Trng ai Hoc Bach Khoa TPHCM

Mn hc: Composite Giang vin: TS. HUNH I PH

MC LC

I.

Tng quan v si Basalt

1. Khinim : Si basalt c ch to t bazan (n nguyn) bng cch ko v thi si t bazan nng chy, tip theo si s c bin i cho ph hp vi tng ng dng c th.

2. Lch s hnh thnh: -Ngi u tin ngh ra tng ko si t bazan l Paul Dh .Nm1923 ,ng y c cp bng sng ch ti M . -Nm 1960, M v Lin X C bt u nghincu , ng dng ca si bazan c bit l ng dng trong qun s , v d nh tn la. - Ty Bc M, sau nhng cng trnh nghin cu ca Owens corning, nhiu cng ty thy tinh ,v nhiu nh khoa hc khc v si thy tinh c cp bng sng ch ca M. Tuy nhin, n nm 1970, cc cng ty thy tinh M t b nghin cu si bazan , m tp trung vo chin lc pht trin sn phm th mnh ca mnh l si thy tinh. -Trong cng thi gian nm 1970, nghin cu ngu, vn c thc hin vo nhng nm 1950 ti Moscow, Prage v nhiu ni khc c B quc phng ca Lin X tp trung Kiev, Ukraine . -Sau s tan r ca Lin X nm 1991, n nm 1995 , nghin cu si bazan c ng dng trong lnh vc dn s -Ngy nay, si bazan c thng mi ha v c sn xut rng ri. Nhiu cng ty kinh doanh v sn xut si bazan nh :KamennyVek (Dubna, Russia), Technobasalt (Kyiv, Ukraine), Hengdian Group Shanghai Russia & Gold Basalt Fibre Co. (Shanghai, China), and OJSC Research Institute Glassplastics and Fiber (Bucha, Ukraine). 3. Thnh phn ha hc ca si Bazalt:

Bazalt, ngun nguyn liu sn xut si bazalt, l s kt hp ca ba loi khong vt sau y:

Glagioclase l mt loi khong vt silicate rt quan trng cng h vi trng thch, vi cng thc t NaAlSi3O8 n CaAl2Si2O8 (trong cc nguyn t natri v canxi thay th ln nhau trong cu trc ca tinh th)

Pyroxenes l mt nhm khong vt silicate to c tim thy trong bin cht hay magma. Chng tn ti cu trc t din silicat mch v kt tinh theo h mt nghing v h trc thoiCng th. c chung ca nhm vt cht ny l XY(Si,Al)2O6 (trong X l Ca, Na, Fe+2, Mg v t gp hn l Zn, Mn v Li, cn Y l cc ion c kch thc nh hn nh Cr, Al, Fe+3, Mg, Mn, Sc, Ti, V i khi c Fe+2). Cu trc silicat mch ca cc khong vt nhm pyroxen lm cho chng rt linh ng trong vic lin kt vi cc cation khc nhau.

Olivin ( qu gi l peridot) l khong vt st magi silicat c cng thc cu to chung l (Mg,Fe)2SiO4, kt tinh theo h trc thoi gm cc t din silicat, do vy olivin thuc nhm silicat o. Olivin l mt trong nhng khong vt ph bin nht trn Tri t.

Ngun nguyn liu t tiu chun sn xut si bazalt c ly t rt nhiu vng a l, iu kin, thi im khc nhau nn c s dao ng v t l ca 3 loi khong trn. V nguyn nhn ny, sn xut thc t rt kh m bo s ng nht tuyt i v thnh phn ha hc, pha c trong si bazalt.

Hnh: B mt si bazalt.

Thnh phn ha hc ca si Bazalt thnh phm: Thnh phn SiO2 % 51.6 - 59.3

Al2O3 CaO MgO Na2O + K2O TiO2 Fe2O3 + FeO Khc (BaO, MnO, SO3, P2O5) 5. Ngun nguyn liu i vi mt trong cc nguyn vt liu cao cp si bazan t vt liu th l Basalt - ph bin l nhng mnh vn ni la ln cng v gin. basalts c s dng trong vic xy dng. Gn y, nhng khung bazan c s dng thnh cng cho cng nghip sn xut thit b khng acid, ng ng, vt liu b mt.

