Professional Documents
Culture Documents
Dahil Sa Anak by Julian Cruz Balmaceda
Dahil Sa Anak by Julian Cruz Balmaceda
*MOVE BANNER* *lights off, tapos biglang on yung yellow light sa stage* *sounds : soft music, bahala ka na Sierra*
Mga Tauhan ng Dula ARKIMEDES -Baki CRISTOBAL - Jeffry RITA Chen INDAY- Pebs Narrator Iego SIDORA - Marj DUDUNG - Vic MANUEL- Chester
/naglalaba si Mama; after a few seconds, ENTER KUMARE SA LEFT/ KUMARE Mare, pasensya kung ngayon ko lang nadala ito. MAMA Sus, ok lang. Wag ka mag-alala tatapusin ko yan at nang makuha mo sa Linggo. KUMARE Salamat ha, napakasipag mo talaga! MAMA: O, magkapage ka muna bago ka umalis. /ENTER CHEN SA LEFT, nakauniform/ RITA Ma, alis na po ako. /mano sa nanay/
Unang Tagpo PAGDADALAGA NI RITA. *Lights off* *Enter props* Props : palanggana, table, cups, sampayan ng damit On stage : Mama ; props ; banner ; 2 banner people NARRATOR : Inihahandog ng sekyon Tau ang kanilang bersyon ng dulang Dahil Sa Anak ni Julian Cruz Balmaceda *Lights on : white light, spotlight on banner*
MAMA O sige, mag-ingat. Eto ang baon mo. /magpupunas ng kamay at kukuha ng pera sa bulsa at ibibigay kay Rita/ RITA Salamat po. Babye. /EXIT Rita sa LEFT / KUMARE Anong grade na si Rita? MAMA Grade 6. Makakagraduate na rin siya. KUMARE Hanga talaga ako sayo. Nairaraos mo ang pamilya mo sa paglalabada. /SMILE Mama/ Mauna na ako ha, paalam! MAMA Sige ho, ingat ho kayo! /patuloy na naglalaba at nagsasampay/ /EXIT KUMARE SA LEFT/ NARRATOR: Makalipas ang ilang taon
*Change of light: yellow * /ENTER Chen LEFT, nakachange costume na/ RITA Mama! Mama! MAMA - /magpupunas ng kamay sa damit/ Rita! O kumusta ang interview? RITA Magsisimula na raw po ako sa lunes! /magyayakapan ang mag-ina/ MAMA Buti naman. Salamat sa Diyos! /yakapan/ *Lights off* *Exit props* IKA-II na Tagpo PAGKIKITA NI MANUEL AT RITA *Enter props* Props: 3 table, 6 chairs, paper plates, cups, utensils, plants sa bg On stage: Rita; 5 extras (pisay uniform and civilian) *Lights on: flouresecnt light sa stage* /Enter Manuel RIGHT/ MANUEL- Excuse me, miss? RITA: Hmm? *HAIR FLIP* MANUEL: May kasama ka ba? RITA: Wala naman. MANUEL: Ok lang bang..? RITA - Sige lang.
MANUEL - Salamat. RITA - Rinig kong may bagong guro, ikaw ba yun? MANUEL - Ay hindi.. Enhinyero ako, namumuno dyan sa ginagawang bagong building. RITA- Ah yung bagong library. Buti at naisipan nila magtayo ng bago, para naman ma-enganyo ang mga bata na mag-aral. MANUEL- Eh, ikaw, guro ka ba dito? RITA- Oo, Filipino. MANUEL- Talaga? Paborito kong subject yun! RITA- Binobola mo ata ako eh. Patunayan mo nga. MANUEL- Pag-ibig, 'pag na'sok sa puso nino man, hahamakin
IKA-III na Tagpo PAGKAMATAY NG MAMA NI RITA *Enter props* Props: bed, kumot, pillow, 2 chairs On stage: Mama, Sidora *Lights on: Red light and emo light* *Sound: Sad instrumental sound* MAMA - Tinawagan mo na ba si Rita? Eh yung pari malapit na raw ba? SIDORA - Wag ka namang magsalita ng ganyan. /ENTER RITA SA LEFT/ RITA - Ma! Ma! Anung nangyari Tiya Sidora? SIDORA - Etong mother dear mo, magba-byebye na. RITA - Tumawag ba ng doctor? Sandali lang ma.. MAMA - Rita anak wag na.. /Cough/,/Rita napaluha/ Sa tingin ko ay hindi na ako gagaling pa, nauubos lang ang pera natin sa gamot. Wag na. /ubo/ RITA - pero ma. /iyak iyak/ MAMA - Shh. Tahan na anak. /Yayakapin ni rita si mama hagulhol/ /KNOCK KNOCK. SIDORA PUNTA SA LEFT SIDE PARA SA PARI/ MAMA Shh, okay lang ako. Huwag mong pababayaan ang sarili mo. /cough with blood/ /ENTER SIDORA AND FATHER SA LEFT / MAMA - Sidora ikaw na ang bahala sa anak ko..
