BOLUM200 YOL ALTYAPISI

l
201.01 Tamm. Bu Ktslm, plan ve projelerde tammlanan, yol yaplm Stmrlan dahilinde yer alan
her tiirlil aga~, dal, yah, diger bitki, ve gereksiz malzemelerin temizlenmesi, aga~ vs nin kesilmesi, koklerinin sokiilUp ylkartIlmast ve temizleme ve sokmeden dolayt olu~an bUttin malzeme ve dt>kUntUnUn kaldmlmasmt kapsar. ~,~~

l~
i1.:.

Aga~ Kesme, Kok Sokme ve Temizleme i~leri'nin yaptlmasl strasmda, Ktstm 155 "Toprak Erozyonunun Kontrol Edilmesi" nde belirtiJen onlemler almacaktlr. Agay kesme, kok sokme ve temizleme i~leri oneeden kaztklarla tespit edilen alan dahilinde yapllacaktlr. Bu S1Dlr dt~mda bulunan ve i~et edilen aga~lara ve bitki MUsiine dokl1nulmayacaktlr. Tammlanan alan dt~mdaki bitki ortUsUne ve diger aga~lara verilen zararlardan MUteahhit sorumludur. Temizleme ve sOkme i~leri
0

ktstmda WI i~ine b~lanmadan onee tamamlanrnt~ olacak ve bu

iki i~ birbirine kan~t1nlmayaeakur.

Ariyet yerlerinde veya benzeri diger kamul~ttrma sahast dt~mdaki yerlerde sokme \'e temizleme i~i yaptlmasl gerekiyor ise sokme ve temizleme ileri; ariyetin veya malzemenin almmaya b~lanmas1Ddan daha once tamamlanacak ve bOylece bu alanlardan ariyet veya malzeme almtrken, malzeme iyerisine bitki kokleri, dokiintii vb nin kanmast onlenecektir.

(a) Yol govdesi ve ~v hatlan dahilindeki yol prizmasmm oturdugu sahada bulunan ve daha once kesilen aga~lara ait bUtiin kokler, kUtiikler sokiilerek kaldmlacaktlr. Varma tabamnda sokme ileri yapIltrken, koklerin; bulundugu zemin seviyesinden en az 50 em derinlige kadar olan ktstmlan sokUlUpytkanlacakttr. Daha derin ktstmlar Kontrol MUhendisinin izni ile yerinde blraktlabilir. (b) TUrn dolgu tabanlanndasokme i~leri yaptlacakttr. Zemin yUzeyinden itibaren yeralttna dogru, boyu 15 em' den daha kUyUkolan ve nzerine 3 m' den daha fazla yiikseklikte dolgu getirilecek alanda yer alan zararstZ kokler yerinde btraktlabilir.

(d) Sokme i~lemlerinden soora oluan yukurlar ve bo~luklar uygun nitelikli malzeme ile doldurulacak, stkt~ttnlacak ve yevreye uyumlu hale getirilecektir.

Temizleme yaptlan stntrlar dahilinde bulunan agaylar, yaltlar ve diger bitkiler ~agtda belirtildigi ~kilde temizlenecektir;

~\
!

f!

(b) Yanna ~vi yiizey alamnda ve yol taban kotu tizerinde veya altmda bulunan tUrn agac;: govdeleri kesileeek ve taban dtizgiin hale getirileeektir. (c) Kazl dl~mdaki alanlarda, dolgularda ve ~ev tanzim slmrlannda yiikseldigi 15 em' den daha biiyiik bitki ve agac;:larkesileeektir. bulunan ve yerden

(d) Yol yiizeyine dogru ve banketlere uzanan agac;:daHan, yol gorii~ yiiksekligi 6 metreyi saglayaeak ~ekilde kesileeektir. Agac;:dallanmn kesilmesi Slfasmda agac;:lann bUtiinUne zarar verilmeyeeek ve gereken iyile~tirme oniemleri ahnaeakttr.

Temizleme, kesme ve sokme i~lerinden C;:lkan biitUnmaizeme, dtikUntUve diger pan;alar projede belirtilen yerlere veya Kontrol Miihendisinin gostereeegi yerlere depolanaeaktlr. Kesileeek agac;:lann i~e yarayaeak klSlmlan dal vb temizieneeek ve en az 3 m uzunluldarda olmak tizere bic;:ilecek ve yol boyunea, uygun yerlere muntazam ~ekilde istif edileeektir. MUteahhidin bu istif ve ytgmlan her tUriUtehlikeye kar~l korumadaki sorumlulugu bu i~i bitirme tarihinden itibaren 6 ay sonrasma kadar devam eder.

KISIM 202.- iN~AAT ALANINDA YERALAN YAPI VE ENGELLERiN KALDIRll.MASI .

202.01 Tamm. Bu i~, plan ve projelerde tammlanan yol yaplm slmrlan dahilinde yer alan; her tUrlii binanm, yapJlann, sanat yapllanmn, hizmet tesislerinin (telefon, elektrik, do~al gaz, isale hattJ, su kanaleti vb), bordiir, yaya kalchmm ve diger engel1erin kaldmlmasml kapsar.

Yol yaplm alam i~erisinde yer alan ve kaldmlmasl gerektigi. belirlenen yapllar dikkatli bir ~ekilde par~alara aynlarak ta~mabilir hale getirilecektir. Projede gosterilen kiiltUr varhklan veya idare tarafmdan gerekli gorUlen yapllarda; aynlan yapl p~alanna numarall tammlamalar getirerek. gerektiginde yeniden hazlrlanacak projelerde, bu numaralar kullamlmalldlr. Par~alara aynlan malzeme ~macak ve projede belirtilen veya Kontrol Miihendisinin uygun gorecegi yerlere depo edilecektir. Sanat yapJlan, bordiir ve yaya kaldmmlan, kazJlarak kaldmlacakttr. KazJlan malzemeler uygun bir ~ekilde biriktirilecek, bu malzemeler akarsu hatlanna anlmayacak, projede belirlenen veya Kontrol Miihendisinin uygun gl:lrecegiyerlere depo edilecektir. Yol hattmda yer alan yapl ve engeller; yeni yapllacak yol tabanmdan 1 m a~a&t-ya ve yol hattmm 0,5 m dl~ma kadar olan kesimde tamamen kazllarak anlacaktlr. KazlSI yapllacak alan dl~mda yer alan yapl ve engellerin kaldmlmasmdan sonra olu~an ~ukurlar ve bo~luklar uygun nitelikli malzeme ile doldurulacak, slla~tmlacak ve ~evre ile uyumlu hale getirilecektir. Kaldmlan yaPI ve engel1ere ait atlk malzemeler, projede belirtilen veya Kontrol Miihendisinin uygun gorece~i yerlere 1 m yiiksekliginde, tabakalar halinde depolanacak ve her tabakanm iizerine 0,5 m kahnhgmda toprak malzemesi getirilecektir. Depoda yer alan btiyiik atlk malzeme par~alan daha ki.i~tikhale getirilecektir. Boylece deponun yogun ve en az bo~lukta olmasl saglanacaktlr. Olu~turulan depolara gerekli egim ve ~ev verilerek yiizey sulannm drenajl saglanacak ~kilde diizenleme yaptlacak ve ~evre He uyumlu hale getirilecektir.

~ I t
f

I~
I~

I
I

f-

,! I
!-

!-

___________

f
l

203.01 Tamm. A~agtdaki Tablo-203-1'de belirtilen niteliklerin tUmUnUbirden saglayamayan bUtUnkazl malzemeleri zaYlf zemin olarak nitelendirilmektedir.

Deney Likit Limit (LL) Plastisite indeksi Maksimum Kuru Birim Hacim Aglrhk (Standart Proctor)

~artname Limiti S60 S35 ~ 1.450 t1m3

Deney Standarc:h TS1900 AASHTOT-89 ... _--- ..-. TSI900 AASHTOT-89 TS1900 AASHTOT-89
I

I
I

!
i

!
I

PI:S6 ve CBR > 10 olandollal cUrufiar ve tUf lerdebu $artaranmayacaknr.

ZaYlf zeminler, i~letme sUresince yol Ustyaplsmda ve yol yapllannda (dolgu, yarma, koprii, viyadUk,tUnelvb) problem ~Ikaracagl tespit edilen zeminlerdir. ZaYlf zeminler, proje ~amasmda ve yaplm ~amasmda ~agtda belirtilen yontemlerle tespit edilecektir. 203.02.01 Zaylf Zeminlerin Proje A~amaslDda Tespit Edilmesi. Yol gUzergahmm belirlenmesi ve projelendirilmesi slrasmda yapllan ~tlrma ~ah~malanna gore (sondaj, ar~tlrma ~ukuru, yiizey jeolojisi) yol ve yol yapllan altmda yer alacak zaYlfzeminlerin, niteligi (CL, CH, OH, vb), kahnhgl, zamana bagh oturma ozellikleri, stabiliteyi etkileyecek kayma dayamm parametreleri, ~i~mepotansiyeli belirlenecektir. Zaytf zemin tabakasmm kazlhp atdamayacak kahnhklarda olmasl (kazl stabilitesi, su altmda ~all~ma zorlugu, uzun tulde kUbaj artl~l) durumunda Heri iyile~tirme yontemleri projelendiriterek uygulanacaktlr. 203.02.02 Zaylf Zeminlerin Yaplm A~amaslDda Tespit Edilmesi. Proje ~amasmda yapl1an ar~tuma ~ah~malan S1fasmda tam olarak belirlenemeyen veya yol geni~letmeleri suasmda, Sig kahnhktaki alUvyon ge~i~lerinde, yeraltl su seviyesi (Y.A.S.S)'nin yUzeye yakm oldugu durumlarda veya yUzey gollenmeleri olan ova ge~i~lerinde, bitkisel OrtU kazlSI suasmda ~11~l1an bu tUr zaYlf zeminlerin ozellikleri, kahnhklan, kayma dayanlm parametreleri sondaj velveya ar~t1rma ~ukuru ~l1arak ve alman omeklere yapllacak laboratuvar deneyleri ile belirlenecektir. Bu veriler dogrultusunda gereken durumlarda ozel projeler yapllarak uygulanacaktlr. Zaytf tabii zemin tabakasl, tespit edilen alandan belirtilen derinlikte kazllarak kaldmhp, Kontrol MUhendisi tarafmdan gosterilen yerlere ~macak ve diger WI malzemelerinden ayn bir yerde depo edilip muhafaza edilecektir.

Yeraltl suyunun yUzeye yakm olmasl durumunda yol tabam i~in tinerilen drenaj ~iltesinin iki kriteri saglamasl gerekir. 1- Filtrasyon Kriteri : Drenajl saglanan zemin tanelerinin drenaj malzemesini tlkamamasl, 2- Permeabilite Kriteri : Drenaj malzemesinin suyu g~rebi1me tizelliginin Olmasl.

Z=Tabii Zemin F=Filtre Malzemesi D1SF<S Dm D1SF S 20 DlSZ DSOFS25Dsoz Dolgu tabanmda Uniform (D60Z I DUlZ S I.S ise) tabii zeminler i~in; filtrasyon kriterleri: D1SF S S Dm D1SF S 6 Dm Dolgu tabanmda yer alan iyi dereeelenmi~ (D60Z I DulZ ~ 4 ise) tabii zeminler i~in; filtrasyon kriterleri: D1SF S 20 D1SZ D1SF S 40 Dlsz permeabilite kriteri: DISF~ S D1sz Dm: Filtre malzemesinin % IS'inin g~tigi elek ~apl Filtre malzemesinin % SO'inin ge~tigi elek ~Pl D1SZ: Zemin malzemesinin % IS'inin ge~tigi elek ~apl Dsoz:Zemin malzemesinin % SO'inin ge~tigi elek ~apl D6SZ: Zemin malzemesinin % 6S'inin ge~tigi elek ~Pl
DSOF:

Karayolu yaplmmda drenaj tabakasl, gerekli malzemenin temini, ekonomikligi gtiz tinUne ahnarak ~e~itli y<intemlerle te~kiledilecektir.

a) Tablo-203-3 ve Tablo-203-4' de gradasyonlan verilen inee ve kaba filtre malzemeleri olarak tineelikle dogal malzemeler (gerektiginde ytkanmt~ ve elenmi~) kullantlaeaktlr.

J t

I 1

l_____________ 36

inee Filtre Malzemesi Gradasvonu Ge<:enMaJzeme %'si EJek AClkblh (mm) 3/8" (9,5) 100 No: 4 (4,75) 95 - 100 No: 16 (J,19) 45 - 80 No: 50 (0,297) 10 - 30 No: 100 (0,149) 2 - 10

Kaba Filtre Malzemesi Gradssyonu Ge;enMalzeme %O'si Elek AClkhit (mm) I" (25,4) 100 3/4" (19) 3/8" (9,5) No: 4 (4,75) No: 8 (2,38) No: 10 (2,00) 80-90 30 -70 15 - 45 0-10 0

b) YUksek Plastisiteli Kil olan bOlgelerde drenaj amac;h tlrgUsUztip geotekstil He birlikte dogal veya Iannat~ filtre malzemesi kullamiabileeektir. Dogal inee malzeme bulunamamast durumunda, inee filtre malzemesi yerine Tip-A drenaj amac;h tlrgUsUztip geotekstil kullamiaeakttr. Bu durumda kaba filtre malzemesi yerine Tip-I veya Tip-II malzeme kullamiaeakttr.

Tip.I Malzeme
Elek A;1kI1!I (mm) 2112" (63) 1 112" (37,5) 3/4" (20) 3/8" (10) Ge;enMalzeme % 'si 100 85 - 100 0- 25 0-5

~ ..-

- ---

.-

._-_. Ge~en Mal.zeme %'si 100 70 - 100 40 - 100 20 -70 0-40 _. 0-12 0-3
-"

Tip-II Malzeme
_.

Elek A~kh~ (~) 3" (74) 1 1/2" (37,5) 3/4" (29) .. 3/8" (10) - No: 4 (5) No: 8 (2,5) No: 200 (0,074)

_.

._.

..

.. -

_-

..

._...

-Yeraltl suyu drenaj sisteminde, inee ve kaba filtre malzemesi olarak Tablo-203-3 ve Tablo-203-4' de verilen gradasyona uygun dogal malzeme (dere malzemesi vb) filtrasyon ve permeabilite kriterlerinin saglanmasl a~1S1ndangeotekstil boh~ab kInnat~a gore daha uygun olup, tereih edilmelidir. -Geotekstil boh~ah sistemde dogal kaba filtre malzemesi yerine, kInnat~ kullanilmasl durumunda ise teknik bakimdan, lormat~m ko~li yaplda olmasl nedeniyle kenetlenmenin fazla olmasl, permeabilitenin dU~mesi ve ko~eli kirmat~ malzemenin geotekstile zarar vermesi gibi olumsuzluklar gozonline abnmahdlr. -Ozellikle yUksek plastisiteli kil olan bOlgelerde lormata~ drenaj sistetnlerin ukanmasma kar~1 geotekstilin kullanilmasl halinde geotekstilin yIrtlhp hasar gormemesi i~in geotekstil malzemesi lizerine 20-30 em kalmhgmda dere malzemesi serilmeli veya dayanlffil yliksek (Tip-B), olan geotekstil kullamlmahdlr. Drenaj ama~h geotekstil ~agldaki Tablo-203-7'de belirtilen ~artlan saglayan, uniform kahnhk ve ylizey dokusuna haiz, orgUsliz, polipropilen ISII i~lemden ge~mi~geotekstil olaeaktlr.

,
DENEYLER I Kahnhk. 2 kPa basm~la BiRlM mm
kN/m

SARlNAME LIMiTLERI TipA 1.5

10/11

I
!

TlpB 2.5

DENEY STANDARTI
...

----...... ! ,

EN 964 EN ISO 10319 EN ISO 10319 EN ISO 12236 EN 918 EN ISO 12956
I
I

I <;:ekme Dayanuru
,(MD/CD)

! KopmaUzamasl .. DelinmeyeKar~1Dayamm (CBRTesti) KoniDU~Urme Deneyi E~degerG5z A9lkhgl. 090 Permeabilite.dUzlemde

VIHSo q

_.%

50-70 1700 -25 0.1 0.09 90

-I

20/25

50 -70 3500 10 0.08 0.05 50

N mm mm rnlsn It! m2s

EN ISO 11058

e) Naglda Tablo-203-8' de gradasyonu verilen Kum. ~ilte kullamlarak; kum ~iltenin ekonomik olmamas1halinde, drenaj malzemesi ve zeminin dane boyutu daglhmlanmn tesbiti ile filtrasyon ve penneabilite kriterlerini saglayan ekonomik drenaj malzemesi kullamlarak, drenaj ~iltesi te~kil edilir.

Elelc AC;lkh2I(mm) 3/8" (9.5) No: 8 (2.4) No: 30 (0.6) No: 50 (0.3)

Gecen Malzeme % 'si 80 - 100 5 - 50 0-20 0-5

203.04 Yiizeyde Gollenme Nedeniyle OIUan T~lma Giicii Zaylf Zemin Gec;i~leri. Verala suyunun Olmamasl Durumu: Yeraltlsuyu olmayan fakat yiizey gollenmeleri nedeniyle olu~an t~lma gUcU yetersizliklerini onlemek amaclyla zaytf zemin slynhr ve kazl1arak atllan kesime A$aglda Tablo-203-9'da gradasyonu verilen "Serbest Drenaj Malzemesi" getirilir. Serbest drenaj malzemesi yiizeyden itibaren dolgu tabamnda 30-40 em suyun iki tarafa ge~mesini saglamak amaclyla yiikseltilir veya ~ev dibi ge~irimsiz kil He kaplanlr. Bu kesimde yol yaplmlOda kullanllan dolgu malzemesi granUler nitelikli, ge~irimli ise, yUzeyden itibaren dolgu tabanlOda serbest drenaj malzemesi kullaOllmasmagerek yoktur.

_.

.E1t:.k A~*I~i! (mm) . 3" (76) 1 1/2" (38) 3/4" (19) 3/8" (9,5) No: 4 _. (,!,7~) No: 8 (2,38) No: 200 (0,074)

.... _.

.._ ...

._.-

__ .Gecen Malzeme % 'si

"--

----

..-

100 70 - 100 40 - 100 20 -70 0-40 0-12 0-3

Vanna tabanmda ~i~me ozelligi olan zemin olmasl durumunda, zeminin ~i~me yiizdesi ve ~i~me basmcl laboratuvar deneyleriyle tayin edilir. Esnek Ustyapl yapllmasl durumunda yol trafige a~l1dtktansonra Ustyapmm bozulmarnasl i~in, ~i~me nedeniyle olu~acak deformasyon en fazla 5 em olmalldlr.

b) Elde edilen ~i~me basmcl ve ~i~me yiizdesi degerleri ve ~i~en zemin kalmhgt kullanl1arak. bu zeminin su almasl durumunda ne kadar ~i~ecegi tespit edilir.

c) ~i~enin kabul edilebilir smrrlar i~inde kalmasma karlhk gelen i~e gereldi, imebasmcl bulunur

yiizdesi i~in

d) Hesaplanan yIlke g6re iistyapl tabantna getirilecek ime 6zel1i~ olmayan malzeme kalmhgt belirlenir. e) Su giriinin yol tab~na en fazla 1.5 m yaklamasl saglanarak, gerekli hallerde yarma Cvidibine hendek drenajl yaptlmahdtr. Zaytf zemin ge~ilerinde gerek yeralttsuyunun drenajl i~in drenaj tabakasl tekilinde, gerekse yUzey gollenmelerinden yolun etkilenmemesi i~in iyiletirme tabakasl oluturulmasmda, sistemin tUrnyol tabanmda bl1ti1n olarak ~allmasl saglanmahdtr. Yeni yapJlan yollarda, s6zkonusu drenaj veya iyiletirme tabakasl, problemli kesimin tamarrunda yaygID, ilte eklinde veya sistematik olarak, yolu enine kesecek Ckilde uygulanabilir. Mevcut yollarm standardtnID yIlkseltilmesi veya b61Unm~ yollara d6nUtllrUlmesidurumunda, mevcut yol alttnda bu tip bir drenaj veya iyiletirme tabakasl olup olmadlgt aratmlmah, var ise, yeni yapllan kesimle baglantlsl yapl1mahdtr. Yok ise; eski yol alttnda arahklJ kazl ile sistemin bUtiinlugu sagIanmalJ veya yeni iyiletirme tabakasl tabantnda yol dttna e~m verilerek eski yol alt1Dasuyun gitmesi engellenmelidir. Mevcut yollarm iyiletirilmesi veya b61iinmU yol haline getirilmesinde oluturulmasl ~ekil-203-1' deg6sterilmitir. yol govdesinin

--------------------j

Yenllytlltftlrme tabaleasl

Mevcut Iytlqtlrme tabaleasl

I<8zlIOfII'8II

yeJ1I ..

IyIle1tirme tabakall

........ w=.;; y ..
~lP;i~~ii;~;(~}:

::.:=:::.~
I I

:!i,,:-:;~ :

~.. ,~

.... ~.

