Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 181

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

AdkvfcsKyfatmifqef;udk b,f o l o wf o vJ

wwd , t}ud r f
yjyifwnf;jzwfxw k a f 0jcif;
1
1

2
2

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rlyi dk f= OD;cifatmif ALL RIGHTS RESERVED rsufESmzHk; tjyiftqif cifOD;atmifESihf xGef;vSatmif

AdkvfcsKyfatmifqef;udk b,f o l o wf o vJ
pma&;ol

f sLwm uGey &efEkdifpkd;

jrefrmbmom (wwd,t}udrf) 2004 jynfhESpf/ atmufwkdbmv xkwfa0ol a':cifrsKd;at;/ acwfydif *sme,f?


The New Era Journal P.O Box (115) Raminthra P.O Bangkhen, Bangkok 10220 E-mail : newera@ksc.th.com Printed in Thailand

OD;cifatmif
jref r mbmomjyef o l a'guf w mwif h a 0 a'guf w mat;ausmf

pmwnf;jzwfol jr0wD&Jacgif
ISBN 974-87617-4-6

*sme,fwu kd r f S xkwa f 0onf?


3
3

4
4

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

19/ 7/ 47 jynfjrefrm a&$tdrfwGif;rSmjzihf rowDp&m ayGvdrfwJh tcif;&,fa-umifh (Adv k c f sKyfa&) a&wdrftwGif;rSmrS epf&onf? ? a=omftcif;ppfvkdufjyefawmh twGi; f wESpr f m S avsmu f efwe hJ nf;awGeJ awmfve St f +yD;rSm jrefjynfvw G & f efzkd }uHpnfrc|wfoaemf tm;tifoHk;vdk&,f ykef;vsufppfcsD? ? kdif;vdkufav rsKd;rppfwJh tcif;ayxifh *dk%f;rdkufawG qdk;npfwJh tcsif;&,feJ rsKd;cspfwoif;udkawmh owfcJh+yD? wyfzJG ZmenfawGrm S awmh ajcmufewf&Gmodk jref;uG+yDwum;? jrwfwhJ omuDawG[mrdk aemufxyfvmzdk wrf;wonftrsm;? ? jzpfa=umif;i,f!ef ESpa f [mif;uG,v f e Ga f yr,fh q,fu h ; kd cGe f av;cGef ESpu f a kd wmh zefcgcg jyefumppfygv#ijf zifh t+rJwdkif oJqdkifepfvdk&,f arhypfroGm;? ?
jr0wD&Jacgif (vGwfvyfa&;armfuGef;0if yxrqifh) 1959=ckESpf/ Zlvdkifv 5
5

6
6

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rmwdum
Oa,smZOf pma&;ol.ed'gef; bmomjyefo. l trSm Zmwfvrf;0ify* k Kd~ vfrsm;

tmZmenfrsm; vlowform;rsm; Oya'qkdif&myk*~dKvfrsm; EkdifiHa&;orm;rsm; ukdvdkeDtm%mydkifrsm; olwdkb,folawGvJ jrefrmtrnfrsm;ESihf ywfoufaom rSwfcsuf


tcef; (1) Akv d c f sKyfvy k }f uHc& H jcif; tcef; (2) t"duacgif;aqmifrsm; tcef; (3) w&m;qdi k jf cif; tcef; (4) v#Kd0Suq f ef;-u,fjcif; tcef; (5) tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm; + arG tcef; (6) t-urf;zufrt tcef; (7) &v'f

aumvm[vaygif;ac|;cH tjrifxufykdxl; okcZmwfa-umif;jyef pyfpHxGef;.om; OD;b0if;.om; a-u;rHkOD;aomif;xkwfazmfajymqdk_yD wuUokdvfae0if; pufqkyfzG,fvlrsKd;a&;vlowfr+avm


11 17 21 25 25 26 28 30 34 36 37 41 63 107 131 153 181 205 206 214 222 227 229 234 240 246

tu,fI ,cktcsdeftxd OD;atmifqef;omtoufraobJ&SifaecJhaomf ed*kH;csKyf


pmwGJ

vkyf}uHr+ESihf Hk;wifw&m;pGJqdkr+wdkESifhywfoufaom a-u;eef;pmtcsKd &nf!ef;csufrsm; jrefrmpmtkyfpmwrf;rsm; t*Fvdyfpmtkyfpmwrf;rsm; t*Fvdyfbmomjzifh tpdk;&xkwfjyefjcif;


rSwfcsufrsm;

Zmwfvrf;0ifyk*~dKvfrsm; vlowform;rsm;ESifhOya'qkdif&myk*~dKvfrsm; tcef; (1) AdkvfcsKyfvkyf}uHcH&jcif; tcef; (2) t"duacgif;aqmifrsm; tcef; (3) w&m;qkdifjcif; tcef; (4) v#Kd0Sufqef;-u,fjcif; tcef; (5) tajzr&ao;aomar;cGef;rsm; tcef; (6) t-urf;zufr+tarG tcef; (7) &v'f pmwGJ (vkyf}uHr+ESihf ywfoufaom a-u;eef;pmtcsKd)

255 263 273 273 303 303 304 306 307 307 307 307 311 322 325 332 337 351 358

7
7

8
8

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

&efukefrdawmf= 1947 -opa-w;vsjynf/ uifbm&mrd/ trsKd;om;wuUodkvf/ ajryHkqGJynm okawoe,lepf/ ypdzdwf=tm&S avhvmr+qdkif&mXmerS a&;qGJay;onf? 9
9

10 10
10

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

Oa,smZOf
1951 ckESpftwGif;wGif yxrOD;qHk; -opa-w;vsoHwref udk,fpm;vS,ftzGJ Hk;zGifhvSpfay;&ef u|efawmf &efukefrdo dk qdkufa&mufcJhygonf? xdktcsdefonf wdkif; jynfudk *syefvufatmufrS jyefvnfu,fwifcJh_yD; _Adwdo#wdx k HrS udk,fydkiftkyfcsKyf a&; &,laqmif&u G a f y;Edi kc f o hJ nfh acgif;aqmif}uD;rsm; vky}f uHc& H _yD;p wwdi k; f jynf vH; k wxdww f vefE i S hf ,luH;r&cHpm;ae&onfh tcse dv f nf;jzpfayonf? 1947 ckEp S /f Zlvdkifv (19) &ufae tpdk;&tzGJ tpnf;ta0;wGif OD;atmifqef;ESifhtwl ol. vkyfazmfudkifzuf tukefeD;yg;r# pufaoewfajymif;0wGif toufpaw;cHcJh&onf? odk jzifh &Jabmfo; kH usdyp f pfacgif;aqmifEi S hf jynfor l sm;tay: qGa J qmifr+ xufjrufvS onfh EdkifiHa&;acgif;aqmif}uD;wOD; qHk;+H;cJh&onf? xdt k jyif _Adwdo# udkvdkeD u|ef oayguf vufatmufcHb0rS vGwfvyfaom EdkifiHawmfb0odk ul;ajymif;aeonfh pyful;rwful;umvwGif a&Swef;tcef;urS yg0ifacgif;aqmifr+ ay;Edkifonfh tjcm;^m%fynm t&Sdeft0g xufjrufvSonfh acgif;aqmifajcmufOD;yg qHk;+H;cJh& ayonf? OD;apmESifh taygif;tyg ig;OD;wdktm; acgif;aqmif}uD;rsm; vkyf}uHr+twGuf aemufydkif;wGif w&m;pD&ifonfhtcg tjypfxif&Sm;awG&Sdr+a-umifh tjypf'%fcsrSwf ay;tyfcjhJ im;vnf; tqdy k gvky}f uHr}+ uD;onf v#Kd0u S q f ef;-u,frt + wdjzifh yGr; f wD; vsuf &Sa d eygao;onf? OD;cifatmif. pmtkyo f nf vky}f uHrZ + mwfvrf;tjynft h pHk udk azmfxw k a f y;&ef ESpa f ygif;rsm;pGm pdw& f n S & f n S jf zifh ud;yrf;cJjh cif;jzpfI rsm;pGm pdwf 0ifpm;zG,f&m aumif;vSygonf? _Adwdo#tpdk;&. tkyfcsKyfa&; aemufqHk;aersm; ta-umif; OD;cifatmifrS xifxif&Sm;&Sm; rD;armif;xdk;jyonfhtvm; r_idrfrouf &Sd vSonfh tqdkygae&ufrsm;twGif; v+yf&Sm;cJh-uaom t"duZmwfaumifrsm;. yif udk,fpdkufESifh pdwf&if;&nf&G,fcsufrsm;udk twGif;usus *Ce% azmfxkwfwifjy xm;onf? tu,fIom OD;atmifqef;ESihf a&mif;&if;ajcmufO; D wdk rusq; kH cJy h gv#if aemuf ydi k; f jzpfay:vmrnfh jrefrmhordi k; f onf rsm;pGm jcm;em;uGjJ ym;oGm;ayvdrr hf nf? ppf_yD;
11
11

p tcsdeu f qdy k gv#if vGwv f yfonfE h i kd i fa H wmf ay:aygufvm&ef taetxm;rsm;pGm aumif;rGec f o hJ nf? xdt k csdeu f tjcm;tm&SEi kd i fr H sm;ESihf Edi +; f ,SO-f unfy h gu jrefrmEdi kf iH. vlaer+tqift h wef;rSm jrifr h m;vSonf? {&m0wDjrpfa-umif;wav#muf jrpf0 u|e; f ay:w0S r; f qefa&pyg; oD;ESr H sm; wd; k wufpnfyif0ajymvSonf? xdr k w S yg; ayg rsm;onfrqdkEdkifaomfjim;vnf; a&eHESifh ajratmufo,HZmwwdr k Smvnf; tawmf toif& h y dS g.? jrefrmjynfow l . kd ynma&;tqift h wef;onfvnf; usef tm&Swu kd f 0ef;usifwcdkwGif pmaywwfu|rf;r+E+ef;xm; tjrifhrm;qHk;pHcsdefrsm;wGif yg0ifyg.? 'kw, d urBmppfwi G f if;.tusKd;quftjzpf vlom;taygif; 'kuo Q u k Q awmf awmfcp H m;cJ-h u&onft h avsmuf jrefrmjynfonfvnf; _Adwo d #/ wkwE f i S hf *syefppf wyfrsm; ppfwvif;cif;usif;&mwGif ajrpmyifjzpfc& hJ onf? udv k e kd e D ,fcsJa cwfrS tp ysKd;cJa h om aoG;cGt J y k c f sKyfa&;pepfa-umifh 'kw, d urBmppf}uD;t_yD; vGwv f yfa&;&p tcsdef jynfwGif;ppfjzpfvmum rD;[kef;[kef;awmufygavawmhonf?odk jzpf&onf rSm tjcm;tjcm;aom t&if;&Sie f ,fcsJp epfrsm;uJo h y kd if _Adwo d #wdo k nfvnf; aoG;cJG tkyfcsKyfa&; rl0g'udk usifhoHk;cJhjcif;a-umifh jzpfonf? vufeufudkifppfwyfrsm;wGif Armr[kwa f om wki d; f &if;om;tkyp f r k sm;udo k m t"duxm; ppfoifwef;ay;_yD; yg0if apcJ h r kH u if;ppfom;rsm;jzifh wki d; f jynfukd xde; f xm;cJo h nf? Armrsm;u rausreyf jzpfonfrm S vnf; rqef;-u,fvy S g? jrefrmjynfrS _Aw d o d #wyfwkd qkwc fm G cgeD;pJpw J i Gf ArmESifh &S rf;/ u&if/ ucsifwdk oabmuGJvGJr+ jyif;xefvmygawmhonf? topfjyefvnfwnfaqmufonfh jrefrmEdi ki ft H aejzifh trsK; d om;acgif;aqmif }uD;rsm;udk qHk;+H;cJh&aomfvnf; 1950 ckESpfwGif 'Drdkua&pDjzifh a&G;cs,fwifajrmuf aom tpdk;&tm; wnfaxmifEdkifcJhygonf? rajyrvnf&SdcJhonfh vlrsKd;pkrsm;twGif; wGiv f nf; twwfEi dk q f ; kH jyefvnfaygif;pnf;a&;udk tm;xkwE fi kd c fy hJ gonf? &Sr; f vlrsK; d pkrsm;ESihf txl;ojzifh yl;aygif;Edi kc f _hJ yD; &S r; f ud, k p f m;vS,f awmfawmfrsm;rsm;rSmvnf; jynfaxmifpt k pd; k &twGi; f ta&;ygaom tcef;uwGif yg0ifc-hJ uonf? wki d; f jynf pD;yGm;a&;udk jyefvnfjrifhwifum tbufbufrS jyefvnfxlaxmifI tm&Swdkuf w0S r; f pHcsdet f jrifr h m;qH; k qefpyg;udk a&mif;csjzef jzL;Edi kc f o hJ nf? wdi k; f jynfuv kd nf; urBmvSnfhc&D;onfrsm;twGuf jyefvnfvrf;zGifhay;cJhonf? omarmzG,f&m awm vufaus;&Gma'orsm;/ jrefrmh,Ofaus;r+ tcsut f csmXmersm;/ yk*H rda [mif;&Sd ordi k; f
12
12

Oa,smZOf

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

0ifxif&Sm;onfh bk&m;ykxdk; taqmufttHkponfrsm;tm; urBmvSnfhc&D;onf rsm; avhvmEdkif&ef tpDtpOfrsm;udkvnf; aqmif&GufEdkifcJhygonf? oda k omf 1962 ckEp Sw f i G f Adv k c f sKyf}uD;ae0if;onf jynfow l kd a&G;cs,w f ifajrm uf cJo h nfh 'Dru kd a&pDtpd; k &udk zwfcs_yD; Edi ki fa H wmftm; ppftm%m&Sip f epfjzifh jyefvnf wnfaqmufvdkufonfhtcgwGifrl tqdkygpGrf;aqmifcsufwdr k Sm &p&mr&Sdatmif t bufbufY ysujf y,fc& hJ onf? xda k -umifh 1947 ckEp S f vky}f uHrt + wGi; f Edi ki fa H &;acgif; aqmif}uD;rsm; usqH; k cJ& h jcif;onf tem*wfumvY ppfwyf. t"rR t-urf;zufr+ atmifjrifa&;twGuf vrf;cif;ay;ouJhodk ta&;ygaom tcsufwcsuf jzpfvm onfrSm ,HkrSm;oHo,jzpf&ef rvdkawmhacs? tjcm;tcsufwcsufrSmrl jynfwGif;ppf udk trSDo[JyI jrefrmEdkifiHY ppftm%m&Sif vlwef;pm;w&yf aygufzGm;vmcJhjcif; jzpfygonf? ppfAv kd c f sKyf}uD;wdk tm%m,pfr; l rd_yDqv kd #if xkt d m%mudk tvG,w f ul vufv$wfay;dk; xHk;pHr&Sdyg? ppfAdkvfcsKyfrsm;onf tcsdef-umjrifhvmonfESifhtr# tcGifhxl;cHvlwef;pm;rsm; jzpfoGm;vsuf rdrdwdk udk,fudkvnf; txufwef;v$m vl wef;pm;w&yftjzpf ,HkrSwfvm-uaomfvnf; ppfAdkvfcsKyf awmfawmfrsm;rsm;rSmrl ynmt&nftcsif;tm;jzifh !Hz h sif;olrsm; jzpfjcif;a-umihf acwfopfurBm}uD;wGif 0if qHhEdkifonfh tpdk;&tkyfcsKyfr+qdkif&m +yfaxG;eufeJ cufcJr+rsm;. twdrfteufudk udwifodjrif qifjcifem;vnfEdkifpGrf;&Sdolrsm; r[kwfacs/ odkESifhyif ppfAdkvfcsKyfwdk onf vG,& f mvrf;udk vdu k -f uawmhonf? if;rSm wki d; f jynfukd jyifyurBmESihf tquf toG,jf zwfawmufvu kd jf cif;yif jzpfygonf? if;tjyif jynfow l . kd 'Dru kd a&pDpepf wnfaqmufa&;qENwu kd dkvnf; acszsufvdkufavawmhonf? oda k omfjim;vnf; jrefrmjynfow l . kd arG;&myg &ydi kc f i Gr hf sm;jzpfaom vlt cGihf ta&;wdo k nf xm0& jiif;y,fc& H rnfum; r[kwy f gacs? OD;atmifqef;.orD; a': atmifqef;pk-unfonf jynfwGif;'Drdkua&pDawmif;qdka&; v+yf&Sm;r+}uD;udk acgif; aqmifr+ay;aeygonf?pma&;aecsdefwGif olronf ppftm%m&Sifwkd. tdrfwGif; tcsKyf yvkyfjcif;udk cHae&jim;vnf; pdwf"mwfrus/ vlxkw&yfvHk; awmifhwae onfh taESmiftzGr J S vGwfajrmufa&; ar#mfrSef;csufudk wdkufyGJ0ifum &yfwnfvsuf yif &Sdygonf? jynfya&muf jrefrmrsKd;cspfrsm;tjyif urBmw0S rf;vHk;&Sd ppftm%m &Sip f epfukd pufqy k I f vlt cGit hf a&; csKd;azmufonfh rormr+rsm;udk &Gr H e k ; f aom Edi kf
13
13

iHwumrS vlrsK; d pHy k* k Kd~ vfrsm;uyg a':atmifqef;pk-unftm; axmufct H m;ay;vsuf &Sy d gonf?pmtkya f &;ol OD;cifatmifonf jrefrmjynfow l . kd vlrt + cGit hf a&;twGuf -opa-w;vsjynfwGif;rS wufwufuGuG wdkufyGJ0ifaeolrsm;wGif twufuGqHk; yk*~dKvfwOD;jzpfygonf? if;onf jrefrmEdkifiH 'Drdkua&pDjyefvnfwnfaqmufa&; aumfrwD/ -opa-w;vstzGJwGif 1988 rS 1992 ckESpftxd OuU@wm0efESifh EdkifiH wumqdi k& f m aumfrwD. 'k=OuU@wm0efukd xrf;aqmifcy hJ gonf? 1991 ckEp S w f i Gf vnf; jynfya&muf jrefrmtpdk;&tzGJ jzpfaom trsKd;om;!Gefa ygif;tpdk;&. -op a-w;vsEdkifiHqdkif&m udk,fpm;vS,fvnf; jzpfcJhygonf? OD;cifatmifEi S hf ZeD; yufx&pf&m S wdo k nf jrefrmhordi k; f wGif xif&m S ;cJo h nfh rsKd; dk;pOfqufrS aygufzGm;vm-uolrsm;jzpf-uI OD;cifatmif.zcifrSm uG,fvGefol &J Adv k c f sKyf OD;xGe; f vSatmifjzpfvsuf olZ eD;. zcifrm S vGwv f yfa&;&_yD;acwf/ w&m; H; k csKyf w&m;ol}uD;vnf;jzpfum tdE, Nd rdj ytkyc f sKyfa&; ydnmOfc0 H efxrf; ICS t zGJ 0ifwOD;vnf; jzpfco hJ nfh OD;aomif;pdejf zpfygonf? OD;cifatmifonf Armhvw G v f yf a&;wyfrawmfEi S hf Armha&wyfrawmfww kd i G f wm0efxrf;aqmifc_hJ yD; ppf_yD;acwfwi Gf yifv,fu; l oabFmukr% ` w D ckY xl;c|efatmifjrifpm G tr+xrf;cJo h nf? olEi S hf olZ eD; wdkonf tar&duefEdkifiHwGif (12) ESpf-um aexdkifcJh-u_yD; -opa-w;vsEdkifiH/ uif bm&mrdY 1983 ckEp S r f p S I tajccs aexdi kv f mcJ-h uolrsm; jzpfygonf? pma&;olOD;cifatmifrSm OD;atmifqef;vkyf}uHr+}uD;wGif yg0ifcJholtcsKdESifh ywfoufIvnf;aumif;/ xdktcsdefu tjzpftysuf tajctaet&yf&yfwE dk Sifh ywf oufIvnf;aumif; udk,fwdkif tawGt uH&SdcJhHkru a&S;a[mif;ordkif; taxmuf txm; pmtkyp f mwrf;rsm;udv k nf; _Adwo d #armfue G ; f wdu k r f S ud, k w f i kd f okawoey cJhojzifh acwfopfjrefrmhordkif;Y ta&;ygvSaom jzpfysufr+tpOfudk jyefajymif; ajym&ef toifhawmfqHk;yk*~dKvfwOD; jzpfcJhygonf? od& k mwGif vlrodao;bJ usef&pf aeonfh tcsKdtcsKdaom v#Kd0u S q f ef;-u,fr+ uGi; f qufrsm;um; use& f a dS umif; usef &Sa d eygOD;rnf? Oyrm Tr#-urf;uwfva S om vlowfr}+ uD;udk OD;apmusL;vGe& f mY rnfonfhta-umif;tcsufwu dk v+a H qmftm;ay;wkdufwGef;cJh-uoenf; qdkonfudk ,ckwdkif em;vnf&efcufcJvSonfhtajc &SdaeqJyif jzpfygonf? odk&mwGif Tpm tkyfonf ppf_yD;acwfaemufydkif; jrefrmEdkifiHordkif;udk twGif;usus avhvmvdkuf
14
14

Oa,smZOf

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

pm;vdkol okawoDynm&SifwdktwGuf wefzdk;rjzwfEdkifatmif taxmuftulyyg vdrr hf nf? *syefacwf t"dywd a'gufwmbarmfa&;om;_y; D ppf_y; D acwfwi G f xkwa f 0onfh jrefrmjynfwi G; f atmifjrifr}+ uD; trnf&p dS mtkyw f i G f pma&;olu jrefrmjynfEi Sy hf wf oufaom ordkif;qdkif&mtrSefw&m;rsm;onf jrefrmvlrsKd;wdk udk,fwdkif jyefrajym jyor# umvywfvHk; rnfonhftcgr# kyfvHk;yDjyifpGm ay:vGifvmrnfr[kwfacs[k a&;om;cJhygonf? if;uyif qufvufI 'kwd,urBmppfESifh ppfudacwf jrefrmh ordkif;udk xdkacwfwGifyg0ifaom jrefrmwdu k dk,fwdkif ra&;om;&ao;a-umif; 0efcH cJh_yD; ta-umif;t&m cdkifcdkifvHkvHkudk twGif;ususodxm;aom yk*d~Kvfwdku ra&; om;ao;or# jrefrmjynfwi G jf zpfym G ;cJa h om ta-umif;&if;rsm;. trSew f &m;udk od &Se d m;vnfEi kd r f nfr[kwa f cs[k a&;om;cJy h gonf? acwfwacwf. ta&;ygvSonfh tjzpftysufrsm;udk euf+dif;pGm od&Sdem;vnfap&ef a'gufwmbarmf a&;om;azmf jyouJhodk OD;cifatmif. pmtkyfrSmvnf; tzdk;rjzwfEdkifaom taxmuftulwck jzpfayawmhonf?
rmvfuGef bGwfum; uif b m&mrawmf / =opa=w;vs Ed k 0 if b mv/ 1992 ck E S p f ?

(35) ESpfwkdifwkdif xrf;aqmifcJh_yD; t_idrf;pm;,lcJh&m (ruG,fvGefrD) tESpf (20) umvtwGif; uifbm&mwkdif;pf owif;pmwGif tywfpOf -oZmanmif;aom aqmif;yg;rsm; a&;cJhonfhtjyif aemufqkH;uufzJcsyf ac: pmtkyfvnf; a&;om; cJhonf? rmvfuGefESifh a&mufZmemwkt d m; EkdifiHjcm;a&muf jrefrmrdwfaqGrsm;pGmwkd u t_rc J spc f ifpm G owd&-uvsu& f r dS nf? txl;tm;jzihf 'Dru dk a&pD jyefvnfxa l xmif &ef ud;yrf;vsu& f o dS r l sm;onf olwE dk p SO f; D cki dr f mpGm tqufrjywf axmufct H m;ay;cJh -ujcif;ukd aus;Zl;wifowd&-urnfjzpfygonf?

rpPwmrmvfue G f bGwu f m; (Mr. Malcolm Booker) onf 1998 ckEp S /f Zlvi dk f


v (15) &ufae/ touf (82) ESpfwGif rdrdaetdrf uifbm&m-rdY uG,fvGefcJhonf? olZeD; a&mufZmem (Roxana) rSmvnf; xkdaewGifyif aq;kHY a&m*ga0'em -um &Snp f m G cHpm;&_yD; em&Dom apmIaoqk; H oGm;&Smonf? olwE dk p SO f; D pvk; H rSm oHwref0efxrf;rsm;jzpf-uonf? rmvfue G f bGwu f m;onf 1951 ckrS 1953 cktxd jrefrmjynfqi dk & f m oHtrwftjzpf ceft yfjcif;cH&I yxrOD;qk; H -opa-w;vsoH; Hk ukd (88) urf;em;vrf; (Strand Hotel Annex) wGif zGiv hf p S c f a hJ om a-umifh xkdtaqmufttkHY ,aewkdif wnf&Sdvsuf&Sdonf? xkdaemuf tDwvD/ ,l*p dk vm;AD;,m;/ ka d r;eD;,m;ESihf blva f *;&D;,m;jynfrsm;wGif oHtrwf}uD;wm0ef aqmif&u G c fo hJ nf? 1976 ckEp Sw f i G f uifbm&m-rdo dk jyefvm-u_y; D Eki di f jH cm;a&;oHwref
15
15

16
16

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

pma&;ol. ed'gef;
u|efawmfhZeD;. uG,fvGefav_yD;aomzcif}uD; w&m;ol}uD;a[mif; OD; aomif;pdefonf if;aexdkif&m rJvfbkef;rdr S uGsefawmfwr dk dom;pk. uifbm&mtdrf odk 1989 ck/ Zlvdkifv oluG,fvGefcsdeftxd wESpfwacgufcef vma&mufvnfywf avh&y dS gonf? touf&p Sq f ,fausm_f yD qda k omfjim;vnf; zswv f wf-unfvif trSwf onmaumif;onfh OD;aomif;pdeo f nf olb 0oufwrf;wav#muf tr+xrf;cJo h nfh tawGtuH taxGaxGukd jyefajymif; pm;rHj yefwwfonf? xdt k xJY acwfopf jref rmhordkif;wGif ta&;ygonfh tjzpftysufrsm;udk a&mifjyef[yfaponfh ta-umif; t&mrsm;pGmwdkvnf; ygwwfonf? OD;aomif;pdefonf ,cifwcsdefu vlwef;pm; tv$mwckjzpfaom tdENd, rdjytkyfcsKyfa&; ydnmOfcH0efxrf;tzGJ0if (I.C.S) wOD; jzpfonft h jyif w&m;a&;Xme twGi; f 0eftjzpfvnf;aumif;/ tusOf;axmifrsm; OD; pD;csKyf (axmifrif;}uD;) tjzpfvnf;aumif;/ 1947 ckESpfwGif wydifwnf; wm0ef xrf;aqmifcJh&ygonf? _Adwdo#wdkxHrS 1948 ckESpf jrefrmEdkifiH vGwfvyfa&;&_yD; csdew f i G f w&m;H; k csKyf w&m;ol}uD;tjzpfvnf;aumif;/ aemufyi kd ; f wGif Edi ki fy H i kd f odr; f ydkufa&;aumfr&SifESifh a&G;aumufyGJ t,lcHaumfr&SiftzGJwdk. OuU@tjzpfvnf; aumif; EdkifiHawmftpdk;&tzGJu txl;a&G;cs,fI wm0efay;tyfjcif; cHcJh&onf? OD;aomif;pde. f trSww f &tawGtuHrsm;xJrS ol ESpE fp S f cduf cduf ajymjyavh &Sdaom tjzpftysufwckrSmrl uG,fvGefol u|efawmhfzcif AdkvfcsKyf (&Jwyf) OD;xGef; vSatmifEi S hf wdu k fu kd y f wfoufaeygonf? xdt k cse d u f u|ea f wmhz f cifrm S &mZ0wfr+ h jyif t&Se d t f pHp k rf;ppfaq;a&;Xme t}uD;tuJ ( Dy. Inspector General ) jzpfonft 0g}uD;vSonfh t*Fvef bk&ifh&Jwyfrawmf}uD;. tzGJ0ifwOD;tjzpfvnf; 1940 ck aESmif;ydkif;wGif wm0efxrf;cJh&oljzpfygonf? AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh if;.0ef}uD; tzGJ0ifrsm;tm; 1947 ck/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif vkyf}uHowfjzwfcJhr+a-umifh OD;apmtm; tif;pdet f usO; f axmifwi G f xde; f odr; f xm;cse dY f 'k=&JcsKyf OD;xGe; f vSatmif ESifh w&m;ol}uD; OD;aomif;pdefwdktm; OD;apm. vHkcHa&;twGuf yl;wGJwm0ef ay;cJhygonf? xdka-umifhvnf; if;wdkESpfOD;onf aepOfvdkvdk &efukefrS tif;pdef axmifodk um;jzifh twloGm;avh&Sd-u&m c&D;wav#mufwGifvnf; ,m,D jynfol
17
17

ppfwyf yHkpHjzifh zGJpnf;xm;aom jynfol&JabmftzGJ0iftcsKdwdk apmifh-uyfaeonfh ppfaq;a&;pcef;rsm;pGmwdkudk jzwfoef;&avh&Sdonf? xdktcsdefu jynfol&Jabmf tzGJrm S vnf; OD;atmifqef;r&So d nfa h emuf (tjzL/ t0g) ESpz f JGua JG e_y; D rnfonft h zGJ u rnfolvufatmufY opPmcHxm;onfudk twdtusrod&ao;acs? odkESifhyif 1947 ckESpfaemufydkif;/ wnaewGif if;wdu k m;udk &yfwefa p&ef ppfaq;a&;pcef; wckrS cyfxefxef trdea f y;wm;qD;vdu k u f m a&mifpa kH jymufusm;ppf0wfpkH 0wfqif xm;onfh &JabmftcsKd/ di kz f ,faoewfajymif;rsm;jzifh cse d x f m;vsuf olwx kd a H jy;vm -uonf? xdt k cg u|ea f wmfz h cif OD;xGe; f vSatmifonf um;armif;ae&mrS &yfI qif; oufvdkuf_yD; if;wdr k nfolrnf0gjzpfa-umif; ajymjyvsuf ,if;aoewfudkifvlwpk . acgif;aqmifvufxJrS aoewfudk ykwfcsvdkufonf? if;aemuf olwdk a-umif trf;trf;-unfa h eqJrm S yif um;ay:jyefwufI armif;xGuv f mcJo h nf? tqdkygtjzpftysufrsm;ta-umif; jyefajymif;ajymqdkor#udk u|efawmf-um; od&_yD;aemuf xdt k csur f sm;. v+a H qmfra + -umifh xdt k cse d u f tuif;raoao;aom jrefrmhEdkifiHa&;Zmwfvrf;tzHkzHkudk u|efawmf pwif pdwf0ifpm;rdawmhonf? wEdkifiH vHk; vdkufemusifhoHk;-u&rnfh _Adwdo#bk&ifhOya'ESifh acwfay:vufeufudkif a'o cHrsm;. Oya'rJhjzpfaer+rsm; a&maxG;,Sufwif v+yf&Sm;aer+udk u|efawmf txl; owdy avhvmrSwo f m;&awmhonf? xdt k cgu tajctaet& jynfwi G; f Edi ki fa H &; orm;rsm;. ud, k y fi kd p f pfwyfrsm;twGi; f tm%mudt k a-umif;yI xGua f y:vmaom tusKd;pD;yGm; ydyuQrsm; r-umc%ay:aygufvmavh&Sdonf? tqdkyg ta-umif; t&mrsm;xJwi G f *VKefwyftjzpf (0g;&if;wkwu f A kd ef;jyvsuf) v#Kd0u S v f ufeufui kd f wyfzGJxm;aom emrnfqdk;jzifhausmf-um;vSonfh *VKefOD;apmudkrl u|efawmf pdwf t0ifpm;qH; k jzpf&ygonf? u|ea f wmfEi St hf wl u|ea f wmf. om;i,fEp SO f; D jzpfaom cifO; D atmifEi S hf xGe; f vS atmifav; (*sLeD,m) wdu k vnf; tbd; k jzpfot l m; tqdy k gZmwfvrf;rsm; jyefajymif; qufvufajymqdk&ef r-umc% wdkufwGef;-uavh&Sdonf? trsKd;om; acgif;aqmif }uD;rsm; vky}f uHc& H r+Ei S hf ywfoufI OD;apmESihf if;.taygif;ygwdt k wGi; f pum;0Suf ESihf a&;aompmrsm;udk ae&mowfrw S I f v#Kd0u S p fm G vJv, S c f jhJ cif;rsm;ta-umif; ajym jyonft h cg u|efawmfwt kd m;vH; k rde; f armawGa0oGm;rdawmhonf? xdt k a-umif;t &mrsm;udk wpGef;wp azmfjy&aomf ajcqGHaeonfh raumif;qdk;0g;}uD;/ iSufaysm oD;pdrf;jzifh {nfhcH/ oHyk&m&nfudkudufw,f/ a&uefxJrSm ig;r&Sd/ t&yfjrifhjrihf
18
18

ed'gef;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vl}uD;ponfponfjzif h ? (t&yfjrihjf rihv f o l nf rnfoe l nf;qdo k nfrm S ya[Vd) odE k i S hf OD;atmifqef;wdt k m; vky}f uHr}+ uD;onf OD;apmESihf if;. taygif;ygrsm; vuf csufomru w&m;Oya'a&SarSmufodk rnfonfhtcgur# ra&mufvdkuf&bJ vGwf ajrmufqJ/ vGwfajrmufoGm;-uaom tjcm;tr+tcif;rsm;qdkif&m tcsKd yk*~dKvfrsm; vnf; &Sdaumif;&SdavOD;rnf[k u|efawmf oHo,ruif; jzpfvmrdawmhonf? xdk a-umifh u|efawmfha,muQr}uD;. ajymjycsufrsm;udk aemifvmaemufom;rsm;t wGuf pmjzifhrSwfwrf;wifxm;oifhonf[k u|efawmfcHpm;rdcJhonf? odk jzpfonfht avsmuf u|ea f wmf. pmwdp k mprSww f rf;rsm;udk pkpnf;I t-urf;tm;jzifh pmwapmif wzGJ tjzpf a&;om;vdu k a f omtcg OD;aomif;pdeu f aocsmpGmzwf-unh_f yD; oabm wlco hJ nf? TwGif u|ea f wmfwE kd p S O f ; D . jyefajymif;owd&r+rsm;udk u|ea f wmf. xyf qif& h m S azG avhvmrSwo f m;r+rsm;ESihf aygif;pyfI jznf;jznf;csi; f wd; k csJa&;om;cJo h nf? u|efawmfu, kd w f i kd v f nf; xdo k kd tke; f tke; f u|ufu|uf ke; f &if;qefcwf jzpfym G ;aecsdef tcgu xdkvkyf}uHr+}uD; jzpfyGm;cJh&m twGif;0efHk;ESifh rsufESmcsif;qdkif wbufjcrf; &Sd a&wyf (urf;em;XmecsKyf) yvkyx f m;aom pdea f ygvfausmif;0if;twGi; f Y vli,f a&wyft&m&Sw d OD;tjzpf wm0efusaeqJjzpfonf? xdk jyif u|efawmht f m; ta-umif;t&mrsm;udk a&;om;&ef v+a H qmfay;cJo h nfh tjcm;ta-umif;w&yfrSmrl u|efawmf. OD;av;awmfol OD;a&$abmfjzpfonf? if; rSm tdENd,rdj ytkyfcsKyfa&; ydnmOfcH0efxrf; tzGJ0if (I.C.S) wOD;jzpfvsuf vGwf vyfa&;r&ao;rD ,m,Dtpd; k &tzGJ . twGi; f 0efwOD;jzpf_yD; vky}f uHrj+ zpfym G ;pOfu OD;atmifqef;. vuf0b J ufwi G f uyfvsufxi kd a f ecJ& h mrS th-H ozG,a f umif;avmuf atmif usnfqefu a&Smifxu G o f m G ;jcif;a-umifh ab;roD&efrcbJ vGwa f jrmufc& hJ olwOD;jzpfygonf? OD;a&$abmfudk,fwdkif xdka-uuGJbG,f&m tjzpftysuf/ ol rsuf jrifu, kd a f wGZmwfa-umif;udk u|efawmft h m; jyefvnfajymjycJy h gonf? xda k -umifh Tpmtkyo f nf vky}f uHr}+ uD;ESiy hf wfoufI tajzwpHw k &may;&ef xuf OD;apmaemufrm S b,foa l wG&y dS gvdr[ hf a l om tawG;ESit hf wl oda k vmoda k vm ar;cGef;rsm;om xyfrH ay:aygufaumif; ay:aygufvmapygvdrfhrnf? u|efawmf. &nf&G,fcsufrSmrl OD;atmifqef;vkyf}uHr+ESifhywfoufI v#Kd0Sufr+tcsKdudk ud;pm; ajz&Sif;vsuf u|efawmfwdkEdkifiH. uH-urRmudk 0rf;enf;zG,f&m ajymif;vJoGm;apcJh onfh jzpf&yfqdk;}uD;udk topfwzefjyefvnfI tao;pdwfavhvm&efjzpfygonf? u|efawmfESifhtwl jrefrmjynfoltrsm;pktaejzifh ,cktcsdefom OD;atmifqef;
19
19

touf&i Sa f ecJy h gv#if u|efawmfwkd ,ckcp H m;ae-u&onfh uH-urRmqd; k wdu k kd a&Smif &Sm;Edkifayvdrfhrnf[k cdkif_rJpGm,Hk-unf-uyg.? Tta-umif;w&yfwnf;ESifhyif t qdy k g vky}f uHrZ + mwfa-umif;udk cGjJ crf;pdwjf zm avhvmoifa h yawmhonf? xdt k wl vGef cJa h om (45) ESpw f mumvu Eki di fA hH o d u k m}uD; usqH; k oGm;_yD;aemufyi kd ; f / xdw k acwf . tarGtESpt f jzpf usef&pfco hJ nfh Eki di fa H &; a&pD;a-umif;wav#muf }uD;pk; d cJo h nfh avmb/ a'gowdk jzifh yGef;wD;aom t-urf;zufr+rsm;. tajccH t&if;tjrpfwdk udv k nf; avhvmoifv h a S yonf? ,if;tarGukd tomw-unfvufc& H ef jiif;y,fwe G ; f vSec fa hJ om yk*Kd~ vfrsm;ESihf r_yD;qHk;ao;aom jrefrmEkdifiH. vGwfvyfa&;/ 'Drkdua&pDta&;ESifh o[Zmwjzpf a&;wdt k wGuf owW& d p dS m G wdu k y f 0 JG ifaeolrsm;twGuf Tpmtkyu f kd &nf&, G a f &;om; &jcif;jzpfygonf?
armif c if a tmif uif b m&mrawmf / =opa=w;vs Ek d 0 if b mv/ 1992 ck E S p f ?

20
20

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

bmomjyefo. l trSm
"Who Killed Aung San ?" (atmifqef;udk b,folowfovJ) pmtkyfa&; om;ypkol OD;cifatmiftm; vGefcJhaom (13) ESpf/ 1986 ck/ pufwifbmvwGif rdwa f qGwOD;u rdwz f JGay;pOf uifbm&mrda wmf/ jrefrmtdrw f ckY yxrOD;qH; k t}udrf awGqHkcGihf&cJhygonf? aqmif;tukef/ aEGtul;rdk &moDomarmonfh TvwGif uifbm&m Y yef;yGa J wmf usi; f y_rjJ zpfojzihf t&yf&yfrS vma&mufvnfywf-uaom {nfo h nfrsm;jzihf pnfum;avh&o dS nf? u|efawmfr h w d a f qGu OD;cifatmiftm; jrefrm ppftm%m&Sif Akv d a f e0if;tpd; k &udk ESpa f ygif;rsm;pGm awmfve S a f eolwOD;tjzpfvnf; d; f pfowif;pm}uD;) . t,f'w D mxH aumif;/ The Canberra Times (uifbm&mwki ay;pmrsm; tcef;uwGif jrefrmppftpkd;&. vSnfhuGufjykyfrsm;udk azmfxkwf_yD; ppftm%m&Sifpepfqdk;}uD;udk uavmifjzifh rSefrSefxdk;ESufwHk jyefaeolwOD;tjzpf vnf;aumif; rdwq f ufay;cJy h gonf? OD;cifatmif. t*Fvy d p f may Edi ke f if;u|r; f usif r+/ [mo^m%fuG,0 f r+/ tm0Ze; f &$ir f w + o kd nf ol. xufjrufaom ^m%fynmudk a&mifjyef[yfaeonf[k u|efawmfrw S c f sufcsrdonf? aemufaemif olEi S fh &if;ES; D vm aomtcg AkdvfcsKyfae0if; wdkif;jynf. tcsKyftjcmtm%mudk twif;t"rR odrf; ydu k c f a hJ om 1962=ckEp S O f ; D umvtcsder f p S I ,aexufwi kd f worwfwnf; ppftm %m&Sip f epfukd awmfve S a f eol rsKd;cspfwOD;tjzpf ydI k av;pm;vmcJy h gonf? xda k emuf 1988=ckESpf/ jrefrmjynfwGif; vlxktHkuGr+}uD;ay:aygufvmaom tcg ppftpk; d &. &ufpufpm G ESy du f y Go f wfjzwfra + -umifh jrefrmjynfol toufaygif; axmifEi Sc fh sDI qH; k +; H cJ& h onf? jrefrmhvw G v f yfa&; Adou k m}uD; Adv k c f sKyfatmifqef;. orD; a':atmifqef; pk-unf. wnf-unfajzmifhrwfaom acgif;aqmifr+atmufwGif jynfolwdk wnD w!Gwfwnf; pkpnf;I jrefrmjynf. 'kwd,vGwfvyfa&;udk awmif;qdkcJh-uonf? ppftpkd;&onf a':atmifqef;pk-unftm; (6) ESpfwdkifwdkif tdrfwGif;tusOf;csxm; cJh_yD;/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJcsKyf tzGJ0ifrsm;ESihf ppftpkd;&udk qefu sifolrsm;tm; pepfwus acsr+ef;cJhygonf? TonfhumvwGif jynfya&muf jrefrmrsKd;cspfrsm;u vnf; EkdifiHt&yf&yfwGif ppftpkd;&qefusifa&; qENjyyGJrsm; usif;ycJh-uonf? 'Drkd

ua&pDusihfoHk;aom tpdk;&toD;oD;tm; csOf;uyfvsuf jrefrmppftpkd;&udk,fwdkif OD;pD;usif;yay;cJhaom 1990=ck/ taxGaxGa&G;aumufyGJwGif tEkdif&&SdcJhonfh trsKd;om;'Dru dk a&pDtzGJ csKyftm; olwu kd wdtwki d; f tm%mv$a J jymif;ay;&ef zdtm; ay;a&;twGuf ud;yrf;cJ-h uonfrm S ordi k; f rSww f i kd w f ck jzpfvmonf? -opa-w;vs &Sd jynfwGif;v+yf&Sm;cJh-uonfh jrefrmrsKd;cspfrsm;twGif; OD;cifatmifrSm a&Swef;rS yg0ifcy hJ gonf? OD;cifatmif. atmifqef;udk b,foo l wfovJ t*Fvy d b f momjzifh pmtkyf ypkaecsdefwGif -opa-w;vsjynfwGif twlwuG EkdifiHa&;v+yf&Sm;ae-uonfjzpfI u|ea f wmfEi S fh r-umc% pmtkyy f g ta-umif;t&mrsm;udk aqG;aEG;wdi ky f ifc-hJ uonf? Akv d c f sKyfatmifqef;ESifh acgif;aqmifrsm; usq; kH onft h cse d u f OD;cifatmif. zcifrm S jrefrmjynf. 'k=&JcsKyfjzpfaeIvnf;aumif;/ OD;cifatmifZeD;. zcifrm S vnf; w&m; a&;Xme. twGif;0efwOD;taejzifh vnf;aumif;/ axmifrsm;udk }uD;-uyftkyfcsKyf &onfh OD;pD;csKyftaejzifv h nf;aumif; aqmif&u G a f e-u&aoma-umihf OD;cifatmif onf xdy k* k Kd~ vf}uD;ESpO f; D xHrS OD;apmESifh taygif;tygrsm;ESifh ywfoufaom ta-umif; t&mrsm;tm; twGif;usus owif;tcsuftvufrsm; wkdufdkufod&SdcGifh&cJhonf? xkda-umihf OD;cifatmif. xdktcsdefu udk,fawGrsufjriftjzpftysufrsm;udk ESpf aygif;rsm;pGm pepfwus okawoeypkxm;onfrsm;ESifh aygif;pyfvu kd a f omtcg cki df vHkaom orkdif;taxmuftxm;wcktaejzihf ydkrdkwdusjywfom;vmygawmhonf? Tae&mwGif OD;cifatmifonf ta-umif;jcif;&m trSeu f o kd m wifjy_yD;/ ta-umif; tusKd; qufEG,fr+rsm;udk pmzwfy&dowfrsm;uom qufvufI pl;prf; qifjcif awG;ac:Ekdif&ef csefvSyfxm;cJhonf? ta-umif;jcif;&m trSeftuef wifjyr+Y OD;cifatmifonf twGif;pnf;rS teD;uyfavhvmcJholjzpfI ol. tcsuftvuf rsm;onf w&m;Oya'tjrifwGif yDjyifwdusvSygonf? orkdif;okawoDrsm; quf vufavhvm&ef tajccHtw k jf rpfcsay;cJo h nfEi Sv fh nf; wlygonf? OD;cifatmif. pmtkyft*Fvdyfrl&if;onf tqifhtwef;jrihfvSonf? oda k omf jrefrmjynfot l rsm;twGuf &nfp; l I jrefrmbmomjyef&ef vH; k yef;aomtcg tcuf tcJrsm;awG I aESmifa h ES;cJ& h onf? u|ea f wmfonfvnf; jrefrmpmayESifh uif;a0;ae onfrSm ESpftwef-umcJh_yDjzpfonfhtjyif ,cifu bmomjyefqdkonfh tawGtuH vnf; r&SdcJhygacs? OD;cifatmifudk (pDtm'DbD) jrefrmjynf'Drdkua&pD jyefvnfwnf aqmufa&; OD;pD;aumfrwD (tjynfjynfqkdif&mESifh -opa-w;vs) . em,u}uD; tjzpf av;pm;vsuf/ ol. ta&;ygvSaom Tpmtkyfudk jrefjrefqefqef jrefrm
22
22

21
21

trSm

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

bmomjzifh xkwa f 0vda k oma-umihf bmomjyeftjzpf wm0ef,r l y d gonf? uHaumif; onfrSm jr0wDOD;&Jacgif -opa-w;vsodk a&muf&Sdvmojzifh pmwnf;jzwfay;&ef OD;&JacgifrS wm0ef,_l y; D / tcef;vdu k f txl;ud;pm;wnf;jzwfay;jcif;twGuf aus;Zl; wifz, G & f mjzpfygonf? txl;ojzifh rar#mv f ifb h J u|ea f wmf. vkyi f ef;qki d& f mtyki d; f wGif wm0efyv d m onfhtcgrsm;Yvnf; u|efawmfhnD a'gufwmat;ausmf (atmifoefausmf) tm; tultnDawmif;_yD; olESihftwl tcsKdtcef;rsm;udk bmomjyefygonf? tcsKdtcef; rsm;rSm a'gufwm at;ausmfbmomjyefqkd_yD;/ u|efawmfu wcsKdae&mY jyifqif jznfp h u G v f suf OD;&JacgifrS xyfrw H nf;jzwfygonf? bmomjyefq& kd mYvnf; t*Fvy d p f mrS wdu k f u dk b f momjyefqr kd u + kd ta&;xm; I trsm;qk; H tok; H yaomfvnf; tcsKdt csuftvufrsm;wGif jrefrmpmzwfy&dowf ESifh ydkrdkqDavsmfap&ef jr0wDOD;&Jacgif. t}uHycsuft& pma&;ol OD;cifatmif. oabmwlnr D j+ zifh tenf;tusOf; yjyifa&;om;cJo h nfrsm; &Sc d o hJ nf? odk jzpfI yl;wGJbmomjyefol a'gufwmat;ausmfESifh u|rf;usifpGm pmwnf; jzwfol jr0wDO; D &Jacgifwt kd m; txl;aus;Zl;wif&y dS gonf? bmomjyefq& kd mY trSm; t,Gi; f &Sc d y hJ gv#if u|efawmfw h i Go f m wm0ef&y dS gonf?

a'guf w mwif h a 0 qpf ' eD r/ =opa=w;vs (9/ 9/ 99) yl ; wG J b momjyef o l a'guf w mat;ausmf qpf ' eD r/ =opa=w;vs

23
23

24
24

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

Zmwfvrf;0if yk*Kd~ vfrsm;


tmZmenf r sm;

pyfpx H e G ;f (40) ESp/f &S r; f jynfe,frS rdi k; f yGea f pmfbm G ;}uD;/ e,fjcm;a'oqdi k& f m twdi kf yifcH0ef}uD;/ OD;acgif;wGif '%f&m (2) csuf&&Sd_yD; (20) &ufae rGef;wnfhcsdefwGif &efue k f rd/ jynfoa l q;H}k uD;Y aoqH; k oGm;onf? OD;tke;f armif (34) ESpf/ o,f,lya dk qmifa&;ESifh vrf;yef;qufoG,fa&;Xme/ 'kwd, H mwckukd vma&mufwifoi G; f aepOf vlowform;rsm;. twGi; f 0ef (I.C.S)/ tpD&ifcp usnfqefrsm; xdre S o f m G ;jcif;cH&onf? ae&mwGiy f if yGc J sif;_yD;aoqH; k onf? uda k xG; (18) ESpf/ OD;&mZwf.oufawmfapmifh/ rEav;teD;&Sd awmifjyif ody`H&yfrS rlqvifvi l ,fwOD;jzpfonf? tpnf;ta0;cef;rwGi; f rS aoewfor H sm;-um;&ojzifh teD;&SdHk;cef;rS ajy;xGufvmpOf qkwfcGmajy;oGm;aeaom vlowform;rsm;. ypfcwfjcif;udkcH&onf? '%f&m (4) csuf&&Sd_yD; aq;HkwGif aoqHk;onf?

Adv k c f sKyfatmifqef; (c) Adv k a f wZ (32) ESp/f jrefrmhtrsKd;om;a&;v+y& f m S ;r+. acgif; aqmif}uD;/ bk&ifcHtr+aqmifaumifpD. 'k=OuU@ (odk ) wu,fhvufawGtm;jzihf vGwfvyfa&;r&rD 0ef}uD;tzGJ. 0ef}uD;csKyf/ if;tjyif xdktpdk;&tzGJ. umuG,f a&;ESifh EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;/ usnfqef (13) csufoifhaom '%f&mjzifh ae&mwGif yif yGc J sif;_yD;aoqH; k cJ& h onf? 'D;'kwO f ;D bcsKd (54) ESp/f pma&;q&m/ owif;pmq&mESihf 'D;'kw* f sme,f. t,f'w D m/ jyef-um;a&;0ef}uD;/ olt ouft&G,fESifh OD;aESmufxJ0ifoGm;aom usnfqef tyg t0if usnq f ef (5) csu& f &So d nfw h i kd f aev,fyi kd ; f txd &efue k jf ynfoa l q;H}k uD;wGif touf&i Sv f suf &Sa d eao;onf? ocifjr (49) ESp/f vli,facgif;aqmifrsm;-um;wGif touft&G,}f uD;&ifa h om Edi ki fH acgif;aqmif/ bma&;0ef}uD;/ tqkwfudk xGif;azmufoGm;aom aoewf'%f &mjzifh ae&mwGif yGc J sif;_yD;aoqH; k onf? OD;tA'& l mZwf (49) ESpf/ rEav;rd rlqvifacgif;aqmif/ ynma&;ESifh trsKd;om; pDrHudef;0ef}uD;/ '%f&m (6) csuf&&Sd_yD; ae&mwGifyif yGJcsif;_yD;aoqHk;onf? OD;b0if; (46) ESpf/ OD;atmifqef;.tudk/ ul;oef;a&mif;0,fa&;ESifh axmufyHha&; 0ef}uD;/ usnfqef'%f&m (8) csuf&&Sd_yD; ae&mwGifyif yGJcsif;_yD;aoqHk;onf? ref;bcdi k f (43) ESpf/ [oFmwrS u&ifvlrsKd;wOD;jzpf_yD; *syefodrf;ydkufxm;pOfu jyefvnfcc ka H wmfve S& f mY yg0ifco hJ nf? pufrv + ufrX + meESihf tvkyo f rm;Xme0ef}uD;/ usnfqef (15) csufxr d e S c f o hJ nf? ae&mwGiy f if yGc J sif;_yD;aoqH; k onf?
25
25

vl o wf o rm;rsm;
OD;apm/ 1900=jynfE hp Sw f i G f om,m0wDrdY arG;zGm;onf? vlowform;rsm;. acgif; aqmif[k tpGyfpGJcH&ol/ orBm&ifh vufsmEdkifiHa&;orm;jzpf_yD; OD;atmifqef;. t"duydifbufjzpfonf? ol&d,owif;pmudk pwifxlaxmifolESifh rsKd;cspfygwD acgif;aqmifjzpfonf? 1940=ckESpf/ pufwifbmvrS 1942=ckESpf/ Zefe0g&Dvtxd eef;&if;0ef/ 1942=rS 1946=txd ,l*E<mjynfwi G f txde; f odr; f cHc& hJ onf? 1947=ck ESp/f Zefe0g&DvwGic f sKyfqa kd om atmifqef;=tufwvD pmcsKyfukd todtrSwf y&ef jiif;qefco hJ jl zpfI OD;atmifqef;ESihf olt r+aqmifaumifpD vkya f zmfui kd z f ufrsm;tm; owfjzwfr+jzifh 1947=ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufwGif tzrf;cH&vsuf/ pGJqdkxm;onfh twdkif; tjypfay;cH&_yD;/ 1948=ckESpf/ arv (8) &ufaewGif tif;pdefaxmifY ud;ay;cH&onf? armifp; dk / aoewform;/ rif;vS-rdrS *VKefwyfzGJ0ifwOD;jzpf_yD; OD;apm. teD;uyf aemufvkdufjzpfI ol _cHtwGif;Y apmpD;pGmuyif aexkdifcJholjzpfonf? ao'%fay; cH&onf? 1948 ckESpf/ arv (8) &ufaewGifyif tif;pdefaxmifY ao'%ftpD &ifc& H onf?
26
26

Zmwfvrf;0ify* k Kd~ vfrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

oufESif;/ aoewform;/ usKdufvwf-rdrS *VKefwyfzGJ0ifa[mif;jzpf_yD; ,if;-rd rsKd;cspfygwD. twGif;a&;r;jzpfonf? OD;apmukd txl;-unfndK_yD; vkH;0O\kH,kH -unfukd;pm;oljzpfonf? ao'%fay;cH&onf? 1948 ckESpf arv (8) &ufaewGif yif tif;pdea f xmifY ao'%ftpD&ifc& H onf? armifpe d /f aoewform;/ udyifaumuf-rdr jS zpfI ppftwGi; f u Akv d c f sKyfatmifqef;. Armhwyfrawmfom;jzpfc_hJ y; D aemuf jynfo& l a J bmftzGJodk 0ifa&mufco hJ nf? olr b d rsm; rSm rsKd;cspfygwDukd vkdvm;ESpfoufolrsm;jzpfI olu kd OD;apm. aemufvkdufjzpf&ef odr; f oGi; f qGa J qmifc-hJ uonf? ao'%fay;cH&onf? 1948 ckEp S /f arv (8) &ufae wGif &efue k t f usOf;axmifY ao'%ftpD&ifc& H onf? &ef}u;D atmif/ touf (18) ESpo f m&S. d ? toufti,fq; Hk aoewform;jzpfonf? OD;apm w0rf;uGn J . D om;jzpfonf? pwkwa jrmufaoewform;? vkt d yfvmonfh aemufqkH;tcsdefusrS olukd a&G;cs,fcJhjcif;jzpfonf? ol. waZmufuef;tusifh a-umifh aoewform;tjzpf tH0ifci Gu f sjzpfco hJ nf? ao'%fay;cH&onf? 1948 ckEp S /f arv (8) &ufaewGif &efukeftusOf;axmifY ao'%ftpD&ifcH&onf? okc/ vlowform;rsm;tm; twGif;0efkH;okd *spfum;jzifh armif;ykda y;cJholjzpfonf? &efukef-rd&Sd tpkd;&txufwef;ausmif;rS (9) wef;atmifjrifcJhonf? ppf_yD;aemuf usKdufvwf-rd zqyvtzGJ. aiGxdef;jzpf_yD; ukefonfwOD;jzpfonf? oufESif;u olukd OD;apmESifh rdwfqufay;cJhonfhtjyif rsKd;cspfygwDwGJzuftwGif;a&;r;tjzpf pm&if;wifay;cJhonf? OD;apm. _cH0if;okd vkyf}uHr+rwkdifrD aemufqkH;a&muf&Sdvm oljzpfonf? ao'%fay;cH&aomfvnf; ud;ay;rnfhae rwkdifrDae naeykdif;wGifrS tvkyf-urf;ESifhaxmif'%f tESpf (20) okd av#mhcsjcif;cH&onf? cifarmif&if/ }uH&mygwOD;jzpfI a&Sajy;tzGJpD;aom zkd' fqefx&yfum;ukd armif;ol jzpfonf? OD;apmZeD;onf. wlawmfonf? 0ef}uD;tzGJ tpnf;ta0;xki da f ea-umif; v#Kd0SufoauFwjzifh owif;ay;_yD; vlowform;rsm; xGufcGmvm&ef tcsufjycJh onf? ao'%ftay;cH&aomfvnf; aemufykdif;wGif tvkyf-urf;ESifhaxmif'%f tESpf (20) okd av#mhcsjcif;cH&onf? armife/D }uH&mygwOD;jzpfI a&Sajy;tzGJESifh vkdufygoGm;cJhonf? vlowform;rsm;
27
27

xGuftajy;wGif vGwfajrmufEkdif&ef tultnDay;a&;twGuf ajcmufvkH;jyL;ao ewfwvufjzifh twGif;0efrsm;kH; txGuf*dwfaygufrS apmifhaecJh&onf? ao'%f tay;cH&aomfvnf; tvkyf-urf;ESifhaxmif'%f tESpf (20) okd av#mhcsjcif;cH&_yD; ,if;owif;ukd okcESiw hf -ydie f ufwnf; today;cHc& hJ onf? r_e}f u;D / }uH&mygwOD;jzpfI a&Sajy;tzGJ Ei S hf vku d y f goGm;cJo h nf? tkwz f -dk rdt eD;rS aus; &Gmom;jzpf_yD; tvkyf-urf;orm;wOD;jzpfonf? OD;apmu olukd tapcHwOD;uJhokd ckdif;cJhonf? 0ef}uD;tzGJpnf;a0;aea-umif; vlowform;rsm;ukd olu tcsufjycJh &onf? ao'%fay;cH&onf? 1948 ckESpf/ arv (8) &ufaewGif tif;pdefaxmifY ao'%ftpD&ifc& H onf? b!Gef / }uH&mygwOD;jzpfI a&Sajy;tzGJ wi G f yg0ifonf? OD;apm.vl,a Hk wmf t"du aemufvu dk a f cgif;aqmifjzpf_yD; olwOD;om OD;apm.tdrt f wGi; f aexki dc f i G& hf onf? tod^m%f&SdI tkd;onfukef;w&m;kH;wGif pma&;jzpfcJhonf? ocifEktm;owf&ef wm0eftay;cH&onf? bk&ifhoufao (azmfaumif) tjzpf bufajymif;xGufqkd&ef oabmwlco hJ jl zpfonf? xka d -umifh tajctaet& olt m; tjypfrc Si Gv hf w $ r f + tay; cH&vsuf tvkyf-urf;ESifh jyif;xefaomaxmif'%f (10) ESpfESifh (6) v csrSwfcH cJ& h onf?

Oya'qd k i f & myk * ~ d K vf r sm;


w&m;ol}uD;rif; OD;ausmjf rif/h 1898 ckESpfwGif arG;zGm;onf? 0wfvkHawmf&rif;ESifh w&m;v$wfawmf w&m;ol}uD;rif; (1946 ckESpfrSpI)? OD;apmukd ppfaq;pD&ifcsuf csaom txl;ckHkH;awmf.OuU@/ vGwfvyfa&;&_yD;aemuf w&m;v$wfawmfcsKyf. w&m;ol}uD;rif;jzpfvmonf? xif&Sm;ausmf-um;aom nDtukdav;OD;jzpfonfh Adkvfr; csKyfwifxGf (t}uD;qkH;)/ w&m;ol}uD;rif; OD;jrifhodef;/ a'gufwmxifatmif wkw d i G f 'kw, d ajrmufjzpfonf? 1988 ckEp S f arvwGif uG,v f e G c f o hJ nf? OD;atmifomausm/f tqifhjrifh puf&Sifw&m;ol}uD;rif;/ OD;apmudk ppfaq;aom txl;cHkHk;awmf. tzGJ0ifwOD;jzpfI/ vGwfvyfa&;&_yD;aemuf w&m;v$wfawmf
28
28

Zmwfvrf;0ify* k Kd~ vfrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

w&m;ol}uD;rif;jzpfvsuf/ xdkaemuf w&m;v$wfawmfcsKyf w&m;ol}uD;rif; jzpf vmonf? OD;pDb;l / tqifhjrifh puf&Sifw&m;ol}uD;rif;jzpfI/ OD;apmudk ppfaq;aom txl;cHkHk; awmf. tzGJ0ifwOD;jzpfI/ vGwfvyfa&;&_yD;aemuf w&m;v$wfawmf. w&m;ol }uD;rif;wOD; jzpfvmonf? w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pde/f 1906=ckESpfwGif oHvsifY arG;zGm;onf? tdENd, f 0efEi S hf tusOf;axmifrsm; ydnmOfc0 H efxrf; (ICS)/ w&m;a&;0ef}uD;Xme. twGi; OD;pD;csKyf wm0efrsm;udk 1947=ckEp S w f i G f wydiw f nf; xrf;aqmifc& hJ onf? 1948=ck ESpf vGwfvyfa&;&&SdcsdefrS 1962=ckESpfwGif tem;,lcsdeftxd w&m;v$wfawmf. w&m;ol}uD;rif;wOD;jzpfI/ 1975=ckEp S w f i G f -opa-w;vsEdi ki fo H kd ul;ajymif;aexdi kf S Y f uG,v f e G o f m G ;cJo h nf? cJo h nf? rJvb f e k ; f rd (Melbourne) wGif 1989=ckEp Adv k c f sKyfxe G ; f vSatmif/ 1902=ckESpfwGif &efukefrdYarG;zGm;cJhonf? t*Fvdyftpdk;& vufxuf bk&ifh&JwyfzGJ0ifESifh r+cif;pHkprf;ppfaq;a&;Xme. 'k=&JcsKyf/ OD;apmESifh olvlrsm;udk vsifjrefpGm zrf;qD;EdkifcJhonfhftwGuf EdkifiHawmf. av;pm;r+udk cHcJh& onf? w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdeE f i S hf twlwI JG OD;apm. vkH cHa&;wm0efukd ,lchJ &onf? vGwv f yfa&;&_yD;aemuf &JcsKyfjzpfvmcJ_h yD;/ 1948=ckEp S f vGwv f yfa&;&_yD; aemuf -o*kwv f wGif Adv k c f sKyf&mxl;jzifh 'k=OD;pD;csKyftqifo h kd wd; k jri jhf cif;cHc& hJ onf? 1960=ckEp S w f i G f &efue k f rdY uG,v f e G o f m G ;cJo h nf? umwpf/ bifepf qm z&uf'&pf [ife&D ('J&uf) aupD (Curtis- Bennett, Sir Frederick Sw f i G f arG;zGm;cJo h nf? bk&ifO h ya't}uHay;yk*Kd~ vfjzpfI Henry (Derek) KC./ 1904 ckEp &mZ0wfr+cif;rsm;wGif atmifjrifausmf-um;aom _AdwdefEkdifiHom; a&SaewOD;jzpf onf? txl;ckHkH;awmfwGif w&m;-ydif&mY olukdumuG,fckcH&ef t}uD;wef;t}uH ay;tjzpf OD;apmu iSm;&rf;ceftyfcJhonf? 1956 ckESpf Zlvkdifv (23) &ufaewGif olaexkdif&m vef'efwkdufcef;xJwGif aoqkH;vsuf&Sdonfukd awG&onf? &ifcGJppf aq;olq&m0efu vGefcJhonfh (4=5) &ufuyif olt aejzifh aoqkH;_yD;jzpfonf[k xifjrifcsua f y;onf? okdjzpfv#if olaoqk; H &ufonf emrnfq; dk jzifh ausm-f um;vsuf ao'%fuscHcJh&aom ol.tr+onf usL;vGefcJhaom Zlvkdifv (19) &uf tr+ (9) ESpjf ynfa h jrmufonfh ae&ufcefw i G f jzpfaeayawmhonf?
29
29

Amwefe (pf) bif*srif&maz;&,f (Vertannes,Benjamin Raphael)/ ,cifu ppfwyfrS Adkvf}uD;wOD;jzpfI/ xdka emuf &efukefrd& Sd w&m;v$wfawmfwGif a&Saejzpf vm_yD;/ OD;apmtwGuf ckcHumuG,fay;cJhonfh ti,fwef; Oya't}uHay;jzpfcJhonf? rlvZmwdtm;jzifh jrefrmEdi ki fr H jS zpfaomfvnf; vGwv f yfa&;&_yD;onft h cg t_idr; f pm; ,lI _Adwe d E f i kd i fo H kd a&$ajymif;oGm;cJo h nf? bwfpf (cf) / rdu k u f ,f tD; (Busk, Michael E.)/ 'kwd,urBmppfwGif csif;'pf (exS r f sm;. aemufyi kd ; f wGif &efue k f rd& dS &JwyfzJG Chindit) rS ppfjyefwOD;jzpfI/ 1940=ckEp wGif vufaxmufaumfr&Sifemrif;}uD; jzpfvmum/ vufeufudkifykvdyfwyfzGJ (Armed Police) twGuf jrpf}uD;em;wGif ucsifwi kd ; f &if;om;rsm;jzifh wyf&if;w&if; zGJcJhonf? uy`wdef a';ApfADAD,ef; (Capt, David Vivian) ukd olu zrf;cJhonf? (atmufwGif+)? S w f i G f arG;zGm;cJo h nf? 1933= ckEp S r f S wGwc f f aumvif; ( Tooke, Colin)/ 1913=ckEp pI jrefrmhyv k y d w f yfzJGwi G f wm0efxrf;aqmifco hJ nf? 194546=ckEp S w f kdY om,m 0wDcdkif &J0efaxmufjzpfI/ OD;apmtr+udk v#Kd0SufpHkprf;axmufvS rf;aecJhol[k ,H-k unf&_y; D / OD;apmESiy hf wfoufaom olz i kd w f r JG sm; tcd; k cHc& hJ onf? 1948=ckEp S w f i Gf kww f &uf aoqH; k oGm;cJo h nf? cef; tdyf (cs) f (Khan,H)/ pD;yGm;a&;orm;wjzpfvJ t_idrf;pm;-unf;wyfAkdvf}uD;? &efue k f at'Dvrf;&Sd OD;apmaetdrE f i S hf rsufEm S csif;qki dw f i G f aexki do f /l r+cif;pkp H rf;ppf aq;a&;Xme 'k=&JcsKyf. arwWm&yfcc H suft& OD;apm. _cH0if;tm; rsufjcnfrjywf apmif-h unfu h n l c D o hJ nf? w&m;vkjd youfaotrSwf (39)?

Ed k i f i H a &;orm;rsm;
Adv k a f tmif}u;D / aygif;wnfrdY 1919=ckEp S w f i Ga f rG;zGm;onf? 1945=ckEp S w f i G f *syef qefusifa&;v+yf&Sm;r+Y jrpf0u|ef;ay:ESifh zsmyHkcdkiftwGif; Adkvfae0if;. vufHk; t&m&Sw d OD;tjzpf yg0ifvy k u f i kd v f mcJo h nf? xdkaemuf vGwfvyfa&;&tHhqJqJ wyfrawmfudk jyefvnfzGJpnf;vdkufaom
30
30

Zmwfvrf;0ify* k Kd~ vfrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tcg trSwf(4) Armhaoewfudkifwyf&if;wGif Adkvfae0if;vufatmufY tr+xrf; cJo h nf? qd& k , S v f pfvrf;pOfygwD. pnf;H; k a&;r;wOD;jzpfonf? 1962=ckEp S Y f Adv k f csKyfae0if; tm%modr; f onft h cg awmfve Sa f &;aumifp0 D ifwOD;jzpfvmonf? 1963 =ckESpfwGif xkwfy,fcH&_yD; 1988=ckESpf 'Drdkua&pDta&;awmfyHkwGif EdkifiHa&;avm uodk jyef0ifvmcJo h nf? a'guw f mbarmf/ c&pf,mefro d m;pkrS 1897=ckEp Sw f i G f arG;zGm;cJo h nf?tmareD,efaoG; wpdww f ydi k; f ygonf[q k o kd nf? ude; f b&pfwuUov kd w f i G f ynmoif-um;cJ_h y; D / abmf kd r f S yDty dc f s' f D (Ph.D) bGJ&cJo h nf? a&S;OD;tp ausmif;q&m 'l;cf( Bordeaux) wuUov b0ESifh xdkaemuf 0wfvHkawmf&jzpfvmonf? qif;&Jom; 0HomEkygwDudk zGJpnf;cJh onf? 1936=ckEp Sr f S 1939=ckEp St f xd eef;&if;0efjzpfonf? xda k emuf 'kw, d urBmppf twGi; f *syefppfwyfuzGJay;aomtpd; k &tzGJ.t"dywdjzpfc_hJ y; D /1947=ckEp S f vGwv f yf a&;r&rDtcse dw f i G f txde; f odr; f cH&onf?1977=ckEp S f arvwGif uG,v f e Go f m G ;cJo h nf? ocifApde/f 1910=ckESpfwGif arG;zGm;onf? &efukefwuUodkvfwGif ynmoif-um;cJh onf? ocifAaomif;wdE k i St hf wl uGejf rLepf0g'udk OD;pGm avhvmcJa h om ausmif;om; acgif;aqmifwOD;jzpfonf/ xdka emuf 1930=ckESpf wdkA rmtpnf;tHk;udk a&S;OD;xl axmifcJholrsm;xJwGif wOD;tygt0ifjzpfonf? 'kwd,urBmppftwGif; 0ifdk;wef; tiftm;pkrsm;tay: vdv k m;cJo h jl zpfonf? xda k -umifh *syefacwfY olt m; refcsL;ud; k odk jrefrmEdkifiH. oHtrwf}uD;tjzpf ceft yfjcif;udk cH&onf? 1947=ckESpfwGif vef 'efokd OD;atmifqef;ESit hf wl vdu k y f goGm;cJo h nf? vufsmEdi ki fa H &;orm;jzpfonf? OD;AaqG/ xm;0,frdY 1915=ckEp S w f i Ga f rG;zGm;onf? &efue k w f uUov kd w f i G f ynmoif -um;cJo h nf? 1930=ckEp S r f sm;wGif ausmif;om;acgif;aqmifjzpfco hJ nf? 1945=ckEp S f wGif qd& k , S v f pfygwD. OuU@tjzpf wifajrmufjcif;cH&aomfvnf; ocifjrudk OD;pm; ay;onft h aejzifh Ekwx f u G c fo hJ nf? xda k -umifh ocifjr vky}f uHc& H _y; D aemufrS qd& k , S f vpfacgif;aqmif jzpfvmjyefonf? (195657) ckESpfwGif c%wm 0ef}uD;csKyfjzpf cJa h o;onf? od& k mwGif 1962=ckEp S f Adv k a f e0if; tm%modr; f vdu k o f nft h cg tzrf;cH &_y; D / 1966=ckEp Sw f i G f jyefvw G v f monf? 1987=ckEp S /f 'DZifbmvwGif uG,v f e Go f nf? Adv k c f ifarmifuav;/ awmifilrdY 1912=ckESpfwGifarG;zGm;onf/&efukefwuUodkvfY ynmoif-um;cJhonf? a&S;OD;tp ausmif;q&mvkyfcJh_yD;/ wyfrawmfwGif t&m&Sd
31
31

wOD;jzpfI/ xda k emuf *syefawmfve S a f &;t_y; D / vGwv f yfa&;r&rD qd& k , S v f pfygwDukd pwifxlaxmifcJhol tzGJ0ifwOD;jzpfum/ 1950=ckESpfrsm;wGif OD;Ek. tpdk;&tzGJ twGif; wm0eftrsm;tjym;,lcJhonf? xdka-umifh 1962=ckESpf AdkvfcsKyfae0if; tm%modr; f onft h cg tzrf;cH&vsuf/ 1966=ckEp S w f i G f jyefvw G v f monf/ 1985= ckEp S /f pufwifbmvwGif uG,v f e G o f nf? OD;ausm+f ir d ;f / ysO; f rem;rdY 1915=ckEp Sw f i G f arG;zGm;onf?&efue kw f uUov kd w f i G f ynm oif-um;cJh_yD;/1930=ckESpfrsm;wGifausmif;om;acgif;aqmifwOD;jzpfcJhI/1946=ck ESpfwGif AdkvfcsKyfatmifqef; ruG,fvGefao;rD (zqyv) tzGJcsKyf. taxGaxG twGif;a&;r;csKyftjzpfrS xkwfy,fjcif;cHvdkuf&onfh uGefjrLepfygwDrS ocifoef; xGe; f . ae&mudk qufcc H & hJ onf? xda k emuf OD;Ek 0ef}uD;csKyfjzpfcsdew f i G f jynfxa J &; ESifh w&m;a&;Xme 0ef}uD;tjzpfvnf;aumif;/ qdk&S,fvpfygwD. 'kwd,t}uD;qHk; acgif;aqmiftjzpfvnf;aumif; aqmif&GufcJh&I/ 1962=ckESpf AdkvfcsKyfae0if; tm %modr; f onft h cgYtzrf;cHc& hJ _yD;1966=ckEp S w f i G f jyefvw G v f monf? 1986=ckEp S /f ZGev f wGif &efue k f rdY uG,v f e G o f m G ;cJo h nf? OD;Ek (c) ocifE/k 0g;c,frrdY 1907=ckESpfwGif arG;zGm;onf/ 1930=ckESpfrsm;wGif wdA k rmtpnf;tH; k udk pwifxa l xmifco hJ r l sm;xJwi G f wOD;tygt0ifjzpfonf? 1947= ckESpf/ ZlvdkifvwGif 0ef}uD;csKyftjzpf trsm;oabmwl wifajrmufjcif;cH&vsuf jref rmEdi ki f. H 'Dru kd a&pDumvrsm;twGi; f qlya l omif;use; f r+rsm; jzpfym G ;aeonf-h um;rS zGJpnf;cJa h om tpd; k &tzGJrsm;wGif olomv#if 0ef}uD;csKyftjzpf t-umqk; H aqmif&u G c f hJ &oljzpfonf? oda k omf 1962=ckEp Sw f i G f Adv k c f sKyfae0if;u olt m; &mxl;rSz,f&m S ;cJ_h y; D zrf;qD;axmifcsco hJ nf? 1966=ckEp S w f i G f jyefvnfvw G v f m_yD; Adv k c f sKyfae0if; ppft pd; k &udk qefu sia f wmfve Sa f &;twGuf pnf;H; k &ef jynfyodx k u G c fm G cJo h nf? 1980=ckEp Sf vGw_f ir d; f csr; f omcGia hf y;&mwGif jrefrmEdi ki fo H kd jyefa&mufvm_y; D ol 0ef}uD;csKyfb0u vkyv f ufp yduwf bmomjyefvy ki f ef;udk jyefvy ka f eqJwi G f 1988=ckEp S f 'Dru kd a&pD ta&;awmfyw kH i G f yg0ifum pufwifbmv (9) &ufaewi G f olu, kd w f i kd f 0ef}uD;csKyf tjzpfESifh -um;jzwftpdk;&tzGJudk a-unmcJhonf? xdka-umifh tpdk;&u oltm; 1989=ckEp S f 'DZifbmvrS 1992=ckEp S f {_yDvtxd tdrw f i G; f tus,fcsKyfcsxm;jcif; cHc& hJ onf? xda k emuf 1995=ckEp S f azazmf0g&DvwGif &efue k f rdY uG,v f e Go f m G ;onf? ocif_armif/ (c) Adkvfae0if;/ jynfrdteD;&Sd aygif;wvnfrdY 1910=ckESpfwGif
32
32

Zmwfvrf;0ify* k Kd~ vfrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

arG;zGm;onf? &efue k f rd/ *syq f ifaumvdyY f ynmoif-um;cJa h omfvnf; 1931=ckEp S f wGif bGJr&bJ ausmif;rSxGufcGmcJh&onf? pmwdkufpma&;rS &JabmfoHk;usdyf0if jzpfvm_yD;aemuf 1943=ckESpfrS 1945=ckESpftxd jrefrmhtrsKd;om;wyfrawmf. ppfOD;pD;r;jzpfonf? wzef 1949=ckESpfrS 1972=ckESpftxd wyfrawmf. umuG,fa&;OD;pD;csKyftjzpf aqmif&Gufum/ 1962=ckESpfwGif ppfwyfjzifh EdkifiH awmftm%mudk odrf;,lcJhonf? xdka-umifh 1962=ckESpfrS 1974=ckESpftxd awmfve S a f &;aumifp. D OuU@tjzpfvnf;aumif;/ 1974=ckEp S r f S 1981=ckEp S t f xd qdk&S,fvpfEdkifiHorRwtjzpfvnf;aumif;/ 1962=ckESpfrS 1988=ckESpftxd jrefrmhq& kd , S v f pfvrf;pOfygwD. OuU@tjzpfvnf;aumif;/ ydi0 fo hH r l &Sd aqmif&u G c fI hJ / ,cktcsdefwGif (rqv) ygwDudk zsufodrf;vdkufaomfjim;vnf;/ ,aetxd ol. -oZmESifhtm%mrSm ppfwyfxJwGif euf+dif;pGm pl;0ifaeqJ[k ,lqaecJhaomfvnf; ol.wefckd;tm%m !SdK;rSdefvmonf? 2002 ckESpf/ rwfvwGif ajr; (3) a,mufESifh orufwkd EkdifiHawmfopPmazmufr+jzifh zrf;qD;jcif;cH-u&_yD;aemuf olukd,fwkdifyif tus,fcsKyfcHae&pOf 'DZifbmv (5) &ufaewGif &efukef-rd aetdrfY uG,fvGef oGm;onf? ocifoef;xGe; f / ysOf;rem;rdY 1915=ckESpfwGif arG;zGm;cJhonf? ausmif;q&mtjzpf vkyfudkifcJhI *syefacwf a'gufwmbarmf tpdk;&tzGJ Y 0ef}uD;&mxl;vufcHcJh_yD;/ AdkvfcsKyfatmifqef;. ZeD;a':cif-unf. tpfrjzpfol a':cifcif}uD;udk vufxyf ,lcJhonf? 1949=ckESpftxd (zqyv)tzGJcsKyf. taxGaxGtwGif;a&;r;tjzpf vnf;aumif;/ uGefjrLepfygwD ESpfjcrf; uGJoGm;_yD;aemuf ArmjynfuGefjrLepfygwD (BCP) . acgif;aqmif jzpfvmygonf? ,if;ygwDonf 1948=ckESpf rwfv wGif ajratmufygwDtjzpfjzifh A[dktpdk;&udk v+yf&Sm;wufuGpGm ykefuefcJhonf? aemufq; kH 1968 ckEp Sw f i G f yJc; l d; k rawmxJY olv , l a kH wmf &JabmfjroD;. vky}f uHjcif; cHc& hJ onf? OD;wifx G /f 1895=ckEp S w f i G f arG;zGm;onf? 'g;vf0pfcsf aumvdyf (Dulwich College) ESifh udef;b&pfwuUodkvf ( Cambridge University) wdw k Gif ynmoif-um;cJhonf? D / &efue k w f uUov kd . f 'k=t"dywd (VicetdE, dN ydnmOfc0 H efxrf; (ICS) wOD;jzpf_y; hJ nf? 'di kt f mcDacwfEi S hf (91) Xmeacwfrsm;Y 0ef}uD;tzGJ tawmf Chancellor) jzpfco rsm;rsm;wGif twGi; f 0efcsKyftjzpf aqmif&u G c f & hJ _yD;/ 1948=ckEp S f vGwv f yfa&;&csdef
33
33

wGif Edi ki f jH cm;a&;0ef}uD;wm0efxrf;aqmifco hJ nf? 1948=ckEp S f -o*kwv f wGif Adv k f r;csKyf&mxl;jzifh t&efwyfzJGrsm; OD;pD;&ef 0ef}uD;tzGJrE S w k x f u G _f yD; ol tkyc f sKyfwnf; k a f &Swi G f pufwifbmv jzwfvsu& f a dS om (The New Burma Times) owif;pmwdu twGi; f vky}f uHowfjzwfjcif;cH&onf? ol.tpfur kd m S w&m;v$wa f wmfcsKyf/ w&m; 0ef}uD;csKyf OD;ausmfjrifjh zpfonf? ocifxe G ; f tky/f 1907=ckESpfwGif arG;zGm;onf/ &efukefESifh udkvHbdkrdwdkwGif ynm oif-um;cJhI wdkA rmtpnf;tHk;. tjcm;ppftkyfpk. acgif;aqmif (ocif ApdefESifh twl/ Adkvfae0if;vnf; xdktkyfpkwGifyg0ifonf) olonf [pfwvm (Hitlers) . rdkifuef (Mein Kampf) vrf;a-umif;twdkif; a&;om;xm;aom u|Ekfyfwdk pGef pm;cef; (Our Exploits) udk a&;om;oljzpf_yD;/ 1940=ckESpfwGif *syefodk vdkufyg oGm;cJo h nf? 1940=ckESpfrsm;ESifh 1950=ckESpfrsm;wGif twdkuftcH vufsmEdkifiHa&;orm; b0Y &yfwnf&if; 1970=ckEp S f Zefe0g&DvwGif uG,v f e G o f m G ;cJo h nf?

udkvdkeDtm%mydkifrsm;
tufwvD/ tm;vfuvDrif/h tm/ (Atlee, Earl Clement R.) 1883 ckEp Sw f i G f arG;zGm;cJo h nf? 1945=55 ckEp Sw f i G f avbmygwD. 0ef}uD;csKyf/ AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh ukd,fpm;vS,ftzGJukd vef'efokdzdwfac:I 1947 ckESpf Zefe0g&Dv (13) &ufaerp S I awGqa Hk qG;aEG;cJo h nf? Zefe0g&Dv (27) &ufaewi Gf atmifqef;=tufwvDpmcsKyf csKyfqkdtqkH;owfEkdifcJhonf? OD;apmtay: _Adwdo# 0ef}uD;csKyf. tptOD;tjrifrsm;rSm *k%, f z l, G r f &Sy d g? jrefrmhvw G v f yfa&;ESihf ,if;ESihf qufE, G a f eaom udp& P yfrsm;ESiy hf wfoufI aemufyi dk ; f wGif Ek=tufwvDpmcsKyfudk vef'efwGif 1947 ckESpf atmufwkdbmvwGif vufrSwfa&;xkd;csKyfqkdEkdifcJhonf? tufwvDonf 1967 ckEp S w f i G f uG,v f e G c f o hJ nf? a':refprpf/ qm&D*sie f ,f [sL; ( Dorman-Smith, Sir Reginald Hugh) 1899=ckEp Sw f i G f arG;zGm;cJ_h y; D (193541) ckEp Sr f sm;wGif uGeq f maA;wpf (ConhJ / _Adwo d #0ef}uD;tzGJ tawmfrsm;rsm;wGif 0ef}uD;tzGJ0if servative MP) trwfjzpfcI
34
34

Zmwfvrf;0ify* k Kd~ vfrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tjzpfvnf;aumif;/ (194146) ckEp S r f sm;twGi; f jrefrmEdi ki f. H bk&ifcw H OD;jzpfum OD;apmESiv hf nf; rsm;pGm tu|r; f 0ifow l OD;jzpfonf? xda k emuf _Aw d o d # trsK; d om;a&; jynfo0 l efxrf;odk jyefr0ifaomfvnf; [ef i d+ ; f ,m;e,f wm0ef,& l aom tqifjh rif& h r J; (High Sheriff of Hampshire) ESifh ajy_idrf;a&; wm0efcH (JP) tvkyfrsm; vkyfudkif ygonf? 1977=ckEp S w f i G f uG,v f e G o f m G ;cJo h nf? vdw0 fw d /f qm*|e* f ;D vfbwf/ ( Laithwaite, Sir John Gilbert) 1894=ckESpfwGif arG;zGm;onf? 1919=ckESpfwGif tdENd,EdkifiHqdkif&m EdkifiHjcm; a&;Xmeodk 0ifa&muftr+xrf;cJhI (193943) wGif bk&ifcH. udk,fa&;twGif; 0eftjzpf tr+xrf;aqmifcJhonf? (194548) ckESpfrsm;wGif EdkifiHjcm;a&;XmeY jrefrmEdkifiHqdkif&m vufaxmuftwGif;0ef ( Deputy Under Secretary of State) tjzpf wm0ef,c lo hJ nf? vpfw0 kd v J /f (5) qufajrmuf tm;vfatmhzf (0Dv, D H z&efppf[, J m;)
( Listowel, the 5 . Earl of (William Francis Hare)
th

&ef/ Adv k c f sKyf qm/ [sL;bwf (Rance, Major-General Sir Hubert) 1898=ckEp S w f i G f arG;zGm;onf? (1943=45) ESpr f sm;wGif ,lau taemufyi kd ; f ppfOD;pD;XmeY wm0efxrf;aqmifcJh_yD; (1945=46) ESpfrsm;wGif jrefrmEdkifiHqdkif&m rdj ya&;&m!e-f um;a&;r;tjzpfvnf;aumif;/ wzef 1946=ck/-o*kwv f rS1948=ck/ Zefe0g&Dvtxd jrefrmEdi ki f. H aemufq; Hk bk&ifct H jzpfvnf;aumif;/ jrefrmEdi ki f. H txl;xl;taxGaxG vlrsKd;a&;a&m 0g'a&;yg uJGjym;ae-uonfh EdkifiHa&;tkyfpkrsm; t-um;wGif bufrvdkufbJ ajzmifhrwfpGm wm0efxrf;aqmifcJholwOD;jzpfonf? (1950=54) wGif x&ifheif'ufESifh wdkbmudk;EdkifiH. bk&ifcHESifh ppfaoemywdcsKyf wm0efxrf;aqmifco hJ nf? 1974=ckEp S w f i G f uG,v f e G o f m G ;cJo h nf?

olwdkb,folawGvJ
bif*av/ *|ep f wsL;0yf ( Bingley, John Stewart ) 1899=ckEp S w f i G f arG;zGm;cJo h nf? (1946=47) ckEp S r f sm;twGi; f jrefrmEki di fw H i Gf _Adwdo#aumifpD ( British Council) . udk,fpm;vS,ftjzpf &efukef-rdY aexkdifcJh onf? OD;apmu tif;pdefaxmifxJrS pmtcsKd olx Ha&;om;_yD; aiGawmif;cHcJhonf? axmufvSr; f a&;vkyi f ef;rsm;wGif ol yg0ifywfoufaeonf[k ocifE/k OD;ausm_f ir d; f ESihf tcsKdy k*~dKvfrsm;u t}uD;tus,foHo,jzpf-uonf? 1947=ckESpf/ pufwifbmv (4) &ufaewi G f jrefrmEdi ki fr H S tavmok; H q,f xGuc f m G oGm;cJo h nf? 1979=ckEp S w f i Gf _AdwdefEdkifiH/ qa&; (Surrey) e,fwGif uG,fvGefoGm;onf? 'de; f / Adv k r f ; yDwmtm;euf vefpfavmh ( Daine, Major Peter Ernest Lancelot) 1923=ckEp Sw f i G f arG;zGm;cJo h nf? tdE, dN tcsujf yqufo, G a f &;wyfY 1944=rS pwifI t&m&Sdtqifhudk &&SdcJhonf? 1947=ckESpfwGif ArmhppfOD;pD;XmecsKyf axmuf vS rf;a&;wyfY wm0efxrf;aqmifvsuf/ r*Fvm'kH ajrmufbuf&Sd yifr cJ,rf;rD; ausmufwdkuf. wyfr; vnf;jzpfonf? OD;apmwynfhrsm; xkwf,loGm;aom vuf eufrsm;ESifh ywfoufI olt m; zrf;qD;jcif;r&Sd? rd; k / Adv k r f ; a*s/ at (Moore, Major J.A) 1908=ckEp Sw f i G f arG;zGm;onf? tdE, dN wyfrawmf. vufeuf}uD;wyfrS t&m &Sw d OD;jzpf_y; D / Adv k w f axmif&dS yifrcJ,rf;rD;ausmufwu kd . f wyfr; jzpfygvsuf OD;apm
36
36

1907=ckESpfwGif arG;zGm;onf/ 1947=ckESpf {_yDvrSpI EdkifiHjcm;a&;XmeY tdENd,EdkifiHESifh jrefrmEdkifiHqdkif&m twGif;0eftjzpfvnf;aumif;/ (1947=ck/ -o*kwf vrS 1948=ck/ Zefe0g&Dvtxd) jrefrmEdkifiHqdkif&m twGif;0eftjzpfvnf;aumif; aqmif&u G c f o hJ nf? 1997=ckEp S w f i G f uG,v f e G o f m G ;cJo h nf? armifb h ufwef/ Apfaumifh armifb h ufwef atmhzf bm;rm; (a&wyfAv kd c f sKyf avmh-vl0pf-z&efppf-tJvb J wf-Apfwm-eDuv kd ufp) f
(Mountbatten, Viscount Mountbatten of Burma (Rear-Admiral Lord Louis Francis Albert Victor Nicholas)

1900=jynfE h p S w f i G f arG;zGm;onf? (1943=46) ESpr f sm;wGif tm&S. r[mrdwf wyfaygif;pk ppfaoemywdcsKyftjzpf wm0ef,lcJh&oljzpfonf? xdkaemuf (1947/ rwfvrS -o*kwfvtxd) tdENd,EdkifiH. bk&ifhtkyfcsKyfa&;tm%mykdif (Viceroy) tjzpfvnf;aumif;/ bk&ifcHcsKyf (Governor-General) tjzpfvnf;aumif; wm0ef xrf;aqmifcJhjyefonf? txl;ojzifh AdkvfcsKyfatmifqef;tm; av;pm;vsuf vGwf vyfaom jrefrmjynf.acgif;aqmiftjzpf rsm;pGm ta&;ay;cJo h jl zpfonf? 1979=ck/ -o*kwv f wGif owfjzwfjcif;cH&onf?
35
35

Zmwfvrf;0ify* k Kd~ vfrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ (Twentieth Century Impressions of Burma) if;. orki d; f / jynfo/l ukeo f , G r f /+

wynfr h sm; xkw, f o l m G ;onfh vufeufrsm;ESiy hf wfoufI olu kd zrf;qD;cJa h omfvnf; jypf'%fusc& H jcif;r&S? d ADA, D ef;/ uy`we d f a';Apf (Vivian, Captain David) 1932 ckESpfwGif pwif t&m&Sdjzpfvmonf? tdENd,wyfrawmfrS jrefrmvuf eufui kd y f v k y d w f yfzJGokd vufeuft}uHay;yk*Kd~ vftjzpf aqmif&u G & f ef v$a J jymif;jcif; cH&vsuf/ Zlvdkifv (20) &ufwGif tzrf;cH&_yD; vufeufrsm; a&mif;csr+jzifh pJGcsuf wifc& H onf? axmif'%f (5) ESpE f i S hf ly; D ig;axmif aiG'%f (2) ck yl;wGJ tjypfay;cH& onf? oda k omf 1949=ckEp S f tif;pdeu f kd u&ifvufeufui kd o f y le kw f yfrsm; odr; f ydu k & f m wGif vGwa f jrmufco hJ jzifh u&ifa h wmfve Sa f &;orm;rsm;ESihf yl;aygif;cJo h nf? xda k emuf tv,f; dk rrSwqifh ta&S ; dk rawmwGi; f vufeufui kd f u&ifpcef;rsm;odk a&mufom G; &mrS 1950=ckESpf/ -o*kwfvwGif xdkif;e,fpyfteD;&Sd aumhu&dwfe,fajrtwGif; v,fwJwckY u&ifhawmfvSefa&;acgif;aqmif apmbOD;}uD;ESifhtwl acwWpcef;cs aecdu k f ArmhwyfrawmfEi S hf wdu k y f jGJ zpfum towfc& H onf[k jrefrmtm%mydi kr f sm;u ,lqcJa h omfjim;vnf; trSep f ifppf xda k eu xka d e&mwGif olr&Sc dy hJ g? 1950=ESpv f ,f cefY xdi k; f Edi ki fr Hw S qifh _Aw d e dE fi kd i fo H kd jyefom G ;onft h cse dt f xd olonf ESpa f ygif;rsm;pGm u&ifawmfvSefa&;orm;rsm;ESifh vGwfajrmufe,fajrrsm;twGif; aexdkifcJhonf? xda k emuf (1980) ckESpftwGif; a0ve,f/ qGrfpD;rdw Gif uG,fvGefoGm;cJhonf? &ef;/ Adv k r f ; pD[ife&D ( Young, Major C. Henry) tdE, dN wyfrawmf v#yp f pfEi S hf pufrt + if*sie f , D m tvky fw Hk yfc. GJ wyfr; wOD; jzpfI OD;apmudk vufeufay;urf;cJhr+jzifh 1947=ck/ -o*kwfv (24) &ufaewGif tzrf;cH&_yD; axmif'%f (2) ESpf tjypfay;cH&aomfvnf; toem;cHpmwifojzifh v$wa f y;cJo h nf? jrefrmEdi ki fr H S csufcsif; xGuc f m G oGm;cJy h gonf?

jrefrmtrnfrsm;ESifh ywfoufaom rSwfcsuf


OD;aratmif u|efawmhfbcifbufrS tzkd; OD;aratmif a&;om;cJhonhf enf;[efESifh "avhxkH;pH (Manners & Customs) aqmif;yg;rS aumufEkwfcsufrsm;ukd atmuf ygtwki d; f azmfjyygrnf? Taqmif;yg;onf v+u d * f &dww f m _Aw d e dp f mtkyf xkwa f 0a&; ukr% ` v D r dw d ufrS 1910 ckEp Sw f i G f xkwa f 0cJo h nfh jrefrmEki di f. H 20 &mpktjrifrsm;
37
37

pufrv + ufrv + y k i f ef;rsm;ESihf o,HZmwt&if;tjrpfrsm; *sme,fwi G f xnfo h i G; f xm; jcif;jzpfonf? (pmrsufEm S =77 ESihf 88)? arG;zGm;jcif;ESifhuav;b0? tjcm;wkdif;jynfrsm;rS uav;i,frsm;uJhokdy if jrefrmuav;i,frsm;rSm vla vmutwGif;okd aysmf&$ifjrL;wl;jcif;rsm;pGmjzifh auG; a-umf0ifa&mufvmcJo h nf? uav;arG;zGm;_yD; (7) &ufajrmufonfhwkdif vma&mufowif;ar;jref;ol {nfhonfrsm;tm; waeywfvnfvkH; {nfhcHavh&Sdonf?t"duajymqkdonfh ta-umif;t&mrSm uav;i,fta-umif;jzpfonf? olarG;zGm;vmonfh &ufESifh vwkdESifh ywfoufI aqG;aEG;-uonf? oltem*wfESifhywfoufI aysmf&$ifzG,f aumif;aom edrdwfzwfr+rsm;ukd yvkyf-uonf? 0gqkdv (ZGef/ Zlvkdif) wGifarG;aom a,musfm;av;ESifh jymokdv (Zefe0g&D/ azazmf0g&D) wGifarG;aom rdef;uav;wkr d Sm vla vmu. aumif;cs; D axmyemt00ukd cHpm;&rSmuse d; f aoonf? Ak'[ < ; l om;onf csrf;omrnf/ aom-umom; pum;rsm;rnf ponfponfwt kd jyif tjcm;ta-umif; t&mrsKd;pkHukd uav;i,fwa,muf arG;zGm;csdefwGif rvGJraoGajym-uqkd-uonf? ykm;uJo h a dk om q&mwyg;yg; (ausmif;q&m okr d [kwf ynm&Sw d OD;OD;)ukd yifz hw d _f y; D uav;arG;zGm;vmonfh euQwt f csdeu f dk rSwo f m;apum uav;i,f. trnfemr a&G;cs,& f mY uln! D e jf yaponf? jrefrmvlrsK; d wkw d i G f (&cki dv f r l sK; d wkr d v S I JG )rdbrsK; d k; d emrnftpOfudk ,l; dk r&Sa d cs? rnfonft h &yfwumwGir f qkd emrnfwr dk m S wykp H w H nf; jzpf_yD;rdbrsKd;k; d pOfqufudk jyok; d r&Sa d cs? trsm;pkrm S emrnf (2) rsKd;&S_d yD; wrsKd;rSm euQwt f vkt d & ZmwmwGif xnfo h i G; f aomtrnfemrjzpfI tjcm;wrsK; d rSm oifo h vkd a&G;vku d jf cif;aomfvnf;aumif;/ rdbrsm; pdwu f ; l rdovkv d nf;aumif;/ ajymifavSmif ac:&if;rS rGr; f rHjyifqifIaomfvnf;aumif; rSna hf c:vku d o f nfh trnfemrjzpfonf? yxremrnfrsK; d rSm a&S;k; d pOfvmtok; H yvmonfh emrnfrsm;jzpfI ,if;uk-d unfjh cif; jzifh uav;i,farG;zGm;vmonfh &ufowWywftwGif;rS ae&ufukd rSefuefpGmajym qkE d i dk o f nf? jrefrmtuQ&mrsm;rS pum;vk; H rsm;ukd &ufowWywf (7) &ufrS (1) &uf pDtm; tcsKd;csay;xm;onf? u/ c/ */ C/ i wko d nf wevFmaetwGu? f p/ q/ Z/ ps/ n wkdonf t*FgaetwGuf/ y/ z/ A/ b/ r wkdonf -umoyaw;aetwGuf pojzif? h okdjzpfI t*Fgaeom;onf armifpe d f (okr d [kw) f armifaZmf/ -umoyaw;ae orD;onf rjzL (okdr[kwf) rjr pojzifh jzpfvmonf? armifESifhr pum;vkH;wkdrSm (Master or Mister and Miss) wkdESifh wlnD_yD; a,musfm;/ rdef;rvdifukd !efjyonfh
38
38

Zmwfvrf;0ify* k Kd~ vfrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

,Ofaus;odra f rGpm G tok; H yaom emrnfa&Sp nf;rsm;jzpf-uonf? emrnfa&Sp nf;ukd xnfr h wGuv f #if ESpv f ; Hk wGt J rnfrsm;jzpfonfh armifomcif/ armifz; dk wuf/ armifb&Si/f rpef;ar/ raiGbi G /hf rzGm;jrpfwr dk m S tok; H rsm;_yD; ok; H vk; H wG/J av;vk; H wGJ emrnfrsm;rSm &cki dv f r l sKd;wkr d v S I JG tok; H enf;onf? jrefrmpmrSm Asnf;wvk; H pDtoHxu G _f yD; emrnf . pum;vkH;wkdif;wGif t"dy`m,f&Sdonf? oka d omfvnf; emrnfqkdonfrSm t"dy`m,f oufa&mufapcsifovkd a,bk,s okr d [kwf vkt d yfovkd &nf!e ; f rSna hf c:xm;jcif; jzpfonf[k tcsKdp ma&;olrsm; a&;ouJo h dk ,lqrnfqv dk #ifvnf; rSm;,Gi; f ygonf? oka d omfvnf; tcsKda e&mrsm;wGif xku d o hJ dk rSna hf c:avh&-dS ujyefonf? Oyrmtm;jzifh armifbcspf (zcif.tcspf) okdr[kwf rzGm;ouf (tzGm;.touf) pojzifh/ ,ckacwfwGifrl uav;i,fwOD;.emrnfukd oihfovkd uHovkdvnf;aumif; okdr[kwf vlwOD;wa,muf pdwful;rdovkdvnf;aumif; okdr[kwf xif&Sm;ausmf -um;aom yk*Kd~ vfwOD;OD;. trnfemrukd ,ljcif;jzifa h omfvnf;aumif; rSna hf c: -u onf? vlwOD;wa,muf. b0aemufykdif;wGif armif (okdr[kwf) r [lonfh emrnfa&Spnf;onf ajymif;oGm;onfudk Tae&mwGif azmfjy&efva dk yonf? t-urf; zsif;tm;jzifh touf (20) ESifh (35) ESpft-um; a,musfm;wOD;ukd emrnfa&Spnf; ukd (tukd) [k okH;E+ef;_yD; touf (30) ESpftxuf vlwOD;ukd OD; (OD;av;/ OD;}uD;) Oyrmtm;jzifh ukdbckdif/ OD;omvl pojzifh ac:a0:ayvdrfhrnf? tvm;wlyif vlvwfykdif;trsKd; orD;wOD;ukd a': (ta': ) wyfac:ayvdrfhrnf? Oyrmtm;jzifh a':apm? ,if;wkr d m S ,Ofaus;odra f rG pGmok; H aom emrnfa&Spnf;rsm;jzpf_yD; touf t&G,f}uD;rm;olESifh vlaer+tqifhjrifhrm;olrsm;. trnfemrukd &nf!ef;&mY ok; H pG& J ef vk; H 0O\kv H t dk yfygonf? tvm;wl a&Spnf;rsm;jzpfonfh zk; d (tzk; d ) ESihf zGm; (tzGm;) wku d r dk l ,cktcg jrif&cJygonf? jrefrmtrsKd;orD;wOD;onf vufxyfxr d ; f jrm;_yD;aemuf olremrnfukd ajymif;vJjcif;r&SdbJ b0wav#mufvkH; ukd,fykdifem rnftjzpf xdef;odrf;xm;jcif;ESifh t*FvdyftokH;jzpfonfh rpPpf (Mrs) ESifh tvm;wl jrefrmpum;vk; H r&Sjd cif;onf xl;jcm;csufw&yfjzpfonf? jrefrmemrnfa&Spnf;rsm;tok; H ukd ykr d jkd ynfp h a Hk p&ef atmufygwku d dk xyfrjH znfh pGuy f gonf? _Adwdo#ukdvkdeDe,fcsJtkyfcsKyfolrsm; okH;pGJonfhtac:ykHpH (Master, Mistress) (ppftwGif; jrefrmEkdifiHukd 0ifa&mufodrf;ykdufxm;pOfu *syefrsm;yifv#if rmpwm Master [k olwu dk dk ac:a0:apcJo h nf) ukd tefwo k nft h aejzifh wkA d rmtpnf;tk; H 0if trsKd;om; trsKd;orD;rsm;taejzifh ocifESifh ocifr (Master and Mistress) [lI
39
39

1930 ckESpfrsm;twGif; ukd,fhukd,fukd ac:a0:okH;pGJvm-uonf? tpnf;tkH;. em,u}uD;jzpfol ocifukd,fawmfr+dif;u ociftjyif ukd,fawmf[lonfhtokH;ukd r;rwf (a lord) jzpfonfhtaejzifh xyfwkd;um txl;yokH;pGJcJhonf? Akdvf[lonfhtokH;ukd ppfwyft&m&Sdrsm;rSmuJhokdyif ArmhvGwfvyfa&; wyfrawmf pwifzJGpnf;pOfupI t&m&Sc d eft yfc& H olrsm; okr d [kwf ceft yfc& H onf[k ,lqolrsm;u if;wk. d emrnfa&Spnf;tjzpf xifxifay:ay: okH;pGJvmcJh-uonf? 'k=Akdvf/ Adkvf}uD;/ Adkvfr; ESifh AdkvfcsKyf &mxl;tpOftwkdif;wkdr Sm t_rJwrf; vufeuf ukdifwyfzGJ OD;pD;Xme (2nd Lieutenant rS General) txd tpOfvkduf tac:ta0: jzpfonf? b&Da*h', D m (Brigadier) rSm tu,fpifppftm;jzifh wyfrif;}uD; (wyfrr;) ukd owfrSwfxm;jcif;jzpfonf? okdaomfvnf; AdkvfcsKyf}uD;rsm; (Generals) tjzpf tac:cHvkdaom ppfwyft&m&Sd tqifhqifhf taejzifh _Adwdo#pepfrS tar&duefpepf h dk ajymif;vJc, H c l -hJ u okd ajymif;vJ_yD; Adv k r f ; csKyf (Brigadier General) &mxl;tqifu jcif;jzpfonf? vlxk. -unfndKav;pm;cH&aom OD;atmifqef;twGufom AdkvfcsKyf}uD; (Great Supremo) qko d nfh trnfacgif;pOfonf wcse da f omtcgu oD;jcm;jzpfco hJ nf? oka d omfvnf; ol.orD;jzpfol 'Dru dk a&pDcsey f, D t H m; qefu si& f mY rnfor dk # xdcu dk f I r&onfh OD;atmifqef;ESifh AdkvfcsKyf}uD;[lonfh trnfemrwkdtm; AdkvfcsKyf}uD; rsm; trsm;tjym;ukd ckefysHausmfv$m;zefwD;vkduf_yD; omreftrnfemrw&yftjzpf e0w u txiftjrifa&mufapcJhonf? ukd,fhvlrsKd;ukdomowfjzwf_yD; rnfonfh ppfyGJrS rqifE$Jzl;onfh qkwHqdyf zJud;rsm; &iftjynfhxkd;vsuf ppfAdkvftm%m&Sif rsm;taejzifh xl;jcm;_yD; tjrifhqkH;jzpfonfh AdkvfcsKyfr;}uD; (Senior General) &mxl;}uD;ukd zefwD;vkduf-ujyefonf? &S rf;rif;om; tEG,ft0ifrsm;url olwkd trnfa&SwGif pyf (Oyrmtm;jzifh pyfa&$ou dk ) f [k ok; H pG-J uvsuf yk; d u&ifrsm;u ref; (Oyrm=ref;0if;armif) [ko; Hk pGu J m paumu&ifrsm;u apm (Oyrm=apm[efwmomar$;) [k okH;E+ef;-uygonf? (*VKefOD;apmuJhoa kd om jrefrmemrnf apmESifh rvGJrSm;&ef vkdygonf?) ucsift}uD; tuJrsm;url 'l;0g;[laom acgif;pnf;ukd ok; H -uonf? (Oyrmtm;jzifh qrm;a'o&Sd ucsift}uD;tuJ qrm;'l;0g; qif0g;aemif)?

40
40

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tcef; (1) Adv k c f sKyfvy k }f uc H& H jcif;


&efukefrd/ 1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &uf/ paeae

,aeonf jrefrmjyuQ'e dt f vkt d & 0gacgifv.aewae jzpfonf?Tvonf Ak'<bmom0iftaygif;wdk 0gqdkouFef;uyfv_ rJjzpfonfh 0gwGif;oHk;vywf. vw vjzpfay.? jrefrmjynfwi G; f qefa&pyg;/ aumufyo J ; D ESH jynfv h #Hw; kd atmif rkwo f Hk rdk;wdk onf;}uD;rnf;}uD; &Gmavh&Sdaom v wvvnf; jzpfygonf? Zlvdkifv (19) &uf/ eHeuf a0vDa0vif;tcsdew f i G f rkwo f r Hk ; kd qifI avjyif;rkew f i kd ; f usa&mufawmh rnfh t&dyfta&mifwdk ay:pyaeay_yD? xdktcsdefwGif EdkifiHa&;acgif;aqmif}uD;wOD; jzpfol OD;apm. trSwf (4)/ at'Dvrf;&dyfomjyifyY vli,fwodkuf pkHk;vsuf&Sd aeonf? OD;apm. oyf&yfaom_cH0if;onf &efue k f rda wmfajrmufyi kd ; f / qifajczk; Ht xufwef;pm; &yfuGufwcktwGif; at;csrf;qdwf_idrfvSonfh tif;,m;uefu|ef; qG,w f ck txufem;wGif wnf&a dS eonf? OD;apmud, k w f i kd v f nf; apmapmpD;pD; tdyf &mrSxvsuf wynfi h ,fom;rsm;udk aemufq; kH rSm-um;csufrsm; rSm-um;aeygonf? r-umrD OD;apm apv$wf&mokd oGm;-uawmhrnfh olwdktzGJonf jrefrmjynf}uD;. uH-urRmudk xm0&ajymif;vJom G ;apawmhrnf? OD;apm.wynfw h yef;xJwi G f olZ eD; . wlawmfarmift&G,f cyfi,fi,f cifarmif&ifvnf;ygonf? cifarmif&ifonf ppf tpdr; f a&mif zd' k q f efx&yfum;ay:odk wuf_yD; um;armif;&ef jyifvu kd a f omtcgwGif OD;apm. tjcm; wynfo h ; kH OD;wdv k nf; um;ay:odk ckew f ufvu kd -f uonf? olw kd xGuf cGmoGm;csdefrSm eHeuf (8) em&D (30) rdepf &Sdacs_yD? if;wd. k um; &efue k f rdv ,facgifokd OD;wnfarmif;ESiv f monfur kd l rnfor l # *krpdkufrdvdkuf-uacs? 'kwd,urBmppf}uD; _yD;pjzpfI rda wmf}uD;twGif; ppfyHkyef; omef um;}uD;um;i,f toG,o f , G w f kd armif;ESia f e-uonfrm S rqef;-u,fv? S em&D0ufceft-umwGif zdk'fqefx&yfum;onf &efukefrdv,faumif&Sd teDa&mif tkww f kd jzifh aqmufvy k p f jD c,fxm;_yD; cefx nfva S om 0dw& kd , d acwf ESpx f yfwu kd f taqmufttHk}uD;jzpfonfh twGif;0efrsm;Hk;}uD;teD; 'gv[dkZDvrf;ESifh (42) vrf;
41
41

axmifhwGif &yfwefvdkufonf? um;xJwGif if;wdktzGJxJrS armifeDwOD;om um; apmifhtjzpfaecJhvsuf cifarmif&ifESifh taygif;ygESpfOD; (b!GefE Sifhr+ef}uD;) wdko nf twGif;0efrsm;Hk; taqmufttHktwGif;odk uif;axmuf&ef av#mufoGm;-uonf? tqdkygae eHeufaESmif;ydkif;wGif bk&ifcH. tr+aqmifaumifpD tpnf;ta0; vkyf jzpfrnf/ rvkyjf zpfrnfukd olwkd odv-kd uonf? tpnf;ta0;vkyjf zpfonf[k odv#if odcsif; cifarmif&ifonf ol&d, owif;pmykHESdyfwkdufrS w,fvDzkef;wckudk toHk; yvsuf olq&mocifxHodk pum;0Suf owif;ydkcsufwckudk wdkwdkawmif;awmif; ydv k u kd a f wmhonf? ypPwifui G; f rsm; &&S_d yD;yg_yD? pum;0Sufjzifh twnfycsuf&&Sd_yD;v#if_yD;csif; at'Dvrf;&Sd OD;apm.aetdrf rS *spfum;wpif; t&Sdefjyif;pGmarmif;ESifI xGufvmcJhonf? tcsdefrSm eHeuf (10) em&D? um;armif;ol okc.eHab;wGif touf (30) twGif;&Sd t&yf&Snf&Snf armif pdk;qdkolvnf; vkdufygvmonf? um;aemufydkif; uif;bwfpf tzHk;}uD;atmufwGif ykef;vsuf/ auG;vsuf vdkufygvmol (3) OD;rSm aoewfudkifxm;olrsm;jzpf-uaom armifpe d /f oufEi S; f ESihf &ef}uD;atmifwkd jzpf-uonf? armifp; kd / armifpe d E f i S hf oufEi S; f wdk wOD;csif;wGif awmfrD*ef;aoewf wvufpD&Sd-uonf? vlysKdt&G,f i,f&G,fol &ef}uD;atmifwi Gr f l wcsuc f si; f armif;jyef (Semi-automatic) pwif;*ef; aoewfw vuf udi ka f qmifxm;onf? *spfum;ajceif;jyifay:wGif twGi; f 0ef; Hk Y udwifapmifh qdi k; f aeaom b!Get f wGuf awmfr* D ef;aoewfwvuf yg&Sv d monf? if;wdt k m;vH; k onf awmwGif;ppfpdrf;a&mif ppf0wfppfpm;rsm; 0wfqifxm;-uvsuf aysmhaysmif; onfh awmwGif;aqmif; ppfOD;xkyfrsm; aqmif;xm;-uonf? 1 if;wdk. ppf0wfpHk ycHk;ay:wGif jrefrmEdkifiHY ppftwGif;u &Sd&if;pGJjzpfaom t*Fvdyfacwf rda pmifhwyf trSwf (12) aoewfudkifwyf&if;. trSwfwHqdyfudk wyfqifxm;-uonf? teD a&mifESifh tjzLa&mif tvHi,fESpfckwdko nf um;ta&SrSef. b,fbufaxmifhpGef; 0,f avwdkufwdkif; wzsyfzsyfdkufcwfI ygvm_yD; if;wdkpD;eif;vmonfh *spfum; onf &efue k f rdv ,faumifw l o l kd tjyif;armif;ESiv f mawmhonf? tqdkygtcsdefESifh ra&S;raESmif;wGifyif AdkvfcsKyfb0rS EkwfxGufxm;cgpjzpf aom OD;atmifqef;onfvnf; &efue k f uefawmf}uD;apmif;&Sd olaexdi k& f m pdr; f vef; pdkjynfvSonfh wm0gvdef;vrf;aetdrfrS um;armif;ol tr+xrf;wOD; armif;ESifay; onfhum;udk pD;eif;vkdufygvsuf xGufcGmvmcJhonf? AdkvfcsKyfrSm touf (32) ESpf t&G,f&Sd jrefrmhtrsKd;om;v+yf&Sm;r+}uD;. acgif;aqmifESifh bk&ifcH. tvkyftr+ aqmifaumifpD 'k=OuU@jzpf_yD; trSeq f y kd gv#if vGwv f yfa&; tudacwf tpd; k &tzGJ
42
42

Adv k c f sKyfvy k }f uc H& H jcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

. 0ef}uD;csKyfwOD;vnf; jzpfygonf? OD;atmifqef;onf Adv k c f sKyftaqmifta,mif ppf0wfwefqmwdu k kd pGey f ,fc_hJ yD;jzpfvsuf xda k eu vnfuwH; k tjzLa&mif&y S t f us/ awmufajymifawmifhwif; tcsKd;usonfh ydk;wdkufyHktusESifh a&$0ga&mif ydk;vHkcsnf ponfjzifh t&yf0wft&yfpm;rsm; 0wfqifxm;ygonf? OD;atmifqef;. aetdrf rSm OD;apmaexdi ko f nfh at'Dvrf;tdrE f i Sp hf mv#if twGi; f 0efrsm;H; k ESihf ra0;vHva S om t&yfwGif &Sdaeonfhtavsmuf vlowform;rsm; ra&mufvmrDtcsdefuyif olu udwifI twGif;0efHk;odk a&muf&SdoGm;cJhygonf? tjcm;aumifpD0ifrsm;onfvnf; vGwv f yfa&;tudacwf jrefrmtpd; k &tzGJ vky f; kd vkyp f Of tpnf;ta0;yGw J ckukd wuf a&muf&ef &nfre S ; f vsuf twGi; f 0efrsm;H; k odk ra&S;raESmif; a&muf&v dS m-uygonf? jrefrmEdkifiH tcsKyftjcmtm%mydkif vGwfvyfcGifh&&Sda&;twGuf _Adwdo#tpdk;&ESifh aphpyfaqG;aEG;cJ_h yD; jzpfonft h avsmuf udv k e kd t D y k c f sKyfa&;pepfatmufrS t_yD;tydi kf vGwa f jrmuf&efrm S ajcmufvr#yif ra0;awmhaom tcsdet f cgvnf; jzpfayonf? xdktcsdefwGifyif b!Gefonf vufeufudkifaqmifxm;jcif; r&Sdjim;vnf; ol vky}f uH&rnfh om;aumifukd twGi; f 0efrsm;H; k / y&d0% k t f wGi; f Y vdu k v f & H m S azGvsuf &S. d ? xdo k r l m S tjcm;olr[kwa f cs/ OD;atmifqef;. a&mif;&if;wOD;jzpfol vGwv f yf a&;r&ao;rD wdkif;yjynfyv$wfawmf (Constituent Assembly) . OuU@jzpfol ocifEkjzpfygonf? b!Gefo nf A[dktaqmufttHk}uD;twGif; tv,faumifwGif wnf&Sdonfh jrifhrm;vSaom ukef;omef trdk;rsm;atmufrS aygif;ul;vrf;rw av#muf (high-arched through way) jzwfav#mufvsuf&Sdonf? ocifEk. Hk; cef;onf v$wa f wmftopf taqmufttH. k taemufbuftaqmiftwGi; f yxr OD;qHk;tcef;jzpfonf? twGif;0efrsm;Hk;twGif; av;ajrmifhomef taqmufttHk rsm;twGif;rS tcef;wcef;jzpfacsonf? if;tcef;twGif;odk b!Gef waphwapmif; tuJcwf-unfh+vdkuf&mwGif tcef;wGif;Y xdkifaeolwOD;ukd awGvkdufI olowf& rnfo h [ l k olxifvu dk o f nf? oljzwfav#mufom G ;_yD; jyefvn S v hf mum twGi; f oku d yf vsuf -unfv h u dk jf yefonf? tqdy k gyk*Kd~ vfrm S ocifEk r[kwy f gacs? odE k i S hf b!Gev f nf; if;taqmufttHkrS xGufcGmIvmcJh.? x&yfum;&Sd&modk taomhESifI av#muf vm_yD;v#if teD;tem;&Sd vufzuf&nfqdkifwckxJokd 0ifxdkifvdkuf.? xdkpOfwGif teD;tem;Y vrf;ovsm;vsuf&Sdol cifarmif&ifonf vufzuf&nfaomufvsuf &Sdonfh b!Gefu dkjrif_yD; teD;odkc sOf;uyfvmum olwdkq &mocifxHodk ay;ydk _yD;jzpf aom pum;0Sufudk ajymjyvdkufonf? tm;vHk;tqifacsmarm_yD; t}uHtpnft wdi k; f yDyjD yifjyif jzpfvsuf&a dS eyg_yD?
43
43

if;aemuf cifarmif&ifonf teD;tem; rvS rf;rurf; tcsuftcsmusaom ae&mY &yfxm;onfh zdk'fqefx&yfum;&Sd&modk qufvufav#mufvmonf? xdk tcsdefwGif kwfw&ufqdkovdkyif vufeufudkifaqmifxm;onfh ol&Jabmf&Jbuf rsm;udk wifaqmifvmaom *spfum;udk vS r; f jrifvu kd a f wmh.? olwa kd &mufvmukef -u_yD[k b!Gefodk vS rf;Itcsufjyvdkufaomtcg b!Gefonf vufzuf&nfyef; uefudk tomt,mEdS rfhcsvdkufI ol.0ef;usifodk pdk;&drfw}uD; vdkufvH-unfh+aerd .? tqdy k g*spu f m; twGi; f 0efrsm;H; k . A[dr k c kO f ; D 0odk csO; f uyfvmcse d w f i G f tcuft cJwcktjzpf uHawG&onfrm S if;wdu k m;a&Swnfw h nfr h S tjcm;x&yfum;wpD; armif; ESiI f oGm;aejcif;yifjzpfygonf? if;wd* k spfum;onf t&Se d o f wfvu kd v f suf xdx k &yf um;}uD; ta&Sra S rmif;ESix f u G o f m G ;onftxd apmifa h ecJ-h uonf? r-umrD vrf;&Si; f oGm;acs_yD? rnfolwOD;wa,mufur# if;wd* k spfum;udkvnf;aumif;/ twGif;wGif vdu k y f gvmolrsm;tm;vnf;aumif; &yfwef& m S azGppfaq;&ef rud;pm;cJ-h uygacs/ Ttcse dY f yif if;taqmufttH}k uD;. taemufaqmif tay:xyfwi G f wnf &Sdonfh OD;atmifqef;. cef;raqmif}uD;twGif;odk bk&ifcH. tvkyftr+aqmift zGJ aumifp0 D ifrsm; 0ifa&mufae&m,l xdi kv f u kd -f uyg_yD? tcef;us,f}uD;twGi; f wGif pma&;cHkwef;&Snf}uD;rsm;tm; U pmvHk;. ajymif;jyeftoGifomefjzifh cif;usif; xm;_yD; tcef;. awmifbuftydkif;wGif aumifpD0ifwdktwGuf ae&moD;oefcif; usif;xm;ygonf? r-umrD tqdy k gcHw k ef;}uD;. OD;ydi k; f A[da k e&mwGif OD;atmifqef; xdkifvdkuf_yD; if;.vkyfazmfudkifbuf 0ef}uD;rsm;tm; E+wfqufvdkufygonf? xdkt csdefu atmifqef;. b,fbufwGif uyfvsufxdkifaeolrSm u|efawmf. OD;av; awmfol OD;a&$abmfyif jzpfygonf? OD;a&$abmfrm S tvkyt f r+aqmifaumifp. D twGi; f a&;r;jzpf_yD; OD;atmifqef;.nmbufwGif xdkifaeolrSm 0ef}uD;tzGJ. 'k=twGif; 0efjzpfol OD;tke; f armif (I.C.S) jzpfygonf? if;wdkESifh uyfvsuf&Sdaom cHkwef;vsm;}uD;. nmbufjcrf;wGif xdkifaeol rsm;rSm bma&;Xme aumifpD0ifjzpfol qdk&S,fvpfacgif;aqmif ocifjr/ rlpvif bmom0if ausmif;tkyf}uD;/ EdkifiHa&;acgif;aqmif/ ynma&;ESifh trsKd;om;pDrHudef; Xmersm;. aumifpD0ifjzpfol OD;tA'l&mZmwf/ OD;atmifqef;. tpfudkawmfol pD;yGm;a&;ESifh axmufyHha&;Xme aumifpD0if OD;b0if;/ owif;pmq&mESifh 'D;'kwf r*~Zif;t,f'w D m/ jyef-um;a&;Xme aumifp0 D if OD;bcsKd/ u&ifvr l sKd;pkacgif;aqmif wOD;jzpfI tvkyo f rm;a&;&mXmeaumifp0 D if ref;bcdi kw f kd jzpf-uygonf? OD;atmifqef;. b,fbufjcrf;wGif xdkifaeolrsm;rSm jynfov l kyfief;aumif
44
44

Adv k c f sKyfvy k }f uc H& H jcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

pD0if vli,ftpnf;tH; k OuU@ OD;A*srf;/ vlra + &;vkyi f ef;rsm; aumifp0 D if OD;atmifZH a0/ aumufyJoD;ESHXme aumifpD0if ([oFmw) OD;jrESifh e,fjcm;a'orsm;qdkif&m aumifpD0ifjzpfol &S rf;jynfe,frS rdkif;yGefapmfbGm;}uD; apmpHxGef;wdk jzpf-uygonf? rdi k; f yGea f pmfbm G ;}uD;onf wdi k; f &if;om;vlenf;pkrsm;aexdi k& f m e,fjcm;a'orsm;ESihf jynfr}uD;wdk aygif;pyfEdkifa&; ud;yrf;r+wGif ta&;ygt&ma&mufaom tcef;u rS yg0ifcy hJ gonf? tpnf;ta0;udk eHeuf (10;30) tcsdefwGif pwifzGifhvSpfvdkuf&m tvkyftr+ aqmiftzGJ0if tm;vHk;wdkonf OD;atmifqef;&Sd&m a&SwllwGif tcef;twGif;buf odk rsufESmrlvsuf xdkifae-uygonf? odk& mwGif xdktcsdefY o,f,lydka qmifa&;ESifh vrf;yef;qufo, G a f &;Xme 'k=twGi; f 0efjzpfol OD;tke; f armifonf tcef;twGi; f odk 0ifa&mufvmojzihf tpnf;ta0;}uD;rSm tcdkuftwef &yfem;oGm;&onf? if;0ifa&mufvm&onfh udp& P yfrm S xda k eee H ufu txufjrefrmEki di fo H kd c&D; vGea f eol 0ef}uD;apmpHz; kd oif.ud, k p f m; ta&;ay:udpw P &yfukd &Si; f vif;wifjy&ef vdo k nft h wGuf wufa&mufvm&jcif;jzpfygonf? c&D;a&mufrqdu k y f if OD;tke; f armif onf if;wifjyaqG;aEG;&rnfh udp& P yftm; OD;pGm wifjyaqG;aEG;cGihf yyg&ef yef-um; vku d o f nf? xka d ewi G f OD;tke; f armifonf trSew f u,f wm0efusaeol r[kwo f nfh tjyif ol Y tjcm;ta&;}uD;onfh vkyfief;rsm; aqmif&Guf&ef&SdonfhtwGuf ,ck uJo h kd cGia fh wmif;&jcif;jzpfygonf[k wifjyvku d y f gonf? tcef;}uD;twGi; f &So d r#aom wHcg;rsm;udv k nf; tcef;. ajrmufbuf&dS jynf olv kyfief;Xme aumifpD0if. Hk;cef;ESihfuyfvsuf rsufESmcsif;qkdif&Sd wHcg;aygufw ckrSvGJI tm;vHk;ydwfvkduf-u_yD; twGif;rS csufrsm;xdk;xm;-uonf? if;tcef; wHcg;0Y rif;apaomif;pdef apmihf-uyfvsuf&Sdonf? aomif;pdefrSm vufeuf udkif aqmifrxm;yg? ol0wfqifxm;aom ppfpdrf;a&mifabmif;bDrSvGJI xdkvli,fav; wGif -oZmtm%m. t&dyfta,mif[lI tjcm; bmr#r&Sdygacs? jyify avomaqmif vloGm;vrf; (corridor) wGifrl tr+aqmifaumifpD. vufaxmuf twGif;0efjzpfol OD;wiftHk;onf rdwfaqGwOD;ESihf &yfwefp um;ajym vsuf&Sd.? kwfw&ufqdkovdkyif OD;wiftHk;onf aoewfajymif;0csif;dkufcwfoH/ !d; k !d; k nHnt H oHrsm;ESihf ajcoHjyif;jyif; eif;wufvmoHrsm; -um;vdu k & f ojzihf vSnhf -unfr h& d mwGif avSum;ay:okd tajy;wufvm-uonfh vufeufui kd f vl (4) a,muf udk jrifvu kd & f awmh.? OD;atmifqef;&S& d m tpnf;ta0;cef;r}uD;odk if;wdk taomh ESi_f yD; ajy;av#mufom G ;-uonfukd twGi; f 0efrsm;H; k okd rdwa f qGwa,mufEi S hf vku d f
45
45

ygvmol ukeo f nfwOD;jzpfonfh OD;xifabmfonfvnf; awG jrifvu kd o f nf? a&Sq; kH rS OD;aqmifom G ;olrm S armifp; kd jzpfonf? olu t&yfjrifjh rihE f i S fh rsufEm S &Sn& f n S r f kd olu kd vG,v f , G u f u l l rSwr f E d i kd y f gonf? vlysKdv& l , G a f v;jzpfonfh &ef}uD;atmifrm S vnf; ol. ysKr d spE fe k ,faom kyo f i Ga f -umihf ay:vGia f eonf? twGi; f 0efrsm;H; k tpnf;a0; cef;rteD;Y eHeuftapmydi k; f uyif vma&mufapmihq f i dk ; f aeol r+e}f uD;onf aoewf udi ka f qmifxm;aom olwv kd l vlowform;rsm;tm; tpnf;a0;}uD; pwifae_yDjzpf a-umif; acgif;ndwt f csufjyvdu k o f nf? wckwnf;aom zGix fh m;onfh wHcg;teD;odk armifp; kd csO; f uyf oGm;onft h cgwGir f l rif;apav;armifaomif;pder fm S -uuftw hH ao jzpfaerdawmh.? xkdaemuf olonf owd&_yD; tcef;t0if0udk ydwfqdkwm;qD;&ef ud;pm;vdkufygao;.? 2 odkaomf armifpdk;ESihf oufESif;wdku olwdk. awmfrD*ef; aoewfrsm;udk oltm; csdef&G,fvdkuf.? xdkaemuf oludk ab;odkwGef;vdkuf&m ol vnf; ',dr; f ',di k jf zpfom G ;pOfYyif aoewform;rsm; tcef;wGi; f odk wd; k 0ifom G ;ojzihf armifaomif;pdev f nf; taemufrS &J0p hH m G ajy;vdu k o f m G ;ygao;onf? oda k omf olbmr# rwwfEi kd a f wmh? xkt d cse dw f i Gy f if aoewform;rsm;onf olwa kd oewfrsm;udk tpnf; ta0;cef;twGif;&Sd 0ef}uD;rsm;bufodk csdef&G,f_yD; vS rf;atmfvkdufonf? rajy;eJ/ rxeJ xkt d wGi; f tH-h ooifa h eaom OD;atmifqef;u rwfwyf&yfvu kd o f nft h cg armifp; kd u trdea f y;vdu k a f wmhonf? ypfypf ypf [laom trdefa y;oHESihftwl aoewfoHrsm; qlnHoGm;_yD; AdkvfcsKyf}uD;vnf; -urf;ay:odk yHkvJoGm;vsuf aoewf'%f&m (13) csufjzifh aoG; tdkifxJwGif vJavsmif; _idrfoufoGm;&Smawmhonf? xkdtcsdefY armifpdk;/ armifpdefESifh oufESif;wdkonfvnf; 0ef}uD;rsm;&Sd&modk awmfr* D ef;aoewfrsm;jzifh w&pyfypfcwfaecdu k f &ef}uD;atmifonfvnf; 'l;axmuf csvkdufvsuf ol. pwif;*ef;aoewfjzifh vJavsmif;usoGm;_yD;aom yk*~dKvfrsm;ESihf cHkatmufwGif0yfI ykef;v#Kd;uG,fv#Kd; tumtuG,f,laeonfh yk*~dKvfrsm;xHodk w &pyf pwif;*ef;jzifh ypfaeonf? Todk rem;wrf;puUef (30) cef ypf_yD;aomtcg wGif armifp; kd u olv r l sm;tm; typf&yfI qkwc f m G &ef xyfrt H rdea f y;vdu k a f wmh.? xkdtcsdefonf eHeuf (10) em&D (37) rdepfjzpfI OD;atmifqef;. udk,fa&; vufaxmufjzpfol Adv k x f e G ; f vSonf 0ef}uD;tzGJ tpnf;ta0;cef;rxJwi G f tqky d g jrifuGif;okd yxrOD;qkH; a&mufvmonfhyk*~dKvfjzpfonf? twGif;0efrsm;Hk;twGif;&Sd tjcm;jcm;aom yk*~dKvfrsm;onfvnf; r-umrD zGihfxm;aom wHcg;ayguftwGif;odk tajy;tv$m;0ifvm-u.? eHapmfvo S nfh aoewf,rf;cd; k ,rf;aiG tcd; k tv#w H o kd nf
46
46

Adv k c f sKyfvy k }f uc H& H jcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

cef;r}uD;tjynfh &Sdaeaomfvnf; tqdkyg tcdk;tv#Hrsm;twGif;rS tpaw;cHyk*~dKvf rsm;. cE<mudk,frsm;udk xifxif&Sm;&Sm;jrifae&ygonf? pm;yGJukvm;xkdif tawmf rsm;rsm;rSm arSmufcHkaZmufxkd;jzpfaevsuf U pmvHk; ajymif;jyefyHk pm;yGJab;ywf vnfwGif aoG;tkdifrsm;jzihf npfayvsuf&Sdacs.? u|efawmfwdk. trsKd;om;acgif; aqmif/ zufqpfawmfve S a f &; ol&a J umif; Adv k c f sKyf}uD;atmifqef;rSmrl toufq; kH yg;vsuf -urf;jyifay:wGif vJavsmif;vsuf&a dS cs_yD? olaoqH; k csdew f i G f touf (32) ESpfom &Sdao;onf? ocifjr. tqkwfrSm aoewfusnfqHrsm; azmufxGif;oGm; cJo h nfh '%fa-umifh ausrGvsuf&_dS yD; olonfvnf; pm;yGc J }kH uD;wckatmuf aoG;tdi kf xJwGif vJavsmif;aoqHk;ae&Smonf? OD;&mZwfwGif aoewf'%f&m (6) csuf&&Sd vsu/f OD;b0if;wGif aoewf'%f&m (8) csu& f &Sc d _hJ yD;/ ref;bcdi kw f i G f aoewf'%f&m (15) csufr#yif &&SdcJhonf? olwdt k m;vHk; toufr&Sd-uawmhyg? olwd. k toufrJh aom cE<mud, k }f uD;rsm;onfvnf; xki dc fr kH sm;ta&Sokd idu k p fu kd u f svsu& f a dS e-uonf? wckxif&Sm;onfrSm OD;atmifqef;onf vlowform;rsm;. t"duypfrSwf jzpfcJhjcif;jzpfyg.? if;udk ypfcwf_yD;onfhtcgY vlowform;rsm;onf if;. nm buftjcrf;odk aoewfajymif;0udk a0S& rf;vsuf aumifp0 D ifwOD;csi; f udk ypfcwfc& hJ m aumifpD0iftawmfrsm;rsm;onf if;wdkaexdkif&m cHkrsm;ay: Yyif kyfao;ud;jywf usqHk;oGm;cJh-u&&Smonf? b,fbuftjcrf;wGif aoewf'%f&m&&Sdol wOD;wnf; aomyk*Kd~ vfrm S rl aoewform;rsm; ypfcwfaeaomae&mESihf teD;qH; k wGif xki da f eol apmpHxe G ; f yif jzpfyg.? olonf olu v k m;xki da f y:Y xki dv f sut f aetxm;ESiy fh if &Sd aeao;onf?olEi S hf wpm;yGw J nf;xki da f eoltrsm;xJrS OD;a&$abmfEi S fh OD;jr([oFmw) wdkrSm uHtm;axmufrpGmjzihf tpnf;ta0;cef;r}uD;. eHab;buf/ wHcg;0 wckqDodk ajy;oGm;Edkif-u_yD; toufcsrf;om&m&&SdoGm;cJh-uonf? OD;a&$abmfu wHcg;udk zGihfEdkifcJhaomfvnf; -urf;jyifay:okd rl;arhI vJusoGm;cJhonf? OD;atmifZH a0ESifh OD;A*srf;wdr k m S rl aoewfypfcwfptcsdeu f ukvm;xki da f y:rS yufvufvefus I -urf;ay: Y _idrfoufpGmvJavsmif;ae&mrS '%f&mt}uD;tus,fr&&SdbJ vGwf ajrmufxGufajy;oGm;EdkifcJhonf? xdka-umifh OD;A*srf;. nbufvufoluG,fav; wGif aoewf'%f&mwckom &&Sc dy hJ gonf? q&m}uD; OD;&mZwfonf aemufq; kH toufj cif;tjzpf toufaiGaiGuav; udk jznf;jznf; nifnifomom om G ;Edi kc f o hJ nf? q&m}uD; OD;bcsKdwi G f aoewf'%f &m (5) csuf&&SdcJh&m wcsufrSm OD;aESmufwGif 0ifa&mufoGm;cJhonf? olESihf apmpH xGe; f wdE k p S O f ; D touf&i Sv f suf&a dS o;onfjzpfI aq;Ho k kd tjrefyv kd u dk & f onf? apm
47
47

pHxGef;wGif OD;acgif;Y '%f&m (2) csuf&&Sdvsuf -urf;ay:wGif ikwfwkwfxdkifae_yD; yg;pyftwGif;rS aoG;rsm; pD;usaeum a&iwf&SmvGef;I oem;pzG,f a&awmif;ae &Smonf? tpnf;ta0;}uD;odk tpD&ifcHpmwck tvsifpvdkay;yd& k ef a&muf&SdcJhonfh twGi; f 0ef OD;tke; f armifcrsmrSmvnf; wud, k v f ; kH wGif aoewf'%f&m A&yGjzifh -urf; ay:Y vJusom G ;cJo h nf? olonfvnf; wcse dw f nf;wGiy f if toufaysmufae&Smyg_y? D owif;pm owif;axmufwOD;jzpfol armifoef;onf owif;XmeHk;cef; twGi; f rS qlqn l n H t H oHrsm; -um;v#if-um;csif; tajy;xGuv f mcJ& h m tpnf;ta0; cef;r}uD;rS qkwc fm G vmcJ-h uaom aoewfui kd v f o l wform;rsm;onf olu kd awG jrif 3 aomtcg &yfwef&ef trdefay;vdkufojzihf armifoef;onfvnf; ajrjyifay:odk olu , kd u f kd uref;uwef;vJc S svu kd v f suf armh-unhv f u kd a f omtcgaoewform;rsm; xGua f jy;aeonfukd wm;qD;&ef tcef;wcef;twGi; f rS ajy;xGuv f monfh OD;&mZwf . ud, k & f a H wmf uda k xG;udk vS r; f jrifvu kd & f onf? xdt k cse dw f i G f &ef}uD;atmifrm S a&SrS OD;aqmifaeonf? &ef}uD;atmifonf owday;vHa + qmfjcif; tvsO; f ryawmhbJ ol. pwif;*ef;aoewfjzihf qufwu kd y f pfxnfv h u kd o f nf? ud, k & f a H wmfav;rSm aoewf 4 hJ y kd if '%f&m (4) csu& f &Su d m -urf;jyifay:odk yHv k o J m G ;awmhonf? &ef}uD;atmifuo udkaxG;rSmvnf; vlysKdvl&G,fav;wOD;yif jzpfygonf? xdktcsdefYyif atmif_yD/ atmif_yD [k [pfauG;vsuf aoewform;rsm; twGif;0efrsm;Hk; taqmufttHk}uD;twGif;rS ajy;xGufvm-uonf? xdkESihf wcsdef wnf; okconf *spfum;udk twGi; f 0efrsm;H; k twGi; f avSum;ajc&if;teD;xd armif; csvmcJh_yD; um;pufudk E+d;xm;um tqifoifhapmihfqdkif;aeonf? odkE Sifh vlowfo rm;rsm;tm;vH; k um;ay:odk ckew f ufvu kd -f uonf? xdt k cgrS okconfvnf; um;udk pufukefarmif;ESifI xGufcGmoGm;&ef jyifqifvdkufonf? odk& mwGif taqmwvsif pdwv f u dk r f mefyg ;;'ki d; f 'ki d; f vkyv f u kd o f nft h avsmuf ta&;xJ um;tif*sifpufu kwfw&uf &yfqdkif;oGm;onf? armifpdefonf okcudk ab;odw k Gef;xkwfvsuf um; pufukd ud;pm;IE+d;aeqJ okcu 0dkif;0ef;I *D,mudkxdk;ay;vdkuf&m jyif;xefaom puftm;t&Sdeft[kefjzifh aqmifhxGufoGm;awmhonf? twGi; f 0ef; kH rS pywfvrf;odt k xGuf *dw0 f wGif armifeu D apmihq f i dk ; f aeonf? ol.wm0efrSm tu,fI vlowf*dk%f;0ifwdk xGufajy;&mwGif taESmifht,Suf t[eft wm;&Sy d gu if;. ajcmufv; kH jyL;aoewfjzifh 0ifa&mufu,fwifay;&efjzpf onf? od& k mwGif rnfonft h E&m,frS rusa&mufcy hJ gacs? odk jzpfI armifeo D mv#if trdefu dk aoGznfvsuf *spfum;ay:odk ckefwuf&ef ud;pm;cJh&m tqdkyg *spfum;rSm
48
48

Adv k c f sKyfvy k }f uc H& H jcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

wem&Dv#if uDvkdrDwm (50) jzifh armif;ESifoGm;jcif;a-umihf ratmifjrifvdkufyg? tqdy k g tcsif;t&mrsm;udk orm"dyE kH y dS w f u kd r f S 0D&, d aumif;onfh tvkyo f rm;wOD; jzpfol OD;pdefarmifu teD;tem;rS uHawGvdkuf&onfhtwdkif; olvnf; csufcsif;yif *spfum;eHygwfudk oltustdwfxJwGif tcefoifh&Sdaeonfh b%faiGoGif;vufrSwf pm&Gut f ay:Y a&;rSwx f m;vdu k o f nf? vlowform;rsm; pD;eif;vdu k y f gvmaom *spu f m;onf 'gv[dp k v D rf;twGi; f odk t&Sdefjyif;pGm csKd;0ifvkduf_yD; ta&Sbufodk qufvufarmif;ESifoGm;&mrS wzef pawmh*w d v f rf;wav#muf ajrmufbufw l o + kd armif;ESio f m G ;jyef&m armifpe d o f nf okcarmif;aeonfukd aES;auG;vGe; f onf[k pdwr f &SnE fi dk a f wmhojzihf um;armif;wm 0efudk v$Jajymif;,lvdkufum t&Sdeft[kefjyif;pGmjzifh ajrmufbuft&yfrsm;odk w& -urf;armif;ESifvm_yD; usOf;ajrmif;aumufauGvSonfh at'Dvrf;uav;xJodk csKd; 0ifvu kd o f nf? OD;apm. tdrfeD;csif;jzpfol uy`wdefcef;onf ol _cHtwGif;rS um;armif;xGuf vmpOf t&Sdefjyif;pGm armif;ESifvmaom xkd*spfum;ESihf acgif;csif;qkdifwdkufvkeD;yg; jzpfom G ;I um;b&dwu f kd twif;tkyv f u kd & f onf? uy`we dc f ef;onf a'gow}uD;jzifh olu kd wdu k v f e k ; D yg;jzpfom G ;aom um;aemufov kd u kd -f unf& h m if;um;onf vrf;w av#mufqif;oGm;_yD; tif;,m;uefu|ef;qG,fxdyf&Sd OD;apmtdrfwGif;odk auG0ifoGm; onfukd awG jrifvu kd & f onf? olonf jynfvrf;ay:wGif olum;udk &yfxm;vkduf_yD; uefudkjzwfvsuf OD; apm. yef;_cHtwGif;odk vS rf;-unfhaerdonf? OD;apm[k olrSwfrdaeaom abmif; bDwjkd zihf vlwa,muftem; vlawG pk; kH 0di k; f &Haeonfukd olawGvu kd & f onf? xdt k csdeo f nf eHeuf (11) em&D jzpfonf? xkdtcsdefu tjzLa&mif &Syftus/ rdk;jyma&mif abmif;bDwdk0wfxm;aom OD; apmonf ig}uHv#if cHEdkifkd;vm; [efjzifh tljrL;aeyHk&onf? olvlrsm;udk vkduf zuf_yD; tvkyfaumif;pGm atmifjrifacsmarmcJhonfhtwGuf csD;usL;pum;ajymae onf? aoewform;rsm;onf vufoD;qkyfrsm;udk avxJa0S& rf;vsuf atmif_yD/ atmif_yD [k xyfra H uG;a-umf-ujyefonf? olwt kd m;vH; k tpm;taomuf ,rum rsm;ESifh aysmy fc JG -H uonf? ,if;odk olwkd aysmy fy JG gwDt&Se d t f [kea f umif;aepOf b!Ge/f cifarmif&ifESihf armifeDwdkw okduf olwdk. zdk' fqefx&yfum;jzifh jyefa&mufvm-u onf? OD;apmESifh yxr jyefa&mufvm-uolrsm;onf tdrf0&efwmokd xGufvm-u _yD; atmifjrifr+twGuf aysmf&$ifpGm olwkdtm; E+wfqufauGa-umfae-ujcif;ukd
49
49

b!Geu f cyf0if0 h if0 h g0g t*Fvy dv f dk New Calendar (jyuQ'e do f pf) [lI tmardwf oH[pfauG;vkdufonf? (w&m;kH;a&mufrS olu ajz&Sif;jyonfrSm acwfopf ay: _yD vkd a-unmonfhoabmjzpfa-umif;?) okdaomf olacgif;aqmif}uD;u wzef t*Fvy d b f momESiy hf if typfc& H wJt h xJrm S ocifEy k g&Jvm; vkd ar;vku d & f m tajzukd rpOf;pm;wwfatmifjzpfoGm;um jrefrmvkdyif ocifEktm; b,frSmr# &Smr awGojzifh ryga-umif; b!Gefu 0efcHvdkuf_yD; tajctaeudk qufpyf&Sif;jyonf? OD;apmu acgif;ndw_f y; D &Si; f jyr+ukd vufcv H u kd o f nf? olonf ocifEE ki Sy fh wfouf_y; D pdk;&drfw}uD;jzpfyHkr&? atmifqef;udkz,f&Sm;a&; t"duvkyf&yfrSm atmifjrif_yD;pD; cJh_yDjzpfI olpdwfrylawmhyg? jrefrmrsKd;cspf0g'Drsm;. t"duacgif;aqmif vrf;&Sif; oGm;_yDjzpfojzifh _Adwdo#bk&ifcHcsKyf qm[l;bwf&ef (pf) onf olt m; tcsdefra&G; ac:Edi ko f nf? zke; f ac:oHukd olapmiha f r#mf&ayawmhrnf? olu kd tpd; k &opf tjrefzJG yg awmh [k awmif;qdv k mvdrr hf nf[k ,H-k unfxm;onf? OD;apmonf OD;atmifqef;. t"duEdi ki fa H &;ydib f ufEi S fh tm%mvkbufjzpfonf? olonf txufokd aumif;pGm aygufa&muf_yD; tpdk;&0efxrf;rsm;twGif;Yomru _Adwdo#ppfwyftwGif;Yyif olvlawG&Sdaeonf? xdktcsdefu tjcm;EdkifiHa&;orm;rsm;rSm touftm;jzifh i,f&G,fvGef;_yD; tawGtuHenf;yg;vSao;onf[k qdkEdkifonf? touf (47) ESpf t&G,& f dS OD;apmonf TyGw J i G f 0g&ihv f ufa[mif;wOD;r[kwy f gavm? olonf ol&, d The Sun owif;pm. ydkif&SifESifh t,f'Dwmvnf;jzpfygonf? rsKd;cspfygwD. acgif; aqmifvnf;jzpfHkomru *syefacwfrwdkifrD 1940 rS 1942 ckESpftxd 0ef}uD;csKyf tjzpfvnf; wm0efxrf;aqmifcy hJ gao;onf? OD;apmtaejzifh wu,fwrf;tm;jzifh olwu dk dk csufcsif;xGuI f c&D;OD;udEw + f qufjcif; r&SdcJhacs? if;tjyif olxGufvmaomtcgYvnf; tvGeft-uL; 0rf;om aysmf&i $a f eykr H &acs[k okcu aemufyi dk ; f wGif jyefvnfajymqkc d o hJ nf? trSet f m;jzifh olonf vky}f uHowfjzwfro + wif;ukd csuc f si; f yif od&_dS y; D jzpfonf[k ,lq&ayrnf? oka d omfvnf; ,cktcgwGir f l ,if;udpu P dk _y; D _y; D om;udp[ P k owfrw S v f u dk y f& Hk ygonf? xdktcsdefwGif oltaejzifh wkdif;jynfukd tkyfcsKyf&ef tpkd;&opfzGJpnf;a&;twGuf tao;pdwt f pDtpOfrsm;ukd pdwu f ; l a&;qGa J eaumif;aeayvdrr hf nf? ol. oufqi dk f &mtcrf;tem;ESihf oufqi dk a f om 0wfpu Hk dk qm[l;bwf&efE i S hf awGq& Hk mY 0wfqif &eftwGuf tdyfcef;xJwGif jzefx m;vsuf&Sdonf? od& k mwGif xdkaeu tpdk;&tzGJopf zGJpnf;&ef qifhac:cH&olrSm OD;apmr[kwf ygacs? (19/ 7/ 47) aeu olom;aumiftjzpf owfrSwfxm;cJhaom om;aumif
50
50

Adv k c f sKyfvy k }f uc H& H jcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rsm;xJrS wOD;jzpf_yD; vkyf}uHr+jzpfyGm;pOfu twGif;Hk;twGif;r&SdvdkufbJ uHaumif; axmufrI vGwx f u G o f m G ;cJa h om ocifEjk zpfonf? xka d eu OD;Ekxo H kd jrefrmhtvif; 5 owif;pm t,f'Dwm OD;wifu ta&;w}uD; xdwfvefw-um; eHeuf (11) em&D wGif vS rf;Izkef;qufonf? xkdtcgrS xdkvkyf}uHr+}uD;ta-umif; od&Sd&_yD; twGif; 0efrsm;Hk;odk oltajy;tv$m;oGm;&onf? xdktcsdefwGif tavmif;rsm;udk &efukef jynfolaq;Hk}uD;odk a&$ _yD;ae_yD? ocifEkonf &efukefaq;Hk}uD;okd vdkufoGm;_yD; ,refaeuyif olawGcJhaom OD;atmifqef;.tavmif;udk -unfhae&if; &ifxJY wpfqdkvmvsuf rsuf&nfrsm; vnfvmonf? vl;0pf (pf) vrf;&Sd olaetdrfodk jyef a&mufonfhtcg aev,f (1) em&Dcef &Sdae_yD? xdktcsdefu jrefrmEdkifiH. t"du EdkifiHa&;ygwDjzpfonfh zqyvtzGJcsKyf. acgif;aqmifrsm;onf olw dk Hk;ESihf eD;uyf pGm wnf&Sdaeaom jynfol&JabmftzGJ XmecsKyfwGif oludk apmihfae-ua-umif; ol od&Sd&onf? jynfol&JabmftzGJonf ppfjyefppfr+xrf;a[mif;rsm;. toif;jzpf_yD; OD;atmifqef;udk opPm&Sa d om jynfop l pftzGJ jzpfonf? ocifEk jynfo& l a J bmftzGJ H; k odk a&mufaomtcg ocifwifu a&S;OD;pGm ajym qdkonf? AkdvfcsKyfatmifqef;ae&mrSm OD;apmudkom cefv dkuf&ifawmh wjynfvHk; 'kuQa&mufukefr,f? AkdvfcsKyfae&mrSm cifAsm;0ifEkdifatmif bk&ifcHudk cifAsm;oGm; awG&r,f? 'gudk usaemfwdk aqG;aEG;_yD;-uyg_yD [k qD;udE+wfquf ajymqdkvkduf onf? ,cifu bk&ifcH. tr+aqmifaumifpD0if (11) OD;&Sdonfhteuf ,cktcg (5) OD;om usefawmhonf? xka d eee H uf ypfcwfrr + S &Siu f sef&pfol 0ef}uD; (3) OD; jzpf onfh OD;b*srf;/ OD;atmifZHa0ESihf OD;jrtjyif (ydka qmifa&;ESifh qufoG,fa&;&m 0ef }uD;) aumifpD0if apmpHzdk;oifESihf (jynfxJa&;ESihf w&m;a&;&m0ef}uD;) aumifpD 0if OD;ausmf_idr; f wdk jzpf-uonf? ocifEkonf wkHqkdif;raeacs? OD;atmifqef;ae&mY oltm; tpm;xdk;&ef twGuf tr+aqmifaumifp. D 'k=OuU@ae&mtwGuf ocifEt k m; axmufca H -umif; zqyvtzGJcsKyftvkyt f r+aqmifaumfrwDuuefu u G o f r l &Sd qH; k jzwftwnfyay; vdu k o f nf? Twm0efukd ol,& l ygv#if vGwv f yfa&;&_yD;aemuf (6) vt-umwGif olu kd Ekwx f u G c f i Ga hf y;&rnf[a l om cGi; f csufjzihf ocifEu k oabmwlvu kd o f nf? ocifEktdrfjyefa&muf_yD;r-umrD bk&ifcHxHodk roGm;&ao;rD tcsdeftwGif; bk&ifcu H olx z He k; f qufavonf? ocifEt k m; bk&ifcu H 0ef}uD;csKyf&mxl;udk vuf cH&efEi S hf tpd; k &opfzJGpnf;&ef w&m;0if zdw-f um;wm0efay;jcif;udk cH&avawmhonf? xkdrSwyg; usqHk;oGm;aom tmZmenf}uD;rsm;. ZeD;/ rkqdk;rwOD;v#if lyD;aiG
51
51

(100000) pDudkvnf; uk%ma-u;tjzpf axmufyHh&efvnf; bk&ifcHu t}uHy onf? OD;atmifqef;onf olZ eD;onf a':cif-unfukd vlrr,f uav; (3) a,muf f; D tjyif ESpE fp St f &G,f ESifh xm;&pfco hJ nf? atmifqef;OD; 6 ESifh atmifqef;vif; 7 om;ESpO orD;i,f atmifqef;pk-unfwdk jzpf-uonf? aev,fyi kd ; f tdyr f uf aemufwuGur f m S rl eHeufu yifyef;cJr h t + pkpw k a dk -umihf olwdka omufvkduf-uaom ,rumwdku OD;apm_cH0if;twGif;&Sd vufoyfarG;xm; aom olv lrsm;tm; rdw Gif;Y bmawGjzpfysufaeonfrsm;udk rodEkdifavmufatmif aecif;ydkif; Z&ufrif;pnf;pdrfESihf tol&mewfrsm;b0 wc%a&mufoGm;apygawmh onf? odkaomf nae (3) em&D rxdk;rDuav;wGif tjyifvrf;rrS qlqlnHnH armf awmfum; tif*sifpufoHrsm;u olwu dk dk tol&mtdyfrufrS vefE dk;apcJhonf? ykvdyf ESifh ppfwyft&efwyfzGJrsm;u olwdr k ar#mfvifhbJ kwfw&ufOD;apmtdrfudk 0dkif;xm; vdkuf-uonf? 8 xkdtcg armifpdk;onf csufcsif;yif olaoewfudk aumufqGJvdkuf aomfvnf; olt em;&Sd olv lrsm;u olt m; aoewfroHk;&ef wm;qD;xm;-uonf? wzef r+e}f uD;uvnf; xdt k wl ola wmfra D oewfukd ajrmufvu kd o f nft h csdew f i G f ol 9 vufudk ykvdyfwOD;u aoewfjzifh ypfcsvdkufonf? wjcm;aemufvdkufrsm;rSmrl xka d eee H ufu twGi; f 0efrsm;H; k wGif olwo dk ; kH cJa h om aoewfrsm;udk tdra f emufbuf&dS tif;,m;uefxJodk tvsifpvdk ypfcsazsmufzsuf&ef ud;yrf;vsuf&Sdae-uonf? xdk ae&mrSm OD;apmu olwdkrdom;pktwGuf a&ueftpyfwGif aqmufwnfay;xm; aom bk&m;ausmif;aqmifav;teD;Y jzpfonf? atmifjrifr+onf waeyifrcHvdkufbJ vlowfr+jzifh olwdktm;vHk; vufqkyf vufudkif tzrf;cHvdkuf&aomtcg tjrihfqHk;ae&mrS ywfusvmaom olrsm;uJhodk OD;apmvlrsm;pkonf pdwfua,mifacsmufcsm; ysufjym;ae-u_yD? odkaomfvnf; OD; f eft hH apmrSmrl &SmrS &Sm;aomol[k qd& k avmufatmif wnf_idrv f y S gonf? 10 xdwv -o0rf;enf;aom trlt&m[lI bmr#r&Sd? ol. tdrfudk ykvdyfwyfrsm; pD;eif;xm; onfhtcsdefumvwav#mufvHk; OD;apm. [efyeftrlt&monf vHk;0rysufjym;/ oltm; apmihfa&Smuf&efvmaom olvufatmufcH wynfhi,fom;rsm;ESihf awG& onfh yHkpHrsKd;/ bmyJjzpfjzpf udpPtm;vHk; qdkif&m=Edkif&m oltquftoG,frsm;t& uGif;qufrdrd xdxda&mufa&muf _yD;pD;oGm;onfhtcg olbufu tav;omvdrfh rnf[k ,Hk-unfr+tjynfh ol Y &SdaeyHk&onf? odkaomfvnf; vufxJwGif udkifxm; aom 0DpuDcGufxJrS vufusef,rumudk jznf;nif;pGm pkyfaomuf&if; olta&SrS ykvdyft&m&Sd (Police Superintendent) udk ta&;rpdkufovdk trl&mjzihf &SmazGzrf;
52
52

Adv k c f sKyfvy k }f uc H& H jcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

qD;ydi kc fi G fh 0&rf;pm&Sr d &Sd ar;vdu k o f nf? TwGif jy\emwck0ifvmonfrm S 0&rf;pm rygjcif;yifjzpf.? odk jzpfI w&m;Oya'ESifh tHacsm_f yD; [efyr kH ay:ojzifh odoo d mom pdwv f y + & f m S ;aeaom t&m&So d nf olt xuft&m&Sx d H csufcsif;w,fvz D e k ; f quf_yD; ola&SqufvkyfudkifoGm;&rnfh wm0efydkif;qkdif&m E+wfrdefu dk aocsmpGm &&Sd_yD;aom tcgwGir f S OD;apmu olwt kd m;vH; k udk olt r dw f i G f &SmazGci G hf yvdu k o f nf? ,if;odk &SmazG pOftcse d u f mvwav#mufv; kH OD;apmonf 0DpuDukd taomufrysuf jznf;jznf;csi; f qufvufpkyfaomufaecJhonf? jrefrmvlrsKd;zcifwOD;u olu av;i,frsm;tay: qufqo H nfe h nf;wl olv r l sm; a-umuf&HGro + ufomoGm;ap&ef t&$wt f aemufrsm; jzifh ajrmufyihfacsmharmhr+rsm; yvkyf_yD; ykvdyfrsm;ay:wGifvnf; jrefrmjynf eef;&if; 0efb0u qufqHcJhonfh avoHtwdkif; txufpD;udk tydkif,lxm;avonf? r-umrD eHygwf (9) rr qyfr&Sif;*ef;wvuf/ pwif;*ef;wvufESifh usnfqH rsm;udk oltdrftwGif;rS ykvdyfu &SmazGawG&Sdonfhwdkif OD;apmonf vHk;0[efrysuf ao;bJ olw ynfhrsm;ESifh jyufvHk;xkwfaeqJyifjzpfyg.? xkdvufeufESpfckvHk;onf OD;apmydi kv f i kd p f ifEi S fh aoewfrsm; jzpfaomfjim;vnf; xdv k ufeufEi S fh usnfqr H sm;udk oufaocHypPn; f tjzpf odr; f vdu k -f uavonf? xkt d cse d t f xd OD;apmu tyH;rysu/f uJ bmqufvkyfOD;rvJ [k ar;vdkufonf? xka d -umifh rsufESmxm;wif;wif;ESihf t&m&Sdonf aemufxyfw,fvDzkef;pum; tar;tajzrsm; yvkyf_yD; OD;apmqDvm um 'Dtcsdeu f p_yD; cifAsm;udk zrf;vdu k y f g_yD? cifAsm;udk usaemfwkd vHk cHwa hJ e&mrSm xdef;odrf;xm;zdk tck csufcsif;ac:oGm;&ygr,f [k ajymvdkufonf? odkw dkifatmif rSm;,Gif;onfhbufY ,Hk-unfcsufjyif;xefvGef;ol OD;apmonf wkefv+yfacsmufcsm; r+vHk;0r&Sdao;bJ ola emufvdkufrsm;bufvSnfhum OD;apmu a[h= rif;wdt k dyf&m vdyfawG xkwf-ua[h? apmifvHkvHkavmufavmuf ,lvmzdkv nf; rarh-ueJ? igwdk oGm;r,fhae&mu tm%mydkifawGu igwdkudk vdkoavmufay;EkdifcsifrS ay;EdkifrSm [k ajymae&mu wpHkwckudk pOf;pm;[efjzifh at;av(3) &uf 'grS r[kwf (4) &ufavmuf ta0;rSm igwdt k m;vH; k oGm;ae-u&rSmyg? bmrS rpd; k &dr-f ueJ [k olu bmrS rjzpfovdk xyfajymvdu k jf yefonf? OD;apm. ZeD;onf a':oef;cifonf xda k eu tdrw f i Gr f &Sa d cs? &efue k a f jrmuf ydi k; f / tif;pde& f dS yxrtdra f xmifonf. OD;av;awmfol aetdro f kd olra&mufaeonf? Zlvdkifv (19) &ufae Y &JwyfzGJ0ifrsm; a&mufoGm;aomtcgu OD;apm. tdrfwGif cifarmif&if.ZeD;ESihf armifeD.ZeD; trsKd;orD;ESpfOD;tygt0if tdrfapa,musfm; av;wa,mufEi S hf rde; f rav;wa,mufwo kd m usefaecJo h nf?
53
53

u|Eky f . f zcifjzpfol OD;xGe; f vSatmifonf r+cif;axmufvS r; f a&;Xme=ykvy d f wyfzGJ }uD; (CID) . 'k=ykvdyfrif;}uD;jzpf_yD; (ykvdyfwyfzGJ }uD;udk &JwyfzGJ[k trnf rajymif;&ao;rD) xkdtcsdefu jrefrmjynfwGif 'kwd,tqihftjrihfqHk; ykvdyft&m&Sd }uD;jzpfonf? ,if;odkv#if zrf;qD;xm;olrsm;udk ykvdyfum;rsm;odk ac:aqmifvm S om ykvy dw f yf cse dw f i Gr f S OD;xGe; f vSatmif xda k e&moda k &muf&v dS monf? 11 vsijf refva zGJ }uD;. ta&;,laqmif&u G r f u + kd oltrdea f y;Eki dc f jhJ cif;onf uydw ` efcef;. owif; 12 k *spfum;ESifhou l m; wkdufvkeD;yg;jzpfcJh_yD; ay;r+t&jzpfonf? aoewform;wd. onfhaemufydkif;wGif 0if'grD,mygh(cf) &Sd OD;xGef;vSatmiftdrfodk uy`wdefcef;u awmufav#mufom G ;cJo h nf? OD;xGe; f vSatmifukd tdrw f i G f rawGvu kd o f nft h cg cef; f a&;Xme ykvy d r f if;}uD;H; k cef;odk aev,f (1) em&Dcef onf (CID) r+cif;axmufvS r; wGif vS r; f zke; f qufvu kd o f nf? OD;xGe; f vSatmifonf odr; f qnf;xm;aom vufeuf rsm;udk 0rf;enf;a-uuGJaom tawG;rsm;jzihf ppfaq;-unfhcJhonf? OD;apmtdrfwGif tjcm; udk,fydkifud&d,m wefqmyvmrsm;udkvnf; awG&onf? txl;ojzifh r-um ao;rDurS kdufESdyfxm;[efwlaom pma&;puULu'frsm;tjyif 0ef}uD;csKyf[laom acgif;pOfESifh OD;apm[laom vufa&;quf wHqdyfwHk; ponfrsm;udkvnf; zrf;qD; &rdcJhonf? (CID) t}uD;tuJonf _cH0if;twGif;&Sd um;rsm;udkvnf; pdwf0ifwpm; -unhr f jd yefonf? *spfum;ESpp f ; D &S_d yD; olonf tif*sifpufrsm;udk E+; d -unfo h nf? um; wpD;omv#if trk; d yg_yD; ,if;um;. eHygwfjym;rSm vwfvwfqwfqwf aq;okwf xm;rSe; f -unh fE kH i So fh E di dk o f nf? ,if;um;onf vG,v f , G u f u l E li S fh pufE; d+ aomfvnf; tjcm;um;rSm kwfw&ufpufrEd+;ay? xdk jyif zdk'fqefx&yfum;udk um;HkxJwGif &yfxm;onf? &efolydifbufrsm;udk z,f&Sm;_yD; rudkfudk t&,lum eef;wufonfh tpOf tvmudk jrefrmpum;wGif okwo f ifa&; [k oH; k onf? OD;apmonf xdo k w k o f ifa&; ud;yrf;csuf}uD;udk tm;wufoa&m tuGufaphaph pDpOfvkyfaqmifcJhjim;aomf vnf; tm;vH; k kww f &uf tqH; k owfom G ;onf? bk&ifcx H r H S olt r da f wmfokd tapmifh ta&Smufrsm;ESihfwuG w&m;0ifvdkufygvm&ef apv$wfvdkufaom wreftzGJudk vufcH&rnfhtpm; OD;apmESihf oltaygif;tygrsm;onf bvuf rm&D,m (Black Maria) jzifh axmifodk ac:aqmifoGm;jcif;udk cH&avawmhonf? TEdkifiHawmf vkyf}uHr+}uD;wGif yl;aygif;}uHpnfolrsm;udk xdkaeaemufydkif; axmifxJxnfh_yD; axmifwc H g;ydwc f sder f m S nae ae0ifcsdef jzpfaeav_yD? twGi; f 0efrsm;H; k }uD;twGi; f &ufpuf-urf;-uKwfpm G vky}f uHr+ owif;qd; k }uD;
54
54

Adv k c f sKyfvy k }f uc H& H jcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rSm rdawmftwGif; ysHESHoGm;_yD; wwdkif;wjynfvHk; ylaqG;aomu a&muf-u&av onf? twGif;0efrsm;Hk;Y (6) a,muf yGJcsif;_yD; aoqHk;I aemufxyf (3) OD; xyfrH aoqHk;cJhonf? OD;bcsKdonf '%f&ma-umihf xdkae aev,fydkif;wGif aoqHk;cJh&_yD; apmpHxe G; f onf aemufwaewi G f uG,v f e Go f m G ;&Smonf? i,f&, G a f om ud, k & f a H wmf &JabmfudkaxG;rSmrl aemuf&uftenf;i,ft-umwGifrS uG,fvGefoGm;&Smonf? Ekdif iHa&;orm; wOD;wa,mufwnf;. tm%mavmb&rufudk auseyfr+ay;apEdkif &eftwGuf yk*Kd~ vf (9) OD; toufay;cJ& h avonf? _Adwo d #wx kd r H S tm%mv$a J jymif; ,la&; ud;yrf;aeqJumvY jrefrmEdkifiH. t&nftcsif;tjrihfrm;qHk; acgif;aqmif rsm;rSm EdkifiHawmf tcsKyftjcmtm%m&&Sd_yD; vGwfvyfa&;ra-unmEdkifrDyif usqHk; oGm;cJ& h &Smawmhonf?

