ΖΙΤΣΑΣ
παλμοί της
Αρ. Αδ. 25
ΑΘΗΝΑΣ 49
ΝΕΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΕΤΟΣ 10ο ΦΥΛΛΟ 41ο κωδικός 4687 ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΖΙΤΣΑΙΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ
ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΠΡΟΤΟΜΗΣ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ
Το Σάββατο 23 Αυγούστου, παραμονή της γιορτής του
Αγίου, έγιναν με κάθε επισημότητα τα αποκαλυπτήρια
της προτομής του Πατροκοσμά στη Ζίτσα (τοποθεσία
Δασκαλειό).
Στην εκδήλωση για να τιμήσουν τον Άγιο Κοσμά
παρέστησαν: ο βουλευτής Ιωαννίνων κ. Παντούλας, ο
Αντινομάρχης κ. Κατής, οι τοπικές αρχές και πλήθος
συγχωριανών μας.
Τον πανηγυρικό της εκδήλωσης εκφώνησε ο φιλόλογος
κ. Απόστολος Φωτίου (απόσπασμα δημοσιεύεται
παρακάτω), ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν οι κ.κ
Παντούλας, Κατής και ο Πρόεδρος της Αδελφότητας κ.
Παπαπάνος (ακολουθεί παρακάτω).
Μετά το τέλος της εκδήλωσης ακολούθησε γεύμα στους
επισήμους στο κέντρο «Μοναστήρι».
Χαιρετισμό από τον βουλευτή κ. Παντούλα
Ο αντινομάρχης
Γενική άποψη
ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008
Δέηση στο χώρο του Δασκαλειού
O Πρόεδρος της Αδελφότητας
απευθύνει χαιρετισμο
Ομιλία Προέδρου Αδελφότητας Ζιτσαίων
Αιδεσιμότατοι, κύριε βουλευτά, κύριε αντινομάρχη, κύριε δήμαρχε, κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συγ-
χωριανοί.
Η Αδελφότητα Ζιτσαίων της Αθήνας σας καλωσορίζει και σας ευχαριστεί για την παρουσία σας
στη σημερινή τελετή για τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Η Αδελφό-
τητά μας στη γενική Συνέλευση του Γενάρη του 2006 αποφάσισε να προβεί στην ανέγερση της προ-
τομής του Πατροκοσμά, όπως λέει ο λαός, σαν ελάχιστο δείγμα τιμής προς το πρόσωπο του λαϊκού
δασκάλου των ραγιάδων του ελληνισμού, του εκφραστή του συνθήματος Ισότητα- Αδελφοσύνη-
Δικαιοσύνη και ο οποίος περνώντας από το χωριό μας ανέπτυξε τους λόγους που επέβαλαν την
ίδρυση σχολείου στο χώρο που στεκόμαστε σήμερα και που οι κάτοικοι ονόμασαν Δασκαλειό.
Για το έργο και τη δράση του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού θα μας μιλήσει ο συγχωριανός μας
καθηγητής φιλόλογος και λογοτέχνης, κύριος Απόστολος Φωτίου, τον οποίο ευχαριστούμε από
καρδιάς γιατί με μεγάλη προθυμία αποδέχτηκε την πρότασή μας. Το Δ.Σ της αδελφότητας θέλοντας
να υλοποιήσει την απόφαση της Γ.Σ ζήτησε από το Δήμο Ζίτσας την παραχώρηση χώρου, ο οποί-
ος να έχει σχέση με το έργο του Αγίου Κοσμά στο χωριό μας για την τοποθέτηση της προτομής.
Το Δημοτικό Συμβούλιο με απόφασή του, παρεχώρησε το χώρο αυτό στον οποίο τοποθετήθηκε η
προτομή.
Απευθυνθήκαμε σε όλους τους συγχωριανούς και τα μέλη της αδελφότητας για να ενισχύσουν
οικονομικά την προσπάθειά μας αυτή. Με μεγάλη προθυμία ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας. Αι-
σθανόμαστε υπερήφανοι που καταφέραμε να υλοποιήσουμε την απόφαση της Γ.Σ της Αδελφότητας
με τη βοήθεια όλων των συγχωριανών μας τους οποίους ευχαριστούμε μέσα από την καρδιά μας.
Σας ευχαριστώ πολύ.
κ. Κατής
απευθύνει
χαιρετισμό
συνέχεια στη σελίδα 4
«ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ»  ΣΕΛΙΔΑ
ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ
Πίνακας με τα θέματα που συζητήθηκαν
στο Δημοτικό Συμβούλιο στις 22/8/08
α/α Περίληψη θεμάτων Αριθ. αποφ.
1 Αποδοχή 7ης δόσης ΚΑΠ 88/2008
2 Αποδοχή 8ης δόσης ΚΑΠ 89/2008
3 Αποδοχή ποσού 2000 € για κάλυψη πληρωμής συμβάσεων
έργου προσωπικού ΚΕΠ 90/2008
4. Αποδοχή και κατανομή ποσού 1700 € από ΣΑΤΑ για επισκευή και συντήρηση
σχολικών κτιρίων 91/2008
5 Προσαρμογή Αναπτυξιακής Επιχείρησης Δ. Ζίτσας σε Κοινωφελή
Επιχείρηση Δ. Ζίτσας 92/2008
6 Καταβολή επιδόματος γάλακτος στους εργαζόμενους στην καθαριότητα
ια το διάστημα από 1-11-07 μέχρι 30-8-2008 93/2008
7 Παράταση προθεσμίας περαίωσης του έργου «Τσιμεντόστρωση
από οικία Σχίζα μέχρι οικία Τσινού στο ΔΔ Πρωτόπαππα» 94/2008
8 Αλλαγή θέσης εκτέλεσης έργου «Τσιμεντόστρωση από οικία Σχίζα μέχρι
οικία Τσινού στο ΔΔ Πρωτόπαππα 95/2008
9 Έγκριση εξόδων κίνησης Δημάρχου 96/2008
10 Έγκριση εξόδων μεταβίβασης ακινήτων στο Δ. Ζίτσας 97/2008
11 Έγκριση εξόδων μετακίνησης Δημάρχου- Αντιδημάρχου
από 16-1-08 μέχρι 22-1-08 98/2008
12 Αναμόρφωση προϋπολογισμού ύψους 4000 € από το αποθεματικό
σε πάγια προκαταβολή- λοιπές αναμορφώσεις 99/2008
13 Καθορισμός μηνιαίου ποσού ενίσχυσης παιδικού σταθμού ΔΔ Ζίτσας 100/2008
14 Αλλαγή τίτλου του έργου Αντικατάσταση εσωτερικού αγωγού
ΔΔ Ζίτσας Καρίτσας σε Αντικατάσταση αγωγού ΔΔ Ζίτσας
Καρίτσας 61.039 € 101/2008
15 Ανάθεση ψήφιση του έργου «Τσιμεντοστρώσεις στο ΔΔ Λιθίνου»
στον ΕΔΕ Παναγόπουλο Παναγιώτη προϋπολογισμού 6925 € 102/2008
16 Αναμόρφωση προϋπολογισμού και τεχνικού προγράμματος
για την εκτέλεση του έργου «Τσιμεντόστρωση πεζοδρομίων
στο ΔΔ Ζίτσας» προϋπολογισμού δαπάνης 12.120 € 103/2008
17 Αναμόρφωση προϋπολογισμού και τεχνικού προγράμματος
για την εκτέλεση του έργου «Κατασκευή πεζοδρομίων στο ΔΔ Ζίτσας»
προϋπολογισμού δαπάνης 6925 € 104/2008
18 Αναμόρφωση προϋπολογισμού και τεχνικού προγράμματος
για την εκτέλεση του έργου «Κατασκευή και τοποθέτηση κάγκελου
σε πεζοδρόμιο στο ΔΔ Ζίτσας» προϋπολογισμού δαπάνης 6925 € 105/2008
19 Έγκριση χορήγησης άδειας λειτουργίας πτηνοτροφείου Αργύρη Ευάγγελου
στο ΔΔ Πρωτόπαππα 106/2008
20 Έγκριση 1ου ανακεφαλαιωτικού πίνακα του έργου ασφαλτόστρωσης
ΔΔ Καρίστας 107/2008
21 Έγκριση πρωτοκόλλου παραλαβής προμηθειών εξοπλισμός
Πνευματικού Κέντρου Ζίτσας 108/2008
22 Αιτήσεις δημοτών 109/2008
23 Έγκριση διαγραφής προσαυξήσεων 110/2008
ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΗ
Από τη στήλη αυτή της εφημερίδας απευθύνουμε κάλεσμα προς όλους τους
συγχωριανούς μας να δίνουν το παρόν κάθε πρώτη Κυριακή του μήνα στα γραφεία
της Αδελφότητας.
Απαραίτητη διευκρίνιση
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
Τα ενυπόγραφα δημοσιεύματα
«ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤ ΣΑΣ» των συνεργατών μας εκφράζουν
τις απόψεις τους και όχι
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΖΙΤΣΑΙΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ απαραίτητα και τις απόψεις της
εφημερίδας
ΕΚΔΟΤΗΣ - ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΠΑΝΟΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ Ν. ΚΟΝΤΟΝΙΚΑ Για τους χρήστες του διαδικτύου
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΙΟΥΝΗΣ
διευθύνσεις με πληροφορίες και
ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΕΛΙΟΣ
νέα από το χωριό και την ευρύτερη
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ Ν. ΚΟΝΤΟΝΙΚΑ
περιοχή
ΑΤΕΛΙΕ - ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΒΙΒΛΙΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΕΠΕΕ ΦΕΙΔΙΟΥ 18 1. http://zitsanews.blogspot.com
ΕΔΡΑ - ΓΡΑΦΕΙΑ: ΒΗΛΑΡΑ 7, 104 37 ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ. - FAX 210-5241758 2. http://gym-zitsas.ioa.sch.gr
3. http://www.epirusnews.gr
http://zitsa.blogspot.com 4. http://zitsa.blogspot.com
κωδ. 4687 (ιστοσελίδα της Αδελφότητας)
ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡOΜΗ 5 ευρώ
2
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ
Ο Σίμος Νικόλαος και η Καραφέρη Νίκη του Δημητρίου απέκτησαν
κορίτσι στις 1/6/08
Ο Καπρινιώτης Δημήτριος του Βασιλείου και η Σιμοπούλου Ιωάννα
απέκτησαν αγόρι στις 10/6/08.
Ο Δημήτριος Σ. Φωτίου και η Κατερίνα Χατζηελευθερίου απέκτησαν
κορίτσι στις 8/7/08
Ο Αγόρος Ηλίας και Καραγκούνη Ανδριάνα απέκτησαν κορίτσι στις
12/8/08.
Να τους ζήσουν και να τα καμαρώνουν όπως επιθυμούν
ΘΑΝΑΤΟΙ
Αγόρος Νικόλαος, Ζίτσα 23/ 6/2008
Κοντογιάννης Δημήτριος, Ζίτσα 25/6/2009
Χρήστος Κοσμάς, Αυστραλία 11-8-2008.
Κάσιου Αικατερίνη του Γεωργίου, Ζίτσα 4/9/08
Συλλυπητήρια στους οικείους
ΓΑΜΟΙ
Στις 1/12/07 παντρεύτηκαν ο Δημήτριος Σ. Φωτίου και η Κατερίνα
Χατζηελευθερίου στην Αθήνα.
Στις 12/1/08 παντρεύτηκαν η Εξάρχου Ευανθία και ο Διονύσιος
Τριτάρης στα Ιωάννινα
Στις 17/5/08 παντρεύτηκαν η Καψάλη Ουρανία και ο Ιωσηφίδης
Μιχαήλ στην Αθήνα
Στις 27/7/08 παντρεύτηκαν η Γύρα Μαρίνα και ο Γεώργιος Τσολίγκας
στα Ιωάννινα
Στις 23/8/08 παντρεύτηκαν ο Γκόγκος Δημήτριος του Κων/νου και η
Φούκα Παναγιώτα στη Ζίτσα.
Στους νεόνυμφους ευχόμεθα «βίον ανθόσπαρτον»
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ
Αναστάσιος Χαρ. Κοντογιάννης, Ζίτσα 20 €
Ιωάννης Σπ. Φωτίου, Αθήνα 20 €
Δημήτριος Σπ. Φωτίου, Αθήνα 20 €
Δημοσθένης Καραμπίνας, Ιωάννινα 20 €
Ευστράτιος Στράτος, Ζίτσα 20 €
Ηλίας Μανούσης, Ζίτσα 20 €
Κων/νος Μουραβλιάνσκυ, Αθήνα 50 €
Γαλάτεια Μαγκλογιάννη, Ζίτσα 25 €
Άννα Μαργαρώνη, Ιωάννινα 20 €
Φλωρεντία δρόσου, Ζίτσα 20 €
Μαρίνα Γαριβάλδη, Ζίτσα 10 €
Μιχάλης Σωτ. Μπότσιος, Ιωάννινα 50 €
Παναγιώτα Μπότσιου, Ζίτσα 20€
Ευθαλία Μπότσιου- Ξυλιά, Αθήνα 20€
Άννα Σκέντου, Ζίτσα 20€
Βαρβάρα Κοσμά, Ζίτσα 20€
Γαλάτεια Παπαυγέρη, Ζίτσα 15€
Ερμιόνη Αλεξίου- Τριανταφύλλου, Ηγουμενίτσα 20€
Βικτωρία Π. Καρώνη, Ιωάννινα 20€
Βάσω Σταμούλη-Χαρίτου, Αθήνα 30€
Νίκος Βάης, Λάρισα 40€
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Για τη βελτίωση της έκδοσης της εφημερίδας καθώς και για τον εμπλουτισμό της
παρακαλούμε όλους τους Ζιτσιώτες να συμβάλλουν σ’ αυτό στέλνοντας τα κείμενά
τους προς δημοσίευση. Πιστεύομε ότι πολλοί συγχωριανοί μας θα σταθούν δίπλα
μας, βοηθώντας το έργο της συντακτικής επιτροπής.
Τηλέφωνα και ΦΑΞ : 210-5241758 ή 210-2286090
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: tseliosgia@in.gr
ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ ΣΤΑ ΑΕΙ & ΤΕΙ
α) Λύκειο Ζίτσας:
1. Ζώτου Παναγιώτα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών Κρήτης (Ηράκλειο)
2. Κοσμά Δήμητρα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής ΤΕΙ Ηπείρου (Άρτα)
3. Μανίκα Αφροδίτη Διοίκησης Επιχειρήσεων ΤΕΙ Πάτρας
4. Μανούση Χρυσάνθη Κοινωνικής Πολιτικής Παντείου
5. Μαρμούτας Κων/νος Πληροφορικής και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ΤΕΙ Πάτρας
(Πύργος)
6. Τσίμας Κων/νος Διοίκησης Επιχειρήσεων ΤΕΙ Λάρισας
7. Τσουμπρή Θεοδώρα Κοινωνιολογίας Αιγαίου (Μυτιλήνη)
β) άλλα Λύκεια:
1. Ελένη Τζιωτάκη, κόρη της Βαρβάρας Κ. Μαντά, τμήμα Ανακαίνισης και
Αποκατάστασης κτιρίων, ΑΤΕΙ Πάτρας.
2. Φωτεινού Ελένη, κόρη της Αγγελικής Σαμαβλιά, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Ευχόμαστε σε όλους καλή ακαδημαϊκή σταδιοδρομία.
Παράκληση αν υπάρχουν κι άλλοι επιτυχόντες να μας ειδοποιήσετε για να δημοσιεύουμε
τα ονόματά τους στην επόμενη έκδοση.
 3 ΣΕΛΙΔΑ «ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ»

