Professional Documents
Culture Documents
War Lar Lar Trip
War Lar Lar Trip
War Lar Lar Trip
ေက္ားသိခၤ
ေမလ ှှ ရကး
က္ေနား လာအိသ
ု ို႓ မသျာ့မီ လာအိုသို႓ ေရာကးခဖ
ဲံ ူ့ေသာ က္ေနားံအသိမ္ာ့ကို ေနာငးခိုငးၿမိဳ႔သို႓ေရာကးရနး ကာ့မညးမြ္ ၾကာၾကာစီ့ရမညးကို
ေမ့ရာ၊ အာ့လဵု့ကလညး့ ဘနးေကာကးမြ ၈ နာရီ၊ ၉ နာရီ ခနး႓ၾကာၾကာ စီ့ရမညးဟုေ်ပာသညး။ သို႓ဆိုလြ္ငး မညးသို႓ပငး်ဖစးေစ
ဘနးေကာကးမြ ှွ ရကးေန႓ ေန႓လညး ှဿ နာရီချဲစထျကးလြ္ငး ထုိေန႓ ညဘကး ၈ နာရီ၊ ၉ နာရီေလာကးဆိုလြ္ငး လာအိုဘကးသို႓
ေရာကးမညး်ဖစးသညး။ သို႓ေသား တစးကယးတ
ံ စးကယးတျငး မိုခ္စးမြ ကာ့စထျကးကတညး့က ကာ့စီ့ရသညးမြာ ႏျာ့လြညး့စီ့ေနရသလာ့ဟု
ထငးရသညး။ ၿပီ့ေတာံ ကာ့ေပၚတျငး လူမ်ပညးံသညးံအတျကး ကာ့သမာ့သညး လမး့တျငး႐ြိသမြ္ အေွ့ေ်ပ့ မြတးတိုငးတိုငးတျငး
ရပးသညးံအတျကးလညး့ ကာ့က ခရီ့မတျငးေပ။ ထို႓ေၾကာငးံ ထိုငး့ႏိုငးငဵေ်မာကးပိုငး့၊ လာအိုႏြငးံ နီ့သညးံ ဥတဵု႒ာနီ ခ႐ိုငး သို႓ေရာကးေသာအခါ
ည ှွ နာရီထို့ေနေပၿပီ။ ကာ့မြာ ေနာကးထပး ႏြစးနာရီအတျငး့ ေနာကးခိုငးၿမိဳ႔ သို႓ အခ္ိနးမြီ ေရာကးေအာငး မေမာငး့ႏိုငးလြ္ငး က္ေနား
ထိုငး့ႏိုငးငဵထဲတျငး overstay ်ဖစးမညး။ လမး့တျငး အဆငး့ခရီ့သညးကလညး့ မ္ာ့သညးံအတျကးေၾကာငးံ ဥတဵု႒ာနီမြ စထျကးေသာအခါ
တစးကာ့လဵု့တျငး ခရီ့သညး ၁ ေယာကးသာ ပါေတာံသညး။ ထို႓ေၾကာငးံ ကာ့သမာ့ကလညး့ အိပဲံအိပဲံ်ဖငးံ ကာ့ကို ေမာငး့လာသညး။
က္ေနားလညး့ နာရီကို တၾကညးံၾကညးံႏြငးံ ေနာငးခိုငးသို႓ အခ္ိနးမြီေရာကးမြ ေရာကးပါံမလာ့ဟုသာ ေတျ့ၿပီ့ လိုကးလာခဲံ သညး။
