Teknologi Bahan dan Pembuatan

RBT 3102

Plastik
Bermula kurun ke 19 Berasal dari perkataan Greek plasticos Plastik istilah yg digunakan utk bahan sintetik drp bahan bukan logam yang dicairkan secukupnya mudah dibentuk sama ada dgn cara penuangan Bahan yg dicairkan boleh mengeras dan mengekal bentuk yg dikehendaki

KLASIFIKASIKAN PLASTIK

Plastik asli ( Natural plastics ) Plastik semi sintetik ( Semi- synthetic plastics ) Sintetik plastik ( Synthetic plastik )

Plastik Haba
Boleh dileburkan semula digunakan secara berulang kali cth analogi kelakuan lilin Plastik 3 jenis plastik haba 1 Plastik drp resin lek jenis bahan dari serengga kecil hidup di atas pokok kawasan Asia Timur. Sifat keras, liat, tahan lasak, penebat, varnis 2 Plastik drp bahan selulos dibuat dgn campuran asid nitrik dan sulfrik kpd kain kapas atau tisu seluloid 3 Plastik drp resin vinil dan akrilik boleh hasilkan ikut sifat yang diperlukan cth lut cahaya dan
terang

SEMI SYNTETIC PLASTIC

Campuran asli + bahan lain bahan baru + properties baru ( ciri-ciri baru ) Kulcanite pd tahun 1838 ( getah + sulfur ) elastik Analogi adalah spt konkrit dicampurkan air akan melibatkan tindakbalas kimia = mengeras dan tidak cair semula Sekiranya hendak dibentuk atau diubahsuai terpaksa dimesin, dipotong atau sebagainya

SYNTETIC PLASTIC

Paling banyak digunakan Menjadi keras disebabkan oleh tindakbalas kimia ant. bahan plastik dgn agen luar, cth plastik kasein ( skim susu ) bahan asas Hasil drp minyak mentah, arang batu, gas Gas masa guna tekanan + kepanasan ubah struktur molekul. Cth: polysterena, acrylic & nylon Kuat, boleh menyerap air dan tidak mudah terbakar

STRUKTUR PLASTIK
Terdiri drp molekul polimer + bahan tambahan Terdiri drp molekul yg panjang dikenali makro molekul atau molekul gergaji melalui proses pempolimeran Pempolimeran bermaksud penyambungan merentas monomer Monomer ialah molekul asas binaan polimer Mer meros bermaksud bhg, menunjukkan unit yg paling kecil yg berulangan. Istilah polimer byk mer atau unit, yg berulangan beberapa ratus atau ribu kali dalam bentuk struktur berantai

THEMOPLASTICS
Proses dipanaskan lembut ( dibentuk ) Mengeras apabila disejukkan Dipanaskan boleh berulang-ulang Cth : bag, clothing, food packing, casing untuk TV dan komputer

THERMOSETTING PLASTICS Proses panaskan ( tekanan ) lembut Apabila sejuk mengeras (permanent ) Cth: polyester resin, melamine, urea formaldehyde

SIFAT DAN PENGGUNAAN PLASTIK HABA

ASETAL Perkataan asetil dan alkohol Sifat kekuatan dan ketegaran yg baik Dapat merintangi rayapan, lelasan, kelembapan, haba dan suhu yg baik Penggunaan komponen mekanikal prestasi yg tinggi & jangka masa panjang cth: galas, sesondol, gear, sesendal, penggelek, tabung uji

AKRILIK

Nama polymethyl methacrylate (PMMC) Mempunyai kekuatan sederhana, sifat optik yg baik dan mempunyai rintangan persekitaran yg baik Bersifat lut cahaya, tidak boleh dijadikan legap, dapat merintangi bahan kimia dan mpunyai rintangan elektrik yg baik Penggunaan tipikal utk mbuat kanta, papan tanda blampu, kanta automatif, pintu berkaca, lekapan lampu peralatan makmal

POLIVINIL KLORIDA ( PVC )