/HUG SI SIDORA AND RITA HABANG SI PARI PUPUNTA SA MAMA AT BLESSING/ SIDORA - Promise mother. RITA MAMA! /malakas na iyak tapos matagal/ MAMA Wait lang. May isa pa akong hiling. Yung sinampay /pipikit na forever/ RITA MAMA! /malakas na iyak/ *Lights off maliban sa center yellow light after 5 seconds.* *Exit props and people*
Ika-IV na Tagpo LAMPUNGAN *Enter props* Props: Balcony setting On stage: Manuel; Rita; *Lights on: minimal light kasi gabi, spot light on manuel&rita* *sounds: kuliglig and nature sounds pag gabi, mahina lang*
RITA- Ang ganda ng gabi, ang daming bituin. MANUEL- /nakatingin kay Rita/ Oo ang ganda. RITA- Hindi ka naman nakatingin eh. MANUEL Namamangha kasi ako sa ganda mo. Alam mo ba, hindi ko makakalimutan ang gabing ito. RITA- Bakit naman? MANUEL- Dahil nandito ka, kasama ko. Ikaw ang bituin sa aking buhay na nagbibigay liwanag sa aking puso. RITA- Ayan ka naman. Pinapahanga mo ako sa mga salita mo. Mas magaling ka pa ata sa akin sa Filipino. MANUEL Inspired lang talaga ako. /lalayo si Rita at mag-eemote/ MANUEL Oh may gumugulo ba sa isip mo? RITA- Wala, wala. MANUEL May iniisip ka eh. Naka-kunot ang noo mo oh. Ano iniisip mo? RITA - Manuel, seryoso ka ba talaga sa akin? MANUEL - Oo naman. Hanggang ngayon ay nagdududa ka pa rin ba? RITA Wala na si mama. Nag-iisa na lang ako.
MANUEL - Tumingin ka nga sakin. Mahal na mahal kita, Rita. Ngayon lang, tumibok ang puso ko ng ganito. Kailanman, pangako ko, hindi kita iiwan. RITA- Mahal din kita Manuel. Inaasahan kong tutuparin mo ang iyong pangako. MANUEL Gabing-gabi na. Nilalamig ka na. Mabuti pa at pumasok na tayo sa loob at magpa-init. /EXIT/ *dim the lights* *sounds- secret sexy music or something like that na implied message* *Exit props*
IkaV na Tagpo Si Don Arkimedes ( suot pambahay) at Si Don Cristobal panlakad). NARRATOR: Sampung buwan nang nakalipas *No Sounds* *ENTER PROPS* *Lights on : spotlight on actors, flourescent light on stage* CRISTOBAL-/start agad pagbukas ng ilaw/ Pare, Linawin mo nga ang pinag-uusapan natin at baka magbago pa ang isip mo. ( suot
ARKIMEDES- Kung ayaw mong masira ang ating pagkakaibigan, huwag muna natin itong pag-usapan. (palipas) ARKIMEDES- Nandito ka ba para ipagtanggol ang walang hiyang iyan? Makakaya mo bang ang apo mo ay dulot ng panandaliang aliw? Sayang! Sayang ang pagpapaaral ko sa hayop na iyan! CRISTOBAL- Mag-isip ka nga, ang tinatawag mong walang-hiya ay ang iyong unico hijo. CRISTOBAL- Hindi lang ang anak mo ang may kasalanan. Pinalaki mo kasi sa sobrang layaw ang anak mo. ARKIMEDES- Mula nang gumawa siya ng kabalaastugan kasama ng hampaslupang iyon ay hindi ko na siya anak. Hindi siya karapatdapat na magtaglay ng apelyido ko. Isa siyang malaking kahihiyan sa lahi ng mga Lakambayan. Walang patawad ang ginawa niya, walang pinag-aralan! Bastos!
ARKIMEDES- Nakita mo na? Pati ikaw, ako ang sinisisi. Ngayon, ikaw na ang kumausap.
CRISTOBAL-Dapat mong malaman, na ako rin ay nadismaya, kayat kinausap ko si Manoling at sinabi ko sa kaniya na napakapangit ng ginawa niya, napakapangit!
ARKIMEDES- Wala akong pakielam. Hindi bat ngayoy pinagtatawanan na rin ako ng mga tsismosang pangit iyan?
ARKIMEDES-Pangit talaga !
CRISTOBAL- Hindi kita sinisisi kung bakit ka galit. Naiintindihan ko, ngunit sadyang gawain ng mga kabataan iyan. Hindi kasi nila iniisip ang kanilang kinabukasan. Hay, mga kabataan talaga oo !
ARKIMEDES-Past is past... talagang matatamaan ko yang batang yan eh. ARKIMEDES-Demonyo! Indaay!
