Chng 1:nh ngha H tr gip quyt nh 1.

nh ngha h h tr quyt nh C nhiu nh ngha khc nhau v mt h DSS, nhng tt c u c 3 im chung: (1) c p dng cho cc bi ton khng c cu trc,bn cu trc (2) Ch h tr ch khng thay th qu trnh ra quyt nh, (3) lun c t di s gim st ca con ngi. 2. Kh nng ca h tr gip quyt nh Cc h DSS c k vng l s m rng kh nng ca ngi ra quyt nh trong vic x l thng tin. Cc h DSS s gii cc phn vic tn km thi gian ca bi ton tit kim thi gian cho ngi dng. Vic s dng cc DSS c th cung cp cho ngi dng cc la chn m ngi dng c th khng quan st c. Tuy nhin, cc h ny lun b gii hn bi cc tri thc c cung cp. Mi DSS u c s lng tin trnh lp lun gii hn. V cn nhn mnh rng, khng tn ti mt DSS vn nng. 3.Thnh phn ca DSS Ngi ta phn lai cc thnh phn ca DSS thnh 7 nhm ph thuc vo nh hng ca chng ti quyt nh nh th no. Cch tip cn khc hng vo ngn ng x l d liu m DSS cung cp. Trn c s , cc thnh phn c bn ca mt DSS c th gm: 1. H thng qun l d liu :gm mt c s d liu cha cc d liu cn thit ca tnh hung v c qun l bi mt h qun tr c s d liuPhn h ny c th c kt ni vi nh kho d liu ca t chc l kho cha d liu ca t chc c lin i n vn ra quyt nh 2. H thng qun l m hnh cn c gi l h qun tr c s m hnh (MBMS) l gi phn mm gm cc thnh phn v thng k, ti chnh, khoa hc qun l hay cc phng php nh lng nhm trang b cho h thng nng lc phn tch; cng c th c cc ngn ng m hnh ha y. Thnh phn ny c th kt ni vi cc kho cha m hnh ca t chc hay bn ngoi no khc. 3. Mt cng c tri thc c th h tr cc phn h khc hay hot ng c lp nhm a ra tnh thng minh ca quyt nh a ra. N cng c th c kt ni vi cc kho kin thc khc ca t chc 4.Giao din ngi dng gip ngi s dng giao tip vi v ra lnh cho h thng. Cc thnh phn va k trn to nn HHTQ, c th kt ni vi intranet/extranet ca t chc hay kt ni trc tip vi Internet.

5.Chnh cc ngi dng 4.D liu v m hnh qun l Mi quan tm ngy cng tng v gi tr d liu i vi mt t chc ch ra rng cht lng v cu trc ca CSDL l yu t c bn xc nh s thnh cng ca DSS. CSDL s t chc d liu di dng phn cp logic da trn mc mn ha d liu. S phn cp cha 4 thnh phn t c bn: 1.CSDL 2. Tp tin 3.Bn ghi 4.D liu H thng qun l CSDL D liu trong mi file c cu trc ging nhau (bn ghi), cc files c th hon tan khc nhau. DBMS gi vai tr quan trng trong vic t chc files v CSDL. DBMS c 2 trch nhim chnh: 1. Phi hp cc cng vic lim quan ti lu tr v truy cp thng tin. 2. Duy tr s ph thuc logic gia d liu trong CSDL ca DSS v ng dng DSS. Cc hm chc nng trong DBMS nh ngha d liu - cung cp ngn ng nh ngha d liu v cho php tng quan d liu Thao tc d liu - cung cp mt ngn ng truy vn, cho php nm bt v khai thc d liu Ton vn d liu - cho php ngi s dng m t cc quy tc duy tr tnh ton vn v kim tra cc li C s m hnh M hnh l s n gin ha ca s kin no c xy dng nghin cu s kin. C s m hnh l mt bin th ca CSDL; N lu tr v t chc cc m hnh khc nhau m DSS s dng khi phn tch chng. MBMS l bin th ca DBMS. C s m hnh chnh l ci th hin s khc bit ca mt DSS vi cc h thng thng tin khc. Tng quan chc nng ca MBMS Modeling language Cho php to lp cc m hnh quyt nh v cung cp c ch lin kt nhiu m hnh to m hnh phc tp hn

 Model library Lu tr v qun l tt c cc m hnh, cung cp mt catalog cng vi m t. Model manipulation Cho php qun l v x l c s m hnh vi cc chc nng (run, store, query, etc.) tng t nh cc chc nng trong mt DBMS. 6.Giao din ngi dng Giao din ngi dng l mt thnh phn c thit k cho php ngi dng truy cp ti cc thnh phn bn trong ca h thng. Thng thng, giao din cng gn gi th cng t i hi vic hun luyn ngi dng. Hy suy ngh xem c bao nhiu chng trnh Windows dng cng cu trc menu nh Microsoft Word? Cc chc nng chnh ca mt giao din ca DSS: Communication language v Presentation language Communication language Cho php tng tc vi DSS theo nhiu cch, xc nh cc dng input, cung cp cc h tr cho ngi dng, thu gi cc hi thoi qua ci thin cc tng tc trong tng lai. Presentation language Cung cp kh nng th hin d liu theo nhiu cch, cho php sinh cc bo co chi tit, cung cp nhiu khung nhn khc nhau v d liu. 8.Cc m hnh s dng DSS Subscription mode _nh sn xut quyt nh nhn cc bo co thng xuyn theo d kin Terminal mode_ nh sn xut quyt nh tng tc trc tip vi DSS. Clerk mode - nh sn xut quyt nh s dng h thng trc tip,nhng khng trc tuyn. u ra phn hi c th mt mt thi gian. Intermediary mode - nh sn xut quyt nh tng tc thng qua vic s dng mthoc nhiu m hnh trung gian 9.Danh mc v lp ca DSS C nhiu phng php c gng phn loi cc DSSs: Data-centric and model-centric Formal and ad hoc systems Directed versus nondirected DSSs Procedural and nonprocedural systems Hypertext systems Spreadsheet systems Individual and group DSSs

Cc c trng thng nht ca mi lc c th gi vai tr quan trng trong vic xc nh cch tip cn tt nht thit k mt h thng mi. Chng 2:Quyt nh v quyt nh ca nh sn xut 10.Qu trnh ra quyt nh Qu trnh ra quyt nh gm c 3 giai on (Simon 1977) Tm hiu bi ton dn n quyt nh +Xc nh mc tiu t chc +Tm kim v tp hp d liu +Nhn din, xc nh ch th bi ton, +phn loi v pht biu vn Thit k (design): phn tch v xy dng cc din trnh hnh ng +Thit lp m hnh +Lp bng tiu chun chn la +Tm kim cc phng n +Tin on v o lng cc kt cc Chn la (choice): chn mt din trnh trong tp din trnh +Gii php cho m hnh +Phn tch nhy +Chn (cc) phng n tt nht +Hoch nh vic hin thc tip theo giai on chn la l giai on hin thc (implementation) 11.Ngi ra quyt nh Ngi ra quyt nh (decision maker) gi mt vai tr tm thn phn lit v va c coi l mt bc trong qu trnh v cng li l ngi tham gia Phn lp ngi ra quyt nh -Quyt nh c nhn c th l 1 ngi hoc mt h thng my tnh n l -Nhiu ngi ra quyt nh c th l : +Nhm (group):trong mi thnh vin u c ting ni trong vic ra quyt nh +i(team) :Cc thnh vin h tr mt ngi ra quyt nh duy nht +T chc:Trong cn s tha thun chung 12.Cc kiu ra quyt nh Style l cch m ngi qun l ra quyt nh.

 Hiu lc ca mi style ring bit ph thuc vo ng cnh bi ton, nhn thc ca ngi ra quyt nh v tp cc gi tr c nhn ca bn thn h. phc tp ca cc iu lin kt li vi nhau trong vic hnh thnh decision style. Cc kiu ra quyt nh: Directive kt hp i hi v cu trc bi ton cao vi mc nhp nhng thp. Thng thng y l cc quyt nh c bn cht k thut v i hi t thng tin. Analytical Mc nhp nhng ln hn v i hi nhiu thng tin hn. Conceptual Mc nhp nhng cao v thng gn gi vi cch ra quyt nh ca con ngi. Behavioral i hi lng d liu nh v th hin ci nhn ngn hn. Thng xy ra xung t nn phi da vo s ng thun. Cc kiu ra quyt nh trong thit k h tr gip quyt nh Nhng cn tr ln chnh l phn ng ca ngi ra quyt nh trc p lc v phng php dng gii bi ton. V d, i vi nhng ngi khng chu c p lc trong dng directive th giao din cn cho php ngi ra quyt nh kim sot c h thng vi khng c qu nhiu d liu u vo. i vi kiu analytic, DSS cn cho php truy cp ti nhiu ngun d liu m ngi ra quyt nh s phn tch. 13.Kh khn khi xy dng DSS - Thng tin m hnh, cu trc -> t thng tin - Kh nng ca con ngi (kh nng hiu bit) ch x l c t 5->9 qu trnh thng tin khc nhau - Khng chc chn ( mc hon thnh v tnh chnh xc) - C nhiu la chn v a mc tiu

Chng 3:Quyt nh trong t chc 14.T chc l g?

 T chc: L 1 h thng thng nht cc ngun ti nguyn.c cu thnh bi cc h thng nh hn rng buc vi nhau bi cc mc tiu ra Tng th 1 t chc s mnh m hn rt nhiu so vi tt c cc thnh phn ca n cng li Mi lin h ca cc quyt nh Mc ch chnh ca cc t chc l a ra cc quyt nh trong mi trng kinh doanh Cc Quyt nh phi ph hp vi gii hn,cc chnh sch, cc th tc v lnh vc hot ng N khng ph thuc vo ngi a ra quyt nh l ai; c th l 1 c nhn,1 nhm hay thm ch DSSs o ca quyt nh Nm kha cnh nh hng ti Quyt nh Kt cu nhm (Group Structure) Vai tr trong nhm(Group Roles) Qu trnh lm vic(Group Processes) Tc phong(Group Style) Quy tc nhm(Group Norm) Kt cu nhm : Trong 1 nhm chun, cc thnh vin c trch nhim v thm quyn ra quyt nh nh nhau Vai tr trong nhm:Trong nhm , cc thnh vin u c vai tr ring v l 1 phn quan trong trong c tin trnh Qu trnh lm vic:Qu trnh dng ngi trong nhm nh hng ti loi quyt nh gy hiu qu v nh hng ti c tin trnh Tc phong :C phi tc phong ca ngi ra quyt nh c nh hng ti cht lng quyt nh cui khng? Quy tc nhm:Quy tc nhm l cc k quan trng trong vic xc nh hnh vi cc thnh vin nhm trong cc tnh hung x hi Phn cp quyt nh trong t chc:3 cp Chin lc: Ban lnh o cp cao hoc nh qun l Cc quyt nh mang tnh lu di nht Chin thut Qun l tm trung

 Thc hin

Thc thi cc quyt nh chin lc ra

C nhn chuyn ngnh T a ra cc quyt nh tng ngy 15.Nng lc ca h HTQD 1. HHTQ c bn h tr cc nh ra quyt nh trong cc tnh hung na cu trc v phi cu trc bng cch kt hp phn x ca con ngi v x l thng tin bng my tnh. Cc bi ton nh vy khng th/khng thun tin gii quyt c ch bng cc cng c my tnh ha hay cc phng php nh lng 2. Ph hp cho cc cp qun l khc nhau t cao n thp 3. Ph hp cho c nhn ln nhm. Cc bi ton t c tnh cu trc thng lin i n nhiu c nhn cc n v chc nng hay mc t chc khc nhau cng nh cc t chc khc 4. H tr cho cc quyt nh tun t, lin thuc, c a ra mt ln, vi ln hay lp li 5. H tr cho cc giai on ca qu trnh ra quyt nh: tm hiu, thit k, la chn v hin thc 6. Ph hp cho mt s cc phong cch v qu trnh ra quyt nh 7. C th tin ha theo thi gian. Ngi dng c th thm, b, kt hp, thay i cc phn t c bn ca h thng 8. D dng v thn thin vi ngi dng 9. Nhm vo nng cao tnh hiu dng ca quyt nh (chnh xc, thi gian tnh, cht lng) thay v l tnh hiu qu (gi ph ca vic ra quyt nh) 10. Ngi ra quyt nh kim sot ton b cc bc ca qu trnh ra quyt nh, HHTQ ch tr gip, khng thay th ngi ra quyt nh 11. Ngi dng cui cng c th t kin to v sa i cc h thng nh v n gin 12. Thng dng m hnh phn tch cc tnh hung ra quyt nh 13. Cung ng cc truy t d liu t nhiu ngun, dng thc v kiu khc nhau 14. C th dng nh mt cng c c lp hay kt hp vi cc HHTQ/ng dng khc, dng n l hay trn mt mng li my tnh (intranet, extranet) bt k vi cng ngh WEB