~ekil.2031Mevcut Yollann iyil~tirilmesi veya Bijliinmii~ Yol Haline Getirilmesinde Yol GOvdesinin Olu~turulmasl

I: rr
,"1,

fr :JL
~
t ;
, ;

Za)'lf zeminin kahnhgtmn fazla oidugu, sig kazl, iyile~tinne tabakasl He ~oziilemeyen problemlerde; on yUkleme, siir~aIj, dii~ey dren, enjeksiyon, geosentetik kullamrm vb Heri zemin iyile~tinne y5ntemleri tek b~ma veya slg zemin iyile~tinne teknikleri Be beraber kullamlaeaktlr. tIeri zemin iyile~tirrne y5ntemlerinden uygulanaeak yontemi belirlemeden onee. iyile~tirileeek za)'lf zemin kahnlIiJ sondajlarla bdirlenmeli, arazi (SPT, CPT vb) ve ileri Iaboratuvar deneyleri (ii~ eksenli basm~, konsolidasyon vb) Be zemin kayma dayanlrm ve otunna ozelliklerinin belirlenmesi ve proje hazirianmasl gereklidir.

Kademeli Yiikleme: Zeminin t~lyabileeegi ytikseklikte dolgunun ~amah in~a edilmesidir. Her ~amada belirli dolgu ytiksekligi altmda zemin oturmalannm tamamIanlp kayma dayamrm istenen degere uI~mastndan sonra dolgunun proje kotuna yiikseltilmesi olarak tanimlanmaktadir. Bu y5ntemlerie yaptlaeak imalat sIraSmda otunna kolonlan ve plakalan yerle~tirilerek ol~iimler almmahdlr.

Tamm. Dolgulann taban zemininin iyile~tirihnesi, otunnalann hlzlandmlmasl amaelyla uygulanan ileri zemin i)ile~tinne yontemlerinden birisi de dii~y bant dren yontemidir. Dii~eybant dren yontemi uygulama esaslan ve i~IemSlrasl ~aglda verilmektedir.
203.06.01.01

Dolgu taban zemini; bitkisel toprak slytrmasl yaplldlktan sonra enine su de~arjIna izin vereeek ~ekilde minimum % 3 ~atl egiminde verileeek ~ekilde hazlrlanaeakur. Haztrlanan dolgu tabanl zemini iizerine kum ~ilte malzemesinin ilk 25 em' lik tabakasl getirileeek ve serilip slkI~tlnlaeakur. Dii~ey bant drenler a~agtda belirtiJen hususlara uyularak, serilen ilk kum ~ilte tabakasl iizerinde yerle~tirileeektir. Bant dren aplikasyon noktalan, projede belirtilen noktalardan 15 em' den daha fazla ~~mayaeaktlr. Prefabrik sentetik bant drenler bir mandrel veya eeket yardlrmyla, )'lrtllmadan zemin i~erisinde gerekli proje derinligine indirileeektir. Aneak arazide, slla~an tabakaya projede belirtilen derinlikten daha onee veya sonra rastlanmasl durumIannda, bant dren boylan Kontrol Miihendisinden izin almarak revize edileeektir. Bant yerle~tirme i~in sabit yiik ve sabit hlz (min 15 emlsn) se~ileeektir. Aneak zeminde Standart Penetrasyon Testi (SPT) N Degeri yUksek tabakalarla kar~tl~lldlgmda vibrasyon etkisi kullantlabileeektir. Vibrasyon yetersiz kaldlgmda ondelgi yaptlaeaktlr. Ondelgi yaptlmasl durumunda, 5ndelgi derinligine kadar delik a~tltr a~tlmaz tercihen bant yerle~tirilmeden onee a~tlan kuyu i~ine kum ~ilte malzemesi 5zelliginde kum doldurulacakur. Ondelgi tercihen auger i1e yapllacak ve SPT' N degeri yiiksek ondelgi gerektiren tabaka ge~i1dikten sonra burgu (auger) i1e slkI~abilir zeminde en fazla 60 em ilerlenecektir.

Bant drenlerin dii~eyden 6 cm/m den daha fazla sapmamasl, yerle~tirme slrasmda dU~ey su terazisiyle kontrol edilerek saglanacaktlf.

Mandrel; bant dreni uygulama slrasmda ylrtIlmaya, kesilmeye ve ~mmaya kaql koruyacak ve gerekli derinIige inildikten sonra mandrel yukanya ~ekilecektir. Mandrel kesit alam dikdortgen veya e~kenar dortgen olup, toplam boyda. kesit alam 80 cm2, yi ge~meyecektir. Mandrelin bagh oldugu ekipmanm kapasitesi bant dren uygulamasl i~in yeterli olacaktlr. Bant dreni yerle~tirme i~lemi tama.rnIandlktan sonra daha once yerle~tirilmi~ olan 25 cm lik kum ~iItenin kirlenme nedeni iIe ~artname dl~ma ~lkIp ~Ikmadlgl kontrol edileeek bu ilk tabaka $iIte malzemesi kirietilerek $artname dl$ma ~Ikml$ ise yenileneeektir, $artname dl~ma ~Ikmarrn~ise ilk 25 em' lik kum ~ilte UZerindenitibaren, bant 20 em daha yukandan kesiIeeek ve kum $iltenin son 25 ern' Iik tabakasl serileeektir. Bu i$lem sonueunda toplam kahnh&1 50 em olan kirlenmemi$ (No.200 < % 3) kum ~iIteelde edilip edilmedigi kontrol edileeektir. Yol ekseninin aliymanda olmasl durumunda; bant dren uygulamasmm her iki tarafmda kum $i1tenint~lyaeagl sulan toplaYIP de$arj edeeek yeterli kapasitede beton kaplamah kanallar in$a edileeektir. Yol ekseninin kurpta oimasl durumunda kanal deveri a$agl yonde tek tarafa yapllabilecektir.

203.06.02.01 Tamm. Bu kIslm; projeeede belirtilen veya idare tarafmdan gosterilen yerierde, yol dolgusu altmda kullamlan ve farkh ozellikteki iki zemini birbirinden aYIrmakve birbiri il1inenUfuz etmesini t>nlemekamaclyla geotekstil kullammmi kapsar. AYIrmaama~h geotekstilin birinei fonksiyonu aylrma olup kuvvetlendirme degildir. Geotekstiller, zaYIf zeminlerin iyile$tirilmesi ve kaplamaslz yollann t~lma gU~lerinin artmlmasl i~in kullanlldildan zaman geotekstilden istenen ozellikIer tabii zeminin mukavemet ozellikIerine ve t~ltlann dingil ylikIerine bagh olup, bu kIslm bu hususlan kapsarnamaktadlr.

AYIrma ama~h olarak kullanilaeak geotekstiIde Tablo-203-10' dOlbelirtilen mekanik ve hidrolik t>zellikIerile a$aglda slralanan genel t>zelIikleraranaeaktlr. AYIrmaamaelyla kullamlaeak geotekstilin tipi: altlOda kuIIanllaeaIdan dolgunun ytiksekligi, trafik ylikii ve dolgu malzemesi ve taban zeminin t>zelikIeri dikkate ahnarak belirieneeektir. Bu projelendirmede, kullamlaeak geotekstilde aranan mekanik ve hidrolik ozelIikIer tespit edileeek ve malzeme bu t>zellikleri saglayaeak $Ckilde Tablo-203-1O'da veriien A, B, C tiplerinden birisi olarak se~iIecektir. Projelendirmenin Miiteahhit tarafmdan yapl1masl halinde hazlrlanan proje idare tarafmdan inceleneeek ve uygun g6rUImesidurumunda onayianaeaktir.

DENEYLER

GEOTEKSTiL TiPi BiRiM TipA TiPB 2,5

20/25

DENEY STANDARTI TiPC 3

24/30

Kaltnhk, 2 kPa basm~ta(min.) c;ekmeDayamrm, (min.)

(MD/CD)

mm

1,8
12/14

EN 964 EN ISO 10319 EN ISO 10319 EN ISO 12236 EN918 EN ISO 12956

kN/m %

KoomaUzamasl DelinmeyeKar~1 Dayamm, (min.) (CBR Testi) KoniDU~Urme Deneyi,(min.) Eeger GOzA~lkhgl, (min.) 090 PermeabiIite,dUZlemde
VIHSO

50-70 2300 22 0,08

50-70 3500 10 0,08

50-70 4500 7 0,08

N mm mm

mlsn It 1 m2s

0,08 80

0,05 50

0,04 40

EN ISO 11058

Geotekstil "Orgtistiz (Non woven), uniform kahnhk ve ytizey dokusuna haiz, polipropilen ISl1 i~lemden ge):mi~geotekstil olacaktu. GeotekstiIler ultraviyole I~mlanna kar~1 kuvvetlendirilmi~, eskimeye, ):urumeye, ):oztictilere, zeminden olu~an herhangi bir kimyasal reaksiyona kar~l dayanlkh olmahdu. Aynca, asit, alkali, bakteri ve diger mikroorganizmalara kar~l da dayanlkh olmaIldlr.

Geotekstiller kolay t~mabilir ve serilebilir olmahdlr. T~lma ve depolama slrasmda geotekstil rulolan herhangi bir hasan onleyecek ~ekilde paketlenmi~ olmahdu. Her geotekstilin rulosu etiketlenmesi ve kalite kontroltinde tirtintin tanllnlanmasl i):in i~aretlenmelidir.

Geotekstillerin hemen kullamlmasl halinde UV (Ultraviyole) I~mlanna kar~1 mukavemet ~artl aranmayacaktlr. I~lktan zarara ugramayan hassas geotekstiIIerin tizeri tiretimden yerle~tirme safhasma kadar ayl1mamahdlr. Yerle~tirme slrasmda ge):erli olarak 1~lga maruz kalma siiresi 5 saati ge):memelidir. 203.06.02.03 Standart Deney Metotlan. Geotekstiller AvrUpa Standartlan (EN) 'de belirtilen esaslara gore deneye tabii tutulacaktlr. Burada belirtilmemi~ herhangi bir deney standardl, firmanm teklifi ve idarenin uygun gormesi halinde kullanl1abilir. Yeni deney standartlannm kullanl1masl halinde ~artname limitleri, soz

konusu yeni standartlara gore degerlendirilecektir. Teklif edilen yeni deney standartlanOln idarece uygun gariilmemesi halinde firma bu ~artnamede esas kabul edilen deney standartlanna uymak zorundadtr. Kullantlacak aytrma ama~h geotekstilin kalite kontrolUniin yaptlmasl amaclyla satlO alman toplam geotekstil rulo saytsma gore belirlenen saytdaki rulo, deney amaclyla aynlacak ve bu rulolann her birinden 5 adet numune ahnarak en zaytf yaniinde deneylere tabi tutulacaktlr. Laboratuar deney sonu~lanna gtlre her rulodan alman 5 adet deney numunesinin sonu~lan ortalamasl ~artname Limitlerini saghyorsa 0 partideki geotekstiller kabul edilecektir. ~artname Limitlerini saglamayan rulonun bulunmasl halinde ikinci defa numune rulo se~irni yapIlarak i~lem tekrarlanacaktlr. Deney sonu~lan Ortalamasl~name lirnitlerini saghyor ise 0 partideki geotekstil kabul edilecek ~artname Iimitlerini saglanuyor ise reddedilecektir. idare; geotekstil malzeme numunelerini MUteahhit adma ve masraflan Miiteahhit~e kar~I1anmak UZeretercihen akredite olm~ bir labaratuarda on denemelere tabi tutarak test edebilecektir. Aynca idare, uygulama S1rasmdada kulIanllan geotekstilden numune alarak, tercihen akredite olmu~ bir labaratuarda gerekli gordiigii deneyleri yaptlrabilecektir. Aytrma ama~h OrgiisUZTip geotekstillerin kalite kontrolUniin tespiti amaclyla uygulanacak deney standartlan Tablo-203-1 O' da belirtilmi~tir.

Geotekstilin yerle~tirilecegi zeminin mukavemeti dikkate ahnmakslzm zerninin tizeri aga~ ve ~ahlardan temizlenecek, yeterli dUzgiinlUk saglanarak silindirlenip slkI~tmlacaktlr. Geotekstilin yerle~tirilmesi ve hizmeti S1rasmdazarara ugramamasl i~in geotekstilin iizerine yerle~tirilecegi zeminde keskin ~lkIntIlar olmamahdlr.

Geotekstil,hazlrlannu~ yUzey Uzerine rulo halinde getirilip iki i~~i tarafmdan serilmelidir. Geotekstilin serilmesi S1raslOdageotekstil ile yiizeyin sUrekli olarak temas halinde bulunmasl saglanmahchr. C;ok yumu~ taban zeminlerinde (CBR :s l)geotekstilin serilmesi ve dolgunun yerle~tirilmesi arazide bir "ankraj noktasl" tesisi i~in daha saglam bir zeminden b~lamahdJr. Bu noktadan itibaren geotekstil rulosu daha yum~ak olan kesime dogru a~llarak serilebilir. Geotekstilin rUZgarh ortamda serilmesi halinde; geotekstil Uzerine dolgu malzemesinin yerle~tirilmesine kadar ge~ecek sUre i~inde geotekstil Uzerine ~Iar yerle~tirilerek, agrrhk ol~turulacak, geotekstilin rUZgartesiriyle hareket etmesi onlenecektir.

Rulolar halinde serilen geotekstillerin enine ve bayuna birle~imleri birbiri Uzerine bindirme, ~ift tel veya el diki~ makinaslyla dikmek suretiyle saglanacak ve bu i~lem yerIe~tirme srrasmda yapIIacaktJ.r. Geotekstiller, serme sIraslOdataban zerninin mukavemetine bagh olarak 0.25-1.0 m arasmda ve yan-yana birbiri Uzerinebindirilecel..Lir (Tablo-203-11).

.-

.-

._.

Taban CBR degeri (%) CBR>2 .0.5 <CBR~2 CBR ~0.5

Onerilen Bindirme (m) 0.50 .- . -0.75 l.00

.._-

Geotekstil iizerine dolgunun yerle~tirilmesi suasmda, geotekstilin kayarak yer degi~tirrnesini onlemek i9in yerle~tirilecek geotekstil bir once serilmi~ olan geotekstilin altma yerl~tirilmelidir.

Serilen geotekstil iizerine yerle~tirilecek olan dolgunun ilk tabakasl, ongoriilen slla~ml~ tabaka kalmltgml saglayacak ~ekilde bir defada slkl~ttnlacaktu. Dolgu malzemesini t~lyan darnperli kamyonun geotekstile zarar verrnesini onleyecek ~ekilde malzeme bo~alttlacaktu. Bo~altllan malzeme paletli bir serid (buldozer) iIe serilmelidir. Bir defada serilecek malzemede yeterli slkl~mantn saglanamamasl durumunda malzeme iki ayn tabaka halinde serilip slla~tlrtlacaktlr. Taban topragmda meydana gelebiIecek ~tn gerilmeleri onlemek i9in ilk serilen tabaka yeterli kaltnltkta olmaltdlr. Serilme i~lerni slrasmda taban topragmm ve geotekstilin slkl~ttrmadan once ~tn gerilmeye maruz kalmamasl i9in sericinin bl9ag1hafifrre yukanda tutulmaltdlr. Bu i~leme, geotekstil tarnamen dolgu malzemesiyle kaplanana kadar devam edilmelidir. <;ok yumu~ak tabanda geotekstilin yer degi~tirrnemesine ve taban topragmm ~n gerilmeye maruz kalmamasma dikkat edilmelidir.

Stabiliteyi tam olarak saglamak i9in dolgu malzemesi istenilen dizayn kaltnltgmda ve yeterli yogunlukta slkl~ttnlmaltdlr. ilk slla~tlrma i~lemi paletli sericinin diger dolgu malzemesinin getirilmesini beklerken serilen malzeme iizerinde ileri geri hareketi slrasmda saglanacaktlr. Daha sonra ise malzeme naklini yapan damperli kamyonlar ilk stabiliteyi saglayacaktlr. Son slla~t1Tma vibrasyonlu silindirle yapllmahdu. ilk once birkarr pas vibrasyonsuz ge~en silindir daha sonra tamamen vibrasyonlu olarak ge9irilmelidir. Son slla~tlrma slrasmda zaytf noktalann ortaya ~lkrnasl bu noktalardaki malzeme kaltnltgmm yetersiz oldugunu gosterecektir. Kamyonlann ge9i~i ile meydana gelen tekerlek izlerinin bulundugu kesimler tesviye edilmemelidir. Bu kesimlere malzeme iIave edilerek yeniden slla~tlrtlmaltdlr.

203.06.03.01 Tamm. Yiiksek Basm9lt Har9 (Jet-grout) UygUlamasl; uygun ekipman kullanllmak suretiyle zeminde projede ongoriilen 9ap ve derinlikte delik delinerek mevcut zemin yaplsmda, ongoriilen 9apta zemin-9imento kan~trru kazlk-(jetgrout) kolon (soilcrete) elde edilmesidir.

YUksek Basm~h Har~ (Jetgrout) kolon imalatmda kullamlaeak malzemeler ile ilgili ozellikler ~aglda verilmi~tir. . YUksekBasm~h Har~ (Jetgrout) yonteminde; 90-100 mm ~apmda delgi ile prajede belirtilen veya Kontrol MUhendisinee istenilen derinlige kadar inilmekte, bu derinlikte Ytiksek BasIn~h Har~ ekipmam Uzerinde bulunan 1.5-3.5 mm ~apIndaki 1-4 adet delikten Ifimento/su kan~lml takriben 250 sn/m hlzla zemin i~erisine '~et" halinde verilmektedir. Bu esnada delgi talarm sabit bir hlzla donerek yukan dogru Ifekilmekte ve zemin ilferisinde, zemin ~artlan ve uygulama parametrelerine bagh olarak projesinde belirtilen Ifaptajetgrout kolon elde edilmektedir.

En basit ve yaygm YUksek BasInlfh Har~ (jetgrout) yontemi olup delgi ve enjeksiyon i~lemleri aym tijle gerlfekle~tirilmektedir. Bu sistemde jet'leme enjeksiyonu, 300-600 bar'hk yUksek basmlfla tij ilferisinden yapllmaktadlT. Jet-l yontemi ile kil zeminde minimum 0 60 em, kum Ifalalzeminde 0100 em ~ap'a kadar kolon elde edilmektedir. Kolonlann, karat numunesi tizerinde kesit kapasitelerinin minimum 15 kg/em2 oldugu gosterilmelidir.

Bu yontemde delgi ile yUksek basm~h enjeksiyon ekipmam konsantrik i~ i~e iki ayn borudan olu~maktadlr. Bu yontemde Ifimento/su kan~lml 300-600 bar basmlfla ilfteki borunun ortasmdaki delikten verilirken dl~taki boru ile ilfteki boru arasmdaki bo~luktan 8-12 bar basmlfh hava zemine verilmektedir. Basmlfh hava, sUrtUnmeslrasmda olu~an kaylplan azaltarak zemin Ifimento kan~lml kolon ~aplannda % 60-80 oranlanna ul~an bir artl~a neden olur. Bu yantemle elde edileeek YUksek Basmlfh Harlf kolon Ifapl 100-120 em ve karot numunesi Uzerinde kesit kapasitesi minimum 16 kglem2 olmahdlr.

imalatt yapllaeak, YUksek Basm~h Harlf kolonlannm tipik uygulama ~e1di ve kolon boylan projede belirtildigi gibi olmahdlr. <;ah~ma, idare tarafmdan gosterilen ve teslim edilen alan dahilinde yapllaeaktlr. Once Ifah~ma sahasl tesviye edileeek ve makinamn yUrUyeeegitemiz bir platform te~kil edileeektir. Projede belirtilen imalat akslanmn aplikasyonu yapllaeak ve YUksek Basmlfh Harlf yapllaeak noktalar platform Uzerine i~aretieneeektir.

Jetgrout kolon Ifapl, jet-I uygulama yontemi ilfin killi zeminde minimum 60 em, kumlu zeminde ise 80-100 em dir. Jet -2 ilfin uygulama yontemi ilfin minimum 120 em dir. Bu kolon Ifapmm elde edilmesi ilfin uygun yontem uygulanaeaktu. Bu amalfla sahadaki meveut zemin ~artlan da dikkate ahnarak selfileeek ve kullamlaeak yonteme uygun, Ifah~ma basm~ arahklan ile meme ~aplan ve talam geri Ifekme luZI belirtileeektir. ASII uygulama ba~lamadan anee sahamn 6 ayn boltimUnde ayn parametreler kullanllmak suretiyle yapllaeak 6 adet deneme kolonlannda ~ap kontrolti yapllaeak, karot numuneleri almarak 28 gUn sonra Ianlarak. istenilen kesit mukavemetine ul~ll dIgI gosterileeektir. Bu deneylerden elde edileeek sonu~lara gore asll uygulamaya b~lanllaeaktlr.

Her bolgede ve her tipte yapl1acak imala1lara ail YUksek Basm~h Har~ kolon boylan projede belirtilecektir. Deneylerde uygulanacak boylar mevcut ~all~ma platformu kot'undan olmak tizere plan tizerinde gosterilecektir. Projede belirtilen YUksekBasm~h Har~ kolon boylanna ul~masl miimkiin olmaz ise bu durum yazlh olarak idareye bildirilecektir. Her haliikarda projede gosterilen boylan saglayacak YUksek Basm~h Har~ kolon ekipmanl ve imal yontemi kullanllacaktlr.

