Rênas Jiyan

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 12

Rnas Jiyan: Em dikarin bibjin ku a ev a Kurdistan yek e!

EVNAME: Ji ber ku ev e ez dixwazim ji Rnas Jiyan bipirsim an j ji ber ku Rnas Jiyan ye, ez dixwazim ev jbipirsim. Yan tu, yan ev RNAS JIYAN: Ber j bi pgotina pirtka Ji ev Re min gotib, tkiliya min ev titek huner ye, hunermend evmend e. Ez ev wek maka huner, wek mak malzaroka nivs dibnim; di ev de hunermend bi taybet j xewn heye; helbestkarek ser pn zilam xewnan e, ji xewnan wdetir areyeke w nn e, helbestkar di hembza xewnan de ye, bi wan a dibe; helbestkar gava ku di reweke ron de be j ji bo ku karibe biafirne div atmosfera evek ava bike; helbestkar xewnek e, evek e

Ji bil ev xewn em dikarin bibjin ev tent bdeng j; xewn tent bdeng hmann girng in ji bo ev huner; ji bo afirandina nivskariy xewn, tnt bdeng pwst in, ev her s hman xewn, tent, bdeng di ev de diguncin. Hza nivskar ya ronbn j di ev de diyar dibe, nivskar bi wan her s hmanan i qas dikare ev ron bike, ew i qas dikare ya ku di ev de veart nedt zelal bike; ji ber van

hmanan (xewn, tent, bdeng) ez xwe wek zilamek ev dihesibnim, ez di hundir ev de bim j ez tu car ronahi y ji br nakim, li gor min destpka heyn ronah ye, Xwed ji bo min irskek e. ev ji ber ku kmasiya ronahiy bi min re dike ji ber dike ku ez briya ronahiy bikim li ber dil min delal ye. Ji ber ku irsk her pirr di evan de dibiriqe ji ber ku irsk her pirr di evan de heye ez ji evan hez dikim. Di gotineke xwe de Nietzche v dibje: Ji bo ku mirov karibe bigihje ronahiyan (bilindahiyan) div kokn xwe ba berde bin erd (tartiyan) Bin erd tar ye, mirov ku tartiy dikole ronahiy bi dest dixe, mirov ku di tartiy de krahiy zeft dike digihje bilindahiy. Di wateya metafzk div mirov li ev xwed derkeve, ji bo min a girng giyan e; bjen maddiyat heya cihek girng e, beden bjenek e bi daw ye; ji beden ango ji bjeniy wirdetir mirov i qas dikare giyanek/ruhek ba ava bike. Ez tartiy j wek bjeniy dibnim, tart beden e ronah giyan e. Mirov bi alavn tartiy bi xewn, tent, bdengy i qas dikare ronahiy ava bike. Derd min ev ev e, yan na ez ne mirovek evparz im; ez nzik ev me ji ber v yek, lewra ez ba dizanim kan potansiyel di ev de heye, di ev de gunciyaye. Bjen an j beden xwe li zewq digire ji bo ku bikare xwe p xwed bike, l beden pit ku xwed dibe d i qas bikare bi kr giyan xwe were? Mesele di vir de ye.

ev zewq e, erotzm e, hilbern e; zayend pirrbn ayd ev ne, di vir de di wateya seksuwaltey de ez dikarim zayendy j li ev zde bikim. ev zewqek e, l gava ku mirov zewqn xwe kontrol neke, zewq dibe hewq. (hewq, bi Tirk; bataklk) ev welatek b ser ber e, mparatoriyeke mezin e; alavn (madde) b ser ber di ev de hene, lewma em dikarin xwe bi ev ava bikin; dema ku dibe ro bdeng xera dibe, tent talan dibe, xewn d diherrime. EVNAME: Te qala jan, tenty tartiy kir ez j l zde dikim dibjim ku ji bil van her weha tkiliya tgehn mna zulmat, huzn, xem, keder keser j bi ev re hene. car di aroveya van tgehan de avkan kjan e, mexzen li k dimne? RNAS JIYAN: Em dikarin ponijn j li van tgehan zde bikin da ku ev tgeh bi kr afirandina hebna mirov werin di aliy ev y avis de. Heidegger j ji bo afirandina hebneke ba dibje; Div mirov hinek nz mirin be karibe ji geremola jiyana roj(ane) dr be. Di hundir tartiy an j w geremol de a ku eyara mirov derdixe, a ku mirov ba p bide nasn dsa j ev tgeh in dsa j ev e, l ev araz e, cewher tent ye, ponijn e. ev, atmosfer e, kiwer e; a ku keser pk tne ne ev e, a ku keser pk tne kiwera ev ya ku dibe sedema tentiy ye. avkaniya huzn an j keser tenet ye, bkes ye. ev xakek e, erdek e ku li ser tent, ponijn bkes n t. EVNAME: Di ev de ek heye dibjim. Pit jiyana rojane a ku behra br, brann baweriyan e dsa ev t tent, hizr RNAS JIYAN: Bel teqez di ev de ek heye, jixwe ya ku ev m, avis berhemdar dike ev e, ev welat ye, ev jan-yayek e. ev bi ten elementn afirandin huner nade her weha ev hinek krtera mran an j wrekiya mirov ye j. Mirov i qas mr an j wrek e ku bi ev bimee, bigere. ev potansiyela xetereyan e, bi ev mirov ji xafil de dikare derbeke giran bixwe.

