Republika e Kosovs

Republika Kosovo - Republic of Kosovo

Kuvendi - Skuptina - Assembly ___________________________________________________________________________ Ligji Nr. 04/L-161

PR SIGURIN DHE SHNDETIN N PUN

Kuvendi i Republiks s Kosovs; N baz t nenit 65 (1) t Kushtetuts s Republiks s Kosovs, Miraton

LIGJ PR SIGURIN DHE SHNDETIN N PUN

KREU I
DISPOZITAT E PRGJITHSHME

Neni 1 Qllimi 1. Qllimi i ktij ligji sht prcaktimi i masave pr prmirsimin e shkalls s siguris dhe shndetit t t punsuarve n pun. 2. Ky ligj prmban parimet e prgjithshme pr parandalimin e rreziqeve profesionale, eliminimin e faktorve t rrezikut dhe aksidentev, informimit, konsultimit,pjesmarrjes s balancuar n prmirsimin e nivelit t siguris dhe shndetit n pun, trajnimit t t punsuarve, prfaqsuesve t tyre dhe udhzimeve t prgjithshme pr zbatimin e ktyre parimeve.

Neni 2 Fushveprimi 1. Dispozitat e ktij ligji zbatohen n sektorin publik, privat, publiko-privat dhe sektorin e administrats shtetrore t nivelit qendror dhe lokal. 1

2. Dispozitat e ktij ligji zbatohen pr: praktikantt, nxnsit dhe studentt n pun praktike gjat shkollimit, personat n vuajtje t dnimit t angazhuar n pun, vizitort, bashkpuntort afarist, shfrytzuesit e shrbimeve dhe personat n aftsim ose riaftsim profesional te pundhnsi. 3. Dispozitat e ktij ligji nuk zbatohen n sektort, veprimtaria e t cilve rregullohet me ligje t veanta, si: Forcat e Siguris s Kosovs, policia, shrbimi i zjarrfiksve dhe shrbimet pr mbrojtje dhe shptim

Neni 3 Prkufizimet 1. Shprehjet e prdorura n kt ligj kan kt kuptim: 1.1. Pundhnsi personi fizik apo juridik i cili siguron pun pr nj ose m shum t punsuar, i paguan pagn t punsuarit/ve pr punn ose shrbimet e kryera dhe sht prgjegjs pr subjektin punues; 1.2. I punsuari - personi fizik i cili kryen pun ose shrbime me pages pr pundhnsin dhe ka marrdhnie punsimi me pundhnsin; 1.3. Siguria dhe shndeti n pun pjes prbrse e organizimit t procesit t puns, duke ndrmarr masat parandaluese, q kan synim prmirsimin e kushteve t puns, mbrojtjen e shndetit t puntorve, prmirsimin e ambientit t puns, mbrojtjen fizike dhe psikike t punsuarve dhe t tjerve q marrin pjes n procesin e puns; 1.4. Rrezik mundsia q t punsuarit ti shkaktohet plag, smundje ose probleme shndetsor t menjhershme apo t mvonshme, si rezultat i ekspozimit n ambientin e puns ku paraqiten elemente t dmshme kimike, fizike dhe biologjike, mjeteve t puns dhe makinerive pa pajisje mbrojtse dhe t pasigurta pr prdorim, mnyrs s gabuar t prdorimit t mjeteve t puns dhe makinerive si dhe mnyrs s gabuar t organizimit t puns; 1.5. Rrezik i mundshm dhe serioz - veprimtari e identifikueshme, q paraqet rrezik, dhe e cila n nj periudh t shkurtr kohore mund t shkaktoj dme materiale ose n njerz; 1.6. Smundje profesionale - do smundje e shkaktuar nga ekspozimi n elementet e dmshme dhe t rrezikshme kimike, fizike dhe biologjike n ambientin e puns gjat ushtrimit t veprimtaris s puns; 1.7. Masat parandaluese - t gjitha veprimet e ndrmarra dhe t planifikuara n t gjitha proceset e puns n subjektin punues pr t evituar dhe minimizuar rreziqeve q shkaktohen nga ushtrimi i veprimtaris s puns;

1.8. Vendet e puns - prfshijn t gjitha vendet dhe hapsirat nn mbikqyrjen direkte dhe indirekte nga pundhnsit ku t punsuarit duhet t kryejn aktivitete pune dhe t qndrojn gjat procesit t puns; 1.9. Dokument i vlersimit t rrezikut - dokumenti ku prshkruhen karakteristikat e procesit t puns, identifikimi i burimit t rrezikut, prcaktimi kush mund t rrezikohet, nga far rrezikohet dhe si, vlersimi i rrezikut pr sigurin dhe shndetin n pun dhe prcakton masat e nevojshme dhe t domosdoshme, q duhet t ndrmerren pr ti prparuar kto masa n pajtim me rivlersimet q do t bhen koh pas koh; 1.10. Personi i ngarkuar pr sigurin dhe shndetin n pun - profesionist i cili sht i punsuar te pundhnsi dhe sht i caktuar pr t kryer detyra q lidhen me sigurin dhe shndetin n pun; 1.11. Persona ose shrbime t specializuara personat fizik ose juridik, jasht subjekteve punuese t kualifikuar dhe t licencuar, pr t kryer veprimtarin nga siguria dhe shndeti n pun n pajtim me kt ligj; 1.12. Aksident n pun ose pr shkak t puns - do ngjarje t papritur gjat procesit t puns, q shkakton dmtimin t menjhershm trupor t t punsuarit/ve, dmtim q sjell paaftsi t prkohshme, paaftsi t prhershme ose q sjell vdekje, si dhe do dmtim tjetr t shndetit q lidhet drejtprdrejt me ushtrimin e veprimtaris s puns; 1.13. Inspektorati i Puns trup ekzekutiv i MPMS q mbikqyr zbatimin e legjislacionit t puns, prfshir edhe kt ligj. 1.14. Ministria - Ministria e Puns dhe Mirqenies Sociale.