14.6 - 18.3 5.9 - 9.4 3.0 - 5.3 3.6 - 5.2 0.8 - 2.25 9.0 - 14.0 0.09 - 0.13

Cc qung Basalt Uzbekistan c tm thy ti nh ca ni Kuramin, Chatkal, Ghissar v Bc-Nurata, d ton vt qu 32 000000 m3. Ngun bazan Ghavasai ca nh Kuramin thuc vng Namangan c c th l khng ng b thnh phn ha cht v khong sn, c bn l cu trc porphyry vi nhiu thnh phn khc nhau nh thy tinh ni la, bazan dolerit dng phi tinh th v khong diaba. Xut hin trong thung lng ca sng Asmansai v sng Lakchisay thuc nh BcNurata cy rm, bazan y c thnh phn c bn l bazan en c bn cha khng nhiu hn 42% silica v khng c khong plagiocla. Trn c s nghin cu lu di v vic dng basalts nh l nguyn liu th cho vic ch to cc loi si thc hin ti cc c s khoa hc ca Uzbekistan, Ukraina v

Lin bang Nga, nng chy c phn loi theo nht ca chng, v cng c Nht cao: 1450 : > 150 P., 1300 : > 1000 P.. Nht: 1450 : = 50 -150 P., 1300 : = 200-1000 P.. Dng cho vic sn xut si lin tc. Nht trung bnh: 1450 : =3050 P., v 1300 : =100-200 P.. Dng ch yu sn xut si siu mng. Nht thp: 1450 : < 30 P., v 1300 : < 100 P.. Dng sn xut Spun fibre. bn nhm c bn c phn bit:

C nhiu ni bazan Trung quc: Sichuan, Yunnan, Hunan, Heilongjiang, Liaoning, Hebei, Shanxi, Jiangsu, Anhui, Zhejiang, nhng tnh Guangdong.basalt ca i Loan th c cu trc ha hc thch hp nht to ra si basalt. Trong mt s th im ,CBF c x l t bazan Trung hoa. . Di tha thun bng hp ng nhng chuyn gia cng ty c th lm cho s phn tch v s chn la s b l nguyn liu bazan tt nht (cho) s sn xut (ca) CBF, STBF, Bscale Thnh phn ha hc ca nhng tng , m thch hp cho s sn xut si bazan Chemical compound Minimum SiO2 Al2O3 45 12 Fe2O3, FeO 5 CaO MgO TiO2 6 3.0 0.9 Na2O, 2.5 2.0 Other

K2O admixtures

% Maximum % 60 19 15 12 7 2.0 6.0 3.5

M basalt

nghin basalt

Gii hn nht cho mt loi si c th c lin quan ti cch thc sn xut hin ti v nhit gn 1300 hin nay xc nh. S chy si lin tc nn c nhit thuc gii hn trn ca s kt tinh - khng nhiu hn 1250 , nht nhit 1300 : 300-1100 P.., nhit gian sn xut - khng nh hn 70 .