Mirov ku bi tartiy bi ev nehatibe cerribandin, bi kr ronahiy j nay. Ango mirov ku jiyana ev nedtibe ew qas xatir ronahiy j d nizanibe. ev bi v away xwe y diyalektk ruh mirov dewlemend dike; mran dariya mirov destnan dike. Mirov ev tartiy zde tevlihev dikin, l bel ev tart ne heman rew in; mesela zulmat koka xwe ji tartiy distne di wateya zilm de ye, l ev titek din e, ev leyl e, evn e; a ku wateya w ya neyn heye tart ye, tart xerabiy, tehliy dihundirne, l ev ne wisa ye, ev rn e, div mirov bikare van her du tgehan ji hev veqetne; ji ber ku carinan evn gellek ron j hene, l tart zilm e, bindest ye. EVNAME: Rast e, l di gellek metnn proz de dema ku qala reweke xerab t kirin, an ev an j metasforeke ev t de t xuyakirin, mesela di Quran de leyl gelek caran bi v ikl hatiye bikarann RNAS JIYAN: Er l w ax ev bi mecaza tartiy t bikarann, di rewn weha qesta ji ev tart ye. Tit ku bi kr afirandin, huner hebn t z bi z di tartiy de peyda nabe, di ev de peyda dibe; tart mirov gellek diewisne, dixeniqne, l ev ne weha ye mirov dikare di hundir ev de be l dikare ji tartiy wirdetir be. Mesela lixwehrbn, fikirn, ponijn n kiryn ev ne, ne yn tartiy ne di tartiy de ji sed sed neyniyek heye, tart d asta tunebn ye, di tartiy de hebn mir ye, tune ye, l ev mtir, maktir cudatir e ji tartiy; tart flasa her tit ye, tart gorr e

EVNAME: Di ser de lixweverqiln, xwenasn xwespartina di ev de p re j her i qas bi awayek fzk ji hev dr xuya bike j tu Di Tuwalet de evek jiyay, mesela tgehn mna tent wrek hem Di Tuwalet de hem j di ev de hene her weha di her hal te de j ev xuya ye. RNAS JIYAN: Ez lixweverqiln bi tgeha ponijn rove dikim. Ez ponijn ji nav tgehn din cuda dikim wateyeke din l bar dikim; ez di termnolojiya felsefey de ponijn di wateya refleksiyon de bi kar tnim. Refleksiyon ew tit e ku rasterast diteyise mirov bi xwe. Mirov dikare li ser xweldankek birame, bifikire bihizire, l mirov nikare li ser xweldankek biponije. Mirov ancax dikare li ser xwe diponije. Verqiln, hin an j himend ev e destpka himendiy ponijn e; ev j zdetir di ev de xwe ekere dike. Lewre hem alav obje di tartiya ev de nedt ne di ev de bala mirov nae ser titan, bala mirov li ser w ye, ji ber v yek mirov ten dimne refleksiyon dest p dike. Yan ji hem alavn li ser ry erd tu ten may di ev de, di ev de alav tu y, ji bil te hem obje betal in, tu hey tu li xwe diponij ev welatek weha ye ku mirov dikare t de xwe destnan bike, dikare li xwe biponije, dikare hebna xwe bipeytine, di vir de bi taybet dibjim xwe