Neni 4 Kshilli Nacional pr siguri dhe shndet n pun 1. Qeveria e Republiks se Kosovs, n baz t propozimit t Ministrit t puns dhe mirqenies sociale, themelon Kshillin Nacional pr Siguri dhe Shndet n Pun, i cili propozon, rekomandon dhe harton politika pr prmirsimin e nivelit t siguris dhe shndetit n pun dhe prcjell n vazhdimsi gjendjen e siguris dhe shndetit n pun t t punsuarve. 2. Kshilli, prbhet nga njmbdhjet (11) antar: tre (3) prfaqsues t Qeveris, dy (2) prfaqsues t pundhnsve, dy (2) prfaqsues t t punsuarve, dy (2) ekspert nga lmi i siguris dhe shndetit n pun, nj (1) ekspert i mjeksis s puns dhe nj (1) ekspert ad hoc, varsisht nga natyra e shtjes. 3. Mandati i antareve te Kshillit, sht tre (3) vjear. 4. Rregullat dhe procedurat e puns s Kshillit, prcaktohen me akt t veant t ciln e nxjerr Qeveria.

KREU II DETYRIMET E PUNDHNSIT Neni 5 Parimet e prgjithshme pr pundhnsin 1. Pundhnsi sht prgjegjs pr t krijuar kushtet e puns t sigurta dhe t shndetshme n t gjitha aspektet e puns. 2. Pundhnsi sht i detyruar q t mbuloj t gjitha shpenzimet pr kurimin e t punsuarit q ka psuar lndim n pun apo smundje profesionale, nse nuk i ka siguruar n ndonj kompani t sigurimeve t t punsuarit n pikpamje shndetsore. 3. Pundhnsi sht i detyruar t bj vlersimin e hollsishm mbi rreziqet pr seciln vend t puns. 4. Pundhnsi sht i detyruar t udhhiqet nga parimi i trajtimit t barabart n marrjen e masave t siguris dhe shndetit n pun pr t gjith t punsuarit.

Neni 6 Detyrimet e prgjithshme t pundhnsit 1. N kuadr t prgjegjsive t tij, pundhnsi detyrohet t ndrmarr masat pr siguri dhe shndet n pun, prfshir masat pr parandalimin e rreziqeve profesionale, sigurimin e informatave, trajnimeve t t punsuarve pr pun t sigurt, udhzimet e duhura pr prdorimin dhe mirmbajtjen e makinerive, instrumenteve, pajisjeve dhe veglave t puns, masat pr organizimin dhe mbarvajtjen e procesit t puns. 2. Pundhnsi duhet t veproj n vazhdimsi n prmirsimin e kushteve t puns pr t ngritur nivelin e siguris dhe shndetit n pun, duke i ndryshuar dhe plotsuar masat e ndrmarra m par varsisht prej rrethanave t cilat krijohen me ndryshimet e proceseve teknike teknologjike. 3. Pundhnsi i prgjigjet t punsuarit pr dmet e shkaktuara nga lndimi n pun, smundjet profesionale ose smundjet e lidhura me punn, sipas parimit t prgjegjsis objektive t s drejts s detyrimeve.

Neni 7 Masat parandaluese 1. Pundhnsi detyrohet t zbatoj masat parandaluese, bazuar n parimet e prgjithshme t parandalimit, si: 1.1. shmangien e rreziqeve; 1.2. vlersimin e rreziqeve t pashmangshme; 1.3. luftimin e rrezikut prej fillimit ose burimit 4

1.4. tejkalimin e shkaqeve t rrezikut; 1.5. adaptimin e puns ndaj individit, vemas n lidhje me karakteristikat e vendit t puns dhe ambientit t puns; 1.6. zgjedhjen e pajisjeve, metodave t puns dhe t procesit t puns, pr t lehtsuar punn e njtrajtshme- monotone dhe pr ti reduktuar efektet e saj n shndet; 1.7. prshtatjen me progresin teknik; 1.8. zvendsimin e kushteve t rrezikshme, me kushte t pa rrezikshme ose m pak t rrezikshme; 1.9. zhvillimin e nj politike parandaluese gjithprfshirse q ka t bj me teknologjin, organizimin e puns, kushtet e puns, marrdhniet shoqrore dhe ndikimin e faktorve q lidhen me mjedisin e puns; 1.10. hnien e prparsis s siguris kolektive n raport me sigurin individuale; 1.11. sigurimin e udhzimeve t prshtatshme pr pun t sigurt dhe t shndetshme, pr t punsuarin dhe vendosjen e tyre n vendet e dukshme dhe n gjuhn q e kupton ai/ajo. 2. Pundhnsi, duke marr parasysh natyrn e aktiviteteve t subjektit punues, bn vlersimin e rrezikshmris t vendeve t puns, substancave ose preparateve kimike q prdoren. 3. Pundhnsi, pas vlersimit t br nga paragrafi 2. i ktij neni, nse sht e domosdoshme, duhet t: 3.1. siguroj nj nivel m t mir t siguris dhe shndetit n pun pr t punsuarit duke eliminuar faktort e rrezikut, zvogluar ndikimin e substancave t dmshme kimike, prmirsuar pajisjet e puns dhe duke larguar shprehit e kqija n veprim gjat procesit t puns; 3.2. integroj dhe zbatoj masat parandaluese q dalin prej vlersimit t rrezikut n t gjitha aktivitetet e subjektit punues dhe n t gjitha nivelet e hierarkis. 4. Pundhnsi, kur ia beson detyrat e puns nj t punsuari, detyrohet t marr parasysh aftsit e tij/saj pr kryerjen e atyre detyrave t puns. 5. Pundhnsi detyrohet ti informoj dhe trajnoj t punsuarit pr pun t sigurt, me rastin e zvendsimit t teknologjis ekzistuese me teknologji t reja. 6. Pundhnsi detyrohet q t ndrmarr masat e duhura pr sigurin dhe shndetin n pun, duke siguruar udhzime t prshtatshme pr pun, pr t punsuarit n vende t puns me rrezikshmri t lart dhe n kto vende t puns mund ti angazhoj vetm t punsuarit e trajnuar dhe t kualifikuar pr ato vende prkatse.