II/ Quy trnh sn xut basalt thin nhin c nhiu loi khc nhau, nhng ch c c ng knh khong 9 n 24 microns mi c s dng lm si lin tc. Thnh phn SiO2 khong 46%( acid basalt) trong basalt th thch hp lm si basalt. Si Basalt c sn xut bng quy trnh lin tc nh si thy tinh. D s dng phng php no i na th basalt sau khi c khai thc c nghin, ra v nh lng vo trong 1 thng c gn thm vo phn cp liu, y vt liu s c vn chuyn n bn nng chy trong l t bng ga. Qu trnh sn xut si basalt th n gin hn si thy tinh ch l t cc thnh phn phc tp hn. Si thy tinh in hnh cha ng 50% Silica v bao gm Boron Oxide, Aluminum v nhiu khong khc. Qu trnh yu cu mt dy truyn nhp liu n mang basalt nghin vo l nng chy. Khi s dng basalt t nhin lm nguyn liu th qu trnh t c s kim sot v tinh khit v ng nht ca vt liu th. Mc khong v thnh phn ha ca si basalt hnh thnh c th khc nhau nhiu gia khu vc ny v khu vc khc. Si basalt v si thy tinh u l vt liu silicate, nng chy thy tinh, khi lm lnh, hnh thnh vt liu rn v nh hnh, tc lm lnh cng nh hng n cu trc ca vng kt tinh. basalt nghin a vo l, vt liu s c nng chy nhit 15000C ( thy tinh nng chy khong nhit 14000C n 16000C). Si basalt th c v hp th nng lng nh sng hng ngoi, khc vi si thy tinh l trong sut. S dng l t ga thng thng s dng cho si thy tinh th khng m bo s t nng ng nht ton b hn hp basalt. Vi l kh trn khng, Basalt nng chy phi c gia trong 1 ci hm trong mt khong thi gian, c th l nhiu gi, m bo s ng nht ca nhit . Sn xut si basalt c s dng nhiu phng php khc nhau tng s ng nht nhit , bao gm c ngm in cc trong bn. Cui cng, mt phng php ung nng 2 gian on c s dng, gm c 1 khu ring bit c trang b vi mt h thng gia nhit iu khin c lp. Ch c h thng iu khin nhit mi nm ca ra ca l, ni cp tm lt cho s n, yu cu s chnh xc ln, v th mt h thng iu khin t phc tp s c s dng trong khu vc u gia nhit. Si basalt thng sn xut bi 2 cng ngh khc nhau. l thi ly tm v n nng chy. c sn xut si basalt l bng qu trnh n nng chy n. 1. Phng php thi ly tm

1. Basalt nng chy c rt vo b phn ly tm 2. B phn thi 3. B phn ly tm 4. Git basalt 5. 5-7: qu trnh hnh thnh si

Cng ngh thi xylanh ly tm c s dng sn xut si gi r vi 60-100 mm di, 8-20m ng knh, ch yu c s dng nh l vt liu cch nhit trong cng nghip xy dng v t. y l cng ngh 2 gian on. Si BF s dng trong nha nhit do v nhit rn composite th c sn xut bng cng ngh ny. Cc bc ca phng php thi ly tm: Bc 1: Si basalt nng chy khi nhit gn n 15800C Bc 2: sau c nhp liu v mt my quay trc ngang. c 3 u ly tm v bao gm 3 u ly tm, 1 b phn tng tc v 2 xilanh to si. Bc 3: Sau my s quay ly tm v si c hnh thnh nh l kt qu ca lc ly tm thi bay vi p sut cao nh m t hnh v. Bc 4: Si ngn vi chiu di c th v kt dnh vi nhau. u im ca phng php: Gi thnh r Si ng dng nhiu lnh vc Si c ng knh nh Si cht lng

8. Si 9. u si

Nhc im ca phng php u t cao do tranh thit b t tin Qu trnh gin on nn nng sut khng cao Ch lm c si MAT

2. Phng php n nng chy

1. B phn nghin 2. B phn nh lng 3. H thng vn chuyn 4. Trm thu nguyn liu 5. B phn gia nhit u tin 6. B phn iu khin nhit th cp 7. Hnh thnh si n 8. B phn iu chnh kch thc