55
55

56
56

57

AdkvfcsKyfatmifqef;/ ppfaoemywd ArmhumuG,fa&;wyfrawmf? (1943/ *syefjynf [Dkd[Dwdk {u&mZf udk,fwdkif wufae bGJtyfESif;cJhonf)

57 58
58

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

1946 ckESpf/ pufwifbmv (27) &ufaewGif ceftyfvdkufonfh bk&ifcH. 0ef}uD;tzGJ a&Swef; 0JrS,m? ocifbpdef/ AdkvfcsKyf}uD;atmifqef;/ bk&ifcH AkdvfcsKyf qm[sL;bwf&ef(pf)/ OD;baz/ OD;wifxGf? aemufwef; 0JrS,m? ocifjr/ OD;atmifZHa0ESihf ocifodef;az?

59 pyfpx H e G; f 'D;'kwfOD;bcsKd OD;&mZwf twGi; f 0efO; D tke; f armif OD;atmifqef;

59
ocifjr OD;b0if; ref;bckdif &Jabmf uka d xG;

vkyf}uHcH&olrsm;? 0ef}uD;tzGJ0if (7) OD;ESihf t&m&Sd (2) OD;rSm 1947/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif ypfcwfowfjzwfjcif; cHcJh-u&&Smonf? 60
Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vkyf}uHr+t_yD; bk&ifcH. 0ef}uD;tzGJESihf {nfhonfrsm; xkdifvsuf=0JrS,m? OD;ausmfndrf;/ qmbOD;/ av'D&ef(p)/ ocifEk/ qm[sL;bwf&ef(pf)/ The Earl of Listowel (jrefrmjynfqdkif&m twGif;0ef)/ Adkvfvusfm/ qm*vfbwfvdwf0dwf/ OD;wifxGf? ta&Swef;rwfwyf&yf= 0JrS,m? tmtDr*Gm&m;/ ref;0if;armif/ Adkvfzdk;uGef;/ udk,f&Hawmf (4) OD;/ ocifwif/ [oFmw OD;jr/ Aef;udka[mf/ rpP0dwfzdvf? taemufwef;= 0JrS,m? a*stvfav'if/ aysmfbG,fOD;jr/ qm&vfpwHk;[ef/ OD;b*srf;/ pDtuf (z) oD yD&wf(p) ESihf [,f&pf(p)

60

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

Adv k c f sKyfwdk ZeD;armifESHESifh &ifcGifykduforD;av; atmifqef;pk-unf 1945?

yifvkHrdY/ 0JrS,m? AdkvfcsKyf/ anmifa&$apmbGm;}uD; pyfa&$okduf/ a':cif-unfESifh AkdvfxGef;vS/ azazmf0g&Dv/ 1947? 61


61

62
62

atmuf(p) zdk'FrdY emwmvl;yGJcsdef? 1983/ a':atmifqef;pk-unfaetdrfwGif rdom;pkrsm;ESihf rdwfaqGrsm;yg pkHk;vsuf? (a':atmifqef;pk-unf ab;wGif xkdifvsuf vufzuf&nfcGufudk vSrf;,laeol a'gufwmausmf0if;. arwWmvufaqmifyHkjzpfygonf?)

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tcef; (2) t"duacgif;aqmifrsm;


1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif twGif;0efHk;Y oem;!Smwmr+uif;rJh pGm aoewfjzihf ypfcwfowfjzwfjcif;cHvdkuf-u&ol yk*~dKvfrsm;rSm acwfopf jrefrm Eki di f. H txl;c|eq f ; kH Edi ki fa hH cgif;aqmifrsm; jzpf-uayonf? _Aw d o d #ty kp f; kd r+. aemuf qHk;ESpfrsm;twGif;odk jrefrmEdkifiHudk acgif;aqmifr+ay;&ef olwdktaejzihf owfrSwf jy@mef;jcif;cHcJh-u&aomfvnf; vGwfvyfa&;&&Sdonftxd tqHk;wdkifaqmif&GufcGifh r&&So d m G ;cJ-h u&Smacs? _Adwo d #wo kd nf 1885 ckEp S w f i G f rEav;-rda wmfokd csw D ufvm -u_y; D jrefrmEdi ki f. H aemufq; kH rif;qufukd tqH; k owfc-hJ uonf? Todkjzifh 1824=26 yxr t*Fvy d= f jrefrmppfyr JG S pwifca hJ omolw. kd usL;ausmo f r d; f ydu k r fu + kd tqH; k owf Eki dc f -hJ uonf? xdt k cse dr fp S wifca hJ om _Aw d o d #ukd qefu siw f e G; f vSe& f ef ud;yrf;cJo h nfh om;pOfajr;quf ke; f uefvy + & f m S ;r+wu kd y f u JG kd ,ckacwfopf jrefrmEdi ki fa H cgif;aqmif rsm;u qufvufO; D aqmifra + y;cJ-h ujcif;jzpfonf? jrefrmEdi ki f. H bk&ifoa D ygrif;udk zrf;qD;ac:aqmifoGm;_yD; tdENd,EkdifiH/ &wem*D&dodk ydkxm;cJhonf? odkaomfvnf; bk&ifw h yfrawmf/ touf&i Su f se& f pfaecJa h om rif;nDrif;om;tcsKd/ eef;awmft&m&Sd rsm;/ aus;&Gmol}uD;rsm;ESifh Ak'b < mom bke; f awmf}uD;rsm;yifv#if _Adwo d #ydi k f tdE, dN Eki di f. H jynfe,fwckb0 a&mufom G ;cJ_h y; D jzpfaom wcse du f jrefrmbk&ifEi kd i fa H wmf. ae&mtESHtjym;wGif "m;udk qGJudkif/ aoewfjzihf ,SOfydifI tEkdifrcHawmfvSefcJh-u onf? Tta-umif;udk *|eftuf (zf) au'D (John. F. Cady) u ol. acwfopf jrefrmEki di fo H rdi k; f wGif Todk a&;om;cJo h nf? 1886 ckESpfESihf 1887 ckESpfrsm;u wav#mufvkH; jrefrmEkdifiH txufjrefrm jynf. cki da f 'owki d; f wGif awmfve S x f uGrj+ zihf qlyu G v f suf&c dS o hJ nf? ppfpcef;rsm; ESifh ppf,mOfwef;rsm;onf twdkuftckdufcHcJh-u&_yD; aus;&Gmrsm;rS a,musfm;wdkif; vdkvdku wkdufcdkuf&ef tqifoifh&SdaecJh-uonf? EkdifiHolEdkifiHom;tm;vHk;u ppf twGif; cufcJusyfwnf;r+rsm;udk vufcHcJh-u_yD; ykefuefv+yf&Sm;r+rsm;udk a&iHkE+wf
63
63

ydwv f suf yl;aygif;uln0 D ef;&Hay;cJ-h uonf? jrefrmwdktjrifwGifum; ,if;yk*~dKvfrsm;rSm &JpGrf;owWd&Sdaom rsKd;cspfol&J aumif;rsm; jzpf-uonf? _Adwdo#wdu k rl ,if;awmfvSefa&;orm;rsm;udk "m;jyrsm;/ vlqdk;olcdk;rsm;tjzpf owfrSwf_yD; tusOf;csKH;w&m;pD&ifum tjypfay;cJhonf? _Aw d o d #wo kd r d; f ydu k _f y; D wESpt f -umwGif tvGet f rif;-urf;wrf;pGm tkyc f sKyfwwfaom ki f. H 0ef&i Sf qmcsm;vfua&mh (pfo) f 0dwf (Sir Charles Crosthwaite) onf jrefrmEdi awmfrif;}uD; jzpfvmcJo h nft h avsmuf olonf ykeu f efxuGrr + sm;udk t!Smwmuif; rJp h m G ESr d e f if;ypfco hJ nf? xko d dk "m;jy[k owfrw S jf cif;cH&olrsm;ukd tpkvu kd t f yHvu kd f uGyr f sufco hJ nf? vGwa f jrmufa&;wdu k y f 0 JG ifor l sm;tay: uk%moufra d om aus; &Gmwki d; f udk csuc f si; f vufiif; rD;avmifwu kd o f i G; f ypfvu kd o f nf? rde; f rrsm;ESifh uav; i,frsm;udkyif csrf;omcGihfray;cJhacs? ppfyGJwGif towfcH&olrsm;ESihf zrf;qD;&rdI ud;ay;jcif;jzifhaomfvnf;aumif;/ acgif;jzwfjcif;jzihfaomfvnf;aumif; uGyfrsuf cH&olrsm;udk tm;vH; k aygif;v#if axmifaygif;rsm;pGm &Sa d yvdrr fh nf? OD;atmifqef;. rdcifbufrS tbdk;awmfol Akdvfrif;a&mifonf a'ocHawmfvSefa&;wyfrsm;udk acgif;aqmifco hJ jl zpfonf? olonf _Adwo d #. tzrf;tqD;cH&_yD; acgif;jzwfuy G r f suf jcif; cHc& hJ avonf? xdktcgu _Adwdo#wdktaejzifh jrefrmEdkifiHY t_rJwrf;wyfrsm;ESihf ppfykvdyf pkpa k ygif; (60000) udk wyfpx JG m;apcJ_h yD; ajrmufyi kd ; f a'o&Sd ykeu f efxuGru + kd (5) ESpfwdkifwdkif ESdrfeif;cJh&avonf? vltiftm; (500) jzihf rEav;odk yxrqHk; pwif csDwufvmpOfu jrefrmjynfov l x l u k kd ESy d u f y G o f r d ; f oGi; f &ef Toda k om cufcufcc J J ta&;,laqmif&u G & f r+ yvky& f vdrr fh nf[k _Adwo d #wt dk aejzifh vH; k 0 rawG;rxifrc d hJ -uacs? zrf;qD;&rdor# awmfve S a f &;orm; acgif;aqmifrsm;tm;vH; k udk okwo f ifz,f &Sm;cJhonfhtwGuf jrefrmwdk. rsKd;cspfpdwf"mwfonf tESpf (20) cef acwW _idrf0yf oGm;cJo h nf? udv k e kd e D ,fcsJw. kd toH; k tE+e; f t& jrefrmEdi ki fo H nf _idr; f csrf;oGm;_yD[k qdk&vifhupm; csif;wGif;ESihf rHk&Gmcdkifrsm;wGif a'owGif;xuGr+rsm; &SdaecJh_yD; tif tm;ao;i,faom ajymufusm;wyfzGJuav;rsm;. csKHcdkwdkufcdkufr+rsm;um; ESpf aygif;rsm;pGm &yfpo J m G ;jcif; r&Sc d a hJ cs[l.? xdkaemuf 1904 ckESpfwGif acwfynmwwf &efukefaumvdyf ausmif;om; vli,frsm;xJrS trsKd;om;acgif;aqmifrsm; pwifay:aygufvmavonf? ,if; ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf 1897 ckESpfrS pwif_yD; EdkifiHa&;t& Edk;-um;r+&Sd
64
64

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

aom Ak'b < mom toif;tzGJ rsm; xlaxmifc-hJ uolrsm;ESit hf wl vufwa JG qmif&u G f rd-uonf? 1906 ckESpfwGif Ak'<bmomuvsm%,k0 toif; (0dkiftrfbDat) 1 udk aumvdyfausmif;om; (26) OD;jzifh zGJpnf;cJh_yD; if;aumvdyfausmif;om;rsm;xJwGif OD;baz/ OD;vSaz/ OD;b'Gef;ESihf trfatbGJydkif&Sif OD;armifarmif}uD;wdk yg0ifcJhonf? 1908 ckESpfwGif a':jrar. 2 0dwdk&d,bk&ifr}uD; trSwfw& trsKd;orD; txuf wef;ausmif; wGif usif;yaom 0kdiftrfbDat tpnf;ta0;wckY t*Fvdyf acwfynmwwf vli,f0wfvHkawmf&rsm;jzpf-uaom OD;armifcif 3 (aemifwGif qm k nf usaemf. rdcifESihfzcifbufrS tbdk;rsm; jzpf bGJ&&Sdol) / OD;aratmif 4 (if;wdo -uonf) OD;odrf;armifESihf tjcm;yk*~dKvfrsm;onf yGJOD;xGuf Eke,fao;aom trsKd; om;a&;v+yf&Sm;r+twGuf twlvufwGJrd-uawmhonf? xda k emufydkif; r-umrDwGif tpdk;&. t}uD;wef;0efxrf;rsm;ESihf aemufxyf w&m;Oya'orm; 0wfvHkawmf& trsm;tjym;onf tzGJ0ifrsm; jzpfvmcJh-uonf? xkda-umihf q,fpkESpfwcktwGif; rSmyif 0dkiftrfbDatonf EdkifiHvHk;qdkif&m tzGJtpnf;tjzpf tajcwusjzpfvmcJh_yD; ydkrdkcdkifrmawmifhwif;aom pepfusonfh Oya'wGif;v+yf&Sm;r+w&yfjzpfvm&ef rlv &nf&G,f&if;pGJ&Sdonfhtwdkif; jrefrmtoif;rsm; taxGaxGaumifpD (*sDpDbDat) tjzpfokd 1917 ckEp S w f i G f ajymif;vJjzpfay:oGm;cJa h vonf? xkdaemuf 1920 ckESpf/ 'DZifbmvwGif &efukef&Sd ausmif;om;rsm;u udkvdkeD tm%mydkifrsm;udk yxrqHk;t}udrf ajAmifpdefac:vdkuf-uawmhonf? ,if;odk jzpf &onfrm S tdE, dN Edi ki f /H umvuwWm; ,leb D mpDwD vufatmufcjH zpfca hJ om aumvdyf ausmif;ESpfausmif;udk tpm;xdk;_yD; yxrqHk; XmaewuUodkvfwck jrefrmEdkifiHwGif zGifhvSpfrnfh Oya' tqdkycsufw&yfudk ygvDrefY wifoGif;jcif;a-umihfjzpfonf? wuUodkvf0ifcGihfpmar;yJGESifh ywfoufaom vdktyfcsufrsm;/ pmoif-um;a&;p&dwf rsm;/ ausmif;oH; k pmtkyjf y@mef;csur f sm;tp&So d jzifh if;Oya'yg tqdk ycsuf tao; pdwftcsuftvufwcsKdudk ausmif;om;rsm;ESifh tjcm;trsKd;om;a&;0g'Drsm;u vufrcHEkdif-uacs? odkaomfvnf; _Adwdo#. tpkd;&vufatmufcHESihf tdENd, bk&ifcc H sKyf. vufaxmufb& k ifcjH zpfol qm&,f*se D ,f u&ufa'guf (Sir Reginald Craddock) u ,if;awmif;qdkcsufrsm;udk vspfvsL+cJh_yD; ,if;Oya'tqdkycsufudk rl&if;twkdif;yif &efukef,leDAmpDwDtufOya'tjzpf 'DZifbmv (1) &ufaewGif twnfyjy@mef;vdkufavonf? xdka-umihf (4) &uft-umwGif &efukef&Sd ausmif; om; (600) teuf (500) u oydwfwkdufyGJ qifE$Jvkdufonf? xdkoydwfaemufodk &efukefrdawmf tjyif rEav;ESifh tjcm;rdrsm;&Sd txufwef;ausmif;om;rsm;u
65
65

vnf; xdkoydwfudk qifE$Jvdkufygvm-uonf? xdktcsdefu vufaxmufbk&ifcH. _cr d; f ajcmufrr + sm; &Sa d evifu h pm; jynfov l x l w k &yfv; kH u oydwa f rSmufausmif;om; rsm;ukd tm;wufoa&m tultnDay;cJh-uonf? olw. dk awmif;qkdcsufrsm; tm; vHk;um; r&&SdcJhacs? odka omfvnf; if;oydwfonf tqufjzwfI _idrf;owfr&Edkif awmhaom tem*wftwGuf tm;aumif;vSonfh trsK; d om;a&;pdw" f mwf rD;awmuf udk pwifawmufavmifom G ;apcJa h vonf? topfwzef jyefvnfarG;zGm;vmcJh_yDjzpfaom jrefrmhtrsKd;om;a&;v+yf&Sm;r+ . tke; f tke; f u|uu f |uf yxrESpr f sm;twGi; f wGiy f if &[ef;awmfrsm;xJrS trsK; d om; acgif;aqmiftjzpf pwifay:xGufvmcJholum; q&mawmf OD;OwWryifjzpfonf? ol onf &cdkiftrsKd;om; ax&0g' Ak'<bmom oHCmawmfwyg; jzpfHkr#ru tdENd, EdkifiHESihf wdkusKdwGif tcsdeftwef-umaexdkifcJhzl;aom t*Fvdyfpmwwf&[ef;wyg; jzpf_yD; jrefrmEdkifiHodk 1919 ckESpfwGif jyefa&mufvmcJhonf? us,fus,fjyef jyef c&D;pwifxGufcGmcJh_yD; 0HomEk&udQw= trsKd;*k%fapmihfxdef;a&; wdkif;jynfcspfpdwf ta-umif; ajyma[mum 0HomEk toif;rsm; wwdkif;jynfvHk;tESH OD;aqmif pnf;H; k zGJpnf;cJ& h m t*Fvy d b f & k ift h pd; k &u ppfyv k y d r f sm; toH; k csI if;tpktzGJrsm;udk vdu k v f H zdcjJG cif;jzihf a'gow}uD; wHk jyefco hJ nf? xdktcgu ol. &J&Jawmufrdec f Gef;rsm;a-umifh OD;OwWronf 1921 ckESpfwGif tzrf;cH&avawmhonf? wdkif;jynfqlylatmif v+Ha qmfr+jzifh Hk;wifw&m;pGJjcif;cH& um q&mawmf &[ef;awmfrsm;xJrS yxrqHk;axmif'%f (18) v tjypfay;jcif; cHcJh&avonf? Ttjypf'%fcsrSwfr+. EdkifiHa&;ESihf bmoma&;vd+if;*,uf kduf cwfru + kd wwdi k; f wjynfv; kH cHpm;-u&avonf? t*Fvy d v f ufatmufcH jrefrmEdi ki fH Y wdkif;jynfqlylatmifvH+aqmfr+jzifh trsKd;om;a&;0g'DwOD; vlodewf-um; w&m; pGq J c kd & H jcif;rSm Tt}udro f nf yxrqH; k t}udrjf zpfonft h jyif xif&m S ;onfh Ak'b < m om oHCmq&mawmfwyg;jzpfaejcif;u jrefrmjynfolrsm;twGuf temay: wkwf usovdk cHpm;apawmhonf? TtjzpftysufrSm EkdifiHwEkdifiHvHk;. trsKd;om;a&; *k%o f u d m Q udk pdea f c:vdu k jf cif;yifjzpfavonf? Todv k #if q&mawmf OD;OwWronf vGwfvyfa&;r&rD t*FvdyfvufatmufcH u|efb0wav#muf pufwifbmv (9) &ufaewGif ysHvGefawmfrlonfhwdkifatmif axmifoGif;tusOf;csjcif;udk t}udrfrsm; pGm xyfzefwvJvJ cHc& hJ avonf? xda k -umihfvnf; tjcm;xif&Sm;aom Ak'<bmom &[ef;oHCmawmfrsm;onf q&mawmf OD;OwWrudk tm;usum yg&mZduvnf; rus/ oHCab'uuHvnf;
66
66

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rxdu k a f om Tv+y& f m S ;r+rsm;wGif yg0ifaqmif&u G v f mavonf? xdt k xJwi G f q&m awmf OD;0dpm&rSmvnf; wyg;tygt0ifjzpfonf? q&mawmfonf 1888 ckESpfwGif rHk&GmrdY arG;zGm;cJh_yD;/ touf (20) t&G,fwGif &[ef;abmifodk 0ifa&mufcJh_yD; oH Cor*~DtzGJ zGJpnf;a&;twGuf pnf;Hk;aqmif&GufcJhonf? xdkaemuf q&mawmf OD;OwWr. tultnDjzifh t*Fvdyfpmudk oif,lvsuf bmoma&;ESihf EkdifiHa&;rsm; udk tdENd,EdkifiHodk oGm;a&mufavhvmqnf;yl;cJhonf? xdka emuf jrefrmEdkifiHodk jyef uGvmaomtcg rdpGef awm&Gm aus;vufrsm;wGif EdkifiHa&;w&m;yGJrsm;udk tcGihf oifw h i kd ; f usif;ya[majymcJo h nf? xka d -umihf q&mawmf OD;0dpm&onfvnf; tzrf; cH&vdkuf/ jyefvGwfvmvdkuf/ jyefvnftzrf;cH&vdkufESifh tusOf;axmifoHo&mxJ Yom w0JvnfvnfjzpfaecJo h nf? xdt k wGi; f w&m;qdi k& f m apmihq f i dk ; f aepOf q&m awmfonf &ufaygif; (40) -um tpmiwfcHqENjycJhonfhtavsmuf pdwfydkif;qdkif &mt&r[kwfbJ kyfykdif;qkdif&mt& tm;enf;ae_yDjzpfaom q&mawmfonf wESpf ESihfudk;v tvkyf-urf;ESihf axmif'%f csrSwfjcif;udk cH&avonf? xka d -umihf axmift&m&Sdrsm;onf q&mawmftm; ouFef;udk twif;c|wfap _yD; omrefaxmifuswOD;. t0wftpm;udk 0wfcdkif;&m q&mawmfu wif;rmpGm jiif;qefcJh&m q&mawmftm; 0wfvpfpvpfjzifh wOD;wnf; wdkufydwfxm;cJhonf? odk jzifh q&mawmf. tpmiwfcHqENjyjcif;/ wOD;wnf;wkdufydwfxm;jcif;/ twif; t"rR ESmacgif;xJodk ydkufoGif;_yD; Ek& d nfxnfhjcif;pojzifh &ufpufr+ oHo&mvnf vsu& f o dS nf? xdr k #omru tm%mydi kw f kd taejzihf q&mawmftm; tl;pm&if; oGwf oGif;um emrnfqdk;vSaom &efukefwHwm;uav;tl;axmifwGif xyfrHcsKyfaESmif xm;onftxd aqmif&GufcJh-uonf? xdka emuf xdkae&mwGif (7) v aecJh&_yD; &ef ukefA[kdaxmif}uD;okd jyefvnfydk jcif;cH&jyefonf? q&mawmfuvnf; vkyfcsif&m vkyf aemufrqkwf[laom cH,lcsufjzifh acgif;rmpGm qufvufwdkufyGJ0ifcJhonf? aemufxyfwzef tpmtiwfcH qENjy_yD;aemuf q&mawmftm; tvkyf-urf;ESihf axmif'%f (6) ESpf csrSwftjypfay;vdkufjyefonf? OD;0dpm&uvnf; xyfrH tpm iwfcq H ENjyjyefonf? xkt d cg 'um/ 'umrrsm;u r-unf& h ufawmhojzifh vGw_f idr; f cGifh toem;cHpmwifygaomfvnf; xdt k cse du f jrefrmvlrsK; d jynfxa J &;0ef}uD; *sK; d Zuf -o*wfpwyf(pf) armif}uD;u y,fcscJo h nf? xdka-umihf 1929 ckESpf/ pufwifbmv (19) &uf ol. tpmiwfcH qENjyr+ (166) &uf jynfhajrmufonfhaewGif aemufqHk;Y q&mawmf ysHvGefawmfrlcJh&av onf? ,aewi Gr f l &efue k f uefawmfrifyef;_cHEi S fh a&$w* d b kH & k m;teD; tvHv k rf;xdy& f dS
67
67

xif&Sm;onfht0kdif;}uD;wckay:wGif xkdacwf ('dkArm tpnf;tHk;0if) jrLvl}uD; rsm;jzpf-uaom OD;csefxGef;ESihf OD;baqGwdkvufxufY txdrf;trSwf ausmuf wdi k }f uD;xdy0 f ,f q&mawmf. &yfawmfra l -u;ky}f uD;udk trSww f & yvkyc f -hJ uav onf? xdkae&modk OD;cdkuf&mvrf;onf ,cifu Tiger Alley [k ac:wGifcJhaomf vnf; ,cktcg ,if;vrf;udk OD;0dpm&vrf;[k trnfajymif;vJowfrw S c f a hJ vonf? odk jzpfav&m q&mawmfOD;OwWrESihf OD;0dpm&udk,fawmfwdkonf udkvdkeDtpkd;&udk qefusifwdkufyGJ0ifcJhonfh txift&Sm;qHk; q&mawmfrsm;jzpfa-umif; ordkif;u oufaocHaeygonf? if;wdkonf trsKd;om;a&;v+yf&Sm;r+wGif Ak'<bmom &[ef; awmfrsm; 'um/ 'umrrsm;ESihftwl yg0ifvmr+udk vrf;xGifay;cJh-u_yD; Tt csufonfyif trsKd;om;a&;v+yf&Sm;r+ aemufqHk;atmifyGJqifEdkifjcif;. ta&;yg vmonfh tcsufwcsufjzpfvmayonf? q&mawmf OD;0dpm& ysHvGefawmfrlaom ESpfwGifyif *sDpDbDat. tzGJ0if wOD;jzpfol bkef;}uD;vlxGuf OD;&mausmfqdkolonf *VKeftoif;[k ac:aom v#Kd 0Suftoif;. toif;cGJrsm;udk e,frsm;wGif vdkufvHwnfaxmifvsuf&Sdonf? ,if; toif;rsm;rSm OD;OwWr. 0HomEktoif;rsm;ESihf qifwa l omfvnf; olw. kd zGJ pnf;yHk ESihf vkyfudkifaqmif&GufyHkrsm;rSm if;toif;tzGJrsm;uJhodk ajymifajymiffwif;wif;r [kwb f J v#Kd0u S r f& + v dS o S nf? *VKefonf [dEL N 'm&Drsm;wGif tvGet f m;aumif;aom iSufwrsKd;jzpf_yD; ooFukduf (ouUw) bmomwGif *kV[k ac:onf? xdktcsdefu t&if;&Siw f . kd avmbaZma-umihf waewjcm; jriw hf ufvmonfh ukea f ps;E+e; f rsm; ESihf }uD;us,fcrf;em;aom udkvdkeDpD;yGm;a&;u rnfonfhtcgr# rsufESmomray; aom qif;&JEGrf;yg;onfh awmvufaus;&Gmrsm;ESifh e,fpGefe,fzsm;wdr k S vli,frsm; ESihf aus;&Gmol/ aus;&Gmom; trsm;tjym;udk Ttoif;rsm;u qGJaqmifpnf;Hk;Edkif avonf? jynfov l x l r k m S pyg;udk ud, k w f i dk x f w k v f y k a f e&ygvsuf pm;p&m qefr&Sd atmif qif;&Jwi G; f eufae_yD; xGua f yguf&m S &ef tvkyw f ckcu k dk vky& f ayawmhrnf? xkdtcsdefwGif *sKd;Zuf-o*wfpwyf (pf) armif}uD;rSm qmbGJ jzifh olaumif; tycH&_yD; rusef;rmI _Adwdefodk cGifhjzifh tdrfjyefoGm;aom qmcsm; (vf) (pf) tif; k p f m; ,m,Db& k ifct H jzpf aqmif&u G c f i G& fh aom euf (pf) (Sir Charles Innes) .ud, yxrqHk; jrefrmvlrsKd;jzpfvmonf? qm*sKd;Zufonf trsm;qHk; qkd;qdk;&Gm;&Gm; xd cdkufonfh a'ojzpfaom &efukefajrmufydkif;&Sd om,m0wDckdifodo k Gm;_yD; tjcm;ae &mrsm;wGif yvkyfcJhouJhodk 'gbm yGJawmfudk usif;yavonf? 1930 ckESpf/ 'DZif bmv (21) &ufae vlxkESihfawGqHkyGJwGif v,form;udk,fpm;vS,frsm;u aus;
68
68

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vufa'orsm;wGif tcGefaumufcHjcif;udk zsufodrf;ay;&ef (odkr [kwf) wESpfqdkif; iHhay;&ef ,m,Dbk&ifcHtm; toem;cH-uonf? oda k omfvnf; qm*sKd;Zufu ,if; awmif;yefcsufukd csufcsif;yif jiif;y,fvu kd a f vonf? xda k -umihf aemufwaewi Gf om,m0wD v,form;olye k x f r+ jzpfay:vmavawmhonf? olw. kd acgif;aqmif rSm ,cktcg q&mpH[k trsm;uac:wGifvmaom jrefrmorm;awmf OD;&mausmf jzpfavonf? olonf okyu *VKef&mZm (xif&Sm;ausmf-um;aom *VKefrif;) [laom bGJtrnfukd cH,I l olu , kd o f l bk&iftjzpf a-unmvdu k a f vonf? xda k emuf aorxl;aerxl;b0Y rausreyfjzpfae-uaom v,form;rsm;jzifh ppfwyfwwyf udk xlaxmifvu kd o f nf? _Adwo d #udv k e kd w D yfrawmf. acwfrv D ufeufrsm;udk vuf csn; f oufoufr#jzihf &ifqi dk & f ef olwq kd ; kH jzwfc-hJ uonf? olye k w f . kd vufeufwu dk f wGif&Sdaom vufeufrSm rD;aygufaoewf tvuf (30) xufrydkbJ oHydkufacsmif; rsm;ESihf bdkifpu,favxdk;wHrsm;jzifh yvkyfxm;aom vufvkyfaoewfrsm; tm; jznfx h m;avonf? if;tjyif olww kd i G f ta0;ypfvufeuf[I l jrm;/ 'l;av;/ vif; av;/ *GESihf vSHrsm;om &Sdavonf? xdka-umihf tar&duefygarmuQ vlpDtif; 'b k a-umif;ESifh ywfoufI Toda k &;om; vsLydi k; f (Professor Lucien W. Pye) u xdt xm;cJa h vonf? 1930 ckEp Sw f i G f ay:aygufca hJ om q&mpHoy le kx f uGro + nf vlrsK; d jcm; t*Fvy df rif;ae&mY jrefrmvlrsKd;wOD;udk rif;tjzpfwif&ef ud;pm;aom awmfvSefykefuef r+rsm;. jrefrmhkd;&mpOfvm tawG;tac:ESihf vkyfenf;vkyf[ef EdkifiHa&;/ bmom a&;yHp k E H i S fh udu k n f v D suf&o dS nf? wyGw J ; kd yvuf twwfynm&Sir f sm;/ tif;ESifh pr aq;rifa-umifxdk;olrsm;/ "m;_yD;/ wkwf_yD;/ aoewf_yD; wyGJjyefESmESihf aq;a&mif; olrsm;/ taqmifrsm;/ vufzGJrsm; taxmuftyHhtultnDjzifh "mwfdkuf"mwfqif aA'ifudef;cef;tvdkt& q&mpHudk,fwdkif wGufcsufzGJpnf;vdkufaom *VKefwyfu acwfa[mif;jrefrmEdi ki f. H rif;crf;rif;em; taqmifta,mifjzpfaom xD;jzL ueuU '%fatmuf&Sd &mZyvifay:odk q&mpHudk wifajrmufay;vdkufavonf? xdktcsdef u q&mpHonf rnfoa kd om orm;*k%jf yenf;rsm;jzihf vlxt k m; pnf;H; k xm;onfr od? _Aw d o d #w. kd acwfra D oewfvufeufrsm; tm;vH; k onf olwu kd kd rxdre S /f razmuf xGif;Edkif[k olwdkudk,folwdk xifaecJh-uavonf? ,if;v+yf&Sm;r+onf rodem;r vnfr+/ t,lonf;r+/ p}uFm0Vm. xl;jcm;qef;-u,faom y&avmuESihf yvuf twwfynm enf;emed\,rsm;udk vufcH&ef tqifoihfjzpfaer+wdktay:wGif tajcpdkuf}uD;xGm;vmjcif;jzpf_yD; EkdifiHa&;&m atmifjrifr+twGuf tajctjrpfr&Sd
69
69

aom pdwfv+yf&Sm;r+qkdif&m tjrifusOf;ajrmif;onfh ar#mfrSef;csufwdktay:wGif tajcwnfvsuf&Sdonf [k azmfjyxm;.? 1930 ckESpfrsm; tapmydkif;u jzpfyGm;cJhaom zdESdyfr+rsm;umvtwGif; jrefrmh aus;vufawm&Gmrsm;rS us,fajymvSaom v,f,majrrsm;udk aiGwdk;acs;pm;ol cspfwD;rsm;ESihf v,fydkif&Sif}uD;rsm;u odrf;,lcJh&m ,if;wdkvufrS if;wdkydkif v,f ,majrrsm;udk jyefvnf&,l&ef q&mpH. *VKefwyftwGi; f &Sd wdu k c fu kd o f t l rsm;pku xuGc-hJ ujcif;jzpfonf? olwo kd nf acwfynmrwwfaom d; k k; d ttrsm; jzpfaumif; jzpfayrnf? odkaomfvnf; olwdk. em-unf;cHpm;&r+rsm;um; tppftrSefjzpfav onf? odk jzpfI jrefrmhorkdif;ynm&Sif a'gufwmxifatmifu TodkaxmufjycJh onf? om,m0wDe,fu vlxktaejzifh Tpdwfrcsrf;ajrhzG,f&m tjzpfqdk;rS vGwf ajrmuf&ef wckwnf;aomenf;vrf;rSm _Adwdo# vlrsKd;jcm;tpdk;&udk ykefuefxuG &efom &Sa d vonf? xdt k jyif e,fcsJorm;pk; d rd; k olrsm;atmufwi G f qif;&Jwi G; f eufae onfh tjzpfqdk;Y tiwfiwftjywfjywf touf&Sifae&onfxuf apmapmao& jcif;u jrwfonfr[kwfygvm;? &efukefajrmufbufrS yJcl;kd;rawmifa-um&Sd tvHv$ihfxl&mawmif[k t"dy`m,f&aom tvHawmifwGif q&mpHonf ol. pHcsdefukd yxrqHk;t}udrf jriw hf ifco hJ nf? *VKefrsm;udk wdu k c f u kd & f ef _Adwo d # wyf&if;w&yfv; kH udk apv$wc f & hJ m q&mpH. XmecsKyfusoGm;cJh_yD; taotaysmufrSm tvGeftrif;rsm;jym;vSonf? xda k emuf ykeu f efxuGro + nf xda k cwfjrefrmEdi ki fw H i G f cki d f (40) &So d nft h euf (12) cki do f kd ysH Eo HS m G ;cJo h nf? om,m0wD A[dkcsufrrSaeI [Hom0wDcdkifESihf {&m0wDjrpf0u|ef;ay: wav#muf/ ajrmufbufwGif txufjrefrmjynfESihf &S rf;jynfe,ftcsKdae&mrsm;odk yif ysHEo HS m G ;cJo h nf? tpd; k &wyfrsm;uvnf; &uf&ufpufpuf ESy d u f y G a f csre + ; f cJo h nf? &Gmrsm;udk &GmvHk;u|wfjymusatmif rD;+d I pdkufysKd;cif;rsm;udk zsufqD;um a&wGif; rsm;udk zdy k pfonf? oHo,&Sdaom olykefrsm;udk acgif;jzwfowf_yD; vltrsm;jrifom &ef vljrifuGif;wGif jyoxm;onf? ESvHk;emzG,ftjzpftysufwckrSm jynfrd& Sd vuf axmufaumfr&Sifemrif;}uD;Hk;a&SwGif tjzwfcHxm;&aom acgif; (15) vHk;udk jyoxm;jcif;jzpfonf? TaoG;pGe; f aom jyyGr J sm;. "mwfyr kH sm;udk (om,m0wD olye kf awmrS tmZmenf *VKefapm) trnfcH OD;apmydi kq f i kd w f nf;jzwfaom ol&, d The Jhonf? 5 Sun owif;pmwGif azmfjycJh_yD; rdwWLrsm;udk _Adwdo#v$wfawmfodk ay;ydkc ,if; ykeu f efxuGru + kd t_yD;wdi k f acsr+e; f _yD;aomtcg olye k f (10000) ausmf
70
70

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

aoqHk;cJh_yD;/ (9000) rSm tzrf;qD;cH&um axmifoGif;tusOf;cscHcJh-u&onf? q&mpHudk,fwdkifESihf ol.t&if;ESD;qHk; vkyfazmfudkifbufESpfOD;jzpfonfh q&m^m%f ESihf AE<uac: &aohwOD;wdk tygt0if (128) OD;rSm ud;ay;owfjzwfjcif;cHcJh-u& onf? 1931 ckEp S f Zefe0g&DvwGif bk&ifcw H m0efudk jyefvnfxrf;aqmifco hJ l qmcsm; (vf) tif;euf(p) (Sir Charles Innes) u olykefrsm;ukd kH;wifppfaq;&ef zGJpnf; ay;cJhaom txl;ckHkH;u ao'%frsm;ukd csrSwfcJhjcif;jzpfonf? w&m;ol}uD;rif; uef;vpf(zf) (Justice Cunliffe) rSm ckHkH;obmywdjzpf_yD; w&m;v$wfawmf w&m; ol}uD;rsm;tjzpf aqmif&Gufae-uaom rpPwm 'g0k('f) (Dawood) ESifh OD;bOD; (aemifwGifqmbGJ&vsuf jrefrmEkdifiH vGwfvyfa&;&_yD;aemuf orRwjzpfol) wkr d Sm tzGJ0ifrsm;jzpf-uonf? ao'%ftjypfay;cH&aom q&mpHudk 1931 ckEp S f -o*kwv f (28) &ufaewGif ud;ay;owfcJhonf? olu t,lcHcJhaomfvnf; y,fcscHcJh&onf? q&mpHonf ud;pifay:okd OD;acgif;uka d rmhvsuf wufom G ;cJo h nf? xkt d cse dY f olonf om,m0wDaxmiftwGif; (3) v&SdcJh_yDjzpfonf? tpkd;&bufwGifrl -rdj y&JESifh t&m &Sdrsm;tygt0if aoqkH;olrSm vl (50) xuf rykdcJhacs? qlylaomif;usef;r+jzpfyGm;cJhaom ckdifrsm;wGif tr+zGifhI w&m;qkdifjcif;rsm; yvkyfcJhonf? w&m;cHtrsm;pkrSm acwfynmrwwfaom omrefaus;awmol aus;awmom;rsm;jzpf-uonft h avsmuf olwt dk m; xkacsumuG,& f ef rsKd;cspfpw d f &So d nfh a&Saetrsm;tjym;u tca-u;aiGr,lbJ pdwt f m;xufoefpm G vku d y f gaqmif &Gua f y;cJ-h uonf? om,m0wDO; D yk/ a'gufwmbarmf/ ocifjrwkr d m S vlox d if&m S ;pGm aqmif&GufcJh-uolrsm;jzpf_yD; armifapmrSmvnf; xkdtwljzpfcJhonf? armifapmrSm xkt d csdeu f vli,fa&Saeav;wOD;omjzpfonf? olonf om,m0wDe,fom;wOD; jzpfo Hk mru q&mpHudk tvGet f rif;csD;usL;av;pm;oljzpfavonf? w&m;qki d& f m wGif yg0ifc& hJ aom ol.tcef;uESifh _Adwo d #Eki di f jH cm;a&;twGi; f 0efxa H y;yda k om tdwz f i Ga fh y;pmyHp k jH zifh xkwa f 0aom vufurf;pmapmifrsm;a-umifh olonf vsifjref pGmemrnfausmI f xifay:olwOD; jzpfvmavonf? q&mpH*VKefrsm;. xGe; f ajymifr+ udk qufvufjriw hf ifxm;Edi k& f eftwGuf touf}uD;vm_yDjzpfI OD;apmjzpfvmaom armifapmonf q&mpH. edru hf som G ;aom v,form;olye kt f zGJ. emrnfukd cH,_l y; D 1938 ckESpfwGif olu dk,fydkifwyfzGJ udk w&m;Oya'abmif0ifatmif xlaxmifcJhav onf? ,if;wyfzGJ0ifrsm;onf tpdrf;a&mif,leDazmif;udk 0wfqif-u_yD; OD;atmif aZ,sacwf xputwkdif; 0g;&if;wkwfrsm;udk udkifaqmif-uonf? Todk jzifh *VKefwyf topfonf arG;zGm;vmcJa h vonf?
71
71

xkdaemufykdif;wGif txrajrmufcJhaom v,form;ykefuefxuGr+a-umifh ppfEkdifol udkvdkeD tkyfpdk;olrsm;onf jrefrmjynftESH olwdk. uvyfrsm;wGif aysmf &$ifjrL;wl;ae-uavonf? olwo dk nf t,lonf;aom olykefrsm;. kd;tr+ESihf odyH` enf;jzifh ppfaq;I r&aom olye k w f . kd yvufenf;rsm;pGmudk &,for G ; f aoG;-u_yD; olykefrsm;tm; vG,fulpGm ESdrfeif;EdkifcJhjcif;tay: yDwdaomre\jzpfae-uav onf? oda k omfvnf; &efue kE fi S fh tjcm;ae&mrsm;&Sd ynmwwfvi l ,frsm;twGuu f m; q&mpHoy le kx f r+onf ajymufusm;ppfqifrt + wwfynm. tzk; d rjzwfEi kd a f om enf; y&d,m,frsm;xkwf,l&m oifcef;pmw&yfjzpfcJhavonf? &efvdkr+rsm; tqHk;owf oGm;&efum; a0;avpG? aemuf (10) ESpfr#-um_yD;onfhaemuf olwdkt m; om,mr+ udk ay;cJhaom urBmhtajctaeonf vHk;0ajymif;jyefjzpfoGm;vdrfhrnfudkum; olwdk ud, k o f w l kd ,H-k unfcsuftjynf& h a dS e-uaom udv k e kd t D m%mydi kr f sm;taejzifh udwif odjrifEi dk p f r G ; f r&Sc d -hJ uacs? v,form; olye k r f sm; towfc& H _yD;onfw h i kd f av;av;eufeuf pOf;pm;awG; ac: -uaom vli,frsm;onf _Adwo d #wu kd kd vufeufui kd a f wmfve S & f ef rnfop kd nf;H; k aqmif&Guf&rnfudk pwifaqG;aEG;vm-uavonf? ,if;vli,frsm;onf 1920 ck ESpf ausmif;om;oydwjf zpfay:_yD;aemuf wnfaxmifca hJ om trsK; d om;ausmif;rsm;rS aomfvnf;aumif;/ jrefrmpum;udk oif-um;a&; bmompum;tjzpf vufct H oH; k yaom t*Fvdyf=jrefrm ESpfbmom oifausmif;[k ac:onfh tpdk;&ausmif;rsm;rS aomfvnf;aumif; vm-uolrsm; jzpf-uonf? Oa&mypnf;rsOf;rsm;twkdif; waoG rwdrf; AdkvfqefpGm oif-um;vmcJh-u&aom ausmif;rsm;rS ynmqnf;yl;vmcJh& onfholrsm;ESihfpmv#ifum; ,if;vli,ftrsm;pkonf jrefrmhorkdif;/ jrefrmpmayESihf Ak'b < momwdu k kd ydi ky f i kd E f i kd E f i dk f ausnufpm G od&-dS uavonf? xkdodk xif&Sm;vmaom ausmif;om;wOD;um; udk}uD; [k tac:cH&onfh udkEkjzpfavonf? olonf &efukefwuUodkvfrS 1929 ckESpfwGif 0dZmbGJ&&SdcJhonf? xkdpOfu olESihf rsm;pGm&if;ESD;aom ol. vkyfazmfudkifbufwOD;rSm aemifwGif urBmh ukvor*~}uD;. taxGaxGtwGif;a&;r;csKyfjzpfvmrnfh OD;oef jzpfavonf? ol . ynmoifESpf (1934=35) ckESpfrsm;twGif;wGif olx uf (8) ESpfi,f_yD; olv kdyif rsKd;cspfpdwfjyif;xefaom udkatmifqef;tm; udkEk awGqHkcJh&avonf? aemufxyf jrefrmEdi ki fY H 'di kt f mcDESifh 91 Xme tkyc f sKyfa&;pepf acwfajymif; tcsdefumvrsm;twGif; ausmif;om;rsm; ydkrdkrsm;jym;pGm EkdifiHa&;udk yHkrSefaqG;aEG; &ef awGqHkjzpf-uavawmhonf? r-umrDrSmyif &efukefwuUodkvfwGif uHhaumfyif
72
72

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

&dyfrsm;atmufY tvGwfoabm EkdifiHa&;aqG;aEG;avh&Sdonfh tkyfpkav;wpk ay: aygufvmcJhavonf? xkdtkyfpkav;wGif udkEk/ udkatmifqef;wdt k jyif jrefrmjynft v,fyi kd ; f / ysO; f rem;rdr S vli,fwOD;jzpfonfh uda k usm_f ir d; f / rmhup f f pmayrsm;udk us,f us,fjyef jyefavhvmzwf+xm;aom ^m%f&nf^m%faoG;xufjrufonfh (aemif aomtcg uGefjrLepfjzpfvmrnfh) udkodef;azESihf tdENd,EG,fzGm; rlqvifbmom0if uk& d m&Spw f v kd nf; yg0ifavonf? ,if;ig;a,mufpvH; k yif 1935=36 ckEp S f ynmoif ESpftwGuf &efukefwuUodkvf ausmif;om;or*~. tvkyftr+taqmifaumfrwD 0ifrsm;tjzpf ta&G;cs,fcH&avonf? xkdtcsdefY udkEku OuU@ESihf udk&m&Spfu 'k=OuU@jzpfvmonf? udkatmifqef;onf jrefrmEdkifiH. trsKd;om;txdrf;trSwf wHqy d w f ckjzpfaom a'gif;iSu. f wGeu f sL;oHukd ,lxm;aom td; k a0trnf& or*~ r*~Zif;. t,f'w D mtjzpf ceft yfjcif;cH&avonf? 1936 ckEp S /f azazmf0g&DvwGif ay:aygufca hJ om jrefrmEdi ki f. H 'kw, d ausmif; om;oydwfudk Tvli,f (5) OD;tzGJu OD;aqmifr+ay;cJh&avonf? TwGif udkEk onf tpd; k &udk a0zefaom rdec f e G ; f rsm;ajyma[mr+jzifh ausmif;rS ,m,Dxw k y f ,fjcif; cHc& hJ avonf? xka d emufrsm;r-umrDyif uda k tmifqef;onfvnf; tk; d a0r*~Zif;wGif yg&Sdaom aqmif;yg;wyk'ftm; a&;om;ol aqmif;yg;&Sif. trnfudk (t,f'Dwm yDyD) xkwfazmf&ef jiif;qefojzihf ausmif;rS txkwfcH&jyefavonf? i&JacG;}uD; d *Fvy d a f qmif; vGwa f eonf (Hellhound at Large) 6 [k acgif;pOfwyfxm;aom xkt yg;u wuUodkvftm%mydkifrsm;udk vufoHajymifpGm jyuf&,fyxm;avonf? xkd tcg &efue k w f uUov kd r f S ausmif;om; (700) ausmfEi S hf ,k'\efaumvdyf (Judson k kd &mZ0wfom;qefqef College) rS &m*%ef;ausmfaom ausmif;om;rsm;onf xdo ausmif;xkwc f & H olrsm;tm; jyefvnfvufc& H ef awmif;qd_k yD; ausmif;om;oydwu f kd pwifvu kd & f m xka d usmif;om;oydwo f nf rEav;aumvdyE f i S fh wEdi ki fv H ; kH &Sd txuf wef;ausmif;rsm;odk r-umrDyif ul;pufysHEo HS m G ;avawmhonf? Oa&mypnf;rsOf;nD omoemyausmif;rsm;&Sd ausmif;om;rsm;rSm a,bk,stm;jzifh _Adwdo#udk axmuf cH-uolrsm;jzpfonfhtm;avsmfpGm if;ausmif;rsm;omv#if jrefrmEdkifiHwGif xkdtcsdef u qlyu G a f e_yDjzpfaom vlxv k y + & f m S ;r+rsm;Y ryg0ifc-hJ uacs? aemufqHk;wGif udkEkESihf udkatmifqef;wdku dk wuUodkvftm%mydkifrsm;u jyef vnfvufcc H& hJ aomfvnf; xdyw f u kd & f ifqi kd a f wGru + m; _yD;qH; k roGm;cJa h y? wEki di fv H ; Hk tESH jzpfym G ;cJa h om Toydw. f tusK; d &v'ftjzpf ArmEdi ki fv H ; kH qdi k& f m ausmif;om; rsm; or*~ (Auo) (All Burma Students' Union) udk zGJpnf;EdkifcJh_yD; udk&m&Spfu
73
73

yxrqH; k OuU@ESifh uda k tmifqef;u 'k=OuU@jzpfvmcJo h nf? xka d emuf wuUov kd y f &d 0%ftwGif;Yom usifvnfae-u&aom ausmif;om;rsm;onf wuUodkvfjyify&Sd toif;tzGJ tpdwt f ydi k; f rsm;odk ajcqefr -d uawmhonf? wdA k rmtpnf;tH; k (Our Burmese Association) udk &efukefwuUodkvfrS enf;jyq&mwOD;jzpf_yD; t*Fvdyf bmomudk vGefpGm xl;c|efvsuf/ rdrdemrnfa&SwGif ocifwyfxm;aom rsKd;cspfwOD; jzpfonfhtjyif pma&;q&mwOD;vnf; jzpfaom ocifAaomif;. OD;aqmifr+jzifh pwifzGJpnf;cJhavonf? [if'DbmomwGif&Sdaom q[pf (Sahib) uJhodkyif jrefrm pum;wGif ocif [lonfrSm t&Sifocif (Master) [k t"dy`m,f&&Sd_yD; t*Fvdyfvl rsKd;wOD;ESifh pmay/ pum;/ a&;om;ajymqkd&mwGif jrefrmwdktaejzihf rdrdukd,fudk ocif [k oHk;E+ef;&efjzpfavonf? oludk,fwdkifESihf tpnf;tHk;tzGJ0ifwdkif;udk ocif [k ac:qda k &;om;apjcif;tm;jzifh ocifAaomif;u jrefrmEdi ki f. H t&Sio f cif wdr k m S _Adwo d #wdr k [kwb f J olEi S fh usefwi kd ; f &if;om; jrefrmvlrsKd;rsm;om jzpfa-umif; jyovd& k if;jzpfavonf? rsm;r-umrD jrefrmjynftv,fydkif; a&eHacsmif;/ acsmufpaom a&eHajr rsm;wGif 1937 ckESpfY tvkyform; ta&;tcif; jzpfyGm;cJh&m TEdkifiHvHk;qdkif&m us,fjyefv Sonfh v+yf&Sm;r+twGuf wdA k rmtpnf;tHk;onf rdrdtiftm;ESihf pnf;Hk; v+yf&Sm;r+udk jyo&ef yxrqHk; prf;oyfonfhyGJjzpfvmcJhonf? wdkA rmtpnf;tHk; onf xkt d a&;tcif;Y yg0ifywfoufc_hJ yD; vli,fociftrsm;tjym;onf xdo k ydwf orm;rsm;udk tultnDay;&eftwGuf &efue k f rdr S txufjrefrmjynfokd c&D;xGuc fm G cJh-uonf? tvkyform;rsm;uvnf; olwdk. awmif;qdkcsufrsm;udk ydkrdk zdtm;ay; awmif;qda k &;twGuf &efue k f rdt xd ajcvsifcsDwuf&ef qH; k jzwfc-hJ uonf? &efue k f rda wmfokd vlxc k sw D ufro + nf 1938 ckEp S /f Ek0 d ifbmvwGif pwifc_hJ yD; e,frsm;ukd ajc vsifjzwfoef;vmcJh&m v,form;rsm;u uk%mw&m;a&Sxm;I tvkyform; rsm;ukd tpm;taomufESihf em;aep&mrsm; ay;cJh-ujcif;tm;jzihf EkdifiHwck. t}uD; rm;qHk; vlwef;pm; (2) &yfjzpfaom tvkyform;tiftm;pkESihf v,form;tiftm; wdkrSm uGif;qufrdoGm;-uonf? odk jzpfonfhtavsmuf 'DZifbmv/ yxrtywf twGif; jrefrmjynftv,fydkif;&Sd rauG;rdY a&eHajrrS csDwufvrf;av#mufvmol rsm;tm; ykvdyfrsm;u wm;qD;vsuf acgif;aqmifrsm;udk zrf;qD;um usefaom ol rsm;rSm vrf;ab;&Sd ,m,Dpcef;wckwi G f xde; f odr; f cHvu kd -f u&onf? xkt d cg tvkyf orm;rsm;u tpmiwfcHqENjy-uvsuf tvkyform;acgif;aqmifrsm;udk zrf;qD; xm;onft h wGuf &efue k f rdr S ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf tvkyo f rm;rsm;udk
74
74

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tiftm;jznfhwif;&ef 7 tvsiftjref rauG;odk wufoGm;-uonf? if;ausmif;om; acgif;aqmifrsm;vnf; tzrf;cH-u&jyefonf? ykvy d r f sm;. eHygwfww k r f sm;jzihf du k f ESur f u + kd owW& d p dS m G &ifqi kd a f usmfvm $ ;_yD; tu,fI qufvufom G ;ygu aoewfjzifh ypfcwfrnf[laom _cdrf;ajcmufr+rsm;ukdyif tefwkI tvkyform;rsm;onf quf vufcsw D ufEi kd c f -hJ uonf? &efue k f rda wmfwi Gr f l twGi; f 0efrsm;H; k udk oGm;a&mufqEN 8 jy-uonf? xdktcg tpdk;&tm; wpxufwp tefwkvmaom qENjyr+rsm;udk acs r+e; f ypf&ef ykvy d r f sm;udk wae&mrS wae&modk ajymif;a&$toH; k cscJ& h onf? twGif;0efrsm;Hk;udk ydwfq0 dk dkif;&Hxm;aom ausmif;om;rsm;onf 'DZifbmv (20) &ufae rGef;vGJcsdefavmufwGif twGif;0efrsm;Hk;rS xGufcGmvmcJh-u_yD; olwdk acgif;aqmifrsm; a[majymonfukd em;axmif&eftwGuf pywfvrf;ESifh za&Zmvrf; wdkqHk&mY pka0;ae-uonfh xkdvltkyfudk jrif;pD;ykvdyfrsm;u eHygwfwkwfrsm;jzihf 9 0ifa&mufwu kd c fu dk -f u_yD; ajrjyif&dS ykvy d r f sm;uvnf; vufo; D jzifh xd; k olx; kd / 0g;&if; wkwjf zifh du k o f u l ku d f jzpfue k -f uonf? yxrqH; k tdu k t f ESuc f -H u&olrsm;rSm vl trsm;. a&SqHk;rScsDwufvm-uol trsKd;orD;uav;rsm;ESihf txufwef;ausmif; olausmif;om;uav;rsm; jzpf-uonf? ,k'\efaumvdyfrS ausmif;om;vli,f wOD;jzpfol udkatmifausmfrSm owdarhatmif tdkufcHvdkuf&_yD;aemuf rsm;r-umrD wGifyif aq;HkY aoqHk;oGm;cJhavonf? Ttiftm;oHk; wdkufcdkufr+onf OD;apm &S,f,mtrsm;qHk;ydkifqdkifxm;onfh ol&d, (The Sun) owif;pmwdkuf ta&SwnfhwnfhavmufwGif jzpfyGm;cJhjcif;jzpf onft h wki d; f olo wif;axmufrsm;ESihf tjcm;owif;pmrsm;rS owif;axmufrsm;u vnf; ausmif;om;rsm;. qENjyr+ESifh ykvdyftzGJ. &uf&ufpufpufvkyf&yfrsm;udk "mwfyHkrsm; dkuf,lxm;cJh-uonf? xkdnwGifyif owif;pmwkdufonf ykvdyftzGJ. 0ifa&mufp; D eif;jcif;udk cH-u&_y; D zvifrsm;ESihf tjcm;rSww f rf;wifypPn; f rsm; todr; f qnf;cHcJh-uonf? odkaomfvnf; aemufydkif;wGif Ttjzpftysufudk ppfaq;&ef zGJpnf;vdkufaom txl;pHkprf;a&;aumfrwD . a&SarSmufwGif ,if;"mwfyHkrsm;udk oufaocHypPn; f tjzpf toH; k ycJo h nf? xkdaemuf 'DZifbmv (27) &ufaewGif yvkyfcJhaom udkatmifausmf. psmyerSm ol&Jaumif;wOD;. psmyetjzpf *k%fycHcJh&_yD; jynfol (3) odef;ausmf (0rf;enf;yef;enf;) wufa&mufc-hJ uonf? xdt k crf;tem;Y olu kd aersK; d oD[ Akv d f atmifausmf [k Adkvf (t&m&Sd odkr[kwf acgif;aqmif) bGJtyfESif;vdkuf_yD; olao vkarsmyg; '%f&m&cJhaom pywfvrf;udk ESpfaygif;rsm;pGm -umaomtcgwGif ole m
75
75

rnfwyfI Adkvfatmifausmfvrf; tjzpf ,aewdkif ajymif;vJac:a0:cJh-uonf? 1939 ck/ Zefe0g&Dv (8) &ufaewi G f &efue k f rda wmfokd aemufq; kH Y a&muf&v dS maom a&eHajrtvkyo f rm;ESifh v,form;wyfzJG }uD; ESpc fr k S acgif;aqmifrsm;onf }uHawm ok\ef&Sd Akdvfatmifausmf*lodk yxrqHk; oGm;a&muf*g&0ycJh-uonf? xdkaemuf csDwufvmolrsm;onf ppfa-umif;tvkduf &efukefrdwGif;odk 0ifa&mufvm-uI olwdktm;vHk;aygif;qHk&m qHk&yf onfum; &efukefrdawmf. ajrmufbuf t0if *dwfjzpf_yD;/ ,aewGifrl urm&Gwf&Jpcef;wnf&Sd&m tif;pdefESihf jynfvrf;wdkqHk&m vrf;qHjk zpfavonf? oydwo f rm;rsm;ESifh qENjyolrsm;. yxrqH; k tiftm;pkrm S vl (4000) ausmf &SdcJh_yD; olwdku dk udqdk&ef &efukefrdw Gif;rS vl (2000) ausmfxGufvm-uum olwdk ESihf yl;aygif;cJh-uonf? vl (6000) tiftm;&Sdaom xdkvlxk}uD;onf 10 ppfa&;jy bifc&mwyfzGJu a&SqHk;rSaevsuf &efukefrdawmftwGif;odk 0ifa&mufvmcJhav onf? olwdko nf vGefcJhonfh (12) &ufurS usqHk;oGm;cJhaom Adkvfatmifausmfudk *g&0y-u_yD;aemuf &efukefrdwGif;odk qufvufcsDwufoGm;-u_yD; a&$wd*Hkbk&m; taemufbufapmif;wef;ESihf awmifbufapmif;wef;t-um;/ atmufypP,H qif ajcavsmrsm;wGif qufvufcsDwufoGm;-u_yD;aemuf tpnf;ta0;rsm; usif;ycJh -uonf? xkdtcsdefwGif wdkArmtpnf;tHk;ESihf OD;apm. *VKefwyfwdkrS udk,fpm; vS,frsm;u rdec f Gef;rsm; ajym-um;-uonf? &efukefodk tvkyform;ESihfv,form; tiftm;pk}uD;rsm; csDwufvmr+. aemufyi kd ; f &v'ftjzpf vlaygif;ajrmufjrm;pGm tzrf;cH-u&avonf? rnfr#avmuf zrf;qD;cJh-uoenf;udkrl tzrf;cHqENjyolrsm;tm; ae&may;Edkifa&;twGuf &efukef ESihf tif;pdefaxmif&Sd tusOf;us &mZ0wfom;rsm;tm; axmifajymif;I z,f&Sm;ypf cJh&avonf? oda k omf Tv+yf&Sm;r+}uD;. wdkufkduftusKd;quftjzpf rsm;r-umrD ArmEdkifiHvHk;qdkif&m v,form;tpnf;tHk;ESihf ArmEdkifiHvHk;qkdif&m tvkyform; or*~ uGef*&ufwdkudk zGJpnf;EdkifcJhavonf? tar&duefEdkifiHom; ordkif;ynm&Sif z&ifh xa&*g (Frank Trager) u Tv+yf&Sm;r+. aemufqHk;&v'fudk atmufyg twdi k; f tusOf;csKyfazmfjycJo h nf? tusOf;csKH;qd& k v#if ,cif (YMBA) ESihf (GCBA) trsKd;om;acgif;aqmifrsm; rsKd;qufu rpGrf;aqmifEdkifcJhonfrsm;udk ocifrsm;u atmifjrifpGm taumift xnfazmfEkdifcJhonf? tvkyform;ESihfv,form; tajccHvlxk}uD;ESpf&yfudk wck wnf;aom OD;wnfcsut f & twlwuG vufwr JG a d p_yD; pnf;H; k nD!w G o f m G ;aponfh
76
76

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tjyif acgif;aqmifru + y kd g olwu kd ay;Eki dc fo hJ nf? olwo kd nf Ttiftm;pk}uD;ESp& f yf . _y; D jynfp hr kH t + wGuf vdt k yfaom tpdwt f ydi k; f w&yftjzpf olwu kd , kd o f w l kd cHpm;rdchJ -u_yD; ,if;tiftm;pk}uD;ESpf&yftwGuf oGufvufcsufcsmaom ajyma&;qdkcGifh&Sdol rsm; jzpfvmcJo h nf? &efukefrdY avmavmq,f tcdkuftweftm;jzihf Tv+yf&Sm;r+onf t&Sdef aooGm;vifhupm; if;. A[kdqGJiiftm; "mwfa-umrsm;onf bk&ifheef;rda [mif; jzpfaom rEav;odk a&$ajymif;oGm;cJo h nf? odk jzpfonft h avsmuf pmoifwu dk t f oD; oD;Y tpkta0;jzifh &Sdae-uaom Ak'<bmom &[ef;awmf tajrmuftjrm;onf qENjyr+rsm;wGif yl;aygif;yg0ifvmcJ-h uonf? tcsKd qENjyr+rsm;wGif vl (40000) cef tiftm;&Sd_yD; ,if;onf }uD;rm;aom tiftm;w&yfjzpfcJhonf? Todk q&mawmf OD;OwWrESihf OD;0dpm&wdk aus;Zl;a-umifh &[ef;oHCmawmfrsm; yg0ifv+yf&Sm;vm r+rsm;wGif us,fjyefaom tawG;tac:rsm;ESihf xda&mufaom enf;vrf;rsm;u wdi k; f &if;om;aygif;pHk yg0ifvmatmif qGa J qmifonfv h uQ%mudk tm;jznf& h ma&muf oGm;ayonf? xkda-umifh azazmf0g&Dv (10) &ufaewGif oduQmjrihfrm;aom oHCmawmf trsm;tjym;ESihf a'oqkdif&m ausmif;om;acgif;aqmifrsm; zrf;qD;xm;r+udk uef uGuq f ENjyonft h aejzifh rEav;rdY vlxp k nf;a0;yGr J sm; usif;ycJo h nf? tdra f wmf &mbk&m;tjyifbufY vl (50000) &Sa d om vlx}k uD;onf rsK; d cspy f* k Kd~ vfw. kd arwWm &yfcc H sufukd pka0;em;axmifc-hJ uonf? aev,f (1) em&Dwi G f a&Sq; kH rS oHCmawmf rsm;u tvHrsm;udk a0S& rf;vsuf vlx}k uD;onf rdv ,faumifokd pwifa&$vsm;vm cJ-h uonf? xdt k cdu k f kwjf cnf;qdo k vdy k if _Adwo d #'kw, d aumfr&Sie f mrif;}uD;uk, d f wdi k f }uD;-uyfvsuf&a dS om vufeufui kd y f v k y d r f sm;u olwo kd m G ;&mvrf;tm; ydwq f kd xm;onfukd awG jrif-u&onf? a&Sq; kH rS acgif;aqmifvmaom oHCmawmfrsm;u 'kwd,aumfr&Sifemrif;}uD;udk olwdktm; OD;aqmif!ef-um;ol y"meq&mawmf ESifh aqG;aEG;yg&ef arwWm&yfc-H uonf? xdt k cse d Y f y"meq&mawmfonf csw D uf&ef pwifonfa h e&mYyif vltrsm;tjym;ydr k y dk g0ifvm&ef pnf;H; k cefc t JG vkyr f sm;vsuf&dS onf? 'kw, d aumfr&Sie f mrif;}uD;onf ,if;arwWm&yfcc H sufukd tav;wrl ta&; ,l&ef jiif;qefvu kd u f m ykvy dr f sm;. ae&mwGif t_rw J rf;ppfwyfzJG0ifrsm;tm; tpm; xk; d vsuf 0ifa&mufae&m,lxm;aponf? rsm;r-umrD Armhkdifz,fwyfrS ucsifwkdif;&if;om; ppfom; (8) OD;teuf (4) OD;onf rwfwyf&yfvsuf/ (4) OD;onf ajrjyifwGif 'l;axmufxkdifum tqifoihf
77
77

ypfrnfh taetxm;jzifh toihjf yifxm;vdu k -f u_yD; olwo kd nf wu,fu h snfqefrsm; tjynfx h nfx h m;aom di kz f ,faoewfrsm;tm; qENjyolrsm;. wyfO; D odk wnfw h nfh csdef&G,fvdkuf-uonf? ra&S;raESmif;Yyif t&m&SdwOD;u a&Swdk;vm_yD; auG;a-umf oHrsm; atmf[pfae-uaom vlx}k uD;udk owday;vdu k o f nf? xka d emuf ppfc&moH -um;vkduf&_yD; ppfom;rsm;u pwifypfcwfavawmhonf? av;csufypfcwf_yD; aemuf vlwef;}uD;. a&SqHk;rS tcsKdoHCmawmfrsm; ajrjyifay:odk vJusoGm;-u onf? aemufxyfppfom;rsm;u aoewfrsm;udk xyfrHcsdef&G,f-uaomtcg vlxk }uD;onf tESHtjym; tkyfpkuGJoGm;vsuf toufvkajy;-uawmhonf? Todk xdef; rEdkifodrf;r& y&rf;ywm qkwfcGmxGufajy;ae-uaom qENjyolrsm;t-um; usnf qefrsm;uvnf; qufwkduf xdk;azmuf0ifa&mufoGm;cJhonf? &ufpuf-urf;uwf vSaom xdv k o l wfy}JG uD;_yD;oGm;onft h cgYum; zket f vdr; f vdr; f xaeaom vrf;ay: wGif aoG;rsm;tdkifxGef;vsuf aoaeolrsm;/ '%f&m&olrsm; wHk;vHk;yufvuf vJvsuf &Sdae-uayawmhonf? oHCmawmf (7) yg; tygt0if (17) OD;aoqHk;_yD; (13) OD;rSm jyif;xefpGm '%f&m&cJh-uonf? rEav;rd. awmifbuf (5) rdkiftuGm tr&yl&vrf;ay:wGif&Sdaom tmZm enfAdrmefwGif e,fcsJ. om;aumif (17) OD;wdktm; aemufwywft-um azazmf 0g&Dv (17) &ufae Y trSwfw& jrKyfESHo*[fvdkuf-uaoma-umihf ,if;tokb tcrf;tem;odk rEav;ESihf ywfywfvnf&Sd e,frsm;rS xdwfvefw kefv+yfvsuf 0rf; enf;ylaqG;r+rsm; cHpm;ae-u&aom jynfolvlxkaxmifaygif;rsm;pGm wufa&muf vmcJ-h uavonf? rEav;Y psmyerusi; f yrD w&uftvdw k i Gy f if &efue k & f dS a'gufwmbarmf}uD; r;aom !Gea f ygif;tpd; k &tzGJ onf atmufvw $ a f wmf (House of Representatives) Y OD;ykESihfOD;apmwd. k t,Hkt-unfr&Sdtqdkudk +H;edrfhoGm;cJhonf? qif;&Jom;0HomEk (Nationalist Proletarian) ygwD.acgif;aqmifESihf q&m pH*VKefoy le kr f sm;udk yxrqH; k xif&m S ;pGm tumtuG,a f y;cJo h l a'gufwmbarmfonf jrefrmEdkifiH. (91) XmetkyfcsKyfa&;acwfY yxrqHk; eef;&if;0eftjzpf 1937 ckESpf/ {_yDv (1) &ufaewGif usrf;opPmusdefqdkcJh&avonf? odkaomf aemuf (2) ESpft -umwGif olvnf; ausmif;om;ta&;awmfyHka-umihf EkwfxGufay;cJh&avonf? xkd tcg om,m0wDrS 0g&ihf (*sDpDbDat) tzGJ0ifa[mif;wOD;jzpfol OD;yku a'gufwm barmfae&mudk qufcHcJhonf? OD;yk&mxl;vufcHcsdefwGif jrefrmEdkifiHtygt0if wurBmvH; k Y 'kuo Q u k w Q kdjzihf yifv,fa0ae_y; D taemufbufwi Go f mru ta&Sbuf
78
78

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

wGifyg zufqpfESihf emZDrsm; wefcdk;tm%m }uD;xGm;pyvmcsdefjzpfonf? 'kw, d urBmppf jyuQ'e d r f sm;t&pufwifbmv (1) &ufaewi G f [pfwvm u ydkvefudk usL;ausmf0ifa&mufonf? xdka emuf ESpf&uf-um_yD;aemuf _AdwdefESihf jyifopfwu kd *smreDtay: ppfa-unmvdu k o f nf? 'kw, d urBmppfum; jzpfym G ;cJa hv _yD? ,if;odk jzpfyGm;vdkufjcif;onf vGwfvyfa&;udk qmavmifrGwfodyfaeaom jref rmjynftwGufum; }uD;rm;aom tcsKd;tauG/ tvSnfhtajymif;}uD;jzpfavonf? xkdtcsdefwGif OD;ykonf &efukefrd& Sd atmufv$wfawmfY _AdwdefEkdifiHtm; jrefrmEdkifiH u axmufcHtm;ay;oihfa-umif; xI axmufcHtqdkyavonf? ajcmufv-um _yD;aemuf atmufv$wfawmfu qHk;jzwfcsufw&yfudk csrSwfcJhonf? ,if;qHk;jzwf csufrSm _Adwdef. ppfr+a&;&mrsm;udk tultnDtaxmuftyHhay;a&;onf udkvdkeD tkyfpdk;olrsm;u jrefrmEkdifiHtm; "eo[m, twGif; 'dkrDeD,ef tqihftwef;ay; rnfh uwday:wGif rlwnfaeonf[k awmif;qdv k u dk o f nf? od& k mwGif OD;yku vluduf rsm;aom awmif;qdkcsufudk at;wdat;pufwHk jyefcJhjcif;onf 1940 ckESpf/ puf wifbmvwGif olu kd usqHk;cef;odk a&mufoGm;apayawmhonf? xdkppfudacwfumv vydkif;r#twGif; wdA k rmtpnf;tHk;ESihf ausmif;om; or*~rsm;onf awmif;qdkr+rsm; ydkrdkyvkyfvm-uonf? olwdku udkvdkeDtm%m ydkifrsm;. zdESdyfr+enf;vrf;tm;vHk;udk &yfwef&ef awmif;qdkvdkufonf? if;tjyif ,ckwnf&a dS eqJjzpfaom v$wa f wmftrwf wpdww f ydi k; f tm; jynfou l a&G;cs,_f y; D/ usefv$wfawmftrwfwpdwfwydkif;tm; bk&ifcHESihf tpdk;&u wkdufkdufceft yfonfh Oya'yzGJpnf;yHktpm; tm;vHk;wajy;nDrJay;a&G;cs,f-u&onfh wkdif;jynfy v$wf awmfudk pwifjcif;jzifh 'Drdkua&pDudk jynfhjynfh00 csufcsif;taumiftxnfazmfay; &efvnf; olwdku awmif;qdkvdkuf-uonf? xdktcsdefY OD;yk. tpdk;&tzGJwGif opf awma&;&m0ef}uD;tjzpf aqmif&u G c f a hJ om OD;apmonf olu, kd w f i kd f eef;&if;0ef t opfjzpfvmaomtcg tkyfpktrsKd;rsKd;-um;wGif&Sdaeaom 0da&m"donf ydkrdkqdk;qdk; &Gm;&Gm;jzpfvmavonf? OD;apm. tm%mt&Se d jf rihw f ufvmjcif;onf ol.&nfre S; f csu}f uD;rm;_yD; vGep f m G ^m%frsm;aom ud, k y fi dk o f kyo f uefukd xyf[yfvsu& f o dS nf? olonf 1936 ckESpf taxGaxGa&G;aumufyGJtwGif;u tm%mrJh EdkifiHa&; tzGJ tpnf;rsm;tm; r[mrdwfzGJ jcif;jzifh olae&mol tEdkif&cJhjcif;jzpfonf? odkaomf vnf; (3) ESpf-um_yD;aemuf OD;yktpdk;&tzGJwGif 0ifa&mufyl;aygif;_yD; wzef OD;yk0ef }uD;csKyfjzpfvmcsdefwGifvnf; olaysmhnHhr+rsm;a-umifh OD;yktm; vludufenf;vm_yD qdo k nfukd OD;apmoabmaygufvmavonf? xda k -umihf 1940 ckEp S /f -o*kwv f wGif
79
79

OD;yktm; t,Hkt-unfr&Sdtqdkudk wifoGif;cgeD;wGif OD;apmonf tpdk;&tzGJrS Ekwx f u G _f yD; OD;ykukd qefu sifqENra J y;cJo h nf? Todk jzifh tpd; k &tm%mcsdec f i G! f m S udk apmif;oGm;ap_yD; OD;yktpd; k &tm; ywfusoGm;apawmhonf? od& k mwGif eef;&if;0efjzpfvmaom OD;apmonf aemufvmwJh armifyv k J 'ki d; f 0efxufu J qdo k uJo h kd twdu k t f cHrsm;udk pepfwuszE d y dS o f nfh tm%m&Siq f efaom rl0g'rsm;udk usiho f ; kH cJo h nf? Todk olyvkyy f i dk c f i G& fh oGm;jcif;rSm xdt k csdeu f _Adwo d # tm%mykdifrsm;onf olwdk. udkvdkeDtpdk;&rsm;tm; (waoG;woHwrdef ) tm%m tm;vH; k eD;yg;r# ay;tyfxm;onfh topfjy@mef;xm;vdu k a f om ppftwGi; f Oya'w &yfjzpfonfh Defence of Burma Rules (jrefrmhpnf;rsOf;Oya'orsm;udk umuG,f onfO h ya') udk olu tcGia hf umif;,lcjhJ cif;jzpfonf? odk jzpfonft h avsmuf OD;apm onf wdkA rmtpnf;tHk;. v+yf&Sm;r+rSefor# w&m;r0ifa-umif; a-unmvdkuf_yD; xif&Sm;aom ociftrsm;tjym;tygt0if ol. EkdifiHa&;ydifbuftm;vHk;eD;yg;udk zrf;qD;_yD; wdkif;jynfqlylatmif v+Haqmfr+jzifh w&m;pGJqdkcJhonf? ,if;wdkxJwGif *syefESihf tquftoG,f&Sdonf[k oHo,t0ifcH&aom a'gufwmbarmfESihf a'gufwm odr; f armifwt kd jyif ocifE/k ocifp; kd ESifh ocifApdew f v kd nf; yg0ifavonf? xkd jyif atmufajctqifhrsm;wGif olu dk vludufrsm;aprnfh tajccHvkyfief;&yfrsm; csrSwf&ef &nf&G,f_yD; wcsdefwnf;wGif jrefrmjynftESo H dk OD;apmonf c&D;xGufcJh_yD; olt m; axmufca H -umif; jyoolre So f r#tm; pD;yGm;a&;/ Eki di fa H &;wdE k i S fh ywfoufaom tcGihfta&;t&yf&yftjyif tpdk;&tr+xrf;jzpfygv#ifvnf; &mxl;rsm;jzifh &uf&uf a&ma&m qkcsvdkufavonf? bk&ifcH qmtmcsDabm aumhcf&def; (Sir Archibald Cochrane) 1941 ckESpf wGif jyefom G ;_y; D ola e&mudk qm&Jv* f se D ,fa':refprpf (Sir Reginal Dorman-Smith) u qufcHaomtcg OD;apmESihf tqihfjrihf _Adwdo#tm%mydkifwdk qufEG,fr+rSm ydkrdk cdkifrmoGm;avonf? qm&Jvf*sDe,frSm touf (42) ESpfom &Sdao;_yD; OD;apmxuf wESpfcefom }uD;avonf? r-umjrihfrD olwdkESpfOD;onf wu,fh rdwf&if;aqG&if; d -umifh 1941 ckEp S w f i G f usif;y&rnfjzpfaom taxG rsm;jzpfom G ;-uavonf? 11 xka axGa&G;aumufyGJudk a&$qdkif;vdkufjcif;jzihf qm&Jvf*sDe,fu ol. vkyfydkifcGihft& OD;apm. oufwrf;udk aemufxyf (5) ESpf oufwrf;wckokd wd; k ay;vdu k a f vonf? xkdaemuf OD;apmudk qm0ifpwefcsmcsD (Sir Winston Churchill) tjyif tjcm; _Adwo d #acgif;aqmifrsm;ESifh awGqa kH qG;aEG;&eftwGuf vef'efokd zdwa f c:vdu k a f v onf? OD;apm. &nf&, G c f sufrm S 'kw, d urBmppfwi G f _Adwo d #wdk atmifyc JG _H yD;aemuf
80
80

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

jrefrmEdi ki fu H kd vH; k 0vGwv f yfonfh Edi ki ft H jzpf a-unmay;&eftwGuf _Adwo d #tpd; k& tm; qGa J qmifor d; f oGi; f &efjzpfonf? olonftm%mESifh ywfoufI tl;trl;jzpfae _y; D ordi k; f wGif olyg0ifco hJ nfh tcef;utm; jrefrmEdi ki fu H kd vGwa f jrmufapcJo h t l jzpf wGi& f pfap&ef vdv k m;cJa h yonf? taemufokd c&D;pwifrxGuc f m G rD rdru d , kd u f kd Ak'b < mom0ifwOD;[k a-unm xm;aom OD;apmonf olrsm;ESir hf wl wrlx; l jcm;onfh oljzpfonft h wki d; f wdu k * f g;armh (of) av,mOfysH (Tiger Moth aeroplane) udk pD;oGm;&if; (326) ay ^m%fawmf tjrif& h o dS nfh a&$w* d a kH pwDawmf}uD;udk av,mOfysHtm; 0JysHywfapI olonf ylaZmf uefawmhom G ;ao;onf? *VKefeef;&if;0ef. xl;qef;aom tytrlEi S fh ywfoufI xdktcsdefu Ak'<bmom0iftrsm;pk. tjrifwGif pdwf}uD;0ifr+ESihf a&$wd*HkapwDawmf tm; rkdrao rav;rpm; AdkvfqefpGm yvkyfoGm;onfh vuQ%mtjzpf xifjrif-u ayvdrfhrnf? tb,fa-umihfqdkaomf apwDawmfonf Ak'<. qHawmf&SpfqlESihf tjcm;"mwfawmfarGawmfrsm; udef;0yf&mjzpfI tjcm;tedpPoabmaqmif yk*~dKvf rsm;xuf jrihr f m;pGm wnf&a dS e&rnfjzpfaoma-umiha f ywnf;? rnfokdqkdap OD;apmonf 1941 ckESpf/ atmufwkdbmv apmapmykdif;wGif vef'efokd xGufcGmoGm;cJhavonf? olESifhtwl umuG,fa&;aumifpDtwGif;0ef OD;wifxGfu olt }uHay;tjzpf vkdufygoGm;cJhonf? OD;wifx Go f nf udr; f A&pfwuUov dk Y f ynmqnf;yl;cJ_h y; D &efue kw f uUov dk . f 'k=t"dywdEi S hf *k%o f a&jrifr h m;vSaom tdE, dN ydnmOfcH 0efxrf;wOD;vnf; jzpfay onf? eef;&if;0eftaejzifh ,cifu Oa&myokd ra&mufz; l acs? Oa&mywwku d v f ; Hk um; ppfrD;awmufavmifvsuf&Sdonf? olwkdESpfOD;vkH; atmufwkdbmv (10) &ufwGif t*Fvefokd acsmacsmarmarmqkdufa&mufoGm;-uonf? (18) &ufaewGif qm0if pwefcsmcsu D 0ef}uD;csKyftr da f wmfwi G f aev,fpmpm;yGjJ zifh wnfcif;{nfc h& H ef OD;apm ukd zdwf-um;cJhonf? jrefrmeef;&if;0eftaejzifh Tyk*~dKvf}uD;tm; rdrdvkdvm;csuf buf ,dr; f ,ki dv f map&ef pnf;k; H odr; f oGi; f Eki dp fr G; f r&Sc da hJ cs? 'kw, d urBmppftwGi; fu ppf; H+ vkqq J t J ajctaerS aemufq; Hk atmifyq JG ifonftxd _Aw d o d #vr l sK; d rsm;omru taemufwkdif; 'Drkdua&pDacgif;aqmifrsm;ESifh zGJxm;aom r[mrdwftiftm;pk}uD; twGi; f wGiy f g r,dr; f r,di ka f usmufpmwki du f o hJ dk acgif;aqmifra + y;Eki dc f o hJ nft h wGuf csD;usL;axmyemyjcif;cH&aom 0ef}uD;csKyftaejzifh ppfyGJqifE$Ja&;vkyfief;rsm;u om olu dk ywfvnf0i dk ; f vsu& f o dS nf? _Aw d o d #tifyi dk , f m ukv d e dk e D ,frsm;ukd vGwv f yf a&;ay;&ef qefu sia f om ol& yfwnfcsuu f v dk nf; trsm;uod_yD;jzpfonf? okd jzpfI
81
81

csmcsDEi S hf OD;apmwkt d -um; ESpe f m&Dausmf-um ajymqka d qG;aEG;r+onf ,cifutwki d; f jrefrmhEi dk i fa H &;tem*wfonf _Adwo d #w. dk ppfya JG tmifEi dk r f + &v'ftay:Y wnfra DS e _y; D xkt d cse d u f sro S m jrefrmhta&;ukd tav;ay;ajz&Si; f Eki dr f nf[a l om wHk jyefcsuo f dk om tESpc f sKyfa&muf&o dS m G ;cJo h nf? csmcs. D wif;rmaom oabmxm;ESit hf wl olawG cJ& h or# tjcm;_Aw d o d #acgif;aqmifrsm;. oabmxm;rsm;uvnf; OD;apmukd xyfwl xyfr# pdwt f aESmift h ,Sujf zpfapcJo h nf? Ekd0ifbmvukefykdif;wGif olonf t*FvefrS jyefvnfxGufcGmoGm;onf[kqkd onf? ar#mfvifc h sufuif;rJv h suf pdwp f Ek; d paemifh jzpfaeaom OD;apmonf tjyefc&D; ukd tar&duefEkdifiHbufrS jzwfjyef_yD; orRw z&efuvif/ 'D/ l;pAJh (vf) (Franklin d #ukv d e dk e D ,fwck D. Roosevelt) ukd 0ifawGonf? tar&dueforRwtaejzihf _Adwo . ta&;t&mrsm;wGif 0ifa&mufpGufzuf&ef vufwGefaeonfukd awGcJh&onf? aemufq; Hk c&D;pOftjzpf olwE dk p S O f ; D ypdzw d u f jdk zwfI ava-umif;jzifh jrefrmEki di fb H uf OD;wnfjyefvmcJo h nf? tar&duefEi dk i fr H S rxGuc fm G rD OD;apmonf *syef&dS jrefrmynm awmfoifrsm;. tajctaersm;ukd pkp H rf;&ef &nf&, G c f sufjyI *syefaumifppf0efudk d a f& oGm;a&mufawGqc Hk o hJ nf? ykvq J y d u f rf; (Pearl Harbour) &Sd tar&duef ypdzw wyfukd *syefav,mOfwifoabFmrS av,mOfrsm;ESifh a&ikyfoabFmrsm;u vkH;0eD; yg;eD;eD; wkdufckdufzsufqD;_yD;onfh aemufw&uf 'DZifbmv (8) &ufaewGif olwkd pD;vmaom av,mOfu [m0kdif,D&Sd [kdEkdvlvlokd qkdufa&mufoGm;jcif;rSm xl;xl; jcm;jcm;wku d q f i dk r f w + &yfjzpfacsonf? okd jzpfI olwa dk v,mOfonf aemufa-umif; jyefvSnfhcJh&onf? tar&duefEkdifiHESifh twWvefwdwfyifv,fukdjzwf_yD; ta&Sbuf ysHoef;vm&if; ay:wl*D vpfpbGef-rdY olwkd -uef -umaecJhjyefonf? OD;apmu tcGifh aumif;,l_yD; xkdae&mY *syefaumifppf0efukd awG jyefonf? olz mom wOD;wnf; oGm;a&mufcjhJ cif;jzpfaomfvnf; olwa dk jymqko d r#udk wku d sKo d dk pum;0Sujf zifh owif; ay;ykd jcif;cH&onf? _Adwo d #axmufvS r; f a&;u ,if;owif;ay;ykc d sufudk -um;jzwf zrf;,l_yD; pum;0Sufrsm;ukd azmfxkwfcJhonf? owif;ay;ykdcsuf. tusOf;csKyfrSm *syefu jrefrmEki di fu H dk usL;ausm0 f ifa&mufv#if jrefrmwku d _Aw d o d #udk xuGye k u f ef aumif;ykefuefvdrhfrnf? xkdtcsdefwGif olt aejzifh *syefukd wwfEkdifor# tultnD ay;rnf[lIjzpfonf? _Adwdo# EkdifiHjcm;a&;0ef}uD;u olwkdESpfOD;ukd zrf;&efqkH; jzwfvu dk _f y; D [ki dz f m-rdo dk av,mOfqif;onfEi S hf zrf;qD;xde; f odr; f vku d o f nf? OD;apm ESifh OD;wifxGfukd ,l*ef'gjynfokdykdvkduf_yD; OD;apmtaejzifh ppftwGif;umv wav#mufvkH; txdef;todrf;cHxm;&onf?
82
82

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

OD;wifx Gu f r dk l jyefvw $ a f y;cJ_h y; D 1945 ck arvwGif jrefrmEki di fr H S qkwc fm G vsuf tdENd,EkdifiH qif;rvm;-rdY zGJpnf;aom qma':refprpf. ppfajy;tpkd;&tzGJukd oGm;a&mufy; l aygif;aponf? ODapmonf 'dr k e D , D eftqifu h kd awmif;qd& k ef vef'efokd wcrf;wem; xGuc f m G roGm;rD vtenf;i,fcefu yifv#if eef;&if;0ef OD;apm rod&& dS ao;aom ocifatmif qef;onf olEi S fh pdwo f abmxm;wlno D nfh ppfaoG;ppfrmef pdwx f ufoefonfh rsKd; cspfvli,fyk*~dKvfrsm;ESihftwl *syefjynfodk oabFmjzifh xGufcGmoGm;cJhavonf? xkd tcsdefu olwdktaejzifh udkvdkeDtm%mydkifrsm;ESihf aphpyfaqG;aEG;jcif;jzifh ar#mfvifh csur f sm; jynf0 h oGm;vdrr hf nf[k r,H-k unf-uawmh? rsK; d cspv f i l ,f rsK; d qufopftae jzihf 'dkrDeD,eftqifh tygt0if _Adwdo#bk&ifhtifyg,mESihf qufoG,fv+yf&Sm;/ EkdifiH udk xlaxmifom G ;&rnft h vkyr f sK; d udk rvdv k m;awmhbJ vH; k 0vGwv f yfa&;udk wdu k c fu kd f &,l&ef qH; k jzwfc-hJ uonf? vufeufui kd x f uGa&;enf;vrf;jzifo h mv#if olw& kd nf rSe; f csuf txajrmufEi kd r f nf[k olw, dk -kH unfc-hJ uonf? xkdtcsdefu udkatmifqef;onf touf (20) ausmfausmfom &Sdao;onf? odka omfvnf; EkdifiHa&;0gtm;jzifh &ifhusufaeav_yD? wdkA rmtpnf;tHk;. taxG axGtwGif;a&;r;tjzpf xrf;aqmifcJh_yD; a'gufwmbarmfOuU@tjzpf aqmif&Guf onfh us,fjyefaom r[mrdwfwyfaygif;pk}uD;jzpfonfh xGuf&yf*kd%f; (Freedom nf tultnD&,l Bloc) udk pwifwnfaxmifcJholwOD;vnf;jzpfayonf? olwdko a&;twGuf taemufxuf ta&Sudk ar#mf-unfh-uonf? 1940 ckESpfqef;wGif wkA d rmtpnf;tk; H okd tdE, dN trsK; d om;uGe* f &ufygwD &rf;*g(&f) (Ramgarh) nDvm cHodk uk, d p f m;vS,t f zGJ vma&mufavhvm&ef zdw-f um;pm vufc& H &Sy d gonf? xku d hJ okd zdw-f um;jcif;ukd 0rf;omtm;&pGmvufc_H yD; taxGaxGtwGi; f a&;r; ocifatmif qef; acgif;aqmifvsuf ocifoef;xGef;/ ocifA[def;ESifh tjcm;toif;0ifrsm; yg0ifonfh uk, d p f m;vS,t f zGJ onf rwfvwGif tdE, dN jynfodk if;tpnf;ta0;wuf a&muf&ef oGm;-uygonf? xkduGef*&ufnDvmcHwGif -unf!kdav;pm;tyfaom r[wWr*E<DESifh wjcm;ausmf-um;aom uGef*&ufacgif;aqmif}uD;rsm;jzpfonfh ypf*s0g[mvm(vf) ael;/ qlb(pf)cse' f &m bk( d pf) pojzifh awG uHpum;ajymcGi& hf -uygonf? ypfael;qkv d #if ocifatmifqef;onf ausmif;om;b0upI cs; D rGr; f ESpfoufcJholjzpf_yD; xkdyk*~dKvf}uD; t*Fvdyfbmomjzifh a&;om;cJhor# pmayrsm;ukd pdwt f m;xufoefpm G zwf-um;avhvmrSwo f m;cJo h nf? 1936 ckEp Sw f i G f uka d tmifqef; onf ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;rsm;or*~OuU@ wifajrmufjcif;cH&csdefwGif
83
83

pdwy fi dk ; f jzwfum tquftoG,y f ifr&Sc da hJ om rpPwmael;tm; jynfv; Hk u|wf rEav; ausmif;om;nDvmcHudk 1937 ckEp S w f i G f pDpOf&mwGif wufa&mufcs; D jri & hf ef owW& d p dS m G zdwf-um;vkdufonf? ypfael;uvnf; jrefrmausmif;om;acgif;aqmif atmif qef;qkdol. *k%foduQmta-umif;rsm;ukd -um;od_yD;jzpfojzifh zdwf-um;jcif;ukd vufcH_yD; olukd,fwkdif nDvmcHwufcJhonf? ael;vma&mufjcif;jzifh trsKd;om; ta&;tm; txl;jrifhwufapcJhonf? acgif;aqmif csef'&m bkd(pf) 0g't& wjcm; wbufrS t-urf;zufru l , dk -Hk unfojl zpf_y; D jrefrmjynftm; vlpr d ; f wa,mufr[kwf awmhyg? jypfr+Oya' yl;aygif;}uHpnfr+jzifh w&m;pGJqkdcH&vsuf olESifh awmfvSefa&; acgif;aqmif (16) a,mufwkdtm; rEav;axmifwGif 1924 ckrS 1927 ckESpftxd tusOf;csjcif;cH-u&onf? ypfael;onf jrefrmvli,fukd,fpm;vS,frsm;tm; txl;{nfh0wfausyGef pGm -unfh+xm;um nDvmcHt_yD;wGif olwko d abmt& wjcm;ae&mrsm;ukdyg oGm; a&muf-unfh+avhvmcsifonfhqEN &Sd-uygovm;[k ar;jref;&mwGif ocifatmif qef;uyif taemufajrmufa'oac: tuf(zf)*ef e,fpyfodk oGm;a&mufva dk -umif; ukd arwWm&yfcHonf? xkdtcg c&D;pOfvkyfay;cJhonfrSm Ak'<*g,mrS t-rd-rdrsm;okd 0ifa&muf-u_y; D a'vD-rda wmfrw S qifh tdE, dN wku d i f ,fujdk zwfausmu f m ywfv#m;0g; -rd/ uki db f mawmif-um;uae bka H b-rdr S umvuwWm;-rdo dkjyef-u&ef pDpOfay;ygonf? taemufajrmufa'owGif ocifatmifqef;qENtwki d; f xl;uJpm G e,fpyf*E< D bGJ& yxef=rlqvifacgif;aqmif}uD; cef/ tuf'l *gzm/ cef ESihf awGqa Hk qG;aEG;cJ-h uonf? xka d cgif;aqmif}uD;onf a'otvku d f _Aw d o d #rsm;ukd awmfve Sc f sio f nfp hw d f jyif;xef pGm&Sa d omfvnf; t-urf;rzufa&;oabmw&m; tjrif0g'ukd cH,x l m;oljzpfonf? oljrefrmjynfjyefa&mufvmaomtcgwGif udkvdkeDtm%mydkifrsm;u oludk zrf;0&rf;xkwx f m;a-umif;udk olo& d avonf? xka d -umihf olonf wdi k; f jynftwGi; f rS wdwfwqdwfxGufcGmoGm;&ef qHk;jzwfvdkufI olESihf&if;EDS;aom rdwfaqGwOD;jzpf fh wl wkwjf ynfokd yxrxGua f wmhrnfh wkw= f ,d; k ',m; onfh ocifvS rdif 12 ESit vdkif; [dkifvDoabFm (China-Siam Line, Hai Lee) ay:odk &efukefqdyfurf;rS cdk; wufum vkdufygoGm;avonf? olt dwfuyfxJ&Sd lyD; (200) tjyif olw Gif pdwful; ,Oftdyfrufwckom ygoGm;avonf? oltaejzihf wdkif;jynfvGwfvyfa&;twGuf wdu k c f u kd v f p dk w d & f _dS yD; tjcm;ppfvv kd m;aom ocifrsm;uvnf; &Se[ f i kd ; f odo k m G ;_yD; armf uGejf rLepfrsm;ESifh qufo, G r f & + ,l&ef olu kd wdu k w f e G ; f cJ-h uonf? oda k omf ol b0rSm tajctaet& tvsifpvdjk zpfvsuf&o dS nf? [oFmwcki d f &J0efaxmufjzpf
84
84

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

ol aZ;AD;,m;qdo k u l atmifqef;udz k rf;rdv#if (5) ly; D csD;jrir hf nf[k vlo& d i S -f um; qkaiGxw k x f m;onf? odk jzpfI olEi S hf udv k S rdiw f u kd yxrqH; k awGonfh wkwjf ynf odk oGm;rnfhoabFmjzihf vkdufygoGm;cJh&jcif;jzpfonf? olwdkonf olwdkudk,folwdk oabFmuke; f ywfay:rS vdu k y f gvmonfh wkwc f &D;onf wefvt l if&e S; f ESifh wefqk awmif wdt k jzpf kyz f sufc-hJ uonf? xda k e&ufum; 1940 ckEp S /f -o*kwv f (8) &ufjzpfonf? oabFm OD;wnfcw k f armif;aeonfum; trGdKifrdodk jzpfonf? trGdKif rdonf wkwfurf;kd;wef;&Sd rdw rdj zpf_yD; *syefwu kd odr; f ydu k x f m;um ,cktcg ZD&mrif; [k ac:ae-uav_yD? 1940 ckESpf ESpfv,favmufwGif rDemrDrql,kd 13 emrnfcHvsuf &efukefokda&muf &Sdvmaom Adkvfr;}uD; uif*sDqlZluD;ukd ArmhxGuf&yf*kd%f;rS a'gufwmbarmf. a&mif;&if;wOD;jzpfol a'gufwmodrf;armifu (6) ywfceft-umwGif oGm;a&muf awGqc Hk o hJ nf? trGKd ifwi G f aomifwifaeaom jrefrmrsKd;cspfvi l ,f (2) OD;ukd *syefodk oGm;Ekdifa&;twGuf pDpOfay;yg&ef olu qlZluD;ukd tqkdycJhonf? Adkvfr;}uD;u csuc f si; f yifoabmwlvu dk _f y; D a'gufwmodr; f armifu vli,f (2) OD;. "mwfyr Hk sm;ESihf rdwfqufpmwapmifukd olu kday;vkdufonf? qlZluD;onf ol.vufaxmufwOD; jzpfol ql*sDtDrufql,lESifhtwl *syefokd r-umrDyif jyefoGm;cJhonf? tjcm;vuf axmufwOD;jzpfol rpfZw l meDte D mtku d r dk l &efue k w f i Gx f m;&pfco hJ nf? wki da f ywGif c&D;waxmufem;pOf azmfrq dk m (wki d0 f rf) &Sd *syefb& k ifw h yfrawmf rS tkyfcsKyfa&;t&m&SdwOD;ukd Adkvfr;}uD;u jrefrmESpfa,muf pwif&SmazG&efESifh wkdusKdwGif olx Hokd apmifh-uyfac:aqmifvm&ef rSm-um;cJhonf? trGKd ifwi G f ocifatmifqef;ESihf ocifv-S rdiw f dk ta&Sajrmuf{&d,m&Sd uGejf rL epfykdife,fajr ukef;wGif;ykdif;okd c&D;oGm;vmEkdif&ef tultnDay;Ekdifrnfh wOD; wa,mufudk tquftoG,& f a&;twGuf (3) veD;yg;cef &SmazGaomfvnf; tcsn; f tESD;omjzpfaeonf? olwkdrSm aiGa-u;vnf;ukef ar#mfvifhcsufvnf; cef;ajcmuf vsu& f o dS nf? xkt d cse dw f i G f uifaywki dr f S Adv k r f; uef'gu ulvefqu l |e; f rS Eki di fw H um d kd ajc&mcHrdoGm;onf? olwkd ykdifpcef;wGif;&Sd wnf;ckdcef;av; (Inn) wckwGif olwku rSm tHt h m;woifh jzpfonfEi St hf r# a'gufwmodr; f armif.pmukd zwf&onfEi S hf pdwf vufayghyg;oGm;-uonf? *syefokd qufvufoGm;&efom taumif;qkH;[lIvnf; awG;awmrdcJh-uonf? olwkdonf *syef=zdvpfykdif ujym;rsm;tjzpf tkdrkd'grGef*sD f mwrf;rsm;uki df ESihf tDw' dk gwDtc D sD 14 [laom emrnfrsm;jzifh taxmuftxm;pm&Gup aqmifum Ekd0ifbmv (8) &ufaewGif zlultkdtmavqdyfokd qif;oufcJh-uonf?
85
85

wku d sKda&mufonfEi S hf Adv k r f ; }uD; qlZu l ; D u olwu dk dk avqdyw f i G f vma&muf udqc dk o hJ nf? jrefrmhta&;twGuf bk&ifw h yfrawmfO; D pD;XmecsKyfrsm;u pdwr f ygw yg jzpfaeonfhtwGuf qlZluD;u olt dwfrS aiGpkdufxkwfI olwkdu kd -unfh+xm;& onf? rsm;r-umrD Armvrf;r}uD; 15 (Burma Road) jyefvnfzGifhvSpfvkdufjcif;u olwkd. pdwfyg0ifpm;r+ukd jyefvnfEkd;xapcJhonf? -unf;wyfESifh a&wyfXmecsKyf ppfOD;pD;r;rsm;u v#Kd0SuftzGJwzGJ zGJpnf;a&;tpDtpOfukd yl;aygif;vkyfaqmifvm _yD; aemufq; Hk Y 1941 ckEp S f azazmf0g&Dv (1) &ufaewi G f rDemrDuu D eftzGJ jzpfay: vmcJo h nf? rDemrDuDuefukd Adkvfr;}uD; uif*sDqlZluD;u OD;aqmif_yD; *syef-unf;wyf a&wyft&m&Sr d sm;tjyif t&yfom;rsm;jzifh k; H zGJ pnf;xm;onf? jrefrmok; H OD;jzpfonfh 16 atmifqef;/ vS-rdifESifh ukdaqmif; (uD&D,l pufr+txufwef;ausmif;wGif wufa&mufynmoif-um;aeol) wku d dk *syefb& k ifw h yfrawmf. ppfO; D pD;XmecsKyfrsm; . wku d fu dk u f y G u f r J a + tmufwi G f xm;&Sv d u dk o f nf? uDueftaejzifh tqifh (3) qifh yg0ifaom azazmf0g&Dv pDrHudef;jzifh olppfqifa&;vkyfief;&yfrsm;ukd csufcsif;yif pwifcJhonf? yxrqkH;tm;jzifh jrefrmrsKd;cspf (30) OD;ukd [kdifeef (okr d [kwf) azmfrkd qmwGif ppfoifwef;ay;&eftwGuf ac:xkw& f ef/ 'kw, d taejzifh oifwef;_yD;onf ESifh jrefrmjynfwGif;jyef0if_yD; _Adwdo#wkdukd qefusifaom vufeufukdifxuGr+ twGuf pnf;kH;v+yf&Sm;um _Adwdo#wkdu kd armif;xkwf_yD; vGwfvyfa&;&,lEkdifa&; twGuf vufeufEi Sa hf iGa-u; taxmuftyHa h y;&ef/ wwd,taejzifh jrefrmrsKd;cspf rsm;ukd vufcE H i dk a f &;/ jynfwi G; f jyef0ifEi dk a f &;ESihf befaumufra S e_yD; e,fpyfujdk zwf ausmfum vufeufrsm; o,faqmif_yD; _Adwo d #qefu sifa&;wyfzJG rsm;ukd axmufyhH Ekdifa&;twGuf ,kd;',m;=jrefrme,fpyf tcsuftcsmusaom ae&mrsm;wGif v#Kd0 u S t f ajccHpcef;rsm; wnfaqmufxm;&efwdk jzpfonf? yxrOD;qkH;aom ppfqifa&;trdefukd vufcH&&Sdolrsm;rSm atmifqef;ESifh f dk azazmf0g&Dv (14) &uf ql*sDtDrpfql,l (Sugii Mitsuru) wkd jzpfonf? ,if;trdeu aepw JG yfxm;_yD; u0gqmuDqy d u f rf;rS aemufaexu G r f nfh 'gtDwo dk abFmyka d qmif d y f gI ykor d /f &efue ko f o dk m G; a&;ukr% ` y Di dk f &Sew f if rml; (Shunten Maru) jzifh vku &efjzpfonf? olwv dk y ka f qmif&rnfw h m0efrm S topfpp k nf;xm;olrsm;ukd oabFmjzifh ckd;xkwf_yD; oifwef;&Sd&mae&mokd ykday;&eftjyif axmufvS rf;a&;owif;opfrsm; pkaqmif; &efjzpfonf? olwkdu kd oabFmom; vufrSwfwkrsm; xkwfay;_yD; ql*sDrSm oabFm aiGpm&if;ukdifESifh tkdrkd'grGef*sDrSm pma&;jzpfoGm;onf? tkdrkd'gtaejzifh
86
86

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

kyfzsuf0wfqifxm;&_yD; oGm;wkyg wyfqifxm;&onf? atmifqef;onf &Sefwifrml; ykodrfuyfonfESifh ukef;ay:okd vGwfvGwf uif;uif; ta&mufwufoGm;EkdifcJhonf? trdajray: jyefeif;&onfhtwGuf olrSm 0rf;omvsuf&Sd_yD; &efukef&Sd ocifjrxH owif;ay;ykd& ef qufvufxGufcGmcJhonf? &Sefwifrml;u olu kefrsm;jzpfonfhqefukd xyfrHjznfhqnf;Iwif&ef &efukefokd a&mufonft h csdew f i G f &Jabmf (4) OD;ukd a&G;cs,f_yD;jzpfonf? oka d omfvnf; atmif qef;ESifhtwl olwkdoabFmay:wufrnfhnwGif oabFmtv,f twuftqif; avSum;wGif ykvdyftapmifht-uyfrsm; wif;usyfpGmcsxm;onfhtwGuf ,if;rS wuf&ef rjzpfEkdifonfhtwGuf oabFmaemufykdif;wGif tcsufjya&ay:abmESifh csnx f m;aom oHud;rS pGep f e Gp f m;pm;wufc-hJ u&onf? Tyxr rsK; d cspt f okww f i Gf 17 yg0ifolrsm;rSm ocifvSaz/ at;armif/ b*srf;ESifh ukdxGef;&Sdef wkd jzpf-uonf? atmifqef;/ vS-rdifwkdESifhtwl olwkdukd wkdusKdrS azmfrkdqmpcef;okd av,mOfjzifh ykda y;cJh_yD; olwkd jrefrm (6) OD;jzifh ppfoifwef;ukd pwifcJhonf? *syefoifwef;om; topftcsKdv nf; aemufykdif;wGif wufa&mufvmcJhonf? tvm;wl wm0efay;cH&olrSm tDemtkdrDZlwmeD (Inao Mitzutani) jzpf_yD; ol onf tkq d mumrS rwfv (25) &ufaewi G f &efue k o f dk xGuc fm G aom qefwifoabFm 'gtDwkdykdaqmifa&;ukr`%Duyif ukdifl;rml; (Kairu Maru) oabFmjzifh vkdufyg oGm;cJh&onf? olonf &Sifrifemrnfjzifh oabFmaiGpm&if;ukdiftjzpf [efaqmif oGm;&onf? olonf vli,f (7) OD;ukd (3) OD;w}udrf/ (2) OD; ESpf}udrfwkdifwkdif tvnfxGufcGifh&_yD; jyefvmaom oabFmom;rsm;ESifh a&maESm_yD; oabFmay: ta&muf wifay;Eki dc fo hJ nf? wv-um_yD;aemuf oabFmaiGpm&if;uki d f ql*st D o D nf olwa,mufwnf; aemufxyf (3)OD;ukd uka d q;tDrml; (Kosai Maru) oabFmjzifh o,faqmifvmEki dc f jhJ yefonf? ZGev f wGif aemufq; Hk wacgufY &Sir f ifu xyfr_H y; D (11) OD;ukd ukdlrml; (Koreyu Maru) oabFmjzifh xkwfvmEkdifcJhjyefonf? if; (11) OD;wGif aemufqkH; (6) OD;rSm ocifApdef/ ocifxGef;tkyf tkyfpkrSjzpf_yD; ocifxGef; tkyfukd,fwkdif acgif;aqmifxm;onf? ocifxGef;tkyfESifhtwl ygvmolrSm tjcm;ol r[kwf aemufykdif; Adkvfae0if;jzpfvmrnfh ocif+armifjzpfonf? rpfqlwmeD (c) oabFmaiGpm&if;uki d f &Sir f ifonf rsKd;cspf&a J bmf (27) OD;teuf (18) OD;ukd yifv,f jzwfI o,faqmifvmEkdifcJholjzpfonf? ,dk;',m;=jrefrme,fpyfrS jzwfausmfvm ol ocifatmifoef;ESifh ocifoef;wifwkdtjyif ukdaqmif;ukdyg xyfaqmif;vkduf aomtcg emrnfausmf &Jabmfo; Hk usdy f t_yD;owfjzpfay:vmcJo h nf?
87
87

ociftkyfpk (2) ckt-um; r-umrDyif rausvnfr+rsm; jzpfay:vmcJhonf? 18 ukdlrml; oabFmjzifh &efukefrStxGuf pifumyloGm;onfh c&D;pOfwGifyif ocif xGe; f tky. f oabmxm;a-umifh jzpfym G ;onfh rausvnfrr + m S tapmqk; H jzpfonf? tjcm;xif&m S ;onfw h ckrm S Adv k a f usma f Zmajymjycsujf zpf_y; D bmwD;vfvifem. a'grmef[e k w f i G f uk; d um;xm;csufjzpfonf? udkatmifqef;ESifh udkae0if;wdk [kdifeefwGif r-umc% tcsif;rsm;-uonf? udkatmifqef;onf vldk;vlajzmifh ajAmiform;jzpfI udkae0if;u tvGef^m%frsm; vsuf wGufcsuf_yD;rS vkyfwwfonf? odka omfvnf; udkatmifqef; t"du ruduf onfu uda k e0if;. tusip hf du k f raumif;r+jzpfonf? olonf avmif;upm;orm; jzpfonfhtjyif rdef;rvnf; tvGef+yfayGonf? xka d -umihf tusifhpm&dwW aumif;rGef r+udk txl;tav;xm;aom udkatmifqef;ESihf usefaom u|efawmfwdk &Jabmfrsm; uvnf; ,if;tcsufudk rESpfrd- ujcif;jzpfonf? odka omf tem*wfudk ar#mfawG;I pnf;vHk;nD!Gwfa&;twGuf u|efawmfwdk wwfEdkifoavmuf tnDt!GwfaecJh-u ygonf? xdkrSwyg; atmufyg bmwD;vfvihfwfem a&;om;csufudkvnf; owdrloihf ayonf? &efukefwGif udkatmifqef;onf oabFmrSm;pD;rdcJhjcif;oufoufa-umihf *syefESihf qufoG,fvdkuf&jcif;um; r[kwfacs? *syefwdk. v#Kd0Sufvkyfief;rsm;udk olwdk. olv#Kdrsm;u &efukefESihf tjcm;ae&mrsm;wGif vkyfaqmifvsuf&SdcJhonf? 1930 ckESpfrsm;avmufuyif +dZdk=udkulbl (Shozo Kokubu) [k ac:aom *syef a&wyft&m&Sdwa,mufonf ocifApdefocifxGef;tkyf tkyfpkESifh qufoG,fr+& cJhonf? xkd jyif &efukef&Sd *syefolv#KdwOD;jzpfaom a'gufwm qlumpm qlZluD; pDpOfay;cJo h nft h wGuf tjcm;rsKd;cspfy* k Kd~ vfwOD;jzpfonfh a'gufwmodr; f armifonf vnf; 1940 ckEp S w f i G f wdu k sKdokd tvnfc&D;oGm;cJz h ; l onf? uda k tmifqef;tygt0if ocifudk,fawmfrd+if;. aemufvdkufrsm;rSm *syefrsm;tay:Y ta-umif;a-umif;udk axmufqI oHo,&S-d uonf? wenf;tm;jzifv h nf; ratmifjrifaom wkwjf ynf c&D;pOfonf jrefrmEdkifiH vGwfvyfa&;ud;yrf;v+yf&Sm;r+twGuf tultnD&rnfh ae&mudk ud;pm;&Sm}uHjcif;w&yf[k jrif&ayrnf? odka omf ,if;ud;yrf;r+ ratmif rjrifjzpfom G ;onft h cg jrefrmvli,frsKd;cspfrsm;twGuf (olwv kd c kd sifonfh vGwv f yf a&;udk E+wu f wday;aeonf) h *syefomv#if a&G;cs,fp&m &So d m G ;ayawmhonf? *syefwt kd aejzihf Ttcsufukd aumif;pGmoabmaygufxm;-uonf? odk jzpf
88
88

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

I olwdkonf olwdk. ppfoifwef;tpDtpOfwGif 0ifkd;wef; vdkvm;aom vusfm tpGe; f a&muf0g'D ocifApde f ocifxe G ; f tkyf tkyp f u k kd xnfo h i G; f I vuf0o J rm;rsm; tm; xdef;xm;&ef qHk;jzwfcJh-ujcif;jzpfonf? xkda-umihfvnf; wdkArmtpnf;tHk; udk pwifwnfaxmifcJh&mY yg0ifcJhol wOD;jzpfaom ocifApdefonf ocifxGef;tkyf S c f efr p S I *syefukd pwifqufo, G c f o hJ nf? 0g&ifE h i dk i fa H &;orm; ESit fh wl 1938 19 ckEp rsm;xJrS Eki di f jH cm;om;rdwa f qGrsm;csOf;uyfrw d z f JG or l sm;rSm ocifApdeE f i S hf ocifxe G ; f tkyfwkdu pcJh-uonfr[kwf? OD;apmomv#if yxrjzpfygonf? olonf owif;pm q&mwOD;taejzifh uk, d p f m;yum *syefEi dk i fo H dk 1935 ckEp S w f i G f tvnfom G ;cJo h nf? olonf xkc d &D;rStjyefwi G f &efue k -f rdw i G f owif;pm}uD;wapmifjzpfaom ol&, d owif;pm. t"du tpkydkif&Sifjzpfvmjcif;rSm wkdufqkdifr+w&yfjzpfykH&onf? olu vlra + ygif;oif;qufqa H &;taejzifh *syefot H &m&Sr d sm;ESihf tvnftywfvmolrsm;ukd azsma f jz{nfc hc Ho hJ nf? ,if;oka d om {nfc hy Hr JG sm;ukd *syefEi dk i ft H a-umif; aqmif;yg;rsm; tm; rSer fe Sy fE Hk y dS a f zmfjyavh&a dS om olo wif;pmwGif tjynft h pko H wif;tjzpf a&;om; azmfjycJo h nf? aemufrS ay:aygufvmaom b0. oa&mfuu G w f &yfrm S *syefwE dk i S hf txufyg twki d; f qufo, G c fo hJ nfh ocifApdet f m; *syefwu dk yif t}uHay;r+a-umifh 1942 ckEp S f atmufwb dk mvwGif e,fpyfuae_yD; ,k; d ',m;Eki di fb H ufodk jzwfu; l &ef ud;pm;&m zrf;qD;cH&_yD; tusOf;cscH&jcif; jzpfayonf? rnfodkyifjzpfap ocifxGef;tkyfwdk aemufqHk;tokwf a&muf&Sdvm_yD;onfh aemufwGifum; udkatmifqef;wdk t&if *syefodka &mufESihfaeaom udkaqmif;tyg t0if pkpkaygif; rsKd;cspfvli,f (30) OD;&SdoGm;av_yD? odk jzpfI olwdku dk jrefrmhordkif; wGif &Jabmfo; kH usy d f [k ac:a0:cJa h vonf? olw. kd *syefwyfr; rSm Akv d r f; }uD; au tD*sD=qlZluD; jzpfonf? olonf udkatmifqef;ESihf udkvSrdifudk trGdKif wGif zrf; qD;cJhol t&m&Sdjzpfavonf? &JabmfoHk;usdyf0if ocifudk,fawmfrd+if;tkyfpk. wck wnf;aom &nfre S ; f csufyef;wki dr f m S jrefrmEdi ki f H vGwv f yfa&;jzpfaomfvnf; Adv k r f ; }uD; qlZluD;ESihf *syefaxmufvS rf;a&;wdk tzd& k mYum; tjcm;&nfrSef;csufrsm; &Sif; &Sif;vif;vif;&Sdaeav_yD? 1938 ckEp S w f i G f *syefwo kd nf wkwjf ynf ajrmufyi kd ; f ESihf ta&Sy i kd ; f wdu k kd usL; ausmf0ifa&mufcJhonf? od& k mwGif *syefbk&ifhwyfrawmf. wkwfjynftwGif;ydkif; ESihf aemufqHk;wGif tdENd,jynftxd xdk;azmufrnfh taemufbufcsD ppfqifa&; r[mAsL[mudk csefau&SdwfOD;aqmifaom (wkwfjzL) ulrifweftpdk;&u tpGrf;
89
89

ukefqefu sifwGef;vSefae&m ,if;udk r[mrdwfu ulnDyHhydk;vsuf&Sdonf? xdktcsdef Y armfpDwkef;wdk. wkwfeDuGefjrLepfrsm;vnf; tjyif;txef awmfvSefaejcif; a-umifh csefau&Sdwf ulrifwefwyfrsm; ajcukyfpcef;wckjzpfaom wkwfjynf taemufawmifbufjynfe,fwckjzpfonfh ,leef odk r[mrdww f . kd ppfypPn; f wef aygif;rsm;pGmudk tusOf;tusyfrsm;-um;rS ay;ydkae&onf? &efukefqdyfurf;rS jrefrmjynftv,fyi kd ; f tylyi kd ; f uEm&udk jzwfausmfvsuf &S r; f awmifwef;rsm;txd/ xkr d q S ufvufI ,leefjynfe,fokd 0ifa&mufaom jrefrmvrf;r}uD; (Burma Road) onf xdktcsdefu vGefpGm ta&;}uD;_yD; *syefppfOD;udk wm;qD;Ekdifa&;twGuf wck wnf;aom axmufya hH &;vrf;a-umif;jzpfonf? xka d -umifh *syefwt kd aejzihf jrefrm jynfudk 0ifa&mufodrf;ydkuf_yD; ,if;qufoG,fa&;vrf;a-umif;udk jzwfawmufvdk onf? xdkodk yvkyfEkdif&eftwGuf olwdk ppfqifa&; atmifjrifacsmarmapjcif; tvdk iSm kyjf yaumif;aom jrefrmwdi k; f &if;om; wdu k c f u kd a f &;wyfwwyf tcki dt f rm&S& d ef *syefwdku vdktyfaecJhonf? TaxmufvS rf;a&;tpDtpOfudk rDemrDuDuef (Minami Kikan) [k v#Kd0Sufemrnfay;xm;cJhonf? odk jzihf *syefa&muf jrefrm vli,frsm;rSm TtpDtpOf. t"dutoufaoG;a-um}uD;jzpfvmcJhonf? odk jzpfonfhtwdkif; 'DZifbmvwGif &JabmfoHk;usdyfrS (28) a,mufudk bef aumufodk a&$ajymif;vdkufonf? ukdaqmif; (okdr [kwf) Adkvfxdef0if;ukd ,kd;',m; Eki di f& H dS *syefb& k ifw h yfrawmf. 0g'jzefc sda&;Xmeokd wm0efcsxm;cJo h nf? [ki de f ef wGif tpysKd; ppfa&;avhusifrr + sm; yvky_f yD;aemuf ppfoifwef;udk azmfrq kd mu|ef; odk a&$ajymif;cJ& h m jrefrmvli,fwOD;jzpfonfh ocifoef;wifonf ,if;ae&mY iSuf zsm;a&m*gjzifh uG,fvGefoGm;cJhonf? xkdaemuf 'DZifbmv (26) &ufaewGif bef aumufY ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf (Burma Independence Army) udk w&m; 0ifzJG pnf;vdu k a f vonf? Tta-umif;ESiy fh wfoufI ocifva S z (Adv k v f usfm) u aemufyi kd ; f wGif Todk jyefvnfajymjycJo h nf? tJ'a D eu orm;awmf}uD; OD;vGe; f aztdrr f m S vlawGtm;vH; k [m wtm; pdwf xufoefae-uw,f? vlwdkif;qDu vufarmif;aoG;udk azmuf,l_yD; aoG;aomuf opPmqdk-uw,f? tJ'DnrSm *syefppfoifwef;pcef;u jyefvm-uwJh olawGtm;vHk; pk_yD; pnf;a0;-uw,f? udkatmifqef;u u|efawmfwdkpdwfuduf twdwfedrdwf aumif;r,fh emrnfwckpD a&G;oifhw,fvdk t}uHyw,f? 'Demrnfu u|efawmfwdk udk *k%v f & J a dS pr,f? ,H-k unfrv + J ay;Eki dr f ,f? vkyi f ef;_yD;pD;atmif aqmif&u G & f r,fh todpdwf"mwfvJ 0ifapr,f? aemuf u|efawmfwdk csDwufr+udk qufvufo,f
90
90

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

aqmifay;r,fh emrnfrsK; d jzpf&r,fvkd olu ajymw,f? 'Dt}uHtpnf[m u|ea f wmf wdk pkaygif;pOf;pm;xm;-uwmvJ r[kwfbl;? t&ifxJu t-um}uD; pOf;pm;xm;cJh -uwmvJ r[kwfbl;? 'g[m udkatmifqef;&J t}uHtpnfyJ jzpfw,f? u|efawmf wdkudk tJ'Dvdk csjyawmh u|efawmfwdktm;vHk; tJ'Dt}uHtpnfudk oabmusoGm; -uw,f? tJ'DrSmyJ u|efawmfwdk emrnfawG a&G;-uw,f? prf;ac: -unfh-uw,f? oabmus-uw,f? emrnftopfeJ ud, k u hf , kd u f kd eJea J wmif t&yfjriho f m G ;w,fvkd cHpm;-u&w,f xdkaewGifyif olwdktm;vHk;. emrnfa&S Y Akdvfwyfvdkuf-uonf? Akdvf[l onfrSm vltaygif;/ av;pm;cH&r+ESihf -oZmtm%m&Sdr+udk jyqdk_yD; t&m&Sdtqifh&Sd olwdkif;. emrnfa&SY (OD;/ armif/ udk) tpm; wGJoHk;oGm;&onfh a0g[m&wckjzpf ayonf? Todkjzifh uda k tmifqef;u (Adv k a f wZ) jzpfvmonf? udv k a S zu (Adv k v f usm f) emrnfcH,lonf? ocifatmifoef;u (Adkvfp}ufm) ESihf udk+armifu (Adkvfae0if;) pojzihf jzpfvm-uonf? wckwnf;aom cGif;csufrSm ocifxGef;tkyfjzpfonf? ol u *syefemrnfudk cH,lvdkufonf? Ttkyfpk. wyfr; jzpfol Adkvfr; }uD; qlZluD;udk Adv k r f; kd ud; [k emrnfay;vdu k -f uonf? *syeft&m&S}d uD;rsm;uvnf; jrefrmemrnf &,lcsifonf? odk jzifh TAdkvfrdk;ud;[laomemrnfudk udkatmifqef;udk,fwdkif a&G; cs,a f y;cJjh cif;jzpfonf? oda k omf rd; k ud;wGi& f a dS om pmt"dym ` ,foufouftjyif Adv k f r;}uD;qlZluD;udk ,if;jrefrmemrnfay;&mY vdrRmyg;eyfI av;eufaom t"dy`m,f udkvnf; aqmifayonf? tb,fa-umihfqdkaomf _Adwdo#wdk tkyfpkd;pOfuyif xD;k; d ukd rd; k ud;ypfr,f [laom wabmifpum;onf ysHEx HS u G a f y:vsuf&o dS nf? Twabmif. t"dy`m,frSm bk&ifheef;pOf ueuU'%f xD; wnf;[laom (_Adwdo# tcsKyftjcmtm%m) onf rdk;ud; wnf;[laom aumif;uifrS usvm onfh vufeufa-umifh usKd;ysufaom tajcodk {uefqu kd a f &mufom G ;vdrr fh nf[k qdkvdkonf? TwGif Akdvfrdk;ud;u AdkvfcsKyf}uD; rDemrD (Adkvfr;}uD; qlZluD;) [l aom &mxl;tqihfESihf emrnfcH,lum bDtkdifat ppfXmecsKyfudk uGyfuJvdkufum AkdvfcsKyf rl&mumrd (uy`wdef Ekd'g) u ppfOD;pD;csKyf tjzpfvnf;aumif;/ AkdvfcsKyf tdkrdk'g (udkatmifqef;) u tqihfjrihfppfOD;pD;t&m&Sd (jrefrmrsm;xJwGif &mxl;t }uD;qHk; tqifhtjrihfqHk;) tjzpfvnf;aumif; ceft yfjcif;cH&onf? tjcm; jrefrmt &m&Sd (8) OD;rSm 'k=Adv k r f; }uD; &mxl;rS Adv k }f uD;tqift h xd &mxl;rsm;jzifh ppfO; D pD;Xme csKyfESihf tjcm;oD;jcm;wm0efrsm;wGif ceft yfcH-u&onf? Akdvfae0if;tm; ceft yfr+
91
91

rSm pm&if;. atmufajcwGifrS yg&Sdvmonf? jrefrmjynfwGif;&Sd &efolwyfzGJrsm;udk 'kuQa&mufap&ef pDpOf!ef-um; vkyfudkifoGm;&rnfhwyfrSm 'k=Adkvfr;}uD;+armif &mxl;emrnfjzifh OD;pD;uGyfuJ&ef wm0efay;jcif;cH&onf? *syeft&m&Sd}uD;rsm;. vluc J wfru + m; rqd; k vSyg? olw i G f &Sa d om yifu, dk t f &nftaoG;ESifh xdw k m0efonf 20 ododomomyif oihfavsmfvSayonf[k qdk&ayvdrfhrnf? 1942 ckEp S f apmapmyki d; f wGif bDti kd a f tonf *syefwyfrawmfEi St fh wl jrefrm jynfwGif;odk 0ifa&mufcJhonf? tpueOD; (28) OD;rSvGJ_yD;v#if jrefrmtrsm;tjym; onf xkdif;EdkifiHwGifvnf;aumif;/ wu,fhe,fpyfwav#mufwGifvnf;aumif; bD tdkifatwyfxJodk 0ifa&mufvmcJh-uonf? 21 arG;&yfajray:wGif a&SodkcsDwuf&if; olwdk *k%f,l0ifhuGm;pGmjzifh jrihfjrifhrm;rm; v$ihfxlcJhonfhatmifvHrSm t0g/ tpdrf;/ teD oHk;a&mifjc,f/ tv,frS ua'gif;jzpfonf? 22 xdyfqHk;rS t0ga&mifvdkif;onf bmoma&;,H-k unfru + kd azmfjyonf? tv,frS tpdr; f a&mifrm S aygrsm;uG,0 f aom ajr,mESifh aumufyo J ; D ESt H xGuu f kd jyqdo k nf? atmufajcrS teDa&mifrm S rl a-umuf &GHr+uif;aom &JpGrf;owWdudk azmf!ef;vsuf&Sdonf? tv,fA[dkwGif tjzLa&mif aemufcHjzifh puf0kdif;twGif;rS rmefrmetjynfht0jzifh ab;taygif;rS vGwfajrmuf apaom (arm& y&dwa f wmf) udk ud, k p f m;yonfh jrefrmh ua'gif;udk jyoxm;onf? ,if;onf EkdifiH. *k%fusufoa&wihfw,fr+ESihf xGef;ajymifr+wdkudk trSwftom; yxm;jcif;jzpf_yD; jrefrmbk&ifrsm; vufxufrSpI wdkArmtpnf;tHk;ESihf (BIA) acwftxd oH; k pGv J mcJa h om tvHjzpf.? bDti dk a f t. tiftm;rSm tpwGif (2300) om&Sa d omfvnf;r-umrDjrefrmjynftv,fyi kd ; f odk a&muf&o dS m G ;onft h cse dY f tiftm; (30000) odk wdk;wufoGm;avonf? 1942 ckESpf/ rwfv (7) &ufaewGif *syefwdk u bDti dk a f ttultnDjzifh &efue k f rdu kd acsmarmpGm odr; f ydu k E f i dk c f o hJ nf? xda k emuf _Adwo d #wo kd nf a&$awmifY jyif;xefpm G ckcI H taemufbuf&dS tdE, dN odk wrl;vrf; rS pnf;urf;wus qkwc f m G oGm;cJo h nf? Ttcse d Y f urBmh 6 yH/k 1 yHu k kd pd; k ydi kx f m;aom _Adwdo# t&Sifocifrsm;tm; rnfolr# rvSefEdkif[laom tawG;txifonf vGihfpif k omfvnf; wrif;ajymif;rS wrif;ta-umif;od qko d uJh aysmufu, G o f m G ;cJo h nf? oda odk jrefrmEdi ki ft H m; *syefrsm; odr; f ydu k & f mwGif &ufpufrE +i S hf ywfoufI pHwifavmuf aom tppftrSefokyfouefrsm;udk r-umrD jrefrmrsKd;cspfwdk pdwfysufzG,f&m awG &Sdvm&awmhonf? 23 -rdawmfokd jyef0ifonfh tcsdefykdif;avmufuyif oltaejzifh *syefawmfvSefa&;twGuf pnf;kH;&ef ud;pm;cJha-umif;/ ppf_yD;aemuf AkdvfcsKyf atmifqef;u xkwfazmfajymqkdcJhonf? tcsdefapmvGef;ao;onfhtwGuf if;tpD
92
92

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tpOfukd olkyfodrf;vkduf&onf? *syefbk&ifhwyfrawmfu ArmhvGwfvyfa&; wyfrawmf (BIA) ukd zsufodrf;&ef qkH;jzwfcJh_yD; ysOf;rem;wGif tajccsxm;aom wyf&if; (3) &if;r#jzifh 1942 ckEp S f Zlvi dk v f rSpI ArmhumuG,a f &;wyfrawmf (BDA) ukd zGJpnf;cGifhycJhonf? bD'Datukd Adkvfr;}uD; &mxl;jzifh Adkvfatmifqef;u uGyfuJcJhonf? 1943 ckESpf rwfvwGif a'gufwmbarmf/ ocifjrESifh AdkvfcsKyfwkdu kd wku d sKo d dk zdw-f um;cJo h nf? xka d emuf a'gufwmbarmfu 0ef}uD;csKyf a['Duw D * dk sKE di S hf aqG;aEG;cJ_h yD; wk* d sKdu jrefrmEki di f H vGwv f yfa&;twGuf vrf;!ep f nf;rsOf;rsm; [k ac:onfh taxmuftxm;pmwrf;ukd a'gufwmbarmfokd ay;tyfcJhonf? ukd,f pm;vS,ftzGJacgif;aqmifrsm;ukd *syef{u&mZfbk&ifukd,fwkdif taqmifta,mif bGJwHqdyfrsm; qifjref;ay;tyfcJh_yD; OD;atmifqef;rSm AdkvfcsKyf (ar*sm*sife&,f) &mxl;okd wkd;jrifhjcif;cH&um wwd,wef; wufaetxdrf;trSwfbGJwHqdyf tyfESif; jcif;cH&onf? a'gufwmbarmfonf jyefa&mufa&mufcsif; jrefrmEkdifiH vGwfvyf a&;jyifqifr+aumfrwD ukd zGJpnf;vkdufonf? aemufqkH;Y 1943 ckESpf -o*kwfv (1) &ufaewGif jrefrmEkdifiHukd vGwfvyfaomEkdifiHtjzpfvnf;aumif;/ a'gufwm barmfuv dk nf; Eki di fa H wmft"dywdtjzpfvnf;aumif; a-unmvku d o f nf? bD'a D t ukd ArmhtrsKd;om;wyfrawmf (BNA) tjzpf emrnfajymif;vkduf_yD; umuG,fa&;0ef }uD;&mxl; ,lxm;aom AdkvfcsKyfatmifqef;u Adkvfr; ae0if; (Adkvfr; }uD;&mxl;okd vsifjrefpGm wkd;jrifhcH&onf) ukd bDtifat. umuG,fa&;OD;pD;csKyftjzpf a&G;cs,f cJo h nf? oka d omfvnf; umuG,a f &;0ef}uD;Xmeukd _Adwo d #pepftwki d; f jyefvnfjyif qifzJG pnf;cJ& h m aemufwESpt f apmyki d; f wGif _yD;pD;oGm;onft h cg Adv k c f sKyfatmifqef; u OD;pD;aoemywd &mxl;ukd jyefvnf&,lvkduf_yD; Adkvfr;}uD;ae0if;ukd ppfkH;okd ppfO; D pD;csKyftjzpf ajymif;a&$vu dk o f nf? vGwv f yfa&; ESpy f wfvnfaewi G f Adv k c f sKyf atmifqef;tm; *syef {u&mZfbk&ifu yxrwef; jrifhjrwfaom &wembGJwHqdyf (First Class Order of the Sacred Treasure) jzifh tyfESif;csD;jrifhvkdufjyefonf? xkt d cse dw f i G f pdw}f uD;0ifaeaom *syefb& k ifw h yfrawmfEi S hf olw. dk a-umufrufz, G f uifaywkdif axmufvS rf;a&;,E&m;wkdtay: rauseyfr+rsm; qlyGufvsuf&Sdae av_yD? tjzpftysufrsm;aygif;pkHaeonfh Ttcsdefukd u|efawmf a&;om;ae&mwGif rdrt d csKyftjcmtm%mukd vk; H 0O\kjH yefvnf&,lvo dk nfh zufqpfqefu sia f &; jrefrm rsK; d cspr f sm;u usL;ausmo f r d ; f yku d x f m;onfh *syefwyfrsm;ukd jyefvnfawmfve S o f nfh v+y& f m S ;r+udk pdw0 f ifpm;zG,f tusOf;csKyfjyefvnfwifjyvka d yonf?
93
93

ta&;}uD;aom trsKd;om;EkdifiHa&;ygwD}uD; (3) ck yl;aygif;_yD; ArmhxGuf &yf*kd%f; tjzpf 1939 ckESpf atmufwkdbmv (1) &ufaewGif jzpfay:vmcJhonf? ol. OD;wnf&nfrSef;csufw&yfrSm jrefrmEkdifiH. ukd,fykdifqkH;jzwfEkdifonfh tcGihft a&;ukd _Aw d o d #tpk; d &u todtrSwf y_y; D v#if vGwv f yfa&;ay;&eftwGuf awmif;qkd &efjzpfavonf? tvm;wl &nfrSef;csufrsm;xm;&Sdaom Armhta&;awmfykHygwD [k ac:aom ajratmuftzGJwzGJukd ,if;u arG;xkwfay;cJhonf? tzGJ0ifrsm;ukd ocifrsm;/ qkd&S,fvpfrsm;/ uGefjrLepfrsm;-um;rS a&G;xkwfcJh _yD; if;tzGJ. xif&Sm;aom acgif;aqmifrsm;tjzpf OD;ausmf_idrf;/ OD;AaqG/ ocif atmifqef;ESihf ocifoe d; f azwkd jzpfvmcJo h nf? tcsKa d omEki di fa H &;orm;rsm;u *syef ta-umif; tom;ay;ajymjyaomfvnf; uGefjrLepfwkwfukdrl trsm;u ykdrkdvkdvm; -uonf? odef;azurl zufqpf*syefESifh yl;aygif;a&;ukd tjyif;txefuefuGuf oljzpfonf? 1942 ckEp S f tapmyki d; f wGif Adv k c f sKyfatmifqef;u *syefb& k ifw h yfrsm;ESit hf wl Armhvw G v f yfa&;wyfrawmfudk OD;aqmifum trdajray:okd atmifjrifpm G 0ifa&muf vmcsdefwGif odef;azu ajratmufqufoG,fa&;uGef&ufuwqifh *syefqefusif a&;pm&Gur f sm;ukd jzefa 0tvkyr f sm;aecJo h nf? TwGif orki d; f wGir f nfh uH-urRmw&yf jzpfvmcJhonf? Armhta&;awmfykHygwDu odef;azukd tdENd,okdv$wf&ef tm;vkH; oabmwlvu dk -f uonf? olwo dk r d ; f oGi; f xm;ol rmhup f 0 f g'Drsm;. aoG;aqmifpnf; kH;r+ pGrf;&nfay:wGif ar#mfvifhcsufxm;&SdonfESifhtnD wzufuvnf; r[mrdwf wkx d r H S tultnDudk ,cifu rdwa f qGwOD;taejzifh &SmazG&ef qk; H jzwfvu dk -f ujcif; jzpfonf? ulrifwefwyfrsm;. tultnDu& dk ,lum ode; f azu wifa&$Ei St hf wl uom ukjd zwfI taemufajrmufvrf;a-umif;twki d; f oGm;&ef ud;pm;cJa h omfvnf; xka d 'o wGif *syefwkd& SdaeonfhtwGuf jyefvSnfhvmcJh&onf? xkdtcsdefwGif AdkvfcsKyfatmif qef;ESifh Adkvfvusfmwkdu jrefrmjynftv,fykdif;&Sd a&$bkdwGif &Sdae-u_yD; olwkdESifh tHh-op&maumif;avmufatmif rar#mfvifhbJ awGqkHrdcJh-uonf? tHhtm;woifh jzpfae-uaom ,cifa&mif;&if;ESpO f ; D rSm xkt d csdew f i G f Armhvw G v f yfa&;wyfrawmf . tqifhjrifht&m&Sdrsm; jzpfae-u_yD; *syeft}uHay;rsm;teD;wGif vkdufyg&Sdaevifh upm; aESmifhaES;jcif;r&SdbJ olwkdE SpfOD;ukd tumtuG,fay;vsuf olwkdc &D;ukd jzpf ajrmufatmif aqmif&Gufay;cJhonf? odef;azESifh wifa&$onf ajcvsifjzifhwoG,f avSjzifhwwef &ckdifukdjzwfI 1942 ckESpf ZlvkdifvwGif b*FgvDokd a&mufoGm;cJh-u
94
94

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

onf? olw. dk v+y& f m S ;r+udk t}uD;tus,o f o H ,0ifvsu& f a dS om _Aw d o d #tm%myki df rsm;u olwku d kd csufcsif;yifzrf;qD;vkduf-uonf? qif;rvm;wGif ckdv+Hae&aom ta0;a&muf_Adwdo# jrefrmtpkd;&taejzifh jrefrmhawmfvSefa&;v+yf&Sm;r+. kd;om;r+ukd tcsdefwkdtwGif; em;vnfvmonfh tavsmuf odef;aztaeESifh ta0;a&muftpkd;&tzGJ0ifrsm;ESifh awGcGifh&vmonf? 1943 ckESpf tapmykdif;wGif olwkdukd wkwfjynfokd oGm;cGifhyvkdufaomfvnf; (7) vcef -um_y; D aemuf olwo dk nf a'vDodk vufcsn; f oufoufjzifh jyefvmcJ-h u&onf? ulrifwefa&m/ uGejf rLepfrsm;uyg ky0 f wKypPn; f tultnD wpkw H &mrygbJ oem; -uifemr+ oufoufuo dk m ay;cJ-h uonf? _Adwdo#wkdtaejzifh oabmxm;ajymif;_yD; olwkdbufygvmum v#Kd0Suf,l epfwckjzpfonfh trSwf (136) wyfzGJtopf zGJpnf;ay;vkdufonfhtwGuf olwkd t}uD;tus,f 0rf;omyDwdjzpfae-uonf? xkdwyfzGJtaejzifh ta&Sawmiftm&S&Sd &efole ,fajrrsm;ukd xkd;azmuf0ifa&muf/ vJAD;wyfrsm;ukd xlaxmifoifwef;ay;/ ajymufusm;ppfukd pnf;kH;_yD;/ &Sd_yD;jzpfaom zufqpfqefusifa&; awmfvSefa&; v+y& f m S ;r+rsm;ESihf yl;aygif;aqmif&u G & f efjzpfonf? okd jzpfI wifa&$udk a&ikyo f abFm ESifh ac:aqmifoGm;_yD; &ckdifurf;ajcwGif 1943 ckESpf Ekd0ifbmvwGif csxm;ay;cJh onf? aemufwESpf azazmf0g&DvusrS tzkd;rjzwfEkdifaom owif;rsm;ESifhtwl olukd oGm;a&mufac:,lEkdifcJhonf? odef;azu tdENd,wGif qufaecJhonf? olu r[mrdwfXmecsKyfESifh jrefrmhvGwfajrmufa&;v+yf&Sm;olrsm;t-um; qufoG,fa&; t&m&St d aersKd;aqmif&u G _f yD; wcsdew f nf;rSmyif jyef-um;a&;0ef}uD;Xme. 0g'jzef csda&;vkyi f ef;rsm;ukd aqmif&u G a f y;aecJo h nf? xkdtcsdefY 1943 ckESpf -o*kwfv (1) &ufae Y jrefrmEkdifiHukd vGwfvyfa&; &&Sd_yDjzpfa-umif; a-unmvkdufonf? t"dywd a'gufwmbarmfu ocifacgif; aqmif (4) OD;ukd tpkd;&tzGJ0if0ef}uD;rsm;tjzpf ceftyfvkdufonf? ocifjrukd 'k=0ef}uD;csKyf/ ocifEk=EkdifiHjcm;a&;/ ocifatmifqef;=umuG,fa&;ESifh ocif oef;xGef;=qufoG,fa&;wkd jzpfonf? Tceftyfr+rsm;rSm *syefwkdu aemufqkH; twnfy&rnfjzpfaomfvnf; TuJhokd -oZmwduUr&Sdaom yk*~dKvfrsm; ukd,fpm;y yg0ifjcif;ukd vG,fvifhwul oabmwl_yD;jzpfayonf? olwkdtm; jyefvnfqef usifawmfvSef&mwGif if;wkd (4) OD;pvkH; acgif;aqmifyg0ifrnfqkdonfukdum; ol wkd rod&Sm-uacs? ocifoef;xGef;rSm xkdv+yf&Sm;r+. acgif;aqmifjzpfcJhonf? atmifqef;. &mxl;wm0efESifh ywfouf_yD; Ttajctaeukd Akdvfr; tdyf(csf)/ yD/
95
95

qD;*&if; (Major H.P. Seagrim) u trSwf (136) wyfzGJokd (3) vt-umwGif owif;ay;ykd _y; D jzpfonf? yxrqkH;vGwfvyfa&; ESpfywfvnfaewGif qefusifawmfvSefa&;acgif; aqmifrsm; pkHnDpnf;a0;rd-uonf? zufqpf*syefrsm;ukd rvkdvm;a-umif;ESifh tcGi& hf onfEi S hf olv ufatmuf&dS vufeufui dk w f yfzJGrsm;u olwu dk dk xuGqefu sif rnfjzpfa-umif; twdtvif; atmifqef;. ajym-um;csufu xka d eudk rSwr f w S & f & jzpfapcJhonf? EkdifiHa&;ygwDtm;vkH;taejzifh pkpnf;nD!GwfpGm &yfwnf-u_yD; zufqpfqefusifa&; jynfolvGwfajrmufa&;tzGJcsKyf (AFPFL) wnf;[laom emrnfukd vkdufavsmnDaxGpGm a&G;cs,fcJh-uonf? ygwDrsm;taejzifh zufqpf pepfudk acsr+e; f &efEi S hf jynfot l pk; d &w&yf xlaxmif&eftwGuf tzGJ csKyfY yg0ifjcif; jzpfa-umif; tpnf;ta0;rS xkwfjyefvkdufaom a-unmcsufwGif yg0ifvmcJhonf? AdkvfcsKyfatmifqef;. t_rJwrf;vufeufukdifwyfzGJrsm;ukd tiftm;&Sdaom r[mrdwr f sm;tjzpf wGux f m;aomfvnf; *syefwr dk a&mufEi dk o f nfh jrefrmjynfajrmuf yki d; f awmifwef;rsm;&Sd ucsi/f csi; f / em*ESihf vl&; DS vlrsK; d rsm;rSvnf; vJA; D wyfzJGrsm;ukd _Adwdo#u xlaxmifcJhonf? u&ifvlrsKd;wkdr Sm vlrsKd;pkajymufusm;rsm;wGif t"du tiftm;pkjzpfonf? ,dk;',m;EkdifiHe,fpyf oHvGifckdif u&ifawmifwef;rsm;ukd toufaoG;a-ume,fajrtjzpf owfrSwfxm;onf? tb,fa-umifhqkdaomf ,if; e,fajrwGif _Adwdo#ukdvkdvm;_yD; trsm;pkrSm c&pf,mefrsm;jzpf-uaom u&ifrsm; aexkdif-uaoma-umifhjzpfonf? Adkvfr; qD;*&if; taejzifh xkda'oY aemufcsef usef&pfaecJh_yD; vJAD;rsm; pkaqmif;jcif;ESifh avhusihfoifwef;ay;jcif;[lonfh txl;vkyi f ef;&yfrsm;ukd pnf;k; H aqmif&u G & f ef rdrp d w d q f ENt& oabmwlnc D o hJ nf? _Adwdo#vlrsKd; (2) OD;/ u&ift&m&SdwOD;ESifh tjcm;opPmapmifhodaom _Adwdo# tpk; d &0efxrf;rsm;ESihf vJA; D rsm; yg0ifonfh tkyp fw k pkudk olu OD;aqmifra + y;_y; D 1943 ckESpf azazmf0g&DvrS 1944 ckESpf azazmf0g&Dvtxd ,if;awmifwef;rsm;wGif aqmif&GufvkyfukdifaecJhonf? *syefuvnf; olwku d kd trdt& &SmazGzsufqD;&rnfh ppfqifa&;ukq d ifE_J$ yD; aemufq; Hk wGif qD;*&if;tkyp f u k dk z,f&m S ;Eki dc f o hJ nf? qD;*&if; ESifhtwl&Sdaeaom _Adwdo#t&m&Sdrsm; owfjzwfcHcJh&_yD; vlxktay:ESdyfuGyfr+rsm; &yfwefoGm;ap&ef olukd,fwkdif vufeufcscJhonf? qD;*&if;ESifh olvl (8) OD;rSm &efukefwGif aemufykdif;Y uGyfrsufjcif;cH&onf? 'k=Adkvfr;}uD; a*s/ ckdrmwD= wl;avmh(cf) (Lt. Col. J. Cromarty-Tulloch) tygt0if trSwf (136) wyfzJG0ifrsm; ukd u&ifawmifwef;rsm;ay:okd avxD;jzifc h say;cJ_h yD; aemufq; Hk xk; d ppfajymufusm;
96
96

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

v+y& f m S ;r+rsm;ukd jyefvnftouf0ifapcJo h nf? AdkvfcsKyfatmifqef;. taetxm;ukd qD;*&if;u owif;ay;ykdcJh&mwGif taxmuftxm;tcsufwcsufrSm xl;xl;jcm;jcm;ay:xGufvmcJh_yD; bufwmpAD. d mcJo h nf? ,if;tcsufudk arm&pf pm&Gup f mwrf;rsm; (Battersby Papers) wGif yg&Sv aumvpf (Maurice Collis) u ol. jrefrmjynfY aemufqkH;ESifh yxrqkH; 1941=1948 [laom pmtkyp f mrsufEm S (205) wGif uk; d um;azmfjycJo h nf? 1943 ckESpf Ekd0ifbmvwGif Adkvfr;qD;*&if;ESifh ud;rJha-u;eef;tquf toG,fyvkyfEkdifcJhonf? ArmhumuG,fa&;wyfrawmfrS atmifqef;u tajctae ay:aygufonfESifh *syefukd olw yfjzifh jyefvnfwGef;vSef&ef pDpOfaea-umif; azmfjy onfh ol. tapmqk; H owif;ay;ykc d sufw&yfrm S rSwo f m;p&maumif;vSonf? 1945 ckESpfwGif _Adwdo#wkd jrefrmjynfxJ jyefvnf0ifa&muf_yD; *syefukd tEkdifwkduf_yD;rS atmifqef;u xkdokdvkyfaqmif&ef qkH;jzwfcJhjcif;jzpfa-umif; t*FvdyfvlrsKd;trsm;tjym;u rSm;,Gif;pGm,kH-unfaecJh-uonf[k bufwmpAD (trSwf 136 wyfzJG/ txl;ppfqifa&;tr+aqmif) u jznfp hu G x f m;jyefonf? u|Ey fk f ukd,fwkdif jrifawGcJh&aom Adkvfr;qD;*&if; owif;ay;ykdcsuf. ckdifrmr+ukd u|Ekfyf tmrcH&Jonf? xkdxufrapm&ifawmif tenf;qkH; 1943 ckESpfwGif atmifqef; taejzifh *syefwu dk dk u,fwif&i Sr f sm;tjzpf xifrw S c f jhJ cif;ukd aemifw&cJ_h y; D awmfve S f a&;tzGJ0ifwOD;jzpfcJh_yD; jzpfonfqkdonfukd ocifEk.pmtkyf *syefvufatmuf jrefrmjynf wGif taxmuftxm;trsm;}uD; wifjycJhonf? 1944 ck ESpfukefcgeD;wGif atmifqef;u r[mrdwfwyfzGJrsm;ESifh qufoG,fr+ &&S_d yD;jzpfonf? ,cktcg rsKd;cspfArmhwyfrawmf (Patriotic Burmese Forces-PBF) jzpfvmaom ArmhtrsKd;om;wyfrawmfu 1945 ckESpf rwfv (27) &ufaewGif *syefwb dk ufodk olw. dk aoewfajymif;ukd jyefvnfvn S c hf a hJ wmhonf? ,if;pwif aygufur JG Y + Adv k c f sKyf}uD; (2) OD;tygt0if *syef (700) cefu dk olwo dk wfjzwfco hJ nf? aemufykdif; ppfqifa&;rsm;wGif &efukefokd OD;wnfcsDwufvmaom _Adwdo#wyfukd ydwq f w dk m;qD;rnfh wyfzJG tawmfrsm;rsm;ukd olwu dk rv+yE f i dk a f tmif yvkyE f i dk c f -hJ u onf [laom armifhbufwefrSwfpkrsm;ukd arm&pfaumvpfu jrefrmjynfY aemufq; Hk ESihf yxrqk; H pmtkyf pmrsufEm S (236) wGif xyfru H ; dk um;xm;jyefonf? tdENd,&Sd r[mrdwfwyfzGJrsm;u ta&Sbufokd zdqif;vm_yD; arvtpykdif;wGif *syefwt dk aejzifh &efue k r f S qkwc f m G ay;vku d & f awmhonf? *syefrsm; qkwc f m G oGm;aomtcg _Adwo d #wdk jyefa&mufvmavonf? xkt d wl
97
97

jrefrmhtrsKd;om;a&;v+yf&Sm;r+rsm;uvnf; (AdkvfcsKyf&mxl;udk &aeygvsuf) wyfrS xGuv f u kd a f om OD;atmifqef;acgif;aqmifrj+ zifh jyefvnftpyvmonf? vH; k 0vGwf vyfa&;udk wESpftwGif;[laom uefoefcsuft& jywfjywfom;om; zdtm;ay; awmif;qdkvmaom vlxkpnf;a0;yGJrsm; &efukefrdwGif topfwzefusif;y-ujyef onf? tdENd,EkdifiH/ qif;rvm;rdw Gif ppftwGif; ESpfrsm;Y ta0;a&muftpdk;& (0g) jynfajy;tpd; k &tjzpf oGm;a&mufaexki dc f& hJ aom _Adwo d #bk&ifcH qm&,f*sDe,f a': refprpfonf 1945 ckESpf/ atmufwdkbmv (16) &ufaewGif &efukefodk jyefvnf a&muf&Sdvmonf? odkaomf xdkrwdkifrD -o*kwfv (19) &ufaewGif *syefacwfu ajratmuftzGJtpnf;b0rS ajray:tzGJtpnf;tjzpfodk OD;atmifqef;OD;aqmif_yD; jyefvnfpnf;H; k v+y& f m S ;cJa h om zufqpfqefu sia f &; jynfolvw G a f jrmufa&;tzGJcsKyf (zqyv) . rsKd;cspfacgif;aqmifrsm;u &efukefrd& Sd aeol&defkyf&SifHkcef;r}uD;wGif vlxp k nf;a0;yG}J uD;w&yf usi; f y_yD;v#if "eo[m,jyify&Sd vH; k 0vGwv f yfaom jref rmEdkifiHtjzpfudk awmif;qdkvdkuf-uonf? odk&mwGif ppftwGif;umvu awmfvSefa&;qifE$JcJhaom ,cifwyfrsm;rSm xkdtcsdefwGif vufeufrsm;kyfodrf;jcif;udk cHcJh-u&onf? 1945 ckESpf/ pufwifbm vwGif oD[V kd ( f ,cko& D v d uFm) Edi ki f /H uef'D rdY _Adwo d #tpd; k &ESihf jrefrmhrsKd;cspfacgif; aqmifrsm;t-um; &&Sc da hJ om oabmwlnc D sut f & tcsKdwyf&if;tenf;i,fom ppf yGt J _y; D jyefvnfzJGpnf;cJa h om jrefrmhwyfrawmfwi G f jyefvnfyg0ifci G& hf &Sc do hJ nf? vuf eufrsm;jyeftyf&ef jiif;qefcJholrsm;u 'DZifbmv (1) &ufaewGif jynfol&Jabmf tzGJ (People's Volunteer Organisation) udk zGJpnf;cJh-uonf? ,if;tzGJonf wu,fwrf;tm;jzifh AkdvfcsKyfatmifqef;tm; opPmapmihfodaom jynfolppftzGJ jzpfonf? xda k emufyi kd ; f rSpI tjzpftysufrsm;onf vsifjrefpm G jzpfysufco hJ nf? OD;apm onf qm&,f*sDe,f u oludk 0ef}uD;csKyftjzpf ig;ESpfoufwrf; tydkay;cJhaomf jim;vnf; oufwrf;jynfh rxrf;aqmifcJh&acs? *syefu jrefrmjynfudk pwifxkd; azmuf0ifa&mufvmcsdefwGif olonf t*FvefEdkifiHodk oGm;a&mufvnfywfae_yD; ta0;a&mufeef;&if;0eftjzpf aecJhonf? ta&Stm&SwGif *syefw. dk t[kefjyif;pGm a&Sw; kd csDwufaer+ukd -um;-um;csif; olonf (tvGe^ f m%frsm;olyy D ) D ay:wl*E D i kd i f /H vpPbGef; &Sd *syefoHtrwfESihf qufoG,f&ef ud;pm;cJhonf? xkda-umifh _Adwdo# wdku oludk r,Hk-unfawmhbJ zrf;qD;vdkuf_yD; 1942 ckrS ppf_yD;onftxd udkvdkeD tm%mydkifrsm;u csKyfxm;cJhonf? odkaomf ppf_yD;acwf oljrefrmjynfjyefa&muf
98
98

t"duacgi;f aqmifrsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

onfESifh 24 olrsKd;cspfygwDudk jyefvnfzGJpnf;cJhonf? ol *VKefwyfudkvnf; ol. udk,faysmufrdwfaqGrsm; tultnDjzifh aqmvsifpGm jyefvnfwnfaxmifEdkifcJh_yD; ,if;wdkonf &efukefwGif tm%m&&Sda&;twGuf taqmwvsif pwifvkyfaqmif &ef tqifoihfjzpfae-uavonf?25 ode; f azjrif/h olwa dk cwf/ olwt dk wdw/f olwt dk &dy f / wki d; f vif;pmay/ &efue k f 2000 ckESpf/ pmrsufESm 206=208? (Adkvfwaxmifowif;pm/ Zlvkdifv 19/ 1966? rsKd;cspfa,mifaqmif *VKeftwk OD;apm aqmif;yg;wGif azmfjyxm;onfh tcsuf tvufrsm;rSm pdwf0ifpm;zG,f&mjzpfvsuf avsmfuefonf?) ppf}uD;t_yD; _Adwdo#tusOf;axmifrS jrefrmjynfokd jyefa&mufaomtcg zqyvukdyif axmufcHawmhra,mif/ AdkvfcsKyfatmifqef;ESifhyif yl;aygif;awmh ra,mif avoHypfao;onf? OD;apmu oltdrfokd owif;pmq&mrsm;ukdzdwf-um;_yD; owif;pmuGefz&ifh ay;I olukd,f&nfaoG; ppftwGif;twKy`wWdukd Zmwf[eftjynfhESifh ajymjyykHukd jynfot l m%m*sme,f. t,f'w D mwOD;taejzifh wufa&mufaom ocifoef;-rdiu f atmufygtwkdif; a&;om;azmfjyxm;onf? ocifoef;-rdiu f OD;apmtm; 'kr de D, D u H dk vufco H iho f vm; [k ar;vku d a f om tcg OD;apmu usKyf0g'[m Armjynf jyef&a&;0g'yJ/ 'kr de D, D u H v dk ufc_H y; D vufeuf tjzpf Armjynfudk jyef&atmifvy k& f r,f? tki d, f mvefva dk ygh [k ajzvku d a f vonf? xkdtcsdefY 1946 ckESpf/ 'DZifbmvwGif _Adwdef/ avbm0ef}uD;csKyftopf uvD;rifhtufwvD onf jrefrmEdkifiH. a&Sa&;udk aqG;aEG;&eftwGuf vef'efodk uGa&mufpum;ajymyg&ef OD;atmifqef;ESihf zqyvacgif;aqmifrsm;udk zdwf-um; vdu k o f nf? 1947 ckEp S /f Zefe0g&DvwGif vef'efot kd oGm; e,l;a'vD 26 wGif OD;atmif qef;u u|efawmfwu dk vHk;0vGwfvyfa&;udkyJ vdkcsifygw,f? jrefrmEdkifiHtwGuf 'dkrDeD,eftqifheJ ywfouf_yD; ajymp&mr&Sdygbl; [k ajymqdkcJhonf? odk&mwGif trsKd;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;udk wnfaqmuf&ef ud;yrf;onfhtaejzifh OD;atmif qef;onf vef'efu, kd p f m;vS,t f zGJwi G f olt m; qefu sia f om tjcm; jrefrmhEi kd i fa H &; acgif;aqmifrsm;udkvnf; oabmxm;}uD;pGm xnfhoGif;yg0ifapcJhonf? xkdtcg ppftwGif;umvu jrefrmEdkifiHESihf uif;uGmI OD;atmifqef;udk +H;edrfhoGm;cJhonfh oduQmrJhae_yDjzpfaom OD;apmESihf tjcm; OD;atmifqef;. qefu sifbufwOD;jzpfol ocifApdew f o kd nf ykvif;ESihf bl;qdu k o hJ kd r[mrdwr f sm;jzpfom G ;um twdu k t f cH tif tm;pkjzpfvmonf? Zefe0g&Dv (27) &ufaewGif _Adwdo#tpdk;&u jrefrmEdkifiHudk
99
99

vkH;0vGwfvyfa&;ay;&ef oabmwlnDr+ &&Sdonfhtcg OD;apmESihf ocifApdefwdk ESpf a,mufv; kH u vufrw S a f &;xk; d &ef jiif;qefc-hJ uonf? oda k omf oabmwlnr D u + m; 27 ki fo H nf "eo[m,jyifywGif vGwv f yfaom orRwEdi ki f jH zpfvm &cJa h v_y? D jrefrmEdi ayawmhrnf? ol. vef'efc&D;pOftwGif; OD;atmifqef;. _Adwdo#wdktay: xm; &Sdaom oabmxm;rSm aysmhaysmif;oGm;cJha-umif; uvD;rifhtufwvD udk,fwdkif u aemufydkif;wGif xkwfazmfajymqdkcJhonf? 28 olwdk (jrefrmudk,fpm;vS,ftzGJ ) [m vHk;0vGwfvyfa&;eJ orRwEdkifiHjzpf a&;twGuf olwkd &J pum;vGer f a + -umihf olwa kd emufvu kd a f wG&J oabmxm;tay: uHraumif;vSpGm vdkufemtav;ay;cJh-u&w,f? 'gayr,fh ajymqdkaqG;aEG;r+awG qufvufyvkya f ewmeJt r# u|ea f wmfwt kd ay: olw& kd Jr,Ho k uFmjzpfra + wG aysmuf uG,fukefw,f? u|efawmfxifw,fav wcsKdawG txl;ojzihf cdkifrmjywfom; wJh vlwa,mufjzpfwJh olwdk&J acgif;aqmif OD;atmifqef;[m "eo[m,xJrSm qufvuf&a dS eoihw f ,fqw kd mudk oabmaygufpyvmygw,f vef'efokd oGm;a&mufco hJ nfh Eke,fi,f&, G a f om jrefrmud, k p f m;vS,t f zGJ . tzGJ0ifwOD;u aqG;aEG;aepOfwGifyif ododomom Todk xkwfazmfajymqdkcJhonf? trSea f jym&&if u|ea f wmfww kd awG[m tawGtuHr&ihu f sua f o;wJh vli,fav; wpkom jzpfygw,f rSwo f m;p&mtaumif;qH; k onfum; uvD;rift h ufwvD (Clement Atlee) . OD;apmtay: oH; k oyfcsufjzpfonf? urBmausmf pma&;q&mESifh jyZmwfq&m}uD; 0DvsH&SdwfpyD;,m; (William Shakespeare) . pum;&yfudk jyefvnftoHk;cs&if; uvD;rifhtufwvDu Todk ed*Hk;ur`wf tqHk;owfcJhonf? vlenf;pkygwD&J ud, k p f m;vS,w f OD;jzpfwhJ OD;apmu vGv J kd olwt kd m;vH; k [m ESpfvdkzG,f&m aumif;vSygw,f? ppf}uD;r_yD;cifu u|efawmf OD;apmudk awGcJhzl;yg w,f? ol[m yH;yH;uav;ESihf rdkufwJhol qdkwJh vlpm;rsKd;vdk u|efawmfoludk tuJcwf_yD; todtrSwf ycJy h gw,f

100
100

101

AdkvfcsKyfxGef;vSatmif/ &JcsKyfESifh 'k=aoemywdcsKyf/ -o*kwfv=1948

101 102
102

w&m;qdi k jf cif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

twGif;0efHk;/ 'kwd,urBmppfrjzpfrD kdufxm;aom yHkjzpfonf? pwk&ef;yHkpH taqmufttHk}uD;wGif tpkd;&Hk;rsm;rSm ta&Staemuf/ awmifydkif;rsm;wGif xm;&Sdonf? tm;vyfaeaom A[dkae&mrStp _cH0if; ywfywfvnfwGif kd;pifyHkpHOD;,smOfrsm; vSypGm pdkufxm;onf? AdkvfcsKyfatmifqef; Hk;cef;rSm (taemufbuf tay:xyf) rS wnf&Sd_yD; bk&ifcH. 0ef}uD;tzGJtpnf;ta0;ae&myg yg0ifygonf? puf0dkif;jzifh jyxm;onf? ykvdyfHk;rSm tjcm;wbufjzpfaom ta&Swef;rSm&Sd_yD; axmufvSrf;a&;XmerSm ta&SawmifaxmifhY &Sdygonf? 1946=ckESpfwGif A[dkae&mvyfwGif ,m,DtaqmufttHkrsm; aqmufvkyfI wkdif;yjynfyv$wfawmftwGuf pwiftoHk;ycJhonf?

w&m;qdi k jf cif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

TAdkvfcsKyfatmifqef;Hk;cef;ESihf 0ef}uD;tzGJ0ifrsm;. 1947/ Zlvdkif (19) &ufaewGif xkdifyHktpDtpOfrSm txl;cHkHk;wGif tpdk;& yef;csDq&mwifjyonfhyHkudk xyfrHyHk-urf;qGJxm;jcif;jzpfygonf?

tif;pdefaxmiftwGif; txl;cHkHk;wGif Hk;wif ppfaq;&mwGif *VKef OD;apm/ 0ef}uD;csKyfa[mif;ESifh aomif;usef;aom tzGJ. acgifol}uD;[k pGyfpGJcH&ol/ oufaocHae&mwGif awG&yHk?

vkyf}uHr+wGif vlowform;[k pGyfpGJcH&olrsm;= armifpdk;/ oufESif;/ pdef}uD;ESihf &ef}uD;atmifESihf }uH&myg pGyfpGJcH&ol (txufykH) okc/ cifarmif&if/ armifeDESihf r+ef}uD;wdktm; cHkHk;0uf_cHtwGif; awG&yHk?