PVC mpunyai julat sifat yg luas, murah, tidak telap air, boleh dijadikan tegar atau boleh lentur PVC tidak memerlukan rintangan haba dan menahan kekuatan yg tinggi PVC yg tegar adalah liat dan keras Penggunaan tipikal dalam industri pembinaan spt paip dan pembuluh ( condiut ), pelindung automatif dan penanda PVC boleh lentur digunakan utk membuat salutan kabel dan dawai, tiub boleh lentur tekanan rendah, hos, kasut, kulit tiruan, gasket, filem kepingan dan salutan

KOMPOSIT ( PLASTICS )
Plastik + Bahan lain Glass Reinforced ( polyester resin + Polyster ( GRP ) glass fiber ) Cth : boat, bahan playground, garden furniture Carbon fibre reinforced plastik Carbon fibre + resin high strength to weigth ratio Cth : raket sukan, bhg kapal terbang, frame basikal, panel kereta lumba )

KACA
Mrupakan bahan lut sinar Sifatnya kuat, tahan hakisan dan lengai Secara biologi merupakan bahan yg tidak aktif Boleh dibentuk menjadi permukaan yg tahan licin dan licin Ciri-ciri menjadikan bahan ini sangat berguna

KOMPONEN KACA
Komponen utama kaca ialah silika Silika ialah galian yg mengandungi silikon dioksida Nama IPUCA silikon dioksida ialah silikon (IV) oksida Silikon wujud secara semula jadi dalam pasir

PROSES KACA Merupakan bahan pepejal sekata Biasanya terbentuk apabila bahan cair tidak berkristal disejukkan dengan cepat Dengan itu tidak memberi cukup masa untuk jaringan kekisi kristal biasa terbentuk

KACA BIASA
Terdiri drp silikon dioksida ( SiO2 ) yg merupakan sebatian kimia yg serupa dgn kuarza dlm bentuk polihabluran, pasir. Silika tulen mpunyai tahap lebur 2000 C Dua bahan lain sering dicampurkan kepada pasir dalam pembuatan kaca Satu drpnya soda (sodium karbonat ) Na2Co3 atau posty, setara dgn sebatian kalium karbonat, yg menurunkan tahap lebur sekitar 1000 C Bagaimanapun, bahan soda menjadi kaca larut, jadi kapur (Kalsium oksida, CaO) merupakan bahan ketiga, ditambah menjadi kaca dtidak larut

PROSES KACA BIASA Silikon (IV) oksida molekul kovelan raksasa Memerlukan banyak tenaga haba utk mengatasi setiap ikatan kovelan ant. atom dgn struktur raksasa. Takat leburnya 1710 C Dlm silikon (IV) oksida, setiap atom silikon diikat secara kovelan kpd 4 atom oksigen dlm bentuk tertrahedron dgn sudut antara ikatan 109.5. Unit itu diulangi secara tidak terhingga dgn setiap atom oksigen terikat kepada 2 atom silikon utk membentuk molekul kovelan raksasa spt struktur belian. Kaca merupakan bahan pepejal sekata, biasanya terbentuk apabila bahan cair tidak berkristal disejuk dgn cepat Dgn itu ianya tidak memberi cukup masa utk jaringan kekisi kristal biasa terbentuk

CIRI - CIRI Cirinya adalah lut sinar Sifat lutsinar disebabkan kaca terdiri daripada bahan yg tidak m punyai keadaan perubahan garisan atom dalam tenaga cahaya Juga disebabkan kaca adalah sekata pada tahap gelombong yang lebih besar daripada cahaya Ketidaksekataan menyebabkan cahaya terbias, menghalang pemancaran imej Kaca tulen boleh dijadikan begitu lutsinar sehingga beratus kilometer kaca boleh ditembusi gelombang cahaya infra dalam kabel gentian optik

Proses pembentukan cirinya

Kaca biasa mpunyai campuran bahan lain utk mengubah cirinya Kaca bertimah hitam adalah berkilauan, krn peningkatan index pantualan , sementara boron ditambah bagi mengubah ciri terma dan elektriknya saperti Pyrex Menambah barium juga menambahkan index pantulan Serium digunakan dalam kaca yg menyerap tenaga infra Logam oksida juga ditambah bagi menukarkan warna kaca Peningkatan soda atau potash menurunkan tahap lebur Mangan ditambah bagi menyingkir warna yg tidak dikehendaki Kaca berwarna dihasilkan dgn sedikit oksida logam peralihan cth: oksida magnan ------ warna unggu oksida kuprum dan krominum -------- warna hijau oksida kolbalt --------- warna biru

