Uputstvo za uzorkovanje zemljita

Vrenjem osnovne agrohemijske analize zemljita poljoprivredni proizvoai dobijaju preporuku o pravilnom ubrenju za naredne 4 godine, u smislu koliine ubriva kao i vremena njegove primene. Investicija u analizu zemljita se isplati jer se adekvatnom primenom ubriva mogu postii utede u novcu, poveanje prinosa i vei profit. Kontrola plodnosti vri se po potrebi, a najmanje svake pete godine. Od pravilnog uzimanja uzoraka zemljita zavise i rezultati analize, te prema tome i ispravnost zakljuaka i mera koje se predlau. Vreme uzorkovanja zemljita je za oranice nakon skidanja useva, a za vonjak i vinograd nakon ili pre poetka vegetacije, najpoeljnije pre osnovne obrade zemljita. Prosean uzorak zemljita potie sa proizvodne parcele povrine maksimalno do 5 ha, ujednaene po nadmorskoj visini i kvalitetu zemljita. Ukoliko je parcela neujednaena (po nadmorskoj visini, nagibu, boji i kvalitetu zemljita, gajenoj biljnoj vrsti...) broj uzoraka zavisi od broja postojeih celina. Ukoliko je povrina parcele vea od 5 ha, parcela se deli na vie delova sa kojih se uzima prosean uzorak zemljita. Pod proizvodnom parcelom se podrazumeva parcela koja je u proteklih nekoliko godina koriena kao jedna celina (na celoj povrini jedna biljna vrsta, ista agrotehnika npr. ubrenje). Prosean uzorak se sastoji od 20-25 pojedinanih uzoraka zemljita (broj zavisi od veliine povrine proizvodne parcele) koji se meaju i pravi se prosean uzorak. to je vei broj pojedinanih uzoraka prosean uzorak bolje predstavlja parcelu! Uzimanje pojedinanih uzoraka moe da bude po tzv. ahovskom rasporedu ili po dijagonali, vano je da prosean uzorak predstavlja to je mogue ravnomerniji raspored pojedinanih uzoraka po itavoj povrini parcele. Kretanje: a) po ahovskom rasporedu

b) po dijagonali

Potreban pribor: sonda ili aov i 1 kofa (za vonjak i vinograd dve obeleene kofe), PVC kese, olovka i papir. Pojedinani uzorci se uzimaju sondom ili aovom na dubini od: 0-30 cm na parcelama koje su u ratarskoj i povrtarskoj proizvodnji, 0-30 i 30-60 cm na parcelama koje su u voarskoj i vinogradarskoj proizvodnji (ako je u vonjaku podloga sejanac, uzima se uzorak i sa dubine od 60-80 cm).

Aovom se izvadi grumen zemlje (slika 1). Zatim se uz ivicu rupe ponovo zabode aov pod uglom od 90 - od povrine do dubine od 30 cm (slika 2). Paljivo se izvadi aov sa zemljom, tako da ona ostane na aovu kada se poloi na tlo. Potom se po zemlji koja je na aovu noem napravi kai, irine 3-4 cm po sredini aova do njegovog vrha, tj. do dubine od 30 cm. Zemlja na aovu levo i desno od kaia se odbaci, a kai zemlje se ubaci u istu kofu (slika 3-6).

Ovaj postupak se ponovi sa 20-25 ravnomerno rasporeenih mesta po celoj povrini parcele, pri emu se pojedinani uzorci sa iste dubine ubacuju u istu kofu. Nakon uzimanja poslednjeg pojedinanog uzorka, zemlja u kofi se dobro izmea, usitne se vee grudve i odstrane se kamenje i biljni delovi. U plastinu vreicu se pakuje 0,5-1 kg dobijenog prosenog uzorka, a viak zemlje se baci. Zatvorenu vreicu sa uzorkom staviti u u veu kesu u koju je ubaena spisak sa podacima vezanim za uzorak zemljita: 1. ime i prezime, 2. adresa (ulica i broj, mesto, potanski broj) i telefon korisnika, 3. broj poljoprivrednog gazdinstva, 4. katastarska optina, 5. katastarski broj, 6. veliina parcele, 7. dubina sa koje je uzet uzorak, 8. predkultura, 9. planirane biljne vrste za gajenje u naredne etiri godine, 10. u voarsko-vinogradarskoj proizvodnji naglasiti da li je vonjak/vinograd u podizanju ili u eksploataciji 11. podaci o predhodnom ubrenju parcele 12. ukoliko se sa jedne parcele uzima vie prosenih uzoraka, treba nacrtati skicu parcele i obeleiti mesta uzimanja prosenih uzoraka.