Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 4

II=ev nÓ s÷t;u hn¸du, nb å÷tg fUe yt‚r∆tgt¸ mu y‡; ;fU ÷t\z;u hn¸du>OO

rN÷tah (ymb) mu åfUtrN; YfUbt∫t ÷ttufUråg rn‡=e mtπttrnf yc åuhKt Cth;e fUt Rkxhlux
mkÙfUhK Ce Wv÷tÁ∆t>
=uF¸ -
www.prernabharti.com
Juc vh chtfUDtxe mu
vn÷te rn‡=e muJt fUt
Postal registration no. SC-36/05-07 preranabharati@gmail.com
vksefUhK mkœgt (RNI No.) ASSHIN/2005/16397 awltJ rJNuMtkf JMo -3 NrlJth (11 yåi÷t 2009) bq÷g - 3 h•vgu , v]≤ mkœgt 4 NwCthˆC
113y÷vmkœgfU awltJ mbeGt ht≥[CtMt rJëtveX fuU mkÙ:tvfU
Ctsvt b¸ Ntrb÷t fUtkd{um rFmfUe lkch ;el vh vk.=˙tt∫tug rb∂ fUt =untJmtl
bltus vtkzug, ÷tt÷tt & simu simu
awltJ ls=efU yt hnt ni Jtux
mbefUhK b¸ ;use mu c=÷ttJ yt
hnt ni> ytcfUthe bk∫te dti;b
fUtAt\z b¸ Ctsvt J fUhebdks b¸ YgwzeYVU ytdu åu.mk.rN÷tah & 10 yåi÷t fUtu
åt;& nbthu fUtgto÷tg b¸ YfU VUtul
ytgt, mbtath mwl;u ne nb
htg fuU Gu∫t b¸ sc YgwzeYVU rJNuM år;rlr∆tgt¸ ≈tht mbeGt & ytih fUhebdks mex YgwzeYVU fuU mCe NtufU Ù;Á∆t ntu dY ¢gt¸rfU
yvle mVU÷t;t fUe Skzu dt\z hne åuhKt Cth;e fuU rJNuM Stu÷te b¸ stlu fUe vqhe mkCtJlt Fch :e ht≥[CtMt rJëtveX fuU
ni Yumu b¸ 113 bwm÷tbtlt¸ fUtu år;rlr∆tgt¸ ≈tht chtfUDtxe fuU r=Ftge v\z hne ni> CeÌb rv;tbn JgtuJ]ı 82 JMeog
Ctsvt b¸ Ntrb÷t ntu stlt =tult¸ ÷ttufUmCt Gu∫tt¸ fUt YgwzeYVU åbwF vk.=˙tt∫tug rb∂ fuU vh÷ttufU db÷t
fUtVUe bn¿J hF;t ni> rJ∆ttlmCt ylwmth YfU mJuoGK c=h•Êel ysb÷t lu fUtVUe fUe> 10 yåi÷t r=l Nwf{Jth fUtu
bkd÷tJth fUtu ∆t÷tAtu\zt rfUgt dgt> rsmb¸ Yume rÙ:r; nturNgthe r=Ft;u nwY fUhebdks bQ rs÷tt W0å0 yR;F
R÷ttfuU fUt ctr÷tAtuz\ t bkz÷t fUtkdmu{ r=FtRo v\z hne ni rfU r∫tfUtuKeg mex mu rn‡=eCtMe å¿gtNe F\zt Rrbr÷tgt rÙ:; vi;]fU rlJtm vh
fuU lu;t yrbh•Êel ÷tÙfUh yvlu mkDMo b¸ bwfUtc÷tt ls=efUe ni> fUh bwrÙjb+rn‡=eCtMe fUt stu Ctuh vt‚a csfUh 45 rblx vh yt‡=tu÷tl b¸ mrf{g;t vqJofU
mb:o f Ut¸ fu U mt: Ctsvt b¸ fUtuRo å¿gtNe rfUme mu fUb lnÈ ni =tkJ a÷tt WmfUt ÷ttC W‡n¸ =uJ÷ttufU fUtu dbl fUh dY> Ju Ctd ÷tufUh su÷tgt∫tt Ce rfUgu>
Ntrb÷t ntu dY> W‡nt¸lu yvlu Rm rfU‡;w fUtkd{um fuU vtm m˙ttc÷t, fUhebdks b¸ ;tu rb÷t;t nwyt yvlu veAu v¿le ∂eb;e CJtle Rme cea r≈;eg CtMt fuU h•v b¸
rmıt‡; fuU cthu b¸ Ùv≥efUhK =u;u ∆tlc÷t ytih ctnwc÷t ntu;u nwY Ce r=F hnt ni rfU‡;w fUtAt\z b¸ rn‡=q rb∂, vw∫t =uJuN rb∂, ;el ctk…jt ÷tufUh W‡ntulu birx[fU J
nwY fUnt, fUtkdm
u{ c\zu ÷ttudt¸ fUe vtxeo slrJhtu∆t fuU a÷t;u WmfUe rÙ:r; b;t¸ fUt ∆t{wJefUhK Ctsvt fuU vG vwr∫tgt, vti∫t-vti∫te, ylufU mdu- dtintxe mu rn‡=e b¸ Ùlt;fUtu˙th
ni> ÷turfUl nb ÷ttud rsm ;hn ;emhu Ù:tl vh cle nwge ni> b¸ ntulu mu YgwzeYVU åbwF fUtu mkck∆te J ylwgtrggt¸ fUtu Atu\z rfUgt> 1946 b¸ mwhbt Ji÷te
Jkra; ni Rmmu ;tu Ctsvt bku rlJtoal ytgtud fuU =tJu fuU ytNt;e; mVU÷t;t rb÷tlu b¸ bntågtd fUh dY> ÙJ. s÷tuáJh ht≥[CtMt åathfU fuU h•b b¸ fUtgo
Ntrb÷t ntult ne yÂAt ni> Ctsvt ylwmth gr= åNtml ÙJ;k∫t J m‡=un lsh yt;t ni> YgwzeYVU rb∂ J ÙJdeogt =uJfUt÷te rb∂ fUe rfY J åath mCt fUt årNGK
fUtu Ju bwrÙjb rJhtu∆te lnÈ btl;u rlÌvG awltJ fUhtlu b¸ fUtbgtc ≈tht ymb b¸ å¿gtNe W;thu stlu m‡;tl =˙tt∫tug se fUt s‡b 1 rNrJh Ce ytgturs; rfUgt>
NuMtkN v]≤ 3 vh ntu;t ni ;tu fUtAt\z mex Ctsvt NuMtkN v]≤ 3 vh Qvh VUtuxtu b¸ rN÷tah fuU å¿gtNe f{bN& fUJe‡={ vwhfUtgÙ:, c=h•Êel ysb÷t J mk;tuM btunl =uJ> sw÷ttRo 1926 fUtu nwyt :t> 1948 mu 52 ;fU mhfUthe
leau VUtuxtu b¸ fUhebdks fuU å¿gtNe f{bN& htsuN bt÷÷ttn, ÷tr÷t; btunl Nw¢jJië J mw∆ttkNw =tm 1928 b¸ Ù:trv; ct÷tfU rJët÷tg b¸ rn‡=e rNGfU

∆tqb∆ttb mu rlfU÷te nlwbtl se y÷tdtvwh b¸ YgwzeYVU-fUtkd{um rC\z‡; mu


Atuxu÷tt÷t muX rn‡=e vtXNt÷tt fUe
ssoh rÙ:r; mkCt÷tlu 14 JMo fUe
Wb{ b¸ 1939 b¸ stu rN÷tah ytY
hnu> ymb ht≥[CtMt åath
mrbr; b¸ =tu cth 1948 mu 66
J 76 mu 90 ;fU Wvt∆gG fUt

fUe NtuCtgt∫tt dti;b-htnw÷t b;Cu= Wstdh


åuhKt Ágqhtu, ni÷ttfUt‡=e & ÷ttufUmCt YJk YgwzeYVU mb:ofUt¸ fuU
rfU rN÷tah fuU ntufUh hn dY>
1942 ydÙ; b¸ Cth; Atu\ztu
=trg¿J rlJton rfUgt> 1964 b¸
NuMtkN v]≤ 3 vh

awltJ fUe rmgtm;e =t‚J vuat¸ b¸


YfU cth rVUh bk∫te rv;t YJk
ytblu-mtblu fUe rC\zk; fuU r÷tY
=tult¸ fUe vtrxogtk YfU =qmhu vh Ctsvt lu;tyt¸ ≈tht
rJ∆ttgfU vw∫t lu fUtkd{um YJk fUea\z WAt÷t hne nÓ> =tult¸ ne
YgwzeYVU fUtu ytblu mtblu ÷tt
r=gt ni> fUrhábtRo bk∫te dti;b htg
vtrxogt¸ ≈tht YfU =qmhu fuU rF÷ttVU
btb÷tt Ce XtufUt dgt ni> btb÷tu
fUtkd{um vh ;eFt ånth
≈tht YgwzeYVU b¸ m¸∆t bth, ÷tr÷t; fUtu ÷tufUh yc Ce ;ltJ fUtgb yh•K Wvt∆gtg,
fUtu rJsge fUhJtlu fUe at÷t b¸ ni> Nwf{Jth fUtlql ‘gJÙ:t cnt÷t rN÷tah & Cth;eg
W;he ni÷ttfUt‡=e fuU rJ∆ttgfU htnw÷t hFlu fuU r÷tY rs÷tt åNtml ≈tht sl;t vtxeo fUtgto÷tg
htg ne htu\zt cl ciXu nÓ> rsmfUe r∫tvGeg ciXfU fUt yt£tl rfUgt nÓ Jne YgwzeYVU rJ∆ttgfU vh YfU v∫tfUth Jt;to
ve÷tu hkd fUt JÙ∫t ∆tthK fUh mbtd; rN÷ttkdv’e bku snt‚ nwyt vrhK;e, rv;t-vw∫t fuU rmgtm;e dgt ni> YfU;hVU snt‚ nb÷tu fuU mtr÷tbwÊel c\zCwRogt YJk fuU bt∆gb mu fUtkd{um
yh•K Wvt∆gtg, rN÷tah & 9
vkrˇUcı ntufUh a÷t hne :e> rC\zk; fUt lr;st btle st hne ni rNfUth YgwzeYVU rs÷tt vrhM= vtxeo∆gG yrl÷t lt: lu fUtkd{um fUe fUtgo N i ÷ te vh
yåi÷t fUtu nlwbtl ∆ttb muJt , Jn =]ág =uFlu ÷ttgfU :e> Jnt‚
sw÷tqm b¸ cÂat¸ lu Ce c\zu W¿mtn mu NtuCtgt∫tt htkdehFt\ze ÀJtR‡x c]nÙvr;Jth fUtkd{um YgwzeYVU bku m=Ùg hrVUfwUh hnbtl ÷tÙfUh WVoU fUtu fU\ze au;tJle =e ni> Dxlt fuU Ctsvt lu;tytuk ≈tht
mrbr; ≈tht ai∫t vqrKobt fuU vtJ
mu Ctd r÷tgt :t> NtuCtgt∫tt b¸ vh stfUh Jtvm ÷tti x dge> ytblu-mtblu fUe rC\zk;> ztr÷tb fUtu rJ∆ttgfU htnw÷t htg aticem Dkxu ct= Ce mbqau rs÷tu ;eFt ånth rfUgt
yJmh vh nlwbtl sg‡;e bltge dgt> Ctsvt y∆gG lu fUnt rfU vqKo;gt ymVU÷t ni, RmfUt ;tu
dge> nlwbtl ∆ttb vh nlwbtl se =wFCksl nlwbtl se fUe bqr;o „UŸÈ◊ÊŸ¡Ë ∑§Ë ‡ÊÊ÷ÊÿÊòÊÊ ◊¥ stlfUtht¸ fUt btllt ni rfU YfU cth Dxlt fuU r÷tY rsˆbuJth Xnht hnu NuMtkN v]≤ 3 vh
1234567890123456789012345678901212345
rVUh ÷ttufUmCt awltJ mu vqJo 1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
sc blbtunl rmkn fUtu å∆ttlbk∫te sl;t ne sJtc =ude> W‡nt¸lu fUnt
fUe vqst yth;e fUhlu fuU v¥tt; rJNuM ytfUMoK fUt fuU‡={ hne> Á‡Ê‹ø⁄U ‡Ê„U⁄U ∑§ ‚ÊÕ ’⁄UÊ∑§ÉÊÊ≈UË 1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345 cltlu fuU r÷tY fUtkd{um lu rlr¥t; rfU hu÷t c{tzdus vh m˙tth•\Z fUtkd{u
NtuCtgt∫tt fuU =tihtl Ù:tl-Ù:tl mtˆv{=trgfU CtJlt fUtu =Jt =u Jtux 1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
rJNt÷t NtuCtgt∫tt åthˆC nwyt ∑§ „U¡Ê⁄UÊ¥ üÊhÊ‹Í•Ê¥ Ÿ „UŸ◊È ÊŸ¡Ë chbctct fuU ∆ttb b¸ mÂau
1234567890123456789012345678901212345 fUh r=gt ni ;tu rl¥tg ne YfU fUCe Ce dkCeh lnÈ r=Ft> ytˆmt
Ji;hle vth fUhlu fUe rVUhtfU b¸ 1234567890123456789012345678901212345
rsmb¸ Cthe mkœgt b¸ CˇUt¸ lu Ctd vh åmt=, Nhc; fUe ‘gJÙ:t fUe •ÊÒ ⁄ U ÷ªflÊŸ üÊË⁄U Ê ◊ ∑§Ë 1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
÷tde nwRo nÓ htsler;fU vtrxogt‚>
Ü=g mu fUe dge CˇUt¸ fUe
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
÷ttufUmCt Gu∫t fUt agl fUhfuU ≈tht mturlgt fuU ytdbl vh ck=
÷tufUh ddlawˆce ltht¸ mu Nnh fUtu dge :e> rN÷tah lhrmkn yFt\zt ¡ÿ¡ÿ∑§Ê⁄UÊ ‹ªÊÃ „È∞U ∞∑§-∞∑§ 1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
dwkst r=gt> NtuCtgt∫tt b¸ rJrC™t mu yt=No CˇU bk z ÷t fUe ¬ª ’…∏ÊU ÿÊU– ß‚ ‡ÊÊ÷Ê ÿÊòÊÊ ◊¥ c]nÙvr;Jth bltuf UtbltYk vqKo ntu; e ni>
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
awltJ se; fUh mkm= bku stlt fUt yt£tl fUtu mne fUhth r=gt
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345 atrnY ;trfU sl;t ≈tht rlJtora; ;:t WˇU bwÊu fUtu chtfUJi÷te fUt
åfUth fUe StkrfUgt, ÷tnht;t nwyt NtuCtgt∫tt ;:t ;thtvwh nlwbtl „UŸ◊È ÊŸ¡Ë, üÊË⁄UÊ◊ ‹ˇ◊áÊ •ÊÒ⁄U y÷tdtvwh rJ∆ttlmCt Gu∫t fuU 1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345 YfU dkCeh mbÙgt c;tgt> v∫tfUth
NuMtkN v]≤ 3 vh fkUalvwh dt‚J b¸ fUtkd{um mb:ofUt¸ 1234567890123456789012345678901212345 ‘grˇU ne =uN fUt åbwF ‘grˇU cl¸>
fuUmrhgt ∆Js, brn÷ttYk YfU mbtl ∆ttb mu rlfU÷te NtuCtgt∫tt fUt 1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345 ∂e dtuÙJtbe lu ytdu fUnt rfU Jt;to b¸ Ctsvt lu;t yle÷t =uJ
1234567890123456789012345678901212345
80 % bw m ÷tbtl, 25% mturlgt dtk∆te ytdbl fuU rJh•ı 1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
rN÷tah ÷ttufUmCt b¸ Cth;eg
sl;t vtxe#o fUt fUtuRo rJfU÷v lnÈ
lu fUnt rfU åNtml ≈tht vtleCht,
W∆tthc‡=, fUt÷teDtx, lhrmknvwh,
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
ckdt÷te rn‡=q ;:t 40 % åu.mk., ytfmt ≈tht ck= fUt Yu÷ttl
rN÷tah & rN÷tah - a÷t;u ne ytfUmt lu år;Jt= ÙJh•v
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
ni> Ctsvt lu;t yse; C’tatgo
lu dtintxe b¸ cb rJÙVUtux fUe fU\ze
seheDtx, ctkmfUt‡=e ytr= Ù:tlt¸
vh Ctsvt fUtgto÷tgt¸ fUtu ck= fUh
1234567890123456789012345678901212345 r=gt dgt> stu awltJ ytath
ctdtle Jtux mu se;¸du ysb÷t fuU h•fuU nwYc{tfUtgozdusfUtu;:tvqhbntm\
÷ttbrzk d zfU Rm ck= fUt Yu÷ttl rfUgt ni> chbctct fUe brnbt yvhˆvth, rl‡=t
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345 mhfUth
fUh;u nwY fUnt rfU ddtuRo
yt;k f UJt= htu f Ulu b¸ NuMtkN v]≤ 3 vh
1234567890123456789012345678901212345
NuMtkN v]≤ 3 vh
t fUhJtlu vwhfUtgÙ: lu fUnt rfU mhfUth lu 1234567890123456789012345678901212345
mÂau CˇUtuk fUt fUh;u cu\ztvth
1234567890123456789012345678901212345
sJtnh ÷tt÷t vt„zug, rN÷tah & 1234567890123456789012345678901212345
1234567890123456789012345678901212345
fUe btkd fUtu ÷tufUh yt÷t fUtAt\z hu÷t ytih m\zfU fUe mwrJ∆tt fUe =]r≥
nh htus y‡g =÷t mu YgwzeYVU b¸ Ùxqzu‡x YmturmYNl lu v∫tfUth mu nbuNt chtfUDtxe fUe WvuGt fUe mti.mu- chb ctct bkr=h, rN÷tfwU\ze ybh lu =e vtxeo Atu\zlu fUe ∆tbfUe
÷ttud Ntrb÷t ntu hnu nÓ, brKvwhe, Jt;to fuU bt∆gb mu 13 yåi÷t fUtu ni> mraJ vhJus mw÷t;tl lu IåuhKt atg ctdtl, fUtAt\z-ymb lRo r=÷÷te, (Ys¸ m e)& ytih WlfUe WvuGt fUhlu fUt ythtuv
ckdt÷te ;:t bwm÷tbtl ;tu ni ne> c‡= fUe DtuMKt fUe ni> 13 yåi÷t Cth;eO fUtu c;tgt gn ck= Isl;t mbtsJt=e vtxeo bk¸ Ce cdtJ; ÷tdtgt> ybh rmkn lu v∫tfUtht¸ fuU
fUÀ;tlvw h , brKvw h -;thtvw h ,
rmkduhc‡=, vt÷tuhc‡=, ctkmfUt‡=e,
fUtu gqveY fUe aughvmol mturlgt fU‹gqoO fuU ;n; ntudt> nbthu nbuNt atg ∂rbfUt¸ fuU mt: nq‚ &mk;tuM fuU ÙJh mwltRo =ulu ÷tdu nÓ> Rm cth mJt÷t fuU sJtc b¸ fUnt rfU W‡n¸
dtk∆te fuU ytdbl fuU Wv÷tÃg b¸ rvfuUxmo vqhu fUtAt\z b¸ ;ilt; hnkudu> åu.mk., ÷tFevwh & ICtsvt fUCe cdtJ; fUt Skzt vtxeo bntmraJ ÷td hnt ni rfU ybh rmkn fuU rclt
cäe-a‡={vwh dt‚J vkatg; fuU fwU÷t Wlfu U mt: yti h mti Ctsvt ck= fUt DtuMKt nwyt ni> gn ck= sl;t Fw= ne gqveY åbwF mturlgt Ce fuU‡={ b¸ mhfUth lnÈ clt ybh rmkn WXtY r=FtRo =u hnu nÓ> mbtsJt=e vtxeo a÷t mfU;e ni,
r;l mti ÷ttud Ntrb÷t ntu dgu nÓ> 5 fUtgofU;to YgwzeYVU b¸ Ntrb÷t nwY> mwcn vt‚a csu mu Ntgk vt‚a csu dtk∆te fuU fUtgof{b fUt crnÌfUth vtYde>O fUtkd{um lu nbuNt sl;t ytsb Ftl fuU ythtuvt¸ ytih ÷turfUl ytsb Ftl fuU rclt vtxeo
yåi ÷ t fUtu c\ z F÷tt y‡;do ; YgwzeYVU fuU rs÷tt mCtvr; ylwv ;fU a÷tudt> mkÙ:t fuU mCtvr; fUhfuU gn r=Ft =ude rfU nbthe fUt mt: r=gt ytih ytdu Ce =u;e vtxeo b¸ yvle WvuGt mu ytn; fUt a÷tlt bwráfU÷t ni> dtih;÷tc
c\zgt∫ttvwh fuU awltJe mCt Wm fwUbth ati∆the lu IåuhKt Cth;eO h•vb lk=e vwhfUtgÙ: ;:t mraJ =tu l t¸ btk d u c{ t zdu s yti h hnude> R;lt fUnlu fuU ct= ne ybh rmkn lu Fw÷tuytb cgtl ni rfU ytsb Ftl fUtVUe mbg mu
R÷ttfuU fuU r;l Ctsvt lu;t Ntrb÷t fUtu c;tgt rfU fUtAt\z rs÷tu b¸ snt‚ vhJus mw÷t;tl bswb=th fUt bntm\zfU sh•he ni> sl;t fU‹goq fuU‡={eg bk∫te mk;tuM btunl =uJ lu r=gt rfU Jn vtxeo fUtu y÷trc=t vtxeo lu;]¿J mu lthts a÷t hnu nÓ>
nw Y rsmbk u a‡={ l t: vw h fu U Ce mCtYk ntu hne nÓ, Jnt‚ rn‡=q fUnlt ni rfU c{ t zdu s yti h fuU ltb mu Rm ck= fUtu vqht fUnt IbÓO nbuNt atg ∂rbfUt¸ fuU fUtu ÷tFevwh R÷ttfuU fuU rcltfUt‡=e fUn mfU;u nÓ> W‡nt¸lu bw÷ttgb ytsb fUe lthtsde fUt fUthK
yrˆcfUt åmt= mtnq, shtR÷t;÷tt ;:t bwm÷tbtl ÷ttudt¸ fUt ;tk;t ÷td bntm\zfU fuU fUtgo b¸ htflg ;:t mb:ol rb÷tudt, Yumt mraJ mwF b¸, =wF b¸ mt: hnt nq‚ ytih atg ctdtl b¸ ytgturs; =tu rmkn vh ytsb Ftl fuU vtxeo ybh rmkn ytih sgtå=t fUtu btlt
fuU Jehu‡={ rmkn ytih =gtl‡= rmkn> NuMtkN v]≤ 3 vh fuU‡={eg mhfUth fuU W=tmel;t fuU vhJus fUt btllt ni> ytdu Ce hnq‚dt>O rvA÷tu cw∆tJth NuMtkN v]≤ 3 vh rJhtu∆te cgtlt¸ fUtu lshk=ts fUhlu st hnt :t>
rl=o÷t å¿gtNe gtud‡u ={ rmkn vh ctdtl
∂rbfUt¸ fUt vimt dcl fUt ythtuv
mk;tuM btunl =uJ fuU ltb Fw÷tt v∫t rn‡=q stdhK bka fUe yve÷t,rn‡=q rn; b¸ Jtux =¸
btlleg Cthe Wëtud bk∫te J mtkm= r÷tY ¢gt rfUgt? åu.mk., rN÷tah & rn‡=q stdhK rn‡=wyt¸ fUt vimt ni> rJáJ b¸ 57 htrN å=tl fUh;e ni ÷turfUl rn‡=wyt¸
åu.mk.rN÷tah & rJd; ytX yåi÷t fUtuxo b¸ 12 r=mˆch 2007 fUtu rN÷tah ÷ttu f UmCt Gu ∫ t, nb * fuU‡={eg rn‡=e m÷ttnfUth mrbr; bka fUe ytuh mu åfUtrN; vauo b¸ bwm÷tbtl =uN nÓ sntk fUCe Ce fUtu ∆tbod{‡: v\Ztlu fuU r÷tY mhfUth
fUtu fUtAt\z fuU rs÷ttr∆tfUthe fUtu Cth;eg =kz rJ∆ttl ∆ttht 406/ chtfUDtxe fuU rn‡=eCtMe ytvmu fuU y∆gG fuU h•v b¸ ytvlu rn‡=e rn‡=wyt¸ fUtu yvlt Jtux WlfUtu =ulu fUtuRo h•vgt =ulu fUt vhˆvht lnÈ ¢gt¸ lnÈ fUtuRo ‘gJÙ:t fUh;e?
