Professional Documents
Culture Documents
Slide BAI GIANG Thay Day Ho
Slide BAI GIANG Thay Day Ho
MICROSYSTEMS
MICRO-ELECTRO-MECHANICAL SYSTEMS MICROMACHINING
VI H THNG
MEMS
Mt th gii rng m v quyn r (An fascinating and wide world)
VI H THNG
M hnh ha
Th nghim & nh gi
3. M hnh ha v m phng/
Modeling and Simulation
5. Kt lun/Conclusions
4
1. M u
ngha
) p ng nhu cu v nh gi tim nng ca th trng ) Tc ng ca sn phm c thit k vi qu trnh pht trin ) Xem xt tnh cnh tranh ca sn phm c thit k tm ra phng n ti u c v kha cnh hin thc ha v c tnh ni tri nht ) Sn phm c kh nng ph hp vi iu kin cng ngh ) Kh nng sn xut hng lot vi s lng ln v gi thnh h
5
1. M u
Kh nng ch to
tng sng to
1. M u
Cc cp xy dng m hnh
h thng
X y
Tnh lp li
K s thit k
Linh kin d ng m Ki hn M phng m h n h Qui trnh Qui trnh qui trnh ch to v thit k MASK
H thng tnh cht ng hc ca h, c m t bi cc phng trnh vi phn mt bin (ordinary differential equations ODE) thng qua m hnh khi tng ng (lumped model).
M phng Tm ng x ca linh kin trong iu kin thc, tc l thc hin gii cc phng trnh vi phn (partial differential equations) tm nghim chnh xc (gii tch) hoc gn ng nht (cc pp gii s nh sai phn hu hn/finite differential method FDM, phn t hu hn /finite element method - FEM). 7
1. M u
Cc cp xy dng m hnh
1. M u
Cc cp xy dng m hnh
V d thit k cm bin gia tc p in tr 3 bc t do Thit k m hnh tng th ca h ) L 2 Newton: trong h C, gia tc sinh ra khi c ngoi lc tc ng,
F = ma cu trc mm do (rm beam) c phn t to dao ng (khi gia trng - m) to ra ng sut trn beam nhn bit bng s thay i in tr ca p in tr M hnh khi tng ng (lumped-model) M t ton hc ca m hnh (bi ton mt chiu)
d 2x k b dx 1 x = + F 2 dt m m dt m
9
1. M u
Cc cp xy dng m hnh
V d thit k cm bin gia tc p in tr 3 bc t do Thit k m hnh linh kin
Z=3 az ay Y=2 ax Khi gia trng Thanh dm nhy c Thanh dm treo Khung ngoi
X=1
10
1. M u
Cc cp xy dng m hnh
V d thit k cm bin gia tc p in tr 3 bc t do M phng hot ng ca linh kin
Gii phng trnh:
2 y 4 y m 2 + EI 4 = F dt dx
iu kin bin: y(0) = 0; y(0) = 0; y(L) = 0; y(L) = 0
11
1. M u
Cc cp xy dng m hnh
V d thit k cm bin gia tc p in tr 3 bc t do Thit k MASK
MASK 4 MASK 1
MASK 5 MASK 2
MASK 3
MASK 6
12
1. M u
Cc cp xy dng m hnh
V d thit k cm bin gia tc p in tr 3 bc t do Thit k qui trnh ch to
1 10
MASK 1
2 9
MASK 6
3 8
MASK 2
4 7
MASK 5
MASK 3
5 Si Buried SiO2 SiO2 6 Al
MASK 4
13
3. M hnh ha v m phng/
Modelling and Simulation
5. Kt lun/Conclusions
14
Kch thc ca h vt l
15
Kch thc ca h vt l
Thu nh kch thc v hnh hc
H s thu nh di hnh hc: c s nh gi nh hng ca hiu ng thu nh kch thc vi h vi m Xt di X0 c thu nh xung XS theo t l (h s thu nh) S (0 < S 1), tc l: XS = S.X0 ) Din tch: ) Th tch: AS = XS.YS = S2.X0.Y0 = S2.A0 VS = XS.YS.ZS = S3.X0.Y0.Z0 = S3.V0
Kch thc ca h vt l
Thu nh kch thc v hnh hc
Xt t s:
AS 1 A0 = VS S V0
Khi kch thc b thu nh A/S tng hiu ng vt l lin quan t s A/S s khc vi h v m.
