U IREM SMISLU:

UVOD U ANATOMIJU
SRENO!

Anatomija je deo biologije koja obuhvata nauku o svim ivim ivim biima i koja istra istrauje ne samo oblike tela ivih bia (morfologija) morfologija) nego i njihove funkcije (fiziologija), fiziologija), njihov medjusobni odnos kao i odnos prema okolini u kojoj ive.

ANATOMIJA definicija

U U UEM SMISLU:

ANATOMIJA JE NAUKA O GRAI OVEIJEG TELA

antropotomija zootomija fitotomija

"anatmnein"
Termin Anatomija vodi poreklo od grke rei "anatmnein", koja znai sei odvojeno ili disekovati. Nije dovoljno anatomiju smatrati umetno u disekcije. Pre e biti da je Anatomija nauka, koja prouava grau i oblikovanje tela oveka. Makroskopska anatomija se zasniva na prepoznavanju struktura golim okom. Mikroskopska anatomija omoguuje saznanja o mikro- relacijama unutar tela oveka. Njen glavni dodatak predstavlja elektronska mikroskopija. Glavni zadatak anatomije je da prepozna meuzavisnost individualnih komponenti unutar tela oveka.

Morfologija je mnogo ire podruje nego anatomija jer razja razjanjava nastanak telesnih oblika kao i zakone po kojima se prenose na potomstvo nasleem. em. MAKROSKOPSKA (anatomija) MIKROSKOPSKA (histologija)

ANATOMIA (= MORFOLOGIA)

ISTORIJAT ANATOMIJE

ISTORIJAT ANATOMIJE drevnih naroda

Medicina drevnih naroda Praistorija

Mesopotamija tradicionalna medicina Indije Tradicionalna medicina Kine Stari Egipat

Medicina stare Grke Medicina Grke i Rima Srednji vek i renesansa Novi vek
Bo Boanska jetra jetra

ISTORIJAT ANATOMIJE drevnih narodanaroda-

ISTORIJAT ANATOMIJE drevni Egipat balsamovanjebalsamovanje-

HIPOKRAT - otac medicinemedicine460 377pNE

ISTORIJAT ANATOMIJE stara grka

ISTORIJAT ANATOMIJE stara grka Uporedno sa medicinom razvijala se i anatomija kao njen nerazdvojni i jedinstveni deo

Postavio medicinu na pouzdane temelje iskustva prirodne pojave treba tumaiti prirodnim uzrocima, a iskustvo je glavni uzrok medicinskog saznanja.

HIPOKRAT
otac medicine

ISTORIJAT ANATOMIJE stara grka

ISTORIJAT ANATOMIJE - Aleksandrijska kola -

Grki lekar ALKEMEON iz Krotona (500pNE)

Sekcirao le leeve ivotinja i opisao: vidni ivac, gra grau oka, oka, arterije, vene, traheju tvrdio da je mozak centar intelekta.

ARISTOTEL (384 322 pNE)

Opisao aortu, dao prve podatke o uporednoj anatomiji, sekcira le leeve ivotinja.

ISTORIJAT ANATOMIJE Aleksandrijska kola

ISTORIJAT ANATOMIJE Grko rimska kola - GALEN

mo modinu, njihove ivce, venski sinusi lobanje, organe za varenje, oko. Napisao delo ANATOMICA.

Herofil i Erasistrat rade u Aleksandriji, zapoinju sekciranje ljudskih le leeva, sa njima zapoinje dana dananja anatomija. Herofil (300pNE): opisao mozak i kimenu

Kornelije Calzo osam tomova medicinskog saznanja GALEN grk iz Pergama radi i ivi u Rimu Povezuje morfologiju sa funkcijom Osniva Galenske medicine koja se zadr zadrala do Novog veka.

Erasistrat (310 250 pNE) opisao: srane zalistke, jetru, une puteve, crevnu vaskularizaciju.

ISTORIJAT MEDICINE -Anatomija u XII i XIII veku

ISTORIJAT ANATOMIJE
od XVI veka do danas

Otvaraju se medicinske kole i fakulteti u: ITALIJA Bolonja, Bolonja, Padova, Napulj ENGLESKA Oxford, Cambridgeu FRANCUSKA Mompelje, Pariz PANIJA Valensija, Salamanki

SIKSTIO IV i KLEMENT VII

Mondino de Luzzi 1314g. KOMPENDILJ ANATOMIJE (na principima Galenske medicine) Sve do XVI veka vlada dogmatski Galenovi principi

Posebnom bulom odobrili da se anatomija mo moe uiti sekciranjem ljudskih le leeva. Od tada poinje ekspanzija u razvoju anatomije i medicine.