17.Quyn lc v chnh tr Quyn lc v chnh tr lun i lin vi nhau a.Quyn lc:l kh nng nh hng n vic phn phi cc ngun lc trong t chc Gm 5 yu t c bn Phn quyn Uy quyn Quyn lc c nhn Sc nh hng Chnh tr Mt vi thnh phn ca quyn lc ra quyt nh Quyt nh vic no c sn Quyt nh sn phm no c sn xut Quyt nh u t vo u Quyn t v qun l qun l gi Thanh ton v khu tr tin li b.Chnh tr Yu t ct li trong qu trnh hnh thnh chin lc ra quyt nh Chnh tr lin quan ti vic ra quyt nh thng qua m phn,nh hng,v hnh thnh s nht tr Trong nhiu trng hp n c th cho ta s linh hot hn 18.H tr gip quyt nh trong t chc DSS ca 1 t chc h tr cng ngh tp trung vo cc quyt nh nh hng ti rt nhiu ngi 1 h thng DSS hin i c th chp nhn nhiu quyt nh vt qua nhng gii hn phn cp truyn thng a.Cc hot ng gn DSS Gii quyt cc nhim v c bit Thu thp thng tin Lin lc qua cc chi nhnh ng thi chnh tr Phn loi t duy chin lc cho DSS Sp xp quyt nh:Xp hng quyt nh sao cho th t ng trc th c u tin trc

Chia s thng tin:Cc quyt nh c th c lp nhng ngi ra quyt nh phi chia s cc thng tin lin quan La chn m phn:Vi quyt nh c th xc lp thng qua m phn v kt qu c lm ng thi Khng phi cng ngh t n c th a ra quyt nh m n nm trnh cng ngh h tr, cc chin lc quyt nh, quyn lc v chnh tr cng phi hp vi nhau Chng 4.M hnh ha qu trnh ra quyt nh (Cu trc ca h HTQD) 19.Vn M hnh L phn t ch cht trong hu ht h h tr quyt nh v l iu kin cn trong h h tr quyt nh da vo m hnh (model-based DSS). C nhiu lp m hnh km theo l cc k thut x l thao tc m hnh c th tng ng Cc vn chnh: nhn din bi ton v phn tch mi trng, nhn din bin s, d bo, a m hnh, cc phm tr m hnh, qun l m hnh v m hnh ha da vo kin thc M hnh ha l tc v khng n gin. Ngi xy dng m hnh phi cn bng gia tnh n gin ca m hnh vi cc yu cu biu din m hnh c th nm bt thc ti cn thit cho ngi ra quyt nh M phng l k thut m hnh ha thng dng; dng tm hiu vn tuy khng nht thit phi tm ra c cc gii php bin th; m rng qu trnh ra quyt nh ca t chc v cho php t chc xem xt tc ng/nh hng ca cc chn la tng lai. M phng tit kim rt nhiu chi ph v thi gian rt d thay i m hnh hot ng ca mt h thng vt l bng m hnh ha my tnh M hnh c th c pht trin v ci t bng mt s cc ngn ng lp trinh (th h 3, 4 ..) v h thng phn mm khc nhau M hnh tnh v ng M hnh tnh: th hin bc tranh ti thi im ca tnh hung. Cc kha cnh ca bi ton c xt mt thi k nht nh, trong mt khung thi gian nht nh (c th

cun v tng lai). Cc tnh hung c gi s l s lp li vi tp cc iu kin ng nht Gi nh c c tnh n nh ca d liu M phng qu trnh dng tnh - lm vic trn cc trng thi n nh tm ra cc thng s ti u thng c dng nh cng c ch yu thit k qu trnh vd: quyt nh sn xut/mua 1 sn phm; bo co thu nhp hng qu/nm M hnh ng: biu din cc kch bn thay i theo thi gian Ph thuc thi gian; cc trng thi thay i theo thi gian Thng dng to sinh v biu din cc xu hng v khun mu theo thi gian M phng ng: th hin cc din tin khi cc iu kin theo thi gian khc vi cc trng thi n nh thng c dng thit k vic kim sot cc h thng VD: d bo li-l trong 5 nm vi cc nhp lng nh gi ph, s lng ..thay i theo tng nm M hnh chc chn: tng i d pht trin, gii quyt v c th sinh ra cc gii php ti u Cc bi ton c mt s ln/v hn cc gii php kh thi c bit quan trng Cc m hnh ti chnh c xy dng trong iu kin chc chn M hnh bt nh bng cch thu thp thm thng tin, c gng a bi ton tr v dng chc chn hay dng ri ro M hnh ri ro: cc quyt nh kinh doanh c a ra di cc ri ro gi nh. i khi bit c xc sut ca cc s kin xy ra trong tng lai Cc trng hp khc (bt nh): c lng cc ri ro v gi s cc tnh hung ri ro xy ra 20.M hnh ha M HNH HA BNG BNG TNH Bng tnh: phn mm mnh, linh hot v d dng, cho php to sinh cc ng dng trong kinh doanh, k thut, ton v khoa hc ..vi tp cc hm mnh v ti chnh, thng k, ton .. Km theo l cc thnh phn cng thm (add-ins) gip xy dng v gii cc lp m hnh c th L cng c m hnh ha thng dng nht ca ngi dng cui cng C cc chc nng v phn tch what-if, d tm mc tiu, qun l d liu v lp trnh (dng macro)

 C kh nng c, ghi cc cu trc tp tin thng dng giao tip c vi cc CSDL v cng c khc C th xy dng m hnh tnh v ng Dng trn my tnh c nhn v my tnh ln C s xy dng cc bng tnh a chiu v cc cng c x l phn tch trc tuyn (OLAP) M HNH HA BNG PHN TCH QUYT NH Tip cn m hnh ha cc tnh hung quyt nh c mt s hu hn/khng qu nhiu cc phng n mi phng n c trnh ra, di dng bng hay th - cc kt qu tng ng (d bo c km xc sut) theo mc tiu bi ton t chn phng n tt nht n mc tiu: bng quyt nh hay cy quyt nh a mc tiu: AHP (analytic hierarchy process), khc .. M HNH HA BNG QUY HOCH TON Quy hoch ton hc (mathematical programming) l h cc cng c gii quyt cc bi ton qun l theo ngi ra quyt nh phi cp pht cc ti nguyn khan him cho cc hot ng cnh tranh nhau (cc phng n) nhm ti u ha mc tiu c kh nng o lng c Cc m hnh quy hoch tuyn tnh (linear programming) thng dng nht trong quy hoch ton; c nhiu ng dng trong thc t; c dng nhiu trong cc h h tr quyt nh Bi ton quy hoch tuyn tnh: Cc bin quyt nh (cn tm gi tr) Hm mc tiu (hm ton hc dng tuyn tnh xc nh quan h gia bin quyt nh v mc tiu; o lng mc t t mc tiu v cn c ti u ha) Cc h s ca hm mc tiu (cho bit mc ng gp vo mc tiu ca 1 n v bin quyt nh) Rng buc (biu thc tuyn tnh cho bit gii hn ti nguyn v/hay cc quan h gia cc bin s) Dung lng (m t cn trn v di ca cc bin v rng buc) H s (cng ngh) vo-ra (cho bit mc s dng ti nguyn ca bin quyt nh) c im ca bi ton quy hoch tuyn tnh: Ti nguyn kinh t ca bi ton l c hn v sn sng C nhiu cch (>2 cch) s dng ti nguyn c gi l gii php hay chng trnh Mi hot ng dng ti nguyn u sinh ra kt qu di dng mc tiu pht biu trc Vic cp pht nm trong cc rng buc cho trc Gi nh ca bi ton quy hoch tuyn tnh

 Cc kt qu ca cc cp pht c th em so snh vi nhau, c th o lng bng mt n v chung Cc cp pht c lp vi nhau v mt kt qu Kt qu cui cng l tng ca cc kt qu t cc hot ng ring r khc nhau D liu c tnh chc chn Ti nguyn c dng mt cch kinh t nht Thng c mt s ln cc gii php vi kt qu khc nhau Trong s cc gii php c th, c 1 gii php tt nht mc t c mc tiu cao nht gi l gii php ti u c tm ra bng mt gii thut c bit M HNH HA BNG HEURISTIC Vic tm gii php ti u ca mt s bi ton quyt nh phc tp c th tn nhiu thi gian, chi ph hay khng th tm ra c. Cn nu dng tip cn m phng cng c th ko di, phc tp, khng thch hp hay thm ch khng chnh xc L mt tip cn gip tm ra cc gii php kh thi/tha mn/ tt cho cc bi ton phc tp. C th c gii php tt (90-99.9% gi tr ca li gii ti u) nhanh chng v tn km hn bng cch dng heuristics Qu trnh heuristic l dy cc bc xy dng cc quy lut gii quyt vn thng qua vic tm kim cc con ng ha hn nht dn n li gii; tm kim cch thc thu thp v phn gii thng tin theo qu trnh gii v pht trin cc phng php dn n mt gii thut tnh ton hay mt li gii tng qut c p dng ch yu cho bi ton cu trc yu; cng dng tm ra gii php chp nhn c cho bi ton cu trc cht Khng tng qut nh cc gii thut; thng ch dng cho tnh hung c th ang xt C th dn n mt gii php d - cc th tc tng bc gii quyt vn khng m bo tm ra gii php ti u Heuristic c th l nh lng v vy c th ng vai tr quan trng trong c s m hnh ca h h tr quyt nh Heuristic c th l nh tnh v vy c th ng vai tr quan trng trong cung ng kin thc cho h chuyn gia Qu trnh heuristic lin quan n tm kim, hc tp, c lng, phn x v lp li cc hot ng ny dc theo tin trnh Kin thc thu c d thnh cng hay tht bi trong qu trnh u c phn hi v sa i chnh qu trnh, nh c th nh ngha li mc tiu hay bi ton Gii thut di truyn: bt u bng tp cc gii php c sinh ngu nhin, ti kt hp cc cp gii php mt cch ngu nhin Tnh hung nn dng heuristics D liu u vo khng chnh xc hay c gii hn Thc t qu phc tp n ni khng dng c cc m hnh ti u

 Cha c c gii thut chnh xc v tin cy Bi ton phc tp nn s khng kinh t nu dng ti u hay m phng hoc tn qu nhiu thi gian tnh ton C th ci thin tnh hiu qu ca qu trnh ti u (tc c th sinh ra cc gii php ban u tng i tt) Lin quan n x l k hiu ch khng phi x l k s (nh h chuyn gia) Cn c quyt nh nhanh v cc x l da vo my tnh u khng kh thi (mt s heuristic khng cn n my tnh) Thun li: D hiu, d gii thch v d ci t Nng cao tnh sng to v nng lc heuristic cho cc vn khc Tit kim thi gian xc lp vn Tit kim yu cu v b cha v x l my tnh Tit kim thi gian tnh ton v do vy tit kim thi gian thc trong ra quyt nh. Mt s vn phc tp n ni ch c th gii c bng heuristics Thng sinh ra nhiu gii php chp nhn c Thng c th pht biu l thuyt hay o lng thc nghim v cht lng ca gii php (tc gi tr mc tiu ca gii php gn vi gi tr ti u n mc no, d gi tr ti u cha bit c) C th kt hp tnh thng minh vo hng dn php tm kim (tm kim tabu). Nng lc thng minh c th l c th theo bi ton hoc da trn kin chuyn gia c cy trong h chuyn gia hoc c ch tm kim C th dng heuristic hiu qu vo cc m hnh c th gii bng quy hoch ton hc. i khi heuristic l phng php c a thch hn, khi khc gii php heuristics c dng nh gii php ban u cho cc phng php quy hoch ton hc Hn ch Khng m bo c c gii php ti u Cc quy lut c rt nhiu ngoi l Cc la chn quyt nh tun t c th khng tin on c cc kt cc tng lai ca mi chn la S lin thuc gia cc phn trong h thng i khi c th gy ra cc nh hng ln lao ln ton h thng Phn loi cc gii thut heuristic Heuristic xy dng: xy dng gii php kh thi bng cch cng thm tng thnh phn mt. VD: bi ton ngi bn hng lun gh thnh ph cha ving thm k tip gn nht Heuristic ci tin: bt u bng mt gii php kh thi v c gng ci tin lin tc trn . VD trn, th hon i 2 thnh ph

