana 11. taka 1) i programa razvoja zatite od poara i vatrogastva iz take 2) tog lana, iz oblasti za koju su osnovani; 2) u okviru svoje redovne djelatnosti realiziraju zadatke u oblasti zatite od poara koji su utvreni u dokumentima iz take 1) stav 2. ovog lana, koji se odnose na oblast za koju su osnovani; 3) vre i druge poslove zatite od poara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima. lan 13. Federalna uprava civilne zatite, u oblasti zatite od poara i vatrogastva, vri slijedee poslove: 1) provodi utvrenu politiku i osigurava izvrenje ovog zakona i drugih federalnih propisa iz oblasti zatite od poara i vatrogastva u pravnim licima, dravnim organima i drugim institucijama u Federaciji; 2) izrauje procjenu ugroenosti od poara i program razvoja zatite od poara i vatrogastva u okviru Procjene ugroenosti, odnosno programa razvoja iz lana 11. stav 1. ta. 1) i 2) ovog zakona; 3) prati organizaciju i provoenje poslova zatite od poara i vatrogastva u pravnim licima, dravnim organima i drugim institucijama u Federaciji koji su ovim zakonom i drugim propisima stavljeni u njenu nadlenost; 4) izvrava zadatke zatite od poara i vatrogastva utvrene u dokumentima iz take 2) ovog lana i ostvaruje saradnju sa federalnim ministarstvima u izvravanju zadataka zatite od poara iz njihove nadlenosti; 5) vri inspekcijski nadzor zatite od poara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom; 6) ostvaruje odgovarajuu saradnju sa kantonalnim upravama civilne zatite i slubama civilne zatite grada i opina u pitanjima zatite od poara i vatrogastva koja su ovim zakonom stavljena u nadlenost kantona, grada i opine i tim organima prua odgovarajuu strunu i drugu pomo, radi pravilnog i potpunog vrenja tih poslova; 7) uestvuje u akcijama zatite i spaavanja ljudi i materijalnih dobara koji su ugroeni poarom ili eksplozijama; 8) podzima odgovarajue mjere u oblasti organiziranja i provoenja strune obuke i osposobljavanja zaposlenih lica u pravnim licima, dravnim organima i drugim institucijama iz oblasti zatite od poara, kao i pripadnika vatrogasnih jedinica i drugih lica za potrebe vatrogastva u Federaciji, u skladu sa ovim zakonom; 9) poduzima i predlae odgovarajue mjere na planiranju i nabavci tehnikih sredstava i vatrogasne opreme potrebne za vatrogastvo u Federaciji; 10) rjeava po albama koje se izjave na rjeenja organa uprave civilne zatite kantona, opine i grada, koja su doneena na osnovu ovog zakona; 11) ostvaruje odgovarajuu saradnju u oblasti zatite od poara i vatrogastva sa institucijama Bosne i Hercegovine nadlenim za oblast zatite od poara u pitanjima koja su od zajednikog interesa za Federaciju i Bosnu i Hercegovinu, sa nadlenim organom civilne zatite Republike Srpske i Brko Distrikta Bosne i Hercegovine, kao i sa susjednim i drugim dravama u pitanjima zatite od poara i vatrogastva koja su od zajednikog interesa; 12) vri i druge poslove zatite od poara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i podzakonskim propisima doneenim na osnovu ovog zakona.

7 Za vrenje poslova iz stava 1. ovog lana u Federalnoj upravi civilne zatite osniva se organizacijska jedinica za zatitu od poara i vatrogastvo. 2. Nadlenost kantona lan 14. Kanton, u oblasti zatite od poara i vatrogastva: 1) svojim propisom ureuje organizaciju i nain funkcioniranja zatite od poara i vatrogastvo na podruju kantona od znaaja za kanton, u skladu sa ovim zakonom, 2) u okviru programa razvoja zatite i spaavanja kantona, utvruje ciljeve, smjer i strategiju razvoja zatite od poara i vatrogastva od znaaja za kanton; 3) u okviru procjene ugroenosti od prirodnih i drugih nesrea kantona, utvruje i procjenu ugroenosti od poara; 4) donosi plan zatite od poara kantona i obezbjeuje njegovu realizaciju; 5) organizira i provodi zatitu od poara iz nadlenosti kantona, u skladu sa ovim zakonom i propisom iz take 1) stav 1. ovog lana; 6) organizira profesionalnu zajedniku vatrogasnu jedinicu za gaenje poara na podruju kantona i osigurava kadrovske, materijalne, tehnike i druge potrebe za efikasno funkcioniranje vatrogastva na podruju kantona i odgovoran je za funkcioniranje vatrogastva u opinama i gradu na podruju kantona, u skladu sa ovim zakonom i propisima kantona; 7) osigurava finansijska sredstva u budetu kantona potrebna za zatitu od poara i vatrogastvo; 8) vri i druge poslove zatite od poara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i propisima kantona. Propisom kantona utvruje se nadlenost kantonalnih organa vlasti u izvravanju poslova iz stava 1. ovog lana, kao i pitanja iz lana 165. ovog zakona. lan 15. Kantonalna uprava civilne zatite, u oblasti zatite od poara i vatrogastva, vri slijedee poslove: 1) poduzima odgovarajue mjere i aktivnosti na organizovanju i provoenju zatite od poara i vatrogastva na podruju kantona, u skladu sa ovim zakonom i propisom kantona iz lana 14. stav 1. taka 1) ovog zakona; 2) izrauje procjenu ugroenosti od poara od znaaja za kanton, u okviru procjene ugroenosti od prirodnih i drugih nesrea za podruje kantona, uz uee kantonalnih ministarstava; 3) u okviru programa razvoja zatite i spaavanja od prirodnih i drugih nesrea kantona, ureuje pitanja koja se odnose na razvoj zatite od poara i vatrogastva od znaaja za kanton; 4) izrauje plan zatite od poara kantona, u saradnji sa kantonalnim ministarstvima; 5) ostvaruje saradnju sa opinskim i gradskim slubama civilne zatite na podruju kantona u pitanjima od znaaja za kanton i tim slubama prua strunu i drugu pomo u oblasti zatite od poara i organiziranja profesionalnih vatrogasnih jedinica opine i grada; 6) organizira, priprema i provodi sve poslove koji se odnose na osnivanje zajednike profesionalne vatrogasne jedinice kantona i poduzima mjere na njenoj popuni

8 ljudstvom i planiranju i nabavci vatrogasne opreme, tehnikih i drugih sredstava neophodnih za rad i funkcioniranje te jedinice; 7) poduzima i predlae mjere u oblasti organiziranja i provoenja strune obuke i osposobljavanja pripadnika vatrogasne jedinice i drugih lica za potrebe vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i propisima kantona; 8) prua strunu i drugu pomo dobrovoljnim vatrogasnim drutvima formiranim na podruju kantona na njihovom osposobljavanju za vrenje poslova iz njihove nadlenosti od znaaja za zatitu od poara i vatrogastvo, i ostvaruje posebnu saradnju sa pravnim licima koja su formirala vatrogasne jedinice radi rjeavanja pitanja od zajednikog interesa za vatrogastvo; 9) vri inspekcijski nadzor iz oblasti zatite od poara i vatrogastva, u skladu s ovim zakonom; 10) ostvaruje odgovarajuu saradnju sa Federalnom upravom civilne zatite, kao i sa kantonalnim upravama civilne zatite susjednih kantona o pitanjima od zajednikog interesa za zatitu od poara i vatrogastvo; 11) vri i druge poslove iz oblasti zatite od poara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i poslove koji se propisom kantona stave u nadlenost uprave. Za vrenje poslova iz stava 1. ovog lana u kantonalnoj upravi civilne zatite osniva se organizacijska jedinica za zatitu od poara i vatrogastvo. 3. Nadlenost opine, odnosno grada lan 16. Opina, odnosno grad, u oblasti zatite od poara i vatrogastva: 1) svojim propisom ureuje organizaciju i funkcioniranje zatite od poara i vatrogastva na podruju opine, odnosno grada, u skladu sa ovim zakonom i propisima kantona i osigurava provoenje te zatite; 2) organizira i provodi zatitu od poara iz nadlenosti opine, odnosno grada u skladu sa ovim zakonom i propisima opine odnosno grada; 3) organizira profesionalnu vatrogasnu jedinicu opine, odnosno grada za gaenje poara, te osigurava kadrovske, materijalne, tehnike i druge uslove koji su potrebni za uspjeno i efikasno funkcioniranje te jedinice, u skladu sa ovim zakonom i propisima opine, odnosno grada; 4) utvruje procjenu ugroenosti od poara, kao i program razvoja zatite od poara i vatrogastva iz nadlenosti opine, odnosno grada u okviru procjene ugroenosti, odnosno programa razvoja zatite i spaavanja od prirodnih i drugih nesrea; 5) donosi plan zatite od poara opine, odnosno grada i osigurava njegovo realiziranje; 6) planira i osigurava finansijska sredstva u budetu opine, odnosno grada za potrebe zatite od poara i vatrogastva; 7) vri i druge poslove zatite od poara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i propisima kantona. Propisom iz stava 1. take 1) ovog lana utvruje se nadlenost opinskih, odnosno gradskih organa vlasti u izvravanju poslova iz stava 1. ovog lana, kao i pitanja iz lana 165. ovog zakona od znaaja za opinu i grad.

9 lan 17. Opinska odnosno gradska sluba civilne zatite, u oblasti zatite od poara i vatrogastva, vri slijedee poslove: 1) poduzima odgovarajue mjere i aktivnosti na organizaciji i provoenju zatite od poara i vatrogastva na podruju opine odnosno grada, u skladu sa ovim zakonom, propisima kantona i opine, odnosno grada; 2) obavlja strune i druge poslove koji se odnose na organiziranje profesionalne vatrogasne jedinice opine i grada i predlae i poduzima mjere na osiguranju kadrovskih, materijalnih, tehnikih i drugih uslova potrebnih za efikasan rad i funkcioniranje te jedinice i u tim pitanjima ostvaruje saradnju sa kantonalnom upravom civilne zatite; 3) definira i predlae pitanja koja se odnose na razvoj zatite od poara i vatrogastva u okviru programa razvoja zatite i spaavanja od prirodnih i drugih nesrea opine, odnosno grada, a to se vri u saradnji sa ostalim slubama za upravu opine, odnosno grada; 4) izrauje plan zatite od poara opine, odnosno grada i osigurava njegovu realizaciju uz uee slubi za upravu opine, odnosno grada; 5) planira i osigurava provoenje obuke i struno osposobljavanje i usavravanje pripadnika vatrogasne jedinice iz stava 1. take 2) ovog lana i drugih lica koja se bave poslovima vatrogastva; 6) prua strunu i drugu pomo dobrovoljnim vatrogasnim drutvima radi uspjenog obavljanja poslova zatite od poara i vatrogastva iz njihove nadlenosti od znaaja za vatrogastvo, a posebne aktivnosti provodi kod onih vatrogasnih drutava u kojima je osnovana dobrovoljna vatrogasna jedinica radi osposobljavanja te jedinice za efikasno uee u gaenju poara; 7) ostvaruje saradnju sa pravnim licima u kojima su osnovane vatrogasne jedinice radi osposobljavanja tih jedinica za efikasno gaenje poara i mogueg uea tih jedinica na gaenju poara van objekata i prostora pravnog lica na podruju opine, odnosno grada; 8) ostvaruje saradnju sa slubama civilne zatite susjednih opina u pitanjima od zajednikog interesa za zatitu od poara i vatrogastvo; 9) vri i druge poslove iz oblasti zatite od poara i vatrogastva koji su ovim zakonom, kao i zakonom kantona i odlukama opinskog odnosno gradskog vijea stavljeni u nadlenost slube civilne zatite opine, odnosno grada. Za vrenje poslova iz stava 1. ovog lana u opinskoj odnosno gradskoj slubi civilne zatite osniva se organizacijska jedinica za zatitu od poara i vatrogastvo. III - PROGRAMIRANJE RAZVOJA ZATITE OD POARA I VATROGASTVA lan 18. Programiranje razvoja zatite od poara i vatrogastva u Federaciji, u okviru programa iz lana 10. ovog zakona, obuhvata politiku i strategiju i akcione planove u okviru kojih se definira vizija, naela i opredjeljenja, ciljevi i podruja razvoja za organiziranje i provoenje zatite od poara i vatrogastva sa svim elementima potrebnim za njegovo usavravanje i efikasno funkcioniranje od znaaja za Federaciju za period od najmanje pet godina. Na osnovu programa iz stava 1. ovog lana, Vlada Federacije, na prijedlog Federalne uprave civilne zatite utvruje istraivake i razvojne projekte, odreuje

10 izvrioce i saradnike za izradu i ocjenu istraivakih i razvojnih projekata u oblasti zatite od poara i vatrogastva i odreuje nain finansiranja tih projekata. lan 19. Programiranje razvoja zatite od poara i vatrogastva iz nadlenosti kantona, opine i grada vri se u okviru programa razvoja zatite i spaavanja kantona, grada i opine. To programiranje se vri u skladu sa procjenom ugroenosti od poara podruja kantona, opine i grada i drugih injenica vanih za programiranje, na period od najmanje pet godina. Sadraj pitanja koja se odnose na programiranje razvoja zatite od poara i vatrogastva iz stava 1. ovog lana i nain njihove izrade i donoenja ureuju se propisom kantona, opine i grada analogno pitanjima iz lana 18. stav 1. ovog zakona, s tim da se prilagode stanju i potrebama kantona, opine i grada u oblasti zatite od poara i vatrogastva. Na osnovu programa iz stava 1. ovog lana, vlada kantona, opinski naelnik odnosno gradonaelnik donose godinji plan aktivnosti na realizaciji zadataka utvrenih za zatitu od poara i vatrogastvo, to se odreuje prema utvrenim prioritetima. IV - ORGANIZACIJA I FUNKCIONIRANJE, PLANIRANJE I PROVOENJE MJERA ZATITE OD POARA 1. Organizacija i funkcioniranje zatite od poara lan 20. Zatita od poara se organizira i provodi u svim stambenim i drugim zgradama i objektima i na svim prostorima koji se smatraju graevinama prema lanu 36. Zakona o prostornom planiranju i koritenju zemljita na nivou Federacije Bosne i Hercegovine (Slubene novine Federacije BiH, br. 2/06, 72/07 i 32/08) i Uredbi o tehnikim svojstvima koje graevine moraju zadovoljavati u pogledu sigurnosti te naina koritenja i odravanja graevina (Slubene novine Federacije BiH, br. 29/07 i 51/08) koji prema procjeni ugroenosti od poara mogu biti izloeni opasnostima od izbijanja i irenja poara. Te graevine i prostori su: 1) graevine trajno povezane sa tlom koje se sastoje od graevinskog sklopa ili od graevinskog sklopa i ugraene opreme, kao i samostalna postrojenja trajno povezana sa tlom; 2) saobraajne, vodoprivredne i energetske graevine i povrine sa pripadajuim instalacijama, telekomunikacijske graevine i instalacije, graevine i instalacije komunalne infrastrukture; 3) proizvodne i druge privredne graevine i postrojenja, skladita, sajmita i sline graevine; 4) objekti na vodnim povrinama (ribogojilita, plutajue platforme i sl.); 5) trgovi, javne povrine, javne zelene povrine, igralita, sportske graevine, groblja, deponije otpadaka, javne pijace, sklonita i sline graevine. Zatita od poara se organizira i provodi i za ume, umska i poljoprivredna zemljita i ostale prirodne resurse.

11 Zatitu od poara duni su da organiziraju i provode pravna i fizika lica, dravni organi Federacije, kantona, grada i opine i druge institucije koji su vlasnici ili korisnici graevina i prostora iz stava 1. i uma, umskog i poljoprivrednog zemljita iz stava 2. ovog lana (u daljem tekstu: vlasnici ili korisnici graevina i prostora). Zatitu od poara duni su da organiziraju i provode i graani u svojim stanovima i stambenim zgradama (kuama) i drugim objektima i prostorima koje koriste za svoje potrebe. Svi objekti koji su prikljueni na niskonaponsku mreu u roku od tri godine od dana stupanja na snagu ovog zakona moraju biti zatieni osiguraima sklopkama nastavljaima ugraenim na mjestu prikljuka na niskonaponsku mreu, a koji zadovoljavaju uslove propisane normom BAS EN 60947-3. Osigurai sklopke nastavljai se mogu ugraditi i na mjestima grananja niskonaponske mree, iji e optimalan broj zavisno od konfiguracije mree odrediti nadlena elektrodistribucija. lan 21. Osnovni nosilac organiziranja i provoenja zatite od poara su opina i grad, kao jedinice lokalne samouprave, i kanton koji je odgovoran za ta pitanja na podruju kantona, a jedinstveno funkcioniranje te zatite na cijelom podruju Federacije osigurava Federacija, na nain predvien ovim zakonom. Organizacija i funkcioniranje zatite od poara u opini i gradu utvruje se u planu zatite od poara opine odnosno grada, koji donosi opinsko, odnosno gradsko vijee na prijedlog opinskog naelnika, odnosno gradonaelnika, a plan zatite od poara kantona donosi skuptina kantona, na prijedlog vlade kantona. Plan zatite iz stava 2. ovog lana izrauje se na osnovu procjene ugroenosti od poara podruja opine i grada, odnosno kantona i kadrovskim, materijalnim i drugim uslovima koji su od znaaja za tu zatitu, s tim da se za plan zatite kantona u obzir uzimaju i potrebe utvrene u procjenama ugroenosti od poara podruja opina i grada sa podruja kantona. lan 22. U planu zatite od poara kantona, grada i opine, utvruje se naroito: organizacija zatite od poara, organizacija i nain upotrebe vatrogasnih jedinica, sistem javljanja i obavjetavanja, postupak u sluaju poara, tehnika oprema i sredstva potrebna za gaenje poara, nain snabdijevanja vodom, putevi, prilazi i prolazi za gaenje poara, sadejstvo svih vatrogasnih jedinica koje postoje na podruju opine i grada, obaveze organa uprave kantona, odnosno opinskih i gradskih slubi za upravu u izvravanju predvienih mjera zatite od poara, rokovi za izvrenje predvienih zadataka, druga pitanja koja se prema ovom zakonu ureuju planom zatite od poara, te druge mjere i aktivnosti za uspjeno funkcioniranje i unapreivanje zatite od poara i vatrogastvo i nain vrenja nadzora na provoenju zadataka utvrenih u tom planu. Sadraj i nain izrade tog plana vri se prema propisu iz stava 4. ovog lana. U cilju praenja izvrenja plana zatite od poara iz stava 1. ovog lana, opinsko, odnosno gradsko vijee, a u kantonu vlada kantona, svake godine do kraja februara razmatra i ocjenjuje njegovu realizaciju i vri odgovarajue izmjene sa novonastalim promjenama koje su vane za zatitu od poara, kao to su urbanistike i graevinske

12 promjene, kao i promjene namjene graevina i slino i utvruje mjere za njegovu potpunu realizaciju, a posebno mjere koje se odnose na osiguravanje neophodnih finansijskih sredstava za realizaciju planiranih zadataka. Plan zatite od poara za vlastite potrebe izrauju i dravni organi i druge institucije i pravna lica koji se odrede u planu zatite od poara opine, odnosno grada ili kantona, to se vri prema propisu iz lana 29. stav 2. ovog zakona, kojim su graevine tih organa i pravnih lica razvrstane u odgovarajue kategorije ugroenosti od poara. Vlada Federacije e u okviru propisa koji se odnosi na sadraj i nain izrade planova zatite i spaavanja i metodologije za izradu procjene ugroenosti od prirodnih i drugih nesrea koji se donose na osnovu Zakona o zatiti i spaavanju ljudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesrea, propisati i nain izrade i sadraj plana zatite od poara iz st. 1. i 3. ovog lana, te procjene ugroenosti od poara. Izradu tih propisa vri Federalna uprava civilne zatite, u saradnji sa Federalnim ministarstvom unutranjih poslova, Federalnim ministarstvom prostornog ureenja, Federalnim ministarstvom okolia i turizma, Federalnim ministarstvom poljoprivrede, vodoprivrede i umarstva, Federalnim ministarstvom energije, rudarstva i industrije i Federalnim ministarstvom prometa i komunikacija. lan 23. Pravna i fizika lica, dravni organi i druge institucije, duni su izvravati zadatke utvrene u planu zatite od poara iz lana 22. stav 1. ovog zakona, koji se na njih odnose. lan 24. Pravna lica, dravni organi i druge institucije, duni su svojim opim aktom, a u skladu sa vrstom djelatnosti koju obavljaju i procesom rada, urediti pitanja koja se odnose na organizaciju i funkcioniranje zatite od poara u svojim objektima i prostorima, i to: 1) utvrditi nain organiziranja i ostvarivanja zatite od poara, u skladu sa ovim zakonom i podzakonskim propisima; 2) utvrditi mjere za provoenje i unapreenje zatite od poara; 3) propisati nain upoznavanja zaposlenih lica sa opasnostima od poara na radnom mjestu, prilikom prijema i rasporeivanja tih lica na radno mjesto, kao i prilikom premjetanja sa jednog na drugo radno mjesto; 4) odrediti dunosti i odgovornosti svih zaposlenih lica u provoenju propisanih mjera zatite od poara; 5) urediti obavezu i nain strunog osposobljavanja zaposlenih lica, za provoenje mjera zatite od poara na radnim mjestima, kao i izradu posebnih radnih uputstava za zaposlena lica koja su rasporeena na radna mjesta za koja se, zbog postojanja poveane opasnosti od poara, moraju predvidjeti posebne mjere zatite od poara; 6) odrediti zaposleno lice koje e biti zadueno da se stara o provoenju mjera zatite od poara utvrenih ovim opim aktom s tim da to lice bude posebno struno osposobljeno za uspjeno obavljanje poslova iz oblasti zatite od poara; 7) utvrditi sadraj i nain donoenja svog plana zatite od poara i nain provoenja tog plana; 8) urediti nain vrenja unutarnje kontrole provoenja predvienih mjera zatite od poara i nain voenja evidencije o provoenju propisanih mjera zatite od poara; 9) odrediti mjesto i prostore u kojima mora biti zabrana proizvodnje, koritenje i prenoenje otvorene vatre;

13 10) utvrditi dunosti i nain ponaanja zaposlenih lica u sluaju pojave poara; 11) odrediti disciplinsku odgovornost za zaposlena lica zbog nepridravanja propisanih mjera zatite od poara. Izuzetno, pravna lica sa veim izvorima opasnosti, umjesto lica iz take 6) stav 1. ovog lana, mogu formirati strunu slubu zatite od poara i utvrditi nadlenost te slube, to se vri u skladu sa propisom iz lana 22. stav 4. ovog zakona. Pravna lica, dravni organi i druge institucije, duni su upoznati sva zaposlena lica sa opim aktom iz stava 1. ovog lana, te provoditi strunu obuku i osposobljavanje za zatitu od poara na nain predvien u lanu 128. ovog zakona. lan 25. Vlasnik ili korisnik graevine i prostora i upravitelj stambenog objekta je odgovoran za zatitu od poara u tim graevinama, odnosno objektima. Vlasnik ili korisnik iz stava 1. ovog lana moe ovlastiti pravno lice registrirano za obavljanje poslova iz oblasti zatite od poara koje ima odgovarajue strune kadrove i opremu i sredstva za vrenje tih poslova, koje e za njihove potrebe provoditi mjere zatite od poara, to se vri zakljuivanjem ugovora sa tim pravnim licima. Za provoenje mjera zatite od poara u viespratnim graevinama stambenim objektima, moe se ovlastiti upravitelj stambenog objekta, u skladu sa odgovarajuim propisom kantona. lan 26. Opinsko odnosno gradsko vijee svojom odlukom ureuje organizaciju i rad dimnjaarske djelatnosti, rokove ienja dimnjaka, uslove za vrenje dimnjaarske slube, te druga pitanja od znaaja za obavljanje dimnjaarske djelatnosti, te obavljanje nadzora nad radom dimnjaarske slube. 2. Planiranje i provoenje mjera zatite od poara (1) Ope mjere za zatitu od poara lan 27. Ope mjere za zatitu od poara, u smislu ovog zakona su: 1) izbor lokacije i dispozicija graevine, kao i izbor materijala, ureaja, instalacija i konstrukcija kojim e se sprijeiti ili svesti na najmanju mjeru mogunost izbijanja i irenja poara; 2) izgradnja prilaznih puteva i prolaza za vatrogasna vozila i tehniku; 3) izgradnja poarnih stepenita i pomonih izlaza; 4) osiguranje potrebnih koliina vode i drugih sredstava za gaenje poara; 5) organiziranje osmatrako - dojavne slube, izrada i odravanje protivpoarnih prosjeka i puteva, osiguranje opreme i sredstava za gaenje umskih poara, te druge mjere zatite od poara na otvorenom prostoru; 6) zabrana upotrebe otvorene vatre i drugih izvora paljenja na mjestima i prostorima gdje bi zbog toga moglo doi do poara;

14 7) izbor i odravanje tehnolokih procesa i ureaja kojima se osigurava sigurnost protiv poara; 8) postavljanje ureaja za javljanje, gaenje i spreavanje irenja poara, ureaja za mjerenje koncentracije zapaljivih i eksplozivnih gasova, para ili praine u vazduhu i drugih ureaja za kontrolu sigurnog odvijanja tehnolokog procesa; 9) odravanje i kontrola ispravnosti ureaja i instalacija ija neispravnost moe uticati na nastanak i irenje poara; 10) obuka svih zaposlenih lica i graana u praktinoj upotrebi aparata za gaenje poetnog poara, kao i drugih prirunih sredstava i opreme za gaenje poara. Ope mjere iz stava 1. ovog lana duni su provoditi svi vlasnici i korisnici graevina i prostora koje koriste u svom radu. (2) Mjere zatite od poara u oblasti prostornog planiranja lan 28. Organ uprave nadlean za poslove prostornog ureenja osigurae da se pri izradi dokumenata prostornog ureenja i to: prostornog plana Federacije, prostornog plana podruja posebnih obiljeja Federacije, prostornog plana kantona, prostornog plana podruja posebnih obiljeja kantona, prostornog plana opine odnosno grada, urbanistikog plana, regulacionog plana i urbanistikog projekta, predvide prostorne i tehnike mjere zatite od poara, a naroito: 1) uslove za efikasno spaavanje ljudi, ivotinja i materijalnih dobara; 2) potrebne razmake ili protivpoarnu udaljenost izmeu objekata; 3) saobraajne i manipulativne povrine za interventna vozila; 4) izvode za dovoljno snabdijevanje vodom za gaenje poara; 5) primjenu odgovarajuih materijala koji ne mogu biti uzronici nastanka i prenosa poara. Uz dokumente iz stava 1. ovog lana izrauje se elaborat zatite od poara, u kojem se razrauju mjere iz stava 1. ovog lana. (3) Razvrstavanje graevina u odgovarajue kategorije ugroenosti od poara lan 29. Radi utvrivanja odgovarajue organizacije zatite od poara i provoenja mjera zatite od poara, sve se graevine razvrstavaju u odgovarajue kategorije ugroenosti od poara u zavisnosti od namjene graevine, zastupljenog tehniko-tehnolokog procesa, vrste i koliine materijala koji se u njima proizvode, prerauju, prodaju ili skladite, veliine i spratnosti graevine, lokacije graevine, te vrste materijala koji su upotrebljeni za izgradnju graevine. Federalno ministarstvo prostornog ureenja, u saradnji sa Federalnom upravom civilne zatite, odreuje kategorije i propisuje uslove, osnove i kriterije za razvrstavanje graevina iz stava 1. ovog lana u odgovarajue kategorije ugroenosti od poara.