ISTORIJAT ANATOMIJE
od XVI veka do danas

ISTORIJAT ANATOMIJE
od XVI veka do danas

Grade se anatomski amfiteatri teatrum anatomicum Sale za sekciranje

ISTORIJAT MEDICINE - renesansarenesansa

ISTORIJAT ANATOMIJE
od XVI veka do danas

Leonardo da Vinci bavio se anatomijom

Pre Vazala: Torre, De Capri, Benedetti, Achellini, Andernach, Sylvius, Da Vini

Svi ostali veliki slikari RENESANSE odlino poznaju anatomiju ljudskog tela

ANDREJA

VASAL - PADOVA

ISTORIJAT ANATOMIJE
od XVI veka do danas

TABULAE ANATOMICAE 1538 kritika Galenske medicine i anatomije

DE HUMANI CORPORIS FABRICA 1555.

ISTORIJAT ANATOMIJE
od XVI veka do danas

THOMAS WILLIS
(Istra Istraiva cerebralne cirkulacije)

VAZ VAZALA SLEDE: SLEDE:

FALLOPIO, HARVEY, MALPIGHI, LAEUWENHUEK, LOWER, BELLINI, BRUNER, KERKING, DOUGLAS, VATER, MORGANJI, HALLER.......

ISTORIJAT ANATOMIJE
od XVI veka do danas

ISTORIJAT ANATOMIJE
od XVI veka do danas

U XVIII i XIX veku: GEORGES CUEWIER 17691769-1832 (uporedna anatomija i embriologija), MECKEL, MILLER, WOLFF, RATHKE, HISS, BAER, HERWING,

ANATOMIJA U XIX i XX VEKU svetlosna mikroskopija elektronska mikroskopija rentgen (kontrastne metode) ultra zvuk skener magnentna rezonanca

TOLDT

Svaki

budui doktor, doktor, da bi se osposobio za uspesno leenje obolelog tela, tela, mora, mora, prvenstveno za vreme studija, studija, da do tanina upozna njegovu normalnu grau.

CILJ ANATOMIJE

NAJVANIJI CILJ ANATOMIJE

PODELA ANATOMIJE

PODELA ANATOMIJE:

SISTEMATSKA ANATOMIJA TOPOGRAFSKA ANATOMIJA RENTGENSKA PLASTINA (slikarstvo, vajarstvo) UPOREDNA ILI KOMPARATIVNA KLINIKA - HIRUR HIRURKA

SISTEMATSKA, DESKRIPTIVNA ANATOMIJA

TOPOGRAFSKA ANATOMIJA

Ima zadatak da istrazuje organske sastave golim okom, okom, lupom ili mikroskopom ( mikropskopska anatomija) anatomija)

Histologija je poseban ogranak sistematske anatomije

Zadatak sistematske anatomije je da istrazuje ove organske sisteme, sisteme, svaki posebno; posebno; otuda i njen naziv. naziv. Ona, Ona, prema tome ne prikazuje delove tela, tela, npr. npr. glavu, glavu, vrat, vrat, ruku kao celinu nego sledi svaki put pojedini sistem, sistem, bez obzira na to gde se nalaze organi koji mu pripadaju. pripadaju.

Topografska (regionalna) regionalna) anatomija opisuje sve organske sisteme koji se nalaze u odreenom delu tela pri emu je glavna pa panja usmerena na njihov polo poloaj i odnos. odnos. Topografska anatomija omoguava doktoru da pri ispitivanju bolesnika poznaje raspored organa u telu I ako ih ne vidi kroz ko kou.

HIRUR HIRURKA ANATOMIJA

RENDGENSKA ANATOMIJA

To je deo deo topografske anatomije koji slu slui potrebama hirurgije. hirurgije. Oblik tela uslovljen je graom kostura sa zglobovima i rasporedom mi miinih masa, masa, a zatim ko koom i potko potkonim masnim tkivom. tkivom. Raspored potko potkonog masnog tkiva kojim upravljaju lezde sa unutra unutranjim luenjem razlikuje se zavisno od pola i zivotnog doba. doba.

Mnogi organi mogu se posmatrati na rendgenskom aparatu ili na fotografskoj ploi u obliku senke, senke, kao projekcija. projekcija. Tkiva manje gustine propu proputaju R- zrake lak lake. Va Vano je rei da se na ovaj nain mogu videti unutra unutranji organi tokom njihovog rada i tako ustanove sve promene njihovog oblika pri radu ( npr. dijafragma, dijafragma, plua prilikom disanja, disanja, eludac i creva za vreme varenja). varenja). Pravi oblik eluca, eluca, kakav je u ivom telu, telu, ustanovljen je jedino putem Rjer nakon smrti isti je promenjen zbog popu poputanja svog mi miinog zida. zida.