Yiiksek Basm~h H~ kolon deliginin ol~turulmasl esnasmda delgi ucu miirnkiin oldugunca dU~eybir konumda rutulacak ve dU~eydensapma % 1 den daha fazla olmayacaktlr.

TUrnYiiksek Basm~h Har~ kolonlar, uygulama projelerinde gosterilen konumlanndan en fazla 50 rom mesafe i~inde kalacak ~ekilde olu~ruru1acaktIr.

C;imento: Enjeksiyon kan~lmmda kullanl1acak~imentojetgrout ekipmamna uygun ~imento silosu ile dokme ~imento olarak temin edilecektir. Bu ~amada ~imento slmfl belirtilmemekle beraber, jetgrout kolonda ongoriilen kesit mukavemetini saglayacak ~imento slmfi kullanllacaktIf. Kullanllacak ~imentonun Blaine degeri 3100-4000 cm2/g arasmda olacak ve i~indeki trikalsiyum alUminat aglrhk~a % 3.5 dan fazla olmayacaktlf. Su: Enjeksiyon karI~lmmda kullanilacak olacaktlr.
SU,

tortu ve yabanci katl maddelerden anndInlrm~

Enjeksiyon: Enjeksiyon kan~lrmnda, sul~imento oranl 2/1-1/1 arasmda olacak projede bu deger gosterilecektir. Kolonlarda elde edilecek basm~ mukavemeti projede ongorUlen degeri saglayacak ~ekilde jetgrout mikser ve dinlendirici tank.1anndahazlrlanacaktlr. Kesin slzdlrmazhgI saglamak amaclyla, laboratuar sonu~lanna gore belirlenecek miktarda enjeksiyon kan~lrmna bentonit, sodyum silikat ve gerektiginde kalsiyum k10rUr gibi katlo.maddeleri ilave edilecektir. Yiiksek Basm~h Har~ (Jetgrout) Ekipmam: Yiiksek Basm~h Har~ ekipmam ~agIdaki makine ve iinitelerden ol~acaktlr. Yiiksek Basm~b Har~ (Jetgrout) Delgi Makinasl: Uygulama projesinde ongorUlen derinlige kadar, yukandaki yontemlerden biri ile delgi yapilabilecek ve jetgrout kolon te~kil edebilecek kapasite delgi makinasldlr. Delgi makinasl komple hidrolik ve istenilen delige kadar delgi ve jetgrout i~lemini tij ekleyip ~lkarmadan bir defada (signle pass) yapacak kapasitede ve paletli olmahdlr. Yiiksek Basm~h Har~ (Jetgrout) Pompa Unitesi: Jetgrout enjeksiyon kan~lrmm istenen ~apta jetgrout kolon te~kil edebilecek basm~ta basabilecek ytiksek basm~h pompadan olu~acak jetgrout pompa iinitesidir.

____________

YiikSek BaS1D91 Har~ (Jetgrout) Mikser Unitesi: Jetgrout enjeksiyon kan~lImm istenilen Ican~lmoranmda tartarak kan~t1faeak mikser ve dinlendiriciden ol~an, jetgrout pompa iinitesini beslemeye yeterli kapasitede mikser iinitesidir. Se~i1en ekipman gerektiginde z~minin kabarmasma mani olmak ve istenilen kazlk ~ap ve mukavemetine ul~mak iizere Idarenin tali matI dogrultusunda, tin ytkama (prewashing) ge~ekle~tirebileeek nitelikte olmaltdlr. Bu ytintemle ilave enjeksiyon kan~mllyla uygulamada zeminlerde 13200 em ~ap'a kadar jetgrout kolon elde edilebilmektedir. Di!er Ekipmanlar: Jetgrout kolon imalatl i~in gerekebileeek diger yardlmel ekipman He elektrik kesintilerine kar~m uygun kapasiteli jenerattirler i~ siiresinee sahada bulundurulacaktu.

Daha tineeden bilinen ve yiizeye yalan seviyelerde gtiriilebileeek engeller jetgrout yaplml i~lerinin b~lamasmdan tinee tdareye bHdirileeektir. Uygulama slrasmda yeraltlnda bilinmeyen bir engelle kar~II~llmasl halinde idare ile birlikte bu engelin giderilmesi veya jetgrout kolon uygulama ~klinin degi~tirilmesi konusunda bir ineeleme yapllaeaktlr. Engelin kaldmlmasma karar verilmesi durumunda, tdarenin talimatl He, Miiteahhit engeli kaldlraeak ve bo~lugu uygun gtiriilen malzeme He dolduraeaktlr.

YUksek Basm~h Har~ uygulamasl masmda elde edileeek bilgileri kaytt altma almak i~in haztrlanacak uygun diizendeki bir Form, ifin b~langlemda Miiteahhit tarafmdan idarenin onaytna sunulaeakttr. Yapllan her Yiiksek Basm~h Har~ kolonu i~in bir kaytt tutulaeak ve bu kayttlar giinlUk rapor ekinde Miiteahhidin i~b~mda yetkili Miihendisinin irnzasl ile tdareye ul~tmlaeaktJr. Bu kayttlarda; Yiiksek Basm~1tH~ kolon referans numarasl, Delginin yaplldlgI tarih, YUksekBaslO~hHarem yapl1dl~ tarih, Jetgrout kolonunda kullanllan enjeksiyon (su~imento) miktan, Uygulanan basm~ degeri, Kullanllan meme ~aplan, YUksekBaslO~hH~ takmll geri ~elcmehlZl, Delginin ve Yiiksek Basm~1t Hary kolonunun boyu, Engeller ve gecilcmeler, Kullantlan delgi u~lan ve idarenin gereldi gordUgUdiger bilgilere yer verileeektir.

204.01 Tamm. Bu klSlm, plan ve projelerde gosterilen kot, egim ve en kesitlere uygun olarak yol yaplm slmrlan dahilinde yer alan her ttiTzemin ve kaya~lann kazilmasldlr. Yaplm slrasmda idare tarafmdan gerek duyularak belirtilen yerlerde yapllacak kazl i~leri de bu kapsamdadlr.

Yol boyunca yapllacak kazilar; yol govdesinin olu~turulabilmesi i~in yapllan kaztlar, yol tabanmIn oturacagt yerde bulunan ve uygun nitelikte olmayan zaytf tabii zemin tabakasmm kaldmlmasl i~in yapl1acak kaztlar, kazldan ~Ikan niteligi uygun malzemenin dolgulann tamamlanmasl i~in yeterli miktarda olmamasl halinde ariyet yerlerinde yapllacak kazllar, sanat )-apllan temelleri, drenaj ve su ala~ml saglamak i~in yapllan kazllardlr.

Yol gUzergahma rastlayan ~it, parmakhk, bina, duvar, eski sanat yapllan ve herhangi bir ~kilde i~in yaptlmasma mani olacak engellerin sokUliipkaldmlmasl i~leri KlSlm202 "in~aat Alanmda Yer alan Yapl ve Engellerin Kaldmlmasl" nda belirtildigi ~kilde yapilaca1-"tJ.r ..

Yol iizerinde ve ariyet yerlerinde gereken sokme ve temizleme i~leri ve bu i~lemden dolayt ortaya ~Ikan malzemenin ortadan kaldmlmasl Ktslm 201 "Aga~ Kesme, Kok Sokme ve Temizleme i~leri" nde belirtildigi ~ekilde yapllacaktlr.

Jeolojik-jeoteknik etiit raporlannda, plan ve projelerde belirtilen yerlerde yapilacak kazl i~leri slmflara aynlacaktlr. Zemin ve kaya kiitleleri kazl zorlugu derecesine gore slmflara aynhrken kazl yapllacak kesitte malzemenin ti~ boyutlu geometrisi dikkate ahnarak malzemenin madde ozelliklerine gore degil ktitlesel ozelliklerine gore smltlandmna yapllacaktlT.

Kaya Malzemesi; Saglam, lank veya stireksizlik i~ermeyen kaya maddesi ~eklinde tanunlanlr. Genellikle birim hacim aglrhk, deformasyon ve dayanlm gibi ozeJIikleri Heternsil edilir. Kaya Kiitlesi Kayacm i~erdigi farkll yonlerde geli~mi~ stireksizlikler; eklem, tabakalanma, ~istozite, fay. makaslanma zonu vb stiTeksizlikler tarafmdan aYTllrru~. saglam kaya~ malzemesinin siireksizliklerle birlikte bulundugu, diger bir deyi~le yaplsal stireksizlikleri ile birlikte yerindeki kayayt tanlmlayan bir terimdir. Kazl i~leri ~agtda slDlflandmlacaktlr. belirtildigi ~ekilde Genel KaZl ve Kaya KllZlSl olarak iki grup halinde

Kaya WISI dl~mda yapllan her tlir kazl "Genel Kazl" olarak degerlendirilecektir. proje slmrlan i~erisinde yer alan bitkisel toprak, kum, silt, kumlu kil, ~akllh kil, kum, ~akil vb, t~h toprak ve benzeri zeminler, su i~erigi yilksek, suyu kolay blrakmayan, aklCI ve Ukohezyonu yi.iksek nitelikteki zeminler, ~amurt~l, ~eyl, yumu~ak mam, yumu.~ak tlifler i1e ~ok ayn~ml~ bozu~mu~ve kaya niteligini kaybetmi~ zeminler ve hacmi 0, 400 m3 den kli~lik her ci~s moloz ~lan He kaya par~alanmn kazlSI, esnek Ustyapl tabakalanmn ve bitUmIUsathi kaplamalann vb her tlirlli malzemenin kazllmasl, yilklenmesi ve t~mmasl bu kazl slmfl i~erisit'1deyer ahr.

Magmatik, metamorfik ve sedimanter kaya~lann kazlsldlr. Bu kazl aym zamanda bloklar ve hacmi O. 400 m3' den bliyilk her cins kaya par~alanmn kazlslm da i~erir. Kaya~lar; kayacm ayn~ma boz~ma dereceleri sUreksizlik uzanlmlan, slireksizliklerin yogunluklan, dikkate ahnarak slmflandmlacaktlr. Kaya kazlSl; yumu~ak kaya kazlSI, sert kaya kazlsl ve ~ok sert kaya kazlSI olarak slmflandmlml~tlr. Kaya kazlSl; kinCI tabanca, riperle, dozerle soki.ilerek, veya patiaylci madde kullamlarak yapllan kazldlr. . Kaya kazllanmn slmflandmlmasl S1rasmda gerektiginde tek eksenli basm~ dayammlan, kaya kalitesi degerlendirmesi (RQD) degerleri, Q ve RMR kaya ktitle slmtlandlrma sistemleri ve Jeolojik Dayamm indeksi (OSI) kullamlacaktlr. Kayanm kazllabilirligi sadece kayacm tipine bagh olmaylp esas olarak kayacm kUtlesel ozelligine bagIldlr. Kaya kiitlesini tammlamak i~in en az ~aglda verilen ozellikler belirlenecektir. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Kayacm kokeni, Doku ve yapIsI, SUreksizliklerin ozellikleri, Bozunma derecesi, ikincillitolojik ozellikleri, Kayacm dayamrru, Kayacm ge~irgenligi.

ZaYlf-orta kalite kaya~ niteligindeki; ~atlakh kumt~1 ve konglomera ile mamh kalkerler, ~istler, kahn tabakah fli~ler, al~1ta~l, klsmen ayn~rru~serpantin, ~atlakh ve ayn~rru~gnars ve mik~istler, mam ve kilt~lan, konsolide ttifter, grovak, ~yl ve benzeri kaya~lar He 0,400 m den bliyilk aym dns kaya~ bloklanmn kazlSI Yumu~ak Kaya KazlSl' du.

Orta-iyi kalite kaya~ niteligindekiki; kahn tabaka ve ktitle halindeki kumt~l, konglomera, bazalt, andezit, dasit, trakit, gnays. ayn~IlllUIll~ serpantin ve bazalt tlifteri ve benzeri kaya~lar He 0,400 m3 den bliyUkaym cins kaya~ bloklanmn kazlSI Sert Kaya KazlSl' dlr.

tyi kalite kayay niteligindeki; metakumt~l, metabazalt, ayn~mamI~granit ve bazalt, kuvarsit, yok sert masif kalker, yok sert ince kristalli mermer ve benzeri kayaylar ile 0,400 m3 den bUyiik aym dns kayay bloklarmm kazlSI <;ok Sert Kaya KazISI' dlT. <;ok sert kaya kazlSl; sadece patlaytci madde kullamlarak yapdabilen kazldu.

Yaplm slrasmda proje ekseninde yatay ve dU~ey degi~ikler yapllmasl durumunda, sBzle~me gerektiriyorsa, kazl slmflan oranlan ve bunlann slkl~ma-kabarma emsalleri kazl Slfasmda, her kesim iyin yerinde, tdare ile MUteahhit arasmda tutanak ile tespit edileeektir. Kazl smlflan oranlan ve sda~ma-kabarma emsallerinin belirlenmesinde MUteahhidin itirazl olursa bu itirazml tutanagtn tanzimi tarihinden itibaren en gey on gUn iyinde yazlh olarak idareye bildirmesi gereklidir. Bu siirenin sonuna kadar yazdi olarak itiraz etmedigi takdirde tespit edilmi~ emsal ve oranlar kabul edilmi~ saydacak ve hiy bir itiraz dikkate ahnmayacakttr.

Ariyet yerleri smlrlan kazlklarla tespit edilmi~ bulunacaktlr. Ariyet malzemesi, projelerde gosterilen veya Kontrol MUhendisi tarafmdan uygun bulunarak ariyet abnmasl gereken yerlerden almacak, b~ka hiy bir yerden ariyet abnmayacaknr. Ariyet malzemesinin iyerisinde kBk, kUtUk, yall, bitki sapl vb uygunsllZ maddeler bulunmayaeakttr.

Yol boyunca ve ariyet ve oeak yerlerinde, kazldan Bnee temizleme ve sBkme i$i yapdmasl gereken yerlerde bu i~ Ktslm 201 "Agay Kesme, KBk SBkme ve Temizleme i$leri" nde belirtiIen esaslar dahilinde yapllacaktlr.

Yol in~aatma engel olaeak parmakhk, tel Brgii, duvar, bina veya eski sanat yapdan gUzergah dahilinde bulundugu takdirde, yol kazlSlna ba$lamadan once bunlar ytlahp kaldmlacak ve enkaz, planlarda ve projelerde gBsterilmi$se; 0 yerlere veya Kontrol Miihendisinin uygun gBrecegi arazide gBsterilen yerlere konulacaktlr. Bu i~ ve i$lemler Ktslm 202"t~t Alanmda Yer alan Yapl ve Engellerin KaldlOlmasl" nda belirtilen esaslar dahilinde yapllacaktlr.

Zaytf tabii zemin tabakasmm kaldmlmasl zorunlu ise, bu tabaka kaldmlmadan kazl veya dolgu yapllmasma izin verilmeyecektir. Kazl i~lerinin kabul edilebilmesi iyin platform, hendek, $CVvb' nin projelerde belirtilen tsIyiiIere gBre yapJlmasl gereklidir. $evlerin kazlSl, kabul edilebilir hatalar dahilinde $Cvyiizeyi saglayaeak $ekilde yapllacaktu. Te$kil edilen ~ev yiizeyinde projede gBsterilen $Cv hattma gBre kayahk zeminlerde 10 em, toprak zeminlerde 5 em lik farklar kabul edilebilir. Aneak btsyle kJSlmlann alarn toplam ~ev yiizey

______

52

J
I

I--

alanunn % 5' ini geeremez. Belirtilen ~artlar dl~mda eral1~mayapllmasl halinde projesinde verilen ~evyiiZeyiol~turulmadan kazl veya dolgu i~inin ilerlemesine izin verilmeyecektir Ancak:imalat kotlan ile proje kotlan arasmda lokal kesimler ierindeslmrh kalrnak ~artlyla 5 cm kot farkt, yol egimleri ile proje egimleri arasli1da 0.003 egim farkt kabul edilebilir. Bu izin verilen kot veya egim farktdiger olerUieregeererliolmayacak bir farlan kabulUne esas olamaz.

Kazldan er1kanniteligi uygun bUtUn malzemelerin, dolgulann yaplmmda, tabamn, banketlerin in~asmda, sanat yapisl yerlerinde ve arka dolgulannda ekonomik ve uygun bulunduklan diger yerlerde Kontrol MUhendisinin direktifi dahilinde kullamlmasl gereldidir. Yarmalardan elde edilen niteligi iyi olan malzemenin tesviyenin iyi bir ~ekilde tamamlanmasl ierin list tabakalarda kullantlmasl gereken miktan aynlarale, Kontrol Mlihendisinin talimatt dahilinde bu amaerla kullamlacaktlT. Kontrol MUhendisinin yazdi izni olmadlkera, hierbir zaman kazldan er1kan malzeme depoya atdmayacaktlT.Yarmalardan erlkanfazla kazl malzemesi oncelikli olarak yol boyunca dolgulann geni~letilmesinde,dinlenme ve park yerlerinin te~kilinde ve ~vlerin yatJkla~tmlmasmda Ktslm 206 "Dolgular" da belirtilen esaslara uygun olarak kullanllacaktlr. Kazl fazlasl malzemelerin atllaca8i depo yerleri projesinde gosterilen veya Kontrol Mlihendisinin gosterdigi yerler olacaktlr. Depo yerleri mlimklin oldugu kadar yoldan uzak ve gOrlilmeyecek yerler olup konulan malzeme dUzglin~ekilde depo edilecektir. Mliteahhit, ~evlerde bitkisel toprak tabakasl te~kilinde kullanmak lizere, kazl ve ariyet yerlerinde Kontrol MUhendisinin belirleyecegi sahalardan bitkisel topragl, b~ka nitelikteki toprakla kart~ttrmadan,istenilen kalmhkta slytrarak, kazacak ve gosterilecek yerlerde depo edecektir.

Yol hendekleri; su yollan, menfezlerin ve diger sanat yaptlanmn memba ve mansap ktSITnlannda suyu almak ve uzakl~tlrmak amaci ile aerl1anhendekler, yol prizmasl dl~tnda yer alan fakat yola paralel ve yolla ilgili hendelderi kapsar. Projelerde gosterilen veya Kontrol Mlihendisi tarafmdan dolgu eteklerinde ~evlerin korunmasl ierin yapllan hendekler ile yarma ~v dibi hendekleri de bu kapsamdadlr. Projelerde set yapllmasmda kullanllmak lizere aynlan malzeme dl~mda, hendek ve derivasyon kazllanndan elde edilen blitlin uygun nitelikli malzeme dolgularda kullarulacakttr. Projelerde gosterilrnedikereveya Kontrol MUhendisi tarafmdan yazll1 olarak istenmedikere hendek kaztlanndan ertkan malzeme, hendek dl~ kenanndan itibaren 1 m' lik saha iererisine depo edilmeyecek veya blraktlmayacaktlr. Hendeklerin aerllaca8isahada ve aertlanhendeklerin taban ve kenarlannda kole, kUtlile,bitki artJgJ vb yabanci maddeler bulundugu zaman; bunlar sokUlecele, kaldmlacak hierbir surette taban veya kenarlarda brraktlmayacaklardlT. Bu sokUm ve temizleme i~leminden sonra hendek taban ve ~vleri en kesitlere uygun bir ~kilde tanzim edilecektir. .

Mtiteahhit i~in ge~iei kabultine kadar a~Ilan hendeklerin balamIDdan, bunlann toprak, ~ah, yaprak vb artlk ve sUpriintUlerle dolmaslDa izin vermeyeeek ve hendek i~lerinin temiz kalmaslm sagJayacaktIr.

Yolun yapum S1fasmda yol tabanmID/ytizeyinin devamh olarak iyi bir ~ekilde drenajl saglanaeaktlr. Yaplm slrasmda gUnliik ~ah~malann sonunda yapJlan kazl ve dolgulann son tabakaslnln drenaj eksikligi nedeni ile yagI~ ve ytizey sulanndan etkilenmesi durumunda iyile~tirine ve bu i~ i~in yapIlaeak ilave imalatlardan MUteahhitsorumludur. Kazl kesitJerinden suyun uzakl~tmlmasl S1fasmda suyun oneeden yapJlan dolgulara da zarar vermeyecek ~ekilde uzakl~tmlmasl saglanaeaknr.

OStyapl tabanl altmdaki 20 em' Iik inee tesviye tabakasl kabartIlaeak ve gerekli ise su verme veya kurutma i~lemi yapIlarak istenilen kuru birim aglrhk elde edilineeye kadar slkl~ttnlaeaktlr. Yarma malzemesinin fiziksel ozellikleri, Klslm 206 "Dolgular" TabI0-206-1' de belirtilen ozelliklere sahip degilse veya yarma malzemesinin ta~lma gUeUesnek Ustyapllar i~in CBR < 8, ise yarma tabam Ustyapl projesinde belirtilen kahnhga kadar kazlhp atI1aeak' yerine KIslm 206 "Dolgular" Tablo-206-3' de tanlmlanan koruyueu tabaka se~me malzemesi getirilerek, yaplm ~artlanna uygun oIarak serilip slkl~t1nlaeaktlr. Bitmi~ tabakamn herhangi bir noktasl iIe tabakamn proje kotu arasmda 30 mm' den fazla kot farkl oImayaeaktlr.