Neni 8 Bashkpunimi i pundhnsve n zbatimin e masave t siguris dhe shndetit n pun 1. Pundhnsit t cilt shfrytzojn t njjtn zon (hapsir, lokale, rrug, etj.) t puns, jan t detyruar q t bashkpunojn n zbatimin e masave q lidhen me sigurin dhe shndetin n pun, duke marr parasysh natyrn e aktiviteteve t subjekteve punuese. 2. Pundhnsit duhet t koordinojn aktivitetet e tyre pr t krijuar kushte t sigurta dhe t shndetshme n pun, dhe ti informojn t punsuarit ose prfaqsuesit e tyre pr rreziqet n pun. 3. Masat e siguris dhe shndeti n pun, nn asnj rrethan, nuk mund t bien n ngarkes financiare t t punsuarve. 4. Pundhnsi n cilsin e investitorit, do t lidh marrveshje kontraktuale n form t shkruar, me personat t cilt kryejn veprimtari pune pr t, prkatsisht me kontraktuesit dhe nnkontraktuesit, n t ciln marrveshje prcaktohet prgjegjsia pr sigurin dhe shndetin n pun. 5. Nse nuk arrihet marrveshje kontraktuale n pajtim me paragrafin 4. t ktij neni, prgjegjsia pr sigurin dhe shndetin n pun, sipas ktij ligji, bie mbi investitorin.

Neni 9 Shrbimet pr mbrojtjen dhe parandalimin 1. do pundhns sht i detyruar t ngarkoj nj ose m shum t punsuar, pr t kryer aktivitete nga siguria dhe shndeti n pun, nse nuk sht prcaktuar ndryshe me kt ligj. 2. I punsuari i ngarkuar sipas paragrafit 1. t ktij neni, nuk mund t cenohet pr shkak t aktiviteteve t tij n lidhje me mbrojtjen dhe parandalimin e rreziqeve n pun, as nga pundhnsi, as nga t punsuarit e tjer. 3. Pr t punsuarin e ngarkuar, i cili ushtron aktivitetet nga siguria dhe shndeti n pun, pundhnsi duhet t siguroj trajnime dhe mjete t nevojshme pr pun. 4. Pundhnsi, n munges t personelit t kualifikuar pr t udhhequr me sigurin dhe shndetin n pun, brenda subjektit t tij do t angazhoj persona ose institucione pr shrbime profesionale t jashtme. 5. Ministria, me akt nnligjor, varsisht prej llojit t veprimtaris, prcakton kushtet dhe kriteret, pr certifikimin dhe licencimin e personave dhe institucioneve pr shrbime nga paragrafi 4. i ktij neni. 6. Personat e jashtm apo institucionet pr t ushtruar aktivitetet nga fusha e siguris dhe shndetit n pun duhet t jen t pajisura me mjetet dhe pajisjet e duhura profesionale t puns si dhe aparaturat matse adekuate. 7. N rastet kur pundhnsi angazhon persona apo institucion pr shrbime nga siguria dhe shndeti n pun, sht i detyruar ti informoj dhe njoftoj ata me procesin e puns, me 6

rreziqet e mundshme, me rrethanat t cilat ndikojn ose mund t ndikojn n sigurin dhe shndetin e t punsuarve dhe me masat parandaluese q i ka ndrmarr pr t krijuar kushte t sigurta dhe t shndetshme t puns pr t punsuarit.

Neni 10 T punsuarit e ngarkuar pr siguri dhe shndet n pun 1. Pundhnsi i cili punson deri n pesdhjet (50) t punsuar, nse sht i aft/kompetent, mund t marr vet prgjegjsin pr zbatimin e masave t prcaktuara n paragrafin 1. t nenit 9 t ktij ligji, me kusht q ti plotsoj kushtet dhe kriteret sipas paragrafit 5. t nenit 9 t ktij ligji. 2. Pundhnsi i cili punson mbi pesdhjet (50) e m pak se dyqindepesdhjet (250) t punsuar, sht i detyruar t caktoj nj ekspert, pr kryerjen e detyrave nga siguria dhe shndeti n pun. 3. Pundhnsi i cili punson m shum se dyqind e pesdhjet (250) t punsuar duhet t angazhoj nj (1) ose m shum ekspert pr kryerjen e detyrave nga siguria dhe shndeti n pun.

