11 Nauknijebaukdfsd

Fraktali - kona cno u beskona cnom
dr Marko D. Petkovi c
Prirodno-Matemati cki fakultet, Ni s. dexterofnis@gmail.com www.pmf.ni.ac.rs/dexter
Nauk nije bauk, 2011

dr Marko D. Petkovi c Fraktali - kona cno u beskona cnom
Sadr zaj predavanja

1
su to fraktali... Sta
Sadr zaj predavanja

1 2
su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog
Sadr zaj predavanja

1 2
su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog Fraktalna dimenzija Box-Counting dimenzija Hausdorfova dimenzija
Sadr zaj predavanja

1 2
su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog Fraktalna dimenzija Box-Counting dimenzija Hausdorfova dimenzija Primeri fraktala Mandelbrotov skup Zgu zvani papir Fraktali u prirodi Fraktalne antene
su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala
Sadr zaj predavanja

1 2
Re c fraktal poti ce od latinske re ci fractus (izlomljen). Benoit Mandelbrot - otac fraktalne geometrije Fractal roughness proves to be ubiquitous in the works of nature and man. (Mandelbrot, Frame 2001) Fraktali se od davnina koriste kao dekorativni elementi a od 1975 godine intenzivno prou cavaju kao matemati cka disciplina. Mogu biti matemati cki generisani a javljaju se i u prirodi...
Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog
Sadr zaj predavanja

1 2
Kochova pahuljica
Korak 0:
L0 = 1
Kochova pahuljica
Korak 0:
L0 = 1
Korak 1:
L1 =
4 3
Kochova pahuljica
Korak 0:
L0 = 1
Korak 1:
L1 =
4 3
Korak 2:
L2 =
4 3
Kochova pahuljica
Korak n:
Ln =
4 3
n + P =
Ln +
4 9
4 42 3 1 3 1 + 2 + 3 + ... = 4 9 9 9 941
3 . 20
Ograni cena gura kona cne povr sine ima beskona cni obim!!!
Prime cujemo da kriva nema prekid (neprekidnost svuda) ali je u svakoj svojoj ta cki o stra (diferencijabilnost nigde)!
Kochova pahuljica
Kada spojimo tri dela dobijamo:
Kochova pahuljica
Kada spojimo tri dela dobijamo:
... odnosno pahuljicu :).

Jednostavni samosli cni objekti

Neka je N broj objekata koji se dobijaju uve cavanjem osnovnog objekta k puta. U narednim primerima je k = 2. 1. Linija N = 2, D = logk N = 1
2. Trougao
N = 4,
D = logk N = 2
3. Kocka
N = 8,
D = logk N = 3
Jednostavni samosli cni objekti

Neka je N broj objekata koji se dobijaju uve cavanjem osnovnog objekta k puta. U narednim primerima je k = 2. 1. Linija N = 2, D = logk N = 1
2. Trougao
N = 4,
D = logk N = 2
3. Kocka
N = 8,
D = logk N = 3
Primetimo da broj D = logk N predstavlja dimenziju objekta.

