sezin trk kaya

iletiim gvercini ekslibris

Metin: Prof.Dr. Mustafa Durak Kapak Tasarm: Mine Kk Katalog Tasarm ve Uygulama: Sezin Trk Kaya Bask: Printer Ofset, 865 Sokak No: 23/A Kemeralt Konak/ Izmir Tel: 0232 425 06 36 - 445 23 35 Basm Tarihi: 13 Mays 2013 Bu katalog 14 Mays - 24 Mays 2013 tarihleri arasnda Uluda niversitesi Rektrlk Sanat Galerisinde dzenlenen Sezin Trk Kaya, letiim Gvercini Ekslibris sergisi dolaysyla 500 adet baslmtr.

LEV VE GEREKSNM KAVRAMLARIYLA EXLBRSE GNMZDEN ... Prof.Dr. Mustafa Durak

Sezin Trk Kayann bu sergisi; Gemiten Gnmze Almanyada Exlibris adl yksek lisans alma konusuna, sanatta yeterlik almasnda aratrd kolografi tekniiyle rettii grntlerle, bir geri dntr. Exlibrise kkensel ve ilev, gereksinim kavramlaryla bak: Her varlk, bakan gzn ardndaki zihinselin, hem imdisini, hem de gemiini ikindir. Bakaca her bir varlk, bakan kiininin kendi bak derinliiyle var olur. Hem imdiye, hem de tarihe ait grngler (phenomenae) ile birlikte ele alnabilirlik, Exlibris szc iin de geerlidir. Byle bakldnda bu szck, insan bilimlerinin tmn ilgilendirebilir. Hem dilbilim, hem ruhbilim, hem toplumbilim, hem sanat, hem de tarih dersine konu olabilir. Yani tek bu szck bile insann ynelilerini grmede arac olabilir. nsana ait ne varsa beni ilgilendirir, diyebilenlere kendini aabilecek bir szck. Artk tek bir birim haline gelmi bir szck. Ex-libris, ex libris biimleriyle grlen ama Trkedeki kullanmnda ne tire izgisine ne de bolua aldr etmeden birletirdiimiz, tek ada indirgediimiz bir biim. Aslnda bu ad haline geli (adlama), sanatlar tarafndan retilen bir bask, resim trnn ad olu, daha nesnenin ilk retildii anda bir gereksinim olarak kendini hissettirmitir. Bir nesne varsa ad da olacaktr, iletiim iin. Tarihi olarak ilk rnei Msrda saptanan exlibris iin Eski Msrllar hangi ad kullanrd, bilmiyorum. nl fransz szl Petit Robert, ex-libris szcnnn tarihini 1870 olarak veriyor. Yani her ne kadar yapt bi-

imi olarak ok eskilere dayansa da, bir i biiminin bu ad, bu tarihte ortaya kyor. Ayni terim iin ingilizler book plate (kitap levhas) terimini kullanm. Ex-libris (Petit Robertde byle yazl), terimi, ayn szlkte -nin kitaplarndan bir parasn oluturan diye aklanm. Bylece bu latince adlandrmann bir ifade ierdiini, ad snrlarn atn syleyebiliriz. Bir de unu belirtmeliyiz: Baka kaynaklarda da genetivus (iyelik) eki vurgulanm. Oysa biimsel olarak ifadede genetivus (iyelik, sahiplik ) eki deil de ayni zamanda dativus (-e hali) ve ablativus (kma, -den olma) eki olan -is biimbirimi (morpheme) kullanlm. fadenin alm yledir: Ex + liber+is . Ex: latince , -nin dnda; eski, nceki anlamlar katan bir nek. liber, franszcadaki iki szcn kkenidir. Yani franszca bu kaynaktan iki sck retmitir. Biri kitap: livre, br: zgr, bamsz: libre. (Her iki franszca sckte de liberdeki /e/sesinin dm olmasna dikkat edilmeli. Zira bu, sesbilimsel olarak evrensel bir olguyu: belirli koullarda sesin dmesi olgusunu iaret eder. Doal olarak bu, szl dil iin geerli bir gerekliktir.) Sz konusu terim retilirken yalnzca kitabn dikkate alndn syleyebiliriz. Ama yine de kitap ile zgr olmann ayniletirilmesini zihnimizin bir kesine dikkat ve soru iaretleriyle engelleyerek. -is sonekine gelince bu, isimlerde ekim dizelgesi ileten latincede, oul ve hem dativus (-e hali) hem de ablativus (-den hali)ni iaret edebilmektedir. Bizi seeneklerde brakan bu aklamalardan akla yatkn olan: kitaplara n-lk. Ama, her ne kadar anlatmn yaps iinde oturmasa da nekin dnda anlam da, kitabn ieriinden ayr olu olarak, anlamlandrmaya eklemlenmektedir. Demek ki ex-libris, almyla ex liberis kitaplardan ayr olan ve kitaplarn n ksmna konan bir eyi iaret ediyor. Ex-librisin iyelik bildirmesi bu adlandrmada yok. Bu, ex-libristeki, portre ya da ad ile beliriyor. Nesneleen eyin ad ve kitabn sahibinin ad yan yana getirildiinde, morfolojik olarak dilin kullanmndaki yaplanma gereklememi olsa da balamsal olarak kendiliinden, masa. Ahmet ifadesinden Ahmetin masasna gelinmesi gibi Xin kitaplarndandr ya da ktphanesindendire geliyoruz. Baz rneklerde ex libris yerine ex bibliotheca kullanlmas, ex nekinin hem iyelik, hem de para bildirme ileviyle iletildiini librisin de kitaplar, kitaplar anlamna dntrldn gsteriyor. Exlibrisin yer ald kitabn kime ya da hangi ktphaneye ait olduunu iaret etme, exlibrisin, kii ya da ktphane adyla ve/ya portreyle salad bir ievdir. Bu ilev, salt bir portreyle, bir adla ya da bir mhrle salanabilirdi. Ki, mhr genellikle zel ve genel ktphaneler tarafndan kullanlmtr. in iine sanatnn girmesi, bu ilevi eitlendirmi, exlibrisi farkl boyutlara tamtr. Matbaann icadna kadar, hatta bu tarihten sonra bile kitaplarn elle yazlarak oaltld, gerek yaz biimiyle gerek sslerle bezendii dnlrse, kitabn nadir olduu, dolaysyla sekin bir evreye ait sayg gren, deerli, kutsanan bir nesne olduu sylenebilir. Byle deerli bir nesnenin de korunmas gerekir. ok tanrl, mitolojik dinler dneminde zenginlerin, ailelerini ve evlerini korumak iin, inandklar, koruyacana gvendikleri tanrnn resmini ya da heykelini yaptrd bilinir. Deerli olann sigortas. lksel bir sigortalama anlay. Bu anlay tek tanrl