 Quy hoch ton: p dng vo cc m hnh cha t rng buc nhm c c thng tin v tha hip tt nht vi m hnh nguyn gc. Thng c dng trong ti u ha nguyn (integer optimization) Chia giai on: gii quyt mt vn theo tng giai on. VD P&G trn y, bi ton phn phi c gii quyt trc, sau dng gii quyt bi ton chin lc sn phm Phn r: chia bi ton thnh cc phn nh hn, c th gii quyt c sau kt hp cc gii php li. VD: chia lnh th bn hng thnh 4 vng khc nhau, gii quyt cho tng vng sau kt ni cc gii php 21.M phng Gi nh cc c im ca thc ti L k thut tin trin cc thc nghim (nh phn tch what-if) - bng my tnh trn mt m hnh ca h thng tin qun l Khng thc s l mt m hnh v khng biu din thc ti m l c gng bt chc thc ti Mt trong nhng phng php thng dng nht trong HHTQ HHTQ lm vic vi cc bi ton phi cu trc v cu trc yu, tnh hung thc t phc tp khng d biu din bng m hnh ti u hay cc dng m hnh khc nhng li thng c th x l c bng m phng c im: t a ra cc n gin ha v thc ti hn cc m hnh khc Do trin khai cc thc nghim nn n c th kim th cc gi tr c th ca cc bin quyt nh/bin khng kim sot c ca m hnh v xem xt nh hng ln cc bin kt qu Phng php c tnh m t (nh vy khc vi phng php danh nh) Khng t ng tm kim gii php ti u n m t/tin on cc c tnh ca h thng cho di cc iu kin khc nhau t c th chn ra phng n tt nht Qu trnh m phng thng lp li mt thc nghim nhiu ln c c c lng v hiu ng tng qut ca mt s hnh ng nht nh M phng my tnh thch hp cho hu ht cc tnh hung mc d cng c mt s m phng th cng thnh cng Thng ch c dng khi bi ton qu phc tp khng th xem xt bng cc k thut ti u dng s. Tnh phc tp theo ngha bi ton khng th cng thc ha cho ti u (do khng tha cc gi nh), hoc cng thc qu ln, qu nhiu tng tc gia cc bin hoc v bn cht bi ton l bt nh hay ri ro

Phng php m phng: thit lp m hnh ca h thng thc v tin hnh cc thc nghim lp li trn m hnh Thun li: L thuyt tng i trc tip hiu ng di hn ca nhiu chnh sch -> nn thi gian ln Do tnh cht m t (khc vi danh nh) C th thy c nhanh chng, c th t ra cc cu hi what-if, c th dng tip cn th-v-sai vo gii quyt vn mt cch nhanh chng, r, chnh xc, t ri ro hn Th nghim c bin quyt nh, phn no ca mi trng thc s quan trng vi cc phng n khc nhau Yu cu kin thc ring bit v bi ton v th buc ngi xy dng m hnh phi lm vic thng xuyn vi nh qun l i tng mong mun ca HHTQ t bn cht bi ton v cc quyt nh c hiu tt hn M hnh c xy dng t vin cnh/cch nhn ca nh qun l M hnh ch cho mt bi ton ring bit, thng khng th dng gii cc bi ton khc. Nh vy mi thnh phn ca m hnh ng vi mt phn ca h thng thc, do s khng yu cu nh qun l phi tng qut ha cc hiu bit ca mnh Ph bi ton gii c rt rng: tn kho, nhn s, hoch nh chin lc .. C th cha cc phc tp thc s ca bi ton, khng cn cc n gin ha (TD: dng cc phn phi xc sut thc thay v phn phi l thuyt xp x) C th t ng sinh ra nhiu o lng hiu nng quan trng Thng l phng php duy nht ca HHTQ c th x l cc bi ton tng i phi cu trc C mt s cc gi phn mm m phng (Monte Carlo) tng i d dng im yu: Tuy thng tm c cc phng n tt nhng khng m bo li gii ti u Qu trnh xy dng m hnh thng di v tn km Gii php v suy din t nghin cu m phng thng khng th chuyn sang bi ton khc v m hnh kt hp cc yu t c th i khi do m hnh qu d gii thch cho nh qun l nn cc phng php phn tch thng xem nh Phn mm m phng i khi yu cu cc k nng c bit do phc tp ca phng php gii hnh thc Cc loi m phng M phng xc sut: mt hay nhiu bin c lp mang tnh xc sut vi 2 loi phn phi thng dng k thut Monte Carlo Phn phi ri rc: tnh hung c mt s gii hn cc bin c (bin) vi hu hn cc gi tr cho mi bin c (bin) Phn phi lin tc: tnh hung c s lng khng gii hn cc bin c tun theo

cc hm mt xc sut nh phn phi chun M phng c lp/ph thuc theo thi gian: c lp: khng cn thit phi bit chnh xc thi im xy ra bin c (nhu cu tiu th lng sn phm trong ngy, khng bit chnh xc thi im tiu th) Ph thuc: cn bit chnh xc thi im xy ra s kin (bi ton hng i) M phng tng tc trc quan: M phng hng i tng: dng tip cn hng i tng xy dng m hnh m phng. Ch ngn ng m hnh ha nht th UML (unified modeling language) k c khi m phng cc h thi gian thc M HNH HA A CHIU X L PHN TCH TRC TUYN Ngi ra quyt nh thng phi xem xt nhiu chiu ca d liu (TD: cc chiu ca d liu bn hng l sn phm, vng, thi gian, ngi bn ..); d liu cn c phn tch trc tip bng cc cng c chun hay phn tch t ng bng cc phng php khai m d liu (data mining) Hu ht cc h thng phn tch a chiu c nhng trong cc h x l phn tch trc tuyn (HXLPTTT online analytic processing - OLAP) Mc tiu ca XLPTTT: nm bt cu trc ca d liu thc h tr ra quyt nh Trong HHTQ c s gn ni t nhin gia m hnh ha d liu, m hnh ha k hiu v cc kha cnh ca phn tch what-if Cc bo co ca HXLPTTT u c tnh tng tc, d khai thc s dng, c bit ph hp cho cc bo co v ch s hiu nng ch yu (key performance indicators - KPI), bo co v o lng hiu nng kinh doanh .. Th h hin ti ca HXLPTTT v h khai m d liu (data mining) tch hp cc c tnh ca h thng tin lnh o (executive information system EIS- nhiu cch nhn d liu, chi tit ha theo nhu cu..) v cc h ha khc thng c giao din ngi dng dng kiu WEB Cc h thng nh trn cn c gi l cc cng c tr tu kinh doanh (business intelligence - BI) v c cc c trng v m hnh ha v ti u ha nhng li trong sut i vi ng dng Hin cc cng c c a ra bi cc nh cung cp v CSDL, v hoch nh ti nguyn t chc (ERP), v nh kho d liu (data warehouse), v HXLPTTT .. M HNH HA V M PHNG TNG TC TRC QUAN ch li: Ngi ra quyt nh tham gia vo qu trnh pht trin m hnh v thc nghim m phng v vy s tin tng khi s dng m hnh M hnh ha tng tc trc quan (visual interactive modeling - VIM) dng cc biu din ha my tnh trnh by cc nh hng ca cc quyt nh qun l khc nhau, mt thi im (tnh) hay tin trin theo thi gian (ng vi k thut hot hnh) M phng tng tc trc quan (visual interactive simulation - VIS) cho php ngi dng theo di tin trnh xy dng v s dng khai thc m hnh m phng

di dng hot hnh M hnh ha tng tc trc quan c th kt hp vi tip cn tr tu nhn to a ra cc kh nng mi thay i t xy dng h thng dng ha n tm hiu v ng hc ca h thng Cn n cc h thng my tnh x l song song tc cao xy dng cc m phng - phc tp, quy m ln, dng hot hnh - mang tnh kh thi thi gian thc 22.Cc dng h thng h tr ra quyt nh H h tr quyt nh nhm Ra quyt nh nhm, giao tip v cng tc - Cc c im ca cng vic nhm: + Mt nhm thc hin mt nhim v, thnh thong ra quyt nh, thnh thong khng ra quyt nh. + Cc thnh vin trong nhm c th nhng ni khc nhau. + Cc thnh vin trong nhm c th lm vic nhng thi gian khc nhau. + Cc thnh vin trong nhm c th lm vic cng nhau hoc cc t chc khc nhau. + Nhm c th vnh vin hoc tm thi. + Nhm c th bt k mc qun l no hoc mc thi gian no. + C s iu phi (qu trnh v nhim v t c) hoc mu thun trong nhm. + C s t c hoc/v mt mt nng sut trong t chc. + Nhim v phi hon thnh rt nhanh. + Khng th hoc qu t cho tt c cc thnh vin trong nhm cng hp mt ni. + Mt s d liu, thng tin, hoc kin thc cn thit nm nhiu ni, mt s khc ngoi t chc. + Chuyn mn ca cc thnh vin khng c trong nhm l cn thit. - Cc hot ng v cc qu trnh miu t cc cuc hp: + Cuc hp l hot ng chung lin quan bi mt nhm ngi c a v bng nhau hoc gn bng nhau. + Kt qu ca cuc hp ph thuc mt phn vo kin thc, kin, cc nh gi ca cc thnh vin. + Kt qu ca cuc hp cng ph thuc vo s kt hp ca nhm v ph thuc vo qu trnh ra quyt nh c s dng bi nhm . + Gii quyt cc kin khc nhau bi ngi c quyn hn hoc thng lng hoc phn x. H tr giao tip - Giao tip l thnh phn quan trng cho h tr quyt nh. Khng c giao tip, th khng c cng tc. Nhng ngi ra quyt nh c nhn phi giao tip vi cc ng nghip, chuyn gia, c quan chnh ph, khch hng, i tc kinh doanh,

H cng cn d liu v thng tin (v kin thc) t nhiu ni trn th gii. Cc nhm ra quyt nh phi giao tip, cng tc, v thng lng trong cng vic. Hu ht cc t chc s nhanh tr thnh khng c chc nng, nu khng c cc h thng giao tip. Thng mi in t c th hiu qu ch qua cc k thut giao tip hin i. - Cc k thut thng tin hin i cung cp cc phng tin h tr giao tip r, nhanh, c kh nng, c th tin cy. Nn tng h tr giao tip l cc h thng my tnh mng. + Bt u bng in bo, in thoi, radio v ti vi. + Trong 100 nm, chng ta pht trin my fax, th in t, chng trnh chat, nhm tin tc, h thng hi ngh truyn hnh. Hu ht cc k thut ny u hot ng trn internet. + S pht trin giao tip sau cng l h thng hp in t, cc dch v v h thng hi ngh in t, thng s dng internet kt ni cc ngi ra quyt nh. - Cc thun li p dng cc phng php giao tip ci tin trong cc t chc: + Ci tin nng sut ca nhn vin + Lin quan n nhiu ngi ra quyt nh chnh + Khng quan tm nhiu n ng bin gii a l + To nn vn ha hp tc nht qun + Ci tin cht lng cuc sng ca nhn vin H tr cng tc: My tnh h tr cng tc - Khung thi gian/ni chn: + S hiu qu ca k thut tnh ton cng tc ph thuc vo v tr ca cc thnh vin trong nhm v ph thuc vo thi gian chia s thng tin gi v nhn. + Chia s giao tip thnh bn , v t chc bn dc theo 2 chiu thi gian v ni chn. Thi gian: Khi gi v nhn thng tin hu nh ng thi, giao tip l ng thi. V d: in thoi, ti vi, v cc cuc hp gp mt nhau. Giao tip bt ng b xy ra khi ngi nhn nhn thng tin thi im khc thi im gi thng tin . Ni chn: Ngi gi v ngi nhn c th cng phng hoc khng. + Bn l: Cng thi gian/cng ni chn: Cc thnh vin gp mt nhau cng mt lc, ging nh phng quyt nh hoc gp mt truyn thng. Cng thi gian/khc ni chn: Cc thnh vin cc ni khc nhau, nhng giao tip cng nhau. V d: hi ngh truyn hnh (videoconferencing). Khc thi gian/cng ni chn: Nhiu ngi lm vic theo ca. Ca ny li thng tin cho ca khc. Khc thi gian/khc ni chn: Cc thnh vin cc ni khc nhau. Cc

thnh vin ny gi v nhn thng tin nhng ln khc nhau. 23.Thc thi h DSS H thng h tr qun l (MSS) khng phi lc no cng lun thnh cng. Nhiu trng hp tht bi ca ES khng hon ton l l do k thut. Thc thi h thng l mt qu trnh lin t c nhm m bo cho t chc chun b tip nhn mt h thng mi v a h thng vo s dng thnh cng. Thc hin cng ngh h thng h tr qun l l vic phc tp v cc h thng ny khng n thun l h thng thng tin ch thu thp, thao tc v phn phi thng tin. M xa hn, chng lin quan ti cc cng vic c th lm thay i ng k cch thc hot ng ca t chc. Tuy vy, a s cc yu t thc thi u lin quan ti h thng thng tin. Thc thi MSS l qu trnh lin tc din ra trong sut thi gian pht trin h thng, t xut ban u, n nghin cu kh thi, thit k v phn tch h thng, lp trnh, hun luyn, chuyn i, v lp t. Cc chuyn gia h thng thng tin thng gi thc thi l giai on cui trong vng i h thng. nh ngha thc thi MSS phc tp hn v bn cht lp ca s pht trin cc h thng. THC THI KHNG HON CHNH Cc quyt nh v tnh kh thi thng c gi nh v li ch t c khi k hoch thc thi c thc hin hon ton. Trong thc t thng ch thc hin 90 thm ch 70 phn trm so vi phn tch kh thi. L do l s thay i ti mt ni trong h thng c th nh hng v c th tc ng tiu cc n ch khc. Do vy cp qun l c th b nhng phn trong d n c th gy ra tc ng xu. Do d n s thc hin t hn 100% so vi d n k hoch. Cc l do khc c th l do khu tr ngn sch hoc vt chi ph. NH GI S THNH CNG CA THC THI H THNG Phi c cc ch s o lng th mi c th nh gi s thnh cng khi thc thi mt h thng.