က္ေနားလညး့ ထိုငး့လူမ္ိဳ့မ္ာ့ၾကာ့တျငး အေနမ္ာ့၍ ၁ငး့တို႓ ႏြငးံ သိကၽျမး့ရငး့ႏြီ့သ်ဖငးံ အဂၤလိပးစကာ့ ေ်ပာရာတျငး ၁ငး့တို႓ လျယးကူစျာ
နာ့လညးေစႏိုငမ
း ညးံ broken English ကိုသာသဵု့်ဖစးသညး။ သို႓မဟုတးပါက သဒၵါက္က္၊ ွါက္ မြနးမြနး ႏြငးံ စကာ့လဵု့ အ်ပညးံေ်ပာ
လိုကးလြ္ငး သူတို႓ နာ့မလညးေတာံေပ။ ထို႓ေၾကာငးံ သူတို႓ႏြငးံ စကာ့ေ်ပာလြ္ငး မ္ာ့ေသာအာ့်ဖငးံ ကတၱာ့ပုဒး၊ ကဵပုဒး အထာ့အသို ကို
သိပးၿပီ့ စီမေနေတာံ။ ွိဘတးေတျကိုလညး့ ထညးံသဵု့ခ္ငးမြ သဵု့မညး။ ၿပီ့ေတာံ အသဵထျကးရာတျငးလညး့ ထိုငး့ေတျ ထျကးသညးံ
အဂၤလိပးအသဵထျကးအတိုငး့ ထျကး်ပမြ သူတို႓ နာ့လညးသညး။ သို႓ႏြငးံ က္ေနားလညး့ ထုိအမ္ိဳ့သမီ့ကို “ွြဲ ယူ ဖျနး (where you from?)”
ဟုပငးေမ့ရာ ၁ငး့က “Laos” ဟု ဆိုသ်ဖငးံ က္ေနား အဆငးေ်ပသျာ့သညး။ ကိုယးက ယခု သူ႓ႏိုငးငဵသို႓ သျာ့မညး ်ဖစးသညးံအတျကး
သူ႓လူမ္ိဳ့ ႏြငးံ မိတးေဆျဖထ
ျဲ႓ ာ့လြ္ငး ေကာငး့သညး။ ထို႓ေၾကာငးံ က္ေနားလညး့ လကးဆျဲၿပီ့ ႏႈတးဆကးလိုကးသညး။ သူမ စကာ့ေ်ပာလြ္ငး
“ွါ့လာ့လာ့” ဟူေသာ အသဵု့အႏႈဵ့ပါသညးံအတျကး သူ႓နာမညးကို “ွါ့လာ့လာ့” ဟုသာ မြတးထာ့လိုကးသညး။ ထို႓ေနာကး ွါ့လာ့လာ့
ႏြငးံ က္ေနား စကာ့လကးဆဵု က္ကာ ေအာကးပါစကာ့မ္ာ့ကို ေအာကးတျငး ေဖား်ပထာ့သကဲံသို႓ ေ်ပာ်ဖစးၾကပါသညး။
က္ေနား: “အိုငး ဂို့ ဗီယနးက္ငး့၊ ဗီဇာ၊ ထိုငး့ အမးဘကးဆ.ီ ” (I go Vientiane. Visa Thai embassy)
ွါ့လာ့လာ့ “အို့…ွါ့လာ့လာ့ ဂျတး၊ အိုငး လာအို၊ အိုငး ကနး့ လာအို၊ အိုငး လစး ပဲလစး (Oh, war lar lar good. I Lao. I come
Laos. I live Paris.)
က္ေနား: “အိုငး ႏို့ဟကး ဖနး႓ လာအို၊ ယူ ဖကးစး ဖနး႓ လာအိ”ု (I no have friend Laos. You first friend Laos.)