dinlerde, koruyucu dualarla ve hristiyanlkta ikonalarla srdrlmtr, srdrlmektedir. Exlibrisin de kitap iin sigorta, koruma ilevinden sz edebiliriz. Bu ilev bazen yazyla ortaya kmaktadr: Hasip Pekta, Exlibris adl kitabnda, kitab iade etmeyene, alana; cezadan sz eder; tehdit ve lanet ifadelerini rneklendirir. Ben, exlibris tarihinindeki rneklerde: melek, canavar, korkutucu ve lmcl zarar verici hayvanlarn resmedilmesini, arma temalarnn kullanlmasn bu ileve balyorum. Exlibrislerde arma kullanm bir yandan sahibin soyluluunu, gcn iaret ederken, vnme edimi yansra korkutma, caydrma amacna da iaret edebilir. Exlibrislerde grlen, aslan, ylan, kirpi vb hayvanlar da gc gstermede ve korkutmada, bilinli ya da bilin d olarak kullanlmtr. Ejderha, canavar imgeleri de bu balamda ya tek bana ya Canavar (eytan) ldren Aziz Jean imgesini artrarak, kt niyetli olanlar iin caydrmaya ynelik diye yorumlanabilir. Bu ynyle kimi exlibrislerin, koruma amal bir by olduu ya da caydrc etki yaratma amac tad ileri srlebilir. Exlibrisin znde, tarihi olarak deil de ierme olarak: sahip olan kiinin portresi, sahip olan kiinin ad, retilen nesnenin ad ve reten sanat vardr. Exlibris sanats, ister exlibrisde ad bulunan kiinin bir portresini kullansn, ister onu temsil eden bir zellii resmetsin, bu kiiyi (iyi) tanmak zorundadr. Bu kiinin konumu ya da ilgisi de bu balamdadr. Ve bylece exlibrisin sahibinin, ilgisini iaret etme ilevi vardr. Bir de ister istemez, yapt, reticisinin de temsilidir, aynasdr. Bu ikili temsil kavandaki exlibris, bazen bu iki kii arasnda dengeli bir temsil olabilirken, bazen ortak bir ilgi alannn resmi ya da bu iki kiiden birinin ar bast bir temsil olabilir. Gnmzde, byk kentlerde bile kitabevleri, saylarn iyice azaltarak merkezlere ekilmitir. Kitap kavram, dijital ortamda farkl bir biime girmi, kitap kullanm da deimitir. Hem tarz olarak, hem de kullanm skl olarak. Dolaysyla, u artk ak, nostaljik ya da antik bir deeri yoksa ou insan, artk evlerindeki kitaplar igalci gibi grmektedir. Durum bu olunca, zaten ok ender kiinin exlibris kulland lkemizde, sanatnn, kitabn kendisine aidiyeti belirtme, kt niyetli kiileri uyarma, tehdit etme amal exlibris yaptrmak isteyenleri, mumla aramas, hatta promosyonlar icat etmesi gerekebilir. yleyse, sanatlar tarafndan hala exlibris retilmesi, byle bir sanat trnn varln tarihsel olarak srdrmenin baka nedenleri olmal. Yeni olmayan bir ilev: iletiimdir. Her trl nesneyi ilgi oda yapabilen insan, bunun da koleksiyonunu yapmaktadr, kendine gre. Koleksiyonerler arasnda yaratlan al veri ortam, kiiler aras iletiimi getirir. Snrl sayda da olsa koleksiyonerlerin gereksinimi ortaya kabilir, bu sanatsal bask trnn srmesi iin. Ve asl nemlisi: sanatsal gereksinimdir. Zira sanat, ister farkl bir tr de denemek ya da bu tr taslak, tasarm amal kullanm iin, ister kendini bu trde ifade etmeyi semi olduu iin, sanatsal anlatmn bu trde gerekletirebilir. Bu da sanatnn yaratclyla ortaya kan gereksinim yan sra, sanat alglayclarnn sanatsal gereksinimlerini doyurma durumuyla ilgili, genel sanatsal gereksinim ve ileve dnk retimi getirir.