103
103

104
104

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tif;pdefaxmif= pDrHa&;qGJxm;onfh yHk-urf; (wdkif;wmtrSwft& r[kwf)? 1947= 48 ckESpf/ Tae&mwGifOD;apmtm; tusOf;csxm;jcif;/ Hk;wifppfaq;jcif;ESihf ud;'%fay;jcif; yvkyfcJh_yD; ol. cefrSef;&aom ocsKif;ae&mjzpfonf? (OD;bapmcif/ wlaqmifrd t&DZkdeme,f/ USA . arwWmvufaqmif) 105
105

106
106

axmifr; OD;pHwifhxH OD;apmvufa&;jzifh a&;ydkvdkufaom pmwdkESpfapmif? (w&m;0ef}uD; OD;aomif;pdefpkaqmif;cJhaom ypPnf;rsm;rS)?

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tcef; (3) w&m;qki d jf cif;


vky}f uHowfjzwfrj+ zpfym G ;_yD; vtenf;i,ft-umwGif OD;apmESihf }uH&mygrsm; w&m;rqdkif-u&ao;rD xdkpOfu bk&ifcHjzpfol (vGwfvyfa&;&csdefwGif aemufqHk; bk&ifcHjzpfrnfh) qm[l;bwf&ef(pf) (Sir Hubert Rance) taejzifh OD;apmwdktm; w&m;pD&ifrnfh txl;cHkHk;zGJ&mY rar#mfvifhbJ tcuftcJtcsKd uHawGcJh&onf? w&m;v$wa f wmf w&m;ol}uD; OD;ausmjf rift h m; cH k; kH obmywdtjzpf a&G;cs,& f mwGif acsmacsmarmarm jzpfcJhonfqdkaomfvnf; orBm&ifhOya'ynm&Sifrsm;xJrS tzGJ0if tjzpf oifhawmfrnfhol (2) OD;tm; jznfhpGufceft yf&mwGifrl kwfw&ufqdkovdkyif tcuftcJrsm; jzpfay:vmcJhonf? vsmxm;ol tawmfrsm;rsm;onf if;wm0efudk r,lv-kd uacs? tcsKdu olwr kd m S ESv; kH a&m*g&So d nf ponfjzifh qifajcay; a&Smifwr d; f -uonf? tcsKdurl cH k; kH wGif wm0efr,lEi kd a f -umif; ajAmifjiif;qd-k uonf? aemufq; kH usrS orBm&ifh puf&Sifw&m;ol}uD;rsm;jzpf-uaom OD;atmifomausmfESifh OD;pDbl; (U Si Bu) wdk ESpfa,mufu vufcHvdkuf-uonf? odk jzifh qm[l;bwf&ef( pf) onf 1947 ckESpf/ pufwifbmv (20) &ufaewGifrS (3) OD;tzGJ txl;cHkHk;udk w&m;0if ceft yf wm0efay;Edi kc fa hJ vonf? aemufav;&uft-umwGif yxrqHk; ppfaq;r+udk pwifyvkyfEdkif_yD; w&m; vdkbufrS pGyfpGJav#mufvJcsufudk a&S;OD;pGm -um;emcJhonf? wzef bk&ifhoufao rsm;udk pwifppfaq;cJhonf? xda k emuf ,cifu &efukefw&m;v$wfawmf. a&Sae wOD;jzpfcJh_yD; t*FvefwGif aexdkifaom rpPwm bif*srif&maz;&,fAmwefepf (Mr. Benjamin Raphael Vertannes) udk iSm;&rf;Edkifa&;twGuf 1 OD;apmtm; cGifhy cJh&onfhtwGuf w&m;qdkifjcif;onf atmufwdkbmv (15) &ufaetxd qdkif;iHh oGm;cJo h nf?
107
107

w&m;qdkifjcif;udk tif;pdef&Sd txl;cHkHk;awmfwGif aemufqHk; pwifyvkyfEdkif aomtcg if;w&m;qdkifjcif;onf _Adwdo#bk&ifESifh OD;apm (tzGJacgif;aqmiftjzpf pGyfpGJcH&ol)/ armifpdk; (vlowform;tjzpf pGyfpGJcH&ol)/ oufESif; (vlowfform;t jzpf pGyfpGJcH&ol)/ armifpdef (ac: ) pdef}uD; (ac: ) vSatmif (vlowform;tjzpf pGyf pGJcH&ol)/ &ef}uD;atmif (ac: ) vSxGef; (vlowform;tjzpf pGyfpGJcH&ol)/ okc (twGif;0efHk;odk vlowform;rsm;tm; um;jzifh ydkaqmifay;cJh&ol um;'dkifbm tjzpf pGyfpGJcH&ol)/ cifarmif&if (}uH&myg ulnDoltjzpf pGyfpGJcH&ol)/ r+ef}uD; (ac: ) armifre + f (}uH&myg ulno D t l jzpf pGyp f c JG & H ol) wd. k tr+jzpfvmcJo h nf? tmZmenf (9) OD; &SdvmcJh_yD; if;wdkt m; owfr+jzihf tpGyfpGJcH&ol w&m;cHrSm vnf; (9) OD; xGufay:vmcJhonf? w&m;cGifwGif rawG&bJ ododomom aysmuf uG,a f eolrm S wOD;wnf;omjzpf_y; D if;rSm b!Gefjzpfonf? aoewform;rsm; a&muf rvmrD twGif;0efHk;odk zdk'fqefum;jzifh uif;axmuftjzpf a&Sajy;oGm;ESifh_yD; tajctaeavhvmolrsm;xJwGif olvnf;wa,muftygt0ifjzpfonf? odkaomf vkyf}uHr+tzGJ0iftm;vHk;udk qefu sif_yD; b!Geu f tpdk;&oufaotjzpf aqmif&Guf &ef oabmwlvkdufaomtcg olvltrsm;tjym;rSm xdwfveftHh-ojzpfoGm;-u_yD; OD;apmrSm olu dk rsm;pGmem-unf;rkef;wD;oGm;onf? olonf t*Fvdyf=jrefrm ESpfbm omoif txufwef;ausmif;wGif ynmoifvmoljzpfI OD;apm. aoewform; h avsmuf OD;apm. *VKefwyfrS rsm;xJY ynmtwwfq; kH jzpfavonf? 2 odk jzpfonft aoewf cvkwE f y dS & f v#if aysmfae-uaom tjcm;vl&rf;um;rsm;xuf T&mZ0wfr+ . trsKd;om;a&;ESifh orkdif;a&;+yfaxG;r+rsm;udk olu ydkrdkem;vnfoabmayguf onf[k qd& k ayvdrr hf nf? xdt k jyif olt wGuf qkvmbfuvnf; &Sa d o;onf? bk&ifh oufao jzpfoGm;onfhtwGuf olonf tjypfrS vGwf_idrf;csrf;omcGifh&oGm;onf r[kwy f gavm? Ttr+udk w&m;qdkifap&mY jynfolvlxka&SarSmufYjzpf_yD; tif;pdeftusOf; axmiftwGif;&Sd tcef;wcef;Y yvkyfcJhjcif;jzpfonf? owfrSwfxm;aom xdkifcHk ta&twGufrSm tueft owfESifh 3 jzpfonfhtjyif ESpfbufav#mufvJcsufrsm;udk vnf; udk,fawGrsufjrif -unfh+em;axmifcsifolrsm;uvnf; rsm;jym;vSonfh twGuf w&m;cGiftwGif; 0ifa&muf&ef cGifhyvufrSwfrsm;jzifh xdef;csKyfcJh&onf? cGifhyvufrSwf&&ef jynfolvlxkrSm tvkt,uf wef;pD&,l-u&onf? a&S;dk; pOfvm _Adwdo# w&m;pD&ifa&;xHk;pHESifh jrefrmhdk;&mjyZmwfwckrS taumif;qHk; okya f qmifuu G r f sm; axG;a&m,Suw f ifjzpfaeonfh jrifui G; f udk &ifoyfa + rmcHpm;
108
108

w&m;qdi k jf cif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

-u&rnf r[kwy f gavm? OD;apmonf w&m;cGiu f kd aepOfvm&_yD; at;aq;wnf_idrv f suf kyr f ysufbJ ud, k u hf , kd u f kd xde; f odr; f xm;Edi ko f nf? olonf ,ciftcgu eef;&if;0efa[mif; jzpf cJhzl;onfESifhtnD vdkufavsmnDaxG tqifajyvSonfh jrefrmhdk;&m ydk;xnfrsm;udk m; acsmarmonf[kum; qdkIr&acs? aumif;pGm 0wfpm;qif,ifxm;onf? 4 olt odkaomfvnf; txl;ojzifh cef;rtwGif; ae&mawmfawmfrsm;rsm;,lxm;-uaom trsK; d orD;rsm;twGuu f m; rsup f jd zifr h jrifEi kd a f om olx r H S qef;-u,fonfh qGa J qmif r+ taiGtoufwpHkw&mum; xGufay:vsuf&Sdonf? xdktcgu ol. 0wfpm;qif ,ifr+rSm vHk;0_yD;jynfhpHkonfum; r[kwfacs? tb,hfa-umifhqdkaomf rif;crf;rif; em;rsm;wGif trsKd;om;rsm; qif,ifavh&Sdaom acgif;aygif;udk 0wfqifxm;jcif;r&Sd I jzpfonf? wu,fwrf;tm;jzifh wdkeHeH !Syfxm;aom olqHyifonf olZmwdjzpf aom atmufjrefrmEdi ki f H om,m0wDcdi k f aus;vufawm&GmrS v,form;wOD;ESihf om olu kd wlaeapavonf? OD;apmonf olESifh tvdkwltvdkyg }uHazmf}uHzufrsm;udk zcifwOD;yHkpHjzifh r-umc% vS rf;-unfhwwfonf? olwdkonf ol. opPmawmfcH aemufvdkufrsm; ESpa f ygif;rsm;pGm jzpfc-hJ uonf r[kwy f gavm? vky}f uHowfjzwfr}+ uD;udk rusL;vGef &ao;cif olwdkonf tcsif;csif; opPmrazmufyg[k opPmqdk-u&onf? xdkaemuf wdi k; f jynftay: opPmazmufzsufrc d o hJ nft h wGuf rdrw d x kd u kd f rdrw d u kd jH zifh ao-u& jcif;jzpfonf[k aowrf;pma&;_y; D vufrw S a f &;xd; k -u&onf? b!Geo f nf tpk; d &. zdtm;ay;r+a-umifh yxrqH; k tav#mhay;cJo h jl zpfonf? xdka-umifh olonf tvGef&ufa&maom qk}uD;udk &cJhayonf? olodor# cH k; kH awmftm; ajymjy&ef oabmwlnc Dv hJ #if olt ouftm; csr; f omcGia hf y;rnfjzpfI oluvnf; oabmwlnc Da hJ yonf? vkyf}uHowfjzwfr+}uD; ryvkyfrD Zlvdkifv (18) &ufnwGif OD;apm. at'D f yxrqH; k xkwa f zmfajym vrf;tdrw f i G f tpnf;ta0;wck yvkyc fa hJ -umif; 5 b!Geu qdc k o hJ nf? twdc k sKyf&i S; f jyonfh xdt k csdet f xd vky}f uHowfjzwfr+ tpDtpOfEi S hf ywf oufI olbmrS roda-umif; ajymqdo k m G ;onf? olc&D;&Snw f cku jyefvm_y; D tdya f rm usaecsdef kwfw&uf tEd+;cH&_yD; olq&m OD;apmu csufcsif;awGvdka-umif; qifh ac:cH&jcif;jzpfonf? xdka -umifh n (9) em&DavmufwGif ola&mufoGm;onfhtcgY um; *VKefwyf. aoemywdt}uD;tuJa&S Y armifp; kd / oufEi S; f / armifpe dE fi S hf okcwdk xdi kE f i Sa hf e-u_yD;jzpfonf?
109
109

olxdkif_yD;r-umrD OD;apmu xkdav;a,mufvHk;udk txl;ojzifh OD;atmifqef; tm; t"duypfrw S x f m;I bk&ifc. H tr+aqmifwzGJ v; kH udk okwo f if&i S; f vif;ypf&ef wm0efay;xm;a-umif; at;aq;pGmjzifh olu kd ajymjyonf? xdt k cg b!Geo f nf r,Hk -unfEdkifavmufatmif -uufaoaooGm;onf? xdk jyif v$wfawmfOuU@jzpfol OD;Ekukd olu, kd w f i kd o f wf&ef wm0eftay;cH&onft h cgYum; olonf ydr k t kd t hH m;oifh oGm;cJo h nf? yufpufva S om TpDrc H sufukd oabmwlvu kd & f onfxuf olq &mudk ykdrdkav;pm;onfh taejzifhom olonf acgif;ndwfcJh&avonf? wu,fwrf;wGif vnf; olq&m.trdefudk jyeffvnftwGefwuf&efaomfvnf;aumif;/ oludk ay; tyfonfw h m0efukd jiif;qef&efaomfvnf;aumif; olw i G f enf;vrf;r&Sa d cs? OD;apm.tdrfwGif yvkyfcJhaom TtHh-op&maumif;vSonfh awGqHkyGJrwdkif rDuyif b!GefESifh oltzGJonf ae&mtESHtjym;rS vufeufESifh usnfqefrsm;udk pkaqmif;vmcJh-uonf? olwdko nf xdkvufeufrsm;ESifh usnfqefrsm;udk tvHkydwf aowWm}uD;rsm;xJwGif xnfhodk_yD; OD;apmtdrfaemufbuf tif;vsm;uefxJwGif wcsKdukd od0 k u S _f yD; wcsKdu kd OD;apm. Zmwdrd om,m0wDokd o,fyx kd m;cJ-h uonf? tif;vsm;uef. uAifu|e; f ay:wGiv f nf; q&mrsm;u aoewfypf oifcef;pmrsm; ydkc say;cJhonf[k b!Gefu xkwfazmfoGm;onf? OD;apm. at'Dvrf;aetdrf _cH0if; twGi; f wGiv f nf; opfyifrsm;wGif ypfrw S r f sm;yvkyI f aoewfypfavhusic hf -hJ uonf? 'g[m b%fudk tEk-urf;pD;zdkyJvdk usaemfwdkxifcJh-uw,f? vkyf}uHr+}uD;rwdkifrD ntxd tpdk;&wzGJvHk;udk okwfoif&Sif;vif;r,fh tpDtpOfudk usaemfwdk vHk;0rodcJh &ygbl;[k b!Geu f ajymqdc k a hJ vonf? TuJo h dk b!Geu f olwt dk aejzifh 0ef}uD;tzGJ 0iftm;vk; H ukd owfjzwf&ef qk; d ,kwfaomtpDtrHukd bmr#rodem;rvnfcJh-ua-umif; ajymqkdjcif;onf vSnfhjzm; a,mifaqmifaompum;jzpfonf? olwkdvlwpkonf ysm,mcwfpGm v+yf&Sm;wuf uGvy k u f i dk a f e-ujcif;uky d if tenf;qk; H t&dyt f rGuo f o H ,&Sv d m-u_yD; b%fwu dk f ukd0ifpD;rnfhudpPxuf ykdrdk&efvkdaomta-umif;a-umifh jzpf&rnf[k xifvm-u& vdrfhrnf? azmfaumifb!Gefu ol. oufaocHxGufcsufwGif trSefpifppf jzpfay: cJo h nfqo dk nfh tawGtuHrsm; wifjy&mwGif ta-umif;wckrm S olEi S hf armifp; dk wko d nf OD;apm. t}uHtpnfxifjrifcsur f sm; twGi; f usus odc& hJ onf? Zlvi dk v f (15) &uf aewGif acgif;aqmifu xkwfazmfajymjyonfrSm jrefrmjynfwGif EkdifiHa&; quf vufaqmif&GufEkdif&ef twkduftcHEkdifiHa&;tzGJrsm;. acgif;aqmifrsm;ukd owf jzwfypf&rnfjzpf.? xkd jyif trsm;qkH; vufeufukdif aemufvkdufrsm;&Sdaom
110
110

w&m;qdi k jf cif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

Eki di fa H &;tzGJ onf Eki di fu H dk tkyp f ; dk rnfjzpfonf? olwkd. vltkyftxJwGif 0g}uD;olwa,mufjzpfonfh cifarmif&ifuvnf; a&Saqmifv}l uD;. t}uHtpnfrsm;udk em;vnfr& + o dS w l OD;jzpfvr dr hf nf? ol. ajzmifh csuw f i G f twdwu f mvujzpf&yfrsm;ukd wifjy&mwGif OD;apm.toufudk 1946 ckEp Sf pufwifbmvwGif &ef&SmcJhonfhta-umif;rS qufI tHh-ozG,faumif;aom jzpfykH wpkH xkwfazmfajymjycJhonfrSm OD;apmu trdefay;_yD; vkyfckdif;onfh wm0eft& ppfO; D pD;Adv k c f sKyf. jynfvrf;aetdrf nyki d; f {nfc hy Hw JG i G f OD;atmifqef;tm; ypfcwf&ef apv$wc f& hJ m OD;atmifqef; um;jzifa h &mufvmonfudk jrifaomfvnf; oljyefvmum OD;apmtm; OD;atmifqef; xky d o JG dk wufa&mufjcif;r&S[ d I l vdra f jymvku d a f -umif;? olajymwm rSew f ,fvdk ,k-H unf&v#if OD;apm vef'ef-rdr S 1946 ck/ azazmf0g&DvwGif jyefa&mufvm_yD; r-umrDavmufujzpfvdrhfrnf? OD;apmonf ocifApdefESifhtwl atmifqef;=tufwvDpmcsKyfukd jiif;y,fcJh-u_yD; olwkdESpfOD;u a'gufwmbarmf tygt0if wjcm;acgif;aqmifrsm;ygpkaygif;I zqyvtm; twkduftcHr[mrdwf wyfOD;jzpfrnfh vGwfvyfa&; yxr r[mtzGJ ac: toif;zGJ&ef &nf&G,fud;pm;cJh -uaomfvnf; atmifjrifjcif;r&Sdonfhtcsdefvnf; jzpfcJhonf? xkdumv0,f *VKef ppfo}l uD;.pdwa f e b,fv& dk o dS vJqw dk m pOf;pm;om-unf-h uygpk? d b!Geo f nf cH k ; kH awmfa&S Y xGua f y:vmcJa h om ta&;}uD;qH; k oufaojzpfchJ Hkr#ru olonf OD;apmudk qefusifI oufaocHcJhonfh wOD;wnf;aom yk*~dKvf vnf; jzpfcJhavonf? (19) &ufaewGif twGif;0efHk;Y &ufpuf,kwfrmaom vl owfr}+ uD;jzpfym G ;_yD;aemuf &efue k f rdw i G f vl (800) ausmfukd zrf;qD;cJo h nf? pDti kd f 'D (r+cif;pHkprf;axmufvS rf;a&;Xme)/ tif;pdefykvdyfwyfzGJESifh &efukefrda wmf ykvdyf 6 $ a f y;cJo h nf? aemufq; kH wyfzJG wu kd ppfaq;ar;jref;_yD; vltrsm;pkukd jyefvnfvw wGifum; w&m;vdkjy oufao (131) a,mufteuf (87) a,mufonf _Adwdo# bk&ifbufrS xGufqdkay;cJhonf? olwdkxJrS trsm;tjym;rSm twGif;0efHk;twGif; wu,f 0ifa&mufwdkufcdkufr+udk oufaoxGufqdkcJh-uonf? ,if;wdkrSm pma&; xifay:/ wHcg;udk apmifh-uyfay;cJh&aom rif;apvkvif aomif;pdef ponfwdk jzpf onf? if;tjyif owif;pmq&marmifoef;onfvnf; uda k xG;owfrt + wGuf ouf aojzpfc_hJ y; D owd0& D , d &Sa d om owif;axmuf udp ke da f rmifuvnf; vlowform;rsm; xGufajy;vGwfajrmuf&mwGif pD;eif;oGm;onfh *spfum;.eHygwfudk a&;rSwfxm;Edkif cJhonf? if;wdkt m;vHk;u cHkHk;awmfa&SwGif oufaoxGufqdkcJh-uonf? 7 OD;xGe; f vSatmifuvnf; OD;apm. at'Dvrf;aetdru f kd tao;pdw& f m S azG&ef
111
111

trdea f y;cJhonf? tdrfaemufaz;wGif OD;apmu olwr dk dom;pkudk;uG,f&ef wnfxm; aom apwDawmf&Sdonfh a&uefxJrS '\r (303) usnfqefrsm; xnfhxm;aom aowWm&Spv f ; kH / awmfr* D ef; (4) vuf/ pwif;*ef; (1) vufwu kd kd &SmazGawG&c dS o hJ nf? vufeufu|r; f usio f l ynm&Siw f OD;u xdo k o kd r d ; f qnf;&rdaom vufeufusnq f ef rsm;ESihf vky}f uHowfjzwfc& H olrsm;. ud, k c f E<mxJrS &&Sa d om usnq f efrsm;udk ppfaq; -unf h c + & hJ m a&uefxr J S &&Sa d om aoewf (50) vuf teuf (4) vufrm S Zlvi kd v f (19) &ufaeu twGif;0efHk;Y vlowform;rsm; vkyf}uHowfjzwf&mwGif toHk; ycJa h om aoewfrsm;jzpfonf[k aumufcsuc f sco hJ nf? xdkaeu owWKjzifh yvkyfxm;aom armfawmfum;eHygwfjym;twk (2) ckudk vnf; awG&c dS o hJ nf? wckay:wGif (RC 1814) [k a&;om;xm;_yD; vlowform;rsm; pD;eif;aom *spu f m;aemufrS rSwo f m;rdvu kd o f nfh eHygwfjzpfaeonf? tjcm;wckrm S (RA 3123) jzpf_yD; ,if;udk zd' k q f efx&yfum;wGif toH; k ycJo h nf[k ,lq&ayonf? yxrqHk;eHygwfjym;. aemufausmbufwGif t0ga&mifaq;okwfxm;_yD; eHygwf (RB 4140) udk a&;om;xm;onf? u|Efy k . f zcifonf Zlvi kd v f (19) &uf/ aev,f wGifyif OD;apmaetdrfodk a&muf&SdoGm;_yD; zdk'fqefum;ESifh tjcm;*spfum;ESpfpD;udk awG&SdcJhonf? zdk'fqefum;wGif (MTLA 183) eHygwfjym;udk wyfqifxm;_yD; aq; yif rajcmufao;aom trdk;ESifh *spfum;wpD;rSmrl (GEN 167) eHygwfjym; &Sdaeay S trSew f u,ftm;jzifh prf;acsmif;ZvGev f rf;rS OD;bat; onf? (RB 9831) eHygwfrm qdo k . l *spfum;eHygwfjzpfa-umif; ykvy d r f sm;u ajc&mcHazmfxw k E f i kd c fo hJ nf? OD;apm .ZeD;jzpfol a':oef;cif. wlawmfoljzpf_yD; olESifhtwl zdk'fqefum;wGif twl vdkufygcJhol cifarmif&iftm; ,if;eHygwfjym;rsm;udk aq;okwf&ef wm0efay;cJh a-umif; b!Geu f xkwa f zmfajymqdc k o hJ nf? OD;apm. tdrfaemufbuf a&uefxJwGif xyfrH&SmazG-u&mrS ydkrdkpdwf0ifpm; zG,faumif;aom &SmazGawG&Sdr+}uD;w&yfudk xyfrHazmfxkwfEdkifcJhjyefonf? a&uef tpyfrS q,frDwmceftuGmY avtvHkydwf oHjzLyHk;rsm;xJwGif xnfhoGif;xm;_yD; ajcmufaoGaeaom vufeufrsm;udk awG&jyefonf? ,if;vufeufrsm;rSm b&if; *ef; (37) vuf/ aoewfajymif;tydk (59) ck/ usnfqeftjynfhjznfh '\r (38) ajcmufv; kH jyL; (8) vuf/ udv k w f f ypPww kd vuf/ tar&duefvy k f umbdi k f (3)vuf/ awmfrD*ef; (5) vufESifh r*~Zif;awmifh (6) ck/ pwif;*ef; (3) vuf/ pwif;*ef; usnfqeftawmifh (7000) cef xnfx h m;aom *s,f&u D ef "mwfqy D ; kH (2) yH; k / '\ r (303) dkifz,f (3) vufESifh usnfqeftwGJtvdkuf tawmifh (7000)/ '\r
112
112

w&m;qdi k jf cif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

(303) usnq f efrsm;xnfx h m;aom usnq f efb; l (15) bl;/ '\r (303) usnq f ef (500) awmifhpDyg&Sdaom ycHk;odkif;usnfqefpvG,f (30) ckESifh rwfcf (36) _Adwdo# rD;vfvufypfA; kH (75) ckwkd jzpfonf? OD;apm. *VKefwyfESifh qufEG,fr+&SdolwOD;ydkif &efukef&Sd tjcm;tdrfwtdrf wGifvnf; vufypfAHk; (44) vHk;/ azmufcGJrdkif; (49) ck/ '\r (303) usnfqef tawmifh (730)/ pwif;*ef;usnfqeftawmifh (3000)/ usnfumtusudk azmufEdkifaom usnfqefawmifhrsm;ESifh tcsdefxdef;cvkyfrsm;yg&Sdaom aowWm (7) aowWm/ vufypfAHk;rsm;tjyif b&if;*ef;/ awmfrD*ef;ESifh umbkdifaoewfusnfqef r*~Zif;awmifr h sm; yg&Sa d om aowWm (7) aowWmwdu k kd ykvy d r f sm;u &SmazGawGcjhJ yef onf? OD;apmESifh ola emufvdkufrsm;wGif &efukefrdw Gif;Y awmfvSefa&;w&yf qifE$J &ef ppfvufeufypPn; f tvHt k avmuf&a dS ecJa h vonf? ,if;awmfve S a f &;rSmvnf; OD;apm. pDrHcsufw&yf jzpfaumif;jzpfayvdrfhrnf? OD;apmESifh olvlrsm;onf rnf onfudk OD;wnf&nf&G,fcJhygoenf;? TtcsufESifhywfoufI rnfolr# rodEdkifcJh ay? b!Geo f nfyifv#if xdt k wGuf oJve G p f rsm; xyfra H y;Edi kc f jhJ cif; r&Sa d cs? w&m;Hk;awmf. -um;emr+rsm;udk &ufowWywfaygif;rsm;pGm qufvufy vkyfaecJhaomfvnf; waewm w&m;pD&ifr+udk -unfh+avhvmEdkifa&;twGuf cGihf yvufrw S & f &S& d ef jynfov l x l r k m S eHeufwi kd ; f wef;pDae-uqJjzpfonf? OD;apmudk qefu sia f om oufaorsm;rSm ydr kr kd sm;onfxuf rsm;vmaecJo h nf? ta&;}uD;aom oufaotrsm;tjym;udk ppfaq;_yD;onfhtcgYum; vlowf&ef yl;aygif;}uHpnfr+/ vlowf&ef tm;ay;ulnDr+ESifh OD;apmudk,fwdkif yg0ifywfoufr+rsm;udk qufpyf azmfjyaom Oya'pum;&yf tjynft h pHt k &qdv k #if wlna D om&nf&, G c f suf tusK; d pD;yGm;tvdkiSm vlowf&ef wm0efay;apcdkif;r+ ponfh pGJcsufrsm;jzifh olwdk (9) a,mufvHk;udk w&m;pGJqdkEdkifcJhavonf? rnfoq kd a kd p wcsdeu f ola emufvu kd jf zpfca hJ om b!Ge. f oufaocHcsufEi S hf ajymif;vJom G ;aom oabmxm;rsm;onf xl;qef;vSpm G yif OD;apmtm; [efw m;&ef pGrf;EdkifcJhyHkr&acs? tjcm;aom olvlrsm;. ajzmifhcsufrsm;a-umifhvnf; OD;apmt aejzifh pdwE f v S ; kH wkev f y + c f y hJ r kH &acs? xdt k pm; olonf Oya'tultnDukd xyfr& H ,l &ef Edk0ifbmvv,fwGif qHk;jzwfcJhavonf? xdka-umifh t*FvefwGifaeaom olt udkjzpfol OD;armifarmif}uD;. tultnDjzifh emrnfausmf-um;aom bk&ifhtwdkif tyifcHwOD;jzpfol z&uf'&pf [ife&Dum;wpfbif;epf (Frederick Henry Curtisk o f nf? OD;apmonf csr; f omuG,0 f olwOD;tjzpf vlor d sm; Bennett) udk iSm;&rf;vdu
113
113

cJa h omfvnf; ,ck Ttr+Ei Sy hf wfoufI tydu k e ku f sp&dwr f sm; umrdom G ;ap&ef b%f rS acs;aiGtjref&&Sda&;twGuf olrdom;pkydkif a&$aiG&wemrsm;udk taygifypPnf; tjzpf tyfEc HS & hJ avonf? 'DZifbmv (8) &ufaewi G f um;wpfbifepfonf OD;apmESihf yxrqH; k t}udrf awGqHk&ef tif;pdefaxmif*dwf0 usm;yg;pyfa&Sodk a&muf&Sdvmaomtcg u|efawmfh a,muQrjzpfol w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdefu xkdae&mY oltm; qD;udE+wf qufcJhonf? _Adwdo# 0wfvHkawmf&rif;tm; vkyfdk;vkyfpOft& olu dk&SmazG&ygrnf [k today;ajymqdkcJhonf? um;wpfbifepfuvnf; oabmwlnDcJhonf? odk jzifh tjyeftvSeftjzpf olt r+onf OD;apmESifh vGwfvGwfvyfvyfawGqHkcGifhay;cJhonf? odkaomfvnf; olydkufqHtdwfudkrl axmif0efxrf;tm; ay;tyfxm;cJh&onf? if; ydkufqHtdwftm; taotcsmcsdyfydwfI axmif. rD;cHaowWmxJY odrf;qnf;xm; vdu k & f onf? Todk jzpfysua f epOf ol _Adwo d # 0wfva kH wmf&rif;tm; rzG,r f &mquf qHonf[k OD;apmu -um;od_yD;v#if jyif;jyif;xefxef uefuGufcJhonf? um;wpf bifepfu w&m;cGifodk0 ifa&mufvm_yD; jzpfysufcJhonfrsm;udk &Sif;vif;jyonfhtcg usrSomv#if olpw d a f useyfom G ;avawmhonf? _Adwdo#twdkifyifcH. Oya'a-umif;t& r[mAsL[mrSm r-umrDyif xif&Sm; vmonf? oltr+onfwGif tjypfr&Sda-umif; oufaojy&ef olonf vlowfr+t wGuf yl;aygif;}uHpnfr+/ tm;ay;ulnDr+ ponfhtjypfqdk&ef pGJcsufrSefor#udk azmf aumifb!Geft ay:odk ajymif;vGJyHkcsvdkufavonf? b!Gefo nfomv#if OD;atmif qef;tm; vky}f uHonfh tpDtpOfwckv; kH . t"dupnf;H; k vkya f qmifol jzpfonf[k olu pGyfpGJvdkufonf? OD;apmonf b!Geft pDtpOfrsm;udk vHk;0rod&SdbJ vkyf}uHr+ }uD; jzpfyGm;onfhwdkifatmif ,if;udpPESifh ywfoufI wvHk;wyg'r# rodyg[k um; wpfbif;epfu qufvufav#mufvJonf? _Adwdo# 0wfvHkawmf&rif;u 1170 ck ESpw f i G f uifwmbm&D*% kd ; f csKyf bke; f awmf}uD; aomrufpf bufuuf (Archbishop Thomas Becket) tay: Y usa&mufcJhaom uH-urRmESifh Ed+if;,SOfcdkif;Ed+if;jyonf? xdkpOfu [ife&Dbk&if. aemufvdkufrsm;u uHqdk;vSaom bkef;awmf}uD;tm; olb k&m; ausmif;awmf}uD;xJwGifyif olw b dk mom owfjzwfcJh-uonf? bkef;awmf }uD; bufuuftay:Y bk&ifu a'gotrsua f jcmif;ajcmif;xGujf yvdu k o f nft h wGuf rif;vdv k u kd f rif;udua f qmifonft h aejzifh rif;ajrm ifrsm;u bke; f awmf}uD;udk owfypf vdu k -f ujcif;jzpfonf? 0wfvHkawmf&rif;u vlwdkif;tm; arwWm&yfcHr+ wcktm; xyfrH wifjyaqG;
114
114

w&m;qdi k jf cif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

aEG;jyefonf? EdkifiHa&;orm;wa,muftaejzifh rdrdtm; axmufcHolwdkif;udk vGwf vGwv f yfvyf/ vG,v f , G u f u l l rdrE d i Sa hf wGqc kH i G hf ay;xm;&onft h wGuf ,if;odv k m a&mufawGqo kH l vlty k }f uD;xJrS wOD;wa,mufu usL;vGev f u kd o f nfh vkya f qmif r+rsm;ESihf ywfoufIrl olt aejzifh wm0ef,E l i kd r f r + &Sa d cs? oda k omf ol. jiif;qdc k suf rsm;udk taxmuftyHhjzpfap&eftwGuf 0g&ifhEdkifiHa&;orm;jzpf-uaom a'gufwm barmfESifh ocifApdef ponfwu dk dk w&m;cHjy oufaorsm;tjzpf ac:,lvdkuf_yD; jyef vSefar;cGef;rsm; ar;cJhonf? vkyf}uHowfjzwfr+}uD; jzpfyGm;_yD; (2) &uft-umwGif ocifApdefudk umuG,fxdef;odrf;r+ yvkyfonf? tb,fa-umifhqdkaomf xdktcgu olESifh a'gufwmbarmfwdk ESpfa,mufvHk;onf zqyvtzGJcsKyfudk qefusif&ef twGuf r[mrdwfzGJ&ef pnf;Hk;v+Haqmfae-uonfhtavsmuf Tvkyf}uHr+}uD;Y olwdk yg0ifywfoufEdkifjcif;a-umifhjzpfonf? OD;apmESifh olwdk. cifrif&if;ESD;r+rSm vlwi kd ; f todjzpfonf? olwq kd ufqa H &;ar;cGe; f rsm;ESihf ywfoufI ajz-um;&mwGif OD;apmajzouJo h y kd if Edi ki fa H &;orm;rsm;taejzifh olwo kd nf olwu kd kd axmufct H m; ay;olrsm;/ olwdkaemufvdkufrsm;ESifh vkyfazmfudkifbufEdkifiHa&;orm;rsm;udk yHkrSef tm;jzifh awGqHkae-u&onf[k wHk jyefajz-um;cJh-uonf? 8 odk&mwGif OD;apmESifh tjcm; acgif;aqmifEdkifiHa&;orm;rsm;t-um; cdkifrmaom tquftpyf&Sd-uonfh vuQ%mudr k l rawG jrif&ygacs? w&m;vdb k ufrS uifwmbm&D*% kd ; f csKyf bke; f awmf}uD; towfc& H r+Ei S hf jrefrm tpd; k &wzGJ v; kH udk tpkvu kd t f yHvu kd f owfjzwfrw + t kd m; um;wpfbif;epfu xl;xl; qef;qef; Ed+if;,SOfjyr+udk dk;dk;av;ESifh jiif;csufxkwfEdkifcJhygonf? OD;apmonf bk&ifwyg;r[kwfonfhtjyif oltpGyfpGJcHae&onfh &mZ0wfr+udk olonf aemuf uG,frS }uHpnfud;udkifaeonfh t&nftcsif;ESifh tjynhfpHkqHk; yk*~dKvfvnf; jzpfae onf[k w&m;vkb d ufu wifjyEdi kc fa hJ vonf? bke; f awmf}uD; aomrufpb f ufuuf udk owfjzwfr+ESifh Ed+if;,SOf&mY oa&mfuGufjzpfoGm;jcif;rSm xdktr+a-umifh bk&if [ife&Dtaejzifh t&SufwuGJtusKd;enf;jzpf&_yD; towfcH&ol bkef;awmf}uD;rSm olawmfpif pm&if;0ifoGm;jcif;yifjzpfonf? um;wpfbifepftaejzifh Ttcsufudk *krr lc dy hJ r kH &acs? if;tjyif um;wpfbifepftaejzifh b!Gef. ta&;ygvSaom oufaocH csuu f dk wu,fwrf;acszsu& f mwGif rwwfEi kd o f avmufjzpfc& hJ onf? w&m;vdb k uf u OD;apm.tdrfeD;csif; (39) a,mufajrmuf oufao uy`wdefcef;udk wifjyonfh tcgwGifum; OD;apmtm; pGyfpGJxm;aom tr+onf ydkrdkuspfvpfcdkifrmoGm;cJhonf?
115
115

uy`wdefcef;onf Zlvdkif (19) &ufaeu vlowform;rsm;pD;vmaom *spfum;ESifh wdkufrdvkeD;yg; jzpfcJhonfjzpfonf? (17) &ufaewGif OD;xGef;vSatmifu OD;apm tdru f kd t_rJrjywf apmif-h unfa h e&ef trdea f y;cJ_h yD;jzpfa-umif; xGua f y:vmcJo h nf? OD;apm. b0ifyr kd jkd rifw h ufvmr+Ei S hf ol. _cH0if;xJY vufeufye k ; f rsm; v#Kd0 u S o f r d ; f qnf;xm;onf[laom oHo,jzpfr+rsm;u pDtkdif'D. tmHkudk qGJaqmifcJhonf? OD;apm. aetdru f kd apmif-h unh& f ef yxrqH; k wm0efay;cH&olrm S &Jwyf-uyf atmif ausmfpe d jf zpf_yD; (18) &ufaewi G f uy`we d c f ef;u qufvufwm0ef,c lo hJ nf? odk jzifh uy`we d c f ef;u ol. pdwc f st,H-k unf&qH; k ol ESpO f ; D jzpfonfh olp ma&;jzpfol vSwif ESifh aemufwa,mufjzpfaom pdk;jrifhwdkudk tif;vsm;uef u|ef;qG,fay:&Sd oHo, &Sdp&maumif;vSonfh &JwdkufESifhwlaom at'Dvrf;_cH0if;}uD;udk (24) em&D tcsdef jynfhapmifh-uyf-unfh+&ef trdefay;cJhonf? uy`wdefcef;. vlwa,mufonf ig;r#m;orm; a,mifaqmifaeonfhtwGuf uefpyfwGif em&Daygif;pGm xdkifaeEdkif onfh taumif;qHk;tcGifhta&;udk &&SdcJhonf? (19) &ufae eHeufwi Gr f l uy`we d c f ef;ESihf olv E l p S a f ,mufonf xd_k cH0if;tm; taumif;qH; k taetxm;rsKd;pHr k S apmif-h uyf-unf h v + suf&-dS uonf? eHeuf (10) em &DwGif vSwifu yvkyfaeus 0wW&m;twdkif; OD;apmtdrf0if;twGif;rS *spfum;wpD; xGuo f m G ;a-umif; uy`we d c f ef;xH owif;ydv k u kd o f nf? vSwifonf ol. rSea f jymif; xJrS rdk;umtusuJhodkaom tay:Hk0wfqifxm;onfh vl (4) a,muf odkr[kwf (5) a,mufudk um;xJwGif jrifvdkuf&onf? *spfum;. eHygwfudk (RC 1814) [k rSwo f m;rdvu kd & f onf? vSwifonf OD;apmud, k w f i kd f *dwa f ygufox kd u G v f m_yD; um; xGuo f m G ;onfukd -unf h v + su& f o dS nfuv kd nf; jrifvu kd & f onf? xda k emuf tdrb f uf jyefroGm;rD t0ifaygufudk apmifhaeoltm; wpHkw&m wD;wdk;uyfajymoGm;onfudk vnf; awGvu kd & f onf? wem&D-um_yD;aemuf uy`we d c f ef;onf olwv kd y k i f ef;_yD;pD; I jyefvmaom *spfum;ESiy hf if wdu k r f r d vdjk zpfcjhJ cif;jzpfonf? w&m;qdi ka f eonfh tcse du f mvtwGi; f wGif ydr ky kd a[Vdqefaom tjcm;tao; pdwt f csuftvufrsm; xGua f y:vmcho J nf? vlowform;wd. k *spfum;a&Sre S w f i Gf wyfqifxm;aom tjzLESifh teDa&mif v#yfyef;xnf ydwfpwdk. xl;jcm;r+ESifh ywfoufI (pDtdkif'D) t}uD;tuJ OD;xGef;vSatmifrSm tar;cH&onf? xdktcg u|ef awmf. zcifu tE&m,f&SdwJh vkyfief;wck vkyfcgeD;/ 'grS r[kwf c&D;oGm;cgeD;qdk &if vlawG[m olwde k J olwd& k J rdom;pkawGtay: txdtcdkufysuftpD; rusa&muf apzdk ewfawGukd auseyfatmif ylaZmfyo&ygw,f [k jyefajzcJo h nf? odk jzpfonfh
116
116

w&m;qdi k jf cif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

twdkif; vrf;ab;Y &Sdaeolrsm;taejzifh ZlvdkifvtwGif; xdkaeu &efukefrdxJ wGif t&Sdefjyif;pGmjzifh armif;ESifoGm;vmaeaom if;*spfum;onf tvGeftvGef ta&;}uD;aom vkyfief;wm0efwckjzifh oGm;aerSef; owdxm; oabmaygufrd -uayvdrr hf nf? ol0wfvHkawmf&rif; aemufem;rS uyfvsufvdkufygvm_yD; 'DZifbmv (11) &ufaewGif OD;apmu a&SodkxGufI usrf;opPmqdkum oufaoxGufqdk&mwGifrl oem;!Smwmr+&Sdaom ewfrsm;taejzifh olbufY &SdaeyHkr&acs? ol. EdkifiH a&;oufwrf; tESpf (30) twGif; olonf t-urf;rzufr+udk tpOfojzifh tcdkift rm ,Hk-unfoljzpfcJhonfhtwGuf b!GefESifh oltaygif;toif;rsm; TuJhodk rdkuf rdkufuef;uef; qifuef;awmwdk;ouJhodk aumufuspf,kwfrmvGef;pGm yl;aygif;}uH pnf usL;vGefcJhonfh jypfr+rsKd;udk olt aejzifh axmufcHcGifhyay;p&mta-umif;r&Sd [k olu xGuq f o kd m G ;ojzifh em;axmifaeol y&dowf}uD; r,Ho k uFm tht H m;woifh jzpfoGm;cJhonf? ta-umif;aomfum; OD;apmwGif *VKefwyfac: oludk,fydkif jynf olppftzGJ }uD; &SdaecJhonfr[kwfygavm? odk jzpfI rnfolr# oltay: jrefrmEdkifiH . r[wWr*E<DuJhodk ,Hk-unfav;pm;xifrSwfroGm;rnfrSmvnf; tvGefusdef;ao ygonf? odka omf olu Zlvdkifv (18) &uf aecif;ydkif;wGif olonf AdkufemI aer aumif;jzpfaecJhum aemufwaevHk;vdkvdk tdyf&mxJ vSJaecJh&onf[k qufvuf xGuq f o kd nf? (19) &ufae rGe; f wnfy h i kd ; f avmufwi Gr f S wpHw k a,mufu olu kd T vkyf}uHowfjzwfr+owif;tm; ajymjycJh_yD; xdktcsdefusrS Ta-uuGJzG,f&m jzpf&yf qdk;}uD;ESifh ywfoufI yxrqHk;t}udrf -um;zl;cJhjcif;jzpfonf [k olu ajymqdk vdu k o f nf? ol. t&if;tESD;qHk; aemufvdkufrsm;vnf;jzpf_yD; olESifhtwl ckcHxkacsaeol tjcm; (8) a,mufrSm if;wdkt ay: Hk;awmfu pGJqdkonfh pGJcsufrsm;tay: pdwfryg wygjzifh jyefvnfwHk jyefcJh-uonf? armifeDwOD;omv#if usrf;usdefum a&SxGuf oufaocHcJhonf? olw Gif tjypfr&Sda-umif; av#mufvJ_yD; Tv#Kd0Suf}uHpnfr+ESifh ywfoufI olbmr#rodcJh&a-umif;/ Zlvdkifv xdkaeu zdk'fqefx&yfum;ay:wGif oltaejzifh c&D;onfwa,mufyrm vdkufygoGm;jcif;jzpfa-umif; ajymqdkcJhonf? zd' k q f efx&yfum;ay:wGif vdu k y f gcJo h l aemufwOD;jzpfonfh r+e}f uD;uvnf; wu,fh aoewform; oHk;OD;jzpfonfh armifpdk;/ oufESif;ESifh &ef}uD;atmifwdku Jhodky if dk;dk; av; awmif;yefjiif;qdkoGm;cJhonf? oda k omfvnf; ,cktcse d t f xd OD;apmtay: opPmapmifo h c d -hJ uaom ola emuf
117
117

vdu k r f sm;onf r-umrDrm S yif av#mhay;pyvmonf? olw. kd jypf'%frsm; av#mhaygh oGm;ap&ef ar#mfvifhcsufjzifh jzpfaumif;jzpfayvdrfhrnf? yxr x&yfum;ay:wGif ygoGm;ol OD;apmZeD;onf. wlawmfol cifarmif&ifu olonf OD;apm.tdrfwGif 1942 ck/ ZGev f rSpI aexdi kc fa hJ -umif;ESihf touft&G,u f m G jcm;r+t& olonf OD;apm . pum;udk em;axmif&rSmjzpfa-umif; oufaocHxGufqdkcJhonf? cH k ; kH awmf. ar;jref;r+rsm;-um;wGif cifarmif&ifonf pdw" f mwfysufjym;oGm; cJ_h yD; aemufyi dk ; f wGif H; k awmfokd oufaocHypPn; f tjzpf wifjycJa h om OD;apm_cH0if;t wGif;rS odrf;qnf;&rdonfh vufeufrsm;udk oltaejzifh aumif;aumif;od&SdcJhyg a-umif; 0efcHavawmhonf? vlowform;rsm; pD;eif;aom *spfum;armif;ol okc ESihf aoewform;rsm;jzpf-uaom armifpe d /f armifeE D i S hf r+e}f uD;wdu k vnf; tvm;wl 0efcHr+rsm;y-u_yD; olwt dk aejzifh OD;apmtrdea f y;or#udk aqmif&Gufae-ujcif;om jzpfI av#mhayghI jypf'%fcsrSwy f g&ef awmif;yefav#mufxm;-uonf? b!Gef 0ef cHouJhodk vdkufvH0efcH-uolrsm;teuf q,fausmfouft&G,f &ef}uD;atmifom v#if oltm; &Jrsm;u t-uyfukdifzdtm;ay;r+a-umifh[k ta-umif;jyI olxGufqdk csufukd jyefvnfy k o f r d ; f oGm;cJo h nf? azmfaumifb!Geu f rl Todk v#Kd0 u S }f uHpnfr+ wGif tpGyfpGJcH&ol (9) a,mufvHk; yg0ifywfoufcJha-umif; jyoEdkifcJhonf? T&mZ0wfrr + sm;udk tb,fa h -umifh usL;vGe& f oenf;[k &SmazGar;jref;-unfh aomtcg OD;apmrSm OD;atmifqef;. EdkifiHa&;ydifbufoufoufomrua-umif; ydkrdkxif&Sm;vmonf? twGif;0efHk;Y jzpfyGm;cJhaom owfjzwfr+rwdkifrD (10) vcef tvdk 1946 ckESpf/ pufwifbmv (21) &ufaewGif OD;apmrSm touf&ef&SmcHcJh& onf? olonf xdkaeu tpdk;&tdrfawmfodk oGm;cJhonf? um;aemufbufwGif ol vlESpfa,mufvkdufygvsuf olonf tpdk;&tdrfawmf taqmufttHkrS aev,fydkif; wGif tdrfjyef&ef jyefvnfxGufcGmvmcJhonf? at'Dvrf;tdrfodkt jyef jynfvrf;ay: &Sd ajreDukef;t0dkif;odkta&muf olonf aemufbufodk vSnfh-unfhvdkufaomtcg olwdkum;aemufrS *spfum;wpD; uyfygvmonfudk owdxm;rdcJhonf? t0dkif; wbufxy d f uke; f udw k uf&if; vrf;tauG jzpfonft h wGuf OD;apm. um;armif;ol u um;t&Se d a f v#mhcsvdu k o f nf? *spfum;onf olwu kd r kd v SD m_yD; jynfo& l a J bmf ,l eDazmif;0wf vlav;OD;ESihf aoewfajymif;wck olwb kd ufcsdex f m;onfukd OD;apmu vS r; f awGvu kd & f onf? aoewfjzifh wcsufvS r; f ypfvu kd _f yD; if;um;onf t&Se d jf zifh armif;ajy;oGm;avonf? aoewfusnfqefonf OD;apm. um;jywif;rSef (2) ESpf bufpvH; k udk azmufxu G o f m G ;onf? usnq f efu olu kd rrSea f omfvnf; rSeu f p JG rsm;
118
118

w&m;qdi k jf cif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

u olrsufvHk;rsm;udk qdk;qdk;0g;0g; pl;&SoGm;cJhavonf? rsufvHk;wbufrSm tajc taetawmfqdk;ojzifh xdktcsif;jzpfyGm;_yD; OD;apmrSm aq;HkwGif 9 &uftawmf-um wufa&mufuo k r+ca H ecJ& h onf? xda k emuf tdE, Nd odk acwWom G ;um txl;ukq&m 0efwOD;jzifh rsufpdudk ppfaq;prf;oyfr+ cH,lcJh&ao;onf? odkaomf oltm; wdkuf cdkufolrsm;rSm rnfolrnf0gjzpfrSef; rodcJh&vifhupm; xdkaeu olt ouf&ef&Smr+ 10 aemufuG,fwGif OD;atmifqef;&Sdaeonf [k OD;apmu oHo,}uD;pGm 0ifcJhonf? *spfum;xJrS vlrsm;rSm jynfo& l Jabmf,leDazmif; 0wfxm;-uonfukd olu &Sif;&Sif; vif;vif; owdxm;rdco hJ nf r[kwy f gvm;? TuJo h kd jzpfysufca hJ omfvnf; 1947 ck ESpf/ Zefe0g&DvwGif _Adwdo#0ef}uD;csKyf uvD;rifhtufwvDESifh jrefrmhvGwfvyf a&;twGuf awGqHkaqG;aEG;&ef OD;atmifqef; vef'efodk oGm;&mwGifrl olu vdkuf ygoGm;cJo h nf? oda k omfvnf; pdwx f m;aumufuspv f a S om TjrefrmEdi ki fa H &;orm; }uD;onf (27) &ufaewGif _Adwdo#wdE k Sifh oabmwlpmcsKyfudk vufrSwfxdk;&ef jiif; qefcJhjcif;jzifh OD;atmifqef;tay: xm;&Sdaom ol. tmCmww&m;udk jyocJh avonf? w&m;&ifqi kd a f e&onfh umvwav#mufv; kH jynfxa J &;0ef}uD; OD;ausmf_idr; f onf w&m;vdkbufrS oufaoxif&Sm;aer+udk wifjy&ef aESmifhaES;aejcif;ESifh ywf oufI pdk;&drfylyefaeyHk&avonf? xdkudpPESifh ywfoufI olonf }udrfzefrsm;pGm rSwfcsufycJhonf? odkaomfvnf; w&m;a&;u|rf;usifolrsm;taejzifh Tordkif; 0ifw&m;qdi kr f t + ay: vH; k 0w&m;r#wap&ef/ Oya'a&;&mt& jynfp h u kH v kH r kH & + a dS p&ef ydkrdkI *k"rRxm;aecJh-uonf? (pDtdkif'D) t}uD;tuJjzpfol u|Efkyf.zcif OD;xGef; vSatmifonfvnf; y*HyHk&Sdaom tif;pdeftusOf;axmif}uD;tm; (24) em&D tcsdef jynfh vufeufudkiftapmifhrsm;jzifh vHk;00dkif;&Hxm;vdkufavonf? vufeufjynfh wyfqifxm;aom axmufvS rf;a&;wyfu *dwfayguf0rsm;udk vludk,fwdkif apmifh -uyfvsuf&_dS yD; OD;apm. v+y& f m S ;r+wi kd ; f udk t_rJ-unf h v + suf&o dS nf? olZ eD;onfEi S hf aepOfawGcGifh&a&;twGuf ol. awmif;qdkcsufudk y,fcscJhonf? odkaomfvnf; olt m; tpm;taomufcsufywfau|;&ef (5) ESpfoufwrf; uscHae&aom axmif uswa,mufudk olESifh wcef;wnf; aeapcJhonf? w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdef u u|efawmfwdktaeeJ tjcm;axmifusawG&J wdkufcdkufjcif;udk cH&r,fhab;u OD;apmudk vHkcHr+&Sdapzdt k jyif OD;apm&JvlawGu axmifwGif;xdk;azmuf0ifa&muf_yD; vGwfajrmufatmif yvkyfoGm;rSm/ olwdku,fwifzdk ud;yrf;oGm;rSmudkvJ pdk;&drfae &ygw,f [k ajymqdc k o hJ nf?
119
119

Todk pd; k &dra f -umufvefa e-u&onfukd rrSer f uef[q k I kd r&acs? OD;apmudk csKyfaESmifxm;_yD; yxrtywftwGi; f rSmyif vGwa f jrmuf&ef ud;yrf;r+w&yfukd azmf xkwfEdkifcJhonf? xdt k jyif tif;pdefaxmifudk ywfvsuf vHkcHa&; wif;wif;usyfusyf csxm;cJhaomfvnf; axmiftwGif;Yrl tv#Hy,f aygaygrsm;rsm; &&Sdpm;aomufae xdkif&onfh OD;apm. b0yHkpHudk tjcm;olrsm;u *kpdkufrdcJh-uonf? ,cifu eef; &if;0efjzpfcz hJ ; l onfh tqift h wef;udk jyefve S a f v;pm;aomtm;jzifh wcef;ESiw hf cef; *H; k 0ifaygufrsm;jzifh ul;vl;oGm;vmaeEdi ka f om tcef;av;cef;yg&So d nfh tusOf;cef; us,f}uD;xJwGif OD;apmudk xm;&SdcJhonf? oltm; csufywfay;&efESifh cdkif;apor# udk yvkya f y;&ef tusO; f om;wOD; ay;xm;&m xdo k t l m; olu bwfwvm (Butler) [k ac:_yD; xdo k E l i St hf wl olonf xdt k cef;us,f}uD;xJwi G f aexdi kc f & hJ onf? axmif twGif;&Sd tr+xrf;rsm;tm; acgufqGJa-umfau|;jcif;jzifh ol. ay;urf;&ufa&mr+ udk yxrqHk;t}udrftjzpf olu jyocJhonf? xdkr#ru ol. usef;rma&;twGuf eHeuf 0DpuDwyuf/ n 0DpuDwyuf aomufci Ga hf y;&ef awmif;qdc k _hJ y; D ESp& f ufo; kH &uf udk 0DpuDwykvif;ukefatmif olu oHk;aqmifcJhonf? paumh0DpuDrsm;udk tvG,fwul tqifoifh&&SdoHk;aqmifEdkifapjcif;/ txl; tcGifhta&;ESifh vGefpGmta&;}uD;aom TtcsKyfom;tm; apmifh-uyfxdef;odrf;&m Y tbufbufu avsmh&a J ejcif;wdu k 0ef}uD;OD;ausmf_idr; f udk xdwv f efw -um; jzpf 11 oGm;apcJhonf? odk jzifh OD;ausmf_idrf;u wm0ef&Sdol tusOf;OD;pD;Xmerif;}uD; Adkvf r;}uD;baomftm; xdkae&mrS z,f&Sm;vdkuf_yD; w&m;a&;0ef}uD;Xme twGif;0eft jzpf wm0efxrf;aqmifaeqJjzpfaom w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdefudk xdk&mxl; tm; v$a J jymif;,lapavonf? tif;pdet f usOf;axmif t0ef;t0di k; f jyify&Sd wdi k; f jynf . aygufuv JG v k t k ajctaerSm ydr kq kd ; kd 0g;vmonft h wGuf pd; k &dry fy l efrr + sm;u axmif wGi; f vHk cHa&;udk ydr k w kd if;-uyfapavawmhonf? odkaomfvnf; w&m;qdkifjcif;udkrl aemufqHk; 'DZifbmv (30) &ufaetxd qufvufyvkyfcJhonf? pkpnf;&&Sdxm;aom xif&Sm;oufao tpkvdkuftyHvdkuf udk qef;ppfoHk;oyf_yD;aemuf txl;cHkHk;awmftaejzifh pum;vHk;a& (52000) jzifh a&;om;xm;aom pD&ifcsufukd csrSwE f i kd c f a hJ wmhonf? xda k eu w&m;cGiu f kd zGia hf y; cJhojzifh Oya'ynm&Sifrsm;/ owif;pmq&mrsm;pojzifh pkHk;a&muf&Sdvmvsuf ,if;vlty k x f w J i G f jrefrm0wfva kH wmf&rif;vnf;jzpf_yD; pma&;q&mvnf;jzpfaom a'gufwmarmifarmifvnf; yg&Sc d y hJ gonf? a'gufwmarmifarmifu Todk rSww f rf; wifco hJ nf?
120
120

w&m;qdi k jf cif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

pD&ifcsufuz kd wfcsder f m S wem&Dausmf-umavonf? yxrqH; k w&m;qdi ko f nfh aeuuJo h y kd if w&m;cGic f ef;rrSm vlrsm;jzifh jynfu h syv f su& f a dS ejyefonf? w&m;cHrsm; tm;vH; k a&muf&a dS e-uonf? (8) a,mufrm S w&m;cHrsm;tm; xm;aom _ct H wGi; f &Sd -u_yD; OD;apmrSmrl ol. Oya't}uHay; 0wfvHkawmf&rif;ab;&Sd ukvm;xdkifwGif xdkifvsuf&Sdonf? pD&ifcsufudk qufvufzwfvsuf&Sd_yD; rqHk;EdkifonfESifhtr# owif;axmufrsm;rSm *emr_idrjf zpfum pdwr f &SnE f i kd a f tmif jzpfae-uonf? tr+wJG wckvHk;udk jyefvnftusOf;csKyfjyaeonfudk em;axmifae&onfrSm u|efawmfh twGuf pdwf0ifpm;zG,f&mjzpfawmhonf? zwfaeaom toHrSm aysmhaysmif;onf? trSm;t,Gif;r&Sd? yk*~v"d@mefrS vGwfuif;onf? toHrSm teD;rSvmaomfvnf; ta0;rSvmaeouJhodkyif? w&m;cHrsm;onf xdkifvsufem;axmifae-uonf? rnfokdaom cHpm;rsKd;udkrS rjyo-u? t*Fvdyfbmomjzifh ajymqdkaeojzifh olwdk trsm;pkrSm em;rvnf-uacs? tr+rSm aemufqHk;_yD;pD;oGm;_yDjzpfojzifh olwt dk m;vHk; pdwo f ufom&m &aumif;&oGm;-uayvdrr hf nf? aoewform; (4) OD;jzpfaom armifpdk;/ oufESif;/ &ef}uD;atmifESifh armif pdefwt dk m; vlowfr+jzifhvnf;aumif;/ OD;apm/ okc/ armifeD/ r+ef}uD;ESifh cifarmif&if wdkr Sm vlowfr+udk tm;ay;ulnDr+jzifhvnf;aumif; tjypf&Sda-umif; awG&SdcJhonf? xda k -umifh olwt dk m;vHk;udk ao'%ftjypfay;vdkufavonf? pD&ifcsufwckvHk;rSm t*FvdyfvdkjzpfonfhtwGuf ajymor#tm;vHk; OD;apmem; vnfygvdrfhrnfqdkjcif;rSm oHo,&Sdp&myifjzpfonf? olynma&;rSm a&S;acwf tajccHynma&;tqihfr#om &SdI olaemufvdkufrsm;rSm ydkI edrfhusao;onf? odka omfvnf; olwdkt ay: csrSwfvdkufaom jypf'%f. }uD;rm;av;yifr+udk w&m; ol}uD;rif; OD;ausmfjrifh. toHaetoHxm;t&vnf;aumif;/ w&m;cGifcef;r twGif;&Sd vltkyf}uD;. wHk jyefr+t&vnf;aumif; olwdkcHpm;rdEdkif-uayvdrfhrnf? rdepftenf;i,f-um_yD;rS OD;apmu x&yfvkdufonf? w&m;ol}uD;u Hk;awmf. tqHk;tjzwfudk olem;vnf/ rvnf ar;jref;vdkuf&m olu olem;vnfyga-umif; avoHwdk;aomfvnf; cdkifrmonfh avoHjzifh jyefvnfajz-um;cJhonf? 12 olu toem;cH&ef ud;pm;av#mufva J omtcgwGir f l olt oHrsm;rSm wkea fe avonf? tcsKdaom cdkifrmonfh oufaotaxmuftxm;rsm;udk olwifjycJh_yD; ,if;wdkudk vufcHoifhaomfvnf; w&m;vdkbufrSwifjyaom oufaotaxmuf txm;rsm;udkom Hk;awmfu vG,fvG,fulul ,Hk-unfcJha-umif; olu ajymqdk vdu k o f nf?
121
121

xdkaemuf Oya't}uHay;. eHab;&Sd ukvm;xdkifwGif;odk olonf xdkifcs epf0ifoGm;onf? olu dk w&m;cGifrS ac:aqmifoGm;cgeD; &Jt&m&SdwOD;u vufxdwf cwfrnfyaomtcg olu ighukd bmvdv k ufxw d c f wf&rSmvJ [k pdww f p kd m G aiguf ief;vdkufonf? odk& mwGif olu eHab;&Sd w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdefudk tult nDawmif;onfht-unfhjzifh vS rf;-unfhvdkufaomtcgwGifum; olonf rmeaxmif v$m;onfy h x kH uf pdw f y + a f xG;um a0cGr J &onfy h a kH y:aeavonf? TwGif ol. ,Hk -unfr+ay;tyfjcif;cH&aom w&m;ol}uD;rif;uvnf; -um;0ifvdkuf_yD; w&m;cGif cef;rtwGif;rS vufxdwfrcwfbJ apmifh-uyfac:,loGm;&ef OD;apmudk cGifhyvdkuf avonf? oda k omf Zlvi kd v f (19) &ufae olt m; zrf;qD;pOfuwnf;u xm;cJa h om tcef;us,f}uD;twGif;odk r[kwfawmhbJ ao'%fuscH&olrsm;udkom oD;oefx m; &Sdaom ud;wdkuftusOf;cef;uav;odk olt m; ac:aqmifoGm;avawmhonf? ao'%fEi S hf ywfoufI t,lcv H m $ wifoi G; f vdy k gu ,ck pD&ifcsuc f srw S t f _y; D (7) &uftwGif; av#mufxm;-u&rnf [k txl;cHkHk;awmfu jypf'%fuscH&ol rsm;tm; owday;cJhonf? xdkoDwif;ywfonf jrefrmEdkifiH. w&m;pD&ifa&; acwf opfqDodk olwdu k dk ac:aqmifoGm;ayawmhrnf? tb,fa-umifhqdkaomf jrefrmEdkifiH taejzifh 1948 ckESpf/ Zefe0g&Dv (4) &ufae Y "eo[m,tzGJrS uif;vGwfonfh vH; k 0vGwv f yfaom orRwEdi ki fa H wmf jzpfvmrnfjzpfaoma-umifa h ywnf;? xdt k cse d f rSpI jrefrmEdi ki fo H nf (vef'ef&dS y&DAa D umifp D u r[kwa f wmhb) J &efue k & f dS w&m; v$wfawmfcsKyfuomv#if t,lcHv$mwifoGif;r+udk aemufqHk; tqHk;tjzwfay;rnfh w&m;H; k awmf}uD; jzpfvmayawmhrnf? _Adwo d # bk&ifrif;jrwfae&mudk jynfaxmif pkjrefrmEdkifiHawmftpdk;&u 0ifa&muftpm;xdk; aqmif&Gufayawmhrnf? tjcm; wenf;qd& k v#if Edi ki fa H wmfEi S hf OD;apmolv r l sm; jzpfvmayawmhrnf? odk jzpfonft h m;avsmfpm G OD;apmESihf tjcm;jypf'%fuscH&olrsm;. t,lcv H m $ 13 udk w&m;v$wa f wmfokd owfrw S c f suE fi St hf nDwifoi G; f cJa h omfjim;vnf; ,if;t,l cHvm $ wifoi G; f r+rsm;rSmy,fcsjcif;cHc& hJ onf? w&m;cHwOD;pDonf Tv#Kd0u S y f; l aygif; }uHpnfr}+ uD;wGif toufaoG;a-umyrm ta&;}uD;aom tpdwt f ydi k; f w&yfpt D jzpf yg0ifc-hJ uonf [k w&m;v$wa f wmfu xkwjf yefa-unmcJo h nf? TpD&ifcsuc f srw S f r+ukd 0ifa&mufwm;qD;pGuz f uf&ef w&m;Oya'ta-umif;t& rnfoa kd omta-umif; tcsufur kd # rawG&c dS & hJ acs? xda k -umifh jypf'%fcscH&olrsm;u w&m;v$wa f wmfcsKyf odk qufvuftoem;cHvm $ wifoi G; f cJ-h ujyefonf? vef'ef&dS y&DAa D umifp D u jy@mef; xm;cJhaom ,cifpnf;rsOf;Oya'rsm;rS vrf;!efr+rsm;udk&,lum w&m;v$wfawmf
122
122

w&m;qdi k jf cif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

csKyfu ,if;toem;cHv$mrsm;udk aocsmpGm pOf;pm;vsuf aemufqHk;wGif y,fcs vdu k a f vonf? odkjzpfav&m jypf'%fcsc& H ol (9) OD;twGuf vrf;wvrf;om usea f wmhonf? if;aemufq; kH ar#mfvifc h sufrm S Edi ki fa H wmforRwxHrS ouf!m S axmufxm; uk%m yGm;r+ukd awmif;cH&efom jzpfavonf? orRwEdi ki fa H wmfopf. *k%u f suo f a& jrifh rm;vSaom orRw}uD;rSm &S r; f jynfe,frS anmifa&$apmfbm G ; pyfa&$ou kd f jzpfonf? xda k emufq; kH cse dw f i Gu f srS (3) OD;omv#if woufwu|e; f axmif'%f/ wenf;tm;jzifh tESpf (20) axmif'%fodk tjypf'%fav#mhayghjcif; cH-u&onf? if;wdkr Sm *spfum; armif;ol okc/ vlowform;rsm; twGif;0efHk;odk a&mufrvmrD udwifaxmuf vS r; f &ol cifarmif&ifEi S hf vlowform;rsm; xGua f jy;vGwa f jrmuf&mvrf;udk ajcmuf vH; k jyL;wvufjzifh apmif-uyfc& hJ ol armifew D kd jzpf-uonf? usefaomoltm;vH; k rSm ud;ay;cH&ayawmhrnf? TwGif &ef}uD;atmif. zcifjzpfolu olom;i,f. toufudk csrf;omay;ap&ef aemufqHk;enf;vrf;tjzpf olo m;onf touf (16) ESpfom&Sdao;a-umif; oufaojy&ef ud;pm;cJh_yD; Hk;awmftzGJ0ifrsm;xHodk &ef}uD; atmif. Zmwmudk wifjycJo h nf? w&m;0ifarG;pm&if;um; r&Sc d a hJ cs? aq;bufqi kd f &m ppfaq;ol q&m0efwOD;u &ef}uD;atmif.toufrSm tenf;qHk; (17) ESpf &Sc d _hJ yD[k qH; k jzwfco hJ nf? Todk jzifh cHkHk;awmfu &ef}uD;atmif. arG;zGm;onfh &ufpGJudk 1930 ckESpf/ Zefe0g&Dv (1) &ufaetjzpf twnfyowfrSwfvdkufawmhonf? odk jzpfI oludk 1948 ckESpfaemufydkif; ud;ay;pD&ifonfh tcsdefwGifrl olonf touf (18) ESpf jynf_h yD;jzpfca hJ v_yD? 1947 ckESpf/ 'DZifbmv (30) &ufae txl;cHkHk;awmfu pD&ifcsufudk zwf -um;onfhtcsdefwGif &efukefrd a&$wd*Hkbk&m;vrf;ay:&Sd *sLAvDcef;rY EdkifiHawmf psmyetjzpf AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh tjcm;vkyf}uHjcif;cH&olrsm;. kyftavmif; rsm;rSm vJavsmif;vsuf&SdaeqJyif? *sLAvDcef;ronf tcdkiftcHh tkwfwdkufjzpf_yD; tdkifAD wdkifuyfyifwdk jzifh pdrf;vef;pGm v$rf;cHxm;um twifhtw,f pDjc,fxm; ojzifh yHkomefrSm t*FvdyfqefvSonf? ,if;udk rlvu Zmwfcef;rtjzpf wnf aqmufcJhjcif;jzpf_yD; wbufxdyfwGif uZmwfpifjrifh&SdI rsufESmcsif;qdkif tjcm; wbufxdyfwGif ab;wbufwcsufrS avSum;jzifh wuf&aom tay:xyf-unfh pif&Sdonf? yGJ-unfhpifcef;rrSm us,f0ef;_yD; u|ef;cif;-urf;jyifrSm ta&mifzdwf zdwfawmufvsuf&Sdonf? ywfywfvnf&Sd yef;_cHrsm;rSm jyyGJrsm;ESifh vlxkpnf;a0;yGJ
123
123

rsm; yvkyo f nft h cgrsm;wGif ae&mawmfawmfrsm;udk zefw; D ulna D y;xm;cJo h nf? obm0w&m;. jyuf&,fyr+w&yfayyJvm;rod? OD;atmifqef;ESifh olv kyf azmfui kd b f ufrsm; vky}f uHowfjzwfjcif; rcH&rD ESpv f tvdw k i Gy f if zqyv tzGJ csKyf }uD;u wdkif;jynfyv$wfawmfac:,la&; tudtjzpf Tcef;rYyifv#if taxGaxG nDvmcHw&yf usif;ycJhao;onf? ,if;wdkif;jynfyv$wfawmftaejzifh vGwfvyf aom jrefrmEdi ki fa H wmf. yxrOD;qH; k aom zGJ pnf;tkyc f sKyfykH tajccHOya' rl-urf;udk a&;qGJayawmhrnf? xdka-umifh arv (19) &ufaewGif OD;atmifqef;udk,fwdkif yifv#if xdn k v D mcHzi Gv hf p S a f y;cJo h nf r[kwy f gvm;? OD;atmifqef;. kyftavmif;udk oltowfcH&_yD; aemufw&ufwGif ol. wm0gvde; f aetdrr f S *sLAvDcef;rodk o,faqmifvmcJo h nf? olEi S hf tjcm;tmZmenf acgif;aqmif}uD; (5) OD;wdkonf *sLAvDcef;r. uZmwfpifjrifhay: Y rSefacgif; rsm;twGif;wGif vJavsmif;vsuf&Sdae-uonf? rdkif;yGefapmfbGm;}uD; pyfpHxGef;. kyt f avmif;udr k l apmapmuyif um;jzifw h wef/ &xm;jzifw h oG,f &S r; f awmifwef; rsm;-um;&Sd ola e&yfZmwdrdo dk o,faqmifoGm;cJhay_yD? OD;tA'l&mZwfESifh udkaxG; wdu k v kd nf; rlqvifx; kH wrf;pOfvmt& ajrjrKyfo*[_f yD;av_yD? usqHk;av_yD;aom acgif;aqmif}uD;rsm;tm; axmifaygif;rsm;pGmaom jynf olvlxku aemufqHk;taejzifh vma&muf*g0&y-uvsuf&Sd&m ppf&JESifh rdj y&Jrsm;/ (-unf;a&av) wyfrawmfrS ppfom;rsm;/ jynfol&JabmfwyfzGJrS jynfolppf tzGJ0ifrsm;u tvSnhfuswm0ef,l apmifh-uyfay;vsuf&Sdonf? tmZmenf}uD;rsm; . OD;acgif;udk vltrsm;jrifomatmif jyoxm;&m olwdt k om;ta&. aoG;qkwf jzLa&mfaer+u olwdk&&SdcJhaom '%f&mrsm;. trSwfvuQ%mrsm;udk jyovsuf &Sdaeayonf? vma&muf-unfh+oltrsm;pkrSm rsuf&nfrqnfEdkifavmufatmif jzpfc& hJ onf? vHk cHa&;udr k l txl;wif;-uyfxm;&qJjzpfonf? vma&muf*g0&yol wokwf u cef;rtwGif; wywfywf_yD;onfESifh olwdkudk acgif;rsm;a&S Y pDwef;&yfapum trdea f y;vsuf OD;!Gwt f av;yaponf? xdw k okwx f u G o f m G ;_yD;rS aemuf wokwf udk 0ifci G hf yonf? tmZmenfwdk. kyftavmif;rsm;tm; jynfolvlxkw&yfvHk; *g&0y&ef *sL AvDa[mwGif (9) v-um xm;cJh_yD;aemuf 1948 ckESpf/ {_yDv (11) &ufaewGif kyftavmif;rsm; yg&Sdonfhacgif;rsm;udk *sLAvDcef;rrS a&$wd*HkapwDawmf. ajrmufbuf topfaqmufvy k v f u kd a f om tmZmenfAr d mefokd aemufq; kH c&D;tjzpf
124
124

w&m;qdi k jf cif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

o,faqmifoGm;cJhonf? t_rJwrf; wyfrawmfom;rsm;u c&D;pOfwav#muf xdef; odrf;apmifha&Smufvsuf vdkufygvmaom psmye,mOfwef;onf a&$wd*Hkbk&m;vrf; twdkif; wufa&mufvmcJhonf? tmZmenf}uD;rsm;. rSefabmifoGif;"mwfyHk}uD; rsm;udk csdwfqGJ/ zHk;tkyfxm;aom acgif;rsm;udk trdk;zGifhx&yfum;rsm;/ *spfum;rsm; jzifh o,faqmifvmcJ-h uonf? jynfov l x l k (5) ode; f ausmf vdu k y f gvmcJa h om ,mOf wef;onf a&$wd*HkapwDawmf. awmifbufapmif;wef;bufqDodk jznf;nif;pGm a&$vsm;vmcJhonf? OD;atmifqef;tm; olwdk. AdkvfcsKyf}uD;tjzpfvnf;aumif;/ tppftrSea f cgif;aqmiftjzpfvnf;aumif; cspfjrwfE; kd -uaom jynfo& l a J bmfwyfzJG 0ifrsm;onf eHab;0J,mrS c&D;pOfwav#mufv; kH csDwufvu kd y f gvmcJ-h uonf? a&$wd*HkapwDawmfjrwf}uD;udk vuf0J&pfw0ufywf_yD;aemuf psmye,mOf wef;onf tmZmenfAdrmefopfqDodk qdkufa&mufvmcJhonf? -unf;wyfrawmf om;rsm;ESifh a&wyfrawmfom;rsm;u acgif;aqmifrsm;udk yckH;rsm;ay:wGif xrf; aqmifvsuf AdrmefopftwGif;odk o,faqmifoGm;cJhonf? jynfol& JabmfwyfzGJ0if rsm;taejzifh olwdkacgif;aqmif}uD;rsm;.tr+udk aemufqHk;xrf;aqmifjcif;tjzpf cHpm;rdvu kd -f uayvdrr hf nf? acgif;rsm;udk olw v kd ufajymif;,liifom G ;-uvsuf owf rSwx f m;aom *lrsm;twGi; f odk oufqi kd & f macgif;rsm;udk jznf;nif;pGm oGi; f ay;vdu k f -u_yD; olwo dk nf *lrsm;. xdyfeH&Hrsm;Y oGm;a&mufae&m,l &yfae-uonf? olwdk . bGwfzdeyfrsm;rS tkwfeDcJESifh vwfvwfqwfqwf uGefu&pftptersm; yvuf azmif;ay:odk ususef&pfcJh-uonf? aemufqHk;wGifum; tmZmenfacgif;aqmif}uD; rsm;. kyftavmif;rsm;rSm xdkae&mY em;aeEdkif-uav_yD? vltkyf}uD;rsm;rSm wpwp aysmufuG,foGm;cJh-uonf? *lrsm;udk t_yD;owf ydwf_yD;aemuf yef;&Hq&mrsm;vnf; &Sif;vif;odrf;qnf;vsuf&Sd_yD? ntarSmifus vmonfEi St hf r# wtmtmatmfjrnfwwfaom us; D rsm;onfyifv#if olw. kd E+wu f kd ydwfvsuf wdwfqdwf_idrfoufoGm;-uav_yDwum;?

125
125

126
126

v#Kd0Suq f ef;-u,fjcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

txufygyH? k Adv k c f sKyfxe G ;f vSatmifEi S fh ZeD; a':cifcif{/ (1933)?

nmbufyHk? r[moD&dok"rR w&m;0ef}uD;OD;aomif;pdefESihf ZeD;a':aiG!Gef/ (1953)? 127


127

128
128

1963/ &efukefrd? _Adwdo#oHtrwf tm;vfarmifhbufwef twGuf {nfhcHyGJwGif armifhbufwefu a':cifcif{tm; olorD;ESifh rdwfqufay;aeykH?

129

129
OD;cifatmif=ZeD;a':cifcifpdefESifhom;rsm; cifOD;atmifESifh xGef;vSatmif/ (1996)?

130
Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ 130

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tcef; (4) v#Kd0u S q f ef;-u,fjcif;


OD;atmifqef;wdk vkyf}uHcH&pOftcsdefu _Adwdo# vli,fwOD;jzpfol tefwdkeD Gif wyfpGJxm;aom 0Jvfcsf (Welch) &D pwdkem (Anthony Stonor) onf uavmrdw *si; f rJiw hf yf. wyf&if; trSwf (2) wGif wm0efxrf;aqmifaecJo h nf? olonf 1947 ckEp S /f pufwifbmv (14) &ufaewi Gr f l &efue k f rda wmfY wm0efuscJo h nf? ql;av bk&m;vrf;ay:&Sd taqmufttHw k ck. yxrxyfwi G f wnf&_dS yD; ta&Stm&Swv$m; wGif tvsm;t&SnfqHk; t&ufbm; &Sdonf[k *k%f,l0ifhuGm;jcif;cH&aom t&m &Sdrsm;. uvyftwGif;odk ol0ifa&mufvmcJhonf? ,if;uvyfonf &efukefrdae emrnf}uD; tdE, dN vlrsKd; *DwmtwD;orm; qD;'&pf0uf (pf) (Cedric West) acgif; aqmifonfh tuwD;0di k; f &So d nft h wGuv f nf; ydI k pGa J qmifr& + c dS o hJ nf? pwdkemESihf olw yf&if;rS t&m&Sdi,fwcsKdonf uvyftwGif; ae&m,lxkdifcJh -u_yD; t&ufrSmvdkuf-uonf? olwdkt&ufbm;wGif; a&muf_yD; r-umvS rD jrefrm (2) OD; t0ifwHcg;udk 0kef;ueJ aqmihfwGef;0ifvmcJh-uonf? xkdESpfa,mufteufrS touf (30) 0ef;usif&Sd udk,fcE<mwkwfwkwfcdkifcdkifESifh wa,mufu OD;apmu atmifqef;udk owfwmr[kwfbl;? 'gudk igvJodw,f? rif;wdk _Adwdo#awGvJod w,f? bmjzpfvv kd q J a kd wmh rif;wdu k tJ'v D y k }f uHr& + J aemufu, G r f m S &Sa d evdy k J [k pwifatmf[pfajymqdk_yD; olESihf oltazmfwdkonf bm;aemufbuf&Sd zefcGufrsm;/ t&ufykvif;rsm;udk kdufcGJzsufqD;-uawmhonf? xdkae&mwGif&Sdaeaom tqihftjrihfqHk;t&m&SdrSm a*:&cg;wyfrS Akdvfr;}uD; wOD;jzpf_yD;/ if;u bmrS rvky-f ueJ/ olwu kd kd v$wx f m;vdu k /f igwyfxe d ; f awGukd vS rf;ac:vdkufr,f [k tHhtm;woihfjzpfae-uaom usef_Adwdo#t&m&Sdrsm;udk
131
131

atmfajymvdkufonf? jrefrmESpfOD; zsufqD;a&;vkyfief; qufvufvkyfudkifaeqJrSm yif pwde k mESifh olo i l ,fcsi; f rsm;u _ir do f ufpm G xdi ka f ecJ-h uonf? a*:&cg;wyfrS 'k=Adv k f tqifh&Sdol cyfydefydefvli,fwOD;onf pm;yGJtao;wvHk;wGif olbmomxdkifae_yD; bD,mwcGufudk pkyfaomufaeonf? wkwfwkwfcdkifcdkif jrefrmvli,fonf olqD av#mufom G ;_yD; xdo k v l ufxr J S bD,mcGuu f kd ku d c f svdu k o f nf? vli,ft&m&So d nf ckef&yfvdkuf_yD; pm;yGJay:rdk;aeaom jrefrmtm; rsufESmudk xkd;csvdkuf&m jrefrmvl i,fonf -urf;jyifay: yufvufvefusoGm;onf? pwkdemonf ololi,fcsif;rsm; bufvSnfhvdkuf_yD; pdwf+yfaxG;pGmjzifh tJ'Dvl b,folvJ [k ar;vdkufonf? t&m&Sdwa,mufu tJ'g ocifoef;xGef;aygh? atmifqef;&J a,mufzav [k jyefajzvku d o f nf? xdt k cse d r f m S yif wyfxe d ; f wOD;a&muf&v dS m_yD; owdr&wcsu/f &wcsuf rl;a0 aeaom ocifoef;xGe; f udk qGx J _l yD; olo i l ,fcsif;udy k g qGx J w k o f m G ;cJo h nf? t&uf a&mif;olu zefcGuftuGJtprsm;udk odrf;qnf;aepOf qD'&pf0uf (pf) ESihf olw D; 0dkif;u aemufqHk;ay:wD;vHk;rsm;udk pwifwD;cwf-uawmhonf? odk&mwGif pwkdem ESihf ololi,fcsif;rsm;twGufum; omarmzG,f&m naecif;av;rSm ysufpD;oGm;cJh av_y? D xda k emuf olwo kd nf qef;uaz;odk trJom;uifpm;&ef uvyfrS xGuc fm G vm cJ-h uavawmhonf? xkdtcsdefumvwGif OD;atmifqef;tm; vkyf}uHowfjzwfr+ESihfywfoufI _Adwdo#wdk yg0ifywfoufaeonf 1 qdkaom aumvm[vowif;onf ysHESHvsuf &Sdonf? odk jzpfI a-uuGJzG,ftjzpfqdk;}uD;jzpfyGm;_yD; wywfrjynfhrD/ Zlvdkifv (25) &ufaewGifyif ocifEktpdk;&u ,if;aumv[vudk jywfjywfom;om; jiif;qef vdkufonfh a-unmcsufudk atmufygtwdkif;xkwfjyefcJh&avonf? *k%foa&jrihfrm;vSaom OD;atmifqef;ESihf tjcm;tr+aqmifaumfrwDtzGJ 0ifrsm;tm; r-umao;rDu ol&a J bmenf;pGm owfjzwfcr hJ w + i G f _Adwo d #bk&ift h pd; k& tzGJESihf jrefrmEkdifiH. bk&ifcHwdkq ufpyfaeonf[laom aumv[vrsm; jynfol vlxt k wGi; f wcsKa d e&mXmersm;Y ysH EHS jzpfay:vsu& f y dS gonf? Taumvm[vrsm; onf vH; k 0tajctjrpfr&Sy d ga-umif;ESifh _Adwo d #b& k iht f pd; k &/ bk&ifcE H i S fh jrefrmtpd; k& wdt k -um; eD;pyfaom em;vnfr+rsm; &Sdaea-umif; jrefrmtpdk;&taejzifh odaptyf ygonf? aESmiha f ES;-uef-umr+tenf;qH; k jzifh w&m;cHrsm;tm; ta&;,lEi dk & f ef _Aw d o d # bk&ihftpdk;&/ bk&ifcHESihf jrefrmtpdk;&wdo k nf wufuGpGm yl;aygif;aqmif&Gufvsuf &Sdaeyga-umif; [lI yg&Sd.?
132
132

v#Kd0Suq f ef;-u,fjcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

odka omfvnf; jynfolvlxkrSm pdwfv+yf&Sm;ae-uonf? EkdifiHa&;tajctae rSmvnf; wif;rmaeonf? TonfrSm tif;pdeftusOf;axmifudk vHkcHa&; ydkrdkwif; -uyfpm G csxm;&jcif;. tcsuw f csujf zpfonf? vGr; f wylaqG;aewJE hi dk i f[ H m acgif; jzwfcHxm;&wJh -uufvdkygyJ [k w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdefu jyefvnfajymjy onf? jynfov l x l u k kd pdwv f y +& f m S ;atmif a&;wwfaom tcsKd owif;pmrsm;uvnf; tajctjrpfr&Sa d om pGyp f c JG sufrsm; wifjya&;om;xkwa f 0jcif;jzifh tajctaetay: tjrwfxw k a f e-uonf? tpd; k &u aumvm[vowif;rsm;udk y,fazsmuf&ef ud; yrf;_yD; oHk;&uft-um/ Zlvdkifv (28) &ufaewGif The Rangoon Guide Daily owif;pmwGif owif;wyk'fygvmcJhonf? ,if;owif;a-umihfyif bk&ifcH qm[l; bwf&efpf (Sir Hubert Rance) u vef'ef EdkifiHjcm;a&;Hk;&Sd jrefrmEdkifiHqdkif&m twGif;0ef vpfwdk0J (vf) (r;rwf}uD;) (the Earl of Listowel) 2 xH ta&;w}uD; a-u;eef;ay;ydc k & hJ onf? ,if;owif;rSm Todk jzpfonf? _yD;cJhonfh Zefe0g&Dv 1947 ckESpfwGif OD;atmifqef; OD;aqmifaom jrefrm udk,fpm;vS,ftzGJ atmifqef;=tufwvDpmcsKyfvufrSwfa&;xkd;cJhpOfu OD;apm ESihf ocifApdefwdko nf vufrSwfa&;xkd;&ef jiif;qefcJh-uonf? tm;vHk;jyefoGm;-u aomtcgYvnf; OD;apmonf aemufwi G f usea f e&pfco hJ nf? u|Ey fk w f kd (The Rangoon 3 Guide Daily) taejzifh OD;apmudk aiG (5) odef; xdktcsdefuay;cJhol rsufESmjzL wa,muf. tultnDjzihf zqyvtzGJcsKyfudk zsufqD;&ef tpDtpOf&Sdjcif;a-umifh xdk&nf&G,fcsuft& OD;apm aemufcsefaecJhjcif;jzpfa-umif; wdkif;jynfudk today;cJh dk aiG _yD;jzpfonf? OD;apm t*FvefwGif &SdaepOf tcsKd t*Fvdyft&if;&Sifrsm;u 4 olu a-u;tajrmuftjrm; axmufyc hH a hJ -umif; u|Ey fk w f kd xyfro H & d & dS onf?cH k; kH pwif-um; emonfESifh Tv#Kd0Sufcsufrsm; ay:xGufvmawmhrnfjzpfI tvGefpdwf0ifpm;p&m aumif;vSonf? od& k mwGif ,if;v#Kd0Sufcsufrsm;um; ay:xGufvmjcif;r&Sdacs? xkdot dk ajct ae +yfaxG;aepOf OD;apmu xdktajctaetay: tjrwfxkwf&ef ud;pm;onfrSm xif&Sm;vmonf? axmifwGif;a&muf_yD; wywftwGif;rSm tr+rppf&ao;rD tcsKyf om;b0Y olonf axmifr;}uD; OD;pHwifhESifh rdwfaqGzGJEdkifcJhonf? cifAsm;om u|efawmhfudk ulnDcJh&if cifAsm;udk qk}uD;vmbf}uD;&atmif usdef;aoayguf u|ef awmfvy k a f y;Edi ky f gw,f [k olu OD;pHwifu h kd yGiy hf i Gv hf if;vif; ajymqdc ko hJ nf? od& k m wGif olonf vla&G;rSm;_yD; csOf;uyfrr d e S ; f udk olrodca hJ cs? OD;pHwifo h nf rlqvifbm om0ifwOD;jzpf_yD; Zlvdkifv (19) &ufaewGif OD;atmifqef;ESihftwl vkyf}uHjcif;cHcJh
133
133

&aom OD;tA'& l mZwf. wljzpfaeavonf? OD;pHwifhonf csufcsif;yif xkdudpPudk pDtkdif'Dt}uD;tuJ OD;xGef;vSatmifxH tpD&ifcHcJhonf? aemufwaewGif OD;pHwifhu OD;apmESihf oGm;a&mufawGqHk&m OD;apmu olvGwfajrmuf&ef tultnDay;rnfh uwdudk&v#if tvJtvS,ftjzpf ly; D aiG (50000) ay;rnfjzpfa-umif; jzm;a,mif;aoG;aqmifvmonf? xdt k cg OD;pH wifhonf !ef-um;csufrsm;t& aiGwefzdk;udk wdk;jrifhawmif;qdkvkdufonf? axmif ydkif}uD; OD;wifarmiftwGuf aemufxyf lyD; (50000) ESihf w&m;a&;0ef}uD;Xme twGif;0efjzpfol w&m;ol}uD; OD;aomif;pdeftwGufyg lyD; (100000)udk xyfrH awmif;qdkvdkufjyefonf? xkdtcgwGifrS TudpPY _Adwdo#vlrsKd;rsm; yg0ifywfouf aeaom v#Kd0Sufqef;-u,fonfh tquftoG,frsm; xGufay:vmjcif;jzpfonf? aemufw}udrf OD;apmESifh awGaomtcg axmifr; }uD;u xka d iGukd xyfra H wmif; qdv k u kd o f nf? xkt d cg OD;apmu olt aejzifh uy`we d A f A D , D ef; (Capt. David Vivian) qdkoludk qufoG,f&OD;rnfjzpfa-umif; ESpfudk,f-um;wD;wdk;uyfI ajym-um;av onf? OD;apmrodonfrSm xkdtcsdefY jrefrmhykvdyfwyfzGJ. vufeufqdkif&m t}uH ay;yk*~dKvfjzpfol if;_Adwdo#t&m&SdrSm tif;pdefaxmiftwGif; tjcm;tcef;wckxJY a&mufaeonfhtcsufjzpfonf? OD;atmifqef;wdk vkyf}uHcH&_yD; aemufw&ufwGif OD;apmtm; vufeufrsm; xkwfay;r+jzifh if;tm; zrf;qD;xm;jcif;jzpfonf? ZGefvtwGif;wGif b&if;*ef;tvuf (60) aysmufoGm;_yD;aemuf &efukef&Sd ykvy d w f yfzJG vufaxmuf aumfr&Sie f mrif;}uD; rdu k u f ,fbwfpc f f (Michael Busk) u 0ef}uD;tzGJ tpnf;ta0;t_rJusif;yaeus twGi; f 0ef; kH udk udwifumuG,o f nfh taejzifh ydr k c kd sxm;&ef t}uHycJo h nf? xdt k csdeu f acwfopfjrefrmhorki d; f wGif Tr# avmuf aygufuGJvkeD;eD;jzpfaeonfhtqifhY EdkifiHa&;ydifbuftcsif;csif; ypfcwfr+ tvG,fwuljzpfyGm;Ekdifavonf? odk&mwGif jynfolvlxkarwWmjzifh olrSm vkHcHae onf[k ajym-um;_yD; OD;atmifqef;udk,fwdkif ,if;t}uHycsufudk y,fcscJhonf? f kd &Sm&ef 0&rf;awmif;qdo k nft h cgwGiv f nf; bwfpc f f (Busk) u OD;apmtdru EkdifiHa&;ta-umif;jycsufrsm;jzifh y,fcscHcJh&jyefavonf? xkdtcsdefu OD;apmrSm t"du oHo,&SdcH&oljzpfonf? odk jzpfIvnf; oltdrfrSm awmufav#mufapmihf -unfhcHae&jcif;jzpfonf? odkaomfvnf; Zlvdkif (19) &uf vkyf}uHowfjzwfr+ jzpf yGm;_y; D rS OD;apm. tdr0 f if;rSm aemufq; kH t&SmcH&_y; D 5 tcsKdvufeufrsm;udk jyefvnf &SmazGawG&c dS jhJ cif;jzpfonf? qufvufpp kH rf;ppfaq;r+rsm;rSm zdu k f (cs) f &dyo f m (Fytche Flats) udk (20) &ufae/ aev,fydkif;wGif 0ifa&mufpD;eif; &SmazGcJhjcif;jzpfonf?
134
134

v#Kd0Suq f ef;-u,fjcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

if;a';ApfADAD,ef;qdkolonf xkdae&mwGif aexkdifvsuf&Sd_yD; yxrY &Jrsm; tm; 0ifa&mufcGihfray;cJhacs? olu &SmazG0&rf;-unfh+vdkonf[k awmif;qdkvm onf? ,if;awmif;qdkr+udk vufaxmufaumfr&Sifemrif;}uD;bwfpfcfESifh vuf axmuf &J0efaxmufOD;odef;tkef;wdku jiif;qef_yD; wdkufcef;twGif; twif;0if a&muf-u&m pdefa&$aiG&wemrsm; pkyHkxm;onfhtay: cvkwfwdkufvJrvdk jzpfcJh-u onf? yxrqHk;awG&Sdonfh vufeufrSm ajcmufvHk;jyL;wvufjzpf_yD; ADAD,ef;. ZeD;vufqGJ t0wfaowWmav;xJwGif 0Sufxm;jcif;jzpfonf? em&D0ufceft-um wGif ol*spfum;wpD;wdkufpm vufeufrsm;udk &SmazGawG&Sd-uawmhonf? kdifz,f aoewf (3) vuf/ ypPwkd (3) vuf/ pwif;*ef;wvuf/ vufypfA; kH rsm;/ aemufxyf ki dz f ,faoewfrsm;ESihf usnfqeftajrmuftjrm;wdk jzpfonf? tcsKdusnfqefrsm;udk wdu k c f ef;-urf;jyifay:wGif awG&aom bGwz f e d yft&Snt f }uD;}uD;rsm;xJwi G f aocsm pGm odk0Sufxm;jcif;jzpfonf? xkda -umifh uy`wdefADAD,ef;udk csufcsif;yif xdef;odrf; vdkuf-uawmhonf? T _Adwdo#uy`wdef. vufeufarSmifcdkr+wGif xifxif&Sm;&Sm; yg0ifywfoufaejcif;rSm trSew f i Gr f l tH-h op&mraumif;vSacs? ppf_y; D acwf xdt k cse d f u jrefrmhvufeufui kd w f yfzJGrsm;&Sd t&m&St d awmfrsm;rsm;rSm vufeuf0,fvo kd l rnf olu dkrqdk arSmifcdkaps;uGuf&Sm}uHI a&mif;csjcif;jzifh jyifywGif tydk0ifaiG&SmaecJh-u onf? jrefrmEkdifiH. EkdifiHa&;tajctaeudk rajz&Sif;Ekdifao;jcif;ESifh udk,fydkifcg; ydkufaqmif v#Kd0SufwyfzGJtrsm;tjym; &Sdaejcif;a-umifh vufeufazmufonfrsm; rSm vH; k 0jywfvyfrr + &Sc d jhJ cif;jzpfonf? aiGa-u;xkxnfyrm% rsm;rsm;pm;pm; &SmazG ay;&ef tultnDawmif;cHcjhJ cif;jzifh Tuy`we d t f &m&Si d ,f ADA, D ef;udk OD;apmtae jzifh aumif;aumif;odcy hJ & kH avonf? OD;apmu T_Adwo d # uy`we d t f m; qufo, G v f o kd nfh tHt h m;oifp h &m owif; tpteudk OD;pHwifhu qufpyfajymqdk&mwGif pDtkdif'Dt}uD;tuJ OD;xGef;vSatmif taejzifh ,if;udpPudk axmufvS rf;vdkpdwf jyif;jyvmavonf? axmifr;}uD;tm; owif;ydr kE kd u +d x f w k c fi kd ; f vdu k _f y; D owif;o,fyo kd t l jzpf aqmif&u G a f ponf? OD;pHwifh onf OD;apmqDjyefoGm;_yD; uy`wdefADAD,ef; b,frSmaeonfudk oloda-umif; ajym vdkufonf? OD;apmu oludk olvufa&;jzifh a&;xm;aom pmwapmifay;&mwGif olu uy`we dA fA D, D ef;xH ta&mufya kd y;rnfjzpfa-umif; uwday;vdu k o f nf? OD;apm u uy`we d A f A D , D ef;xHay;aom yxrqH; k pmrSm v#Kd 0u S o f auFwjzihf a&;xm;onf? ajcqGHaewJh raumif;qd; k 0g;}uD;/ iSua f ysmoD;pdr; f eJ {nfc h /H oHy& k m&nfrm S a'; Apf. tcspfqHk;
135
135

OD;pHwifhu if;pmudk OD;xGef;vSatmifxH ay;vdkuf_yD; OD;xGef;vSatmifu w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdefudk qufvufjyonf? u|efawmfwt kd m;vH; k 'Dpm[m ta&;}uD;w,fvkd ,lq_yD; 0ef}uD;csKyf ocif Ektr du f kd tjrefom G ;cJ-h uw,f? u|ea f wmfwkd jzpfovdk ocifEv k J Za0Z0gjzpfaew,f? jynfxJa&;0ef}uD; OD;ausmf_idrf;vJ 'DvdkygyJ? 'Dvdk pmtay;t,lvkyfwmudk tm;ay; zdk u|efawmfwdkt m;vHk; qHk;jzwfvdkuf-uw,f [k OD;aomif;pdefu jyefajymif;ajym qdc ko hJ nf? xdkpum;0Sufpmwdkav;udk OD;pHwifhu aemufydkif;wGif ADAD,ef;&Sd&m axmif wGi; f tusOf;cef;av;qDokd oGm;a&mufay;ydc k o hJ nf? oltaejzifh OD;apm. v#Kd0u S f owif;o,fyo kd l vl,a kH wmfv; kH 0r[kwa f omfvnf; OD;pHwifu h xdu k o hJ kd jzpfoa,mif ta,mifaqmifaevdu k o f nf? u|efawmf 'Dv}l uD;vlaumif;udk rSwr f w d ,f [lI uy`wdefADAD,ef;u OD;apmxH pmjyefvdkufonfhtcgwGifrl if;pmrSm ydkrdk ya[Vdqef vmavonf? OD;apmu u|efawmfuawmh yefcsmyD [k jyefa&;onf? xdkpum;0Suf pmwkdav;rsm;udk zwf&if;zwf&if; pHkprf;axmufvS rf;olrsm; oabmaygufpyvmonf? OD;apmonf olwdkESpfa,mufvHk;wufa&mufcJhonfh qef;jym;aom0wfpkH {nfc h y H w JG ckukd &nf!e ; f ajymqda k ejcif;jzpf_yD; oltquftoG,f yvkyfaeolrSm ADAD,ef;jzpfa-umif; vHk;0aocsmatmif yvkyfaejcif;jzpfonf? T odk yxrt}udrf pmrsm; tvJtvS,f yvky_f yD;aemuf ADA, D ef;onf u|efawmftpm; u|efawmfwkd [lI olu , kd o f l kww f &uf csufcsif;&nf!e ; f ajymqdv k monf? -oZm wduUr&SdolwOD;jzpf[ef&Sdoludkvnf; pwifazmfjyvmonf? u|efawmfwdk 'gawG tm;vH; k udk pDpOfEi dk y f gw,f? cifAsm;u t&yfjrihjf rihe f J vl}uD;vlaumif;udk bma-umifh rcsO; f uyfwmvJ? OD;apmESifh ADA, D ef;wdp k mrsm;wGif t&yfjrihjf rihe f J vl}uD;vlaumif; udk azmfjycJh-uonf? t&yfjrihfjrihfev J l}uD;vlaumif;udk wdkufkdufqufoG,f&ef ADAD ,ef;u jyef-um;av[ef jyefpmtwkukd OD;apmxH &Jrsm;u ay;ydc k -hJ uonf? xkp d m && csif; em&Dydkif;twGif;rSmyif &efukef_Adwdo#aumifpDrS rpPwm *|efpwsL;0yfbif*av (John Stewart Bingley) qdkolxHodk OD;apmu pmESpfapmifa&;om;ay;ydkvdkuf avonf? if;aemuf odyfr-umrDyif OD;xGef;vSatmifonf aemufxyf _Adwdo#t&m&Sd (2) OD;udk vdrRmyg;eyfpGm ydyd&d&d vlrodatmif zrf;qD;vdkufjyefonf? Adkvfwaxmif vufeufwdkufrS b&if;*ef;tvuf (200) ESihf jynfvrf;ay:&Sd tjcm;ppfvufeuf ypPn; f oda k vSmifr kH S '\r (303) usnfqef tawmifw h ode; f apmapmydi k; f u ck; d ,l
136
136

v#Kd0Suq f ef;-u,fjcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

r+wGif xdkt&m&Sd (2) OD; qufEG,fr+&SdaecJhonf? pDtkdif'D taejzifh Zlvdkifvv,f rSpI ,if;vufeufcdk;,lr+rsm;udk pHkprf;axmufvS rf;&mwGif yg0ifcJhaomfvnf; txufygzrf;qD;r+y&mwGif olqifxm;aom axmifacsmuftwGif;odk 0ifrdolrsm; udk,fwdkif TaxmifacsmufrSm rnfolvufcsufjzpfonfudk rnfolur# rodcJh-u acs? xkt d &m&Sr d sm;xJrS wa,mufjzpfol tdE, dN -unf;wyf. ar*sm a*satrd; k (Major J.A Moore) onf trSefpifppftm;jzifh Adkvfwaxmif&Sd yifrvufeufypPnf; wdkufudk pDrHuGyfuJaeol t&m&SdwOD;jzpfonf? aemufwa,mufrSm ar*sm pD[if e&D,ef; (Major C. Henry Young) jzpfonf? olonf &efukef&Sd tdENd,-unf;wyf . v#yfppfESihf pufr+tif*sifeD,m tvkyfHkwyfcGJ. wyfr;tjzpf xrf;aqmifae oljzpfonf? AdkvfcsKyfwdk vkyf}uHowfjzwfjcif;rcH&rD (4) &uftvdk Zlvdkifv (15) &uf aewGif OD;atmifqef;onf vufeufrsm; aysmufqHk;aer+udk bk&ifcHxHodk oludk,f wdi k f owif;ay;ydc k o hJ nf? vufeufrsm; aysmufq; kH csdeE f i S fh jyefvnfawG&c dS sdet f -um; tvGeftrif; tcsdefuGm[r+}uD;rm;aer+ESihf ywfoufI ol. pdk;&drfylyefr+udk txl; ojzifh xkwfazmfajymqdkcJhonf? ZGefv (24) &ufaewGif &Jrsm;[k ,lq&aom tzGJ wzGJonf vufeufoa kd vSmifo kH kd a&muf&v dS m-uonf? yHp k w H us vufrw S r f sm; a&; xkd;xm;vsuf trSeftuefjzpfyHk&aom pm&Gufpmwrf;rsm;jzihf xdktzGJu vufeuf rsm;udk xkwf,loGm;cJhonf? 6 xdktwkta,mif&JtzGJonf &JwyfzGJ. ,mOfudk roHk; bJ trSww f q H y d r f yg&Sa d om x&yfum;wpD;udk toH; k yoGm;onft h wGuf oHo,jzpf ay:apcJhonf? oda k omfvnf; Zlvdkifv (14) &ufaeusrSom xdkudpPudk xdyfydkif;tm %mydi kr f sm; odc& hJ onf? vufeufrsm;um; aysmufom G ;cJa h v_yD? oda k omf ,if;vuf eufrsm; rnfov l uf0,f&a dS eonfur kd l &Si; f &Si; f vif;vif;rod&acs? olwu kd kd ppfaq;ar;jref;&mwGif olEi S hf OD;apm qufE, G r f & + a dS eonfukd ar*sm ,ef;u tvG,fwulyif 0efcHcJhonf? *VKefwyf. t}uD;tuJjzpfaom OD;apmESihf tif;vsm;uefjcm;vsuf olaexki dc f o hJ nf? OD;apmonf ar*sm,ef;ESifh tcsdet f awmf -um-um}uD; eD;eD;uyfuyf qufo, G r f& + c dS o hJ nf? wcse dw f i G f at'Dvrf;&Sd ol aetdrY f usif;yaom ygwDyGJodk ,if;_Adwdo#t&m&Sd wufa&mufcJhzl;onf? xkdygwDyGJodk ADAD ,ef;vnf; a&muf&c dS o hJ nf? xdy k gwDyY JG OD;apmESifh _Adwo d #aumifpr D S bif*av qdk oludk ar*sm,ef;u rdwfqufay;cJhjcif;jzpfonf? xkdodka wGqHk&mwGif bif*avu OD;apmudk u|efawmfwdk cifAsm;udk tjynfht0ulnDzdk jyifqifxm;_yD;yg_yD [k toH us,f}uD;jzifh tmrcHcsufay;cJha-umif; ,ef;u ajymqdkcJhonf?
137
137

OD;xGef;vSatmifonf ADAD,ef;xH OD;apmu ay;yda k om v#Kd0SufoauFwjzifh a&;xm;onfh rdwWLrsm;udk _Adwdo#ar*smtm; jyvdkufonf? ar*sm,ef;onf tHh-o avmufatmifyif Tv#Kd0Sufqef;-u,fr+udk ajz&Sif;jyawmhonf? wap>u nwdkif; axmheif;axmheif;jzpfaeonf = ar*sm,ef;u olt drf rSm axmheif;axmheif;jzpfaeaom wap>tajcmufc& H onf[k emrnf}uD;aea-umif; &Si; f jyonf? iSufaysmoD;tpdrf;eJ {nfhcH = OD;apm. ygwDyGJwGif wnfcif;{nfhcHaom iSua f ysmoD; trsKd;tpm;jzpfonfh tpdr; f a&mif oD;ar$;iSua f ysmoD; t&Snr f sm;udk qdk vkjd cif;jzpfonf? oHy& k m&nfrm S a';Apf. tcspfq; kH = onf a';Apfrm S tjcm;olr[kwb f J _Adwo d #ar*sm. om;ti,fjzpfonf? olonf oHy& k m&nfukd uduE f p S o f uf_yD; ygwD yGr J sm;wGif ,if;udo k m ESpE f p S f cduf cduf aomufo; kH oljzpfonf? ppfaq;ar;jref;r+um; _yD;pD;oGm;aomtcg OD;xGe; f vSatmifonf ol ; kH cef;odk jyef_y; D tH-h op&maumif;vSaom xkwa f zmfawG&r dS r + sm;tay: jyefvnf pOf;pm;oH; k oyf onf? pGyp fx JG u dk a f om vufnKd ;onf bif*av qDokd xd; k vsu& f a dS eav_y? D olonf jrefrmtrsm;pkxuf udk,fcE<mjrihfrm;onfrSm aocsmonf? uy`wdefADAD,ef;. pmwapmifxw J i G f yg&Sa d om t&yfcyfjrihjf rihe f J vl}uD;vlaumif; qdo k nfrm S olu kd &nf!e ; f ajymqdjk cif;jzpfygovm;? tjcm;t&yfjriho f r l sm;vnf; trsm;tjym;&Sa d e&m OD;xGe; f vSatmifonf Ttqifw h i G f wdw d u d sus twyfaumufcsur f csEi kd a f o;acs? xdt k csdew f i G f tif;pde& f dS txl;cH k ; kH wGiv f nf; -um;emppfaq;r+rsm; qufvuf yvkyfvsuf&Sdonf? b!Gefu bk&ifhoufao azmfaumiftjzpf tcsKdxl;jcm;aom 0efcc H sufrsm;udk azmfxw k v f suf&o dS nf? olonf OD;apm. rsKd;cspfygwD0ifjzpfvm_yD; aemuf vufeufrsm;/ cJ,rf;rD;ausmufrsm; pkaqmif;&efESihf &efyHkaiG&Sm&ef wm0ef oHk;&yf olu dk tay;cHcJh&onf? ZGefv (24) &ufaewGif Adkvfwaxmifyifr ppfvuf eufypPnf;wdkufrS b&if;*ef; tvuf (200) xkwf,loGm;olrSm oljzpfa-umif; b!Gefu xkwfazmfvdkufonf? xkdvufeufrsm;udk oHk;wefwif avmf&Dum;jzifh w}udrw f nf;wif_yD; OD;apm. at'Dvrf;aetdro f kd olarmif;ydc k a hJ -umif; olu ajym qdv k u dk o f nf? aemufw}udrw f i Gv f nf; jynfvrf;ay:&Sd tjcm; vufeufoa kd vSmifkH wckrS '\r (303) usnfqHtawmifh wodef;wdwdudk oloGm;a&muf,laqmifcJh& a-umif; 0efcHonf? Zlvdkifv (20) &ufaewGif OD;apm. tdrfaemufbufuefxJrS awG&& dS aom tvHy kw d a f owWmrsm;xJ&dS usnq f efrsm;rSm Txkw, f v l mr+ taxmuf
138
138

v#Kd0Suq f ef;-u,fjcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

txm;rsm; jzpfayonf? 0efcc H sufEi S fh awG&r dS w + r kd m S tH0ifci Gu f sjzpfaeygonf? OD;apmZeD;onf. wlawmfol cifarmif&ifuvnf; qyfr&Sif;*ef;wvuf/ tar&duef umbdi ko f ; kH vuf/ pwif;*ef;wvuf/ awmfr* D ef; (2) vuf/ vsL*gypPwkd wvuf/ ajcmufvHk;jyL; (2) vufESihf usnfqefrsm; 0,f,l&ef ar*sm,ef;qdkol ESihf qufoG,fr+ yvkyfcJha-umif; aemufqHk;wGif 0efcHcsufay;avonf? ar*smrdk;/ uy`wdef ADAD,ef;wdE k Sihf OD;apm qufoG,fr+&SdyHk vufeufESifh cJ,rf;rD;ausmufwdkuf rsm;rS b&if;*ef;ESifh usnq f efrsm; rnfor kd nfyc kH ; kd ,lcy hJ /kH ,if;wdu k kd *VKefwyfzJG0ifrsm; &Sdaom ckdiftwGif; jzefa 0xm;yHkESihf OD;apmtdrfab;&Sd a&uefxJwGif 0Sufxm;yHkwdk udk cifarmif&ifu ajymjyavonf? ukuUdKif;vrf;ay:&Sd ol (OD;apm) ydkif ajruGufay:wGif wnf&Sdaom ppfwyf o,f,lydka qmifa&;pcef;. wm0efcHrSmvnf; ar*sm,ef;jzpfa-umif; cifarmif&if f (Major Lance) qdo k x l r H S py&if; u xyfrx H w k a f zmfjyefonf? 7 xdk jyif ar*smvefp D ef; (2) vufEi S hf umbki dw f vuf zD;vf ki dz f ,f (Springfield Rifle) wvuf/ awmfr* wdu k kd OD;apm&&Sc da hJ -umif;vnf; olu qufvufxw k a f zmfonf? xkt d &m&S. d trnf tjynft h pHr k m S ar*smyDwm tm;eufpf vefp a f vmh'e d ; f (Major Peter Ernest Lancelot Daine) jzpf_yD;/ olonf urm&Gwf a&mfbmpufHkab;&Sd bef*vdk ESpfxyftdrfwGif aexki dc fo hJ nf? OD;apmonf xdkbef*vdktdrfodk r-umc% tvnfoGm;cJhzl;onf? ar*sm'def; onf jrefrmhppfOD;pD;XmecsKyf/ axmufvS rf;a&;wyfwGif wm0efxrf;aqmifae_yD; &efukefajrmufbuf&Sd r*Fvm'Hk yifrppfvufeufypPnf;odkavSmifHk. wyfr; vnf; jzpfonf? Todk jzihf ar*sm,ef;ESifh ar*sm'def;wdo k nf OD;atmifqef;wdt k m; vkyf}uH owfjzwfrw + i G f ypfcwftoH; k ycJa h om vufeufrsm;udk OD;apmtm; ay;tyfca hJ -umif; ,H-k unfavmufonfh cki dr f maom ta-umif;tcsufwu kd kd &&Sc d o hJ nf[k cH k ; kH awmfu azmfjyEkdifcJhonf? AdkvfwaxmifESihf tjcm;vufeufodkavSmifHkwdkrS vufeufrsm; &,lEi kd a f &;twGuf uy`we d A f A D , D ef;u &JtzGJ . pm&Gup f mwrf;twkrsm; yvkya f y; cJhonf? ADAD,ef;onf &efukef zdkufcsf&dyfom (Fytche Flats) wGif aexdkifvsuf&Sd&m ,if;wdkufcef;rsm;wGif tjcm; _Adwdo#t&m&Sdi,frsm;ESihf a'ocHpD;yGm;a&;orm; tcsKdvnf; aexkdifvsuf&Sd-uonf? ,if;pD;yGm;a&;orm;rsm;txJrS rmvf[dkx&m (Malhotra) qdkolonf ,if;t&m&Sdrsm;ESihfvnf;aumif;/ OD;apmESifhvnf;aumif; txl;tu|rf;w0if &Sy d & kH avonf? tdE, dN tEG,jf zpfol rmvf[x kd &monf _Adwo d # ukr`%Dwckjzpfonfh vDvf tif ukr`%D (Leele & Co) wGif tvkyfvkyfvsuf&Sd_yD;
139
139

ar*sm'def;ESihf txl;ojzifh eD;pyfr+&Sdonf? _Adwdo#aiGa&;a-u;a&; tusKd;pD;yGm;udk vdv k m;aom _Aw d o d #t&m&Si d ,frsm;onf OD;apmudk axmufc-H u_y; D &efue ku f e ko f nf todkif;t0kdif;tcsKdae&mrsm;wGif OD;atmifqef;. vuf0J,drf;aom tawG;tac: rsm;a-umihf pdwfuoduatmufjzpfvsuf&Sd-u&m OD;atmifqef;tm; qefusify vkyf&ef OD;apmudk aoG;xdk;ay;cJhyHk&onf[laom t,ltqtm; Ttcsuftvuf rsm;u twnfyay;ovdk jzpfaeavonf? OD;atmifqef;tm; qefu sifaom r[mrdwftpdwftydkif;w&yftjzpf zGJpnf; xm;aom tjcm; vusfmEdkifiHa&;orm;rsm;vnf; &Sdao;onf? jrefrmjynfudk *syef odrf;,lxm;pOfu *syefkyfao;tpdk;&. EdkifiHt"dywdjzpfcJhol a'gufwmbarmfrSm vnf; xdo k r l sm;xJwi G f wa,muftygt0ifjzpfonf? vky}f uHowfjzwfr+ jzpfym G ;_yD; v#if_yD;csif; OD;xGe; f vSatmif vku d v f z H rf;qD;xm;aom oHo,t&Sc d & H ol vl (800) xJwGif olvnf; ygavonf? xdktwl tjcm;EdkifiHa&;orm;a[mif;wOD;rSm ocif Apdejf zpf_y; D olonf ocifxe G; f tkyE fi St fh wl &Jabmfo; kH usy d. f e,fcsJt*Fvy dt f m; qef usifaom (*smr%D/ tDwvD/ *syef) 0ifkd;wef; vdkvm;ol (pro-Axis faction) udk acgif;aqmifr+ay;cJhonf? if;wdkt kyfpkonf OD;atmifqef;ESihf Akdvfvusfmwdk acgif; aqmifaom ocifu, kd a f wmfri d+ ; f tkyp f k ESifh qefu sifbufjzpfonf? ocifxe G ; f tkyf onf olESihftwlvkdufygrnfh ol -oZmcH jrefrmrsKd;cspfvli,f (11) a,mufudk OD;aqmifI aemufq; kH tokwt f jzpf *syefokd a&muf&o dS m G ;cJo h nf? ,if;tokww f i Gf ocifa + rmifac: Adv k a f e0if;onfvnf; ygvmcJo h nf? txufyg vusm f Edi ki fa H &;orm;rsm;onf twlwuGpa k ygif;um vusm f tpGe; f a&muftkyfpktjzpf zGJpnf;vdkuf_yD; ,if;tkyfpkonf OD;apmESihfvnf;aumif;/ EdkifiH jcm; pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;ESihfvnf;aumif; eD;uyfpGm qufoG,fr+&SdcJhonf? xkd a-umifh olwo kd nf OD;atmifqef;. ydib f ufrsm;jzpfonfrm S oHo,&Sp d &mrvda k y? ,if;Eki di fa H &;orm;wOD;pDonf Eki di f jH cm;pd; k rd; k r+rS vGwa f jrmufa&;&&S& d efEi S hf _Adwo d # tkyfpdk;r+ae&mY olwu dk dk,fwdkif tpm;xkd;0ifa&muf&ef wdkif;jynfudk acgif;aqmifvdk -uolrsm;jzpf-uonf? od& k mwGif olwu kd kd ppfaq;ar;jref;&mYvnf; OD;atmifqef; tm; vkyf}uHowfjzwfr+wGif olwdk tquftpyf&Sdaeonfh oufaocH tckdiftrm rxGua f y:cJa h cs? odk jzpfI olwu kd kd jyefvw $ a f y;cJ& h onf? OD;xGef;vSatmifu apv$wfxm;aom Zlvdkifv (19) &ufaeu vlowfo rm;rsm;. um;ESihf um;wkdufr+jzpfvkeD;yg;jzpfcJhaom OD;apm. tdrfeD;csif; uy`wdef cef; }uD;-uyfonfh t&yf0wf&a J xmufvSr; f a&;orm;rsm;u oHo,&Sa d om _Aw d o d #
140
140

v#Kd0Suq f ef;-u,fjcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

t&m&Sdrsm;. v+yf&Sm;r+rsm;udk tcsdeftwef-um teD;uyfapmihf-uyf-unfh+aecJh onf? OD;apmaetdrf. tjcm;wbufESihf tif;vsm;uef. u|ef;qG,furf;pyfrsm; ay:wGif ig;r#m;orm;toGif yHz k sux f m;-uaom uy`we d c f ef;. vlrsm;onf vky}f uH owfjzwfrr + jzpfym G ;rDu OD;apm_cHtwGi; f vlt0iftxGuf v+y& f m S ;r+rsm;udk teD;uyf apmih-f uyf-unf h a + ecJ-h uonf? olwo kd nf x&yfum;rsm; t0iftxGuE f i S fh av;vH aom ypPnf;rsm; _cHtwGif; cscJhonfrsm;udk owdxm;rdcJh-uonf? odkaomfvnf; xdt k csdeu f rnfuo hJ a kd om ypPn; f rsm; o,fy; kd aeonfukd rnfor l # twdtusrod&dS cJ-h uacs? u|efawmf. a,muQrjzpfol w&m;ol}uD; OD;aomif;pdefu aemufydkif;wGif u|efawmhu f kd Todk jyefajymjycJo h nf? jrefrmpum;rSm pdeu f kd pdeu f yJ jzwfEi dk w f ,f vdk qdx k m;w,f? OD;xGe; f vSatmif[m wcsdeu f *VKefwyf&J wyfr; }uD;wOD;jzpfcw hJ hJ OD;apmtwGufawmh w&m;Oya'udk qefusif_yD; oloGm;r,fhvrf;rSm tkwfwHwkdif; }uD;wckygyJ [kyifjzpfonf? OD;apmESihf ola emufvu kd r f sm; rnfr#^m%frsm;I rnfuo hJ kd pDpOfonfjzpfap olwdkaoaocsmcsmrodonfrSm olwdktwGuf qefusifbuf (w&m;Oya' buf awmfom;) &efo}l uD;wa,muf &Sa d eonft h csufyifjzpfavonf? d f bk&ifcH qm[l;bwf&efp f (Sir Hubert Rance) onf vef'efokd a-u;eef;ku vdkufonf? tcsKdaom twdkuftcH EkdifiHa&;orm;awGu vufeufrsm;udk cdk;,l pkaqmif;_yD;/ wpwp vufeufudkifxuGr+vrf;a-umif;twGuf jyifqifoGm;_yD;/ tm%mudk wdkufcdkuf&,loGm;vdrfhr,fvdk u|efawmfjrifrdygw,f [k jzpf.? OD;apmtaejzifh uy`wdefADAD,ef;/ ar*sm,ef;/ ar*sm'def;ESihf tjcm;pdwfwl oabmwl _Adwo d #t&m&Sr d sm;. tultnDrsm;udk &,lEi kd a f jcvnf;&Sa d eav_yD? jynf wGif;ppfudk zefwD;Edkifonfh vufeuftvHktavmufvnf; OD;apmESihf ol*dk%f;wGif &Sdaeav_yD? OD;apm_cH0if;twGif; tcsdefESihftr# yvkyfaeaom wdwfwqdwfv+yf &Sm;r+rsm;udkvnf; aoewform; ciffarmif&ifu w&m;Hk;awmfwGif Zmwfa-umif; jyefjycJhonf? ar*sm,ef;.tdrfrSm ajrjyifvrf;rS oGm;v#if (4) rdkifr#a0;aomfvnf; avSjzifh avSmo f m G ;v#if em&D0ufc&D;omjzpfonf? olEi S fh ol& a J bmfrsm;onf avSjzifh (7) acguf/ (8) acgufcefo Gm;cJh_yD; uefudkjzwfI vufeufrsm; o,fyc dk Jha-umif; cif armif&ifu xGuq f c kd o hJ nf? uef.w0ufcefa vmufwi G f &Sa d om uAifu|e; f (Cabin hf 0;I olwkd aoewfypfavhusih& f m pcef;wckjzpfco hJ nf? Island) rSmvnf; urf;ESia pdwful;,Ofvsuf rnfonfhtpDtpOfudk olwdk udwifa&;qGJcJhonfjzpfap/
141
141

OD;atmifqef;vkyf}uHowfjzwfcH&_yD; aemufqufwGJ tusKd;quftjzpf ,if;tpD tpOfrsm; ysuo f O k; f cJ& h avawmhonf? OD;apmonfvnf; Eki di fa hH cgif;aqmifjzpfrvm? olonf w&m;H; k p&dwr f sm;ay;&efEi S fh tu,fI ar#mv f ifc h su& f c dS v hJ #if olvw G a f jrmuf a&;udk aiGjzif0 h ,f,& l ef csufcsif;vufiif; aiGvt kd yfaeaom pdwy f sufz, G f tusOf; om;wOD;omjzpfvmcJo h nf? odk jzpfonft h avsmuf rEav;&Sd csrf;omuG,0 f aom rdwa f qGwOD;xH pmwapmifa&;om;cJo h nf? OD;xGe; f vSatmifonf xko d u l kd csuc f si; f zrf;qD;xm;vdkufonf? OD;apmonf tvm;wlarwWm&yfcHr+rsm;udk wjynfvHk;&Sd olaemufvdkufrsm;xH ay;ydkcJhonf? xdkolrsm;udkvnf; tvm;wl xdef;odrf;xm; vku d o f nf? rwwfomonfhtqHk; OD;apmonf owdxm;a&Smif-uOf&rnfrsm;udkyif *k rpdu k E fi kd a f wmhbJ bif*av xHokd ajymifajymifwif;wif;yif pma&;vku d a f wmhonf? xkdpmY olwdk. tcsdef;tcsufae&mrsm;ESihf em;vnfxm;r+rsm;udk tusOf;csKH;azmf jyxm;_yD; olonf aiGa&;a-u;a&;tusyftwnf; jzpfaea-umif;ESihf aiGtjrefvdk a-umif; a&;om;xm;onf? jrefrmhxHk;pHtwkdif;yif wbufom;udk pdwftaESmihf t,Sufray;vdka-umif;vnf; jznfhpGufa&;om;xm;onf? odk&mwGif tjref ta-umif;jyef&efum; olu awmif;qdkxm;avonf? axmifrS vGwfvmcgp axmifxGufwOD;yHkpH yHkzsufxm;aom ykvdyfwOD;udk &efukef&Sd bif*av aexdkif&m tdrfodk udk,fwdkifudk,fus ,if;pmukd oGm;ay;cdkif; vdu k o f nf? bif*av u pmtdwu f kd ,lvu kd _f y; D zGia fh zmufvu kd u f m pmo,faqmif vmoltm; ,H-k unfrt + jynfh xm;&So d nfy h p kH r H sKd;jzifh bif*avonf ola &Swi Gy f if pm udk us,fus,favmifavmif toHxGufzwfvdkufonf? bif*avhrsufESmrSm pmudk zwf&if; toHwdk;oGm;vsuf aoG;rsm; csufcsif;qkwf,kwfoGm;onf? olonf pmudk tydkif;ydkif; tppjzpfatmif csufcsif;qkwf_zJvdkuf_yD; xdkpm&Guftptersm;udk vuf xJui kd x f m;&if; twGi; f cef;odk tjref0ifom G ;onf? xdt k cdu k f axmifxu G [ f efaqmif xm;ol &Jom;onf tdro f m a&qGc J svu kd o f -H um;vdu k & f onf? bif*avonf wHcg; rS jyefxu G v f m_yD; rif;'Dae&mu xGuo f m G ;/ csufcsif;xGuo f m G ; [k olu kd atmf [pf&if; armif;xkwfvdkufonf? ueOD;od&& dS aom taxmuftxm;rsm;u bif*avESifh OD;apmonf qufqH a&; tvGefaumif;cJha-umif; jyqdkaeonf? OD;apmonf -o*kwfv (22) ESihf (23) &ufaetxd aepGJrsm; wyfxm;aom pmESpfapmif bif*avxH a&;cJhonf? olonf aiGxyfrHawmif;qdkvdkuf_yD; uy`wdefADAD,ef;[k ,lqolwOD;udkvnf; VV [k pm
142
142

v#Kd0Suq f ef;-u,fjcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

xJwGif &nf!ef;azmfjycJhonf? xdkpmrsm;u olvGwfajrmufa&;ar#mfvifhcsufudk ajymqdkcJhHkomru jynfwGif;ESifhjynfy EdkifiHwum&Sd kdufcwfr+rsm;jzpfoGm;apEkdif aom xkwa f zmfrr + sm; yvkyr f nfh _cdr; f ajcmufrr + sm;yifv#if yg&Sv d mcJo h nf? OD;apmu pmo,faqmifvmolukd ,H-k unfpw d c f s&a-umif;vnf; bif*avudk tmrcHcsua f y; xm;onf? xka d emufyi kd ; f bif*avonf pmrsm;udk rnfonft h cgr# &&Sjd cif;r&Sa d wmhacs? ykvy d w f yfzJGu aemufxyfpmwapmifukd bif*avxHom G ;ay;zd& k ef pmo,faqmifol tm; trdefay;cJhpOfu xdkolonf bif*avtdrfodkta&mufwGif oludk pdwfwdk[ef wlaeaom t*FvdyfvlrsKd;wOD;u ab;odkwGef;xkwfypfcJhonf? bif*avonf ol ypPnf;rsm;udk odrf;qnf;_yD; olaetdrfrS urf;em;vrf;[dkw,fodk csufcsif;ajymif; a&$oGm;um urf;em;[kdw,fwGif wnwmae_yD;aemuf tapmqHk;&Edkifrnfh (bDtdk fm G rnfjzpfonf? atpD) a&jyifqif;av,mOfysH (Flying Boat) jzihf jrefrmjynfrS xGuc xda k v,mOfyso H nf aemufaeee H ufwi G f xGuc fm G ayawmhrnf? OD;xGe; f vSatmifonf jynfxa J &;0ef}uD; OD;ausmf_idr; f tm; ,if;udpt P m; tvsiftjref tpD&ifcv H u dk o f nf? OD;ausmf_idrf;u csufcsif;yif bk&ifcH qm[l;bwf&efp fESihf oGm;a&mufawGqHkonf? OD;ausmf_idrf;u bif*av udk ykvdyfrsm;u pHkprf;ppfaq;Ekdifa&;twGuf csufcsif; zrf;qD;&ef awmif;qdkvdkufonf? odka omfvnf; bk&ifcHu oabmrwlacs? jrefrm Edi ki f. H tvGec f spfjrwfE; kd jcif;cH&aom acgif;aqmifrsm; vky}f uHowfjzwfrw + i G f _Adwd o#wdk yg0ifaeonf[laom jzpfEkdifajc&Sdonfh owif;tpte xGufay:oGm;ygu jrefrmEdi ki fw H i G& f a dS eaom Oa&myvlrsK; d pkrsm;tay: t-urf;zuf pD;eif;wdu k c fu kd r fr + sm;/ vufpm;acsrr + sm; jzpfay:vmEdi ko f nft h a&;udk bk&ifcu H awG;awmpd; k &dra f eyH& k onf? olu OD;ausmf_idrf;udk oHo,&Sdaeaom xkdt&m&Sd}uD;tm; tenf;qHk; avmavm q,ftm;jzifh ta&;r,l&ef ajymqdkcJhonf? xku d o hJ kd jzpfca hJ omfvnf; OD;xGe; f vSatmiftaejzifh bif*av udk ola etdrf rS ra&$ajymif;rD oGm;a&mufawGqHkcGihf&cJhonf? awGqHkr+onf (5) em&Dcef -umjrihf cJo h nf? pdwv f y + & f m S ;aeaom bif*avonf rnfonft h &mudr k # xkwa f zmfcjhJ cif; r&Sd cJa h cs? bif*avtaejzifh OD;apm pmrsm;ukd wkH jyef&ef ud;pm;cJy h v kH nf;r&[k OD;xGe; f vSatmifu aumufcsufcscJhonf? &uftwef-umaomtcg urf;em;&Sd a&jyifqif;av,mOfysH qdu k u f yfxm;&m qdyc fw H w H m;ay:odk vufqt JG 0wfaowWmrsm;qGv J suf bif*av wufvmaomt cg OD;xGef;vSatmifonf olqDokd at;aq;_idrfoufpGm av#mufoGm;vkdufonf?
143
143

olt ustdwfxJwGif OD;apmu bif*avxH aemufqHk;a&;om;xm;_yD; ray;&ao; onfh pmrdwWLwapmifygvmcJhonf? OD;xGef;vSatmifudk rar#mfvifhbJ awGvkduf& pOfuyif wkefv+yfacsmufcsm;aeaom bif*avonf &Jt&m&Sd}uD;u cifAsm; 'Dvufa&;udk rSwr fy d govm;cifAsm [lI ar;_y; D pmudjk yvku d a f omtcg rsuE fm S wGif aoG;r&Sa d wmhbJ jzLqGwo f m G ;avonf? OD;xGef;vSatmifu olvdkvm;onfhtwdkif; zrf;qD;EdkifcGihftm%m ,ck olrSm &S_d yjD zpfa-umif; ajymjyvku d o f nf? bif*av onf a-umufvefw e k v f y + o f m G ;onf? u|efawmhfrSm oHwrefqdkif&m tumtuG,f&Sdw,f? cifAsm;= u|efawmfhudk zrf;&ifvJ u|efawmf bk&ifcHqD toem;cHEkdifao;wmyJ [k olu jyefajymonf? xkt d cg OD;xGe; f vSatmifubk&ifcu H 'Dup dr Pm S odyt f a&;}uD;w,fvkd xif &if udufovdk ta&;,lEdkifwJh tcGifhta&; OD;Ek&J ,m,Dtpdk;&udk ay;xm;_yD; jzpf ygw,f [k at;aq;odra f rGpm G jyefajymvku d o f nf? Todk bif*av udk xdyw f u kd & f ifqi kd a f wGonfh OD;xGe; f vSatmif. &nf&, G f csufrSm &efukef&Sd _Adwdo#aumifpD. t}uD;tuJESihf (OD;atmifqef;ESihf trsKd;om; acgif;aqmif}uD;rsm;tm;) vufawGtaumiftxnfazmf vkyf}uHowfjzwfcJhol rsm;t-um;&Sdaeaom uGif;qufudk oHo,uif;pGm qufpyfjy&ef ud;pm;jcif;om jzpfavonf? aemufq; kH Y OD;xGe; f vSatmifu bif*avudk jrefrmEki di fa H jray:odk rnf onfhtcgr# ajcrcsawmh&ef &nfrGefkd;om;pGm owday;vdkufonf? bif*avonf bDtdkatpD a&jyifqif;av,mOfysHay:odk tvsiftjrefwufoGm;_yD;aemuf ,aet xd rnfonft h cgr# olt a-umif;r-um;&awmhacs? bif*av jrefrmjynfrS xGuc f m G oGm;cJo h nfh &ufrm S 1947 ckEp S /f pufwifbmv (4) &ufae jzpfonf? xda k emufyi kd ; f olu -H urRmESio fh l rnfonft h &yfa'oodk a&mufom G ;_yD; rnfor kd nfykH jzpfysuc fo hJ nf rsm;rSmrl rnfor l #rodEi kd a f wmhaom v#Kd0u S q f ef;-u,fry + ifjzpfaeayawmhonf? 8 xdktcsdefY OD;apmonf jyifywGif jzpfysufaeonfrsm;udk vHk;0rod&SdcJhacs? tif;pdea f xmiftwGi; f &Sd olt cef;av;ESifh teD;&Sd w&m;H; k tcef;wdo k nfom olu rBm av;jzpfaeawmhonf? zrf;qD;cHae&pOfumvrSmyif OD;apm. wufuGaom tif tm;wdkrSm ododomomqkwf,kwfvsuf&Sdaeonf? vGwfajrmuf&ef ar#mfvihfcsuf rSefor#rSmvnf; vsifjrefpGm usqif;vsuf&Sdonf? oludk 'kuQay;onfrSm axmif usaeonfh tcsufoufoufwckwnf;awmhr[kwfacs? olonf ,cifu axmif uscJz h ; l onf? jrefrmEki di fu H kd *syef0ifa&mufor d ; f ydu k x f m;pOfumvwckv; kH (t*Fvef rS jrefrmEkdifiHodktjyef) ,l*ef'gwGif olonf (4) ESpfwm tusOf;uscHaecJh&onf?
144
144

v#Kd0Suq f ef;-u,fjcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

urBmppf}uD;_yD;oGm;_yD;onfhaemufwGifvnf; wkdif;jynfqlylxuGatmif v+Ha qmfr+ jzifh axmiftwGi; f acwWtem;,lc& hJ ao;onf? vlowfrj+ zihf wOD;csi; f pDY tjypf&a dS e aom olrdcif.armif (9) a,mufvHk;udk w&m;v$wfawmfw&m;Hk;Y t,lcH0if_yD; tm;vHk;vGwfajrmufcJhonfudkvnf; ol. EdkifiHa&;w&m;yGJrsm;wGif olu t_rJ 0guGm;ajymqda k vh&o dS nf? Toda k om ol&owWjd yoEdi kr fr + sm;rSm ,cktcg twdww f i Gf usef&pfcJhav_yD? Tw}udrfwGifrl OD;apmtaejzifh tjypfrSausat;cGihfv$wf&ef aomfvnf;aumif;/ oem;-uifempGm tjypfukd av#ma h yghpOf;pm;&efaomf vnf;aumif; ar#mv f ifE h i kd a f wmhrnfr[kwa f wmhacs? OD;apmonf uy`wdefADAD,ef;xH pmxyfrHa&;jyefonf? Tw}udrfwGifrl yGifhyGihfvif;vif;yifa&;onf? Todka &;om;vmjcif;rSm aemufqHk; rvkyfrjzpfonfh tajctae/ odr k [kwf ar#mfvifhcsufqHk;+H;aeonfhtajctae/ odr k [kwf ESpf&yfvHk; a-umifhvnf; jzpfEkdifajc&Sdayonf? pmwapmifwGif OD;apmu ADAD,ef;udk oltae jzihf jrefrmEdkifiHjyifywGif rnfonfhae&mwGif cdkv+HEdkifrnfenf;[k ar;jref;xm;onf? ADAD,ef;u tdENd,urf;kd;wef;&Sd ay:wl*Dydkife,fajrjzpfonfh *dktm tdENd,jynf e,fwGif jzpfEkdifa-umif; raorcsm ra&&mvSpGm jyefvnft}uH^m%fay;ajz-um; cJhonf? ,if;ae&monf olESihf yl;aygif;}uHpnfolrsm;twGuf cdkv+H&ef oufqdkifol rsm;u a&G;cs,fxm;onfa h e&mjzpfygovm;? rnfor l # twwfrodEi dk a f cs? ADA, D ef; onf rnfodkaomtaetxm;wGifrqdk tdENd,wdkufqG,f. xdktpdwftykdif;udk aumif;pGm od&x dS m;avonf? Ttcsdeftxd bif*av jrefrmEkdifiHrS xGufcGmoGm;onfudk OD;apmu rod acs? xkt d wGuf bif*avxHrS rnfonfjh yefpmr# r&&Sa d omtcg OD;apmonf axmif jyify&Sd tjcm;qufo, G & f rnfo h r l sm;udk &Sm}uHavonf? OD;apmonf v#Kd0u S o f auFw jzihf aemufxyfpmwapmifa&;jyefonf? tif;vsm;uefxJ ig;r&Sd axmifr; }uD; OD;pHwifhonf if;pmudk &efukefjrpfwbufurf;&Sd 'vrda v;rS vufzuf&nfqdkifydkif&Sif jrefrmukvm;ujym;wOD;xH udk,fxdvufa&mufay;&ef vufcH&&SdcJhonf? pmygowif;pum;rSm xl;qef;vSonf? OD;apm. at'Dvrf; ae tdrfESihfuyfvsuf&Sdaom tif;vsm;uefrSm ig;rsm;ESihf wif;-urf;jynfhvsuf&Sdonf? ig;rr#m;& [laom qki d; f bkwu f av;rsm;rSm ae&mtES& H a dS eaomfvnf; OD;apmtdrf udk apmihf-uyf-unfh+aeaom uy`wdefcef;. vlrsm;utp rnfolur# ,if;udk t av;wrl rvkdufem-uacs? odk jzpfv#if pmygowif;pum;rSm rnfonfudk qdkvkd
145
145

ygoenf;? yHkzsufxm;aom &Jt&m&SdwOD;udk ,cktxd rod&Sd&zl;ao;onfh OD;apm. taygif;ygxH ,if;pmwkdav;udk ay;yd& k ef wm0efay;tyfvkdufonf? xkdolonf pm udk zwfvu kd _f yD; OD;apmvda k om ajcmufv; kH jyL;aoewfudk olt aejzifh &&Sa d tmif &Sm azGay;Eki dv f r d r hf nfrxifa-umif; tEl;t!Gwa f wmif;yefajym-um;&Smonf? 'vrdr S ,if;vufzuf&nfqkdifydkif&Sifudk ppfaq;ar;jref;&ef zrf;qD;vdkufonf? aemufqHk; wGif pmyg v#Kd0u S p f um;rSm t"dym ` ,fay:vmonf? OD;apmonf Oya'jyifyrS &SmazG xm;aom vufeufrsm;udk tvHkydwfaowWm}uD;rsm;wGif xnfh_yD; tif;vsm;uefxJ Y 0Sufxm;cJhonf? if;wdkudk tm%mydkifrsm;u &SmazGawG&Sd_yD; odrf;qnf;xm;cJh _yjD zpfonf? OD;apmtaejzihf t0Su& f vG,u f a l om ajcmufv; kH jyL; (odk) ypPwa kd oewf wvufudk wae&m&mrS &&Sd&ef ta&;w}uD;vdktyfaeonf? v#Kd0u S o f auFwpmrsm;udk t"dym ` ,fzi Gq fh E dk i kd a f omfvnf; 'vrS vufzuf&nf qdi ky f i kd & f i SE f i S hf wcsdew f nf;wGif zrf;qD;xm;olrsm;xJrS tenf;tusOf;om azmfxw k f EdkifcJhonf? rnfodkqdkap OD;apm. tquftoG,f uGef&ufrSm vsifjrefpGm usOf; ajrmif;vmvsuf&o dS nf? uy`wdefADAD,ef;onfyifv#if uH-urRmudk t+H;ay;pyvmav_yD? waewGif olonf w&m;ol}uD; OD;aomif;pdeu f kd csOf;uyf_yD; olt aejzifh ajzmifc h sufwckay;vdk a-umif; ajymqdc k o hJ nf? OD;aomif;pdeu f olt aejzifh olajymor#udk pmjzifh a&;om; ,lxm;Edkifaomfvnf; xdkoa dk om pm&Gufpmwrf;rSm twdtusqdk&v#if w&m;r0if a-umif; t}uH^m%fay;ajymqdkcJhonf? rnfodkq dkap ADAD,ef;u olTodk jzpf&jcif; rSm olwdku uavmrdwyfpcef;teD; ppfom;rsm; pD;eif;vmaom &xm;wpif;udk 1947 ckESpf/ {_yDvtwGif; rdkif;AHk;jzifh azmufcGJcH&ojzifh ol&Jabmftawmfrsm;rsm; toufqHk;+H;&onfhta-umif;udk w&m;ol}uD; OD;aomif;pdeftm; aemufa-umif; vSeI f qufvufajymqdjk ycJo h nf? Toda k om taumuf}uHzsuq f ; D r+Ei S fh ywfoufI oHo,&Sc d & H olrsm;rSm jynfo& l a J bmf wyfzJG 0ifrsm;jzpf-u_yD; xdjk ynfo& l a J bmfwyf zGJrSm wu,fwrf;tm;jzifh OD;atmifqef;. udk,fykdifjynfolppftzGJ jzpfavonf? aoqHk;ol/ '%f&m&ol ppfom;rsm;rSm a0v &J*sD;rJifh. wyf&if; (2) wyfcGJ (u) rS jzpf-u_yD; a0ve,fom;jzpfol ADA, D ef;taejzihf ,if;tjzpftysuftwGuf Akv d c f sKyf atmifqef;tay:Y cg;cg;oD;oD; em-unf;cHpm;rdonfjzpf&m aemufq; kH tusK; d quf tm;jzifh olonf OD;atmifqef;. t"duydifbuf}uD;jzpfaom OD;apmESifh r[mrdwf zGJ rjd cif; jzpfavawmhonf?
146
146

v#Kd0Suq f ef;-u,fjcif;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

ADAD,ef;. pdwfv+yf&Sm;zG,f&m jyefajymif;ajymqdkcsufrsm;wGif OD;apmxHrS ,cifu ol&&SdcJhaom rsm;jym;vSonfh tcGihfta&;ay;r+rsm;ESihf aemiftem*wfwGif pD;yGm;a&;vkyfydkifcGihf/ cHpm;cGihfrsm;udkyg ay;vmrnfh uwdcH0efcsufrsm;udk zHk;uG,f xm;avonf? ADA, D ef;onf OD;apm. vkya f zmfui kd b f ufwOD;jzpfol xdyw f ifarmif uav;ESihf avmf&Dum;o,fylya dk qmifa&;vkyfief;wGif tpkpyftzGJ0ifwOD;jzpfonfh tavsmuf ,ckup d Y P olyg0ifaejcif;rSm a0vtrsK; d om;rsK; d cspp f w d x f ufoefrx + uf TpD;yGm;bufvkyfief;uom OD;apmESifh ADAD,ef;wdk qufEG,fr+. t"du aESmifud; ta-umif;tcsufjzpfayvdrr hf nf? _Adwo d #t&m&Sr d sm;udk ppfaq;ar;jref;r+rsm;u OD;atmifqef;wdk vky}f uHc& H r+ ESifh ywfoufI rnfonfh oufaotcdi kt f rmudr k # xkwa f zmfEi dk jf cif;r&Sc d a hJ cs? ar*sm rdk; (Major Moore) onf w&m;kH;wGif w&m;pGJqdkjcif; vHk;0rcHcJh&bJ ar*sm,ef; (Major Young) rSmrl axmif'%f (2) ESpf tjypfay;jcif;cHcJh&aomfvnf; t,lcHwif &mwGif jyefvw G o f m G ;_yD; jrefrmjynfrS csufcsif;xGuc f m G oGm;cJa h vonf? uy`we d f ADAD ,ef;onfum; axmif'%f (5) ESpE f i S fh '%faiGw&yfv#if ly; D (5000) pD '%faiGEp S f &yf csrSwfjcif;cHcJh&onf? odkaomf 1949 ckESpf/ azazmf0g&DvwGif u&ifolykefxr+ ay:aygufcJh_yD; tif;pdefrdu dk u&ifolykefrsm;u pD;eif;cJhpOfu &efukefajrmufbuf&Sd emrnfqdk;vSonfh tif;pdeftusOf;axmifrS tjcm;axmifusrsm;ESihftwl ADAD,ef; vnf; vGwa f jrmufom G ;cJo h nf? xda k emufoo l nf axmifajy;b0jzifh tjcm;oGm;&rnfh ae&mr&So d nft h wGuf aemufq; kH Y ADA, D ef;onf u&ifoy le kr f sm;ESifh aygif;rdom G ;onf? 1950 ckESpf/ -o*kwfvwGif xkdif;e,fpyf&Sd aumhu&dwfY u&ifolykef acgif; aqmif apmbOD;}uD;ESihftwl ADAD,ef;vnf; towfcHvdkuf&onf[k &efukefrS ppf wyftm%mydi kr f sm;u ,lqae-uqJjzpfonf? olonf u&ifaomif;usef;olrsm;ESifh ESpftawmf-umaexkdifcJh_yD; 1950 ckESpfrsm;tv,fwGif ,dk;',m;rSwqihf _Adwdefodk jyefvnfa&muf&o dS m G ;cJo h nf? ajratmufwi G f aexki dp f OfumvY Txl;qef;vSaom _Adwdo#uy`wdefESihf eD;eD;uyfuyf&SdcJh-uaom u&ifolykefrsm;taejzifh olt m; t_rJ ai;idi ku f m rdwa f qGzJG&efcufca J om vlwa,muftjzpfvnf;aumif;/ OD;atmifqef; wdu k kd vky}f uHowfjzwfrE + i S fh ywfoufaomrnfonft h a-umif;t&mudr k #ajymqdv k kd 9 pdwf tv#if;r&SdolwOD;tjzpfvnf;aumif; rSwfrdae-uonf? odk jzpfv#if TudpPY _Adwdo#wdk rnfr#avmuf eufeufeJeJ yg0ifywfouf d csdeu f jrefrmawmfawmfrsm;rsm; tk; d cH,-kH unf-uouJo h kd cJy h goenf;? 10/ 11/ 12xkt OD;atmifqef;tm; z,f&m S ;I olwv kd ufa0udc k _H yD; olwt kd m; rvSer f nfo h w l OD;tm;
147
147

tpm;xk; d Eki d& f ef vef'ef &Sd tm%mydi k& f yfuu G r f sm;rS 13 pDro H nfh yl;aygif;}uHpnfrw + &yf jzpfygovm;? odr k [kwfygu ADAD,ef;/ 'def;/ ,ef;ESihf rdk;wdv k dk vlrsKd;rsm;onf yk*~vd u vufeufarSmifcdkorm;rsm;ESihf rdrdwb dk mom pGep f Gep f m;pm;vkyfvdkolrsm;om jzpf -uygovm;? xdt k jyif bif*av qdo k r l m S twdtus rnfor l nf0gjzpfygoenf;? OD;apmESihf ol. vufyg;aprsm;udk zrf;qD;jcif;/ Hk;wifppfaq;jcif;rsm;onf rnf r#avmuf aoaooyfoyf/ pepfwusESihf u|rf;usifvdrRmpGm aqmif&GufcJhonf jzpfapumrl ,if;tr+}uD;wckvHk;onf rsufpdwqHk; jrifEdkifavmufHkxuf tq aygif;rsm;pGm ydr k kd y + a f xG;ywfoufrr + sm; &SE d i kd c fa hJ yvdrr hf nf?

148
148

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

a&wyfAv kd a f v;cifatmif/ _Adwo d # t&efa&wyf (1945)? (1945 rS 1952/ _Adwdo# t&efa&wyfESifh Armh a &wyf r awmf (t_rJ w rf ; ) t&m&Sd tr+xrf;cJhonf?)

1991/ -opa-w;vsjynf/ uifbm&mrdawmf 8=av;vHk; vlowfyGJ ta&;awmfyHk qENjy&mwGif OD;cifatmifESihftwl apmvGifOD;wdktm; SLORC oHHk;a&SwGif awG&yHk? 149
149

150
150

uifbm&mrdawmfY 'Drdkua&pDvdkvm;olrsm; qENjy&mwGif cifOD;atmifESihf xGef;vSatmifwdk wyfOD;rS yg0ifcsDwuf-upOf (1996)?

151

151
tmZmenfacgif;aqmifrsm; usqHk;_yD; &ufvnfaomaewGif Armha&wyfrawmf &wemyHk urf;em;pcef; XmecsKyfY oHCmawmf (9) yg;tm; qGrf;uyfv'gef;_yD; tr#twef; ay;a0cJh-uonf? (0wfyaeolrsm;twGif; Adkvfcifatmifudk a&Swef; vuf0JbufwGif awG&onf)

152
Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

1948 ckESpf/ {_yDv (11) &ufaewGif usqHk;oGm;cJhaom jynfol acgif;aqmif}uD;rsm;. tokbydkaqmifonfh tcrf;tem;Y Armha&wyfrawmf *k%fywyfzGJtm; pnfol Akdvf}uD; ausmfodef;vGif OD;aqmifvsuf *sLAvD cef;raqmifrS tmZmenfAdrmefodk wyfOD;rS taES;csDwufvmyHk?