Kohova pahuljica - samosli cnost
Primetimo da se svaka strana Kohove pahuljice sastoji od 4 dela od kojih je svaki deo isti kao i cela strana:
Ako objekat pove camo k = 3 puta dobi cemo N = 4 kopije istog objekta. D = logk N = log3 4 1.262. ija dimenzija D nije ceo broj, odnosno fraktal. Dobili smo objekat c emo videti sitne detalje - jo Koliko god zumirali Kohovu pahuljicu, uvek c s jedno va zno svojstvo fraktala
Kvadrat Sirjepinskog
Po cinjemo sa crnim kvadratom 1 1:
L0 = 4 P0 = 1
Onda ise cemo centralni kvadrat
L1 = 4 + 4 P1 = 1
1 3
1 32
Isti postupak primenimo na preostale kvadrate
L2 = 4 + 4
1 1 +84 2 3 3 1 1 P2 = 1 2 8 4 3 3
L3 = 4 + 4
1 1 1 + 8 4 2 + 82 4 3 3 3 3 1 1 1 P3 = 1 2 8 4 8 2 6 3 3 3
1 1 1 + 8 4 2 + 82 4 3 + . . . = + 3 3 3 1 1 1 P = 1 2 8 4 8 2 6 + . . . = 0 3 3 3 Dobili smo ograni cenu guru beskona cnog obima a nulte povr sine!!! L = 4 + 4
Kvadrat Sirjepinskog - dimenzija
Primetimo da ako kvadrat uve camo k = 3 puta dobijamo N = 8 novih kvadrata. Prema tome, dimenzija je D = logk N = log3 8 1.893.
Mengerov sundjer
Na sli can na cin dobija se 3D varijanta kvadrata Sirjepinskog: Mengerov sundjer.
Sada za k = 3 dobijamo N = 20 odnosno D = log3 20 = 2.727.
Trougao Sirjepinskog
Dimenzija: D = log2 3 1.585!!
Tetraedar Sirjepinskog
Dimenzija: log2 4 = 2!!
Petni cka piramida
Pomo cu slam cica i kanapa...
Ukupno slam cica: 6144 Ukupno kanapa: 2.46km Osmeh na licima petni cara: NEPROCENJIVO! :)
Box-Counting dimenzija Hausdorfova dimenzija
Sadr zaj predavanja

1 2
A sad malo ozbiljnije matematike (Box-Counting dimenzija)

Denisali smo dimenziju samosli cnih objekata pomo cu D = logk N . Sada emo ovu deniciju uop c stiti na proizvoljan skup X . Box-Counting dimenzija.
Minimalan broj kocki stranice (dovoljno malo) koje pokrivaju du zina povr sina zapremina du z: N , povr s: N , telo: N 2 3
Neka je X skup i N (X ) minimalan broj kocki stranice koje pokrivaju X . Intuitivno va zi N (X ) 1 , d d log N (X ) , log
pa mo zemo denisati Box-counting dimenziju na slede ci na cin: d = dimB (X ) = lim log N (X ) log
0+
pa mo zemo denisati Box-counting dimenziju na slede ci na cin: d = dimB (X ) = lim log N (X ) log
0+
Za Kohovu pahuljicu: N/3 (X ) 4N (X ) 3

d
4 d d = log3 4
Za ostale samosli cne fraktale va zi N/k (X ) N N (X ) d = logk N
Hausdorfova dimenzija
Normalizovana d-dimenzionalna zapremina:
d H (X ) = inf d ri | skup X mo ze se prekriti loptama radiusa ri <
d Hd (X ) = lim H (X ) 0+
Ako je L du z, S povr s a T telo, i ako su l, s i v zapremina, onda je +, +, d < 1 d , H ( S ) = Hd (L) = l, s/, d=1 0, 0, d>1
redom du zina, povr sina i d<2 d=2 d>2 +, Hd (T ) = 3v/(4 ), 0, d<3 d=3 d>3
Hausdorfova dimenzija
Normalizovana d-dimenzionalna zapremina:
d H (X ) = inf d ri | skup X mo ze se prekriti loptama radiusa ri <
d Hd (X ) = lim H (X ) 0+
Ako je L du z, S povr s a T telo, i ako su l, s i v zapremina, onda je +, +, d < 1 d , H ( S ) = Hd (L) = l, s/, d=1 0, 0, d>1
redom du zina, povr sina i d<2 d=2 d>2 +, Hd (T ) = 3v/(4 ), 0, d<3 d=3 d>3
Dakle, dimenziju mo zemo denisati na slede ci na cin
D = dimH (X ) := inf d 0 | Hd (X ) = 0 Ovako denisana fraktalna dimenzija naziva se Hausdorfova dimenzija.