Dickson va Powers (1973) ra 5 tiu chun c lp: T l thi gian thc hin d n vi thi gian c lng T l chi ph thc t v ngn sch thc hin Thi ca cp qun l i vi h thng Nhu cu thng tin ca cc nh qun l c p ng nh th no qua h thng Tc ng ca d n i vi nhng hot ng my tnh trong cng ty Cc o lng khc nh gi thnh cng ca h h tr qun l (MSS) S s dng h thng (d nh dng hoc thc s dng) Tha mn ca ngi dng Thi tn thnh Mc h thng hon thnh cc mc tiu ban u Phn thng i vi t chc (gim chi ph, tng doanh thu) T s li ch chi ph Mc th ch ha ca MSS trong t chc Do bi tnh a dng ca DSS nn vic nh gi s thnh cng ca h ny cng kh khn, tuy nhin cng c th c mt s yu t gip cho DSS thnh cng nh s tham gia ngi dng, hun luyn ngi dng, h tr qun l cp cao, ngun thng tin, c im ca nhng nhim v c lin quan (cu trc, bt nh, kh, ph thuc).

Chng5:Nhm h tr quyt nh v nhmcng ngh phn mm 5.1:Nhm to quyt nh MDM-Holsapple gi chng ta s dng gii hn ngi to quyt nh. Mt nhm l kt cu MDM, ni m nhiu ngi ra quyt nh hon ton tng tc Mt i l kt cu MDM ni cc thnh vin t vn cho ngi a ra quyt nh nhng khng tng tc

 Mt y ban l kt cu MDM vi mt ngi to quyt nh duy nht v s tng tc gia cc thnh vin. Mng thng tin : Mng li bnh xe: mi ngi tham gia c th giao tip vi ngi a ra quyt nh trung tm nhng khng phi vi ngi tham gia khc.Cu trc ny l khng tha mn tt c nhng ngi tham gia, ngoi tr ngi ra quyt nh. Mng dy chuyn: Tham gia chuyn tip thng tin ch n lun lin k nhau trong chui. Thnh vin cui cng ko c p ng. Mng vng trn: Tng t nh chui nhng kt thc c kt ni. Mng kt ni hon ton: khng c hn ch v giao tip v tng tc gia cc thnh vin.Ni chung,n p ng hu ht cc kt ni ca ngi tham gia nhng truyn t thng tin mt nhiu thi gian v c nhiu c hi xy ra li. Nhm hnh vi v chun mc. MDMs thit lp cc ch tiu hng dn qu trnh ra quyt nh. Mt chun mc quy nh c th nhng g thnh vin trong nhm d kin s lm trong nhng hon cnh nht nh. Quy tc "gi" c th c thng qua v d, nh gi ngang hng hoc x pht Lm th no a ra quyt nh ? Vic chn la m trong vic s dng cu trc MDM phi c da trn mt s yu t lin quan vi bi cnh quyt nh. V d:mt cu trc ring l s lm vic ni m quyt nh c cu trc cao v thng tin l c sn Mt y ban c cu s l s la chn khi ngi ra quyt nh khng th a ra quyt nh mt mnh. 5.2:Cc vn thng gp trong nhm

 Kch thc: Ni chung, s nht tr v gn kt gia cc thnh vin t l nghch vi phm vi nhm. Trong nhm ln rt d hnh thnh cc nhm nh v hot ng ri rc. T duy tp th : Trong nhm ln, mi ngi c xu hng suy ngh tc s nht tr nn khng pht huy c s sng to Cc vn v x hi Xung t: Trong 1 nhm, ai cng mun mnh l gii nht nn d dn n xung t . n danh(Giu tn) : y l phng php c s dng kim sot xung t .Cho cc thnh vin tham gia n danh. Vn gii tnh : Nam v n thng c nhng th mnh khc nhau, iu ny c th l sc mnh trong 1 thit lp MDM. m phn v quyt nh Mt quyt nh c th lin quan n nhiu quan im khc nhau, v th cn phi c s m phn. Cc thit k ca c ch h tr cho MDM phi ph hp vi cc hot ngmphn . Nhng hot ng ny bao gm vic thu nhn kin ca cc thnh vin 1 cch cng bng 5.3:Cng ngh h tr MDM Organizational DSS 1 h thng cung cp cc quyt nh h tr. Group Support System Cng ngh s dng s h tr ca nhiu bn tham gia. Group DSS L 1 h thng c thit k c bit h tr cho MDM. DSS L 1 h thng di s kim sot ca 1 ngi quyt nh, h thng ny cung cp 1 b cng c gip phn tch hon cnh a ra quyt nh v nng cao hiu qu ca quyt nh. 5.3:Cng ngh h tr MDM

 Organizational DSS 1 h thng cung cp cc quyt nh h tr. Group Support System Cng ngh s dng s h tr ca nhiu bn tham gia. Group DSS L 1 h thng c thit k c bit h tr cho MDM. DSS L 1 h thng di s kim sot ca 1 ngi quyt nh, h thng ny cung cp 1 b cng c gip phn tch hon cnh a ra quyt nh v nng cao hiu qu ca quyt nh. Mc tiu ca cng ngh h tr MDM Quy trnh h tr tp trung vo qu trnh to iu kin thun li cho s tng tc. C ch cu trc qu trnh chi phi cc hot ng truyn thng Nhim v h tr cng vic c th chn la, t chc hoc ly thng tin. Nhim v cu trc cng vic cho php truy cp n k thut lc , kt hp phn tch kin thc lin quan n cng vic. Cc lp , loi cng ngh h tr MDM Phn loi theo c im do DeSanctis v Gallupe a ra xut mt chng trnh ba cp da trn cc tnh nng c cung cp: H thng cp 1: Mc ch chnh l to iu kin thng tin lin lc gia cc thnh vin H thng cp 2: Thit k gim thiu ri ro H thng cp 3 : Gip iu chnh x l quyt nh Phn loi theo cng ngh -Kraemer v King tp trung vo cng ngh p dng: Cng ngh bng mch in t . Hi ngh trc tuyn. Mng li tp on Trung tm thng tin

 Mi trng cng tc Phng quyt nh Nhm phn mm: Phn mm c thit k h tr s hp tc , bao gm vic thu ht v lu tr thng tin. Cc t chc dn u th trng hin ti l Lotus Notes and Domino, Microsoft Exchange, Novell GroupWise and Oracle Office. Cc cng c trong mt b phn mm bao gm ngi qun l hi ngh (Lotus Sametime) v trao i thng ip (Lotus Notes Mail) Xp hng phn mm cho nhm Ellis, v.v... xut mt h thng xp hng da vo kiu s h tr n Cung cp: H thng ip H thng hi tho truyn hnh. H thng cng tc son tho Nhm phn phi gii php phn mn H thng phi hp H thng thng minh i din Lc lng iu khin pht trin phn mm cho nhm: Mt s nhn t chnh bao gm: Tng nng sut Gim s lng cc cuc hp Tng cng t ng ha cc quy trnh lm vic thng xuyn. Cn phi hp ton cu tt hn. Tnh sn sng ca nhng mng lan rng.

Coleman v Khanna lit k 10 nhn t khc.. 5.4:Qun l hot ng MDM (Mobile Device Management - Qun l thit b di ng) Mt s phng php phi hp ph bin hnMDM l: K thut nhm nh danh K thut Delphi. S phn x H thng tin da trn vn . Nemawashi K thut nhm nh danh 1-Mi ngi tham gia vit ra nhng tng v nhng g nn quyt nh 2-Ln lt mi ngi tham gia trnh by tng ca mnh, c ghi li trn bng. Khng tho lun y 3-Sau khi tt c cc tng c trnh by, cc i biu c th cht vn nhng ngi khc. 4-Mi ngi tham gia b phiu cho mi tng K thut Delphi V c bn tng t nh k thut nhm nh danh, ngoi tr nhng ngi khng bao gi tham gia cuc hp Mt cng c kho st c s dng thu thp u vo ban u t cc thnh vin Mt cuc kho st th hai c gi i vi mt bn tm tt cc kt qu chung Nhng bc lp li cho n khi t c mt s ng thun hoc nhn nhn ca a s. S phn x(Arbitration ):

 Thch hp nht khi cc thnh vin ca MDM i din cho cc yu t i lp. Nhng ngi tham gia ng rng nu la chn thay th hai bn tha thun khng c tm thy, th mt trng ti vin bn ngoi s tham gia. Trng ti sau la chn thay th ng hoc xt thy thch hp nht. H thng thng tin da trn vn (IBIS) L mt phng php lp lun cu trc. Mt i din cho IBIS l mt th vi cc nt v cc lin kt. IBIS bt u vi la chn ca mt nt vn gc, sau cc nt v tr khc nhau c lin kt vi nt gc. Cc nt v tr ny sau c nh gi da trn nhng lp lun gn lin vi chng. 5.5:Ni lm vic o. Nhiu t chc trn ton th gii kinh doanh bt ng sn cho cng ngh hp tc. Cng vic c tr thnh mt iu bn lm hn l mt ni bn i. Nhng thay i ln nht mang li bi ni lm vic o c th l v vn ho hay x hi hn l v cng ngh.

Chng 6 : H thng thng tin iu hnh

6.1.

ngha ca EIS- H thng thng tin iu hnh

- EIS l mt dng c bit ca DSS c thit k h tr ra quyt nh cp cao nht ca mt t chc - L mt h thng thng tin h tr nhu cu lp k hoch v nh gi ca cc nh qun l iu hnh. - EIS c th gip mt CEO c c bc tranh tng th chnh xc nht v cc hot ng v mt bn tm tt nhng g m i th cnh tranh ang lm

- Cc h thng ny ni chung hot ng d dng v trnh by thng tin theo nhng cch d hiu vic tip thu c nhanh chng (biu , th,) (Ti liu thm: EIS l nhng loi h thng l rt phc tp trong t nhin. C th ni h thng ny cng cung cp cho cc nh qun l vi cc thit b c kh nng ra quyt nh bng cch s dng ca n. H thng ny hot ng trong iu kin nh vy quan trng nh trong cc h thng khc khng h tr. Kh nng lu tr d liu nng lm cho n l tng c thng qua khng ch bi cc doanh nghip ln m cn bi cc doanh nghip nh hn. Nhn chung h thng ny l dnh cho cc nhn vin cp cao, h tr thnh tho trong vic a ra cc quyt nh quan trng.) Cc phin EIS tiu biu - Phin lm vic c th bt u vi mt bo co v tnh hnh ti chnh v kinh doanh ca mt cng ty, cc ch s hot ng quan trng c hin th r rng - EIS s cho php cc gim c iu hnh c th i su vo d liu t nhng con s bt k m n h tr - Vic iu hnh c th la chn mt mc chi tit ( VD: danh s bn hng) nu nh cn iu tra thm - L mt phng php tip cn c th gip vic ra quyt nh tt hn Nhng iu m EIS ko c - EIS khng phi l s thay th cho cc h thng da trn cc my tnh khc. EIS thc s ch cung cp d liu cho cc h thng ny - N khng th bin cc b h iu hnh ca my tnh thnh nhng chuyn vin gii - C th c v mt cch cao hn nh l mt tr l ng tin cy c th c gi n bt khi no v mi khi cn thit Ti liu thm: S khc nhau gia EIS v DSS: + EIS thit k h tr nhng ngi iu hnh cp cao, gip h khm ph cc vn v cc c hi. DSS h tr nhng ngi phn tch c gng tr li cu hi ci g c th lm cng vi mt c hi hoc mt vn . Chiu EIS DSS Nhng ngi s Duyt d liu i xung, truy H tr phn tch v quyt nh

dng thng xut trng thi thng S thc y Tnh thch hp ng dng Qut mi trng, nh gi hiu sut, nhn dng cc vn v cc c hi H tr quyt nh Cc chnh sch, cc quyt nh khng c cu trc, mc cao v h tr gin tip Loi thng tin