15 (4) Sadraj projektne dokumentacije lan 30. Vrsta i obim mjera za zatitu od poara za svaku graevinu definiu se u glavnom projektu. Pravna lica registrovana i fizika lica ovlatena za projektovanje graevina duna su mjere zatite od poara, predviene u glavnom projektu prikazati tako da se na osnovu grafikih prikaza, prorauna i tekstualnih objanjenja moe ocijeniti funkcionalnost i efikasnost predvienih mjera zatite od poara. Pravna lica iz stava 2. ovog lana koja su izradila glavni projekat duna su ga provjeriti na nain utvren u propisu iz lana 160. stav 1. taka 1) ovog zakona i nakon provjere izdati potvrdu kojom se potvruje da su mjere zatite od poara primjenjene u glavnom projektu izraene u skladu sa ovim zakonom, uslovima ureenja prostora, tehnikim normativima i standardima. Obaveza kontrole iz stava 3. ovog lana odnosi se i na glavni projekat koji su izradila fizika lica ili koja su uestvovala u izradi glavnog projekta, s tim da kontrolu njihovih projekata i izdavanje potvrde obavlja pravno lice registrirano i ovlateno za te poslove. lan 31. Pri projektovanju graevina u kojima se proizvode ili uskladitavaju eksplozivne materije, zapaljive tenosti i gasovi, kao i privrednih i industrijskih graevina u kojima se ugrauju postrojenja, ureaji i instalacije sa koritenjem zapaljive tenosti ili gasova, te graevina za kolektivno stanovanje (izuzev graevina individualnog stanovanja), industrijskih graevina i graevina za javnu upotrebu, obavezno se izrauje elaborat zatite od poara (u daljem tekstu: elaborat), koji je sastavni dio projektne dokumentacije. Elaborat minimalno sadri: 1) procjenu ugroenosti od poara s obzirom na dispoziciju i namjenu graevine, graevinske i tehniko tehnoloke karakteristike; 2) izbor tehnikih rjeenja, tehnolokih, elektro, mainskih, graevinskih i drugih mjera u funkciji zatite od poara; 3) izbor mjera, tehnikih rjeenja i graevinskih materijala u funkciji evakuacije i spaavanja ljudi i materijalnih dobara sa opisom i uputstvima za postupak evakuacije; 4) izbor tehnike opreme i sredstava za gaenje poara, kao i drugih mjera u funkciji gaenja poara (putevi, prolazi, prilazi, snabdijevanje vodom i sl.); 5) opis organizacije posla i potrebna uputstva u vezi sa primijenjenim mjerama zatite od poara; 6) grafike prikaze primjenjenih mjera zatite od poara; 7) popis primjenjenih propisa, standarda i normativa, odnosno priznatih i dokumentiranih pravila tehnike prakse u inostranstvu koji nisu regulirani domaim propisima, a koje je prihvatila Bosna i Hercegovina. Elaborat mogu raditi pravna lica koja su registrirana za tu djelatnost, i koja ispunjavaju uslove za projektovanje koji su utvreni u Zakonu o prostornom planiranju, koji je naveden u lanu 20. stav 1. ovog zakona.

16 lan 32. Pri projektovanju i gradnji graevina i ugradnji prikljuaka, opreme, ureaja i postrojenja, kao i njihovoj proizvodnji, moraju se predvidjeti i primjeniti mjere zatite od poara koje e omoguiti: 1) smanjenje mogunosti nastanka poara; 2) pravovremeno otkrivanje i obavjetavanje o poaru; 3) efikasno spaavanje ljudi, ivotinja i materijalnih dobara (u graevini i izvan graevine); 4) ograniavanje irenja vatre i dima; 5) efikasno gaenje poara; 6) osiguranje saobraajnih i manipulativnih povrina za interventna vozila. Izvoa radova na graevini u izgradnji duan je prije poetka graenja sainiti elaborat zatite od poara na gradilitu i pribaviti saglasnost nadlene inspekcije za zatitu od poara, te osigurati dovoljno sredstava i opreme za gaenje poara. lan 33. Pri projektovanju stambenih graevina sa etiri ili vie nadzemnih etaa, industrijskih graevina, energetskih objekata i graevina za javnu upotrebu (bolnice, hoteli, sportske i druge dvorane, robne kue, kole, saobraajne stanice, aerodromi i drugi slini objekti) obavezno se, pored komunikacionog, projektuje i poarno stepenite. Poarno stepenite se odreuje na osnovu odgovarajuih standarda iz lana 31. stav 2. taka 7) ovog zakona i analize poarnog optereenja, naina irenja poara, rizika od poara i materijalne vrijednosti graevine ili njenog dijela. lan 34. Elektrine, ventilacione, gasne, naftovodne, toplovodne, gromobranske i druge instalacije i ureaji, kao i dimovodi, moraju se projektovati, postaviti odnosno izvoditi, koristiti i odravati prema propisima o tehnikim normativima i standardima koji se odnose na ta pitanja, kao i uputstvima proizvoaa o emu mora postojati dokumentacija. Instalacije i ureaji iz stava 1. ovog lana, kao i dimovodi i loita mogu se upotrebljavati samo ako su ispravni i ako su pravilno postavljeni, to se utvruje atestom o ispravnosti instalacija. lan 35. Instalacije, ureaji i postrojenja iz lana 34. ovog zakona, moraju se projektovati, izraivati, postavljati, koristiti i odravati tako da opasnosti od poara ili eksplozije budu svedeni na najmanju moguu mjeru dosljednom i pravilnom primjenom odgovarajuih mjera propisinih zakonom, tehnikim normativima i standardima koji se odnose na ta pitanja, kao i uputstvima proizvoaa. Pod odgovarajuim mjerama iz stava 1. ovog lana, podrazumijevaju se mjere koje se direktno ili indirektno mogu dovesti u vezu sa zatitom od poara i spreavanje izazivanja ili irenja poara ili eksplozija, a to je u funkciji zatite ljudi i materijalnih dobara.

17 (5) Izdavanje rjeenja o odobrenju za graenje, odnosno odobrenja za upotrebu graevine lan 36. Radi dobijanja rjeenja o odobrenju za graenje, investitor je duan uz glavni projekat za graevine iz lana 31. stav 1. i lana 33. stav 1. ovog zakona, priloiti i strunu ocjenu i miljenje od ovlatenog pravnog lica iz lana 37. ovog zakona, da su u tehnikoj dokumentaciji u potpunosti primijenjeni propisi, standardi i drugi normativi zatite od poara, te da je osigurana funkcionalnost i efikasnost projektom predvienih mjera zatite od poara. Strunu ocjenu i miljenje iz stava 1. ovog lana ne mogu davati pravna lica koja su uestvovala u izradi glavnog projekta. lan 37. Za davanje strune ocjene i miljenja iz lana 36. ovog zakona, moe se ovlastiti pravno lice registrirano za djelatnost zatite od poara koje ima u stalnom radnom odnosu odgovarajui broj lica razliite struke sa visokom strunom spremom, najmanje VII stepen, iz oblasti zatite od poara, sigurnosti i tehnikih struka koje se odreuju propisom iz lana 159. stav 1. taka 1) ovog zakona i koja raspolau odgovarajuim ureajima za ispitivanje izdrljivosti i otpornosti materijala i opreme za toplotu i vatru, kao i za ispitivanje funkcionalnosti ureaja, sprava i opreme za gaenje poara, a koja se blie odreuju u propisu iz lana 159. stav 1. taka 1) ovog zakona. Rjeenje o ispunjavanju uslova iz stava 1. ovog lana, na zahtjev pravnog lica koje trai to odobrenje donosi organ uprave za prostorno ureenje nadlean za donoenje tog rjeenja, uz pribavljeno miljenje nadlenog organa uprave civilne zatite. Rjeenje se izdaje na nain predvien u propisu iz lana 159. stav 1. taka 1) ovog zakona. lan 38. Organ uprave nadlean za izdavanje odobrenja za graenje, odnosno izgradnju ili rekonstrukciju i dogradnju i nadogradnju graevine nee izdati to odobrenje ukoliko glavni projekat ne sadri elaborat zatite od poara izraen prema lanu 31. ovog zakona. U komisiju za tehniki pregled izgraene ili rekonstruirane, dograene ili nadograene graevine, za poslove iz stava 3. ovog lana, imenuje se i jedan lan iz nadlenog organa uprave civilne zatite ili iz drugog organa ili pravnog lica koga predloi nadleni organ civilne zatite, koji ispunjava uslove iz lana 37. stav 1. ovog zakona. Odobrenje za upotrebu izgraene ili rekonstruisrane ili dograene i nadograene graevine moe se izdati tek onda kada lan komisije iz stava 2. ovog lana, utvrdi i dokumentira da su provedene i sve mjere zatite od poara predviene u elaboratu iz lana 31. stav 2. ovog zakona, kao i odgovarajua pravila tehnike prakse, a posebno slijedee: 1) primjenjeni graevinski materijali i elementi konstrukcije odgovarajuih poarnih karakteristika i vatrootpornosti koji su atestirani od strane ovlatenih laboratorija; 2) osigurana podjela graevine u poarne sektore; 3) osigurane propisane karakteristike poarnih i sigurnosnih stepenita i puteva evakuacije;

18 4) propisno obiljeeni putevi evakuacije i izlazi prema poarnim i sigurnosnim stepenitima ili u siguran prostor; 5) osigurana funkcionalnost ureaja za odvoenje dima i toplote, protivpoarnih klapni, protivpoarnih vrata, hidrantske mree, stabilnih instalacija za gaenje poara, ureaja /aparata za gaenje poetnog poara, sistema za dojavu poara, sigurnosnog osvjetljenja (pomonog i paninog) i druge predviene mjere. Zabranjeno je koritenje graevine bez upotrebne dozvole, ako su za tu graevinu predviene mjere zatite od poara iz stava 3. ovog lana.

(6) Odravanje i ispitivanje aparata za gaenje poetnih poara lan 39. Korisnici aparata za gaenje poetnih poara (u daljem tekstu: aparat) duni su da osiguraju njihovo odravanje i ispitivanje isparavnosti i funkcionalnosti, u skladu sa propisima o tehnikim normativima i standardima koji se odnose na ta pitanja i uputstvom proizvoaa, odnosno najmnje jednom u est mjeseci ako takvo uputstvo ne postoji. Odravanje i ispitivanje aparata iz stava 1. ovog lana mogu vriti pravna lica koja su registrirana i ovlatena za tu djelatnost, a neposredne poslove odravanja i ispitivanja mogu vriti lica koja su poloila struni ispit iz stava 6. ovog lana i koja imaju odobrenje od proizvoaa, s tim da se pod istim uslovima na obavljanju tih poslova mogu angairati profesionalne i dobrovoljne vatrogasne jedinice. O svakom izvrenom pregledu i ispitivanju sainjava se zapisnik koji sadri: datum ispitivanja, identifikacijske podatke aparata, ime i potpis lica koje je izvrilo ispitivanje i nedvosmislenu konstataciju o ispravnosti aparata i taj zapisnik se dostavlja vlasniku aparata. Evidenciona kartica se moe postaviti ili zalijepiti na aparat samo ako je ispitan i ispravan. Aparat ija se posuda ili neki njen dio moraju ispitivati na pritisak smatra se neispravnim ako ispitivanje iz stava 2. ovog lana nije obavljeno u skladu sa propisom iz stava 6. ovog lana, a aparat za koji ne postoji evidencija o njegovoj ispravnosti smatra se neispravnim. Federalno ministarstvo energije, rudarstva i industrije, u saradnji sa Federalnom upravom civilne zatite, propisat e uslove koje moraju ispunjavati pravna lica koja obavljaju kontrolu ispravnosti, servisiranje i odravanje aparata, kao i sadraj i nain polaganja strunog ispita za lica koja lino (neposredno) obavljaju poslove ispitivanja, servisiranja i odravanja aparata iz stava 1. ovog lana.

19

(7) Proizvodnja i promet ureaja, opreme i sredstava namijenjenih za dojavu, gaenje i spreavanje irenja poara lan 40. Proizvodnja i promet ureaja, opreme i sredstava namijenjenih za dojavu, gaenje i spreavanje irenja poara, te drugih ureaja i instalacija u funkciji spreavanja nastanka poara i eksplozije obavljaju se u skladu sa posebnim propisima koji se odnose na ta pitanja. U proizvodnji, postupcima i uslugama u kojima se koriste ureaji, oprema, sredstva i instalacije iz stava 1. ovog lana, za koje nisu doneseni standardi i propisi Bosne i Hercegovine, mogu se primjenjivati meunarodni standardi i propisi koji se odnose na ta pitanja, a koja je prihvatila Bosna i Hercegovina. Za ureaje, opremu i sredstva za koje je posebnim propisima predvieno odobravanje (certificiranje) prije stavljanja u promet, trokove certificiranja snosi proizvoa - ako se radi o domaoj proizvodnji, odnosno uvoznik ili zastupnik firme iz inostranstva kad se radi o inostranoj proizvodnji. Domai proizvoa, uvoznik ili zastupnik firme iz inostranstva, kao i posrednik u prodaji ureaja, opreme i sredstava iz stava 1. ovog lana, ne smiju prodati krajnjem kupcu navedene ureaje, opremu i sredstva ukoliko nisu certificirani po procuduri predvienoj posebnim propisima iz lana 51. stav 1. ovog zakona i ako nemaju uputstvo na jednom od slubenih jezika u Federaciji. (8) Upotreba, skladitenje i promet zapaljivih, eksplozivnih i drugih opasnih materija lan 41. Zapaljive, eksplozivne i druge opasne materije ne smiju se upotrebljavati i skladititi na nain koji nije u skladu sa propisanim tehnikim normativima i standardima i koji nije siguran po rukovaoca i okolinu, to je ureeno posebnim propisima iz te oblasti. Prijevoz zapaljivih, eksplozivnih i drugih opasnih materija vri se u skladu sa propisima kojima je ureena oblast prevoza opasnih materija. (9) Prodaja zapaljivih, eksplozivnih i drugih opasnih materija lan 42. Proizvoa ili prodavac ne smije staviti u prodaju zapaljive, eksplozivne i druge opasne materije, ako nisu upakovane u propisanu ambalau koja je oznaena odgovarajuim oznakama opasnosti i ako ne posjeduje propisanu dokumentaciju izdatu od strane proizvoaa na jednom od slubenih jezika u Federaciji, to se vri u skladu sa propisima kojima je ureena ta materija.

20 (10) Zatita od poara u saobraaju lan 43. Pri prijevozu ljudi i ivotinja, kao i transportu roba u cestovnom, eljeznikom, pomorskom, rijenom, jezerskom i avionskom saobraaju i transportu cjevovodima, moraju se provoditi propisane mjere zatite od poara. (11) Zatita od poara u umama, na umskom i poljoprivrednom zemljitu lan 44. Zatita od poara u umama, na umskom i poljoprivrednom zemljitu organizira se i provodi u skladu sa propisima koji se odnose na ume, umsko i poljoprivredno zemljite, s tim to se mora postupiti i prema odredbi lana 27. stav 1. taka 5) ovog zakona. Odgovornost za zatitu od poara u umama, na umskom i poljoprivrednom zemljitu imaju sva pravna i fizika lica koja su vlasnici ili korisnici uma, umskog i poljoprivrednog zemljita, kao i organi uprave Federacije, kantona, grada i opine koji su nadleni za ume i umska zemljita, te poljoprivredno zemljite. Ako zatita od poara u umama, na umskom i poljoprivrednom zemljitu nije ureena propisima iz stava 1. ovog lana, zatita od poara se organizira i provodi u skladu sa ovim zakonom. (12) Zatita od poara prirodnog i kulturno istorijskog nasljea lan 45. Zatita od poara prirodnog i kulturno istorijskog nasljea organizira se i provodi u skladu sa planom zatite od poara koji su duni da izrade i provode nadleni organi, pravna lica i druge institucije kojima su data na koritenje i upravljanje zatiena podruja prirode i kulturno istorijskog naslijea, u skladu sa propisom iz lana 22. stav 4. ovog zakona. Planovi iz stava 1. ovog lana auriraju se svake godine najkasnije do kraja februara tekue godine. (13) Vatrogasno deurstvo lan 46. Vatrogasno deurstvo se organizira i provodi u uslovima poveane poarne opasnosti, to se odnosi na slijedee situacije: 1) na mjestima na kojima se privremeno skladite zapaljive tenosti i gasovi u koliini do 5 m3, to organizira vlasnik ili korisnik graevine; 2) na privremenim mjestima koja nisu za to predviena, na kojima se izvode radovi zavarivanja, rezanja i lemljenja, upotrebom opreme, aparata i ureaja sa otvorenim plamenom i koji varnie, a koji mogu prouzrokovati nastajanje i irenje poara, to organizira izvoa tih radova; 3) za objekte i prostore u kojima se organiziraju sportske, privredne, zabavne, politike i druge manifestacije na kojima se oekuje vei broj posjetilaca, to organiziraju organizatori tih manifestacija;

21 4) na podrujima na kojima se nalaze ume, umsko ili poljoprivredno zemljite, koja su klasificirana u I i II stepen ugroenosti od poara, utvrene u propisima iz te oblasti to organiziraju vlasnici ili korisnici tih prostora; 5) na prostorima i objektima koji se odnose na zatiena podruja prirode i kulturno istorijskog naslijea, organizira dravni organ, pravno lice i druga institucija kojima su dati na koritenje i upravljanje ti prostori i objekti. Vatrogasno deurstvo iz stava 1. ovog lana, mogu obavljati profesionalni i dobrovoljni vatrogasci ili druga lica osposobljena za tu zatitu u skladu sa programom obuke iz lana 128. stav 6. ovog zakona. Vlasnici ili korisnici objekata i prostora iz stava 1. ovog lana mogu organizirati to deurstvo samostalno ili angairati pravno lice ili agenciju koja se profesionalno bavi tim poslovima. Za deurstvo iz stava 1. taka 3) ovog lana potrebno je sainiti plan preventivnog osiguranja u kojem se odreuje vatrogasno deurstvo, odnosno broj deurnih profesionalnih ili dobrovoljnih vatrogasaca, potrebna oprema, ureaji i druga sredstva potrebna za zatitu od poara i plan evakuacije. Za vrijeme trajanja sportske, privredne, zabavne, politike ili druge manifestacije, sva vrata na putevima evakuacije moraju biti otkljuana, a putevi evakuacije prohodni. Za deurstvo iz stava 1. taka 4) ovog lana, organizira se osmatrako dojavna sluba, to se vri u skladu sa posebnim propisom kojim je ureena ova materija, a deurstvo iz stava 1. take 5) ovog lana organizira se kao stalno deurstvo. Vatrogasno deurstvo mora trajati sve dok traje potreba zbog koje je deurstvo i odreeno. (14) Ispravnost i funkcionalnost ureaja, opreme i sredstava za dojavu i gaenje poara lan 47. Vlasnik ili korisnik graevine mora prije poetka upotrebe ugraenog sistema aktivne zatite od poara pribaviti potvrdu o ispravnosti i funkcionalnosti sistema, kao i vriti njegovu stalnu tehniku kontrolu, u skladu sa ovim zakonom, tehnikim propisima i uputstvima proizvoaa, koji se odnose na ta pitanja. Nakon obavljenog ispitivanja ispravnosti i funkcionalnosti, pravno lice koje je izvrilo ispitivanje izdaje potvrdu o ispravnosti i funkcionalnosti, te kopiju potvrde dostavlja nadlenoj inspekciji zatite od poara, koja o tome vodi evidenciju, s tim da ispitivanje ne moe vriti pravno lice koje je ugradilo sistem aktivne zatite od poara. Potvrdu iz stava 2. ovog lana izdaje pravno lice koje ispunjava uslove za ispitivanje ispravnosti i funkcionalnosti, s tim to je to lice duno ispitivanje ispravnosti i funkcionalnosti vriti prema propisima iz stava 1. ovog lana. Obim i postupak provjere i ispitivanja, sadraj potvrde o ispravnosti i funkcionalnosti ugraenog sistema aktivne zatite od poara, kao i uslove koje moraju ispunjavati pravna lica koja vre te poslove, ureuju se propisom koji donosi Federalna uprava civilne zatite,

22 u saradnji sa Federalnim ministarstvom energije, rudarstva i industrije i Federalnim ministrastvom unutranjih poslova. (15) Odravanje u ispravnom stanju i kontrola ispravnosti ureaja za dojavu i gaenje poara lan 48. Vlasnik ili korisnik graevine u kojoj je ugraen sistem za dojavu i gaenje poara, ureaji za kontrolu i zatitno djelovanje, ureaji za spreavanje irenja poara, instalacije i ureaji izvedeni u protiveksplozijskoj zatiti, duan je osigurati njihovo redovno ispitivanje ispravnosti i funkcionalnosti prema ovom zakonu, tehnikim propisima i uputstvima proizvoaa, koji se odnose na ta pitanja, a najmanje dva puta godinje, o emu mora voditi evidenciju i posjedovati dokumentaciju. (16) Protoni kapacitet i pritisak vode u hidrantskoj mrei lan 49. Javno preduzee ili drugo pravno lice koje upravlja vodovodnom i hidrantskom mreom, duno je pri izgradnji, rekonstrukciji i koritenju ovih mrea, osigurati propisani protoni kapacitet i pritisak vode u hidrantskoj odnosno vodovodnoj mrei za potrebe gaenja poara. Javna preduzea ili druga pravna lica duna su stalno odravati u ispravnom stanju hidrantsku mreu iz stava 1. ovog lana, o emu vode odgovarajuu evidenciju i o tome izvjetavaju nadlenu profesionalnu vatrogasnu jedinicu. Vlasnici graevina i prostora i upravitelji stambenih objekata u kojima je po projektnoj dokumentaciji predviena i ugraena unutranja i vanjska hidrantska mrea duni su je stalno odravati u ispravnom stanju, ba kao i vodovodnu mreu u tim objektima i redovno vriti kontrolu ispravnosti te mree, o emu vode odgovarajuu evidenciju. (17) Odravanje instalacija lan 50. Vlasnici graevina i prostora i upravitelji stambenih objekata duni su odravati u ispravnom stanju postrojenja, ureaje, elektrine, gasne, ventilacijske i druge instalacije, dimnjake i loita koji mogu prouzrokovati nastajanje i irenje poara, u skladu sa tehnikim normativima i uputstvima proizvoaa, koji se odnose na ta pitanja o emu moraju voditi evidenciju i posjedovati odgovarajuu dokumentaciju. Ako se ne moe utvrditi vlasnik iz stava 1. ovog lana, obaveze utvrene u tom stavu, preuzima korisnik graevine, odnosno prostora.