CRISTOBAL- Ngayon ay ama na siya at lolo ka na. /ENTER SI INDAY SA LEFT HABANG NAGWAWALIS/
CRISTOBAL- May apo ka na isang tunay na apong magdadala ng iyong pangalan. Arkimedes Lakambayan. Junior
ARKIMEDES Pahingi nga ng Green-Chamomile-Lavender Tea, at yung caviar at mountain dew para kay Cristobal.
CRISTOBAL-Diyan ka nagkakamali, Ark. Karapatan yan ng apo mo. Kasalanan ba ng iyong apo na ang ama niya ay si Manuel at ikaw ang kanyang lolo? Medyo may hawig rin sayo ang bata.
/INDAY NAGWAWALIS-WALIS PA RIN, EAVESDROPPING/ CRISTOBAL- At kung tumawa, manang-mana sa kanyang lola sa ina.
ARKIMEDES- Ano?? ARKIMEDES- Ang labandera ?! Hindi ko matanggap na papasok sa aking pamamahay ay anak ng isang hamak na labandera ! CRISTOBAL- Namana niya ang lakas ng sigaw mo, na abot sa kapitbahay.
INDAY- Diyan ka nagkakamali, KOYA! Kilala ko ang ina ni Rita. Siya ay kahanga-hanga, nagsikap at nagtiis siya upang makapagtapos ang kanyang anak. Naging guro si Rita sa Normal School at doon sila nagkakilala ni Manuel. Nung namatay ang kanyang ina, naiwan siya sa piling ng kanyang tiya Sidora.
CRISTOBAL- Mag-iisang buwan at tatlong araw na ang bata. Hindi pa rin siya nabibinyagan.
ARKIMEDES -At tapos? CRISTOBAL- Balak nilang makasal muna bago pabinyagan ang iyong apo. INDAY Wala lang. /EXIT SA LEFT/ ARKIMEDES-O, bakit di pa sila magpakasal para mabinyagan ang bata? CRISTOBAL Nalaman rin ng principal ang kalagayan ni Rita kaya siya naalis sa pagtuturo CRISTOBAL- Hinihintay ni Manuel na patawarin mo na siya at pahintulutan. ARKIMEDES- Anak pa rin siya ng labandera
CRISTOBAL- Siya ay isang babaeng malinis, maypuri at maydangal. Nagkaroon lang siya ng isang munting batik na nilikha ng kalikutan at kagandahang lalaki ng iyong anak.
ARKIMEDES- Pahintulot? Hindi niya kinailangan ng aking pahintulot nang gumawa siya ng kalokohan. Pumapayag na akong siyay mag-asawa, upang maligtas sa kasalanan ang kanyang walang malay na anak at upang matapos na ang kwento. /palipas/ Maski isang libong beses pa sila magpakasal wala akong paki!!!. Sapagkat sinabi ko na wala akong anak!
CRISTOBAL- Pinaaalalahanan na kita. Wala na akong magagawa kung iyan ang gusto mo. CRISTOBAL- Isaisip mo rin na dumaan rin tayo sa kabataan.
ARKIMEDES- Salamat, pre. Pakisabi na gusto ko siyang makausap. Kapag sa unang tanong ay di siya sumagot ng tama
CRISTOBAL- Nariyan lamang si Manolo . Tatawagin ko. (tutungo sa may pinto at babalik) Paalala ko lang sa iyo Huwag mong kalilimutang anak mo iyon.
*Light : spotlight sa pagpasok ni manuel* *sierra, bahala ka na sa sound, short and dramatic pero not through out. * /enter si Inday with Manuel sa RIGHT/ INDAY Koya, eto na po si Koya Manuel ! MANUEL- Papa! (Mano) Pinatawag niyo daw po ako.
CRISTOBAL- Kilala kita. Kapag nandidilim ang iyong paningin, hindi mo na alam ang iyong ginagawa.
ARKIMEDES-Tinawag pa kitang walang hiya, hindi ba niya sinabi yun! O, ngayon, kamusta na ang bata? Akala mo ba tamang bigyan mo ako ng apo sa edad kong ito? Naghintay ako ng tatlumpong taon bago ko bigyan ng apo ang aking ama. Ngunit ikaw! Bente anyos ka pa lang at binigyan mo na apo, apong galing sa karumihan!
ARKIMEDES- Huwag kang sasagot! Ano na lang ang sasabihin ng tao kung ang anak niyo pa ang magdadala ng singsing sa inyong kasal? MANUEL- Papa ang aking anak ay.
MANUEL- Hayaan ninyo muna ako magsalita! ARKIMEDES- Oo, walang kasalanan.
ARKIMEDES- Sabi kong huwag kang sasagot! Nasa loob ka ng aking pamamahay kaya ako ang masusunod! Di mo man lamang naisip na ama mo akong dapat sundin, (pause), ngayon ay wala ka nang ama! Mula ngayon ay sarili mo na ang sundin mo! (Palipas. Si Manuel. Ay di makakibo.) Bat di ka magsalita ngayon? Magsalita ka!