17
Kch thc ca h vt l
Thu nh kch thc v tnh cht c hc
H s n hi - cng (stiffness) Xt bin dng ca l xo (phn t n hi) di tc dng ca ngoi lc F, c:
F = k = k (u j u i )
Tu y n
f i = F = k (u j u i ) = ku i ku j f j = F = k (u j u i ) = ku i + ku j k ui f i Hay: k k k u = f ku = F j j
F k = u
tn h
Phi tuyn
18
Kch thc ca h vt l
Thu nh kch thc v tnh cht c hc
H s n hi - cng (stiffness) Trng hp beam b un cong (bending): EI Ewt 3 k 3 S L L ) cng beam gim tng ng vi h s thu nh kch thc Trng hp beam b xon (torsion) : T = k . (k h s n hi xon, l gc xon ca dm) z t w
L F
dy
o
y
KJ d 4 ( Sd 0 ) 4 k= = S3 L L L T
) Beam chu c lc xon ln hn nhiu ln so vi h v m
19
Kch thc ca h vt l
Thu nh kch thc v tnh cht c hc
Tn s dao ng ring i vi h dao ng c, c:
f =
1 2
k M
k M
S 1 = S3 S
) S cng nh (gim kch thc nhiu) f cng ln ) Cu trc c ca linh kin MEMS chu ng tc ng c hc ln hn nhiu ln so vi h v m
20
Kch thc ca h vt l
Thu nh kch thc v cc qu trnh nhit
Truyn nhit i lu nhit
TW
Bc x nhit
q = KA S
2
T = KA T x
q = hA(Tw T ) S2
q = A(T14 T24 ) AT 4 S 2
21
Kch thc ca h vt l
Thu nh kch thc v cht lu
C hc cht lu c c trng bi 3 hng s: s Reynold, Knudsen v Webe Hng s Reynold (Re): ch s ch dng chy theo lp (laminar) hoc cun xoy (turbulent ) xc nh bng t s ca lc qun tnh v nht
Laminar (Re < 2000) Vng chuyn tip (2000<Re < 4000) Turbulent (Re > 4000)
nht chim u th
Kch thc thu nh Re trong linh kin MEMS nht chim u22 th
Kch thc ca h vt l
Thu nh kch thc v cht lu
Hng s Knudsen (Kn): thc o dng chy cht kh xc nh bng t s ca qung ng t do TB phn t kh () v di c trng (L) Kn < 0,01: lin tc 0,01 < Kn < 0,1: trt Kn = L 0,1 < Kn < 10: chuyn tip Kn > 10: Phn t t do ) Linh kin MEMS: ~ 0,1 v L ~ 2m Kn ~ 0,05: dng kh trt trong cu trc Hng s Webe (We): ch s v s tng nh hng ca sc cng b mt khi kch thc ca h gim, xc nh bng t s ca lc qun tnh v sc cng b mt v 2 L We = S
23
Kch thc ca h vt l
Thu nh kch thc v phn t mch in
in tr T in Cun cm
L 1 R= A S
Kch thc thu nh R Nng lng in trng Nng lng t trng
C=
A S g
N 2 A L= S l
Tnh ton
n v:
i lng di Lc Thi gian Khi lng p sut (S) Khi lng ring in tch Cng dng Th MKS M N s Kg N/M2 Kg/M3 C A V H s nhn 106 106 1 1 10-6 10-18 1012 1012 1 MKS M N s Kg N/M2 Kg/M3 pC pA V
sai s tnh ton nh gii hn chnh xc ca cc dy s kt qu (truncation error) v gii hn chnh xc ca php tnh (round-off error) khi gii phng trnh
25
Cc hiu ng vt l c bit
Tp nhiu Brown (dao ng nhit): sinh ra trong h c-in khi cc nguyn t ca vt liu dao ng gy ra suy hao khi h hot ng Hiu ng Paschen: Do khe (khong cch) gia cc chi tit trong cu trc nh xut hin th nh thng (breakdown voltage) lm hng linh kin Hiu ng in t chui ngm (electron tunneling current): L hiu ng ca vt l lng t khi in t c th chui ngm khe nng lng do tnh bt nh ca sng vt cht.
26
3. M hnh ha v m phng/
Modeling and Simulation
5. Kt lun/Conclusions
27
3. M hnh ha v m phng
Q
1 &2 LQ 2
1 Q2 2 C
V hoc
1 1 &2 CV 2 = C 2 2 2
1 2 & Cx 2 F.x
1 &2 1 &2 M Mx 2 2 1 2 1 Kx K 2 2 2
1 &2 C 2
1 &2 RQ 2
T.
V.Q
&2 1 2 R i.