Π Ι ΝΑ ΚΟ Θ Η Κ Η Χ Α ΡΑ Κ Τ Ι Κ Η Σ Δ Η Μ Ο Υ Ζ Ι Τ ΣΑ Σ
«ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΣΤΑ ΜΑΛΑΜΟΥ»
Σ τη Ζίτσα ξεκίνησε να λειτουργεί Δημοτική Πινακο-
θήκη Χαρακτικής. Το σύνολο των αξιόλογων έρ-
γων που εκτίθενται αποτελεί συλλογή του αείμνηστου
Ζιτσιώτη ζωγράφου Κώστα Μαλάμου και διακαής
πόθος του, η δωρεά της συλλογής αυτής στον τόπο
καταγωγής του, για την ίδρυση Πινακοθήκης.Τα έργα
που είναι δημιουργήματα αξιολογότατων χαρακτών
και ζωγράφων όπως Δαγκλής, Οικονομόπουλοs, Γα-
λάνης, Κογεβίνας, Κεφαλληνός, Τάσσος, Βάσω Κατρά-
κη, Τσαρούxης, Μόραλης, και ακόμη πολλών άλλων,
χρονολογούνται από τον 19 αιώνα έως και σήμερα.
Την ξενάγηση κάνει η χωριανή μας Αριστούλα Νούλη
με τον καλύτερο τρόπο.
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη -Πέμπτη- Παρασκευή 9:00 - 13:00
Τετάρτη -Σάββατο : 11:00-13:00 και 18:00 - 20:00
τηλέφωνα επικοινωνίας 2658022810, 6981727504
mail:pinakothikizitsas@hotmail.com
Ήδη η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων έχει
δεσμευτεί για μερικά χρόνια με την εφάπαξ καταβο-
λή του ποσού των 20000 € ετησίως για τα λειτουργικά
της έξοδα.
Τα εγκαίνια της Πινακοθήκης προβλέπεται να γί-
νουν την Άνοιξη του 2009 όπως μας είπε η κόρη του
μεγάλου ζωγράφου κ. Έφη Μαλάμου και σκοπεύον
να καλέσουν στα εγκαίνια τον πρόεδρο της Δημο-
κρατίας , υπουργούς και όλους τους εν ζωή καλλιτέ-
χνες που έργα τους κοσμούν την Πινακοθήκη.
Η χαρακτική είναι μια τέχνη συναρπαστική κι ενδι-
αφέρουσα όπως η ζωγραφική και η γλυπτική. Χαρα-
κτικό έργο είναι κάθε τυπωμένη εικόνα που παίρνου-
με από την επιφάνεια ενός ξύλου, μιας πέτρας ή ενός
μετάλλου , αφού γίνουν οι απαραίτητες διαδικασίες.
Ο καλλιτέχνης χαράζει επάνω σε ειδική γι’ αυτό το
σκοπό πλάκα , το σχέδιό του. Η χάραξη γίνεται με
κατάλληλα κοφτερά εργαλεία. Η χαρακτική επιφάνεια
που είναι ξύλινη, χάλκινη ή πέτρινη καλύπτεται έπειτα
με μελάνι. Στη συνέχεια ένα φύλλο χαρτιού πιέζεται
πάνω στη μελανωμένη πλάκα. Μ’ αυτό τον τρόπο το
αποτύπωμα του σχεδίου μεταφέρεται στο χαρτί.
Με τη διαδικασία αυτή είναι δυνατόν να τυπω-
θούν από το ίδιο σχέδιο πολλά όμοια έργα ή αλλιώς
αντίτυπα. Ωστόσο ο χαράκτης όχι μόνο αποφασίζει
ποιο θα είναι το σχέδιο, αλλά φροντίζει και επιμελεί-
ται ο ίδιος το τύπωμα υπογράφοντας κάθε αντίτυπο
χωριστά. Έτσι κάθε χάρτινη εικόνα, που παράγεται
από το ίδιο αρχικό σχέδιο, είναι γνήσιο δημιούργη-
μα του χαράκτη της και όχι απλό αντίγραφο, πράγμα
που την κάνει ιδιαίτερα πολύτιμη. Με την χαρακτική
πολλοί άνθρωποι μπορούν να έχουν ένα αντίτυπο
του ίδιου έργου.
Είναι δηλαδή μια τέχνη που απευθύνεται σε πολ-
λούς και όχι μόνο σε έναν, όπως συμβαίνει με τη Εξωτερική άποψη της Πινακοθήκης
ζωγραφική. Ο χαράκτης καθορίζει πόσα αντίτυπα
θα παραχθούν από ένα έργο του. Αυτό το νούμερο 1. Ξυλογραφία : ο χαράκτης χρησιμοποιεί μια χοντρή θέλει να τυπώσει στο χαρτί.
σημειώνεται με μολύβι στην κάτω αριστερή γωνία ξύλινη πλάκα και πάνω σ’ αυτή φτιάχνει το σχέδιο 3. Λιθογραφία: Ο χαράκτης φτιάχνει το σχέδιό του
του έργου. Για παράδειγμα ο αριθμός 15/30 σ’ ένα με σινική μελάνη και έπειτα με ειδικά μαχαιράκια με κατάλληλο λιπαρό κραγιόνι πάνω στην πέ-
χαρακτικό, σημαίνει ότι είναι το 15ο από τα 30 αντί- χαράζοντας αφαιρεί ότι δε θέλει να τυπωθεί. Ότι τρινη επιφάνεια και μετά τη βρέχει και τη μελα-
τυπα που έχουν γίνει για το έργο αυτό. Τα χαρακτι- αφαιρείται θα μείνει λευκό όταν το έργο τυπωθεί. νώνει. Το μελάνι πιάνει εκεί μονάχα που η πέτρα
κά έργα είναι στενά συνδεδεμένα με τα υλικά από τα 2. Λιθογραφία: ο χαράκτης χαράζει ένα λεπτό φύλ- είναι λιπασμένη από το κραγιόνι και στα άλλα
οποία προέρχονται. λο χαλκού και με μυτερά εργαλεία βαθαίνει ότι σημεία το νερό εμποδίζει το μελάνι να πιάσει.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΡΥΓΟΣ

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
(ΣΕΠΤ. 1922)
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΟΪΛΟΥ
« Η Σμύρνη ωλοκαυτώθη. Ο Ελληνισμός της εσφάγη. Αι γυναίκες της, αι παρθένοι, εγένοντο
θύματα αιματηράς ασελγείας. Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος εκρεουργήθη αγρίως. Ίσως την
στιγμήν αυτήν δεν υπάρχει πλέον τίποτε καθ’ όλην την Μικρασιατικήν παραλίαν που να εν-
θυμίζει Ελλάδα και Ελληνισμόν. Το όνειρον έσβησε. Και ίχνη χριστιανισμού δεν υπάρχουν
πλέον καθ’ όλην την Ανατολήν»
Εφημ. «Ελεύθερον Βήμα», 12 Σεπτεμβρίου 1922
Θα πάρουν φωτιά οι ουρανοί…
… Από τη Σμύρνη έφτανε στο Κορδελιό η ανταύγεια της φωτιάς που αντανακλούσε στις προσό-
ψεις των κτιρίων και κοκκίνιζαν σαν το αίμα που εχύνετο στην Σμύρνη. Μέχρι μέσα στο μεγάλο
σαλόνι έφτανε η κόκκινη ανταύγεια και όλα κοκκίνιζαν μέσα στο σπίτι. Ο καιρός ήταν συννεφιά
και η ανταύγεια αυτή έφτασε στα σύννεφα, κοκκίνισε ο ουρανός, νόμιζες ότι έφθασε η Δευτέρα
Παρουσία και ότι θα πάρουν φωτιά οι ουρανοί. Το θέαμα ήταν τρομακτικό, ακούγαμε το μου-
γκρητό της φωτιάς, τις φωνές εκατοντάδων χιλιάδων γυναικοπαίδων που ζητούσαν βοήθεια.
Κωνστ. Πολίτης, Μικρά Ασία, «Κέδρος», Αθήνα 1975
Φθινοπώρου Πανηγύρι, φθινοπώρου πασχαλιά
Το φθινόπωρο ήρθε, ήρθε και έδωσε το μήνυμα πως ο τρύγος έπρεπε ν’ αρχίσει.
Και ο τρύγος άρχισε κι ήταν ένα πανηγύρι μέσα στο φως και τα χρώματα. Άστραφτε
η ντεμπίνα χρυσή κάτω απ’ τον ήλιο με κόμπους γλύκα και ανάσες άρωμα. Άφηνε
τα’ αμπέλι γυμνό με μια μικρή μελαγχολία κι έφτανε στο σπίτι σαν καλοδεχούμενος
συγγενής για να μπει στο βαρέλι με παφλασμούς χαράς μεθώντας τον αέρα.
Φωνές και γέλια, αυτοκίνητα, κόσμος, γεμάτοι οι δρόμοι, οργασμός στα οινοποιεία,
χαρούμενη αναστάτωση στα σπίτια όλη μέρα. Και το βράδυ, καθώς όλοι κουρασμέ-
νοι ησύχαζαν, το χωριό μέσα στην απόλυτη σιωπή κοιτούσε κατάματα το φεγγάρι
που πρόβαλλε αργά απ’ το Μοναστήρι κι αφουγκραζόταν. Κάτω στις μπίμτσες και τα
κατώγια το τραγούδι του μούστου είχε αρχίσει.
Χαρείτε τούτο το πανηγύρι μέσα απ’ την σιωπηλή φωνή των εικόνων. Εικόνες που
δεν έχουν μέσα τους σεπέτια και γαϊδουράκια, τους εμπόρους στη Λούτσα και τα
ξύλινα πατητήρια στις αυλές. Κλείνουν όμως μέσα τους την ίδια ομορφιά, την ίδια
αγάπη, το ίδιο μεράκι του Ζιτσιώτη για το αμπέλι, για την ντεμπίνα, για το κρασί. Ίδια
κι απαράλλαχτα αιώνες τώρα με τη «συνταγή» καλά κρυμμένη στο «εικονοστάσι» της
ψυχής.

Θεέ μου, κοιτάξτε τη μαούνα..