Sezin Trk Kayann Exlibris sergisine yakndan bak: Exlibris; para, afi, kitap kapa tasarm vb gibi hem kullanmsal, hem de sanatsaldr. Kullanmsal ilevi, neredeyse gnn tamamlamtr. Bu yzden sanat, almalarnda, tarihi kullanmla ilgili gndermelere yer vermi olsa da sanatsallk asndan bakmak, bunlar birer minik sanat yaptlar olarak grmek gerek. Sezin Trk Kayann exlibrisleriyle ilgili yaplacak tematik snflandrma, greli olmak zorunda. Zira almalar tek bir eye, tek bir kavrama bal kalnarak retilmi deildir. Bu yzden burada yaplacak snflandrma kesin olma savndan uzak, ilk gze arpan yakalama, anlatm kolaylatrma amacna ynelik olacaktr. Sergideki exlibrisleri: portreler, hayvan figrleri, ilgi odakl olanlar, grafik arlkl olanlar, renk arlkl olanlar, soyutlamalar, kolografik dzenlemeler diye snflandrabiliriz. Grntye gelen biimleriyle iki portre, dorudan kiilerin fotografik grnlerini yanstyor. Birinde, Yz yarm verilerek, yz ifadesinden kiiliinin anlalmas eksiltilmi, yani mesleki stats ne karlm. Ve bu kesik yz grnts, exlibris sahibi kiinin biniinin grnen, alt ksmnn farkl renklendiriliiyle dengelenmeye allm. Eksilti yzde, dudaklar ve bini: ciddiyeti, gerek grntnn kadraj, gerek bedenin duruu, dimdik ayakta olu, kararll aktaryor. Grntde dikkat edilmesi gereken: portrede saydam n zemin deseni yaratlmas ve bunun arka zeminle btnlenmesidir. Exlibrisin sahibinin deil, adand kiinin -burada, en azndan bu sergi iin retilen exlibrislerin, sipari zerine yaplm exlibrisler deil de, sanatnn bu kiilere adad almalar olduunun altn izelim- karakteristik zelliklerini yanstma becerisinin sunumuyla yetinmeyen sanat, szn ettiim zemini

oluturan soyutlamalaryla, renk, biim dzenlemeleri iinde kendi ruh dnyasn da yanstmaktadr. Bylece grsel exlibris, adand kii ile sanatnn, hem ayr ayr, hem de birleik olarak grld bir mekan haline gelmi. kinci almada, portredeki kii daha dingin ve kendiyle bark. Bu almada noktalamac (pointilliste) bir tabakalatrma (zeminletirme) grlyor. Bu tabakalatrmann tm resim yzeyini kaplamadn, sslemeci, sanatsal bir ge olarak, gizemselletirme etkisi yaratma amacyla kullanldn syleyebiliriz. Bu tabakallatrma Hasip Pektaa adanm portre almasnda farkl biimlerde, hem yzey oluturma, hem nesne (avize) oluturma amal ve parmak izinin desenlemesi, sanatsal gelemesiyle ve sar iziklerle ok tabakalla katlyor. Pektaa adanm grselde bildik bir portre deil de parmak adamlatrlm bir portre glgesi, izi gryoruz. Bunun tam simgeletirilmemi, ksmi bir soyutlama olduu sylenebilir. Bu alma, iki portre almasndan, arkadan grnt olmasyla da ayrlyor. Bylece n grntden edinebiliceimiz bilgilerden yoksunuz. Bir noktaya, bir nesneye, olaslkla bir tabloya odaklanm, bakmakta olan bir kii gryoruz. Bu zelliiyle en azndan bakmaya merakl, ilgili, titiz bir kiilik karmna gidebiliyoruz. Kiinin kiiliini beyazlatrma, grnmezletirmeyle, alak gnll, izlemekte olan bir kiiyi izlediimizi dnyorum.