23 (18) Certifikat o usklaenosti opreme, ureaja i drugih sredstava za zatitu od poara s propisima i standardima lan 51. Oprema, ureaji i druga sredstva za zatitu od poara prije stavljanja u promet moraju biti usklaena sa zahtjevima vaeih propisa i standarda, to se dokazuje certifikatom o usklaenosti. Izgled i nain postavljanja certifikacionog znaka mora biti u skladu sa odgovarajuim propisima iz stava 1. ovog lana. Ocjenjivanje usklaenosti opreme, ureaja i drugih sredstava za zatitu od poara moe obavljati organ za ocjenjivanje usklaenosti kojeg ovlasti Ministarstvo vanjske trgovine i ekonomskih odnosa Bosne i Hercegovine, u skladu sa Zakonom o tehnikim zahtjevima za proizvode i ocjenjivanje usklaenosti (Slubeni glasnik BiH, broj 45/04). Oprema, ureaji i druga sredstva za zatitu od poara, koja ne ispunjavaju uslove iz st. 1. i 2. ovog lana, ne smiju se stavljati u promet i upotrebu. (19) Osiguranje od poara lan 52. Osiguranje graevina od poara i eksplozija, koje vre drutva za osiguranje sastavni je dio sistema zatite od poara. Drutva za osiguranje mogu vriti osiguranje graevine pod uslovima da su na graevini primijenjene najmanje sve mjere zatite od poara predviene ovim zakonom. Osiguranik poarnog rizika koji koristi graevine i prostore u kojima moe nastati poar ili koji olakavaju njegovo irenje i objekti sa posebno rizinim poarnim optereenjem, mora se osigurati od odgovornosti za tetu koju moe nanijeti treim licima, opini, gradu ili kantonu, odnosno Federaciji i bliim i daljnjim susjedima (odgovornost iz djelatnosti). lan 53. Radi otklanjanja uzroka zbog kojih moe nastati poar ili koji olakavaju njegovo irenje, drutva za osiguranje duna su pri utvrivanju uslova osiguranja, odnosno zakljuenja ugovora o osiguranju sa vlasnicima ili korisnicima graevine ili prostora, utvrditi stanje zatite od poara u odnosu na propise i pravila tehnike prakse i na osnovu toga predvidjeti mjere kojima je svrha uklanjanje uzroka nastanka poara i smanjenje njihovih posljedica, ako su takve mjere potrebne, a u vremenu trajanja osiguranja kontrolirati njihovu provedbu i o tome voditi evidenciju. Drutvo za osiguranje moe poslove utvrivanja stanja zatite od poara i planiranje potrebnih mjera zatite od poara iz stava 1. ovog lana, povjeriti pravnom ili fizikom licu specijaliziranom i registriranom za poslove zatite od poara.

24 Drutvo za osiguranje nee osigurati graevine i prostore osiguranika dok se ne otklone propusti i nedostaci koji za posljedicu mogu imati dovoenje u opasnost tui ivot i materijalna dobra od izbijanja poara. (20) Informacioni sistem zatite od poara lan 54. Organi uprave civilne zatite Federacije, kantona, grada i opine, u okviru operativnih centara civilne zatite, organiziraju funkcionalni dio informacionog sistema za zatitu od poara i vatrogastvo. Pravna lica, dravni organi i druge institucije i graani duni su operativnim centrima civilne zatite dostavljati podatke o dogaajima koji se odnose na pojave poara i eksplozija, irenje poara, uzrocima nastanka poara, objektima i prostoru koji je ugroen poarom, vatrogasnim jedinicama i drugim snagama angairanim na gaenju poara, posljedicama koje su nastale i drugim podacima na podruju koje je ugroeno poarom ili eksplozijom. Sadraj baze podataka informacionog sistema iz oblasti zatite od poara i vatrogastva, te naina dostavljanja, obrade i objavljivanja podataka iz stava 2. ovog lana, koji nisu obuhvaeni podzakonskim propisom o tim centrima koji je doneen na osnovu Zakona o zatiti i spaavanju ljudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesrea, kao i nain organiziranja deurstva za potrebe profesionalnih vatrogasnih jedinica propisat e Federalna uprava civilne zatite. Pravna lica, dravni organi i druge institucije duni su voditi evidenciju o poarima i eksplozijama na svojim graevinama i materijalnim dobrima to se vri prema propisu iz stava 3. ovog lana. (21) Statistika istraivanja iz oblasti zatite od poara i vatrogastva lan 55. Organi uprave civilne zatite Federacije, kantona, opine i grada predlau statistika istraivanja iz oblasti zatite od poara i vatrogastva, za svoje podruje. V ORGANIZACIJA I FUNKCIONIRANJE VATROGASTVA

1. Vatrogasna djelatnost lan 56. Vatrogastvo je obavezna javna sluba ija je osnovna djelatnost zatita i spaavanje ljudi i materijalnih dobara od poara i ije trajno i neometano obavljanje osigurava Federacija, kanton, opina i grad, na nain predvien ovim zakonom. lan 57. Vatrogasna djelatnost je struna i humanitarna djelatnost koja je u funkciji zatite osnovnih ljudskih prava na ivot i materijalna dobra, pa stoga predstavlja poseban javni interes za Federaciju, kanton, opinu i grad.

25 lan 58. Vatrogasna djelatnost obuhvata aktivnosti na gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom i eksplozijom, pruanju tehnike pomoi u nezgodama i opasnostima izazvanim prirodnim i drugim nesreama, uee u provoenju preventivnih mjera zatite od poara i eksplozija, kao i obavljanju drugih poslova vezanih za zatitu i gaenje poara i spaavanje ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom. Vatrogasnu djelatnost obavljaju vatrogasne jedinice, vatrogasna drutva i vatrogasni savezi, u skladu sa nadlenostima koje su utvrene ovim zakonom i propisima kantona, opine, odnosno grada. lan 59. Osnovni nosilac organiziranja, pripremanja i provoenja vatrogasne djelatnosti u Federaciji su opina, grad i kanton, a Federacija osigurava jedinstveno i efikasno funkcioniranje te djelatnosti na podruju Federacije, to se ostvaruje na nain predvien ovim zakonom. 2. Vatrogasne snage (1) Struktura vatrogasnih snaga lan 60. Struktura vatrogasnih snaga utvruje se u skladu sa procjenom ugroenosti od poara i kadrovskim, materijalnim i drugim uslovima kantona, opine i grada i odreuje se prema zadacima iz stava 2. ovog lana. Struktura vatrogasnih snaga iz lana 61. stav 1. ovog zakona, organizira se i rasporeuje na podruju Federacije na nain da zadovolje slijedee zadatke u zatiti od poara: 1) potpunu pokrivenost cijelog podruja Federacije; 2) zahtjeve specifinih vatrogasnih intervencija u objektima stambene i industrijske izgradnje, kao i na prostorima i lokalitetima zatienog prirodnog i kulturno istorijskog naslijea; 3) gaenje umskih i drugih poara na otvorenom prostoru; 4) potrebe vatrogasnih intervencija u cestovnom, eljeznikom, pomorskom, rijenom, jezerskom i vazdunom saobraaju; 5) efikasnog spaavanja ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom ili eksplozijama; 6) potrebe vatrogasne intervencije na moru i priobalju (kopnu). lan 61. Osnovne snage za obavljanje vatrogasne djelatnosti na podruju Federacije su: 1) profesionalne vatrogasne jedinice, koje osniva kanton, opina i grad predstavljaju osnovne snage za vatrogastvo; 2) dobrovoljne vatrogasne jedinice koje osnivaju dobrovoljna vatrogasna drutva i vatrogasne jedinice pravnih lica koje predstavljaju dopunske snage za vatrogastvo;

26 3) jedinice i povjerenici civilne zatite, slube zatite i spaavanja, organi uprave civilne zatite, tabovi civilne zatite i jedinica za zrani transport koju osniva Federacija, koje djeluju u toku izvoenja vatrogasne intervencije, a prema potrebi i u drugim situacijama; 4) operativni centri civilne zatite opine, grada, kantona i Federacije osiguravaju komunikacijsko informacijsku podrku tabovima civilne zatite i drugim organima koji rukovode akcijama zatite na podruju ugroenom od poara. Profesionalnu vatrogasnu jedinicu ine vatrogasci koji se nalaze u radnom odnosu u organima uprave civilne zatite iz l. 13, 15. i 17. ovog zakona, u skladu sa ovim zakonom. (2) Osnivanje profesionalnih vatrogasnih jedinica lan 62. Profesionalne vatrogasne jedinice su glavne snage u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom koje obavezno osnivaju opine, grad i kanton, s tim da svaka opina i grad imaju vlastitu profesionalnu vatrogasnu jedinicu ili ispostavu zajednike profesionalne vatrogasne jedinice kantona na svom podruju. Osnivanje profesionalne vatrogasne jedinice, njena veliina i razmjetaj na podruju, vri se u skladu sa procjenom ugroenosti od poara podruja opine, grada, odnosno kantona i njihovim kadrovskim, materijalnim i drugim uslovima i potrebama za efikasno funkcioniranje jedinice. Osnivanje i razmjetaj profesionalne vatrogasne jedinice prema stavu 2. ovog lana i njenih ispostava na podruju opine, grada i kantona vri se tako da ta jedinica, odnosno ispostava moe u svakom trenutku i u svim uslovima osigurati blagovremeno i efikasno gaenje poara na cijelom podruju opine, grada i kantona i spasiti ljude i materijalna dobra koja su ugroena poarom ili eksplozijom. Vatrogasne jedinice iz stava 1. ovog lana mogu se osnivati kao odjeljenje, vod, eta i brigada, to se odreuje aktom o osnivanju jedinice. lan 63. Opina i grad, kao jedinice lokalne samouprave i kanton, imaju pravo i dunost da osiguraju zatitu ivota i zdravlja ljudi i materijalnih dobara od poara na svom podruju, to se ostvaruje osnivanjem profesionalnih vatrogasnih jedinica na jedan od naina predvienih u ovoj odredbi. Te jedinice se mogu osnovati na slijedei nain: 1) kanton osniva profesionalnu vatrogasnu jedinicu onda kada se na osnovu procjene ugroenosti od poara podruja kantona uvaavajui i pokazatelje iz procjena ugroenosti od poara opina i grada sa podruja kantona procijeni da ti pokazatelji opredjeljuju njeno osnivanje s tim da se obavezno uzimaju u obzir i raspoloivi kadrovski, materijalni, finansijski i drugi uslovi kojima raspolae kanton, opine i grad i da je racionalno i ekonomino osnovati zajedniku vatrogasnu jedinicu kantona. Na osnovu tako utvrenih pokazatelja vlada kantona i opinski naelnici, odnosno gradonaelnici sa podruja kantona odluuju o osnivanju zajednike profesionalne vatrogasne jedinice na niovu kantona, za potrebe kantona i svih ili pojedinih opina i grada sa podruja kantona koji uestvuju u osnivanju te jedinice;

27 2) opina odnosno grad koji na osnovu osnivanja zajednike profesionalne vatrogasne jedinice na nain predvien u stavu 1. take 1) ovog lana, ne rijei pitanje vatrogasne jedinice za svoje potrebe, duna je osnovati vlastitu profesionalnu vatrogasnu jedinicu. Tu jedinicu opina i grad mogu u cjelini osnovati samostalno, ili kao zajedniku jedinicu u sporazumu sa jednom ili vie susjednih opina ili sa jednim ili vie pravnih lica, sa podruja opine odnosno grada, koja raspolau odgovarajuim ljudskim i tehnikim sredstvima i opremom za gaenje poara koja se mogu koristiti za rad vatrogasne jedinice. U osnivanju zajednike profesionalne vatrogasne jedinice iz stava 1. take 1) ovog lana, mogu uestvovati sve ili pojedine opine i grad sa podruja kantona, a naroito male i ekonomski nerazvijene opine koje nemaju uslova da osnuju svoju samostalnu profesionalnu vatrogasnu jedinicu. Inicijativu za osnivanje zajednike jedinice mogu dati opinski naelnici i gradonaelnici ili vlada kantona. Odgovornost za osnivanje profesionalne vatrogasne jedinice kantona, opine i grada, prema stavu 1. ovog lana, imaju vlada kantona, opinski naelnik, odnosno gradonaelnik, to se ostvaruje na nain utvren u lanu 64. stav 1. ovog zakona. lan 64. Pri odluivanju o osnivanju profesionalne vatrogasne jedinice, njenoj veliini i potrebnim sredstvima i opremom za gaenje poara, opina i grad se opredjeljuju za onaj nain osnivanja tih jedinica iz lana 63. ovog zakona, koji najbolje zadovoljava potrebe opine i grada utvrene u njihovim procjenama ugroenosti od poara podruja opine, odnosno grada, kao i njenim materijalnim, finansijskim, kadrovskim i drugim mogunostima i koji moe osigurati racionalno i efikasno gaenje poara na podruju cijele opine, odnosno grada. O pitanjima iz stava 1. ovog lana odluuju opinski naelnici, odnosno gradonaelnici i vlada kantona na prijedlog organa uprave civilne zatite opine, grada, odnosno kantona. Odluku o osnivanje vatrogasne jedinice opine odnosno grada donosi opinsko odnosno gradsko vijee na prijedlog opinskog naelnika, odnosno gradonaelnika. lan 65. Zajednika profesionalna vatrogasna jedinica iz lana 63. stav 1. taka 1) ovog zakona, osniva se sporazumom koji zakljuuju vlada kantona i opinski naelnici odnosno gradonaelnici, koji uestvuju u osnivanju zajednike jedinice. U sporazumu iz stava 1. ovog lana utvruje se veliina vatrogasne jedinice, razmjetaj ispostava te jedinice na nain da u svakoj opini i gradu obavezno bude najmanje jedna ispostava te jedinice sa neophodnim brojem vatrogasaca iji se broj odreuje prema procjeni ugroenosti od poara opine odnosno grada, nain popune jedinice ljudstvom, opremom i tehnikim sredstvima, nain upotrebe jedinice u vatrogasnim intervencijama, komandovanje jedinicom, meusobne obaveze kantona i opina, odnosno grada, nain finansiranja jedinice i sva druga pitanja vana za

28 organizaciju i funkcioniranje zajednike profesionalne vatrogasne jedinice kantona, opina i grada. U sporazumu iz lana 63. stava 1. take 2) ovog zakona, koji se odnosi na osnivanje zajednike profesionalne vatrogasne jedinice dvije ili vie opina, odnosno opine i grada sa pravnim licima utvruje se veliina jedinice, njen razmjetaj na podruju opine odnosno grada i pravnim licima, meusobne obaveze opine odnosno grada i pravnog lica, nain popune jedinice ljudstvom, opremom i tehnikim sredstvima, nain upotrebe jedinice u vatrogasnim intervencijama, komandovanje jedinicom, organizaciju informacijsko komunikacijske podrke i veze, nain finansiranja jedinice i sva druga pitanja vana za organizaciju i funkcioniranje te zajednike profesionalne vatrogasne jedinice na podruju opine, odnosno grada. Sporazum iz stava 3. ovog lana zakljuuju opinski naelnici opina koje osnivaju zajedniku jedinicu, odnosno opinski naelnik i gradonaelnik i nadleni organ pravnog lica, ako se jedinica osniva sa tim licem ili vie pravnih lica. lan 66. U aktu o osnivanju vatrogasnih jedinica iz lana 63. ovog zakona, sjedite ispostava zajednike profesionalne vatrogasne jedinice kantona na podruju opine i grada, kao i opinskih i gradskih profesionalnih vatrogasnih jedinica mora biti tako odreen da je svaka vatrogasna jedinica i njena ispostava u stanju poeti sa gaenjem poara u svakom dijelu kantona, opine odnosno grada u to kraem moguem roku od trenutka dojave poara, s tim da se minimalni rok za izlazak na intervencije blie utvruje u planu zatite od poara kantona, opine i grada imajui u vidu udaljenost pojedinih mjesta od sjedita jedinice, odnosno ispostave. U cilju ostvarivanja roka za poetak gaenja poara iz stava 1. ovog lana, popuna profesionalnih vatrogasnih jedinica opine, grada i kantona ljudstvom vri se, po pravilu, na teritorijalnom principu. lan 67. Uloga Federacije u oblasti vatrogastva jeste u tome da koordinira i usmjerava aktivnosti opina, grada i kantona na organiziranju profesionalnih vatrogasnih jedinica i obavljanju vatrogasne djelatnosti na podruju svake opine, grada i kantona, u skladu sa ovim zakonom. Pri obavljanju te uloge Federacija polazi od procjene ugroenosti od poara podruja Federacije i programa razvoja zatite od poara i vatrogastva iz lana 10. ovog zakona i ostvarivanja zadataka iz l. 60, 62. i 63. ovog zakona, te u tom cilju prua odgovarajuu strunu, finansijsku, materijalnu i drugu pomo u rjeavanju tih pitanja u opini, gradu i kantonu. U akcijama gaenja poara na otvorenom prostoru na podruju Federacije angauju se jedinice za zrani transport i gaenje poara na podruju Federacije to se vri na nain ureen propisom Vlade Federacije doneen na osnovu Zakona o zatiti i spaavanju ljudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesrea.

29 (3) Poslovi profesionalne vatrogasne jedinice lan 68. Profesionalne vatrogasne jedinice vre slijedee operativne i druge poslove: 1) gase poar i spaavaju ljude i materijalna dobra ugroena poarom i eksplozijom na otvorenom prostoru, umske poare, poare na graevinama i materijalnim dobrima svih vlasnika i korisnika gdje se god poar pojavi; 2) pruaju tehniku pomo u spaavanju ljudi u nezgodama izazvanim u saobraaju (cestovni, eljezniki, zrani, pomorski, jezerski i rijeni), poplavama, spaavanju sa visina i drugim akcidentnim situacijama i nesreama u kojima vatrogasna jedinica moe pomoi u spaavanju ugroenih ljudi i materijalnih dobara; 3) uestvuju u provoenju odreenih preventivnih mjera zatite od poara i eksplozija koje se odrede u planu zatite od poara opine, grada i kantona, a koje mogu provoditi profesionalne vatrogasne jedinice; 4) pruaju odgovarajuu pomo u spaavanju ljudi i materijalnih dobara kod postojanja stanja prirodne i druge nesree. (4) Podruje djelovanja i rada vatrogasne jedinice lan 69. Profesionalne vatrogasne jedinice koje osniva opina i grad, vatrogasnu djelatnost obavljaju na podruju opine i grada, a zajednika vatrogasna jedinica kantona djeluje na podruju kantona, dok vatrogasne jedinice pravnih lica iz lana 88. ovog zakona, djeluju u okviru graevina i prostora koje pripadaju pravnom licu. Vatrogasne jedinice obavljaju vatrogasnu djelatnost prema pravilima struke, na podruju za koje su osnovane, bez obzira iji su ljudski ivoti i materijalna dobra ugroeni poarom ili eksplozijom. Svaka vatrogasna jedinica iz stava 1. ovog lana, obavezna je uestvovati u vatrogasnoj intervenciji i izvan podruja svog djelovanja po naredbi nadlenog organa uprave civilne zatite odnosno taba civilne zatite, to se vri u uslovima utvrenim u l. 94. i 96. ovog zakona. lan 70. Rad profesionalne vatrogasne jedinice odvija se neprekidno u smjenama, koje se utvruju tako da ukupno radno vrijeme u toku godine u prosjeku ne bude due od 40 sati sedmino, s tim da jedna smjena ne moe trajati due od 12 sati, to se utvruje aktom o rasporedu smjena. Izuzetno, zbog specifinosti poslova gaenja poara, rad smjene koja je na intervenciji moe se produiti i poslije 12 sati, ako je to neophodno za okonanje zapoete intervencije na gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara, o emu odluuje starjeina vatrogasne jedinice koji rukovodi intervencijom. U uslovima iz stava 2. ovog lana, starjeina vatrogasne jedinice koji rukovodi vatrogasnom intervencijom, moe narediti da na posao pozove potreban broj vatrogasaca

30 svoje jedinice koji nisu u zateenoj smjeni ili su odsutni iz nekog drugog razloga, osim bolovanja, ako ocijeni da je njihovo angairanje neophodno radi efikasnog okonanja intervencije, a pozvani vatrogasci su se duni odazvati tom pozivu. (5) Veliina vatrogasnih jedinica i njihov raspored na terenu lan 71. Pri utvrivanju broja vatrogasaca u svim vatrogasnim jedinicama iz lana 63. ovog zakona, mora se voditi rauna da jedinica u svakoj smjeni koja je na dunosti bude po svom brojanom sastavu i tehnikoj i drugoj opremi tako formirana da bude sposobna za brzo i efikasno gaenje poara i spaavanje ljudi i materijalnih dobara koji su ugroeni poarom ili eksplozijom to se odreuje zajedno sa elementima predvienim u lanu 66. stav 1. ovog zakona. U planu zatite od poara opine, grada i kantona utvruje se ukupan broj vatrogasaca koji je potreban u profesionalnim vatrogasnim jedinicama koje se osnivaju prema lanu 63. ovog zakona, kao i minimalni broj vatrogasaca u ispostavama te jedinice na podruju opina, odnosno grada, to se odreuje prema elementima iz lana 64. stav 1. ovog zakona, kao i poarnim optereenjem. Svaka vatrogasna jedinica kantona, opine i grada mora biti opremljena odgovarajuom vatrogasnom opremom, vozilima, tehnikim i drugim sredstvima koja su neophodna da bi jedinica mogla efikasno gasiti poar, to se utvruje materijalnom formacijom jedinice koja sadri vrstu i koliine opreme, tehnikih i drugih sredstava, a prema potrebama utvrenim u planu zatite od poara kantona, opina i grada. U skladu sa podacima utvrenim u planu iz stava 2. ovog lana, izrauje se lina formacija zajednike vatrogasne jedinice kantona, odnosno lina formacija vatrogasne jedinice opine i grada koja sadri podatke o ukupnom broju vatrogasaca vatrogasne jedinice i njenih ispostava, ako jedinica ima ispostave. Linu i materijalnu formaciju profesionalne vatrogasne jedinice opine, odnosno grada utvruje opinski naelnik, odnosno gradonaelnik na prijedlog slube civilne zatite opine i grada, a zajednike profesionalne vatrogasne jedinice kantona, vlada kantona u saradnji sa opinskim naelnicima i gradonaelnicima koji osnivaju tu jedinicu, na usaglaen prijedlog kantonalne uprave civilne zatite. Vatrogasna jedinica kantona, opine i grada duna je vatrogasnu opremu, vozila, tehnika i druga sredstva stalno odravati u ispravnom stanju i pripravnosti u za to predvienim objektima i odravanje vriti prema uputstvima proizvoaa, o emu jedinica vodi posebnu evidenciju iji sadraj se utvruje u propisu iz lana 74. stav 2. ovog zakona. (6) Dunosti vatrogasca lan 72. Za vrijeme vrenja poslova iz nadlenosti vatrogasne jedinice, vatrogasci se moraju pridravati pravila slube, a naroito ne smiju biti pod uticajem alkohola, opojnih droga ili omamljujuih lijekova, a za vrijeme dunosti vatrogasci su duni nositi vatrogasnu uniformu i propisanu linu zatitnu opremu. Ako starjeina vatrogasne jedinice ocjeni da je

31 vatrogasac pod uticajem alkohola, opojnih droga ili omamljujuih lijekova, udaljuje ga sa posla i podnosi prijavu za pokretanje disciplinskog postupka. Uniforma vatrogasca ne moe se nositi u sluajevima kada se vatrogasac ne nalazi na poslu, odnosno slubenom zadatku. lan 73. Profesionalni vatrogasci u vatrogasnim jedinicama duni su nositi slubenu iskaznicu (legitimaciju) za vrijeme vatrogasne intervencije i za vrijeme obavljanja slubene dunosti. Oblik i sadraj slubene iskaznice vatrogasca propisuje Federalna uprava civilne zatite. Slubenu iskaznicu vatrogascu izdaje starjeina vatrogasne jedinice i o izdatim iskaznicama vodi se evidencija. (7) Voenje evidencije u vatrogasnim jedinicama lan 74. Vatrogasne jedinice iz lana 63. ovog zakona, dune su voditi evidenciju o poarima i prirodnim i drugim nesreama u kojima je jedinica uestvovala u gaenju poara i provodila druge aktivnosti na spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarima i drugim opasnostima i nesreama iz lana 68. ovog zakona, kao i radnom vremenu vatrogasaca iz lana 70. st. 2. i 3. ovog zakona. Sadraj i nain voenja evidencije iz stava 1. ovog lana propisuje Federalna uprava civilne zatite. 3. Starjeine vatrogasnih jedinica lan 75. Profesionalnom vatrogasnom jedinicom opine, grada i kantona, rukovodi starjeina jedinice koji ispunjava uslove utvrene u pravilniku o unutranjoj organizaciji organa uprave civilne zatite opine, grada i kantona. Uslovi se utvruju prema propisima koji se odnose na utvrivanje radnih mjesta dravnih slubenika i namjetenika organa dravne slube s tim da imaju VII stepen strune spreme iz oblasti zatite od poara i sigurnosti i tehnikih struka koje se utvrde u propisu iz lana 159. stav 1. taka 1) ovog zakona i tri godine radnog iskustva u vatrogasnim jedinicama, bez obzira u kojoj strunoj spremi, te poloen ispit za rukovodioca akcije gaenja poara. U tom propisu utvruju se i nazivi funkcija starjeina vatrogasnih jedinica. Starjeina vatrogasne jedinice ima zamjenika koji mora ispunjavati iste uslove u pogledu strune spreme i druge uslove predviene za starjeinu jedinice iz stava 1. ovog lana.