ARKIMEDES- ngunit labag sa mabuting kaugalian ARKIMEDES - Aba, porket padre de familia ka na eh, marunong ka nang tumutol! Kaya pala di mo man lang ipinagtapat sa akin. Akala ko pa naman ay napakabait mo. Ipinagmamalaki kita at sinabi ko pa na ikaw ay na nagmana ka sakin. Hindi ka ba nahihiyang magpakasal nang may anak?
MANUEL- Labag man ito sa inyong mabuting kaugalian subalit ang katotohanan ay nagmamahalan kami. Hindi man tanggapin ng
buong mundo ang aming anak, sa harap ng Diyos, siyay anak pa rin namin. Malaki po ang utang na loob ko sa pagpapalaki niyo sakin. (pause) Alam ko kung gaano kabigat ang responsibilidad ko.*** Hindi ko ikahihiyang tawagin si Rita bilang aking asawa sa harap ng taot sa harap ng Diyos, at di ko ipagkakait ang aking pangalan sa anak ko. Para wala na kayong problema, lalayas na lang ako at bubuhayin ko ang aking mag-ina!
MANUEL- Papa, ipagpatawad ninyo na ito ang kauna-unahang pagsuway ko sa inyo, gawin niyo na po ang gusto niyong gawin sa akin. Hindi niyo mababago ang aking isipan.
ARKIMEDES- Manuel! Hindi ka pwedeng umalis. Di ako papayag na magpakasal ka sa babaeng yan! ARKIMEDES- Manuel! (Galit na galit) (Biglang susulpot si Cristobal.) *light becomes red* MANUEL- Pakakasalan ko si Rita sa ayaw at sa gusto mo! *sound: DUNDUNDUN*
MANUEL- Narinig mo ako. Tutuparin ko ang aking pangako na pakasalan ang aking mahal.
ARKIMEDES- Huwag mo akong pagtataasan ng boses, Manuel. Ako ang iyong ama!
*stop music* CRISTOBAL- Wala na ba kayong hiya? Gusto ninyo bang malaman ng lahat ang nangyayari rito?
10
MANUEL Tinupad ko po ang bilin niyo pero walang nangyari. Akala koy mapapalambot ko ang bakal niyang puso. Para sa kaniya, siya lang dapat ang masusunod. Ubos na ang pasensya ko sa ugali niya. Kayo rin, lahat ng pakiusap niyoy hindi rin tumalab.
ARKIMEDES- Ngunit ako marami pa! Pero ayoko na magsalita. Magpakasal ka kung yan ang gusto mo. Pero tandaan mo, mula ngayon, wala na akong anak at wala ka na ring ama! /aalis lang si Arkimedes/ *walang lights off*
MANUEL- Nariyan po sa kabilang bahay. Ika-VIII na tagpo Si Cristobal at si Manuel CRISTOBAL-Tawagin mo siya.
MANUEL- Tawagin si Rita?! Hindi mo ba kilala si Papa? Mumurahin at sasaktan lang niya si Rita sa harap ko. Hindi ako papaya.
CRISTOBAL- Ano, Manuel. CRISTOBAL- Kung hindi mo ako susundin, hindi kita tutulungan. Alam ko ang ginagawa ko. Tawagin mo. Ako ang bahala. MANUEL- Narinig niyo ba ang sagutan namin?
MANUEL- Tio Cristobal, kasama pala ni Rita ang kaniyang Tiya Sidora. Kilala ninyo naman yun diba, pati pulis ay nilalabanan. Malaking gulo kung magsagutan sila ni Papa.
11
CRISTOBAL- Bueno, nakaisip na ako ng paraan para maayos ang gusot na ito. Basta tawagin mo si Rita, pati ang kanyang tiya.
SIDORA- Pumasok ka bat ka natatakot? Kasama mo ako Akin na ang bata! (Kukunin ang bata.)
CRISTOBAL- Tawagin mo, o ako ang tatawag? MANUEL- Sige po tatawagin ko na. *Walang lights off* /EXIT MANUEL SA RIGHT EXIT/
Ika IX tagpo Si Cristobal, si Manuel , at si Rita na halos itulak na sa pinto upang pumasok si Sidora, at tatlong batang lalaki na sunod sunod ang laki. /ENTER MANUEL sa RIGHT/ MANUEL Tiyo Cristobal, narito na sila. Simula na ang malaking skandalo. /ENTER SI SIDORA AND RITA SA RIGHT/ *Light: spotlight kay sidora at rita*
RITA- Narinig ko ang mga sinabi ni Mang Arkimedes. sa loob ng tahanang itoy hindi mapapayagan tumuntong ang anak ng isang labandera. Kasalanan po ba ng aking inang matutong mairaos kami sa tulong ng paglalabada? Baka napakababa ng tingin niya sa akin (iiyak)
12
SIDORA- Ano ang iniiyak mo? Nandito naman ako. Hindi ko hahayaang apihin tayo. Kahit ako ay isang manggugulay, hindi pwede sa akin ang ere ng mga mayayaman! Hindi kayo, Mang Tobal ang tinutukoy ko ah. Pasensya na, kumukulo lang talaga ang dugo ko! At lalo nang di ko papayagan na mag-isa lang si Rita at walang ama ang apo ko!
