Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • PG156

    Uploaded by

    Manticora_SM
    448 views597 pages

    Copyright

    © Attribution Non-Commercial (BY-NC)

    Available Formats

    PDF, TXT or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    Attribution Non-Commercial (BY-NC)
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf or txt
    448 views597 pages

    PG156

    Uploaded by

    Manticora_SM

    Copyright:

    Attribution Non-Commercial (BY-NC)
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf or txt
    of 597

    60

    PATROLOGIJ:
    CURSUS COiMPLETUS,
    SEU B I R L I O T H E C A U N I V F H S A L I S , l N T E G l U , U N I F O R M I S , C O M M O D A . O E C O N O M I C A ,

    OflNIUfl SS. PATI.ll, DOCTORll SCUIPTORUMOUE ECCLKSIASTICORll,


    SIVB
    QTII
    AB XVO
    APOSTOI.ICO
    Al)
    RT ADCONCILIl
    FLOHENTINI

    I.A n i o u V M ,

    KMPORA

    RECUSIO

    SIVR

    GRACORDM,

    INNOCRNTll
    iANN.
    H59)

    III
    {AHN.
    1516)
    PRO
    PRO
    (iH.KCIS
    PLORUEttUNT

    LATINIS,
    :

    CHRONOLOGICA

    OMNItlM }1': 8 MOMJ.UEN111 C A T H O L I C A : T l t A U I T I O M S PEIl QUINDKCIM PRIUllA


    KCCLESIiE S A X U L A ,
    KlllTIONEt ( l:i IBA1 IS8I AS, INTEB SE CIIMQUB NONNULUS C O I I I C I B U S MANII8CRirTlR Clll.LATAS, PP.RQUAM D I I . I G F . N TF.U CASTIGATA ; lllSSER I IONIBI s. COMMF.NTARIIS V ABMSUUI I.ECTIONIRUS CONTINENTKH II.I.USIKATA ; (IHNIKItS
    OFKHIBIIS POST AMPI.ISBIMAS EMIUISI.S QlliE TRIBUS NOVl.SRHIIS SiECUMS IIERENTUR ABSOI.IITAS, RETECTIR
    A U C T A ; INIIIr.lRIIS ORDINARI18 V E L ETIAM ANALYTIC18, SINGDLOS SlVE TOUOS, SIVK AIICTORES ALICIIJUS
    MOHKNTI SUBSEQUENTIBUS, DONATA ; CAPITIILI8 IBTRA 8 T E K T U M hlTE DISPOSITIS, NKCNON TITULIS
    SIN61 t.Allt.M rAGINARUH H A I U . l M . M SI)I'KIU(IHKH DISTINGIIENTIBIIS SDIIJECTAMQtlR M A T E K I A U SIGNIFICANTIRUS, A D O R N A T A ; <ll'KRIBtlS CtlM IMIBIIS, T I I H AIMIC.II YPIIIS, ALIQUA VKRO AUCTOUITATE I N
    ORIHfK At> T R A I H T I O N K I I E C C L E S I A S T I C A H PIILI.ENTIBUS, AMPLIFICATA ;
    DHCKNTIR ET QIIADRAGINTA INDICIBUS SIIB OMNI RF.SPFXTU, S C I I . I C E T , At.PHAHETICO, CIIRONOLOGICO, A N A L V I K I I ,
    ANALOGICO, SiATISTlCO, SYNTHETICO, E T C , OPERA, ItES ET AUCTUIIES EXHIBENTIIlUS, UT NN SOLUH
    STUDIOSO, RED NECOTIIS IMPLICATO, ET Sl FOIITE SINT, PIGIUS ETIAM IMPERITIS PATKANT OSIXF.S
    SS. 1.111:1-, LOCUrLEIATA ; SEU 1' [', l . S I 1:1 1 >t bUOBUS IMMENSI8 . II l IILIS I N D I C I U U S , ALTEKO
    SCII.ICET U I . I U M , QUO CONRlll.TO, OClIIQIHIt NON SOI.UM TALIS T A I . I S V F . P A T E R , VERUM K T I A M
    IINII8UUISQI1K PATItGM, ABSQUE 1:1.1. EXCKPTIONE, I N (j I I ) l.l.l 1 I 8CRIPSEKIT, UNO
    i N i n i i i CIINSI K . u i i i i i ; ALTKRO SCUIPI . SACRiE , v.x QIIO LECTOBI COUWJXTA

    rERlRE

    8IT

    OBVIIIM QIIINAM PATBES


    SINGGI.ORIIH I I ItRulUIU SCR11-

    IN

    QIIIBtlS

    SUOBIIM

    l.OCIS

    I I I I ,f. VRII8US, PniMO G E N E S E O S


    I I S Q I I K li M I V I S S I M I I M APOCALYPStS,
    COMMENTAH SINT :
    ACCIIKATISSIMA, r.jEiK.BiugiiK IIMNIBUS FACILE ANTEI-DNRNDA, SI PKIIPENHAMIUR r.nAiucir.tnn M T I I H T A S ,
    CIUIU. QIIA1.ITAS, I N I K G K I T A S T E I T U S , CllllKF.CTIONIS PERFECTIO, O P E H U U UKCUSOIIDH T I I H V A I U K I A S
    I I I I I lil S , FUHHA Vm.llMINUU l i n . i l AM CHMUODA ^ IN TOTO PATHOl.()G1 HECURSU CdNS I A N TKIl
    8IMILIS, PRETII E T I G I I I T A S , PBtSEKTIMUIIE ISTA C O L I . F . C T I O U^A, HKTHOtllCA B t CIIRONOI.OGICA ,
    8F.XCEN10IIIIH FRAGHENTORUM O I T M . l I.1X11 Myl HACTENUS HIC II.I.IC S P A B S ' I I I I I U . VEl. E T I A U
    IM.IH , P B I H I I H I I I M NOSTIIA BIRLIOTHECA, F.\ OPEBIBIIS ET U8R. Al) U H N K S
    *.TATES, I.IICOR, LINGUAR KOBMAfiUllK PF.BTINKNTIIIU8 , COAHUNATORIIH,
    ET E X INNDMI-.RIS nrEHIIII S TRADjTIONEM CATIIOLICAH CO.NFLANTIBUS, OPUS UNICUM HIRAIIII ITER EFFICIKNTIUH.'.
    SINGVLns

    S E R I E S GR^ECA
    POSTERIOR
    IN OUA PROHKUNT PATRES, UOCTOHKS 8CK1PTORKSOUK ECt.l.K.sijK GH/EC-fi AB if.VO AD
    CONCILII USQUE FLORENTINI TEMPORA, AMPI.IUS, NEMPE MORTEM CARDIN4LIS BI.SSARIOMS.
    A C C U R

    J.-P.

    DlbllollirciiR c l c r l
    S I V R

    ( . U H S U H M

    COMPf.KTORUM

    I N

    SINGULOS

    1G

    nfiiverMiie,

    SCIKNTIJK

    K C C I . E S I A S T I C J i IIAMOS

    R D I T O R B .

    f A T R O I O G I A , Atl INSTAR IPSIUS KCCI.ESIjB, I N DIIAS PABTF.8 blTUMTUR. 1. NEMPE LATINAW, A L I A M G B * : c - L A T I M A .


    AMB/F.PAIITES J A M INTF.GRK EXARATiC S U N T . LATINA, 222 VOI.UHINIBUS M O L B SIIA STANS, 1 I 10 FRANCIS V K M T : GB*C
    RVPLICI F.UITIONE T Y P I S H A N I U T A F.ST. PIIIDB GBjCCIIM TRXTUM UNA C I I H VKBslONE LATINA LA1EBALI tOHll.KC H T U R , E T I I U VOI.tlMINA IN 109 T O M I S , PRO P R I M A S E R I E , N O N K X G E R I T . POSTERIIIR VKRSIIINEM LATINAM TANTIIM
    EXIIIBKT, I H E O Q U K INTHA 55 V O L G M I N A BF.TINETUR. 8 K C D N B A S E B I E S GR.ECO-LATINA AI) 58 VOI.IIMINA TANTIJM I .; HUM nlMUS V E R S I O M E I I E L A T I N A 2 9 V O L I I M I N I B U S EST A B S O L U T A . U N D H Q U O I I U D R VOI.UHEfl G I I * I ' . ( I - L A T I N I I M 8,
    liNUll()Ul)QIIK MKIIK LATINUH 5 FIUKCIS SOI.I MMOI111 F.UITUR : UTROBI0UE VEUO, UT IIUJS BENI-.FICHI
    HHIATIIR EHPTOII, COLLECTIUNKH ., SIVE I.AMNVM. SIVE It.l-.l \ CliyPAIIF.T NECKSSK EIIIT; S F X I I S K N I M
    CIIJIISOUEVDI.IIMINIS AMPI.ITUIUNEM . DIFFICIII.TAH 5 VARIA 1'KKTIA C O O A R I W T . IDEI), 81 ( J U I S T A S T U H K U A T
    LICET ,, S E D SEOIISIH, COLI.KCl ll)>F.H GU.4;CO-I.ATINAII. \EL EAMUEM EX G R . V X O . VEIISAM, T U U U I I I I D U I I K
    VALOHKM PBO *J Vl.L P I I O (j FRANGIS SOLUII (111. IST.E tONUITlONES F O S T E R I O R I PA1 ' R O L O G I X LATlNiE SF.UIKI,
    PATRES AB INNOCENTIO I I I AD 1.11M.II.11 TRlllF.M INUSI KXIIIBENTI, I I H. ' l.l > 1 1 l:. MilA QU* MAMSCRIITIS
    I N UIIII.IOIIM.aS OimiS U M V E R S I glllESCEMIBUS C I I N S T A B I T , KKCHOM PATUOI.IiGIA O R I U S 1 A I . I S , GONDITlOJilllUS S P E CIAI.IIIIIS RllBJir.lENTtlR, ET IN TKMIMIBE SUO ANNCNTIABUNTUIl, Sl TEMITS KAS TVPIS AMIANIH NOlnS NOMlEFUEIilT.
    1

    PATBOLOGIM

    GRJECM

    M A N U E L I I PALyEOLOGUS.

    TOMUS

    CLVJ.

    GEORG. PIIRANT7.A. A L I l .

    E X C D D K R A T U R ET V E N I T A P U I ) J.-P. M I G N E , K D I T O R E M ,
    IN VIA DICTA THIBAUD,
    O U M / > ' 4 M I t M S K , PUOPE PORTAM ..+, PAItlSIORIIM V l i U J O
    irt.NMli
    N O M I N A T A M . SIJll 1>-0
    HOUCE,
    N U ^ C VEKO INTRA M1JENIA PAUISINA.
    18GC

    TRADITIO
    SJECULVM

    CATHOLICA.

    IV.

    1 1415-1*53.

    }
    R

    PIISSIMI SAPIENTISSIMI1MPEKATORIS

    MANUELIS PAL^EOLOGI

    THEOLOGICA, POLEMICA, PANEGYRICA,

    ,
    I>DAGOGICA.

    ACCEDUNT

    GE0R6II PHRANTZAE CHR0NIC0N


    CUM

    EJUSDEM

    ABBREVIATIONE

    VAT1CANA;

    IfEC RON
    JOANNIS

    ANAGNOSTJE,

    JOANNIS

    8CRIPTA

    CANANI,

    HISTOIUOA,

    MANUELIS

    CHRYSOLORJE

    BPI8TOEJB.

    ACCURANTE ET DENUO RECOGNOSCENTE J.-P. M I G N E ,


    BIBLIOTHECiC

    C L E R I

    CNIVER9.S,

    SIVE
    CVRSUUM COMPLRTORUH- 1N SINGUI.OS SCIKNTI/B BCCLESUSTICJt AAMOS I D I T O M .

    TOMUS

    UNICUS.

    TBNIT 10 FRANCIS GALLICIS.

    E X C U D E B A T D R E T V E N I T A P D D J.-P. M I G N B E D I T O R E M ,
    IN VIA DICTA THIBAOD, OLIM VAHBOISE.
    PROPE PORTAM LWTETIiE PARISIORUH VULGO
    VtNFER
    ISOMINATAH, SEU PETIT-MOHTROUGE,
    NUNC VERO INTRA rfOENIA PARISINA.
    1866

    TRADITIO

    CATHOLIC.

    SJBCULUMXV,

    ANNI1415-1453.

    ELEINCHUS
    A U C T O R U M E T O P E R U M Q U I I N H O C C L T t C O N T I N E N T U R .

    MANUEL CHRYSOLORAS.
    Manuelis Clmjsolora Yita et Scripla, ex Fabricio in Biblio'heca Grceca, et Hankio De
    Script. rerum Byzant. Insuni
    Chrysolotw
    Elogia varia et intcripiiom*
    funerae.

    Manuelis Cbrysolone Episiolas


    JOANNES CANANUS.
    Hieioria obsid.Of.is iirbis Cpolitanae ab Amurate
    I I , anno 1422, die 40 Junii inchoatae, die
    24 Augusii solulae.

    23

    Gl

    MANUEL II PAUEOLOGUS.
    Notitia biographicaex HenriciWarton
    Supplpn.
    ad Cnve de $cript. ecclet.
    Nothia bibliogrnphita ex Joan. Alb. Fabricii
    Bibliotheca Grceca.
    MAftUELIS PALaEOLOGI OPfcRA.

    Dialogus cutn mairesua, sive de nuptiis (litulus


    et principium, cuni epistola Demcirio Gydonio inscripla quae Dialogo preiuluiLur).
    Epislola ad Andream Asanem \ ,
    dt

    insomniit.

    Oralio Panegyrica
    .
    Oratio in SS. Virginis Deipara doniiitionera.
    Caiioii deprecaiorius in SS. Domlnam Deiparani pro prasemibus periculis.
    Dialogi quos cum Persa aliquo babuit, Miileriz munere fungeule in Galalia* oppido
    Ancyra. Pramitliii.tur C. B. Hasii ediioris
    Prolcgomena vernaculo sermone scripta.
    Prefaiio ad Tbeodorum fralrem,
    Dialogus primus. De angelis et animabus.
    Dialogus H . Decoelo el lcrra ; ilem d* Adami
    lapsti Christique judicio el Moamclhis paradiso.

    81
    83

    83
    87
    91
    91
    407

    Laudatio ftinebris fralris sui Theodori talxdlogi DespoUne. PraiHiUuntur Franc. CoinbeAsii Praefaiio et Georgii Plelhonis Protheo
    ria.
    Praeceptaeducationis regiae ad Joannem filium,
    ex editione Joannis Letinclavii Basileettsi
    4578, quae Francisco Medicxo, Magno Tusciai Ouei inscribitnr.
    Oraiiones septem elhico-poliiica?, ad Joannem
    fll.um, ex eadetn ediiionc.
    Preces
    raattiiina?.
    Gapita compunction.s melrica.
    Anacreonlicon in quemdain ignornntem ei
    quacem.
    lmago veris in aukfto icxtJli operis phrygii.
    In pereona Tamerlani?, ad Bajazeien. in prav
    lio viciuiu allocutio.
    De fulmine Agareno (Bajazete) in forma
    psalnii.
    Epislola ad Manuelehi Ghrysoloram, ab imperaiore scripla cum in atila regis Auglorum
    HenncilV veraareiur,aiixiliuiuemeiidican3.

    184

    309
    385
    505
    575
    575
    577
    579
    581

    581

    JOANNES ANAGNOSTA.
    Joannit Anngnottae Vita tl Scripta,
    De Script. rer. Byzanl.

    ex Hankio
    583

    N a r m i o de extremo excidio Tliessaloiiicas


    auno 450 ab Amuraie I I expngnaue.

    788

    GEORGIUS PRRANTZA*
    425
    425
    433

    449

    De VUa et Scriplis Georgli Phrantzie,


    Alb. Fabricii Bibliotheca Grma.

    ex

    loan.
    633

    Clironicon majus, cx edilione Jacobi Ponlani


    et Francisci Caroli Alieri.
    637
    CUronicon miiitas seu abbreviatum, cx edit.
    card. Angeli Maii.
    1025

    Parisiis, fcx Typis J.-P. MIGINE.

    ANNO DOMINl MCDXV.

    MANUEL GHRYSOLORAS
    NOTITIA
    (FABRTC.,

    Bibliolheca Grctca, cd. Baries, tom. XI, p. 409.)

    Tre Cltrysoloras cognomine, e odem fere tempore fuisse noiaodum est (ut docet Allatius contra Creyglboiium p. 3 sq.) Ilaiiuclem, Demelrium et Joannem. Manuel (), scriptore Paulo Jovio in elogiis, post
    eeptingentoe annos [imo diuiius, v. Hodimn I . c. p. 54] ;n kaliam Gra?cas iiltcras rtyortavit, el Byzantio emissusa Joanue imperaiore, Europ* reges adivit, pereunti Grecis maturam opem iinploraiunis;
    eed Grascia praseiili melu liberata, qaod Tanierlanus, terror Orienlis, Bajazelum Olioi.iannum vivum
    ccpisset, in ltalia pedem sislit, et Venetiis primum, ei m o i Floreniiae, Roiusrque, ac demuro tocante
    Galeatio principe, Ticini Graecarum liuerarum ingenlibus praeiniis Mudium exciiavit, tanti feliciUle, ut
    ez ejus schola summae laudis ingenia prodierini. Inter quae fuerunt Leonardus Areiinus, Franciscus
    Barbams, Pallas de Noferi, Strozzius Franciscus, Guarinus Veronensis, Pbilelphu&et Poggius. His adde
    Nicolaum Nicoltim, Peirum Paulum Vergerium, Alberiuu. Rubeuin, Leonardum Jtistiuianuiii, Pbilippum
    Ugoliiiurn, Ainbrosium Camaldulcusem, Andream Domii.icum Florenlimini, Anlonium Corbinciluin,
    Jannoctium Manetlum, sive, ut eum tocat Leander Alberlus, Janelium ManeUum. Postremo, cuui
    ConstanlUe eyuodus, ad tollendaro pseudo-pontificu.il controversiam indicia, taoti spectaculi cupiduiu
    excivissel, Constantis i n i e r i i i : ibique tumulattis est in Pnrdicatoruiu moiiasierio ante aram, ciijus legi9

    tur hoc epiiaphiam iManuel Chry$olora$ mile$ Con$tantinopoiilanut ex veiutto genere Romanorum.
    Qui
    cum Consiantino imp. migratit, vir doctit$imus, prudentutimut,
    optimut, qui tempore generalU concilii
    ConttaniieuiU diem obiil ea exittimatione, ul ab omnibut *acerdotio dignu* hubereiur, die 15 April. Con
    di:u$ ett OJWO 1415
    ll'e ego (c), qui Latium priscas imilarier arin
    Explotit docui termone ambagibus ei qui
    Eloauium mngni l)emo$thents el Ciceronis
    Jn lucem reiuii, Chrytoloras nomine nolut
    Hic ittus, emorient peregrina tede quiesco.
    19uc me concilii deduxit cura, Irium dum
    Poiitificum ecclisiam vexarei $chi$ma per orbem,
    iiuma meo$ genuil majores, me bona tcllus
    Byzamina tulit, ciueret Constuntia ttrvat.
    Quo moriare loco, nil refurt. Undique cctlum
    Vtznarumque lucut mentura dislat eadem.
    y

    (a)tliijus Maiuiclis G.irysolorse elogiiim in Hoberti Greyglhoni Prtff. ad synodum Florentinam


    SiltAstri Syropuli, qui sect. I I , c. 7, Mamielis etiam
    memii.it, licel in Lalina vcrsione Michael Cbryeolorae eibib^alur. Videitdi praeierea Isaacus Bullart,

    / / . SS. Eccl. vol. I I , p. 8 1 , ad ann. 1389.


    llumphr. Hoditis, De Grcecit illustrib.
    lih. i oap.
    2, p. 12-63, qui Jovii narralionero valdo cag igat
    emendatque. - ChrisL Fritl. ttaerner, De docti*
    hominibnt Grcpcis, litterarum Grctc. in Italia

    Academ.

    ttauratoribut,

    des sciencez,

    tora. I , pag. 265.

    Paulus

    Lips. 1750, p. 1-35. Jagemntnt, in

    Frcherus tlwairo virorum doctorum p. 1423 seq.


    et viri clariss.mi, qui liisloriain concilii Gonstanliensis iradiderunl, Laline quidem Hermaniius ab
    llardi Prolegom., p. 10 8fj.; el Gallico Jacobus
    L. nfant, lib. u , p. 125. Andreai Juliani oralio d i cla in Gbiysoloras funere et edtla ab eodem Lenfanlio ad calcem Poggianorum, p. 317. Idein denique Uermaniius at> flardl in Ueinoiia Gliry^oloraB
    Byzaiiiini, qui ann. 1390 Grsecasiudia in Occidentc eusciiavii primu ; ct We.&seli Groningensis,
    HcliusL I7IH, 8 (FABR.; Oeeo mulio plures ege-

    Geschichte der freyen K. u.XYisiencht.


    in
    Italkn,
    tom. I I I , parl. i u , p. 5 i 3 sqq., qiii prxcipuelaudai
    de eo optime agcntem Franr. Anion. chariam s.
    Zaccanam. in Bibi. diStoria leiler. . I I I , pan. u ,
    p. 4.0 sqq. Jac. Brucker. in lliti. crii.
    philo*.
    lom. I V , p. 5 e q . e t i n Append. sive vol. V I , p.
    675 sqq. Haniberger. iu Zuverl. Nachricht. tout.
    I V , p. 649 sqq. c i Saxius in Onom. iiu. parl. u , p.
    589 sq. a< ann. 1400, ac p.573, qtii alios p r l r ca V V . DD. laudaruiii. JAdd. inlra ad not. ( I U R L )
    (b) Gonf. Foppii, llistor. viioe eic. Fr. PUilei-

    r u n i ; s c i ) . Ilankms,De$criptor. reium Byzantinar.


    cap. 37, p. 620 sqq. Jo. Moller. iu ilumonymo-

    phi, i/ Misccll. Lipsuni.


    p. 545. (IIAKL.)

    scopia, secl. 2, cap. 5, l i , p . 430sq, llenr. WUarlon et Kob. Geriu^ iu Append. ad Cavei Hinor.
    PATROL. UR. C L V L

    . V,

    Lips.

    1717, 8

    ^r) lloruni vcrsuum aucior ^Eneas Sylvius.


    1

    ii

    H A N U E L I S CHHTS0L0R.2

    12

    Notal JOVHIS, utilla opcra praler Ar.is grammaticce regulas (dj gravioiis doctriu:r tnomrmciita rcliqui&sc.
    Ego ipsius cotnpawionem veteris et nov<p Romrc, nec non Epislota$,

    altoramad

    Joaitucm Chrysoloram,
    x

    alteram ad Deirelriuin Cbrysoloram, Grapce scriplas elegaiuissime, edhasquea Pelro Lauibecio in poBir ma Codini intpre*&iiie De antiquitatibus QonsiantitiopolitAnis, Paris. lt>(J5, foi. [rcc. iiuer scrtplor.
    i

    Byzant. Iiistor. tom. X Y I I I , p. 81, gd. Venet.] nec nou Traciatumd*

    proeenwnt

    Sphiius

    tancti

    conlra

    Graecos, brevein, ed salU actilnni et solidu legi. Incipit :


    *\ . His addc Yerttonem Gwcam liturgia S. Cregorii papce, de qua infra
    p. 700. (FAWW/ Mosquae in cod. synod. 302 n . 62, Man. Clnysol. De proceaionc Spiritus sancti. Inc.
    \ . V. Maitha?i Notit. codd. Gr. Mosj. p.198. Idem opas Paris. in bibl. puld.
    cod. 1300. Ibid Encomium utriusque Ronta, ui c.odd. 2012, n . 2, el 29u8. Erotemata ibid. in eodd.
    2609, n. 4, passim ititer liiieas inlcrprelatio L it. 2G10, . 1, ei 261 I . Vcnei. in bibl. Maniau. cod,
    157 De proeett. Spirit. lanct. Cal. codd. Gr. Marc. p. 89. Ib. in cod. ?8, Mitsalis

    Romani oral.

    Gr.

    c-.i Ordo Mitsce, sec. rilum Roman. (v. cod. 37 el sq. In Cat. codd. Gr. Marc. p. 26.) reddiuc a Manuele
    Chrysolora : de quibus docie plencque dispulai cel. Morell. \\\Bibl. m i . Gr.et Latina, tom. 1, p. 59
    sqq. Erolemata Oxon. in cd. I , Barorc. Sec. Montfatit*. Bibl. bibbolh. mss. Erotemaia, p. 54 D
    p.35 A. Roniiv in bibl. rcginae Siieciaeiii YatiYaua, p. 475 E.; in bibl. Barberiua, Man. Cbrysol. qua>
    dam, p. 487 C.; ibid. ih cod. Ollobon. p. 200 A . Ibid. iii Bibl. Palr. 9. Basi!ii,CHry8oler* episiola
    ad Anloii. de Ascula, et bujus r&peusro, p. 493 C. iii bibl. Ai.ibiros. Mediol. ibcoreinaia et granuuaika,
    -ualer. Comparalw veteris et nova> Roniw, p. 255 />, 256 D, 266 D, 557 et558 b. Florcni. in bibl.
    Laurent. Medic. Chrysolorae Qudisliones, p. 769 0 . Parii. ih bibl. publ. Ib. p. 55, iu cod. Yatic.
    f$74, blbl. Reg. Suecia, Plald Be repubHca, Lat. purMan. Cllrysoloratti, ei p. 56, n. 4886. Ibid. Franriscl Aleardi, Vcro.tei.sis, Trantlatio laudatiohii urbi$ Romte el .CPolU, fluctorc Man. Gbrysidora aJ
    Ciloaziuht Sfoiiiain (cohf. Mabillon. i u Muteo hal. loih. !, p. 98.); ib. p. 91 B. in bibl. Alex. Pelavii,
    in Vaiie. ejusd. ad Coiulantimim imper. Laudutio CVoi. et RonHe, iniei prele Fraiiii. Lcon. Yerouensi
    liis. - p. 4323 fi. in bibl. Mazar. cod. 457, De procetsiotU Spirtt. tancii. p. 1326 G. in bib!. de
    M.^sme, Uan. Chrysoloras, itou addiio operis numMie. Ibiil. p. 597 D , Lipsiae in bibl. Patilina, et
    . 917 A . i n bibl. publ. Paris. n. 10542, Anrir&e Jiiltani pio Mart, Clirysol. Oralio Tuiiebns. Quatuor
    Episiclcp, Floremiab in bibl. Laure.U., cod. 20, n. 4, 2, 5 6, plut. 6, alque cod 23 plur. 59. V. Bandio.
    Cai.codd. Gr. Laul". 1, p. 439, ei in vol. I ! , p. 544 (Y. supra, ve4. V I , . 2 6 sqq.), et de Pallanlc Slrbzza, qui \n Grajcis Jiueris auxli\eraL Wanuclem. V. euiihlem i Speciinitie titietat. Ftorent*
    lo:n. l , p . 71 sq. Mieb. Aposlolii Epp. ad ManUeiemel Jommem Chrysolaras, Vindob. in cod.69 n . 6,
    \ . Lambee. VH, p. 249. Ferm.se miss. Epilome-Grammaticie
    composila? a Man. Chrysol. et ejusd,
    Erolemala. V Franc. Anlon. Zachariaj, Iterliiterar.per
    Itaiiam, Vencl. 1762, 4, p. 157 ei 4S3, . 9 ti
    9

    10. (HARL.)

    Alius csl Joannes Cbrysoloras, ad qiwnt exslam Epistol.te Manuelis Glirysolorac et Nicepliori Gregors*
    ile cclipsibus Bolaribus : cujus illud Bl priiicipiuin : , ael *. , . Au aliquid scripseril, clain me cst. El forle ille csi, (ujus incminil Georgius Pbranza noti si:ie
    jaude, quamvis addal, eum sentenliaruin Barlaaoii, nionacbi Galabri,. sectaiorein, a Gregoiio Palaaia
    fui^se oppressum, lib. i , cap. 42. Quod Joanni Chrytolor&>,tadem ientienti, dicendique el di$puiandi mililer bene pcrilo perinde ftcit. Et supra de Galabro scripeerai : Persuasibilia verba et nuga*
    Calabri

    Velonuim veluli aranearum tela* ditcu$$is$e. Elsi, quau de Joaune dicii Protovestiarius, ad Manuelem i*efcrat Jacobus Ponianus. Hic Joannes socer fuil (non Mauticl Chrysoloras, ul Yossio ct aliis persuasum),
    Fiancisci Pbilclpiii v i r i clarissimi. (Vidc Giornale de lelieraii dllulia, l o m . XIY, . 3I9 sqq. in Aposi<>l i Zeni Dissert. Vo$siance toni. I , p. 276.) Ad euiudem Juaunem Fpistola Micliaclis Aposlol i CPoli i!aia
    n)s. ifi bibL C;esarea. (FABR.) In cod. 69 . 6. V. Lamber. V t l , p. 249, Kollar. Conf. HoiUum I . c. pag^
    63sqq. q u i posiea pag. 50 (per errorem lypoibeuv) doc^i, Jo. Clnysolr;t discipuluni CPoli ei geiieiui
    fuisse Frauc. {) : el Moller. in Homonymoscopia p. iZi. ( U A R L . )
    Tertius esi DeiHeiriui Ghvysblora, , \ \ /(] ... 6t
    9

    cf/ .& * PhUosopha* et astronomicos itientice operam navant, aiw etiam

    tuine ia\icnlh imperatorii'Hanue(ts pernecenanut.


    llic inicrrogalus, an aii|u'ul sdrclex ailis penlia
    circa iuluium, respoudil : ' ^ iviostv,
    \ ).5 Seplhnum Patveologum initurnm concordiam
    fiim Lnlii)i$,ei

    pustmadnm fiiagnani culatnUatcm CfiriHiouis

    J.i, cap. 8. Ilic Deiiicuins sci ipsil biahgnm

    maxime cxiiiab.tem fuiuram.

    Sytopulus s r i t .

    ( i ) , \\\ quo colioquuntur Tbomas, Nilus, (^ydoues, Cbrysolo-

    (i)Gonf. q?e nolav volwai. VL, p. 484 (FADR.)


    8. voi. V I I , p. 802 sqq. ed. nov. ubi nota k
    plura dc eo ejusque scriplis boiumque cod. Laureni. fiUuli. Joviiim quo(|ire j.iut eiroris arguii, el
    plura Blan.Ghrysol. scripta recensuil llodius I . c.
    p. 19 S i q . Add. eupra, vol. IV, . 665, i n primis
    wpra vid. V I , p. 325 sqq. ubi de ejusupp., uiaxiiue
    Ue ill.tts Eroiemaiibut borixnque codd. aiqne edi-

    lionibtis copiose agitur, et qti:e scripsi i n Inlrod.


    i u Hht. L . Gr. I I , paru i . p. 545 seq. alqtie in supploiu. pari. , p. 62 sq. Erotemaiae.ld. add. gr. Argcntor. 4506, 8, Puri*. 4514 ei 15l2, 4, ap. Gouimont. ( H A R L . )
    (e) Gonf. eupra ad Demclrium Cyd. n. 17; el
    B i n l i n . 1. ibi c i l . 1, p. 32, aniui , Dem^
    irium Clirysoloraiu tn co tialogo dii>pulaie LUIK

    13

    V I T \ ET SCIUPTA.

    rag, Adversu* Demetrium Cydunium (f), qui pro


    ulrinxcral; i n c i p i l :
    Exsial el atter udvertus Latino*'dialogu$i cujus
    & \ *. I n c i p i l :

    '

    14

    Thoma A<juina calamum adversus Nilum Gabasilam


    * 5\ .
    lilulus :
    , , ol .
    /

    liem Traciatus ex librh iVt/r coutra Latinos de procestione Spiritus tancti, qni inscribilur :

    ' ). ,
    \
    ; . I n c i p i l : " !) (g) Legiler eiiam ipsius in sanctmm martyrem
    Demetnum.
    laudalio non inelegans, incipil : , \ . [V. gupra, vol. , .
    218. HARL ] Ediia eliam est ejusdcm Epulola ad Batlaamum, episcopum Giracensein, Laliita, qua ponent
    omnia dubia de procestione Spiriius

    tancli pe'it ab eo scire per qua$ ipte cogitationes

    ex toio Patre Spiritut sanclut procedit, reversus est adieneudum

    qttod eliam ex

    ex opinando,

    Filio

    procedh,

    quod

    forUsse

    ab eodiMit Barlaamo Laliua facta ; mihi enint usquedum Grrccam videre non contigit. Epistola; reapondii
    ipse Barlaamus, et legitur respousio in Bibliotheca Palrum edilionig Coloniensis. Legilur pranerea
    Dcmeirii Clirysolorai alia ad Anlonium Atculamtm Epi$loia dubitantem,
    , , , . I n c i p i l : * *
    . Hajc Allatius, AdvtnuiCrtyghionnm,
    . 3 gq. el De consentu, cap.
    18, . 12, p. 6G1. Dcioelrii Cbrysolorae Ephtola

    cenium ad Manuelem

    Pala-ologum

    imp.

    ms.

    iu

    bibl.

    itodleiaua, [cod. Baroc. 125, cl Parig. in bibl. publ. cod. 1191, n. 10. HARL.] Vide caialogun mss. A n gliae, p. 44. Plura de Demetrii bujas Thessaloiiiceusis scriptis, ot de Homilin, ut de Epigrammate
    ttt
    Theodorum despotam funebri (/i), Rob. Gerns in
    tcriptorum

    eccleti&uhorum

    Appendice ad

    pariem

    secundara

    Cavei, ubi notai, illara Di$cepiaHonem cum Antonio

    IH$toriw

    Atcuiano

    litterarim

    babium

    c^-

    ram Manuele imp. de verbis Cbristi, melius e$se Judas, til natus non euet, cnm lamen eng nou etiti prasiel, Latine exsiare e U e r s k m e Gcorgii Trombx, vulgalam Florent. 1618, 4. (FABR.) Conf. . Whar-.
    ton et Bnb. Geiitim in Append. ad Cavei llisi. liit. ciiatam, p. 129 sq., ed. Basil. Prior illorunagcribit,
    Deni. Cbry&ol. claruisse c h c a a n . 1450; puslerior auteni aetaiem ejus assignat ann. 1398. Gotttra Oud i n . i n Comm.de SS. EccL IM, col. 2304 sq. euui eensel fljruisso ann. 4420 ac seqq. (HARL.)
    Demetrio Gydon., el c quanlumvig, ait, dudogug
    iiigcribalur , , , ,
    boc IJOII co p c r l i i i d ,

    quod Tlwuiat Aquinas el

    pla : Sermo de trumfiguratione Domiuii* ejus rturreclione el uativitule ; in annuntiatione . Mariaet inejutdormittonem

    \ graliarum aciio ad

    ipsam;

    Nilus Gabasilas simul dUserant, scd qiiia iu dispuiando illius parits Demetrins, hnjiw Gbrysoiorag
    ttieiur. Kl de ingeuio slyloquc judicat. ldem,
    ibid. p. 4i>5, U ia Demeini Ci>rys>ol. opuscula in
    cod. Laur. 31, plut. 40, servaia recensei, n. 3, scr-

    de magno Demetrio, et de ungueniis, et de Chritli


    tepnllura Sermo. V. Pluer, lliner. per tiitpan. p.*
    465;Oxon. in bibl. Bodloi. cod. Guil. Laudi 78, s. i u
    720, Cal. mss. Angli:e, vol .1, Dialogus inl< r Laliuuni
    el Grsecum,el Ilefmutio Episiolas, ad ipsum miss

    moncni in maguum Demeirium

    per

    et

    i unguenla

    (a

    legaios papa?, de procettione Spirit. $ancli.

    Fabricio b. 1. c l s u p r a in . , . 218, iueuio-

    Ibid.iu cod. Jo. Seltlen. 48,6 n. 3377,Gaial. contra

    r a i u i n ) ; n 42, demonurai.de ventate miraculi Deipartu, quod fuvium esl CPoli tertio dti. lnc. UapOi KopTj,eic.; el n. 43, Sermon. in anuunliaiio-

    Laliuos.lu ood. Maxarin. Advenus Latino*, e t i n


    cod. 457 De proceuione
    Spiril. tancti. V. Monfc
    lauc. Bibl. biblioth. nus. p. 1307 A, el p. 4525 E.

    nemS. Oeiparx. lnit.


    . \euei. in ood. Nanran. 505, . 2, ba:c est
    inscriptio dialogi: ^ * * (
    . Init. :. , , elc. V. Cal. cud. Gr. iNau. . 514.
    Paris. in bibl. publ. cod. 4284 n. 2, Uialogtt* ejugUeui coMtra Deuieiriuin GyJon. luid. exsui H
    cod. 4218, u. 1, apuee. Advenui Laiinot.
    bibi. E^conal. plura a^sei vaulur Deui. Cbiyb. scri-

    lbid. . 496 Mediolam in bibl. Ambios.


    Orai. de iransfiguraiione Uomini. (HARL.)
    {{) AniirrheUcum Uemeiril Gbrysolorje advorsus
    Dcinelnuin Cydunium c i l a l Allalius coulra Holtingenim, . 49, 531, 473, ot uonnulla exccrpu
    exbibet. [V. cod. Naiiian. supra c i i a i u m . ]
    (g) Exglal Mog ,uae m cod. synod. 43, fol. 95,
    et uabet 49 capita. liem ibid. I U cod. 346, n. 4.
    V. Matibaii Nul. codd. Gr.Mosq. p. 29 v.i 254 ;nec
    non in aliiscodd. i n nola autcc. niomuralU. ^IIARL.)

    MANUELIS CHRYSOLORifi
    VITA.
    (Haukius, De Bytanlinarum rerum $criptoribu$, p.

    626.)

    4. lleiiuel, noiiiiullis Emanucl, Cbryfoloias o i i g i u e Rowaniis, palria ConslaHtinopoliUiiug fuit. AuXUH dcglicbi, quod e Pauli iovii Museo imago Cbiysolorai noalrt subgci iplun) babct :
    Patriu Roma nova e*l: vetus allera palria Boma :
    In Lattum per me Gracia docia venit.

    MANUELLS D I I R Y S D L O H ^

    1G

    llasc duplex patria qtiid sibi velit, expltcat Epitapbium, quod Ghrysoloras nosier in Dominicanorum
    inonaeierio ad aram in urbe Gonsiantia consecutus esl : Manuel Chryioloras, miUs Cvnstantxnopolxtafitte, ex veluite genere Romanorum, qui eum Constantino imperatore

    migrarunl.

    E i post quatdam :

    Roma meo* genuk majores : me bona Ullut


    Byzanixna lulit. . . .

    I . Fuit, u l in lioc Epitapliio dicitur, Conslandnopolilanus milet. Quo tocabulo scriptoribus Latints
    recenlioribus eques, id esl, interdum miles, qui non peditem, sed equitem agit : interdum eliam nobilis, quein dignilas equestria ornai, denolari solel. Guilielinus Brilo l i b . 111 Philippidos, versu 246 e l
    247 :
    . . $olu$ Gnrlundieus hcrot
    Servat eam [urbein] et pauci pediles eum miliie

    raro.

    Lib. i v , versu 284 et soquenlibus :


    Sed prius expensat tribus annh $u[ficiente$
    Miliiibus numerat quxngenixs de propria re
    Mille quibus decxei pediles adjungere ctxraU
    f

    Lib. v i i , versu 7 et sequentibus :


    Inlermissa brevi languetcunl bella quiete,
    Deposiiit redient armis ad propria miles,
    El pedilum lurmas tua rura reviterc gaudent.

    Ilenricus GundeMingius in Appendice, quam Hittorta Austriaca subjunxit [Petrus Larobecias l i b . ,


    commenlariorum de bibliolbeca Gaesarea Yindoboiiensf, cap. 6, publicavii], deComiium Tyrolinensium
    succes&ione : llta [Mullc&cbia, Carinthiae dux] cum baronibus sui$ habitis occultii traciatibus, et praurtim cnm Engeluiaro milUe Aihesit [id esl ditionis Athesina:], ejeclo Bohemo de comitalu Tyrolis. Ludovicum marehionem Brandenburgensem, Ludovici Bavari proedicii in regem electi filium, de facto in malri~
    monxum ucupii. Paiis Latinilatis aucioiibus mililia noniiiiatur ipsa nobilHas,\d esl, equeblris ordo. Er-

    fbinfiidus Melicensis abbas iu bisluria [quam Pelrus Lainbecius edidit lib. n Comineiilarionim de b i bliolbeca Gaesarea Yindobonensi, cap. 8,] de Colomanni mailyrio c l iniracuiis : Hujus taxn praclari c/tipeudiqui miraculi fama ad aure$ llenricl marchxonu pervtttit rumoribut allata : qui ttalim m f i m cUrico*
    rttm ordinibus et quxbutdam militice $uce primaixbut proecepil, ut in suatn civilalenx honorifice irantferretit
    xniracutit gtorificatum corput. Quare Glirysoloras nosler, ut ex autiquiasima llonianoruni pro*apia, qui

    <iii iiuperaiore Gonstanliuo Maguo Conslanliiiopolio niigraveruut, full ortue, sic cmn indes dicilur,
    c |ues, id e&l, ordinis equeslris bonio dici judicaiidus esl. Accedit, quod eum nobili domo natum, quidam diserte comiueinorent. Leonbardus Brunus Arelinus in Wutoria rerum llalicarum: Chrytolorat Byzantinus, vir domi nobitis. Uarlmanniis Scbedelius iu Cbrouico : Manuel Chrysoloras Byzantinv* pairta
    Conslantinopoluanut, vir demi nobilis. Jacobus Pbdippus Foreslug Bergomas in Cbrouicorum Supplemeiito: EmanHel Chrysolorat uatione Gracn$ palria Byzantinut, vir dorni nobilis.
    t

    I I I . Tempus, quo Gbrysoloras noster vixit, eliam e doctissimis viris noiiuullos Tugit. Quod si Jacobum PoutanuDi in notis ad Georgii Phranzae cbronicon, libruin i , capul 42, audinius, inler bos, qui l u meii, quod Gbrislum in monle circuiufulsit, creaium, nou iucrealum, aOiriuarant, sub imperaiore A n drouico Palaeologo jouiore, qui blatim posi coiicilitim ca de conlroversia celebralum, aimoC. 1541, t i i a
    decessii, fuit celebris. Phranza loco dicto, imerprete laudalo Pontano: Tunx quoque nxonachut quidatu
    Calaber, ait, diclus Barluamug, ex lialia Constantinopolin venit, qui in dogmalh Lutviorum exerciiatux
    et ad ea defendenda diserlus admodum et eloquens $ibi videbaiur. Atterebai idem, lumen illud in mome
    Thubor creatum etse, nvstrosque ad ditputandum tvper hoc axiomale provocabal. Negolium
    impetator
    [Andi onicus Palasologns junior] Gregorio Palamcc dedit qui lunc Thessaionxcen$em Ecclcsiam moderabalur.
    Cum diu inter te vetilaix essent, ptrsuutibilia verba el nugas Calabri Palamat velut aranearum lelat di$*
    cuisit. Quod Joarxni Chxywlora* eadem unixenti, dicendique ac ditpulandx similiier bene perito, perinde fecii. Ad bac Pontanus, Joanni Chrytolorm, luin alia, qua3 noslro Manueii Chrytoloroe conveniunt, tum
    9

    eiain Epiiapliium, cujug mentioiicm fecimus, a l t r i b u i l ; sive, quod praononiina per oscilanliam nrglexerit, site quod Joanmm Manuelem Chrytoloram noslrum fuisse di< lum persuahus, pra3iu>men altclum in Epiiapbio, alterum a Pbranza omissum existimaveril.
    1Y. At vero, neque Joannem Manueleiu Clnysolorara nostrum fuiese dictuin reperiiuus, ct Joannem
    Maiiuelemqne Ghrysoloras fuisse diversos, ipsa temporum indical conditio. Fac enim, imptratore A n drouico Palaeologo junlore vilain claudente, id est, anno C. 4544, Joannem Gbrysolorain 25 auiioriiin,
    quamyis tum grandioiis aeialis pra?suraere non prsier causam possis: Gonslanliensi concilio, ad quod
    Manuel Cbrysoloras noslcr spectalorem aciurus accessit, u l infra comineinorabimiis, initium capicnie,
    ld est, ann. G. 4414, ccntenarium seiiero babebis.
    V. Neque Jacobus Pontanus solmn, etiam Gerardus Joannes Vossius Joannem aique Manuelem Cbrysoloras confundit. Uterque Manuelein Gbrysoloram Franciaci Pbilelpbi socerum fuisse docei. Poulanus
    loco diclo: Ejut [Manuelis Cbrysolora?] gener, non ducipulut modo, fuil Fraticiscut Philelphui, cui Theodoram filiani twptum de.Hl. Yossius l b . - i v , De hhloricit Grarcis, cap. 19: Manucl Chrysolorat
    Fran:

    17

    V I T A SCRIPTA.

    18

    cuci Philelphi toctr. Tam eum laudat,quam Philelphum vituperaf Poggius prima in Philelphum imnctha.
    Certe non Manuelem, sed Joattnem Gbrysolorani Francisco Philelpho filiam slupraiam iu malrhnoniuni
    dedisse, JLoannes FrancUcus Poggius prima in Franciscnm Pbilelphmii invectiva relert, queni ibi conipellat bis verb'$ : PuUu$ olim Patavio lurpiter, ubi Gasparinnm audiebas, propter adoletcentii, quo deperibas, inttnum amorem, Comtaniinopotin, tanquam in atylum, egenut aique iuops confughti. Callule id
    quidem et tistute, ut ad ea ioca adirtt, ad quw citiut auclor, quam fama tcelerum, perveniret. lbi in
    Joatmit ChrysotoTie dociusimi atque intignit
    equitU famitiaritatem , dtscendi cupiditatem
    pra> te
    ferent, insinuasti. Qui tua verbosilate motu$> $imul mendiciiate commotus [nihil enim eo prceier liugnam
    wanem tt cutem aridam deporiaras], le domi $um recepit, ignarm futuri; hotpitem enim pudicum, non Paridem adulterum se recepturum putabat. At tu cum regione$, non mores, immuta*xe$, ne qvit locm estet
    vacvut sceleribus (utt, ejus vtrginem filtam siupratli, tuit poilieiiathnibus et blanditiit deceptam. Cum re
    ille miser, qvi terpenlem domi nulrierat, tnccchum filia depreh$ndi$$et, de te interficiendo comilium cepit,
    cum tu aufugisses supplicii tnelu. Sed quid ageret vir lieel prudens f Inopt contilu erai; scelus detcclum,
    virgo compre$$a, dos amiaa virginitatis. Inlercedunt Italici mercatores, contulunt ut eam detpondeat, Iwc
    maxime pacto obumbrari putantet turpiludinem $u$ceplam. Itaque Chry$oloras moerore confeciut, eommil*
    $u$ precibus, tnalo coactut, fidnm tibi nuplui dedit te corruplam. Ex quibos simul patel. Francisd Pbiblpbi fquem ann. C. 1398 naluro esse constai] soceruin Joniiiem Gbryaoloram, non illum, cujus supra meniininus, anno Chrisii 1341 clarum, sed alium inuliu juniorcm fuisse.
    y

    VI. Indicium felatis, qua noster Chrysoloras f u i i superstes, iinperaior Joannes P ; d o l o g u s nobis p r x bei. Ad liunc enim longam HI scripsii epistolam, qua Conslantinopolin cum lloma comparal. Sed duo
    faeruni imperatores Joannes Palaeologi. Prior, Andronici Palawlogi junioris filius, llanuelis P.iheologi
    frater, impertam sub Gantacuzeni tutela puer accepit ann. G. 1341 : viiam anu. G. 1391 clausiU Posicrior, Manuelis PaUeologi fllius, iinperalor atin. C. 1419 cretlus, e vivis ann. 1448 excessit.
    , V I I . Posierioris Joanuis Palseologi temporibus Ghrysoloras noster claruit, si nonnullos e scriploribus
    recenlioribus audimus. Inlcr bos reperiunlur Joanne^ Henricus Alstediusci Gerardus Joannes Vossius.
    l l e in Thetauro Ckronologico, cbronologia 50, q u philosopUorum est, ad aun.G. 1440 : Theodorus Gaza,
    Giorgiut Trapeiuntiu$ Emanuel Chrysoloras, el Mataracius florcnl. Hic l i b . iv De hhtoricis Grteeis, cap.
    19 : Anno 1440 ac deinceps floruit Manuet Chrysolora*.
    f

    V I I I . Sed uierque longius a vero digredilur, cum Cbrysoloras nesler adeonen ann. . 1440 clarucnr,
    nt niullis annls ante iuerteus, ne tum quideni, cum Joannes Palaeologus junior imperare coepii, boc esi
    aiin. G. 1419, in vivis exslllerii : sicut ea, quae mox afferemus, osiendent.
    IX. lilteris modo laiidaiis, ad JoatiiHHn Palaiologum iinperatorein scripiis, Gbrysoloras noster, qui
    ante biennium in Britannia Londini fuerat, i n urbo Roma se commorari lestaiur. Dequibus, inquit, prohxiut ad l& referendum erat Qptitne imperator, *a aliii lilterii pertcrip$i qua$ una cum hisce ad le ptrlcium iri puto : quin imo cum multa quidem jam ante hinc ad te scripierim, et non pauca etiam mperrimit
    htieris : plucuit tanten hwc $ubjungere voluptatit, non utHilaiis graiia : quam non exigvam we ptrcipera
    unliOyilum mta tcripla tacra luoe majestati offero. Materiam vero prce$euii$ icripiiouis ex hac arbe capiam,
    quam anlea quidem ex aliorum retationibus admirabar; sed nunc ex ipsa intpeclione mulio eam magi< admirandam judico, quam ex t i t , quce de Ula narrantnr, timpliciter aliquis conjicial. Ibidem post iitulta :
    Duo aulem luminaria, vel $oU$, aut ccelo$ integrot Dei gioriam enurranle* Pelrum, inquam, et Pnulum
    quorum reliquia hic litoe iwni, et ad quorum monumenta han tcribo, quis digne admirabitur f Posl mulCo
    pauciora : Et mtmoria hic repeto pompam et tolemne festum, quod Londini in Btilannia
    iptius exierni
    maris oceanique insula, anle bienhinm, me ac comitalu meo prcesente et tpeclante, ab tjus loci ineolh hitce
    aposlolis celebrabatur.
    t

    X . In Ilaliaro vero Cbrysoloras noster,


    Turcas auxilds ad populos Europae missua,
    23 indicat. h [Eiuanuel Gbrysoloras], a i t ,
    adeundo, pereunli Grmctoe maluram opem

    ab imperatore Joanne Pabeologo de conquirendie. adversus


    venit , ut Paulus Joviue i n doclorum v i r o r i K n elogiis cafK
    Byianiio emittusa Joanne imperaiorc, ut totiu$ Europm rrg&t
    implorartt.

    X I . Sedero iu Iialia tibimet figendam esse ralus, Uiteras GraBCas seplingentis annis neglectas, prinitna
    Ytnetiis, mox Florentiae, poslea Komx, tandem Ticini docebat : Leonardum Bruiium Arelinum, Franciseiiin Barbarum, Franciscuro Pbilelpbum, Baplistam Guarinum, Joannem Franciscuni Poggium el a l b s
    babebat discipulos. Joannes Franciscue Poggiue iiv ChrysoJoraB nostri lumulum :
    Hic ett Emanuel titus,
    Strmonit decut Aitici,
    Quiy dum quctrtre opem patrim
    Affccice ttudet, huc iit.
    Re$ belle cecidit tui$
    Votii, lialia; hic tibi
    Lingum rcstituit decu$

    Auicm ante reeondUee.


    Re$ belte cecidit luis
    Votis, Emauuet, tolo
    Conteculus t Italo
    JSternum decus e$ iibi
    QuaU Grcecia non dedit,
    Bello perdila Gr<rcia.
    %

    Leonardus Brunu* Arelinus in Hitioria rerum Italicarum sui temporis : Litleras queque per hujutbettf
    intercapedinei, mirabile quantum per ltaliam increvere, aecedente lune primum cognitione Utterarum Grmfurum, qum sepiingentis jam annh apud noiirot homines detieranl e$$e in sw. RHUIU autem Gratcam di$"

    19

    MANUELIS CHRYSOLORJE

    ciplinam ad nos Chrysolora* Byzanliu$ wr domi nobiti$ ac Hlterarum Grtrcarum peritittimus* ttic ohuui

    u Turcii patria, Venetias mari delatus primo, mox amlUa ejus famn. hivitatnx bcnigne ac pcsiulaius, e
    salario publico affectus Florentinm venit, tui copiam juvenibu$ exhibitupiit. Ego per id tempus juri civili
    vperam dabam, non rudis lamen c&lerorum itudiorum. Natn el nntura flograbam disciplisarum amore et
    dialecticis ae rheioribu* non segnem operam impenderem. haque in advenlu Chrytolorw anceps quidem factus $um, cum et studium jurti deterere flagiliosum dueerem, et lantam occationem litterarum GriPcarum
    cditcendarum prirtermittere scelus quodammodo arbitrarer. Ibidem paulo posl : Hi$ tantUm ralionibu*
    expugnalus, C/nysolom me tradidi, tanto disandi ardore, ut quce per diem tigilans ptrcepiuen*\ ea noe'u
    quoque dormiens agitarem. Ilerum paucis itilerposilis: Apud hunc ego magiitrvm supra bienuium fui
    9

    histitutui $ane probabili alque optimn ditciplina. Paulus Jovius in doctoruin virorum elogiis, cap. 25 :
    Venelii* primum et mox Florenlie
    Romccque ae demum Ticini, $vocanle Joanne Galeatio Drincipe, Graornm litterarum tturlium excitavit, lanta frlicilate, ut ex ejn$ schola tumma, nec id$o interitura
    laudh
    igcnia prodieriul; ut queit fuere Uonardus
    Aretmut, Franci$cu$ Barbaru$ Philetplius, Guurinus et
    Puggius.
    9

    X I I . Teiiipnft, quo Clirysoloras noster in Ilalia lilteras Gneoae proiileti coeperit, no* disiincte quidciu,
    aiiamen indicRni, qni sub Bonifacio IX [ie Komanmn pofilificaman anno Gbrisli 1389 na<tus. annoCliri
    sti 4404 mortem obiil] <*am rem accepisse tradtuil. Inter bos Bapiieia Plalina in Bouifacii I X vila : / i t
    tantit autem malis, quibus proviucia nottra afllictabatur, uuum tamen bonnm in Iuliam advecium *%t,
    Ad no$ enim Ckry&oloras Byzautiu* litteras Grwcat attulit, quai tnuis jam quingenli* [alii eeplingeniis|
    iii Pali conticueranl. Uinc Grccca Latinceque linguas scholee exori* t*nt. ;Rapliael Mnffeua Volaierranue

    r.innni ntarioruiu Wh. \\\ : Ho$ [Uaioe per Joannem Rivennatcin') ila jam Lsiiims legilime litteri* imbw
    ro>; Ewanuel Chrysoioras tchola rurtus excepii, qui prteceptor Grmm linguas Byzaniiut geaire, sub Bonifa*
    cio IX in Italiam venerat, primumque Venetiis, deinde Floreniw
    docuit.

    X I I I . Quamobrem, cum Joannes Pal.tologus senlor, td est, Andronici Paheologi junioris filins, anno
    Cbristi 1389 Byzanthus impeiaveril, quem ann. G. 4591 mortmim cbronologi meliores tradunt, tiibil repugnai cbronologia, qoomlnns Cbrysoloras nosler a Joanne Palxologo seniore postremis aavi sui temporibus in Occideniem ad auxilia, qaae Turcis ooponercntur, ezpetenda missus, in Italiam stib Bonifacio IX
    venire potuerit.
    X I V . Annum sane, quo Grsecas Utlcras iu lialiam Ghrysoloras relulit, Bonifacii IX prinuim fuisse
    Paulus Langins in Chronico Ciiicensi staluil, cum ad ann. G. 4389 scribit : Eod$m anno Chrysoloras Byznntrnui dhciplinam Grwcarum litlerarum in Jlaliam retulil, quce per $eplingento$ jam anno* apud
    dem in usu non fuerunl.

    wm-

    XV. Accedii, quod obsessa per Turcas Gpoli, lerraa Iiolbcas intravisse GhrysAloram noslruin, pras
    ceptorem auuin Leonardus Bruiws Areiinus In Hittoria rerum Itaticarum sui temporis narrei, ubi de
    rebue aole annuin Gbristi 1400 gcstis a g i l : quem locum $ 14 produximus. Cerle Bajazeies Turcarum
    princeps Gpolin per inlegrura decennium obsidionibus vexavil, quaruin initium Georgius Pbrasza. rclert ad annum muncU Graecum 6900, in qucm anhi Chrisliani, ei 4391 exitus, et 4392 principluin inew
    d i l . At enim, ait lib. Cbronici, cap. 49, interprcte Jacobo Ponlano, videns, [Bajazeies] ManueUm [P*>
    Uologuiu, qiiem Joanncs Patoologus mullis anle monem saam aiinisguccc8orem deeignave.rat, mortuusque succeesorem babuitj ewlerosque principes, de quibus wpra, conventis non stetis$e %t sequtrentur 01 doctus de omnibus, qn<e advtrsut te deliberasunl, bellum grave iudixil : et anne mundi 6900 urbi
    lerra marique, obiidione admota omnimodis eam longo lempore oppugnamt. Cum eo cum exercitu pergtret, terram Byzantinam singnfusque regiones gravhsima vastilate afllixit $uburbanaque omnia diripvit. E{
    quoniam urbi$ oppugnalio parum procedebat, revenu* tsl domum, $inuluque amtis mUU txercilus vbsidiouemque illmm tolo decennio contwuavit.
    9

    X V I . Quin hne plures scriplores, quanquam divereU, Umen iis annie, qmbus Bonifaclns IX m i t ,
    Cbrysolora noslri vel adventum in lialiam, vel ezcltalam in ea ecbolam Graecam flfscribuni. lUijtis initium ad anniim Chrisli 4397 referl Joannes Nuwicnsis [ita vooalur a Melchiore Goldasto in commciilariisde Bohemia, lib.iv,cap. 4, $ 35] in magno Chronico Belgico: mo [mille&imuin irocenleeimum nonageimuin ftcxlum] sequenti Clirysolores By%anliu$ disciplinam Grmcarum lUUrtrum in tialiam re4uiit qnm
    per septingentos jam annot apud nottros homiuet in usu nen habebatur. Gtii acntenti* eubscribu Seihus
    9

    Calvisius U\ optro cbronologicu ad ann. C. 4397. Ad annum Cbrisli 4598 refert Jacobns Pliilippus Forestus Bergomas in Glironicorum Si^pplemcnto ad bunc annum : Emanuel Cbrysolora$ nntiene Grwcus
    9

    palriu Byzantinuiy vir domi nobili$, ted omni doclrina et virlute nobilior atque prvclarwr, iisdem temporibm Conslantinopolilana urbea Turcis durissime vexaia et ob$essa exea profugiens Veuetiai venit et /
    quam erudiassiniut doclor liltera* Gr<rca$ ibidem docere ccepit. Ad atmum Cbrisli 1599 r e f t T l Maukpus
    9

    Palmerius Floreulimis, Eusebiani Gbronici conlinuator, ad buiic annum : Ghryiolorat


    piiuamGracarum

    lillerarum inllaliam

    relulit,

    Byzaniius

    disci-

    quce per $epiingenlo$ jam annos apud nostrotJiomine$ in n$u

    on kabebalur. Huic calculos suos addunt Gbrislianus Massxus Cbroiiicoruoi libro xvm, ad anu. G. 4399 :
    Jo.tunes Funccius in Chronolo^ia aJ ann. C, 4599 : Abtah.imus Bucbolccrus in lndice chrouologico, ad

    21

    V I T A E T SCRIPTA.

    22

    uuu.C. 1399 : Petrus Opmeerus in Ciironograpliia, ad ann. C. J399 : Auberlus Mirxus in Auclario d
    sci-iptoribus ecctVsiasticis, cap. 450.
    X V I I . Polenlise, qya Bajazeies Turoannu lyniinus Graecos premelat,-iitipar Consiautiiiopoliianoruin
    imperator Maniicl Pal*o!ogii* Gonslanlitiopolin imperiwnqne Joamii, fratrig stii Andronici lilio, cui Bajazeles palrocinabaiur, rdtriqnebai, ct in Itauam itiigrabal: ubi lum alias in urbes, tum etiam Modiolaoum veniebal. Ducas Micliaclis nepos in HUtoria Byzaniitw, cap. 14, inierprcle hmaele Bullialdo :
    Jam diu itle [Bajazetes] quibus artibut Conslanlinepplin invad*rel animo versabat. Non omisil ilaque nomen obtendere Joannis, qui Manuelis ex fratre nepos erat, jubetque Manuelem urbe cedere, et Joannem in
    Hlam intvoduci, ad quem natura lege imperium perlimhal; poiliccbatur insuper cum civibus Constautiuopoleo$ deincep* se pacifice acturum. Ibidem paulo posl: Manuel deinde coram eceiu nobilium primorumque
    pltbi$ oralwne habita. triremeni conscendit cum uxore et liberis, urbe ce*$U el impcriO, Joanmque s/numum rervm tradidit. Ueru )Slpauca : Navium magnarum uuam con$ceHdu et Venetia* appulil,
    lustraii'que demeeps Mcdiolunnm Ginaam, Florentiam, Ferrariam, Xotamque Italiam peragravit. Georgius Pbra<z,
    lib. Ghronici, cap. 20 : Tempore procedenie cupido imperaiorem cepit tn Ilaliam proficncendt\ et axxiUi {comra Turcasj implorandi. Paulo posl : Ab turut, Joannem ex fratre ntpoteiu ad urbem iuterea reyendam, ei impeium liostium propul&andnm retviquil. Ipae eum despmna conjxige in Velopounesum solvens,
    Sparim eam apud fratretn Theodorum deponil, et in Ilaliam porro navigaiionem subil; AC primum Vencitis exscendit : pott ad ducem Mediolanemium pergil, quo honorificeulissime $plendidusimque
    liabiiu$
    et mnneribus cuttus e$t.
    t

    XVJll. Ad Manueiem Palaeologum tmpcraiarcm Clirysoloras, qui tum apud Florenljnos agebat, inviiatue MedioJanuin proih iscebalur. Leouanius Bmnus Aretinus Uitfqrin rervm Itnlicarum sui lcmporis : Apud hunc ego magistrum [Manuelem Clirysoloram] mpra bienuium (ui, intlilutus sane probabli atc,ue oplima di&ciplina. Tandem imperalore Comtantino in llaliam advecto, revocanteque ad te Chrytoloram,
    ubiti ille Florentia, et Uediolanum nd imperaiorem tuum se coniulii.
    X I X . Gum quibus a3gre concili.ivciis Pauhun Joviuin, qu, po&lquam Tamerlancs [eliam Temiros dici

    &olUus] Tariarornm rex B.ijazelcm Turoanun principeiD viclum cepissei, Cbrysoloram i n lialia Grac.m
    Jiitcras doccndi consiliuui cepisse nairat in doctorum viroruin elogiis cap. 25 : Officium quidcm [tVga*
    t i ] , ail, Liboriosa peregrinalione ila implevit, ut in Itulia tubsisieret, Grivcia uilicet pKesenli wc'u lilerata, eui Tamerlanes lerror Orienlh Bajazelem Othomaunum terribili celeritate fnlguru cagiioweit ade*
    ptum, ai Slellam moniem vivum cepisset. Itaque Chrysvloras diro Gr(cciw hosles&blatu t<rlu$ [Gracartim
    liUcraruin sludium excilavil] Veneliis primum, ei inox Florentite, Romaque ac demum Ticini. TatnTla*

    ms eiiim Bajazelem die Julii 28, anno miindi Gra?co 6910, Gbmti 1402, cepit, quemadtnodam Georgius
    Pbranza comineniorat. Nam lib. Cbronici cum dixissei fap. 21 : Manuele hoc imperante, rfiwti urbs 0 6 iidstur, ego in lucem editu$ w , anno post homines natos 6909, die Augnsli 30 : bie ibidem cap. 2*
    subjungit : Vicesimo octavo Julii, Temires Hattagttarum,
    Pennrum ei Wquilonarium Scylh&nim *ex
    Anuram Bajazelem cnm uxore et filio Mose, atiuque aulai optitualibui non pancU ctpit loUunqu* extvci*
    9

    ium Uiiut distipatit.

    Ad eumdem aiumm Tatuertanis banc vicioriaiu [quam aJiis anuis alii rcceiilioie$

    ascribuni] referl Joanne? Leiinclavius w llhlorim Muiulmannicv

    libro v n : ciim quo

    causejtlituM Pau-

    lus Inierianug, Uberuis Foliela, Pelrus Bzarus, AugHftiuius Jusiiuinnus ia Rebu$ Geimm>Utu$ etiacobu Gordus In opere cbronologico.
    t

    X X . Illud exlra dubitalionem positum, posl Bajazetem a Tanaarlane captmo, rauliig annis Cbrysolornm nostrum iutra kaliam professione ljiieraruui GcaHcaniui fuigse functum. Canstantias, quo se c e n lnlerai, ut ibidem concilii, quod de Inuns SHIUUI exsisteulium ponlificum Romauoruin conlroversiin
    aun. * 1414 celebrari ccepit, sptctatorem agerct, dieui supremum apno imperal^ris Maquelis Pal.xologl 24, Gbrisli 1415obiit. Rapbacl Uaffeus Volalerranus comnienlarioruni lib. xxi : Potiremo in concilium Con*tantunse ei ipse profcctus, in eodem loco exsiinctm e$t. jacobus Pbilippus Forcslus Bergomas
    in Gbronlcorum Supplemeulo ad anu. C. 1598 : Indeque curiam Romanam cum secutut fuisset, cl apnd
    Gonuantiam, ubi gencrale concilium ceiebratur, accesm. Ibidem paulo p o s l : Conslantiai tandem deficicus,
    Poggio Florcntino dhcipulo $uo melliflua oralione colione&tatus e$l. Quac toiiclein verbis in Gbronico:i

    fcuuin ilarliuannus Scbedelius (rausiulii. Paulus Jovtus in doclotum virorum elogiis cap. 23 : Postremo
    cum ad lullendarn pseudopontificum controversiim indicta synodu$ tanli spectaculi cupidum exchisset, exauctorato Balthasare Cossa, ComtaniicB interiit. Poslerior pars Epilapbii, qiiod Chrysolorai nostro in ur-

    bv Gonstantia posimm esl, cujus parlem priorem iu mcdiuin proluli : Vir doclissimus,
    mus vptinxu qui tempore generalis concilii Constaniiensis diem obiil, ea exi$timatione
    $acerdoiio dignut haberetur. 0t*25 Aprilis conditus ett anno 1415.
    f

    pru.fentistiul ab omnibut

    21

    24

    M A N U E L I S (IHHYSOLOR.E

    MANUELIS C H R Y S O L O R i E
    EPISTOLJE.
    I.
    . Erttdltissimi vlri Mnnuelis Chrpwlora
    ephlola ad
    Joannem imperatorem, qua vtiens ac novoe Rowot
    foinparatio conlineiur.

    '.

    >
    ror
    fiactJia,
    fj


    '.

    De quibua prolixitis ad le referendam erat,


    opliine imperator, ea aliis litleris perscripsi, quas
    iina cum hisce ad te perlatnm i i i puto : quin imo
    tmm multa quidem Jam ante liinc ad te s< ripserim, et
    non pauca etiam nuperrimis lilleris, placuil tamon
    cl lixc subjungere voluplaiis, non utilitalisgraiia:
    quam non exiguam me percipere sentio, dum mea
    cripia sacrae lua3 Majestati offero. Maleriam vero
    prsscntis scriplionis ex bac nrbe capiam, quam
    anlea quidem ox aliorum relatiunibus adniirabar : sed nunc ex ipsa inspectione multo eam
    niagis aduiirandam judico, quam ex iis quae de illa ^
    narrauiur siinpliciler aliquis conjiciat. Et sane
    maxima de ea referunlur, non ab iis solum qui
    veniacula lingua hisce de rcbus acripsere , sed
    fiiam a nostris ferme omnibus, maxime a viris
    doctis, qui in ea vcrsaii fuere : ita u l alii quidem
    oralioucs integras, alii libros de ejus taudibus, ut
    itosti, rcliquerint. Alii aulem paucis verbie niaxiina
    deeadixerunt : quale etboc SopbisUe illiustibi adinodom cbari ei familiaris, quod in epistola quadam
    brevi vcrborum ambila iuaxiinumde ea prononiial,
    hisie verbis, si reiie niemiiii, in principio epistohe
    $ : Fac noslii luemoriam servea, postquatn Romam pervenisti, atque isliusmodi vides, qualia
    ante non videras; non terram illam, eed caeli parti- ^
    culain esse tibimet ipsi persuadens. Non enim mi
    rum esl nos tui meminisse. Nain duro semper in
    iisdem, ncque ulla In re nova versamur amicos
    respiceremus.

    ,
    , , \
    ,
    *
    . " \
    ,
    !
    . "
    ,

    * *
    ,
    \ .
    \ ,
    ?| \ ,
    * \ <>
    \ , '
    ; , ,
    , . \
    \ ,
    }
    \ ,
    , ,
    * ,
    \ , t c
    , * .
    .
    \ \
    .

    Aique baec ad Gra3ctim vel Syruni, cWeuique suuni


    scripsit; nomen enim ipsum non satis recordor ;
    cuni tamen Aniiocbiae pulchriludinem cum abaliis
    muliis, tum ab eodem auclore celebrari audimus,
    ea oraiione qua pairiae suae laudes commemorat,
    c,u\ ab eadem nomen imposuit. Quin el alius ejusdem civiiaiis, nunc vero etiam coelorum civis,
    4iijueosaique lingua ab auro cognomen accepere,
    plurima passim de ea p r x d i c a t : vel ad eorum a l i quem qui Asiam eo tempore incolebant: in qua
    Itbodus lunc eral et Smyrna, et puicberrima orbis
    terraruro signa. Erat quoque in eadein Epbesium
    Dianae leinpluiu, ei colossus Rbodius, et in Halicarnasso Mausoii sepulcrum, quorum omniuni aut
    pleroruiuque reliquis tuni adbuc couspiciebaniur,

    ' ,
    ,

    9 ,
    , \
    . \
    , \ ,

    ,
    , ' '
    \ , \ .
    , {) ' , \
    ' ,
    . ,

    EPISTOLA AD JOANNKM IMP.

    26

    \ , * - aul si velis ex jEgypto vel Libya eum fulsjie pona , \


    :
    in qiia Alexandrinam eivilalem, et inter

    clebriora speclaciTa-Tliebas illas centuro portia

    inclytas ac pyranild<s fuisse auditmis: quarum
    ,
    umbras sole exorienie ei occidente fcre ad aliqttQt
    \ \
    diermn iter projici a i n n t : et quarum una eaque
    \
    minima ipsam Mcmpbiro atque orania vicina loca
    \ - jam inde ab illo tempore et adhuc noslra aetate ad
    , \
    quamcunqtie structuram non secus ac lapidicinis
    \ ,
    uti referunt, iia tamen ul uunquara deficiat, quin
    , ,
    iino intogris, u( aiunt, civitalibus vicisque ex ca
    ; . ,
    exstruclis, vix exiguam ejus particulam coii , \ \
    sumpsere. Vcriaimile auiem era(, quicunque de \ /.
    mum fueril, illum cum Romam navigaret, insnlas
    , \
    acGrseciam obiisse. Nec a vero abborrrt onm jam
    , . * -
    autea Graeciam perluslrasse, et Graci# luiic lein
    poris occllum, Aihenas. Vel cx ipsa Grwcia oriuii ,
    dum esse oporlebat; neque illum dc vulgo nliqucm,
    , -
    qui bujusmodi nec vidisset oec audivissel un , \
    quani , sed quemdam ex ertidUiuribus, cum quo
    ; .
    litterarum commercium ei intercederet, et qui
    ., ;
    ipse ejusmodi spectactilis atqtie itineribus delecla \ retur. Quidnam ergo illud erat quod adeo eum
    , , \
    possel percellere, ut Grecia rerumque in ea vhn
    *
    dignarutn obliviscerelur, videns qualia anle non
    , ;
    vitlerat, et ipsam, et reliclos in ea amicos contem, , *
    neret, ac sibimet perguaderet non terratn illam,
    \ , \ ;
    sed coeli partictilam quamdam esse quare in ulra , ,
    que, ut dixi, lingua, niaxima de ea prodila fue1

    \ . ') C
    *

    .
    , *
    , (, . \ ;, \ ,
    \ \ , \
    \ , '
    .

    , , \
    .
    ; \ \

    , 1

    ' Q ' et Barbaros ipsos, quotcunque liltera"


    non plane eipertes sunt, plufima de illa in
    scriptis babere exisiimo. Sed ego qui b c ad liy>
    perbolen ab i i t dici pulabam, nunc nibil stipra
    qtiam res babet dici video : lalia sunt et quae v i denlur. Licct nibil ferme imegrum sahumque in
    ea remanseril, nec quidquam omuino ab injuria
    immune reperire liceat: cum alia quidem eua gponte
    prae icmporis velustale collapsa, alia violenlas qnoruuidain mamis experta foerinl. Nam el huic urbi
    idemquod nosir# acciilit, ut ipsa sibi metallorum ac
    lapicidinarum loco esset : el quod de universo boc
    dicimus, ipsa a seipsa nulriretur et consiimeretur.
    Defecit autera fernie inomiiibtis: niliiloniiiiusin ipsU
    eiiam ruinie ac ruderibus apparei, qualis principio

    , D fuerit, tum slrucluraram magnituduet pulcbriludo.


    Quid cnimineanon pulcbrum fuil? jNec SOIUHI JH , \ ,
    tegra el conjuncla pulcbra erant, sed disjecla quoqiie
    \
    ac divisa puicbra appareul. QueinadmoduiD in ii> . \
    tegrocorpore pulcbro inanus vel p e s , v e l caput
    . \
    pnlcbrum esl; et in magno corpore unumquodque
    ,
    inembriiiii inagnum. Sd nou pauca borum etiam
    , \
    maxiraa sui parte reinanserunt: tum mulia eorum
    \ \ , \ , \
    quae iu Grxcia olim exsiiiere, ut ex inscriplioiiibus
    \
    vidrre licel, in ca visuntur : columna?, lapidee
    . \ '
    eximii, s t a i u , signa, imagine*, pluiimaeque i n ,
    scriptiones Graeca?, pulcherrimae ac veteris uolac.
    * \ ,
    Mulla quo<]ife bic in ipsa urbo Graecis facia ,
    cre, ut ex iitscriptionibus videre el. El cives ejoa,
    , \
    ui ex bistoriis cogau&cimus, vehemeuler rebu*
    .
    Graecis fuisse dcleclalos, pluriniosjuc nohlrorum Grsetorum in ea vixisse apparet.

    2?

    M A N U B L I S CHRYSOLGR/B

    23

    Vrnm nrni opcs goluni el dcxlerilau;m, atque


    a r l i f i c h i m , aut si velis utagnitiidinetn

    ac

    inajesla

    t c m , l u m ttiam p r i i d r n l i a u i , splendorem, et l u x u m
    atque proftision<Mii urbis ex liisce
    lumuanim,

    sopulcrorum

    s l a i u a r u i n , co-

    alquc a^diflciorum

    reli-

    quiis perspicei c l i c o l : sed ei $ u p e r s i i i i o c m

    ejus

    et maguaniinitaieni,

    ei

    ambilioncm,

    tiim

    seMcn-

    l i a r n , v i c l o r i a s , atque nniversam felicilaleni,


    impiTium,

    dignilalos et

    annonmj

    non soluai

    snblimes aqii%ductus e longinquo

    iiem

    peritiam.Naro
    ad-

    vonlanlcs videre licct, o t m n r p r u m c r a e s i l i e m , tum


    ponious,

    regiasquc d e s ,

    cl

    cnrias. ei fora, et

    t b r r m a s , et tbeaira ob n u m t T u i n . ei magnitudinem
    aiqne p u l c h r i t u d i n e m cojispicua : vertiui e l templa
    splcndida ct (VcquentLa, alia aliis

    cognomi-

    nibus i n s i g n i l a : ilom fana, signa, iroaginee, delubra et staluas veleriim illoruin el illustrium virorum, ob merita erga civiialem e% publico posilas,
    uti ctiain virlutis ruoiHimenta, arcusque triumpliales in iriiimpborum ei pomparuin itlarum
    incmoriam constrm tos : quibus pra?lia ipsa, maucipia, spolia et jitflejiiornni expugnaliones in&cu|p(a snnL Sacribeiorum praterea, Y*U limarujn,
    Allariiun ei donariorum sculpturas. Ad biec lam
    navales qoam pcdeslrts ei equeslrce pugiias, et
    nt iia dicain, quodcunque tandem pugoae iustrumcmoruoi armorumque genus: item ?ubacio$
    juiocipe*, Medos forte vel Persas, vel Iberos, aut
    CaUos, Assyrioeve suo quemque babilu : gentcgqm svbactas el triumpbanles dc iisdew i m p e i a

    Ov \ ,
    \ ,
    , \ \
    \ ,
    , \ , \
    , , \
    , \ , \ , \
    , \ , \ , \ , \ , \
    .
    $ \ ,
    \ , \ , \ ,
    , \ , ,
    \ , , \
    \ , ' , \ , , \

    , \ , \
    \ ,
    , , \ , \ ;*,

    * , \
    , \ , \
    -, \
    \ \ .
    ^ , \ , , \ , , , \
    \ , \
    , , ", ,
    ', \
    .
    .
    .
    .
    lores. lletn currue et quadrigas cum aurigis, lum ^ ^ , \
    fijipalpree ac gubseqveiites saieliiies, nec nonan- , , \ ,
    \ , \
    !et.detiiia epolia oimiia lanquaoi viva in rJFigiebns
    , \ ,
    ^Wene, el quid wnumquodquc fucrilex adjuuctls
    \ /. , \
    lillerie dignoscere lieel. Ul nunifesle queai pcr >
    spiei, quibiie arn is, quoque jbabiiii p)ii ulerfiilur,
    $ ,
    quibus magislraMim insignibus, quibus acieruiq
    , :
    4*KJtfwetionibus et piigiiie, qucisqiie urbee ob&ideu/, , , \ ti caalra meiaiuli modis : quibus denique orna \ : * :,
    uicmie eiq&Q amlciu railiiiae vel dooai, in ooiuiiiis,
    <, \ , ,
    wcl in eenaln, vel etiaui Ui ioro : in tcrra, in
    , ~ , * ,
    inari iter faciciUei, veJ naviga^iles, sive operi fa , , ,
    ctcndo, eivc eorpori exercendo inteuti, sive ludos
    , , , f.pcctaolee, mre ita eoneionibes, bhe in officinie, idque ecuadum diversos nalionuai rilus.Quos dwm 0 , , ,
    \ .
    HcrodoHit aiiique lionimlli liisloriti explicant,
    ffiiagnuan efterae prelium fecisse v|denlur,Sed 141 ' . ''*
    bisre omnia iis teinporibue seee haliebaut, que , ,
    q*e apnd divcrgo* pop^los iiebaul, vidcre l i \ ; $ *
    c c l : ka ol aocuraia quaedum bisioria *\l : vel po /
    tiaxnon u m bietoria, quam ocularis, ul iia dicain,
    * , * ' ,
    inspeciio et praescne cognilio reruro ou'm qpje
    -
    tunc tefpports conli^ertml: et aaue Muiiationis ar, \ /, " ^i/ tiikiiNn cum ipsa rerum naiiira cerial et conieudii,
    \
    Ma ot ^dearis iaiegriKB bomiotT.i, urbcni, equum
    , : ,
    aul eicrcilum videre, vel loricam aut gladiun) vel
    , , #, ,
    armatiirain inlegram : vel etiam capl06, fugientes,
    , , \ ,
    tidrnies, flnies, coninQOlo, vel iralos. Tum praeier
    , , , ,
    baec omnia uucialibue liueris ascriptum : Scnatus
    #

    29

    EPISTOLA AD JOANNEM 1.

    30

    ". \ - ^ Pofiulusque Uotnantig, Jitlio Cffsari forte vel Tilo,


    aut Vcbpasiano, ob rem beoc et forliter gestam : v i .
    , ' \ ,
    , f| , ciis hisce vel illis poptitis, vel ob patrnm scrvatam,
    \ , vel ob Barbaros profligatos, aui aliud hujugmodi
    preclarnm facinus. Sed quid priscos illos Meleagros,
    , ,
    , . Amphionas et Triptolemos, aut gi velis Pelopaset
    , ^, *- Ampbiaraos, et Tamalos dicam et quidquid tanju*
    generU fabulosa ct vetiista Graecorum hisioria
    , \ , , ,
    coiiuucinoral ? fligce * omncs plcnae suiii, plena
    ', \ , \
    autiquiiatuin inonurnenta ci geptilcra, pleni xdittm
    \
    parieteg. Oiuttia praesianiissimi et absuluiissimt
    ' ; \
    arlillcii, Phidia cnjusdatn aul Ly*ippi, vel Praxi\, \ , \
    iclis, similitimvc opera. Adeo ut per urlwnn ince , , , dtriido nunc luic nunc illuc oculo itabaris : qnod
    amore c.ipiis et vivam pulchriludinetn cum adml, . ;
    ,
    raiione curiose coittemplanlibus conlingit. Acccdil
    !
    mceniam atubilus, et tolius urbis biius, tuni etiam
    , \ ,
    amitis flHefttum, et agronim aique SJiburbiarum
    xi\ >. "
    qiioudam ti villarum in iisdem anioftiiilas.
    , ;, , \ \ , \ .
    Sed nec portuum navaliumque expors bnec urbs
    ,
    f u i t : quorum alia iulra mocnia erant. atia in ipsis
    , , \
    fluvii ostiis, alia proxime sub urbis niORiiibiis : qua ,
    rum adhue reliquia; visunlur : quarum demoliliouem
    \ , \ * k
    *\ quoque omnibus noslri sxculi principibus difllcilem futuram cxistimo, si difficile vocandum sil nbi
    ;, ,
    . * \ \ quis rcm faclu impottibilein dicit. Quiu eiiain volu, \
    ptalis ti oblccianieuli gralia, lum ob civium qiioque
    '
    exrrcitium naumachiis inlra moenia in ipsa civilaie
    \ , ' \ :- ' tilebaiur, nou dicain in flamine, sed in niari aui la^u
    '- , '
    quodam imra civiiatem ad hoc prseparafo. Atqiie
    . \ , , \
    itt cf rt minum,et gladlatorum, pugnarnmque cuni
    , \ , , \
    feriselcurrulium ludornm gymnasia et tlieaira erant^
    , \ . " - ila eliatn ubi triremcs confligerent. ha ut vcra
    ; , ) , aflbmare liceat quod alius quidem veiiMinn n o \
    ilrorumquc de ea dixit : idbil lum temporis fuisse
    . * prater Rotnam, cl anliqua quldetn bttjusmodi fue, \ \ \ re : recenliora anlem ct qua? ad nogtram Ycram~
    ;
    q\i* religionem spectanl, qirig dicere potprit? vcl
    ,
    quaBcunque ex lauta lapidum bujusmodi et materia , \
    rum copia, ct llorenle ttim lemporis pra?slaniia artls^
    ; tnm ex lanta pielale ct devolione facla fuere ? cum
    ,
    ali-i quide antiquilati.s mouunienta ad novag glru~
    . \ - cturag transferrenlur : alia auiem cx profanis et
    . ;
    immundia sanctorum sndes, cl cx fanig idol >rnm
    ; \ ;
    Tfii Numinig tnmpla fiorcnt. Quot enitu aposlolo \ ; , ruro (empla gunt ? quot mariyruiw ? qtiot gancto.
    \ , , , *\
    rum et beatorum? quot divanmi rnuliemm et vir_
    ,
    ginuin? tum vero corpora corunidem relhiuias, siv<*
    ( , inlecras, give paviiculis divisas, et quidquiil a<l
    ; ipsorum memoriam, et cotmnunig bumani gmeris
    ,
    g'or:an) cominemoratur, qulg enumerare pnlerit?
    . "' , ' Sane reliquianiin sanclaram condilorium, et rerum
    , , \
    sacrarum tbfsauriim banc urbem paucis vcrbis

    quis appcllaret. IJt qnod
    cujus iniiio memini,
    .
    titin dixit, id meliori jurc bisce lemporibus diei
    queai, cam cteli partein csse ob bujnsmodi incolas.