32 lan 76. Postavljenje starjeina vatrogasnih jedinica i njihovih zamjenika iz lana 75. ovog zakona, na radno mjesto starjeine odnosno zamjenika starjeine vatrogasne jedinice opine i grada vri opinski naelnik, odnosno gradonaelnik, a zajednike vatrogasne jedinice kantona vri rukovodilac organa uprave civilne zatite kantona. Postavljenje starjeina i njihovih zamjenika iz stava 1. ovog lana vri se po proceduri predvienoj za postavljenje dravnih slubenika odnosno postavljenje namjetenika prema zakonima iz lana 104. ovog zakona i propisima doneenim na osnovu tih zakona. Starjeine jedinica i njihovi zamjenici iz stava 1. ovog lana postavljaju se na period od etiri godine kada se provodi nova procedura za postavljenje prema stavu 2. ovog lana. lan 77. Starjeina profesionalne vatrogasne jedinice, organizira i osigurava provoenje operativno - strunog rada jedinice, osigurava provoenje intervencijske spremnosti jedinice, vodi i komanduje jedinicom u toku intervencije, organizira i nadgleda provoenje strunog osposobljavanja, uvjebavanja i kondiciranja vatrogasaca radi odravanja njihove spremnosti za vrenje operativnih poslova gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara, izrauje linu i materijalnu formaciju jedinice i osigurava realizaciju nabavke materijalno - tehnikih sredstva i opreme predviene za rad jedinice, u skladu sa materijalnom formacijom i vri sve druge poslove koji se odnose na efikasno funkcioniranje vatrogasne jedinice. U propisu iz lana 158. stav 1. taka 2) ovog zakona, blie se odreuju ovlatenja starjeine vatrogasne jedinice, u skladu sa stavom 1. ovog lana, kao i ovlatenja ostalih starjeina unutar tih jedinica (starjeine ispostava i drugih sastava jedinice). lan 78. Dobrovoljnim vatrogasnim jedinicama koje su formirane u vatrogasnim drutvima i vatrogasnom jedinicom u pravnim licima, rukovodi komandir jedinice. Komandir jedinice rukovodi jedinicom u toku njenog pripremanja i u toku izvoenja vatrogasne intervencije i brine o svim poslovima koje se odnose na popunu jedinice ljudstvom, tehnikim sredstvima i vatrogasnom opremom, planiranjem i provoenjem obuke i osposobljavanja jedinice za efikasno vrenje poslova iz nadlenosti jedinice i vri sve druge poslove koji se odnose na efikasno funkcioniranje te jedinice. Komandire jedinica iz stava 1. ovog lana imenuje nadleni organ odreen aktom vatrogasnog drutva, odnosno pravnog lica, u sporazumu sa starjeinom profesionalne vatrogasne jedinice opine, odnosno grada ili kantona. Za komandira jedinice iz stava 1. ovog lana moe biti postavljeno lice koje ima najmanje srednju kolsku spremu III stepen, iz oblasti zatite od poara ili mainskog, elektro ili hemijskog ili drugog tehnikog smjera i poloen ispit za rukovodioca akcije

33 gaenja poara u doborovoljnom vatrogastvu prema programu iz lana 130. stav 2. ovog zakona. lan 79. Starjeine profesionalne i dobrovoljne vatrogasne jedinice i vatrogasne jedinice pravnih lica sa podruja opine, grada i kantona, duni su osigurati izlazak vatrogasne jedinice kojom rukovode, na vatrogasnu intervenciju u uslovima iz lana 92. ovog zakona, kao i u sluajevima kada to naredi rukovodilac organa uprave civilne zatite opine, grada i kantona ili nadleni tab civilne zatite i da postupaju po naredbama rukovodioca tog organa uprave, odnosno taba, to se vri u uslovima utvrenim u l. 94. do 96. ovog zakona. 4. Dobrovoljna vatrogasna drutva lan 80. Dobrovoljna vatrogasna drutva osnivaju se, djeluju i prestaju sa radom, u skladu sa Zakonom o udruenjima i fondacijama (Slubene novine Federacije BiH, br. 45/02 i 85/07), i djeluju kao udruenja, a u odnosu na vatrogasnu djelatnost postupaju u skladu sa odredbama l. 81. do 85. ovog zakona. lan 81. Dobrovoljno vatrogasno drutvo iz lana 80. ovog zakona, moe, u okviru svoje djelatnosti, u oblasti zatite od poara uestvovati u vrenju poslova zatite od poara i vatrogastva koji se odnose na provoenje odreenih preventivnih mjera zatite od poara koje drutvo moe provoditi; gaenje poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom ili eksplozijama; propagiranje zatite od poara i vatrogastva i vrenja drugih zadataka u vezi sa zatitom od poara; ostvarivanja saradnje sa odgojnim i obrazovnim institucijama i nadlenim organima uprave u poslovima razvoja svijesti o zatiti od poara i vatrogastva i sa tim institucijama i organima ili samostalno provoditi struna savjetovanja i seminare i druge oblike informativno propagandne aktivnosti od znaaja za vatrogasnu djelatnost i zatitu od poara, a posebno u sticanju i irenju vatrogasne i ope kulture stanovnitva o pitanjima zatite od poara i kulture i znaaja zatite okolia, te mogu davati inicijative za rjeavanje odreenih pitanja u planu zatite od poara opine i grada, odnosno kantona, radi unapreenja preventive u oblasti zatite od poara i vatrogastva i ostvarivanje saradnje sa vladinim i nevladinim sektorom, kao i pravnim i fizikim licima radi ostvarivanja ciljeva iz ove odredbe. Statutom dobrovoljnog vatrogasnog drutva odreuju se poslovi iz stava 1. ovog lana koje e obavljati to drutvo, a to se odreuje prema kadrovskim, materijalnim i drugim uslovima kojima raspolae vatrogasno drutvo. lan 82. Ukoliko se na osnovu procjene ugroenosti od poara opine ili grada, odnosno kantona i njihovih planova zatite od poara ukae potreba za formiranje dobrovoljnih vatrogasnih jedinica, vatrogasna drutva mogu osnovati dobrovoljnu vatrogasnu jedinicu veliine odjeljenja, voda ili ete, ako raspolau kadrovskim, materijalnim i drugim uslovima koji su poterebni za rad te jedinice, to se rjeava u dogovoru sa organom uprave civilne zatite opine, grada, odnosno kantona.

34 Ako je planom zatite od poara opine, odnosno grada ili kantona, predvieno da se u odreenim dobrovoljnim vatrogasnim drutvima osniva dobrovoljna vatrogasna jedinica, ta vatrogasna drutva su duna, pod uslovima iz stava 1. ovog lana, osnovati tu jedinicu u roku koji je utvren u planu zatite od poara to osigurava organ uprave civilne zatite opine, grada ili kantona. U tom sluaju finansijska i druga sredstva potrebna za rad te vatrogasne jedinice, osigurava opina, odnosno grad ili kanton to mora biti utvreno u tom planu zatite od poara. Dobrovoljne vatrogasne jedinice iz st. 1. i 2. ovog lana osnivaju se i osposobljavaju za gaenje poara i zatitu od poara, po pravilu, na: umama i umskom zemljitu, na poljoprivrednim povrinama, stambenim, gospodarskim i javnim objektima i prevoznim sredstvima. Osnivanje i rad dobrovoljne vatrogasne jedinice iz st. 1. i 2. ovog lana, vri se pod neposrednim nadzorom i uputama profesionalne vatrogasne jedinice opine, grada odnosno kantona na ijem podruju jedinica djeluje. lan 83. Poslove iz nadlenosti dobrovoljne vatrogasne jedinice u vatrogasnom drutvu mogu obavljati dobrovoljni vatrogasci koji ispunjavaju uslove iz lana 105. stav 2. ovog zakona i poloen ispit za dobrovoljnog vatrogasca iz lana 130. stav 2. ovog zakona. U linoj formaciji dobrovoljne vatrogasne jedinice utvruje se brojani sastav te jedinice, a u materijalnoj formaciji utvruju se vatrogasna oprema, tehnika i druga sredstva koja treba da ima ta jedinica. Ove formacije utvruje nadleni organ vatrogasnog drutva u saradnji sa starjeinom nadlene profesionalne vatrogasne jedinice kantona, opine, odnosno grada na ijem podruju djeluje ta jedinica. Profesionalne vatrogasne jedinice iz lana 61. stav 1. taka 1) ovog zakona, opremu i sredstva za gaenje poara koja nisu potrebna tim jedinicama, daju dobrovoljnoj vatrogasnoj jedinici na koritenje bez naknade, o emu odluuje u opini i gradu opinski naelnik i gradonaelnik, a u kantonu vlada kantona. lan 84. Kanton, opine, odnosno grad i pravna lica i druge institucije mogu materijalno i na drugi nain pomagati dobrovoljno vatrogasno drutvo u obavljanju poslova iz njihove nadlenosti koji su utvreni u l. 81. i 82. ovog zakona. Ako su planom zatite od poara opine, odnosno grada ili kantona utvrene odreene obaveze za dobrovoljna vatrogasna drutva, odnosno za dobrovoljne vatrogasne jedinice u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom ili eksplozijom, opina i grad odnosno kanton su duni tom vatrogasnom drutvu, odnosno dobrovoljnoj vatrogasnoj jedinici osigurati sredstva potrebna za realizaciju zadataka koji su utvreni u tom planu zatite od poara.

35 lan 85. Opinski naelnik odnosno gradonaelnik i vlada kantona mogu, odreeno dobrovoljno vatrogasno drutvo ili dobrovoljnu vatrogasnu jedinicu u tom drutvu proglasiti slubom za zatitu od poara to se vri putem zakljuivanja ugovora izmeu tih organa i vatrogasnog drutva. Tim ugovorom se utvruju meusobna prava i obaveze vatrogasnog drutva i opine, odnosno grada i kantona u obavljanju poslova gaenja poara, odnosno provoenja mjera na zatiti od poara koje se utvrde u tom ugovoru i nain finansiranja te slube za zatitu od poara. Proglaavanje vatrogasnog drutva ili dobrovoljne vatrogasne jedinice u tom drutvu slubom za zatitu od poara iz stava 1. ovog lana, vri se na nain predvien podzakonskim propisom donijetim na osnovu Zakona o zatiti i spaavanju ljudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesrea, koji se odnosi na formiranje slubi zatite i spaavanja ljudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesrea. lan 86. Vatrogasci se mogu, radi ostvarivanja zajednikih ciljeva, udruivati u saveze i druge oblike, to se vri u skladu sa Zakonom o udruenjima i fondacijama. lan 87. U statutu vatrogasnog saveza ili drugog oblika udruivanja moe se predvidjeti da se savezi bave poslovima koji se odnose na pruanje strune pomoi kod osnivanja dobrovoljnih vatrogasnih drutava i dobrovoljnih vatrogasnih jedinica; predlaganje mjera za unapreenje vatrogastva, razvoja samozatite i tehnike kulture u oblasti zatite od poara; donoenje pravila kojima se reguliraju pojedina pitanja od znaaja za rad saveza i odnosi unutar saveza; organiziranje akcija na razvoju i popularizaciji vatrogastva i zatite od poara; ostvarivanje i uspostavljanje saradnje sa slinim organizacijama za vatrogastvo u Republici Srpskoj, Brko Distriktu Bosne i Hercegovine i Bosne i Hercegovine i inostranstvu u pitanjima od zajednikog interesa za vatrogastvo, te moe postati lan meunarodnih asocijacija u oblasti vatrogastva i vrenje drugih poslova od znaaja za vatrogastvo, u skladu sa ovim zakonom i propisima kantona. 5. Vatrogasne jedinice pravnih lica lan 88. U planu zatite od poara opine, grada odnosno kantona odreuju se pravna lica koja su duna osnovati vatrogasnu jedinicu ili na drugi nain osigurati zatitu od poara. Obavezu iz stava 1. ovog lana imaju pravna lica u kojima se proizvode, prerauju, distribuiraju ili skladite zapaljive, eksplozivne i ostale opasne materije, u kojima zbog toga postoji poveana opasnost od poara ili eksplozija, to se odreuje prema propisu iz lana 29. stav 2. ovog zakona. Pravna lica koja nisu obuhvaena stavom 2. ovog lana, samostalno odluuju o potrebi osnivanja vatrogasne jedinice za svoje potrebe to vre u skladu sa svojom procjenom ugroenosti od poara i potrebama zatite i spaavanja ljudi i materijalnih dobara pravnog lica.

36 VI - GAENJE POARA - VATROGASNE INTERVENCIJE lan 89. Svaki graanin koji primjeti poar duan je da ga ugasi ako to moe uiniti bez opasnosti za sebe i druge. Ukoliko graanin nije u mogunosti da ugasi poar, duan je da o poaru odmah obavijesti najbliu vatrogasnu jedinicu ili operativni centar civilne zatite, odnosno stanicu policije. Pravna lica i dravni organi i druge institucije u kojima doe do poara ili kad saznaju za poar, duni su pristupiti gaenju poara i istovremeno o tome odmah obavijestiti najbliu vatrogasnu jedinicu ili operativni centar civilne zatite ili stanicu policije, to se vri na nain predvien u propisu iz lana 54. stav 3. ovog zakona. lan 90. U sluaju izbijanja poara na objektima stranih diplomatskih predstavnitava, gaenju poara se pristupa tek po odobrenju ovlatenog lica diplomatskog predstavnitva, a do tada se vri odbrana domicilnih objekata i prostora. Gaenje poara na objektima institucija Bosne i Hercegovine i vojnim objektima i prostorima obavlja se na zahtjev i uz prisustvo ovlatene osobe institucije Bosne i Hercegovine, odnosno ovlatenog lica Oruanih snaga Bosne i Hercegovine. lan 91. Pravna lica, dravni organi, druge institucije i graani, duni su, pod uslovima i na nain propisan ovim zakonom i drugim propisima, uestvovati u pomaganju gaenja poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom i staviti na raspolaganje svoj alat, prevozna, tehnika i druga sredstva potrebna za gaenje poara i spaavanje ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom, koje naredi nadleni tab civilne zatite. Na gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom prvo se angairaju profesionalne i dobrovoljne vatrogasne jedinice i vatrogasne jedinice pravnih lica koje su formirane u opini, gradu i kantonu, a kada nisu dovoljne te jedinice, vri se angairanje snaga i sredstava civilne zatite, odnosno zatite i spaavanja koje su formirane u opini, gradu, kantonu i Federaciji. Nakon toga, ako bude potrebno, angairaju se snage i sredstva subjekata iz stava 1. ovog lana. Angairanje tih jedinica i ostalih snaga i sredstava vri se na nain i prema redoslijedu koji je predvien u l. 94. do 96. ovog zakona. Do aktiviranja nadlenog taba civilne zatite, angairanje vatrogasnih jedinica i snaga civilne zatite na gaenju poara, vri rukovodilac organa uprave civilne zatite opine, grada, kantona i Federacije, a po aktiviranju nadlenog taba, angairanje svih vrsta snaga i sredstava iz st. 1. i 2. ovog lana, potrebnih na gaenju poara i spaavanju ugroenih ljudi i materijalnih dobara i rukovoenje akcijama na ugroenom podruju, vre tabovi civilne zatite opine, grada, kantona i Federacije i te funkcije obavljaju dok se ne okona vatrogasna intervencija, na nain i pod uslovima koji su utvreni u l. 94. do 96. ovog zakona.

37 lan 92. Vatrogasna jedinica ili ispostava te jedinice, im dobije dojavu o pojavi poara na njenom podruju, starjeina te jedinice, odnosno ispostave, duan je odmah samoinicijativno organizirati izlazak jedinice, odnosno ispostave na mjesto poara i pristupiti njegovom gaenju i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom, bez obzira na to o ijim se ljudskim ivotima i materijalnim dobrima radi. lan 93. Akcijom gaenja poara odnosno vatrogasnom intervencijom rukovodi rukovodilac akcije gaenja poara ija je jedinica prva poela gasiti poar. Kada je na mjestu intervencije prva poela da intervenie dobrovoljna vatrogasna jedinica vatrogasnog drutva, ili pravnog lica, akcijom rukovodi rukovodilac akcije gaenja poara te jedinice do dolaska profesionalne vatrogasne jedinice, kada rukovoenje intervencijom preuzima rukovodilac akcije gaenja poara profesionalne vatrogasne jedinice. lan 94. Ako starjeina vatrogasne jedinice koji rukovodi akcijom gaenja poara iz lana 93. ovog zakona, ocijeni da angairanom jedinicom, sredstvima i opremom, nije u mogunosti uspjeno zavriti intervenciju, o tome odmah izvjetava rukovodioca slube civilne zatite opine, odnosno grada. Rukovodilac te slube duan je odmah na osnovu raspoloivih podataka odluiti o angairanju opinske odnosno gradske profesionalne vatrogasne jedinice ili ispostave zajednike profesionalne vatrogasne jedinice kantona i dobrovoljnih vatrogasnih jedinica sa podruja opine na gaenju poara koje nisu angairane na gaenju poara. Ako angairane vatrogasne jedinice iz stava 1. ovog lana nisu dovoljne za izvrenje vatrogasne intervencije, u tom sluaju rukovodilac slube civilne zatite duan je odmah narediti angairanje odgovarajuih snaga civilne zatite koje je organizirala opina, odnosno grad, ako te snage mogu pomoi u gaenju poara i spaavanju ugroenih ljudi i materijalnih dobara, i istovremeno vri aktiviranje opinskog, odnosno gradskog taba civilne zatite radi rukovoenja akcijama zatite i spaavanja na podruju ugroenom poarom i odluivanja o angairanju odgovarajuih snaga i sredstava na gaenju poara, to tab vri prema lanu 95. ovog zakona. lan 95. U uslovima iz lana 94. stav 2. ovog zakona, tab civilne zatite opine, odnosno grada ovlaten je da poduzme slijedee mjere: 1) narediti svim vatrogasnim jedinicama (profesionalnim i dobrovoljnim jedinicama i jedinicama pravnih lica), kao i svim jedinicama i povjerenicima civilne zatite i slubama zatite i spaavanja i slubama zatite od poara koje pripadaju opini, odnosno gradu uee u gaenju poara i spaavanju ugroenih ljudi i materijalnih dobara; 2) narediti pravnim licima, dravnim organima, drugim institucijama, samostalnim radnjama i graanima da stave na raspolaganje alat, prevozna, tehnika i druga sredstva potrebna za gaenje poara i za spaavanje ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom, kao i njihovo uee u gaenju poara;

38 3) narediti svim psiho-fiziki sposobnim graanima sa podruja opine, odnosno grada starijim od 18 godina da uestvuju u obavljanju pomonih poslova na gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom; 4) narediti evakuaciju stanovnitva i materijalnih dobara sa ugroenog podruja. Vatrogasne jedinice, pravna lica, dravni organi, druge institucije i samostalne radnje i graani duni su postupiti po naredbi taba civilne zatite koja je doneena prema stavu 1. ovog lana. lan 96. Ako se gaenje poara ne moe efikasno izvriti snagama i sredstvima sa podruja opine i grada koja su angairana na osnovu l. 94. i 95. ovog zakona, pa je potrebna pomo kantona, u tom sluaju komandant opinskog odnosno gradskog taba civilne zatite trai pomo od kantonalne uprave civilne zatite. Rukovodilac te uprave duan je odmah narediti angairanje zajednike profesionalne vatrogasne jedinice kantona i njene ispostave, kao i dobrovoljne vatrogasne jedinice iz vatrogasnih drutava formiranih na nivou kantona radi uea u gaenju poara. Ako angairane jedinice iz stava 1. ovog lana nisu dovoljne za efikasno izvrenje vatrogasne intervencije, u tom sluaju kantonalna uprava civilne zatite duna je da naredi angairanje odgovarajuih jedinica civilne zatite i slubi zatite i spaavanja koje pripadaju kantonu, ako njihovo uee moe pomoi u gaenju poara i spaavanju ugroenih ljudi i materijalnih dobara i istovremeno aktivira kantonalni tab civilne zatite, koji preuzima rukovoenje aktivnostima na podruju ugroenom poarom i prema potrebi, a na osnovu lana 95. ovog zakona, nareuje angairanje odgovarajuih snaga i sredstava predvienih u toj zakonskoj odredbi, na ueu u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom. Realizaciju mjera koje naredi kantonalni tab civilne zatite provode starjeine vatrogasnih jedinica, dravni organi i pravna lica na koje se naredba taba odnosi, a koordinaciju predvienih aktivnosti osigurava lan kantonalnog taba civilne zatite zaduen za zatitu od poara i vatrogastvo. Ako se gaenje poara ne moe efikasno izvriti snagama i sredstvima koje se angairaju prema st. 1. i 2. ovog lana, pa je potrebna pomo drugih kantona, u tom sluaju komandant kantonalnog taba civilne zatite podnosi zahtjev za pomo Federalnoj upravi civilne zatite. Ta uprava e, na osnovu primljenog zahtjeva odmah narediti angairanje odgovarajuih federalnih slubi zatite i spaavanja i specijaliziranih jedinica civilne zatite kojima raspolae ta uprava, ako njihovo uee moe pomoi u gaenju poara i istovremeno aktivirati Federalni tab civilne zatite. Taj tab e na osnovu lana 95. ovog zakona, prvo narediti angairanje profesionalnih i drugih vatrogasnih jedinica iz kantona, opina i grada koji nisu ugroeni poarom, da se angairaju na gaenju poara u kantonu koji trai pomo, a ukoliko nisu dovoljne te jedinice, onda prema potrebi stoera moe narediti angairanje snaga i sredstava civilne zatite i drugih snaga i sredstava iz lana 95. stav 1. ovog zakona, to se vri prema redoslijedu koji je utvren u lanu 91. stav 2. ovog zakona. lan 97. Vatrogasne jedinice, pravna lica, dravni organi i druge institucije i graani duni su postupiti po naredbi organa uprave civilne zatite, odnosno taba civilne zatite iz lana