SIDORA- Basta ! Kung gusto niya ng gulo ay di ko siya uurungan. May lumapit ngang pulis sa akin sa palengke at sinabing wala raw ako sa lugar. Ayun, kinuha ko ang batuta... Pwes ang pulis na yon ay di na nakilala ng kanyang asawa.
CRISTOBAL- Alam ko Aling Sidora. RITA- Tia, tumahimik kayo, nakakahiya! SIDORA- Salamat po Mang Tobal. Anung gagawin natin ngayon ? Bakit kami naparito? SIDORA- At bakit ako tatahimik? Binigyan ba ako ng Diyos ng bibig para manahimik? Hindi ako naparito upang making lang ng kwento. Gusto kong malinaw ang kasunduan bago tayo umalis! MANUEL- Tia Sidora
SIDORA- Tse! Tiya ka diyan! Di pa kita manugang hanggat di pa kayo kasal! Kapag ang iyong amang si Don Kimedes ay umastaastang gawin sa akin ang ginawa niya sa iba, tandaaan mo ito: Hahawakan ko siya sa petserang ganito (Ang hahawakan ay si CRISTOBAL) at pag sa isang tanong ko ay nagkamali siya ng sagot, makapagtitirik ka na ng kandila kay San Sebastiyan at makapagpapadasal ka na ng siyam na gabi.
CRISTOBAL-Aling Sidora, may naiisip po akong paraan at sanay gumana. Gagawa tayo ng palabas. Babaguhin natin ang isip ni Arkimedes sa ibang paraan. Pero kailangan ko ang tulong niyo.
13
CRISTOBAL- Ganito lang ang gagawin niyo; Hindi ka muna magpapakita Manuel. Kayo naman, pagdating ni Arkimedes ay matigas niyong sasabihin sa kanya na ayaw mong ipakasal si Rita kay Manuel.
RITA- Ano? Ano ho ang sinabi ninyo?! CRISTOBAL- Matigas ang ulo ni Arkimedes. Hindi talaga kayo magkakasundo kapag kinontra niyo siya. Sang-ayunan niyo at nang magkasundo kayo. MANUEL- Tio Cristobal?!
SIDORA- Magkakasundo nga, ngunit sino naman ang talo? SIDORA- Ah, ganun pala ang nais niyo ha. Lagot ka sa akin Mang Cristobal ah! CRISTOBAL- Sino pa kundi siya rin Umalis ka na Manuel. CRISTOBAL- Relax lang. Alam ko ginagawa ko. Basta sumunod lang kayo. Manuel kapag tingin mo ay nakapag-usap na sila ay bumalik ka na at sabihin mo na ayaw mo na pakasal kay Rita.
MANUEL-Nauunawaan ko na.
SIDORA- Hmm, Reverse psychology pala ang drama! Pwes, kapag pumalpak, maghanda ka na ng dalawang kabaong....
MANUEL- Sige po, aalis na ako. Toto anak ko. Maniwala ka sa Lolo Tobal . (EXIT SA RIGHT)
14
Ika-X na Tagpo Sila rin , maliban lamang kay Manuel *walang lights off, change of lights lang * SIDORA- Ngayon, ano naman ang gagawin namin, direk? RITA- Ngunithindi ako siguradong magagagawa ko ito nang maayos. CRISTOBAL- Kaya mo yan, Alang-alang sa iyong anak. CRISTOBAL- Walang kayong dapat gawin. Ikaw Rita, huwag kangmagpapahalata ng kalungkutan. Ipakita mo na hindi ka nalulungkot sa kanyang pagtangi, kundi ipamukha mo sa kanya na ayaw mong maging biyanan ang katulad niya. SIDORA- Best actress yata ako dati!
SIDORA- At sasabihin ko pa naman sa kanya na kung ang pagmumukha lamang niyang iyon ang balae ko, ay hindi ko na babalaihin hindi ba?
CRISTOBAL- (lalapit sa may pinto). Lakasan mo ang iyong loob, Rita... Alisto, aling Sidora Alam niyo na ba ang gagawin?
SIDORA- At sasabihin ko pa, kung ayaw niya sa akin, eh ayaw ko rin sa kanya..
RITA- opo.
SIDORA-Memorized ko na. CRISTOBAL- Ito ang sinasabi kong komedya Lahat kayoy lalabas sa komedyang iyan kayo, Aling Sidora ang Kontrabida
15
CRISTOBAL-At ako manonood lang ako. (baba ng stage sa right) *walang lights off* RITA- Upang makipag-usap sa inyo.
Ika-XI Tagpo Si Rita, si Sidora at si Arkimedes *pagpasok ni Arkimedes, red light. Tapos spotlight sa kanya.* ARKIMEDES- (Pagkakita sa dalawa.) Aba Rita Aling Sidora, narito kayo?