    31

    M A N U E L l S CHRYSOLORA
    32
    Sed isia quidcm pr.Ttermillo. Dno autcm luini-
    * , naria, vel s<des, aut coelos iniegros Dei gloriam
    , enarranles, Pelrum, inquam,el Paulum, quorum
    , \ \ ,
    reliqui:ft hic sitae sunt; et ad quorum mouumenta
    , \ \ ,
    h;ec seribo, quis digne adniirabilur ? quid de l o ; ;
    (ius orbis ad eosdero, veluti coromunes quosdam
    \ , ,
    prajfeetos, ducesque, aul praesides concursu dicatu? ;
    Miraculum profeco est videre ab llispania, sive \ , \
    Ibrria ei Gullia, insulisque Britannicis, ei si quje , \ , \ ulierius versus oocidentem vel aquilonein distent: ,
    tum riiam ex Germania, Sarmaiia et Pannonia, \ , \ ,
    ttonnullos vero eliam ex Graecia et Asia et qui- \ \ , \ buacuoque aliis ex locis (quis eniin omnes enu- ( ' merare posset?), non viros sultim cujusvis a?tatis ;) , \
    el professionis, sed el femiiias per lam longiitqua ^ ,
    ilinera, per tol pcricula et labores; per frigus,
    , \ ,
    lutitii), piilverem, a?sium et mol slias hnc venien, \ , \ , \ , \
    tes, i i l arcara et loculum, el condiiorium aposlo. , \ , ,
    lorum, idque einiims el per coriinas ac cancellos
    , \ , \ , \
    ndorrnt. Ut pulveri, ac solo, el circumaiubientibus
    ^^ \ \
    lapideis ferrcisque clausiris faciem el capila appo- \
    nenles, servalores dominosque, et, u l dixi, soles , , \
    orbis lorraruni eos praedicent. CJt post tot aunos ob , \ , \ ,
    pracdicalioneiu veritaiis, et ab errore ac tenebrls
    , \ , \ ,
    conversioiieni graiias agaut, idque in ea urbe, et
    , '
    iu illo iinperio, ubi ipsi baec predicanles mortem

    oppelicre, ubi a veiitafis adversariis tanta snper- , \ , \
    glilio, lanlugque error inlroduclus fuii, quanius ex
    , \ \
    idolis, sutuis templisque ipsorum demonstrari
    , , fj
    pniest. Unde edicU coutra Cbrislianos pcr totuin C
    orbem ferebanlur, et camifices ju eosdem iromiitcbaulur. Ubi alio quidein in loco Neronis iinpii
    kllius boiuicidae, alibi vero Diocleiiant, alibi Maxiiniaiii pcrsfculoruni collaps* jam dejectaeque a?des,
    elmuiila, ac semifraetae staiuae visuuttrr. Sed bacc
    quidetn monumeuta, licet iinperatoruin, el qui islos aliquando sislebant judieio, et ut mancipia Iractabant, cursiin pralereunt: et quid dico praterire?
    qnin poiius iufesiis calcibus proierunt, ct pugnit
    feriunt, atque.tit dixi, mulilaut, conspuuni ei sub.
    vertunt: bisce autem patiperculis ei peregriiiis, vel
    potitis seryis ac subditis illorum, professione viucque instituto, aukeorum tectoribus et ptscaioribus
    quam niaxinto gaudio voluptate, aut si itialis,
    c u m pTf ussione pecloris, c l devotione, l i c r y i n i s - _
    quecapita inclinanl servaiores,ut dixi, ct praestdes,
    nec pracsemiuin lautum alque teiTenorum doiiiinos,
    eed et coelorum janilores eos vocanlcs, et sibi,
    aniicis, et familiaribus, alque orbi uiiiverso salutem exposcentes. llli aoteiu ediio el congpicuo in
    loco lapillis tesseiatis, vel marmoribua coloribusvc,
    quin etiara argento mero atque auro ad antiquam
    speciem majori forma magniGce eflTormali Bcdcut,
    laiiquam reges vel principos, aui communes omniuin domini, claves ligandi solveniliqne poiestalis
    gytubohun gerentes, signumque virtulis et aucioritatis ejus qui potestatem illam dodit. Et populi
    quidem Romani, aut Jutii Caesaris, vel A u g u s i i ,
    vcl cujuscunque allcrius nionuiucnia eiiaiu bic in

    . \
    \ ,
    \ , \ ,
    \ .

    , \ ol .
    :, \
    , , > \
    , \ ,
    ^ . , \
    , \ , \ , *
    \ ;
    , \ , \ ^,
    , , \ '
    , \ ,
    ;, \ , \
    , , *
    \ , , \ ,
    , , , \ ,
    \ ,
    \ ,
    , \ , \ , \ /. ^
    ' .

    ,
    ),
    ;, , \

    EPISTOLA AD JOANNEM IMP.

    31

    , * , \ palria ipsoruin pluritnis incognili, prislini decorif


    , , \ - flore ainisao, paggitn collapsa jacwiL Horwn t o . \ ',
    tem florenl vigentque per orbem uiiivcrgum.
    , , ,
    , \
    \ .
    memoria bic repeto pompain et solcmne fc
    gtum, quod Loudini in Britannia, ipgiugoxtcrnt ma
    * , \ ,
    ris oceanii|tie insula, anie biennium, me ac comi; , \ , \
    tatu meo pragonie el gpectanle, ab cjus loci incolis
    \ ;
    hisce apostotis celebrabatur. Caesarera rero qui
    . primus cos gubegit, et cujus caslella tdhoc ibidein
    , \ ,
    exstant, alternm quidem ad irajecium, alterum vc \ , *
    ro diclo in loco ignorant. Atque ego quidem exi, \ , \ ,
    giinto
    et ista oninia, et Roinaimin impcrium, ct impe\ ' , \
    \ , \ B raiornm monarrhiamac principatutn, geiiliiim<|i?c
    gubjeciioitem propierea eistitisse, ut baec dein e
    . .
    seqtierentur. Quid vero aposiolorum gloriam ct veni \ rationem aique bonorem in ipsis oorporibus eonim ; , ;
    que sepulcris eis exbibilum admirari ei coiiiempla-i
    ;, \ , \ atiinet ? Id coini ex imperio et principalu Ecclegia\
    \ $ ; $ \
    et propter principes hoscein longa successornm sc, \ , \
    rie videre et admiiari licet. Nequaquam enim
    \ * *
    giib iinperio vcteris illitig Bom.e lot imperatoruui
    \ ,
    edicia,tot ptebiscita et senaui8< onsulia per Untain
    ,
    orbis lerrarum panem prodiisse existimc, quot
    , \ \ ,
    IIIIIIC loiige laiequeab Eccleeia prodeuni .Ea autom
    \ ,
    seniper obsignanl el conftrmant gigillorum [ovo
    \ . \
    efligieg et capita Petri et Pauli; qui dicere jani amol \
    liu

    , , \ \ Q P * nequewil : Argentum t aurutn non estnnhi .i


    Quia vero opeg ab ipsis collalag enumerarc pote\ ,

    r i l ? Yidebor forle nonnullis rem niioium verbig


    )( . * , *
    exlollere : puto lamcn omnea orbig principeg, qnol ; < ^ \ quot ad noslram noiiliam perveuere,gimul junct<w
    ,
    cxcoirtuetis guis reditibug bouigque, quornm distri;
    buendoruin poleslas jnre ad ipsog gpectaC, non pogse
    ; 5' , \ ,
    tamnni conferre. Couferunl aulem !ic Petrus et
    .
    Paulug : ei eonferre necessum eet : nec gervaie
    \ . \ * *
    gibi velleiH qul ea conierunt. Neceseum auieni est
    ol .
    Pelri ei Pauli succcssores eoruuique faniiliam b^c
    \ \ , \
    diglribuere. Et qui ea accipiunt, lanquama doniinig
    . \
    * * accipere > identnr : conferentes aulem tanqtiam dolutni coiiferunt. Nec quigquam contradicit : nisi
    . ' \
    quod nonnulli de raiaaul irnta collaiione invkein
    , , ,
    \ . \ D
    11 * , \
    ' ; \ *
    *
    . TC ,
    , ; ' $
    \

    *
    * '/
    * ;
    \ , \ ,
    \ , ;
    1

    Aci. u i , 6.

    liligcnl. El boc ipgum rurgng illos dijudicare,elorumqtia? ipsi feeere,judices acdeflniloregeggeoporl e t ; sa?pius auiero ei ab iis qoae alii constiluere,
    provocationem ad eos fieri. Quid autemapiritualeg
    largiiioneg, quid naiionum judicegcommeroorcm t
    Nsni in tcmplo sanctomm apogiolorum pro lingnarum divergiiatc cernere licct hic quidem gedentem
    in ibrono, et ausculiantera confessioues eorum,
    qui ex BriUnnicig insulis banc ipgam ob causam
    accesserunl: igtbiceorum qui ex Hispania velGallia : alibi vero quiex Dalmaiia vel Dacia advener*.
    Ilog autem in plaleii, vcl per urbem, VP.I in ecdesia
    promiscue alios aliam voccm profcrculcs audias.

    3b

    M A N U E L I S CIlltYSOLORJE

    Qiocirca non tunc eolum apostolt euper duodecirn


    ibronos sedebunt, j u x i a C b m i i pronussionem, judicantcs duodeciin tribus lsrael : ted el boc lempore
    illi in niullis tbronis jadicum ineiar aedent, judicanles orbem lerrarum : nec soltira in primiiiva
    Ecclesia, scd nunc quoque sua cuique lingualoquuulur, i u ul iuielligi queant. Quin eiiam decreia et
    lonsliluiiones sancloriim aposlolorMm quaquaversum,<uidixi, foras prwdeuut: el buc undequaque
    mn solmn mullorum dicrtim, sed el inensium i t i nere confluunl noiuine perseqoente, accusantce
    semetipsos, quod Pialo in Gorgia eos, quijusli evadere cupiunl, facere praecipil, nl senteniia istorum
    recepla iujunclam poenam opcre explcanl. NibU
    ruim de iU dico, qui ex prseceplo inde ab ullintis lerrad iinibtia vcl ultro acturruiil, vel inviti
    pcrli*abuiilui\ Quis vero non obslupescat, dum in
    publico consisiorio papam responea daniem et oracula fundeulem audil ? quis non admireiurdutn isla
    ridel ? Sed quid plura de bis dicere atiiiiel? Id vero
    qnod de aposioloiura reliquiis dicebara, quantum
    huic urbi conferant, vidcre licel ex Gomiueniariis
    Clirysotomi in Kpistolaiu Pauli ad hos ipsos Romanos, si recle meniini, eub Gnem, ubi vir DOII soluiu
    ore, scd et animo vere aureug, totuin eermonem el
    aureuut illud scrlptum coitciudens, velnti divino lurore concilalus, bis lerve el sa*piusexclamai, Cupcreui videre urbem illam, Romam scilicel, hi qua
    Uxc etalia de aposioliscorporumque eorutn sepultura el praesenlia referunlur : cuperciu illos pedcs, C
    cuperem nanus, cupcrcm capila videre. Ncc ccstat, instar eorum qui iiopolenti amore laboratil,
    fcingula membra reeensere, cl sexceiuies eadcui
    dicere.
    Sed baecquidem nunc missa faciamus ; neqoe
    emm liLterarum modus tam prolixutu sermoiiem
    a d i n i l t i l : et qttaliacunque landem dixerirous, nibil
    de iis pro dignilaie dixisse videbiraur : luro vero
    pauca duulaxai principio diclurus erain : eeduoti
    observavi me lougius modum excessisse. Haec aulem vclul appendicem liilerarum mearum aoinii
    obleciandi gralia scribere volui : prxseriim cum
    in tuis ad me liileris id quoque iuler alia posiitim
    repererim, quod parum scribam. Uasce aulem Jitlerau darc fesiino, ac autequani Venelias perveuianl, ejus civilatis Irirenics jam discesseriiit. Scd
    profccto in bujusMiodi re id louge difticillimtiu) esl,
    recte iucipere, cl bcne Qnirc ; nain loia res exlreniilalibus deliuitur, et foriiiaiu inde accipit. Et inuki
    ut Aeaciuul uude incipieiidum, ila oequc ubi liuis
    impoueiidus
    quos, postquam coeperinl, gempcr
    luqui uecessum cst. Ego^iuiem tauio lemporis spatio
    ieto modo apud cclsitudinem luam silui, u l coepia
    \ix laudem ileruui oraiione cito desinore nequeam. Sed u i in praeteriiis inteimiesie oiaiiouis
    sileutio, iia nuuc loquacitali meai iguosces. Sed
    cum bujiismodi rebus apud te exposilis fiuis ncccst>aiiu faciendus sil, uolo lanieu propterea noetrae

    36

    . \ & \ *
    ol , ^,
    "* \
    \ ,
    , . \
    , \
    . \ ,
    , -
    \ . \
    , ^
    ,
    , \ ,
    , \ .
    ^
    . '

    \ ;
    ; \
    ; ,
    ,

    ",
    , , ,

    , \
    , \ \
    \ \ , , , jj , >.
    \
    .
    , ,
    . \ ,
    , , \ >.
    * , \ ,
    &;
    ,
    .
    ,
    , * ' ?
    \
    , . $

    ,
    oi <
    . * \
    , \
    . \
    \ . \
    , '
    . \ . \
    , ,
    ^ )
    .
    > ,
    ." \ \
    /. . &

    37

    BPISTOLA AD JOANNEM

    ,- . -
    * ;.
    , -. \ \
    , ?
    *1 , \
    6? *
    . , ; ,
    : ,
    ulbv ;:\, \,
    ; \
    : .
    \ \ , \
    ,
    , . ,

    IMP.

    38

    civitati injuriam facere. Facerem vero, si in liisce


    (tasinereni. Ego enim oculis bajc perluslraus, quay
    siructuris ei nalivis ac arle paralis ornamenlis
    dixi, admuor equidem priscain illitis urbis magnificonliam cl poleuliam, el iisdeni ddector;
    praisertim qnod iis qua*spud nos exstaui, perquauv
    siuiilia esse videam; scis eiiiiu vel solamquaruntdaiir
    rerum similitudinem delectationem conjunclam babere, ubi qujulam persimillima videmus, piasertiiii dum iilium patri, vel iiliam irialri, aul fratrefr
    sibi inviccm similes csse conspiciimis ;idquemullo
    magis, si nos propinquiiale qiiadem continganu Exislimo auteiu noslrain urbein habere, el ea quidom
    non pauca, quae delectare aliquem possim, prxstTiiiu
    boiniiiem pauias amauiissiuiiiui, dum asuis peregre-

    , . \ ^ abesl. Neque enim ullara tinquam jiliam malri adeo


    per oronia simileiu fuisse arbitror, qnam illa buic.
    ( \
    Et liaec licet ita se habeant (nullain euim iiiatri iiw
    ;
    vidiara suboriri puto, duui filia laudalur : ul ecoiitr*
    \ ), .
    filiam malrie laudibus invidere iniquum esl), no .
    stramtamen palmam obiinereexisiimo: nam velen s , ,
    quantum licel inier se coraparo. Quid enim vel na\ * ; tura, vel arsin hac urbe produxil, quod ct apud
    ; . \ nos non exsisleret ? lum reliquise ipsae rcliquiissimi
    , \ les. Si qua cnim iu re haic excellere videatur, nobis*
    . \ * ,
    quoque uon desuulaiia qaa3 iis oppouamus. ISam
    \ * . \ \
    mulia apud nos fuere, ei sunt quoque bodie, qua?
    .
    in ea non reperias : tum vcro plurhtia imuelius pro ; ,
    vecia fuere. Idque noniiiiinerito.'Hsec enim ad nul . ; _ l
    omnino proprium exemplar respicicns id saltd
    ^ _ '*
    '
    Q\i
    . ^ - \ ^ _
    ... . . .
    ...

    ,
    \
    babcbat,
    utcseceras omnes excellerel: illa
    antem
    , , ,
    hanc exempli instar imuens, el veluli ad primarinm
    \ .
    exemplar, ui satii supcrque perspicere iioel elabo"
    rata, mvlia et meliora etsplendidioraproduxil. Nam
    \ \
    bominuro opera ubi cum aliis cerlant pulcbriora eva. : \ derepossunl :et parentuin pulcbriiudo pulcbriludi*
    , \ , , '> - nem li-berorum.uletuiagniludo magnitudiiiem, nia, (, ' , ' * jorero ttl plunmura producil: qubd in niatribu
    . ,
    praesorlim, non bominum dutitaxai, scd etaliorum
    , , \ animantium fieri audiiuus. Quocirca non mirandum

    st, sicum ea magniiudineetpulcbritudine sil prae. \ ; ab
    dila, majorem et puichriorem produxerit. Hasc enim
    , \ ' ,
    malris laos est, sicut vice vcrsa mairis pulcbiitudo
    fiVrjepulcbriiudincm augel. Nec aliam cumalia, sed
    ' ' ,
    u

    ' . "
    ,
    , \ : \
    , !\, !\
    /. * * ' , 5/ , \
    \ , \ ^
    , \ . , ; , */
    , .
    ^, \
    '
    \

    ipsam quodammodo cum seitielipsa, novam scilicct

    Roniam curn veteri comparare bcet: ita ut iniquoa


    in biijuainodircbus arbilros esse nequaquam oporleal, prjicipue nos, qui ci illius ei bujns bonorum
    partkipcS suuias : illius scilicel filii, biijus nepoles.
    Sed uCiaquc Dobift glorianduin esl; quemadmodiim
    soltnl qui nobilila^tii suara ad plures referunt,
    ncc paremes solum magnos pulcbrosque, sei
    elmajores aique cngnalos isliusmodi, aul fortasii*
    eiiaiu H)f.liores possunlrocensefe. Paretilibus auiei
    rftaiimopere exoptaijdum est, ail ille, uta bbevi
    viucantulr, quod in bis quoque uos suspicari oporlct*
    Ouociica aduiodiim quid^m pulcbram ei formotaro malrcni csse aio : Bllain tamen nmito pulcbnorcm, ui nec isti aficrrus iDeiropolim el maircm,

    MANUEIJS CHRYSOLORil

    30

    >

    nec liuic alleritie coloniam filiamque esse, nec un- , \


    quam, sicut modo dixi, lanla in malre el Hlia,
    \ \, ,
    qnanla iu bisce, simtKitiido ftiertl. Ita nt hujus p u l -
    cbriuido, itislar igni aul radii aliunde accensi, ab
    , ;
    illa acceperil augmentum. Nam si nibil aliud 110 , * .
    bis dicendum suppcleret, silus ille versus uliam iue
    , '
    conlineiUem, Eurcpatti dico ct Asiam , et comiexio
    , \ ',
    eptcnurionalis el meridionalis niaris, ita ut hinc
    , ' ;
    contineniiiim, islbinc aequorutn, vel potius niroruni , ,
    que boneiicio orbcm leriarum geiuesqite illius, lan ), ' ,
    \ )(
    quam communi quodam vinculo conjungat, rursunique a se invicem secludal ipsa velui ad portas ' , \ ' ,
    , \ \ ,
    sita.quibus, quaeso, id non ulilesolutn et pulchrum,
    sed etiain regium noo videreiur ? Nam portus meo , \ ; " , , ,
    judicio ca?lcrie loiius orbis maguiludine ei.tevurilale aniecellens, omniom ubivis locorum coutexta- ^ \ ,
    rain irircmium uaviumque capax: tum quod lota,
    * \
    ut ila dicam, mari et continenti circumcirca cingi- * *
    lur, ila ut eadem et continens undique, ei insula
    \
    item lerrestris simul atque raarilima sit. Moeniuin
    , \
    quoquc coroua revera el ambilus, qui nescio an ulla
    ,
    lii reBabyloniis cedere possit: etlurrium iu iisdcm
    frequenlia, magnitudo et aililudo ; ita ul quaelibel *
    earuin si vel sola esset, prae quavis alia integra \ \
    siruciura adiniralionem speclatoribus incuiere queat: , , \ , '
    cuai vel sola gradtiuro quibus conscendumur ma- ' ;
    gnitudo, crassilies el uruclura adniiratione digna
    . \
    : luro vero nxBnium, poriae turriuinque in illis * emvnenlium splendor: et pro moenibus aDtemurale,
    , \ \ !
    quod soluui alteri clvitaii pro securo munimeuto \
    ufficeret: tum adbuc fossarum egestio ei siructura,
    ,
    earumque latiludoel profuDditas, et aquae 111 iis lera
    "
    copia : ut qua tantum parte ea deerat, isthic quo\ ,\
    que illius beneficio urbs maritima videalur: queiu \ , ;
    aduiodiiin vice versa, qtia parte maritima est,
    * , \
    propier insulas vicinas coniiuenli adhaerere videa ,
    lur : ut quud de Atheoiensium civitale quidaoi <ii ,
    xit, cam et prxiernavigaii el circuiniiavigari pedi ' \ ,
    busque circuiri posse, haec eiiam gemino ambilu
    \ \ , \ circueatur, eadeinque nihilominus propier aquae
    , , \
    copiam maritiina s i l : baec, inquaua, oinniaquid rcli- ,
    quuiu faciunt quo superari a quoquam possini ? quiu
    ;
    poliaa quo saliem accedi de proxiiuo possint ei exae ;
    quari? liiteriora aulem urbU moenibus ei exeroplari
    \
    ad quod principo exstructatn fuigse dixi, et raeiro- D , , \ , \
    poli niaitiqtic lum condiiorurii gloria: el poteuiiac
    , \ , onniino respondebaut.
    .
    Duae eiiiin poieiilis$iinae prudentisstiiueqiie geu ,
    lcs, qnarum aliera tunc lemporis iinperium obiinc , ,
    bat, altcra paulo anle oblinuerat, omni arlium et
    \ , \ , \ aiubiiionis deliciarumque gencre excellenles, Ro, ' \ ", ,
    tuani, inquam, et Grxci coujunctis studiis hanc
    , -,
    perfecerunl, atque ea iu re ert reliquarum gentium
    \ ; omniuin elsuorum opera ac raiuisterio fuerunl usi.
    \
    priucipio quidem locum urbi cjudend elegerunt , )>,
    dignum saue et urbe quam animo tuoliebantur ei
    , , \
    imperio, ut in ea residentes toium lerrartim or
    *
    bem commode regere possem. Elegerutu igiuir
    , \ Jianc DOO solum ad orbis universi gubernationem,

    41

    EPISTOLA .

    *2

    , , , sed eliam e,x orbe univcrso, lanqnam ejusdein Do


    mini, nec ignoranies quid u:bi Romai niullisqne
    , \ * '
    aliis celeberrimis civitaiibus, qu*e forluilo ccepe\
    niut, in principio iv>n obligorit. Nam cum alia aliis
    . *
    in locis diversos ob casus catiasve exsiilissent, au ,
    c t deinceps iiiiqnum judicarunl dfst-rere *edtM
    ,
    suaro, et in melius mulare: sed quanium licuit i v
    mediiim ab arte adhibucrunt; loci autem silusqne
    > qualitalem boni consuluei uui. Aline vero mtilias
    , \ incoiumoditoles cx loci natura provenientcs perpe. \
    tuo sustiotierunt, ita ui non omtii cororoodilaium

    gencrc abundarent, sod maximis destituerentur :
    , ,
    quod eliam in acdibns qua? scnsiin ampliorcs fiuul,
    \ '
    coniingii. Nustra auiem urbs primo solum ipsuin,
    . ' ,
    ui dixi,bujusmodi nartaestex libere dijudicantium
    ', , \
    * /, eligeniiumque arbilrio, quale ad omncm deleola\ , \
    lionem el cOM:modum, dignilatemque ei qune orbii
    atvai. " \
    iiuperium babitura esset, conveniebal. Nec falsos
    .
    fuisse eiiam expcritiuia ipsa nobis jam osieiulit.
    ,
    Peinde on.nes arios ad exornandam eam contuie*
    , \ , \
    runtdiviles slatim 6umpiuose, iiiagnales maguilke,
    .
    cl reges regie aediflcanl?s. Quomodo enim bomincs
    , \ ex tati urbe lalibusque avdibus profccli iucommode
    \ ; 01
    et sordide babiiare potuissent? posieriores aaiem
    \ , semper imilabantur priores, quod in slruciuiU
    .
    pr.Tcipue fieri fe< lel. Qiiapn pi< r nalura; Maimo \ ream insulam anie Januas ipsas ad xdiflcandum eis
    , praeparavil, vcluii non ignara qualis uibs quibus, \ * A e que aucloribus islhic exciiari debebat : el mate, \ \ ^ iiamatque apparatuni ad pulcbriludinnn diguila
    , \
    temque ejtis necessariuni jam aute se ponent. A l illi
    . ' nequaquaoi contenti raarniorecandido, ei Tbcssa , \
    licis Paritsque, et Peloponuesiacis Hiis variegalis
    ,
    lapidibus, ctiam ex Arabia et iEgyplo, tuni ex
    , \ , \ , \
    Libya el Marmaiica, quinimo cx ipsa torrida muu, \ , \ di regione ad bujtis exaedificaiionem saxa erui cu
    rabam. I:a slaliin fundabani domus, qusc ob iiia
    gniludinem oppida inlegra esse poicram. Teinpla
    , , auicm liujusroodi strucoanl, ut humana arle et
    \ * ab bomiiiibus sirucla vix credas. Qtioj cum ex
    , \
    pieiate in Deum fuerit profettuin, recle ab ipsi*
    , ,
    faclum fuii. Si eniiu sacrilegorum alque impiorum
    , bominum tol ac talia fuerinl, quoluaiu ei qualia
    \
    eorum esse oponebat qui vcrum Nuinen coiuiU?

    \
    ,
    * ; '
    . \
    . *
    .
    , ,
    ) .
    , , \ .
    *
    \ , , \ ,
    , \ , \ , \
    , *7
    , \ ,
    PATROL. GR, CLVl.

    e l si daMnotiiisa sois c u l l o r i ^ u s bujusmodi aedificia


    cxsiructa alque oblata fuere, quaenam Sirvalori
    nostro grali auimi mouimenta olTcrenda erani qnod
    ab iisdem nos libcrassel? SIHI omitlo bsc, oniillo
    etiam tecia et operta arubulacra, qua3 per omncm
    urbem quomlaru ostondibanlur, ita ut totam siiie
    lulo vel aestu liceret pera^rarc. Omitto etiam columiias ex uuo solidoque saxo, quariiro singulai
    turrim vel castellum aliquod uou male consiiiuere
    posseut. Transeo ponicus, bascs slaluarum
    pyramides : pra3iertniUo regiarum a?dium in diver8is urbis pariibus mull tudiuem, magniludinemqui
    vl pulcbritudinem, iiem ibeatra, caslra, prailoria,
    circos, gymnasia, hippodiOmos: ui eL navalia et
    moles mocnibue porlubusque objeclas : liun fossa^

    43

    MANUELIS CHRYSOLOR^

    44

    et funilamemonim ac murorum substruclioneg ns-


    qne ad mare porrcclas, et opporlunas ex quavis
    ,
    parie navibug recipiendis slationes: quin etiam
    ), \ , \
    turres in medio maiis et profmido pelago, et in
    , , \
    ipgo reciprocantium ftuctutim vorticoso acslu, el in
    \ , \
    lurribus hisce dulccs aquas. PraMer bac sublimes
    , ,
    ct pensiles per murorum arcus aquaram duclus,
    \ ,
    quos fluvios aerios appcllare possis, ex locis re- , 5
    moiioribug ad aliquoi dierum itcr, ttt aiunt, per
    , ,
    ductos: ium peifossa obstantium monliutn dorsa.
    \
    Ofnitlo eliam receplacula et cisiernas quibus aquae
    , \ ; ;
    isUe primum excipiunlur: quse ad aqnae ducius
    : ,
    maris vel siagni insar obiincnt: qnarum alise te , \
    ctis adopertae visum latent, aliac in propatulo et
    , \
    apcrtae scapbis navigari possunt. Earumque non * \
    inillse jam inltis sub convexfj fornicum, aliae su , \ .
    perius ii) leclis maximas arbores nulriunt, e t v i c i \ *
    nisagrormn vel bortorum vicem prrcslanl. Omiito
    \ \ in cislernis illis cobimnarum et forntcum roulti \ \
    tudinom : lum alios eubterrancos cteffossos canales
    bpov \ ,
    qui tolam urbem tabulali iustar pensilem el subtus
    \ \
    concavam efficiunl: itein cieacas et meattis pubi, .
    ros : qua? omnia etiam in bac urbe longe plurima
    ,
    exslant. Quid vcro de balneis dicam: quorum vel
    ; \
    ntimeruin si referam, fidem non invenero? lum
    , * \ ;
    aquatum copiain, quac ex -libus per aedcset pu- \ ,
    bhce per urbem dcrivamr? Quid dc surburbiis ?
    , :, \
    qua?, si magnitudiuem spectes, aliquol dierum i t i - , \ \
    nere cxlra urbem prolcnduiitur: jsi pulgbritudinein ,
    * ; , %

    commodilatem etapparalum , ciim apdificiis urbanis


    , \ ,
    qiiovis gonere ccrlant. Nam inde ab Abydo, el Seslo,
    \ , \ , ,
    et llellesponto usque ad Bosporuin Thracium, el
    ^ , \
    Fana, fngtilagqtie Cyaneas, sive abAsia, sive ab Eu- , \
    ropae latcre Proponiidis ambilum, ejusque insulas
    , \ ,
    circa urbem siias, tum eliain coruu porlus, elqiiid
    quid inde ad Pbaruin ugque proiendiiur, quis cir- \ , ,
    cuiverit, continua buic urbi suburbia eranl .Quurum
    \ ,
    templa et aedificia |si quis enumerare vellei, ilii b i \ ,
    gloria, el ca quidem non parva lexenda essel. Quiu

    ipsa hsec suburbia non exigua sui parie per init
    rum longum, u l vocanl, ab infcriori niari ad niare
    ,
    superius Pontumque Euxinuin porrecium, in unam
    ,
    conlinutni urbem coalescuni: quaeinlegram posset
    .
    consiiluere provinciam: quippe qua: magniiudine
    , \
    sua tantum in sc complcclilur, quanlum in reliquig D
    ' *
    omnibug siniul rep rire forsao baud facilc esgel.
    , \ , \
    Ipse aulem murug longus, non solum longug, sed
    \ ^ , \ eliara largus aliufique muras jure pogset cognominari: ,
    cumlaUsac lantaseil, ulsi proiniscue ex quibug- , , ,
    cunque lapidibug fluininumque glarea, et minuiig
    \ , \
    pelrig conglruciug essel, utique adniiradonem
    ,
    mererelur. Sed ille bujugmodi gaxorum mole con-
    ; giat, ei tali arte est exsiructus, ut si vel ad paucas
    , ,
    orgyas exteudeTeiur, gtuporem speclauiibus baud
    ^
    nmneiilo afferrel: quippe cuin mons verius sit,
    \ , ; ,
    quain murus. Adeo quidcm Ul si funis \elprojc, \ >
    c ae irabis inglar pensilis esset convenieniem longi, ,
    lndini crassiliem obtinerel: qux quidem in istis,
    * ,
    ne digrumpantur, rcquiritur. Cum tamen murug

    45

    EPISTOLA AD JOANNEM IMP.

    46

    . *

    ct reliqua urbis mtinimenla, quai dixi, valili ac


    , , polentissimi imperii temporc ulcauera admiranda
    opera illins urbis, polius ad magnificeniiam quam
    ,
    usum exstrucia fuerint. Quaulo enim minus imiro, \ , \ ;
    rum magniludine lunc iudigebai, eo et pluribus et
    ,
    roajoribus cincia fuit. Quippccum crederent urbem
    * * *
    primumex inuris apparere, nomenque indeaccipere
    \
    , - ethoscenon praesenli lantum a-tati, sed ad omne
    ftilurum lempus cxsirui: cujus progreggti jnulla
    * horainibus evenire possinl; in quibug multorum invi,
    dia vel pracipuuin locum oblinet, tuin eliam maxi
    .
    mas rerum mulatioues conlingere, ila ut h*c nou
    soluro poieniiae condiiorura, sed eliam providenlUe de futuris et prudemia? argumenu quam diutissime superesaent.
    Quod si monumenia, gepulcra, columnag el sla'' , , ,
    , B luas nostrae urbig commemorare vellem, quae vel
    ; ' - niinc exslani, vel olim fuere, fortassis nec bic ma I , leries milii deflceret; ged quamvis numero forie
    .
    panciora, quam bic sint,aUamen nonnulla iis longe
    ,
    pulcbriora et gplendidiora commemorem. Nam
    \ ol \ \
    qnid Caeaarig illius sepulcrum, quem condiiorem
    , ,
    ac iulelarem ea urbsagnoscit ? quid vicina reliquo \ *,
    rum monumenia eo loco ubi imperalorum sepuluira
    \ ,
    visunlur ? resvel solo vigo admiranda: quoruin non
    \ ;
    pauca adboc supersunl circa aedem SS. Aposrolorum;
    ; \ roulta quoque jam inlerierunt; alia eliam passim i n
    , , \
    lcmplorum veelibulis exstant. Quid vero slalua i U
    . " \
    lius imperatoris qui legtim auclor i u i l ?quam vicis , sim multae aliaestatuae aborlu, si recie raemini, ma , \ ximis columnis imposilae nndique cingebant. Sed
    * ,
    etaliasbujusgcueris statuasquamplurimas per ur * \ \ bem exslilisse bases ipsarum ol inscnpiiones, qua
    , adbuc vigtiniur, oslendnnt: quarum alia? aliis ia lo. \ \ 2
    eig, ged plurimae in Hippodromo exstabant. Quin et
    , \
    ipge olim nvallas aliag vidi, quag nimc ablalaa scio.
    \ , Nec desunt qui columnain quae in colle Xeroloplio
    , exelat, u i et alteram, quae exadvergum ad solem
    , ;, ,
    nrienteio, in colle qui a Tauro nomeu babet, ducisg
    ,
    ex argenlo giatuag suslinuisse aiBrinanl: quarum
    ;, \ ;, \ ,
    quidem ahera majorig, altera minorig Tbeodosii fue , , \ - r i l , bigce enim nominibus vulgo digUngaunlur.Qiian, \ .
    laa autero, quam pretiosas, et quam pulchrasj cas

    fuigga oporleat, id veroex basium pulchriiudino, al litudine, splendore et magnificeniia apparet. Vcrum
    , mibi haec cum animo revolvenli imerim in meraoriam venit poria urbis, quae in eadem via, et in ea
    , ,
    dem linea versus occagum quondam exstabat; adco
    ampla, ut turres inlegras etragtra, gi moveri potuis, \ ^ sent suo loco, navesque onerariae cuinarmaineniis
    \
    el malis recipere pogsel: tum eltain porticug supra
    , \ eam longe laleque regplendens, et inarmorum in ipga
    . \ \ , ponicu niagtiituilo : u i et columna anle poriam,
    , , \ ol
    quae el ipga staiuam olim susiinuil . Quin eliam
    \ , \
    pilain allerocolle, q u i aBdibus luis, i n quibusHunc
    , \ \ ,
    babilas, imminet : ut et ilae quae in glralegio ex .
    glant; lum qwe ad dexleram SS. Apogiolorum vigi lur, muha?qua ali dignae convenienlibus slatuis
    , \
    bases foere. Sed quid ego de porpbyretica columna

    , ^ commemofein, qu% vcrsus orientem iu eadem re-

    47

    MANUELIS CHRYSOLOR.B

    4S
    glone eisiat, el rrucero edilUslmam susiinet : q u j , ; \ i area p;lalii Constanttni Magni ereila et dedicala
    , , \
    fuif, et cxieras stalnas omnes, omnesque colura- ,
    ii;>8 superal? nam ol calali operis magnam copiain
    *
    habennis, quale in columnis iilis circumcirca eiBv \ ^
    gialis visilur, quaB accuralissime eflicte sunt, ad
    , ; \
    hmialioncm eanim , quae hic exstant. Sed illud opus , ;
    fiuperaiil staiuae ista?, quae cx lapide porphyreiico
    \ \ ^
    faoiae scllis ad irivium insident, et secundum
    ,
    quos agoranomia el principatus nunci)pilur: lom
    ^ ,
    eliani ajlera in eadem v i n , paulosupra capui rivu; . \ *
    )i , qui uibem periabilur, cx candido lapido vel
    ,
    marmore, qua? cubito inniti vrdnur. Sunl ei alia
    .
    biijus gencris multa, quse ipsequidem non vidi, seJ
    . " \
    in iocis quibusdam abditisexsiare audivi. Nam cas
    < ,
    qnae sant anle porlam auream omitlo. Sed et ipsam \ ,
    banc ponam, ei marmoreas iiliits lurrcs; tura Her- ; , \
    culis laboree, et Promethei tortnenlum, alquc alia
    ;
    Imjus generis summa etadiuirabili arte ia marmore ,
    fxpressa quis digne admirart polerit? Sod quod
    , ,
    fivitas illa non etiam phira islorum operwm ba- , ) \
    beal, ejus baec esl causa, qtiod lum condila fuerii, . , *
    eum eliam bic propier religiouem i&ia neglecia
    ;
    jacerenl. Gredo qqod homines slatuarnin el signo- \ * , \ ,
    rum similitudinem aversareniur ; quinam ergo isl- \ , \ ,
    bic ea tuin faciui i essent, q u bic cum jain exsia- & \
    renl neglecta jacebaul? Feceruni tamen et in vencruut
    alia: ubutas, inqtiam, hnagines, picttiras ct les- , ; . \ \
    aellauim sive musivum opus, anein revera pulcber- ,
    rimam el maxime durabilem. El bic quideoi opera ^ \ . *0 \ \
    Hia lessellaia aduiadum raiasunt: qu* profceio \ lius Graecia?, aul potius illius urbis sunl propria :
    ef
    ,
    nam si vci bk; vel aliis io locis tale quid visilur,
    . \ \
    el maieriam et artem inde liabuii. Quod eitam in re
    .
    latuaria confJfeisse exisiimo; videlicel cam principio islbic. eospisse el bctc pervenisee: aUame
    et bic admirabile accepiese incrcraenlum: quod forlasein etiam de multis aliis quis afTirmare posset.
    Sed ul cartera qua2 sine fabulis et exaggeralione
    " ' , , -
    de ista urbe coniinemorari possenf, omiHam; lem, \ plitm iUud, cui Sopbia: nomen a divina Sapienlia
    ,
    eondilor imposuii (nequa juam euim bumanaa 8
    pieniia opus esl), ubi qttis contemplaitis fuerit,
    ( )
    qusenam alia posl hsec comtiumorare, vcl mirari po- ,
    terii, vel quorum deinceps poterit memhiigse ?Neque
    , ;
    enim posl h&iuiiies natos simile quid fuisse, vel un
    quam fulurum exislimo. Unde el ipse poetqoam D ' (> ,
    ejus inemini, otnnem deinde oratioirem de bisce .
    rcbus omiltam. Neque enim qaidquam pro rei di- \ ,
    guilale de illo dici puteei; et poelquam ejus memi* / ; \ iieris, uihil amplius uMa de re dicere iicet. Mam ubi .
    boc animo lecum consideras, ibi nibil aliud eogilari . \ \ ,
    potesl. Sed de i l l o , u l dixi, pro dignilalo quidquam , -
    dici nequii; el si quis dicere inciperei, plustempori3 \
    illi quam ca3leri omnibue hnpendere cogerelur, nec \ , \
    tamen quidquam til par est dkerel. Sed el boc liben- . ' \ ,
    ler coucedain, neuliquam tamen neque in fine oraiio- , .
    nis, neque obiter,necsinecerlo consilio ul superiora , , ^
    dicendum erat. Verum si nec siatim a principio, et \ , ' \
    ceriocoit6Uio>nequealleri consiiio imemi uliam lem- \ , \ pli iliius parUm verbis degrribere possumus, ulique , e

    49

    EPISTOLA ADJOANNEM IMP.

    50

    lv . boc ipsum quam cliarissiimim nobis esec debct


    Cujusnam enirn orationts sublimitas aut magnitu \ ;
    ; do iltius altitudinum magniiudinemque adaequabit?
    q u oralionis elegantia illius pulchritudinem ? qu c
    ) , /
    majestas illius majeg^alem ? qune sitnplicitas, " l
    , ;
    ila dicam, illius giitiplicilatcm ? qu e vis el varietag
    ;
    verborum ilttis Ttrietaieni ada?quabil ? qarc d i \ ; ctionuw cura et dclcetits illius accuratam per omnia
    ; \ pcrfectiottcm et ex<*elleiuiam ? quse oralionis gtru , / etnra itlitis proporlionem et giructtiram ? cujus gj
    . \ , vd unam partein aut mintmam polius particulatn
    sumanus, nequaquam digne describere poesumus*
    15 , \
    , , , Neque enim vel solas porlas el adihis, non pavimenlum, non veslibula, et portarum orna nenta,
    , ^
    , , , ^ non columnas, non vermiculala lessellarum opera,
    non marmorcas parietum incrugtatioiwg, non vi*
    , ,
    , Iram, non aes in iig consumptum, non plambum,
    . non fernim, non gappbirum, non aurtim, neque
    \ , \ \ vilrum in tessellarum commiggurig, nulUm deniqua
    , \ , \ ; aliam partem accurate describere poterimiig. Ec , ' $ quid igituf de lapidibug, quid de lola flgura r t
    * , . slniclura nniverga, quid de lalitadine ei aHhudinrf
    " - quid de lecli fastigio aliquis dical ? Cujus structuram non golum oraiionc, ged ucc visu asseqai va< ' ,
    \ , lemus : qnia porius ocuiis catitucnteg nobig ipais
    \ . perguadere nonposeumus quomoJo gubgiglat. Na:i
    , ut ccrii orbem in ge ipso corwerii miramur, ila
    etiam qua raiione absig illa et conlignaiio inimiio \ #
    bilis ei coeloetis principio facla fucril, et quouiod

    , , Q giibgliterit, dubitamug. El quamvig necegsum sit
    u alliludo quamplin iintim de magniiudine aspe"
    \ '
    , \ - clus, vel poliua de ipsa aliiitidine giibirabai; aita*
    ,
    tucn quanium cernUur immetisum et vaslum qtiid
    , \ . " apparel; ila ul non goluiu laulam%iolein Ulem\ , \ que glrucltiram aliquis mirelur, gcd el iltog, q.ut
    -, nullo giiailt exeraplo propogilo lanlum opug aiii , \
    mo conceperunt, el uiemis oonceptum rcipsa ia
    , , - opug produci poggo exislimarunl, el perfecerupu
    , ^ * - El boc quidem " absolute dc loto opere intt Iligo,
    . , \
    sed pr^cipue de ibolo ; quem neccsgario arcbite * *
    cius ille gtalim ab ipsis fundamentig, vcl polius
    ;
    etfam ante jacta fandainen(a laleai qualis nunc est,
    , \ aniino concepit, elcxstrui posse conCdil. Quod
    , \
    nunc dum oculis cernilur fidcm excedil. E l vero, \ D simile est horoinem illum arli el proporlionibug
    \ ailificiosis aJmo.Ium fuissc conflgum, tuin ctiam
    * ,
    geometrica el meclianica gcienlia fuisse ingiru , , \ , ,
    ciissimum. Etquid mullig? unuin lioc opug suflicit,
    \ . unde non HliOs goium cl rcliquorum archuecloruiu,
    ' '
    ged lotius liiimani grncris cl ingeniosi hujug ani^ . \ \
    mantis golertiam et magnificenliam admireris:
    .
    cui lantuni iiigenii cl tam vasias cogilationea, vc|
    \
    eliam tanlum dignilatis cl polcntiaB, quantuni vix
    ^ \
    quisquain ante credidissel, naiurai herciicio gup petil. Ua enim exislimo, nullum liumanae iiiduslrue
    *
    opus ad boc ipsum accedcre, inullo miniig a^quare :

    in quo eliam imilla tam naturae quam ingeiiii ac
    . \ \
    gapienlia? inirac*.la apparcnt. Pneslal igitur rios
    \ ,
    laiiium ac lale opiu sucnlio aJinirari; cuiu vcl

    MANUELIS CHRYSOLOR/E

    52

    ipso aspeciu vel eliam sola rccoidalione roeiUem * *,


    vocemque iliis, qui vel animo, vel oculis coulera ,
    plantur, adimere possit: quemadiiiodum i i caeculire
    , ,
    solent, qui solem vel aliam rcm lucidam inlueniur.
    , \ 0"in etiani de reliquiis sanclorum, et rebus sacris
    , \ , , ,
    illius urbis, quoe quideni plurimae a principio fuerunt, eo quod summo seinper cum siudio ab augustissimis imperaloiibus undequaque colligerenlur, sed plurimis inde lanquam a coromuni quodam fonie
    d alia loca iransmissis nibilominus ctiam nunc mullae supergunt, neminero omnino ignorare exislimo.
    CaUeruro nunc iliud de ulraque urbe dicaui, si
    ' \ *
    quis amiquorum illnruiu opera spectrt, lam in Jiac
    , \
    quam in noslra urbe, illum el voluplalem ct ulili,
    laleiu iude percepturum. Esl enim quod morlaliut
    , & .
    op^rn admireris, esl vicissim cur contomuas el pro
    \ ; ,
    liibilo haboas : iiam si quis ea spcdans, urbis Uo
    \ , \ .
    . mae iuiperium el polenliain, tum etiain bominum
    illorum dignilaicm, opera ac studia cousideret, ac ', ,
    deinde videat, quem iinem ista oinuia landein babue\ , \ ,
    r i u l : ila ui uou sulum ipsi, veruui cliaiu polcnlia et
    \
    imperium, atque ipsae civitates propemodum eiuorian- , , \
    lur (nam, ul USe ait, eliam civiiaies m o r i u n l u r ) ; , \ ^.\ quo landem loco iUe res bumanas repulaverit j ( ,
    qiiomodo ille vel secundis extolleiur, vel de- , )
    primetur adversis? aul qua re magnopere glo; ' ,
    riabilur? vel quid tandem ex rebus hunianis ; \ * ;
    juagni faciel ? S#piueego dum iriunipbalcs hasce vias * \ Iraaseo, reges ac principcs celerosque ex Arntenia
    ;
    aul Perside, vel ex aliis reinoiissimis regionibus ca- ,
    piivos islbac deducios aninio recordor. Cogito , eliam belli duces de ipsis iriumpbanies, et quis , ,
    amiuius iis fuerit, quam voluptaleni p.rceperim :
    econlia quo aniuio fueriul isii. Co ilo aslaulem ^ \ , \
    , el circmnfusam illius urbis mulliiudinem, et desuper ex aedibus specianiium lurbam : ad ba:c . \ , \
    roucenius iiisrVumeuloruin, frcmitum, acclamalio , \
    nes et plausus, et borum quidcm de ticioria in
    tam longinqtiis rcgionibus paila voluptatem, con- , \ , \
    , \ \
    tra vt-ro illoruiu aique amicorum iu palria de clade
    , ,
    ac tali speclaculo dolorcm, et diversam, ut tum
    \ \ \
    credobalur utriusque parlis condilionem: aique
    , \
    ut bi misrrriiui cl iiifeiiccs , illi fcliccs el beaii
    \ lam alifs quani sibimelipsis videbaulur. Vemm
    \ , \
    nunc omnia isla paria omnia in pulverem reda .
    cta : neque inagis Pouipeii et Luculli quam Mtlhri , \
    datis aul Tigraois forlunam novcris. Quiu eiiam
    domus ipsae, etstalua?, alque aediiicia in pulvercm ) , ,
    , . \
    redacla: quae in tanlum adbuc supereminent, in
    quantuin tellus, qua obruta tegunlur, non ubique , \ ,
    aBqualis est, sed iu tumulum aitollitur. Mullas quo- *
    , ' .
    que slatuas borum felicium ac beatorum victorura
    \
    iina cum tropaeis ac laureis in coeno ct luio dejectas ac proYoIulas cernere licel,a!ias compactas ac \ \
    , \ divulsas, non paucas calcis operisve lectorii, yel
    diam lapidum vicera aliorum aedilicationibus iiunc , \ ^ *
    \ * praeslare videas, At queis melior sors obtigii, itlae
    , ,
    dfperdita primogenia, ul Arisloteles vocat, lapidum
    ,
    forma, equum conscensuris gradum seu scabelluni,
    ' vel inuri crepidinem, vel asini aut bovis prxsepe
    , ^ elTiciunt; disjectae pleruuique, ul dixi, et ronfiacl r .
    :, , , Alias spiuae ei senies, vel arbusia undique oaaa

    53

    EPiSTOLA AD JOANNEM CHRYSOLORAM.

    54

    , , , scentta oculis subducunt. Iufinita? terra sepultae laXJL\ ^. \ lent, q u anle in illuslri el etliio loco, ut omnibus
    ,
    conspicuse cssent, in Capitolio sive arce, vel in foro
    . , \
    posilae. fueranl: et qui hoc oblinuerunl, teluii rem
    , seu prarogalivam maximam adepti, se egrcgic res
    , , , $
    suas slabilhsse existiiuabiuH. Nequc ignoramus
    . \ , qtianlopere Pindarus iu suts odis cos exiollat, qui
    , - ,
    Islbmia, vel Nemra, vel Olympia vicerant, qtios
    . " \
    ille diis pares ct l.:e alog pra?dicat: scilicel quod
    , , '*
    post lol et lanlos tabores apio, vl qnerna fronde,
    ^ , \ ,
    vel oleasiro coronari meruissent. Sed bonorce
    \ , , etatuartii nequaquam cum bisce comparari pos . ' sunt: adeo profecto ut qnxcunque civitates aut
    \ , , bumines, eive principes, sive privati, ?el eliara re, , , gee ipsi veram el dmnam viriutem non ampte , ctunlur, apud eoe revera vana sinl onmia humana :
    \ , quorum alia oblectamentum, alia solaJium, non
    pauca dolorem afferunt. Verum ego mihi in pairia
    . , ,
    \ $. esse videor : alque ut co inagismca opinionefruar
    , illuJ quod ki patria smnnttim ei jiicuAdiseimitnt
    \ \ , habeo, luum scilioel aspectum et alloqirium, qna , eunque raiione possinn crebrar iui recordatione e i
    hueris ad te scripiis atque aliorum de le colloquiis
    , \ , \
    , , - mibi ipsi oomparo. I lemqtic m m alias mullis ac
    \ , \ crcbris lilieris, lum bisce, ut vides, longissiinis
    , , . celsitudinem laam suin alloculus. Ego vero eic
    \ \ - sentio, eoe qui pro palria laborcm sustineiu, sivo
    , Ipst uegotia gerant, siv&adversa pairaiUur, praemhim
    aMernuiu reportaturos. Hujtis praemii mi;mitieris,
    .
    iniperator, el ln curo tuis urbem omnium sirf>
    , . \ : \
    \ ' ;
    PnUeeimaiin servale, ei ad felicilalem conducite. Nos quoque negoliorum el laborum pro
    \ . \ - palria eocit el coadjuiores erimus : ita ut clerac
    \ , tissimoruin alqtio oplimoruin principuro iubditoi
    \ . ubicunque possunt opiima voluntale esse convenil.
    Ea enUn mihi lam prrrsenii quam abseitli, lam vf\ \ , \ , \ denli
    quam audienti, lain vivo quam morluo sum, \ , \ .
    ma
    volupias
    eril. At t u , optime imperalor, minc
    , . oralionis prolixilati ignosce. Vale.
    ^
    C

    *
    Marovf\X

    (^
    psir.

    XjwaoJtojpqi

    ' ,
    , ^
    ' *
    , .
    \ , \ , , ,

    , , ,
    \ , ^^ ,
    \ , ,
    ; " ,
    ,
    \ ,
    <$ .
    (

    Manuel Chrysotbras Joanni Chrysotorce satutem.

    Mibi quidem jucundior esse incipil Roma, exquo


    Klleras crebras a fainiliaribus, et praeserum abs le,
    in hac civitale accipio ; sicut vobis quoque volupe
    fore arbitror, si a nie quoque ad vot hinc nmsas
    receperilis. Et primo quidem ipsum urbis nomcu,
    id quod mihi quoque accidit, in audienlium auribus la?te sonai. Quo pacio autem non ulerque
    lemur ? ego, cui apud exleros, licel in ahera cognoniine patria degemi ciim familiaribua cominercii
    epistolaris unico solamine uti datur ; tibi qui a
    me conlribuli cx bac urbe missas accipie epietolas?
    Hanc quidem dum qnolidie percurro, el modo boc
    modo illud oculis perluslro, in nostra mibi videor,
    quaniumvis longe inde disianti, degere. Si quando
    inediium escendo looum, collcm aliquem puta, unde
    baec nostra quoque septemcollis audit, et loiam suU

    65

    MANUELIS CHRYSOLOR.E

    56

    pedibug gilam conlemplor, non in Ualia et Lalio,


    fced io colonia aliqua me esse iinaginans, domus
    nostrae gitnin circumspicio, hortum pensilem, r y pressog et si quid aliod indicio esge pntegl, quxro,
    ct oculi fldem faciunl ei quod olim de paradigi silu
    auribus accfperam. Quid enim liic vHea quod non
    apud noglrant quoque admiralionem moveal,? Templa, porlicug, liippodromi, palatia, llicatra, slalux
    quae omuia mirum in modui e lalomiig excisa,
    traogportaia aute oculos noslros in aerem congurgunt ! Adde niarmoris varia genera, quse speculorum inslar coruscant; imagineg, glelag, glatuag,
    obeligcog, quae oiiiuia el multiludine et opificio exc d l u n l ; quibug si adjicis monumeata aniiqua gepuleralia, ba>c urbs illi aogtrae praegtare videlur.
    Porro ne gileiitio prsetereamug opera circum parieleg nmgiva ab ariificibus elegantissiuie claborala.
    Apud uos qnidoro glaiue *>armorea?, garcopliagi,
    taelalo opere e Graecia invecli, Pbidiae ei Praxitelig
    opera eunt, ut cx gumntorum artificum nominibus
    paggim insculptig eolligere licet. Horum in con*
    pectu ggppe Synesii diclum meniem gubiil ; qui in
    t pigioli ad fratrcui, ni fallor, e Grapcia migga, ubi
    Alhenarum meuiionem faeil inler alia, Lycaewm^
    d i t i l , v i d i ; vidi Porlicuni, PgecHen v i d i , jam no*
    Pcecilen; tiatn procongul tabulas agportaveraL
    figo ipge ibi lilterag Graecag prigcx originis marmoribug iosuilpiag vidi, quag quicunque viderit cx
    Athenig et reliqua Graecia buc adreclas dicet. Sic
    eeicenlas repenosculpturag atit inscripiioDes Gra-

    ,
    , \
    ,
    , . \ , ' \
    gttai.
    *
    ,
    , \ .
    ,
    , .
    , , \ ' *
    ; , ; ;
    ; ; \ ,
    \ , ,
    ,
    , ;
    ,
    ; , ;
    ; ; ,
    , \ \
    , \ ,
    .*
    , \
    . ", * \
    , \
    , \ ,
    , ,

    , .
    tas, lumutum eliam qui Laiine ingcripiug bunc
    vergvm Graeco germone exbibet, c Macte, Priaciaue, . , ,
    nemo immortaHg. Huc adde malronarura el l i l c r - , ,
    , \ \ tartMn tepalcra, quae lapicidarum bene famaloium
    oomiaa lypia Gra?cig ingcalpta p r ge fcrunl, de , \ (1)* * qaibog WBgun bic inttiiuere sermonem abgurdutn , * m e t . Id certe ab bislorieis m^moriaB prodUum le- . *
    \ \
    gilur quod bajc urbg olim non niinog a Graecig quam
    ab Ualig babiiala f u i t ; qui quidero maximam par- . "
    tem Graece loqui gciunt, el sic dialecti communilatft
    * \ effeoerunl u l multi Grscci bocce domicilium eleger i n l . Et quia tandem incommodi genertg diversitas * \ 'afferre ium polibgimum poluigget ubi ulrarumque , *
    *
    naliomim uwo" reg desiderata, necesaaria erat;
    ubi praeter niores eogdem idem quoque aninms, ea- ^ \ ,
    , \ ; \
    dem ambitio omnea anle jungebat 1 Td vero iriste
    \ * \ dictu ac creditu quod plerique nesciant (idem Chri \ gtianam utrigque communem ideoque vinculum
    ; omnium antiquissimum ejug rei caugam fuisse. Sed
    . 1 de big germo n>n esl lnijus loci ac icmporis.
    fted Sterum dicam, quod Cloma niinim in mo- . " , \
    , ^dum mibi placebit, si frequentes a vobis epislolas
    ' / * (
    accipiam, et quod vobis ipsis non minus grainm

    er l , meag ad vos legere. Equidem jam buic oificio
    *
    gatigfacio, imo pluriiuitm galigfeci, ex quo buc
    ' , veni ; sed tuas quoque baud raras accipio. Vale,
    g . 2 , \ , .

    (1) , , -., * . Syn. opsi. 135.

    EPISTOLA AD DEMETRIUM CHRYSOLORAM.

    58

    ; %t , \ \ ; ; ,
    . \ ,
    , > . \ .
    " , ' , *
    , . , \
    , . \ ' .
    .

    ,
    .

    III.

    Manutl Chrytolora* Demitrio Chrytolora,


    optimo, illutlrinimo,
    salutem.

    viro

    ,
    Nunc putas me amaniium alquc baccbaniitiiii
    ,
    instar urbcm hanc percurrendo avilis oenlie jedi
    ficioruro vestibula et pottas perhistrare si quam
    , \ , forie merelriculain ibi repcriam At boc, ut beiie
    \ , novisti, nec dum adolesceniuliis essem, facicbatn.
    ' ; imo vilnperabam qootquot Id facientes obvios baberem. Jain vero, in limine aeneciai coastitutus,
    , , , \
    . , bidinis laqueis detineor. iiiigma me narrare diris ;
    ' . eed uigmatis soluiionein ac discrimen exspecta.
    Sciio eniin.quod non corporum viventiam, eed lapi
    dum, marmorom, piclurarum venuslatewi qtiacrens
    *
    id facio. Sed tu unum altero magis absurdum e*ee
    , ,
    dicis ; ei revera ego ipse iia ssepius seusi. Visi
    , \ .
    enini, u l fit quolidie, equi aul canis ant leonis nullo
    ,
    fnodo forinam adtniramur, ol nec arboris aut piecis,

    nui galli, aut ho:ninis alicujus apeclus nos langit.
    ,
    Alia e conlra deiestaiMir. Cum veroequi, mit bovis,
    ,
    aui plantae, aulavis, aul boroiuis, imoniuscp, ver, \
    tnis,oulicis fosdi imaginein vtdenms, teiDpcr animus
    , , , ,
    aliquantisper movetur. Nec tainen huec q n modo
    \ ' , \ eoumeravimus iis qiuenaturaliler eisisluni veriora
    , , ,
    sunt. Altamen ba?c liccl pulchcrrima nulla babiU
    , , , , ,
    cura praeteriinus, ubi ab artitice picta videmus, slu , ,
    pcmus. Avis vividaa ubi rostrum oplime formalum
    , ^ '-,
    aul equi ungulam viveniie vidotnufi, parum cura^
    \ .
    , , Q iiHis ; scd perquam juval videre leunis acnei jubain
    eleganlem, aul arboris saxese Tulia, aul statu;e
    * . '
    crus forinosum, si nervi cl vena per lapidem
    \
    oalenduntiir ; nec desunt qui plures equoe vivenles
    , *
    pro uno lapideo a Pbidia aul Praxitele nianufaclo,
    (& etiamsi
    noo iuleger, imo aliqua parte la?sus iuerit,
    , lil>ciUisiimrt
    darent. Slatuarum porro el tabularem
    ,
    pictarirm partcs tten tifformaias vi.Iere minime
    , ,
    piget, imo spectanlis animum nolat egregium; fe ,
    minarum
    corpora perqiiam formosa aspeciare
    , \
    impudeniift
    et lascivi esl. Quid in causa est ?
    , , \
    Quod fion carporum, sed arlificis ingeniosi pulcliri
    tudinem in iis adimramur, qui ceram compaciam
    ,
    in oculos efformai ui animi afleclus affabre nimc
    , \ 0 iu saxo, nunc in ligno aut aere, nunc per colorum
    . \ \
    & inisiionem indigilel ; ci queinadmoduro uniuscu ,
    jusque aniina ideo corpus regil suuiu, ut irisiitiaiis
    \
    gaudium, iram visibililcr exprimai, 5ic lapidia
    *
    naluram rebellem ac duram ; sic avis cl colorum
    \ . ; "
    varielateifk arlis ope lanla cum felicitat^ uuil, ul
    ,
    animi affectus ibi sub oculos cadaut ; uam risuiu
    , "
    anifex, gaudium, irarn, uhlitiam pro voluntale aut
    . ^ \ -

    59

    JOANNIS CANANI

    60

    qli:e isits opposila sunt, in cruda maicria effingit. \ IIoc igilur potissiimtm in istis opfribus mirtim no, , ,
    bis v i d H u r ; ei sanc si quis in rebus illis nalu\
    ralibus plasmalorem et opera ipsa puUhra ingenii
    ,
    bumani aciem atleslanlia, contomplabiiur, maxi, , ,
    inopere stupebii.Talia eniui cuin ardore amplecti
    \
    vera esi pbflosophia ; h c enim secundum vir,
    tulein et sapienliam primuiu locmn tencnl. Taliuiu
    , \ ; \
    asp clus nos pennovet, et hujusmodi exempla,
    ,
    qnando inlegra et secundum rationem sunt, inagis
    . \ , '
    quani rerum naluralium causae ad menleid aliquam
    , ,
    crealricem referri debeni. El si in his ancioris
    , \
    excellenlia irianiieslalur,q.ti maleria praeeisislente
    , .
    quomodo libet utiiur ; quanto magis divinae illius , , \ \
    menlis praeslaniia elucet quae maleriam ipsam et
    ; , ,
    reruiu formas producii et facit ut roens nostra re- ^ \ , \
    rum formas effingat cl sic exlernas faciai ? Sed cur
    , \
    l a i i i e i n ha:c libi dico qui bajc indius ine ipso no, , ,
    visli ? Sed, ul j a m dixi, b:ecce urbs lalibus aliisque
    . \ divinioribus exemplis animum movere polesl ;
    , \ , \ ,
    et quoad inoruui discipliuain, videmus quod viro \
    rum speclatorui, ul puta arcbiiecloruui, liapeii . '
    iariim, gubernaioiuiii, iuagislraluuin sttidium et
    , \ ,
    uiiibitio prosperrime procedimt, postremo lamen
    ,
    iii nibil abeuiit, nisi Deus per fidem alioruiu nos
    , . \
    ad rerum stalum nieliorem cooducit quem, si same
    menlis sumus, magie admirari el uiagiii facere po, , lerimus. Vde.
    , ,
    , \ \ , \
    , , \
    ; ' , ; " ,
    \ .
    , \ , ',,
    i , , , ; ,
    , ^ ,
    , \ / . .

    DOMINI

    MCDXXII.

    JOANNES CANANUS.
    1.
    (. Warton in supplem. ad Cave Detcripl. eccle$. p.*8M

    Joanncs Gananus, natione Graecus, bisioricus Byzantinus, claroil anno 1422. Scripsit bistoriam
    eidionis urbis Cpolis ab Amurato 11, Turcorum rege, anno 1422, die 10 Junii inchoaiaj,

    ob-

    die 24 Augustl

    soluta. Exstai Historia ista gr. lat. inlerprete Leone Allatio, ad caicem Georgii Acropoliia. Paris. 1651,
    fol.

    61

    NARRATIO DE CPOLI OPPUGNATA.

    62

    KANANOY
    1 TOT


    , q ^ A ' .

    JOANNIS CANANI
    DE BELLO CONSTANTINOPOLITANO ORBE CONDITO 6910,
    CHRISTI 1422,
    CUM AMURAT-BEIS

    FAM

    IRRUPIT,

    QUAM

    FORTISSIMORUM

    BIPUGNASSET

    DBl

    MATER

    HILITUM
    VTIQUB,

    BIBRCITU
    NISI

    tUHACVLATlSSlMA

    CONSKRVASSBT.

    ,
    Sacramenium regis abscondere bonum est:
    . opera aulem Dei revelar* lionoriOcum esl, dixit an . \ . gelus Tobite. Hoi Uidem nunc me compellcns anl \ , - mos addit, el audacein pra?concm efficit. ad roaxi . - mc edmiratidum miracuiuin sanctissimae mexenar , . randum. Verumtamen inscilia orationem inlerrum \ ,
    p i l ; sed rursus me concilai irabilque desidefiam,
    . \ , \ , \ bumaiius scilicet affcctus. Viclus sum, et victoriam
    I . confiieor, el ex bis bisloriam ordior : rogoque le \. ctores meos, qui lilierarum usu satis imbnli suui, ne
    , - salielaiem orationis fastidianl, neque dicendi for
    innl.is soloecas ac barbarie plrnas condemnent, cuiu
    , - . ipse inscilia? mea imbecillilaiein profliear : imo
    .
    ipse baec neque dectis, neque erudilis, sed iin , \ peritis, mibi imperilo similibus, scribam, ut ira, \ , ^ perili imperitorum more incuriose^. cl absque eo
    \ quod-criminis nolam infcrant, perlegant. Propterbaec
    . oinnia audax scriplor factus el praeco,omniuin ore
    , \ decauiatum ac concelebraluin sanciissimae virginis
    \ * niiraculum et adversum noe Agarenoruru irrupiionem el urbie obsidionem, pro orationis meae uao
    , dulo, ecripto tradidi ; ei ab his exorsus stim.
    .
    Anno Iricesimo secundo imperii Manuelis Palaeo- logi el Joattnfs illius filii, orbis conditi sexies m i l lesimo nonagenlesimo iricesimo, indictione deoiiua
    , quiula, deciino mensis Junii, feria terlia, diei hora se , , conda rursus adversum noe Musulmanorum exer , cituead deceni niillia bominum numeratus, duclore
    , ' virovaesanoetsanguivoro, Micbalpei nnncupato, ex , - Q templo itrupit, eluniversas urbes loiamque regionem
    , \ \ - imperio obnoxiam momento lemporis stibegii, spo, \ , liavilque nos omnibus circa banc urbem locisbo ) \ nisqtic evertit, parliio rebus deielis, parlim prasda

    63

    JOANNJS CANANI

    iurrcplis, partim in serviiutcm ahaclis ; ex homi~ $ (fcmft nibus bos quidem neci iradidil, alios longe et ultra
    , \ ;
    Iconium et Aralzapctas Cypbae I r a n s m i s i i , IPMIK; , \ , ribus vero ad hnpuritaies omnes el turpia silii ex* , ,
    positis, ad vola quisque siia quantum libido tulit,
    , \ \
    abutitur ; pueros cin umcidendos Maomelho offe ,
    runt ; antmalia lum jngtim ferrc nata lum injugala
    , : tructdata penilus abolerunl; damna vero quae ex
    , \
    concisis fruticibus el v i n m devasiatis cnnsecitla
    \ \ .
    sunt, quis unqiinm aul quaft oraiio coasiqui pdtfr \
    rit ? Nam sialim atqne urbs loiicludi coepla esl,

    praeter cxspeciaiiouem impetu facto nos obsecavit,
    ; \ '
    nmniaqne quae extra erant in polestatem suam re \
    degit. Tanlae vero calamilalis, internecionis et atro, \
    cissiinorum inforluniorum, qtijbus miseri ac iiifeli. \ \ \ *
    cfts Komani oppressi sunt, modum, originetn et cau- \ \
    sam silenliopnrieriresatius esse duxi, enarrarc vero
    \ '
    nece.sarium pugna* illiue acerbisshnae el horridis .
    simi oonfliclus exitum. Pri-na? etenim Musulmano-, \
    ruin copia, u l diximus, deciino Junii die irruenles
    .
    nos in urbe occlusere. Vicesimo ejtisdem alia Mu sulmanorum manus adveniens, veluti uubes gran \ , ,
    dinis plena, et perniciose perslreprns universam

    Romanis obediemem regionem devastavit, ei veluli
    \ ,
    flamnia ardens iulguris omnia inceniil et fune '
    I t a v i l . e i omne lignum fructiferum ct arborem laeloe
    , \
    l ul>eres fruclns fercntei et vitium truncos radi \ , \
    cilu8effodit,reliquaqiM* atrocia ac perniciosa in 1103 \ \
    exaggeravit. Sed primarius copiarum dux eorumque
    (5 , \
    anierae et doininus, landem pervenit. Pervenil vero Q
    furens, efferalus, euperbus, lumens, inflatus el ja
    ctabundus. Sopercilium ia coelum extollens Miper
    omnes te eminere exislimabat, et a se gubemari
    4>mnia 8Uspieabatur,to1um denique orbem sibi obnoxitim repuiabal : quin frao quamplurimis macbijiie alitsque bello apprime necessariis advoclis, moe*
    Dtani civilatis parlem posse se disjicere, indeque
    am suo dominalu siibjicere, Romanos in capliviiaiem adducere et Chrisli nomen abolere confidebat. Hic tnnumeris fulius exercituum pbalangibus,
    naiionumqoe onud geuere conslipalus, el niunero e s i w a tum j ^ d i i u i n tum equitum multiludine freUi8, omnia ea !oca cnulogebat. Tunc mnndato borUtuqueTurcarum domint Murat-Bei agger exetrui
    iur, phires alios eosque maxhnos superans : quippe
    ob extremilale una urbis, Chrysiae nempe poruc,
    ad aliam Xyloporta exlendebalur, non plus sagiltae
    Jactu a moetiibu.4 dislane, valiJe undique constructua ac ftrmisaiinus, liguis ingeniibus, orassie labulis et complicatis virgre ac viininibus anleriore
    eifri pane comnmriiius, ut eagitiae arcuum tzagroramque a Romanis einiestc saxaque bombardarum
    cxciperentur. In aggerie posieriore parlo, m IHe
    prseeeperat, mitiies omnis generis ex exercrio eelecii audaces forlesqne permauebant, lixin al pro
    more aggerem dctenderent, tum ui ab eo dcfenderenlur, indeque ptignani retro stanies cum txagris
    e l arcubus aliisijue machinis, et parvis cX ingenli|ms prope innumeris, banc ob causain advcciis,
    9

    **" \ * .
    \
    \ . ,
    , , \
    \ , \
    , \ '
    , \
    .
    \ ,
    ' \
    \
    . \ \
    \ , \ ,
    & '
    . <5 ,
    ,
    . '
    \
    . \ /
    , \ . \
    \ \
    .
    ,
    \ ', \
    .

    \ \ ,
    , , .; *

    65

    NARRATIO DE CPOLI OPPUGNATA.

    09

    5t' , cl consercirnl. Appaiatus vero reliquos, eosque i n \ \


    geiues, qtiibus se sperabant mcema urbi* posse dis
    \ jicere indeque civiiMom capere, accurate eo hi locff
    .
    erexere in quo nulla fossa aliis coiisintiUs erat
    , *
    cum ruinis convulsa ab antiqtio lempore terra

    plerelur. Eveoerat qaoque ul lurris illi adversa
    ,
    niaxime putris ei minosa ab ima eedc ad verlicein
    >
    summum diifinderetur. Hinc Turcae sperabanl
    ingeotiuin bonibardarum saxis pulrcm illam ac
    , / , \
    fragilem lurriin facili sesu negoiio in plantim effu , \ suros, el CMII nulla essd lossa quae rctardarcl i m
    . \ petits, ex iacili in cxleriorem urbem Hlapsuros
    doque illa ruina Komanum miliicm repwlswros ci^

    viialemque debellaluros. Verimitameu inipioruiiy

    conlideniiie cxiius nqn respondii ; uanique litet
    , * \ \
    , ; turria pulrida macbinse maxini: sepluaginia i libu*
    coulusa fuissol, nulla inde Houianis noxa, uullum
    , \ ' boslibus eDiolumentum accessil. Erat vero locus
    , \ . . el fossa prope leiupluin sancl& Cyriaca?, inler sanctum Rouianum et poriain Cliarsa?, propius flmnin{
    , \
    cui Lyco , nomcn. b*c quidum de bombardaruin
    ^
    irriiis ct siue profeclu ictibus. L>e reliquo rero appa , \ **
    , ' -' ralu bellico , vario quidera illo ac muhiplice ad
    obeiileudam urbem Graecoaque dissipandos conge. *11 \ \
    8lo, quis enan averii ? Ipse ex multis pauca admo , '
    dum iu nicdium proferam. Turrea ligneas aiaximaj,
    ,
    rolis ferro colligatis, iuultas eo tempore conipege .
    runt ad aliitudinem urbis lurrium, quas eiiain su\ \ .
    peral anl ; juga boom ac bubalorum innumera,
    \

    - Q q*i iraberenl cas funjbus el ad fos>as eveberenl


    cum opus fuiseel, congesserant, ul illis niuiiimeula>
    \
    ', ; urbis ixleiiora oppressa disjicereni. Ilcm pbalcu*
    oia, lesiudiues, arcudamaxa dirergaque ali^ lignca
    .
    ex abdita inccbaoicorum diacipliita iiistruroeuia et
    , obsidiooaHa fabricarunl; necnon ancalas cuui rotis
    * . \ parvis, ingenlcs eliam e( coopertas ei mediaa su , pra nuinerun confecerunl, et adversus urbis porias
    monsirosas magnasque machiuas coiuiidcruui, <a
    siclla liguca quain maxima rulis ferro circumligalis
    . * \
    inuixa ; ila ul eainlucnles et lirbium violentas i u \ va^iones ignoranles, licet ex illis nulla conscq:c\ ) ,
    retur uiililas, in sUiporem acti prae metu oc idc \
    reiu. Alii terrani posl aggerein sulTo lienles 'm pro , \ \
    funduui ingens sese imtnerseranl, at gublerrauee
    : , \ D gressti infra aggerem invisi nocle, Romanis sursuru
    ' confligeniibus, ad niuros ingeulis caslri urbis p<u,
    veniiTiit, illudque clanculum effoderent ei pro mo , re obsidentium siipilibus sufTuicirent, (uni facibus
    \ ,
    illatis incenderent, ut apparalu lignco ca (rum
    \
    sustinenie combusto subilo civiiaiis niuri conue\ . rent, sicque illico audaclerque Turcarum excrcitus
    , - in Graecos irnfcreut, el ex ruina illa fugaiis bo, ; slibus urbe polirenlur. Alii condnclus, qui anliqito
    sevo in civiialis cislernas aquam deferebant, seduli
    conquirebant, ul pcr eos si sors se oblulissel clana
    ' \ , \
    noclu urbein ingressi, incxspectali cives adoriren
    tur et servitute opprimerent.
    , \ , \
    , , , *
    . , \

    67

    JOANNIS CANANI

    P8

    , \ \
    \ . "
    , , \
    , \ .
    Misit praeierea ad omnes Turcanwi princeps \ prxconem, qui ita declararet el jurejurando firma- , \ ,
    r e i : Urbie divilias omnes et tiniversunt populum \
    atneras pra?datn rapinamquo Ifusulmanis concedii:
    ,
    ad pulcliram iiaque praedam alaeres accedite. Et
    liaec quidem ille eo consilio, et siinul omnes Mu> . ,
    subnanorum exercilus, quod et iaciura eit, con-
    , \ .
    currerent. Nainque u l nunlius ille ad Musulmanorum naliones allalus est, regiuam urbtum in pra- *

    dam essc datam et servitulem, fere ex iiniversa
    , \
    terra et Musulmanorum naiionibue ad lucrum
    proposilum advolarunt, non lanium bellandi prae-
    dandique gnari, sed et inexperti aliusque generis \ ,
    \ \ , ac artiiicii bomines, veluti mercaiores, numularii,
    , , \ \ ,
    unguentarii, calceolarii, sed ex Turcis etiam qui
    *""

    '

    se soliiaria? viiae aslrinxerant. Ob similera omnes \ \ . '


    ,
    causam accurrerunt, miliies pradandt causa, alii
    ,
    tit prnpdam servituti addiclam, alii mulieres, alii
    viros, alii pueros, alii animalia, alii sopellecii- , , \
    , , ,
    lem redimerent; solilarii rooniales nostras praedam
    rapinamque sibi concedi a Turcarum principe i m - , ,
    \
    pelrarent. Hac exspeclatione ex universo terrarum

    orbe innumera prope Musolmanonim muliitudo
    collecta est, ut quicunque copias affluentes intue- .
    relur, obslupe&ccrel. Tum et sagiuarum abundaniia
    ,
    tanta cumulala est, ut prope incredibilis de ea r u .
    mor nobis videreiur, donec tempore belli id experii
    \
    credidimus. Hocveromodo ea abundaniia procurata
    est. Singulae domos cujuscunque hominis, qui sub
    potestale et dilione Turcarum erant, eWe is in Q > .
    Oiiente eive Occidente habitarel, sagHlag arcuum
    *
    non minus decem ad viginli eliam p r e b u i t ; et

    pluree etiam his,cum praelium iniretur, volarunl,
    \
    quas Turcarum armaunuilarium et exercitus pbare .
    trae continebant. Convehebat una secum eo lempore
    \
    imperalorie oralores ferro niiseris modis compe,
    diios,- quos ipse pro ineunda pace ac foedere po\ . \ '
    stulaverat. Sed (um veluli barbarus ifomilis atque

    iromisericors vinculis ierreis aslrictcs in cuetodiam
    ,
    dederat, innoxiosque tanquam noxios condemna \ .
    verat, quibne etiam morlem minilabalur, tausatus
    \ \
    insulse admodum ; aiebat siquidem : < Graeci me , \
    impudeiUer atque irreverenler allocuii sunt, pn> , ,
    piereaque eos in carcerem et vincula conjeci.
    ' D ,
    .
    Tum porro quidam exMusulmanisprocero gran \
    dique corpore, et apud illos terribilis, quod de
    \ \ * :,
    progenie et de prosapia Mahomelis esset. Hunc
    \ .
    i l l i Teluli patriarcbam colebanl el veluli prophc\ , \ lam venerabaniur, sequalemque illi cultum ac
    , \
    Mahomcto pracslabant. Hic tanta apud eos aucto . \
    ritaie pollebat, u i anierae Turcarum principis
    \ friiam virginetn prauer iilius senteniiam raptaui

    NARRATIO DE CPOLI OPPUGNATA.

    70

    ^ \ - devirginaverit *erumque relrmieril, ct licel cuin


    , \ \
    ea in cubiculo Icoiuloqup. consuescercl, neiuo eiiin
    , \ \ vel reprehendere \el aliquid etiunliare ausus fuerit.
    . \
    Imo potius amer.ts el puellac aier dixei u n i : t C o u \ - cubilns patriarchae Mabonieti consanguitiei eam
    sanciifieavit, ei quod nascelur ex ca sanctum c r i l ,
    , \ quippe ex saitguiiif* Maboineli, secundnm legem
    sanciificationemquc Rasulis Malsorncti. IJic ilaque
    \ .
    maximus et niaxima apud eos auclorilate prsetliius
    \ ' *> nohilis palriarcha, quem illi rerum fiKiirartun
    & \ , prospoctorem ei proceulorem repulabani, Mer ,
    saita dialcclo Persica nuiicupatus, misit Prusa, iu
    qua sibi doniiciliuin elegerat, ad Turcarum prin
    , \ " cipem legaios, qni diccrent : Cave ne <uni Romanis pugnain incas, et exerchum gentemque perdas
    , Musulmauorum, donec ipse adveuero iudicave ,
    roque leuipesiaiem couflicttis, ut magnus nos do \
    c*H Rasulus propbeia : boc vero cognosco, qnippe
    ,
    qui riivina mcnte res prospiciam ei prxdicam.
    . \
    llaec audicng Turcarum prinreps jussibus obediil,
    ,
    ^ , \ et pscudopropbeiam exspeciabat, qui non nuiltos
    >sl dies advcnit. Acccssii Mcrsaila et patriarcba
    . \ '
    Turcarum cuin quingcnlis Turcis solilarittin insli. \
    lutum professis, mulae assidens, figura insolenlis ,
    simus, fastu vchementissimus. Musulmanorum
    , \
    . ropiau illi obvine faclae sutit, el lanquam angelum
    dc caelo iiajiones illae Ttircarum, qnibus res im?p ,
    lissiniae stullissimseque admiralionein movent,
    *\ -foproni excipiunl, neque manus illius pedesque lan ', \
    \ C lumiuodo deosculanlur, sed et mula* qua vebeba
    el pcdes.
    Eadem ratione ei *Turcarum
    , \ \ r frena
    "
    "
    ~
    prinreps scrviliter eom excipil. Ilte gravis alios . \
    que maxinio iniervallo supereuiiiiens omnes, nec .
    non superbia tumens, et magniiice sese jacians
    \ ..
    atque oslcnlans, veluti procerus et magnus el de
    \
    prosapia Mabomeii, vix tandem sermoncm in se
    \ \ , \ c , assumpsit, dixilque: Scilote, Musutmani, e t t t i
    . \ qui omnibus prares, me a magno propheta Rasule
    Mahoineto roissum fuisse ad conflictua lcmpus,
    .
    tanquam qui futura pracnosco el valce stim, pnv ,
    nuniiandum, ut Graecosin servttutem, urbcm in
    , ,
    " - caplWiiatem dcdamns. Accingite ergo vos et pra . paraie, dum quod ipse novi lempus adveneril.
    , . ^ His dictis muia qua vehebalur descendil, et i a
    (enioriiim introit ex ceniumculis confectum, coepit\ ,
    que libros Mahometi percurrere el Ramplia c o n \ ficcre, sed cuni simulaiione, ut Tuicae decepii
    , \
    ipsum lanquam prophelam venerarentur el adora^ \ . fenl ; quemadroodiim Turcarum princeps el reli ,
    \ \ , qui Musulinani vera firmaque credebant quae ille
    edixerat, jussaque illius cxspectabanl, ut lempus
    \ \
    ptignne praeciperel ; tum enim fore u l ipsi convo \
    lanies urbe polirentur, Grajcosque omnes in capli , \
    vilatem abducerenl. Haec vana spes ac futilis nia ,
    gnam Turcis eo tempore viin et amlaciam nccnon
    \
    Iatiiian abunde conciliavit, cl ex eo temporc gmi\ .
    dio geslicbani et deliciosc vilam agebanl, i m o die
    \ \ nociuque palmas perculiebant, vocemque Mersail
    ,
    exspeclabani lanquam veracis^imi angeli ad Gras\ .

    cos caDtivandos

    71

    JOAKXISCANAXI
    Singuli quoque diebus acnoctibus, imo boris

    72

    *
    , \
    lingiiam adver&us nos vcluti ulrinquc praeaculuni
    ensem agitabanl, vocrs efferas alque inlnloiaiias ,
    . \ '
    impudenter injuiioscque emiltentes, non tantum
    pati iarcbam el imperatorem, scd fldem riiam no- \ * , \
    slram audacier improperantes el inverecuude blas \ ..
    pliemanls. U hi est D.us vester ? lenebricosi
    Knwani! Ubi Clnislus v^sfer? Ubi suntsancli vestri,
    qtii vobis opem luleruni ? Cras uibe poliemur, et voe , \
    servos captivosqne alxiiKemus : uxoribus vcsiris 11 \
    iiliis vesiris, vobis inspectantibus, vim inferemus : . * , ;
    vestras nioniab s cuni Turoarum monacbis despon- ;
    sabimus. Per fidcm noslrain vcre baec propbeU no- ; , \
    sier pra'di< at. Haec aulcin tanquam firma certaque \ ,
    impii tcncl>ani, idooque jurgia illa impia in Deum
    \ n >slrum-eiTundebant. Guin Uudeni poslrema belli , \ Turcici dies advenit, quam illis magnus praevaiici- .
    nattis fnerat Mersaila Turcartim vates, dixit copia- .
    ,
    rum duoiori Musulmanoruipque principi : < Ne diu
    moras Irabereni, sed quanlocius jubcrct onlinibue, . "
    nt ee armcnt el macbiuas oinnes el ad bellum ne ^
    ccssaria i n s i r u a n i , ut pronipla a i n l : postca prope , '
    iirbem ad leli jaclum conferautur. Signuno esto, ,
    \ <
    quod juboo. f . u m me fitiper equum alturn sedere
    <it indexiera niea nuduin ensem couspicietis, terque \ ,
    , \
    vocein meain cum clamore ei siropilnet impetu et
    applatisibus ei organie audierilis, in Graecos impe- , \ i i i m facile-; ei uluo urbis itHBnia corruent, et vos %
    . \ > t .
    nulio obsianle ingressi praedam agile. Etbas qui* \
    dem nugas Mersaita Unquam cerlas ac elabiles
    Ilustilnianis pro concioue garriebal, quippe qui ^ ^ ^tl
    Mabomcti valicinia et Rasulis Malioineti libroapoe- \ , \
    \ \ \
    sidre(. Et bicc ille ; al copiarum ducior princepa
    Musulniauorum imperio audiens ordinibusomnibus , \
    praecipii, ut sese armenl et apparalum omnero belli- , \
    < um manibus tra<5lenl. Subilo copiae Musulmanorum . \

    el universi exercilus juesa exaeqounlur, et armoruin
    omoegenus et apparatus copiosissimos et raacbinas ,
    ordine disponuni: aliiscalas ferebant,ecalas varias, \
    magnas, parvas, alii siipites, alit trabcs, alii igncm
    .
    cum mazaladis, alii sclopelos, alii armamenta ferrea
    \ ingentiA, omnia ferro circumsepta,alii plocolas, alii
    \ *. pavetia, alii ferreosuncos elomne bcllicum inslru- ,
    iiionium, arinalura undique rounili valida et ferrea
    ,
    ti ingenlibus galeis. Militum nunierus in lanlum j ) \ , \
    creverai, ut ab uno exiremo poriae Chrysia? ad
    aliud XyloporUe onuiia occuparel. Bello praefecli \
    . \
    Turcarum pbalanges ordinatim prope casiruin,
    , \ , >,
    ul pseudopropbela vaticinatus fuerat, disposuerunt.
    , \ , \
    Sagiuarios illos innumerabilee prxcepcrunt omnes
    , ,
    auiiul sagillas ejaculari fiipra casirum ei propugnactila, ut vulueraiis occisisque nonnullis Graeco-
    ,
    runi, alii prat metu in fugarase verterenl et moe , \
    nia desliiuerent. Hinc facuUas illis fuerit ascen,
    \ , \
    dendi nullo impedienie urbemque capiendi. Graecorum inleriiu mulliludo proepectans bellica Turca- , ,
    . *\
    rum facinora el apparatus, necnon ex innumeris
    \ \
    naiionibus exercilusabundanliam, Tarlaroruui i m
    .
    pctuin el Musulmanorum audaciam, etquae paulo

    73

    NARRATIO DE CPOLI OPPUGNATA.