å=˙t YfU “ttvl bku rl=o÷t å¿gtNe 409/420/34 fu U y‡;do ; fwUA mJt÷tt¸ fUt sJtc atn;u nÓ, fuU r÷tY ¢gt rfUgt? fuU r÷tY yve÷t rfUgt dgt dgt ni> Rm JMo Cth; mu ÷tdCd b=hmt¸ b¸ At∫tt¸ fUtu fUˆÀgqxh ct‚xt
gtudu‡={ rmkn Ysu‡x Je.fuU.rmkn vh bwfU=bt rfUgt> fUtuxo lu ÷tFevwh rslfUt m=w˙th rb÷tlu vh Rm cth * ymb b¸ J bntht≥[ b¸ stu vtxeo rn‡=q rn; bku fUtb fUh;e 1,20,000 mu yr∆tfU bwm÷tbtl st hnt ni> ∆tbo rlhvuG gqveY
celtfUt‡=e ctdtl fuU ∂rbfUt¸ lu :tlu fUtu btb÷tu fUe st‚a mwvq=o fuU awltJ b¸ ytvfUt mb:ol fUh¸d>u rn‡=eCtrMgt¸ vh y¿gtath ntu;t ni> Rm åath v∫tfU b¸ rn‡=q ns fUhlu dgu nÓ, yc rnmtc fUh mhfUth lu y÷vmkœgfUt¸ fuU rJfUtm
WlfUt h•vgt n\zvlu fUt ythtuv fUe stu rJatht∆tel ni> Jimu ;tu ytst=e fuU ct= mu ne hnt ytvfUe vtxeo ¢gt fUh hne :e? stdhK bka lu fUnt ni rfU ∆tbo r÷trsY rfU Cth; mhfUth fuU ltb vh bwm÷tbtl gwJfU-
÷tdtgt ni> ythtuv ni rfU ctdtl ∂rbfU v{r;rlr∆tgt¸ fUt ytvfUt =÷t nbthu Jtuxt¸ mu se;;t * dtintxe b¸ r=l =nt\zu atg ∂rbfU rlhvuG;t fUe yt\z b¸ rn‡=wyt¸ fUu bwm÷tbtlt¸ fuU Qvh rfU;lt Fao gwJr;gt¸ fuU r÷tY 13000 fUhtu\z
∂rbfUt¸ mu gtudu‡={ rmkn Ysu‡x fUnlt ni rfU nb¸ bt÷tqb nwyt ni hnt rfU‡;w c=÷tu b¸ ytvlu nb¸ ¢gt ÷tÃbe Whtkd fUtu ytvfuU mhfUth Wvh y¿gtath rfUgt st hnt ni, fUh hne ni? ytih rn‡=q ;e:ogtr∫tgt¸ h•vgu fuU vifuUs fUe DtuMKt fUe ni>
Je.fuU.rmkn lu cebt rfUá; fuU r÷tY rfU WˇU yt=be ÷ttufUmCt awltJ r=gt? hn;u lkdt rfUgt dgt, ;c ytvlu JnÈ bwm÷tbtlt¸ fUtu mJtor∆tfU mu mhfUth ;e:o fUh ÷tu;e ni simu ymb b¸ WmfUt vrhbtK 4000
9,24,472/- (lti ÷ttF aticem ÷t\z hnt ni> y;& nbtht ylwhtu∆t * chtfUDtxe fuU atg ctdtl fuU ¢gt rfUgt? yr∆tfUth ;:t mwhGt å=tl rfUgt dkdtmtdh bu÷tt, fiU÷ttN btlmhtuJh fUhtu\z h•vgt ni> rn‡=q gwJfU-
nsth ath mti atin˙th h•vgt) mkdn{ ni rfU WlfUt ltbtkfUl h=T= fUh ∂rbfUt¸ fuU seJl b¸ fUtil mt * dkdtvwh rN÷tah b¸ c÷tt¿fUth st hnt ni> bka fUe ytuh mu åál gt∫tt R¿gtr=> ¢gt mhfUth fUe gne gwJr;gt¸ ¢gt =tuM ni stu Ju Rm
rfUgu rfU‡;w bt∫t 2,65,789/- W‡n¸ ;¿fUt÷t yvhtr∆tfU btb÷tu b¸ vrhJ;ol ÷ttY? fuU ct= dw÷ttctu hrJ=tm fUtu rs‡=t rfUgt dgt ni rfU mkm= CJl nb÷tu ∆tbo r lhvu G ;t ni ? brÙs= fu U mwrJ∆tt mu Jkra; nÓ? ¢gt rn‡=q ntult
h•vgu (=tu ÷ttF vimX nsth mt; rnhtm; b¸ r÷tgt stg> ∂rbfU * atg ∂rbfUt¸ fuU ÙJtÙ⁄g J rNGt s÷tt r=gt dgt, WlfUe mntg;t fuU bwF yrCgwˇU yVUs÷t dwh• fUtu Rbtbt¸ fUtu mhfUthe VkUz mu Ju;l ne yvht∆t ni? fUtuRo rn‡=q ydh
mti W‡n˙th h•vgu) ne åebegb Ft;u år;rlr∆tgt¸ mwF÷tt÷t ctJhe, b¸ W™tr; fuU r÷tY ¢gt rfUgt? fUhlt ;tu =qh ytv ytkmq vtuAlu Ce VUtkme fUe mst fUt rl=uoN =ufUh r=gt st;t ni, Jn Ce rn‡=wyt¸ fUt YfU mu yr∆tfU Nt=e fUh;t ni ;tu
b¸ sbt rfUgt, ctfUe hfUb n\zv mw∆teh rhrfUgtml, culw btunt÷te, * rNrG; cuhtusdth rn‡=eCtMe lnÈ dY ¢gt¸? Ce VUtkme lnÈ r=gt dgt ¢gtu? vimt ni, mhfUth ¢gt rfUme bkr=h Wmu mhfUthe ltifUhe mu rlfUt÷t r=gt
fUh dY> “ttvl bku r÷tFt dgt ni ∂eb;e Jtmlt Nch, ∂eåmt= gwJfUt¸ fuU r÷tY ¢gt rfUgt? * rm÷tah b¸ lJˆch 2004 b¸ Jtg=u fu U ctJsq = mhfUthe Cth; mhfUth nh JMo å¿gufU fuU vwsthe fUtu mhfUth fUtuRo h•vgt st;t ni, fUtlqle fUtgoJtne Ce
rfU simu ne nb ÷ttudt¸ fUtu Rm ctJ; yneh ytr= lu ze.me. mu ylwhtu∆t * rn‡=e rJët÷tgt¸ J fuU‡={eg r=l =nt\zu 4 Dkxu rn‡=eCtMe bw y tJsu mu Jk r a; dw ÷ ttctu nsgtr∫tgt¸ fUtu rJbtl Ct\zt fuU =u;e ni? fwUhtl, ntr=m v\Ztlu fuU a÷t;e ni scrfU bwm÷tbtl 4-5
stlfUthe nwge nblu meseYb fuU NuMtkN v]≤ 3 vh mkÙ:tlt¸ b¸ rn‡=e ÷ttdq fUhlu fuU NuMtkN v]≤ 3 vh hrJ=tm fUt RfU÷tti;t cîtt fUhl r÷tY 22,500 h•vgt =u;e ni stu r÷tY b=hmt¸ fUtu mhfUth ylw=tl NuMtkN v]≤ 3 vh
NrlJth (11 yåi÷t 2009) v]≤ 2
XtfwUh ytr=¿g ÙJ0 rb∂t se fUe Ùb]r; b¸ vt‚a JMo vn÷tu åuhKt Cth;e b¸
yb]; Jal
nb RoáJh fUtu mJo‘gtve, ‡gtgfUthe btlfUh WmfuU
¢gt ctu÷t hnu nÓ awltJe yt‚fU\zu åfUtrN; YfU mtGt¿fUth nwcnw åfUtrN; rfUgt st hnt ni>
Rm cth aw l tJ fu U mk C trJ; ytuh FÈalu fUt nh mkCJ ågtm :t> Ju simu W‡nÈ fuU rl=uoN vh atg ctdtlt¸ fuU yr∆tfU;h Jtux
ylwNtml fUtu yvlu seJl b¸ W;th¸du>
-vk0 ∂ehtb Nbto ytatgo
vrhKtb fUtu ÷tufUh athtu ytuh
slbl b¸ ;hn ;hn fUe
fUh hnu nÓ> mkœgt ÷tDw mˆv{=tg
fUt YfU rJNt÷t sl;t ∂e=uJ fUu
a÷t;u :u> bt÷ttn se fuU cthu b¸
Ce cnw; ÷ttudt¸ fUt ylwbtl ni rfU
fUtkd{um fUe Stu÷te b¸ v\z;t ni>
Rm cth atg ctdtl fuU ÷ttud
∞∑§ ÷¥≈U flÊÃʸ ŒûÊÊòÊÿ Á◊üÊ ‚
yt÷ttualtY‚ a÷t hne nÓ> yt÷ttualt rJhtu∆t b¸ mrf{g ni> YgwzeYVU fUt Ju Ce yvlu yt÷tt fUbt„z fuU nt:t¸ mk ; tu M btu n l vh W;lt ‚¢∑§‹Ÿ — ©U◊Ê∑§Êãà ÁÃflÊ⁄UË
mkvt=fUeg fUtkd{um mbr:o; YJk aatoyt¸ fUt rlÌfUMo yCe XefU yt÷tt fUbt„z fUhebdks rlJtoal fUe vw;÷te l cl stg? Jesuve fuU ytÙ:tJtl lnÈ ni> fwUA fwUA Gu∫t •Ê¬∑§Ê ÷Ê⁄Uà ‚⁄U∑§Ê⁄U mÊ⁄UÊ ª¢ªÊ ‡Ê⁄UáÊ Á‚¢„U ¬È⁄US∑§Ê⁄U ¬˝Êåà „ÒU–
mu rlfU÷t lnÈ hnt ni> vh rC™t- af{ mu Rm cth htsuN bt÷ttn mu å¿gtNe mw∆ttkNw ctcq fUtu Ce mkdXl b¸ ;tu meveYb fUt å¿gtNe
berzgt fUt ;btNt rC™t ylwbtl sl;t ÷tdt hne ni> ltrbluNl r=÷tJtgt ni> WÊuág rJsge cltlu fUe r=Nt b¸ rfU;lt =evfU C’tatgo fUe ytuh SwfUtJ
‚ŸÔ˜ 1939 ‚ ’⁄UÊ∑§ ÉÊÊ≈UË ◊¥ ‚flÊ⁄Uà „Ò¥U– •Ê¬∑§Ê ¡ã◊ 1 ¡È‹Ê߸ 1926
‚ŸÔ˜ ◊™§ Á¡‹Ê ∑§ ªÊ°fl ◊¥ „ÈU•Ê ÕÊ– 14 fl·¸ ∑§Ë •À¬ÊÿÈ ◊¥ „UË •Ê¬ ∑§
bwˆcRo nb÷tu fuU ct= mu simu R÷tu¢x[trlfU berzgt fuU nt:t¸ YfU ytuh mtˆv{=trgfU U∆t{wJefUhK mtVU ni rn‡=eCtMe Jtux fUtu yvle fUtbgtc ntudt gn mJt÷t slbl ni gn mw l lu b¸ yt hnt ni > ◊Ê◊Ê Sfl0 ∑§ŒÊ⁄U ŸÊÕ mÊ⁄UÊ SÕÊÁ¬Ã ¿UÊ≈U ‹Ê‹ Á„UãŒË ¬Ê∆U‡ÊÊ‹Ê ‚ •Ê¬
R;lt c\zt bNt÷tt rb÷t dgt rfU Jtu mbtπt ntulu fUt ltb ne lnÈ ÷tu fUe ct; mwllu b¸ yt hne ni ;tu ytuh FÈalt> ytih Ntg= Ju yvlu b¸ Wb\z hnt ni> YgwzeYVU Ce atg ctdtlt¸ b¸ ¡È«∏U– •Ê¬ ∑§Ê Á„UãŒË ’¢ª‹Ê, •‚◊ËÿÊ ∞fl¢ ‚¢S∑Χà ÷Ê·Ê ◊¥ ‚◊ÊŸ •Áœ∑§Ê⁄U
hnt ni> sc Ce fUtuRo ‡gqs ail÷t Ftu÷ttu y¢mh vtrfUÙ;tl ytih YfU ytuh rlhvuG =÷t fuU h•v =tJe WÊuág bku fUtbgtc Ce ntu vtg¸du> snt‚ ;fU rN÷tah viXlu fUt se ;tu\z fUturNN fUh ¬˝Êåà „ÒU– ß‚∑§ ’ÊŒ •Ê¬ ß≈UπÊ‹Ê ◊¥, ÁŒŸ ◊¥ ‚¢S∑Χà ¬…∏UÃ Õ •ÊÒ⁄U ⁄UÊà ∑§Ê
;t÷teJtl mˆc‡∆te mbtatht¸ fUe Chbth hn;e ni> vtrfUÙ;tl mhfUth nÓ, Rm cth fuU awltJ b¸ Jne rJsge sl rJ‡gtm fUe =]r≥ mu fUhebdks mtkm= Gu∫t fUe ct; ni fUJe‡={ hnt ni> fwUA lu;t simu fUtbtœgt ⁄UÊÁòʇÊÊ‹Ê ◊¥ ¬…∏UÊŸ ‹ª– ‚Ÿ 1940-41 ◊¥ ∑§Ê∑§Ê ‚Ê„U’ ∑§Ê‹ ‹∑§⁄U ¡Ë
fUe rJVU÷t;t, ;tr÷tJtl fUe mrf{g;t ytih Cth; mhfUth fuU fwUA nt¸d>u bku bwrÙjb Jtuxh fUe mkœgt yr∆tfU vwhfUtgÙ: =÷t fuU Ce;h Nwh• b¸ bt÷ttn YJk ytih y‡g ÷ttud yc Á‡Ê‹ø⁄U •Êÿ Õ– •Ê¬ ©UŸ‚ Á◊‹– •Ê¬∑§Ê ©UŸ‚ Á„UãŒË ¬˝øÊ⁄U-¬˝‚Ê⁄U ∑§
bkr∫tgt¸ J v=tr∆tfUtrhgt¸ fuU JˇU‘g mwltgu st;u nÓ> Cth;eg berzgt fUJe‡={ vwhfUtgÙ: YJk ni> ydh WlfuU Jtux buh•fUhK fu år;vG ≈tht aka÷t nwY :u> vh YgwzeYVU b¸ Dwm hnu nÓ> fUthK Á‹∞ ’„ÈUà ¬˝⁄UáÊÊ Á◊‹Ë ÕË–
fUt gu ;:tfUr:; ;tr÷tctle åub fUnt‚ mu Wvst ni? mk;tuMbtunl =uJ =tult¸ vn÷tu fRo ykfU ylwmth YfUswx ntu stg ;tu yc =÷t WlfuU ylwfqU÷t fUtb fUh Ùv≥ ni> Rm;hn ydh ctdtl fUt •Ê¬ ‚ŸÔ˜ 1942 ◊¥ ©UûÊ⁄U ¬˝Œ‡Ê ¡Ê∑§⁄U Á»§⁄U ¬…∏UÊ߸ ‡ÊÈL§ ∑§Ë– 42 ∑§
yts =uN b¸ ÷ttufUmCt awltJ ntu hnu nÓ, awltJ b¸ bwÊt ni cth mtkm= awlu dY nÓ ytih =tult¸ htsuN bt÷ttn fUe rJsg rlr¥t; hnt ni > vh atg ctdtlt¸ b¸ , Jtux ysb÷t se rJCtrs; fUhlu •ÊãŒÊ‹Ÿ ◊¥ •Ê¬ ∑ͧŒ ¬«∏U •ÊÒ⁄U ∑˝§ÊÁãÃ∑§Ê⁄UË ∑§ ∑˝§◊ ◊¥ ÷ʪ Á‹ÿÊ •Ê¬∑§Ê
bn‚dtRo, C{≥tath, cuhtusdthe, yt;kfUJt= ytr=> Rl btuatū vh fUtkd{um bk∫te fUt =trg¿J Cth Ce rlCtgu ni> RmfUt YfU ytih fUthK ni, vqJo mkœgt÷tDw mkå=tg b¸, rdrhsl b¸ mVU÷t ntu stg¸du ;tu mk;tuM ¡‹ ◊¥ ÷¡ ÁŒÿÊ ªÿÊ– ‚ŸÔ˜ 1944 ◊¥ •Ê¬ ¡‹ ‚ ÁŸ∑§‹ •ÊÒ⁄U flʬ‚
sJtc =ulu b¸ rvA\z hne ni, l ;tu bn‚dtRo vh ÷tdtb ÷tdt vtRo, l nÓ> vh Rm cth Nwh• mu ne ∂e =uJ mtkm= ÷tr÷t; btunl Nw¢jJië mu R÷ttfUt¸ b¸ Ctsvt fUtu rfU;lt Jtux btunl fUe å¿gtNt YfU=b GeK Á‡Ê‹ø⁄U ø‹ •Êÿ– •ÊÒ⁄U •Ê¬ ∑§ ◊Ê◊Ê mÊ⁄UÊ SÕÊÁ¬Ã ÁfllÊ‹ÿ ◊¥ ÿÊªŒÊŸ
cuhtusdtht¸ fUtu htusdth fUt Wvtg rfUgt ytih l ne =uN b¸ rJfUtm fuU fUtu rJhtu∆t mu bwFtr;c ntult v\z Jnt‚ fuU Ù:tleg ÷ttud cnw; FwN rb÷tudt, gn YfU mJt÷t ni, rsmfUt ntu stgude, ;c bi=tl b¸ fUJe‡={ Á∑§∞– 19 ¡È‹Ê߸ 1945 ◊¥ ¿UÊ≈U‹Ê‹ Á„UãŒË ¬Ê∆U‡ÊÊ‹ ◊¥ ‚„UÊÿ∑§ •äÿʬ∑§
ltb vh fUtuRo ådr; nwRo> C{≥tath fuU rvA÷tu rhfUtztu¯ fUtu ;tu\z;u nwY hnt ni> YgwzeYVU åt:eo ysb÷t lnÈ ni> mtkm= mu yr∆tfU åCtJ mXefU sJtc =ult yCe fU;Ro vw h fUtgÙ: yti h c=h•Êel ∑§ M§¬ ◊¥ ∑§Ê◊ ‡ÊÈM§ Á∑§ÿ– Ã’ Ã∑§ ¬Ê∆U‡ÊÊ‹Ê ∑§Ê ◊Êäÿ◊ ’¢ª‹Ê ’Ÿ øÈ∑§Ë
gwveY fuU bk∫te, mtkm= ytih lu;tyt¸ lu lgu-lgu ytgtb fUtgb rfUgu Rm cth mkœgt÷tDw Jtux fUtu yvle ymb-mhfUth fUu bk∫te bntu=g fUt mkCJ lnÈ ni> ¢gt¸rfU Nwh• mu ne ysb÷t bku skd ntult rlr¥t; ni> ÕË– ∑§fl‹ ∑§ˇÊÊ 1, 2, 3 ◊¥ ⁄UÊ¡ÊŸÊ ∞∑§ ¬ËÁ⁄Uÿ«U Á„UãŒË ¬…∏UÊ߸ ¡ÊÃË ÕË–
nÓ> yt;kfUJt= fuU bwÊu vh ;tu mhfUth fUCe Ce =]\Z;t mu mtblt fUhlu •Ê¬Ÿ ÁfllÊ‹ÿ ÷flŸ ’Œ‹ ¡ÊŸ ¬⁄U ’¢ª‹Ê ‚◊ÊŸÊãÃ⁄U Á„UãŒË ∑§Ë ∑§ˇÊÊ∞°
fUe btlrmfU;t b¸ lsh lnÈ ytRo> bwkcRo nb÷tu fuU ct= mu stu CtMt
åKJ bwFseo ctu÷t hnu :u, Jn bt∫t gwıtu‡bt= ViU÷ttlu fuU r÷tY :t>
fU÷tbragt¸ fuU nt:t¸ b¸ sq;u ¢gt¸? YfU v\z;t÷t ø‹Ê߸– ’¢ª‹Ê ∑§ ∑§ˇÊÊ•Ê¥ ◊¥ Á„UãŒË •ÊÒ⁄U Á„UãŒË ∑§ ∑§ˇÊÊ•Ê¥ ◊¥ ’¢ª‹Ê ¬…∏UÊ߸
¡ÊÃË ÕË– ‚ŸÔ˜ 1946 ◊¥ •Ê¬ Ÿ ¬Ê∆U‡ÊÊ‹Ê ¿UÊ«∏U ŒË •ÊÒ⁄U •Ê¬ Á„UãŒË
gwveY mhfUth gwıtu‡bt= ViU÷ttfUh =uNJtrmgt¸ fUt ∆gtl bwœg bwÊu mu ÙJrÙ;fUt ¬˝øÊ⁄U∑§ ∑§ M§¬ ◊¥ ∑§Ê◊ ‡ÊÈM§ Á∑§ÿÊ– •Ê¬ ∑§ ¬˝ÿÊ‚Ê¥ ‚ Œ⁄U’Ë øÊÿ ’ʪʟ
nxtlu b¸ ÷tde nwRo ni> ydh RlfUt yt;kfUJt= fuU rJh•ı fUtgoJtne fUt 2008 fUt r=mˆch> ybhefUt b¸ fUt n= vth fUh;e nwRo r=FtRo =e> ael fuU å∆ttlbk∫te Rgtl ni rsm vh fktd{um fUtu ytih mtua ◊¥ •ÊÒ⁄U flº˝Ë’SÃË ŒÈ‹¸÷ ¿U⁄UÊ ◊¥ ÁfllÊ‹ÿ πÈ‹– •Ê¬ ∑§Ê Á„UãŒË ¬˝øÊ⁄U∑§ ∑§