.. Έτρεχα κι εγώ, μαζί με όλους, μην ξέροντας πού. Μερικοί έτρεξαν σε μια αποβάθρα και άρ-
χισαν να πηδάνε μέσα σε μια μαούνα που ήταν εκεί. Η μαούνα γέμισε . «Όχι άλλους, θα βου-
λιάξουμε», φώναζαν και έκαναν κουπιά με τα χέρια τους να απομακρυνθούν. Εμείς κοιτάζαμε.
Μερικοί έλεγαν: «Αυτοί γλίτωσαν το μαχαίρι, ίσως φτάσουν σε κανένα πλοίο να σωθούν». Ακού-
στηκε ένας τρομερός κρότος και η αποβάθρα υποχώρησε από το πολύ βάρος του κόσμου.
Εκατοντάδες άνθρωποι έπεσαν στα βαθιά νερά. Η μαμά μας έμεινε εμβρόντητη , ενώ εμείς
την τραβούσαμε απάνω, το ένα της πόδι ήτανε στο κενό. Η θάλασσα κόχλαζε από χέρια και
πόδια. Όσοι ήταν κοντά πιάστηκαν για να βγουν. Αλλά οι Τούρκοι δεν άργησαν να μαζευτούν
πιο λυσσασμένοι. Άρχισαν να πυροβολούν μέσα στη θάλασσα, όσους κολυμπούσαν. Σ’ έναν,
που είχε κατορθώσει να πιαστεί για ν’ ανέβει , με μια σπαθιά του έκοψαν και τα δυο χέρια,
που έμειναν σφικτά γαντζωμένα, ενώ ο ίδιος, με μάτια γεμάτα τρόμο, χάθηκε στο νερό. Εμείς
τρέχαμε να σωθούμε μέσα στον κόσμο που συνέχιζε το δρόμο του., Για μια στιγμή, η Ρόζα
φώναξε: - «Θεέ μου, κοιτάξτε τη μαούνα!».
Όσοι δεν ξέρανε κολύμπι, είχαν ανέβει κι από το βάρος (η μαούνα) έγειρε κι έπεσαν όλοι στη
θάλασσα. Από τον κόσμο αυτό, κανείς δε γλίτωσε…
Από τα «τετράδια της Aντζέλ Κιουρτάν», Πλέθρον, Αθήνα 1980
«ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ»
Ομιλία Από σ τολ ο υ Φ ω τ ί ο υ
Ευσεβές ακροατήριο
Με ιδιαίτερη χαρά αποδέχτηκα την πρόταση του προέδρου
της αδελφότητας Ζιτσαίων της Αθήνας να είμαι εγώ αυτός που
θα μιλήσει σήμερα στα αποκαλυπτήρια της προτομής του Πα-
τροκοσμά, και τούτο γιατί, όταν πρόκειται να ασχοληθώ με τέ-
τοιες αείμνηστες φυσιογνωμίες, το θεωρώ όχι μόνο υποχρέωσή
μου, αλλά και σαν κάτι να με παροτρύνει από μέσα μου, σαν
κάτι να με προστάζει. Και δεν είναι λίγος ο Πατροκοσμάς. Είναι
ο γίγαντας της νεότερης χριστιανοσύνης, είναι ο μεγάλος προε-
παναστατικός διαφωτιστής του δούλου Γένους, ο πνευματικός
«ήλιος» της σκλαβωμένης Ελλάδας. Είναι ο Νεομάρτυρας, ο Ιε-
ραπόστολος, ο Εθναπόστολος, ο Χρισταπόστολος, ο Προφητα-
πόστολος, ο Διδαχαπόστολος, ο Εθνομάρτυρας! Αυτές όλες οι
προσωνυμίες, μοναδικές για άνθρωπο, δείχνουν ακριβώς και το
μέγεθος της προσωπικότητάς του!! Αλλά ως εδώ αυτά.
Γεννήθηκε στο Μεγάλο Δέντρο της Αιτωλίας το 1714, ένα
χωριό στο οποίο σώζονται ακόμα τα χαλάσματα του σπιτιού
του. Είναι όμως γόνος Ηπειρωτικής καταγωγής, γιατί οι γονείς
του ήταν Ηπειρώτες και μάλιστα από κάποιο χωριό των Γραμ-
μενοχωρίων, που αναγκάστηκαν να αυτοεξοριστούν λόγω των
τουρκικών πιέσεων και αρχικά να πάνε στη Σκουλικαριά της
Άρτας και το 1700 να μετοικήσουν στο Απόκουρο της Αιτωλίας.
Στο χωριό Ταξιάρχης γεννήθηκε ο μεγαλύτερος αδελφός του ο
Χρύσανθος, ο μετέπειτα ιερομόναχος και σχολάρχης σ τη Νάξο.
Από τον Ταξιάρχη πήγαν στο Μεγάλο Δέντρο, όπου, όπως είδα-
με γεννήθηκε ο Πατροκοσμάς. Επαγγελματικά οι γονείς του
ασχολούνταν με την υφαντική τέχνη, κοινά ανυφαντήδες και
γι’ αυτό ο πατέρας του πήρε και το παρατσούκλι «Ανυφαντής».
Το βαφτιστικό όνομα του Πατροκοσμά ήταν Κωσταντίνος, αλλά
όταν έγινε ιερομόναχος μετονομάσθη σε «Κοσμάς» έχοντας το
πρώτο γράμμα του ονόματός του το «Κ».
Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο Μεγάλο Δέντρο και σε ηλι-
κία 20 ετών εγκατέλειψε τον αργαλειό και την υφαντική τέχνη,
που έμαθε από τους γονείς του, και από την ηλικία αυτή αρχίζει
η πνευματική του πορεία. Καταλήγει σε ηλικία 29 ετών στο Άγιο
Όρος, στην Αθωνική Πολιτεία για να συνεχίσει τις σπουδές
του. Εδώ στην Αθωνιάδα Σχολή, εξοπλίζεται άριστα θεολογικά,
φιλοσοφικά και φιλολογικά από τους μεγάλους διδασκάλους
του Γένους, τον Παναγιώτη Παλαμά, τον Ευγένιο Βούλγαρη, το
Νικόλαο Τζαρτζούλιο και το Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη.
Σε ηλικία 45 ετών χειροτονήθηκε ιερομόναχος και πρεσβύ-
τερος στην Ιερά Μονή Φιλοθέου, όπου εδώ πήρε και το όνομα
«Κοσμάς». Ένα χρόνο αργότερα πήρε τη μεγάλη απόφαση να
εγκαταλείψει το Άγιο Όρος για να διδάξει τους σκλαβωμένους
αδερφούς του, τους δυστυχείς ομοεθνείς του, να τους διατηρή-
σει Έλληνες. Με τις ευλογίες των Αγιορειτών πατέρων και την
άδεια του Οικουμενικού Πατριάρχη περιόδευσε από άκρου σε
άκρο τη σκλαβωμένη Ελλάδα και κήρυττε Ορθοδοξία και Ορ-
θοπραξία. Με τα κηρύγματά του αφύπνισε το υπόδουλο Έθνος
και με υπεράνθρωπες προσπάθειες επανέφερε τους Έλληνες στο
σωστό δρόμο. Περιόρισε και απέτρεψε τους εξισλαμισμούς και
πολλούς εξισλαμισμένους τους επανέφερε στο Χριστιανισμό.
Γνώριζε ότι το μεγάλο όπλο γι’ αυτή την προσπάθεια ήταν το
Γεύμα στους επίσημους στο κέντρο «Μοναστήρι»
O κ. Φωτίου εκφωνεί τον Πανηγυρικό.
 ΣΕΛΙΔΑ
σχολείο, γι’ αυτό όπου κι αν επήγαινε σχολείο συμβούλευε
τους πιστούς να λειτουργήσουν, γιατί, όπως έλεγε χαρακτηρι-
στικά: «Οι Έλληνες πρέπει να ομιλούν ελληνικά και μόνο
ελληνικά, γιατί η Εκκλησία μας είναι εις την ελληνικήν, η
Αγία Γραφή είναι γραμμένη εις την ελληνικήν και το γένος
μας είναι ελληνικόν». Και συνεχίζει: «Καλύτερα, αδερφέ μου,
να έχεις σχολείο ελληνικό στη χώρα σου, παρά βρύσες και
ποτάμια, γιατί οι βρύσες ποτίζουν το σώμα, το δε σχολείο
ποτίζει την ψυχήν και γιατί σαν μάθει το παιδί σου γράμματα,
τότε λέγεται άνθρωπος»! και δεν είχε άδικο!
Ίδρυσε 10 ελληνικά σχολεία, 200 ακόμη για κοινά γράμματα
και άλλα 1100 περίπου, όπου διδάσκονταν ανάγνωση και γρα-
φή. Έχτισε ακόμη και εκκλησίες και η φράση του «γκρεμίστε
εκκλησίες και χτίστε σχολειά», δεν έρχεται σε αντίθεση με τις
χριστιανικές του περιοδείες, αλλά δείχνει το πόσο βαθιά και διο-
ρατικά έβλεπε την ουσία της αφύπνισης του δούλου Γένους και
ποιο ήταν το βασικό όπλο αυτής της αφύπνισης.
Τις ιδέες του και τα κηρύγματά του θ’ ακούσει και θα θ’ ασπα-
στεί και ο Ρήγας Φερραίος, ο φλογερός προεπαναστατικός ποι-
ητής που μαζί με το συμπατριώτη μας, τον ιατρό Νικολίδη, και
άλλους συντρόφους θα βρουν τραγικό θάνατο από τους Τούρ-
κους. Χωρίς τον πατροκοσμά Φιλική Εταιρεία δεν θα ιδρύονταν
και 1821 και επανάσταση δε θα έβλεπαν το ξεκίνημά τους.
Άλλη μία βασική του επιδίωξη ήταν οι Χριστιανοί να μη κά-
νουν τα παζάρια τους τις Κυριακές, αλλά το Σάββατο, αργία των
Εβραίων, που με δόλιο και ιδιοτελή σκοπό είχαν επιβάλει οι
Εβραίοι και αυτή του η επιδίωξη τον έφερε σε ρήξη μαζί τους
με αποτέλεσμα να σχεδιάσουν την εξόντωσή του, όπως φαίνεται
από αυτή εδώ την επιστολή, που έστειλε στον αδελφό του Χρύ-
σανθο στις 2 Μαρτίου του 1779.
«…… περιόδευσα πολλές επαρχίες της Ελλάδας και ίδρυ-
σα σχολεία…. (και κλείνει με τα εξής λόγια): Δέκα χιλιάδες
χριστιανοί με αγαπώσι και ένας με μισεί. Χίλιοι Τούρκοι με
αγαπώσι και ένας όχι τόσον. Χιλιάδες Εβραίοι θέλουν το θά-
νατό μου και ένας όχι».
Ποιος αμφισβητεί την προφητική εξόντωσή του, αφού ο ίδιος
ο πατροκοσμάς ζωγραφίζει και κατονομάζει τους ηθικούς αυ-
τουργούς του απαγχονισμού του;
Οι περιοδείες του ήταν τρεις:
Η πρώτη από το 1760 ως το 1763, η δεύτερη από το 1763
ως το 1774 και η Τρίτη από το 1775 ως το 1779, που θα βρει
τραγικό θάνατο. Σε όλες αυτές τις περιοδείες κήρυττε με πάθος
και επισκέφτηκε όλα τα μέρη της Ελλάδας, διανύοντας χιλιά-
δες χιλιόμετρα! Σε πολλές περιπτώσεις αντιμετώπισε δυσκολίες,
προβλήματα και διώξεις.
Η Ζίτσα είχε την τιμή και τη χάρη να δεχτεί τον ταπεινό ρα-
σοφόρο δυο φορές στη δεύτερη και την Τρίτη του περιοδεία.
Ίδρυσε εδώ σ’ αυτό το χώρο σχολή το «Δασκαλειό», όπως το
ονομάζουμε εμείς οι Ζιτσιώτες μέχρι σήμερα από τις προσφο-
ρές των γυναικών, από τα χρυσά και ασημένια στολίδια τους.
Κήρυξε εδώ στη Ζίτσα εκεί που είναι το εικόνισμά του, δίπλα
από το Αστυνομικό Τμήμα, στη Λούτσα απέναντι από το τότε
αμπέλι του Γκανιάτσα και στον Άγιο Νικόλαο του Μικρού Μα-
χαλά. Το πέρασμά του από δω τον είχε ικανοποιήσει αφάνταστα
Αναψυκτικό και λουκούμι στους παρευρισκόμενους
4
και γι’ αυτό χρησιμοποιούσε τη Ζίτσα με το μοναστήρι της ως
ησυχαστήριο και ως ορμητήριό του για επισκέψεις και κηρύγ-
ματα σε γειτονικά μέρη. Παράλληλα οι πάμπολλες προφητείες
του έχουν σφραγίσει την αγιότητά του και αποδεικνύουν τη θεία
πρόνοια στις σκέψεις του και την αγνότητά του. Ενδεικτικά θα
αναφερθώ σε μερικές απ’ αυτές για την επιβεβαίωσή τους, για
τον προφήτη των σκλάβων, για το σωτήρα της πίστης και της
Πατρίδας.
«Ενενήντα εννιά φορές με τα όπλα και μία με την πέννα θα
έρθει το ποθούμενο»! εννοώντας την απελευθέρωση από τους
Τούρκους. Μήπως έτσι δεν έγινε;
«Θα ‘ρθει καιρός που οι κλέφτες και οι άρπαγες θα φύγουν
από τα βουνά και θα κατοικούν, θα κλέβουν στις πόλεις» Μας
εκπλήσσει η ακρίβεια της προφητείας του.
«Θα ‘ρθει καιρός, που οι άνθρωποι θα ομιλούν από ένα
μακρινό μέρος σε άλλο σαν να ‘ναι σε διπλανά δωμάτια π.χ
από την Πόλη στη Ρωσία». Ποιος δεν καταλαβαίνει ότι αυτό
είναι το τηλέφωνο;
«Θα ‘ρθει καιρός, που οι πεθαμένοι θα ομιλούν και οι ζωντα-
νοί θα τους βλέπουν». Να το μαγνητόφωνο και η τηλεόραση.
«θα ‘ ρθει καιρός ….»
«θα ‘ ρθει καιρός ….»
«θα ‘ ρθει καιρός ….»
Κλείνω τις προφητείες του με αυτή, που έχει σχέση με τον
Αλή-πασά.
Όταν τον ρώτησε ο Αλής, αν θα πάει στην Πόλη {Κωνσταντι-
νούπολη}, ο πατροκοσμάς του είπε: «Και στην Πόλη θα πας,
αλλά με κόκκινα γένεια»! και πράγματι πήγε το κομμένο κε-
φάλι του με τα γένεια του ματωμένα!..
Δε θα σας κουράσω περισσότερο. Στέκομαι τώρα στο μαρτυ-
ρικό του τέλος: Στο Μπεράτι της Αλβανίας ο Κουρτ-πασάς του
δωρίζει ένα φορητό άμβωνα για να τον χρησιμοποιεί στα κη-
ρύγματά του. Περιέρχεται σχεδόν όλες τις πόλεις και τα χωριά
της Αλβανίας και της Β. Ηπείρου. Στα τέλη του 1778 ή τις αρχές
του 1779 επισκέφτηκε ξανά τα Γιάννινα. Όμως εδώ οι Εβραίοι
των Ιωαννίνων τον συκοφάντησαν ότι είναι όργανο της Ρωσίας
και οι Τούρκοι του απαγόρευσαν να κηρύξει μέσα στην πόλη.
Ακόμη και οι Ενετοί, ωε καθολικοί, τον κατασκόπευαν και τον
θεωρούσαν ένα αγκάθι στην επέκταση του καθολικισμού τους.
Κήρυξε όμως έξω από την πόλη, πήγε στη συνέχεια στην
Πάργα, γυρίζει και πάλι στα Γιάννινα, αλλά και νέα αντίδραση
από τους Εβραίους, γιατί προέτρεπε τους χριστιανούς να μετα-
φέρουν το παζάρι από την Κυριακή στο Σάββατο, αργία των
Εβραίων. Ίδια περίπτωση μ’ αυτή της Λάρισας.
Πηγαίνοντας προς το Τεπελένι κι ενώ εκήρυττε προς τα πλή-
θη, άνθρωποι των Εβραίων και των κοτζαμπάσηδων του επιτέ-
θηκαν και το παράδοξο σώθηκε από τη μητέρα του Αλή –πασά,
τη Χάμκω, που τον πήρε στο σπίτι της!.. Εδώ είπε και την περί-
φημη προφητεία του στον Αλή, όταν τον ρώτησε : «Αν θα πάει
και στην Πόλη»! Ό,τι όμως δεν κατόρθωσαν οι Εβραίοι να
κάνουν στο Τεπελένι, το έκαναν λίγες μέρες αργότερα. Έδωσαν
στον Κουρτ-πασά του Βερατίου 25000 γρόσια για να τον φο-
νεύσουν. Ο Κουρτ-πασάς, χρησιμοποιώντας ένα φοροεισπρά-
κτορα που κατηγόρησε τον πατροκοσμά ως αίτιο της μείωσης
των φόρων, γιατί απασχολούσε τους ραγιάδες με τα κηρύγματά
του κι έτσι παραμελούσαν τις καλλιέργειές τους, του στήνουν
ενέδρα, πληρωμένα κακοποιά στοιχεία, τον συλλαμβάνουν, τον
απαγχόνισαν στις 24 Αυγούστου του 1779, ημέρα Σάββατο, ση-
μαδιακό αυτό το Σάββατο σαν μέρα, και μετά τον έρριξαν στον
Άψο ποταμό, όπου τον βρήκε ένας παπάς και τον έθαψε στο
Κολλικόντασι της Β. Ηπείρου, στο χωριό που τον κρέμασαν.
Έτσι με αυτόν τον μαρτυρικό θάνατο τερματίζει την επίγεια
ζωή του ο μεγάλος αυτός ιερομόναχος και μοναδικός Έλλη-
νας. Πριν όμως τον κρεμάσουν είπε τα εξής: «Διήλθομεν δια
πυρός και ύδατος και εξήγαγες ημάς εις αναψυχήν». Στο σημείο
της ταφής του και ύστερα από 30 χρόνια ο Αλή- πασάς έχτισε
εκκλησία προς τιμή του και το καταπληκτικότερο είχε δώσει πα-
ραγγελία να φιλοτεχνήσουν ασημένια κεφαλή του πατροκοσμά
και όταν του την παρέδωσαν, τη χάιδεψε τρεις φορές με τα γέ-
νεια του. Αυτό δυσαρέστησε τους μουσουλμάνους και τότε τους
είπε: «Φέρτε μου ένα μουσουλμάνο σαν αυτόν τον χριστιανό
να του φιλήσω και τα πόδια»! Η αγιοποίησή του έγινε στις
20 Απριλίου του 1961 από τον συμπατριώτη μας Οικουμενικό
πατριάρχη Κων/λεως Αθηναγόρα του Α΄ Τέλος μία από τις πιο
αυθεντικές και η παλαιότερη από τις εικόνες (αγιογραφίες) του
πατροκοσμά βρίσκεται στην εκκλησία μας, τον Άγιο Νικόλαο,
φιλοτεχνημένη το 1769 από ανώνυμο αγιογράφο!
Ισαπόστολε, πατροκοσμά της Ρωμιοσύνης
η προτομή σου, που στήθηκε εδώ είναι ένα
δείγμα αγάπης, σεβασμού και εκτίμησης
στην αγιότητά σου και στην ανυπολόγιστη
ελληνοχριστιανική σου προσφορά.
Εξαιτούμενοι δε τις εξ ουρανού ευλογίες σου
και την προς τον Ύψιστο μεσιτεία σου υπέρ υγείας, ειρήνης
αλλά και ευημερίας του Έθνους μας, ευλαβώς ανακράζομεν:
Αιωνία σου η μνήμη!
Απ. Φωτίου
Δείτε κι άλλα στη σελίδα 5
 5 ΣΕΛΙΔΑ «ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ»