152

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tcef; (5) tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;


OD;apmESifh ola emufvu kd r f sm;. H; k awmfY w&m;qdi k& f r+onf bufaygif;pHu k -unfhv#if w&m;r#wr+&Sdonf[k qdk&aomfjim;vnf; orm"dw&m;ol}uD;rif; OD; aomif;pdefonfyifv#if tcsKdae&mrsm;wGif oHo,0ifrdcJhygonf? Oyrmjy&ygv#if xHk;wrf;tpOftvmt& pD&ifcsufudk cHkHk;obmywduom a&;om;_yD; zwfjy&_rJ "rRwm&Sc d o hJ nf? 'DZifbmv (30) &ufaeu w&m;ol}uD;rif; OD;ausmfjriho f nf cH k ; kH .pD&ifcsufukd trSew f u,fzwfjycJa h omfvnf; ,ckO; D apmudk ppfaq;onft h r+wi Gf rl txl;cHkHk;. tzGJ0ifwOD;r#omjzpfonfh OD;atmifomausmfu xkdpD&ifcsuftm; a&;om;wifjycJo h nfukd olowdxm;rdco hJ nf? TpD&ifcsuc f sro + nf jrefrmjynfvw G f vyfa&;&&Sd&ef (5) &uftvdkwGif jzpfcJhonfhtwGuf vef'ef&Sd y&DADaumifpD (Privy Council) ac: w&m;v$wfawmfcsKyfodk toem;cHpmwif&ef rjzpfEkdifawmhay? xdk jyif Ttr+Ei S fh ywfoufI txl;cH k ; kH tzGJ 0ifrsm; ceft yf&mwGiy f if ueOD;tcuftcJ rsm; &SdcJhonf? vmrnfh q,fpkESpfaygif;rsm;pGmtwGif; jrefrmEkdifiHudk ajcmufvSea f e rnfh tjiif;yGm;zG,f&m jy\emrSm TcHkHk;jzpfvmEkdifonfudk vltrsm;tjym;u em; vnfoabmaygufxm;-uonf? tcsKdrSm vHk;0O\Hk a-umufvefae-uonf? tu,fI OD;apmwa,mufwnf;omr[kwfbJ usef&Sdaom tjcm;}uH&mygrsm;u ,cktcsdefxd vGwfajrmufaecJhaomf xkdolrsm;u ,cktr+udpPwckvHk;udk rnfuJhodk wkH jyefrnfqo kd nfrm S rodEi kd a f cs? kH;awmf. aemufqHk;pD&ifcsufxufausmfvGef_yD; ud;yrf;rdoltcsKdrSm ouf qdk;r&Snf-uay? &efukefteD;&Sd [Hom0wDrS cdkif&J0efaxmufa[mif;wOD;jzpfol
153
153

aumvif;wk (cf) (Colin Tooke) onf TcH k ; kH . ppfaq;r+_yD;onfa h emuf OD;apm. tr+ukd v#Kd 0u S p f m G pwifpp kH rf;axmufvS r; f cJo h nf? wpHw k ck rSm;,Gi; f ae_yD[k olxif cJo h nf? wae oltr d jf yefa&mufaomtcg olA rmtdra f zmfu olt ,fva f Z;&Si; f acG; }uD;rSm acG;l;jyefae_y[ D k ajymcJo h nf? odkjzifh ola cG;udo k l aoewfjzihf ypfowfvu kd & f _yD;/ ola cG;rSm teD;&Sd jrpfurf;ab;wGif vJaoaeav_yD? wk (cf) rSm ,Hk-unfI r& Edi ka f tmif jzpfaeonf? xH; k pHtm;jzifh acG;l;jyefa&m*grSm tcsdet f wef-um pwifjzpf yGm;&_rJjzpf_yD; xdkaeeHeufuyif olacG;rSm taumif;yuwd jzpfaeonfr[kwfyg vm;? odk jzpfI wk (cf) onf olacG;. acgif;udk jzwfum &efukefrd&Sd wd&p>mefuk q&m0efxH ,loGm;_yD; ppfaq;-unhf&m wd&p>mefukq&m0efu olacG;wGif acG;l; jyefa&m*gr&Sda-umif; twnfycJhonf? xdkaemuf oltdrfudk azmufxGif;cHcJh&_yD; Adv k c f sKyf}uD; atmifqef; vky}f uHc& H r+Ei S fh ywfoufaom ol. pm&Gup f mwrf; zdi kw f JG rsm; aysmufq; kH oGm;cJ& h jyefonf? &ufowWywftenf;i,f-um_y; D aemuf tpmtqdyf oihf_yD; wk (cf) onf aq;HkwGif aoqHk;oGm;cJhavawmhonf? OD;apmtr+ESifh qufEG,fvsuf tqef;w-u,faoqHk;cJh&ol aemufwOD;rSm OD;wifx G jf zpfonf? olonf OD;atmifqef;. vH; k 0,H-k unfru + kd cH&aom wOD;wnf; aom AsLku d &uft&m&Sjd zpfonf? tdE, dN ydnmOfcH 0efxrf;t&m&S}d uD;wOD;jzpfc_hJ y; D/ 1940 ckEp S w f i G f &efue k w f uUov kd . f 'k=t"dywdtjzpf aqmif&u G c f z hJ ; l onf? 1941 ckEp S w f i G f OD;apmESit hf wl _Adwe d E f i S hf tar&duefEi dk i fw H o dk dk vku d y f goGm;cJ_h yD; vpfbe G E f i S hf [ki dz f m-rdr sm;ukjd zwfI ava-umif;c&D;jzifh jyefvm&mwGif 1942 ckEp S f Zefe0g&DvwGif [kdifzmavqdyfY ESpfOD;vkH; tzrf;cH&onf? xkdaemuf rsm;r-umrD OD;wifxGfrSm jyefvnfv$wfay;jcif;cH&_yD; tdENd,EkdifiHokd apv$wfum jrefrmppfajy;tpkd;&tzGJ. jyefvnfxlaxmifa&;qkdif&m t}uHay;t&m&Sdtjzpf ceftyfjcif;cH&onf? 1942 ckESpfrS 1945 ckESpftxd tdENd,EdkifiH/ qif;rvm;rdwGif aexdkifvsuf jynfya&muf aecJhonf? ppf_yD;aemuf bk&ifcH.aumifpDwGif bma&;ESihf taumufcGefqdkif&m aumifpt D zGJ0ifjzpfvmcJo h nf? 1947 ckEp S /f Zefe0g&DvwGif jrefrmEdi ki f H vGwv f yfa&; twGuf !SdE+dif;aqG;aEG;&ef OD;atmifqef;ESihftwl vef'efrdo dk vdkufygoGm;cJhonf? xdc k &D;pOfwi G f _Aw d o d #tpd; k &ESifh oabmwlpmcsKyfukd vufrw S a f &;xk; d &ef jiif;qefjcif; jzihf OD;apmonf OD;atmifqef;udk twdtvif; qefu sifvmcJhonf? jrefrmjynfvw G v f yfa&;&&S_d yD; yxrqH; k tpd; k &tzGJ wi G f OD;wifx G o f nf Eki di fH jcm;a&;0ef}uD;tjzpf ceftyfjcif;cHcJh&onf? odkaomf 1948 ckESpf/ -o*kwfvwGif kd w f yfrsm;. ppfO; D pD;csKyfjzpf Ekwx f u G c f _hJ yD; Adv k r f ; csKyf&mxl; 1 jzihf t&efvufeufui
154
154

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vmcJo h nf?Eki di fx hH y d w f ef;t}uD;wef;0efxrf;wOD;ESihf tpk; d &tzGJ 0if 0ef}uD;wOD;tm; ppfwyfrS jrifhrm;vSaom &mxl;wckokd ay;tyfcH&jcif;rSm xl;qef;aumif;xl;qef; aeayvdrr hf nf? oka d omfvnf; ol. toufarG;0rf;ausmif;r+b0onf ppfrx + rf;b0 rS pwifcJhjcif;jzpfonfukd awmfawmfrsm;rsm;rod-uacs? olonf tdENd,&Sd tif'kd ppfwuUov dk r fb S JG&cJ_h y; D tdE, dN ydnmOfcH 0efxrf;b0okd 0ifa&muf&eftwGuf ppfwyf t&m&S& d mxl;ukd pGev f w $ c f jhJ cif;jzpfonf? orRwEki di fa H wmfopftaejzifh jynfwi G; f ppfr; D awmufavmif_yD; ysufpD;vkeD;yg;tajctaeokd qkdufa&mufaecsdefwGif ppfr+xrf; a[mif;rsm;ukd &Eki do f avmuf jyefvnfpp k nf;I cki dr f monfh t&HwyfrawmfzJGpnf;a&; av;vHvSonfhwm0ef}uD;ukd olz momurf;vS rf;cJhjcif;jzpfonf? The New Times of Burma owif;pmudk pwifxlaxmifolESihf ,if;. t,f'DwmjzpfvmcJhonf? olonf w&m;ol}uD;OD;ausmfjrihf.tudkvnf; wdkufwdkufqdkifqdkifjzpfaecJhonf? xdt k jyif olo wif;pmwGif toH; k y&eftwGuf OD;apm.tr+ukd xdt k cse du f OD;wifx G f onf pl;prf;avhvmaecJhonf[k trsm;u ,Hk-unfcJh-uonf? 1948 ckESpf pufwifbmvtwGif; wnY OD;wifxGfonf pywfvrf;&Sd olo wif;pmwku d f ; Hk cef;rS um;jzifh xGuc f m G &m aygufua JG pEki da f om ud&, d mwcku olum;twGif; aygufuGJoGm;onf? qD'ifum;twGif;&Sd um;armif;olESifh tapmifh a*:&cg;ESpO f; D (wOD;rSm ola b;wGif xki da f eonf) rSm csuc f si; f yif aoqk; H oGm;cJo h nf? Adkvfr; csKyftaejzifh aoavmufatmif '%f&m&oGm;onf? obm0w&m;u jyuf &,fyouJo h y dk if vGec f a hJ om wESpc f c JG efu OD;atmifqef; vky}f uHcc H & hJ aom twGi; f 0ef; Hk ukd vS r; f jrifEi dk o f nfa h e&mY T&mZ0wfrj+ zpfym G ;jcif;jzpfonf? xkt d cif;jzpfym G; onfa h e&mESihf "m;vG,c fw k f vrf;wzufwi G& f a dS om pdea f ygvfausmif;twGi; f wGif a& wyfpcef; ,lbDtufpf &wemykH (U.B.S. Ratanabon) wnf&Sdonf? xkdnu u|ef awmfu wm0efust&m&Sw d OD;jzpf_yD; xka d ygufur JG t + oHrsm; -um;&jcif;ukd rSwr f a de onf? t}uD;tuJ y=t&mcHAdkvfjzpfol au/ 'D=*0kduf(pf) (K.De-Goise) vuf atmuf&Sd a&wyfOD;aqmifv+yf&Sm;wyfzGJu xkdae&mokd tajy;tv$m;a&muf&SdoGm; _yD; a*:&cg; (2) OD; vJaoae_yD; Adkvfr;csKyfrSm touf&SifkHom&Sdonfh owfjzwf r+jrifuGif;ukd awG -u&onf? a&wyfom;rsm;u olukd *spfum;ay:wif_yD; odyfr a0;vSaom &efue ka f q;k}H uD;okd wufow k fu dk y f dk-uaomfvnf; aq;k}H uD;a&muf_y; D odyr f -umrDrm S yif OD;wifx G f aoqk; H oGm;avonf? [l;wifum (Hugh Tinker) u ol. *E<0ifajrmufavhvmr+jzpfonfh jynfaxmifpk jrefrmEki di fa H wmf (The Union of Burma) wGif jynfaxmifpk. rdKif}uD;wckudk aorif;u 'kwd,t}udrf z,f&Sm;
155
155

ypfcJhjyef_yD[lIvnf;aumif;/ OD;wifxGfudk EkdifiHa&; ydifbufwOD;. tiSm;a-u; pm;orm;rsm;u vky}f uHcjhJ cif;jzpfonf[I l vnf;aumif; a&;om;cJo h nf? oda k omf vnf; xkd EdkifiHa&;ydifbuf rnfolrnf0gjzpfonfudkrl rnfolur# azmfxkwfEkdifjcif; r&Sc da hJ cs? OD;wifx G t f owfc& H r+onf OD;atmifqef;vky}f uHc& H r+}uD;tm; olu okaw oeyvkya f ejcif;ESifh qufE, G y f wfoufaeoavm/ odr k [kwf vufeufui kd w f yfrsm; twGif; tm;ydifaejcif;ESihf oufqdkifygoavm? 1948 ckESpf/ Zefe0g&DvwGif jrefrm EkdifiH vGwfvyfa&;&_yD;_yD;csif;yif uGefjrLepfrsm;onf tpdk;&udk vufeufudkif qef usifcJh-uonf? u&ifwdkif;&if;om; olykefrsm;vnf; vufeufudkifxuGcJh-uonf? xdkt jyif tiftm;toifhtwifhom&Sd_yD; ao;i,fvSao;aom Armhwyfrawmf wyf &if; trsm;tjym;vnf; ykeu f efc-hJ uonf? xkt d cgu tpd; k &udk qufvufopPmapmihf odaom wyf&if;rsm;teuf t"dutusqHk;rSm Adkvfr; csKyfae0if; OD;pD;uGyfuJaom trSwf (4) Armhvufeufui dk w f yf&if;jzpfonf? Tykeu f efrr + sm;a-umifh 1948 ckEp S f tukey f i kd ; f wGif ydr k p kd nf;pepfusaom wyfrsm;udk wd; k csJ zJGpnf;cJ& h onf? Oyrmtm;jzifh OD;wifxGf uGyfuJaom jynfaxmifpkt&efwyfzGJ (Union Auxiliary Forces) ESihf xdka emuf ppf0efxrf; [k ac:aom e,fjcm;a'owyfzGJ (The Territorial Forces, sitwundan) wdk jzpf-uonf? xdkwyfzGJrsm;onf ckdife,frsm;wGif a'oqdkif&m wm 0efrsm; ,lxm;-u&onf? ppfa&;wGio f mru Eki di fa H &;wGiy f g -oZmwdur U }uD;rm;r+ a-umihf OD;wifx G t f aejzihf ppfa&;&nfre S ; f csuw f i Go f m &yfwefr aebJ Eki di fa H &;wGif yg tjrihq f ; kH tm%m&,lvc kd si-f uaom ArmhwyfrawmftwGi; f &Sd t&m&Sr d sm;twGuf tiftm;aumif;aom ydib f ufwOD;jzpfaecJa h vonf? 1947 ckESpftwGif;u armfvrdifY jynfaxmifpkppf&JwyfzGJ (Union Military Police) wGif 'k=Adkvftjzpf wm0efxrf;aqmifaeaom wkdif;&if;om;u&ifeDvlrsKd; (u,m;) jzpfonfh apm,dk;; (Saw Yoo Shoo) onf ol. _Adwdo#t&m&Sdjzpfol kd v f (18) &ufaewi G f ol Akv d }f uD; rdu k u f ,fva D v; (Captain Michael Lilley) Zlvi xHodk a&mufvm_yD; atmifqef; r-umrD vkyf}uHcH&vdrfhr,f? r_idrfroufjzpfvm cJh&if armfvrdifrdu dk xdef;csKyfxm;Ekdifzdk toifhjyifxm;yg [k ajymcJhonfudk ,ae xufwkdif rSwfrdaeao;onf? Adkvf}uD;vDav; rnfr#avmuf ydkrdkodxm;onf qdk onfukd rnfor l # rodEi dk a f wmhacs? tb,fa-umihq f a kd omf olonf rsm;r-umrD tcse d f twGi; f armfvrdif rdw i G f kww f &ufaoqH; k oGm;cJa h oma-umihjf zpfonf? rSeu f efr& + o dS nfjzpfap=r&So d nfjzpfap/ TZmwfvrf;tm;vH; k ESifh tjcm; tvm;
156
156

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

wl 'm&DqefqefZmwfvrf;rsm;onf OD;atmifqef;ESihf olvkyfazmfudkifbuf t&if;tcsmrsm;tm; vkyf}uHowfjzwfonfh yl;aygif;}uHpnfr+}uD;wGif OD;apmtjyif tjcm;olrsm; ydkrdkyg0ifywfoufaea-umif; vltrsm;tjym;tm; ,Hk-unfr+ jzpfap ayawmhonf? jyif;jyaom remvdk0efwdkr+a-umihfjzpfap/ tm%m&ruf irf;irf; wufaoma-umihfjzpfap/ odr k [kwf tcsKdae&mXmersm;rS yk*~dKvfrsm;u u|Efkyfw. dk i,f&G,fvSaom trsKd;om;ol&Jaumif;udk vGefrif;pGm r,Hk-unfonfhtwGuf a-umihfjzpfap/ rnfody k ifjzpfap/ tppftrSefwu,f&Sdaom odr k [kwf awG;xifrSef; qr+r#omjzpfaom xk d xd k xd k xd k yk*Kd~ vfrsm;u OD;atmifqef;udk z,f&m S ;ypfcsif cJh-uayvdrfhrnf? OD;atmifqef;onf avmh'farmifhbufwef. ta&;ay;jcif;udk cHc& hJ oljzpfonf? oda k omfvnf; ti,fwef; _Adwo d #t&m&Sr d sm;taejzifh ppfyt JG wGi; f OD;atmifqef;u *syefESihf yl;aygif;cJhonfudk rarhEkdif-uacs? ArmhwyfrawmftwGif; &Sd a&S;kd;tpOftvm t&if;&SiftawG;tac:orm;rsm; (conservative elements) ESihf tvGrf;oifhaom &efukef&Sd EkdifiHjcm;om; t&if;&SifpD;yGm;a&; tkyfpkrsm;twGuf um; OD;atmifqef;. vuf0J,drf;aom EdkifiHa&;tawG;tac:rsm;onf pdwfysuf p&mjzpfaeayawmhonf? Ttcsufudk Adkvf}uD;ADAD,ef;/ Adkvfr; ,ef;ESihf 'def;wdk. yg0ifywfoufaer+rsm;u &Si; f &Si; f vif;vif; azmf!e ; f jyovsuf&a dS yonf? rnfoq kd a kd p/ jrefrmh&w J yfzJG . &mZ0wfrc + if; ppfaq;a&;Xme (Criminal InJ rnfow l OD;wa,mufur kd # vuf vestigation Department) taejzihf OD;apmuvGI nKd ;xd; k rpGyp f c JG a hJ cs? Zlvi kd v f (19) &ufaeu twGi; f 0ef; kH Y jzpfym G ;cJa h om vlowf r+}uD;wGif OD;apmtaejzifh &nf&G,fcsuf/ OD;wnfcsuf &SdHkwifru udwif}uHpnfI yd&daocsmaomtpDtpOfjzifh aemufuG,frS ud;udkif!ef-um;cJhjcif;jzpfonf? ol udk,fwkdif um,uHajrmufaoewfcvkwfudk rqGJcJhonfhtwGuf oltm; vlowf r+ jzifh pGc J sur f wifEi kd a f omfvnf; tm;ay;r+ jzihu f m; pGc J suw f ifca hJ yonf? xka d cwf u jrefrmbmomjzihf xkwfa0aom pme,fZif;ESihf pmtkyfpmwrf;rsm;wGif xkdtjzpf tysufEi S fh ywfoufI yl;aygif;}uHpnfr+ t&dyt f rGur f #uda k omfvnf;aumif; w&m; Hk;awmfY -um;emppfaq;r+rsm; yvkyf&mwGif Oya'ta-umif;t& c|wfacsmfwdrf; yg;r+rsm;tm; &nf!e ; f Iaomfvnf;aumif; azmfjya&;om;cJjh cif;r&Sc d a hJ cs? 1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &uf EdkifiHawmf vkyf}uHr+}uD; ESpfywfvnfae wdkif;udk tmZmenfae tjzpf trsKd;om;Hk;ydwf&ufowfrSwfum ,aewdkif ESpfpOf usif;yavh&o dS nf? xda k ewaev; kH usqH; k oGm;av_yD;aom acgif;aqmif}uD;rsm;tm; vGrf;qGwfwo owd&vsuf jrefrmwrsKd;om;vHk;u *k%fyr+y-uonf? tpdk;&o
157
157

wif;pmrsm;uvnf; tmZmenf}uD;rsm;ESifhywfoufI t,f'Dwmhtmabmfrsm; wav;wpm; t_rJa&;om;avh&o dS nf? usq; kH av_yD;aom tmZmenf}uD;rsm;. pGef v$wfr+rsm;udk vuf&Sdtm%mydkifwd. k ud;yrf;tm;xkwfr+rsm;ESifh qufpyfazmf!e f; &ef ud;pm;-u&if; tmZmenf}uD;rsm;. txkyw ` r dW sm;udv k nf; azmfjyavh&-dS uonf? TtpOftvmtwdkif; 1992 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaexkwf ppftpdk;&ydkif ysif; &d_iD;aiGzG,faumif;vSonfh vkyfom;jynfola epOf owif;pmwGif rsKd;cspfpdwfESihf EdkifiHcspfpdwf ypkysKd;axmifa&; [k a&S;qefqefacgif;pOfjzihf csD;rGrf;cef; zGihfxm; onfh aqmif;yg;wapmifY ,aetcse dt f cgwGif Eki di fa H wmf_ir d0 f yfyjd ym;r+wnfaqmuf a&;tzGJ onf rsKd;cspfpw d & f i So f efaeap&ef rsm;pGm vkya f qmifvsuf&o dS nf? Eki di fa H &; rsufESmpmESihf pD;yGm;a&;rsufESmpmwGifyg enf;rsKd;pHkjzihf EdkifiH.*k%foduQmESihf tcsKyf tcsmtm%mudk zsufvdkzsufqD;yvkyfum taxGaxGrauseyfr+rsm;udk aygufzGm; aponfh trsKd;rsKd;aom tiftm;pkrsm;. &efvdkonfh vkyf&yfrsm;a-umihf ,ckuJhodk rsK; d cspp f w d u f kd a&Swef;wifum xifxif&m S ;&Sm; jyefvnfazmfxw k a f e&jcif;jzpfonf [lI a&;om;xm;onf? jrefrmEdkifiH 'Drdkua&pDta&;twGuf ay:aygufvmaom 1988 ckESpf/ vlxk tHkuGr+}uD;udk ESdrfeif;cJh&mwGif _idrf;csrf;pGm qENjyae-uaom vli,fvl&G,f axmif aygif;rsm;pGmudk ppfwyfu aoewfjzifh ypfcwfowfjzwfcr hJ t + m; 1947 ckEp S u f vkyf }uHowfjzwfrE + i S fh qufpyfvsuf tqdy k gaqmif;yg;Ywki d; f jynfwi G f jzpfym G ;cJa h om raumif;r+ ted@mHr k sm;rS u|Eky f w f t kd aejzifh oifcef;pmrsm; &&Sc d _hJ yD;jzpfonf? 1988 ckESpf/ tzsufvkyf&yfrsm;rS awGuHcHpm;cJh&aom rif;rJhpkdufESifh ted@mHkrsm;udk oifcef;pmtjzpf u|Ekfyfwd& k ,l_yD; TuJhodk aemufwzef xyfrHrjzpfay:a&;twGuf wm;qD;&vdrhfrnf [k qufvufa&;om;xm;avonf? tmZmenf}uD;rsm;tm; t_rJwap *k%f yavh&a dS omfvnf; vlowform;rsm; rSm rnfolrsm;jzpf_yD; OD;atmifqef;udk rnfonfhtwGuf owfjzwfonfudkrl wvHk; wyg'r# azmfjydk;xHk;pHr&SdcJhacs? Oyrmtm;jzihf txufazmfjyyg vkyfom;jynfoa l e pOf owif;pmyg aqmif;yg;Yyifv#if vufonfw&m;cHrsm;udkom &nf!ef;_yD; tvGefa00g;vsuf qdkvkdcsuf t"dy`m,fESpfcGxGufaeom pum;vHk;rsm;jzihf (19) Zlvdkifonf jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHtzdk tarSmifusaomae jzpfonf? tb,fa-umihfqdkaomf e,fcsJ0g'Drsm;u olwdk. a-u;pm;orm;rsm;udk cdkif;ap_yD; wdkufcdkufcJhI jzpfonf? aemufwESpft-umwGif jrefrmEdkifiHonf vGwfvyfa&;udk w&m;0if&&SdcJhaomfjim;vnf; e,fcsJ0g'Drsm; rsKd;aphcscJhaom udk,fhvlrsKd;tcsif;csif;
158
158

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

oabmxm;rnD!w G r f r + sm;onf jy\emw&yftjzpf }uD;rm;pGm aygufzm G ;vmcJ_h yD; ,aewdkif &SifoefaeqJjzpfonf? t-urf;zufvufeufudkif a&mifpHkaomif;usef; olykefrsm; wwkdif;wjynfvHk; r+daygufouJhodk aygufvmcJh_yD; 0g;tpnf;ajyouJhodk jzpfum ysup f ; D qH; k +; H r+rsm;udo k m jzpfay:apcJo h jzihf wyfrawmfu _ir d 0 f yfyjd ym;atmif aqmif&GufcJh&jcif;jzpfonf [k qdkxm;jyefonf? wzef 1990 ckEp S /f pufwifbmvxkwf vkyo f m;jynfoa l epOfowif;pmYvnf; vkyf}uHr+}uD;wGif _Adwdo#wdk yg0ifywfoufaeyHkudk rD;armif;xkd;um a&;om;wifjy aom tcef;qufaqmif;yg;rsm; yg&Sdvmjyefonf? TonfrSm _Adwdo#wdkESihf ywf oufI cGi; f csufxm;apmihx f e d ; f cJa h ompnf;udk yxrqH; k pwifazmufzsufvu dk jf cif; yifjzpfonf? xdt k csdeu f e,l;a,muf&dS urBmu h v k or*~}uD;Y _Adwo d #tpd; k & ud, k f pm;vS,frsm;u jrefrmEkdifiH. vlt cGihfta&;csKd;azmufr+rsm;udk wifjyaecdkufjzpfI _Adwo d #tpd; k &tm; odum Q usap&ef aqmif&u G o f nfh ud;yrf;r+w&yfom jzpfayvdrhf rnf? oda k omfjim;vnf; xkdtcsdefu vDvfESifh ukr`%DrS rmvf[dkx&m (Malhotra of Leele Co.) uJhodkaom xifxifay:ay:r[kwfonfh pD;yGm;a&;orm;rsKd;ESihf quf EG,fr+&Sdaom &efukefrS ADAD,ef;ESihf ti,fwef;t&m&SdtcsKdrSvGJI _Adwdo#tpdk;&. xdyfydkif;tkyfcsKyfa&;qkdif&m tm%mydkifyk*~dKvfrsm;xJrS Ttr+ESihf ywfoufqufpyf aejcif;udr k l xkwa f zmfEi dk jf cif;r&Sa d o;acs? Tyk*Kd~ vfrsm; yg0ifywfoufaer+rm S trsm;todyifjzpfonf? Tt&m&Sd tcsKd ESihf _Adwdo#pD;yGm;a&;orm;rsm;onf _Adwdo#aumifpDrS v#Kd0Sufqef;-u,fvSonfh a*stufpf bif*av (J.S Bingley) uJhodkaom yk*~dKvfrsm;ESifhtwl yl;aygif;um OD;apmESifh ol. vusm f *d% k ; f 0ifEi dk i fa H &;orm;tkyp f u k kd wdww f qdwa f xmufyc hH o hJ nf [lIom vufwGif;&Sd taxmuftxm;rsm;t& qGJ,loHk;oyfcJh&onf? xdkrSwyg; bk&ifcHudk,fwkdif vef'efodk ta-umif;-um;onfh a-u;eef;pmxJY Tyl;aygif;}uH pnfr+}uD;wGif xdyfydkif; _Adwdo#t&m&Sd}uD;rsm; yg0ifywfoufaea-umif; azmfjy rxm;onft h wGuf rdro d abmt& pdwv f u kd r f mefyg aqmif&u G a f e-uaom &efue k f rd& Sd _Adwdo#t&m&Sdi,frsm;xJrS tcsKdyg0ifa-umif; oufaojyHkrSvGJI txufazmf jyyg aqmif;yg;taejzihf _Aw d o d #tqihjf rift h &m&S}d uD;rsm;udk pGyp f& JG ef rwwfEi dk c fa hJ cs? OD;atmifqef;ESifh olvlrsm; vkyf}uHowfjzwfcH&pOfu &efukef&Sd tpdk;&tdrfawmf twGi; f Yomru t*Fvefjynf/ vef'efrd& dS Edi ki f jH cm;a&;H; k tqihjf rihf _Adwo d #tm%m ydi kr f sm;yg tjcm;olrsm;enf;wl odoo d mom xdwv f efw e k v f y + o f m G ;cJ-h u&avonf?2 OD;apmtaejzifh vef'efEi S fh tquftoG,& f a dS -umif; jyoEdi ka f om wckwnf;
159
159

aom taxmuftxm;rSm OD;apm.tr+ukd ckcu H muG,& f eftwGuf &efya kH iG pkaqmif; cJhaom OD;apm.tudkt&if; OD;armifarmif}uD;qkdoljzpfonf? OD;apmtaejzihf t*Fvefjynf&dS y&DAa D umifp D ac: w&m;v$wa f wmfcsKyf odk toem;cHpm wifyi kd c fi G fh 3 &&Sdoifha-umif; urBmausmf pmapmif}uD;wckjzpfaom wkdif;rf (The Times) . t,f'DwmxHodk olu ay;pmrsm; a&;om;ay;ydkc Jhonf? if;tjyif tr+r_yD;qHk;rDyif jrefrmEdi ki f. H zGJpnf;tkyc f sKyfykH tajccHOya'tajymif;tvJrsm; jzpfay:cJo h nf? tu,f I xko d o kd m rjzpfcv hJ #if OD;apmonf if;ydi kc f i GE fh i S fh tusLH;0ifr+ &Sa d yvdrr hf nf? oda k omfvnf; OD;atmifqef;udk &Si; f ypf&ef }uHpnfrt + m; vef'ef&dS tcsKdaom todkif;t0dkif;rsm;u axmufcHcJhjcif; &Sd=r&Sd[laomtcsufESihf ywfoufI _Adwdef&Sd yk*~dKvfwcsKdyif oHo,0ifcJh-uonf? OD;atmifqef;aov#if olae&mY OD;apmudk 0ef}uD;csKyftopftjzpf jyefvnftpm;xd; k Eki dc f a hJ omfvnf; jrefrmEdi ki fu H kd _Adwo d #wdk vufckyfxJwGifyif qufvufxdef;xm;Ekdifayrnf? vkyf}uHr+}uD; jzpfyGm;_yD; (2) &uft-um 1947 ck/ Zlvdkifv (21) &ufaewGif _Adwdo#atmufv$wfawmfY avbmtrwf wGrf'&Dbwf (cf) (Tom Driberg) u OD;atmifqef;ESifh olvkyfazmfudkifbufrsm;udk av;pm;&aumif;rSef;odaom v$wf awmf. Tbufjcrf;&Sd trwfrif;rsm;taejzifh trSefwu,f eufeufeJeJ 0rf;enf; a-uuGJr+udk azmfjyvdkufygonf? opPmazmuf taumuf}uH&ef v+Haqmftm;ay; vlrdkufarG;-uvsuf ,cktcg oufawmihfoufom jzpfae-uukefaom uGefqm aA;wpf vl}uD;vlaumif;rsm;xuf &efue kY f &uf&ufpufpufycJ-h uaom vlrorm rsm;taejzihf Tvkyf}uHr+}uD;. udk,fusihfydkif;qkdif&m tjypf&Sdr+rSm enf;yg;vdrfhrnf r[kwfa-umif; u|Ekfyf pGyfpGJajym-um;vdkufygonf 4 [k wifjyajymqkdvdkuf&m '&D bwf (cf) udk olt wku d t f cHtcsKdu avSmifajymifatmf[pfc-hJ uonf? avbmtpd; k &ESihf uGefqmaA;wpftwdkuftcHwdk yl;wGJvsuf v+dufv+dufvSJvSJ 0rf;enf;a-umif; xkwfazmfajym-um;cJh-u_yD; T&mZ0wfjypfr+}uD;wGif ygwDESpfbufvHk;rS tvdkwl tvdkyg vdkufavsmnDaxGr+ r&SdcJha-umif; jiif;y,fcJh-uonf? 1990 ckESpf/ Ekd0ifbmv (17) &ufrS (22) &uftwGif; vkyfom;jynfoa l epOf owif;pmwGif ydkrdkI +yfaxG;_yD; ykp>mqefaom aqmif;yg;rsm; tcef;qufyg&Sdvm cJhonf? Edk0ifbmv (13) &ufaewGif rdwDvmcsnfr#ifpufHkY ajym-um;aom AdkvfcsKyfr;}uD; apmarmif. rdefcGef;udk txl;tqef;yI udk;um;xm;onf? Adkvf csKyfatmifqef;. tcef;uudk uyfajrmiftoHk;csI vGwfvyfa&;ud;yrf;r+wGif OD;ae0if;. tcef;uudk yH}k uD;csJ &ef &Si; f &Si; f vif;vif;&nf&, G x f m;onf? &efue k f
160
160

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

&Sd udv k e kd t D m%mydi kr f sm;u vef'efokd ay;yda k om tcsKda-u;eef;pmta[mif;rsm;wGif yg&Sdonfh OD;ae0if;tm; tom;ay;azmfjyxm;csufrsm;udk owif;pmrsm;wGif jyef vnfazmfjycJ-h uonf? umuG,fa&;0ef}uD; ae&mtwGuf vSaz (Adkvfvusfm) ESifh ae0if;t-um; &Sa d eaom atmifqef;. axmufcc H sufukd u|Eky f f tpysKd;aqG;aEG;vku d y f gonf? ae 0if;onf (ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfrS ajymif;vJzGJpnf;cJhaom) ArmhrsKd;cspfwyf rawmf trSwf (4) wyf&if;. wyf&if;r;tjzpfaqmif&GufcJh_yD; tpOftvmaumif; cJholjzpfI ppfwyftjrifrS-unfhv#if olonf tvm;tvm ydkrdkaumif;rGefolwOD; jzpf[ef&o dS nf? oda k omfvnf; vSazudk a&G;cs,fv#if ydr k v kd l udur f sm;ayvdrr fh nf if;tjyif atmufyg _Adwdo#umuG,fa&; OD;pD;csKyfAdkvfcsKyf}uD; wifyvm (Templer) . ajym-um;csuf taxmuftxm;udkvnf; vkyfom;jynfol aepOf owif;pmwGif yHw k u l ; l I azmfjycJo h nf? jrefrmvlrsKd;wd. k rqHk;Edkifaom oHo,rSm tvGet f vGef _iD;aiGp&mjzpfvm cJhonf? odkaomfvnf; u|Ekfyfwdktaejzifh AdkvfcsKyf}uD; ae0if;udk tultnDay;&ef twGuf wwfpGrf;or# aqmif&Gufay;&ef tvGefpdwftm;xufoefvsuf&Sdygonf OD;atmifqef;. emrnfonf jrefrmjynfwGif xdktcsddeftxd udk;uG,ftyfol ozG,fjzpfaeonf? vGefpGmav;pm;&aom AdkvfcsKyf}uD;qdkonfrSm wyfrawmf. zcifomru EdkifiHawmf. zcifvnf; jzpfaecJhonf r[kwfygvm;? &JabmfoHk;usdyf 0ifwOD;jzpfcJh_yD; OD;atmifqef;ESifh &Jabmf&Jbufjzpfvmjcif;onf OD;ae0if;tm; tjrihfqHk;acgif;aqmifr+udk ESpfaygif;rsm;pGm awmif;qdkxm;Edkifzdk jzpfvmcJhonf? &JabmfoHk;usdyfwGif OD;atmifqef;ESihf OD;ae0if;wdko nf qefu sifbuftkyfpk (2) pkrS jzpf-uvsuf ,if;wdE k p S a f ,muf rnfonft h cgr# tap;ruyfc-hJ uacs? Ttcsufukd tpd; k &owif;pmrsm;u rnfonft h cgr# azmfjycJjh cif;r&Sc d a hJ cs? oda k omfvnf; 1988 ckEp S f jrefrmjynftESH jzpfym G ;cJa h om 'Dru kd a&pDvy + & f m S ;r+ wGif t"duacgif;aqmiftjzpf ay:xGuv f maom Adv k c f sKyf. orD; a':atmifqef;pk -unfonf OD;atmifqef;. tarGudk olu qufcHcJh&ygonf [laom OD;ae0if; . tqku d kd vlo& d i S -f um; pdea f c:vmcJo h nf? odkjzihf tmZmenfaet_y; D aemufw&uf 1989 ckESpf/ Zlvdkifv (20) &ufaewGif OD;ae0if;onf a':atmifqef;pk-unfudk kH av tdrw f i G; f Y tus,c f sKyfcsxm;vdu k a f vonf? 5 a':atmifqef;pk-unfu usq; _yD;aom zcifjzpfolESihf &Jabmf&Jbufrsm;udk *k%fy&ef tmZmenfAdrmefodk &efukef rdwGif;rSjzwfI vlxkcsDwufyGJudk OD;aqmifoGm;&ef pDpOfcJh_yD; OD;ae0if;ppfwyfu
161
161

vnf; vrf;ay:xGuo f l rnfor l qdk aoewfjzihf ypfrnf[k _cdr; f ajcmufwkH jyefco hJ jzihf xdkaeu vlxkcsDwufyGJudk zsufodrf;cJh&_yD; vlajrmufjrm;pGm tzrf;cHcJh&onf? xkd aemuf wESpfausmfceft-umwGif tpdk;&ydkif owif;pmrsm;Y 1990 ckESpf/ Edk0ifbm vtwGif; tcef;qufaqmif;yg;rsm; yg&Sdvmonf? ,if;aqmif;yg;rsm;taejzifh OD;atmifqef;. tarGqo kd nfukd cgxkwy f pfvu dk u f m OD;ae0if;tay: vlxu k -unf !kdav;pm;onf[laom tcsufjzihf tpm;xkd;Ekdif&ef ud;pm;-ujcif; jzpfaumif;jzpf ayvdrr hf nf? xkt d cse d w f i G f tvGet f rif; xifay:ausm-f um;vmaom a':atmifqef; pk-unfu OD;ae0if;. tjrihfqHk; tm%mydkifqdkifr+udk pdefac:vsuf&Sdae_yDr[kwfyg vm;? oda k omf xdkr#jzihf r_yD;ao;? 1991 ckESpf/ ZGefv (28) &ufrS Zlvdkifv (2) &uf txd vkyo f m;jynfoa l epOfowif;pmwGif oufwrf;-umjrihv f _S yDjzpfaom OD;apm. ol&d, (The Sun) owif;pmrS OD;atmifqef;tay: wdkufcdkufxm;aom aqmif;yg; tpOfvkdufwckvHk;udk rl&if;twkdif; jyefvnfazmfjycJhonf? u|Ekfyfwdk. trsKd;om; acgif;aqmif}uD;tay: OD;apmu apmfum;wdkufcdkufajymqdkxm;r+rsm;ESifh ,SOfwGJ vsuf OD;atmifqef;udk &,for G ; f aoG;_yD; oa&mfxm;aom umwGe; f yHr k sm;udy k ifv#if jyefvnfazmfjycJhao;onf? 0efwdkr+ESihf avSmifajymifr+rsm; jynfhESufaeaom yk*~dKvf a&;&m/ rl0g'a&;&mESifh tzGJtpnf;a&;&m wzufapmif;eif; wdu k c fu kd r fr + sm;udk jyo&ef jyefvnfyHkESdyf&oa,mif a0zefcsufa&;om;xm;aomfvnf; tqdkygaqmif;yg;rsm; jyefvnfay:xGuv f monfh tcse du f r kd l jrefrmpmzwfy&dowfu owdxm;rdcy hJ gonf? xkdtcsdefu a':atmifqef;pk-unftaejzifh tdrfwGif;tus,fcsKyf (2) ESpfausmfcef cHcJh&_yD;jzpf_yD; csufukdpvkdAuforRw Am;uvuf(Af) [mA,f(vf) (Vaclav Havel) u olrukd Ekdb,fvf_idrf;csrf;a&;qktwGuf emrnfpm&if; tqkdy_yD;cgpjzpfonf? wydiw f nf;vdv k y dk if tpd; k &owif;pmY jrefrmhwyfrawmfxa l xmif&mwGif OD;ae0if; . ta&;ygaom tcef;uudk xyfrHtxl;y a&;om;xm;aom wyfrawmf. acgif;aqmifr+orkdif;a-umif;udk tcef;qufaqmif;yg;tjzpf azmfjycJhonf? vkyo f m;jynfol aepOfowif;pmyg ,if;tcef;qufaqmif;yg;rsm;onf ta&; ygvSaom ar;cGef;rsm;udk jzpfay:apcJhonf? yl;aygif;}uHpnfr+ESihf ywfoufaom ,lqcsuo f t D & kd t D rsm;pkonfvnf; if;ar;cGe; f rsm;udk A[kc d sur f yvsu& f a dS yonf? olu, kd w f i kd f tjrihq f ; kH acgif;aqmifjzpfvm&eftwGuf OD;ae0if;onf OD;atmifqef;udk pDrHudef;cs z,f&Sm;cJhoavm? vGefpGmaumufuspf,kwfrmvSaom }uHpnfr+wGif ppfw& k if e,fy k u f av;wckyrm OD;apmonf qifxm;onft h uGux f J 0ifrc da hJ vo avm? ydifbufwOD;tjzpf if;tjyif olESihf tjrihfqHk;tm%mt-um; -um;cHydwf
162
162

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

qdka eol wOD;wnf;aom yk*~dKvftjzpf OD;atmifqef;tay: OD;ae0if;cHpm;rdcJhonf rSm xif&m S ;vSonf? olw& kd a J bmfo; kH usdy0 f ifrsm; *syefEi kd i f /H wdu k sKdwi G& f -dS upOfu ol wdk tcsif;rsm;cJh-uonfrsm;udk touft&G,f Eke,fi,f&G,f-uao;aom tzGJxJ rS uset f zGJ0iftm;vH; k aumif;pGmod&c dS -hJ u_y; D taxmuftxm;rsm;vnf; &Sc dy hJ gonf? twdkcsKyfqdk&v#if tjrifoHk;rsKd; ay:xGufvmonf? if;wdkr Sm 1? w&m;qdkifr+onf w&m;r#w_yD;v#if OD;apmtm; t"duvufonfw&m; cHtjzpf azmfxw k E f i dk c fo hJ nf? 2? OD;apmonf qifuGufxJ 0ifrdcJh_yD; w&m;qdkifr+ w&yfvHk;onf w&m;a&; jy,k*o f mjzpfonf? 3? OD;apmonf tjypfvnf; &Sdonfhtjyif qifuGufxJodv k nf; 0ifrdcJhonf? yxrtjrifonf jrefrmtrsm;pk udk,fwdkif ,Hk-unfaomtjrifjzpf_yD; jrefrm &Jtm%mydkifrsm;ESihf pma&;q&mrsm; wifjy-uaom w&m;0iftjrifw&yfvnf; jzpfonf? 'kw, d tjrifrm S 1940 ckEp S f aESmif;ydi k; f umvu jrefrmEdi ki fw H i G f tr+xrf; cJhzl;_yD; ,cktcg _AdwdefEkdifiHwGif a&muf&Sdaexdkifae-uaom _Adwdo#t&m&Sd trsm; tjym; pG_J rJaomtjrifjzpfonf? wwd,awG;ac:r+tjrifrm S rl tajccHtm;jzihf jynfy a&muf oabmxm;uGv J o JG l jrefrmrsm;t-um; r-umrDtcse d u f rS ay:xGuv f monfh tjrifjzpfonf? txl;ojzihf xdwv f efw e k v f y + z f , G a f umif;vSaom vky}f uHowfjzwfr}+ uD;jzpf yGm;_yD; tESpf (40) eD;yg;cef jzpfonfh 1986 ckESpf/ {_yDvtwGif;u u&iftrsKd;om; f 0onfh pmapmifwckwi G f yg&Sv d maom aqmif;yg;wyk'f tpnf;tk; H (KNU) rS xkwa onf txufazmfjyyg 'kw, d tjrifudk axmufcx H m;onf? ,if;onf 'kw, d tjrifEi S hf ywfoufI a&;om;xm;aom trsm;od&onfh wckwnf;aom yHkESdyfrSwfwrf;jzpf onf? aqmif;yg;.acgif;pOfrSm atmifqef;udk wu,f b,folowfovJ [lI yif jzpf_yD;v#if a&;om;oltrnfudk u|Ekfyfwdk. &efukefowif;axmuf [k azmf jyxm;onf? ed'gef;udk atmufyg pmyd' k E f p S y f ' kd jf zihf tpyxm;onf? 1947 ckESpf/ ZlvdkifvwGif jrefrmEdkifiH. 0ef}uD;csKyf OD;atmifqef;udk v#Kd 0Sufqef;-u,fpGm vkyf}uHowfjzwfcJhr+onf u&ifvGwfajrmufa&; ud;yrf;r+wGif }uD;rm;aom tcsKd;tauGwckukd jzpfapcJo h nf? (39) ESp-f umjrihc f _hJ yDjzpfaomfvnf; xdv k o l wfrt + m; tppftrSef }uHpnfzefw; D cJo h r l sm;udr k l ,aexufwi dk f vlo& d i S -f um; razmfxw k E fi dk a f o;acs? tr+. tcsut f vufrsm;udv k nf; ,aexufwi kd f rajz&Si; f Edi ka f o;acs
163
163

tppftrSef yl;aygif;}uHpnfor l sm;xHrS tmHv k a JG jymif;oGm;ap&ef tuGuc f s_y; D OD;apmudk w&m;Hk;wifum tjypf'%fcscJhjcif;rSm qifuGufwckomjzpfa-umif; cdkif vHkaom oufaotaxmuftxm;rsm;&Sdaeonf? tu,fI OD;apmonf tuGuf qifcc H& hJ onf[q k v kd #if jrefrmEdi ki f. H vGwv f yfa&;acgif;aqmifrsm;udk rnfow l u kd wrSefwu,f owfcJh-uygoenf;? AdkvfcsKyf}uD;ae0if;/ 0ef}uD;csKyfOD;EkESifh tjcm; yk*~dKvfrsm; yg0ifywfoufaeonfqdkonfh -um&SnfpGm pGJ_rJaeaom aumvm[v rsm;wGif trSew f &m; rnfr#avmuf &Sa d eygoenf; jynfxa J &;0ef}uD; OD;ausm_f ir d; f / tjcm;qd& k , S v f pf trmcH Adv k c f ifarmifuav; wdktygt0if OD;Ek/ OD;ae0if;ESihf tjcm;wif;rmaom oabmxm;&Sdol jrefrmrsm;. tvdq k ENukd qefu sifvsuf u&ifEi S fh tjcm;vlenf;pk wdi k; f &if;om;rsm;tay:Y }uD; rm;aom vku d a f vsmr+rsm; yvky& f ef OD;atmifqef;u pDpOfco hJ nft h csufukd pOf;pm; awG;awmp&mtjzpf xkdaqmif;yg;Y qufvufa&;om;xm;onf? xdk jyif Zlvdkifv (19) &uf/ eHeufcif;wGif &efukefajrmufbuf&Sd u&ifvlrsKd; trsm;tjym; aexkdif aom tif;pdefrd. ckdif&J0efaxmufjzpfol wdkif;&if;om; u&ifvlrsKd; apmpdefr+H qdk olonf OD;apmtm; zrf;qD;&ef trdef&&SdcJhojzihf wu,fhvkyf}uHowfjzwfr+}uD; rjzpfyGm;rD eHeuf (9) em&DcefwGif if;u oGm;a&mufzrf;qD;cJh&onf [k a&;om; xm;&m xda k zmfjycsufrm S tH-op&maumif;vGe; f vSaom tqdk ycsufjzpfaeayonf? xdktcsdefu OD;apmonf wpHkw&m xl;xl;jcm;jcm; vkyfaejcif;r&SdbJ olr dom;pk0if rsm;ESihftwl eHeufcif;tcsdefav;udk zef;aejcif;omjzpfonf [k apmpdefr+Hu ajym qda k -umif; xda k qmif;yg;wGif a&;om;xm;jyefonf? xda k emuf apmpder fo H+ nf nwGi; f csi; f yif yJc; l odk cki d& f 0 J efaxmuftjzpf ajymif;a&$ jcif;udc kc H& hJ onf[k qdx k m;jyefonf? TwGif OD;apmudk u|ea f wmf. zcifjzpfol OD;xGe; f vSatmifu aev,fyi kd ; f wGif zrf;qD;cJhjcif;tpm; apmpdefr+Hu Zlvdkifv (19) &uf/ eHeufcif;wGif zrf;qD;cJhonf qdjk cif;rSm vH; k 0rSm;,Gi; f vGa J csmfaeonf? twGi; f 0ef; kH rS jyefvmaom vlowform; rsm;udk OD;apmu eHeuf (11) em&DwGif udqdkvufcHcJhjcif;udk oludk,fwdkif jrifawG cJh&ygonf[k w&m;Hk;awmfwGif xGufqdkcJhaom uy`wdefcef;rSmrl OD;apmudk zrf; onft h csdeE f i S hf ywfoufI rrSm;,Gi; f Eki da f y? olonf OD;apmESihf OD;apmtdru f kd tcsdef G f a&;om; -umjrihp fm G apmih-f unfa h ecJo h v l nf;jzpfonf? xdr kw S yg; KNU pmapmifwi ol/ tqdy k g aqmif;yg;&Sir f v S I JG xda k eu OD;apmtdro f kd &Jrsm; eHeufyi kd ; f 0ifzrf;jcif;ukd OD;apmudk,fwdkifujzpfap/ tjcm;wOD;wa,mufujzpfap rnfonfhtcgur# a&; om;ajymqdkcJhjcif;r&SdcJhacs? OD;apmtdrfudk &Jrsm; vma&muf0dkif;0ef;xm;onfhtcsdef
164
164

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rSm aev,f (2) em&D &Sd_yD[k azmfaumfb!Geu f vnf; twnfyajymqdkcJhygonf? oda k omfjim;vnf; aqmif;yg;wGif yg&So d nfh tjcm;tajctjrpf&a dS om a&;om; csufrsm;tm; avhvm-unfv h #if OD;Ek (,cifu ocifE) k ESifh Akv d c f sKyf}uD;ae0if; tp &Sdonfh oabmxm;wif;rmol jrefrmrsm; yg0ifywfoufaeonf[laom pGyfpJGcsuf udr k l owdcsyo f ihv f y S gonf? (_Adwo d # tvda k wmf&r d sm;) [k pGyp f c JG x H m;&aom u&if vlrsKd;pkrsm; (ppftwGi; f Y u&iftajrmuftjrm; r[mrdwb f ufrS &yfc-hJ uonf) ESifh jrefrmjynfrS qkwc f m G oGm;aom _Adwo d #wda k emuf xd; k ppfqifvu kd y f gvmcJa h om Armh vGwv f yfa&;wyfrawmfxr J S pnf;rJu h rf;rJh y&rf;ywm jzpfae-uao;aom wyfrsm; t-um; aoG;ajrus cdkuf&efjzpfr+rsm; trSefwu,f jzpfay:cJhavonf? jrefrmEdkifiH k m G ;onfh vGwv f yfa&;&_y; D onfa h emuf u&iftrsK; d om;tpnf;tk; H (KNU) awmcdo tcsdefYum; xdkvlrsKd;pktcsif;csif;t-um; jzpfyGm;cJhaom roifhrwifh &efrD;yGm;onf jynfwi G; f ppftjzpfokd t&Se d w f ; kd jrio fh m G ;cJa h wmhonf? 6 Todk qdkyifqdk&jim;aomfvnf; OD;Ekonf u&ifvlrsKd;rsm;tay: touf!Sm qH; k Armacgif;aqmifwOD;jzpfayvdrr hf nf? u&ifaomif;usef;r+ ray:aygufrD 1948 ckESpf/ pufwifbmvwGif olonf u&ifrsm;. awmif;qdkcsufrsm;udk avhvm&ef a'oqdkif&m udk,fydkiftkyfcsKyfa&; aumfr&Sifw&yfudk ceftyfcJhonf? rsm;r-umrD 1949 ckESpf/ azazmf0g&DvwGif u&ifrsm;ESihf tpdk;&ppfwyft-um; jynfwGif;ppf jzpfyGm;aepOf OD;Ekonf _idrf;csrf;a&; tqdkycsufw&yfudk urf;vS rf;cJhygao;onf? odk jzpfI u&ifw. kd ykeu f efxuGru + kd ppfwyftiftm; oufoufjzifo h m acsr+e; f vdk -uaom oabmxm;wif;rmol jrefrmrsm;u olt m; odum Q csonft h aejzifh u&if Ek [k emrnfajymif ay;cJ-h uonf? Ttjzpftysufrsm; jzpfyGm;_yD; ESpftwef-umrS autJif,lrsm;u txifvGJ rSm; rkef;wD;r+rsm; jzpfcJh-u[efwlygonf? 1962 ck/ rwfvwGif AdkvfcsKyf}uD;ae0if; tm%modrf;vdkufonfhtcg oludk zrf;qD;xdef;odrf;cJh_yD; 1966 ckESpf/ atmufwdk bmvtxd v$wr f ay;cJa h cs? ydr kI kd zGJpnf;yHt k ajccHOya'enf;usaom tpd; k &pepfw &yf jrefrmEdi ki fw H i G f jyefvnftoufoi G; f &mY tultnDay;&ef OD;Ektygt0if ,cif Eki di fa hH cgif;aqmifa[mif; (21) OD;jzifh t}uHay;tzGJ udk ^m%fe^ D m%feufrsm;aom ppftm%m&Sifu zGJpnf;ay;vdkufonf? 1962 ckESpfwGif OD;ae0if; oGwfoGif;cJhaom jrefrmhq& kd , S v f pfvrf;pOfygwD wnf;[laom wygwDtm%m&Sip f epf tpm; 1962 ckEp S f rwki dr fu D usio hf ; kH cJa h om ygwDpkH 'Dru dk a&pDpepf ESifh vGwv f yfaom aps;uGuf pD;yGm;a&; odk jyefvnfOD;wnfvkyfudkifoGm;&ef (21) OD;tzGJ. trsm;pku t}uH
165
165

^m%fay;cJo h nf? 1969 ckESpf/ ZGefv (2) &ufaewGif OD;ae0if;u ,if;t}uHycsufudk jiif; y,fvdkufonf? xdkaemuf OD;Ekvnf; pdwfysufum wdkif;jynfrS xGufcGmoGm;cJhav onf? olonf vef'efodk oGm;cJh_yD; xdkae&mYyif OD;ae0if;. ppftm%m&Sifpepfukd vufeufui kd a f wmfve S& f ef pnf;H; k vkya f qmifrnfh olt pDtpOfrsm;udk -o*kwv f (29) &ufaewGif a-unmcJhonf? aemufqHk;wGif ,if;vGwfajrmufa&;ppfyGJonf xdkif;= jrefrme,fpyfwav#muf&dS jynfwi G; f rS xGua f jy;vm&olrsm; cdv k & +H mpcef;rsm;rS pwif cJo h nf? OD;Ek. vGwa f jrmufa&;v+y& f m S ;r+rS aygufzm G ;vmaom ppfwyfuv kd nf; jynf cspfvGwfajrmufa&;wyfrawmf (Patriotic Liberation Army- P.L.A) [k trnf ay;vdu k -f uonf? xkw d yfukd ArmhwyfrawmfY xifay:ausm-f um; vlor d sm;-uonfh 0g&ifx h y d w f ef;ppfacgif;aqmifrsm; jzpfc-hJ uaom &Jabmfo; kH usy d 0 f if Adv k v f usm f / Adv k f &efEi kd E f i S fh Adv k r f ; atmifwt kd jyif vGwv f yfa&;&ptcse d u f Armhwyfrawmf. ppfqif a&; OD;pD;csKyf/ u&iftrsK; d om; Adv k r f; csKyf [ifqef-um'd; k (Brig. Henson Kya Doe)/ Armhavwyf OD;pD;csKyfa[mif; AdkvfcsKyfawmfrDuvpfzf (Air Commodore Tommy OD;aqmif-uonf? OD;Ek. v+yf&Sm;r+tzGJonf yl;wGJppfqifa&;twGuf Clift) wdku xkdif;=jrefrme,fpyfwav#muf tajcpdkufxm;-uaom autJif,lESihf rGefwdkif;&if; om;olykefwE dk Sihf oabmwlnDr+ vufrSwfa&;xdk;-uonf? oda k omf r-umvSygacs? jrefrmEki di ft H aejzihf yxrqH; k a&;qGjJ y@mef;cJa h om 1947 ckEp S f zGJpnf;tkyc f sKyfykH tajc cHOya'wGif &S rf;ESihf u,m;jynfe,fwdkudk ay;tyfxm;aom cGJxGufvdku cGJxGuf ydi kc f i G fh &So d nfh &ydi kc f i Gt fh ay:Y oabmuGv J t JG jiif;yGm;r+rsm; jzpfay:vmawmhonf? tu,fI ppftm%m&Sifwdu k dk wGef;vSef_yD;onfESifh wydifeuf olwdt k m;vnf; if; &ydkifcGihfudk ay;ygrnf[laom uwdu0wfudk wdkif;&if;om; vlenf;pkrsm;u ,ck awmif;cHvm-uonf? Todk wdkif;&if;om;rsm;. cGJxGufvdku cGJxGufydkifcGifh udk zGJpnf;yHktajccH Oya't& umuG,fwm;qD;xm;&efom vdkvm;ESpfcdufaom OD;Ekonf 1973 ck/ Zlvi kd v f wGif ol. acgif;aqmif&mxl;udk Adv k v f usm f tm; v$a J jymif;ay;tyfum xki d; f EkdifiHrS 0rf;enf;pdwfysufpGmjzifh xGufcGmoGm;cJhavonf? Adkvfvusfmonf tjrihfrm; qH; k pGr; f &nfEi S fh jynfp h a kH omyk*Kd~ vfwOD;jzpf_yD; OD;atmifqef;. yk*Kd~ vfa&;t& cifrif &if;ESD;aom rdwfaqGwOD;vnf;jzpfonf? 1978 ckESpf/ Ekd0ifbmvtwGif;wGif vufeufudkifwyfzGJ (2) zGJt-um; em;vnfr+vGJ&mrS jzpfyGm;yHk&aom autJif,lwdk u olpcef;tm; 0ifa&mufpD;eif;wdkufcdkufr+wGif AkdvfvusfmusqHk;oGm;cJhonf?
166
166

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

yDt,fva f t wyfrawmfrm S vnf; xdt k usKd;quftjzpf tpdwp f w d t f rmrm uGo J m G; cJhonf? xdkaemuf (10) ESpfr# -umonftxd Armhvufeufudkifqefusifr+rSm r&Sd cJhawmhacs? xdkaemufwGifrS &efukefESihf te,fe,ft&yf&yfwGif jzpfyGm;cJhaom ppf wyf. vlowfui G; f rsm;rS xGua f jy;wdr; f a&Smifvmaom 'Dru kd a&pDwu kd y f0 JG if ausmif; om;axmifaygif;rsm;pGm e,fpyfodk a&muf&Sdcdkv+Hvm-u_yD; yDt,fvfatwyfrsm; tajccsom G ;onfa h e&mrsm;Yyif tajccsum &efue k p f pftpk; d &udk vufeufui kd a f wmf vSew f u kd c f u kd & f ef topfwzef ud;pm;-ujyefawmhonf? autJi, f p l mapmifwi G f tpGyp f c JG & H aom jrefrmacgif;aqmifrsm;xJrS wOD;jzpf ol Adv k c f sKyf}uD;ae0if;rSmrl OD;EkEi S fh tajccHupI jcm;em;aom yk*Kd~ vfwOD;jzpfonf? OD;atmifqef;vkyf}uHcH&r+ESihf ywfoufI &efukefbk&ifcHHk;rS vef'efodk yxrqHk; tao;pdwa f &;om;ay;ydv k u kd a f om a-u;eef;wGif aoewform;rsm;udk Adv k a f e0if; . trSwf (4) Armhvufeufui kd w f yfrS wyfzJG 0ifrsm;tjzpf azmfjyxm;onfukd owd k emufydkif; bk&ifcHHk;rS ay;yda k om a-u;eef;pmrsm;wGifrl ya[Vd csyfoihfonf? 7 xda qefvSaom ,if;owif;udk csefvSyfxm;cJhawmhonf? ,if;onf rSm;,Gif;azmfjyr+ ayyJvm;? odkr[kwf EdkifiHa&;&m axmufxm;p&m ta-umif;rsm;a-umifh tm%m ydkifrsm;u ueOD;owif;ay;ydkr+udk qufvufpHkprf;ppfaq;jcif;rybJ a&Smif&Sm;cJh jcif;ayyJvm;? u|Ekfyfwdk rnfonfhtcgr# odEdkif-uawmhrnfr[kwfacs? odkaomf vnf; ^m%feD^m%feufrsm;vSaom trSwf (4) Armhvufeufudkifwyf. wyf&if; r;onf xdt k cse dr fp S I jrefrmhjrifui G; f wGif ajcmufve Sv f su& f a dS eayawmhonfwum;? 1911 ckEp S w f i G f arG;zGm;cJo h nfh wkw= f jrefrmujym;jzpfol i,femrnf +armif ac: OD;ae0if;onf OD;Ekxuf (4) ESpfi,f_yD; OD;atmifqef;xuf (5) ESpf}uD;oljzpf onf? &Jabmfo; kH usdyt f zGJ 0if jzpfyifjzpfaomfjim;aomfvnf; OD;ae0if;onf 1946 ck ESp/f aemufyi kd ; f usro S m ,SOf ydio f r l sm;udk &uf&ufpufpufz,f&m S ;_yD; xdyy f i kd ; f ae&m odk r&rae pwifwufvS r; f vmEki dc f jhJ cif;jzpfonf? vGwv f yfa&;&_yD;aemuf uGejf rL epfrsm;/ jynfo& l Jabmfrsm; awmcdkoGm;_yD; trSwf (1) ESihf trSwf (3) Armhvufeuf udkifwyfrsm; ykefuefxuGonfh tcsdefwGif Adkvfae0if;. trSwf (4) Armhvufeuf udkifwyfonf tpdk;&twGuf wckwnf;aom rDScdktm;xm;&m t"durdKif}uD;jzpf vmcJhonf? odkaomfvnf; EkdifiHawmfumuG,fa&;udk wjynfvHk; jzefusufxm;Ekdif &eftwGuf OD;wifx G . f jynfaxmifpt k &efwyfzJGrsm;uJo h a kd om wyfzJGtopfrsm;udk xlaxmifc& hJ onf? trsKd;om;nD!Gwfa&; ckdifrmap&ef &nf&G,fI wdkif;&if;om; u&iftrsKd;
167
167

om;wOD;jzpfol 'k=AdkvfcsKyf}uD; prpf'Gef; (Lt. Gen. Smith-Dun) udkyif wyfrawmf . umuG,a f &;OD;pD;csKyftjzpf tpd; k &u ceft yfco hJ nf? olv ufatmufwi Gr f S 'k=OD; pD;csKyf (2) OD;&Sdonf? wOD;rSm AdkvfcsKyfjzpfvm_yDjzpfaom OD;ae0if;ESihf aemufwOD; rSm &JAdkvfcsKyfjzpfol u|Efkyf.zcif AdkvfcsKyfxGef;vSatmif jzpfonf? 8 ppfwyf&mxl; tpOfwi G f eHygwf (4) ae&mY &Sa d eaom OD;wifx G o f nf vufonfw&m;cH vlowf orm;ray:bJ 1948 ckESpf pufwifbmv (8) &ufaewGif towfcHcJh&onf? xdk aemuf vtenf;i,ft-umwGif u&ifye ku f efr+ ay:aygufvmcJo h nf? 'k=Adv k c f sKyf}uD; prpf'Gef;taejzifh tpdk;&tay: qufvufopPmapmihfodaeaomfvnf; olonf &uftueft owfr&Sd cGi& fh uf&n S , f c li kd ; f jcif;udk cHc& hJ onf? olu kd 1949 ckEp S f azazmf 0g&Dv (1) &ufaewGif tem;ay;vdkuf_yD; tvkyfrvkyfolrsm; pm&if;wGif xnfh oGif;jcif;cH&um olonf ucsifjynfe,ftwGif;wGif rdrdoabmESifhrdrd ta0;odk oGm;a&mufaexkdifcJhavonf? 9 OD;xGef;vSatmifonf qif; ('f) [wf (pf) (Sandhurst) bk&ifhppfaumvdyf odk 0ifcGifh&cJhol yxrOD;qHk; jrefrmtrsKd;om;jzpf_yD; 1922 ckESpfwGif oifwef;_yD;qHk; I bGJ &onfEi S fh bk&if. &mxl;cefx m;jcif;udk cHc& hJ oljzpfonf? olonf 1948 ckEp S f aESmif;ydi k; f wGif vef'ef&dS jrefrmoH; kH odk jrefrmppfor H ; tjzpf apv$wjf cif;cHc& hJ onf? xd& k mxl;rSm ,cifu olui kd w f , G c f & hJ onfh &mxl;xuf tqifr h sm;pGmedra hf om &mxl; jzpfavonf? 1951 ckEp S w f i G f _Adwe d E f i kd i fY H olw m0efoufwrf;ukeq f ; kH cJ_h yD; olonf rdcifwkdif;jynfodk jyefvmcJhonf? odka omf olpD;vmaomoabFm oD[dkVfu|ef; (,ck oD&v d uFm) udv k b H q kd y d u f rf; qku d u f yfcsdew f i G f olu kd jrefrmaxmufvS r; f a&; t&m &Sdrsm;u vma&mufawGqHk_yD; oludkifaqmifxm;aom EkdifiHul;vufrSwfudk y,f zsufypfvdkuf-uonf? TonfrSm &Sif;vif;jyI r&Edkifavmufaom xl;qef;r+jzpf onf? Todk jzifh olonf oD[V kd w f i G f 1954 ckEp S t f xd aomifwifaecJ& h onf? jrefrm Edi ki f. H ArmhwyfrawmfY t&if;cH tqiht f jrihq f ; kH ppfwyft&m&S}d uD; (4) OD; &So d nfh teuf 1949 ckEp S t f a&mufwi Gr f l OD;ae0if;wa,mufom usefca hJ yawmhonf? OD;ae0if;onf rufcsD,m A,fvD t,ltqorm;/ tm%mtl;trl;orm; jzpfonfrm S ,cifuvnf; rSec f o hJ nf? ,ckvnf; rSea f eao;onf? oHo,jzpfp&m r&S? d Eki di fa H &;avmutwGi; f Y jzpfap/ ppfwyftwGi; f Y jzpfap/ ol ydib f ufre S o f r#ukd 1940 ckESpfrS ,aetxd z,f&Sm;ypfcJhonfh olv ufoa l jcrsm;udk jrefrmtrsm;pk jrif awGae&onfr[kwfygvm;? xda k emuf ydkItvS rf;us,f/ ydkI vufoGufvmonf? 1947 ckESpfY trsm;jrifuGif;rS OD;atmifqef; aysmufuG,foGm;cJh&onfudk OD;ae0if;
168
168

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

taejzihf pdwfoufom&m&um usdwf_yD; 0rf;tom}uD;omaeayvdrfhrnf[k ,lq v#ifum; ta-umif;usKd;qDavsmfonf[k qdk&ayvdrfhrnf? tb,fa-umifhqdkaomf tjrihfqHk;tm%mtwGuf olt "du ,SOfydifbuf}uD; r&SdawmhIjzpfonf? odka omf OD;atmifqef;ESifh olv y ka f zmfui kd b f ufrsm;tm; OD;apmu owfcsiv f matmif olt ae jzifh aemufuG,fu ud;udkifI tuGufqifEkdifavmufatmif pGrf;aqmifEdkifygrnf avm? ,if;odkq dkv#if odyfudk vGefoGm;avrnfvm;? odka omfvnf; ,aetcgwGif jynfya&muf jrefrmtcsKdu xdktwdkif;yif ,Hk-unfvsuf &Sdae-uayonf? 1992 ckESpf/ arvwGif tar&duefjynfaxmifpk zda k vmh'f'ga'; (vf) (Fort Lauderdale) Y kdufESdyfxkwfa0aom pmtkyfi,fwtkyfwGif ,if;wwd,tjrifudk aemufqHk;xkwfazmfxm;onf? zavmf&D'g (Florida) Y tvkyfvkyfaeaom jrefrm q&m0efwOD;jzpfonfh a'gufwm-uif[dk; (ac: ) a'gufwmEdkif0if;u xkdpmtkyfi,f udk a&;om;jcif;jzpfonf? ,if;pmtkyr f m S Adv k v f usm f .nDi,f &Jabmfjrv+i dE f i S hf olwdk pum;ajymqkr dt + a-umif;tcsuw f cktay: tajccHI a&;om;xm;jcif;jzpfonf? OD;jr v+i do f nf wcsdeu f Armhvufeufui dk y f v k y d a f omif;usef;r+Er dS e f if;a&;wyfzJG (Burma Armed Police Striking Force) wGif tr+xrf;aqmifcJh_yD; aemufykdif;wGif ayzl;v$m r*~Zif;ukd t,f'w D mcsKyftjzpf wm0ef,x l w k a f 0cJo h nf? olonf 1987 ckEp S f Zlvi dk f vwGif tar&duefjynfaxmifpo k dk aq;ukor+c, H & l ef oGm;a&mufco hJ nf? tar&duef jynfaxmifpk awmiftwWvefww d jf ynfe,frsm;. awmifyi dk ; f tpGeq f ; Hk zavmf&' D g&Sd olu kd,fykdifaq;ukcef;wGif OD;jrv+difESifh pwifawGqkHcJh&r+jzifh a'gufwm-uif[kd;u ol.pdwfv+yf&Sm;zG,f jyefajymif;ajymjycsufukd pwifcJhonf? xkdaemufykdif;wGif olwE dk p SO f; D ykr d& dk if;ES; D vmum r-umc%tjyeftvSef vnfywf-uum twlwuG pm; &if;aomuf&if; axG&mav;yg; aqG;aEG;ajymqkjd zpf-uonf? a'gufwm-uif[; dk tae jzifh 1957 ckESpfu zwfrdcJhaom vlxkOD;vS. pmtkyfwtkyfxJrS a&;om;xm;onfh *VKefOD;apm.touftm; &ef&Sm&ef ud;pm;jcif;ESifh AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh tjcm; tmZmenfrsm;tm; vky}f uHowfjzwfjcif; ponft h a-umif;jcif;&mwko d nf xkp d Ofry S if q&m0ef.pdwu f dk +ya f xG;apvsuf ykpm > wyk't f vm; tawG;yGm;apcJy h gonf? 1988 ckEp S f pufwifbmv (10) &uf/ om,mvSarmaom zavmf&' D g. naecif;wcse dw f i Gf OD;jrv+dif. aetdrfY if;wkdESpfOD; npmpm;aomufaecsdefwGif if;ta-umif;t&m wkdtay: pum;pyfrdoGm;-uonf? q&m0efu ar;cGef;rsKd;pkHukd tm;wufwa&m ar;onf? olr w d a f qGu Eki di fa H &;orm;wOD;jzpfonfh &efue kb f aqG[k vlor d sm;aom ol.wGJzufwOD;yg/ yg0ifywfoufcJhonfh tHh-o&ifzkdp&m Zmwfvrf;w&yfukd azmf
169
169

xkwa f jymjyavawmhonf? olESifh &efukefbaqGwkE d SpfOD;rSm OD;apm.toufukd &ef&Smoa,mif }uHpnf Ekdif&eftwGuf (2) v-um oifwef;ay; avhusifhcH&a-umif;/ xkdokd }uHpnfjcif;jzifh OD;atmifqef;ukd aoG;xk; d ajrm ufyifa h y;oltjzpf txifrm S ;tjrifrm S ;ap&efjzpfa-umif; olu twdtvif;zGifh[cJhonf? Tokdaom ol&Jabmfa-umifvSonfhvkyf&yftm; pnf;kH;pDrHolrsm;rSm tjcm;olrsm;r[kwf? AdkvfcsKyfae0if;ESifh ol. teD;uyfqkH; vkyfazmfukdifzufjzpfol Adkvfr;csKyfatmif}uD;wkdomjzpfonf[k OD;jrv+difu ajymjy cJy h gonf? a'gufwm-uif[; kd jyefajymif;ajymjyonfh OD;jrvdi +. f ajymqdc k sufrm S atmuf ygtwdi k; f jzpfonf? wae u|efawmf ppfHk;rSm tvkyf_yD;vdk tdrfjyefr,ftvkyfrSm u|efawmhf q&m Adkvfatmif}uD;u udkjrv+dif cifAsm;tdrfrjyefeJt Hk;/ u|efawmhftdrfvdkufcJh? ta&;}uD;wJu h p dw P ck aqG;aEG;p&m&Sw d ,f vdk u|ea f wmhu f kd ajymygw,f? u|ea f wmf oleJ vkdufoGm;ygw,f? tJ'Daemuf olu u|efawmhfudk ar;w,f? cifAsm;rSm aiG b,favmuf&o dS vJw hJ ? u|ea f wmfu u|ea f wmfr hm S aiGwode; f / ESpo f e d; f avmuf awmh&Sdw,f vdk jyefajzawmh oluaumif;w,f/ 'gqdk cifAsm;tdrftwGuf vHk avmufw,f? u|efawmfwr kd m S txl;wm0efwck vkyp f &m&Sw d ,f? u|efawmht f r d r f m S cifAsm;ae/ tm;vHk;udpP0dpP_yD;&if cifAsm; tdrfjyefEkdifw,f vdk ajymjyw,f? 'DvdkeJ Akv d a f tmif}uD;tdrr f m S u|efawmf (2) vavmuf aecJ& h w,f? &efue k b f aqGuawmh Adkvfae0if;tdrfrSmae_yD; aoewfwvufeJ typfavhusifhae&w,f? vHk;0aocsmzdk u|efawmfwu kd kd yda k vhusiha f y;wmyg? (wu,fwrf;u &efue k b f aqGu vufwnfh _yD;om;yg)? OD;apm&J v+y& f m S ;r+ukd u|efawmfwkd tao;pdwa f vhvm&w,f? ol H; k udk oGm;zdk tdrfuae b,ftcsdefxGufw,f? b,ftcsdefjyefa&mufw,fpojzihfaygh? OD;apmtoufudk &ef&Smzdv k kyfwJhaeu olu olt eufa&mifum;}uD;xJrSm 'kdifbm ab;u xkdifvkdufvmw,f? u|efawmfwdk ola emufu uyfvdkufoGm;w,f? ae&m aumif;vJ a&mufa&m/ u|efawmfu olu m;udk ausmfwufvu dk w f ,f? tJ't D csder f m S &efue k b f aqGu aoewfcvkwu f kd qGJ zwfvu kd w f myJ? yxrypfcsufu OD;apm ezl; udk &SyfrSefoGm;w,f? 'gta&;}uD;qHk;ypfcsufyJ? &efukefbaqGu aemufwcsuf xyfypfw,f? tJ'gu OD;apmudk rxdbl;? bmjzpfvdkvJqdkawmh OD;apmu olxkdifcHk atmuf av#mcsvdkufvdkyJ? wwd,tcsufuawmh rdk;ay:axmifypfvkdufwmyg? &efue k b f aqGu a[;/ udjk rv+i d /f armif;ajy;ayawmh vdk atmfajymvdu k w f ,f?
170
170

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

u|efawmf b,favmufjrefjrefarmif;vdkufvJ rodbl;? tdrfudk b,fvdkjyefa&muf vmrSef;awmif rodawmhbl;? aoewfuawmh Adkvfae0if;&J udk,fydkifaoewfyg? &efukefbaqGeJ u|efawmfwdkvkyf}uHwmudk OD;apmvHk;0rodcJhygbl;? 'guawmh u|efawmfwdk (4) a,muf/ Adkvfae0if;/ Adkvfatmif}uD;/ &efukefbaqGeJ u|efawmf wdy k J odwmyg? Adv k a f e0if;onf OD;atmifqef;udk remvdjk zpfaecJ_h yD; t_rJa-umufaecJ& h onf [k a'gufwm-uif[; kd u jznfp h u G o f nf? xkt d csdeu f taysmfusL;I vufvw G p f y,f toH; k tjzKef;}uD;aom Adv k a f e0if;udk OD;atmifqef;u qly}l udr; f armif;aecJ& h onf? Adv k a f e0if;u OD;apmtouf rqH; k +; H apbJ &ef&m S Ho k ufouf jrif;orm;^m%f 10 ESihf }uHpnfpp D OfcjhJ cif;jzpfonf? xda k eu um;xJygol aoewform;ESpa f ,mufuv kd nf; D zmif;rsm; OD;atmifqef;. udk,fydkifwyfjzpfonfh jynfo& l Jabmfwyf (PVO) rS ,lea udk 0wfxm;apjcif;jzifh oltoufukd &ef&Smr+aemufuG,fwGif OD;atmifqef;&Sdae onf[k OD;apmxifoGm;ap&efjzpfonf? odkr Som OD;apmu OD;atmifqef;udk &efwHk jyefvufpm;acsayvdrr fh nf? aoewform;rsm; rnfor l nf0gjzpfonf[a l om tcsuE f i S fh olw. kd &nf&, G f csuf/ OD;wnfcsufrsm;rSvGJI Ttjzpftysuf. tao;pdwfudk 1940 ckESpfrsm; aemufydkif;wGif rSwfwrf;wifxm;EdkifcJh_yD; jzpfavonf? OD;atmifqef;towfrcH& rD (10) vtvdk 1946 ckESpf/ pufwifbmv (21) &ufaewGif OD;apmtoufudk &ef&m S jcif;ESihf tcif;jzpfym G ;&mwGif jynfo& l a J bmfrsm; yg0ifywfoufaeyH& k jcif;wdu k kd vkyf}uHr+twGuf aphaqmfcsuftjzpf w&m;qdkifaepOftwGif;wGifyif udk;um;jcif;cH cJh&avonf? odkaomf OD;jrv+dif. Zmwfa-umif;jyefzGihftefjcif;rsm;onf cdkifvHkr+ rnfr#&Sdonfudkrl rnfolr# odEkdifawmhrnfr[kwfacs? &efukefbaqGonf twef -umuyif OD;aESmufuifqma&m*gjzifh aoqH; k oGm;cJ_h yD; OD;jrv+i dr f m S vnf; zavmf&' D g odk oGm;a&mufvnfywf_yD; ESpftenf;i,ft-um 1991 ckESpftwGif;wGif &efukef aq;H}k uD;Y uG,v f e G o f m G ;cJa h oma-umihjf zpfavonf? olwr kd uG,v f e Gr f D 1989 ckEp S /f Zlvi kd v f tmZmenfaetxl;xkwf The Burma 11 =ody`HwuUodkvf) a&;om; Review pmapmif trSwfpOf (6) wGif armifxl; (0dZm aom 'Drdkua&pDodk aemufqHk;c&D; aqmif;yg;yg&SdvmcJhonf? ,if;aqmif;yg;wGif aqmif;yg;&Sifu OD;atmifqef;tm; vkyf}uHowfjzwf&ef yl;aygif;}uHpnfr+wGif Adv k c f sKyf}uD; ae0if;taejzifh OD;aqmiftcef;urS yg0ifcy hJ E kH i S fh OD;atmifqef;tay: xm;&Sa d om OD;ae0if;. oabmxm;wdE k i S fh ywfoufI pGyp f a JG &;om;xm;onf?
171
171

OD;ae0if;onf Adkvfr;csKyfatmif}uD;ESihf wkdifyif_yD;oumv tcGihfta&; orm;wOD;jzpf_yD; AdkvfcsKyfatmifqef;. t"du ydifbuf}uD;jzpfaom OD;apmudk aoewfjzihy f pf&ef aoewform; (2) OD;udk wm0efay;tyfco hJ nf? OD;atmifqef;tm; vky}f uHowfjzwf&ef }uHpnf&jcif;. &nf&, G c f suf tao; pdwf twdtusudk od&SdcJh-uol AdkvfcsKyf}uD;a[mif;rsm;ESihf ppfwyfacgif;aqmifrsm; tenf;i,fom&Sc d o hJ nf? 1962 ckEp S w f i G f ppfwyfu tm%modr; f cJ_h yD; Zlvi kd v f (19) &ufaewGif tmZmenfukef;odk ppf0wfpHkjynfhjzifh csDwuf-u&ef ppfwyfu pDpOfcJh onf? wyfrawmf pwifwnfaxmifcJhol OD;atmifqef;om toufxif&Sm;&SdcJhygrl ,if;tm%modr; f r+ukd oabmwlna D yvdrr hf nf[k jynfov l x l u k kd jyo&efjzpfonf? awmfvSefa&;aumifpD0if (17) OD;om &Sdonfhteuf (14) OD;onf xdkcsDwufr+ pDpOf a&;ESiy fh wfoufonfh tpnf;ta0;odk wufa&mufc-hJ uonf? Adv k r f ; csKyfwifazu Adv k c f sKyfatmifqef;aoqH; k cJ& h r+ukd 0rf;enf;woajymqdc k o hJ nf? Akv d c f sKyfae0if;u x&yfvdkuf_yD; bmvdk 0rf;enf;ae&rSmvJ? AdkvfcsKyfatmifqef;[m vlaysmhw a,mufyJ? 'ghtjyif wkdif;jynf&J jy\emawGtay: olx ufpm&if b,fvdkudkifwG,f &r,fqdkwm ig trsm;}uD; ydkodw,f [k cyfjywfjywfajymqdkvdkufonf? Adv k c f sKyfatmifqef;. tmZmenfAr d mefokd oGm;a&mufrnfh r[mpDru H e d ; f }uD; rSm csufcsif;yif aysmufu, G o f m G ;cJa h wmhonf? 12 acwfydif*sme,f xkwfa0ol OD;wifarmif0if; 13 onf 1997 ckESpf/ azazmf 0g&Dvxkwf *sme,fwGif 'kwd,t}udrfxkwfa0aom u|Ekfyf. pmtkyftay:wGif cH iHa k &;om;&mY if;tjyif TT xdkxdk tESDodkaom acgif;aqmifwdk. aemufvdkufqdkol tcsKdwo kd nf rdrw d q kd &m. Edi ki fa H &;&efo[ l k xifrw S o f r l sm;tay: rdrw d b kd mom rdrd wdt k pDtpOfjzifh }udrz f efrsm;pGm yl;aygif;}uHpnfr+ yvm-uonf? pma&;q&m &efue k f baqGudk,fwdkifu olESihf OD;jrv+difwdkonf AdkvfcsKyfatmifqef;. &nf&G,fcsuf/ OD;wnfcsufrsm;tay: txiftjrifrm S ;ap&ef cyf; l l;/ cyf&rf;&rf; tjrwfxw k f vkyf aqmifrr + sm;wGif yg0ifaqmif&u G c fa hJ -umif;/ 1972 ckEp S y f i kd ; f Y befaumuf&dS rdwa f qG t0ef;t0ki d; f twGi; f wGif zGi[ fh 0efcc H z hJ ; l onf [k azmfjycJo h nf? txufygjy\emESiy hf wfoufI u|ea f wmf. ,k-H unftm;xm;onfh vkya f zmf uki db f ufwOD;jzpfco hJ l OD;wifarmif0if;. &efue k b f aqGEi SE hf i S hf awGqp Hk Ofu ajymqkd csur f sm;tm; aumufEw k r fw S o f m;xm;jcif;rsm;rSm OD;jrv+i du f trnfazmfxw k c fa hJ om olEi S hf &efue k b f aqG twlwI JG *VKefO; D apmESihf Adv k c f sKyfatmifqef;wkt d ay: Edi ki fa H &;
172
172

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

t& vkyf}uHcJh-uykHrsm;ESifh qufpyfaeonftavsmuf *VKefapmtm; vkyf}uHcJh olrsm;rSm olwkdukd,fwkdif zGifh[0efcHcsuft& &efukefbaqGESifh ukdjrv+difwkdESpfOD; jyefvnfxif&Sm;oGm;onfhtwkdif; OD;wifarmif0if;. rSwfom;csufrsm;rSm ta&;yg aom tjrifopfw&yf[k ,lqEkdifygawmhonf? okd&mwGif w&m;Oya'tjrifjzifh qifjcifokH;oyfvkdufaomf (u) &efukefbaqGESifh ukdjrv+difwkdu *VKefapmtm; vkyf}uHjcif;onf olwkd. ukd,fa&;ukd,fwm em-unf;r+ESifh rauseyfcsufwpkHwck a-umifa h vm? okr d [kwf (c) a-u;pm;vlowform;rsm;uJo h dk olwv dk v dk m;aom tc a-u;aiG wpkHw&m&&Sdjcif;a-umifh ,if;okdvkyfvkduf-ujcif;avm? okdr[kwf (*) wpkHwa,mufaomolu ckdif;apI jzpfap/ rdrdoabmtwkdif;jzpfap EkdifiHa&;t& vkyf}uH-ujcif;avm? okd& mwGif *VKefapmtm; um,uHajrmufvkyf}uHolESpfOD;ESifh *VKefapmrSm aoqkH;oGm;-u_yDjzpfonfhtjyif t"duq&morm;taejzifh !ef-um; ckdif;apolESifh vufeufxkwfay;ol Adkvfae0if;rSmvnf; uG,fvGefoGm;_yDjzpfonf? wa,mufawmh usefao;onf? 'DudpPwGif Adkvfae0if;ESifh teD;uyfqkH; yl;aygif; }uHpnfbufjzpfol Adkvfatmif}uD; (84) toufxif&Sm;&Sdao;onf? oltaejzifh olq&m Adkvfae0if;ESifhtwlwGJI xkd&mZ0wfr+ukd usL;vGefcJh-uygonf[k ajzmifh csufay;v#if w&m;Oya't& ta&;,lppfaq; tjypfay;Eki dr f nfjzpfonf? oka d omf rnfoy dk ifjzpfapumrl vGep f m G ya[Vdqefve G ; f aom Tjzpf&yfrm S pdw0 f ifpm;zG,& f m aumif;aejcif;a-umifh ,if;uJhokd a&;om;xm;jcif;ukd u|efawmf jrifjrifjcif; OD;wifarmif0if;tm; tjrefqufoG,far;jref;ygawmhonf? OD;wifarmif0if;xHrS od&onfrm S xkt d csdeu f olt aejzifh &efue k b f aqG.pum;rsm;onf olp w d x f w J i Gf azsmufzsufIr&atmif pGx J ifusef&pfvsuf&a dS omfvnf; xkt d csdeu f ,k; d ',m;Eki di fH y&mu|y= f u&Dcef -rdt eD; jrefrme,fpyftwGi; f &Sd txl;wyf&if; (1) ewf&i Sa f emif pcef;rS tjcm;&Jabmf olw ynha f usmfrsm;vnf; tem;wGif &Sa d e-uonfjh yif/ &efue k f baqG. ajymqkdcsufrsm;tm; ckdifrmaomtaxmuftxm;jzpfap&ef toHzrf;,l rnf}uHaomfvnf; &efukefbaqGtaejzifh oltm; txifvGJrSm;oGm;rnfukd pkd;&drf jcif;a-umifh ,if;okd rvkyfjzpfcJhyg? xkdrSwyg; xkdtcgu jrefrmEkdifiHa&; avmu wGiv f nf; k; d ajzmifjh cif;r&Sa d om vufeufui dk e f nf;rsm;jzifh tm%m&,l=rmefwc H e G f xlae-uonfh,leDazmif;0wf EkdifiHa&;orm; tajrmuftjrm;ESifhvnf; ywfouf ae-uI xkdvkyfaqmifcsufrsm;ukd trSeftwkdif;0efcH-urnfholrsm; r&Sdoavmuf jzpfygvdrfhrnf? xkda-umifh OD;wifarmif0if;ESifh aemufwcg awGonfhtcgwGifrS xyfra H r;OD;rnf[k &nf&, G x f m;cJa h omfvnf; u|ea f wmhr fw d a f qG}uD;onf 1999 ckEp S /f
173
173

'DZifbmv (1) &ufaewi G f kww f &ufaoqk; H oGm;jcif;a-umifh rar;vku d & f awmhyg? xk& d ufrwki dr f D u|efawmfonf 1993 ckEp S w f i G f t*Fvy d b f momjzifh a&;om;cJh onfh atmifqef;ukb d ,foo l wfovJ trnfyg pmtkyu f dk ykE Hy dS x f w k a f 0cJ_h y; D wzef 'kw, d t}udrf wk; d csJpmwGt J jzpf 1996 ckEp Sw f i G f xkwc fo hJ nfp h mtkyu f dk jrefrm+axmifh rS jyefvnfa&;om;wifjyoGm;Ekdif&ef rdwfaumif;wpkESifh wkdifyif-u_yD; 1998 ck ESpu f e k a f vmufwi G f vkyi f ef;p-uygonf? xkwa f 0oltaejzifh OD;wifarmif0if;uyif wm0ef,lcJhygonf? xkdtwGif; jynfyawmfvSefa&;wGif tcsdef-umjrifhpGm ukdwif armif0if;ESihf vufwa JG qmif&u G c fa hJ om &Jabmf&b J ufwOD;jzpfc_hJ y; D acwf-ydi f *sme,f wGif t,f'DwmtzGJ0iftjzpf vkyfukdifvmcJhol jr0wD&JacgifrSmvnf; -opa-w;vs EkdifiH/ qpf'eD-rdo kd aexkdif&ef a&mufvmaoma-umifh ol.apwemqENtavsmuf wefzkd;}uD;onfh tultnDukday;cJh&mY pmrlrsm;tm; wnf;jzwfonfhwm0efukd ,l cJhygonf? ,if;okd xkdvkyfief;wGif tvkyfrsm;ae-u_yD; 2000 ckESpf ZlvkdifvusrS pmtkyfxGufvmojzifh xkdtcsdefa&mufrS OD;&JacgifESifh aumif;rGefpGm pum;ajymcGifh &ygawmhonf? u|ea f wmfpOf;pm;rdonfrm S 0ef}uD;csKyfO; D Ekonf 1962 ckEp S w f i G f tm%mtvk cH&_y; D onfa h emuf 1969 ckEp Sr f S 1978 ckEp St f xd vufeufui dk a f wmfve Sa f &;enf;t& OD;Ek. &Jwc H e G x f & l m ,d; k ',m;Eki di fo H dk jrefrmrsKd;cspfy* k Kd~ vfrsm; 0ki d; f 0ef;az;r pnf;k; H vkyu f i dk -f uonfu h mv0,f &Jabmfo; Hk usdy0 f if Akv d v f usfm/ Akv d & f efEi dk /f Adv k r f ; atmif wko d mru avwyfO; D pD;csKyf wDuvpf/ Adv k r f; csKyf apm-um'k; d / 0ef}uD;a[mif; OD;oGif ESifh ae;&Sif; owif;pmt,f'DwmcsKyf OD;avmkHtjyif &efukefbaqGvnf; twl d cse dy fi dk ; f wGif ukb d aqGonf OD;wifarmif wuGyg0ifca hJ -umif; -um;odc& hJ onf? 14 xkt 0if;ukd pum;0kdif;wGif ajymcJhonfhenf;wl ola&mufcJhor# ae&mwkdif;wGif pum;pyf rdonfhtcgwkdif; olESifh&if;ESD;aom &Jabmfrsm;ukdvnf; ta-umif;tm;avsmfpGm ajymjyavh&Sd&m OD;&Jacgifukd ar;jref;&mwGifvnf; atmufygtwkdif; olodor# pkv H ifpm G jyefvnfajymjycJy h gonf? Adkvfae0if;onf olb 0a&Sa&;twGuf jy\emw&yfukd pOf;pm;&mY upm; orm;yDyD trSm;trSefukd t"durxm;bJ tEkdift+H;ukdom t_rJwrf; t"duxm; wwfoljzpfI AdkvfcsKyfatmifqef;wyfrSxGufum EkdifiHa&;e,fxJokd 0ifa&mufoGm; csdew f i G f ol.pOf;pm;cef;0ifco hJ nfrm S *VKefO; D apmonf wcsdeu f eef;&if;0efa[mif; wOD;jzpfvsu/f olu dk txifao;Ir&/ tu,fI olonf rawmfwq Adv k c f sKyfatmif qef;ESifh EkdifiHa&;t& aps;upm;csuftm;-ydif&mY AdkvfcsKyfatmifqef;uJhokd wESpf
174
174

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

twGif; vkH;0vGwfvyfa&; [k auG;a-umfoHray;bJ _Adwdo#tpkd;&tm;'kdrDeD,ef av#mhaps;ay;um 0ef}uD;csKyfjzpfom G ;cJa h omf OD;wifx G o f nf olv & l if;jzpfo Hk mru ynmt&nftcsif;tm;jzifv h nf; _Adwo d #ydnmOfc0 H efxrf; (I.C.S) jzpfaoma-umifh rsKd;cspfygwDtpkd;&wGif {uefrkcs umuG,fa&;0ef}uD; jzpfvmvdrfhrnf? xkda-umifh Adkvfae0if;onf a&SqufrawG;awmhbJ &efukefbaqGESifh vGefpGm&if;ESD;aom jrif;_cHom;Adkvf}uD; (,yufvuf) vSa,$tm; oGm;ac:ckdif;vkdufonf? xkdaemuf (jr0wD&Jacgif jyefajymif;ajymjyonfh &efukefbaqG. ajymqdkcsufrSm atmufyg twki d; f jzpfygonf? vky}f uHra + e naeyki d; f rSpwifIjzpfonf?) *VKefOD;apmtm; a&S;OD;pGm okwfoif&Sif;vif;&eftwGuf olESifh ukdjrv+difwkd onf pywfvrf;wae&mrS *VKefapmtm; ol. ol&d, owif;pmwkdufkH;ay:rS qif;vm_yD; um;ay:wufcsdet f xdapmifI h olu m;ESihf rvS r; f rurf;rS uyfvu dk o f m G; -uonf? *VKefOD;apm t_rJoGm;avh&Sdaom tdrfjyefvrf;rsm;twkdif; vkdufoGm;&mrS tcgtcGia hf umif;rnfh &efue ka f xmif}uD;ESihf jynfvrf;xdyw f ae&mwGif &efue kb f aqG onf xkdtcGifhaumif;ukd vufrv$wfbJ olu ukdjrv+dif.um;ukd t&Sdefav#mhapI ol.vufwi G; f rSaoewfjzifh um;'ki db f mESi, hf O S x f i dk _f yD; vku d y f gvmaom *VKefapm . aemufaphwnfw h nfu h c dk sdeu f m yxrtcsufypfxnfv h u dk o f nf? oka d omf vGep f m G tuif;yg;I t_rJrjywf owduyfaeaom *VKefapmonf ola &Sum;rSefxJrS jynf ol& a J bmf ppf0wfp0 Hk wfxm;onfh vlEp S a f ,mufteuf acgif;wk; H qHawmufEi So hf u l olt m;aoewfjzifh csdev f u dk o f nfudk vS r; f jrif&aomtcsdeY f yifaoewfow H csufEi S hf twlolezl;ylceJjzpfoGm;onf? xkdtcsdefYyif olonf um;zifxkdifckHab; 'kdifbm &Sd&mbufokd olu kd,fukdvSJtcs aemufxyfaoewfoH (2) csuf xyfxGufvmonf? 'kdufbmuvnf; um;ukdb&dwftkyfI um;xJia kH evkdufonf? um;rSefuGJprsm;rSm olwE dk p S O f ; D vk; H ukd vGip hf ifxr d e S -f uonf? ukd&Jacgif&,f/ vlawG&JuHqkdwm rSefyJrSefovm;awmh rajymwwfygbl;? cifAsm;vJ u|efawmhfvufukd todom;yJ/ u|efawmfypfvkdufwmuawmh ola emuf aphwnfw h nfu h dk ypfxnfv h u dk w f mygyJAsm? 'gayr,fh olu um;rSex f r J m S u|efawmhf ukjd rifvdk vSnt hf -unfv h u dk r fm S u|ea f wmfypfvu dk w f u hJ sn[ f m ola emufaphur dk rSeb f J ole zl;ukd &Syr f e S o f m G ;wmyJ [k }udwr f Eki dc f r J & ajymjyygonf? Tum; vGec fa hJ om 1972 ckEp S c f efu &Jabmfo; Hk usy d 0 f if Adv k r f ; atmif/ pma&; q&m &efukefbaqGESifh ajrmif;jrbaqGwkdonf ,dk;',m;EkdifiH uvef'ef-rd -oZm _cH}uD;twGi; f v#Kd0 u S z f i Gv hf p S x f m;onfh toHvi $X hf meokd OuU@}uD; OD;EkEi Sa hf wGq& Hk ef
175
175

tvm/ toHv$ifhXmeY(3)&ufr# aexkdifoGm;-upOftwGif;/ u|efawmhftm; &efukef baqGu pum;pyfrdI ajymjycJhzl;aom jzpfa-umif;ukefpOf/ ,kHcsif,kH r,kHcsifae/ twGif;a&;owif;uav;wuGufjzpfownf;? OD;jrv+difESifh &efukefbaqGwkd ajymjyonfhZmwfa-umif;ESpfrsKd;ukd E+dif;,SOf pl;prf;ppfaq;-unh& f mwGif Adv k r f ; csKyfatmif}uD;. -oZmt&Se d t f 0gukd cH&yk& H onfh OD;jrv+difonf olwkd.&nfrSef;csufwm0efrSm OD;apmtm; raoatmifyGwf&Syfypf& rnf[k ,kH-unfcJhygonf? &efukefbaqGrSmawmh pifppftm;jzifh Adkvfae0if;. ,kH -unftm;xm;jcif;wnf;[laom tumtuG,fukd&cJh_yD; ola oewfukdyg tyfESif;cH &oljzpfI olt m; Adv k a f e0if;u ESpO f; D csi; f awGqI Hk trdea f y;vku d o f nfrm S OD;apmtm; aoatmif ypfowf&efyifjzpfonf? xkt d a-umif;ukd ukjd rv+i dy f ifv#if odrnfr[kwf acs? ,if;okdv#if xkdudpPESifhywfoufI aoatmifypfonf/ acsmfypfonf[laom tEkrme t,ltq tqkd-urf; (2) rsKd; ay:xGufoGm;apumrl xkdolESpfOD;onf rkdufrJaomjypfr+}uD;wGif um,uHajrmuf tultnDay;cJh&olrsm;jzpf-u_yD; Adv k a f e0if;ESihf Akv d a f tmif}uD;wko d nf aoG;xk; d ay;cJ-h uol txufq&m}uD;rsm;jzpfchJ -uonfrSm xif&Sm;yg.? olwkd.t}uHt& olwkd.om;aumif *VKefapmrSmum; raorD rsufpw d vk; H qk; H +; H &ko H mru toufyif qk; H +; H &onft h ajctaeokd a&muf cJh&onf? xkdpGyfpGJcsufrsm;ESifh ywfoufI ,cktcsdefwGif Oya'txufrS aeEkdif ao;aomolrsm;u ,if;udpPonf olwkdESifh vkH;0rywfoufa-umif; rD;aoatmif rajz&Si; f Eki do f r#umvywfv; Hk TrSww f rf;rsm;onf aemifaomtcg jynfor l sujf rif ky& f i St f jzpfodk a&mufvmOD;rnfrm S tvGea f ocsmyga-umif;? xdo k q kd v kd #if OD;atmifqef;udk rnfol trSew f u,fowfoenf;? Tar;cGe; f rSm tvGef}uD;us,faom ar;cGef;jzpfayrnf? tb,fa-umihfqdkaomf }uHpnfr+}uD; wck. jzpfEkdifajc&Sdaom ud;udkifpDrHcJhol ^m%f}uD;&SifwOD;wa,muf. aocgeD; ajzmifc h suu f vGI J rnfonft h &mu trSew f &m;udk tusK; d w&m; xdxr d r d d azmfxw k f Ekdifygvdrfhrnfenf;? xdka-umifhvnf; tjcm; rnfolwOD;wa,mufr#r[kwfbJ OD; apmom tjypf&Sda-umif; Hk;awmf. ed*Hk;ur`wf tqHk;owfaumufcsuf. aemuf ydkif;Y jzpfEkdifajc&Sdaom OD;apmtjyif tjcm; yl;aygif;}uHpnfolrsm;ESihf ywfoufI cdi kc f i dk v f v kH kH &SmazGawG&r dS + r&Sc d a hJ cs? OD;jrv+dif. zGihf[0efcHcsufonf ya[Vdqefqef pdwf0ifpm;zG,f&m aumif; onft h jyif trSew f &m;tcsKdonfvnf; ygayvdrr hf nf? vGwv f yfaom oufaorsm; r&Sb d v J suf tvGwo f abmpum;0ki d; f wckwi G f ava-umoiho f vdk xkwa f zmfajymqdk
176
176

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

177
177

178
178

1994 ckESpf/ Zefe0g&Dv? uifbm&mrdawmfwGif vGwfvyfa&;ae (46) }udrfajrmuf tcrf;tem; e0w oHkH;a&SwGif ,SOfydifqifE$J-upOf? 0JrS,m apmvGifOD;/ a'gufwmat;ausmf/ yD=awmkd/ rmvfuGefbGwfum;/ OD;cifatmif/ a'gufwmwifha0ESifh a':trmcsKd?

oGm;onfhta-umif;t&m tcsuftvufwpHkwckay:wGif tajcyvsuf orkdif;udk jyefvnfjyifqifI &Edi ky f goavm? tar&duef orRw *|eftufzu f ae'D vky}f uHc& H 15 h rdi k; f wGif ,aewi kd f rajz&Si; f Edi ka f o;aom tjcm;v#Kd0u S q f ef;-u,fr+ r+ ESifh urBmo rsm;uJhodky if trSefw&m;wckvHk;udk rnfonfhtcgr# odEdkifrnfr[kwfawmhacs? odk &mwGif odxm;_yD; taxmuftxm;rsm;ESifh rdrdwdk vHk;0rod-u&ao;bJ vGwfae onfh tcsuftvuftajrmuftjrm;udk tajccH_yD;v#if OD;apmwa,mufxJr[kwf [k ,lqv#ifvnf; &Ekdifayao;onf? rnfuo hJ y kd ifjzpfap tvGev f e G u f s,jf yefa om orki d; f a-umif; taetxm;t& ydkrdkta&;}uD;onfrSm OD;apm. aoewform;rsm;u &efukefrdv,f&Sd twGif;0ef rsm;H; k txJokd twif;0ifa&muf_yD; aoG;at;at;ESihf jrefrmEdi ki f. H tav;pm;&qH; k Eki di fa H &;acgif;aqmif}uD;rsm;tm; ypfcwfowfjzwfc_hJ yD; Adv k c f sKyfatmifqef;udk vkyf }uHcJhjcif;onf rsKd;quf (2) qufcef (49) ESpfr# -umjrihfcJh_yDjzpfaomfvnf;,aet xd &SifoefaeqJjzpfaom t-urf;zufr+ESifh r,HkouFmjzpfr+ tarGudk csefxm;&pfcJh jcif; jzpfayawmhonfwum;?

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

1992 ckESpf/ rwfv? jynfaxmifpkjrefrmjynf !Gef aygif;tpk;d &0ef}u;D csKyf a'gufwmpdef0if; -opa-w;vsjynfokd c&D;vSnfhvmpOf qpf'eDrdavqdyfY a'gufwmwifha0 udqkdykH?

1971 ckESpf/ aomif;&if;jrpfwae&m? A[kdpdwf"mwfppfqifa&;Xme jynfcspfvli,fwyfaygif;pk toHv$ifhtzGJ0ifrsm;? 0JrS,m jr0wD&Jacgif/ ukdaxG;jrifh/ rcifrsKd;at;/ ukdwifarmif0if;ESifh ukdoka0?

1990 ckESpf/ Ekd0ifbmv? uifbm&mrdawmf e0w oHkH;okd 'k=Akdvfr;}uD; &JxGf v#Kd0SufpGmvm_yD; ppftpkd;&tm; uk%moufol jrefrmrsm;ESifh awGqkH&mwGif uefuGufaeaom 'Drkdua&pDbufawmfom;rsm;ukd vma&mufyl;aygif;tm;ay;onfh ygarmuQ *sKd;ZufqD(vf)yg;pwkdif;
(Prof. Josef Silverstein, Rutgers University, N.J, USA tm;

a'gufwmat;ausmE fi St hf wlawG&yk? H 179


179

1991 ckESpf/ azazmf0g&Dv? tar&duef zavmf&D'grdwGif jrefrmjynfaqG;aEG;yGJusif;ypOf a-u;rkHOD;aomif; (FDB twkdifyifcHtzGJ0if) ESifh OD;wifarmif0if; (CRDB OuU@) wkd wufa&muf-upOf? (OD;wifarmif0if; rdefcGef;wGif NCGUB !Gefaygif;tpkd;&tm; axmufcHulnD&ef wkdufwGef;ygonf?) 180
180

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tcef; (6) t-urf;zufr+ tarG


jrefrmtrsK; d om; trSww f q H y dr f S rmef0ifx h ,fva S om Oa'gif;udk twk,o l nfh tvm; olonf cyfrwfrwfav#mufvmonf? olt em;&Sdvlrsm;udk vufqGJvsuf cGJ cGmumeD; E+wfqufpum;qdkonf? jznf;nif;pGm/ wnf_idrfpGm/ tyH;wpGef;wpjzifh OD;apmonf ud;pifay:odk wufom G ;avonf? xkt d cse d o f nf 1948 ckEp S /f arv (8) &ufae/ tk%fwufcsdefjzpfonf? jrefrmjynfvGwfvyfa&;&_yD;I (4) vESifh (4) &uf&SdcJh_yD? OD;atmifqef;ESihf olv kyfazmfudkifbufrsm; vkyf}uHcH&_yD; (10) vausmf ufoHk;pum;twkdif; owWd -umjrihfcJhav_yD? owf&J&if ao&J&r,f 1 [laom olv udjk yonfh aemufq; kH vuQ%mtjzpf OD;apmonf ol jrifui G; f udk zH; k tkyr f nfh acgif;pGyf udk jywfom;pGm jiif;y,fvdkufonf? olaemufqHk;c&D;udk oufaocH&ef pkHk;vsuf&Sdol vltenf;i,fudk olonf cyf&J&Jyif wcsuf tjrefvS rf;-unhfvdkufonf? ud;ay;olonf olv nfyif;udk ud; uGi; f pGyv f u kd _f yD; ud;udk aqmihq f v JG u dk o f nf? puUey f i kd ; f twGi; f wGif vl-urf;rif;om; 2 3 kd / oufEi S; f ESihf r+e}f uD; wdo k nf tif;pdea f xmif toufxu G o f m G ;avonf? armifp; wGiy f if olwa kd cgif;aqmifaemuf ud;pifay:vku d o f m G ;-uonf? armifpe d E f i S fh &ef}uD; atmifwo kd nf &efue k w f i G f ud;ay;cHc& hJ onf? w&m;pD&ifa&; cHkHk;.wm0efum; _yD;pD;cJh_yD? w&m;Oya'onf wOD;aumif; pGefp m;r+ 0g'tay: tEkdif,lEkdifcJh_yD? odka omfjim;vnf; ,aexufwdkif wdkif;jynft aejzifh cHpm;ae&qJjzpfaom jrefrmhEkdifiHa&;. t-urf;zufr+tarGudk OD;apmESihf ol vlrsm;u csefxm;cJhavonf? OD;atmifqef; vky}f uHjcif; rcH&rDuyif jrefrmrsKd;cspfrsm;. ppftwGi; f acgif; aqmifjzpfaom a'gufwmbarmfu aoewfu; kd uG,r f[ + m tpGt J vrf;}uD;aewJh t&mudk ud; k uG,o f vdk jzpfvmw,f? *syefawGqu D jrefrmawG ESpc f sufavhvmcJ& h
181
181

w,f? vlpkvla0; tpnf;tHk;udk tajccHwJh acgif;aqmifr+ enf;twwfynmeJ vufeufwyfqifxm;olrsm;&J tm%meJ wifhw,fr+jzpfw,f? jrefrmEkdifiH&J tem *wfukd a&G;cs,fwifajrmufya JG wGu qH; k jzwfrm S r[kwb f J aoewfu qH; k jzwfrm S jzpf w,f? jrefrmhEi dk i fa H &;rSm cifAsm;wdk vdt k yfwmu Eki dr f ,fb h ufu prdze kd J aoewfawG tajrmuftjrm; &Sz d y kd jJ zpfw,f [k rSwc f sufcscJz h ; l onf? a'gufwm barmf. taumif;rjrifaom udwifer dw d z f wfro + nf 4 OD;apmESifh wu,fvufawG jzpfvmcJhonf? eef;pOfrudkfudk t&,leef;wufEkdifa&;twGuf ydib f uf[o l r#ukd vH; k 0O\k& H i S; f vif;ypfonfh okwo f ifa&;udk jrefrmtm%ml;rsm; ,aewdkif usihfoHk;vsuf&Sdonf? trSeftm;jzifh Ttcsufudk pwifoabmaygufol rSm OD;atmifqef;udk,fwdkifyifjzpfonf? 1946 ckESpfOD;ydkif;wGif olonf xdktcsdefu bk&ifcjH zpfaom qm&,f*se D ,fa':refprpfEi S fh awG _yD; ol. txD;user f E + i S hf rdwa f qG enf;yg;r+wdkESihf ywfouf_yD; ESpfudk,f-um;ajymcJhonf? xkdtcsdefu OD;atmifqef; onf rsuf&nf0Jvsuf trsKd;om;acgif;aqmif qdkolawG[m b,favmuf-um -umcHovJ/ 'Dwi dk ; f jynfrm S awmh ody-f um-umrcHygbl;? olwr kd m S &efoo l y d r f sm;vGe; f w,f? touf&i Sa f ezdk (3) ESpq f w kd m trsm;qH; k ar#mv f if& h rSmyJ? usaemht f wGua f wmh 5 aemufxyf (18) vxuf ydkae&zdk wGufrxm;ygbl; [k qdkcJhonf? aemufxyf (18) v -um_yD; oltoufrqHk;+H;rD (6) &uftvdkwGif OD;atmif qef;onf &efukefrdY vlxkpnf;a0;yGJ}uD;wckudk rdefcGef;ajymcJhonf? xkdaeonf Zlvdkifv (13) &ufae jzpf_yD; vwfwavma&G;cs,fjcif;cHxm;&aom wkdif;jynfy v$wfawmf. wdk;wufr+ tajctaeESihf ywfouf_yD; olu ajymqdkcJhonf? xkdpnf; a0;yGJ}uD; wufa&mufolrsm;onf olr defc Gef;udk E+wfqufrdefc Gef;tvm; cHpm;-u& onf? cifAsm;wdkudk usaemf uaeajymcJhcsifw,f [laom edrdwfjyaemufqHk;p um;jzifh OD;atmifqef;u olr dec f Gef;udk tqHk;owfcJhavonf? 1947 ckESpf/ ZlvdkifvwGif 0ef}uD;tzGJ wzGJvHk;eD;yg;udk &Sif;vif;ypfjcif;onf okwfoifa&; tawG;tac:. yxrqHk;ESihf tkdif;tpdkif;qHk; &v'fjzpfonf? uHwl tusK; d ay;jzpfrnfh aemufwzGJ rm S wyfrawmfjzpfonf? orki d; f . ta&;ay: tajct aersm;u ocifwjzpfvJ ppfom;jzpfol OD;ae0if;udk _Adwdo#u avhusifhoif-um;cJh olrsm;jzpf-u_yD;/ ynm&nfjrihr f m;vSaom t&m&So d ; kH OD;jzpfonfh Akv d r f; csKyf wifx G /f AdkvfcsKyf xGef;vSatmifESifh 'k=AdkvfcsKyf}uD; prpf'Gef;wdkESifhtwl vkyfazmfudkifbuf tjzpf ae&mcsxm;ay;cJo h nf? AdkvfcsKyfae0if;taejzifh ola&muf&Sdae&aom tajctaewGif tawmf rtD
182
182

t-urf;zufrt + arG

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rvnfcHpm;&ayvdrfhrnf? ol ydifbufrsm;rSm r-umrDyif towfcH&olcH&/ &mxl;rS z,f&m S ;cH&olc& H jzpfue k -f uavonf? u|ea f wmf.zcifjzpfol Av kd c f sKyfxe G; f vSatmifEi S fh '= k Adv k c f sKyf}uD;prpf'e G; f wdo k m ta-umif;jycsuf tcdi kt f vHr k &Sb d J &mxl;rS xkwy f ,fjcif;cH&onfr[kwa f cs? u&if wdkif;&if;om;rsm;ESihf tjcm;e,fpyfa'o&Sd vlxkudk pdwfauseyfap&eftwGuf 'k=AdkvfcsKyf}uD; prpf'Gef;udk umuG,fa&;OD;pD;csKyftjzpf a&G;cs,fcJhjcif;jzpf&ef rsm; ygonf? xdk&nf&G,fcsuftwGufyif tjcm;u&ifvlrsKd;ESpfOD;jzpfonfh qif;'f[wfpf ppfausmif;qif; Adkvfr; csKyf apm-um'dk;udk ppfqifa&; OD;pD;csKyftjzpfvnf;aumif;/ Adv k r f ; }uD; &S D ; d+ udk avwyfO; D pD;csKyftjzpfvnf;aumif; wyfrawmfxy d w f ef; &mxl; rsm;twGuf a&G;cs,fcjhJ cif;jzpfonf? 'k=Adv k c f sKyf}uD; prpf'e G ; f ESit fh wl olwE kd p S O f ; D onfvnf; &mxl;rS xkwy f ,fjcif; cHcJh&onf? 1949 ckESpf/ Zefe0g&DvwGif u&iftrsKd;om;tpnf;tHk; (KNU) u vufeufui kd a f wmfve S c f sdew f i G f wyfrawmfxr J S ,if;xdyw f ef; u&if (3) OD;rSm tpd; k &udk qufvufopPmapmiho f q d jJ zpfonfrm S ,Hr km S ;oHo,jzpfp&m r&Sy d gacs? odkjzpfI olwdkxkwfy,fcH&jcif;onf vlrsKd;a&;oufouftay:wGif tajccHIaomfvnf; aumif; odkr[kwf olwdkudk &Sif;vif;ypfEkdifa&;twGuf csufaumif;&&SdoGm;ol ydif bufwOD;a-umiha f omfvnf;aumif; jzpfEi dk a f yonf? tm;aumif;aom ydifbufwdkif;udk z,f&Sm;ypf&ef OD;ae0if; pGJpGJ_rJ_rJjzpf&jcif; . tpdwftydkif;w&yfonf ol. tm;i,fpdwfrS trsm;qHk; tajccHjcif; jzpfEkdifacs &Sdayonf? OD;ae0if;. i,femrnfrSm +armifjzpfonf? udk+armifonf *syfqif aumvdyr f S 1931 ckEp S w f i G f ausmif;xGuc f& hJ _yD; ,cifcsmcsv D rf; (,ck ud, k r hf if;ud, k f csif;vrf;) &Sd &efukefrd/ qifajczkH;&yfuGuf pmwkdufcGJwckwGif ti,fwef;pma&; av;jzpfcJhonf? ol. txky`wWdudk a&;om;ol a'gufwm armifarmifu jrefrm jynfESihf AdkvfcsKyf}uD;ae0if; (Burma and General Ne Win) pmtkyfwGif xdkpma&; tvkyo f nf ocifvi l ,fuav;tm; pmrsm;/ a-u;eef;rsm;udk wdww f qdwp f pfaq; zwf+_yD; ykvdyftzGJ. v+yf&Sm;r+udk ol&Jabmf&Jbufrsm;tm; udwiftoday;EkdifcJh onf? olonf axmufvS rf;a&;tvkyfwGif xufoefonf? xkdtvkyfonf owif; &,la&; pcef;aumif;wckjzpfco hJ nf [k a&;om;cJo h nf? xdktcsdefu ol. &Jabmf&Jbufa[mif;jzpfcJhol wOD;wa,mufur# OD;ae 0if;xHrS wpHkw&m owday;cHcJh&jcif;udk jyefvnfrSwfrdjcif; r&Sd-uacs? OD;ae0if; jrif;ydifuGif; r-umc%oGm;cJhjcif;onfvnf; ol. EkdifiHa&;v+yf&Sm;r+udk tum
183
183

tuG,f ,lxm;r+w&yfjzpfa-umif;jrif;ydifuGif;onf vltrsm;pka0;&m ae&m jzpfonf? olonf jrif;wpfay;r+rsm;udo k m em;axmifonfr[kw/f tpd; k &Xme toD; oD;wGif vkyu f i kd a f e-uaom olt odrw d a f qGrsm;xH vSny hf wfom G ;vm_yD; aemufq; kH owif;rsm;udk ar;jref;pHkprf;cJhonf [k a'gufwmarmifarmifu OD;ae0if;. vli,fb0udk pdwful;pdwfoef;aumif;aumif;jzihf qufvufyHkazmfxm;onf? OD;ae0if;tm; axmufcHtumtuG,fay;olrsm;xJwGif wOD;jzpfaejcif; twGuf olr-umc% xkwy f ,fypf&mwGif a'gufwmarmifarmif yg&Sr d oGm;bJ &Sio f ef vGwfajrmufaejcif;jzpfayvdrfhrnf? Tonfudk udwifcefrSef;I &Edkifonf[kqdk Eki dy f gonf? a'gufwmarmifarmifonf aysm! h o hH w l OD;jzpfonf? olonf OD;ae0if;t ay: rnfonf_h cdr; f ajcmufrr + # rjzpfapcJ? h if;tjyif uyfzm;owW0gjzpf&eftwGuf ol . ,cif ynmwwft&nftcsif;rsm;udk pGefv$wfypf&efvnf; olu 0efrav;acs? 1988 ckEp S /f -o*kwv f twGi; f xkt d cse du f jrefrmEki di fw H i G f Oya't& &yfwnfEi dk a f om wckwnf;aom EkdifiHa&;ygwD}uD;jzpfonfh jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfygwD (rqv) . OuU@ESifh jynfaxmifpjk refrmEki di f. H orRwtjzpfyif rnfrnf&&r[kwa f om a'guf wmarmifarmifuy kd if wifajrmufapcJa h yonf? od& k mwGif ydr k t kd pGr; f tp&Sa d om tjcm;yk*Kd~ vfrsm;rSmrl okwo f ifa&;vrf;pOf. om;aumifrsm; jzpfcJh-u&onf? OD;atmifqef;. ausmif;om;b0u t&if;ESD;qHk; a&mif;&if;wOD; jzpfcJholjzpf_yD; 'k=0ef}uD;csKyf/ umuG,fa&;0ef}uD;wm0efrsm;ukd vGwfvyfa&;_yD;aemuf xrf;aqmifcJhol Adkvfvusfmonf olt aejzifh tpkd;&&mxl; tm;vkH;rSEkwfxGuf_yD; pD;yGm;a&;avmutwGif;okd 0ifa&muf&ef taumif;qkH;jzpf a-umif; qkH;jzwfcJhonf? 6 OD;atmifqef;. tjcm; t&if;ES; D qH; k a&mif;&if;wOD;rSm Adv k a f usma f Zmjzpfonf? olonf 1950 ckESpfrsm; tv,ftxd wyfrawmfxJwGif qufvuf&SdaecJhonf? wkwjf ynf}uD;wGif uGejf rLepfwa kd tmifyc JG _H yD; wqufwnf; ,leefjynfe,frS jrefrm jynfxx J u G a f jy;_yD; usL;ausmv f mol ulrifwefwyfrsm;tm; qefu siw f e G ; f vSea f om wdkufyGJtrsm;tjym;udk olonf atmifjrifpGm aqmif&GufEkdifcJhonf? 1950 ckESpfrsm; apmapmydkif;wGif AkdvfausmfaZmonf tvGefausmf-um;aom wyf&if;r;wOD;jzpfcJhonf? OD;ae0if;udk,fwdkifuvGJI ArmhwyfrawmfxJwGif quf vufwm0efxrf;aqmifaeol &JabmfoHk;usdyf0ifxJrS olwOD;om usefawmhonf? tvGet f rif; da k oav;pm;jcif;cH&aom &Jabmfo; kH usy d o f nf acwfopfjrefrmhordi k; f wGif 'm&Dqefqef taetxm;eD;yg;rsKd;okdyif a&muf&SdoGm;cJhonf? olwdkonf
184
184

t-urf;zufrt + arG

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

jrefrmEki di f. H vGwv f yfa&;zcifrsm;ESifh Eki di fv hH ufeufui kd w f yfrsm;udk pwifxa l xmif D t (BDA) ESifh bDtifea ft cJo h r l sm; r[kwy f gvm;? xka d -umifh bDti dk a f t (BIA)/ bD'a (BNA) wdk. ti,fwef;t&m&Sdrsm;udk OD;ae0if;taejzifh pdk;&drfylyefp&m r&Sdacs? AdkvfausmfaZmomv#if wyfrawmfwGif tm%mtwGuf wOD;wnf;aom ol. ,SOf ydib f ufjzpfonf? bmwD;vfvifhwem (Bertil Lintner) u a'grmef[kef (Outrage) wGif txufjrefrmjynf&dS uGejf rLepfygwD Armjynfukd 1956 ckEp S w f i G f atmifrmCtrnf 0Sujf zifh tywfwu dk p f pfqifa&;yvky& f mwGif odr; f ydu k r f a d om uGejf rLepfpcef;wckrS v#Kd0SufpmtcsKdudk &&SdcJhonf? oufaocHtaxmuftxm; (odkr [kwf) wdkufdkuf qufo, G r fw + pHw k &mudk jyojcif;r&Sb d v J suf Adv k a f usma f Zmonf owif;ayguf-um; r+jzihf tpGyfpJGcH&onf? jynfolvlxkonf wkefv+yfacsmufcsm;oGm;_yD; rnfonfudk ,Hk&rnfrod jzpfoGm;cJhonf? odk& mwGif AkdvfausmfaZmudk wyfrawmfrS xkwfy,fcJh _yD; acwW,m,Dxdef;odrf;xm;cJhonf? olpGJcsufcdkifrmaprnfh taxmuftxm; wdwu d sus ray:aygufvmonft h wGuf 1957 ckEp S w f i G f Akv d a f usmfaZmudk jyefvnf v$wfay;cJhonf? odk jzihf olb 0wdk;wufr+vrf;a-umif;rSm ysufpD;oGm;cJh_yD; olonf &efukefrd/ prf;acsmif;&yfwGif wyfrawmfrS ay;aom oihfwifhHkr#om&Sdaom yifpif vpmav;jzifh tajccsaexkdifcJhonf 7 [k a&;om;cJhonf? aomif;usef;r+a-umifh wpdwfwydkif;taejzifh ppfwyfonf tiftm;&&Sdvm cJo h nf? Adv k c f sKyf}uD;ae0if;onf wyfrawmfwi G f olq y k u f i kd r f _+ rJ_rHap&ef tvkyr f sm; aecJo h nf? 1958 ckEp S /f atmufwb dk mvwGif tH-h op&majcvS r; f tjzpf olu kd 0ef}uD; csKyfwm0ef,& l ef jynfov l w $ a f wmfu tqdk yvdu k o f nf? OD;Ekacgif;aqmifaom oef &Sif;zqyvESihf OD;AaqG/ OD;ausmf_idrf; qdk&S,fvpfacgif;aqmifESpfa,muf OD;aqmif aom wnf_rJzqyv[lI OD;aqmif zufqpfqefu sifa&; jynfolv Gwfajrmufa&; tzGJ csKyf}uD;onf ESpjf crf;uGo J m G ;cJ_h yD; tusK; d quftjzpf Eki di fa H &;tusyt f wnf;}uD; ay:aygufcJhonf? a&G;aumufyGJopf _yD;pD;onftxd tdrfapmifhtpdk;&udk OD;aqmif &ef Akv d c f sKyf}uD;ae0if;udk vkyy f i kd c f i Gt fh m%m tyfEi S; f cJa h vonf? AdkvfcsKyf}uD;ae0if;. tdrfapmifhtpdk;& pGrf;aqmifr+rsm;onf trSefwu,f tm;jzifh cs; D rGr; f zG,jf zpfonf? &efue k f rda wmfonf oef& i S; f oGm;onf? Oya'ESifh wnf _idrfr+udk jyefvnftpm;xkd;EkdifcJhonf? ESpfOD;ESpfbufr#waom tajccHrsm;jzifh aomif;usef;oltajrmuftjrm; vufeufcscJhonf? Tatmifjrifr+onf tkyfcsKyfr+ ,E&m;twGif;&Sd t&nftcsif;jynfhrD_yD; oGufvufxufjrufaom t&yfom;0ef
185
185

xrf;rsm;/ tqifhjrihf ppfwyft&m&Sd}uD;tcsKdESifh 'kwd,urBmppfrS ppfjyef}uD;rsm; trsm;pka-umihfjzpfonf? tpdk;&rl0g'onf t&if;&Sif0g'jzpf_yD; vufawGusonfh twGuf rl0g'onf tvkyjf zpfco hJ nf? 1960 ckEp S w f i G f uwdyxm;aom a&G;aumuf yGJrsm;udk usif;ycJh_yD; AdkvfcsKyf}uD;ae0if;onf OD;AaqGESihf OD;ausmf_idrf;acgif;aqmif aom tkyp f b k uf tav;ay;cJo h nf? 1958 ckEp S w f i G f tusyt f wnf;jzpfcv hJ ifu h pm; OD;Ekonf vlxkaxmufcHr+udk qufvuf&&SdcJh_yD; tjywftowf tEkdif&&SdcJhonf? rJqEN&Sifrsm;taejzifh EkdifiHa&;wGif ppfwyf0ifpGufr+udk rESpfcdufa-umif; OD;AaqG/ OD;ausmf_idrf; tkyfpkudk jiif;y,fvdkufjcif;jzifh jyovdkuf-uonf? odkaomfvnf; 1962 ckESpf/ rwfv (2) &ufaewGif wkdif;jynfonf uHqdk;rdk; arSmifuscJhavonf? vludufrsm;pGmjzifh a&G;cs,fcHxm;&aom 0ef}uD;csKyf/ 0ef}uD; tm;vHk;/ jynfaxmifpk}uD;. wkdif;&if;om; vlenf;pkrsm;. jynfe,facgif;aqmif rsm;ESihf qefu sifbuf yvmEkdifolrSefor# tzrf;cHcJh&avonf? 1947 ckESpf/ 'Drkdu a&pD zGJ pnf;tkyc f sKyfykH tajccHOya'}uD;udk zsufor d ; f vdu k o f nf? jrefrmEki di f. H zuf '&,fwnfaqmufyHkonf ppfwyfpdk;rkd;aom A[dktajcyEkdifiHawmf,E&m;udk vrf; z,fay;cJ& h avonf? tm%modr; f &jcif;tm; tvGet f rif; ,d, k i G; f ysufp; D vmaom jynfaxmifpk}uD;. tajctaersm;a-umifh[lI ta-umif;jycJhonf? &efukef. xdkumvudk rSwfrdol u|efawmftygt0if jynfoljynfom;rsm;taejzihf xdkoda k om ,dk,Gif;ysufpD;aeonfh rnfonfht&dyfvuQ%mudkr# xkdtcsdefu rawGrdcJhygacs? aomif;use; f r+ukd aumif;pGmxde; f xm;Eki do f nf? pD;yGm;a&;rSm aumif;rGev f su& f o dS nf? 1960 ckESpf/ a&G;aumufyGJ_yD;aemuf EkdifiHa&;&moDOwkonf ododomomyif wnf _idrv f suf&o dS nf? AkdvfcsKyf}uD;ae0if;. ppftm%modrf;r+onf aoG;ajrusr+r&Sd[k r-umc% a&;om;cJhaomfvnf; trSefpifppfwGif xdkodr k [kwfacs/ 1948 ckESpfrS 1952 ckESpft xd jrefrmEkdifiH. yxrqHk;aom orRw}uD;tjzpf wm0efxrf;aqmifcJhaom pyfa&$ odu k . f (17) ESpt f &G,f om;i,fjzpfol pdi k; f _rD;onf tm%modr; f r+. yxrqH; k om; aumifjzpfcJhonf? pyfa&$odkufonf &S rf;vlrsKd;wd. k t"duacgif;aqmifwOD;jzpf_yD; zuf'&,fjynfaxmifpkpepft& jrefrmEkdifiH. pnf;vHk;nD!Gwfr+udk xdef;odrf;xm; Eki dr f nf[k tcki dt f rm ,H-k unfaxmufco H w l OD;jzpfonf? xkt d csdeu f u|efawmf ae xki da f omtdro f nf ukuKdU if;ESifh [mrpfwpfvrf;qHw k i G& f o dS nfh pyfa&$ou kd . f &efue k f tdrE f i S fh udu k t f enf;i,fr#om uGma0;onf? pyfa&$ou kd x f H u|efawmf t}udrr f sm;pGm oGm;vnfz; l _yD; tdrr f }uD;ESiw fh v JG suf
186
186

t-urf;zufrt + arG

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

aqmufxm;aom tcef;wGif aexkdifvsuf&Sdaom ol. t}uD;qHk;orD;ESihf cifyGef; onfwx kd H r-umc%qdo k uJo h kd oGm;vnfavh&o dS nf? pdi k; f _rD;. nDtudr k sm;jzpf-u aom apmqdkif;anmifa&$ (,l*sif;odkuf) ESihf apm[efzwdo k nf ,cktcg uae'gEkdif iHY aexdkifvsuf&Sd-uonf? tm%modrf;onfhnY jzpfysufcJhonfhrsm;udk apm[efz u u|efawmhftm; atmufygtwkdif; jyefajymif;ajymjycJhygonf? tJ'a D e eHeuf (1) em&DeJ (2) em&D-um;rSm &efue k u f u k KdU if;vrf;/ trSwf (74) rSm &SdwJh (9) {u us,fwJh u|efawmfwdktdrfudk ppfwyfu vm0kdif;ygw,f? _cHxJrSm aeaewJh tdrfapawG/ tvkyform;awG/ rDScdkaeolawG/ tapmifhawGeJ olwdkr dom;pk awG tm;vHk;udk xdef;odrf;xm;vdkufygw,f? 'Daemuf ppfom;awG[m tdrf&Sd&mudk a&Swdk;vm-uygw,f? ay (100) avmufawmif ra0;awmhwJh ae&mvJ a&muf a&m/ atmfwdkrufwpfaoewfawGeJ bufaygif;pHkuae_yD; tdrfudk y&rf;ywm ypf awmhwmygyJ? (45) rdepfavmuf qufwu kd y f pfaecJy h gw,f? bma-umifh olwkd pypf _yD;/ bma-umifh olwt dk ypf&yfoGm;&ovJqdkwm b,folrS rod-uygbl;? aoewfoH-um;-um;csif; u|efawmf&J tudkwa,mufjzpfwJh ,l*sif; (Eugene= 23 ESpf) [m oltdyf&may:u vSdrfhcsvdkuf_yD; oltdyfcef;xJu wGm;oGm;_yD; xGufcJhygw,f? tdrfa&SwHcg;r tus,f}uD; yGifhaewmudk olawGvdkuf&ygw,f? ,l*sif;&Jty d & f m[m tdra f tmufxyfrm S yGia hf ewJh jywif;aygufa&Swnfw h nfr h m S &Sy d g w,f? tdyf&mxJu vSdrfhrcsbJ xrsm;xdkifcJh&if tckxd ol touf&Sifvsuf &SdrSmr [kwfygbl;? ol&J jcifaxmiftjzLav;[m aoewfusnfqef&mawGeJ rGpm}uJae awmhwmygyJ [k jyefajymif;ajymjycJy h gawmhonf? u|efawmf&J aemuftudw k a,mufjzpfwhJ pdi k; f _rD; (17) ESpf aysmufaewmvJ oda&m/ u|efawmfhtaz[m atmufxyfqif;oGm;ygw,f? yGihfaewJh tdrfa&SwHcg; aygufem;rSm ,l*sif;udk olawGawmh olwdkE Spfa,muf tdrfa&SwHcg;udk ydwf_yD;aomh cwf csufxkd;xm;vdkuf-uygw,f? reufusawmh tJ't D r d a f &Swc H g;[m usnfqef&mawGeJ jynfa h ewmygyJ? u|ef awmhftazeJ ,l*sif;wdk b,fvdk usnfqefrrSefcJhovJ qdkwmuawmh tawmfqef; -u,fygw,f? taqmufttHw k ckv; kH ysufp; D aewmudk jrif&olwi kd ; f u tJ'a D oewfypfcwf r+a-umifh u|ea f wmfwkd rdom;pkwckv; kH aoEki dw f ,fvkd oabmwl-uygw,f? ppfrjzpf cifu udv k e kd a D cwfyp kH H taqmufttHt k r d jf zpfaewmu u|ea f wmfwt kd oufukd u,f cJhwmyg? ajrnDxyfrSm&SdwJh tkwfeH&HawGu (18) vufravmuf xlygw,f? tay:
187
187

xyfuom opfom;eJaqmufxm;wmyg? ypfcJhwJh aoewfusnfqeftrsm;pk[m eH&Htxl}uD;awGudk razmufEkdifcJhygbl;? ppfom;awGu ajrnDxyfeH&Hxl}uD;awGeJ tawmf eD;eD;uyfypfwmrdk ypfwa hJ xmifh usO; f vGe; f _yD; odyt f E&m,frjzpfcw hJ myg? ol wdk typf&yfwt hJ cgusrS ppfom;awGu u|efawmfwkd 0if;xJaeaewJh vlwa,muf udk tdra f &Swc H g;aygufukd ac:vm_yD; ppfwyfu tm%modr; f vdu k w f t hJ a-umif; &Si; f jyygw,f? olwdku tdrfwHcg;zGihfay;zdk trdefa y;awmh u|efawmhftazu zGihfvJay; vdkufa&m oludk zrf;awmhwmygyJ? u|efawmhftazeJ ,l*sif;udk _cHudkjzwf_yD; tdrf ywfywfvnf _cHpnf;kd;umxm;wJh yef;HkawG wae&mrSm olwdk0 ifayguf vkyfxm; wJhae&mudk ac:oGm;ygw,f? tJ'DrSm u|efawmhftazudk um;wpD;eJ ac:oGm;awmh wmygyJ? ,l*sif;uda k wmh olwkd tapmift h -uyfeJ tdrb f ufjyefac:vmcJ_h yD; usefwo hJ l awGtm;vHk; xGufvmcJhzdk ajymygw,f? tdrb f uftjyefvrf;rSm t&m&Sw d a,mufu olwa kd oewfey J pfwm wa,muf a,mufxdoGm;w,f/ tJ'g rif;nDjzpfEdkifw,fvdk ajymygw,f? ppfom;awGu 'Daemuf tdrfudk p&SmawmhwmygyJ? uHqdk;csifawmh olwdk ypfvu kd w f hJ aoewfusnq f efwcku v#yp f pfzsLpa f owWmudr k e S x f m;awmh wtdrv f ; kH arSmiftwdusaeygw,f? olwdku kd acsmif;ajrmif;wkdufcdkufrSmudk pdk;&drfawmh tcef; wcef; 0ifwkdif;/ 0ifwdkif; ,l*sif;udk a&Su t&ifqHk;0ifapygw,f? r-umcifubJ u|efawmhftaz EkdifiHawmforRwtaeeJ csufudkpvdkAufuD; ,m; oGm;vnfwkef;u csufudkpvdkAufuD;,m; tpdk;&u vufaqmifay;vdkufwJh atmfwdkrufwpf ypPwdkaoewf (2) vufuvGJvdk olwdkbmrS rawGygbl;? tJ'D aoewf (2) vufvHk;udk u|efawmfhtaz&J bDdkxJrSm vHkvHkcHcH aomhcwfodrf;xm; wmjzpfygw,f? tJ'Dreufaemufydkif;rSm olwdk u|efawmfwdk _cHxJu jyefxGufcgeD;rSm t&m&Sd wa,mufu olv lawGudk olwy dk pfxm;wJh usnfqeftcGHawG jyefaumufcJhzdk trdef ay;ygw,f? 'gawmifrS ppfom;awG awGroGm;wJh usnfqef tcGH (100) avmuf tcsKdopfyifawG yef;Ha k wGatmufu u|efawmfwkd &cJy h gao;w,f? ppfom;awG xGuo f m G ;_yD; reufvv J if;vma&m pdi k; f _rD;udk u|efawmfwkd vku d f &Sm-uygw,f? tdra f &Sqif0ifayguf&J vuf0b J uf yef;cif;xJrm S pdi k; f _rD;tavmif;udk awG -u&ygw,f? olacgif;eJ ajcaxmufrSm aoewfusnfqefrSefxm;ygw,f? taqmifta,mifwcktjzpf toHk;ywJh vSHwHwacsmif;udk olc E<mudk,fab;em;rSm awG -u&ygw,f?
188
188

t-urf;zufrt + arG

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rwfv (1) &ufae nrSm pdi k; f _rD;u olAu kd a f tmifa h ew,fvkd nnf;aeygw,f? olaumif;aumif; tdyfraysmfawmh wdwfqdwfaewJhnrSm toHAvH-um;wmeJ ol xGuf-unfhwmvdo k m u|efawmfwdk xifrdygawmhw,f? pdwfv+yf&Sm;aewJh ppfom;awGu ta-umufvGefoGm;_yD; olu dkvJypf/ aemuf qufwdkuf qufypfwmvJ jzpfEkdifw,f? 'grS r[kwf udwifpDrHxm;wJh tpDtpOft wdkif; ppfom;awGu pypfwmrSm olu dk rSefoGm;wmvJ jzpfEkdifygw,f? reufcif;rSm &JawG ppfaq;zdk a&muf&Sdvmygw,f? &Jpcef;rSm 0ifa&mufae&m,lxm;-uwJh ppf om;awGu tJ'Dvdk ppfaq;r+ryvkyfzdk &JawGudk wm;jrpfcJhygao;w,f? vlowfr+ tjzpf tr+zGihfvdkufygw,f? owif;pmq&mrsm; a&mufvmawmh jzpfysufcJhwmudk tjynfhtpHkowif; ay;vdkufygw,f? 'gayr,fh owif;pmq&mawG olwdk owif;pmwkdufawG jyef a&mufawmh 'Dtjzpftysufowif;trSefudk owif;pmxJ rxnfhzdk olwdkydwfyif wm;jrpfc-H u&ygw,f? tJ'Dowif;tpm; awmfvSefa&;aumifpDu ppfom;rsm;taeeJ olwdk wm0ef xrf;aqmif&mrSm ckcHr+eJ &ifqdkifcJh&vdk rdrdudk,fudk umuG,fwJhtaeeJ tajctae t& jyefvnfypfcwf&mrSm pyfa&$odkuf.om;i,f rawmfwq aoqHk;cJh&w,fvdk owif;xkwjf yefa-unmcJy h gw,f jrefrmEdkifiH. &S rf;vlrsKd;= jynfya&muf &S rf;wOD;. rSwfwrf;rsm; [laom ol. pmtkyfwGif rw&m;r+ aumufuspf,kwfrmr+wdk }uD;pdk;aecJhonfh xdkn. em-unf;zG,t f awGtuHrsm;udk cHpm;r+jyif;jypGmjzifh apmqdi k; f anmifa&$u a&;om; xm;jyefonf? 1962 ckESpf/ rwfv (2) &ufae/ eHeuf (4) em&DcefwGif aoewfoHrsm; a-umihf u|ea f wmf kww f &ufE; dk vmcJo h nf? aoewfor H sm;onf yxrwGif wd; k wd; k om jzpfaomfvnf; u|ea f wmf ydr kE kd ; dk vmonfEi St hf r# wpwpydu k s,v f mygonf? aoewf ypfcwfr+rSm tdrfa&StjyifbufwnfhwnfhrS jzpfonf? aoewfusnfqefrsm;onf jywif;aygufre Sr f sm;/ abmifrsm;udk azmufxi G; f 0ifa&mufvm_y; D eH&r H sm;udk xdre Sv f i $ fh pifusvsuf&Sdygonf? ppfwyfwyfzGJwzGJonf ntarSmiftwGif;wGif u|efawmfwdk tdrfbuf wGm;oGm;wufvm_yD; tdrfudk ab;wbufwcsufpDrS 0kdif;&Hum ypfcwf cJhjcif;jzpfygonf? touf (17) ESpfom&Sdao;aom u|efawmf. nDi,fjzpfol pdkif; _rD;rSm towfcHcJh&ygonf? oufqkdif&m tm%mydkifrsm;. tqdkt&rl wm0efxrf; aqmifaeonfh vufeufui kd w f yfzJG ukd ckcc H o hJ nft h wGu[ f k qdy k gonf
189
189

if;tcef;ESihf wGJbufxm;aom rSwfpkrsm;wGif apmqdkif;anmifa&$u ola vh vmawG&Sdr+udk TuJhodk txl;y a&;om;xm;jyefonf? pmrsuE f m S (28)t&efppf&r J sm; xlxyfpm G apmih-f uyfaeaom 0ef}uD;csKyfEi S fh 0ef}uD;rsm;. tdrr f sm;udr k l aoewfwcsufr# rypfcwfcjhJ cif;rSm xl;qef;vSygonf tm%m&Sifpepfonf ppfwyf. vlowf,E&m;udk w&pyftoHk;csvsuf ol vrf;a-umif;wGif&Sdaeaom tjypfrJhjynfolrsm;udk &Sif;vif;wdkufpm;oGm;cJhonf? wcse du f jynfor l sm;. cspjf rwfE; dk r+uc kd & H _y; D *k%, f 0 l ifh uGm;zG,jf zpfaom wyfrawmf onf tm%m&SifwOD;. tm%mwnf_rJa&;twGuf olcg;ydkufaqmif udk,fydkifppf wyftoGio f kd ajymif;vJjcif; cHvu kd & f avonf? apmqdi k; f anmifa&$u ol nt D owf cH&r+ukd ajzrajyEki dp f m G atmufygpum;&yfrsm;jzifh jyefvnfowdw&&Sc d jhJ yefygonf? u|efawmfn h u D kd u|efawmf ppfaq;-unfa h wmh '%f&m (2) ck awG&ygw,f? kdifz,fusnfqefwcku olajcusif;0wftwGif; azmuf0ifxm;ygw,f? olacgif; aemufbufrm S vnf; ao;i,fwhJ usnq f a H yguf&mwck &Sa d ejyefygw,f? 'g[m aoG; at;at;eJ owfxm;wm xif&Sm;ygw,f? ppftkyfpku aoG;at;at;eJ wGufcsuf owfjzwfc& H wJh vufeufrhJ vli,fv& l , G f jrefrmEki di fo H m; axmifaygif;rsm;pGmxJrm S ol[m yxrqH; k jzpfvr d r hf ,fvkd ajymEki dy f gw,f orRwa[mif; udk,fwkdifyifv#if xdkaeeHeufY zrf;qD;ac:aqmifoGm;jcif;cH& _yD; tif;pdefaxmifxJY Ekd0ifbmvtwGif;wGif uG,fvGefoGm;cJhavonf? ,if;ESifh ywfoufI tao;pdwt f csuftvufrsm; xkwjf yefa-unmjcif; rycJa h y? &S r; f jynf 8 e,fY oDaygapmfbGm; apm-umqkdif udk ppfwyfu ac:aqmifoGm;cJh_yD; olonf olr dom;pkxHodk rnfonfhtcgr# jyefa&mufrvmawmhacs? OD;ae0if; tm%modrf; _yD; r-umrDyif awmif}uD;rd ajrmufbuf&Sd Axl;rd wyfpcef;wGif olu dk w&m;pD&if jcif;rybJ uGyr f sufypfco hJ nf[k ,H-k unf&avonf? 1958 ckESpfrsm;uJhodk tdrfapmifhtpdk;& oufwrf; c%wmr#om r[kwfbJ tm%mudk a&&SnfudkifpGJ&ef &nf&G,fcsufjzifh ppfwyfu tm%modrf;,lrSef;odom xif&m S ;vmaomtcg Zlvi kd v f twGi; f &efue k f rda wmfY ausmif;om;qlyr l + ay:ayguf vmavonf? jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOf[k ac:wGifaom OD;ae0if;. rl0g'topf udk OD;b_idrf;/ OD;odef;azjrihf (ocifodef;az) tp&Sdonfh tpGef;a&muf0g'a&;&m orm;rsm;udk ac:I axmufcc H i kd ; f cJo h nf? 'Dru dk a&pDokd jyefom G ;&ef a0;oGm;yH& k onf ESihftr# ausmif;om;rsm;u olwdkobm0t& uefuGufqENjy-uavonf? olwdk . qENjyr+rsm;onf t-urf;zuf&ufpufrr + sm;ESio hf m &ifqi dk f uHawG&avonf?
190
190

t-urf;zufrt + arG

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tm%modrf;_yD; (4) vt-um Zlvdkifv (7) &ufaewGif &efukefwuUodkvf 0if;udk ppfwyfu 0dkif;&Hvdkuf_yD; atmfwdkrufwpfaoewfrsm;/ pufaoewfrsm;jzifh ypfcwfcJhavonf? (15) a,mufom aoa-ucJhonf[k w&m;0ifa-unmcJh&m ,if;ta&twGufrSm t"dy`m,fuif;rJhvS_yD; enf;vGef;vSonf? rsufjrifoufao rsm;u ppfwyf. om;aumifrsm;rSm &mausmfonf[k qdc k -hJ uonf? aemifaomtcg EkdifiHhacgif;aqmifrsm; jzpfvmrnfh udkatmifqef;/ udkausmf_idrf;/ udkEk/ udkAaqGESihf tjcm;vli,frsm; 1930 ckESpfrsm; ywf0ef;usifwGif pwifawGqHkcJh&m ae&mjzpf_yD; acwfopf jrefrmhrsK; d cspp fw d " f mwfaygufzm G ;cJ& h m orki d; f 0if wuUov kd o f r*~taqmuf ttHu k y kd if ppfwyfu aemufwaewi G f 'di k; f erdu k jf zifh azmufcy JG pfvu dk a f vonf? OD;ae0if;onf rnfoa kd om qefu sir f r + sK; d udr k # onf;rcHca hJ cs? 1960 ckEp S f a&G; aumufyGJwGif oltav;ay;cJhaom OD;AaqGESihf OdD;ausmf_idrf;wdkudkyif OD;ae0if;u zrf;qD;_yD;av_yD? ,cifu olq&ma[mif;rsm; jzpfcJh-uaom ocifxGef;tkyfESifh ocifApdefwdkonfvnf; vljrifuGif;rS aysmufuG,foGm;-u&onf? ,if;wdkonf OD;ae0if;xuf tqihjf rihc f -hJ uolrsm;jzpfI ab;z,fjcif; cHc& hJ avonf? wyfrawmftaejzifh if;. jrefrmhenf;jrefrmh[efjzifh jrefrmhq& kd , S v f pf vrf; pOfudk vufawGtaumiftxnfazmf_yD; wESpfceft-umwGif tkyfcsKyfaeaom ppf tkyp f t k wGi; f wGiy f if &mxl;rS xkwy f ,fjcif;rsm; pwifjzpfay:vmavonf? ,cifu vGwv f yfca hJ om owif;pmrsm;rSm csKyfui kd jf cif; cHvm&onf? pD;yGm;a&;vkyi f ef;rsm; udk jynfolydkifodrf;_yD; ppfwyfu ajymif;vGJudkifwG,fvmonf? OD;ae0if;. udk,f ydkifjrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfygwDrSvGJI usefygwDtm;vHk;onf w&m;r0ifa-umif; a-unmjcif;cH&onf? ,if;vkyu f i kd a f qmif&u G c f sur f sm;udk olv r l sm;xJuyif vlwi kd ; f oabmwlnDcJh-uonfawmh r[kwfacs? olt kduft&m qufcHrnfhol[k ,lqjcif; cH&aom a&mif;&if;a[mif;jzpfol Akv d r f; csKyfa[mif; atmif}uD;onf 1963 ckEp S w f i Gf awmfvSefa&;aumifpDrS xkwfy,fjcif;cH&_yD; axmifoGif;tusOf;cscH&avonf? ppfwyfu wnfaqmufaeaom acwfopfjrefrmEkdifiHawmfwGif vHk;0tav#mhay;/ t+H;ay;rSomv#if touf&Sif&yfwnfEkdifayrnf? jrefrmEkdifiHawmfudk ,Hk-unfr+ESihf tm;vH; k oabmwlnr D t + ay:wGif wnfaqmufjcif;r[kwb f J wOD;wnf;. tm%m &Sif tkyc f sKyfra + tmufwi Go f m wnfaqmufjcif;jzpfavonf? 1970 . q,fpkESpf tv,fydkif;ESpfrsm;wGif ausmif;om;qlylr+rsm;u jrefrm EkdifiHudk udkifv+yfaecJhonf? 1974 ckESpf/ Ekd0ifbmv (25) &ufaewGif urBmausmf jrefrmEkdifiHom; urBmhukvor*~}uD;. twGif;a&;r;csKyfa[mif; OD;oefo nf e,l;
191
191

a,mufrdw Gif uG,fvGefoGm;cJhonf? olt avmif;udk ajrryfo*[f&eftwGuf jref rmEki di fo H kd av,mOfysjH zifh o,faqmifom G ;cJo h nf? wurBmvH; k u av;pm;-unf!_kd y; D f rif; remvdk urBmausmy f * k Kd~ vfwOD;jzpfonfh OD;oef 9 tay: OD;ae0if;onf tvGet 0efwr kd j+ zpf_y; D olt avmif;udk &efue k f rdp e G& f dS omrefocsKi ; f wckwi Go f m ryE fv HS o kd nf? odkaomfvnf; ausmif;om;rsm;u trsKd;om;ol&Jaumif;wOD;ESihf xkdufwefaom EkdifiHawmfpsmye jzpfapcsif-uonf? ausmif;om;rsm;onf OD;oeftavmif; xnfh xm;onfh acgif;udk vk,l-u_yD; &efukefwuUodkvf0if;twGif;odk o,faqmifoGm;cJh -uonf? Ak'<bmom &[ef;awmfrsm;uvnf; xdkv+yf&Sm;r+wGif yl;aygif;yg0if-u onf? ,if;v+yf&Sm;r+onf udwifwGufqxm;ouJhodkyif aoG;at;at;jzifh acs r+ef;jcif;cH&avonf? ppfom;rsm;u ausmif;om;rsm;udk aoewfrsm;jzifh ypfcwfcJh _y; D ausmif;om;&maygif;rsm;pGmrSm tpkvu kd t f yHvu kd f towfcc H& hJ avonf? w&m; 0ifxkwfjyefa-unmr+rSm aoqHk;ol (9) OD;/ '%f&m&ol (74) OD;ESihf zrf;qD;cH&ol (1800) OD;jzpfonf? OD;oeft a&;tcif;jzpfyGm;_yD; (2) ESpft-umwGif wyfrawmftwGif;wGif }uD; rm;aom xkwfy,fr+wck xyfrHjzpfjyefonf? arrdp pfwuUodkvf ausmif;qif;t&m &Sdi,ftcsKdu OD;ae0if;udk &Sif;vif;ypf&ef }uHpnfud;pm;cJh-uonf? -unf;wyfrS Adkvf}uD;tkef;ausmfjrihf OD;aqmifaom t&m&Sdi,frsm;onf ydkrdkvGwfvyfI ydkrdk 'Drdk ua&pDusaom jrefrmEki di fa H wmfukd wnfaqmuf&ef pdwu f ; l ,Ofc-hJ uonf? oda k omf olwdk.t}uHtpnfrSm ay:aygufoGm;cJh_yD; acgif;aqmifrsm; tzrf;cHcJh-u&onf? Adkvf}uD;tkef;ausmfjrihf 10 onf ao'%fuscH&_yD; uGyfrsufjcif;cHcJh&onf? ratmifrjrifjzpfom G ;onfh tm%modr; f &ef ud;yrf;r+wi G f yg0ifywfoufjcif; r&Sa d omfjim;vnf; wyfrawmf. OD;pD;csKyfa[mif; Adv k c f sKyf}uD;ol&wifO; D 11 taejzifh ,if;tr+ESihf qufEG,fr+&SdaecJhonf? olonf ESpf&Snfaxmif'%ftjypfay;jcif;cHcJh& avonf? OD;wifO; D tay: opPmapmiho f o d nf[k txifc& H ol wyfrawmft&m&Sd (200) cef ppfaq;ar;jref;jcif;cH&_yD; 1976 ckESpf/ Ekd0ifbmvwGif jrefrmhqdk&S,fvpfvrf; pOfygwD0ifESihf au'g (50000) ausmftm; vuf&Sd tkyfcsKyfaeaom ygwDrS xkwf D onf jrefrmEki di f. H y,fa-umif; OD;ae0if;ud, k w f i kd f a-unmcJa h vonf? 12 OD;wifO; ppfO; D pD;csKyfrsm;xJwi G f vlcspv f c l iftrsm;qH; k OD;pD;csKyfwOD;jzpfonft h wGuf tiftm; aumif;aom ydib f ufwOD;tjzpf owfrw S c f & H _yD; ola emufvu kd [ f k ,lqcH&olrsm; ESit fh wl z,f&m S ;cH&jcif;jzpfavonf? 1980 ckESpf apmapmydkif;umvwGif okwfoifa&; onf vufawGtoHk;cs
192
192

t-urf;zufrt + arG

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

cH&jyefavonf? Tw}udrfwGif ypfrSwfonf EkdifiHa&;orm;rsm;vnf;r[kwf/ 'Drdk ua&pDa&;wdkufyGJ0if ausmif;om;rsm;vnf;r[kwf/ oabmuGJvGJaom ppfwyf t&m&Sdrsm;vnf;r[kwf/ OD;ae0if;tpdk;&twGuf t"du taxmuftyHh a'gufwkdif }uD;jzpfaom jrefrmEkdifiH. tiftm;aumif;vSonfh ppfaxmufvS rf;a&;wyfzGJ jzpf avonf? &Jabmfo; kH usy dE fi St fh wl *syefwi G f &Sa d epOfumvY OD;ae0if;onf a-umufp&m aumif;vSaom *syef ppfykvdyf uifaywkdif. axmufvS rf;a&;oifwef;twGuf txl;a&G;cs,fjcif;cHcJh&onf? *syefacwfwGif uifaywdkifwdkv ufcsuf cHcJh&olrsm; onf olwdkvkyf&yfrsm;udk ,aewdkif rSwfrdaeqJjzpfonf? vlwa,mufudk olv#Kd (spy) [k pGyfpGJvdkufjcif;rSm uifaywdkif. vufpGJpum;vHk;jzpfonf? Tpum;vHk; onf olwdktenf;tusOf;omwwfaom t*FvdyfpmrS ,loHk;vdkufaom a0g[m& jzpfonf? olv#Kd[w k o f nfjzpfap/ r[kwo f nfjzpfap/ vufonf;cGc H m G jcif;/ oGm;ESifh qHyifwu dk dk qGJE+wfjcif;jzifh vlwa,mufonf trsm;tm;jzifh olv#Kd[k 0efcHr+yav awmhonf? oHo,&Sdolrsm;udkom Todk &ufpuf-urf;uwfonfr[kwf? jrefrmAdkvf avmif; ausmif;om;rsm; ppfa&;jyavhusihf&mwGifyif xdkodk &ufpuf-urf;uwf wwfonf? Tenf;vrf;rsm;onf tusKd;xda&mufr+&SdrSef; tcsKdu oabmayguf yif aygufjim;aomfvnf; ppfa&;jyavhusihfuGif;twGif; rw&m;_cdrf;ajcmufyr+ cH&_yD; jynfov l x l w k &yfv; kH tay: zufqpft-urf;zuf0g' usio fh ; kH r+wu kd kd jyefvnf -um;odvm&aomtcg jrefrmAdv k a f vmif; ausmif;om;trsm;pktaejzifh aemufq; kH wGif *syeftm; jyefvnfqefu sifavawmhonf? ppf}uD;_yD;onfESihf jrefrmhwyfrawmfonf *syefudk tajccHcJh&r+ trsm;tjym; tm; ajrryo f *[y f pfvu kd a f wmhonf? 1947 ckEp S /f -o*kwv f (29) &ufaewi G f um uG,fa&;0ef}uD; Adkvfvusfmonf _Adwdo#udk,fpm;vS,f a*s 'AvsL z&D;rif; (J.W S a f &;xd; k vdu k o f nf? TpmcsKyf oabm Freeman) ESifh oabmwlpmcsKyfw&yf vufrw wlnDr+t& ppftoHk;taqmifypPnf;ud&d,mrsm;ESifh ppfa&,mOfwpD;udk _Adwdo#wdk u jrefrmEki di ft H m; ay;&rnfjzpf_y; D _Aw d o d # -unf;wyf/ a&wyf/ avwyfwu kd jrefrm EkdifiHwGif tajcpkduftzGJwzGJudk xlaxmifum jrefrmhumuG,fa&;wyfzGJ topfjyef vnfzGJpnf;&mwGif ulnDoifwef;ay;&rnfjzpfonf? xdkoabmwlnDr+udk 1954 ck ESpfwGif aemufqHk;Y zsufodrf;cJhaomfvnf; _AdwdefEkdifiHwGif oifwef;ay;r+rsm;udkrl xkdaemufydkif;wGif tvGwfoabmtm;jzifh qufvufaqmif&GufcJhonf?
193
193

xko d ifwef;ay;r+rsm;wGif axmufvS r; f a&;wyfzJG0ifrsm;udk oifwef;ay;r+rsm; vnf; aemufyi kd ; f wGif wd; k csJyg0ifvmcJo h nf? jrefrmEki di ft H aejzifh t&nftcsi; f &So d nfh vli,fvl&G,frsm;udk _AdwdefEdkifiHodk apv$wfI vef'efrda wmf &JwyfzGJ r+cif;ppfaq; a&;Xme (paumhwvef,'f) rS omru _Adwdo#axmufvS rf;a&;XmerS (MI. 6) u yg oGefoif!ef-um;r+rsm; &,lapcJhonf? oifwef;trsm;pkrSm &SufzD;vf &Jody`H (Sheffield Police Academy) wGif yvkyfjcif;jzpf_yD; vufa&G;piftcsKdomv#if ydkrdk tqifjrihfonfh v#Kd0SufaxmufvS rf;a&; oifwef;ausmif;jzpfonhf &Sufrd'f (Shetmead) odk oGm;a&mufwufcGihf&&Sd-uonf? TuJhodk axmufvS rf;a&;tpOftvmjzifh jynfhpHkolwOD;rSm pufbD;vufudkif yHp k H E+wc f rf;ar$;ydi k& f i S jf zpfI E+wc f rf;ar$;vGi[ f k emrnfay;jcif;cH&aom Adv k r f; }uD;vGif jzpfonf? 1930 jynfv h e G E f p S r f sm;wGif olonf ocifwOD;jzpfcu hJ m rsK; d cspy f gwD acgif; aqmifjzpfol OD;apmESihf tcsif;rsm;cJhzl;onf? 1962 ckESpfY OD;ae0if; tm%modrf; ,lcsdew f i G f E+wc f rf;ar$;OD;vGio f nf ppfaxmufvS r; f a&;wyfzJG . t}uD;tuJ jzpfae qJyif? xkdaemuf rsm;pGmr-umrD oludk tem;,lcGihfycJhonf? tem;,lcGihfyjcif; qdo k nfrm S xkwy f ,fvu kd jf cif;udk w&m;0ifo; kH E+e; f onfh toH; k tE+e; f jzpfonf? olu kd qufcHolrSm Akdvfr; csKyfwifOD; jzpfonf? vkyfief;cGifoHk; rsufvHk;jyL;rsufqefjyL; rsur fe Sr f sK; d wyfavh&o dS nft h wGuf Akv d r f; csKyfwifO; D ukd rsur fe Sw f ifO; D [k ac: -uonf? 1950 jynfhvGefESpfrsm;wGif qdkifyef ypPzdwfu|ef;Y olonf tar&duef A[kd axmufvS rf;a&;Xme (CIA) . oifwef;udk wufa&mufcJhonf? olonf trSef wu,ftm;jzifh OD;ae0if;. arG;pm;om;jzpfonf? OD;ae0if;onf oludk 1972 ck ESpfwGif ppfaxmufvS rf;a&;wyfzGJ. t}uD;tuJtjzpf ceftyfvdkufonf? olwm 0efonf _Adwdo#tpOftvmudk azmufxGuf_yD; ppf}uD;_yD;onfhaemuf zsufodrf;cH cJ& h aom uifaywki d f (odr k [kw) f *smr%D. oGuv f ufxufjrufvo S nfh *wfpwm ydkwdk. vrf;a-umif;twdkif; axmufvS rf;a&;wyfudk v#Kd0Suf&Jwyf toGifajymif; vJypf&efjzpfonf? Todkvkyfaqmifjcif;onf Adkvfr;}uD;vGif t"duxm; vkyf aqmifcJhouJhodk vdktyfonfh ppfaxmufvS rf;a&;owif;rsm;om pkaqmif;&efr [kwfbJ jynfolvlxkw&yfvHk;udk xdef;csKyfxm;Ekdifrnfh v#Kd0Suf&Jwyf zefwD;xl axmif&ef &nf&G,favonf? ydkrdkta&;}uD;onfhtcsufrSm ppfwyftwGif; tqihf wkdif;wGif &SdaeEkdifaom oabmxm;uGJvGJolwdkif;udk &SmazGazmfxkwfI z,f&Sm;jcif; jzifh ppfwyfukd teD;uyfapmih-f uyf-unf hx + m;&efjzpfonf? ppfwyfu olu kd qefu sif umjyefonfEi S fh olZmwfor d ; f _yDjzpfa-umif; OD;ae0if;u odavonf?
194
194

t-urf;zufrt + arG

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

ta-umif;w&m; wdkufqdkifr+wdka-umifhr[kwfbJ olwdkavhusihfay;vdkufol u zefwD;v+HaqmfonfhtwGufa-umihf uifaywdkif tpOftvmonf Todk TES,f wzef jyefvnfarG;zGm;vmcJhavonf? Todk jzihf ppfaxmufvS rf;a&;wyfzGJonf jrefrmEkdifiHwGif a-umufvefr+ rif;rlaeaprnfh EdkifiHa&; &JtzGJtpnf;wck jzpfvm avonf? Adv k c f sKyfwifO; D onf ppfa-uma&;pcef; tajrmuftjrm;udk tif;pdea f xmif wGif }uD;-uyfwnfaqmufc_hJ yD; A[da k xmufvS r; f a&;H; k udk tif;pdea f xmifokd ajymif; a$vu kd o f nf? xkp d pfa-uma&;pcef;rsm;xJwi G f emrnfysufjzifh tausmf-um;qH; k rSm r*Fvm'HkavqdyfteD;&Sd a&-unftkdifpcef;jzpfonf? txdef;odrf;cH EdkifiHa&;orm; rsm;tm; !SOf;yef;EdSyfpufI ppfaq;ar;jref;&mwGif Akdvfr;csKyfwifOD;udk,fwdkif tm;wufoa&m yg0ifavh&o dS nf[k owif;jzpfay:cJo h nf? oabmxm;uGv J o JG [ l k oHo,&Sc d& H olrsm;onf eHeufr; kd rvif;rD olwa kd etdrf rS zrf;qD;cH&avh&Sd_yD; rsufpdrsm; pnf;aESmifcH&um a&-unftdkif odkr [kwf tvm; wl pcef;rsm;odk ac:aqmifoGm;cH&avh&Sdonf? rsufpdusdef;avmufatmif xkd;xm; onfh rD;a&mifatmufwGif ppfaq;ar;jref;r+ yvkyfonf? pD;u&ufaq;vdyfrD;jzifh tom;udk xkd;onf? *syefwdkv ufpGJ a&pufcs ESdyfpufenf;tjyif taemufwdkif;yHkpH jzpfaom v#yfppfusifpuf (electric shock) udkvnf; toHk;rsm;onf? OD;ae0if;.tkduft&mqufcHrnfhol 'kwd,tqihfyk*~dKvf[k ,lqcH&aom Akv d r f; csKyfwifO; D onfvnf; ola &Su oGm;ESi_fh y; D ol Adv k r f; csKyfatmif}uD;. uH-urRm rsKd;udk ta-umif;jycsuf vHk;0 uGJjym;jcm;em;pGmjzifh uHawG&avonf? 1960 ckESpf rsm; apmapmydkif;umvu xm;&SdcJhaom jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfygwD. wif;rm aom rl0g'rsm;jzihf -unfr h nfqv kd #if Akv d r f ; csKyf atmif}uD;onf yjyifajymif;vJa&; orm; vpfb&,f0g'Djzpfonf? rdbrJh Adv k r f; csKyfwifO; D onf ola rG;pm;zcif OD;ae0if; . ,Hk-unfpdwfcs&aom aemufvdkufwa,mufjzpfaomfvnf; ppfaxmufvS rf; a&;wyfzGJudk wnfaqmuf&if; olonf tm%m tqrwef}uD;xGm;vmonf? ol vlrsm;omv#if EkdifiHjcm;odk oGm;csifovdk oGm;vmEkdifonf? EkdifiHjcm;xkwf pmapmif rsm;udkvnf; axmufvS rf;a&;udpPtvdi k Sm zwfcGihf&&Sd-uonf? Todk E+dif;,SOftaetxm;jzifh xGef;awmufvmaom EkdifiHtwGif;rS EkdifiH udk ol. wOD;wnf; ydib f ufr&Sd tjrifq h ; kH tkyp f ; kd oltaetxm;tay: tm;aumif; aom _cdrf;ajcmufr+w&yftjzpf OD;ae0if; cHpm;rdvmonf? 1983 ckESpf/ arvwGifrl Akv d r f ; csKyfwifO; D tz,f&m S ;cH&avawmhonf? axmufvS r; f a&;t}uD;tuJ aemuf wOD;jzpfol Adv k r f ; }uD;bde k E D i St fh wl olonf xkwy f ,fjcif;cH&_yD; olu, kd w f i kd f zefw; D
195
195

cJa h om emrnfq; kd vSonfh a&-unfti kd f xde; f odr; f a&;pcef;odk apv$wjf cif; cHc& hJ av onf? Adkvfr;csKyfwifOD;. tawmfqHk; axmufvS rf;a&;olv#Kd &maygif;rsm;pGm vnf; txkwy f ,fc-H u&onf? jrefrmEki di f. H oGuv f ufxufjrufva S om axmuf vS r; f a&; vkyi f ef;&yfrsm; ,m,D&yfom G ;avmufatmifyif ppfaxmufvS r; f a&; wyf zGJwckvHk; tiftm;csdeo J Gm;cJhonf? Ttajctaeay:wGif yxrqHk; tcGihfta&;,loGm;olrsm;rSm ajrmufudk;&D; ,m;rsm;jzpf-uonf? rsufrSefwifOD;udk xkwfy,f_yD; (5) vt-um/ 1983 ckESpf/ atmufwdkbmvwGif awmifudk;&D;,m;rS tm%mtqihfjrihfudk,fpm;vS,ftzGJ jref rmEkdifiHodk tvnfa&muf&SdvmcJhonf? (9) &ufae Y xkdudk,fpm;vS,ftzGJonf &efukefrdawmf&Sd tmZmenfAdrmefodk oGm;a&mufI usqHk;av_yD;aom jrefrmhol&J aumif;rsm;tm; *g&0y-uonf? xda k wmifu; kd &D;,m;ud, k p f m;vS,r f sm;onf olwkd . orRw c|rf'l;0S rf (Chun Doo Hwan) ESifh ZeD;onfwdk qdkufta&muftvmudk apmihfar#mfae-upOf eHeuf (10) em&D/ (55) rdepfwGif jyif;xefaom AHk;wvHk; aygufuGJcJhavonf? tmZmenfAdrmef. acgif;rkd;tv,fydkif;aygufxGufoGm;_yD; r+d yGihfyHk rD;cdk;vHk;}uD; tlxGufvmcJhonf? ,if;aygufuGJr+toHudk &efukefwrdv Hk;vdkvdk -um;cJ& h _yD; awmifu; kd &D;,m; vHk cHa&;tapmifh w&mausmfcefr m S aoG;rsm;pd& k v J$ suf ajy;v$m;aeonfukd jrifawG -u&onf? (15) OD; yGc J si; f _y; D aoqH; k cJ_h y; D xdt k xJwi G f 0ef}uD;tzGJ0if (4) OD; yg&So d m G ;cJo h nf? ,if;0ef}uD; (4) OD;rSm pD;yGm;a&;&m pDrHudef;0ef}uD;ESihf 'k=0ef}uD;csKyfjzpfol +qyf *|ef; (Shu Suk-Joon) / EkdifiHjcm;a&;0ef}uD; vDbrfqyf (Lee Bum-Suk) / ul;oef; a&mif;0,fa&;ESifh pufr+0ef}uD; uifa'gif0SD; (Kim Dong-Whie) ESihf pGrf;tifESihf obm0t&if;tjrpfqdkif&m 0ef}uD; qlqefcsL; (Suh Sang-Chui) wdk jzpf-uonf? orRw. pD;yGm;a&;&m twGif;0efcsKyfvnf; aoqHk;cJh&onf? '%f&m&ol (12) OD; wGif yl;wGp J pfO; D pD;csKyfrsm;. OuU@jzpfol Adv k c f sKyf}uD; vDuA D ufEi S fh awmifu; kd &D;,m; owif;axmuf (5) OD; yg0ifonf? orRwESihf olZ eD;twGuf &nf&G,fI AHk;axmifcJh jcif;jzpfaomfvnf; rdepftenf;i,faemufus_yD;rS olwdk a&muf&SdvmonfhtwGuf tysuftpD;rsm;vSaom TAH; k aygufur JG ' + %frS olwv kd w G a f jrmufom G ;cJ-h uonf? jrefrmppfwyfEi S fh &JwyfzJGrsm;u AH; k azmufco JG r l sm;tm; csufcsif;vdu k v f & H m S azG -uonf? wywftwGif;wGifyif ajrmufudk;&D;,m;olv#KdESpfOD;udk t&Sifzrf;rdaomf vnf; wOD;rSm ypfcwfzrf;qD;pOfwi G f aoqH; k oGm;cJo h nf? trSew f &m;ay:aygufc_hJ yD; jrefrmtpkd;&udk EkdifiHwumu csD;usL;cJh-uonf? odk&mwGif avhvmoltrsm;pk
196
196

t-urf;zufrt + arG

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

owdrrlro d nfh t"dutcsufw&yf&a dS vonf? ,if;tcsufrm S wcsdeu f oGuv f uf xufjrufvSaom ppfaxmufvS rf;a&;tzGJtaejzihf vGefcJhonfh (5) vcefuom qdk;qdk;&Gm;&Gm; tiftm;csdeJ roGm;cJhv#if ,ckAHk;aygufuGJr+ ay:aygufvmEkdifp&mt a-umif;r&So d nfh tcsufjzpfayonf? ,cktcg axmifoGif;tusOf;uscHae&_yDjzpfaom Adkvfr; csKyfwifOD;uJhodk cdkif rmI tvkyf ud;pm;aom axmufvSr; f a&;r;csKyftopfwOD; xyfrc H eft yf&ef vdt k yf a-umif; OD;ae0if;taejzifh &Si; f &Si; f vif;vif; oabmaygufro d nf? ola&G;cs,v f u fkd f olrm S Adv k r f; }uD; cif!e G f jzpfonf? Akv d r f; }uD;cif!e Go f nf jrefrmEki di f H ta&Sbufjcrf; &Sd u&ifppfrsufESmpmwGif wyfpGJxm;aom trSwf (44) ajcjrefwyfr. wyfrr; jzpfonf? ol. ppfoufwrf;wav#mufvHk; olonf Hk;vkyfief;t&m&Sdom jzpfcJh onf? Adkvfr;}uD;cif!Geftm; a&G;cs,fr+onf toifhawmfqHk; a&G;cs,fr+jzpfonf? tb,fa-umihe f nf;? olonf Armhwyfrawmfwi G f ppfom;yDyo D o jzpfco hJ r l [kwa f cs? wdu k y fr JG sm;jzifh jynfE h u S a f eaom wyfrawmfwi G f olonfwu kd y fw JG yGr J # rE$c Jz hJ ; l acs? ol vdv k r l sK; d wyfrawmfwi G f &Sm;yg;vSonf? TuJo h kd &mxl;opfwi G f ceft yfjcif;a-umihf olonf tvGeftusL; aus;Zl;wifayvdrfhrnf? odk jzpfI olt aejzifh opPmapmifhod da k oawmhrnfqo kd nfrm S ar;p&m rvda k wmhygacs? Adv k r f; }uD; cif!e G. f yxrqH; k ppfajrjyifrm S 1988 ckEp Sw f i G f jrefrmEki di f H wrsK; d om;vH; k u ppftm%m&Sip f epfukd qefu sia f wmfve Sc fo hJ nft h cse du f rSjzpfonf? rwfv twGif; ausmif;om;rsm; qENjyr+rsm;u ZGefvwGif r_idrfoufr+rsm; ydkrkdjzpfyGm;ap_yD; Zlvi dk v f wGir f l jrefrmhq& kd , S v f pfvrf;pOfygwDtaejzifh ta&;ay: ygwDnv D mcH usif; y&avawmhonf? pdw0 f ifpm;p&maumif;onfrm S OD;ae0if;u ol. aemufq; kH w&m; 0if&mxl;jzpfonfh rqvygwD OuU@&mxl;rS EkwfxGufa-umif; a-unmvdkufjcif; jzpfonf? rqvygwDOuU@ESifh jynfaxmifp}k uD;. orRwtjzpf acgif;aqmiftopf jzpfvmolrm S OD;pdev f i G jf zpfonf? trSwf (4) Armhkdifz,fwyfwGif ESpfOD;twl&SdaepOfumvuyif OD;pdefvGifrSm OD;ae0if;. ,H-k unfpw d c f s&aom opPmcHwOD;jzpfco hJ nft h wGuf ,if;odk acgif;aqmif ajymif;vJvdkufjcif;udk jrefrmvlxk}uD;u cyf!Hh!Hh jyufvHk;wckuJhodk oabmxm; -uonf? 1950 ckESpf/ -o*kwfvwGif u&ifaomif;usef;r+acgif;aqmif apmbOD; }uD;udk ajc&mcH&m S azGEi kd c f _hJ y; D owfjzwfEi dk c fa hJ om jrefrmppfwyfwyfzJGukd acgif;aqmif cJholrSm Akdvfr;pdefvGifjzpfI olonf xkdtwGuf emrnf}uD;oGm;cJhonf? Adkvfr;}uD; pdev f i GO f ; D aqmifaom wyfzJG rsm;onf 1962 ckEp S /f Zlvi kd v f wGiv f nf;aumif;/ 1970
197
197

ckESifh 1980 ckt-um; tv,fydkif;ESpfrsm;wGifvnf;aumif; &efukefY ausmif;om; rsm;udk tpkvdkuf tyHvdkuf owfjzwfcJh-uao;onf? om;owform; [k emrnf&aom OD;pdefvGifrSm 1988 ckESpf/ vlxkqENjyr+ rsm;udk OD;pD;ESdyfuGyf&ef w&m;0ifwm0efay;jcif;cHcJh&onf? Twm0efwGifrl odom jrifompGm ol ta&;edrfhoGm;cJhonf? -o*kwfv (8) &ufaewGif wwdkif;wjynfvHk; tESH jynfoloef;aygif;rsm;pGmonf vrf;rrsm;ay:odk xGufI ppftkyfpkd;r+&yfpJ&ef awmif;qdc k -hJ uonf? jynfov l x l t k wGuf (26) ESp-f um zdEy dS c f c H & hJ r+onf vHa k vmuf cJh_yD? pxGufonfESihf ppfwyfonf -urf;-urf;wrf;wrf; wHk jyefcJhonf? qENjyr+rsm; tm; aoewfjzihf ypfcwfvlpkcGJ&ef ajcjrefwyfr (22) rS ppfom;rsm;udk apv$wfcJh onf? qENjyaeol vlty k }f uD;rsm;xJokd ppfwyfu vufvw G p f y,fypfcwfcr hJ a + -umifh tenf;qHk; vl (3000) cef aoa-ucJh&onf? TonfrSm rqvorkdif;wGifyif r&SdcJhaom aoG;ajrusr+jzpfonf? ,if;ypf cwfr+rSm rawmfwq jzpfysufcJhr+r[kwfonfhtjyif vufeuf[lI tyfwacsmif;r# r&Sdaom qENjyolrsm;. aoG;xkd;v+Haqmfr+a-umifhvnf; r[kwfygacs? OD;pdefvGif taejzifh olq&morm;.trdefudk vG,fvifhwul taumiftxnfazmf aqmif &GufcJhjcif;r#om jzpfygonf? OD;ae0if;onf ZlvkdifvwGif &mxl;rS EkwfxGuf&mY wEki di fv H ; kH u vlxa k wGua kd jymr,f? qlqy ly lv l y kv f kd &S& d ifawmh ppfwyfqw kd m ypf&if rSefatmifypfw,f [k wjynfvHk;&Sd vlxk}uD;tm; aemufqHk;ydwf E+wfquftrSm pum;ajym-um;oGm;cJo h nf r[kwy f gavm? xdkokda jymcJhonfhtwdkif; ppfwyfonf ypfcJhavonf? odk& mwGif ,ckw}udrf ypfcwfro + nf rnfor kd # rpGr; f aqmifEi dk c fa hJ cs? vlx}k uD;tm; tpkvu kd t f yHvu kd f owf jzwfcJhaomfjim;vnf; &efukef/ rEav;ESihf jrefrmEkdifiHajrmufydkif; ucsifawmifwef; &Sd jrpf}uD;em;rS awmifydkif;tpGef&Sd aumhaomifrdtxd wjynfvHk;tESH rde,fwdkif;/ aus;&Gmwdkif;u twef;tpm; tv$mrsKd;pHkrS EkdifiHol EkdifiHom;tm;vHk;onf vrf;r rsm;ay:wGif qufvufcsDwuf qENjyqJyifjzpfonf? OD;ae0if;. kyjf yorRwtjzpf (18) &uf-um oufwrf;om wnf_rJc_hJ yD; -o*kwv f (12) &ufaewi G f OD;pdev f i G f &m xl;rS EkwfxGufay;vdkuf&avonf? zJxkyfxJrS aemufxyf *sKdumwaumifudk a&G;&jyefavonf? ,ckw}udrf ta&G;cH&olrm S Oya'ynm&Sif wydi k; f / pma&;q&m wydi k; f jzpfaom a'gufwmarmif armifjzpfonf? -urf;-urf;wrf;wrf; udkifwG,fr+rSm t+H;ESihf&ifqdkifcJh&_yDjzpfI ydkrdkaysmhaysmif;aom vrf;a-umif;udk toHk;cs-unfhjcif;jzpfonf? od& k mwGif jynfol
198
198

t-urf;zufrt + arG

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vlxkudk Todkt l;vkyfI r&awmhacs? jynfolvlxktaejzifh rqvtm%mydkifwdk . ta-umudk aemausaeav_yD? ausmif;om;rsm;/ Ak'<bmom&[ef;awmfrsm;/ a&Saersm;/ ausmif;q&mrsm;/ q&m0efrsm;/ v,form;}uD;rsm;/ pufHktvkyfHk tvkyform;rsm;ESihf qdkufum;orm;tp olawmif;pm;tqHk; jynfolrsm;onf ydkrdk rsm;jym;pGm qENjyr+rsm;wGif yg0ifvm-uonf? Tr# xkEi Sx fh nfEi S fh tkwa f tmfaomif; eif; qENjyr+rsKd; uHawG&v#if urBmhrnfonfhae&m&Sd rnfonfhtpdk;&rsKd;rqdk yduGJ ysufp; D oGm;_yD; ydyuQ ajz&Si; f I&Eki da f om vdu k a f vsmr+rsKd; yvky& f ayvdrr hf nf? odk aomfvnf; okwfoifa&; tawG;tac:udk tppftrSef udkifwG,fxm;aom jrefrm ppfwyfonf wvufrr# qkwfray;cJhacs? vkdufavsmr+rsm; yvkyfrnfhtpm; ,if; wdk. vHk;0O\Hk tm%mqkyfudkifxm;r+tm; apm'uwufrdaom jynfolvlxkudk wyfrawmfu tjypfay;'%fcwfavawmhonf? pufwifbmv(18)&ufaewi G f jrefrmhwyfrawmf.t}uD;tuJ Adv k c f sKyf}uD; apmarmif. tcef;u a&mufvmonf? [efjytm%modr; f yGjJ zifh a'gufwm armif armifudk z,f&m S ;ypfvu kd o f nf? ppfwyfrsm;udk xyfra H pv$wjf yefonf? taumif;qH; k zGJpnf;yHkjzifh v+yf&Sm;&if; ppfwyfonf jynfolwtkyfpk_yD;wtkyfpkudk jruf&dwfonfh yrm &Sif;csoGm;avonf? jynfolvlxktajrmuftjrm; xyfrHaoaus&jyefonf? vwfvwfqwfqwftowfcx H m;&aom vufeufrhJ jrefrmt&yfom; axmifaygif; rsm;pGm. tavmif;rsm;tay:wGif EkdifiHawmf_idrf0yfydjym;r+wnfaqmufa&;tzGJ [laom ppftpkd;&w&yfudk xlaxmifvdkufavonf? (9) vcef _idrfoufoGm;aomf vnf; omom,m,mum; r[kwfacs? uefu u G q f ENjyr+rsm;. xkxnfyrm%omru tpkvu kd t f yHvu kd f owfjzwf r+twdkif;twmonfvnf; 1988 ckESpf ta&;awmfyHkudk 1962 ckESpfESihf 1974 ckESpf ta&;tcif;rsm;rS uGJjym;jcm;em;apayonf? ,cifu uefuGufqENjyr+rsm;udk tenf;ESit fh rsm; ausmif;om;rsm;uom yvkyc f -hJ uonf? ,ckw}udrf v+y& f m S ;r+wi Gf rl jynfolvlxku av;pm;-unf!kdonfh xif&Sm;aom acgif;aqmifwcsKd yg0ifvm avonf? ,if;yk*~dKvfrsm;onf OD;ae0if;. tjrifhqHk; tm%mydkifqdkifr+udk twdt vif; pdefac:cJh-uonf? OD;ae0if;ae&mwGif olkyfao;kyfrsm; jzpfonfh OD;pdefvGif/ a'gufwm armifarmifESihf ,ckAdkvfcsKyf}uD;apmarmifwkdu tajymif;tvJ jrefqef pGm tqihfqifh qufcHcJh-u&onf? -o*kwfv uefu GufqENjyr+wGif yxrqHk; vlod &Sif-um; xkwfazmfajym-um;vmol jrefrmEkdifiH. EkdifiHhacgif;aqmifa[mif;}uD;rSm vGefcJhonfh (8) ESpfu EkdifiH&yfjcm;wGif cdkv+H&mrS jrefrmEdkifiHodk jyefvmcJhol OD;Ekjzpf
199
199

onf? touf (80) ausm_f yjD zpfaom ,cif0ef}uD;csKyfa[mif;u 1962 ckEp S f tm%m odrf;r+onf w&m;r0ifbJ ,if;. tpdk;&onfomv#if w&m;0ifwckwnf;aom tpd; k &jzpfonf[k a-unmvdu k a f vonf? od& k mwGif 'Drkdua&pDv+yf&Sm;r+}uD;rSaeI vluduftrsm;qHk; acgif;aqmift jzpf Akv d c f sKyfatmifqef;. orD;jzpfol a':atmifqef;pk-unfay:xGuv f mjcif;onf 13 f (26) &ufaew i G f a&$w* d b kH & k m; ydr k kd ta&;}uD;aumif; }uD;ayvdrr hf nf -o*kwv . taemufbufapmif;wef;rkcfOD;wGif yvkyfaom vlxkpnf;a0;yGJ}uD;Y olr yx rqHk;t}udrf ay:xGufvmonfhtcg jynfolvlxk axmifaomif;csDI wufa&muf vmcJ-h uonf? trsm;pkrm S ausm-f um;vSaom olr. zcifjzpfoa l -umifh olrudk vm a&muf-unfh+vdk-ujcif;jzpfonf? oda k omfvnf; ra-umufr&GH&Sdr+/ OD;ae0if;. vl owf&ef 0efrav;aom ppfom;rsm;. _cdrf;ajcmufr+rS rwGefr&GHr+ ponfh olr. ud, k y f i kd t f &nftcsif; oufoufrsm;uom olrudk r-umrDyif xifay:ausmfapmap cJa h vonf? olr &Sa d ejcif;uyif OD;ae0if;twGuf _cr d ; f ajcmufrw + &yfjzpfaecJo h nf? usq; kH 14 oGm;&Smaom wyfrawmf. zcifxr H S t,H-k unf&qH; k &Jabmf&b J ufwOD; taejzihf wyfrawmfukd vufajymif;tarGqufc& H ,lc& hJ [ef Zmwfvrf;/ vl-um;xJ ysHEa HS eap &ef 1962 ckEp Su f pI OD;ae0if;u ud;pm;cJo h nf? ,cktcgwGir f l Adv k c f sKyfatmifqef; . orD;jzpfou l , kd w f i kd u f OD;ae0if;ESihf ol. wygwDtm%m&Sip f epfukd twdtvif; pdea f c:vsu& f a dS eav_yD? ppfaxmufvS r; f a&; t}uD;tuJjzpfvmol Adv k r f ; }uD;cif!e G t f aejzifh olrudk wefjyefacszsuf&efESihf wwdkif;wjynfvHk; ay:aygufvsuf&Sdaom v+yf&Sm;r+}uD;udk z,f&Sm;&Sif;vif;ypf&ef wm0ef&Sdvmavonf? a':atmifqef;pk-unf. t&if;ESD; qH; k aemufvu kd w f OD;rSm ,cifa&wyfrawmfrS Adv k r f; a[mif;wOD;jzpf_y; D u|ea f wmf. rdwfaqGa[mif;ESihf &Jabmfa[mif;wOD;jzpfol OD;baomf (odr k [kwf) armifaomfu jzpfonf? -o*kwv f (31) &ufaewi G f armifaomfuonf ol. rdwa f qGjzpfol {&m 0wDa&wyfpcef; wyfr;Adkvfr;}uD; oef;!GefxH yk*~dKvfa&;pmwapmif atmufyg twkdif; a&;cJhonf? wyfrawmftaeeJ a':atmifqef;pk-unfukd &efov l o kd abmxm;_y; D vky}f uH owfjzwfzdk tpDtpOfawG vkyfaew,f? tJ'DtxJrSm udk,fvJ vlowform;wdk&J ypfrw S w f ck jzpfaew,f armifaomfuonf aemufwESpft-umwGif tzrf;cHcJh_yD; tvkyf-urf;ESihf
200
200

t-urf;zufrt + arG

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tESpf (20) axmif'%fcsrSwfcHcJh&onf? 1991 ckESpfwGif olonf tif;pdefaxmif twGif;wGif aoqHk;cJhavonf 15 1988 ckESpf/ pufwifbmvwGif ta,mifaqmif tm%modrf;r+jzpfyGm; _yD;aemuf a':atmifqef;pk-unfonf wEki di fv H ; kH tESH c&D;oGm;_yD; vlxt k m; awGqkH cJo h nf? olroGm;av&mwki d; f wGif olrtm; ol&a J umif;wOD;tjzpf udqc kd -hJ uonf? 1989 ckESpf/ {_yDv (5) &ufaewGif &efukeftaemufawmifydkif;wGif&Sdaom {&m 0wDjrpf0u|e; f ay:a'orS "EkjzLrdu av;odk olra&muf&o dS m G ;cJo h nf? olrESifh vlw pk vrf;wcktwdkif; av#mufvmcJh&mwGif ppfwyfrS Adkvf}uD;jrifhOD;onf olw yfESihft wl olrudk xdyfwdkuf&ifqdkifvmcJhonf? if;t&m&Sdu olppfom;rsm;tm; aoewf udk usnx f ; kd I olrudc k se d& f , G & f ef trdea f y;vdu k o f nf? oda k omfvnf; a':atmifqef; pk-unfu olr dwfaqGa&mif;&if;rsm;tm; vrf;ab;odq k if;&ef ajymvdkuf_yD; olrw OD;wnf; owWd&SdpGm a&Sq ufwdk;oGm;cJhonf? uHaumif;axmufrpGmyif Adkvfr; wOD; xdktcsif;jzpfyGm;&modk a&muf&Sdvm_yD; Akdvf}uD;jrihfOD; qufvufrvkyfaqmifEkdif&ef wm;jrpfcJhonf? rnfodkyifqdkap e0w. oabmwlnDr+t&om Akdvf}uD;jrihfOD;u ,if;odk aqmif&u G c f jhJ cif;jzpfayonf? olonf &mxl;wd; k jric hf c H& hJ onf? Akv d r f ; . uH -urRmudr k l rod&awmhacs? tajctaeonf wif;rmvmcJo h nf? {_yDvapmapmydi k; f wGif &efue k f rdY usif; yaom e0w. owif;pm &Sif;vif;yGJwGif (7) &ufaexkwf vkyfom;jynfola epOf owif;pmtwdkif;qdk&v#if tajctjrpf r&Sdolrsm;. rdk;vHk;jynfh rkom0g'rsm; ESihf ywfoufI Akv d c f sKyf}uD;apmarmifu &Si; f vif;jycJo h nf? ,if;oda k om aumvm[v wckrm S {_yv D (2) &ufaexw k f befaumufaepOfxw k f The Nation owif;pmwGif yg&Sdaom owif;wyk'fjzpfonf? ,if;owif;u aemufqHk; aumv[vwckrSm weoFm&Dwdkif;twGif;wGif tpdk;&. OD;aqmifr+jzifh vl (30) yg0ifaom wyfzGJwzGJ udk zGJpnf;cJha-umif;/ ,if;wyfzGJudk 'kwd, *VKefOD;apmtkyfpk[k emrnfay;xm;_yD; vufeuftjynfw h yfqifxm;a-umif;ESifh ,if;wyfzJG. vkyi f ef;wm0efrm S a':atmif qef;pk-unfudk vkyf}uHowfjzwf&ef jzpfa-umif; [lIjzpfonf [k a&;om;xm; onf? olw. dk &nf&G,fcsuf txajrmufatmifjrif_yD;ygu if;tkyfpkonf tcsdeft wef-um ajratmuf0ifom G ;&efjzpfonf? rnfoy dk ifjzpfap/ a':atmifqef;pk-unfrSmrl ypfcwfjcif; rcHcJh&ay? oda k omf vnf; 1989 ckEp S /f Zlvi kd v f (20) &ufaewi G f &efue k w f uUov kd & f y d o f mvrf;&Sd olr aetdrfudk ppfwyfu 0dkif;vdkuf_yD; olrudk tus,fcsKyfcsxm;vkdufawmhonf? 16
201
201