rJath ntu;t ;tu mcmu vn÷tu mhfUthe =tbt= cltfUh VUtkme fUe mst ht≥[vr; awltJ fUe ;igtrhgt‚ stuht¸ RhtfUe stu yc ;fU rsgtctytu vh sq;t =u btht> mbSfUh fU=b WXtlt atrnY ∑§Ê◊Ê¥ ◊¥ ∑§fl‹ 24 L§¬ÿ Á◊‹Ã Õ– ◊Ê„UflÊ⁄UË ∑§◊ „UÊŸ ∑§Ë ’Êà ∑§Ê∑§Ê
vtgu yVUs÷t dwh• fUtu su÷t b¸ ciXtfUh l hF;u> vtrfUÙ;tl b¸ a÷t vh :e> ;¿fUt÷tel ht≥[vr; stso mÊtb Ntml mu bwˇU ntufUh FwN yvle CtMK b¸ rsgtctyt¸ lu :t> ytrFh Ju fUtil me bscwrhgtk ‚Ê„Ufl ∑§Ê‹‹∑§⁄U ∑§ ¬Ê‚ √ÿÄà ∑§⁄UŸ ‚ ©Uã„UÊ¥Ÿ ‚◊¤ÊÊÿÊ Á∑§ ÿ„U ‚Ê◊ÊÁ¡∑§
zÁ÷tw cwN yvlu ytrFhe r=lt¸ b¸ :u YfU lY ÙJuÂAtathe fuU akdw÷t r;Ác; mbÙgt fUtu R;lt fUb :È rsmmu awltJ fuU Yul vn÷tu ∑§Ê◊ „ÒU, ŸÊÒ∑§⁄UË ÕÊ«∏U „UË „ÒU– ©Uã„UÊ¥Ÿ ∑§„UÊ Á∑§ó •ª⁄U ÃÈê„UÊ⁄U ∑§Ê◊ ∑§Ê
hnu yt;kfUJt= fuU yzTzt¸ vh nb÷tu fUh;u> rfU‡;w WlfUtu ;tu zh ni rfU
cat Fwat fUtb vqht fUh hnu :u> b¸ VUkm stlu fUe ;hn bnmqm fUh ytkfUt rfU Jn ver\z; At∫t xtRx÷th ytih môtl rmkn fUtu ‚◊Ê¡ SflË∑§Ê⁄U Ÿ ∑§⁄¥U ÃÊ ‚◊¤Ê ‹ŸÊ, ÃÈ◊ ß‚ ‚◊Ê¡ ∑§ ‹Êÿ∑§ Ÿ„UË¥ „UÊ–
mabwa b¸ vtrfUÙ;tl fuU rF÷ttVU fUtgoJtne fUhlu vh WlfUt bwrÙjb Rme bku Ntrb÷t :t RhtfU fUt fUhlu ÷tdu> rsmfUt l;est cwN yvlt ytvt Ftu ciXt> r¢jl rax r=÷ttJtlt ;:t W‡n¸ •‚◊ ⁄UÊc≈˛U÷Ê·Ê ¬˝øÊ⁄U ‚Á◊Áà ∑§Ê ◊Èπ¬òÊ ⁄UÊc≈˛U‚fl∑§ ¬˝∑§ÊÁ‡Êà „UÊŸ
Jtux rFmfU stgudt ytih m˙tt Ce WlfuU nt: mu rFmfU stYde> =tiht> Jne RhtfU rsmfuU fuU ytrFhe mVUh bku YfU v∫tfUth RhtfU ytih ÷tk=l fuU vtxeo mu å¿gtNe F\zt fUhlt ∑§ ‚◊ÿ ‚¢øÊ‹∑§ •Ê¬ ∑§Ê ªÊÒ„UÊ≈UË ‹ ¡ÊŸÊ øÊ„UÃ Õ– ¬⁄U Sfl0 ‚ÃËãº˝
fUtkd{um fuU r÷tY R∆th fw‚Uyt, W∆th FtRo> htbmu;w åfUhK, ÙJuÂAtathe VUtmeJt=e NtmfU ≈tht sq;t a÷ttlt :t> fUn;u nÓ rfU Rl =tult¸ JtfUgt¸ b¸ mbtl;t gne sh•he ntu dgt> ydh meceytRo ◊Ê„UŸ ∑§ •Êª˝„U ¬⁄U ∑§fl‹ ß‚∑§Ë ∞∑§ ∑§«∏UË ÁŸ∑§Ê‹ ∑§⁄U „UË •Ê¬ ∑§Ê
mt∆Je å“tt btb÷tt, ybuhefUt fuU mt: vhbtKw fUhth J y‡g Dhu÷tw mÊtb nwmil mu W‡nt¸lu =uN fUtu CtJlt fuU rclt Rkmtl lnÈ ntu;t> ni rfU rfUme =uN fuU ht≥[å∆ttl fuU vh m˙tt∆tthe =÷t åCtJ lnÈ Á‡Ê‹ø⁄U •ÊŸÊ ¬«∏UÊ– Á‡Ê‹ø⁄U flÊÁ‚•Ê¥ ∑§Ê ¬˝◊ •Ê¬ ∑§Ê œ⁄UÊ„U⁄U „ÒU–
bwÊt¸ mu rDhe fUtkd{um fUtu catlu fuU r÷tY fUtkd{um mbr:o; berzgt ytst= fUhtgt :t> ÷turfUl WlfuU Rmr÷tY YfU v∫tfUth Ce Rkmtl ni> bwkn mu Jn ct;¸ rlfU÷t hne :e stu a÷tt;e ni ;tu Ce xtRx÷th Á„UãŒË ¬˝øÊ⁄U ∑§⁄UÃ ‚◊ÿ •Ê¬ ∑§Ê ‚Èπ ∑§Ë •ŸÈ÷ÍÁà „ÈU߸– ¡Ê √ÿÁÄÃ
;tr÷tctle Cg ViU÷ttfUh =uNJtrmgt¸ fUt ∆gtl c‚xtlu b¸ ÷tde ni> ;hefuU =uN ytih rJ=uN fUnÈ Ce FtmfUh sc ct; ht≥[rn; fUe yt Jnt‚ fuU ÷ttudt¸ fUtu ÙJefUtgo lnÈ åfUhK vh fUtkd{um fUtu år;rf{gt •Ê¬∑§ ¬Ê‚ Á„UãŒË ‚ËπŸ •ÊÃÊ, ©U‚∑§ Á¬ÃÊ-◊ÊÃÊ •ÊÒ⁄U ßc≈UÁ◊òÊ ‚÷Ë
ÙJefUtgo lnÈ nwyt rsmfUt stY ;tu Yumu JtfY fUt ntult :t> ;tu ¢gt Cth; fuU d]nbk∫te ‘gˇU fUhlu mu vn÷tu rmF •¬Ÿ ’Ÿ ¡ÊÃ Õ– •ÃÔ˜ 1946 ßZ ◊¥ ‚Í⁄U◊Ê ©U¬àÿ∑§Ê ◊¥ ⁄UÊc≈˛U÷Ê·Ê ¬˝øÊ⁄U
liltu fUe cwrfkUd yts mu Ftrbgtst Ce W‡n¸ ne Cwd;lt
v\zt> mÊtb Ntml ∆JÙ; ntulu fuU
÷ttsbe ni> Rmr÷tY RhtfUe
v∫tfUth y÷t si=e fUt yCä
ve.ra=ˆchb Ce W‡nÈ fUe sbt;
bku Ntrb÷t nÓ stu yvle ÙJt:o fuU
mkv{=tg fUe btlrmfU;t Ct‚vlt
atrnY :t> nt÷t fuU vkstc fUe
‚Á◊Áà ’ŸË ÕË– ¬⁄U Œ‡Ê Áfl÷Ê¡Ÿ ∑§ ¬„U‹ „UË fl㌠„UÊ ªÿÊ– ß‚∑§ ¬„U‹
⁄UÊc≈˛U÷Ê·Ê ¬˝øÊ⁄U ‚Á◊Áà flœÊ¸ ∑§Ë •Ê⁄U ‚ Á¿U≈U¬È≈U flª¸ ø‹Êÿ ¡ÊÃ Õ– ß‚∑§
lRo r=÷÷te& (Ys¸me)& xtxt btuxmo ytih Rm ytkfU\zu b¸ f{tubt ytih ct= WlfuU (mÊtb) bwr;ogt¸ vh ytahK Ce RhtfU mrn; bwrÙjb r÷tY fwUA Ce ctu÷t;u hn;u nÓ> rÙ:r; fUtu =uF fUh ÙJ;& flÊŒ Á‡Ê‹ø⁄U ◊¥ ∑§¿UÊ«∏U Á◊¡Ê⁄UÊ◊ •Ê¢øÁ‹∑§ ⁄UÊc≈˛U÷Ê·Ê ¬˝øÊ⁄U ‚Á◊Áà ’ŸË–
fUe fUth lilt¸ fUe Fhe= fuU r÷tY JuÙxmtRz ytWx÷tuxTm vh cuau dY rsmåfUth sq;u aÀv÷t bthu dY rJáJ b¸ mhtnt dgt> ve.ra=ˆchb fUe ArJ rmVoU ylwbtl ÷tdtgt st mfU;t ni •ÃÔ˜ 1948 ◊¥ ÿ„U ‚Á◊Áà •‚◊ ⁄UÊc≈˛U÷Ê·Ê ¬˝øÊ⁄U ‚Á◊Áà ◊¥ Á◊‹ ªß¸–
cwrfkUd dw¡Jth mu Nw¡ ne stYde, VUtˆmo fUe mkœgt Ntrb÷t lnÈ ni> Rmmu mÊtb fuU år; GtuC åfUx RmfuU ct= Yumt ne fUtkd{um b¸ ne lnÈ rJhtur∆tgt¸ bku Ce rfU rmFtu fUt¸ rs;lt xtRx÷th Ã’‚ ˇÊòÊ ∑§Ê ‚Ê⁄UÊ ¬˝øÊ⁄U ∑§Êÿ¸ •‚◊ ⁄UÊc≈˛U÷Ê·Ê ¬˝øÊ⁄U ‚Á◊Áà ∑§Ê „UÊ
=wrlgt fUe Rm mcmu mÙ;e fUth Ùxux cÓfU ytVU Rkrzgt nwyt> ÷turfUl ct= b¸ cwN fUe YfU JtfUgt lsh ytgt ÷tk=l mˆbtleg ni> ÷turfUl 1984 fUt ytih meceytRo vh GtuC ni ªÿÊ– •Ê¬ Ÿ ß‚ ‚Á◊Áà ◊¥ ¬˝œÊŸ ¬˝øÊ⁄U∑§ ‚ ‡ÊÈM§ ∑§⁄U ©U¬ÊäÿˇÊ Ã∑§ ∑§
fUe cwrfkUd VUem Cth; b¸ yc ;fU dw¡Jth mu VUtˆmo fUe rcf{e fUhudt> ler;gt‚ Ce RhtfU b¸ ÙJuÂAtath bku sc YfU r;Ác;e At∫t lu rmF =kdt R;lt mkJu=lNe÷t bwÊt Wmmu fUnÈ flgt=t fUtkd{um vh ni> ÁflÁ÷ÛÊ ¬ŒÊ¥ ¬⁄U ∑§Êÿ¸ Á∑§ÿÊ •ÊÒ⁄U •÷Ë Ã∑§ ∞∑§ ‚ŒSÿ ∑§ M§¬ ◊¥ ¡È«∏U „ÈU∞
rfUme Ce Jtnl fuU r÷tY ;g fUe 850 Nnht¸ b¸ YmceytRo fUe „Ò¥U– ‚Ÿ 1948 ‚ 1952 Ã∑§ SÕÊŸËÿ ‚⁄U∑§Ê⁄UË flÊ‹∑§ „UÊ߸S∑ͧ‹ ◊¥ Á„UãŒË
dRo cwrfkUd VUem b¸ mJtor∆tfU ni>
xtxt btuxmo mu sw\zu yr∆tfUtrhgt¸
fUt fUnlt ni rfU yd÷tu 17 r=lt¸
1350 NtFtyt¸ b¸ gn VUtˆmo
Wv÷tÁ∆t nt¸du> ytxtur÷tkd zu÷ne fuU
mt: li l t¸ mu ÷ m bi l u s h hrJ
m˙tt fuU ÷tt÷ta b¸ c=÷t;u hnu IIlthuOO ¬…∏UÊ∞– ‚⁄U∑§Ê⁄UË ŸÊÒ∑§⁄UË ∑§ ¬˝Áà •L§Áø ∑§ ∑§Ê⁄UáÊ •Ê¬Ÿ ßSÃË»§Ê Œ ÁŒÿÊ
•ÊÒ⁄U ⁄UÊc≈˛U÷Ê·Ê ÁfllʬË∆U ∑§Ë SÕʬŸÊ ◊¥ ‹ª ª∞–
•Ê¬ ∑§ •ŸÈ‚Ê⁄U ’⁄UÊ∑§ ÉÊÊ≈UË ◊¥ •‚◊ËÿÊ, ’¢ª‹Ê, Á„UãŒË, ◊ÁáʬÈ⁄UË,
;fU liltu Fhe=lu fUe atn; hFlu C’tatgo fUt fUnlt ni nblu ÷tuFfU - ztp0 b™tq gt=J Á◊Ã߸ •ÊÒ⁄U ÁflcáÊÈÁ¬˝ÿÊ Á«U◊Ê‚Ê, Á◊Á¡, ∑ȧ∑§Ë, ©UÁ«∏UÿÊ •ÊÁŒ ∑§ß¸ ÷Ê·Ê ÷Ê·Ë
Jt÷tu ÷ttud YÀjefuUNl VUtˆmo 300 r=÷÷te fuU 3 Ntu¡ˆm mu 500 d;tkfU mu ytdu...... r÷tF awfuU nÓ simu - htb÷t÷tt nb ytg¸du, bkr=h Jne cltgukdu> stu rn‡=q ‹Êª „Ò¥U– Á„UãŒË ’Ê‹Ÿ flÊ‹Ê¥ ∑§Ê ¬˝ÁÇÊà 28.44' „ÒU– øÊÿ ’ʪʟÊ¥ ◊¥
¡vY år; VUtbo fuU rnmtc mu VUtˆmo cuau nÓ ytih yd÷tu n‹;u Ch Rl c=÷t;u ltht¸ mu =÷t fuU bwrFgt fUtu ;tu ;ts, hts, vtx rb÷t dgt rn; fUe ct; fUhudt, Jne =uN vh hts fUhudt> ytr=> mVU÷t;t Ce rb÷te ¬˝œÊŸÃ— Á„UãŒË ’Ê‹Ë ¡ÊÃË „ÒU–
Fhe= mfU;u nÓ> mt: ne VUtbo b¸ gn mkœgt Qvh ne stYde> ytdu Ce ÷tÃg åtπt ntu mfU;t ni gn dCo fUe ct; ni vh‡;w ¢gt =r÷t; fUCe 13 r=l fuU r÷tY fUCe 13 btn fuU r÷tY rVUh YlzeY fuU h•v b¸ 5 •ãÿ ÷Ê·Ê ÷Ê·Ë ‹Êª Á¡ã„UÊŸ¥  Sflë¿UÊ ‚ Á„UãŒË ‚ËπË •ÊÒ⁄U ÁflÁ÷ÛÊÃÊ•Ê¥
Fhe=lu fuU mt: gtle cwrfkUd ¢gt¸rfU VUtbo sbt fUt åtumum Ce mbts fuU ÷ttudt¸ fUtu Jn mˆbtl rb÷tt> Ju sbel¸ rb÷te, ;tu fUÁst lnÈ JMo fuU r÷tu rsmb¸ mcmu åCtJe fUtgo htb bkr=h fUt :t rsmu Cq÷tt r=gt ¬⁄U ¬˝œÊŸÃ— ÁfllÊ‹ÿÊ¥ ◊¥ Á„UãŒË •äÿʬ∑§ ∑§ M§¬ ◊¥ Á„UãŒË ∑§Ë ‚flÊ ∑§⁄U ⁄U„U
fUhJt;u mbg Fhe=th fUtu 95 ;c a\ZtJ vh ntudt> W‡nt¸lu c;tgt rb÷tt> Jn mtbtrsfU år;≤t åtπt lnÈ nwRo rsmfuU r÷tY ctct mtnc, dgt, ¢gt¸rfU YlzeY fUe mhfUth :e, Ctsvt fUe lnÈ> „Ò¥U ÃÈ‹ŸÊà◊∑§ ŒÎÁc≈U ‚ ÿ„UÊ° ‹ÊªÊ¥ ∑§Ê Á„UãŒË ∑§ ¬˝Áà ¤ÊÈ∑§Êfl ‚÷Ë ¡ª„UÊ¥ ‚
nsth ¡vY fUe ;whk; vub¸x fUhle rfU fUth fuU fUtbrNog÷t ÷tt‡a fuU bnt¿bt VqU÷tu ÷t\z;u hnu> nt‚ R;lt sh•; nwyt rfU stu NrˇUgt‚ fUCe =qh mtu yx÷t rcnthe se fuU ÙJKo a;wCwos gtuslt mu fUtábeh mu ∑§„UË¥ ÖÿÊŒÊ „ÒU– Á„UãŒË ∑§ ◊Êäÿ◊ ‚ ¬…∏UŸ ∑§Ë Á„UãŒË ÷ÊÁ·ÿÊ¥ ∑§Ë ‹‹∑§ ’…∏UË
ntude> stu ÷ttud fUth fUtu VUtR÷t¸m mbg mu WlfuU vtm yc ;fU 100 :e yts m˙tt fUe mcmu bwœg CqrbfUt b¸ yt dge> =r÷t;t¸ fUt rfU;lt fU‡gtfwUbthe ytih fUtAt\z ytmtb mu dwJtntxe , dwsht; J =uN fuU ht≥[eg „ÒU, Á∑§ãÃÈ ¬˝Êà‚Ê„UŸ ¬˝⁄UáÊÊ •ÊÒ⁄U ‚ÈÁflœÊ•Ê¥ ∑§ •÷Êfl ◊¥ ’Ê¢Á¿Uà ¬˝ªÁà Ÿ„UË¥
fUhJtlu fUe mtua hnu nÓ, W‡n¸ 2, mu 200 cth Rk¨Utghes fUe st Wıth nwyt gt ntudt gn Ce yCe dCo b¸ ni Ntg= r=÷÷te fUe d=T=e vh dr÷tgtht¸ fuU rlbtoK fUt åNkmleg fUtgo nwY, vh‡;w CtJltyt¸ fuU Fu÷t mu „UÊ ¬Ê ⁄U„UË „ÒU–
999 ¡vY fUe vub¸x fUhle ntude> awfUe nÓ> WlfUe fkUvle lu Rlmu ciXlu fuU ct= mthu ltht¸ fUe vqr;o ntu stgu> rb÷te mVU÷t;t b¸ fUhtu\zt¸ rn‡=wyt¸ fUe CtJltYk ytn; nwRok> ltht¸ b¸ ytgu •Ê¬ ◊ÊŸÃ „Ò¥U Á∑§ ÿ„UÊ° ’¢ª‹Ê ∑§Ê ¬˝÷Êfl Á„UãŒË ¬⁄U ¬«∏UÊ „ÒU ÄÿÊ¥ Á∑§
bdh gn l mbS ÷t¸ rfU cwrfkUd rlvxlu fuU r÷tY lY ÙxtVU ;fU fUe Cth;eg slmkD lu Dh-Dh bku =ev s÷ttlu fUe gtuslt cltge c=÷ttJ fUe nt÷tt; cgtpk fUh;t ni> cnhnt÷t Yumt ne fwUA c=÷t;u ltht¸ 75' ‡ÊéŒ ŒÊŸÊ¥ ÷Ê·Ê•Ê¥ ∑§Ê ∞∑§ „ÒU Á¡Ÿ∑§Ë fløŸË •ÊÒ⁄U ©UìÊÊ⁄UáÊ ◊¥
ytih VUem sbt fUhJtlu Ch mu C;eo fUe> c;t =¸ rfU ytv liltu fUe :e awltJ b¸ fUtVUe stuN FhtuN hnt, c=÷t;u vrhJuN b¸ slmkD fUt ltb fUt ma mtblu yt hnt ni> ‘gJÙ:tYk sm fUe ;m nÓ> vh‡;w lthu c=÷t;u ¬Á⁄UfløŸ ∑§⁄U ¬ÊŸÊ ÁfllÊÁÕ¸ÿÊ¥ ∑§ Á‹∞ ¬˝Êÿ— ∑§Á∆UŸ „UÊÃÊ „ÒU–
÷tFxrfUgt liltu bi‡gqViU¢arhkd fuU ytl÷ttRl cwrfkUd Ce fUhJt mfU;u c=÷t fUh Cth;eg sl;t vtxeo fUh r=gt dgt-ÙJ=uNe, ht≥[Jt=e mtua st hnu nÓ> Yumt ne nt÷t Cth; fuU mtˆgJt=e =÷tt¸ fUe ni, WlfUt Ce ltht •Ê¬ ◊ÊŸÃ „Ò¥U Á∑§ ∑ȧ¿U ‚⁄U∑§Ê⁄UË ¬˝ÿÊ‚ „UÊ ‚ËπŸ ∑§Ë ¬˝⁄UáÊÊ •ÊÒ⁄U
vn÷tu Vus b¸ fwU÷t YfU ÷ttF liltu nÓ> gn Cth; b¸ vn÷te cth ntudt, fUtu yvlt fUh ∆ttht 370 fUtbl fUtuz fUe ct;¸ fUne dge ;:t 1989- fwUA ÷ttufU-÷twCtJl ltht hnt ni simu - ‚ÈÁflœÊ∞° ¡È≈UÊŸ ∑§ Á‹∞ „UÊ ÃÊ ÿ„U ˇÊòÊ Á„UãŒË ÷Ê·Ë ∑§ ‚◊∑§ˇÊ ˇÊòÊ ’Ÿ
ne clt hne ni> merb; lkcmo b¸ sc fUth fUe ytl÷ttRl cwrfkUd fUt 90 b¸ rlˆl ltht¸ fUt sbfUh ågtud rfUgt dgt> 1. ÷tt÷t rfU÷tu vh ÷tt÷t rlNtl- bt‚d hnt ni rn‡=wÙ;tl> 2. d\Ztu bXtu ‚∑§ÃÊ „ÒU– ÿ„U ÃÊ ÁŸÁ‡øà „ÒU Á∑§ ÿ„UÊ° ∑§ ‹Êª Á„UãŒË ‚ê’ãœË ¬˝ÁÃÿÊÁªÃÊ•Ê¥
liltu cltlu fUt Vim÷tt y¢xqch b¸ ytÀNl Ce ni > ytl÷ttRl 1. htb÷t÷tt nb ytg¸du, bkr=h Jne cltg¸du> 2. stu rn‡=q rn; fUe ct; fUtu ;tu\z¸du, Rr;ntm fUe ∆ttht btu\z¸du> ◊¥ ¡ÊŸ ∑§Ë ’Êà ‚Êø Ÿ„UË¥ ‚∑§Ã– ⁄UÊc≈˛UËÿ SÃ⁄U ¬⁄U ÿ„UÊ° ∑§ ¿UÊòÊÊ¥ ∑§Ê
vráab ckdt÷t fuU rmkdqh b¸ nwY YÀjefuUNl VUtbo vh ytvfUtu 200 fUhudt, Jne =uN vh hts fUhudt> 3. ∆tl, ∆th;e c‚x fuU hnude- CqFe sl;t awv l hnude> ‚Ê◊ÊÁ¡∑§ ˇÊòÊ ‚ËÁ◊à „ÒU– •Ê¬ ∑§ ◊ÃÊŸÈ‚Ê⁄U Á„UãŒË ∑§Ê ÷Áflcÿ ©Uîfl‹ „ÒU–