V p ng nhiu yu cu ng dng khc nhau ca si basalt, phng php ko c s dng, da trn phng php ko si t nguyn liu nng chy, ging nh phng php truyn thng sn xut si thy tinh. Nhng si basalt ny th c ng knh l 10-14 m c th t c si th c nhiu thnh phn si c bn khc nhau. Si ngn c th c sn xut trc tip t basalt nghin v cng ngh rt n gin v th cc si c gi thnh rt r nhng chng c tnh cht c l tng i thp v khng ng iu. Mt ng dng quan trng khc ca si bsalt ny l thay th si aming, v d l lm phanh xe do s chu nhit cao ca n. Cc bc ca phng php n nng chy Bc 1: nguyn liu c nghin t kch thc thch hp cho quy trnh sn xut Bc 2: c nghin n b phn nh lng, nh lng khi lng cho 1 m Bc 3: c nghin c b phn vn chuyn, chuyn ln l nung nng chy Bc 4: c gia nhit nng chy sau chuyn bn th 2 gi nhit ng iu Bc 5: T l, basalt nng chy c cung cp n v ca s cp liu truyn t vi ca thu hi. B phn nhp liu c mt ca s vi mt bch kt ni vi l ng lt v c gia nhit bi l. Dng nng chy qua u gia nhit bng platinum/rhodium ng lt vi khong 200 l( 500 l cng c

th). Si c hnh thnh bng p lc thy tnh v lm lnh c c si cng. Silane c s dng bin tnh b mt si lm tng kh nng tng hp vi vi v lm cht bi trn. Bc 6: Si c hnh thnh bng p lc thy tnh v lm lnh c c si cng. Silane c s dng bin tnh b mt si lm tng kh nng tng hp vi vi v lm cht bi trn. Si n c gm li v chuyn n thit b ct. Ch xon basalt c sn xut bng b phn qun si basalt. Si lin tc c ct ngn vi chiu di c th v kt dnh vi nhau. Hi m cha trong si cui cng phi nh hn 1% vi kch thc thm vo trong khong t 1%-2%. Phng php sn xut BF theo phng php Junkers th tt v r nhng cng c nhc im . u im ca phng php: Gi thnh r Si ng dng nhiu lnh vc Si c ng knh nh C th lm ra nhiu sn phm khc nhau Nng sut cao do qu trnh lin tc

Nhc im ca phng php Si khng ng iu, tnh cht khng tt

III. Tnh cht ca si Basalt. 1. Tnh cht c l. - Basalt c cng cc k tt, cng dao ng trong khong 5-9 Mohrs scale. Do , chng c kh nng khng mi mn tt. - Si basalt c t trng thp, khong 2,7g/cc. Si basalt nh hn si thp v c t trng sp x bng si thy tinh v si cacbon. - bn ca si basalt tng ng vi si thy tinh. Nhng do gi thnh thp hn nn si basalt l mt trong s la cho tt nht thay th si thy tinh.

Di y l bng so snh mt s tnh cht c l ca si Basalt so vi mt s loi si khc:

2. Tnh cht nhit Si basalt c tnh cht nhit tt hn so vi E-glass, n c th duy tr nhit 1100-1200oC trong nhiu gi lin tip di iu kin khng c tc dng lc c hc. Basalt c th s dng trong khong nhit rng t -260/-200 n 650/800 o C ( trong khi E-glass t -60 n 450/460oC) ng sut d ( sau khi x l nhit) cao hn E-glass. * S liu cho thy t kt qu kim tra ng sut ( loi roving B2 v G1) sau khi x l nhit ( 2h): ( Gi tr ban u l 100%) . - Si basalt c th duy tr tnh cht khong nhit ln hn so vi si thy tinh. Ti nhit 400500, n tr nn yu hn so vi glass, nhng si basalt vn gi c tnh nguyn vn v vn c kh nng khng nhit. ?? 3. Ha tnh Si basalt c kh nng khng li hot ng ca vi khun v vi sinh. ht m khong 1%

u im ln nht ca si Basalt bn trong mi trng kim mnh.Tuy nhin, chng li yu hn trong mi trng acid manh so vi si thy tinh. Mi trng nc si cng lm khi lng ca si basalt b gim ng k. Basalt c th bn trong mi trng pH 13-14 v c n nh tng i trong mi trng acid mnh. N c th duy tr 92% khi lng trong dung dch NaOH 2N v khong 75% trong mi trng acid HCl 2N.

Kt lun: Basalt l loi si c tnh cht rt tt: bn ng sut cao, khng mi trng base v acid tt, tnh cht in tt, khng n mn, bn nhit cao