Neni 11 Ndihma e par, fikja e zjarreve, evakuimi i t punsuarve, rreziqet serioze dhe t mundshme 1. Pundhnsi sht i detyruar t ndrmarr masat e nevojshme pr ndihmn e par, fikjen e zjarrit dhe evakuimin e t punsuarve, t prshtatura sipas natyrs s aktiviteteve dhe madhsis s subjekteve punuese. 2. Pundhnsi sht i detyruar t organizoj dhe ti ofroj ndihmn e par t punsuarve n rast t lndimit n pun ose smundjeve t papritura dhe t siguroj prcjelljen e tyre pr trajtim mjeksor. 3. Pundhnsi trajnon personat, q do t kryejn evakuimin, shptimin, fikjen e zjarrit dhe dhnien e ndihms s par. 4. Pundhnsi prmes personave t trajnuar, kryen evakuimin, shptimin, fikjen e zjarrit dhe dhnien e ndihms s par, pr t punsuarit n subjektin punues. 5. Pundhnsi harton nj plan pr evakuimin dhe shptimin n situata emergjente, t cilin ia bn t ditur t gjith t punsuarve, si dhe kryen ushtrime praktike, t paktn nj her n dy (2) vjet, n prputhje me kt plan. 6. Pundhnsi sht i detyruar t mbaj kontakte t nevojshme me shrbime t jashtme, sidomos lidhur me ndihmn e par, kujdesin emergjent mjeksor, shrbime shptimi dhe shrbimin e zjarrfiksve.

7. Pundhnsi, n rast t rrezikut t mundshm dhe serioz pr jetn dhe shndetin e t punsuarve, duhet q: 7.1. sa m shpejt t jet e mundur, ti informoj t gjith t punsuarit t cilt jan, apo mund t jen t ekspozuar n rreziqe serioze dhe t mundshme, n mnyr q t parandaloj ose zvogloj rrezikun pr jetn dhe shndetin; 7.2. t marr masa dhe t jap udhzime pr tiu mundsuar t punsuarve, q n rast t rreziqeve serioze dhe t mundshme n vendin e puns ta ndrpresin punn dhe menjher ta braktisin at vend t puns dhe t vendosen n nj vend t sigurt; 7.3. t prmbahet nga krkesa drejtuar t punsuarve q t vazhdojn punn n situat kur ende ka rrezik serioz dhe t mundshm; 7.4. t angazhoj n pun pr evitimin e rrezikut dhe normalizimin e procesit t puns, vetm t punsuarit e kualifikuar, t specializuar dhe t trajnuar pr kryerjen e punve n kushte t veanta dhe me rrezikshmri t lart; 7.5. t organizoj vazhdimin e procesit t puns vetm pas kalimit t rrezikut, prve n rastet e jashtzakonshme dhe objektivisht t justifikuara kur ndrprerja e procesit t puns shkakton dme m t mdha n njerz. 8. T punsuarit n rastet kur jan t rrezikuar seriozisht dhe t cilt nuk mund t kontaktojn menjher me eprorin prgjegjs do t veprojn sipas aftsive t tyre t fituara me trajnime dhe pajisjeve teknike q kan n dispozicion, pr t shmangur pasojat e nj rreziku t till. 9. T punsuarit t cilt veprojn n prputhje me paragrafit 8. t ktij neni, nuk do t ken prgjegjsi pr pasojat e mundshme, prve n rastet kur ata veprojn qllimisht n kundrshtim me udhzimet pr veprim ose nuk veprojn fare duke neglizhuar rrezikun.

Neni 12 Detyrimet e pundhnsit pr caktimin e masave pr parandalimin e aksidenteve n pun dhe t smundjeve profesionale 1. Pundhnsi, pr caktimin e masave pr t parandaluar aksidentet n pun dhe smundjet profesionale, sht i detyruar q t: 1.1. miratoj fazn e krkimit, t projektimit dhe hartimit t planit pr prdorimin e pajisjeve t puns, n prputhje me dispozitat e ktij ligji dhe ligjeve tjera t aplikueshme, q ojn n zvoglimin dhe shmangien e rreziqeve, aksidenteve n pun dhe smundjeve profesionale; 1.2. prpiloj nj dokument vlersimi dhe parandalimi t rrezikut q prmban masat me karakter teknik, organizativ, higjieniko-sanitar, t cilat do t zbatohen sipas kushteve specifike t vendeve t puns pr veprimtarin prkatse; 1.3. prcaktoj cilsit dhe prgjegjsit e t punsuarit n fushn e siguris dhe t shndetit n pun, n prshkrimet e puns, sipas pozicionit prkats t puns.