Kaya yarma tabanlannda diizgtin bir ytizey elde edilememesi durumunda ve bu durumun idare tarafIDdan tespit edilmesi halinde, inee tesviye yiizeyi kotundall iistyapl projelendirme raporunda belirtilen kalmhkta ~agIya inileeek ve kazlhp kaldmlan malzemenin yerine, fiziksel ozellikleri alttemeI malzemesi niteIiklerine uygun malzeme getirilerek serilecek, sulamp Slkl~tmlaeak ve dtizeltme tabakasl olu~turulaeaktlr. Bu malzeme, daha oneeden belirlenmi!i oeaklardan veya KontroI MUhendisi tarafmdan uygun bulunan kazl malzemesinden ahnabilir.

Ariyet oeaklanndalyerlerinde ~ah~maya ba~lamadan once, bu yerler kazlklarla tespit edilecek, gerekli en kesitleri ve roleveleri ahnaeaktlr. Rolevelerin saghkh olarak ahnamamasl halinde ariyet malzemesinin kullanildlgI yerde en kesit ahnaeaktlr. Ariyet malzemesi, projesinde gosterilen veya Kontrol MUhendisi tarafmdan uygun bulunan yerlerden almaeak, bunlar dl~mda ba~ka hi~ bir yerden ariyet almmayaeaktlr. Ariyet malzemesinin bulunmayaeaktlr. i~erisinde kok, kiitUk, ~ah, bitki sapl vb uygunsuz maddeler

Konttol MUhendisinin yazlh izni ahnmadan ve bu i~ler tamamlanmadan ariyet yerlerinde ~ab~mayab~landmayacaktJT. Projesinde gasterilmeyen yerlerden ariyet ahnacagl zaman mUmkUn oldugunca ariyet yerleri yoldan goriilmeyecek ~ekilde sel1ilmelidir. Ariyet ocaklanrnn i~letilmesi strasmda l1ukurolu~mamasma dikkat edilecek, ariyet yerleri il1lerinde su toplanmayacak bir ~ekilde al1llacakur. Ariyet ocag., maize me ahndlktan sonra saghkh bir ~kilde ol~Uyapllmaslm saglayacak ~kilde i~letilecektir. Ariyet Odemeye esas son all1limU ahndtktan sonra eger ariyet ocaguun ~evleri malzeme ozelliklerine gore dik ve yilksek ise ~vler yaukl~ttnlacak ve gerekiyor ise kademelendirilecektir. Ariyet kaztsmdan once kazdarak alman nebati toprak, uygun bir yere depo edilecek ve kazmm bitiminden sonra ariyet tabamna dUzgiinbir ~ekilde serilip dUzeltilecektir. Malzemenin ~mmasl amaci ile yaptlan servis yollan ve bu yollarda a9llacak hendekler veya kUI1Uk sanat yaptlan, ~Ima i~inin tamamlanmasmdan sonra Kontrol MUhendisi taraftndan gerekli goriilerek istenildigi durumda eski durumuna getirilecektir. Hendekler doldurulacak, yapdan yapdar kaldtnlacak ve yol kabartllarak dogal araziye uygun olacak ~ekilde dUzenlenecektir .. Toprak i~lerinin yapdmast il1in gereken servis yolu ile bunlann onanml il1in aynca hil1bir bedel odenmez, bu hususlar kazt birim fiyattntn tespitinde dikkate ahnml~tlr. Servis yollart yerine, Koy yolu veya ~ahlslara ait olan azel yollar kullanllmt~ ise bu yollann i~in sonunda en az ilk durumlan gibi iyi durumda olmalan saglanacaktlr. Bu yollann iyile~tirilmesi ve onanml i9in gerekli i~ler yaptlacaktIr.

204.05.01 Tamm. On 9atlatma, yol yaptmtnda kaya yarmalanmn kazlsmda, tUnel giri~ ve ~da~ portah kaztlannda, kopru ve viyadUk ayaklartntn yerle~tigi gevre kaya91annm kaztsmda, karayollan ve yol i~letmeciligi i9in yaptlan yaptlann ve sanat yaptlanmn glivenligi ve stabilitesinin saglanmasl il1inyaplhr.

Kaya yarmalann stabilitesinin saglanmasl, kaya yarmada yaptlan kazl veya patlatma nedeni ile olu~anyarma ~v yUzeyinde daha fazla parl1alanmayt,kmk, l1atlakolu~umunu anlemek, Kaya yarmalanmn altmda yapthm~ olan yaptlan; t~ dii~mesi, kaya dU~mesi veya heyelan gibi etkilere kaql korumak, yapllann gUvenligini artlrmak, Kaya yarmalarda dUzgUn~ev yilzeyleri elde etmek il1inuygulamr. On liatlatma, projesinde ~ev yilzeyinin egiminin III (l yataya I dU~y) oldugu veya daha dik oldugu yerlerde ve palye yilksekliginin 3 metreden fazla oldugu yerlerde uygulanabilir. 6n 9atlatma yapdmasl istenilen yarmalarda, bu i~leme b~lamadan ance deneme ama9h onl1at1atma yaparak, istenilen ~v yUzeyinin elde edildigi gariildUkten sonra uygulamaya b~lantlmahdIr.

On-~atlatma; Ekonomik ve teknik olarak yapIlabilecek, projesinde gosterilen veya idare tarafmdan belirtilen yerlerde, onay ahndlktan sonra yaplhr. .

On-~atlatma deliklerinin delinmesinden onee kaya iizerindeki zemin malzemesi tamamen kazIlarak temizienmeli ve kaya~ yiizeyi ortaya ~lkartllmahdlf. On-~atlatma deliklerinin ~apl 55 mm' den biiyilk, 90 mm' den kii~iik ve delikler arasl mesafe, merkezden merkeze ol~ii1diigiinde50-90 em arasmda olmahdlr. Deliklerin delinecegi hat belirlenerek delik yerleri i~aretlenmeli, delik merkezleri bu hattan 15 em' den fazla sapmamahdlr. On-~atlatma delikleri tasanmda belirtilen egim ve yonde delinerek hazlflantr. On ~atlama deliklerinin dibinin, delik dUzleminden 15 em' den fazia sapma yapmamasl saglanmahdlf. On-~atlatma deIikleri, basamak yUzeyinin dibinde yiiksekliginden 50 em daha derin delinebilir. tlmak blrakmamasl i~in basarnak

Projede istenilen palye yiiksekligini oI~turrnak i~in bir defadan fazla (tij boyu nedeniyle) patlatma yapIImasl gerekiyor ise her bir seferde 50 em' den fazla ~lkma (off-set) mesafesi olm~turmarnahdlr.

A~Ilan on ~atlatma deliklerinin tamarrn patlaytcl madde doldurma i~lemi yapllmadan onee delik i~erisinde herhangi bir engel veya uygunsuzlugun olup olmadlgtm anlamak i~in kontrol edilir. On-~atlatma deliklerine yerle~tirilecek patlaytellann ~apl, delik ~apmm yansmdan biiyiik olmamahdlr. Patlaytel olarak standart iiretilmi~ lokumlarm kuIlamlmasl halinde bunlann infilakll fitile uygun olarak sabitlenmesi ve dUzgiin yUzeyin elde edilebilmesi i~in gereken miktar ve mesafede oimasl saglanmahdlr. Delik boyunea kolon tipi (siirekli) patlaytel kuIlamimasl halinde, patlaytelmn uygun baglantlSl ve yerle~tirilmesi saglanmahdlr. On-~atlarna i~leminde, infilakll fitiI kuIlanIlmasl halinde uygun gramajda fitil yerle~tirilmelidir. On-~atlatma deliklerinde dip Ml SlTasmda kaya~ sertligine bagh olarak 0.5 kg kadar dinamit kullanIlabilir. Dip ~axjlDm~m kmlma yapmamasl saglanmahdlr. On-~atlatma deliginin iistten 1 m' lik losmma ~m lonlmayt onlemek i~in ~axj yapllmamahdlr. Patlamamn verimini saglamak i~in delik a8izlanna uygun ~ekilde sllolama yapllmalldlr. On ~atlatma deliklerinin tamarrn bir atlmda patlatlhr. Oretim delikleri ile aym atlmda patlatllmasl halinde, ljn-~atlarna deliklerinin patlarnaya ba~lamasl ile iiretim deliklerinin patlarnaya b~larnasl arasmda en az 25 milisaniye geeikme saglanmahdlr. <;evrede titre~imden etkilenebileeek yaptlar olmasl durumunda gecikme siiresi artmlmahdlr. On ~atlama delikleri ve iiretim delikleri ayn atlmlarda patlatllabilir. On-~atlatma atlIDlyapIldlktan sonra iiretim atlIDlyaptlabilir.

I
f
I

1
fr
t

LLI
Ii
"'\1

Ii

I, ,

_______

56

204.05.05 tiretim Deliklerinin Patlatllmast Oretim delilderinin son masl, on-~atlatma delilderine 1,5 metreden daha yakm delinmemelidir. On-~atlatma delilderine paralel delinmelidir. Hit;bir uretim deligi on-t;atlatma delilderinin diiZleminidelmemelidir. . Oretim delilderinin patlatllmasmda, serbest yiizeye en yakm delilder once, on-t;atlatma hattma yalan slradaki Uretim delikleri slrasl en son patlayacak ~kilde gecikme slralamasl yapllmahdlr. On-~atlamanm yapllmasl Slfasmda can, mal ve i~ gUvenli~i i~in gereken her tUrlUonlemIerin ahnmasmdan ve ~artname esaslanmn uygulanmasmdan MUteahhit sorumludur.

KISIM 205.- K()PRU VE SANAT YAPILARI <;EVRESiNDEKi KAZI VE DOLGU i~LERi 205.01 Tamm. Bu ktslm, koprU ve sanat yapllan ~evresinde projesine gore tespit edilen kot, egim ve en kesitlere uygun olarak yaptlan kazl ve dolgu i~lerini kapsar.

Kopriilerin kenar ayaklanmn yaplmmdan sonra, koprU b~lanm yapllan yola baglamak veya tahkimat i~lerinin yapllabilmesini mUmkUn ktlmak amact He koprU b~lannda yer alan her cins zeminde kazl ve dolgu i~leri yapllacaktlr. Bu Iaslmlarda yapllacak yol dolgusunun, gido, mahmuz vb tahkimatlann arkalartmn doldurulmasmda. AASHTO toprak slD1f1andlrmasistemine gore A-I, A-3, A-2-4 veya A-2-5 grubuna giren drenaj ozelligi olan granUler kum-pktl, Iarmal~ veya istifli l~ dolgu malzemesi kullamlacakur. Yapdacak iSlifli t~ dolgu malzeme ozellikleri ve yaplm ~rtlart KISlm 304 "T~ Dolgu" 'de belirtilen esaslara uygun olacakur. Sanat yapllan yald~lm, list, yan ve arka dolgulannda kullaOllacak malzeme; bitkisel toprak, organik madde (ag~ kokU,~im vb), buz p~alan, % 0.2'den fazla klorUr ve % 0.3'den fazla sUlfit i~ermeyecek ve K1slm206 "Dolgular" 'da Tablo-206-4'de belirtilen ozellikleri saglayacakur. Kazl ve dolgu i~ine ~v stmrlan belirlenmeden once b~lanllmayacaktlr. KopriinUn bitim yerinde dolgu platformu geni~ligi, koprUnUn;tretuvar dahil toplam geni~liginden 1.00 m fazla olacakur. Bu razla kesim mevcul yol platformu geni~ligine kadar dolgu yapllacak klslm dahilinde uygun bir ~ekilde rekord'e edilecektir.

206.01 Tamm. Bu ktslm yarmalardan, sanat yapllan i~in yapllan kazl1ardan veya ariyetten alman niteligi uygun malzeme He ~aglda belirtilen ~artlarda, projelerde gtlsterilen egimler, en kesitler ve kotlarda dolgu yaplmlnJ kapsar.

a) Bitkisel toprak, b) Aga~, ~ah, ktlk ve benzeri organik maddeler, c) KtlmUr, komilr tozu dahil i~ten yanmasl SOl konusu olan malzeme, d) Batakhk veya suya doygun hale gelmi~ killi ve marnh zeminler, e) Enkaz vb artlk maddeler, f) lnsan ve ~evre saghgJna zarar verecek oranda toksit madde i~eren endtistriyel atlklar, g) KarlJ, buzlu ve donmu~ topraklar, suyla kolayca ufalanarak oturmalara neden olacak malzeme, h) AgJrhk~a % 20' den fazlajips ve kaya tuzu gibi lftlztinebilen madde ilferen topraklar bulunmayacakttr. Heri derecede serpantinle~mi~, ayn~tlgmda kil davranl~l gosteren kaya~lar olmayacaktlf. Dolgu malzemesi Tablo-206-1' de belirtilen ozellikleri saglayacaktlr. Tablo-206-1 DENEY Likit Limit (LL), %
,
~R_'_'

Dolgu Malzemesi

()zellikleri DENEY STANDARDI

...

~ARTNAME .. . ..LiMiTi

..

.__ .JI

::;60
::::;35
i

TS 1900 TS 1900 TS 1900

...

AASHTOT-89

. .

.-

...~._... .__ ...

Plastisite tndeksi (PI), % Maks.kuru birim aglrhk (Standart Proctor)

AASHTOT-90 AASHTOT-99

~ 1.450 tlrn)O

P~6 ve CBR>lO olan dogal cUrullarve IUllerdebu ~art aranmayacakllr. Dolgu yUksekligininS m'yi ge~mesihalindecUrufve tUllerinkullamlabilmesii~in"~urma Raporu"gereklidir.

_ ... DENEY 0.075 mm Elekten ge~en % Likit Limit (LL), % Plastisite tndeksi (PI), % Kaba Agregada Su Absorpsiyonu % ~ARTNAME LiMiTi ::; 12 ::;25 DENEY STANDARDI TS 1900 TS 1900 TS 1900 TS 3526 AASHTOT-l1 AASHTOT-89 AASHTOT-90 ASTMC -127

::;6
::;3

Don etkisi olan bOlgelerde Ustyapl tabanl, projesinde belirtilen derinli~e kadar, Tablo-206-2' de tlzellikleri verilen malzeme ile, bu klSlmda belirtilen yaplm ~artlanna uygun olarak in~a edileeektir. Dolgulann; Ustyapl tabanlO1olu~turan Iasmmda, Esnek Ostyapl1ar i~in CBR < 8 olan malzeme kullantlmayaeak ve Tablo-206-3, de belirtilen (jzellikteki Koruyueu tabaka se~me malzemesi kahnh~ Ustyaplprojelendirme raporunda verileeektir.

Deney 0.075 mm'den ge~en, % LiIdt Limit (LL), % Plastik indeksi (PI), %

Sartname Limitleri

< 50 < 40 < 15 > 10

..

y~ (CBR) Esnek OstyapI1ar, %

Deney Standardl TS 1900 AASHTOT-ll TS 1900 AASHTOT89 TS 1900 AASHTOT-90 TS 1900 AASHTO T193

1) CBR ~artname limitlerini sa~lamak ko~ulu ile 0,075 rom' den ge~en malzeme oranl < 20 ise LL ve PI ~artname limitleri degeriendirilmeyeeektir. 2) CBR ~artname limitlerini saglamak ko~ulu He PI <10 ise 0,075 mm' den ge~en malzeme oranl ~artname Iimitleri degeriendirilmeyeeektir. Dolgu yapmllna uygun olmayan malzemeler gerektiginde kimyasal ve mekanik stabilizasyon i~lemleri ile (jzellikleri iyile~tirilerek veJveya (jzel yaplm teknikleri uygulanarak Teknik Ar~urma Dairesi B~kanhglOm onaYIile kontrollUolarak kulIanIiabilecektir. Su ve basm~ altmda dagIlan ayn~ma egilimli kaya~lar (mam, kilta~l, ~yl, vb) mekanik olarak ayn~tmldl~nda dolgu malzemesi tlzelliklerine uygun ise yUksekligi 5 m' ye kadar olan dolgularda kullanIiaeaktlr. Bu till malzemelerin Ustyapl tabanmda kullanlhp kullanIimamasma laboratuvar ineelemesi yaplldlktan sonra karar verileeektir.

y~ CBR deneyi sonueunda % 3' ve daba yUksek oranda '~i~me' veren malzemelerin dolguda ve Ustyapl tabanmda kullanllmasl gerekiyor ise kullanlm ~lan; dolgu yUksekligi, Uzerine gelecek tabakalann kahnh~, yaplm teknigi vb konular ineelenerek, bu durum Ar~urma Raporu dUzenlenerek belirtilecektir.

Dolgulann yapllmasma b~lamadan (jnee taban zemini, KIslm 201 "Ag~ Kesme, K(jk S(jkme ve Temizleme t~leri"nde belirtildigi ~kilde temizlenecek ve bitkisel topra~ slynlml~ zemin kesimi 20 em derinlikte kabartlhp sda~tlnlaeaktlf. Ktlkler nedeniyle olu~aeak ~ukurlann 20 em' den daba derin olmasl halinde, bu ~ukurlar uygun malzeme ile doldurulaeak ve dolgu yaplmmdan sonra ~(jkUntUlereneden olmayaeak ~kilde slla~tmlaeaktlr. Dolgu yapllmnm la~ aylanna rastladl~ zamanlarda, dolgunun oturaea~ kesimde bulunan kar ve buz temizlenecek, zeminde donma s(jz konusu ise, don etkisi ortadan kallaneaya kadar dolgu yapumna ba~lanmayaeakt1r.

Jl
~i

--------------------------------------_.

h
I

l~

Dolgunun in~a edileeegi sahada zaytf zemin, bataklIk kesimler varsa bu kesimler; "Zaytf Zeminler" I<J.slm203 'de belirtildigi ~ekilde hUlrlanaeak ve uygun in~aat metodlan belirlenerek dolgu yaplIruna b~lanaeakttr. Bu gibi zeminlerde makina parlo ve diger vasltalar i~in gerekli servis yolu, Kontrol MUhendisinee uygun gorillen malzeme ile zaytf zemin, batak zeminin bir ucundan b~lanlp, ardarda malzeme doldurularak in~a edileeektir. Batakltk olmamak ~artl ile dolgu yapllaeak sahada toplanml~ su varsa, dolgu yapllmadan once bu suyun drene edilerek uzakl~tlnlmasl ~artur. Yapllan etUtler sonueu dolgunun oturaeagt zeminin dolguyu t~lmamasmm soz konusu oldugu durumlarda ahnacak onlemler, kullanllaeak dolgu malzemesi ozellikleri ve bu zeminin t~lyabileeegi maksimum dolgu yilksekligi vb konular ineelenerek Ar~tlrma Raporu' ncla belirtilecektir. Yarma-dolgu ge~i~Ierinde; dolgu tabakalanmn yarma yUzeylerine yaslandlgl yerlerde di~ler a~IIarakdolgu ve yarma kesitlerinin uyumlu olarak birle~mesi saglanmahdlr. Dolgunun meveut bir yol Uzerine yapllmasl halinde, dolgu yilksekligi 50 em' den U ise, yeni dolgu malzemesi ile meveut tabakalar arasmdaki kayn~mayt saglamak Uzere yilzey IS em derinlikte sUrillerek, kabartllaeak, tarnamen p~alanacak dolgu malzemesi cinsine gore tabaka kalmhgl se~ilerek yeni tabakalar olu~turulaeaktlr.

Dolgular; sllQ~ma,otunna ve reglajdan sonra bUtUnnoktalarda projede belirtilen plan, profil ve en kesite uygun olarak ve dolgunun tUm geni~Iigi boyunca ynzey suyunun rahat~a drenajlDl saglayaeak enine egimde in~a edileeektir. MUteahhit, yaptl~ dolgulann korunmasmdan, stabilitesinden, malzemenin hatalt oimasmdan, dolgunun yaplm ve onanm teknigine uygun olarak yapllmamasmdan ortaya ~lkan her tUrlUzarar ve ziyandan sorumludur. Dolgulann yapllmasmda uygulanan ~alt~ma metotlan herhangi bir sanat yaplsmm hasar gormesine neden olmayacakttr. Sanat yaptlanmn Uzerine gelecek dolgu yaplmma bu yapllann in~aasmm tamamlanmasmdan itibaren, hava slcakllgl 5C ilzerinde olan gUn saYlsl 21'i ge~meden b~lanllmayaeakttr. Aneak Uzerine veya yanlanna dolgu geleeek sanat yaplsl elemanlanna ait betonlarda yapmm her bir elemanmdan sertle~me kontrol numuneleri ahnarak basm~ dayanlm degerlerinin, projesinde ongorUIen karakteristik basm~ dayanlm degerini saglamasl ko~ulu He yukanda belirtilen 21 gUnIUksUredolmadan cladolgu i~lemine b~lanliabilecektir. Menfezlerin, koprillerin ve diger beton yapllann Ust ve yan dolgulan I<J.slm 302 ve I<J.slm303' de belirtilen esaslara uygun olarak yapllacaktlr. Sanat yapllan yakla~lm, Ust, yan ve arka dolgulannda kullanllacak malzeme; bitkisel toprak, organik madde (ag~ k6kil, ~im vb), buz p~alan, % O.2'den fula klorilr ve % O.3'den fula sUIfit i~ermeyeeek ve ~a~daki Tablo-206-4' de belirtilen ozellikleri saglayaeakttr.