Tnh hiu qu Cc quyt nh qun l trn cc lnh vc a dng

S dng c nguyn tc Kh nng ph hp vi nhng ngi s dng c nhn ha Thn thin ngi s dng X l thng tin H tr cc thng tin chi tit C s m hnh Cu trc

H tr cc quyt nh lp li, cc quyt nh khng th on trc, ra quyt nh khng c cu trc v bn cu trc Cc thng tin tin tc, thng Cc thng tin h tr cc tnh tin bn ngoi v khch hng, hung c bit i th cnh tranh, mi trng, cc bo co theo yu cu v nh thi v cc hot ng bn trong D theo vt v iu khin, Hoch nh, t chc, phn nhn dng c hi nhm v iu khin Thit k loi ra quyt nh Cho php cc nh gi c cho mi ngi iu hnh c nhn, cc kh nng what-if, nhn bng nhiu la chn u la chn loi hp hi thoi ra Phi c L mt phn quan trng ca nhiu DSS Phi c Phi c nu khng c ngi s dng trung gian Lc, nn thng tin, d theo EIS kch thch cc cu hi, cc vt d liu v thng tin quan cu tr li bng cch s dng trng DSS v phn hi li EIS Truy xut thng xuyn cc C th c trong DSS nhng mc, chi tit ca bt k thng khng thng tin tng hp no (duyt d liu chi tit) Cc chc nng c sn b hn L im ct li ca DSS ch Theo ngi bn sn phm Theo ngi s dng, hoc c hoc theo cc chuyn gia h nhn hoc cc chuyn gia t thng thng tin cc trung tm thng tin hoc phng ban h thng thng tin

Phn cng

Mainframe, cc trm RISC, mng LANs hoc cc h thng phn b Bn cht cc gi Truy xut tng tc, d dng phn mm n nhiu c s d liu, truy xut trc tuyn, cc kh nng DBMS phc tp, cc lin kt phc tp Bn cht cc Trnh by thng tin c pht thng tin sinh trc v qu kh v hin ti, to cc thng tin mi v qu kh, hin ti, tng lai

Mainframe, cc trm RISC, cc my PC hoc cc h thng phn b Cc kh nng tnh ton ln, cc ngn ng m hnh, m phng, ng dng v cc b to DSS To thng tin mi v qu kh, hin ti, tng lai

6.2. Lch s EIS - EIS xut hin ln u tin ti MIT vo nhng nm 1970 - Nhng EIS u tin c pht trin bi cc doanh ngip ln sn sng chp nhn ri ro t c li th cnh tranh - Vo nhng nm 1980 cc nh cung cp pht trin mt s c s khch hng rng v cng ngh EIS c tip tc pht trin cho n ngy nay (Ti liu thm: S dng DSS/EIS cho pht trin bn vng + Mt s nghin cu c tin hnh kim tra vic thc hin ca EIS trong khu vc cng cng v chnh ph cc nc, t chc k t khi chng c pht trin theo nh hng li nhun cho cc cng ty t nhn (Hasan v Hasan, nm 1997). Theo mt nghin cu tin hnh ti M hn 300 cng ty kt qu cho thy s khc bit ca EIS gia t nhn v chnh ph, mt s kt qu th v c pht hin.V d, kh khn hn chuyn tin t mt ti khon khc trong mt EIS ca chnh ph, cng l kh khn hn bin gii thch cho nhng chi ph pht trin EIS ca chnh ph . Mt nghin cu khc c tin hnh Australia cho thy rng EIS cung cp cho qun l mt hnh nh chnh xc hn v t chc thc hin v cung cp h tr cho cc li ch chin lc ci thin khng ch cho cc nh qun l, nhng cn cho phn cn li ca t chc. Da trn cc h thng c thit k cho cc cng ty t nhn vi mt cch r rngxc nh mc tiu, EIS l thch hp cho cc t chc cng cng hin i, nhng cn phi c linh hot hn v kt thanh chum mt phm vi rng hn kh nng v phng tin hn so vi khu vc t nhn ban u theo nh hng sn phm (Hasan v Hasan,

nm 1997). iu ny c th l do thc t rng cc hot ng khu vc cng l bt buc, c tc ng rng, phi p ng s mong i duy nht cng cng, thng c mc tiu m h v mu thun; t quyn t ch v kim sot vic ra quyt nh v nhn vin l kh khn hn (Watson v Carte,2000). + Tm li EIS l mt khi nim thnh cng, n pht trin qua nhiu nm, tuy nhin EIS khc phc khim khuyt ca mnh bng cch tin hnh nghin cu lin tc). 6.3. Ti sao nhng ngi iu hnh hng u li khc nhau? H l nhng doanh nghip theo nh hng c suy ngh C mt khong khng gian rng kim sot H chu trch nhim cho vic thit lp chnh sch H i din cho t chc mi trng bn ngoi Hnh ng ca h to ra nhng kt qu ng k v ti chnh v con ngi Tn s cc hot ng iu hnh X l xo trn: 42% Hot ng kinh doanh : 32% Phn b ngun lc: 17% m phn: 3% Nhng iu khc: 6%

Other, 6% Negotiation, 3% Resource Allocation, 17% Handling Disturbances, 42%

Entrepreneurial Activites, 32%

Nhng thng tin iu hnh cn thit

- Qun l xo trn c th yu cu s ch xung quanh ng h - Hot ng kinh doanh yu cu iu hnh d on nhng thay i trong mi trng - Nhim v phn b ti nguyn yu cu la chn ngi qun l v cc ngun lc hn ch c trin khai - m phn yu cu cp nht thng tin tng pht c th xy dng c s ng thun Cc loi thng tin iu hnh - H thng k ton c lin quan n vic tnh ton thu nhp hot ng cho cc lnh vc c th l quan trng hn so vi cc h thng k ton truyn thng - Thng tin v th trng khch hng cung cp gi tr trong vic quyt nh chin lc - Cc thng tin cn thit thng c truyn i trn mt s h thng my tnh v nm trong ton t chc - Cc thng tin c s dng thng l ngn hn v d thay i Phng thc xc nh thng tin cn thit Rockart xc nh c nm phng thc c bn xc nh thng tin cn thit: Phng thc da trn kt qu Phng thc rng Phng thc ch s kha Phng thc tng hp nghin cu Phng thc da vo nhn t then cht dn n thnh cng

6.4. Thnh phn EIS - Sn phm EIS u tin c pht trin s dng trn my tnh cu hnh cao nhng cc sn phm hin nay nhm mc tiu l nn tng Client/Server - Nhng nn tng linh hot hn c th thch ng vi thay i trong t chc v cng ngh - S dng d liu thi gian thc dn n quyt nh nhanh hn, nhiu thng tin hn

 Thnh phn phn cng - Mt EIS khng i hi c phn cng c th hoc duy nht no - Cha kha ca vn l m bo rng cc thnh phn ca EIS ti u ha v ph hp vi ti nguyn my tnh ca t chc - H thng ny phi c cu hnh cc ngun ti nguyn ph hp vi nhng ngi iu hnh chng Thnh phn phn mm - Tri ngc vi phn cng, phn mm thng c chuyn mn ha cao cho cc bi ton v min - S chuyn mn ha ny thng t c bng cch s dng thnh phn off-theshelf cho ton b EIS v cc m-un ty chnh p ng nhu cu c th - Lotus Notes l mt v d in hnh. N c th c s dng mt mnh hoc c th phc v bn th ba m-un plug-in. Cng ngh EIS hin nay Dobrzeniecki xutphn loitng cptheo bachc nng: - Loi 1: sn phm bao gmmt b y cc ng dngt mtnh cung cp. - Loi 2: sn phm cthchin phn u caccsn phmDSS cpht trin bicngmtnh cung cp. - Loi 3: sn phmkt hp vi nhautheo bt k s lngthuc s hu cacng ty. 6.5. Xy dng EIS

- Xy dngmtEISging nhxydngmt s h thng khc cam hnh h thng thng tin. - Vicpht trincu trcnn c theo dit qu trnh thit k n qu trnhthc hin. - Tuy nhin, mt d n pht trin EISc xu hngl thng nhtvyu cu h tr cc nh qun l, lnh o. - Xy dng mt EISc thpht hin ra ccctnh hung kh khnmmt nh pht trin chabao gi gp phi.

 M hnh EIS:

Khung pht trin mt EIS

- Watson et al. ngh xy dngkhung vi ba thnh phn: + Cch tip cn: tp trung vo yu tcon ngi v d liu c lin quan n EIS. + Qu trnh pht trin: cn s linh hot v tng tc. + Ngi s dng - h thng hp thoi: bao gm mt ngn ng hnh ng x l cc lnh. Li ch ca EIS D duy tr cc mc tiu c t chc D truy xut thng tin Cho php ngi s dng nng cao hiu sut hn Tng cht lng ra quyt nh Cung cp s ci tin cnh tranh Tit kim thi gian ca ngi s dng Tng kh nng v cht lng giao tip Cung cp kh nng iu khin tt hn trong t chc Cho php tham gia cc vn v cc c hi Cho php hoch nh Cho php tm kim nguyn nhn ca mt vn

- Tho mn cc yu cu ca ngi iu hnh Hn ch ca EIS v 1 s sai lm cn trnh - Chi ph: mt cuc kho stnm1991 chothychi ph pht trintrungbnh365.000USDvichi ph vn hnhhng nm l$200.000 (EIS) - Cng ngh hn ch:EIScn phictch hp hon tonvokintrccadoanh nghiphin ti, do , nl mt thch thcln i vithit k. - Hn ch t chc: c cu t chcc th khng ph hp. S hn ch v t chc - Chng trnh ngh s v thi gian chch: EIS m t mt phn vic thc hin mt chng trnh ngh s v c th d dng t c s tin cy mt cch chc chn. - ng b ha vic qun l: s tin cy ng lc, c bit, bo co EIS c th ph v s n nh, thit lp cc chu trnh bo co mt cch tt nht - S bt n: EIS phn ng nhanh c th gy ra vic tc ng tr li mt cch nhanh chng, dn n s thiu n nh trong t chc. S tht bi l thay th khng th chp nhn c - Mt s yu t lm EIS tht bi: + Thiu s h tr v mt qun l + Vn chnh tr + Tht bi ca nh pht trin + Li v cng ngh + Gi c + Thi gian 6.6. Ra quyt nh iu hnh trong tng lai v EIS - C mt vi iu kin s c hp nht cho vic chuyn i cng ngh. Trong mt vi iu kin c th d d on. Hai iu kin m ta c th thy l: + Pht trin cng ngh my tnh trong vic iu hnh s to ra s chuyn i c chp nhn mt cch d dng hn. + M rng trch nhim iu hnh s m rng nhu cu thng tin. Tng lai ca EIS

- EIS thng minh: Nhng tin b trong cng ngh AI s c trin khai trong cc EIS. - EIS a phng tin: C s d liu a phng tin s cho php tch hp vn bn, ging ni v hnh nh trong tng lai. - EIS thng tin: Tng lai EIS s m rng hn trong vic s dng d liu bn ngoi doanh nghip. - EIS kt ni: Giao tip vi bng thng rng cho php kt ni lin thng ln hn. Chng 7 H CHUYN GIA V TR TU NHN TO 7.1. Cc khi nim 7.2. Tr thng minh ca tr tu nhn to 7.3. Khi nim v cu trc ca h chuyn gia 7.4. Thit k v xy dng h chuyn gia 7.5. Li ch v hn ch ca h chuyn gia 7.1. Cc khi nim Chuyn mn (Expertise): s hiu bit rng trong 1 lnh vc hp H chuyn gia (Expert Systems):1 chng trnh my tnh s dng 1 tp cc lut da trn tri thc ca con ngi gii quyt cc vn i hi phi c s chuyn mn. Mt s h chuyn gia ni ting: DENDRAL (Standford, 1960s, Edward Feigenbaum)

