Pembuatan Keputusan & Kos Relevan

Bab 20

APA YANG PERLU ANDA TAHU !

1 2
Konsep kos relevan Ciri-ciri kos relevan

3
4 5

Jenis-jenis kos relevan & kos tidak relevan

Aplikasi pembuatan keputusan:

Faktor-faktor kualitatif (bukan kewangan) dalam pembuatan keputusan

Bahagian Matrikulasi, KPM

PENGENALAN Apa yang anda faham mengenai kos relevan ?

Bahagian Matrikulasi, KPM

KONSEP KOS RELEVAN

Kos Relevan

Maklumat kos dan hasil digunakan untuk membantu pengurusan membuat keputusan

Pertimbangan untuk memilih sesuatu alternatif terbaik yang mempunyai kesan jangka pendek & dalam situasi tertentu

Bahagian Matrikulasi, KPM

KOS RELEVAN
Pihak pengurusan hanya memilih Data yang relevan sahaja untuk membantu membuat keputusan Maklumat kos yang akan memberi kesan kepada keputusan yang hendak dibuat

Kos Hangus

Kos Melepas

Kos Perbezaan

Kos boleh elak

Bahagian Matrikulasi, KPM

JENIS-JENIS KOS RELEVAN

Kos Hangus (Tenggelam)

1
Kos yang telah dilibatkan & tidak boleh diperolehi kembali

2
Kos telah berlaku pada masa lepas tidak boleh elak dan tidak relevan

3
Kos dianggap relevan apabila kos tersebut akan terlibat atau berlaku di masa hadapan. Kos berubah dianggap relevan

4
Cth: Kos mesin lama

Bahagian Matrikulasi, KPM

JENIS-JENIS KOS RELEVAN

Kos Pertambahan

1 Kos tambahan yang terlibat untuk menjalankan sesuatu aktiviti

2
Cth: Bila beli mesin baru, perlu hantar pekerja baru untuk latihan penggunaan mesin baru dengan kos RM 4,000, maka RM 4,000 tersebut dikenali sebagai kos pertambahan

Bahagian Matrikulasi, KPM

JENIS-JENIS KOS RELEVAN

Kos Melepas

Suatu faedah atau manfaat yang terpaksa dilepaskan atau dikorbankan akibat memilih satu alternatif yang lain

Cth: hasil sewa kedai yang terpaksa dilepaskan apabila syarikat menggunakan kedai tersebut untuk membuat tempahan khas

Bahagian Matrikulasi, KPM

JENIS-JENIS KOS RELEVAN

Kos Pembezaan (Differential Cost)

1 Kos-kos yang terlibat antara alternatif hanya akan relevan apabila terdapat perbezaan kos antara alternatifalternatif tersebut

2 Cth: susutnilai mesin lama RM 1,000, susutnilai mesin baru RM 1,500, maka, perbezaan RM 500 dikenali kos pembezaan

Bahagian Matrikulasi, KPM

JENIS-JENIS KOS RELEVAN

Kos Boleh Elak
Kos Boleh Elak
Kos yang tidak perlu terlibat atau tidak terus berlaku lagi di masa hadapan jika alternatif itu dipilih. Cth : kos sewa peralatan khas dlm pembuatan sesuatu komponen

Kos Tidak Boleh Elak

Kos yang masih perlu terus berlaku walaupun mana-mana alternatif diambil dan ianya tidak mempunyai ciri pembezaan dan tidak relevan

Bahagian Matrikulasi, KPM

10

APLIKASI PEMBUATAN KEPUTUSAN

Membuat @ membeli Meneruskan @ Menghentikan barisan produk/bahagian/segmen Menerima @ Menolak pesanan khas

Bahagian Matrikulasi, KPM

11

APLIKASI PEMBUATAN KEPUTUSAN

Membuat @ membeli Keputusan samada hendak terus membuat komponen yang sedang digunakan dlm pengeluaran produknya atau membeli daripada pembekal luar. biasanya kos jenis berubah - relevan & boleh elak. susutnilai aset - tidak relevan kerana tidak boleh elak & kos hangus kos OHK tetap-kos tidak boleh elak & tidak relevan