Ekslibris Av.Dursun ansal Herekliolu TR 58x11 mm

Ekslibris Prof. Hasip Pekta, TR, 81x109 mm

Ekslibris Dr. Orkan Dnmez, TR, 91x100 mm

Sezin Trk Kaya sergisindeki exlibrislerdeki hayvan figrleri, kiilerin gerek karakter gerek ilgi bakmndan simgelenmesidir. Bu figrlerden horoz, Devrim dneminde Fransz Cumhuriyetinin simgesi olmutur. Bundan nce, horoz, sabah tyle, gndoumunu karlayan, mjdeleyen oluu, giderek uyank olmay, aydnla kmay simgeler. Bizim kltrmzde horoz, erkekliin, gcn, ben bilirimin simgesidir. At, konuma, denizleri ama, te dnyaya geebilme, gkleri, cehennemleri ama gcnn simgesidir. Gl igdsyle de bazen insan zekas, bazen insan zekasn da aan bir duyarlk olduu dnlmtr. At, kahramanlklar dnyasnn, ama yeteneinin, akncln, kurtarcln simgesidir. Kedi figr, zellikle grseldeki figr bende Baudelairein iirini artryor: Kedi, Kedi, Kediler. Son iirde, bilimin ve ehvetin dostlardr, kediler. Evin gururu, tatl ve gl kediler. Kedi, derin ve souk bakyla, mzrak gibi deler, yrtp geer. Yani kedi, diiliin, gzelliin, derinliin dolaysyla bilginin, grme, kavrama gcnn simgesidir. Bu sergide, hayvan figrlerinin yer ald exlibris rmeklerinde, ban, portre gibi ne karldn gryoruz. Horoz ve at figrlerinde tek renk zeminin egemenlii ile hareket kavramnn resmedilii arasnda bir denkleme denemesi yaplm. Horoz figrnde ftrist hareket anlayn artran ikileme ayni zamanda kartlklar da iletiyor: susma ve tme, ey ve glgesi. At figrnde, sanat yine iki ayr figrden yola ktn sylyor. Ancak ikinci at semek kolay deil. Bu iki grntnn greli zemin yalnlna kar kedi grntsnn zemini dierlerine gre daha fazla kapatlm. Bu da bizi kedi bakl olmaya, derine baka ar saylmal. Yalnzca kedi figrnde bir poz edas (greli bir hareketsizlik) izlenimi alyoruz. Hareket, zeminle kedi arasndaki soyutlamada ve kedinin tylerinin diken diken olmuluunda izleniyor.

Ekslibris Prof. Ahmet inasi ler, TR, 99x99 mm

Ekslibris Prof. Dr. Kamil Dilek, TR, 91x66 mm

Ekslibris lkay Saygn, TR, 75x80 mm

Exlibrisin adand kiinin ilgi alannn, ilgi nesnesinin ne karld grntlere bakarken, rem Saygna adanm olana takldm ve Boileaunun u dizelerini anmsadm: Sanat yknsn de, bir ylan Ya da iren bir canavar gzlerimize gzel grnmesin: Zarif bir fra darbesinin i okayan hneri, Sevimli bir konu yaratr, en korkun konudan bile.

Bu exlibriste, Sezin Trk Kayann, kolograf almalarnda kullanmak zere ald tellerin ekillenmi, bir kompozisyona katlm biimlerinin anlamsal ilevi ve sanatsal tadnn ayrdnda olmamak olanaksz. Gerekten de, dsele ileten, ryalarn nesnesi haline getirilmi bisikletin arka planndaki Pollockun doku almalaryla da ilinti kurulabilecek, karmak izgisel karalamalar, hem keskinlii hem de gerginlii yanstyor. Bylece dsel olanla gereklik ya da arzulanan ile iinde bulunulan engelleyici koullar kartlatrlm oluyor. Ne var ki yine nesnenin arka planndaki arabinin ve laciverdin tonlanmas, bunlarn zerine pembenin, ne kan bir renk olsa da, uyumlu grnmesi bizi u yorumlara gtryor. Dsele ulamak olanaksz deildir. Ya da dsel olanla gerek dnya farkl grnseler de birbirlerinden koparlamaz. Arka planda ortaya renk biimleri, dorudan temsil olarak deil de bilin d, yoruma uygun olarak bisiklete yol olmaktadr. Bunlar yatay ve dey yollar olarak deerlendirebileceimiz gibi arzu nesnesinin arka planndaki arzu zerine atk dnceler olarak da deerlendirebiliriz. Noktalarla oluturulmu dzlemsellerin de, engelleyici karmak itlerle, farkl formlarda, engelleyici ama geirgen (en azndan grmeyi engellemeyen olularyla, beyazn zeminletirilmesiyle umudu var eden oluu, sanatn forik amacna uygun dmektedir. br rneklerde, mesleki alanlarn sanatsal biimde birer i (opera), senfoni olarak retildiklerine tank oluyoruz. Mahir Alkana adanm rnekte, meslei, kaos ve dzen olarak ve zellikle maddenin yapsn simgeleyen biimle anlatlm. Ural Karadumana adanm almada, grnt di filmiyle ve ac srecini anlatacak renksel formlarla yaplandrlm. Ayhan Helvacya adanm grntde, onun ilgi alan bir nota dizgisi ile simgelenmi. Ancak bu simge, ba, beyin yani yaratclk ve hzla birlikte, i ie.