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΟΛΟΥ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΟΣ

Για την καλύτερη πληροφόρηση αλλά και για την ιστορία παραθέτουμε την σχετική αλληλογραφία με-
ταξύ Αδελφότητας και Δ. Ζίτσας που αφορούσε την υπόδειξη και προετοιμασία του χώρου στον οποίο
θα τοποθετείτο η προτομή του Αγίου Κοσμά.
ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΖΙΤΣΑΙΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ
ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1951
ΒΗΛΑΡΑ 7- 104 37 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 5241758, 6548100 FAX 5241758
Αθήνα, Δευτέρα 6 Φεβρουαρίο 2006
ΠΡΟΣ
Τον κ. Δήμαρχο Δήμου Ζίτσας
Κύριε Δήμαρχε
Με την επιστολή μας αυτή σας γνωρίζουμε ότι υλοποιούμε απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μελών
της Αδελφότητας που έγινε στην Αθήνα την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2006 και η οποία αφορά την υπόδειξη
εκ μέρους της Δημοτικής Αρχής δημοτικού χώρου στον οποίο θα ανεγερθεί η προτομή του Κοσμά του
Αιτωλού.
Γι’ αυτό το λόγο ζητούμε να μας υποδείξετε δημοτικό χώρο , κατά προτίμηση συνδεδεμένου με τη
δράση του Πατροκοσμά, όπως πχ Δασκαλειό, κάτω από την αστυνομία κλπ. στον οποίο η Αδελφότητα με
συνδρομές των απανταχού Ζιτσαίων θα προβεί στην κατασκευή προτομής.
Ευχαριστούμε θερμά εκ των προτέρων για τη συμβολή σας.
ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος στις 24 Αυγούστου , γιορτή του Αγίου , μετά το
τέλος της λειτουργίας όλοι όσοι βρεθήκαμε στην εκκλησία ακολουθήσαμε την
ιερή εικόνα του Αγίου Κοσμά μέχρι το εκκλησάκι του που βρίσκεται στο Μικρό
Μαχαλά, δίπλα από την αστυνομία. Αρκετοί ήταν οι πιστοί που συνόδεψαν την
εικόνα του Αγίου. Το εκκλησάκι είχε την τιμητική του . Οι γυναίκες της γειτονιάς
φρόντισαν για τον ευπρεπισμό του.
Όλοι μας γνωρίζουμε ότι ο Άγιος Κοσμάς επισκέφτηκε το χωριό μας κατά τις
τρεις περιοδείες του που έκανε στην Ήπειρο. Σαν πρωταρχικό ζήτημα έβαζε
την εκπαίδευση της νέας γενιάς, γιατί θεωρούσε τη μόρφωσή της, σαν το πρώτο
θεμέλιο της αναγέννησης. Γι’ αυτό σαν κατακλείδα όλων του των λόγων κι όλων
των προσπαθειών είχε πάντοτε στα χείλη του την προτροπή της ίδρυσης σχολείων
απ’ όπου κι αν περνούσε. Το ίδιο έκανε και στη Ζίτσα όταν για πρώτη φορά πέρασε
το 1764, όπου δίδαξε στο χωράφι που είναι σήμερα το εικόνισμά του. Στο τέλος
της δε της διδασκαλίας του έκανε έρανο και παρακίνησε τις γυναίκες να ξηλώσουν
τα φλωριά από τα φέσι που φορούσαν στα κεφάλια τους και να τα προσφέρουν
για να ιδρυθεί σχολείο στη Ζίτσα. Όπως διέσωσε η παράδοση υπήρξε μεγάλη
προθυμία και με το ποσό που συγκεντρώθηκε χτίστηκε το σχολείο, το οποίο οι
κάτοικοι ονόμαζαν «Δασκαλειό».

Με εκτίμηση
Για το Δ.Σ

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
Από το πρακτικό της 3/2005 συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Ζίτσας.

Αριθ.Αποφ.: 24/2006
Περίληψη: Αίτηση Αδελφότητας Ζιτσαίων.

Στη Ζίτσα σήμερα 12-02-2006 ημέρα Κυριακή και ώρα 19:00 στο Δημοτικό κατάστημα Ζίτσας συνεδρί-
ασε το Δημοτικό Συμβούλιο Ζίτσας μετά από την 371/07-02-2006 έγγραφη πρόσκληση του Προέδρου του
Δημοτικού Συμβουλίου η οποία δημοσιεύτηκε στο Κοινοτικό Κατάστημα και επιδόθηκε σε κάθε σύμβουλο
σύμφωνα με τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα.
Διαπιστώθηκε απαρτία αφού σε σύνολο 13 μελών ήταν παρόντα 9.

Παρόντες. 1.Σιάννης Ιωάννης Απόντες: Δρόσος Σοφοκλής

2.Εξαρχος Νικόλαος Νούσιας Νικόλαος
3.Νικολός Κων/νος Κατσουλίδης Νικόλαος
4.Νούλης Περικλής Καρακίτσιος Θεόδωρος
5.Πατσιάς Στέφανος
6.Καραπέτσης Ιωάννης
7.Μίσος Πέτρος
8.Γιαννόπουλος Κων/νος
9.Πρωτόπαππας Ιωάννης
Τα πρακτικά τήρησε ο Δημοτικός υπάλληλος Γιούνης Θρασύβουλος.
Ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κήρυξε την έναρξη της Συνεδρίασης του Συμβουλίου εισηγού-
μενος ο ίδιος το θέμα έθεσε υπόψη του Συμβουλίου αίτηση της Αδελφότητας Ζιτσαίων η οποία ζητά από τη
Δημοτική Αρχή να υποδείξει χώρο για την ανέγερση προτομής του Κοσμά του Αιτωλού ώστε να υλοποιηθεί
η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της Αδελφότητας που έγινε στην Αθήνα στις 22-01-2006.
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος κάλεσε το Συμβούλιο να αποφασίσει σχετικά.
Το Συμβούλιο μετά από συζήτηση αφού έλαβε υπόψη του και τα ανωτέρω ομόφωνα
α π ο φ α σ ί ζ ε ι
Εγκρίνει την αίτηση της Αδελφότητας Ζιτσαίων Ηπείρου και προτείνει ως θέση ανέγερσης προτομής
Κοσμά του Αιτωλού τον χώρο του «Δασκαλειού» στη μεγάλη Συνοικία του Δ.Δ. Ζίτσας.
Η απόφαση αυτή πήρε αριθμό 24/2006.
Αφού συντάχτηκε αυτό το πρακτικό υπογράφεται ως έχει .
Ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Τα Μέλη

ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΖΙΤΣΑΙΩΝ ΗΠΕΙΡΟΥ

«ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΙΚΟΛΙΔΗΣ»
ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1951
ΒΗΛΑΡΑ 7- 104 37 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 5241758, 6548100 FAX 5241758