    \
    2 .

    ^, , ^ .
    , \ ,
    \ ,
    \ \
    , *\ \
    , .
    \ ,
    ,
    \ \ - ^
    , ,

    , ,
    . ,
    , !


    \
    ; \
    \ , \
    , ,
    \ ^ -

    71

    anlc ausi fueranf, cum inler urbis fossas Grauo*


    occidissent ct antc porias alioe, roagno imoie
    artypti, poiiori ex parte fugam prttmeditabantur.
    tempeatniem illam ainarissiwani! ni<*rorent
    iniolcrabilem ! inaxiuiam desperationem ! Quis
    die illo nou borruil ? Quis non Iremuit ea bora,
    videns Graecos fanlo liinore cnncussos, Miieutmanos lanta oonfidemia pramutrimg ? El quis, licet
    impcrterriias, non expavit ? Qis. licel gciieroeus,
    ntiu ovliorruii? Non mortein, itiquam, quae naluralis esi, sed magntt bujftsce urbis excidium, geiicris serviiulem, muliemm debonestatnenia, casiarum violaliones, puororum cin umcistoncm, leir.plorttm ntiittfit, sanclamtti miagtaum itrisiones
    maxiini Dei Sapietuiatn ad Mabomeli laudctit dwmomim sedem et profantim Rasulis ei MatiomHi
    CMltum dostinatam ; quod vero pejtis tii 1110318 noxium, el peseima morte taltaiits propeinoduni
    mocKt execcrabitiue, pift Gbrisliaftorum fidei r u i nairi a'que immoUlionem in Mosulmaiioram rel*
    gionem el ilabonieii circumcisionenv. maxinie
    illam borafti deptorandam I proceHain iueluciabtlcm ! Quis cjulalibus nostrisjioii iUacrymavil? Quas
    auris audhwiiem eufferre, qtHsocatas aspeclum puitiit ?Ia tot enira el taniis infortuniis nullus adfuii,
    qui a<yuvaret auiexdiaret m l cobortarclur, quandoqoideio uftus ex imperatoribus vi morbi oppressua c i
    eeueeluieconfeclus nequearina umerencqueequuiu
    asceiidere polerai, sed iatra palaiiam vilaiu ageua

    , , g pro virilme rem gorebal, alUis artnaiua equo cow


    , ,
    eceneo porta saacli Romani exiit propeque eam sielil.
    , , \ \
    . \
    \
    . " , 1
    ; , ; \
    \ , \
    \ , *
    , . ' '
    , \ , \
    .
    ' '
    Ubi aceeeaitbora qtiam iropius xspcctabat M^r
    ,
    gaila, qua? erai una poet mcridiem, eqenm alium
    , ' \ , lngenteroque a&cendis ; el cum eo quingeati quos
    \ oi ' :eectim addtuerat Tiiroarum nionaclii, u l prasdam
    r a p n a m q a e d v i c a t l moniales etbi haberent, Ma
    ., bta
    homeli laudat ter Pereica d i a k c u conclamarem,
    \ , neeiwn fauaia Mersaitae preea:i saiit. El ler licc,

    anlcqujiin ipse tn pugnam proce<lerei peregeniHl:
    \ . \ \ ei anie tpstim scuium roaiimum ei praner ueum
    , .
    gestabant, ut iude MmaiUe nugarum admiratori
    bas Musulmanie majerem admiralionein cierent.
    ,
    Ipse perro ad Musulmanorum ordine proximc a<
    cedtjns, foco magna ciamavit : Rasul Rasul i .
    bomeie. Et nudalo gladio equoque eoicilo a I
    ,
    instrucias pbalanges intonuit : t Alalancry' Rasul
    , , ' . \ Mabotnete. > Stmal cura eo Musulmaiumim muln \ ,
    tudo coaclamavit, et cum impetu ci slrepitu cft
    TATROL. GR. CLVI
    3
    9

    JOANNIS C A N A N i

    plavsibusetorganiset texccnlis aiiift c'amoribus el ,


    lubarum sonitu ad muros urbis pervenere, a Xy- , \ \
    loporla ad Cbrysiam una eademque illius diei Imra, \ \ \
    el lum bellica inslrumenta manibus advecia moe-
    nibus apponcre, scalas appingere, castrum asceasu ,
    pcrtenuro, lurros perforare ; nec fuii qui eorum
    . \
    impciuui aiiiolirclur, GraecU omnibus ingemi ineiu
    , \
    ao iremorc opprcssis. Quis enim ea bora vacuut
    , ,
    limore fuil ? Quis aspeclu illo animo perculsus , .
    iion esl ? Qirae auris audilionem suslinuil, quis v i -
    sionem oculus ? Momento namque lemporis sagit- .
    larum niyriades in Ronianos adversos projectae ;
    >xlra intraque muros urbis ceciderunt, crebrae ; ; ,
    adeo u l aerem coopei irent, lumen solis oblenebra- ;*\
    mn, noique in melum adducereni e l aniinisdisso , ,
    luiis dclerrcrent. Interim e conspeclu eorun) , \ \
    pauiuium sitbduciinur, nnn longo lempore, el posi , \
    propugnacula oontegimur. U l Turca3 nudum ca , \
    sinnn liomin bus conspexcre, suspicali esse cuslo- \ , \ dibus desiimiiun, iiigeitli eum audacia irruentea, . ' , '
    h\ quidcm cu:u scalis caslruiu ascendere, aliicum
    . '
    aiicoua, quos falcas dixiimis, alii syslis lurres
    pcrforare, cl oim.e audax c geiierosum facinus , \ *
    iuipii illi ad iiiculiendum audere. Haec i n - . \ folices Ruiiiaui imuili cl forlunis suis difitsi, in se , \
    reversi, comperlo nullum sibi aliuudc affore auxi- \ .
    lium, iicqut qui populum iremenda illa hora ad
    ,
    pugpam Turcarum exciiaivt el promoveret, e , >
    latcbris se cJuxerunt, ad robur et audaciam ani,
    ntanles. Namque qui anlea cranl liniidi, fugilivi,
    .
    boslium invasionibus obnoxii, repcnte andaces et C ,
    gtwerosi el robusti bellaiores, et plagarum et
    ; , * \
    inboiie^orum vtilueruiu el morlis omne genus
    ,
    cojiiemptoies facti s u n l ; c l sancli^simae Virginis
    ope andaccs impios denudalis eusibus saxisque i u
    vaduui. El voluii fumo examitiibusdissipalis, unue .
    post aliuiii concilalur, et scxusomnisconsurgii el . \
    selas, singuii cum arirds qnibus poteraul, aliisine .\ \ \
    \
    armis, alii cum ensibus el basiis. Alii, quibus similia
    \ \ \
    in promptu non eranl, labulis iu quibus cibum suuiebaiil, ei dolii tympanis fumbus ajligatis pro \ . \
    sculis ulebaulur. Quidam sine bis in belium pro- ^ \ , \
    cessere, el lapidibus bolummodoaudacier ac v i r i ' liler, a3que ac si armaiura varia essenl muuili,
    cum bostibus cerlabant. Sic unus cum alio el inler , \ \ , \ ' ,
    se singuli auiniosc contendebaut, et ad pugnam
    vebetneiiii&eimam hortabaniur. c Agile amici ! \ , fraircs ! cives ! certemus bodie. Vindicemus . " ,

    nobis ipsis, uxoribus, Oliis sanguiuis palriae et
    magnas bojusce urbis, el quod uiagis esi, v e r , \
    Cbrisiiauorunt Adei Ubertatein. Noauiet pro aobis
    . ' ipsi* in periculum adducamus. An ei nunc morlem
    , \
    non obimua, vila ia potlerum non dcliciet Facia ,
    mus u l baec necessius houoris sludium videalur: . , \
    cuiramus in belli discrimen, queraadiiiodum
    , \ marlyres ad lyrannoruiu sladia convolarunt. > Haec , \
    diccndo alius alium adborlari, conlendere omnes,
    , \ 1
    decertare, queinadiuodum exsaturati et vino madidi,
    1 ,
    i-t ex composilo simul ab uno e x i ^ n i o civilatis
    , , ^

    ftARRATlO

    DE CPOLI OPPUGNATA.

    \ \ -
    \ \
    , ,
    . ,
    ; ;
    .

    , f , \ * \ ,.\
    \ \
    > , \
    ^ \ *
    \ . ^
    )
    './ \
    . \

    \ ?{>,

    \ ,
    .
    , ,
    , \ \
    . \ ! : \ !
    ,
    \
    \ \ \ Q
    \
    \ \ \
    \ \ \ . \
    \
    \
    , ,
    \ -
    , \ !
    Tphz ',
    \ , \
    \

    78

    ad aliud una voce elimpelu, clamoreque in bo*te


    irrumpere, el sfcvissimo praelio commisso et
    dirissimo conflictn ad tongam horam miihl cx ntraque parte vulneraii mortem obire. Tandem i m perterritus validisslmorum et generosissimoruin
    Romanorum animus Musulmanos limore incusso
    profligavil. Eorum qui cum falca ascenderanlexlerfus castrum amptnata capUa adimperalormdelata
    sunt : qui castrum tinresqtje periorabant, inter
    ipsa foramina conlracidaii. Examina alia Turcarum
    superba ac lamida .vulneribus confecerunl, in
    fugam vertemnt, eorumqne bcllica inslmmenta ac
    maclrfnns dcpredaii sunt. Neque tanttitn mitites
    ei pugnis excrciti b c operabantur, sftd et rcipublicae viri principes, et civitruis periti, el sacer-

    dolem irtiiversiias, et monachorum cdktiis, ol anlistUtnn poliores et eanclorum confessorum saccrrimi. Extertw quoque regionis homines inipavidi
    et generosi t plagarum et vulnernm moriisque
    ipsius contemptores agniti sunl. Quin imo plcraeque mnlteres viritcm audaciatt induenlcs, borribili
    illa be|1i tempeslate non se abdiderant, neque uti
    mnlieres meiu p^rcujsae eunf, imo co ipso tempore
    ad exterius castrum venienies partiin saxa Graecis
    bellaloribus in moema convebere, animos addere,
    compellere ad cortfliclum ct pugnam, partim ova
    et slappam deferentes vnlneribns medicinam admoverc, partim aqna vinoque ob bellum sili exsiccaios recreare ; partim gcrmftnos sibi fralrcs et
    iilios ei lecii consortes hnpedire ne castri t i w r i *
    deacendereni betlandiVe finem facercnt, scd I R trepid inconcii$srqu6 et atidacter Turcin pugnam
    irt-endernl. Et bae ipsa? allenle ordinatoque ag
    miiie eymposilo per ea loca incederc, alia aliam
    oxbortaiis ac inslruens, c Cave, dtcebai, ite ln
    magnrtin caslrum proxime vetinris : spissse enim
    eo Turcarum sagittrc pervolant ei loca infestant.
    Via veslra ad exieritis castrum dcflectat, ut ab c
    ronleciae cuto agere possilis. Ex bis noituuUx
    telorum iciibus vitlneralne non idpo afiis timorcm
    incusserunt, ul in casirum recederent, sed viren
    omnes atias in pugna illa cxantlarent, donec belli
    flnf m tonspexerc.
    \ ,, \ \
    \ \
    ^ *\ ,
    \ ; . \ \
    . * , , .
    . , \'
    , , .
    . \ ,
    , - \
    .
    \ \ D Cura porro lumcn aolis ad ocidcRlem deilecterel,
    , \ *
    ul Grci in lerribili illo cum Tureis eonfliciu incon , >cuesi slarenl el virililer decerlarent, impii his pra? \ ,
    pediii, nibil proficienies, dedecore onusii el eunw
    \
    nia infamia devieii, fugam arripitinl. Notum esi
    . \
    b< llica eorum insirumenta, ac macbinas qux pro*

    19

    1 . CANANl Dfc CPOtl OPPUGNATA.

    8>

    pe caslrum eraot, ipsae flraecis reliquisse, quaelon- \ gtusaberant, inflammasse. Elsane hoc prodigiiiin v i sum est et inusiiatum facinus. Quanam enim ratione, , \ quiantea superhe seeffcrebant jaciabanique, repenle . \ ,
    \
    mcesli atque inuliles reddili sunl ? E l quoinodo qul

    \ , \
    anlea impease cum Graccis bellum cupicbani, inex*
    ,
    ipeciaia fuga e ab illis subduxeruoi ? Enimvero opus

    boc divina viriule eaqae ItivisibUi concessum cst.
    E l Gracci id inluili mirum obslupescebaut, ei ob \
    hostitim fogam exsiliebant gaudio, in teliliaoiquc \ , '
    cffusi dicebanl: c suavem banc diero et boraml
    admirandam! insperatam inimutationem 1 , \ * *Q
    iaexspectatam laeiiliam 1 clariUlem! volupia- \ ,
    tem, quae verbis exprirai neqait, qua quidquid dixe-. \ , \ ,
    r i i minus e r i t l i His vocibus itli mullis certami nibus celebres Romani gimul Idelari, prosilire, \ 1

    alacres palroas pulsare, et diserte Deograliaa agere,
    \ , laadibus sanclissimam Tirginem extollere, et ex
    , \ *
    animo glorificanlee dicere: < Hoc hymnis abandans
    nominaiissimum, raemoralum, egregium, inusila- , \

    lum, admirandum miraculum tere et sine nlla
    \ \
    dubiutione eanctissimae Virginis eet. > Et testimo \
    nia nobis de boc euppelunt lesiiunj omnl eiceptionc, ut pise leges prsseribunt, majoram : tealimo* \ , \

    nia enira qu% habentur ab hoetibue, fide digttiora
    sont. Gum vero bosiea atque adversarii nostri boo !

    lestimonio suo coneubiliverini, mulio veriesiinum
    \
    esl boc eanciiesimae Virginis miracutum. Namque
    , ^
    Mersaiu et pairiarcba (1) Turcarum affirmabat prbpogiiaro tunc iilie fuisse civilalem ad praedam, queuiad- G . " ,
    ,
    modum viri docti Pere aetate Mabometi calculavo'
    ,
    ranl, invenerantque boc anna menie dieique bora

    vrtom a nobis debellandam esse; elfuturum id erat
    , \
    omnino asirorum vi et aatronomorum ariiftcio; sed
    mulierem illam violaceis veslibus araictam *per ca- \ *
    *lrraobambulanlem et super propngnacula iutrepide, .
    dumpugna initur, vim asiroruru obludisseetastrolo-
    . '
    gorum ariificia; quatnvi* illa uon a lerra neque ex

    \
    hoiniaibas, sed e coelo et invisibili polestaie viro

    obtioebat. Similiter exercilui uaiversi Turcarura
    ,
    jurejurando Mereaite diclum conflrmabant ei
    \ .
    omoibus narrabant pagnae bora, poslquam cum
    audacia et impetu, qui coerceri non poterat, ad mu- ,
    \ rog caatri perveneranl, ut ascenderent Gracoeque
    9

    iugarent urbemque eapereal, vldisse $c itulierem ^ violaceis vestibue induum, deambulamein aupcrpro* , \
    ,
    pugnacula exterioris caslri; qua visa slatim teae
    bris procella limore ac tremare correptos orones i n
    ,
    fugam se ei noa ad bellum dedlsse, el vi infiuxuque
    ,
    illiue roulieris formidinem sibi immtssain et urbera
    ^
    liberaVam. Hc autem peracta saot anno nongenlesimo tricesiino gupra sexiet millesimoiD, mensis .
    () Quem bodre Moufiium saleiii nancttpare; bimc
    patriarcham Turcarum vocateliam supra, col. 67 i> :
    '
    , \
    Sav
    pius idem Gananua niemorat Turcarurn . aive monacbos. eliam uno nomine -

    . Similiter Cbalipbas Turcarum Urspergen


    ais appellal Papa$ el aposttlicoi

    $& genti*. Viris-

    sim fuil cul Papa drcerelur ii Gran Tureo dei Chritiiani, et Mahometis I I I legatus Leoninuro, Galliae
    regis ministrum, Magnum Vitirhtm appeilavK, ut
    referl Tan. Faber ad Longinum pag. 17.

    81

    MANUEL PAUSOEOGUS.

    82

    , \ \ \ ; ^
    , \ , {, \
    .
    , \ .

    ^ *,
    , . \
    \
    ,
    ,
    . \ ,
    , ,

    Augusti vicesima quarta, feria eecvnda, hora diei


    tepllma. Ex Turcis quidam vulneraii et caesi sunt
    supra.mHle ; ex nostris, terum faiear, vulnerali
    fiiDt miflug ceatiim, morluique non plures quam
    (rigiauu Et gaudete, amici! gaudele luni ob W>eraiionem urbia, IIUD oI> geaerosilalein impertcrrilam Romanorum, lum ob modie omnibus adnitrandura sanctigsimae Yirgin ouraculum. Hane laadtie, hujc gloriaiu dicite* ei byranos jgratias agcmes
    conflctte pro aiaximo noglr libesaiiouis eporc,
    quam conseculi sumiu a glorioga geinperque V i r gine malre Domini et Dei el Salvaloris - Jesu Cbrit i , cai sil gloria in saecuh. Amen.
    ' \ , , \
    , , \ * f<**% ? ^ , ,
    . . '.

    DOMINI

    MCDXXV.

    PALML0GM
    1

    HISTORICA.

    (Henr. Wartoa. ia suppletn. ad Cave Deteript. eccU$. p*g. 52.)

    Manucl I I Palaeologug, Joannig V Palaeologi imp. filios naiu tertiug, imperluta rara erga palrera pieUlo
    meruit. Cum Joanues eniin paioranno circiter 1530, prujfeclo Consiantinopoli Androuico Olio oaiu n a xiino, in Occidenlem proficiscerelur, ot aubsidia a Ghrigiianis principibus adversus ingravescentes Turcorum vireg conquireret, et inter redeundum Veneiiis a inercatoribus ob uswanam pecuniaiu nonduui
    exsolulain dclinerelur, Aitdronicus, de imperio eccurus, palris capiiviiatem in ginu r U i i : Manuel vero,
    corrasis e pnefectura sua Thessalonicensi pecuuiis, Veneiiaa properavii, et expunctis oiercatoruiu labulig
    palrem redeuiii. Androaici seelcre incarceraUis, Maouelis pielale liberalus Joaones i m p . , illum cina
    Joanne illio exhasredavil, istuin imperii successorcm & bi mortao dcsignavit, sociunx gibi vivo ascivit
    anno clrciler 1384. Audronicus, ejugmodi ignominia in rabiem aclus, ad Bajazeiem Turcorum regem coafugil; et copiU illius auxiliaribus adjulue, GonsiatUinopuliai expugnai, palrom frairemque carceri mancipat, et impertum invadit. Exaclo incarcere iriennio Joanues ci Manucl illbis salvi evadiint, et Bajnzctis
    lyranni, Andronico jamdudum iufensioris faclt, favoreet auxiliis usi, imperidin recuperanl, et Androuicuna in carcerem perpetuum abdueendum Turcis commituiui. Atmo 1591 deCiinclo Joanne patre, Nanad
    solas deinceps regnare coepil: cumque imperii inajestalera adveraus Bajazetis ferociam constanler luerclur, decennalem stalim regias urbis obeidiouem passus esl. Ipse urbis cura defensioneque Joanni, Audronici fralris fllio, coramissa, iaOccidooiem paterno exemplo subsidia a Lalmis impeiralurus navigal; palerno eiiara inforlunio usus. Postquam enim llaliam, Galliam, Angliajn, Germaniam el Paunoiiiam peragrasset, Consianllnopolim demum reinfecia rediift. Desperalis fere rebus Conslanliuopolilanis aliundo
    eluxir salus. Tamcrlane cuira Tartarorum principe ad suppetiaa Manueli forendag cuin iugcnti exercfiu
    advoiautc, Bajazeies anno 1401 obsidionem solvit, et commjsso anno sequenti cum Taruris prjcUo vincilur ac captivus abducilor. Manuel exstincto lyranno perpeluam cum Maboineto ejasfllio pacem i n i i l : cl
    imperiani deittceps secarus tenait. Obiil, u l i volunt, anno 141S, reaius vero 14^5, poslquam senio de
    bilis imperii lampadcin Joanni Olio anno 1119 tradidissct. ^

    13

    HANUBL PAL EOLOGUS.

    81

    NOTITIA ALTERA
    (Fabric, Bibliotheca Graca, ed. Harles, tom. , p. 619.}
    --

    Manuel Palseologus, Joannis F., ab a. 1591 iirperalor, defuncttis a. 1425, scripsil 1.


    pracepta educationis regios ad filinm Joannem, capita cenium. Cum versione Jo. Leunclavii, ex
    bibl.Jo. Sambuci prodierunt () Basil. 1578, 8, pag. 12-133. Incip: . Pra*terea exstant ejusdem in eadem ditione {f>) '
    ,

    ia) Subjuncia sunt "Graecis Man. Palnenlogi sciplifi Latlna Belisarii Aquvivi Aragonii, NtTitinorum
    dncis. deprincipumliberis edurandisel de vcnntione,
    de aucnpio, de remililari et de singulari certamine
    ad Franniscum Mediccum, magunm Tusciae dncem, et Micbaclis Manilli cann^n heroicum de
    princioMm instilnlione. FABR Maltbaus pafriarcba CPolil. ab a. 1395 sub Mantteb* Pabeologo, anfea itirlropo'ita Cyzioonus, refcrl Mamielis profcciionpm in Il;>Ii:m in TYMamento s. iilfi*na docirina,
    h\ rod. Craar. 09, n. 1, ex quo plura oxc*rpsil
    Lambcr. VIII, p. 1093 sqq. ei iu noia 5 plures
    ^xrilavit, qui illins itineris mcnlionein fccpnint.
    De ejus morte, d. 20 Jul. 1425. vide notam in rod.
    quodain libl. San-Germancnsis. in Montfatir. Bibl.
    biblioth. m**., p. 1151 C. Confer pr^icrea Henr.
    Wbarlon. el Robert. Geriuni ad Cavei Hisl. lili.
    SS. eccl. N, p. 79 s^q., atqiif Saxium in Onom. lil.
    part. I I , p. 393 cq., ad a. 1402 et qu-* s m i i in
    Jnlrod. in /itst. L. Gr. I I , parr. i , pau.

    54i. HARL.

    (b) Paris. in bibl. phbl. cod. 1253 Man.


    tcpol. cutn Perta

    quedam dialogi xxvi

    Pa-

    qmlms

    sar. 188, n. 14, eaplla cpnhim panencliVa a<l


    iilium suum J a n . Palnloj?- V. Lambrc. IV, p.
    455 Koilar.Eadem rapp. i b i d . in cod. 88, n. 2
    cum epistola praeflxa : in eod. cod. et cod. 89. sunl
    n. 3. ejnsd. Manuelit oralione* tepiem. etliico-polil\c<B ad evmdem filium suum; n. 4 ejnsd. oraliuncnla parn>tietica ad benevulot tno* subdiios ; n.
    5. ejnsd. oralio qloritcaloria ad Denm cum confessiotte et gratinrum actiane; n. 6. dinloqus (adhuc
    in*>dihis) mm malre auade nuprii* (2) qui deest i n

    cod. 89 ; sed io hoc posteriore rod. ex^lant pra?terea n. 6. ejusd. carmen catanycticum s. cnmpunctorinm in sexprcecepta Chritti; n. 7, ejusdem canon
    paracleticns ad b, Viroin* Deiparam de sttorum

    tempomm calamilatibus (3) (qui canon ManuHiquoque iribuiiur Bfnsqtiaeiti lypogr. synod. cod. 13. V ,
    Maliba?! Not. paullo post cit. p. 309). tr. 8. ejusd.
    De$cripih

    imaginis ver\$ vi textili purpureo ; n. 9.


    %

    eiiisd. Meditamentum rhetoricnm, qtiibus verbis


    TVmitess. Tambftrlan^s, P<*rsannM et Sryibaruiu
    iioperator, Bajazelein Tiircarum imper. a se victuni
    afloqtii potueric: n. 10 cjusdern graliarum ad Deum

    *hristiana? reugionis verilas asseritnr. Seruml.

    actio i n s i a r psalmi ob

    Monifauc. Bibl. biblhlh.

    otnniltus ropiosins dissorit Lanibor. V I I , p.


    330-513. ed. K<llar. oigus noiam A. p. 337 consnl<vs. ForsUan <iua3dani mein^rata i n s u u t i n cod.
    Es^orial. qin a Monifauc. iu B'bl. biblioih* m. p.

    mss.

    ib. bis, n. vol. I I , p.

    732 A, n. 2414, dialogtt' de religione Cbrfctiana ot


    Pg. 778 [F, n. 49. dialogi xxvi.- lidem i i r c r i p i i : F.mm. Palaol.
    imperaloris, ad fratrem suitm
    Theodarum Paleeologum dialogus. quem habuit cum
    quodam Persa, dignitaie MnlerizK in Ancgra Gala-

    Inc. 3 * in cod.
    Coisliii.,150.V. Monlfauc. i/i6/. Coitl p. 201. Inead.
    bibl. apnd Monifauc. in Bibl. mss. p. 1042 B. imer
    *odd. Slavicos. Sex (antum dalo;i in bibl.
    Ambros. Mediol. V. Montfanr. Bibl. biblioth. m*e.
    pag. 496 B, ct528 E. Vindobon.,in ro.l. C . i -

    interiuim Bajazclis : de

    qui-

    621 C, ila indiraiiMir : llanneli* atiorumque Gra>corum opuscula, et Atamtetis filii carmina varia pro
    variis argumentis. Pracepla ad filinm Joannem,

    Mos<iu in lypograpti. synod. cod. 13. V. Mauhai


    Notit. codd. gr.

    Mo*q.

    p.

    309.

    R o m in

    cod.

    bibl. Valicau. V. Monlfauc. Bi^/. biblioth. m , p. 7.


    HARL.

    (1) Ex liis dialogis dtios, primtim et secundiim, ediclit D. Hasius in Notitiis m$s. tom. Vllf.
    (2) T i i u l i u ei pi-incipimo : \ , \
    . .
    " , / \ ,
    , .\
    ; .
    , , * , etc.
    Mauuclis cpistolaoi, Demctrio Cydonin iusrripiain, qna3 Dialogo pr;mitlilur, e cod. Reg. Parie. 3041
    odidit Boissonadius. c Dialogus ipse, inquit vir docius, posl multas liluras et cQrrcclionum tPiitaniina,
    fuit dcnium a rapile ad calcem toius ca:<Ctillaius. nianu, quis dubit'1? ipsius aucloris augusiissimi ; tin
    lamen ut possil adbuc legi. Epistola lalis s l : " ,
    *
    \ , ' .
    ' ,
    ', . /. \ *
    , ,
    ,
    . , \ ,^
    , : ' , , ^ ,
    , > ' ^ ' ,
    ()
    . > ^ /./, -
    &\
    , ' ; .
    (5) Lai ne cdtdil llipp. M.iraccius iu Cietunbus Marianis.
    1

    () Pe auxilio Graecls ferendo cousilia a Pana cl Italis principibjs luuc agilabaolur.l

    85

    NOTITJA.

    8*

    2. Oratio I protreptica site adhorialoria ad eloqoeatise itudium, et de vhlule ac bono principe. lucipil : . Ibtd. . 434, 173.
    3. Orationum I I , Bonum naluraliler diligi ab omnibut. Incipit: \ .
    Pag. 4J4-t92.
    4. J / J , Deeleclione et voluntario. lneip. , . Pag. 192-327.
    5. Oraiio lV Devoluplate.quc^eafnprwtlarei
    f

    ab fi(KXHta prorsui abes$4, Incip.

    . . 228-260,
    6. Oratio V, Pro voluptate

    q*a superior oralh

    refeltitur. \ .

    266-294.
    .

    V / , Secdetperandumpeccanti.

    necpeccantet odio habendos, ted miurandot.

    Ineip.

    . Pag. 294-366.
    8. Oratio VII, Dekumilitate et dileclione. Incip. . Pag. 366419.
    9. Pioptlii principit ad benevotos mbdilot ojialit in flore ccnttUutotbrevxs admoniiio. Iitcip. ,.
    . 420. [ V . Lambec. V I I , . 333 seq.]

    10. Preces matulhtce. Incip. . pag. 422437


    11. Preces brevioret pag. 438. Iniip. \ . . 438.
    42- , Capita compuncltoite,versibus esposita. . 458-442. Ineip. *
    .
    13. ($. Imago verxs in aulao lexlxli, operit
    phrygiuhxcip. \ . Pag. 142, 446. |De hoo ei anlec opuac. . Lambec. VII, p. 342, 6, t
    p. 343, n . 8 . HARL.]

    14. Eihopceia Tamerlanis, Persarum Scytharumque ducis, ad Turcorum lyrannum Bjazelem pag. 446.
    Incipit: (5. [V. Lambec. I . c. . 543, n. 9. HARL.]
    15. Psalmut eucharistuus \ , de fulinine Agareno, Bajazete, exslincio, pag.
    448-451. IncipU: " . [ V . Lambec. 1. c , n. 10. HARL.]
    16. Oratio funebrii tuculenla xn fralrem Theodorum Paiaologxxm despvtam. lncip. .

    Grsecoel Laline edidil cum notis Franciscus Combefisins to


    I I Auclarii nori, pag. 4045-12U Paris.
    4048, fol., pracfixa Man. Palarologi icone pulcbre a?re descripta. Eadeni oraik) (1) Lniinc ex Oombefl*li
    vcrsione in lomoXXVI Bibl. patrumLugd.

    p. 491. F*BR. Me. Vvxdobon. iu ood. C*a. 88 n. 7, ubi corol-

    larii loco accedunt Hallhaei Cbrysocephali ei Dcmetrii magiKiri epigramin. duo funebria in Tbeodornm,
    despoiam Laconix. In indice lamen, codici iili praemisso, quaedam aliae ejus partes, quae qtiidem avultse sunl, in bia ex Manuelis opuscc. quaj taroen niaximam pariem iu sq. codic? deprebenduiilnr, et a
    oobis paulo ante ex eo sunt adnolata, commenioraniur; sed latnen alia adbuc, q u fuerunl in eo, SH
    gnUicanlur a Lambecio: n . Demetrii Chrggoluroe ad Antonium Diasculin
    quam non e$se; cur ChrUlus
    estet

    disserlatio,

    (ap. Maiibfleum cap. xxvi, v. 24.) de Juda proditore

    sx nen [uis$et txatus; lum Anionii Dia$culi$ de eadem re contradictio

    el Marxuelit Palaologi

    declaralio ulrixuque opinxonh cum propria

    ad

    quod melius $it eut


    dixerit,

    qnod bonxun

    Demetr.

    Chry$oloram

    asscrtione Conf. supra cap. 39. in cala-

    logo Deraeiriarum de Demelrio Cbrysolora. , ln cod. Coislin .343 o n i i o funebris, e l c n i i l i o b a c ba4

    beiur nota : Flavixu (sic) Manuel Palceologus frairi Joanni suecessU


    a. saluth
    turde

    1384, imperavit aixnos 37,

    eo apud Chatcondylam,

    iusciperet advcnut

    Pertas

    tw imptrio

    Orientit:

    inxperare coepit

    et secundum alios 32. Vixit aixno* 75, obiii m. Januar. a. 1419. Agi-

    Phranien

    el Cru$ium. Habuit haxxc oraliorxem paulo antequam

    iit funere fralris

    Theodori Palaologx,

    etc. V. Monlfauc. Bibl.

    expeditiontm

    Coitlin.,

    pag.

    (1) Lambecius ad cod. Caes. 88 :


    EjUtdem imperatorx Manuelis Patmtlogi oratio futxebris valde prolixa et loia fere hhtorica
    in frairent
    tuum natu minorem Theodorum despotam, sive prxncxpem , aive Laconxa? promncias Pe-

    loponnesi, cum prxflxa Georgii Gemisti Plelbonis Proilieoria et Joasapbi bieromonacbi judicio de cbaraclere pjusdem orationis. Proibeoria Plelboois inscribitur at(|ue incipil bis verlds :
    . , \ * . ,
    . , '^,
    \ , \ ,
    , , ^
    , ' ' , , ele. Qua Protheoria finila, sequiiur Joasapbi liieroniorracbi jutUcium de cbaraclere ejusdem oralionis, boo modo :
    oj- \ . " ,
    , . .
    , \ , , , ,. , d c . Hioc
    p(\rro sequiiur ipsius imperatons Manuelis praefatiuncula, qua fratri suo defunclo eamdeui orationem
    dedicat bis verbis: . " , \ , , \ . , ' ,
    , , . * \ ,
    . ' , *
    , . luscribiiur demde aique incipil ipsa oralio bis verbis :
    \ opt3oJ ,
    , , . \ ^ . , . . .

    M A N U E L PAL.EOLOGUS.

    457. Eadem in cod. Escorial. lesie Pluero io Itinerar. fet


    bibl. Vaiicanae. V. Monlfauc. Dibl. bibltoih. m i i
    47. Ejutdem Oraiiomm

    cotwUloriam

    88

    Hitpan., p. 166. Eadem Roinai iu cod.

    p. 7 *. HARL.

    inmoriem

    fralrii

    Joannit

    c i U l AUalius De *y*od<> Pkotiana,

    p.

    542,
    48. Innathitaim
    Chmli. IiieipU : ' . Memiuit AllatVus Dt Simeombm,
    pag. 405. FAB*. Exslat VeueU in bibl. Marc. cod. 503 . Y. Cal codd. Gr.Marc, p. 269. HARL.
    49. In dormitionem B. Yirginu. Incipii: * , (), l d . . 114.
    20. Martim jEgypliucam* Incipit: .
    21. Capita CLYJI de procettione Spiriius tancti adverfiis coinpendiariam Latini ctijusdam eiposilio-'
    nem, in GalMa versaeli imperfclori oblalam. Incipit: ' & ; .
    Vide Allaiium De contetnu lib. , cap. 48, $ 5, p. 854. Caput cenlesiraum cital p. 506, 494. FAB.
    Romae in cod. bibl. Vaticaixe, t a t i n i cujusdam, qui in subufbanie Parfemis degebai, ad imp. fcJntt*l. Palaeologum, qul lunc in Galliis peregrintbaittr, tyilogiluii circa processionem Spirit. Scii. V. Momfauc.
    Bibl. biblioth. mss. p. 11 D. De ejus comraoraiionc in Fiancia exstal aduoialk) iu line cod. Goblin.
    437, quam excerpsil Moiufauc. in bibl. C*UL p. 209 (2). HARL.
    22. Laudatio in GabrieUm,

    episcopum The*3*lomeen*em, ciUlur ab Allalio

    23. In S. Enphemiam marttjrem

    24. In SS.
    25. lu

    Patret,

    Daiidem,

    qui VII

    id.

    acumemcis synodis mterfuere,

    TheiiaUnuniem

    fosynodo

    PAoftana, p. 542.

    episeopum,

    id.

    id.

    [26. , Somnhrum interpreiutit domliu Wamdi*


    gi Parls. ia bibl. publ. cod. 2419, u. 21 (3).
    t

    UKM,.]

    (\) L i t i n o edidii Maraccius in Cmaribn* M*riamt<


    J2) Itet ' , . ' , \ fr, -, '*
    .', , -. '
    ,
    , \
    , l d e*i: Anno 6908 (Cbrisli 1400), ittdiciionc octava, meiui* Decentbri$ i^teuii Imptrutor D.JOQHM$,
    fiitiie D. Androniei imperaloru, Constanlinopolin pacifice, prcemitsit unocontensu juramenlh.
    Viceiima auiem secun fa ejutdem tnetuit egrestu* est nuUienies imperator D. Manuel, couscenshque Venetorum triremibus tolvU in Franciam, ut Coniiantinopoii partibu$qne Orientoiibus auxtttum itnpetrnret. Le;cmla etiana

    epuiola qnara ad Manueleip Gbrysolorain scripsU impcrator cum in auia Uearici 1Y, Angloram regi&^
    xmauciar. Ex*m iu^a.
    (3) Ex^ai in rod. R g. Parts. 5041 Manuelis a l
    Andrcam A<anem episio a, in qna \ ,
    de intomniis disputat. Eam bic exscribert operas
    (

    pretiiim

    duxinm.

    &YPQ

    ANAPE^

    A ^ A i V i i . ^
    , . \ ^ ( \
    JJ , ,
    , ),
    ^, \^
    \ . "
    ,
    , . Dv
    \ .
    * , \
    20 '
    \ ,
    \ \ \
    ',
    ,
    , , \
    ' ,
    , , , (
    ( ^ \
    , $&* ), * : ,

    .
    *

    \ ,
    * ,
    , , ,
    ' ,
    , . * ,' .
    ^ , ; :r

    ,
    , poc
    . b\
    \

    .
    "
    .
    ?
    , ,
    ,
    \ \ ,
    , , \ * .

    \ \
    ; . '

    \ . \ ^, \ ,

    ,
    \ , ^
    . \
    \
    \
    , \ \
    \ .
    \ \ *., >
    \
    , 2
    \
    , \ ^, .. \
    1 . '
    4

    .
    89
    [27. Athtutfones. 1 , ad sumiuum pomificein ; t, ad Bessarionem cardtn.; 3, ad Deipotaro palrem.
    raris. in bibl. publ. cod. 3043, n. 5-7. H A B L . ]
    , ',
    , \
    ' \
    * .
    * \ ; VMC \ * , *
    \ .
    .
    * , , .
    \ \
    , \ , \
    '/ , .
    \ . \ ,

    , >
    ,
    * . ,
    I ,
    ; , , '
    \
    *
    , * %\%, \
    . '
    ^. \
    . ;
    , otc ^ * ,
    , . " *
    * , \ , ,
    > ,
    , * ,
    * .
    * , \
    , $*
    *
    , \
    ,
    , , Jj
    .
    , \
    , \


    , ,
    , * ?0*
    ,
    \ * ^ "
    ,
    ,
    , ,
    .
    , \ ,
    , , > '
    ,
    / ,
    : ; ' * / ,
    \ \ :;, \ .' ,
    ' '; 0 * ,. *
    . f

    [) Adamus vidcliccl cl Eva,.

    \
    \, "
    ,
    (
    () () * ( \ : > *
    '^ ),
    ^ , - . \
    ,
    * ? ,
    \
    \ \
    \
    \ , \
    . \
    \ .
    ,
    ,
    . 7 7*
    , -
    \ . \
    ttT> )^ \ ^ o p ? . \ ^^.
    \ : .
    \
    ( ;) ,
    * . \ \ .
    \
    , , ^ , \ 0 \ ^55. \
    t, \
    , \ .
    ,
    0, \ ,
    \
    , \

    : , , ' \
    ,

    ;
    1 \ >
    , , \
    , \ , \ ). "
    ( ),

    .
    \
    , ,
    \ '
    ' \
    ,
    ^,
    ' ,
    ^, , .
    * #^> |

    ,
    . "
    ^ ,
    ;
    , *
    . "11 , , ;
    au\ ,
    , , ^
    ;

    9\

    _
    [28. Sermo

    MANUELiS P A L J E O L O G I

    apologetic. Manuelit tniper. (2) cap. 156. Ejusdem epistotw ct alia qiijedam. Ronue in

    bibl. Vatic. tesie Monlfauc. loco ad u. 21 cilato. Man. im\u epntola in cod. 94 T l i . Gale, g. n. 592$
    f.ai. nus. AngJia, vol. I I . Epistola Cydon. ad Manuel. iu bibl. Coislin. cod. 315. V. Montfauc. Bibl*
    Coisl.p. 429. Alia jaiu inemoravi ad . 1 et 16. HARL.J
    \ , \
    , 6. \

    , ^
    \ ;;,
    7\ ,
    , ! . * ! '

    , , *
    \
    , \ \ /.
    ' , ' , . *
    , * ^

    -.

    (2) Manuelis orationem panegyricam edidit Bolssonadius AnecdoHs novis, cun


    ejusdem ad Demelrium Qydoaiuni epistola, iu qua meuiio fll imperaloris a morbo alrocissimo insperate liberali.

    MANUELIS PALiEOLOGI
    ORATIO
    IN SUMME VEXERANDAM SACRATISSIM& NOSTR^ DEI
    MATRIS DORMITIONEM.
    Interpreie

    Joan.

    Matth.

    Caryophyllo

    , archiep.

    Iconiensi.

    (Hippol. Maraccii Ccesares Mnriani seu de Chiislianis imperatoribu* in ter angnstam Deiparam Virgfnem Manam
    iinguhri pieiatis ac veueraiionis cultu prxcellemibus.)

    Pi Mater (bonnm qeippe arbliror, Pt valde


    pub bnnn, te potiori tilnlo , qui unns salis sit ad
    fxplicnndam gloriam tuam, siatim initio appellare),
    favrto i i s , quaj in bonorem tuum dicenda suiH, et
    (inem Jniic orationi impone convenienlem proposlio, \\\ dum admiranda tnae doriuillonis mysleria
    relebrare ajzgredior, non procul a scopo aberrem.
    Nam certe illttm aitingere bominibus esi impossibile.
    Acccdamus igUur bona spp. fulli, laborum supra
    vires susccpiorum le adjutrice imploraia. Non est
    noyiim aul digsentaneum a Dei Matre , imo pntius
    perqnam decens et conveniens , migraiionem ex
    bac viia, qunm et futuratn nalura borret, et praesemcm ferre p r dolore ,non potesl, tibi contra
    fuisse matcriam gaudii cuj;isdam ac
    voluptatig.
    Oponebat enim illam luis moribus ac vitae conso- B
    nam esse, ipsiquc luo partui omnis admirationie
    plono , ut quidquid in (e unqnam fuil slupendurn
    esset. flac de causa , nt aperlius loquar, separatio *
    animao a corpore, quani vocarc mortem noslri moris est, el ad cujus vel nudum nomen turbamur ,
    merito libi celebritas plena bilariialis ct oblectanienii exslilit occasio lcrrenis sublimior. Siquidem
    usqtie adeo tibi cedunt onines, vcl illt eliam qut
    %

    summam consecuti sunt laudem, ob ea, de qnibus


    praBclare gestit commendari generosus animus , ut
    sane dislaiitia excellentiae reperiri non queat. Ergo
    iilnd eiiain, quod maxiine novum est, caeleria profecto aliis ne venire quidem in mentem debet, n i mirum morientesgaudere; libi vcro uni obvenisse
    fatentur omnes, qui sapiunt , purissiuie coelis excetlenliori Deumcnixae. Quod recte aflirmaltim csse,
    suo loco demonslrabitur, occasionc dici pra?scntis,
    quo lu h\ coBlum e lerra migrasii, qucd vivenli
    etiam conveniens plane fuissel locus aBque ac vilam
    cum Filio , ac Kegc sinml degere , siniulque regnare. HaBC igilur celebrilas lougos sermones
    stulat, tum ad cxlollcndam gloriosam tiiam dormitionem, tum ad relupia omnia, quae in le sunt vebemenli adniiralione digua. Veniiulaiiien nos
    omissis plurimis, ut quae a niullis et eximiis viris
    luculenier enarrata s u n l , materiam e%sequamur
    inilio 8uu)p(am, nec res gestas allingetites narrando, nec iinmoranles laudando.
    Tcenimjmmaculaia, ubi Dei Mairem appellaveriarjs, omnia comprchendimus qu%cunque ad oecicndas laudes spectanl. Nani cum mullis iisque
    aniplissimis abundai litulis, qui Dei le Matreiu

    53

    ORATIO I N DORMITiONEM SS.DEIPARJ?.

    tlVxil, laudationi imposuil coronidera. Haec eniro


    revera est summa encoroiorum , quscumque non
    modo lingua hominum, sed ipsorum quoque de te
    proferat angelorum. Quid enira ad laudem tantum
    valel, quantum asserere ipsara te Divinitatis flammam suscepissc utero, et purissimas illius lucis
    snpra omnes creaturas compotem factam , miHum
    lamen inde delrrmenttiro passam? Qnid landem
    fuerit^quod longe inferius non sit? Quare appellatione hac quasi generali quodam titulo, cuin animi
    fctudiuni et voluntaiem satis declaraverimus , specialibus non abutendum arbitramur: boc enim
    plane essel existunantis, perveniri saltem posse
    prope i d , quod condecei, cum nec fieri possit, nec
    a meniis sanae viro sperari, perinde ac si quis ad
    restinguendam vehemenlissimain silim, qua ma-
    xime premerelur, persuaderet stbi, posse facillime
    aquam omnem cxbaurire polabilem, et proinde i n legros Eupbrates el Tigres aggredcretur ebibere.
    Naro nec ille menlis compos baberelur a sapientibus, ncc ipsi si vebemenlissimn erga te insanientis
    animi Mudio compulsi laborem snbiremue, qui ad
    finem perduci non potest, conati videlicet hymiiiim
    luis nteriiis rcspondentem offerre. Nam sicul vecordis f-sspt arbitrari lucidiores Qeri radios mul
    tartim opc liicernantm, aut immensum hoc pelagtis
    uniiis guuae adjectione augeri, simiHter ct conari
    (audibus le, Virgo, extollere vas donorum omirfum
    divinorum plenum, laniaque subliniatam dignitate,
    ul eain vel fingere nulla-mens possit: siquidem i n ctrctim$criptum, nulliscomentum spaliis, iuarcessi C
    bilem ipsi etiam naturae spiriluali , postquam clrcuniscripto tno ulero Yoluit circumscribi, circumscriplum eflicere potuisti, el spatio contentum, et
    accessibilem tibi seoundum bypostasim. Caplus
    eniin est ( u i iia dicam ) animae tuae pulcbriludine,
    qui non subjacel afiertibus animi, el concliisus
    spatio est in le, qui millis inchiditur (erminis , teque suorum donorum fecil Ibesaurmn, el promam
    condam. Ifoc le mysicrium, ut quae ntillis arctatum
    terminis uiero susccpisti,
    Cberubim fecit bonorabiiiorem, cl Serapliim gloriosioreni , vel comparalione ipsa haud fjcili. Nam quaiiium intor gloriam tuam, suininumquc angelorum ordinein iniersit, eolus noverii Deus, captum vero liuinaimni fugit omnino, adco superior es universa naiura spi
    rituum. Taceo euiiti genus nosirum morlalc cum D
    Doo sis proxima, nihilquo iniennediuin siuas inter
    te tiniaique Filitun , quod demotislratroue ulla i n digere noq arbiiror. Nam si lu una cum Filio es
    (qui eniin aliter?) ilie vero cum Palre , et Paraclyto, liquet essc tibi locuiu apud illos, quo nnlius
    sit diguior ; quare et iueflabili illoruni glorue tanlam babes viciiiiiatoin, quauiam uec maximus
    lesiium iuenliuiii urdo. Uanc assecuta es ,
    imniaculaia, propier voluut.ais luae proposituqi ,
    qu3 etiam oslendit naiuram suaple spoiile perbabilem ad revera bonuin. Naluram emm esse ange|is superiorciu illi suli couveoit, qui miiversym
    f

    produxU e nibito. Tu vero cum illis de iioliilliaue


    nature nequaqtiam c e n a w i s , roemor ejtis , qtiod
    a tuo proavo ditium cst de Salvatore nostro, cttm
    aolam in eo mortalcm partcm considerarel : Minuisti eum paulo minus ab angelh (Hebr. n 7 \
    f

    qno-

    rum ab initio nalura condita fuit immorlalie. Cas


    lerum quod aitinet ad gloriam et sptendorem ,
    quem habes in Deo, sunimomque iii le miraculuii),
    licet modestiestma sis , illis nequaqnam cesserts :
    nam si quis tibi conferrc Yelit substanlias corporis
    expertes, inveniet ( u l Pautus inquit) eas esee ad*
    imnistratorios spiriitis, qui ad ministerium mitluntur, propter eos, qui bsereditaiem capiem salutis: te
    autem Virgo , primiiiariii, et reeoncilialionts
    vitn obtinentem apud euin, qui primiiiae et reconciliatio est apud suum Palrem buinano infensum
    generi, ob injtiriam prevarfcaiioiiis. Ut eniin ipse,
    quia Filius, apud Genitorem propitiatio, tu parHer
    apnd ipsum utpoie Genitrix. Quanio igitur p r stanlius hoc esi illorum offlcio, laulo lu illis. Quapropier optimo consilio menlem ac linguam conlinere decrcvi, qnse ad ne.ctendat laudes prosilire caen(, et faveni ad boc mihi Incukenler, qui a principto usque adhuc egregias tibi conlexuemnt enco^niorum coronas. Taceo angelorum ordines, qui
    m i b i Yideniur praeclariesimog tibi hyiunes U c i l i s
    concinere vocibus', stupendisque praeconiiH , quae
    tnortalium mens capere non queal. lnfcriorum menlionem faciam. Quinani vero illi? Propbela?, apost
    rum coetus, ponlificum calervas , o r a l o r u m sopbislarumque ipsorum in v-e iheoiogica celeberriniontm , el in omni doctrinae genere exitniorum
    tam nostra?, quam extraneae; el si venusle dicendum esl aliquid, confresores su* vitae curriculo,
    mariyres pcr ea, quu? passi sunl, voccs ex ore illoriim profecUe adbuc lac rcdulenies claniabaDl //osunna: ipse inler uatos mulieruin majof, qui saltibus Condilorem celebravil, adbuc posilus in mairls utero, cum ofTicio lingua? uli uon possei , et
    summatim quisquis Filio luo quidpiam oblulil ,
    diim illi gloriam tribueret, te quoque gloriae pariicipein declarabat, quando.quidem ad parenlesetiaui
    referenda sunt q u nati habent.
    Cerie mulios ei rgregios in dicendi facuUate demus quolquot in luarum laudum pelagus sese
    tedenuii, qui, el oplima diceiulorum inveniione,
    et luculcuta narralione, summoque ordine, et
    admirabiii ornalu, l o l laiitaque coiigessemat, quot
    vel a menle inveniri piuerant iiuuiiiiii peccalo
    obscurante, vel enarrari a lingua cuncUruui periia disciplinarum clhnata.
    Sed borum nniversoruni qnamvis tanta polleant
    vi dicendi, adeo sunt inferiora luo merito, lanium
    ut distcnf, quantum a te, quaB laudaris, qui laudcs
    offerunt, licel efiam colleclis oinnium pcrfeciionibus una quis absolutiseimam confireret oraiioiiem.
    Adeo nibil invonire esi luis latidibus offerendum ;
    quod possil prope accedere ad id quod ie conde
    cet. Nainqne aniniaj luaj fulgor supra solarcs rav

    95

    MANUELIS PAL/EOLOGI

    dios, ct fere nttllum babcng fiucm, sivo landem


    eive plattgum, sive encamiuin, atque ut uno verbo
    dicam, quid^uid ad coliouesian'am adbithsinug
    plenam graiiis animam, lo:go guperat iniervalto,
    et laborcm utnnem oslendii inaiiem. Ad tantum
    ergo celsiludinis* magailudimsque evectae, quid
    nos aflerre poterimug, quod sit non indignuro?
    Vitam enim prima inier houiines innocentiseiinam
    egisii, mentciiique habuisii otuni proreus culpa
    vaowam, el corpus iili consenuneura , lantaque
    6piritus radialiona, gloria, et splendore ornaia
    fuisli, u l vel ipsas guperaverig Deo pritiosistimas
    crcaturag, idque, u l dicluin esl, longissimo inlerTallo. Ad quH ego moror, remque lotam uno
    veibo nou complector? Vas facta es aptum susciprndo consubstanliali Patri coa-terno i l l i Yerbo,
    qnod ex Palre quidera sine tenipore, ex le vero in
    lempore. el ex tilroque prodiil sine tilla besiono.
    1:aqtie nec Deo opu* eruni noslra eiicoiuia, Qutnam,
    eiunde? Nec tibi ejugMairi, et illi quidcin eoquia
    naturaiiK babet gupereminere, qnod aliquando,
    caducig eliam rebug, et quae apud nos eunl, i r i biiere consuevitnug. Cum Bei natura inunilieg io~
    finita omnem menlero omni stupore ropleat, et
    otmie bonorum genng tanta excellat affiuentia,
    quanlum animo coroprebeadare non licct; nam
    itla nuHo finiiur termino, nec eithn poiest, gicut
    tl geipgam negare. Cnjns enim lcrniinus egt inlermtnabilitas, et quod manifeale scitur, est esse
    occultum, qua ratione quia possit ejus deflnire
    stibglantiam ? Renim vero in te admirandarum,
    Virgo, causa est Toluutalig propositmn. Nam ex
    rectimdine i^entis, et probilate raorum fii, ut superes vim ncomiorum, non qttod flog naturae et
    bonor, ac decue, et ca?iera id geuus omnia et juro
    qitidem optimo, namqop ob naturae excelientiam
    babenda Conditori gratia, ob aninii vero propoaiiiim laiidaridng qi gic voluit. Otniuam igitur laudalionem meliori gane consilio: vhlentur enini inibi
    dicturi omneg, opitme laudes a me elaboralag,
    quod animug fuerit ne altingere fere laude^, licet
    tit a scopo paruin deflecierem, vebementiggiiiiug
    lui ainor effeceril. Nec mirtim, cim el inanimata
    ipsa sponte eua rooyeantur in tuag laudes. Sed,
    coetug Dei, et feslivitaiis atnaitg, nam gecundo a

    90

    dicam, ingcrtas babcbunt ipsitis laudeg, el$i nibil


    dtci potesl, quod dignam contincal laudalioncm ;
    Bon enim perniiuil boc magttitudo gratia, qtta
    pollet. Quis enim dignig iilam laudibns cele.bret,
    quae coeli absidibus excelsior, ra.liis purior, res
    egtomnium preliosissima Deo? Nec si ulritigqua
    generU quiaquig angcloruin, ifiquam, et hoiniiiuni
    decem ora, decem linguas habcm, aul eadetn decies imlliea multiplicala. Et byperbolice qtiide.iu
    bujug aneam locutionis mibi dedit llomertig,
    Arbitror lamen, quod sum diciurug, niajorem esse
    byperbolen, non tamcu a veritate alienum ; nam * i
    univcrsa angelorum mulliludo, et umversum hoHiintiiu gcnii3 in unani omnino coirent rem, cs
    proinde trnum og cl unam oimieg linguam baberenl, ac lotum hoc animal coaipaclum resolviTCtur in unam Stenlorig vocc>n, sive ctiam illa sino
    proporlione claino.siorem, et baec illis darenl ad
    peragendum Dei Malri bymnuin, ftori MH\ -poRse
    pulo, illa digmim, aut digno proxiimim : salius
    ergo est praterire silentio, quain veUe sermone
    longo illam celebrare, q u tam illustribug facti&
    gloriosa, tam aihuirandis, ac supra oxdinem naturaf eluxit, porinle ac gi quis ope scalarunt
    tellet ccelum conseendere. El bscquidcm haclonua.
    Qaod reglat, ut oslendain, unam ex omnibug Dei
    Mairera obiisse gaudciitem, ut exordiendo diximns,
    boc cerie guccedet, ipsa gunra vires noslras favenle laboribus, ctijus anxilio freti illos suscepimug. IIoc autein m proltetitr, non opus esse arbitror ambagibug el labyrinibig; ged vestra causa
    isihaec dicemus : Dei Matri, qtcc ipgummet gaudiutn,
    hoc est Verbum sine tetnporccontubernale seinpcr
    habebat,quid moricnti pnssei acerbi contingere,
    aulqua vi res ulla omninogaudiuin ejng perppiuum
    et sine intermisgioue potuissetinfringere ? Profecio
    cnim illarelinquebal abermdo, quibus noneratalligata viv^ndo, iiuo veroquil.us Irisubatur, dum pro
    conditionc uaturae iU uli cogereiur. Migraiionem
    ergo exoptabai. Quam orgo diem voiis oniuibus
    perpeluo ctipiebat, qtta ralione advenientcm libcnlistiim^ non cxcepissct, per quaii ficbal, sont|er ciim Filio vicinra essct, cum Filio codemqi;e
    Doo ac Cundiloro ? Cedo, persuademus ? arbitror,
    Quid eiiim? \\*ic anuon cotuludanl necossario? aii-

    primo pendet, ei lioc praBaeferl Ubid,- ad vog dein- \ ) on vcrilaiigiiit consona


    toto viia; teinpute iiitttl
    cepg convergi, golveinug debitum vobie, et Virgini.
    coniigit, dc quo esset doiendum, cur ergo doluisOixi autem meliori consilio de industria, ne furgoi advenigse, quo vohturo v e b e i M o n i e r laelabatur ?
    tagge videamur ia progressu germonig velle rnrgug
    quoriim oniin jucutida est exspectalio, jucundisencomia neciere, cum tlla noa adbibcre amplius
    gima est prorsus prasentia. Quod vcro egt perspidecreveriinus. Hoc porro evenirc omnibus necesse
    cue jucundigsiinu n probarc quod non sii uiolcosi, qui aliquem de iila surmoiiein babere voluegtuni, otnuino csl supcrvacunm. Una res bcatam
    riat. Aliennn eniui e duobus eril oninino, aut nibil
    illins animam viveniis pupugit, non fuisse cmii
    dicere de Virgine, aut gj dicas laudare. Nulla enim
    Satvaiore simnl carne passam et mortuam, cx quo
    ralione Geri poiest, ui loquaris de illa el laus non
    flel)2t, ut viia ipsi longior non pcrmitlens quatn
    bii, quod loqueris, quaadoquidem et ipsa ei
    prin.um ire ad illum, babereiur intolcrabilis u'itlio
    quidquid speciai ad ipswu, C( lcbraiissiniain babenl
    magis, quani uobis mors ; i u igilur affeclaiti ne
    gloriain. Qoare dignug plane veiiia , si incedolorc vactiam inigrassc liquct; nisi quis dicat
    pluiu primo cousilio sermonem prosequendt> qua?
    illud fuissc dolori, quod ricc Filius delrccuvil,
    f

    07

    W D O R M T t l O r i E M SS

    DEIPAR*.,

    <#

    n i m i m m gnmme unitoruni disjwnctionom, anima? sieut et illneiones, t cnrtem, et mortem ejn.


    dico el corporis ; lioc autem c\\m naliita neccsConftdentcr eniin affinnarcmarqiie ne quidvig a l i u i
    eariitm sit, dolorero affcrt non diulurnum : non
    no:i miniis animam ejus quam Filii pertidissedolo*
    eivm adeo pratcritum, quam absens ef futiirnm
    res, quando divinum Illad rorptrg a nefariis illis
    l c r r p t ; fere enim effugit instans et quodammodo
    et sanguinariig figebatnr Tulneribttg ; <t jnrc qnisensum latet roonwiio eveniens, el antequam ftat dcm, cum ob cateras omncg causas, inin ob illam ,
    praRsoiis avolal: licetaiflrmare, voleniibus tetwpore
    nam aicul eo mundi principem a principatu exturnon tnensnrari, adoo vetox est. Quin eiiam bumana
    bante gaudebat, ita r t pntiente patieliaiur jnre ut
    omnia justa quodammodo snnt, tioc reperire et
    Mater nninitim nali amantisstina, sicut el vinginuni
    voltiptalem itlla in re sfne tristitia, ei contra, ut
    fTorenttseima. Portulil igiltir cbarSssimi corporasapietis qtiidam ex anliquis dixiirNon esl in qnolcm disjnnctioncm ad tcmpng, non sine lacrymis:
    quam reperirc vitam sine iristUia. Dixlseel w o
    gaudobal tamen tina ctim illo rcvertfnte in coelum,
    el oppositnn>, si opns fuisset t Non esl in qnoei cun il!o Tivebat gpirita ronjunciissima, ulpoie
    quamreperire viiara volup atis expertem. Qnid ?i
    Mater, sicut et illc oum ipsa; quin ciiam simul ac
    prsevaleat quod vincit, omnino necesse fgl inferius,
    nata fuit, dixorim quoqiie siinnlalqtie concopta B.
    ct debilhig slatim plane cedat fortiori atqne ma- Virgo, sua illam gratia iwp!ebar, qui sibi fulnram
    Jori. Com ha?c ita eint, qnidni dicetidnm dolorem
    praestiluerat Matrem, io vero cum illa erai ipgr,
    tunc ab illa vebcmenti Isetitia, qua Dei Mater perantequam essel naia ; facimn fjuippc ct compactuin
    fundebaiur tita excedeng, fuisse absorptum ? Nam
    est illi corpng lcmporibn* suis, tit loqiiitiir Paulus
    si qurc a Filio reposita sibi eranl in COBIO poet
    de ganguin'bug IiumactilaLv, ntinquam tamen
    vitam banc froenda, habens pcrpetuo summam
    fnil Hli conjunrlue, sraiim alqnc in slerilis malria
    tobipialem percipiebat : cwr prrerendam iion
    otero cocpit csse. Cnr ciiim aliicr sit sentiendum ?
    osset omnibus quod fcHt, relpsa frei Uccrel
    am si ^ximinm Joannem scimus in utero pleniirn
    Ulis pn- omne v u m ? Hoc unnm illi erat cordi, e
    Mcto Spirilu futsse, cnrJdcm dc pnrissima Virrcbue hnmanis binc discedere, quod cum ab initio
    Rn glt mtrito afflrmandum? Iloc sibi vu!l
    Innatum desiderium easet per toiam vUam vcre, ac
    iHnd CabriHis, Domvms tecum : quod ipse docet
    germanai stiblimisque pbiloeophi ecneu indeeidistiugucndo lenipus in bunc modum : nain volcns
    ncnter irrigatum vigebat, utpote quod fruenda epiConceplionis modum intcmeratai Virgini deelarare
    ritualia se ipsis tradebai, non bnmbranie aeiinUJiroganti, tempore usus cst non pracsonii. srd
    plius intuenlem aniroum corporea mde. Adeo COP
    felaro, ctianciom qaidem Spiritum supcrvcniurug
    ejus boc d^slderio tabescebai, ut aboleri noa po- C
    P
    Alliasimi vero virlutcm obumbraiuram,
    ect; ortiim porro illud eo lempore quo Naius ejug
    ipsi pratdicebat : salutnndo aiticm Virgim*m aiebat,
    ad Paircm ascenderat, eoBlcrtem illam animam
    et gratia pknam appollans, ei Iwnedictam iit
    nunquam deeeruit. lloc eiiam fuit pons ad immoriamulieribne, pra-drcans, canquam super alias bonam
    lein vilam el incorruptionem Uli, qua? Tuit ponf
    H** <iu ipsi inerant laudcm pangens; non mira
    libcraiis a corrnpiione. Hc fait acala ad Filiiim
    * ** pleani quasi futorain, scd ut exsistentem
    sraljc ascendemium cnm salnte ad eiim, qui coelum
    l ** ^ * . appellavit, ct bencdiciam salutavit,
    babel scdem, et qucm Virgo peperil, et qui cum
    ** diceret :Cum gratia sis plnna, Virgo, Ooanimo scmper versabalnr, qool ei ipse nunquam
    " Hcum;
    quia illtim babes in aninia,
    non agebat, nain poal ejus ellam ascenaom ad
    ^edkta
    es in mulieribut. b;cc quidera iin w
    Patris ainum, unde vcnerat ad noe, Malri apirilua * ^ro gequunlur ad futara pcctanl,
    ab eo ntinqnam distabai, si enira ubi thesaurus,
    b e c o u l a t n n t consensum prius praebonle illibaia
    ibi et cor, ut illius esl sentcniia, qui Virginis esl
    rgine gralissimura Deo munus vl qim nulliiui
    Ib^saurus, ei prctiosior cunclis ibeaauris, qua
    P^tbia oflerri poterat; quid enim illi aqotur, qno
    ratione non esset illi coiijunctas Parentis spirilus,
    ^
    indiguit, m eo ulerclur, quasf fundameiiio,
    qinc illum supra capacitateai menlie peperil, sicut D f ^
    y i t e r t i , perquod renovata omnia niultoqiie meuug inslaurata, quani olim esscnt ? <;.*
    et spirilus ejiis cum illa, tit oec iempore diajtnw
    pergpicuum egl ita csae, quoniam gintul ac ipsa
    geretur, nec ulla vi casus abslraberetur ? si n l i
    ege gponte obtnlit, t t prompio animo fieri optavit,
    ipee, illic eritei minislcr, quomodo aoa nccessario
    qnod Dco placitom eial, Ecce, inquiens, ancilla
    Mater ? Ca3terum relicta fuit in lerra, et cum suis
    I b

    s a m

    110

    m , w

    , i a b e n l

    et

    non esl abrepta vieceribue, cum ascendcn per


    nnbem, ne eabducentibug geae repenle ambobug
    diacipulorom oculis, illi manerent gemimoriui.
    Nuper enim compaelig, et impcrfeclia, quod perlicieng Spiritng nonduoi in eog adreniesel, si utroque
    orbali fuissent, ob rei novilatefn vila ilJis aierbig*
    gima Ti&a esael, el fortagte gine golaiio manente*
    etiatn omnino desperaggent; at illa digcagsum Filii
    ttgerrime pagsa, ut putatig, ita iJlun tameii tubt

    a e i

    Domini, fiat mihi tecundum verbum tuum, bencpla-

    cito Pairfg cooperante Spiritu, congubgtantialfs


    illis, cojeternus, et contemporancug, Dcus Verbum eonceptum in utero Virginig non cxpcrta; mtptias,
    induit hanc noslram gttbslantiain ainc gordc prndiens, quae cum aggumpta natura, duas non confdfideng naturagcreantcm, etcrcaiam, iinum qtiol
    exstHH, eccundiim bypostasim deiflcang quod assumpsil, pcrque illud galvans universam tiiassatn

    HANUSLiS

    vclnl in fermento. magijiiiidinem paritatis in


    tei Mairtf, ob qnam Crcafor ejtis dedigiiatus non
    et, in venlri, quem condideral, formari ! genrrnsum scnstim in puella adeo tencra ! animu:n
    in muliebri corpore imimiiabHem ! Quid cnim sincerius, ptirius, gcnerosius anima salutalionem banc
    nrbitrata non fraudulenlam, sed crodcnte ficri
    posse matoriali venlre suscipi lolum fulgur d i v i nitalt*, eodemqtie tempore Verbum aine lemporia
    principio in sinu Patri^ principio carentis exsisle>e
    ntque in hujus temporali ulerogeslari? Horuni, ut
    mca feri opinio, causa osi assignanda fiei Genilrins conscicntia^qna* lautum animum addebai;
    fieri cnini non polcrat, ea puritatcm non servanle,
    acrredentem non prabcnle animositalrm ma.ginim boc opus, ct grnenigum ab ra praestari:
    quaro ot vcrba ipsn, quibus usa esl pprgp<ctie ostiMidunt, ipsam se non indignain lanto judicasse
    Iwnrficio, t Maier. inqtiam, ejus fierct qui shipetidum boc opus patrabat. Non, norr sit Manua*,
    non Danieii, q-ianqtinm de visione eomm qnid sentioridum nescio, si accnralc congilerptur, anl quo
    tandetn modo nd illos aceesserh qni apparuit. Certe
    non obscurni eel, ipsi aique illis non sr*que apparuisse linbitum ct splendorem angciicum, siculi et
    colloquium ciiin B. Virgine non ejiisdtm erat honoris, cujus el formones babiti cum illi; giquidem,
    isdixH, PtTiimug, Detim vidimtis, allerum verofere
    defacii animus, pcnetrante nirnirum timore dcrepeuie in scnsus inlimos, et nisi ab utroque recesf

    eissot cilius visuni illtid iRSoiitnm, fortasse vitani

    ntcrquo citissime lerminasset. Nam ei omnes iti


    miiversitm qitoiquol visionibug dignali sunt, eadcm passi stinl, quae cl i s l i ; at Virgo liirbaia primo
    - in .sirmono, inquil : non enim u l illi ob aspcctum
    angiTi, idque ul nc vidcrelur, quanla rea esset galutaiio, ignorare; niox sese obtuiit Opifici fidc sinccrissima plenam, ut malerialis ventor exctperet
    ignein imtnalerialem. Q.ianlum vero boo est, qttod
    non Deus agat quae snpra naluram el ralionem
    sttnt, magna rcs esl, nam et rerum nalurani ct
    ralioncm ipse condidii. A l Virgiuem sc confidcnler
    oblulisse lalom niinistram ei verbis Gabrielis b*
    buisse fldcm, res rst plano omnium maxima. Ostcndi( igitur sc ipsam Deo graligsimam Virgo, dnm quod
    ulrir)uc nalurarum possc conlingcre diflicile creditu est, ipsa de se cmlU ac de Deo, crcatnrie
    excelsiorcm, cum tamcn crcatura es^pt et ipsa.
    Itaqttc cum multa e! magna sinl, quae Dei Natrem
    illam focertml, nullum est buic obloiioni praef?rendum : quod imle liquet; nam noquc arohangelus
    ascciidit, ncc Dcus dcsccndil-ul pracfix',im anle
    &a?cula myslcrium ad fmem pro galuie omninm
    p c n W c r c l , ni&i postquam admiranda illa verba
    PX ejue orc pndala snnt, c( j u r e quidem oplimo :

    opoilcbal cnim purissimam Yirgijiein, CUJUH et


    aiiiuta cl corpus otnni labe carcbanl, qus una ab
    otmii xlcrniiate inler boininee sublimior cxsiitit,
    Yclcri maiedic:o ei bumano generi roa>vo nt quae
    4

    nata erai vas plenum benodietior.is, dc qna prtma


    parnns oxcideral et qnam ipsi Gabriel a summo
    Deo nunliavcral cese omninn qiialcm diximns^
    Qnidni enim eam, qua? &ui partus novitate salutis
    Riii c;pneris iiiinistra fuit, cum plane paOnitimi
    esset aule produrtum buuc mundum, aniequam
    essont angclici ordiiire, hoc lempore impicri?
    Conv^niebat eiiam, arbitror, Palrem quoque Filii
    perpetua Virginis incarnaiioneii) sui ac Malris
    Uni^oniti suo comprobante l>encplacito, ipsum
    pneterca qui incarn: tionem obivit Yerbum genitoris puris edituiu de visccril>u<;, luxtion sanctis*
    sitivtiniel perfectionis largilorcui Spiritnm, lealam
    videlici t Trinitatem, conscia etiam Virgine assensumqite pra*bcnle inysierium peificcre bcnigniialie,
    vt jusiilia? plenum, 11C el libertas arliitrii loci>id
    baberet, cl nulla prorsus iniercederel violentia, ex
    qtio nec scrpens anliqims assu- tus caltimniU poese( boc insioiulare, ac veluli nolam quamdam i m pingcre bonigniiati, ci juslitiae Dei, quod oporala
    esset mysterium citra consensum immacidalai V i r ginis; clamarei enim, convenire Dco neniini bencfacere nolemi, nec dna por vim conferre ; osse
    enim prorsus liac illi inimica et odiosa. Veriini
    dixeril forte quispiam vir scihis alicriug ba?c rsse
    roslivilaiis. Hespondemus : Alicrius quidem, (
    amice iw>n tamen alicn;p, sedroasinifle buic afliuis,
    nam connexaa sunl inter se iuvicem, el altera pcndet aballera cujusdam instar catenan revera aurex:
    qoippequae pariicr celebranlu*'ad gloriam gloriosa*.
    Non ergo ut indomili equi faciunl, divagata C5i
    oratio, qno non debebat, sed illuc lendit, quo dirigiiur ! nam cisi visa esl digredi, lamcn in illis
    crat, per quae infcrebalur, quod volebamug, et boc
    ita esse ostcndam. Quid igiiur ex bia concludilur?
    Ulum, qiiero beala Virge sine viro peperit, ronjuncttnn illi gempcr fuisse iiUime. Et quid indc?
    Quod ipsisgiinumr gaudium, Filium, inquam, gem*
    per iiiliabilantem in se babens suum cum gaudio
    gpiriium manibug ejug commendavit. El si ha?c ita
    ge babent, id quod omneg pio affirmaluros, digni
    suinus venia, quod gimite quid nobis conligciit,
    atquc i l l i , qui forte in pratum cujiiavis generis floribus ornatum profectus, dum vellel unuro bgerc,
    ab alio itlecius i l l u m decerpsil, viclug nimirum ab
    ejug pnlcbritudiiie et fragtantia. Scio da uros ve
    niam a?quos audiiorei, si parum digrcasi stuntis
    a materia prasen(is ccbibrilalig, et iis dicendis,
    qua? ad unam ipsam pertiueut. haque revcriam\\T ad iioslra, et cum jam probavcrimns ronsenlanenm et convenieng luigge, moricm Virgins nullum attuligse dobrem, hoc idem eliam, gi placel,
    necogsarium oetendamus.
    Cum enm vcrum gaudium Dci Malri eggelconjunctum, qno malo possel illam aflicere dolor vocatam aFilioad viiam immorialem ilio inigrationis
    modo nam ct ipga revera ipsissimum eral gaudium;
    non modo quia e cunctis mulieribns gola eCTiigii
    damnatioiicm ob pcccatnoi el parlura in dolori-

    1(1

    ORATtO I N DORMITIONEM SS.

    hwe *ed quia Maler eliam exgliiil ipglggimi gaudii.


    Dolor orgo omnis abfuit. Qtiod si omnino placei,
    esto dolor accesserit, sed slalim eliam recessit,
    vix, ut ita dicanv, suae praesentix sensum pra-bcns*
    Quoniam ergodolore vacua erat Virgo, perspicuum
    est, sincerisaimam adfuisse keiitiam. Cerltis auteni
    sum,omnes mihi assentiri rationibus, quibus venwn
    demonslravimus, persnasog, nibil purissimae Virgini optabilius fuisse, quam ex hac viia decedere ;
    adeo grala erat illi mors, qua nos Iristamur et jure
    quidem oplimo. Nam quia nulla erat Mia via qna
    posset abire ad Filium, nisi hinc demigrando, cum
    Fdii conguetudinem exoptarct, quantiim verbis
    exprimere ncmo queat, nrcessario ilbid quoqne
    exoptabat, per quod aseequi poterat, quod nt suinmws finis optaiissinmm erat ; hoc autem nemo m i -
    r c t n r ; non enim quasi finem oplabafscjungi anlmam a corpore. Quorum ? hoc enim fuissel aberrare
    a veriiate : illa vero ab omni peccato semper fuit
    immunis : ged copiebat, ardcbal, exoplabat mortem, quasi vebiculum qtioddam, aut navigium, quo tranavebi posset ad immortale rcgnum, et vitam,
    Filium ac Deum, ad qnem omnia desideria lendunt,
    ultrn qnem non licet progredi aut quidquam velte:
    non eatm potest esee gaiietas Dei, et bonorum Hloriim, ut in bac vita conlingil necessario, in qua res
    fluxas amamus, et non fluxis praferimug:fit enlm
    111 cum rebtis fluentibus degtderiuro quoqne animl
    vacillet, cum praeaertim illud cito capialur saiielale. Nulla igilur res poterat golari ejus animam
    giimmo dcsiderio a&tuantem, nisi ex hac vila decea- C
    gio. Qittd gi B. Paiihtg cnpiebat dissolvi, et esse
    tnm Chrlsto ? cui eiiam David ac Simeon preces
    ftindendo congruentia locult \identur ; tlle dum
    y

    ait : Edue

    dt custodia animam meam; et,

    veniam ei apparebo ante faciem Dei ?(P*al.


    bic

    Quando
    C \ L I , 8);

    autem cum dixit : Nunc dimitiit tervum tuum

    (Luc. n 2 9 ) ; quibug uiique vocibus uei fuiggenl,


    arldtror, si opug fuisset, illi eliam qui guum pro
    Cbrislo efluderunl sanguinem, et dolores intolerandog suetinuere : et illi pariler, qui in spirilualia
    cerlamina descenderunt, confeggorum coetug, et
    omnino quibug u i i ecopus propositwi egl, quod est
    optimum, et goluni illud gpeclant. JSi igitur baecita
    gc babcnt, atidiloreg, qua ratione Dei Maler d i cenda gitlonge maximo affeclu in boc laudabili D
    d^siderioplugquam atli fuisse ? Cerle in illigeliaro vehemeniiggimus fuit iale affeclug; nec aliud oplabant
    quam, si quid praecipuum erat, conferebatquc gua natura ad boc, ut eesent cum Cbrigto. Venim
    ilHs Virgo tanto excellentiug opUvit, qiiantum digerimini esl inter ipsam et illos : ttim ralione
    ganctitalig et vfrtulum offioiig, quantamcunque
    qttis animo prsefixeril bujug rei menguram, inin
    ratione conjunclionig cum Deo.cura U gaiugipsiua
    exstiterit ; qua qiiidem in re ntillam est invenire
    mengurain. Cum igiiur lanto degiderto flagraret
    migralionig terra in coeluni, ubi tentpua advenit,
    quod optabat perpeiiio, quidni gauderel et la?iaret

    DEIPAR.B.
    10?
    tur ? Quod si vt>) optimo lcmpprarrenlo nahirse
    praedilis dum morle solvuntur, aliquod molesli;c
    estigiun) brevigsimo lempore snbcst, non eM m i randun): homo enim Virgo crat, et oporiebal illam
    naiuras congruentero esse , adversariam illi
    videri, quod fuissct et serum pugnnre. Naturse i g i tur dehitum divina Virgo penitus non aversala,
    cum si aliler factum essot, re absurditate non careret, secuta plane est rerum naturam et aUqitautulum, uli jam dixinms, molesliam cepit. Nec
    tamon ex boc vidcor meis ipsis sermonibus advcrsari, qnnsi contraria aflirmantibu^, non enim posstmt velle impossibilia. Srd cxordiuni sennonis
    mci, oi qucpdam addita postmodiim exordio coronn,
    liiciiltMiO mibi d.f.nsio sunf. Elenim probnri non
    poter;tt, inimaoulaiam Virgincm omni dolore cnruisse, scd pro nalurnp legibus momento temporis
    communis liujtis moriis percepisse dolorem, Terum
    tanta afllucntcm Ixiilia ut prorgusab ea moeroromnig effugerit, cossit cnim se fortiori. Ita ejus
    Filins, assumpla nostrae carnis masga, noluit iis
    carerc, quse carnis sunt propria.sine qnibus bon
    in giris uaturalibus esse perfecte non potosl : t r i status est, dolore affectns, non golum in cruce et
    Pagsione, scd etiam qnando Lazams niortuns ost, !oge
    noslraa nalune lacrymas emisitex oculis :ex Itinere
    defatigatus est, ciboqitc irtdiguii, el somno ar potn,
    ac gummatim iis, quU)ug (luxa nostra conlinetnr
    vila, qnspque in se corpus non recipil, nisi prius
    ex eoruro indigeniia rondolescat. Adeo fuii noglri
    amans Salvator ; non enim carnis el sanguinis
    parlicepg faclus conlenius ftiil, et colhtis in omncs
    beneflciis, non ultprins progredi, gpd qtiasi ficri
    nnn possct, galvari honiincm, ipso non patienio,
    Passionem et mortem oplavii, lam exuberanti
    affectu ut non possit exprimi ; et leslalur illud :
    Baptismo habeo baplizari, et quomodo coarclor

    u$-

    que dum perficiatur (Lnc. x n 50). Quare el contrigtatug csl, doloresque expenus in cmce. Cxlentm
    doloris tempus brevissimtim, ut merito nedici quidem foriasse tempus possit ; sed gaudii lempu*
    dolori succedrntis ei ineffabilc est ct iuterminabilc.
    Quod si ba?c dc Salvatore dicla vera snnt, annon crii
    mimis piae mentis-de Mairc eju.s diversa sentire? DPcrbnt sane Dei Filii Mairom Fifio et manibiur ejtis
    t

    rum laHilia coinmcndare spiritum, sicui ipse in


    manus Patrig. Quin illnd cliam docobal Matri plusqnain ca?toris omnibtis in quavis buinana re convenirecum Filio. Elsi natus ejus pro gaudio sibi pro-,
    posilo, nt Paulns ail, ego vero dixcrim pro gaudio
    tuncpra?sentc sngtinuilcrucein, confnsionecontomp!a (Hebr. xu, 2), et onini dolorc ainalo, t i l paulo
    aiue osiengum est; par ccrie cril el aeqntim, iino
    cliam pliisquam par erit Matrem quoque ejus morirnlem pro spc propogiia, qnac plane dubia non
    eral, milltim ftT dolurem gcnsissc. Ilaoc *sso
    ralioni consona, nec abhorrere a sensu picialcm
    colere volenlium, ostensum essc arbitror cx diciis.
    Verum ul imniorantcs pergraliiut faciaimis iis qui
    f

    ifti
    13
    M m U E L I S PAL.tOLOOt
    libcnlcr audluhl, hrcft itosupo* addimus. Atqm u t i - 'tnortatium tmida*. Ha?c et similia nniversos piaiie
    lcrrent, et pavorom in-ulinnt atiimis eortim
    nam qua diconda sunt non ut inania excijtianlur,
    lantum qui rerum prae^rnliwm itlecebris dcliniurtscd priino quidem ad tilitalom vtstram, qna ndbl
    tur, qni nec vivere relleni, ni eibi liceai indiilgere
    n i l i i l antiquitis, cuni iis vehementer ogo dclecter,
    gpftio, ecd Virluti quoque deditorum, qui concitpippr qune vos possilis osse foHoes. beihd
    8cent?ant et iram ralionis froao regete vo4iu*t.
    eliam optonon injuciinda 111 spcro ; qtinndoqnideni
    Subil enlm omnibusot horrorem injicil, non Umeti
    ct illam cui offcrunlor IIJRC loro muneris, liret ah
    pari modulo. Siqiddbin ad cujuaque vitam IISBC
    PJIIS dignilale plnriiinim distonl, et rornm nostravariantur. Itoque eC eos qui sancte TtxentiH, vi
    ruui n i b i l prorsus incligo.it, al libonter tamcn acceqni sccns, incerilitidiitis formido adorUrtr, ad jtisiipturam scio quod a bonevolo famulo o(TTaiiir. Puia
    tiam respicienlrft humanam, q*ia non justifie*bitur
    auiem oonfitenduro esse nos a scopo non abcrratninquil, tn contjmctu luo omnis vitens ( P$ai. CXLII,
    ros, fovpnto Dci Gc.nilrice, por qnam imbccillts
    2). Si enim B. Paulus, coelum ille contingpns
    diiUcillima fanlliroa finnt. Dico igiltir trid ossft proanimus, vas eleclionis, ntbil sibi quidm conscius
    ptpr qiiip omncs nioriem porlimpscunt. Primum
    eal, eed non iu boc jusiificauis cat, ut ille ipsc ait,
    quidcm, qnod nrn cfct valdft itianifesmni conscionX\x quid sii in alicra vita qnando rnuver- <|u'ts quaeeo, aliue, ai sapiat. de anima gtta conlicbit.
    quando SalvStor sedebit ad juditandum sequissiimis
    sum gpnus noytruni surgct a Dco judicandum, nisi
    et nuUiue deceplionift capax, rationcni exigena ab
    cni divinitns fnorU revelaii:m. Seciindum quod
    uuoquoquc,^ non eorum lantum quae egii ei dixit^
    disccseio fiat ab omni gencre voluptolis, cl cognaet cogitavit, sed etiam quae agere, el dieert, eC
    lione, et amicis.Pl antiqua consuetudinc, c l hujuscogiiare debebat? 0 qualiter tunc mei situiles iremodi. Terlinm ronvnnne lioc, qnod anima scparamore pavescent, quibua nulla cura fuii baec obecrtur a corpore, cx qno fit, u l compacium PX
    are, nec libuit (uiiuam baud i u esset) ad Creato*
    elementis corpns rorrunipaliir, qnod haturaliler
    rie telunuteHi se accommodare ? Qui judex, cum
    nmnia fngiiint. Cum crgo tna ba?c sint qnfc supaederit, non babcbit opue accusatoribus ,
    ponimue, quibtis concludcndam ost quod vrdo,
    libellia, non leelibwe, sed geata a nobis melius ipse
    exordicndum a mcdio gtaltii. Sane iis qui lenenlur
    novii, quan ipti nos. Hac igilur causarum ecrie
    viiac dosiderio propter prrcscniia t a n l i j m , qni ba'C
    ob quaa bombilior nobU ei seipsa videtur niors,
    eliam quasi flnein ultimum scctaniur, inlolcranda
    ouiuino superior crai glorioiissin.a Creaioris Iftaler
    osi merilo m<V8, nt quai illos a consortio rerum sibl
    Naiu neque inceria judicii aenieiiiia, per quam
    preliosarmn gpjungat, quibus vcluti pucria, et
    eane pandemur lcnebrarum praeeentix vanilatit
    gcncroso auimo nolcnlibus u i i , scd firia baec et
    OKceulla, polerai ejus cogiiaiiones turbare, nequo
    uiubraiioa prafcrentibns verilati el stabilitaii mort
    ex btc viia mlgraiio. Eijure qjiidein opiiaio : sum
    jiire fcrriculiuii cst, el dcteslanda magis quam caemani quippe illi consiaiitiam ac liduciam praebebat
    tcris. Ut enini afifecli gnmiis ad prrcsentia, ita et
    coneiifius ab ineunie i a t e aeccnwis ad Deum ti
    separaniem ab illts mortrm toleramtis. Nam si v i proveuieus inde gratia, sive deiflcatio. Quare
    rilitcr proclivilati ad infima resisiamus, levior noeral formidaitda ferenda tunc sentcniia qua dambis videtur mors epe bona plcnis. Quod si ad ponantur qui contuiuoliosi sunl in lcgein Filii cjus,
    liora segncs ftierinm*, illam non incdiocrilcr cxnec aegre fercnda decessio ob caducaruui reniui
    horrcscimtis. Porro iis qui (tirpius indigninsquc
    deperdittonem. Beala enitu Virgo adbuc eiiatn v j .
    agunlttr ab aflcctibus, quam manripia, naturaliler
    vene pro niliilo ducebat ei inane babebal quod
    ratione subjoclis mnrs ct est, cl vidctur longegratenendo non leuetur, ct elabiiur, dum mauu previor ac roolestlor; ila ut, quanquam res dictu niira
    heneum est; talee vero gujit roa hujtis &a3culi, ul
    081, euni multo majnri adnixu Yoluplalcm spcclaabetioerel atqcie ab eie ooinino refugerci, nisi
    m i i | , qnodque vidoiur cclebcrnimim, ralionem non
    qiiantum nccessitag cogeret, inlerirei corpus, si
    scqucntcs ducem,fiau:u8 tunc, ul ita dicam, tnagls
    negarentur illi pcr quae auslentaiur : quod el nova
    morlales quam sumus. Cttm vero bonegtum ac bott autiqua pariier lege velituui esl, el apud plurinnni spociamus fial quoiiammodo in nobis mortamas etiain barbaroruin nalioncf. Haque oiunibua
    lilas. Taiilum pollcl iunobis arbilrii vis. Saiis d i qua3 seneum illiciuut ei decipiunl aspectu suo, ac
    clum arbilror de morlc, licet prnposilum nobis non
    inani bac gloria tenebras auimae effundual, supcrior
    osset dc ca pbilosopbari, quomodo, cl qiiamobrem,
    erai. Quidquid enim non erai aaimsd fmciua, alv*
    et quibus magis,et quibus minus, quibus etiam innionia virlulie, aiit non faciebal ad profeetuni
    toleranda sit, ac tcrricuium valde molestum. Cirtpepirilualem, uulliat plane momenti sacraliasiatai
    rutn rcddenda? raiionis anteactaa vila? t i m o r , quod
    Virgiui, et alienuiu habtbalur ac l u d i c r u ai
    primo loco diximus, el judicii dics, et borrendum
    puenle solatiuin, umbra, soninitim, fuaiua, c i si
    tribunal, cl salellites rpgi t judici aslantcs qul
    quid bis leviue dicat qutsplam. Et propterea Virgo
    siatiin qnod ille rogilavcrit cxseculione mandent,
    basc gloriosiseiiua, daw essel in viia, lantuoi abei insoplliis ille vennis, ct tenebrosus ignts, et ad
    horrebat ab iie per q u noe vinci.uur, qaanluti
    hxc inccrtitiido sentcnli.p. Quis enim cngnorit unmorlui vila oliin defuncti. Quomodo ergo raolt^ia
    svm Domini? (/ Cor. u,16), ot Cogitaiiones,\\\i\u\l
    9

    133
    ORATIO DOttMIT D . I E M SS DEIPAR.B.
    ut suum ulerura exbibuerh lo.um universa.iinpleiiiciret (leccssum ab iis quorum nullo tenebatur affielis, ei nullo circumscripti loco. Arbilror enim i m ciu? aut ctir angerctur ab eis quibus, cum posset,
    mensaui aniinae ejus pulchriludinem e virtute prommoblectabaiur, sed valere dicebat, voluptates, e l
    venienlem non fuisse posieriorem causam, cur
    lalsi iiomiuis gloriam,ei quod hoininem bominibtis
    ex ea Deus carnem assumeret. Quinimo ipse, qui
    vidctur reddcre sublimiorcm, cum ex lulo codem
    iacarnalus est, volunlatem ejus ducendi vilap
    et massa compacius sit ? Diccret illi Ibeoiogorum
    Deo placeiUem, maiuialisque ejus inhairentem angupremus posi ibeologum tonitrui fllium Gregonus
    icposuil inuncri geslandi illuin in veiitreei laclandi
    Nazianzonus, ct blandimenta consueludinis eiiam
    uberibus. Nam cum illa propter baec beala exclacx renostra, et haberi a nobis i n prelio, qui amautarelur, ipse, Quiniirto, inquit, beata est, qula
    mus el admiramur, quidquid deor&um ferlur, et
    verbuni Dei audii, et illud custodil: ex qao plaserpii insiar colubr: : a l quibus studium egt gpirrnum umnibus fecit, utrum ex duobus praeferendum
    tuaJia quaerere ex subliinia, capul quae eriguni
    sU, et beaiius jure babendum, partus Tidclicet, an
    gursuin, illud ad inferiora flectere exosum cst.
    vinus. Nemo enim adeo desipuerit, ut cum purisDolet igilur repeulibtis bumi rerum oaducarum
    sima Virgo beala ob partum afficmarelur, alium
    auiissio. Qui eteirtm futura non negligebant, quoexistiinet beaiiorem a Salvalore dictum propler
    modo praesentia spernerenl ? At eui terrenorum
    moreg. Yerum probala mulierig voce, agnitione,
    cura postponebatur, certc abjitngi eliam ab illxs
    bcnevolentia et probiiale. per verba illa, Quinimo,
    nulla erat solliciiudo.
    diclum ejug gapienlissimae comprobavit; deinde
    Quare IriSiilifc nobis el lerricula guapie natura
    gequenii sermone quagi Matrem cum Matre conacciduni, et quodammodo utrinque appctbnur,
    ferens, verbis illig ugug est qus dignum erat ab
    liiiu praoscniiuiu amissione, tit diximus, tum pauno ejus ore proferri. Dum eniro docebai illam
    vorc fuluroruin, ut jam oslcndimus : quorum neunudierem, omnes in gublimioreni evebebat sensuiu.
    iro beata Virgo pelita est. Oporiebai eniin migraArbitror auiem, si opus egsel clarioribug verbisextioncm quoque ejus esse naturaj guperioretn, cl
    planare sententiam, ita ilkum dixigse, qui bOHiu
    nosiriC non assintilem : cum i n ea qnidquid fuit
    Geri voluit: mulier, quae bealam praedicas, vcre
    natura sublimius fuerit. Ita plane. Cselerum dolobealam oporlebal Malrem esse mibi illam, cujus
    rciu iliuiu, qui profunde animam atiingit in morte
    anima incredibili pulcbriludine esset ornaia, ei
    (cjuod lertium et posiremuhi estj communem haqualem nulla unquam babuere (empora. Iiaquc
    bere uon dedignata cst Leata Virgo cum universo
    pra3\io in ipsa sumroo candorc ob eximiam amiui
    iortalium geuere; licel non aeque ac cajlcri fuerit Q intcgrilatcm, sublimitalemque ac roodesliam, subiliuni experla. A l quid cgo abutor xqualitaiis nosecutum esi, ut mea fierel Mater, factumque esi,
    miue, ubi nulla mensura, nulia prorgus fieri potest
    m ad lucem , quae ejns animara inhabitabat, nie
    cornparalio ? tanlo eiiim intcryallo dislant a nobis
    luceai insuper acquireret omnium luminum crealriquae spectanl ad Virgincm, quanio ainplius est
    ceuu Amant enim orania, quae affinitate conjuncta
    bulla coelum. Non ergo illam mors, elsi oiuneg
    sunt, accedere ad affinia. Ua sane. Guoi vero exebomiues cum dolore tollil, alio modo sustulit,
    gisgel necessilas, ut impassibilis ei immortalis
    quam quo diximus, nimirum sicul F i l i u u i ; e l ad
    passibilem ei mortalem assumerct carnem, ut (si
    boc tauium, ut bomo esse dignoscerctur. Scd de
    explicandum mibi esl aon inagis sermonibus T r i bis saiis, quod auinel ad separalionein animse ct
    niiaiis bac de re congilium anliquum, vcrum el
    eorporis beaiissimse Yirginis; nam coelesii ejug
    niaxinium) suscepta Fassione, ei morie, ei quaaniniae superna ac divina pervaganli omiii lempure
    dam corporis gustata corruplione, omnes bumiueg
    ntors jucunda potius (ut principio sermonis dixi),
    si vellent, a passionibug el morle et corrupiione
    quam iuolesta procui dubio cetiseiur, ui quam iliuc
    liberarel : non enim erat affereuda vis, scd votransmhteba, quo abire cupiebat, ad sutim Fiiiuui,
    lentibus conferenda galus : dedil polestalcni (inad ejus Palrew, ad Paraclelum Spiiitum, sacro
    quil) praecipuo dilecius i l l i amore iis qui credunl
    ganclam ipsam Trinitatem apud quam cst vera lux ^ in eum, fitios Dei Deri. Quare Trinitali quidem
    inacccssibilig, indeficieas voiuplas sine gatieiate,
    lum ob consuium istud pro nobis illi coaRternum :
    corona immarcescibilis, viia ajierna, bcatitas, ubi
    neque enim habet principium tcmporis Dei coasiplene liceret illi participeiu csse regni et bonoris
    lium, scd ab omni aiterniiale coramune esi Iribus
    Filii excelleiitior* modo, utpoie Matii, quani poliri
    consubsiatiiiaiibus pcrsonis, quae proprietalibus
    pogaim, qui virtulis nooiine priuias oiunium fedistingtiuntur : t u m quia illud gtio teinpore impleruiii. Quid illos dico, quandoquidcm et mentes
    Tit, agenda* suol gratiae; beaiissiina auiem Virgini,
    iacorporeas sua gtoria longe guperavit? Eo porro
    lum ob viiiutis odkra, l a m ob hide piOtenientein
    niagnitudinis evecta est, ul supra diximus, imo
    vitaB commendaiionem, propler quain Dei Maicr
    vero u l nullus explicare valet sermo, non sulum
    esi facta. Sed jam lempug arbilror conlrabendi
    quia peperil salutem cl redeiiiptioHem cl saoctilidesiderium, ne siuiul cum immoraadi avidilaie
    catioiiem ammarum et corporum iiostrorum, ged
    protrabalur non deliciens oratio. Evenirel enim
    quia Pliam purhale supra nioduin cl ineiiarrabili
    nobis dum salisfaeere illi cunamur,quod ct pueri
    ergaDeum afieeiu aniniamct corpue Ulia reddidil,
    105

    PATROI. GB.