ထိုအခါ သူမ က ေခါငး့ကို တျငးတျငး ညိတးကာ
ွါ့လာ့လာ့ “အီ့…ဟီ့…ဟီ့၊ ွါ့….ဟာ့….ဟာ့ ၊ လာ့…လာ့…လာ့၊ ယကး…ယကး ယူ.. မိုငးဖနး႓၊ မိုငးဖနး…
႓ ွါ့လာ့”
(e….hee….hee, war….har….har, lar….lar…lar. Yes, yes, you my friend, my friend, war lar”
က္ေနား ပါ့စပးကလညး့ ေ်ပာရသညး။ လကးကလညး့ body language ်ဖငးံ လႈပး်ပရေသ့သညး။ သူမ နာ့မလညးမညး
စို့သညးံအတျကး်ဖစး သညး။ တစးခါတစးခါ သူမ က က္ေနားံမ္ကးႏြာကို ၾကညးံၿပီ့ တစးခုခု ေ်ပာခ္ငးသညးံပဵု်ပသညး။ သို႓ေသား ႐ုတးတရကး
စကာ့လဵု့ ႐ြာ မရသညးံ ဟနး်ဖငးံ ေခါငး့ကုတးသညး။ က္ေနားကလညး့ ဗီယနးက္ငး့တျငး တစးရကးေနမညးဟုေ်ပာရာ သူမ က က္ေနားံကို
သူမ အိမးတျငး လာေနႏိုငးေၾကာငး့ ႏြငးံ မဲေခါငး်မစးကူ့တဵတာ့ကို ကူၿပီ့၍ လာအိုဘကး်ခမး့ (ဗီယနးက္ငး့) သို႓ေရာကးလြ္ငး သူမ အိမးမြ
ကာ့်ဖငံး လာႀကိဳမညး်ဖစးေၾကာငး့ ပါ့စပး်ဖငးံတစးမ္ိဳ့၊ လကးဟနးေ်ခဟနး်ဖငးံတစးဖဵု ေ်ပာပါသညး။ သူမ က က္ေနားႏြငးံပကးသကးသညးံ
အလုပးအကိုငး၊ ေနရာေဒသ စသညးတိုကို သိခ္ငးသ်ဖငးံ က္ေနား ေအာကးပါအတိုငး့ ေ်ပာလိုကးပါသညး။
က္ေနား: “အိုငး လစး လနးကုနး ဖာမာ့၊ တိခ္း အဂၤလိ ေခ့္တျငး့” (I live Yangon, Burma. Teach English children.)
ွါ့လာ့လာ့ “ေအာ….ွါ့လာ့လာ့၊ ယူတိ ေခ့္တျငး့၊ ဘစး ေခ့္တျငး့ ေအား စေမာေခ့္တျငး့?” (Aww….war lar lar, you teach
children? Big children or small children?”
က္ေနား: “ယကး…Big ေခ့္တျငး့…ယကး” (Yes, big children. Yes)
ွါ့လာ့လာ့ “(လကးအုပးခ္ီကာ) အို့မိုင…
း .ဘုဂ္၊ ယူ စပိ ဂျတး အဂၤလ”ိ (Oh, my Buddha! You speak good English). “ယူကနး့ အိုငး
ေဟာကး၊ အိုငးကနး့ ယူေဟာကး၊ အိုေက?” (You come I house. I come you house. Ok?)
က္ေနား: “အိုေက၊ အိုငးကနး့ ယူ၊ ယူကနး့အိုငး၊ တူဂဲသာ့ ကနး့၊ အိုေက?” (Ok, I come you. You come I. Together come, ok?)