OD;ae0if;aexki d& f m tif;vsm;uefea H b; tjcm;wbufurf;Y olr aeae&_yD; xda ke &monf olr.zcifukd vky}f uHowfjzwf&ef *VKefO; D apmtkyp f u k tpDtpOfqJG Zmwf wdkufcJhonfhae&m teD;wGifyif jzpfavonf? olrwnfaxmifcJhaom ygwDjzpfonfh trsKd;om;'Dru dk a&pDtzGJ csKyf. 'k=OuU@onfvnf; zrf;qD;cHc& hJ _yD; axmif'%fEp S f &Snu f soGm;cJo h nf? olonf ,cifuvnf; axmif'%fuscHc& hJ zl;onf? ,if;yk*Kd~ vf rSm 1988=89 'Dru dk a&pDta&;awmfy. kH a&Swef;rS ay:xGuv f mcJa h om wyfrawmf . ppfOD;pD;csKyfa[mif; AdkvfcsKyf}uD;wifOD; jzpfavonf? a':atmifqef;pk-unfrSm xdef;odrf;cHvdkuf&aomfvnf; olr. vludufrsm; a&yef;pm;r+rSm usqif;roGm;cJh ay? olrudk ab;z,fxw k v f u kd _f y; D aemuf 1988 ckEp S /f pufwifbmvu tm%modr; f pOfu uwday;cJo h nft h wdi k; f taxGaxGa&G;aumufyu JG kd usif;yay;&ef pdwc f soGm; &_yD[k ppfwyfu awG;xifcJhavonf? odk jzihf 1990 jynfhESpf/ arv (27) &ufae wGif jrefrmjynfolvlxkonf a&G;aumufyGJwGif rJay;cJh-u&onf? trsKd;om;'Drkdu a&pDtzGJcsKyfonf jynfov l w $ a f wmfu, kd p f m;vS,a f e&m (485) ae&mteuf (389) ae&mudk tHh-op&m aumif;avmufatmif tEdkif&&SdcJhavonf? rqvwjzpfvJ wpn (wdkif;&if;om; pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD) onf (11) ae&mr#om tEdkif&&Sd cJhonf? ,if;qENrJonf OD;ae0if;udk qefu sifa-umif;ESihf a':atmifqef;pk-unfudk axmufca H -umif; jyovdu k a f yonf? jynfolvlxku rdrdwdk.toHudk xkwfazmfcJhaomfvnf; ppfwyfu emcH&ef jiif;qefcjhJ yefavonf? jynfov l w $ a f wmfukd usif;yjcif;rycJa h y? xkt d pm; a&G;cs,f cH v$wfawmfudk,fpm;vS,f (60) ausmfudk zrf;qD;cJh_yD; trsm;tjym;rSm tao;tzGJ pGJcsufrsm;jzifh v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrS kyfodrf;cHcJh-u&onf? v$wfawmf ukd,fpm;vS,f (10) OD;cef xkdif;=jrefrme,fpyfodk xGufajy;wdrf;a&SmifoGm;cJh-u onf? if;xGufajy;oGm;olrsm;onf 1990 jynfhESpf/ 'DZifbmv (18) &ufaewGif trsKd;om;!Gefaygif;tpdk;&udk xlaxmifvdkuf-uonf? 1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif vkyf}uHowfjzwfcH&ol wOD;jzpf_yD; OD;atmifqef;. tudkawmfol OD; b0if;. om;jzpfol a'gufwm pdef0if;u ,if;tpkd;&tzGJudk OD;aqmifcJhavonf? 'Dru dk a&pDenf;uspGm a&G;cs,fjcif;cH&aom tpd; k &w&yfu &efue k f rdw i G f tkyc f sKyf& rnfhtpm; OD;ae0if;. vufa0cHom; ppfaxmufvS rf;a&;wyfzGJ. t}uD;tuJ Akv d r f ; }uD; cif!e G f ESpt f enf;i,ftwGi; f tvsiftjref -oZmtm%mwufvmonf udo k m jynfov l x l u k rsufjrifu, kd a f wG jzpfc& hJ avonf? if;. oabmxm;wif; rmol tkyp f 0 k ifrsm;onfvnf; ae&m ydr k c kd i dk c f efv mcJ-h uonf?
202
202

t-urf;zufrt + arG

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

OD;apm. aoewform;rsm; twGif;0efHk;twGif; 0ifa&muf_yD; OD;atmif qef;ESihf ol. vkyfazmfudkifbufrsm;udk vkyf}uHowfjzwfcJhonfrSm ,cktcg (59) ESpf&SdvmcJhav_yD? OD;apmonf tm%mtwGuf olydifbufrsm;ukd &Sif;vif;ypfcJh onf? oda k omfvnf; xdyfqHk;acgif;aqmifum; oludk,fwdkifjzpfrvmEkdifcJhacs? ol. tarGrSmrl qufvuf&SifoefaeqJyif? OD;atmifqef;udk vkyf}uHowfjzwfr+ jzpfyGm; _yD;onfhaemufydkif; okwfoifa&;enf;udk OD;ae0if;ESihf ol. twGif;pnf;&Sd aemuf vdkufrsm;u atmifatmifjrifjrif usihfoHk;cJhavonf? 1947 ckESpf/ ZlvdkifvtwGif; -urRmiifonfh xdkaewGif trsKd;om;acgif;aqmifwOD; usqHk;cJh&Hkwifru wEkdifiH vHk;. kd;om;jrihfjrwfr+ESihf vufawGtouf0ifv+yf&Sm;aeaom 'Drkdua&pDpepf tay:wGif xm;&Sdonfh EkdifiH. *k%f,l0ihfuGm;r+onfvnf; tpdwfpdwftr$mr$m ysujf ym;use& f pfc& hJ avonf? OD;ae0if;taejzihf vky}f uHowfjzwfru + kd rpDrH r}uHpnfcv hJ #iy f if olonf OD;apm . tpOftvmtwdkif; xJxJ0if0if usihfoHk; rif;vkyftkyfcsKyfolwOD;jzpfavonf? OD;atmifqef;.orD; a':atmifqef;pk-unfurl touf (32) ESpft&G,fwGif owfjzwfjcif;cHvdkuf&I _yD;qHk;atmif rvkyfaqmifoGm;EkdifcJhaom trsKd;om;ol&J aumif;.tvkyfudk qufvufaqmif-uOf;vkyfaqmif&ef ud;pm;jcif;om jzpfav onf? jrefrmEki di ft H aejzifh ,aetcgor,wGif _ir d; f csr; f aom 'Dru dk a&pDpepfusaom om,m0ajymaom EkdifiHwEkdifiHtjzpf &yfwnfaeoihf_yD;/ ,if;okyfouef. trSwt f om;tjzpf a':atmifqef;pk-unfukd jrefrmtrsm;pku +jrifae-uavonf? 17 waeaewcsdec f sdeY f vGwv f yfaom 'Dru dk a&pD jrefrmEki di fa H wmfwi G f ,if;oda k om pGr; f &nfEi S jfh ynfp h o kH nfh acgif;aqmifrsm; ay:xGuv f mrnfrm S aocsmvSygonf? ydkrdkaysmf&$ifzG,faumif;aom tem*wfaersm;odk ar#mfrSef;&if; xkdtcsdefwGif ,if;acgif;aqmifaumif;rsm;udk xyfrHvufv$wf tqHk;+H;cHI rjzpfawmhay?

eef;&if;0efOD;apmESifh twGif;0efOD;wifxGf ICS wkdukd vef'efrdawmfwGif 1941 ckESpf atmufwkdbmEkd0ifbmvrsm;twGif; awG&ykH? _Adwdo#tpkd;&. zdwf-um;csuft& 0ef}uD;csKyf 0ifpwifcsmcsDESifh wjcm;acgif;aqmifrsm;ESifh pum;vufqkHaqG;aEG;cJh-uonf?

1948/ arv (8) &ufae/ tif;pdefaxmifwGif; tk%fwufcsdefwGif OD;apm uGyfrsufcH&csdefeD; ud;pifay:wGif awG&ykH 203
203

204
204

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

aumvm[vaygif;ac|;cH

tcef; (7) &v'f


Adv k c f sKyfEi St hf wl tzd; k wefacgif;aqmifaumif;rsm; u|Ey fk w f -kd um;rS aysmufu, G o f m G ;cJa h v_y? D ol&a J bma-umifva S om &efo. l om;aumifjzpf cJ-h u&onfh if;wdt k m;vH; k rSm jrpfa&jyifvm $ Y jzpfay:vmaom a&ryfyrm (odr k [kwf) a&yef;yGm;rsm;rS wzef jzpfwnftyfaom a&ylaygif;rsm;yrm tvm;omefwv l . S ? u|Eky f w f kd cHpm;&or#um; Oyrmtm;jzifh E+i d; f ,SOf wdi k; f wmI r&Eki da f umif;wnf? h
(ocifEk toHvi $r hf e dc f e G ;f =22 Zlvi kd v f / 1947)

jrefrmEdi ki f. H xdyw f ef;acgif;aqmifrsm;tm; 1947 ckEp S /f Zlvi kd v f (19) &uf ae Y owfjzwfcJhonfh OD;apm. &mZ0wfjypfr+a-umihf xdktwGuf jypf'%fuscH&r+ ESihf ywfoufI The Burma Bulletin 1 pmapmifwGif ESpfaygif;rsm;pGmt-um u|ef awmf aqmif;yg;oHk;yk'fa&;cJhzl;onf? xdkaqmif;yg;rsm;udk yH;r,f/ yH;r,f= vl -urf;jzpfw,f/ wap>/ iSua f ysmoD;ESifh oHy&m&nfESifh u|ea f wmht f m; vufri d+ c fs umE+wq f ufyg[lIacgif;pOfwyfc. hJ ? xda k qmif;yg;rsm;u u|efawmftm; tH-h o p&m aumif;avmufatmif wkHjyefun l r Dr + sm; &&Sa d pcJo h jzifh u|ea f wmht f aejzifh pmtkyf yHp k H a&;om;&mwGif taxmuftuljzpfapcJa h yonf? pmtkyjf zpfvmaomtcgYvnf; pHkprf;ar;jref;r+rsm; a0zefcsufrsm; &&SdcJhjyefygonf? u|Ekfyfwdk trdajr. vGwfvyf a&;r&rD aoG;jzifh ay;qyfcJh&aom acwfopforkdif;udk pdwf0ifpm;olrsm;twGuf tcsKdrSm ya[Vdqefqef pdwf0ifpm;zG,faumif;vSonfhtwGuf u|Ekfyfwdktaejzihf xyfrp H a k qmif;r+rsm;/ jyefvnf&i S; f vif;csufrsm; csufcsif;yvkyc f & hJ ayonf?
205
205

befaumuf. The Nation owif;pmwGif yg&Sdvmonfh emrnfausmf pm h mtkyt f ay: aumufEw k f a&;q&m r,f,m'l;AGKd ufpf (Mair Dubois) . u|efawmfp oHk;oyfcsufrSm tao;pdwfus_yD; tawG;tac: eufeJvSayonf? odkaomfvnf; olonf jrefrmEkdifiHom;ESihf EkdifiHjcm;om; pma&;q&mrsm; a&;om;r+tcsKday:wGif om ol.awG;ac:r+udk tajcpdkufxm;ayonf? txl;ojzifh OD;xGef;vSatmif yg0if cJh&onfhtcef;uESihf ywfouffI t_idrf;pm;Akdvfr; csKyfa[mif; OD;armifarmifa&; om;aom jrefrmhtrsK; d om;a&;v+y& f m S ;r+rsm; (1940=1948) (Burmese Nationalist Movements (1940-1948) udk tppftrSef t&if;cHtjzpf udk;um;xm;av onf? r,f,m'l;AGKd ufpu f ,if;pmtkyy f g atmufygpmyd' k r f sm;udk ud; k um;xm;onf? pmrsufEm S (317) 0ef}uD;tzGJ cef;rrSm OD;atmifqef;. ud, k y f i kd t f cef;jzpf _yD; jrefrmh&JwyfzGJ. &mZ0wfr+cif; pHkprf;axmufvS rf;a&;Xme t}uD;tuJ 'kwd, &JAdkvfcsKyf Hk;cef;.tay:wnfhwnfh txyfwGif&Sdonf? vkyf}uHr+jzpfyGm;csdefu Oa&myppft&m&Sd (2) OD;/ 'kw, d &JAv kd c f sKyf (pDti dk ' f ) D tcef;wGif &Sa d e-u_yD; ypfcwf r+rsm; jzpfyGm;_yD;_yD;csif; if;wdkE SpfOD; *spfum;wpD;jzihf armif;xGufoGm;cJh-uonf[k aemufw&ufaexkwf owif;pmrsm;u a&;om;cJh-uonf? aemufydkif;wGif if;wdk ESpfOD;rSm jrefrmhppfOD;pD;XmerS awmifydkif;ckdif/ ppfOD;pD;r;=Adkvfr;csKyfeuf&Sf (Brig D pD;XmecsKyfrS axmufvS r; f a&;ppfO; D pD; Adv k r f ; csKyf=Adv k r f ; csKyf Nash) ESifh jrefrmhppfO; dS onf Edkuf (Brig Knight) wdk jzpfa-umif; od&& pmrsufESm (321)tH-op&maumif;onfhtcsufrSm pDtkdif'Dt}uD;tuJ taejzifh bmjzpfaeonfukd od&a dS e_y; D tcif;jzpfym G ;_y; D _y; D csi; f rnfou l kd zrf;qD;&rnf udk od&Sdaeonfhtcsufjzpfonf? r+cif;pHkprf;axmufvS rf;a&;Xme (pDtkdif'D) t}uD; tuJ/ 'kwd,&JAdkvfcsKyf OD;xGef;vSatmiftaejzifh aoewfypfcwfr+rsm; jzpfyGm;_yD; rdepfydkif;twGif;rSmyif &JAkdvfcsKyf (IGP) udk AdkvfcsKyfatmifqef;tcef;xJodk ac: aqmifoGm;cJh_yD; aerukefrDrSmyif &JwyfzGJwzGJudk OD;aqmifI OD;apm_cH0if;odk oGm;cJh Jabmf wyfzGJ0ifrsm;ESifh zGJpnf;xm;aom onf? (,if;wyfzGJrSm BAPS ac: jynfol& t&efppfwyftzGJ jzpf_yD; ppfrjzpfru D _Adwo d # &J*s; D rifh (wyf) rS _Adwo d #t&m&Sr d sm; OD; aqmif_yD; yef*syfESihf e,fpyfa'orsm;rS tdENd, rlqvifrsm;ESifhom zGJpnf;xm;
206
206

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

onfh BMP ac: Armppfyv k y d t f zGJ ukd tpm;xk; d zGJ pnf;xm;onft h zGJ jzpfonf pmrsufESm (339)/ rSwfcsuf (123) vlowform;rsm; twGif;0efHk; taqmufttHw k i G; f rSxGuc f m G oGm;_yD; rdepftenf;i,f-um_yD;aemuf (pDti dk ' f D t}uD; tuJ/ 'kw, d &JAv kd c f sKyf OD;xGe; f vSatmifonf olt cef;rS &JAv kd c f sKyftcef;odk ul;oGm; _yD; tay:xyftcef;rS kw f w k o f o J t J oH-um;&a-umif;ESifh oGm;-unf h o + iha f -umif; ajymqdkI tay:xyfwufoGm;cJh&m tjzpfqdk;}uD;udk awG jrifcJh&jcif;jzpfonf Todk txufwGif qufpyfwifjycJhonfh jzpfpOfrsm;wGif yg&SdcJhaom u|Ekfyf zcif. tcef;uESihf ywfoufI a&;om;ajymqdkr+rsm;udk u|efawmfhtaejzifh tav;wrl jyefvnfrwHkjyefca hJ -umif; r,f,m'l;AGKd uf (pf) u a&;om;azmfjycJo h nf? &nf!e ; f csur f sm;rSm &efue k x f w k f owif;pmrsm;rS owif;rsm;tay: tajccHxm;yH& k avonf? vky}f uHowfjzwfrj+ zpfym G ;_y; D aemufw&ufwi G f yHE ky dS a f zmfjycJa h om Oa&my t&m&Sd (2) OD; owif;udk &nf!e ; f xm;a-umif; 0efcr H + yxm;avonf? xdo k kd tkwf atmfaomif;wif;jzpfaeaom tcse dw f i G f u|ea f wmfpa k qmif;&&Sx d m;aom owif;rsm; rSm tjzpfrSefrsm;ESifh vkyf}uHowif;rsm; a&maxG;aeonf? vkyf}uHowfjzwfr+udk e,fcsJ _Adwdo#wdku }uHpnfcJhjcif;jzpfonf? 2 jrefrmhEkdifiHa&;orm;rsm;rSm e,fcsJ _Adwdo#wdk. xifovdk jc,fvS,ftoHk;csr+udk cHcJh&onf? a'ocH jrefrmtrsKd;om; ydnmOfcH 0efxrf;rsm;rSm olwdk. (txuft&m&Sdq&morm;) _Adwdo#wdkt ay: ,dr; f ,ki dr ft + wGuf tjypfqz kd , G & f mjzpfonfponfwr kd m S vlxt k -um; xif&m S ;onfh ,lqcsufrsm; jzpfaecJhonf? T,lqcsuf oHk;csuftay: a0zefwdkufckduf&mwGif vusfmorm;rsm;xuf vuf0Jorm;rsm;u ydkrdkjyif;xefpGm wdkufcdkufonf? uGefjrL epf aepOfowif;pmrS a&;om;wdkufcdkufr+rSm tjyif;xefqHk;jzpfavonf? ,if;odk v#if tydkiftEkdifa&;om;ajymqdkr+rsm;rSm vkyf}uHowfjzwffr+}uD; _yD;_yD;csif;yif ydkrdk qd; k &Gm;vm_yD; xde; f rEki do f r d ; f r& jzpfvmonf? 1947 ckESpf/ Zlvkdifv (19) &ufae eHeufcif; tv,fcefwGif *VKefwyfzGJ0if vlowform; (4) a,mufonf 0ef}uD;rsm;aumifpDcef;rtwGif;odk twif;0if a&muf_yD; tcef;wGif;&Sd olrsm;tm; olwu dk dkifaqmifvmaom atmfwkdrufwpf ao ewfrsm;jzifh puUef (30) cef -um ypfcwfc-hJ uonf? aoewfypfor H sm;rSm taqmuf ttHkwck ydusoGm;ouJhokd vnf;aumif;/ vufypfAHk; 'gZifaygif;rsm;pGm aygufuGJ ouJo h v kd nf;aumif;/ ajymif;us,f atmfwr kd ufwpfvufeuf}uD;rsm; ypfcwfouJh odk vnf;aumif; tvm;omefwlvSonf? uyfvsut f cef;um; Adv k c f sKyf. uk, d a f &;vufaxmuf Adv k x f e G ; f vS.tcef;
207
207

jzpf_yD; xkt d cse d w f i G f {nfo h nfjzpfol ArmhppfO; D pD;XmecsKyf OD;pD;Adv k c f sKyf (General Officer Commanding Burma Command) . ukd,f&Hawmf (aide-de-camp) Adkvfoef;0if;ESifh pum;ajymvsuf&Sdonf? aoewfrsm; ypfcwfonfESifh olwkd -urf; jyifwi G f 0yfaecJ-h uaomfvnf; r-umcif jyefx-u_yD; Adv k x f e G ; f vSonf pnf;a0;cef; r}uD;twGi; f okd tajy;0ifa&mufco hJ nf? olonf yxrqk; H a&muf&v dS moljzpfonf? (tcef; 1/ pmrsufESm 46)? vufeufudkif vlowform;rsm; avSum;ay: wufvm onfudk jrifvdkuf&aom tpdk;&tr+aqmiftzGJ. vufaxmuftwGif;a&;r;jzpfol OD;wift; Hk onf xkc d ef;rodk aemufxyf0ifa&mufvmoljzpfonf? xkdae/ paeae eHeuf (9) em&DrS pwifI TtaqmufttHktwGif;wGifyif jrefrmEkdifiH &JAdkvfcsKyf OD;barmifonf tqihfjrifh rdj y&Jt&m&Sdrsm; tpnf;ta0;udk }uD;-uyfyvkyv f su& f o dS nf? &efue k f rda wmf &Jrif;}uD; OD;atmifcse d E f i S fh 'kw, d &JAv kd f 3 csKyf OD;xGe; f vSa S tmifwv kd nf; xkt d pnf;ta0;odk wufa&mufvsuf&o dS nf? olwkd onfvnf; aygufur JG r + sm;a-umihf xdwv f efa csmufcsm;oGm;-uonf? ,if;aygufuJG r+udk oufaoxGufqdk&mwGif &efukefrd&Jrif;}uD;u tkwfrsm; ydusoHuJhodkvnf; aumif;/ u|Efy k . f zcifu tH; k tH; k uGuf uGuq f n l o H r H sm;tjzpfvnf;aumif; xifjrif cJ-h uonf? odk jzifh xda k etpnf;ta0;onf wefo m G ;cJo h nf? &JwyfzGJ. Hk;cef;rsm;onf ESpfxyftaqmufttHkjzpfaom twGif;0efHk;. ta&SbuftaqmifwGif wnf&Sdonf? tpdk;&Hk;cef;rsm;rSmrl ta&S/ taemufESihf awmifbufww kd i G f qufpyfwnf&a dS eaom taqmufttHr k sm;twGi; f ae&m,lxm; -u_yD;/ ajrmufbufwGif taqmifao;wckom&Sdonf? ,if;ajrmufbuftaqmif onf (xdt k cse d u f a&wyfrS ,m,Dawmif;,lwyfpx JG m;aom) pdea f ygvf (St. Paul's) ausmif;udk rsuE f m S rlvsu& f _dS yD; av;axmify h /kH twGi; f 0ef; kH taqmufttH. k pwkw ajrmuf rsufESmpmjzpfvsuf&Sdayonf? ta&Sbuftaqmif ajrnDxyfwGif&Sdaom jrefrmEdi ki f H &JAv kd c f sKyf; kH cef;rSmrl Akv d c f sKyf.tcef;ESifh wnfw h nfq h efu sifbufwi G& f dS onf?taemufbuftaqmifyxrxyfwi G& fa dS omAkv d c f sKyf.tcef;onf zwfIwyf I&aom eH&t H &Sir f sm;&S_d yD; tpd; k &tr+aqmiftzGJ cef;rtjzpf wd; k csJtoH; k csI&onf? txl;cHkHk;u oufaorsm;udk -um;emr+ pwifv#if pwifcsif;yif Ttr+}uD; . w&m;0ifwi kd w f ef;oljzpfaom &efue k f rda wmf &Jrif;}uD; OD;atmifcse d o f nf w&m; vdb k ufrS yxrqH; k pwifoufaocHojl zpfvmonf? olonf jrefrmEki di f H &JAv kd c f sKyf Hk;cef;rS taemufbuftaqmifodk vrf;av#mufvmcJh_yD; aumifpDcef;rodk a&muf aomtcg AdkvfxGef;vSESihf OD;wiftkH;wdkudk ,if;ae&mwGif awGcJh&a-umif; olu
208
208

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

oufaocHxu G q f c kd o hJ nf? OD;xGef;vSatmifonf w&m;vdkjyoufaotrSwf (38) jzpfonf? olonf zswfvwfoGufvufoltjzpf vlodrsm;jym; xifay:ausmf-um;oljzpfonf? olonf taemufawmifbufxGufaygufrS pywfvrf;odk um;armif;xGufcGm_yD; taemuf bufydkif;odkoGm;um awGor#vltaygif;udk ar;jref;awmhonf? ar;jref;I c&D; ra&mufonft h cg olonf taemufajrmufbuf*w d r f S jyefvmcJo h nf? xdt k cse d w f i Gf jrefrmEdi ki fa H wmf &JAv kd c f sKyf OD;barmiftaejzihf ypfcwfrr + sm;ESifh ywfoufI od&E dS i S _fh y; D jzpfaeum OD;xGef;vSatmif jyefa&mufa&mufcsif; olu xkdowif;udk ajymjyvdkuf onf? xda k emuf olwE kd p S a f ,mufv; kH owfjzwfr+ tcsi; f jzpfym G ;&mae&modk csuc f si; f oGm;cJh-uonf? xdkaemuf twGif;0efcsKyf (Chief Secretary) OD;umpD. Hk;cef;odk qufvufoGm;-uum a-uuGJzG,f&m tjzpfqdk;udk today;cJh-uonf? OD;xGef;vS atmiftaejzifh OD;umpDESihf pum;ajymaeqJrSmyif uy`wdefcef;xHrS w,fvDzkef; tac:0ifvmonf? uy`wdefcef;tm; twGif;0efrsm;Hk;odkvm&ef ajymvdkufojzifh if;onf em&D0uftwGif; a&muf&Sdvm_yD; pDtkdif'Dt}uD;tuJtm; oludk,fwdkif tpD&ifca H vawmhonf? OD;armifarmifu olp mtkyfxJwGif azmfjycJhaom Oa&mywdkufom; ppfwyft &m&Sd (2) OD;rSm jrefrmhppfOD;pD;Hk;/ jrefrmjynfawmifydkif;ckdifa'o wyfrif;jzpfol Adkvfr; csKyf euf (&Sf) ESifh jrefrmhppfOD;pD;XmecsKyfHk; ppfOD;pD; (axmufvS rf;a&;) Adkvf r;csKyfjzpfol Ekduf wdt k jzpf xkwfazmfod&SdcJh&onf? olwo dk nf ypfcwfr+rsm;jzpf_yD; _yD;csif; *spfum;wpD;jzifh armif;xGufoGm;cJh-uonf? tmZmenfae ywf0ef;usif avmufwGif xkwfa0aom ppftm%mydkifwdk. owif;pmrsm;u wdkufwdkufqdkif qdi k f r-umc%qdo k vdk pmrsuE f m S (317) wGif yg&Sa d om Ttv,fpmyd' k u f kd ud; k um; azmfjyavh&Sdonf? 4 pma&;olu Tta-umif;t&mudk &nf!ef;azmfjycJhaom pm rsufESm (339) &Sd rSwfpk trSwf (125) udk udk;um;v#ifvnf; qDavsmfayvdrhfrnf? (Adv k r f ; csKyf euf (&S) f rSm tpd; k &tdra f wmftwGi; f &Sd bk&ifc. H vufatmufcH dN ud, k y fi kd t f wGi; f 0eftzGJrS twGi; f 0efcsKyfjzpfol yD*st D ; D euf (&S) f (P.G. E Nash) (tdE, ydnmOfcH0efxrf;= ICS) . tudkawmfoljzpfonf? Zlvdkifv (28) &ufaepGJjzihf ay;ydkaom a-u;eef;trSwf (313) (Telm.Gvr-SSB, No. 313) pmydk'f (6) wGif Zlvdkifv (18) &ufaewGif u|Ekfyfonf zdvpf (&Sf) wufa&mufaeaom aq;Hkodk tvnfoGm;a&mufcJh&m oltaejzifh vufeuftrsm; aysmufqHk;aer+udk od&Sdae a-umif; awG&SdcJh&onf? olu OD;apm. bef*vdkudk ntcsdefwGif ppfajrjyifoHk; rSef
209
209

ajymif;rsm;jzifh apmihf-unfhaecJh&m OD;apmonf vl (4/ 5) OD;ESihftwl avSwpD;jzifh t}udrftawmfrsm;rsm; rouFmzG,f&m tif;vsm;ueftwGif; oGm;vmaeonfudk awG&c dS & hJ a-umif; owif;rsm; u|Ey fk t f m; xyfra H jymjycJo h nf? OD;apmtaejzihf aumif; aumif;rGefrGef t_rJ0wfpm;qif,ifxm;wwf&m ol0 goemt& rdef;rr+ayyJvm;[k ,lqcJhonf? ppfwyft&m&Sdrsm;taejzihf OD;apmonf vufeuftajrmuftjrm; pkaqmif;aecJa h -umif;,H-k unfae-uonft h csuu f kd euf(&S) f u[ef (Lt.Col. Hunt) udk owday;cJh&ao;onf? [ef qdkonfrSm jrefrmppfOD;pD;XmecsKyf/ umuG,fa&; Xme/ vHkcHa&;t&m&Sd 'k=Adkvfr;}uD;wOD;jzpfonf? TonfrSm vkyf}uHowfjzwfr+ wu,frjzpfym G ;rDtcsdeu f jzpfonf? [ef onf ppfrjzpfru D &efue k w f i G f pD;yGm;a&; vkyi f ef;wckY tvkyv f y k u f i kd c f z hJ ; l oljzpf_yD; OD;apm.pdwt f xmudk od&c dS o hJ jl zpfonf? 'kw, d &JAv kd c f sKyf(pDti dk ' f ) D uvnf; olt m;uefujkd zwfIOD;apmtdru f kd axmufvS r; f apmihf-unfhcdkif;xm;cJhonf? OD;apm.tr+wGif pDtkdif'D&JwyfzGJ. oufaoxGufqdk csufu-kd unfy h g?) owfjzwfr+jzpfyGm;aecsdefwGif tpdk;&tr+aqmiftzGJcef;ratmufwGif &Sdaom Hk;cef;wGif qm[l;bwfpf&ef. vufaxmuftwGif;0efjzpfol qmepfavrdktm (Sir Nick Larmour) 5 onf tvkyv f y ka f ecJa h -umif; od&onf? Tonfu u|Ey fk w f kd 6 tm; zdvpfeuf (&Sf) . tjcm;xGufqdkcsufwckudk tmHka&mufoGm;apcJhonf? ,if;xGufqdkcsufrSm atmufygtwkdif;jzpfonf? TrESpf rdz , G f tjzpftysufowif;. tjcm;+axmifw h ckrm S vky}f uHrr + jzpf yGm;rD wywftvdkavmufY tpdk;&tr+aqmiftzGJwGif tpnf;ta0;&Sdaecdkuf tr+ aqmifcef;rodk wufa&mufoGm;aom avSum;t0ifwHcg;0Y jrefrm&JwyfzGJESifh wGJ zufI wm0efcsay;xm;aom _Adwdo#t&m&SdESpfOD;udk wm0efcsxm;cJhjcif;yif jzpf onf? TonfrSm jrefrmvlrsKd; &JwyfzGJ0ifw. dk *k%foduQmudk xdcdkufapojzihf if; t&m&Sr d sm;udk jyefvnfy k o f r d ; f ay;cJ& h onf? odk jzpfav&m (19) &ufaeu if;t&m &Sdrsm;om wm0efcsxm;onfhae&mwGif &SdaecJhaomf rnfodk jzpfysufEkdifonfudk cef rSe; f wGuq f -unfI h &ayonf? tb,fa-umihq f a kd omf olwo kd nf vufeufrsm; udi kf aqmifxm;-u_y; D rouFmzG,& f m vlowform;rsm; 0wfqifxm;-uaom ppfwyf,l eDazmif;ta[mif;rsm;a-umihf vG,fvG,fESihf ausmfjzwfcGihfay;vdrfhrnfr[kwfacs? Zlvi kd v f (19) &ufae/ nae (4) em&D (25) rdepfwi G f qm*D;vfbwfvw d 0 fw d f (Sir Gilbert Laithwaite) xHokd ,m,Db& k ifc. H twGi; f 0ef qm'AvsL'D azmifvm (R.W.D. Fowler) ay;yda k om a-u;eef;pmwGif yg&So d nfh tcsut f vufrsm;ESifh zdvpf
210
210

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

euf (&Sf) ajymqdkcsufrsm;rSm uGJvGJqefusifvsuf&Sdonf? (pmrsufESm=268 pmwGJ/ yl;wGJ pmrsuE fm S =230) ? azmifvm. owif;ay;ydc k suw f i G f rwdus rrSeu f efrr + sm; jynfhESufvsuf&Sd_yD; vlowform;rsm; pD;eif;vmaom *spfum;wGif trSwf (12) ppfwyf. trSwt f om;rsm; yg&So d nf[k olu ajymqdc ko hJ nf? oda k omfvnf; tpd; k& tr+aqmiftzGJcef;r. wHcg;0tjyifbufwGif wm0ef,lapmihf-uyfae-uaom vufeufudkif jynfo& l Jabmfrsm;rSm aoewform;rsm; ypfcwfr+a-umihf jyif;xefpGm '%f&m&-u_yD; if;vlowform;rsm;udk trSwf (4) ArmhaoewfudkifwyfrS wyfzGJ 0ifrsm;tjzpf olwu kd rSwo f m;rdvu kd -f uonf? xda k eu tpd; k &tr+aqmiftzGJ cef;r . wHcg;aygufY &yfaecJhaom Hk;vkvifaomif;pdefonf awmpdrf;a&mif abmif;bD &Snf 0wfqifxm;cJo h nf? OD;&mZwf. i,f&, G E f y k sKdaom ud, k & f a H wmf uda k xG;onf aoewfypfcwfoHrsm; -um;onfESihf uyfvsuftcef;rS ajy;xGufvmjcif;a-umihf aoewfypfcv H u dk & f jcif;jzpfonf? olonf ppfwyfyp kH H ,lea D zmif;udk 0wfqifxm;_yD; xkdtcsdefu ypPwkdaoewf udkifxm;cJhyHk&onfhtwGuf jynfol&JabmfwyfzGJ0ifrsm; ESifh txiftrSm;cHvdkuf&jcif;jzpfayvdrfhrnf? trSwf (4) ArmhvufeufudkifwyfrSm Adv k a f e0if;. wyf&if;jzpfonf? -urRmqdk;0ifonfh xdkaeu vHkcHa&;avsmh&JaeonfrSmawmh jiif;Ir&acs? tjcm;Hk;wuf&ufrsm;ESifhwlaomfvnf; aew0ufHk;ydwf&uf&onf[k u|Ekfyfwdk ajymavh&Sdaom paeaewGif vHkcHa&;rSmvnf; avsmh&Jaejcif;jzpfayvdrfhrnf? odk aomf t&m&mrSm omrefyHkrSeftwdkif;jzpfonf? bk&ifcH. tr+aqmiftzGJtpnf; ta0; usif;yaecsdefwGif tr+aqmifcef;rodk wuf&m avSum;&if;wGif _Adwdo# ppf wyfrS t&m&Sr d sm;tm; wm0efcsxm;jcif;rSmvnf; t"dutm;jzifh taqmifta,mif oabmrsKd;om jzpfayvdrfhrnf? AdkvfcsKyf. Hk;cef;okd csOf;uyf&ef tjcm;enf;vrf; rsm; trsm;tjym; &Sa d o;onf? jrefrmvlrsK; d wdk *k%o f u d m Q udk xdcu kd a f ponft h wGuf a-umifh EdkifiHjcm;om; tapmihft-uyfrsm;udk z,f&Sm;apcJhonfqdkonfrSm rSefuef aumif; rSefuefvdrfhrnfjzpfaomfjim;vnf; twGif;0efHk;0if;twGif; vHkcHa&;udk xdef;odrf;apmihfa&Smuf&eftwGuf &JwyfzGJwzGJ wm0eft_rJcsxm;jcif;rSm xHk;wrf; tpOftvm jzpfonf[k ,H-k unf&ayonf? aoewfoHrsm; xGufay:vmonfESifh vlowform;rsm;. *spfum;udk xGuf ajy;&mwGif tqifoihjf zpfaeap&eftwGuf um;armif;olu avSum;ajc&if;em;odk armif;a&$xm;onfukd &JwOD;u xda k e&mrS qufvufa&$om G ;ap&ef um;armif;ol udk ajymcJhaomfvnf; um;armif;olu a&$ray;cJh[k od&Sd&onf? tcsKdtr+aqmif
211
211

aumifpD0ifrsm;wGif txl;t&m&Sdrsm; oufawmfapmifhrsm;&Sd-u_yD; AdkvfxGef;vSESifh udkaxG;wdkr Sm xdktcsdefu teD;tem;wGif &SdaecJh-uonf? Todka om udwifowd xm; vkyfaqmifr+tcsKd &Sdyif&Sdjim;aomfvnf; tm;vHk;csKyf-unfhvkdufaomtcg ud wifumuG,fr+rSm tvGeftrif;vdktyfaecJh_yD; xkdtcsdefu twGif;0efHk;rSm wu,f yif wHcg;r&S= d "m;r&S d tajctaejzpfco hJ nf? t"du0ifayguf}uD;rsm;rSm [if;vif; yGiv hf suf&_dS yD;H; k csdet f wGi; f wGiy f ifarmfawmf,mOfrsm;/ vrf;oGm;vrf;vmrsm; O'[dk jzwfoef;oGm;vmvsu& f a dS yonf? OD;apmu udwifaxmufvSr; f &ef apv$wc fo hJ nfh tzGJEi S fh vlowform;wdk pD;eif;vku d y f goGm;aom *spu f m;wdk vG,v f , G u f u l l 0ifxu G f oGm;vmEkdifcJhjcif;u T wHcg;r&Sd/ "m;r&Sd tajctaeudk jyoaeayonf? vHkcHa&;twGuf udwifumuG,fr+ vdktyfjcif;. tjcm;odomxif&Sm;onfh tcsufrSm t"duacgif;aqmifjzpfol AdkvfcsKyfatmifqef;udk,fwdkifu &efoludk tav;rxm;bJ olt zdk jynfov l x l . k arwWmjzihf vHk cHaeonf[k vGr J m S ;pGm cHpm;rd aejcif;jzpfonf? TonfrSm jynfolvlxktrsm;pk}uD;udk &nf&G,f&if;jzpfonf? ol taejzihf 0if0 h gyv$m;r+ukd rESpf rdo jl zpfonft h wGuf tvkyr f m S jzpfap/ tdrr f m S jzpfap/ oloGm;av&m rnfonfhae&mYjzpfap oltwGuf txl;umuG,fapmihfa&Smufr+ vdt k yfonf[k olu rxifjrifrc d a hJ cs? oda k omfvnf; xdt k cse du f tE&m,fonf xifxif&m S ;&Sm; eD;uyfvsu& f o dS nf? _Adwdo#wdk. vufeufwdkufrsm;rS vufeufESihf cJ,rf;rD;ausmuf tajrmuftjrm; tcdk;cHxm;&onfudk olvnf;odonf? Zlvdkifv (15) &ufaeu ,m,DjynfxJa&; 0ef}uD; (aysmfbG,f) OD;jrvdkufygvsuf AkdvfcsKyfudk,fwdkif bk&ifcHxH oGm;a&mufum b&if;*ef;rsm;/ tyky d pPn; f rsm;ESifh ywfoufaom oHo,jzpfz, G u f p d & P yfrsm;ESihf ywf oufI awG&x dS m;csuu f kd owif;ay;ydc k a hJ o;onf? ,if;udp& P yfrm S ZGev f (24) &uf aewGif jzpfyGm;cJh_yD; wu,faysmufqHk;oGm;onfhtcsdefESihf aysmufqHk;a-umif; od&Sd csdefwdt k -um; tcsdeftwef-um uGm[-umanmif;oGm;cJhonfESihfywfoufI ol. pd; k &dra f omuudk OD;atmifqef;u qm[l;bwfp& f ef udk xdt k csdeu f xkwa f zmfajym jycJy h gonf? Tr#avmuf tvGet f rif;ta&;}uD;aomudp& P yfrm S ,refaeurS xdyf ydkif;acgif;aqmifrsm; od&SdcJh&onf? (tcef; 4/ pmrsufESm =137) oHk;&uf-um_yD; aemuf vkyf}uHr+}uD;rjzpfyGm;rD w&uftvdkwGif ocifEkonf qm[l;bwfpf&efxH oGm;a&mufI ppfwyfvufeufwu kd u f rnfor l nf0grSe; f rodaom olrsm;udk cJ,rf; rD;ausmuf tajrmuftjrm; xkwfay;cJha-umif; xyfrH owif;ay;ydkcJhao;onf? Adv k c f sKyfEi S fh bk&ifcw H kd awGq_kH yD;aemuf &efue k f rdx w k o f wif;pmrsm;u ,if;owif;
212
212

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

udk rsufEm S zH; k owif;jzpf azmfjycJ-h uonf? Tvufeufcdk;,lolrsm;tay: jrefjrefqefqef jywfjywfom;om; ta&;,l aqmif&Guf&ef tpDtpOfw&yfudk Zlvdkifv (19) &ufwGif usif;yonfh tr+aqmif aumifpD. aemufqHk;tpnf;ta0; tpDtpOfwGif OD;atmifqef;ESihf oltpdk;&tzGJ u xnfo h i G; f xm;_yD;jzpfonf? tpnf;ta0;_yD;onfEi S fh (48) em&DtwGi; f OD;apm. tdru f kd 0ifa&mufp; D eif;&SmazG&ef pDpOfxm;onf[v k nf; ,H-k unf&avonf? Tvufeufcdk;,lr+udk pHkprf;ppfaq;&mwGif jrefrmh&JwyfzGJ. r+cif;pHkprf;ppf aq;a&;Xme (pDti kd ' f ) D onf &efue k f rd& r J if;}uD;ESifh yl;aygif;qufo, G v f suf aqmif &Gufvsuf&Sdonf? _Adwdo#wdk. jrefrmhppfOD;pD;Xme ppfaxmufvS rf;a&;uvnf; Ttr+udk udkifwG,fvsuf&Sdonf? odk&mwGif olwdktaejzifh jrefrm&JwyfzGJESihf rnfr#avmuf eD;uyfpGm yl;aygif;aqmif&Gufvsuf&Sdonfudkrl rod&acs? Zlvkdifv (17) &ufaerSpI (pDtkdif'D) u OD;apmtdrfudk apmihf-unfh&ef wm0efcsxm;ay;cJh_yD; OD;apm. tdrfeD;csif;jzpfol uy`wdefcef;onf TteD;uyfapmihf-uyf-unfh+&mwGif yg0ifaqmif&Gufvsuf&Sdonf? OD;xGef;vSatmifxH uy`wdefcef;. ae nrpJ wzGJzGJ owif;ay;ydkr +u *VKefwdk. ppfqifa&;tajccHpcef;udk pD;eif;&ef pDpOfr+udk jzpfap cJo h nf? *VKefw. kd XmecsKyfukd olw. kd Akv d c f sKyf/ vlowform;tzGJEi St fh wl odr; f ydu k f rd_yD;aemuf a'gufwmbarmfESifh ocifApdeftp&Sdonfh qefusifbuftwkduftcH Eki di fa H &;acgif;aqmifrsm;. tdrr f sm;udv k nf; 0ifa&mufp; D eif;-u&onf? aemuf&uf owWywfrsm;twGif; cefrSef;ajc vl (800) cef txdef;odrf;cH-u&onf? 'kwd, &JAdkvfcsKyf (pDtkdif'D) OD;xGef;vSatmiftaejzifh oltvkyfudkol vkyfudkif&mwGif u|rf;u|rf;usifusif vkyfudkifEdkifonfrSm xl;qef;vSonf r[kwfyg? ol&&SdcJhaom t_rJwrf;wyfrawmf. avhusifhr+ oifwef;rsm;tjyif ppfwyfESihf rdjy&JwyfzGJwGif ESpfaygif;rsm;pGm wm0efxrf;aqmifcJh&onfh b0tawGtuHrsm;u ol. yifudk,f t&nftaoG;rsm;udk taumif;qH; k taetxm;txd xufjrufom G ;ap&ef aoG;ay; cJjh cif;a-umihjf zpfonf? rsKd;kd;pOfqufwnf&SdcJhaom rsKd;cspfpdwfudk qufcH&&Sdaomfvnf; EdkifiHa&; ESihf cyfuif;uif;aecJh_yD;/ olonf w&m;0if tm%mydkifrsm;tay: opPmapmihfodkd aoI ol.wm0efukd xrf;aqmif&mwGir f l qEN*wd/ b,m*wd wdr k v S w G u f if;atmif t_rJowd&c dS o hJ nf? jrefrmEdi ki f. H rdj ytkyc f sKyfa&;ESifh Armhwyfrawmfxw J i G f wm0ef xrf;aqmif-uol jrefrmrsm;xJwi G f olvv kd l tawmftrsm;tjym; &Sy d gvdrr hf nf? _Adwd o#tpd; k & vufatmufcH rif;r+xrf;wd. k obm0/ olw. kd _Aw d o d #wt kd ay: axmuf
213
213

cH,drf;,dkifr+twGuf vli,frsKd;cspfrsm;u olwdktay: yxrwGif oHo,tjrifjzifh -unf h a + e-uaomfvnf; olw. kd vkyi f ef;qdi k& f m toH; k 0ifra + -umihf vGwv f yfa&;& _yD; tpdk;&rsm;vufxufY trsm;tjym;rSm vufcHjcif;cHcJh-u&onf? xdka -umihf qdk &S,fvpfacgif;aqmif OD;ausmf_idrf;tygt0if rsKd;cspfacgif;aqmifrsm;. ,Hk-unfr+ udk &&Sc d -hJ uol t&m&Sr d sm;teuf (2) OD;rSm OD;xGe; f vSatmifEi S hf u|ea f wmf. a,muQr jzpfol w&m;0ef}uD; OD;aomif;pdew f kd jzpf-uonf?

tjrifxufyx dk ;l
u|efawmf.pmtkyf t*Fvdyfbmomjzifh yxrt}udrfESifh 'kwd,t}udrfxkwf rsm;wGif tusOf;csKH;wifjycJa h om yk*Kd~ vftcsKdE i S hf tjzpftysuftcsKdw . dk zrf;pm;r+udk cH-u&aom pmzwfolrsm;&SdcJh-uonf? olwkt d aejzifh ,if;wkE d SifhywfoufI ykdrkdod &Sv d _dk y; D olwo dk o d r#uv dk nf; r#a0vk-d uonf? *|eb f if*av/ apmpder f /H+ apmbOD;}uD; ESihf rmvf[x dk &muJo h a dk om yk*Kd~ vfrsm;ESihf ywfoufqufE, G I f jzpfonf? _Adwdo#aumifpD. udk,fpm;vS,f *|efpwsL;0yfbif*av udk u|Ekfyfpmtkyf wGif xl;jcm;qef;-u,faom t&yfjrihfjrihfESihf vl}uD;vlaumif;[k azmfjycJhonf? (tcef;=4/ pmrsufESm = 136 ESifh pmrsufESm= 143)? xdka emuf xdktcef;tqHk;wGif bif*av yg0ifywfoufqufE, G a f er+ukd pma&;q&mrsm;u jzwfueJom azmfjycJh -uaomfvnf; bif*avonf OD;atmifqef;ESihf rdwfaqGrsm;udk qefu sifonfh tif tm;pkrsm;ESifh yl;aygif;oGm;rdy& kH avonf? xda k -umihv f nf; bif*avESifh olv v kd r l sKd; rsm;twGuf OD;atmifqef;onf _Adwdo#tifyg,mtusKd;pD;yGm;udk tE&m,fy rnfholrsm; jzpfaecJhonf? OD;apmusif;yyvkyfonfh ygwDyGJwckwGif ar*sm,ef;u bif*avudk OD;apmESihf rdwq f ufay;cJo h nf? ,ef;.tqdt k & *VKeft}uD;tuJEi S fh yxrqHk; awGqHkaomyGJwGifyif olwdktaejzifh OD;apmudk vHk;0tultnDay;rnfh ta-umif; vlwi kd ; f -um;Edi ka f vmufatmif us,favmifaomtoHjzifh ajymqdc k o hJ nf 7 k a f &;txkyw ` jdW zpfaom u|Eky f . f jrefrm [k qda k vonf? qmbOD; u ol. ud, jynf (My Burma) wGif olta-umif; w}udrfom wdkwdkav; a&;om;xm;onf? odkaomfvnf; ,if;rSm rSwfom;avmufatmif vHkvHkavmufavmuf ywfoufae ayonf? jrefrmwd. k trsKd;om;a&;tpDtpOfrsm;udk rnfonfe h nf;ESir fh qdk zsufq; D ypfrnfh _Adwdo#e,fcsJ0g'D pifppfwOD;jzpfonfh tqihfjrihf rdjytkyfcsKyfa&;t&m&Sd
214
214

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

wOD;ESifh bif*av onf taygif;toif;jzpfvsuf&Sdonf? odk jzpfonfhtwdkif; bif*avtaejzifh olw. dk tpDtrHrsm;bufodk ,drf;,dkif vkdufygvmrnf[k ,lq&onfh EdkifiHa&;-oZmwduUr&Sdol jrefrmwOD;ESihf rdwfaqGzGJ vdkyHk ay:cJhygonf? xkdtcsufESihfywfoufI 1947 ckESpftwGif; tjzpftysufwckudk qmbOD;u jyefajymif;a&;om;csufrm S atmufygtwki d; f jzpfonf? u|Ey fk w f o kd nf zGJpnf;tkyc f sKyfyt kH ajccHOya'udk a&;qGa J eqJjzpfonf? rGeE f i S fh u&ifwdkxuGr+tay: ,if;onf tawmftwef -oZmoufa&mufr+&SdcJhayonf? waeaomtcg nae (5) em&DcGJwGif trnftm;jzifh a':e,fbm;rif;yuf (csf) (Donald Burman Petch) [k ac:aom tqihfjrifh rdj ytkyfcsKyfa&;t&m&SdwOD;onf a&$awmif-um;&Sd u|Ekfyf.tdrfwGif u|Ekfyftm; tcsdef;tcsufr&SdbJ vma&mufawG qHkavonf? u|Ekfyfonf ,cifu Todk xkdolvma&mufawGqHkvdrfhrnf[k rxif rSwc fa hJ cs? u|Ey fk o f nf xdo k t l m; odaomfvnf; olu kd rawGrjrifco hJ nfrm S ESpt f awmf -umcJa h v_y? D w&Ha&mtcgu olEi Su fh |Ey fk o f nf ajrmif;jrwGif twl&a dS ecJ-h u_y; D olu ta&;ydkifjzpfI u|Ekfyfu puf&Sifw&m;ol}uD;wOD;jzpfonf? 1930 ckESpfwGif u|Ekfyf onf w&m;v$wfawmfodk &mxl;wdk;jrifhjcif;cH&csdefrSpI olESihf u|Ekfyfwdk rawGcJh-u awmhacs? olvmvnfcsdefwGif olonfvnf; weoFm&Dwdkif;. wdkif;rif;}uD; jzpfae ay_yD? olESifh u|Ekfyfonf ydoE<m& pum;rsm; ajymqdk-u_yD;aemuf yuf (csf) u bOD;/ cifAsm;wdk tck vGwfvyfa&;&awmhr,f? cifAsm;wdt k aeeJ zuf'&,ftpkd;& yHp k z H JGvr d r hf ,fvkd u|efawmfem;vnfxm;w,f? weoFm&Dwi dk ; f udk jynfe,fwcktjzpf u&ifawGudkay;zdk cifAsm;&J vkyfazmfudkifbuf vli,frdwfaqGawGudk cifAsm;bmvdk rqGJaqmifwmvJ? 'Dtwkdif;omqdk&if u&ifeJ ArmawGt-um; tjyif;txef ydif qdkifr+awG jzpfvm-uvdrfhr,f? u&ifawGtaeeJ armfvrdifudk olwdk& J t"du qdyf urf;vkyfEkdifovdk cifAsm;wdk& J &efukefudk cifAsm;wdk& J t"duqdyfurf;vkyfEkdifwmyJ r[kwfvm;? 'Dvdk tydiftqdkif&SdrS wdk;wufrSmaygh[k oluajymonf? xkdodkajymonfhtwGuf u|Ekfyfonf t}uD;tus,f a'golykefxrdonf? xdk a-umihf u|Efkyfu cifAsm;u uav;uvm;pum; ajymaewmyJ? 'grkefa0wm r[kwfbl;? cifAsm;em;vnf&rSmu weoFm&Dwkdif;rSm u&ifawGu vlenf;pkjzpf_yD; ArmawGu vlrsm;pkqw kd myJ? ArmawGtjyif rGea f wGvJ &Sa d o;w,f? 'Dawmh vlenf; pku vlrsm;pkudk tkyfcsKyfzdk cifAsm;rar#mfvifheJa v? cifAsm;ajymovdkom vkyfvkduf &if r-umcif jy\emawG jzpfvmvdrr fh ,f? b,fvy kd jJ zpfjzpf u&ifawGukd wki d; f wck ay;zdk zGJpnf;tkyfcsKyfyHkOya'xJrSm u|efawmfwdk xnfhqGJxm;_yD;_yD? 'ga-umihf 'DudpP
215
215

rSm cifAsm;wdk&ufa&mwmxuf u|efawmfwdku ydk&ufa&mw,fqdkwm cifAsm;em; vnfxm;yg? aemuf_yD; cifAsm;wdk t*FvefrSm paumhcsfeJ 0JvfcsfawG[m ESpfaygif; rsm;pGmuwnf;u udk,fydkiftkyfcsKyfcGihfawmif;aecJhwm cifAsm;wdk ay;zdk jiif;cJhwmyJ r[kwv f m;? cifAsm;t}uHywmu u&ifeA J rmt-um; jy\emjzpfapzdy k ? J 'guda k wmh u|efawmfwdkt aeeJ vufrcHEdkifwJhtwGuf 0rf;enf;ygw,f? cifAsm;vdk t*Fvdyfvl rsKd; enf;enf;yJ&Sdwm u|efawmfodwJhtwGuf 0rf;omrdygw,f? tck= cifAsm; oGm; awmhrvm;? u|efawmfnpmpm;zdk tcsdefausmfaeyg_yD? u|efawmfvJ qmaeyg_yD? cifAsm;twGuf bmrS r&Sw d t hJ wGuf cifAsm;udk npmpm;zdk qufaezdk u|ea f wmf rajym awmhygbl; [k ajymvdu k y f gonf? xdktcg olonf xvdkuf_yD; xyfaqG;aEG;zdk u|efawmfvmygOD;r,f [k ajym&if; xGuc f m G oGm;avonf? &uftenf;i,f-um_y; D aemuf &efue k& f dS _Aw d o d #aumifp. D ud, k p f m;vS,f a*s tufpfbif*av ESihftwl olonf xyfvmjyefonf? odkaomf u|Ekfyfu olwdkudk awGqHk&ef jiif;qdkvdkuf&awmhonf? ESpa f ygif; (40) eD;yg;cef u|Ey fk E fi S fh qufo, G r f j+ ywfa f ecJa h om rdwa f qGwOD;jzpf onfh OD;bapmcifu tar&duefjynfaxmifp/k tm&DZ; kd em;jynfe,f/ wlqif rdr a Se I 1949=50 ckESpf rsm;twGif;u pdefrH+ (tcef; 5/ pmrsufESm =145) udk olod&SdcJh a-umif; pma&;om; ajym-um;vmcJhonf? 1968 ckESpf. {_yDvtwGif;u u&if trsKd;om;pmapmifwGif atmifqef;udk trSefwu,frnfolowfoenf; [laom aqmif;yg;udk a&;om;cJo h l u|Eky f w f . kd owif;axmufonf pder f a +H &S Y apmwyfI u&ifemrnf ay;cJhjcif;jzpfonf? odkaomfvnf; &efukefrd/ atmuf-unfhjrifwdkif vrf;wGif u|Ekfyf. rdwfaqGESihf tdrfeD;csif;jzpfcJhpOfu olemrnfonf OD;pdefr+Hom jzpfavonf? xdktcsdefu olonf tpdk;&tvkyfvkyfaecJh_yD; &mxl;rS csxm;jcif; cHaecJh&onf? u|EfkyfxH pma&;om;ol rdwfaqGonf OD;pdefr+H &JwyfzGJwGif tr+xrf; aejcif; &Sr d &Su d v kd nf;aumif;/ tu,fI tr+xrf;aeqJjzpfygu 1947 ckEp S /f Zlvi dk v f wGif olonf tif;pdefcdkif. wm0efcH [kwfr[kwfudkvnf;aumif; rod&Sd&acs? oda k omfvnf; u|Eky f . f rdwa f qGu u|efawmfonf OD;pdefr+Hudk oduQmorm"d&SdolwOD;/ E+wfapmihfpnf;olwOD; tjzpf txl;rSwfrdygonf? tu,fI ola&;om;csufrsm;onf wu,frjzpfysuf cJhygu OD;atmifqef;ESihf olv kyfazmfudkifbufrsm; towftjzwfrcH&rD olt aejzifh OD;apmudk zrf;qD;cJhav[efa&;om;xm;jcif;rSm vkyf}uHZmwfvrf;xGifjcif;om jzpf
216
216

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

ygvdrr hf nf? xda k -umihf tqdy k ga&;om;csufrsm; rnfr#rSer f nfukd olt aeESifh pOf;pm; I r&Ekdifyg? xdk jyif u&iftrsKd;om;tpnf;tHk;. &efukefowif;axmufu OD;pdef r+Hudk udk,fwdkifudk,fus vlcsif;awGqHkar;jref;cJhjcif; &Sdr&SdESifh xdkaqmif;yg;udk a&; om;csdef 1968 ckESpfwGif OD;pdefr+Honf toufxif&Sm; &Sdae=raeudk vHk;0rod&yg? odk jzpfonfhtavsmuf &efukefowif;axmuf taejzifh OD;apm.tr+wGif OD;pdefrH+ yg0ifaejcif;ESifh ywfoufI wqih-f um;udk ola&;om;cJjh cif;om jzpfayvdrr hf nf [k a&;om;cJo h nf? tjcm;jzpfEdkifajc&Sdaom +axmifhwckrSm uy`wdefcef;u u|Efkyf.zciftm; vlu, kd w f i kd f vma&muftpD&ifc_H yD;onfa h emuf Edi ki fa H wmf&A J v kd c f sKyf/ twGi; f 0efcsKyf/ &efue k f rd& r J if;}uD;ESihf u|efawmf. zcifwo kd nf OD;apmudk zrf;qD;&ef qH; k jzwfcjhJ cif; jzpfonf? OD;apmtdru f kd 0ifa&mufp; D eif;&ef &efue k f rd &Jrif;}uD; OD;atmifcsdeu f kd wm 0efay;cJa h omfvnf; olt aejzifh OD;apmaexki d& f m at'Dvrf;rSm tif;pdef pD&ifpt k wGi; f yg&Sa d eonft h wGuf wHq k i kd ; f aecJo h nf? odk jzpfI xkt d csdeu f OD;pder f o +H nf tif;pde. f cki dr f c + if;0efaxmufjzpfcy hJ gu olu kd vS r; f I today;ta-umif;-um;rdayvdrr hf nf? xkda-umihf 'k=&JcsKyf (pDtdkif'D) jzpfaom u|Ekfyf. zciftaejzifh aESmihfaES;um-uef -umr+rjzpfap&ef t}uHycJh_yD; oludk,fwdkif xdkwm0efudk ,lcJhjcif;jzpfayvdrfhrnf[k u|Efkyfem;vnfrdygonf? 1986 ckESpf {_yDvwGif xkwfa0cJhaom txufazmfjyyg u&iftrsKd;om;pmapmifwGifyg&Sdaom aqmif;yg;ESifhywfouf_yD; pdwf0ifpm;ol u&ifaoG;csif;rsm;&Sd-uonf? 1950 ckESpf -o*kwfvtwGif;wGif om;owform; pdefvGif OD;aqmifaomwyfzGJu xkdif;=jrefrme,fpyf aumhu&dwfteD;wGif apmb OD;}uD;/ olt aygif;ygrsm;ESihf uk, d & f a H wmfrsm;ukd ajc&mcHro d m G ;_y; D aemufq; Hk Y &Si; f vif; okwo f ifypf&mY yg0ifom G ;onf[k rSm;,Gi; f owfrw S jf cif;cH&onfh Adv k }f uD; a';ApfAA D D ,ef;. tcef;uESifhywfoufI xkd u&ifaoG;csif;rsm;u tawmfav;aqG;aEG; ajymqkv d m-uonf? u|ea f wmhp f mtkyt f cef;wcef;wGiv f nf; if;tjzpftysuE fi S hf ywf oufI a&;om;azmfjycJh_yD; 0&rf;ajy; _Adwdo#Akdvf}uD;taejzifh u&ifacgif;aqmif . tzGJ xw J i G f ryg&So d nft h wGuf jrefrmppfwyfu olu o dk wfjzwfco hJ nf[k ajymqkd csuu f dk jiif;qkc dy hJ gonf? oka d omfvnf; u|ey f. f u&ifrw d a f qGrsm;taejzifh ADA, D ef; ukd odyfpdwfr0ifpm;bJ ya[Vdqefqef xdktcsdefY apmbOD;}uD; vkyfaqmifaecJh jcif;uko d m txl;pdw0 f ifpm;-uygonf? tb,fa h -umifq h a dk omf olonfomv#if 1946 h /l ckEp S f tapmyki d; f wGif u&iftrsKd;om;tpnf;tk; H autJi, f l (KNU) ukd zGJ pnf;cJo vGwfvyfa&;&_yD;aemuf wESpft-umwGif u&ifhykefuefxuGr+ukd OD;aqmifcJhol
217
217

olwkd.av;pm;&aom acgif;aqmifr[kwfygvm;? u&iftrsKd;om;umuG,fa&; tzGJ autJif'Dtkd (KNDO) taejzifh autJif,l. vufeufukdifvufwHjzpfcJh_yD; ykeu f efxuGr+ jzpfcsder f p S _yD; txufazmfjyyg u&iftrsKd;om;pmapmifyg aqmif;yg; xGua f y:vmonft h csdex f q d v dk #if (36) ESpe f ; D yg;cef ausmfjzwfc_hJ yD; ,if;ykeu f efrr + m S ,aewkdif t"Ge& f Snfvsuf&Sdaeayonf? autJif,l. tqkdygtjzpftysufESifh ywf oufI ykdrkdtao;pdwfjrifodEkdifap&eftwGuf u|efawmfu olwkdu kd zwf+avhvm Ekdif&ef pmtkyfaumif;rsm; !efjycJhygonf? okda omfvnf; jyefvnfrGrf;rHjyifqifwkd; csJxm;aom u|Ey fk . f pmtkyf 'kw, d t}udrf (t*Fvy db f mom) xkwu f dk 1996 ckEp Sw f i Gf kdufESdyfxkwfa0_yD;onfESifh 1996 ckESpf atmufwkdbmvwGif ,lEkdufwufuif;'rf; (United Kingdom) &Sd bDbp D D (2) kyjf rifo-H um;rS tmZmenfae ESpf (50) jynft h jzpf taxmuftxm;rsm;jzifh txl;tpDtpOfw&yfjyo_yD;aemufY ,if;ta-umif;t &monf xyfrHay:aygufvmjyefonf? 1996 ckESpf atmufwkdbmvtwGif;wGif vlawGar;jref;r+yvky& f eftwGuf xkwv f y ka f &;r;rsm;u u|ea f wmfu h dk t*Fvefjynfodk zdwfac:cJhonf? xkwfvkyfa&;r;rsm;taejzifh 0d0g'jzpfaeaom u&iftrsKd;om;pm apmifyg aqmif;yg;acgif;pOftwki d; f tpDtpOf.acgif;pOfudk tok; H yvdrr hf nfuv dk nf; aumif;/ tpGyp fc JG a H e&onfh _Aw d o d #wdk yg0ifywfoufrr +m S t"duausmk; d jzpfvr dr hf nf ukv d nf;aumif; u|ea f wmfwt dk aejzifh xkt d cse du f rod&c dS a hJ cs? if;kyjf rifo-H um;tpD tpOftaejzifh tcsKa d om u&ifvr l sK; d rsm;. apm'uwufru + v dk nf;aumif;/ ,lau &Sd -unf ho + t l ajrmuftjrm;. +wc f sru + v dk nf;aumif; jzpfay:apcJo h nf? taemuf EkdifiHrsm;xHrS cJ,rf;rD;ausmuf taxmuftyHh&&Sda&; ar#mfvifhcsufjzifh apmbOD; }uD;u ,if;c&D;vrf;ukd uHukdykHI tokH;cscJhjcif;/ ,cif0ef}uD;csKyfa[mif; OD;EkESifh AkdvfcsKyf}uD;ae0if; tp&Sdonfh wif;rmaomoabmxm;&Sdol Armrsm; yg0ifywf oufaer+ukd u&iftrsKd;om;pmapmifyg aqmif;yg;u pGyfpGJxm;jcif;/ jrefrmEkdifiH awmifwef;om;rsm;. rdwfaqGrsm; tp&Sdonfh _Adwdo#tzGJtpnf;rsm;rS v#Kd0Suf v+y& f m S ;aeonfh yk*Kd~ vfrsm; yg0ifywfoufaeonf[k bDbp D D (2) tpDtpOfu wifjy cJjh cif; ponfwr dk m S wckEi Sw hf ck qufpyfaeayonf? v#Kd0 u S v f y + & f m S ;olrsm;. yxr qkH;tpnf;ta0;ukd jrefrmEkdifiH awmifwef;om;rsm;. rdwfaqGrsm;tzGJ 8 (Friends of the Burma Hill Peoples) ukd zGJpnf;onfhtcsdef 1947 ckESpf Zlvkdifv EkdifiHawmf vkyf}uHr+rwkdifrD vef'ef-rdY usif;ycJha-umif; if;kyfjrifoH-um;tpDtpOfu jyocJh aomfjim;vnf; autJi, f r l S txl;uk, d p f m;vS,f tkv d A D m boef; taejzifh _Adwo d # vkv d m;aom u&ifrsm;. tajccHvv dk m;csufudk tultnD&&Sa d &;twGuf a&muf&dS
218
218

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vm_yD;aemuf tpnf;ta0;ukd 0ufpfrifpwm yef;_cHtwGif;1948ckESpfZGefv (30) &ufwi Gu f sif;ycJ_h yD; if;rdwa f qGrsm; ay:aygufvmjcif;jzpfonf[k xkt d csdet f xd ,kH -unfaecJ-h uonf? rnfodkjzpfap/ u&ifaomif;use; f olwyfzJGrsm;twGuf aemufq; Hk taumiftxnfay:vmaom tusKd;jzpfxGef;r+ESifh ywfoufI ar;p&mar;cGef;jzpf vmcJhonf? autJif,lwkd 1949 rS 1960 txd qifE$Jaom ppfqifa&;w&yfvkH;ukd jyefvnf-cHikHokH;oyfI tajzay;cJholum; wjcm;olr[kwf? autJif,lOuU@ tjzpf apmbOD;}uD;ukd qufqHcJhol apm[efwmomar$; (Saw Hunter Tha Hmwe) (c) apm[efwm aumupm (tkyfpkd;ol) jzpfonf? olonf 1963 ckESpf &efukefwGif usif;yaom _idrf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJ.&v'ftjzpf A[kdtpkd;&xH vufeufcsoGm; cJo h nf? rwfv (22) &ufaewi G f &efue k jf refrmhtoHra S eI u&ifvr l sKd;wkt d m; olt awGtuHrsm;ukd jyefajymif;ajymjyoGm;cJo h nf? atmufygwkr d m S qufpyfaom aumuf Ekwc f sur f sm;jzpfonf? autJif'DtkdxJrSm&SdwJh u|efawmfwkdtaeeJ 1949 u 1952 txd ppftul taxmuftyHh&&Sdzkd taemufbufukd ar#mf-unfhcJh-uw,f? tquftoG,f &&SdEkdif r,fvdk ar#mfvifc h sufeJ e,fpyfuo dk m G ;wJh vrf;c&D;rSmyJ apmbOD;}uD;eJ apmpHau;wdk usq; Hk cJ& h w,f? 'gayr,fh bmtultnDrSr&cJb h ; l ? 1953 cku 1960 txd taemuf ukdausmckdif;_yD; ta&Sbuf (jrefrmjynfwGif;u ulrifwefwyfzGJrsm;/ xkdaemuf wkwfeD ESpfckvkH; ratmifjrifcJh) ukd tultnD&zkd u|efawmfwkd -unhf-ujyefw,f? tJ'o D ifcef;pmrsm;&&S_d yD; 1960 aemufyi dk ; f up_yD; uk, d u hf , dk u f t dk m;uk; d zkd uk, d v hf rf; ukd,foGm;zkd u|efawmfwkd qkH;jzwfcJh-uw,f? 'Dru dk a&pDpepfwi G f Eki di fa H &;ygwDrsm; ouf0ifvy + & f m S ;Eki da f &;twGuf &efya Hk iG axmufya hH &;onf toufaoG;a-umozG,jf zpfonf? okd jzpfI csr; f omuG,0 f aom wOD;csi; f yk*Kd~ vfrsm;xHrv S nf;aumif;/ pD;yGm;a&;vkyi f ef;rsm;rSvnf;aumif; tvSLaiG rsm;ukd Eki di fa H &;orm;rsm;u vG,v f ifw h ulvufc-H uonf? vSL'gef;olrsm;uvnf; tjyeftvSet f m;jzifh OD;pm;ay;r+udk ar#mv f if-h uonfrm S xif&m S ;onf? ajryki d& f i Sr f sm;/ ukeo f nf}uD;rsm;tjzpf csrf;omuG,0 f olrsm; pm&if;0ifEi dk o f r l sm; jrefrmrsm;xJwi Gf tvGe& f m S ;yg;onf? oka d omfvnf; pD;yGm;a&;vkyi f ef;}uD;trsK; d rsK; d vkyu f i dk _f y; D ,if;pepf twGif;rSyif tusKd;tjrwfaiG ajrmufjrm;pGm pkaqmif;rdaom wkwfrsm;/ tdENd, vlrsKd; tajrmuftjrm;&So d nf? wcsKdt aejzifh olwp dk w d f uduf Eki di fa H &;orm;rsm;. aiGtdwfukd ulnDjznfhay;-uonfrSm ,kHrSm;p&mr&Sdacs? Oa&myukr`%D}uD;rsm;wGif trsm;pkrSm _Adwdo#wkd jzpf_yD; olwkd. }uD;rm;us,fjyef aom vuf0g;}uD;tkyfr+ESifh
219
219

&Snfvsm;aomuGef&ufjzifh ukdvkdeDEkdifiHwkd. pD;yGm;a&;ukd tykdifpD;tkyfpkd;xm;-u onf? tpk; d &tzGJ twGi; f wGiv f nf; if;wk. d tkyp fu k tm%mcse dc fi G! f m S ukd xde; f xm; -uonf? jyefvnfodrf;ykduf_yD; 'kdrDeD,Htqifhukd vufrcHbJ vkH;0vGwfvyfa&;ukd awmif;qkr d + xif&m S ;vmonfw h i dk f olwt dk aejzifh a'oqki d& f m Eki di fa H &;orm;rsm;ukd odrf;oGif;pnf;kH;&ef olwkdukd,folwkd vkdtyfonf[k rxif-uacs? *VKefOD;apm. EkdifiHa&;&nfrSef;csufrsm;um; tqkH;tpr&Sdacs? ol& nfrSef;csuf jynfhajrmufap&ef rnfokda om pnf;urf;uvem;ukdr# *krpkdufcJhacs? EkdifiHjcm;rS aiGa-u;taxmuf tyHhukd &Sm}uH&,lxdef;odrf;EkdifolrSm olomv#if yxrOD;qkH;ol jzpfayonf? ol. eef;&if;0efb0 xdyfqkH;a&mufcsdefwGif _Adwdo#bk&ifcH qma':refprpf. ta&;ay; jcif;cH&oljzpfonfESifhtnD tpkd;&pdwfuduf &mxl;wck&&ef ay;aomvmbfaiG vufc& H ,lrE + i Sy hf wfoufI ar;&mwGif olu 0efc H o Hk mru aiG tajrmuftjrm;jzpf a-umif; wkd;wkd;wdwfwdwfajym_yD; aemufwcgryvkyfawmhyg[k jznfhpGufvsuf bk&ifcHukd tajymiftysufajym-um; ajymqkd&JcJhonf? 9 ppfyGJ'%fjzifh ysufpD;aekHomru EkdifiHa&;/ vlr+a&;t& +yfaxG;ayGvDae aom EkdifiHokd OD;apmtaejzifh jyefvm&jcif;jzpfonfhtjyif ykdIta&;}uD;onfu b,folurS olukd ta&;w,lr&Sd-uawmhonfh EkdifiHjzpfaejcif;yif? olykHpHtwkdif; oloGm;&mvrf;wGif ydwf&yfaeol rnfolukdrqkd z,f&Sm;ypf&ef tpDtrHrsm;csrSwf ae_yD; tvSL&Sifrsm;ESifh aiGa-u;&Ekdifrnfhae&mrsm;ukd toJtrJ&Sm}uHaecJhonf? a'ocH axmufyHhrnfholrsm; enf;yg;ae_yDjzpfI ol&Sm}uHr+e,fukd ykdrkdjzef -uuf& awmhonf? 1947 ckEp S f tapmyki d; f wGif oHo,jzpfz, G f v+y& f m S ;r+rsm; jzpfvmcJo h nf? atmifqef;=tufwvDpmcsKyfcsKyfq_dk yD;aemuf Akv d c f sKyfEi S hf uk, d p f m;vS,r f sm; wki d; f jynfjyefvmcsdew f i G f olu t*Fvefwi G f acwW aemufcsefae&pfco hJ nf? xkt d csdew f i Gf OD;aqmifEkdifiHa&;ygwDukd qefusifwkdufckduf&mY tokH;y&eftwGuf aiGa-u; trsm;tjym;ukd trnfrazmfvkdonfh tvSL&SifwOD;u olukday;cJha-umif;ESifh t*Fvy d t f &if;&Sir f sm;xHrv S nf; tvm;wl aiGa-u;ta&twGuu f dk ol&&Sc da hJ -umif; d + pm=50) jrefrm owif;xGuv f mcJo h nf? (+=Rangoon Guide Daily owif;ay;ykr t}uD;wef;t&m&Sdtqifhu if;oHo,&SdaeykH&onfomru _Adwdo#umuG,f a&;Xme vk-H cHa&;t&m&Su d ArmppfXmecsKyf (Defence Security Office-Burma Command) . 1947 ckESpf -o*kwfv (20) &uf owif;ay;ykdr+wGif u|efawmf.zcif d -f umjrifp h m G pum;ajymqkr d w + i G f olt ae jzpfol 'Dti dk * f s= D pDti dk ' f D (DIG-CID) ESihf tcse jzifh bk&ifhtpkd;&ESifh a,bk,stm;jzifh _Adwdo#wkdtay: ,if;oHo,0ifaer+rsm;rS
220
220

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

yaysmufapEki dc f a hJ omfvnf; Oa&my pD;yGm;a&;vkyi f ef;wck okr d [kwf vly* k Kd~ vfwOD; wa,mufu zqyvukd qefusif&eftwGuf OD;apmukd wcsdefcsdefwGif aiGa-u; axmufyHh&ef urf;vS rf;cJhonf[laom wdwfwckd;oHo,ukdum; 'Dtkdif*sD=pDtkdif'D taejzifh pG_J rJaeqJjzpfonf[k 'Dtufpt f r dk m S cHpm;usefae&pfayonf (+= rSwc f suf rsm; tcef; 4 trSwfpOf 4)? if;tjyif atmufwGif okcajymjycsuft&qkdv#if vkyf}uHr+}uD;rwkdifrD TESpfaemufykdif;wGif &efukef&Sd ukefoG,fr+b%fukd tEk-urf; pD;&ef oltaejzifh pDpOf_yD;jzpfonf[k qkdavonf? rnfokdaomt}uHtpnfrsKd; eef;&if;0efa[mif;taejzifh yg;eyfvdrRmpGm qGJaeonfjzpfap tcsKdaom _Adwdo# t&m&Sdrsm;xHrS vufeufESifh cJ,rf;rD;ausmuf ta&twGuf ajrmufjrm;pGm 0,f,l aecJ& h onfw h efz; dk ukd umrdap&ef olr m S aiGa-u;&Sa d ecJ& h ayrnf? oka d omfjim;vnf; OD;apmtm; vlor d cHbJ Eki di fa H &;ESiq hf ufE, G I f vufaqmif ymrsm; tpkvkduft-yHvkduf ay;onfh pGyfpGJcsufESifhywfoufIum; &Sif;vif;wd usaom taxmuftxm;wpkHw&m xGufay:vmjcif;r&Sdacs? _Adwdo#t&m&Sd rsm;ESiw hf v JG suf OD;apm.aetdrY f awG jrif&aom ukeo f , G r f v + y k i f ef;vkyu f i dk a f eol wOD;wnf;aom yk*Kd~ vfrm S vD (vf) ESihf ukr% ` r D S rmvf[x dk &m (Malhotra of Leele fm S 125 ESihf tcef; 5 pmrsuE fm S 140) qko d l wa,mufom&Sd & Co) (tcef; 4/ pmrsuE ayonf? olt a-umif; tenf;i,fo& d or#rSm olonf a';ApfAA D , D ef; aexki da f om f aexki dv f suf&a dS om tdE, dN vlrsKd; (trnf zku d ( f cs) vrf; (Fytche Road) &Sd aetdrY t& yefcsmyD[E d L N ) pD;yGm;a&;orm;wOD;jzpfonf? rmvf[x kd &m taejzifh _Adwo d # ukefoG,fa&;vkyfief;tcsKdudk a&Sw ef;wifAef;jyolwOD; jzpfyHk&_yD; OD;apmESihf quf oG,fr+y&mY oludk toHk;cscJhjcif;jzpfayvdrfhrnf? rmvf[dkx&m taejzifhvnf; olonf pD;yGm;a&;orm;jzpfonft h avsmuf aemifwi G f ta&;ygt&ma&mufvmrnfh EkdifiHa&;orm;rsm;ESihf &if;ESD;r+&Sdap&ef xdktcGihfta&;udk vkdvm;aumif; vdkvm;cJh ayvdrr hf nf? rmvf[x kd &m ESifh olZ eD;onfwo kd nf &efue k f rdw i G f qufvufaexki df cJh_yD; aemifESpfaygif;rsm;pGm -um&Sdonftxd vlr+a&;yGJrsm;Y olwdku dk awG jrifaecJh &avonf? xda k -umihv f nf; vGwv f yfa&;&_yD;onfa h emuf rpPrm[dv k x f &m tm; jrefrmtrsKd;orD;rsm;. rdcifESihf uav;apmihfa&Smufa&;toif; wGif wufuGpGm yg0ifvy + & f m S ;cJo h nfukd t_rJwap jrifawGae&jcif;jzpfayonf?

okc. Zmwfa-umif;jyef
OD;apm. aemufvu dk r f sm;teuf ud;'%fvw G c fi G& hf _yD; axmif'%fom usc& H olrsm; rnfor dk nfyHk qufvufjzpfysuo f nfrsm;ESiy hf wfoufI apm'emr+rsm; yp&m &Sv d mjyefygonf? olwx dk r J S wpkw H a,mufu tr+Ei Sy hf wfouf_y; D ykr dr kd w S o f m;avmuf zG,f tao;pdwt f csut f vufrsm; xyfrz Hi G[ hf r+rsm; &Sc do hJ nft h euf rEav;rS emrnf ausmfxw k a f 0olEi S hf owif;pmq&mjzpfol vlxO k ; D vSonf 1953 ckrS 1956 ESpu f e k f txd ok; H ESpa f usmf Eki di fa H &;r+rsm;jzifh axmifuscp hJ Ofu axmifusbufrsm;. jyefvnf ajymjycsufrsm;rS pdwf0ifpm;zG,f jzpf&yftr+rsm;ukd jyefvnfa&;om; rSwfwrf;wif xm;onfh pmtkyf (9) tkyf&SdcJh&m (2) tkyfwGif cifarmif&if/ okcESifharmifeDwkd. jyefvnfajymjycsur f sm; yg&Sc da hJ yonf? if;wkr d m S Eki di fa H wmfvy k }f uHra + -umifh jypf'%f usc& H olrsm;ESihf ywfoufI wckwnf;aom !ejf yp&m pmtkyp f mwrf;om jzpfygawmh onf? wcsdefwGif vlxkOD;vSonf &efukefaxmifY (aemifwGifzsufvkdufonf/ ,ckr&Sa d wmh) &Sp d Of cifarmif&if/ okcwkE d i S hf taqmif (5) wGif wcef;wnf;usco hJ nf? armifer D m S wjcm;tcef;wGijf zpfonf? xkp d Ofu okcwOD;wnf;om olZ mwfa-umif; ukd jyefve S a f jymjycJo h nf? OD;vSu ol. axmifev J o l m; wGif if;Zmwfa-umif;jyef ukd rSwfwrf;wifum xkwfa0cJhygonf? if;Zmwfa-umif;jyefwGif okc.rdbrsm; txufjrefrmjynfrS atmufjrefrmjynfokd a&$ajymif;vmonfrSpwif_yD; tao; pdwfazmfjycJh&m EkdifiHawmfvkyf}uHr+ESifh ywfoufaom tpdwftykdif;ukdom ,ck uk; d um;azmfjyoGm;ygrnf? jrefrmEki di fw H i G f -rdj ytkyc f sKyfa&; 1945 ckEp S f atmufwb dk mvY jyefvnfpwif csdefwGif okconf {&m0wDwkdif;twGif;&Sd usKdufvwf-rdokd ajymif;a&$vmcJhonf? xkp d Ofu olonf zqyv okd 0ifa&mufc_hJ yD; bma&;r;tjzpf aqmif&u G c f o hJ nf? olonf &efue ku f A dk [kd y_y; D ukeo f nfvy ki f ef;rsK; d pkH ud;pm;cJa h omfvnf; ajym&avmuf atmif atmifjrifr+r&cJhacs? xkdokd &efukef-rda wmfoo kd Gm;onfh c&D;tcsKdw Gif usKduf vwfrS todrdwfaqGwOD;jzpfol oufESif;u olESifhvkdufygcJhonf? oufESif;onf OD;apmukd txl;-unf!kdoljzpf_yD; rsKd;cspfygwDESifh *VKefwyfwkd. 0g&ifhtzGJ0ifwOD; vnf;jzpfonf? xkda-umifh olonf ol.acgif;aqmifxH ol&d, owif;pmwkduf k; H cef;okv d nf;aumif;/ at'Dvrf;aetdro f v dk nf;aumif; oGm;a&mufvnfywfavh
222
222

221
221

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

&So d nf? okd jzpfav&m oufEi S; f u okcukd olet J wlvu dk c f & hJ ef ac:oGm;_yD; OD;apmESihf rdwfzGJay;cJhonf? aemufqkH;Y oufESif;. axmufcHr+jzifh OD;apmu okcukd ol. vl,kHpm&if;oGif;vkduf_yD; EkdifiHa&;vkyf&mY aiGa-u;onf y%mrvkdtyfcsufjzpf a-umif; &Si; f jycJo h nf? igwkt d aeeJ em&D0uftwGi; f ode; f (50) avmuf tom;wif usdrf;aoayguf&Ekdifr,fh vkyfief;}uD;rsKd;awG vkyf&vdrfhr,f? ukefoG,fr+b%fukd acwftrDq; Hk enf;eJ ydy& d & d d igwkt d Ek-urf;pD;&r,f? 'g[m usr d; f aoaygufy? J oHo, vk; H 0rjzpfe? J 'g[m _Adwo d #awGudk armif;xkwE f i dk r f ,fh enf;vrf;wcky? J 'g[m olwdk &J pD;yGm;a&;vkyi f ef;&yf}uD;ukd ku d c f sK; d ypfvu dk w f meJ twlwy l J ponfponfjzif h ? okc usKu d v f wf-rd jyefom G ;_y; D r-umrDyif OD;apmu olu a dk c:a-umif; oufEi S; f u owif;ykv d monf? olwE dk p Sa f ,mufv; Hk jyefom G ;-u_y; D olwa dk &mufonfEi S hf (ZGev f 9 &ufcef ) tif;vsm;uefxJ&Sd u|ef;uav;wckay:wGif udwifavhusifhr+[k ajym &rnfh avhusifhcef;wckukd olwkdyg0ifyvkyf-u&onf? avSESpfpD;tjynfh vufeuf tjynft h pkw H yfqifxm;olrsm; yg0ifqifEc J$ -hJ u_yD; xku d |ef;ay:Y OD;apmu tEk-urf; pD;&rnfh tao;pdwftpDtpOfrsm;ukd tcsKdo lrsm;tm; oif-um;ykc d saecsdefY tcsKdo l rsm;u opfyifrsm;-um;wGif rnfor kd nfykH csOf;uyf&rnfukd vufawGoif-um;-u& onf? OD;apmu ukefoG,fr+b%fwGif aiG (4=5) aomif;jzifh aiGpm&if;zGifhvkduf_yD; aepOf aiGa-u;tenf;i,fukd txkwftoGif;yvkyfonf? olvlrsm;u olESifhtwl tvSnu hf svu dk y f g_y; D b%fEi Su hf |r; f 0ifrj+ zpfatmif yvky-f u&onf? udwifavhusihf r+yvky_f yD; aemufwaeee H ufwi G f okcu OD;apmESihf vku d y f goGm;cJo h nf? wywf-um_yD;aemuf wckaom aev,fcif;wGif OD;apmu okctygt0if vufa&G;pif (14=15) a,mufcefukd qifhac:vkduf_yD; yef;_cHtwGif;&Sd taqmuf ttka H v;xJwi G f pk; Hk apum rdrw d o dk m G ;a&muf&rnfa h e&mESihf xrf;aqmif&rnfh wm 0efwkdukd b%fpD;eif;r+ykHpHtwkdif; v+yf&Sm;r+wckcsif;tay: tao;pdwf&Sif;vif; ajymjyvsuf wOD;csif;ukd wm0efrsm; cGJa0ay;vkdufonf? pD;eif;r+ukd eHeuf (11) em&DEi S hf aev,f (1) em&Dt-um; yvky& f rSmjzpfonf? xkt d cse dt f wGi; f wGif A[kb d %frS xkw, f v l mcJ_h yD; aepOfjyefy& dk aom ausmufrsuf&wem tp&So d nfh tzk; d wefypPn; f rsm; ukefoG,fr+b%f. rD;cHaowWmrsm;twGif;Y &SdaeqJjzpfonf? refae*smESifh aiGukdifcsKyfukd trdt&zrf;qD;jcif;rS ppfqifr+ukd pwifcJh_yD; cef;r}uD;twGif; pma&; pmcsD (50) cefu dk csKyfxm;jcif;/ tay:ESpx f yf&o dS r l sm; rv+y& f m S ;Eki da f tmif uefo wf xm;jcif;/ t0ifayguf0}uD;Y vufeufui dk t f apmifu h z dk rf;I twGi; f oko d i G; f _yD; ola e &mwGif ykvdyfqyftifpyufawmf ,leDazmif;0wf tEk-urf;pD;olwOD;ESifh tpm;xkd;
223
223

xm;jcif; ponfponfrsm;tay:wGif ol !ef-um;r+rsm;u -cHikHxm;avonf? vk,ufI&onfrsm;ukd tdwr f sm;xJ xnf_h yD;onfEi S hf 0pDwcsufrw + v f u dk r f nfjzpf_yD; olwt dk aejzifh a&SaygufrS tjrefxu G _f yD; &yfxm;aom avmf&u D m;ay:okd tEk-urf; pD;&onfh ypPnf;rsm;ESifhtwl wuf-u&rSmjzpfonf? wcsdefwnf;rSmyif wcsKdu bm;vrf;ESihf ukeo f nfvrf;axmif& h dS *spu f m;okd oGm;-u&rSmjzpfonf? avmf&u D m;u a&SuxGu_f y; D aemufa,mifcv H u dk v f molrsm;&Sy d guxko d r l sm;tm;[efw m;ydwq f & dk ef *spfum;u aemufrSvkduf&efjzpfonf? tEk-urf;pD;r+w&yfvkH;ukd (15) rdepftwGif; _y; D pD;&rnfjzpfonf? xka d ewi G f olwt dk aejzifh ppfwyf,e l a D zmif;rsm;ukd 0wfqifxm; -u&rnfjzpf_y; D atmfwr dk ufwpfaoewfrsm; uki da f qmifxm;-u&rnfjzpfI xkt d cse dY f rk; d &Gmaernfjzpfonft h wGuf rk; d umtus rsm; rjzpfrae 0wfqifxm;&ayOD;rnf? tppt&m&m pdwt f m;wufuGpm G tqifoifjh zpfvsuf&a dS eay_yD? olwt dk ae jzifh toift h aetxm;jyifxm;-u&_yD; xka d eu rk; d &Gmrnf[k ar#mfvifx h m;-uaomf vnf; (6) &ufom ukefoGm;onf? rkd;ur&GmcJhacs? xkdtcgrS pdwfwif;xm;r+rsm; ajzav#mhvkduf_yD; olwkdtm;vkH; em;em;aeae aevkduf-uonf? xkdtwGif; jrefrm {nfo h nfrsm;a&m Eki di f jH cm;om; {nfo h nfrsm;uky d g OD;apmu olt r d Y f {nfc ha H ecJo h nf ukd olwko d wdyrd-uonf? if;tjyif tdrf*dwf0&Sd tapmifhrsm;rSmvnf; kdifz,fao ewfEi S hf jzpfaeay_y? D ZGefv (26) &ufwGif b&if;*ef;tvuf (200)/ ajymif;ykd (200) ESifh r*~Zif; usnfqeftawmifh (800) wifaqmifvmaom avmf&Dum;wpD; tdrfoa kd &mufvm onf? xkdaemufykdif;wGif if;aoewfrsm;ESifh tykdypPnf;rsm;ukd qDxkd;I qDpdrf t0wfrsm;&pfywfvsuf pnftvGwr f sm;wGif xnfo h i G; f odr; f qnf;um a&ueftwGi; f owfrSwfxm;aom ae&mrsm;wGif jrKyfxm;vkduf-uonf? xif;l;aowWmrsm;wGif xnfhoGif;xm;onfrsm;ukdrl odrf;qnf;ay;rnfh rdwfaqGrsm;&Sd&mae&mrsm;okd ykd aqmifay;cJ-h uonf? aoewfrsm;&_yD; aemufyi dk ; f wGif olwa dk cgif;aqmif. rsufEm S taetxm;rSm ykr d _dk y; D cki dr f mjywfom;onfy h Hk ay:vmonfudk okc owdxm;rdco hJ nf? xkt d cse dY f yif OD;apmu ol. tpDtpOftwki d; f olwt dk m; opPmqkc di dk ; f onf/ xka d emuf olu olv r l sm;ukd ok; H a,mufwwGJ av;a,mufwwGJ ac:vku d o f nf? olwt dk aejzifh r-umrD }uD;rm;vSaom &mZ0wfr+cif;ukd usL;vGef&awmhrnf jzpfonfhtwGuf olwkdxJu wa,mufa,muf opPmazmufcJhv#if usefvlrsm;tm;vkH; ,if;tusKd; qufukd cHpm;-u&rnfjzpfa-umif; OD;apmu owday;ajymjycJhonf? okd jzpfonfh twGuf olwkdt aejzifh vkyfief;rprD aowrf;pmukd vufrSwfxkd;xm;zkdv kda-umif;
224
224

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

uwdawmif;onf? xka d -umifh olwt kd m;vkH;u oabmwlvkduf_yD;aemuf olwt kd m; vkH;ukd bk&m;pifa&Sac:oGm;_yD; opPmqkdum opPma&aomuf-u&onf? xkdaemuf aowrf;pma&;-u&um toD;oD;vufrSwfxkd;_yD; ,if;aowrf;pmrsm;ukd olu odr; f ,lxm;vku d o f nf? xkdaemufykdif;wGif OD;apmukd nbufykdif; um;jzifh r-umc%xGufxGufoGm; onfukd jrifawG -u&onf? b,foGm;onfrod/ wcsKdc&D;rsm;wGif olvl,kHawmf wa,mufa,mufukd ac:oGm;avh&Sd_yD; wcsKdc&D;rsm;ukdrl olwa,mufwnf;om oGm;wwfonf? ,if;c&D;rsm;rSm r*Fvm'kb H ufo[ dk I l ,lq&onf? xka d emufyi dk ; f wGif awmfrD/ pwif;/ b&if;ESifh ajcmufvkH;jyL;aoewfrsm;twGuf usnfqefawmifh wodef;okH;aomif;ausmfukd avmf&Dum;}uD; (2) pD;jzifh (Zlvkdif 12 &uf) aewGif ,laqmifa&muf&SdvmcJhonf? ,if;usnfqefawmifhrsm;ukd usyfaiG okH;odef; ig;aomif;omay;&_yD; tvGea f ps;oufoufomomESihf 0,f,& l &Sc d w hJ mjzpfa-umif; tjyif r-umrD usyfwodef;cGJay;_yD; aemufxyfusnfqefawmifhwoef; wokwf &&SdEkdifp&m&Sdao;a-umif; olv lrsm;ukd olukd,fwkdif xkwfazmfajymjycJhonf? aemif tcgrSo& d onfrm S _Adwo d #ppfwyftaejzifh ,if;usnfqefawmifr h sm;ukd zsufq; D ypf &efjzpfaomfvnf; wu,frzsufq; D bJ tzsufpm&if;jyum eD;pyf&mvlrsm;ESiq hf uf oG,fI ckd;xkwfa&mif;csjcif;jzpfonf? xkda-umifhvnf; OD;apmtaejzifh tvGefcsKd omaom aps;E+e; f jzifh ,if;wku d dk &&Sc d jhJ cif;jzpfonf? xkr d #ruao; ok; H I&ao;aom ESpv f ; Hk jyL;rsm; tygt0if aoewfa[mif; tvuf (1500) &&Sa d tmif pDpOfaeqJjzpf a-umif;ukv d nf; olu ajymao;onf? okd jzpfI a&mufaeaom ,if;usnfqefrsm; ukd yef;_cHtwGif;ESifh teD;0ef;usifwGif olwkdwawG tvsiftjref okd0Sufoihfwm ok0 d u S _f yD; tjyifodk jzef jzL;oihw f m jzef jzL;vku d -f uonf? &uftenf;i,f-um_y; D wnaewGif okconf xk; H pHtwki d; f a&uefxY J a&csK; d _y; D t0wftpm;vJum tdra f &Sbufodk vrf;av#muf&efxu G v f m&m OD;apmESihf vlo; Hk a,muf ukvm;xkdifrsm;wGifxkdif&if; wpkHwck aqG;aEG;ae-uonfukd awGvkduf& onf? xkt d cg OD;apmu tif;uko d c k cifAsm;a&mufvmwmtawmfy J [k ajymajym qkdqkd ukvm;xkdiftvGwfwvkH;ukd !efjyjcif;a-umifh xkdukvm;xkdiftvGwfwvkH; wGif 0ifxi dk v f u dk o f nf? OD;apmu u|efawmhr f m S tck ta&;}uD;wJu h p d w P ck&w dS ,f? tJ'gu t&if[mxufykd_yD; ta&;}uD;w,f? tJ'DudpPrSm cifAsm;u um;armif;ay; &r,f? cifAsm;b,fvv dk /J tJ'gukd vkyE f i dk r f vm; [k qufar;vku d o f nf? ol trdef ay;wm emcH&rnfhtaetxm;rSm &Sdaejcif;ESifh um;armif;EkdifolrSm oltygt0if
225
225

ok; H OD;om&So d nft h wGuf okcu olvy k y f grnf[k jyefajzvku d o f nf? xka d emufwi Gr f l OD;apmonf usev f r l sm;ESihf qufvufaqG;aEG;ae-uonf? xkv d y ki f ef;rSm oufqi dk o f l emrnfwpkHw&mukd xkwfazmfajymqkdjcif; r&Sd-uaomfvnf; wkdufckdufypfcwfr+rsm; ESifh ywfoufonfh em;pGefem;zsm; ol-um;&aom pum;vkH;rsm;t& olwkdt aejzifh rsm;r-umrD wpkHwckaomae&mwGif oufpGef ud;yrf; vkyf}uHowfjzwfr+wckukd pDpOfae-ua-umif; ol &Sif;&Sif;vif;vif; odvkduf&onf? xkdaemufwGifrl olwkd vlpc k v JG u dk -f uonf? azmfaumifb!Gef oufaocHcsufu okcajymjyonfh aemufqkH;tykdif;ESifh ywfoufI oHo,jzpfaponf? txufu twkdif;qkdv#if okcrSm xkdifkHr# 0ifxkdif vku d _f yD; odyr f -umrD tpnf;ta0;_yD;pD;oGm;yka H y:ygonf? b!Geu f xGuq f & dk mwGif olq &mu olu a dk c:cse d w f i G f olu tdya f ysma f ecJo h nf? (+=pmrsuE f m S 109 ESihf 113)? n (9) em&Dcef olukd,fwkdif a&muf&SdoGm;csdefwGif armifpkd;/ oufESif;/ armifpdefESifh okcwkdrSm OD;apmESifh twl&SdaecJhonf? okca&mufoGm;csdefwGif yxr (3) OD;onf okcESihf b!Gew f dk a&mufrvm-uao;rDuyif olwa dk cgif;aqmifEi S hf aqG;aEG;ESi-hf u_y; D aemufxyfem&Dtawmf-um qufvufaqG;aEG;aeqJ yxr okca&mufvm_yD;/ xka d emufwGifrS b!Gef a&mufvm[efwlonf? xkdtcsdeftwGif; okcu em;axmif aecJhonf? OD;apm. aemufvkdufrsm;xJwGif t,kH-unf&qkH;ESifh tckdifrmqkH; wynfhrsm;jzpfvsuf vlowf&ef wm0eftay;cH&ol (armifpkd;/ oufESif;/ armifpdef) xkd (3) a,mufESifh b!Gefwkdtaejzifh vkyf}uHr+rwkdifrDntxd if;wkdvkyfaqmif& rnfw h m0efudk rod&c dS -hJ ujcif;rSm em;vnf&efcufvo S nf? okcu qufvufajymqkd&mwGif xkdr#avmuf ta&;ygvSaomaeu olt aejzifh aoewform;rsm; r+cif;jzpfyGm;&m ae&mokd oGm;&mwGif pD;eif;vkdufygvm onfh armfawmf,mOfukd armif;&onfholomjzpfa-umif; wpkdufrwfrwfajymqkdcJh onf? cifarmif&ifESifhtzGJu zkd'fqef x&yfum;jzifh oloGm;&rnfhae&mukdyif apmpD;pGm xGufcGmoGm;cJhonfukd olrod&SdcJhonfomru armifpdef. vrf;!efr+jzifh twGif;0efkH;okd olu armif;oGm;cJh&jcif;jzpfonf? twGif;0efkH;wGif um;tif*sif pufukd E+d;xm;&ef oltm; armifpdefu trdefay;cJhaomfvnf; aoewfoH-um;& onfhtcsdefwGif um;tif*sifpufu kwfw&uf&yfoGm;cJhonf? um;tif*sifpufukd xyfcgxyfcg olud;pm;E+d;aomfvnf; aoewform;rsm; avSum;rS ajy;qif;vm onfudk oljrif&onfw h i dk f um;pufudk E+; d Ir&ao;ay? xk* d spfum;ukd ykr H e S u f i dk w f , G f aeolrSm armifpdefjzpfI olE+d;vkdufrS um;uE+d;oGm;onf? okcu tjyefvrf;
226
226

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

w0ufavmufxd armif;vmcJhonf? olukd armif;wmaES;vGef;onf[k tjypfajym cH&_yD; armifpdefu olv ufrS ajymif;,lI qufvufarmif;vmcJhonf? olajymjycsufrsm;wGif tjcm;pdwf0ifpm;p&maumif;onfhwcsufrSm w&m; rqki d& f ao;cif olu dk wku d y f w d c f x H m;&csdeY f &ef}uD;atmifu Tudpu P dk armifp; dk ESihf tjcm;olrsm; tpDtpOfqGJaeonfrSm -um_yDjzpfa-umif;/ olukd ESpfukd,f-um; ajym cJhjcif;jzpfonf? xkdaemufykdif;wGif OD;apm.vlrsm; pdwfoabmxm; ajymif;vJpy vm_yD; armifpkd;ESifh oufESif;wkdu olwkdtaejzifh t&nftcsif;&Sd_yD; *k%foa& jrifhrm;aom yk*~dKvf}uD;wOD;ESifh tr+wwGJxJ&Sdaejcif;a-umifh olwb kd ufu tm;om ap&ef OD;apmu pGr; f aqmifEi dk & f nf&o dS nft h wGua f -umifh rvkt d yfbJ pdwy f y l efrr + jzpf -u&ef olwkd.&Jabmfrsm;ukd azsmif;zscJh-uaomfvnf; olwkd &Jabmfrsm;tm; pdwf "mwfrusatmif rvkyfEdkif-uacs? okcrSm 0rf;enf;a-uuGJvsuf&Sd_yD; oltaejzifh OD;apmtdrfokd aemufusrS a&mufvm&oljzpfI *VKefacgif;aqmif}uD;ESifh &uf (40) om twlaecJh&vsuf pufkyfozG,f tapcHvkd tokH;cscH&um "m;pmcHtvkyfcH& jcif;ESihf Toka d om emrnfq; dk vSonfh &mZ0wfrw + i G f yg0ifywfoufc& hJ jcif;wkt d wGuf t}uD;tus,f aemifw&rda-umif; OD;vSukd ajymqkdcJhonf? okcrSm vlxkOD;vS. aemufpmtkyfwtkyfwGif xyfrHyg&Sdaomfvnf; 'Dwcg wGifrl cyfwkdwkdav;omygcJhonf? ,if;pmtkyfrSm ppf/ tcspfESifhaxmif (1973 hJ & H oltrnfjzifh t*Fvy d v f b dk momjyefc& H onf) trnf ckEp S w f i G f The Victim tjypfrc &Sd 0wKjzpfonf? ,if;0wKrSm "m;jyr+jzifh axmifwoufus_yD; &efukefaxmif wGifxkdtcsdefu (9) ESpfuscH_yD;jzpfol armifouf (c) xGef;jrifhta-umif;jzpfonf? olu (1957 ckavmufwGif) bDuvyf(pf) tqifhjzifh axmifusoGm;_yD;aemuf tyfcsKyfXmeY pma&;tjzpf wm0eftcscHxm;&ol okcukd awGcJh&onf? xkdtcg xkX d mewGiy f if tvkyv f y ka f e&ol armifoufu okcukd tpk; d & tzGJ0if0ef}uD;rsm;tm; vkyf}uHowfjzwfr+jzifh axmifwoufuscHae&oltjzpf od&SdcJhonf? okctaejzifh olt ay: t}udrt f awmfrsm;rsm; !SmwmpGm qufqc H o hJ nf[k oluajymjycJo h nf? xka d emufyi dk ; f wGif okcrSm ZmwfjrKyfom G ;cJo h nf?

pyfpHxGef;.om;
1947 ckESpf/ ZlvkdifvwGif tmZmenftjzpf usqHk;cJh&ol acgif;aqmif}uD;rsm; . rsKd;qufrsm;xJwGif ,cktcgY txif&Sm;qHk;jzpfaeolrSm AdkvfcsKyfudk,fwdkif.
227
227

orD;jzpf_y; D xt dk cse du f uav;r#omjzpfco hJ l a':atmifqef;pk-unfjzpfonf?u|ea f wmf . a&;om;r+udk zwf_yD;aemuf tjcm; uav;i,fwOD;uvnf; olrSwfrdor# u|efawmftm; ajymjycJo h nf? olonf pyfpHxGef;.om; pyfaq;[kef jzpfI olzcifjzpfol rdkif;yGefapmf bGm;}uD; Zlvdkifv (19) &ufaeu towfcH&onfh wkefv+yfzG,fowif;udk -um;& csdefu olonf ol. nDi,fwOD;/ nDr (2) OD;wdkESihftwl awmif}uD;rdwGif&Sdaom a,musfm;av;ESifh rde; f uav;rsm; a&maESmynmoif-um;&onfh pdet f if;(ef)uGef Aif h ausmif;wGif ynmqnf;yl;vsuf&_dS yD; touftm;jzifh (12) ESpo f m &Sa d o;onf? olr dcifESihf tjcm;nDrwOD;rSm uG,fvGefcJh_yDjzpf_yD;/ a,musfm;av;rsm;rSm (avwyf Adv k r f ; csKyf) awmfru D vpf (zf). rdciftr d Y f aexdi kv f suf&-dS uonf? pdwy f y l efvy + f &Sm;vsufae-uaom rdbrJhuav; (4) a,mufonf &efukefrdo dk &xm;jzihf pD;eif; vku d y f gcJ-h uaomfvnf; rkwo f e k f rd; k }uD;onf;xefpm G &GmoGe; f r+a-umihf &xm;vrf; rsm; a&v$rf;um ompnfvrf;qHkwGif wywfvHk;vHk; olwdk aomifwifaecJh-uonf? &efue k f rda wmfwi Gr f l aemifwi G f vGwv f yfaom orRwjrefrmEki di fa H wmf. yxr qHk; EkdifiHjcm;a&;0ef}uD;jzpfvmonfh rdk;rdwfapmfbGm; pyfcGefcsKdu olwdkudk aumif; pGmapmiha f &Smufxm;cJ& h onf? *sLAvDa[mwGif Eki di fa H wmfpsmyetjzpf &Sa d eqJjzpfaom tmZmenf}uD;rsm;. kyfuvmyf&Sd&modk olwdktm; ac:aqmifoGm;aomtcgwGif pyfaq;[ke f onf rSea f cgif;xJwi G f vJavsmif;aeaom olz cif. ud, k c f E<mudk rif; nDrif;om;tqihfESifh vdkufzufaom eef;oHk;tqift,ifrsm;ESihf txl;jyifqifxm; onfukd owdxm;rdco hJ nf? pyfpx H e G ; f . kyc f E<mudk ol rda wmfjzpfonfh rdi k; f yGef rdo kd &xm;jzihf o,faqmif &mwGif a&$anmifrdr w S qifh usef (44) rdi k f c&D;pOfukd armfawmf,mOfjzifh t_yD;owf o,faqmifc& hJ onf? k; d &m"avhx; kH wrf;rsm;t& tcrf;tem;usi; f ycJ-h u_y; D aemuf qH; k ae rD;o*[& f modk tjcm;jynfe,frsm;rS apmfbm G ;rsm;/ *k%o f a&&Sd yk*Kd~ vfrsm;ESifh vlaxmifaygif;rsm;pGm wufa&mufvmcJ-h uonf? pyfaq;[keo f nf om;t}uD;qH; k jzpfonfESihftnD psmye eHom xif;pifudk rD;+day;cJh&onf? olzcif. udk,fcE<m onf tvGefvsifjrifpGm rD;avmifjymusoGm;cJhonfudk olrSwfrdcJhonf? jymrsm;udk pkpnf;I *loGif;xm;cJhonf? ESpfaygif;rsm;pGm -um_yD;aemuf xkd-urRmiifonfhaeu aoqHk;oGm;_yD;olrsm;ESihf toufiifaeolrsm;udk aq;Hk}uD;odk ,laqmifoGm;&m &efue k t f axGaxG jynfoa l q;H}k uD;wGif wm0efusaeol q&m0efwOD;u pyfpx H e G ; f onf c%wzwfr# owdjyefvnfvmwdkif;wjcm;vlawGudk *kpdkufyg? olwu dk
228
228

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

u|efawmhfxuf ydkxdcdkufw,f [k nnf;wGm;a-umif; pyfaq;[kefudk jyefajymif; ajymqdc ko hJ nf? rdi k; f yGea f pmfbm G ;}uD;onf aemufw&ufwi G f uG,v f e Go f m G ;cJa h vonf? pyfaq;[kefonf ,cktcg ol. ZeD;onfESihfwuG orD;oHk;a,muf/ om; wa,mufEi St fh wl -opa-w;vsEi kd i f /H qpf'eDrdw i G f aexdi kv f su& f o dS nf? 1993 ckEp S /f atmufwkdbmvY uifbm&mrd& Sd -opa-w;vs trsKd;om;wuUodkvf (Australian National University) wGif usif;yaom ta&Sawmiftm&Se,fpyfa'orsm;ESihf ywfoufaom aqG;aEG;yGJwckodk &S rf;vlrsKd;rsm; 1947=67 pmwrf;wapmifudk olwifoi G; f cJo h nf? ,if;pmwef;wGif Adv k c f sKyfatmifqef;onf ay;xm;aom uwd udk wnfavh&Sdonfhacgif;aqmifrsKd;jzpfI &S rf;wdku olt ay: ,Hk-unfr+tjynfht0 xm;&SdcJhonf? wdkif;yjynfyv$wfawmfu if;. vkyfief;&yfrsm;udk t_yD;rowfEkdif rDrSmyif AdkvfcsKyfatmifqef;acgif;aqmifaom xdyfydkif; trsKd;om;acgif;aqmif}uD; rsm; 1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif uHraumif; ta-umif;rvSpGm vkyf}uH owfjzwfcHcJh&onf? ,if;odk AkdvfcsKyfatmifqef; usqHk;cJh&r+onf aemifESpfaygif; rsm;pGm t-umwGif &S rf;vlrsKd;rsm;tay: Y usa&mufvmrnfh uH-urRm trsKd;rsKd; wdktwGuf t}uD;rm;qHk;ESihf wckwnf;aom tajccHta-umif;tcsuf jzpfayvdrfh rnf [lI olu wifjycJo h nf?

OD;b0if;.om;
av;pm;&aom tmZmenfacgif;aqmif}uD;rsm;. om;wOD;jzpf_yD; olzcif jzpfolESihf oludk,fwdkif ywfoufaeaom rSwfwrf;rSwf&mrsm;rSwqihf u|efawmfxH odk tcsKdaom ta-umif;t&mrsm;udk a0r#ay;ydkulnDcJholrSm OD;b0if;.om;/ a':atmifqef;pk-unf. tudw k 0rf;uGa J wmfol a'gufwmpde0 f if;jzpfonf? olu (a':atmifqef;pk-unfajymcJhzl;onfhtwdkif;) olb0tawGtuHudk pwifajymcJhonf? u|efawmfhzcif aoqHk;pOfu u|efawmfonf i,fvGef;vSI rrSwr f c d y hJ g [k qdo k nf? rSey f gonf? xdq k ; kd &Gm;vSaom tjzpftysuf jzpfym G ;pOfu olonf touf wESpE fi Sa fh jcmufvt&G,r f #om &Sa d o;onf? a':atmifqef;pk-unf uvnf; tvm;wlyif atmifqef;[laom yk*~dKvfa&;txky`wWdpmtkyf. tcsD; ed'gef;udk Toem;pzG,p f um;vH; k rsm;jzihf tpysK; d xm;cJo h nf? -opa-w;vsEi kd i f /H uGi; f (p) vefwuUodkvf (Queensland University) u 1984 ckESpfwGif xkwfa0cJhaom tm&Sacgif;aqmifrsm; pmpOfwGif Ta&;om;r+ yg&SdcJhjcif;jzpfonf? rdwfquf
229
229

tcef;jzpfonfh tpOD;v$rf;rdk;r+rsm; Y olz cifonf touf (13) ESpfwGif t*Fvdyf pmoifcsifvGef;vSI olZ mwdewfarmufrdr S if;bmom&yfoif-um;&m jrefrmjynf tv,fyi kd ; f &Sd a&eHacsmif;rd trsKd;om;ausmif;odk xGuc f m G oGm;cJa h -umif; jyefajymif; a&;om;xm;cJhonf? xkdausmif;Y OD;atmifqef;onf ausmif;q&mwOD;jzpfaom oltudk OD;b0if;. apmifha&Smufr+udk &&Sd_yD; oltudku pnf;urf;wif;-uyfr+ESihf udk,fydkifawG;ac:r+wdu k dk tnDtr#aygif;pyfum oly nma&;ESihf usef;rma&;udk }uD; -uyfay;cJhonfhtwGuf uHaumif;cJha-umif; olru a&;om;xm;onf? av;ESpft-umwGif nDtpfudk (2) OD; uGJuGmcJh&onf? tudkjzpfolu ol. ausmif;q&mvkyfief;udk qufvufvkyfudkifaepOfrSmyif nDjzpfolu txufwef; ausmif;rS wuUov kd 0 f ifci G fh &&Sc d o hJ nft h wGuf &efue k w f uUov kd Y f ynmqnf;yl;&ef olv rf;ol qufav#mufca hJ vonf? OD;atmifqef;onf trsK; d om;a&;v+y& f m S ;r+rsm; ESifh jynfhESufaeaom (15) ESpfwmumvudk ausmfjzwfcJh_yD; trsKd;om;ol&Jaumif; wOD;tqihfudk &&SdcJhavonf? 1946 ckESpf/ pufwifbmv (26) &ufaewGif topfa&muf&Sdvmaom (,m,D) bk&ifcH _Adwdo#AdkvfcsKyf qm[l;bwf&efpfu tzGJ0if (9) OD;yg&Sdaom tr+aqmifaumifpu D kd zGJ pnf;cJ& h m (zqyv) tzGJ csKyfrS OD;atmifqef;tygt0if (6) OD;yg0ifum OD;atmifqef;udk 'k=obmywdtjzpf ceft yfcJhonf? aemufwESpf/ {_yD vwGif wdkif;jynfyv$wfawmftwGuf a&G;aumufyGJrsm;usif;ycJh&m olonf ppf_yD; acwf ESpfrsm;wGif wyfrawmfrSxGufI t&yfom;b0jzihf EdkifiHa&;odk 0ifa&mufcJh _yD; (a&eHacsmif;rde,f/ zqyv tzGJcGJ. OuU@tjzpf a&G;cs,fjcif;cHcJh&aom) OD;b0if;rSmvnf; rauG;rde ,f/ taemufajrmuf v$wa f wmftrwfavmif;wae&m wGif 0ifa&mufta&G;cHc& hJ ayonf? 1947 ckESpf/ Zlvdkif (22) &ufaewGif vGefcJhaom oHk;&ufu vkyf}uHowfjzwf jcif;cH&aom acgif;aqmifrsm;twGuf trSwfw& 0rf;enf;pum;udk toHv$ihfajym -um;&mwGif OD;Eku a'gufwmpde0 f if;. zcifjzpfot l m; bk&ifc. H tr+aqmifaumif pDY ceftyfjcif; ta-umif;xkwfazmfajymqdkcJhonf? OD;b0if;onf u|efawmfESihf aumvdyfY twlwl wufa&mufcJholwOD;jzpfygonf? olonf EdkifiHa&;e,fxJodk aemufusrS 0ifa&mufvmcJo h w l OD;jzpfaomfvnf; ol. ud, k y fi kd u f , kd & f nfu, kd a f oG; rsm;ESifh tusihfrysufr+u ol,ckxrf;aqmifaeaom ae&mESihf xkdufwefoljzpfjcif; a-umifh tr+aqmifaumifpp D m&if;wGif olt m;xnfo h i G; f &ef u|efawmfpw d u f ; l &cJ_h yD; Akv d c f sKyfEi S hf arrdY awG -upOfu u|ea f wmfu, kd w f i kd f t}uHycJjh cif;jzpfonf [k OD;Ek
230
230

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

u xkwa f zmfajymqdc k o hJ nf? xko d kdjzifh OD;b0if;onf ul;oef;a&mif;0,fa&;ESifh axmufya hH &;qdi k& f m aumif pD0ifjzpfvmcJ_h y; D olY (ZeD;onfEi S fh uav; (6) a,muf (a,musm f ;av; (4)a,muf/ rdef;uav; (2) a,muf) &Sdonfhteuf udkpdef0if;rSm (5) a,mufajrmuf uav; jzpfonf? olwdkonf 1947 ckESpf/ Zlvdkifv vqef;ydkif; OD;b0if; raoqHk;rD (14) &ufrm S yif a&eHacsmif;rS &efue k f rda wmfokd ajymif;a&$vmcJ-h uonf? xdt k cse d u f ,ck a':atmifqef;pk-unfaexki d& f m eHygwf (54) ESifh rsuE fm S csi; f qdi k f vrf;wbufjcrf;&S/d wuUodkvf&dyfomvrf; trSwf (51) aetdrf}uD;Y olwdktm; ae&mcsxm;jcif;cHcJh& onf? tdrftopfodk a&muf&Sdvm&mwGif udkpdef0if; rSwfrdor#rSm wpHkwa,mufu ole m;vmI 'Dtdrf[m rif;wda k e&r,fh tdrfyJ [k olu dk ajymqdkjcif;yifjzpfonf? xdt k cse d u f OD;atmifqef;wdk rdom;pkrm S uefawmf}uD;teD;/ wm0gvdr; f &Sd tpd; k &tdrfwGif aexkdifvsuf&Sd&m wuUodkvf&dyfomvrf;ESifh twefi,fa0;aomfvnf; rdom;pk (2) pkonf r-umc% awGqHk-u_yD; uav;i,farmifES rwpkwdk twlwl upm;-uum aysmf&$ifvmcJh-uonf? oda k omf ,if;odk olwda k rmifES rwpk aysmf&$ifr+ onf a&Svmrnfh (14) &uf (19/ 7/ 47) rwkdifrD ,m,Doabmr# aysmf&$ifae-u& onfh b0tdyr f uf wckr#om jzpfae&Smonfur kd l olwr kd od-uacs? xdkaemuf 0rf;enf;zG,ftjzpftysuf jzpfvmcJhonf? Zlvdkifv (19) &ufae u aumifpDcef;rtwGif; tpnf;ta0;Y OD;b0if;onf ol nD. nmbufwef;wGif aumifpD0if OD;tA'l&mZwfESihf 'D;'kwfOD;bcsKdwdkt -um; xkdifaecJh_yD; aoewfusnf qef (8) csufxdrSefum yGJcsif;_yD; aoqHk;oGm;cJh&onf? xkdtcsdefu oltoufrSm (46) ESpr f #om jzpfavonf? xdkaemufwGifrl OD;b0if;. kyftavmif;udk &efukefjynfolaq;Hk}uD;. &ifcGJHkrS *sLAvDa[m odk EkdifiHawmfpsmyetjzpf xm;&Sd&ef o,faqmifoGm;cJh-u onf? OD;b0if;. rdom;pkonfvnf; ol. usef&pfaom kyftavmif;udk &Sdcdk; uefawmh&ef r-umc%qdkouJhodk *sLAvDa[modk oGm;cJh-uonf? odka omf a'guf wmpdef0if;taejzifh ,if;odk oGm;cJh-ujcif;ukdvnf;aumif;/ EkdifiHawmfpsmyetcrf; tem;rsm;udkvnf;aumif;/ tmZmenfAdrmefY *loGif;ryfESHjcif;udkvnf;aumif; rSwf rdjcif;r&Sa d wmhacs? oljyefvnfpOf;pm;owd&aeao;onfrm S txl;yvkya f om tcrf; tem;rsm;wGif olz cifvJavsmif;&m tmZmenfAdrmefodk olwdr k dom;pkoGm;a&mufI yef;acGcscJh&onfh tcsdefrsm;udkom jzpfavonf? xdka emuf a'gufwmpdef0if;onf ynm&yfqi kd & f m qnf;yl;avhvmr+rsm; qufvufyvkyc f _hJ y; D [rf;bwf wuUov kd r f S
231
231

ocsFmynm&yfwGif a'gufwmbGJudk &&SdcJhavonf? olonf oD&dvuFmESifh Edkifkd bDwdkwGif&Sdaom udkvHbdkwuUokdvfESihf EdkifkdbDwuUodkvfwdktjyif aemifwGif &efue kY f oif-um;a&;wm0efrsm; ,lco hJ nf? olonf olz cifEi St fh vm;wlpm G pdww f nf _ir d a f t;aq;_y; D ynmydc k soif-um;a&;Y arGavsmr f & + &Su d m Edi ki fa H &;e,fxo J kd 0if&mY vnf; aemufuscJo h nf? 1988 ckEp S w f i G f ES rjzpfol a':atmifqef;pk-unfu taxG axGtwGi; f a&;r;tjzpf aqmif&u G u f m trsK; d om;'Dru dk a&pDtzGJcsKyfukd zGJpnf;vdu k f aomtcgY olonf rdk;_cdrf;aomtcg rdk;ud;ygwwfouJhodk tzGJ0ifwOD;tjzpf 0if a&mufc& hJ onf? oda k omfvnf; ppftm%mydi kr f sm;u trsK; d om;'Dru dk a&pDtzGJcsKyfukd zsufodrf;cJhv#if ulnD0kdif;&H taxmuftcHtjzpf &nf&G,fum zGJpnf;cJhaom topf ygwD tzGJwckjzpfonfh trsKd;om;'Drkdua&pDygwD udk OD;aqmif&ef olu dk a&G;cs,f cJhonf? odk jzpfonfhtavsmuf 1990 ckESpf/ arva&G;aumufyGJwGif OD;pdef0if;onf yJc; l wki d; f rJqENe,frS vG,v f , G u f u l l tEki d& f &Sc da hJ vonf? xde k nf;wlyif wki d; f jynfukd tkyfcsKyf&ef trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJcsKyfudkvnf; jynfolvlxku rJqEN tjywf towfay;um a&G;cs,fcJhaomfvnf; ppfwyfu *k%foduQmuif;rJhpGm wdkif;jynfudk w&m;r0if qufvufty k c f sKyfaecJa h vonf? olwo kd nf Eki di fa H &;t& zrf;qD;r+rsm;/ xde; f odr; f r+rsm;/ txl;ojzihf topfa&G;cs,fcx H m;&aom v$wa f wmfu, kd p f m;vS,f rsm;udk w&m;r0ifjyefvnfy k o f r d ; f r+rsm;tm; trsKd;om;'Dru dk a&pDtzGJ csKyfEi S fh r[m rdwy f gwDrsm;tay: enf;rsK; d pHjk zihf (rqvESiw fh pnwd. k ud, k p f m;) yvkyo f m G ;cJo h nf? trsKd;om;'Dru dk a&pDtzGJ csKyfrS ta&G;cs,fc& H aom v$wa f wmfu, kd p f m;vS,f rsm; aemufq; kH wGif v#Kd 0u S a f wGq-kH u_yD; ta&G;cs,c f H v$wa f wmfu, kd p f m;vS,f tpk wpkukd ,m,Dtpd; k &w&yf zGJpnf;&ef !e-f um;cJo h nf? a'gufwmpde0 f if;ESifh vkya f zmf udkifbuf (7) OD;onf xkdif;e,fpyfwGif&Sdaom jrefrmEdkifiH 'Drdku&ufwpfr[mrdwf tzGJ. e,fajrjzpfaom vGwfajrmufe,fajr odk xGufajy;vmEkdifcJhonf? jrefrm EdkifiH 'Drdku&ufwpf r[mrdwftzGJ. ulnDr+udkvnf; tjynfht0&&SdcJhjcif;a-umifh 1990 ckESpf/ 'DZifbmv (8) &ufaewGif rme,fyavmY 0ef}uD;csKyftjzpf a&G;cs,f jcif;cH&aom a'gufwmpdef0if;u -um;jzwftpdk;&w&yfudk jynfaxmifpkjrefrm EdkifiH trsKd;om;!Gea f ygif;tpdk;& tjzpf a-unmcJhavonf? xda k emuf tajctae t&yf&yfa-umifh a'gufwmpdef0if;ESifh ol. 0ef}uD;tzGJ0iftcsKdonf xkdif;EkdifiHrS tar&duefjynfaxmifpo k kd a&$ajymif;oGm;a&mufum olw. kd XmecsKyfukd 0g&Siw f ef 'Dpw D i G f zGihf vSpc f & hJ onf? a'gufwmpde0 f if;onf rv$r J a&Smifomvufxyf_y; D wESpo f m&Sa d o;vsuf om;
232
232

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

orD;udk,f0efudk vG,fxm;&_yDjzpfaom ZeD;onf pDpDoG,fudk aemufuG,fwGif csef xm;cJ& h onf? a'gufwm pde0 f if;. tudjk zpfol OD;at;0if;ESifh tjcm;0rf;uGa J rmifES r rsm;onfvnf; jrefrmEdkifiH vGwfajrmufa&;wkdufyGJwGif a':atmifqef;pk-unftm; 0ef;&Hxm;-uonfhtwGuf udwifcefrSef;xm;onfhtwdkif; ppftm%m&Sifwdk. tjypfay;ta&;,lr+udk cH-u&avonf? OD;at;0if;onf 1996 ckESpfwGif tzrf;cH &pOfu a':atmifqef;pk-unf. teD;uyfvufaxmuftjzpf aqmif&u G v f su& f _dS yD; xdktcsdefrSpum tif;pdefaxmifwGif ESpf&Snfaxmif'%fcH&&Smonf? olonf ESv; kH a&m*gcHpm;&onf? oltzrf;cH&onfEi S fh Adv k c f sKyf. tudw k OD;jzpfol OD;atmif oef;.om;jzpfol OD;csKdatmifoef; uvnf; brsKd;bdk;wl csufcsif;yif ola e&modk tpm;xk; d 0ifa&mufvmcJo h nf? ppfwyfu 1997 ckEp S /f ESpv f ,fwi G f olEi S fh olnr D i,f rroef;wdu k kd zrf;qD;cJjh yef_y; D rroef;. cifye G; f OD;jriha f qGuy kd g tqpfac:oGm;cJo h nf? xda k emuf olwu kd kd rw&m; oif; tufOya't& axmif'%f (3) ESpp f E D i S fh aemufxyf ta&;ay: tufOya't& axmuf'%f (7) ESpfpD csrSwfcJhjyef&m olwdktm;vHk; tif;pdefaxmifwGif ,if;axmif '%frsm;udk cH-u&&Smonf? 0rf;omp&m rSwc f suw f ckudk jznfp hu G E fi dk y f g_y? D a'gufwmpde0 f if;onf olZ eD;ESihf jyefvnf orD;wkE d Sifh 2000 ckESpf 'DZifbmv (15) &ufaewGif atmfpvkd (Oslo) -rdY aygif;pnf;EkdifcJhyg_yD? ZeD;ESifh orD;jzpfolwo kd nf ppfwyftkyfpkd;aeaom jrefrmEkdifiHrS ,if;ESpq f ef;wGif aemufq; Hk Y atmifjrifpm G xGua f jy;vGwa f jrmufvmcJ_h y; D xki d; f Eki di fr H S wqifh aemfa0EkdifiHokd a&muf&SdvmcJhonf? 1990 ckESpf atmufwkdbmv (25) &ufaewGif &efukef-rdrS pxGufvmuwnf;u a'gufwmpdef0if;taejzifh (10) ESpf ausmfausmf olwE dk i S hf awG&jcif;r&Sc d y hJ g? orD;i,fjzpfor l m S (9) ESpc f y JG if &Sa d eyg_yD? aemufq; Hk Y olwc dk &D;pOfrm S 2001 ckEp S f -o*kwv f (4) &ufaewi G f tar&duef jynfaxmifpk 0g&Sifwef'DpD&Sd olwkda etdrfwGif jyefvnfa&muf&Sdjcif;jzifh aysmf&$ifpGm t_yD;owfEi dk c fy hJ gonf? if;tjyif OD;at;0if;/ OD;csKdatmifoef;/ rroef;ESihf olc ifye G ; f wkd axmifrS jyef vnfvGwfajrmufcJh_yDjzpfa-umif; u|efawmf avhvmod&Sd&yga-umif;?

a-u;rHkOD;aomif; xkwfazmfajymqdk_yD
,cktcg tar&duefjynfaxmifpk zavmf&' D gwGif aexki dv f su& f a dS om emrnf }uD;owif;pmq&mESihf pma&;q&mwOD;jzpfol a-u;rHk (The Mirror) OD;aomif; onf 1998 ckEp S /f Zlvi dk v f (15) &ufaewi G f jrefrmbmomjzihf (acwfydir f) S xkwa f0 10 h nf? aom jrefrmhtvif; owif;pmY xl;jcm;vSaom aqmif;yg;wyk'f a&;om;cJo ,if;aqmif;yg;onf AdkvfcsKyfESihf olv kyfazmfudkifbufrsm; usqHk;cJh&onfh (51) ESpf ajrmuf tcsdeftcgor,ESihf wdkufqdkifaeavonf? ,if;aqmif;yg;. acgif;pOfrSm OD;atmifqef;tm; vkyf}uHr+}uD;/ ar*smae0if; }uH&mygavm jzpfavonf? arhr&EdkifwJh 1947 ck/ Zlvdkifv (19) &ufaeu touf (20) om&Sdao;_yD; Armhacwf owif;pm. owif;axmufwOD;jzpfol (atmifAv) OD;aomif;onf aoG;acsmufcsm;zG,jf zpf&yftcsKdukd ud, k a f wGrsufjrifjzpfc& hJ onf? xdt k csdeu f ol. o,f,lydkaqmifa&;,mOfrSm pufbD;omjzpf_yD; ,if;pufbD;udk aeylrdk;&Gmra&Smif rdwywfeif;um owif;pkaqmif;&onf? xdkae eHeufapmapmydkif;wGif olonf twGi; f 0ef; kH odk a&muf&c dS _hJ y; D Adv k c f sKyf. twGi; f a&;0ef Adv k x f e G; f vSEi S hf pum;ajymqdk cJhum yef;qdk;wef;&Sd owif;pmq&mrsm;toif; wdkufodk a&mufcgpYyif w,fvD zkef;udkifolwOD;utwGif;0efHk;rSm ypfukef_yDwJha[h [k atmfojzifh owif; axmuftm;vHk; twGif;0efHk;odk ajy;-uonf? ola&mufcsdefwGif yxrqHk; rD;owf um;u OD;atmifqef;udk o,fom G ;onf? xda k emuf '%f&mjyif;xefpm G &&S_d yD; rao ao;aom rki d; f yGea f pmfbm G ;}uD;udk vlemwifxrf;pifjzifh 'kw, d um;ay: wifaeonf? xkdtcg olonf &if;ESD;pGmaygif;xm;aom rD;owfAdkvf. tulESifh ,if;um;ay: Y vku d y f gcGi& fh cJo h nf? &efue k jf ynfoa l q;H}k uD;odo k m G ;&m wrdi kr f # c&D;wav#mufv; kH emusio f jzifh nnf;nLvl;vGea f eaom apmfbm G ;}uD;udk olemyu '%f&m&aom &if bwfukd ESy d & f if;xde; f xm;&mrS OD;aomif;udk tultnDawmif;ojzifh ajcovH; k rsm;udk ESy d u f m ajc&if;u xde; f ay;xm;&onf? apmfbm G ;}uD;. &S r; f abmif;bDt0grSmrl eD&J ae_yD; olvufwGifyg aoG;wdk jzihf pdk&$Jaeawmhonf? aq;Hkodk a&mufaomtcg cGJ pdwc f ef;Y Od; D atmifqef;.toufukd u,fEi dk E f ; dk ESifh q&m0ef}uD; OD;boef;u csuf csif;cGJpdwfaea-umif; olod&onf? xdka emuf twefi,f-umaomtcg olonf OD; atmifqef; aoewfusnfqef (13) csufjzifh csufcsif;aoqHk;cJha-umif; a'gufwm boef;ud, k w f i kd f rSwc f sufa&;om;xm;onfukd zwfvu kd & f onf?
234
234

233
233

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vkyf}uHr+}uD;. +yfaxG;r+twGif;Y OD;aomif;onf pGJpGJ_rJ_rJ okawoeycJh onf? Ttr+wi G f OD;apmtjyif tjcm;}uH&mygrsm; &S& d OD;rnf[k olci kd r f mpGm ,H-k unf cJo h nf? od& k mwGif olp; l prf;&SmazG&m vrf;a-umif;wdi k; f onf w&m;Oya'tjrifwi Gf ryDjyifaom quf&efr&Sa d wmhonfh vrf;ydwE f i S fh tqH; k owfco hJ jzifh tajzr&&Sc da hJ cs? OD;aomif;onf xkdtcsdefu oltawG;tac:ESihf oltawGtuHrsm;t& Adkvf ae0if;taejzifh }uH&mygwOD;jzpf&rnf[k pGJ_rJpGm ,Hk-unfcJhaomfvnf; urBmausmf w&m;0ifpa kH xmuf}uD;rsm;uJo h kd olt aejzifh pdwv f u kd r f mefyg owW& d & dS dS pHp k rf;axmuf vS rf;r+rsm; ryvkyfEkdifcJhacs? tb,fa-umihfqdkaomf OD;ae0if;onf uGufawmxJ rS a-umifwaumifuJhodk -oZmwduUr&Sdaom yk*~dKvfwOD;jzpfae_yD;/ jynfwGif;ppfudk ta-umif;yI wdkawmif;vSaom vtenf;i,ftwGif; xdyfydkif;&mxl;rsm;odk vsifjrefpGm wdk;wufoGm;cJhaoma-umihfjzpfonf? xdka-umihf OD;aomif;u ol. +axmifr h a S eI ol-um;odor# ol.,k; d pGyc f sufrsm;udk atmufygtwdi k; f qufvuf a&;om;cJo h nf? G c f su/f OD;wnfcsuo f nf t"dujzpfyg.? &mZ0wfr+ rSeo f r# (motive) &nf&, odk jzpfav&m OD;atmifqef;udk z,f&m S ;vda k om ol. &efor l sm;pm&if;udk -unf& h yg rnf? olraorD wvcefu wnaewGif bk&ifcH a':refprpfxHodk OD;atmifqef; aygufvm_yD;usaemfr h m S &efor l sm;vSw,f [k nnf;onf? rif;u vlxc k spfwhJ [D;kd;yguGm [k bk&ifcHu ESpfodrfhaomtcg orkdif;rSm ol&Jaumif;awG[m oHk; av;ESpfyJ ae-u&ygw,f? usaemfhtzdk aemuf (18) vavmufae&&if uHaumif; yJ [k rsuf&nfvnf&GJjzifh ajymoGm;onf[k bk&ifcHu ol. pmtkyfwGif rSwfwrf; wifco hJ nf? xkt d cse du f rnfoa l wGonf OD;atmifqef;udk rvdv k m;-uoenf;? ocif pdk;/ ocifoef;xGef; uGefjrLepfrsm;u ruduf-uyg? xdktcsdefwGif epfwdu k olykefx &ef jyifqifae-uapumrl (acsmif;ajrmif;owfjzwfr+) vlowf0g'udk cdkifrmpGm y,f xm;olrsm;jzpfojzifh epfty k p f u k kd rnfou l rS oHo,r&Sy d g? oda k omf twdu k t f cH OD;apmESifh ocifApdew f u kd OD;atmifqef;tay: rvdv k m; -uonfrm S xif&m S ;onf? bdvyfoo kd m G ;um vGwv f yfa&;awmif;pOfu atmifqef;= tufwvDpmcsKyfukd olwv kd ufrw S r f xd; k bJ oydwa f rSmufc-hJ uonf? txl;ojzihf OD;atmifqef;udk rvdkvm;qHk;olwr dk Sm jrefrmEdkifiHESihf pD;yGm;jzpfcJh zl;-uaom t*Fvdyft&if;&Sifwpkjzpfonf? olww dk Gif txl;pdwf0ifpm;olrsm;tzGJ [k v#Kd0u S t f zGJwck &So d nf? xkt d zGJukd oDaygacwfu pwifzJGpnf;xm;onf? txuf
235
235

jrefrmjynfukd odr; f ydu k & f ef vnfq,f0g'jzefv suf vufyg;ap ppfAv kd }f uD;rsm;udk v+H aqmfum wdu k c f u kd a f pcJo h r l sm;jzpfonf? odk jzpfav&m vGwv f yfa&;&vkvc k sdew f i Gf OD;atmifqef;u qdk&S,fvpfqefaom rdefcGef;rsm;udk ay;cJhHkr#ru vGwfvyfa&;& _yD;v#if pD;yGm;a&;vkyfief;}uD;rsm;udk EkdifiHydkif yrnf[k qdk&efwdkADvm pD;yGm;a&; pDrHudef;udk a&;onf? xdka -umifh txufazmfjyyg t*Fvdyf v#Kd0SuftzGJu olwdk. &efoludk z,f&Sm;&ef pepfwus tuGufcsvsuf vkyf}uH-ujcif;jzpfayonf? odk jzpfav&m ,if;tzGJu tqihfjrihfaom t*Fvdyf ppfAdkvf}uD;rsm;udkvnf; 0,f,lxm;onf? ppfAdkvf}uD;tcsKdonf t*Fvdyfukefonfb0rS ppf0wfpHk 0wfvm olrsm; jzpfonf? olwdkwGif tm%mvnf; &Sdonf? aiGudkvnf; vdkoavmuf&Edkif onf? xdka-umihf olwdku tm%ml; OD;apmudk qufoG,fum vufeufESihf aiGay; _yD; vky}f uH&ef wdu k w f e G ; f onf? OD;atmifqef;r&So d nfEi S fh oift h m; bk&ifcu H zdwf ac:I eef;&if;0ef&mxl;udk ay;&aprnf [k rpm;&0cref; uwdy-u&onf? xda k -umihv f nf; vky}f uHrj+ zpfpOfu t*Fvy d p f pfAv kd c f sKyfwOD;ESifh vHk cHa&; xdyf oD; t&m&S}d uD;rsm; twGi; f 0ef; kH wGif &S-d ujcif;jzpfonf? Ttcsufukd t*Fvy d t f &m &S}d uD;wcsKd wifudo-d uonf? odkjzpfonft h avsmuf OD;apmudk zrf;onfEi S fh t*Fvy d f t&m&Sd}uD;rsm; tdENd,odk xGufajy;-uonf? cufonfrSm bdvyfrS t*Fvdyftpdk;&u jrefrmEkdifiHwGif qlylr+udk rvdkvm;? bk&ifcu H vnf; OD;atmifqef;ESifh zqyvtzGJ ukd auseyfonfrm S trSejf zpfonf? TwGif txl;pdwf0ifpm;olrsm;tzGJ . OD;wnfcsufjzpfaom atmifqef; z,f&Sm;a&; pDrHudef;rSm vla&G;rSefjcif;a-umihf atmifjrifoGm;aomfvnf; OD;apmudk tm%mtyfa&;udpPrSm atmifjrifr+r&? bdvyftpdk;&ESihf bk&ifcHu 'Drkdua&pD ,Hk -unfolrsm;yDopGm zqyvtzGJ }uD;udk qufvuftm%mtyfrnf[k OD;Ekudk eef; wif-uonf? vkyf}uH_yD;aemuf a&Smif&Sm;jcif;rybJ aetdrfYyif pdwfcsvufcs wpkwa0; 0rf;ajrmuf0rf;om atmifyc JG a H eaom OD;apmonf bk&ifc. H zdwp f mudk apmiha f epOf jrefrmykvy d r f sm;. zrf;qD;jcif;udk cH&onf? bma-umihf OD;ae0if;tm; }uH&myg wOD;jzpfEkdifonf[k ,lq&jcif;rSm OD;ae 0if;. OD;wnfcsuft& ,d; k pGyv f u kd & f jcif;jzpfI xdt k csdeu f Adv k a f e0if;onf rsm;pGm pdwfqif;&Jaeonf? tm%m&mxl;&ruf}uD;rm;vSaom 'k=Adkvfr; }uD;ae0if;onf rdrd. ppf0wfpHkudk 0wf&wkdif; pdwfrcsrf;rom t_rJjzpfum qJa&;avh&Sdonf? zuf
236
236

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

qpfawmfve S a f &;umv wyfrawmfaoemywd&mxl;rS qif;ay;&um topfzJGvu dk f aom wyfrawmfwi G f Adv k r f ; &mxl;jzifh tqiha f v#musvkyu f i kd a f e&jcif;udk olraus reyfjzpfaeonf? ppfOD;pD;csKyf AdkvfcsKyfaomrwfpf/ 'k=OD;pD;csKyf Akdvfr;}uD; prpf'Gef;wdkvuf atmufwGif ajrmufydkif;wdkif;r;tjzpf Adkvfr;&mxl;ESihf ae&onf? zufqpfawmf vSefa&;umvY olatmuf&mxl;i,faom awmifydkif;wdkif;r; apm-um'dk;u ,ck Adv k r f ; csKyfjzpfojzihf olx uf tqifjh riha f ejyefonf? vGwv f yfa&; jyifqifcse du f u&ift&m&Sr d sm;onf olw. kd vkyo f ufEi S fh ynm t&nftaoG;t& xkdufwefaom &mxl;rsm;udk &cJhonf[k prpf'Gef;u ol. rSwf wrf;wGif a&;om;azmfjycJo h nft h wdi k; f vGwv f yfa&;&pu ppfrx + rf;ouf (15) ESpr f S (20) txd &Sd-uaom u&ifppfAdkvftrsm;pkonf wyfrawmfwGif v$rf;rdk;aeonf? Adkvfr; }uD; apm'dkeDtjyif u&iftrsKd;om; 'k=Adkvfr; }uD; (8) OD;&Sdaeao;onf? xdk a-umihf ar*sm&mxl;om &&Sa d om Adv k a f e0if;tzdk &mxl;wuf&ef a0;vSojzihf qwf qwfcgemaeonf? xdk jyif ar*sm&mxl;rSm odrfi,fvSHkru ol.txufwGif olxufppf0g&ifh aomolrsm; cHaeojzihf ppfwyfrSxGufum ocifApdef. wdkArmtpnf;tHk; wGif 0ifvsuf Eki di fa H &;vky& f ef wdu k w f e G ; f -ua-umif;ESifh rqvacwf orRw q&marmif armifa&;aom Adkvfae0if;ta-umif; pmtkyfwGif yg&Sdonf? OD;atmifqef;onf &JabmfoHk;usdyf0ifb0jzifh *syefacwfY twlaecJhpOf um vuyif Adkvfae0if;. pkdufudk aumif;pGmodonf? odk jzpfav&m OD;atmifqef; tpdk;&wnf&Sdaeor# umvywfvHk; ar*smae0if;tzdk &mxl;wdk;wuf&ef/ xdyfoD; &mxl;&&S& d ef rjzpfEi dk a f wmh_yD[k olawG;xm;[efwo l nf? odk jzpfonft h wdi k; f Adv k f ae0if;uvnf; olb 0wufvrf;Y cvkww f o H if; vrf;r&Si; f bJ wm;qD;aeaom OD; atmifqef;udk z,f&m S ;vdo k nfrm S rkcsjzpfonf? xda k -umifh OD;apmu wdu k f u dk q f uf onfjzpfap/ ocifApdefrSwqihf qufonfjzpfap/ t*Fvdyft&m&Sd}uD;rsm;u wdkuf kdufqufonfjzpfap/ Adkvfae0if;tm; OD;apm. tpdk;&opfwGif xdyfydkif;&mxl; &aprnf[k uwday;ojzifh xdkaeu vkyf}uHtkyfpkrsm;ESifh yl;aygif;ulnDcJhav oavm[k awG;awmp&mjzpfvmygonf? oufaoxkwfygOD;tHh? xdkaerwkdifrD OD;atmifqef;udk vkyf}uHvdrfhrnf[l aom owif;t& txl;tapmihft-uyfrsm; wifudcsxm;ygonf? vkyf}uHr+rjzpfrD oHk;ywfcefr S pwifum vufeufudk v#Kd0Sufudkifaqmifxm;aom t&yf0wf t&yf
237
237

pm;ESihf ppfom;rsm;udk OD;atmifqef;. Hk;cef;wcdkESihf twGif;0efHk;wGif owif; axmufrsm; awG -u&ygonf? xk& d a J bmfrsm;rSm wyf&if; (4) rS &Jabmfrsm;jzpfonf? AdkvfvGifu vHkcHa&;udk wm0ef,lonf[k odcJh-uyg.? vkyf}uHr+}uD;jzpfaomaeu xdk&Jabmfrsm;udk rawG&yg? xda k -umihf TudpPY twGif;vlu wHcg;zGihfay;aom vkyf}uHr+}uD;jzpfonfrSm aocsmyga-umif; [l.? if;tjyif &Sy d gao;onf? u|efawmfwkd EkdifiH&yfjcm;Y &&SdcHpm;ae&onfh vGwfvyfaom ywf0ef;usif twGif;Y a-u;rkHOD;aomif;u ol.uG,f0aom ajymqkdr+ a&;om;r+tokH;tE+ef; rsm;jzifh Adv k c f sKyfae0if;ESihf oli ,fom;rsm;. &rf;um;r+a-umifh trdajray: usa&muf cJo h nfh 0rf;enf;zG,t f jzpfq; dk rsm;ukd r-umc%nnf;wGm;cJy h gonf? olu u|efyfwkd. (20) &mpk trsKd;om;acgif;aqmiftaejzifh trsKd;om;a&; vkyi f ef;&yfrsm; tm;oGec fe Gp fu dk v f y ka f qmifaepOf qifjcifwr Hk hJ &nfre S; f csu}f uD;vGe; f _y; D vufpm;acswwfaom eef;&if;0efa[mif;. ,E&m;qifvy k & f yfrsm;a-umifh vrf;ck vyfwi G f a-uuGz J, G u f sq; Hk cJ& h onft h a-umif;vnf; r-umc%ajymqka d vh&y dS gonf? xkdoka d om pufud;,E&m;wyfqifr+wGif taygif;yg tvkdwltvkdygrsm;vnf; yg&Sd rSmaocsmvS_yD; xkdtxJwGif ae0if;vnf; xGufay:vmcJhonf? OD;apm.}uHpnfr+ wGif ae0if; yg0ifywfoufru + dk OD;aomif;u wdwv d if;vif; vlo& d i S -f um;azmfxw k f cJhonf? Ak'<[l;aewkdif; 0g&Sifwef'DpDrS xkwfv$ifhaom vGwfvyfaomtm&StoH jrefrmyki d; f tpDtpOf. 2000 ckEp S f atmufwb dk mvESihf pufwifbmvxkwv f i $c hf suf (trSwf 112 ESifh 113) wkw d Gif ol. ajym-um;csufrsm;wGif ae0if;yg0ifywfoufr+ tcsKdt pdwftykdif;rsm;ukd xkwfazmfcJhonf? ,if;wkr d S oufqkdifonfrsm;ukd atmuf wGif aumufEw k a f zmfjyygrnf? OD;atmifqef;. vk-H cHa&;uku d muG,& f ef wm0efay;xm;aom txl;tapmifh ESpO f; D onf t_rw J ap OD;atmifqef;. vufwurf;wGi& f y dS gvsuf tcif;jzpfym G ;aom Zlvkdifv (19) &ufae eHeufu r&Sd-ubJ aysmufuG,fae-uonfrSm Adkvfr; ae0if; .tpDtpOf[k rkcs,k-H unf&avonf? xkdtapmifhwkdrSm Adkvfae0if;. vlrsm;jzpf-uonf? AdkvfcsKyfatmifqef;ukd v#Kd0 Sufoufawmfapmifhrsm;tjzpf wm0efay;vkdygonf? pdwfcs&aom &Jabmfrsm; ay;yg[k OD;ausmf_idr; f u Adv k a f e0if;xHrS awmif;&mrS&&Sc d o hJ nf? Adv k r f; ae0if;ay;aom oufawmfapmifh (2) OD;jzpfol &Jabmf bwkyE fi S hf &Jabmf &Jjrifhwkdonf aoewfypfvufajzmifh-uonf? ajcmufvkH;jyL;ESifh ypPwkd (vf) (10)
238
238