MYCIN (Standford,1970s, Edward Shortliffe) PROSPECTOR (MIT, 1979) Tr tu nhn to (Artificial Intelligence AI) Tr tu nhn to: mt b phn ca ngnh khoa hc my tnh, quan tm n vic thit k cc h thng my tnh thng minh, l cc h thng a ra cc c

im m t chng ta lin h vi s thng minh trong hnh ng ca con ngi (Barr v Feigenbaum, 1981) Mc ch ca AI: Mc ch khoa hc: xc nh cc gi gii thch cc loi khc nhau ca tr tu thc Mc ch k thut : gii quyt cc vn trong th gii thc Tr tu nhn to k tha nhiu tng, quan im, k thut t cc ngnh khoa hc khc: - Trit hc - Logic/ Ton hc - Tnh ton - Khoa hc tm l/ Khoa hc nhn thc - Sinh hc/ Thn kinh hc - Tin ha Cc lnh vc ng dng trong Tr tu nhn to Mng n ron thn kinh (Neural Networks) Tnh ton s tin ha (Evolutionary Computation) H chuyn gia (Expert Systems) K thut x l ting ni (Speech Processing) K thut x l ngn ng t nhin (Natural Language Processing) Lp k hoch (Planning) Robot (Robotics)

 Khoa hc hnh nh (Vision) Cc k thut thng dng dng trong AI Biu din(Representation) Hc (Learning) Cc lut (Rules) Tm kim (Search) 7.2. Tr thng minh ca tr tu nhn to Con ngi suy din nh th no? Phn loi (Categorization) Cc quy tc c th Heuristics Kinh nghim trc D tnh trc My tnh suy din nh th no? Lp lun da trn lut: IF-THEN m t tri thc c m ha di dng cc lut Cc khung (Frames) : l cc i din m t cc tnh hung ging nhau, l in hnh ca mt vi phn loi Lp lun da trn cc trng hp: m phng gii php trc cho mt vn hin ti. Nhn dng mu: pht hin m thanh, hnh dng hoc cc chui di Cc dng khc ca Tr tu nhn to Hc my- mng nron v gii thut di truyn

 Lp trnh t ng l nhng k thut to ra cc chng trnh lm 1 nhim v ring bit (cho php nhng ngi khng phi l ngi lp trnh c th lp trnh c) Cuc sng nhn to n lc ti to cc hin tng sinh hc trong cc h thng da trn my tnh 7.3. Khi nim v cu trc ca h chuyn gia(Expert Systems- ES) Theo Jackson (1999): Mt h chuyn gia l mt chng trnh my tnh m t v suy din vi tri thc ca mt vi lnh vc gii quyt vn hay a ra cc li khuyn.

Cu trc c bn ca ES c da theo cu trc chung ca DSS S khc bit chnh gia ES vDSS l h ES thu thp cc kin thc t nhng chuyn gia trong lnh vc quan tm. c trng ca h chuyn gia Hiu qu cao Thi gian tr li tha ng tin cy cao D hiu

Giao din ngi dng trong ES Thit k giao din ngi dng tp trung vo cc yu t nh: d dng s dng,c tin cy cao, gim ti nhng kh khn khi s dng. Thit k nn c mt s tng tc (u vo, kim sot v truy vn) Cu to giao din ngi dng gm c: mn hnh cm ng, bn phm, bt sng, lnh thoi, cc phm chuyn dng. C s tri thc (Knowledge Base) Cha ng cc tri thc c th min thu c t cc chuyn gia min C th cha cc m t, cc hnh vi gii quyt vn , cc rng buc, cc heuristics Thnh cng ca mt ES da trn tnh y v tnh chnh xc ca c s tri thc M t suy din (Inference Engine) y, tri thc c t s dng to ra cc gii php gii quyt vn M t ny c kh nng thc hin din dch hoc suy din da trn cc lut hay cc cc s kin. ng thi cng c kh nng s dng cc suy din m hay khng chnh xc da trn xc sut hay nh x mu Vng iu khin suy din 1. nh x cc lut vi cc s kin c cho 2. Chn lut thc hin 3. Thc hin lut bng cch thm cc s kin c suy din ra vo b nh lm vic Chui suy din (Chaining) Suy din tin (forward chaining): my suy din bt u t d liu ban u v thc hin vic suy lun a ra cc kt lun cui cng.

 Suy din li (backward chaining): my suy din bt u t d liu ch v tm ra tri thc h tr cho d liu ch . V d suy din li R1: Nu c A v B th suy ra c D R2: Nu c B th suy ra c C R3: Nu c C v D th suy ra c E Ta c E, ta xem trong 3 lut R1, R2, R3 lut no c E, ta thy R3 cha E, ng thi cha C v D. Xt tip trong 2 lut R1, R2 lut no cha C v D. R2 cha C. R3 cha D. T ta c c cc tri thc h tr suy din, v kt lun l nu c A v B th s c E. Hay nu A v B ng th s c E. V d suy din tin Gi s c tp cha 3 lut sau: R1: Nu c A v B th suy ra c D R2: Nu c B th suy ra c C R3: Nu c C v D th suy ra c E Nu ta c A v B, th chng ta suy ra c D t R1 v suy ra C t R2. Vi D v C c suy ra trn, gi chng ta suy ra c E t R3 V d thc t Gi s mun bit mu ca mt con vt nui tn l Fred bit rng n ku p p v n rui. C tp 4 lut ban u nh sau: R1: Nu X ku p p v n rui th X l con ch R2: Nu X ku chim chip v bit ht th X l con chim R3: Nu X l con ch th X c mu xanh R4: Nu X l con chim th X c mu vng

7.4 Thit k v xy dng h chuyn gia Expert system shells: l mt tp cc gi phn mm v cc cng c dng pht trin cc h chuyn gia Nhng Expert system shells u tin thng rt rm r. Mc d vy, n vn gip cho ngi s dng s khng phi bt u li t u khi xy dng mt h chuyn gia mi. Nhng shell hin i bao gm hai m-un chnh l cng c xy dng mt tp quy tc v m t suy din. Xy dng h chuyn gia Bc 1: xy dng m hnh bi ton : xc nh vn , nhim v m h thng s thc hin. Cc dng bi ton cn h chuyn gia: Bi ton din gii (InterPretation) Bi ton d bo (Prediction) Bi ton chun on (Diagnose) Bi ton g ri (Debugging) Bi ton thit k Tng t nh mt d n phn mm, xy dng mt h chuyn gia cn phi c cc yu t v nhn lc, ti nguyn v thi gian. Nhng yu t ny nh hng n gi thah ca mt h chuyn gia.Trong phn ny cu hi thng c t ra l ti sao cn phi xy dng mt h chuyn gia?Trc khi bt u phi x nh r bi ton t ra l ji?Ai l chuyn gia?Ai l ngi s dng? 1. Din gii (InterPretation): Nghin cu 1 vn -> Da trn nhng biu hin, thuc tnh, c trng bn ngoi -> T vn (hoc a ra kt lun hay m t d hiu t tp d liu th). 2. Bi ton d bo (Prediction): C th d on c hnh vi, kt qu da trn cc hin tng -> d bo VD: D bo thi tit, ng t,

3. Bi ton chn on (Diagnoss): Xc nh cc li, cc b phn hng hc ca h thng da trn cc d liu quan st c. 4. Bi ton g ri (Debugging): M t cc phng php khc phc h thng khi gp s c. 5. Bi ton thit k: La chn cu hnh cc i tng nhm tho mn mt s rng buc no . 6. Ging dy: Phn mm dy hc, c th chun on v sa li ca hc sinh trong qu trnh hc tp. xc nh ng bi ton m chng ta cn gii quyt th phi tr li c mt s cu hi: - cn h chuyn gia Bc 2 : thu thp tri thc, la chn cng c v p dng. Trong bc thu thp tri thc, vn quan trng l la chn chuyn gia, nhng ngi m s ng gp tri thc cho h thng. Thng thng, trong sut qu trnh pht trin th chuyn gia c xem nh mt thnh vin ca i pht trin. Hin nay c rt nhiu cng c xy dng mt h chuyn gia. Ph bin nht l JESS, CLIPS v OPS5 Bc 3: Thit k c s tri thc, thit k h thng.Tri thc c biu din trng minh trong c s tri thc. Cc chuyn gia v k s tri thc s i thoi vi nhau bng cc k thut i thoi: Suy din (SD) bng, M hnh ha,, SD quy np, phn loi... Vn bo tr v pht trin: Cc h chuyn gia i hi phi bo tr v pht trin nhiu hn so vi cc h thng khc. Phi thng xuyn b sung tri thc mi v thay i cc tri thc c i mi h chuyn gia. Thu thp v khc phc li do ngi s dng pht hin kp thi khc phc nhng sai st ca h chuyn gia.

7.5 Li ch v hn ch ca cc h chuyn gia Mt s li ch chnh : Thi gian tr li hp l, bng hoc nhanh hn so vi chuyn gia (ngi) i n cng mt quyt nh. H chuyn gia l mt h thng thi gian thc (real time system). Kh nng tr li vi mc tinh thng bng hoc cao hn so vi chuyn gia (ngi) trong cng lnh vc. H chuyn gia gip cho hiu qu lm vic tng bng vic s dng tp cc lut mt cch nhanh chng m ko b nhm ln, chuyn gia l ngi c th qun i mt s tri thc, c s l lu nhng HCG th ko Quyt nh ca mt ngi chuyn gia c th b thay i v ko c tnh thng nht nh quyt nh ca mt h chuyn gia to ra H chuyn gia gip cho ngi s dng c th trau di s hiu bit trn lnh vuej c th m n gii quyt, h tr ngi ra quyt nh c trnh nh 1 chuyn gia trong qu trnh gia quyt nh Kin thc ca rt nhiu chuyn gia v mt lnh vc no c a vo h chuyn gia, lm cho CSTT cuat HCG phong ph v rng ln hn rt nhiu HCG gii thch cc bc suy lun mt cch d hiu, nht qun, lc no cng c th s dng ko nh chuyn gia con ngi Hn ch ca cc h chuyn gia Nhc im ln nht ca h chuyn gia l nhng kin chuyn mn thng rt kh m ha v gii nn. H chuyn gia khng c kh nng t hc, t cp nht kin thc mi nh cc chuyn gia m cn phi c m ha li khi n c cp nht. H chuyn gia khng th nhn ra c vn khng nm trong min kin thc ca h thng. Chng 8: Tri thc v tip nhn

1. Bao gm cc vn : D liu: thc t, o lng hoc quan st c hoc khng c bi cnh Thng tin: d liu c tng hp mt cch hu ch gii quyt nhng kh khn trong vic a ra quyt nh Tri thc: bao gm cc ng dng, quy tc, thng tin hng dn ca ngi ra quyt nh 2. Nhng ci nhn v tri thc i din: lm th no din t tri thc v d nh mt quyn sch khng phi l tri thc nhng n li l mt i din ca tri thc Sn xut: tri thc l mt tp hp ca hng tn kho c th c sn xut cng nh mua li Tri thc l 1 trong 6 trng thi ca h thng: 1.D liu 2.Thng tin 3.Cu trc thng tin 4.S thu hiu 5. kin 6. Quyt nh

3. Cc loi tri thc : Ph bin: m t: d liu, thng tin th tc: mi th lm nh th no lp lun: chnh sch hoc cc quy tc 4. Thu thp Tri thc h chuyn gia Hu ht cc phng php u bt u vi m hnh ca cc tc v trong h chuyn gia c xy dng Trong , m t v cc lnh vc c to ra

 Cc k s s dng cc m hnh, gi thuyt, v nhn thc v qu trnh phn tch gi ra cch gii quyt vn v tri thc t cc chuyn gia 5. Cc chiu ca thu thp tri thc KE- driven: cc k s trao i trc tip vi cc chuyn gia. Expert-driven: Cc chuyn gia trc tip a chuyn mn ca h vo h thng my tnh Machine-driven: S dng cc cng c suy lun trch xut tri thc t mt tp cc v d. 6. K thut thu thp tri thc Trao i: gm 2 loi c bn l c cu trc(c kch bn) v khng c cu trc( i thoi trc tip) Giao thc phn tch bng li: Khi cc chuyn gia thc hin mt cng vic ca h th mt bn ghi v cng vic c thc hin. Cc k s s xy dng m hnh cho nhng g c ghi li trong bn ghi. Phng php sng lc: cc chuyn gia so snh cc nhm lin tip trong ba i tng v cho bit ti sao nhm th hai li khc nhm th ba. 7. Thu thp tri thc t nhiu ngun Thu thp tri thc t nhiu ngun l cn thit c c y cc tri thc cho mt vn , quan im, kin tri ngc nhau thng pht sinh. Phng php ng thun s gip gii quyt c vn mu thun K thut phn tch Meta: l k thut c p dng trong cc trng hp khc. Cch tip cn bng nh lng i hi cc k s cn cn nhc yu t u vo ca cc chuyn gia khc nhau 8. Xc nhn hp l v kim tra tri thc Mt khi thu thp tri thc, n phi c nh gi v kh nng s dng v chnh xc. Hai vn c th l hiu lc ca nhng kin thc v kim tra vic xy dng c s ca tri thc Cn xc nhn xem liu h thng c th hot ng mc ti thiu khng? Xc minh lin quan n vic so snh tng chi tit k thut ca h thng, nhng g c thc hin cui cng