လာအို immigration check point ကို ်ဖတးၿပီ့ေတာံ ွါ့လာ့လာ့ မိသာ့စုက က္ေနားံကို ထိုငး့သဵ႐ဵု့သို႓ လိုကးပို႓ပါသညး။ ထိုငး့သဵ႐ဵု့တျငး
တနး့စီေနၾကသညးံ ႏိုငးငဵ်ခာ့သာ့ခ္ညး့ ခနး႓မြနး့ေ်ခ ငါ့ရာခနး႓႐ြိသညး။ က္ေနား တိုကငး ယူလုိကးသညး ေဖာငး်ဖညးံသညး။ က္ေနားံ အလြညးံ
က္ရနး အေတား လိုေနသညးံအတျကး ေကာငးတာႏြငးံ နီ့ကပးေသာ သူတစးေယာကးနာ့အာ့ကပး၍ ဘတးငါ့ဆယး ေပ့မညး၊ ေနရာ
ေရာငး့မလာ့ ဟုေမ့ရာ ၁ငး့က ေရာငး့မညးဟုေ်ပာသ်ဖငးံ က္ေနားံ တိုကငးနဵပါတး ႏြငးံ ဘတး ၂ွ ကို သူ႓ကိုေပ့ကာ၊ သူ႓ေနရာတျငး က္ေနား
ွငးၿပီ့တနး့စီလိုကးသညး။ က္ေနားံ အေ႐ြ႔တျငးလူ သုဵ့ဦ့သာ႐ြိေတာံသညး။ ွါ့လာ့လာ့ မိသာ့စုက က္ေနားံကို ဦ့ေႏြာကး ေ်ပ့ေၾကာငး့
လကးဟနးေ်ခဟနး်ဖငးံ ်ပၿပီ့ ေ်ပာသညး။ က္ေနား ဘာမြ မေ်ပာပါ။ အနညး့ငယးသာ ်ပနးၿပီ့ ၿပဵဳ့်ပလိုကးသညး။ အခကး အခဲ အၾကပးတညး့
ၾကာ့မြာ ႐ုနး့ကနးေနၾကရသညးံ က္ေနားတို႓ လူမ္ိဳ့ေတျအေနႏြငးံ ထိုမြ္လုပးကိစၥေလ့ကို ဦ့ေႏြာကးေ်ပ့သညးဟု မဆိုႏိုငးပါ။ အၾကပးအတညး့
ၾကာ့က ဗမာလူမ္ိဳ့မ္ာ့မို႓ ႀကဵရညးဖနးရညးကေတာံ သူမ္ာ့ ႏိုငးငဵသာ့မ္ာ့ထကး သာသညး မဟုတးလာ့။
ွါ့လာ့လာ့ အိမးကိုေရာကးေတာံ သူ႓မိသာ့စုက ေဖားေဖားေရျေရျ ပငး ႏႈတးဆကးသညး။ သို႓ေသား ွါ့လာ့လာ့ သာ့ကေတာံ အဂၤလိပး လို
အတနးအသငးံ ေ်ပာႏုိငးသညး။ ွါ့လာ့လာ့တျငး သာ့ႏြစးေယာကး သမီ့ တစးေယာကး႐ြိသညး။ ွါ့လာ့လာ့က ်ပငးသစးတျငး အလုပးလုပးေန
ေၾကာငး့၊ ယခု သူမ အိမးသို႓ အလညး်ပနးလာတာ်ဖစးေၾကာငး့ သာ့်ဖစးသူက ေသခ္ာ႐ြငး့်ပ၍ သိခဲံရသညး။ ွါ့လာ့လာ့ မြာ အဂၤလိပး
စကာ့ ေကာငး့စျာမတတးေသားလညး့ လာအို၊ ထိုငး့ ႏြငးံ ်ပငးသစးဘာသာ သဵု့ဘာသာ တတးကၽျမး့ေၾကာငး့လညး့ သူမ၏ သာ့က
ေ်ပာ်ပပါသညး။ ထိုေန႓က သူတို႓အိမးတျငး က္ေနား ေန႓လညးစာ စာ့ကာ၊ တညး့ခိုခနး့တျငးပငး တညး့ရနး ဆဵု့်ဖတးလုိကးသညး။
အဘယးေၾကာငးံ ဆိုေသား က္ေနားက ညဘကး အ်ပငးမြ ်ပနးလာလြ္ငး ညဥးံနကးခ္ငး နကးမညး။ ေနာကးၿပီ့ ဓာတးပဵု႐ုိကးစရာ၊ သတငး့၊