    CLVl.

    107

    MAXUELTS PAL.-EOLOGI

    qui suam in nuiro umbrani niiuntiir npprclicndere


    Quapropier suspensis priribiis animi sensibn?,
    ad portuni silcnlii scrmoncm nosfrum dndurcre
    jam nnnitcniur,nec audiemus amptius animi mottt?
    sundenles, ul eiicomiorum Virginis satieias nos
    oapiat. Deponendum igitur illud dcsiderium, qnod
    iitilltitn afferrc solatium polest, et studimn assidnc
    aiiget. Gandoaimis aflalim, ooitus, Dio, addo,
    etiam mibi cbarissime, ct gralulfimir Dci Matri
    ad Fdium cmn talilia comnioanli. Tragici cl lugubris niliil admitlalur, ncc ullius YIIIIUS praesererat
    trisiiiiievc8Ugiiini,sedon)ninpuramexprimanllliliam, hilariiaicm, jucundilaicm, ct ingcns paudiuni. Oporlot enim bcucvolos fainulos cum Ooiiiina gaudonic gaudere, ul cliatn simul trislari, si
    irislarclur. Quidni enim jurc optimo cxsilicndum
    sit, el cxsullandum, bilarique vultu, et tripudiis
    canendum abeunti Yirgini, una cum angelis et
    martyribus, et confcssorum clioris ? Quandoquidcraquod cacierisomnibusiniolcrabilcfecit nalura,
    lioc \cbementiss mi maieries gaudii et oblcctamcnli supra modum (ul cxordiendo diccbamus)
    gloriosissimae Yirgini cxsiitit; exstincia (ul -ita
    dica i) flamma diulurni dcsiderii, migralionis
    (inquam) ex bac vita. Cupiebat enim dissolvi
    el esse cum Cbristo, niagis quam Paulus, qui boc
    ;

    108

    dixit, si confiTrr licel. Si qnidom illi mors praslil i i , ut ociilis anhnae desideralnm sibi vidcrel
    luovlalibtis immoilalcra longe quidem felicius,
    quam dum ulnis gcslaret illuro, ct lacle nutrirct.
    Non lantum igitur gratuleimir gaudeuti Virgini ioenarrabilc gaudusm, sed illud quoque addamus.
    li> coelum ipsa unle simul ct nos ascendamus alacriicr quotquoi ardenlc ejus desiderio flagramue,
    ct iicri boc p<jlerit, si purgaia inentc et ratione
    J lucem cjus conlemplaiivae animce v i , quanlum
    fas cst, prope acccdaimis. Quod si laliler affecti
    crimus, rejeclis tenebricosis, puri cuni p*ira perpeluo erimiis, perque ipsam cuin cjus Filio ac Patre et Spiriiu sancto, Triniiate beatissima; fas
    quippe non cst imptiro cl non pivgato purutn attingerc. Porro tencbrosa rejiciemue et sordida, lucidique erimus el puri, si, ut compendio dicam,
    dcclinanlcs ab oiuni malo (ut inquil David) fecerimus omne bonum, ut pcr bsec velut iiisirumenta,
    et in proescnti \ i l a favorem rjus ct graliam rao
    reamur, et coelestium iiamus bonorum compotes maiernis precibus Virginis potcntissimae apud
    Filiuni, qucm dccel omnis gloria, bonor ct adoralio cum ingcnito cjus Patre, ac sanclissimo bono
    et vivifico Spirilu nunc ct scmper cl in sxcula
    sseculoruro. Amcn.

    MANUELIS P A L ^ O L O G I
    CANON

    DEPRECATORIUS

    Al) SANCTISSIMAM DOMINAM DEIPARAM PHO PR^SENTIBUS PERTdJLIS.

    Ode I .
    Omnis ordo alque aetae fidelium, ad Matrcm Dei,
    oinnium moderatoris, voces lollamus, populum
    tuum libera a calamitalibue, tuacque civitati vicio*
    riam advcrsus bostes concede.
    Vides, Virgo, Cbaganum alium bostcm graviler
    premenlem harrcdilalem tuam : u i eum, qui bunc
    ipsum progemtil, ita islura et illius asseclas fundiius Jele.
    Quatn multis moleslis ac duris populus tuus,
    omnino iuculpabilis, affiictus est, c l nisi velocitcr
    ipsa precibus luis succurras, pessumibunt omnia
    graviasima jactura.
    Yirgo, qtiae coeli lerraaque, cl omniuni quai in
    cis euiil Condilorem omnisque carnis moderaloretn
    secondum carnem pepcristi, apud ipsum pro nobis
    fiducialiler intercede.
    Virgo, qux Dcum ineffabiiiler pcperisti, Advocalam ngene apiideuni pro iis, quorutn gralia, ipse
    < ommiseratione njotus, niorlalis factus cst, volum
    asscqueris. Idco nec morcris

    Ode II.
    Quoniam mullis calamiiatibus, ut nunqtiam aniea,
    omncs, augusla Puella, premimur populus tuus;
    tu nunc siudiose anie finem praeveniens a malis
    noe eripe.
    Sola Dei miscricordia per tuas intercesaiones,
    Virgo, confldere nobi^ daiur, etenim vila in inalis
    vcrsatur, ut famuli fidcles spes nostras asxcqnaninr, omni laude dignissiraa.
    Tu, purissima, Porws nobis 68 et Propugnaculum, iu te spes noeiras pie collocantibus : nunc
    igilur laiis appare, gravissiina jactaiis leinpe8(ate.
    Praeses, el iegnien forte, et munimcntum appares l u , Deipara, omnibus ad te accurrentibus
    cilo aflcr opem.
    Ode I I I .
    Naltira noslra primasva praevaricatione vulnerata
    68l. Nibilominus Oeus ille, cui tu, Puella, Maler
    cs, mulla misericordiler passue 61 crucifixus jam
    antca ipsam a corruptione et inferno liberaviu

    CANOJV D E P R E C A T O n i US.

    109

    110

    Eidcm crgo nunc supplica, ut liberei ab bostibus n:u)tolies Deum commovcrimug, qu.mias pocnas
    16 Odclilcr laudantes.
    dare oporlell Sed libervs lu nos.
    Ode I V .
    Nec propbcia, nec piincrps, nec dux auxiliari
    Sexceniis erroribus lassali in allum cnpui subnobis bodie potesi, nec ullus r.st, qui cobibeat res
    levarc omninonon possumu9. Tu crgo, purissima,
    advcrsas, oinnes enim Deo sunl obnoxii criminis.
    Deo ferventer supplica pro nobis.
    0 quam graves poenas exspectare aequum esl, nisi
    Coetus le laudaiUiutn, mundissima, ad lumn
    , ptirissima, prxripins !
    tcmplum iideliter accurrentes, atque ingruemium
    Mysticc nos baplisma e servis malis bvi puej-os
    calaiiiiialum propulsalionera exposcenlcs, spes
    effacit, peccalum lamcn fiduciam nos babnre nou
    suas assequantur.
    sinit. Propierea, sanetissima, calamiiatum mullitiidinc circumdatos intercessionibus luis libcra.
    lmpossibile est, immaculaia, praesidium luum
    Nequaquam prsccepta Dei, omniura Principis, serInvocantes, irriio volo frustratos reverti. .Quamob*
    vavimus, purissima ; undique igilur conlra nos
    rera ante le procidenles, tc fbieles rogainus, ui ab
    boc adversilalum flammam vebeifipjiiem exeital.
    hoslibus nostris redimamur.
    Plurimis graliis tuis anloa poiiti, Deipara, ed tuis ad Filiiim tuum prccibus illam exstinAve libi acclamaraus teque obsccramus g l o r i o
    guas.
    eissima, u i ddversus hostee tc inhonoranles, tuis
    Otlc V i l l .
    vicioriam largiaris.
    Salvalorcm mtindi pcpcrisli, Domina, bonum
    Ode V.
    ac benellcum le glorificanlibus. Ilunc ergo jam
    Spiritus quidcin carni malse, caro autem passiomanu exora, ui ab iios^ibus liberct luos, dum niuhi
    ntbus, beu mibi, turpiter subjecla csi, pm issima :
    exsianl fideles.
    quamobrefn nos in malorum nmltorum discriminc
    Filius luus, Yirgo, liberaut ires pucro ab
    constilutos libcra, Dei Matcr, inlercessionibua
    igne voracissimo, omnia quippe potcsl. Ilujus cjusluis.
    dem mauu libera nos omnes, SponsaDci, a geulis
    Corpus peccalis pleriura est, anima vero malis
    immanissimse furore.
    gaudei : germo, cor, mens ad pejora imdinai, et
    Deus per plurimain misencordiam incarnatus
    nnnc in rebns ealaroitosis vcrsamiir, (u tero,
    ost ex te, Puella univcrsos saUare volens. Hunc
    Yirgo, ab bis libera servos luos.
    Yero, opurissima, crroribus nostris propitium redPraiYeniat nos, bona Domina, comnieU Filii c
    confideniiam l.abes : accelcra igitur,
    tul omniumquc Dominatoris misericordia, q u p
    ^
    molesia oinnia nobis insiantia deptllat, et libcra ,
    Ille quem gcnuisti, magis gaudet donare granos ab erroribus, inlcrccssionibus mis.
    tiam quam i i , quibus ipsa datur, gaudeanl acciRes graves multifariam nunc nobis impendent.
    pere. Proinde tu apud illum pro nobis lcgalione
    llas tu cito, o Puella, dissipa in morem fumi, \enfungeus universa expedias. Pergc itaque, Dcili velieraeutis impetum nullo modo sustinere
    para.
    valenlis,
    Ode I X .
    Ode V I .
    Deum, Yirgo, aecundum carnem genuisli, qui
    Vila3 commolto, Yirgo, animara turbal, turbaeliam pro nobis Yoluntarie passus esl. Cura suslitones usquequaque inferuut dtfDcilia nobis hoc
    nuisset autem morlem, moriis Yiuculia oos absoltcmpore, haac quanlocius precibus tuls propulsa.
    vii qui eranl iii inferno. Huic igitur supplica ut i i
    Rcrum molestarum fluctus navim illam demergere
    qui te laudanl, a rebns sinistris valeam exsolvi.
    minanlur, cujus tu, Dei Mater, manu tua guberHominuin genus Dno pecca\it, el usque nunc
    nacula moderaris, hos igjtur sterne, et tranquiliiD procedunt, interaeraliesima, sed nonsunt bomiiatcm precibus luis concede.
    iium errores bujusinodi, quos Dei sanguis eoruni
    Multie lacrymis opus 6st Yirgo, nobls qui
    graiiaeffusus mundarenon posset. Ideo OIIDC ipauin
    Clirisii prsecepia aspernati suraus, propler quod
    pro nobis, Domina, exora.
    cum rcbus siuistris luctamur, ab bis nos redimo
    Hosiis tyranni antiqui potentiam disperdas,
    ad opiiniam vitaB ralionem traducens.
    purissima, vclui roollem et enefYem intercessioniSi moe aanciissima, nunc ab bostibus l i b o
    bus tuis, alque illius fasiuin i n altum sublatum
    raveris, rtifcil eril novi ; magia autom erit tua
    dejieias, Virgo, luosque servos cum rebus gravetus eonsuetudo, vertex bonitalis; ab bis iiaque
    vibus innumeris luctanieg Yelociter inviee.
    u l liberemur celeriter largire.
    Eos qui nos hoc tempore lerrent, purissitna,
    Ode V I I .
    tu irepidos ac limidos i n fugaro conjice el boroin
    (Jnum quoddam praBceptum Iransgrcssus esi, vae prusperum cursmn ipsa rescca. Da autem populo
    oobis, Domina, primus paier Adam, et facti sui tuo, ul statuere posail cx ipsis iropaa, ut oliui
    majoribus nostris statuerc dedisti.
    pcenam staiio) dedit Dco. Cum vero ad irani
    d e r e
    e i

    8 |
    a l e r

    111

    AMJELIS

    112

    FAL/EOLOGI

    NOTICE
    DUN OUVRAGE DE LEMPERKUR J,MANUEL

    PALliOLOGUE,

    INTITLLE

    ENTRETIENS

    AVEC

    UNPROFESSEUR

    Par

    M . C. B. H A S E

    L/ouvrage dont on vient de lire le tilre, se trouve dans trois mantiscrits de la Biblioibfcque imporiale. Le premier, qui est le plus ancien, fait partie de cette colleclion, au
    luoins depuis le rfcgne de H e n r i l V ; sur la reliure existent encore les arraes etle chiffre
    de ce prince. Ce vohime contienl 514 feuillets in-jfef,, sur papier ordinaire; i) otail colo
    d'abordM. cc. LXIV, puis 2417, ensuite 1385, et entin 1253. C'est ce dernier n u m r o q u ' i l
    porte encore aujourd'hui, et sous lequel oa le trouve mentionnd dans le Catalogue iniprilno des manuscritsde ia Bibliothfeque du roi ( l ) . L/ocriture paralt 6tre du xvi* sidcle ; elle
    est grande et un peu chargoe d'abroviations; 1'encre est encore d'un beau noir. Indopendammen.t des differents numoros que le volume a portos successivement, et que je
    viens d'indiquer, on lit le litre que voici sur un des feuillets blancs qui sont h la t6te de
    1'OUVrage : ' ' \
    , -' . Deux aulres COtes, 164

    vicesimce lertice; et celle plns bas, 25, onl otoajoutoes par une main qui me paralt ftire
    italienne. I I se peut, en effet, que cet exemplaire ait ocrit en ltalie, et conservo dans
    quelque bibliothque de ce pays, avant d'6lre transporto en France. Je crois ra6;ne avoir
    trouvo unindicede la colleclion h laquelle i l appartenait. Le hasard nrayant fait consulter un ancien catalogue manuscrit de la bibliothdque du cardinal Nicolas Ridolfi, neveu
    du Papo Lon X, et mort en 1550 (2), j*y ai rencontro larlicle suivant, presque entteremvtli COuForme au titre rapporto plus haut : N 49. , ,
    ' \ , (sic) -' ,
    e

    Si donc Touvrage de Pal^ologue s est trouvo autrefois dans la collection du cardinal R i dolfi, comme leslivresde ce prelat ont passo successivement au mar6chal Pierre Strozzi,
    b la roine Catherine de Modicis, et enfin h la Bibliothque du r o i , i l devient infiniment
    probable que le voluioe menlionno, sous le n 49, dans cet ancien catalogue, esi celui
    dont i l est ici question, et q u i porle aujourd'hui le n 1253 parrui les raanuscrits grecs.
    Je ne dois pas dissimuler cependant queje n'ai trouvo nulle part, h la t6le de ce dernier,
    la inarque 49 que IVxemplaire du cardinal RidolG doit avoir porloe.
    Le second raanuscrit' est du nombre de eetix qui ont appartenu & M . de Coislin ; i l
    conserve son ancien n 130, sous lequel Montfaucon Fa docrit dans son catalogue (3J.
    Cest un pelit in-folio relioen bois, de 216 feuillets; i l est en papier ordinaire; recriture
    en est serroe, mais facile h lire, malgro de froquenies abroviations. La plus grande partie
    du verso du sixifcrae feuillet, et Jes feuiliets8 et 9 sont en blanc; on supploe aisouient
    h ces lacunes, peu considorables, par Texemplaire dont j ' a i deja parlo.
    Enfm, le lroisiuie manuscrit colo 169, fait partie d'un dopot supplnmenlaire dans l e quel on a r^uni los livres donl la Biblioiheque a fait, depuis ueu, racquisition. 11 est
    egalemeut en papier, de format m-4, contenant687 feuillets, d une ocriiure trfes-moderne. On voit clairement que cest uno copie du prenrier, faile par quelqa'un qui n'olait
    pas exerco dans la lecture des manuscrits. Ce copiste ne pouvant pas dochiffrer toules
    les abroviations de lOriginal, a souvenl chercho h les imiter trait pour trait; quelquefois
    mome i l s'est trompo entiorement sur )a mani^re dont i l fallait leslire. Je reviendrai dans
    la suite sur cet exemplaire, h cause d u n e particularito qu on y remarque; qu'il me soit
    permis mainlenant de dire quelque cliose de rouvrage qui y est contenu, et des raisons
    qui m'ont engago h en donner la notice.
    Ayanl 6t6 chargo par mes chefs de faire le catalogue dotaillo des manuscrits du Vatikan
    arrivos en France et rounis h la Bibliothdque imporiale, j ' a i dans le cas de parcourir,
    pour ce travail, un certain nombre douvrages grecs iuodits, composos dans les quatre
    w

    (1) Catalog. Bibl. Regim, pan / / , Pari$. e lypogr.


    regia 1739, infol.
    p.265.

    (2) Ge caialogue a redigeen grec parMalthieu


    Devari et Nicolas Sopbianus ; i l se trouvail aulrcfois a la bibliotboque de Colberi, sous le u. 3709.
    11 a I r a d u i l par le P. Moiilfaucou, ei inserc prcsque en cniier daus la Biblwtheca biblioiliccarum

    { l o m . I I , p. 706 ) de ce savant religieux ; mais


    riginal auiograpne sc conserve encore aujourd'bui
    parmi les manuscrils grecs de la Riblioib^que i m periale, n. 3074, ei lc passage que je cile s'y lit
    au fol. 7J verso.
    (3; Biblhih. Coislin. Paris. 1715, in-fol. p. 20).

    * Notices et extrailt des mss. de la bibliotlieqtie Royale. lom VHI.

    113

    MALOGI CUM MOHAMETANO. -

    PR^FATIO.

    ]](

    sieeles quiont prt5cdo Ia priso de Coustantinople, ( 1 ) . Los versions lalines et les exlrails
    que j*ai faits de quelques-uns de ces Iraitos, ne morilent pas tous, h coup sor, d'6ire rendu
    publics; raais celui qui nousoocupe est uno de ces compositions qui, sous plus d'un rnpport, ne m'ont pas para dopourvues d'iM6r6t, et j ' a i penso cjue les lecteurs me sauraient
    gro de leuren prosenter ici ledobut. Dans actuel de la htt^rature, le livre de Manuel,
    publioen entier, trouverait moins de lecleurs sans doute que dans le temps i l a 6id
    ocrit. Cependant, outre 1'avantage de reprosenter avec eiaetitude les ides et le langago
    des deux nalions qui, dans le xv* sifecle, se disput&rent 1'empire de la Grdce, on y renconIre encoreplusiears faitsdignes d'otrerecueillis, et quelques digressions qui, en rpandant
    du jour sur une partie obscure de 1'histoire byzaniine, donner.t au Traitoqui les renferme,
    une sorte de morite qui presque. au rang des monuments historiques. Enfin, conmio
    Torigine do Pempire otloman a oto Pobjet d'une infinito de discussions, el qu'on a si souvent rechercho eomment un peuple nomade a pu parvenir , par une suite de conquotes, b
    fonder uo Eiat si vasto, et b former une nuasse de puissance inobranlable pendant trois
    siocles, onaimera b trouvcr, dans cet ouvrage, quelques doiails sur un 6vnement aussi
    importaot; on n'y lira pas sans intorot les aveux tristes et sincferes d*un souverain qui
    convient de sa propre d<Hresse et reconnait la suporiorito toujours croissanle de son
    ennetai.
    L'auleur de ces dialogues est Vempereur Manuel Paloologue, second flls et successeur
    deJean \ Du Cange (1*), Gibbon (2) et Henri Warton (3),ont rassemblo a peu pr&s toat ce
    qu'on sait sur sa vie politique; ei derni&remenl encore, daus la conlinualion de ruistoire
    du Bas-Empire (4), un savant distinguovientdejeterun nouveau jour sur plusieurs points
    de cette opoque. Je me bornerai donc & rappeler ici que Manuel, fan 1348, futassocio
    h Tempire en 1373, qu*il succoda h son pdre en 1391, et que son rgne futaussi lon^ qu:
    malbeureux. Desressorts extraordinaires avaient fait alors des Turcs un peuple de bdros
    Orchan proiita habilement des divisions qui s^laient olevoes panni les Grecs pendant la
    ininorito de Jean Paloologue; Amurath 1", ayant pris Andrinople vers 1360, acheva sans
    obstacla la conquftle de la Thrace; el landis que les Grecs, d^sesporant de leurs proprelorces , imploraientdes secours ^trangers,toujours dangereux ou tardifs, les verlus guers
    rifcres inspiroes par !a religion du proph&le, reparaissaient parmi les Turcsavec tout I ^clat
    doot elles avaient brillo lorsde la naissance du mahornolisme en Arabie. I I n'est pasotonnant que, dans une pareille situation, presque loute la vie de Manuel Paloologue se soit
    passoe ou en sollicitations prfes des princes de iOccident, pour les engager b se rounir conlre
    son ennemi, ou en domarches b !a cour du sultan, pour se faire pardonner ces mdmes ocialions, ou en guerres dont Tissue l u i fat presqae toujours funeste. Apros un rogne
    'environ trente-quatre aus, pendant lequel ce maineureux prince parcourat l l l a l i e et la
    France (5), soutint deux siogesdans sacapilale (6), et se condaruna iu6mc, pendanl quelque
    temps, b une vie privoe, on le vit, aceablo de fatigues etde ehagrins, laisser lessoins du
    gouverneraent & son fils atno Jean Paloologue I I , et, retiro dans le raonastdrede P^riblepte,
    i l sOccupa des lettres et de l'6tude de rEcriture sainte j u s q u ^ Tinstant de sa m o r t , q u i
    arriva le 21 juillet 1425, vingt-huit ans avant la prise d sa capilale et rasservisseoienl tulal
    de sa nation.
    Taadis que les souverainsdu reste de TEarope dlaient presque tous ^trangersaux l u miferes de leur si^cle, on se plalt a voir ceux de Consiantinople, non-seulement protoger
    les lettres, mais cultiver souvent eax-mftmes diiWrenles branches ri'instruclion, et se d i ^ tinguer quelquefois par des ouvrage? donl nous pouvons encore approcier le morite. Anne
    Comn^na nous a laisso la Biographie de sou p^re; Constanlin V I Porphyrogondte, celle
    de son aieuf; Thoodore Lascaris, des pan^gyriques; Maurice et L6on V I (7), des Traitos de
    Tart miliiaire; Cantacuzdne, des Momoires qui le placent h c6lo des meilleurs historiens
    (1) J'ai ciu celle elude indispensable pour Fintelligeuce de plusieurs pioces liisloriques qui couceruent principalemeut lesYegncs de Canlacuzene,
    de Jcan el de Martuel Paleologue, e( qui parallroni
    ponr la preiniore fots dans ce calalogue.
    () Uu Cang. Famil. Dyzant. Luiei. Paris.,1680,
    in-fol. p. 2 i l .
    (2) Gibbon, Hist. of the Declin. of the Roman
    Empire, ed. de Baie, iu-8., vol. X I , pag. 248 el
    seqq.
    (5) Supplement. ad Cave Script. Ecclesiast. hist.
    iUierar. Genevae 1.705, iu-fol. Appcndice. p. 52.
    (i) HUt. du Bas-Empire, par H.-P. Aiueilbon,
    . X X V I , Paris. 1807, in-8.
    (5) En 1400.
    ((5) En 1397 el 1423.
    (7/ Je ne cile pas Pempercur Nicephore Pbocas,
    quoiqu^il passe pour auteur d'un petil Traite adresse aux commaiidaub dcs provinccs grccrptos
    t

    (a) Vide lomum nostrnm CXVH.

    EDIT.

    limitropbes de la Gilicie, sur la conduite a tcnir


    lors d*s incursions des Arabes. Du Gange a deja reconnu, dans sou Glossaire grec, tom. I I , col. 30
    de la notice des auleurs anecdotes, que celte piece,
    \ , qtioique coniposee sous le r^gne de Pempereur Nicephore, nVsi
    pourtam pas de ce prince; olle sc trouve dans trois
    mamiscrits de la Bibliolbaque iinp^riato, ct serait
    ulilea im odtlour qui voudrait reiablir le lexte corrompu el inutile de Li Taciique de Leon, doune,
    ponr la dernier * fois par Lamy, dms les GEuvn-s
    de MenrsUis, Florence, 1745, in~(ol. . 7V, col.
    529 ei seq. Quelquefois iiiome celle piece pourraii
    scrvir de coimneiitaire aux deux ouvrages de Goustantin Porpbyrogenete sur les ibemes el sur Tadminisiralion de l'eiiipire, auxquels jc regreiie qui!
    Baiiduri ne Taii pas joiuta daus son Imperium Orienlale ().

    115

    MANUELIS PAL.BOLOGI

    116

    do la Bjrzanline. II osl vrai que ces ocrivains, illustres par leur rang elzisadmira(eurs
    des anciens, iVen offrenl gufere dans leurs ouvrages le earaclfcre et le style ; & peine en estil;deux ou trois qui aient qnelques traits de ressemblance avec ces grands modoles. Tanl
    i l est vrai qu'il peut se trouver pour les lettres des eirconstances si peu favorables , que )e
    commerr.e le plus intime a?ec les andens ne suifit pas pour donner h Tesprit humain teut
    1'essor qu'il pourraitprendre.ll eslceriain cependantquerexempledonno par lantjde princps
    contribua beaucoupii eonserver parmi lcurssujets Vamouraecesdtudes,encoreutiles m6aie
    dans leur docadence etdans leur fausse direclion (1).
    Manuel Pateologue avait horitd des nobles goats de son a i e u l ; h Texemple de Cantaeuzdne, non-seulemeni i l accueillit les talenls (2), mais les siens l u i donnferent encore un
    rang distinguo parmi les ocrirains de son siocle. Je n'entraprendrai point de donner ici la
    liste de ses ouvrages ; i l en a laisso sur un grand nombre de sujets, et je ne pourrais que
    r6p6ler ce qu'en dit M. Harles dans sa nouvelle odition du Bibliotheca Grceca de Fabricius.
    On en compte vingt-huit, sans loutefois compreudre dansce norabre les dialogues dont i)
    est ici question : quinze ont publios par Jean Leunclavius, Bftle, 1578, - 8 . Co sont
    tous des priferes ou des dclamations, excepto un Traito qui se Irouva h la totede la collcction, sous le t i l r e : ;. Cest un recueil demaxiraes morales, composo pour rddacation de Jean I I PaleOlogne, fils aino de Manuel (3). Outre ces quinze pteces,
    i l existeencore denotre auteur une oraisoa innfcbre qu'il pronongi h la mortde son frre
    Thoodore Paloologue, despote du P^loponndse; ce discours, publio parle P. Combofis,
    nout 6tre regardo coinme un roonumenl historique, et M . Ameilhon en a fait usnge dans
    1 XXVI volumede THistoiredu Bas-Empire. Apr&s avoir rendu compte de ces opusoules
    impriraos, M . Harles fait ronumoralion de douze autres qui cTont point encore ato publis,
    et que ne connatt, pour )a plupart, que parce quMls sont eils dans diflterents Traitos
    deLoon Allatius. lls se trouvent tous la bihibliothque du Vatican, h Pexceplion des
    prdces que M . Harles ddsigne sous les . 26 et27, et qui existent & la Bibliolh^que i m poriale, Tune dans le manuscril Grec 2419, folio 315 verso, Tautre dan? le n 3043, fol. 11
    verso -~lkverso.
    Mais je. pensequOn a tort d'attribaer k Manuolcos deux compositinn^,
    dont la premifcre (4) n'est autre cboseqiTune explication dessonges ^crite dans un langage
    barbare el tout h fait disparate avecle style soign et oligant de notre auteur. Uautreest i n diqnoe dans la Bibliothfcque greoque parles mots: Adloguutiones, l.adsummum
    Pontificem,
    Q

    2. ad Bessarionem Cardinalem,

    3. ad Despotam patrem. I I est eertain pourtant que ce$ trois

    pelits discours ont 616 faitspour olre prononcos, non paspar Perapereur, mais par Manuel,
    fils deTbomas, despote d'Acha'iR, lorsque ce jeune prince, dernier rejeton d'une famillo
    diirondo, vint avec son fr6re Andr^as Paloolagne se prdsentor, h Bome, devant le Pape
    Paul I I , dont i l recevait uno pension (5).
    (I) LOuvrage ai)nc;'o'e du Logothete Theotlore
    Mciochiie, ixititnle * *
    /, conli<-;nt ilans sa preface (pielqucs (Jclails sur la manioro rfoni les mailiemaiiques etfastronomip. furent ruliivo!S a la cour <i'Androtiic PaleologucP'. Le regne dc ce priucc faible, m.is ami
    protecteur des scionces, a eu sur la rcnaissance
    i!es letires en Ilalie une jaduence qul merilerait d'cire developpee dans une disrussion particuliere.
    ' (2) Maniiel Cbrysoloras, Sini^on, archevoquc de
    Tb(.ssa!onique,Joscph Bryeiinis,Theodore dcGaie,
    Goorges drt Trcbizonde, Phrauizos, Demclriue Gydonius, sontconlemporains de Manuel, ei plusieurs
    dc ccsecrivains vivaient dans son intimii^. M. Harbs ( Bibliolh. Gr. vol. X I , o99) parlc de nauf letlrcs
    de Dem^trius Cydonius, adiessees a Tempereur Manuel, donlTune a publiee par M. Gb. Fred. Maitbsei, a Dresdc, 1789, in 4, el les biiit auires a
    Mascou, dans le recueil poriant le litre : isocrmis,
    Demeirii Cydone el ttichaelh Glycat uliquot episiol<v : ex codd. edidit et animadvers, adjecit C, r .
    Maithtei; Motqua, 1776, in-8. Le inanuscrit de
    CuisliirCCCXV, en contienl dix de cet oraieur,
    adiessees a rempereur ; mais irayant pu me prucurer a Paria le livre de M. Maltbaii, quelques e chercbes que jVie faiies, i l nfebt inipossible dc dctenninor qnelte esl celle dc ces dix lellrcs qui maaque dans redilion. Le manu^crll de Coisliu t n t o i i lieui, en ouire, envirou vingt aulres ectiles a diftercnies pcrsonnes consiiierables de cc lemps.
    Comme rautfur s'euonce d'une maniere elegauiael
    simplu, j Y i pensc qu'on mc saurail gre ue faire
    coiuiallre uuc de ces leltres, d*aiiianl plus qu'ul:e

    fail voir que Domolrius n^lait pas ne a Constanlinople, ni en Crete. comme quekjue personnca I ont
    nse (voyez la Ribl. Gr. do M. Harles, vol. X I ,
    pag. 598), inais bieu a Salouique. *Elle osl adre see a un noinme Pbacrasis, primicerius ou piviubir
    sncrotaire de) rempereur Maiuicl, et parall avoir
    ete ecrile en 1429 ou 1450 (solon flancktus de liy
    zunt. rer. [scriptor. Lipsi, 1677, in-4, p. 657),
    pendant le dernier siege de Salonique, que les Ve
    nitieiH soutinrenl conlre Amuraib H (P).
    (5) J'ai cntre les mains une Iraduclion fran^aiso
    de cet opusculc, dont voici IP. tiire : Cent praceptes royaux de Vempereur Manuei Vatiologue,
    Jehan PaUologue son /ils, et successeur en VEmuire
    Grec; a Paiis, cbejc Gilles Beys, 1382, in-I2. I I
    faui quOUe snit irc^-rarc, puisqu'elle a ecbappo
    anx rccbercbes de M. Uarles.
    (4) Elle csl intilulee daiis le manusci it : Ovst
    . Du Can^e
    la ciie Glossar. Grcccital. lom. U, Index auctor. col.
    29.
    (5) Ou ne saurait trop estimer la lidclitd, lVxao
    litude et lcs reolierches laboricuses de M. Ilai h s,
    daus sa coniinualion du BiblioiUeca Grcrca ; cepeiw
    daui re savant a clc iuduii cn errcur par le catalogut imprime dcs manusciiis de la Bibliolboque
    impcriale, pan. , p. 601. L(? lilre seul du premier de ces trois petiis discours peut faire vo.r
    qifd n'esl pas de 1'euipereur Manuel: / '^,
    , 6 *
    ' ; , \ *
    !> '. Lo defaul de place ' -

    () Uoeo ' ropptita csl in Auccdmia no*:is B-i>50i:adii, p. 288, uudc cana jarn odidimus cum Domclrii scrpia
    v-oiiegimuj IU loaiu CLiV.

    117

    DLVLOOI CUM . -

    ,.

    ii8

    LOiivrngcdonljo vais rendre compte est peut-6lre, dc toules les compositions de Mannel Palduioguo, ceM&qui se renconlre le moins souvent daus les biblioiheques. Fabridus
    rPen soupgonnait pas Fexistence; el hors un manuscrit conservo & la biblioih&que Aiubrosienno de Milan, qui mGme ne contient que six dialoguos, je ne ronnais que les Irois
    exempfaires qui sc trouvent & Paris, Cei ouvrage est adrcsso h Thfodore Pal^ologue, frere
    do Mauuel, despote de Lacod^mone, ce qui prouveqiFil a lo composo avant Pannoe 1407,
    ipoque de la mort de ce prinee. Manuel rappelle a son frdre qu'il ' obiigo de joindre
    Farmoe de Bajazet avec un corps ile troupes auxiliaires; i l lui expose quc dans Phiver,
    tandis qne le snltan sejournait h Ancyre, (ui Manuel eut occasion de licr connaiseanee aver,
    son hdte, qui occnpait unc place de niMderris (1) ou de professeur dans lo colloge de oetle
    vllle, que celui-ci le questionna sur diiferenls points de la religion thr6tienne, et qiTil ent
    avec lui une suile (Pentretiens dont il rend compte i s o n fr&re. Un passa^e de Ducas(2)
    nousapprend, en rflet,que Pempereur J C A I I Pal^ologuese vitforco, dansles dernieres ann^es
    de son rdgne, d envoyer h la cour de Bajazet une Iroupe de cent soldals comraandoc par
    son fils atn, pour suivre lesultan dans une gucrre qiFil allait entrepreudre conlrcuu
    6m\r turc qai occupait la villo de P e r ^ e en Painpbylie. Or Bajazet monta sur le trone au
    mois d*aout ou de septembre de Pau 1389 ( 3 ) , Jean Pa!o!ogue cessa de vivre en 1391;c'esl
    donc enlre ces deux opoques, et probablement dans Pliiverde Paanoe 1390, qu41 convient
    defixer letemps ces conferences eiirent lieu.
    )a t&e du manuscrit coto 169, on lit une note d'une criture tres-moderne, qui
    contient un dloge pompeux de Fouvrage de Manuel. en croire Pauteur inconnu de celte
    nole, on y retrouve Pol^gance du style, la viva< ilo des lours, la variolo des expressions,
    la hardiesse des fi^ures, enfin toutes !es qualitos rnres et brillanles qui caraelorisent les
    grands modfcles de Pantiqnite : Hosce diulogos cum lego, legere mihi videor modo Plaionis
    xb , modo Ocmoslhenis , modo Isocralis > modo- Arislophanis
    , modo Xenophontis , tnodo Gregorii Nazianzeni ,
    modo Chrysostomi , modo Basilii , semper <.6 purioris
    hellenismi (4). I I est certain qiPune critique sovferc aiirail bcaucoup h rflrancher uo
    cos t-ioges : j'avoue cepondant que j ' a i lu avec plaisir tout Pouvrnge, que j ' y ai irpuvo nn
    style vif el anim<5, un grec pur, une grande connaissance des auleurs sacros et profanes (5);
    f

    pocbo rinserer ici louie cette petile tiarangtic, dans


    laquelle le. jeime prince depeint sa silualion <!esesperee : Etiamsi, dit-il entre autres au Pap,\ wnto
    intervaUo infra tuam amplitudineni simus positi,
    prcvilare mhilominu* puto, a/ferre tibi aliquid, quale id cnnque e$t quam omniuo nihil dare. Quam ob
    cnnsam flexis qenibus ad sancla vesligiu tua ipse ac*
    cido, beatissime Paler, depresso capiie, depresso antiH0, immoriatetqite fateor me tuas boniiati habcre
    gralias : prvdico tuum patrocinium* adoramut beneficia, profiiemur loia menie el lingua celebramusque tunm misericordiamrTu secuudum Deuni vipatroni loco fuisii nobis, tu pereqrinis congrcgalor, tu
    servis dominus providut, tu nobii nunc egcnis pwbitor tnagnificut, lu desperavtibu* et orbis paler secundum Dtum et palronns, el uuxilialor, humanissimux et tni&ericors : qui appuruisti nobit totu* ad
    Dei imaginem expressus* lanqnam communs revera
    cnrator. et paler servaiorque communis secuudum
    n,'wu. Lcs tt\prrsions sont prcsque mcore plus
    forlos en prer. \ . ; -JV^
    , o l j a i
    ', .
    '., , ; ; ; , :, - , ;
    * , ; ,

    * ,
    * ;, !*/^ (peuioiro
    faiit i l lirc supplicibus) ,
    ;, ^
    \ , \
    ,
    , ?
    .
    Qu^aurail dit Pcmp nr Plioca3, a qui saint
    Cregoire le Grand ocrivit lcs lciires si souniiscs
    rapporlecs dans sos OEiivrcs, /. / / , p. 1238, edil.
    Bciicdiclin., I70o, iw-/c/. ; qu^auraii dil ce C U J I S t

    laniin qtii dcpouilla le Panlhdun de ses oriKMiirnls


    el Rome de ses trcsors, s'ils avaicnt su quc to pelii-iils d'un de Icurs succcsscurs sliumilicrait a ce
    pniiil deva-il lo sonv^r.iin de cctlo moine ville?
    (1) Dn Gange. iPa pas su expli<|ucr ce notn. Aprcs
    avoir cite le liire et un^ phrase de nolrc or.vragti
    (Glossar. med. et infvn. Grccc, Lugdun. 1688, infnl. loin. I I , append:x c:d. 137), vuici ooinme i l
    *'exprintft snr la ili^iiitc d . Nescio an
    is qui Lennclavu /r. X / / / (ed. Francof. 1591, infol. col. Sii^). ilut. Musulman. Mulcsibi appellatnr,
    qni sciluet ; retia fruciibus allhque rebus, adibus
    eliam locanilis, itatuit. Lo moi Mudcrris esl ddrivo de 1'arabe el &igiiifie professeur. Mais ce
    n!esl pas ici la seulc fuis quc du Cange s'csl troni daus sou immeuse et imporlatit ouvragc, famc
    dc savoir les langues oriculales.
    t

    (2) Ilist.

    c. 13, rd. Vftiicl., pag.

    19.

    (3) La date dc la nioit I " 'csi pas


    fi\(i!, t-.l toul ce que los bisi(rions diseni dc ccl
    veiicm<!iil, arrivc dans lc lumulto d\in combai
    d'une virioirt , vsl pl*iu irincuriiludcs. J'ai siiividu
    Cange, Famil. Byzanl., Lutct. Paris., 1080, in-fol.
    pa^. 359, t'l Cauiduiir, lit&tortj o\ llid Olhuum empire, pari. i , Louilres, I 7 3 i , in fol. p. 42. Letmclavius (PaudecU liistor. Turc. a la suite di Cbalcondyle, e*I. Vcnei. 17-i), i:i fol. p. 3lJ) iixc cctio
    utori a i'au 1590 ; d^utrcs ccrivauis la placcnt u
    1 5 j l , 1373 ci 1377 ; lc clu\alii r de Zauua { daiiu
    s-Mi llistuiio du royauiue de Cliypie, Leyde, 1783,
    iu-i. I U I I I C I I , liv. x\in
    cliap. 6, page 902), paraii la nielire eu 15S3.
    \l) La mciuo maia aj<Mii : OplanJum csset, ut
    ahnuis Poliliunus, Coricsius. Ddinbus, Longolius uut
    AJuuiuius hunae Aliicam eUujautiam llomanapohtet
    exaquuic. Lc lccieur s^perccvra bicn tians la tiaducuou, <jue cc V O J U n'a pas eic accompli.
    (5) Pouruitil au fol. 30 rccio du maii. 1253, cn
    coinparanl lcs uois persoiiiies Jc la Triniie a la
    luinio e de plu>iciirs llaiii eatix, <iui se reuiiit ci
    he coidond diitis ilaiic ^c.iorale et indivisiblf,
    il tiic S. bv-i.ja i'Ari ip:ioic, cumaie s'claiit scrvi
    1

    119

    MANUELIS PALBOLOGI

    120

    si quelquefois Pauteur mel de la sublifiltS dans ses itloos ot se pennet des expressions et
    des tours maniorfe, i l est impossible de ne pas reconnaiire dans d'aulres endroits un vrai
    ilenl et une imitation heureuse dePlaton. Robert Gerius, dans ses supploments & THis)ire littoraire de TEglise, par Cave paralt avoir eu une opinion plus favorable encore de
    e livre ; i l Tappelle un excellent ouvrage, opus egregium.
    On trouve, en parcourant ces dialogues, un tableau curieux et vrai du luxe sauvape de
    la cour des sultans, et de Texlr6me faibles^e des empereurs grecs h la fin du xiv* si^cle.
    Bajazet otait alors maltre de presque toute la Grfece et d'une grande partie de TAsie M i neure; tous les princes chre^iens, depuis le Bosphore jusqiFau golfede Venise, ^taientscs
    tributaires. Comblo de gloire et chargo de richesses, i ! passait la saison rigoureuse tantot
    h Nicde, tantOt & Pruse, tantftt h Ancyre. IVarbre de sa fortune, dit Thistorien Ducas
    dans un stjle figuro qu'un auteur arabs ne dosavouerait pas, Tarbre de sa fortune, ilovant
    sa eime et otendant ses branches jusqu'& Tinfini, lui fournissait une abondance prodiieuse des fruits les plas delicieux qui puissent flatter Tappotil etentretenir les plaisirs(l).
    S'il faut en croire la description de notre auleur, on trouvait dans le camp du sultan le
    faste barbare el guerrier d'une cour orientale ; on voyait dans ses banquels des trnupes de
    miraes et de musiciens (2), des choeurs de chanleurs et de chanleuses (3), nombre i n fini de danseurs ( 4 ) ; lefracas des tirabales, le rire bruyant des convives Iroublaient la tote
    du prince grec , ei ce n'6tait pas le seul dosagrSment quMlent b essuyer. Chargo depuis si
    longtemps de ce commandement militaire, d i t - i l lui-m6me h son hole, je ne puis Irouver
    moment de repos, au milieu de l'hiver, dans un pays qni me sera toujours olranger.
    quand mme vous voudriez 1'appeler arai (5). II faut savoir, pour entendre ce passage,
    que, d'apros la coutume otablie dans les armoes dOrient, Manuel otait chargo de pourvoir
    Iui-m6me Pentrelien du petit corps d'atixiliaires avec lequel i l avait joint ParmGe de Bajazet. Cos dopenses, h ce qiTil parait, exce\jaient pourtant !es facultos du trosor i m p i r i a l ;
    et est d'entendre le successeur des Conslantin et des Jnstinien se plaindre de
    la cherto des viyres h Ancyre (6), des sommes tfnormes que coutait une semblablp expor
    dition, et des difficultos qu'il oprouvaii pour se procurer des vivrcs au marcho (7). Son
    pmbarras otait surtout au conuble quand i i fallait paraltre h la cour. IVorgueil, rimpudence,
    la rupidito, la jalousie des grands de la Porte lui cau5aient dcs disgiaces continuelles :
    on le regardail corame prisonnier ; on trnilait ses compagnons en esclaves ; et lorsqu^ la
    chasse, quehpfun de sa suiie abatlait un sanglier, tous les Grer.s sOmnressaient de cachor
    cette proie dansdes fouillages, et de la Iransporter c.landestinement b la maison du prince,
    de peur d^tre gourmandos ou m6me ballus par les Turcs, qae la vue seule d*un animal
    iinmondo aurait transporlos dc fureur (8).
    Tandis quTi Taspect dcs neiges de la Galatie, les officiers grocs regretlaient le olimat
    t

    de la mome imago, qunique 1 traiio s Irouve


    <Nrie all^gorie (de dtvinis nomhiibut, cap. 2, 4,
    i l Corder. Lmt. Paris, 1644, i/i-fo/. t. I , p.
    419 B) ait rcronn pour suppose, non-seuleipni par Lannoy (De librh Diouysio AreopagiHeinscriplh Judicium in O/p. Colonia AUolirog. 1731,
    I . I I , part. , pag. 562); par du Pin (nouvelle B i blioihoqtic des auieurs ecclesiasiiques, , 1688,
    *n-8\ tom. /, pag. 100)'; par Fleury (Hisl. ecclesiasUque, Paris, 1704, in-4 t. X , p. 266); par
    Mosheim (Institul.
    Histor. ecciebiatt. Ilelmstadii,
    f755 in-4. pag. 338); mais i6me par des qncs catboliqucs dii siocle, dans une conference
    enrenl a Constantinople avec les Sevoiiens
    (Ccncilior. nova Collect, edit. Mansi, inm, \ U I , col.
    821 >.) On p(Mii dire ccpendanl, alVxcuse de Maniicl, (|ue les ocrils de S. Denis ^, qui
    dcvinront dnns le siocle lo sujel de si viidcntcs discussions, ont clc fon admires pendani lonl
    U moyeu age, et quc peu dc lemps apr^s la composition de ccs Dialogues, ils avaicui rofivc
    iiouvean commcntatcur dans riiistoiien Gcorges
    Pacbymere, qui ne domait nullemcnl de leu aullioiuicle, ei dont rauiorite peut avoir uion do notro auieur.
    ( l ) C e s l l a liaduction do Cousin; dans son Hisloire de Constanfuioplc, Paris, 1674, -4, . V / / / ,
    pag. 342. Les cxprcssious de Ducas soiit plus cncrj;iques encore eu grec, ch, 15, ed. rcg. p. 50 :
    ^, \
    ; ileg. )
    ' , \ ' ;
    / ^ /.^,
    ., . .
    ^ F o l . [Wreclo: ' .;, \
    t

    , \ , \ .
    (3) Dncas ch. 15 . 30, donne la lisle- dcs nalions (|ui sVmpressaient de peupler le palais ci le
    barein de Ba;azot :
    ; , , , , , (seraienl-ce des coloidoa
    saxonnes en Transylvanie ?), \
    , .
    (4) 'D'apres Cbalcondyle, Dereb. Turc. lib. ,
    od. reg. pag. 230 D, les f m c s excellaient alors dans
    la danse de corde :
    , \
    \ .
    Conrad Claiiser dans sa version a mal remlu ce
    passage : Saltantes etenim incedunt per funes auspeiisos. Chalcondyle veut parler des gens qui niarcbai<v sur la corde ies yenx band^s.
    (5) Fol. 198 verso : ,
    , ;
    , ', .
    (6) Manuel avone au nidme fol. 198 vcrso, que
    ccs liifiiculios lui irowblaient singulierement IVsp r i t : ,
    -, .
    l.a siluaiion de Jean Paleologue a Florence, quaratiie-iu-iif ans apres, fiii la monie. Sguropul, i/is/.
    Concil. Floreni. p. 226. Les gens de sa suitc vcndaient leurs hal.ils pour vivn*.
    (7) Fol. 199 recto:
    ,

    (8) Fl. 320 recio :
    '. , ; * ?\ ^
    ;:^.,
    ' ,
    ^.'.
    4

    121
    DIALOGI CUM . - PK<EFAT10.
    122
    dolii ieux iie leur beau pays (1), Manuel prnkllait des raoraents ou i l ne fallait pas paraltro
    h la cour ou accompagner le sullan b la chasse (2), pour faire comprendre 8 son note les
    principaux dogmes de la religion chrlienrie. L'h6te do Manuel, ainsi qne je Tai dil plus
    haut, otait muderris, ou professeur dans un colloge mahorootan, et g^noralement respecto
    h cause de ses ta^ents et de ses connaissances (3). Originaire de Babylon, on ne sait si c'est
    de Bagdtid ou du Caire, car dans les auteurs de la Byzantine ces deux villes sont ogalemenl
    d l s i g o & s par ce nom, i l <&tail arrivn depiiis ppu h Ancyre (4). Ses deux fils, dont
    j a i t l e s fonctions dejuge (5). assistaient ordinairement & ces conferences, qui s'ler&rent
    jusqu'au nombre de vingt-six ; Manuel eut souvent ausss pour auditcurs des habitants de
    la ville, et mGme des dlrangers distinguds par leur savoir (6), qu'aUiraient dans la roaison
    dji muderris la curiosil ou le d^sir de sinslruire ; ces audiieurs taianl presque lous des
    vieillards (7). Dans ces confurences Manuel parlait grec pl les Musulmans turc, eton employait un inlerpr&te verso dans les deux langues, qui traduisait sur-le-charap les raisonneroents el les r^parties des intorlocuteurs; tflche uui devait 6tre assez diificile, si ces
    conyersationsont efiectivement eu lieu de la raanidre aonl Tauteur les rapporle. L*interprfcte,
    quoique mehomotan, conservait de raltachement pour la religion chrotienne, qui avaitoto
    celle de ses parenls (8); c'esl probablemerU pour cetle raison, et pour n 6tre pas entendus de lui, que les Turcs parlaient quelquefois entre eux en arabe et en persan (9); cirtonstarsce qui prouve que, si la langue turque otait alors, corame aujourd'hui, Vidiomo
    vulgaire de la plus grande partie de TAsie Mineure, Tarabe et le persan otaient ogalpment famiiiers eeux qui rccevaicnt une oducation soignoe et qui se desiinaient remplir les dignitos civiles de i*Eta(.
    I I est impossible de juger du plan decct ouvrage; 1'atileur ne parait pas 1'avoir acheve\
    et i l finit brusquemenl au nidme endroit dans les trois manuscrits. Dans ce qui nous est
    parvenu, le muderris est reproseuto cotnsue un adversaire faibie, facile h convaincre,
    ei presque autant provenu en faveur de la religion chrotienne, que Manuel contre celle de
    Mahoraet (10). Dans les premiers entretiens, on le voit, la vorite*, faire quelques objections aux arguments du prince; mais 5 mesure qne la discussion se prolonge, Tincr6dulito des auditeurs dirainue, et dans le dernier dialogue ils paraissent h peu prfcs persnados. Toutefois, queJques mots de la priface donnent b entendre que le resultat des cooforences ne ropondit pas tout h fait aux dosirs pt peut-dlre h TaUente de Paloologue ; et
    celui-ci aroue son frfere (11) que le muderris, bien que trds-obranlo par la forcc de ses arguments, ne put se d^terminer noanmoins a changer publiquement de reli^ion. En effel,
    i l aurait fallu joindre h une couviction intime uno Ame trfcs-4!ev<*e, pour faire cette abjuration dans de.s conjonciures tout semblait se rounir pour faire disparaltre de FAsie
    f

    (1) Fol. 78 recto: ; ;, \


    , \
    xpototv >, ' -,
    , \
    .
    (2) Bajazel 1" ^tail passionnd pour cet excrcice.
    Le muderris lui-iu6me dit, fol. 152 vcrso: *0
    , \ >> ,
    ,
    . Jc ne sais si
    c'esi par une ftgure de rlieiorique, que Paleologiui
    assure, fol. 197 ver$o que le suilan prefcrail a loul
    autrc amuseiiieiit la clia^se aux loups ci aux ours:
    ^ .,
    ,
    . Les ouis dcvaient olre
    rares cepeudanldansles enviruns dWmyre.
    (3) Fol. 130 recto : '
    J.tv . Voycz aussi la pteface ci-apres, p. 329, lin. 12,
    (4) . Voycz dans la prefac*\ loc. cit.
    An resle, Ancyre paraii avoir eie unc ville asgpz
    considerable du temps de noire auieur ; car en
    tcrminant le douzientc eniretii n, fol. 2U0 recio,
    Manuel doiuie puur raison qifil nc veul pas rclcuir plus longlemps daus une iuit dMnvei los perbomiea venuesdes cxiremiics dc la ville pour l > n (endre : \
    . Lft inuderris d.t
    pres |ue la ineme cliose a la iin du quaiorzieme
    uialoguc, fol. 319 recta: ., > .
    (5; L^uipereur d i l a ce joune homrnc, foi. 50
    vcrso: , \ ' -. t

    ^ .
    (6) Fol. 112 t?mo : \ \ ,
    ? \ * ,
    . Fol.153 verso:
    , *
    . Fol. 240 verso:
    * . Quelques-uns des au
    dileurs s*endorrnaient cependaal duraul la discus*.
    sion : fol. 42^
    recto.
    (7) fol. 503 recto.
    (8) , \ , \ ^ ] fol. 11(>
    i?^ro.
    (9)
    ,
    - 152 recto. ,
    \
    , . 321
    recio.
    (10) Aussi le princegrcc s^xprime parloul avec
    unc grandc liberic, et en parlant de Mabomet,
    basarde de.s cxjtrcssions qu*il nc sc serail cerlaincineni pas pcrmis.-s daus le divan du Sultan.
    , -, dil*il
    lol. 102 recto. . 102 verso. "
    ' fol. 113 ver$o. , , \ ,
    ,
    , \ . \ . 39i reclo. J'ignore si c*est la ceite \ doni parle la noia a la lole du
    mss. (109 supra col. 117).
    (11) InlYa, coL 128 C.
    1

    123

    MANUELISPAL^OLOCI

    124

    Mineure les derniers restes du christianisme, et !a religion mahomdlane jouissait de


    T6cJat et de la proponderance qui suivent toujours les victoires.
    La prtface de Manuel et les deux premiers dialogues se trouvant joints 5 cette Notice,
    je me crois dispenso de donner ici aucun dotail & leur 6gard ; on y verra la mani&re dont
    1'auleur eipose son sujet et dont i l enlre en matifcre. La discussion sur le paradis de Mahomet oocupe le second el le Iroisterae dialogue ; i l est question, dans le quatridme, des
    animaux q u i , selon des mahomotans, ont iine irae peu dititerente de celle cles
    hommes, Dans le cinqui^me, les Turcs, pour faire triorapher leur religion, cherchenl
    se pre>aloir de ieurs victoires prodites par Mahomet, et opposent b ce tableau de leurs
    prospnrilas, la peinture de Totat d^plorable de rempire grec. Manuel convient de cesfaits;
    loafs i l s'efforce de domontrer que cbaque peuple a^eu sa poriode de splendeur et de dfrcadence; que Dieu punit quelquefois ceux qu'il airae, et que si la situation des Grecs
    n'est pas ilorissante, ou trouvc des princes dans lOccidentde 1'Kurope, professanl la religion chrotienne, et n^anruoins possodant aulant et plus de puissance que les sullans
    turcs (1). Au reste, ajoute-t-il, ce n'esl point par les proph&ies seules qu'il faut juger lo
    fondateur d'une nouvelle religion, c'est par ia saintelo de sa doctrine et par Tensemble
    de ses proceptes ; sans cela les prodictions des anciens oracles, qui se sont accomplies,
    prouveraient d'une rnani&re incontestable la vorito da paganisme. Moise, dit-il au cominencemenl du sixiome dialogue, est inOniment suporieur a Mahomet : les ologes qne cel u i - c i ne cesse de se donner h lui-raftme, sont tout h fait ^loignos da vorilable caraclfcre
    d'un prophfcte ; tandis que Moise, chef de sa nation, occupant h la cour de Pharaon le rangj
    qu'un Qls mome se croirait beureux d'avoir auprfcs de son pore (2), entouro de tout ce qui
    pouvait exciter et satisfaire sa vanito, s'est toujours montro humble, modeste, sincere,
    d^sintiresso, et ennerai constantdes flatteries el des louanges. Dans le septifcme dialogue,
    Alanuel accuse la religion mahomotane d'avoir pris dans le caractre de son fondateur cet
    csprit d^ntolorance et de persiculion qui la distingue ; i l fait voir que lo christianisme
    enseigne h cultiyer sa raison, h modorer ses dosirs, & vainere ses passions, h persuader
    avec douceur, et i l prouve la suporiorito de ses proceptes par la comparaison des
    moyens doux qui Tont propago.avec les daeurtres elles violences auxquels le inahom^lisme
    a du son ^lablissement. Toute cotle pnrlie de son discours est pleine de force et d*6nergie.
    Les Turcs lui ropondent que lors ruoine qu*on ne voudrait pas reconnallre leur reugion
    pour la seule vdritable, i l faudrait pourtant y admirer la sagesse de celui qui a su trouver
    un juste nnlieu enlre ia cruauto barbare de la loi de Moise, et la trop grande douceur de
    la niorale de Josus-Cbrist. Manuel roplique que Maliomet n a pris dans le chrisliauisrao
    qtie ce qu'il jugenit pouvoir otre adopto par un peuple sensuel ot passionno ; raais q u ' i l
    n*a pas os6 transnoricr dans rislamisoio les proceptes de iuorale de la reugion chrolienne,
    <jui uar leur sublimito attestent hautenient leur origine colesto. Cette discussion est teriniiioe par un morccau vraiaient oloijuent, dans (cqucl Mauuel fait voir que rhouioie no
    ^auait otre hcureux qu'aulant qu'il conforme sa conduile h la morale ^vang^Iique.
    Je ne suivrai pas Tauteur dans ses autres disiuissions ; elles ont pour objet la Trovidenoe, ia firescicnce (iivine et la predeslination. Oa lit avec intorot, dans ledixiomo d i a logue, une digression dans laqtielle Manuel dofond avec c.haleur les p^lerinages au SainlSepulcre ct radoration de la croix, dont les Musulmans font un reproche aux clirotiens.
    II comfuence, dos le douzi^rae, h rapiiorter les [>assages de l'Ecriture qui montrent quo
    Josus-Chrisl est la sagesse et la paiole do Dieu, qu'il s'est incarno nour sauver le genre
    huuiajn, qu'il devait nallre de la raco deDavid, dans la ville de Bethloem, etc. Mais peutAtre 1'auteur a-t-il trop inultiplio ici los termes scolasliques et Jes explicaiions forcoes qui
    conyienncut peu h la lettro de rEcrilure. Je congois quo les Grecs, qi^i aimaient les allogories et les coutemplalioris mystiques, aient pu trouver du goQt ot du plaisir h lire cette
    partie do Touvrage : ruais on ne saurait se persuader que des auditcurs mahomolans aient
    b tn&mu de comirendre ces subtilitos, et de juger do Taccord plus ou moins parfail de
    res interprotalions avec le texte sacro. Apros avoir exaiuino encore quelques questions 6ur
    /iicarnaiion, Tauteur expli.|ue, au quatorzi^me diaiogue, le mysldrc de la Trinito, et dans
    It-s six suivanls, i l juslilio les chretiens du re[>roche d'adorer trois Divinitos au lieu d^une^
    Daus le viu-t:oine, i i dctl-nd le culte des imagcs, a
    prfts par les momes arguments que
    saint Joan Dama.sconc, cn avouarU toutefois que ce serait uii pccho de lcs lionorer d'un
    cult(? voriiable, qui rfest dQ q\ih Dieu seul. Le raystere do la salisfaciion est traito fort
    au long dans les (juatre dialogues suivants. Dans le vingt-cinipiionie, Manuel parle de la
    nd-sion dcs a,-Oires; 'tiians le vingl-sixieme de rinstitutiou de la Cono et de la prosenco
    iccil; cest par ceiie coiiforcnce luome, ainsi que je l a i dit plus baut, que Touvrage so
    tormine dans les trois uiaiiustTits.
    II uio nj^lo^ prdienlur i c i , aiusi qao j(3 Tai jTomis, les deux dialogues qui forment lo
    comuiciiceQient de cetie composition. J*ai choisi de priforencu la partie de Touvrage dans
    laquclle Tauteur attaquo les dogmus dos Mabomolaus ; clle m'a paru plus inte>essante que
    celle ou il dtifend Je^ verilos du chrisiianisme par des arguments souvenl ropolos depuis.
    ?

    (1) Ehlv \ . , ; ;
    ..1. U i .

    (2) \ ' .,
    .; .\ . 107

    Jtt

    DIALOGI CUM MODAMETANO,

    126

    Si le sujet Iraito par Peropereur Mauuel avait encore de nos jours Hntar6t qu'il dcvait
    inspirer dans lo temps ces dialogues furent ocrits, ^aurais essayo peut-Gtre de les comparer avec ceux des ouvrages polomiques de TEglise grecque q u i y ont le plus de rapport,
    fels qiie les trailos de saint Jean Damascdne, de Thoodore Abucaca, de Tbaddwus d e P o luse (1), de Cantacuzfcne ; j'aurais cito les endroits ces auleurs se sont renconlros aveo
    le notre, et efxamino la manifcre dont Manuel a tiro parti des dcrirains aui Pont pr6cdo.
    Chez uo peuple dont la littorature i t a i t toute iheologique, ces rapprocnements peuver t
    servir
    faire connaltre quels furent, d'un sifccle Tauire, les changements du gout et do
    l o p i n i o n , les progres ou Ja dexadence des lalents. Mais un pareil doyeloppement paraltrait, avoc raison, doplaco dans ce recucil ; i l n'esl pas mfime tris-nocessaire, puisqueti
    eilet Manuel Paloologue emprunte peu de ses predecesseurs (2); et que lors mdme quMI
    ne peutdire des choses Irfcs-neuves, la forme du moins et la m a n i i r e dont i l les Iraite l u i
    appartieonent enti&rement.
    (1) Thaddreus <ie 6lait palriarcbe de Joruedeui; il a ocrit un Iraito contre les Juifs, qui esl
    resie manuscrii,. et qui, dans Pexemplaire de la
    Bildioiheque, porie pour frontispice ces deux vcrs
    i.imbiques :

    " , TJ6
    Tkaddoeui arcel Judceorum audaciam,
    ln freni morem tali constringens libro.
    Le temps ce prolat a vocu n'a poini 6i6 i n d i q u d p a r M . Harlee, BibUGr., v o l . v i , pag. 749;
    mais on pourrait le Axer par la pororaiaoa qui
    tennineson livre :
    ,

    \ , *| o l , *'
    *'* ,
    . L'aa 1265apres la&cension de J.C. eslFannce 1298 do noire ere, opoque a laquelle Tbaddaeus

    a dcrir. Voyex le Quien, Oriens Chri$t. tom. 111%


    coL 506.
    (2) II est vrai, par exemple, que Pon irouve une
    ressemblance frappante etiire le paradis de Mabomet. tel que Paleologue le derrii daussa deuxieme
    conference, et cehiiqueS. Epbrvm proraet aux
    lid&es, Serm. X de paradlto, Komae 1743, in-fol.
    t. I I I , p. 594. Sclon cc pere, des fleuves de miel et
    de lait coulent dana le sojour des bienbcureux :
    (csiuant in beatistimo illo solo fonte$, (actoque gurgite lato gremio paletcunt in flumina vini, lactis,
    butyri et tnellit. Le muderris d i l du paradts, fol.
    2 i verso: , \ \ ,( ^. ... :, '
    . Mais on ne peut voir danscetlc
    renconlre quo feffet seul du baeard ; el daas la
    descripiion d'un site ddlicieux, la po&ie de toute
    les naiions orienlales doil offrir a peupres lcs
    uioiucs uaages.
    9

    10

    /.

    , 1 , , . \

    PIISSIMI LT CHBISTIANISSIMI

    IMPEBATOBIS

    MANUELIS P A L ^ O L O G I
    AD

    OPTATISSIMUM
    PORPU

    IPSIUS

    YROG ENJ TUM,

    FRATREM

    FEUCEM

    THEODORUM

    DESPOTAM

    PALJEOLOGUM,

    SERMO
    QUEM

    CUM PEIiSA

    AUQUO

    UABUIT,

    MUTERIZ&
    OPPIDO

    l.Eliis.quipcrsuasuaialiquidbabcia.prrsnadcrc
    conari, omaino supcrvacancum csi, Tbcodore fra-

    MUNERE

    FUXGEXTE,

    I.V

    GAUTU&

    ANCYRA.

    <*' \

    .-

    . : , ?. . , ^

    17

    M A N U E L I S PAL/EOLOGl

    12ft

    ler ebarissime : ct illos docero, qui priorc in scn- , ol .


    icnlia, etiain poslquam falsitalis convicta est, per- \
    manent, vantsstnuim. Unde siolidum qwulaminoilo , . " ^ , \
    videfi possit, cum quibuslibct de Turcarum infidelitale vol falso nominata fide colloqui. Elenitn, si .
    quis de isia cum piis agat, cuui iis quibus persua- \ ' ,
    \ ,
    sum est colloquetur : sin vero cum impiis illis,
    non persuadebts, etiamsi persuaseris, nt ait Comi- , ' , \ ( I ) .
    " ,
    cus. Nam errori, cui sese voieiues ipsi dedideruni,
    adhxrent, u l polypi pclris. Id cum ex multis sem- , (2).
    per audissem, nuper ipsa rerom experientia videre *5\ ,
    niibi conligit. Cum enim, quod rebus nostris ila \ . "
    ronducere magis vtdebaiur, auxilium adversus , \
    Scytbas iili fcrrem, qui acquisitis tum nuslro labore ' , &
    ( \ ei periculo opibus conlra nos nunc utitur : tunc
    * , ,
    Igitur Ancyrae in urbe olim quidem nobili, nune
    * , ,
    vero non itcm, quippe quae stt impielaiis dives,
    ubi diutius commorari oportebat, senex nie bo- , /
    epitio excepit, qui quamvis ipscctiam recens acces- , (
    sisset (quippe Babylone tuui vcneral) , magna ta- ) ' (3) . men in oppido erat dignitate. Nam pendebaut ex
    ejus ore quicunque judices erant, et ipsorum sa- , , \ '
    .
    picntiae magislri. Is Muderris vocabatur : hoc uomen est piaBsidentiae et bonoris. Itaque, per hie- \ .
    mem otium nacius, in multam saepe noctem cum eo , ,
    colloquebar :quod ul facerem ipse me rogabai,au-
    diendi sludiosus. Erat autem vir bonus, ul videba- , . ' '
    t u r : nec cnim contentione gaudebat, scd vcra di- , ' \ (
    ( &*centi, eliamsi non ita facile (nani anticipatae opinioncs mirum quantum in omnibus resisluiU) > as- C ), * !.
    senticbatur taroen.
    ?

    2. niud vero admiralione esl dignum, quod, etsi


    diclis assenttens, partim sponte, partim invitus, ob
    ea quae inlerroganti respondebat, ultorius progredi
    nollet. Nam eorum quidem, quae drccbantur, magna eum lenebat adniiralio, plusque capiebal gaudii
    vera di*ccns,quam vieius mceroris. Sed qua3 mirari
    dignabatur, aniplecli ea non suslinebal: religionesque suas uon valde videbalur admirari, et lamen
    malum daemonis depositum itibiloininus cuslodire
    sludebat. Eienim, opinor, absurdissimam esse rem
    puiabat, in lanla senectule ualuraeque decremcnl
    a prima iinpielate desciscere. Quin etiam si sermonis iiostri finem ab ipso stalim initio, ipsisquc
    carccribus, ul aiunt, eloqui oportet, non lanto, opi-
    nor, tuendaB religionistenebalurdesiderio, postquam
    sallem, quse didicit, didicisset, quanto diviliarum,
    deliciarumque et praesligiarum iiide flueiuiuin, vin
    culo consiringebalur. Quibus rebus accedebat roolesta illa verccundta, quam ego inteinpesiivx contentionis matrem polissimum dixerim, vanxque
    ploriie decepiio, qua nibil est validius ad superandum animum non recte pbilosopbari scieniem. His
    adde mores, quibus erat innuiritus, el fortunam,
    (1) Arittophan. Plui., act. II *c. V , u m 6 0 0 , edil.
    Brunck. Argtnt. 1783, t/i-8., / . / . pag. 239.
    (2) jfilian. Var. Hist. lib. /, c. 1. edi/. Gronov ,
    Lutyt. Rat. 1731, tti 4 , purs 1, p. 4.
    (3) VoCoisl.
    oiniitii
    %

    \ " , , , , >,
    ,
    .
    , ,
    . " * , * *
    , ' \
    ^. , ,
    , \
    (4)
    . \ , * , \
    (3) ( ) ,
    ,
    , (6) , , \ .
    \ ,

    * \ ,

    . \ , %
    (4)
    (5)
    verb.
    (6)

    deest in C d. reg.
    Proverbior. Erasm. Cbiliad.I, Cent. v i , pro57.
    " deest u\ O i s l i i i .

    .
    1?0
    qua gculis illius bomiues prospcra uiuuiur, nos adversa : quae ccrle omnia ejus ammuin ad diversa
    relrabebanl. Siquidem manibuspedibusque (utquspiam dixerct) vinr.tus, ex diciis quxquidem valde
    daninabat, iisdem nihilominus inbxrebai: qucc vcro
    mire laudabat admirabalurque, omnibusquc vcra
    ea esse arbitrari videbatur, ad ea lamen accederc
    miser illesenex non poluit. Nam, u l veiisimile es(,
    pravae opinioni semel mancipaius, ejus quod vellei
    faciead) poleslatem non babebat: aut, si mavis,
    veram liberiaiem cum nmiquam gusiassct, multum
    aberal u l cam quanlum par crat desiderarcl. Undc,
    quod jain dixi,parmn forie abcsi quin ineplum esse
    videatur, de Turcarum impieiaie illorumque opinionibus colloqni, quae nibil bubcnl prxstantius,
    quani quod risum audientibus possittl praebere.
    PRiEFATlO.
    .
    4.
    Itaque
    vesani
    Mahomeiis furorcm redarguerc
    '. nunc conari, supervacaneum prorsus essc mibi vi ,
    , - delur, quoniam boc stadium jam antea non pauci
    \ \ decurrerunl: in quibus divinus vir avus noster,
    , opumus ei admirabilis Impcraior (3): qui cum pie * , \ tatis esset regula, et in susccpiis pro ea laboribus
    priinas nemini concederet, lam alia inulta, quae
    \ ,
    ardens illius erga reclam fidera studium lucule.nle

    nobis declaraiu, conscripsit : tum illud demum
    opas bis adjunxit, quo Achaemenidaram isiorum
    * \
    religiones aliud nibil esse nisi meras nugas eviden '
    lissime dcrconslral. Sed quia noram, te vere fra. , ,
    Irem baric inipiorum, quos dixi, fraudcm egrrgic

    \ \ preter taeieroi odio proscqui: insuperque delieiarem ac vclut oblectamenlt loco ducere, si quis de
    ,
    illorum
    inepliis aliquid enarrei, et dc iis niaximo,
    , ',
    ^ \ quae arcana venerandaque apuJ illos babeniur : bis
    \ de causis iniegro qnidem solidoque adversus omnia
    Turcicae insania? capita operc conscribendo super ,
    , 1\, , \ scdendum esse decrevi: sunt enim, sunt, ut dixi,
    ' * \ qui optime hoc, et quanlum satis erat, exseculi fue , r i n t : quorum scripla legere si volueris, per irium ] . pburo duclam videre licebit tibl volenti Turcarum
    dementiam. Ipse lamen saticiatem, quantum iieri
    , , ,
    poterit, effugiens, quaecunque opporiuniora el meliora dixisse videlur Muierizes, ea tibi verbis ex , ,
    primere conabor, sicut etiam quaBcunque ab mc
    \ &
    . , - seni dicta fuiasc meminero. lllias cnim verba refe , ram, graiificari tibi velens : siquidem in te injurio (4) , ~ sus essera, si ex qaibus prasens ipse volupialom
    cepisses, ea in scriptis, quibus facde declarari
    .
    possunt, pra*tcrmitlcrcm.
    120

    D I A L O G I CUM

    , , * . .
    ( ) ,
    , ,
    * (1), \
    , \
    , ' *
    ;! . ,
    , &
    ,
    , * (2), '
    . ", ,
    ,-
    \ \ ' ,
    .

    (1) , sicut , peculiarem habet


    emphasin, et significalionem , vehemenler plurimum : profertur quasi admirabunde.
    Apud Arislophanem Plut. v. 742 Glossalor.
    ] * * vid. Brtinck. ad . I .
    edit. Argentorat. 1783, in-8, tom. l,pag 205."
    ; Synes. Epist. 22, ed. Dionys. Pelav. Lutet. 17i2, in-fol. p. 173.
    (2) \oce id signilicari, quod

    csl convemens, congruum, patel pluribus locis in


    Slepbani Tbesauro, lum ex mullis similibus loquendi formulis in decursu bujus operis.
    (3) Joannera Ganlactizeiiuni imper. inlcliigil (),
    nosiri Manueiis niaternuin avum : nani Joanues
    Pala?oIogns Mauuclis patcr Ilelenam Canlacuzeni
    (iliaiii duxerai. Vide Ducang, Famil. August. Bgzantin. pag. 239.
    (4) Cod. reg. .

    () Cujiis scripla contra Mabomslem ei pjus ass^ela* ediditmis !n lomo '.!.!>'.

    KDIT.

    1 i2
    MANUEL1S L E O L O G l
    '. te , t e
    2. Quamvls enira umbrosi monles ci sonoram
    (1), , *
    niare corpora nostra longo soparent intervallo, la \ \
    men itt vero fralernilaiie afleclu eificcre hoc non
    .
    possunt : is enim ullo omnino modo claustfis con" - t v x o t tin ri ncquit. Unde splendidx illius coeux, qua no$
    , , ^
    convivas exccpil senex, panicipem te fierl vtlo.
    Nam forle libi videbilur illa delicatior, quam sanpius . ' ,
    nobis apparavit Satrapes ille gravissimus el perdi*
    \ ,

    lUsimus, qtii prodigia quncdam u l in somniorwm


    , \ ligmcntis, raplum videliccl sibi congruentem, para ,
    disumquc canibus puellisque infiniiis, quae arbo*
    \ , runi ramis insiderent, aliisque compluribus nugis
    , \ .
    referlum narrabat. Duabus vero dc causis necessc
    .
    esl, u l que abs rac eunl dicla libi rcferam. Pri , ,
    mum, quia neque conscntaneum nequc fas est, drla
    loguin aliquem ficri, nisi ornnium colloqucnlium \ .
    "* scrmones contincat. Deiudc, in ipsis nonnibil ior lassc repcrielur iis uiile, qui de spc in nobis repo , sila de improviso respondere volunt, quando Oei
    osores illi nugando aliquid huic objiciunt. Nam el (2). '
    ,
    ille onmem pbarclram cxinanivil, barbarica manu
    '
    magnam sagiilarum vim emillcns : quas quidem
    Oeus leves ac bebetes plane effccit: at coiurarium > ^,
    illi accidit, nam confixus esl sagiltarius isle spicu- '
    \ ,
    lis noslris : imo ct suis, quod quidein aeerbius om \ nino videtur: quanquam Sacrarum Scripturarum
    \ , ,
    inierprelationibus teslimoniisquc nequc quantum
    ' ,, . "
    licobat neque quanluni oportcbal sumus usi, 6Cd
    quanlum et quando volebal ille. Quippe opera- prc- '
    f ium quidem essc debebal boc facere: sed praclaro ^ \ ,
    , <
    i5io invicloque auxilio lubens privalus eum, cum

    &,
    illud primum ammo repularem, quaecunque tbeolo
    , \ , \ (3)
    gumenon librorum oracuJa errorem Mabometi, quanlusesi, nihil nisi merum crrorem esse arguanl, ba?c * . "' , &
    \ *
    abiis, qui conlra istum scripserunt, etjam invenla
    , \ *
    csse, et disposiia, el ornatissimis verbis expressa.
    Deinde, quamvis inter omnes setaiis genl'i9que suse , *
    , \
    bomines magnus essct et haberetur senex
    quod

    quidcm ad liberales disciplinas altinet, et ad eam
    :qujp. apud ipsos viget sapientiam, barbarus lamen
    ' , , '
    c r a t : barbara quoque gens ejusel dictio. Quamob ' . RaV
    rem, ut dcbebat accidere, non eam mentem babebat, qux sacris litteris absoondiiam divinccque i n - )*

    tclligenlise convcnientem senlenliam recte possel
    assequi: itaque non u l oporlcbal, fied ot ea quw ] ) , \
    dicebantur, inielligere poterat, disseruimne. Erant ( & ),
    eiiam interpretes, qui sermones noslro* uliro citro- \ \ loet
    que iransmiuereiil: qnae res voienti mibi eaepc ali- (4) , * .
    quid omnino terrenum nequeabjeclum, sed no- , $ ,
    bilius ei sublimius eloqui (nara quae veneranles co- , , 0 \
    ,
    liinus, ea sunt bujusmodi) obslare ubique ei adver* \ , ,
    sari videbatur : quandoquidem bis et ler eadem d i , })
    ccrc oportebat, ut inlellectu faciliora fiereni. Pro
    .
    pterea in mullis, ubi eacrarum Scripturarum opus
    , ' \ .
    cral sub?idio, coaclus sum nudus, ut iia loquar,
    131

    (1) Homer. Uiad. . 157.