1 2 L
3. M hnh ha v m phng
29
3. M hnh ha v m phng
D qi
3. M hnh ha v m phng
=
l =1
g l qi
31
3. M hnh ha v m phng
+ ng nng ca h:
T=
W = F .x
32
3. M hnh ha v m phng
3. M hnh ha v m phng
3. M hnh ha v m phng
e(t).q(t) = NL
hay f(t).p(t) = NL
35
3. M hnh ha v m phng
3. M hnh ha v m phng
3. M hnh ha v m phng
Ngun tng tc
Ngun bin i
Biu din cc i lng c hoc cht lu thnh phn t mch mang cc c trng in (tiu hao NL - tr, th nng - t, ng nng cun cm)
in tr
T in
Cun cm
38
3. M hnh ha v m phng
e = Rf
) e.f > 0 gc I v III NL s b tiu th (disipated/absorbed)
e (V, F hoc P)
Trong chuyn ng (dao ng) c, m hnh in tr ng vai tr l lm b gim chn (damper) dp tt dao ng (do ma st, nht cht lu).
39
3. M hnh ha v m phng
e (V, F hoc P)
q (q, x hoc V)
q1
q1
) NL tng ng (co-energy):
W * (e) = e.q W ( q ) = qde
0 e1
40
3. M hnh ha v m phng
A C= g
q (Q)
M hnh T p dng cho dao ng c ) Theo L Hook: F = kx x 1 ) NL lu tr trong l xo: W ( x1 ) = F ( x ) dx = kx1 2 0 ) x ca l xo l dng c
1
41
3. M hnh ha v m phng
f = (p)
) NL lu tr:
W ( p1 ) = ( p ) dp
0
p1
) NL tng ng (co-energy): W * ( p ) = f . p W ( p ) ) Trong C c m hnh cun cm ng vai tr l khi lng (gia trng) do chuyn ng qun tnh 2 V d: p
p = mv ( p ) =
p1 W ( p1 ) = 2m 1 W * ( p1 ) = mv12 2
42
3. M hnh ha v m phng
-F + ek + em + eb = 0
43
3. M hnh ha v m phng
Bin i php vi phn (hoc tch phn) thnh php nhn (chia) vi s phng trnh a thc d dng gii s dng php bin i Laplace 44 nghch chuyn ngc v qu trnh ph thuc thi gian.
3. M hnh ha v m phng
= 0, t < 0 u (t ) = = 1, t 0
t 45
3. M hnh ha v m phng
H ( s) =
H ri rc: H ( z ) =
Y ( s) L s { y (t )} = X ( s) L s {x(t )}
46
Y ( z) X ( z)
3. M hnh ha v m phng
3. M hnh ha v m phng
) v tr ban u x(0) = x0, v v(0) = 0 x(t) = x0 vi t 0 vt ng yn ) v(0) kt hp vi thi gian vt C khng ngng vi vn tc ban u ) phtr vi phn m t C ca vt phtr i s tuyn tnh
48
3. M hnh ha v m phng
f k (t ) = kx(t )
&} + kL s {x} = = mL s {& x &} x & (0)] + kX ( s) = = m[ sL s {x & (0)} + kX ( s) = = m{s[ sX ( s) x(0)] x & (0) + kX ( s) = ms X ( s) msx(0) mx
2
49
3. M hnh ha v m phng
sx0 + v0 r r = + s 2 + k / m s + j 0 s j 0 2 2 2 x0 j v0 + 0 x0 j r = Rr e Rr = 0 = k / m r = + 2 2v00 20
2 2 2 v0 x0 + 0
r = tan 1
1 v0 cos 0t tan x 0 0
50
3. M hnh ha v m phng
&1 x2 = x
&2 = x
u vo (input) = tc ng
k b 1 x1 x2 + F m m m
(L 2 Newton cho h)
51
3. M hnh ha v m phng
1 x 0 b 1 + 1 F x2 m m x1 1 0 x1 0 x = 0 1 x + 0 F 2 2 & = Ax + BU (1) Phng trnh trng thi tng qut x y = Cx + DU (2) 0 &1 x = k x &2 m
- x: bin trng thi (ma trn ct) th hin v tr, vn tc, - U: thng tin u vo (ma trn ct) th hin lc - y: thng tin u ra (ma trn ct) th hin gia tc, - A, B, C, D cc i lng thi gian, c ngha lin kt c h.