Bahagian Matrikulasi, KPM

12

FAHAMI SENARIO INI BERSAMA RAKAN

Bulger Sdn. Bhd. ketika ini mengeluarkan dua jenis komponen iaitu AD 201 dan AX 203 sebagai input bagi pemprosesan keluaran utamanya. Kos seunit pengeluaran komponen-kompenan tersebut ialah: AD 201 Bahan mentah Buruh langsung Overhed berubah Overhed tetap RM 60 20 5 22 RM 107 Overhed tetap adalah seperti berikut: Gaji Penyelia RM 30,000 Susutnilai 5,000 Sewa (kemudahan kilang) 20,000 RM 55,000 AX 203 RM 90 20 5 22 RM 137

Contoh

Bahagian Matrikulasi, KPM

13

FAHAMI SENARIO INI BERSAMA RAKAN

Overhed dicajkan berasaskan jam buruh langsung. Kadar tersebut dikira menggunakan 5,500 jam buruh langsung.

Contoh

Seorang pembekal telah menawarkan untuk membekal Bulger kesemua komponen yang diperlukan.
Harga AD 201 ialah RM 100 dan AX 203 ialah RM 132. Walaupun begitu tawaran harga ini adalah untuk membekalkan kedua-dua komponen. Jika tawaran diterima, peralatan yang digunakan oleh Bulger akan dilupakan (tiada nilai sisa) dan kilang akan ditutup. Bulger menggunakan 1,500 AD 201 dan 1,000 AX 203 setahun. Dikehendaki: Perlukah Bulger meneruskan pemprosesan komponen atau membeli daripada pihak luar ? Tunjukkan pengiraan

Bahagian Matrikulasi, KPM

14

CONTOH PENGIRAAN
Membuat Kos Membeli : (1,500 x RM 100) + (1,000 x RM 132) Kos Membuat : Bahan mentah (1,500 x RM 60) + (1,000 x RM 90) Buruh langsung (2,500 x RM 20) Overhed berubah (2,500 x RM 5) Overhed tetap : Gaji penyelia Sewa kemudahan kilang (boleh elak) Membeli RM 282,000

Jawapan

RM 180,000 50,000 12,500 30,000 20,000

RM 292,500

RM 282,000

Susutnilai merupakan kos hangus / kos tenggelam kerana kos belian aset tetap adalah tidak relevan ia merupakan kos pada masa lepas. Oleh itu, lebih baik membeli kerana ia menjimatkan kos sebanyak RM 10,500 (RM 292,500 RM 282,000)
Bahagian Matrikulasi, KPM 15

Contoh

Meneruskan @ Menghentikan Segmen/barisan produk

Wujud apabila pengurus menghadapi situasi di mana prestasi keuntungan sesuatu segmen perniagaan @ barisan produk tertentu tidak memuaskan Untung @ rugi & margin caruman segmen itu perlu dinilai utk melihat pencapaian Kos tetap yg bersifat umum tidak relevan Cth: gaji pengurus kilang belanja susutnilai kilang

Bahagian Matrikulasi, KPM

16

CONTOH
Batu Departmental Store mempunyai 3 rangkaian produk iaitu produk Ubatan, Barangan Elektrik dan Kosmetik. Syarikat sedang mempertimbangkan untuk menghentikan jualan produk kosmetik kerana prestasi jualannya menurun secara berterusan. Berikut ialah Penyata pendapatan syarikat tersebut :
UBATAN (RM) Jualan KBDJ berubah & belanja berubah Margin Sumbangan Kos tetap : Langsung Umum Untung (rugi) bersih 50,000 30,000 20,000 (4,000) (10,000) 6,000 ELEKTRIK (RM) 10,000 5,000 5,000 (1,200) (2,000) 1,800 KOSMETIK (RM) 40,000 30,000 10,000 (3,800) (8,000) (1,800) JUMLAH (RM) 100,000 65,000 35,000 (9,000) (20,000) 6,000

Contoh

Jumlah kos tetap langsung RM 9,000 ialah kos gaji penyelia untuk Setiap produk dan ianya boleh dihapuskan jika sesuatu produk itu Dihentikan pengeluarannya. Adakah produk kosmetik perlu dihentikan jualannya ?
Bahagian Matrikulasi, KPM 17

CONTOH PENGIRAAN
Contoh

Teruskan Jualan -KBDJ Berubah & Belanja berubah Margin Sumbangan -Kos Tetap : Langsung Umum Untung (rugi) bersih RM 100,000 (65,000) RM 35,000 (9,000) (20,000) RM 6,000

Hentikan RM 60,000 (35,000) RM 25,000 (5,200) (20,000) RM (200)