    () Ood. Goisltn. .
    (3) Alludere videlur ad trcs |illas priorcs Elo-

    quemice partes: invcniioncni, dispositioncm, cloculionem.


    (I) Codd. ambo, .

    13)

    DiALOGUS CUM MOIJAMETANO.

    124

    .;, , oraculorum auxilio cl armis, qux inde assnmi potuisseni, confligerc, altrue biijus armatura3 loco
    ; , ; ;
    raliocinaiionibus in ccdloquendo plcrumque uli, et
    , \ excmplis, iisqne ad audienlium caplum accoramo , ;
    dalis. ld milii magnum qntdem damiium, aliquam
    .
    vero etiam utilitalem auulii. Quandoquidcm vcl
    , ; ,
    hnperitcs quispiam illorum, quos invicem conluli , ,
    ' . , mus, mcminisse possii scrmonum, iisque, cum
    oporlueril, faciltus pron.pliusque u l i , quam e eacra
    , *
    Scriptura pclitie argumenlis. Qni cnim divinos ', W ' bros in disscrcndo rcclc adbiberc vrlint, iis cmn
    , .
    pra?clara illorura exercilaLione,tum snbliliori mentc cl diviniorc ndjiiiiicnto est opus : qoae ccrtc omtiia
    in unum et idem diflkile cst convenire. Ilabca, ini optime fratcr, qua; quasi quaMiam opcris fundamcnla prestruenda cssc cxistimavi, ui facium tunc inter nos facilius possis sermoncm intclligere, qu|
    boc fcre raodo se babuit

    DIALOGUS

    PRIMUS.

    De Angelis et Animabus.

    \ ,
    ,
    , \
    , \ ,
    .

    (1), , \
    ,
    . ' ' \ ,
    ; . \
    '. , *
    . (2)
    ' , , \ ,
    , \ , .
    , , , 61
    , , & ,
    *
    ,
    , * :, \
    . \
    * . '
    ,
    , ,
    . " \
    , ,
    ' & :
    ' ,
    .
    , .
    ,
    (1) Cod. Coisl. .

    1. Scdcbam ad focum posl catnam, idemquc pro


    niore faciebat scnex, una cum aliis ex nostro comiiatu, etcum suis filiis: bi erant duo, ingeuio sapienliaque pranliti, nec parum aliquando sernioncm pairis adjuvabant. Tum sencx, Nisi moleslus
    csse vidcar, inquil, (e rogarbo ut me audias, sermonemque de quibus hilorrogaro impci liare : nacius
    cnim lesum otiosum. Alego,Eiiamsi qnam minime
    otiosusessem, inquam, tamen lubcnier lc audirem :
    nccquidquam tanlum cupio, quam libi graiiiicari.
    Tunc dicere exorsus esi :
    2. Semper, inquii, ego optavi, ui i i r unum aliquem inciderera, qui vestram mc rcligioncm cdoceret. Etcnim e Christianis qtiidcm nullos unquam
    reperi, qui tanium ingenii, tantamque suae neligionis pcritiam baberent, u l dc illa mihi clarum aliquid, qualc vcllem,eloqui poesent.Plura vero epluribusPersis, Arabibus, Turcisqueaudivi, qui a vesiris, ul aiebanl, religionis vestraj capita placitaque
    edocli fuerant: quibus tamen non plane credcre volebam : tutn quia contrariam veslra religionem colunt, luro quia inler se dissentiunt, nec eadcm d i cunl. Nam alius aliud eadem de re audisse sc oflirmabal: omnes auiem ca dicebant, qua3 inter ee i n viccm omnino cobacrere non posseat. Sed jam,quod
    felix faustumquc sit, lalem le bospitcm nactus valdc
    spcro fore, ut quodjam pridcm desiderabam, nunc
    ccne conscq^uar. Unde obsecro, t i l voli compos
    iiam, neque mca me spesfallat, sed ei qua soniiatis, a te omnino liquido audiam : quin ego libi, si
    quidcn velis, omnia noslra eloquar, q u pulcbne
    ndbi vidcor scire. poleu fieri, ut quam utiquo
    opiaro.s, eam laix>ris lui mercedcm feras. Si eni:u

    2) CoJ, Coisl. ;,

    135
    MANUELTS AL.EOLOGI
    lS6
    q u a tc dicia fucrinl, veriiatc nili videbuniur, ne- . \
    ,
    Cisse proiVcto est, ui aliier se liaberc a me dicia
    ; \ ,
    appareaiil. Jam vcro quis ita demens est, ut quod
    ,
    noii esl verum voro praeferat? Uoc aulem veruni
    ' , . \ !
    esse quoJ dixi, illo argumenlo demonstraiur : no ,
    bis nefas est cum Cbristianis dispulare, qui secuin,
    , * ul aiunl, niuUam persuadendi vim babenl. Ac nisi
    , (1) accrrhuus essem veriiatis amalor, non sane lcgem
    .
    illam ncgligerem, quae id facere probibct, nec ad
    tantum cerlamen temere suscipiendum accingerer.
    3. Sed lu quidem, iriquam, cum sis vestrorum
    '. , , . *
    dogmaluin inagisler, quye polliccris opume polcs
    , \
    itnplere : uiibi veroet mecum mililanlibus alia quae \ '
    '
    dam genus vilae praesciibit: quapropler, si.quidem
    ' \
    nostra discere siudcs, ejwsmodiquefacere quidpiam
    cogiias, ad cos polius accedere te oporttfbat, quorum I ^ ,
    , * \
    oOicium est haec docere : i i magno suntnumeto :
    .
    nosiris in urbibus babilani. Tamcn ne sic quidcm
    , \ &
    uos disscrere pigeat de quibuscumque inlerroga *
    vcris : quanquam bocsimpliciicr apudomnes facere
    . \
    nnn liceat. Nam baec data nobis lex est, ut sempcr
    \ ,
    quideni ad ralionem noslrae spei rcddendam paraii
    " , * ^
    simus (2): ncque enim trepidare, neque invadcntcs
    , , \
    timere debetis, qui Dei miles esi, ct ipsa rcritale
    , \
    annaias : ncquehoc solum, scd ubiqueetiam lerra , \ ru.ii el quoiidie licet Evangclium pracdicare. Scd u men fidei tbesaurum ad onmes promiscuc ac tentcrc .
    \ \ <>
    sic exbaurire, licitum non csl. Nos aulem ea tu
    , . '
    ralione captos babes, qua nobis persuasisli, ul laborum mcrcedem a Deo nos consecuturos cssespe- , ,
    reiuus, Dieigilur, faclo initio, undecumquc libuerit. * . \ , *
    .
    1

    '. " \ Lgo primuin quidcm, inquit (boc enim qucmdam


    , (
    ordinem babei), quidnam de angelorum natura, ei de
    ),
    coeli lerrrcque el universi bujus mundi coagmeula , \ , \
    tionc senliatU, scire $ane aveo : deinde caelcra uua

    tccum expendere usque ad ipsam resurreclionem,
    *:amqiie, qua3 tunc erit, condiiionem rerum, ei facien* ,
    dam umciuque pro suis facinoribus relribulionem, , \
    ,
    qua uliimus eril flnis eorum quoc moventur. Sin
    . \ ,
    auleni de Dco primumci dequibus invicem dissen , .
    limus dicere tibi placeat, fiat ctiain quod libi videtur. Iino cnin),iuqiiam, ab illo potiu oportel inci- ,
    (Jaov
    perc, quod prius dixisti: quandoquidem posl id facilius quam anlca de Deo dicere aliquid polcrimus: D \ ,
    . \ (>
    nam bis demum cuin cognosciinus. Eienim ipseAbra )
    bam (ul a vobis non puto ignorari) crealis ex.rcbue
    \ *
    ad prorsus incognili incomprcbcnsibilisque Dei ve, , \ . \,
    rique oinnium opilicis cognitloneni pervenU. Optiine
    , , \ ,
    vero, inquit: nam nosquoque illius bisloriam sci\
    mus, eaque luo sermoni luculenie adstipulalur :
    , . \
    quare unde lu dixisli nobisesi auspicandum. Et liac
    .
    quidein ambo praesiiluiinus.
    '. " , {5. Deiude ipsum inlerrogavi, au Moysis librum
    6 ^ , , \,
    ampleclerentur: illevcro Oainium veieruin maxime,
    . \
    inquil. Igilur eliam prophetaruin libros admitlilis ?
    j , \ \
    inquam. Sanequidem, inquit: apud noseiiam scripti
    t

    (1) V dccsi in Regio.

    2) Alludit ad 1 Epist. S. Pclri, cap. i n , rers. 15.

    137

    DIALOGUS l CUM MOHAMETANO.

    133

    *af , - babenlur, a noslris inU rprclibus translali. Yis


    , , ,
    tur, inquam, in ii$ acquiescere, qaae dicunt ? L l benter, i n q u i t : cur non faciam ? quandoquidem
    , ; \, ;
    Evangelium quoque apud nos est, et in primis divi \ * ,
    rium aliquid esse existimamus ac coelesie dontim.
    ,. \ *
    De coelo enira lapsum csl, ad leges bumano geiieri
    . \ ,
    ferendas.
    Aliquis lamen rumor aeipit Odemque ob . \
    tinci apud nos, hoc ippum Evangelium, et orone ve ' , \ , \ lus Testamentum, una cum Davidis libro, a veslris
    , , ot
    inlerpretibus, cura boece libros Gra&ce primura \er , '
    lcrunt, sic fuisse iranslaia, ut neglecta prioris icx,
    tus auciortiaie ad ea nirais auenderent.quae veelram
    ,
    religioneni conOrmare viderenlur.

    6. Sed, inquam, oplime t i r , primumquidem ha?c
    \ '^ , , ,
    oratio aeque honesia est, nequ*, u l opinor,fided i , * , * ' , - gna : naip qua de re eootra nosin judiciodecerUtia,
    ejusdem rei vullis esse lesles. Sed accuralius posaia
    , . '
    inde veriuiem discere. Nara si temporig unquam,
    .
    jcote x c l , \ bonoruroque inierprelitm, Hebrataorumque liferorem
    , ( - copia libi fieret, pulcbre i w n cognoieerea, fcacras
    quis corruperit Scripiurae. Considera eiiam, quse .
    ,
    *o, divini N u n i o i t otnnia praclaro dispensantem
    , \ - . providentiam, quoKHHlo illorura ora obslrual, qui
    , ; . * hunc rcruiu ordineai oppugnaot et libcnter repre
    bendunt. Cum efiim dmnaa onuies Scriptarat i u
    , , , ' oi ,
    linguam Graecam veril oporieret, non lemere uiique
    * '
    nec vulgaris aolliomines'boc fecerunl, aed qui l o ftv ' , \
    lius fereOrieBlishnperiuni tenebal Ptolemsette rex,
    4 * , anliquis diis lanen serviens, c i mulio auieCbristuin
    \) (4) . ^ regnans. Nam posiquam doctos ex Judaeii virosnu
    mero duos el tepluaginu intcrprales aceeraivisset,
    1( ,
    iis boc opus faciendum c r e d i d i i : quos illorum tunc
    * *
    ineiropoleos moderator ac recior Eleaiarus, ins ,
    linclu divino nioCus, sanos ex unaquaque tribu elec*
    , ' , ' ios miserai. Quamobrem ne ipsa quidem Judawam
    , .
    imptidcniiftstiiia natio quidquam ipsis objicere au' | det, neque ullam unquam rcprebensionis labeni UU
    , *
    faclo aspergere : sed Scripturarum qtiatdam forle
    diciiones leviter imrautare conantur, quee elfamsi
    , \
    accipianlur prot lii dicunt, nibil lamen discrepant
    ^,
    a vero senau.
    ^ ( 2 ) . '
    \ , ,
    \ ,

    7. Tu vero dic mibi, obsecro, cujusnatn principis


    jussu et quo ex loco Scriptur textum arripuerunt
    } ' $ D H , q i divino librosediderunlArabica lingtia?quan ; \ ; \ , xai
    do feceruuit quinani, quales, quol AraniTAl enim
    , \ ; ''
    bsec expedire non potes : otmiilnis omnino deaiittie ,
    rissubsidiia, quibus nostra versio lirmalur ; solam
    ' * verostispicioneui moverc, velomnibus licet. Siqui\ .
    dem posi MaouielhicaB religionis orluui ipsi cerle soli
    sacrae Scripturae libros veslram in linguam traustu \
    litis,quod ccmira;versioni nostra? accidiwe deraon
    slravimus. Q u cuiu i u aiiti, quis, queeso, uientis
    , * composooslrislibrisdiffidat, vesiris lidem babcal?
    . "
    ; Quamobrem,6i Scripiuriscrederes, non{mu!tuin bercie nobis negoiii facesserelur; Scriptura enira omnis
    ,
    1

    ( i l C o d . Goislin. .
    (2) feephiagiiiu vcrsionem, iibi ab Hebraico
    iexiu dissidet, a doio sempcr, aberrore plcrumque
    PATROL. Ga. C L V I

    vindicari possc, innuraeri demonstravertint : inter


    alios Ludovtcus Cappellus in Crilica taera, ParUlis,
    Seb. Cramoisy, 4650, in fol.

    5.

    139

    MANUELIS

    PAL.EOLOGI

    (mibi crede) vcslram apertisslme oppugnat religio- 0 (5 )


    nem. Quam quomodo admiraii et amplexi ab inilio
    * . "
    fuei iiis, elsi mulli mullum niiremur, mihi tamen non
    \ ,
    iilem usu vcnit. Eam enim cum plurium deorum si , ).
    giiorumque adorationccommutaslis ; unde non idco
    \
    pra3cisc viiuperatidi estis, scd quiapostea noneara* ' ,
    dem servasiis legem, nempe ut iterum ab istbac ve' ,
    stra rdigione ad prsestanliorem aliam transiliretig.
    .
    Sed quoniam Scripturis fidem inlerim derogas, hac ,
    lege uLamur, ut si quero Scripturse locum ab alicro
    ,
    allalum alier adniiuei, recte in dispuiaiione nostra
    ,
    e sacris oraculis pctitum auxilitun, quoad (ieri pos , , " 6
    sil, adbibealur. Ubi aliler accidet, quod reliquum
    , , ? cst, ratiocinatrone utendum c r i l , proque facultale
    (1) , \
    probabilibus enilendum argumeulis , ut qua parle ^ , , \,
    slet verhas reperiamus : si tamen, bospes, boc libi
    \ . \ ,
    quoque ita videatur. Quaecumego dixissem, annuit
    \ .
    ille, et hunejiu modum disserereinier nos convenit.
    '. , , i l t p i ,
    8. Tum is, Tibi eiiam, inquil, nostro de eermone
    eonsiderandiim est, quomodo eum integrum ab an- , .
    gelis iocipieus contexas. Ego vero, ei quid eoruro,
    , ,
    quae dicuntur, non probavero, stalim exponam, el
    \
    de illo, quod nostris placitis dissonum cognoveru,
    , $
    quid ipsi sentiarotis insuper enarrabo. Esio, i n . , , *
    quam, vir optirae : ulcunque vobis liboerit, facere
    . \
    cooabor. Et priratim quidem angelos aliquid
    ,
    crfeaium esse diciinus; c t , ut caelera omnia,
    *
    ob Creaicris boniiatem creatos (nam quibus ad
    (
    gubsislendutn non indigebal , eos , nisi fuisset
    , * summe bonus, nunquam creassel), simplici eadem- C , ) ,
    que naiura pneditos omnes,etiamsi ordine, et mini\ , sterii gradu, et ad Deum appropinquatione alius
    , \ ,
    aliuin antecedal, luminosos et lumen, el sive diffi, , \ ,
    , culter mobiles ad malum, sive etiain post daemonis
    defectionem lapsumque ornnino non mobiles. Et- \ . ' x t ( , )
    enim moto illo (sciiie jam istud, opinor), bi plane
    ,
    immoli permanserunt : meriloque sane conjicUt
    quis, quemadmodum juste derelicii sint et ad pe, \ ^ ,
    jora perpetuo ferantur, qui semel male moli fueiint;

    ita bos, quod firmi manserini, boc majoris pro, gressus donum a Deo accepisse, ut quanquam eo, .
    rum nalura suo loco manerel, ipsi tamen idera quod
    , . lapsi nunquam paii possenl. Nequeid taniuqi, sed
    s

    et bouos esse boc existimamus.Nam suam naiuram ^


    .
    nalurae opificis omnium Dei magis cognatani essc
    ,
    inielligimus quam caUeras res ab eadem crealas.
    .
    Quare iminortales eiiam esse crcdimus, ut illoruni,
    quibus ad vitam indigemus, miniine indigos.
    9. Hic senex, Esl jaiud quidem verum, inquit,
    '. , ,
    {\) Inbunc fere modum de non credeaiium persnasione Fholius Ampbiloch. qincst. xcix, Cod.
    Coislin. 270, fol. 104 recto : 1)
    .) , \ \
    * ,
    \ ,

    , \
    . /j ,

    , \
    .

    pbilocbia Pbotii, a multis laudata et letilata,sed


    ad boc tempus minquam ediia, cxsiaul in (|uatuor
    bonis codicibus Bibliotheca3 Caesar. Parisiensis :
    Coisliniano n. 270, oplim-e notaB, Pboiio fciecoievo,
    de quo Monlefalcon. Biblioib. Coisl. Paris. 1715,
    fol. pag. 325 ; altero Kegio n. 1228, siec.Xl: teriio
    item Kegiol229, descripio ex cod. montis Atho jussu
    Cbrysantbi Moiara3,qui eral Hierosolymis patriarcba
    a. 1707 : vid. Le Quien Orieni. Christ. t. ///,
    col. 52(5 : quarto n. 00 supplementi, duobus l o niis, descripio avorum nostroruin actate cx Kegio
    1228, qucm supra dixi.

    |41

    DIALOGUS I CUM MOHAMETANO.

    Ui

    * quodcunque dicis : nisi quod unani rem aliquanlo


    ciarius velim inlelligere : sed illud in sermonis pro
    . * gressu foriasse nobis conlingel. Auameo, quomodo
    ; , ilcri potesl, ut angeli sint immorlales? Oportelenim
    bcrcle omnem naturam, quae non omniiio iiueri , ,
    \ ' tura sit, qu?madmodum aliquando inilium accepii,
    , \ , * ita Gaem eliam aliquero babere : ut quasi in circulo
    , \ per generationero, inleritum et resurreciioaem, ad
    idera tandcm allquando perveniat, et immutata,
    ,
    . , , ', \ praesaantiorique resurreciione fruens, interim oroni
    ; \ , superior in posierum evadat. Tura ego, Igitur,
    bone, angelos ipsos eiiam mortalesesse opinamini ?
    . , ,
    \ * Nos \ero maxime, inquiu N mulltim dilfert, i n ; quam, nostra deangelis opiwo : quidnam enim dia

    , , 1 , g crimen esse possit majus illo , quod inter vilam et


    mortem intercedil ? quis, quasso, persuadere libi.
    ,
    , polerit, aliter se babere ea q u dicis, praeserliin
    , - cum lu tibi probabile aliquiddicere videaris, eacrat , que Scriptur testimonium oolig admittcre ? prae, \, .
    lerquam quod lingua uteris mibi tecum colloquenti
    aliena,quae nativa vi sua eflicil, ut res dicendae huimliores, qaam revera sunt, esso videauiur.
    '. \ , , .
    10. Sic eliam, inquit, verilatem conemor inve , , , nire. Nani magno quidem, mibi crede, emerem, si
    .
    quisboc mibi tribueret, u l absque ullius intervenlii
    , , \ , , colloqui lecum possem. Sed tamen, quoad ejus fa . , . cere poterimus, rem aggredt par esl, et sic veriias.
    " , \ - quomodocunque se habeat, reperietur. Age veio,
    , * , ; - inquara : rcsponde, si tibi vidctur. Omnem animaiu
    , , \ ; C utrura inilii expertem esse dicis, neque unquam
    * ; . ,
    crealam, nec ullum omnino assignari ei possc tem * , \ pus, quo non esset? an contra olim raclam crea ,
    tamque esse, etexsistendi sumpsisse inilium TQuis
    \ ' inquit, prius illud dixerit ? Opinor, inqttam : sed,
    , \ $ (1).
    ut mibi videlur, caeierarum eliam omnium creatu" \ * , , - rarum primos angclos crcalos fuisse opinarc, co, . \ , , . rumque naturam omnibus quac post ipsos faclas
    , , , \
    eunt pracslaniiorem esse, prima?que illi magis co, \ , \
    gnalam. Modo enim boc inibi dicenli cuin non con , \
    tradixeris, asscnsus ee, arbilror. Recte tu quidem

    arbilrare, inquiu Vide, inquam, oplime vir, quan . \ ' tum fallare : an non luam eliam animam, onmem
    que aliam interire oporlet? mulloque magis bas
    , quani angelos, quoniam mullo hercle abeet, ut ani . ,
    mae angelis exa3quenlur : has enim illis longe infe . , ,
    riores esse constat. Non tamen ita esl, i n q u i i : non
    , illam nos disciplinam a majoribus accepiraus : ani ; ,
    maB, postquam corporibus liberata? sunt, perroa \ ;
    nent immortales. Bene facis, inquam,quod boc d i \ , \
    cis.Sed.quo tandem modo animae quidem, eisi ange , - * lorum perfectione inferiores, supra omnem inleritus
    ; ,
    aleam posilae sunt, animis autem superior nalura
    *
    corruplioncm mortemque patielur ? Mirum quippe
    . ;
    non esl, secundam inferioremque suhstantiain paii
    aliquid, quod prima et superior non patialur : sed qua ab re secunda inferiorque nalura goluta sit ei
    libcra, ei ipsi rei aegre obnoxia esse possit naiura, quam longe secunda nobiliorem esse confilenior.
    Amion tibi ila videlur?
    (1> Nenipc divina?.

    113

    MANUELIS

    PALJEOLOGI

    l i i

    '. , ,
    11. Mibiquidem, fnquit, snmmaratione dicia v i -
    .
    dentar, q u dixisti. Animam post separationem a
    , ,
    corpore non amplius moriluram esse dicimos, hoc
    potissimum argumerito adducii, quod ulrumque si- ,
    '. , \ * mul anima videlicet et corpus, non horum alteruro,
    , \ .
    est homo : qni dum mortuus est, moriis quodam , itoodo particeps fil anima. Si enini hoc altier fieret,
    , , .
    borninem mortuum esse nequaquam recle diceretur,
    ,
    sed liujue aut illius hominis corpus. Nunc aiitera
    , * *
    non hoc omnino, sed bominem mortuuni esse dici ,
    iiius, quod ulrumque simul significat : itaque, ut
    \
    jam sopra dixi, oniniam quse corpori accidunl facta
    . \
    pnrticeps anima, aiortem quoqne illa qua demon, * stratum est ralione cum eo communem babet. Sed
    inde usque anima immorlalis permanet, quoniam . , , *
    . in corporis niorte fuit immuiata. Versula illa qui ( 1 ) ; ;

    dem, inquam, sed fallax tamen, opinor, conclualttncola. Nam quid demum dicemns esee morteni ? , ,
    quid vitam? Nonne boc qnidem vitam, corpori anl- , ; , ,
    mam Innsse, illtid mortem, ambo ha?c a se invicem
    ,
    esse dtsjuncla? Id ipsum, inquil, ei proprie loqaa \ mur ; scd niulla etiam alia m u l l i i aliis modis mori
    , ,
    dicimu*, qua* nimirum sive tempore veterascunt
    \ ,
    eensimque c l laienter consumuniur, sire casibus
    .
    quibusdam marcescunt, ideoque, quoa acccdentf
    rorrtiplioni in perpetuum resisiere non possunt, penitas evanescunl.
    f

    '. , , , & .
    12. Inlelligere mibi videor, inquam, quae dici9.
    \ , ,
    Namqueomne animalum, eiconlra, quocunque tandeui roodo corruplum fuerit, boc tu mori dicis, ^ ,
    . * fi , ,
    remque ipsam morlis nomine appellas. Non prorsus,
    ' .
    Inquit, in hac suiu sentenlia, quam dicis : illa enim,
    ; . **
    nbi semei corrupta fuerint, nunquam reviviscent.
    , , , lgitur, tnquam, neque nostra corpora resurgeni?
    '
    Alqui scias velim, inquit Pcrsa, eorum qui apudnos
    .
    enidili babentur, quosdam iia opinari : oporiet

    enim vera fateri. difficile sane esl ab illis non
    ,
    fttipplaniari refellique eoe, quicunque cum ipsis con .
    certare vcllnt : eos dico qui non fide, lanquam
    ,
    scuio aliquo, proiecif accesserim, sed raiiocinalio , * ; .
    iiibus tantum armati. Verumiamen qui nobis legem
    , ,
    dedit, is corponim resurrectionera nos exepeclare
    * '
    jussil, cui nec ftdem derogare licct, nec adversari.
    Nos vero, inquam, humana corpora resurreolura
    .-

    . :
    .
    _ .
    esse .vel
    maxime
    credimus
    : quod st alter
    ex nobig "
    nunc non conccderet, bune alter quomodo, quseso,
    ad auclorilatem suam possetadducere ? Nemo possit
    inquil, peisnadere ei qui lcsurrcciionem essc non
    crcdai, manirestasque bac de re dcinonslraliones
    po&luld.

    , ^
    ,
    . ,


    ;
    \
    , , , \
    .

    13. Vide igiiur, vir opiiuie, inquam, quam oplimo jure nobis ad demonslrandaro angelorum i m morlalilatem salis omnino esse possit, dixtorcs
    noslros noslramque fidem proferre, sicque omni
    negolio ac laboredefungi: non oportel enim, ul vobis
    quideiu id facere liceal, nobis auiem ancora bujus-

    '. , , ,
    ; (2) [
    ,
    ,
    * ,
    ; .

    (i)Coislin. ^

    (2) Cod. ambo, .

    145

    DIALOGUS I CUM MOHAMETANCL

    146

    \ \ ;
    * ,
    . " ,
    ^ \ ^
    ,

    \ , \
    * (i)
    , ,
    ' , ,
    . "
    , \
    , , .

    modi auferalur. Nam iide magis quam arte, raclbodo


    el ratiocinationibus stamus : sed laraen quantum
    licel probabilitatibus uti sane laudabile esi. Ubi
    cnim fides non praeit, indubitata nullique ommno
    contradictioni obnoxia demonstraiione indigcmus :
    fldes vero ubi omnem vim habet, manifeslis quidem
    demonstralionibus locus non est. Nam adversanlur
    sibi fldes el deroonstratio, nec unquam in idcm ambo convenire possunt : sed probabile argumenluni,
    fidem ex abundanli comitans, credenlibus fit porlus quidair. : raiiocinaiionibus eorum quielem par i t , quoniam spem suas salutis in forti ancora, boc
    esi fide, reponiinl. Igitur ubi liciium esi, probabili
    argumenlo uli qiiam maxime decel : qucd nos
    etiam slt)]aeei faciamus, atqne ad eam partem eermonis, ex qua egressi sumus, reverlaraur.
    f

    \ 44. Morlem fgitur proprie esse dixisli discessum



    animi a corpore : per abusionem vero, inqutebas
    \ , alia etiam mori dicuntur, quorum quxdam non sunt
    ' ' , - amplius, neque, postquam corrupta sunl, revtoi , scenl : quaedam contra immutata, melioremque sic
    ,
    adepla constitutionero, morii corruplionique non
    \ $. amplius erunt eubjecta. Hoc porro immutalionis
    - genus mortem appellare tibiplacetetresurreciiouem
    \ , \ cujus aniroas quoque for$ aliquando panicipes ne * * - cessarium tibi videtur : ut quooiam orlum habue, ,
    runt anirase, ideoqueflnem quoquc babere possunt,
    , \ renovatione illademum immortales fiant, stcque in
    , .
    alierum quemdam slalum pcrveniant, priore longe
    - \ mellorera. Hc auieni dixisii, verisimili prorsus
    \ \ - ^
    , \ , \ ,
    . ,
    ', , *
    ( )
    , , \ * * , . \
    , , .

    argumento uiens : cum quibus enim corporibus


    bona, mala caeteraque omnino omuia communia
    habuerunl animae, cum iisdem communem etiam
    morlem habebtint. Haec fere eunt, hospes, nisiadraodum me m e memoriae sensus fallit, qase aliis verbis
    (nam contraxi orationem luam) de animarum mortemutaliouequedixisti: quorum eiquidmibi excidil,
    in memoriam revoca. Ego vero nihil aliud dixi, inquii.
    45. lgiiur, inquain, dic mihi primum, placei,
    quali lu tandem inorli obnoxiog fore angelos aflirmas, utrum proprie diciae illi, an secus? Liquido
    quidem, inquit, hac de re neque dtcilur quidquain,
    neque scribitur, practer boc, quod angcli quoque
    morientur. Mihi vero ex iis maximc, quae modo dU
    cebas, rationi con&entaneum videiur, ut statuamus

    '. , ,

    :, , ; ,
    , , \
    , , .
    , \ ' ,
    ,
    ol (2) . \ , & improprie dictam morlem angelos subiluros. Nec,
    inquam, pro prudenlia illa el doctrina, quae cst in
    , ,
    le siimma, aliier poies sentire ei loqui. Quaecunque
    \ ; "
    ex plutibus diversisque rebus cxsistentiam irabunt,
    /, ,
    ea qnidem composila esse aliquandoque dissolulum
    \ . , \,
    iri manifesto liquet. Nam dissolutionis inilium, iit
    .
    aiunl, esl composilio. Jam vcro si qusedam vel ex
    \ ,
    conlrariis composiia fuerint naluraque inler se pu ( ' , \
    gnamibus, cujusmodi sunl prima elemenla ( e qui), , \
    bus nosira corpora Dei numine jossuqueconstam),
    , \ , \ ,
    mirum cerle accidit, ea in unum ab iiilliojocum
    \ , '
    convenisse, aliquoque tandem modo ulcunque C G I H
    ,

    (4) C.od* rpg. .

    (2) Ot docst in r^g

    MANUELIS PAL^OLOGI

    148

    slilisse, eialia Iongiori, alia breviori lemporis i n - . *,


    .
    tervallo permanere : i J , qui sunt raiionis compoles,
    .
    nisi admiralione obstupefacti conlemplari non pos ,

    snnt. Quod enim ad omnia corrumpenda natum est


    , *
    beilum, bic mutato ordine conservandis rebus
    , .
    videtnr inservire. Nam considereraus, qua ratione

    bellura ei pugna finem habeant : necesse est, ahe . rum sitde duobus, ut vel ad paciionem res veniat,

    vel a ! vicioriam, ut aher quidera vincat, aher vinea- .
    lur. Aiqui ut ad pactionem inter se elementa veniant, ,
    (ieri iiequaquam potesi: neque eium suam ipsa natu ,
    ram abnegare possunt. Atque ab alteroquidem aile* (1)
    rum vinci necessarium foret : Deus autem bocOeri
    , \ .
    probibei. Nam elementuni, quod in ipsis victoriae eompos foret, id et vietum elemenium toHeret, e l *
    ctini illo quod coniumpsisset, sicut flamnia curo materia, ipsum exstingueretur : adeo ut belli ope eola
    clementa perdurent, hujusmodique modo, coque adinirabili conserventur.
    46. Unde mirum esse dixi, quod ex ejusmodi ' . , ,
    principiis ab initio nosira corpora consliterint, et ,
    vel brevi quopiam tcmpore permaneant. Angelorum
    . 01
    vero naiura siniplex elementisque praeslanlior, ne- ,
    que ab ns, elem^ntis dico, ex&istenliam babel (quo (
    eninv obsecro, paclo consenianeum esset, ex post ;), , /
    faciis ipsos esse faclos?), neque alia quapiam re . '
    iudiget, ut consisial aul bene se babeat. Igilur $ .
    baud recic opinetur quis, angelos corrupiioni sub- ,
    jeclos esse posse. Si enim composita, ec ipso quod
    ,
    eomposita sunt mortem qnideni obeunt iinemque , , ,
    habent, ideoque aliis corruplibilibus ad consi- .
    aiendum indig/ent, palam cst immorlalia csse quae ;, ,
    sunt bisce coniraria. Esi ergo angciorura nalura (2), \ , \
    lmniortalis. Nam a Deo exsistenliam habenl, e l Q (3). " ;
    sola bujus parlicipaiione vivunt, movenlur, sunt.
    (4); ;
    llujusinodi autein natura quomodo aegrotabil?
    ; \
    quomodo scnescet ? quomodo velerascet ? quo- . ' \
    inodo moriettir? Eadem ralione animas quoque
    , , ]
    knniQrtales esse exislimandum esf. Natura enim
    .
    siuil simpHces , ralionisque pai ticipes , soloque ,
    Dei inlervenlu ( s i sic quod Graeci vocanl
    , $ appellari pjacct) exsistuni. Quiti etiam corruptibi- . " ' , lium mortaliunique rerum quaecunque corruplio- (5) ;
    nem ac mortem superabunt, hanc imroorialiialem
    ,
    incorruptibils naturaB parlicipalione adipiscuntur. , ,
    4Jua nam igilur ratlo esse potesl, u l angelis, qui

    substaniiis mortalibus praesiantiores sunl, niortem
    auribuamus ? Sin autenv horum naluram in melius
    .
    niutari dkis, atque boc morletn vocare libi placet, D * * '
    nominc non pulcbro pulcherrlmam rem abs leap , pellari scilo : narn quac in melius ifit immutatio, .
    ca vitae polius quam mortis appellationem accipere deberet. Sed nulla ertt mihi tecum de verbo
    controversia : nec longum cgo de illa re sum sennoneni facturus, dummodo a vera opioione inleoiio
    senlcnliaqiie tua non sii aliena.
    '. , ,
    47. Hic Pcrsa, Oplimc, inquit, oninium tu miiii
    abs le diciorum probasli raiionem, oralion^que lua, ,
    cum angelos, lum animas, >tnmorla!es esse d< mon- , \ ;. etrasti. Amborum tanien natura non omnis omuino
    passionis expers esae mibi vidctur : ncc enim scm- ,
    v

    (4) Forlc .
    (2) Cod. Coisl. ".
    !5)Alludilad S. Pauli diclum, Ai. Ap si. x v n ,

    28. In ipso enim

    vivimus,

    tnovemur

    et

    sumus.

    (4) God. Coisl. .


    (5j Sic coirexi : in mss. b^itur

    149

    DIALOGUS I I CUM .

    , \ . \, ( - per eodem similique roodo se babet, ncque immoia


    consislit! Ita plane, inquam : etenim nullani pror
    sus mutationem motionemve pali posse, boc soli
    , \ \
    divina5,rerumqueomniuraprocreatrici iuiiioque ca) . ,
    renii naturae, concedendum est. Tibi sane, i i i , \ \
    quit, assentior haec dicenli: nec aliter atque ego
    , *
    getUient, quibuscura poslbac bunc seriuoncm
    . ,
    comraunicaro : nec eniin obsistere conabuuiur.

    E i iis enim, qui frequenlant domum meam (fre( , \
    quentanl autem, quicunque noslrorum civium do , , \ #
    graalibug, legibusque disciplinisve nosiris glu),
    dent), ex his igitur neminem ila esse audacein opi, \ .
    nor, aui ila bebetem, aut insipientcra, ut niecum
    " , , (1).
    in conlroversiam venire audeal. Norunl enim, ut
    \ mus picem, quod aiunt. ItaquS* tua de bis rebus
    * \ ,
    . - oratio abunde mibi fecil salig : merilamque adeo
    . ' '
    tibi babeo pro cura tna graliam, pergasque obscrro
    , , ,
    ad ea quac gequuntur. Et buncquidem in modum
    , .
    se babuerunt, quae prima nocie acla sunt. Postridie
    autem ejus diei, cum senex una cura filiis orienle sole ad me accessissel, rogaveruut oinnes, u l quo
    in loco-finem digputandi fecissem, sine raora inde ad reliqua pcrgerem.

    DIALOGUS I I .
    De CCBIO, terra, et de iis q u i b i contincnlur; ilem de Adami Japsu,
    Cbristique judicio et Moamethis paradiso.

    '. " , . C
    \ , \ , \
    ;
    , ,
    . I ,
    ,
    (2) *.
    \ \ .
    * , ' >. , \
    , \ * , \ *
    , \ ,
    *
    , \ (), . ,
    , , , . '
    ^ , ^
    > ' ,
    \ \ .
    " (4) (5)
    ;
    , \ ', ,
    1

    1. Eslo igilur, inquani. Qusnam vero semisde


    coelo, de lerra, omnibtisque quae io illis conlinenlur? borum enim, opinor, rationem exquiris. QnN
    bus de rebus si quid diccre velis, aut interrogare,
    facio libi, bospes, potesiaiem. Quae cum dixisseia,,
    deodsso vultu sedit senex^ et
    Bumi iua lumina fixit
    bserereque in aliqua re videbalur, cogitareqne nescio quid altenle adinodum. Erat enim, u l superius
    dcmonslravimus, doctrinarum, et leguro, dogmalumque peritus, quas apud istos vigeiit, secundumque omniuro sermonem ei opmionem aliissimum
    inler ipsorum magistros gradum consccutus, et
    quod ad baec allinet, in gemrationesua sapiens \ \\i
    Deus cccioil. Quain ob rcm, opinor, animo augebatur, silenliumque uiiruin in modum ampleciens
    Pyihagorae discipulorum eimilis apparcbat. llaque
    curo aliquanlum temporis caput nou erigcret, fllius
    nalu major in me inluens, Nisi molestum est, i n quil, dft bis ipse nobis ralionein reddas. Quamuani
    vero, inquam, raiioucm vis reddi? an ut tibi cx9

    Luc. xvi, 8.

    (1) Plenius apud Erasmum CbiHad. , cenlur. i i i , prov. 68: , in


    eos, qui cura anlea fiierinl aiidaculi et eonfidentea,
    poslea degusiaio periculo plane tiinidi videnlur. >
    (2) lliad. , ver. 217.
    ) \, sub'iJt!lige, Izfc
    , ,

    ,' ejusmodi aliquid : nam boc snpp^


    uluntur Graeci, ut sacne Scriplurae verba proferri
    a se innuant.
    (4) Ka\ deesl in Reg.
    (5) Forle rationem de his rebus, ut guprav
    lin. 3.

    151

    MANUELIS PALCLOGI

    158

    plicem, quaenam t i t singutorum elememorutn na- ,


    tura? quomodobaec, etiamsi pitgnentjnier se, na- , ; -,
    turaque longe discrcpem, in idem tamen conveniant ; ; ,
    quodammodo, vtcinaque sinl ? alia quidero tmm*- ; * , xdt
    diatc, ut iia dicam, qiiibusciinqtie videllcel cogna- (!) \ ; &
    tio quaedam ct occalia idenlitat inesi? alia mediale , ,
    e* dico, quae dlvcrsi oninino sunl geiiferis,'et proN , * \
    sus aliena ? qtia; lamen similiuin quatitatum inteN
    ,
    venui latenlcr, ut quispiam dixeril, ei occttfle inter
    se ^concilianlnr : ttnde singula singulis, quod est ,
    diclu mirabite, conlrariatn ipsis naltiram commu- , $
    iiicant, commtslioneiv.que el unilalem cum diesi- ,
    mtlibtis faciunl, quod omnem bercle admirabili- .
    tatls exce&stim sopcrai : siquidem id dfssimiliiti- ; , '
    dinls specie dnlcem qttemdam concenium efficit, ;
    quem nemo pro rei dignilate saiis^possit admirari. ^ ,
    Nuni fgtttir borum libi, hospes, rationem explicari
    , , * ;
    nimc postulas ? vel cam, qtta ratione opifex acdift , , , .
    calorque omntum Deos ex nibilo bac produxerH ?
    , ,
    v d eam, qtifit botum omnium creationem enarret,
    *
    cl quid primitm, quid medium, quid ullimum fuclnm fucrit? Isiuc lertium opinor, inquii, pater exptiL Qui cum (ilii dicium assensu suo comprobasset, tura ergo rursiis ita sum exorsus dicere:
    2. Rcclum quidem mea senlentia, optimi viri,
    \ ,
    consiHum iniistis, quod inclinasiis ad i d , qaod noo
    * pcrditticite esl, vel omnino extra lacultateso no ; ,
    siram positiim : multo enim bercle sermone indige , , ,
    rct priorum qusestionuni explicaiio, muliumque . , '
    , , fj Mobis facesseret negoiii, pbilosophorum eiiam l i n ,
    gtia et auditu opus baberet. Nlara porro ralionero,
    qua baec omnia produxeril Deus, sapienliainque i l - . ,
    lam, qua wniversum bunc inundtim xdiiicarit, s lus ' , , fj ipse noterit :
    quidqtmn est profecto, cujus in Q (
    , \ ,
    cogniiionem deveuire minus possimns. Quid enim?
    novitne domus, novime navis ariem, qua faeta est? )

    Et tameri amb* nihSl praeier hanc vcl itlam formara
    , , ]
    (non acoeptain iniiio exsisientiam,non sialutA, non
    consemtionem) mano cogitaiioneqoe nostra acce- , ,
    , . ,
    peruot. I)eus atitern, qood omnia et nibilo produ * ,
    xit, et in rerum natura conservat, non miuorem
    ;
    inde adiniraiioneiti movet,quam quia quamdarn sine
    , ; ' *
    ulla tpceie, atqae caremeni qualitaie roateriaro,
    , \ cerla aliqua forma posterhis insignivit. Et, si no ,
    sna non cogno$cihius,alienaquomodo rctit nosce , , reinae? Sed tamen boc cerio tcimus, divinum Nu ^ (2), ,
    men ob salam bonilalem suam angelos ereavisse,
    . ,
    ouincmque alium ordinein, qui natura senltente te

    ncalur : detiide btint, quem videinus, ftitindum pro- D . " ;


    duxisse, ceriaqtie specie at Torma decorasse, provi , ,
    denliaque sua adboc conservare aUemisque concor .
    \. vinculis, iialuralique conjunctione, quae supra omnem hominum rationem captumque putanda est, cuncta conihiere. Reliquum est igitur, u l quo hc ordine fabricaia fuerini, cloquainur. An non vobie ita videlur?Nobis quidem videtur, inquiebantJdque interim attdiamas : qua3 vero supra nos sunl, corum cognilionem Deo relinquamus.
    '. '* , , 3. Veruro dc illis, inquam, nibil nostrum au ,
    diee. Naro quae Deus Moysi scribenda iuaiidavil,
    bacc ego libi narrabo. Quorum si quid aliter cre^ .
    , . ,
    daiis, dicas. Ncque laroen illad abs te ignorari volo,
    (!) dcesl in Rcg.

    (2)Sie ambo;- forte ^ .

    VJS

    DIALO GUS I I CUM .

    154

    , , eos qui sacrae Scripttira? prlmos textne poseede ,


    rifnt, Judaeos dico, quanttimvis noslrae religionis
    *. \
    hostee, ubi de doctrina creationis agilur, nequa '. \ ,
    quam a nobisdissentire. A l enim, inquil, quam, . , \is maximas etiani nobiscum iniiuiritias gerant,
    , \ - bac tamen de re nobis consentiunt. Tum ego : Ita, \ . qne si nobis ambobus hac de re consentiuiit, nos
    , . " \ etiam invicem consentiemus. Ita est, inquii s^nex.
    , , * Quem sermouein simul eliam fllii collaudabant,
    , , . narrationemqne de crealione expo&cebant, quam
    ,
    ego
    quam
    accuraiissime poteram exposui.
    ; ,
    Eos lamen pleromque' deprebendi confuse rem
    , \
    tenere, et nt necesse erat a Deo non illustralse
    \ , . fap
    menll contingere, qusc diviniora vaticinia, carna ,
    lique facultate ac notiiia vel aliiora, vel aliena.
    ,
    capere nequeal. Nam quae diota suis libris congruebaut, i i * illj ftiatimabsque ulla conlenlione assen . *,
    tiebantur ; reliquis tarde et diftkulter. Sed, ut ad
    , . \ aliquid majoris moroenii confeslim veniam, omnes
    omniasuo aesensu tandem aliqtiando comproba *> , ,
    bant. Altamen hitloriam deDei mandato et depeu\ \ ,
    cato, pritni pareniis dico, de maledictione ob banc
    " , \ ,
    , . prolata, etde cxsilio, de Abelis morte, porro de
    dduvio, de arca Noe, de Israelis in iEgyplum m l , ,
    graiione, de exitu inde, de maris Rnbri trantito,
    , ,
    iiioereque per toJitudittet, dt operibusque, q u 1*

    his omniboe Numen pairavitditinura : borum i g i , x|j
    tar omnipm historiam nonuullasque alias in eaera
    , ' *
    Scripiura memoratas norunt quidem, adulteratas
    , *. \
    \ , Q tamen : ted nunc singnla in quibus claudicabant,
    (1), xal Cjv enumerare eapervacaneum. Quin Enocbi eiiam
    , , translationero sciunt, Eliaeqtw cnrrom, eoeque adhno
    *. - vivote porbifoent: ad ba?c neque Abrabamiim igtnn
    \ , \ rani, neque David, iiequo e i his ortum esse Je\, \ - snm. Nec alionom opinor abs re, eum honoris gra , \ . duin referre, q M m finoobvni Eliawque consece , , 4 , tos esae dicviii, caueamque, ciir oommunee komf nam vit terminos, corporioque t earnlt legem
    ' *>' \ uperariM. Eoa nim, inqweni, vivere v^luitDeos,
    , . m veetee auereiH o r a m , qui paradisam consc .
    luri eseent: hl aateni eunt i i , qui Moameihit legem sequeniur, ut nos quidem dicimes. Sed Deoi
    aofus verilatem novit.
    4. uic ge : Sarloree j g U u r , #pli* vir, erant
    '. ' , , ,
    \ , * - ^ vesiesque pacta raercede sarciebant, qtjaudia
    ; , \ , * cum bomiiiibue bie vixerum ? Dii meliora, inquil
    - Persa ; sed postqoacn ex boc mundo irauslaii sunU
    . * , ' boc ipsis Deus opus fackndwm Lradklit. Quae cum
    \ dixissei, aerinotteni reluli ego olim babitum a m i (2) ( ), rabili BOSITO doraiiio iinperatoreqiie (patrem dico),
    , quera multis quidem bonis ornaverat Dei numen,
    pneclarisque polius virlutum dotibus generosis,
    ,
    quibus praeerat, civibus imperantem ostendit, quara
    ' \ (
    imperatofi digiiiiatis majestaie : mulloquc me \ ) ,
    lioris pra38laniiorisque regni (ci^rlo scio et peFsua^
    .
    sum babeo, fraler) participetu effccil, quando euna
    , , ' ,
    ex boc mundo adse vocavii. Et opportune quidem.
    , ,

    (1) Cod. reg. (eic).


    (2) Joannes Paia3ologus, imp. solus ab ,a. 1357, morluus a. 591

    155

    M A N U E L I S PALJEOLOGI

    156
    %

    nii frater. Facile enini hoc milii pcrsuadeo, Deus, < ,


    cnm piaescniem banc, sive iram, sive casligalio (1) ( ,
    ncm, nobis vellet immittere, dileclum sibi princi) * ,
    pem lam gravibug e malis prius e r i p u i l : nisi gi
    *
    quis illud dicere malii (dioet auteni quisquis eum "; ,
    recte norii) : Si supeislos fuissel niagmis impcra \ \ ' lor, a principio forlasse non longius serpsissel ca, ;
    lamitas : vel etiamsi veheincnLissimo nos impelu
    ' \,
    invasissei, quis, dii boni, illo iinperii clavum te
    ueiiie, lemp-siatcm aliqiiani fluctuumque ct ven ,
    lorum alios super alios impelus timuissel? Veruin
    ,
    illius quicunque nietuionem fecerit, is ut quasi in
    , \
    mare immensum lauduin incidal necesse est :cum,
    que nulla lingua digna invetiiri possit virtutibus

    ejus, operisque propositi scopus alio nos trahat, ad isium, fraler, revertamor germoneni, qui et
    jucundus urbanusque omnibus visus esl, et inagnos tum risus concitavit de Barbarig.
    5. Meminigti, opinor, mi optime frater, fonlem
    illuru el quercum, sub qua consederat aestatis ardoredivinug princeps,cibum caplurus ex venalione,
    a 1 quam ipsum vocaveral satrapes ille, qui genuit
    islud in Cbrislianog nunc einissum fulmen, ex
    malorum acerbitaie sic nominatura. Tunc igitur
    ille, ulecis, longum sermonem babuit, quod Enocbiun ci Eliam demonstrare veUet in coelum esse
    rapios, omnibusqiie ibi vestimenla soere : qua de
    causa gplcndide eos extollebat, delaluraqne ipsis
    bonorem admirabaiur. Gui imperator subridens
    d i x i i : liane vero lu id bonoris divinique rauneris
    loco ducis, gudorumque el laborum pro virtute suce piorum pramiuui arbilrare ? unde hoc, obseoro ?

    '. (2) \

    , ' '
    , ,
    (3),
    ; (4) (5) .
    , ,
    , , (
    ^;, \ ,
    \ Q
    6 ,
    , ; ;
    '
    quippe id bominibus in Dei offensionem graviter
    \ .
    lapsig pro alia quapiam ultione ac pcena salis ease
    , , possii. Pone tibi anle oculoa unoraquemque sarto , ,
    rum : uullut profeclo eat, opinor, qui a Deo dala
    , , \ .
    sibi optione, utruna ex hoc mundo rapi vellet, ali- , '
    cubique vivere, lamque vilera arlem continuo labo, \ , ^
    re iraclare, aul gemel mori, deinde resurgere,
    \
    veeilmemigque indui, quae paradigi luturarumque in * eo deliciarum pignua forent; quio aUerum hoe raa, \ ; , \
    nifeato eligal: quin acum illico abjiciai, arteroque * ,
    HOQ bene scire ge juret, illamque traoglalioriem
    \ , ,
    tanquam opprobrii et laborum. non autero quietig
    .
    neque bonoris occasionem vebemenier aspernelur.
    T

    *'
    6. Quae cuin audissel arrisii eenex, et ad suos
    , \ , , ,
    regpicicng, Per Deum immortalem, inquit, ita la
    men aiicubi gcripla egt hac ree, nobigqucanliqui- D , \ ,
    \
    tradita : nunc autem mihi nimio quantum
    . \ f l
    absurda videiur. Tum filii: Sed credin* vere fuig ;
    se diclaro a raajoribus noatris ? nam qui sartoribus
    \ ,
    indigeret Deus cuncta nutu suo trabens ? nisi iorte
    ; \ ,
    lino eiiam et lexloribus amicula nobis contexturis:

    nec enim auri ramentU indigebit, negoliandoque
    \ , \
    lucrari aliquid cogelur, u l a inercatoribug emal,
    , '
    quae conlicieudig veglibus ingerviunt. Sed nullus
    r

    (4) Cod. Coisl. gnppl. s. !vt..


    h) Cod. Reg. .
    (5) Sultan Murat-Chan, seu Amuratbeg I , rerum
    gotius a 1500 1389.

    (4) Cod. Cdslin. , (forte ). Reg.


    . quod in lexluni recepi.
    (5) AUudilad nonipu Ild^im-Cban-Gasi Bajaielis, reruin potili a, 1389-1402L

    157

    DIALOGUS 11 CUM MOHAMETANO.

    . ' ' liomo tale quidpinm dixcril : esscl enim a raiioue


    ei sapientia reinotissiimim. Quod si bumanam ca
    . * ptum superal vestimentorum baec gestio et conser \ ( , - valio (permanent enim, quod vel omnium ipaxime
    , , [ 1 | ), - mirandum, incorrupta, u l nos quidem crediraus )
    quomodo, quaeso, non valde absurdus csset is, qut

    , \ , prapoteniem oplimumque opiiicem aedificatorem; (2) ; quc mundi Dcum non omnia pcrGcere posse d i ccrel, eed sariorcm etiam requirere, qui maleriara
    .
    forma insigniat ? quasi non posset, ut cteiera, sic
    boc quoque volunlaie sota sua efficere.
    \ \
    7. Qua? cum dixissent, summain milii e Oliorum
    *, , , , sermonibus voluptalem capere visnsest Persa, el,
    , Nae medius fidius, inquit, pulcbre (uis diclis ado ,
    lescenles isli stint palrocinati, idque recte ac juro
    . " , , merito, quod meam ad ipsos adbortalioiiero memt . , ,
    nerunt. Nam quod verilas ab illis vel mibi patri
    * anteferlur, vsbemeiiler laHor. Iia eet, iitquam, op ,
    lime vir : ieti luculcnler me suflragati suul ora .
    tioni : flliosque IUOS veriiate nibil anliquius dn , \ , \ cere roerito la?lare. Sod enim nunc dc paradiso
    , \ , mibi narra, et de beatorum in eo slaiti, et de vo , lupiatibus quas percipiunt : itero de muneribus co \ , , ronisque eorum qui veslibu* illis, quas dixisii,

    indueniur : quibus lamen veslibos aliquid admUtuin
    >, , . essc oportet miracuii, si quidem venim csl, cor
    rupiionis cxperies eas esse pennansuras : quocirca
    , ; de tota re, mibi crede, addubilare nimio plus
    , ;
    incipio. Illud autem me prseler csetcra edoccas ob \
    secro : an bujusmodi vestibus induentur omnes
    , \ - C quicunque religionem vestrain prol^tenlur ? vcl
    '
    pariim quidem indueatur, partim vero non iiem ?
    ; \ ,
    an majoribus qu)busdaui bouie frui possunt, qui
    \ ;
    viros probos ge demonslrarunt, graiaiuque Dco
    viiam vixerunt, vel ipso paradiso circumscribeltir illa aut gratia aut virtutuin reaiuneratio ? denique, an
    propter opera, vel propler fidem, bsec eis oblingeni bona ?
    '. cot , \, 8. Conabor, .nqui(, ai quldem per tempus lfcuc, . \
    r i t , enarrarc tibi baec omnia. Etcniin do bujustnodi
    , , \* rebus ?cl dicere, \el aliquein dicenlem audire, vcl
    . ' ' \
    melle mihi est dulcius. Priuiuro auteni de priino.
    . " ,
    Scire igitur tc volo, felicis illius vitse, bonorum , que qtiac in paradiso percipienlur, panicipes fore
    admodum paucos, si Chrisius accuralam aciionum
    . nostrarum rationem a nobis exigeret. lpse eninr

    sedebit omnium juslissinius judex : puicbre id SCK
    ,\ , , \ nius : spirilus enim est, et anima, el Verbum
    \, \ viventis Dei, natus cx Virginc, quaro post parium
    , \
    elfam, ut crat ante, conscrvavit: sed Moametbi,
    , quem eximie diligit, pro lapsis intercedcmis depre, , \
    canlisque raiionem babcbit, neque eum sua spe
    ,
    fruslralum dimiltel : undeomncs fere, noslrosdico
    ', .
    sorvabunlur. Salulis auiem raiio ct paradisus suut
    \ . bujnsmodi. Paradisum fossa circumdal profuada,
    naliva, adilu onmes arcens : ea fossa picc repleta
    ,
    esf, quae inexslinguibiii flagrans flamma perpctuo
    , *
    bullit, omnique lempore circumfluit in fossa, i n \ \, \
    fandumque exhibei auribus fragorem, el borribilo

    x

    (1) Cod. CoisL ^

    (2) Forle, .

    159

    HANUELIS PAL.EOLOGI

    quoddam epectaculum oculie. Est porro paradisi


    porta una, pons untis : is -pons gladius est mirum
    quantom aculus, super qoeni nudis pedibus transire oporlel, ut quis paradisi fiat particeps: alio
    modo eo pervenire non licet. Qiiibuscunque fgitur leve corpus erit, ei aligerum, ut ita dicam, hi
    nulla re laesi transibunl, ad beatorumque regionem
    pervenient : quicunqtie autem peccalorum pondus
    secum circumferunl (sunt autem ii numero plures),
    acie bi laesi deorsum praecipilabunlur. Sed pro iis
    lamen, u t d i x i , propheta noster amantem sui j u d i com dcprecabitur, obtinebltquc quae volet: i d qnoinodo fiet, jam nunc dicam.

    110

    4"ei, ^ $ ,
    ,
    . ; ,
    \ ' \ ,

    * .
    " , \ ,
    , ^,
    '
    (' ' ),
    . \
    , ,
    , \
    ' , .
    0\ ,
    9. Postquam totum confectum fuerit judicii negolium, Jesus Moametbo, quem singularifer diljgit, '
    hanc optionem dabit : utrum malit eos qui eadem
    ,
    fide fuerint, etiamsi ex alio genere, diversaque su- persiitione ad nos accesserint, ex fossa eripere , ,
    fracudisqiie paradisi deliciis donare : an eos qui
    *
    gencre ipsum allingani, quamvis non ejusdem re- , !
    ligionis ctiltores esse deprehcndantur. Ttim Moa- .
    meibus discipulos potias eliget quam propinquos : \ Cbristique auctoritaus fretus ad fossam cito devo- ,
    ' l a b i t , el stans in crepidine inclinato capite suara
    , ,
    ipse comam prehendi sinet, et ono quoque capillo- , \
    rum (non dubito quio mirere quod audies) incredi- ( ' )
    bitem discipulorum numeruro, quifacinorum poenas , .
    pendtiiii, e fossa tollet. Alque ita (U,bospes, u l ser- vatus fiicrit quicunque in Moametbum sincere spe- C ,
    r a i i i , beaius ille ab immortalilale el honore, beatus \ ,
    a deliciis qtiibus perfruetur in paradiso, quas jam , .
    nunc fempus estuldiceiido persequar. Sed, dii boni,
    ;
    quidnarn ex Htis rebuspriroum enarraboTomniasuni \ ,
    divine pulcbra : singula suadent, u i , cujuscunque , \ .
    prius memineris, id priroum bumana celebret lingua.
    iO. Florura enim varietas, fructuuni abundantia,
    '. ,
    oronis generis frugura nobilila, planiamm semper , \ , \
    virenUam gratia, cespes nullo onquam modo are- , *
    acens, aquarum Hnipidissimamra efftieio ct mur- ,
    niur, suavius qoam Sirenum cantas aures permul- ,
    cens, omnia denique q u olfactum aiiumve quem- ' (I) \
    vis sensum oblectare possunt, in summa, quidqaid
    , \ , , \ ,
    vcnustam, quidquid magnum, quidquid splendidum \ , \ ,
    a l)ei immortalis manu constructum est, id omno, & * \
    bospes, in ornamentum cedit paradiso : id omne
    * \ . \
    cum mirabililer cxornat: id omne locum facit qua , \ ;,
    libet trislitia superiorem. Duo porro amnes peren , \ :
    nes,maximi, tatera ejus alluentes,eum compleciun *
    lur, ei coelestem , ut ita dicam, concenlum edunt r , \ \
    paradisumque scindentes roedium, postea ipsi d i , , \
    visi in multas partcs dilabuntur, dcnuoque in unura
    , confluuot, inseque precipilanl, quasi animali per .
    peiuam aliquam saliationem exercerent, spectalo- ',
    ribusque exbiberent. Neceorum alieruier aqoam
    \ ;,
    babet: umbo, u l cum inspexeris et audieris, ita cura
    \ ,
    gtisiaris, incredibili le voluptale pcrmulcent: melle
    ' (2) \
    rdier, lacie alier inanat : remuneraiionisque ambo
    .
    (1) Cod. reg. *
    (2) Cod. Coisl. .

    1C1

    DIALOGUS I I CUM .

    1G2

    ! loco eruiU iis qui i n liac tita tino se abelineerint.


    , .
    Quanlum, bone Deue, beneficiam! 11* quod b r f Tem et intemperanleni voluptatem rejecerunt, ideo
    sempHerna leinpcraniique perfruentur.
    '.
    I I . Quid opus est aniplius promissas nobts divinas
    ; " fj, \
    delicias reccnsere ? Si quis equis studel, sive ?eua, \ , \ \, \
    tione gaudct, arcuque, canibusve, aut alitibtis
    ( , matisuetis (de venaioriie illis loqnor, quibus beslia.
    ), , \ - Tictum nobte suppediiantes captmus), sive veiiium
    , \ , ,
    splendorem affedat,.puellarumqtie congrassu delc , ciatur, oninia deuique, ut breviter dtcam, quaecuti que i n voluptate roens effingere nobis potest, ea
    ,
    volentibus siatim adsunt: nec enim ullam rem
    . desiderant, q u * non ipsorum etiam desideria pra>
    ,
    vertat, abundantiesimeqtte soperel. Hujuemodi,
    . ' hospes remuneralionem ab justissimo optimoqoe
    Deo omnium rernm Domino accipient, qoi eju
    ^ \ praecepta recte seryarinu A t enim rerum lerrestrium
    , \ error plerlsque persuadet, ut iniffabilei illat delt * cias gloriamquc negligant, brevetnque ac panram
    ' \ ;1
    volitpiatem vere maxima et sempilerna illa chario ( ), - rem habeanl: quo quld tolidius ficri, quid mtse, * \ \ rabiliuspossil f Haec raihi fert in iiienieni veniebant,
    , , \ - quibns congruum (ul opinor) voluiuati luae re^pon. " , 8um redderein de illis rebus, de quibus inlerroga
    (1) .
    bas : quod si quid amplius audire velis, dicas per
    me licet, el quod optas in mairu erit. Adsura enim
    tibi, bospes, ad quodcunque jusseris exsequendum.
    12. Salis tu inibi, inqnam, quae ad Eden perli'. '* , ,
    * , \
    t , dicendo percurristi: sed vide sU, liospes, ut
    '
    dicta tua fortiler defendas adversus ea saltero, qua*
    , *
    nonc tibi possim objicere: nec enim omuia abs te
    , ' dicia volo redarguere, nec in universum illa subiii , \ \, sulsa, q u eequi videnlur ex* principiis tuis : nanr
    * . \ si vellem, in quoddam quasi verboruro p<jlague i n ,
    ciderem : adeo mulia mibi videnlur. Illa igilur s i . , lcnlio prsetermUtain: tibl vero, quantum in ine e r i l ,
    , ; ostendere. conabor, quam inflrma, hosp8, m i b l
    - videantur dictoruro luorum fundamenta: quod 81
    , ; "
    faclum fueril, caeterorum nullam oninino rationem
    ,
    babere poteris. Nam eversa basi, de aedificio, credo,
    . , non curabis. Diii$i igitur, Cbrislum poat horoinun>
    , reaurreclionem juslissimum omuium judicera esse
    \ . essurum. Deinde dicis fore, ut Moametbi, quenv
    D exiraie diligit, pro bominibus deprecanlis rationem
    . habeat, eumque a gratia flexum de illius discipnli
    * . sectatoribusque seutentiam lalurura esse affirmas.
    " , \ Hoc autein, a grafla flexum, justum non e s l : q u i a
    . quod justum est, gratia esse nequit. Unde qua? d i ,
    xisii nequaquam congruunt, sed vcbementer etiant
    ,
    inter se piignant. Nam primum quod i i , qui in fossar
    ,
    et pice detinentur, aaquales poenas per&olvuttl, utpote
    ,
    qut aequaliter pecraverint; tum, eomnv quosdam ad
    , , alernum suppliciutn detrndere, quodMoameibi capillos prehendere non potuerint : deinde, ca?ieri
    (
    qui eos prebenderint et aecenderiot^ baeredtlaii* lo \ ), ' \
    co paiadisum dnre (quipraestanlibus tantutti virig u i
    ;
    , \ \ , pracmium et corona reservaius esi): sunlnc baec vir
    c

    n n

    (1) Cod. Coisl. .

    163

    MANUELiS PAL.EOLOGI

    164

    jus el atquum seslimaniis? nedum hujusmodi judicis . -. ' , \ ( 6



    qut paulo ante Dei aniina.spiritus cl Verbum a vobis
    nominabalur ? Atqui si Moamctbus cognalos suos ,
    potius quam discipulos malis cripere voluissel, ccrte * ,
    iiiauemis suppliciis discipuli remansisscnt :nunc ,
    vero, propinquis dhnissis, cum qui eadcni religione esseniex tenebricosa illa flamma voluerit educerc, , .
    no boc quidem perfecit.
    '.
    15. Nam babilo quidem ad quosdain respectu ex
    * auimi seuleniia rem confocit: caHeri autem in gur te derclicli sunt, etiamsi onines ille ex fossa ex- ,
    . ,
    trabcre volueril. Sed fac, secundum propoeitum et
    voluiHalcm Moameibi bocaccidisse ,quonam,obse- ;
    , \
    cro, jusio judicio lieri poiuil ? Oiouet enim eadem

    religiune eranl, nimiamque aliquam peccalorum


    . . .
    ..
    ..
    .
    - "
    utuJliludioem ferebaul. Proinde vel onanes propter ,
    fidcm liberare oporlebal, vel omnes poenae iradere .
    propler pcccalorum magnitudinem. Nunc vero, ,
    quia criminibus similibus obstrictot non eodem , ,
    modo remuneral, cerie atit his gratiilcalur, aut illos ( ) \, , .
    iitjuria aflicit, aul (quod lertium superesi) non poiuit \ perllcere id quod volebat: quanquam bac quoque via . , \
    otnnea e malis liberari neceese erat. Nempe Alin, , (1)
    u i propbelam ei Dei aioicutn, plurimos supplicio \ , \
    criperc beaiaeque vita? parlicipes eflicere dccebat, (2) ,
    idenique IVccre Falmen, lui prophetae Gliam, q u , niulios ipsa coujugi suo Ali propbclas peperii. lia '.
    uuusquisquc corum quaiilum ab judice diligitur, lan- ' ,
    lum polerii apud ipsuin : adco ut alius quidem plu ' ' ,
    rcs, aiius pauciores, quiiibct tamcn a Deo dileclus ,
    aliquos
    e sontibus
    liberare possit, (anlo
    quisque
    ,
    tismnc
    c n n f i h n c h n r r A n n c c i t
    I n I /\
    n u i c.-
    . -
    ^
    1 .
    _

    >
    rv

    (opinor) nuinero, quanlum dilectus e&l. Hoc sequi\ (), \ .


    tur ex iis qusc dixisli. Nam si luus propbcia eo, quod
    . !
    a Deo vaLle diligilur, itifiitilum eorum qui puniun
    tur numerum servabit, caeteri quoquc propbeUe oni ,
    nes idem facere possunt; nullus enim eorum est, \ *
    quem non ipsejudlci oroniuni boroinum amicumes- ,
    se aflirmes.
    .
    14 . Igilur, si vcra tibi juslaque dicere \ideor,
    \ \
    nec, ut certe scio, meis dictis infeusius adversaris , , ( (non enhn mecuni praier rem contendere voles :
    *
    id ex mullis tuis el praedaris viriuiibus conjicio): ) *
    quid facere non posset iufinila illa vestrorum pro (3),
    pheiaruin mulliludo, pro iis qui puniuntur amicum
    ;
    judkem deprecans ? quid , quicunque ami- D \ ,
    qna legc servabmilur, &i vera est, nec subinanis,
    \ ,
    tua opinio ? Cedo, quaeso, ubi collocabis Moyscn,
    ; , , \
    lantum virum ? ubi-David regein? ubi cum illo ; \ > ;
    reliquam omncru seriem generis, ex qna secundum
    ,
    carnein Cbristus esl naius? Num sulus Moanuilms ;
    dolpre fracius pro iis qui puniunlur interccdcl ? ,
    bi vero lapidei quodammodo erunl, suppliciisque , \ $ affecios bomiues absque ullo dolorig sensu aspi- ; \
    cieni ? Donne pulcberrimum illius factum, quoJ
    , ^
    bene succesterit, ad miseraiiouem eos cliam coin ; ' ,
    luovebil? non persuadebil, u l si quid orarint, rei
    *
    r

    (1) Supple, .
    (2) Cod. Coisl. .
    (5) Hic In codd. miniatis liltcris

    scriptum

    est

    ad oram : *
    '. Id esi: Nota :
    dicuul,
    suo$ prophelas
    numero e*e
    CXLIV.

    Turca

    165

    DIALOGUS I I CUM MOHAMETANO.

    165

    ( ), \ compoles fore se qtioque confldant? Scd hoc nequaquam dixeris, dummodo praeler omnes cane,
    ros deprccaiores (nosiros dkfb) in menlem tibi
    ^
    \ , veuiat Servatoris ipsius mater, prodejeciis in gebennam supplicans : quae quidem niater sola hoic toti
    . ; ,
    , ' negotio conliciendo, si quidem ullo omnino modo
    fleri posset, prorsos sufficeret. Jam vero qtiid dicis?
    \ , * , \
    , \ , \ , nonne palam est, improborum bominom sic nemincm eese poenas daturuni, sed bomicidas omnes,
    ;
    ebriosos, raptores, libidinosos, grassaiores, sacri .
    legos, totumque bujusmodi gregem sempilernis
    * , ' , *
    bonisesse fruituros? Siquidem aliier seniire non
    ,
    potes. Necesse est eniro, duiciseim&amice, ut alte
    rnm dicas de duobus: aut, judice aequitatem ser( ) \
    vanle, neminem ex illis, qui in poenis ha?serint,
    , \
    .- propler Moametbi amiciiiam Indeliberari (vestrum
    dogroa refero) : aut erga omnes, qui ibi fuerint,
    , \
    aequaliler eum affeclum e*se, tiec ulUim omnino
    * '
    poenasdare. Qua reet suam judexerga bominesami , , *
    ciiiam,et erga propriam matrem cunctosque j u s l i , \, ' \ \
    tiam taeretur : alioquin vel humanilas ejus vcl

    . - juslitia ex aliqua parte claudicaret, vel omnia simul, ut aiunt: nam iis, quae modo dixisti, confun , , \ dilur quasi et perturbatur tota de Beo dtepulalio.
    ,
    Eienim si improborum nulla re deterior essc v i .
    deretur quam proborum couditio, inepte sane face \
    ret, qui fugeret voluplatis invidiosum notnen, ine , ,
    ple qui niagni faceret iracundiam cobibere, ridictile
    .
    qui alienis abstineret. Quin si b.xc ila essent, su , , *
    pervacanea bercle foret Christi e ccelis descensio,
    ;
    ^ ut omnem lerram judicet, singulique siioruui faciorum remunerationem accipiant. llaque, mi bumanissime liospes, quaenam poicst subcsee cauea,
    ut vir, in quo est summa ralio, sic loqualur ?
    \ \ \
    15. Dicam nunc de paradisi deliciis, et de iradu ,
    oenda ibi vila: quam divinam quidemet beatam
    *
    esse dicitis, sed vestrisipsi sermonibus a diviui, , ^
    tale et felicilate procul abcsse denionslratis. Si
    lamen Ulam tuam opinionem ante defenderc volu \ .
    eiis, et quas conira objeci reprebensiones infirmare,
    , ,
    \alde sum cupidus te in ejusmodi oratione audiendi.
    \ ,
    . ' At enim, respondit, meae opinionis nuuc neque
    perfacilis est, neque sine commeniatione suscipi
    , '
    poiestdefcnsio. Nossica majoribus accephmis, sie
    . \ credidimus: quae lamcn tu dixisli, recise ca r a i i ( )
    - D * Jnagis consenlanea videntur (verelecum agam),
    quam quae nos dicimus. Quapropter, si quid in
    .
    . \ , - animo habes de Eden dicere, jain nuuc explica.
    , Quae cumPersa dixisset, filius ejus, a paire accepla loquendi faculiate, barbarum quid et auda , *
    , ' - cius clamans, Nonnetu, inquii, nobis anlea d t i i sli, ob solam bonitatem Dcom omnia creasse ?
    ; '
    , ' Nunc vero celebrata illius juslilia de bonilaiesdni . s t i : scd bic non minus bonus est quam jusiua.
    ' \ -- Quare si ob eam, per quam omnes creavit, bo , nitaiem , omncs etiam servare yoluerit, an idcirco
    ; ' , , ,
    reddeudis factorum suorum rationibus erit obno
    xius? Dii meliora, inquam, adoloecens : nulli om ;
    nino in factorum suorum ralionibus reddcudis ob , ^ oh
    noxius esse potestDeus : cuinam enim se majoti
    4

    0 D

    167

    MANUELIS PAL/EOLOGI

    168

    railomstn redderel ? Insana lmjusmodi opinio: \ .


    , . ?
    impia cogitalio. Nam quse a Deo proflciscuntur,
    , (\)
    pulcbra aunl omnia et bona^ Qui amein nihilominus
    , , & ' de aliquo ex ipsius factis qua?rere, invesiigare ct
    . "
    dicere conanltir, hoc justa ratione utfaciant opor' { let, nec id illi aitribuere, quod ne lioroini quidem
    , , , , ;
    probo conveniret. Qaoniam igilur id quod dixiglis
    , * .
    Dei justUiae repugnare deinonstratuin est, non

    recle, opinor, dicerelur, Deum, uipote beiiignum
    (2).
    crga hoiuincs, ejusiwodi ree facere debere. Nulla
    \, \ ' *
    ex parte eoiiu jusiitte adveraaiur ejus benignitas.
    ,
    Hoc tibi &iiunl ac patri pcrsuasuin esse opinabar,
    , \
    ad aliaqtie pergjre volebam : tu aiitem quoniam
    \
    conlra me surrexisti, aliquid supra dictis adden * ,
    duni esse arbiiror, demonairandomque, eoa eliam
    qui in meliorc religione deflexisseat de legis ?ia, . , ,
    puuitum i r i ;*jui ulruiu raitlti an pauct tint, nihil ,
    ad reni. Uoceuim semel demonstrato, inulilUerit .
    capdloruin virtus Moamelbi tancte renerandi.
    '. , *\ \ 16. Sapientia praeslas l u , eorumque, qui juria
    *
    diceudi poiestale decoraii sunl, nemini fortasse
    primas concedis : id a palre audivimus. Si quis igt- * .
    turpeccaii convictiisiiierii, dic, quatso, numpoenas , ;
    repeiis ab illo ? figo vero repcto, inquit. Et l>eo , . \ \ ,
    graium, sancteqtte esse factum pulae, necue ? Qui, ; \ , ,
    quaeso, facerem, respondil, riisi ifiielligerem ila ; , * \
    \
    ease? Reciissinre, inquam : eiipsum quidem Deum
    ,
    jam in hac vita complures videmus punire ex iis
    . " ; '
    qui in ipsum credunt, si minus ad ejos voluntatem
    vixerint. An non ita egt ? Egt vero, inquil. Adeo, Q , . "' , ,
    inquam, u i vei pieet ganctete gerag, peccaiorea
    ;
    peniens l l l c , Quis, qua?so, baec non scil ?<Jua> ; . , , ;
    nain est igilur, inquam, tua consuetudo ? Uirura
    ,
    si qui peccaverunt aliog pleciis, el ab aliis poenas ;
    non surais ? an omnes injuria affectos vindicas, ,
    d injusle agentibus congruem supplicium infers? ;
    At jastam legitimaroque de omnibus omnino sen- , \,
    lenliam ferre te semperqtie laturum esse palam
    .
    eM, iiisi forie veiisul personamm acceptor in jus , ,
    vocari. Quare quomodo justus eril Dens, si alios
    ' ' ;
    qiiidcniin bac viia punil, de aliis neqne in hoc \ , *
    tteqtic iu ilk> sacculo poenas sumil ? idque cum
    \
    equalem i u le ipse omnibus exbibeas : iloiw, cnm , \ ,
    ronslel, a rouliie jas, e i legem, et ipea naiurae
    ,
    praecepta adeo conlemni, ut ob ardenlem avariiiam D (3) ,
    obvia qnacque impune diripianl, ferinamque quasi
    piov , propter suam erga bumanum genus inhumanilatem
    (4) \
    viiam vivanl, utque ad mon&trosas usque libidines
    , corum inalilia extendaiur, quoniam volupiatibus ,
    omnino.suiu dedili et veluti affixj: qui laiuen
    .
    nullas tanlae pervereiiaiis poenas dederim. El quod
    , ,
    bic capul est, illi ipsi bomines in beatis volgo ba- , \ ,
    biti, exirema seuectule in pace sumnioqiie houore ,
    la excesserunt, alieuasque operas vpesque suig
    * B

    (1) 1. c. j t u l a , recta, convenienti. Est locatio


    nostro familiaris, siciii illa, , et verbum
    . Vid. paalo pott Un. 36,
    .
    [*) Cunf. iufra col. i 7 i .

    (3) Codd. ambo . Cod. Coislin.


    , u i sit seusua: ut vulgam cuipas eommiuere
    odtrint.
    (4) God. Coisl. .

    DIALOGUS I I CUM MOIIAMETANO.


    .9
    0iaiou ;
    rcliqminint : lins'i:e vi..|cntos paiici .!e
    iis, quos maxiiuts iiijuriis afTeceranl, perofliciose
    '

    scmper coluerunl, hiinr iis bonorem. opinor, cwi,
    sorvalae quasi liberlaiis ct vita? pr:imium reptndcn ^
    ti s ; alqui mtdtos ex illis, quibus a pessimis homi nibus illatae injtirirc sunf, bonesios probosque viros
    ,
    magnaque aequabiliute vixisse reperias.
    -, .
    '. " ' ,
    , '
    , zl ' ^
    ,
    . $
    , (1) ;
    , . \
    ' ,

    ,
    , , \
    ' \ ; \
    .
    \ . " ,
    . .
    '* ,
    , ,
    , ^
    ;
    , \,
    .

    17. QUGC cum ita sint, qnoniain lu qnidein jnsiiliam aliquam omnibus tribuis, Deus auiom seciuidutn ca qti bodie fiunt parum jusle agere videiur,
    si nrquc in fuinra vitt poenas luunt, qui eim.
    pnpceptorum suorum violalione aspernali suni, hi
    profeclo es Deojustior. Vides nunc quania cx lns
    sequalur absnrditas, et quonam mali processcrii
    opinio lua ? Cujus rei causain discere si velis, iu
    prompiti est. Quibusdam peccalis jam in bac vita
    poen% infligunlur, ncmpe ne onmino de punitiouo
    diflidanius : cum enim vel nunc sint, qui illud de
    futura vindicla crcdiTe nolinl, si nemo ullas \u\
    lu saeculo lueret, quis, obsecro, et se commissi pcrcali poenas fsse damrum, aliis eas in fulurum
    lempus rescrvari croderel ? Jam vero illud oninps
    fere credunt. Nam ininiLu apparemis rei dubilatio
    tolliiur de re non apparenie. Erii igitur judicium,
    nullisque prccibns deprecamla nialorum punilio,
    item m probis rcmuneralio, posl bauc vilam. Di< cl
    forle aliquis vcslniin ; At scclerali nialis afticicntur, boni bonis, juslilia quidem judbis palam i i l ,
    clemeniia aulem ejus erga bomiucstibi apparebii?

    ' , , Q Nec a ratione aliena osl baec iiilerrogalio. Oporin


    .
    enim Deum aclu ci effectu esse id quod est, stim niam ipsamqne jusliiiam etbouitaien) : el quoniam
    ^ ,
    sccundiim anibas bas virlules ageic eum nccesse
    esl, viaui iuvenil, qua via et bonilalem osicodci4i,
    (2) .
    el iiibilominus paieiaccret justiliaiu. l u bunc iiuih,
    dum enimdici noit polesl quam abundc el liberali , \ ter suam erga bomines benigiiitalcm omnibus i m .
    bris inslar profundit, ut ex ipsius operibus inlelligi poiest: jiisiitbim novae posl mortem vilai rcservavii. Alque non memoro iiunc, quaula bouilaie
    el cieinentia ipsa punitio et conslilula esi, et pra?nunliaia.
    '. ' ,
    18. Qux cum ego dixisscm, filiusque nalu major
    ,
    silerei, niinor in patrem iniuens aliquid ci Arabico
    ; scrmone d i x i l ; quod ille, ut videbatur, comprobavit,
    , ;, ^, ;
    ad nosque Turcita liugua iransmisit, inlerpretibus
    ,
    ex more adhibilis. Id eral illud ipsum quod dixe .
    rani, inuiilem prorbus Cbrisii ad ouuien lerrani
    ' , , judicaiuiam ei bupervacuuni esee advcniuui, si qui . ,
    dcm omiies omnino ille sil servalurus ; vcrendimi ; \
    que esse, ue jiibli iiomen boc nioito amiiut. l\xc
    . , eiiim, inqtiil iJJe, non salis dciijoiislraia sunf. Ju, ; . tlicabii cerle videlicel, suppliciisque eos omnes tra,\
    dei, qui disciplinani Moainclhi instiluiis coulrariain
    . docuerim. Ad queiu lunc ego : ler niibi, per inquam.
    " ,
    graium esl, magnumqiie ulilitatis frucium videtur
    , praibere, si quociim c(dloqiior is quidquid sibi in

    inentem venil (loqniiur: quodsi aliier facare voiur

    (1) Cod. Coisl. .


    (^ hic non baptisma, sed fulura
    pobi resurreclioncm vila, ex Maub. xix, 2S,
    PATROL. GR. C L M

    . -,
    \ .

    171

    MANUELIS PAL^OLOGl

    172

    erit, non videbit, disputalionis fruslra a se snscipi ,


    laborem. Nam vulnus quodocculiattir ad saniiatem
    . pervjinire nequit. Tibi atilem de ejusmodi filiis gra- . \ '
    tulor: etenim pulcbre, quae bic dicunlur, assequi
    &p \idelur adolescens ; ipsum lamon scire volo, im- ,
    vios in judicio
    non esse reiurreciuros,
    ul aii David.
    (1) \
    Quem si admiuis lesiero, vamis erit bic sci mo, j u . Ov ,
    stum judicem judicaturum esse paganos, suppliciis- , , \
    que eos esse iraditurum : alservalurum omnes ; *
    sine discrimine, qui male vixerini quidem, sed
    (2) ,
    recta tamen in flde fuerint. Quod si Davidis auctori- . \ ,
    laiera rejicis, quod reliquum eei faciamus, armis- , \ *
    que noslris (probabilibusralionum momemisdico)
    \ ) .
    pro nostra senleniia propugnemus. Quooirca ple- \ ,
    raque dicere oniiUo: illud unum addo supra diclis,
    ,
    quod vel solum boniini non plane conleulionis cu> ' .
    pido persuaderc possit.
    19. Fac aliquem slructarum regi insidiarum
    '. " ; > , \
    reiiin esse : si res in dubio versetur, defensionis ei
    fl" ,
    dibilur loeus : aclori el reo eunidem clepsydrarum
    * \ , \
    noincrutn concedel, ambobus aeque aures praibebit
    , \
    juJex, nec ulla re superior erilisqui prorege dicil.
    S.n auietn manifeslissiiuum crimeu est, adeo ut
    . " ' ,
    neque argumenlis neque ullo lesiimonio indigeai, ' itullam cmnino deprecalionem lemabii reus sed
    , c-onira seipse laia senlenlia ad laqueum feslinabil
    * *
    aliquando, mortemque tantum non invocabit : ideo , \ quod pudorem, gravissimasque conscientiaB re, \
    prebensiones el inlolerabiles stimulos icrre nequeat,
    (3), , Quapropier nerno unquam in iribunali consedit,
    , \
    ui bostem captum redargueret, moriisque poeua
    .
    dignum esse convinceret. llaec einui poena peccati , ,
    naturam sequiiur, el lege ac lempore coulirmaiur. .
    Tribuual auteni, eljudicium, elaiguiueiila, el mul-
    ta de ipsa re inquisitio eo perlineut, ne ferendae \ . , , \
    sententiae dominus, bomo cumsil, benevolum viruin
    , \ ,
    pro inimico imprudens iulerficiat. A l eniin boc,

    opiune adolescens, locum non babcbil apud illuin
    . ',
    ^idicem, qui pro leslibus probaiionibusquc nulli
    , ; ' ,
    exceplioui obuoxiis uniuscujusque conscieulia u l i \ \
    lur. Omnia nuda 1, omnia aperla sunt UCHUS illius,
    . ,
    qui eo in nibunali sedebit: iiium neuio lunc deci- pcre conabilur. Omnibuseniin, quibusnuuc ignoius
    ' est, manifeslus erii. haque fulurum judiciuni nou
    (4) . ,
    incredulorum causa iiet. Jam vero si quae dixinius D ;.
    libi pcrsuadent, nec ea prorsus nugatoria exislimas,
    . \
    quod superest nunc dicamus : vel iiiinirum proptcr
    , ,
    iideles, lapsos, vel omniuo nulium fore judiciuoi.
    Alqui fulurum esse judicium [in confesso est : igi- , .
    tur licri poiesl, u l omnes qui piam fidoiu
    colunt servenlur : alioquin Cbristus iwn possel (5)
    Hebr. iv, 13.
    (1) Psal. , 5. Sic paulo posl, p. 380, lin. 2 2 : *H
    (5) Cod. Heg. , provocubit.
    quod vide
    (4) (iOd. Cuisl. .
    lur ad illud Evangelu alludere : Qui enim noncredil,
    (5) s<epe appellaniur a Ibeologis Gnejam judicaius csl, Joaiu m , 18. fSec eiiini, opilior,
    cisnonqui iiinocenler vixcrunt, sed qui veram l i iiupiofum resuiTeciioiicni oinnino negai Manuel, dem suni professi, pcrveisis licei i D O i i b u ^ :
    sed illud d i c i l : Ad iniegram damualionem resur- conira haretici c i pagaui, quauiumvis j u s i i
    geni quidem iinpii : ad judiciutn aulem proprie
    lorte el probi. Conf. buiceri Tliesaur.
    eccles.
    liicluiu, iueo quodjam suul judicati, nou venieiil.
    lom.
    I , c. 543.
    (2;Cud. Hcg. .
    r

    THEODORI DESPOTiB LAUDATIO FUNEBRIS.