39 96. ovog zakona, u odnosu na mjere koje budu utvrene u naredbi organa uprave civilne zatite, odnosno taba civilne zatite o njihovom angairanju na gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara na ugroenom podruju. U uslovima iz l. 94. i 96. ovog zakona, aktivirani tabovi civilne zatite koriste svoja ovlatenja iz lana 95. ovog zakona, kao i sva druga ovlatenja koja su za tab civilne zatite utvrena u Zakonu o zatiti i spaavanju ljudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesrea i funkcioniraju sve dok se ne zavri vatrogasna intervencija. Starjeine vatrogasnih jedinica koje su, prema l. 94. i 96. ovog zakona, angairane na gaenju poara, duni su postupiti po naredbama organa uprave civilne zatite, odnosno taba civilne zatite koje su doneene na osnovu tih odredaba i osigurati provoenje tih naredbi na terenu koje se odnose na te jedinice. lan 98. Kod gaenja poara u umama, na umskom i poljoprivrednom zemljitu, na zatienim podrujima i objektima i u drugim sluajevima kada je potrebno posebno struno poznavanje tehnolokih postupaka i opasnosti u vezi sa tim postupcima (minirana i druga podruja), rukovodilac akcije gaenja poara duan je ostvariti saradnju sa licem koje je struno za taj tehnoloki postupak, i tako osigurati sigurnost i uspjeno gaenje poara, s tim da se gaenje poara u umama i na umskom zemljitu vri na nain predvien Zakonom o umama (Slubene novine Federacije BiH, br. 20/02, 29/03 i 31/04) i propisima donesenim na osnovu tog zakona. lan 99. Radi efikasnijeg i nesmetanog gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom ili eksplozijom, rukovodilac akcije gaenja poara u obavljanju vatrogasne intervencije ima slijedea ovlatenja: 1) zabraniti pristup nepozvanim licima u blizini mjesta intervencije, kao i saobraaj pored tog mjesta; 2) pozvati policiju u cilju osiguranja mjesta dogaaja, te poduzimati druge potrebne mjere radi spreavanja nastanka tetnih posljedica; 3) narediti evakuaciju ljudi i uklanjanje materijalnih dobara iz susjednih objekata koji su ugroeni, kao i odgovarajue mjere za sigurnost ljudi i materijalnih dobara koja se evakuiu; 4) narediti prekid dovoenja elektrine energije i gasa; 5) narediti djelimino ili potpuno ruenje objekta preko kojeg bi se poar mogao proiriti, ako se irenje poara ne moe na drugi nain sprijeiti; 6) ograniiti djelimino ili potpuno dovod vode drugim potroaima u zoni u kojoj se gasi poar ili u itavom naselju radi osiguranja potrebne koliine vode za gaenje poara; 7) narediti koritenje vode iz oblinjeg bunara, cisterni, rezervoara i sl. koji pripadaju pravnim licima, dravnim organima, samostalnim radnjama i pojedincima; 8) narediti koritenje vozila pravnih lica, dravnih organa, samostalnih radnji i pojedinaca radi prevoenja nastradalih ljudi do najblie zdravstvene ustanove; 9) nasilno otvoriti zakljuani objekat ili prostoriju zahtvaenu poarom radi gaenja poara, spaavanja ljudi i materijalnih dobara i radi otklanjanja drugih opasnosti za ljude i materijalna dobra; 10) narediti licima koja stanuju u neposrednoj blizini intervencije, kao i licima koja se zateknu na mjestu intervencije, da prue pomo u intervenciji;

40 11) nasilno otvoriti zakljuani objekat ili prostoriju koji nije zahvaen poarom, ako doprinosi uspjenosti vatrogasne intervencije. Mjere iz stava 1. ovog lana nareuju se rjeenjem koje donosi rukovodilac akcije gaenja poara s tim da te mjere moe narediti i inspektor za vatrogastvo iz l. 146. i 148., kao i inspektor za zatitu od poara iz lana 151. stav 3. ovog zakona. Izuzetno, mjere iz stava 1. ovog lana, mogu se narediti i usmeno, ako je neophodno hitno provoenje tih mjera s tim da se pisano rjeenje mora izdati u roku od 24 sata. alba izjavljena na rjeenje iz st. 2. i 3. ovog lana, ne odlae izvrenje rjeenja. Pravna lica, dravni organi, druge institucije i graani duni su postupiti po rjeenju rukovodioca akcije gaenja poara, odnosno rjeenju inspektora iz st. 2 i 3. ovog lana. lan 100. Rukovodioci akcije gaenja poara iz lana 94., ovog zakona odgovorni su za uspjeno voenje intervencije i uvanje poarita od ponovnog aktiviranja i duni su sauvati tragove i predmete koji mogu posluiti za utvrivanje uzroka nastanka poara i osigurati mjesto poara do dolaska inspektora zatite od poara ili inspektora za vatrogastvo, odnosno policije. lan 101. Vlasnici, odnosno korisnici zemljita, zgrada i drugih objekata duni su prilikom gaenja poara ili izvoenja drugih vatrogasnih intervencija, vatrogascima i drugim uesnicima u gaenju poara dozvoliti: 1) prelazak preko zemljita, zgrada i drugih objekata, kao i njihovo koritenje za gaenje poara; 2) upotrebu njihovih zaliha vode za gaenje poara. Izvoenje radnji iz stava 1. ovog lana odreuje rukovodilac akcije gaenja poara na ugroenom podruju, o emu se donosi rjeenje. alba izjavljena na rjeenje iz stava 2. ovog lana ne odlae izvrenje rjeenja. lan 102. Ako je za vatrogasnu intervenciju potrebna pomo vatrogasnih jedinica Republike Srpske ili Brko Distrikta Bosne i Hercegovine, tu pomo trai Federalna uprava civilne zatite kod nadlenog organa Republike Srpske, odnosno Brko Distrikta Bosne i Hercegovine, a ako je potrebna vatrogasna pomo drugih drava, tu pomo trai ta uprava putem nadlenog organa vlasti Bosne i Hercegovine. Ako se ocijeni da je u vatrogasnoj intervenciji potrebno na gaenju poara angairati Oruane snage Bosne i Hercegovine, u tom sluaju zahtjev za angairanje tih snaga Ministarstvu odbrane Bosne i Hercegovine podnosi Federalna uprava civilne zatite kada na osnovu raspoloivih podataka procijeni da je potrebna ta pomo, odnosno Federalni tab civilne zatite kada on rukovodi akcijama na podruju ugroenom poarom.

41 Podnoenje zahtjeva iz stava 2. ovog lana vri se u skladu sa Zakonom o odbrani Bosne i Hercegovine (Slubeni glasnik BiH, broj 88/05) i standardnim procedurama koje se propiu za angairanje Oruanih snaga za pruanje pomoi civilnim strukturama vlasti u gaenju poara. lan 103. U toku ljetnog perioda kada traje turistika sezona, u opinama u kojima dolazi do znaajnog poveanja broja ljudi na njenom podruju, a time i do poveane opasnosti od izbijanja poara na otvorenom prostoru, a te opine svojim profesionalnim i dobrovoljnim vatrogasnim jedinicama nisu u mogunosti samostalno osigurati efikasnu zatitu od poara i gaenje poara, vlada kantona na ijem se podruju nalaze te opine duna je, uz uee opinskih naelnika i gradonaelnika sa podruja kantona, donijeti plan angairanja potrebnog broja vatrogasaca iz kantonalne i opinskih i gradskih vatrogasnih jedinica drugih opina ili vatrogasaca iz dobrovoljnih vatrogasnih jedinica sa podruja kantona koji e se uputiti na privremeni rad u opine u kojima je poveana opasnost od poara. Plan iz stava 1. ovog lana sadri: opine u kojima je poveana opasnost od pojave poara, potreban broj vatrogasaca, vatrogasne jedinice iz kojih e se angairati vatrogasci i vatrogasna tehnika sredstva i oprema, vrijeme boravka, finansijska sredstva potrebna za plate, naknade i druge trokove boravka vatrogasaca i druga pitanja vana za organizaciju i izvrenje zadataka iz tog plana. Prijedlog plana priprema kantonalna uprava civilne zatite u saradnji sa slubama civilne zatite opina i grada. Na osnovu utvrenog plana rukovodilac kantonalne uprave civilne zatite, odnosno opinski naelnici i gradonaelnik donose rjeenja o upuivanju vatrogasaca iz svoje vatrogasne jedinice na privremeni rad u opine u kojima je poveana opasnost od poara. Ako je u situacijama iz stava 1. ovog lana potrebna pomo dva ili vie kantona, u tom sluaju na zahtjev vlade kantona, o angairanju odreenog broja vatrogasaca sa podruja tih kantona, odluuje Vlada Federacije na prijedlog Federalne uprave civilne zatite, koji se utvruje prema zahtjevima vlade kantona. U aktu o angairanju vatrogasaca ureuju se pitanja predviena u planu iz stava 2. ovog lana.

VII - RADNO-PRAVNI STATUS VATROGASACA I NAKNADE 1. Radno-pravni status vatrogasaca lan 104. Na radne odnose vatrogasaca koji se nalaze na radu u profesionalnoj vatrogasnoj jedinici kantona, opine i grada (u daljnjem tekstu: profesionalni vatrogasac), primjenjuju se propisi o radnim odnosima koji vae za dravne slubenike i namjetenike organa dravne slube i to: za vatrogasce koji imaju visoku strunu spremu najmanje VII stepen vai Zakon o dravnoj slubi Federacije Bosne i Hercegovine (Slubene novine Federacije BiH br. 29/03, 39/04, 54/04, 67/05 i 8/06), a za vatrogasce koji imaju viu ili srednju strunu spremu i imaju status namjetenika, vai Zakon o namjetenicima u organima dravne slube u Federaciji Bosne i Hercegovine (Slubene novine Federacije BiH broj 49/05), kao i pitanja koja su odreena ovim zakonom.

42 lan 105. U radni odnos za vrenje poslova iz nadlenosti profesionalne vatrogasne jedinice koja se nalazi u organu uprave civilne zatite Federacije, kantona, opine i grada mogu se primati samo vatrogasci, a za odreene poslove i druga lica (dravni slubenici i namjetenici). Kandidat za profesionalnog vatrogasca, osim opih uslova za zasnivanje radnog odnosa utvrenih u zakonima iz lana 104. ovog zakona, mora ispunjavati i slijedee posebne uslove: 1) da ima najmanje III stepen kolske spreme odgovarajue struke tehnikog smjera (vatrogasne, graevinske, metalske, hemijske, elektriarske, umarske ili drugi smjer tehnike struke); 2) da je psihofiziki i zdravstveno sposoban za vrenje poslova vatrogasca; 3) da se protiv njega ne vodi krivini postupak, te da nije osuivan za krivino djelo protiv ivota i krivino djelo protiv imovine. Primljeni kandidat koji nema poloen propisani ispit za profesionalnog vatrogasca iz lana 106. stav 1. taka 1) ovog zakona duan je taj ispit poloiti u roku iz stava 2. tog lana. Psihofiziku i zdravstvenu sposobnost za vrenje poslova vatrogasca utvruje nadlena zdravstvena ustanova prema propisu iz lana 163. ovog zakona. lan 106. Ispit u oblasti vatrogastva polau slijedea lica: 1) profesionalni vatrogasci polau ispit za profesionalnog vatrogasca (ispit vatrogasca); 2) starjeine profesionalne vatrogasne jedinice, njihovi zamjenici i starjeine koje rukovode jedinicom za vrijeme gaenja poara - polau ispit za rukovodioca akcije gaenja poara. Ispit iz stava 1. ovog lana polae se u sljedeim rokovima: 1) lica iz take 1. ispit vatrogasca polau u roku od godinu dana od dana prijema u radni odnos; 2) lica iz take 2. ispit polau prije postavljenja na radno mjesto starjeine jedinice ili zamjenika starijeine, a najkasnije u roku od tri mjeseca od dana postavljenja na to radno mjesto, s tim da starjeine koje rukovode jedinicom za vrijeme gaenja poara ispit polau nakon pet godina od poloenog ispita za vatrogasca. Ispit iz stava 1. take 2) ovog lana polae se pred komisijom koju imenuje Federalna uprava civilne zatite, a ispit vatrogasca iz stava 1. take 1) ovog lana, polae se pred komisijom koju imenuje kantonalna uprava civilne zatite. U komisiju se imenuju starjeine vatrogasnih jedinica i vatrogasci i druga lica koja su struna za materiju koja ini sadraj tih ispita, to se blie utvruje u propisu iz lana 107. ovog zakona. Trokove ispita snosi nadleni organ uprave civilne zatite opine, grada i kantona koji upuuje vatrogasce i starjeine jedinica na polaganje ispita pred komisijama iz stava 3. ovog lana.

43 Ispit poloen pred komisijama iz stava 3. ovog lana vai za sve profesionalne vatrogasne jedinice formirane na podruju Federacije (opini, gradu, kantonu i Federaciji). lan 107. Sadraj, uslove i nain polaganja ispita za lica iz lana 106. stav 1. i lana 108. ovog zakona, program ispita i druga pitanja koja se odnose na polaganje ispita, propisuje Vlada Federacije na prijedlog Federalne uprave civilne zatite. lan 108. Organi uprave civilne zatite kantona, opine i grada duni su primati vatrogasce pripravnike na pripravniki sta, na period od est mjeseci. Za vatrogasca pripravnika moe se primiti lice koje ispunjava uslove iz lana 105. stav 2. ovog zakona i koje nije starije od 25 godina ivota. Lice primljeno u radni odnos kao pripravnik polae ispit za vatrogasca. Ispit iz stava 3. ovog lana polae se u roku od tri mjeseca po isteku pripravnikog staa u skladu sa propisom iz lana 107. ovog zakona pred komisijom iz lana 106. stav 3. ovog zakona, koju imenuje kantonalna uprava civilne zatite. lan 109. Profesionalni vatrogasci i starjeine vatrogasnih jedinica podlijeu obavezi provjere zdravstvene i psihofizike sposobnosti jednom u dvije godine s tim da se, izuzetno, u opravdanim pojedinanim sluajevima provjera sposobnosti moe izvriti i u kraem roku po odluci zdravstvene ustanove. Provjeru zdravstvene i psihofizike sposobnosti profesionalnih vatrogasaca i starjeina jedinice iz stava 1. ovog lana utvruje nadlena zdravstvena ustanova prema propisu iz lana 163. ovog zakona. lan 110. Ako se pregledom zdravstvenog i psihofizikog stanja iz lana 109. ovog zakona, utvrdi da profesionalni vatrogasac ili starjeina jedinice nije sposoban za obavljanje tog posla, rasporeuje se na drugo radno mjesto koje odgovara njegovim preostalim radnim sposobnostima u okviru vatrogasne jedinice, odnosno organa uprave civilne zatite, a u sluaju da se ne moe rasporediti ni na drugo odgovarajue radno mjesto, onda se proglaava prekobrojnim. U uslovima iz stava 1. ovog lana, radno pravni status profesionalnog vatrogasca, odnosno starjeine jedinice koji se proglasi prekobrojnim rjeava se po odredbama Zakon o dravnoj slubi Federacije Bosne i Hercegovine koje se odnose na prekobrojnost dravnih slubenika - za vatrogasca i starjeinu jedinice koji ima visoku strunu spremu, a za vatrogasca i starjeinu jedinice koji ima viu ili srednju strunu spremu, radno - pravni status rjeava se po odredbama Zakona o namjetenicima u organima dravne slube u Federaciji Bosne i Hercegovine koje se odnose na prekobrojnost namjetenika.

44 lan 111. Organi uprave civilne zatite opine, grada i kantona mogu u toku ljeta kada je poveana opasnost od izbijanja poara prema godinjem operativnom planu aktivnosti na gaenju poara, primati u radni odnos na odreeno vrijeme koje ne moe biti due od pet mjeseci, dobrovoljne vatrogasce ili druga lica koja imaju poloen ispit vatrogasca ili poloen ispit dobrovoljnog vatrogasca koji ispunjavaju uslove iz lana 105. stav 2. ovog zakona i rasporeuje u profesionalnu vatrogasnu jedinicu. Prijem lica u radni odnos na odreeno vrijeme prema stavu 1. ovog lana, vri se bez objavljivanja javnog konkursa, odnosno javnog oglasa. lan 112. Za vrijeme provedeno na pasivnom deurstvu (pripravnost za rad), starjeini vatrogasne jedinice i vatrogascu ili drugom licu, pripada 15% naknade za svaki sat pasivnog deurstva. Evidenciju o vremenu pasivnog deurstvu iz stava 1. ovog lana, duan je voditi starjeina profesionalne vatrogasne jedinice. lan 113. Profesionalnom vatrogascu i starjeini vatrogasne jedinice koji vre operativne poslove vatrogastva, sta osiguranja rauna se u uveanom trajanju od 15 mjeseci za 12 mjeseci efektivno provedenih na tim poslovima. Poslovi iz stava 1. ovog lana na kojima se priznaje uveani sta i nain uplate doprinosa za taj sta, ureuje se propisom Vlade Federacije na usaglaen prijedlog Federalne uprave civilne zatite i Federalnog ministarstva rada i socijalne politike. Lica iz stava 1. ovog lana imaju kolektivno osiguranje od posljedica nesretnog sluaja za vrijeme obavljanja slubenih poslova ili u vezi sa obavljanjem slubenih poslova. lan 114. Zbog posebnih uslova rada, teine i prirode posla i odgovornosti za obavljanje poslova vatrogastva iz lana 68. ovog zakona, visina sredstava za plae strajeine profesionalne vatrogasne jedinice, njihove zamjenike i vatrogasce u profesionalnoj vatrogasnoj jedinici organa uprave civilne zatite Federacije, kantona, opine i grada, kao i za inspektore iz lana 146. stav 1., lana 148. stav 1. i lana 151. stav 3. ovog zakona, odreuju se kao za dravne slubenike i namjetenike, uveana za 30%, a ostali slubenici i namjetenici na poslovima u profesionalnim vatrogasnim jedinicama imaju dodatak na plau do 20%. Radna mjesta iz stava 1. ovog lana za koja pripada uveenje plae za 30% odnosno do 20%, utvruju se u pravilniku o plaama i naknadama organa uprave civilne zatite Federacije, kantona, opine i grada, a prema radnim mjestima koja su za

45 profesionalnu vatrogasnu jedinicu utvrena u pravilniku o unutranjoj organizaciji tih organa. lan 115. Profesionalni vatrogasac koji u sastavu profesionalne vatrogasne jedinice ili po naredbi nadlenog starjeine vatrogasne jedinice ili organa uprave civilne zatite ili taba civilne zatite, uestvuje u vrenju vatrogasne djelatnosti, obuci, strunom osposobljavanju ili vjebi, bez svoje krivice zadobije povredu ili oboli, te zbog toga kod njega nastupi tjelesno oteenje od najmanje 20%, ima pravo na jednokratnu novanu pomo ija se visina utvruje prema stepenu tjelesnog oteenja. Ako profesionalni vatrogasac, u uslovima iz stava 1. ovog lana, izgubi ivot, pravo na jednokratnu novanu pomo pripada njegovoj porodici i biti e sahranjen o troku organa uprave civilne zatite u kojem se nalazi u radnom odnosu u mjestu koje odredi njegova porodica. Jednokratna novana pomo ostvaruje se po postupku i u visini koji je utvren u propisu Vlade Federacije za jednokratnu novanu pomo pripadnika civilne zatite koji je donoen na osnovu Zakona o zatiti i spaavanju ljudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesrea. lan 116. Prava utvrena u lanu 115. ovog zakona, pod istim uslovima pripadaju i vatrogascu dobrovoljne vatrogasne jedinice iz vatrogasnog drutva (u daljem tekstu: dobrovoljni vatrogasac), i vatrogascu iz vatrogasne jedinice pravnog lica kada po naredbi nadlenog organa uprave civilne zatite ili taba civilne zatite ili drugog nadlenog organa, uestvuje u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara, kao i u sluaju kada uestvuje na obuci, strunom osposobljavanju, ili vjebi koje za dobrovoljne vatrogasne jedinice, odnosno vatrogasne jedinice pravnog lica organiziraju organi uprave civilne zatite ili drugi nadleni organi vlasti. Ako dobrovoljni vatrogasac ili vatrogasac iz vatrogasne jedinice pravnog lica za vrijeme vrenja zadataka iz stava 1. ovog lana, bude povrijeen ili oboli, ili izgubi ivot, ima prava utvrena u lanu 119. ovog zakona. lan 117. Dobrovoljni vatrogasac koji se nalazi u radnom odnosu u pravnom licu, dravnom organu ili drugoj instituciji, kada po naredbi nadlenog organa uprave civilne zatite ili taba civilne zatite ili drugog nadlenog organa, uestvuje u vatrogasnoj intervenciji za vrijeme radnog vremena, ima pravo na novanu naknadu koja se ostvaruje na nain utvren u lanu 120. ovog zakona. Dobrovoljni vatrogasac koji nije u radnom odnosu, kada uestvuje u vatrogasnim intervencijama, obuci, strunom osposobljavanju ili vjebi, ima pravo na novanu naknadu u visini prosjene neto plae u Federaciji prema posljednjem objavljenom podatku Federalnog zavoda za statistiku, koja se odreuje srazmjerno vremenu koje je vatrogasac proveo u vatrogasnoj intervenciji, odnosno osposobljavanju, obuci ili vjebi. Ovu naknadu isplauje organ uprave civilne zatite koji je naredio uee dobrovoljnog vatrogasca u

46 vatrogasnoj intervenciji, na provoenju strunog osposobljavanja, obuci ili vjebi, odnosno iji je tab civilne zatite naredio to uee. Pravno lice, dravni organ ili druga institucija u kojima se dobrovoljni vatrogasac nalazi u radnom odnosu duni su omoguiti tom vatrogascu odsustvovanje sa posla kada je pozvan na vrenje poslova vatrogastva iz stava 1. ovog lana. 2. Prava graana za vrijeme uea u vatrogasnoj intervenciji lan 118. Graanin koji po naredbi nadlenog taba civilne zatite ili drugog nadlenog organa uestvuje u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara, pa bez svoje krivice zadobije povredu ili oboli, te zbog toga kod njega nastupi tjelesno oteenje od najmanje 20% ima pravo na jednokratnu novanu pomo koja se ostvaruje na nain i pod uslovima koji su utvreni u lanu 115. ovog zakona. U uslovima iz stava 1. ovog lana, graanin ima pravo na trokove prevoza, smjetaja i ishranu u toku vrenja tih poslova. Smjetaj i ishrana osiguravaju se pod uslovom ako uee u gaenju poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara traje neprekidno due od osam sati. Graanin ima pravo na naknadu za svoju unitenu ili oteenu odjeu i obuu koja nastane u toku uea u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara koja se odreuje srazmjerno vrijednosti unitene ili oteene odjee i obue prema mjesnim prilikama koju utvruje komisija koju formira organ uprave civilne zatite iz stava 5. ovog lana. Sredstva za naknade iz ovog lana osiguravaju se u budetu Federacije, kantona, opina i grada, koje obraunava i isplauje organ uprave civilne zatite iji je tab civilne zatite naredio uee graana u gaenju poara i spaavanju ugroenih ljudi i materijalnih dobara. lan 119. Kada po naredbi nadlenog taba civilne zatite ili drugog nadlenog organa graanin uestvuje u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara, pa bude povrijeen ili nastupi bolest ili invalidnost, kao neposredna posljedica vrenja zadataka na gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara, ima po tom osnovu prava iz penzijskog, invalidskog i zdravstvenog osiguranja kao za sluaj povrede na radu. lanovi porodice graanina koji je u uslovima iz stava 1. ovog lana izgubio ivot, imaju prava iz penzijskog, invalidskog i zdravstvenog osiguranja kao da je izgubio ivot za sluaj povrede na radu. U ovom sluaju porodici pripada i pravo na trokove sahrane. Prava iz st. 1. i 2. ovog lana, ostvaruju se na nain i pod uslovima koji su utvreni u zakonu i drugim propisima o penzijskom, invalidskom i zdravstvenom osiguranju po osnovu povrede na radu.