rJJt= fuU a÷t;u liltu ViU¢x[e rN‹x ¡vY Fao fUhlu v\z¸du> liltu fuU 3. ygtu∆gt ;tu StkfUe ni, fUtNe b:wht ctfUe ni> 4. mc vh Cthe, yx÷t Jtb =÷tt¸ ≈tht ÷tdtgu dgu gu lthu rfU;lu mne :u, ∆th;e ;tu ytkrNfU h•v •Ê¬ ∑§Ê ÁfløÊ⁄U „ÒU Á∑§ ∑§ãº˝ ‚⁄U∑§Ê⁄U mÊ⁄UÊ Á„UãŒË ¬˝øÊ⁄U „UÃÈ SflÒÁë¿U∑§
fUhlu fuU ct= r÷tgt dgt :t> fUb rjY ÷ttul ÷tulu fUe atn; hFlu Jt÷tt¸ rcnthe> 5. mcfUtu =uFt cthe cthe, ycfUe cthe yx÷t rcnthe> mu fwUA htflgt¸ b¸ ct‚xe dRo sbÈ=the W‡bq÷tl nwyt ÷turfUl fwUA, Jne ‚¢SÕÊŸÊ¥ ∑§ ◊Êäÿ◊ ‚ ¬ÈSÃ∑§Ê‹ÿ flÊøŸÊ‹ÿ, ¬˝Á‡ÊˇÊáÊ •ÊÁŒ ‚¢øÊÁ‹Ã
mkœgt b¸ liltu mCe RÂAwfUt¸ fUtu fUe mwrJ∆tt fuU r÷tY xtxt lu 15 mlT 1977 fuU awltJ mu vqJo Cth;eg slmkD fUt ltht ntu;t :t- nsth =tu, nsth fuU rcdnt b¸ sbÈ=th yCe Ce rcnth, b∆g å=uN ∑§⁄UÊŸÊ ©UÁøà „UÊªÊ–
lnÈ rb÷t mfuUde> ÷tfUe z[t fuU luNl÷t cik¢m fuU mt: xtRo-yv 6. nh nt: fUtu fUtb, nh Fu; fUtu vtle> Dh-Dh =evfU, slmkD fUe ytr= htflgt¸ b¸ fUtgb nÓ> d\Ztu-bXt¸ fUtu ;tu\zlu fuU ct; fUhlu Jt÷tu Jtb •Ê¬ ∑§„UŸÊ øÊ„UÃ „Ò¥U Á∑§ ∑§ãº˝Ëÿ ‚⁄U∑§Ê⁄U •ÊÒ⁄U Á„UãŒË ◊Í‹ ∑§Ê Á„UãŒË
srhY liltu fuU btr÷tfUt¸ fUt ViUm÷tt rfUgt ni> Fhe=th atn¸ ;tu cÓfU ytV gne rlNtle> =÷tt¸ lu gnt‚ gn lnÈ =uFt rfU rfU;lu lgu lgu x[Ùx bXt¸ b¸ c=÷t dgu ÷Ê·Ë ‚◊Ê¡ •øà „UÊ ÃÊ ÿ„UÊ° ’„ÈUà ∑ȧ¿U „UÊ ‚∑§ÃÊ „ÒU–
ntudt> 34 vux¸x, 20 yhc fuU c\ztiU=t, vkstc luNl÷t cÓfU, cÓfU 7. =uN fUt lu;t fiUmt ntu, yx÷t rcnthe simt ntu> 8. nh Dh b¸ =ev gtle fUe bXtu fUtu x[ÙxefUhK ntu dgt> snt‚ Rr;ntm fUe ∆ttht btu\zlu fUt
rlJuN ytih vtka mt÷t fUe fU\ze
rhmao fuU ct= mvlt¸ fUe Rm fUth
ytVU Rkrzgt ytih =ult cÓfU mu Ce
mkvfoU mt∆t mfU;u nÓ 25 yåi÷t fUtu
s÷ttg¸du, mcfUtu mˆbtl r=÷ttg¸du>
WvhtuˇU lthtu vh gr= ∆gtl r=gt stgu ;tu ct; Ùv≥ ntu st;e ni rfU mCe
ltht :t, Jnt‚ yr; c]n= bXt¸ fUe mkœgt c\Z;e dRo ytih Cth; fuU nh
hts lir;fU Nrœmg;t¸ lu bXt¸ bku st-st fUh Dwxlu xufU;u hnu, Ftm Jtb
ymb vwr÷tm fUe veX
fUtu W;thlu Jt÷te fkUvle xtxt fuU cwrfkUd mbtπt ntulu fuU 60 r=lt¸ fuU =÷tt¸ lu rb÷tfUh sl;t vtxeo fUe mhfUth clJtRo rsmb¸ ∂e yx÷t =÷ttu lu ltht¸ fUtu Cw÷tt;u rJmht;u hnu ytih JtbJ;o fUe ∆trôtgt‚ W\zt;u hnu>
YfU yr∆tfUthe fUt fUnlt ni Ce;h ÷tfUe z[t fUt vrhKtb yt rcnthe ytih ∂e ÷tt÷tf]UÌK ytzJtKe se bk∫te cltgu dgu, =uN fuU lu;t lese nt÷tt;t¸ fuU fUthK fUCe y‡=h fUCe ctnh Jt÷te rb:fU =wrJ∆ttt :v:vt;u d]nbk∫te ∆t‡g nÓ
ze÷thrNv fuU srhY 50 nsth stYdt yti sw÷ttRo b¸ gn fUth m\zfUt¸ Ce yx÷t se clu ÷turfUl l nh Fu; fUtu vtle rb÷tt l nh nt: fUtu fUtb vqKo cle hne rsmfUt l;est gn nwyt rfU fUne yth0su0ze0 fUnÈ ÙJrÙ;fUt
VUtˆmo vn÷tu ne cuau st awfuU nÓ vh =ti\zlu ÷tdude> rb÷tt> vtxeo fUt ltb mlT 1980 b¸ Cth;eg sl mkD mu c=÷t fUh ce0Ym0ve0 fUnÈ Ym0ve0 fuU =tb :tb;u =tbl :tb;u WlfuU rn‡=e ytrFh Jn fUtil me bscqhe ni rsmmu ymb mhfUth yt;kfUJtr=gt¸ vh
Cth;eg sl;t vtxeo cle ytih lgt ltht ÷tdlu ÷tdt rsmu nb vn÷tu å=uNt¸ fuU lu;t y‡g =÷tt¸ b¸ rJ÷tel ntu dgu> ÷tdtb fUmlu b¸ rJVU÷t mtrc; ntu hne ni> awltJ mu Yul vn÷tu dwJtntxe
awltJ ytgtud fuU ViUm÷tu mu awltJe htsler; b¸ rVU÷be =wrlgt fUe CqrbfUt yvlu ne vtxeo b¸ ÷tdt;th cb rJÙVUtux mu gne mJt÷t sl sl fuU bl b¸ dq‚s hnt ni>
bwkcRo b¸ rvA÷tu mt÷t lJ‡ch b¸ stu nwyt, WmfuU ct= ymb fuU y÷ttJt
rfUme Ce htflg b¸ Rm ;hn fUe Dxlt lnÈ Dxe> ÷turfUl ymb fUe fUtlql
C\zfUe btgt
÷tFlQ, (Ys¸me)& W˙th å=uN stka ytih cdih fUthK fU÷t nxt
bwkcRo, (Ys¸me)& b¸ rJhtur∆tgt¸ vh dwshu sbtlu fuU
mwvhÙxth htsuN F™tt nt÷t ne b¸
rJmkdr; gn
lsh yt hne
‘gJÙ:t fUe ahbhtnx vqhu rJáJ fUtu mwltRo =u hnt ni> awltJe åath b¸
ytY rJ=uN bk∫te åKJ bwFseo lu 1 yåi÷t fUtu ne gn yk=uNt strnh
b¸ d]n rJCtd fuU åbwF mraJ ct÷teJwz b¸ yvle 40 JMo vqhu fUh ni rfU rsm
fwkUJh VU;uncnt=wh fUtu nxtY stlu
r=gt dgt> nt÷t ne b¸ Rme ;hn
fwUA rs÷ttr∆tfUtrhgt¸ ytih y‡g aw f u U yrb;tC cîtl si m u fRo btgtldhe chmu dturJk=t rfUgt :t rfU yt;kfUJt=e nb÷tt fUh mfU;u nÓ> mkCJ;& WlfUe ct;¸
F¿b lnÈ nwRo nt¸de rfU dwJtntxe fuU ÷tt÷tdKuN R÷ttfuU fuU flgtur;fwUae b¸
vh bw œ g fU÷ttfUtht¸ lu awltJe htsler; mu bw k c Ro b¸ bwck Ro, (Ys¸rmgtk)& yrClu;t ytih cb rJÙVUtux ntu dgt> siumu rfU WlfuU =tJu fUe vw≥e fUh hnu nt¸ yt;kfUJt=e>
J r h ≤ ÷tdCd rfUltht fUh r÷tgt ni> JnÈ c÷teJwz fUt
b k ∫ t e yr∆tfUtrhgt¸ fUtkd{um fuU btisq=t mtkm= dturJk=t ÷turfUl n= ;tu ;c nwRo sc Fw= å∆ttlbk∫te stu gnÈ mu htflg mCt m=Ùg
N∫twŒl rm‡nt, htscÁch , sgtå=t mk m th cmt
btgtJ;e lu fUt¸ Ce vtxeo b¸ btisq= yvlu rJhtur∆tgt¸ cl fUh yts ;fU å∆ttlbk∫te fUe dÊe vh ciX¸ nÓ, WlfuU =tihu mu vn÷tu
mbu; ylufU vwhtlu fU÷ttfUtht¸ lu Rm nw y t ni
f U \ z e nxtgt dgt cth fuU ÷ttufUmCt awltJ b¸ c;tih WmfUe An vh yts sbfUh chmu ytih fUnt YfU-=tu lnÈ vqhu vt‚a sdnt¸ vh rJÙVUtux nwY>
lthtsde : t > å¿gtNe W;h fUh rVU÷be =wrlgt fUe ÷ttufUmCt rfU WlfuU fUtgofUt÷t fuU =tihtl Rl ymb fUe sl;t stu yc rJÙVUtuxt¸ fUe y«gÙ; ntu awfUe gn
s;t;u nw Y yr∆tfUtrhgt¸ CqrbfUt chfUhth hFe ni> Rm cth mext¸ b¸ mu rfUme vh JMtu¯ ct= fUtuRo ÷ttudt¸ lu mbÙgtYk F\ze fUe> DtJ Ce mn ÷tu;e ÷turfUl ∆t‡g ntu d]nbk∫te ra=ˆchbT se> Yume y‘gJÙ:t
yts fUnt fuU Rm ;hn fuU htsler; b¸ ytfUh At stlu fUe dturJk=t lu fUnt rfU ÷ttufUmCt fuU ctJsq= Ce ytv ymb vwr÷tm ;:t y‡g mwhGt c÷t fUtu WlfuU fUtgtu¯
Ce ÷tdCd mCe htsler;fU =÷tt¸ lu c\zt y:Jt Atuxt rVU÷b fU÷ttfUth
rfU rlJtoal vwhtle vhkvht hne ni> ;u÷twdq rVU÷bt¸ awltJ lnÈ ÷t\zlu fUe yvle fuU r÷tY ∆t‡gJt= =u hnu nÓ> Nbtuo ngt fUtu fwUA ;tu cat fUh hFt ntu;t>
rfY st hnu yvlu å¿gtNe y:Jt åathfU fuU ¡v Wˆbe=Jth lnÈ clt ni > rvA÷tu
ytgtud fUt fuU mwvhÙxth rahkseJe lu ;tu Rm cth RÂAt fuU cthu b¸ W‡nt¸lu vtxeo 16 btao y÷VUt fUu mult r=Jm mu ÷tufUh 7 yåi÷t Ù:tvlt r=Jm ;fU
;ct=÷tt¸ fuU b¸ mCe fU÷ttfUtht¸ fUe b== ÷tu hne ÷ttufUmCt awltJ b¸ bwkcRo fUe YfU
hJi g t lnÈ ctfUtg=t yvle lRo vtxeo åst htflgb ntRofUbtl fUtu c;t r=gt ni> Rm gn mkdXl nh mt÷t fRo rnkmt¿bfU Dxltyt¸ fUtu ykstb =u;e ni> Rm
r÷tY awltJ ni ytih fwUAufU lu ;tu RmfuU xu÷terJsl mex mu r=Jkd; rVU÷b yrClu;t
c=÷tt ;tu drX; fUh yt∆t{ å=uN b¸ y‡g mCe
ytgtud fUtu fU÷ttfUtht¸ mu Ce fUtb a÷ttlu b¸ mwle÷t =˙t ytih YfU y‡g mex mu yrClu;t lu 2004 fuU awltJ JˇU ymb vwr÷tm m;foU hn;e ni rsmmu fRo c\ze Dxltyt¸ fUtu htufUt st
=÷tt¸ fuU rF÷ttVU awltJe bi=tl b¸
l¢m÷tJt=e v∫t r÷tFt dwhus lnÈ rfUgt> RmfUe YfU S÷tfU rVU÷b yrClu;t dturJ‡=t se;u :u> fuU vqJo f¸Uäeg bk∫te ytih Ctsvt mfUt ni> rVUh Ce YfUt∆t rAxvwx DxltYk Dx st;e nÓ stu =wCto…gslfU
;t÷t XtukfU =e ni> ytk∆t{ å=uN b¸ mrf{g
yt;kfUJt=e fUtkd{um ≈tht Atuxu v=o fuU bNnqh ntÙg mwle÷t =˙t fuU rl∆tl fuU ct= WlfUe
dgt ni > ytih ;emht btuato fuU åbwF DxfU Wˆbe=Jth htb ltRfU fUtu nhtgt ni>O gn fUnlt ni nbthu d]nbk∫te fUt> ymb b¸ ÷ttud C¸z-cfUhe fUe ;hn
fU÷ttfUth htsq ∂eJtÙ;J fUtu W˙th vw∫te rågt =˙t Wme mex vh WvawltJ
Dxltyt¸ fuU r÷tY htflg mhfUth Rmmu mhfUthe bNelhe fUt bltuc÷t ;u÷twdq =uNb fUe Ù:tvlt ne Rm vtxeo :t> bwkcRo fuU Wvldheg R÷ttfuU bh hnu nÓ ytih d]nbk∫te fUtu ÷td;t ni gu rAxvwx DxltYk nÓ> stu Jth=t;¸
åu=N mu yvlt å¿gtNe cltlu fUe se;lu fuU ct= Rm cth Ce awltJ
rsˆbu=th lnÈ ntude> ytll- rdh;t ni> W‡nt¸lu fUnt rfU htflg fuU btiisq=t fUKo∆tth a‡={ctcq ltgzq b¸ mkctur∆t; fUh;u nwY W‡nt¸lu lnÈ DxÈ WlfUt rnmtc hFlu fUt ¢gt b;÷tc ni> d]nbk∫te se> nb¸ rnkmt
fUturNN b¸ fUtbgtc lnÈ ntulu vh bi=tl b¸ W;he ni, ÷turfUl 14 JÈ
VUtll b¸ yts cw ÷ ttY dY mhfUth rlÌvG YJk CgbwˇU awltJ fuU áJmwh r=Jkd; rVU÷bfUth Ylxe fUnt, vtxeo fuU fwUA ÷ttudt¸ fUtu bwˇU htflg atrnY, Ntkr; atrnY, mb]rı atrnY ytih Rmu =ulu fuU rjY
xeJe vh r=FtY stlu Jt÷tu fUtbuze ÷ttu f UmCt fUe ci X fU b¸ ÷tdCd
mkJt==t;t mˆbu÷tl b¸ mw∂ e fUhJtlu b¸ vqht mngtud =u hne ni> htbthtJ lu fUe :e, scrfU ;rb÷tlt\zw buhu mt: fUtb fUhlu b¸ rx¢fU; ytv ytih ytvfUe mhfUth år;“ttcı ni>
fUtgof{bt¸ fuU yd{Ke YkfUh NuFh ÷tdt;th ylwvrÙ:; hnu dturJk=t lu
btgtJ;e lu fUnt rfU Yumt ÷td;t WlfUt fUnlt :t rfU ytgtud fUt b¸ r=Jk d ; rVU÷bfUth Ybse ni ytih W‡nt¸lu mbÙgtguk F\ze fUÈ> gne Jth=t;¸ ydh rJhtu∆te rfUme =÷t fuU fUtgofUt÷t b¸ ntu;e
mwbl fUtu rcnth fuU vxlt mtrnc mkCJ;& hKAtu\zse fuU rb:fUeg
ni rfU awltJ ytgtud yltJágfU, ;tltNtne hJigt Rme ;hn a÷t;t htba‡={l ≈tht drX; y™ttäbwfU fUe bÓlu mturlgt dtk∆te fUtu c;t r=gt ;tu fUtkd{um ht≥[vr; Ntml ÷tdt awfUe ntu;e> ÷turfUl ;h•K ddtuRo lu vqhu
÷ttufUmCt mex vh Cth;eg sl;t arh∫t mu åCtrJ; ntufUh Rm cth
YfU;hVUt ytih htsler;fU fUthKt¸ hnt ;tu WlfUe mhfUth yt;kfUJt= ctdztuh yCe sg÷tr÷t;t lu mkCt÷t ni rfU bÓ awltJ ÷t\zlu fuU cstg =m mt÷t Ntml fUhlu fuU ct= htflg fUtu hmt;÷t b¸ vnw‚at awfuU nÓ> stu
vtxeo fuU å¿gtNe fuU ¡v b¸ F\zu N∫twŒl awltJ mu ;tict fUh ÷te ni> ytk∆t{
mu yr∆tfUtrhgt¸ fuU ;ct=÷tu fUh hnt gt l¢m÷tJt= sime Dxlt ntulu vh hFe ni stu WlfuU mt: fRo ;rb÷t awltJ åath fUt fUtgo fUhlt ÷ttud Yume ‘g:o mhfUth fUtu mb:ol fUh;u nÓ Ju Ce lvwkmfU nÓ> r∆t¢fUth
rmknt fuU rF÷ttVU W;thu stlu mu å=uN mbu; ÷tdCd mCe =rGK
ni> åbwF mraJ (d]n) fUtu rclt rsˆbu=th lnÈ ntude> rVU÷bt¸ b¸ ltrgfUt hne :e> vmk= fU¡kdt> ni Wl vh Ce>
rb÷t;e ni> ÷turfUl Rm cth YfU Cth;eg htflgt¸ b¸ rVU÷be nrÙ;gt¸
NrlJth (11 yåi÷t 2009) v]≤ 3
Dtg÷t fkUtd{ume fUtgofU˙tto bglt W‡nt¸lu J;obtl rÙ:r; b¸ mCe rn‡=q stdhK bka...