Ekslibris rem Saygn, TR, 114x95 mm

Ekslibris Prof.Dr. Mahir Alkan, TR, 85x95 mm

Ekslibris Dr. Dt. Ural Karaduman, TR, 57x97 mm

Ekslibris Ayhan Helvac, TR, 64x110 mm

Hem grafik olana dayal, hem de grafik deerli rneklerde: bysel etki, korkutma olmasa da, mlkiyet snrn belirleme; o kitabn benin senle ilikisinde bir krmz izgi oluturduu uyars yaplyor. Bu uyar, nlemsel ifadelerle yaplm: kitabm geri ver!, kitabma gz kulak ol, kitabma dokunma!, alrsan bozuuruz!, bu kitap benim. Son ifadede uyar ve tehdit, ifadenin krmz boyanm daire ile verilmesiyle vurgulanm oluyor. Ancak bu ilev, Uluda niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi exlibrisinde yok. Bu rnek, grafik olandan desene oradan renklere yol alarak, exlibris araclyla amblem yaratma edimi olarak okunuyor. Hem gnei ya da dnyay, hem de gz artrmasyla ve dnyadan/gneten tamayla, yaylmayla bakasna olumlu olan, bilgiyi, yaama enerjisini aktararak euphorique yani insann zerinde olumlu, kendine eken bir etki retiyor. Grselde, gz bebeinin gzn iinde ve zerinde yeralmasyla kabna smay, sar rengin varl ve srlvermilii: itenlii aktaryor. Gz ve gzbebeinin biimsel resmiyetine, dzenliliine aykrl iletiyor. Gz olarak deerlendirdiim formdaki saydamlk, ve grseldeki delikli grnler GSFnin geirgenliine, dolaysyla eriilebilirliine iletiyor. u da vurgulanmal: bu, tam olarak bir gz ve gzbebi deil. Bunlar artran bir form. Seramik tabak iinde bir kre de denebilir. Sonuta aldm izlenim, doluluk, gzmn doygunlukudur. Ama yle bir doygunluk ki dank saryla dzen gereksinimi yeniden balatyor yaam. Mutlak olan, bitmilii, belki de lm silmiyor, farknda olmasak da yeniden balatyor zihnimizde yaam demek olan: dzen ve dzensizliin, mutluluk ve mutsuzluun, dinamiklik ve dinginliin, gzellik ve irkinliin, ycelik ve sradanln vbnin dngsn. Bir grselin renk ve grafik deerleri, onun sanatsallyla dorudan ilintilidir. Rengin seimi, retilmesi, kompozisyondaki biim ve kaplam, grafik deer sz konusu edildiinde de yaz tipi, yaznn dzenlenii, karakteri , grsel mekanndaki br elerle ilikisi sanatnn dnseli ve becerisi ve deneyimiyle ilintilidir.

Ekslibris Setenay Ama, TR, 80 mm

Ekslibris Doan Gner, TR, 69x95 mm

Ekslibris Deniz zkan, TR, 78x82 mm

Ekslibris Seda Akkz Aykan, TR, 86x95 mm

Ekslibris zgl Durak, TR, 80x80mm

Ekslibris Uluda niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi, TR, 87x77mm

Sezin Trk Kayann bir grup exlibris almas renk temeline dayaldr. l bir seri, neredeyse birbirinin ayn diyebileceimiz. Krmz ve beyaz renklerin uyumu, atmas, birbirine amas. Bir eitleme (variation) bu seri. Krmz rengin kaplad geni yzey, exlibrisle ilgili uyarc ya da tehdit ilevini akla getiriyor. Belki bilin dnda ruhsal bir dikkatli ol! uyarsn da ikindir. Ama ayni zamanda bu rengin, sevgi ya da dostluk anlam da vardr. Kimbilir belki her iki ilev de geerlidir. Sanat yaptnn bir zellii de ok anlamllk ve anlmsal gidip gelme deil midir? Melike imene adanm exlibriste krmz, hem klm hem de seyreltilmitir. Anlam, grafik deer, ve dzenleme deeri, onu bir deneme gibi grmeye itiyor bizi. Renk balamnda, maviyle ilgili bir denemeyi gryoruz: maviden para. Acaba btn, paralarn toplam deildirin bir anlatm m bu? Vitray dndrtebilecek kafesleme ilemi, baka sanatlarca yaplm bir ilem. En azndan kendi almas iinden Lesley Davynin Baka bir Yeil Dnya III adl almasnda bu blmelemeyi gryoruz. Elbette farkl konulama ve farkl estetik deerlerle.