Neni 13 Detyrimet e pundhnsit pr zbatimin e masave pr parandalimin e aksidenteve n pun dhe t smundjeve profesionale 1. Pr garantimin e zbatimit t masave pr t parandaluar aksidentet n pun dhe smundjet profesionale, pundhnsi sht i detyruar q t: 1.1. mbikqyr punn dhe cilsin e kryerjes s shrbimeve t personave ose t shrbimeve t jashtme t kontraktuara prej tij pr sigurin dhe shndetin n pun; 1.2. ndrmarr masat pr t siguruar materialet e nevojshme pr informimin dhe trajnimin e t punsuarve dhe t vendos shenja adekuate pr siguri, postera, fletushka, filma, filmime t lidhura me sigurin dhe shndetin n pun; 1.3. siguroj informimin e do t punsuari prpara fillimit t puns pr rreziqet ndaj t cilave ai mund t ekspozohet n vendin e tij/saj t puns, si dhe pr masat e nevojshme parandaluese dhe mbrojtse; 1.4. siguroj q t punsuarit t jen t pajisur me kualifikimet prkatse profesionale; 1.5. siguroj funksionimin e vazhdueshm dhe t duhur t sistemeve dhe mjeteve mbrojtse, mjeteve t matjes dhe t kontrollit, si dhe t pajisjeve t diktimit, mbajtjes nn kontroll dhe neutralizimit t substancave t rrezikshme q lirohen gjat zhvillimit t proceseve teknologjike; 1.6. marr n pun t punsuarin n baz t ekzaminimit mjeksor t tij, n varsi t vendit t puns; 1.7. lejoj prfaqsuesin e t punsuarve, me krkesn e ktij t fundit, t marr pjes gjat vizits s inspektimit, si dhe n rastet e hetimit t ngjarjeve; 1.8. lejoj t punsuarin t marr pjes n inspektimin dhe hetimin e ngjarjeve, me krkesn e inspektorit t puns; 1.9. ruaj t gjitha provat n vendngjarje ku ka ndodh aksidenti me pasoj vdekjeje, qoft ky dhe kolektiv, me prjashtim t rasteve kur ruajtja e atyre provave n vendngjarje mund t shkaktoj nj tjetr aksident; 1.10. siguroj numr t mjaftueshm t aparateve pr fikjen e zjarrit dhe t njjtat t jen me mbushje adekuate sipas llojit t shkaktarit t zjarrit; 1.11. mbaj n gjendje t rregullt dhe ti rimbush n afate t caktuara t cilat shnohen n tiketn e vendosur n aparat; 1.12. vendos n vende t prshtatshme aparatet pr fikjen e zjarrit; 1.13. instaloj hidrant n subjektet punuese ku ka rrezik t shtuar pr shprthimin e zjarrit dhe ku konsiderohet q aparatet pr fikjen e zjarrit nuk jan t mjaftueshme; 1.14. vendos hidrantet n vende t dukshme, t prshtatshme dhe duhet t jen n 9

gjendje t rregullt pr prdorim n do koh; 1.15. t shnoj qart ndalimin e pirjes s duhanit n vendet e puns dhe n vende publike; 1.16. pajis t punsuarit, n mnyr t detyrueshme, me pajisje mbrojtse individuale, t siguroj mirmbajtjen e tyre dhe t respektoj afatet e skadimit t prdorimit t tyre.

Neni 14 Prdorimi i mjeteve t puns dhe pajisjeve mbrojtse individuale gjat procesit t puns 1. Pundhnsi sht i obliguar q mjetet e puns t'i mbaj n gjendje t rregullt, ta kontrolloj rregullsin dhe sigurin e tyre me kontrolla t herpashershme n afate t prcaktuara me aktin q e miraton ai, prkatsisht me udhzimin e prodhuesit, dispozitat dhe standardet teknike. 2. Nse me udhzimin e prodhuesit nuk jan parashikuar afate t tjera, pundhnsi sht i obliguar q mjetet e puns t'i kontrolloj, provoj dhe testoj: 2.1. para prdorimit t par, 2.2. pas rekonstruktimit, pas avaris dhe 2.3. pas zhvendosjes nga njri vend n vendin tjetr. 3. Pundhnsi duhet t siguroj q mjetet e puns dhe pajisjet individuale mbrojtse, t jen n gjendje t mir dhe t rregullt n do koh. 4. Pundhnsi nuk mund t prdor apo t vr n pun, mjetet dhe pajisjet pr mbrojtje individuale, n qoft se ato nuk i prgjigjen standardeve teknike n prputhje me rregullat e siguris dhe shndetit n pun.

Neni 15 Objektet/ndrtesat 1. Pr do objekt / ndrtes, t destinuar pr pun, pundhnsi duhet t siguroj: 1.1. secila ndrtes ti ket daljet emergjente; 1.2. planin pr evakuim n mnyr q t punsuarit t evakuohen nga objekti/ndrtesa, n rastin e ngjarjeve t papritura, prej t cilave rrezikohet jeta dhe shndeti i tyre; 1.3. q rrugt dhe daljet emergjente t jen t shnuara qart me shenja adekuate, t cilat do t vendosen n vende t dukshme dhe n prputhje me rregullat; 10

1.4. q rrugt dhe daljet emergjente t jen t lira, pa pengesa dhe t cilat t drgojn direkt jasht zons s rrezikshme apo n nj zon t sigurt; 1.5. hapsirn pr dhnien e ndihms s par dhe pajisjet e nevojshme; 1.6. hapsirn e nevojshme pr pushim; 1.7. hapsirat ndihmse (dhoma pr ushqim, dhoma e veshjeve/garderoba, banjo, tualetet ndaras pr femra dhe meshkuj); 1.8. objektet pr pastrimin dhe dezinfektimin e rrobave t puns dhe pajisjet mbrojtse.