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

csuy f pfv#if (8) csuw f o dk nf ypfrw S w f . dk A[ko d dk xdre Sa f tmif ypfEi dk o f r l sm;jzpfonf? Adkvfae0if;. &moufyefvl,kHawmf. zsmykHajymufusm;wyfrS ajymufusm;Adkvf. vufpr JG sm;jzpf-uonf? xka d e a&Smifae-uaom oufawmfapmifh (2) OD;onfvnf; aysmufom G ;onf? &uftenf;i,f-umrS tavmif;awG -u&onf? tvHeDolykefwkdu owfonf[k tr+yw d v f u dk o f nf? zqyv acgif;aqmifopfjzpfvmol twGi; f 0efa[mif; OD;wifx Go f nf Adv k r f; csKyf&mxl;ESifh ppfr+xrf;pOfu vkyf}uHr+}uD;wGif OD;apm. taygif;ygrnfolenf;[k oJve G p f rsm; &SmazGca hJ vonf? e,l;wki d; f t,f'w D mcsKyfvnf;jzpfol OD;wifx G u f OD;apmESifh }uH&mygrsm;ta-umif;ukd ol.owif;pmY zGifhvSpfa&;om;vkdonf[k ta-umif;jyum owif;axmufcsKyftm; owif;tptersm;ukd vkdufvHpkHprf;&ef !e-f um;cJa h vonf? r-umygay? ,if;okd tr+a[mif;ukd jyefazmf&ef tm;xkwo f jzifh OD;wifxGfyg vkyf}uHcH&um toufay;oGm;&&Smonf? zsmykHrS ajymufusm;Adkvf. vufcsufjzpfonf[k od-uaomfvnf; tr+udk rnfor l S razmf0? hH *VKefOD;apmESifh }uH&mygyk*~dKvfrSm Adkvfr; ae0if;jzpfonf[k oJvGefp&Smvkdol wko d nf OD;wifx GE fi S hf OD;xGe; f vSatmifw. dk uH-urRmukd jrifawG -uojzifh tr+}uD;. oJve G p f ukd rvku d 0 f a hH wmhbJ ,aewi dk f tajzr&onfh ar;cGe; f rsm;tjzpf E+wy f w d a fe -u&avawmhonf? ,aexufwi dk f OD;wifx G f owfjzwfr+ }uHpnfud;yrf;olrsm; rnfor l nf0g[k rnfolur# vlod&Sif-um;pGyfpJGcJhjcif;r&Sdacs? rSef;qajymqkdr+rsm;ESifh aumvm[v rsm;&Sc do hJ nfre S a f omfvnf; txufazmfjyyg tjzpftysufrsm;wGif zsmykH ajymufusm; Adkvfukd vufaxmuftultjzpf ESpf}udrfwkdifazmfjycJhonfrSm xl;qef;aeayonf? AkdvfcsKyfatmifqef;ESifh ol0ef}uD;tzGJukd &Sif;vif;&mY *VKefOD;apmESifh r[mrdwf yvkyfcJholrSm ppftm%m&Sifomjzpfa-umif; OD;aomif;u qufvufI tao;pdwf ajymqkd oufaojycJjh yefonf? OD;atmifqef;ukd owfr Hk #ESihf 0ef}uD;csKyfrjzpfEi dk o f nfudk OD;apmu aumif; pGm em;vnfod&Sdonf? vGwfvyfa&;&csdefY &Sifbk&ifjzpf&efrSm ppfwyfukd vkdtyf onf[k OD;apmu od&Sdonf? OD;apmtaeESifh OD;atmifqef;ukdvkyf}uH&ef bdvyf tpkd;&xH pum;qkd&efESifh jrefrmjynfY wyfpGJxm;aom t*Fvdyfwyfrsm;.tulukd r&Ekdifapumrl OD;apmtzkd bk&ifcHESifh zqyvtkyfcsKyfr+ vufatmufcH jrefrm
239
239

ppfwyf. oabmwlnDcsuf axmufcHcsuf ckdifrmpGm&&SdavrSom OD;atmifqef;ESifh zqyv0ef}uD;rsm;ukd owfjzwf_yD;csdefY tm%m&Ekdifrnfjzpfonfukd rkcsod&rnf jzpfonf? &Sifbk&ifjzpfcsifol okdr[kwf EkdifiH.tkyfcsKyfr+tm%mukd &&Sdvkdoltzkd ausmaxmufaemufcp H pfwyf vkt d yfonfudk aumif;pGmod&& dS ayrnf? xkdtcsdefu jynfol&JabmftzGJrsm;wGifvnf;aumif;/ Auy tvHjzLuGefjrL epfw. dk vufwi Gv f nf;aumif; vufeufye k ; f axmifaomif;&Sa d eonf? olwo dk nf zqyvtpk; d &tm; vufeufpu GJ i dk I f olye k x f &efjyifqifae-uonf? tvHew D u dk rl &ckdifbufwGif vufeufpGJukdifum olykefxae-u_yDjzpfonf? xkdtajctaersKd;wGif b&if;*ef;aoewf okH;av;&m/ usnfqefrsKd;pkH woef;cefom&Sd_yD; wynfhwyef; ok; H av;q,fEi S hf tm%modr; f &ef}uHpnfjcif;onf &,fz, G & f mjzpfaeonf? vufa&G; pifwynfhrsm;ukdapv$wf_yD; 0ef}uD;csKyfESifh tpkd;&tzGJ0if 0ef}uD;rsm;ukd vkyf}uHol OD;apmonf }uD;rm;ckdifcefaom ppfwyf. ausmaxmufaemufcH&SdrSom }uD;rm; onfh tpDtpOfukd &Jwif;pGma&;qGJI &Jwif;pGm vkyfaqmif0HhrnfrSmaocsmonf? OD;apmonf ppfwyf. tm;ay;axmufcHr+&,l_yD;rSom ,ckuJhokdaomt}uHukd }uHpnf0r hH nfjzpfonf?
wuUokdvfae0if;

u|efawmfrarhEkdifaom q,fhukd;Zlvkdif

(aqmif;yg;ESifh xifjrifcsufrsm;)

wuUov dk a f e0if; onf Adv k c f sKyfatmifqef;. ,k-H unfpw d c f sonfh uk, d a f &; vufaxmufAv kd x f e G ; f vS. uavmiftrnfjzpfygonf? Akv d x f e G ; f vStaejzifh vuf &Sd ppftpkd;&. pmtkyfpmwrf; pme,fZif;Xme. rsufESmzkH;ygrusef cGifhyjcif;t& 1995 ckESpfwGif ol vpOfa&;cJhonfh EG,feD r*~Zif;rS aqmif;yg;rsm;ukd pkaygif;_yD; trSwfw& AdkvfcsKyfatmifqef; ac: pmtkyfwtkyf xkwfcJhonf? xkdaemuf olu qufvufI pwki do f pf r*~Zif;wGif a&;cJa h om aqmif;yg;rsm;ukd pkaqmif;um 1997 ckESpfwGif jynfaxmifpkAdokum AdkvfcsKyfatmifqef; trnfjzifh 'kwd,pmtkyfukd xkwfcJhjyefygonf? xkdpmtkyfwGif ylaqG;aomujzpfay:&onfh u|efawmfrarhEkdif aom q,fhukd;Zlvkdif qkdonfh aqmif;yg; (pmrsufESm 72) rS atmufygaumufEkwf csufrsm;ukd azmfjyvkduf&ygonf? pma&;ol. trSmpmwGif a&;om;xm;onfht wkdif; TaemufqkH;pmtkyfukd AdkvfcsKyf}uD;. (82) ESpfajrmuf arG;aeESifh yifvkHpm csKyf ESpf (50) jynfh txdr; f trSwr f sm;tjzpf *k%f yxkwa f 0vku d jf cif;jzpfonf?
240
240

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

1947 ckESpf Zlvkdifvqef;wGif bD/ tkd/ 'D (BOD) vufeufcJ,rf;okdavSmif a&;wyfrS armif;jyefvufeufrsm;ESihf cJ,rf; usnq f eftajrmuftjrm; rormolwpk xkwf,loGm;-ua-umif;ukd &JXmecsKyfu owif;&ojzifh jynfxJa&;0ef}uD;rSwqifh tpk; d &tzGJ xH tpD&ifcc H y hJ gonf? xkdtcsdefwGif jynfxJa&;0ef}uD; OD;ausmfndrf;onf EkdifiHjcm;c&D;xGufaeI v,f,mpkdufysKd;a&;0ef}uD; aysmfbG,fOD;jru acwWjynfxJa&;0ef}uD;tjzpf wm0ef,laeonf? okd jzpfI aysmfbG,fOD;jru wm0eft& xkd0ef}uD;Xme wkdufkduf uGyfuJaom aomif;usef;r+ESdrfeif;a&;wyfrS (aemifwGifjynfaxmifpkppf&Jwyf) wyfpw d w f pdwu f dk Adv k c f sKyf. k; H cef;jyifbufwi G f vk-H cHa&;wm0efcsxm;vku d o f nf? OD;jru TuJo h dk vk-H cHa&;tpDtpOfudk Adv k c f sKyftm; todray;cJo h nft h jyif pma&;ol tm;vnf; rajym&ef arwWm&yfcc H o hJ nf? okdaomf waewGif twGif;0efrsm;kH;&Sd AdkvfcsKyfatmifqef;kH;okd AdkvfcsKyfESifh twlvmpOf tapmifhcsxm;onfh &Jabmf okH;av;OD;ukd AdkvfcsKyfvS rf;jrifoGm;&m pma&;oltm; olkH;cef;a&SrSm &Sdaeonfh vufeufukdif&Jabmfrsm; bmvkyfae-u wmvJqkdwm ar;ygawmhonf? jynfxJa&;0ef}uD;u vkdtyfw,f,lqI vkH-cHa&; twGuf tapmifc h sxm;a-umif; ajymjyonft h cgwGif Adv k c f sKyfu rvky d gbl;uGm/ ighudk b,folurSvnf; vkyf}uHrSmr[kwfbl;/ iguvnf; rpkd;&drfbl;? ighkH;cef;a&SrSm vufeufukdif &JabmfawG csxm;wmukd igrjrifcsifbl; qkd_yD; OD;jrtm; csufcsif;jyef kyfodrf;ckdif;&ef trdea f y;vkdufygawmhonf? 0ef}uD; OD;jronf tvGefpdwfraumif; ykH&aomfvnf; trdeu f kd emcHvkduf&ygonf? xdkae naebuf kH;rStdrfokt d jyefwGif pma&;oltm; ar;jyefygonf? tdrr f m S &Sa d ewJh &JabmfawGrm S vufeuf&o dS vm;vk? d olwu dk jynfo& l a J bmfawGjzpfI vufeufr&Sa d -umif; jyeftajzay;&mwGif Adv k c f sKyf u olukd,fwkdifawmh ao&rSmvnf; ra-umuf/ b,folurSvnf; oludk vkyf}uH r,f rxifaomfvnf; tdrfrSm&SdwJh uav;awGtwGufawmh igpkd;&drfovkdjzpfrd w,f? xkda-umifh tdrfu&JabmfawGukd oifhawmfr,fhvufeuf enf;enf;yg;yg; ay;xm;yg? AdkvfxGef;vSonf trdeft & AdkvfcsKyftdrfwGifaeaom &Jabmfrsm;tm; awmfrD*ef;wvuf/ pwif;*ef;wvuf/ ajcmufvkH;jyL;ESpfvufESifh usnfqefrsm; ygay;&ef tpDtpOfvy k c fo hJ nf? txufygaumufEw k c f sur f sm; azmfjyxm;aom aqmif;yg;wGif pma&;oltae jzifh t"dym ` ,fygonfh aemuftcsufwck a&;om;azmfjyxm;ao;onf? trSefawmh ,if;-urRmiifonfh 0ef}uD;tpnf;ta0;onf Zlvkdif (19) &uf
241
241

paeaewGif usif;y&efr[kwfbJ/ Zlvkdifv (16) &uf Ak'<[l;aewGif vkyf&rnfjzpf onf? 1946 ck pufwifbmv (26) &ufaeu Akv d c f sKyftpk; d &tzGJ tm%mukd vufcH &,l_yD;tcsdefrSpI 0ef}uD;tzGJtpnf;ta0;ukd tywfpOf paeae eHeuf (10) em&D usif;yaeusjzpfonf? xkdtcsdefu *VKefOD;apmonf bk&ifcHu wkdufkdufceftyf xm;aom 0ef}uD;wOD;jzpfae&m olvnf; tywfpOf paeaewi dk ; f usi; f yaom tpnf; ta0;okd wuf&onf? oka d omfvnf; atmifqef;=tufwvDpmcsKyf ukd OD;apmESihf ocifApdef oabmrwlbJ uefuGufojzifh jrefrmjynfjyefa&mufaomtcg tpkd;& tzGJ0ifrS Ekwx f u G & f onf? _Aw d e dE fi dk i fr H S jyefvm_y; D aemuf Adv k c f sKyfonf tywfpOf0ef}uD;tzGJtpnf;ta0; ukd paeaervkya f wmhbJ Ak'[ < ; l ae usif;y&ef ajymif;a&$owfrw S v f u dk o f nf? ,if;ta-umif;ukd *VKefOD;apmurod? oka d omf Zlvi dk v f (16) &ufwi G f wki d; f jynfyv$wa f wmf. qyfaumfrwDwckjzpf aom zGJpnf;tkyfcsKyfykH tajccHOya' a&;qGJa&;aumfrwD tpnf;ta0;usif;y&ef udwifowfrw S x f m;_y; D jzpfaeonf? xkt d cg Adv k c f sKyfu 0ef}uD;tzGJudk vmrnfh pae aeodk ajymif;&ef qk; H jzwfvu dk jf cif;jzpfygonf? wuUov dk a f e0if;. aqmif;yg;yxryki d; f wGif ygonft h a-umif;rsm;ukd txl; tm;jzifh jrefrmacgif;aqmif}uD;rsm;twGuf vkH-cHa&;tpDtpOf&Sdr&SdudpPtay: jyef vnfaphaph awG;q-unfy h gu txiftjrifoabmxm;trsKd;rsKd; ay:aygufvmavh &Sy d gonf? jrefrm&JtzGJEi S hf wGx J m;onfh _Aw d o d #t-uyfwyfom; ESpO f; D tm; tpk; d &tzGJ tpnf;ta0;usif;ycsdew f i dk ; f wGif cef;rokd twufavSum;xpfwae&mwGif wm0ef csxm;avh&o dS r l sm;ukd vky}f uHrr + jzpfrD wywftvkw d i G f kyo f r d ; f vku d jf cif;onf rvkyf oifhonfh udpPjzpfonf[lI _Adwdo#wkdu a,bk,stm;jzifh ,lq-uonf? TuJh okd kyfodrf;vkduf&onfrSm jrefrmwkd. arwWm&yfcHjcif;a-umifhjzpfI av;euf aom trSm;jzpfa-umif; xif&m S ;cJo h nf[k ,k-H unf-uonf? tb,fa-umifq h a dk omf _Adwdo# tapmifhppfom;rsm;onf vlowform;rsm;u trSwf (12) -unf;wyf 0wfpkHa[mif;rsm; 0wfqifxm;jcif;ukd csufcsif;owdxm;rd-urnfjzpfaoma-umifh aESmifa h ES;r+r&Sb d J wkH jyefEi dk c f -hJ urnfjzpfonf? xku d o hJ dk owdrxm;rdonfw h i dk f tavh tusihf pnf;urf;emxm;ol rnfor l qkd tapmifw h m0efae&mrSm &Sa d ecJ-h uv#if xkp d pf 0wfpkH rjynfhrpkH t!kda&mifuif;bwfzdeyfrsm;0wfvsuf vufeufpkH ukdifwG,fum avSum;twif;wufvmol vlwpkrSm wpkHw&mrSm;,Gif;aea-umif; tvG,fwul jrifawGEkdif-uvdrfhrnfomjzpf.? tHh-op&maumif;onfrSm xkd_Adwdo#tapmifhppf
242
242

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

om;rsm;ae&mwGif jrefrmrsm;tm; vlpm;xkd;umuG,fapmifha&Smuf&ef w&m;0if pDpOfxm;jcif;r&So d nfh ta-umif;yifjzpfygonf? jynfwi G; f vk-H cHa&;tygt0if jrefrm acgif;aqmif}uD;rsm;tm; txl;umuG,a f pmifa h &Smufay;&ef wm0efrm S jynfxa J &; 0ef}uD;Xme. 0wW&m;jzpf_yD; if;vufatmuf tkyc f sKyfvsuf&o dS nfh t&yfom; &JEi S hf vufeufukdif&Jwyfrsm;ukd tokH;y&efjzpfonf? 0ef}uD; OD;ausmfndrf;taejzifh pkd;&drfylyefr+&SdykH&ygonf? a-u;rkHOD;aomif;ukd,fwkdif odcJh&onfrSm OD;ausmfndrf;u Adkvfr; ae0if;ukd AdkvfcsKyftm; v#Kd0 SufpGm apmifha&Smufay;&ef ,kH-unfpdwfcs&rnfh ppfom;rsm; tvk& d I dS wm0efcsxm;&ef awmif;qkc d jhJ cif;jzpfonf? vky}f uHr}+ uD;rjzpfrD d xkw_f yD;csdeE f i S hf OD;ausmfnr d ; f Eki di f jH cm; ok; H ywfavmufuyif BOD rS vufeufrsm; ck; roGm;rDtcsde[ f c k efr e S ; f onf) owif;axmufrsm; owdxm;rd-ucJo h nfrm S Akv d c f sKyf kH; ywf0ef;usifESifh twGif;0efrsm;kH; tjcm;ae&mrsm;wGif t&yfom;t0wftpm; 0wfqifxm;um vufeuf0Sufukdifxm;onfh ppfom;rsm; tapmifhcsxm;jcif;jzpfyg onf? xkw d yfq, G t f m; Adv k r f ; }uD;vGif (E+wc f rf;ar$;) u uGyu f c J o hJ nf? jynfxa J &; 0ef}uD;uyif tykdjznfhpGufI Adkvfae0if;tm; aoewfypfvufajzmifhonfh vlESpf a,mufukd AdkvfcsKyftm; tqufrjywftapmifh wm0efay;&efajymI xkdvlrsm; ykd xm;cJy h gonf? TuJhokd jzpfapumrl vkyf}uHr+jzpfay:vmonfhtcsdefwGif xkdtapmifhrsm;rSm aysmufjcif;rvS aysmufvsuf&Sd-uav_yD? ! vuf&t dS csdeu f mvusrS Adv k x f e G ; f vSu a&;om;xm;onfrm S (Adv k a f e0if;ESihf -unf;wyfyg0ifywfoufaer+ukd csefvSyfxm;cJhjcif;ukd tajctaet& em;vnf oabmaygufEi dk y f gonf) OD;ausmfnr d ; f r&So d nft h csdew f i G f ol 0ef}uD;wm0efrsm;ukd acwWxrf;aqmifaeonfh aysmfbG,fOD;jru pkd;&drfruif;bJ vufeufukdif &Jwyf pdwfwpdwfukd AdkvfcsKyfkH;teD;tem;wGif tapmifhwm0efcsxm;ygonf? xkdwyf om;rsm;ukd Adv k c f sKyfjrifonfEi S hf csuc f si; f kyo f r d ; f vku d & f ygawmhonf? Adv k c f sKyftae jzifh wkdif;oljynfom;rsm;. arwWm&dyf-rHatmufwGif vkH-cHvsuf&Sdonf[k pdwfcs,kH -unfonfhtavsmuf TuJhokdaom txl;tumtuG,f tapmifhta&Smufrsm;ukd vufrcHjiif;y,fcJhjcif;jzpfayvdrfhrnf? oka d omfvnf; AdkvfcsKyfonf olt drfom;rsm; twGuf ab;&efur dk l pk; d &drr f y d & Hk ygonf? tajctaerSm tvGet f rif;+ya f xG;cJo h nfh twGuf xkdumvukd jzwfausmfvGefum toufxif&Sm;usef&Sdaom ^m%ftajrmf tjrif&Sdol vlenf;pkrSmvnf; tcsdefESifhtr# ykdrdkenf;yg;vmonfhtavsmuf tcsdefr vGefrD yGifhyGifhvif;vif; zGifh[ajymqkd-u&ef tcsdefwefyg_yD?
243
243

jrefrmjynfppfXmecsKyftaejzifh jynfwGif;vkH-cHa&;twGuf wm0ef,l&efrvkd awmhbJ jrefrmtpk; d &uom rdrw d t dk a&; rdrw d w dk m0ef ,l&efjzpfonf[k _Adwo d #wkd u wbufwi G f ,lq&yfwnfvmygonf? rnfoy kd ifqa dk p jrefrmjynfonf olw. dk ukdvkdeDvufatmufcH EkdifiHb0wGif &SdqJjzpfao;onf? ppfOD;pD; AdkvfcsKyf}uD; b&pf (General Briggs) onf bk&ifhwyf&if; (5) ESifh oHcsyfum ,mOf (5) pD;ukd &efukef-rd wGi; f okd bk&ifcE Hi S hf _Aw d o d #ro d m;pkrsm;tjyif wjcm; _Aw d o d #Ei Sy hf wfoufonfh vk-H cHru + dk a&S;+vsuf ajymif;a&$pcef;csco hJ nf? -unf;ESi& hf J tapmifw h yfom;rsm;rSm tcif;jzpfym G ;&mae&mwGif &Sr d aecJ-h uyg? xkdtckduftwefwGif wpkHw&m ta&;,l aqmif&GufEkdifol &Sdr&Sd pOf;pm;awG;awm -unfh-uygpkd? p}uvrf;wav#mufwGif t&yfom;t&m&SdwcsKd &SdaecJh-uonf? OD;tke; f cifEi S hf OD;armifarmifwo dk nf vlowform;rsm; wufvmonfuy dk if jrifvu dk f -u&ygonf? OD;wifte k; f u ol ; Hk cef;rS jrifvu dk o f nf? ukeo f nf OD;xifabmfuawmh k; H udpE P i Sa fh &mufaepOf vlq; dk rsm;ESihf rsufEm S csif;qki da f wGvu dk o f nf? Adv k x f e G ; f vSEi S hf {nfo h nfAv kd o f ef;0if;wko d nf 0ef}uD;tzGJ tpnf;ta0; usif;yvsuf&a dS om tcef; wcef;wGi& f a dS e-uonf (Adv k o f ef;0if; vma&mufjcif;ta-umif;ESihf ypfc_H yD;csdew f i Gf olbmvkyc f o hJ nfudk rnfor l # azmfxw k c f jhJ cif;rawG&yg?) k; H vkvif armifaomif;pdef onf (bk&ifcH. acwWtwGif;0ef. 197 naeykdif; vef'ef -rdokdykdvkdufaom a-u;eef;owif;wGif jynfo& l Jabmftapmifh[k txifrSm;cHcJh&ol) cef;rwHcg;0wGif apmifhae_yD; wjcm;vkvifwa,mufESifh pum;ajymvsuf&SdpOf vlowform;rsm; a&mufvm-uum olt m; wGe; f z,fvu dk -f uonf? xka d emuf 0ef}uD; tA'& l mZwf. tyg;awmf_rJvli,f ukdaxG;onf tjcm;kH;cef;wcef;rS ajy;xGufvm&m ypfcwf_yD; jyefxGufvmaom vlqkd;wokdufESifh rsufESmcsif;qkdifawGqkHI &ef}uD;atmif. ypfowfjcif;ukd cHvu dk & f onf? pD;yGm;a&; aepOfowif;pm owif;axmuf uko d ef;u xkdypfcwfr+ rsufjrifoufaocHjzpfcJhonf? ukdaxG;rSmvnf; jynfol&Jabmftjzpf txifrSm;cHcJh&jcif;jzpfonf? xkdokdaom jynfol&Jabmfwa,mufu xkdvlowf orm;rsm;tm; Adv k a f e0if;. Armhaoewfui dk w f yf&if; (4) rS ppfom;rsm;jzpfonf[k ajymjycJhonf? (xkdta-umif;ukd txufyg acwWtwGif;0ef. a-u;eef;wGifvnf; xnfhoGif;xm;onf?) xkdpGyfpGJcsufESifhywfoufI aemufxyfr-um;&awmhyg? twGif;0efkH;wGif ,mOfoGm;,mOfvmtwGuf wOD;wnf; wm0efusaeonfh &Jom; armifaxG;onf ppf0wfpkH0wfol vlig;a,muf *spfum;ESifh 0ifvmonfukd yxr qk; H awG&oljzpfonf? rsm;r-umrD um;armif;ol okcu ol, mOfudk xGua f jy;&efwi Gf
244
244

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tqifoifhjzpfap&ef avSum;xpfatmufteD;okd jyifqifa&$ajymif;aepOf &Jom; armifaxG;u xkdae&mwGif r&yf&ef trdefa y;aeonfhtcsdefwGifyif aoewfoHrsm; ay:xGufvmum aoewform;wa,muf ajy;qif;vmonfhtwGuf &Jom;vnf; tvsit f jrefxu G o f m G ;cJy h gonf? &Jom;armifaxG;taejzifh ,mOfrsm;&yf&mae&mwGif awGcJhonfh tjcm;wa,mufrSm Adkvfr;}uD; ausmf0if;ESifh vkdufygvmol umuG,f a&;XmerS kH;vkvifarmiftkef;qkdoljzpfaeygonf? kH;awmfwGif armifaxG;ESifh armiftkef;ESpfa,mufpvkH;u okcjzpfa-umif; oufaocHcJh-u ygonf? txufyg yk*Kd~ vfrsm;onf ab;rSy-JG unfy h &dowfrsm;ozG,o f mjzpf-u_yD; w&m;ppfaq;&mwGif oufaotaxmuftxm;twGuo f m tok; H csEki do f r l sm;jzpfonf? oka d omf xkt d csdef u twGif;0efrsm;kH;twGif; typftcwf jzpfay:&mwGif wkdufckdufjcif;ukd wm;qD; [efw m;Eki do f l okr d [kwf xGua f jy;&mwGif wm;qD;Eki do f r l sm;&Sc dv hJ #if rqki d; f rwG ta&; ,laqmif&u G & f ef rnfor l #ay:xGuv f mjcif;r&Sc d y hJ g? Adkvfae0if;onf wyf&if; (4) t&m&SdtcsKdE Sifhtwl wyfpkduf&m ysOf;rem;-rdr S x&yfum;ESifh uaomuarsm &efukef-rdokd qif;vm_yD; aemufwae (207) eHeuf wGif a&mufvma-umif;od&onf? tpkd;&tzGJ. aqG;aEG;wkdifyifr+rsm; olwkdyg0if -uaomfjim;vnf; wyfrawmfESifh &Jwyfrsm;tm; txl;wyfvSefo wday;csuftrdef ukd olwkdtaejzifh ta&;w,lxkwfjyefcJhjcif; r&dScJhyg? u|efawmfukd,fwkdifu a&wyfwGif &Sdaeonfhtcsdefjzpf_yD; ,aewkdif r&Sif;vif;onfhudpPwckrSm HMS &wemykH [k ac:onfh jrefrmjynf bk&ifha&wyf (qENt& t&efa&wyf) Burma R.N.V.R urf;ajcpcef;XmecsKyfonf twGif;0efrsm;kH; ajrmufbufwGifwnf&Sd_yD; (former St. Paul's English High School) za&pmvrf; (,ck taemf&xmvrf;) wvrf;omjcm;aomfvnf; wyfve So f wday;jcif;ESihf vrf;rsm;ay:wGif uif;vSnw hf m 0efrsm;ukd ray;cJo h nft h csujf zpfygonf? (aemufrS wyfpcef;a&Swi Go f m ae0ifr; D _ir d; f nrxGuf&trdefx kwfum xdef;csKyfxm;ygonf)? bDbDpDjrefrmykdif;toHv$ifhXmerS vky}f uHr}+ uD;ESpf (50) jynfh txdr; f trSwf toHvi $& f mwGif Akv d r f; ausma f Zm (a&wyf) ESifh awGqkHar;jref;onfhtcef;wGif ajymjyonfrSm AdkvfausmfaZmonf xkdaeu &wemykH pcef;wGif tqifhjrifhAdkvftaejzifh wm0efusaecJh&m twGif;0efrsm;kH; bufrS aoewfypfoHrsm; -um;-um;jcif; za&Zmvrf; (,ck taemf&xmvrf;) &Sd t"dut0if0okd tjrefom G ;cJy h gonf? vrf;ay:wGif vlrsm;rSm pdwv f y +& f m S ;vsu& f u dS m Za0Z0gjzpfae-uonfudk awG jrif&_y; D olwc dk rsmrsm; -um;od&onfrm S vnf; tpk; d& acgif;aqmifrsm;tm; vkyf}uH&ef tm;xkwfcJha-umif;ESifh vkyf}uHolrsm;rSm EkdifiHa&;
245
245

qefu sifbufrsm; jzpfaumif;jzpfvr d r fh nfjzpfa-umif; aumvm[vowif;rsm;om jzpfygonf? Adkvfr;ausmfaZmtaejzifh em&D0uf-umrS AdkvfcsKyf toufqkH;+H;oGm; a-umif;ukd od&ygonf? u|ea f wmfvnf; xka d &'D,t dk ar;tajzwGif yg0ifc_hJ yD; xka d e u tajctaeukd ajymcJy h gao;onf? tywfpOf0ef}uD;tzGJ tpnf;ta0;usif;yvsuf&Sdonfhaeukd *VKefOD;apm aumifpDrS xGuf&jcif;a-umifh rodEkdifa-umif; oHo,jzpfonfhtxiftjrifESifh ywfoufI olaumifpDrS xGufoGm;&onfrSm vaygif;-umvm_yDjzpfaomfvnf; aemufqkH;yvkyfonfh tpnf;ta0;onf olwufaeusaewGifyif trSefwu,f usif;yjzpfco hJ nf? 0ef}uD;csKyfa[mif; OD;apmonf xka d ext dk csdew f i G f tpnf;ta0; usif;yvsuf&r dS &Sd aocsmatmif yvkyc f y hJ gao;onf? a&Sajy;uif;axmuftkyfpku tpnf;ta0;usif;yae_yD[k twnfyonfh tcse d u f srS olu vlowform;rsm;tm; apv$wv f u dk jf cif;jzpfygonf? aemuftcsuf wckrm S xka d ewi G f aumifp. D tpnf;ta0;tpDtpOfY OD;apm.aetdru f dk 0ifa&muf pD;eif;um ywf0ef;usifrSm&Sdonfh a&ueftwGif; aomifwl;&SmazG&ef tqkdycsuf&Sd a-umif;ESihf TuJo h dk ta&;,l&efrm S ESp& f uftawmtwGi; f rSmyifjzpfa-umif; OD;apm . axmufvSr; f a&;u od&c dS o hJ nft h wGuf vky}f uHrt + &Se d jf rifo h m G ;jcif;jzpfEi dk y f gonf?

pufqkyfzG,f vlrsKd;a&; vlowfr+avm


uifbm&m&Sd -opa-w;vs trsK; d om;wuUov kd r f S a'gufwma*[ef 0Da*s,0 D g a'ae (Dr. Gehan Wijeyewardene, Ph.D) u 1994 ckESpf/ 'DZifbmvxkwf xkdif;=,leefpDrHcsuf owif;pmpOf trSwf (23)/ pmrsufESm (23=24) wGif u|Efkyf pmtkyt f ay: cHio kH ; kH oyf&if; atmufygar;cGe; f udk ar;xm;onf? u|Efkyfwdkacwf&Sd jrefrmacgif;aqmifr+ESihf ywfoufI ar;cGef;rsm;ar;&ef tcsuftvufwck jzpfay:vm_yD; atmifqef;jy,k*fonf vdktyfcsufwckjzpfae onf? oda k omfvnf; olonf trSm;uif;yg&Jvm;? tdENd,EdkifiHtrsKd;om;uGef*&uf tpnf;ta0;rS tjyefwGif oludk zrf;qD;&ef t*Fvdyfwdku trdefxkwfxm;cJhonfh taxmuftxm;rsm;&Sdonf? ,if;zrf;qD;trdefxkwfvdkufjcif;u oludk trGdKifodk vGwfajrmufatmif xGufcGmoGm;apcJhonf? ,if;trdefrSm EdkifiHa&;jypfr+twGuf r[kwfbJ txl;tm;jzifh pufqkyfzG,f vlrsKd;a&; vlowfr+twGuf jzpfavonf?
246
246

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

ol (AdkvfcsKyfatmifqef;) onf trSm;uif;yg&Jvm;? Ak'<bmom jrefrmvlrsKd;wa,mufudk ,if;ar;cGef;tm; wOD;csif;ar;ygu wkH jyefrnfh tajzrSm rvGJraoGyifusKyfu bk&m;avmif;rS r[kwfwm [k ajz ayvdrfhrnf? OD;atmifqef;udk,fwkdifvnf; xkdodkajzayvdrhfrnf? u|EkfyfwdktwGuf ,if;odk obm0ususazmfjyr+rSm u|Ekfyfwdk wOD;csif;onf tedpPoabmaqmif yk*Kd~ vfrsm;jzpf-u_yD; vH; k 0tjypfuif;pifI trSm;vH; k 0r&Sa d om tqihjf rihy f * k Kd~ vftae txm;&&Sd&efrSm umvteE a0;uGmvGef;vSayonf[k kd;om;pGm ajymqdkvkdyg a-umif;? (olr w d a f qG tcse d r f wdi kr f D aoqH; k &_y; D onfa h emuf) OD;Eku Ak'' < \etjrif rS ta-umif;ESifh tusK; d oabmt& Toda k xmufjycJo h nf? Adv k c f sKyfatmifqef;[m tjrihfrm;qHk;*k%fodrfeJ -oZmt&Sdefudk vG,fvG,feJ &cJhwmr[kwfygbl;? ol&J pGef v$wr f /+ wnf-unfr/+ k; d om;r+/ pG_J rJr/+ rsK; d cspp f w d e f J &Jpr G ; f owW& d r dS a + wGukd &if;ES; D jrK yfEHS _yD; &,lc& hJ wmyg? ol&J b0wav#mufv; kH 'Dvkd olrwlwhJ t&nftcsi; f awGukd olu worwfwnf; r,dr; f r,ki d f awmufav#mufjycJv h kd jynfov l x l u k olw& kd J arwWmeJ ,H-k unfcsufukd jyefvnfwkH jyefcw hJ mjzpfygw,f? OD;atmifqef;Y oltrSm;rsm; &Sdaumif;&Sdayrnf? odkaomfvnf; jrefrmjynf olvx l u k olt m; ol. ud, k u f sio fh u d m Q rsm;t& arwWm&Sc d /hJ ,H-k unfc_hJ yD; xka d rwWm ESifh xd, k -kH unfro + nf rusKd;raygufca hJ cs? tdv k A D m*d; k vfpr f pf u u|Efy k w f o kd nf vlvlcsif;qufqH-u&mY ol. tm;enf;csufrsm;udk El;El;nHhnHhudkifwG,f&ayrnf? tb,fha-umifhqdkaomf taumif;qHk;t&mrsm;Y tvGefeD;uyfpGm tcsKdcsKdaom trSm;t,Gi; f rsm; rDw S , G v f su& f _dS rjJ zpfonf? odkjzpfI ol.aumif;uGur f sm;tm; odr; f usK; H I rxdcu kd o f m G ;apbJ xkt d rSm;t,Gi; f tzsi; f todrr f sm;udk cGjJ cm;aygif;oifvsuf 11 y,fEkwfypf&ayrnf [k qdkcJhonf r[kwfygvm;? odka omfvnf; ar;cGef;um; usef&Sdaewkef;yif? atmifqef;. tm;enf;csuf rsm;u olu kd txl;tm;jzifh pufqy k z f , G a f umif;vSonfh vlrsKd;a&;tajccH vlvc l sif; owfjzwfru + kd usL;vGea f pcJz h ; l oavm? 1939 ckESpf/ pufwifbmv (3) &ufaewGif _AdwdefESihf jyifopfwdku *smreD tay: ppfa-unm_y; D (6) &uft-umwGif wdu k w f u kd q f i kd q f i kd y f if *VKefapm arG;&majr jzpfaom om,m0wDwGif usif;y-uonfh wdkArmtpnf;tHk; nDvmcH}uD;u qHk; jzwfcJhaom rl0g' a-unmcsufudk tao;pdwfxkwfjyefcJhonf? ,if;wGif tajccH tcsu}f uD; (9) csuf yg&Sc do hJ nf? tESpo f m&tm;jzihf jrefrmwd. k yl;aygif;aqmif&u G f r+udk &&Sdvdkv#if tcsKdaom awmif;qdkcsufrsm;udk vkdufavsm&rnfjzpf_yD; jyifqifr+
247
247

rsm; _yD;onfEi S hf wydie f uf vGwv f yfa&;uda k y;&ef awmif;qdx k m;avonf? _Adwo d # tpdk;&taejzihf ,if;urf;vS rf;csufudk rodusKd;u|efycJhaomfvnf; vGwfvyfa&; &&Sd&ef urBmhtajctaet& tusyftwnf;udk tcGihfta&;,l toHk;cs&ef trsKd; om;a&;Ekd;-um;vmu EkdifiHa&;ESihf tEkynmaygif;pyfI jynfolvlxkudk qGJaqmif oGm;EdkifcJhonf? olwdk. qHk;jzwfcsufrsm;udk vlxkxH o,faqmifoGm;aom EkdifiH a&;acgif;aqmifwdk. v+Ha qmfrD;xkd;ay;r+rsm;a-umifh if;.tawG;tac:onf vl xktwGi; f Y vsifjrefpm G ysHEo HS m G ;cJo h nf? xda k -umifv h nf; 1939 ckEp S /f atmufwb kd m vwGif EkdifiHa&;tzGJtpnf;}uD; ESpfzGJ jzpfaom a'gufwmbarmf. qif;&Jom; 0HomEktzGJ ESifh wdA k rmtpnf;tH; k wdo k nf tjcm;tzGJ tpnf;rsm;udy k g pnf;H; k vsuf trsK; d om;nD!w G a f &;wyfO; D jzpfonfh Armhxu G & f yf*% kd ; f udk (xkd tcse dw f i G f ygvDrefY tm%mrJh twdu k t f cHb0 a&mufae_yjD zpfaom) a'gufwm barmfu OuU@tjzpfEi S fh (trwfr[kwfaom) ocifatmifqef;u taxGaxGtwGif;a&;r;tjzpf zGJpnf;cJh onf? ocifatmifqef;ESihf ajratmufawmfve S a f &;orm;rsm;jzifh zGJ pnf;xm;aom Armhta&;awmfyHkygwD rS rdwfaqG oli,fcsif; tpktzGJuav;wckonf tvGef wufuGor l sm; jzpfae-uonf? xda k emuf 1940 ckESpf/ rwfvwGif ocifatmifqef;onf tdENd,trsKd;om; uGef*&uf . &rf*wf tpnf;ta0;odk wufa&mufcJhonf? oljyefvmtcsdefwGif r[mrdwr f sm;twGuf Oa&myY qifEa J$ eaomppfonf tajctae vsifjrefpm G qkwf ,kwfqdk;&Gm;vsuf&Sd_yD; jrefrmEkdifiH. bk&ifcHtaejzifhvnf; _Adwdo#wdk. rdjy tkyfcsKyfa&;qdkif&m trdefrsm;udk rvkdufem&ef pnf;Hk;v+Haqmfr+rsm;ESifh (tu,fI vGwv f yfa&;ay;&ef uwdryygu ppfukd wm;qD;aESmif, h u S & f ef) trsKd;om;a&;ESifh vGwfvyfa&; tkyfpkrsm;. _cdrf;ajcmufr+rsm;udk &ifqdkifae&avonf? xdka-umifh _Adwo d #wdt k aejzifh jrefrmEdi ki ft H m; tkyc f sKyfxm;aom Oya'rsm;tm; umuG,o f nfh taejzifh oabmxm;uGJvGJolrsm;udk zdESdyfr+rsm; yvmonf? txif&Sm;qHk; ocif rsm;ESihf tjcm;EkdifiHa&;orm;rsm;udk vkdufvHzrf;qD;_yD; aoG;xdk;v+a H qmfr+jzihf Hk;wif w&m;pGu J m axmifrsm;twGi; f odk ypfoi G; f cJo h nf? Ttcse dr fm S ygvDrefwi G f *VKefapm eef;&if;0efjzpfaecsdefjzpfonf? trsm;tjym;rSm (12) vxd axmifcscH&aomfvnf; xdkxufydkIyif xdef;odrf;xm;r+udk cH&olrsm; &Sdao;onf? ocifEkESihf a'gufwm barmfwo kd nf Zlvi kd f (4) &ufEi S hf (10) &ufaeww kd i G f toD;oD;tzrf;cHc-hJ u&onf? xdktcsdefumvwGif om,m0wDrdrS odyfra0;aom {&m0wDwdkif;twGif;&Sd ZvGefrdw Gif vlxktpnf;ta0;wckY ocifatmifqef;u pum;ajymqdkcJhonf? ol
248
248

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

. t"du&efoljzpfoltm; jyefvnfwHk jyefonfhtaejzifh bk&ifcHjzpfol qm=tmcsD abmvfaumhu&def; tm; olajymaeus yGifhyGifhvif;vif; 'Jh'dk;yHkpHjzifh pdefac:cJhjcif; a-umifh [oFmwcki d f &J0efu olt m; zrf;0&rf;xkwv f u kd o f nf? xkt d cse d u f Oa&my ujym; t&m&Sdrsm; yaeustwdkif; oltm; zrf;rdv#if qkaiG (5) usyf ay;rnf[k qkawmfaiGudkyg xnfhoGif;xm;_yD; oltm; oduQmcsxm;avonf? xdktcsdefrSpI ocifatmifqef;onf ajratmufokd yke; f v#K; d oGm;cJo h nf? -o*kwv f (8) &ufaewi Gf tazmfjzpfol ocifvSrdifESihftwl olonf wdkif;jynftwGif;rS wdwfwqdwfxGufcGm oGm;cJh&m olw Gif l;yD;aiG (200) ESifh twGuftcsufaumif; wckom ygoGm;cJhonf? aemufqHk;wGif olonf AdkvfawZ (ac: ) Adkvfr;csKyf tdkrdk'g (ac: ) AdkvfcsKyf atmifqef;tjzpf wyfrawmfwckudk OD;aqmifvsuf jyefvnfxGufay:vmcJhonf? 'kw, d urBmppf yGO J ; D xGur f p S Iocifatmifqef;xGuc f m G oGm;onft h cse d t f xd txufu azmfjycJo h nfh umvwav#mufv; kH wGif rsKd;cspfvi l ,focifrsm;/ ausmif; om;rsm;ESifh tcsKdEi dk i fa H &;orm;rsm;onf olw. kd t,ltq/ 0g'a&;&mESihf pdw0 f rf;uGJ jym;r+rsm;udk ab;z,fxm;I _Aw d o d #e,fcsJpepfu kd zdcsEi kd & f ef ke; f uefud;pm;-u&m wGif nD!w G a f &;wyfO; D w&yfukd cdi kr f mpGm zGJpnf;Edi kc f -hJ uonf? ocifatmifqef;onf ud, k u f sK; d rzuf owW& d p dS m G jzifh wki d; f &if;om;tcsi; f csi; f vlrsK; d a&;cGjJ cm;r+ vH; k 0uif;&Si; f aom trsK; d om;a&;v+y& f m S ;r+rsm;wGif OD;aqmifr+ tcef;uudk ,lco hJ nf? OD;atmif qef; tdE, dN rS jyefvm_y; D onfrS wkwjf ynfox kd u G c fm G oGm;onftxd (4)vcefu mv udk txl;&nf!e ; f &aomfvnf;olt aejzihf ta-umif;udpw P cka-umifh wpHw k a,muf udk owfjzwfco hJ nfh taxmuftxm;/ odr k [kwf owif;tptevH; k 0r&Sc d a hJ cs? xdk tcse du f tpd; k &rSww f rf;rsm;uvnf; olt m; Oya'a-umif;t&wki d; f jynfqy lv l y +& f m S; r+rsm; jzpfym G ;atmif aoG;xd; k v+a H qmfcsujf zpfaom Eki di fa H &;v+a H qmfrr + sm;ESifh ppfqef usifa&; 0g'jzefr +rsm;a-umihfom olu dk zrf;vdkjcif;jzpfa-umif; jyqdkvsuf&Sdonf? ocifatmifqef;onf ppfrjzpfrD w&Ha&mtcgu &ufpufpm G &mZ0wfr+ wpHk wckudk usL;vGefcJhzl;onf[laom pGyfpGJcsufESihf ywfoufI cdkifvHkaom taxmuf txm; vHk;0r&Sdacs? odk jzpfv#if ,if;pGyfpGJcsufonf rnfodkr nfyHk pwif ay:ayguf vmygoenf;? rnfov l ufcsufenf;? jrefrmEdi ki fq H i dk & f m w&m;H; k rS rSww f rf;rsm;udk okawoeyolwOD;wa,muf. vGr J m S ;pGm aumufcsufqjJG cif;rS wqihe f m;vnfr+ vGJvmjcif; jzpfvdrfhrnf[k ,lq&ayonf? ocifatmifqef;onf Todkaom vl owfr+usL;vGefcJhonf[k pGyfpGJajymqdkcsufrsm;ESihf ywfoufI 1945 ck/ Edk0ifbmv &ufpGJjzifh _Adwdo#wdk. jrefrmtpdk;&u ay;ydka om a-u;eef;rsm;udk xdkolu awGrd
249
249

aumif; awGrdayvdrfhrnf? ,if;owif;rsm;onf pGyfpGJxm;aom &mZ0wfr+. jzpf yGm;ESpu f kd rSm;,Gi; f pGmjzihf 1932 ckEp S [ f k a&;om;ay;ydx k m;cJ_h yD; ,if;&ufpu JG kd aemuf ydi k; f wGif jyefvnfjyifqifcjhJ cif;jzpfonf? ar;cGef;rsm; xyfrHay:aygufvmjyefonf? vlrsKd;a&;t& vlowfr+wckudk &nf!e f;azmfjyr+onf tcsdefumv vGJrSm;pGm azmfjyrdcJhv#if ,if;onf wu,fjzpf ysufcJhaomfvnf; aemufydkif;umvwGif jzpfysufcJhjcif;avm? xdkoq dk dkv#if ,if;tr+ onf vlrsKd;a&;t&avm/ odkr [kwf xdkjypfr+onf vlowfr+avm? tajzudk &Sm&ef ud;pm;rnfqdkv#if 1946 ckESpf/ tOD;ydkif;umvudk jyefoGm;&ayvdrfhrnf? xkdESpf az azmf0g&Dv (28) &ufaewi G f usi; f yaom Oya'yaumifp. D yxrqH; k tpnf;ta0; wGif ocifxGef;tkyfuxI jrefrmhvGwfvyfa&;wyfrawmf (BIA) . t"du wyfzGJ rsm; weoFm&DrS Armjynfajrmufyi kd ; f odk csw D uf-upOf oxkt H eD;Y _Adwo d #bufawmf om; rlqvif&Gmol}uD;wOD;udk ocifatmifqef;u owfcJha-umif; pGyfpGJavonf? ocifatmifqef;onf xkdtcsdefu Adkvfr; csKyf&mxl;ESihf t}uD;wef; ppfOD;pD;t&m&Sd &mxl;rsm;udk udkifpGJxm;onf? olt xufwGif *syeft&m&Sd (2) OD;om &Sdawmhonf? xdka -umihf ocifatmifqef;udk zrf;I Hk;wifppfaq;oihfonf[k ocifxGef;tkyfu tqdkyonf? vlowfr+tm; olonf rsufjrifoufaojzpfI w&m;qkdif&mwGif ol taejzifh oufaocH&ef vdkvm;vsuf&Sdonf[k qdkonf? tpdk;&taejzihf TtjzpftysufESihf ywfoufI apmpD;pGmuyif &JwdkxHrS twGi; f a&;tpD&ifcp H mudk &&Sx d m;_yD;jzpfonf? oda k omfvnf; aumifp0 D if ocifxe G ; f tkyf. tqdkycsufrSm yxrqHk; vlod&Sif-um; xkwfjyefajym-um;csufjzpfonf? xdk pOfu bk&ifcHjzpfol qm&J*sDe,fvf a':refprpf onf ,if;pGyfpGJcsufrsm;udk tao udkifum OD;atmifqef;tm; oduQmndK;rdSefap&ef toHk;csvdkojzifh t&trd qGJudkifcJh onf? 12 a':refprpf u vef'ef&Sd jrefrmEkdifiHqkdif&m EkdifiHjcm;a&; twGif;0efxHodk a-u;eef;kdufI OD;atmifqef;udk zrf;&ef cGihfyrdefawmif;cHcJhonf? odkaomfvnf; pHkprf;ppfaq;r+rsm; yvkyfaeqJjzpfI _Adwdo#tpdk;&u csufcsif;zrf;cGihfrycJhacs? odE k Sihf rwfv (27) &ufaewGif &efukef&Sd tpdk;&tdrfawmfY qm&J*sDe,fxH rnfuJh odk aqmif&u G o f iha f -umif; tpD&ifcp H mwifjy&ef tpnf;ta0;w&yf usif;ycJ-h u&m xdyw f ef;ppfwyfEi S fh &JwyfzJGt&m&S}d uD;rsm;/ tkyc f sKyfa&;t&m&Sr d sm;u OD;atmifqef; udk xdef;odrf;cJhv#if ykefuefxuGr+ jzpfvdrhfrnf[k udwifcefrSef;-uonf? rdjy t&m&Sdrsm;url ,if;odk ta&;,laqmif&Gufvkdufv#if wu,fhudk vlxkaygufuGJr+ jzpfapvdrfhrnf[k cHpm;rdcJh-uonf? xdka emuf avmh'farmifhbufwefu xdkudpPudk
250
250

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

-um;jzwfwm;qD;cJhonf? avmh'farmifhbufwef u EkdifiHjcm;a&; twGif;0efxH v#Kd0SufoauFwjzihf pm (273) a&;om;ay;ydc k Jhonf? if;pmwGif ppfa&;qkdif&m bk&ifcHcsKyftjzpf xrf;aqmifcJhonfhtwGuf ,cktcg jref rmjynfESihf ywfoufI u|EkfyfwGif wm0efr&Sdaomfvnf; u|Ekfyftaejzifh jrefrmEdkifiH . tem*wfta&;ESifh ywfoufI txl;pdw0 f ifpm;r+ &Sa d eqJjzpfygonf? atmifqef; udk zrf;&ef tqdkycsufESihf ywfoufI u|Ekfyftaejzihf tvGeftrif; pdwftaESmihf t,Sujf zpfry d gonf? xGe; f tkyu f &nf!e ; f cJa h om tr+onf oifu u|Eky f x f H azmfjy cJa h om tr+jzpfcv hJ #if ,if;tr+onf vlowfr[ + w k = f r[kwf pOf;pm;qH; k jzwfay;&rnfh udpPjzpfvmygonf? tjiif;yGm;zG,f&m tjzpftysufonf ,cktcg (4) ESpfwm -um cJ_h yDjzpfonf? tu,fI 0da&m"djzpfaeaom tjrifoabmxm;rsm; &Sa d ernfqv kd #if TuJhodkaomjzpf&yfrsKd;udk arhaysmufypf&efonf u|EkfyfwdktwGuf taumif;qHk; rl0g'jzpfvr d r hf nf[k u|Eky f a f wG;rdygonf? OD;atmifqef;. wcgw&H pdwv f u kd r f mef yg vkyfaqmifr+rsm;onf pdwftaESmihft,Sufjzpfp&maumif;aomfvnf; olonf u|Eky f t f eD;Y yGiv hf if;pGm ajymqdq k ufqa H ejcif;rSm avmif;upm;yGw J ckY yg0ifupm; aejcif; r[kw[ f k xifjrifry d gonf? i,f&, G E f y k sKa d om olt ouft&G,t f & olonf aemif ESpfaygif;rsm;pGm acgif;aqmifwOD;jzpfae&ef ta-umif;&Sdygonf? u|Efkyf. oabmxm;tjrifay;&v#if olESihf olr dwfaqGrsm;udk u|Efkyfwdkx ifjrifonfh jrefrm EkdifiHtzdk ppfrSefaumif;rGefaom tem*wfwnf&Sdrnfh vrf;a-umif;udk tmHkpdkufI jyoay;jcif;omv#if ydkrdkaumif;rGefvdrfhrnf[k u|Ekfyfxifygonf? ,ckavmavm q,fwGif OD;atmifqef;udk zrf;qD;vdkufjcif;onf _Adwdo#tifyg,mtwGif; jrefrm EkdifiH. tem*wfqufqHa&;udk t}uD;us,fqHk; qkwf,kwfysufjym;r+ jzpfay:ap vdrfhrnf[k ,lqa-umif; u|Ekfyfw&m;0ifajymvdkygonf [l.? toufq; kH H; + oGm;cJa h om ol}uD;.ZeD;jzpfol a':trmonf {_yv D wGif bk&ifcH . ppfa&;qdkif&m twGif;0efxHodk toem;cHpm wifoGif;cJhonf? xdkpmrSm {_yDv (8) &ufaepGJwyfxm;_yD; xdktcsdefu if;pmudk jynfolvlxktm; today;jcif; r&Sd cJhacs? ol}uD;.trnfrSm tA'l&m&Spf jzpf_yD; oxHkckdif/ aygifrde,ftwGif;&Sd oJjzLuke; f &Gm. ol}uD;jzpfavonf? olr. wifjycsufrm S Todk jzpfonf? olr. a,musm f ;onf oJjzLuke; f &Gm. ol}uD;jzpfol zcifO; D &m&Spu f , G v f e G f _yD;aemuf vGefcJhaom (25) ESpfcefu xdk&Gm. ol}uD;jzpfvmcJhonf? oJjzLukef;&Gm . ol}uD;tjzpf aqmif&GufaepOfumvwGif olonf _Adwdo#tpdk;&tay: tvGef w&m opPmapmiho f o d jl zpfI txuftm%mydi kr f sm;. pdww f i kd ; f us olw m0efrsm;udk
251
251

xrf;aqmifcJhonfjzpf&m TonfESihfywfoufI armfvrdifrS 'k=ta&;ydkifrif; OD; bpef;u oufaocHEdkifygonf? xdt k jyif ocifv+yf&Sm;r+rsm;u _Adwdo#wd. k tkyf csKyfa&;udk enf;rsKd;pHkjzifh 'kuQay;vmonfhtcgY arwWm&yfcHav#mufxm;ol. cifyGef;onf qlylxuGr+ rSefor#udk olta&;ydkifonfhtwGif;rS aea&mnyg ESdrfeif; xdef;csKyfI rD;aoatmifvkyfcJhygonf? ,if;tcsufudk ,ck AdkvfcsKyfatmifqef;jzpf vmaom ocifatmifqef;onf _Adwo d #wu kd kd jyefvnfwu kd c fu kd & f ef *syefokd roGm;rD uyif aumif;pGm od&v dS r d r fh nfxifygonf? olru ocifatmifqef;ESihf oltaygif;ygrsm;u olra,musfm;udk 1942 ck ESpw f i G f zrf;qD;cJy h r kH sm;tm; qufvufazmfjycJo h nf? *syefwkd rkwr W bufrS csw D ufvmonfEi S fh _Adwo d #wv kd nf; oxHc k ki dr f S qkwf cGmoGm;cJ& h m rsm;r-umrDrm S yif ,if;odk zrf;qD;r+ jzpfay:cJjh cif;jzpfonf? olra,musm f; udk ud;ESifhwkyf_yD; EGm;vSnf;jzifh oxHkrdodk ,laqmifoGm;um tpma&pm ray;bJ &Spf&ufcef csKyfaESmifcJhonf [k olru ajymqdkcJhonf? xdkaemuf oludk abmvHk; upm;uGi; f odk ac:aqmifom G ;um *d; k wki dw f i G f um;pifwifI vlaxmifaygif;rsm;pGma&S wGif vSHpGyfjzifh xdk;owfcJhjcif;jzpfonf? olru _Adwdo#w&m;Oya'onf qif;&J ESihf csrf;omt-um; cGJjcm;r+ r&SdonfjzpfI ocifatmifqef;udk Oya't& ta&;,l aqmif&Gufay;yg&ef av#mufxm;tyfygonf [k qufvufwdkifwnfxm;onf? toem;cHav#mufxm;ol/ uGef*sDrdk ('f) umum/ aygifrdrSwqihf [k vdyfwyf um rr [lI jrefrmvdk vufrSwfa&;xkd;xm;onf? AdkvfcsKyfatmifqef;uvnf; {_yDv (12) &ufaexkwf owif;pHk*sme,fwGif aqmif;yg;wyk'a f &;um ol& yfwnfcsufukd olb momol &Si; f jycJo h nf? ,if;aqmif; yg;rSm jrefrmvdk a&;xm;jcif;jzpf_yD; t*Fvy d v f kd bmomjyefcsufrm S [Hom0wD wGif yg&SdcJhonf? wzef ocifxGef;tkyfu Oya'yaumifpDtpnf;ta0;wGif oludk pGyf pGc J sufrsm;ESifh ywfoufI jyefvnfacsyxm;onfrm S atmufygtwdi k; f jzpfonf? vlowfr + [lI trnfwyfxm;aom tr+wi G f if;&GmrS &Gmol}uD;udk &Gmol &Gmom;rsm;pGq J a kd om jypfru + sL;vGer fr + sm;twGuf ao'%ftjypfay;cJ& h jcif;jzpfonf? u|Ekfyftaejzifh &Gmol}uD;. emrnfudkvnf;aumif;/ &Gmudkvnf;aumif; ol usL; vGec f o hJ nfqa kd om jypfrr + sm;. oabmobm0 twdtusudv k nf;aumif; tjynfh tpHk rSwr f E d i kd jf cif;r&Sy d g? xd& k m G ol}uD;rSm u|Efy k w f kd j+ rifo; kH oyfcsuft& aumufuspf ,kwr f molwOD;jzpf_yD; &Gmol&m G om;rsm;tay: rw&m;qufqc Ho hJ /l vGep f m G armufrm ki d; f pdi k; f oljzpfI oxHc k ki do f kd yxrqH; k a&muf&v dS maom u|Ey fk w f kd Armhvw G v f yfa&;
252
252

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

wyfrawmfu rv$r J a&Smifom xde; f odr; f xm;cJo h nfuo kd m u|Eky f r f w S r f y d gonf? xdktcsdefu u|EkfyfESihf aemufwa,muf (u|Efkyftm; ,cktcg pGyfpGJaeol) [ocifxGef;tkyf] wdk ajrmufydkif;rS qif;vmum bDtdkifattwGuf wyfom;opfrsm; pkaqmif;&efEi S fh -um;jzwftrsKd;om;tpd; k &twGuf tkyc f sKyfa&; 0efxrf;rsm; &&S& d ef xde k ,fajrwGif a&muf&a dS ecJy h gonf? oxHk rdw i G f _ir d; f csr; f r+xe d; f odr; f a&; aumfrwD udk u|Ekfyfu zGJpnf;ay;cJh_yD; xkdtcsdefY xdkckdiftwGif; jypfr+rsm; usL;vGefxm;onfh twGuf zrf;qD;cHxm;&ol (4=5) OD;&Sda-umif; od&SdcJh&onf? u|Efkyf xyfrHod&Sd& onfrSm aus;&Gmolom;rsm; pdk;&drfa-umihf-ujzpfae&onfh vGefpGm taxmuf txm; oufaooufuefci kd v f a kH om tr+wck&a dS ejcif;ESifh ,if;rSm olwo kd xHt k ydi kf (oJjzLuke; f ) &Gm. ol}uD;ud, k w f i kd jf zpfaejcif; jzpfygonf? olusL;vGec f o hJ nfh jypfr+ rsm;twGuf tjypfay;rnfqdkv#if ao'%fxuf edrfh_yD;ay;I rjzpfa-umif; u|Efkyf tm; tpD&ifc-H uygonf? 'Dvq kd v kd #if olu kd owf&awmhrm S aygh [k u|Ey fk a f jymqd_k y; D tpGyp f c JG & H oltm; u|Eky f p f & D ifcjhJ cif;jzpfonf [k azmfjyxm;.? xdkaemuf OD;atmifqef;ESihf a':refprpfwdk awGqHkaqG;aEG;cJh-uonf? qm&J*sDe,fvf u ,if;aqG;aEG;csufrsm;udk 1946 ckESpf/ arv (25) &ufaewGif a-u;eef;jzifh twGif;0efxH tpD&ifcH wifjycJhonf? oufqi kd a f om a-u;eef;trSwf (6) . wpdww f ydi k; f udk atmufwi G f ud; k um; azmfjyygonf? ol(atmifqef;)uolonfaus;&Gmw&Gmodt k a&mufwi G f aus;&Gmol}uD;onf aus;&Gmolom;rsm;tay: rnfor kd nfykH armufrmdi k; f pki d; f pGm zdEy dS q f ufqv H mcJjh cif;ESifh ywfoufaom qd; k qk; d &Gm;&Gm; owif;rsm;udk -um;odc& hJ onf[k ajymqdc ky hJ gonf?xdk tcse d o f nf ppfjzpfaeonfh e,fajrobm0w&m;Oya'ESifh tkyc f sKyf&cufco J nfh um vjzpfonf? wwki d; f wjynfv; kH vH; k 0w&m;Oya'rJa h eonfh tajctaejzpfaeonf? w&m;H; k rsm;vnf;r&S/d w&m;ol}uD;rsm;vnf; r&Sa d cs? tr+om G ;tr+vmudk aocsmpGm pOf;pm;_yD;aemuf pl;&Sxufjruf tm%mpufESihfwlonfht&mudk jyefvnf tpm;xdk; vsuf csufcsif;ta&;,laqmif&u G & f ef vdt k yfru + o kd wdrI l xdv k t l m; ao'%fay; &rnf[k olq; kH jzwfcsuc f sco hJ nf? Tonfrm S olu , kd y fi kd q f ; kH jzwfcsujf zpfI ud, k w f i kd f wm0ef,v l suf trdec f srSwf taoowfcjhJ cif;jzpfonf [k azmfjyxm;onf? 1945 ckESpf tukefavmuf cyfapmapmydkif;uyif jrefrmhppfOD;pD;Xme ppfOD;pD; csKyfu ta&Sawmiftm&S r[mrdwfwyfaygif;pk AkdvfcsKyf}uD; avmh'fvl;0pfarmifh bufwefxo H kd ,if;tr+wu JG kd wifjycJ& h m armifb h ufwefu olr w S c f sufrsm;ESit fh wl
253
253

jyefvnfay;ydkcJhonf? rSwfcsufwckwGif u|Efkyftxifajym&v#if wu,ftjzpf tysufwnf&Sdaeonfh r_idrfrouftajctaersm;wGif tm%mudkoHk;I tusOf;Hk; w&m;pD&ifr+uom wnf_idrfatmif tkyfcsKyfEkdifrnf[k ar#mfvifh&efom &Sdayonf? xdk jyif vlor d sm;aom jypfra + [mif;rsm;twGuf tjypf&o dS w l u kd jyefvnfay;qyf-u 13 &ayvdrfhrnf [l.? xdo k }l uD;tm; owfcjhJ cif;. tay:,HO; D wnfcsuf/ &nf&, G c f sufEi S fh ywfouf _yD; oHk;rsKd;oHk;axG jzpfvsuf&Sdonf? yxrtaejzifh &Gmol}uD;u if;. aus;&Gm olom;rsm;tay: rawmfrw&m; yrlaqmif&Gufcsufrsm;onf &yf&Gmwnf_idrfr+ aqmif&Guf&mwGif ao'%ftjypfay;r+ESihf xkdufwefcJhonf[laomtcsuf/ 'kwd, taejzifh aus;&GmtydkifwGif ocifv+yf&Sm;r+rsm;udk ESdrfeif;I _Adwdo#wdk. tusKd; pD;yGm;udk pdwa f &mud, k y f g rsuE fm S vdt k m;& aqmif&u G c fo hJ nf[a l omtcsu/f wwd, taejzihf oludk ao'%fay;cH&jcif;onf ol Y&Sdaom jypfr+a[mif;rsm;twGuf tauG;qyf&jcif;jzpfonf[a l om tcsuy f gwnf;? &&Sa d om owif;rsm;tay: tajc cHI u|Ey fk t f aejzifh aumufcsuq f & JG rnfqv kd #if ,if;oH; k rsK; d vH; k olt cef;uESio fh l yg0ifco hJ nf[I l jzpfygonf? xkdrSwyg; rsufjrifoufaowOD;u (ocifxGef;tkyfr[kwf) u|efawmf tm;jyefajymjycJo h nfrsm;udk u|ea f wmfu, kd w f i kd f rSwr fa d eygonf? xko d a l jymjycsur fm S Todkjzpfyg.? tA'l&m&Spf. jypfr+ESihf jypf'%fudk oxHkrdaevlxktm; xkdpD&ifr+rwkdifrD aeaygif;rsm;pGmuyif udwiftoday;xm;cJh_yD; pD&ifonfhaewGifvnf; vma&muf -unfh+-u&ef zdwf-um;xm;cJhonf? xdkaeu tusOf;om;udk abmvHk;uGif;*dk;wdkif wGif ud;jzifh wkyfcsnfxm;onfudk rsufjrifoufaou jrifcJhygonf? tusOf;om; a&SwGif (bDtdkifat) &Jabmfrsm; wef;pDae-uygonf? t&m&Sd ,leDazmif; 0wfqif xm;ol vlwa,mufu vHp Sy G jf zifh yxrqH; k tcsuu f kd pxk; d ygonf? oH; k onfv h ufeuf rSm vSHpGyfjzpf_yD; kdifz,faoewf. ajymif;wGifwyfqifxm;vsuf taoxdk;csufrSm aumufdk;tdwfudk avhusihf&mwGif xkd;ouJhodk jzpfonf? xkdt&m&Sdonf teD;qHk;&Sd &Jabmftm; tvm;wlxkd;&ef trdefay;vdkufyHk&ygonf? xdk&Jabmfonf trdeftm; csufcsif;vkdufem_yD; tusOf;om;tm; vHSpGyfjzifh xyfcgxyfcg xkd;ygawmhonf? yljyif;ajcmufaoGvsu& f a dS om ajr}uD;tay:wGif aoG;rsm; tdi kx f e G ; f vsuf &Sy d g onf? vlty k }f uD; uGo J m G ;_yD;aemuf tavmif;aumifukd xda k e&mrS z,f&m S ;ypfvu dk f awmhonf? xdka -umihf opfom;*dk;wdkiftay:wGifom vHSpGyfxdk;xm;csufrsm; usef&Sd
254
254

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

aecJo h nf? rsm;r-umrD xdu k i G; f xJwi Gy f if abmvH; k uefupm;vsu& f a dS e-uavonf?

tu,fI ,cktcsdeftxd OD;atmifqef;om toufraobJ &SifaecJhaomf


u|ea f wmft h aejzihf awG;jrif,q l csu[ f k qd& k rnfjzpfaom edrw d jf yar;cGe; f wck udk aemufqHk;txd csefxm;&pfcJhygonf? tu,fI OD;atmifqef;om towfrcH&v#if jrefrmEdkifiH. EkdifiHa&;ESihf pD;yGm;a&;vrf;a-umif;onf rnfokd ajymif;vGo J m G ;Eki dy f goenf;? jrefrmEki di f H vGwv f yfa&;&vk&qJumvESifh ywfoufI a&;om;csur f sm;wGif Tar;cGef;tay: xifjrif,lqcsufrsm;udk wkdif;&if;om;ESifh EdkifiHjcm;om; avhvm oHk;oyfolrsm;u wifjycJh-uygonf? tm;vHk;eD;yg; oabmwl-uonfrSm olonf aumif;rGefaom }uD;us,fjrihfjrwfonfh vlom;wOD;jzpfonf [lIwnf; txl;ojzihf jrefrmEdi ki fo H m;rsm;twGur f m S rl olonf T&mpkEp S t f wGi; f olwkd . ol&Jaumif;aywnf;? txky`wWda&;olrsm;u jynfolvlxkw&yfvHk;u cspfcifav;pm;onfh Txl; jcm;qef;jym;onfh vlyk*~dKvfxl;wOD;. b0udk olwdk. ynm&yfqdkif&m a&;om;r+ rsm;wGif wifjycJh-uonf? AdkvfcsKyfatmifqef;. cdkif;E+dif;yHkaqmifzG,fjzpfaom rsKd; cspfpdwf"mwf/ ol&owWd/ vHkvO\[/ aemufvdkufvlxktay: qGJaqmifEdkifr+ tp&Sdonfh csD;rGrf;p&m rGefjrwfvSonfh t&nftcsif;rsm;onf jynfolvlxktm; oltay: cspfcifjrwfEkd;ap_yD; usefurBmwckvHk;uyg pHerlemxm;um av;pm;cJh& ayonf? olom qufvuftouf&SifaecJhaomf tcsdefESihft&G,ft& ,if;t&nf tcsi; f rsm;onf prf;oyfppfaq;cH&_y; D jzpfayvdrr fh nf? oluwday; ud;yrf;tm;xkwf cJhonfh (wESpftwGif;) aemufqHk;yef;wdkifudk oltoufjzihf &if;I 1948 ckESpf/ Zefe0g&DvwGif a&muf&SdoGm;apcJhayonf? xdk jyifw0 orRwEdkifiHopf. xGef;opf awmufyaom tem*wfjzpfwnfa&;onfvnf; olom toufrao &SdaecJhygrl olaqmif-uOf;&rnfh }uD;rm;us,fajymvSaom vkyi f ef;wm0ef}uD; jzpfayvdrr fh nf? Adv k c f sKyfatmifqef;. trsK; d om;a&;ESiy fh wfoufI v+y& f m S ;cJa h om wuUov kd f ausmif;om;b0ESihf xdka emuf wdkA rmtpnf;tHk;0iftjzpf rmhufcf0g'ESihftpysKd;cJh aom EkdifiHa&;wdkudk xm;bdOD;/ Tar;cGef;twGuf qufpyfr+pwif&mae&monf 1945 ckESpf/ pufwifbmv (6) &ufae Y r[mrdwfwyfaygif;pk aoemywdcsKyf
255
255

avmh'v f ; l 0pfarmifb h ufwef 14 ESifh olp pfO; D pD;r;rsm;u wbuf/ Adv k c f sKyfatmifqef; ESihf olu dk,fpm;vS,ftzGJu wbuf/ xdk (2) buf-um;wGifjzpfay:vmaom !SdE+dif; wkdifyifr+rsm;onf uef'D rdY yvkyfcJhaom aemufqHk;aqG;aEG;yGJjzpfayvdrfhrnf? xdt k csdeu f ArmhrsKd;cspfwyfrawmf [k ac:wGic f a hJ om jrefrmhtrsKd;om;wyfrawmf d o d #wyfrawmf. t_rw J rf; udk tvsit f jrefzsuo f r d ; f &ef oabmwlnc D -hJ u_y; D 15 _Aw wyf&if;rsm;wGif yl;aygif;yg0ifvsuf jyefvnfpm&if;oGif; 0ifa&mufcJh-u&jcif;jzpf cJhayonf? awGqHkaqG;aEG;r+rSm aEG;axG;vd+ufvSJr+&Sd_yD; olwdkcGJcGmonfhtcgY csmcsDvdkjzpfcsifovm;/ 0,fvifwefvdk jzpfcsifovm;/ cifAsm;qHk;jzwf&vdrfhr,f? cifAsm;taeeJ wcsdefwnf;/ wydifwnf;rSm ppfom;wa,mufa&m/ EkdifiHa&;acgif; aqmifwa,mufa&m rjzpfEdkifbl; [k armihfbufwefu AkdvfcsKyfatmifqef;udk t}uHay;cJo h nf? olu Adv k c f sKyfatmifqef;udk pmwda k v;wapmifyg ay;cJa h o;onf? xkv d .tukea f vmufwi G f Adv k c f sKyfu (Tonfrm S if;toH; k tE+e; f udk w&m; 0if aemufqHk;oHk;cJhjcif; jzpfayvdrfhrnf) r[mrdwfwyfaygif;pk. aoemywdcsKyf ay;cJo h nfh pmwda k v;udk ta-umif;jyefco hJ nf? if;pmxJwi G f topfjyefvnfzJG pnf; aom wyfrawmfwGif AdkvfcsKyfatmifqef;tm; Adkvfr;csKyf &mxl;udkvnf;aumif;/ jrefrmbufrS 'kw, d ppfaq;a&; t&m&Sc d sKyf &mxl;udv k nf;aumif; ceft yf&ef urf; vS rf;xm;cJh&m AdkvfcsKyfatmifqef;u Todk ta-umif;jyefcJhonf? ArmhwyfrawmfopfwGif u|Ekfyftm; ceftyf&ef toif.urf;vS rf;csufudk (zqyv) tzGJcsKyfEi S hf rsK; d cspA f rmhwyfrawmftwGi; f &Sd u|Ey fk . f vkya f zmfui kd b f ufrsm; a&SarSmufwGif u|EkfyfcsjycJhygonf? TudpPESihf ywfouf_yD; qHk;jzwfcsufw&yfudk t_yD;tjywf rSwfwrf;wifEkdifa&;twGuf vkyfaqmifp&mtcsKd usef&Sdaeao;aomf vnf; ,ck tu|Eky f a f jymEdi ko f nfrm S ppfwyfrS tu|Efy k f tem;,lawmhrnfqjkd cif;yif jzpfygonf? ppfwyfY qufvufwm0efxrf;aqmif&ef rjzpfEdkifawmhonfhtwGuf u|EfkyftvGefw&m tm;wHt k m;em pdwfraumif;jzpfrdaomfvnf; TonfrSm trsm; pk qHk;jzwfcsufjzpfI ,if;qHk;jzwfcsufudk u|Efkyfvdkufemvkyfudkif&ayrnf [lI jzpf.? xda k emuf wyfrawmfopfwi G f jrefrmwdb k ufrS xdyw f ef;&mxl;ae&mtwGuf Adv k v f usm f udk axmufct H rnfay;cJo h nf? Adv k a f e0if;udk r[kwc fa hJ cs? wcse d w f nf;Y yif Adv k v f usm f . vkya f zmfui kd b f ufae&mudk ,l&eftwGuf t_rw J rf; Armhwyfrawmf rS tqiht f jrihq f ; kH u&ift&m&Sjd zpfonhf Adv k r f ; }uD; -um'd; k udk ceft yf&ef pOf;pm;ay; apvdka-umif; arwWm&yfcHcJhavonf? ,ckvwfwavm _yD;pD;cJhaom ta&Sawmif tm&SppfyGJtwGif; u|Efkyfwt dk wGuf toifaqmif&Gufay;cJhonfrsm;udkvnf; jrefrm
256
256

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

EdkifiHjynfolvlxkudk,fpm; kd;om;pGm aus;Zl;wif0rf;ajrmufa-umif;udk olu azmf jycJo h nf? xka d emuf ESpE f i dk i f H aumif;rGea f om qufqa H &;tm; qufvufxe d ; f odr; f xm;Edi k& f ef ar#mv f ifr hu + a kd zmfjyvsuf olu avmh'a f rmifb h ufwef udk *syef qmrli dk ; f "m;ajrmifwvuf vufaqmifay;cJa h vonf? k c f sKyf}uD;ppf0wf Ttcsder f p S I OD;atmifqef;onf _Adwo d #yHp k H great coat Adv pHkudk t_yD;c|wfypfvdkufonf? onfhrwdkifrDuvnf; *syefAkdvfcsKyf ppf0wfpHkudk c|wf ypfc_hJ yD;av_yD? xda k emufwi Gr f l jrefrmtrsKd;om; trsKd;orD;rsm; ,aexufwi kd f *k%f ,l0ifhuGm;pGm 0wfqifavh&Sdaom trsKd;om;0wfpHkjzihf olonf aeom;wus jyef jzpfoGm;onf? pdwfrmeftjynfhjzihf rdrdtrsKd;udkom cspfwwfaom vli,fEdkifiHa&; orm;wOD;tjzpfrS wyfrawmf. AdkvfcsKyf}uD;wOD;tjzpfodkvnf;aumif;/ ,if;rS wqihf vdrm R yg;eyfI tajrmftjrif}uD;rm;aom Eki di fa H &;orm;wOD;tjzpfEi S fh aemuf qHk;wGif EkdifiHhacgif;aqmif yDyDootjzpfodkvnf;aumif; qifhuJqihfuJ ul;oef; ajymif;vJjzpfay:r+onf tpycJhav_yD? od& k mwGif xdktcsdefrSpI olb 0tqHk;ydkif;odk a&wGufrnfqdkv#if (662) &ufom usefygawmhonf? tcsdefonf wpwp ukef qHk;vsuf&Sdonf? odka omfvnf; olt wGuf vkyfaqmifp&m trsm;tjym; usef&Sdae ao;onfwum;? AdkvfcsKyfu olppfwyfrS tem;,lawmhrnf[k avmh'farmifhbufweftm; ta-umif;-um;r+ryrD wvceft vdkwGif *syefacwfu v#Kd0SufzGJpnf;vmcJh&aom zufqpfwdkufzsufa&;tzGJ }uD;udk zufqpfqefusifa&; jynfolvGwfajrmufa&; tzGJcsKyftjzpf OD;atmifqef;. acgif;aqmifr+atmufwGif jyifqifwdk;csJ I w&m; 0ifzJG pnf;cJo h nf? xdt k zGJ csKyfonf jrefrmEdi ki fw H i G f uGejf rLepfygwDxufyI kd tiftm; taumif;qH; k tzGJtpnf;jzpfvmcJo h nf? xdp k Ofu (zqyv) tzGJcsKyfwi G f uGejf rLepf ygwDEi S fh vli,ftpnf;tH; k tjyif t"du yg0ifzJGpnf;xm;onfrm S qd& k , S v f pfygwD jzpf_yD; if;onf AdkvfcsKyfatmifqef;vufxuf uGefjrLepfygwDudk (zqyv) xJrS xkwfy,fvdkuf_yD;onfhaemuf t"dutpdwftykdif;tjzpf rdrdudk,fudk r-umrD wnfaqmufvmEkdifcJhonf? xdka emuf AdkvfcsKyfatmifqef;r&Sdonfhaemuf qdk&S,f vpf0g'udk tzGJ csKyf. oabmw&m;tjzpf csrSwc f -hJ uonf? EkdifiHa&;tajctaerSm t&Sdeft[kefaumif;vmcJh_yD; 1946 ckESpftaejzifh vlxktpnf;ta0;rsm;/ qENjyyGJrsm;tjyif vGwfvyfa&;udk axmufcHaom ykvdyf oydw/f axmifoydwE f i S fh tvkyo f rm;oydwf wdu k y f r JG sm;jzihf jynfE h u S v f suf&o dS nf? aus;vufawm&Gmrsm;wGif tvHeDuGefjrLepfygwDvufcsufa-umihf Oya'rJhr+rsm;
257
257

ysHESHvsuf&Sdonf? ESpfv,fydkif;wGif bk&ifcH qm&J*sDe,f a':refprpf jyefoGm;&_yD; if;ae&mudk AdkvfcsKyfqm[l;bwf&efp f u qufcHcJhonf? aphpyfaqG;aEG;jcif;tm; jzihf atmif qef;=tufwvD pmcsKyfudk atmifatmifjrifjrif tqHk;owfvkduf_yD; aemuf 1946 ckESpfrS 1947 ckESpfodk ul;ajymif;oGm;cJhonf? wESpftwGif; vGwfvyf a&;&&rnfqdkonfh &nfrSef;csufyef;wdkifudkvnf; ol. jyif;jyif;xefxef ud;pm; tm;xkwfr+t& vS rf;jrifawGae&ay_yD? jrefrmhEdkifiHa&;acgif;aqmifrsm; &Sm}uHae onfum; pD;yGm;a&; wd; k wufrr + sm; &&Sa d prnfh vGwv f yfa&;jzpfonf? olwt kd aejzifh udkvdkeDpD;yGm;a&;yHkpH vufa0cHb0udk tqHk;owfapvdk_yD; ,if;udk w&m;Oya't& EkdifiHydkifyvkyfjcif;/ jynfolydkif or0g,r/ yk*~vdu yHkpHrsm;jzifh tydiftqkdif zGHzd;wdk; wufapjcif;wdu k dk OD;pm;ay;aqmif&Gufvsuf tcsKyftjcmtm%m (3) &yfudkvnf; ygwDpkH qd& k , S v f pfpepfopfw&yfjzifo h m tpm;xd; k vkyu f i kd v f -kd ujcif;jzpfonf? xdka-umihf 1947 ckESpf/ azazmf0g&Dv apmapmydkif;wGif OD;atmifqef;onf &S rf;jynfawmifydkif; yifvHkrdY &S rf;/ ucsif/ csif; (u&ifbufrS avhvmol=4= OD;) wdkESihf usif;yyvkyfaom nDvmcHw&yfodk wufa&mufcJhonf? xkdtcgu olonf (zqyv) tzGJcsKyfudk udk,fpm;yoGm;jcif;jzpf_yD; olESihftwl OD;wifxGf/ Adkvfcif armifuav;wdk vku d y f goGm;cJo h nf? Adv k c f sKyf. k; d om;yGiv fh if;r+/ vlrsKd;}uD;pdwr f &Sd r+/ owWd&Sdr+/ pGJ_rJpGm ud;pm;r+/ tajrmftjrif}uD;rm;r+/ udk,fusifhw&m;aumif;rGefr+ ponfh *k%fowif; ausmfapmr+onf olt&if a&Sajy;a&mufESihfvsuf&Sdum oludk xdkae&mY aygif;pnf;nD!Gwfa&;. t"durdKiftjzpf +jrifjcif;udk cHcJh&onf? oHk;&uft-um aqG;aEG;!SdE+dif;-u_yD;aemuf olonf wdkif;&if;om;udk,fpm;vS,f rsm;. ,Hk-unfr+udk &&SdcJhum wdkif;&if;om;udk,fpm;vS,frsm;u trsKd;om;vGwf ajrmufa&;v+yf&Sm;r+wGif yg0ifyl;aygif;aqmif&Guf&ef oabmwlnDcJh-uavonf? xda k emuf yifvHkpmcsKyf}uD;udk t_yD;owf atmifjrifpGm csKyfqdkEkdifcJh-uonf? xdkrSwyg; &efukefwGif 1947 ckESpf/ azazmf0g&Dv (27) &ufaeusif;yy vkyfcJhaom jrefrmjynf t*Fvdyfukefonf}uD;rsm;toif;. ESpfywfvnf tpnf; ta0;odk AdkvfcsKyfu bk&ifcH. tr+aqmifaumifpD 'k=obmywdtjzpf wuf a&mufc_hJ yD; xdt k pnf;ta0;Y obmywdre d c f e G ; f udk wHk jyefajym-um;pOfu vGwv f yf a&;&_yD;v#if r-umrDygwDpHk qdk&S,fvpfpD;yGm;a&;pepf wnfaqmuf&ef &nf&G,f xm;a-umif; xkwa f zmfajymqdo k m G ;onfrm S pdw0 f ifpm;zG,jf zpfonf? jrefrmjynfY ta&;}uD;aom pufr+vkyfief; t&yf&yfudk jynfolydkifvkyf&ef u|Efkyfwdk }uH&G,fxm;a-umif;/ xdkodkyvkyfrSom jynfolvlxkw&yfvHk; vlb0.
258
258

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vdktifqEN[lor# jynfhpHk-uI aysmf&$ifpGm aeEdkifaom tqihftwef;udk &&Sdrnf[k u|Efkyfwdk pGJ_rJpGm ,Hk-unf-ua-umif;/ xkdrSwyg; vuf0g;}uD;tkyf t&if;&Sif0g' onf tcgcyfodrf; vdkvm;tyfonf[k u|Ekfyfrxifa-umif;/ tajctaeESihf tcsdef umvtm;avsmfpGm u|EkfyfwdkE dkifiHtaejzifh a&Sodkw vS rf;rwufEdkifrD tcsdeftwGif; Yom xdt k &if;&Sip f epfukd xde; f csKyfvsuf 0ifa&mufvy k u f i kd o f m G ;&rnfjzpfa-umif; ponfjzihf ajymqdo k m G ;avonf? xda k emuf {_yv D twGi; f usi; f yaomwki d; f jynfyv$wa f wmfodk ygwDpa kH &G;aumuf yGJrsm;Y (zqyv) tzGJcsKyfu vHk;0eD;yg; tEkdif&&SdcJhygonf? xdktcsdefY tzGJcsKyft aejzihf Eki di ft H wGuf vkyp f &mwm0efrsm; jynfE hu S v f su& f o dS nf? t"du yd* k su f vkyf ief;}uD;rsm;tm; qHk;jzwfEdkifa&;twGuf aumfrwDrsm;wGif yg0ifwm0efxrf;aqmif &eftzJG0ifrsm;a&G;cs,-f u&onf? xdE ki S fh wcse dw f nf; arv/ wwd,ywftwGi; f wGif tzGJcsKyfu zGJpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' (rl-urf;) a&;qGJ&ef aumfrwDw&yfudk ceft yfwm0efay;cJhonf? wdkif;jynfyv$wfawmf taejzihf ZGefv (10) &ufrSpI tpnf;ta0;rsm;pwifusi; f yonft h cgqufvufu; kd um;toH; k csom G ;Eki da f &;twGuf ,if;aumfrwDu Oya' (rl-urf;) udk tcsder f D t_yD;owfa&;qGa J y;cJo h nf?,if;wif jycJa h om Oya' (rl-urf;) onf 'Dru dk a&pDEi S fh qd& k , S v f pf0g'udk r&raewnfaqmuf rnfh vGwv f yfonfh tcsKyftjcmtm%mydi k f jynfaxmifpo k rRw jrefrmEdi ki fa H wmfukd yHa k zmfxm;avonf? ajcmuf&uf-um_yD;aemuf OD;atmifqef;onf zGJ pnf;yHt k ajccH Oya'opfEi S fh ywfoufonfh tajccHvrf;!ejf y@mef;csuf (7) &yfukd csrw S & f ef tqdw k &yfwifoi G; f cJo h nf? ,if;tqdu k kd tacstwifaqG;aEG;-u_y; D aemuf OD;atmifqef;. &Si; f vif;csufrsm;udk em;vnfom G ;onft h cgY auseyfpm G axmufcv H u kd -f uonf?15 OD;atmifqef;onf ae&mtESa H &mufaeonf? olonf tajccHOya' (rl-urf;) a&;qGJonfh aumfrwDudkvnf; 0ifa&muf}uD;-uyfay;onf? wcsdefwnf;rSmyif EdkifiHawmf jyefvnfwnfaqmufa&; pDrHudef;a&;qJG&mYvnf; yg0ifaqmif&GufcJh d om; onf? ZGev f (6) &ufaewi G f qd& k efwA dk v D m (Sorrento Villa) Y olonf trsK; nDvmcHw&yfudkvnf; OD;aqmifusif;yao;onf? tzGihfrdefcGef;Y tdwfoGefzm arSmuf ol ajymcJhonfhtwkdif; ,if;nDvmcHu tajctae. awmif;qdkcsuft& vkyfudkif&mY vG,fulacsmarmI vufawGtusKd;&Sd_yD; yjyifajymif;vJ&mY &nfrSef; csuf r}uD;rm;vGe; f aom tpDtpOfrsm;udo k m pdwu f ; l r,Of/ a&Savmr}uD;bJ a&;qGJ oGm;&efjzpfonf? xdkY or0g,rvkyfief;rsm;udk tm;ay;xm;_yD; jynfolvlxk. pdwa f &mud, k y f g yl;aygif;yg0ifru + kd tav;teufxm;onfh vdt k yfcsufrsm;ESifh tqdk
259
259

ycsufrsm;udk olu t}uHywifjycJhonf? tcse do f nf olt zdk rsup fw d rSw d f v#yw f jyuftwGi; f vsijf refpm G ukev f e Gv f suf &Sd&m xdktcsdefwGif olt wGuf tvkyfvkyfcsdefrSm (6) &ufom usefawmhonf? Zlvdkifv (13) &ufwGif rdawmfcef;rY olb0wav#muf jynfolvlxkESihf aemufqHk;awGqHkcJh&onfh vlxkpnf;a0;yJGY olu wdkif;jynfyv$wfawmf. vkyf ief;&yfrsm; wdk;wufr+tajctaeudk wifjy_yD; wdkif;jynf. tem*wfta&;tay: ola wG;ac:,lqxm;csufrsm;udk &Sif;vif;ajym-um;cJh&m ,if;rdec f Gef;udk aemifaom tcg jzpfay:vmrnfh twdwe f r d w d jf y rdec f e G ; f [kyif ,lqvufcc H -hJ uonf? vGwv f yfa&;udk r-umrD&awmhr,f? oda k omfvJ ya'omyif[m ajru ayguf vmrSm r[kwy f gbl;? vGwv f yfa&;qdw k i dk ; f ya'omyifajru raygufEi kd b f ; l qdw k mudk cifAsm;wdp k w d x f r J m S vGwv f yfa&;&awmhr,fqv kd & kd & dS if [kwv f m; pdwu f ; l u b,f vdp kw d u f ; l -uovJq& kd if ya'omyif}uD; csuc f si; f aecsi; f / ncsi; f aygufvm-uawmh r,fq& kd if[kwv f m; u|ea f wmfwt kd vkyv f y kr f S jzpfr,fqw kd m cifAsm;wdk em;vnf apcsifw,f? tESpf (20) avmuf u|efawmfwdk pum;cyfkdif;kdif;ajym&&if pum; cyfdkif;kdif;ajym&w,fqdkwm pum;cyfdkif;kdif;ajymrS vlawGu rSwfrdw,f? pum; cyfi dk ; f ki d; f qd& k if[kwv f m;tawmfu h kd _ya J tmifud;pm;Eki dr f /S vkyE fi dk r f S tJ'gtawmhf udk ukef;vkyfEkdifrS/ kef;vkyfEkdifrS tESpf (20) avmuf &SdwJhtcgrSm awmfumusr,f Zlvi dk v f (13) &ufaeu yvkya f om ,if;vlxp k nf;a0;yGw J i G f obmywdtjzpf wdi k; f jynfyv$wa f wmf. OuU@jzpfol (OD;atmifqef;ud, k w f i kd u f ,H-k unftm;xm; av;pm;ol)ocifEu k aqmif&u G c fo hJ nf?ocifEo k nf_Aw d e dE fi dk i fo H kd csp-f unfa&;ud, k f pm;vS,ftzGJudk OD;aqmifoGm;cJh_yD; ,if;vlxktpnf;a0;yGJrwkdifrD w&ufuyifjyef a&mufvmcJo h nf?u}kd uD;EkuO; D atmifqef;.tdu k t f &mudk qufc& H jcif;rSmoiha f vsmf onf?raobJuseI f tarGcb H 0a&mufaeolw. kd oabmwlnc D sut f & OD;atmif qef;. ud;yrf;tm;xkwfr+rsm;ESihf pGrf;aqmifEkdifr+rsm;udk tarGqufcH&&SdcJhonf? vGwv f yfa&;rwdi kr f y D if trsKd;om;pDru H e d ; f 0ef}uD;Xmeudk jyefvnfzJG pnf;cJ_h yD; jzpfav&m 1948 ckEp S /f {_yDvwGif qd& k ifwA kd v D m nDvmcH. &v'ftjzpf pD;yGm;zGH zd; wd; k wufa&; (2) ESpp f r D u H e d ; f . tajccHpnf;rsOf;rsm;udk xkwjf yefa-unmEki dc f o hJ nf? ygvDref 'Drdkua&pDpepftwGif;rS qdk&S,f'Drdku&ufwpf vlr+zlvHka&; EdkifiHwEdkifiH wnfaqmuf&mwGif EkdifiHawmfpDrHudef;jzihf pufr+vufr+vkyfief;rsm; zGHzd;wdk;wuf ap&ef +jrifo; kH oyf-u_y; D Eki di fy Hi kd f yvkyjf cif;rsm; r-umrDjzpfay:vmcJo h nf? oda k omf jim;vnf; cHpm;csufjyif;xefjcif;/ a&SaemuftpDtpOfrm S ;,Gi; f jcif;/ avm}uD;jcif;ESifh
260
260

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

bufvdkufr+&Sdjcif;wdku EkdifiHydkifyvkyf&jcif;. &nf&G,fcsufudk wdrf;apmif;xdcdkuf apcJhonfomru 1948 ckESpfrSpI (10) ESpfwmumvtwGif; tawG;tac: t,ltq uGJjym;jcm;em;aom jynfe,ftkyfpkrsm;ESifh zGJpnf;xm;onfh jrefrmEkdifiH jynfaxmifpt k pk; d &tay: OD;Eku (olonf ocif[laom a&Spnf;udk 1952 ckEp Sw f i Gf zwfypfco hJ nf) jynfaxmifpo k rRwEdi ki f H 0ef}uD;csKyftaejzifh OD;aqmifO; D &Guf ycJu h m/ ,if;umvtwGi; f olEi S fh vkya f zmfui kd b f ufrsm; csrSwv f y k a f qmifca hJ om pDru H e d ; f 0if tcsKdvkyf&yfrsm;udk [efw m;aESmihfaES;apcJhonf? OD;Ektaejzifh ol0ef}uD;csKyfjzpfp (uGejf rLepf/ &JabmfjzL/ rGe/f u&ifrsm; olye k x f vmonfh -um;rS) wki d; f jynfjyefvnf wnfaqmufa&;wGif pGr; f aqmifatmifjrifrt + csKd &&Sc do hJ uJo h kd ol. ud, k y f i kd v f pf b&,f0g'/ '\etjrifESihf Ak'<0g'wdk a&maxG;yGef;wD;xm;tyfaom qkd&S,fvpf tawG;tac:wdku rZdrydy'genf;jzihf OD;aqmifvrf;jycsuft& bmoma&;/ EkdifiHjcm;qufqHa&;ESihf trsKd;om;jyefvnfoihfjrwfa&;wdkudk aqmif&Guf&mwGif vnf; pGrf;aqmifatmifjrifr+tcsKd &&SdcJhygonf? ,if;twGuf orkdif;wGif OD;Ekudk todtrSwf yum armfue G ; f wif&ayonf? Tae&mY OD;atmifqef;om acgif;aqmifI ol. qd& k , S v f pftawG;tac: oabmw&m;rsm;udk taumiftxnfazmfcGihf&cJhrnfqdkv#if OD;atmifqef;vrf;pOf onf ydr k a kd umif;rGea f om &v'frsm;udk &vdrr hf nf qdjk cif;rSmvnf; cefr e S ; f ,lqcsuf 16 omjzpf_yD; tjiif;yGm;zG,f&m jzpfayonf? tpdk;&qdk&S,fvpfpepf udk taumif txnfazmf&ef pDru H e d ; f udk tysufrcHbJ tm%mudk oH; k I pGr; f tm;ukef ud;yrf;tm; xkwfr+u vlr+zlvHka&;EkdifiH wnfaqmuf&mY 'Drkdu&ufwpf tpdk;&w&yf pGrf; Eki do f nfh twki d; f tqxuf ausmfve G o f m G ;um uGejf rLepfqefaeygvdrr hf nf? rnfoq kd a kd p/ tu,fI OD;atmifqef;om toufxif&m S ;&SI d / olu wdtwdi k; f 1948 ckESpf/ Zefe0g&Dv (4) &ufaewGif &,lEkdifcJhaom vGwfvyfa&;&&Sdonftxd wdi k; f jynfukd acgif;aqmifEi kd c f a hJ omf wdi k; f jynftaejzihf tpaumif;cJr h nfrm S oHo, &Sz d , G r f [kwa f cs? vGwv f yfa&;&&So d nfh tcsder f p S I awmufavmifc_hJ yD; ,aexufwi dk f avmif rdufqJjzpfaom wkdif;jynf. tem*wfudk arS;rSdefoGm;atmif _cdrf;ajcmufaecJhaom jynfwGif;ppfrD;onfvnf; ol.t&Sdeft0gESihf -oZmrsm;a-umihf _idrf;owf_yD; jzpfay vdrr fh nf? w&m;aor[kwb f J tajctaet& qd& k , S v f pf0g'udk csdec f sdeq f q toH; k cs&mYyif OD;atmifqef;. (pdwful;,Of qdk&S,fvpf pmtkyf}uD;orm;rsm; jzpf-u onf) h tpGe; f a&muf0ef}uD;tcsKd. pdwt f m;xufoefru + kd r#wap_y; D / xka d emuf wzef
261
261

jzpfay:vmjyefaom EdkifiHydkif vkyf&yfrsm;udkvnf; yHkpHopfjzpfapcJhayvdrhfrnf? odk jzpfav&m ygvDref'Drkdua&pD . yxr (14) ESpfwmumv 17 onf OD;atmif qef;. vrf;!efjyor+ uif;rJhcJh_yD; a'oaygif;rsm;pGm r-umc% qlylxuGr+rsm; a-umihf (rD;yHkxJrSm a&vdkuf&SmouJhodk ) &Sd&m ,if;wdku wdkif;wyg;om; 0ifa&muf odr; f ydu k t f y k p f ; kd onfxuf tusKd;w&m;ydr k q kd ; kd &Gm;onfh zufqpfppftm%m&Sip f epf jrefrmEdkifiHwGif ay:aygufvmatmif OD;Ektpdk;& tm%mvkcHvdkuf&onfhtajcokd uHqdk;rdk;arSmifuspGm OD;wnfoGm;apcJhavonf? tu,fI OD;atmifqef;om xdktcsdefY EdkifiHawmftm; yJhudkifoGm;ol jzpfaeOD;rnfqkdv#if ,if;tajctaersm; rnfonft h cg r# ay:aygufvmp&m ta-umif;r&Sa d cs? OD;atmifqef;udk tarGqufcHoltjzpf/ wdkif;jynfrysufcif tcsdefrD u,fwif &av[ef vky}f uHvnfq,fpum;vH; k uG,c f a hJ om Adv k c f sKyf}uD; ae0if;onf 1962 ckESpfwGif tm%modrf;cJh_yD;aemuf tiftm;csnfheJ I pGrf;&nfrxufjrufawmhaom ygvDref'r D u dk a&pDpepf udk zsuo f r d ; f ypf&ef a-unmcJ_h yD;aemuf nD!w G a f &;udk wd; k jri& hf efEi S fh pD;yGm;a&;vsifjrefpm G wd; k wufap&ef tm%m&Sip f epfuom jrefrmEki di ft H zdk toifa h vsmfq; kH jzpfonf[k olu awG;xifco hJ nf? ol. jrefrmhq& kd , S v f pfvrf;pOf ygwD wnf;[laom wygwDqdk&S,fvpfpepftm; zefwD;wnfaqmuf&jcif;. rlv blwESifh &nf&, G c f sufukd Todk xkwjf yefa-unmcJo h nf? jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf awmfvSefa&;aumifpDonf wkdif;jynftm; acsmufxu J sumeD; tajctaerS vufrwifav; u,fwifc_hJ y; D aemuf ,cktcg jref rmhqdk&S,fvpfvrf;pOfjzihf EdkifiHol EkdifiHom;wdk. vlaer+b0ESihf pD;yGm;a&;b0udk jyefvnfwnfaqmuf&ef ud;yrf;vsuf&o dS nf xdkaemuf 1962 ckESpf/ Zlvdkifv (4) &ufaewGif awmfvSefa&;aumifpDu csrSwjf y@mef;cJa h om ygwDzJG pnf;yHk pnf;rsOf;tyd' k f (18) wGif xl;jcm;aom aemufq; kH ay: jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfudk taumiftxnfazmfI urBmausmf qdk&S,fvpf pD;yGm;a&;udk wnfaqmufoGm;rnf[k twdtvif;azmfjyxm;onf? TonfrSm ,leDazmif;0wf qdk&S,fvpfrsm;tzdk ed*Hk;. ed'gef;jzpfayawmh onf? Todk jzihf jynfolvlxktm; Tpepf}uD;. 0rf;E+wfaq;cg;}uD;udk twif;rsKd csap_y; D wdi k; f jynfrm S vnf; t&Suw f uGJ tusK; d enf; acsmufxJ xd; k usom G ;cJa h vonf? 1987 ckESpf/ atmufwdkbmvtwGif;wGif olwdkvufxuf a&$wGif;/ aiGwGif;rsm; awGae_yDqdkonfh-um;rS EdkifiHjcm;t&efaiG vHk;0jywfawmufae_yD; EdkifiHjcm;auG; _rD tar&duefa':vm oef; (44) axmif wifae_yjD zpfaom OD;ae0if;tpd; k &rSmvnf;
262
262

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rsufESmatmufcs tzwfq,fr&awmhbJ urBmhtqif;&JqHk;EdkifiHb0 av#musoGm; vsuf a'0gvDcH/ olawmif;pm;EdkifiH 18 tqifhtwef;owfrSwfay;yg&ef dkusKd;pGm av#mufxm;r+udk urBmhukvor*~}uD;u axmufxm;!Smwm oem;-uifempGmjzihf atmufwb kd mv (29) &ufaewi G f twnfyowfrw S a f y;cJo h nf? odkjzpfav&m yxrOD;pGm ygvDref 'Dru kd a&pDpepf atmufwi Gv f nf;aumif;/ xda k emuf (zufqpf) ppftm%m&Sip f epf atmufwi Gv f nf;aumif;/ ESpa f ygif; (40) eD;yg; qdk&S,fvpfpepfudk prf;oyfcJh_yD;aemuf ,if;prf;oyfr+ESpfckvHk; ratmifjrifcJh onfrm S &Si; f aeyg_yD? xkE d p S c f t k euf OD;ae0if;vufxuf ppfty k p f . k vkya f qmifcsuf rSwfwrf;rsm;rSmrl oduQmtusqHk;/ &Sufp&mtaumif;qHk;/ oifcef;pmtjzpfqHk; jzpf ayonf? vuf&Sd (etz) acgif;aqmifrsm;rSm w&Ha&mtcgu taz}uD;yor# Ekvm cJh&onfh OD;ae0if;. om;rsm;omjzpfonfhtavsmuf tm%m&Sifenf;vrf;rsm;jzifh qufvufusio fh ; kH vsu& f o dS nf? ppfwyft&if;&Si0 f g'rSmum; txufvm $ vlwef;pm; udk vlxw k &yfv; kH tay: *kwa f oG;pkyf tjrwfxw k & f mY ydr kt kd iftm;}uD;rm; qd; k &Gm;oGm; apayawmhonf?

ed*;Hk csKyf
tawmfq; Hk olrsm;rSm olwu dk -H urRmukd _ra J tmif rwwfEi dk -f u? olawmfaygif;/ 20 EkauGaumif;I ol,kwfrm oufqkd;&Snfonf? u|efawmhfrdcifajr. _yD;cJhonfh axmifpkESpftqkH;owf&mpkESpfrSm nDnDr#r# ESpfykdif;tuefuJhokd jzpfcJhonf? aetvif;a&mifESifh ntarSmif uGJjym;ouJhokd yxryki d; f rSm awmufy_y; D 'kw, d yki d; f rSm trku d a f rSmifz; Hk v$r; f cHc& hJ onf? ukv d e dk e D ,fcsJ. aoG;pkyjf c,fv, S f r+atmufrS rdrz d mom vGwa f jrmufatmif rqkwr f epf csw D ufc& hJ m ar#mfvifhcsufa&mifjcnfoef;cJh_yD? usdef;aoayguf vGwfvyfa&;ukd jrifawGae& onfhtcsdefwGifrS vrf;jya&Sa qmifvif;a&mifonf kwfw&uf_idrf;owfcHcJh&onf? aetvif;a&mifua dk qmifaom aerif; 0ifa&mufu, G a f ysmuf (ae0if) onft h vm; omefuJhokdyif uH-urRmu AdkvfcsKyfatmifqef; (olawmfaumif;) apmapmpD;pD; ZD0e d c f sKyfapcJo h nf? jrefrmvlx}k uD;u olu dk &mpkEp S . f trsK; d om;ol&a J umif;tjzpf *k%f yowfrw S c fo hJ nf? trSefwu,fwGifvnf; olonf tawmfqkH;yk*~dKvfwOD;jzpfonfESifhtnD
263
263

u|Ey fk w f . dk orki d; f wGif olonf xkt d wki d; f rwdra f um raysmufrysuf qufvufwnf &SdoGm;rnfomjzpfonf? wqufwnf;rSmyif r_yD;qkH;Ekdifonfh trkdufarSmifnrsm; twGi; f wGif -urRmqk; d u 0ifa&mufvmcJo h nf? &Jabmfo; Hk usy dt f xJwi G f tzsi; f qk; H jzpf ol rdru d , dk u f dk Adv k a f e0if; (ol,w k r f m) [k *k%a f &mifvr $ ; f cHxm;olu &nfre S ; f csuf }uD;rm;onfh EkdifiHa&;orm;rsm;ESifh acwW,m,Dr# ypm;ay;r+cH-u&onfh ppfwyf t&m&Sd aemufvkdufwkd. tm;ay;axmufcHr+jzifh ol. okwfoifa&;ajcvS rf;ukd cwfjrefjrefvSr; f cJo h nf? Tonfrm S 1962 ck rwfvtpyki d; f olu tvk; H pkt H m%mukd odr; f yku d & f ef qk; H jzwfvu dk o f nft h cse d r f p S wifco hJ nf? ppftm%m&Sip f epfudk xlaxmif vku d _f y; D olu , dk o f l eef;yvia f y:wifvu dk u f m t}udra f ygif;rsm;pGm kya f o;q&muJo h dk yrlc& hJ m 2002 ckEp S f 'DZifbmv (5) &ufae touf (92) ESpw f i G f aemufq; Hk ZD0e d c f sKyf oGm;onfw h i dk a f tmif jzpfavonf? oltaoaemufusonfrm S trSe/f olo ufwrf; wav#muf tESpf (40) r# twGi; f pdw, f w k jf zifh &uf&ufpufpuf jc,fv, S t f y kc f sKyfr+ '%fudk vlxu k pdwy f su0 f rf;enf;zG,c fp H m;cJ& h onfrm S xkx d ufyr dk -kd umanmif;onf[k xifrw S c f& hJ onf? u|efawmfhpmtkyf. ed*kH;csKyfu ,cktykdif;ukd Akdvfae0if; (c) +armif21 . uk, d a f &;twKy`wdW pmzwfot l m;wifjy&ef &nf&, G & f if;r&Sy d g? oka d omfvnf; ol. aemufq; Hk ESpr f sm;twGi; f usq; Hk cef;wGif ol. uk, d y f i dk q f ef;jym;r+rsm;ukd tusO; f csKyf tpOfvu dk w f ifjyvk& d if;jzpfonf? Adv k c f sKyfatmifqef;ESihf olEi St hf wl vky}f uHc& H aom a&mif;&if;rsm;wkd. acgif;aqmifr+ukd wkdif;jynfrS z,f&Sm;ypf&mwGif olonf t"dutcef;urS yg0ifcJhonfhtwGuf jzpfysufr+ tpOfjrifuGif;rsm;twGif; olu ukd xyfrt H xl;y&ef oifawmfonf[k ,lq&ygonf? OD;apmuJo h r dk [kwb f J olEi So hf t l cki d; f cHwr dk m S olwu dk sco H ifo h nfh ud;pifEi S hf ,aeacwf Eki di fw H um &mZ0wfr+ w&m;kH;wku d kd vGwfajrmufoGm;cJh-uonf? jrefrmhq& dk , S v f pfvrf;pOfygwDOuU@&mxl;rS aemufq; Hk Ekwx f u G o f nfh 1987 ckESpf Zlvkdifv (23) &ufaewkdifatmif ol. (25) ESpfwm tm%m&Sifpkd;rkd;r+umv twGi; f yxrqk; H rS aemufq; Hk txd olonf rnfoa dk om ydiq f i dk r f E + i S hf qefu sifru + r dk # vufoifh rcHca hJ cs? ol tm%m&,l_y; D r-umrDyif &efue kw f uUov dk a f usmif;om;rsm;u tenf;i,fr# qefusifr+y&mwGif ol. trdeftm%mukd olu a-unmjycJhonf? ol. vufr&GHaoewform; Adv k r f; }uD;pdev f i Gu f ol.trdef (wyfrawmfux dk v d m&if "m;"m;csif;/ vSHvSHcsif;&ifqkdifr,f) twkdif; vufeufrJhausmif;om;vli,frsm;ukd &mESifhcsDI owfjzwfypfcJhonf? trSefrSmrl olukdxdvmv#if wkH jyefvufpm;acs&ef
264
264

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

qkv d & dk if;jzpfonf? olEw k x f u G c f geD;wki da f tmif tm;uk; d &mrJh wki d; f oljynfom;rsm;ukd wyfqkdwm ypf&if rSefatmifypfw,f[lI }udrf;0g;oGm;cJhao;onf? aemuf (2) vtwGif;wGif owfrawmf (vlrsKd;wkH;atmifowfjzwfaom,E&m;) tjzpf ol ajymif;vJca hJ om wyfrawmfonf rdrw d dk aoG;&if;om;&if; jynfor l sm;ukd axmifEi Sc hf sI D rnmrwmowfjzwfypf_y; D olq v dk c dk suu f dk csuc f si; f twnfyay;cJo h nf? tm%m&Sif u ol. rqvOuU@&mxl;ESihf Adv k c f sKyf}uD;pef;,k Ekwx f u G a f y;xm;aom orRw&m xl;wkdu kd ol.t&if;ESD;qkH;_cHaygufrsm;jzpfonfh yxrOD;pGm pdefvGif (20 &ufouf wrf;) ESihf xka d emuf a'gufwmarmifarmif (30 &ufoufwrf;) wkx d H rod_rJ rodbm omjzifh vufva J$ y;cJo h nf? Eki di fo H m;rsm;u tkH uGvm&mwGif ae0if;uk, d w f i dk f wyfr awmf. xdyfykdif;AdkvfcsKyfrsm;ESifh t&m&Sdrsm;ukd qifhac:_yD; tjrifhqkH;&mxl;&Sif Adkvf csKyf}uD; apmarmifudk pufwifbm (18) &ufwi G f tm%modr; f cki d; f _yD; Eki di fa H wmfat; csrf;om,ma&;ESihf _idr0 f yfyjd ym;a&;aumifpu D dk zGJ pnf;apcJo h nf[k ,k-H unf&onf? xka d emuf 1989 ckEp S f rwfv wyfrawmfae npmpm;yGw J i Gr f S ae0if;u yxr qkH; vla&mifxGufjycJhonf? olu ppf0wfpkHtjynfh0wfxm;cJhonf? *sumwmwGif olr w d a f qGorRw rk[ d mrufq[ dk mwkx d H acwWtvnfom G ;awGonfh 1997 ckEp S f puf 22 d emuf ykHrSefaq;ppfaq;r+cH,l&ef wifbmtxd olu kd xyfrHrjrifrawGcJh&acs? xka ta-umif;jycsujf zifh pifumylodk oGm;a&mufca hJ o;onf? ol.aemufq; Hk Eki di f jH cm;c&D; jzpfrnfh xkc d &D;. owif;"mwfyw Hk i G f olonf tawmftm;enf;csnfe h y J a Hk y:aeonf? ynm^m%fenf;_yD; avmbouUm,}uD;oljzpfonfEi St hf nD qifjcifww Hk &m; rJp hm G jzifh ae0if;onf t,lonf;tavhtusir hf sm;ESihf vk; H axG;aecJo h nf? touf (90) rS (99) ESpftwGif;umvukd 0ifa&mufawmhrnfjzpfI oltaejzifh oloufwrf;ukd tjrifq h ; Hk (99) ESpt f xd qGq J efc siy f& Hk ayonf? ol. uHaumif;aom*%ef;jzpfonfh (9) *%ef;ukw d nfI *%ef;euQwa W A'ifynmjzifh tumtuG,t f wm;tqD; yvkyf cJhjyefonf? 2001 ckESpf rwfv (21) &ufaewGif crf;em;}uD;us,fvSaom -u,f m* (5) yGifh tqifhtwef; qD'kd;em;[kdw,f}uD; (Sedona Hotel) wGif ukokdvftzkdb &&S& d eftwGuf q&mawmf}uD;rsm;ukd Ak'b < momxk; H pHt& qGr; f au|;uyfvL S cJo h nf? oduQm&ifh q&mawmf}uD; (99) yg;ukd yifhaqmifcJh_yD; aqGrsKd;rsm;ESifh rqvacwf wynfw h yef;rsm;tygt0if {nfo h nfawmf (504) a,mufudk zdwa f c:cJo h nf? omref {nfo h nfawmfrsm;u olu dk vGev f e Gu f u J J tav;tjrwfyonfudk AD', D r dk w S w f rf;wGif jrif&onfrSm ESvkH;ematmhtHcsifpzG,faumif;vSonf? olESvkH;a&m*gtwGuf pifumylrS q&m0eftzGJ pufwifbmvwGif vma&mufcJh-u_yD; olukd,fwGif
265
265

ESvkH;taxmuftulypuf wyfqifay;cJhonf[k aumvm[vjzpfcJhaomfvnf; qGr; f au|;tcrf;tem;wGif olonf usef;rmaeyk& H avonf? 2001 ckEp S f 'DZifbmv (26) &ufaewi G f yvkya f om cifpENm0if;. vufxyf r*Fvm (26) ESpa f jrmuftcrf;tem;wGif olu dk wzefawG&jyefonf? xky d. JG tv#y H ,f au|;arG;{nfhcHr+ESifh aysmf&$ifjrL;wl;uckefr+rsm;u jynfolvlxk. cHpm;&r+t00ukd jyuf&,fyouJo h dk jzpfco hJ nf? Toka d om vGeu f sL;r+rsm;u ESv; Hk emzG,a f umif;vS aom tm%m&Siftkyfpkrsm;ukd usqkH;apcJhouJhokd ae0if;. -umjrifhvSaom wOD; wnf;ppftm%m&Sif tkyfpkd;r+onfvnf; aemufqkH;wGif 2003 ckESpf rwfv (7) &ufaeY ydwq f c dk c H& hJ _y; D olr o d m;pkonfvnf; tvm;wlusq; Hk oGm;cJa h vonf? ol. tcspfqkH;orD; cifpENm0if;.a,musfm; at;aZmf0if;ESifh olwkd. om;okH;OD;jzpfol at;ae0if;/ ausma f e0if;/ ZGa J e0if;wkr d m S ratmifjrifaom tm%modr; f &ef }uHpnfr+ jzifh zrf;qD;cHc-hJ u&onf? xkt d r+wi G f cifpENm0if;vnf; twGi; f ususyg0ifywfoufchJ onf[k qka d omfvnf; tpGyp f c JG & H aom a,musfm; (4) OD;ukd axmifxo J i G; f cJ_h yD; pENm ESifh olr.tazrSm tdrfwGif;tus,fcsKyf cscH-u&onf? Eki di fa H wmftm%muko d r d ; f &ef yl;aygif;}uHpnfrj+ zifh w&m;pGc J& H ol (4) OD;ukd (9) v-um EkdifiHawmfykefuefr+jzifh w&m;pD&ifcJh_yD; ao'%ftjypfay;cJhonf? olwkdukd pD&ifrnfh&ufukd rowfrSwfao;aomfvnf; olwkdr Sm ao'%fuscH&ef axmifwGif; wae&mwGif &SdaeqJjzpfonf? xkda emuf tm%m&Siftkd}uD;rSm aoqkH;oGm;cJhonf? xk; H pHtwki d; f wki d; f jynfudk tkyp f; dk aeaom Akv d c f sKyfty kp fo k nf bmr#rvky& f ef qk; H jzwfchJ -uonf? tb,fa-umifq h a dk om wOD;csi; f aomfvnf;aumif;/ tkyp fv k u dk a f omfvnf; aumif; rnfoa dk omf ta&;,laqmif&u G r f u + dk yvky& f rnfudk olwr dk od-uI jzpfav onf? wkdif;jynfwckvkH;. usqif;aeaom uH-urRmrSm ppfzdeyfatmufwGif Tokd aom raocsmra&&m+yfaxG;ayGvDaom pDrHaqmif&Gufr+tay: rSDwnfvsuf&Sd_yD; tm%mxufvSaom zcifwOD;ESifh tvm;wlvSonfh aus;Zl;&Sif}uD;ukd,fwkdif. tokbtcrf;tem; tpDtpOftwkdif; tusKd;oufa&mufvsuf&Sdonf? tpk; d &u w&m;0ifxw k jf yefa-unmr+ryvkyo f nft h jyif tpk; d &yki do f wif;pm wGif ema&;a-umfjimxnfhcGifh&&ef okH;&uf-uef -umcJhonf? rl&if;a&;om;csufrSm jzwfawmufwnf;jzwfcHcJh&_yD; vkd&if;tcsufrsm; qkH;+H;oGm;cJhonf? acgif;pOfrSm wkH;wd OD;ae0if;[lIjzpfonf? atmufwGif touf (93) ESpf (1911 ck/ arv 24 &ufaezGm;)/ ae&yf trSwf (19) arcvrf; r&rf;ukef;rde,f/ &efukefwkdif; a':cifaroef; (uG,fvGef) .cifyGef;? xkdaemufwGif ol. om;orD;
266
266

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rsm;jzpfonf[kqkdaom vlyk*~dKvf (9) OD;. trnfrsm; (3 OD;rSm uG,fvGef_yD;) usef tcsuftvufrsm;rSm olonf 2002 ckESpf 'DZifbm (5) &uf/ eHeuf (7) em&D (30) rdepfwGif aoqkH;cJh_yD; uG,fvGefol.qENt& olkyftavmif;ukd a&a0;okomefY aev,f (1) em&D (30) rdepfwi G f rD;o*[c fa hJ -umif;jzpfonf? vku d y f gyka d qmifor l sm;/ olruse; f rrmpOfEi S hf aus;Zl;&Siz f cif. tokbtpDtpOfwi G f ulnr Da + y;cJ-h uolrsm;ukd aus;Zl;wifa-umif; azmfjyvsuf tqkH;owfxm;onf? rl&if;a&;om;csur f m S rdom;pkxr J S wOD;OD;u a&;om;cJy h & Hk _yD; pENmjzpfy& Hk av onf? aemufq; Hk ykE Hy dS a f zmfjy&mwGif olr.rdcifudk wOD;wnf;aomZeD;tjzpf txif f (uG,v f e G ) f qko d . l rdcifrnfol t&Sm;yvkyx f m;onf?23 om;orD;rsm;wGif OD;ode; jzpfa-umif; rjyxm;? aiGp; dk ESia hf t;atmif (uG,v f e G) f wkr d m S yxr w&m;0ifZeD;jzpfol a':wifwifESifh &&Sdaomom;rsm;/ 'kwd,ZeD; a':cifaroef;ESifh twlygvmaom yxrtdra f xmif a'gufwmawmif}uD;ESi& hf aom orD;ok; H a,muf a'gufwmvJv h 0 hJ if; (uG,fvGef)/ oDwm0if;/ a'gufwmaomfwm0if;/ a':cifaroef;u olESifharG;aom a'gufwmpENm/ a'gufwma-u;rk0 H if;ESihf zd;a00if;/ wu,fwi Gr f l olEi St hf a-umif;yg aom ZeD; (5) OD;&Sdonf[k qkdEkdifonf? ae0if; oGwfoGif;cJhaom ppfwyftkyfpkd;r+. trSwv f uQ%mjzpfonfh nHz h sif; aomvky& f yf. tysuftpD; tpdwt f yki d; f w&yfjzpf onfh Twckwnf;aom &Sif;vif;&cufonfh ema&;a-umfjimukd ppfaq;twnf yay;olrm S ppfty k p f y k ifjzpfI olwu dk o dk m tjypfwif&rnfjzpfonf? okdESifhyif ol jymrsm;rSm tcrf;tem;uif;rJhvsuf teD;tem;&Sd jrpftwGif;okd ypfcscc H& hJ onf[k ,k-H unf&ayonf? okdjzifh oljymrsm;rSm ywf0ef;usin f pfnrf;r+jzpf apaom tr+u d o f ku d jf zpfom G ;awmhonf? tm%m&SifrSm aemufqkH; usqkH;aysmufuG,foGm;cJh_yD? oef;a&$/ armifat;/ cif!e G f ok; H OD;tkyp f k (kyq f ; dk rsm;) rSm olw. dk taz}uD; usq; Hk cef;ukd vif;wrsm;uJo h dk acsmif;ajrmif;aecJh-u_yD; olwkdrSm tuGif;rJhtm%m&Sifrsm;tjzpf jrifhjrifhrm;rm; &yfwnfvsuf&Sd-uonf? olwkda cgif;aqmif}uD; r[kwfrw&m; l;wl;wl;vkyfor# cHc-hJ u&aom pufy ko f mefppfwyfrm S ,ckawmh olv ufrS vGwc fa hJ v_y? D jrefrmEki di fH tay: ESpfaygif;rsm;pGm tav;wrlycJh-uolrsm;taejzifh tm%m&SifaoqkH;r+u 'Dru dk a&pDudk toufjyefoi G; f Eki dr f nf[k taumif;jrifrj+ zifh pdwr f &SnE fi dk p fm G xifjrifchJ -uonf? Eki di ft H aejzifh pdwr f csr; f ajrz h, G f ESpa f ygif;&Sn-f umEGe H pfurBm tdyr f ufq; dk oHo&m rS xGufvkqJqJwGif ae0if;ukd rSefrSefuefuef oduQmcs qefu sifzkd vkdtyfayonf?
267
267

qkH;+H;cJhor# jyefvnftpm;xkd;Ekdif_yD; trsKd;om;jyefvnfoihfjrwfa&;ESifh qufvuf azmfaqmif&rnfh tcGifhtvrf;um; aemufqkH;a&muf&SdvmcJhyg_yD? _idrf;csrf;a&;ESifh om,m0ajyma&;ukd use d; f aoayguf tmrcHcsua f y;Eki do f nfh ppfre So f nfh 'Dru dk a&pDodk qufvufcsDwuf&rnfjzpfonf? EkdifiHwumu jrifhjrifhrm;rm; *k%fycHxm;&onfh urBmt h qifr h y D * k Kd~ vfjzpf_yD; Adv k c f sKyfatmifqef;.orD;jzpfou l pdw" f mwfa&;&mt& tm;ay;r+yxm;onfh vlxktuduf a&G;cs,fcHxm;&onfh tpkd;&w&yfuvnf; tpOfoif& h E dS i S _hf yD;jzpfonf? aoewfajymif;eJ tm%muki dx f m;olrsm;u bmvkyc f -hJ u ygovJ? vlre Sp fw d r fe So f r l sm;eJ wu,fu h dk ajymif;jyefygyJ? olw. dk aoqk; H oGm;cJ_h yjD zpf wJh acgif;aqmif}uD;&Jajc&mukd qufeif;_yD; olwkdt m%mukd qefu sifolrSefor#ukd &Sif;vif;z,f&Sm;paw;ypfzkd olwkd qkH;jzwfcJh-uonf? tcGifhta&;aumif;}uD;um; qkH;+H;cJhav_yD?24 Akv d c f sKyfr; }uD;oef;a&$uawmh olq &m tm%m&Sif rif;qk; d uG,a f ysmufom G; onfhtcsdefupI olukd,fol o&zl,laqmif;_yD; bk&ifht&m bdodwfcHvkdufawmh d om;'Dru dk a&pDtzGJcsKyfrS ta&G;cs,c f jH ynfov l w $ a f wmfu, dk p f m;vS,f onf?25 trsK; tcsKE d i S hf olw. dk vufaxmuftulrsm;yg0ifaom t"du twku d t f cHygwDtzGJ0ifrsm; ukd Ekdb,fvfqk&SifESifh taxGaxGtwGif;a&;r;jzpfol a':atmifqef;pk-unfESifh 'k=OuU@ ol&OD;wifO; D wku d OD;aqmifvsuf txufjrefrmjynfodk pnf;k; H a&;c&D;pOf tjzpf armfawmfum;wef;jzifh oGm;-uonf? Tc&D;pOfrSm etz. w&m;0ifcGifh ycsuf tjynfhtpkH&&Sd_yD;jzpfonf? okdaomfvnf; olwkdoGm;av&mae&mwkdif;rS vlwi dk ; f u tzGJ csKyfudk arwWmv$r; f cHvsuf axmufcr H t + jynfh awmufav#mufay;cJh -uonft h wGuf etzrSm odoo d mom pdwt f aESmiht f ,Sujf zpfco hJ nf? 2003 ckEp S f ar (30) &uf n (8) em&D arSmifpysK; d cse d f aemufwae&ma&muf&ef aemufusaecse dw f i G f armfawmfum;wef;rSm us& D m G ESihf 'Dy, J if;rdt-um; (2) ae&mwGif cHcw kd u dk c f u dk c f c H -hJ u&onf? wku d c f u dk c f o hJ r l sm;rSm tiftm; (5000) ausmf (etzu aemifwGif yvkyfaom owif;pm&Sif;vif;yGJwGifay;aom ta&twGufjzpf_yD; olwkdtqkdt& tzGJcsKyfukd uefuGufqENjyolrsm;) &Sd_yD; etzzGJpnf;ay;xm;aom }uHc i dk a f &;ESiz hf HG zd;a&;toif;om;rsm;u trmcHyg0if_y; D axmifrsm;rS pkpnf;vmaom &mZ0wfom;rsm;/ t_rw J rf;ppfom;rsm;ESihf ,lea D zmif;0wfrxm;aom jynfo& l r J sm;yg yg0ifonf? etzu t"dupDrHcsufcs_yD; vufeufukdifppft&m&Sdrsm; uGyfuJaom vkHcHa&;wyfzGJ0ifrsm;/ tcpm;v+Haqmfa&;orm;rsm;u udwif}uHpnf_yD; tao taus cHcw dk u dk c fu dk jf cif;jzpfonfrm S oHo,jzpfp&mr&Sa d cs? qENjyolrsm;qko d l trsm;
268
268

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

pkrm S oHacsmif;rsm;/ oHc|efrsm;/ 0g;c|efrsm;/ "m;rsm;ESihf tjcm;aoapEki da f vmufaom vufeufrsm; ukdifaqmifxm;_yD; t-urf;rzufa&;vrf;pOfukd vkH;0O\kHpGJukdifxm; -u_yD; vkH;0vufeufr&Sdaom jyefvnfckcHjcif;r&Sdaom tzGJcsKyftzGJ0if a,musfm; rdef;r tm;vkH;wkdukd &ufpufkdif;pkdif;pGm wkdufckdufcJhjcif;jzpfonf? trsm;tjym;rSm &uf&ufpufpuf towfc& H olc& H / '%f&m&ol&-uonft h jyif ,mOfrsm;/ yki dq f i dk r f + ypPnf;rsm;rSm tzsufpD;cH& tvkt,uf cH-u&onf? uHaumif;axmufrpGmjzifh a':atmifqef;pk-unfESifh OD;wifOD;wkdr Sm '%f&mtemw&&cJh_yD; axmifwGif;tykdc H cJh&onf? a':atmifqef;pk-unfukd yxr xdef;odrf;xm;cJh_yD; pufwifbmvwGif &efue ko f dk jyefac:cJu h m tdrw f i G; f tusO; f csxm;cJo h nf? OD;wifO; D ukv d nf; axmifwi G; f twef-umxm;cJ_h y; D aemifwi G f tdrw f i G; f tus,c f sKyfjyefxm;cJo h nf? &Sup f &maumif; vS_yD; tnmtwmuif;rJv h o S nfh Ttcsi; f jzpfym G ;r+onf jrefrmhorki d; f wGif 'Dy, J if; owfjzwfr}+ uD; [k rSww f rf;0ifco hJ nft h jyif ae0if;vGea f cwf ok; H OD;tkyp f. k aoewf wGif yxrqkH; aoG;at;at;jzifh tpkvkduftyHvkduf vlowfr+tjzpf tOD;qkH; trSwftom; &&SdoGm;apcJhonf?26 xka d emuf wESpt f wGi; f -o*kwv f (25) &ufaewi G f 0ef}uD;tzGJ tajymif;tvJ vkyf&mwGif etzOuU@/ wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf/ umuG,fa&;0ef}uD;ESifh }uHz HGOuU@jzpfol Akv d c f sKyfr; }uD;oef;a&$u trsK; d om;axmufvS r; f a&;wyfzJG. !ef -um;a&;r;csKyftopf Adv k c f sKyf}uD;cif!e G t f m; ol. 0ef}uD;csKyf&mxl;ukd v$a J jymif; ay;&ef qk; H jzwfco hJ nf? oka d omfvnf; Akv d c f if!e Gt f aejzifh ol. etztwGi; f a&;r; (1) &mxl;ukd pGefv$wfay;vkduf&onf? olukdqufcHol 'k=AdkvfcsKyf}uD;pkd;0if;rSm twGi; f a&;r; (2) &mxl;rS jrifw h ufvmoljzpf_yD; }uHz HGtoif;. tvGew f ufuGaom tvkyftr+aqmifwOD;jzpfonfhtjyif oufaoouUm,r&Sdaomfvnf; 'DyJ,if;vl owfr}+ uD;ukd pDrc H o hJ [ l q k o dk nf? pk; d 0if;/ Adv k c f sKyf}uD; ol&a&$ref; (yl;wGp J pfO; D pD;csKyf/ umuG,a f &;Xme) ESihf Adv k c f sKyfausm0 f if; (ppfaxmufvSr; f a&; 'k=t}uD;tuJ) wkr d m S Adv k c f sKyfr; }uD;oef;a&$. bufom;rsm;jzpf-uonf? 0ef}uD;csKyf Akv d c f sKyf}uD;cif!e G r f m S 2004 ckEp S f atmufwb dk mv (19) &ufae wGif &mxl;rS txkwfty,fcHcJh&onf? w&m;0iftm;jzifh ppftkyfpktrdefremcHr+/ tusify h sufvmbfpm;r+Ei S hf olw m0efrsm;ukd ausyGea f tmif rxrf;aqmifEi dk r f + ponfh ykefuefr+pGJcsufrsm;jzifh olukd t_idrf;pm;,lcGifhyvkdufjcif;jzpfonf? tdrfwGif;csKyf xm;cJh_yD; 2005 ckESpf Zlvkdif (22) &ufwGif txl;w&m;kH;jzifhppfaq;um tjypf&Sd onf[k awG&Sdojzifh olonf qkdif;iHhaxmif'%f (44) ESpf&&SdcJhonf? tapmykdif;wGif
269
269

olEi Sq hf ufo, G r f & + o dS l axmufvSr; f a&;t&m&Sd (38) OD;wkr d m S axmif'%f tESpf (20) rS tESpf (100) ausmftxd uscH_yD;jzpfonf? ae0if;. opPmawmfcr H m S (tpGr; f xuf vSaom olt zGJ tpnf;ausmaxmufaemufcjH zif) h a-umufcref;vdvd tm%mwuf vmonft h wGuf olEi So hf . l aemufvu dk r f sm;jzifh zGJ pnf;xm;aom tqdyt f awmuf taqmufttkHwckvkH;ukd z,f&Sm;ypfcJhjcif;jzpfonf? xkdaemuf (2) a,mufom usefcJhawmhonf?27 u|efawmf.,cifpmtkyfwGif &nf!e f;a&;om;cJhaom twWorm;ae0if;u ol& mxl;wnf_rJa&;twGuf olv rf;a-umif;wav#muf awGor# tppftrSejf zpfap/ olxifjrifonfjzpfap olu dk ydio f r le So f r# z,f&m S ;ypfonfh okwo f ifa&;vrf;pOfonf tpGr; f xufvo S nft h wGuf ykr d _dk ir d; f csr; f vkH cH&m wki d; f jynfrsm;okd OD;aESmuf,p dk ; D r+jzpf_y; D wkdif;jynfwGif wDxGif}uHqEkdifol twwfynm&Sifrsm; uif;rJhoGm;apcJhonf? tqifh edro hf nft h jyif r-umc%jywfawmif;jywfawmif;jzpfaeaom ynma&;pepfuvnf; wkdif;jynftwGuf ykdrkdepfemqkwf,kwfapavonf? xkt d jyif rjynfhpkHaom EkdifiHa&; prf;oyfrr + sm;uvnf; pD;yGm;a&;ukd qufvufzsup f; D cJ& h m Eki di f. H aiGa-u;rSm wefz; dk rJh onftxd a&mufom G ;cJ_h y; D w&m;r0ifaomtpk; d &rSm a'0gvDc& H avonf? ppfwyfwi Gf tjrifhqkH;&mxl;rsm;ukd zufwG,fxm;ol rlvblw vufa&G;pifrsm;om ,aetcsdef wGif rxdrcku d f qufvuf&yfwnfEi dk -f uaomfvnf; wki d; f jynf. trsm;pkvx l }k uD;. aemifa&;rSm vk; H 0ar#mv f ifc h suu f if;rJv h su& f o dS nf? tenf;i,f[a l om taumif;jrif ukd udwifrSef;qEkdifaomfvnf; atmufwGifazmfjyxm;aom t&nftcsif;jynfh q&m0efwa,muf. pdwfykdif;qkdif&m okH;oyfcsufu pdwf0ifpm;p&maumif; oavmuf ausmcsrf;zG,fvnf; aumif;vSonf? u|ea f wmf. vkya f zmfui dk z f ufwOD;jzpfol qpf'eD-rd (-opa-w;vs) rS pdwa f &m *gtxl;ukq&m0ef a'gufwmwifha0u oufOD;qHykdif tm%m&Sifpepfatmufu vlrb + 0tajctaersm;/ pdwy f i dk ; f qki d& f m +axmift h jrifw&yf acgif;pOfjzifh pdwy f i dk ; f qkdif&m ykdif;jcm;a0zefqef;ppfr+ pmwrf;wapmifukd a&;om;cJh&m -opa-w;vsESifh e,l;ZDvef pdwy fi dk ; f qki d& f m ukor+toif;}uD;u xkwa f 0onfh 2003 ckEp S f ESpy f wfvnf *sme,f. 'kw, d xkwp f mapmifwi G f ykE H y dS a f zmfjyjcif;cH&onf? olu ,if;pmwrf;wGif AdkvfcsKyfae0if; 1962 ckESpf tm%m&_yD; EkdifiHtpkd;& yg0ifpDrHonfh t-urf;zufr+ (State Terrorism) ukd jrefrmEkdifiHwGif oGwfoGif;cH&_yD; jzpfay:vmonfh a&&Snu f i G; f quf jzpfay:r+rsm;ukd t"duxm; &nf!e ; f uk; d um;_yD; tm%m&SiftkyfpkwpkatmufwGif aexkdif&onfh tusKd;qufrsm;ukd aqG;aEG;wifjy
270
270

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

xm;onf? if;pmwrf;. t"duwifjyr+rsm;ukd atmufwGif ukd;um;azmfjyvkduf ygonf? xkt d csder f p S I urBmu h v k or*~vt l cGit hf a&;aumfr&Sif tygt0if vlt cGihf ta&;tkyfpkrsm;u jrefrmtpkd;&tm; twkduftcHtiftm;pkrsm;tay: pepfwus ta&;,lzrf;qD;ESy d u f y G r f r + sm;twGuf pGc J sur f sm;wifvsu& f o dS nf? tqky d g pGc J sur f sm; txJwGif tm%m&Sifpepftm; pGJpGJ_rJ_rJ tefwkaeonfh twkduftcHacgif;aqmif a': atmifqef;pk-unftm; tzefwvJvJ zrf;qD;xde; f odr; f xm;r+Ei S hf olr. axmufco H l rsm;tm; Eki di ft H pk; d &uk, d w f i dk f tm;ay;axmufyr hH j+ zifh tpkvu dk t f -yHvu dk f owfjzwf aer+rsm; yg0ifygonf? d m; a'gufwmwifa h 0u qufvufI a&mfbifEi S hf ykp d f (Robins and Post) wkt uk; d um;um if;wk. d 1997 ckEp Sx f w k f Eki di fa H &; ,kr Hm S ;vGea f 0'em/rke; f wD;em-unf; r+. tajccH trnf&Sd pmtkyfrS atmufygtcsufrsm;ukd wifjycJhonf? tm%m&Sifrsm;jzpfol ykdaygh (Pol Pot)/ tD'Dtmrif (Idi Amin) ESifh d dk avhvmr+wcky&mwGif yka d ygh. uarBm'D;,m; *sK; d qufpwmvif (Josef Stalin) wku Eki di fo H nf wenf;wzkt H m;jzifh jrefrmEki di f. H tajctaeESihf E+i d; f ,SOE fi dk o f nft h csur f sm; &Sda-umif; a0zefr+ycJhonf? pma&;olrsm;taejzifh tm%m&Sifrsm;tm;vkH;wGif a,bk,s wlnDr+rsm;&Sda-umif; awG&SdcJhonf? ,if;wkdr Sm tm%mESifhywfoufI ,kr H m S ;vGep f w d a f 0'em cHpm;&r+/ vlrsKd;jcm;rsm;tm; em-unf;a&Smif-uOfr/+ wki d; f &if; om; vlenf;pkrsm;tay: rvkdrkef;wD;r+ESifh rdrdtrsKd;tEG,fukd txl;pif-u,foefp if apvkr d + ponfwdk jzpfonf? tm%m&Sia f cgif;aqmif. Eki di fa H &;pDrt H rdea f y;r+rsm;ukd ol. vufaxmufrsm;u pdwt f m;xufoefpm G taumiftxnfazmfwwf-uonf? a&mfbifEi S hf ykp d w f . dk avhvmawG&c dS sufrsm;txJwi G f ,kr H m S ;vGea f 0'em (Paranoid) &So d r l sm; pkaygif;zGJpnf;xm;onfh acgif;aqmifro + nfvnf; yg&mEGKd uf acgif;aqmif wOD;wnf;uJo h y dk if &ufpuf-urf;uwfI ysufp; D apEki do f nfomjzpfa-umif; yg0ifchJ onf? u|ea f wmf. wwd,t}udrx f w k f pmtkye f* d; Hk csKyftjzpf Eki di f jH cm;e,fcsJtiftm; }uD; (2) OD;ukd atmifjrifco hJ l u|ea f wmfw. dk (20) &mpk trsK; d om;ol&a J umif; Akv d c f sKyf atmifqef;. *k%o f u d m Q jrifr h m;vSonfh orD;jzpfol a':atmifqef;pk-unftwGuf om aemufq; Hk tydwp f um; ae&moD;oef xm;cJc h siy f gonf? Eki di f jH cm;rS usL;ausmo f l rsm;xuf ykdrkdqkd;0g;vSonfh 1962 ckrSpcJhaom rdrdajray:wGifyif aygufzGm;cJhonfh tqufqufaom ppftm%m&Siw f . dk raumif;qk; d 0g;tiftm;rsm;ukd z,f&m S ;ypf_yD;
271
271

(21) &mpk ,cktcsdey f i dk ; f wGif Eki di f. H vGwv f yfa&;ESihf *k%o f u d m Q ukd jyeftpm;xk; d Eki df &ef olr.acgif;aqmifr+ukd olrtm; ae&mrSef ay;tyfjcif;cH&v#if atmifjrifrnf jzpfonf? wcse dw f nf;wGif t&Snt f -umcHpm;a&aom jrefrmEki di fo H m;rsm;ESihf vlt cGihf ta&;ESihf 'Dru dk a&pDqw d o f e k; f cH&_y; D jyefvnfawmif;wae-uaom tjcm;tjcm;aom vly* k Kd~ vftm;vk; H olr. atmufygpum;ajym-um;csufrsm;wGif pdwt f m;wufp&m ar#mfvifc h sufrsm;ukd awG jrif&ayvdrr hf nf? Ak'0 < g'w&m;oabmonf "rRu, dk u f sifw h &m;aumif;rGer f t + ay:wGif tajccH onf? tumtuG,frJh jynfoltay:wGif rajymif;rvJjyif;xefaom pnf;rsOf;rsm; csrSwE f i dk o f nfh tiftm;tay:Y rwnfacs? pepfwck. rSeu f efru + dk tiftm;tenf; qkH;olrsm;tm; twdtusumuG,fay;Ekdifonfh yrm%jzifh tppftrSef wkdif;wmEkdif onf? w&m;r#wr+r&Sdaomae&mwGif vkHcHpdwfcs&aom _idrf;csrf;r+ r&SdEkdifacs? tm%m&Sifpkd;rkd;r+ESifh zdESdyfr+ukd qefu sifI wGef;vSefr+ukd aemufqkH;tm;ukd;&mtjzpf vlom;taejzifh twGi; f tusyf yvkyc fi Gr hf &Eki dv f #if vlt cGit hf a&;rsm;ukd Oya'pk; d rk; d r+ jzifh umuG,& f rnf[I l Eki di fw H umvlt cGit hf a&;a-unmcsup f mwef;u todtrSwf yxm;onf? xkdw&m;r#waom Oya'rsm;onf vltcGifhta&;rsm;ukd ukdifpGJxm; onfh _idrf;csrf;a&;twGuf vkdtyfaom tkyfjrpfjzpfonf? twkduftcHtm;vkH;ukd E+wfqdwfapjcif;ukd _idrf;csrf;a&;[l Ivnf;aumif; olwkd.tm%m tmrcHcsuf &Sjd cif;ukd vkH cHa&;[lIvnf;aumif; t"dym ` ,faumuf,x l m;onfh tod^m%fro hJ r l sm; 29 uom vlom;rsm;. vkHcHpdwfcs&r+ukd jiif;y,f-uonf?

272
272

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

pmwGJ vky}f uHrE +i S fh H;k wifw&m;pGq J r kd w + kd ESifh ywfoufaom a-u;eef;pmtcsKd


(Selected telegrams Concerning the Assassination and Trial)

qm[l;bwf&efrS avmhyufopfavm&ihx f o H kd a-u;eef;pm/ tki dt f t kd m= trf42504


(Sir Hubert Rance to Lord Pethick-Lawrence. Telegram, IOR: M/4/2504)

csufcsif;tjzpfq;kH ?

&efue k /f 1946/ pufwifbmv (21) &uf/ (23;00)em&D vufc& H &S/d pufwifbmv (21) &uf/ (21;50) em&D

eHygwf (121)/ bk&ifcHxHrS udk,fykdifa-u;eef;? ?