Αθήνα 15 Ιουλίου 2008 Π Ρ Ο ΣΦ Ο Ρ Ε Σ

ΠΡΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΟΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ
ΤΟ ΔΗΜΑΡΧΟ ΖΙΤΣΑΣ
κ. Πρωτόπαππα Αναστάσιος Χαρ. Κοντογιάννης, Ζίτσα 50 €
Κύριε Δήμαρχε
Αντωνία Μιχ. Καψάλη, Θεσ/νίκη 50 €
Σας γνωρίζουμε ότι η προτομή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού είναι έτοιμη , απομένει μόνο η τοποθέτησή Σωτήριος Παπαυγέρης, Ζίτσα 50 €
της στη βάση που ήδη έχει κατασκευαστεί. Είναι θέμα ολίγων ημερών μέχρι τελικής περάτωσης του όλου Βασίλειος Σωτ. Παπαυγέρης, Αθήνα 50 €
έργου.Η Αδελφότητα προτίθεται να κάνει τα αποκαλυπτήρια της προτομής μέσα στον Αύγουστο. Προτει-
νόμενες ημερομηνίες: την εβδομάδα που θα γίνει η γιορτή κρασιού ή την παραμονή της γιορτής του Αγίου
Νικηφόρος Αθανασίου, Αθήνα 50 €
Κοσμά ,23 Αυγούστου. Για την καλύτερη διοργάνωση της τελετής των αποκαλυπτηρίων σας παρακαλούμε Βασίλειος Στ. Σταμούλης, Πάτρα 30 €
να μεριμνήσετε: Πανταζής Οικονόμου, Ζίτσα 30 €
1. Ο χώρος να καθαριστεί (χαμήλωμα φυτών) για να μην εμποδίζεται η ορατότητα του μνημείου.
2. Να διατεθεί η μικροφωνική του Δήμου για την ηχητική κάλυψη της τελετής.
Αφροδίτη Κοσμά, Ζίτσα 20 €
3. Να τοποθετηθούν καρέκλες στο χώρο της εκδήλωσης . Αγάπη Ζήκα- Κοσμά, Ζίτσα 30 €
4. Οι επίσημοι που θα παρευρεθούν , ύστερα από σχετική πρόσκλησή σας, θα δεξιωθούν σε κατάστημα του Ξάνθω Παπαυγέρη, Ζίτσα 50 €
χωριού μας. Τα έξοδα της δεξίωσης θα βαρύνουν την Αδελφότητα.
Για την άψογη διοργάνωση της εκδήλωσης θα είμαστε σε διαρκή επικοινωνία μαζί σας έτσι ώστε να
Άννα Μαργαρώνη, Ιωάννινα 80 €
πετύχουμε καλύτερη δυνατή παρουσίαση. Γαλάτεια Μαγκλογιάννη, Ζίτσα 25 €
Για το Δ.Σ
«ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ»  ΣΕΛΙΔΑ 6
Ανακοινώσεις Εκκλησιαστικής Επιτροπής «Βυρώνεια 2008» στη Ζίτσα
Συνεισφορές για την αποκατάσταση ο Ευάγγελος Ζούμπας και η Πόπη Κοντού. Αναβλήθηκε η ετήσια εκδήλωση Λόγου «Βυρώνεια 2008» που θα γινόταν τη Δευτέρα, 11 Αυγούστου
του Ιερού Ναού Ταξιαρχών → Εις μνήμη Νικολάου Αγόρου κατέθεσε χρη- ώρα 7 το απόγευμα στη Ζίτσα. Στην εκδήλωση θα μιλούσαν:
Οικογένεια Περικλή Αντωνάκου και Αλεξάν- ματικό ποσό στον Ι.Ν Αγίου Νικολάου η σύζυ- Ο φιλόλογος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Θεόδωρος Κοσμάς με θέμα: «Ο Αλεξάντερ Φον
δρας Δρόσου, Κωνσταντάκου Θεοδώρα, Γά- Βάρσμπεργκ στη Ζίτσα. Ρομαντική περιήγηση με έντονο Βυρωνικό άρωμα». Ο συγγραφέας – δημοσιολό-
γός του Ελένη Αγόρου.
γος κ. Αλέξανδρος Φαρμάκης με θέμα: «Περιηγητές και Ελληνικός Πολιτισμός».
τσιου Γ. Αθηνά, Γάτσιου Η. Σταματία, Γκατζάνη → Εις μνήμη Λάμπρου Πατσιά κατέθεσε χρη-
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου κ. Απόστολος Παπαϊωάννου με θέμα: «Από την ελευθερία του Μπάϋρον
Β. Μαρία, Γκουρτσογιάννη Άννα, Γκουρτσο- ματικό ποσό στον Ι.Ν Αγίου Νικολάου η κόρη στην ανεξαρτησία του Σολωμού και του Κάλβου».
γιάννη- Κωλέτση Ελένη, Καραμπίνας Κώστας, του Παρασκευή Γάτσιου. Ο ποιητής, Πρόεδρος της Εταιρείας Λογοτεχνών και Συγγραφέων -τακτικός συνεργάτης του «Π.Λ.»- κ.
Μαγκλογιάννη Ι. Μαρίνα, Ανώνυμος, Ανώ- → Εις μνήμη της Αικατερίνης Κάσιου αντί στε- Νίκος Τέντας με θέμα: «Ζιτσαία Βυρώνεια Λέσχη: Πρόταση με μέλλον».
νυμος, Πανταζάκου Αγγελική, Κοντογιάννη φάνου κατέθεσαν χρηματικό ποσό στον Ι.Ν Η εκδήλωση συνδιοργανώνονταν από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, το Δήμο Ζίτσας και την Εταιρία
Φρόσω, Μακρή- Γιούνη Νίκη, Ζέρβα Φωτεινή, Παναγίας οι οικογένειες: Καραμίχου Βασιλική, Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου.
Κοσμά Αφροδίτη, Αγόρος Κλέαρχος εις μνήμη Ηλία Δήμου. Οι φίλες της κόρης της Φαίη και
Νικολάου Αγόρου, Ματσάγκα Μίνα εις μνήμη Βαρβάρα Παράδειγμα προς αποφυγήν
του συζύγου της, Ελένη Γιούνη- Μπαζάνη εις → Εις μνήμη Δημητρίου Κοντογιάννη κατέθε- Δεν γνωρίζουμε, ποιοι ήταν οι Έτσι κάποιοι επίσημοι γύρισαν ολοκλήρου στον εκ των διοργα-
μνήμη του συζύγου της. σαν χρηματικό ποσό στον Ι.Ν Παναγίας και λόγοι, που δεν υπήρξε προσέλευ- κατά κει, απ’ όπου ήρθαν. νωτών δήμαρχο της Ζίτσας .
Δωρεές σε εκκλησίες της Ζίτσας για το Οστεοφυλάκιο ο Ηλίας και η Ξανθή Πα- ση και κατά συνέπεια ακολούθησε Το συμβάν στο σύνολό του κα- Εμείς -καθώς λέγεται- εκφρά-
→ Εις μνήμη της Αικατερίνης Κάσιου αντί στε- παυγέρη. ματαίωση στα «Βυρώνεια 2008», θόλου δεν είναι τιμητικό. ζουμε «τα παράπονα στο δήμαρ-
φάνου κατέθεσαν χρηματικό ποσό στον Ι.Ν → Εις μνήμη της Αικατερίνης Κάσιου αντί που είχαν προγραμματισθεί στη Δεν γνωρίζουμε ακόμη, αν η χο». Αν και τι έχει να πει ο ίδιος,
Αγίου Νικολάου οι οικογένειες: Ηλία και Αλε- στεφάνου κατέθεσαν χρηματικό ποσό στον Ζίτσα για την 11/8. αποκλειστική ευθύνη ανήκει εξ είναι δικό του θέμα.
ξάνδρας Μανούση, Ευαγγέλου και Παναγιώτας Ι.Ν Αγίου Ιωάννη ο Δήμαρχος Ζίτσας και το
Μάντζιου, Κων/νου και Ελευθερίας Κίτσιου, Δημοτικό Συμβούλιο.
Θεοδώρου και Ελένης Κασσή, Δημητρίου και → Εις μνήμη της Αικατερίνης Κάσιου αντί στε- Χωρίς περιεχόμενο πολλές εκδηλώσεις
Αγγελικής Μανούση, Σπύρου Μαγκλογιάννη, φάνου κατέθεσαν χρηματικό ποσό στον Ιερά
Τα πολιτιστικά μας δρώμενα χάνουν την ταυτότητά κάθε είδους πολιτιστικές εκδηλώσεις να πλαισι-
Αναστασίου Σκαρμούτσου, Αλεξάνδρας και Μονή Ντουραχάνη οι οικογένειες Καλογήρου τους. Όλο και πιο συχνές οι περιπτώσεις κακοποίη- ώνονται από κάποιο μεγάλο όνομα, χωρίς αυτό
Βασιλικής Νάζου, Ο Πανηπειρωτικός Σύλλο- Παναγιώτη και Καρρά Φίλιππα. σης της Ηπειρώτικης παράδοσης να έχει πάντα σχέση με την πολιτιστική παράδοση
γος εργαζομένων Ε.Ι.Ν, Αποστόλη και Αγάπης → Από τον Ανδροκλή Γκάλγκο προσφέρθηκε Το καλοκαίρι και ειδικότερα ο Αύγουστος είναι του τόπου. Μπορεί να είναι κάποιος ελαφρολαϊκός
Κοσμά, Στεφάνου και Ειρήνης Μαγκλογιάννη. χρηματικό ποσό για τον Ι.Ν Αγίου Νικολάου. η εποχή, όπου ολόκληρη η Ήπειρος πανηγυρίζει. τραγουδιστής, που έγινε ίνδαλμα μέσα από τις με-
→ Εις μνήμη Δημητρίου Κοντογιάννη κατέθε- → Από την Ελένη Παπάζογλου προσφέρθηκε Κάθε Δήμος, κάθε χωριό, κάθε Σύλλογος ή Αδελ- σημεριάτικες εκπομπές της ελληνικής τηλεόρασης
σαν χρηματικό ποσό στον Ι.Ν Αγίου Νικολάου χρηματικό ποσό για την Αγία Τριάδα. φότητα, διοργανώνει τις δικές του εκδηλώσεις οι ή κάποιο «ταλέντο» που αναδείχθηκε από τις μου-
οποίες δεν συνάδουν πάντα ούτε με τις πολιτιστικές σικές και λοιπές τηλεοπτικές ακαδημίες. Το όνομα
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ παραδόσεις, ούτε με τα έθιμα του τόπου. αυτό, καλοπληρώνεται για να κάνει μία εμφάνιση,
Τα τελευταία χρόνια, αυξάνονται και πληθύνονται που καμία σχέση δεν έχει με την παράδοση, μπο-
Η εκκλησιαστική επιτροπή εκτός από ευχαρίστηση θεωρεί και υποχρέωσή της να ευχαριστήσει
οι κάθε είδους «Γιορτές» και τα «Φεστιβάλ», που ρεί όμως να συγκεντρώσει περισσότερο κόσμο και
τους δύο συγχωριανούς Ιεροψάλτες κυρίους: Καρώνη Δημήτριο και Καραμπίνα Δημοσθένη για πολλές φορές δεν έρχονται να αναβιώσουν τις πα- ειδικά τη νεολαία. Έτσι μπορεί ο καθένας να βρεθεί
την συμμετοχή τους στην τέλεση της Θείας Λειτουργίας τόσο στον κεντρικό Ναό , όσο και στα πα- ραδόσεις μας, αλλά για να… εμπλουτίσουν με νέα σε ένα πανηγύρι και να ακούσει από κακοπαιγμένα
ρεκκλήσια του χωριού μας αφιλοκερδώς. Επίσης να ευχαριστήσουμε τις κυρίες και τους κυρίους ήθη τα καλοκαιρινά δρώμενα! Αφίσες με ερμηνευτές δημοτικά τραγούδια μέχρι «χιτάκια» που παίζονται
που βοήθησαν στον καθαρισμό των προαυλίων και ευπρεπισμό των παρεκκλησίων. Τις κυρίες που παραδοσιακών τραγουδιών στα δέντρα και τις κολό- στα παραλιακά μπαρ.
κάθε χρόνο αναλαμβάνουν το στολισμό του επιταφίου. Τις κυρίες που μετά το πέρας της λειτουρ- νες του χωριού, μικροφωνικές εγκαταστάσεις που Πολλά παραδοσιακά πανηγύρια, είτε οργανώ-
γίας στα παρεκκλήσια προσφέρουν γλυκά και χυμούς κάνοντας πιο εορταστική την ατμόσφαιρα. σου «παίρνουν» τα αυτιά, μυρωδιές από ψητά, μαλλί νονται από τους Συλλόγους, είτε από τους ιδιώτες,
της γριάς και πάγκοι με... προικιά βρίσκονται κάθε χάνουν όλο και περισσότερο τον παραδοσιακό τους
Ο Πρόεδρος Ο Αντιπρόεδρος καλοκαίρι στο επίκεντρο. χαρακτήρα. Δεν είναι μόνο οι μικροφωνικές που αλ-
Αιδεσιμότατος Ιερέας Σιαμάνης Δημήτριος Καραφέρης Κων/νος Τη μία είναι η γιορτή της σαρδέλας, της μελιτζά- λοιώνουν τον ήχο, αλλά είναι και το… μεταμοντέρνο
νας, της ντομάτας, της καραβίδας, του κρασιού, της στοιχείο που έχει εισχωρήσει στην δημοτική μας
πέστροφας, της πατάτας, της προβατίνας και οποιου- μουσική και κάνει τις αισθήσεις μας να υποφέρουν.
Η Γραμματέας Η Ταμίας Μέλος
δήποτε άλλου διαθέτει η Ηπειρωτική φύση. Τα πανηγύρια μετατρέπονται σε επικερδείς επιχει-
Σκαρμούτσου Αφροδίτη Σοφία Μαραγκάκη Τάτσης Ιωάννης
Την άλλη είναι τα κάθε είδους πανηγύρια, τα οποία ρήσεις και αντί για τραγούδια ακούγονται παρατρά-
αυξάνονται με εντυπωσιακό ρυθμό και δεν περιορί- γουδα. Δεν είναι τυχαίο ότι σε πολλά χωριά έχουν
ζονται πια σε κείνα που συνόδευαν τις θρησκευτικές πάψει να γίνονται στις πλατείες και έχουν μεταφερ-
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ γιορτές. Είναι επίσης τα κάθε είδους φεστιβάλ, τα θεί σε καφενεία και άλλα καταστήματα.
Προκειμένου να αντικαταστήσουμε την παλαιά μοκέτα με καινούργια στον Ι.Ν Αγίου Νικολάου θα πολιτιστικά τριήμερα και ό,τι άλλο μπορεί να εφεύρει Τα παραδοσιακά πανηγύρια, σε πολλές περιπτώ-
χρειαστούμε και την βοήθεια των συγχωριανών μας. Όποιος επιθυμεί να βοηθήσει να απευθύνε- ανθρώπου νους, που μετατρέπουν τα καλοκαίρια σε σεις εμπλουτίζονται και από άλλες εκδηλώσεις, που
ται στην εκκλησιαστική επιτροπή. ένα πολιτιστικό πανδαιμόνιο, χωρίς ταυτότητα και συ- κι αυτές με την σειρά τους απέχουν πολύ, από την
Ευχαριστούμε, εκ μέρους της Εκκλησιαστικής Επιτροπής χνά χωρίς ποιότητα. Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται πολιτιστική παράδοση του τόπου.
συνεχώς… οι λόγοι για να παίξουν τα όργανα. Παρα- Μέσα σε όλο αυτό το πολιτιστικό πανδαιμόνιο,
δοσιακά και σύγχρονα και σε έναν ηχητικό αχταρ- υπάρχουν πάντα και οι φωτεινές εξαιρέσεις, οι
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ μά που άλλοτε βρίσκει και άλλοτε όχι ανταπόκριση. οποίες όπως συμβαίνει συνήθως έρχονται για να
Είναι ικανός όμως να προβληματίσει όλους μας. Οι επιβεβαιώσουν τον κανόνα. Υπάρχουν Σύλλογοι
Η Στέγη Αυτιστικών Ατόμων «Ελένη Γύρα» ευχαριστεί θερμά πολιτιστικές εκδηλώσεις που οργανώνονται κάθε που κάνουν φιλότιμες προσπάθειες να κρατή-
1. την οικογένεια Γεωργίου Καρούλη για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσε εις μνήμην Δημητρίου καλοκαίρι, χρόνο με τον χρόνο χάνουν την ταυτότητά σουν ζωντανή την παράδοση του τόπου. Υπάρχουν
Κοντογιάννη.. τους και ελάχιστα πλέον αναδεικνύουν την παράδο- καλλιτέχνες που μένουν πιστοί στους ήχους που
2. την Τοπική Οργάνωση ΠΑΣΟΚ Ζίτσας για τo χρηματικό ποσό που προσέφερε εις μνήμην Δημητρίου ση της Ηπείρου. Είτε οργανώνονται από μεγάλους έμαθαν από τους πατεράδες και τους παππούδες
Κοντογιάννη. Δήμους, είτε πρόκειται για διάφορες «βραδιές» που τους. Που μεταφέρουν στα πανηγύρια τους στίχους
3. τους Αγόρου Ελένη, Αγόρου – Τζίμα Ιφιγένεια, Τζίμα Ελένη, Αγόρο Νικόλαο, Αγγελακούδη Βασιλική, ετοιμάζονται από άλλους φορείς και πάσης φύσεως των δημοτικών τραγουδιών όπως τους είπε ο λαός
Αγόρο Στέφανο και Αγόρο Αγησίλαο, για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσαν εις μνήμην Νικολάου συλλόγους, τις περισσότερες φορές, διακρίνονται και όχι ο σύγχρονος… ποιητής. Υπάρχουν ευτυχώς
Αγόρου. από την προχειρότητα, κάνοντας πολλούς να σκε- ακόμη, εκείνοι που αναζητούν την παράδοση, σε
4. την οικογένεια Φίλιππου Γάτσιου για τo χρηματικό ποσό που προσέφερε εις μνήμην Ευάγγελου Κοντο- φτούν ότι στόχος είναι να γεμίσουν κάποια ταμεία μικρά ορεινά χωριά, μακριά από κάθε είδους γιορ-
νίκα.
και όχι να κρατήσουν ζωντανή την παράδοση. τή, δίπλα στα μοναστήρια της Παναγίας. Όμως δεν
5. την Διεύθυνση και το προσωπικό της Συνεταιριστικής Οινοποιίας «Ζοίνος» Α.Ε. για τo χρηματικό ποσό
Το πάντρεμα δε που επιχειρείται συχνά, μεταξύ φτάνουν.
που προσέφεραν εις μνήμην Δημητρίου Κοντογιάννη.
ανόμοιων σχημάτων ή μουσικών ακουσμάτων, δεί- Αυτό που χρειάζεται περισσότερο από ποτέ στο
6. την κα Άρτεμη Λαχανίδη για την χρηματική προσφορά που κατέθεσε εις μνήμην του συζύγου της Κων/
χνει ότι οι πειραματισμοί είναι καλοί, αλλά για άλ- παρελθόν είναι να συνειδητοποιήσουν τις ευθύνες
νου Λαχανίδη.
λους χώρους. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης τους όσοι διαχειρίζονται τα πολιτιστικά πράγματα
7. την οικογένεια Δημητρίου Κοσμά για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσε εις μνήμην Χρήστου Κοσμά
που κάθε χρόνο παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις, του τόπου. Οι αυτοσχεδιασμοί και οι διοργανώσεις
που απεβίωσε στην Αυστραλία στις 11-8-2008.
είναι ότι πολλές εκδηλώσεις απαξιώνονται από τον για το κέρδος φτάνουν. Ας φροντίσουν να κάνουν
8. Την οικογένεια Κων/νου Αγόρου για τη χρηματική προσφορά εις μνήμη Αικατερίνης Κάσιου.
κόσμο. λιγότερες και πιο ποιοτικές εκδηλώσεις, γιατί μόνο
9. τον κ. Χρήστο Αλεξίου για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσε εις μνήμην Ανδρέα Βαταβάλη.
Μία ακόμη μόδα των τελευταίων ετών, είναι οι τότε θα έχουν προσφέρει πραγματικά στον τόπο.
10. τον Κων/νο Αγόρο για τη χρηματική προσφορά που κατέθεσε εις μνήμη Αικατερίνης Κάσιου.