Neni 16 Vlersimi i rrezikshmris n vendet e puns 1. Pundhnsi sht i detyruar t bj vlersimin e rrezikshmris n vendet e puns, me qllim t parandalimit t rrezikut, prfshir dhe ekspozimin e t punsuarve nga elementet e dmshme dhe t rrezikshme pr shndetin dhe sigurin n pun gjat procesit t puns. 2. Vlersimi i rrezikshmris n vendet e puns bhet nga profesionist t fushave prkatse brenda subjektit punues t caktuar nga pundhnsi, prkatsisht nga shrbimet e jashtme ose personat e kontraktuar nga pundhnsi. 3. Pundhnsi, pas procesit t vlersimit t rrezikshmris, sht i detyruar t hartoj dokumentin e vlersimit t rrezikut dhe t ndrmarr masat mbrojtse t domosdoshme pr sigurin dhe shndetin n pun t t punsuarve. 4. Mnyra e prgatitjes s dokumentit pr vlersimin rrezikut, prmbajtja e tij si dhe t dhnat mbi t cilat duhet t bazohet vlersimi i rrezikut, rregullohen me akt nnligjor, t nxjerr nga Ministria, n pajtim me ministrin kompetente pr shtjet e shndetsis. 5. Pundhnsi sht i detyruar t mbaj evidencn pr lndime n pun, smundjet profesionale dhe t pajis t lnduarin me fletlndim n vend t puns. 6. Pundhnsi sht i detyruar q n bashkpunim me autoritetet prgjegjse pr siguri dhe shndet n pun, t hartoj raporte mbi aksidentet dhe smundjet profesionale n subjektin e tij punues.

Neni 17 Punt me kushte t veanta 1. Pun me kushte t veanta sipas dispozitave t ktij ligji, jan punt q mund t kryhen vetm nga t punsuarit t cilt prve kushteve t prgjithshme pr themelimin e marrdhnies s puns, duhet t prmbushin edhe kushtet dhe kriteret e veanta t moshs, gjinis, aftsis profesionale, shndetsore, fizike, gjendjes mendore, psiko-fizike dhe psikologjike. 11

2. Pundhnsi nuk duhet t caktoj t punsuarin n pun me kushte t veanta, n qoft se paraprakisht, n mnyr t shkruar, nuk sht prcaktuar q i punsuari i plotson kushtet dhe kriteret e nevojshme nga paragrafi 1. i ktij neni. 3. Pundhnsi sht i detyruar q para s ta caktoj t punsuarin n vend t puns me kushte t veanta, ta drgoj at n kontroll mjeksor, q t konstatoj aftsit e tij shndetsore, fizike dhe psikike, pr kryerjen e punve n at vend t puns. 4. Pundhnsi sht i detyruar t ofroj dshmi me shkrim n prshkrimin e punve dhe detyrave t puns pr t punsuarin n vend t puns me kushte t veanta, se ai i plotson kushtet dhe kriteret pr pun n vend t puns me kushte t veanta n pajtim me paragrafin 1. t ktij neni. 5. Pundhnsi t punsuarin i cili punon n vend t puns me kushte t veanta t puns, sht i detyruar ta drgoj n kontrollim mjeksor s paku nj her n vit dhe sa her t paraqitet nevoja, varsisht prej gjendjes shndetsore t tij.

Neni 18 Informimi i t punsuarve 1. Pundhnsi merr masa adekuate q t punsuarit apo prfaqsuesit e tyre t marrin t gjitha informatat e nevojshme lidhur me: 1.1. do rrezik q mund t paraqitet n vendet e puns, masat mbrojtse dhe parandaluese si dhe aktivitetet q i ndrmerr nga ana e tij pr eliminimin e ktyre rreziqeve; 1.2. informimin e t punsuarve dhe prfaqsuesve t tyre pr ndihmn e par, masat n rast zjarri, evakuimin, si dhe prgjegjsit e veanta t secilit pr marrjen e ktyre masave; 1.3. vlersimin e rrezikut, si dhe masat e ndrmarra pr t siguruar shndetin dhe mbrojtjen n pun pr t punsuarit, fmijt, t rinjt, grat shtatzna, grat me fmij n gji dhe personat me aftsi t kufizuara. 2. Pundhnsi do t ndrmarr masa adekuate pr informimin e pundhnsit t kontraktuar, t angazhuar me pun n subjektin e tij ekonomik lidhur me nn-paragraft 1.1., 1.2. dhe 1.3. t paragrafit 1. t ktij neni. 3. Pundhnsi v n dispozicion t t punsuarve udhzimet e hollsishme, n zbatimin e dokumentit t vlersimit dhe parandalimit t rrezikut, pr do vend pune, i dokumentuar nprmjet nj procesverbali.

12

Neni 19 Konsultimet dhe pjesmarrja e t punsuarve 1. Pundhnsi duhet t konsultohet me t punsuarit dhe prfaqsuesit e tyre duke iu mundsuar atyre t marrin pjes n diskutime lidhur me shtjet e siguris dhe shndetit n pun q prfshijn:
1.1. masat q duhen ndrmarr, t cilat mund t ken ndikim t konsiderueshm n rritjen e nivelit t siguris dhe shndetit n pun;

1.2. informacionin pr vlersimin e rreziqeve, masat mbrojtse dhe parandaluese, regjistrin dhe raportet e aksidenteve n pun, si dhe raportet nga inspektorati; 1.3. listn e personave ose t shrbimeve t jashtme q kontraktohen pr t kryer shrbime sipas nenit 9 t ktij ligji; 1.4. planin dhe organizimin e trajnimeve t puntorve nga siguria dhe shndeti n pun. 2. Prfaqsuesit e t punsuarve dhe antart e Kshillit pr Siguri dhe Shndet n pun kan t drejt t krkojn nga pundhnsi q t ndrmarr masa adekuate dhe t dorzojn propozime tek ai me qllim t zvoglimit t rreziqeve pr t punsuarit ose t largoj burimet e rrezikut. 3. T punsuarit ose prfaqsuesit e tyre kan t drejt ankese n prputhje me ligjet, tek inspektori i puns, nse ata konsiderojn q masat e ndrmarra nga pundhnsi nuk jan adekuate dhe t mjaftueshme pr sigurin dhe shndetin n pun. 4. Prfaqsuesve t t punsuarve duhet tu jepet rasti q t paraqesin vrejtjet e tyre tek inspektori i puns pr mangsit q kan ndikim n sigurin dhe shndetin n pun.