KONTRASTNA RADIOGRAFIJA

Konvencionalna MRI i 3D rekonstrukcija

conventional MRI shows both nodes same

3D reconstruction of node metastatic red nonmetastatic green

Gue graeni ili uplji organi (sudovi), ispunjeni nekim kontrastnim sredstvom, sredstvom, vi vie zadr zadravaju R- zrake ( bacaju svoju senku). senku). Anatomija je unapreena ovim naino inom istra istraivanja tela. tela. Ona omoguuje gledanje sakrivenih unutra unutranjih organa, organa, krvnih i limfnih sudova (lymphangiographia, npr.) i to gledanje na ivom oveku, oveku, ime se ispravlja onaj nedostatak ana anatomije koji uglavnom opisuje grau mrtvog tela. tela.

abdominal CT fails to differentiate between the 2 nodes

MRI with superparamagnetic nanoparticles signal in normal node decreased but high in metastatic node

CT - ANATOMIA

ULTRAZVUK

KOMPARATIVNA ANATOMIJA
(Npr. Istra Istraivanje krvotoka kod ribe, komparacija sa krvotokom kornjae, krokodila, ptica i sisara)

ANATOMSKI MULA

Plastina anatomija je u slu slubi likovne umetnosti. umetnosti. Ima zadatak da prou proui sve to je bitno za spoljni oblik tela i njegove promene kao i da na to upozori doktora (i umetnika) umetnika).

ANATOMIJA U UMETNOSTI I UMETNOST U ANATOMIJI Leonardo da VinciVinci-a

SISTEMATSKA ANATOMIJA
oveje telo je sastavljeno od velikog broja organa, organa, od kojih svaki ima i svoj posebni oblik i svoje posebno delovanje. delovanje. Ipak, Ipak, ti pojedini organi nisu potpuno nezavisni jedan od drugog, drugog, nego vi vie njih ine celinu u kojoj jedan organ upotpunjuje delovanje drugog, drugog, a svi slu slue veem zadatku. zadatku.

SISTEMATSKA ANATOMIJA podela

Systema sceletale Systema articulare Systema musculare Systema cardiovasculare Splanchnologia

Splanchnologia podela: - Sy. digestorium -Sy. respiratorium -Sy. urinarium -Sy. genitalia -Sy. endocrinae -Sy. nervosum -Organum sensum -Integumentum communae - ko koa

ANATOMSKE RAVNI PLANA ANATOMSKI STAV

1. Plana frontalia s. coronalia 2. Plana horizontalia 3. Plana sagittalia
3.1. Planum medianum s. mediosagittalis 3.2. Plana paramediana

ANATOMSKI PRESECI
Frontalni presek Horizoktalni presek Sagitalni

ORJENTACIJA U ANATOMIJI

presek

ORJENTACIONE LINEAE I TAKE (prirodne i konvencionalne)

KINESIOLOGIA
1. Oppositio 2. Supinatio pronatio 3. Inversio - eversio

KINEZOLOGIJA - pokreti

KINESIOLOGIA (1. Elevatio depressio 2. Protractio retractio)

TERMINOLOGIJA U ANATOMIJI anatomska nomenklatura

ANATOMSKA NOMENKLATURA

ANATOMSKA NOMENKLATURA

5500 termina Osnova je latinski, a koriste se rei iz grkog, hebrejskog i arapskog jezika

BAZEL (1895) BNA JENA (1935) JNA PARIZ (1955) PNA va vai i danas sa dopunama (mi koristimo sa dopunama iz 1998).

TERMINOLOGIA ANATOMICA (preko 5500 latinskih naziva)

Profesori koji predaju anatomiju na Medicinskom fakultetu u Ni Niu

Prof. dr Natalja Stefanovi Prof. dr Svetlana Anti Anti Prof. dr Ljiljana Vasovi Prof. dr Rade ukuranovi Prof. dr Sne Sneana Pavlovi Doc. dr Stojanka Arsi Doc. dr Slobodan Vlajkovi Doc. dr Ivan Jovanovi Doc. dr Marija Bjelakovi Doc. dr Slaana Ugrenovi

May I please be excused? My brain is full!! MOJ MOZAK JE PUN!

UD UDBENICI za prvi semestar

UD UDBENICI za drugi semestar

Za seminare iz opte anatomije 2 seminara u I semestru i 3 seminara u II

Kosti gornjeg ekstremiteta

Kljuna kost Lopatica Ramena kost Lakatna kost bica Kosti ake

Kljuna kost (clavicula)

Kljuna kost (clavicula)

10

SCAPULA
SCAPULA

Pogled spreda

Pogled pozadi

Lopatica (scapula)
zadnja strana

11