v]≤ 1 fUt NuMtkN W‡n¸ 1989 b¸ ht≥[vr; fuU nt:t¸ rbgt fUtu rmrJ÷t yÙv;t÷t C;eo fUh ÷ttudt¸ fUtu str;, ∆tbo ytr= mu Wvh Nt=e fUh;u nÓ ytih 20-25 cÂau htrNVU÷t
åtπt nwyt> 2008 b¸ ht≥[CtMt btb÷tt XtufUt dgt> rsmfuU ct= WX fUh fUtkd{um fUtu Jtux =ulu fUt vi=t fUh;u nÓ ;tu WlfuU Qvh fUtuRo ◊· — ÿ„U ‚åÃÊ„U ‚Ê◊Êãÿ ⁄U„UªÊ– Áfl¬⁄UËà ¬Á⁄UÁSÕÁÃÿÊ¥ ◊¥ ÷Ë Áfl¡ÿ ¬˝ÊåÃ
113y÷vmkœgfU... cltlu fuU ctJsq= Jnt‚ Ctsvt fUe
rÙ:r; b¸ mw∆tth lsh yt;t ni> åath mrbr; ≈tht Iht≥[CtMt rs÷tt vrhM= m=Ùg ztr÷tb fUtu yt£tl rfUgt> fUtgoJtne lnÈ fUe st;e, ¢gtk?u mCe
fuU r÷tY gwleVUtbo rmrJ÷t fUtuz ¢gt¸
∑§⁄U ‚∑¥§ª, ‚Œ ÁfløÊ⁄UÊ¥ ∑§ ©UŒÿ ‚ ◊ÊŸÁ‚∑§ ⁄UÊ„Uà Á◊‹ªË ⁄UÊ¡ŸËÁÃ∑§
dtihJO mˆbtl mu mˆbtrl; htufUfUh vwr÷tm :tlu ÷tu ytRo> fUtkdm
u{ fuU yk=h•le mq∫tt¸ ªÁÃÁflÁœÿÊ¥ ◊¥ ’Œ‹Êfl, ªÈåà Áø¢ÃÊ•Ê¥ ‚ ◊Ÿ ŒÈπË ⁄U„UªÊ–
nÓ> Rm cth Ctsvt 25 år;N; mtultRo b¸ fUtkd{um, Ctsvt ytih lnÈ ÷ttdq rfUgt st;t? chtfUDtxe
rfUgt dgt> YgwzeYVU fUe ytuh mu Ce fUtkd{urmgt¸ fuU bw;trcfU mk;tuM btunl =uJ fUtu flη — ßÁë¿Uà ÿÊ¡ŸÊ •œÍ⁄ËU ⁄U„ªU Ê– ‡ÊÊ⁄UËÁ⁄U∑§ ◊ÊŸÁ‚∑§ ∑§c≈U „Uʪ Ê– ¡Á≈U‹
bwrÙjb Jtux ntrm÷t fUhlu fUt =tJt YgwzeYVU b¸ fUt‚xu fUe x¢fUh ni > fuU rJrC™t dtkJtu b¸ rn‡=wyt¸ fuU Wvh ‚◊SÿÊ•Ê¥ ∑§Ê ‚◊ʜʟ „UÊªÊ– œŸ‚¢øÿ ∑§Ë •Ê⁄U ¤ÊÈ∑§Êfl ⁄U„UªÊ–
fuU rF÷ttVU btb÷tt XtufUt dgt> Rm JˇU atg ctdtl Jtux fUe
fUh hne ni> W∆th Ctsvt Rl YfU lkch fUtil ntudt ctu÷tlt WlfuU =unt‡; fUe Fch y¿gtath rfUgt st hnt ni WlfuU Á◊ÕÈŸ — ‚◊ÿ •ë¿UÊ ªÈ¡⁄UªÊ– ¬˝ªÁà ∑§Ê ∑˝§◊ ¡Ê⁄UË ⁄U„UªÊ– ÁŒŸøøʸ ◊¥
b∆g ni÷ttfUt‡=e fuU rJ∆ttgfU fUtVUe rak;t ni> bt÷tqb ntu rfU Fw=
=÷tc=÷twyt¸ fUtu ÷tufUh fUtVUe FwN bwráfU÷t ni? YgwzeYVU lu ∆ttu÷ttRo rN÷tah b¸ ViU÷t;u ne NtufU rJh•ı ∆tborlhvuG =÷t Jt÷tu awv ’Œ‹Êfl •ÊÿªÊ– Á◊òÊÊ¥ ‚ ßÊfl ⁄U„UªÊ– ‚„UÿÊÁªÿÊ¥ ‚ Ã∑§⁄UÊ⁄U „UÊªÊ–
mr÷tbwÊel c\zCwRogt lu vqhe nt÷t; r=luN …Jt÷tt Ce Rm mex mu
ni> Ctsvt fuU ÷tt÷tt bkz÷t mCtvr; b¸ fUtbtœgt bt÷tt fUtu vtxeo b¸ mkJu=ltfuU VUtul ytlu åthˆC ntu ¢gt¸ nÓ? dkdtvwh b¸ dw÷ttce hrJ=tm, ¬ÊÁ⁄UflÊÁ⁄U∑§ ¡ËflŸ ‚Èπ◊ÿ ⁄U„UªÊ– ¡Ÿ ∑§ÀÿÊáÊ ∑§Ë ÷ÊflŸÊ ⁄U„UªË–
rxfUxt:eo :u stu W‡n¸ lnÈ rb÷tt>
fUtu fUtkd{um fUt ltxfU fUhth =u;u nwY
mkseJ DtuM lu fUnt, bk∫te dti;b Ntrb÷t fUh rÙ:r; fUtu yvlu vG dY> Ctsvt fuU Jrh≤ lu;t vk a be Nw ¢ jJi ë si m u ylu f Ut¸ ∑§∑¸§ — ∑§Êÿ¸ ˇÊòÊ ◊¥ ’Œ‹Êfl •ÊÿªÊ, œŸÊª◊ ∑§Ê ◊ʪ¸ ¬˝‡ÊSà „UÊªÊ– •Ê‡ÊÊ
mtrsN fUnt> fUnt, YgwzeYVU fUe Rm Jsn mu r=luN mb:ofUt¸ b¸
htg lu mtulu fUt fUtx÷teAtu\zt cltlu bku fUhlu fUt ågtm rfUgt ni> DxltYk nÓ rsm vh mhfUth awv •œÍ⁄UË ⁄U„UªË– ‡Ê· ‚åÃÊ„U ◊¥ Á∑§‚Ë ÿÊ¡ŸÊ ∑§Ê ‡ÊÈL§•ÊÖ √ÿÁÄêÃ
yJ∆tuN fwUbth rmkn, vqJtuo˙th c\Z;e ÷ttufUråg;t =uF fUtkd{ume lthtsde Ce ni> Rmr÷tY Rmcth ¬⁄U‡ÊÊŸË ◊¥ ∑§◊Ë •ÊÿªË– ‚◊SÿÊ•Ê¥ ∑§Ê ÁŸ⁄UÊ∑§⁄UáÊ „UÊªÊ–
fUt Jt=t rfUgt :t stu ∆JÙ; ntu W∆tthc‡= ytih ÷tFevwh b¸ Ce ciXe ni> RmfuU y÷ttJt åath v∫tfU
rn‡=wÙ;tle mˆbu÷tl fuU y∆gG vtd÷t ntu dgu nÓ> Jne y÷tdtvwh mk;tuM btunl fUtu atg ∂rbfU fwUA Á‚¢„U — œŸÊª◊ ∑§Ê ◊ʪ¸ ¬˝‡ÊSà „UÊªÊ– •œÍ⁄U ∑§ÊÿÊZ ∑§
awfUt ni> ÷ttudt¸ fuU vtm Ftlu fUtu YgwzeYVU yvle rÙ:r; bscq; b¸ gn Ce åál rfUgt dgt rfU
htbfwUbth bt÷÷ttn, vqJtuo˙th rJ∆ttgfU htnw÷t htg lu fUnt ni, flgt=t ne gt= yt hnu nÓ> W‡nt¸lu Á‹∞ ÁfløÊ⁄U Áfl◊‡Ê¸ „UÊªÊ– œÊÁ◊¸∑§ •ÊÿÊ¡Ÿ
atJ÷t ;fU lnÈ ni> fUh hne ni> Rm åfUth Ctsvt fuU rn‡=wyt¸ fUtu schl rJ=uNe fUt bwnh
bthJt\ze mˆbu÷tl fuU y∆gG vkatg; gtusltyt¸ fuU dcl fUtu =eluN åmt= …Jt÷tt fUe åNkmt „U Ê  ª Ê– ‡Ê · ‚◊ÿ ÷ÊÇÿ ∑ §
R∆th YgwzeYVU fuU YfU se; fUe mkCtJlt WôJ÷t r=FtRo ÷tdtfUh Jtvm ctk…jt=uN ¢gt¸
=eva‡= Nbto, chtfU rn‡=e ÷tufUh ne R÷ttfUt fuU ÷ttud rs÷tt fUh;u nwY fUnt rfU …Jt÷tt lu ÷tFevwh Áfl¬⁄UËà ⁄U„UªÊ– ‡ÊòÊÈ „UÊÁŸ ¬„ÈUøÊŸ ∑§Ë
Ù:tleg fUtgofU;to lu Rmu fUtkd{um v\z hne ni> Cust st hnt ni? W=tnhK ÙJh•v
mtrn¿g mrbr; fuU bntmraJ vrhM= m=Ùg mu lthts :u>bdh fuU r÷tY rs;lt rJfUtm fUt fUtb ∑§Ê Á ‡Ê‡Ê ∑§⁄ ¥ U ª  – ª‹Ã »§„U◊Ë ∑§ Á‡Ê∑§Ê⁄U –
fUt ånml c;t;u nw Y fUn‚ t , fUhebdks mwhrG; ntistRo fUt mtnt vrhJth, W∆tthc‡= ∑§ãÿÊ — ∑§Êÿ¸ ˇÊ◊ÃÊ ◊¥ ∑§◊Ë •ÊÿªË– S¬c≈U flÊÁŒÃÊ
W÷xu yvle ltfUtbe YgwzeYVU fUhJtgt ni W;lt ;tu Nnh b¸ Ce
y÷vmkœgfU Jtux YgwzeYVU fUtu ne ÷ttufUmCt mex b¸ =tu rs÷tu nÓ yh•K fwUbth bn;tu, atg gwJt fUt btrlfU =tm R¿gtr=> rn‡=wyt¸k •Ê¬∑§ Á‹∞ ÉÊÊÃ∑§ „Uʪ Ë– •ÊÁÕ¸∑§ ¬ˇÊ ’„ÃU ⁄U „Uʪ Ê– ‡ÊÊ⁄UËÁ⁄U∑§
fUtkd{um fuU mh b\Z hne ni> lnÈ nwyt ni> rcltfUt‡=e fUe W‡nt¸lu
rb÷tudt> stu ÷ttud Ctsvt bku Ntrb÷t rslb¸ fUhebdks fUe vt‚a fU÷gtK mrbr; fuU bntmraJ fUtu ze-Jtuxh cltfUh YfU ÷ttF ◊ÊŸÁ‚∑§ ∑§c≈U „U Ê  ª Ê– ÿ¢ Ê òÊÊ ‚¢ÃÊ·¡Ÿ∑§ ⁄U„UªË–
Ctsvt lu;tyt¸... ;eJ{ dr; mu rJfUtmNe÷t Gu∫t
ntulu fUt ltxfU rfY nÓ Ju mc bk∫te rJ∆ttlmCt mext¸ b¸ mu ath b¸ ctcw÷t lthtgK fUtlw, rn‡=eCtMe mu Ce yr∆tfU rn‡=wyt¸ fUtu Jtux fuU ÃÈ‹Ê — ª˝„U ÁSÕÁà •ŸÈ∑ͧ‹ ⁄U„UªÊ– ‚»§‹ÃÊ ∑§Ê ◊ʪ¸ ’ŸªÊ– •Áœ∑§ √ÿÿ
c;t;u nwY yvlu ∫twrxgt¸ fuU r÷tY
dti ; b htg fu U mb:o f U nÓ > YgwzeYVU - Ctsvt fUe me∆te brn÷tt bka fUe bntbk∫te ∂eb;e mkrn;t fuU rF÷ttVU ni> ∂e =uJ lu Gbt Ce btkde ytih ytdu Yume fUtuRo yr∆tfUth mu Jkra; rfUgt dgt ¢gtu?p ∑§⁄UŸ ∑§Ë ÁSÕÁà ©Uà¬ãŸ „UÊªË– SflÊSâÿ ◊¥ Áª⁄UÊfl≈U •ÊÿªË–
YgwzeYVU fUtu vhuNtle b¸ zt÷tlu x¢fUh ni scrfU YfU mex vh nJt÷tt r=gt rfU cw:fuU‡={ mu 200 d÷t;e lt ntu RmfUt Ce ∆gtl hFlu dtu∆tht fUtkz vh mCe mifwU÷th lu;t flÎÁ‡ø∑§ — •œÍ⁄U ∑§Êÿ¸ ¬Íáʸ „UÊ¥ª– ∑§Á∆UŸÊ߸ÿÊ¥ ∑§ ÁŸ⁄UÊ∑§⁄UáÊ ∑§Ê ◊ʪ¸ ’ŸªÊ–
mebtfwUbth, ht≥[CtMt rJëtveX
fuU r÷tY gn ltxfU W‡nÈ fUt hat fUtkd{um c\Z; cltge ni> bexh fUe =qhe vh fUtgto÷tg Ftu÷tt fUe ct; fUne> bwkn Ftu÷t;u hn;u nÓ rfU‡;w fUtábeh •Ê¬‹Ë ‚‹Ê„U ‚ ∑§Ê◊ÿÊ’Ë Á◊‹ªË– ßÁë¿Uà ∑§ÊÿÊZ ◊¥ ¬˝ªÁà „UÊªË–
nwyt ni> ÷turfUl YgwzeYVU gn mc ntRo÷ttfUt‡=e fuU ;el b¸ mu =tu fuU å∆ttl rNGfU ylwv fwUbth œŸ — ¬ÈL§·ÊÕ¸ ‚ ∑§Êÿ¸ Á‚h „UÊªÊ– ¬Á⁄UÁSÕÁÃÿÊ¥ ◊¥ ∑˝§Á◊∑§ ‚ÈœÊ⁄U „UÊªÊ–
rmkn lu ÙJdeog =˙tt∫tug rb∂ fUt st mfU;t ni> rJ∆ttgfU vrhb÷t b¸ rn‡=w y t¸ fu U Wvh ylJh;
mbS;e ni> mext¸ vh fUtkd{um J YgwzeYVU fuU Nw¢j Jië lu fUtkd{um NtmlfUt÷t fUt rl=o÷t å¿gtNe .. ßë¿UÊ ∑§ •ŸÈ‚Ê⁄U ÉÊ≈UŸÊÿ¥ ÉÊ≈UªË– œŸÊ¬Ê¡¸Ÿ ∑§Ë •Ê⁄U ◊Ÿ ‹ªªÊ– ‡Ê·
ÙbhK fUh;u nwY WlfuU år; yvle y¿gtah JMtu¯ mu a÷t hnt ni, ‚◊ÿ „UÊÁŸ∑§Ê⁄U∑§ ⁄U„UªÊ– ‚Ê„UÁ‚∑§ ∑§ÊÿÊZ ◊¥ ÁŸ⁄UʇÊÊ ∑§Ë ÁSÕÁà ⁄U„UªË–
fUtkd{um rFmfUe... cea fUt‚xu fUe x¢fUh ni, scrfU ÷tuFt stuFt hF;u nwY ctu÷tu rfU rfUgt ni rfU nbthe vrh∂b fUe Rmvh swctl ¢gt¸ lnÈ Fw÷t;e?