Neni 20 Trajnimi i t punsuarve 1. Pundhnsi prkujdeset q secili i punsuar t trajnohet nga siguria dhe shndeti n pun, pr vendin e tij t puns si: 1.1. para ose pas themelimit t marrdhnies s puns; 1.2. n rast t transferimit apo ndrrimit t vendit t puns; 1.3. n rast t paraqitjes s pajisjeve t reja apo ndrrimit t pajisjeve t puns; 1.4. n rast t prdorimit t teknologjis s re; 1.5. koh pas kohe nse sht e domosdoshme. 2. Pundhnsi prkujdeset q t punsuarit e subjektit t kontraktuar t marrin udhzimet adekuate pr sigurin dhe shndetin n pun gjat aktivitetit t tyre n subjektin e tij. 13

3. Prfaqsuesit e puntorve me rol specifik pr sigurin dhe shndetin n pun do t ken t drejt t vijojn trajnime adekuate. 4. Trajnimi i referuar n paragrafin 1. t ktij neni organizohet gjat orarit t puns.

KREU III
DETYRIMET E T PUNSUARVE

Neni 21 Detyrimet e t punsuarit 1. do i punsuar ka prgjegjsi t prkujdeset pr sigurin dhe shndetin e vet dhe t personave t tjer n pun, n prputhje me trajnimin dhe udhzimet q i jan dhn nga pundhnsi. 2. N prputhje me trajnimin, udhzimet e dhna nga pundhnsi, doracakt, udhzimet dhe rregulloret teknike, i punsuari sht i detyruar t: 2.1. prdor me korrektsi makinerit, aparaturat, veglat, pajisjet e transportit mjetet tjera pr pun dhe t veproj me kujdes me substancat e rrezikshme; 2.2. prdor me korrektsi pajisjet mbrojtse individuale t vna n dispozicion t tyre dhe pas prdorimit ti rikthej ato n vendin q sht planifikuar pr ruajtjen e tyre t sigurt; 2.3. mos nxjerr jasht shrbimit, t ndryshoj ose t zhvendos arbitrarisht mekanizmat e siguris t montuara n makineri, aparatura, vegla, impiante, ndrtesa dhe ti prdor si duhet kta mekanizma; 2.4. njoftoj menjher pundhnsin, personin e ngarkuar pr shtjet e siguris dhe shndetit n pun dhe prfaqsuesit e t punsuarve, pr do situat pune, pr t ciln kan nj motiv t arsyeshm pr ta vlersuar si rast q paraqet nj rrezik t rnd dhe t menjhershm pr sigurin dhe shndetin n pun; 2.5. respektoj t gjitha detyrimet e prcaktuara prej pundhnsit nga fusha e siguris dhe shndetit n pun, n t kundrtn do t jet prgjegjs pr dmin ose aksidentin e shkaktuar. 3. I punsuari do ta lajmroj inspektorin e puns, nse pundhnsi nuk i ka ndrmarr masat prkatse pr mnjanimin, evitimin dhe eliminimin e rrezikut t bazuar nga nnparagrafi 2.4. i paragrafit 2. t ktij neni. 4. I punsuari mund t refuzoj urdhresn pr pun, nse e ka lajmruar pundhnsin, personin pr shtje t siguris dhe shndetit n pun dhe prfaqsuesin e t punsuarve pr rrezikun q i kanoset atij/asaj nse punon n ato kushte t puns, derisa nuk evitohet rreziku dhe nuk krijohen kushtet normale pr pun. 14

KREU IV
KONTROLLIMET MJEKSORE T T PUNSUARVE

Neni 22 Kontrollimet mjeksore 1. Pundhnsi sht i detyruar tiu siguroj t punsuarve kontrollime mjeksore n institucionet shndetsore t licencuara pr shrbime nga mjeksia e puns n pajtim me paragrafin 5. t nenit 17 t ktij ligji. 2. Pundhnsi sht i detyruar ti drgoj n kontrollim mjeksor t gjith t punsuarit s paku nj her n tre (3) vite.