ေဆာငး့ပါ့မ္ာ့အတျကးသဵု့ရနး ဓာတးပဵုက ေလြ္ာကးၿပီ့ ႐ိုကးရဦ့မညး။ သူမ္ာ့အိမးတျငး တညး့၍ ခဏခဏ ွငးလိုကးထျကးလိုကးဆိုလြ္ငး
အာ့နာစရာ ေကာငး့သညးံအတျကး က္ေနား တညး့ခိုခနး့တျငးပငး တညး့လိုကးသညး။ ွါ့လာ့လာ့ သာ့က တညး့ခိုခနး့သို႓
လိုကးပို႓ေပ့သညး။ ညစာလာစာ့ ရနး ဖိတးရာ၊ က္ေနားလညး့ အခ္ိနးမရ၍ မလာႏိုငးသညးကို ချငးံလႊတးပါရနး ေ်ပာရာ၊ ၁ငး့က ေနာကးတစးေန႓
မနကးစာ အတူတူစာ့ရနး တညး့ခိုခနး့သို႓ လာေခၚမညး်ဖစးေၾကာငး့ ေ်ပာသ်ဖငးံ က္ေနားလကးခဵလိုကးသညး။
က္ေနား။ “သိုငး့ခယူ့၊ ေဖား ေအာ ယူအာဟပး” (Thank you for all your help) ဟုဆိုကာ လကးဆျဲႏႈတးဆကးလိုကးပါသညး။
ွါ့လာ့လာ့။ “အို့…ွါ့လာ့လာ့၊ ႏို႓ေပၚဖငးလနး၊ ယူ…ဟပးပီ့၊ အိုင.း .ဟပးပီ့၊ အိုငးဟပးပီ့၊ ယူဟပးပီ့၊ အိုင…
း .ေနာံ ေဖားဂကး ယူ…ေက္ား၊
အိုင…
း လမငး့ပါ့ ယူ” (Oh, war lar lar, no problem. You happy, I happy. I happy, you happy. I not forget you, Kyaw! I
remember you.)
က္ေနားကပငး ွါ့လာ့လာ့သာ့ အာ့ “အို့ေခ၊ အုိငး ဂစးယူ မိုငး အကးဒကးရကး ထိုငးလနး၊ ယူ ကနး့ အိုငး ွိတး၊ အိုေက” (Ok, I give you
my address Thailand. You come, I wait) ဟုဆိုကာ က္ေနားံ လိပးစာကို ေရ့ေပ့လိုကးသညး။
ွါ့လာ့လာ့ သာ့က “အိုေက၊ အိုငးကမး့ ယူေဟာကး၊ အိုငး မာမာ့စာ့ တူဂဲစာ့ကနး့၊ ယူေဟာကး….ွါ့လာ့…ွါ့လာ့” (Ok, I come you
house. I my mother together come you house, war lar…wa lar) ဟု ဆိုေလရာ သူလညး့ဘဲ မေအတူ ွါ့လာ့လာ့ေလ့ဘဲ ဟု
က္ေနား ေကာကးခ္ကးခ္လိုကးမိသညး။
ထို႓ေနာကး ွါ့လာ့လာ့ သာ့အမိ ႏြငးံ စကာ့စ်ဖတးကာ လာအို လွက စစးေဆ့ေရ့ဂိတးတျငး အစစးေဆ့ခဵသညး။ လွက အရာ႐ြိက
အထျကးတုဵ့ထုေပ့လိုကးသညး။ ထို႓ေနာကး shuttle bus ်ဖငးံ မဲေခါငး်မစးကူ့တဵတာ့ကို ်ဖတးကာ ထိုငး့ႏိုငးငဵထဲသို႓ ်ပနးလညး ွငးေရာကး
ခဲံေတာံသညး။
ဓာတးပဵု က႑ (ဓာတးပ-ေက္ား
ဵု သိခ)ၤ
မဲေ ခါငး်မစးကမး့နဖူ့ကေစ့္ဆိုင းတနး့မ္ာ့ အငးတာနကးတစးန ာရီ ၁ွွွ ခစး လာအိုဘကး်ခမး့မြကာ့မ္ာ့ ထိုင း့ဘကးသွငး
ို႓ စ ဥး