KESAN LARUTAN KACA

Soda atau sodium karbonat, Na2CO3 yang menurunkan tahap lebur kepada sekitar 1000 celcius Bagaimana pun bahan soda menjadi kaca larut jadi kapur ( kalsium oksida, CaO ) biasanya ditambah untuk menjadi kaca tidak larut Kaca kadang-kala terbentuk secara semulajadi daripada lava gunung berapi dalam bentuk obsidi

GENTIAN KACA

Gentian kaca dihasilkan dengan cara melalu kaca lebur melalui lubang-lubang kecil dan menariknya kepada ukuran diameter yang dikehendaki Lubang kecil sehingga 0.005 mm Gentian kaca digunakan terutamanya sebagai bahan penebat dan dalam binaan kaca gentian

KERTAS
Kertas bahan nipis, rata yang dihasilkan oleh penekanan gentian Biasanya gentian yg digunakan mrupakan gentian semulajadi dan berasaskan selulosa Bahan paling biasa digunakan adalah pulpa kayu daripada kayu pulpa ( kayu lembut ) spt : spruce, bahan gentian sayuran lain termasuk kapas, linen dan hem boleh digunakan Ianya saperti gergaji halus dan nipis hingga myebabkan luka

PENGHASILANNYA
Dihasilkan dengan tangan atau mesin Proses menghasilkan kertas melibatkan tiga langkah mudah 1. Penyediaan gentian - dihancurkan menjadi pulpa - dicampurkan gentian pekat terampai dlm cecair - kebanyakkan gentian ini dihasilkan dari sumber semulajadi, proses ini melibatkan langkah pembasuhan dan pengasingan, seterusnya ia akan dilunturkan atau diwarnakan bagi menukarkan gambaran barangan terakhir

PROSES 2 - DIBENTUK MENJADI KEPINGAN Campuran pulpa dicairkan dgn air menjadikan ampaian cair Ditapis melalui tapisan bergerak utk membentuk jaringan bergentian Tera air boleh ditekan kpd kertas pada tahap ini. Jaringan bgerak ini ditekan dan dikeringkan menjadi golongan kertas panjang Dlm proses menggunakan acuan, sejumlah pulpa diletakkan dalam bentuk, dgn asas berjaring (atau sebarang peranti penapis lain)

SAMBUNGAN PROSES 2
Gentian tertinggal selapis atas jaring dan air berlebihan akan dikeringkan Pada masa ini tekanan boleh digunakan bagi menghilangkan air melalui tindakan tekanan Kertas kemudian boleh dikeluarkan daripada acuan semasa basah atau kering utk proses lebih lanjut Kertas dihasilkan proses berterusan (Fourdrinier) utk mbentuk gelungan atau jaringan Jaringan dipotong mgikut bersegi (saiz tertentu) Saiz kertas piawaian ditetapkan IOS

PROSES 3 - PENGERINGAN
Kertas mungkin dikeringkan beberapa kali semasa pengilangan Kertas kering lebih kukuh bbandingkan kertas basah Ianya lebih baik utk mgekalkan kertas kering utk mhalang ianya putus dan mhentikan baris pengeluaran Kadangkala kertas putus di mana ia akan ditukar menjadi pulpa dan diproses semula

KEGUNAAN KERTAS

Bagi menulis atau mencetak Kepingan kertas menjadi dokumen Untuk perhubungan, membaca Mewakili nilai cth : wang kertas, tiket, cek Untuk bungkusan cth : sampul surat Untuk mencuci cth : kertas tandas, tisu Untuk pembinaan cth : papier mache, origami