KREU V
NJOFTIMI PR AKSIDENTET N PUN

Neni 23 Njoftimi pr aksidentet n pun 1. N rastet kur ka ndodhur aksidenti me pasoj lndimin apo vdekjen e t punsuarit, pundhnsi sht i detyruar ta lajmroj menjher inspektorin e puns. 2. Pr aksidentet n pun, inspektori i puns detyrohet t bj procesverbal me shkrim me t cilin konstaton gjendjen faktike n kohn kur ka ndodhur aksidenti. 3. Inspektori i puns do ti marr masat adekuate n pajtim me ligjin pr shkeljet e konstatuara n rastin kur ka ndodhur aksidenti. 4. Inspektori i puns urdhron me vendim ndrrmarrjen e masave t menjhershme pr evitimin e rrezikut, dhe nse ka fakte t pamohueshme se kushtet e puns paraqesin rrezik serioz pr sigurin dhe shndetin e t punsuarve, urdhron ndalimin e prkohshm t procesit t puns n at subjekt punues, njsi t subjektit punues ose makin punuese. 5. Ndalimi i prkohshm i procesit t puns do t zgjas deri n ofrimin e fakteve nga pundhnsi i subjektit punues, se jan ndrmarr masat pr evitimin e rrezikshmris dhe se kushtet aktuale t puns nuk paraqesin rrezik pr shndetin dhe sigurin e t punsuarve. 6. Inspektori i puns me t pranuar faktet nga paragrafi 4. i ktij neni, do t bj inspektim n subjektin punues. Pas konstatimit se kushtet e puns jan prmirsuar dhe sht evituar rreziku pr sigurin dhe shndetin n pun, me vendim lejon vazhdimin e procesit t puns pr t punsuarit. 7. Aksidenti vlersohet se ka ndodhur n pun ose lidhur me punn kur i punsuari lndohet gjat: 7.1. kryerjes s puns n subjektin e puns ku sht i punsuar; 15

7.2. kryerjes s nj pune tjetr, pa ose me urdhr t pundhnsit pr arsye madhore n interes t puns; 7.3. kohs s pushimit t prcaktuar nga pundhnsi, vnien n rregull t makinerive, veglave t puns, veshmbathjeve, pastrimit t vendit t puns para ose pas mbarimit t puns; 7.4. kohs s aftsimit dhe trajnimit profesional; 7.5. dhnies s ndihms s par lidhur me punn. 8. Bazuar n pasojat, aksidentet n pun klasifikohen si m posht: 8.1. aksidente t cilat shkaktojn paaftsi t prkohshme pr pun; 8.2. aksidente t cilat shkaktojn paaftsi t prhershme n pun; 8.3. aksidente me pasoj vdekje n pun. 9. Bazuar n numrin e personave t lnduar n pun, aksidentet n pun klasifikohen si m posht: 9.1. aksidente individuale kur lndim n pun pson vetm nj i punsuar dhe 9.2. aksidente masive ku t paktn dy (2) apo m shum t punsuar lndohen n t njjtn koh dhe pr shkak t arsyeve t njjta.

KREU VI
DISPOZITAT PERFUNDIMTARE

Neni 24 Mbikqyrja Mbikqyrjen e zbatimit t dispozitave t ktij ligji e bn Inspektorati i Puns.

Neni 25 Gjobat 1. Personi fizik dhe personi juridik, q nuk i zbaton dispozitat e ktij ligji, n procedur ligjore do t dnohet n t holla pr seciln dispozit t shkelur. 2. Pr shkelje t dispozitave t nenit 5, 6, 9 dhe 10 t ktij ligji, pundhnsi do t dnohet n t holla n shumn prej pesqind (500) deri n dhjetmij (10.000) Euro.

16

3. Pr shkeljet e dispozitave t nenit 7, 11, 12, 13, 15 dhe 17 t ktij ligji, pundhnsi do t dnohet n t holla n shumn prej pesqind (500) deri tridhjetepesmij (35.000) Euro. 4. Pr shkeljet e dispozitave t nenit 8 t ktij ligji, investitori, kontraktuesi, ose nnkontraktuesi do t dnohet n t holla n shumn prej pesmij (5.000) deri tridhjetepesmij (35.000) Euro. 5. Pr shkeljet e dispozitave t nenit 14 dhe 16 t ktij ligji, pundhnsi do t dnohet n t holla n shumn prej pesqind (500) deri njzetepesmij (25.000) Euro. 6. Pr shkeljet e dispozitave t nenit 18 dhe 19 t ktij ligji, pundhnsi do t dnohet n t holla n shumn prej pesqind (500) deri pesmbdhjetmij (15.000) Euro. 7. Pr shkeljet e dispozitave t nenit 20, 22 dhe 23 t ktij ligji, pundhnsi do t dnohet n t holla n shumn prej pesqind (500) deri njzetmij (20 000) Euro. 8. Pr shkeljet e dispozitave t nenit 21 t ktij ligji, i punsuari do t dnohet n t holla n shumn prej njqind (100) deri pesmij (5.000) Euro.

Neni 26 Nxjerrja e akteve nnligjore 1. Ministria e Puns dhe Mirqenies Sociale, nxjerr aktet nnligjore pr zbatimin e drejt dhe t plot t ktij ligji, n afat prej gjasht (6) muajsh. 2. Ministria e Puns dhe Mirqenies Sociale detyrohet q n vazhdimsi t hartoj akte normative pr zbatimin e politikave dhe pr t realizuar prputhshmrin me Acquis n fushn e siguris dhe shndetit n pun.

Neni 27 Shfuqizimi i akteve ligjore Me hyrjen n fuqi t Ligjit pr Sigurin dhe Shndetin n Pun, shfuqizohet Ligji Nr. 2003/19 pr Siguri n pun, mbrojtje t shndetit t t punsuarve dhe ambientit t puns dhe aktet nnligjore.

17

Neni 28 Hyrja n fuqi Ky ligj hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit pas publikimit n Gazetn zyrtare t Republiks s Kosovs.

Ligji Nr. 04/L-161 16 maj 2013 Kryetari i Kuvendit t Republiks s Kosovs, ________________________ Jakup KRASNIQI

18