OZELLiKLER Tane boyutu(max), mm 0.075 mm elekten ~ecen malzeme.(max), % Likit limit de,geri,(max), %

SARTNAME LiMiTi 75 15 30

DstyapI projelendinnesinde; Ustyapltabam ~ CBR degerinin yUksekolmasmdan dolayt alttemel verilmemi~ ise dolgulann son tabakasmm Ustten20 em' Uk kIsml i~erisinde 75 mm' den daba bUyUk~apta tane i~eren malzeme bulunmayaeaktlr. Tamamlanmasmdan veya UstUnebir Ustyapttabakasl gelmeden beJirJibir sUrekl~ ~artlanna maruz kalan dolgulann yUzeyleri slkI~tJnlml~ ve en az % 5 enine egim verilerek su akl~lm saglayacak ~kilde blrakiiaeak, bu yUzeyler i~in yeniden b~lamasmda en az 20 em kabartIlarak tekrar slkI~tJnlaeaktIr.

Dolgulann Ustyapl tabanml olu~turan en Ust kIsmI esnek ilstyapllarda y~ CBR % < 8 olan malzeme He te~kHedHmeyeeektir. Y~ CBR % 'si bu degerlerden d~Uk olan kesimlerde, ilstyapl tabanl Ustyapl projelendinne raporunda belirtilen kalmbkta ve Tablo-206-3'de ozellikleri belirtHen koruyueu tabaka se~me malzemesi ile te~kil edileeektir. Dolgu sahasma malzeme ~mmasl, sahada yeterli serid ve uygun slla~tlrma ekipmanlan oldugu takdirde sUrdUrUleeektir.Malzeme dozer, greyder, skreyper veya Kontrol MUhendisince uygun g5rUien bir makine ile yaytlaeaktlr. Yayma i~lemi dolgunun tUrngeni~ligi ve boyunca yapIlacak, yayIlan bir tabakanm, sIl<I~tInlmaml~ kesimlerine kesinlikle malzeme bo~altJlmayacakur. Dolgu sahasma depolanan malzeme miktan, slkI~tJrma i~in 5ng5rUlen kahnhktan fazla olursa, malzeme yayma veya saha dl~ma t~lma yolu He istenilen kalmhga getirilecektir. Bitmi~ tabakanm, herhangi bir noktasl ile tabakanm proje kotu arasmda 40 mm' den fazla kot farla olmayacaktlr. Yama~larda ve kan~lk (miks) kesitlerde dolgu te~kilinde dolgu ~evi He yama~ ~vi arasmda yatay mesafenin 2.5 m ve daha az bulundugu kIslmlarda, dolgu ~evinden en az 2.5 m uzakl~mayt temin edecek ~kilde proje dU~eyhattIna paralel40 - 80 em yUksekliginde slkl~tJnlmI~kademeler te~kil edHecektir. Yama~ ~evi He dolgu ~vi arasmdaki mesafenin 2.5 m den fazla oldugu yerlerde ise proje dU~ey hatUna paralel 40 - 80 em yUksekliginde slkI~tJnlffil~kademeler te~kil edHeeektir. Yama~ ~evinin 5/1 ve daha yatlk oldugu yerlerde bu kademelerin olu~lUrulmasmagerek olmaytp. dolgu tabakalannm egimleri, yama~ ve dolgu ~evleri arasmdaki yalay mesafenin 2.5 m oldugu yerlerde yatay hale getirHeeek ~ekilde tedrieen azaltllacaktlr. Kademenin boyuna egimi yol egimi He aynl olaeaktlT.

1<Jslm 204.03.03 "Kazl i~leri" nde belirtilen kabul edilebilir hatalar'a ait tolerans lirnitleri, dolgu i$lerindede aym $ekilde uygulanaeakur.

BUtUndolgular; oturdugu zemin yUzeyinden itibaren yatay tabakalar halinde serilip sl1a~tlTllarak yapilaeaktlr. Sl1a~tuma; yolun eksenine paralel olarak yapllaeale, dU$Ukkotlu kenardan b~layarak eksene dogru kayaeaktir. Yatay kurplarda kurbun i~il1den b:l$lanacak ve dl$ma dogru devam edileeektir. KullaOllan slkl~tlrrna makinasmll1 tip ve kapasitesine gore belirtilen kahnhklarda serilen malzemenin slk1~tlrrnateknigi (silindirin hlZI, ge~i~ saytsl vb.) deneme kesirni yapllarak tespit edilecektir. Kullamlaeak slk1~tmelsilindir adedi, yapllan i~in kapasitesine uygun olarak Kontrol MUhendisinee saptanaeaktu. Bindirrneler bandaj geni$liginin % 10' undan az olmayaeaktlr. Seritlerin tiimUnde ilk gec;:i~ tamamlanmadan ikinei gec;:i~ yapl1mayaeaktlr. A~&tdaki bOlUmlerde belirtilen slkl~tmel kapasitelerinden daha dU$Uk kapasiteli silindirlerin kullamlrnasl, aneak zorunlu haIlerde gec;:ieisUreler i~in, Kontrol MUhendisinin onayt ile mUmkUn olacaktlr.

AASHTO toprak sll1lflandlrrna sistemine gore A-6 ve A-7 simfl killi malzemeler ~aglda belirtildigi $Ckilde sllo~tmlaeakttr. Slkl$tlrma i~leminde Tablo-206-5' de verilen slk1$Urma kriterleri esas ahnaeakttr. Bu malzemeler dolgu sahasma tercihen skreyperlerle ta~lmp serileeek, nakliye damperli kamyonlarla yaplldlgtnda, malzemenin yayllmasll1da greyder, dozer veya Kontrol MUhendisi tarafmdan uygun g<kUlenbir makine kullal1llaeaktlr. Malzeme 20-25 em kahnhgmda, tabakalar halinde; kUt ayak, kec;:iayagl,vibrasyonlu kec;:iayagl, vibrasyonlu kUtayakve lastik basll1elayarlanabilen lastik tekerlekli silindirlerle sI1o~t1TlIaeaktlr. Slk1$tlrrnaSlfaslOdaplastisite indeksi PI >20 olan malzemenin su i~erigi, Standart Proctor metodu Hebulunan optimum su i~erigi Wopt - (Wopt + 2) degerleri araslOda, PI< 20 olan malzemelerin su ic;:erigi ise Wopt - (Wopt-2) degerleri arasmda olaeak ~ekilde ayarlanaeaktlr. CBR ~i~me potansiyeli >% 3 olan malzemelerde optimum su ic;:eriginin altmdaki toleranslar kullanllmayaeaktlr. Verilen su ic;:erigi toleranslanmn arahgl gerektiginde Ar:l$tlrma raporu ile veya Kontrol MUhendisi tarafmdan degi~tirilebileeektir. Slk1~tlrmada kec;:iayagt silindir kullanl1masl halinde, ayaklann yUksekligi 15 em' den az olmayacak, ayak kesiti 25-75 em2 araslOda olaeak ve ayaklara dU$en basmc;: 14 kglem2' den az olmayaeaktlr. Silindirin her bir ayaglOdaki yUle,bandaja dU~en toplam yUkUn, bandaj eksenine paralel bulunan bir Slfadakien c;:ok ayak saytSlOabOlUnmesiylebulunaeaktlr.

<;ekilir tip silindirler, dolgu malzemesi iiZerinde 5 kmlsaat civannda hlzla hareket ettirebilecek giiee sahip bir ~ekici ile ~kileeektir. Kiltayak veya vibrasyonlu kUtayak silindirlerin kullamlmasl halinde, ayak yiiksekligi 10 em' den, bandaj aglrh~ 6 ton' dan az olmayaeakttr. Lastik tekerlekli slkt~tmel1arda, her bir lastik b~ma dii~n yiik 3,5 ton' dan az olmayaeak ve bu yiik slla~t1nel agIrhgmm tekerlek saylSlna bOliinmesiyle bulunaeaktlr.

AASHTO toprak simflanduma sistemine gore A-4 ve A-5 slmfl siltli malzemeler, ~agIda belirtildigi ~kilde slla~tmlaeaktlr. Slkt~ttrma i~leminde TabI0-206-5' de verilen slkt~t1rma kriterleri esas almaeaktIr. Sl1a~tmna slrasmda, siltli topraklann su i~erigi, Standart Proctor metodu ile bulunan optimum su i~erigi (Wopt +2 He Wopt - 1) degerleri arasmda kalaeaktlr. Malzeme 20-30 em kahnhgmda, tabakalar halinde, statik ~izgisel yiikii 30 kg/em' den az olmayan vibrasyonlu dilz bandajh silindirlerle slki~unlaeakttr. Verilen su i~erigi toleranslannm arahgI gerektiginde Kontrol Miihendisi veya Ara~tlTInaraporu He degi~tirilebilecektir. Dolgularda kullanllacak u~ueu kUl malzemelerine de siltlere uygulanan slki~urma teknigi uygulanaeakttr. Siltli topraklarda kil Otani arttlgInda, kiIli topraklarda uygulanan slkt~t1rmateknigi kullanilabileeektir.

Graniiler malzemeler, AASHTO toprak slDlflandlrma sistemine gore A-I, A-2 ve A-3 slmfl malzemelerdir. Bu SlDlftaki malzemeler ~agIda belirtilen gibi ve TabI0-206-5' de verilen slkt~tlrma kriterlerine uygun olarak: slkt~tlOlaeaktlr. Slla~tlrma Slrasmda, malzemenin su i~erigi, Standart Proctor metodu ile bulunan optimum su i~erigi Wopt 2 degerleri arasmda kalaeaktlr. Slkt~tlrma i~lemi, statik ~izgisel yiikU30 kg/em' den az olmayan vibrasyonlu diiZ bandajh silindirlerle 20-30 em kahnhgmda tabakalar halinde yapilaeaktlr. Silindir kapasitesinin artmasl durumunda tabaka kahnhgI 30-40 em' ye yiikseitilebileeektir.

i~erisinde aglrhk olarak % 50'den fazla miktarda 75 mm' den biiyiik tane i~eren malzemeler kaya dolgu olarak in~a edileeektir. Kaya malzemesi ile te~kil edilen veya iistyapl tabanl kaya malzemesi He olu~turulan dolgularda diiZgiin bir yiizey elde edilememesi ve bu durumun tdare tarafmdan tespit edilmesi halinde inee tesviye tabakasl olarak UStyaPlprojelendirme raporunda belirtilen kahnhkta, fiziksel ozellikleri alttemel malzemesi niteliklerine uygun malzeme getirilerek serilecek, sulanlp slk1~tlOlaeak ve diizeltme tabakasl olu~turulaeaktlr. Bu malzeme, daha oneeden belirlenmi~ ocaklardan veya Kontrol Miihendisi tarafmdan uygun bulunan WI malzemesinden almabilir. Kaya dolgularda kullanilan malzemeler saglam ve dayanlkll tanelerden olu~aeaktu. Su ve basm~ altmda dagtlabilen kil~I, mam, Silt~I, fli~ vb zaytf kayalarda Los Angeles ~Inma kaybl % 50' den fazla ise bu malzemeler ayn~ma egilimIi kaya olarak: degerlendirilecek ve ileride oturmalar yaratmayaeak ~ekilde dolgu malZemesi olarak kullantlacaktu. Bu nedenle, zaytf taneler serme ve

Slla~urmaSlTasmdamekanik olarak parlj:alanarak, toprak dolgu gibi maksimum 30 em kahnh&1nda Slla~rnt~tabakalar elde edeeek ~ekilde serileeektir. Ayn~ma egilimli kayalj:lar ilj:inde boyutu 200 rntI1' den daha bUyUksaglarn parlj:alarvarsa maksimum tane boyutu 200 mm' ye kUlj:UltUlerek 30 em' kahnh&1ndatabakalar halinde in~a edileeektir. Kaya dolgularda rnaksimum tane boyutu 500 mm olaeaktlr. Kazl malzemesi ilj:erisinde iri kayalar varsa dolgu tabakasma getirilmeden 1>nee parlj:alanarak gerekli boyutlara indirileeektir. Bu dolgularda tabaka kahnhgl 750 mm' yi gelj:memekUzere malzemenin en bUyUktane boyutunun en fazla 1.5 katl olaeak ~kilde serileeektir. Aym dolgu kesitinde hem toprak hem kaya dolgu malzemesi kullamlmasl zorunlu ise kaya dolgu malzemesi dolgunun ilk tabakalanmn, toprak dolgu malzemesi ise daha Ust tabakalarmm t~kilinde kullamlaeaktlr. Kaya dolgular, paletli dozerler kullamlarak serileeektir. Kaya dolgu malzemesi, yayllarak serileeek ve bo~luk olu~mamasl ilj:in,iri kaya parlj:alannm arasl inee kaya parlj:alanile doldurulacak ~ekilde yerle~tirme yapllaeakur. Slkt~t1rma ilj:in,ihtiyalj:duyulursa malzemeye su ilave edileeek veya inee lasrntn rutubeti fazla ise gerekli kurutma i~lemi yapllaeakur. SJkt~urmai~leminde yeterli kapasitede vibrasyonlu dUz bandajh silindirler kullantlaeaktlr. Her tabakamn slkl~t1nlmasl tamamlandlktan soma, yUzeyde olu~an bo~luklar, kaya dolgu malzemesinin inee ktslmlan kullamlarak doldurulaeaktlr. Kaya dolgu yaplrntna b~landlgmda, in~a edilen yolun 1000 m2, lik bir kesiminde yeterli slla~urma ilj:ingerekli olan, silindirin hlZl ve gelj:i~saYlsl ile labaka kahnhgml belirlemek amaelyla deneme kesimi yapllaeaktlr. Deneme kesiminde belirlenen slkl~t1rmateknigi mUhendisin onaymdan sonra, malzemenin cinsi ve gradasyonu degi~medigi sUreee aynen uygulanaeaktlr. Dolguda kullantlaeak her yeni malzeme ilj:in silindiraj teknigi aynea belirieneeektir. Kaya dolgularda slkt~ma konlrolu, dolgu yaplmmda kullanllan malzemenin tabaka tabaka d1>kUIUp, her bir tabakanm slkt~ttnlmasl slrasmda, 15 ton statik aglrhgmdaki silindirin son iki gelj:i~indekitoplam oturma miktan 6 mm' den az ise yeterli slkl~manm elde edilmi~ oldugu kabul edileeektir. Slkt~rnayaesas olaeak kot okumalan yUzey bo~luklannm doldurulmasmdan soma ve en kesitte en az her 5 m' de boy kesitte ise en az 20 m' de bir ahnaeaktlr. Konlrol MUhendisin uygun gordUgU durumlarda kot okurnalan daha slk arahklarla yapllaeaktlr. Los Angeles ~mrna kaybl deneyi (AASHTO-T-96) numunesi, 75 mm elek Uzerinde kalan malzemenin ktnlmaslyla hazlrlanaeak ve E- tipi a~mma deneyi yapllaeaktlr.

Kaya dolgular dl~tnda kalan tUm dolgular, su ilj:erigi ve birim agtrhk kontrolU yapllarak in~a edileeektir. Dolgularda istenilen minimum slkt~ma yUzdeleriTablo-206-5' de verilmi~tir.

Minimum Sdosma Tesviye ytizeyi alttndaki ilk 80 cm 80 cm altmdaki dolgu tabakalan 100

(%)

95

Denev Standardl Standard Proctor TS 1900 AASHTOT-99 Standard Proctor TS 1900 AASHTOT-99

Dolgulann slla~ma kontroli.indekullamlacak olan arazi kuru birim aglrhgJ tayin metodu, dolgunun kontrol edilen kesiminde kullamlan malzemenin i~erdigi maksimum tane boyutuna gore Tabla206-6' dan se~ilecektir.

_.

Deney Adl

~lalzemenin Maksimum Tane BoyUtu in!,; mm 50 ~-. 75 37.5 75

H_

Deney Standardl AASHTO T-191 AASHTO T-191 AASHTO T-181 AASHTO _ .. T-181 AASHTO T-238.!T-239_

Kum Konisi Metodu

Kasnak Metodu
...
M,,_M

6" 2 ~.!I:pmda .. 12" 3 capmda 1/2 10" 1 capmda 12" 3 Jsapmda .

,_,. __

NUkleer Metod
-. _.

1/2

---,.-

37.5

75 mm' den daha bUytik taneler i~eren malzemelerle yapI1an dolgularda slla~ma kontrolu i~in ge~erli bir metot olmamakla beraber sJkJ~tmlan tabakanm 75 mm' den daha kU~i.iktane i~erdigi dU~UnUlenkesimlerinde Kontrol MUhendisinin istegiyle kasnak, kum konisi metoduyla slkl~ma kontrolu yapllabilir. 19 mm' den daha biiytik tane i~eren malzemelerle yapllan dolgularda slla~ma kontrolunda, AASHTO T-224 diizeltme metodu uygulanacaktlr.

Yaplm slrasmda kullanllan malzemeyi ve olu~turulan tabakalan kontrol etmek amaclyla, belirli arahklarla yapllmasl gereken deneyler ve sa)'llan Tablo-206-T de verilmi~tir. Kalite Kontrol Deneyleri en az Tablo-206-T de verilen sa)'lda olmak ko~uluyla, Kontrol Miihendisince uygun gorUlen ara ve slkhkta yapllacaktlr.

Deney Loot Limit-Plastik Limit TS 1900, AASHTO T-89-90 Dogal Su l~erigi, TS 1900

Minimum Denev SOYJSl Her 1000 mJ'de ve her farkh dolgu malzemesinde birdeney Her 1000 mJ'de ve her farkh dolgu malzemesinde birdeney

Kuru Birim Aglrhk-Su t~erigi t1i~kisi Her farkh malzeme SIDlfli~in bir deney TS 1900, AASHTO T"99 Her farkh malzeme slOlfi icin bir denev YasCBR %, TS 1900, AASHTOT-193 Her Tabakada 1000 m2, de bir denev Kum Konisi Metodu, AASHT<?T -191 Kasnak Metodu, AASHTO T-181 Her Tabakada 1000 mZ' de bir denev Her Tabakada 250 m2 de bir denev Nokleer Metod, AASHTO T-238, 239 .. t~in b~langlemda en az 10 farkh noktada nUkleer metod He yapllan slkl~ma deney sonUl;larl He ! Kum Konisi veya Kasnak metodlanndan biri ile yapilan slkl~ma deney sonu~larlDm korelasr,0nu ' yapl1aeaktlr. Slkl~ma kontrolUnUn nUkleer metodla yapllmasl durumunda, aynea her 2500 m' de I bir, diger metodlardan birisi He de slki~ma kontrolu yapllaeaktlr.
I

Kaya dolgular harier, dolgu yapmunda kul1amlan her malzeme makinesine bagh olarak sI1o~tlrma tekniginin belirlenmesi zorunludur.

ierin kullamian

slkl~tlrma

Bunun ierin i~in b~langlemda 1000 m2' lik bir alanda kullamlan slkJ~t1rma makinelerinin geeri~say\sl, makinelerin kullamm l>neeligi ve slkl~ttnlaeak tabaka kahnhgl tespit edilecektir.

hlZl,

Deneme kesiminde belirlenen slkl~tlrma teknigi, yazlh olarak slkl~tlrma makinelerinde bulundurulacak ve slkl~t1rma slrasmda makine operatOrleri tarafmdan uygulanacaktlr. Slkl~tlrma tekniginin beIirlenmesi Mtiteahhitere yapllacak; soz konusu teknigin uygulanmasl sonucu ~namede istenilen slkJ~ma ytizdesine eri~ilip eri~ilmedigi Kontrol Mtihendisligince onaylanacaktlr.

b) Test sahasmda en az dOlt silindirleme ~eridi kullamlacak. bindirmeler bandaj geni~liginin % 10' undan az olmayacaktlr. ~eritlerin ttimtinde ilk geeri~ tamamlanmadan ikinci geeri~yapllmayacaktlr. c) Slkl~tlnlaeak Tabaka kalmltgJ 206.06' makinesinin kapasitesine gore seerilecektir. da belirtildigi gibi malzeme cinsi ve slkl~tlrma

Do~lama testi. yaptlan dolgu tabakasmm ve ona destek olan yol tabammn Uniform olup olmadlitm ortaya koymak, dolgu ve yol tabamnda yer alan zay\f ve slkl~maml~ kesimleri belirlemek ierin uygulanu. Dogrularna Testi; idare tarafmdan istenilen durumlarda yapl1acaktlr.

1. Dogrulama testinde kullamlacak ekiprnan lastik tekerlekli silindir, ~ift dingilli karnyon veya sulamada kullanJlan araz/)z olabilir. 2. Bu test i~in kullanllacak lastik tekerlekli silindirin tekerleri e~it arahkta olacak ve yUkUe~it ~kilde daAJ,taeakttr. 3. Test i~in kullanJlacak ekiprnanlara~ 30-40 ton a~rh~nda olacaktlr. yUk alabilecek kapasiteye sahip

4. Ekiprnanlara~'a ait lastikler; 90-150 psi (620-1040 kPa) degerinde basm~ kapasitesine sahip olacaktrr. Test uygulanrnadan (Sncelastiklerin basm~lan Ol~Ulecek ve ka}1tedilecektir.