YfU mex vh Ctsvt fUtkd{um fUt ∂ıtksr÷t ‘gˇU fUe ;:t WlfuU ◊∑§⁄U — •ÊÁÕ¸∑§ ÁSÕÁà ∆UË∑§ Ÿ„UË ⁄U„ªU Ë– ‚„UÿÊÁªÿÊ¥ ‚ Ã∑§⁄UÊ⁄U ∑§Ë ‚¢÷ÊflŸÊ
mu mcmu c\zt lwfUmtl rN÷tah mu mk;tuM btunl 1980 mu 28 JMo ;fU fUbtRo h•. 6,58,705/- (A& fUtuRo bwm÷tbtl lu;t IJk=ubt;hbO ⁄U„UªË– ÉÊ⁄U‹Í ‚Èπ ◊¥ ÁŒÄ∑§Ã •ÊÿªË– ‡Ê· ‚◊ÿ ∆UË∑§ ⁄U„UªÊ–
bwfUtc÷tt ni> Rm åfUth ytX yt¿bt fUe Ntkr; fuU r÷tY RoáJh mu htsler; gt∫tt rfUgu, rN÷tah fUe ÷ttF yŸtJl nsth mt; mti vt‚a fUt rJhtu∆t fUh;t ni ;tu WmfuU Wvh
fUtkd{um å¿gtNe Cthe Wëtud bk∫te ∑È¢§÷ — ¬˝ªÁà ∑§Ê ∑˝§◊ ¡Ê⁄UË ⁄U„UªÊ– Á∑§ÿÊ ªÿÊ ∑§Êÿ¸ ‹Ê÷¬˝Œ ⁄U„UªÊ– ∑§Êÿ¸
rJ∆ttlmCt Gu∫tt¸ b¸ mu vt‚a b¸ åt:olt rfUgt> sl;t lu W‡n¸ Àgth r=gt ni c=÷tu h•vgu) nb¸ Jtvm r=÷ttlu fUe f]Uvt fUtuRo fUtgoJtne lnÈ ntu;e rfU‡;w √ÿfl‚Êÿ ◊¥ ÁflSÃÊ⁄U „UÊªÊ– •Ê∑§ÁS◊∑§ ‹Ê÷ „UÊªÊ– ‡ÊÈ÷ ‚◊ÊøÊ⁄U ¬˝ÊÁåÃ
mk;tuM btunl =uJ fUt nwyt> gr= Ctsvt mkDMo h; ni scrfU
fUtkd{um YgwzeYVU mbSti;t ntu;t YgwzeYVU lu ht;tct\ze,
∆tqb∆ttb mu rlfU÷te.. b¸ Jtu ¢gt r=gu ni? mtkm= rlr∆t fUt fUh¸> Rm mˆc‡∆t b¸ gtudu‡={ rmkn ydh fUtuRo rn‡=q lu;t sg ∂e htb ◊ËŸ — ª˝„U ÿÊª fl„UÃ⁄U „UÊŸ ‚ SflÊSâÿ ◊¥ ‚ÈœÊ⁄U „UÊªÊ– ’ÈÁh øÊÃÈÿ¸ ‚ ∑§Êÿ¸
;tu =tult¸ mex¸ fUtkd{um ytmtle mu fUtb Ce Ùv≥ lnÈ r=F;t, ytrFh Ysu‡x Je.fuU.rmkn fUe år;rf{gt fUn =u ;tu Wm vh btb=t =so Á‚Áh „UÊªË– Ÿÿ Á‚⁄U ‚ Á¡ê◊ŒÊ⁄UË ∑§Ê ‚¢÷Ê‹¥ª– ŒÈ¡¸ŸÊ¥ ‚ ◊ÊŸÁ‚∑§ ∑§c≈
vt:hfUt‡=e, c=hvwh ytih ‚ËÃÊ¡Ë ∑§Ë ¤ÊÊ∑§Ë ÁŸ∑§Ê‹Ë ªÿË Jtu ∆tl fUntk‚ dgt? rJáJrJët÷tg, vqAlu vh W‡ntulu c;tgt rfU gn rfUgt st;t ni ytrFh ¢gtu ?
se; sthe rfU‡;w ;h•K ddtuRo fUe ntRo÷ttfUt‡=e b¸ c\Z; clt hFe
f]Uvt mu Ctsvt ytih YgwzeYVU ‚ÊÕ „UË ◊ÊÃÊ ÷ª’ÃË ∑§Ë ¤Ê¢Ê∑§Ë fÓUmh ntrÙvx÷t, mebu‡x ViU¢x[e mc Cth;eg sl;t vtxeo fUe at÷t å∆ttlbk∫te lu fUnt rfU Cth; fuU mkvfoU mq∫t& flgtur;M, Ju=, ;k∫t, bk∫t fUu “tt;t
ni> fUtkd{um lu fUtx÷teAtu\zt, ÷Ë ŒπŸ ∑§Ê Á◊‹Ë– „UŸ◊È ÊŸ œÊ◊ rfUme vh ∆gtl lnÈ r=gt dgt> ni, Ctsvt fUtu nbmu s÷tl ntu dge ht≥[eg mˆvr˙t vh bwm÷tbtlt¸ fUt NtÙ∫te Dlágtb vt„zug-M-9435431931
=tult¸ ÷ttCJtl ntu hnu nÓ> fUtAt\z y÷tdtvwh, =rGKfUhebdks b¸
b¸ ;tu gu Ce aato ni rfU ddtuRo ‚flÊ ‚Á◊ÁÃ, •ÊŒ‡Ê¸ ÷Äà ◊á«U‹ d{tbeK htusdth gtuslt b¸ 100 fUt ni ¢gt¸rfU W‡n¸ ÷td hnt ni rfU bÓ vn÷tt yr∆tfUth ni, gne ¢gt
sch=Ù; mkDMo Au\z hFt ni> fUtgo fUt rsf{ fUh;u nwY c;tgt rfU se; hnt nq‚> WlfUt Jtux fUx hnt
mb:ofU ytih mk;tuM rJhtu∆te ÷ttce
fUtu Ctsvt fuU vG b¸ dtuvleg
rvA÷tu ÷ttufUmCt awltJ b¸ me∆tu
•ÊÒ⁄U ◊Ê⁄UflÊ«∏UË ÿÈflÊ ◊¢ø ‚ÊÕ ◊¥
ÁflÁ÷㟠‚¢ª∆UŸÊ¥ Ÿ ‡ÊÊ÷ÊÿÊòÊÊ å¿gufU ∂rbfU fUtu 10-15 r=l fUt ni Rmr÷tY ctiF÷tt fUh Yumt fUh
WlfUe ∆tbo rlhvuG;t ni?
∆tbo rlhvuG;t fUe yt\z dt‚Jt¸ b¸ Jtux fUe nJt ∆tehu-
bwfUtc÷tu b¸ fUtkd{um lu Ctsvt ◊¥ ‡ÊÊÁ◊‹ üÊhÊ‹Í•Ê¥ ∑§Ê N’¸Ã ne fUtb rb÷t;t ni> W‡nt¸lu fUJe‡={ hne ni> hne ct; ythtuv fUe ;tu bÓ ÷tufUh rn‡=wyt¸ fuU Wvh fuUJ÷t
;hefuU fUtb b¸ W;th r=gt dgt ni>
mk;tuM btunl =uJ ≈tht yvlu
å¿gtNe fUtu YfU ÷ttF Jtuxt¸ mu
vhtrs; fUh r=gt :t> rJd;
•ÊÒ⁄U ¡‹ Á¬‹ÊÿÊ, ’Ëø ’Ëø ◊¥
≈UÊÚ»§Ë ÷Ë Áπ÷ttgt>
vwhfUtgÙ: fUt W=tnhK =u;u nwY fUnt gtudu‡={ rmkn nq‚ , Je.fuU.rmkn fUtuRo
rfU rs;lu Ce mbg fUtgo rfUgu W‡n¸ ytih ‘grˇU ni> bÓ Ce Y÷tytRome
y¿gtath ne rfUgt st;t ni>
WvgwoˇU mCe flJ÷tk; åált¸ fUt
∆tehu dhb ntu hne ni
rmvnmt÷tth ytih =hctrhgt¸ fUtu ÷ttufUmCt awltJ b¸ vt:hfUt‡=e, åu.mk., vt÷tkDtx & ÷ttufUmCt awltJ fUe nJt dtJtuk b¸ ∆tehu-∆tehu dhb ntu
sl;t b¸ C{b ViU÷ttlu fuU r÷tY •ÊŒ‡Ê¸ ÷ÄÃ◊á«U‹ ∑§Ë Wv÷trÁ∆t ne åtπt nwRo ni, stu rN÷tah fUt Ysu‡x nq‚> YfU Y÷tytRome J;obtl mhfUth mu sJtc btkd;u
W˙th fUhebdks, c=hvwh, •Ê⁄U ‚ ¬⁄U◊‡ fl⁄U ‹Ê‹ ∑§Ê°fl⁄UÊ, fUe sl;t yÂAe åfUth stl;e ni Ysu‡x =qmhu Ysu‡x fUtu rlgwrˇU lnÈ nwY stdhK bka lu sl;t mu yve÷t hne ni> nh mt÷t vkän cem r=l vn÷tu ne dtkJt¸ b¸ ¿gtunth simt btnti÷t ntu
÷tdtgt dgt ni rfU gr= rn‡=q y÷tdtvwh, ntRo÷ttfUt‡=e J st;t :t> rfU‡;w Rm mt÷t dr; cnw; ∆tebe ni, l ne fUtuRo vtuÙxh l ne
Ctsvt fUtu Jtux =u;u nÓ ;tu =eva‡= Nbto , nlw b tl si l , RmfUt sJtc Ce W‡n¸ se;tfUh ne =u mfU;t> celtfUt‡=e atg rfUgt ni rfU stu mhfUth rn‡=wyt¸ fuU
fUtx÷teAtu\zt bku JaoÙJ Ù:trv; fUb÷t mth=t, fU‡ni g t÷tt÷t =ude> v∫tfUth Jt;to b¸ åbwF h•v ∂rbfUt¸ fuU h•vgu b¸ ∆ttuFt∆t\ze fuU rn; b¸ fUtb fUhudt, Wme fUtu Jtux fUtuRo cilh, Rm cth fuU awltJ fUtu ÷tufUh ÷ttudt¸ b¸ cnw; mkNg ni> yk=tst
c=h•Êel se; stYkdu> rfU‡;w Rm fUh;u nwY fUtkd{um lu Ctsvt fUtu ÷tdtgt st mfU;t ni rfU nh mt÷t fUe ;hn ∆ttu÷ttRo b¸ stu fUtkd{um ytih
ågtm fUt Ftm ymh cnwmkœgfU rmkdtur=gt, JkNe÷tt÷t Ctxe, ÁŒ‹Ë¬ mu W=gNkfUh dtuÙJtbe, vrhb÷t mˆc‡∆t bku fUnt rfU cebt fUt vimt rb÷tlt atrnY>
vxFle =e> fUtx÷teAtu\zt mu ¡ÒŸ, bwœg M§¬ ‚ ‡ÊÊÁ◊‹ Õ– Nw¢j Jië, yrl÷t =uJ, yse; åck∆tl WlfuU Ft;u mu fUtx fUh Ctsvt fUt me∆tt x¢fUh ntu;t :t, Rm cth fuU awltJ b¸ YgwzeYVU fuU
b;=t;tyt¸ vh v\z;t lnÈ r=F
hnt ¢gt¸rfU Ctsvt fuU vtm 2
rhfUtzo 78 nsth Jtux fUtkd{um
å¿gtNe fuU vG b¸ v\zu :u>
„UŸÈ◊ÊŸ ¡ÿãÃË ‚◊Ê⁄UÊ„U ∑§Ê
øÊ⁄UøÊ¢Œ ‹ªÊŸ ◊¥ øãŒÊ ‚¢ª˝„U
C’tatgo, h•vb Ntnt R¿gtr= ÷ttud Fw= sbt fUh;e ni Rmb¸ Ysu‡x
WvrÙ:; :u>
fUtAt\z fUtkdm
u{ b¸ ytlu stlu mu Yumt lnÈ ntudt> rvA÷tu ÷ttufUmCt awltJ b¸ ∆ttu÷ttRo
rJ∆ttlmCt b¸ Ctsvt fUtu fUtd{um mu =m nsth flgt=t Jtux rb÷tt :t,
÷ttF mu flgt=u år;cı b;=t;t nÓ fuU nt: b¸ fwUA lnÈ ntu;t> rsl
scrfU fUtkd{um fUt Chtumt bwrÙjb
rJ∆ttlmCt awltJ b¸ rÙ:r;gt‚
c=÷t dge> Ctsvt lu rÙ:r; bku
Á∑§ÿÊ ‚fl¸ ü ÊË =u J u ‡ ={ rmk n
øãº˝‡Êπ⁄U Á‚¢„U ,•L§áÊ ∑ȧ◊Ê⁄U
80 % bwm÷tbtl.. Ysu‡xt¸ lu y=t÷t; b¸ btb÷tt =so fUtuRo ≈k≈ lnÈ- ÷turfUl Rm cth W÷tx-vw÷tx Ce ntumfU;t ni> R∆th fUtkd{um yvle NrˇU
c\Ztlu b¸ fUtbgtc nwRo ni> ckd÷ttCtMe Jtux Rm cth fUtkd{um ytih Ctsvt
Jtux ne ni stu WlfuU nt: mu rfUgt ni gu ÷ttud Ysu‡x fuU ÷ttgfU
÷tdCd 80% rFmfU;t nwyt
mw∆tth fUh;u nwY fUhebdks mu
fUtkd{um fUt mwv\zt mtVU fUh r=gt
◊„UÃÊ b=l rmkn, yhrJ‡= rmkn,
mrÂa=tl‡= rmkn, htsuN rmkn,
hnt ni ÷ttufU yvlu ytv c=h•Êel
ysb÷t fUtu rs;tlu fuU r÷tY =÷t lnÈ ni> rsl rsl ÷ttudt¸ lu buhu mk;tuM btunl ;fU merb; hnudt rfU‡;w bn¿JvqKo rlKtogfU Fu÷t ntudt rn‡=eCtMe ytih
y÷vmkœgfU Jtuxt¸ fUtu ÷tufUh> rn‡=eCtMe Jtux ;el Ctdt¸ b¸ c‚xfUh
lsh yt hnt ni> atg ctdtl fuU :t ;el vh Ctsvt, YgwzeYVU J c÷t Atu\zfUh Ntrb÷t ntu hnu nÓ, fUnÈ ltb fUtu WAt÷tt ni bÓ WlfuU rJh•ı åu.mk.rN÷tah & rJhtu∆te =÷tt¸ fUt fUtkd{um, Ctsvt, YgwzeYVU fuU Stu÷te b¸ rdhudt rfU‡;w bwm÷tbtlt¸ fUt Jtux
YfUA∫t lu;t r=luN …Jt÷tt mu ;vuáJh rmkn •ÊÁŒ Ÿ– ∑§ËøŸ ∑§Ê btb÷tt =so fUh•‚dt> gtudu‡={ rmkn
YfU mex rl=o÷t å¿gtNe fUtu rb÷te rJCu= lnÈ r=F hnt ni> W‡nt¸lu ythtuv hn;t ni, fUtAt\z fuU r÷tY fUtkd{um ytih YgwzeYVU fuU cea b¸ c‚xudt> fUtkd{um b¸ Ntrb÷t bwm÷tbtlt¸
WlfuU b;Cu=t¸ fuU a÷t;u Rm cth •ÊÿÊ¡Ÿ Á∑§ÿÊ ‚fl¸üÊË Á‡Êflø⁄UáÊ 2004 Ro. ;fU YVUmeytRo b¸
:e stu ct= b¸ fUtkd{um b¸ ne fUnt, 4 yåi÷t fUtu vt÷tkDtx fuU mk;tuM btunl =uJ lu fwUA Ce lnÈ fUt fUnlt ni rfU Ju YgwzeYVU fUtu Jtux lnÈ =¸du ÷turfUl Yul 16 yåi÷t fuU
ctdtl Yrhgt b¸ mk;tuM rJhtu∆te Á‚¢„U •ÊÒ⁄U øãº˝‡Êπ⁄U Á‚¢„U Ÿ– mhfUthe fUboathe :u ytih Ju
Ntrb÷t ntu dgt> ht;tct\ze Ygw z eYVU bk z ÷t mCtvr; rfUgt ni, RmfuU sJtc b¸ fuU‡={eg r=l ¢gt ntudt, gu ;tu Jne yÂAe åfUth stl;u nÓ>
nJt a÷t hne ni> ‡ÊÊ÷ÊÿÊòÊÊ ‚¢øÊ‹Ÿ Á∑§ÿÊ ‚fl¸üÊË J;obtl b¸ ymb yvht∆t rlhtu∆tfU
vt:hfUt‡=e J c=hvwh b¸ ;tu bRlw÷tnfU fuU lu;]¿J b¸ CwJl Ji÷te bk∫te ;:t fUtkd{um å¿gtNe mk;tuM
•‡Ê»§Ë¸ Á‚¢ „U , ÁŒ‹Ë¬ ∑È § ◊Ê⁄U ,
yc ytRY sht
rJ∆ttlmCt ylwmth YfU lsh
fUtkd{um ;el lkch vh a÷te dge
Jne fUtx÷teAtu\zt fuU å;tve bk∫te
Á‡Êfl∑ȧ◊Ê⁄U Á‚¢„,U ◊ÊÃË ¬Ê‡ÊË •ÊÒ⁄U atg ctdtl fuU cthn ‘grˇU ;:t
∆ttu÷ttRo, c\zF÷tt, ct÷ttAtu\zt,
mrbr; fuU aughbil ni WlfUt fUnlt
:t bÓ mCe yvht∆tt¸ fUtu Zqk\Z
btunl =uJ lu fUnt, mCe rJfUtm fuU
fUtgo buhu fUtgofUt÷t b¸ ne mkCJ nwY
fUhebdks b¸ c\zu lu;t l ytlu
zt÷t;u nÓ ---- rJd; ‚¢¡ÿ ∑ȧ◊Ê⁄U •ÊÁŒ Ÿ– ¬˝‚ÊŒ rlfUt÷t yvht∆te fUu rJh•ı
÷ttufUmCt awltJ b¸ mk;tuM btunl
dti;b htg Ce c\ze bwráfU÷t mu
bt∫t 12 nsth Jtux mu se; vtY
√ÿflSÕÊ fl ÁflÃ⁄UáÊ ◊¥ Á‡Êfl¡Ë
Á‚¢ „ U , ◊Í ã ‚Ë‹Ê‹ ‚Ê„Í U •ÊÒ ⁄ U
ctdbtht ytih ÷tFevwh mu yc ;fU
;em ÷ttud Ntrb÷t ntu awfuU nÓ> fUtgoJtne fUh;t nq‚ ytih buhu Wvh
nÓ, rs÷tu b¸ mJo∫t rJfUtm ne
rJhtsbtl ni> 4 yåi÷t fUtu c\zF÷tt mu fUtkd{um b¸ GtuC
=uJ fUtu W∆tth‡c=, ÷tFevwh, scrfU y÷tdtvwh b¸ Ce ydv fUtu ÷tFevw h htu z rÙ:; Ygw z eYV =tuM b\Z r=gt st hnt ni> fu U vt‚ a aw l tJe slmCt fUtu åu.mk., fUhebdks & ÷ttufUmCt Ce fUtb fUtu vqht ykstb ;fU
mtultRo, fUtXeDtu\zt J c\zF÷tt Á∑§⁄UÊáÊË Á‚¢„U Ÿ ∑§Êÿ¸ Á∑§ÿÊ–
Jtux c‚xlu fuU fUthK ne fUtkd{um nht mˆctur∆t; fUh;u nwY =uJ lu fUnt rfU awltJ fuU åath fuU r÷tY fUhebdks vnw‚atgt ni> athtu ;hVU fUtb yt∆tu
vt‚a rJ∆ttlmCt Gu∫tt¸ b¸ c\Z; mfUe> ntRo÷ttfUt‡=e b¸ Ce fUtkd{um
◊„Uʬ˝‚ÊŒ √ÿflSÕÊ ◊¥ ⁄UÊ◊Ÿ⁄‡U Ê fUtgto÷tg b¸ YgwzeYVU mraJ mk;tuM btunl =uJ.. rJfUtm ne fUtkd{um fUt bwœg ÷tÃg b¸ Ùxth åathfUt¸ fUtu l cw÷ttlu fuU y∆tqhu nÓ Rmr÷tY fUtAt\z fuU lu;t
Á‚¢„,U øãº˝‡Êπ⁄U Á‚¢„,U ‹Ê‹’Ê’Í y÷;tVU nwmil bswb=th lu Ntrb÷t ‘gtvthe ÷tqxvtx ytih =kdu fUt rNfUth
åtπt nwge :e> Ctsvt rN÷tah J ;];eg Ù:tl vh hne> y:to; nwY ÷ttudt¸ fUt bt÷tt vnltfUh ÙJtd; ni> htbbkr=h fuU cthu b¸ mk;tuM btunl r÷tY vtxeo b¸ fUtVUe ymk;tuM ni> ctnh fuU lu;tyt¸ fUtu gnt‚ ÷ttlt lnÈ
∆ttu÷ttRo b¸ c\ze c\Z; fuU ctJsq= Á‚¢„U •ÊÒ⁄U øãº˝‡Êπ⁄U Á‚¢„U •ÊÁŒ nwY ;c ytv ÷ttudt¸ lu Wmu GwÁ∆t
fUtkd{um fuU r÷tY fUtx÷teAtu\zt, rfUgt> ati∆the lu c;tgt rfU fUtkd{ume =uJ lu ctu÷t;u nwY fUnt rfU =uN b¸ rJhtu∆te sc c\zu c\zu lu;tyt¸ fUtu atn;u> RmfuU y÷ttJt c\zu lu;tyt¸
2 nsth b;tu mu rvA\z dge :e> Õ– ‚¢Ã‹Ê‹ Á‚¢„,U ⁄UÊ◊ʟ㌠Á‚¢„U sl;t fUt ÙJ;&ÙVqU;o åfUxefUhK
y÷tdtvwh, =rGK fUhebdks Atu\z fUtgofU;to fiU÷ttN …Jt÷tt, bRol÷w t nfU nstht¸ bkr=h clu nÓ, Rmb¸ nb÷ttudt¸ ÷ttfUh vtxeo fuU r÷tY åath fUhJt mu vtxeo fUe yk=h•le fU÷tn Awve
;c mvt J meveYb å¿gtNe lu •ÊÒ⁄U «UÊ0 ∑§Ê҇ʋ ∑ȧ◊Ê⁄U Á‚¢„U Ÿ ctu÷tt :t ¢gt¸?
ctfUe Ù:tl F;hu mu Ft÷te lnÈ Ce Ntrb÷t nwY> RlfUe snt‚ Ce fUtu fUtuRo ytvr˙t lnÈ ni bdh ctche hnu nÓ Yumu b¸ fUtkd{um fUe yt¿b;wr≥ lnÈ hnude> Rmmu bk∫te dti;b htg
rb÷tfUh ÷tdCd 1 ÷ttF 20 ªÊÁ«∏UÿÊ¥ ∑§Ê ‚¡ÊÿÊ– ◊Ê⁄UflÊ«∏UË * rN÷tah bku =wdtovqst fuU mbg
ni> YgwzeYVU ≈tht rn‡=eCtMe mCtYk ntu hne nÓ, yÂAeFtme Ce\z brÙs= ;tu\zfUh htbbkr=h fuU rlbtoK vtxeo fuU yk=h•le rnÙmu b¸ rJätun fUt fUtVUe lwfUmtl ntu mfU;t ni>
nsth b; åtπt rfUgu :u> ÿÈflÊ ◊¢ø ∑§ ∑§Êÿ¸∑§Ãʸ•Ê¥ Ÿ ‚„UÿÊª rn‡=e dtlt¸ vh år;ck∆t ÷tdtlu fUe
å¿gtNe =ulu fUt me∆tt ÷ttC ath sbt ntu hne ni> yr∆tfU;h ÷ttudt¸ fUt b¸ fUtkd{um vGvt;e lnÈ ni> awltJe vi=t fUh hne ni> rs÷tu fUe ytuh mu mtkm= fUe se;
rJ∆ttlmCt awltJ 2006 b¸ ∑§⁄U ∑§Êÿ¸∑§˝ ◊ ∑§Ê ‚»§‹ ’ŸÊÿÊ– ct; rfUmlu fUe?