47 Trokove sahrane iz stava 2. ovog lana isplauje organ uprave civilne zatite iji je tab civilne zatite ili drugi nadleni organ naredio uee graana u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom. 3. Naknade za uee u vatrogasnoj intervenciji lan 120. Lica u radnom odnosu koja po naredbi nadlenog taba civilne zatite ili drugog nadlenog organa, uestvuju u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom, imaju pravo na novanu naknadu koju obraunava i isplauje pravno lice, dravni organ ili druga institucija kod koje se to lice nalazi u radnom odnosu. Naknada se obraunava u visini njegove prosjene mjesene plae utvrene u prethodnom mjesecu prije uea u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara srazmjerno vremenu provedenom na vrenju tih poslova. Vrijeme provedeno na gaenju poara iz stava 1. ovog lana, rauna se u radni sta i doprinos za penzijsko, invalidsko i zdravstveno osiguranje plaa pravno lice, dravni organ ili druga institucija kod koje se to lice nalazi u radnom odnosu. Pravno lice, dravni organ ili druga institucija koja je izvrila isplatu naknade iz stava 1. ovog lana, ima pravo podnijeti zahtjev za nadoknadu isplaene naknade. Zahtjev se podnosi organu uprave civilne zatite iji je tab civilne zatite naredio uee tih lica na gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom. lan 121. Lica koja samostalno obavljaju neku djelatnost i koja po naredbi nadlenog taba civilne zatite ili drugog nadlenog organa, uestvuju u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara, imaju pravo na novanu naknadu ako je uee trajalo najmanje osam ili vie sati. Tu naknadu na zahtjev tog lica isplauje organ uprave civilne zatite iji je tab civilne zatite naredio uee tih lica u gaenju poara, s tim da ta lica sama vre uplatu doprinosa za penzijsko, invalidsko i zdravstveno osiguranje iz vlastitih sredstava. Novana naknada iz stava 1. ovog lana obraunava se u visini prosjene dnevne zarade koja se dobije od prosjene mjesene neto plae u Federaciji prema posljednjem objavljenom podatku Federalnog zavoda za statistiku, o emu se donosi rjeenje. U uslovima iz stava 1. ovog lana, novana naknada pripada i nezaposlenom licu, koju ostvaruje na nain predvien u odredbama st. 1. i 2. ovog lana. lan 122. Graani, pravna lica, dravni organi i druge institucije koji su po naredbi nadlenog taba civilne zatite, za vrijeme vatrogasne intervencije iz l. 94. i 96. ovog zakona, za potrebe gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara, dali alat, prevozna, tehnika i druga sredstva, imaju pravo na naknadu tete koja nastane oteenjem ili unitenjem tih sredstava tokom koritenja u akcijama gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara.

48 Naknadu tete na zahtjev graana, pravnog lica, dravnog organa ili druge institucije obraunava i isplauje organ uprave civilne zatite iji je tab civilne zatite naredio predaju sredstava iz stava 1. ovog lana. Naknada se isplauje u visini stvarne tete prema mjesnim prilikama koju utvruje komisija koju formira organ uprave civilne zatite iji je tab naredio davanje sredstava iz stava 1. ovog lana. lan 123. Kada je profesionalna vatrogasna jedinice opine, grada ili kantona ili dobrovoljna vatrogasna jedinica vatrogasnog drutva ili vatrogasna jedinica pravnog lica, po naredbi nadlenog organa uprave civilne zatite ili nadlenog taba civilne zatite, uestvovala u gaenju poara na podruju druge opine ili grada, odnosno drugog kantona, ima pravo na naknadu: 1) za oteenu ili unitenu opremu, tehnika i druga sredstva koritena u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom; 2) za sredstva utroena za gaenje poara (gorivo, dnevnice i druge trokove). Naknadu za tete i trokove iz stava 1. ovog lana, utvruje komisija koja se formira prema lanu 122. stav 2. ovog zakona, a odreuje se u visini stvarne tete, odnosno u visini uinjenih trokova prema mjesnim prilikama. Naknade i trokove iz stava 1. ovog lana, snosi opina i grad, odnosno kanton koji su traili pomo u gaenju poara na njihovom podruju, a isplauje se u roku od 30 dana od zavrene vatrogasne intervencije. Opina, grad i kanton koji su isplatili naknadu i trokove iz stava 1. ovog lana, mogu traiti nadoknadu isplaene naknade na nain predvien u lanu 126. ovog zakona. Pravno lice ili druga institucija duni su naknaditi tetu i trokove iz stava 1. ovog lana koje je imala profesionalna vatrogasna jedinica opine, grada i kantona za vrijeme njihovog angairanja na gaenju poara na objektima i materijalnim dobrima pravnog lica, odnosno druge institucije. Ta naknada i trokovi se ostvaruje na zahtjev organa uprave civilne zatite opine, grada, odnosno kantona ije su vatrogasne jedinice uestvovale u gaenju poara, a ostvaruje se prema stavu 2. ovog lana. lan 124. Pravnim licima, dravnim organima, drugim institucijama i graanima pripada naknada tete koja nastane na njihovim materijalnim dobrima koja se koriste u gaenju poara na osnovu naredbi koje se donose na osnovu lana 99. stav 1. ta. 5), 7), 8), 9) i 11) ovog zakona. teta koja nastane prema stavu 1. ovog lana, nadoknauje se u visini stvarne tete prema mjesnim prilikama koju utvruje komisija koja se formira prema lanu 122. stav 2. ovog zakona. Naknadu tete iz stava 2. ovog lana plaa opina, grad, odnosno kanton na ijem je podruju gaen poar, a nadoknada isplaene naknade vri se na nain predvien u lanu 126. ovog zakona.

49 Pravo na naknadu tete iz stava 1. ovog lana nemaju graani, pravna lica, dravni organi i druge institucije, ako je koritenje materijalnih dobara vreno radi gaenja poara na njihovim objektima i materijalnim dobrima. lan 125. Vlasnici, odnosno korisnici materijalnih dobara imaju pravo na naknadu tete koja nastane na njihovim materijalnim dobrima koja su koritena prilikom izvoenja vatrogasne intervencije prema lanu 101. ovog zakona. Stvarnu tetu prema mjesnim prilikama plaa opina, grad ili kanton iji je rukovodilac akcije gaenja poara naredio koritenje tih sredstava, a obraun i isplatu tete vri organ uprave civilne zatite kome pripada taj rukovodilac akcije, koju utvrdi komisija koja se formira prema lanu 122. stav 2. ovog zakona. lan 126. Opina, grad i kanton koji su isplatili trokove vatrogasne intervencije i tete iz lana 123. stav 1. ovog zakona, imaju pravo na nadoknadu tih trokova i tete koju ostvaraju od pravnih lica, dravnih organa, drugih institucija i graana za koje se pravosnanom sudskom odlukom utvrdi da su namjerno prouzrokovali taj poar. Sudski postupak protiv pravnih lica, organa i institucija iz stava 1. ovog lana pokree se tubom koju podnosi organ uprave civilne zatite opine ili grada, odnosno kantona na ijem je podruju vrena vatrogasna intervencija, odnosno gdje je gaen poar. lan 127. Procjena tete na materijalnim dobrima i drugoj imovini pravnih lica, dravnih organa, drugih institucija i graana koja nastane od poara i eksplozija vri se prema propisu o procjeni teta od prirodnih i drugih nesrea koji je doneen na osnovu Zakona o zatiti i spaavanju ljudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesrea

VIII - STRUNO OSPOSOBLJAVANJE I USAVRAVANJE ZAPOSLENIH LICA ZA ZATITU OD POARA I VATROGASACA 1. Struno osposobljavanje i usavravanje zaposlenih lica za zatitu od poara lan 128. Pravna lica, dravni organi i druge institucije duni su kontinuirano organizirati i provoditi struno osposobljavanje i usavravanje svih zaposlenika, odnosno dravnih slubenika i namjetenika (u daljem tekstu: zaposlena lica) koji se nalaze u radnom odnosu za provoenje mjera zatite od poara na radnim mjestima na kojima se nalaze. Obuka i osposobljavanje obuhvata upoznavanje zaposlenih lica sa svim izvorima opasnosti i nainu provoenja mjera zatite od poara utvrenih u opem aktu iz lana 24. ovog zakona.

50 Pored obuke iz stava 1. ovog lana, obavezno je najmanje jednom u dvije godine izvriti obuku i provjeru znanja iz oblasti zatite od poara svih zaposlenih lica prema posebnom programu obuke iz stava 6. ovog lana. Poslove strunog osposobljavanja zaposlenih lica prema programu iz stava 3. ovog lana, mogu samostalno da organiziraju i provode pravna lica, organi i institucije iz stava 1. ovog lana ili da izvoenje te obuke povjere pravnim licima koja su registrirana za tu djelatnost, a koja dobiju ovlatenje kantonalne uprave civilne zatite da ispunjavaju uslove za izvoenje obuke utvrene u tom programu. Zaposlena lica koja se, u skladu sa odredbom lana 24. stav 1. taka 6) ovog zakona, odrede da se staraju za provoenje poslova zatite od poara, odnosno lica rasporeena u slubi zatite od poara u pravnom licu, dravnom organu i drugoj instituciji iz stava 2. tog lana, moraju imati najmanje srednju strunu spremu, po pravilu, tehnikog smjera i poloen ispit za protivpoarnu zatitu iz stava 6. ovog lana. Program obuke iz stava 3. i sadraj programa i nain polaganja ispita iz stava 5. ovog lana utvruje Federalna uprava civilne zatite. 2. Struno osposobljavanje i usavravanje profesionalnih vatrogasaca lan 129. Svi profesionalni vatrogasci vatrogasnih jedinica kantona, opina i grada podlijeu obavezi stalnog strunog osposobljavanja i usavravanja koje organiziraju i provode kantonalne uprave civilne zatite i slube civilne zatite opine i grada za vatrogasne jedinice u svom sastavu. Struno osposobljavanje i usavravanje profesionalnih vatrogasaca provodi se putem obuke, seminara, savjetovanja, vjebi, kurseva ili drugih oblika strunog osposobljavanja koja se organiziraju i provode prema planu i programu koji donosi Federalna uprava civilne zatite, a koji realiziraju starjeine profesionalnih vatrogasnih jedinica iz organa uprave civilne zatite kantona, opine i grada. Profesionalni vatrogasci mogu se uputiti i na strunu obuku i osposobljavanje koje organiziraju druge institucije kada se radi o pitanjima iz oblasti vatrogastva. Profesionalne vatrogasne jedinice iz stava 1. ovog lana dune su da u okviru svoje redovne djelatnosti organiziraju i stalno provode struno osposobljavanje, uvjebavanje i kondicioniranje vatrogasaca svoje jedinice, radi odravanja i usavravanja njihove spremnosti za vrenje operativnih poslova gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom ili eksplozijom i pruanja pomoi u akcidentnim situacijama. Plan i program obuke iz stava 3. ovog lana donosi Federalna uprava civilne zatite u kojem se odreuje i nain realiziranja te obuke. Sredstva za trokove strunog osposobljavanja i usavravanja iz st. 2. i 3. ovog lana, osiguravaju zajedniki Federalna i kantonalne uprave civilne zatite. U cilju stvaranja uslova za kolovanje lica za obavljanje poslova vatrogasca, Federalna uprava civilne zatite e u saradnji sa kantonalnim ministarstvom nadlenim za

51 obrazovanje poduzeti mjere da se u nastavne planove i programe za odreene srednje kole, a prvenstveno kole tehnikog smjera, ugrade odreeni sadraji iz oblasti zatite od poara i vatrogasne djelatnosti pri emu se postupa prema propisu iz lana 158. stav 1. taka 3) ovog zakona. Federalna uprava civilne zatite donosi plan i program strunog osposobljavanja i usavravanja inspektora iz lana 146. stav 1. i lana 148. stav 1. ovog zakona i organizira i provodi tu obuku, a Federalno ministarstvo unutranjih poslova donosi plan i program strunog osposobljavanja i usavravanja inspektora iz lana 151. stav 3. ovog zakona i organizira i provodi tu obuku. 3. Struno osposobljavanje i usavravanje dobrovoljnih vatrogasaca lan 130. Svi dobrovoljni vatrogasci koji se nalaze u dobrovoljnim vatrogasnim jedinicama koje su formirali dobrovoljna vatrogasna drutva, kao i dobrovoljni vatrogasci koji se nalaze u vatrogasnim jedinicama koje su formirane u pravnim licima, podlijeu obavezi strunog osposobljavanja i usavravanja i polaganja strunog ispita iz oblasti vatrogasne djelatnosti (ispit za dobrovoljnog vatrogasca). Program obuke i osposobljavanja za dobrovoljne vatrogasce iz stava 1. ovog lana, kao i sadraj i nain polaganja strunog ispita za dobrovoljne vatrogasce propisuje Federalna uprava civilne zatite. Obuku i osposobljavanje prema programu iz stava 2. ovog lana, kao i polaganje strunog ispita za dobrovoljne vatrogasce provode kantonalne uprave civilne zatite i osiguravaju finansijska sredstva za te poslove. Struni ispit iz oblasti vatrogastva, prema programu iz stavu 2. ovog lana, polau i lica koja obavljaju poslove portira, odnosno recepcionara u pravnim licima, dravnim organima i drugim institucijama. IX - FINANSIRANJE ZATITE OD POARA I VATROGASTVA 1. Finansiranje zatite od poara lan 131. Finansijska sredstva potrebna za organiziranje, provoenje i unapreenje mjera zatite od poara predvienih ovim zakonom, kao i obuavanje i osposobljavanje zaposlenih lica planiraju i osiguravaju pravna lica, dravni organi i druge institucije svaki za svoje graevine i prostore i zaposlena lica. Finansijska sredstva za potrebe iz stava 1. ovog lana, planiraju se i osiguravaju svake godine u okviru finansijskog plana pravnog lica, dravnog organa i druge institucije, u okviru sredstava za obavljanje njihove redovne djelatnosti.

52 2. Finansiranje vatrogastva lan 132. Vatrogasna djelatnost predviena ovim zakonom finansira se iz: 1) budeta Federacije, kantona, opine i grada; 2) sredstava pravnih lica i vatrogasnih drutava; 3) premija osiguranja; 4) dobrovoljnih priloga ili poklona pravnih i fizikih lica; 5) meunarodne pomoi; 6) drugih izvora utvrenih ovim i drugim zakonom. lan 133. U budetu Federacije, kantona, opine i grada osiguravaju se finansijska sredstva potrebna za finansiranje slijedeih obaveza: 1) u budetu Federacije - sredstva za obaveze utvrene u lanu 134. ovog zakona; 2) u budetu kantona - sredstva za obaveze utvrene u lanu 135. ovog zakona; 3) u budetu opine, odnosno grada - sredstva za obaveze utvrene u lanu 136. ovog zakona. lan 134. Federacija finansira: 1) obavljanje poslova zatite od poara i vatrogastva iz l. 12. i 13. ovog zakona koji su u nadlenosti federalnih ministarstava i drugih organa Federacije i Federalne uprave civilne zatite; 2) organiziranje, pripremanje, opremanje i rad jedinice za zrani transport iz lana 67. stav 2. ovog zakona; 3) pruanje materijalne pomoi kantonima, opinama i gradu radi opremanja, obuavanja i osposobljavanja profesionalnih vatrogasnih jedinica koje oni osnivaju za njihove potrebe, a prvenstveno za nabavku vatrogasne i druge opreme potrebne za obavljanje vatrogasne djelatnosti iz nadlenosti tih jedinica; 4) pruanje pomoi kantonima, opinama i gradu za uklanjanje posljedica koje su nastale poarom radi stvaranja uslova za ivot ljudi na podruju koje je nastradalo poarom ili eksplozijom; 5) istraivake i razvojne projekte koji se odnose na razvoj i usavravanje zatite od poara i vatrogastva od znaaja za Federaciju; 6) naknade za uee profesionalnih vatrogasnih jedinica kantona, opina i grada, kao i snaga i sredstava pravnih lica, dravnih organa i graana ije angairanje na gaenju poara na podruju Federacije naredi Federalni tab civilne zatite; 7) organiziranje i provoenje strune obuke i osposobljavanja i usavravanja vatrogasaca i drugih lica za obavljanje vatrogasne djelatnosti koji su ovim zakonom stavljeni u nadlenost Federacije; 8) naknade plate i druge naknade predviene ovim zakonom za graane i lica u radnom odnosu za uee u gaenju poara i spaavanju ugroenih ljudi i materijalnih dobara, kao i naknade za koritenje njihovih prevoznih i drugih sredstava i opreme u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara koje naredi Federalni tab civilne zatite; 9) naknade za uee u zatiti od poara utvrene u lanu 103. ovog zakona;

53 10) druge potrebe u vezi obavljanja zatite od poara i vatrogasne djelatnosti iz nadlenosti Federacije utvrene ovim zakonom. Finansijska sredstva iz stava 1. ovog lana planiraju se i osiguravaju u budetu Federacije na prijedlog Federalne uprave civilne zatite. lan 135. Kanton finansira: 1) obavljanje poslova zatite od poara i vatrogastva iz l. 14. i 15. ovog zakona koja su u nadlenosti kantona i kantonalne uprave civilne zatite; 2) organiziranje, pripremanje, materijalno opremanje, obuku i osposobljavanje i usavravanje i rad zajednike profesionalne vatrogasne jedinice koju osniva kanton; 3) pruanje materijalne pomoi opinama i gradu za finansiranje profesionalnih vatrogasnih jedinica koje osnivaju opine i grad; 4) uee u saniranju posljedica na podruju kantona koje su nastale poarom, poduzeto radi stvaranja uslova za ivot ljudi na podruju nastradalom poarom; 5) istraivake i razvojne projekte od znaaja za zatitu od poara i vatrogastvo iz nadlenosti kantona; 6) naknade za uee profesionalnih vatrogasnih jedinica opina i grada u sluaju pruanja pomoi drugim opinama i gradu u gaenju poara koje angaira kantonalni tab civilne zatite; 7) organiziranje i provoenje strune obuke i osposobljavanja vatrogasaca i drugih lica za obavljanje vatrogasne djelatnosti iz nadlenosti kantona; 8) pruanje pomoi dobrovoljnim vatrogasnim drutvima osnovanim na podruju kantona za finansiranje odreenih poslova iz njihove nadlenosti od znaaja za zatitu od poara i vatrogastvo, a posebno za finansiranje dobrovoljnih vatrogasnih jedinica osnovanih u tim drutvima; 9) naknade plae i druge naknade predviene ovim zakonom za graane i lica u radnom odnosu za njihovo uee u gaenju poara i spaavanju ljudi i materijalnih dobara, kao i naknade za koritenje njihovih prevoznih, tehnikih i drugih sredstava i opreme koja se koriste u gaenju poara po naredbi kantonalnog taba civilne zatite; 10) uee u sufinansiranju jedinice iz lana 134. stav 1. taka 2) ovog zakona u skladu sa sporazumom Vlade Federacije i vlada kantona; 11) druge potrebe u oblasti zatite od poara i vatrogasne djelatnosti iz nadlenosti kantona. Finansijska sredstva za finansiranje zadataka iz stava 1. ovog lana, planiraju se i osiguravaju u budetu kantona na prijedlog kantonalne uprave civilne zatite. lan 136. Opina, odnosno grad finansira: 1) obavljanje poslova zatite od poara i vatrogastva iz l. 16. i 17. ovog zakona koji su u nadlenosti opine i grada i slube civilne zatite opine, odnosno grada; 2) organiziranje, pripremanje, materijalno opremanje i struna obuka i osposobljavanje profesionalne vatrogasne jedinice koju osniva opina, odnosno grad; 3) uee u saniranju posljedica na podruju opine, odnosno grada koje nastanu poarom ili eksplozijom radi stvaranja neophodnih uslova za ivot ljudi na nastradalom podruju od poara, u skladu sa materijalnim mogunostima opine odnosno grada; 4) pruanje pomoi dobrovoljnim vatrogasnim drutvima osnovanim na podruju opine i grada za finansiranje odreenih poslova iz njihove nadlenosti od znaaja za

54 zatitu od poara i vatrogastvo, a posebno za finansiranje dobrovoljnih vatrogasnih jedinica osnovanih u tim drutvima; 5) naknade plae i druge naknade predviene ovim zakonom za graane i lica u radnom odnosu za njihovo uee u gaenju poara, kao i naknade za koritenje njihovih prevoznih, tehnikih i drugih sredstava i opreme koja se koristi u gaenju poara po naredbi opinskog, odnosno gradskog taba civilne zatite; 6) druge potrebe u oblasti zatite od poara i vatrogasne djelatnosti iz nadlenosti opine, odnosno grada. Finansijska sredstva za finansiranje zadataka iz stava 1. ovog lana, planiraju se i osiguravaju u budetu opine, odnosno grada na prijedlog slube civilne zatite opine, odnosno grada. lan 137. Drutva za osiguranje i druga pravna lica koja se bave osiguranjem imovine pravnih i fizikih lica, duna su izdvajati finansijska sredstva iz premije osiguranja imovine od poara i prirodnih sila u iznosu od 6%, a 1% sredstava od naplaene funkcionalne premije osiguranja, koja se odnosi na osiguranje motornih vozila. Sredstva iz stava 1. ovog lana uplauju se na poseban raun budeta (trezora) kantona, a vode se na posebnom jedinstvenom transakcijskom raunu budeta Federacije, kantona, opine i grada. Ta sredstva se raspodjeljuju tako to 10 % pripada Federaciji, 20 % kantonu, od ega 4% za dobrovoljne vatrogasne jedinice formirane u dobrovoljnim vatrogasnim drutvima na nivou kantona i 70 % opini i gradu od ega 6 % za dobrovoljne vatrogasne jedinice formirane u dobrovoljnim vatrogasnim drutvima u opini odnosno gradu, u kojoj su ta sredstva ostvarena. Izuzetno, u kantonima u kojima je formirana zajednika profesionalna vatriogasna jedinica za potrebe svih ili pojedinih opina na podruju kantona, sredstva iz stava 1. ovog lana rasporeuju se tako to 5% pripada Federaciji, a kantonu 95%, od ega 10 % za formirane dobrovoljne vatrogasne jedinice u dobrovoljnim vatrogasnim drutvima na nivou kantona, s tim da se ova odredba ne odnosi na opine koje nisu obuhvaene zajednikom vatrogasnom jedinicom. Sredstva na transakcijskom raunu iz stava 2. ovog lana, koja nisu potroena ne gase se istekom kalendarske (fiskalne) godine ve se akumuliraju sa sredstvima koja se prikupljaju u toku naredne godine. Sredstva iz st. 2. i 3. ovog lana mogu se koristiti samo za nabavku vatrogasne opreme, tehnikih i drugih sredstava za vatrogasne jedinice, struno obuavanje i osposobljavanje vatrogasaca i odravanje opreme i vatrogasnih sredstava, te investicionu izgradnju i opremanje objekata za potrebe vatrogasnih jedinica. Uslove, prioritete i nain koritenja sredstava iz st. 2. i 3. za namjene iz stava 5. ovog lana, utvruju: 1) za sredstva Federacije - Vlada Federacije, na prijedlog Federalne uprave civilne zatite; 2) za sredstva kantona - vlada kantona, na prijedlog kantonalne uprave civilne zatite; 3) za sredstva opine, odnosno grada - opinski naelnik, odnosno gradonaelnik, na prijedlog slube civilne zatite opine i grada.

55 Kontrolu uplate sredstava iz stava 1. ovog lana vre nadleni organi i slube Federalnog ministarstva finansija. lan 138. Dobrovoljna vatrogasna drutava finansiraju se iz sredstava koja osiguravaju osnivai drutva, sredstava donacija i drugih vrsta pomoi fizikih i pravnih lica, kao i sredstava koja se za njihove aktivnosti osiguraju u budetu kantona, opine i grada. lan 139. Vatrogasni savezi finansiraju se lanarinom svojih lanova, donacijama i drugim vrstama pomoi pravnih i fizikih lica, kao i sredstvima koja se za aktivnosti saveza osiguraju u budetu Federacije, kantona, opine i grada. lan 140. Vatrogasne jedinice koje osnivaju pravna lica za svoje potrebe finansiraju se iz sredstava koja oaigurava pravno lice u okviru sredstava za ostvarivanje svoje redovne djelatnosti. lan 141. Za opine koje imaju manje od 15.000 stanovnika ili su ekonomski nerazvijene, pa zbog toga nisu u mogunosti u budetu opine i drugim sredstvima predvienim ovim zakonom u cjelini osigurati finansijska sredstva potrebna za finansiranje svoje profesionalne vatrogasne jedinice, dodatna sredstva e osigurati kanton i Federacija. Vlada Federacije e u saradnji sa vladama kantona, a na prijedlog Federalne uprave civilne zatite, odrediti opine iz stava 1. ovog lana i nain osiguranja finansijskih sredstava za trajno finansiranje potreba iz stava 1. ovog lana. Opine iz stava 1. ovog lana odreuju se prema kategorijama podruja posebne zatite koja su ureena zakonom koji se odnosi na poticaj za razvoj podruja posebne zatite u Federaciji, kao i procjeni ugroenosti od poara podruja Federacije. X - UPRAVNI NADZOR NAD PROVOENJEM OVOG ZAKONA lan 142. Upravni nadzor nad primjenom ovog zakona i podzakonskih propisa doneenih na osnovu njega, u pitanjima koja su ovim zakonom stavljena u nadlenost Federacije vre: 1) Federalna uprava civilne zatite za pitanja koja su stavljena u njenu nadlenost; 2) Federalno ministarstvo financija - Federalno ministarstvo finansija, u odnosu na uplatu sredstava iz lana 137.ovog zakona; 3) druga federalna ministarstva u odnosu na pitanja u kojima su oni, na osnovu odredbi l. 160. do 164. ovog zakona, donijeli odgovarajue podzakonske propise ili tehnike standarde u oblasti zatite od poara.