ARKIMEDES- At tila po, kung di ako namamali , ay may hinahanap kayo sa bahay na ito Maaari ko po bang malaman kung ano at kung sino?
SIDORA- Ito(Si Rita) ay naghahanap ng isang asawa. At ito (ang bata) ay naghahanap ng isang ama.
ARKIMEDES- Pwes, ang asawang sinasabi ninyo, at ang amang inyong binabanggit ay hindi dito nakatira. Hindi ko siya nakikilala. Kung ang ibig ninyong sabihin ay ang aking anak, pwes, akoy walang anak! Kamamatay lamang.
SIDORA- At ito man, ARKIMEDES- Ano ba iyan. Lalaki o babae? RITA- Kami poy.
SIDORA- Lalaki, ngunit hindi magmamana sa kaniyang lolo, pagkat walang siyang pagmamanahan.
ARKIMEDES- (Hahadlangan) Namatay na nga sabi. Sinabi ko nang namatay na. Wala na akong anak. Tapos.
SIDORA- Napapansin ko na talo pa pala ninyo ang babae. Ibig ninyoy pakyawing lahat ang pagsasalita. Pwes NO NO NO! Habang
16
naririto ako, ako lang ang magsasalita at sa akin ay walang makakapigil sa akin.
SIDORA- Baka nalilimutan ninyong ang bibig koy naririto aking mukha. Pwes, maupo kayo at kayoy mapapagod sa pakikinig. Maupo kayo. Sinabi nang maupo ! (Anyong lalapitan)
SIDORA- Kung sa tingin niyo Don Kimedes, na ang mga hampaslupang ito ay naparito upang lumuhod sa inyo at umiyakiyak huhuhuh, pwes, YOU ARE WRONG! Kamiy mahirap, ngunit kamiy di nanlilimos ng asawa at ng ama. Alam naman namin na para sa inyo, kaming mga mahihirap ay hindi mga tao, kundi mga yagit lamang na titisud-tisurin sa daan. Pwes, ang yagit ay sumasama sa alikabok, at pag-ihip ng hangin ay siyang makakapuwing sayo!
ARKIMEDES- Pero . (Anyong sasagot) ARKIMEDES-Pwes, mauupo ako, ngunit akoy maraming gagawin. Hindi ako makapagtatagal. SIDORA- WAIT lang, hindi pa ako nagsisimula! Bakit niyo naman naisip na si Rita, ang ulilang anak lamang ng isang labandera, ay mag-aasawa sa anak ng mayamang si Don Kimedes? Sino naman ang nagpasok niyan sa iyong isipan?
SIDORA- Magtatagal kayo, at makatatagal kayo . Umupo ka rin Rita. (Mauupo si Rita)
ARKIMEDES- (Akmang titindig at sasagot) ARKIMEDES- Alam niyo bang mahalaga sa akin ang aking panahon?
SIDORA- At ano sa palagay ninyo, na walang halaga sa amin an gaming panahon? Naiinip ka na ba? Pwes, hinihiling ko na ipunin
SIDORA- Huwag kang tatayo. Sinabi ko nang maupo ka lang at makinig. Hindi lang ito chika. Nang malaman naming ayaw na ayaw mong maging balae ng isang nasirang labandera at ng isang maggugulay lamang sa palengke, ay sinusumpa na namin na
17
kahit ibigay niyo pa si Manuel ay hindi namain tatanggapin1 Inyo na ang inyong anak at wala kayong manugang na aalalahanin.
ARKIMEDES- (kay Rita, sarcastic) Tunay nga bang ayaw mo nang pakasalan si Manuel?
SIDORA- Ito? Itoy huwag niyo nang alalahanin . Palalakihin ko. Tuturuan ko ng edukasyong bagay sa kaniya. Itoy isang batang walang ama at sa akala ba ninyo ay kasalanan ng batang ito ang siyay magkaroon ng isang lolo na sa halip na lagyan sa dibdib ng isang puso, eh ang napalagay ay isang bato?
ARKIMEDES- (Hindi na makatiis) , Pues, aling Sidora ako naman ang magsasalita.
SIDORA- Bakit ba gusto niyo pang malaman? ECHOSERA. Itago niyo na lang ang inyong anak, isilid sa baul, lagyan ninyo ng apog, asinan ninyo at nang hindi mabulok!
SIDORA- Hindi pa ako tapos.. ARKIMEDES- Ano bang apog ang sinasabi ninyo Kung di ka lang babae aling Sidora (May pagbabala) ARKIMEDES- (Parang hindi pansin ang sagot sa kanya) kanina ka pa ah! Kaninang-kanina pa ako nagpapasensya sayo ah. SIDORA- At kung kayo lamang ay (May pagbabala rin)
SIDORA- Pwes huli ka na. Nabalitaan naming ayaw pakasal ni Manuel kay Rita, pwes, kami rin!