52
3. M hnh ha v m phng
X ( s ) = ( sI A) 1 [x(0) + BU ( s )]
p ng iu kin ban u (cha c li vo): X zir ( s ) = ( sI A) 1 x (0) p ng tc ng li vo: iu kin c nghim: det( sI A) 0 Bi ton tr ring: tn ti gi tr s sao cho: det( sI A) = 0
53
X zsr ( s ) = ( sI A) 1 BU ( s )
3. M hnh ha v m phng
= C [X zir ( s ) + X zsr ( s )] + DU ( s )
1 1 1 ( )( ) m s s s s 1 2 H ( s ) = ms + bs + k = s s 1 ms + bs + k m ( s s1 )( s s 2 )
s1, 2 =
b b k = 2m 2m m
54
2 = 2 0
3. M hnh ha v m phng
3. M hnh ha v m phng
FEM
56
3. M hnh ha v m phng
P+P
P - P P +
F ' ( P ) = lim
) Nu hu hn:
F ' ( P) =
F ( P + P ) F ( P ) 0
F ( P + P ) F ( P )
57
3. M hnh ha v m phng
h2 n n +1 = (1 2r )u n un j j + ru j 1 + ru j +1 k
V i r = k / h 2
Bi ton ng: bin i n (implicit method) ) S dng php sai phn li thi im tj+1
+1 un un j j
k h2 n +1 i i +1 i +1 (1 + 2r )u j = u j + ru j 1 + ru j +1
1 i +1 i 1 u ij+ 1 2u j 1 + u j 1
V i r = k / h 2
58
3. M hnh ha v m phng
n +1 n n n n +1 n +1 ( 2 + 2r )u j = ( 2 2r )u j + r (u j 1 + u j +1 ) + r (u j 1 + u j +1 )
V i r = k / h 2
59
3. M hnh ha v m phng
60
3. M hnh ha v m phng
ng dng FDM m phng lch (un cong) mng mng ca cm bin p sut ) Phng trnh lch mng khi c p sut
D
i-1 i i+1
w w w + 2 D + D = P(x, y) x 4 x 2y 2 y 4
4 4 4
+2
4w
2 2
4w
4
=1
1 1
w0
2
w1 2 w 0 + w 5 2
w0
2
w3 2w0 + w7 2
61
3. M hnh ha v m phng
ng dng FDM m phng lch (un cong) mng mng ca cm bin p sut
4 1
4 1
4 w0
1 1
4 w0
20
62
3. M hnh ha v m phng
3. M hnh ha v m phng
1 2 S N = Si = R 2 N sin R 2 khi N 2 N i =1
) Mt cu trc c c trng bi ma trn h s cng (stifffness). ) Mi phn t, ma trn h s cng lin kt c cu trc bng phng trnh c bn.
64
3. M hnh ha v m phng
3. M hnh ha v m phng
3. M hnh ha v m phng
F = k = k (u j u i )
f i = F = k (u j u i ) = ku i ku j f j = F = k (u j u i ) = ku i + ku j
Hay: k
k ui f i = ku = F k u j f j
F k = u
67
3. M hnh ha v m phng
F EA EA = k vi: k = Mt khc: = F = A = A L L EA EA EA 1 1 k k L L = ) Thanh ng x nh l xo k = = 1 1 EA EA k k L ) Phng trnh cn bng phn t: L L EA 1 1 u i f i ) Ct th j (=1, 2) ca ma trn k th hin lc = tc dng ln bar duy tr tnh trng bin dng 68 L 1 1 u j f j ti nt j v khng bin dng ti cc nt khc
E v = E = L
du u i u j = = dx L L
3. M hnh ha v m phng
) NL bin dng: th nng lu tr trong h bin dng n hi, c gi tr bng cng h thc hin to ra bin dng . Vi thanh c U = W = F . = AL = V
1 2 1 2 1 2
69
3. M II.hnh C s ha v v c m i ph n ng
k = B T EB dV
V
3. M II.hnh C s ha v v c m i ph n ng
3. M II.hnh C s ha v v c m i ph n ng
72
3. M II.hnh C s ha v v c m i ph n ng
3. M II.hnh C s ha v v c m i ph n ng
3. M hnh ha v m phng/
Modeling and Simulation
5. Kt lun/Conclusions
75
76
78
80
Convex corner
Notching effect
81
82
Cng c to nh o
83
84
87
5 Al
88
MASK 2
MASK 4
90
5. Kt lun ) Nhng nhu cu ca th trng, kh nng cng ngh kt hp vi tng sng to l c s cho vic thc hin thit k mt linh kin MEMS. ) Cc nguyn l, nh lut vt l kch thc vi m s a n cc hiu ng khc so vi mc v m i hi cc tnh ton v thit k ph hp. ) Thit k MEMS l cng vic phc tp i hi cc kh nng t duy tru tng v ton hc thng qua thc hin m hnh ha v m phng (tnh ton) cc ng x ca linh kin. ) Thit k qui trnh ch to cn tun th cc qui tc thit k v kim tra thit k nhm t to ra c mt qui trnh cng ngh ch to ti u, ph hp cc iu kin thc t.
91