56 Upravni nadzor obuhvata uvid i kontrolu zadataka i aktivnosti koje se odnose na provoenje mjera zatite od poara, pregled akata i dokumentacije iz oblasti zatite od poara i vatrogastva, pruanje strune pomoi davanjem strunih objanjenja i uputa za rad na upite pravnih lica, dravnih organa i drugih institucija ili na drugi nain, traenje podataka i obavjetenja o obavljanju poslova zatite od poara, odnosno provoenja vatrogasne djelatnosti, poduzimanje odgovarajuih mjera na pravilnom postupanju u primjeni ovog zakona, kao i rjeavanje u drugostepenom upravnom postupku u sluajevima predvienim ovim zakonom. Pravna lica, dravni organi i druge institucije duni su dostaviti podatke i dokumentaciju koju zatrae organi iz stava 1. ovog lana. lan 143. Kantonalna uprava civilne zatite vri upravni nadzor u odnosu na pitanja koja su ovim zakonom stavljena u njenu nadlenost. Taj nadzor se ostvaruje u pravnim licima, kantonalnim organima uprave i opinskim i gradskim slubama za upravu na podruju kantona. lan 144. Upravni nadzor iz l. 142. i 143. ovog zakona, odnosi se na nadzor nad zakonitou poduzetih aktivnosti i mjera u oblasti zatite od poara i vatrogasne djelatnosti, prema ovom zakonu. XI - INSPEKCIJA ZA ZATITU OD POARA I VATROGASTVO 1. Nadlenost federalne inspekcije iz Federalne uprave civilne zatite lan 145. Federalna uprava civilne zatite, u okviru svoje nadlenosti, vri poslove inspekcijskog nadzora u pitanjima koja su utvrena u st. 2. i 3. ovog lana, u organima uprave i drugim organima Federacije i kantona i pravnim licima od znaaja za Federaciju. Inspekcijski nadzor u oblasti zatite od poara odnosi se na slijedea pitanja: 1) organiziranje i provoenje zatite od poara u dravnim organima, pravnim licima i drugim institucijama u skladu sa ovim zakonom i podzakonskim propisima doneenim na osnovu ovog zakona; 2) vrenje poslova iz nadlenosti kantonalne uprave civilne zatite iz lana 15. ovog zakona; 3) programiranje razvoja zatite od poara, u skladu sa odredbom lana 19. ovog zakona; 4) donoenje planova zatite od poara kantona i pravnih lica od znaaja za Federaciju u skladu sa odredbama l. 21. i 22. ovog zakona; 5) ope akte iz lana 24. ovog zakona u dravnim organima Federacije, kantona i pravnim licima od znaaja za Federaciju; 6) dostavljanje podataka operativnim centrima civilne zatite Federacije i kantona u skladu sa odredbama lana 54. ovog zakona; 7) provoenje statistikih istraivanja iz oblasti zatite od poara iz nadlenosti kantona prema lanu 55. ovog zakona;

57 8) planiranje i osiguranje finansijskih sredstava za potrebe iz lana 131. ovog zakona u dravnim organima Federacije i kantona i pravnim licima od znaaja za Federaciju; 9) provoenje obuke i osposobljavanja zaposlenih lica iz lana 128. ovog zakona u dravnim organima Federacije i kantona i pravnim licima od znaaja za Federaciju; 10) donoenje propisa iz lana 165. ovog zakona i njihova usklaenost sa ovim zakonom. Inspekcijski nadzor u oblasti vatrogastva odnosi se na slijedea pitanja: 1) organiziranje profesionalnih vatrogasnih jedinica u skladu sa odredbama lana 59. i l. 62. do 66. ovog zakona; 2) postavljanje starjeina profesionalnih vatrogasnih jedinica i njihovih zamjenika u skladu sa odredbama l. 75. i 76. ovog zakona; 3) primjena odredaba l. 105. i 106. ovog zakona; 4) provoenje provjere zdravstvene i psihofizike sposobnosti vatrogasaca i starjeina vatrogasnih jedinica u skladu sa odredbama l. 109. i 110. ovog zakona; 5) provoenje strunog osposobljavanja i usavravanja profesionalnih vatrogasaca vatrogasne jedinice kantona, u skladu sa odredbom lana 129. ovog zakona; 6) planiranje i osiguranje finansijskih sredstava u budetu Federacije, kantona, opine i grada za finansiranje zadataka utvrenih u l. 134. do 136. ovog zakona, 7) prikupljanje, raspodjela i koritenje finansijskih sredstava iz lana 137. ovog zakona na nain predvien u toj odredbi. Federalni inspektor za vatrogastvo, pri vrenju inspekcijskog nadzora iz stava 3. ovog lana, moe odrediti svaku mjeru kojom se moe otkloniti ili sprijeiti nastanak negativnih posljedica i kojom se osigurava postupanje u tim pitanjima na nain predvien ovim zakonom i propisima doneenim na osnovu ovog zakona. lan 146. Poslove inspekcijskog nadzora iz lana 145. ovog zakona iz oblasti zatite od poara i vatrogastva obavljaju federalni inspektori zatite od poara i federalni inspektori za vatrogastvo, koji imaju prava i dunosti inspektora utvrena u Zakonu o organizaciji organa uprave u Federaciji Bosne i Hercegovine (Slubene novine Federacije BiH, broj 35/05). Inspekcijski nadzor se provodi po pravilima Zakona o upravnom postupku (Slubene novine Federacije BiH, br. 2/98 i 48/99). Federalni inspektori iz stava 1. ovog lana, mogu biti lica koja imaju najmanje visoku strunu spremu, VII stepen, iz oblasti zatite od poara, sigurnosti i tehnikih struka koje su utvrene u propisu iz lana 159. stav 1. taka 1. ovog zakona i najmanje pet godine radnog staa, s tim da inspektor za zatitu od poara mora imati poloen struni ispit predvien za inspektora, a inspektor za vatrogastvo, osim strunog ispita, mora imati poloen i ispit za rukovodioca akcije gaenja poara. Federalna uprava civilne zatite donosi propis o sadraju i nainu vrenja inspekcijskog nadzora iz stava 1. ovog lana.

58 lan 147. Sve mjere u okviru svoje nadlenosti, federalni inspektor nareuje rjeenjem. Protiv rjeenja federalnog inspektora moe se izjaviti alba u roku od osam dana od dana prijema rjeenja. alba se izjavljuje direktoru Federalne uprave civilne zatite. Rjeenje doneeno po albi je konano i protiv njega se moe pokrenuti upravni spor kod nadlenog suda u roku od 30 dana od dana prijema rjeenja. Pravna lica, dravni organi i druge institucije iz lana 145. stav 1. ovog zakona, duni su postupiti po rjeenju federalnog inspektora. 2. Nadlenost kantonalne inspekcije iz kantonalne uprave civilne zatite lan 148. Kantonalni inspektori za zatitu od poara i kantonalni inspektori za vatrogastvo iz kantonalne uprave civilne zatite, vre inspekcijski nadzor u oblasti zatite od poara i vatrogastva u opinama i gradu i svim pravnim licima od znaaja za kanton, opinu i grad, a koja su utvrena u odredbama st. 2. i 3. ovog lana. U oblasti zatite od poara inspekcijski nadzor se vri u odnosu na pitanja iz lana 145. stav 2. ovog zakona, osim pitanja koja su za opinu i grad tom odredbom stavljena u nadlenost federalne inspekcije, kao i donoenje propisa o dimnjaarskoj djelatnosti iz lana 26. ovog zakona i postupanje drutva za osiguranje prema odredbama l. 52. i 53. ovog zakona. U oblasti vatrogastva inspekcijski nadzor se vri u odnosu na slijedea pitanja: 1) nadzor nad provoenjem onih mjera zatite od poara koje su od znaaja za efikasno izvrenje vatrogasne intervencije, a to se odnosi naroito na slijedea pitanja: ispravnost i funkcionalnost vodozahvata, hidranata, aparata za gaenje poara, odlaganje zapaljivih tekuina, gasova i drugih zapaljivih materija u podrumima, tavanima i drugim mjestima gdje predstavljaju opasnost, prohodnost poarnih puteva i prilaza elektrorazvodnim tablama, hidrantima, aparatima, blokadnim ventilima gasnih instalacija i slino, te provoenje zabrane koritenja otvorenog plamena i puenja na mjestima sa poveanom opasnou od pojave poara; 2) line i materijalne formacije vatrogasnih jedinica opine i grada i popunjenost tih jedinica vatrogascima koji ispunjavaju propisane uslove, pravilnost uvanja tehnikih sredstava i vatrogasne opreme i njeno odravanje u ispravnom stanju i provoenje obuke i strunog osposobljavanja i usavravanja vatrogasaca tih jedinica prema utvrenim planovima i programima obuke; 3) voenje propisane evidencije iz lana 74., i pravilnost postavljanja komandira jedinica iz lana 88. ovog zakona na nain predvien u lanu 78. ovog zakona; 4) voenje evidencija iz lana 112. ovog zakona; 5) osnivanje vatrogasnih jedinica u pravnim licima prema lanu 88. ovog zakona; 6) vrenje poslova zatite od poara i vatrogastva iz nadlenosti dobrovoljnih vatrogasnih drutava u skladu sa odredbama l. 80. do 84. ovog zakona; 7) usklaenost opih akata vatrogasnih drutava i njihovih saveza sa odredbama l. 81. do 83. i lana 87. ovog zakona.

59 8) primanje vatrogasca pripravnika na pripravniki sta u skladu sa odredbom lana 108. ovog zakona; 9) rjeavanje zahtjeva graana i drugih lica u vezi ostvarivanja naknada u skladu sa odredbama l. 118. do 127. ovog zakona; 10) organiziranje i provoenje strunog osposobljavanja i usavravanja dobrovoljnih vatrogasaca u skladu sa lanom 130. ovog zakona. Kantonalni inspektor za zatitu od poara i inspektor za vatrogastvo moe biti lice koje ispunjava uslove iz lana 146. stav 2. ovog zakona. Ako nije postavljen kantonalni inspektor za zatitu od poara ili kantonalni inspektor za vatrogastvo iz stava 1. ovog lana, u tom sluaju privremeno, do postavljenja tog kantonalnog inspektora, inspekcijski nadzor vri federalna inspekcija iz Federalne uprave civilne zatite. lan 149. Kantonalni inspektor za vatrogastvo, pri vrenju inspekcijskog nadzora iz lana 148. stava 1. taka 2) ovog lana, moe narediti mjere iz lana 145. stav 4. ovog zakona. Sve mjere koje kantonalni inspektor za zatitu od poara i inspektor za vatrogastvo nareuje, pri vrenju inspekcijskog nadzora, vre se rjeenjem. Protiv rjeenja kantonalnog inspektora moe se izjaviti alba u roku od osam dana od dana prijema rjeenja. alba se izjavljuje federalnoj inspekciji za zatitu od poara i vatrogastva iz Federalne uprave civilne zatite, ako je rjeenje doneeno na osnovu ovog zakona i propisa doneenih na osnovu ovog zakona. Rjeenje doneeno po albi iz stava 3. ovog lana je konano i protiv njega se moe pokrenuti upravni spor prema lanu 147. stav 3. ovog zakona. Pravna lica, dravni organi i druge institucije iz lana 148. ovog zakona, kod kojih se vri inspekcijski nadzor, duna su postupiti po rjeenju kantonalnog inspektora. 3. Inspekcijski nadzor zatite od poara iz nadlenosti ministrastva unutranjih poslova lan 150. Federalno ministrastvo unutranjih poslova i kantonalna ministarstva unutranjih poslova vre poslove inspekcijkog nadzora nad provoenjem mjera zatite od poara odreenih ovim zakonom i planovima zatite od poara, kao i nad provoenjem propisa o tehnikim normativima i standardima koji se odnose na zatitu od poara, osim u pitanjima koja su u l. 145. i 148. ovog zakona, stavljena u nadlenost inspekcije Federalne, odnosno kantonalne uprave civilne zatite. Inspektori organa unutranjih poslova iz stava 1. ovog lana, duni su pri vrenju inspekcijskog nadzora ostvarivati odgovarajuu saradnju sa inspektorima iz Federalne, odnosno kantonalne uprave civilne zatite u cilju rjeavanja pitanja od zajednikog interesa.

60 lan 151. Federalno ministarstvo unutranjih poslova vri inspekcijski nadzor nad provoenjem mjera zatite od poara u pravnim licima i drugim institucijama u privatnom i dravnom vlasnitvu u sljedeim oblastima: 1) industrijskim objektima za preradu i proizvodnju zapaljivih tenosti i gasova; 2) industrijskim objektima za proizvodnju eksplozivnih materija; 3) pravnim licima koja se bave transportom i distribucijom gasa u gasovodima i drugim gasnim postrojenjima (toplane, stambene i druge zgrade i dr.); 4) u objektima i postrojenjima za proizvodnju energije nazivne snage iznad 35 MW; 5) skladitima zapaljivih tenosti kapaciteta iznad 1000 m; 6) skladitima zapaljivih gasova kapaciteta iznad 30 m; 7) skladitima zapaljivih gasova u bocama kapaciteta iznad 5000 kg; 8) objektima hemijske, tekstilne i drvne industrije u kojima se na jednom lokalitetu u vie objekata odvija jedinstveni tehnoloki proces; 9) pravnim licima koja se bave prometom eksplozivnih materija, zapaljivih tenosti i gasova, kao i promet opasnih materija u dijelu za koje je nadleno ministarstvo; 10) pravnim licima i dravnim organima i drugim institucijama kojima je povjereno na upravljanje podruje prirodnog i kulturno istorijskog naslijea od znaaja za Federaciju; 11) pravnim licima, dravnim organima i drugim institucijama koje se bave poslovima arhive i arhivske grae od znaaja za nauku i istoriju; 12) pravnim licima koja proizvode, koriste ili skladite radioaktivne materije i nuklearno gorivo i druge tetne i opasne materije za ljude i okolinu; 13) pravnim licima i objektima u vlasnitvu Federacije i objektima koji se posebno osiguravaju, a koje odredi nadleni organ Federacije. 14) sarauje u akcijama policije, vezanim za kontrolu prometa eksplozivnih i drugih opasnih materija; 15) uestvuje u radu operativnih ekipa na razjanjenju uzroka i utvrivanju odgovornosti za nastanak poara, eksplozija i havarija, te akcidenata sa opasnim materijama. Kantonalna ministarstva unutranjih poslova vre inspekcijski nadzor nad provoenjem mjera zatite od poara: 1) u skladitima eksplozivnih materija za upotrebu u privredi; 2) u objektima i postrojenjima za proizvodnju energije nazivne snage do 35 MW; 3) u skladitima zapaljivih tenosti kapaciteta do 1000 m; 4) u skladitima zapaljivih gasova u bocama kapaciteta do 5000 kg; 5) u objektima hemijske, tekstilne i drvne industrije i drugim industrijskim objektima na podruju kantona; 6) u trgovinskom prometu pirotehnikih sredstava; 7) u pravnim licima i dravnim organima i drugim institucijama kojima je povjereno na upravljanje podruje prirodnog i kulturno-istorijskog naslijea od znaaj za kanton, opinu i grad; 8) u dravnim organima i drugim institucijama koje se bave poslovima arhive i arhivske grae iz nadlenosti kantona, opina i grada; 9) u objektima masovnog okupljanja graana (koncertne dvorane, stadioni, sportske dvorane itd.); 10) u objektima u vlasnitvu kantona, opina i grada; 11) u objektima fizikih lica i objektima pravnih lica u dravnom ili privatnom vlasnitvu koji nisu u kategoriji industrijskih objekata.

61 12) sarauju u akcijama policije, vezanim za kontrolu prometa eksplozivnih i drugih opasnih materija iz nadlenosti kantona; 13) uestvuje u radu operativnih ekipa na razjanjenju uzroka i utvrivanju odgovornosti za nastanak poara, eksplozija i havarija, te akcidenata sa opasnim materijama iz nadlenosti kantonalnih ministarstava za unutranje poslove. Poslove inspekcijskog nadzora iz stava 1. ovog lana, iz oblasti zatite od poara iz nadlenosti Federalnog ministarstva unutranjih poslova vre federalni inspektori za zatitu od poara, a iz nadlenosti kantonalnih ministastava unutranjih poslova vre kantonalni inspektori za zatitu od poara (u daljem tekstu: inspektori). Inspektor iz stava 3. ovog lana moe biti lice koje ispunjava uslove predviene za inspektore iz lana 146. stav 2. ovog zakona. Federalno ministarstvo unutranjih poslova donosi propis o sadraju i nainu vrenja poslova inspekcijskog nadzora iz st.1.i 2. ovog lana. lan 152. Inspektori iz lana 151. stav 3. ovog zakona, pri obavljanju inspekcijkih poslova, imaju prava i dunosti inspektora utvrena u Zakonu o organizaciji organa uprave u Federaciji Bosne i Hercegovine, koji je naveden u lanu 146. stav 1. ovog zakona, a inspekcijski nadzor vre u skladu sa ovim zakonom i propisima i pravilima tehnike struke. U cilju sprjeavanja izbijanja i irenja poara, inspektori mogu narediti da se poduzmu sljedee mjere: 1) izvri ispitivanje ispravnosti i funkcionalnosti postrojenja, instalacija ili ureaja od kojih prijeti opasnost za izbijanje poara, ili su u funkciji zatite od poara, gaenja i sprjeavanja irenja poara; 2) dovedu u ispravno stanje ili da se preurede, premjeste odnosno demontiraju postrojenja, instalacije ili ureaji od kojih prijeti opasnost za izbijanje poara; 3) dovedu u ispravno i funkcionalno stanje postrojenja, instalacije ili ureaje koji su u funkciji zatite od poara, gaenja i sprjeavanja irenja poara; 4) izvri popravka, rekonstrukcija, dogradnja i pregradnja na objektima u svrhu sprjeavanja izbijanja i irenja poara ili spaavanja ljudi i materijalnih dobara; 5) zabrani upotreba objekta ili postrojenja, ureaja i instalacija ako se njihovim preureenjem ili drugim mjerama ne moe otkloniti opasnost od poara po ljude i tua materijalna dobra; 6) izvri uklanjanje graevinskih i drugih fizikih prepreka, predmeta i materijala koji bi u sluaju izbijanja poara predstavljali smetnju za brzu i efikasnu evakuaciju ljudi i gaenje poara, ili bi svojim izgledom ili funkcijom mogli dovesti u zabludu ljude koji se evakuiraju; 7) izvri uklanjanje zapaljivih materijala koji su ugraeni u konstruktivne elemente graevine, ili su upotrebljeni za horizontalne i vertikalne povrine evakuacionih puteva, ako ti materijali predstavljaju opasnost za nastanak i irenje poara ili u poaru razvijaju otrovne gasove ili preveliku koliinu dima; 8) izvri uklanjanje i ienje otpadnih materija i praine sa mjesta na kojima pogoduju izbijanju i irenju poara; 9) zabrani upotrebu otvorenog plamena, iskrenja i ara, ukljuujui i ureaje koji ih mogu stvarati, na mjestima na kojima bi mogli izazvati poar; 10) zabrani upotrebu ili dranje lako zapaljivih tenosti i gasova, kao i posebno zapaljivih vrstih materija, ako se koriste na nain koji nije siguran ili se dre na neuslovnim mjestima ili mjestima na kojima predstavljaju opasnost po okolinu;

62 11) poduzmu zatitne mjere protiv namjernog ili sluajnog ubacivanja predmeta u objekte i prostore gdje bi mogli izazvati poar; 12) izvri obiljeavanje poarnih puteva i puteva evakuacije, postave odgovarajui znaci, natpisi i uputstva, izvede sigurnosna i panik rasvjeta; 13) izvedu propisni izlazi iz objekata radi omoguavanja brzog izlaska ljudi u sluaju poara; 14) osigura stalni nadzor nad mjestima gdje su smjetene zapaljive i eksplozivne materije; 15) osigura stalno, povremeno ili privremeno vatrogasno ili protivpoarno deurstvo u graevinama ili vanjskom prostoru; 16) osigura stabilne, polustabilne, mobilne i druge odgovarajue instalacije i ureaje za gaenje poara, kao i instalacije za dojavu poara i druge instalacije i ureaje sa zatitnim i kontrolnim djelovanjem u funkciji zatite ljudi i materijalnih dobara; 17) zabrani daljnje izvoenje radova dok izvoa radova ne poduzme potrebne mjere za spreavanje izbijanja irenja poara i ne osigura potrebna sredstva i opremu za gaenje poara; 18) otklone nedostaci u projektnoj dokumentaciji koja nije u skladu sa propisima, standardima i drugim normativima u funkciji zatite od poara, a prema potrebi i da zabrani daljnje izvoenje radova dok se navedeni propusti ne otklone, i 19) naredi poduzimanje drugih mjera propisanih tehnikim propisima, radi spreavanja izbijanja i irenja poara. Prije odreivanja mjera iz ta. 1. do 5. stava 1. ovog lana, inspektor moe odrediti struni komisijski pregled objekta i postrojenja, ako ocjeni da je taj pregled neophodan. lan 153. Pri vrenju inspekcijskog nadzora, inspektor ima slijedea ovlatenja: 1) pregledati sve zatvorene prostorije i otvorene prostore, postrojenja i ureaje, te poduzeti druge radnje potrebne za utvivanje primjene propisanih i nareenih mjera zatite od poara; 2) moe ui u stan na traenje stanara ili radi otklanjanja ozbiljne neposredne opasnosti od poara po ivot i zdravlje ljudi ili materijalnih dobara veeg obima. Pravno lice i drugi korisnici ili vlasnici graevina i prostora duni su omoguiti inspektoru obavljanje inspekcijskog nadzora i na njegovo traenje pruiti potrebne podatke, dokumente i obavjetenja. lan 154. Ako postoji neposredna opasnost od nastanka poara ili eksplozije i ako je ugroen ivot i zdravlje ljudi i njihova materijalna dobra, i ako drugim mjerama nije mogue otkloniti opasnost, inspektor e svojim rjeenjem ograniiti ili zabraniti: 1) rad u graevini ili rad pojedinog ureaja; 2) upotrebu zapaljivih, eksplozivnih i drugih opasnih materija, tehnolokih postupaka ili proizvoda; 3) obavljanje pojedinih djelatnosti ili poslova. lan 155. Sve mjere iz l. 152. i 154. ovog zakona, inspektor nareuje rjeenjem.