18
ARKIMEDES- Pues, hindi mangyayari ang sinasabi ninyo. Sa aming lahi ay ang padre de familia ang sinusunod. Hindi maaari ang kagustuhan ng aking anak. Ano ang palagay ninyo? Matitiis ko bang magkaroon ako ng isang anak na binatang ama , at ng isang apong walang nuno.? Ano ang palagay ninyo sa akin? At ito? (Si Rita)
SIDORA- At kung akoy naging tunay na lalaki. Tarantado din ang labas kong gaya ng maraming lalaki riyan
ARKIMEDES- Eh hindi naman kayo ang pakakasal, Aling Sidora. Siya nga ang pasagutin niyo. (kay Rita)
SIDORA- Pues, sa lahi naman namin ay ang kaibigan ko lamang ang masusunod. Mabuti pang, Ipakasal iyo na lang ang inyong anak kahit sa anak ng tupa. Ngunit hinding hindi. NO. NEVER. Never kay Rita.
ARKIMEDES- Maaari
SIDORA- Nakita na ninyo? Pues, ito ay aking pamangkin. At kayo, kayo (Lalapit na parang dadakmain si ARKIMEDES. Ibibigay ang bata kay Rita, at tila naglililis pa ng manggas.)
ARKIMEDES- Ako ang nagsasabing maaari. ARKIMEDES- Umalis na kayo sa aking pamamahay!
19
RITA- Tia Sidora SIDORA- Ako, aalis? O eto ang iyo. (sabunot tapos faint kay baki) RITA- Tia Sidora. (Lalapit) kaunting tubig. SIDORA- (Pasigaw) Walang hiya oo walang hiyaaaa!
Ika-XII Tagpo Sila rin at si Cristobal na may dalang tubig sa isang bote. *ENTER INDAY* INDAY- KOYA! Whats the happening here?! Eto po water on the rocks! *ENTER CRISTOBAL*
ARKIMEDES- Mabuti pay dalhin mo sandali roon sa kwarto at nang maginha-ginhawahan. Paamuyin mo rin ng eter (Lalapitan ang bata at kukunin kay Rita, at ibibigay naman nito upang maalalayan si Sidora. Si Sidoray ititindig ni Rita at Don Cristobal, upang ipasok sa silid.) *Exit sila Cristobal, Inday, Rita at Sidora sa LEFT SIDE* *lights off* Ika-XIII na tagpo Si Arkimedes na hawak ang bata *Lights: SPOTLIGHT KAY ARKIMEDES*
CRISTOBAL- Ano ang nangyari? ARKIMEDES- /BAKI BAHALA KA NA DITO/ Sabi ni Cristobal, hindi ko raw kamukha (Lalapit sa isang salamin) Pwes, parang walang iniwan ! Ang mata, ang ilong, ang bibig, ang tainga, pwes, kamukhang kamukha ko nga. Parang carbon copy lang eh. Pues, hindi maipagkakaila. Siguradong paglaki nito ay kikilalanin siyang may malaking nunal sa batok, gaya ng lahat ng Lakambayang lalaki. (Itataob ang bata sa kaniyang mga hita at titingnan ang batok. Darating si Manuel)
ARKIMEDES- Kami ay nagkakaroon ng isang mainitang pag-uusap. Kinukumbinsi kong pakasal si Manuel at si Rita ngunit ayaw nilang pumayag. Sa akala mo ba Cristobal, ay maaatim kong magkaroon ng isang manugang sa labas at isang apong hindi nabasbasan ng Simbahan?
20
Ika-XIV Tagpo Si Arkimedes at si Manuel at maya-mayay sina Rita, Sidora at Cristobal *spotlight on Manuel* MANUEL- Papa ARKIMEDES- At pati ang kanyang tia si Sidora.
MANUEL- At ano ang sinabi ninyo, at ano naman ang sinabi nila sa inyo?
ARKIMEDES- Pues,gaya ng dapat kong sabihin, datapwat ang iyong magiging tiyang-biyenan ay walang ginawa kundi dumaldal nang dumaldal na parang wala nang bukas.
MANUEL- Ano ang inyong ginagawa? MANUEL- Huwag na po kayong mag-alala. Napagisip-isip ko na rin po na huwag nang pakasal kay Rita. Para sa akin, mas mahalaga ang aking ama kaysa ilan mang asawa.
ARKIMEDES- (Buong pagtataka) Ano ang sinabi mo? MANUEL- Opo meron yan. Narito ba ang ina niyan?
MANUEL- Tama po ang inyong narinig, hindi na po ako pakakasal kay Rita. Mula ngayoy hindi ko na kayo bibigyan ng sama ng loob. Ang inyong kalooban lang po ang masusunod sa loob ng pamamahay na ito. Napagisip-isip ko na rin po na, magpapari na lang ako.
21
ARKIMEDES- Magpapari ka? Nababaliw ka na ba ? Bakit mo puputulin ang pangalan ng ating lahi ? Wala nang magmamana ng aking pangalan !