Perbezaan RM (40,000) 30,000 RM (10,000) 3,800 RM (6,200)

Daripada analisis di atas, syarikat tidak patut menghentikan jualan produk kosmetik kerana apabila berhentikan, syarikat akan mengalami kerugian sebanyak RM 200 berbanding sebelum produk kosmetik diberhentikan syarikat mengalami keuntungan sebanyak RM 6,000

Bahagian Matrikulasi, KPM

18

KEPUTUSAN
Contoh

Menerima @ Menolak Pesanan Khas

Keputusan menerima sesuatu pesanan khas atau kontrak ini bergantung kepada lebihan kapasiti pengeluaran pengeluar

Sekiranya wujud kapasiti terbiar (idle), kemungkinan besar jualan melalui pesanan khas memberi keuntungan tambahan sykt. walaupun harga jualan adalah di bawah harga jualan sebenar.

Bahagian Matrikulasi, KPM

19

SENARIO 1
Contoh

Atom Bhd. ialah pengilang sebuah produk berjenama Alpha. Tingkat kapasiti pengeluarannya adalah pada tahap 80%. Berikut adalah data berkaitan kos kilang tersebut :
UNIT Jualan Kos Pengeluaran : Bahan langsung Buruh langsung Overhed kilang berubah Overhed kilang tetap Margin kasar Tolak : Belanja jualan & pentadbiran tetap Untung bersih 8,000 JUMLAH (RM) 160,000 40,000 32,000 8,000 32,000 112,000 48,000 24,000 24,000 SEUNIT(RM) 20 5 4 1 4 14 6 3 3

Bahagian Matrikulasi, KPM

20

SENARIO 1
Pada tahun yang sama, Atom Bhd. telah menerima satu pesanan khas dari luar negara untuk 2,000 unit produk Alpha dengan tawaran harga RM 13.00 seunit. Nasihatkan pengurusan Atom Bhd. sama ada menerima atau menolak pesanan tersebut.

Jawapan : Kapasiti 80% 100% = = 8,000 unit 10,000 unit 2,000 unit Maka, dari segi kapasiti, tempahan khas ini boleh diterima

Bahagian Matrikulasi, KPM

21

SENARIO 1 CARA 1
Tolak Pesanan 8,000 unit RM Hasil jualan : (8,000 x RM 20) {RM 160,000 + (2,000 x RM 13)} Jumlah Kos berubah : (8,000 x RM 10) (10,000 x RM 10) Margin caruman Jumlah kos tetap : {RM 32,000 + RM 24,000} Untung bersih
Bahagian Matrikulasi, KPM

Terima Pesanan 10,000 unit RM

160,000

186,000
(80,000) 80,000 (56,000) 24,000 (100,000) 86,000 (56,000) 30,000
22

SENARIO 2 CARA 2
Analisis kos relevan boleh diringkaskan seperti berikut :

Hasil jualan (2,000 x RM 13) Kos berubah : (2,000 x RM 10)

Pertambahan Margin Caruman

RM 26,000
( 20,000)

RM 6,000

Daripada analisis kos relevan di atas, kita dapati untung akan bertambah sebanyak RM 6,000 jika pesanan khas itu diterima. Oleh itu, berdasarkan faktor kuantitatif, pesanan khas ini patut diterima.

Bahagian Matrikulasi, KPM

23

FAKTOR KUALITATIF
Sosial
Cth : hubungan baik dengan pembekal peluang pekerjaan tanggung jawab masyarakat

Contoh

Persekitaran
Cth : imej syarikat kualiti alam sekitar

Bahagian Matrikulasi, KPM

24

FAKTOR KUALITATIF
Teknologi
Cth : Proses semakin efisien & efektif kecanggihan teknologi

Contoh

Peraturan & Undang-undang

Cth : kehendak kerajaan peraturan syarikat

Bahagian Matrikulasi, KPM

25

RUMUSAN

Contoh

Mengenal pasti kos dan hasil yang relevan untuk setiap alternatif
Beberapa situasi pembuatan keputusan : i. Membuat atau membeli ii. Meneruskan atau menghentikan iii. Menerima atau menolak pesanan khas

Menilai faktor-faktor kualitatif

Bahagian Matrikulasi, KPM

26

NIAT

USAHA

DOA

BERJAYA TAWAKKAL

Bahagian Matrikulasi, KPM

27