Nota

1. Morfem dan Perkataan

Morfem
Unit bahasa terkecil Berfungsi gramatis / menjalankan tugas nahu Dapat berdiri sendiri jika morfem bebas sahaja Bersifat bebas dan terikat Membentuk perkataan

Perkataan
Unit bahasa terkecil Mempunyai makna lengkap Dapat berdiri sendiri Bersifat bebas (morfem bebas) Terbentuk daripada morfem Semua perkataan ialah morfem Bukan semua morfem ialah perkataan

2. Bentuk kata

Kata dasar
Berbentuk: tunggal terbitan majmuk ganda Dapat diperluas = ditambah bentuk lain.

Kata tunggal
Satu bentuk dasar sahaja tidak alami perubahan Binaan satu atau beberapa suku kata Termasuk akronim

Kata majmuk
Dua/lebih kata dasar dirangkaikan = alami proses pemajmukan Makna berlainan daripada maksud asal kata dasar Bersifat satu unit = tidak boleh disisipkan unsur lain Jenis: rangkaian kata bebas, istilah khusus, maksud kiasan Ejaan: Lazimnya terpisah Bercantum: 15 kata yang mantap/utuh

Kata terbitan
Kata dasar yang ditambahkan imbuhan = alami proses pengimbuhan Jenis: awalan, akhiran, apitan, sisipan

Kata ganda
Kata dasar yang diulang = alami pengulangan Jenis: penuh, separa, dan berentak (vokal, konsonan, dan bebas)

@ SuhaimiMohdSalleh

3. Kata kerja (KK)

KK Aktif
Digunakan dalam ayat aktif. Jenis: KK aktif transitif KK aktif tak transitif

KK Pasif
Terbit daripada KK aktif Digunakan dalam ayat pasif Jenis: KK pasif imbuhan pasif KK pasif orang I dan II KK pasif dengan kata kena

KK Aktif Transitif
Digunakan dalam ayat aktif transitif dalam predikat Diikuti objek (FN): 1 objek 2 objek (objek tepat dan objek sipi) di- (oleh) di-...-kan (oleh) di-...-i (oleh) ter- oleh ber- (oleh) ke-...-an ...saya beli ...kujejaki ...kita cari ...kami pakai ...awak bawa ...tuan ucapkan ...kena halau ...kena buli ...kena tipu

...membonceng motosikal ...menamai tempat itu Tanjung Piai ...mendapatkan kot itu untuk kamu ...makan nasi ...terlanggar periuk lauk

KK Aktif Tak Transitif

Digunakan dalam ayat aktif tak transitif dalam predikat Tidak perlukan objek Jenis: Perlu diikuti pelengkap = KK aktif tak transitif berpelengkap Tidak perlukan pelengkap = KK aktif tak transitif tanpa pelengkap

...tinggal di kampung ...membelok ke kanan ...berselimutkan kain buruk ...menjadi lemah

...membelikan adiknya buku ...menghadiahi saya jam tangan ...membawakan ayahnya air teh

...bermain bola lisut. ...terjatuh di padang. ...terperanjat besar. ...sudah berjanji dengan ibunya.

...bermain. ...terjatuh. ...terperanjat. ...sudah berjanji.

@ SuhaimiMohdSalleh

4. Pelengkap Objek Penerang Keterangan Pelengkap Mengikuti KK tak transitif berpelengkap dalam predikat ayat Tak boleh digugurkan Terdiri daripada KN, KA, & FS Objek Mengikuti KK aktif transitif dalam predikat ayat Tak boleh digugurkan Terdiri daripada FN Jenis: objek tepat & objek sipi Penerang Mengikuti KN, KK & KA dalam subjek & predikat ayat Boleh digugurkan Terdiri daripada KN, KA, KK dan FS.

Keterangan Hadir selepas FK dan FA Terdiri daripada FA dan FS Boleh digugurkan Dalam ayat majmuk keterangan: berupa klausa keterangan Jika digugurkan, jadi ayat tunggal

Air sungai mengalir dengan lajunya. Kerajaan telah membuat keputusan tentang PPSMI. Pelatih-peltih itu mahir dalam masa tiga bulan. Kanak-kanak itu tidur sungguh nyenyak. Dia sampai lewat benar. Pertandingan diteruskan walaupun hari hujan. Ia bertempik terlalu kuat hingga serak suaranya. Mereka ke situ dengan menaiki motosikal. Saya terlewat kerana jalan sangat sesak.

5. SATU KATA PELBAGAI FUNGSI Kata adjektif menunjukkan jarak Kata sendi nama menunjukkan hala Kata arah sesuatu yang tiada ruang atau jarak Kata sendi nama Kata hubung keterangan Kata hubung komplemen Kata kerja kena pada Kata sendi nama dapat bertukar ganti dengan tentang Kata kerja tiba Kata sendi nama dapat bertukar ganti dengan hingga Kata bantu aspek menunjukkan masa bakal tiba Kata sendi nama selepas KA emosi

dalam

untuk

mengenai

sampai

akan

@ SuhaimiMohdSalleh