rJ∆ttlmCt Gu∫tt¸ vt:hfUt‡=e, SwfUtJ ysb÷t fUe ;hn ¢gt¸rfU mCt b¸ =uJ lu fUnt rfU fUtkd{um =÷t vtxeo mq∫tt¸ fUt btllt fUe r÷trF; dthkxe Cus =e dRo ni
rÙ:r; b¸ vrhJ;ol ytgt> ‚Êÿ¢ ÷¡Ÿ ∑§ËøŸ •ÊÒ⁄U •Ê⁄UÃË * ytvlu c{tzdus mu hu÷t b¸ a\ZfUh
ht;tct\ze, fUtx÷teAtu\zt J W‡nt¸lu yÂAe m\zfU, rcs÷te, vtle, b¸ fUtuRo ≈k≈ lnÈ ni, fUtkd{um b¸ YfU;t ni rfU rvA÷tu vt‚a mt÷tt¸ b¸ l ;tu ytih R∆th IYfU÷tt a÷ttuO fUe ler;
fUtXeDtu\zt b¸ YgwzeYVU fUt ∑§ ’ÊŒ ∑§Êÿ¸∑˝§◊ ‚◊ÊÁåà „ÈU߸– rN÷tah ÷ttufUmCt awltJ ÷t\zlu fUt
y÷tdtvwh b¸ rb÷t hnt ni scrfU ÙJtÙ⁄g, rNGt sl;t fUtu r=÷ttlu fUt Jtg=t rfUgt :t, WmfUt ¢gt nwyt? ni> bk∫te r=luN …Jt÷tt, rbmctW÷t fUtkd{um mtkm= l ne bk∫te lu rfUme yvltRo st hne ni>
W=TCJ ntu dgt snt‚ fUtkd{um 15 ntRo÷ttfUt‡=e J c=hvwh b¸ vn÷tu y÷tdtvwh b¸ .. ytáJtml r=gu nÓ > yCe ;fU mCe rb÷tfUh fUtb fUh hnu nÓ> rVUh
* rN÷tah fuU YfUbt∫t Cthe Wëtud
nsth Jtuxt¸ mu rvA\z dge> gne
lnÈ ;tu c\zF÷tt b¸ Ce fUtkd{um
mu YgwzeYVU YfU lkch vh ni,
W˙th fUhebdks b¸ Ce YgwzeYVU
b¸ Cthe ;ltJ ‘gtπt ni> 2007 fuU W∆tthc‡=, mt÷tdkdt, mtultct\zeDtx, Ce =uJ lu å¿gufU mCtyt¸ b¸ Ctsvt
Irn‡=wÙ;tl vuvh rb÷tO fUe =w=No t ¢gt¸
ytih ydv fUtu yt\zu nt:t¸ r÷tgt>
c\zF÷tt :tlu fuU vtm Nhtc C’e
vkatg; awltJ fUe yVUht-;VUhe dturJ‡=vwh, c\zF÷tt, fUtxeDtu\zt, ntu hnt ni? åu.mk., rN÷tah & c\zF÷tt ctsth Cgu fUtu;Jt÷t ;tu yc zh fUtnu fUtO>
rvA\z dRo Jnt‚ YgwzeYVU lu mk;tuM fUe rÙ:r; b¸ mw∆tth nwyt ni> Rm mtu l tRo , ∆ttu ÷ ttRo , c\ z gt∫ttvw h , mCt b¸ vqJo bk∫te rbmctW÷t RÙjtb,
fUe vwlhtJ]r˙t fUtu htufUlu fuU r÷tY * zfiU;e, yvnhK J r=l vh r=l b¸ Nhtc ytih Nhtrcgt¸ fUt sbDx Ù:tleg ÷ttu d t¸ fu U
mb:ofU rbmctW÷t fUt htÙ;t åfUth J;obtl rÙ:r; b¸ btrmbvwh ytr= Gu∫tt¸ b¸ åath fUt c\Z;u yvht∆tt¸ fuU cthu b¸ ytvlu ¢gt mkm=eg mraJ yse; rmkn, rs÷tt
c‡= fUh Ctsvt fUe lJtd; h•be rs÷tt åNtml YJk vwr÷tm bwÙ;i=e mCtvr; fUKu‡o =q C’tatgo, hkse; htg r=l J r=l c\Z;t st hnt ni> Ntb bw;trcfU Rm ‘gJmtg mu fUtVUe
fUhebdks b¸ bwfUtc÷tt Ctsvt fUtb nwyt ni> YgwzeYVU mCtvr; ågtm rfUgt? fUtxtxe÷tt, beXtvtle at‚=e fUtx hne ni vwr÷tm Ce> :tlu
lt: fUt htÙ;t mtVU fUh r=gt> mu rC\ze nwRo ni> ytr= åbwF ;tih JˇU‘g r=gu> ntu;u ne Rl ÷ttudt¸ fUe Jsn mu htn
ytih YgwzeYVU b¸ r=Ftge =u hnt ati∆the lu fUnt, mk;tuMbtunl =uJ mu mrn; mCe luNl÷t ntRoJu btdtu¯ vh fuU rlfUxJ;eo =wfUtl fuU y÷ttJt
rN÷tah mex se;lu fuU ct= Ce dtih;÷tc ni rfU c\zF÷tt cmÙxi„z rÙ:r; awltJe a÷tlt bwráfU÷t ntu st;t ni> lNu
ni> m˙tt rJhtu∆te ÷tnh fuU fUthK c]nÙvr;Jth fUe Ntb fkUalvwh ÷ttudt¸ fUtu fwUA lnÈ rb÷tt, ytb sl;t ÷twxvt; Jt÷tu rdhtun mrf{g ni, Wl c\zF÷tt yÙv;t÷t fuU vtm vtl
se; fUt y‡;h R;lt fUb ni rfU mCt b¸ mk;tuM btunl =uJ lu fUnt, b¸ gwJt ve\Ze Rm fU=h zwce nwRo ni
fkUtd{um fuU å;tve bk∫te dti;b htg fuU mt: ∆ttuFt nwyt ni, Rmr÷tY Rm vh ykfwUN ÷tdtlu fuU r÷tY ytvlu
Ykxe R‡fUˆcu‡me (m˙ttrJhtu∆te dtkJ b¸ y÷tdtvwh rs÷tt vrhM= Ctsvt, ydv rs÷tu b¸ rJfUtmNe÷t rfU WlfuU CrJÌg fUtu ÷tufUh mbts fUe =wfUtl, =JtRo fUe =wfUtlt¸ vh
fUe Rm awltJ b¸ fUtuRo a÷t;e lnÈ cth awltJ b¸ 80 år;N; bwm÷tbtl, ¢gt rfUgt?
÷tnh) mu Ctsvt WmfUe ChvtRo m=Ùg hrVUfwUh hnbtl ÷tÙfUh fUtu fUtbt¸ fuU r÷tY btkd Ce lnÈ fUh mfuU> b¸ ra‡;t s;tRo st hne ni> Ù:tleg Ce yt∆te ht; ;fU VUthul ÷tefUh
r=FtRo v\z hne ni> JhlT fUtkd{um b¸ 25 år;N; ckdt÷te rn‡=q ;:t 40 * ytvlu fUnt :t rfU rN÷tah b¸
fUh ÷tude> htufUfUh fUtkd{urmgt¸ ≈tht yvbtrl; ytvne fUt fUnt Jt¢g ykr;b ni, YfUbt∫t fUtkdm u{ Jt÷tu ne dhec sl;t åcwı ltdrhfUt¸ fUt btllt ni rfU (rJ=u N e Nhtc) rb÷t;t ni >
WlfuU rJh•ı sch=Ù; Fubuc‡=e år;N; ctdtle Jtux mu c=h•Êel c\zF÷tt mtbtrsfU mtkÙf]Ur;fU
÷ttufUmCt awltJ b¸ YJk nb÷tt rfUgu stlu fUt ythtuv II ytrb YFtlu NuM fU:t.....OO fuU mt: hnu nÓ ytih hn¸du> hurzgtu :tlu fuU XefU vtm b¸ ne YfU =wfUtl
fUt Ce Ftrbgtst fUtkd{um fUtu ysb÷t rJsge ntukdu> ;:t C{≥tath rJhtu∆te Ùtkœgt fUe
mtultRo mu fUtkd{um lu yÂAt Jtux åfUtN b¸ yt;u ne F÷tc÷te ba rVUh rN÷tah Nnh ytih rs÷tu fuU ÙxuNl, burzfU÷t fUt÷tus, Rkrsrlgrhkd b¸ Fw÷tu ;tih vh Nhtc cuat st;t
Cwd;lt ntudt>
vtgt :t rfU‡;w rJ∆ttlmCt b¸ dRo> rVUh ¢gt :t ctiF÷ttge nbuNt atg ∂rbfUt¸.. m\zfU, rcs÷te ytih y:o‘gJÙ:t fUt÷tus, rJáJ rJët÷tg mCe fUtkdm u{ ni rsmb¸ Fw= vwr÷tm Jt÷tu Ce yt;u ;hVU mu ct=÷t vt÷t, rlrF÷t =uJ,
WmfUt y‡;h R;lt Dx dgt rfU ht≥[CtMt rJëtveX.. YgwzeYVU m=Ùgt¸ ≈tht fUtkd{um fuU mCtyt¸ b¸ bk∫te mk;tuM btunl =uJ fUe =w=oNt ¢gt¸? fUt ne =ul ni> yvlu CtMK b¸ =uJ lu nÓ ytih ÷tw‹; WXt;u nÓ> Rmr÷tY v™tt÷tt÷t lwrlgt YJk rJfUtm
Rm awltJ b¸ Jnt‚ mu Ce fUtkd{um YfU awltJ åath fUtgto÷tg b¸ lu atg ∂rbfUt¸ fuU år; rVUh yvle ytvfuU NwCra‡;fU dK- fUnt Ctsvt fuU fUJe‡={ ctcq lu YfU Wm =wfUtl=th fuU r÷tY gn fUntJ; af{J;eo lu Rm cthu b¸ dnht rak;t
rN÷ttkd v’e b¸ W‡nt¸lu ht≥[CtMt
fUt c\Z; vtlt bwráfU÷t ÷td;t ni> sbfUh ;tu\zVUtu\z fUe dge> RmfuU år;cı;t s;tRo> rs÷tt fUtkd{um ht∆tuágtb CtˇUe, mwNe÷t ne fUtb rfUgt ni Jn ni rb’e fuU arh;t:o ntu hne ni rfU Isc mikgt ‘gˇU rfUgt ni>
rJëtveX fUe Ù:tvlt fUe> rn‡=e
Rm åfUth fUtAt\z fUe stu rÙ:r; ni ct= ne =tult¸ vtxeo fuU mb:ofUt¸ mCtvr; fUKu o ‡ =w C’tatgo fu U Cwrba, fUlfU …Jt÷tt, leau xur÷tVUtul ÷ttRol zt÷t =ult>
fuU år; WlfuU W÷÷tuFleg ≈tht YfU =qmhu vh rfUgu dgu nb÷tu
Wmb¸ c\zF÷tt, rN÷tah ytih mCtvr;¿J b¸ ytgturs; mCt b¸ mqgoåfUtN fUnth, sd=eN CtˇUe
∆ttu÷ttRo b¸ Ctsvt fUtu c\Z; rb÷t gtud=tl fuU r÷tY ymkœg buk =solt¸ Dtg÷t ntu dgu> dkCeh bk∫te r=luN …Jt÷tt Ce WvrÙ:; :u> W∆tthc‡=, fUtAt\z>
RmfuU y÷ttJt fwUA Ce lnÈ> cun;hel atg fuU ÙJt= fuU mt:
mkÙ:tyt¸ lu W‡n¸ mˆbtrl; rfUgt>
hne ni> Jne fUtkd{um W∆tthc‡= J
÷tFevwh bku c\Z; cltY nwY nÓ>
YgwzeYVU fUtXeDtu\zt b¸ c\Z;
rsmb¸ bwœg h•v mu rJrN≥ rn‡=e
muJt Idkdt NhK rmknOO mˆbtl sg ∂e htb ` sg nlwbtl ntr=ofU NwCfUtblt J c∆ttRogt¸ fuU mt: MANIPUR
∂e vhbt:o muJt mkD rN÷tah fuU TEA ESTATE KAMLESH SINGH
;¿JtJ∆ttl b¸ å¿gufU bkd÷tJth Superintendent
II∂e mw‡=hfUt„z vtXOO rfUgt
ntrÙvx÷t htuz, rN÷tah-788 004 (ymb) Manipur Tea Co.
A thing of Beauty is joy forever st;t ni, Rmb¸ Ctd ÷t¸ J yvlu =qhCtM& 264689, (M) 9435073213 Pvt.Ltd MANIPUR BAGAN,
gnt‚ vtX fUt fUtgof{b fUhJtlt ntu A HOUSE OF INDUSTRIAL & DOMESTIC ELEC- Continental Cham- HAILAKANDI
Everyday Solution
High Speed Fans TRICAL GOODS ber (4th Floor) PHONE . (03844) 82423/82425
Authorised Dealer ;tu rlˆl btuctR÷t lk. vh mˆvfoU
DEALS IN : 15A, Hemanta Basu “GOVIND BHAWAN”
fUh¸ & • Larsen & Toubro, • Bharatia Cuttler Hammer, • Siemens, • Havells, Sarani Kolkata- NATIONAL HIGHWAY (NEAR
Padmawati Enterprise dtuJ∆tol ztdt
• Plaza, • Philips, • Bajaj, • HPL, • Raymond Dr Beck Varnish, •
-9435231988, Anchor Switch & Accessories, • Tullu & Centifugal Pump Spares, •
700001 SOUTH POINT SCHOOL
Sonai Road, Silchar - 788 006 (Assam)
SILCHAR . 788005 . CACHAR,
mwhu‡={yk‚ar÷tgt -9435073070 Motor Winding Wire, • Heating Element, • Fan Spares, • H.T. & L.T. ASSAM
Phone : (03842) 227122, Fax : 227872
Line Materials, • Transformer Materials & • Panel Accessories.
NrlJth (11 yåi÷t 2009) v]≤ 4
mb:ofUt¸ fUtu FwN fUhlu fuU r÷tY bk∫te lu fUe ÙJgkJh hatYde htFe
rJszl z[eb xeb fuU fUπttl clu ∆ttule mhvka fUe rvxtRo bw k c Ro (Ys¸ r mgtk ) &
vn÷te cth ytv fUtuRo Yumt
÷tk=l, (Ys¸me)& rf{fuUx sd; fUe fuU vqqJo rJfuUxfUevh Rgtl rÙb: lu ytih si¢m fUtr÷tm fUtu yd{Ke
Rm xeb fUt agl rfUgt> rcszl rf{fuUxh awlt dgt :t> rJszl fuU åu.mk.y÷tdtvwh & ymb mhfUth bku :e> mtu bk∫te fUtu gn htm lne fUmfUh YfU ;btat btht ytih rhgr÷txe Ntu =uFd¸ u rsmb¸
ctRrc÷t rJszl lu cw∆tJth fUtu Jeh¸ä fUtu R o ma b¸ yvlt
mnJtd fUtu 2008 fUt =wrlgt fUt lu fUnt ni rfU agl fUt btl=kz mh÷t ylwmth Jehu‡={ mnJtd lu 2008 mebtk; Gu∫t rJfUtm ;:t ytcfUthe ytgt> W‡ntulu ls=efU b¸ ne clt mCt mu rlfU÷t stlu fUt rl=uoN
bk∫te dti;b htg nbuNt mu yvlu Ygw z eYVU fu U fUtgo t ÷tg b¸ r=gt> bt÷tqb ntu rfU ntRo÷ttfUt‡=e seJlmt:e ;÷ttN hnt ni,
yd{Ke rf{fuUxh ltrb; fUt rJáJ fUt yd{Ke Ihtrcl nwzO ArJ fuU r÷tY stlu st;u Wvrm:; YgwzeYVU fuU mb:ofUt¸ b¸ Rm cth m˙ttrJhtu∆te ÷tnh =ti\z ytih gu rsdh Jt÷tt fUtb
rfUgt ytih bnu‡={ rmkn rf{fuUx cllu fuU r÷tY nÓ> Gu∫t b¸ WlfuU mbt÷ttuafU Ce fUtu yvle mCt b¸ cw÷ttgt ytih hne ni rsmfUt åbtK dti;b htg fUhhne nÓ htFe mtJk;>
∆ttule fUtu yvle z[eb xuÙx d{eb rÙb: fUe fU\ze fUnÈ l fUnÈ WlfUe Rm ArJ fuU WlfuU mt: ciXfU fUe> W‡nt¸lu fUe slmCtyt¸ b¸ ÷ttudt¸ fUe fUbe ÷td;t ni ytgxb d÷to
R÷tuJl fUt fUπttl cltgt, awlti;e fUtu vth rfUgt> fUtg÷t nÓ> YgwzeYVU fuU mb:ofUt¸ mu WlfUt WvrÙ:r; mu rb÷t;t ni> Rmmu htFe mtJk; yc yfuU÷tu
rsmb¸ vtk a Cth;eg mnJtd xuÙx vthe fUt yCe nt÷t ne b¸ nt÷t vqAt dgt ytih fUtkd{um mu rakr;; bk∫te yc yvlu Jtuxht¸ bku W=tm ntu dRo ni, ;Ce ;tu W‡nt¸lu yvle rs‡=de b¸ Nt=e fUhlu fUt
Ntrb÷t nÓ > Cth; fUe ytdts fUhlu fUe y÷tdtvwh b¸ ytgturs; YfU mCt lthtsde fUe Jsn stlle atne> vwl& rJáJtm fUtgb fUhlu fuU r÷tY ViUm÷tt rfUgt ni ytih yc Jtu hat hne ni ÙJgkJh> se nt‚, htFe mtJk;
Ntl=th VUtbo rJszl fUe awlti;e fUtu YfU lY b¸ W‡nt¸lu yvlu Rm ArJ fUtu W∆th YgwzeYVU fUrbogt¸ fUtu simu A÷t, c÷t, fUti N ÷t mCe fUt YfU Yumu xu÷terJsl fUtgof{b b¸ lsh ytlu Jt÷te nÓ rsmb¸ rnÙmt ÷t¸du
vn÷te z[eb R÷tuJl b¸ mtVU Ù;h vh ÷tu dY> Rmb¸ rVUh Wstdh rfUgt ;tu =uFlu Jt÷tu ågtud fUh hnu nÓ> mb:ofUt¸ fUtu fRo år;gtude ytih awlu dY 20 år;gturdgt¸ b¸ YfU rJsu;t ntudt stu
nt:t¸ b¸ ÙJdo rb÷t dgt ntu> mCe
S÷tfU;e ni , rsmb¸ fUnt dgt ni rfU W‡nt¸lu =k d hn dgu > nw y t gq ‚ rfU fUtgof{b b¸ F¿b ntulu vh WlfUt seJl mt:e cludt> Jimu Rm ct; vh
YfU mwh bku dtkJ vkatg; bku nwY FwN fUhlu fuU r÷tY år;rlr∆tgt¸
mnJtd, ∆ttule, mral stu atnt y¢mh Wmu y÷tdtvwh R÷ttfuU fUu ctWythDtx Chtumt fUhlt :tu\zt bwráfU÷t ;tu ni ÷turfUl =w÷nl fuU CuM b¸ mse htFe
C{≥tath fuU rF÷ttVU ctu÷tlu ÷tdu> fUtu bthlt-vexlt, brn÷ttyt¸ fuU
;¸=w÷tfUh, nhCsl rmkn ntrm÷t rfUgt> rfUme Fw= ne Rm ct; fUtu fUcq÷t fUh;e lsh ytYk ;tu btllu fuU y÷ttJt fUtuRo
bk u fk U td{ u m fUe aw l tJe mCt cm ¢gt :t, bk∫te bntu=g fUtu dwÙmt mtblu htu l t-∆ttu l t mcfw U A >
ytih sneh Ftl Ntrb÷t nÓ> Ce y‡g c÷÷tucts fUe atht lne ntudt> sc htFe mu vqAt dgt rfU Ju Yumt ¢gt¸ fUh hne nÓ ;tu
ytgturs; fUe dge :e> ÷turfUl yt dgt> W‡ntulu Wme JˇU vkatg; yc =uFlt gn ni rfU WlfUe gu
xuÙx xeb b¸ Cth; fuU ;w÷tlt b¸ mcmu ;us hl
÷ttudt¸ fUe WvrÙ:r; l fuU chtch mCtvr; srbh•Êel bswb=th fUtu at÷tuk ¢gt hkd ÷tt;e nÓ? W‡ntulu fUnt rfU ÷ttud yFcth b¸ Nt=e fUt Rá;nth lnÈ =u;u ni ¢gt, bÓ
mJtor∆tfU rF÷tt\ze nÓ> cltfUh vn÷te duk= mu
xu÷terJsl vh =u hne nq‚, CRo btl dY htFe se.....