9. Mt s cc bin php xc nhn chnh xc Kh nng thch nghi Mc y B rng su Hiu lc Tng quan Chnh xc Hin thc tin cy Tnh hu dng Mc

Chng 9 : Hc my 1. Logic m v ngn ng m (Fuzzy Logic and Linguistic Ambiguity) Ngn ng t nhin gm nhng khi nim m h v khng chnh xc,truyn ti ng ngha thng qua tnh xp x,khng r rng Nhng xp x ny gip con ngi c th truyn ti ht c ngha nhng my th khng hiu Lm sao biu din cc tri thc s dng cc khi nim khng r rng(m) hoc khng chnh xc? 2. Khi nim c bn ca logic m tp m l nhng tp hp khng c mt gii hn r. Mi phn t ca n ch cha mt mc hm lin thuc ca tng phn t . V vy, tp m khng ging nh tp c in. Tp m c th kt hp vi nhau qua nhng lut m

m c trng cho nhng hnh ng/ trng thi v thuc tnh ca logic m c tn dng khi thc hin mt b iu khin m. Logic m da trn tng mi phn t thuc vo mt tp hp mt mc no y Lgic m cho php lin thuc (A )c gi tr trong khong (0,1) Lgic m c th c coi l mt ng dng ca l thuyt tp m x l cc gi tr trong th gii thc cho cc bi ton phc tp 3. So snh tnh ng n logic m v xc sut Xc sut th cp n kh nng xy ra mt bin c hay mt iu g Logic m cp n cp m c tnh hin ti o v d,1 ngi c chiu cao 6 feet th c cp l 0.5 v chiu cao 4. u im ca logic m Cch tip cn rt t nhin,khng phc tp C th m hnh ha cc hm phi tuyn ty phc tp C th tn dng c kinh nghim t nhng chuyn gia hng u trong mi lnh vc Logic m c xy dng da trn ngn ng t nhin.Nn tng ca logic m l da trn c s giao tip ca con ngi 5. Nhc im ca logic m Trong 1 h thng phc tp,s dng logic m c th tr thnh tr ngi cho vic xc thc tin cy ca h thng C ch lp lun m khng th hc hi t nhng li sai 6. Mng noron nhn to(ANN) Mng noron nhn to l mt m phng x l thng tin,c nghin cu ra t h thng thn kinh ca sinh vt,ging nh b no x l thng tin ANNs l chng trnh da trn my tnh n gin c chc nng l mt m hnh bi ton khng gian da trn th nghim v bo li 7. Hc t kinh nghim Tin trnh:

 Mt mu d liu c biu din nh mt mng li noron.ANN d on 1 u ra,d on c so snh vi gi tr thc t hoc gi tr chnh xc.Nu on c chnh xc th khng c hnh ng no c thc hin Nu d on sai ,ANN kim tra li v xc nh li thng s iu chnh Mt mu d liu khc c biu din v qu trnh ny c lp li 8. Nguyn tc c bn ca cng ngh nron Cc yu t x l c bn trong h thng thn kinh ca con ngi l t bo thn kinh.Mng li ca t bo ny l lin kt vi nhau nhn c thng tin t cc cm bin trong mt, tai Thng tin nhn c bi t bo thn kinh hoc l s kch thch n(s c chuyn qua 1 thng ip dc theo mng li) hoc l s ngn cn n(ngn cn dng thng tin) nhy c th thay i qua thi gian hoc sau khi c c kinh nghim 9. Cu trc mng Mt ANN gm 3 lp c bn: Lp u vo nhn d liu Lp bn trong hoc l lp n x l d liu Lp u ra chuyn tip kt qu cui cng ca mng

10.Mng n ron Thng c nhiu u vo, mi u vo vi mc nh hng v tm quan trng ring ca n. Mt u vo quan trng c th c s dng khuch i u ra. cc hm trng thi tng hp cc trng s ca cc yu t uvo khc nhauvo mt gi tr duy nht. Cc hm chuyn giao x l cc gi tr trng thi v to u ra. 11.Hun luyn mng n ron Trong m hnh c gim st:ANN c n so snh d on ca chnh n vi thng tin phn hi c cha cc kt qu mong mun. ANN s phi tm cch thay i cc tham s bn trong camnh (cc trng s v cc ngng) to nn mt nh x c kh nng nh xcc u vo thnh cc u ra mong mun. S thay i ny c tin hnh nh vic so snh gia u ra thc s v u ra mong mun Trong m hnh khng c gim st:ANN nhn c d liu vo nhng khng phi c bt k thng tin phn hi v kt qu mong mun. Phn ln cc ng dng nm trong vng ca cc bi ton c lng nh m hnh hathng k, nn, lc, phn cm. 12.Li ch Lin kt vi mng noron Trnh cch lp trnh tng minh Gim nhu cu ca chuyn gia ANNs th thch nghi vi cc yu t u vo thay i Khng cn thit cho c s tri thc tinh ch ANNs c tnh ng v ci thin vi vic s dng C kh nng x l d liu khng chnh xc hoc khng y Cho php tng qut ha t thng tin c th Cho php thu thp cm gic thng thng vo min gii quyt vn 13.Hn ch ca vic lin kt vi mng noron ANNs khng th gii thch c suy lun Bn cht hp en thng khin cho vn trch nhim v tin cy pht sinh l kh khn

 Lp i lp li qu trnh hun luyn rt tn thi gian Ngun lc cc nh phn tch v thit k c tay ngh cao vn l ng lo ngi Cng ngh ANN thc y hn ch ca phn cng hin ti ANN yu cu phi c s tin tng u ra 14.Gii thiu v thut ton di truyn Cng nh mng li thn kinh, cc thut ton di truyn c da trn l thuyt sinh hc Thut ton di truyn tm thy ngun gc ca chng trong cc l thuyt tin ha ca chn lc t nhin v thch ng vi bin i kh hu Kt qu thut ton di truyn l t giao phi 2 c th trong qun th to ra con ci i khi tt hn so vi bc cha m ca chng 15.Cc thnh phn c bn ca thut ton di truyn Ton t chn lc :Cc c th tt c chn lc a vo th h sau. S chn lc ny cn c vo thch nghi vi mi trng ca mi c th. Ton t lai ghp (crossover). Hai c th cha v m trao i cc gen vi nhau to ra c th con. Ton t t bin (mutation). Mt c th thay i mt s gen bin i thnh mt c th mi. Tt c cc ton t trn khi thc hin u mang tnh ngu nhin 16.Qu trnh c bn ca mt thut ton di truyn Khi to nh gi qun th La chn NST thch hp nht v loi b NST yu nht Quy trnh giao nhau v ci thin qun th t bin tin trnh khm ph ra NST mi 17.u nhc im ca vic kt hp vi thut ton di truyn Kch thc qun th l 1 yu t quan trng trong tc ca vic tm kim,nhng n tng i d dng d on tc ny Giao nhau hoc t bin l khng nn c s dng qu thng xuyn

 Lun c c t nht 1 gii php hp l Nn c th p dng chng cho cc vn m chng ta khng c hng v cch gii quyt Sc mnh ca thut ton xut pht t khi nim n gin,khng phi t mt th tc thut ton phc tp 18.Tng lai ca hc my Mng li thn kinh nhn to vt qu nng lc ca con ngi trong cc trng hp b c lp V mt l thuyt,mt my tnh c th x l d liu nhanh hn hng triu ln so vi 1 con ngi May mn thay cho chng ta,con ngi tt hn nhiu khi m c c d liu,my tnh khng c 1 s th nh l 5 gic quan

CHNG 10: KHO D LIU 1. Kho d liu Kho d liu l tuyn tp cc c s d liu tch hp, hng ch , c thit k tr gip cho mt h h tr quyt nh. Theo John Ladley, Cng ngh kho d liu l tp cc phng php, k thut v cc cng c c th kt hp, h tr nhau cung cp thng tin cho ngi s dng trn c s tch hp t nhiu ngun d liu, nhiu mi trng khc nhau. Kho d liu thng rt ln ti hng trm GB hay thm ch hng Terabyte. 2. Kho d liu vn hnh (ODS) Mt kho d liu vn hnh: p dng k thut kho d liu vo cc h x l giao tc, lu tr d liu cho mt ng dng c th. N a vo kho d liu mt dng cc d liu th c thit k. 3. So snh Kho d liu vn hnh D liu theo ch Kho d liu D liu theo ch

D liu tch hp D liu thay i D liu c cp nht khi thay i Ch c d liu hin ti Chu k lm ti d liu ngn Ch c d liu chi tit

D liu tch hp D liu khng thay i D liu gi nguyn Dliu hin ti v d liu lch s

Chu k lm ti d liu di D liu chi tit v d liu tng kt

Dng cho cc quyt nh ngn Dng cho hoch nh di hn hn 4. Kho d liu cc b (Data Mart - DM) Kho d liu cc b l CSDL c nhng c im ging vi kho d liu nhng vi quy m nh hn v lu tr d liu v mt lnh vc, mt chuyn ngnh. Data mart ph thuc: Cha nhng d liu c ly t DW v nhng d liu ny s c trch lc v tinh ch, tch hp li mc cao hn phc v mt ch nht nh ca Datamart . Data mart c lp: Khng ging nh Datamart ph thuc, Data mart c lp c xy dng trc DW v d liu c trc tip ly t cc ngun khc nhau . 5. Siu d liu Metadata l d liu m t d liu. Trong kho d liu, metadata l dng nh ngha d liu nh: bng, ct, mt bo co, cc lut doanh nghip hay nhng quy tc bin i. Metadata bao qut tt c cc phng din ca kho d liu. 6. Mi trng kho d liu H thng ca t chc v kho cung cp d liu xy dng kho d liu

 Trong qu trnh chuyn d liu t cc ngun khc nhau, d liu c th c lm sch hoc chuyn i v v th DW c xem nh l mt chun cho vic lu tr. ng thi siu d liu c ghi li Cui cng, DW hoc siu th c th c s dng to ra mt kho d liu c nhn 7. Cc c im ca kho d liu c im M t Hng ch Tch hp Khng thay i Chui thi gian c tng kt Kch c ln hn Khng c chun ha Siu d liu Ngun d liu - DL t chc theo cch thc ngi dng tham chiu - D liu sch, loi b tnh thiu nht qun - DL ch c, ngi dng khng thay i c - DL l chui thi gian, khng phi l trng thi hin ti - DL vn hnh/thao tc khi cn thit c kt hp li thnh dng c th dng c cho quyt nh - Lu gi theo chui thi gian tc l gi li nhiu DL - C th d tha DL - D liu ca d liu c lu tr - DL vn hnh (cc h sn c) cng vi cc ngun ngoi

8. Kho d liu hng ch Hng ch c ngha l kho d liu c t chc xung quanh cc ch chnh nh khch hng, sn phm, sn xut . Tp trung vo vic m hnh ha v phn tch d liu cho cc nh ra quyt nh m khng tp trung vo cc x l thng thng. Cung cp cho ngi dng mt khung nhn ton vn, n gin v y v cc s kin quanh cc ch . 9. D liu trong DW c tch hp D liu trong kho d liu c xy dng bng cch tng hp d liu t nhiu ngun khc nhau v cc ngun c t chc khc nhau : C s d liu, cc file excel, cc flat file hoc cc raw file. Khi a vo kho d liu