Rast e tuwalet tgeheke ev ye -ne tgeheke ev- tgeheke ev ye. Yan tuwalet titn ku ev in ev tkildar dikin hemyan di xwe de dihundirne, mirov awa di hundir ev de ten ye eyn weha di hundir tuwalet de j ten ye. EVNAME: Di dernasiya mirov de ev, yan li gor teoriya te ya serbest bindesty, mesela di aopa keseke/ serbest de ev di aopa keseke/ bindest de ev RNAS JIYAN: Ji bo ku mirov karibe ji van tgehan fam bike (serdest-bindest) div mirov mirovek felsefk be. Serbest bindest her end wek tgehn poltk bixuyin j di esl xwe de tgehn felsefk in. Dibe ku poltka deoloj di hundir felsefey de bihundirin l felsefe di hundir poltkay de nahewe, ji ber ku felsefe gittir firehtir e. Mesela bindest tart be, serbest j ev an j ronah ye. Hegel dibeje: Mirov ima ew qas nzk Xwed bye? Mirov ima li Xwed geriyaye? Ji ser heta dawiy ji ber ku mirovan di hebna Xwed de azadiyek dtiye mirov nzk Xwed bne li Xwed geriyane; ji bo ku mirov azad bibin mirovan Xwed hebandiye. Di felsefeya Hegel de Xwed azad ye. Ez serdest, bindest serbestiy bi felsefeya Hegel rove dikim, ne bi poltka deolojiyan; tgehn serdest, bindest serbestiy ber her tit tgehine felsefk in bi dre veguherne poltka deolojiyan. Ez van tgehan bi deolojiyn wek kaptalzm an j sosyalzm rove nakim. Her deoloj doktrnn xwe yn azadiy hene, ev normal e, l destpka azadiy div felsefe be, azad hebn tunebn e, hebn tunebn ji poltka deolojiyan bi wirdetir titek felsefk e. Tart bindest ye, ronah azad ye; ev hem alavn li ser ry erd b bandor dike ji bo mirovan, bi ev mirov ten ye, dikare biponije, ponijn destpka azadiy ye; ev derfeta ponijn dide mirov ew j bi xwe re v yek tne: Tu hey an tune y, tu hez dik an hez nak, tu diafirn an naafirn, tu di an na, tu heval an ne haval , tu bav an ne bav

EVNAME: Hkmet (fle-sofia) di kliyeke ev de veartiye evger li pey w ne an kliyeke ev hkmet (fle-sofia) bi xwe ye ku evgr l digerin? RNAS JIYAN: Li gor min destnana yekem rasttir e. Hkmet, zann, flozof di ev de veartiye. Jixwe di ronahiy de hewcedar bi lgern tune ye. Mna ku Suhrewerd dibje; Ji bo ku mirov Xwed destnan bike ji bo ku mirov bi hebna Xwed bihise ne hewce ye ku zde ser xwe bne; ji ber ku Xwed jixwe ron ye ekere ye. Titn ron hewcedariya wan zde bi rove, lkoln seriyan tune ye. Wek aveke zelal, ma hewcedariya ava zelal bi rovey heye? Jixwe zelal xuya ye. - Hewcedariya i bi lkolnan bi xebatn felsefk heye? - n girt nedt hewcey lkoln lgernan e. ev! Ji ber ku a sernixum, girt, tar nedt ye ev e hkmet di vir de veart ye.

EVNAME: evn rojhilat ye an rojavay? vgr di zik kjan medeniyet de zaye? RNAS JIYAN: Gotineke Frantz Fanon heye kfa min j re t. Bawer im di kitba xwe ya bi nav Maskeya Sp de bi v meal dibje: Ji ber ku Sokrates sp ye ma car ez dev ji w berdim? Ji qonaxek bi wirdetir sp re namne mirov dest p dike Yan ji ber rebn tu nikar xwe ji mrateya Sokrates br