MANUEL- Papa (kunwariy nagmamakaamo) MANUEL- Kanina po ay parang baliw nga ako. Ngunit ngayon ay maliwanag na ang isip ko. ARKIMEDES- Tse (Titingnan ang bata) Arkimedito.! (Susungaw sa pinto si Sidora) ARKIMEDES-Na hindi mo na pakakasalan si Rita? Na ikaw ay magpapari? Saan na napunta ang iyong bait? Magagawa mo bang iwan sa lansangan ang isang sawimpalad na babae at ang isang walang malay na anak? Iyan ba ang mga halimbawang nakita mo at natutuhan sa tahanang ito? Sa iyo bay ginawa ko ang bagay na iyan? Mag-isip ka nga. Kung iniwan at pinabayaan kitang walang ama, ano ang sasabihin sa iyo ng mga tao?
ARKIMEDES- Sinasabi ko nang ang pangalan nito ay Arkimedito at sa loob ng tahanang ito ay ang kalooban ko lamang ang masusunod!
MANUEL-Pues, anak sa ligaw SIDORA- Isidorito. /tries to get the baby/ ARKIMEDES- Oo, iyan anak sa ligawpues, sa akin ay hindi yan maaari. Sa loob ng tahanang ito ay walang masusunod kundi ang aking kalooban. Pakakasal ka kay Rita, bibinyagan/papangalanan ito ng Arkimedes din, at itoy hindi na aalis sa pamamahay na ito.
ARKIMEDES- Aha ang nerbiyos, kumare baka atakihin ka na naman Arkimedito Pues, kumare kailangan kong sabihin sa inyo na si Manuel at si Rita ay ipakakasal ko sa lalong madaling panahon, sa ayaw niyot sa gusto, at dito, sa pamamahay na ito ay hindi na siya aalis. Ito ang nag-iisang tagapagmana ng lahat ng aking kayamanang dumating na, dumarating at darating pa
22
SIDORA- At ako.? ARKIMEDES- Mabait kang bata karapatdapat kang maging ina ARKIMEDES- Kayo ay kailangang-kailangan ko. Sa bahay na ito ay walang maingay sapagkat walang mga babae CRISTOBAL- Cristobalito ! Pues, ako ang inaama sa kasal
SIDORA- Maingay rin naman ako ah. At babae sa isang banda. Babae rin naman ang aking puso? *spotlight on Cristobal at Rita*(Lalabas na parang akay ni Don Cristobal si Rita)
ARKIMEDES- O . (Kay Rita) Oh eto na si Arkimedito! CRISTOBAL- Arkimedes, ano ang iyong pasya?
CRISTOBAL- Nakita na ninyo ang bisa ng drama (kay Sidora) CRISTOBAL-Naayos ko na rin. Napapayag ko na siyang pakasal kay Manuel. Dahil sa Anak. SIDORA- At ano naman ang masasabi ninyo sa pagkakaganap ko sa aking papel? Ayos ba? May himatay effects pang nalalaman. =)) ARKIMEDES- Siyanga ba? Dahil sa Anak?
23
*spotlight on everybody* INDAY Ay ang cute naman! First family picture! Compress, compress.
MANUEL-Rita RITA- Manuel (magtitinginan) MANUEL Rita RITA- Manuel.. (Yakap) Jumpshot!* 1, 2, 3, jump si Inday!* SIDORA- Sidora! *Fade lights* CRISTOBAL Cristobal! *exit lahat ng tao* ARKIMEDES Arkimedes! *exit props* INDAY- Inday!! ARKIMEDES- INDAAY! pakikuha mo nga yung DSLR natin. Narrator: Dahil sa anak, masaya na ang pamilya Lakambayan. Formal shot! Smile say cheese! *SHOT! LIGHT: FLASH EFFECT KAYA* O, wacky naman, energy! Energy! Smile say inday! *shot! Flash effect uli*
INDAY Alin po, yung *D90 with prime lens * o yung *d5000 with 18-55mm*?
ARKIMEDES kahit ano. Yung paborito mo na lang INDAY Ah sige yung Polaroid! ARKIMEDES pakikuhaan mo na rin kami ng picture.
24
INDAY: hokie. *akbayan, pa-exit na* INDAY: *looks at the audience*WOW, ULAM. *LIGHTS OUT*
Maraming salamat sa panonood. DIRECTORS CUT: INDAY AND DUDUNG *emo light* *sounds: play modern fun music, sierra bahala ka na uli* *sounds na malandi* *enter lahat ng actors and props* *on stage na si Vic with gardening props* Bukas ko na aayusin yung arrangement. *Inday enter sa left, with walis* Basta si narrator yung magsasabi ng names ng mga tao. *bungguan* INDAY: Ay. DUDUNG: Uy, Inday. *slaps on the butt* INDAY: Dudung *hair fix* DUDUNG: o, tapos na problema nila, date na tayo.
25
26