GETAH
Getah asli ialah bahan semula jadi yg dihasilkan drp susu getah ( kulit pokok getah ) Susu getah mgandungi molekul-molekul getah ( C5H8 ), cecair dan resin Getah diasingkan secara pembekuan m gunakan asid formik atau asid asetik Susu getah ditapis & dicampurkan dgn air sehingga mencapai kepekatan sebelum dicampur asid Getah beku seterus digelek (mesin gelek) jadi kepingan nipis Kepingan getah ini dibasuh, dikeringkan dan dijemurkan ( getah mentah )

PROSES GETAH MENTAH

Getah mentah adalah melekit dan lemah dan mpunyai sifat lain yg tidak dikehendaki Getah mentah diproses bagi m perbaiki sifatsifatnya Proses membaiki ini dinamakan pemvulkanan ( vulcanization ) dan biasanya melibatkan pencampuran 7 % - 42 % sulfur kepada getah itu Getah mentah dihiris-hiriskan, kemudian dicampurkan dengan sulfur dan bahan pelikat pada suhu vulkan 140 dar C Seterusnya dibentuk dgn cara menggulung atau mnekannya pd tekanan 2.5 12.5 N / mm2

SIFAT-SIFAT GETAH
Sifat-sifat getah bgantung kpd darjah pemvulkanan Getah tidak mgandungi sulfur peka terhadap perubahan suhu, larut dalam sebilangan bahan uji, mempunyai kecenderungan menjadi lekit dan lemah Getah 7 % sulfur lebih kuat dan diregang 8-10 kali ganda panjang asalnya tanpa putus, tidak mudah larut dalam pelarut getah Kurang peka terhadap perubahan suhu Getah yg mgandungi sulfur dengan peratusan lebih tinggi adalah keras dan rapuh

SIFAT GETAH
Sifat getah boleh diubah dgn m campurkan bahan pelikat dan mgubahkan darjah suhu dalam proses pemvulkanan Kesan bahan pelikat bgantung kpd kehalusan dan banyaknya bahan tersebut. Karbon hitam, zink oksida, magnesium karbonat asas dan tanah liat ( 30 % mikut isipadu ) akan meningkat kekuatan dan ketegangan dan keliatan getah Masa pemvulkanan dipanjangkan sehingga suatu nilai had kekuatan tegangan mutamad akan bertambah tetapi pemanjangannya bkurangan

SIFAT GETAH
Jika masa melampaui nilai had kekuatan tegangan muktamad getah dan pemanjangannya berkurangan Oleh sebab itu getah boleh berubah bentuk dgn had atau limit yg besar sebelum pecah, putus atau sebagainya, maka satu nilai tegasan mesti diberi Getah lembut mempunyai keupayaan menyerap tenaga per unit isipadu yang terbesar Oleh itu getah banyak digunakan utk membuat tayar, penyerap kejutan dan penimbal

GETAH SISTENTIK
NEOPRENA
Dihasilkan drp kloroprena iaitu sejenis keluaran drp arang batu, batu kapur dan asid hidroklorik Mempunyai ketahanan yg baik terhadap haba, cahaya dan uara Neoprena boleh divulkan tanpa campuran dgn sulfur bagi mhasilkan getah keras Ia digunakan utk m buat tayar lori, hos, gasket dan kegunaan yg lain di mana ketahanan terhadap minyak diperlukan

BUNA S
Sejenis keluaran butadiena dan stirena, dan hampir menyerupai getah asli Bahan ini tidaklah sekuat dan setahan getah asli Boleh divulkankan dengan mencampurkan sulfur bagi menghasilkan getah keras Kegunaannya yang utamanya membuat tayar kenderaan

BUTIL
Dibuat drp petroleum melalui proses pengkopolimeran isobutelina dan hidrokarbon lain Butil boleh divulkankan dgn mcampurkan sulfur, tapi tidak boleh diawetkan bagi menghasilkan getah keras Bahan ini digunakan untuk tiub-tiub sebelah dalam Getah tiruan ini tidak sekuat getah asli, tapi tidak mudah rosak dan memiliki rintangan yg tinggi terhadap pembocoran udara

TIOKOL

Bahan tiokal yang dihasilkan daripada polisulfida mempunyai rintangan yang tinggi terhadap perosakan alat ganti bergetah dan mempunyai kekuatan yang paling rendah Digunakan untuk membuat gasket, pelapik tangki dan hos minyak