Dolgu tabakasmm slla~ttnlrnasl tarnarnlandlktan sonra Uzerine yeni tabaka serilrneden once Kontrol MUhendisi tarafmdan belirlenen yol kesirnlerinde Dogrulama Testi yapllacaktlr. Dogrulama testinin yapilacagt dolgu rnalzernesinin su i~erigi, t~st slrastnda en az Wopt-4 degerinde olrnalldlr.

'u

Test yapllrnasmda kullanllacak ekiprnanlara~ lastik basm~lan ve Uzerine )iiklenecek yUk rniktan belirlenerek ayarlanacaktrr. Dogrularna testi S1fasmdaekiprnanlara~; hlZl 4-8 krnIsaat olacak ~kilde hareket edecektir. Ancak eldprnanlaracm hareket hlZl lizerinden ge~tigi tabakada ol~abilecek esneme, defleksiyon, ~/)krne vb unsurlann belirlenrnesi ve /)1~Ulrnesine izin verecek ~kilde ayarlanabilecek1ir. Dogrularna testi bir veya daha fazla saytda pas yapllarak ger~ekle~tirilecek1ir.Bu ge~i~ler slfasmda lastik tekerlekler doIgu tabakasmm farkil alanlanna basacaktIr. Dogrulama testi ile belirlenen; ~m esnerne g/)steren, gev~ek ve ~oken dolgu kesirnlerinde, Uniform stabilite g<Ssterrneyenkesirnlerde incelerne yapllarak problernin kaynagl ara~tlfllacaktlr. Bu kesirnde yer alan dolgu malzemesinden numune ahnarak incelenecektir. Dogrularna testi sonucunda tespit edilen tUm zaytf, yum~ak, ~oken kesimlerde dolgu ve yol tabanl Mliteahhit tarafmdan a~I1acak,zaylf tabaka kazlhp aulacak yerine uygun dolgu veya se~me malzeme getirilerek iyile~tirilecektir. Aynca dolgu tabakasl Uzerinde belirlenen tUrn yUzey diizgUnsUzIUkleri dUzeltilerek giderilecektir.

207.01 Tamm.

Bu kIslm, kazl, ariyet, kaprti ve sanat yapllan WISI, zaytf tabii zemin tabakasmtn kaldmltp depo edilmesi i~lerindeki t~lmalan kapsar.

201.02 Tesviye i~lerinde Ta~lmalara ait Esaslar.

varma ve yan ariyet kazllanndan egrisine gore yapllaeaktlr. erlkanlan malzemenin ta~mmasl projede belirtilen brUkner

yol eksenine gare alman en kesitlerle kiibaj ve t~lma hesabma Kan~lk kesitler gibi onee kendi kesitinde dengelendirilerek dahil edilecek ve brUkner egnsine geeririleeekIir. idare in~aat esnasmda bu egride gereldi goreeegi degi~ikligi yapabilir. Varma ve yan ariyetten t~mmaY1P, b~ka bir ariyet ocagmdan t~man malzemenin t~lma mesafesi, t~ltlann erah~mastna engel er1kannayan en klsa yol olarak ahnaeakttr. Bu yolu idare belirleyeeek ve bir tutanakla tespit edeeektir. T~lrnalarda hacim metrekiip, mesafe yatay olarak metre einsinden oleriiliir. Odemeye esas olaeak miktar, ta~tnan malzemenin kazllmadan evvel yerinde metrekiip cinsinden oleriilen haemidir. T~lma mesafesi olarak malzemenin yerindeki aglfltk merkezi He ~Imadan sonra bununla in~a edilen ktsmm agIrhk merkezleri arasmdaki yatay mesafe ahnaeaktlr. Yarma ve yan ariyet kazlSI malzemesinin naldinde bu mesafe (kaya, genel kazl) kabarma ve slkl~malar nazar'l itibara almarak erizilen brUkner egrisinden erlkanhr. Ocak ariyeti kazlsmm ta~mmasmda mesafe idare tarafmdan Herhangi bir nedenle Miiteahhit t~lmayt bu yoldan b~ka tldemelere esas olarak idarenin belirledigi yol ahnaeakur. belirlenen en kIsa yol olaeaktlr. bir yolu kullanarak yapsa bile

Yan ariyetler, yolun tllmiiyle birlikte

Briikner egrisinde dengelendirilmi~ her ktslm ierin, brtikner egrisinin yatay olereginde 150 m' Uk bir dogru parerasl, yatay olarak ve iki ueu egri iizerinde bulunaeak ~ekilde brtikner egrisi ierine yerle~tirileeektir. Her dengelendirilmi~ ktslmda 150 m' Uk dogru parerasl, denge erizgisi ve brUkner egrisi arasmda kalan alan ile kabarma ve slkl~madan sonraki haeim (yani 150 m' lik dogru parerasl ile denge erizgisi arastndaki ordinat farktna tekabiil eden haeim) ahnaeak ve birincisi (alan) ikincisine (hacim) bOliinerek 0 ktsma ait ortalama t~lma mesafesi bulunaeakUr. Bu klSlmda t~Inan hacim miktan brUkner egrisinden altnan miktar olmaytp buna tekabiil eden kaztlmadan oneeki yerinde tllerlllen, kabarma veya slkI~ma faktorleri hesaba ahnmayan haeim olaeaktlr. BrUkner egrisinin dengesi yapllmt~ her kIsmtnda, bu ~ekilde ortalama 100 m' den fazla mesafeye t~lmalar ierin bir ortalama ~Ima mesafesi ve bir de t~lrnaya ait metrekiip cinsinden hacim bulunm~ olacaktlr. T~lma formiillerinde esas ahnaeak ortalama t~lina mesafesi, 'Birim Fiyat Tarift'nde belirtildigi ~kilde hesaplanaeaktlr. Bu hesaplamada ~agtdaki hususlara dikkat edilecektir.

1. BrUkner
~Ima

egrisinin tepe nokIasl He 150 m'lik yatay do&ru parerasl arastnda kalan ktslm ortalama mesafesi hesabtnda dikkate altnmaz.

2. Kendi kesitinde kullamlan yan ariyet ve miles kesit kaztlanmn ortalama 100 m mesafeye kadar t~mdlgt kabul edilmi~tir. Bu kazllar brUknere dahil edilmez ve bunlar i~in aynca ~Ima mesafesi hesaplanmaz ve ~Ima bedeli l:idenmez. 207.02.02 Ariyet Ocagmdan Getirilecek veya Depoya Gidecek Kazl Malzemesinin T~mmasmda Ortalama Ta~lma Mesafesi Hesabl. Ariyet ocagmdan getirilecek veya depoya gidecek kazl malzemesinin t~lma mesafesi briikner egrisinden hesap edilmeyip idare tarafmdan belirlenen yolun l:il~U1mesisonucunda tespit edilecektir. Bu durumda; ariyet ocaklanndan temin edilen veya depoya t~man kaZl malzemeleJi i~in t~lma formUllerinde esas ahnacak ortalama t~lma mesafesi, 'BiJim Fiyat Tarifi 'nde belirtildigi ~ekilde hesaplanacaktlr.

t." ..11'

208.01 Tamm. Bu laslm, tesviye i~lerinde tll!ilmalar lasmma girmeyen \;imento, demir, tll!i,kum, \ralol,su, alttemel ve temel tabakalannda kulla11llanocak malzemesinin ilgili laslmJarda beJirtildigi gibi veya Kontrol Mlihendisinin taJimatlarl dahilinde ta~mmaslDl kapsar. 208.02 Aynea Odeneeek Ta~lDlalara ait Esaslar. T~man malzemenin miktarl, hacim olarak metrekUp cinsinden veya agtrhk olarak ton cinsinden, bunlara ait ~lma mesafesi ise metre cinsinden tespit edileeektir. T~lma mesafesi, ~tnan malzemenin tll!immadan evvel yerindeki aglrhk merkezi ile kullanlldlgl veya tdarece ihzar ettirildigi yerdeki aglfhk merkezi arasmdaki metre cinsinden olan yatay mesafe olarak almaeaktlr. Sanat yapllanna ve yol ilstyapl i~lerine ait birim fiyatlarm tespitinde bun lara ait demir, ~imento, ta~, kil, \ralal, su vb i~bll!ima getirilmesi dikkate ahnmaml~ ve Birim F1yat Tariflerinde bu t~lmalann aynea odeneeegi belirtilmi~ ise, bu durumda bunlar i\;in aynea Odeme yaplhr ve ol\rliye dahil edilir. Ta~lma mesafesi; idare tarafmdan belirlenen, nakliyede engel ~Ikarmayaeak durumda bulunan, ta~ltlanllyUklliveya bo~ olarak \rah~abileeegi en klsa yol olacaktlr. Herhangi bir nedenle Mliteahhit tll!i1maylbu yoldan bll!ika daha uzun bir yol takip ederek yapsa dahi hesaba esas olarak idare tarafmdan belirlenen yol uzunlugu ahnaeaktlr. Eger Mliteahhit daha klsa bir yol takip ederek tll!ilmayapml~sa, bu durumda hesaba, takip edilen klsa yol ahnaeaktlr.

209.01 Tamm. Bu laslm sanat yapl1an i~in yapihm~ kazI1arda dahil olmak Uzere kazlhm~ her _~maJzemenin, tmmklama He yUzeye ~lkanlan kayalann ve biitiin auklann bu laslmda belirtilen $artlara uygun olarak kaldmlmaslDI kapsar.

KazI1ardan artan veya kaldmlmayacak olan biiWn malzeme mlimkiin oldugu OI~iide iiniform olarak dolgulann geni$letilmesinde veya ~vlerin e~mlerinin azaltl1maslDdakullanI1acaktlr. Malzeme niteli~nin uygun olmamasl veya diger sebeplerden dolayt; fazla malzeme, Kontrol Miihendisi tarafindan verilen direktife uygun olarak yoldan kolayca g5ze ~arpmayacak ve drenaja . enge] olmayacak ~kilde. Ktslm 105 u<;evrenin Korunmasl ve Muhafazasl" nda belirtilen esaslara uygun olarak b8$ka yerlere kaldmlacaktlr. Kontrol Miihendisi tarafmdan yazlll olarak izin verilmedik~e hi~bir durumda malzeme depo edildi~ yerde, yol1armIZl kotunun lisWnde bulunmayacakt1r. Yol mlsl slraslDda tmmklama veya b8$ka bir $Ckilde yUzeye ~lkanlml~ kaya par~alan. yoldan g5ze ~arpmayacak bir $Ckildeuygun yerlere kaldmlacaktlr. Miiteahhit, Kontrol Miihendisine yaz111olarak b8$vuruda bulunup, yaz111onay almadlk~a kazl fazlasl malzemeleri ariyel olarak kullanmayacak ve depo yapmayacaktlr.

210.01 Tamm. Bu laslln, sanat yaptlan ve toprak i~lerinin 6nemli 61~iide tamamlanmasmdan sonra yol tesviye ytizeyinin, hendeklerin, dolgu ve yarma ~evlerinin diizgUn ve iyi biT ~ekilde inee tesviyesinin yaptlmasmlkapsar.

Sanat yapllanmn ve toprak i~lerinin ait olduklan laslmlarda belirtilen esaslar dahilinde yapllarak tamamlanmasmdan sonra inee tesviye yilzeyinin, hendeklerin, dolgu ve yarma ~evlerinin en kesitlerdeki ~kil, boyut ve kotlara uygun olarak greyder veya diger bl~akll tesviye makineleri ve el i~~iligiile veya tamarnen el i~iligi ile inee tesviyesi yapllaeaktlr. Sanat yapllan ve toprak i~leri ait olduklan Iaslmlarda belirtilen esaslar dahilinde tamamlanmadan yapllaeak reglaj i~leri i~in hi~bir Odemeyapllmayaeaktlr. Toprak yarmalarda taban topragl en az 20 em kabartllaeak ve gerekIi ise su verme veya kurutma i~lemiyapllarak istenilen kuru birim agIrhk elde edilineeye kadar slla~ttnlaeaktlr. Klslm 206 "Dolgular", Tablo-206-1' de verilen dolgu malzemesi 6zelliklerine uygun olmayan malzemeler ve y~ CBR < 8 olan malzemeler listyapl tabam olarak kullantlmayaeaktlr. Miiteahhit yol yilzeyinin inee tesviyesini iyi bir ~ekilde tarnamlarru~ olsa dahi her yagmur yagl~mdan sonra, yol ytizeyi, makinelerin ~ah~masma uygun bir duruma girdikten sonra greyder veya Kontrol Mlihendisinin izin verdigi makine ve te~hizat kullanarak gerekli dlizeltmeleri yapmak ve iyi bir durumda balarrum saglamakla mlikelleftir. inee tesviye yiizeyi iizerine alttemel veya temel tabakasmID serilmekte oldugu noktadan itibaren, serilmenin ilerledigi y6nde; en az I km uzunlugunda inee tesviye ytizeyinin tam olarak hazlrlannu~ olmasl gereklidir. Aneak 2 Ian den daha Iasa olan projelerde ve ~ehir ge~i~lerinde bu ~art aranmayaeakttr. Kontrol Miihendisi tarafmdan aksi belirtilmedik~e inee tesviye yiizeyi kotundan en az 50 em derinlige kadar rastlanan 8 em' den bliylik ~apta olan kokler, klitiikler, vb maddeler yerlerinden ~lkarttilP~IDarak kaldmlaeaktlr. Bu i~lem sonunda olu~an her tlirlii ~ukur ve oyuklar uygun se~me malzeme He doldurulaeak, projelerde g6sterilen kot ve egimlere uygun ~ekilde tesviye edileeektir.

inee tesviye ytizeyinin drenajIDI saglamak arnaelyla yol boyunea yapllrru~ bulunan drenajlar ve hendekler iyi durumda ve balam altmda bulundurulmalldlr. inee tesviye ytizeyinde olu~aeak her tUrlli iz veya degi~iklik son tesviye kotuna getirilmek lizere doldurulaeak, tesviye edileeek, gerekirse yeniden slla~tmlaeakttr. KtmuZl kot He ilk arazi ara~t1rma etiitleri sonueunda hazlr1anan ~tmna raporunda verilen iistyapl kahnhkIan dikkate almarak bulunan inee tesviye ytizeyi kotu nihai taban etlitleri sonueuna g6re idareee verilen talimata uygun olarak Miiteahhit tarafmdan diizeltildikten sonra iistyaplya b~lanllacaktlr. Diizeltme i~lemii~in Mliteahhide aynea bir bedel Odenmez.

Reglajm kabulli i~in projeye tam bir uygunluk saglanmasl gereklidir. Aneak idare tarafmdan belirtilen ~ok slmrh kesimlerde reglaj sonunda <~evlerde KlSlm 204 ve Klslm 206' da belirtildigi kadar; hendek ve platforrnda ise 3 em kot farkl, 0.001 egim farkl kabul edilebilir.

211.01 Tamm. Bu Ioslm, i1styapl ozelliklerine sahip olmayan inee tesviye yilzeyi malzemesinin projede belirtilen kahnhkta veya Kontrol MUhendisinin belirleyeeegi kahnhkta kazllarak kaldlOlmasl ve yerine ~agldaki ~artlara uygun rnalzemenin serilerek dUzeltilmesini kapsar.

inee tesviye yUzeyinin onanmlOda KIsim 206 "Dolgular" da fiziksel 6zellikleri verilen koruyueu tabalca se~me malzemesi niteliginde olan malzeme kullamlacakttr. Malzemenin maksimum olaeakttr. tane boyutu en fazla 7,S em olaeak ve malzeme iyi dereeelenmi$

Niteligi uygun olmayan malzemenin inee tesviye yUzeyinden kazlhp ~lkanlmaslDdan dolayt olu$an ve onanlaeak ~ukur yerlerinin tabanlan Unifonn bir ~kilde dUzeltilerek iyiee slla$unlaeak, drenajlDl saglamak i~in gereken Bnlem ahnaeak ve onanm malzemesi He doldurulaeaktlr. Eger yeterli inee malzemeye sahip par~alanmt~ vaziyetteki top lama t~ veya par~alanml~ ocak ta~I, euruf, ocak artlgl, Ianlml$ t~ veya ~akll kullanlhyor ise bu durumda tabaka kahnhgl en ~ok 15 em olarak in~ edileeektir.

Malzeme; dolgulann slkJ$UnlmaSlOda kullamlan metod ve ekipmanlar He slkJ$unlacak, slkJ~ttrma, Ktslm 206 "Dolgular" da Tablo-206-0S'de belirtilen kriterleri saglayaeaktlr. Onanlan yUzey projede belirtilen en kesitlere uygun olarak tesviye edileeektir.

212.01 Tamm. Bu Jaslm, ~agtda belirtilen ~artlar i~risinde ve uygun maIzeme kullamlarak projelerde gosterilen kot ve en kesitlere uygun bir ~kilde banketlerin yapllmasml kapsar.

Banketler yolun kaplama einsine gore "Sathi Kaplama", "BitUmlUSleak Kan~lm Kaplama" veya "Beton" oIrnak Uzere seyiIeeektir.

Yol Ustyapl tabanmda kullanllan malzemeler banketler i~in de ge~erlidir. idareee belirtilmedikere banketlerin, altternel ve temel tabakalan yolun alttemel ve temel tabakasl malzemeleri kullantlarak birlikte yaptlaeaktlr. idare tarafmdan aynea belirtilmedikere banketlerin kaplama tabakalan yine yolun kaplamasmda kullantlan malzemelerden ol~acakt1r. Banketlerde; Altternel tabakasl KlSIm 401' e, Temel tabakasl Ktslm 402' ye, Sathi Kaplamall ise Ktslm 404'de, BitiimlU Temel Ktslm 406, Asfalt Betonu A~mma ve Binder Tabakalan ise KIslm 407'de belirtilen esaslara uygun olaeaktlr.

Banket in~asl esnasmda inee tesviye yUzeyinin, banketlerin ~v ve hendeklerinin drenajmm tam ve iyi bir ~ekilde saglanmI~ olrnasl gerekmektedir .. Banketlerde aItternel ve ternel tabakalan in~a edilirken iIgili laslmlardaki esaslar ierinde ve projesinde belirtilen kahnhkta serileeek, slla~tmlaeak ve inee tesviyeleri tamamlanaeaktlr. Daha sonra tUrnyol platformu projesinde belirtildigi ~ekilde sathi kaplama ile kaplanaeakttr.

BitUmIuSleak Kan~lrn Kaplamah yollarda banketlerin tesviye yUzeyi, alttemel ve ternel tabakalan yol He birlikte yapllaeaktlr. Altternel ve Temel Tabakalan; Ktslm 401 ve 402'de belirtilen in~aat rnetodlanna uygun olarak projesinde belirtildigi kahnhkta yapllacaktlr. Projesinde BitUmlUTemel olan yollarda banketlerde de Ktslm 406 "BitUmIUTemel"de belirtilen esaslara uygun olarak projesinde belirtilen kahnhkta BitUmIU Ternel yapllaeal..1lr. Banketlerde kaplama tabakalan yolun projesinde verilen kahnltktaki Binder ve A~mma tabakalan Ktslm 407 'ye uygun olarak in~a edileeektir.

Beton yollarda banket yaptlmasl beton yol ko~ulIanna uygun olarak idare tarafmdan belirtilen esaslara gore yaptlaeakttr.

76

11

213.01 TamID. Bu Iaslm; toprak veya toprak ve se~me malzemeden olu~an bir kaplama taba\caSmdan te~kil ediIen yollann ~agldaki verilen ~artlar i~inde projelerdeki en kesitlere. e~mIere. kotiara uygun veya KontroI MUhendisi tarafmdan tespit edilen bir ~kilde inee tesviyelerinin yapllarak trafige hazlr duruma getirilmelerini kapsar.

Sanat yapilannm. drenaj sistemIerinin ve toprak i~Ierinin esash bir ~kiIde tarnamlanmasmdan sonra bUtUnyol yUzeyinin dUzgUnve iyi bir ~ekilde inee tesviyesi yapllaeaktlr. inee tesviye i~inde greyderler veya uygun buIunaeak diger bl~akh tesviye makineleri kullal1l1aeak. ~evkenarlanmn. tanziminde el i~~iIigindende istifade ediIebiIeeektir. Yarma ve doIgularda Ustyapl tabanmm kaya iIe te~kil edilmesi durumunda inee tesviye yUzeyi Ktslm 204.03.07.02 "Kaya Yarmalar" ve 'KIslm 206.06.03 "Kaya Dolgulann Stkl~ttnlmasl" nda belirtilen esasIar dahilinde ol~turuIaeakttr. inee tesviye ytizeyinden itibaren en az IS em derinlikteki Iaslmda kullamlan malzemede ~akll veya kaya p~alannm boyutu en fazla 7.5 em oIaeaktlr. MUteahhit yol ytizeyinin inee tesviyesini en inee ~ekiIde tamamladlktan 80nra da her yagmur yag.~lOdan sonra. yol yUzeyi ~ah~maya uygun bir duruma geldikten sonra, bl~akh bir tesviye makinesi veya Kontrol MUhendisinin izin verdigi makina kullanarak gerekli dUzeltmeIeri yapaeaktlr. Yolun; iyi bir durumda balamlOl saglayaeaktar.