Ανακοίνωση Σε Ζίτσα ο Υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ

Πληροφορούνται πως και για το τρέχον έτος 2008 οι παρακάτω φορείς του Δ. Ζίτσας και ευρύτερα
θα επιδοτηθούν για την ενδυνάμωση των δραστηριοτήτων τους μέσω του Μπαγκείου Ιδρύματος ως
ακολούθως:
1. Η εκκλησιαστική επιτροπή Ζίτσας για τα έργα των Ταξιαρχών με το ποσό των 2.000 €
2. Ο Αθλητικός Όμιλος Ζίτσας με το ποσό των 1.000 €
3. Η Αδελφότητα Ζιτσαίων Αθήνας με το ποσό των 1000 €
4. Ο εκπολιτιστικός Σύλλογος Πρωτόπαππας με το ποσό των 1500 €
5. Ο εκπολιτιστικός Σύλλογος Λιθίνου με το ποσό των 1000 €
6. Ο Σύλλογος Γυναικών Ζίτσας με το ποσό των 1000 €
7. Η Διανθρώπινη Επικοινωνία Αγίων Σαράντα με το ποσό των 1000 €
Με τη λήξη του έτους αναμένεται ανακοίνωση κάθε φορέα για το έργο πολιτισμού ή άλλο που πα-
ράχθηκε με τη μέριμνά τους προκειμένου να καταστεί δυνατή η επαναχορήγησή τους.
Με πατριωτικούς χαιρετισμούς
Λάμπρος Δρόσος
Τον Δήμο Ζίτσας και την Κοινότητα Μηλιάς επισκέφθηκε ο Υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ Σταύρος
Καλογιάννης.
Στη Ζίτσα συναντήθηκε με τον Δήμαρχο κ. Πρωτόπαππα και δημοτικούς συμβούλους με τους οποίους
συζήτησε θέματα που αφορούν την τεχνική υποδομή στο Δήμο, καθώς το ΥΠΕΧΩΔΕ ενίσχυσε
πρόσφατα με έκτακτη χρηματοδότηση τον Δήμο Ζίτσας.
Ο Σταύρος Καλογιάννης συναντήθηκε επίσης με εκπροσώπους αμπελοκαλλιεργητών Ζίτσας, Καρίτσας,
Σακελλαρικού οι οποίοι του είχαν στείλει υπόμνημα με τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στον
αμπελώνα λόγω του καλοκαιρινού καύσωνα.
Ο Σταύρος Καλογιάννης επικοινώνησε με τον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ κ. Κατσαρό, του έθεσε τα
προβλήματα και τον κάλεσε στη Ζίτσα για να ενημερωθεί από κοντά.
Ο κ. Κατσαρός απεδέχθη την πρόσκληση και προγραμματίζει στα μέσα Σεπτεμβρίου να έρθει στα
Ιωάννινα.
Στη συνέχεια ο Σταύρος Καλογιάννης επισκέφθηκε την Πινακοθήκη Μαλάμου η λειτουργία της οποίας
έχει αρχίσει.
 7 ΣΕΛΙΔΑ
Θ Ε Μ ΑΤΑ « Υ Γ Ε Ι Α Σ »
Το τσάι «ρίχνει» την πίεση
Επιμέλεια ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΟΪΛΟΥ
Οι άνθρωποι που πίνουν συστηματικά τσάι, έχουν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση
σε σχέση με όσους δεν πίνουν καθόλου, αναφέρει η επιθεώρηση «Αρχεία Εσωτερικής
Παθολογίας».
Ερευνητές από την Ταϊβάν μελέτησαν 1500 άνδρες και γυναίκες και διαπίστωσαν
ότι οι μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης ήταν χαμηλότερες μεταξύ όσων έπιναν τακτι-
κά τσάι, παρότι είχαν την τάση να είναι πιο παχείς από όσους δεν έπιναν, ή είχαν την
τάση να καπνίζουν , να πίνουν αλκοόλ, να καταναλώνουν περισσότερο του κανονικού
αλάτι και να μην τρώνε πολλά λαχανικά! Όταν, μάλιστα, οι ερευνητές υπολόγισαν τις
πιθανότητες των εθελοντών τους να παρουσιάσουν υπέρταση, διαπίστωσαν ότι αυτές
μειώνονταν κατά το ήμισυ, περίπου, σε όσους έπιναν ένα μικρό φλιτζάνι τσάι την ημέρα
και κατά δύο τρίτα σε όσους έπιναν 500 ml ή περισσότερο καθημερινά. Επιπλέον, το
όφελος ήταν το ίδιο, είτε έπινε κανείς πράσινο τσάι, είτε μαύρο. Οι ερευνητές σημειώ-
νουν στο άρθρο τους, πως η μελέτη τους δεν αποδεικνύει σχέση αιτίας- αποτελέσμα-
τος, αλλά δεν παύει να αποτελεί μία ακόμη ένδειξη πως το τσάι ωφελεί την υγεία.
(Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «ΤΑΝΕΑ» της 29 Ιουλίου 2004)
ΕΠΑΓΓΕΛΑΜΤΑ ΠΟΥ ΚΟΝΤΕΥΟΥΝ ΝΑ Χ ΑΘΟΥΝ
Ή ΈΧΟΥΝ ΠΛΕΟΝ ΧΑΘΕΙ
Ο βαρελάς (Βαϊνάς)
Ο βαρελάς ήταν ο τεχνίτης ειδικός στην κατασκευή βαρελόσχημων και σκαφοειδών
σκευών μικρού ή μεγάλου μεγέθους που απαιτούσαν ιδιαίτερη τεχνική και ειδικά εργα-
λεία.Σε πολλές περιοχές της χώρας μας οι αποθήκες των σπιτιών ήταν γεμάτες βαρέλια
διαφόρων μεγεθών που λειτουργούσαν ως αποθηκευτικοί χώ-
ροι κυρίως για κρασί και λάδι που παράγονταν σε μεγάλες ποσό-
τητες και έπρεπε να διατηρηθούν σε καλή κατάσταση μέχρι την
κατανάλωσή τους. Επίσης σε μικρότερα βαρέλια φυλάσσονταν
τυριά ή όσπρια.
Η δουλειά του βαρελά ήταν όχι μόνο να κατασκευάσει το
βαρέλι αλλά και να το συντηρήσει. Το βαρέλι κατασκευαζόταν από ξύλο καστανιάς και
δρυός. Το ξύλο περνούσε από ειδική επεξεργασία και στη συνέχεια κοβόταν σε λεπτές
σανίδες, τις οποίες βρέχανε για να μπορούν να πάρουν εύκολα την κατάλληλη κλίση. Στη
συνέχεια τις ενώνανε και τις δένανε πρόχειρα με σύρμα.
Κατόπιν περνούσαν τα σιδερένια στεφάνια και κτυπούσαν για να σφίξουν καλά μ’ ένα
ειδικό εργαλείο το ματσακόνι. Μετά τοποθετούσαν τους δύο επίπεδους πυθμένες από
λεπτά φύλλα ξύλου. Στο πάνω μέρος του βαρελιού υπήρχε ένα άνοιγμα με καπάκι απ’
όπου έριχναν μέσα το περιεχόμενό τους. Στο κάτω μέρος λίγο πάνω από τη βάση του ή
στο καπάκι υπήρχε μια ξύλινη κάνουλα απ’ όπου άδειαζαν το λάδι ή το κρασί. Ο βαρελάς
δούλευε με παραγγελίες. Τα σπουδαιότερα ερ-
γαλεία που χρησιμοποιούσε ήταν το πριόνι, το
τρυπάνι, η ταλιαδούρα, το καβουροσκέπαρο, η
πένσα κτλ
Σήμερα το επάγγελμα του βαρελά έχει
εκλείψει. Ελάχιστοι χρησιμοποιούν ξύλινα
βαρέλια για αποθήκευση κρασιού γιατί την
επόμενη χρονιά το βαρέλι αχρηστεύεται αφού
δεν υπάρχει βαρελάς να το καθαρίσει και να το
συντηρήσει. Έτσι ενώ το βαρέλι όταν είναι ξύ-
λινο θεωρείται ιδανικός χώρος για τη ζύμωση
του μούστου, οι περισσότεροι χρησιμοποιούν
τα πλαστικά βαρέλια του εμπορίου λόγω των
δυσκολιών που αναφέρθηκαν.
Στον καθημερινό τους λόγο όσοι ασχολούνται με τα κοινά χρησιμοποιούν, ενσυνειδήτως ή από σύμπτωση ,
λέξεις με ιδιαίτερη σημασία. Από την πληθώρα αυτών επέλεξα μερικές, την έννοια των οποίων, επώνυμοι
και ανώνυμοι, επιχείρησαν να αποδώσουν με έναν αντισυμβατικό τρόπο , συνδυάζοντας την εξυπνάδα με το
λεπτό χιούμορ, την ειρωνεία και το σαρκασμό. Έκρινα σωστό να αντιγράψω τα σχετικά κείμενα από το εξαίρετο
βιβλίο του ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ : «Είπαν …ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΕΞΥΠΝΟΥ ΛΟΓΟΥ» (εκδόσεις Καστανιώτης) και
να σας τα γνωστοποιήσω μέσω αυτής της επιστολής. Εκτιμώ ότι ακόμα και η φευγαλέα ματιά θα βοηθήσει να
εμβαθύνουμε στην ουσία των συγκεκριμένων λέξεων. Ίσως δε ενισχύσει και τη διάθεση αυτογνωσίας.
Μιχάλης Χρ. Παντούλας
Βουλευτής Ν. Ιωαννίνων- ΠΑΣΟΚ
ΒΙΑ
• Η χρήση βίας είναι πολύ φτωχή λύση για κάθε πρόβλημα. Γενικώς χρησιμο-
ποιείται από μικρά παιδιά και μεγάλα έθνη.  (DAVID FRIEDMAN)
ΒΟΥΛΗ
• Πολλοί άνθρωποι μπορούν να γίνουν μέλη της Βουλής χωρίς να χάσουν την
ασημαντ6τητά τους.  (ΒEVERLY BAXTER)
• Μπορείτε να φανταστείτε το Μωυσή να προσπαθεί να πείσει το Κογκρέσο να
περάσει τις Δέκα Εντολές;  (JOHN PERKINS)
• Όποτε ζητούν παρουσίες στη Βουλή, οι Βουλευτές δεν ξέρουν αν πρέπει να
απαντήσουν «παρών» ή «αθώος». (THEODORE ROOSEVELΤ)
ΔΗΜΑΓΩΓΙΑ
• Χρησιμοποιώ το συναίσθημα για τους πολλούς και κρατώ τη λογική ια τους
λίγους. (ADOLF HITLER)
• Οι μεγάλες μάζας ανθρώπων (...) μπορούν ευκολότερα να γίvoυv θύματα
ενός μεγάλου ψέματος παρά ενός μικρού.  (ΑDΟIF HITLER)
• Το μυστικό ενός δημαγωγού είναι να κατεβάσει τον εαυτό του στο επίπεδο
της ανοησίας του κοινού του, ώστε να πιστέψουν ότι είναι τόσο έξυπνοι όσο
αυτός. (KARI. KRAUS)
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
• Η δυνατότητα του ανθρώπου για δικαιοσύνη κάνει δυνατή την ύπαρξη της
δημοκρατίας, αλλά η ροπή του ανθρώπου για αδικία κάνει τη δημοκρατία
αναγκαία. (REINHOLD NIESUHR)
• Δημoκρατία είναι η διαδικασία εκείνη με την οποία οι άνθρωποι εκλέγουν
ελεύθερα εκείνον στον οποίο θα ρίξουν το φταίξιμο. (L. J. PETER)
Σ Α ΡΑ Κ ΑΤ Σ Α Ν Α Ι Ο Ι . . . .
Ξεφάντωσαν οι Σαρακατσαναίοι...
Χιλιάδες Σαρακατσαναίοι απ όλη την Ελλάδα συμμετείχαν στο 29ο αντάμωμα που
οργανώθηκε με πρωτοφανή επιτυχία στον Γυφτόκαμπο Σκαμνελίου από τον Δήμο
Τύμφης και την Αδελφότητα Σαρακατσαναίων. Οι Σαρακατσαναίοι ενωμένοι έστει-
λαν το μήνυμα ότι τηρούν πιστά τα ήθη και τα έθιμά τους και πως τα μεταδίδουν με
ενθουσιασμό στις νέες γενιές που τα ακολουθούν με αφοσίωση. Οι Σαρακατσάνοι ή
Σαρακατσαναίοι είναι ένας πανάρχαιος πρωτοελληνικός (αυτόχθων) νομαδικός λαός.
Οι Σαρακατσάνοι νομάδες εξασκούσαν αποκλειστικά την μετακινούμενη κτηνοτρο-
φία, την πρωταρχική αυτή μορφή του νομαδισμού από τα πανάρχαια χρόνια ως και
στα μέσα του αιώνα μας. Ένας λαός που ήταν περιπλανώμενος, ανεξάρτητος, πότε
στα ψηλά βουνά και πότε στα χειμαδιά, ανά εξάμηνο. Ο μετακινούμενος νομαδισμός
έδινε την δυνατότητα εκμεταλλεύσεως της φυσικής χλωρίδας για την διατροφή των
αιγοπροβάτων με ελάχιστο κόστος, αλλά και εξασφάλιση επιβίωσης.
Ο χώρος που κινούνταν οι Σαρακατσάνοι ήταν κυρίως ο ορεινός Ηπειρωτικός
όγκος της Πίνδου αρχικά. Κατόπιν εξαπλώθηκαν σ’ όλη την χερσόνησο τού Αίμου
αλλά ως και τα Μικρασιατικά παράλια. Με την εγκατάσταση σε χωριά και την δημι-
ουργία μόνιμης εστίας, αρχίζει ο μαρασμός του πανάρχαιου αυτού τρόπου ζωής του
μετακινούμενου νομαδισμού. Ο αείμνηστος λογοτέχνης μας Στέφανος Γρανίτσας (Στα
ήμερα του βουνού και του λόγγου) θα μας πει: “Οι Σαρακατσάνοι είναι οι καταλαγαρό-
τεροι Έλληνες”. Μια φράση με λίγα λόγια αλλά πλούσια σε νόημα και αλήθεια.
ΠOIOI EINAI;
Αρχαία ελληνική φυλή νομάδων κτηνοτρόφων. Αρχική κοιτίδα τους ήταν η περι-
οχή των Αγράφων και ευρύτερα της Ηπείρου (κύριος κορμός της Πίνδου). Μαζί με
τα ποίμνιά τους αλώνιζαν την ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και τις λοιπές Βαλκανικές
χώρες. Οι Σαρακατσάνοι (ή Σαρακατσαναίοι ή Σαρακατσιαναίοι), που είναι σήμερα
διασκορπισμένοι στην ηπειρωτική Ελλάδα, στη Βουλγαρία και στην ΠΓΔΜ, έχουν
την ίδια αφετηρία, την ίδια κοιτίδα Στο συμπέρασμα του κοινού τόπου καταγωγής
οδηγούν τόσο η σαρακατσάνικη παράδοση όσο και η μελέτη της ιστορικής εξέλι-
ξης των νομαδικών φυλών στην Ελλάδα και οι ανθρωπολογικές, λαογραφικές και
γλωσσολογικές μελέτες.
EΠΟΧΙΚΕΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ
Ο νομαδικός βίος των Σαρακατσάνων περιλάμβανε τις εποχικές μετακινήσεις.
Την άνοιξη και συγκεκριμένα του Αη Γιώργη οι Σαρακατσάνοι ξεκινούσαν να ανέ-
βουν το βουνό για να «ξεκαλοκαιριάσουν». Όλοι μαζί, στο «καραβάνι». Άνδρες,
γυναικόπαιδα, κοπάδια. Το φθινόπωρο, εκεί γύρω στη γιορτή του Αη Δημήτρη,
εγκατέλειπαν το βουνό και κατέβαιναν «στα χειμαδιά» δηλ., στις πεδιάδες, στον
κάμπο. Ενδεικτικό της δύσκολης αυτής ζωής των Σαρακατσάνων είναι το εξής πε-
ριστατικό, που βρήκαμε στο βιβλίο του Ευριπίδη Μακρή «Ζωή και Παράδοση των
Σαρακατσαναίων»:
39 + 1 … ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΛΕΞΕΙΣ
• Δημοκρατία είναι η επαναλαμβανόμενη υποψία ότι οι παραπάνω από τους
μισούς ανθρώπους έχουν δίκιο, λίγο περισσότερο από το μισό καιρό. (ELWΥN
BROOKS WHITE)
ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
• Κάποιοι γεννιούνται μεγάλοι, κάποιοι επιτυγχάνουν το μεγαλείο και κάποιοι
άλλοι προσλαμβάνουν υπεύθυνους δημοσίων σχέσεων.
(D. J. BOORSTIN)
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ
• Οι δημοσιογράφοι λένε κάτι ξέροντας ότι δεν είναι αλήθεια, ελπίζοντας πως
αν συνεχίσουν να το λένε επί μακρόν θα γίνει αλήθεια. (AR. ΒΕΝΝΕΤ)
• Το κοινό έχει αχόρταγη επιθυμία να μάθει τα πάντα, πλην εκείνων που αξίζει
να μάθει. Η δημοσιογραφία το γνωρίζει αυτό κι έχοντας εμπορική συνείδηση
ικανοποιεί τη ζήτηση.
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
• Δικαίωμα δεν είναι κάτι που σου δίνει κάποιος. αλλά κάτι που κανείς δεν μπο-
ρεί να σου πάρει.  (RAMSEY CLARK)
ΔΗΠΛΩΜΑΤΙΑ
• Διπλωμάτης είναι εκείνος που θυμάται τα γενέθλια μιας γυναίκας αλλά ξεχνά
την ηλικία της.  (R0ΒERT FROST)
• Τα Ηνωμένα Έθνη δημιουργήθηκαν για να σας αποτρέψουν από το να πάτε
στην Κόλαση. Δε φτιάχτηκαν για να σας στείλουν στον Παράδεισο. (HENRY
CABOT LODGE)
• Δεν έχουμε αιώνιους εχθρούς, δεν έχουμε αιώνιους φίλους. Μόνο τα συμφέ-
ροντά μας είναι αιώνια και καθήκον μας είναι να τα υπηρετούμε. (HENRY JOHN
ΤΕΜΡΙΕ PALMERSΤON)
ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ
• Εξομολογούμαστε στους ανθρώπους τα μικρά μας ελαττώματα για να τους
πείσουμε ότι δεν έχουμε μεγάλα. FRANCOIS LΑ ROCHEFOUCAULD)
ΕΚΛΟΓΕΣ
• Αν οι εκλογές άλλαζαν τον κόσμο. θα ήταν παράνομες. (ΑΝΩΝΥΜΟΣ)
• Έχετε δει ποτέ υποψήφιο να απευθύνεται στους πλούσιους από την τηλεόρα-
ση;  (ART ΒUCHWALD)
• Θα τους μαυρίσω όλους. Θα ρίξω λευκό. (ΚΩΣΤΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ)
«ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ»
Ου Σπύρου Τζιμιρκιώτ΄ς ήταν γέρουντας. Ου Λευτέρ’ Μάστουρας θέλησι να τουν
π(ει)ράξ’
- Έμαθις μπαρμπα- Σπύρου;
- Τι πιδί μ΄;
- Βήκι ένα φάρμακο κι ξανανιών’ς.
- Αλήθεια Λευτέρ’;
- Αλήθεια μπάρμπα.
- Τι λες μωρέ πιδί μ΄! ιγώ τρόμαξα να πιράσω ιτούτ’ τ΄ παλιοζωή, ποιος θα ματατρα-
βήξ’ ούλα αυτίνα π’ πέρασα!
ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΔΙΑΣΚΟΡΠΙΣΤΗΚΑΝ ΟΙ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΟΙ;
Ο διασκορπισμός των Σαρακατσάνων έγινε επί Τουρκοκρατίας. Η μεγαλύτερη
μετακίνηση των Σαρακατσάνων έγινε στα χρόνια του Αλή Πασά, από το 1788 μέ-
χρι και το 1821, στους πολέμους, που είχε με τους Σουλιώτες και τον Κατσαντώνη,
καθώς και στα χρόνια της μεγάλης επανάστασης Εκείνη την εποχή οι Σαρακατσά-
νοι μετακινήθηκαν προς Βορρά δηλ. στις σημερινές περιοχές της Μακεδονίας, της
Θράκης, της Βουλγαρίας, της ΠΓΔΜ, της Τουρκίας, της πρώην ενωμένης Γιουγκο-
σλαβίας. Ο ενιαίος γεωγραφικός χώρος του τότε Οθωμανικού κράτους επέτρεπε
άνετα αυτές τις μετακινήσεις.
ΓΙΑΤΙ «ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΟΙ (ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΟΙ, ΣΑΡΑΚΑΤΣΙΑΝΑΙΟΙ)»;
Η προέλευση της ονομασίας των Σαρακατσάνων αποτελεί αντικείμενο έρευνας έως
και σήμερα. Καμία από τις διάφορες θεωρίες, που έχουν αναπτυχθεί κατά καιρούς
δεν οδηγεί σε ασφαλές συμπέρασμα. Οι Σαρακατσάνοι δεν «προέκυψαν», δεν γεν-
νήθηκαν ξαφνικά στη Βυζαντινή περίοδο ή την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το