    174

    , \ - judex esse, vereque appellari. Ad baec cumsilerent


    . \ , juvenes> illo modo senex loculus est:

    20. Demouslratum roihi videtur noc quidem : dic
    '. ' * *
    ergo sodes, quid ta de paradiso seniias, et de fu \ , \
    lura bohiinum in illo condkione et deliciis. Quod
    \ . ,
    si reciai consentanea rationi nostra tibi videbuniur
    ,
    dogmaia, non longa bercle opus libieril oiaiione:
    sin de his aliler libi videalur, verbis non parcas,
    , , ' ,
    nec ullam laborum ralionem babcas, neinpe unde
    ,
    spes est eum veiitalis fructum percepmm i i i ,
    . '
    quem colloquium a perliuaci concenalione libe , \
    rum fiirre polest. Nos vero, inquam, bospiies Uii,
    , \ , (\
    ' ' - liberale apud te bospitium, paremque in le animi
    candorein et digniiatom nacli (ncc enira yerbis nec
    ), ;, ,
    ^
    factis bonoi iiieenliiis jlraclari potuisseimis), qiiid
    . \ ' ,
    ' . esl liospes, quare non quantura possimus par pari
    redilere cvjnemur. Sed enim submolesie forle latu' ,
    \ rmii le suspicor meum sennocioandi genus. Qua
    cuui ego dixissem, conlristabalur Persa, vuUuque
    , ' fcertsum animi indicanie, Nibil ejusmodi, inquit,
    vereri oporlet: eatenus benevolenliam ,suam por rigi, quaienus nie veritaii adbxrere cerneret :
    . \
    quamobrem,
    inquit, ioqiii nibil prae verecundia
    , \
    rtuicendo.
    Ipse
    eiiam idcm et facere se el in serie
    , \ ^ ,
    ' , ( I ) , dispuialionum semper factorum afQrmabal : cum que eam, quam illi eram pollicitue, plenam lo ,
    quendi liberiatem* non peteret tanlum, quantum
    '
    vicissijn repeteret, aequum esse iiuellexi, me quo .
    \ ' C
    ,'
    ;.
    " '
    , . , ,
    , ,.

    .

    que promissa eervare, r.ec moleste ferre liberum


    responsuui : quodjamin principio,cumsedaturum
    diceret, spopouderam. Deiuceps igiiur, inquam, lu
    quoque benigne me audies : nec enim ul redargucrem te descendi in boc certamen, convenieus alius
    personae paulo fortasse magis quaro milri : ai descendi ut roorem libi gererem : et preterea nescio
    quse opiiniarum rerum spes mihi injiciiur. Quibus
    omnibus de causis nou altinei ulli rei Jparcere,
    quam ad boc conferre posse arbitror. Reciissiiue
    lu quidem isiud, inquiunt omnes
    petiniusque a te, ut quod pollicitue es, repraeseoles. Quae cum
    essent dicia, ante maiutinum crepusculum secundus dialogus sic couclusus esl.
    ( i ) Yideturbic , sive
    debere.

    , sive tale aliquid, ab lectore subinlelligl

    M O N I T U M
    AD

    MANUELIS

    PALEOLOGI JN FRATREM SUUM ORATIONEM FUNEBREM.


    (COMBEFIS.

    Auct.

    Bibl.

    PP.)

    Luculentissima oratione, cum suam fratrisquc pielatem egregietestalam, meliori a?vo ac fortana dignus
    iroperator, facit, ejusque alias virtutescelebrat, lum occidcMis inOriente Romani irif^erii, Orienlisque ac

    175

    MANUELIS PALiEOLOGI

    '

    176

    mirum quantum promoventis Oemanici, speciem proftonit. Plura edisscrit ex quibus politicus imperio
    regnoque possit consulere, eique, a Clirisliani noniinis. conimimi eodem bosie, qao deletum est Orienlale imperium, vel modo cavere, cura is belliim in CbrUlianos inslauraiuin, novis jam victoriis, ac ab
    anno altero, celebrare ccepil. Fccere, cum Graecorum discordise iutiiux, lanlseque illa?;de tumoia hnpeiii
    <oncertationes, tuin dynaslarum aliorum, iisdem ac sibi muluo baud salis convcnientiuiu, mata sindia
    ul ne aliorum negleclum dicatn, baud pulaniium ipsorum rcm agi, cum arderel proximus paries, ui sic
    nostris accisis rebus, coaclaque in easa ngustias Cbrisliana republica, formidabile adeo imperiura in inumli
    pariesomnes besiia profcrret, ac tam mullis provinciis Christiani impcrii lutnen exslingueret. utinam
    vel sero landem, funesta adeo imago, terrorem quem esi nata, nostris imprimal, multamque illam, ed
    tardiorem in bosiem nonnihil bactenus remoliorem, eorum viriutem provocet! Hoc tibi, Gallia, Ludovici Justi ac Adeodali lui auspiciis, glotiae tantis cumulis, tantaque imperii proialione, divina virtus
    pugnaverit, pugnetque, quo ipsa ilerum, in ejusdem ac Cbristiani nomints hostes illos, tua illa vklricra
    signa, inferas. Ut sub Manuele, ac eo abs te rogante auxilium, sic habuieses, parque illud tuuni a Oeo
    datorum ac conservalorum fratrum, uti modoiibi prafulsisset, baberet forie suos adhuc Graecia imperatores, lunaeque illa cornua, bestiae domiirix contrivisses. Nunc itaque fausie conleras, roajorique glo*
    ria inslaures deperdita, quam eraa sospiraiura bactenus inlegra.
    Hujus in Peloponncso a Manuele babiiae funebris oratiouis, ubi ad confirmandum Tbeodoro juniori
    impcrhim a decessu pairui eo concessisset, in haec verba meminll Laonicus Hhtorite Turcicce l i b . :
    \ , , \ ,
    , \ . , <
    . ,
    /, \\ , \
    , Porro redeo ad Theodorum imperatorit / i lium, Spartw ac reltijua Peloponuesi principem, qui Theodoro patruo educalus, ac ditciplinis in*thuiH$
    ejut postea demortui principalum accepit, Quadere Emmanuel paUr Byzantinut imperator Peloponnemm
    veniens cum filium prcefecit provinciiv, eyregiamque tuper fraire jam defuncto orationem funebrem declamavit, eam recitans ad ejus tepulcrum, frairemqtie ac necessarium lugent. Plura subiude de uosiro ac scniori
    Tbeodoro perstringit, ne vilia quidem dissimulans, quibus illc non omnino caruU. Habei crealum despolamac ducetu Peloponnesi, cum jam flliiCaiitacuzeni obiissenUv , Spartas : quod inlerpres nia*
    le omisil. Manuel allerum lantam, eiqui esset praefectus Peloponncso, 6igutgcal inonuum einc Hbeils
    nlio superstite, cujus essent probali mores, sed quem filius, ac cousobrinus Theodori rerum sumiuam
    post palruum in Peloponneso ambiens, secus agerct.
    9

    ARGUMENTUM

    ORATIONIS.

    Exordium quidem vcheraenlins lugubre/ac qua- , \ '


    , le maxime fratrera, super iratris funere oraatem,
    \ ,
    deccai. Ubi autem oraiorem agena, divinissimus
    impcrator, parum quid etiam generis memiuii, ) , \
    baud in eo diuiius moratur. Porro deveclus gtrino- \ ;
    \ ,
    nc ad viri acia, nec pauca illa, nec ul brevi ora, tione explicanda forent, excosans, ul quia eorum
    splcndor omnibus pateai, nec a quoquani ucgetur, ,
    , \ ' ' ,
    baud neccsse sit singula enarrarc, eo ipso ciiani
    vilde cxornat: sicque deinceps ejus aggressus ,
    laudcs, prinium de ejus pucrilia diss^ril, ulque oin- \ . ' > '
    uino babucril moribus, ac qualis vir facliis, fuei i l ;, \
    universk; tum vero adacta ac resgesias procedii: , \ ,
    \ '\
    primumqoe eorum mentionem facil, qune quoiulatn
    in patrem, eumdemque ipsum, ac propinquos alios, . \
    cum i i rebus adversis ulcrentur, ab eo gesia smit, B ', , ,
    \ .
    narratquc ut iile in rebus babueril: lum gradum
    l

    () Auctore, joxla (^d.^8 ap. Larafbeciafn, Gemisiio Plelbdne.

    177

    THEODORi:DESFOT* LAUDATIO tUNEBRIS.

    , \ ; -
    , \
    ,
    , ;
    , ,
    . , \
    , \ , , '
    , .
    , ,
    ,
    * ,
    \ ,,
    * \
    , \
    , * . .
    , \
    ,
    , ' ' , *
    ;
    \ .
    , \ ,
    , \
    , *
    , \ \ ; ;
    \

    17*

    faciens ad Peloponne&iaca, primum memiiut qjue


    in provinciam advenius, ul sola exspeclaijo juverit
    ciun res tanluro in procinctu esse : uique reipsa
    advenerit, sitque laHanter ab indigenis susceptus :
    quo loco, cum coepisset de avunculo ac
    dicere, optime cavet, ne quid in cos, quoad fleri
    poiest, absopum, aui grave dicat. Postroodum l l l y riis ad eum commigranlibus, ut cum dubium esaei,
    nuni essent recipiendi in provinciani, nccne, eo$
    ipse, cum m u k i secus pularent, optime conjecUna,
    ac quod conducens esset, consulens, recepcril^ s i l que eorum opcra opporiune usu$ : posi vero, relatam de vicinis bosiibus vicLoriam
    memorat, ac
    caplum principem, quibus oslendit corroburas&e
    imperiura. Tum (ransiens ad eos, qui ad Barbaros
    perfugibsent, ac ubi priroum aliqua <te illis coiumuni sermone loculus essel, nullum e i nouiine pro
    modeslia noiai: pergitquc deinde ad ip&tim Barbarum, ac ea qure ille in atobos molitus $ssl. Induceniibus perfugis, cum etqiwdam a se e^aja iUum
    provocarent. Ad hac, meuiinit, ut cum ipse, MMU
    fraler illum cpnvenerint, ctmi necessiias tulisset,
    ac secus 1111 consiiiutum baberem; ptriculi iieui
    inde conflali, ac Iristium aliorura qua? illic occurrerunt; uique, ipse quidero iniperalorcx Barbari
    voluntate, Constantinopolim iierum prseler Qpinionem sospes rcversus s i l ; frater auteni, qui jaiu
    ineluclabili laquco teueri videreiur, summa inde fortiludine ac solenia profugerit i n Peloponnesum,
    e

    r e v e r s , , s

    ' - C
    > 9nia jaip, nedum quae in Peloponneso, sed el si qua inlra japiias erant ( I ) , maxi, \ \
    mam parieiu io periculum adducla, so^piiaverit.
    , \
    utque cum Barbarus, ipse quidein ab Hellade ino , ,
    vens, non exiguum aul itubellem exercitum in Pe ,
    loponnesum misisset, probibueril ille, non n\iinc
    roso quideiTi exercilu bosti occurens, eed dikci exer ,
    citus congruo slratagemate, rem conficiftus, ul ne
    , '
    in provinciam invaderet; utque demum eo facino ,
    re, jam concessa Barbaro el ab co occtipaia, rece ,
    perit, ac imperio vindicarit. Posl bac reversus ad
    \ commune illud bellum Barbari, iaclaque mcntione
    , \ , ut cx crebris cladibus eo victore cum Cbrisiiauis,
    \ . ' tum Barbaris aliis illatis, ree Boiuanorura gra , \
    viier affectse essenl, uec non suscepiae ab ipso ua , ' , vigalionis ac ilineris ad Occiduas pailes, narral
    " , .( gps^ea gcsta interim a fra(re:ac prinium qaidem,
    ui Gorimbo, quae versarelur in manifesto periculo,
    , coucredita fratribus, cum eamdem ipsam a Baiba \ , rorum salvarit manu, tum inde rebus univcrsis
    noii modicam opcm coinpararil : ad li*c, ui cmn
    posiea visus essei, reliquam lotaxn proviibciam
    , ,
    illiscedere, res cum Barbaro omni melius spe coui
    posucrit, ulque rccepia provincia, ilerum res ejus
    * ' ,
    stabilierit, cum iiulla injuria Pralres affecisset,
    \ * aulve omnino damni aliquid inlulisset. ln bis por, ,
    ro diuiius versalursenpo, quod lollendoc opinionis
    , \
    , *& causa, per ignorantiam vcritatis rei, ul omuino
    t

    (2) Ipsi Bajazeli assisienies inque ejus exsisientes curia.

    179
    MANUELtS
    batmisset, apud nonnullos obtinentis, plane praestaret, borum quoque meminisse, nedum aliorum,
    quaeesent perepicue bona, quam silentio dissimulare. Siquidcm enim nunc tac^renlur, ut quis
    poslmodum leotaret meniinisse ad calumniam, utique posset apud aliquos gestae reiignaros, tanquam
    vera dicens habere fidem, velul non fuisseul tacenda bic, ut qua de bis dici potuissent: cum re^ laia, ac paiam exposita ut gesta essenf, in gloriam
    poiius, ex eo quod forsan secus videbalur cessura
    essent. Deinde procedit ad comparandum cum
    anliquis, quando et morbi roentione facia, iterum
    lugubrior, oraiionem componit; simulque osiendit,
    nihil minorem forliiudinem in morbo oslendisse,
    quam rebus gerendis : cumque bic subdilo quoqne
    audilorum coelui annuisset, u l et ipsi aliquid sibi
    congruum, pro pluribus ac niagnis beneficiis, quibus ille eos demeruisset, loquereniur, camdem rursus naeniam resumil. Id porro facii, cum remissione aliqua egens, impedila voce prse doloris v i ;
    tum vero, quia etiam mullos alios cupiat audire
    lamentantes, ob irapensius illud ac insanum iu
    fratrem pliiltrum, pluribus ac inagnis de causis,
    quas ipsc edisserit. Quamobrem eliam affecluosius
    quoque ac lugubrius ilerum ordimr, tanquam omnino neque narralionem, neque laudes poiueril aggredi, priusquam fuisset induhum lamentis. Poslinodum taroen ad consolaudum descendens, finera
    dicendi facit, congruis ac apiis laudibus cuiqueloco
    intexlis, ut neque exccdat quod sit probabile, nec ,
    eorum aliquid deficiat, q u dicio opus, ac congrua
    erant, ut in singulis quisque arte legcns perspexerit.
    9

    PAL^OLOGI

    180

    L , . \
    '
    '
    , , >

    . , !
    , '
    , , * ,
    \ . \ ,
    , \
    . *
    \ , \ ,

    * . \
    ,
    \
    ' , .
    , , \,
    ,
    , \ \ , , \ ,
    . \
    ,
    , \
    . ' \
    j , , \
    , ,
    \ , \ '
    .

    131

    THEODORI DESPOTA LAUDATIO FUNEBRIS.


    -

    1*2

    '

    PIISSIMI AC CHRIST; AMANTIS IMPERATORIS


    DOMINl

    MANUELIS PAL.EOLOGI
    FUNEBRIS ORATIO
    I N PROPRIUM EJUS FRATREM

    DESPOTAM PORPHYROGENNETAM

    DOMINUM THEODORUM

    PALJEOLOGUM

    Dicta cum imperator esset in Peloponneso.

    \ ; , ,"
    ' , ' ; ;

    , * ,
    .
    , (5
    * ,
    , \ \
    , ,
    xa\ .
    , \ , , ; ,
    ; , ; ;, \ ,
    \ .

    *
    , \ '
    , \ ,
    \ . \
    , ' , . *
    , '
    *\ ' ,
    , ^
    , .
    ;, ;

    Eniinvero quid ad etiam loquar, auditores,


    qai nec ipse valeam dicere, vosquc videam noit
    valentes puram sermonibus aurem accommodare ?
    Cum me enim calamitatis hujus immensiiatc allonitum vox fugit ; tam vos eadem quoque ratione
    scio affici, quos in prxsenliarmn lamenlis prosequendus, praectore adeo deineruit. Quia lamt-it
    baud omnino eslis silcntii facultalem facturi, qni
    forte aliquid pracsenli congruum calainilati audiluros speretis, utiquc pro virili qnoque dicendum sil.
    Nam el mihi videor viderc succeiisenles, quod no
    cilius opera preliuin aliquid dixerim. Quippe oinuiIHIS liqueat, ut lanliim delis crimini sermonem
    bactenus dislnlisse : baud qiiidem id lingua ; non
    enim dolor vigens animis, sinit ; sed vullibus iii
    nos intcutis, planciibusqtio, el ejulatibus, acomnibus aliis.
    Cmn sane baec a vobismcrilo exiganliir, tum a
    nobis operecompleaiilur; qu sil jiislum prasiaro,
    vel si nemo exigat: eeu polius reddere, antequani
    etiam aliquis repeiat. Equidera a prima jam dio
    debituin reddilurus eram, ut per facullatem lif iiisset : haud vere, quuiii grave aden vulnlis dira
    hujus calamitalis incessii, possini facile. Ex quo
    enim applicatis navibus, vestnc bujus orae,
    quam ille qnondam aul omnino venaiu, aul copias
    dticens,ambu!avit, parlem aliquam aspoxi, prolliiiinl
    lacryiniii ffuininis instar, osque fu-fmonc inlcrdicit. Itla eriim bac rcgio quam sic illc

    183
    M A N U E L I S PAL/EOLOGl
    lRi
    demcruil, vix non oculis, ejns coram $ubjicifns 2,
    forinam/qtii minc inforniis jacct, nen oninino same
    "
    .
    menlis flalum reiincre sinit. Vofcqtie, viri amlitores,
    <5 , , ignosciic, qiicin ablatus defunctus magna parie vita
    , \ (5(
    sensuqiie d'$iituit; eiqtie, qui non facile desideriis
    .
    veslris sil faciendo saiis. PotTo juYo merilo ignove' , 6 ' \
    ritis, qui noc ip^i, a moriis cjus doloribuspenitius , \
    sauciis nobis quid((iiam possitis loqui.Conor quidem
    .
    ut me dcbito exsolvam, se 1 invenior nibil conficere. ,
    Neqnc onim menlis omnino poiis snm : ex quo . ,
    amara ad^o ac dira sagilta Ictbale inflixit vnlnus,
    ^ \
    longeilla letbalius amara quam cclebrata Iloinero. (
    ".
    Ex qtia sancdic, quem nunc lugemus, in Inimanis
    desiil csse, iTcepf.mis virttitis praemia, cum qua g
    vixit, ao cst viia functus. bifariam divisus, vix
    otiam spiriium ducere valeo : sic nimirum immensa calamitaiis vis vtdul praefocat. Neodum vero
    omnino consuela possiin obtre ; at neque spee cst,
    iitpossim unquam. Quomodo eniro animns saiirnn
    quid unqtiam pariat, post taiitiim mali tasioneni ?
    Quidve ciiam loqualur lingua, qune grandi adeo
    malo torpcal ? ntnpqun xnpiam, pra?s<M)S argutncntiim potiorps ronntue evigore, quain pro mea
    dicendi faculiale: quod riimirmu vir laudiim enconiiis celibrandu% omni longe Iaudatiotre snperior
    sii, doboanlque omuino qni ejus virlutem funebri
    nraiinne siinl dilaudafuri, cnm dioendi perilia, tum
    prjicipue sensns animi vigore pra?pollere. Hoc
    taulutn, ul Iiigciuiuin U K M I M I S constitutus sim, ac C
    cum m;is ipsius, lnm uiiiversonim lacrymis dire
    nailii animus dislrabaiur, qui fratrem lugf>am ;
    quiamiium ; qui dtscipnlum ; qui filinm : (quanqaain etiain per ocrasionem, qu;e painim qtioque
    ac niagistrorum erant, aUale ipscjimiorostendil: )
    qu<'iii, inquani, ha?c tanta perlufbalione non i m ploant, ejusque ubhiderint vim Jngenii, vel si {fnmrus oraior coruni aliquis existimetur, qui pro
    Icoinli f.iciillalc celebre* olim babiii siut ? C;eleru;n pulo vos, lugubris concio, ul quanquam volens
    ^uniiM) possem, baud permissuros illaudalo fralre
    scpulcro abirft queiii sic opera clarum effecere.
    Quippe res est, in quatn cogit jus omne. Sequar
    ergo quod juris est, effaborqne aliqna, ac lugens
    virnm dilaudabo, qui discessu abbiuc suo, grandi ^
    atleo luclni utrosque obnoxios fecil. Vcrum baud
    pufcm vestro me desiderio faclumm satis, quod ex
    it.uliis conjicio.
    Eqiiidom jubel oncomionnn raiio, ut oraior,
    priiniim, nc anleqiiam eos exornei, quorum babet
    propftsilam laudaiionem, eorum palriamac parcntes palani oninibtis deolarot ; idqne cum prinris,
    runi illi, noc exigua virliih, itccmodicagloria,c!ari
    xstilrro. Porro non paticos iore cxisiinv), qui eam
    lugom, ut nsquaui alio, boc luaximo argn.-nciilo,
    opiiinau) iliam ac praeciaram, nrhilronlur op^rrpprpl u i n essc. Siquidcm onim ubi eorum gnius rst v\
    [) ////,/. .

    \ '
    , ,
    \ \ ,
    * ! " ' \
    . , |) ; ' \
    , ; >\ \
    , \
    \ ,
    , ,
    , \ ,
    , ,
    , , (
    \ \
    , ),* ,
    , , \
    > ;
    , ; ;
    0*?. * , ,
    ,
    , \ ,
    .
    ," \ . "*
    '., \ , \
    ' ;
    \
    . .

    ,
    ,
    , \ ,
    , \ '
    , ^
    ,
    , ' \
    . ,
    \ \, ; ,

    185

    TTIEODORI D E S I O T . E L A U D A T I O FUNEBRTS.

    18<5

    ' , \ , patria, qni illnstres quidcm acclari,haud tamcn ad


    sumnium gloria culinen evasere, ac ui nc quem
    , ;
    * , eorum rcs lateaxil; bene prorsus illa habel; ubi
    aulem eorum gloriac tantus exsuperat cumulus, ut
    ,
    n e c u i priinas partes cedant,neceonimpraerogaliva3
    * , \
    , - ac virtus.j orbis lateant Tines ; (unc maxime non
    spernenda vidfeatur. Tanta quippeeorum in omni .
    . \ bus, ac omni parle excellenlia, jure meriro admi , - rationi babeatur. ldque sane eliam conGrmal
    lcmpus,
    qilod
    universorum oblivionein
    fa . \
    ciens, bic tamen nequiverit prsestare quod est
    ,
    coniparatum. Tanto siquidem excessu superaruni,
    \ , ,
    crebra gloria ac honestaie, morumque bonitaie, ac
    , {5*HOV
    trop&orum splendore, ut nec facile osiendi possit,
    . \ '
    , enque res neminem latere poluit ; converiilquc in
    . , .- ^ admiraiionem, si quoe 11011 latuii. Ubi sane eaconcurrerinl, videatur lex summe necessaria. Ila vero.
    . .
    Caelemm libens dicam, quod forie nonnullis du
    , ' . *0 rius videatur, ut tamen veritatis speciem babiltirum pntem. Plane quidem necessaria lex ; baud
    , *
    . " - tamen simplieiter adeo, ut spectemus omnes. Ubi
    , \ , enim itigens adeo concurrit bonorum cumulus, nec
    , ullos omnino latet, omnesque convertit in admirationem, stupenlibus omnibus merita; baud prorsus
    ,
    , . necessaria vidcalur, eo ipso, quo aliis irbUiaturne. ; " , cessaria. lla merko. Quorsiifii vero ? Qu<d nimiruni
    ea ralione exieiimein posiiam,ut qui ex bona radicc
    (
    bono
    sa-ia solo prodiernnt, boni oimiibus ostcndan\ ,
    tur, cum needum eliam eormu viia sif prodila, ac
    , \ . "
    i

    , \ , * omnium orc laudata. Qnalis eniiu esl arbor, ac


    quali oria soto, talam quoqne neccsse sil ut fruo \ .
    tum ferat. Hac ergo- parie supiTvacanram ac ntic \ .
    sam molitionera pulo. Hic iquidem ^jus legis fiuis,

    . , soa ipse sponle, ac illro occupavit. Quis enim * , \, sciat omnium, ul vir ille, sed el cjus gcnus, maxima urbium, ConstaiUini, ioquam, urbe, pa" ia
    \, \ ,
    gb>rielur, ut el Ulud ab alio docendus vidcainr ?
    \ ' ;
    , \ , Quis autem ejos pareutum nisi niaximis laudilms
    ; memiuisse possii ? Ut quis vero, cum pairiam, tum
    , , \ \ parenies miretur, qui non eiiam illis ortinn pavi
    adnairatione prosequatur ? Cum sic ergo ba c ba ; " ,
    \ * , beuiil, nec viri impracsenliarum celebrandi rcs
    ullum lateani, ulique oiiosuro sit ut id prolteini;s
    , \
    \ . qaod perspicue clariiiu e&t, ac nilamur oslendeic,
    quodnulli sil occuUum. Qui enitn docere velu,
    , , ,
    liahuisse ptitriam, Congta^lini urbem, parctrlesque,
    , \ ,
    viros eju&dem principes, bonamque ei palriain ac
    \ \ \ , parenles fuisse, haud altod niea senlentia fcc<Til.
    ,
    quam
    ut pleno foro, ruiiisque a?stum facienlibus,
    , , \
    exstare solem 6upe.r lcrrain, ceu in.scios doccro
    ,
    velit.
    .
    Sa!ic ut ea quis ralionc, eain antiquis, oplimaiu
    \
    jllaui, posilam lcg^m, pru^enti arguinenlo oniilten :
    dain pulaverit, baud uilam, ab iis ipsis quibus sit
    ,*. ,
    posiia, ut i i a:]liuc in vivis agtiient, ullovcsapiente,
    ' , * reprebcnsionem unquam lulerii. Ncque eniui lalis
    , ' .
    celcbrando viro pairia, aut parentes, ul eis ab in, ' , '
    vicem honorcm inutuari neces>e sit : al ncqui! is
    ' nccessc ab illis babcat ; lanielui muluo bonorcni
    , \ ' ; , r

    187

    MANUELTS PAL&OLOGI

    188

    sibi addunl, quomodo juncla lumina, nHituiim


    \ . ,
    splendorem ac lucem, vicissim intenduni. Uti ergo
    , ' .
    praefati sumus, ulsit bona lex, haud lamen impra? \ *
    sentiarum exornando viro necessaria : quin ilie,
    \
    cx propria niagis viiluie, suisqtie ipse merilis,
    , \
    quam ex patria, ae avis, inagnoque illinc splen, \ .
    dore, clarus fuerit. U l aulem etiam illa, parentesque
    , \ , ac avi, nolum 4llum, ac suis ipsuni meritis clarum
    ' ,
    noiiorem illuslrioremque, sua ipsorum reddiderunt
    * , \
    virtuie, ac juxta modo posilam imaginem, gloriae
    ^
    ei cumulus fuerint ; iidcm nibilo secius ipsi, ac
    paLria, illiisirioribus augmemis,ac omnis relro . \ \
    '
    reias tulissel, omnibus ubique per illum claruerunt.
    . "
    Quibus illc ornamenlis claret , iis quoque palria
    , , \
    ac parentes. Sic eniin libeus in opiimis accidit.
    Rursus vero, claretille omnibus, sed el patria, et & \ '
    parentes. Vertim sini omnia ascribenda radici. \, \ .
    Onanquam enim illustrior quoque redditur patria, (. \
    ant parentetf, ut ingenuuin quid pracclarumque \ ediderint : qtiod tamen abeis producium est, adeos , \ ' ,
    recurrit, a domo in domum velul circulo, quod
    , , \,
    aiunt. Haec hacienus.
    * \
    , ,
    .
    Patriam quidem urbem regiam habuil, acurbium
    \
    matrem. Ejus eacelebritas, ut sibi ipsa sii salis, nec , \
    noslris ad gloriam laudibus egeat. Tanlo enim ur- * .
    bilms omnibus, si qnae habenl admirationem, anle- \ ,
    iertur, ac praesiai, omnique bonornm ciimulo citra
    , \
    comparalionem superat, quanlo etiam flnibus urii- , \
    vefsis, gcntibusque ac regibus terrse, dominata est,
    , \ , \ ,
    non lantum exerciius numerositate ac ferro, quan ,
    lum virlute acratione praepollens ; quodque Con \ , \
    siantino glorietur, manu lenente sceplra, eodem
    ,
    revera, cum imperalore, lum duce, universisqne bo- , , \
    norum custodc ; quolque majus omnibus est, Dco \ ,
    eximie caro, cum siucer* pieialis ergo, lum proplcr
    , \
    virtiitis toiius cumulum. Is ulique urbis condilor, , \ nec nisi divino nuiu ac impuisione ; quod ipsum
    , \
    abunde sk, sexcciitorum encomiorum loco, sexcen \ ' ^ \
    larum vicc laudaiionum, quibus innumerain qtiam- , , dain ostemlamus civitalis virluleai. Ubi eniin lalis . "
    est cotidiior, coelitusque animo condend studium
    ,
    immissum fuii : quippe exsiiiil vir Deo aiflatus, ac
    ,
    cni omniacuin Deo gererentur ; superfluutn liquido D
    sit, ut alia quis raiinne sltideat urbem laudaie,*ta- ,
    uicLsi illa innumcra laudum argumcnta suggcrit.
    , \
    ) .
    * , \ ,
    Parentes aulem, ac inajorum, qua getius traxit,
    calenam, haudper tompusfacile possim perceuserc ; *
    necvero illorum tropjea, resqueeas, quibus illi,anli- \ ,
    quis praeclare gesla, suo spJeudore obscuram. Sane ' .
    .
    ul quis heo p(rst*quatur, impossibilia leulat. Mibi
    ^. . vero satis baclcnus vidctur dielum. Viri itaquc in
    laudis arguiMenluni nobis propositi parcnles avique,
    \ - ,
    haud tillis, si qui ullo unqiiam evo laudein babue, , "
    runt, dcieriori loco ; quin el poitori, univrrsoruin
    ,
    suiTragio babendi vidcanlur : qui nimiruniaiiliqua
    \ ,
    succossiono Augtis:i ab Augiisiis oplimis, coulinua

    183

    THEODORI DESPOT/E LAUDATIO FUNEBRIS

    , , \
    , \ , \
    >
    .
    , \

    , \ . '^
    , \
    , \ \ . ,
    , \ ,
    ,
    \ ^ .
    \ ^

    ,
    , * ,
    .

    190

    descenderint serie, bonestique ac clari exsliterint,


    iion lam dignitalis prairogativa quam quod vitam e
    ratione inslituendam sanctum babuerint, probeqne
    rcgendum imperium, ac demerendam palriaro, bonaque omniasubditis concilianda. Quanquamenim
    eiiam a dignilale ac purpura clariores fierent, i p gi nihilominus claritalem vicissim rependebant, nedum corporisvenusla speoie,sed et animi cumprimis
    bonestale.Idquippeducebanl probrout exiernotantiim ac temporaneo ornatu ambitum preferreut, ut
    non potius suis ipsi merilis ac firmiori decore pollcrenU Cum ilaque probo res suas insiituentesconsilio, nibil divinae virluii pra3haberent,Iegiiime ac pie,
    palres magis, quam dominosia subdilos agenies,

    regnaverunt; lubentiusqne pro eis adeuntes pericula, quatn aliis otia adire moris sis. Veruni praetereo
    eorum res. Nec enim id nobis fuil conslitulum, ut
    eos laudaremus, sed ut potiui virum nobis in argumentum laudis proposiium, ex ipsius propriis ,
    quanla enituerit virtute oslendamus.
    ,
    Ille equidem regieeducalus, multa apuero imlolis
    , ,
    bonilate effulsit: alque adeo puerili adbuc aetate
    , * agens, quisprocessu lemporisevasurus esset.onini \ \ ,
    bus ominandum prsebuit: ut omnino ulique opli ' \ - inufi, patriae, parcntibus, amicis, ac prorsus omni. \ - bus, quibuscum essel versalurus, acquos innala illa
    , \ ' , \
    boniiatc essel impertiturus. Tanla sane dUciplinis
    , \ - omuibus capessendis babilitate fuit, ac sic eeleriter
    6, \ omnes percurrit, ul et sopbistarum ac Itidimagis, . " - C irorum,ac stquibonestumaliquiddocturi videbaniur.
    , ,
    exiinia quadam iaciliUle ac genio, geduliiaietn
    , .
    pr^verterit. Quamobrem cominue alios ex abis ina\ , gistros mutans, quxrebat a quo novi aliquid d i , \ \
    eccret; lanquain qui cito pcrciperct omnia, si qua
    . *\
    illi iradere possenl : palainque aliernaitliuni ^ l a ,
    tmn. ncdura annns, sed el nattiramac indolem, at , ,
    que hanc poiissime ; subjeclum arguebat. Quamob , - rcm pocuc illani senlcnliam, ut niliil miniisbomi, ' , tv ncs iuter referat, ut sermonis vim ac lingnain spec . , - tes, qnam inior aquilam ac corfum : vcram ipse
    * \ ,
    rebus ostendil; sic indolecnaelaneis praslans, ut ne\ , \ ,
    que ullus contentioni locus relicius vidtwlur. A i ! ; ) . buc enim exsislens puer, adulcsccniiiui colebalslu \ \
    dia; adolescensqne , juvenum , ac virorum , ac
    \ \ .
    seniorum ; prorsusquc anteriorem agens seiatcm,
    * ::
    quac sequeutis ac malurioris cssenl. Adco scmpcr
    : , \ * a^oinlis rebus occupavil qnod essel openii prctium, (
    \ , \ - ecionlia illa ac stndio, menlisque sagatiiale. Eral
    .
    plano dulcis parenlibus, erat fralribus ; eral sodalibus ; erat civibus ; erat percgriiiis, aqualibiis pariier, ciiibi^quc, ac cunctis univorsiin in omnibus
    omni icmporr, ac rerum oiitni hicursu.
    \
    Tanlis sane gloria? cunnilis pi\xs!ai)at, g^imasio, , ,
    rum exercilamentis, certaminibusque, ac slu!irs o;n . '
    nibus. ul ncqne opus baberei comparaiione. Nec vero
    , ' ,
    outii iaiis'esset, paiiebaiur invidiam: non valenle ca
    '
    in illuiuqiiod nalaest: quin potius babcbal omnium
    , , ,
    admiralionem, idque laiHa exsiipcranlia, quaula puto
    . * . \
    vicloria ciat. Ea porro adsummum c.vaseral.Qui ?cn
    : ; inquios, voro consoiiuni sit, ul ^nuidi adco cxccssii

    19i
    191
    M A N U E L I S 1 ^VLiEOLOGl
    superans, a nulloprorsus iiiividiam palenlur? secus / ' * .; .; , . ,.planecomparalumdicemus. Qui enimsupra modum
    superat, nibil invidia3 obnoxius sil. Quae enim res . .
    . -
    nniltam babet admirationero, mulio quoquc amoii
    <$> . , .,;
    esse nccesse est.Quod autem esi valde charum, ac
    "' ,
    amori habetur, qua sibi ratione pro accedenie glcria
    invidiam coiiflaverit ? Quamobrem invidia aberal, . f ^ p o u , \ ,
    *\ ^
    ui quis vicius esset; aderat vero nmoris accessio,
    .
    quam ejus novtira a>ccedens admiralio facorel; uuivcrsique ejus gaudebant victopus.
    " ,
    Cum uatu minimus fratrum easot, tmlli taroen
    cessit, ut ea specles, quibus quis admirabilis sit. , ' .
    Nam erat prudens, juslus, fortis ; ac vcl i iis, quae , , , .
    maxime ierrendo videanlur,. ioflexi pectoris : p!e- , u ,
    rasque voluptates (oec enim usque adeo. erat bomino ,. \ ,
    major, u l omniuin sempcr essck donoinus)omnino i 1 * ,
    0 ,
    spernens ; qirod spectal ad alias, ae ipse coutinens ;
    haud se dedens pigritiae; idem ipse moderatus ac raa- \ " \
    , \
    gnificus; nihil moleslus, auX qmdquam inrolerabi)is vel ipsisquoqueservis emptitiis : gravis, mitis- \ \

    quejoeconomia praestans, ac magnanimis ; ul aii ( ;,
    quandodeficiente fortuna adftomani imperii bosles
    (sic enim illa solemne habet), idem ipse immolus * * '
    ( \ )
    permanseril; eadem ad ipsum redeunle (gaudct
    . ,
    enimsemper mu alionibus) ; nibil inde alium sa , ;*
    puerit. Atijue cuin quidem viclor esset, aJienus erat

    , , \ ,
    -n fastu, qui bumannmivilam Euripum scirel; victus

    .
    vero, nibil gravior: ruina labascebat: ac si vis, eral
    invietu3, cui nullo inodo animus adversorum incur- , , ,
    sione considerei. Porro atnicis si qtiando mulalis

    rebus iniquiori forluna uLerentur, prislinara bene- 2 ,


    . ^
    volentiatn integram volebat, eosdemoinnino mores,
    ,
    quacunque reruni vicissitudineostendens. Nec enim
    Prolcus quis erat, ul pro temporum varia ralione , " , \ imilalionem snbiret. Noverai tempcrare remedia, . "
    acconlraria contrariis emendare. Noverat nibilin re- , \ bus bumanis firinum consietere, ac foriunam v i - ,
    ;issitudinibusgaudere : atque adeu, cum iranquillo , U
    mari navigarei, immanes exspcciabat fluctus, ac , \ ,
    . cogttabai lempestajem, seqne ipse ad lurbalionem
    , praeparans, cum illa invasisset, imperturbalus eral.
    Nam in mediis quoque adversautium veutorum tur- , '
    . " ,
    binibus, ac minilauie procella, ut quamprimum o m ,
    , ,
    niiio pravalerei, nibil lamen ille auiimnn desponde . ,
    bat; quin mullam iranquillitalem sperabat. Quam f ' \
    obrom fcrcbat omnia, ut nibil abjectom, nibil
    \ , , \
    degcneris animi viiiocomniilleret, vel cogitarei, vcl
    * .
    diceret. Ntillo rerum slalu supcrcilium allollebat,
    >
    ac nec verbmn jaclamiae protuiit ; iitque alius qu.s
    ; meliora de illo diceret, erubes-ebat stalim, aclu, ^ ,
    liimque sennonem ad alia vertebat. Noverat tola
    \ ,"
    sinceiiia^e servare digiiitatcm, illacsumque omnino
    , '
    lueri ordincm ; nibil praecipitanlius agere, quodve
    , \
    comparalum esset molestiam creare; exceplo ut
    ,
    ulile secus suaderet, quod sibi sompcr dulci ante\ .
    ponendum duxii : quin magis graluni se oninibus
    ; .
    a o j i e m m miscere ; exccplo ui Itipus aliquis in oves
    , \
    irruciis, cjus stndioarcondus essel : lardus ad vin, ;, ,
    dicjam,ac ! prorsus ouuiieiis, cui nia1

    193

    TUEODORT DESPOT/E LAUDATIO FUXEBIUS.

    194

    * . - gis e re visum csset; quippc cral in ejusmodi valde


    - seguis ;erogandts vero pra?mjis ac ingenuiinie inci \ l:ttior erat, nec omnino teneri valens, Nili inslar suis
    . ' , universos fluenlis uhertim irrigans. Sciebal medio,
    0 - ^xireme ac sumnie assequi bona ; nec tamen ad, \ mitlebatexireina, quibus innumera pericula hawerc
    ' scirei. Lubens incedebai trilam viam, quserens in
    , \ - omnibus quod tutuni essct: pericula tamen facilis
    . ; adibal; at non eemper, nec simpliciter eranLa :
    ; ; quippequse re temerarioe ac audacee deceal:aed ubi
    \ , cum decoro, ac per occaeioncm vitare non liceret.
    . Ullumnc valde modeslum dicas ? Hic vero quid uon
    , . multo excessu ea parie babuil ? Aliunine iraecoro. \
    potem ? fn eo maxime snpra quosvi* mortales posau. - mus gtoriari. F o i l mullis praecbra liugua ? butc
    , - qaam maxime. Tanla siquidem pollebat sermonis
    - facnltatc, ut omnes in sentenliam suam O F J M S co, , , - geret.Vei sokim leniter rtdens, injuste exaspcratttm
    , ' sedabai. Ubi autrm linguae vi uierelur, vel Scyibarun
    muham feriiatem, iu humanis proximos affeclus ac
    . bcnignitatem mutabal. Erat entm urbanus ; erat
    \ dulcissimus, mansuetus, blandus, ommbus graiiis
    & temperatus. Eral totns torno facilis, ut no qua ansa
    , , \ .
    ad crimcn pateret ; totueque idem prebensu facilis
    \
    erat, ut quts ad aedifttcaiionem borwnnm vellct te'^ \ - nerc. lloc qnippe sibi cougrnnm reputabat, u l ma * lignis perversisqne bomhiibus ommm> se irrepre , hensibilem servaret, |bof>isq*re nihilemimis facilrt
    * - exsisteret, ac indulgeret, quocuitqtte larnfem i l l i
    inclinasent. Denique ingruenlibus mMie, mulla
    .

    porro ille, ac gravia t n l i t ; quippe maximos roaxime decei probatio : haud se mediocrrler superiorem
    ostendit, fcumque lempota rautareiuur, ipse nihilomimis idem sibi erai; quod plane rarum tn humanis accidat.
    , , - C Ut quis ergo fncomparabilem IHom spectct bonorum decoretn, haud puto a eritate errans, po , ,
    litaro ex adamanle siatuam, subjectuni argumento
    , .
    virum
    nuncupare possit.Ut porro lalis fueril, qua" ,
    lem vobis .scrmo ostendit : imo, ut oedum talis,
    ' , \ ,
    sed ct longe praestaniior fuerit ; idem ipse liquida
    , ,
    probavit, tum iis quse egU, tum qua3lota fere vi'a
    * ,
    mala sustinuit; atque adeo iis quae egU 'perpeliendo,
    \ \
    quaeque iterum etiam agendo perpessus fuit. Nim . .
    quam enirq quidquid acci<d<sel quod opcrs pre ' lium
    erat, neglexil ; nec unquam omnino visus
    ' , , \
    est animo concidisse, obrucnte moeslitia nimia,
    *
    aut metu, aliove ejusmodi : al neque effuso admo\ , ' , ' ,
    dum animo, cum etiam jucundior videretur, rel
    ;, , \
    agerentur fesli conventus ; non iu ludis, non ve. '
    %

    , \
    ' ,
    ,
    .
    \ , \ , Mr\dkr
    , \ ,
    ,
    ,
    > . ,

    naiione ulcns, non re ulla ejusmodi. At neque


    moleslissimis lemporibus, tristibusquc nonnullis
    rebus otiosus erat ; ne valde quidem affccla sanitate, nc quid teinporis vacunm perefllncrct, quod
    ul prseicriit, nulla post hac diligentia revocari poiest.
    CaUerum illud : Optima mediocritai : ac, JVe
    quid nimis, omninoque, utquid antiquissapicntibus,
    componendis honestate moribus,11icium s i l ; id illo
    tanquam ex symbolo colligens, tolum re praeslabal:
    alque adeo ctini quisque unum quid corum, ac
    singulare quidpiam eCfatus sit, ipse unus omida

    196
    193
    MANUKLIS PALJEOLOGI
    egil : fiic viucebat universis. lla vero aptus cral, ^ ,
    , \
    sicque univcrsorum animis congruebat, opporlune
    , agene uiniih, ac orones sincere colens, quanquam
    ,
    nullis noxic hidulgerel, ul ipsi non raro aclores,
    benclicii se rt-os agnoscercni, ac agcrent graiias,
    2,
    cum eiiam causa cecidisscnt, ac esscnt fruslrali
    , fine supra quam alii, cuui voli compoles a f f e t ti
    . \ , \
    optala acccperc. Acciilil enim, ul nibil eiiam dans,
    . delecles, utque vicissim dando displiceas. Uuiver , \
    sisf se conwiunissimum perniillebat, ac niaxime
    ' grntus congressionibus e i a i ; nec quidquam laincn,
    . ;
    inoium il!a ingenuilale, rebus officiebal. Erat si
    qtiidcm plenus arehileclonica scienlia, ium ad
    \
    politicos mores, Uun ad ncgolia publica, sibiquc
    \ ;; , \ .
    ealis ipse eral, ui et idngiiliseonsuescerel procujua" , \ que moribus uique integruni se universis servaret. I j
    Noverat ul ei viderelur bilarior diffuudi, utque
    \
    iiibilominus semper principaliora opcra pretium
    .
    ponerel ; atque ut nonnunquaiu res niaguas ac
    admirandas Uidi non inhonesii specie gereret.
    4

    , Gum sic ergo nalus esset, scqne volimtalis lia \ ,


    bcret, ac ila fuisselinstitutus, bonaquc adeo indole
    , '
    tc ingenio facili praediius essel; in parenles quidcm
    , probe implevit, ut quid parenies nalorum pietale
    ; , \
    preslanda optare possini : summo amicis amori
    . \ i u i t ; universis exslilil portus, omnisque eis generis bona couclliavil. Piaedarai adeo res, bosles
    ,
    quoquc infensissimos, ad pacis ambicnda foedera,
    , \ ,
    omnique inodo exquirenda, impulerunt, atque ut
    , ' .
    semel inila, rata nianere omniiio eniiereuiur.
    , * ^
    Id porro agebat viri viruis, cujus illi formidine * ' eos posimodum horrebant, quibus forluna efferenle,
    \ tei rorem pridem injeceranl. Jam enini facla rerum
    , \ ,
    muutione ; quippe in conlrariurn omnino versae
    ^(5 erani, ac noslre quidem florebant, illorum auicm
    .
    diDuxeranl : ulique necesse erat, ut et i i de scn- * , \
    tenlia decedentes, lempori inservirent. Ea ifaque \ . , J
    in cum prarsiabant, quae olim decessores in ipso
    '
    Eoliti eranl ; eamque dient festae lucis loco habe. \ , *
    bant, qua per nuniium ali(|iiid ab eo cpisiolarum
    ,
    accepissent. Quod si eiiam aliquid pollicebalur
    ,
    (id sanc ab impcnsiori pr&stanlh, ui magis pra>

    cipere quam polliceri videretur), occinebant gau* , *
    dio aecepla.episLola, remgesiam pacis ^rgumenluin
    -, .
    babenles, quam quidembaud propler sediligebant, ^ , sed ne perire conlingerei per ejus abseniiam : ' , ,
    quod pridem secus existiiuabant. Sic virlus, quam
    .
    forluna preslai, pcr quam superbia bosiium, cum
    eos postea spes fefcllissel, plurimun fecil risum.

    Haec haclenus velut summa diximus, quibus


    abundo declaralam pulo viri indolem, ut muliis
    laudibus esstl digua : sin aulem singula quoque
    prosoqui oporteat.dicani compendio, quanla fuclit faculias. U l euim beala? memoriae viri bujus
    piaeclara gesia diffusius narrenlur, iis polius congrual, quorum sil insituti, ul lerum geslanira contexaut bislorias. Quin et cadeiu quoque raliorie
    ne illi quidem gesla omnia percensuero. Uli enim
    rerum ab eo gestarum magniludo probibet, ut ne

    ,

    , * .


    .
    , .
    "
    , \ 6

    UJDATiOFUNEBRIS.
    m
    singtilis
    ejus
    rebus
    enarrandis
    mcmei
    cxlendam,
    .; .
    s"c uec prn iiior per mulliludiuem, ut ordine
    . :
    omnia dclincem a;lstibaniquc. Nec enim numerus
    , (
    iacile
    iniri potesl. Qiianqtiaiti pulo baud vobis gra . , ! tum fore u l , iiiquain, nou ejus res onines gcstas
    \ , ? , edisseram. Desiiieralis euini, probe novi ac conuni
    babeo, pro eorum ralionc, qui amanlcs <n iniagine
    ;, .
    depicias corumquos amaul , iniagines iinpemlio
    ' \ )
    videre avenl , ut et ipsi tolam videaiis viii pra>cip, :,
    lam vitani, quse loia adniiraiioiiem babeai. Sed vi
    . ' ,
    forle prineipi rernm opifici videaniur injuriaii)
    ,
    facerc, nisi res cjus loias accurate edisseramus.
    :,
    Equideni sola vobis rolunlale gcrens inorem, opus
    . #
    postmodum proplerrei arduam niolitionem delrec ,
    labo,
    qui volunlatem asseclari nequcam. Vincil nini
    ,
    . ^ liquido lanta molcs nosirani virtulcin,qua?olini ase
    , debllis, ab oraiionis I I U I I C specie, muliis evasit exilior. Ex mullis ergo, iisque praiclaris ac wagnis,
    , ' *
    , ^ quorum gestorum conscii cstis viro nuper nobUcunt
    exsislenii; quique nunc/asf beu ! irislearguraenlum
    ' , . planciuum ! pauca quacdam ac compendio, uti su ,
    muspraefati,dicenius :ca lamen omniiiu, quibus qui
    ,
    gessil,
    verus gencri concessus fruclus, exiuiiaquc
    .
    quaidam ac ainbiliosa largiiio, cognosci possil.

    Nemoigiiur, quod plura ouiiuamus, minus viruiu ad
    .
    celebriiateni iiotninis babiturum pulet. Ejus quippe

    luculenta ac excellefts virlus noslram abunde i n . , plebil inopiam. Singula enim cjus gesloruro coniecerim loiani, quoruin ne unus csl non maximam
    ,
    ,
    , ; . ^ habens gloriam : nisi quis puerorum more ex
    sola rem exierna facie velit spectandam. Scd ct
    ' ,
    id affinnarim, ex iis quoque qux inodica ac sim ,
    pliciora videntur, duiu lanien illa cerla sinlac pio,
    pria, nihil saepe minus cognosci iialurain, quam ut
    , (
    multa quis ac omnis generis < pera ordine produ- '
    . ,
    cat. Certa dico ac piopria, si qua propiietales na , ' ,
    turae satis hidicani, ac quibus ceu cbaraclcre i n . " ,
    signiauir animus boui amans. Pro consilii crgo , \ , .
    raiione pauca quxdam ac compendio , ui licueril,
    edisserani.
    , , Ille igiiur, audilores, cujus res praeclarae l i i ; guam omnem laudare studemcm debilem facianl,
    , , \ ,
    ac obtorpeiiiem, sive cum adhuc supersies esse*,
    ,
    sive modo cum defunctus est: cum iroperatoni
    , ,
    opiiroj, niullainque amorisviin iti naiososlendemis,
    , . " proies essct, onmino enitebalur ac contendebai,
    ,
    u l ne quidquani an.ore cederel. Quamobrem cum
    , ^, ' admiraretur, ac si quis alius, arnarciAlexandrum,
    ,
    ejusque lubens omnia, quantum licerei, audiret,
    , , , ^
    diceieique ; illud lamen, ut cuin Pbilippus paier
    , *
    quandoque dixissct : Egote fili amo, rej>ponderil
    ,
    ille : Ego quovuc le amo meum patrem : haud illo
    ' , (5 '
    digne diclum, cum lamus e^sel, omniuo arbnra 3
    batur, nec aquus ferebat ; quin ejuscutn pudebat
    ' 'pn< \ i r i reverenlia ; irimirum illo accusante, JIUII
    , , .detractessc pro mendacio cxcusaro, tauquampauis
    , , ,
    ddectionsm praciiabcnli cbarissiinorum aiuori, ta
    , , ,
    verba in promplu non fuissent : Ego le quoque, pa~
    , , \, ^
    ier amo tumque semper amalurus, nec facile amar*197

    T l l E O D O R I DESPOT

    199

    MANUELIS PAL.EOLOGI

    203

    * ,
    habety ium quia per te simjum
    quia amer
    pluri ,
    vntm,quia
    ditcipliuis
    excullus
    magna
    leacceperim,
    , , ac majora sperem accepiurum.
    Sic itaquc habeb *t , ,
    ad patrcm, nec quidquam dissim raiione habuit
    ^.
    ad uiatrem. Cum enim ad omncs modeslus essct,
    *
    nec fl|iiiil(|iia:i cou&endoms tmans, a m c r i s tamen
    . " ,
    ac benoIiceniiaB parlibus imiversos vincere con , '
    U m l e b a l ; facilis<|re \ilam amisisset, ut ainoiis
    , , * ^
    vini quantam baberet, oslendcrei. Cum vero mujta
    , , ac magtia snperenl, qtiibu* possim rei facere fidcjn,
    . , '
    ubi tamcn duomm tanluni nieminero, rcm salis
    , ,
    confecero : q u a n q u a m ei illa m u l t i s de causis
    *
    sum compendio dicturus ; cum nec alijoqui mihi
    *
    sermo sii ird eos qui nesciant.
    .

    ,
    Vigebant mala, trisiisqne nobis fortmia ad sum .
    miun provcxerai. Jam siquideai capta urbc ( I ) ,
    arx ila vix non provoi abai capuirosbosles, cummi- ,
    les Persicusnmris baeieret. Inierim ergo se dux $a- , .
    ,
    cramenlo obstringit, obsiringunt quoque pnecipui
    , ,
    praefecli iribuniqiic, incolumem reniissuroe inpro .
    v i n c i a m . Erai brec civilas Macedouix meiropolis,

    ac* urbesaliae: cumque adeo parenlibus, meque
    ipso, ac quorum de eo delibcrare intererat, assen- , ,
    , :,
    lientibtis, res in prompiu esset, coRpit poslmodum
    ,
    pntrem poenilere: fui vero ipse in causa, tametsi
    * $ ,
    nolens. Sicporrores babuil.
    . .
    Me capm ac pedes vtilneratum in sua ille cxce ,
    perat genua. Manebat vero imraotus, ne minimMm
    . , quidem corpus agilans , pro aflfectione in me sua.
    , ,
    Sciebatenimaugcndum m i b i dolorcm utsc ipsc mo ,
    veret. Cum sic ergo ab amore indivulsus essct, ma- . " , nebai meas lacrymas curans. Haud enim facilcfere- .
    bat a me separari, qui esse ab eo separatum f e r a m .
    , .
    Jam enim ille cum mnrtuis conditus cst, nosque ad- \
    huc exslamus, ac suslinemus sensilem bunc solem
    * , \ \
    aspicere, poeiquam eol ille meus occidit, quein
    , ,
    supra splendenles hosce radios cbarum babebam.
    \ \
    Interim ergo dum inoras t r a h i t , ad mc venit qui
    ,
    nuntiel, ul pater consilium nuilarit, vitaB aleam
    , , ; ,
    veritus, ut fitispicio forec iniissc Tbcodorum fugam

    ipso probanie. Vix a me audierat, cum nullius
    . \ .
    suasu, aulve exspectans qui adbortaretur, quique
    , ; ; ,
    rogarel ne stationem desererel in summfim addu- D
    centem discrimen, sua ipsius saluli ac vilar, paler- ,
    nam anteponit voluntalem, ne meum quidem ea
    , ,
    partc consilinm requirens, ac nec matris, qnod
    , probis Oliis majus omnibus est. Sedebat ergo fixis
    .
    ia lerraui luminibus, dirunique quemdam carniil; , .
    cem animo versabal, cuiy per eum siarel, quomi' ' ,
    do

    svpernri

    perm\llam

    qui

    velim

    prccsiare

    quod

    (\) Capta urbe. Ab Andronico majorc natu fili >rum Calo Joannis, ac Manuelis fralre, ambos obsidcnte, impelrato a IU:jazeie milite, postqaam ab
    iufuso oculis aceto pairis jussu ob conjuralio iem
    b\ ipsum nonniliil convaluisset : quam bistoiiam
    narrai Laonic. lib. n ; ex quovidealur dux istc qni
    Tueodorum abire ponuistebat, fuisse ipsc Andronicits, qui soli patri,ob acceptain itijuriam, ac Manueli desigualo imperalori, infensus cssei. Eral

    etiam Tbeodoms acceptus Turcis, snb qnibus j a m


    meruissel, posLmodufnque cieatus dux a Bajazeie
    expcdilionii in Tbessaliaiu. Yide cun ie.n Laonicum :nocnon Frantz., qui ipsis lemporibus florens
    a i ipsam usquo urbis expugnalioiieui, PaUeologis
    charissinrjs ac domeslicus iiuliians, scmiillai i u i p c r i i , qnain ipse appcllat, supor^lcs finl, re^que
    Palai doguruni proseculus esl.

    201

    THEQDORI DESPOT/E LAUDATIO FUNEBRTS,

    202

    0 f m i

    , ; ; -
    ab
    ' * molestia, quam trisle illuil temptis nobie invexisset, liber evaderet, poseetqu :
    bona consequi, ac spes essrt, nos ^einceps libera \ ,
    turtmt, ut ab illis ipse vinculis liber evasissei . *
    Maluilntbilomimts eodem nobiscum teneri carcere,
    , \ ' ; ,
    qui ipse per se mors videbatnr, ac abunde mortis
    ; , \ .
    gl.idio consciscenda? nietum ingereret. Quam"
    obrem ut spectes animi propositum, mortem obiii
    , ob nudam patris suspicionem, ctii innumera oppo.
    nore licebat, ut quidem voluisset imperitftri detre, \ . "
    clare. Nam neque deerant qui, iinperaiori secus
    ;
    cou8ul*reut, in quornm ipse partcs concedebam.
    ; ,
    (, , ; Qiiid enim ille mox elapsus non pro nobis molilu , , ; rus esscl ? Erant noctes babitune insomnpm in ea
    consilia vigilem quibus nos liherare possel; dilu ,
    , xtl B oula vero, omnia aggredieniem, quae per nocli*
    ; ; - silentia e re visa essent : ea ctiranlcm q u opcrs
    prelium pmlasset, nihilque non agenlem u i con .
    gruum illa fioem acciperenl ; promiuentem , pro, ,
    mis9is sponsione caventem ; gcse sacramento, cuni
    , ^
    res*ferref, ad eos qui possent ulcisci, obstringen, ; * tem ; nibil denique opporlunum negotio, omiiten ; .
    tem. Id vero auxilii qtiod suppetebat, gravissimL*
    \ ; ; ; \ intentatis minis, ut qtii* corporalem nobis l;esio
    nem infligcre auderct, qno loco ponam ? Nibil
    , \ * \
    sane adeo nobis prasens ad viirc proesidium eral.
    ,
    Num vero unuin boc ac singulare praclari lococba ^; ;
    racteris, viiani ejus quantum opns esl, eatis insi ;
    gniat? Siquidem enimob levcm eain snspicionem,
    \ ,
    nudum ipsum occupavil patris nulum, morteinque
    \ \,
    . " \ - C
    , ; . \
    ,
    * ,\
    , \ \
    \ \
    , ; , \ / ,
    , .

    obivil, quae eua erani parles ; quas non mortcs, ab


    aperlo eum pcriculo liberatums, lubens obirei f
    Nonne lsaaci praeclarus acinulator ? Nonne ipsius
    quoque Salvatoris ? Nec enim temere dictuin velim : qiiando ille in exempluiu nobis proposilus csl,
    placetque patri, ut um acmulemur. Qui sic
    porro aniini in parentes babebat, secusne in fraircs babuit ? Minime gentiuin. Elenim oum tiiennio fere in praesidio essemus (1), inultaeque iuvasiseent aegritudines, atque ad ima pervadenles gravi molestia torquerent, ac neque intesiinis ipsis ac
    capiti parcerent ; cuuiquc nulla spes esset, ut bumanam raiionem epectes, fuluraa unquain liberalionis, eo res adegil ipsa oifiuibus amica vila, pnctristi adeo ac deploraio slalu, vclui odiocssct.
    ' C&teruni iia rebns nobis comparalis, quxdam
    , \
    coelitus consolalio affulsit, peneque obrutos lot
    - tristibus animos, quod salis vidcrelur irislilia le , \ \ .
    vavit, matumque ad tempus milius reddidil. In eo
    ( , 0) erat illa consolaiio (modum taceo quem sil sti perfluuui referre) ut Tbcodorus, pactis quibusdam
    * \ jinamenio Ormalis, inde exiret. lia porro, ulique
    , dolo bosiium, paclum crat, uc nibil ille pro nobis

    ruolireiur : licere tamen, u i cum imperatore ac
    \ .
    fratre pacis causa loquerelur, quidquid placuis , {53
    sct. Ut mox audivi, coepi afiimaequior fleri, nec
    (1) Cum fere iriennio in preesidi$ ayeremu$. Detinenie Andronico liajazelc6 irancandos suadebai,
    u l babel Laonic. 1* n , scd uecdum Andronicus sic
    exueral bominem, ut ita possel in viscera saevhe.
    Plura ac scilu dignaepistol^Demetriiin Regia Ribl.
    ac ea iix priinis, qua gratulalur iis, qui posl carv

    PATROL. GR. C L V I .

    cerem ab eo liberaii, jam cum- imperatore versarentur. Videndus quoque Fraii7. 1.1, c. 18, ca pei>
    slringens, eluiManuel cunn patrfe fuga clapsi, adier i n i ei ipsi Bajazclem, ac graijam cum imprrio
    impelranni.

    233

    MANUELIS PAL/EOLOGI

    204

    tantuin atiditio inolesife fecii quod solu9 relin- , \ , quendas easem, quanlum solalii ac gaadii, quad
    ,
    lile revivUceret, nempe a pracsidio exiret. MiUi
    , .
    certe videbar eum Yidere (currii enim velox phan ( '
    tasia ad qtise quie cupil),con$uela seciantem ejus ) , \
    que aHali congrua, versari cum qualibus i n * r - morum palaestrie, in verialionibus, in cerlaminibus,
    , ,
    quorum exercitamentis augentur corpora robore
    0 \ , \ ae kanitate, babetque conciliari gloria. Hxc ego . \ ,
    bisque similia soranians gaudium habebam, puta ,
    bamque aspicere pramia reporlaulein, cingi caput
    , \
    coroua, ac prscconis voce renuniiari victoreni.
    \
    Multum siquidem ei omnes in ejusrnodi delatum
    . volebaut. Jam enim a puero sorliius eral, ut om, , ,
    nibu*, quibus quis certans coronandus sit, magni , ,
    fice praeslarel: eaque in eo paribus cum corpore * , \ . \
    ad pcrfectiim ac robur augenle creraentis proroo , *
    vebant. Laeia Jiaec mecum ipse cogitans, seosim

    tristia, ul licerei, oblmoni dabam : illi auiem sub, .
    ibat u r i , quod non posset sic desolatum videre.

    Sud ct illud angebal. Non enim polerat, qui Dei
    , timore nuiriius esset,spreta juramentireligione,cura
    6, , /.
    dolo opem ferre. Qui enini ? qui nibil unqiiam per
    ; ,
    fraudem ac vafro animo, eiiam capile annuissel :
    ' ,
    videri autcm eorum penilus neglexisse curaro, qui \ ,
    bus aibilo preiioiiorem anitnam ducebat, id vero
    /
    prorsus intolerabile puiabat. Sic porro erat raagna , \ nimus, ut et injtisise seutenlise laloribus revereniiam
    .
    baberet. Cum iiaque sludiie divisi essemus, sero
    taudem, vixquc suasi, qua probans iia melius ^ , \
    \
    mihi pariler, ac palri per id tenpus absenli, con
    ', '
    sultum i r i , ut illecum amicis ac inimicis yersaus,
    \ , \
    ad utrosque quae operae preiium essept, negoliarc * -,
    t u r ; qua afiirmans, sic roeaflectum, ut inalisdU

    msirais lentandus essem, u i i l l e oblemperans
    , \, exire delreciarel. Sic ille ne falso quidem ullam
    . ,
    opinionem iuuri sustinebat, fainaqueab ejusin '
    dole ac animo, inslitulioneque abbarrente, as \ \
    pergi liroebal. Sic in nos fralcrne affeclus erat,
    \ \ . ul uiecum versari, quam cum aliis voluptate frui
    , '
    polius babcrel : carceiisque angustia?, vix illa3
    ^ \
    alixr quam sepulcri, regia i 111 angusliores erant,
    , \
    tenebra^quc quam solis spkndor desiderabiliqres;
    \
    ac demum, omnia mecum dulciora, quanquani essenl durissima, omnibus deinccps dulcibu^, quo- D * , \ ,
    , .
    rum ipse exsors eram. Sic vero rursus iis, quae
    ' , ,
    \isa mibi csscnt obscquebatur, u i vcl tantiim aunu \ \ ,
    trc abunde cssel. Aiique facturuin quod volebam,
    . *, \ quanquain id fiens amare. A l cgo, etsi mirum v i ,
    dfaiur, u l flenlc illo, aequo ipse aniroo essein ,
    ' , .
    gaudebam latuen ejus ipsius qui flerct, ac palris

    imperaioris amore. Forc enim puiabam palri so ; .'
    h l i o , u l ei filius, ut ila loquar, ad vilam redirel.
    ,
    Cselerum, CUIII res in promptu omnibue videreiur,
    ' , baud tamen exilum babuit, Deo melitis aliquid de
    /,
    nobis disponenie, u l ne nimirum ille absque me
    . '
    ac patreexirel. Quod enim impedivii consilium,
    ,
    omnibus nobis clabendi e carcere communis causa
    l u i l . Vcium rcm accuratius edisserere, ncque no

    205

    THEODORl DESPOT^ L A U D A T I O F U N B B R I S .
    203
    6 , - bts proposUam et, nee poesit opportme; cnm et
    * ' \ ', - alioqut scieniibas omnia iit sopervacaneum dlcere.
    .
    Poto iUqoe, eitis jsupcrqee dnpllci bac narra \ ";,
    lione probatum, qualis hic in parentee, notqve, ac
    \ ,
    reliquam cognalionera essel, tanqeam t% ungue
    , ~
    , , Morta teonem, qtiod a i u n t ; porro tradoceada oriito ad
    ultertora, ot tamen pleraque ejue operum pntier, ,
    iens, pauca tantum rureu* peretringat, ei- qaibua
    ' ,
    tamen ejus persplcue virius eluceai. Qnippe erniit

    , , - non casus, non forltin, non lemporani adverta*
    riis iniquionim. H;ec natnqne Neronis ac Sarda*
    * ,
    napali regna insigniant ; sed viri virtute v i w i l i a

    , . preclara gesta. Haec enim majora sunt, quam quc
    a fortuna, ubi etiam fuerint admodum modica.
    \, \
    Cura aoiem valde splendida, quanli itla fieri de , .
    bnerint ? Nam ot quis nobili prosapia oriue ait ac
    ,
    illustri patria, admodumque splendide vi?al, ac
    , \ ^, \
    eit circurofusus serrorum agmine, abundeiqo*
    , ,
    * , copia diviiiarum, aciis omoibus clartjg babeamr,
    quibus excitari habent Iropaea de liostibus, ae qi:i
    bus i i qui habent, ab orbis oniversi finibua, hono ,
    ribns augeantur ; baec utique monetrosis quoqno

    bominlbus, ac aliene a ratione viveniibus, suppe *
    tant; quibus plane ac virtuti nulla communio fue . ,
    rit. Quamobrem vir ad Deum profectus, noeiriqite
    , , illic,
    prout nioribus habebat comparatum, ubi et
    , ,
    aroplius
    licet, iterum curam gerens, recensita'

    omnia
    magnifice
    spernebat, ac nihil magni puia, * '
    Q bat; nec re ulla volebat admiraiioni esse, quam
    , *
    siquae ipsa ac ex propriis praeclara*esset: siudio
    se tero sectabaiur, si qua pratclarum ac botium,
    ,
    exque bonis an praeclaris ortum decerent. Sic
    . ,
    namque inslitutus fuerat, sicque mox natits, ut
    , .
    ita dicam, didicerat. Resumenda nobis subjecta^
    .
    materia.

    Male res Pcloponnesi babebanl, ejusque illuc


    ,
    " ' * proiectio operas preiium videbalur. Fore enim ut
    staliin praesens mala dissolverel, uli radius nebu ,
    , - lam. Tantum saneejua irilttendi decretum, fana
    , - ubique pervaganle, illius provinciae rebus conlulii,
    , ^ quanlum, puto, nemo iacile potuissei praesenlia.
    Eumque ille successum sperans, u l inquam Pelc. , ^ ,
    ponuesi res, solaejus iama noininis, quam illic ap , , * prtme jnolam sciret, componerentur : ac ubi paulo
    , - posl BIC reipea succeesisee cognovit, moraa aliqu; s
    trabendas duxit, dum interim facius omnia, a
    , ,
    universa gerens, imperalorem ac patrem in p n ,
    , slina resiiiulum videret, a negoliis perfecle !iberum, ac blanda frueniem tranquillitate ; viderei
    , \
    [ - vero et matrcm, matrisque pairem, ac sororcs, domuin omnes reversos a praesidio, quo Latini tene ,
    rent. Nec enim plura ba?c referam, idque muliis
    .
    de cauais.
    .
    Sic ulique res saccesserunt, ac bonum accppe ,
    runt fiiiem, Deo bene auspice, ubi ille bello tunc
    , ,
    , - contra Latinos, mullam forliludinem, ac strenui
    robur animi, mullamque ac vigilem diligentiam ,
    ' ,
    mullam deuiquc prudenliam, pro palria, ac geiue,

    2CT

    MANUELIS PALiEOLOGl

    208

    parentibusqtie, deeertans oslefldte&el. Cura niliil \ \ ifaque deease viderelur, quo vir bonus el bonus
    . . &
    videri possii, delalam Peloponnesi provinciam ac- , ' cipit, non lam haeredilario jur<% quam in parlem,ac , ^,
    jusliesiimim praemium, cum impensioris illius^gra \& '.
    tiludinis in parentee, tum exbjbilae foriiiudints,
    , , ac toiius ejus reliqu virtulis. Arbilror enim
    , .
    bic concurrisae, uiqua quis lubens dical, quojure ,
    admodum dclatam viro provinciam velil probare. , '
    Accepil ergo neoue patris congrnenlem desiderio, \ .
    nec vero fllii v i n u l i , sed praesenii magis foriuna?, , ,
    ac rebus sic aflliciis. enim videor non accurate -,
    verba usurpasse. Ul quis cnim vcro proximius di- \ . ,
    eat, non lam illi Pelopoimesus dala est, quam ilie , .
    Pelopouneso. INiliil enim itla per id lcmpus auxiliari ,
    poteral, sed ejus iuagis auxilio egcbal; tamctsi el
    .
    ille sic baberet, u i e i nibilo secius auxilio opus

    eseel:qui nuper nudus omiiibus egressus praeei
    dio, nihil per lenipus, coi meatus neccssarii com ,
    parare poluisset. Commcatura dico, armoruro ro- , ,
    btir, suflicienlesque p*cunias, in necessaria niilt \ .
    luni impendemias subsidia, ac omnino in q u iin- , \
    pendi commodtim videalur. Quod euiin ad ingen,
    tos ibesauros speclai; confcrlumque marsupium, , , .
    ac aurum argeiilumque male congesta, ac pejus , , , \ ,
    servata, bsec si aflluebanl, baudquaquam appone- , , \ bat cor, Davidis obscculus consilio
    CaUeruni di- , 0, ,
    vitio plane nutu ac instinctu, avo inde roganle, pa- \ .
    Iruo obsecranle, palris judicio, malris voluniaie,
    (, , aed cl mea ipsius, ad vos dcsiderauis venil, quan- C , ,
    quam non facile fuit paternir maternisquc iivelli , \ ,
    manibus, addam vero el meis; nedum ab impen- .' ^ *>
    siori illo afleciu, sed et quod ex anteaclis jam pro- \ ,
    basset, quam ptfssctjuvarc gravissimis lemporibus \
    ac rebus a quibus necdum pcrfocie eiucrscrumus. , ,
    Quia tamcii uperx prelium erat, ut obiinerel qurd
    ; \
    erat poiius, obtiuuil quoquc, bonoque ominc,
    , .
    unum quid membrum ab universo corpore vcslri
    ' \ , \ csfttsaavulsuni, vobis illuxii. Silcorcs inlcrca gesias,
    \ /
    ue narrandu pridixus efficiar.
    .
    ,
    .
    Sicergoille, pairis parilcr maimque ac univer, ; ,
    soium pieiibus optintc iuslrucius, pramiUebaltir,
    , \ , quibus eliam cducaius essct, ac promovissel ad
    \ , , \
    meliora a tcnc* is ipsi.s unguibus, donec ad vos , \
    missus est. lis prccibus detlucebalur, cum a palria
    ' .
    dimissus navim couscendisscl: iis adnavigabal,
    ;, \
    lugemibus cognaiis ac deducemibus ; iisque sibi
    ,
    prscalo fore sperabat divinum uumcn. Nibil sinc

    illis aui cogilabat, aut ORioino agebat; qua cliam
    .
    de causa conficiebat omnia, cimi diflicilia qua?qne

    ac ircmenda in coulrarium ei ccdcrcnl.
    , \
    .
    ,
    Quid vcro opus singula proscqui, quacunque
    ,
    Pclepouucsi tirbcs, vcl a vicinis Lalinis, vcl a
    , >
    Tmcis, nala suslinercul, cuui l i , qua a con' Psal. L X I , .

    510.
    THEODORI DKSPOTA L A U D A T I O F U N E B R I S .
    , : tinenti, cquis iiivaderenl, qua a niari piralicie l e i r
    larent navibus, ac quot modis ea provincia vexare * \ iur,cum matris quidem frater, optima vir in.lole,

    , , ac rcipnblic* regendae probe gnarus, qui et Pcloponnesi praefecturaoi gerebaf, jam vivis excessis, \ \ ,
    , \ , scl, nollo reliclo fillo baerede, sed ejusfratre iinpe , rii successore, viro quidem probo, atque, ut spertes
    , \ , personam, pnpclaro ac senocta venerabili, qucm
    lamen morostor filius (dicendum cnim quod resba , ,
    , , bet), quae essent opcrce pretium praeslare proliibcrei; quamobrem omiita simul pessum . ibant, Ara , ,
    \, *61 bio> u i dicant, iibicine. Quid vero vobig, ceu ungui, - bus, narralione vulnerajrefricem ? Alioqui frustra
    ba?c narreniur, cum fecerilis ipsi rerura pericuotv ; " \ ,
    Ium, adeoque probe sciatis. Siul itaque baclenus
    , \
    . - in parle posiia : quae vero post ejus deinceps advenlum coiitigerunt, baec prosequenda operae prc lium babeamus.
    / .
    Ubi itaque navi emissus essel, summa ab omni , \
    bus laeiitia sitsceptus est; ncc etim in se amorem
    , '
    processu obscuravit, quod pleruinque videas acci !
    ' "- dere:quin polius universos demerendo, cOpiosis
    semper augtnenlts illuslravit. Festis onines gandlis
    , \
    , \' epulabantur; si tartien excipias hostes, virosqne
    \ , roulia vesania ac morositaie ducentes vilam : quo , , rum primi, cun) jam inevitabili sagena conclusos
    , vos pntarent, spe deinceps fruslrarentur; secundi
    , , vero, baud aliud quam alieni* calamilatibue dele* .
    ctari nosseul, cum el ipsi paribus implicali essent;
    , \
    ^ \ C quod plane cum valde morosum, lum ajqualis demenlia? est. Cmn eniin pro sua ipsorum salule tre . ,
    mere habuissent, i i potius comedebanl nrinores/si
    , ,
    , quj majores evaserant, uli in caplis piacibus eolet.
    Quos enim sagena clansos babeat, baud suam satia
    , ' , ,
    scienies sortem, inajorcs ipsi iminiltorcs' alios
    , \ - comedunt,
    qoos ipsos rursus grandiorcs alii sint
    , xal , ,
    comesluri: buncque modiim, Mercurii retc, ut sic
    , , fqtov
    dicam, tanquam in eo, quaiii in marPexpeditius
    '
    venlrem impleturi, irabunt. Gum ergo univerai
    .
    \ , - bostes ab eo ul terrerent in terrorem ipsi agercnt u r , bominesque nocendi arlem docll in laiibula
    ! , \
    se subducerent, bonis mlerim geftlienlibus, quod ea
    ,
    deinceps inlo admodtim pra?siare possent, ex quibus
    , *
    urbes diviiiis augeaniur, altam agentcs pacem , q u *
    , , el ipsa diviliis oinnfbus melior c s l : consobrinus,
    \ , ,
    fujus paulo stiperius facla esl mentio, Turcis se ac
    ,
    Latinis miscens, muUis ei modis negoiium facessit.
    , \ .
    Siatim ergo confudit omnia. ee\i lurbo a tranqttil =, ,
    litate enicrgens, cum necdum res firmiori slatu in
    \ .
    bono babereiX Erat porro minis cremendus; ae
    , \
    oeque
    res ad lcrrorem minores erara, qnoJ novuru
    , , \ baberet conscripium militen, plnresquo indigcna!
    , \
    ab eo starent, ac relicta a paire praesidia lenercl.
    \ ,
    Atque u l verbo dicam, cxcepia illa non e ralione
    }) , \
    audacia, atque ul injusti Lxilli auctor essct, eral
    , ' , '
    \ . - alioqui non degeneris animi, nccveroexpers periiia?
    bellica3 ac prudealiae. Gum ergo omnes in despera, \ ,
    tioiicoi adaclr, fwgain consulcrcnt, taRquam vidc . ^ 2C9

    211

    MANUELIS PALAOLOGl

    retur oon poage fieri, ut Uulae illi malorum iuun-


    dalioni uous ipie obsislerel: secus Hle, mori promptus, qnam ut commiutret aliquid, quod roinua persooam suam ac vitam deceret,';'gicque, cum parentes
    ac genus universuro, lum praeterca ejus admiraiores virtutig, suamque ipee indolem, probro afficerel.
    Bene ilaque de Deo, ac parenlum precibus, euigque
    adeo ipeius moribus, frelds, ac quod invasor i n jusle imperium pararet, juste se \ i m propulsaturum sperabat : reliquig enim omnibus bostium
    pra?stabant parteg.

    212

    ,

    \ , \
    , \ , \
    , . >
    , ,
    , >, .
    .

    '
    Enimvero, cum eo rcg glaiu babertnt in wvstcuta,
    m a i u n i : negotiuw loUim probe dirigenasapienlia, , \,
    ac quod cuique eouducens essel egregie diepensans, , \ ,
    , ,
    juvenera quideip ab humauis tollens, inbibuit agere, quod anirao cooaiilatum erat: dixeril aliug, * * ' ,
    quod ei n>alum eeset, vobis auiem despoiam, *
    loponnesi ioliiis dominum prafecit, appellalloncm , .
    . )
    rebus conOrroanlem ; nibil quippe omnino agebat,
    atu volvebat animo, quam quod loodegle ac e vir- ;, . tuie rempublicam gerenle decerei: qua? res fania ,
    * \
    volans, eos quoque ad sobrietatem coepulit, qui
    rcoi ejus nibil scirent: plurisque faciebant einnes, , '
    u i quod ille gralum baberol, p r r a t a r t a l , tdemque
    dictu gil, quod Deo graluin esset.

    Fama igilur ubique pervagante, ut vir quidam
    ;
    adimrabilis haee ac HU bona uiMversis presUret,
    ttoii quaerens quod suum eeaet, sed quod aHeruro: , *
    * ^&-
    w>n eniui laient summorum res : ad eum eonfluebant, cum vicinae, lum longius pogilae gentes. Nam Q ; - \ *
    wrius res esl deaiderium babetut, bonisque attra- , \ ,
    bendis majori gupra magnelem e(Bcaci(aie pallet. .
    Cum ergo comineug, lum mare conflueaies ferebaal \ *
    populog ; eraique dulce quid ad gpeciaculuni, quod ' .
    per illud lerapug flebat. Deierla? pridem urbeg ao "9^ , \ loca novos colonoa babebaui, sahusque aralro , * Kludebaniur, ac lota mundabalur regio: sed et < (, - _
    raulla loca aspera, nullis oliio prauerqoam lalr^ni- , , ,
    bus* comidNb, leniora eflecia, ac peritorua artn* , \ dl manibus cicurau, maadaus arbores, ac omais . \
    g^nerig ge^niia recipiebant. Sed et kUyriomm deaa \ \,
    circiier oiiUia, miUate coDieriim golo, adductia ,
    iiliig ac uxoribus, gubgiaiitiisque ac pecere, Uib- , \
    inum p^iierunt; ftxigque illic uberaaeuUg, ae gtra- , \ ' *
    lis teclulig, guarura ipsi rerum Dunlii pro inopinato
    adveAla fueruni. Ad baec, eulla mora, perquam
    roagniilcam legalionem ad euui inetruenlee, perconubantur, quid de illig opers prelium ipsi videreiqr: aibique constitulum aiebant, u l impetrata
    venia gedeg Ggerent a omftJao praegtarent quod
    Uli visum esget. llte gaudlo recepiia legaiia, per
    eos ejue gibi populi duces adeaw jubet. Tum vero
    u l ge repraegentaggent, pjrodeMi admodufa oonsilio
    aiuanier amplexang, innaiaaqite dulcedinis guglum
    faxieog, gjbi illeclat, ne peiiiU quidem obgidibua,
    aut qui fide juberent, eorum galis ad fidem sacraluenium babeog: quanquam eranl auclores mulli,
    nibil id alienum a ratioae dieentes, ut ne ullo modo reciperet, tum quod multiiudo formidiui esset,

    . ,
    , ,
    \ * \ , ,
    * , \ \
    , \ .
    \ ,
    *
    .
    & , \ , *
    ' , ^ *
    ' *
    , ,
    , , \ :
    1

    213

    THEODORI DESPOTl LAUDATIO FUNEBRIS.

    , i
    . ,
    * , ,
    \ * \
    , \ ,
    , ,
    * \ . ' . \
    , , , * , ^ , .
    ,
    , ,
    , ,
    , - ,
    .

    2U

    tura quod scandalum creaturi viderenlur, pro eo


    quod aliis moribua viverent. CaHerum IHe commo*
    dat quidem Qdem, qui a se ipee idem Habem. Quod
    quis enira liabel, eiiam dat, ac quod ett ipse, hoc
    aliog quoque exisiinat: cum vero sibi, tum aliis
    suadet, flrmUbimte raiiofinro momentls, ne si telint, posse eoe quid mali facere; eoque foro at ct
    nolint, eveniique uii cfnsuerat ipse ac affirmarat;
    quae sane res Iria haec illi abonde a a t r u i t ; aucioritalem ad fidem, fortiludinepi, prudentiam, quod
    babuerit fidem, quod ftduciam, quod bene coujectarit. Adeoergonuroerosummilitemcomparat, n i bil illom vulnernm rudem, bello autem cumprimis
    opporlunum, cun praeicr baec. t r i a ^ nullos posnissel suraptus, sagncem animum, lingu* vlm , tnorum booilateni, lbesaurum plane aiQgula inexbauitum.