(1) tpd; k &tdra f wmfrS xGuc fm G _y; D r-umrD ,ae aev,fyi kd ; f wGif OD;apm (xyfrH OD;apm) .toufudk &ef&Smr+jzpfay:cJhygonf? OD;apmu &Jt&m&Sdudk Toda k jymqdk onfrSm rdrdtpdk;&tdrfawmfrS jyefoGm;_yD; olonf ol owif;pmwkduf (ol&d,) odk oGm;_yD;aemuf olXmecsKyfoo kd m G ;I tpnf;ta0; yvkyy f gonf? (16;30) em&Dwi Gf tdrfodk jyef&mY olaemufum;xJrS olvlESpfa,muf vdkufygvm-uygonf? tpdk;& tdrfawmfrS rdkif0ufcefw Gif&Sdaom jynfvrf;ay:&Sd ajreDukef;t0dkif;odkt a&mufwGif olonf ola emufrS um;vdkufygvmjcif;&Sdr&Sd vSnfh-unfh&m/ xdktcsdefwGif *spfum; wpD;udk owdxm;rd_yD; t0kdif;. wbufodk tauGtwufwGif olu m;onf t&Sdef avsmhoGm;&m/ xdktcsdefY jyefvSnfh-unfhjyef&m olum;ESihf,SOfvsuf *spfum;udk awGrdygonf? if;*spfum;xJwGif jynfol&Jabmf (xyfrH=jynfol&Jabmf) ,leD azmif;0wf (4) a,mufEi S fh aoewfajymif;wck olu m;bufcse dx f m;onfukd awG&_y; D/ aoewfwcsuf vS rf;ypfvdkufI/ olu m; jywif;aygufESpfckvHk; azmufxGufoGm;yg onf? xdkaemuf if;*spfum;armif;xGufajy;oGm;_yD;/ olum;udk &yfypfvdkuf&m/ OD;apmudk aoewfusnfqefrrSefaomfvnf; olrsufvHk;w0dkuf rSefuGJprsm;jzihf uGJ&SoGm;_yD;/ rsufvHk;wvHk;rSm pdk;&drf&aom tajctaerSm &Sdygonf? xdktcsdefwGif tem;rS jzwfom G ;aom Oa&myvlrsK; d (2) OD;u olu kd aq;Ho k kd vdu k y fv kd u kd -f uygonf? OD;apm. twGif;a&;r;u if;tjzpftysufudk a,bk,stm;jzifh rSefuefa-umif; twnfyajymqdy k gonf? olEi S fh vdu k y f gvmcJa h om rsK; d cspy f gwD0ifrsm;tm; ppfaq;ar; jref;&mwGif &Jt&m&Sdrsm; ar#mfvifhouJhodk ygwDcsif;wdkufyGJ.tp[k xGufqdk-u
273
273

ygonf? vGefcJhonfhESpf&ufu OD;apmu olowif;pmrSaeI zqyvtzGJcsKyfudk jyif;jyif;xefxefpdefac:cJhygonf? qufvufpHkprf;ppfaq;r+rsm; yvkyfvsuf&Sd&m oihx f H tqufrjywf owif;ay;yda k eygrnf? 2? ,l*ef'gwGif &Sa d om *smrefvr l sK; d / OD;apm. r,m;qdo k u l p d E P i S fh ywfoufI OD;apm. ZeD;onfu olESihf uGm&Sif;vdkpdwf jyif;jyaea-umif;vnf; pDtkdif'Du tpD&ifcy H gonf? 3? OD;atmifqef;/ OD;ay:xGe; f / a'gufwmbarmf/ OD;apmESihf OD;Apdew f u kd kd usaemf ,aeawGqHkcJhygonf? OD;atmifqef;u oltr+aqmiftzGJudk tpD&ifcH&rnfjzpfI reufjzef/ odr k [kwf we*FaEGae aev,fcif;/ odr k [kwf wevFmae eHeufwi G f olu kd 1 u|efawmfxyfra H wGygrnf? 4? oydwftaetxm;t& tm;&p&mraumif; (xyfrH=raumif;) yg? tpnf;ta0;_y; D tpnf;ta0;ESifh ,if;tpnf;ta0;rsm;wGif tpD&ifcp H mrsm;om waev; kH -um;emae&ygonf?reufjzefwe*FaEGae/aev,fwi G f pt D ,fva f t(CLA) aumfrDwD. vuf&Sd tzGJ0ifr[kwfawmhaom tzGJ0if (3) OD;udk u|efawmf awGyg onf? xko d r l sm;xJwi G f t&mxrf;/ tr+xrf;aygif;pHt k zGJcsKyf. OuU@vnf; yg&Sy d grnf? qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzv f pfw0 kd ( J vf) (Earl of Listowel) xHokd a-u;eef;pm/ tki dt f t kd m= trf42714 csufcsif; tjzpfq;kH ? &efue k /f 1947 ckEp S /f Zlvi kd v f (19) &uf/ (12;00) em&D vufcH&&Sd? Zlvdkifv (19) &uf/ (08;40)em&D eHygwf 281/ bk&ifcx H r H S ud, k y fi kd a f -u;eef;= ,aeeHeuf (10) em&DcGJwGif pwif;*ef;aoewfudkif ArmoHk;OD;u tr+aqmif tzGJ ukd tpnf;ta0;xki da f epOf wku d c f u dk r f + yvky-f u&mwGif xdcu kd a f oqH; k olrsm; aoqHk;= OD;&mZwf/ OD;bcsKd/ ocifjr/ OD;b0if;/ ref;bckdif '%f&m&olrsm;=OD;atmifqef;(&ifbwfaygufxu G ' f %f&m&)/rdi k; f yGea f pmfbm G ;/ 2 xyfrHI tjynfhtpHk tpDt&ifcHygrnf? tm'AvsL'Dazmifvm (R.W.D. Fowler) (bk&ifc. H acwWtwGi;f 0ef) xHrS qm*Dbwfvw d 0 fw d f (Sir Gilbert Laithwaite) xHokd a-u;eef;pm= tki dt f t kd m= trf42714 csufcsif;tjzpfq;kH ? &efue k /f 1947 ckEp S /f Zlvi kd v f (19) &uf/ (16;25) em&D
274
274

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vufcH&&Sd? Zlvdkifv (19) &uf/ (15;45) em&D eHygwf=282/ azmifvmrS vdw0 fw d x f o H kd / bk&ifc. H ud, k y fi kd a f -u;eef;pm 281/ 1? tao;pdwt f csut f vufrsm;udk u|ea f wmf,ckay;Eki dy f g_y? D tr+aqmiftzGJ tpnf;ta0;yvkya f epOf/ ,ae eHeuf (10) em&Dcw JG i G f trSwf (12) ppfwyftrSwf tom;rsm;yg&Sa d om *spu f m;wpD;onf t0ifwc H g;r}uD;Y xk; d &yfvmcJo h nf? *spu f m; xJwGif vlwa,mufusef&pfcJhonf? pwif;*ef;aoewfrsm;ESifh kdifz,faoewf (2) vufudkifaqmifxm;-uaom vl (5) a,mufonf tr+aqmiftzGJ tpnf;ta0; cef;rodk avSum;rS wufom G ;-uonf? cef;rwHcg;0tjyifbufY apmif-h uyfaeaom vufeufudkif jynfol&JabmfwOD;u olwdkudk wm;qD;&ef ud;pm;pOf aoewfjzifh typfcHvdkuf&onf? olu vufeufudkifaqmifvmolrsm;udk trSwf (4) Armhkdif z,fwyfzGJ0ifrsm; jzpfonf[k ajymqdkcJhonf? olonf qkd;qkd;&Gm;&Gm; '%f&m&&SdcJh onfhtwGuf tao;pdwftcsuftvufrsm; ray;EkdifcJhyg? pwif;*ef;aoewfudkif vlo; kH a,mufonf tr+aqmiftzGJcef;rtwGi; f odk 0ifa&muf-u_y; D txJ&o dS r l sm;tm; olwa kd oewfrsm;jzifh w&-urf; ar$&rf;ypfcwfc-hJ uonf? 2? atmufygxdcu kd a f oqH; k olrsm;tm; twnfyEki dy f g_yD? aoqH; k ol OD;atmif qef;/ OD;b0if;/ OD;tA'& l mZwf/ ref;bcdi k /f ocifjrESifh OD;tke; f armif (tr+aqmiftzGJ tpnf;ta0;wGif &Sa d ecJa h om yda k qmifa&;ESifh qufo, G a f &;Xme= 'kw, d twGi; f 0ef)/ '%f&m&ol= 'D;'kwO f ; D bcsKd (pd; k &dr& f aom tajctaewGif &So d nf)/ rdi k; f yGea f pmfbm G; (tajctaeaumif;onf) ESihf udkaxG; (OD;tA'l&mZwf. oufawmfapmihf)? 3? aysmfbG,fOD;jr/ OD;b*srf;/ OD;atmifZHa0ESihf OD;a&$abmf (tr+aqmiftzGJ. twGi; f 0ef) wdr k m S xdcu kd r fr + &S? d apmpHz; kd oifonf c&D;xGua f e_y; D ocifEo k nf tpnf; ta0;wGif &Sr d aecJ? h 4? xdcdkufaoqHk;olrsm;tm; aESmihfaES;jcif;r&SdbJ aq;Hk}uD;odk ydkcJhonf? &JwyfzJGtaejzifh tajctaeudk oGuv f ufxufjrufpm G udi kw f , G a f qmif&u G E f i dk c fy hJ & kH ygonf? 5? ,cktjzpftysufonf taxGaxGtHkuGr+}uD;. tpdwftydkif;w&yf jzpfrjzpf jyo onfh t&dyfta,mifwpHkw&m r&Sdao;yg? tvHeDuGefjrLepfrsm;u Twdu k c fu kd r f + tpDtpOfukd odaecJo h nfh t&dyt f a,mifrsm;&So d nf? vuf&t dS pd; k &u olwdktay: jyif;jyif;xefxef ta&;,laqmif&Guf&ef pOf;pm;vdrfhrnfudk tjcm; twdu k t f cHygwDrsm;u a-umufvefa ea-umif; ,H-k unf&onf? Tonfu twku d f tcHygwDtm;vHk;u ,ckwdkufcdkufr+tpDtpOfudk xdefcsefv#Kd0Sufxm;cJhyHk&a-umif;
275
275

jyqdkvsuf&Sd aomfvnf; taxmuftxm;r&Sdyg? 6? bk&ifcHtaejzifh AkdvfcsKyf b&pf (*f)/ AkdvfcsKyfaomrwf (pf)/ &JwyfzGJ ppfaq;a&; t&m&Sc d sKyftjyif jynfwi G; f vHk cHa&;ESifh ywfoufaom tjcm;yk*Kd~ vfrsm;ESifh ,aeee H uf awGqa kH qG;aEG;r+rsm; yvkyc f o hJ nf? ArmhppfXmecsKyftaejzifh aemifjzpf vmrnfhjy\emrsm;twGuf udwifjyifqifr+rsm; yvkyfvsuf&Sdonf? 7? bk&ifcHtaejzifh avmavmq,fwGif ocifEk/ OD;atmifZHa0/ aysmfbG,f OD;jrwdkESihf wdkifyif!SdE+dif;vsuf&Sdonf? tr+aqmiftzGJopfzGJpnf;a&; tqdkycsuf owif;rsm;ESit fh wl aemufxyfa-u;eef;pmudk ,if;wki dy f if!E dS i d+ ; f r+ _yD;_yD;csif; xyfrH ay;ydy k grnf? qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzv f pfw0 kd J (vf)xHokd a-u;eef;pm/ tki dt f t dk m= trf42714 csufcsif;tjzpfq;kH ? &efue k /f 1947 ckEp S /f Zlvi dk v f (20) &uf/ (10;15) em&D vufcH&&Sd? Zlvdkif (20) &uf/ (08;00) em&D eHygwf 287/ bk&ifc. H ud, k y fi kd a f -u;eef;/ u|Eky fa f y;ydk aom a-u;eef;pm trSwf (281) ESihf qufwu kd a f y;ydk aom a-u;eef;pmrsm;? OD;apmtay:wGif oHo,jzpfr+ A[dk yvsu& f o dS nf? ,refae eHeuf (11) em&D xd; k _yD;_yD;csif; pGyu f s,ftusrsm; 0wfxm;aom vl (5) OD;vku d y f gvmvsuf *spfum; wpD; OD;apmaetdro f kd a&muf&v dS mcJo h nf? ,refae/ aev,fyi kd ; f wGif OD;apm.tdru f kd &Jrsm;u 0ifa&mufp; D eif;cJ_h yD; OD;apmESifh vl (10) OD;tm; udwifumuG,o f nft h ae jzihf xdef;odrf;cJhonf? kdifz,f (18) vufESihf pwif;*ef;wvuf awG&SdcJhonf? _cH0if;twGi; f &Sd *spu f m;wGif aemufbufY eHygwfjym;r&Sy d g? eHeufcif;wGif 0ifa&muf pD;eif;wkdufckdufcJholrsm; toHk;yaom *spfum;wGifvnf; aemufbufY eHygwfjym; r&S[ d k ,H-k unf&ygonf? qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzv f pfw0 kd J (vf) xHokd a-u;eef;pm/ tki dt f t kd m=trf42715 csufcsif;tjzpfq;kH ? &efue k /f 1947 ckEp S /f Zlvi kd v f (21) &uf/ (16;25) em&D vufcH&&Sd? Zlvdkifv (21) &uf/ (15;00) em&D eHygwf 294/ bk&ifc. H ud, k y fi kd a f -u;eef;/
276
276

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

1? jrefrmowif;pmtcsKdu _Adwdo#qefu sifonfh vrf;a-umif;udk ,ae wGif wdwdususcsrSwfvmcJhonf? jrefrmEkdifiHudk bk&ifhtifydkif,mtwGif;wGif qufvuf xde; f odr; f xm;&Sv d a kd om bk&ift h pd; k &. rl0g'ESifh vdu k a f vsmnDaxGjzpfrnfh tpd; k &w&yf zGJ pnf;Eki da f &;twGuf _Adwo d #wdu k twku d t f cHukd vufeufrsm; xkwf ay;cJh_yD; tr+aqmiftzGJudk wdkufcdkufcJhjcif;jzpfonf[k aumv[vrsm; ysHEHSvsuf &So d nf? u|Ey fk t f aejzihf vGec fo hJ nfh (10) &uftwGi; f OD;apmESifh a'gufwmbarmfwu kd kd awGqc kH _hJ yD; tu,fI zqyv usom G ;cJv h #if tpd; k &zGJ Ei dk a f &;twGuf udwifjyifqif xm;&ef ajym-um;cJa h -umif; owif;a&;om;ay;ydr k r + sm;vnf; ysHEHSvsu& f o dS nf? u|Ey kf f onf ocifEE ki S fh ,ckyifawGc_hJ y; D if;aumvm[vrsm;. vH; k 0rSm;,Gi; f r+Ei S fh tu,f I ,aevuf&Sd owif;pmwdk.rludk qufvufv$wfay;xm;ygu jzpfay:vmrnfh a-umufrufzG,fqdk;usKd;rsm;ESifh ywfoufI txl;yajymqdkcJhonf? tu,fI jzpf Ekdifv#if ,aeyif owif;pm&Sif;vif;yGJw&yf ac:,lusif;y&efESifh tpdk;&taejzihf a&'D,r dk S toHvi $x fh w k a f -unmay;&ef OD;Ekukd u|Ey fk a f jymqdc ko hJ nf? OD;Eku oabm wlcy hJ gonf? 2? b&if;*ef;aoewfrsm;ESifh cJ,rf;rD;ausmuf tajrmuftjrm; aysmufqHk;r+ onf t}uD;tus,fpdwfv+yf&Sm;zG,fjzpfcJhonfrSm oHo,jzpfzG,fr&Sdyg? if;tjyif _Aw d o d #t&m&Sr d sm;yg0ifywfoufaeyH& k aomfvnf; ,ckxw d i kd f wdwu d sustaxmuf txm; r&Sdao;yg? Ttr+udk ppfaq;&ef txl;cHkHk;zGJ&ef OD;Ekuvdkvm;_yD; Todk aqmif&u G jf cif;jzifh jynfov l x l k at;aq;_ir do f ufom G ;vdrr hf nf[k olu awG;ygonf? ppfwyf. pdk;&drfr+abmiftwGif;rS u|Ekfyftaejzihf ,if;odkaom cHkHk;. Oya'+ axmifhrsm;ESihf ywfoufI raocsm ra&&mvSyg? odk jzpfI oif.t}uHay;r+udk vdkvm;vsuf&Sdygonf? *sDtkdpDESihf wkdifyifaqG;aEG;&ef ruf*GdKif,mudk u|Ekfyfapv$wf vdu k y f gonf? twGi;f a&;/ 0ef}uD;csKyf;kH cef;/ &efue k /f 1947 ckEp S /f Zlvi kd v f (25) &uf Todq k ; kH jzwfvu kd o f nf? (u) *k%fusufoa&ESihf jynfhpHkvSaom OD;atmifqef;ESifh ol. vkyfazmfudkif buftcsKdudk ol&Jabmenf;vSpGm owfjzwfcJhr+wGif bk&ifhtpdk;&ESihf jrefrmEkdifiH. bk&ifcw H kd wpHw k &mta&;,laqmif&u G & f ef vdt k yfonfEi S fh ywfoufI oHo,rsm; uif;a0;oGm;ap&ef atmufazmfjyyg owif;a-unmcsuu f kd jrefrm=t*Fvy d E f p S b f m omjzifh csufcsif;xkwjf yefay;&efEi S fh
277
277

(c) tpdk;&taejzifh Towif;xkwfjyefa-unmcsufudk toHk;yvsuf&Sd_yD; vlxt k wGi; f us,jf yefE i dk o f r# us,jf yefp m G od&a dS p&eftwGuf aqmif&u G & f ef wdi k; f rif; }uD;rsm;ESifh ta&;ydkifrif;rsm;tm;vHk;tm; ud;rJha-u;eef;jzifh today;&ef? owif;xkwjf yefa-unmcsuf *k%fusufoa&jrifhrm;vSaom OD;atmifqef;ESifh tjcm; tr+aqmif aumifpt D zGJ 0ifrsm;tm; r-umao;rDu ol&a J bmenf;pGm owfjzwfcr hJ w + i G f _Adwo d # bk&ift h pd; k &tzGJEi S fh jrefrmEki di f. H bk&ifcw H kd qufpyfaeonf[a l om aumvm[v rsm;jynfov l x l t k wGi; f tcsKdae&mXmersm;Y ysHESH jzpfay:vsu& f y dS gonf? Taumvm [vrsm;onf vHk;0tajctjrpfr&Sdyga-umif;ESihf _Adwdo# bk&ifhtpdk;&/ bk&ifcHESihf jrefrmtpd; k &wdt k -um; eD;pyfaom em;vnfrr + sm; &Sa d ea-umif; jrefrmtpd; k &taejzifh odaptyfygonf? aESmihfaES;-uef -umr+tenf;qHk;jzihf w&m;cHrsm;tm; ta&;,lEkdif &ef _Adwo d #bk&iht f pd; k &/ bk&ifcE H i S fh jrefrmtpd; k &wdo k nf wufuGpm G yl;aygif;aqmif &Guv f suf&a dS eyga-umif; qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzv f pfw0 kd J (vf) xHokd a-u;eef;pm/ tki dt f t kd m=trf42715 csufcsif;tjzpfq;kH ? &efue k /f 1947 ckEp S /f Zlvi kd v f (28) &uf/ 12;15 em&D v#Kd0Suf? vufcH&&Sd/ Zlvi kd v f (28) &uf/ (14;30) em&D eHygwf 313/ bk&ifc. H ud, k y fi kd a f -u;eef;/ 1? oif. 1689/ Zlvi dk v f (26) &uf tjzpftysur f sm;udk tpOftwki d; f od&a dS p &efESifh tu,fI ta&;w}uD;jy\em jrefrmEkdifiHwGif ay:aygufvmygu ppfwyf taejzifh wm0eftcsK; d }uD;}uD;rm;rm;udk rvGr J aoG vufc& H ,lvr dr hf nfjzpfa-umif;udk 0rf;enf;pGmjzifh jyoEki d& f ef atmufygtwdi k; f u|Efy k f ud;pm;wifjyxm;ygonf? 1? umuG,fa&;Xme/ jrefrmEkdifiHtpdk;&tzGJESihf rdjy&JwyfzGJwdk wufa&muf aom tywfpOfyvkyfonfh jynfwGif;vHkcHa&;&m tpnf;ta0;rsm;Y tcsdeftawmf -umuyif rdjyt&m&Sdrsm;u vufeufodkavSmifHkrsm;rS vufeufrsm; cdk;xkwfr+ jzpfym G ;cJa h -umif; tp&So d jzifh pGyp fr JG r + sm; yvkyc fo hJ nf? umuG,a f &;XmerS wm0ef&o dS l rsm;u pHp k rf;ppfaq;r+rsm; pwifyvkyr f nfjzpfa-umif; tmrcHcsufay;cJ-h uonf? 2? Zlvi kd v f (15) &ufaewi G f OD;atmifqef;ESifh ,m,Djynfxa J &;0ef}uD;jzpfol aysmf bG,fOD;jrwdk u|EkfyfESifhvma&mufawGqHk_yD; yifrvufeufwdkuf (Base Ord278
278

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rod&ol wdv k ufxo J dk oDwif;ywftawmf-um-umuyif v$a J jymif;ay;cJa h -umif; avhvmod&dS &onf[k ajymqdc k -hJ uonf? (wu,fjzpfysuc fo hJ nfh &ufpt JG wdtusrm S ZGev f (24) &ufjzpfonf)? Tvufeufaysmufq; kH r+/ aysmufq; kH cse dE fi S fh jyefvnfawG&c dS se dt f -um; tcse d f tvGet f rif;uGm[aeonft h wGuf ,if;vufeufrsm; Eki di ft H wGi; f ,cktcse d f wGif jzefa0xm;_yD;avmuf jzpfEkdifajc&SdonfhtwGuf OD;atmifqef; tvGeftrif; pdk;&drfvsuf&SdonfrSm obm0usayonf? jynfxJa&;0ef}uD;u tpdk;&taejzifh jrefjrefqefqef vkyfaqmif&rnfjzpf_yD; us,fus,fjyef jyef zrf;qD;&vdrfhrnf[k u|Efkyftm; ajymcJhonf? pHkprf;ppfaq;r+ryvkyfEkdifrD twdkuftcHacgif;aqmiftm; vHk;ESihf olwdk. vufaxmufrsm;udk udwifumuG,fonfhtaejzifh xdef;odrf;&ef &nf&G,fa-umif; ola jym-um;csufrS u|Ekfyf em;vnfvdkufygonf? 3? xdkaerSmyif *sDtdkpD (GOC) udk u|EkfyfawGcJh&m bDtdk'D (BOD) taejzifh ,if;udpu P kd ,H-k unfpw d c f spm G aqmif&u G c f jhJ cif;jzpfa-umif; olu u|Ey fk u f kd today;yg onf? rdj y&Jrsm;taejzifhom b&if;*ef;tvuf (500) xkwfcGihf&&SdcJh_yD; ,if;xkwf ,lci Gr hf S tcsdet f wef-um vufeufrsm;udk xkw, f a l ecJy h gonf? ZGev f (24) &ufae wGif &Jrsm;[k ,H-k unf&aom tzGJwzGJ bDt' kd o D a kd &muf&v dS m_y; D vufrw S t f jynft h pHk xk; d xm;aom trSet f uef taxmuftxm; pm&Gup f mwrf;tjynft h pHjk zifh b&if;*ef; aoewfusnfqH r*~Zif;rsm;udk xkwf,loGm;cJhonf? pHkprf;a&;cHkHk;. awG&Sdcsufudk u|Efkyftaejzifh rawG&ao;aomfvnf; &Jrsm;udkxkwf,lcGihfycJhaom b&if;*ef; aoewfta&twGufrSm tvuf (500) r[kwfbJ tvuf (100) omjzpfa-umif; ,Hk-unfygonf? vGefcJhonfh (2) &uf/ (3) &ufcefu u|Efkyfa&SwGifyif jynfxJa&; 0ef}uD;u ,cifu b&if;*ef;aoewfrsm;udk xkwfay;cJhonfrSm (10) vufxuf rydkcJh (xyfrH=rydkcJh) a-umif;/ xkwfay;cGihf rSefuefa-umif;udkvnf; w,fvDzkef;jzifh qufoG,fI twnfyavh&Sda-umif;/ odkaomf ,ckw}udrfwGifrl xkdodk ryvkyfcJh (xyfrH=ryvkyfcJh) a-umif;/ &Jum;rsm;. eHygwfrsm;udkvnf; bDtdk'Du t_rJrSwf om;xm;a-umif;/ oda k omf ,cktr+wi Gr f l xdo k kd ryvkyc f hJ (xyfr= H ryvkyc f) hJ a-umif;/ &Jum;rsm;rSm tvG,fwulyif odomvG,faomfvnf; &J[efaqmiftzGJtaejzifh rnfonft h rSwt f om;rS rygaom x&yfum;udk toH; k yoGm;cJa h -umif; *st D p kd u D kd ajym -um;cJhygonf? pHkprf;a&;cHkHk;ESihf rawG&ao;rD jynfxJa&;0ef}uD;. rSwfcsufrsm; rnfr# rSeu f efonfukd u|Efy k t f aejzifh twnfryEki d f (xyfr= H ryEdi k) f ao;yg? 4? yifrcJ,rf;rD;ausmufwu dk . f wm0efct H &m&Sjd zpfojl zpf_yD; yifrvufeuf
279
279

nance Depot) rS b&if;*ef; aoewf tvuf (200) udk rnfolrnf0grSef;

wdkufESihf qufEG,fvsuf&Sdol ar*smrdk; (Major Moore) rSm pHkprf;ppfaq;r+rsm;t& oHo, t&SdcHae&a-umif; *sDtdkpDu Zlvdkifv (15) &ufaewGif pum;ajymaepOf xkwfazmfajymqdkcJhygonf? ar*smrdk;onf ppftwGif;uvnf; tkdifattdkpD (IAOC) . t&mcHAv kd b f 0wGiy f if tdE, dN Y vufeufrw + i G f ywfoufcz hJ ; l a-umif; ,H-k unf& ygonf? if;tjyif ppfrjzpfrD jrefrmEki di fY H tdi ka f ttdp k. D tifpt D kd (NCO) b0Yvnf; olonf rdj y&J. oHo,&SdcH&aom pm&if;wGif rSwfom;cHcJh&a-umif; ,Hk-unf&yg onf? OD;apmu t&ufr; l rl;jzifh a&uefxw J i G f jrKyfxm;onfh vufeuftawmfrsm; rsm; olw i G& f a dS -umif;/ olu kd (ar*smrd; k ud) k ajymcJa h -umif; ar*smrd; k u xGuq f c kd o hJ nf [k *st D p dk u D u|Ey kf u f kd ajymjyygonf? vufeufaysmufq; kH r+ukd pwifpp kH rf;ppfaq;ae onfukd ol odonft h wGuf olt ay: oHo,r0ifap&ef ar*smrd; k u ,if;odx k u G q f kd cJhjcif;jzpfvdrfhrnf[k olxifa-umif; *sDtdkpDu u|Ekfyfudk ajymjyygao;onf? OD;apm taejzifh xdo k kd xkwa f zmfajymqdjk cif;rSm rjzpfEi dk a f -umif; *st D p kd u D awG;cJy h gao;onf? ,ck tcse dY f u|Ey fk t f aejzifh ar*smrd; k . xGuq f c kd sut f jynft h pHu k v kd nf;aumif;/ ,if; xGuq f c kd sur fm S pma&;om;xGuq f r kd + jzpfrjzpfuv kd nf;aumif; rodao;yg (atmuf&dS tydk'f 11= udk -unfhyg)? ,if;xGufqdkcsufrSm E+wfjzifh xGufqdkcsufoufoufom jzpfvr d r hf nf[k u|Ey fk x f ifygonf? 5? cspf-unfa&; udk,fpm;vS,ftzGJ. xkwfjyefa-unmcsufESihfywfoufI OD;atmifqef;ESihf ocifEu k kd Zlvi dk v f (10) &ufaewi G f u|Ey fk a f wGcy hJ gonf? b&if;*ef; aoewfrsm; aysmufq; kH r+ta-umif;aqG;aEG;&if; pum;pyfrI d OD;apmu aoewfrsm; udk a&uefxw J i G f 0Sux f m;a-umif; aumvm[vjzpfae_yD; ,if;a&uefukd ydu k p f y d f wkduf &Smoihfa-umif; u|Ekfyfu OD;atmifqef;udk t}uHyajymqdkcJhygonf? 6? aq;Hkwufaeaom zdvpfeuf (&Sf) (Philip Nash) xH Zlvdkifv (18) &ufaewGif u|EkfyfoGm;a&mufcJh&m vufeufrsm;aysmufqHk;r+udk olod&Sdaea-umif; u|EfkyfodcJh&yg onf? _Adwdo#t&m&Sdrsm; (aemifwGif 'Dtufpftdk (DSO) jzpfol [ef (Hunt) jzpfrSef; od&onf) u ntcsdefwGif OD;apm. bef*vdktdrfudk ppfajrjyifoHk; rSefajymif;rsm;jzifh apmihf-unfhaecJh&m/ OD;apmudk vl (4=5) a,mufESihftwl avSwpD;twGif; r-umc%qkdouJhodk rouFmzG,ftajctaersm;wGif awG&SdcJh& a-umif; euf(&Sf) u u|Ekfyfudk xyfrHowif;ay;cJhjyefygonf? OD;apmrSm tpOfojzifh 0wfaumif;pm;vSESihf jzpfojzihf xkdokda pmihf-unhfaeolrsm;u rdef;rr+yifjzpfrnf[k xifc-hJ uygonf? 7? cspf-unfa&; udk,fpm;vS,ftzGJ. xkwfjyefa-unmcsufESihf ywfoufI
280
280

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

xdkaeaemufydkif;wGif ocifEkudk u|EkfyfxyfrHawGcJhygonf? OD;apm. tdrfab;&Sd a&uefukd ydu k p f y d w f u dk & f m S &ef ocifEu k kd u|Eky f w f u kd w f e G ; f cJ_h yD;/ nydi k; f apmih-f unho f l rsm;. owif;ay;ydr k +udk olt m; u|EfkyfajymjycJhygonf? bDtdk'DESihf rdkifrsm;pGma0;_yD; r*Fvm'Hkajrmufbuf&Sd yifrcJ,rf;rD;ausmufwdkuf (AOD) rS cJ,rf;rD;ausmuf tajrmuftjrm; Zlvdkif v (12) &ufu aysmufqHk;cJha-umif; ocifEku u|Ekfyfudk ajymjyygonf? bDtdk'DwGif vkyfaqmifcJhouJhodkyif yvkyfcJhyHk&_yD; ,if;vdrfvnfr+ rSmvnf; atmifjrifoGm;cJhjyefygonf? ,if;cdk;,lr+jzpfyGm;_yD; wem&Dceft-umwGif ,if;odkavSmifHkodk OD;apma&muf&SdvmcJh_yD; vufzuf&nfyif aomufoGm;cJhonf[k ,H-k unf&a-umif; ocifEu k pdwv f y +& f m S ;zG,o f wif;udk ajymjycJy h gonf? ,if;cd; k ,lr+ udk Zlvi kd v f (18) &ufae/ aev,fyi kd ; f wGif Akv d r f ; csKyf euf (&S) f u u|Ey fk u f kd twnf yay;cJy h gonf? 8? Zlvi kd v f (19) &ufaerm S vky}f uHrj+ zpfym G ;onfa h e jzpfonf? -urRmiifonfh xka d e u u|Ey kf t f aejzifh tpnf;ta0; trsm;tjym;xki dc f& hJ &m wckaom tpnf;ta0; wGif aemuf&ufjzpfonfh Zlvdkifv (20) &ufwGif udwifumuG,fonfhtaejzihf vl (2000) cefu dk xdef;odrf;&ef pDpOfxm;a-umif; tkdif*sDyD (IGP) u u|Ekfyfudk ajymjy cJo h nf? tr+aqmifaumifpD tpnf;ta0;&Sa d ea-umif; vltrsm;odaeonft h wGuf vkyf}uHowfjzwf&ef Zlvdkifv (19) &ufudkyif udwifowfrSwfcJhjcif; jzpfEkdifonfh tjyif/ t}uHyxm;onfh &SmazGzrf;qD;rnfh owif;ayguf-um;oGm;onfhtwGuf vky}f uHor l sm;taejzifh csuc f si; f vufiif;vkya f qmifvu dk & f jcif;vnf; jzpfEi dk y f gonf? 9? vky}f uHowfjzwfor l sm;. pdwx f J awG;xifxm;-uonfrsm;udr k l em;vnf &ef cufcy J gonf? twku d t f cHbufrS tcsKdtiftm;pkrsm;u vufeufrsm;udk ck; d ,lpk aqmif;_yD; vufeufudkif vlxktHkuGr+udk wpwp jyifqifoGm;jcif;jzifh tm%mudk wkdufcdkuf&,l&ef pDpOfjcif;jzpfvdrfhrnf[k u|Efkyfxifjrifrdygonf? vufeuftenf; i,fukd cd; k xkw& f mY vdrv f nfru + kd rppfaq;rdbJ atmifjrifco hJ nft h wGuf vufeuf tajrmuftjrm; (bDt' kd E D i S fh bDat'Du oda k vSmifxm;onfEi S hf ,SOv f #if tenf;i,f r#om) udk cdk;xkwfv#ifvnf; odkavSmifHk&Sd t&m&Sdrsm;ESifh rdwfaqGzGJEkdifcJhv#if rppf aq;rdbJ vGwa f jrmufEi dk o f nf[k twif& h v J myH& k ygonf? _Adwo d # bk&ifw h yfrawmf taejzifh jrefrmjynfwi G f tiftm;tawmftoih& f a dS ecJ& h m ,cktcse d w f i G f twdu k t f cH taejzifh tm%modrf;&ef ud;pm;vdrfhrnf[k u|Efkyfr,Hk-unfyg? bk&ihfwyfrawmf xGuc f m G oGm;_yD; vtenf;i,f-umonftxd oifa h wmfonfh tcsdew f i kd a f tmif apmihf qdi k; f jcif;onfom usK; d a-umif;qDavsmo f nfh tpDtpOfjzpfayvdrr hf nf? zqyvacgif;
281
281

aqmifrsm;udk vkyf}uHjcif;jzifh ppftpkd;&w&yf zGJpnf;&vdrhfrnf[k twkduftcHu ar#mfvifhawmihfwcJhyHk&_yD; acgif;aqmifrsm; qHk;+H;cJhr+u tcsdef-umvmonfESihftr# zqyvtwGif; t}uD;tus,fuGJ_yJvdrhfrnf[k awG;xifcJhyHk&ygonf? &Sif;&Sif;vif; vif; pOf;pm;a&;qGx J m;aom tem*wftpDtpOfr&Sb d v J suf rif;rJt h ajctaew&yf . tuded'gef;tjzpf rdrd.yk*~dKvfa&;&efolrsm;udk yxrOD;qHk; vufonfw&m;cH rsm;u pDpOfvy k }f uHowfjzwfr+ jzpfEi dk a f csudk u|Eky f w f kd owdrrlrjrifI rjzpfyg? 10? tywfpOfyvkyfaeusjzpfaom jynfwGif;vkHcHa&;&m tpnf;ta0;wGif e,fbufqi dk & f mESifh umuG,a f &;Xmersm;t-um;wGif pdwc f p H m;r+ wpHw k &m twdi k; f twmtxd jzpfay:aea-umif; u|Ekfyftm; tpD&ifcH-uonf? vufeufcdk;,lr+ESifh vky}f uHrw + a kd -umihf ppfwyftaejzifh ta&;,laqmif&u G c f r hJ r + sm;udk e,fbufqi dk & f m taejzifh rod&SdcJh&onfhtwGuf e,fbufqkdif&m tm%mydkifrsm;taejzifh apm'u J &;0ef wufvsu& f o dS nf? odk jzpfI u|Ey fk o f nf *st D p kd /D bD*st D uf (pf) (BGS)/ jynfxa }uD;ESifh umuG,fa&;qdkif&m aumifq,fvmwdkt-um; tpnf;ta0;w&yfudk u|EkfyfHk;cef;wGif aemufw&ufY pDpOfcJh_yD; ppfwyfrS qufoG,fa&;t&m&SdwOD;udk tpk; d &xHokd aepOfapv$wa f y;&ef pDpOfco hJ nf? 11? vkyf}uHr+jzpf_yD;aemuf EkdifiHtEHStjym; a-umufvefr+rsm; rif;rlvsuf&Sd onf? vufeufwdkufrsm;rS vufeufrsm; trsm;tjym;tcdk;cHcJh&r+tay: aumvm [vrsm;ESihf xifa-u;ay;r+rsm; xyfaqmif;I jzpfay:vmonfh todw&m;tay: tajccH_yD; _Adwo d #qefu sifa&;v+a H qmfrr + sm; ay:aygufvmonf? ,if;v+a H qmfrr + m S &uftwef-um trSey f if wnf&a dS ecJo h nf? OD;EkEi S fh tjcm;yk*Kd~ vfrsm;. pGr; f aqmifr+ a-umifh ,if;wif;rmr+rm S vGec fo hJ nfh ESp& f ufo; kH &uftwGi; f wdwy d y ,kwa f vsmo h m G; cJhonf? ZGefv (26) &ufaewGif ppfaq;a&;t&m&SdwOD;tm; ueOD;xGufqdkcJh_yD; Zlvdkifv (5) &ufaewGif pmtm;jzihf 'DyDtrf ArmhppfOD;pD;Xmeodk xyfrHa&;om;ay; cJa h om rd; k . xGuq f c kd sufry l m G ;wapmifukd *sDtp kd E D i S fh bD*sDtuf (pf) jzpfol Akv d r f ; csKyf k Zlvdkifv (25) &ufae/ eHeufcif;wGif u|EkfyfxH vma&muf_yD; *sL (cf) (Duke) wdu jyocJ-h uonf? aemufxyfay;yda k om a-u;eef;pmwGif xyfrI H oihx f H yvkyc fa hJ om if;xGufqdkcsufudk *sL (cf) u trSwfrJharhavsmhum pDtkdif'Dtm; jyocJhjcif;r&Sdyg? (xyfr= H r&Sy d g)? zD;vfrm&S,a f rmif* hr kd m&D. tvnfc&D;pOftwGuf *st D p kd E Di S fh bD*st D uf (pf) (*sLc) f wdk puFmyloa kd &muf&a dS epOf ,if;xGuq f c dk sufukd &&Sc d jhJ cif;jzpfonf? jyef a&mufvm_yD;aemuf *sL (cf) onf *sDtdkpDtm; jy_yD;aemuf if;xGufqdkcsufpmudk odrf;qnf;xm;vdkufonf? yxr bDtdk'DESihf xdkaemuf bDat'DY jzpfyGm;cJhaom
282
282

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vufeufckd;xkwfr+rsm;udk azmfxkwfawG&Sd_yD;onfhwdkif if;xGufqdkcsufpmESihf pm twGi; f yg ta-umif;t&mrsm;. tvGet f rif; ta&;ygr+ukd *sL(cf) taejzifh trSwf &jcif;r&Sa d cs? vky}f uHr}+ uD;jzpfym G ;_yD;rSom *sL (cf) onf trSw& f rdvm_yD; wif;rmr+ rsm; avsme h nf;vmonfEi S fh ,if;udpu P kd tpD&ifc& H ef qH; k jzwfco hJ nf? *sL (cf) taejzifh udpw P &yfv; kH tay:wGif tvGey f i Gv fh if;_yD; tjypfwifrr + e S o f r#udk cH,c l o hJ nf? Zlvi kd f v (8) &ufaewi G f rd; k . xGuq f c kd sufukd olyxrawG&o dS nfEi S fh ta&;,lr+ y_yD;jzpf _yD; e,fbufqi dk & f m tm%mydi kr f sm;udv k nf; today;_yD; jzpfrnf[k oHo,r&Sd pOf; pm;rdcJh_yD; ,if;uJhodk jzpfrjzpfudkrl uHta-umif; raumif;vSpGm twnfycJhjcif;r&Sd [k avsmhayghI qd& k ayvdrr fh nf? 12? pDtdkif'D. ppfaq;r+rS rdk;. xGufqkdcsuf&SdaecJhr+onf usdef;aoeD;yg; ay:aygufayrnf? ,if;owif;om jynfolvlxkod&SdcJhv#if _Adwdo#qefusifa&; twGuf cHpm;csuo f nf tpk; d &dr& f qH; k tqiho f kd a&muf&o dS m G ;ayrnf? ,refae nae cif;wGif u|Efy k o f nf ocifE/k aysmfb, G O f ; D jr/ *sDtp kd E D i S fh bD*sDtuf (pf) wku d kd u|Eky f x f H ac:vdkuf_yD; ta-umif;raumif;onfh ,if;udpPudk jyefvnfajymjycJhonf? jrefrm 0ef}uD;rsm;taejzifh ,if;udpPudk wav;wrly-u_yD; ,if;owif; jynfolvlxkod onfESihf jzpfay:vmrnfh tE&m,fESihf owif;Xmersm;uvnf; ,if;odkodcJhv#if vky}f uHr}+ uD;udk ajymif;vJEi dk v f r dr fh nf[k us,u f s,a f vmifavmif awmif;qda k &;om; vmrnfhta&;udkvnf; 0efcHajymqdk-uonf? ,if;owif;rayguf-um;a&;rSm txl;cufca J -umif; olwe kd m;vnfoabmayguf-u_y; D olww kd wfEi dk o f r# uln& D efukd vnf; uwdy-uonf? 13? txufazmfjyyg tjzpftysufrsm;udk oHk;oyf_yD;v#if 0ef}uD;csKyf. ajz&Sif;csufudk u|Ekfyfxuf ta&;aumif;olwOD;uom ydkrdkwwfEdkifvdrfhrnf[k u|Ekfyf0efcH&ayrnf? tpkd;&taejzihf jypfr+ESihf ywfoufonfh owif;tenf; tusO; f udo k m xkwa f y;vsu& f o dS nf? oda k omfvnf; vufeufc; kd xkwr f E + i S hf vky}f uHr+ }uD;. t"duvufonfrm S wOD;wnf;yifjzpfrnf[k olw o kd o H ,uif;pGm tcki dt f rm awG&Sd_yD;jzpf_yD[k u|Ekfyfem;vnfrdonf (OD;apm[k ,lq&onf)? oltaejzifh t"duvufonfEi S hf tjcm;}uH&mygrsm; qufE, G r fu + kd awG&a dS zmfxw k & f efEi S hf v#Kd0u S f yl;aygif;}uHpnfr+}uD; wckvHk;udk tptqHk;azmfxkwf&ef ud;pm;vsuf&Sd-uonf? 0ef}uD;csKyftaejzifh vltrsm; od_yD;jzpfonfhtwGuf vufeufcdk;xkwfr+udk udk;um; Eki do f nf?oda k omfvnf; twdtusta&twGux f uf vufeufEi S fh cJ,rf;rD;ausmuf tajrmuftjrm;[kom ajymoihfonf[k t}uHyxm;ygonf? rdk;ESihfywfoufI
283
283

xyfrHajymqdkr+/ xyfrHukd;um;r+ ryoihfyg? ppfwyftaejzifh pHkprf;ppfaq;a&; cHkHk; rsm;udk csufcsif;pwifca hJ omfvnf; tcsKdoufaorsm;udk tvG,w f ul r&&SE d i kd a f o; onfhtwGuf tcsdef,l&ayvdrhfrnf? TonfrSm wEkdifiHvHk;udk csufcsif;aomfvnf; aumif;/ r-umrjrihfrDwGifvnf;aumif; rif;rJhtaetxm;a&muf&SdoGm;ap&ef v#Kd0u S y f ; l aygif;}uHpnfrj+ zpfonfrm S ,Hr k m S ; oHo,jzpfp&mr&Sy d gacs? 14? qufvufjzpfay:wd; k wufrr + sm;udk qufvufI u|Ey fk t f pD&ifca H eygrnf? 3 -urRmqkd;onf wOD;wnf; vmcJonf [laom 'kdif'if (Dryden) . tqdkudk u|Ey fk o f abmwlry d gonf? Ta-u;eef;pm_yD;aemuf aemufxyf a-u;eef;pmwapmifudk (17;25) em&Dwi G f ay;ydc k o hJ nf? eHygwf= 319/ bk&ifcx H r H S ud, k y fi kd a f -u;eef;/ Zlvi kd f (28)/ u|Eky f. f a-u;eef;pmtrSwf (313) rS pmydk'f (3)/ bDtdk'DrS xkwfoGm;cJhaom vufeufta&twGuf twdtusudk twnfyI &&S_d yD;jzpfI ,if;wdr k m S atmufygtwki d; f jzpfonf? (u) tvufwkdif;wGif ajymif;tydkwckpD yg&Sdaom b&if;*ef;tvuf (200) (c) ajymif;tydk (200) (*) b&if;*ef; r*~Zif; usnfuyf (800) ,if;vufeufrsm;udk ZGefv (24) &ufaewGif xkwfoGm;cJhaonf? Zlvdkifv (12) &ufaewGif attm'D (ARD) rS cJ,rf;rD;ausmufrsm; xkwfoGm;cJhonf? qm[l;bwf&ef xHrS tm;vfatmhzv f pfw0 kd J (vf) xHokd a-u;eef;pm/ tki dt f t kd m= trf42715 csufcsif;tjzpfq;Hk ? &efue k /f 1947 ckEp S /f Zlvi kd v f (28) &uf/ (1255) em&D vufcH&&Sd? Zlvdkifv (28) &uf? eHygwf 314/ bk&ifc. H ud, k y fi kd a f -u;eef;/ a&Sucsuc f si;f ay;ydk cJa h om a-u;eef;pm/ 1? ArmhppfOD;pD;XmeY xGufqdkcJhaom rdk; (Moore) xGufqdkcsuf. ta-umif; t&mrSm Todk jzpfonf? tpy/ 2? &nf!ef;csuf trSwf trf47/ cJ,rf;rD;ausmuf odkavSmifHk (jrefrm)
284
284

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

r*Fvm'Hk yDtkd 5747 rS 'Dyt D rf/ ppfO; D pD; (XmecsKyf) od/k ta-umif;t&m=vHk cHa&;/ d r f ; rd; k (Moore) wdk ajymqdr k + &nf!e ; f csuf='k=Akv d r f ; }uD; a'ghqef (Dobson) ESifh Akv 3? ,ckEp S f ZGev f apmapmydi k; f wGif u|efawmfonf ArmhppfO; D pD; (XmecsKyf) X f qGjzpfco hJ nf? rdrw d E kd p S O f ; D vH; k XmecGJ rS Adv k }f uD; (,ck Adv k r f ; ) 'de; f (Daine) ESifh rdwa pdwf0ifpm;onfh 'Hk;usnfvufeufrsm;ta-umif; aqG;aEG;&ef u|efawmfu oludk aev,f vufzuf&nfaomuf zdwa f c:cJo h nf? 4? aev,fpmpm;_yD; u|efawmfwd. k pum;vrf;a-umif;onf jrefrmEkdifiH. t"du& yk*~dKvfrsm;ta-umif;odk a&muf&SdoGm;_yD; 'def;u u|efawmhfudk OD;apmESifh awGcsip f w d f &Sr d &Sd ar;cJo h nf? u|ea f wmfu awGcsia f -umif; jyefajymcJo h nf? r-umrD wckaom naecif;wGif 'de; f ESifh OD;apmwdu k cse d; f qdr ku + kd vufcc H _hJ y; D cJ,rf;rD;ausmuf odkavSmifHkrS Adkvf}uD; &SDEGdKif; (Shenoi) ESihf Adkvf[wfcsfaq; (Hujsey) wdkESihfvnf; aumif;/ tmattufzf (RAF) azmufcGJa&;ypPnf;XmerS av,mOfAkdvf}uD;rsm;jzpf Sihfvnf;aumif; olwdku dk -uaom tuf'f0yf (Edwards) ESifh b&dwef (Britten) wdkE rdwq f ufay;cJo h nf? 5? wem&Dcef-um_y; D aemuf 'de; f ESihf OD;apmwdk jyefom G ;-uonf? rjyefrD OD;apmu olt r d o f kd tcsder f a&G;vma&mufI t&ufaomufEi dk a f -umif; t&m&St d m;vH; k udk zdwf -um;cJo h nf? if;tjyif vmrnfp h aeaewi G f olZ eD;onfEi Sa fh wGq& kH if; aev,f vuf zuf&nfaomufuGyg&ef u|efawmfEi S fh u|efawmhZ f eD;onftm; xyfrz H w d -f um;oGm; cJo h nf? 6? u|efawmhfZeD;onf twefi,faeraumif;onfhtwGuf (11) ESpft&G,f orD;i,fudkac:I vufzuf&nfyGJ csdef;qdkxm;onfhtwdkif; u|efawmfoGm;cJhonf? aev,f vufzuf&nfy_JG y; D onfEi S fh &efue k f rdw i G f abmvH; k yGw J yGo J kd oGm;&ef&o dS nfEi S hf u|ea f wmfxu G v f mcJo h nf? ,if;abmvH; k yG_J y; D v#if olx jH yefvm_y; D t&ufaomuf&ef olu xyfrz H w d jf yefonf? 7? ae0ifcsdefavmufwGif u|efawmfjyefoGm;cJhonf? (u) _cH*dwf0ESihf bef*vdw k 0du k f csxm;aom vufeufui kd t f apmifr h sm;/ (c) OD;apm. tdyc f ef;twGi; f &Sd vufeufi,frsm;twGuf usnfqefrsm;/ vufypfAHk;rsm;ESihf ywfoufI usaemf. ar;jref;r+tay: pum;ajymqda k e&if; OD;apmu Todk jyefvnfajymqdc k o hJ nf? (u) vufeufui kd t f apmihr f sm;ESifh vufeufrsm; (olt cef;twGi; f tp&So d jzif) h onf olv HkcHa&;twGuf r&Sdrjzpf vdktyfonf? (c) &efukefrdt ajcpdkufwyfrsm;u t&nftwGuf tenf;i,fudk tcsdefra&G; olu dk axmufyHhaecJhonf? (*) t&m&Sd[k
285
285

,lq& ol vlwOD;xHrS avmf&u D m; (5) pD;pm vufeufrsm; r-umcifwi Gy f if olt m; vma&mufay;ydkvdrhfrnf[k olar#mfvifhaeonf? xdkol. Adkvfr;jzpfol aq;Hk (odkr[kwf) aq;cGihfrS jyefvmonfhtcg if;vufeufrsm;udk vma&mufay;ydkrnf jzpfonf? (C) tif;pdew f i G f aexki da f eaom t*Fvy d = f jrefrmujym; tjrwfce G f t&m &SdwOD;xHrS ajcmufvHk;jyL;aoewf tajrmuftjrm;udkvnf; olapmihfar#mfvsuf&Sd onf? (i) vufeufrsm;ESifh usnfqr H sm; olyr kd v kd t dk yfvsuf&o dS nf? ,cifu vkya fe ustwdkif; ,if;wdku dk avvHkaowWm}uD;rsm;wGifxnfh_yD; olb ef*vdkrS ESpfzmvHkcef a0;aom 0dwdk&d, a&uefxJwGif ae&mcGJI jrKyfxm;rnfjzpfonf? jrifomonfh t&m0wKESpc fu k kd jrK yfxm;onfa h e&mrsm; od&E dS i dk & f ef trSwt f om;tjzpf yvkyx f m; rnfjzpfonf? 8? zkdufcsf (Fytche) vrf;wGif aexkdifaom vDvfESihf ukr`%D (Leele &Co.) rS rpPwm rmvf[dkx&m (Malhotra) a&muf&SdvmonfhtwGuf pum;ajymqdkaer+ jywfom G ;cJ_h yD;aemuf u|efawmftr d jf yefvmcJo h nf? u|efawmfrxGuc f m G cif OD;apmESifh olZeD;tm; aemuf (2) &uf/ (3) &ufavmufwGif vufzuf&nfaomufuG&ef u|efawmfu zdwfcJhonf? u|efawmfzdwfac:onfhtwdkif; olwdv k mcJh-uaomfvnf; axGaxG&m&mom pum;ajymjzpfc-hJ uonf? 9? ZGefv/ 'kwd,tywftwGif; wckaom naecif;wGif Akdvftuf'f0yf/ Adv k b f &dwefwE kd i St fh wl &efue k f rdr S jyefvm&if;/ u|efawmfwo kd nf OD;apm. t&uf aomuf0if&ef zdwfrEu yxm;onfhtwdkif; oltdrfodk 0ifcJh-uonf? _cH*dwf0rS tapmifhrsm;. taotcsm ppfaq;r+rsm;tay: tuf'0yfu rSwfcsufcs&if;/ vufeufrsm;ESihf usnfqefrsm;ta-umif; xyfrHI pum;vrf;a-umif; yGifhcJhonf? t&ufawmfawmfrsm;rsm;aomufjzpf-u_y; D pum;tawmf-umajymjzpfc& hJ m/ ar;onf rsm;udk jyefajz&if;aomfvnf;aumif;/ olbmomolajym&if;aomfvnf;aumif; OD;apmu atmufygwdu k kd ajymjycJo h nf? (u) avmf&Dum; (3) pD;wdkufpm vufeufrsm; uwdyxm;jcif;ESifh tif;pdefrS vufeufrsm; taumiftxnfazmfvmjcif;r&Sdacs? (c) avmf&Dum; (3) pD;wdkufpm vufeufrsm; uwdycJhol yk*~dKvfrsm;ESihf vtwef-um aiGtenf;i,fr#jzifh qufqc H jhJ cif;jzpf_yD;/ xky d * k Kd~ vfrm S bDt' kd r D S t&m&Sd wOD;jzpfonf[k olxifco hJ nf? (8) olor d ; f qnf;xm;aom usnfqefawmifr h sm;/ tufpa f tabm (SA ball) ESifh u|ea f wmfwt kd m; erlemjycJa h om '\r (455) vufrajcmufv; kH jyL;. trfau
286
286

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

(6) usnfqef (Mk jacketed) rsm;rSm bDtdk'DrS &&SdcJhjcif;jzpfonf? (jrefrmEkdifiHudk jyefvnfor d ; f ydu k _f yD;aemufyi kd ; f if;cJ,rf;rD;ausmufrsm;rSm jrefrmEdi ki fw H i G f r&Sa d wmh bJ tdktm'D (ORD) uvnf; xdef;odrf;xm;jcif;r&Sdawmha-umif; OD;apmudkaxmuf jycJa h omfvnf; OD;apmu olt aejzifh if;Xmeuom &&Sc d a hJ -umif; ola jymqkc d sufukd xyfrH twnfyajymqdc k o hJ nf)? (C) ol* spu f m;jzifo h m G ;_y; D cse d; f qdx k m;onfa h e&mrS ,l_rjJ zpfaomfvnf; wpfcg ESpfcg wGifrl "mwfqDyHk;xJwGifxnfhI ,if;cJ,rf;rD;ausmufrsm;udk olx H,lvmcJh_yD; ,if;yHk;rsm;udk csufcsif;a&uefxJY xnfhxm;cJhonf? 10? if;wdkp um;ajymqdkr+rSm 'def;a&muf&SdvmI jywfoGm;cJhonf? 'def;onf tjym Eka&mifvHkcsnf/ tjzLa&mif&SyftusESihf a&$a&mifvufxdk;ajceif; csufyvD (chapplie) udk 0wfqifxm;_yD; olESihftwl rmvf[dkx&m ygvmcJhonf? 'def;om tdrx f 0 J ifvmcJh _yD; rmvf[x kd &mrSmrl tjyifbuf*spfum;xJY usefaecJo h nf? olwkd -umjrihp f m G rae yg? olwkd jyefom G ;onfEi S fh OD;apmu zdwa f c:onfEi S fh erfqif;aysmfyJG pm;Hk (Nam Sing restaurant) odk ol{nfhonfawmfrsm;tjzpf vdkufygoGm;cJh_yD; npmtjzpf wkwftpm;tpm pm;aomuf-uum udk,fhtdrfudk,fjyefcJh-uygonf? 11? TxGuq f c kd sur f sm;udk u|Ey fk w f OD;wnf;udo k m yxrqH; k ajymqdc k jhJ cif;jzpfI oufaor&Sy d g? aemufw}udrx f u G q f & kd mwGir f l tcef;xJwi G f tuf'0yfEi S fh b&dwef wdE k p S O f ; D &Sa d e-uaomfvnf; u|efawmfwkd ajymqda k er+ukd olwkd rnfr#-um;onfur kd l u|ea f wmf twdtus rajymEki dy f g? tuf'0yfxr H S xGuq f c kd suu f kd zdwa f c:xm;ygonf? b&dwefrm S rl jrefrmjynfrS jyefxu G o f m G ;cJy h g_yD? 12? vHkcHa&;ESihf wdkufdkufoufqdkifae_yD; oufaorjyEkdifaom owif;rsm; rdrv d uf0,f&a dS er+ukd owdyrdonft h av#muf wyfraxmufvSr; f a&;t&m&Sd Adv k }f uD; prwf (Smart) udk ,if;owif;rsm;tm; rdrdbmomay;tyfcJhygonf? rdrdtaejzihf oufaoaomfvnf; rjyEki d /f ,if;owif;rsm;udk usrf;usdeI f vnf; ray;Eki da f -umif; k r f; / txl;y ajymqdc ky hJ gonf? (vufrw S /f Akv d r f; a*s at rd; k ) tdi ka f ttdp k D (IAOC) Adv 4 tdkpDcJ,rf;rD;ausmuf odkavSmifHk (jrefrm) qHk;? qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzv f pfw0 kd J (vf) xHokd a-u;eef;pm/ tki dt f t dk m trf42714 ta&;}uD;? &efukef1947 ckESpf/ Zlvdkifv (28) &uf/ (17;25) em&D? vufcH&&Sd? Zlvdkifv (28) &uf/ (21;00) em&D?
287
287

eHygwf 318/ bk&ifcx H r H S ud, k y fi kd a f -u;eef;? 1? ,aeeHeufwGif OD;wifxGfESihf OD;ausmf_idrf;wdkudk u|efawmfawGygonf? OD;ausmf_idrf;rSm ,l*dkpvm;AD;,m;EkdifiHodk tvnfc&D;oGm;cJhonfjhzpfI if;wdkif;jynf onf teD;uyfxe d ; f csKyfcx H m;&aom uGejf rLepfEi dk i f H wEki di f jH zpfonf[k olem;vnf cJo h nf? urBm' h r Du kd a&pDtay: trsm;vufcx H m;onfh pdw" f mwft&qdv k #if if;Eki di fH onf 'Dru kd a&pDEi dk i f H yHp k jH zpfrjzpf ar;p&myifrvdy k g[k olxifygonf? 2? pum;ajymqk& d if; jrefrmEki di fw H i G f jzpfysuc fa hJ om a-uuGz J, G t f jzpfq; kd qDokd tvdktavsmuf a&muf&SdoGm;cJhonf? OD;apmtaejzifh aiGa-u;taxmuftyHh &&Sc do hJ nf? olt jrift& Oa&mypD;yGm;a&;vkyi f ef;rsm;u tultnDay;cJy h & kH onf[k OD;ausmf _ir d; f u ajymvdu k a f omtcg u|ea f wmft h aejzihf a-umufvefw e kv f y +r fo d nf? jynfxJa&;0ef}uD;uJhodkaom wm0ef&Sd &mxl;,lxm;olwOD;taejzihf ,if;uJhodk pGyp fr JG + yjcif;twGuf tH-h ordonft h jyif pdwv f nf;ysur fo d nf[k u|ea f wmfu OD;ausmf _idrf;udk ajymvdkufygonf? vkyf}uHr+twGuf u|efawmfonf xdwfvefwkefv+yfrdcJh onf? odkaomfvnf; ,ckpGyfpGJr+rsKd;udk oufaojyEkdifcJhrnfqdkv#if ydkrdkxdwfvef wkefv+yfrdrnfjzpfa-umif; u|efawmfu jznfhpGufajymcJhonf? ,if;ESihfqufpyfI k c f sufukd u|efawmf Zlvdkifv (28) &ufxkwf Guide Daily owif;pmrS aumufEw ud; k um;vdu k y f gonf? OD;atmifqef; OD;aqmifaom ud, k p f m;vS,t f zGJu _y; D cJo h nfh Zefe0g&DvwGif atmifqef;=tufwvDpmcsKyf vufrSwfa&;xkd;&mwGif OD;apmESihf ocifApdefwdk u vufrSwfa&;xkd;&ef jiif;qefcJh-uonf? tjcm;olrsm; jyefoGm;-uaomfvnf; OD;apmonf aeusef&pfcJhonf? u|Efkyfwdk (The Guide Daily) taejzifh OD;apmonf vljzLwd. k tultnDjzifh zqyvudk zsufq; D &ef pDpOfvI kd wrifaemufcsefae&pfchJ a-umif; wkdif;jynfudk today;cJh_yD;jzpfonf? vljzLwdu k ,ckw}udrfwGif OD;apmudk aiG (5) odef;ay;cJhonf? 3? OD;apmt*Fvefwi G& f a dS epOf olu kd aiGa-u;tajrmuftjrm; axmufya hH y;cJh olrsm;rSm t*Fvy d t f &if;&Si}f uD;wcsKd jzpfa-umif; u|Eky f w f kd xyfro H & d & dS onf? H; k wif w&m;pGq J r kd p + wifonfEi S fh if;v#Kd0u S c f sur f sm; ay:aygufvmrnfjzpfI pdw0 f ifpm;zG,f aumif;vSonf 4? ,aeaepGJESihf u|Ekfyf. a-u;eef; (313) onfvnf; qufpyfvsuf&Sdyg onf? &mZ0wfr. + w&m;cHEi S fh ywfoufI u|efawmfwkd ,ckwi kd f &Si; f &Si; f vif;vif; rjzpfao;yg? (xyfr= H rjzpfao;yg)?
288
288

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

qm[l;bwfp& f efxHrS tm;vfatmhzv f pfw0 kd J (vf) xHokd a-u;eef;pm/ tki dt f t dk m=trf42714 ta&;}uD;v#Kd0Suf? &efue k f rd/ Zlvi kd v f (28) &uf/ (18;35) em&D vufcH&&Sd? Zlvdkifv (28) &uf/ (21;00) em&D eHygwf= 320/ bk&ifc. H ud, k y fi kd a f -u;eef;/ atmufazmfjyyg a-u;eef;udk 132 Portland Street, London W 1armif}uD;xHrS u|efawmfvufc& H &Sc d o hJ nf? p? u|Ekfyfay;ydka om a-u;eef;rsm;onf rnfonfhta-umif;a-umihfrod&bJ OD;apm. rdom;pkxo H v kd nf;aumif;/ olr w d a f qGrsm;xHov kd nf;aumif; a&muf&jdS cif; r&Sdyg? ,ckowif;pum;udk bk&ifcHrif;taejzihf olx Hya dk qmifay;ygu tudkjzpfol u|Ekfyfonf tvGeftxl;0rf;ajrmuf0rf;omjzpfygrnf? owif;pum;rSm Todk jzpf onf? vuf&SdtajctaerSaeI tjyif;txef jyefvnfwHk jyefr+rsm; jzpfEkdifajc&Sd onfhtwGuf ygvDrefrS rihfrdwfaqGrsm;u ighudk 'DbufrSaeI rif;twGuf tum tuG,fay;&ef jyifqifr+rsm; yvkyf&ef t}uHay;-uonf? Todk jrifonfhtwkdif; rif;. vHk cHa&;udk tvGep f; kd &dry f y l efro d nft h wGuf bk&iha f &Sa e&&Sa d &;ESifh rift h wGuf ckcu H muG,a f &;twGuf vkt d yfaomjyifqifrr + sm; yvkya f &;twGuf csuc f si; f vdt k yf onfh aygif (300) udk b%ftm; a-u;eef;jzifh v$a J y;&eftwGuf rif;u !e-f um;ay; yg&ef ig tEl;t!Gwfawmif;yefvkdufygonf? b%fodk !ef-um;csufydkvdkuf&efESihf bk&ifcHrif;rSwqihf ighxH ta-umif;jyefyg&ef/ owif;pum;tqHk;? bk&ifcr H if;tm; Ta-u;eef;udk jrefrmtpd; k &tzGJ 0ifrsm;xH v$a J jymif;ray;&ef awmif;yeftyfygonf? qH; k? Towif;pum;pmudk OD;apmxH oihfavsmfaom vrf;a-umif;jzifh ay;ydkEdkif a&;twGuf jynfxJa&;0ef}uD; wOD;wnf;xH (wOD;wnf;xH) u|efawmf ydkvdkufyg onf? armif}uD;. aemufq; kH pmyd' k y f g awmif;yefcsufukd txift&Sm;yif u|efawmf vufrcHEi dk y f g? Tarmif}uD;yif [efwifxHvdyfrlI ay;ydkaom a-u;eef;pmwGif [efwif taejzihf OD;apm.ZeD;xHrS aygif (300) r&&Sdygu ol&d,owif;pm. tkyfcsKyf a&;r;rsm;xH csOf;uyf&ef t}uHya&;om;xm;a-umif; jrefrmjynfawmifyi kd ; f ae&m k w + i G f u|ea f wmf owd rS vwfwavm&&Sa d om tki dt f ufpt f ufpf (ISS) owif;ay;ydr xm;rdco hJ nf? OD;apmtaejzihf ckcu H muG,a f &;twGuf y%mrjyifqifrr + sm;yvky& f ef if;aiGvkdtyfa-umif; olu ajymcJhonf?
289
289

1946ckEp S /f Zlvi kd v f (17)&ufaewi G f armif}uD;uOD;apmxHa&;om;cJa h om pdw0 f ifpm;p&maumif;vSonfh pmrdwL W udk pmwku d r f S u|efawmf ay;ydv k u kd y f gonf? eHygwf 321/ bk&ifc. H ud, k y fi kd a f -u;eef; Zlvi kd v f (29) &uf/ (12;50) em&D ,aetxd jyefvnfor d ; f qnf;&rdaom b&if;*ef;ta&twGur f m S pkpa k ygif; (149) vufjzpfonf? OD;apmtdrfESihf &efukef{&d,mrS tvuf (80)/ jynfrS (12) vufEi S fh om,m0wDrS (57) vufjzpfonf? Tta&twGuf pm&if;Z,m;udk vlxu k kd xkwfjyefjcif;r&Sdyg? odkaomfvnf; &efukefrd&Sd ppfwyfodkavSmifHkrS vdrRmyg;eyfpGm ta,mifaqmifxkwfoGm;cJhaom vufeufrsm;rSm r-umrDu &&Sdaom owif;rsm; t& trsm;pkukd jyefvnfor d; f qnf;&rd_yjD zpfa-umif; 0ef}uD;csKyftaejzifh ajymI&_y[ D k u|efawmft}uHyxm;onf? ppfwyftm%mydi kr f sm;. yl;aygif;ulnr D j+ zihf &JwyfzJGu pHkprf;ppfaq;r+rsm;udk Tcdk;,lr+ESihfywfouf_yD; avmavmq,f tjyif;txef aqmif&u G v f suf&y dS gonf? tajctaerSm _idrfoufvsuf&Sdygonf? wpHkw&mxl;jcm;csuf owif;ay;ydk r+r&Sdyg? vkyf}uHowfjzwfr+ESihf ywfoufI pHkprf;ppfaq;r+rsm;rS &&Sdaom ydkrdkjynfhpHk onfh awG&c dS su& f v'frsm;udk !ejf yonfh aemufxyfa-unmcsur f sm;udk tao;pdwf azmfjyoihr f oihf tpk; d &taejzifh pOf;pm;vsuf&y dS gonf? u|Eky f . f a-u;eef;pm 315/ 287 udk &nf!ef;ygonf? 0ef}uD;csKyf. a-unmcsuftwGuf oifhxH u|Ekfyf tcsdefrDydkE dkifonf[k ajymEkdif&eftwGuf tvsiftjrefaqmif&GufI &r& ocifEkudk u|efawmf ar;xm;ygonf? OD;apmxHrS qm[l;bwf&efxHokd tki dt f t kd m= trf42721 tif;pdef A[dt k usOf;axmif 1947=ckEp S /f Zlvi kd v f (29) &uf jrefrmtpk; d &. &JXmerS t&m&Sr d sm;onf tm%m&ygwD. jyif;xefpm G zdtm; ay;r+a-umihf &efue k f rd& dS twGi; f 0efrsm;H; k twGi; f r-umcifu jzpfym G ;cJa h om aoewf ypfcwfrE + i S f qufE, G I f u|efawmfwkd twdu k t f cHtzGJ 0ifrsm;udk enf;vrf;&So d r#jzifh cH k ; kH wifppfaq;&ef olw. kd &So d r# tcsdeE f i S hf pGr; f tm;wdu k kd tmHp k u kd f vkya f qmifae -uonf[k u|efawmfxifygonf? tzrf;cHtcsKdyk*~dKvfrsm;udk olwdk xGufqdkapcsif ovdk xGua f p&eftwGuf yvkya f eus enf;vrf;rsm;twdi k; f enf;rsKd;pHo k ; kH ESy d p f ufI &Jrsm;u twif;zdtm;ay;vkyfaqmifaeonf[k u|efawmfem;vnfygonf? Todk u|efawmfem;vnfjcif;rSm ta-umif;rJhr[kwfyg[k u|efawmfqdk&ygrnf? tb,f
290
290

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

a-umihq f a kd omf u|ea f wmfwu kd kd axmifxa J c:vm_yD; &ufrsm;r-umrDyif tcsKd &t J &m &Sdrsm; a&muf&Sdvm_yD; tzrf;cHyk*~dKvftcsKdudk pwifppfaq;ygonf? xdkodk tcsKdudk ppfaq;_y; D aemuf usey f* k Kd~ vfrsm;udk qufvufppfaq;jcif;ryawmhyg? xdy k* k Kd~ vfrsm; udk axmifrx S w k o f m G ;_yD; &Jrsm;tvd& k o dS uJo h kd twif;t-uyfxu G q f a kd prnfukd u|ef awmf pdk;&drfylyefa-umufvefaerdygonf? tr+wr+udk bufrvdkufaom w&m;Hk; (odkr [kwf) cHkHk;wcku ppfaq;rnfqdkonfrSm tvGefaumif;vSaomfvnf; wcsdef wnf;rSmyif if;w&m;Hk; (odkr[kwf) cHkHk;onf &Jrsm;uwifjyaom oufaorsm; twdi k; f om ppfaq;oGm;rnfomjzpfonf? w&m;ol}uD;wOD;wa,muf (odr k [kw) f w&m;ol}uD;rsm;u &Jrsm;u zefw; D xm;wifjyvmaom oufaotrSm;rsm;udk tao tcsmodvsufESihfyif Hk;awmftaejzifh wjcm;enf;vrf;r&SdI ,if;oufaorsm;udk vufcc H& hJ onfh om"utr+rsm; trsm;tjym; twdwu f &Sc dz hJ ; l ygonf? u|ea f wmfwkd udk enf;vrf;pHkoHk;I acsr+ef;&ef tm%m&ygwDtzGJ0ifwOD; (odr k [kwf) tzGJ0ifrsm; u wdkufkdufzdtm;ay;r+atmufwGif &Jt&m&Sdrsm; txift&Sm; a&muf&Sdaeonfh ,cktqifo h nf apmao;aomfvnf; tvGet f a&;}uD;aom tqihjf zpfa-umif; bk&if cHrif;xH u|efawmf axmufjywifjyvd& k if;jzpfygonf? Ttr+wGif;odk ppfaq;&ef &nf&G,fcsufjzifh txl;&Jt&m&Sdrsm;tm; T wdkif;jynfodk apv$wfay;&ef bk&ifhtpdk;&tm; csOf;uyfay;yg&ef bk&ifcHrif;tm; u|efawmf kd;om;pGm awmif;yefvdkygonf? w&m;enf;vrf;twkdif; r#r#ww jzpfap&eftwGuf jzpfEi dk y f gu toif. axmufcc H suE fi St fh wl u|ea f wmf. k; d om;pGm awmif;qdkr+udk bk&ifhtpdk;&xHarSmuf odk bk&ifcHrif;u qufvufwifjyvdrfhrnf[k u|efawmf ar#mfvifh,Hk-unfvsuf&Sdygonf? 5 0ef}uD;rsm;aumifp/D yxrtxl;tpnf;ta0;/ rSww f rf;/ tdi kt f t kd m=trf42555 wufa&mufor l sm;/ ocifEk (obmywd)/ OD;jr (aysmb f , G ) f / OD;atmifZa H 0/ OD;b*sr;f / ocifve G ;f abmf/ OD;jr ([oFmw)/ ocifwif/ Akdvfvusfm/ OD;0if;/ Akdvfzdk;uGef;/ OD;azcif/ eHygwf 337/ qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzv f pfw0 kd J (vf) xHokd &efue k f rd/ 1947 ckEp S /f -o*kwv f (2) &uf/ (11;45) em&D 2 (c) zqyvtzGJcsKyfacgif;aqmifrsm;udk z,f&Sm;_yD;onfESihf bk&ifcHu olu kd tac:v$wI f tpk; d &zGJ ci dk ; f vdrr hf nfrm S usde; f aoa-umif; OD;apmu olv r l sm;udk ajymcJo h nf? Toda k jymjcif;rSm r,HE ki dk p f &mjzpfonf? Towif;om rSec fy hJ gu OD;apm
291
291

taejzihf T&mZ0wfr+twGuf uGefjrLepfygwDrsm;rS wa,mufr[kwf/ wa,muf a,muftay: oHo,0ifvdrfhrnf[k OD;apmu awG;qcJhonf[k u|efawmfajym& rnfjzpfygonf? ta&Sawmiftm&Sajrjyifwyfrsm; (South East Asia Land Forces) rS ppf;kH odk ? a-u;eef;pm? tki dt f t kd m= t,fv f 'AvsLtufp f 1/ 669 csufcsif;? puFmyl/ 1947 ckEp S /f -o*kwv f (6) &uf/ (12;30) em&D 12804axmufvSrf;a&;=-o*kwfv(3)&uftxd jrefrmjynf jyefvnftpy? 1? aphpyfr+rsm; tajcwnfvm_yD; tajctae_idrfouf/ atmufazmfjyyg jzpfEi dk a f jc rsm;udr k l pOf;pm;&ef? (u) _Adwdo#qefu sifa&; tHkuGaygufuGJr+? (c) tpdk;&tm; tiftm;csnfhe& J ef ArmjynfuGefjrLepfygwD (BCP) rS ud;yrf; tm;xkwfr+rsm;? (*) tpdk;&udk zwfcs&ef twdkuftcHygwDrsm;rS ud;yrf;tm;xkwfr+rsm;? (C) Armjynfue G jf rLepfygwDEi S fh zqyvtzGJ csKyfwkd !Gea f ygif;zGJ r? + (u) . tE&m,f avsmhenf;oGm;aomfvnf; _Adwdo# qefu sifa&; 0g'jzefr + quf vufjzpfay:vsuf&Sdonf? qdk;qdk;0g;0g;wckck jzpfysufygu tvGeftrif; wif;rmr+ESihf tE&m,fjzpfay:vmEkdifonf? Tvkyf}uHowfjzwfr+wGif _Adwdo#wdk yg0ifywfoufaeonf[k trsm;xifjrif,Hk-unfaer+ (odkr[kwf) _Adwdo#wdk. aumif;pGGm ,Hk-unfouf0ifr+tay: us,fus,fjyef jyef oHo,&Sdaer+ (odkr[kwf) vlrsK; d a&;jy\em tjzpftysuw f r kd m S erlemrsm;jzpfonf? (c)onf jzpfEi dk a f jc&So d nf? (*) udk avmavmq,f av#mhwGufI&aomfvnf; vHk;0z,fxm;I r&? Armjynf uGefjrLepfygwDtaejzifh tmacsmifvGef;onfhtwGuf (C) onf jzpfEkdifajcr&Sdyg? zqyvtaejzifo h m vGwv f yfa&;&&So d nftxd tpd; k &udk pkpnf;xde; f odr; f xm;&ef use& f a dS evdrr fh nfjzpf _y; D twdu k t f cHrsm; wd; k wufvm&efom trsm;qH; k jzpfEi dk y f gonf? 2? Armhwyfrawmf? a*:&cg;wyfzGJ0iftenf;i,frSvGJI wyfrawmftaejzifh jrefrm tpk; d &tay: qufvufopPmapmiho f _d y; D axmufc& H ef jzpfEi dk o f nf? Eki di fa H &;t& tusKd;pD;yGm;rwlaom tjrift& csif;/ ucsifEi S fh u&ifwr kd m S rl arGrao/ wkwr f usKd; taetxm;jzpfaeonf? Armhwyfrawmftaejzihf _Adwo d #tusKd;pD;yGm; (odr k [kw) f if;tusKd;pD;yGm;wkdu dk axmufcH&ef wm0ef,lr+twGuf opPmapmihfodvdkpdwfr&Sd[k
292
292

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

,lq&rnfjzpfonf? Armhwyfrawmfu xm;&SdEkdifajc&Sdaom oabmxm;tay: us,fus,fjyef jyef a,bk,s-unfjh cif;u (c) (*) (C) wdw k i G f olt aejzihf wnf_idrf atmif xde; f odr; f &rnfo h jl zpfEi dk a f jc&Sa d -umif; !ejf yvsuf&o dS nf? (u) wGir f l ol. wnf_idrfatmif xdef;odrf;rnfh wefzdk;onf vuf&Sdtpdk;&taejzifh _Adwdo#qefu sif a&; pdwc f p H m;r+tay: rnfr# twdi k; f twmtxd r#a0cH,r l nf (odr k [kw) f qefu sif rnf (odr k [kw) f xde; f odr; f uefo wfvp kd w d & f r dS nftay: rlwnfaeonf? (3) ed*; kH ? ocifEt k aejzihf Eki di fa H cgif;aqmiftjzpf OD;atmifqef;xufomaomf vnf; ol Y vlxkudk qGJaqmifEkdifr+r&Sdacs? topfa&G;cs,fvdkufaom 0ef}uD;Xme tay:Y jynfov l x l u k rwker f v+yjf zpfaer+ xyfaqmif;vdu k a f omtcg &v'ftm;jzifh tpd; k &onf bufaygif;pHr k S twku d t f cHrsm; &Sa d eavonf? 4? txufazmfjyyg qufoG,fr+udk rydkv$wfrD Zlvdkifv (30) &uf aepGJjzihf qm[l; bwfu tm;vfatmhzv f pfw0 kd v J x f H t}uHyay;ydc k a hJ om twGi; f a&;owif; pum;udk owdxm;-unfv h #if pdw0 f ifpm;zG,jf zpfonf? if;owif;rSm qm[l;bwf k eee H ufu pum;ajymrd&m Twdi k; f onf &mhzp f wH; k [rf (Ralph Stoneham) ESifh xda jynfwi G f vlcspv f c l iftrsm;qH; k Oa&mywdu k o f m;[k olu trnfwyfxm;aom pwH; k [rfu vkyf}uHr+jzpf_yD;aemuf ol jrefrmrdwfaqGrsm;u oltay: pdwfcHpm;r+ odod omom ajymif;oGm;cJa h -umif; qm[l;bwfukd jyefajymjycJo h nf[I l jzpfonf? f rmif* hr kd m&D (Field Adv k c f sKyf}uD; qmeD;vf&pfcsD (General Sir Neil Ritchie) u zD;vfrm&S,a Marshall Montgomery) xHokd a-u;eef;pm/ tki dt f t kd m= trf42715 csufcsif;tjzpfq;kH ? puFmyl/ -o*kwv f (7) &uf/ (21;47) em&D H S pDti dk * f sD (CIGS) twGuf xdyfwef;v#Kd0Suf? 1011trfat*suif (Jakin)/ &pfcsDxr ud, k y fi kd a f -u;eef; ta-umif;t&mrSm jrefrmjynfEi So hf ufqi kd a f om xyfrH tao;pdwr f sm; (pmyd' k f 3/ 4/ ESifh 5 udo k m atmufwi G f ud;k um;xm;onf) 3? bk&ifcHESifh pum;ajym/ ,if;Zlvdkifv (15) &ufaewGif rdk; (Moore) u TxGuf qdc k suu f kd yvkyc fa hJ -umif; today;cJ_h y; D e,fbufqi dk & f mESifh ppfbufqi dk & f m vrf; a-umif;rsm;twkdif; pHkprf;ppfaq;r+rsm; yvkyfaecJh_yD[k ,lqonfhtwGuf ,if;xGuf qdkcsuftusOf;udk bk&ifcHtm; u|Ekfyfu ay;cJhonf? bk&ifcHu OD;atmifqef;ESihf ocifEw k u kd kd OD;apmonf vufeufrsm;udk olt r d a f b;&Sd uefxw J i Gf 0Sux f m;a-umif; ajymjycJo h nf?
293
293

4? Zlvdkifv (20) &ufaewGif 0ef}uD;rsm;tay: v#Kd0Suf}uHpnfrnfhudpPtm; pDtkdif'Du OD;atmifqef;udk today;cJhonf[k em;vnfygonf? odk jzpfI vkyf}uHr+ cH&csdefwGif OD;apmtygt0if trsm;tjym;zrf;qD;&ef OD;atmifqef;onf ol0 ef}uD; rsm;ESihf wdi ky f ifaejcif;jzpfonf? vky}f uH&mwGif toH; k yaom vufeufrsm;rSm attdk ,l (AOU) rS &&Sdaom vufeufrsm;ESihf trsKd;tpm;uGJvGJaejcif;udk rSwfom;&ef ta&;}uD;ygonf? (trSm;= attdk'D) 5? vkyf}uHowfjzwfr+jzpfonfh &ufpGJtrSefrSm Zlvdkifv (19) &ufjzpfonf? *&if;0k'f (Greenwood) xJrS if;trSm;&ufpGJudk u|efawmf&cJhjcif;jzpfonf[k u|efawmfxifygonf? odkaomfvnf; u|efawmf (&pfcsD) (Ritchie) onf c&D;oGm; aepOfjzpf_yD; oihfxHrS oif. tcsufjyrdwWL u|efawmhfwGif r&SdonfhtwGuf trSm; trSef rppfaq;Eki dc fy hJ g? qm&J*sDe,f a':refprpfxr H S tm;vfatmhzv f pfw0 kd ( J vf) xHokd tki dt f t kd m= t,fv f yDt kd 97 yk*Kd~ vfa&;ESit hf wGi;f a&;v#Kd0Su? f pwd' k rfywfvpf[rfi d+ ;f ,m;? 1947 ckEp S /f -o*kwv f (10) &uf OD;atmifqef;ESihf olv kyfazmfudkifbufrsm;udk vkyf}uHowfjzwfr+twGuf H; k wifppfaq;r+ukd OD;apmtaejzihf &ifqi kd & f rnfukd u|ea f wmfjrifry d gonf? OD;apmudk pGJEkdifonfh rnfuJhodkaom oufao&Sdaeonfudkvnf;aumif;/ T,kwfrmvSonfh &mZ0wfjypfrw + i G f olonf tjypfro hJ vm;/ tjypf&o dS vm;udv k nf;aumif; u|ea f wmf trSefwu,frodyg? oltouf&Sifa&;twGuf ud;pm;&mwGif olonf tpOfojzifh aumif;rGea f om rsK; d cspw f OD;tjzpfuv kd nf;aumif;/ OD;atmifqef;/ zqyvwdE k i Sr fh wl uGJjym;pGm 'Drkdu&ufaumif;wOD;tjzpfudkvnf;aumif; jyoEkdif&eftwGuf OD;apm taejzifh twdwo f rki d; f tawmfrsm;rsm;udk azmfjyvdp k w d & f E dS i dk a f jcudk u|efawmfre S ; fq jrifrdygonf? u|efawmhfukd oloufaowOD;tjzpf qifhac:vdkpdwf&Sdrnfudkvnf; u|ea f wmfpOf;pm;I &ygonf? u|efawmft h aejzifh TH; k wifw&m;pGr J w + i G f wae&mu yg0if&rnfqv kd #if u|ea f wmfwOD;wnf;twGuo f mru bk&ift h pd; k &twGuy f g pdwt f aESmiht f ,Sujf zpf &r+xuf tenf;i,f ydy k gvdrr hf nf? oda k omfvnf; Todkjzpf&vifu h pm; u|ea f wmfu h kd qiha f c:rnfqy kd gu u|ea f wmft h aejzifh uln& D ef ud;pm;oiho f nf[c kp H m;rdygonf? 6 OD;apmukd u|efawmfaumif;pGm odonfhtwGuf olt ay: Y u|efawmfjrifcsif&m jrif
294
294

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

jcif; r[kwy f g? olonf yk*Kd~ vfa&;t& rdwa f qGaumif;wOD;omru aumif;rGea f om t}uH^m%frsm; ay;EkdifolwOD;tjzpfvnf; u|efawmft_rJwapawGuHrdygonf? 1941 ckEp Sw f i G f jrefrmEki di fr H S xGuc fm G oGm;_y; D aemuf olt aejzihf qd; k qd; k 0g;0g; ajcvS r; f rSm;rsm; yvkyfcJhrdaomfvnf; usL;ausmfr+udk &ifqkdif&eftwGuf jrefrmEkdifiHtm; yHkpHwpHkw&m&&Sdatmif yvkyfonfh u|efawmfhud;yrf;r+rsm;wGif olonf tultnD t}uD;tus,fay;cJy h gonf? olt wGuf t}uD;tus,fvt kd yfaeaom ,ckvkd tcsdef rsdK;wGif olt wGuf pum;ajymqda k y;&ef pdwq f ENr&Sz d t kd wGuf pOf;pm;&ef u|efawmhf 6 rSm wGeq f w k a f erdygonf ? OD;atmifqef;tm; vkyf}uHowfjzwfr+onf u|efawmfhtwGuf ya[Vdo zG,jf zpfaeygonf? OD;apmESifh OD;b&ifukd u|ea f wmfaemufq; kH awG&c dS se du f olwo kd nf zqyv. zufqpfqefqefyvkyr fr + sm;ESifh jrefrmEdi ki ft H wGuf rSeu f efonfh 'Dru kd a&pD yHo k mefay:xGe; f a&;twGuf vdt k yfrt + a-umif; tawmfajymqdc k -hJ uonf? ola rmf awmfum;xJwi G f olt m; owfjzwf&ef ud;pm;olrsm;rSm zqyvjzpfonf[k OD;apmu ,Hk-unf_yD; a-umufvefa eolwOD;jzpfonf? odka omfvnf; zqyvurl EkdifiHa&; tjrwf&&eftwGuf vkyf}uHowfjzwfr+udk enf;vrf;wcktjzpf oHk;vdrhfrnfr[kwf a-umif;/ jyif;jyif;xefxefajymqdkcJh-uygonf? OD;apmonf &nfrSef;csuf}uD;oljzpf onf? ppfrjzpfrDumvu OD;apm. ydifbufwOD;ESpfOD; kwfw&uf qdkouJhodk aooGm;-u&onf[k aumvm[v jzpfay:cJr he S; f odygonf? oda k omfvnf; vlrsm;udk tpkvdkuftyHvdkuf owfjzwf&eftwGuf pnf;Hk;pD&ifvkyfaqmifjcif;rSm OD;apm. tusihp f du k E f i S fh rudu k n f [ D k u|efawmfxifygonf? tu,fI w&m;Hk;u qihfac:ygu oGm;a&mufI oufaocH&efrSm u|ef awmfw h m0efjzpfonf[k u|efawmfEi S fh oabmwlnr D + &Sr d &Sd oifx h r H S od&v dS y kd gonf? qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzv f pfw0 kd J (vf) xHokd a-u;eef;pm/ tdi kt f t kd m= trf42714 csufcsif;tjzpfq;kH ? &efue k f rd 1947 ckEp S /f -o*kwv f (25) &uf/ 10; 15 em&D? v#Kd0Suf? vufcH&&Sd/ -o*kwv f (25) &uf/ 10; 50 em&D? eHygwf 408/ bk&ifc. H ud, k y fi kd a f -u;eef;/ -o*kwv f (23) &uf/ paeae n (9) em&Dwi G f jynfxa J &;0ef}uD; OD;ausmf _idrf;onf u|efawmhftm; ta&;w}uD;vma&mufawGqHk_yD; OD;apmu vmbfay;I oltwGuf pmay;pm,lyvkyfcdkif;xm;aom axmift&m&SdwOD;u if;pmrsm;udk
295
295

tm%mydi kr f sm;tm; jyovsuf&& dS m (OD;apmrod[k ,lq&ygonf) tm%mydi kr f sm;xH v$JtyfcJhaom tif;pdefaxmifxJwGif OD;apma&;om;cJhonfh pmESpfapmif. rdwWLrsm; udk u|efawmfhtm; ay;ygonf? 2? if;pmrsm;wGif (22) ESifh (23) &ufaepGJrsm; wyfxm;_yD; _Adwdo#aumifpDrS fx l m;ygonf? if;pmrsm;wGif bif*av. tultnDukd bif*av (Bingley) xH vdyr awmif;cHxm;_yD; v#Kd0u S o f auFwrsm;[k ,lq&aom xl;qef;onfh pum;pkrsm;udk ; f xm;_y; D if; vnf; toH; k yxm;onf? if;pmrsm;wGif (VV) [k vlwOD;udk &nf!e G f vGwa f jrmufa&;twGuf ar#mfvifc h suf rSm ADA, D ef; (Vivian) jzpfygonf? pmxJwi rsm;udkomru jynfwGif;omru EkdifiHwumqkdif&m kdufcwfwkefcgr+rsm; jzpfapEkdif onfh xkwa f zmfrr + sm; yvky& f efuv kd nf; _cdr; f ajcmufa&;om;xm;onf? pmay;pm,l yvkyfoludkvnf; ,Hk-unfpdwfcs&a-umif; bif*avudk tmrcHa&;om;xm;onf? 3? bif*avtaejzifh ,if;pmrsm;udk vufcH&&Sdjcif;r&Sdyg? pmay;pm,ly vkyo f u l kd ,if;pmrsm;rS pmwapmifukd ,lom G ;cGifh yvku d a f omfvnf; olbif*avtdrf fm G rD bDta kd tpD (BOAC) wnf; a&muf&c dS se dw f i G f aemufwae ,lau (UK) odk rxGuc cdc k ef;Y wnwm aexki d& f efom G ;awmhrnfh bif*avu wGe; f xd; k ab;z,fypfco hJ nf? &Jrsm;. tjrifwGif ,if;pmrsm;u bif*avudk t&yfjrihfjrihfeJ vl}uD; ESihf qufpyfay;xm;onf[k ,lq-uonf? ADAD,ef;xHa&;aom pmwapmiftyg t0if tjcm;pmrsm;wGiv f nf; OD;apmu axmifxr J S ,if;&nf!e ; f csufukd a&;om;cJh onf? Tt&mtm;vH; k rSm pdwt f aESmiht f ,Suf t}uD;tus,jf zpfp&mrsm;jzpfonf[k oif awG;xif-unhE fi dk y f gonf? bif*avudk v#Kdv#K0 d u S 0 fu S v f y kr f nfo h [ l k u|ea f wmf rxifEi dk y f g? OD;apmESifh qufqc H& hJ mwGif olb ufrS k; d om;tjypfuif;rnfre Sa f omfvnf; axmifxJrS OD;apma&;om;cJhaom ,ckpmrsm;u ,if;qufqHr+rsm;udk tqdk;0g;qHk; vGr J m S ;pGm t"dym ` ,fjyefqp kd &mjzpfvr d r fh nfrm S xif&m S ;aeayonf? 6? u|efawmfhtwGuf aqmif&Guf&ef wckom&Sdygonf? if;rSm bif*avudk rxGufcGm&ef wm;qD;xm;_yD; ppfaq;ar;jref;&ef jzpfygonf? odk jzpfI rdk;tawmf csKyfrS bDtdkatpDwnf;cdkcef;wGif bif*avudk u|efawmf qufoG,fI&ygonf? olt m; rxGuc f m G ao;&ef u|ea f wmfuajymvdu k _f yD; bDta kd tpDuv kd nf; ola v,mOf vufrw S t f m; c%&yfqi dk ; f xm;&ef arwWm&yfcx H m;ygonf? kd * f sD pDti dk ' f D (DIG7? ,refae/ we*FaEGaeu ruf*KdG if;,m; (McGuire) u 'Dti f vSatmifukd bif*avtdro f kd ac:oGm;cJ_h y; D olu kd bif*avtm; ar;jref; CID) OD;xGe; &ef xm;ypfco hJ nf?
296
296

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

8? ,refae naeu ruf*GdKif;,m;u OD;xGef;vSatmifESifh awG&ef oGm;cJh&m OD;xGef;vSatmifESihf OD;ausmf_idrf;wdktr+udpPaqG;aEG;ae-uonfudk awGcJha-umif;/ ruf*KdG if;,m;u u|ea f wmfu h kd today;ygonf? bif*avudk (5) em&D-um ar;jref;cJh aomfvnf; &v'frSm pdwfauseyfp&mraumif;a-umif; (xyfrH=raumif;a-umif;)/ oufaojy&ef cufcJaomfvnf; bif*avtaejzifh OD;apmxH pma&;om;&ef ud;pm;rnf[k OD;xGef;vSatmifu rxifa-umif; ruf*GdKif;,m;udk ajymjycJhygonf? 9? OD;ausmf_idrf;u oltaejzifh ,ckudpPwckvHk;udk 0ef}uD;tzGJa&SarSmufodk olwif jy&awmhrnfjzpfa-umif; ruf*KdG if;,m;udk ajymjycJo h nf? ,aeyif ,if;udpu P kd OD;ausm_f idr; f u yvkyr f nfjzpf_yD; ocifEE k i St hf wl u|ea f wmht f m; ,ae naewGif oGm; a&mufawGq& kH ef ud;pm;rnfjzpfa-umif; ruf*KdG if;,m;udk xyfra H jymqdc k y hJ gonf? 10?,ckavmavmq,fwi G f Tudpt P m;vH; k udk twwfEi dk q f ; kH vltenf;qH; k om today;xm;ygonf? odkaomfvnf; xHk;pHtwdkif; rnfonfhowif;ayguf-um;_yD;/ rnfov kd r JG m S ;pGmt"dym ` ,fjyefq-kd urnfukd u|ea f wmftvGet f rif;pd; k &drv f su& fy dS gonf? 11? bif*avudk ,aeee H uf u|ea f wmfawGygrnf? ,cknaewGif OD;ausm_f ir d; f/ ocifEkwdkESifh pum;ajymqdk_yD;aemuf ,ckudpP&yfudk ydkrdk&Sif;vif;pGm oHk;oyfEkdif&ef twGuf tao;pdwt f csut f vufrsm; ydr k& kd &Sv d r dr fh nf[k u|ea f wmfar#mv f ify h gonf? d #aumifpo D kd owd 12? bif*avae&mqufco H l *sifuif (Jenkins) u _Adwo xm; a&;om;xm;aom a-u;eef;pmwapmif ay;ydc k Jhygonf? qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzv f pfw0 kd J (vf) xHokd a-u;eef;pm/ tki dt f t kd m= trf42714 csufcsif;tjzpfq;kH ? &efue k f rd/ 1947 ckEp S /f -o*kwv f (27) &uf/ (09;30) em&D v#Kd0Suf ? vufc& H &S/d -o*kwv f (27) &uf/ (00;45) em&Dey H gwf 419/ bk&ifc. H ud, k y fi kd a f -u;eef;/ u|Eky f. f a-u;eef;pmrsm; 408/ 410ESihf 412/ bif*av u|ea f wmf ,aeee H ufcif;wGif ocifEE ki S hf OD;ausm_f ir d; f udk awGygonf? tjcm; udpP&yfrsm;-um;wGif bif*avudpPudk u|efawmfwdk aqG;aEG;-uygonf? 2? 0ef}uD;rsm;taejzifh bif*avudk tvGet f rif; ouFmruif;jzpfaeonfrm S oHo,jzpfp&mr&Sy d g? ,if;ouFmruif;jzpfaer+rsm; &Si; f vif;oGm;onfw h i kd f bif*av taejzifh Tae&mwGif qufvufae&ef vdktyfyHk&ygonf? ,ae OD;ausmf_idrf; xkwfazmfajymjyaom tcsufrsm;ESifh ,cka-u;eef;rwdkifrD a-u;eef;pmrsm;wGif u|efawmf tpD &if rcHcJhaom tcsufrsm;rSm atmufygtwdkif;jzpfygonf?
297
297

3? OD;apmu t}uD;tus,fvmbfxdk;xm;aom olaxmif. axmifydkif}uD; onf tjyifbuf&dS rdwa f qGrsm;ud/k bk&ifcu H kd (axmif.) &&So d r# owif;rsm; tpD&if cHvsuf&_dS yD; OD;apma&;or# owif;pum;/ pmrSeo f r#udk ay;tyfvsuf&y dS gonf? 4? axmifxa J &mufcgp apmapmydi k; f &ufrsm;wGif olEi S fh waxmifx& J a dS eaom twl pGyp fc JG & H olrsm;tm; qufo, G I f olb ufwi G f bk&ifca H [mif;oH; k OD;ESifh t*Fvef&dS 0ef}uD;a[mif; trsm;tjym;&Sa d eonft h wGuf pd; k &drp f &mr&Sa d -umif; ajymqdc k o hJ nf? aemufyi kd ; f wGif -oZmwdur U tvGe& f _dS yD; olwt kd ay: 'kur Q a&mufatmif -unf h r + nfh jrefrmjynf&Sd t&yfjrifhjrifhESihf rdwfaqGta-umif; OD;apmu azmfjyvmcJhonf? ol. pmwapmifwGif ADAD,ef;tm; if;t&yfjrifhjrihfrdwfaqGta-umif; azmfjycJhonf? ADAD ,ef;u if;.jyefpmwGif avmavmq,fY ,if;t&yfjrifhjrihfESihf rdwfaqGtm; tr+ xJ qGJroGif;&ef (xyfrH= roGif;&ef) t}uHay;cJhonf[k qkdygonf? 5? &ufrsm;ukev f e Gv f monfEi St fh r# OD;apmonf pdwy fy l efvm_y; D t&yfjrifjh rifh ESifh rdwa f qGEi Sy fh wfoufI axmiftjyifbuf&dS rdwa f qGwOD;tm; t}uH^m%fay;&ef awmif;cHco hJ nf? t&yfjrifjh rihE f i S fh rdwa f qG rnfor l nf0gjzpfonfEi S fh ywfoufI +yf axG;r+jzpfvmaom tpdk;&taejzifh yg0ifywfoufvm&awmhonf? OD;apm. rdwf aqGu a&;om;yH& k _yD; t&yfcyfjrifjh rihE f i S hf rdwa f qGtm; csufcsif;qufo, G & f ef t}uH yxm;aom pmwapmifudk OD;apmvuf0,fodk ydkc Jhonf? xdkvSnfhpm;r+onf atmif jrifco hJ nf? -o*kwv f (25) &uf/ u|Eky f . f a-u;eef;pm (408) wGif &nf!e ; f cJa h om bif*avxHay;ydc k a hJ om pmESpa f pmifukd OD;apmu a&;om;cJa h wmhonf? 6? bif*avxH a&;om;cJa h om 'kw, d pmwGif yg&Sc d _hJ y; D 0ef}uD;rsm; pdwx f w J i Gf tvGeftrif; ouFmruif;jzpfapcJhaom pmwydk'frSm t}uHay;onfhtwdkif; tvGef pd; k &drp f &maumif;aom pGep f m;r+w&yf u|Eky f f yvkyc f o hJ nf [lI jzpfonf? 7?0ef}uD;ESpO f; D ESifh u|ea f wmfajymqdr kr + S xu G a f y:vmaomtjcm;tcsur f sm;rSm (u) _Adwdo#aumifpD (British Council) onf tcsKdaxmufvS rf;a&; tzGJtpnf;rsm; twGuf ta&cHxm;jcif;jzpfonf[k ocifEku ,Hk-unfaeonf? TtawG;tac: udk z,f&m S ;&ef u|ea f wmftpGr; f ukef yvkyc fa hJ omfvnf; bif*avudpP r&Si; f vif;rjcif; ,if;ouFmruif;jzpfr+ qufvuf&a dS ernf[k u|ea f wmfxifygonf? (c) bif*av jrefrmEkdifiHrS ododomom kwfw&ufxGufcGmoGm;r+twGuf ocifEku ouFmruif;jzpfcJhonf? Tae&mwGif ZlvdkifvtwGif;u vdwf0dwfu u|efawmhfxH ay;ydkcJhaom pmwapmifudk wifjyEkdifygonf? _Adwdo#aumifpD tpnf;ta0;wck wuf&eftwGuf bif*avtaejzifh pufwbFmvwGif t*FvefY
298
298

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

&Sdae&ef vdktyfa-umif; ,if;pmu azmfjyxm;ygonf? (*)OD;apmuolt &yfjrihjf rifE hi S fh rdwa f qGta-umif;azmfjycJ& h mwGif axmifyi kd }f uD; u ol[m bk&ifcHr[kwfbl;vdk u|efawmfar#mfvifhygw,f [k jyefajymcJha-umif; OD;ausmf_idr; f u ajymjyygonf? xdt k cg OD;apmu bk&ifcu H toH; k rusygbl;? olu kd OD;atmifqef;eJo cifEkwdu k aiG (12) odef;eJ 0,fxm;_yD;om; jzpfae_yD [k jyefajz cJo h nf? 8? bif*avonf tajctaet&yf&yf. om;aumifwaumifjzpfaomfvnf; tcsdef uom ,if;udk jyoygvdrfhrnf[k u|efawmfxifygonf? Akv d c f sKyf}uD; qmeD;vf&pfcsDxr H S qm[ife&D ruf*;D (Sir Henry MacGeagh) xHokd a-u;eef;pm/ tki dt f t dk m = trf42715 csufcsif;tjzpfq;kH ? puFmyl/ 1947 ckEp S /f -o*kwv f (29) &uf/ (19;20)em&D xdyw f ef;v#Kd0Suf eHygwf 18927at*sD=3/ k y fi kd a f -u;eef;? &pfcsDxr H S a*sat*sD (JAG) xHokd ud, u|Ekfyf.-o*kwfv(25) &uf/a-u;eef;trSwf 18778 at*sD=3 ESihf -o*kwf v (29) &uf/ a-u;eef;trSwf 18927 at*sD=3 wdkudk qufvufvsuf oifhtm; k S vufeuf tajctaewckv; kH od&a dS eap&ef 226 (AOD)jrefrmESihf (AAD) 7 jrefrmwdr rsm;cd; k ,lrE +i S hf r-umcifujzpfym G ;cJa h om vky}f uHowfjzwfru + kd e,fbufqi dk & f m pHp k rf; ppfaq;r+rsm;ESiy fh wfoufI u|Efy k o f o d r# tajctaeudk tusOf;H; k wifjyygonf? 1? _Aw d o d # pHp k rf;a&;ppfc kH ; kH u vufeufrsm;ESifh cJ,rf;rD;ausmufrsm; cd; k ,lru + kd ppf aq;I _y; D pD;oGm;_y; D ,if;udk oifx h H t&m&Sw d OD;u vufxv d ufa&muf ay;tyfchJ D onf? (-o*kwv f (26) &uf/ *st D y dc f su f sL. tcsujf y (GHQ Signal) 18802 at*s= 3 udk-unfh)? ,if;pHkprf;ppfaq;r+rsm;. &v'frsm;udk a&;om;_yD; u|Ekfyf. -o*kwf v (25) &ufa-u;eef;trSwf 10511 at*sD= 3 wGif ay;_yD;jzpfonf? 2? vky}f uHowfjzwfru + kd e,fbufpp kH rf;ppfaq;r+rsm;ESifh ywfoufI atmufyg t&m &Sr d sm; yg0ifywfoufaeyH& k ygonf? (u) &efukef&Jodk v$Jajymif;ay;cJhaom tdENd,ppfwyfrS Adkvf}uD;ADAD,ef;udk e,fbuf &Jrsm;u zrf;qD;cJhonf? olonf usdef;aoeD;yg; OD;apmESihf ywfoufcJh_yD; vufeufrsm;ESihf cJ,rf;rD;ausmufrsm; ckd;,l&ef tay;t,lvkyfcJhyHk&onf? (c) tkdiftD;trftD; (IEME) rS Adkvfr;,ef; (Young) udk e,fbuf&JrS zrf;qD;cJo h nf (-o*kwv f 24 &ufaewi G) f ? OD;apmudk vufeufrsm; a&mif;csonf[k
299
299

oHo, &SdcH&onf? tao;pdwftcsuftvufyg&Sdaom u|Ekfyf. -o*kwfv (29) &ufay;yda k om 18926 at*sD=3 ud-k unf? h (*) cJ,rf;rD;ausmufrsm; ckd;xkwfcsdefu aq;HkY&Sdaeaom Akdvfr;rdk;/ tdkpD/ atat'Donf OD;apmESihf cifrifolwOD;jzpfonf[k od&onf? olonf OD;apmudk oltdrfwGif tenf;qHk; w}udrf vufcHawGcJhonf? e,fbuf&Jrsm;u oltr+udk pHkprf;ppfaq;aewkef;jzpf_yD; ,cktcsdeftxd oludk zrf;qD;onfh owif;ay;ydkr+ u|efawmfx h H ra&muf&a dS o;yg? (C) Adkvfr;'def; (Daine)/ v#Kd0SufoauFw (Cipher) t&m&Sd/ ArmhppfOD;pD; XmecsKyf/ olonf taysmfxrf; vufeufpkaqmif;olwOD;jzpf_yD; olvuf0,fYom omref r[kwa f om vufeufta&twGuf &Sa d eonfjzpfI olu v kd nf; oHo,t0if cHae&onf? OD;apmESihf rdk;wdkt-um; jzpfEkdifajc&Sdaom tquftpyfjzpfaejcif; twGuv f nf; oHo,tjzpfca H e&onf? olt m;zrf;rxm;yg? 3? txufygtr+rsm;udk e,fbuf&Jrsm;u ppfaq;vsuf&Sdonf? ,ckxd owif;rsm;rSm enf;yg;ao;onf? ppfbufokd &JbufrS ay;yda k om aemufxyfowif; rsm;udk oifhtm; qufvufay;ydk today;aeygrnf? E+wq f ufjcif; jrefrmjynfrSxGufcGm&ef (2) &uftvkdwGif &efukefrd&Sd a&$wd*kHapwDawmfokd oGm;a&mufzl;ar#mfcJhonfh aemufqkH;_Adwdo#. bk&ifcHqm[l;bwf&ef (Sir Hubert Rance) u atmufwGifazmfjyxm;onfhtwkdif; {nfhonfrSwfwrf;pmtkyfwGif E+wq f ufrm S wrf; a&;oGm;cJo h nf? a&$w* d b Hk & k m;/ &efue k f rd 1948 ckEp S f Zefe0g&Dv (2) &uf? apwDawmf. vSywifw h ,frr + m S puQKyom' jrwfE; dk p&maywnf;? T_idr; f csrf;onf0 h ef;usifudk t"Ge& f n S a f tmif xde; f odr; f Eki dy f gap[k u|Eky f a f r#mfvifc h sifyg.? ,aetrSwfonmonf u|EkfyfpdwftmkHwGif t_rJwnfaeayvdrfhrnf? u|Ekfyftm; txl;tcGifhta&;tjzpf txufypP,HwGif vrf;av#mufcGifh a*gyuvl}uD;rsm;u -uifemr+jzifh ay;cJhonfhtwGuf aus;Zl;wif&Sdygonf? TonfrSm jrefrmEkdifiHokd aemufq; Hk u|Eky f . f rSm-um;csufjzpfygonf? jrefrmEkdifiHESifh *&duf_AdwdefEkdifiHwkdt-um; _idrf;csrf;r+ESifh cspf-unf&if;ESD;r+ tpOft_rx J e d; f odr; f Eki dy f gap? vmrnfE hp Sr f sm;twGi; f u|Ey fk . f tultnDvt kd yfcy hJ gv#if TEki di f& H dS rdwa f qGrsm;u u|Ey fk t f m; rysur f uGuf today;-uvdrr hf nf[k u|Ey fk a f r#mf
300
300

pmwGJ

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vifr h y d g.?8 _Adwo d #oHtrwfrS trft;D 'efeif (M.E.DENNING Esq.) EkdifiHjcm;a&;Xme vef'ef ay;pm 11691248 _Adwo d #oH;Hk / &efue k f 1948 ckEp S f arv (8) &uf twGi;f a&; u|Eky f. f cspfvp Sm G aom 'efeif OD;apm.tr+wGif xl;jcm;aom jzpfay:r+ raeu jzpfcJhonf? twGifa&;ajym qk& d mwGif kww f &uf ajymcsvu dk o f nf? 'Dvy k }f uHr}+ uD;rSm _Adwo d #awG&J yl;aygif;}uH pnfr& + w dS ,fvdk u|ea f wmfwdk wu,f,-Hk unfaew,f? qm&,f*se D ,fa':refprpfu jynfaxmifpjk refrmEki di f. H orRw}uD;xH OD;apmtm; oem;nmwmr+ay;&ef avmavm q,farwWm&yfcr Hu + _Aw d o d #wdk wenf;r[kww f enf; yg0ifywfoufaew,fqo dk nfh oHo,ukd tawmf}uD; tm;aumif;apcJhonf? bif*avESifh OD;apm tquftqef &Sjd cif;/ OD;apm. ZeD;onfu bk&ifc. H twGi; f 0efEi S hf xdpyfr& + &ef ud;yrf;r+ ponfh om"ursm;. E+d;qGr+uvnf; tOD;tp &SdaecJhonf? 2? ,cktr+rSm _Adwdo#wkdt ay: oHo,&SdaewJh tajccHtcsufawGu tm;r aumif;vSwJhtwGuf a':refprpf&J arwWm&yfcHr+u t}uD;tus,f xdckdufaprSm r[kwfyg? _Adwdo#awG yg0ifywfoufr+ oufaoouUm, u|efawmf&cJh&ifawmh u|efawmhf&mxl;ukd tokH;y_yD; w&m;0ifvlxkukd today;zkd u|efawmf 0efav;rSm r[kwfygbl; vkd olajymayr,fh 'DvkdeJ vlwa,mufu tHh-op&maumif;vSwJh pGyp fc JG sua f wGudk wu,f,-Hk unfvr dr hf ,fvkd u|ea f wmf r,k-H unfygbl;? olwu,fudk qkdvkd&if;r&Sdbl;qkd&if olbma-umifh 'Dvkdajym&w,fqkdwm em;vnfzc kd ufygw,f? jzpfEi dk a f csawGuawmh &mxl;wk; d ay;wJu h p dr Pm S qma':refprpftay:rSm ol& J yk*Kd~ vfa&; tmCmw&Sdr+/ jrefrmEkdifiH&J ta&;udpPrSm bk&ifcHa[mif;wa,mufu 0ifa&muf pGufzufykH&r+tay:rSm ol&J ESvkH;rom r+ (qm[l;bwf&ef& J xkwfjyefa-unmcsuf tay:rSm ol pdwt f aESmiht f ,Sujf zpf&r+udk olu azmfjycJa h o;onf) ESihf ,aereufu OD;apmtay: csrw S c fa hJ om ao'%fjypfcsut f ay: rSeu f efa-umif; pdwr f oufromeJ jyocsir fw + dk jzpfygvdrr hf nf? 'D[mu trsm;}uD; jzpfEi dk y f& Hk wmuawmh? ppfrjzpfcifu olu OD;apm&J aemufvu dk w f a,mufvdk em;vnfayr,fh OD;apmukd ud;pifta&muf yka d y;wmrSm t"dutcef;u olyg0ifcw hJ m oHo,&Sp d &mrvky d gbl;? 'gvJ vkyx f ; Hk vkyf enf;rsm;t& uGi; f pbm&Dpnf;rsOf;awGeJ vk; H 0vku d a f vsmnDaxGr+ r&Sc d y hJ gbl;?
301
301

3? 'DudpPukd taotcsm pOf;pm;_yD;wJhtcg 'Dtjzpftysufukd vspfvsL+zkdeJ 0ef}uD;csKyfeJ EkdifiHjcm;a&;0ef}uD;XmeawGukd razmf jyzkdu taumif;qkH;jzpfr,fvkd u|efawmfqkH;jzwfvkdufygw,f? 'DtqifhrSm u|efawmfwkdbufu rvkdtyfwJh xdckdufvG,fr+eJ pdwf0if pm;r+awGu tajctaeawGukd ykdqkd;0g;oGm;apygvdrfhr,f? bma-umifhvJqkdawmh yl;aygif;aqmif&GufvkdqJ&SdykH&wJhtaeeJ 0ef}uD;tzGJu olxw k a f zmfajymcJw h mod&if 'kua Q &mufrm S jzpfygw,f? 4? 'Dvkyf}uHowfjzwfr+awG&J aemufuG,frSm _Adwdo#awG&Sdaew,fqkdwJh ajymqkc d sua f wGu wu,fawmh uGejf rLepfawGvy ka f eus 0g'jzefr w + ckygyJ? vky}f uH owfjzwfra + wG _y; D _y; D csi; f olu a dk c:_y; D 0ef}uD;tzGJ zGJci dk ; f wmukd -unf_h y; D ocifEt k aeeJ 'Doo H , awGudk axmufcE H i dk w f ,fvdk u|efawmfrxifygbl;? OD;Ek&J vuf&E dS i dk i fa H &; twGi; f 0ef OD;tket f aeeJ _y; D cJw h hJ Zlvi dk v f twGi; f u v$wa f wmfcef;rtwGi; f &Sa d ecse dr fm S d 0g;vSwhJ oG,0 f u dk f v$wa f wmftwGi; f rSm rpPwm wGe' f &Db*f (Mr. Tom Driberg) qk; ajymqkc d sua f wGu zqyvtzGJcsKyf t0ef;t0ki d; f twGi; f rSm &Sa d eEki dw f hJ oHo,awGudk ykr dt dk m;aumif;oGm;apcJy h gw,f? 'Dtjzpftysuu f dk r-umcifu jrefrmhtvif;owif; pmrSm qma':refprpf&J oem;nmwmr+ay;ykd arwWm&yfcc H suu f dk &nf!e ; f _y; D jyefvnf azmfjyoGm;cJy h gw,f? owif;pmyg tusO; f csKyf&J oufqi dk w f hJ aumufEw k c f sua f wGudk 9 xnfhay;vkdufygw,f? trft;D 'efeif;tD;tufpu f sL/ pDtrf*sD/ tkb d t D ;D Eki di f jH cm;a&;k;H / vef'ef/ tufpf'AvsL=wpf

302
302

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

&nf!e ;f csur f sm;


jrefrmpmtkyp f mwrf;rsm;
trsKd;om;vGwfajrmufa&;wkdufyGJrsm; vif;xifjzefcsda&; &efukefrd1961? Adkvfr; baomif; (armifokw) ArmawmfvSefa&;orkdif; &efukef/ 1972? cifarmif!dk tn-wppfonfwOD;. rSwfwrf; &efukef/ 1969? a=u;rkH OD;aomif; OD;ae0if;ESifhvufrGHtm%mom;rsm;/ Rego Park,NY USA 1990? Adkvfae0if;. ppf"m;jyvrf;pOf vGwfajrmufe,fajr rme,fy avm/ 1964? Akdvfae0if; Zmwfvrf;+yfor# (ukd,fwkdifxkwf) Tamarac, Florida,USA 2001? OD;ae0if;. jymwqkyf/ (ukd,fwkdifxkwf) Tamarac, Florida, USA 2004? =uif[dk;Ekdif0if; (a'gufwm) AdkvfcsKyfatmifqef;ESifhjrefrmhtmZmenfrsm;vkyf}uHr+}uD; twGif;a&;rsm; udk,fwdkifxkwf Fort Lauderdale, Florida 1992? armifjynfol pDtm'DbD (odkr[kwf) jynfajy;wausmhjyef jyef-um;a&; 0ef}uD;Xme/ &efukef/ 1990? jra'gif;!dk &JabmfokH;usdyf &efukef/ 1994? a&$uavmif acwftvdkufowif;pmrsm; avhvmokH;oyf-unfh&m0,f yxrwGJ/ jyef-um;a&;0ef}uD;@me/ &efukef/ 1992? vlxkOD;vS axmifeJvlom;vlxkykHESdyfwkduf(ukd,fwkdifxkwf)rEav;/ 1957 ckESpf? ppf/ tcspfeJaxmif OD;wifarmif0if; EkdifiHa&;orm;ESifhEkdifiHa&;pDpOfxkwfa0ola':cifrsKd;at; acwf-ydif *sme,f/ befaumuf/ 2000 ckESpf? atmifoef; atmifoef;.atmifqef; yk*HykHESdyfwkduf/ &efukef 1965? odef;azjrifh olwkdacwf/ olwkdtwdwf/ olwkdt&dyf wkdif;vif;pmay/ &efukef/ 2000 ckESpf? pmrsufESm 206=208? rsKd;cspfa,mifaqmif *VKeftwk OD;apm aqmif;yg;/ Adkvf waxmifowif;pm/ 1966 ckESpf Zlvkdifv 19 &uf? wuUokdvfae0if; (AkdvfxGef;vS) atmifqef;OD;wkd taz ca&zl;pmpOf/ &efukef/ 1967 ckESpf? jynfaxmifpkAdokumAdkvfcsKyfatmifqef;pDpOfolwif&Sdef? OD;jroef;tokdif;t0kdif;pmay/&efukef-rdrSxkwfa0/1997ckESpf arv? wyfrawmfordkif; (1945=48)/wwd,wJG/ppfordkif;jywdkufESifhwyfrawmfarmf uGef; wdkufr;kH;/ &efukef/ 1995? wyfrawmfa&$&wk jyef-um;a&;0ef}uD;@me/ &efukef/ 1995? 303
303

t*Fvy dp f mtkyp f mwrf;rsm;


Aung San. Burma's Challenge, Rangoon: Tathetta Sarpay Taik, 1968.

Akdvfr;csKyfausmfaZm

Aung San Suu Kyi. Burma and India: Some Aspects of Intellectual life under Colonialism. New Delhi Indian Institute of Advanced Study & Allied Publishers, 1990. Aung San of Burma. Edingburgh: Kiscadale, 1991. Freedom from Fear. London: Penguin Books, 1991. Letters from Burma.First published by Mainichi Shinbunsha asBiruma kara no tegami, 1996. Published in English in Penguin Books,1997. Aung Moe Htet To Stand and be Counted-The Suppression of Burma's Members of Parliament. The All Burma Student's Democratic Front, Bangkok, (Editor) 1998. Edited by Aung Moe Htet. Aung Saw Oo. Reflections on Aung San Suu Kyi. Chiang Mai, Thailand, 1991. Allen, Louis Burma: the Longest War 1941-45. First published in Great Britain by G.M. Dent, 1984. Phoenix Press, 2000. History of Modern Burma. Ithaca and London: Cornell University Cady John F.A. Press, fifth printing 1978. Collis, Maurice . Last and first in Burma (1941-1948). London: Faber & Faber,1956. Dun, Gen Smith. Memoirs of the Four-Foot Colonel. Ithaca, New York, Cornell University Southeast Asia Programme, Data Paper no. 113,1980. Feaver, George. The Webbs in Asia-1911-12 Diary. (Macmillan, 1992) Introduced and edited by Prof. George Feaver, Professor of Political Science, University of British Columbia, Canada. Furnivall, John S. The Fashioning of the Leviathan - The Beginnings of British Rule in Burma. The Australian National University, Canberra, Australia 1991. From The Journal of the Burma Research Society vol.29, no. 1, April 1939, pp. 3-137. Edited by. Prof. Gehan Wijeyewardene. Gravers, Mikael. Nationalism as Political Paranoia in Burma: An Essay on the Historical Practice of Power. Nordic Institute of Asian Studies Reports no. 11, Denmark, 1993. Burma. Hutchison House, London, 1950. Editor Sir Reginald Hall, D.G.E. Coupland. Herbert, Patricia Burma. (World Biographical Service # 320) Clio Press Ltd., M. (Compiler) Oxford England & ABC-CLIO Santa Barbara USA, 1991. The Victim. Kyipwayay Press, Mandalay, 1976. Translated by Than Hla, Ludu U. Tun & Kathleen Forbes. Original title War, Love & Prison in Burmese self-published. History of Burma from the earliest times to March Htin Aung. 1824, the beginning of the English conquest. London: Longmans Green, 1925.

304
304

&nf!e ;f csur f sm;


Izumiya, Tatsuro. The Minami Organ. Translated by Prof. Tun Aung Chain, Rangoon Arts and Science University, 1985. First Published in Japan as Sono na wa Minami Kikan, Tokyo 1967. Kyaw Min. The Burma We Love. Calcutta. India Book House, 1945. Outrage: Burma's Struggle for Democracy. London: White Lotus, Lintner, Bertil. 1990. Aung San Suu Kyi and Burma's Unfinished Renaissance. Bangkok. White Lotus, 1991. Burma in Revolt-Opium Insurgency since 1948. Bangkok. White Lotus1994. From Sangha to Laity: Nationalist Movements of Maung Maung, Burma 1920-1940. New Delhi. Manohar (for the Australian (ex- Brig) National University), 1980. Burmese Nationalist Movements1940-1948. Edinburgh: Kiscadale, 1989. Maung Maung,Dr. A Trial in Burma; The Assassination of Aung San. The Hague: Martinus Nijhoff, 1962. Burma's Constitution. The Hague: Martinus Nijhoff, 1959 (ed). Aung San of Burma. The Hague: Martinus Nifhoff (for Yale University Southeast Asia Studies), 1962. Burma and General Ne Win. Bombay. Asia Publishing House, 1969. Maung Maung Gyi. Burmese Political Value: the Socio-Political Roots of Authoritarianism. New York. Praeger,1983. Maung Maung Pye. Burma in Crucible. Rangoon. Khittaya Publishing House, 1952. McEnery, John. Epilogue in Burma: 1945-48: The Military Dimensions of British Withdrawal. Bangkok. White Lotus (reprint) 2000. Mitzutani, Inao. A Bunch of Bananas-with memoirs of Col. Kodomatsu Masakazu. Edited & published by The Historical Section (Shigakka), College of Liberal Arts, Kagoshima University, Kagoshima, Japan, 1984. Grandfather Longlegs - The Life and Gallant Death of Major Morrison, Ian. H.P. Seagrim, GC, DSO, MBE. Faber & Faber Ltd, London 1946. Mya Sein,Daw. The Administration of Burma. Kuala Lumpur, Singapore, London: Oxford University Press, 1973. Nu, U. U Nu-Saturday's Son. New Haven & London, Yale University Press, 1975. Translated by U Law Yone. Edited by Dr. Kyaw Win. Politics, Personality and Nation Building: Burma's Search for Identity. New Haven, Connecticut: Yale University Press1962. Twilight over Burma - My Life as a Shan Princess.University of Sargent, Inge. Hawaii Press 1994. Death of a Hero: The U Thant Disturbances in Burma. December Selth, Andrew. 1974, Australia-Asia Paper #49 (Centre for the Study of AustraliaAsia Relations, Griffith University, Brisbane,1989). Burma's Armed Forces: Power without Glory. East Bridge, Norwalk, CT 06850 USA, 2002. Silverstein, Josef. The Political Legacy of Aung San. Ithaca: New York. Southeast Asia Programme Data Paper no. 86, 1982. Burma: Military Rule and the Politics of Stagnation. Ithaca/London. Cornell University Press, 1977. Pye, Lucian W.

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ


Thaung, Kyemon U. A.Journalist, A General and an Army in Burma. Bangkok. White Lotus, 1995. Thein Pe Myint. Selected Short Stories of Thein Pe Myint. Cornell University, Ithaca, New York, 1973. Translated by Patricia M. Milne, with introduction and commentaries. The Union of Burma: A Study of the First Years of Independence. Tinker, Hugh. London. Oxford University Press,1957. Burma: The Struggle for Independence 1944-48 (in two Volumes), London: Her Majesty's Stationery Office, 1984. Tint Way, Dr. Trauma and the Cross-Cultural Self: A Burmese Case Study. A psychoanalytic paper published in The Self in Conversation Volume II Journal of the Australian & New Zealand Association of Psychotherapy, 2003. Trager, Frank N. Burma: From Kingdom to Republic. London: Pall Mall, 1966.

Tucker, Shelby.

Burma: The Curse of Independence. Pluto Press, London Sterling VA, USA., 2001. Tzang Yawnghwe, The Shan of Burma: Memoirs of a Shan Exile. Singapore. Institute of Southeast Asian Studies, 1987. Chao. Cries from Burma - A Report on Conditions for Political Prisoners Win Naing Oo. in Burma's Infamous Insein Prison. Bangkok. All Burma Student's Democratic Front, 1996. Ziegler, Phillip. Mountbatten. Originally published: New York: Knof 1985.

t*Fvy db f momjzifh tpk;d & xkwjf yefjcif;


Is Trust Vindicated, The Chronicle of a Trust, Striving and Triumph, Director of Information, Government of the Union Of Burma, 1960. The Conspiracy of Treasonous Minions within the Myanmar Naing-gan and Traitorous Cohorts Abroad, Ministry of Information, Government of Myanmar, Rangoon, 1989. Political Situation of Myanmar & it's Role in the Region by Lt. Col Hla Min, Office of Strateqic Studies, Ministry of Defence, 21st Edn.Nov. 1999.

305
305

306
306

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rSwc f sur f sm;


Zmwfvrf;0ify* k Kd~ vfrsm;? vlowform;rsm;ESihf Oya'qdkif&myk*~dKvfrsm;?
1? tmZmenfyk*d~Kvfrsm;/ vlowform;rsm;ESifh Oya'qdkif&myk*~dKvfrsm; pm&if;wGiy f g&Sa d om trnfemrrsm;onf jrefrmhenf;vrf;t& &mxl; tqift h wef; 0gpOftvdu k E f i S hf ta&;ygr+rsm;tay:wGif rlwnf_yD; pDpOfxm;jcif;jzpfonf?

tcef; (1) Akv d c f sKyfvy k }f uHc& H jcif;


vlxkOD;vS= axmifeJvlom; =vlxkpmykHESdyfwkduf/ rEav; 1957? if;pma&;olrm S emrnfausmx f w k a f 0olEi S hf owif;pmq&mwOD;jzpf_yD; 1953 ckEp S r f S 1956 ESpfukeftxd EkdifiHa&;r+rsm;jzifh &efukefaxmifwGif; axmifuscJhonf? axmif wGif;okH;ESpfausmfumvtwGif; axmifusbufrsm;ukd ar;jref;_yD; pdwf0ifpm;zG,f tr+rsm;ukd a&;rSwfxm;cJhonf? xkda emuf if;wkdu kd pmtkyf (9) tkyfjzifh xkwfa0cJh onf? wcsdefwGif vlxkOD;vSonf taqmif (5) wGif cifarmif&if/ okcwkE d Sifh wcef; xJuscJhonf? armifeDrSm wjcm;cef;wGifjzpfonf? if;wkr d Sm EkdifiHawmfvkyf}uHr+wGif yg0ifywfoufcJholrsm;jzpf-uonf? okcZmwfa-umif;jyefcJhonfrsm;rS oufqkdif&m aumufEw k c f sufrsm;ukd TrSwc f sufrsm;wGif azmfjyygrnf? pmrsufESm 100=102? -urRmiifonfhae 1947 ckESpf/ Zlvkdifv (19) &uf eHeufapmapmyki d; f wGif OD;apmu olpw d f uduf a&G;cs,fxm;olrsm;ukd owfrw S x f m; onfhvkyfief; taumiftxnfazmf&eftwGuf xGufcGm&ef tqifoifhjyifzkd qifhac: vku d o f nf? b%ftEk-urf;pD;&ef avhusifx h m;olrsm;twGuf ppfwyf,e l a D zmif;rsm; ukd ukd,fESifhwkdif;_yD; jyifxm;_yD;jzpfonfhtwGuf tjcm;olrsm;u ,if;wkdukd OD;apm tcef;wGi; f rS t0wfy}Hk uD;rSvnf;aumif;/ OD;xkyr f sm;ukd um;*ka d 'gifxr Jv S nf;aumif; oGm;a&muf,lay;&onf? oka d omf olwt kd wGuf ppfwyfokH; bGwfzdeyfrsm;r&Sdonfh twGuf olwt kd aejzifh olwu kd kd,fykdif &mbmatmufcH t!kda&mifuif;bwfSL;rsm;
307
307
1

uko d m 0wfc-hJ u&onf? rk; d zGz J & JG m G aeonft h wGuf okcavSum;rStqif; ajcacsmfus oGm;onf? olwifyg;emoGm;rnfhtpm; olvufusKd;oGm;&if aumif;rSm[k olqkawmif;rdonf? 'grS oltaejzifh *spfum;ukd armif;&rSmr[kwfawmh[k olu OD;vSudk ajymjycJo h nf? 2 The Burman - (1947=ckESpf/ atmufwdkbmv 22 &uf) txl;r+cif; w&m;kH;/ w&m;vdkjyoufaorsm;udk ppfaq;jcif;= Hk;vkvifaomif;pdefu 1947=ckEp S /f Zlvi kd v f (19) &ufwi G f tr+aqmifaumifpc D ef;rwHcg;0Y olonf wm0ef uscJh_yD; eHeuf(10)em&DrSpI ola cG;ajcxdkifcHkay:wGif xdkifaecJha-umif;/ p}uFefvrf; wGif vrf;ovm;aeaom a[mif;EGrf;aeonfh t0wftpm; 0wfxm;aom vlw a,muf (r+ef}uD;) udk olowdxm;rda-umif;/ ,leDazmif;0wfvl (4) OD;a&mufvm _yD;/ wHcg;&Sd&modk OD;wnfoGm;&mwGif tcGifhr&SdbJ twif;0ifcGifhr&Sda-umif;udk xdkol rsm;udk oluajymcJha-umif;/ OD;&mZwf. tdENd,vlrsKd; Hk;vkvifuvnf;xdktcsdef u tem;wGif&SdaeI txJr0if&ef xdkolrsm;udk ajymcJha-umif; xGufqdkcJhonf? 3 The Burman (txufygowif;pm) w&m;vdkjyoufao udkoef;u OD;&mZwf. ud, k a f &;vufaxmuftcef;wGi; f rS ud, k & f a H wmf uda k xG; ajy;xGuv f m onfukd oljrifawGca hJ -umif;ESifh &ef}uD;atmifu olu kd aoewfjzifh ypfcscJa h -umif;/ oufaoxGuq f c kd o hJ nf? xda k emuf &ef}uD;atmifu udo k ef;udk aoewfjzifh cse dv f u kd f &m olu owif;axmufwOD;jzpfa-umif; atmfajymvdu k o f jzihf olu kd rypfca hJ -umif; xGuq f c kd o hJ nf? 4 The Burman (txufygowif;pm) w&m;vdjk youfao OD;zd; k pdef (pDti kd ' fr D) S CID u tkwe f & H r H sm; yduso-H um;&onft h cse d w f i G f olonf twGi; f 0efrsm;H; k twGi; f &Sd olHk;cef;wGif&Sdaea-umif; oufaoxGufqdkcJhonf? pHkprf;&ef taemufbuf taqmifokd olxu G v f mcJo h nf/ vufaxmuf&r J if;}uD; ACP rpPwm bwfpf (Busk) xdkae&modk a&mufESihfae_yD; OD;zdk;pdefu vufaxmuf&Jrif;}uD;. ud;rJha-u;eef; um;rSwqifh &efukefrdtwGif;&Sd &Jpcef;tm;vHk;odk a&'D,dkpufjzihf owif;ay;ydkcJh onf? olonf tcif;jzpfyGm;&modk qufvufxGufoGm;cJh&m udkaxG;udk '%f&m jyif;xefpGm&&Sdvsuf -urf;jyifay:wGifvJaeonfudk awG&onf? udkaxG;rSm pum; tenf;i,fajymEdkifao;&m u|efawmfhudk bmta-umif;rS r&SdbJ ypfcwfoGm;cJh-u w,f [k olu a kd jymcJo h nf? OD;zd; k pdeo f nf Adv k c f sKyf.tcef;okd xyfro H m G ;cJ& h m p}uFef vrf;xdwdkifatmif aoG;rsm;pD;qif;aeonfudk awGcJh&onf? 5 OD;Ek. OD;Ek=wmawpaeom; (Saturdays Son) = (a,;wuUodkvf
308
308

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

yHkESdyfwdkuf/ e,l;a[AifESihf vef'ef 1975) pmrsufESm 133/ ocifEk[m bdvyf&J tat;'%fur kd cHEi kd b f ; l / bdvyfrm S w}udrz f sm;w,f/ Zlvi kd v f v,favmuf &efue k f jyefa&mufwJhtcgrSmvnf; xyfzsm;aeao;w,f/ tJ'ga-umifh Zlvdkifv (18) &uf nbufrm S Adv k c f sKyfatmifqef;[m ocifEt k r d u f kd a&mufvmw,f? Adv k c f sKyfatmif qef;udk tvkyt f r+aqmiftzGJ &J 'kw, d em,utjzpfu 0ef}uD;csKyftjzpfokd ajymif; zdt k wGuf _Adwo d #tpd; k &wdu k pDpOfaewJt h a-umi;f/ 0ef}uD;csKyf tufwvD rSmvdu k f wJt h wdi k; f ocifEu k Adv k c f sKyfatmifqef;ud a k jymjyw,f? wem&Davmuf-umwJt h cg Adv k c f sKyfatmifqef; xjyefom G ;w,f? Ak'w < &m;awmftvdt k &ajymr,fq& kd if olwkd ESpfa,muf&Ja&puf[m 'Db0rSm 'Dr#yJygw,f? aemufwaereuf (11) em&D avmuf&SdwJhtcg AdkvfcsKyfatmifqef;eJ 0ef}uD;wcsKd usqHk;oGm;wJhta-umif;udk jrefrmhtvif; OD;wifu w,fvDzkef;eJ vS rf;_yD;ajymwm ocifEk-um;vdkuf&w,f? ocifEv k J twGi; f 0efrsm;H; k udk csuc f si; f vdu k o f m G ;w,f? aq;H}k uD;udk tavmif;awG ,loGm;_yDqdkwmeJ aq;Hk}uD;udk ocifEkvdkufjyefw,f? AdkvfcsKyftavmif;udk-unfh &if; rae nuyJ pum;ajymae-uao;wmudk ajy;jrif_yD; ocifEk[m d+uf}uD;wiif ida k ew,f 6 r[moD&dok"rR a':cif-unf (16412=271288)? AdkvfcsKyfatmifqef;. ZeD;/ ajrmif;jrwGif arG;zGm;/ OD;zkd;nif; a':zGm;pkwkd. om;orD; (10) OD;teuf (8) a,mufajrmuf? ausmif;_yD;aemuf q&mjzpfoifESifh olemyq&mroifwef;rsm; atmifjrif_yD; ausmif;q&mtjzpf acwWr#vy k u f i dk _f yD; olemyq&mrtjzpf qufvuf vkyfukdifcJhonf? *syef0ifodrf;ykduf_yD; tapmykdif;umvwGif rdawmfwGif yxrqkH; aq;kHxlaxmif&mY yg0ifcJhonf? AdkvfcsKyfatmifqef; vlemtjzpfwufa&mufpOf olemyt}uD;tuJjzpfol a':cif-unfukd AkdvfcsKyftm; -unfh+apmifha&Smuf&ef uHw&m;. wku d q f i dk r f[ + q k & dk rnfvm;rod wm0efay;tyfjcif;cH&onf? odyr f -umrD 1942 ckESpf pufwifbmv (6) &ufaewGif olwkd vufxyfcJh-uonf? (5) ESpf-um aysmfaysmf&$if&$ifaygif;oif;cJh_yD; olrtaejzifh cifyGef;onfukd qkH;+H;cJh&avonf? Adv k c f sKyf. rJqENe,f &efue k f rd vrf;rawmf. trwfae&mukd olrtm; qGa J qmif,l apcJhonf? olronf vlr+zlvkHa&;Xme !ef-um;a&;r;wm0ef,l&eftwGuf trwf tjzpfrS Ekwx f u G c fo hJ nf? aemufwi G f jynfaxmifpk vlrz + v l a Hk &;aumifpu D dk OD;aqmif cJhonf? 1960 ckESpf ZlvkdifvwGif tdENd,EkdifiHESifh eDaygEkdifiHwkdokd oHtrwftjzpf ceftyfcHcJh&_yD; (7) ESpfr# wm0efxrf;aqmifcJh_yD; jrefrmEkdifiHokd jyefvm_yD; tem;,lcJhonf? tif;,m;uefabmifab;wuUodkvf&dyfomvrf; olraetdrfwGif
309
309

olr.b0rSm aysmf&$ifat;_idrf;vSonf? 1988 ckESpf 'DZifbmv (27) &ufaewGif olr.touf (77) ESpftwGif; olruG,fvGefcJhonf? 7 at;&Sm;0d(cf) (Asia Week)/ 1993 ckESpf/ rwfv (3) &uf/ aqmif;yg;. tqk; H yki d; f / urBmay:&Sd t}uD;qk; H tmCmw/ ol (ae0if;) . Akv d c f sKyfatmifqef;ay: xm;&Sdaom rkef;wD;r+onf jrefrmhvGwfvyfa&;ol&Jaumif;. (ouf&Sdxif&Sm; &Sdaeaom) om;orD; (2) OD;wkdtay:xd qufvuf&Sdaeao;ygovm;/ a':atmif qef;pk-unf b,frm S &Sa d eonfudk u|ea f wmfwt dk m;vk; H od-uygonf? Adv k c f sKyfatmif qef;wGif atmifqef;OD;[kac:aom om;wOD;&Sdygao;onf? olonf ava-umif; qkdif&m tif*sifeD,mwOD;jzpf_yD; tar&duefjynfaxmifpkY aexkdifvsuf&Sdonf? atmufygtjzpftysufrSm t*FvefwGif vGefcJhaom tESpfESpfq,fcefu ausmif; om;av;wOD;r#omjzpfaom atmifqef;OD;okd jzpfysuc f jhJ cif;jzpfonf? xkt d cse d o f nf d cwfjzpfonf? qH&n S v f i l ,fonf vef'ef&dS jrefrmoH; Hk 0k'p f awmh (Woodstock) wka Y &SdaepOf OD;ae0if;u xkdae&mokd a&mufoGm;cJhonf? ppfoHr;u xkdvli,fonf rnfoljzpfa-umif; OD;ae0if;ukd today;vkdufonf? OD;ae0if;onf a'gotkd; aygufux JG u G _f yD; 'DacG;rom; ukd oH; Hk 0if;xJu tckcsufcsif; uefxw k y f pfvu dk [ f k trdefay;cJhonf? ppfoHr; &JxGef;tm; teD;uyfqkH;av,mOfysHjzifh &efukefjyefykd vku d o f nf? 8 touf (7) ESpfom&Sdao;aom atmifqef;vif;onf &efukefrd/ wm0g vde; f vrf; aetdr_f cH0if;twGi; f &$H Ep S r f sm;ygaom a&tdi kw f i G f a&epf_yD;aoqH; k cJo h nf? 9 0ifa&mufpD;eif;aomtzGJudk &J0efaxmuf (Police Superintendent) tuf (pf) 'D *syf (S.D.. Jupp) uOD;aqmifco hJ nf? 1928 ckEp S /f 'DZbFmvwGif rpPwm*syf udk Armjynf&w J yfzJGokd ceft yfco hJ nf? 10 The Burman (1947 ckESpf/ atmufwdkbmv (23) &uf/ w&m;vdkjy oufaojzpfol Armhvufeufudkif wdkufcdkufa&;&JwyfzGJrS acgif;aqmif &Jwyf-uyf (Head Constable) rif;Edkifonf 0ifa&mufpD;eif;onfhtzGJwGif yg0ifcJh_yD; oludk aoewfESihfcsdef&G,f_yD; ypf&ef yrlcJhonfhtwGuf ol. typfcH&olrSm r+ef}uD;jzpf a-umif; Hk;awmfwGif twnfyajymqdkcJhonf? 1947 ckEp S /f atmufwb dk mv (9) &ufaexw k f jrefrmhtvif; owif;pmwGif vkyf}uHr+}uD; pwifppfaq;onfh ,cifaeta-umif; aqmif;yg;Y a&;om;xm; onfrSmr+ vlowform;/ }uH&mygol tpGyfpGJcH&ol w&m;cH (7) OD;tm; vufeuf ukdifykvdyfrsm;u vufxdwfcwfapmifha&Smufxm;um kH;cef;wGif;okd 0ifvmcsdefwGif
310
310

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

r+ef}uD;tm; vusfmbuf vufwykdif;jywfaeol [k azmfjyxm;ygonf? 11 1989 ckESpfwGif u|efawmfonf tdyfcsfatpwkdem (H.A. Stonor) ESifh pma&;om;qufoG,fcJh&m 1997 ckESpf Zlvkdifv (19) &ufwGif bDbDpD (2) kyfjrifoH -um;tpDtpOfu EkdifiHawmfvkyf}uHr+ taxmuftxm;kyf&Sifukd jyo_yD;aemuf _Adwdefjrefrmtoif;. ukd,fykdifuGefysLwm uGef,ufae&mwGif olwifjycJhaom tcsufukdyif olu xyfrHtxl;ya&;ygonf? b,fvkdyJjzpfjzpf tm;vkH;xJrSm ykHrSefr[kwfbJ xl;jcm;aewmu OD;apmukd,fwkdif&J v+yf&Sm;r+awGyJ? eef;&if;0ef a[mif;wa,muftaeeJ OD;apmrSm Eki di fa H &;&nfre S ; f csua f wG &Sa d eao;wm oHo, 0ifp&m rvkdygbl;? 'gayr,fh tJ'DtcsdefrSm ol&JtytrlawGuawmh tm%m&zkd r[mpDrHudef;}uD; csufcsif;}uHpnfaewJh vlwa,mufykHrsKd;awmh ray:ygbl;? wu,fwrf;u OD;apmtaeeJ vkH;0bmrS rvkyfcJhbJ tzrf;cH&wJhtxd oltdrfxJ xki da f ecJw h myJ? rpPwm tdyc f sfatpwke d monf vky}f uHrj+ zpfpOfu jrefrmjynftwGi; f tajcpkdufxm;aom 0Jvfcsf&J*sDrifhrS ti,fwef;t&m&Sdjzpfonf? olonf aemufykdif;wGif vef'ef&Sd jrefrmawmifwef;om;rsm;. rdwfaqGrsm;tzGJ ukd 0ifa&mufco hJ nf? 12 vlxkOD;vS/ axmifeJvlom; (okcZmwfa-umif;jyef) pmrsufESm 107? OD;apm. _cH0if;twGif;wGif usef;rm}uHckdifaom a,musfm;OD;a& (30) ausmf aexkdifvsuf&Sd_yD; olwkdtm;vkH;ukd 1947 ckESpf Zlvkdifv (19) &ufaewGif tif;pdea f xmifodk ac:aqmifom G ;cJo h nf? 13 txl;ckHkH;. pD&ifqkH;jzwfcsuf (1947 ckESpf w&m;qkdifjcif;trSwf=1) rS w&m;kH;a&;om;csuf? ,cktcg OD;apmESifh tvGefrsm;jym;aom oltdrfom;pk tzGJ0ifrsm;ukd &mZ0wfr+jzpf_yD; em&Dykdif;twGif; zrf;qD;Ekdifjcif;rSm rpPwmcef; (w&m;vkdjyoufao=39) u twGif;0efcsKyfESifh olkH;cef;wGif pnf;a0;aeaom OD;xGef;vSatmif (w&m;vkdjyoufao=38) xH olukd,fwkdif oGm;a&mufay;yko d nfh owif;a-umifjh zpfonf?

tcef; (2) t"duacgif;aqmifrsm;


0uf (b)/ qpfeDESifh bd&ufw&pf(p)= (Webb,Sidney & Beatrice) 1911=12 c&D;oGm;aepOfrSwfwrf; (The 1911-12 Travel Diary) rdwfqufI
311
311
1

wnf;jzwfol ygarmuQ a*smh/ zDbm (Prof. George Feaver), Macmillan, 1922,p.193 Ak'b < momuvsm%,k0toif; (YMBA) tm; pwifzJG pnf;cJo h nfh t"dut a-umif;rsm;rSm tar&duefbufwpf(p) omoemytzGJ (American Baptist Mission) . tm;ud;rmefwufenf;rsm;jzifh c&pf,mefbmomokd oGwo f i G; f aejcif;rsm;ukd ckHcH&efjzpfonf? EkdifiHtESHtjym;wGif toif;0if (4000) &Sdonfh rsm;jym;aom toif;cGJrsm;&Sd_yD; rSefrSefwkd;wufvsuf&Sdonf? olwkdrSm pm-unfhcef;rsm;zGifhum pm-unfhwkdufrsm; pwifcgpjzpfvsuf jrefrmpmukd tr;xm;onf? vpOf*sme,fukd vnf; xkwa f 0onf? Ttoif;onf jrefrmhtavhtx "avhx; Hk pHrsm;ukd xde; f odr; f xm;_yD; jrefrmht,ltqrsm;ukd a,bk,stm;jzifh azmfjy&eftwGufrsm;ukd vkyfukdif vmEki dr f nfh toif;okd wk; d wufEi dk z f , G & f o dS nf? 2 a':jrar (c) rpPpf trf/ trf vSatmif MBE ( 1853=1943) onf &efue k f rd wGif Apfw; kd &D;,m;bk&ifrtxdr; f trSwf Ak'b < momrde; f uav;ausmif;ESihf Ak'b < mom a,musfm;av;ausmif;wdu k dk pwifwnfaxmifcJh&m ,if;wdu k dk aemifwGif Apfwdk;&D; ,m;bk&ifr txdrf;trSwf rdef;uav;ausmif;tjzpf ajymif;vJypfcJhonf? 'vESihf armfvrdifwdkrS ppfuJ}uD; (ppfwyfzGJwzGJ. 'k=wyfr;) armifaxmfav;. ti,f qH; k orD;ESihf ppfu}J uD; armifci dk . f wlrjzpfonf? olr.cifye G ; f jzpfol OD;vSatmifrm S tdENd,bmwdkufrsm;udk xdef;csKyfuGyfuJol ( Controller of Indian Treasuries) rif;}uD;jzpfI olwo kd nf umvuwWm; (Calcutta)/ r'&yfp/f bka H b/ yef*syf ponfa he &mrsm;wGif ESpa f ygif;rsm;pGm aexdi kc f -hJ uonf? rdrw d i kd ; f jynf jyefa&mufvmaomtcg olronf wufuGI -oZmwduUr&Sdaom ynmjzefa0olESifh vlr+a&;vkyfief;vkyf aqmifol jzpfvmcJhonf? tpdk;&u olr. jynfolvlxktwGuf vkyfaqmifr+rsm; tm; todtrSwfyonfhtaejzifh (_Adwdo#tifydkif,m. tzGJ0if) trfbDtD; (MBE) bGJ jzihf csD;jric hf o hJ nf? u|Eky f . f tbd; k jzpfol OD;aratmifonf OD;vSatmif.wlawmf _yD; OD;vSatmifu olt m;ynm oif-um;ay;cJhum }uD;jyif;atmif apmifha&Smufay; cJo h nf? 3 w&m;ol}uD; qm/ armifcif (KCIE, FA, LlB., bm;=tuf=avm (1872=1924)? oluG,fvGefcsdefwGif owif;pmxJwGif EdkufbGJ (Knight) jzifh ol aumif;ycH&oltjzpf olyHkudkazmfjycJh_yD; ,if;yHkatmufwGif A[dkw&m;Hk;. yxr qHk; jrefrmw&m;ol}uD;rif;/ bk&ifcHtr+aqmifaumifpDtzGJ0if/ jynfxJa&;0ef}uD; tp&Sdojzihf jzpfonfhtm;avsmfpGm t&m&mwGif yxrpGJol[k tr$ef;wifazmfjy cJo h nf? ppfu}J uD;armifaxmfav;.ajr;jzpfol a':oef;ar (av'Dcif) udk vufxyf
312
312

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ (2) TV / bmrif[efrd (Birmingham) &Sd tm&StpDtpOfXmerS xkwfvkyfolrsm;u

cJo h nf? om;orD;rsm;rSm OD;rsKd;cifEi S hf cifcif{jzpfonf? 4 w&m;ol}uD;OD;aratmif (MA, LlM., bm;=tuf=avm) (1880=1926)/ A[dkw&m;Hk;. w&m;ol}uD;rif;/ bk&ifcHtr+aqmifaumifpD/ jynfxJa&;0ef}uD; qm=armifcifae&mudkqufcHcJhonf? 0dkiftrfbDat (YMBA) . OuU@ (1919) / Oya'ynm&yfqi kd & f mygarmuQEi S fh &efue k w f uUov kd . f ynm&Sit f zGJ 0if/ Ak'b < mom xH; k wrf;Oya'ESiy fh wfoufI xdyw f ef;ynm&Si/f ppfu}J uD; armifaxmfav;. aemuf xyfajr;wOD;jzpfol a':odef;jrudk vufxyfcJhonf? om;orD;rsm;rSm owdk;atmif/ xGe; f vSatmifEi S fh rjrpdew f kd jzpfonf? aemifwi G f ,m,Db& k ifcjH zpfvmol qma*sat armif}uD;u if;. jynfxJa&;0ef}uD;tdkuft&mudk qufcHcJhonf? 5 armifarmif (Adkvfr;csKyfa[mif;) oHCmrS omrefvlokd jrefrmEkdifiH. trsK; d om;a&;v+y& f m S ;r+rsm; 1920=1940/ 1980 ykE Hy dS /f pmrsuE fm S 258 rSwc f suf (16)? t*Fvdyf=jrefrmujym; ckdif&J0efaxmuf aZAD;,m; (Xavier) taejzifh vlacgif; rsm;ukd w&m;0if"mwfykHkdufEkdifa&;twGufom pm;yGJay:wifcJhjcif;twGuf tjypf ajymp&mjzpfco hJ nf? rnfoq dk a dk p vlty k }f uD;pkrv d m_yD; owif;pmorm;rsm;uvnf; "mwfykHrsm;kdufEkdifcJh-uonf? (aemufqufwGJjzpfay:vmaom vlxk. tvefw -um;uefuGufatmf[pfr+rsm;a-umifh jynf-rd&Sd ppfwyftaejzifh aemufykdif;wGif xkwfjyefcJh&aom tjzpftysuf ta-umif;t&mrS aumufEkwfcsuf) 6 xdkaqmif;yg;rSm aemifaomtcg tdk;a0 owif;pmydkif&SifESihf t,f'Dwm jzpfvmrnfh OD;ndKjr.vuf&mjzpfygonf? 7 tzrf;tqD;cH&olrsm;wGif aemifwcsdew f i G f 0ef}uD;rsm;jzpfvmrnfh udA k aqG ESihf udkA[def; ausmif;om;acgif;aqmifrsm;jzpf-uygonf? 8 wuUodkvfrS udkvSa&$/ *syfqifaumvdyfrS udkatmifausmfESifh (rdr )oef;wdk OD;aqmifaom ausmif;om;trsm;tjym;u eef;&if;0ef a'gufwmbarmfOD;aqmif onfh twGi; f 0efrsm;H; k odk oGm;a&mufqENjy-uygonf? 9 rnfoluaygufvdkufonfrod/ ol&d,wdkufa&S Am'HyifatmufrS jrif;pD; ykvdyf a*:&mqm*sifwOD; bdvyf&nfykvif;rSef_yD; jrif;ay:rStus/ jrif;pD;ykvdyfrsm; u pka0;ae-uaom vlrsm;tm; eHygwfwkwfrsm;ESihf dkuf-uygawmhonf? 10 xdktcg yxrurBmppf(1914=1918) jyef ocifbdk;vS}uD; OD;aqmifxm; onfh vl (6000) tiftm;&Sdonfh vlxkcsDwuf-uygonf? 11 atmifqef;udk b,fow l u,fowfovJ ordi k; f taxmuftxm; kyjf rif oH-um; rSww f rf;ky& f i SE fi Sy fh wfoufI _Aw d o d #toHvi $a hf umfya kd &;&Si; f (2) wDADG BBC
313
313

ywfoufol yk*Kd~ vftawmfrsm;rsm;udk awGqa kH r;jref;cJo h nf? u|ea f wmfuy kd g zdwa f c:I 1996 ESpu f e k y f i kd ; f wGif t*Fvefjynfokd oGm;a&mufcy hJ gonf? Edi ki fa H wmf vky}f uHr+ ESpf (50) jynfh txdr; f trSwt f jzpf 1997 ckEp S /f Zlvi kd v f (19) &ufaewi G f *&dwf _Adwe d f (Great Britain) . xkwv f i $r hf Y + aumufEw k c f suftwdr k sm;udk a&G;cs,f jyocJo h nf? a&G;Ekwx f m;aom ud; k um;csur f sm;udk TrSwc f sur f sm;atmufwi G f azmfjyoGm;ygrnf? vlawGar;jref;cH&ol tJ&pf/ bufwmpbD (bk&ifcH. udk,f&Hawmf=1942/ Eric Battersby, ADC) u ol (a':refprpf/ Dorman- Smith) uawmh oludk azsmfajzwJh vlawGeJ &$ifjrL;apEkdifwJh vl&Sdor#eJ txufpD;qufqHEkdifwJh olwkdif;udk ESpo f ufw,f? txufuvlawGua kd wmh olrudub f ; l ? olu kd {nfc h H pojzihf vkyE f i dk f wJh atmufcv H a l wGua kd wmh oabmusw,f? u|ea f wmfajymcsiw f mu wjcm;vlrsm; awGukd b,fvv kd r l sKd;vJqw kd m cefr e S ; f -unfw h a hJ e&mrSm u|efawmft h xift& ol[m t}udrfrsm;pGm vHk;vHk;rSm;,Gif;cJhw,f? OD;apmeef;&if;0efjzpfpOfu bk&ifcu H Eki di fu H kd oluwqihf tkyc f sKyfcw hJ ,f? a':refprpf&J owW0gr[kwf&if olvufrcHEkdifbl;? OD;apmu olowW0gjzpf w,f? oloabmuswJv h jl zpfcw hJ ,f [k ajymqdc k o hJ nf? 12 aemifwGif Adkvf&efatmif[k xif&Sm;vmoljzpfonf? 1948 ckuGefjrLepf (CPB) ykeu f efrw + i Gy f g0ifom G ;_yD;/ 1997 ckEp S w f i G f (CPB) ygwDuyif uGyr f sufvu kd f onf? 13 Adv k r f; }uD; qlZu l ; D (c) rDemrD rql,dk (c) Adv k r f; dk ud; (bDti dk a f t Adv k c f sKyf}uD; rDemrD)? owWd&Sdaom wkwfjynf ppfqifa&; ppfjyef/ ol txl;pdwf0ifpm;onfrSm ta&Sawmiftm&Sjzpf_yD; Armvrf;r}uD; jyefvnfzGifhvSpfonfESifh r[mAsL[m t& ta&;ygvmaom jrefrmEki di ft H ay:ESihf Oa&mywGif ppfyr JG m S ra&Smifrv$o J mjzpf vmonft h csdew f i G f *syefb& k ifw h yfrawmf. r[mpDru H e d ; f rsm;wGif tmkp H ; l pku d v f m cJhonf? jrefrmEkdifiHtwGif;okd *syefwt kd aejzifh ykdrkd_yD; vG,fvG,f0ifEkdifzkd vkdouJhokd tm&Swkdufom;csif; r[mrdwfyEkdifonfh tajymif;tvJ tcGifhta&;ay;jcif;jzihf wkwu f e G jf rLepfrsm;bufodk olw. dk vuf0, J r d ; f aer+ ukd wefjyefEi dk z f dk vkt d yfonf? xkdokd yvkyfEkdif&ef jrefrmrsKd;cspfrsm;t-um;wGif _Adwdo#qefu sifa&;tiftm;pkrsm; tm;aumif;aumif;ESihf &Sa d erSjzpfayrnf? Tokd jzifh Adkvfr;}uD; qlZluD;onf 1939 ckESpf apmapmuyif ppfOD;pD;XmerS vkyfief;w&yf taumiftxnfazmf&ef wm0eftay;cH&onf? oltaejzifh (6)
314
314

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

vwmumvtwGif; jrefrmEkdifiHtajctaeukd avhvm&efESifh tquftoG,frsm; wnfaqmufEkdifa&;twGuf pl;prf;&SmazG&efjzpfonf? ,kdrD,l&Dowif;pm. owif;axmuf rDemrDrql,t dk jzpf Adv k r f ; }uD;onf 1940 ckEp S f arvwGif &efue k o f dk a&mufvmcJhonf? OD;apmu olESifhawGqkH&ef tpysKd;cJh_yD; *syefu ppftultnD xkESifhxnfESifh ay;Ekdifrnfvm;[kar;cJhonf? qlZluD;u olrSm owif;axmuf wa,mufomjzpfygonf[lI ta-umif;jyum a&SmifxGufcJh&onf? xkdaemuf *syef=jrefrm cspf-unfa&;toif;zGJonfhtcg qlZluD;u twGif;a&;r;jzpfvm_yD; xif&Sm;aom jrefrmvlrsKd;wOD;jzpfonfh a'gufwmodrf;armifu jzpfajrmufa&; tusKd;aqmifjzpfvmonf? Adkvfr; }uD;taejzifh olu kd ykdrdkod&Sd&if;ESD;vm_yD; olw. kd vGwv f yfa&;ud;yrf;r+wi G f ulnE D i dk o f nfh olt &nftcsif;ukv d nf; jrefrmjzpfot l m; txifw}uD;jzpfvmapcJo h nf? qlZu l ; D taejzifh jrefrmEki di ft H wGi; f &Sd v#K0 d u S t f quf toG,r f sm;ta-umif; avhvmEki dv f mcJ_h yD; bke; f awmf}uD; OD;em*gtdjzifh jrefrmt"du &yk*Kd~ vfrsm;ESihf qufo, G r f r + sm; ykr d w kd ; dk csJEi dk c f o hJ nf? 14 tDZlrd,m wufqlkd= rDemrDatmf*ef pmrsufESm (23)? *syefemrnfrsm;ukd Akv d r f; }uD; qlZu l ; D u pOf;pm;ay;cJjh cif;jzpfonf? jrefrm[l aom pum;vk; H pktwGuf a&;&aom yxrqk; H aom *syefpum;vk; H ukd ESpy f i dk ; f cGv J u dk f _yD; vlESpfa,muftwGuf rdom;pkemrnfrsm;tjzpf tokH;yvkdufonf? atmifqef; twGuf tkdrkd'gESifh vS-rdiftwGuf tDwkd'gjzpfonf? olwkd. ukd,fykdifemrnfrsm;ukd a'gufwmodrf;armif.trnfrS &,lcJhonf? odrf;rSm awtDcsD/ armifrSm rGef*sD? Tokdjzifh rsK; d cspjf refrmESpO f; D twGuf *syefemrnfrsm;jzpfaom tkr d' dk grGe* f sE Di S hf tDw' dk gaw tDcsDwr dk m S arG;zGm;vmcJo h nf? 15 tifemtdk rDZlwmeD (Inao Mitzutani) (*syefaxmufvS rf;a&; 1940) u &efue k E f i S fh ,leef qufo, G x f m;aom Armvrf;r}uD;udk jzwfawmuf&efrm S rDemrD uDuef (Minami Kikan) . tcef;ujzpfonf? ,if;odkvkyf&efrSm jrefrmhvGwf vyfa&;v+yf&Sm;r+udk axmufcH&efjzpfonf? tdENd,&Sd _Adwdo#udkarmif;xkwf&ef u|Ey fk w f kd jrefrmjynfwi G f &Sa d ecJo h nf? jrefrmvGwv f yfa&;udk ay;&efr[kwy f g? jrefrm Edi ki fw H i G f vHk cHaom ajcukyp f cef;r&Sb d J u|Eky f w f p kd pfwyftaejzifh tdE, dN oda k &muf&dS &ef rjzpfEi kd y f g [k ajymqdc k o hJ nf? rpPwm rDZw l meDonf ,if;toHvi $x hf w k r f r + wdi kf rD 1997=ckEp S w f i G f uG,v f e G o f m G ;cJo h nf? 16 uka d qmif; (c) Akv d x f e d 0 f if;? T&Jabmfo; Hk usdy0 f ifta-umif; Eki di f jH cm;om; pma&;q&mrsm;u Tokd azmfjycJh-uonf? olonf tcGifhaumif;tcgaumif;wGif
315
315

*syefY ausmif;om;wa,muftjzpf a&muf&SdaecJhjcif;omjzpf_yD; ppfoifwef; rqif;&aomfvnf; ta&;}uD;tvkyw f m0efrsm; aqmif&u G & f onf? olonf vli,f wOD;taejzifh rsKd;cspfpdwf&Sd_yD; *syefukd jzpfEkdifacs&Sdaom r[mrdwftjzpf tav; xm;cJo h nf? *syefodk oGm;a&mufynmoif&ef vkv d m;cJ_h y; D 1938 ckEp Sw f i Gr f S a'gufwm odrf;armifu xkdokd yvkyfEkdif&ef pDpOfaqmif&Gufay;cJhonf? olonf -uufaygif ap;vkyfief;wGif t"du pdwf0ifpm;r+&Sdaomfvnf; xl;jcm;vSpGm owif;pmvkyfief;/ ykHESdyfvkyfief;/ owif;pmtwwfynmESifha-umfjimvkyfief;oifwef;rsm;ukd wuf a&mufcJhonf? xkdaemuf olonf wkdusKdpufr+ twwfynmoifausmif;ukd wuf a&mufcJh_yD; ykHESdyfvkyfief;ukd qufvufqnf;yl;cJhonf? 1941 ckESpf Zefe0g&Dv apmapmykdif;wGif olonf Adkvfr; }uD; qlZluD;/ atmifqef;/ vS-rdifwE dk Sifh qufoG,frd onf? rwfvwGif a&a-umif;rS olu kd befaumufokdy kdv kduf_yD; csif;rkdifwGif (6) v cef axmufvS rf;a&;vkyfief;rsm; aqmif&Gufaponf? olonf a&a-umif;rSyif *syefokd jyefvmcJhonf? oltjyefc&D;wGif tykdwm0efwck,lcJh&onf? ,if;rSm azmfrq dk mokd tjcm;&Jabmfrsm;ESihf yl;aygif;Eki da f &;twGuf oGm;a&muf&ef uke; f vrf; jzifh befaumufoa dk &muf&v dS maom ocifoef;wifudk twlapmifa h &Smufac:aqmif vmcJh&jcif;jzpfonf? olonf oef;wifukd azmfrkdqmwGifxm;cJh&m oef;wifonf iSufzsm;a&m*gjzifh ,if;ae&mwGif aoqkH;cJhonf? olu *syefokd EkdifiHa&; wm0ef rsm;jzifh qufvufxGufcGmoGm;cJhonf? olonf azmfrkdqmokd jyefvm_yD; ppfoif wef;wGif yg0ifcJhonf? olwkdtrsm;pkrSm befaumufwGif jyefvnfpkHkH;rd-uaomf vnf; Adkvfxdef0if;taejzifh trdajrtwGif;okd bDtkdifat. xkd;azmuf0ifa&mufr+ wGif yg0ifEi dk jf cif;r&Sc da hJ cs? tb,fa-umifq h a dk omf ,k; d ',m;&Sd *syefb& k ifw h yfrawmf . 0g'jzef jzL;a&;Xmeu olukdvkdtyfaeaoma-umifhjzpfonf? jynfwGif;&Sd vlxk xH olu a&'D,kdtoHv$ifhr+rsm; yvkyfcJh_yD; av,mOfrS }uJcspmrsm;ukdvnf; olu a&;ay;cJh&onf? _Adwdo#wkd rEav;ukd odrf;ykduf_yD;aemuf arvwGifrS olonf jrefrmjynfodk jyefvnfa&muf&c dS o hJ nf? 17 ukdxGef;&Sdef (1918=1989)? ausmif;om;b0u olu kd oHr%dxGef;&Sdef[k vlodrsm;onf? &efukefwuUokdvf ausmif;om;or*~. twGif;a&;r;jzpfcJhonf? _Adwdo#wyfwkdtqkwfwGif bDtkdifat (BIA) ESifh wkdufyGJrsm;jzpf&mY a&$awmif wku d y f w JG i G f &Jabmfo; Hk usdyw f t dk -um; emrnf}uD;vm_yD; Adv k & f efEi dk t f jzpf ausmf-um; vmcJhonf? 'kwd,urBmppftwGif; a'gufwmbarmfonf EkdifiHawmf t"dywd t&Sifrif;}uD;tjzpf jrifhwufoGm;&m Adkvf&efEkdifukd ol. ppfzufvufaxmufESifh
316
316

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tyg;awmf_rJtjzpf a&G;cs,fcJhonf? Akdvf&efEkdifu a'gufwmbarmf.orD;jzpf ol wifZm (Tinza) ESifh aemufqkH;wGif vufxyfcJhonf? 1970 ckESpfwGif olonf xkdif;EkdifiHY zGJpnf;cJhaom OD;Ek. ae0if;qefu sifa&;wyfzGJrsm;wGif yl;aygif;yg0ifcJh onf? 1980 ckESpfwGif vGwf_idrf;csrf;omcGifhtrdet f & jrefrmEkdifiHokd jyefvmcJhonf? 1989 ckEp S w f i G f uG,v f e G o f nf? 18 tDemtkr d Z Dw l meD=iSua f ysmoD;wwG J (orki d; f Xme=&S* D wfum=vpfb&,f tEkynmaumvdyf/ um*kd&SDrmwuUokdvf/ ukd&Drkdwkd/ um*kd&SDrm/ *syef/ 1948 ckESpf) pmrsufEm S 36? eHeufcif;wckrm S ocifpv H i d+ E f i S hf tjcm; (4) a,mufw[ dk m oabFmaiGpm&if; ukdiftcef;ukda&mufvm_yD; ocifxGef;tkyfu EkdifiHa&;orm;b0cH,lxm;oltaeeJ -unfh_yD; olukd acgif;aqmiftjzpf owfrSwf&r,fvkd awmif;qkdaea-umif;ESifh 'Dawmif;qkc d suu f dk olwv dk ufrcHEi dk a f -umif; ajymvmygw,f? 'ga-umifh &JabmfawG tm;vk; H ukd oabFmaiGpm&if;uki dt f cef;ukd ac:vku d y f gw,f? oabFmaiGxe d ; f &Sir f if (rpfZlwmeD) u *syefukdra&mufrcsif; b,fvkdtajctaersKd;rSmrS EkdifiHa&;v+yf &Sm;r+ukd oabFmay:rSm cGifhrybl;? 'Dpnf;urf;ukd csKd;azmufwJhol b,foljzpfjzpf 'Dae&muae_yD; uk, d E hf i dk i fu H dk a&ul;jyef&r,f vkd olwu dk dk owday;ajymqkv d u dk y f g w,f? ,if;tjzpftysufrSm &efukefrS pifumyltoGm; yifv,fjyifrSm ukdlrml oabFmay:wGif jzpfysufcJhjcif;jzpfonf? T (11) a,muf aemufqkH;tokwf ckd;xkwf&mwGif ocifpHv+difESifh (4) a,mufrSm ocifukd,fawmfr+dif;tkyfpkrSjzpf_yD; ocifxGef;tkyf/ +armif (ae0if;) ESifh (4) a,mufrSm Apdef=xGef;tkyf tkyfpkrSjzpf -uonf? 19 jrefrm=*syefqufoG,fr+rSm jrefrmjynfw0S rf; aexkdifvsuf&Sdaom *syefvlrsKd;tcsKdrSwqifh aqmif&GufcJh&onf? rpfZlwmeDu olpmtkyf (iSufaysm oD;wwG) J pmrsuE f m S (13) wGif if;ta&twGur f m S (300) cef& o dS nf[k a&;cJo h nf? if;wkdrSm oGm;q&m0efrsm;/ "mwfykHq&mrsm;/ tESdyfonfrsm;/ ukefonfrsm;ESifh pD;yGm;a&;vkyfief;ESifh b%fvkyfief;wkdrS pD;yGm;a&;ukd,fpm;vS,frsm;jzpf-uonf? q&m0efrsm;/ Ak'<bmombkef;awmf}uD;wyg;/ qHoq&mrsm; (wOD;rSm rEav;wGif taumif;qkH; qHoqkdifwqkdifzGifhvSpfxm;_yD; u|efawmhfrdom;pkrS a,musfm;jzpfol rsm; ,if;qkdifwGif qHyif!Syf-uonf) ESifh tjcm;toufarG;0rf;ausmif;vkyfief; vkyfaqmifolrsm;ukdvnf; csefxm;Ir&ay? xif&Sm;aom q&m0efwOD;rSSm a'guf wmbarmfEi S hf tjcm; Eki di fa H &;orm;rsm; t_rJwrf;ukor+ cH,a l eus q&m0ef jzpfol
317
317

a'gufwmqlumqmqlZu l ; D jzpfonf? 1938 ckESpfrSpI aexkdifvmcJhol bkef;awmf}uD; OD;em*gtdonf ocifacgif; aqmifyi dk ; f ESihf rDemrDuu D eft-um; ul;oef;qufo, G a f y;&mY txl;ojzifh tm;oGef cGefpkduf&SdvSonf? t_idrf;pm;a&wyfAdkvf}uD;jzpfcJhol oGm;q&m0ef ukdulbl+dZkdu ocifatmifoef; (Akv d p f }uFm) . zcifjzpfol OD;jromrSwqifh Apde= f xGe; f tkyf ocif rsm;ESifhvnf;aumif;/ tjcm;oGm;q&m0efwa,mufjzpfol umrkd&SDwmu olvlem jzpfol ocifukd,fawmfr+dif;tkyfpkrS 'k=acgif;aqmifjzpfol ocifjrESifhvnf;aumif; teD;uyfqufo, G r f r + sm; &Sc d -hJ uonf? oGm;q&m0efwOD;jzpfol tkw d mu Aef;armfrS a':oDEi S hf ta-umif;ygcJ_h yD; aemifwi G f a':oDu *syefra S eI toHvi $0 hf g'jzefc o hJ nf? ukew f u dk p f wk; d pD;yGm;a&;vkyi f ef;&SiE fi S hf y&dabm*ukeo f nf rpPwm [mwmemumu vnf; OD;jromESifh rdwfaqGjzpfcJhonf? *syefukefoG,fr+A[kd. t}uD;tuJ rpPwm tkdbmtaejzifh t_rJaxmufvS rf;apmifh-uyf-unfh+&onfh vkyfief;wGif yg0if aqmif&GufcJhonf? oHkH;rS aumifppf0efjzpfol rpPwm [GrRm ESifh ppfwyft&m&Sd jzpfolwkdonfvnf; yg0ifywfoufaecJhonf? txufwGif emrnfazmfjycJhol t&yfom;tawmfrsm;rsm;wkdonf bk&ifhwyfrawmfESifh jyefvnfvkdufygvmcJh_yD; *syefppftkyfcsKyfa&;wGif ulnDcJh-uonf? (&if;ESD;qJ tultnDay;qJjzpfaom rEav;rS qHoq&m}uD;yg tygt0ifjzpfonf)? 20 OD;atmifcif=ae0if;/ EkdifiHa&;kyfykHv$m/ tykdif; (1)? {&m0wD pmapmif ygaqmif;yg;/ csif;rki d /f -o*kwv f 2000 ckEp S /f twGJ (8) trSwf (8) pmrsufEm S (22)? ae0if;onf arG;&mygzsufqD;a&;orm;jzpfonf? tvGefi,fvSaom uav; b0uyif t-urf;zufr+ESifh zsufqD;a&;wkdwGif oltpGrf;tpukd jyocJhonf? aygufacgif;&GmwGif olwufaeaom rlvwef;ausmif;ukd rD;+dzsufqD;&ef ud;pm; cJhzl;onf[kqkdonf? tb,fha-umifhqkdaomf olonf qufvufynmroifvkdaom a-umifh[l.? *E0ifajrmuf&a J bmfo; Hk usdyw f dk 1941 ckEp S w f i G f *syefatmufY ppfynmqnf; yl;ae&aom [kdifeefu|ef;ay: Y ol. tzsufobm0u ay:vGifvmjyefonf? ae0if;yvky& f aom pGr; f &nfppfaq;r+u olw i G f tzsut f arSmifv h y ki f ef; (Sabotage)/ zsufvkdzsufqD; taESmifht,Sufay;&ef aoG;aqmifEkdifpGrf; (Subversion) ESifh tcuftcJawGu wywfkdufa&Smifwdrf;Ekdifr+ (Subterfuge) wkdwGif e*kdrlvt&nf tcsif;&Sa d ejcif;ukd jyovsuf&o dS nf? 21 tDemtkr d pfZw l meD=iSua f ysmoD;wwG J pmrsufEm S 56=59?
318
318

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

u|efawmfhukd bDtkdifat ppfom;pkaqmif;a&;t&m&Sdtjzpf wm0efay;yg w,f? csif;rkdifteD;w0kdufu &GmawGu av#mufwJholtrsm;pku jrefrmtenf;i,f uvGJvkd &S rf;awG/ _rdKawG/ u&ifawGjzpfygw,f? ppfom;topf (230) avmuf pm&if;&_yD;awmh befaumufrSm&SdwJh uDuefXmecsKyfukd &xm;eJ ykdvkdufygw,f? olwkdawGu xkdif;vkd 'grS r[kwf &S rf;vkdajym-uygw,f? jrefrmvkd vkH;0rajym-u bl;? xkdif;ajrmufykdif;buf &uftawmf-um c&D;oGm;_yD; pkaqmif;awmh &S rf;eJ _rdK(300) ausmf pkaqmif;rdw,f? olwkdu kd zpfqeLvGwf uwqifh &[if ukd ykv d dkuf&w,f? bma-umifhvJqkdawmh Zefe0g&Dv (11) &ufuyJ jrefrmXmecsKyf u &[ifukd ajymif;oGm;vkdygyJ? tDZlrD,mwwfql,kd/ rDemrDatmf*ef (&efukef wuUokdvf=1981) pmrsufESm 98 ESifh 99? Adkvfr;}uD; qlZluD;u eHygwf (15) wyfrawmf&JcGifhycsufeJ _Adwdo#awGvnfywfaewJh abmfeD,dkukr`%Duae_yD; axmufyHha&;ypPnf;awGawmif;vkduf_yD; 'DZifbmv (17) &ufrSm t_yD;a&$vkduf ygw,f? (befaumufwGif bDtkdifatXmecsKyfwnfaqmuf&ef)? befaumufrSm tajccsaewJh jrefrmawG&Sdayr,fh odyfrrsm;ygbl;/ olwkdxJu bDtkdifatpkaqmif; r+udk wkH jyefr+ tawmftm;aumif;ygw,f? csufcsif;yJ ppfom;opf (200) &ygw,f? bDtkdifatxJ0ifwJh *syefu pkpkaygif; (74) a,muf&Sdygw,f? rlvt&if;cHt&m&Sd awG/ tifpDtkdawG/ rDemrDatmf*ef&J t&yfom;yk*~dKvfawG/ ppfjzpfwmeJ csufcsif; wGJzufcH&wJh t&yfom;yk*~dKvfawG jzpfygw,f? bDtkdifatwyfxJ tvkdtavsmuf 0ifvm-uolrsm;[m ausmufrsuf&wemeJ "mwfowWKwl;azmfa&;vkyfief;/ opf awmvkyfief;/ wd&p>mefarG;jrLa&;vkyfief;/ }uHpkdufa&;vkyfief;eJ a&xGufvkyfief; tp&SdwJh pufr+vkyfief; tvkyform;awGjzpfw,fvkd jrefrmpma&;q&mawGu azmfjya&;om;-uygw,f? 22 1948 ckESpf/ -o*kwfv (1) &ufaewGif vGwfvyfaom jrefrmEdkifiHrSa-u nm&mwGif EdkifiHawmftvHtjzpf yHkpHwrsKd;xGifxm;aom ua'gif;udk tv,f xm;onfh 0g/ pdrf;/ eD/ (3) a&mifjc,ftvHudk todtrSwfycJhygonf? 23 bDbDpD (2) wDAGD/ (txufygtpDtpOf) atmifqef;pk-unf= vltrsm;u xif-uwmu *syefvlrsKd;awG[m tm&Swkdufom;tcsif;csif;jzpf-uwma-umihf vGwfvyfa&;ay;_yD; udk,fhEkdifiHudk,f tkyfcsKyfEkdif-ur,f? 'gayr,fh wu,fjzpfay: vmwmuawmh *syefppftkyfcsKyfr+[m _Adwdo#udkvdkeDtkyfcsKyfr+xuf trsm;}uD; ydkrdkqdk;0g;wmudk awG jrif-u&ygw,f 24 armifarmif (Akdvfr;csKyfa[mif;)/ jrefrmtrsKd;om;a&;v+yf&Sm;r+rsm;
319
319

1940=1948 (upfuma';vf ykE Hy dS x f w k a f 0r+/ paumh wvef 1989) pmrsuE fm S 86=87 olwkdppfXmewkdif;rsm;rS tusOf;kH;z,f&Sm;cH-u&aom [kdifeeftkyfpk (&JabmfokH; usdyf0ifrsm;) u AdkvfvusfmxH xkdurSwqifh AdkvfcsKyfatmifqef;xH oGm;cJh-u_yD; Adkvfae0if;ESifh olvufa&G;pift&m&Sdrsm; vufxJwGif ppfwyf}uD;wckvkH;xm;I jzpfvmrnfa h b;tE&m,ftwGuf owday;ajymqkc d -hJ uonf? atmifqef;uk, d E f u d+ f uvnf; wki d; f jynf. wckwnf;aom pkpnf;xm;_yD;/ avhusifx h m;_yD; yk*Kd~ vfrsm;. tpktzGJ (wyfrawmf) ukd a0r#ay;&rnft h awG;tac:ukd ESpf cduv f o S nfr[kwa f cs? xkda-umifh olt aejzifh ppfqifa&;&mrsm;twGuf umuG,fa&;OD;pD;csKyfukdrxm;bJ ppf0ef}uD;atmufwi Go f m ppfO; D pD;csKyfudk wku d fu dk c f efx m;onfh _Aw d o d #ppf; Hk pepfudk csrw S c fo hJ nf? ppf0ef}uD;Xmeukd tvGev f sijf refpm G jyefvnfzJGpnf;cJ_h y; D rwfvwGif Adv k f ae0if;ukd &efukefppfkH;okd ppfOD;pD;csKyftjzpf a&$vkduf_yD; taxGaxGppfOD;pD;Xmeukd }uD;-uyfapcJo h nf? atmifqef;taejzifh pnf;urf;pepfusapa&;twGuf umuG,f a&;OD;pD;csKyftjzpf qufvuf&a dS ecJ_h y; D trdea f y;csKyfui dk x f m;onfh _Aw d o d #enf;vrf; rsm;twki d; f vk; H 0csrSwa f qmif&u G c f o hJ nf? 25 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ vlawGar;jref;cH&ol tJ&pfbuf H ud, k & f a H wmf (at'DpD 1942) u OD;atmifqef; wmpbD (Eric Battersby) bk&ifc. . tpGef;a&muft,ltqrsm; pGefv$wfoGm;ap&ef OD;apmu v$rf;rdk;vkyfaqmif Edkifvdrfhrnf[laom ar#mfvifhcsufESihf (qma':refprpfu) u|Ekfyftm; (OD;apmudk jyefac:vm&ef) apv$wfcJhjcif;jzpfygw,f? 'g[m oufoufrJhl;wmyg/ 'g[m vG,fvG,fav; b,fjzpfEdkifrvJ? OD;apm[m jrefrmEdkifiHrSm -oZmtm%m r&Sd awmhygbl;/ OD;atmifqef;uom csKyfudkifxm;wmyg [k ajz-um;ajymqdkcJhonf? 26 bufwmpbD. ajymqkdcsufrsm;rS txufygta-umif;ukdom BBC rS xkwv f y ko f u l wifqufxm;ykr Hm S em;vnf&efcufco J nf? bk&ifc. H &nfre S; f csur fm S OD;apmu OD;atmifqef;. t,ltqrsm;ukd v$rf;rdk;Ekdif&efr[kwfbJ/ _Adwdo# EkdifiHjcm;a&;0ef oabmwl_yD;aom/ AkdvfcsKyftm; txl;tm;jzifh zqyvukd a,bk,stm;jzifh &nf&, G v f suf Eki di fa H &;qefu sib f ufrsm;. tiftm;jznfq h nf;&ef jzpfygonf? if;&nf&G,fcsufukd &&eftwGuf bufwmpbDukdyif wkdusKd-rdrS a'gufwmbarmfESifh a'gufwm odrf;armifwkdukdvnf; tac:v$wfao;onf? aemufqkH;jzpfay:vmonfrSm OD;apmu a'gufwmbarmfESifh ocifApdefwkdESifh yl;aygif;um zqyvtzGJcsKyftm; 1947 ckESpf {_yDv (9) &uf taxGaxGa&G; aumufyGJwGif twkduftcHtaejzifh qefusif&ef EkdifiHa&;r[mrdwfzGJ -uonf?
320
320