Ekslibris Melike imen, TR, 118x45mm

Ekslibris Gknil Kken, TR, 128x77mm Ekslibris Mine Kk, TR, 128x77mm Ekslibris Selvihan Kl, TR, 128x77mm

Mavi Ekslibris

Soyutlama, resim sanatnda, herhangi bir nesne formunun en kk deitirilmesi, bozulmasndan (dformation) balayarak, d dnyada tandmz bir eyle balantlayamayacamz bir forma ulamas ularn ieren bir skalada her hangi bir noktada derecelenebilecek, ou zaman, taklit, kopyalama sz konusu olmadnda aynisi retilemeyecek bir retim biimidir. Soyut sanatn anlamlandrlmas, bu tr ilerle ilgili bir deneyim yansra, d dnyada var olan nesnelerle, benzetme yoluyla kurulalbilecek ilikiye baldr. Bu ilikide simgeletirmeler nemli bir rol oynar. Paul Klee ve Kandinskynin almalar, simgesel yorumlarla okunabilir. Bu okumalarda, almalarn adlar yardmc olur. Soyut kompozisyon oluturma, 20.yzylda belirli bir gemie sahip olduu iin farkl estetik grnmlerle deneyimlenmitir sanatlar. Renkle, izgiyle zgrlk uzamnda, sonunda kendilerini de artacak yeni yolculuklara, yeni grntlere alabilirler. Anlamsaln verecei estetik haz, giderek eksiltilerek, salt grselin verecei estetik hazza dnmtr. Sergideki soyutlama ile ilgili rnekler, izleyicilerin bu konudaki deneyimlerine alglarna, yorum glerine braklmtr. Ve zellikle izleyici ile sanat yapt arasnda bir ekim olumas arzu edilmitir. Bunlardan birine yakndan bakalm. Safiye Baara adanm exlibriste mavi, yeil, trkuaz grnt bir yandan deniz/yamur izlenimi yaratrken, bir yandan denizin derinliklerine ekmekte. Ama korkutucu deil, dokunma, orann iinde olma istei uyandrarak. Bir yandan da iimizde bahar etkisi yaratyor. Gerek dikey izgiler, gerek kafes arkas, bak telere ekiyor. Saydamlk teye geme arzusu uyandryor. Grntde farkettiimiz atlak gstergesi ayni zamanda salncak izlenimi de veriyor. atlak,bizi korkutmuyor, belki geicilik ile ilgili ince bir izik atyor zihnimize. Ekslibris yazs, safiye baar yazsyla hem kout hem de karakter olarak farkl. Ve ekslibris yazsna yan duran, dardan ie doru minik formlarla oluturulmu drtgen, bir yandan byk kare formla gz rahatsz etmeden aykrlayor, ve benzeiyor. Canl, gezer, yzer olduklar izlenimi veren bu amorf biimler, sanki izleyicinin bu ortamn iinde yer alma arzusunu somutluyorlar: darda denizsi olanla, kim bilir belki te anlatmyla, gksel olanla kaynamaya alyorlar. Bir de bu grntde bir dalma, tama, belki kabna samama var.

Ekslibris Safiye Baar, TR, 86x103mm

Ekslibris Tolga enol TR, 113x63mm

Ekslibris Meryem Uzunolu, TR, 100x65mm

Ekslibris Prof. Dr. Mustafa Durak, TR, 116x72mm

Ekslibris Erkin Keskin, TR, 77x95mm

Sezin Trk Kayann sergisindeki ilerin yarsna yakn kolografik. Kolograf, kalbnda tel, ivi, metal, mukavva vb her trl malzemenin kullanld bir bask tr. Sezin Trk Kayann, zerine aratrma yapt, yaptlar rettii bir alan. Kimi exlibrislerde, daha nceki kolograf kalplarn, renk ve biim boyutunda baz deiiklilerle kullanm. Bu almalar bize unu hatrlatyor: kolografik almalarda kullanlacak malzeme, ne anlatacamzla ilintili olmal. Metalik nesnelerle yanstlan, sava, kavga, lm arml konulatrmalara, sanayilemenin zararlarn anlatmaya, olumsuz, eletirel baka, etkiye daha uygun galiba (en azndan bu sergideki rneklerde byle). Ancak bu almalarda genellikle tam karamsarla yer yok. rnein Esin Kkbimene adanm alma, st ste engelleme abasn iaret eden youn itletirmeler, duvarlatrlm yzeylerle kendini kapatma, snrlandrma anlatmna karn, arka plandaki yeil renk kayada aan iek gibi umudu anlatyor. Bu kartlk estetii Sezin Trk Kayann teki almalarnda da dikkatimizi ekmiti. Sezin Trk Kaya, kolograf tekniini belki de exlibris trnde ilk uygulayan kii. Bize bu tekniin etkisel olanaklarn gsteriyor. Ancak , bu teknikle yaplan denemeler, adna adanan kiiyle balant kurabilmeyi zorlatryor. almalar sanatnn etkisel denemelerine dnyor. Exlibris adn tasa, hatta bazlarnda grafik deer olarak exlibris szcnn yinelenmeleriyle, antsal bir yazya dnm olsa da, geleneksel exlibris formatndan uzaklap, exlibris gibi sanatsal retimlere dnyor. Ama yle de baklabilir: szde arap baharlaryla, szde bahanelerle milyonlarca insan, kendi korkular, gururlar, karlar iin gzden karanlarn, her trl insancl deerleri, kt bilgilendirme (propaganda yntemleri) ile yeryzn cehenneme evirdii ortamda, tpk doann kendi bildiini okumas: srekli gzellikler, canllar retmesi gibi; hi aldrmadan umudu, gzellikleri ieren sanat eserleri retmeye almaktadr sanatlar. Bu balamda Sezin Trk Kayann exlibrisleri de birer iletiim at, iletiim gvercinidir. nce adad kiileri, ardndan izleyenleri hedefleyen.