    Cum itaque cxeopla Pelopounesi viriute, q u ct



    , * ,- ipsa per se non mo lica eseet, maxlroai eos baberct
    accessioms loco, majorisupra omnem exisiimalio , (
    nem facililaie, beneexanimo omnia conslitaebat.
    .
    Quando enim modica quoque accessio nen raro l o ,
    lum praeelal, quid non lanla illa, reiquc adeo belli, \ ,
    c pcriiia pnestans, confeciora eral? Neque enlm
    ; , *
    quanquam perse ala<rcs ac strenui eranl, omi \ , sit, ut roeliores efficerel ;quin imo, uti eorum in t e
    '
    amorem, sic el meliora ornnia eis adaoxit, qna ver
    , ,
    bis, qua rebus monstrans, quae facto opus essem:
    \ ,
    produnlque per eos ab illo gesla ; qaanquaro eds non
    . \ '
    , \ . ; Q omnia accepta refero. Qui euim ? Nonne enim bo , &iiuinc< piturbe8?aliaeqmdem expugnando ac cum
    \ , ' \ *
    obsedissel; alias ipso bclli clamore, ac prima siatim
    , irmplione; plnres quoi|tie cum exercitum invadon , \ \
    tem occapaisent, ac necdum propius admolo, ges^
    ; - dedidiaaent, ? Nonne soiitoe terrere in lerrorew egh?
    ; ' - Nonne iis omnibus flebat, ut qni ante ejus in pro' ,
    vtnciam advenium, ex prioribus vicloriis insolen \ ,
    tiores evasissent, alioiwti deinceps coufusique v i , \ * derenlur, quibus aadacia illa, ac quibas alloilebatit
    , ; ;
    aninios, in c o n i r a r i u n i cederent ? Nonne depreca ; bantur ? Nonne venerabarHur f Nonne rapla omnia
    ; - cum accmione reddebant? Nonne insuper ptndc, \ ' ,
    bant iribula, qui ut in somnts vidissenr, inexepe*
    , ; clato visu terrili, e slralo prosilissent ? Nonne dulci D us hoc habebani, quo ^ssent a periculis immunes,
    ; ' , - quam quod prius acceperani ? Nonne ser*mbaiil sub
    \
    armis, quibus fueral fesla dies ut vcl incrmeilerram
    ;
    nosiram diriperent ? Porro sileo principis mullam
    , .
    superbiam, abunde ex rcbus coargutam. Nonne is
    ; * ; extremis digitis ac fastu incfdebat? Nonne snpra no ; * bes ? Nonne proraoverat ad sttmmam arrogantiam ?
    \ ,
    llle nibiloininus sic animi sensts ac verbis babens,
    ,
    sic iftro verbis, inilexione ac babila, omnibusquo,
    , , qtiibus q i m anhmim tuntentem prodat, alius ex
    * .
    rebus proditiig esl, nec id raulto dcinccps elapso
    , ' ,
    lempore. Paucig siquidem obviahi factus, quoruni
    \ erai equisonurti aliqua manus, ac eoriimqui nun, , , ,
    quam forle gladium in boalcs atrinxiesent, audax
    , \ ; :ille, illc arrogans, ille jaclabundus, qui multo cqula

    215

    MANUELIS PAL/EOLOGI

    216

    insti ucius invaderet, multisque undique armalig ;, \ ^ circumfugug ac vallalug essei, numerosaqus illa ca
    \ ,
    taphracli miliiig cohorte praegumeret, nec manus * ' -\
    quidem snstinnit conserere, sed elputo prior omni- ,
    bus arripuit fugam, cara necdum congressus
    \ \
    esset, opporluuum arbitrans, ut lanceae ac en, \
    gis loco slimuios ac sculicam adhiberet. Sane ,
    ubi equum babenis retro inflcxisset, lergaqu evertis, ,
    sel volentibus insequi, haud prius a fuga desliiit,
    , ' . ;
    quam cum unus uoslrum, non baslae cuspide, sed
    ; ,
    jnanibus cepissei. Hic vero quis? Nnm dux exer- \ , ' ,
    citus? Haudquaquam. Siquidem enim Acbaiae prin
    ccps eo praelio manibus usus esset, uli el armie .
    habebal u i i , haud ab alio, pulo, quam ab exercitus
    \ ' 5
    duce, capiendus fuissei. Erai qnippe vir plane Rtre\ ' \ - , \ nnus ac fortis ; nempe Raoum. ls enim cum apud
    , . '\ *
    n)e merens, tuin ubi Peloponnesum petissf t, clarum
    , ,
    omiiibus viri optimi specimen praebuii. Quia tainen
    . , *
    ille niliil reiro aspiciens, totus in fugam effusu*
    . ' ,
    erat, baud licuil duci exercilus, ut deserto ordine
    \ ' ,
    longius insequercUjr. Num vero quis nosTum vir
    ; \
    nobilis, aut omnino fortis dedililiutu accepit? No id
    qiiidem: iK-mo talium; ac neque prorsus aliquis

    spirilus babcns, sed qui tuba baberet agenda praa , .
    uionero, ac caduccalor, cum turpiier dcdiliiius ille
    niliil praeter vitam rogarel.
    CaHerum ingenui quoqueac nobiles quiuani, cum
    ; ,
    praeler decorum omne in hnslium tunc castris m i ' , ^*
    l i l a r e n l , qnod et babeat admiralionein, et ipsi ca .
    pli suul. Plane vero secus oportebal, mullis de cau- Q . ; '
    gig. Nani nog sanguinc conlingcbanf; eog demeru- ' , eramus, c.um illi prior^s niliil contulisscnt; acce- ;
    perant non modicos bonoies ; ulti- se gacremento
    , , ,
    obalriiixeranl, cujus rcligionom etiam bomo ferug
    , \ reverealur ac velil iiilegrani : oflenderant, cum niliil , * .
    fuissent laesi; pro eo ul darent pcenas, cum nobis
    , , cgsel in promptu ulcisci, anxilium poiiug secundo ' , ' ,
    iinpelrarant, eo cis bello infesto, quo cnm paulo
    * ,
    pogt, bello in nos conflalo, lurpeid iailu ac alrox,
    \ . "
    inanus auxilio junxerunt. Plane operae prctiurn
    ,
    erat, u t e l vitam nostri causa spernerenl; i i vero, , , , ,
    cum ita operae pretium esset, nibil ejusmodi in ani- \
    mttm inducentes, nibil nisi nugas omiva cogitabant,
    ' .
    cum vir quisque gapiens, ne immimim quid negli' \
    gendum pulaturus esset. Cxterum, cui plurium D \ ,
    nliormii, eorumque majorum ac clariorum iropseo- ,
    rum accessione, boc quoque, splendidum illud exci- , '
    . \
    laiuin csset, ingenue ac cleraentia illis utcns, do ,
    mum abirepermisit; quaoquam nlbil graii animi
    inonumento ab eis acceplurum gperaret. Quan.vis , \
    cnim ei iis qua3 praecegigeent baud obscura fuluro- . \ , ^ ' ,
    rum nolio baberelur, ille nibilominus a nalura
    coiuparalum babens, ut bonug esset, baud sibi fa- , \
    ;, .
    citbal satis, nisi ipsos quoquc bostes dotncrcretur.
    Quaroobreio, 6lsi anieriora liquido futura indica- ^,
    renl, ipse tamen id solum speclabal quod bone- .
    , ^
    6lum esscl, ac ne re ulla a decoro decederet. Eos
    .
    porro qui boni csse renuerent, timebal quidcm
    , \ . "
    quam minimum, qiiam maxime autem miscrabalur.
    #

    217

    T I I E O D O R I DESPOTJE L A U D A T I O F U N E B R I S .

    218

    , Nm natura quitl violentum esl; ncc ut quis a l i .


    quo velit trabere, in adversam parlem facile inflexer i i . Trahebat illa in bonum, illique ejus ponderi, meltoris habitus cumulo accedebat, q u ambo sic
    conserta, in proposito demerendi oninee pcrfecte lencbant.
    ,
    Quid eniinvero de iis dicere spectat, qui ad bo\ , \ stium caslra perfugissent, ac cum lupis, ut ua
    ,
    dicam, versareniur, qui quidcm genlilium suoruin
    , ;
    carnes comcdere cupcrentv suasque ipsi comede \ reni? Prolixum esset abeis perpetrata reierre, prsc statquc omittere, quam sic atra bile laborantibns
    . " ,
    insultare.Prorsus vero u l neque illi opcrae pretitim
    , \
    babebani pessima palraro, sic nec ego babeam ut
    . ,
    in illos fcrar. Dicam vero, unde ille cU animus
    , ,
    coaluisset, til in nos i(a~inso!e$cenyit, qui nibil
    ' .
    criminandum haberent, quam quod nollenl ejus
    R subdi imperio, cui jure subdili essenl.
    " ,
    Scitis plane Persam i l l u m , Bajazelcm dico, Asire
    , , ,
    imperanlem, ac Europne dominum , ut gravis ac
    , ,
    intolerabilis exsistens, ne ferendum quidem in Cbri . stianis principis nomon putaret. illis addebat
    ^ , \
    animos. Ejua freti polenlia, nec non vicinorum no ,
    bis Laiinorum bosiili ierilaie , nonris imminebanl
    * \
    rebus : sed ei ferissima bellua ulrisque fiden*, in
    nos invadebat; ambgquc parles, partem alteram,
    , ^ ,
    ringeniium porcorum more, vicissitn acuebant ac
    \
    irritabant.
    \ , \
    .
    * ,
    Slc vero habet (porro lubel universe dicere, irt
    \ , praeleream singulos); habet, inquam, ul Christiani
    in inftdelium nobis hoslium caslris perfugae liqui \
    \ ^ do insani sint, atque adco iis deleriora agant.qui
    .
    laeso cerebro sunt insani. III [quippe, vel si gla, \ * , ,
    dium in se adigant, nibil tamen Iseserint animas:
    , \ ,
    millumquc inde contrahanl odium, sed mullam po
    lius miserationcm videnlibns faciant: cuin illog
    , \
    omnino necesse sit apud sobrios quosque eibi
    .
    odium conflare, qui sponte per sensus omnes ani , '
    mas suas polluant. Ea enim oppido cupiunl inve! ,
    nire, qnomm causa a principio ad fldei bostes dc\ , \ fecere ; nerape divitias, ct gloriam, ac si qua sunt
    ,
    deleclabilia bujus vilae : fleri auiem non potest, ut
    ,
    lia2C ab illis consequaniiir, nisi se iis gralos
    \,
    componerc sludcant, nisi praeslent omnia quibus
    , * illi gaudcnl; id autem baud omnino aliud sil.
    , \ ^ qtiam more barbari vivere, ac sponte sc nefariis
    1

    \ .
    \ ,
    ,
    , \
    ,
    ,
    | , \ ,
    ' ,
    , \
    , \ . " \
    ,
    , ; \ ^,
    4

    actionibus contaminare. Quae ergo illis accidunt,


    longe iis sunl detcriora, quae furiosis, euminoque
    omnibns odio, nulla auteni miseralione prosequendi
    idcatitur, lum quia sua se voluntale malis dedant,
    lum quia corporis loco Isedant animam: ac quod
    orwiibus mis^rabilissimum vidcatur, quod omnino
    necessum habeant ul perflanl quidem animas, snumque ipsoriim bonorom, ac genus universum probro alfnianl. C%lcrum, quae ad baecimpellat causa,
    vel a principio milla exsislat, vel ut aliquando*
    exsliteril, baud adtnodum sit duratura. Quamob*
    rem eliam ad instar bulhc cito inflati ac lumentcs ; qui, inquam , locutii optimum ac forlem apnd
    infidelcs navli vidcntur ; cilo dirumpunlur, iuai.c-

    M A N U E L I S PALJEOLOGI

    220

    que illis aninii ac flatus in nibihim ctduni. Jure $ . id quidem. Ut enim eoruin segnius voluutates se.
    qtiantur, suspectioree effecti, mox contemnuntur,
    , , laiiijuam eoruin studiis minus congruant: acquanto
    , * \ putas babenlurdespicatui ? Sin aulem faciles acce, ^ ,
    danl, iis q u visa sint Barbaris, velint illi eorura
    * ' \
    legibus acmoribus n l i , ulque dira iimnanilaie ge\ , \
    nus perdere salaganl ; bac qtioque non immerilo
    *
    odium referunt, proptor illain iu genus ac euos

    * rudeliiatem : nec propier mulalos inores, ac quod
    , \ ad instilutum aliud cotnmigrarint, laudem ab eia
    , * , '
    liabenl, Janquam visi faciles ad qua? quis velit.
    .
    Quamobrem eliam oon eis creduut, u l s b l in se- ,
    cuudis perseveraturi. Jure equidero. Qui enim fa- . . cile adeo inores conculcavil quibus consuevisset,
    , , ,
    qua sit ratione accurale servalurus, quos nuper
    ; \
    ftuiplexus et ? Ilem qni malus esl in genus ac suos,
    *
    uti(|ue et in seipsum. Nam pars conlinetur in lolo.
    . ; *
    qui malus est in seipsum, in quem aliuin possit
    ' ,
    bonue esse? Quin imo u l diligentius ailendamus,
    \ *
    bic talis suse ipsius conscientiae odibilis e s l : qui
    . \ ; ,
    vero non universis? Verum quid baec dico, qui pos- ;
    sim qtiod est rnajus osiendere? Nequeeiiim since
    ram in Chrisitim Gdem ar, confessionein gervare
    . ; " . ,
    possunt. Ulquid veroTQu. enim paciis cum Chri ,
    fcto juralis, aupremam in eum amicitiatn odiumque .
    in daemones polliciti s u n i ; sei-us tamen deinceps
    ,
    p a?slaiU. Imo sil apertius dicendum ac mali indi, "
    caiidagravilas, quanlasii: qui lubentea cum Maho- tv , * r

    melbaais agunt, eisque, cum fldei hosles exeistant, _ , ,


    . ******
    I 1 *. VY f
    % \
    . I (>
    . .^.
    - .--
    > _

    J
    f
    .
    __. \
    contra
    nos auxiliuro
    feruni, inimica
    acie
    ailverfius

    ,
    \
    SaWalorem ac Domimim Jesum, qni exsisial Odei
    .
    auctor, consistunt, palamque in eum bellum geruut.
    \ ,
    Sed elaliud IIOR bonomsequiiur, nisi velisvalde
    . ,
    malum. Suis quippe illi rebus ac geslis Mabome .
    tbem prophelam ostendunt. Nam scelestus hoino,
    \ '
    genlibus a sc deceplis, ac compuisis ioerrorem,
    *
    vicioriam ( k Boslra ac Gbrislianorum gente pro\ , misil. Qui ergo illis ad vicioriam opem ferunt,
    ,
    niendacio utique lidem asiruunt. Quamobrem, u l i
    ' * , *
    dicebam modo, nostri illi bosles in infideluitn
    ,
    caslris periugae, insano palam furore feruntur, ac
    \ ^ *
    iis qul la3808 habcrvt roues, deteriora faciunt: ac
    ,1,0, cuiii m s e i p s i gladiuro i.npellani, e u a s . " ^ , ^
    '
    ' *o3vt
    ...as
    aniroas qua.n
    impetnm.
    * W
    ,.
    magis ipsoru.
    ipsorum animas
    quam nos impelunt

    Resumplo ai(em sermone, quae sunt dcinceps


    proaeqaafiiup. tnvicem ae ad mala provocabanl,
    salrapa pariier. quique apud ettm perfug3? erant:
    aeqiiaraUoue vecior actuario remis ulens, scapham
    qufdem remigio agh, ipseque vicissim ab scapba
    rapiuir: eie iUi qaoque, csm in oe, per aummam
    injuriam iufldeles Ulog agerenl, ipsi ab eis v i ciftgii raplaboiitiir. liivicem ilaque provoeantes,
    iuvicem irrilanles, ac sibi nuiluo siimulus,
    uii in pueros io vos invaserant, ac muUa v i , veftlfa oiHkia trangversuin agentes, labcfaclaiuros
    putabant, tainelsi nibil conGciebanl, ejus siijuidcm virtus obsislebai, qu^m illi cxpugnabant;

    ****

    ri

    ,
    .
    , \
    ,
    , '
    * *
    , ' . \ ' ,
    , \
    , \ '
    \ ,
    ' '
    ; . *; -

    221

    TIIEODORI DESPOT^ LAUDATIO FUNEBRIS.

    * : ' ,
    Wva ,
    .
    \ ( * , ; ,
    , /5 , \
    \
    ,
    '
    , \ \ ,
    ,
    ,
    ,

    222

    cujus tanla in eo praglantia erat, ut ubiqeevoleiiti, beue ei propiiio Numine, victoriam pneberel.
    Quod vero omnia in vot nefariorum moliraitia in
    nihilum cederenl, videreturque Barbarorum iu Europa poeilos exercitug, mnliis tindique ohseptus nfrgotiig, haud facilo in Istbinam poase inradere, j u gique incursiooe regionem vagtare ac salrapa? ser
    \ire cousilits: consilii inopea, auclores sunt, ut x
    Asia ie Tbraciam per Hellesponlum irangmittat,
    praeieriensque petai Macedoniam, ac inde per legaios fralrem n>eum aibi adease jubeat, orculte
    vero immiesis giisurraloribus roala gravia comminetur, nisi morem gerens accedat; pluraque ac
    magita, qoa per legalos, qua brevibus deslinaila

    epislolis, promitUl. Haec autera fore promitlertda


    , , - fore ul ntliil contmtel; ut maxirois aigeal liono*
    \ * ribug, ae qaam brevi remitlal, nec qoidquam in>
    , , plitre ulla pjrorgugre molcstiam faciat.
    , , . \ .
    tta quidem illi ad galrapam : Ittc porro credit
    nequiuaque ac illi suashsetit, unWersa gerlt. U l
    enim quis in mala prevocei malutn, aut etiam in
    boua bonum, Lydum incampum, aiant. llunc ille
    gane morfnm, in Romanorum, geu eiiam homani
    lofiug getterlg provocatug malum, sua ipse gponte
    iiwitaiior currebaf, muUaque malilia suebat dolum.
    Qtii eiiiin, nedum curgu, ged ei rolang, ut et ato
    ^dnagci poluissent, appeteret, qui Salanse obgequium prssgtaret, cui id unum opera prelium egi,
    oi maebmas dolosquc nectal in Cbristi fidcleg ?
    Quartquam et ipse rtibil a se aliud quaro dolos
    partorirci, doncc olcrscente Numine pcenas dedit
    earnm injuriarum, quibns fid^Ieg vexassel. Leoninam Haque ac Toipinam tndutug, ambagquc crebro
    maiang, destinalum ge finem celaturum putabau
    llle nibilotniiius valde ulique pergpicuug erat. Eo
    quippe rcm totam moltebalnr, ut occurrentem
    caperct, ejugque urbeg in dediiionem acciperel, ac
    animas gimul ac corpora perderet.
    Haud itaque fratrein illa laiuerunt: qui enim
    *
    poioigseni ? Veritug uroeii, ne vit# aroantior quam
    ;
    officii ac bonoria videreiur, periculum pro mullig
    \ * . ^ adit. Nec vero illud primuro, uii nec pogiremum
    adiit. Semper eniro minoris asiimavit vitam prse
    ' , . \
    gloria ac genie, ac siquid univergim opei^e pretlum
    , \
    videreiur: qui boc quoqoe perspicoe nosset, ut
    , ,
    magigtraluum princtpumque ulilitas in gubdilo\ ' ,
    : . " rum viciggim commodig posita git. Eorum iiaque
    felicilalem suam ipsius ratus, omnibus omnia
    ,
    liebat, u l omnibua benefaceret: gic illis ac sibi ipsi
    , .
    , conducibilia repulabat pariter agebalque, cum Ua
    boneslum suaderel; ferebatque, qu;e molesia es , \ , \
    sent, ac pericula babenlia gloriam facilc augline . ^ .
    bat.
    " , ,
    Tolus ergo iis cogitatibus plenns, quibus veiPla , , , - lones, vcl Alexandri, patcr ille vcsicr, ille amicus;
    prxceptor, prudeuliae doclor, curator, dominus;
    , ;, , , *
    , *
    .
    , \ ' ,
    , . \ \
    , , , , .
    \ ,
    , , - C
    ,
    ;
    ,
    , ;.
    \
    , ,
    .
    1$ , \
    , \ \
    .

    223

    M A N U E L t S PAL4E0L0GI

    221

    Ule apud vos ag*>n$ ; cum medici, lum pastoris, , ,


    gubernalorisquc, ac omnium deinceps salularium
    , , ,
    rerum parilerac nomintim, pcrfexte locum tenens,
    \
    quemque, ut omnia verbo compleciar, nulluni de, \ ,
    fireret bonum : se ipse pro suis, atque adeo plu ,
    riinis aliis, spernens, sairapam adit, cum nullam
    , ,
    prius adoundi fecissel spem, imo negassel iturum,
    , ^
    utex inspcrala praeseniia dulcius ailkeret, proque
    , rei inexspeclationc gralior tyranno occiyreret,
    , * \ , sinvilque ostenderct profectum se voluniale, non
    , \
    quia ille blanditiis aut minis decepisset. Ulum

    itaque, nosqne ei socios, qui priores vcnissemus,
    , \ \
    Pbcrris tirbe invcnit. Eicnim ipsi quoque, acccr- .
    eenle illo, veneramus, ctim gravis qu&dam neces- ^, \ , ,
    silas, subdttomni depellendis periculis, eo me
    . ,
    *
    luuc pramisisset. IIoc porro inlerdictum nobis vo<
    lueratmis, ut ne, inquam, adiremus siniui. Quippe .
    vtdcbatui* baud ita fnla nostra ad cum profectio,
    .
    cum ille pridem iniquam in nos necem parluriret.
    Accidii lamen plenum illud timore, cum ego adbuc ' ,
    cum domi putarem, isque vicissim idipsum de me
    . ,
    cogilaref, ac vclnl ex cqndicto osscntus proieoti,
    , *
    cadem die, ut bene meinincrim , ac si vis, eadcm
    ipsa hora. Sed et accidil quid pejus, ut nempe om- \ \
    ,
    nes ullo inodoGbrislianornm duces circum Persam
    siiparenl; qui nimirum ad eutii itare, eique adesse , , \
    solili eranl. Mullo quippe sludio congregaveral, \ . Elvat \

    comniunem omuium interitum medilans. Porro ilii
    opcrse magis prelium pulaverant, ut ejus conventns * .
    n

    alcam subirenl, quain ul jubenii morcm non gere- Q


    . Res saue plena periculo omnibus mcrito yidebatur, ut ad eum univcrsi simul coniluerent. Neque
    eniin eranl qui virum nescirenl, ejusquc in eos
    voluntalem: ejus lamen mandatis nolle morem
    gerere, id vero gravioris longe periculi duccbant.
    Neque enim csse, qui contempta? jussionis injuriam
    ferret, aut sibi ipse quietem imperaturus cssel:
    foreautem, ut omnes vellel perire, uique volens
    perdere possel. Malum iiaque malo praeoptantes,
    suamque Deo commcndantes sortem, ac in
    spo perageutes iter, viae se inccrlo commiscrant.
    , ,
    5,

    ' ; ,

    ,
    . \
    .
    \ , \
    . $ .
    , *
    ,
    , , . \
    * ,

    Enimvero,quod de me quoque ac fralre persuJt- " \


    siim baberenl, baud fore simul lunc&diluros im- \ , '
    ,
    manissimam belluam : qui nimirum scirenl, non
    quod accidisset forluna, seJ quod essel nobis con- , , ,
    stiititum, magnam partem timorem dispellebal,
    ,
    .
    itisiamquc submovcns suspicionem, veuire invita ,
    uat. Noverant enim fore, ul inferni insiar universis absorbcndis biaus tyrannus, jure merito l i - , ,
    ,
    nitndum baberet, ne ei in conlrarium consilium
    verieretur, ut in omncs impudcnter pularel saevicn- ,
    dnin, cum nos in potestate positos non haberet. . '* ,
    \ , ib
    I b i autem venienles, me cum fraue apud Persam
    - , viJerunt, ac scientes rcm accidisse piaeler eorum
    \ , nieniem, lingua ad longum tempus ba?rcnte, nibil
    . ' , \ <5
    mutui sermonis confeiT? potucrtiiil. Ut aulem re-

    23

    2
    TIIEODOUl DESPOT.E L A U D A T I O P U N E B R I S .
    , , , [ suinpiis animis, sero landem vixquclicuit rumpero
    vocem, bauc primam milteules , clamaverunt om,
    .
    nes : Desperavimus.

    '
    ( ^, \ ;

    !)
    . \
    , ,
    ,
    .
    , ,
    , , *
    ,
    .
    * , , '
    ,
    , ' ,

    , ' .
    ,
    * ,

    , ,
    . ^,
    , Q
    , ,
    ,
    .
    '
    .
    , ' ,
    ,
    ,
    . '
    . , ,
    : ^ . "
    , ,
    , , ,

    .
    I I v
    '
    , ' ,
    , ;
    ,
    ,
    , ,
    , :, ,

    . *0
    1

    Ctim ergo i i in liunc modum una nobiscum


    rongregaii esseul, (o quoinodo confluebanl omnto.
    inque suiuinun) aciei cuspideni, ul sic Joquar, l i mores ferebant 1) veiiit rcceus cx Selybriaimpcraior
    uep09. IIoc porro abundc sic confutlil, u l i n desperaiionem onihino cogerel, ac ceu desperala vit-i
    ad leslamt-morum cogerel tabulas. Eraimis ngni
    in mcdio iupotum, qiiales Do.uini oraciiliim discipulosbabel, bosliumque capila inslar aspiduai ac
    scorpionum < alcaulrs, nihil damni ab eis ferebainu*, ejns ambulanles fide, (ujus est poiestalis
    salvare. Meuui porru fratrem baud belus stistipit
    bomo bellua : cui iiimiruni alle esscl animo repositum ui voicreiu deinceps iram ulciscerelur . at <q\ie morosius, ut viJebalur. Reverebaiur cnim, sin
    factas fratri promissiones, al ine sallein, ac IIC
    vidcielur ne ail borain posse intns veueuum coiidere, sed illud sialim cogi evomece.
    t

    Cum sic iiaque aniroi baberel, conjilium i n i l .


    Nolim dicere quo auclore. Esio ul cjus ancior d i i bolus fuerit, qucm fercbat pcctore : ul niiniruu
    nos tolamque noslram slirpem delerel, giuiulqiio
    oinnes, qui fidelium rebus prxessenl, occideret.
    Jam enim oliin ita animo babeng, palranduin tuno
    iacinus putavil; ut ninnrum, mundalaab spitiis
    regione(nug spinas intclligens), ejus iiliis incruenio
    pede Cbristiauoruin solo saltare iiceret. Ac illc
    quidcra consilinm boc agitabal ; verus autcin
    Dominus, iiibilque incrcenariiis pasior, secus di;
    nobis decernebat. Jussil porro duci exercilus, qni
    cunucbus erat, ui nos noctti iiiierficcn l , nrc ulle
    inodo rem omiueiet : sin aulem, comodnalus esi
    Tore, ut ejus capili starel. Verum prae<epil Deus,
    ui nc faccret, accidiique nou absimile ci, quod in
    Sarrba olim accidisscl"*. Ut aulein boimcida rcscivit, neduin ministrum nonaffocil poena qui nonobsccutus essct, ul eiiam habueril gfaiias, quod bcne
    distulisset: affirmans UJOX dala genlcjilia, baud su
    leviler rei pceniluisse; quaeplane muiaiio baudabo
    evenii quai Deo auciore.
    Ilis iia geslis, nibil taincn animo iEibiops n i gredinem eluere putuit: verum ubi primum traiu
    evonjuissel, gravibusque injuriis pulsassel noslros,
    nonnuJlis classiarioruin eiTodisset oculos, acmauus
    ampulassel, virisque opiinialibus inuha irrogassct
    probra, veJul ca vindicla alienuin aralioue furorem
    eedassel, siulie adinodum poslea, quein tot modis laesissel ac confudissel, conciliare enilebalur,
    nmncribus deliniium ac donaluai, doiuum renuttens : lanquam fleules quis pueros a virgis, bellariis placei. Ejus porro animus baud obacurus crai.

    227

    MANUELIS PALiEuLOGI

    228

    Nimirum co tota ferebat fabula,tjl frairem postmo- .


    dum in vincula miileret. Haud enim totum vide * *
    balur, ut auibos eimul appeteret, quanquam poterat
    , ,
    pra?siare ; Deo tamen caecanie, se posse neaciebal.
    ,
    Nec id vero barbarus tnlellexit, fore utme deinceps
    . '
    amicutn tion baberel. Ceelei um arbiirabatur fore,
    ; ,
    ut summae iiiepiiw verbis deluderd.post l o l nortris
    ,
    irrogatas itijurias, ac ctim fratrem adhucin inaitibus
    ,
    lcnerel, ejusque praecipuas urbes,ceu paierna ba>
    , \ redilalcad ipsum speclanles, repciorei: eaque darel
    , jura quae nec bello caplis sapieut qui simponaL
    .
    Sic ergo aflecius, Macedoniam, ac lum Tbes , saliaro perlrausit, venitque in Helladein ac ma, ,
    jorem Acbaiam. Illic vero educlo rursus exer ,
    cilu, ac metari volens, quod regionem videret
    \ ,
    pascuis uberem, ac venaiioni commodam, neces- , \ , *
    sarioque coiumeatui abuude opportunam, quadam
    ,
    Undet, baud omnino nota die, ingenium prorsus
    ' , ,
    detegit, impudenliusque acomni retro lenipore eo
    ,
    utiiur, nullo plaue deinctps colore.valens tegere.
    *
    Misso ilaque lictorum uno, universos feritale ae . crudelilate viucente, cui nomen Mures, urbem A r ,
    gos donari petit, ac alias plures. Jam quippe Mo- \ , , "
    neiiibasiam aceeperat, inane pretium redemptionig
    * .
    datam, ciim adjaceniibu9, nec paucis, nec exigua
    ,
    virlute, oppidis. Equidem dimissurum polliceba , * , *
    tur, ubi accepissel: accipiens vero rarsus petebat,
    .
    qui ad ulliinum devorans, ne unum qucm stiperesae
    , \
    vellet, homo animo Cyclopt, cui impieta* Cttcitas
    ,
    csset, impudenlia anlri raiionem baberel. Nam Q , ,
    bic quoque pastor erat, sin ovium titi Polypbe- , , \
    mus, ai bominum sane vix quidqeam a belluis . \ ,
    diffeicnlium.
    , '
    .
    v

    Quid fratrem interea operac prclium eral faceret


    Nura seductorcin ac mendacem illuni vocilare?
    Nnm eoargucre ?Subiovere? Despuere TNuIlum
    ppobri genus in cum omittere ? Qtiid enimvero inde
    coramodi reiulisset ? Praeterca ne spem qoidem
    abjecii, ui conserio eiiam pede procederel. Enhnvero cral obstiitatius, ac usque in flnem conlradiccuduni ? Sic quoque ille babuit, quandiu facere
    licuti. At nutlo inodo eral cedendttm, quidquid
    accidisscl ? Vcruui eral non saui capitis, ut cui
    nudalus ensis incumberei, usquequaque obstinatus
    persislereL Haud enim aliud erat, quam eum in
    se impellere. Sedenim erat prapslandu.ii quod hivslis vellet, ac prodenda omnia u l iina solus constarel?Ai bi primum quidem nihil quidquaui boc
    sani loquuntur : nec ille unqnam consensorus eral
    cui majus omnibus babcreliir, ul ne quid unquam
    turpe commiiterel, quique brcvissiinos annos cum
    gloria longiseimis sine gloria lubens praeoptasset.
    Praeterea baud is animus bomicidae erat, ut acciperel omnia, ac lum quiescerel : sed ul posiquam
    accepisset, datorein occidercl. Erat itaque Ilcllas
    pcr id lcinpus simHis freto SiciliaB. Illa saue ealrap
    insania, bclorisque miuabunda moniiio, graviiis
    quid Cbarybdi ac Scilla vidcbaulur, quarum midis
    ipiis nominibus lcrror conlcmpcra^is Od(.

    ;
    \ ; ;
    ; ;
    ; \
    ; " ,
    . * ;
    \ .
    ; '
    ,
    . *
    . , >
    *., ; *
    \ ,
    , \

    ' . "
    \ * , /.
    \
    ^. "
    \
    , \ }
    ,
    , \ .

    T H E O D O R I DESPOT.fi LAUDATIO FUNEBRIS.

    230

    ' 6 \, Caeieruin, novus hic, omni tibi parte bohiis ac


    \ , - solcrs Ulysses, mulios ipse ac omnis generis
    \ * - aeductore* expertus, sttaque adeo sponie malis
    defunclus, pro iis, qui ejus ptrsonam, ao radicem
    qua essel ortus, contingerent, ah oinnibus liheralus.
    0, .
    , \ , \ , \ ab spelunca, a fretis, multisquae nubium more
    tremenda mulla ac irtolesta depluenlibus (adbuc

    quippe hxrendum exetnplo), incolumis praelerna\ , \
    vigavii, omnesque pratergressus noxas, tandcm
    \
    aliquando domum reversus, Pene.npem invenU :
    \ ,
    , - Peloponnesom, inquam, eise inconiaminatam d i l i genlcr scrvaniem, non quidem relexemein telam
    , , \
    procosque tenlanles spe aleniem, sed eos palam
    ,
    repudiantem ; quod longe praestanlius est, lanto
    que illi antecellit, quanio ne verbo qiiidem visa
    , \ ,
    esl caslitatem polluere, quod frustra requiras iu
    Pcnelope. Non defcrla enim conslansque proden , . *0 ,
    tia omnia facile confeceril , quippe cum ralio
    , * (5 uuiversrs supcrior s i l .
    .
    Tibi iiaquc bonus despoia, ncc pro peiitioiiibu
    ,
    , - exasperatus, quanquam crant tanto injuslissim.i
    , * quanlo offerens injusiissimus e r a i ; porro conferiitn
    depluebant, nivis insiar ab bilierna nube copia gb>~
    ,
    meraniis, eea neque miuis perlcrriius : erant vero
    , *
    semper novas acposteriores.parle aliquaaruiquis ac
    \ \ \ prioribits deicriores truculcntioresque: nibil acriu
    , , ' - asperiusve, aut durius, nibilque nirsus illiberalo,
    aul molle, ullovc modo dissolumm prodens, auive
    , * , ,
    omnino loquens : ulque verbo dicam, nibil
    , ,
    \ , C tempori congruum : quin opporlune omnia geren
    * ' ,
    pueris ipsis siinpliciorem eutn oslendit, qui p<r
    \ inipiideiiliam baudci alitcr acpuerulo putarel i l l u \ .
    dendum. Hic itaque prudentiam adhibel: nequc O I M - ninoin iliiemuaquerc'niiii,quod quisque animo defc ,
    cuis pas$u9 essel: i>ec slalim dal inauus, ul neqiu*
    * nimia renilonlia tume*tes viri animos abuiile
    \
    acuerel; nec lanla illa faciliiale jusiam bosli su*
    ,
    picionein pratberel, quasi dolum animo coudcns
    , ac quid macbinans, gie ei iadulgeret, loqueu
    * , - aliud, ac aliud cogitans.
    , , ' \ \ .
    Ilunc ille modum solerlia usus, nt ncc nieliirs
    , ,
    possct,
    ncc ullus univcrsorum re ipsa nsns cssct,
    , ' ,
    u l perindcmoium duriliem ac conlrariam moititieoicaverel, quoruen plerumquealteram altcramque
    , . ,
    subinde paiianlur,qui injuria affkiuntur, sapieM r
    adniodum
    mediutn teiiet iier, ac eoaequatiter ince , \
    dens, draconem baclenus ad lenilatero eomponii :
    ,
    quanquam ille baud eam di exblx?r poluit. SiC
    \ iiaque velel cicuralo cuslodienie milite, opporiu. ^num iirdicavit, aul mortem oppelcre, aui Trrga
    , evadcre, quod ultimum accidit, ul oralio deinceps
    , . ,
    oslensura cst. Miuit itaque domum epistolas, qualcs
    . ,
    miucntes vellent. Missisaulem'a salrapa, ul prsc
    sidia, ac Agamemnonis diclam urbem, acciperent,
    , \
    eos adjungil cottdtes, qui eorum scntculia c&seut
    ,
    iradiiuri arccs. l i aniem prout injunctuii> erai
    , , .
    Icnlius incedcnlcs, vixdum piito Corinibum ase , , ^ r

    232
    M A N U E L I S \L,EOLOGI
    ,
    olx

    ,
    ,

    xerant, cuni prxier omnium spom, cxcepta lamcn


    , \
    malris ac inea, virum slrenuum vident. Neque
    cnim generosum viri animum ncsciehamus, - '
    .
    risque amanlem ac periculi: sed neque res praier
    ,
    \ \ conscientiaiii evenerat. Eraums crgo velut suspen


    sa aura,u( vel deprecabilem ac trislem nuntium
    , " ,
    audiremus, vel quod ncuio, ante rei eventuro ac
    , :
    ipsam rein visam, crcdilurus videbalur.
    \ .
    Mulios equidem tempus exbibuit, fuga lapsos a
    '
    leneatiuin rnanibus, compcdesque, ac catenas, et
    , \, \ ,
    carceres, nihil corum industriai ac ingenio compa\ , rala, ostendit. Scd cl quldarn bunc modum fuga
    , \
    lapsi, ipsos qnoquti miraculorum auclores, pro prrc * sidii ralionc, quo tenebanlur, visi sunt superare.
    .'' U i quis lamen Tbeolori conaluro, eum aelate prio- 1* , ribus velil confcrre, nibil miuus eis gonerosum cx,
    bibuissc invcnerit, ut dili^enlsr aliendai, cum le
    , , \
    neniem qua pollerct malilia, lum modum quo lenc- . .
    ref; utque lerlus, tenentis conatus omnes inanes

    oslenderit. Sic porro tencbant. Erat illi jubcnie ly- * .
    ranno (ixuin tabernaculum ad ripam cujusdaro flu (1), minis : nomen fluminis Spercbius, profundo ubiquc
    gurgite defliiens. Ejus ripa tola late regionc assur , ^,
    gens, quod toia fluenio arabirctur, vix non insulae . "
    formam exbibcbat : noclurna vero cuslodia, nunre, , :
    rosa cojiorie conslans, undique labernaculo turma: , \
    lini aflfusa, tolaque angustias illas diligcntia pra?si- : ,
    dio tenenle, ignique ac canlilenis vigilias solanlc.
    \ , .
    ncad boram quidem somno indulgebal. Nedum enim ( ; , ' ,
    vigibbaul vigilias, vcrum et noctee lolas, iia j u . \
    beiHe salrapa, ducebant insomncs. Ac ne in lon- , \
    gum scrmoncm proirabam, eranl et reliqua oninia
    ,
    perqnani bis similia, si qua nedum aliorum acces ,
    sione, sed cl ipsa per se siugula, salis ad cuslodiam
    . videbanlur : qux omnia viri unitis virtute fuerunt
    ? . cxKufllala. Quauquam ncquc boslibus probabilis ul lus inossei tiiuor, ut illc unquam l o l iiupcdinienlis
    ,
    probibiius.posset aufugere, nec nosiris omnino len, *,atida ftiga pularelur. Illud quoquc jure admodum
    . *
    aduiiraiioncm babcai; uulli eniin ab eo gcsiorum
    *
    ccdcre videalur, utcuni sa?pe solus, veleliampau ,
    cis sociis fugere licuissct, baud tamen susiinucrit
    \ * , '
    malueritque , aul rcdire doinum cum quibus exivit,
    /., ' ,
    auicum eis uiori.
    I
    ^ .
    Noruut sane universi ut auftigcrii, qua nemo
    " : ^ ;
    alius ratione, nullo amisso vel corum qui ab impc,
    dimenlis sequerenlur, ac ncc ullo desiderato, cui
    , , *
    genuum robur minus suppeierel ad necessariuni
    , iiicessum : uique fuga lapsus ccu volucris quae- , ,
    dara, jam anie profeclos sil assecutus, alque ea re \ ,
    inani cursu faligatos perseqnenles oslenderil, eo- , \
    rumque moliliones ac consilia, haud secus ac c o -
    riiin Vapilis pridianam (emuleuliam confuderil: ,
    subtile vero illud iugse moliinen ac modus,, quo, \ , ' >
    quein parerat, desputum osiendit: ulque tonim i l - , , \ Uid iuvenlum, rcsque inierim gcsla, sapicntiaj plena ,
    231

    (I) Schol. insli : , ; .

    Est hoc /lumcn

    quod

    nuncappeliaiur

    lleft.ts.

    233

    TilEODORl DZSPuT/E LAUDATIO FUNERRIS.

    231

    , \ ac forliludinia, prudenliamque ac dexlcrilateir.


    quanr. maximam babens exsliteril, ut possil enir, ,
    rari, haud tamen orationis figura perimserit.
    .
    Illud enimvcro quod salis babere videatur, ac
    , \ \ ,
    omnino josluro sil dicere, operae pretium dicam :
    ,
    palam omnibus esse, bne a principio excogiiaium
    , , \
    opus, meliusque peractum, ac finc donatum oplimo,
    , ,
    non nisi divino evenisse nutn. U l enim ad unum
    0 .
    aliquem mirabilem flnem mulla concurreriitl, neque
    *
    humanae sit virlulis, neqne eorum qua? a casu ac
    , \
    forluna sinl. Ea ree universnm quidem Peloponne. smn ab imminrnle serviiule liberal; vindi(at vero

    ac asseril libert:t , Tbebas, Albenas, Mcgaram, ac
    . . ,
    alias Graeciae urbcs, quibus despola? gcner Rauercs
    :;> : ; ' , nomine (1), vir uiique prudens, praefcclus cral
    , \
    vindicat demqiielolum lHyricnm, nec non alias plti . res genles Baibaras. Liquel vero. Qui enim icncbal
    , ,
    fratrem, lyrannus, inquam, Persa, cum jurassei,
    \ ,
    ac imilio animi fastu, domum se reversurum, nisi
    , \
    Bubjugalis ommbus ac delelis, negaret : ncc vero
    \ * \ - juctaniem pul s majora quam pro faciiltale, quseque
    , ' ^
    non facilc prsestare posset ille, inquam, poslmo ,
    dum a plga deniiltcns oculos. Plagac enim simil s
    ,
    illi fuil fralris moi fuga : neque si qui lalia ad gra > '
    liam li>qnerentur, libens audivit, qdi summ ea
    ,
    a lulaliouis vcrba perspicue scirct.
    .
    ;


    Mullis itaque ac inagnis lilolis vester despola pr;e) G clarus fuit. Quud mori elegcrit ad dignilatcm

    tuendam ; id eniin palam imminebal adeunti Bar
    barum, spiranlem, ciim ei subditorum*cacdes, tum
    , \ - alioruin : quod ejus effugerit manus; uam cnplus
    ; ,
    erat, iisqne retibus tenebaiur, ex quibus nutla spes
    , - eflugii cssel; quod bcsliam devorandis umuibus
    \
    inbiantcm, ac nibil impedimento fore arbilranient,
    , iiuOicacem onnrino, ojusque venlrem iuanem rcd, \ ; dideril; qitod eo in periculum addiicio, gcntcsplu ,
    riniae ac urbes pra-s^ns discrimeu aspexcnmi; emer \ \ '
    gpntc autem singulari exemplo e Barbari faucibus,
    ,
    e quibus neino scmel ingressus, posiliminio rever (.
    sus essel, palaui a servitule \in hcaiae s i n l ; qiian \
    qtiam quibus illc lunc salu;i fuit, ue miuimum quid
    7

    ) ' ( \ ^ auxilii ejusafferreni rebus, qui omiiium semper r r ), , bus siuderet ( niliil porro de snis loqnor), ne pro
    eis quidem periclitanli, auxilii quidquam impende ' ' - runi liberando a malie ; quo graiis parlam salutem
    (1) Raneret nomine. Laonicus 1. '
    vocat, cui ac Manneli maior babenda sit fides, quam
    Grcgora3 ac Facello apud eumdcm citalis niarg. ut
    is esscl Rofterius de Empuriis. Floreniinnm tradit
    prscfalus Laonicus, atque ex famiJia
    , Azaiolorum, sive Acciaiolorum, ul reddii inlerprvs. Ait qumjue nullos Tbcodorum cx Raiucrii
    filia liberos suscepid&e, ac deiuncium esse uulla
    subrepta legiliuia prole. Ex bis porro Manuelis ac
    Laonici de Tbeodori conjugio, baud corrigen.dtiui
    qnod liabel Pbrauz. lib. ii,cap. 10, de uxore Tbcodori Porpbyiogeiuielue (Ueopa Qlia Malatesle, sed
    expoiieiiduui secus ac Pontanus cxponat, qui de
    PATUOL. GR. CLVi.

    noslro ac senioi i Theodoro intelligii, eoque puiat


    Pbranzem adversari Laonico, cum reipsa antbo consenlieniissiina dicant. Jam cnini Pbranzes 1. res
    Tbeodori senioris proeccuius rrat : quin et eo rea
    Manuelia, qui diu supcrstes fuerai Tbeodoro, voluit comprebensas. Porpliyrogenneiae noinen u i r i que comraune fuit, undeiunque landem ila di<-erentur iniperaioruin filii, nec li oimics, nec toli p h mogeuiii Prseler islos Tbeodoros, esl lerlius An dronici iilius, ncpos Tbeoduri uosiii, ac ei &ucessor despola, qiiem ilie alius Manuclis fllius ac cuiifcobnnus posimodum exceperil.

    235

    UANUEMS PAL^OLOGI

    236

    accipercnl, qtn imlla gralia esaont digni, nec ora- ,


    t.ino in eam rem atiquid contulisseiat.
    , .
    Sd et volnnlate martyr eisiilit, qui se ipse pro
    muliis tra<liderit, proximeque adierit perbula ac
    nislia expertus sii suslinuerhque infamiam, ac
    alia qiiibus animus mordeaiur, possitquc non sprelor saecnli dejici : atque adco liquet cx omnibus,
    ul ejus sospitas, universitaiis hominum salus csscl
    ac felicitas : ucdum oninium illi stibdifomni, sed
    el eorum qui non cssent ejus ditionis. Sic erat
    maxinieadinirabilis; sic mullis uiilis, nec quidquam
    suis quam spirilus -minus neeessarius, bostibus auicm insupcrabilis, ac o.orum avertcns impeius. Rem
    autem probat, quod solo ipsc in provinciam ac suos
    advenlu, formidabilem il!u:n subnioverit ac avocnril. Mox enim ut siiperbus bomo rem rescivissel,
    dospcrans se quidquam confcrttirum ( t ) elaia jam
    olim undiquc supercilia deniitth, muhaque ignavia,
    'X miillis trop;cis, ipsi pariter ac niajoribus, ob
    nmllas ac magnas genles devictas constilulis collcfios ei spirtlus, abjicit; fradilque oblivioni sacranip.nla illa, quibus se, collum extendens, ac inderore capui cogitans, grandi clamore, ac supra prseconis voccm, obstrinxissel; fiique rt:ilis ex feroce
    ac vix non balans ovis insiar. Eum qui pridem l u pis triiculenlior biabal, dixisses cicuralam belluam,
    in cum reponle dcveclum statum, cum nuper aspeclu tcrribiliin limtiaiiiim rugirel gcnus.Cupiebat erT

    00 \ ,
    ' \ ,
    , \ , \ , \ *
    , \
    .,
    \
    , \
    * ,
    \ * .
    . , \

    , \ . \
    \ , .
    , ,
    ^ ,
    ,
    \ \
    ' ,
    , \
    , , . \
    , . , '

    go cilius demtgrare, qui Ribii se c o n f e c l i m i n i sci- C * ^

    rei, sed pudebai repemiua ailto mulalionis, a ttt


    Enripus ac stulius quis babendus esset, cos pavens,
    qui ab eo inlerim fugissent fugiensque nemine
    perseqtiente, ac supcrioribue verbis rcbusque, conirarie lunc babcutes rcs, ac verba ostcndcne. Alque
    nl paucis dicam, nibil ille postmodum prioribus siniile, auicogitarc, aut lnqui, automnino facere videlaiur. Fingil tero (2) egregium prxlextum legcndi
    probrum. A i i acceplis a sullano litterig in Orieatem
    vocari, auxilio futurus adversus Temerem Scylbam,
    (jui bcllo laccsscret. ,Fuit is Temeres, cui brevi posl
    dedit poanas eorum quae impia gessisset, alque id
    juslo admoduin foenore. Quia lamen eullam illae l i l terae praHexius erant ac sccna, dicebat quidem pro-

    * , '

    . ,
    , \ ; \
    , ^ ' ,
    \ , ' ; , \ ? \
    \ \; -
    \ . \
    , ,
    , ,
    . ,
    \ . "
    ,
    , ,
    , %

    pere iransmissurum Hellesponlum, cum nollel traiie- ^ * \ ).


    mittere. Lcnie ilaquc incedeus, DHiIlum lcinpus in- . '
    sumil : aiqtie ut velis, sic clara fugiens, moralur
    , vcro in Tbracia, illicque exercitum cogil, unde, ac , .
    quanlura per facullatem pos|et, ingenlesque adeo
    , -
    (1 j &e$perans te quidqunm tonfecturum. Sibi Ma- fuisset, ac erepta Monenibasia civitate, quam Ulc
    iniel ac fralri btandialar, ntea Bajazelis regrcssio
    rfgcndain accepisset, ac Bajazeti de<iiia:ti lenoni.
    desperalionis iueril a Theodori nwtn, non magis
    (2) Fingit vero. Laie lunc stihamis iCgypio ac
    pnidenliw M l i c s , qua rnajorem exerciiHiM cogcnSyriae doinifiatjatur. ctii u i Bajazetes adjanxisset
    dum putaveril, ac beili moli parem. Sk bene indisaascopias, baud forte Temeres, su Ta;iierlaniis,
    oat Laonicns 1, n, ubi eiiam tfraeezis dticis exer- ambos deviciiset. Forlior quippe virlus unila. Puriliis Bsjatctis, qui paulo posi ponilur, res per- tavit Bajazetes, quod pleriqne nostrurn, sibi mcstringil ac exordia, qucm appellal : de
    liits consullum, u l accessionc aSiqtia imperii pro<;:o iierem ad.calcein 1. iv. Narral Pbranzes I . i , c. prii lcrmiuos proferrei, quam ui alienuiri a poiO, qu& bic Mannel lacei : nimirum caosam ex qua
    tenliori iuvadeiile, a qut) ipsius poslmodum invaliajazdcs Tlieodoro infensior faclus esaet : uempe
    dendnm esscl, auxilio defenderel.
    quod Paulus Maniiuonas dc vi qu<*slus apud CUIII

    2:17
    TIIEODOIU DESPOTA LAUDATIO FUNEBR1S.
    , * copias, i i l iis, Prfoponnesi ncgothim toiuni confeeiiirue viderelnr. Millil auleraqiii ejus hanc univer , \
    saii regionem populetitur, qui nibil quidquam ls5s , *
    eel, quam ulne menis ipse euaj ac cruoris gaudium
    *
    bdluse facerct. Porro jubet misso duci, Branz s no >,
    mine(ej4ie vero faabcdt comperios mores, uquc
    \ '.
    incoraparabili odto prosequerelur fidelcs,) ul ue
    .
    eui parcat : B\C nimirum ejus furor eflerbucrai.
    , *
    , ,
    ,
    .
    CaMeruai erat qno grandem exercttmtt - neccssc
    ' *\ \
    baberet cogerc, ac subsidio milicrc. Non ctiim po .
    lerat el pra3sidia servare, ac quas bic lunc tciupo \ , \ ris
    occupabai urbcs, nisi illa pra*scntissinuun au , .
    , * B xilinra pra>eto bab<*r?tit. Vobis quippe cxpugnanlibus, ac c.um necessarii conimraius penitila lalora , \ . , rent, omnii.o necessc nrat, ut prarsenli illc auxiiio
    praesidio esset. Eiat kaque ingens apparatus, dux
    \
    . * - excrcitus s rvus, copiosus miles, ncc minor! armonim qnsra equornm apparaiti itistr-icltis : noslrai
    \
    aulem
    res ex iniillis exiles eranl. A'<) bair, apnd
    , ,
    , \ * ,
    IM)S<O:II duces Miercbani ciimplures indigeua?. Quam
    vero ptitas i i inipellel>ant ac incitabant, ui noslra
    , * .
    iiivalCrct ? aut quod verius sitdiclum, i|ua? eoruni
    essent propria.
    Acneqiii* iHuifgravissimum aberat.Erant siqubbm
    ' ,
    qiii in\itanlcg ingredi IstiinMim, necessarium ooiti 61 ,
    ^> nicalum uberlim subininieiraturos reciperent. Erant
    bc singi^a baud ipea.per se exigui momenli, qnin
    . i*, *
    etiam eiant abunde, Hl i m m i i l e n i i exerciluin spem
    , bon*m pnvberenr, Unmissumque exspeciantibus ac
    / - i e v a s 4 i r u t ) > , desferalionem ingercr^nt. Sic res bal>ebant, uii d i \ i : nec tamen conatus viro cx volo
    \ . \
    suec^ssit. Qiiid antiMii ex voio dico, qnando eiiim
    , \
    tota in conlrarium oeseil exspcoiatio ? Ncque enim
    > ;
    , * copia ingredi polnerunl, cum vos occupassciis ari, >, , \ giisla iiineris, pelrotaque, etardua, ar pcnitus inac
    \ crssa : qtiarum casetis rcdiius, urbo* ornnes quaa
    Torci occupabanf, justc olim ac bcne pogsidcnli,
    \ , ac postmodiim possessuro, pnstlimiiiio rcddidit :
    , \ omuiumque praeclarissimum id videalur, ut cuiii
    ', . mullo eiiara focnore receperil. Porro appello foe*
    vf>v I> nus, caplas nmiiitiones, quae cssem non spcrncnda pars hostiu.n.
    , & .
    U resbabuere, ac ubiquc genliura praedicanlur,
    " , , .
    , Caelcrum niulta iniidplium ac iinpioruin fcliciias;
    , - snu poliu?, piorum ac Dci culiorum, cx cortim iu
    Dcum offensa, infelicitas, invisum Dco bostem mul ,
    loruin dominum conslituil, quorum ille jure ad . ,
    modiim servus erat. Fecit ea res xb co ronscriptmn
    , ;, ,
    militem, nunipro ac viKulelonge atictiorcm, cuin
    \ > **, ,
    , neque alioqui oliui exiguusesfici, autignavtie, vel
    \ > rci bellicae rudi$ ; loogo eeneiin tcmporc laboris, i y ', * que cxercitio duratus fereNdis molestis corpori, ac
    * [] . doclus, lubenlius morari ui aliena, quaro in sua
    alii, vct si omnium bononim feracissimam dicas*

    Uas illi copias reliquil patcr, cuin ille accepissel a
    ,
    palrc, qui ct ipse a palrc acceperal, uiille ilciuui
    .

    239

    MANUELIS PAL/EOLOGI

    240

    arcepcrai a genilore, Ertogrulee itomine. IH porro ,


    \ \ *
    oninee (1) bacienus promoverunt, sua utique diH *
    geutia et labore ac periculis qnae desudarunt:
    . " 0
    nam dicendum est quod res babel, baud tamen
    , \ *
    adoo potiori ac constimmaiiori virtuie : quo plane
    , ,
    sitspes,ut bona quandoque forluna mutanda sii,
    \
    iisque desiilutis ad nos iierum defectura, pristino
    .
    rerum siaiu reslituto, qualis babuit sub iioairie
    , * majojribtis. Quando enitn virlus in omnibue supe,
    rat, cum sit in nostra posilum facultate ut vitam
    ,
    f. virtute componamus, baud immerilo speremus
    , forc, ui eorum quondam victores evadamus, qui
    , \ .
    per lempus noslri viclores cxsislunl; qui odcri , ,
    n)us viiium, paiernxque ac avitac virlulis imilato , res etticiamur, ac scimilatores bonorum operum.
    Cseterum, rebusilli, Bajazdi, inquam, felices suc- .
    cessus babeniibue, noslrae admodum imminutae
    \ .
    eranl, u l universi no:i imirierilo dcsperarent. idcm
    qtiippe prosperi bostium successus, ac imminutae adversariorum vires cladesque eorum, valeani,
    ac e conlra.
    " :. */
    Porrojam accedo diclurus, quod planc lacrymas
    cieat. Quidam enim, baud 11 vulgi bomiues, ac , ,
    , ,
    ex plebc infima primum quidem occulle, ut poie , ,
    rant (nam pulo cos rei pudebal), luin vero palam
    \ ca
    s\c libere, hosiibus acccdenies (solcnl eniin p r i mum clam gosia, postmodum fronein induere),

    irremediabile nobis vulnus inferebant : ac nescio

    qnid illos diciuri estis, num Romanos ac Cbrisiianos, ob genus ac baplisnia ; an e conlra, prop:er
    voluniatem ac acta? Nuni hostes, ob perversum
    ac furioso proximum in palriam animuni, an ami 0 8 , quod vobis exslilcrint glori auciores, lamelsi
    iion ex animo illis evenitt Ex iisnamque quae i m pia in vos patrarunt, veslrum ex advcrso ciTulsii
    bonum. Verum proeslel iorie baec omitlere : interino aiilcm prosequamur quaa reliqua sunt.
    Invalescebat malum, nec Darbarus foedus *dmittcbat, quiu impotenli in nos fercbatur oestro, nec
    eraiqui contlneret, autve fratri auxilium ferret.
    Tantuin quippe eral ut iu me conflderei, cujus res
    muliis pariibus afleclae essetU, ac cui virius lougo
    atlrita bello sic coocidissel, ut in sumuium malorum veniura viderelur, jiec quidquam, ut bumauani spectes rationcin, ad spein reliquuno essei.
    Gum mc saue, luui illum, duplex subibai limor, ut
    qnisque pro se, ac aiubo pro invicem solliciti esseIIIIIS. More cnim gigantis procedens calamitas,
    omnem penc oiniiino spem salulis excluserat. In-

    \ ,
    /,
    \ , ,
    , \
    ; *

    .
    *
    .
    , \
    ' ' '
    , *
    . \ ^,
    , \
    , ;
    D , *
    .
    , \ .
    ,
    .

    (1) Cui ErlogruUi. Bi vorro omne$, etc. Laonicus levi (^ vocai, cujus res prosequilur libroprimo, ac reliquorum deinceps quos ex
    margiue codiciebic repraesenio: , :, , , , '. a'j6.&<$: Ertogrulet, Oimanes,Otchanc$
    Moralei ac ipse Bajaxetet. Videndus Leuncla(vius,
    ac aliiqui res Turcicas scriptis commeiidaruiit ; simulquenoiandum,quibus lama miperiimoles Iniiiis
    creverit, uiet nostn caverinl, ac vel a Turcis, quod
    ioilia illa bonum liabuerunl>niutuari noii erubii..-riiit.
    9

    Muliaro genii virlutem cum primo fixit sedes m Asia


    oiuues perinde scriplores airuunt, ut ejus forte
    merilo, Dei providenlia, infidelem genlem, lemporalis domiuii praemio donaiara volueril. Oelicias v i laiuque uioUiorcro a noslris didicere, cum mulieres
    Cbrislianas in uxores accepisseni, quod ipsi nolaruni scriplores Greci. Pulcbra Phranies digressione
    lib. i , a cap. 23. ad 34 Osmanidaruiri gentis prin
    cJpum bisloriam perslringit, usque ad Mabomelein
    secundum, a quo landem urbs capta est, ac lucerna Gnccis cxsiiucia.

    241

    THEODORl DESPOTJE LAUDATIO F U N E B R I S .

    ' \ , , -
    ,
    , ; ,
    \ . { ' ; ,
    , \ \
    .

    \
    , -
    .
    \ , ,
    , \
    .
    ; ,

    2i*

    Ccnm tamcn, mihi, meisque, ac auxiliariortim prudenlissimis succurriL, in ltaliam Galliasqiie inferiores (4), ipsamque adeo Briianniam, proflcisci.
    Fore enim ul per me ipse apud eos qui potsent
    afferre opem, legatione fungeus, auetor iis iierem,
    ul qua pollent uterentur poienlia, nec deinceps,
    quod habenl solemne, moras necterenl, ac collnderent. Cunciii ilaque coneilium laudanlibus; utr
    eni-n a mc primum ad principet ac sociorum optimos, ita postmodum ab illis ad reliquos quibu*
    paresset, res pervaseral; quemadmoduin visum
    erat, eic el faclura est. Non enim plura loquar dc
    meipso necaliis immorane, ac iis q u * spectant ad
    longam iilam profeclionem, oratioqtun protrabam.
    C;tteruin baud commisi, u l navim quo sors ferrel

    - jactandam relinquerem, aulverudi alicui tradereor


    , ,
    gubernaudam, ac cul minoris haclenwg scapbae g
    .
    bernatio, sive electione, gcu bxreditate, le casu
    fortuna obligisseU
    ' '
    ,
    , \ , . *0 *
    \, ,
    .
    .
    .
    \ * , \
    . Hv C
    xfj
    ,

    ,
    ,
    . \ \ .
    , , ,
    . .
    *
    ^ , -

    Enimvero quod filios matura saits aetate pubRca?


    rei admiuistrandae deosset, optiroa mibi arte concilialum patruelem (2), regendae civilali, usque
    dnm Deo donante rcverti eontingerei, prflefeci.
    Fralcr ergo, boc quoque dire po.rcussus, meo, i n quam,ab urbe ac palria recessu, priori majorcm
    tristitiaui concepit. Quippe meam liiuc absentiain
    maximae rujusdam orbiiatis loco babebal : erat
    plane longa navigalioac lrajcius, multoque loirgior lerrena profeclio. Adeo auteni res noslra h i -

    (!) In ftaliam Galliatque extremas. MIIIIH Laonicus eam Manuelis profeciionem lib. n enarrai,
    ejnsque occasione plura odisserii deOccidentalium
    moribus ac poionlia. * inielligat
    Manuel, disiinclione a Galliis ItalbB adjacentibus ;
    O l l b a m scilicei ac Bclgicam, ipsamque stric.to
    Franciam, ac regui sedcra Luteliam, ubi regeui
    xonvenit.
    (2) Optima arte conciliatum patruelem. Veteres
    eranl Manuelem iiUer ac Andronicum fralrcm, ejusque liliuoi Joautiem inimicitia?., ex quo llanuel,
    lamcisi juniur, a patre prxlalus fuerat, ut succederet iiuperio. Vix iandem ergo Andronici fdius
    Joannee amicitiam inslauravilcum palruoManuele,
    ad quein Coaclus essel confugere, cura faclus fuis&et
    Bajazei) suspcciior, ne per eum obsidio Consianlinopnlltanai urbis irrila ce.deret, uti Laonicue l i b .
    , et pbranz. I. itcm i , c.20,ubi quae buc spectant,
    ququo ad Manuelis in Ilaliam ac Franciam profeciioncin ad conquirenda auxilia, uec nou ad vcndiiionem dilionis Spailx, ejusque rescissiouein tuluulluantibus Spariani, dtluciJc ac pauci^ enar-

    rata babes : uii o. 19, qune speclant ad principum


    Chrislianonim foederaiiouom. ac Sigismundi ct
    noslrorum cladem ad Mcopolim, cum talis ac ita
    confertus lectusque essel ^xercilus, ul tueliim gravem iiijiccret Bajazeti. AfTuerunl el Galli suppelias
    misai, inque illis didicimus, quid vel Gallica vhlus
    possil uisi Deus corroboraverii : qiianique pracstei
    comiuunetu bosicm nonnibil semolum peiere, dtim
    ipse vicinos appetit, quam iis nosira dercliclione
    deleiis, taleiibus ipsis uostris incunibenlero innuuierabili turba, experiri. Caeteruin arg illa optinia
    uam dicil Manuel, baud aliud sit quam Joannie
    elinitio, niaxima bonorum parteoblata, ceu primi
    ordinis principi : aut eliam Bajazeiis in regiani
    omnein slirpem ostenea mala foluntag, aliave sixnilis suasio, qua tandem virum absterruerii ab
    ejas obsequio, ac sibi devinxent. Sic produnt Annates TurcictWb. v i , iolcncplas ejusdem Manuclis
    ad Pannonioriim rcgem cpislolas, quibus euiu in
    Bajazeleui irritarei, qucc ci causa fucmii inatiiranda3 obsidionis regia? url;is, Uajazcle nova Manuclis
    injnria gravius offonso.

    c e r l e

    flucluabant, ut et tardior, uec nisi post mitltum teinpus dccursum, reditus in volis babendiis
    viderclur. Res sane ejus omnes spes non bonas
    praeteiidebanl, eorura exsperialione, qu;e veiUtira
    eranl. Ille enimvero, haud omninodespondeiis auiiuum, quod vcl uuius tanlum cluclanda in<\jr>io
    alii injeci&sel, forli animo iis iHOtnculis babens,
    quae moras non ferrent, malis aliquod rcmedium
    quxrebal. Ac vero cliain invenit Modus auleni
    nunc tiquet oronibus, cum res successit: tunc aulem, arbiiror, admodum paucis. Sicenime re erai.

    243
    MANUELiS
    U l eiiim ulta suspicio fabulae bosles insedisset:
    pabiiii quippe re* fabula erat, oplhna tunc arte
    adornaia, nibil unquatn jufisseU Tola enim ralio
    ui poasetobtinere, ab eo erat, ut esset clam. Quamobrem etiatn cum multi specie lenus rem viderent, nec scirent quod occuttum esect, Ibud verum
    aliquid cogilabant. Nimirum, qnod non amplius
    frirrct coMinua pericala, consilium iuitgse, *ic boneaio postbabons ulile, iisee sublraberet. Sic ille ad
    tempus comnilinis tludio utililal/s, gloriam prodidit, celando coileiliuin, qui nusquam non gloriae
    causa essel perieula amplexug. Processu quidem
    8iimue exposnuri fabulam ; interim aulem altius
    reducenda oratyo, qiMrordiue procedamus.

    PALiEOLOGl
    2li
    vov . - . "
    ; \,
    , ,
    .
    , ,
    .
    , ,
    \ .

    , .

    Eranl Rbodi in coinmuni agenies vitam, viri


    caslilalem, patiperiaiein ac obedieniiam pro YOIO
    qrao se Salvatori obstringuni, professi, bellumque
    in crucis bostes; quam in vestibus armisque ac i u sigtiibus ubiqne ad boneslatem ac decomm gpslant.
    l i , trtennio jam, ni failor, donante fratrc, Gorintbum sua3 ditioais babcbant, illaque ejus donalio
    mairig pariier ac meo consilio gleieral. Nec vero
    quis^miretur. Ilaud enim adco raiserabiles aliqui,
    moileeque ac iguavi sumne, ut eos nobis prelatoa
    velimoa. Verum cum omnino neccssura csset, ut
    ve' civitas ab expngnantibus Turcis caperelur, aut
    tu aliis iradereiur, qui a prasenti eam discrimine,
    nobis non valeniibus, liberare possem; visum
    oinninoesl omnibus aliis prajferendos, tanquam
    qui nnbis amicc uterendir ( i ) , quosque fama eseet religionis sacrameuti observantes esse, eaque
    pcll re potcnlia, quaa oppilo necessana vHervlur,
    excopia ronfQi iu rem majori alacritaie, quara alio
    ram qttff poteniiores esscnt. Res pono gi*.sta, lan-

    , , ^,
    , ,
    \ , !
    \ \ ,
    \ , * ^
    ,
    , , *
    \ ' . \ .
    , \
    , . ,

    , ,

    , \ -, \ \ ^ , \
    , \
    .

    (10) Nobh amice uterentur. Mnba babet Rbodio- miissel, antpqiiam etiam ropeterenlur, ac mox ab
    urbis obsidione solnla ; sed et operam suam eidem
    rum mUilum hitlnria, ouibiis impcnsior illa in
    instanrand:p impendisse, tanttimque conatos FraConstanlinopolitanos ac Manuelem, eornm amiciIres, datasTbeodoro pecttnias ac preiiosa alia rclia aaiis elucpat, nnnirnm 1. iv ubi retexilur ciim
    cipere. 0am Manuel tam multis depra?dicat fabuurbis Con*ianiinopolUanae i>b*>Hio pcr Bajazetctn,
    lam, ut Tbeodorus non omnino gincer&egerit cum
    inm Gorinibi ac Spnnae per Tbeodorum nostrum
    Rbodiis, volueritque tatilnm per eos lerrorein Turvendilio, utque Spariae epi^ropMs Laiinorum odio
    cis injicere, non vcre, quod erat in ipao, Peloponobstiterit, commotisqufi Spartanis, ad rescindeiineso donare, ut tanquam amici ac socii deinceps
    'am vo.ndUionem Tboodoriiin adegerii, cum Corin
    tenerent ac tulareniur, liaud possim oninino proibns baud gravale Rbodios a<1mhierel. Eam ego
    bare, aut salis e Cbrisiiani polilici fide exislimare.
    putom caiif>am negaii Manudi, Inferdicerite RoFuerit certe illa ibles, non quam Graecam vir
    mano pontffice. a Lalinis subsidii (nt ejns negati sil
    a-lia rausa pr*ter discordiam ipsam Latinorum, ac ^ amicns ae Graecus ab Areopngo sincerissima? hoiuo
    fidei ac Gracciaa velui moflentis non modicuni dequa taborabat Ualn, excepla etiatn corum solita
    cus, lilWlo edito nuper egregie oslendil, sed quain
    lardiiate, ac quam Manul perslringlt, ad bella pealiqui Gracois improperam, ac cujus nasquam dorpcrina; u f e l regis Gallia morbum laceani, qui
    sim nonnulli rei, ul nulla omnino gcns, ac onini
    priuuis foret ac caput auxiliarioruin, praanlifjiia
    ex parte, vacat crimine. U l vi quaJam, atque ad
    in ejiismodi expediiionibus, genlis laude) nec aliud
    sedandos Sparlianorum tumultus resciderit convelle quod refert Bzovai? ann. 4391, cX bisioria
    iractum, tion valens conliuere, ncmo jure culpapolilica Consianlinop. 1. i , ita sub diris iutcrdixisverlt. Corrigil Ipse Manuel, qt nonuibil serio sil
    pontificem, quod ie noluissel osculari crucem
    gestum, agenle Theodoro, ui reipsa Peloponnesus
    )n cnjusdam cborepiscopi manica depiclam. Nuscessura cssct Rliodiis, nisi seipsam a Bajazete tuqnam enim ejus hseresis rumor Manuelem saltem
    aspersit: ni autem Itali ac Ponlifex ei sinl indigna- tari possel, vel superando, vel compellemlo ad pacem ; Laiinorum ac frairum Rbodiorum jugo uipole
    l i , indignumnue piitaverint ipsorum auxillo, In quos
    Cbtisiianoruin, mullis panibus Turcico ac infidefrater lusis Rhodiis nuper offendisset, vero salis
    (ngruiun videri possii. Quanquam Manuel ne ip- lium prailaio ; quod uliuam sic Gryecis omnibus
    cssel visutn, ncc quorumdatn nosiruiii mulla iosoftos quidem Rhodios gravius offeusos monslrat, sic
    leniia ac sacrorum illusio, nonnulIU fecisid i n Tbeodurus rem dexlere egii. Hisloria quoque Iibovisum.
    dioruin militum, reddita bwbei a Magisliu cimelia
    q u Imperatrit obbidionc prcssa apud cu:n dcp Jr

    2i5

    T H E O D O R I DESPOT/E L A U D A T I O F U N E B R I S .
    246
    , - , k tum Pclopoiinesicommodis auMidit, quanluiu leiir^
    , .
    pus postmodum liquido oslondit. Ea res, hoslium
    \ ,
    inoUrsioncs ac invasiones, quanlum probavit expe, . - rienlia, submovil. Neque enim vicini Barbari for , ,
    lem salis a seexercitum poieranl cogTe, nec vcro

    Rbodiorum mclu Ircebal, ul nisi maguopriue nuniero
    , ,
    collecli, dilionis nosir terras incursarent : u i

    aulem per tempus, ac ex multis k>cis, quod ununi
    , , \
    reliquumeratgraiidcm ejusraodiexerciittmcogerenl,

    resque laterct confines civitates, per quas famain
    , *
    nosiras derivanda esset, id vero opinor, Tactu i m , ? .
    possibile erat. Ul aulem bostes detecli sint, (risic
    ,
    potius aliquid ferant, quam fecerint. Ea rcs majus
    .
    quid tunc ad momcnluin rcbus coniulil, quam cimi
    , ^ vir mirabilif, a Roniani pridem imperii ditioneavul*!, ' sam civitilem, eideui adjecit. Ea res> uibil minus
    . ,
    subliinem admirandi viri sapienliam, ejuaque uui\ ,
    versalem scieniiam ostendii, quam curourbcs alias
    ,
    suae ditionta fecb. Plane vero, Tcmput ett acqui . , 'rendi, tempus perdendi, quaeSalonionis sontcnlia est,
    . \ u l quis nieminerit, cutn ille universis lempus distri * ,
    b u i l : quamquamduorumalterum, dare scilicelcum
    .
    sit opportunura, res sublimis animi sii ac pau ^ , \
    corum.
    .
    \ Cum enim plerique omnino respicianl ad rcg
    , ,
    priEsentes, futurasque negliganl lanquam incer(23,
    ,
    utique paucoruui sil, ul parumquid sibi sublrabi

    patianlur, quo maxinium quid necdum prasensac \ . ^ j cesserit. Haud enimvero iis illesimilisbabebat, qui
    * \ ,
    tantuin vident in pedibus posita.quin fnluri ul quis
    \ > , \
    alius prajvidens, univei sis dcinceps curam adbibc\ : . "
    I at. Videns ilaque fractam viribus urbcni a longa
    obsidione, ac quod fuiurum esselob oculos babens ;
    , \ fore uiinirum u l obsideotes Barbari ea brevi poii
    ' , - ' rentur, uiqueslaiitn ea expugnata, minim quauiuni
    ,
    promovenle malo, plurcs alias capluri essent ;
    - lucri non modici accessionemejus babuil jacluram,
    , \
    ne majori, plures una amitleret. Ea porro moli ,
    tionc iis similis videbalur, qui magnacorrepti tem, & * \
    pcstatc, morces mullas manibus ipsi salo jaclanles.
    , jacluram lucri ducunt : non quia re delecicnlur, sed
    \ ,
    ul ne merces tolas retinere volenies, cum irmpus
    *
    adverselur, male tolas amiliant. Quamobrcm uti
    , * , 1^ anlea longo celeberrimam urbem multis sumpiibus,
    ,
    impenaiorique labore, ac plurimis defuncius peri . ", \
    culis in diiioncMt rccipiens, cum essel magnns, sese
    \ ,
    magnum ostendit : sicquoque pcr id tempus, cum
    , , ,
    dedissct, quando ac quibus par esset, alque u i mc , * \ , ,
    lius alioqui nonpossef Irabi: (uin'nitnirum ciimnort
    , \ , \
    essct eervando: atque adeo fralribus, qui et abunde
    . " magnificis pollicitationibus, tnodis se omuibus no, \ , \
    bis deinceps auxilialuros reciperent.
    , .
    1

    ^ ;,

    , \ ,

    ; \ / '^ ; XOJ-

    Quam ergo jure admirandus, ut qnod omi.ii.o


    cessurum erat In hosiium potesialem, idque infldc^
    lium, boc illcamicis ac Cbristianis crediderh, atquc ca re belli in eos socios comparavoril ? Jatn c n i ^
    oliin uobis cum cis ncccssiuido crat. Uiidc cum ali-

    247

    MANUELIS PALOLOGI

    23

    quando necessarium baberemus ab ainicis aiuilitim, , . <


    saluli conMiliuri, pra3buenint ilii baud modicum

    submisso classiario nailiie, cutn sola luagmficenlia
    ,
    ac juvaudi tludio agerenlur. Nullaenim ralio debiti \
    subfiral ul opem forrent, neque ferendi ejus sacra- . ineniiiin ulluin emiserant, ut in conlrartu proGorin- , ,
    ibo celebralo. Liquet aiitem ut baec inler multum re-
    ferat. Quippe mullum praesiat ab eis accipfre qui , .
    praesiant ex debiio, quam ab iis, quijexgratia. Non
    tam ergo viris civitatem dedit, quam per eam illog . accepit.
    , * .
    ' ,
    Enimvero ostendendum pulo aperlius, ut foret
    ,
    malum rem secus habuiese.Utentm probe lcmporum
    rerumque me.minerilis, erat otunino staiim urbs . \
    ,
    Barbarorum manibus diripienda. Quod si menseg
    aliquoi idolo ulique) nibil aul igni aut fcrro defor- .
    \ ,
    inalain bostes servaturi essent, fuisset ea siatim
    apparens clcmenlia proximis urbibus prjesens o o ,
    casio, ut etipsiedediiionem facerent. Par enim erat, ^, *
    u l ila Barbarorum astu deceptae, iis servire quam
    captje vastari mallenl. Quod enim capia Gorinlbus .
    rarum meiropolig, nibil gravius passa esael, cum \
    illarum merito detrabebat spiritus, tum spctn mul- .
    t:iniaddebal,iil neque ilb passura; essent. Nam ue- ,
    que rationeduci, cujusque passi:u, nec vero exem- , ,
    plo componi, sapientiorum invenerU. Quod si rcs , eucccssisset,pfaoeautein eraisucccssura, in itumen- , ' ' .
    sum planeroaltim processisset.Iis ilaque omnibusde
    caugig, eam urbem diiionis Frairum fieri conoessit, ^ .
    qao niinorum cumpritnis aliorum civiutum ac oppi- C * , '
    dornro, cjusqueadeo ipsins quae pro aliis tradebatur .
    saluti esset consullum. Vclut iiaque jam caplam ab
    bostibus, ab eorum abslraxitmanu, eam credendo \ \
    Frairibus. Cum ergo ipsum bocsit praeclarum, ulgi- \ , \
    \ . "'
    mul alias complures urbes a pcticulo libera?erit>
    , quomodo non clarum maxime fuerit?
    , . \
    ' , \ , ;
    " ,
    G;clcrum acccpla Gorimbo inunita "urbe puicbra \ , ,
    qnu ac niagna, Jsibniumque coniiuenle, pulcbre In
    , oo aedificala, incessitviros cupido ut lolam deinceps

    Peloponnesum babercnt, Boua plane cogiialio, ut
    . 'C *
    coruin quis verba speclet, atqueul aflfirmabant, cuin
    suum illi consilium tulae (idei bominibus aperirent. ^ , \ , ^. "
    SacranKMilis enim juratis quse abunde esscnt, cum
    ,
    oubslantiam omnem, lum corpora ac viiam iugnin , ,
    piuros dicebant, u l esset necesse, ac magna quaedam
    , \
    designaturosproGbrisliglona,ul propugnamlu; ;Pe ,
    loponnesi provinciam iti se liquido reciperent. Porro
    ciia:n uonjurati fidcm habcbant, ul nihil essenl d i - . *
    \ ,
    ciuri a sua ipsorum virtule disHonum, vel a fama
    , ubique locorum de eis pervagante, aut deniquc ab
    \ , ,
    babiiu ac ordinc, in quo et vivunt et gapiunt, accouversantur;gIorianiur, acbabcnt bouorem, omnique $ , \ , \
    , \ , \ , \
    relro sxculo habiluros sperant. Nc quis crgo in Bbo
    . \
    dum aspiciens, ac paucas in ea trircmcs, exiguain
    ' \
    quaniJain ac imbecillem arbilreiur Fralrum poien,
    tiani. Mulli en>in cuin libel ab orbis partibus, quas
    . \
    bparsiin colunl, congreganlur : viri uliqtie, quibus
    s

    249

    TflEODORI DESPOTX LAUDATIO FUNEBRIS.

    , nibil operae magis pretiuin videatur, quam si qua


    * , ad generosiiatem, armaqueac slrenuilalem fenmt.
    , ; , \ , \
    Longe enim piuris faciunt gloriose m o r i quam ut
    . in fugam vers', plagis aversis liostes suosdderieni.
    HabenC aulem ctiam urbes nec exiguas, nec painas
    ; \ - numero, alquc ut pecinias pluriiuas possini iinppit. " \ , ;, dere : serario collecco ex earuui urbium ribuiis, pio
    { \ *
    mra bominum religiosa muniiiceniia, unius ac so
    , -: , lius religionis crgo, eisdem concessis belli iiimirniii
    & * \ subsidio adversusinttdctes ac itiipios. ll;rc sane cuin
    ; concurrereDt, ambianda? Peloponnesi causa Hliodiis
    . > ' fueruoi.
    .
    r


    Sed ei Id preterea illi Fralrum cupiditaii calces
    * . ' nddebat : nempe Occidoi Galatae, Hispaniquc ac
    , \ , \ , \ ^ B/ilanni, alque, ut verbo dicam, Lalinorum uni, , \ '
    vcrsi principes, ciique stibjeclae naliones, baiid
    , ^
    quidem facile plerumqne excilamur, sed et quan * \ , doque niiuinia qua?dam occasio facile provocaverit:
    ,
    gemel vero exriiali, impetu deinoeps fcrunliir, ut
    .
    ncqueant toneri. Porro ut vclint, multa possunl ;
    \ '
    i.lque saepius actum tempus liquido osiendil. Subi .
    bat- itaque Fralribus, fore ul pluivs eoniin inciia ' tinnem ecquerenlur, nec qui magna poll^renl vir, \
    tute, se deineeps venalioni ac mensis, ludicrisque
    , \
    armorum cerfaminibtis dedetitcs, oiio dcsiderenl,
    , ' ,
    quibus majus al gloriam facinus, ab ipsis majori ,
    bus ac olim solemne, postliminio rediret.
    .
    Sperabant ergo. ac multa fiducia pertuasuni ha" , * Q
    bebanl, ntagnam se inde excituros virhnem, ac
    ^ , \
    fore, ut quo I gerebant negotium sctiilillae simile
    ' ,
    vidcreiur nata? accendi in flammam maximam, ac
    , \
    , eyjvam absumere, ulque a Corintbo coepta inolitio,
    'n infideles omnes reruderet. Hos ergo parturienlos
    . * , cogitationum molug se ipsi conlinerene piibant.Qitia
    tamen baud licebat, nec vero eral ros farilis, ut
    ' , |5
    , polcntia utenles, inviiis nobis Pcloporm-si doniiiiium Tindicareut , consilium incunt, ul numerai
    ,
    p^cunia, cum cjus principis volimtale lum subdiio

    , \ . - ruin assensu, suae dilioni adjungant. Rerum quipp*
    nostrarum miserabitis ilatus, id eos (unc andcrc (Veii
    .
    , ' , quod eo meliori ne in moniein quiddin venlui um
    cssoi. Temerarium (|uidem videbatur, ut ipsi por
    .
    ; ' ' I ) se, uullo medio, consilittm edicerent. Quia larocn
    baud periculo vacare pniarenl, ul per alios expli , \
    carenr, ipsimet dcspolam adcunt, quanqiiam non
    \
    ouinino mein soluli ; deqiic rei incerlo eveiiiu an , ,
    , landem effcrre possunt, qaorum causa vc ' . ' ,
    nisscnl.Porro primum rogaul veniam, u l quid minus
    , ,
    ex aniitio dixerint, tanquam qui probo animi pro \ ,
    posito aganlur : tum etiam secundo, ul apud se
    ^ * / ^,
    \ , , arcanum lencat, quod dicemliiin sil ; lertio deiuque
    ut cito respondeaf, num reut velil Geri, necnc. Ut
    , . ,
    autem bis ille aunuisset, procedunl staiiin ; ncn
    * ' \ ,
    tanien recia ac slmpliciler, sed velul per cuneos
    ' ; ,
    ac anfraclus, ejus clam aninium venari tenlabaul;
    , \
    iium landem defecius essel, ac spem abjeciseet,
    , \ '
    vcllolquc libcrari a malis, ac res iu tuio poncrc.
    / \ . \

    251

    M A N U E L I S PALJEOLOGI

    252

    Volcbanl aulera ea praescire, ut possenl laeti inire ,


    pana, duin ita babere cognoscercnt, uli ex rebus
    , ,
    ac lcmporum Diolestia babiturura coujicerc pula- \ baul.
    .
    Quia vero latcre non poteral virura mu'ia or> ' , ,
    alum prudeniia, nec modica rcrum cxperieulia
    ,
    prxdilum, quo liaec ferrent, delegunt deinceps, rem
    , ; ,
    toiam explicantes, quid animi ac voluniatis habe- , '
    rent : ui toiius Peloponnesi principatum accipere
    velinl, siquidem lib^ai Iradere, veluque facdepro- ,
    vincia excedere,cui deinceps, lot ronfcrtim roalis,ad
    , ,
    ea, quae conlinua prjecessissenl, cumiilo ingruen- ,
    tibus, praesidere non possei. Mullam ergo pemrvie .
    vim pollicili, ac omni modo tjtis familiae co nmodis
    , \
    adnixuros, necullis oraissis quibus in seiilcuiiam
    \ , \*
    possent trabcre, tandcm rogant, ut cdical quid ^ , ,
    VI lliOf
    /lAmmnnS lt\ r.m HA..I.O ^:.. .1!
    - _
    . . if
    . . _.
    _.. _..
    _ !
    ..
    videalur e re
    communi ; in quae veiba faciunt di

    ,
    \\ cendi flnero. Respondenle illo, in craslinum ab co .
    audituros : nec enim decebat ul sic inconsnhe re- , * ,
    sponderei : abierunt illi laeii, quod non prirr.o sla- Um congressu, rei spera omnein abjiciemlam dixis- , * ,
    set, ac ne inconcessa praesumerent. Quanquam

    est quod bic niiremur : par enim eral, ui iiiagis , injectas moras molesle ferrenl, quodque nonstaiim
    . .
    firnia spes facta essei rei conflcienda?.
    , , \
    .