όνομά τους φαίνεται να είναι σχετικά νέο, αλλά οι Σαρακατσάνοι είναι ένα ελληνικό
φύλο, που αναμφισβήτητα φτάνει στην αρχαιότητα. Μια από τις επικρατέστερες
θεωρίες είναι πως επί τουρκοκρατίας αποκαλούνταν από τον κατακτητή «Καρακα-
τσάνοι» (από τις τουρκικές λέξεις kara δηλ., μαύρος, μαυροντυμένοι, σκληροτρά-
χηλοι, δυνατοί, άνθρωποι αντοχής και kacan δηλ., φυγάδες). Ο συνδυασμός των
δυο αυτών λέξεων εξέφραζε και απέδιδε όχι μόνο τον τρόπο ζωής τους στο πλαίσιο
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τη συμπεριφορά τους απέναντι σ’ αυτή, καθώς
ήταν απείθαρχοι και ανυπότακτοι, αλλά και την ιδιοσυγκρασία τους, την αντοχή
στις κακουχίες και τη δύναμή τους. Καθώς μόνο στην Ελλάδα και κυρίως στα τμή-
ματά της που απελευθερώθηκαν τελευταία, οι Σαρακατσάνοι αποκαλούνται «Σα-
ρακατσάνοι», προκύπτει, σύμφωνα με τους ερευνητές, το ερώτημα αν η ονομασία
«Σαρακατσάνοι» είναι μεταγενέστερη ή προγενέστερη της «Καρακατσάνοι». Ωστό-
σο, πειστική απάντηση και εδώ δεν υπάρχει. Πανηγυρική διέξοδο από τις διάφορες
θεωρίες για την προέλευση της ονομασίας μας δίνει το συμπέρασμα του μελετητή
Π. Αραβαντινού, που στο βιβλίο του «Χρονογραφία της Ηπείρου μέχρι το 1854»,
Αθήνα 1856, σημειώνει πως «καταχρηστικώς αποκαλούνται Σαρακατσάνοι, διότι
ορμώνται εξ Ελλήνων και αυτόχρημα Έλληνες εισί».
(Αναδημοσίευση «www.Hpeiros.gr»)
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
• Σ’ αυτούς που θυσιάζουν ζωτικές ελευθερίες για να αποκτήσουν λίγη παροδι-
κή ασφάλεια δεν τους αξίζει ούτε ελευθερία ούτε ασφάλεια. (BENJAMIN
FRANKLIN)
• Οι άνθρωποι απαιτούν ελευθερία λόγου για να αναπληρώσουν την ελευθε-
ρία σκέψης. την οποία αποφεύγουν. (SOREN ΑΑBΥΕ KIERKEGAARD)
• Ελευθερία είναι το δικαίωμα να κάνεις λάθος κι όχι το δικαίωμα να πράττεις
λάθος  (JOHN G.RIEFENBAKER)
• Ελεύθερη κοινωνία είναι η κοινωνία στην οποία είναι ασφαλές να είσαι αντι-
δημοφιλής. (ADL.AI STEVENSON)
ΕΞΟΥΣΙΑ
• Η εξουσία διαφθείρει η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απολύτως.(J. ACTON)
• Σχεδόν όλοι σι άνθρωποι μπορούν ν’ αντέξουν τη φτώχεια. Αν όμως θες να
δοκιμάσεις το χαρακτήρα κάποιου. δωσ ‘του εξουσία. (ABRAHAM LINCOLN)
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
• Ο επιτυχημένος επαναστάτης αποτυχημένος εγκληματίας. είναι εθνικό κεφά-
λαιο, ο  (ERICH FROMNI)
• Αυτοί που κάνουν αδύνατη την ειρηνική επανάσταση, καθιστούν αναπόφευ-
κτη τη βίαιη επανάσταση. (JOHN F. ΚΕΝΝΕDΥ)
• Οι επαναστάσεις ποτέ δεν ξαλάφρωσαν το βάρος της τυραννίας. Απλώς το
έριξαν σε άλλους ώμους. (GEORGE BERNAND SHAW)
• Η κοινωνία δεν καθορίζεται από τα μέσα παραγωγής αλλά από τα μέσα επι-
κοινωνίας. (ROBERT ΑΝΤΟΝ WILSON)
• ΤΟ μέσον είναι το μήνυμα  (MARSHALL Mc LUHAN)
• Κάθε πρόοδος στις επικοινωνίες κάνει την ανία πιο φριχτή. (F. M. COLBY)
ΕΡΓΑΣΙΑ
• Ο κόσμος χωρίζεται σε ανθρώπους που κάνουν πράγματα και σε ανθρώ-
πους που πληρώνονται γι’ αυτά. Προσπάθησε να είσαι στην πρώτη κατηγορία.
Υπάρχει λιγότερος ανταγωνισμός εκεί. (ΙΝΤΙΡΑ ΓΚΑΝΤΙ)
• Ο άνθρωπος που γνωρίζει το «πώς» πάντα θα έχει δουλειά. Ο άνθρωπος που
ξέρει το «γιατί» θα είναι πάντα το αφεντικό του. (DΙΑΝΕ SIL VERS RAVΙTCH)
«ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ»  ΣΕΛΙΔΑ 8
ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ 2008
Εσπερινός στον προφήτη Ηλία Ζίτσας
Και πάλι φέτος την παραμονή του Αι-Λια 7. Καπρινιώτη Αθηνά
Το πρόγραμμα της γιορτής πλήθος κόσμου από τη Ζίτσα , τα Γιάννενα κι 8. Καραμπίνα Αγγελική
όλη την περιοχή κατέκλυσε τον Προφήτη Ηλία 9. Καραμπίνα Ελένη
Παρασκευή 8 Αυγούστου της Ζίτσας για τον καθιερωμένο εσπερινό. Εκεί 10. Κοντογιάννη Ευτέρπη
Την αυλαία άνοιξε ο Πασχάλης Τόνιος σε έντεχνο-λαϊκό-ρεμπέτικο-σμυρνέϊκο πρόγραμμα και στη συνέ-
προσφερόταν απλόχερα στον καθένα η ομορ- 11. Κωνσταντάκου Ελένη
χεια η λαϊκή ορχήστρα Οι Ανώνυμοι σε πλούσιο λαϊκό και παραδοσιακό πρόγραμμα.
φιά της φύσης, το ζωντάνεμα της παράδοσης, 12. Κώτσια Κων/να
Σάββατο 9 Αυγούστου η θρησκευτική ατμόσφαιρα και η δροσιά στην 13. Κοσμά Αφροδίτη
Το συγκρότημα του Βαγγέλη Κονιτόπουλου με νησιώτικα και παραδοσιακά τραγούδια και το συγκρότημα κάψα του καλοκαιριού. Τελέστηκε εσπερινός 14. Μαγκλογιάννη Γαλάτεια
του Σταύρου και ΓιάννηΚαψάλη με δημοτικά τραγούδια και αρτοκλασία μέσα σε μια βαθιά θρησκευτι- 15. Παπαυγέρη Γαλάτεια
κή ατμόσφαιρα και σε μια μυσταγωγία μελίρ- 16. Μαγκλογιάννη Ειρήνη
Κυριακή 10 Αυγούστου ρυτων βυζαντινών ύμνων. 17. Σκαρμούτσου Αφροδίτη
έντεχνο και λαϊκό πρόγραμμα με τη Ραλλία χριστίδου και τη Μελίνα Ασλανίδου και στο δημοτικό πρόγραμ- Ακολούθησε στον περίβολο του μονα- 18. Κατσουλίδη Μαρία
μα οι Αφοι Καραγιάννη. στηριού αρτοκλασία και στη συνέχεια με 19. Μανούση Αλεξάνδρα
πρωτοβουλία της μοναστηριακής επιτροπής 20. Γκατζιάνη Χριστίνα
Οι επισκέπτες της γιορτής ήταν λιγότεροι σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο.
Όσοι ανηφόρισαν για τον προφήτη Ηλία διασκέδασαν με την ψυχή τους , γεύτηκαν τους εκλεκτούς
ακολούθησε δείπνο σε όλους όσους παρευρέ- 21. Καρακίτσιου Αιμιλία
μεζέδες και απόλαυσαν το ξακουστό ζιτσιώτικο κρασί που ήταν και τούτη τη χρονιά άφθονο και εκλεκτής θηκαν και δεν ήταν λίγοι, που γεύτηκαν το νο- Να ευχαριστήσουμε για άλλη μια φορά τα
ποιότητας. στιμότατο γιουβέτσι, που έφτιαξαν εθελοντές Οινοποιεία Ζίτσας που πρόσφεραν το κρασί,
Για μας του Ζιτσαίους και ειδικά για όσους δεν κατοικούν μόνιμα στη Ζίτσα, η Γιορτή Κρασιού εκτός από με κρέατα που είχαν προσφέρει κτηνοτρόφοι το συνεταιριστικό, του κ. Γκλίναβου, και των
την παράδοση έχει κι ένα πρόσθετο στοιχείο γιορτής, μια και έχουμε την ευκαιρία να ειδωθούμε με όλους του χωριού μας. ‘Όλα αυτά βέβαια συνοδευό- αδελφών Πράσσου.
να γλεντήσουμε, να χορέψουμε. Όμως για όποιους έχουν παρευρεθεί τα τελευταία χρόνια στη γιορτή Κρα- μενα με άφθονο Ζιτσιώτικο κρασί, προσφορά Ευχαριστούμε το Δήμο Ζίτσας για τις δι-
σιού αποτελεί διαπίστωση ότι χρειάζονται κι άλλες αλλαγές ώστε να προσελκύει περισσότερο κόσμο, να των οινοποιείων. Το Μοναστήρι ξανάζησε πα- ευκολύνσεις που μας παρείχε, τον ακούραστο
αποχτήσει ευρύτερο ενδιαφέρον. Τώρα που οι γιορτές, από πατάτες μέχρι καραβίδες έγιναν του συρμού, λιές δόξες. Κατά τις εκτιμήσεις της επιτροπής Σύλλογο γυναικών Ζίτσας , το επιτελείο των
θα μπορούσε ίσως η Γιορτή Κρασιού να γίνει μια άλλη πιο φρέσκια , πιο ζωντανή εκδήλωση.
οι παρευρισκόμενοι ξεπερνούσαν κατά πολύ μαγείρων που αποτελείται από τον Δημήτρη
Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια η γιορτή έχει μια φθίνουσα πορεία. Πρέπει όλοι μας , Δήμος, φορείς
κλπ να το δούμε και να προσπαθήσουμε να την αναβαθμίσουμε. Είναι κρίμα να λέμε ότι έκλεισε ο κύκλος
τα 500 άτομα. Κοντονίκα, τον Γιάννη Κώτσια, με βοηθούς τον
της. Ίσως είναι φρόνιμο οι διοργανωτές να σκεφτούν μήπως στο όλο σκηνικό πρέπει να προστεθούν και Εκ μέρους της μοναστηριακής επιτροπής, η Γιάννη Καπρινιώτη και το Νίκο Καρβέλη
κάποια νέα στοιχεία ώστε η γιορτή να αναβαθμιστεί και να μη κινδυνεύει να μετατραπεί σ’ ένα πανηγυράκι Βιβή Κώτσια, έκανε την παρακάτω προσφώ- Ευχαριστίες στο νομαρχιακό συμβούλιο
! το οποίο σιγά – σιγά θα εκφυλιστεί και θα σβήσει. Γιατί να μη σκεφτούμε την διοργάνωση ενός διαγωνι- νηση: που ενέκρινε την ασφαλτόστρωση από το
σμού κρασιών με ειδικούς δοκιμαστές. Γιατί να μη λειτουργήσει μια αμπελουργική έκθεση στην οποία Σεβάσμιοι ιερείς, κύριε Δήμαρχε, κύριοι αντι- χωριό μέχρι την είσοδο του μοναστηριού.
να εκθέτουν έμποροι και βιοτέχνες προϊόντα που έχουν σχέση με την αμπελουργία όπως π.χ γεωργικά δήμαρχοι, κύριε , κύριε πρόεδρε της Αδελφότη- Τελειώνοντας θα ήθελα να σας καλωσορί-
μηχανήματα, φυτοφάρμακα, κτλ. Μπορούν να γίνουν συζητήσεις με ειδικούς επιστήμονες για τα προβλή- τας, κύριε πρόεδρε πολυτέκνων Ν. , κύριε νομαρ- σω με 3 στροφές από ένα ποίημα της αείμνη-
ματα των αμπελουργών, σύνθεση- προβολή ψηφιακού υλικού για προβολή στο χώρο της γιορτής με χιακέ σύμβουλε στης συγχωριανής μας, της δασκάλας ποιή-
θέμα αμπέλι-κρασί ( καλλιέργεια αμπελιού και τα κυριότερα στάδιά της, τώρα και στο παρελθόν, στάδια οι-
Αγαπητοί προσκυνητές τριας και συγγραφέα Δέσπως Καρβέλη.
νοπαραγωγής τώρα και στο παρελθόν- πάτημα σταφυλιών,εξαγωγή μούστου, ζύμωση, εμφιάλωση- στοι-
χεία πολιτισμού που συνδέονται με την αμπελοκαλλιέργεια και την οινοπαραγωγή – εργαλεία, πατητήρια,
Εκ μέρους της μοναστηριακής επιτροπής σας
βαρέλια, σύγχρονα μηχανικά μέσα- και άλλα. Δεν είμαστε βέβαια ειδικοί σ’ αυτά τα θέματα αλλά κακό δεν καλωσορίζουμε στην αποψινή ταπεινή μας εκ- Φίλοι καλωσορίσατε στον Αη-Λια της Ζίτσας
κάνουν κάποιες ιδέες. δήλωση που διοργανώνουμε και με τη συνεργα- σε τούτο το όμορφο βουνό, το
Η Γιορτή κρασιού πρέπει να διατηρηθεί αλλά και να εξελίσσεται συνεχώς. Το ευχόμαστε. σία και άλλων φορέων. δεντροκυκλωμένο
Κύριοι συντελεστές όμως θεωρούμε ότι είναι όπου φυσάει λεύτερο το μυρωμένο αγέρι
Παραθέτουμε το κείμενο που απευθυνόταν σε όλους εκείνους που παρευρέθηκαν και τίμησαν με την παρουσία οι κτηνοτρόφοι της Ζίτσας, οι οποίοι για άλλη μια πανέμορφο, βαθύσκιωτο, βουνό μου
τους τη φετινή Γιορτή Κρασιού, φορά πρόσφεραν το κρέας , τους οποίους ευχα- αντρειωμένο.
Αγαπητοί φίλοι της Ζίτσας σας καλωσορίζουμε και φέτος στη Γιορτή κρασιού η οποία διανύει το 25ο έτος ριστούμε και ευχόμαστε να είναι πάντα καλά αυ-
κι έχει καταξιωθεί στη συνείδηση του ηπειρώτικου κοινού. Προκειμένου να δοθεί η ευκαιρία για μια κα-
τοί και τα πρόβατά τους ,και είναι οι : Κι αν σε ληστέψαν οι καιροί τα δέντρα σου
λύτερη γνωριμία με τη Ζίτσα και τα κρασιά της κρίναμε σκόπιμο χωρίς να έχουμε την πρόθεση να σας
κουράσουμε να αναφέρουμε σύντομα ορισμένες σχετικές πληροφορίες.
1. Καρακίτσιος Αναστάσιος γιγάντια
Η Κωμόπολη της Ζίτσας 2. Καραφέρης Κων/νος υψώνονται, πανέμορφα και παίζουνε τ΄ αηδόνια
Γενικά Ιστορικά Στοιχεία: Η Ζίτσα κωμόπολη της Ηπείρου , βρίσκεται ΒΔ των Ιωαννίνων , από την οποία 3. Καραφέρης Παναγιώτης που από βραδύς δροσίζονται και το ταχύ
απέχει 25 χιλ. Έχει υψόμετρο 680 μ. με θαυμάσιο κλίμα και θέα τον απέραντο ορίζοντα που φτάνει ως τα 4. Καπρινιώτης Ιωάννης λαλούνε
θεσπρωτικά παράλια. Η ίδρυσή της χάνεται στην άχλη των μύθων και ανάγεται στις αρχές του 15ου αιώνα, 5. Καραμπίνας Γεώργιος και στήνουν ερωτιάρικα καλέσματα στα κλώνια.
χωρίς να υπάρχει τεκμηριωμένη ιστορική μαρτυρία Η μορφολογία του εδάφους (χαμηλοί λοφώδεις λόφοι, 6. Κοντογιάννης Μιχαήλ
οροπέδια, ομαλές πλαγιές) καθώς και το ήπιο κλίμα το οποίο τη διάρκεια του καλοκαιριού εξασφαλίζει 7. Κοντογιάννης Στέφανος Φίλοι μας κοντοχωριανοί και σεις ξενοτοπίτες
μια μακρά περίοδο ξηρασίας επέτρεψαν την ανάπτυξη ευαίσθητων καλλιεργειών και κυρίως του αμπε- 8. Μαγκλογιάννης Ιωάννης εδώ που απόψε σμίξανε , χαρά που ΄χουν τα
λιού. Έτσι εξηγείται και από ιστορικής άποψης η ανάπτυξη του κλάδου αυτού στην ευρύτερη περιοχή της
9. Μπότσιος Ανδρέας μάτια
Ζίτσας. Κοντολογίς τονίζουμε ότι η Ζίτσα έγινε γνωστή για το κρασί της, το μοναστήρι της και τη φυσική
της ομορφιά η οποία τόσο πολύ ενέπνευσε το Λόρδο Μπάιρον αφιερώνοντάς της αρκετούς στίχους στο
10. Στράτου Αφοι να βλέπουν , να γλυκοθωρούν και να
ποίημά του Προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ. Ο ποιητικός του λόγος και οι αναφορές στην περιοχή 11. Παπαυγέρης Ηλίας καλογνωρίζουν
προκάλεσαν το ενδιαφέρον πολλών περιηγητών του 19ου αιώνα οι οποίοι και συμπεριέλαβαν στα ταξίδια 12. Τσουκάλης Νικόλαος ρίζες παλιές, αγέραστες μ’ ολάνθιστα
τους στη Ζίτσα και το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία. Η Ζίτσα εκτός από τα αποστακτήρια , τα αμπέλια Ευχαριστούμε επίσης τις γυναίκες που πρό- κλωνάρια.
και το μοναστήρι της είναι φημισμένη για την πνευματική και για την πλούσια πολιτιστική της παράδοση η σφεραν τις πίτες και αυτές είναι: Χρόνια πολλά και να είστε όλοι καλά.
οποία εκφράζεται με δυναμικό τρόπο στα τραγούδια των γυναικών, τη φιλοξενία , την τοπική κουζίνα και 1. Αλεξίου Δήμητρα
το υπέροχο φυσικό περιβάλλον. 2. Γιούνη Δήμητρα Δεν άργησε να έρθει και η ώρα του αποχω-
3. Γρίβα Αθηνά ρισμού γιατί τα ωραία όπως λένε τελειώνουν
Το κρασί της Ζίτσας 4. Δάλλα Βικτωρία γρήγορα , δώσαμε την υπόσχεση ότι και του
Οι περιηγητές που επισκέφτηκαν κατά καιρούς την περιοχή μας δίνουν διάφορα στοιχεία για την αμπε- 5. Εξάρχου Ελευθερία χρόνου θα είμαστε εκεί για να γιορτάσουμε
λουργία και την εμπορία του φημισμένου κρασιού της. Ανεξάρτητα από τις επιμέρους εκτιμήσεις τους 6. Διαμάντη Ευγενία και πάλι όλοι μαζί.
όλοι τονίζουν την ανώτερη ποιότητά του, που οφείλεται στην καταλληλότητα του εδάφους και του ξηρού
κλίματος της περιοχής. Κυρίαρχη ποικιλία της περιοχής ήταν η λευκή ντεμπίνα, στην οποία προσμειγνύ-
ονταν διάφορα είδη κόκκινων σταφυλιών με αποτέλεσμα έναν τύπο σαμπανιζέ ροζέ κρασιού, το οποίο
παράγεται και σήμερα στα πλαίσια της οικιακής οινοποίησης .
Παράλληλα με την οικιακή οινοποίηση δημιουργήθηκαν και δραστηριοποιούνται στην περιοχή τρία
σύγχρονα οινοποιεία ( της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών, το Μοναστήρι Ζίτσας, και η Οινοποιία
Πράσσου ΕΠΕ ) τα οποία απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της ντόπιας παραγωγής παράγοντας φημι-
σμένα προϊόντα ΟΠΑΠ ( Ονομασία προέλευσης ανωτέρας ποιότητας).
Τελευταία καινοτομία στην αμπελοκαλλιέργεια της περιοχής αποτελούν οι οικολογικές καλλιέργειες . Οι
κρασοπαραγωγοί της Ζίτσας προσπαθούν σήμερα, δένοντας αρμονικά την παράδοση με την σύγχρονη
τεχνολογία, να δημιουργήσουν καλά και ανταγωνιστικά προϊόντα και να διεκδικήσουν μια καλή θέση, όχι
μόνο στην ελληνική, αλλά και στην ευρωπαϊκή αγορά κρασιών.
Ευχαριστούμε για την υπομονή σας και σας ευχόμαστε καλή διασκέδαση.