bihl. Ji ber ku ez re im Sokrates an j Hegel bi kr min nay an j ji ber ku ez sp me Fanon bi kr min nay. Ev titek tew e. Rojhilat rojavay j t li vir disekine. Ji ber v ez naxwazim kategorze bikim. Lewra pit kategorzekirin di gava duyem de mirov t werdibe. Hin kes derdikevin dibin materyalst hin kes j dibin dealst, kfa min ji titn weha re nay, materyalzm nan e dealzm j av e, ne b nan dibe ne j b av; hem mirov bi bedena xwe materyalst bi ruh xwe dealst in; err di navbera materyalzm dealzm de errek vala ye, mesela rojhilat rojavatiy j titek weha ye. Rojavat rojhilat handkapek e. Yan ev pirs bi problem e. Di ser de pirr xwe dixuye, l di gava duyem de dibe ku sty mirov biikne. Hezkirina min a ji Feq Melay div nebe sedem ku ez ji Dante Milton hez nekim. Dixwazim ji Kant titek neql bikim, li ser mvandariy dibje; mvanek li dereke chan li k der dibe bila bibe, dikare li deriy her mal bixe ew mazvan mukellef e ku w mvan bihewne, bi nan xw bike. Kant v dibje, ev titek ba e, ma ji bo ku Kant Rojavay ye car div ez j hez nekim, w ney hesab min ku ji ber ku Ehmed Xan Rojhilatiyek e li dereke Rojavay bxwed bimne xatir w tune be. ev hevrek e di navbera rojhilat rojavay de di vestrna w hevr de opa her dest ku ketib t de heye! EVNAME: Janya berhema ev ye yan ev encameke Janyay ye? ev-jan, yan i? RNAS JIYAN: Janya berhema ev ye; ji ber ku hma, tent, bdeng qrrna hundir ev di Janyay de hene. Helbet Janya ji ev ye, l tit ku ji ev girtiye bi vir ve ron ye j. Ji ev xwed bye l d ronbnek e. Ji referansa ev hatiye, l d hatiye li asta ronbnek sekiniye. Janya evgerek e. EVNAME: var, hungur, berbang ev; her danek xwed i taybetmendiyan e? RNAS JIYAN: Li gor min hungur berbang demn krtk bi krz in. Berbang oreek e, var evn e.

var, hungur, berbang sibeh kliyn li ser xetn zirav in, di hundir wan de ev j heye ro j. - Roj ev di ku de hembzkr ne? - ev roj di berbang hunguran de hembzkir sentezkir ne. Ji ber v, li gor min berbang hungur demn her delal in. Hembzkirina her du danan, tgehan, rewan EVNAME: Henn melliya ev an tevrabn keribna giyan! Kjan ev tarf dike? RNAS JIYAN: Her du rew j ev tarf dikin. Mesela ima mirov mell e? Ji ber ku ten maye. Yan bdeng, tart heye ji w wirdetir kes tune ye, bderfet destvala ye, di mell e d. Her weha ew tit dikin ku bikeribe, bigihje bikemile j. Di roj de j heger reweke weha hebe, em dikarin bjin ku evek li wir heye; lewra ev tgeh referansn ev ne ji ev derdikevin. Her weha ev tgeh ewil dike ku meriv bie, mell be pitre j bikeribe bigir. Mirov her zde bi ev hestiyar e an j di demn ku taybetmendiyn ev li xwe barkir de hestiyar e. - Keng mirov her zde hazir e ku bigir? - Bi ev; lewra hewce nemaye ku mirov xwe vere, ev mirov vedire, ji ber v yek ev ltkeya hestiyariy ye. Ew j girn e helbet. EVNAME: Ji bil w, yan Louis-Ferdinad Cline heta niha tukes cesaret nekiriye ku derkeve rwtiya ber bi kezeba w de (Rnas Jiyan) Ku em Eliy brn ev, jank tart reatiy, ehl xerb tarstan j nejimrin belku ew alaya rebay di ltkeyn ev de di dest Louis-Ferdinad Cline de wer bimne RNAS JIYAN: Kitbeke Clne ya bi nav Rwtiya Ber Bi Dawiya ev Ve heye gellek kes romannivs di bin tesra v pirtk de mane. Gotina min a, ji bil Clne kes ew al