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

ok& d mwGif zqyvtzGJ csKyfonf ,SO-f ydio f w l i dk ; f udk v$r; f rk; d _yD; rJta&twGuf &mcki df E+ef; (953) &mckdifE+ef;jzifh tjywftowftEkdif&cJhonf? rpPwm bwfwmpbDonf ,if;tpD tpOfxkwfv$ifhr+rwdkifrD 1997 ckESpfwGif uG,fvGefoGm;cJhonf? 27 _Adwo d #eef;&if;0efEi S fh awGqa Hk qG;aEG;&ef ud, k p f m;vS,t f zGJ ukd OD;aqmifI toGm;wGif Adv k c f sKyfatmifqef;onf 1947 ckEp S /f Zefe0g&Dv(3) &ufaeY e,l;a'vD (New Delhi) wGif tm&Swu kd w f i G; f qufqa H &; nDvmcHaumfrwDu yvkyo f nfh {nfh cHyw JG i G f rdec f e G ; f ajym-um;cJo h nf? xda k emuf yvkya f omowif;pm&Si; f vif;yGY J if;rdef cGef;udk tajccHI ar;cGef;rsm;ar;-uonf? cifAsm;taeeJ t-urf;zufwJhenf;eJ 'grS r[kwf t-urf;rzufwe hJ nf;eJ 'grS r[kwf tJ'e D nf;vrf;ESpc fv k ; kH eJ wdu k y f0 JG ifom G; zdk pOf;pm;xm;ygovm; [kar;&mwGif u|EkfyfwdktaeeJ b,fenf;vrf;udkrS uefo wfrxm;ygbl; [k oluajz-um;oGm;cJo h nf? ol. ar#mv f ifc h suE fi S fh ywfouf I ar;aomar;cGef;udkrl u|Ekfyfwdk[ m taumif;qHk;udk ar#mfvifhxm;_yD; tqdk;qHk; twGufvJ jyifqifxm;ygw,f [k cwfjywfjywfajz-um;oGm;onf? 28 rpPwm bufwmpbDu bDbDpD (2) wDAGDuyvkyfaom (txufygrSwfpk tcsuf (16) wGif azmfjycJhaom) wckwnf;aom awGqHkar;jref;cef;wGifyif ajym -um;cJa h om rSwc f sur f sm;udk qufpyfI rSwo f m;&efrm S pdw0 f ifpm;zG,a f umif;ygonf? bDbDpD.toHv$ifholu OD;atmifqef;taejzihf olwdkudk,fpm;vS,ftzGJ awmif; qdkonfrsm; r&&SdcJhv#if vufeufudkifykefuefxuG&ef jyifqifxm;cJhonfhtwGuf (_Adwdo# bk&ifhtpdk;&taejzifh tomw-unf wESpftwGif; vGwfvyfa&;ay;&ef tmrcHvu kd o f nft h wGu) f tHt h m;woifh jzpfom G ;cJy h & kH ygonf [k ajym-um;cJo h nf? ,if;rSwc f suftay: rpPwm bufwmpbDu u|Eky f . f jrefrmrdwa f qGwOD;u tJ'D tpDtpOf&J tpuawmh _Adwdo#t&m&SdawGeJ olwdkZeD;awGudk rsm;Edkifoavmuf rsm;rsm; owfypfzdkyJvdk ajymcJhygw,f? tJ'DrdwfaqGu tlv+dufonf;v+duf&,f_yD; fk u f a kd jymw,f? u|Ey fk f iguawmh rif;eJe efpD (Nancy) udk owf&rSmjzpfw,f [k u|Ey vJ enf;enf;awmh vefo m G ;w,f? olu tJ'v D a kd jymwmudk aemufajymifajymwmvdk ,lqyHk&awmh u|EkfyfvJ 'g aemufajymifusDp,fr+tjzpf owfrSwfzdk pOf;pm;vdkufyg w,f? 'gayr,fh t&ifuvdk oltay: cHpm;vdkr&awmhygbl; [kqufvuf ajymqdc ky hJ gonf? 29 a'gufwm tuf(zf) tif/ xa&*g (Dr. F.N. Trager) . ygarmuQ 'D/ *sD tD;/ a[mf(vf) (Prof.D.G.E. Hall's) pmtkyf ta&Sawmiftm&S&mZ0if tay:wGif a0zefxm;onfhaqmif;yg; Guardian,Rangoon Vol.3,No.6, {_yDv 1956 ck/
321
321

pmrsufESm (27) &nf!e f;I a[m(vf) qufvuf,Hk-unfaeonfrSm atmifqef; ukd,fwkdifu jrefrmjynftm; _Adwdo# "eo[m, EkdifiHrsm;twGif; aeEkdif&ef ud;yrf;vkyu f i dk v f o dk nfh wduscki dr f maom pdw" f mwf&a dS -umif;jzpfonf? atmifqef; uG,v f e Go f m G ;av_y/D Tta-umif;t&mrsm;ESiy hf wfoufI pm&Gup f mwrf;rsm;vnf; r&Sd? u|efawmfwOD;wnf; awG;qrdwmuawmh xl;c|efcJhonfh AdkvfcsKyfatmif qef;uyifv#if TuJhokd wcsdefcsdefu vkyfukdifvkdonf&SdcJhaomfjim;vnf; olt pnf; tk; H ESihf Eki di fu H y dk g ol-oZmanmif;atmif aqmif&u G o f m G ;Eki dc fr hJ nfr[kwy f g? taemuf {u&mZfEi dk i fr H sm; 0rf;enf;pGm em;vnfrr + &Sc d -hJ uonft h jyif rw&m;qufqc H -hJ uonfh yusir hf r + sm;rSm jrefrmjynftm; trsK; d rsK; d t[eft wm;rsm;ukd 1948 ckEp S f Zefe0g&Dv (4) &ufaerp S wifI ausmfvm $ ;Eki dc f o hJ nfh ta-umif;wckwnf;omr[kwb f J t"du ta-umif;jzpfonfh rsKd;cspfpw d " f mwfomv#ifjzpfygonf?

tcef; (3) w&m;qki d jf cif;


vlxO k; D vS=axmifev J o l m; (okcZmwfa-umif;jyef) pmrsuE fm S 190=111? txl;ckHkH;Y w&m;qkdifr+ ponfESifh obmywdw&m;ol}uD;u OD;apmukd ckcHxkacs olrsm;twGuf Oya'ta-umif;t& ukd,fpm;yol trnfpm&if;ukd wifoGif;&ef awmif;qkd&mwGif oltaejzifh bk&ifhtwkdifyifcHwOD;ESifh t*FvefrS 0wfvkHawmf& wOD;ukd iSm;&rf;xm;yga-umif;ESifh tjcm;olrsm;twGuf jrefrmEkdifiHrS a&Saersm;ukd ceft yfom G ;rnfjzpfyga-umif; olt }uHtpnfudk ajymjyavonf? olw. dk t&Sio f cif ukd twdtvif; opPmapmifhodqJjzpfaom armifpkd;ESifh oufESif;wkdrSvGJI usefvl ola emufvu dk t f m;vk; H rSm cGjJ cm;r+udk cHpm;rd-u_yD; pdwr f aumif;jzpfvsuf&-dS uonf? Tonfuyif olwkdESifh olwkd. q&morm;a[mif;wkdt-um; qufqHa&;ukd ykdrdk ysufjym;oGm;apavonf? aemufq; Hk Y armifp; dk / oufEi S; f / &ef}uD;atmifEi S hf r+e}f uD; wkdukd om,m0wDrS a&SaeOD;pH0if;ESifh udyifaumufrS a&Sae OD;odef;ausmfwkdu uk, d p f m;y-u_yD; armifpe d /f okc/ cifarmif&ifEi S hf armifew D dk url olwu dk u dk muG,& f ef a&Sa ervkda-umif; wifoGif;cJh-uonf? 2 vlxkOD;vS/ (txufygpmtkyf) pmrsufESm 107=108? b!GefrSm azmf aumiftjzpf w&m;0iftodtrSwfycH&aomfvnf; wu,fwrf;tm;jzifh 0efcHcsuf tjynft h pku H a dk y;olrm S cifarmif&ifjzpfonf? b!Get f aejzifh tk; d onfue k ; f -rd w&m; kH;rsm;wGif ,cifu pma&;vkyfcJhzl;I w&m;a&;&mudpP&yfrsm;wGif tawGtuH
322
322
1

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tawmftwef&o dS nf? 3 jrefrmhtvif; ( 1947 ckESpf/ atmufwdkbmv (9) &uf)/ {nfhonfrsm; twGuf xdkifcHk (100) owfrSwfxm;onf? a':oef;cif (OD;apm.ZeD;)/ orD;jzpfol aroef;apm (abbDapm) ESifh a,muQrjzpfol OD;vluav;wdu k kd {nfo h nfrsm; ae&m wGif awG&onf? trSwf (12) ppfwyfrS Adkvfr;wOD;udkvnf; xdkae&mwGif rSwfpk vdu k r f w S a f eonfukd awG&onf? 4 The Burman (1947 ckESpf/ atmufwdkbmv (16) &ufESihf (17) &uf)/ t"duw&m;cHOD;apmonf tjympif;vHkcsnfESihf ydk;wdkufyHkwdk jzifh oyf&yfpGm 0wf pm;qif,ifxm;_yD; tpdrf;a&mifrsufrSefudk wyfqifxm;um vufwGifvnf; tjym a&mifrsufrSefwvufudk udkifxm;onf? 5 uk; d um;csufrsm;rSm txl;ck H ; Hk awmfp& D ifcsuf (1947/ 'DZifbmv (30) &uf) rS b!GefESifh cifarmif&ifwkd. oufaocHxGufcsufrsm;rS aumuf,lazmfjyxm; jcif;jzpfygonf? 6 txl;ckHkH;awmfwGif w&m;vkdbuf oufao 'k=&JcsKyf OD;xGef;vSatmiftm; jyefvnfppfaq;jcif;y&m tajzay;cJh onfrsm;Y Eki di fa H wmfvy k }f uHr+ udpw P &yftm; &JtzGJ Xme (3) cku ukdifwG,fcJh&m aemufqkH;wGif &efukef-rdawmf &JXmeokd v$Jajymif;vkdufygonf? ajymif;vJjcif;ryrD OD;xGef;vSatmifu xkdtr+ESifh ywfouf onfh &JcsKyf. vlowform;wa,mufpD zrf;qD;jypf'%f pD&ifcH&eftwGuf qkaiG ly; D (10000) ay;rnfh a-unmpmrl-urf;ukd jrifca hJ -umif;ukv d nf; ajymjycJo h nf? 7 xif&m S ;aom orm;awmf a'gufwmboef;onftxl;ck H; Hk awmfov dk ma&muf um &Jr+cif;qkdif&mcGJpdwfr+q&m0ef (Police Surgeon) taejzifh &efukefaq;kH}uD;okd yka d qmifvu dk a f om vky}f uHrw + i G f aoaus'%f&m&olrsm;tm; ppfaq;cJ_h y; D aoqk; H ol rsm;tm; jzwfawmufcGJpdwfr+ycJhonfh tao;pdwftcsuftvufrsm; azmfjyxm; aom aq;ynmESihf oufqi dk o f nft h a-umif;t&mrsm;ukd tpD&ifcc H y hJ gonf? 'kwd,urBmppf}uD;rjzpfrDumvwGif a'gufwmboef;onf (Adkvfr;}uD; atmifcifESifhtwl) jrefrmvlrsKd;xJwGif FRCS ac: Fellow of Royal College of Surgeons bGJx; l ukd &cJo h jl zpfygonf? 1962 ckEp Sw f i G f Adv k a f e0if;u jynfaxmifpt k pk; d &ukd odrf;qnf;_yD;tcsdefwGif a'gufwmboef;.orD;t}uD; a':cifaroef; (Katie) ESifh xdr; f jrm;vufxyfvu dk o f nf? 8 txl;ckHkH;Y a&SaecsKyfu jyefvSefar;cGef;xkwf&mwGif EkdifiHa&;orm; (2) OD;vkH;u olwkdtaejzifhvnf; {nfhonfrsm; twGuf tdrfwHcg;ukd t_rJzGifhxm;
323
323

ouJhokd taetxm;&Sdonf [k ajym&ygrnf[k jyefajzcJh-uonf? OD;apmtae jzifh EkdifiHa&; -ydifzufrsm;ay:wGif t-urf;zufjcif;/ owfjzwfjcif; yvkyfrnf[k ,kH -unf&avmufonhf ta-umif;tcsufwpkHw&m pOf;pm;I r&cJhacs? ocifApdefu olonf OD;apmxH ok; H av;}udrc f ef tvnfom G ;zl;_yD; aemufq; Hk w}udrr f m S vky}f uHr+ rjzpfym G ;rDwywfu jzpfonf[q k o dk nf? _c0 H if;twGi; f vltajrmuftjrm; aeaeonf ukd owdxm;rdcJhonf? t0ifwHcg;r}uD;wGif *dwfapmifhwOD;csxm;onfhtwGuf OD;apmtoufukd &ef&Sm_yD;onfhaemuf TuJhokd tapmifhcsxm;jcif;jzpfonf[k em;vnfco hJ nf? 9 OD;Ek. wmawpaeom; (Saturdays Son) = (a,;vfwuUodkvf yHkESdyf wdkuf/ e,l;a[AifESihf vef'ef 1975) pmrsufESm 119/ waerSm AdkvfcsKyfatmif qef;&Jtdrf tay:xyfrSm tvkyftr+aqmiftpnf;ta0;wck usif;yw,f? wem&D avmuf-umwJhtcg AdkvfcsKyfatmifqef;&Judk,f&Hawmf AdkvfxGef;vS tpnf;ta0; cef;xJu0 kd ifvm_y; D OD;apmaoewfypfc& H w,fvkd tr+aqmifv}l uD;awGukd ta-umif; -um;w,f? ocifEk[m olt em;rSm&SdwJh OD;ausmf_idrf;bufudkvSnfh_yD; a[h=ausmf _ir d; f / b,foy l pfw,fxifovJ vda k r;w,f? OD;ausm_f ir d; f u olrodb; l vda k jzw,f? aemufwae nbufusawmh Adv k c f sKyfatmifqef;[m OD;apmqDukd owif;oGm;ar; &atmif ocifEkudkvmac:w,f/ ocifEk[m t0wftpm;vJ_yD; tjyifxGufcgeD;rSm Adv k c f sKyfa& OD;apmudk b,foy l pfw,fxifovJ/ iguawmh uGejf rLepfawGypfw,f xifw,f vdk ajymwJt h cg Adv k c f sKyfatmifqef;u olrodb; l vda k jymw,f? OD;apm&J rsufESmawGudk t0wfeJy wfxm;wJhtwGuf AdkvfcsKyfeJo cifEkwdk vmw,fqdkwmudk om olo& d w,f? Adv k c f sKyfwu kd kd rjrif&bl;? 10 OD;aomif;. owif;pmorm;wOD;/ Adv k c f sKyf}uD;wOD;ESifh jrefrmjynfwi G; f &Sd wyfrawmfwck (-umjzLyHE k y dS w f u kd /f befaumuf=1995) pmrsuE f m S (11)/ ol ; kH rS tjyef vrf;wGif um;twGif;pD;vmaeaom OD;apmudk vufajzmifh aoewform; wOD;u vS r; f ypfvu kd o f nf? od& k mwGif usnfqefonf olu r kd rSeb f J um;avumrSef udk oGm;xdre S o f nf? rSeu f p JG wckonf OD;apm.rsup f u d v kd mxdco hJ nf? The Burma Times . t,f'Dwmudk vlawGar;jref;cGifh OD;apmuay;cJh&m/ u|efawmfhtm; ol kyfyHkudk "mwfyHkdkuf&ef wm0efay;tyfcJhonf? olrsufpdudk ywfwD;pnff;xm;onfh twGuf olt m; "mwfyr kH du k & f ef OD;apmu u|efawmfu h kd awmif;yefco hJ nf? odk jzpfI u|ea f wmfonf t,f'w D mu vlawGar;jref;r+ yvky& f mwGif rSwp fa k &;rSw& f mY tul tnDay;cJo h nf? Ak'b < mom0ifaumif;wOD;taeeJ u|ea f wmf& h efoa l wGukd u|ea f wmf
324
324

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

t_rc Ji Gv hf w $ r f + yygw,f/ 'gayr,fh u|ea f wmfr h suv f ; kH '%f&m&awmh rcHr&yfEi kd a f tmif pl;&Semusiy f gw,f/ u|ea f wmf olwu kd kd cGir hf v$wE fi kd a f wmhygbl;/ emusiv f e G; f tm;}uD; vdk u|efawmf rcHEi kd a f wmhygbl;[k OD;apmuajymcJo h nf? 11 jynfxJa&;ESifh w&m;a&;0ef}uD;jzpfol OD;ausmfndrf;u ykdrdkwif;usyf aomtpDtrHrsm; yvkyfvkdonf? axmif0efxrf;rsm;. tusifhoduQmukd olu oHo,0ifvsuf&Sdonf? wcsKdtaejzifh OD;apm. vSnfhuGufxJ0ifoGm;Ekdifonf r[kwy f gvm;? vk-H cHa&;ukd ykr d w kd if;usyf&efEi S hf txl;ojzifh nzufwi G f ykr d c dk sxm;&ef olu wGef;tm;ay;cJhonf? ta&;}uD;tusOf;usorm;rsm;. tcef;rsm;ukd apmifh -unfhaeol axmif-uyfta&twGufukd wqwkd;ap&ef zqyvtzGJcsKyfrS olv l,kH (4) a,mufuy dk g wm0efcsxm;ay;cJo h nf? xkt d zGJ xw J i G f xdyw f ef;ygwD0ifwOD;jzpf _yD; ola ,mufzjzpfol ocifyef;-rdiu f y dk g OD;ausmf_idr; f u vku d y f goGm;apcJo h nf? 12 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ wifqufolOD;apmESihf olvl (8) a,muf w&m;Hk;wifonfhtcsdefwGif a':refprpfu olr dwfaqGudk w&m;cHbufrS oufaocH&ef urf;vS rf;cJhaomfvnf; _Adwdo#tpdk;&u t[eft wm;vkyfcJhonf OD;apmtm; aopm;aoap tpD&ifay;onfhtcsdefrSmvnf; a':refprpfu xyfrH 0ifpu G jf cif;yonfrm S olr w d a f qGtwGuf uk%ma&Sxm;&ef jzpfygonf? 13 0wfva Hk wmf& rpPwm tuf(zf)/ a*s/ pvpfAg&D [aAg(*f) (Mr.F.J. SalisburyHavock) u OD;apm. t,lcH0ifjcif;rsm;ukd ukdifwG,faqmif&GufcJhonf?

tcef; (4) v#Kd0Suq f ef;-u,fjcif;


1997 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif bDbDpD (2) wDAGD. txl;tpDtpOf tay:wGif vltrsm;u pdwfysufp&maumif;aom &v'ftjzpfjrifcJh-u_yD; bDbDpD. tm%mydkifrsm;okd w&m;0ifuefu GufcJh-uonf? if;wDAGDtpDtpOfonf rSm;,Gif;r+ rsm;/ vdkufavsmnDaxGr+ r&Sdjcif;rsm;ESihf vdk&mqGJ rSwfcsufcsjcif;rsm;wdk pkaygif;pyf aygif;xm;jcif;jzpf_yD; taxmuftcH/ taxmuftxm;r&Sa d -umif;wifjyuefu u G c f hJ -uonf? ,if;tpDtpOfudk rjyorD bDbDpD (2) taejzihf Tkyf&Sifu _Adwdo#wd. k tjypf&Sdr+udk azmfxkwfrnfjzpfa-umif; udwifa-unmcJh_yD;/ _Adwdo#taqmufttHk twGi; f rS t&dyt f a,mifomjrif&aom vly* k Kd~ vfrsm;yg0ifywfoufaeonf[a l om ,lqcsut f ay:wGif xkwv f y ka f &;r;rsm;u Ttaxmuftxm;ky& f i Su f kd tajcwnf
325
325
1

xm;aomfvnf; twdtustcdi kt f rm oufaorjyEdi kc fa hJ cs? jrefrmEdi ki f. H trsK; d om; ol&a J umif;udk owfjzwfco hJ r l m S _Adwo d #wdk jzpfonf[a l om pGyp f c JG sufrm S jrefrm ppf tm%mydi kw f v kd ufxJ a&muf&o dS m G ;cJ_h yD;/ 'Dru kd a&pDa&;ESifh vlt cGit hf a&;wdt k wGuf olrwlatmifpGrf;aqmifaeol OD;atmifqef;.orD; a':atmifqef;pk-unftm; _Adwdo#vlrsKd;wOD;tm; vufxyfcJhonfhtay: vufvGwfpy,f wdkufcdkufvsuf&Sd -uonf? _Adwdef=jrefrmtoif;Y xkwfvkyfa&;r;ESihf tacstwifjiif;cHkcJh-u_yD;/ uGefysLwmtifwmeufuGef&ufY tcef;zGifhvSpfum qufvufjzpfay:vsuf&Sdaom tjiif;yGm;r+tay: okawoey&ef tcsut f vufrsm; zdwa f c:awmif;cHc& hJ m trsm;u wkH jyefchJ -uygonf? 2 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf) / awGqHkar;jref;cef;Y azmfjycJhaom avmhvpfwdk0J. AdkvfcsKyfatmifqef;tay:tjrif= OD;atmifqef;udk tpm;xdk;I r&yg? jrefrmjynfolvlxkudk udk,fpm;yEdkifwJh acgif;aqmiftjzpfeJ OD;atmifqef;&J ae&mudk uaetxd b,for l S r,lEi kd a f o;ygbl;? avmhvpfw0 kd o J nf ,if;tpDtpOf rxkwv f i $r hf D 1997 ckEp S w f i G f uG,v f e G c f o hJ nf? 3 rnfonfh aiGa-u;[k twdtus rqdc k y hJ g? owif;pmu qdv k o kd nfrm S ly; D aiG[k ,lq&ygrnf? 4 vef'ef&Sd jynfolvlxkrSwfwrf;XmeY r-umrDu okawoeyvkyfcJh&mwGif kH ) 1947 ckEp S /f -o*kwv f (20) &ufpjJG zihf ArmhppfXmecsKyf tpD&ifcp H m/ PRO WO (ppf; zdkiftrSwf= 2084941 wGifyg&Sdaom jrefrmEdkifiH.tajctaetay: -um;jzwff tpD&ifcHpmudk awG&SdcJhonf? ,if;wGifyg&Sdaom pmykd'f (18) Y 'Dtuf (pf) tdk (umuG,a f &;Xme vHk cHa&;t&m&S) d ESifh tcsde-f umjrifp h m G pum;ajymqd& k mwGif 'Dti kd f *sD=pDtdkif'D (OD;xGef;vSatmif) u bk&ifhtpdk;& odr k [kwf a,bk,stm;jzihf _Adwdo# wdktay: oHo,jzpfr+rsm;udk z,f&Sm;ypfcJhaomfvnf;/ 'Dtdkif*sD= pDtdkif'Dtaejzihf Oa&mypD;yGm;a&;vkyi f ef;wck odr k [kwf vly* k Kd~ vfwOD;wa,mufu zqyvtzGJcsKyf udk qefu sia f eaom OD;apmudk wcsdec f se d w f i G f aiGa-u;axmufy& hH ef urf;vS r; f cJo h nf [laom oHo,jzpfr+ pG_J rJaeqJjzpfa-umif; 'Dtufpt f r kd m S cHpm;usefae&pfayonf? 5 &efukef aepOf owif;pm/ 1947 ckESpf Zlvkdifv (24) &uf? oHr%d trnfcH yifwi dk a f qmif;yg;&Siu f vltk; d rsm;awG/ tykye f& H [laom xdwfvefz G,facgif;pOfjzifh owif;ay;ykr d +rsm;ukd ukd;um;a&;om;xm;onf? _Adwdef rS paumhwvef,'fpkHaxmuftzGJu OD;apm. _cH0if;ukd &SmazG&ef rpPwm *syf(zf) Mr.Juff qkdolukd apv$wftultnDay;vkdufonf? xkdolu owWK&SmazGud&d,mukd
326
326

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tokH;y&SmazGcJh&m vlom;tkd;tykdif;tprsm;ukd awG&Sdwl;azmfEkdifcJhonf? paumh wvef,'frS yk*~dKvftaejzifh qufvuf&SmazGvsuf&Sd&m _cHtwGif;jrKyfESHxm;aom tavmif;aumifrsm;. tkd;rsm;ukd ykdrkdwl;azmfawG&SdEkdifvdrfhrnf[k ,kH-unfvsuf &So d nf? 6 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ toHv$ifholu 1947 ckESpf/ ZGefv (24) &ufaewGif jrefrmEdkifiHY ppfwyf. vufeufcJ,rf;rD;ausmufwdkufrS b&if; *ef; tvuf (200) tcdk;cH&ygw,f? xdktcsdefywf0ef;usifY Adkvfr; [l;wGdKif (Hugh G ;a&mufc_hJ y; D OD;apmtaejzihf OD;atmifqef;. Toye) onf OD;apmxH tvnftywfom wefc; kd tm%mtay: pdwq f y l u G v f y + & f m S ;vsuf&a dS -umif; awG&c dS y hJ gw,f [k ajymqdk cJhonf? awGqHkar;jref;cH&ol Adkvfr;wGdKifrS y&d,m,fr&SdbJ vlr+a&;t& yHkysuf yef;ysujf zifh OD;atmifqef;onf txufa&mufaejcif;jzpfonf[k OD;apmu awG;jrif cJ_h y; D olu, kd w f i kd E fi S hf olu uGjJ ym;jcm;em;xm;vdu k o f nf? olonf tm%mudk wu,f vdkcsifonfrSefaomfvnf; w&m;enf;vrf;wus &EdkifonfhtcgusrSom vdkcsifjcif; jzpfonf[ f k u|efawmfxifjrifcy hJ gonf? 7 udk;um;csufrsm;rSm &efukefrd txl;w&m;Hk;/ tif;pdefrdw Gif Hk;xdkif&m0,f 1947 eHygwf (1) w&m;qdkif&m pD&ifcsufrS aumufE+wfcsufrsm;jzpfonf? 8 (8) bDbDpD (2) wDAGD 1997 ckESpf Zlvkdifv (19) &uf? rpPwmbif*av (Bingley) onf 1979 ckESpfwGif qm&D (Surrey) wGif uG,fvGefcJhonf? jynfolvlxk rSwfwrf;kH;&Sd _Adwdo#aumifpD. zkdifwGJrsm;rS jynfolvlxk-unfh+Ekdifaom rSwf wrf;rsm;wGif Eki di fa H wmfvy k }f uHrE + i S hf qufpyfaom olo wif;ay;ykr d r + sm;r&Sb d J jzpfae a-umif; awG&Sd&onf? jrefrmEkdifiHwGif bif*avonf &efukef-rd wuUodkvf&dyfom vrf;wGif aexkdifoGm;cJhonf? xkdtdrfukd aemufykdif;wGif OD;ausmfndrf;u 0,f,lcJh onf[k ,kH-unf&onf? rpPwm bif*av. ukd,fum,rSm xl;xl;jcm;jcm; t&yf &Snjf cif;r&Sa d cs? oka d omfvnf; rsufEm S &Sn& f n S E f i S hf ydey f e d y f g;yg;jzpfonf? 9 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)? wifqufol= Adkvf}uD;a';Apf ADAD,ef (Capt.David Vivian) onf u&ifhv+yf&Sm;r+wGifvnf;aumif;/ OD;apm. yl;aygif;}uHpnfrw + i Gv f nf;aumif; yg0ifywfoufaeol aemufwOD;jzpfonf? 1954 ckESpfwkdifatmif u&ifrsm;ESifhtwl wkdufcdkufcJhaom ae&uf[laom ol. aepOf rSwfwrf;ESifh *|efarmf*if (John Morgan) [laomemrnfjzifh taxmuftxm;wk rsm;tok; H yum 1955 ckEp S w f i G f xki d; f Eki di fr H S _Adwe d o f dk oljyefvmcJjh cif;ukd (bDbp D ) D rS okawoeyolrsm;u &SmazGawG&dScJhonf? Adkvf}uD;ADAD,efESifh ywfoufaom
327
327

Eki di f jH cm;a&;k; H rS zki dw f r JG sm;rSm tzsut f qD;cH&yk& H onf? befaumuf&dS _Aw d o d #o H; Hk u olonf jrefrmEki di fw H i G f axmifusc& H r+rS a&Smifajy;vmcJa h -umif;od&c dS o hJ nf [laom tcsufukd t!ef;Z,m;wcku jyocJhonf? apmapmykdif;u jrefrmEkdifiHwGif axmifuscJhpOfu _Adwdefu wpkHwa,mufu u|efawmfhukd z,f&Sm;csifaew,f? pum;ajymcGifhvJ ray;cJhbl;? tcsuftvufawGukd u|efawmfajymvkduf&&if txl;ojzifh _Adwdo#awGeJ jrefrmawGt-um; t}uD;tus,f qlyGufukefvdrfhr,f [k olu _Adwdo#tm%mykdifrsm;ukd ajymqkdcJhonf? vl;0pft(vf)vif (Louis Allen) u Akdvf}uD;ADAD,ef. xGufajy;vGwfajrmufr+ jrefrmhvGwfvyfa&;twGuf atmufajcrSwfcsufwck ({u&mZfESifh "eo[m, orkdif;*sme,f 1991 ckESpf Zefe0g&Dv) wGif if;tjzpftysufukd ykdrdkwduspGm wifjycJhonf? EkdifiHjcm;a&;ESifh "eo[m,kH;rS jyef-um;csufu ADAD,eftr+wGif&Sdaom zkdifwGJrsm;ukd zsufqD;cJh_yD;jzpfonf? okda omfvnf; zkdifpm&if;rSwfwrf;rSm usef&Sdae onft h wGuf 1956 ckEp S f zki dp f m&if;u= (1) 1956 ckESpf {_yDvtwGif; okdr[kwf rwkdifrD befaumuf&Sd oHkH;tae jzifh ADAD,efukd ,lauokd twif;jyefykd jcif;ESifh ywfoufI pkHprf;ppfaq;r+wck vufc& H &Sc do hJ nf? (2) &efukef&Sd oHkH;u ADAD,eftaejzifh jrefrmEkdifiHwGif axmifus&uf oufwrf;usef&Sdao;onf/ okda omfvnf; jrefrmEkdifiHonf jyefvnfv$Jtyfay;a&; pmcsKyfukd xkdif;EkdifiH (xkdtcsdefu ,kd;',m;EkdifiH) ESifh csKyfqkdxm;jcif;r&Sd [k tpD&ifcc Ho hJ nf? (3) Adkvf}uD;ADAD,eftaejzifh befaumufrS tvS rf;uGmaomae&mwGif &SdaeykH&onf? 1956 ckESpf {_yDvukefwGif olukdjyefykd&rnfh tm%mykdifrsm;u befaumuf&SdoHkH;rSwqifh oltwGuf a&a-umif;c&D;r&EkdifonfhtwGuf av a-umif;c&D;ukd udwifpp D Ofxm;-uonf? olu aemufEp S y f wft-umrS befaumuf okd a&muf&v dS mcJo h nf? (4) 1956 ckEp S f arv (31) &ufwi G f vef'efodk Adv k }f uD;ADA, D ef a&muf&v dS m onf? trsKd;om;tultnDay;a&;bkwftzGJukd aumifppf0efXmeu oltaejzifh a&mufonfESifh tultnDvkdrnfjzpfa-umif; udwifowday;xm;cJhonf? oka d omf vnf; olu if;bkwftzGJukd csOf;uyfcJhykHr&acs? 10 vef'efrd xdyo f ; D ae&mrsm;rS yl;aygif;}uHpnfr + udpE Pi S fh pyfvsO; f I txufyg (1) tcsufudk &nf!e f;vsuf _Adwdef=jrefrmtoif;Y aqG;aEG;a0zefcJh-uolrsm;ESihf
328
328

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

uGefysLwmuGef&uf tcef;zGihf&m0,f xnfh0ifa&;om;cJholrsm;teuf atmufyg yk*~dKvfrsm;. t,ltqrsm;rSm 1? rpPwm *|efruftife&D (John McEnery) (,cif OD;pD;t&m&Sd jrefrmjynf ppftkyfcsKyfr+XmecsKyf) tJ'DtpDtpOfuawmh rwduswJh tcsufawGeJ qefcg aygufjzpfaew,f? 2? rpPwm &S,fvfbDwyfum; (Shelby Tucker) = tif;pdefaxmiftwGif; wu,fwrf; aoewfypfcw hJ hJ vlEp S a f ,mufajym-uwmuawmh olwu kd kd iSm;&rf;ol u OD;ausm_f idr; f jzpfw,f? OD;apmr[kwb f ; l (zqyv twGi; f a&; v#Kd 0u S }f uHpnfr+ &v'f) ? 3? qmepfvmarm (Sir Nick Larmour, GCMG) = 'Dvrf (rf) uif (Lemkin xkwfvkyfol) kyf&Sif[m usKyfodoavmufawmh tajccHta-umif;&if; vkH;0rckdif vHkbJ taxmuftxm; oufaooHo,r&SdwJh Zmpfjrpfay:rSm rlwnf_yD; tpDtpOf wrsKd;wifjyum atmifqef;vkyf}uHr+rSm r+ef0g;wJh omef&SdwJh _Adwdo#awG yg0if -uw,fqw kd m jzpfcsijf zpfvr dr hf ,fvkd wifjywm bDbp D & D J yxrt}udrjf zpfw,f ESifh 4? rpPwm tdwf (csf) atpwHk;em (H.A Stonor) = usaemfu 'DtzGJ (jrefrm jynfawmifwef;om;rsm;. rdwa f qG FBHP) &J toif;om;taeeJ ajym&rSmu 1948 ckESpfusrS wu,fv+yf&Sm;vmwmjzpfw,f? rdwfaqG awG pwifzGJpnf;vmwmu _Adwdo# ppfr+xrf;a[mif;awG pum;vufqHkajym-uzdkom jzpfw,f? 'DtpDtpOf (bDbDpD) u jrefrmjynf bk&ifcHa[mif; qma':refprpf[m FBHP &J ta&;ygqHk; yk*Kd~ vfjzpfcw hJ ,fqw kd m vH; k 0rrSeb f ; l ? t"duv+y& f m S ;oluawmh Adv k r f ; }uD; udr k wD k em) u ud; k um; wvfavmuf (Col. Cromarty-Tulloch) jzpfw,f? aemufol (pwH; _y; D a&;om;vdu k w f mu qm&J*se D ,ftaeeJ apmbOD;}uD; (autJi, f = l acgif;aqmif) aoqH; k _yD;aemuf wdi k; f owif;pm (Times, London) odk a&;pmwGif = jrefrmjynf Y t"dua-uuGz J, G & f m w&yfuawmh acgif;aqmifjzpfEi dk p fr G; f &S-d uwJh vltrsm; tjref tqef qHk;+H;cJh&jcif;jzpfw,f? atmifqef;/ OD;apm/ apmbOD;}uD;/ OD;wifxGfwdk tm;vHk;aysmufuG,foGm;ukef-u_yD [k a&;om;vkdufjcif;jzpfonf? 11 bDbDpD (2) wDAGDtaxmuftxm;kyf&Sifukd 1997 ckESpf Zlvkdifv (19) &ufaewGif jyocJh&m ,if;.t"du&nf&G,fcsufrSm Adkvfatmifqef;ukd vkyf}uH &mwGif aemufuG,frS _Adwdo#yk*~dKvftcsKd yg0ifywfoufaeonfukd azmfxkwf&ef jzpfaomfvnf; ,if;rSm jrefrmppftm%m&SifwkdvufwGif wvGJtokH;cscH&um ol.orD;jzpfol a':atmifqef;pk-unfukd y&rf;ywm xkd;ESufwkdufckdufzkd jzpfvm
329
329

onf? _Adwdo#EkdifiHjcm;a&;0ef}uD;. tmqD,H (4) EkdifiH c&D;pOftwGif; olu jrefrmEkdifiH. vuf&Sdjzpfysufaeaom tajctaeESifh ywfoufI a0zefajymqkd&m wGif ppftpkd;&u if;wk. d tif'kdeD;&Sm;oHkH;rSwqifh &&Sdonfh tcGifhta&;ukd tokH; csum if;taxmuftxm;kyf&Sifukd jyefvnfukd;um;cJhonf? *smumwmykdpf owif;pmwGif if;wka d &;om;aompmukd azmfjycJhonf? if;wku d *g'D;,ef;owif; pmwGif tpDtpOfwifqufol zg*,fuif; (Fergal Keane) u wDAGDkyf&Sif.t a-umif; a&;om;aom aqmif;yg;ukd &nf!ef;jy_yD; a':atmifqef;pk-unfukd ajAmifwkdufckdufcJhonf? u|efyfwkd ol&Jaumif;. orD;jzpfolu t*FvdyfvlrsKd;ukd vufxyfcJh&m olr tm%m&&Sda&;twGuf ZGwftwif; yl;aygif;}uHpnfae-uaom tiftm;pkrsm;&SdaeonfrSm aocsmonf[k olwkdu axmufjycJhonf? olrrSm u|Ey fk w f E dk i S hf wlyifwjl im;aomfvnf; olr. tonf;ESv; Hk ESihf pdwx f m;rSm wu,fu h dk _Adwdo#jzpfaeay_yD? TonfrSm u|Ekfyfwkd. aemufaz;aygufrSaeI ukdvkdeDpepf oGwo f i G; f &ef ud;yrf;jcif;jzpfonf[k u|Eky f w f , dk -Hk unfonf pojzifh pGyp f c JG o hJ nf? aemufwckrSm oHkH;rStjrif [lI atmfw0g uae'gjynfoHkH;rS tvm;wl pmwapmifukd bDbDpD taxmuftxm;kyf&SifESifhomywfoufI tao;pdwfa&; om;cJhonf? EkdifiHukd pkpnf;EkdifpGrf;&Sdaom u|Ekfyfwkd. tppftrSef trsKd;om;acgif; aqmifukd tiftm;okH;z,f&Sm;cJh_yD; vGwfvyfa&;ray;&ao;rD if;wkd. EkdifiHa&; r[mrdwu f dk csufcsif;tpm;xk; d cJ& h ef ukv d e dk e D ,fcsJtpd; k &u pGuz f ufud;yrf;cJjh cif;ukd jrefrmEkdifiH vGwfvyfa&;&_yD; orkdif;wav#mufvkH; ynm&Siftrsm;u oHo,0ifcJh -uonf? TonfrSm ykdrkdckdifrmonfh taxmuftxm;rsm; (pm&Gufpmwrf;rsm; .tqifhukd xdckdufvG,fonf[k owfrSwfxm;) ukd _Adwdo#wkd. ,kH-unfpdwf cs&onfhae&mrS yxrqkH;xGufvmjcif;jzpfonf? AdkvfcsKyfatmifqef; aoqkH;jcif; ESifh u&ifepfpwef oabmw&m; (Karenistan concept) ukd axmufcHtm;ay;jzpf ajrmuf&ef ud;pm;ol _Adwdo#aoG;xkd;olrsm; tp&Sdojzifh jrefrmawmifwef;om; rsm;. rdwfaqGrsm; ukd bDbDpDu v#Kd0 Sufyk*~dKvfrsm;[k rD;armif;xkd;jycJh_yD; Tokd olwkdta-umif;wifjycJhonf? tu,fIom atmifqef;ukdowf&mY taxmuf txm;rsm;u !efjyouJhokd olwkdom yg0ifywfoufcJhygu jrefrmEkdifiHorkdif;wGif txdckdufqkH;wckwnf;aom vkyfaqmifr+twGuf olwkdrSm wm0ef&Sdayonf? ed*kH;wGifrl ,aeumv _Adwdo#rdwfaqGrsm;ESifh 1947 ckESpfrSpI wkdif;&if;om; vlrsKd;rsm;t-um; r,kHouFmrsKd;aphukd csay;cJhonf[k pGyfpGJcH&aom jrefrmEkdifiH awmifwef;om;rsm;. rdwfaqGrsm;wkdt-um; E+dif;,SOfjycJhonf? txufygtjrif
330
330

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

ukd bapmcifu u&iftrsKd;om;or*~pmapmifwGif jyefvnf wkH jyefa&;om;cJh_yD; if;ukd qefz&efppPukdwGif ykHESdyfxkwfa0cJhonf? jrefrmEkdifiH awmifwef;om;rsm;. rdwa f qGrsm;tzGJ &Sc d jhJ cif;ESihf autif,u l dk uln& D ef ud;pm;cJa h omfvnf; autif,l taejzifh }uD;}uD;rm;rm; taxmuftyHhr&cJhjcif;rSm jiif;Ir&yg? if;tzGJESifh atmifqef; vkyf}uHcH&jcif;wkdt-um; qufoG,fr+rSmvnf; xkdtwljzpfygonf? if;tzGJtaejzifh 1947 ckESpf jypfr+ESifh tenf;i,fr#om qufEG,fr+ &Sdaumif;&Sday rnf okdr[kwf vkH;0r&Sdvnf; jzpfayvdrhfrnf? tenf;i,fr#aom cGif;csufrsm;rS vGJI avmavmq,ftm;jzifh wjcm;wrsKd;wzkH oufaorjyEkdifygu _Adwdo#wkd taejzifh Tvkyf}uHr+Y yg0ifywfoufr+rSm pGefpm;vkdolrsm;tjzpfom owfrSwfzkd aumif;ygonf? tqifhjrifhtm%mykdifrsm;uvnf; rodusKd;u|efyaumif;y rnfjzpfaomfvnf; trSefwu,f oem;-uifemaom pkd;&drfylyefaom ukdvkdeDrsm; xuf avmb&ruf}uD;rm;olrsm;om jzpfayvdrr hf nf? atmfw0goH; Hk ukd Nemesis emrnfjzifh _Adwdef=jrefrm Website wGif jyefvnfa&;om;r+onfvnf; ouf qkdifr+&Sdonf? if;. rSwfcsuftcsKdukd ukd;um;&v#if u&ifvGwfajrmufa&; v+yf&Sm;r+ukd Tvkyf}uHr+ESifh qufoG,fjy&mY ao;EkyfvSonfh u&ifepfpwef Karenistan tokH;tE+ef;ukd tokH;yjcif;rSm cyfa-umifa-umif pdwful;pdwfoef; tqef;xGifjcif;omjzpfygonf? u|efawmfawGzl;or# _Adwdo#ESifh tar&duef taxmuftxm;rSwfwrf;rsm;wGif rnfokdaom u&ifywfoufr+ wpGef;wpukdrS rawG&acs? 12 OD;atmifoef;=atmifoef;.atmifqef; (yk*HykHESdyfwkduf/ &efukef 1965 ckESpf) pma&;olrSm AdkvfcsKyfatmifqef;. tukdjzpf_yD; _Adwdo#wkd yg0ifywfoufr+ ESifh ywfoufonfh oltjrifrSm &Sif;&Sif;wnfhwnfhjzpfvSonf? pmrsufESm (252)? _Adwdo#ukdvkdeDe,fcsJrsm;taejzifh jrefrmEkdifiHukd vGwfvyfa&;ay;&ef a&Smifv$JI r&rSef;od_yD;onfhaemuf wzufu vGwfvyfa&;ay;&ef oabmwl_yD; wzufu olwdk -oZmv$rf;rkd;Ekdifrnfhtpkd;&rsKd; okdr[kwf olwkdtusKd;jzpfrnfh kyfao;tpkd;& rsKd; tvkd&SdrnfrSm obm0usygonf? awmifwef;a'orsm; csefvSyfxm;Ekdifa&; twGuf enf;rsKd;pko H ; Hk cJjh cif;ukd txufwi Ga f zmfjycJ_h yD;jzpfygonf? wk; d wufaom Eki di fa H &;tjrif&o dS nfh Adv k c f sKyfatmifqef;ukd ukv d e dk e D ,fcsJwu dk vkdvm;ESpf-cdufjcif; &SdykHr&yg? tu,fI AdkvfcsKyfom qufvuf&Sdaeygu t&if; &Sie f ,fcsJ wt dk aejzifh vGwv f yfp jrefrmEki di fw H i G f olw. dk aoG;pkyo f nfe h nf;vrf;rsm;
331
331

ukd qufvufI usio hf ; Hk Ir&rSe; f olwa dk umif;aumif;em;vnfxm;-uonf? okd jzpf I t&if;&Sife,fcsJwkd. t"duwm0efrSm AdkvfcsKyfukd z,f&Sm;&efjzpfonf? ukdvkdeDe,fcsJwkdr Sm ta,mifaqmifvSnfhpm;&mY vdrRmyg;eyf_yD; aumufuspfvGef; &m olwkdukd,fwkdif AdkvfcsKyfukd rz,f&Sm;bJ jrefrmEkdifiHwGif;rS olwkdtvkdusvkyf rnfh opPmazmufEkdifiHom;wOD;ukd olwkd&SmazGcJh-uonf? okd jzpfonfh tm;avsmf pGm olwo dk nf eef;&if;0efa[mif; OD;apmukd awGom G ;cJ-h uonf? 13 txufwGifazmfjycJhaom bDbDpD (2) wDAGDrSwfwrf;kyf&Sifu tav; xm;wifjycJhaom ar;cGef;ukd aemufusrS pdwf0ifpm;r+jy_yD; 2000 ckESpf Zlvkdif apmapmykdif;wGif uGefysLwmuGef&ufay:wGif pdefaA'g trnfjzifh AdkvfcsKyf atmifqef;ukd b,folwu,fowfovJ [laom ar;cGef;ukd wifvmcJh onf? ukb d efxe G ; f u atmufygtwki d; f csuc f si; f tajzay;cJo h nf? r-umrDurS 'DEi dk i fu H dk 0if vmwJhvl}uD;awGqDu -um;&wmu olwa kd jymwJhtwkdif;qkd&if atmifqef;pk-unf eJ +armif (ae0if;) &J orD;wa,muf pum;tcsDtcs ajym-u&if; ae0if;orD; u a'gojzpf_yD; *VKefOD;apmukd r&Sif;*ef;awGay;vkdufwm ightazvkd atmf ajymvkdufw,f? +armifu AdkvfcsKyfatmifqef;ukd &Sif;ypfcsifw,f? bma-umifhvJ qkdawmh ysOf;rem;u rdef;rwa,mufukd +armifu rk'def;usifhwm atmifqef;u odoGm;awmh +armifukd owfypfcsifcJhonf? ae0if;ukd vufonfw&m;cHtjzpf ykHESdyfazmfjy&ef roifhaom pum;vkH;rsm;jzifh pGyfpGJaom tjcm;wkH jyefr+rsm;vnf; &Sy d gao;onf?

tcef; (5) tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;


tdENd,EkdifiH tif;a'gppfwuUokdvf (Indore Military Academy) ausmif; qif;rsm;jzpf-u_yD; t_rJwrf;wyfrawmfwGif 'k=Adkvftjzpf ceftyfjcif;cH&aom tjcm;jrefrmrsm;rSm tmomcifarmif/ bzl;ESihf armifat;wkdjzpf-uonf? urBmppf (2) cktwGi; f wGif tjcm;qifr h sm;rS &mxl;wk; d jrijhf cif;cH&olrsm;wGif 'k= Akv d f tD;cifarmif Adkvfb*srf; (Sappers & Miners) ESifh tjcm;olrsm;yg0if -uonf? 'k=urBmppfwGif Adkvfr;atmifoif;onf tr+xrf;xl;c|efqk (Distinguished Service Order) csD;jrifh jcif;cH&_yD; Adkvfr;csKyftqifhokdyif wkd;jrifhoGm;cJhonf? _Adwdo#vufeufukdif wyfzGJrsm;wGif wufuGpGm tr+xrf;cJh-uaom t&m&Sdtqifhay;tyfjcif;cH&aom wkdif;&if;om; u&if/ ucsif/ &S rf;ESifh csif;vlrsKd;rsm;pGm&Sd-uonf? ,if;t&m&Sd
332
332
1

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

trsm;pkukd wyfrawmforkdif;wGif rSwfwrf;wif todtrSwfy&ef vkdtyfaeao; onf? ,ckavmavmq,fwGif ppftm%m&Siftkyfpku pdwf"mwfusOf;ajrmif;pGm jzifh rSww f rf;yxm;onf? 2 1948 ckESpf pufwifbmv (17) &ufn (9) em&DcGJcefwGif wyfrif;}uD; wifx G t f ay: vky}f uHzdk ud;pm;wJh 0rf;enf;p&m tjzpftysufonf aemufw&ufY jrefrmowif;pmok; H apmifwi Go f m tenf;i,fazmfjyjcif;cHc& hJ onf? n (9) em&Dausmf v#if vltrsm; tjyifrxGu& f wm;jrpfxm;onfh ppfty k c f sKyfa&;trdea f -umifh t"du jzpfvr dr hf nf? Armhacwfowif;pmtygt0if tjcm;aepOfxw k f owif;pmrsm;taejzifh xko d wif;ukd r&&Sc d -hJ uacs? OD;aomif; (a-u;rk) H onf Armhacwfowif;axmuftae jzifh wm0eftay;cH&_yD; ol. eHeufapmapmrS rk; d csKyfonftxd pl;prf;axmufvS r; f onfh ud;yrf;r+rsm;u owif;tjynftpHk xkwfvkyfEkdifcJh_yD; pufwifbmv (19) &ufaexw k f owif;pmwGif owif;aqmif;yg;taejzifh xifxif&m S ;&Sm; ay:xGuv f m cJo h nf? if;aqmif;yg;rSm taumif;qk; H jzpfc_hJ y; D ,cifowif;rsm;ukd tao;pdwx f yfrH azmfxkwfEkdifcJhonfh ,if;aqmif;yg;. aumufEkwfcsufrsm;ukd atmufwGif azmfjy vku d y f gonf? a-u;rkO H ; D aomif;. Armhacwfra S -u;rko H dk ('kw, d t}udrx f w k f zavmf&' D g tar&duefjynfaxmifpk 2003 ckEp S f jrefrmvk) d pmrsufEm S 61=68? jzpfym G ;ykr H m S wyfrif;}uD; OD;wifx G o f nf e,l;wki d; f atmhzb f m;rm;owif; pmwku d r ft S jyef pufwifbm (17) &ufae n (9) em&Dct JG cse dw f i G f vlowform;wOD; u vufypfAkH;jzifh ypfcwfvkyf}uHoGm;a-umif;? vufypfA; Hk onf um;a&Sc ef;wGi; f okd 0ifxi dk a f eol OD;wifx G. f ajc&if;wGiu f s um aygufuGJ&m OD;wifxGf. ezl;/ b,fbufar;/ b,fbufaygif/ b,fbuf'l;/ b,fbufajcrsup f /d b,fbufajczsm;/ b,fbufvufzsm;xdy/f aygif;'%f&maygif; (8) ck&um vJoGm;a-umif;? OD;wifxGfESifh,SOfum nmbufrSxkdifol Armukd,f&Hawmf (xkdpOf trnfukd pkHprf;Ir&cJh?) ESifh um;armif;ol armifatmifazwkw d Gif '%f&mtenf;i,fom&_yD; um;aemufrv S u dk o f l a*:&cg;uk, d & f a H wmf oDb[m'l;ESihf yDb[m'l;wkr d m S '%f&mjyif; xefpGm&-ua-umif;/ aygufuGJ_yD;aemuf e,l;wkdif;atmhzfbm;rm;owif;pm vuf axmuft,f'w D mESihf wku d o f m;rsm;xGuv f m_yD; OD;wifx G f ukd aq;ko H dk pDpOfya dk y;cJh -ua-umif;/ a*:&cg;ESpfOD;ukd rD;owfolemyum;jzifh aq;kHokdo,f&a-umif;/ a'gufwmboef;csuc f si; f vkv d dk a&mufvmaomfvnf; OD;wifx Go f nf owdvpfom G;
333
333

_yD; OD;boef;tm; rrSwr f a d wmha-umif;? (18) &ufae eHeufwi G f 0ef}uD;csKyf ocifE/k EkdifiHjcm;a&;0ef}uD; OD;ausmf_idrf;/ w&m;a&;Xme0ef}uD; OD;b*srf;ESifh tjcm;acgif; aqmifrsm; vm-unf-h ua-umif;? OD;wifx G. f a0'emukd tdE, dN rS q&m0ef}uD;wOD; yifh_yD; ukvkdao;a-umif;ESifh 0ef}uD;csKyf ocifEku qEN&Sdojzifh q&m0efrsm;. cGihf ycsuft& 0ef}uD;csKyfonf tdE, dN oHtrwf}uD; a'gufwma&mhzf (Dr.Rauf) xH tultnDawmif;a-umif;? oHtrwf}uD; aq;kHoa kd &mufvm_yD; aqG;aEG;-u&m q&m0ef}uD; a'gufwm d befoef;/ a'gufwmeef'D (Dr.Nandi) ESihf a'gufwm [&D[m&m (Dr.Hariharan) wku ar#mfvifhcsufr&Sdawmh[k ,lqa-umif;ESifh ajymjy-ua-umif;? OD;aomif;onf aq;kY H qufvufaecJ_h y; D n (7) em&Dausmc f se dw f i G f OD;wifx Gf .orD; rcif!Gef&if csKH;yGJcsikdauG;_yD; tcef;xJrS xGufvmonfukd awGcJh&onf? OD;wifxGfum; n (7) em&D (35) rdepfwGif uG,fvGefoGm;&SmcJhavonf? 3 pmwGJwGif+/ &efukefrd&Sd udkvdkeDtm%mydkifrsm;rS vef'efrdodkydkonfh oD;jcm;a&G;cs,fxm;aom a-u;eef;pmrsm;? 4 OD;apm. nDtukdawmfol armifarmif}uD;u The Times owif;pmukd pma&;om;&mwGif olemrnfukd M.M.Jee [k okH;cJhonf? 1948 ckESpf rwfvwGif a&;aompmY cifAsm; OD;apmukd w&m;kw H ifppfaq;&mY jrefrmEki di f. H w&m;a&;tkyf csKyfrE + i Sy hf wfoufI ta&;}uD;aom ar;cGe; f (2) &yf ay:aygufvmygonf? wckrm S w&m;kH;wifppfaq;jcif;ESifh ao'%fcsrSwfjcif;rSm Oya'a-umif;t& rSefuefr+ &Sdovm;? aemufwckrSm oltr+r_yD;pD;ao;rD zGJpnf;ykHtajccHOya' tajymif; tvJrjzpfygu olt aejzifh t*Fvef. y&DAa D umifpD (rif;wki dy f iftzGJ ) okd toem;cH av#mufxm;cGifh&Sd&m xkdtcGifhta&;qkH;+H;jcif;rSm rSefuefyg&Jvm; jzpfygonf? OD;apmukd,fwkdifu xGufqkd&mY (u) oludk yxrtusOf;cs_yD; vaygif; tawmf-umrS w&m;pGJqkdcJhonf? (c) olukd txl;ckHkH;u w&m;pD&ifcJh&m w&m; v$wfawmfcsKyf &Sdaevsuf txl;ckHkH;ceft yfjcif;onf t-ydifw&m;kH;jzpfI w&m;r# wjcif;r&Sd? w&m;v$wfawmfcsKyfuomv#if Tokdaomtr+rsKd;ukd pD&ifEkdifonfh tm%m&So d nf? (*) olonf y&DAa D umifpo D dk toem;cHpmwifoi G; f cGihf qk; H +; H cJo h nf/ vdyfpmwyfxm;onf trSwf 132/ *&dwfaygh(of)vef; vrf; (vef'ef) 'AvsL0rf;? 5 bDbDpD (2) wDADG (txufygtpDtpOf)/ vlawGar;jref;cH&ol pwmvdef qD;*a& (zf) (Sterling Seagrave) (owif;pmq&m[lI okyfazmfcJholonf a'gufwm a*:'iftufpfqD;*a& (zf) . om;jzpfonf) = Adkvfp}ufm (ocifatmif
334
334

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

oef;=&Jabmfo; kH usdy) f 1969 ckEp S w f i G f befaumufY aoqH; k onf) u u|efawmfu h kd ajymjycJhwmu vef'efrdw Gif tvGeft&Sdeft0g}uD;wJh vlwpk&Sdw,f? ppftwGif;u tJ'v D r l sm;u axmufvSr; f a&;eJ ywfoufc-hJ u_y; D jrefrmjynfeJ oHwrefta&;/ ppfqif a&;eJ v#Kd0u S a f xmufvSr; f a&; (Secret Service) rsm;wGif yg0ifc-hJ uolrsm;jzpfw,f? xkdtcsdefuwnf;u olwdktcsKd[m txufr;rwfv$wfawmf (House of Lords) odk &mxl;jrihfwufoGm;-uw,f? wcsKduawmh _Adwdo#tpdk;& txufykdif;rsm;wGif tvGef-oZmwduUr&Sdvm-uw,f? 'gayr,fh olwdk[m a&S;kd;pGJrl0g' (Conservative) tpdk;&rS usef&pfcJhwJhvlrsm;omjzpf_yD; ,cktvkyform; (Labour) tpkd;& eJq a kd wmh olwt kd aeeJ _Adwo d #rl0g'tay: -oZmt&Se d t f 0g wdu k f u dk f yvkyjf cif; r&Sd Ekdif-uawmhbl;aygh? 'ga-umifhrdk olwdku uG,f&muae oG,f0dkufwJhenf;oHk;-u_yD; atmifqef;tay: vufpm;acscsifwJh pdwftpGJtvrf;}uD;eJ atmifqef;&J jrefrm jynfvGwfvyfa&; atmifyGJcHjcif;udk wm;qD;-uwmjzpfw,f? 6 (6) ESpfeD;yg; aetdrfwGif zrf;qD;cH&jcif;rS 1995 ckESpf/ Zlvdkifv(10) &ufaewGif v$wfvdkufonf? 7 bmwD; (vf) vifh (w) em (Bertil Lintner) . awmfvSefaewJh Armjynf= 1948 ckESpfrS bdef;ykefuefr+ (taemufbufrS jrifuGif; pmyHkESdyfwdkuf USA ESihf -um jzL/ befaumuf/ 1994) pmtkyf/ pmrsufESm (84=88) Y jywfom;aom Zmwfvrf; pHkwGif a&;om;xm;onfhta-umif;rsm;rSm= vGwfvyfa&;&_yD; ESpfvt-umwGif S o f w H refwa,muf (atmfvD u&if autif,l (Karen National Union) &J v#Kd0u Am boef;) udk vef'efodk apv$wfum olwd& k Jtr+udk t*Fvdyfvdkvm;wJh u&ifrsm; axmufco H r l sm;tm; wifjytoem;cH&ef vma&mufjcif;udk 0di k; f 0ef;az;r&ef pk; kH cJw h hJ pGefpm;vdkol _Adwdo#vlenf;pkwpk &Sda-umif;/ 1948 ckESpf/ ZGefv (30) &ufaewGif f kd tpnf;ta0;ac:&m vl 'k=Adv k r f ; }uD; z&ifh (u)/ td0 k if (Frank Owen) &J aetdro (40) cef ay:vm-uonf? olwkd jrefrmjynfawmifwef;om;rsm;. rdwa f qGtoif; (FBHP) udk zGJ pnf;cJ-h u_yD; xdo k w H refrm S vufeufrsm;ay;rnfh uwd&um jyefom G; onf? toif;om;jzpfol ausm-f um;r+&a dS om ppfrx + rf;a[mif; Akv d r f; }uD;*|ef ukr d [D wvfavmuf (Col. John Cromarty-Tulloch) Force 136= 136=wyfzGJ ) taejzifh u&ifoy l e k r f sm;twGuf vufeufEi S fh usnfrsm;udk oabFmjzihy f dk &ef ud;pm;onfrsm; rSm ratmifjrifcJha-umif;/ apmapmydkif;u t*Fvdyfujym;rsm; tygt0if _Adwdo# ppf r+xrf;a[mif; yk*~dKvftenf;i,fwdkonf u&ifrsm;udk ppfajrjyifwGif tultnD ay;onf[k od&ygonf?
335
335

pmwGJwGif+/ a-u;eef;pm tdkiftdktm= trf42714/ Zlvdkifv (19) &uf/ eHygwf(282)? 9 [l;wifum (Hugh Tinker) jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH/ vGwfvyfa&;&_yD; tpOD;ESpfrsm;udk avhvmjcif;/ (vef'ef atmufpfzdk'fwuUodkvfyHkESdyfwdkuf=1957) pmrsufESm (37) atmufajcrSwfcsufu 1948 ckESpf/ -o*kwfv (14) &ufxkwf/ The Nation owif;pmtm; &nf!e f;csufudk azmfjyonf? 10 AdkvfcsKyf}uD; prpf'Gef;. av;ayAdkvfr; }uD;. rSwfrdor#pmtkyf (tDom um/ e,l;a,muf/ aumfe,fwuUov kd /f ta&Sa wmiftm&StpDtpOf/ tcsut f vuf pmwrf;trSwf (13=1980= pmrsufESm (53) cGifh&uf&Snf/ vpmjynfh tp&Sdonfh urf;vS rf;r+&SdcJhonf? odkaomfvnf; 'Gef;taejzihf ,if;urf;vS rf;r+udk r,lcJhbJ Ekwx f u G c f o hJ nf? xda k emufoo l nf u&ifEi SA fh rmenf;aom ucsifjynfe,f/ jrpf}uD; em;odk rdrb d mom oGm;a&mufaexdi kc f o hJ nf? 11 OD;ae0if;onf avmif;upm;xHkolwOD;jzpf_yD; &efukef jrif;ydifuGif;odk r-umc%oGm;oljzpfonf? 12 tar&duefjynfaxmifpk/ e,l;a,muf ruf[efwef (Manhattan) &Sd jynfya&mufjrefrmrsm;u OD;pGmxkwa f 0cJa h om tywfpOfowif;pmapmif? 13 OD;wifarmif0if;/ befaumufrdw Gif xkwfa0aom acwfydif (The New Era Journal) *sme,f? ZeD;jzpfol a':cifrsKd;at;u qufvufxkwfa0vsuf&Sdyg onf? t,f'w D mcsKyfrm S a-u;rHk OD;aomif;jzpfonf? 14 jrefrmjynfjyefvnfwnfaqmufa&; OD;pD;aumfrwD (CRDB) udk 1987 ck ESpfu pwifwnfaxmifzGJpnf;cJholjzpf_yD; xdktcsdefrS 1997 ckESpftxd TtzGJ }uD; . tjynfjynfqkdif&m OuU@wm0efudk xrf;aqmifcJhygonf? xdkaemuf xkdif;EkdifiH OuU@ wm0efESifh tjcm;OD;aqmiftoif;tzGJ }uD;rsm;wGif xdyfwef;rS 0wW&m;rsm; tcsdefjynfhvkyfudkifaepOf 1999 ckESpf/ 'DZifbmv (1) &ufaewGif uG,fvGef oGm;ygonf? OD;wifarmif0if;rSm ppftm%m&Siftkyfpkudk qefusifykefuefaeaom xki d; f Edi ki f& H dS OD;EkEi S fh yl;aygif;&eftwGuf jrefrmEki di fr H S 1969 ckEp S w f i G f xGuc f m G vmpOf vrf;c&D;wGif uG,fvGefoGm;cJhaom wcsdefu 0ef}uD;ESihf oHtrwf}uD;wOD;jzpfcJhol OD;0if;.om;jzpfonf? 15 trdajrukd zufqpfppftm%m&SifpepfrS vGwfajrmufa&;twGuf vltkyf }uD;rsm;jzifh awmif;qdkr+ukd t&nftcsif;&Sd_yD; owWdESifhjynfhpkHaom yk*~dKvfrsm;u rdrdwkdpdwfqENjzifh tav;wrl*kxm;um ud;yrf;cJh-uonf? xif&Sm;aomyk*~dKvf
336
336

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

rsm;rSm &JabmfokH;usdyf0if AdkvfcsKyfvusfm/ AdkvfcsKyf&efEkdifESifh Adkvfr; atmif/ Akdvfr; csKyf-um'kd;/ OD;oGif/ tuf'0yfavmkH/ &efusifpdef/ (OD;0if;ESifh Adkvfp}uFmwkdrSm tpOD;ykdif;wGifyif uG,fvGefcJhonf) ESifh aemuf touft&G,fykdif;wGif ZmvDarmf/ wifarmif0if;/ &Jausmfol/ armifatmifESifh tjcm;acgif;aqmifrsm;. om;rsm;/ olw. dk ZeD;rsm; rdom;pktzGJ 0ifrsm;u aumif;pGmtm;ay;ulnc D -hJ uonf? ae0if;. tqifhqifhaom ppftpkd;&rsm;onf 1962 ckESpf tm%modrf;_yD;csdefrSpI EkdifiHa&; t&ESifh vlrsKd;a&;t& xuGr+rsKd;pkHwkd. vufeufukdifawmfvSefr+rsm;ukd &ifqkdif cJ& h onf? 16 vD[maA;atmhpf0J (Lee Harvey Oswald) wOD;wnf;om yvkyfcJhjcif; jzpfonf[a l om tjrif ( 1964 ckEp S /f pufwifbmvwGif w&m;ol}uD;csKyf tm;vf0g &if;. aumfr&Sif (Earl Warrens Commission) . awG&Sdcsufrsm;u ,if;tcsuf udk axmufcc H a hJ omfvnf;) udk odr k [kwf 1963 ckEp S w f i G f orRw uae'D (President + i G f olyg0ifywfoufaeonf [laomtcsuu f y kd if Kennedy) udk vky}f uHowfjzwfrw tar&duefjynfov l x l u k t}uD;tus,foo H ,&Sa d er+u qGa J qmifco hJ nft h wGuf tar&dueftpdk;&onf vkyf}uHowfjzwfr+rSwfwrf;rsm; jyefvnfpdppfoHk;oyfa&; tzGJukd ,if;udpt P m; jyefvnfppfaq;&ef wm0efay;tyfco hJ nf? xdt k cse du f v#K0 d u S f tjzpf a-unmcHxm;&aom taxmuftxm; pm&Guf (6) aomif;tm; jynfov l x l k tm;today;cJ_h y; D / ,if;wdu k kd taotcsmjyefvnf tao;pdw-f unf hc +o hJ nf? a':vm (8) oef;ukefuscJh_yD; (6) ESpf-um tao;pdwfvkyfaqmifr+rsm;yvkyf_yD;aemuf vkyf }uHowfjzwfrr + w S w f rf;rsm; jyefvnfpp d pfo; kH oyfa&;tzGJonf 1998 ckEp S /f pufwif bmv (30) &ufaewGif pmrsufESm (290) yg&Sdaom tpD&ifcHpmwapmif xkwfa0 cJhonf? ed*Hk;csKyf= orRw uae'Dtm; vkyf}uHowfjzwfcJholrSm atmhpf0Jvf wOD; wnf;omjzpfonf? rnfoq kd a kd p yl;aygif;}uHpnfrt + jzpf ,lqolrsm;udr k l ,H-k unfvm atmif ryvkyE f i kd a f o;acs?

tcef; (6) t-urf;zufrt + arG


OD;apm OD;av; (9) a,muf? EkdifiHa&;aqmif&Gufcsdefrsm;wGif *VKefOD;apm u uGm;0gavh&SdonfrSm olrdcifbufrS OD;av;awmfol (9) a,mufrSm wOD;pD vlowfr+ usL;vGefcJh-ua-umif; w&m;pD&ifjcif;cHcJh-u&aomfvnf; t,lcH0ifvkduf
337
337
1

-uwkdif; vGwfoGm;-ua-umif;/ okdaomf OD;apmu vlowfr+ycJhaom w&m;cH OD;av;rsm;u vlom; b,fEp S a f ,muf owfjzwfco hJ nfudk twdtusrajymcJa h omf vnf; tenf;qk; H wOD;u wa,mufomxm;v#if olw. dk wlawmfou l &ufpufpm G owfjzwfapcJo h nfh vl (9) OD;ESihf nDr#rnfomjzpfonf? 2 aroef;apm? vl,kwfrmrsm;. ckdv+H&mb,frSm&SdovJ qkdonfh tar;ESit hf ajzukd ay;cJo h r l m S (18) &mpkwi G f ausmf-um;cJo h nfh t*Fvy d p f ma&;q&m Samuel Johnson (1709=1784) tqkdt& xkdvlpm;rsm;. ckdv+H&monf rsKd;cspf pdwf&Sdol rSwf,lxm;olrsm;taeESifhjzpf.? xkdvlpm;rsKd;toGifonf *VKefOD;apmuJh okd EkdifiHa&;orm;ESifh wkdufqkdifae.? okdaomf olonf Ak'<bmom=jrefrmjzpfjcif; a-umifh Ak'<w&m;jrwf. tESpft&omjzpfaom avmb/ rkef;wD;r+/ ,kHrSm;vGef jcif;rsm;onf 'kuQt&if;tjrpfjzpfonfqkdaom w&m;awmfukd vspfvsL+xm;ykH &onf? u|efawmhfa,muQrjzpfol OD;aomif;pdef&SdpOfu OD;apmta-umif;rsm; r-um c%vufqkHajym-u&m0,f OD;apmonf raumif;r+rsm;usL;vGef_yD; aopm; aoaptrdefr SvGwf&ef ar#mfvifhcsufr&SdonfhtcsdefrSmyif aemifw&cJhykHr&onfukd pOf;pm;rd-uygonf? u|efawmfu xifa-u;ay;cJhzl;onfrSm ol.,kH-unfcspfcif olwOD;OD;tm; pmjzifh rdrd.pdwful;t,ltqrsm;ukd a&;om;xm;cJhjcif;&SdEkdifI xkt d wGi; f a&;pmrsm;ukd ajc&maumufEi dk & f ef ta-umif;&Sr d nf? u|efawmha f ,muQr }uD;uvJ xko d r l sm;onf OD;apm.ZeD;ESihf i,f&, G o f w l OD;wnf;aom orD;wkd jzpfEi dk f a-umif;ukd pOf;pm;rdonf? okd jzpfapumrl ESpfaygif;rsm;pGm ausmfvGefcJh_yD;rS pma&; q&m cspf-unfa&; -unf!Gef. 1970 ckESpf 'DZifbmvxkwf orkdif;0ifol&d,/ jrefrmhtvif;ESifh jrefrmhEkdifiHa&; pmtkyfwGif azmfjyxm;onfrSm olod&SdvmcJh onft h wki d; f *VKefO; D apmonf olo rD;aroef;apm (ac: ) abbDapmxHodk atmufyg aemufq; Hk ay;pmrSww f rf;ukd xm;&pfco hJ nf? TaumufEw k c f sufrsm;r-umrDuyif (56) ESpfajrmufpmqkdawmfaetxdrf;trSwftjzpf -opa-w;vs/ qpf'eD-rd usif;y a&;aumfrwDu xkwfa0onfh orkdif;0ifpmuAsmtvuFm wGif jyefvnfykHESdyf xm;ygonf? a'goESifh tmCmww&m;onf aumif;usKd;ukdray;bJ qkd;usKd;ukdomay; onf? olonf a'gorD;ukd&if0,fykduf_yD; tmCmww&m; }uD;rm;vGef;cJhojzifh ol.b0ukd wkw d E dk i Sy hf i dk ; f um Zmwfor d ; f qk; d cJ& h onf? tu,fI a'gorD;ukd &if0,frykdufbJ _idrf;owfEkdifcJh_yD; tmCmww&m;
338
338

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

udkvnf; azsmufzsufypfEkdifrnfqkdygv#if ,ckvkd toufi,fi,fESifh b0ukd wkdwkd ykdif;&rnfr[kwfacs? oljrwfEkd;aom ZeD;/ olcspfaomorD;wkdESifhvnf; tkdatmif rif;atmif aexkdif&_yD; wkdif;jynftusKd;ukd o,fykd;xrf;aqmifrnfjzpfonf? ,ckru l m; vGec fa hJ v_yD? _yD;cJa h v_yD? okw d apvnf; zcifjzpfo. l trSm;rsK; d ukd orD;jzpfol ruHawG&avatmif zcif. b0oifcef;pmukd,lI a'gorD; &if0,f rykdufaxG;bJ _idrf;owfypfyg? rnfoltay:rS &ef-id;zGJ&ef-id;rxm;bJ tmCmw w&m;ukd azsmufzsufypfygav=cspforD; [lI azmfjyyg&So d nf[I l od&onf? b0oufwrf;.vrf;a-umif;twkdif; tcsdeftweft&G,fa&mufonfhtcg wGif aroef;apmonf tdra f xmifycJ_h yD; i,f&, G p f Ofrm S yif uG,v f e G o f m G ;onf? 3 wifarmif0if;/ EkdifiHa&;orm;ESifhEkdifiHa&; xkwfa0ol a':cifrsKd;at;/ acwf-ydif*sme,f/ befaumuf 2001 ckESpf pmrsufESm 302? u|efawmhfukdzrf;_yD; ppfaxmufvS rf;a&;u 1965 ckESpf ZGefv (5) &ufu pwifppfaq;_yD;onfhaemuf ykdif; 1965 ckESpf ZGefv (14) &ufu 1968 ckESpf azazmf0g&Dv (27) &uftxd tif;pdea f xmifxr J m S axmifcsxm;cJo h nf? ud;rdeu f saom &mZ0wfom;rsm;tm; ud;rder f ay;rD ,cifu tok; H ycJo h nfh ud;wkdufxJwGif u|efawmhfukd wa,mufxJ csKyfxm;cJhonf? _Adwdo# axmifOya' rsm;u jypf'%fus tusOf;om;wa,mufukd ud;wkdufxJwGif (21) &ufxuf ausmf_yD; xkduJhokd csKyfcGifhr&Sd[k jy@mef;xm;aomfjim;vnf; vlr+tcGifhta&;rsm;ESifh w&m;Oya'ukd 1962 rwfv (2) &ufaeup_yD; csKd;azmufcsifwi dk ; f csKd;azmufvsuf olwkdvkdtyfonfhtcgwkdif; trdefESifhxkwfjyefa-unmcsufrsm;ukd xkwfcsifovkd xkwI f vkyc f sio f vkv d y ka f e-uonfh vuf&p dS pftm%myki dr f sm;u u|ea f wmhu f dk tcef; eHygwf (15) Y yxrt}udrfrSmyJ (9) vausmf wkdufydwfxm;cJhonf? if;tcef;rSm (10) ay/ (8) aycefomus,f_yD; opfom;-urf;cif;oufoufjzpfygonf? xkd jyif emrnfawG/ &ufpGJawGESifh EkdifiHa&;auG;a-umfoHawGukdvnf; eH&HrSma&;jcpfxm; onfudk awG&ygonf? Adv k c f sKyfatmifqef;ESihf tmZmenf}uD;rsm;tm; vky}f uHowf jzwfcJhonfhtr+a-umifh ao'%ftjypfay;cH&aom OD;apmESifh}uH&mygrsm;tm; ao pm;aoaptrdefukd csrSwfapcJhonf? u|efawmfhukd csKyfxm;&mae&mrSm if;&m Z0wfom;rsm; jypf'%fukd apmifhqkdif;aecJh-u&onfh ud;wkdufjzpfa-umif; aemufrS u|efawmfod&kHru u|efyftcef;eHygwf (15) wGifvnf; w&m;cHr+ef}uD; aeoGm;cJh onft h avsmuf owf&& J if ao&J&rnf=1947 [lI eH&w H i G f ur`n; f xk; d xm;cJo h r lm S oljzpfa-umif; od&ygonf? Tonfrm S *VKefO; D apm. aqmify' k jf zpfonf? olonf
339
339

ol.acgif;aqmifukd aemufqkH;txd av;pm;oGm;ykH&onf? 4 txufygpmtkyf? pmrsufESm 426=429? 1970 ckESpfwGif Adkvf&efEkdif. J cgif awmifyi dk ; f wki d; f jzpfaom xki d; f Eki di f H pefum&mpcef; (Sangkara Camp) Y jr0wD&a u pma&;ol/ ukdwifarmif0if;ESifh &Jausmfolwkdu kd tvGefxl;aom ta-umif;t&m (,cktxd vltrsm; rod&Sdao;) jzpfonfh xkdtcsdef *syefacwfu EkdifiHY eHygwf (1) jzpfaeaom t"dywd a'gufwmbarmfukd vkyf}uHowfjzwf&ef }uHpnfcJhzl;onfht a-umif;t&mrsm;ukd ajymjycJhonf? xkdta-umif;t&mrSm xyfrHazmfjy&efoifhay onf? xkdtcsdefu EkdifiHawmft"dywdt&Sifrif;}uD;.tdrfY wm0efcsxm;aom Adv k & f efEi dk f OD;pD;onfh t"dywd uk, d & f a H wmfuif;wyf. wyfzJG 0if (117) OD;wGif uk& d J acgifonf wOD;tygt0ifjzpfonf? wyfzGJ0if &Jabmfrsm;taejzifh taxGaxGEkdifiH a&;tajctaeukd tenf;i,fr#om od&Sd-u_yD; ppfwyfxkH;pHtwkdif; AdkvfcsKyfatmif qef; wOD;wnf;ukdom ,kH-unfukd;pm;-uonf? if;tjyif a'gufwmbarmfrSm *syeftvka d wmf&w d OD;jzpfonf[k xifjrif_y; D wyfrawmfom; &Jabmfrsm;u r-unf!dk -ukHru oltm; tacsmiform; EkdifiHa&;pm;zm;opPmazmuf[k awG;q-uonf? xkdtjyif ol.orufjzpfol Adkvf&efEkdifESifhywfoufIvnf; tm;vkH;u ESvkH;rom r,mjzpfae-uonf? t"dywdukd teD;uyfapmifh-unfh&ef Adkvf&efEkdiftm; t"dywd uk, d & f a H wmfAv kd r f ; tjzpf wm0efcsxm;jcif;jzpfonf[k olwe dk m;vnf-uaomfvnf; olo rD; wifZmarmftm; vufxyfvkdufjcif;jzifh a'gufwmbarmf bufygoGm;_yD[k tm;vkH;uxifae-uonf? EkdifiHawmft"dywdvkyf}uHr+}uD;ukd xkdae nykdif; r[m rdwfwkdu ava-umif;rS AkH;}uJonfhtcsdefESifh wkdufqkdifaeojzifh arSmifrJaeaom wnY ava-umif;&ef O-orsm; atmfjrnfvmonf? a'gufwmbarmfESifh rdom;pk vnf; yef;_cHtwGif; wkdufaemufbuf&Sd AkH;ckdusif;twGif;okd rdom;pktm;vkH; uokwfu&ufajy;0if-uonf? xdkae&mrSm uif;wyf. e,fedrdwfxJY&Sdonf? xkdtcsdefwGif OD;ausmfjrifhav; (tm&Svli,ftoif; twGif;a&;r;/ aemifaomtcg zqyv0ef}uD;jzpfvmrnfhol) ESifh *syefe*g; euftzGJ0if (2) OD;wko d nf uif;wyfzGJ acgif;aqmif ukd&JacgifESifh vma&mufawGqkHwkdifyifaqG;aEG;-u_yD; e*g;eufwkdu a'gufwmbarmftaejzifh t*Fvdyftvkdawmf&djzpfI olu kdpdwfrcs&/ olt m; avSeH ESpz f uf eif;xm;ol[k jrif-uonf? xka d -umifh olu z dk ,f&m S ;_y; D ol. Eki di fa H cgif;aqmif ae&mukd jynfow l &yfv; Hk ESihf wyfrawmfwckv; Hk u -unf!a dk om Adv k c f sKyfatmifqef; tm;v$Jtyf&ef olwkdu vkdvm;-uonf? if;tjrifrSm uif;wyfzGJ0ifrsm;twGuf vufcHEkdifzG,f&Sdonf? ,ckn olwkda'gufwmbarmftm; vG,fulpGm zrf;qD;ac:
340
340

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

aqmifoGm;a&;rSm uif;wyfzGJ0ifrsm;. yl;aygif;ulnDr+vkdtyfonf? tcGifhtcg aumif;u qkdufa&mufvmay_yD? ava-umif;&ef tcsufay;O-oqGJxm;csdefY vufeuftjynfhtpkH okdif;-cHwyfqifxm;aom ukd&Jacgif/ OD;ausmfjrifhav;ESifh *syef e*g;euf (2) OD;wkr d Sm AkH;ckdusif;&Sd&mokd jzwfvrf;rS tvsiftjrefoGm; -uonf? av a-umif;&eftm;vkH; uif;&Sif;a-umif; tcsufay;oH r-um;&ao;onfhtwGuf a'gufwmbarmfwt dk m;vk; H Ak; H cku d si; f xJwi Gy f if&Sv d r dr hf nf[k olwdk awG;xifc-hJ uonf? oka d omfvnf; a'gufwmbarmfwkd rdom;pkrSm ava-umif;&ef tcsufay;at;aq; a-umif; O-orqGJrD AkH;ckdusif;rS tdrfokd jyefoGm;-u_yDjzpfI olwkp d dwfysufrd-uonf? olwku d tdrftwGif; twif;0ifa&muf_yD; wkdufckduf&ef ud;pm;aomfvnf; ratmif jrifca hJ cs? w,fvz De k; f vki d; f rsm;ukd jzwfawmufxm;onf[k OD;ausmjf rifa h v;u xifchJ aomfvnf; vkdif;rsm;ukdom jzwfvkdufykH&I a'gufwmbarmfu uifaywkdifudk vS r; f ac:Eki dc f o hJ nf? r-umrD uifaywki dw f dk nwGi; f csif; ppfum; (2) pD;jzifh a&muf&dS vm_yD; ausmfjrifhav;ESifh e*g;euf (2) OD; ukd zrf;qD;ac:aqmifoGm;vsuf aemuf w&ufwi G f uk& d a J cgifEi S hf uif;wyfzJG vlaygif; (15) a,muf OD;0dpm&vrf;/ ppf0ef}uD;k; H csKyfY zrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;ukd cHcJh-u&onf? a'gufwmbarmf. t*Fvdyfbmomjzihf a&;om;cJhonfh Breakthrough in Burma: Memoirs of a Revolution, 1939-1946 / (e,l;a[bif/ a&(vf) wuUokdvfpmykHESdyfwkduf/ 1968? pmrsufESm 216 ESifh 253) wGif rGuf[cJhonfrSm bDtkdifatppfwyftaejzifh oltm;vkyf}uH&ef }uHpnfjcif;rsm; zGifhvSpfcJhonf[k qkdxm;onf? okdaomfvnf; if;pmtkyfwGif us,fus,fjyef jyef azmfjyjcif;r&Sdyg? Tta-umif;ESiy hf wfoufI *syefacwf jrefrmtpk; d & jyef-um;a&;0ef}uD; AE<KvOD;pdef . u|efyfwkd twGif;a&; ('kwd,wGJ) rSmvnf; yga-umif;od&onf? EkdifiHjcm; pma&;q&mrsm;wGir fu l m; Tjzpf&yftay: pkp Hv Hk ifvifa&;cJo h r lm S vl0pf (p) t,fvif (Louis Allen) jzpfonf? olp mtkyf Burma: The Longest War 1941-45, Phoenix Press 2000/ pmrsufESm (568) = (573) wGif ukd;um;a&;om;xm;onfhtwdkcsKyf rSm *syefw yfrawmfESifh wGJxm;onfh t&yfom;ygarmuQ tpmtd/ wkduktdcsd (Prof. + w l pkwi G f if;.+; d 0ukeo f , G a f &;tzGJ Asai Tokuichi) acgif;aqmifonfh vky}f uHrv (Showa Trading Association) rS rdwfaqGwOD;ESifh aemuf *syefwa,muftjyif OD;ausmfjrifhESifh jrefrmwa,mufyg0ifum 1944 ckESpf azazmf0g&Dv (16) &uf nyki d; f wGif a'gufwmbarmfaetdro f dk oGm;cJ-h uonf? wyfrawmfom;tapmifr h sm;ESihf awGonfhtcg OD;ausmfjrifhtm; ajymckdif;onfrSm OD;barmfonf _Adwdo#olv#KdjzpfI
341
341

oltm;owf&ef vmcJh-ujcif;jzpfa-umif;? 'Dta-umif;ukd AdkvfcsKyfatmifqef; odaoma-umifh vwfwavmvkdufvmvdrfhrnf? yxrqkH;uawmh olwkdt m; vuf eufrsm;tyf&efjzpfa-umif;? xkdpum;rsm;ukd vufcHykH&onfh tapmifhwyfrsm;u kdifz,f (10) vuf urf;vkdufonf? xkdtcg avab;O-ooHay:vmI OD;barmf xGufvm_yD; AkH;ckdusif;xJ0ifoGm;aomfvnf; tdrfxJokd jyefoGm;cJhonf? wzef d I f *syefqufo, G a f &;t&m&Sd Akv d r f; }uD; [d&tku d (Col. Hiraoka) tm; owday;vku a&mufvm_yD; ppf&Jwyfrsm;vnf; a&mufvm-uonf? tpmtdESifh vlwpktm; ppfaq;um tif;pdef=*syef ppfwyfaxmifokd zrf;qD;oGm;onf? xkdpma&;q&m a&;cJhonfhpmtkyfwGif azmfjyxm;onfh pdwf0ifpm;p&maumif;onfh tcsufrsm;wGif ygonfrm S vky}f uHrr + prDnwGiy f if tpmtd. +; d 0rdwa f qGonf Adv k c f sKyfatmifqef;ESihf awG&efom G ;cJa h -umif;? aemufapmapmyki d; f u tpmtdtm; pifumylwi G f ocifApdeE fi S hf xGef;tkyfwkdu a'gufwmbarmfukd rvkdvm;onfhpum;rsm; em;oGif;cJh-uonf[k azmfjycJo h nf? 5 OD;atmifqef;u 1946 ckESpf tapmydkif;u a':refprpftay: ,Hk-unfr+ ay;tyfcjhJ cif; (pmrsufEm S 182 okd ) onf 0d0g'jzpfcsifp&mjzpfI ,if;udk todw&m; &S& d dS uGu J jJG ym;jym; rvGr J m S ;atmif &Si; f vif;jyo&ef rjzpfEi kd c fa hJ cs? olonf rdro d bm0 u tvdt k avsmufajymvdu k o f nft h wdi k; f rdrc d p H m;rdovdk ajymcJjh cif;jzpfy& kH ygonf? a,bk,stm;jzihf trsKd;om;acgif;aqmifrsm;. uH-urRmESihf txl;0daootm;jzihf jrefrmhordi k; f wGif xif&m S ;olrsm;. uH-urRmudk olo& d x dS m;onft h ay: tajccHajymcJh jcif;jzpfayvdrfhrnf? xdkacgif;aqmiftrsm;pkrSm opPmazmufcH&I vkyf}uHowfjzwf r+a-umifh uG,v f e Go f m G ;-u&onfr[kwy f gvm;? (18) v [lI ol &nf!e ; f ajymqdk oGm;jcif;onf &Sif;vif;jyoI r&Ekdifaom t&mjzpfayawmhonf? odkaomfvnf; olonf 1947 ckEp S /f ESpv f ,fwi G f vky}f uHowfjzwfjcif;cHc& hJ onfrm S obm0w&m;. jyuf&,fyr+jzpfayawmhonf? tjcm;wbufwGifum; olonf [dwf[efvkyf&ef/ *k%x f w k & f efEi S fh rdru d , kd u f kd tumtuG,f y&ef vdv k m;olr[kwb f J jynfov l x l . k cspjf cif;arwWm&dyf rHwi G f vHk cHaeonf[k ,H-k unfcp H m;aecJo h l jzpfayonf? 6 bmwD;vif( h w)em (Bertil Lintner) . {&m0wDpmapmif (-o*kwv f 2000) pmtkya f 0zefcef;wGif a'gufwmarmifarmifa&; 1988 ck jrefrmjynf ykeu f efxuGr + pmtk y f (yk H p H 49/ a&;(vf ) ta&S a wmif t m&S a vh v ma&;/ e,l ; a[bif / h wfpm G okya f zmfxm;onfrm S= uGee f ufwu D ,f U.S.A) tay: ajzmifr rsua f rSmufacwfY tm&Swu dk w f i G f &ufpuf-urf;uwfpm G tpkvu dk t f yHvu dk f
342
342

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

owfjzwfrt + }uD;t-u,f tqk; d qk; H rsm;wGif yg0ifonfjh zpf&yfudk xk; H jzLokwa f y;jcif; omjzpfonf?jrefrmjynf. tkdpma&mufaeonfh tm%m&Siftm; rsufpdrSdwfokwd -obmpm &Gwjf cif;?rk; d rom;ajrmufyifo h nfh ynm&Si? f tqk; H owf&mwGif olt ajymu=olt aeeJ tm&St-uifemrJh tm%m&Sir f sm; ukd auseyf-uap&ef vkyfaqmifqJy&mwGif olukd,fwkdifu txktxnf vlowf orm;rsm;wk. d umuG,c f c k o H jl zpfvmcJo h nf? ykdrkdtHhtm;oifhzG,faumif;ykHuawmh *k%foduQm&Sdaom tzGJtpnf;jzpfonfh a&;(vf) wuUov dk t f a&Sa wmiftm&Savhvma&; tpDtpOftaeeJ wnf-unfav; eufpGm rSwfcsufcsjcif; okdr [kwf uefu Gufjcif;uif;rJhpGm 'Dpmtkyfukd a&G;cs,fykHESdyf jcif;jzpfonf? 7 pmwkdufpma&;b0/ wyfwGif; tapmykdif;umvrsm;wGif avmif;a-u;aiG vkdufvHacs;iSm;aeonfukd r-umc%awG&onf? olukd xkdokd jyefay;avhr&SdbJ acs;iSm;wwfonfukd owdxm;rd_yD; xkdta-umif; rSwfcsufyolrSm anmifa&$r[m a'o0Djzpfonf? olru olu kd wcgw&H aiGpa-u;p ay;avh&Sdonf? olt avmif; tpm; tpGE J i Sy hf wfoufI ajymjyol aemufwOD;rSm olr w d a f qG Akv d p f }uFm (&Jabmfo; Hk usdyf) jzpfI Akdvfae0if;onf jrif;ydifyGJeD;v#if oltdrfvm_yD; aiGacs;iSm;jcif;jzifh ol pdwfysufcJh&a-umif; ajymjyonf? olq Du wpkHw&mr&rcsif; ae0if;onf jyefavh r&Sa d cs? xkA dv kd c f sKyfu tm%mxufvmonft h cgE+u d u f m; jrefrmEki di ft H wGi; f avmif; upm;r+tm;vkH;ukd ydwfyifcJhonfrSmum; oa&mfuGufwuGufjzpfcJhonf? w&m;0if jrif;ydifavmif;upm;onf t"duae&m usKduUqHESifh tjcm;ae&mrsm;ukd usdrf;ao aygufz,f&m S ;_yD;aemuf olt aeESir hf l ola rG;&mygtpGu J dk t*Fveftufpa f umhY quf vufvkyfaqmifcJhonf[k ,kH-unf&onf? _Adwdef&Sd olrdwfaqGrsm; tultnDjzifh tufpaumhwi G f ol jrif;aZmif;rsm; wnfaqmufxm;cJo h nf? &efue k w f i Gr f l olt pfudk ocifvx S e G ; f / ol ni D ,f ode; f !GeE f i S hf olZ eD; a':wifwifwu dk avmif;upm;tdr}f uD; (3) ae&mwGif wnfaxmifxm;_yD; Oya'tjyifbufrS tqD;twm;r&Sd qufvuf vkya f qmifaeqJjzpfonf? 8 Adkvfvufsmtm; &nf!ef;I 1969 ckESpfwGif xdkif;EdkifiHY OD;Ek. ygvDref 'Drdkua&pDygwD (PDP) wGif 'k=OuU@taejzihf 0ifa&muf_yD;/ jynfcspfvGwfajrmuf a&;wyfrawmf. ppfaumifpD obmywd Adv k c f sKyf}uD;wm0efukd xrf;aqmifcy hJ gonf? 1978 ckEp S w f i G f u&ifoy l e k r f sm;vufcsufjzifh aoqH; k onf? 9 Akv d r f; csKyfausma f Zm (c) ocifa&$? om,m0wDcki d f ok; H q,frd qki d; f pk&m G wGif
343
343

1919 ckESpfwGif arG;zGm;? 1941 ckESpf {_yDvwGif &efukefrSxGufcGmaom *syefukef onfoabFmjzifh ac:xkwo f m G ;cJa h om 'kw, d tokwf rsK; d cspf (7) OD;wGif olyg0ifonf? [ki de f efu|e; f *syefppfoifwef;ukd wufa&mufco hJ nfh &Jabmfo; Hk usy d t f zGJ 0ifwOD;jzpf onf? 1941 ckEp S f 'DZifbmwGif zGJpnf;cJa h om Armhvw G v f yfa&;wyfrawmfu trdajr twGi; f atmifjrifpm G csDwufvmonft h cg twlvu dk y f gvmcJo h nf? t_rJwrf;wyfr awmfESifh&SdaecJh_yD; 1950 rS tapmykdif;ESpfrsm;twGif; atmifjrifpGmqifE$JcJhaom autef,laomif;usef;olrsm;ESifh wkwfjzLusL;ausmfolrsm;tm; awmfvSefwkduf yGJrsm;wGif Adkvfr; csKyftjzpf xif&Sm;ausmf-um;cJhonf? wyfrawmf. txl;c|efqkH; tqifhjrifh ppfajrjyift&m&Sdjzpf_yD; -um&SnfpGmvufwGJcJhaom a&mif;&if;tay: Y ae0if;u tjrifr-unfrvifjzpfvmcJo h nf? ol. vufo; Hk okwo f ifa&;vrf;pOfudk tok; H cs_y; D uGejf rLepfygwD Armjynfodk owif;rsm; ayguf-um;onf[k yxrpGyp fv JG suf w&m;0if&mxl;csum 1957 ckEp S f ZGev f wGif xkwy f ,fypfco hJ nf? Adv k a f usma f Zmonf olrdom;pkESifh &efukefrd prf;acsmif;wGif twef-umaexkdifcJhonf? 1976 ckESpf ESpfvnfwGif AdkvfausmfaZmonf Arm=wkwfe,fpyf yefqef;&Sd uGefjrLepfygwD Armjynftajcpku d p f cef;okd xGuo f m G ;cJ_h yD; uGejf rLepfrsm;ESihf yl;aygif;cJo h nf? 1989 ckESpf {_yDvtwGif; tjcm; pDyDbDacgif;aqmifrsm;ESifhtwl olvnf; wkwfjynfokd xGufajy;vGwfajrmufcJhonf? olonf ,cktcg ulrif;wGif aexkdifvsuf&Sdonf? bDbDpD (2) kyfjrifoH-um;u olukd w,fvDzkef;jzifh awGqkHar;jref;&mwGif _Adwdo# tpd; k &u tmZmenf}uD;rsm;ukd owfjzwf&ef pDpOfcjhJ cif;jzpfa-umif; olu wnfw h nfh }uD; xkwa f zmfajymqkc d o hJ nf? olt ajymu atmifqef;ukd trSew f u,fowfou l _Adwdo#tpkd;&yJ? 'g[m olwk& d J qufuGufyJ? [k jzpfonf? 10 acsmifZefanmifa&$(Chao Tzang Yawnqhwe) (tjcm;trnf ,l*si; f oku d ) f? 1939=2004? Zlvi dk f (24) &ufwi G f aoqk; H ? olrwki dr f D olt ar p0f[efcef anmifa&$ a'0D (uG,v f e G _f yD; ol p0fa&$ou dk /f jynfaxmifpjk refrmEki di fa H wmf. yxrqk; H orRw 1948=52 . -uif,mawmf) onf 2003 ckESpf Zefe0g&Dv (17) &ufaewGif uae'gEkdifiH Aeful;Am;rd Y touf (86) ESpfwGif uG,fvGefcJhonf? 1962 ckESpfwGif ae0if;tm%modrf;&mwGif p0fa&$okdufrSm xdef;odrf;csKyfaESmifcH&onf? xkdESpf Ek0 d ifbmvwGif olaoqk; H oGm;_yDjzpfa-umif; olr o d m;pkudk today;cJo h nf? 11 1976 ckESpfv,fwGif wkwf=jrefrme,fpyfwGif&Sdaom yefqdkif;&Sd uGefjrL k a f e&modk Adv k r f; csKyfausma f Zmonf oGm;a&muf epfygwD (Armjynf) (CPB) tajcpdu cJ_h yD; uGejf rLepfrsm;ESifh yl;aygif;cJo h nf? 1989 ckEp S /f {_yDvwGif olonf tjcm; pDyb D D
344
344

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

acgif;aqmifrsm;ESit fh wl wkwE f i kd i fo H kd xGua f jy;vGwa f jrmufom G ;cJo h nf? olonf ,cktcg ulrif;wGif aexdi kv f su& f y dS gonf? bDbp D D (2) wDAu DG 1996 ckEp S w f i G f olu kd w,fvz D e k ; f jzihf qufo, G a f r;jref;cJ& h m olu _Adwo d #tpd; k &u vky}f uHowfjzwfru + kd tuGuc f spDrc H jhJ cif;jzpfonf[k wyftyfajymqdc ko hJ nf? 12 atmif}uD; (t_idrf;pm;Akdvfr;csKyf)? ae0if;. nmvufkH;? 1963 ckESpf azazmf0g&DvwGif awmfve Sa f &;aumifpr D S aemufq; Hk Ekwx f u G c f& hJ onf? oka d omfvnf; olociftay: Y olu qufvufopPm&SdaecJhonf? ESpfrsm;pGm-um_yD;aemuf ,l.,cif vkyfazmfukdufzuf ppfwyft&m&Sdrsm;ESifh aumifpD0ifrsm;xH 1988 ckESpf arv (9) &uf &efukef[k &ufpGJwyfxm;aom pm&Snf}uD;wapmifukd olu a&;cJh onf? xkp d mrSm jrefrmvka d &;xm;jcif;jzpf_yD; u|efawmfv h ufxJ a&mufvmaomtcg u|efawmfu t*FvdyfbmomjyefqkdI tar&duefEkdifiH 0g&Sifwef'DpD&Sd pDtm'DbD Eki di fw H umqki d& f m XmecsKyfodk qufvufjzefa 0Eki d& f ef pDpOfay;ykc d o hJ nf? atmif}uD;. pmwae&mwGif 1962 ckEp S f Zlvi dk v f twGi; f u wuUov dk a f usmif;om;rsm;ukd &uf&uf pufpufowfjzwfr+ta-umif; olu ajymjyxm;onf? tm%mxdyfacgifcsKyf. vufaxmufjzpfco hJ w l OD;u vlowfui G; f rsm;teD; &Sa d ecJ_h yD; olt azmfjycsufrsm;rSm tHp h &maumif;avmufatmif xl;jcm;vSonf? ausmif;om;ta&;tcif; ay:ayguf vmonfhtcg vkHcHa&;aumifpDatmufwGif ta&;tcif;aumfrwDw&yfukd zGJpnf; vkduf_yD; toHv$ifhkH (jrefrmhtoH) wGif tajcpkdufxm;cJhonf? ,if;aumfrwDukd Adv k r f ; }uD;ausmfaZm jynfxa J &;0ef}uD;u OD;aqmif_yD; tjcm;0ef}uD;rsm; trSwf (4) Armhvufeufui dk w f yfrS Adv k p fe dv f i G f (om;owform;) tygt0if ppfwyfEi S hf t&yfzuf &Jt&m&Sd trsm;tjym;yg0ifonf? xka d umf rwDwi G f rnfonfa h e&mu olyg0ifonfudk atmif}uD;u razmfjyaomfvnf; 1962 ckEp S f Zlvi dk v f (7) &uf aocif;jzpfym G ;onfh ae vnf ausmif;om;rsm;v+yfaqmfr+rsm; pwifonfhtcg oltaejzifh jrefrmhtoHwGif &Sdraea-umif;ESifh ypfcwfonfhta-umif; -um; odwJhtcgusrS xkdae&mokd oGm;cJh a-umif; olu ajymqkdcJhonf? xdckdufepfematmif &nf&G,fvkyfaqmifcJhaom orki d; f 0ifausmif;om;or*~taqmufttkt H m; 'ki d; f rrku d jf zifh zdcr JG w + i G f olu , dk w f i dk f ypfre da f y;cJa h -umif; ae0if;azmfjycsuu f dk aemufyi dk ; f wGif -um;odc& hJ a-umif;/ ok& d mwGif or*~taqmufttkHzdcsr+. wm0efonf oltay: usa&mufvmcJha-umif; olu tckdiftrm ajymqkdcJhonf? tu,fI ae0if;trdefr ay;cJhv#if tjypfajymcH&rnfhol rSm olomv#ifjzpfonf[k ,lqcJhonfukd olu rnfonfhtcgr# rjiif;cJha-umif; atmif}uD;u qkdcJhonf?
345
345

udk;um;= pyf-umqdkif ( Sao Kya Seng) tif*sDqm*sifh (Inge Sargent) . jrefrmjynfay:u qnf;qmtvif;a&mif= u|Ekfyf. &S rf;rif;orD;b0 ([m0dkif,D wuUov kd = f 1994) wGi f ? + pmtkya f emufausmzH; k wGif pma&;ol (oDayge,f. r[m a'0D) u uH-urRmqdk;. zsufqD;jcif;cH&aom aysmf&$ifr+}uD;w&yf/ jrefrmEdkifiH. tav;pm;cH&qHk;aom wdkif;&if;om; acgif;aqmifwOD;tm; wGef;vSefzdcsr+ESihf &ufpufvSaom ppfwyf,E&m;tm;qefu sifaom trsKd;orD;wOD;. oHr%dpdwf "mwfESihf ol&owWdwdkudk Zmwfa-umif;jyef a&;om;xm;onf[k twdkcsKyfaumuf csufcs azmfjyxm;onf/xdktwdkif;yifjzpfcJhonf?u|Ekfyf.zcifESihfpyf-umqdkifwr dk Sm rdwfaqG&if;rsm;jzpf-uonf? 'kwd,urBmppfrjzpfrD ESpftwef-umu rEav;rS rdwDvmodk armfawmfum;jzifh c&D;oGm;&mwGif pyf-umqdkifESifhtwloGm;cJh&mrS olu dk od&c dS jhJ cif;jzpfonf? 14 udk;um;= OD;oef/ tif'l;qJh (Andrew Selth) / ol&Jaumif;wOD; aoqHk;jcif;/ jrefrmjynfrS OD;oefta&;tcif; 1974 ckESpf/ 'DZbFm (b&pfbdef;/ *&pfzpfwuUodkvf=-opa-w;vs/ tm&Spmwrf;rsm;trSwf (49) 1989) wGif+? 15 0ef}uD;csKyf ocifEk/ AdkvfcsKyf. vkyfazmfukdifzufESifh ola e&mqufcHolu 1947 ckEp S f Zlvi dk v f (29) &ufaewi G f wki d; f y jynfyv$wa f wmfY tjcm;t&mrsm;tjyif 0rf;enf;cs; D rGr; f pum; Toka d jymqkc do hJ nf? u|ea f wmfw& dk J ESpa f ygif; 2000 orki d; f rSm tvGex f if&m S ;wJh acgif;aqmif wOD;&JvufatmufrSm EkdifiHawmf&J pnf;kH;nD!Gwfr+[m (4) }udrfyJ jzpfcJhygw,f? jrefrmEkdifiH[m ppfjzpfaewJh bk&ifhEkdifiHawGeJ &efapmifaewJh aus;&GmawGa-umifh t_rJwrf; tpdwp f w d f trmrmjzpfaecJw h myg? taemf&xm/ bk&ifa h emif/ qifjzL&Sie f J tavmif;bk&m;wkd[ m u|efawmfwkdo rkdif;&J tapmykdif;umvawGrSm wkdif;jynfukd jyefvnfpkpnf;EkdifcJhwJh }uD;us,fwJhbk&ifawG/ acgif;aqmifawG jzpf-uygw,f? u|ea f wmfwt dk cse dr fm S awmh Adv k c f sKyfatmifqef;u wki d; f jynfudk jyefvnfpp k nf;Eki dc f _hJ y; D vGwv f yfwjhJ ynfaxmifpjk refrmEki di fa H wmfudk wnfaqmufEi dk c f y hJ gw,f? trsKd;om;pnf;vk; H nD!w G a f &;onf taotcsmowfrw S x f m;aom e,fjcm; ajrjcm;pnf;rsm;twGif; zuf'&,fjynfaxmifpkukd wnfaqmufonfh aemufqkH; tqifr h sm;wGif tcsKyftjcmtm%mukd ra-unmrD r&Sr d jzpfvt dk yfonf? ,if;taet xm;ukd (5) OD;ajrmuf xif&Sm;aom orkdif;0ifacgif;aqmif AkdvfcsKyfatmifqef;u &,lEi dk c fo hJ nf? 16 Adkvf}uD;tkef;ausmfjrifhonf AdkvfcsKyf}uD;ae0if;ESifh tjcm;EkdifiHawmf
346
346

13

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

acgif;aqmifrsm;ukd vky}f uHowfjzwf&ef }uHpnfol t"duw&m;cHtjzpf tpGyp f c JG & H onf? 1977 ckESpf Zlvkdifv (27) &ufwGif tif;pdefaxmifY olukd ud;ay;uGyf rsufcJhonf? tkef;ausmfjrifhonf xdktcsdefu umuG,fa&;OD;pD;csKyf (-unf;) jzpfol Akv d c f sKyf}uD;ausmx f if. uk, d a f &;t&m&Sjd zpfonf? ,if;}uHpnfrw + i G f yg0ifywfouf onf[k oHo,t0ifcH&aom ppfwyfrS ti,fwef;t&m&Sd w'gZifcefr Sm zrf;qD;cH &_yD; axmifcscH&olc& H / t_idr; f pm;tay;cH&olc& H jzpfom G ;-uonf? 17 pdefvGif (t_idrf;pm;Adkvfr; csKyf) om;owform; [k trkef;cH&ol? ol. ocif tm%m&Sifae0if;ESifh eD;pyfoljzpf_yD; b0wav#mufvkH; ,kH-unfpdwfcs&ol wOD;taejzifh *k%fycsD;jrifhcH&aom pG,fpkH&yk*~dKvfwOD;tjzpf opPm&SdpGm tr+awmf xrf;cJhonf? 1943 ckESpfrSpI awmfvSefa&;wGif yg0ifcJh_yD; rsKd;cspfArmhwyfrawmfrS Armhwyfrawmftopfwi G f t&m&Sjd zpf&ef av#mufxm;cJo h nf? oka d omfvnf; t&m&Sd a&G;cs,fa&;tzGJu olu kd ra&G;cs,fcJhacs? pdefvGifu &Jabmftjzpf pm&if;oGif;cJh_yD; trSwf (4) AsL;&pfzf (4th Bur:f) wyf&if;r;jzpfol Akdvfr;ae0if;. ukd,fykdiftr+ xrf;tjzpf xrf;aqmifcJhonf[k ,kH-unf&onf? xka d emuf t&m&SdjzpfvmcJhonf? 1951 ckEp S f -o*kwv f wGif yxrqk; H emrnf}uD;zkd jzpfvmcJo h nf? xkp d Ofu 'k=Adv k r f; }uD; at;armif. uGyu f r J a + tmufwi G f u&ifjynfe,f v+i d; f bGJ teD; autif't D p dk cef;ukd 0ki d; f &mwGif olyg0ifc_hJ yD; wku d y f t JG wGi; f u&ifacgif;aqmif apmbOD;}uD;ukd tao&rd onf? xka d emuf taz}uD;. opPmawmfcH aemufvu dk E fi S hf vlowform;tjzpf 1962 ckESpf ZlvkdifvwGif wuUokdvfausmif;om; &maygif;rsm;pGmukd taoypfcscJhaom wyfpr k sm;ukd ol uGyu f c Jo hJ nf? orki d; f 0if ausmif;om;or*~taqmufttku H v dk nf; azmufcGJzdcscJhonf? olt aejzifh aoG;v$rf;r+trsKd;rsKd;twGuf wm0ef&SdcJh_yD; OD;oef psmye kyfysufqif;ysufjzpf&r+ESifh &Spfav;vkH; &ufpufr+rsm;u olt wGuf emrnf tysu& f qk; H rsm;jzpfco hJ nf? ae0if;u olu dk ol.,kwr f m&ufpufaom vkya f qmifr+ rsm;twGuf aumif;pGmcs; D jri c hf o hJ nf? 2002 ckEp S f rwfvwGif olq &mocif tdrt f us,f csKyfozG,fcH&_yD;aemuf r-umrDyif olvnf; w&m;r0if&&Sdaeaom cHpm;cGifhrsm;/ -oZmtm%mrsm; qk; H +; H cJ_h yD; rjzpfpavmufaom ppfwyfyifpifvpmav;jzifh qif;&J EGrf;yg;pGm &SifoefaecJh&onf? ol. tpmtdrfa&m*gtwGuf pifumylwGif ukor+cH ,l_yD;tjyef 2003 ckESpf {_yDv (9) &ufaewGif &efukefrd Y aoqkH;cJhonf? 18 'kw, d urBmppftwGi; f Adv k c f sKyfatmifqef;vufatmuf&dS bDti dk a f twyfodk d OuU@ 0ifa&mufcp hJ Ofu touf Adv k c f sKyf}uD;a[mif; ol& wifO; D ,ck NLD 'kw, (16) ESpo f m&Sa d o;onfh vli,fwOD;jzpfonf? vGwv f yfa&;r&rD Armhwyfrawmfudk
347
347

jyefvnfzJG pnf;onht f cg olonf t&m&St d qifjh zpfvmcJo h nf? usL;ausmfvmaom d dk jyefvnfwu dk c f u dk & f mY olonf emrnf ulrifwefwkwjf zLwyf Kuomintang wku ausmw f yf&if;r;wOD;jzpfco hJ nf? olonf ol&bGJ ESpx f yfur G ; f &&Sc do hJ nf? wyfrawmf OD;pD;csKyfEi S hf umuG,a f &;0ef}uD;tjzpf 1974 ckEp S w f i G f wk; d jrifo h m G ;cJo h nf? Adv k }f uD; tke; f ausmjf rif. h Adv k c f sKyfae0if;ESihf taygif;ygwcsKt d m; vky}f uHowfjzwf&ef }uHpnfr+ wGif ywfoufonf[a l om pGc J sujf zifh if;.jrifr h m;aom &mxl;}uD;rsm;rS olu dk 1976 ckESpfwGif xkwfy,fypfcJhonf? owif;xdrfcsefr+jzifh axmif (7) ESpfuscH&_yD; yifpif vnf;r& vkyfoufqk qka-u; cHpm;cGifhrsm;vnf; ray;awmhacs? okda omf olonf ol.ud;pm;r+jzifh &efue kw f uUov dk r f S Oya'bGJ &&Sc do hJ nf? 1988 ckEp S f pufwifbmv wGif trsKd;om;'Dru dk a&pDtzGJ csKyf zGJ pnf;onft h cg rsKd;cspf&a J bmfa[mif;rsm;tzGJ . acgif;aqmifykdif;rSaeI yg0ifyl;aygif;cJhonf? atmifqef;pk-unfu taxGaxG twGi; f a&;r; yxrwGif olu 'kw, d OuU@ jzpfonf? xka d emuf OuU@ jzpfvmonf? 1989 ckESpf ZlvkdifvwGif taxGaxGa&G;aumufyGJtwGuf pnf;kH;aepOf olESifh atmifqef;pk-unfwkd ESpfOD;vkH;ukd tdrfwGif;tus,fcsKyfcsxm;jcif;cHcJh&onf? xka d emuf ppfc Hk ; Hk u olu dk tvky-f urf;ESihf axmif'%f (3) ESpf csrSwc f _hJ yD; 1992 ckEp S f azazmf0g&DvwGif aemufxyf (7) ESpf xyfrw H ; dk jric hf o hJ nf? 19 OD;atmifcif=ae0if;/ EkdifiHa&;kyfykHv$m/ tykdif; (2) {&m0wDpmapmifyg aqmif;yg;/ csif;rkdif twGJ (8) trSwf (9)/ pufwifbmv 2000 ckESpf/ pmrsufESm (28)? ae0if;[m ol&J vkH;0O\kHjzpfwJhtm%mukd b,fvkdwefzkd;ukdyJ ay;&ay;& ay;_yD; vGefcJhwJh tESpf (40) ausmftwGif; tm%mukd vk,lxdef;odrf;cJhw,f? ol&J -ydifzufawGukd xkwfypfcJhw,f? ol&J rdwfaqGawG/ &Jabmf&Jbuf aemufvkdufawG tay:rSmvJ opPmazmufcw hJ ,f? 1977 ckESpf azazmf0g&DvrSm usif;ycJhwJh rqv&J wwd,t}udrf nDvmcH usif;ypOfu v#Kd0 u S r f a J y;wJt h cg ygwDacgif;aqmiftpOfvu dk r f m S ol[m eHygwf (4) ae&mukd tqifhusoGm;cJhw,f? okdaomfvJ olwkd[m oltay:rSm qkd&S,fvpf'Drkd ua&pDudk k; d om;pGm ,k-H unfo& l ,fvdk em;rvnfrv + c JG w hJ mjzpf_yD; olu a dk v#mhwu G f cJh-uwmjzpfw,f? tJ'Dtcg ol[m ygwDEkdifiHa&;ukd pdwf0ifpm;ykHrjyayrJh axmuf vS rf;a&;wyf&J tultnDukd&,l_yD; ygwDoefpifa&;ta-umif;jycsufeJ ygwD0if (54000) ukd xkwy f pfvu dk w f ,f? tJ't D cse d u f tpk; d &tvkyr f m S ygwD0ifjzpfa&;[m r&Sr d jzpfvt dk yfaeygw,f? tJ'a D emuf olq ENtwki d; f [m t&m&mukd csKyfui dk v f myg w,f? okdaomfvJ ygwDoefpifa&;[m ae0if;tay: }uD;}uD;rm;rm;wefjyefkduf
348
348

rSwc f sur f sm;

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

cwfr+jzpfcJhygw,f? 1978 ckESpfrSm ygwDu xkwfy,fcH&wJh ref;aiGatmif acgif; aqmifwJhtzGJ[m ae0if;ukd vkyf}uHowfjzwfzkd ud;pm;cJh-uygw,f? olwkdu olt wGif;pnf;xJu vlawGukdyg z,f&Sm;ypfzkd ud;pm;cJh-uygw,f? 'gayr,fh tJ'D }uHpnfr+[m taumiftxnf razmf&ao;cifrSmbJ ay:aygufoGm;_yD; }uHpnfol rsm;tm;vkH; ao'%ftjypfay;cH-u&w,f? okda omfvJ olwkdu kd rpD&ifrD vGwf_idrf; csrf;omcGifhtrdef (1980 ckESpf) u ref;aiGatmifukd toufcsrf;om&m &apcJhyg w,f? ref;aiGatmif[m axmifuxGufvm_yD; (2) ESpft-um autif,lu &efukefukdwkdufckduf&mrSm OD;aqmifcJhjyefw,f? okdaomfvJ oleJtaygif;ygrsm;ukd vsijf refpm G zrf;rdcjhJ yefygw,f? 20 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ a':atmifqef;pk-unf= usr azazudk jrefrmjynf&Jar#mfvifhcsuftjzpf vlawGujyef-unfhaewm[m usr 'Drdk ua&pDv+yf&Sm;r+}uD;xJ yg0ifvm&jcif;&J ta-umif;t&if;jzpfygw,f? tJ'Dawmh usrrSm ulnz D w kd m0ef&a dS ew,fvkd cHpm;rdygw,f? 21 at;&Sm;0dcf (Asia Week)/1993ckESpf rwfv (3) &uf/ aqmif;yg;. yxrykdif;= urBmajray:&Sd t}uD;rm;qkH;tmCmw (txufwGif aemufqkH;ykdif;ukd ukd;um;_yD; tcef; (1) eHygwfpOf=6) aemifwGif &JabmfokH;usdyf [k ausmf-um; vmrnfholrsm; *syef.vufatmufY ppfoifwef;oif,laepOfuyif jrefrmEkdifiH. vGwfvyfa&;ol&Jaumif;jzpfvmrnfh AdkvfcsKyfatmifqef;tay: ae0if;u rnfr# rkef;wD;a-umif; jrefrmwkdif;od&Sd-uonf? ol.ajymjyIyifroifa h om vlra + &;tusiy hf sur fr + sm;twGuf vltrsm;a&Sw i Gf oludk t&SufuGJapaoma-umifh ae0if;u olxuftouf (3) ESpf i,faomfvnf; ynmtvGefxl;c|ef_yD; rsm;pGmkkd;om;aom vli,facgif;aqmiftm; rkef;wD;cJhonf? OD;ae0if;onf if;tjzpftysufrsm;tjyif AdkvfcsKyfatmifqef;u oltm; tjcm; usL;vGer f r + sm;twGuf tqifc h scjhJ cif;rsm;ukv d nf; rnfonft h cgr# rarhaysmufca hJ cs? wcgaomf Adv k c f sKyfatmifqef;u ae0if;ukd pdwy f suv f e G; f onft h wGuf 'kw, d urBmppf. rkew f i dk ; f qefaomESpr f sm;twGi; f *syefrS trdajrokt d jyef a&vrf;c&D;wGif ickH;rwaumifa-umifh wavSvkH;rykyfcif ae0if;ukd z,f&Sm;ypf&efxd olcsdefqawG; awmpdwfY armcJh&a-umif;ukd &JabmfokH;usdyf0if Adkvf&efEkdiftm; ajymjy_yD; wm0ef ay;cJa h o;onf[k tqk& d y dS gonf? 22 ukvor*~ pD;yGm;a&;ESihf vlr+a&;aumifpD. vltcGifhta&;aumfr&Sif txl;udk,fpm;vS,f ,dkZdk,dkumwm (Yozo Yokata) u 1993 ckESpf/ azazmf0g&Dv
349
349

(17) &ufwGif (49) }udrfajrmuftpnf;ta0;odk wifoGif;aom tpD&ifcHpm tD;pD tif 4 199337 / pmrsufESm 19 (u)=armifaomfu (c) OD;baomf/ touf (65) ESpf (trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJcsKyf A[dkaumfrwD0if) onf 1989 ckESpf/ Zlvdkif v (23) &ufwGif zrf;qD;jcif;cHcJh&onf? ta&;ay:jy@mef;r+ tufOya'. yk'fr 5 (u) ESifh 5 (c) t& 1989 ckESpf/ atmufwdkbmvwGif olu dk tvkyf-urf;ESihf axmif '%fEp S ( f 20) tjypf'%fcsrSwc f o hJ nf? olonf aemufausm tmHa k -umr}uD; a&m*g wckjzpfonfh vnfyif;cdkifa&m*gudk jyif;jyif;xefxef (severe Spondylitis) cHpm;& vsuf&Sd&m 1990 ckESpf/ pufwbFmvtwGif;wGif tif;pdefaxmifxJY tpmiwfcH qENjyaepOf t}uD;tus,ftdu k c f c H & hJ onf? xda k -umihf ol. nmbufwjcrf; ao oGm;cJhonf? 1991 ckESpf/ ZGefv (9) &ufwGif uG,fvGefcJhonf? 23 a':atmifqef;pk-unfonf _Adwo d #vlrsKd;jzpfol rdu k u f ,ft& J pf ( Michael Aris) udk 1972 ckESpfwGif vufxyfcJhonf? a'gufwm rdkufu,f ADvefukwf tJ&pf onf wdAufESihf [dr0Emavhvmr+ESihf ywfoufaom atmufpfzdk'f (Oxford) wuUodkvf. okawoeynm&Sifjzpfonf? atmufpfzdk'fwuUodkvf pdeftefaxmfeD aumvdyf. ausmif;tkyftjzpf 1998 ckESpfwGif xrf;aqmifaepOf uifqma&m*g zdpD;r+cHcJh&onf? &efukefwGif&Sd olZeD;onftm; aemufqHk;E+wfquf&ef jrefrm ppftkyfpktm; jynf0ifcGifhADZmay;yg&ef arwWm&yfcHcJhonf? odkaomfvnf; ppfAdkvf csKyfrsm;u uk%mw&m; acgif;yg;pGmjzihf ADZmay;&ef jiif;qefcJhonf? a'gufwm tJ&pfonf 1999 ckEp S /f rwfv (27) &ufae/ ol. (53) ESpa f jrmufarG;aewi G f vef'ef &Sd csmcsDaq;HkwGif uG,fvGefcJhonf? ppftpdk;&onf olwdk.om;ESpfOD;jzpfonfh tJvpfZENm; jrifhqef;atmifESihf uif (rf) xdefvif;wdk. EdkifiHul;vufrSwfwdkukd ESpt f awmf-umuyif zsuo f r d; f cJo h nf? olwu kd kd olr c d ifxv H nfywf&ef wcgw&Hro S m cGihf ycJo h nf? 24 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ rSwfwrf;kyf&Sifonf AdkvfcsKyf. wOD;wnf;aomorD;jzpfo. l pl;&Sem-unf;zG,a f jymqdr k j+ zpfonfh usr azazom toufxif&Sm;&SdaecJhr,fqdk&if 'Drdkua&pD[m touf0if v+yf&Sm;aecJh rSmjzpf_yD; wnfwa hH ecJr hm S jzpfw,f? olu kd qH; k +; H cJ& h wm[m aysm& f i $z f, G & f m 'Dru kd a&pD jrefrmEdi ki fH awmfukd wnfaqmufzkd tcGit hf a&;udk usrwdq k ; kH H; + cJ& h wm jzpfygw,f? 'gayr,fv h J 'kwd,tcGifhta&;awG[m t_rJvmwwfp_rJrdk usrwdk wwfEdkifwkH; tJ'DtcGifhta&; awGukd t&trd zrf;udi k& f rSmjzpfygw,f [laom pum;&yfrsm;jzihf tqH; k owfxm; avonf?
350
350

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

tcef; (7) &v'f


wnf;jzwf/ jzefa 0ol a'gufwmausmf0if;? atm&ifhudk (pf) aumvdyf (OrD; kd eD;,m; (California, USA) ygarmuQwm0efrS tem; ange Coast College)/ u,fvz ,l_yD; tar&durSmyif aexdkifygonf? 1987 ckESpfwGif pDtm'DbD tjynfjynfqkdif&m (CRDB International) yxr OuU@jzpfcJh_yD; Twm0efudk OD;wifarmif0if;u qufvufxrf;aqmifonf? 1997 ckEp Sr fm S a'gufwmausm0 f if;u wzef OuU@jzpfjyef d m0efudk um 2003 ckEp S q f ef;wGif OD;bDvmftrf/ &m&Spf (Bilal M. Raschid) u xkw ,lygonf? (bDvmvf&m&SpfrSm OD;Ek/ AdkvfcsKyfatmifqef; ponfh av;pm;tyfaom rsKd;cspfacgif;aqmif}uD;rsm;wGif yg0ifcJhol OD;trf/at/&m&Spf (M.A.Raschid) . om;jzpfonf? 2 bDbDpD (2) wDAGD 1997 ck/ Zlvdkifv (19) &uf (txufygtpDtpOf)/ toHv$ifholu OD;apmeJcifrif&if;ESD;wJh _Adwdo#t&m&SdawGudk &Ju pwifpHkprf;ppf aq;ygw,f? vky}f uHrj+ zpfym G ;aepOf _Adwo d #axmufvS r; f a&;t&m&Sw d OD;u OD;apm udk wu,fyJ w,fvz De k; f qufajymcJy h gw,f [kajym_y; D aemufwi G f atmufygAdv k r f; [l;wGdKif (ppfaxmufvS rf;a&;=1947) ESihf awGqHkar;jref;cef; aumufEkwfcsufudk qufvufvi $x hf w k a f y;cJo h nf? w,fvz De k; f a&'D,v kd i kd ; f u wckcc k |wa f csmo f m G ;wm a-umifh (11) em&Drm S pm;&dyo f mxJa&mufaewJo h a l wGtm;vH; k u|ea f wmfwa kd jymwm tm;vHk; a&'D,dkuwqifh -um;ukef-uygw,f? aemuf em&D0ufvJ-uma&m olwdk wawG vkyf}uHr+jzpfwm odukef-uawmh OD;apmudk oHo,0if-uygw,f? oHo, t0ifc& H wm aemufwa,muf&y dS gao;w,f? tJ'g u|ea f wmfjzpfygw,f? 'gayr,fh uHaumif;axmufrpGm tJ'D oHo,u aysmufuG,foGm;cJhygw,f? 3 OD;xGef;vSatmif/ w&m;vdkjyoufaotrSwf(38)/ txl;cHkHk;a&SY usrf; usdefxGufqdkjcif;? 4 1995 ckEp S /f rwfvwGix f w k a f 0aom wyfrawmfordi k; f / wwd,wG/J pmrsuf ESm (151=152) u twnfycsufr&Sdaom owif;pm owif;ay:wGif tajccHxm; onfholtjrifudk a&;om;xm;onfh Adkvfr;csKyfarmifarmif.pmtkyf/ pmrsufESm (317) ESihf (339) udkvnf; aumufE+wfudk;um;xm;onf? 5 bDbp D D (2) wDADG ky& f i S f (1947 ckEp S /f Zlvi kd v f 19 &uf) if;wDA DG y k& f i St f wGuf qm/ eDudkvyf (epf) varm (Sir Nicholas (Nick) Larmour) (jrefrmydnmOf
351
351
1

cH0efxrf;=1947) ESihf awGqHkar;jref;cJh&mrS olESihf olvkyfazmfudkifbufrsm; 1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif twGif;0efrsm;Hk;Y&Sdaea-umif; ajym-um;csufudk aumufEw k a f zmfjyxm;onf? aumifpc D ef;reJ tawmfe; D wJh H; k cef;xJrm S u|efawmf wdk wckckpm;aomufae-uwkef;/ atmfwdkrufwpf aoewfoH ESpfcsufoHk;csufudk u|ea f wmfwkd kww f &uf-um;vdu k & f ygw,f olonf aumifpc D ef;rodk oGm;a&mufchJ &m Todk jrifcJh&onf? ae&mwumrSm aoG;awGcsnfhyJ/ tawmhfudkrsm;w,f/ 'DvdkaoG;rsKd; u|efawmf wcgrS rawGzl;bl;? bmjzpfvdkvJqdkawmh teD;uyf_yD; aoewfawGeJ ypfcw hJ mr[kwv f m;? aoewf'%fa-umifh pm;yGw J i G; f u ypPn; f awGeJ pm;yGJtpdwftydkif;awGvJ wppDusKd;yJhysufpD;ae-uw,f? aoG;tdkifawGxJrSm uefausmufvGifhxGufoGm;wJh zdeyfawG&Sdae-uygw,f? tqifhjrifh _Adwdo#t&m&Sd trsm;tjym;onf twGif;0efrsm;Hk;twGif;wGif olw dk Hk;cef;rsm;&Sdae-uonf? 6 [l;wifum.jrefrmEdi ki f /H vGwv f yfa&;ud;yrf;r+1944=48pmrsuE fm S (872)? 7 qm/ bOD;onf xdktcsdefu w&m;v$wfawmf. w&m;ol}uD;ESihf zGJpnf; yHkOya'tzGJwGif ta&;ygaomtzGJ0ifwOD;jzpfonf? 1952=57 wGif EdkifiHawmf orRwjzpfonf? armifarmif (Adv k r f ; csKyfa[mif;) oHCmrSomrefvo l dk jrefrmEki di f. H trsKd; H csKyfwi Gf om;a&;v+y& f m S ;r+rsm; 1980 ykE Hy dS /f pmrsuE fm S (260)/ rSwc f suf (20)? w&m;k; acwWw&m;ol}uD;wm0ef,lxm;aom OD;bOD;onf txl;w&m;ckHkH;wGif yg0if_yD; q&mpHukd ppfaq;cJhonf? OD;bOD;tm; pma&;olu okyfazmfxm;onfrSm bcif e,fyi dk 0 f efaxmufonf OD;OwWrtm; yxrjypf'%f pD&ifcsuc f sco hJ jl zpfonf? 8 z&ef/ tif/ xa&*g (Frank N.Trager) jrefrmEki di f H bk&ifE h i dk i fr H S orRwEki di fH ok d (Burma: From Kingdom to Republic) (vef'ef ayg(vf) arm(vf) ykHESdyfwkduf 1966 ckEp S) f pmrsuE fm S 105? 'kw, d urBmppftwGi; f u trSwf (136) _Aw d o d #wyfzJG . wyfzJG0ifa[mif;rsm;yg0ifaom u&ifrsm;ukd taxmuftyHa h y;a&;}uHpnfrw + &yf ukd 1948 ckESpf pufwifbmvwGif azmfxkwfcJhonf? [l;wifum (Hugh Tinker) jynfaxmifpjk refrmEki di f H vGwv f yfa&;yxrESpr f sm;ukd avhvmr+(vef'efatmuf(pf) zk' d w f uUov kd f pmykE Hy dS w f u dk f 1957ckEp S f pmrsuE fm S 37)? umvuwWm;&Sd 'k=Akv d r f; }uD; k& f dS a'vDar;(vf)owif;pmrS a*s/pD/wl;avmh(cf)(J.C. Tulloch-M.C.) trf/pD/ ESihf &efue tvufZENm; uif;bJ(vf) (Alexander Campbell) (ESpfOD;vkH;rSm 136 wyfzGJrS jzpfcJh -uonf) wkd. v+yf&Sm;r+rsm;ukd jrefrmtpkd;&u &SmazGawG&SdcJh_yD; uif;bJ(vf)ukd &efukefrS xkwfypfjcif;cH&onf? aemuftr+wckrSm Seventh-Day Adventist
352
352

&v'f

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

c&pf,mefbkef;}uD;wOD;jzpfol a*s/ 'AvsL/ abmf(vf)'0if (J.W. Baldwin) . tr+ jzpfonf? vGwv f yfa&;r&ao;rD _Adwo d #wu dk olu dk jrefrmEki di fr H S jynfEi S' f %fcwfcH &onf? olonf vef'efwi G f jrefrmEki di f H awmifwef;om;rsm;. rdwa f qGrsm;tzGJ tpnf;ta0;rsm;ukd oGm;a&mufwufc_hJ y; D 1949 ckEp Sw f i G f autif,o l dk oGm;a&muf yl;aygif;cJo h nf? 1951 ckEp St f xd olwE dk i St hf wlaexki dc f _hJ y; D tzsm;a&m*gjzifh uG,v f e G f cJhonf? olocsKif;tkwf*lay:wGif Tae&mwGif u&ifvlrsKd;rsm;ukd cspfcifjrwf Ekd;olwOD; vJavsmif;ae onf [laom pmwrf;a&;xkd;xm;onf? 9 arm&pf/ aumvpf (Maurice Collis) jrefrmjynfY aemufq; Hk ESihf yxrqk; H (1941=1948) azbmESihf azbmvDrw d uf/ vef'ef) pmrsufEm S 2526? 10 rl&if; jrefrmhtvif;owif;pmudk 1914 ckESpfwGif jrefrmEdkifiHY pwif wnfaxmifcJh_yD; 1969 ckESpf/ Zefe0g&Dv (31) &ufaewGif ppftkyfpku jynfolydkif odrf;cJhonf? 1998 ckESpf/ ZGefv (15) &ufrSpI befaumufwGif acwfydif*sme,f pmyHE ky dS w f u kd r f S jyefvnfu kd E fy dS x f w k a f 0cJo h nf? 11 tdv k A D m *d; k vfprpf (Oliver Goldsmith) . oabmaumif;a,mufsm;wOD; 12 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ wifqufol = atmifqef;udk H kd zrf;qD;jcif;ryEki dr f D 0ef}uD;csKyf uvD;rif/h tufwvD (Clement Altee) u bk&ifcu jyefac:vdkufonf? vlawGar;jref;cH&ol tJ&pf/ bufwmpbD= qma':refprpf uawmh aemifwr&ao;bJ aemufrS rdwfaqGwOD;pD pma&;vdkufwmu= usKyfwdk u atmifqef;&J ola vmufta&;rygwJh vkya f zmfui kd b f ufawGukd qGJ ud;cs_y; D om;yJ? 'ga-umihf olu b,fta-umif;a-umihf *sL&Da&Sr m S tcGit fh vrf; r,lEi dk o f vJqw kd m usKyfem;rvnfEkdifbl;? olu dk aopm;aoap pD&ifcsufcs&if usKyfwdku oem;uk %may;zdk aocsmrSmaygh? 'gayr,fh tJ'v D kd tajctaeay:rSom ta&;,lEi dk r f m S ? 13 [l;wifum (Hugh Tinker) t,f'w D m jrefrmEki di f H vGwv f yfa&;ud;yrf;r+ vef'ef/ bk&ifr}uD;. pma&;ud&, d m k; H cef;/ 1983=84 twGJ (1) pmrsufEm S 543/ tcsuf 563? 14 bDbp D D (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ atmifqef;pk-unf= armihb f ufwef (Mountbatten) u em;vnfr+&Sdwmu usrzcif[m jrefrmjynfrSm todtrSwf y&r,fh tiftm;jzpfa-umif;eJ olu vufcc Hw hJ muvJ trSet f wdi k; f r[mrdwa f wGukd Armhwyfrawmfu xl;uJpGm tultnDay;Ekdifa-umif;udk ,Hk-unfw,fqdkwm usr xifygw,f? 15 'k=Adkvfr; }uD;vS rif;/ jrefrmEkdifiH. EkdifiHa&;tajctaeESifh a'otwGif;
353
353

oltcef;u (umuG,fa&;0ef}uD;Xme/ 21 }udrfajrmufxkwfa0jcif;/ 1999) pmrsufEm S 36? AdkvfcsKyfatmifqef;pdwful;cJhonfrSm _Adwdo#wkdxHrS vGwfvyfa&;&_yD; aemuf jrefrmEki di f. H vkt d yfcsufrsm;ESit hf nD zGJ pnf;tkyc f sKyfyHk tajccHOya' (1947 ckEp S ) f ukd jyefvnfjyifqif&efjzpfonf? uHta-umif;raumif;vSpm G Tonfrm S jzpf ay:rvmcJa h wmhacs? tb,fa-umifq h a dk omf r-umao;cifuyif _Adwo d #owif;Xme rsm;okd xkwfjyefay;cJhaom tvGeftxl;ta&;}uD;aom taxmuftxm;rsm;t& _Adwdeftajcpkduf jrefrmEkdifiH awmifwef;om;rsm;. rdwfaqGrsm; tzGJu vGwfvyfa&;r&rD AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh 0ef}uD;tzGJukd vkyf}uHowfjzwfr+ESifh 1947=48 ckEp S f ywf0ef;usifrsm;wGif u&ifaomif;usef;r+rsm; jzpfym G ;atmif pDr! H e f -um;cJjh cif;jzpf_yD; if;wko d nf _Adwe d . f ukv d e dk e D ,fcsJ uGeq f maA;wpf tpk; d &ESihf wdusaom tquft oG,frsm;&SdaecJhonf? 16 a':atmifqef;pk-unf. atmifqef; (uGif;pfvef;wuUodkvf=-opa-w vs/ 1984) pmrsufESm=(33) olyGifhyGifhvif;vif;0efcHcJhouJhodk olonf rrSm;r,Gif; Edkifaomol r[kwfyg? odkaomf ol.pdwfrSm tpOft_rJ us,fjyefvsuf&Sdaom pdwjf zpfum tpOfrjywf zGH zd;wd; k wufEi dk a f om pGr; f tm;&Sa d eonf? 17 w&m;Oya' pdk;rdk;r+ESifh vHkcHr+wdkudk tpm;xdk;Edkif&efESifh 'Drdkua&pD a&G;aumufyGJrsm; usif;yEdkifa&;twGuf udwifjyifqifr+rsm; yvkyfEdkif&ef vkyfydkif cGifhtm%m tyfESif;vsuf tpdk;&w&yfudk OD;aqmifEdkif&eftwGuf 1958 ckESpf/ atmufwdkbm vwGif jrefrmEdkifiHawmf jynfolv $wfawmfu AdkvfcsKyf}uD;ae0if;udk emrnfpm&if;wif tqdk ycJo h nf? ae0if;tm; uefo wfxm;aom wm0efoufwrf; rSm 1958 ckEp S /f Ek0 d ifbmvrS 1960 ckEp S /f azazmf0g&Dvtxdjzpfonf? 18 npmpm;yGw J ckY vl0ifpm;r+ta-umif; ajym-um;r+wckudk wqifc h H jyefvnf -um;od&_yD; ,if;rSm &$ifjrL;zG,f[k xif&aomfvnf; ta&;}uD;onfh ykHjyifwyk'f jzpfonft h wGuf xyfcgxyfcgajymjcif;jzifh ykr da dk umif;rGev f mygvdrr hf nf? ol.tkyp f; dk r+ apmapmykdif;wGif tm%m&Sifae0if;onf xkdif;rif;orD;wyg;ukd EkdifiHawmfnpm pm;yGJw&yfjzifh wnfcif;{nfhcHonf? rif;orD;u olronf 1767 ckESpfu jrefrmwkd t,k', < -rdawmfudk odr; f yku d p f Ofu olt ukE d i St hf wl uGyr f sufjcif; cHc-hJ u&aom rif; orD; jyefvnf0ifpm;cJjh cif;jzpfonf[k ae0if;ukd ajymjyonf? tu,fI aemufb0 rsm;wGif tcse d -f um&Snp fm G uGu J m G cJ& h aom olt ukE di S hf jyefvnf qkq H nf;&ef ar#mv f ifc h hJ _yD; olwE dk p S O f ; D yl;aygif;I jrefrmEki di fu H dk zsuq f ; D vufpm;acs &ef olrraorD use d q f c dk hJ
354
354

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

a-umif; olru ajymjyjyefygonf? ae0if;u olrbuf tenf;i,f,drf;vkduf_yD; olrem;em;uyfum wk; d wk; d av;ajymygonf? igu rift h uky d? J -unfa h v? ig jrefrm jynfukd bmvkyfxm;ovJ? at;'gtpyJ&Sdao; w,f [l.? 19 a'gufwmwifa h 0 BA, MBBS (Rgn), MRACMA, MM (Psychotherapy) (Sydney), FRANZCP onf Westmead aq;kHwGif pdwfa&m*g txl;ukq&m0ef (Staff Specialist Psychiatrist) wa,mufjzpf_yD;/ jyifyukd,fykdifaq;ukcef;wGif pdwa f 0'em cGjJ crf;pdwjf zmukx; Hk jzifh ukool q&m0ef (Psychotherapist) wa,muf jzpfonf ? if;pdwfyg0ifpm;onfh bmom&yfrsm;xJwGif tuGif;rJhtm%m&Sifpepf vufatmuf aexki d& f jcif;. tusK; d quf&v'frsm;ESihf tqky d g&v'frsm;. om;pOf ajr;qufwi dk f qk; d usK; d oufa&mufapr+rsm;/ ppfajy;'kuo Q nfrsm;ESihf nO; f yef;ESy dp f ufc/H "m;pmcHrsm;twGuf pdwa f 0'em ukx; Hk rsm; ponfwy dk g0ifonf? 20 Tae&mwGif u|ea f wmf t*Fvy db f momjzifh a&;cJo h nfp h mtkyw f i G f ',fe& D ,f f efonfh atmufyga&;om; (vf)'Dz; dk (Danicl Defoe:1661-1731) . pmayrS avsmu csufukd ukd;um;jyxm;ygonf?
The best of men cannot suspend their fate: The good die early, the bad die late.

a-u;rkO H; D aomif;/ xif&m S ;ausm-f um;aom owif;pmq&mESihf pma&;q&m? tar&duefEi dk i f H zavmf&' D ge,fwi G f ,cktcg aexki dv f su& f _dS y; D +armif (c) ae0if;. b0jzpfpOfrsm;ukd taumif;qk; H yka H zmf Eki do f jl zpfonf? olonf pmtkyw f apmifwzGJ jzpf atmif atmufygukd,fa&;twKy`wWdrsm;ukd taumif;tqkd; rcGif;rcsefa&;om;cJh onf? (1) Adv k a f e0if; ppf"m;jyvrf;pOf/ 1944 ckEp S f Zlvi dk v f wGif a&'D,b dk m;rm;/ rme,fyavmu ykE Hy dS x f w k a f 0onf? (2) owif;pmq&mwOD;/ Adv k c f sKyf}uD;wOD;ESihf jrefrmjynf&dS ppfwyfwwyf/ 1995 ckEp S w f i G f 0+u d v f ; dk wyfp/f befaumufEi S hf csifer D m S ykE H y dS x f w k a f 0cJo h nf? (3) Adv k a f e0if;Zmwfvrf;+yo f r# (Akv d a f e0if;. +ya f xG;ayGvD Zmwfvrf; tjynft h pk) H 2001 ckEp S w f i G f uk, d w f i dk x f w k a f 0 _yD; OD;ae0if;. jymwqky f / 2004 ckEp Sw f i G f uk, d w f i dk x f w k a f 0? trSwf (2) rSvI JG uset f m;vk; H jrefrmbmomjzifjh zpfonf? Eki di f& H yf jcm;a&muf jrefrmpma&;q&mrsm;onf ae0if;ESiy hf wfoufI aqmif;yg;rsm; ykHrSefa&;avh&Sd-u&m tcsKdrSm ol.oDva-umifh tusifhysufr+rsm;tajctae/ bufvu dk r fr + sm;ESihf tawG;tac:vGa J csma f er+rsm;tay: txl;yxm;-uonf? tvm;
355
355

21

wl t"dutcsufrsm;tay: tajccHaom u|efawmfwkd. tufaq;rsm;ESifh tawG; tjrifrsm;onf at;&Sm;0dcf r*~Zif;wGif 2003 ckESpf Ekd0ifbmvwGif b0&Sifrif; w&m;ae0if; ESifh 1993 ckESpf ZlvkdifvwGif ol&Jaumif;wOD;.t&dyf tjzpf azmfjycH&_y; D befaumufrS xkwa f 0aom acwfydi f *sme,fwi G f &Spa f v;vk; H ESpy f wf vnftxdr; f trSwp f mapmiftwGuf ae0if;.0Suv f uf tp&So d nfh aqmif;yg;rsm; azmfjycHc& hJ onf? ,if;oka d om aqmif;yg;rsm;ukd u|efawmf vkya f zmfui dk z f ufrsm;ESihf u|ea f wmfu, dk w f i dk f pDtm'DbD owif;rsm;ESihf tjrifrsm; pmapmifwi G f a&;om;xkwf a0cJo h nf? 22 ae0if;ESifhtwl olorD; cifpENm0if; (owif;rsm;wGif ol.q&m0eftjzpf azmfjy-uonf)/ olr. cifye G; f at;aZmf0if;ESihf ajr; ausma f e0if;wkd vku d y f gcJ-h uonf? _yD;cJhaom tESpf (20) twGif; tusifhysufqkH; urBmhacgif;aqmif (10) OD;pm&if;wGif ql[m wkt d aejzifh xdyq f ; Hk tqift h jzpf Eki di fw H umjrifomxifomtzGJrS xkwa f 0aom urBmvk; H qki d& f m tusiy fh sur ft + pD&ifcp H mu 2004 ckEp S f rwfvwGif tqifo h wfrw S c fH &onfrm S pdw0 f ifpm;zG,jf zpfonf? 23 +armifonf ti,fwef;pma&;av;tjzpf tvkyfvkyfzuf a':wifwifukd 1930 ckEp S v f nfwi G f vufxyfc_hJ yD; om; (2) OD; xGe; f um;cJo h nf? olwu dk _JG yD;aemuf Adv k c f sKyf}uD;ae0if;tjzpf rpPpa f uwDawmif}uD; (c) auwDboef; (c) cifaroef;ukd 1950 ckEp St f apmyki d; f wGif vufxyfco hJ nf? olrwGif orD;ok; H OD;yg&Sv d mcJ_h y; D ae0if;ESihf orD; (2) a,muf/ om; (1) a,muf &&Sc do hJ nf? olronf 1972 ckEp Sw f i G f uG,v f e Gc f hJ onf? 1970 ckEp Sv f nfwi G f a':-umqef[a k c:aom &cki dt f rsK; d orD;wOD;ukd ZeD;r,m; ycJhonf[k aumvm[vjzpfcJhonf? ukef;abmifrif;qufrS bk&ifrif;wkef;rif;. jrpfawmfol *|e fp dk f b,fvmrD (June Rose Bellamy) (c) &wemewfr,fudk 197576 ckESpfwGif w&m;0ifvufxyfcJhjyefonf? ,if;tdrfaxmifrSmvnf; acwWr#omcH_yD; tdrw f i G; f &efjzpfrt + wGi; f aq;vdyjf ymzefcu G jf zifh ypfaygufrj+ zifh tqk; H owfom G ;cJo h nf? rnfou l pypfaygufonfEi Sy hf wfoufI owif;jyefy m G ;r+twGi; f 0d0g'uGv J r JG r + sm;&Sc d hJ onf? aemufqkH;od&Sd&onfh vufxyfxdrf;jrm;r+rSm &efukefwuUokdvforkdif;XmerS okawoe uxdu a':eDejD rifE hi S jhf zpfonf? olrESiu hf _JG y; D jyefvnfvufxyfjyefonft h wGuf ,if;ukd ESpf}udrf[kwGufv#if pkpkaygif; (6) }udrf&Sdonf? 24 Tpmyk' dE fi Sy hf wfoufI u|ea f wmf t*Fvy db f momjzifh a&;cJo h nfh pmtkyw f i Gf +dwfpyD;,m; (William Shakespeare: 23.4.1564-23.4.1616: in Julies Caesar) a&;om;csufrsm;rS jrefrmjynf. vuf&SduH-urRmESifh oufqkdif&m pum;rsm;ukd
356
356

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

atmufygtwkdif; ukd;um;cJhonf?
There is a tide in the affairs of men, - Which taken at the flood, leads on to fortune; - Omitted all the voyage of their life - Is bound in shallows, and in miseries.

t,f'w D mxHay;pm= {&m0wDpmapmif csif;rki d /f xki d; f Eki di f H = 2003 ckEp S f {_yDvwGif ykHESdyfxkwfa0? pmrsufESm (6)/ acgif;pOf &mZyvifokdtrSm; a&;ol cifatmif/ -opa-w;vs? oif. 2003 ckEp S f Zefe0g&D=azazmf0g&Dxw k p f mapmif (twGJ 11/ trSwf 1) rsufESmzkH;wGif AdkvfcsKyfr; }uD;oef;a&$ukd a&S;kd;pOfvm jrefrmbk&ifrsm;. taqmif ta,mif0wfpjHk zifh azmfjycJjh cif;rSm olt y dr f ufpw d u f ; l tjrifjzpfEi dk a f omfvnf; u|ea f wmf wkt d wGur fm S ajcmufty dr f ufozG,jf zpfaeonf? yef;csq D &mu bk&ifrif;wke; f rif;ukd yka H zmfonfEi S hf qefu siz f uf b,fbufodk olu dk ,dr; f aeatmif yef;csu D rSer fe Su f efuef yka H zmfEi dk y f gonf? wHqy d t f jynfE h i S hf ppf0wfpt Hk wGi; f rSmxuf olu yk-d unfa h umif;ae ygonf? 1990 ckESpf Ekd0ifbmvxkwf at;&Sm;0dcfpmapmifyg bk&ifrif;w&m;}uD; ae0if; ykHukd u|efawmhftm; jyefvnfowd&apygonf? ,if;aqmif;yg;wGif rukdf o&zlaqmif;bk&ifjzpfcsia f om ae0if;. b0&nfre S; f csuu f dk cefr e S; f wGuq f a&;om; cJhonf? ae0if;taejzifh AdkvfcsKyfatmifqef; OD;aqmifcJhaom &JabmfokH;usdyf trsK; d om;ol&a J umif;rsm;. taiGtoufudk uduo f nfjzpfap/ ruduo f nfjzpfap qifjref;xm;cJo h nf? ae0if;u Adv k c f sKyfatmifqef;. txl;av;pm;cH&aom acgif; aqmifr+ukd tarGqufcHcJh&onf[k auG;a-umfcJhonf? oka d omfvnf; vkyf}uHowf jzwfr+ yl;aygif;}uHpnfr+}uD;wGif ol yg0ifywfoufaeonfrSm xifomjrifom &SdvS onf? vGea f v_y; D aom aemifww&m; &roGm;&Smonfh ae0if;taejzifh aumufuspf ,kwr f mapumrl wpkw H &m pGa J qmifr& + _dS yD; kyo f i Gt f & -unfa h ysmfa + ysmf aysmf&a dS o; onf? eef;yvifrS wpufrS ra&$ol vuf&Sd ppftm%m&SifrSmrl csD;rGrf;p&mqkdI wuGufrS r&Sdacs? &ufpuf,kwfoGrf; vl&rf;um; tm%m&Sifrsm;. jycef;aqmif twGi; f ^m%fynmESihf ky& f nftm;jzifh teD;pyfq; Hk wlor lm S ,l*ef'grS Adv k c f sKyf bD't D rif jzpfonf? olwE dk p SO f; D rSm kyw f r l sm;jzpf-u_y; D tqifoif& hE dS i S _hf y; D kya f jymifumwGe; f rsm;u oufaojyESi_hf yD;jzpfonf? olwE dk p S O f ; D vk; H uk, d p f w D i G f olw. dk tao;pm;av;awGEi S hf &Hvsuf&Sd_yD;jzpfonf? ,l*ef'gtm%m&Siftaejzifh xkdufwefonfhjypf'%fukd vGwf ajrmufaeapumrl w&m;Oya'ukd pD&if&ef Eki di fw H um w&m;k; H rsm; tqifoif& h a dS e av_y? D 26 ta0;a&mufow H refwOD;. = rdawmfjyefx; D a[mif;avmif;rif;w&m;
357
357

25

acwfydi* f sme,f 2006 ckEp S f Zefe0g&Dv pmrsuf ESm (5)? &efue k a f jrmufbuf (244) rkdiftuGm&Sd ysOf;rem;rd -uufajy;&yfokd etzu rdawmfajymif;a&$onfESifh ywfoufaom aqmif;yg;? oHwrefa[mif;wOD;jzpfol pma&;q&mu vuf&Sd tm%m&SiE fp SO f; D jzpfonfh Adv k c f sKyfr; }uD;oef;a&$Ei S hf 'k=Adv k c f sKyfr; }uD; armif;at;wku d dk il; ESihf irl; [lI trnfwyfvu dk o f nf? trSew f u,ftm;jzifh jrefrmtrsm;pkrm S cefr Sef;csufukd em;vnfoabmayguf_yD;jzpfI olwkt d ay: rauseyfr+ukd vGwfvyf aomurBmwGif tcGifh&wkdif; vGwfvyfpGmajymqkdvsuf&Sd-uonf? 27 atmifqef;pk-unf a-umuf&GH jcif;rS uif;vGwfa&; yif*Gufpmtkyfwkduf t*Fvef 1991/ 'Drkdua&pD&SmykHawmf pmwrf;rsm;/ pmrsuf 177?

pmwGJ vky}f uHrE +i S hf k;H wifw&m;pGq J r dk E +i S hf ywfoufaom a-u;eef;pmtcsKd


aemufwaewGif &ef (Rance) u yufopfavm&ifh (Pethick-Lawrence) udk ud, k y f i kd a f -u;eef;eHygwf 122/ (20;15) em&Dwi G f ta-umif;-um;jcif;rSm olt ae jzifh atmifqef;tm; xyfrHawGqHkjyD; tr+aqmiftzGJwGifcef&ef trnfrsm; wdkifyif -uygonf? pum;vufqHkjcif;rSm cifrifpGm&Sda-umif;udkyg aygif;xnfhvdkufonf? oydwa f rSmufacgif;aqmifrsm;ESia hf wGqI kH olwu kd aemufq; kH wGif aphpyfjcif; jyefvnf zGiv hf p S & f ef oabmwl-ua-umif;udv k nf;ygonf? OD;apm.toufay:wGif }uHpnf jcif;rSm atmifqef;u uG,f&mwGif yg0ifcJhonf[k axmufjyjcif; vHk;0r&Sdyg? 2 xifjrif&onfrSm Ta-u;eef;udk bk&ifcHu vkyf}uHr+ESifhywfoufonfh owif;-um;-um;csif; tvsifpvdk ydkv dkufygonf? AdkvfcsKyfatmifqef;rSm yGJcsif;_yD; aoqH; k onf? 3 *|ef'dkif'if (John Dryden) = rpPwm uGef*&dxH ay;pmrsm; (Epistles to
Mr. Congreve).
4 1

&efuvpfwdk0J (vf) (Listowel) udk a-u;eef;eHygwf 371/ -o*kwfv (14)


358
358

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

&uf/ (15;00) em&D/ aemufxyfta-umif;-um;jcif;rSm rdk;. xGufqdkcsuftm; us,fjyefp m G jzefa 0jcif;r&Sd (aemufxyf=r&S) d I xdyw f ef;v#Kd0u S t f qihf qufvuf xm;rnfukd ar#mfvify h gonf? 5 Tpmudk &efu jynfxa J &;0ef}uD;vufoa kd y;cJ& h m 0ef}uD;u pmjyef&efrvdk a-umif; rSwc f sufcsygonf? 6 arm&pf/ aumfvpf jrefrmjynfY aemufq; Hk ESihf yxrqk; H (1941= 1948) azbmESihf azbmvDrw d uf/ vef'ef pmrsufEm S 22=24? a':refprpf jrefrmjynfodk a&mufvmonft h cse d0 f ,f (1941/ arv) OD;apmrSm 0ef}uD;csKyfjzpfaeonf? olwE kd SpfOD; awGqkH-uonfhtcgwGif uHaumif;axmufrI oifhoifhjrwfjrwf&Sd-uonf? a':refprpfu OD;apm. vlqkd;vlaw pkdufukdyif cifrifEp Sv f z dk , G a f umif;aom Oy"dy k f wpkw H &mwck[k xifjrifco hJ nf? 0ef}uD;csKyfu olu , dk o f l pdwt f mkw H i G f jrefrmvlrsK; d tm; vGwa f jrmufa&; atmifjrifpm G vkya f qmif ay;Eki dr f nfh acgif;aqmifjzpfa-umif; xifaejcif;rSm b0ifcu dk a f ponf? oka d omfvnf; TuJo h a dk qmif&u G a f epOfolt w d u f yfuy dk gtjynfjh znfo h m G ;rnfua dk wmhaocsmonf? aumufuspv f r d n f maom pdwE f i S hf t-urf;zufrv + y k a f omfjim;vnf; olr m S ESpv f z dk , G f t&nftaoG;&Sdoljzpfonf? olonf [moajrmufI a,musfm;yDooljzpf_yD; v+dufvSJysLiSmpGm vlobm0ESifh jynfhpkHoljzpfonf? a':refprpfu olESifhtqif ajyEki dr f nf[k ,k-H unfonf? OD;apmbufrq S v dk #if bk&ifco H nf azmfa&Gaom trlt&m jyvsuf e*ko d bm0aumif;yk& H I bk&ifct H m; cifrif&efyif&o dS nf? 7 azmfjy_yD;pmtkyf? pmrsufESm 25=26? bk&ifcH a':refprpfu pma&;olukd ajymjycJhonfh ajymqkdr+? qm&,f*sDe,fu OD;apmukd aeygOD;? rEav;u tvkyw f ckcefw mrSm cifAsm;u aiGwaomif; awmif;w,fvdk owif;jzpfaew,f? OD;apmu rcefw&ef rsufESmvkyfvkduf_yD; bk&ifcHrif;/ u|efawmfu tvkyfawG a&mif;pm;w,fvdk qkv d w dk mvm; r[kwy f gbl;/ 'Dtvkyw f cktwGuf aiGwaomif; cifAsm;awmif;w,fvdk u|efawmfow d myg? u|efawmfrvkyy f gbl; [k OD;apmu tyH;av;wpjzifh ajymvku d f onf? 'gqk& d if cifAsm; b,favmufawmif;aeovJ OD;apmrsuE fm S rSm tm;&yg;&tyH;okd oufoufomom ajymif;oGm;onf? waomif; ig;axmifyg? aemif u|efawmf rvkyfawmhygbl;? 8 attdk'D (AOD) atat'D (AAD) &efukefrdt wGif;&Sd yifrvufeufwdkuf ESihf yifr cJ,rf;rD;ausmufwdkufudk qdkvdkonf? 9 jrefrmEki di fq H i dk & f m _Aw d e do f t H rwfrS trft; D 'efeif;/ tD;tufusL Eki di f jH cm;a&;
359
359

kH;/ vef'ef? twGif;a&;pm (1169/ 12/ 48) &ufpGJ &efukef 1948 ckESpf arv (8) &uf? txufygpmukd qifqmwnf;jzwf_yD; ykHpHjzifh tufzftkd 37169472 tjzpf 1966 ckEp S f atmufwb dk mv (7) &ufaewi G f jynfor l w S w f rf;k; H okd xkwa f y;cJo h nf? Adv k c f sKyfatmifqef;vky}f uHc& H onfh tESpf (50) ajrmuftjzpf ,lauwGif xkwv f i $ hf jyocJhaom atmifqef;ukd trSefwu,fb,folowfovJ rSwfwrf;kyf&Sifukd kduful;cJhaom bDbDpD (2)/ wDAGD'gkdufwm/ xkwfvkyfolwkd. okawoetzGJu if;pmukd xkwf,lcJhonf? oufaotaxmuftxm;topfrsm;ukd xkwfjyEkdifaom rdepf (50) -um xkwv f i $r hf . + aemufq; Hk tyki d; f wGif ar;cGe; f jzpfaeonfh Tpmukd Zmwfa-umif;jyefol u atmufygtwki d; f azmfjycJo h nf? 1948 ckEp S f arvtwGi; f ud;ay;wJa h eu &efue k r f m S &Sw d hJ _Adwe d o f t H rwfu 0+u d a f [mokd v#K0 d u S a f -u;eef;pmwapmif a&;cJy h gw,f? tJ'D a-u;eef;pm[m ESpa f ygif; (50) cef rayguf-um;oifo h nfp h mtjzpf xde; f odr; f xm;cHc& hJ ygw,f? vtenf;i,ft -umrSm EkdifiHjcm;a&;kH;u 'DtpDtpOf&J okawoer;xH if;pmtm; xkwfay;&ef qk; H jzwfcy hJ gw,f? ,if;a-u;eef; f pmu &Jt}uD;tuJ u oHtrwfudk ajymjycsut f m; xkwa f zmfxm;ygw,f? u|efawmf uk; d um;jyygr,f? vky}f uHowfjzwfrr + m S _Adwo d # wkd yl;aygif;}uHpnfr+ &Sdw,fqkdwm u|efawmfwkd wu,fhukd ,kH-unfaea-umif;? &Jt}uD;tuJu qm&,f*se D ,fa':refprpfudk oHo,&So d t l jzpf axmufjycJa h -umif;? -um;twGif; v+yf&Sm;olrSm &efukef&Sd _Adwdo#aumifpDrS bif*av (Bingley) [k ac:onfh vljzpfonf[k ol ,kH-unfa-umif;? if;pmukd &efue k & f dS _Adwo d #oHtrwfrS 0+u d a f [mokd ay;ykc d o hJ nfh xdyw f ef;v#Kd 0Sur f w S w f rf;tjzpf xde; f xm;cJo h nf? oHtrwf rpPwm Adu k mxH owif;ay;ykc d o hJ . l emrnfudk rl&if;pm. (ok; H ae&mwGi) f zsux f m;cJ_h y; D jzpfaomfvnf; u|ea f wmf.bcif u xkdokd bGif;bGif;}uD;ajymcJhjcif;omjzpfa-umif; xkwfjyefcJhonf? (+= yl;wGt J oHvi $Z hf mwfa-umif;jyefo. l tcsKyfajymjycsufEi S hf pmzwfor l sm; E+i d; f ,SOE fi dk & f ef tqky d g xdyw f ef;v#K0 d u S r fw S w f rf; . yxrpmrsuE fm S ukd jyefvnfazmfjy vku d y f gonf) vef'ef&Sd _Adwdef=jrefrmtoif;u tifwmeuf0ufbfqkd'fzGihf_yD; bDbDpD taxmuftxm;kyf&SifESifhywfoufI a0zefcsufrsm;ay;&ef urf;vS rf;onfhtcg u|ea f wmfu 1998 ckEp S f arv (24) &ufaewi G f tD;arvfwapmifyv dk u dk _f y; D oufqi dk f
360
360

Adv k c f sKyfatmifqef;udk b,folowfovJ

&m pmykd'fwykd'fukd atmufygtwkdif; ukd;um;ay;cJhygonf? bDbp Du D tus,z fi G jhf yocJa h om wckwnf;aom taxmuftxm;topfrm S r-umrDurS tjyifodk xkwa f y;cJa h om 1948 ckEp S f arv (8) &ufae pGw J yfxm;onfh vef'ef&Sd rpPwm trftD;'efeif;xH _Adwdo#oHtrwfu ay;ykdaompmjzpfonf? u|ea f wmfbcifrm S xkt d cse du f tprf;cef &JcsKyfjzpf_y; D aumhaw;ygwDpum;0ki d; f rSmuJo h dk oHtrwfukd pdwfaygufovkd t,kHoGif;ajymrnfh jrefrmwOD;r[kwfonfrSm aocsm vSonf? u|efawmf. bcifukd oHtrwfu aumif;pGmodcJh_yD; ppfrjzpfcifu OD;apm. aemufvkdufwOD; [k pmwGif a&;om;cJhouJhokd olu &nf!e f;vdrfhrnf r[kwfacs? qifqmwnf;jzwfxm;onfhpmtjzpf oufqkdif&m tufzftkd &nf!e f; r+wi G f u|ea f wmhb f cifemrnfudk tok; H yxm;vdrr hf nf[k u|ea f wmf em;vnfry d gw,f? &JcsKyfvnf; u|ea f wmfwdk wu,fu h dk ,ka H e_y D [laom oD0&D uki dp fx JG m;olwOD;jzpf onf[k ajymcJr h o d l tjypf&o dS l ta&;}uD;Eki di fa H &;orm;wOD;tm; zk; H uG,& f eftwGuf xku d o hJ dk yvkyc f jhJ cif;jzpfayvdrr hf nf? rnfoq dk a dk p/ vky}f uHowfjzwfra + e&ufrsm;txd jyefvnfom G ;cJv h #if taxGaxGaom pGyp f c JG sufrsm;rSm topftqef;r[kwa f cs? rSwfcsuf? trft; D 'efeif;? Eki di f jH cm;a&;k; H ESihf avmh'v f ; l 0pfarmifb h ufwef (r[mrdww f yf aygif;pk.aoemywd) . Eki di fa H &;t}uHay;t&m&Sd csKyf? aemifwi G f qmtufpv f m'ef eif;/ aupDtrf*sD/ tdyfcsftrf *syefEkdifiHqkdif&moHtrwf}uD;?

361
361

362
362

You might also like