Τα τραπέζια έχουν γεμίσει Το φαγητό ετοιμάζεται

ΚΑΙ… ΙΤΑΛΟΙ ΣΤΗΝ ΓΙΟΡΤΗ ΚΡΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ
Προσύμφωνο συνεργασίας και αδελφοποίησης με τον Δήμο Nardo του Lecce υπέγραψαν την περασμέ-
νη εβδομάδα στην Ιταλία, ο Δήμαρχος Ζίτσας κ. Γ. Πρωτόπαππας με την εκεί Δημοτική Αρχή. Η συνεργα-
σία των δύο περιοχών που θα επισημοποιηθεί και τυπικά τον ερχόμενο Σεπτέμβριο αφορά τους τομείς
του Πολιτισμού, του Περιβάλλοντος και της Γεωργίας, όπου υπήρξε συμφωνία για την έναρξη κοινών
δράσεων και όφελος των Δημοτών των δύο περιοχών. Έτσι με βάση την συμφωνία που υπεγράφη, Ιτα-
λική αντιπροσωπεία θα βρεθεί στην Ζίτσα στις 8,9 και 10 Αυγούστου, στο πλαίσιο της γιορτής κρασιού,
όπου και θα έχουν την δυνατότητα να παρουσιάσουν τόσο το κρασί που παράγουν όσο και άλλα γεωργι-
κά προϊόντα. αντίστοιχη παρουσία θα έχουν φυσικά και παραγωγοί της ευρύτερης περιοχής της Ζίτσας,
σε ανάλογες εκδηλώσεις στην Ιταλία. Από την πλευρά του ο κ. Πρωτόπαππας εξέφρασε την ικανοποίη-
σή του για την συνεργασία αυτή, η οποία ανοίγει νέους δρόμους για τους παραγωγούς της περιοχής του.
Σε ότι αφορά την γιορτή κρασιού, φέτος θα είναι η τελευταία φορά που θα διεξαχθεί με τον τρόπο που
διεξάγονταν μέχρι τώρα. Από την επόμενη χρονιά τα πάντα θα αλλάξουν, καθώς η γιορτή θα μετατραπεί
σε έκθεση, ενώ θα διεκδικηθεί και επιδότηση για τον σκοπό αυτόν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο προαύλιο αρτοκλασία