KISIM 214.- MEVCUT YOLLARDA iNCE TESViYE YOZEYiNiN YENiDEN HAZIRLANMASI

214.01 Tarum. Bu kIsnn, daha once yapllml~ ve kullamlml~ bir yolun Uzerine yeni bir temel veya kaplama tabakasl in~a edilmesi amaCl i1e yolun tanzim ve bu i~ uygun bir ~ekilde hazlrlanmasJnI kapsar.

ince tesviye i~i; projelerde veya Kontrol Milhendisi tarafmdan belirtilen en kesit. profil ve kot'larda olmak UzereyapJlacaktu. $evlerden dokillenve topmk kaymalanndan olu~an yol Uzerindeki her tUrlUmalzeme kaldmlacak, Kontrol MUhendisi tarafmdan gerekli gorilldilgU durumda, yol platformu kabartllarak projede belirtildigi veya kazlklarla tespit edilen ~ekilde tesviye ve tanzim edilecektir. Kabartmaya gerek goriildiigU durumda; kabartllan derinlik 5 em' den az olmayacaklJr. Yoldaki yUlcsekkIsunlar kesilecek ve buradan ~Ikan malzeme dil~ilk kJslmlarm doldurularak yolun kot'una getirilmesinde veya dolgu geni~letilmesinde kullanllacaktlr. Dar dolgularm veya yUzeydekikot dU~iiklilklerininprojede belirtilen enkesitlere uygun bir duruma getirilmesi i~in niteligi uygun malzeme temin edilerek k-ullanJlacaktJr. Bu malzemenin serilmesinden sonra aguhgl 7 tondan fazla olan tandem silindirlerle yUzey slkl~tmlacak ve tesviyesi yapJlacaJ.. .. tlr.

Tesviye, slkJ~tlrma suasmda olu~ bozukluklar ve dU~ilklilklerin, ilave malzeme getirilerek doldurulmasl ve slkI~tlrmayapllarak kotuna getirilmesi ile tamamlanacaktlr.

215.01 Tamm. Bu klSlm, ~aglda belirtilen ~rtlar dahilinde taban, dolgu, Ustyapl tabam. banket. altternel ve ternel tabakalann slla~unlmasmda gerekli olan suyun temini ve kullamlmasml kapsar.

Taban. dolgu, UstyapJ tabanl, banket, alttemel ve temel tabakalanmn yapllmasl ve sJkJ~tmlmasl sU8SlOda Kontrol MUhendisinin uygun bulacagl loslmlarda. gereken miktarlarda sulama yapJlacaktlr. Sulama; Ar~tlrma raporunda belirtilen optimum su i~erigi toleranslan dahilinde homojen bir ~kilde yapJlacaktJr.

Sulama i~lerinde kullanJlacak araz6z ve ara~lar serilip slkl~tmlacak malzemeye gerekli olan suyu saglayacak kapasitede olacaktlr. Bu ara~lann suyun Uniform bir ~ekilde dagltlmlm. ()\~UnUn dogru bir ~kilde yapllmasmm saglanmasl baklmmdan Kontrol MUhendisinin .uygun bulacagl makineler Olmasl~tlr. Birinci ke~if ve ke~if 6zetindeki su miktarlannm in~aat sJrasmda artabilir veya azalabilir. MUteahhit gereken su ihtiyactnl saglayacaktlf.

KISIM 216.- MEVCUT YOLLARIN ONARIMI VE BiTOMLu KAPLAMA HAZIRLANMASI

i<;iN

216.01 Tamm. Bu Iaslm, mevcut ve kullamlml~ biryol yiizeyinin ~agIdaki ~artlara uygun bir ~ekilde onanlarak bir bitiimlii astar, kaplama tabakasl veya bitUmlUSICakkan~lm in~a edilecek hale getirilmesini kapsar. Yol ve kaplama geni$ligi projt"lerde gosterilen gabariden dar olan ve geni~letilmesi gereken yollar bu Iaslm kapsarmnda degildirler.

Onarlrm yapllacak yolun durumuna gore; Kontrol Miihendisinin uygun bulacagt ~aglda belirtilen onaflm yontemlerinden birisi kullamlacaktIr.

Mevcut ve bozulmu~ bir bitiimlii kaplamamn bulundugu yerlerde bu tabaka kaldmlarak elde edilen malzeme diskler veya diger uygun ekipmanlarla par~alanarak, Ianlacak ve kullanllabilecek boyutlara getirilecektir. Su malzeme yol kenanna veya Kontrol Miihendisinin gosterdigi yerlerde figiire edilecektir. Mevcut yolda daha once bir bitUmlii kaplama yapllml$ ise yol yiizeyi ve banketler projelerdeki en kesitIere uygun bir ~ekilde kazlhp, tesviye edilerek diizeltilecektir. Tesviye kazlSl altll1daki yiizey, projelerdeki egim ve en kesitlere uygun bir $Ckildetesviye edilmi~ olacaktlr. Su i$te ve slla$tlrmada kullanllacak silindirlerin aglfhklannm 7 ton'dan az olmamasl gereklidir. Su i$ i~in aglrhgl 2.5 tondan az olmayan ve bl~ak geni$ligi en az 3 m ve dingil mesafesi 4.5 m olan bir greyder veya paletli i~ makinalan kullamlacaktlr. Kontrol Miihendisi tarafmdan gerekli goriilen yer, zaman ve miktarda sulama ve slkJ~t1rmayapllacaktlr.

Sert, iyi durumda, oturmu$ ve saglam bir yiize sahip olan yollarda daha once bir bitiimlii kaplama yapllml$ olsun veya olmasm Kontrol Miihendisi; kazlldlgl ve greyderle yeniden tesviye i$i yaplldlgl takdirde yolun ZaYIflatllacagtveya bozulacagl kanaatinde ise bu i$ yapIlmayacaktlr. Su yoldaki bozukluklar yama yapllmak ve kotundan dii$iik olan yerlerin uygun kota getirilmesi suretiyle giderilecektir. Hi~ bir zaman suyun gollenmesine izin verecek ~ukur, tiimsek vb olumsuz kot farkhhklan bulunmayacaktIr. Bu yol kesimlerine, Uzerine yapIlacak kaplamamn ve malzemenin cinsine gore yeniden malzeme getirilmeli ve getirilen bu malzemenin serilmesi, sulanarak slkJ$tmlmasl saglandlktan sonra sathi kaplama veya bitiimlii slcak karl$lm kaplama i$leri yapllmahdlr. Burada kullanllacak malzemeler; alttemel ve temel i~in ilgili KlSlmlarda belirtilen ozelliklere sahip olmahdlf.

IOSIM 217. KULLANU..MAYANffERKEDiLEN D'OZENLENMESi

VOL KESiMLERiNiN

217.01 Tamm. Bu laslm; ycni yol yaplml, yol hattmda olan degi~i1dik,varyant vb nedenlerle yol kesimi dl~mda kalan, kuIlamlmayan. ileriki yJllarda da dogal afct, stratcjik vb ncdenlerle de kullanI1masld~iinUlmeyerek terk cdilen yol kesimlerinin diizenlenmesini kapsar.

AsfaIt kaplamaIar p~aIanarak, kazI1acak, mevcut sanat yapI1an lanlacak, maksimum 300 mm boyuta indirilecektir. Yolda mevcut eski temel ve aIttemel malzemeleri kazI1acaktlr. KuIlanI1mayanlterk edilen yol kesimi kazllarak; eski, dogaI arazi zemin kot'lartna uygun olarak yeniden diizenleneccktir. Kazl slfasmda elde edilen malzemeler eski, orijinal yaplm sInulan i~erisindekuIlamlacaktlr. YapIlan kazl ve diizenlemeler, dogal drenaj yoIlanm kapatmayacak, arazide ~ukur ve su ala~InI onleyecek tepeler olu~turulmayacaktlr. Arazi dogal haline getirilecektir. KazI1anve kullamlmayan tUmmalzemeler iizerlerine en az 50 em toprak gelecek ~kilde uygun bir yerde zemine gtimiileeektir.

218.01 Tamm. Bu KIslm yol altyaplslm olu~turan taban zemini, dolgu malzemesi kriterlerini saglamayan veya Kalifomiya T~lma Oranl (CBR) degeri dU~ilk,~i~mepotansiyeli yUksek, dolgu tabam, dolgu malzemesi (ariyet, yarma) veya UStyapl tabam malzemelerinin kulJamlabilirlik (lzelliklerini artlrmak, aynca alttemel kriterlerine yakm (lzellikler ~Iyan malzemelerin alttemel olarak kullamlabilmesi amaclyla, bu malzemelere belli fiziksel ve kimyasal (lzelliklere sahip toz halinde s(lnmil~ veya stinmemi~ veya SIVIhalde kire~ siitU ~klinde stinmil~ kir~ kaulmasl, kan~tmlmasl ile yapllan iyile~tirme veya stabilizasyon i~lemini kapsar. iyile~tirme ~ah~malan dolgu tabakalanmn, stabilizasyon ~ah~malan ise alttemel tabakasmm ve ilstyapltabammn kire~le iyile~tirilmesi olarak tammlanmaktadlr.

AASHTO Slmflandlrma Sistemine g5re AS, A6, A7, A-2-6, A-2-7 veya Birle~tirilmi~ Zemin Smlflandmna Sistemine gore CH, eL, MH, ML, GC, SC slmflanna giren plastisite indeksi lO'dan bUyUk(PI ~ 10) veya Kalifomiya Ta~lma Oranl (Y~ CBR %) < 10 veya CBR ~i~me% si ~ 3 olan zemin/malzemeler i~in stabilizasyon-iyile~tirme yapllmasl uygundur.

Toprak-su kan~l1m i~in kan~urma i~lemini ideal rutubet ko~ullarmda yapmak, slkl~tlrma ve slkJ~urma sonrasmda toprak-su-kire~ reaksiyonunun devaml i~in kullamlacak su tath, berrak olmah, i~erisinde kirlilik olu~turacak nitelikte (yag, asit, alkali madde, klorUr, sillfat ve organik madde) madde bulunmamahdtr. Suyun i~erdigi SUlfatmiktan S03 < 200 ppm olmahdlr.

5tabilizasyon-iyi1e~tirme i~leminde kullamlacak sonmemi~ ve sonmil~ kirecin kimyasal ve fiziksel tizellikleri Tablo-218-1 'de belirtilen degerlere uygun olmahdlT. Tablo-218-1 Stabilizasyon-iyile~tirmede Kullamlacak Kirecin Kimyasal ve Fiziksel OzeUikleri 9.zeUik (TS EN 4~9.2) .. C02 (Klzdlrma Kaybt), % Toplam (CaO+M20), % 5()3, % MgO, % SI02+AI203+Fe203+~93 % Parcalar, mm Aglrhk~a Elekte Kalan, % _ S~nmemit:K:i~e~ <7 > 80 <2 <10 <5 .__ .. <2 _ ..
.

. ~on~ii.1JGr:e~_ <7 >80 <2 .- _....<10 <5

.
0.09 mm~ 0.20mm< 7 2

Kirecin sonmesi esnasmda aglrhk~a % 30 mertebesinde suyu bilnyesine alma tizelligi vardlr. Bu 5zellik g5z 5nilne ahnarak dogal su i~eriginin optimum su i~eriginden ~ok yUksek oldugu durumlarda sonmemi~ kire~ tercih edilebilir. Sonmemi~ kirecin kullanllmasl halinde dl~anya IS1

veren stlnme i1i1emi arazi k01iullannda iinlemler ahnmahdlr.

geryekle1ieceginden

i1i ve i~c;:isaghgl

aC;:lsmdan gerekli

218.03Stabilizasyon. iyile~tirmede Kullamlacak Makinalar.

Stabilize edilecek topragm kazllmasl. parc;:alanmasl, su ve kirec;:le kafl1itlnlmasl i1ilemi uygun ekipman1ar ile yapllmah, homojen bir kan1i1m elde edilebilecek 1iekilde ekipman sec;:ilmelidir. MakiDa sec;:imi gUnlUk Uretim miktan ve uygulanacak tabaka kahnhklarma gore planlanmahdlr. Kirec;:sericilerin kullanllmasl durumunda, kirec;: serid makineler, kiredn uygulanma oramna gore ayarlanabilir olmahdtr. Sda~unna i~leminde kulla1ll1acak arac;:lar iyile1itirilecek-stabilize edilecek zemin ozelliklerine gtlre istenilen slkJ1ima degerlerini saglayacak nitelikte, kec;:iayagl, lastik tekerlekli veya demir bandajh olmall ve titreliim uygulayabilmelidir. Sulamada kullamlacak makinalarda su miktartnl ve sulama daglummlD homojen olmasml saglayan sistemler olmahdlr. hlzlm kontrol edebilen. suyun

Kul1andan tUrn makinalann bakJml etkin ve dUzenli olarak yapl1mah. i1ilevini yeterince getiremeyen makinalar siiratle degi1itirilmelidir.

yerine

218.04 Toprak.Kire~ Kan~lDumn Projelendirilmesi

Oncesinde Yapdmasl Gereken i~ler.

218.04.01Stabilize Edilecek iyile~tirilecek Malzemeden Numune Aimmasi.

iyile~tirilmesi-stabilize edilmesi dU~UnUlen toprak s 1I11f1 an. yapl1acak arazi etUdleri ile proje kriterlerine gtlre belirlenir (boyut. derinlik). Ahnacak numune miktan toprak yaplSlndaki degi~ime gtlre ve stabilize edilecek miktara gtlre malzemenin tUmUnUtemsil edecek ozellikte olmahdlr.

Stabilize edilmesi planlanan toprak Uzerinde smlflandlrma deneyleri yapllarak (elek analizi. hidrometre, Atterberg Limitleri), elde edilen sonuc;:lara gtlre toprak AASHTO ve BZS Sistemine gtlre isimlendirilir.

Alman numunelere yapllan deneylerle; (AASHTO T 194, AASHTO bulunan organik madde miktan belirlenir. Zemin ic;:indekiorganik maddelerin % 4 'den az olmasl gerekir.

T 267, TS 1169) zeminde

SUlfatlD kirec;:le reaksiyonu ek bir kirec;: tUketimine ve karl~lmtn genle~mesille yol ac;:abilir. 2 mm'lik ( No. to) elekten gec;:entoprak parc;:asl ic;:in, toplam SOJ ic;:eriginill kuru numune aglrhgma oram % 3'den az olmahdlr.

Metilen Mavi (MB) deneyinde 0.25 rom' lik elekten gec;:en 100 gr' 11ktoprak numunesi degerinin 200 cm3 metilen mavi solUsyonunda 10 g1dl'den bUyUk olmasl gerckmektedir.

ic;:in MB

218.05 Proje Kan~lD1<;ah~maSl.(Toprak-Kire~ Kan~lm Orammn Belirlenmesi) 218.05.01 Optimum Kire~ Yiizdesinin Belirlenmesi i~in Yapdacak On Deneyler. Stabilizasyon i~leminde kullamlacak yakl~lk kire~ yiizdesi klsa siireli testlerle bulunabilir. Bu y5ntemler pH metodu veya LiicitLimitIPlastik Limit deneyleridir.

_ ikinci metot ise kire~-toprak-su kan~lmmm bir saat bekletilmesinden sonra yaptlan Likit Limit ve Plastik Limit deneyleri He degi~ik kire~ oranlannda Plastisite indeksi (PI) degerlerinin bulunmasldlr. Bu degerlerde dolgu maIzemeleri i~in PI < 20, iistyapl tabam malzemeleri i~in PI < 10, Alttemel malzemeleri i~in ise PI<6 durumunu saglayan en kU~Ukkire~ oranl degeri yakl~lk KY olarak kabul edilir. Bu iki metoda yakl~lk olarak hesaplanan kire~ yiizdeleri ile ~a&ida 4.2, 4.3, 4.4 ve 4.5' de belirtilen ~ah~maIaryapllarak en az 3 farkll kire~ yiizdesi He yapllan ~aIl~masonucunda teknik ve ekonomik optimizasyon He idare tarafmdan s~ilmi~ kire~ yUzdesi uygulama i~in OKY (Optimum Kire~ YUZdesi)olarak kabul edilir. Arazideki uygulamalarda OKY % I.5'dan kU~iikolmamahdlr. idare laboratuvar ko~ullan ile arazi ko~ullan arasmdaki farkllhklan goz oniine alarak laboratuar ~ah~masl He belirlenmi~ OKY'nin arazi uygulamalannda + % D,S olarak ~ah~dmasml isteyebilir. Karayollan Bolge MUdUrlUklerince ger~ekle~tirilecek kires: stabilizasyonu ~aIl~malan i~in yapllacak laboratuar deneyleri sonucunda tespit edilmi~ OKY'nin uygulanabilmesi i~in Teknik Ar~tlrma Dairesi B~kanh&imn uygun g5rU~U ahnacaktlr. 218.05.02 Stabilize Edilecek.iyile~tirilecek Malzemede Maksimum Kuru Birim Hacim Aglrbk ve Optimum Su i~eriginin BulunmaSl. ( AASHTO T 99, AASHTO T180) Standart Proctor veya Modifiye Proctor deneyleri yapJlarak bu deneyler He maIzemenin Optimum Su i~erigi ve Maksimum Kuru Birim AglThgl belirlenecektir. 218.05.03 CBR ve CBR ~i~me Degerinin Belirlenmesi (AASHTO T 193) Ortalama Kire~ Yiizdesi (OKY) AASHTO T 99-AASHTO T 180 metoduyla stlC1~ttlml~, rutubet oranl optimum degerlerde veya i~lem slTasmda ongoriilen Wn degerine e~it olan en azmdan ii~ toprak-su-kire~ kan~lTTu i~in y~ CBR belirlenmelidir. D~ ornekte de a~agldaki CBR degerini verecek minimum kire~ yUzdesi aranmahdlr. Yol in~aabnda kullamlaca&i yere gore bu smlr degerler degi~mektedir. Smrr degeri olarak ~a&ida tanlmlanan degerler kullanJlmahdlr. Alttemel CBR ~ 50 Dstyapi tabanl CBR ~ 20 Dolgular i~in CBR ~ 15 (Zaylf Zemin Kriteri CBR<lO kabul edilmi~~ir.) Stabilize edilecek-iyile~tirilecek malzeme omeklerinde ~i~me %sinin de belirlenmesi gerekrnektedir. CBR ko~ullannm saglandlg. ii~ omek de AASHTO T 99 veya AASHTO T 180 metoduyla slk1~tmlml~numuneler CBR kahplannda once 76 saat boyunca SICakllgl20 IDCve Nemi > % 95 olan bir ortamda, daha sonra da minimum 4 gUn ve ~i~mesi tamamlanmcaya kadar

20:t IDCslcakhktaki suda bekletilir. Laboratuvarda a~agtdaki Slmr degerlerin Uzerinde bulunan kan~lmlar~ah~maki~in uygun degildir. Kire~ oranlm arttmlarak ~a1J~malar sUrdUrUlmelidir. Alttemel $i$me % < 0.5 Ostyapltabanl $i$me % < 1.0 Dolgulari~in $i$me % < 2.0 218.05.04Stabilize Edilecek.iyiletirilecek Malzemelerin Atterberg Limitleri. Dolgularda. UstyaPI tabamnda ve alttemelde arandacak kriterler ~aglda olacaktlr. belirtildigi ~kilde

CBR degerleri ve $i$meyUzdesi i~in yukanda tammlanan arahklar kullamlacakttr. Aynca I saatlik Auerberg Limitleri bulunarak ~agJdaki ~artlan saglaYlP saglamadlgl kontrol edilecektir. Uygun olmayan durumlarda k.ire~oranlan degi~tirilerek ~ah~malar tekrarlanmahdlf. Aluemel LL % < 25 Ostyapl tabanl II % < 30 Dolgulari~in II % < 40 Aluemel PI % < 6 Dstyapitabam PI % < 10 Dolgulari~in PI % < 20

Serbest basm~ mukavemetine (qu) ve <;ekme basmcma (q~) dayamkhhk durumunun belirlenmesi ~ah$malan CBR deneylerine paralel olarak sUrdUrUlUr. Deneyler sonucunda elde edilen ideal kan~lmdaki su oramndan yola ~Ikarak omekler. AASHTO T 99. AASHTO T 180 metoduyla slkl~tlflhp. serbest basm~ kahplanna yerle~tirilir ve numuneler uygun bir kriko veya dUzenekle kahptan ~Ikanhr. Hazlrlanan numuneler tince plastik daha soma aliiminyum folyolara sanlarak 7 ve 28 gUn boyunca 20 1DCslcakllgmdaki nemi > % 95 olan bir ortamda bekletilir. Aaglda belirtilen degerleri veren kan~lmlar ~ah$llmak i~in uygundur. Dstyapi Tabam i~in qu (7) > 5 kglcm2

q~(7) > 0,3 kglcm2

Donma ~/jzUlme olaYl; dona hassas btilgelerde olduk~a l:inemlidir. SlkJ~tmlrrn~ zeminde doygunlugun % 80'in altmda oldugu durumda donma-~l:izUnmedebir problem beklenmemelidir. Don penetrasyon derinliginin Stabilize edilecek-iyile~tirilecek tabakaYl kapsadlgl durumda bu konuda bir laboratuvar ~all$masl yapllmahdlf. Donma ~ozUlme sicakllklan -20 DC ve +20 DCdir. Hazlrlanrrn~olan serbest basm~ numuneleri 7 gUn kUrden sonra 5 kez (En az 12 saat) tanlmlanan slcakllklarda dondurulup ~l:izUlecektir.Numuneler hazlrlandlktan sonra plastik ve alUminyum folyolara smlarak l:inceen az 12 saat -20 derecede dondurulacak daha sonra en az 12 saat +20"C de bekletilecektir. Bu ilem ardl~lk olarak en az 5 kez uygulanmahdlr ve numunenin saldandlgt ortanun nemi > % 95 Olmalldlf. Bu i$lem sonunda numuneye serbest basm~ muIcavemeti deneyi uygulanacaktlr. Bu deney sonucunda serbest basm~ mukavemeti qu (n 1.5 kglcm2 degerini saglamahdlr.