Ekslibris Esin Kkbimen, TR, 106x58mm

Ekslibris Sezin Trk Kaya, TR, 68x99mm

Ekslibris Yavuz Kaya, TR, 68x99mm

Ekslibris Glcan ahin, TR, 79x64mm

Ekslibris Dr. Hakan Yanarda, TR, 80x55mm

Ekslibris Fikret ayan, TR, 95x61mm

Ekslibris lker Canbaz, TR, 95x60mm

Ekslibris Halil Demirezen, TR, 95x61mm

Ekslibris Alparslan Acar, TR, 95x61mm

Ekslibris Mani Loganathan, IN, 49x63mm

Ekslibris Murat Serdar, TR, 49x73mm

Ekslibris Sertan Sancar, TR, 85x67mm

Ekslibris mit zdoan, TR, 86x65mm

Ekslibris Sezin Trk Kaya, TR, 65x94mm

Ekslibris Pro. Dr. Gnhan Erbakan, TR, 70x70 mm

Ekslibris Metin en, TR, 57x109 mm

Ekslibris Sezin Trk Kaya, TR, 90x57 mm

Her insan emei ve dncesi kutsaldr, yeter ki bir baka insan, hele hele insanlar yoketmeye, iletmeye, kleletirmeye, zgrlnden etmeye ynelik olmasn. retmenin ve paylamann gzelliiyle.

S E Z N T R K K AYA

ETM Lisans Yksek Lisans Sanatta Yeterlik SERGLER KSEL SERGLER 2011 Sanatta Yeterlik Sunum Sergisi Anadolu niversitesi Gzel Sanatlar Enstits, Eskiehir 2007 Yksek Lisans Mezuniyet Sergisi Anadolu niversitesi G. S. F. Galeri G, Eskiehir : Resim- retmenlii -Grafik A.S.D., Anadolu niversitesi, Eitim Fakltesi, 2004 : Bask Sanatlar Ana Sanat Dal, Anadolu niversitesi, Sosyal Bilimler Enstits, 2007Gemiten Gnmze Almanyada Ekslibris Danman: Prof. Glbin Koak Hochschule fr Angewandte Wissenschaft und Kunst, HAWK, Almanya 2006- 2007 Danman: Dipl. Des. Christoph Lemmer, Dipl.Des. Paul Kunofski : Resim Ana Sanat Dal Sanatta Yeterlik, Anadolu niversitesi, Sosyal Bilimler Enstits, 2011 Geliim Srecinde Kolografi ve Deneysel Baskresme Etkileri Danman: Prof. Atilla Atar