63 Protiv rjeenja inspektora iz Federalnog ministarstva unutranjih poslova moe se izjaviti alba u roku od osam dana od dana prijema rjeenja. alba se izjavljuje federalnom ministru unutranjih poslova. Rjeenje doneeno po albi iz stava 2. ovog lana je konano i protiv njega se moe pokrenuti upravni spor kod nadlenog suda u roku od 30 dana od dana prijema rjeenja. U rjeenju o ogranienju ili zabrani iz l. 152. i 154. ovog zakona, inspektor moe odrediti da alba ne odlae izvrenje rjeenja. Pravna lica i vlasnici i korisnici graevina i prostora duni su postupiti po rjeenju inspektora iz stava 1. ovog lana. lan 156. Protiv rjeenja inspektora iz kantonalnog ministarstva unutranjih poslova, moe se izjaviti alba inspekciji za zatitu od poara Federalnog ministarstva unutranjih poslova u roku od osam dana od dana prijema rjeenja. Na rjeenje doneeno po albi iz stava 1. ovog lana primjenjuje se odredba lana 155. stav 3. ovog zakona. 4. Inspekcijski nadzor zatite od poara u umama, na poljoprivrednom zemljitu i okoliu lan 157. Inspekcijski nadzor nad provoenjem mjera zatite od poara u umama i na umskom zemljitu obavljaju umarski inspektori, na poljoprivrednom zemljitu obavljaju poljoprivredni inspektori, a za zatiena podruja prirodnog i kulturno - istorijskog nasljea nadzor vre inspektori iz te oblasti po propisima kojima su ureene inspekcije u tim oblastima. Federalni inspektori iz stava 1. ovog lana, pri vrenju tog inspekcijskog nadzora imaju ovlatenja inspektora utvrena u propisima koji se odnose na te inspekcije. XII - OVLATENJE ZA DONOENJE PODZAKONSKIH PROPISA lan 158. Vlada Federacije, na prijedlog Federalne uprave civilne zatite, donosi sljedee propise: 1) pravila slube za profesionalne i dobrovoljne vatrogasne jedinice i vatrogasne jedinice pravnih lica; 2) propis o uniformi, nazivima funkcija i funkcionalnim oznakama vatrogasaca u profesionalnim i dobrovoljnim vatrogasnim jedinicama, ovlatenja starjeina tih jedinica, zatitnoj i radnoj odjei i opremi vatrogasaca; 3) propis o tehnikim uslovima koje mora zadovoljiti obrazovna ustanova u vezi sa kolovanjem vatrogasaca u srednjim kolama u saradnji sa Federalnim ministrastvom obrazovanja i nauke i kantonalnim ministarstvima nadlenim za obrazovanje;

64 4) propise odreene u lanu 22. stav 4., lanu 107., lanu 113. stav 2. i lanu 141. stav 2. ovog zakona. U pripremi propisa iz stava 1. ovog lana uestvuju i predstavnici vatrogasaca iz kantonalnih uprava civilne zatite o emu se stara Federalna uprava civilne zatite. lan 159. Federalna uprava civilne zatite donosi: 1) propis o kriterijima za kadrovske, tehnike i druge uslove koje moraju ispunjavati pravna lica registrirana za obavljanje poslova iz oblasti zatite od poara, koji se izrauje u saradnji sa Federalnim ministarstvom energije, rudarstva i industrije i Federalnim ministarstvom prostornog ureenja; 2) propis o obimu i postupku provjere i ispitivanja ispravnosti i funkcionalnosti sistema aktivne zatite od poara i o uslovima za pravna lica koja vre poslove ispitivanja ispravnosti i funkcionalnosti sistema aktivne zatite od poara, kao i program i nain polaganja strunog ispita za obavljanje tih poslova koji se izrauje u saradnji sa Federalnim ministarstvom unutranjih poslova; 3) propis o uslovima koje moraju ispunjavati objekti za smjetaj profesionalnih i dobrovoljnih vatrogasnih jedinica i vatrogasnih jedinica pravnih lica i minimum materijalno tehnikih sredstava potrebnih za odravanje opreme i sredstava tih jedinica; 4) propis o minimumu tehnike opreme i sredstava i rok koritenja te opreme i sredstava za profesionalne i druge vatrogasne jedinice koja je neophodna za uspjeno djelovanje tih jedinica; 5) propise predviene u odredbama lana 47. stav 4., lana 54. stav 3., lana 74. stav 2., lana 128. stav 6., lana 130. stav 2. i lana 146. stav 3. ovog zakona. lan 160. Federalno ministarstvo prostornog ureenja donosi: 1) propis o zatiti od poara graevina za javnu upotrebu, u saradnji sa Federalnom upravom civilne zatite; 2) propis o tehnikim normativima za vanjsku i unutranju hidrantsku mreu za gaenje poara, u saradnji sa Federalnim ministrastvom poljoprivrede, vodoprivrede i umarstva; 3) propis za zatitu visokih objekata od poara, u saradnji sa Federalnim ministarstvom okolia i turizma i Federalnim ministarstvom energije, rudarstva i industrije; 4) propis predvien u lanu 29. stav 2.ovog zakona. lan 161. Federalno ministarstvo energije, rudarstva i industrije, donosi: 1) propis o uslovima koje moraju ispunjavati pravna lica ovlatena za certificiranje poarnih karakteristika materijala i elemenata graevinskih konstrukcija, u saradnji sa Federalnim ministrastvom prostornog ureenja; 2) propis o tehnikim normativima za ureaje za automatsko zatvaranje vrata i klapni otpornih prema vatri; 3) propis o tehnikim normativima za sisteme za odvoenje dima i toplote nastalih u poaru, u saradnji sa Federalnim ministarstvom okolia i turizma i Federalnim ministarstvom prostornog ureenja; 4) propis o izgradnji postrojenja za teni naftni glas i uskladitenju i pretakanju tenog naftnog glasa;

65 5) propis o strunoj spremi i nainu provjere strunog znanja lica koja mogu rukovati eksplozivnim materijama, zapaljivim tenostima i gasovima u prometu, kao i mjerama zatite od poara; 6) propis o tehnikim normativima o gromobranima; 7) propis o tehnikim normativima za ureaje u kojima se nanose i sue premazna sredstva; 8) propis o smjetaju i dranju ulja za loenje; 9) propis o sistemima za automatsku dojavu poara; 10) propis o sistemima za automatsko gaenje poara vodom, gasom i drugim medijima; 11) propis o uslovima za ispitivanje uvezenih ureaja za dojavu i gaenje poara; 12) propis o izgradnji stanica za snabdijevanje prijevoznih sredstava gorivom i o uskladitenju i pretakanju goriva; 13) propis o izgradnji postrojenja za zapaljive tenosti i uskladitenju i pretakanju zapaljivih tenosti; 14) propis o tehnikim normativima za zatitu od poara i eksplozije pri ienju sudova za zapaljive tenosti; 15) propis o tehnikim normativima za projektiranje, graenje i odravanje gasnih kotlovnica; 16) propis o osnovnim zahtjevima za opremu, zatitne sisteme i komponente namijenjene eksplozivnoj atmosferi gasova, para, maglica i praina; 17) propis o tehnikom nadzoru elektrinih postrojenja, instalacija i ureaja namijenjenih za rad u prostorima ugroenih eksplozivnom atmosferom; 18) propis o mjerama zatite od poara pri izvoenju radova zavarivanja, rezanja i lemljenja; 19) propis iz lana 39. stav 6. ovog zakona. lan 162. Federalno ministrastvo prometa i komunikacija donosi propis o uslovima za vatrogasne pristupe i prolaze za stambene i druge zgrade i objekte i za sve prostore koji se smatraju graevinama i prostorima iz lana 20. stav 1. ovog zakona. lan 163. Federalno ministrastvo zdravstva donosi propis o kriterijima za utvrivanje psihofizike i zdravstvene sposobnosti za profesionalne i dobrovoljne vatrogasce i vatrogasce u vatrogasnim jedinicama pravnog lica i starjeine vatrogasnih jedinica. lan 164. Federalno ministarstvo unutranjih poslova donosi: 1) propis o izboru i odravanju aparata za gaenje poetnog poara i o odreivanju aparata koji se mogu stavljati u promet ako su snabdjeveni garantnim listom i tehnikim uputstvom i o najmanjem trajanju garantnog roka i roka osiguranog servisiranja za te aparate; 2) propis o uslovima koje moraju ispunjavati fizika i pravna lica koja obavljaju kontrolu ispravnosti, servisiranje i odravanje aparata za gaenje poetnog poara i o sadraju programa i nainu polaganja strunog ispita za obavljanje tih poslova; 3) propis o tehnikim normativima za zatitu skladita od poara i eksplozija; 4) propis predvien u lanu 151. stav 5. ovog zakona;

66 5) propis o prijevozu opasnih materija. XIII - PROPISI KANTONA, OPINE I GRADA lan 165. Kanton, opina i grad su duni svojim propisom utvrditi nadlenost svojih organa vlasti u oblasti zatite od poara i vatrogastva i druga pitanja koja su za kanton, opinu i grad predviena ovim zakonom, kao i pitanja koja nisu ureena ovim zakonom, a vana su za organizaciju i efikasno funkcioniranje zatite od poara i vatrogastva na podruju kantona, opine i grada. XIV - KAZNENE ODREDBE lan 166. Novanom kaznom od 5.000,00 KM do 15.000,00 KM kaznit e se za prekraj pravno lice: 1) ako nije doneen plan zatite od poara (lan 22. stav 3.); 2) ako ne izvrava zadatke utvrene u planu zatite od poara (lan 23.); 3) ako ne donesu opi akt iz lana 24. ovog zakona; 4) ako ne provodi ope mjere za zatitu od poara (lan 27. stav 2.); 5) ako u glavnom projektu mjere zatite od poara nije prikazalo grafiki, tekstualno niti je izdata potvrda kojom se potvruje da su mjere zatite od poara primjenjene u glavnom projektu ili nije izvrena predviena kontrola (lan 30.); 6) ako nije izraen elaborat zatite od poara (lan 31.); 7) ako u projektu nije predvidilo i primijenilo mjere zatite od poara ili nije izradilo elaborat zatite od poara na gradilitu (lan 32.); 8) ako nije izgraeno komunikacijsko ili poarno stepenite (lan 33.); 9) ako upotrebljava instalacije i ureaje, dimovode i loita koji nisu ispravni (l. 34. i 35.); 10) ako koristi graevinu bez upotrebne dozvole (lan 38. stav 4.); 11) ako vri prodaju ureaja, opreme i sredstava namjenjenih za dojavu, gaenje i spreavanje irenja poara koja nisu certificirana (lan 40. stav 4); 12) ako upotrebljava i skladiti zapaljive, eksplozivne i druge opasne materije koje nisu u skladu sa propisanim tehnikim normativima i standardima (lan 41.); 13) ako ne organizira i provodi zatitu od poara u umama i na umskom i poljoprivrednom zemljitu u skladu sa odgovarajuim propisima (lan 44).; 14) ako ne organizira i provodi zatitu od poara prirodnog i kulturno istorijskog naslijea ili ne aurira plan zatite od poara (lan 45.); 15) ako upotrebljava ugraeni sistem aktivne zatite od poara bez pribavljene potvrde o ispravnosti i funkcionalnosti sistema ili ne vri njegovu stalnu tehniku kontrolu (lan 47. stav 1.); 16) ako ne osigurava propisani protoni kapacitet i pritisak vode u hidrantskoj i vodovodnoj mrei ili ne odrava u ispravnom stanju hidrantsku mreu (lan 49.); 17) ako nije prije stavljanja u promet izvrilo certificiranje opreme, ureaja i drugih sredstava za zatitu od poara sa propisima i standardima iz lana 51. st.1. i 2. ovog zakona (lan 51. stav 4.); 18) ako izvri osiguranje osiguranika koji nije otklonio propuste i nedostatke koji mogu dovesti u opasnost tui ivot i materijalna dobra (lan 53. stav 3.);

67 19) ako ne osnuje dobrovoljnu vatrogasnu jedinicu u uslovima iz lana 82. stav 2. ovog zakona; 20) ako ne osnuje vatrogasnu jedinicu prema odredbi lana 88. st. 1. i 2. ovog zakona; 21) ako ne postupi po naredbi organa uprave civilne zatite ili taba civilne zatite iz lana 91. stav 3., lana 95. stav 2., i lana 97. stav 1. ovog zakona; 22) ako ne postupi po rjeenju rukovodioca akcije gaenja poara ili rjeenju inspektora iz lana 99. st. 2. i 3. ovog zakona (lan 99. stav 5.); 23) ako ne dozvoli koritenje zemljita, zgrada i drugih objekata za potrebe gaenja poara koje naredi rukovodilac akcije gaenja poara (lan 101. stav 2.); 24) ako ne izdvaja niti uplauje finansijska sredstva za zatitu od poara iz lana 137. stav 1. ovog zakona; 25) ako inspektoru onemogui vrenje inspekcijskog nadzora (lan 153. stav 2.); 26) ako ne postupi po rjeenju inspektora iz lana 147. stav 4., lana 149. stav 3., lana 155. stav 5. i lana 157. ovog zakona. Za prekraj iz stava 1. ovog lana kaznit e se i odgovorno lice u pravnom licu i drugoj instituciji novanom kaznom od 1.000,00 KM do 2.500,00 KM. lan 167. Novanom kaznom od 3.000,00 KM do 10.000,00 KM kaznit e se za prekraj pravno lice i druga institucija: 1) ako ne upozna zaposlena lica sa opim aktom iz lana 24. ovog zakona (lan 24. stav 3.); 2) ako odravanje i ispitivanje aparata za gaenje poetnih poara nije izvreno na nain predvien u lanu 39. ovog zakona; 3) ako stavi u prodaju ili prodaje zapaljive, eksplozivne i druge opasne materije koje nisu upakovane u propisanu ambalau i nema propisanu dokumentaciju izdatu od strane proizvoaa (lan 42); 4) ako pri prevozu u cestovnom, eljeznikom, pomorskom, rijenom, jezerskom i avionskom saobraaju ne provodi mjere zatite od poara (lan 43.); 5) ako ne organizira vatrogasno deurstvo iz lana 46. ovog zakona; 6) ako ne odrava u ispravnom stanju niti vre kontrolu ispravnosti ureaja za dojavu i gaenje poara (lan 48.); 7) ako ne odrava u ispravnom stanju instalacije iz lana 50. ovog zakona; 8) ako opertivnim centrima civilne zatite ne dostavi podatke o dogaajima koji se odnose na pojave poara i njegovo irenje i druge podatke ili ne vode propisanu evidenciju iz lana 54. st. 2. i 4. ovog zakona; 9) ako za komandira vatrogasne jedinice postavi lice koje ne ispunjava uslove iz lana 78. stav 4. ovog zakona; 10) ako o pojavi poara ne obavijesti organe iz lana 89. stav 3. ovog zakona; 11) ako dobrovoljnom vatrogascu ne dozvoli odsustvovanje sa posla kada je po naredbi taba civilne zatite pozvan na vrenje poslova vatrogastva (lan 117. stav 3.); 12) ako ne organizira i ne provodi struno osposobljavanje i usavravanje zaposlenih lica za zatitu od poara ili ne osigura polaganje ispita za protivpoarnu zatitu (lan 128. st. 1., 2., 3. i 5.); 13) ako ne osigura provoenje obuke strunog osposobljavanja i usavravanja lica koja su rasporeena u vatrogasnu jedinicu ili polaganje strunog ispita za dobrovoljne vatrogasce (lan 130.).

68 Za prekraj iz stava 1. ovog lana kaznit e se i odgovorno lice u pravnom licu i drugoj instituciji novanom kaznom od 600,00 KM do 1.500,00 KM. lan 168. Novanom kaznom od 1.000,00 KM do 2 500,00 KM kaznit e se za prekraj rukovodilac organa uprave i upravne organizacije i druge dravne institucije: 1) ako ne donese plan zatite od poara (lan 22. stav 3.) ili ne izvrava zadatke utvrene u planu zatite iz lana 22. stav 1. ovog zakona (lan 23.); 2) ako ne donese opi akt iz lana 24. ovog zakona; 3) ako ne izradi elaborat iz lana 28. stav 2. ovog zakona; 4) ako izda ovlatenje pravnom licu koje ne ispunjava uslove iz lana 37.stav 1. ovog zakona; 5) ako je izdato rjeenje o odobrenju za graenje, odnosno izgradnju ili rekonstrukciju i dogradnju i nadogradnju graevine, a ne ispunjava uslove iz lana 31. ovog zakona ili u komisiju za tehniki pregled nije imenovan lan organa uprave civilne zatite ili da nisu provedene sve mjere zatite od poara (lan 38. st. 2. i 3.); 6) ako ne izrauje plan zatite od poara ili ne aurira taj plan (lan 45.); 7) ako ne osigura da vatrogasna jedinica odrava u ispravnom stanju opremu i sredstva prema lanu 71. stav 6. ovog zakona; 8) ako ne osigura voenje evidencije iz lana 74. ovog zakona; 9) ako postavi za starjeinu ili zamjenika starjeine profesionalne vatrogasne jedinice lice koje ne ispunjava uslove iz lana 75. ovog zakona; 10) ako ne osigura izlazak vatrogasnih jedinica na vatrogasnu intervenciju i ne postupi po naredbi organa uprave civilne zatite ili taba civilne zatite (lan 79.); 11) ako ne dostavlja podatke o pojavi poara prema lanu 89. stav 3. ovog zakona; 12) ako ne postupi po naredbi organa uprave civilne zatite ili taba civilne zatite iz l. 94. i 96. ovog zakona (lan 95. stav 2, i lan 97. stav 1.); 13) ako ne postupi po rjeenju rukovodioca akcije gaenja poara ili po rjeenju inspektora doneenog na osnovu lana 99. st. 2. i 3. ovog zakona (lan 99. stav 5.); 14) ako ne dozvoli koritenje zemljita, zgrada i drugih objekata za potrebe gaenja poara koje naredi rukovodilac akcije gaenja poara (lan 101. stav 1.); 15) ako primi u radni odnos na radno mjesto za vatrogasca lice koje ne ispunjava uslove iz lana 105. stav 2. ovog zakona; 16) ako za vatrogasca pripravnika primi lice koje ne ispunjava uslove iz lana 108. stav 2. ovog zakona; 17) ako ne organizira provoenje provjere zdravstvene i psihofizike sposobnosti lica iz lana 109. ovog zakona na nain predvien u toj odredbi; 18) ako dobrovoljnom vatrogascu ne dozvoli odsustvovanje sa posla kada je po naredbi taba civilne zatite pozvan na vrenje poslova vatrogastva (lan 117. stav 3.); 19) ako ne organizira i ne provodi struno osposobljavanje i usavravanje zaposlenih lica za zatitu od poara iz lana 128. st. 1., 2. i 3. ovog zakona ili ne postupi po stavu 5. tog lana; 20) ako ne organizira i ne provodi struno osposobljavanje i usavravanje profesionalnih vatrogasaca i inspektora za zatitu od poara, odnosno inspektora za vatrogastvo prema lanu 129. ovog zakona; 21) ako finansijska sredstva za zatitu od poara iz lana 137. st. 2. i 3. ovog zakona koristi za namjene koje nisu predviene u stavu 5. tog lana; 22) ako ne dostavi podatke i dokumentaciju iz lana 142. stav 3. ovog zakona; 23) ako za inspektora postavi lice koje ne ispunjava uslove iz lana 146. stav 2. i lana 151. stav 4. ovog zakona;

69 24) ako onemogui inspektora u obavljanju inspekcijskog nadzora ili ne prui podatke, dokumenta i obavjetenja koja inspektor trai (lan 153. stav 2.); 25) ako ne postupi po rjeenju inspektora iz lana 147. stav 1., lana 149. stav 2., lana 155. stav 1. i lana 157. ovog zakona (lan 147. stav 4., lan 149. stav 5. i lan 155. stav 5.). lan 169. Novanom kaznom od 100,00 KM do 800,00 KM kaznt ie se za prekraj pojedinac: 1) ako se ne odazove pozivu iz lana 70. stav 3. ovog zakona; 2) ako doe na posao pod uticajem alkohola, opojnih droga ili omamljujuih lijekova ili na slubenom zadatku ne nosi vatrogasnu uniformu i propisanu zatitnu opremu (lan 72. stav 1.); 3) ako ne nosi slubenu iskaznicu za vrijeme obavljanja slubene dunosti (lan 73. stav 1.); 4) ako ne vodi evidenciju iz lana 74. ovog zakona za koju je zaduen; 5) ako o pojavi poara ne obavijesti organe iz lana 89. stav 2. ovog zakona; 6) ako ne postupi po naredbi organa uprave civilne zatite, odnosno taba civilne zatite iz l. 94. i 96. i lana 97. st. 1. i 3. ovog zakona; 7) ako mjere iz lana 99. stav 1. ovog zakona naredi bez rjeenja iz lana 99. st. 2. i 3. ovog zakona; (lan 99. stav 5.); 8) ako ne postupi po rjeenju rukovodioca akcije gaenja poara ili rjeenju inspektora iz lana 99. st. 2. i 3. ovog zakona (lan 99. stav 5.); 9) ako ne dozvoli koritenje zemljita, zgrada i drugih objekata za potrebe gaenja poara koje naredi rukovodilac akcije gaenja poara prema lanu 101. stav 1. ovog zakona (lan 101. stav 2.); 10) ako ne pohaa struno osposobljavanje i usavravanje iz l. 128., 129. i 130. ovog zakona. XV PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE lan 170. Opine, grad i kantoni duni su svoje postojee profesionalne vatrogasne jedinice koje postoje na dan stupanja na snagu ovog zakona organizirati u skladu sa odredbama l. 62. do 66. i lana 71. ovog zakona, u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. Poslove iz stava 1. ovog lana, planiraju i osiguravaju njihovo izvrenje opinski naelnici, odnosno gradonaelnici, a u kantonu vlada kantona. Dobrovoljne vatrogasne jedinice u dobrovoljnim vatrogasnim drutvima i vatrogasne jedinice u pravnim licima, organizirat e se u skladu sa ovim zakonom najkasnije u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. lan 171. Organi uprave civilne zatite Federacije, kantona, opine i grada duni su donijeti pravilnike o unutranjoj organizaciji i u njima utvrditi radna mjesta za vrenje poslova zatite od poatra i vatrogastva koji su ovim zakonom stavljeni u njihovu nadlenost, u roku od osam mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

70 Organi civilne zatite iz stava 1. ovog lana preuzimaju u radni odnos sve profesionalne vatrogasce i starjeine profesionalnih vatrogasnih jedinica opine, grada i kantona i dravne slubenike i namjetenike koji se nalaze na radu u tim jedinicama, koji se na dan stupanja na snagu ovog zakona zateknu na radu u tim jedinicama i rasporeuju se, odnosno postavljaju na radna mjesta utvrena u pravilniku o unutranjoj oraganizaciji organa civilne zatite iz stava 1. ovog lana za koja ispunjavaju utvrene uslove. Objekti, oprema, tehnika i druga sredstva kojima raspolau vatrogasne jedinice iz stava 2. ovog lana, na dan stupanja na snagu ovog zakona, preuzimaju nadleni organi civilne zatite iz stava 1. ovog lana. Izvrenje poslova iz st.1 do 3. ovog lana osiguravaju vlade kantona, odnosno opinski naelnici i gradonaelnici. lan 172. Kantoni, grad i opine duni su u roku od est mjesesci od dana stupanja na snagu ovog zakona izvriti usklaivanje svojih zakona, odnosno odluka opinskog i gradskog vijea iz oblasti zatite od poara i vatrogastva sa odredbama ovog zakona, na nain predvien u lanu 165. ovog zakona. lan 173. Postojei podzakonski propisi koji se odnose na pitanja iz l. 158. do 164. i drugim odredbama ovog zakona, ostaju na snazi do donoenja propisa predvienih u tim zakonskim odredbama. Podzakonski propisi predvieni ovim zakonom donijet e se u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. lan 174. Starjeine vatrogasnih jedinica, profesionalni i dobrovoljni vatrogasci i druga lica koja imaju poloen struni ispit za vatrogasca odnosno ispit za rukovodioca akcije gaenja poara po dosadanjim propisima, smatra se da imaju poloen taj ispit po propisima predvienim ovim zakonom. Starjeina profesionalne vatrogasne jedinice ili njegov zamjenik koji se na dan stupanja na snagu ovog zakona zateknu na radnom mjestu strajeine jedinice odnosno zamjenika starjeine, a imaju jedan stepen niu kolsku spremu od strune spreme propisane ovim zakonom, mogu ostati na tom radnom mjestu, do sticanja odgovarajueg stepena kolske spreme, a najdue dvije godine od dana stupanja na snagu ovog zakona. Profesionalni vatrogasci i starjeine tih jedinica koji na dan stupanja na snagu ovog zakona nemaju poloen ispit za vatrogasca odnosno ispit za rukovodioca akcije gaenja poara duni su taj ispit poloiti u roku od est mjeseci od dana stupanja na snagu propisa iz lana 107. ovog zakona.

71 lan 175. Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje primjena Zakona o zatiti od poara (Slubeni list SR BiH, br. 15/87, 37/88, 38/89, 19/90 i 36/90 i Slubeni list R BiH, br. 13/93 i 13/94), Zakona o zatiti od poara i Zakona o vatrogastvu (Narodni list HR HB, broj 35/94). lan 176. Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Slubenim novinama Federacije BiH.

PREDSJEDAVAJUI DOMA NARODA PARLAMENTA FEDERACIJE BiH Stjepan Krei

PREDSJEDAVAJUI PREDSTAVNIKOG DOMA PARLAMENTA FEDERACIJE BiH Safet Softi