Stabilizasyon uygulamasmdan yeterli bir sonu<;elde edebilmek i<;invazge<;ilmezko~ullar; topragln uygun bir ekipmanla kazlhp stabilizasyona hazlr hale getirilmesi, kirecin malzeme ile dikkatIi Ve homojen bir ~ekilde kart~ttnlmasl, sulama i~lemiHeoptimum nem ko~ullanna getirilmesidir. 218.06.01 Stabilize Edilecek-iyile~tirilecek Malzemenin HaZlrlanmasl ve Dogal (Yerinde) Su i~eriginin Belirlenmesi. Zeminin hazlrlanmasl i~lemine, yUzeyde yer alan bitkisel topragm kaldmlmasl ile b~lanlr. Topragt stabilizasyona hazlrlamak i<;inkazlmak, par<;alamakve reglaj seviyesindeki tabakalarda i<;erisinde bulunan <;apl 5 em' den biiyiik, diger tabakalarda ise ~apl 10 em' den biiyiik ta~lar temizlenecektir. Daha sonra, i~lem gorecek olan topragtn dogal su i<;erigibelirlenir ve bulunan deger elde edilmesi planlanan kart~In1n optimum degerinden yiiksekse, uygun bir makina yardlIn1ylakaztlarak ve havalandtnlarak suyun buharl~masl saglanrr. 218.06.02 Kirecin Ta~lDmasl ve DepolllIllllllSl. Stabilizasyon i~leminde kullanllacak kire<;dokme veya torba olarak i~b~ma getirilebilir. Toz haldeki kire~, maddenin hava basmcl ile bo~alt1lmasmlsaglayan silobaslarla ~mmahdu. Getirilen kire~ miktan ~antiyenin tam ~ah~maylaen az iki giinliik ihtiyaeml k~tlamalldlr. Kir~ toz olarak ~lmyorsa, ~antiyede bu i~ i~in ozel olarak yapJ1ml~silolarda, kagtt torbayla ~lmyorsa nemden, yagmurdan ve su etkisinden korunacak ~kilde, kapall bir alanda saklanmahdlr.

Dozaj, i~lem gorecek zeminin metrekaresine gore ~antiyede hesaplanlr. Kuru zemin i~in laboratuvarda belirlenen yiizde cinsinden dozaja gore kg/m2 dozajl hesaplanlr.

OKY : Optimum Kire~ Yiizdesi d : Tabaka Kahnltgl 'Ylnaks. : Malzemenin Maks. Kuru Birim Hacim Aguhgl Riizgann kuvvetli estigi giinlerde, ~Il!iarak dozajm hassasiyetine ve ~antiye personeIine zarar verme ihtimali bulunan toz kire~ dokiilmemelidir. Aynea, kire~, yalmzea giin i~inde ~ah~llacak olan malzemeye verilmeIi, bOyleee kirecin atmosfer etkenleri tarafmdan ta~1Dmasl ve Iasmi karbonatl~ma reaksiyonlan engellenmelidir. Kirecin toz veya SIVl formda dokme olarak kullantldlgt durumlarda, kire~ dokme makinasl ge<;meden once, topragm iizerine ~iizeyi 1,0 m2 olan, ko~eli bir bez par<;asl veya bir kap yerle~tirilir, bezin veya kabm iizerinde biriken kire~ tartllarak makinanm ge~i~ saylSlna gore attlap kire~ miktan belirlenir (bu i~lem i~in dort yanmda da delik bulunan bir bez, bir tartl ve kancall bir dinamometre edinmek yararh olabilir). Eger kire~ ~all~ma alanma torbalarla getirilmi~se, bu torbalar diizgiin ve Ulun bir ~izgi olu~turacak ~ekilde ve arallklan dozaja uygun olarak hesaplanarak dizilir. Yere konulan torbalar bir bl~akla ortalanndan kesilip bo~alttlarak bir<;ok kii~iik tepeeik olu~turulur. Riizgar nedeniyle likit kire~ kullanlhp kullantlmayaeagma idare karar vereeektir.

Bo~alttlantorbalar tepeciklerin 6nUnde durmahdtr. Daha sonra kire~, tmmk kuUamlarak eUe.ya da traktorle veya b~ka bir motorlu ara~Ia ~ekilen di~Ii veya noktall disklerle dUzlenmeIidir. lyi bir dagthm i~in genellikle iki ge~i~yeterli oImaktadlr. Stabilize edilecek veya iyiletirilecek kesim i~in gerekli toplam kire9 miktart belirienecek, iyerine naIdedilip bu miktar tutanak altma almacak ve bu miktarln beIirlenen. kesim i9in kullamlmasl saglanarakbu i~lem MUteahhit ve KontroI Miihendisi tarafmdan tutanaga baglanacaktlr.

218.06.04Malzemeyi Par a1ama ve Kan~tlrma.

Par~alama ve kar1Urma ilemleri, bu i i~in kullamlan bir makinanm, malzemeyi 25 rom'Iik elekten tamamen g~ene kadar veya en azmdan % 60'1 4.75mm (No.4) elekten ge~ene kadar i~lemesiyleger~ekIeir. Kantlrma makinasmm gUcUnUn,ilem g6recek tabakamn kalmhg.na ve gUnlUkistenilen Uretim miktanna gore ayarlanffil oImasl onemlidir. Kanlm ilemi slrasmda ya da sonrasmda, gerektiginde, iIem goren malzeme bir sonraki Sllotlrma ilemi i~in optimum su degeri elde edilinceye kadar sulanlr.

Kantlrma ileminin sona ermesinin ardmdan, toprak katmam, vakit ge~irilmeden sonmemi kire~ kulIamldlg. durumlarda sonme egzotermik reaksiyonu tamamlandlgmda ve optimum su igerigi g6z onUndebulundurularak sllotlrma yapllmahdlr. S6nmemi kiredn tamamen sonmesi i~in gereken sUre,zeminin nem oranma ve lSlsma bagh oIarak degiir. Normalde zemin slcakIlgl ~ok dUUk degilse kanlffiln 2 veya 3 saat dinlendirilmesi yeterIi olacaktlr. Birden fazla tabakanm stabilize edilmesi-iyilctirilmesi durumunda iyiletirilen veya stabilize edilen tabaka Ustli a91k olarak blralolmamah, stabilize edilecek- iyiletirilecek diger tabaka gUnsonunda serilmi olmahdlr. Kire~ stabilizasyonu-iyiletirmesi yapllacak malzemeler i~in kullamlan sllot1rma makinalanna bagh oIarak Sllotlrma tekniginin saptanmasl zorunludur. Bunun i9in iin b~Ianglcmda 1000-1500 m2'lik bir alanda deneme kesimi ~ahmasl yapllarak kullanllan sllotlrma makinalannm luzl, ge~i saytsl, makinalann kullamm onceligi ve tabaka kahnhg. tespit edilmelidir.

Kire~ ile yapllan Stabilizasyon-iyiletirme uygulamalannda birbirini takip eden ~ahmalarda ortaya ~Ikan baglantl bOlgelerinde yakI~lk 10-15 m'lik bir bindirme bOlgesi kabulU yapllmahdlf. Bu kesimin yeniden gtizden ge9irilmesi, gerekiyorsa burada yer alan malzemeye uygun oranda kire~ ilave edilip yeniden kantmlmasl, oluturulacak tabaka kahnhgma gore serme ve sllotlrma ileminin tekrarlanmasl gerekir. Kire9 stabilizasyonu-iyiletirmesi bitirilmi kesimlerde serme, Sllotlrmasonu~lan gozden ge9irilmeli, probiemli kesimlerin olmasl durumunda buralara gerekli mUdahaleleryaplldlktan sonra yeni tabaka yaplmma ge~ilmelidir.

imalatm tamarnlanmasmdan sonra iist tabakalann imalatl i~in stabilize edilen tabaka maksimum 1 aydan daha fazla a~lkta bekletilmemelidir. Bu ilem yaz aylannda veya havadaki nemin az oIdugu zamanlarda yaplhyorsa tabaka yilzeyinde kuruma ger~ekIeCcektir.Bu tlir durumlarda l;I1 az 3 gUn yUzeydenIslatrna ve silindirle dUzleme amaclyla sllotlrma yapllmahdtr. Bu ilem gerek g6rUilirse Kontrol MUhendisi tarafmdan 7 gUne kadar devam ettirilebilir. Alttemel malzemesinin stabilize edilmi tabaka Uzerine getirilmesinin 30 glinden fazla zaman alacag. durumda alttemeI tabakasmm getirilmesinden (jnce yUzey tekrar sulanlp sllotmlmalldu. Stabilize edilmi-iyiletirilmi malzeme hi~bir durumda listli kapatllmadan lo artlanna maruz blralolmamahdlr.

MUteahhit imalat slrasmda ~all~I1antabakalann giinlUk kontrol programmm idare tarafmdan tammlanabilmesi i~in, dikkatle hazlflanml~ bir kalite kontrol programma sahip olmahdlr. MUteahhit, daha llnce belirtilen tUrn deneyleri yapacag. geoteknik laboratuvanm idareye bildirmelidir. Laboratuvar, kalite kontrolU i~in deneyler slrasmda kullamlan tUrn gere~lerin kalibrasyon sertifikalanna sahip olmahdtr. Laboratuvar, istenilen ~artlara yeterli derecede uyumlu olup olmadlgmm anl~t1masl amaclyla, idare tarafmdan yerinde incelendikten sonra kabul edilecektir. Laboratuvar tarafmdan yapllan ~ah~malar gUvenilir degilse idare bunun b~ka bir laboratuar He degi~tirilmesini talep edecektir. Kalite kontrol deneylerinin slkltklannda Tablo-2182' de belirtilmektedir.Kalite kontrol deneyleri, en az Tablo-218-2' de belirtilen saytda, Kontrol Miihendisince uygun gllriilen ara ve slldlkta yaptlacaktJr.

Deney Dane Boyu Dagilinu TS 1900, AASHTOT88 Su i~erigi TS 1900 LikitLimit Plastik Limit

Minimum Deney SaylSl Doleu-UstyaPl Tabam Alttemel

Her 1000 m3'de 1 deney

Her 2000 m3'de I deney Her 2000 m3'de I deney

Her 1000 m3'de 1 deney TS 1900, AASHTO T89,90 Su i~erigi-Kuru Birim Hac. Aglr. ili~kisi TS 1900, AASHTOT-99 Her farldl malzeme slmfl i~in 1 deney

Her 2000 m3' de 1 deney

Her gradasyon degi~ikliginde ve aynca her ayda bir deney % 'si Tayini Her Tabakamn 1000 m2, sinde 1 deney - Her Tabakamn 1000 m2'sinde I deney Her Tabakanm 250 m2'sinde 1 deney

Konvansiyonel Metodlarla S~ma Kum Konisi Metodu AASHTO T-191 Kasnak Metodu AASHTO T-181 Niikleer Metod* AASHTO T238, 239 Her Tabakanm 1000 m2, sinde 1 deney Her Tabakamn 1000 m2'sinde 1 deney Her Tabakanm 250 m2'sinde 1 deney

i~in ba~langlemda en az 5 farkh noktada nUkleer metod sonu~lan ile konvansiyonel metodlardan bir ile yapllan sllo~ma deney sonu~lannm korelasyonu yapllaeaktlr. Slkt~ma kontrolUnUn nUkleer metodla yapllmasl durumunda. aynea her 2500 mZ'de bir diger konvansiyonel metodlardan biri ile de sda~ma kontrolUyaptlaeaktlr.

Slkt~tmlan her 100 metrelik bir yol in~aatl i~in ~a1I~mabl>lgesinde yogunluk tespiti yapllaeaktlr. <;a1I~ma alan. i~inde ahn1TU~ slkl~ma kontrolleri aym gUn i~erisinde sonu~landmlmahdtr. A~agJda Tablo-218-3 'de Dolgularda Slkl~ma Kriterleri verilmektedir

M"

---

...........

._._ ..

"'_M

__

'"

......... - ........

_-~-_..... -_.__ ... --- ............... - ~._- -"" Minimum Slkl~ma %

100

....

.....

.... _.

Tesviye yiizeyi altmdaki ilk 80 em i~in

_.
..... ....... _ . ................ .. ...... ....... .... .........
,

Deney Metodu Standard Proctor

......... _- ......... __ .........................................

-- ............ __ ........ - ..........

... .... .......

_ .........

...... _. __ . .........

.. ..

80 em nin altmdaki dolgu tabakalarl i~in

95
._-

I
-

AASijTOT99 _ .......... Standard Proctor AASHTOT99

...__ .........

~ .-

Tabakamn her 20 em'lik derinligi i~in slkl~ma degerleri saptanaeakttr. Dolgularm slkl~ma kontrolilnde kullamlaeak olan arazi birim agtrhgl tayin metodu, dolgunun kontrol edilen kesiminde kullamlan malzemenin i-rerdigi maksimum tane boyutuna gore Tablo-218-4'den yararlamlarak se~ileeektir.

Metod Adl KumKonisi Metodu ... . .--Kasnak Metodu Niikleer Metod

---

Malzemenin Maksimum Dane Hoyutu

--,

Deney Standardl
._ .........

.-.

--

6" eapmda 12" ... _ .. eaDmda ~ ..~_. ..~~. 10" eapmda 12" C8pmda

--

... .....

ine --2 3 11/2 3 11/2 - _ ..

"

...

'

..-

mm .M_ ., ...... 50 75 37,5 75 37,5

o

...-

AASHTO T-191 ..... AASHTO T-191 ...... _,._ . ..._ . ..... _ . AASHTOT-181 AASHTO T-181 AASHTO T-238, ~.... 239

218.07.02 Uygulama Slrasmda YaplllIlllSl GerekIi Kalite Kontrol C;~malan. 218.07.02.01 Dolgularda tyil~tirme c;ab~malar. c;ah$ma a1anmdan, kire~le i$lem glirmU$olan tabakanm kahnhgI boyunca, stla$tmlml$ her 1000 m2'lik tabaka i~in bir kanSlm limegi almmasl lingliriilmektedir. c;aJtstian her gUn i~in en az bir limek bulunmahdtr. Hazlrlanan limekler AASHTO T-99 ve T-180' e glire stla$tmlmt$ ve lince U~ gUnboyunca 20 IDe ve nerni > % 95 olan bir ortamda, daha sonra da dlirt gUnboyunca 20 IDe stcaldtgIndaki suda bekletilmis olma1ldJr.Haztrlanan numunelerin eBR si$me rniktan % 2 den az olmah, eBR degeri de IS' den yiiksek veya e$it olmaltdlr. KanSlmlardan alman numunelerin likit limitleri % 40 'dan, plastisite indeksleri de % 20 den kii~Ukolmabdlf.

218.06.02.01 'de belirtilen $artlarla haztrlanan, aym lizellikte ve belirtilen kriterdeki limekler i~in, yaptm slrasmda araziden a1man numunelerle yaptlan eBR testlerinden asagIdaki sonu~lann ahnmast gerekmektedir. a) Alttemel i~in: eBR ~ 30 ve ~isme < % 0,5 LL < 25 vePI<6 b) Dstyapl tabant i~in: eBR ~ 15 ve ~isme < % I LL < 30 ve PI < 10 idare gerekli glirdUgUtakdirde, ~ dayantkltbgt kontrol edecektir. deformasyon modUiUlil~UmUyaptlmak suretiyle mekanik

idarenin talebi durumunda slkt$unlmt$ her 300 metrelik yolun her tabakasl i~in en az bir deney yapilmahdtr. Plaka yiikleme deneyi 30 cm'lik bir plaka ile yapllarak asagldaki formUl He deformasyon modulU degeri belirlenecektir.

YUksekligi bir metreyi asan dolgularda iyile$tirilen katmanlar i~in deformasyon modtilU; 0,05 - 0,15 N/mm2 arasmda, ~ ~15 N/mm2olmahdIr. Dolgunun en list tabakasl i~in ise ~ ~ 20 N/mm2 olmahdtr. YUksekligi bir metreden az olan dolgularda iyilestirilen katmanlar ve son 30 cm hari~ yiikseltinin glivdesini olu$turan katmanlar i~in deformasyon modUIU 0,05 - 0, IS N/mm2 arasmda, ~ ~ 20 N/mm2 olmahdtr. Yliksekligi 1 metreden az dolgunun son katmanl, Ustyapt tabanl ve alttemel i~in yiik devri (veya sUresi) 0,15 - 0,25 N/mm2 arasmda, ~ ~ 50 N/mm2 olmabdlr. Kire~le islemede; kullantlan ve iyilestirme yapilan malzemeler i~in Uygunluk ~artlan lizet olarak Tablo-218-6 "da verilmektedir. Tabloda belirtilen deneyler TS 1900 veya AASHTO standartlannda belirtilen esaslara uygun olarak yapllacaktlf.

iYiLE~TiRME Dolgular

STABILlZASYON Ustyapi Tabam Alttemel

SINIFLANDIRMA AASHTO: A-2-6, A-2-7, A5, A6, A7 Ph Degerinin l)1~iimii Organik Maddeler : TS 6166 : TS Il69,AASHTO T 194, T267, <%4 : TS 6170, S03 < %3 : TS EN 933-9 > 102/dl Sonmemi Kire~ . ~7% ~80% ~2% ~IO% ~5% $2mm Siindiiriilmii Kire~ ~7% ~80% ~2% $10% ~5%

Siilfatlar Metilen Mavi Degeri l)zellik (TS EN 4592) COl (k1zdlrma kaybl) Toplam (CaO+MgO)

t,,)o

S03 MgO SI01+Ah03+Fez03+S03 Par~alar TSEN4592 Ag.rbk~a Elekte Kalan %

-0.09 mm~ %7 0.2mm $ %2

-S0J<200 ppm

iYiLE~TiRME Dolgular TASARLANAN DOZAJ: KARI~IM: pH 1,5

STABILIZASYON Ustyapl Tabam

IAlttemel
.

12,4

KiRE<; % ~

A!

i ...
..l

:s

SIKI~TIRMA AASHTO Standart Proctor CBR ~ IS ~1~ME<%2,0 20'C, Nem> % 9S'de 3 giln ve 20'C'de suda 4 gOnden sonra

SIKI~TIRMA AASHTO Standart Proctor OStyaPI Tabam CBR~ 20 ~l~ME<% 1,0 20"C, Nem> % 9S'de 3 giln ve 20'C'de suda 4 gilnden sonra LL<30 PI < 10 Atterberg Limitleri 1 saatlik degerlerdir q. (7) > S kg! ernZ Ck (7) > 0,3 kg! emt Dooa Hassas Biilgelerde

~
llI:

f:
~
0

= :s z
A!
Z

... :t ... m-

LL<40 PI <20 (Atterberg LimitIeri 1 saatlik degerlerdir)

SIKI~TIRMA AASHTO Modifiye Proctor Alttemel CBR~50 ~t~ME<%O,S 20'C, Nem> % 9S'de 3 giln ve 20'C'de suda 4 gilnden sonra LL<25 PI<6 Atterberg Limitleri 1 saatlik degerlerdir

~ ~ ~ < (fJ ~
CBR ~ 15 ~i~ME<%2,O 20'C, Nem> % 9S'de 3 giln ve 2OC" de suda 4 gilnden sonra

q. (0 1,5 kglcm1
n donma~OzUnme saYlsl n>=S (En az 12 saat) CBR~ IS ~t~ME <% 1,0 20'C, Nem> % 9S'de 3 gUn ve 2OC"de suda 4 gUnden sonra LL<30 PI < 10

CBR~ 30 ~t~ME <%O,S 20'C, Nem> % 9S'de 3 giln ve 2OC"de suda 4 gUnden sonra LL<2S PI <6

9
~ ~ :l ~
(I)

1e

LL<40 PI<20 (Atterberg Limitleri 1 saatlik degerlerdir) Dolgular > 1 m Dolgular S 1 m Md ~lS N/mrnZ, Dolgu >lm Me.~20 N/mmt, son 30 em hari~

...

~ ~ < ~ >5

Me.~ SON/mmt Alttemel ve yUkseltilerin son 30 cm'si

Me.~20 N/mrnZ, Dolgu> 1m(Son Tabaka)

M.t ~SO N/mmt, son 30 em' de

-----------------------------------

.If