RmfuU ct= ytÙx[ur÷tgt rhfUe vt¸rxkd
ytih rbNu÷t stlml ;:t =rGK
:t, xuÙx bia b¸ mJo∂u≤ YfUt=N W‡nt¸lu btlrmfU =c=ct cltY hFt
Fu÷tude atnu rJhtu∆te fUtuRo Ce ntu> yti h xu Ù x rf{ f u U x b¸ rlgrb;
fUhebdks, rl÷ttbctsth mu 4 Wd{Jt=e rdh‹;th
yV{efUt d{eb rÙb: ytih zu÷t Ùxul 2008 fuU å=Nol, mt÷t b¸ W‡nt¸lu yt∆tth vh Yu m t rfUgt> xu Ù x åu . mk , fUhebdk s & rN÷tah, mu v;t ÷tdt fUh vwr÷tm lu rbXw fUtu rl÷ttbctsth fu U cr÷tgt
fuU =tu-=tu rF÷ttr\zgt¸ fUtu Rmb¸ sdn rfU;le xuÙx rf{fuUx Fu÷te, rJhtu∆te YfUt=N b¸ mnJtd fuU m÷ttbe fUhebdks ytih rl÷ttbctsth b¸ Nbto (34) fUtu rnhtm; b¸ r÷tgt> dt‚J mu rdh‹;th rfUgt> VUth•F
=e dRo ni> c÷÷tuhcts fuUrJl xeb fUe ;tfU; ;:t VUtbo fUtu ∆gtl stu\ze=th fuU r÷tY dti;b dkCeh fuU vwr÷tm lu Atvt bthfUh 4 Wd{Jtr=gt¸ lq;l ctsth lhrmkn vwh fUt rlJtme ynb= lu catJ fuU r÷tY vwr÷tm
vexhml YfUt=N b¸ Rk÷tÓz fuU yfuU÷tu b¸ hFt dgt> mnJtd fUtu RmfuU ltb vh Ce rJath rfUgt dgt, fUtu vfU\zt> gu athtu Wd{Jt=e rbXw fuU btuctR÷t mu vwr÷tm lu cnw; vh ∆tth=th nr:gth mu nb÷tt
rF÷tt\ze ni, scrfU JuÙxRkzes fUe y÷ttJt JMo fUt yd{Ke rf{fuUxh ÷turfUl aglfU;toyt¸ lu ct= b¸ luNl÷t xtRdh VUtumo fuU nÓ> rN÷tah mthu ;⁄g ntrm÷t rfUgu rsmfuU fUh r=gt> gu athtu Wd{ J t=e
lwbtRk=de hl bNel rNJlthtgK Ce awlt dgt> Rmu 2004 b¸ Nw¡ rÙb: fUtu aw l t> ytÙx[ u r ÷tgtRo m=h :tlt fUt Ce Rm yrCgtl mnthu W‡ntulu rnfUmwh hnbtl, lu N l÷t xtRdh VUtu m o mu
akävt÷t fUh¸du> rÙb: fUtu Wv fUπttl rfUgt dgt :t ytih mnJtd Rmb¸ fUπttl vt¸rxkd fUtu lkch ;el fuU r÷tY b¸ vqht mngtud ni> dtuvleg mq∫tt¸ yÁ=w÷t nbe=> VUth•F ynb= ;t÷÷tqfUt; hF;u nÓ>
cltgt dgt ni> vqJo Cth;eg fUÀ;tl Ntrb÷t ntulu Jt÷tu AXu rF÷tt\ze ni> NtØte ytih rÙb: fu Jtux rb÷tu,
hrJ NtØte, JuÙxRkzes fuU vqJo ;us Wlmu vn÷tu rhfUe vtukrxd, Nul Jtlo, nt÷ttkrfU rcNv yV{efUe ntrNb vfU\z dY YlxeYVU rJätune lu ÙJefUtht, rJ∆ttgfU
d¸=cts Rgtl rcNv ytih ‡gqse÷tÓz Ykz[gq r‹jkxtVU, bw:igt bwh÷te∆tlh yb÷tt fUtu Rm lkch vh atn;u :u> yrl≥ fUe ytNkfUt mu nJl fUht;e mturlgt dtk∆te J WlfuU vw∫t htnw÷t dtk∆te
lu =e :e n¿gt fUe mwvthe Natural, Unique, Healthy, Good to Drink
mtultRo rJ∆ttlmCt Gu∫t b¸ c=÷t;u mbefUhK åuhKt Ágqhtu, rN÷tah & nt÷t ne b¸
vfU\zu dY lJdrX; rJätune
yt;krfUgt¸ fUtu 2 ÷ttF h•vgu fUe
mwvthe =e :e>
rfUhfUehe cl dY> vfU\zt dgt
yt;kfUe rbXw lu c;tgt ni rfU ROSEKANDY TEA
åu h Kt år;Ju = l, mtu l tRo & fwU;wc ynb= fuU år; ytb sl;t mkdXl luNl÷t xtRodh VUtumo ltb Awvtlu fUe N;o vh rJ∆ttgfU lu =tu bnelu vn÷tu Wlmu
÷ttufUmCt awltJ fuU r÷tY fwUA ne b¸ GtuC yc =ct Awvt lnÈ hnt> (YlxeYVU ) fUu m=Ùgtu lu vwr÷tm FwrVUgt vwr÷tm fuU YfU yr∆tfUthe ct; fUe> xwlw YJk r÷tgtfU; fUtu
r=l cau nÓ > Yu m u b¸ mtu l tRo ÷ttud c=÷ttJ atn hnu nÓ> ÷tdCd fUtu stu cgtl r=gt ni Wmmu chtfU lu c;tgt, htflg fuU åCtJNt÷te F¿b fUhlu fuU r÷tY =tu ÷ttF h•vgu
rJ∆ttlmCt Gu∫t fuU ÷ttud rfUmu fwU÷t slmkœgt fUt 62 år;N; Dtxe b¸ YfU lgt yt;kfU At dgt bk∫te dti;b htg fuU mt: ls=efUe =ulu fUt Jt=t rfUgt> vimu rb÷tlu fuU
mb:ol fUh¸du gn mJt÷t mcfuU bwm÷tbtl nÓ> Rmb¸ flgt=t;h ni> vfU\zu dY rJätune rbXw Nbto fuU a÷t;u ;wlw Ftl mu s÷t;u :u ct= WlfUe ;hVU mu VUth•F lu Dtxe
bl b¸ dw‚s hnt ni> fRo fUthKt¸ mu Rmcth YgwzeYVU fuU A∫tAtgt b¸ WVoU rJÀjJ, rnVUswh hnbtl, rJ∆ttgfU> gne s÷tl ytih fUt IbtuÙx JtkxuzO yvht∆te
gn Guu∫t nbuNt aato b¸ hn;t ni> st;u nwY lsh yt hnu nÓ> W∆th VUth•fU ynb= YJk yÁ=w÷t nbeVU år;≈kr≈;t fUe CtJlt lu W‡n¸ Rm ;rbswÊel ÷tÙfUh mu mˆvfoU
÷tu r fUl Rm cth c=h•Êel ysb÷t fuU mb:ol b¸ ylJh F\zt lu Dtxe fuU YfU rJ∆ttgfU fUt ltb n= ;fU FwkFth clt r=gt> rfUgt> RmfuU ct= =tult¸ brKvwh fUu
ysb÷t fuU rN÷tah mkm=eg lnÈ nwY rsmmu WlfuU mb:ofU Ce r÷tgt ni rs‡nt¸lu Wl÷ttudt¸ fUtu nt÷ttkrfU Wm yr∆tfUthe lu yt;kfUe mkdXl veY÷tYVU m=Ùg
mex mu åt:eo ntulu fUe Jsn mu mwvthe =e :e> vqA;tA b¸ v;t rJ∆ttgfU fUt ltb lnÈ r÷tgt> xtfU÷tw ytih bwÙ;tfU fuU mt: mˆvfoU e in
Availabl
ysb÷t fUu vt÷tu b¸ stYkdu>
mbefUhK b¸ fUtVUe c=÷ttJ a÷tt ni, Wm rJ∆ttgfU lu R∆th r÷tgtfU; mu Wm rJ∆ttgfU fUe rfUgu> R∆th awltJe åath Nwh• ntu;u
R
SILCHA
W∆th R÷ttfuU fUt rn‡=q
ytgt ni > mJt÷t Ù:tleg htslir;fU år;≈k≈e =rGK l cllu fUt fUthK y÷td ni> ne =tult¸ yt;kfUe fUhebdks vnw‚au>
ckdt÷te Jtux YfUbwá; Ctsvt fUtu
rJ∆ttgfU fw U ;w c ynb= fUhebdks ÁjtfU fUtkd{um mCtvr; rvA÷tu vkatg; awltJ b¸ Jth=t; fUtu ykstb =ulu fuU r÷tY
ydh rb÷t Ce dY ;tu rn‡=eCtMe
bswb=th fUe CqrbfUt vh Ce zlw Ftl YJk vt:hfUt‡=e R÷ttfuU r÷tgtfU; lu ∆t÷tAtu\zt seve mu W‡ntulu vt:hfUt‡=e YJk ht;tct\ze
YJk 04 b¸ 25,889 Jtux rb÷tu> rn‡=q Jtux ;elt¸ =÷tt¸ fuU y÷ttJt fuU ∆t÷tAtu\zt seve fuU åCtJNt÷te
WXtgt st hnt ni> år;≈kr≈;t rfUgt :t> WlfuU rJvG yka÷t fUtu awlt> ÷turfUl yrCgtl
bt÷tqb ntu rfU 1998 2006 fuU rJ∆ttlmCt mCt awltJ meveYb fUtu Ce rb÷tudt> yc fUtkd{ume r÷tgtfU; y÷te fUtu b¸ :u rJ∆ttgfU fuU rhá;u=th rslfuU mu vn÷tu ne Ù:tleg rJätune vwr÷tm
fUe awltJ b¸ mk;tuM btunl =uJ fUtu fUtu =uF¸ ;tu fUtkdm
u{ fuU fwU;wc ynb==uFlt gn ni rfU awltJ fUe ytrFhe bhJtlu fuU r÷tY YlxeYVU fuU mt: r÷tgtfU; vkr:gt¸ lu bthvex fuU n¿:u a\Z dY> v;t a÷tt ni rfU
Rm Gu∫t mu 25567 Jtux rb÷tu :u> bsw b =th fUtu 29,134 Jtu x , ht; Rm ytkfU÷tl fUtu rfU;lt srhY brKvwh fUt yt;kfUJt=e fUe :e> Rme fuU ct= mu r÷tgtfU; YlxeYVU lu ÁjifU rJztu lu ym÷tnu At
mcmu flgt=t Jtux gnt‚ meveYb
åt:eo lwh•÷t nw=t fUtu rb÷tu :u
Ctsvt fu U yJ∆tu N rmk n fUtu
23,340 Jtux ;:t mvt åt:eo
åCtrJ; fUh;e ni> mkdXl veY÷tYVU fuU =tu Wm rJ∆ttgfU fuU ytkFt¸ fUe Fhe=u :u> RAJESH TRADING CO.,
(38,363)> ÷turfUl 1999 YJk ylJh nwmil ÷tÙfUh fUtu 23,339 mk;tuM-÷tr÷t; fUtu yn÷tu mw™t;
2004 b¸ mk;tuMbtunl fUtu gnt‚
mcmu flgt=t f{bN& 51,572 YJk
Jtux rb÷tu:u> Rm ;hn =uFt stY
;tu mtultRo Gu∫t b¸ nbuNt ne fUtkd{um fUt mb:ol NrˇUNt÷te lu;t, NrˇUNt÷te =uN, mb:o sl;t
36,713 Jtux rb÷tu> fUt v÷t\zt Cthe hnt> ÷turfUl Rm åuhKt år;Ju=l, rN÷tah & rsm fUe htsler; fUh hne ni> rN÷tah
RmfuU rJvhe; fUJe‡={ cth Rm Gu∫t b¸ c=÷ttJ fUt y÷vmkœgfU Jtux fuU mnthu bti÷ttlt F\zt ntufUh ysb÷t bwm÷tbtlt¸
vwhfUtRoÙ: fUtu 1999 b¸ 26,830 btnti÷t lsh yt hnt ni> rJ∆ttgfU ysb÷t rN÷tah mu F\zt ntulu fUt fUtu fUCe VwUxct÷t ;tu fUCe ;usv˙tu
mtmn fUh awfuU nÓ Jn y‡; ;fU mu ;w÷tlt fUh hnu nÓ stu WlfuU nel
c{tzdus fuU r÷tY mult fUe b== WlfUt mt: =udt rfU lnÈ yts gne btlrmfU;t fUt vrhatgfU ni> Ftl
÷ttF xfuU fUt mJt÷t clt nwyt ni> lu fUnt, Ntkr; ≈ev chtfU Dtxe b¸
rvA÷tu r;l =NfU mu rsm Jtux fuU m=TCtJ fUt Jt;tJhK rcdt\z hnu
÷te stYde & vwr÷tm bntrl=uNfU mnthu fuU‡={eg bk∫te mk;tuM btunl nÓ ysb÷t> ÷turfUl WlfUe gn
ntVU÷ttkd mu rJNuM år;rlr∆t & ra‡;t l fUhlu fUt ytd{n rfUgt> =uJ se;;u ytY nÓ Jn gqk ne WlfuU mtrsN fUCe mVU÷t lnÈ ntude>
W˙th fUtAt\z vnt\ze rs÷tu b¸ bntrl=uNfU lu fUnt, vwr÷tm fuU nt: mu rlfU÷tlu Jt÷tt lnÈ ni> v∫tfUth mˆbu÷tl b¸ W
nt÷ttkrfU R;lt ;tu ni rfU l=Jt;w; lfuU mt: :u ymb å=uN gwJt
awltJe åuGfU fuU fUtrVU÷tu vh vtm fUtVUe sJtl nÓ> sh•he nwyt
;tbeh fwUA JˇU fuU r÷tY rJCtrs; yn÷tu mw™t; fuU mt∆tthK mˆvt=fU
Ù:tleg rJäturngt¸ ≈tht nb÷tu mu ;tu mult fUe b== ÷te stYde>
r=F hnt ni ÷turfUl yt÷t Rr„zgt ;sbq ÷ t nfU bsw b =th,
mfU;u b¸ yt dRo ni ymb vwr÷tm> åtr:ogt¸ fuU r÷tY rs;lu mwhGtfUbeo bwrÙjb vmol÷t ÷tt ctuzo fuU
WvmCtvr; hrN= ynb= ÷táfUh,
nt÷tt; vh stgst ÷tulu fuU r÷tY atrnY, r=gu stg¸du> rl=o÷teg fUtgofUtrhKe åbwF m=Ùg ;:t åJˇUt bfUmw= yr÷t c\zCwRogt,
Fw= bntrl=uNfU Dlágtb bwhthe åtr:ogt¸ fUtu Ce =tu mwhGtfUbeo W˙th-vqJt¯a÷t yn÷tu mw™t; Jt÷t- mtntcwÊel ÷tÙfUh, ntrVUs bwrncwh
∂eJtÙ;J fUtu ytlt v\zt>
c]nÙvr;Jth fUtu rs÷tu fUe fUtlql
bwnigt fUhtY stg¸du>
RmfuU
sbt; fuU m÷ttnfUth bti÷ttlt hnbtl c\z÷tÙfUh YJk gwJt yn÷tu
y÷ttJt lwh•™tr; Ftl fUtu Yumt lnÈ ÷td;t> mw™t; fuU m÷ttnfUth fUhebwÊel rN÷tah ÷ttufUmCt mu å¿gtNe fUJe‡={
‘gJÙ:t fUt stYst ÷tulu ytY c{tzdus fuU r÷tY sh•he nwyt ;tu W‡ntulu YgwzeYVU mwåebt¸ c=h•Êel c\zCwRogt ytr=> mCt b¸ rN÷tah
bntrl=uNfU fuU mt: htflg vwr÷tm
fuU ytRose (åNtml) Y.fuU.St
mult fUe b== ÷tulu fUe ct; fUne ysb÷t fUtu Imtˆv{ = trgfU mu mk ; tu M btu n l =u J fUtu YJk
bntrl=uNfU lu> ÁjifU rJztu fuU m=TCtJO rcdt\zlu Jt÷tt YJk mk;tuM fUhebdks bku ÷tr÷t;btunl Nw¢jJië
vwhfUtgÙ: fUtu yvlt b; =ufUh rJsge cltg¸
YJk ytRoce fuU flJtR‡x ztghu¢xh cthu b¸ W‡ntulu fUnt - skd÷t b¸ btunl fUtu I∆tborlhvuGO lu;t c;t;u fUtu ne yn÷tu mw™t; fUt mb:ol =ulu
ytl‡= fwUbth Ce :u> ciXfUh mkDMo rJhtb fUe ct; nwY fUnt, ysb÷t fUe vtxeo ÙJt:o fUe ct; fUne dRo>
awltJe åuGfU fUhlu mu lnÈ ntudt RmfUe bq÷g : h•0149.00
(ytÁsJoh) fuU fUtrVU÷tu vh nb÷tu YfU årf{gt ni> RmfuU lgt mtbt‡g åevuz xtpfU Ji÷gq & h•0.125.00
fUtu ∂eJtÙ;J lu =wCto…gslfU fUlu ¢ Nl meb
y÷ttJt ÁjifU rJztu Fw= 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
Ji∆t;t : 30 r=l
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
c;t;u nwY fUnt rfU rJäturngt¸ fuU ne R;le rJCtrs; ni rfU bq÷g : h•0150.00
rlNtlu vh awltJe åuGfU lnÈ ct; fUhlt cufUth ni>
lgt yl‡; åevuz xtpfU Ji÷gq & h•0.100.00
cr÷fU mwhGfUbeo :u rslfuU ∂eJtÙ;J fuU bw;trcfU meb fUlu¢Nl Ji∆t;t : 90 r=l
ym÷tnu Ju ÷twxlt atn;u :u> ct; fUhlu mu vn÷tu W‡n¸ st=wRo ctWah (YfU mne xiheVU fUtzo) fuUJ÷t me-xptv yv fuU mt:
W‡nt¸lu awltJ fUtu ÷tufUh fUtuRo YfU bka vh ytlt ntudt>
ltb/bq÷g rJJhK
rJ∆ttgfU fwU;qc fUtu =uF C\zfUu st=wRo fUt÷t-499 ytvfuU luxJfoU vh 30 r=l fUe Ji∆t;t fuU mt:
mCe
WlfuU =÷t fuU fUtgofU;to ÷ttufU÷t ytih Ymxeze fUt÷t bw‹; Ymxeze bw÷g 1/-
st=wRo fUt÷t-25 Ntgk 4.00 csu mu htr∫t 9.00 csu ;f
åu.mk.rN÷tah & 4 yåi÷t fUtu mtultRo rJ∆ttgfU fwU;wc ynb= mt∆tthK åevuz fUe Ji∆t;t 15 r=l ytih yl‡; åevuz
bswb=th fUtu WlfuU ne fUtgofU;toyt¸ fuU htuMtr…l fUt rNfUth ntult st=w R o SMS- fUe Ji∆t;t 10 r=l
v\zt> gnt‚ ;fU rfU v¿:hctse Ce Nwh• ntu dge> rlvtRod{tb
20 rfUme Ce luxJfoU vh 150 ÷ttufU÷t YmYbYm bw‹;,
rÙ:; ctdvwh bk¸ fUtkd{um fuU rlJtoale fUtgto÷tg fUt W=TDtxl
fUhlu mtultRo rJ∆ttgfU fwU;wc vnw‚au, ÷turfUl Rr‡=ht ytJtm c‡xl st=wRo Àjtl -120 Ji∆t;t-30 r=l
gn ytvfuU åevuz fUtu yl‡; mu mt∆tthK b¸ c=÷tudt,
bku yrlgrb;;t fuU a÷t;u Jnt‚ fuU fUtgofU;toyt¸ C\zfuU nwY :u>
Ù:tleg JrˇU Ce rJ∆ttgfU fUe WvrÙ:r; b¸ fUtkd{um fUtgofU;to vh st=wRo Àjtl-125 xtfU Ji÷gw-h•0 30, Ji∆t;t-30 r=l
a\Z ciXu> ct;ae; mu ÷t\ztRo y‡; b¸ nt:tvtRo bku c=÷t dRo> gn ytvfuU åevuz fUtu mt∆tthK mu yl‡; b¸ c=÷tudt,
Auth.Franchisee- xtpfU Ji÷gw-h•0 100, Ji∆t;t-30 r=l
mtultRo rJ∆ttgfU fuU nÙ;Guv fUhlu vh W‡n¸ Ce cœNt lnÈ dgt>
RmfuU ct= ;tu ÷ttudt¸ lu yvlu lu;t fUt Rox-v¿:h ytih sq;t¸ mu Hiltake Electronics (P) Ltd.
ÙJtd; rfUgt> vrhrÙ:r; rlgk∫tK mu ctnh =uF mtultRo rJ∆ttgfU Opp.Reebok Showroom, Janiganj, Silchar
rfUme åfUth Ctdlu b¸ ne C÷ttRo mbSu> Ph.No,-03842-239439, 261212, Fax-03842-232805

ÙJ¿Jtr∆tfUthe, åfUtNfU J bwäfU ∂e r=÷tev fwUbth ≈tht åuhKt Cth;e fUtgto÷tg bunhvwh rN÷tah-15 (ymb)mu mu bwrä; J åfUtrN; * mˆvt=fU ∂eb;e mebt fwUbth, Ph. & Fax &(03842) 242633 (M) 94352-13512 preranabharati@ gmail.com

You might also like