, cc d liu c lm sch v tch hp d liu nhm m bo tnh nht qun ca d liu. 10.Kin trc kho d liu Tng c s d liu hot ng Tng truy xut thng tin Tng truy xut d liu Tng siu d liu Tng qun l tin trnh Tng thng ip ca ng dng. Tng vt l ca kho d liu Tng trnh din d liu 11.Hnh trng kho d liu Kho d liu o - ngi dng cui c th truy cp trc tip n kho d liu, s dng cc cng c cho php tng truy xut d liu Kho d liu trung tm-1 c s d liu vt l cha tt c d liu cho mt vng chuyn dng no Kho d liu phn tn- Thnh phn c phn tn qua nhiu h c s d liu vt l 12.METADATA- Siu d liu nh ngha: Siu d liu l d liu v d liu L 1 lu tr dng : Miu t kho d liu tng th Nhn dng kiu kho d liu Qun l qu trnh tch hp d liu Qun l qu trnh cp nht kho d liu Qun l bo mt L cha kha quyt nh s thnh cng ca kho d liu, lun c thay i v cp nht theo s pht trin ca kho d liu Dng qun l, iu khin kho d liu S ra i ca kho d liu nh 1 cu trc h tr ra quyt nh, siu d liu c xem nh ngun ti nguyn d liu. Siu d liu l tru tng. Chng l d liu bc cao cung cp m t ngn gn cc d liu bc thp hn 13.Hot ng ca Siu d liu

Siu d liu rt cn thit trong vic chuyn ha thng tin tr thnh tri thc L cha kha gip chng ta x l c d liu th V d: mt dng d liu bn hng 1023 K596 111.21 N s khng c ngha g cho n khi chng ta a vo siu d liu (th mc cha d liu) ca hng 1023, sn phm K596 v s tin bn c l 111.21 la 14.S cn thit phi nht qun trong kho d liu Kho d liu c xy dng cho li ch ca nhng nh phn tch kinh doanh, cc nh qun tr cho tt c cc khu vc chc nng. Trong c s d liu ring, cc khu vc khc nhau c th nh ngha v lu tr d liu thng qua phin bn ca chnh n. Khi d liu c ly t nhng vng khc nhau , v c t vo kho d liu. Vic chuyn i v lm sch cc tin trnh s m bo n l duy nht, c tch hp ti mt mc ca t chc 15.R sot li d liu Thc thi siu d liu. Bt k cu trc t nhin ca 1 cu truy vn th no th, cc thnh phn ca siu d liu rt quan trng i vi ngi ra quyt nh: Bng , thuc tnh, kha c lu tr bi kho d liu. Tp hp d liu c ly t u. Nhng chuyn i no c thc thi vi vic lm sch. 16.Siu d liu l g? Metadata - l thng tin m t ni dung ca c s d liu (CSDL). Metadata bo cho ngi dng bit thi gian cp nht sau cng ca d liu, nh dng v mc ch s dng ca n. Nhng thng tin ny c th hng dn ngi dng duyt qua CSDL v gip h hiu c ngha v ng cnh ca d liu. Trong CSDL: metadata l cc dng biu din khc nhau ca cc i tng trong CSDL. Trong CSDL quan h: metadata l cc nh ngha ca bng, ct, CSDL, view v nhiu i tng khc. Trong kho d liu, metadata l dng nh ngha d liu nh: bng, ct, mt bo co, cc lut doanh nghip hay nhng quy tc bin i >Metadata bao qut tt c cc phng din ca kho d liu.

Lich s thc thi: Ghi li nhng d lieu c phn tch. Bng chuyen i :Ghi li nhng chuyen i c thc hien

Thn
Hnh thi ket ni:Ghi li nhng d lieu c ket ni v tn sut. 5

17.nh x thng thng ca siu d liu Bn ghi nh x chuyn i bao gm nh danh ca ngun gc Chuyn i thuc tnh Chuyn i thuc tnh vt l M ha/ tham chiu bng chuyn i i tn i kha Gn gi tr cho thuc tnh mc nh Chn logic cho cc ngun nhiu gi tr i thut ton.

18.c t kho d liu kho d liu cn c thit k ph hp vi nhu cu ca ngi dng. Bn cn ch n ngi dng, khi d liu, vng cp nht Cc gi nh v kh nng xy ra xung t phi c tnh n trong khung Mt d n kho d liu cn nhiu cng c khc nhau nhiu hn cng c pht trin 1 ng dng Trong mt kho d liu, vng i khng bao gi ht. Gii quyt n s hiu qu hn rt nhiu. Khi mt d n mi c hnh thnh th vic rt kinh nghim t nhng sai lm trc s gip nng cao cht lng. Trch thng tin c t c ngha quan trng trong vic khai ph d liu v tng hp ni dung.Vi nhng loi d liu khc nhau, chng ta c nhng d liu c t khc. Trong mt vi h thng Search, c t d liu tr thnh nhng thnh phn quan trng nht nh gi chnh xc ca d liu vi yu cu ca ngi tm kim c t d liu cn gi l meta data l nhng thng tin c bn cho mt loi d liu nht nh. Chng hn mt tp nhc bao gm tn, nhc s, ngy to,... 19.Cng ngh kho d liu Khng ai cho bn mt gii php kho d liu kiu c nhn. T chc mua cc phn d liu t mt s nh sn xut v mong n hot ng c cng nhau. SAS, IBM, Software AG, Information Builders v Platinum cho bn cc gii php m c th tm chp nhn c. Th trng rt cnh tranh. Khi Kho d liu tr thnh phn tiu chun ca mt t chc, n s tm ra mt ng mi s dng d liu. Nh l vic mang li mt vi thch thc: Nhng rng buc s hn ch kh nng lin kt d liu ca cc d liu ring r Nhng ngun khc nhau c th c cc d liu phi cu trc v nh vy rt kh lu tr.

 Internet lm cho d liu c th c truy nhp t mi ni. ng nhin iu ny s lm tng nhng khong cch CHNG 11: KHAI PH D LIU 1. X l phn tch trc tuyn OLAP Thut ng OLAP c E. F. Codd a ra trong mt bi bo c tn Providing On-Line Analytical Processing to User Analysts c cng b vo thng 8 nm 1993. Trong bi bo ny ng cng a ra 12 quy tc m mt h thng OLAP phi tun theo. T OLAP c bit n nh mt k thut phn tch d liu s dng cc th hin d liu a chiu gi l cc khi (cube). OLAP cung cp kh nng to ra cc khi d liu v thc hin cc truy vn tinh vi trn cc ng dng ngi dng 2. 12 tiu chun nh gi mt h thng OLAP ca E. F. Codd 1. Khung nhn a chiu (Multidimensional View): D liu s c trnh by cho ngi dng trn khun mu a chiu. 2. Trong sut (Transparent to user): Ngi dng khng cn bit h ang s dng CSDL a chiu OLAP. 3. Tnh truy cp (Accessible): Cc cng c OLAP nn chn d liu ngun tt nht h tr truy vn. 4. Nht qun trong thc thi bo co (Consistent Reporting): S thc thi bo co phi nh nhau khng ph thuc vo dung lng CSDL v s chiu c s dng. 5. C kin trc Client-Server (Client-Server Architecture): Cc cng c OLAP c trin khai trn m hnh Client-Server. 6. Phn chiu tng qut (Generic Dimensionality): m bo cc chiu d liu l nh nhau trong cu trc v tnh ton. Khng thin v trong vic truy cp bt c chiu no. 7. X l ng Ma trn d liu tha (Dynamic Sparse Matrix Handling): Cc gi tr null c t chc lu tr hiu qu trn ma trn ng.

8. H tr a ngi dng (Multi-User Support): Cng c OLAP phi h tr nhiu ngi dng ng thi. 9.Cc ton t qua cc chiu khng gii hn (Unrestricted CrossDimensional Operations): Quy tc kt hp c p dng trn tt c cc chiu. 10. Thao tc d liu bng trc gic (Intuitive Data Manipulation): Ngi dng nhn thy mi d liu cn thit trn giao din, trnh phi s dng qua menu hoc qua nhiu thao tc mi m c giao din. 11. Lp bo co ng (Flexible Reporting): Cho php ngi dng trnh by bo co d liu theo bt k cch no m h thch. 12. Mc kt hp v s chiu khng hn ch (Unlimited Dimensions and Aggregation Levels): S khng c gii hn s chiu v mc kt hp trong m hnh OLAP. 3. X l phn tch trc tuyn OLAP MOLAP M hnh OLAP a chiu (MOLAP) lu tr d liu c s (l d liu t cc bng ca kho d liu hoc data mart) v thng tin tng hp (l cc o c tnh ton t cc bng) trong cc cu trc a chiu gi l cc khi (cube). Cc cu trc ny c lu bn ngoi c s d liu data mart hoc kho d liu. ROLAP M hnh OLAP quan h (ROLAP) lu tr d liu c s v thng tin tng hp trong cc bng quan h. Cc bng ny c lu tr trong cng c s d liu nh l cc bng ca data mart hoc kho d liu. HOLAP M hnh OLAP lai (HOLAP) l s kt hp gia MOLAP v ROLAP 4. Khai ph d liu Khai ph d liu (pht hin tri thc trong c s d liu sn c) l vic trch lc ra nhng thng tin c ch (khng hin nhin,khng tng minh,

khng bit trc, v c ch mt cch tim nng), nhng mu d liu trong cc c s d liu ln Khai ph d liu thng c bit n vi tn gi l qu trnh khm ph tri thc KDD (Knowledge Data Discovery), bao gm phn tch thng k, logic m, mng nron, tc t thng minh, biu din d liu trc quan. 5. Cc phng php c bn trong khai ph d liu Phn loi Phn cm Pht hin lut kt hp 6. Cc phng php c bn trong khai ph d liu Phn loi Cho mt tp cc bn ghi c gi l tp hun luyn, mi bn ghi cha mt tp cc thuc tnh, mt thuc tnh trong gn nhn phn loi c gi l thuc tnh lp. Nhim v ca bi ton phn loi l tm ra mt m hnh th hin thuc tnh lp l mt hm ca gi tr ca cc thuc tnh khc. Sau khi tm c m hnh thch hp nht cho bi ton, mc ch cui cng l p dng m hnh (hm tm c) tin on cc bn ghi cha c bit n trc thuc lp no mt cch cng chnh xc cng tt. Mt tp bn ghi kim th c dng xc nh chnh xc ca m hnh. Thng thng, mt tp d liu c a ra s c chia thnh tp hun luyn v tp kim th, tp hun luyn c dng xy dng m hnh v tp kim th c dng kim tra. Phn cm Cho mt tp cc im d liu, mi im c mt tp thuc tnh v c mt o s tng ng gia chng phn cm sao cho: Nhng im d liu trong cng mt cm th c s tng ng cao, nhiu hn vi cc im khc. Nhng im d liu trong cc cm ring r th t tng ng hn cc im thuc cng mt cm. Cc o s tng ng c th k n Khong cch clit nu cc thuc tnh l gi tr lin tc

 Cc o khc theo tng bi ton v lnh vc M t mt phn cm da trn khong cch clit trong khng gian 3 chiu c th hin trong hnh v di y Pht hin lut kt hp Cho mt tp cc bn ghi, mi bn ghi u c cha mt s mt hng nm trong mt tp cc mt hng cho sn. Phng php pht hin lut kt hp s to ra cc lut ph thuc, th hin s tin on v s xut hin ca mt hng ny da trn s xut hin ca cc mt hng khc. Mt s khi nim: Tp mt hng: l tp hp gm 1 hoc nhiu mt hng. V d {Milk, Bread, Diaper}. m s h tr : l s ln xut hin ca tp mt hng trong tng s cc giao dch T. V d: ({Milk, Bread,Diaper}) = 2 h tr s: l t l cc giao dch c cha tp mt hng. V d: s({Milk, Bread, Diaper}) = 2/5 Tp mt hng thng xuyn: l tp mt hng c h tr ln hn hoc bng ngng minsup cho trc. Lut kt hp c th hin di dng X => Y trong X,Y l tp cc mt hng Cc o nh gi mt lut kt hp h tr (s) l t l cc giao dch cha c X v Y. tin cy (c) dng o cc mt hng ca Y xut hin trong cc giao dch c cha X Nhim v khai ph tm lut kt hp: Cho trc mt tp cc giao dich T, mc tiu ca khai ph lut kt hp l tm ra tt c cc lut c

 h tr ngng minsup tin cy ngngminconf 7. Biu din d liu trc quan H thng trc gic ca con ngi c iu khin bi mt v b no. y l h thng c hiu nng x l cao v kh nng tnh ton song song ln. D liu c th c trnh by di nhiu hnh thc trc quan khc nhau, chng hn nh khi 3D (3D cubes), biu phn phi d liu, cc ng cong, b mt, th lin kt. Biu din d liu trc quan c th gip cung cp cho ngi dng mt n tng r rng v tng quan v cc c tnh ca d liu.

MOLAP Lu tr d liu c s Khi

ROLAP Bng quan h

HOLAP Bng quan h

Lu tr thng tin tng hp Hiu sut thc hin truy vn Tiu th khng gian lu tr Chi ph bo tr

Khi

Bng quan h

Khi

Nhanh nht Chm nht

Nhanh

Nhiu

Thp

Trung bnh

Cao

Thp

Trung bnh