hilnegirtiye, bi armanca huner wjey b. Dema ku em qala aktorn ev bikin helbet kesn mna Hz El, Eb Turab wek din dikarin l zde bibin. L armanca gotina min di qada huner, roman edebiyat de b. EVNAME: El br dikolan di rojan de bi evan hsir dibarandin li wan di nav br ev de pwendiyeke awa heye an dikare bte sazandin? RNAS JIYAN: Ev metaforiyeke gellek xwe e. L bel di vir de tita ku min eleqedar dike Br e. Ez Br ne bi ten bi wateyek ez bi gellek wateyan bi nav dikim. Ez carinan ikur dikim ku ez Kurdek im bi kurd dizanim; ji ber ku v ziman tgeha Br diyar min kiriye. Belk di zimann din de j tgehn nz br hebin l Br di Kurd de tam Br e. Brann, aqil, himend, hafiza hem tn di Br de dicivin. Bra me ya Kurmanc ezametek e. Mesela Br av, Br kran, Br aqil, Br hi Helbet ev tgeh ferqn wan ji hev hebin j gi di Br de yektiyek ava dikin. Dema ku tu her yek ji wan bi lv dik li ser zemneke cuda rdinin; l bi ten di Kurd de ew derfet heye ku ev bn di cihek de bibin yek biteqin. Brann, brewer, brbn, brhatin Di Kurd de Br tgeheke gellek nazenn e. Helbet ev j bi kr v Br t. Ji ber ev dike ku mirov brannan bi br bne, ev dike ku tu bra xwe batir bikol ji ava bra xwe batir vexw. Br jixwe tar ye yan ev j di hundir w de heye. Ew Br dike ku ira te zde be di w ev de, ew ev dike ku tu xwe biponij bi br bn! EVNAME: Dwan evbihrkn evn Kurdistan? RNAS JIYAN: Dwan evbihrkn Kurdan drok e, wan drok veguhezandiye me. Ji ber ku kod freyn me yn and, ziman, drok, civak di wan evbihrkan de hewiyane lewma gring in. Helbet dsa hatiye li ser qada ev sekiniye, evbihrk. - ima ne rojbihrk l evbihrk? Ew tgehn ev yn bi shr an j shra ev, makt, dt mtya ev heye loma bye evbihrk. Rojbihrk ji v re

nedib lewra hem xussiyetn roj tr nedikir hem j roj teqereqa jiyan ye. EVNAME: Di dawiy de behsa welat ev bike ji me re. Welat ku tra xwe serdest j bindest j dtiye her weha welat ku tr ev jiyaye. Ez bi xwe bawer im ku her zde ev li bejna Kurdistana me hat, ango ev ji bo Kurdistan Tuwaletek b ku tu destek qirj negihit ku fitrata w xera bike. evn Kurdistana me wek xwe man me her gav xwe spart, da ku em j wek xwe bimnin RNAS JIYAN: Kurdistan helbet ev e. Her end j re bjin welat roj j li gor min bi v aliy xwe ve welat ev ye. Ji welat roj wirdetir d welat ev ye. Ew j wek ev ten ye, ew j wek ev xwed xewn e, xwed xwed ponijn e. Belk Kurdistan ji wan xussiyetn xwe yn ev aqilek, brek, hiek, hinek, himendiyek ava bike bibe welat roj, l Kurdistan ro ji ber ku xerab zilm l diqewimin btir a ev ye, welat ev ye, wek ev esl e kr e. Em dikarin bibjin ku a ev a Kurdistan yek e! RNAS JIYAN K YE? Di 1974an de li Qoser b, li Zanngeha Dcley zankoya perwerdehiy xwend. Pirtka w ya ewil Janya ji hla xwendevanan ve weke fnomenek hat pejirandin. Di pirtka xwe ya duyem Mexzena Xwn de stl, form, harmon tmayn nuh ceribandin. Di havna 2003an de ekola hunerraman irskzm ekere kir ji w drok bi n de weke xebatkar matrs ekola teork-pratk rskzm xebata xwe gurttir kir. Pit ku Hegel nas kir ji flozofiya w fahm kir p ve, dest bi bikdtin mahdxelandina serdest xwe kir heta ku j hat w nirxn xwe yn bindest bedew bilindtir kirin. Bi trajed-anoya xwe ya avangard a bi nav Di Tuwalet Dey w warn (mekann) kley yn wjey leqandin derhinn karakteran verandin. V gav edtoriya weann Belky drektoriya kovara irsk dike. evpeyvn: Kenan Nado / Mihemed Jiyan

Kategoriya BIJART , GENEL Leave a Reply

You might also like