Mandelbrotov skup Zgu zvani papir Fraktali u prirodi Fraktalne antene
Sadr zaj predavanja

1 2
Mandelbrotov skup
Kompleksni brojevi: z = a + ib, i2 = 1, C = {a + ib | a, b R}. Neka je
2 +c zn+1 = zn
gde je c C i z0 = 0. Ukoliko postoji konstanta M takva da je |zn | < M (niz zn je ograni cen) za svako n = 1, 2, . . ., onda ta cku c bojimo u crno. Ovo su ta cke Mandelbrotovog skupa. Mo ze se pokazati da je dovoljno uzeti M = 2. Ako zn nije ograni ceno, onda boju ta cke c C odredjuje n0 = min{n N | |zn | > 2}.
Mandelbrotov skup
Na prvi pogled, slika bi trebala da izgleda jednostavno. Ispostavlja se da nije tako:
Mandelbrotov skup - osobine

Kona cna povr sina (nalazi se unutar kruga radiusa 2). Beskona cni obim. Granica skupa je fraktal (Hausdorfove) dimenzije d = 2. Fini detalji koliko god da zumiramo. Samosli cnost je primetna, ali nije egzaktna. Delovi li ce jedan na drugog.
Putovanje u sredi ste Mandelbrotovog skupa
Zgu zvani papir
Pretpostavka: M = c pd , gde je M masa papira a p pre cnik zgu zvanog papira. Sledi log M = log c + d log p.
Zgu zvani papir
Pretpostavka: M = c pd , gde je M masa papira a p pre cnik zgu zvanog papira. Sledi log M = log c + d log p. M 8 4 2 1 0.5 0.25 0.125 p [cm] 8.5 7.5 5.2 3.75 3.1 2.5 1.85
y = a + b*x
10
Masa (normalizovana)
Vrednost a b -1.60157 2.63726
Gre ka 0.07498 0.11564
d 2.63
0.1
9 10
p [cm]
Fraktali u prirodi
Bakterija Paprat
Grom
Fraktali u prirodi
Obala Britanije
Obala Norve ske
Fraktalne antene
iri frekventni opseg od konvencionalnih antena Fraktalne antene daju mnogo s istih dimenzija. Pogodne su za primenu u mobilnim telefonima.
Softver i literatura
Knjige i radovi: K ENNETH FALCONER, Fractal geometry - mathematical foundations and applications, Wiley, UK, 2003. A RTHUR C. C LARKE , B ENO I T M ANDELBROT, DAVID P ENNOCK , G ARY F LAKE , I AN S TEWART, M ICHAEL B ARNSLEY, N IGEL L ESMOIR -G ORDON , W ILL R OOD, The Colours of Innity: The Beauty and Power of Fractals, Springer, 2010. B ENO I T M ANDELBROT , How Long Is the Coast of Britain? Statistical Self-Similarity and Fractional Dimension, Science, New Series, Vol. 156, No. 3775 (May 5, 1967), 636638. T. G REGORY D EWEY, Fractals in modern biophysics, Oxford University Press, 1997 en softver: Kori sc Wolfram Mathematica ver. 8.0 (www.wolfram.com)
A L TEX beamer (latex-beamer.sourceforge.net)
Hvala na paznji!

11 Nauknijebaukdfsd

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

11 Nauknijebaukdfsd

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Fraktali - kona cno u beskona cnom

Nauk nije bauk, 2011

Sadr zaj predavanja

Fraktali - kona cno u beskona cnom

Sadr zaj predavanja

Fraktali - kona cno u beskona cnom

Sadr zaj predavanja

Fraktali - kona cno u beskona cnom

Sadr zaj predavanja

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Sadr zaj predavanja

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Sadr zaj predavanja

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

... odnosno pahuljicu :).

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Jednostavni samosli cni objekti

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Jednostavni samosli cni objekti

Primetimo da broj D = logk N predstavlja dimenziju objekta.

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Kohova pahuljica - samosli cnost

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Kohova pahuljica - samosli cnost

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Kohova pahuljica - samosli cnost

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog

Fraktali - kona cno u beskona cnom

su to fraktali... Sta Samosli cni fraktali Fraktalna dimenzija Primeri fraktala

Kochova pahuljica Dimenzija Kvadrat Sirjepinskog Trougao Sirjepinskog