KARMA VE GRUP SERGLER 2013 Katliam Karma Resim Sergisi, Nevehir 2012 Byk Buluma Karma Sergi, Kocaeli 2012 Aclar Dursun ilen Son Olsun Uluslararas Grsel Sanatlar Karma Sergisi Karma Sergi Ankara 2011 Trkiyede Baskresme Bakmak, Anadolu niversitesi ada Sanatlar Mzesi, Eskiehir 2011 Balkesir niversitesi retim Elemanlar Karma Resim ve Baskresim Sergisi, Bakent niversitesi, Ankara 2011 zgn Baskresim Sanatlar Dernei Karma Baskresim Sergisi, stanbul Sanat Fuar-ARTST 2011, stanbul 2011 Kentle Buluma 3 Uluslararas Karma Sergi, ResimHeykelSeramik, Uak. 2011 Seluk niversitesi, Mesleki Eitim Fakltesi 1. Ulusal Kadn Sanatlar Sergisi Fikrimin nce Gl, Konya. 2011 Balkesir niversitesi Gzel Sanatlar Faklteleri retim Elemanlar Resim ve Baskresim Sergisi, Ik niversitesi G.S.F Sanat Galerisi, stanbul. 2010 Byk Buluma Gazi niversitesi Resim ve Heykel Mzesi, Ankara 2010 Anadolu niversitesi Gzel Sanatlar Enstits rencileri, stanbul Sanat Fuar-ARTST 2010, TYAP, stanbul 2010 Lisansst 2010 Anadolu niversitesi Ktphane Sergi Salonu, Eskiehir 2010 Balkesir niversitesi retim Elemanlar Karma Resim ve Bask Resim Sergisi, Antalya Arkeoloji Mzesi, Antalya 2009 Farkllklar Kocaeli niversitesi Plastik Sanatlar Sanatta Yeterlik rencileri Karma Sergisi, Kocaeli 2008 Anadolu niversitesi Gzel Sanatlar Eitimi Blm Mezunlar III. Geleneksel Resim ve HeykeL Sergisi, Eskiehir 2006 Turgut Pura Vakf Resim Yarmas Sergisi, zmir 2006 Karma Gravr Sergisi, Turgut zakman Sahnesi Sergi Salonu, Eskiehir. 2005 Anadolu niversitesi Gzel Sanatlar Eitimi Blm Mezunlar II. Geleneksel Resim ve Heykel Sergisi, Eskiehir 2005 Turgut Pura Vakf Resim Yarmas Sergisi, zmir 2005 Uluda niversitesi 4. Kltr Sanat Festivali Renk ve Yaam Konulu zgn Bask YarmasI Sergisi, Bursa 2004 4.efik Bursal Resim Yarmas Sergisi, Ankara 2004 65. Devlet zgn Bask Yarmas Sergisi, Ankara 2004 Eskiehir Sanat Dernei 2.Eskiehir Sanat Gnleri Gen Heykeltralar Sergisi, Eskiehir 2004 Anadolu niversitesi Gzel Sanatlar Eitimi Blm Mezunlar Geleneksel Resim ve Heykel Sergisi, Eskiehir 2004 Karma Sergi, Eskiehir Devlet Gzel Sanatlar Galerisi, Eskiehir 2004 Turgut Pura Vakf Resim Yarmas Sergisi, zmir 2003 Eskiehir Rotary Kulb Resim Yarmas ( Mansiyon ) , Eskiehir 2003 44.Akehir Nasreddin Hoca enlikleri Afi Yarmas Sergisi, Akehir 2003 Uluda niversitesi 3. Kltr Sanat Festivali Anadolu Uygarlklar Konulu Afi YarmasSergisi, Bursa YURT DII KSEL SERGLER 2007 Exlibris Sergisi Spargel Museum Nienburg/ Almanya 2006 Baskresim Sergisi DYCK&FRANKE Galeri Nienburg/ Almanya YURT DII KARMA VE GRUP SERGLER 2012 Belarus Mini Print ve Exlibris Yarmas Sergisi, Minsk, Belarus 2009 Splitgraphic International Graphic Art Biennial/ Hrvatistan

2007 HAWK Ich komme aus Yabanc renci Sergisi L.G. Hildesheim/ Almanya 2007 2nd International Ex-libris Competition-Ankara 2006 HAWK Kasm renci Sergisi Hildesheim/ Almanya 2006 5th International Print Triennial Kahire, Egypt 2005 13th International Print Biennial Varna, Bulgaria BAARI VE DLLER Eskiehir Rotary Kulb ve Anadolu niversitesi Geleneksel Resim Yarmas, Eskiehir- Mansiyon YAYINLAR Trk Kaya, S., Kl, S. Balkesirde Sanat Bilincinin ekillenmesi zerine neriler, Balkesir Kent Sempozyumu , ISBN:978-605-01-0106-5, 279-288, Balkesir, 2010 Trk Kaya, S., Hokusai And Reflection on Western Art,East of West-West of East, New Approaches in Art and Design, stanbul, 557-564, Istanbul, 2010 Trk, S., Woman under social, cultural and artistic perspective, InternationalMultidisciplinary Womens Congress, Izmir, Vol.IV, ISBN:978-975-441-283-3(4c), 483-487,Izmir, 2009 Trk Kaya, S., Hayri Esmer ile Trkiyede Baskresme Bakmak Sergisi zerine, Bosphorus Sanat Gazetesi stanbul, Yl: 6, Say: 56, ISSN 2146-7919. 2012 Trk Kaya, S., Atilla Atar ile Sylei, Bosphorus Sanat Gazetesi stanbul, Yl: 6, Say: 62, ISSN 2146-7919. 2012 ALITAY, KONFERANS VE SEMNERLER 2013 WCESS 5.Uluslararas Etim Bilimleri Kongresi Sapienza niversitesi Roma talya 2011 Nisan, Kitap ve Ktphane aretleri Ekslibris, Balkesir niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi Sanat Tarihi Salonu 2011 6. Uluslararas Fabrikart ada Sanatlar Festivali Uhisar Nevehir GREVLER 1) Uluda niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi Resim Blm retim yesi, 2012 2) Balkesir niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi Bask Sanatlar Blm retim Grevlisi, 2008- 2012 LETM Uluda niversitesi Gzel Sanatlar Fakltesi Resim Blm Grkle Kamps BURSA turkkaya@uludag.edu.tr www.sezinturkkaya.com

w w w. sez intur k k aya .co m