    Quia tunc enim diOQcillimis ut unquani rebug
    nlebatur, erat omniuo ut certo confiderent libcii- ; ,
    ^ , *
    lissime suscepturum eorum sermones ; quia (aincn
    qiii occasionem nacli a lempore ac rebus, pro tali- . , , \ ;
    bns aiisi cssent adire atque affari, inilexum repu- C \ \ ,
    tanles ac tolcrantissimum viri aniroum, contenliosiimquc ac asperum, plane putabanl fore, til le- \ \
    , lneritalem ac inanem gloriam decoro ac utili prav

    \ \
    babcnda ptitarcl. Idcirco lubenlcg accepemnl cousiituium terniinum, quodque non stalim ab eo .
    audissenl,^tf/rrere lupi alas. Sic ergo coufusis aui- , \ *
    uiis, dubii de futuro rei fine, abierunt. Ille porro , . 01
    eorum voluntaiem alacresquc in rem animos, ,
    ingeus oblaiuin ralus, gratiag Gbrislo auxilianli. , .
    , \ \ ; \ , .
    Sane quidem in eog audire erumpentes sermones,
    ,

    impendio desid rabat, ea se oceasione, vos spcrans
    liberalurum a praesentibus malig, ac UP, q u in . ;
    prociuctu limorem faciebant: quod plaue Ua eve- ; , ;
    nit, divtna coelilus gratia conaium adjuvante. ^ , * ^
    \ ,
    Quod lainen eos rei rupidos sciret, nolebai piai(eodere, ut ne boc gloriari darct, lanqtiam vide- . relur ipse invilasse, uli solel in iis quos sciiPHs * ,
    dofunctorio velle. Quod ilaque in volis crat, nec /, \
    babebal ut efficerel, ul nimirum pi iores illi a se , ' ,
    incipcrenl, boc sponte facluni vidcne, eam rei cx- \ .
    podilionem, uli par eral, providcnlise ascripsil. , * ,
    Nisi sane reg bene ac ex animo beaue memoriae ^ , 'viro succcssisset, merito verhus essem sic sirupli- , , ,
    ciler, uti superiue usus suro, verba usurpare : ac . '
    neque cjus bomnn dcsidcrium diciurus eranr: bo- , \ ,
    , num, inquam, ul fpcctcs tompus, cuni quo sunl
    , \
    omnia bona : uec veio ul ingns illud obbtuiu
    -. : > !>
    exislimandum cssrt ; quoJ scilicci Fral:cs ipsi a

    253

    THEODORI DESPOT.E I.AUDATIQ FUNEBRIS.

    254

    \ , ' * , sc ao ultro > pactn couvolasscnt : nec demtim, u(


    ardua ntolitio iu facikin cssisset, proTtitcuti;e
    oeconomiam alllnnassctti. Plure* enim nihil quid
    ; . '
    quis, atil quamobrem. quove rem moilo effecerit,
    . \
    * - repiilanieg, reniin dunlaxat evenlws aU'Tiduni :
    . 01 , quod auiem jara. itiilii res a flne snflfragetnr, eos
    \ , , '
    sennones fiducia dixi. E i i l vero driticeps apertiug
    . dicendum, imerqiie aHa narranda imptenda erif
    , - proniissio, quam de fabula feci. Li<|Utdo enim cx . pltcamlun fetiial, cum ctijtis gratia res sit ron*ii , \ tuta, tum i i l propter cam rrsiitat^ r<-s staltim
    \ / meliorem adepla? sint.
    . . , , \
    ! .
    f

    ' - Videbat quidquid su:ts ditionig esset, a muliis


    4- caMiuni incursibus, virlule defectum, ob pntnpue
    , impiissimorum invasionem in longuni len.pug
    . .' ' coulinue prodiiciain. Aliunde vero gcicbat, mU - lam eos polenliam perindo ac Fralruni suspcciani
    babcre. Uaud enim corum res oesciebant, utque
    . *
    ii rami exs'sl-ml ingfaiue ac maxiiuae radicis,
    , \ 1\ 0 \
    , \ , , quneque, ui iia dicam, Occiduag omnes parles occupet. Meriio igiiur cxislimavil, vero confionuni
    . *
    arbitraltiros infidcles, fore ea molilio, iis qui
    dem fruciitm cxiliosum, piis autMii ac fidelibus
    , .
    titilem afffrrel. Ilec vir admirabilis probc sciens,
    * :,
    , ; * op<*raj preliuin duxit, malurn ad lempus noinen
    asciscerc, quo posinu)duiii acccdiinie gloria a parla
    , .
    ; ' * ; , salule constilulis iu pcriculis clarug fierei. Ilaque
    accersit Rbodios : Ioquitur qiiod illi impendio cu
    \ ; ,
    pereut, oralionig cum exordio, lum gjne c sua
    . \ ' ,
    \ romposiiis volunlale. uititint illi lubenles, m o x , - q i i u ad convcnia procutrunl ; consuinmant, volucruni peniicitale iu g u a i n rinieant, remque geslain
    .
    majorilmg suis denuntiant. I i p o r r o niagnas con ' ,
    gcendenlcs naves, ocins in Pelopoiinesutn involanl:
    . \ ,
    alquc irt ea taccan, qua? media cxsliteruul, q u a g , , \
    dain accipiuul urbcs stib sacramcntis d c b i l i g , ac
    ^ , ,
    parie pcciMiise nuuierala ; neccssaria admoduui
    , \ caulione, ut nedum possidercul ipsi, scd el quo , \ , . "* ; dariiino lo pussidercmur ; iilquc possessionc, aul
    velul inferrelur injinia, aul nullo niodo inferrenl.
    .
    llaciriuis autem processil res : sic quippe f a b u l a 3
    .
    D auctori visum erat.

    ,
    \ ,
    . "
    , , \
    \, .
    \ ,

    ,
    \ . , *
    \ ; *
    , ;
    . ' ,
    . , * ; -

    Ubi porro fania ubique percrebuisset, mullus


    spargiiur r u m o r , jacianlur iuuUa verba nescienlibus fabiiUm, veritale ex compo^ilo celala. Quamobrein neiiio jure reprehenderit, ui gic multog, i d
    lantuni agpicienleg quod viderctur, nec vidonlc
    quod esset occuhum, offendi contigerit. Sin aulcin
    esaenl qui repuguate vidcrenlur, ac iuibas cicre,
    agebai eo aversa oiiiiiiuo ad alietioe volunias,
    inipensiorque in servatorem sutnu ac d e s p o t a H V
    amor, nec qoidquam pr;eierea. Nullug enun adeo>
    puer ac atlonilai iuciUis, u i non cuui ducem aiubtrei,
    aliorumque oinuiutii ejug loco iinpcrium delreclaret. Id plaue uierito. Cumque fraler id sciret^
    ncmini irasccbalur : nain lenig ciai, vcl iu cos>

    S55

    MANUELIS PALiEOLOGI

    256

    qui pcr quemcunqite molum offendisstMil. Veuiam j i x<5fjt *


    UaqueiOganlibussiatim indulgebaf, qui ceset cle- ' 3 , .
    -iiiens.
    Sane quidem alii atiud existimabanf, nescientium
    fabnlan ; ac plerique prompiissimmn sibi inleri^um rein aulumabanl. At ille bono animo crat
    malumque omncs statim in contrarium vertfnduni
    spera^bat : nimirum, sairapam til mox esset auditurus periculum essft, ne Lalini Peloponnestim
    jnris sui facerenl, gravi pulsalum melu, in pacis
    fo3dera statiin concessurum. Haud qiiidcm id vci a voluiitale : quid enim illi ac verilali commnne ?
    sed quia poliug haberel Pcloponnesum nosir.c d i lionisesse, quam ulsibieam Laiinorum capreolns
    ac manus implicarel. Porro erat in causa non
    ejus facilis iriuialio, aut quia iranquillitalis amans
    induci possel ad uteudiim consilio: mox enimdiciurus sum,ntnulla ei ad ullum bonum esset cominunio: sed quia itinerct, ne quam Peloponncso v i cinaR urbes a Fralribus, qui nobis polentioreg
    cssent, injuriam refe-rent. Sunt enim
    ceu rivi
    quidam perennium ac maximonnn fluminum, Occidiianiin,inquam, gentium ex quibus processerunr.

    ; I
    , .\ \,

    ^ , \ , ;
    .
    ;
    , ,
    ;
    *} \ ;
    * ,
    .
    , \ ,
    , ;
    ,
    , . \
    {3
    , .
    ,^
    Flaec probe scieiui fralri subibat liducia, ul cssel
    .
    in boiium ce$gura fabula. Neque enim fieri posse,

    ul quaj lunc agerentur, serpenlem laterent ; neve
    , ui sciens esset quieUirus,ac exspectaturus ulacei .
    pcrcnl finem. Sicillespem habebat, gicque evenil.
    , \ .
    Nam cum rem didicissct,qui a vobisneque lilterag,
    ,
    ' ,
    neque sermonem, velul quid aliud ad pacein pro, * ,
    vocans dlcas, accepissel, in lotum niulatus, lega ^ ,
    lioticm ab Asia ad usqtie Sparlara ad fratrem m i i
    ,
    tit, ferienda? pacis mandata perferenlem, ac longam
    ,
    \
    supplicationem emendandi qurc accidissent. Quod
    . \ \ ,
    ipsum ila conligit; eoque evenlu, quam omni re
    tro tempore yobis despoia clarior eniluit, quo ita
    , \ .
    rem providissct ac dispensasset: conpilque fabula

    , \ ;*
    celebrari, ac ejusauctrix sapientia ; quodque ille
    ,
    ncque personae congruam gravital^m amisisset, ac
    , , *
    ne verbum quidem prolulissei, qito vel levi indicio

    . \
    proderot amariludinem, ut ulla qtii ratione oflen , * .
    disseiil. Eratquc gaudens despota, in gaudenlibns
    \
    subditis ; rea plane ad spectaculum gralissima.
    , ' \
    Cum enim olim jam multo cum amorc ac admira \ . \ ^ \
    lione progequerentur, mulla tunc.pxsupcranlia
    . . \
    mrumque pragtabanl; cauebalurque miraculu:,
    \ ^,
    ac el omnes vim impensioreni amoris rcpendc,' \
    bant. Plane merito. Quibus cnim anlea ne vUa ipsa
    .
    lula saiis eeset, felices repcnte evageranl : quod
    \ planeipsaperse dulcia mullis dulciora videri faclt.
    qv , '
    Qui ergo non omneg miracnlo plenam ac voluplale

    rem austimarent, in veslrae saluiis negoiio gestam,
    ,
    cnm ea ipsa, quibus reg veslras detoriori Matu
    ; * babiiuras pulabaiig, longe eas mcliori fcciese v i ' deretis ? Pacem sane qiiam maxiine desiderabaiis,
    , ^ ,
    at quam minime gperabalis : obtinuisiis aulem
    /
    altain admodtim acpristina longe mcliorem, mulia
    ; ,
    uibilominiis accessione gloriae, ut is ad vos de . ,
    s'Jna?eril legatos, qni nc vidcrc quidcm sustinebat.

    2^7

    THZODORl DESPiTMS LAUDATIO FUNElsRIS.

    , \ ;' \ , ui qnis vestrum legationem de pace ad eiimobiret.


    Sciiie qnos vesirum, male vrbis ac rebus liabiioe,
    .
    vir coiitumeliosus cmieeril. Ree ergo, Deo bene
    * * , .
    aiispice, bonum accepil finetn, eveniique, quod
    ;
    precabaimir. Qui porro sic tx-ue remgessil, eoruin
    ; ' * '
    merilo audiat salvalor, quibus eain salutem ferit;
    , , \ ,
    alque posi Deuin ab ris honorctur, majoresque,
    ' ' ;, :
    ui ulli talcs bominum sludio fueiinl unquara aut
    .
    putenlur, bonorcs accipiat.
    Sit vero qui opponat. quadam rem dcceptione
    " \
    . * ' gestam ac per s< enam. Haud enimvero utquis san;
    &il menlis ac recte senlenliam ferre sciat ; qui
    ,
    nimiruiu, nedtnn simpliciler in rcs q u agttnltir,
    , ' \
    sed el abunde in animum agonlis,'ac omnino ut
    , ' \
    verbo dicam, in ea, quibus finis babcal vidcri
    , .
    bonus, aul non bonus, aspiciendum scnlial. Nrc
    , ' * ' \ , eniin cujus gcrcndi ratio quoedani lalet, in crimen
    slalim vooandum sil : quin iis quoqoe, quos valde
    , .
    , amicos babemus, nonnunquam consilium occultare
    praeslet. Ut cniro nibil bonum, vel si dicas qnae
    , , ,
    niaximc putantnr bona. nisi ut aiunt, bene liat :
    , ; ,
    ic et omnia bona existimem, ut ea quis bono
    > \
    animoaggrediaiur ; quod, inquam, ad ejus animi
    \ ^ \ \
    , proposilum allinei. Hc dico, quod speciai ad
    amicos : quid eniin de hostibns dtcio sil opus,
    , ,
    ; ; quos ulquis licenliabellica declpiensin fngAm agai
    fundaique, majoreni consequalur gloriam, quam
    ut aperio marle decernens, obtineat quod prior
    . \
    quidem vicloria, nulla jactura imperalori consiol;
    ,
    y

    \ \ - C d posleriorcm autem necesae babeat suorum


    . " \
    plures amiltcre. Habeo asserii paironos cum bieto , riam, tum poesim ; sunique plena ejusmodi excm. \ \, \
    pliscum Scripiura sacra, lum oralorum acpbilo , ,
    sopborum scripta. Ut auiem in eos qnoque qui
    \
    non sunt boetes aliquid ejusmodi commilti po*sil,
    univcnsiis s&culi usus confirraal. Sic enim eliaiu
    , \ - inedici, ac univergi juvare babenlos, baud raro
    , \ , \ - habeanl, nihil non ageules, ut qtiod sit ulilc, fa - ciant ; alque ut adjicias animam, invcnias non
    , .
    paticos viros oplirooe, pcrsonas assumenlcs, quo
    aibi bene decepios amicos a maximis ac perspicuis roalis possiiu eripcre, atque ild landem a l i quando maloruinpericuloexenipli, bona obiineant.
    \ \
    Scd ei viros plures frugi ac prudentia prseslaii
    let, baecipsa aliiscoasulere videas, cuai resfeiai:
    , * \ ^ sicque alios deinirari qui sic egcrim, ut cl gosia
    ,
    in comuientaiios referanl. Cuin siccrgo baechab* . '
    ant, muhiquc nobis cum recenliores, lum auliqit?,
    , \
    muliis astipuleniur modis, planum fti, noslram
    \ ; ; - fabulam, opiime quidem adinventam, oplimcquc
    , lusatii, opiimoque nibilominus eventu consuinma, , ,
    tatn, ueduin nulli merUo repreiieusioiii obnoxiam
    , fideri, sed et prxclaris laudibus esse dignam. Vo, ; .
    bie eane coromodo fuit, boslibus autem damno, nec
    , , quidquam denique amicis detrimcnto. Piget enim,
    . ,
    u i e l lucri aliquid reporuase dicam : qui ipsi quas
    , ; fecissent expensasT in slipendia militum, triremes
    , ,
    adornandas ac reliquum bclli apparaium, quem
    " \
    Viduisseiit, fiuo postmodum arbitralu computanlt?8
    , ; ,
    rcccpirint, nobis iulogrc rcddemibus, a c ne tnissa

    29

    MANUELIS PALdSOLuGI

    quidem vocc ad ndiiium a.igusii pecloris. Ua?c


    t*igo ownia nequid vUupcrii, scd ct niaxiraam
    IVIAIII gloriam,
    q u o d gic c<Htunodo gesia sini. At
    i i c q i i e lola iili inila ralio rem oinuino fabuhn si->
    imJcin coucesseiU. Equidcm opliini bujiis cotisilii
    auclor muila s p e crai, utmolitio per htmc niodmii
    cssel successura, uli q u o q u e succossil pi-ofuitquc.

    2C0

    ,
    . ,
    ,
    . '
    .

    ,
    .
    * \
    Vnritns tnmen, quod m e l ftilurui incomperltim
    ^ '
    esi enim, bostigque uihUomintis fnrorem (iinrns :
    . 11
    multo onim ille in nos furore e r a l : aliqtiid quoqiic
    , ,
    in sccundis liabendum srcuni cogitabat. 131 ninurum siqiiidem exciderel a prnposilo, ac noque blan- ,
    ,
    ditiis intftiitfnf iilum emollire posset, ncque eunr
    C C I I larva objecia perierrere, lum quod Fratrcsin
    ,
    ,
    ,
    viciuia babilurus essel, luni exspcclato corum
    , Jt.lcvr, . causa Lalinoram adventu, tnuc deinuin, ieeundo,
    :, \
    u\ aiuni, cunu, Ulia agercl, Viros omuesqui pru-
    , ,*
    deniia polleret.it in u i u m cogiret, ouiniquc subUto
    *
    velamine, ac aniolo fuco, quid ab inilio auimi ba, buisset, siitcera veritale ediceret. Nibil on egisse,
    ,
    ; \ ut ne ab ainicis separari conliugeret: tum vero

    . *
    oslendcrel frttslralog conatus, nibilqite jam spei
    , \ ,
    guperesse* bostis reconiiliari vidlct : prarteiea
    ' \ ,
    oimti verboruiu alioque conatu, qttauttiiir licerei
    , \
    pcr facuUalcm, eornm exiilaret spiritus, cssotqtie
    , , *, x o i
    auclor, ut ne se Hnquam infideiibus ded^rent, qui
    ,
    moribus ac dogmalie, legibusque ac oimiibus aliis
    * nobis prorsus contrarii cssonl : quin prae (anlo
    n.alo, niliil non detiigwarc, agrrc ac pali malieiil : G , , \ * ,
    proiHilterel quoque ci* se commorilurum, modo txt
    , ' *,
    ipsi arma abjiccrenf, scd forti aniuvo siudorcnt vin , .
    dtcar, inqiw vel gloriose caderent, *t\ de IwslU
    ,
    b6 uiumpbareiit. Quod sHabla vi cloquentiae p<d , , '
    lerel, a l in Miaiu dlos eeiilciiliaui irabcrot, rnUii
    , '
    ultia iicgotiuni iii^erel, ecd iit boc laiituui inlrnluft

    .
    esset, u i Bbedios qaain poesct biandc reniitterel.
    , ,
    Sin aulnn ibi qiue csscnt in ipso egissel omnia,
    dixisselque, frusira se eHili adverterel, ignemque, /, ,
    quod aiiiiit, cadere, mc peiras serere: lanc plane fa- , , - ,
    cuhalcin faceret, aliquid n.oliotidi prosiia ipeorum
    , \
    fialntc, postquani malo impares, nibil ullra possent
    resisiere: raonertl \ero quaudo lanla vis ma4i, adeo- ,
    , \ que exhauslx vjres, os, qi pos&ent ferre op< m

    compelleient qua3rere, pcoies Fralree, qui fia oeca- ^ ^ . .


    sione vtnUsenl, aupra q u a w ptne* ullos alios mor ,
    lales, fjns f^reMda; speiu s i l a m essc. & c enim JIIO*.
    dis oiMiiibus c o n d u c i b i l k i s es&e. fiene ergo dicebaw,
    ^ , ;
    n m non om-iiuo faboiai sicnileui babuiesc. Qui enim
    id absolule agenlis f r a i i d e , cum rea ad u t r a m q u e

    , ;
    b a b c r c l , csseine f u t u r a , nccne? Qwod enim a Ba ,
    j a x d i s w o l u n u i c penderel, quaoi ille omni reino
    ,
    Uinvpwe ab e a u i t immaMitaiie sensu alienam e x i i i * 4
    buVsrd, longc vcro tdnailc e r a i , a n c i t l c r w i m p i u m
    , \
    w prion : iJla ^ o i n e n l i v u c , valo v\ dicuirum. quod
    '
    C M i g i t w i u ebsol. Uic auletti eo uiaiiciuc, ac pro
    * \ i n o r e , v ^ l u n l a l e ac gcnio u i e n l c , par rursum cral,
    , ' ,
    n t gpes Fralrum, i n quani e r c c l i donio solverant,
    * ivasura c s s c l ; quando pro Pelop nncsi u l i l i l a l i s

    231

    THEODORI DESPOT^E LAUDATIO FUNEBHIS.

    202

    .. -
    . ,
    ' , ' ;
    ) ' ,
    . \ ,
    \ ,
    ; , \ *>
    , ,
    \ ,
    , , ,
    -, , \
    , \ , \
    , * , , \ , \ ^
    \ , \
    \ ,
    '
    , \
    .
    ) , ,
    \ ,
    03; ' \
    ,
    . . \ *
    , 2; \
    , \
    ; \ , \, ,
    ' .
    \ ; ", , ,
    , \ ,
    . '

    \
    , / \
    . , ,
    ;
    ,

    lione, non Talentis per seipsam scrvari incolamoni;


    uti jam probasse arbitror, unWersis aliis F r a l r ^
    praMuH>sel. Hic porro dico utile, qirod in roalis
    sil miims nocens. Neqoe ergo ut speclcs hlmlam,
    neve t i i ejus causam merito quis viro deirabat ;orgo ne(|ue illud viiupcrct quod versabai animo,
    spe bona frustralus csset. Velut cnim stimma colltgens, qua; hoc haclfnus dixi nrgumcnlo, labens
    qnseram ab omni gnaro, m res lunc baberenl, ac
    Tel modicum pnidcntia ornalo, quid eum par c?s<t
    facere, quodvc suis dare consilium, ubi jam pnestilis omnibn3, si qua operae prelitim viderenliir,
    Ttiliil lamen valuisscl conficcre, ac cinn vires bostinm ingentes essenl, mnliaque illi aslutia ac ealliditate essenl pra?dili, jamque lllyril omnes, Mysique acTriballi superali fuissent, ingensqtte cxetis
    exercilus adNicopolim, ex Pannoniis,eUisqoe ac
    occiduis Galalis (1) coIlecliiK, quorum omnitim
    niida quoque nomina Barbari borrenl; cum deniqut
    socii baud ulcrenlur prospera fortuna, ac quidain
    ciiam mala sorte, lerra ac roari guperati fuissenl;
    mibique ianto malorum concursu rcs ad cxlrema
    per longum id deduclac tcmpus vidorenlur.
    Eral, tjiquittiil aliqui, consulendum stiis. ac inodis oinnibus eis suadendum, ut alacrcs mori pro
    pieiata uiaucnt, cum priiuus el ipsc alacris excinplo praVirci. Bcile quidcm. Quid eniinvero aiiud loio
    jam acloegerat lenipore, quandiu licuiteum cousulcre opUjua quacqus, lum agcre? Sed el blandiiiis.
    iiiquii, eral uiendum, opliiuaque ccconomia eranl
    magna qua?dam promitienda. Qui vero aliter poterat consulere ? Esto, i n q m t : boc quoquc adjirienduui erai, u l , iuquana, molestior ingrucrei, ac quandoque eiiain increpans, niinas adjungerel, exprobraret, clamarel, ac cjusmodi omnia muho cxcossu pnueiarcl. Verum uuverat baec prorsus nociiura,
    ac ne Diiuimum profutura. Quamobrem abelinuK
    ausferiiis uiuc rtnnedium exatperalis ac inflammalo
    buniorc lyaenlibus plagie adbibere, qui sarpe oliin
    niirabili arte comraodo adbibuieset. Qnid ergo aliud
    eodes, per Deum omitdsse videatur, eorum qna? pnesiarc essl operap preiiuin ? Jde o p t i m a puics,
    ut iniidclium jugo subjici sincret? ld vero ille oinnium pessimum arbilrabalur, suaque prorsus eiim
    ^ ; ^ virliite, lum pcrsona indignum : Cbrislianorum an , \ \
    lcm imperitiiii subire, quod et magis eoruiii cou ^.
    gruercl moribus, salisque baberel ad aiixilium,
    , \ longe optimum. Qnia cnim inala exsnperabant, noe
    , \ , fieri poterat, ut eos ille in senlftnliam trabeict, aui . , - ve ad majorum suorum imitaiionem cogerel, duo , rum alterum eral reliquum, m aul Turcorum, aut
    . , quod dicebamtis, Cbri&tianorum subirenl impp, , - rium. Vidtbaiur ergo modis omnibus prastare Fra

    (1) Celtis ac occiduit Galath.


    Eamdem genlem
    intelligil, nempe Gallos, quorum ardor ki eo pralio eniluii, ul ainbierinl primi pugnam comiiiiitero
    obliimei inlqiio. scd exilu parum secimdo, quem
    Manud bic p<?iMringU, aliiquccum nnslri. iiiui Turcici scrip'.orrs, pluribus nafranl. Ignovii Dajazeics

    cnptn Joanni Niv^rnonsi, Caroli Gallias regis patrueli, quem is snbsidio miscrat Sigismuiido, b
    reverentJam sangtiiu'm rogii, c
    capilibtis
    suoriim donntum abire permisit, rcliqtiis captivis
    dire jugulatis.

    563

    MANUELIS PAL/BOLOGl

    61

    irum dominiam. Duorum enim ingrueniium malo- . *$ rutn. melius illud, quod non pejue, juxta quod ba- .
    , , bel iriium adagiuin. Quocirra praoplatura quod
    lovius, aique id inulla ingenuitate, plenisque bont- . " , \
    (aie moribus. Ut Fralrum illi dominaiioni manci- , \
    .
    pari vellent, cousiilulum babebal indulgere, niliil
    , ,
    fapto succensens ; fundens vero ab oculis lacrymas,
    ,
    tum propler charortim a se separalionem, ttiin quod
    , ,
    suis pro iis peiiculis sospitare non possel. Sicenim

    parentcs quoque eomparaium babent, cum charis.
    \ ,
    sima pignora ablegani in alienam, quod nisi sejunctis ab invicem salus 11011 constet. Sin autem me- ,
    > .
    liora eligerenl, u l niminim speni bonam praetenden, les, bcllum instaurarent adversus Barbaros, ac vel
    Deo auspice vincerent, vcl pro libertale ac gloria ^ , \ #
    , ,
    pugnanles, gravia quaeque tolerareiu, laudare con \ ,
    silium, ac pro viribus excilare, simulqoe polliceri

    , \ , uua cosnmorilurum ; ac vero.alacrem valde prae


    ,
    slare, illis praeeunlem.
    , , .
    Qui sicergo animi baberet, cum quod speciat ad
    ipsum, (um quod ad suos, quodque ad amicos, ac
    qnod ad onwes, quam j n s i acousaiionis videatur
    dedisse causam ?Quis ila ad calumniam promptus,
    ut pro inore calumniari possitTQuam exsuperanlem procacitaiem, quem adeo temerarium ac i m pudentem sic abunde prieclara gesia non facile confundani ?Quos adeo pnefraclos, quos procaces, non
    cdingues
    reddant? Quod
    os, non aliud c re babens,

    ~
    -

    \ , \
    \ , \ , \
    , ' ;
    ; ,
    \
    ) ;
    , ; ^ ,
    _

    quaro ut in omnes dcinccps insaniat, omni ablega pudore, illa non obstruant ? Imo, quod os, quam
    linguam maledicam, in benedicentiam ac laudes non
    convertaul ? Nonne prudentia cojniie, bonitate m<vrum, ac scientia politica gessit omnia? Plane adnixus esl, quandiu navis pomil gubernaculis cedere;
    ncc ab eis excipiente lempestaieabscessii, nibil partiuiii otuilicns probi gubemaloris, loqueus, consulens, moucns, defectos aniinis erigens; excilatis
    dormicnles, animo inteutis jubens ; omnes ad i n etanliani operis praecepto provocans; agens ipseac
    pnrsians, quo navigiuin vcnto adverso ac procella
    ^ c U u i m , possct prseeenlia uaufragii perlculum caverc.

    I
    His ilaque swpra oiunium opinionem continue
    insians, ad niullum saiis tempus avertit mala : at
    cum deinccps venli rabie furerenl, ac mare saevius
    ferociret; vasaquc alia quidem faiiscerent, alia jam
    coulriia essent; navisque, ulveibo dicam, frenuin
    respueret, vixque non loquerctur, mox nisi foriuna
    iMiuata, esse mergendam : ille nibilomiiius quanquaui illud exasperaiius forct, scque ipso gravius
    lierel, providendo instabat, suamque illaia omniinodam virlutein diificultaiibus opponens, bactenus
    conabalur navigium servare, ac velut in porUun, in
    pads tranquilla subducere ; quanquam parum abcrat, ut ne pacis sptiin omncm abjccisscl. Nequc
    cu m erat qui ncscircl bosiis qua indoiem, qna

    , '
    , ^ ; *
    , ,
    ; ,
    , ; *
    ; ; ' , ;
    " ,
    , '
    , , ,
    , ^ , , , ,
    , *
    , ^ .

    , *
    ' ,
    ,
    , \ , , , , ,
    *
    \ , \ , *,
    .0\ , ,
    .
    , , .

    2>

    THEODORl DKSPOT< L A U D A T I O F U N E B R I S .

    \ , \
    , , *\
    .
    * ,
    \ . ,
    , \
    ,
    * ,
    , ,
    ' .
    ' ,
    ,
    .
    ,
    \, ^
    , \
    ,
    . ,
    ,
    ; , \
    , * , \
    , '
    , , . *
    .
    (
    ,
    , TJV , Q
    ,

    aniniuiii gxvittaiuquc, aC gi i|ua alia jugo ei ariuorum suidium faciebant.

    , .
    , \
    , '
    \ *
    \ ,
    , ,
    .
    *
    , ,

    , ' * D
    , . \ \
    ', , , , , , } '
    . ^ . *
    fjv ,
    , ' ,
    *
    , .
    * \
    . $ '
    , , * ^ . \ / \

    Videor nibilomlnug baud ealis vocibug ac^uralug,


    quieos auxiliatoree ac gogpitaloreg appoliem. i)t
    ii quidem infldelibug pneferrenlur, talicoruniqqe;
    dominatio eorum domiiiaUoui poiior baberepir,
    omni palam comparatione aoliquiug : sic inagii(|ui
    quid in$er utrosque reiert : baud lamaa ilji abgq*
    lute gogpitatoreg ac auxiljatoreg aujjimri era||$,
    ut ab iniidelium liberaniegjngo, suo ?icissnn
    inviios niancipatent. Bonum quideiu erat, a*
    valde bbnura, probiberi iiumaueui bclJuam, W uc
    quod agitabai, loiam dfiinceps Peloponius&um glu
    t i r e t : qtiia tamen alia ratioue lacrjmaruai se^cmiidsirabai, neque puri auxilji rea, iid<pieab*
    gulule auxilium, ul unquam exsliUseet, erat. Mam
    neque remedium qnquam omqino boimm babcatur,
    U( corpiu quidein ab a?griiudiue Uberet, morbui:.
    Umen alium subiude inducai; eum quideiu prioi.
    leviorem, qui tamen corpug afficiat. Quiu 01 bin,
    liqueat. Ut enim esset quid abgolute boqum, ut i i ,
    inquani, vobis iinperarent, plaqe etiam esscmui
    aggenguri, libcnlesque nogtra eig sedo, quajiquan
    nulla oecegsius cogcret, cederemus, Nec eniiu
    uoquain inajorera i i u p f r i i , quam vegiras miliiaiig
    ralionem babeiidam p u i a V i i p u g : tanii nindrum
    vos iaciwus. Ca^leFUin quod faciom eai, liqnida
    necebgiiaiig fuii, qua golula, loiui suiip) pev
    pqin inii'e evasit. Qqaiiiobrei p r a s h i l i ^ mi.*4

    PATROU (JB.

    CLVI*

    Saoequidein hostie lalis eral, ejusque lalia ttu


    dia; malug scilicet, moliens pariier ac agens jaala.
    Veruin quaiiquain tUe baec probe noeset, scirejque
    in iimaia iUa ferocitate perseveralaruin, nigi omiiino eitrinsecus imnjigaa necessius aliqua gpeai
    damni iiifereudi auferret : minime muubalur* u l
    ne pacis cum eo foedera sollicilaret. $e quippe
    arbitrabalur decere, u l iiiiiil omilleret eornui quae
    sua essenl, nullamqiie arieni, qua pax coociUanda
    videretur, negligeret.
    CUIII sic ergo eousiituium essel, itelaut cn'brae
    admodum legaiiones, ac si qva in paci giudta
    trabere babeanl : satrapa ?erp sno prorgug genio
    ulebalur, nuilaque eral spes reliqna, ui unquam
    belluae animug in mebus aliquid couvericudus
    esset. CaeUTtim Tbeodorus, pro ejus prudenlia: r a tione, qqa pleiiug eggel, niodum i u v c n i i , quo i i i
    degideru pacig neeeggitatem Horoine cogeret. Quig
    porro-bic modug ? laitaB gcilicct pactiones r u u i
    Bbodiis, eoruraque buc advetitug. Eo quippe Bar*
    barum adegit, ut jaui olim etaUim supercpiitjai dqmilteret, utquea prioribug cogilaliowibus decer
    dens, foedus pacisci vobiscum quarerec, pltjrisqqe
    faceret rein oblinere, adveno, ut a i u n l , (lunii#$
    Puit ilia p/ima ratio adveotus Frairqnn. Q.iod c
    illos expeditos dabituri essetig io galuteio veg^am
    ac opero, gi minug pacis illa nioliiio pro volo gi*c
    cederel despotas, gecundflui reipga eut, ac aumipjt
    reg desperationis.
    t

    l e a i

    11

    MANUELIS PAL*OLOGl

    c re erat, ctim despota, lum el ipi, beneque con-


    ctirrerunt omnia, ac neutra pane lancein mcliualie : quin otnnes, in ii quae bona*eesenl ac vearis
    congrua nioribus, magniOcia ul unquam coroiiis
    ancii, D i i opilulanle gralia, permansisli. Hact
    voro bacienns.
    CArteium ilfad miniroe sHemio pratereundum pulein, singulare illud, quod in fralrum negolio circa
    Petopoqpesios per id tempos consiltuni initum fuit,
    tfinn solum decuisse qui iniil. Qutppe liabuit proftfiiditis aiiqutd arlisque impenstoris, uli ex ipfto
    trerum eveulu cuique perspicuuiu fuil. Nihil eniro
    Agamemnonie iDe consilii super lliuni siinile habuil. Cum ncinpe longo beilo, ne.cessariique cointuealue pentuia defeclum militem, ad conslantiam
    ac gHiieiesae mcutte proposilum, praeleusc oraculo
    atdmare volena, ardens adeo naluiis soli ac patriae
    lesiderium injecit, ul ei plane consilium in contrariuni ecsseriL, tinrversis abjecla semulalione ac
    animt foriiiudine ad na\es ccitvolaulibus,. ac rei
    arcbitecto amplam poeirilendi segetem miuisiraniibiis : plane vcro secus novuro boc atque
    <velus illud consilium babuii, inlerque ea nec
    exigrji quid discrimiuis, nec momenli levis inleressit. Habuit vetus illud uecessariam Ulyssis
    prudentiam , quin et nianimi. Nam el sceplrum
    t i i aliquos nccessiiaie exlendit, quo Irabeuliwm
    naves impeium relardarel, probibcrctque prscipiieiu illuin oisccssum. Hoc aulem, cum valdc bo-

    28

    , \ * ,
    , \ , ' \ ,
    . " \
    .
    ,
    ,
    .
    \ ,
    .
    " , '

    , , \ ,

    , , ,

    , \ , ( \ , \ * '
    , \
    $
    -,
    \ \ \ '
    , ' , \

    4titfii eseet, Unern quoque bouum valde adeplum C * \ '


    4st ; Teniqtte oalus per ipsum parla Peloponneso .
    -ostendii. Arcnratissima namque scientia, quorum- dam aninm depulii exiliosam segniliem, abexlerna
    , ^.
    <piadm ntalomm grassalioiie in eis auetiorcm. ,
    <Quod etiim vtdui oraculo talia dicerel, acferepa- :,
    4am videreirtur qui cjus essenl ditionis, aliis mai> ,
    ^ipandt, qnfbus longc prarslareni, sliunilus ,
    <jhlam ad ca, quae par cseet, appeienda fuil, sla- . . "
    timque corum in ipsuin an>oreiii ?clut iiislauravil. , ,
    4Jbi eidm nralis faiisceng generosus animus, in sua
    *
    aliqnid minits dignum ingenuitate ac abjectius i n - ' , ^
    ^Hinavit (porro accidanl ejusmodi non pauca i n
    , , #, \ bumaitis, esepius qnidem in itiud procurril); jani ^ ,
    jiuierti proxime faclurus,qtiem r ^ i turpiludinis pi
    goai, resilit, majorique fervore impeluin in bonuin
    , ,
    rcsaiiih, priorque coutentio mulla accessione re' , \ , \
    dri. Ctjieu ilaqac in illud reflexo, irtajori alacri* .
    *aie quaerit iuv^nirc, ac dcincepe invento n.ordicus adbarcl. Sic plaoe boc quoque negoiio babuil.
    Mox enim audiio, quod etsi 11011 fuiurum, fore ia ,
    inen videbatur, novuni eis dilectionis in euro
    * ,
    Aamma, volut a scintiJla iiiullls obrula cineribus
    ',
    iemporis scilicet casibus c i a r s i l : coepiique gloriae
    /,
    cupidilas generosiua agiiari, oestrumque illud amoris
    * \ ! , \
    in despotam invalcscere, quod tempus, obscurans \ , omnia, volul effetum obsolelumque fccisset: fuis:\ \ *
    eet ergo Peloponnesne defecla? similis, ut essel
    .
    visa alios pro eo recipere dominos : cceperunt vero
    , '
    palam bellum Rbodiis indicere, comiuunique con- . \ ' ^
    w r a i i o n e itianavii*decreium sacramentis lirmaium,
    \ -

    U U D A T I O FUNEBRIS.
    $70

    aul
    Fratres
    expellereni,
    atit
    morlem
    oppelerein,
    , , charuinque de$polam recipecent, quanquam eum
    * ,
    Diinimeamjsissent. Vid<ti ejtis prudenliam, expc \ .
    rionliam, polilicam periliam? Quod enim sil visus
    ^- , , \
    1 , \ - cedere, cedensque osleuderit preseits discrimen,
    ] $ ,, posllimjnio reversos ad id quod operae prelium
    esset, ipsumque adeuoles fecit esse sospiics. Sic
    , * .
    vero officii lenaces ac airenui habueruni, u l c i
    \ , illi speni cerlam irjicereni, nisi Bajazet. s paccm
    , Oa^jteiv,
    I n i r c l , atil a spe sua friig-Mraltiiii oslrnsuros,
    ,
    aul cum gloria ptignaules, morlem appelitui os :
    - * , ' quod ulique volebai ille, inque eum iinem perstrue ^ .. "
    bal omnja agebatque.
    , ,
    239

    TIIEODOR.E DESPOTl


    Novo Uaque veleris belli, u( sic dicam, duclo
    "
    , ft exordio, cum se irater ac pariter omnes, pro eo
    atque deccbat, sacrainento fauste obsliiuxiesoii',
    -'. ,
    famaque
    ubique pervagaretur, eum opue adnnra-.
    - , ,
    tioni eral, tutn ejus a principio auclor, ac qui boim
    , :,
    per oninia consumiascl,exiiiiiam quauidain rcfe\ ) , :.
    rebal laudein. Mon^nibatia crgo reversus Spailam,
    ,
    auclor esl Graecis pariter ac Rhodiis, qiusdaip
    \ " jani
    urbcs occupantibus in PeloponuegQ, ut
    ,
    bactcnua ferro decernaiii; scicbat eidqa rem ccssur
    , ^
    ram in bouum, uii plane eliaui cessil.
    , .
    Ejus iiaque belli concessia induciis, brlUun ipse
    \
    in
    Persas conlicil, eperans (|uidcip a )Ko auvir
    ,
    limn, sed cl morleni lubens, latiquam an.iiiorino
    ,
    utitein saluti, ac immorlalis gloria-. coiiciliairit eni
    , ^ ,
    scripscre quoudaiti
    , \ . - ^ oppeteiis. Puynent ul moriiuri,
    ^
    Sparlani
    ad
    MIOS,
    el
    non
    morieniur.
    Ilanc ijlc sen
    ,

    ,
    lcntiam auribus insonanlein baberii ac laudans,
    ; . '
    reifapcobuyii veram. Necdumenjm Spanam vo; ,
    neral, cum mig*i a satrapa legali Laeedaimoi.a oc?
    cupanl,
    pacemque saacimil, mulia qnidein pra:sia:c
    6, ,
    polbcbi, nec aliud quidquain vicissim exigenles,
    , quam ut fraices redeaut Sn suam proviuciaoi.
    ,, /,

    ., -' ; |
    ,
    Sane iclo pacis iiipiiseinio foederc, ut itia cuiq
    ,
    Bnba ris pacis foedera Qrmiiatis robur dicantur Qbpv
    ,
    nerc, bclluiii boc non exigui gloria vobis coufectuqf

    c&l;
    coeperuntque, quae volul emoriua essent, noyam
    .
    induere
    vitam, ac q u * emarcuiesenl, revirescprc;
    ,
    , -/. ^ quae defluxUsen', novum florere; ac brevi Pelopounesns lo! a multo decore oruari ac refcila css^.
    ;, ^.
    Quamobrein
    lalium opifcx ncdum videamr yacarc
    . "'
    culpa,
    &ed
    ti
    maxima digntis laudc a tali judicio,
    ;
    eum bomiuibus sana? nienlis, lum cboris angrlonim,
    , \
    liiin eliam Oeo, cujus ciiain nutu r<es lota dispon voyv , .\
    sala
    est. Ul eniin ille consiljqm inietit, ac prxoiarc
    , \ , 0 * .
    confeccril,
    | otueriique lerminarc, ejiis fuil procid
    ,
    dubio, cui divinum coelitus auxiliiim abunde supr
    , ,
    pcierd. Quanqnam vero eiiain gravia primutn \u .
    vasere diu quideni, ac mullavi, bocquoque d|?

    vinx*
    in viruin benevolenii.e argunKptum fuii.
    , xx\
    Noluil ei\)\n Dcqs, sine pra?mio ac oc ul|. iq
    > .
    pjus virliuetn foip, qua nibil pre^loa};iie babjjpo',
    cr^oslaljm possel iiialiim depeUifr*, |icruq!|
    , ^ ,

    271

    MANUELIS PALfiOLOGl

    272

    lamni iuofesccrc, ac aiictius fUri qtii atblrta* ad , \


    vicloriaiu ac loiona.n fo: liludi. ciw paeslarel.
    \ ^ , .
    iiaipie proposinis pugil.cui et vos, uti mem ; , \ \bra capiti, futsiis compngib s, dtie quardan simol
    , / , ,
    e\icit, quor.im vel aUerutii liliens quig evicisgei.
    **
    l l n i u n j u e cnim pra?<Ia<um, uti rcs probani. Curti
    \ . " * vnhii saliapa, parie aliqua deposila feritaie, se mau, ,' , :siiLiuin exbibere ceriabat (quippe niclotem indue ( ,
    iai. quanquain osnnino hipus cssei), tum Pelopon ) ,
    ttcsus lola, exiutiaiu quamdaiii gloriam, insiar
    ^,
    splciidtdse tunks, amicia exallatat, nedinu ob
    : , \
    p i o r a omnia, sed ei proplcr ipsaiu agitalionetti ac \ .
    -toiisilium b d l i Persici, quorum poieutia p l u r i , 4ii-uni vigebal. Mciilo igifur omuium laudibus cele- . :
    brcn ini, cuui caput, unn metnbra, vog, inquam,
    , ,
    ac ilic, oinhiuiu causa a principio ad iinem, quo
    ' ; , 5
    ir verbo d i c a m .
    .
    ,e vero : quVa pono prorsus nccesse eral, ut
    . \ \ . ei qua* Hliodh civitaies adlmc lenerctil, Roinano
    *(
    impeito viiidicarciifeir, utiqtre eiiam \indicalae
    , ,
    MIIII : gie autetu, eaquc arte iustructo negnfio, nt
    , ;
    i;eque illorum in nog atnicilia quidqeaut iinmiiioia

    coicesserinlq*e ut urbcs recipereimis, ac
    , \ '
    YosimodiiHi ai cee sponiciti inanus tradideimi. Vi, \ ,
    rwni ergo gic prudcnlem, sic justum, tHcforiero,
    -. ,,
    sic nuit inbiantem volupialibirs aui pigriiiae dedi- , ,
    lnm, sic autem in labonbus ac periculis conslan , ^
    vesii, gicque iu oinnibua itiduslrium, ac omnino
    , .
    auidta cijn> modestia animi bonis reterluin; quique
    , , >
    iribi! dulce ad voluplalem baberel, quam quod sci ; , \
    m e re comiiuiui, uii decursa loia declaravil ora , tio, rerumqiie ip&a experieniia dilucide osiendit;
    , ,
    <;ji.Ti:ain lingua, quae vox, qu;eve mens aut pru* \ , ,
    diinia salis Uudaverit, v r l si una conveniant com- , ,
    lcmarii omnes ac pot5C , Nesloreeque, ac Ulys- , *
    3. ei Anlenores, onuicsque oralorum cbori, Py\ , \ , *>iba^(r;c>|ue, ac Plaiuncs, univcrsique ejusmodi ?
    , , \ Giiieiuiu ipsa3,4)ulo, ics satis illi beoead gloiiam
    , \ , * ; ;
    Jiabcanl.
    * , ,
    .
    Verum, ul ttiam cippo ac tUulo egeat, sibi ipse
    ' ,
    icxii, lixiique indusirio admodum detOHdens ac
    ,
    (

    f>o!ieiis, supra qiiam vol Pludias posbit: banc, i n - D


    .
    <iuaiii, Pclupoiuiesum. Ne quis veio inanimeai illam
    ^ . \ xibiimel; quod ferunl dixisse quemdani regi Ale, '
    xandro, fonnasse onmciii supcjum a l ejus gpeciem,

    balmu dcccnle lanluui regein : acd aniinatam dico
    ,
    iVloponu^suiu ac ra; oualem : vos, iiiquam, pro ,
    ltiiin ca^uai, qui inslar sutuae, omni illi lempore
    ; .
    a 1 ccb'l)i iialetu nominis, pr.cclara iiiorum bone ,
    Maic babcalis. 0 ' eninpulilicae viitulis scien ,
    i j t , acinorum prol a:ontiu socictas, fuloreni cuiu,
    . ' /
    :M ;i|ipUui dociorciiujuc ad opliiua liabucril, illi
    , ,
    \., , \ ;
    pi:m , t*u ttnus pcrspicr liliitus, n ulii posili e {,
    us,qiitib illc ad tiiimcnsuiu uiiuui I \ C L C I C U I policrit
    , , ' ~
    ix olucii quo.
    / .
    ?

    <),

    273

    TilEODOni DESPOT/K LAUDATIO FUNEBRIS.

    " ,
    \ , ,
    .
    \ >, , " ra, \ ".
    \ ; ,
    . '
    , *
    ; =, \ ,, " ,
    . .
    , : . ,
    , "
    > . *
    ,
    , . \
    , /, ; . .
    \ ' ,
    , ,
    \ , (5 .

    -,
    , , ,
    ' ,
    ; , , ; ,

    27'*

    Cum porro talis exsistat, lnjuritis $i.'R<***m


    tum omnino viriuli (]ua ornalus fuii, ulejus ciim
    pragentis aevi hominibus comparalionem inirc velim. Nibil parenles loquor, sed, post
    incutpatum
    Pelidcm,
    inquil Hoincrus. Videalur ergo anliquis
    comparandug, iisque vclerum, quibug iitiivergi
    praraia virlulis delata velini. Eos aulem exislimo,
    qui virtutis oslenlandae causa longam illam navigationcm, aliaque deinceps gravia susceperiuii,
    quique iiilatl ipsi injuiiae auctores, liium vaslaverunl. Nibil porro crimiui dautlum pulanms, ui ouin
    viiis illis oplimis fratrem componamus. Fuemiil
    plane ooriiui res praeciara?, ul el Homerum laudalorem babere meriierinl. Quamobrem oliam eoru.n
    baclenus vigens admiralio raanel. Sed el noslra
    talia 81111: quippe frairum sunt commuiiia omnia,
    ul s i^ulie eorum pra?claiis siugula compoiicns,
    niliil iliis dcleriora pronunliare possis. Sanevero
    probationc io virtiui uia*i>ur, ut ue qnis, v d u l in
    fiairis graliam, male quid byperboTu uin loctisos
    pulaverit. CoinpQuemug auieiu q iam inaxiina brer/italc fieri poleril. A l ucque quidquaiii de pieuie
    guimis tlicturi, quani ul spccles, ne libeiuin quidoin
    exislitnem virtules cotnparari; naiu iieqtte sunt
    propiie virtuleg, qnibus illa non sit radix.
    r

    Agamemnon plurium populorum reclor fnir,


    magni vir animi, inagmfirus, slreiiuus : Pclules
    vero Acliilles, ut quisquam alius fjrlis, veb>x pedibus, decorua facie, prasciara stirpe, boiioris

    , * n amang, ac CUi fuerit annos


    > ,
    , , *

    *7 , ;, \ *
    , , \
    : .
    \ \ ,,
    \ \ .
    ' ,
    \ "
    '. ;
    *

    paucog celobii

    Xtma vivcre, quain plung sifie gloria. ProicgUaus


    quis i i l quam universi borreot merlim, cbaram
    ipae gloiiae cauga babucrii, ac sua nece victnres
    Barbaronnn Graicog eflfccerit. Nestor, IJIyssog, ac
    deincepg alii mnlta quadam prudcuiia pollentes
    fuonnil, ac vi suada? magniflce oniati. Ty.lei lilins
    lancea gloriabatur ; Ajax roborc ac proccra <or
    poris gtalura : Tcncrug, sagiltaiidi arte : vicissiniquc Tioesalii divcrsis aiiis longc bis piaslare v i debantur. Sc niuiirnni Heclor animi geneiosiialo,
    Antenorque eloqucntbe v i ; adeoque et gocioMin,
    alii plurs oquosiri peritia, aliisque alii pra?clari
    eiTulKcre : i:er, nou plurimi aliis lilulis. Eorum plur^g ab cxcelictiti virtule gcmidii audierunt, qHan \ D |
    itiig scalereut. Porro ii:ibeam coinuienifv.
    . \ .
    raro q u j 3 gunl eorutu mclioia. Neque enim bic di , .
    eaiu turpu liicrum, augusium aidiuum ac illibcr.i
    \ .
    lein, amorem voltiptaiuiu, eaque denuun vilia, 4|ii.i>
    , , ,
    quis qua?reng, sparsa iu eis facilo invciierii. IS::it
    \ , ,
    niibi ipse verbo coulrariug sum, qui adco pro t n : *
    lulc admiraudig viris viiia atiiiigam. Sic nainqi e
    ,
    iili babent, ui quisqne bonus sii, baud umtMi ab * . '- solule ac simpliciler bonng, i . l i ea, qiiorum ilia
    \ /.
    giucere ac loia ve.rilale nuucupalio exsisiit. C;i-lc
    rum quibus solis revcra a majori pai*le noinen hoc
    ' ;, \
    iuesU : aiii nauique alios gnpercnl una aliqua qua . ^
    luaie virlulis, aul duplici** forle iinivfrsaliori ; alii
    ,
    V I T O , qno I plures pogsideaul: saue nioi ilo, mul ., , *.
    laium cuiiiulus vinuluiu, uiclior, utquidom cxisiif

    l l i l m

    UANUELIS PAliEOLOGt

    ^6

    mo, hakealiii-, quam pauwe ac perfecliores; aui i 5' !;


    ccrie ite(]Uaqiiam videatur deierior.
    , \ ,
    > |.
    Qula ei-go tlequii fiteri, ut qiiis bmhes omnibus
    '.
    parldius Siiperct: (uam Acllilleiii Nestor, Nebtorem (* , \ '
    q u u vicissim Achilles omutiio superabat: ille qtii
    dem. lotig usu ac prudenlia ; bic autcm,
    \ , \ . \
    u i ariiia ac aiiiidi robur specles ; sicque prorsue

    prxfaiurum quisque, alio ac alio nomihe, cum
    , , \ viucebat allos, Uim ab eis vincebaiur : ) ui plano
    ) '
    \ir uobis in lamiatioiiis argninentum proposilus*
    *
    ila quidem addiirandorum lllorUm nnnnuHj impat
    ,
    vid. aiuri h ic illatve speclata virtule, ul tamen de- , , ,
    iuc<*ps omnes aut cerie plures iu pluribus aupcret;
    ^ \
    puleni silneea raiione, qua niullos ^usmodt mulia
    ^, * \
    rtc otiiniiiioda vii lute superat; addaai e t i D a l o f u i n ' , ,
    fUga vcl iilos ipects superare, vel nitlil ha ; .
    bfci*e, ne el ipse adinirationein babeal. Ut eniin
    ,
    praVaram a inoriblis gloriam adeptos viros accu ,
    hite comparare vfclbuiis, rieddm viriutum quibus
    ,
    t>ollent qualitates censeudae sint, sed ei abuilde
    ap
    Harum uumerus incuudus : ac siquidem potiores
    ;, , iilil, alii plures oblinestnti componeuda ex adverso
    \ , , ^
    sU liormii nitiltitudo; cum potiorum illorum ac , ,
    ftfdcioruni qualitate atque pi-seslaiitia. Nain etiamul ' ; . \ \, \
    dracbmae plures in alteram niiilal l a n o m ,
    , ' ^
    talenti quoque pondus 33quaverint : aurique plane
    \ ,
    taleiuuuij quanquam reliqua deinceps meialla m a - ,
    leHae pretiosilaie vincii, uiinoris fiat voleuli di ,
    et*e^ quam plura argenii. Ubi irgo bc ita babenL J . "
    jdslius puiem, aliis praeferri etuiit qui multaruin
    * ,
    txcellentiis virtulum prafulsil, quain ul illi toia
    hdiquorum cobors, ut quisque eorum, paucis nu
    , , ;
    wtoro vjrtuiibue, aui una forle, quanquam tliam
    , MibUiuiori. (urpissiuits alioqui viliis implicalue,
    , pftfc ilio clarueriu
    ^ \ [^.
    Sud et btijus mchurrsse oportet, ut idmiraiti
    ^ & ^ .
    ttMtipus illud beroiim fcrax, boiniucs virluiis MU , ,
    tliosos, muUo osleiilaiida? geueroaiiaiis ardore pro
    VOcarei, cum in aibleias pcr eam coronatoe, ac ina
    , tlf '
    kiitium quo aucii ^ssent, bonorem aepicereni. Id
    , \
    Vteio 2LVO j a n i;ostro ihinime occurrai. Cmu enim ) . 3tp
    liottoris illa conieiilio in plcrisque disperiil, lum ^ , :'
    thilcia passiin houestis prfcrunl:ir: aiqne adeo,
    . " '
    lu qliis dlraqoe teinpora, virosque in eis adniii a , \
    Uoni babitos, nec non res ab eis gestas* ac pro * \
    Votamia ad virtuiein considerel, inajori viruiii ad , \ \
    iuiraiioiie babilurus siu quod jani Ulis euituerii,
    ,
    qUain t alios vidissot, quibus actuulalio ex aliortnn
    , ^, ,
    Virinte accederel. Qui euiui niultis dcstiiutus esi,
    .
    qUibuBcilm ambiliosa oetcntandai virtutis ceriauiiua
    ,
    touiniillat vidul r^missior obeundis gloria? causa
    * \ laboribus evadii. Bonumque, quo rai ius, eo u b i ' \
    que admiralione majut.
    , \
    Caelorum ex adduclisraiiouibus illu !, puto, morito
    ' \ ,* toucludendum sit, nnlli virum iufeiiorein videri,
    ;
    nulvo eoriini cuiquam cuuduiti : dicam eniiii quo I

    ittpcnsioiis cfti iuodeslieev euruiu revercnlia qui
    9

    277

    THEODORI DESPOIVE L A U D A T I O F U N E B R I S .
    27&
    6 . * , i priscis lemporibus chuueruiil, quibM&cuni eum
    comparavimae. Quae enim iiti divisa babiieiuiit,.
    , '
    hac velui ex eondiclo in irgtre cunrurrerttiM-.
    \
    . Quanium vero uniiie eiiam viri viriulem lot laliomque virluli e i adverso componere? Siquidem
    \ ; "
    \ , , enhn ne Alcmenes quideni fllio leve sii u l aitinl,
    - coulra duoi pugnare, qualis liabcal dcspoia q i i
    ac laoli* aeraulis contendil? Nulli tane eorimi,
    qui oinnium olim sludiis adiniralioni fuertiiH, prV,-;
    > , - mas concessurua sil, ul aul barbarum aiii GncciH
    diras; ac neque eorum optiuio, neqtic ulli plane e\
    , (50* "
    uimersis.
    , .
    '
    Enimvcro quanquam laniis pro fraire swpei latio , \
    nibus utor, sed ei mei ipso causa : &iquidrm uuum
    >
    quid ambo maxima qtiadani potjsibili uniiate era , , ;,
    mus, faustis rebus ac iufausiis, laHilia ac irigii*
    , , , ,
    liis , iu aliorum ac uostris vicioriis , omni fortuiue
    , ^
    discrimine, ulque aiia sint, quibus fraterua germa * , \ nilas, ipsa per se itidivulsa, magis babvl uoiri a*
    , \ \ implicari, ut plaiio ipsa se uniiior aique fortior
    - ' , '
    videatur; baud tainen jacianlior viilear, nec j e , ,
    stam ullam suspicioiiem faciam ul rxtra debiluoi
    \ . \
    ferar, qui et vern el comperia dicam. Qiiamobrcm
    ' -', ,
    neque cavenduin pulavi ut ne compariiiom* pm . , .
    fcrrem, nec vero sum pulaliiru^. Quain vero id
    \ , \ congrue et e ralione, staiim osicndam. Proplieli
    ) , ,
    lamen reverenlia, ac propicr signoruiu niullitudi
    neiu, onmes olim currus Israelis modfratores omit , ),
    tam. Rursum autem, iis quos mcnioravi, Cymm
    ^ , , - , addain, Alexandrum, Pynbum Epiroiam, Agesi, \ ,
    laum SparUe quondani rcgein, qui se maguum re \ .
    bus geatis eibibenf, Magui quoque coguonien jure
    , \ ' ^ ,
    adeplus est: neque enim vir nio licus eral. Sane
    , \, \ - bt oinnes, quique pneclara Homae designarunl, ac
    , ,
    usquam genlium, cuin boui ac ex boni* prognati,
    , sincero virliitiin coluissenl, in modum viruntin*
    . * semper arboruin, iniiuarcessibilem sui ineinoiiaiu
    , ;, \
    nobia reliquerual. Caetcmm gerebanl illi omnia,
    / \
    cum corpueesset sanum, caque baberet dispositiotir,
    .
    t auimi consiliis oinnibus ac agilaifonibus iniui ,
    strare posset. Hic auieua adiuiranda illa couQcichai,
    \ :'
    neduin sano corpure, sed el cum illud possi vw a
    , \ mo:bo baberet. U ul mox conspicnus fuil, dir
    , \ , '
    corpus lotum invailens, a*: crebro percurrens, bn?vi
    , ! - ' * posi (o quoinodo suiUineam dicercl) ioclo ailixii.
    . ,
    lllud vcro diiigenter aKcndas, quaiilum ess<l * \
    \ - fortitudinis ac genorosi aiiiini tpcciinca, ut u ;i
    6 lantum leiupnS dirus a>leo morbus leiierel, veluiqn
    , ,
    denie canino mcmbra singula dilaceraret, ipso ni .
    biloiniiuis consucta, lanqnam uullo iuipcdient ,
    -
    pra?slarei. Plake inagnum quid absolule f i r quis ,
    que ingenuus: at cuui miillis malis exlrinsccns
    , ,
    ingruentibus, ipsa quoque iiileiua insurrexerint,
    , .
    odigio gimiiis hic talis videdur, ut vel pirtem
    alteram, nedtim ambas eluciaverit.
    v

    ' ' ,
    ' . . ; , \
    ,

    ueque minora llerculc, nisi res ejus fabuLiC


    siinl, Tbeodorum noslrum arbitror desiguasso.
    Multa quidem is gessil ccriamiiia, deo illa illusiria,
    utloioiale orbe laudonlur. Ccbsillamca upiititacor-

    MANUEUS HLiButUGI

    (ittiis Valeludine uteng, ac vigorc pollens ; baud * $ *efo cttm jam senuisset, Aec cum morbo nti Thco, \ , ,
    dorus conflicians, qui et Hydra longe niolestior
    \ \ *
    esgeti atqtte td oiunino gravius passnm dicas, cujds , \
    ctltn llcrciile res componimd*, quod ei multos !o ,
    laoe babens, nemo tamen hactenus cerlaminis illi
    . ; *
    soclds aceesscrit. Utquid vcfo? Quod ipsa repu- *, .
    gnaret natdra rei. Qua enim quis voleni raiioue e ;
    jus morbi partmn aliquam Uiliss^l *? AUl qui pos- , \ ,
    s*t labofang, ui quidein eventue voltinialem oppido * ,
    secttliig egget, a morbi eum laboribns liberare, ac
    ;
    Vel ad borain golatii aliquid afferre ?
    Talis iiaque eflectus omidbus ddmirationi erat,
    \, ,
    familbe ac gentig gloria exsisteng, aique ul velig,
    , fJod*
    huttuni tniusgenerie; ged nec ulii, cum miranda
    , * ' ,
    ,
    ideo opera degignarel. Plano id meiito. Magnum , \ \ . *
    gatte nt talis evaseril, alque u i universos ejiig ge , *
    ttium ac nwreg expertog in gtitpofem converterii.

    Ilalld enimtero, qtiod aliis praectarior elfecUis* uno
    *
    quideni uitiim quem titulo, ac alio alium, omnes , > , \
    qde Omninoih parle gnperarit, admiratione dignura
    ; ,
    putaverim. Ul enim res aliqua agat qnod est com
    pftrata, nibil meriio videntibug gmporig feoerit. *
    Iland efgo pire habendng admiraiioiti, ) degigna *
    , \ , \
    iui >es Hiirablleg, u i qtlig ejus probe gfcntls noverit,
    ftC qbibos parentibus procrealus esset, uiqne fuisget , ,
    i^ucutiig, ac quibus operibus gtudiisque aeiatee ,
    / \
    nlttirnassrt. Par namqne erai, u i qui bona omida,
    , \
    rum utaxima ingcriuiiale, Uhii glUriio improbo,
    liGdUra masris ejusqae parentum, quos illa optimos Q ,
    Pxsistenteg meiilis superasset, eedetpatris ejusque , \ ' / ,
    progenitofum, collecta haberei, ne quid ctiam ab
    , *
    eorutn virtute doilcerct, aui tillo modo a paterna for- ,
    iitudiue ac generogi(aiedecederet,quietmajorcg a \ ,
    Vosqiic, baud minus ralione menlis, qiiam dignita* | ,
    lis pra?clarns, ornantibus purpura, diademate ac \ \ ,
    gcrpiro, magiiiiiccniioribus gestig olisci^asset Ca?- \
    b r i i m cog omncg qui patieiUi,e coriaiidnibug ba , , I
    buvrUnt admiraiiouein, egr^gie tunc ac inulto ex , \
    t(*ssti guperavit, cum, beu 1 ejus loium corpug
    , \ \ ,
    inot-bus invasii; qnociun lucta itli perpeiua fuil,
    \ \ ,
    Utt et llbi fllio ejug ( I ) , ad senectain usque ac

    ttiot-brti, cum is Romanorum felicilali velul invi9

    >

    Enimvero, bUc sermone devectus, flnciiifacionar^andi tvs ejus gestas, non quia dcsint qiise d i CAiO| sod quia dii endi opponunutn lempus, coaclnm
    <ftd lucuis transire aque enarrare quae ulros^
    qiie hmlia vi lacrymarum sint impletnra, deficiat.
    Acci'<)o eiiim gravissiina illa dicturus, quorum vilr
    t|uein lugeiiius, muliam a cnniubernali niorbo
    cxpcricniiain fecli, ab eo fere tenipore, Ulita dieam, qno atlolcsccmirc primos annog eXcesgil. Hic
    tc, cbaiissimum capul, longo ten porc consunieusi

    ' :,
    , '
    , , \

    (I) Vll el tibi * filh. Alloqiiimr Andro


    f.iCi fllinm qui Tboodoro p:-truo ia ducalusuc*vssi. a quc eiiam fuerai educatus, ui irtraque
    (Je caaga ejug n-ii immeritt iiliug apptdlauij &iL
    ltcilu enim u u l l t l giliina proie suscepta Tuco-

    dorils ppilior &c fraier Mannflis, giiporgtrg videbalnr in ep<l<i Tboodoro juniorrt, Peloponnt-si
    post ipguin dcepoia, quomodo palcr cst supmies
    iu lilio

    , \
    , \
    >. \ ,
    ' , iry
    ^
    , ,

    81

    DESPOTJt LAUDATIO FUNEBRlS.

    -
    , & ,
    ,
    , \
    \ >.
    \ ,
    , ,
    , \*
    ,
    , ,
    *\ , \
    ,
    , \
    . '\ ,

    282

    majori longe admiratione dtgnunt effecil, quam


    qtiae magnilica tropa?a deviciis bostibus praedare
    erexisses, cum te i l l i , Descienles quam tirlus frrr<>
    ac numeroso exercilu prepolleat, facilc admodtim
    superaturos exisiitparent. Hic te illugfriorem ferit,
    quani genus ac dignilas, affusaqtte corpori gralta,
    nec non mulia illa toto drbe celebrata beneilcenlia ;
    sed elJobo illo, tit liceat dicere,reddidit loleranliorcm, viro ulique per palienliam beato, cujug siipra
    morlales omnes toio dire corpore roncisus, gptdnjen d ^ d i l ; qniquecum priwum obabiutdaales divitias acres praeclare gestas adunirationi iuissel, lon
    ge postmodum majori, iig amfcsis, fuil, acpostqnam
    sumnia quadam, ut quis afius, fortiiuduie, oalamitales guslinuit. Nam sedens iu gterrore, ex mul-

    , - tis amarum longumque frtadium coufecii, tanquam


    non gcgtarec corpua, sed esset imago coloribus p i ' , , ' *
    cta, aeneave aut ferrea vcl adamanlina slalua quod
    , , ,
    et congrucnlius dicalur, cui postmodum propier
    \
    flgtiram homiuis inscriplum essei. Plane
    , .
    " - voro praeclarius ille aliicienle morbo, quam ab inmi*
    mTabili illa beneOcenlla eiTulsU menlisque ful*
    , \
    gore auri omnem fulgorem exslinxii, ac pcllu ' ,
    cidos prctiososque lapides nibil esse oslendil.
    * .
    Hac nobis bactenus dc viro exiroio pro faculiaie
    * \
    . , gint dicla. Operae vero prelium evenil, ut afllali a Dco
    bomines de eo dicerenl, qui ei fei reum appellanl pro
    \ * \
    toleranlia,qua morlalibus omnibug, giqui unquam
    . "
    forles fuerunl, longe praBcellenlior fuil. Utinam vero
    , ,
    , \ ' Q
    ^"oque, virorum oplime, eorura felicilerlinguam
    nactus esses, lumqueomniuo res tuai, quales babent
    . ' , - claresccreni: uti modo pjus louge rebtis deleriorcs
    apparenl, quod eaa coelesti ac valida Ungua dilau, / .
    danle, inflrmam meam ac terrenam, ttiarum ipse Iau>
    ' , dalricem sortitus sis. Enioivero illi te apud Do.um
    ,
    sini laudaluri, plaudentibus angelia, toloque beaio*
    ' '
    rum admtrante coelu. nobis atttem^ hpc tibi aJiara ,
    tioneencomium accedal, ulcum vable cupiamus te, * \
    ostendere, qualis inoribus ac malorum lolerautia T u ^
    ,
    ris, nedum omnino bona tua assequi luon valcamus, at*
    , ' * ,
    neque propius ad dla accedere, aut veronoji i u p r o . ' ,
    cul abesse. forro in^isiamue scopo, tui illam compar
    raiiunemexigenles, cum viro iu patienu* oxtmpluin^
    .
    v

    l u

    ' ' D
    . . ;
    . ,


    r a p i ,
    ' ! > > , ,,
    *
    , .
    * ,
    , .
    UoOsv; " ,

    universisproposih): bonai|uippeinvidiauiuoJibabouU
    Sane nec ipse vcrbum aliqnod protulisii, quot*
    murmur bal>erei. Quid murmur dico, cum et grv*
    lias amplissimas ei, cujusnulu morbus graggareiur.
    baieres? Ac nisi pro nui in te amorig cesiro in^a
    nus vidcor, puriug te viro eximio gratias egigge
    provideniiie aflirmcm. ajagna enipi qudam apud
    le religiosilag obtinebal. Plane emorientibug meu)brig, quomodo sermoixem susuneam ! la;gisqim
    articulis, slaiua forlior videbaris; qnanquam cor
    pus malis inipar, uipote conflatum ex pulvcre,
    absuuiQbaiui'. 11 quidein nolens vincebalur:
    al aniinug rogi nc&cius, niiiil a inotbo la^lebatur.
    Qui eidin ? nam eiiam liebai illusirior, tanquam si
    aurum in igne verseuir. Haud cquidcrn Iobens
    allicicbaiur; lubens Uuucn lcrel at o>aia, uec uisi,

    S*3

    M W U E L I S PALiEOLOGt

    284

    maxima quadam grnli animi signiQcaiione. Ul ati-


    , * '
    t m quis iiivilu* alficialur, lubeus aulem pietaiis
    . ' ,
    ergo feral, baad eommune prxtnium consequatur ;
    <5 ' ,
    imo etiain omnino iitajus, quam m proprio quSs
    \ ,
    cnnsuio ac voluuiate malorum noxam suslinont.
    \ \ . \
    Talia ptane tibi i.tgruebanl, ac jactura, ipsa meni ', \ .
    bfa crant.
    Euiiuvero ter illo magmis ac bealtis Job, nnllo
    * \
    meiiibro fuit miiiutus ; nec eornm aliqtiod a morbo
    ,
    labefactum, quarquam totum corpus verniium exa inine crel ris<|ue plagis adesum rsbet, intitile reman , \
    sii. Haud ergo m . obartim caput leviohbus dolori(> Otc6i6pcjTO , \
    bus qiiam quibus ejus consii^erctiir corpus. o l l n .
    clasti: iis v;io dniturniori prae illo lemporc atttitus

    fuisii. Scd cl illtid tiiis illis doloribus euwulo ac ,
    cessit, ul nimirum, cum vel acufissimi essent, im 6 .
    ntinerel reipnblicac ctira, quam vir praecIarissinVos
    \ ,
    non gpssil. Quair.obrcm, uii dicebam, sialua forlior
    \ enituist. A l ncqiie slatua ntagnum quid unquam
    , atit parvut dicatur feire, quando ei sensu caret :
    . " \ ,
    ' 1 tt vcro regali educatus cura, eademque subiiule . , aMatibus atictus, lenilale, qna nemo puto universo . ; ruui, moibi moleslias peilulisti. Moilalis qnippe . * /,
    exsistens, ea niagno animo fernc oplimimi arbilra-
    ,
    baris, qu:e sunl coii paraia mortales invadere.
    ov * , *
    .
    Qui iiaque oimiibus rebus geslis foilis eniluisses,
    '53 !meiiibris deinceps resolulis, longe forlior ac lole, ,
    rantior claruisii. Qtianquam cniiii industrie admo- Q . \
    dum arma manu lt aclares, cum bona esscs corporis
    , , \
    valeludine, vixque non pedes cervorum pernicitali
    .
    certarenl, bstc lameu baud lantum sint tua : eo riim aulem jacturam qua tu raiionc fcrre, nt ne
    , ,
    ctiam terbuin amarius proferre suslincres, id
    , eniiitvcro tolum sil luum, nec eorum ullius qui lau, \ \ dein a paiicutia babenl.
    .
    \
    Quin el morbi furiosa impressione ac violemia,
    , , \ ,
    cum vis dolorum inteusior vigeret, tanqiiani non
    indiitus carnem, ila paliebatU*. Proeo enim ul lu- ,
    , . '\ , \
    gores, voiiferareris, succcnscn$ vitap, forluiiaB ma$, \ ,*\
    ledicere*, le ipse tenebricoso angiilo abderes, 8lra, \ ,
    gulis operlus gemcrcs: quod quis longe lcvioribus
    obluclans band dubie passus ess^l : ipse inagU D \
    , \ domus januas oinnibus palenles volcbas, eaqiie
    ;
    perseveianler agebas, quae vel sano morbi aliquid
    \ ,
    videreulur posse consciscere. Quodqne amplius
    . \
    prscstel, nedmn urgomibus ac rebus niomemi operam poncbas, sed ct iis quae quis venia a tc ac- ^ \
    -., \ -,
    o.epla facile composiiiiriis erat: lania ubique s6 ,
    duliiate babebas. Sed el illud eximie pneciarum,
    .
    ut ubi bominum vulgi vilioribus uegoliis tni co,
    piam fecissoi, band ea postinodnm neg igentius

    agene, non.in(cgre grcres : quin imo, ciim modi , ' ca quoque niagna quxdam indig^uiibus scircs,
    , ' \
    baudquaquam d;iuitu;bas desiilulos opc, donoc
    ,
    omida, si qua abnnde stibsidio , ch pr%buis , I ; J I ics * id vcro, tuui uvcvs^a iaiu quandvquc c i t i

    *8

    TilfiObOtttDESPOTyE LAUbATlO FUNEBlllS.

    28

    , rcfeciionem nogligeres, ac somnum ab oculis sub, , roovcres, omninoque corporis oinnia commoda,
    , \
    lanquam sanus, ac vegeto corpore, polensque ge*
    , , \ , \
    slire, ac velut pro maximis rebus ecrtamen esset,
    , \ ila spcrneres.
    .
    *0 , \
    Sed et illud stupendum, ut el medicis clamanii ,
    btis, vtm te tibi palarn facere, qui non omnia ne , oessariis corporis comniodis poslbaberes, ipse n i $ . - bilo secius operi intenlus esses. Quippe faciliores
    aures aocommodabas qucrelis palienfium injuriam,
    . " ^ \ quam tnonentibus esse cotisutendutn aflliclae sahai.
    Ab ipsis fere projeceras manibus, si qua medendo
    , .
    , , ^iderentur, qui certamen iinssos pro jusiilia. ld
    , - enim probo saneconsilio averruncum animae reme . - ^ dium pulabas, cui nolebas corporis sttidium quidquam obesse. MalU ilaque gravissimis pulsatus, in*
    , \
    ;, stiperabilis eras, nec tui deteriorem paricm ei quse
    ^ , , eat potior vi quadam dominari sinebas: lu alblela,
    flriiiiim pectus, animo adamas, robore ferreus, ot
    , \ ,
    , quis in animi tutim illud propostlum, innatamquo
    , -' , - volunlatem, non ut in corporis infirma aspicial,
    \ . , \ qtiibua illud cedere, pro sua concrciione ac -la , . liute necessum erat. Imo ut in illa aspiciat, luani
    ^ , illam generositatem omnino admirelur. Ita enim
    mala intolerabilia sustinebas, tanquain alius paie*
    *
    ielur, ac velut in soinnis ac nudo speciro non
    vera videres*
    Sed et necessarii plttres lecto circumfusi, quo*
    \ , - Q * manibus a?grum ciirabas corpus, postquam
    , \ - defecta membra id obeequil negarcnl, ubi vix lan*
    , dern doloriim vim, quanta esset cognovisseul (non
    ( , eniin ostendebas, qui rcm charis vnlde niolestam
    ), ' \ scires), haud deinceps necessaria obsequia nisi i
    * \ lacrymag resoluli poteranl pr.rstare, ed manibud
    lundentes peciue, ac ubertim lacrymarem pcrfusi
    , \ , \
    imbre, solum irrigabanl : quod ipeum gerebatur
    ' , ,
    , silentio, ne tc inviti contristarenl, quos lui cansa
    , conirislari scires. Solent enim amici congau !er4
    \ . ' gaudentibus amicis, ac ctim iisdem irisiibus parl*
    , ; ter tristari. Quia cnimvero te hsec non laiehnnl :
    , qui ehim potuissent? nullum tibi concedebas levi. , - men, donec sequanimiores factos a le dimislssce.
    Grave siquidem omnino putabas, u l aiTeclus ipse
    . \ ,
    r u t t

    >/ , D
    8 > ^ impcnsiorl atnoris vi libi condolentes,
    quos supra roodum haberes cbaro^, mi ergo afTici
    , ^sineres. Quamobrem, quem doh>rcs intoleraudi Co
    ,
    , 0 ^ nereiil, quiete ac blande innata illa ntodfstia subridens, verbis supra rosas duldbribus eos asperge (5<Jov ,
    bas, aillrniansqne lenius babere, nieliorum spe p'c-
    . \ - nos omnes domum femiltebas. Qua re omnium in
    , te amoris vis jugiler augebaiur, ctim tuam llli i n genuilattm ac amoreni iu ipsos vebemenlius aU
    \ .
    inirarentur.
    Sic libi vita lota ceriameh pro virtule, ae <o
    \
    , ) qtiod esset opera? prelium fuil, luumque illud l n inen cluxil coram hominibus, qiii luos quidem, ut
    , ,
    iMiqueal mclius, demercreris ac bonis augercs, hi , ,
    * * ste auicm victor suprares> quantuiu liquido opcra
    a c

    287

    MANUELIS PAL/EOLOGI

    r<sicndernnt : qiranqunni in ipso qtioque morbo. <*, , * sic ma!c hahens, ul ncc wrhb ejprimi poggil, sic
    , ,
    tamen generose baberes, ui videoieg io sluporem
    , \ ,
    CQiiverteres, qui nulla iiilerjnissioiie, mdefessoqne , . >
    gtudio, cnm pro luis, tu*xi adversus bogteg, gerenda
    .
    pweiares. Sic nimirum erat per omnia opiimus
    vir vbis eximic charu*,

    NuILa quidem vos unquaip eoram salielas ca ' '
    piat, jtiibus vester ille magnug osteodalur : veram
    , .
    possim ampjius dicere, aulve ultra progredi.
    . , Cuin enim txiguom terrae gpatium, quo generosum
    ,
    corpus mrabilig animafi illius quondam vebiculuin
    , \ ! .
    legatur, aspicie, parum abesl ut ne ameug eflieiar,
    , .
    uec restrvi quid agam. Volo dicere, 8ed lorpct l i n , ' gua : volo loqui, vox vero dolore deiVcta ue.quil
    obseqtti, neqiit seruiouis reliqua orgaua, viui eule , , '
    , pressura, voluntatis obseqnuntur agilationi, cuni
    , - \
    Tjec animus ipse ac ratio stalum reiineanl. Nibil
    >. '
    vog sane i prxseniiarum, ipseque adeo cum primis,
    quam lamenta imi engiug desideralis. Horum raiio , \
    .
    defnncti eucomia. Quae eniro laudes defuncios
    .
    Optiinos probant, esedem cum amorem in *og acceudunt, tum jacluram nstemluru quaw maximam. ,
    .
    Quod porro jactnram augel ac damnurn, uutpie
    \ ' ,
    eiiam augeal i r i s f u i a m : ac rorsutn quod aiiget ttiS l i l i a w , eiiam lanieuta. Quatiquara ergo aliquis ip- . \
    * ,
    sos quque laoryuiaruin aflVrul foittcg, qxianqHam
    , ! ,
    amnia sensua expcrtia. ipsiqtie adeo loculis d**po
    , ' , s/ui Diortui, ui n*s ferret, pobtscum lamcnJenlnr,
    alque id i n f m i l u m l u c l u m , nulla baic vobte dolorum Q
    fulnra siut accessio ; quin c l iWqru n band exiguam aliquam pariem auicrre videaulur. Obrutis
    namque t r U h l x flucubus animis, piaeaenlior uidla
    congohlio, qt;aiD lucius occurrat. Non enim id grave, i i i liigc as, tit vel torrenics lacrvmaruni ab oculia ndiias, ged quol inlus mordei animuru, ut
    ;

    et lacrymis tili babe^l: lorrentis aulcni i n modaiu

    flore, iis levamrn quoddam exsigiat, qiii dirig casibus obruli sunl. Mibi ergo baud valeaii uheriug
    progrc.di, quique aequeaui solus condigne fratrcm
    celcbraie : quippe a.lioru n maluruui boc cumulo
    accedit, ul pne dolore aaiinug velui obtaegus acciEcatus s i l : reliquum videaiur, ul auxUium a vobi5,
    quantum sil possibile, invenerim. Ih eo auiem srt
    pogilum, ul vog quoque dicalig, gi qua lempori ac D
    dolori c^ngrua siut, donec ad me redieug, ipse
    quoque singularis lawenier quae decent.
    Quoiquoi iiaque ejus bona experti esiis; esiig
    porro experti oume* : unaro milii rumpiie vocem, uno corde, uno animo, tanquaiu ab uno quodam o^e ; buncque ejug loculum aniplexati, qui iu
    vos, nibil niiiiiig pairis, quaiu despoiae ac domiui
    parlibug defunclug git, leiupori congrua verbig efferie.
    Lamntanlc*
    Quid
    o pene

    enimvero
    worluorum

    ? Jubes

    vocem

    , * ,
    . > ) .
    .
    , ,
    , , * \
    . .\ , \

    =. \ ' , . ' , ,
    ,
    \ .
    " , ,
    ^ ,
    \ \
    ,
    .
    01

    (1).
    rumpere

    hvmimim

    (' Ltmentante*. Aiiliqua egl b;vr rligio plangciidi uc laaiciiiaudi i>upei uwrlui fuucro, cuiu ig

    .
    {>\\

    inaxiine clarus cral, ac re piiblira iiiili*, mi an:idil in Jo*ia saiiclis hno rege, qiicm Jcreiuias baud

    *M

    THEODORf DESPOT.E L A U D A T I O F U X E B R T S .
    .

    "

    nit

    emm

    tiecdum

    quam

    quppe

    erat^

    pos-

    mortui

    vivere

    ut te

    reiera

    priores

    haud

    iumut,

    comumimus,

    e$t,

    pielntia

    vere

    vitam

    atque ab

    desiderabilius

    tn-

    humnducemes,

    qui non vita liberari

    legum

    observans,

    ctipiat,

    ipse sibi

    niauus

    ivfentt.

    Eieri

    non potest

    lua Ula dalibula

    obrnente

    deprecamur.

    quanquum
    ^ nn

    ojtirmim

    : nam et modo

    moriendo

    miyrare,

    i\emo

    po&mmut.

    mortem

    nobisque

    tivere

    Quanquam

    sane

    men quotidie

    ut doiori

    emergere.

    relinqueremui

    nnenlantet.

    oudientei,

    tilam

    dicto

    nonnihit

    Par

    timus

    Erimus

    Cfiv.

    Quannim, inquan, pcr facullale.i licot.

    olol

    290

    Orator.

    -.

    01
    ,

    Mvfio
    rum

    quidem

    botiorum

    omnia

    ut quis vituUm

    ducal

    vilam

    po$t

    bona.
    lempore,

    dtspota,

    pariuiratione

    dunusti,

    aflltitinler

    admodum

    jugi

    110$

    luo-

    eaque omn bu$

    imperlis

    i.

    Baud

    etscnl

    tamen

    owniuo

    parlidpes

    Nec

    euim

    conla

    implejisti,

    in fustidium

    aut eos qui

    veriiiti.

    res i ferebui,

    auive

    ul ila ferret,

    prope

    erat.
    '

    "

    consecutus,

    sei,

    earum

    immorlales

    cupidiias

    sisti

    fue-

    fieri

    poleral

    obiigU*
    ac

    colti-

    siiire

    Multam
    ribus
    adiersa
    lanlibus

    nobis

    lalitiam

    liiantes

    feciiti,

    bonum,

    mo-

    tuisque

    ad asnmluudum

    (orluna
    stbi

    nobis drplueres

    permisisti.

    ac periculit

    xd-

    uti

    qui omne
    nos

    plerumque

    (acilc,

    ut le,

    absorberent,

    res exhibiiai

    ipte

    tamct>i

    ulereri*

    : multhque

    libique

    subdiios

    eorum in contrarium

    clainant,

    labo-

    prowcsti,

    omnino

    pu-

    omne$^
    opinionQm,

    vcrlisti.

    &

    '

    ; ti

    ;
    ,

    Nunc

    aulem,

    cceluw

    calamilQtem

    dire

    emnia

    factam

    optimi

    fcrreus*
    in

    qni$

    finem

    salit

    terraque,

    jaciuram

    ila adatimiiino

    {erre

    quis

    lamenUtur

    tanlam

    illaw

    f Quisve

    dgne
    peclore,

    tui

    dcflcnt?
    ut

    pcr
    Qu

    Irisiuiqm

    p*stii?

    ?, ,

    '

    divitias

    ii* cousortes

    \ ,

    k~j
    .

    consorlii

    Quanwbrcm

    {;

    riendo

    nec quibus

    beri.

    Deo wanu

    ras

    enim

    Larga

    ^-

    Ileu,

    heu,

    miyruveris

    absiiirilr proseciiius rst. Mullis qtiidftin


    Clirysosl. bom. 4 atl lleb. ac locis aliis inveailar
    I4i pianctus agi solilos in funeriims ftdelmm, ipam
    |ue iiileriiiinalus ex<:oiiiimini< aliommi in laimHiiairices prajcipue feiuiuas, qu. soltTcnt contftfci iti ctutt Hiiem, laiiquatii mos ille fl.lei n s u i i/Miiouis cftiilrariu* viilcretur quam Ecciesia toio
    laii"iiis ollicio auguslUsime pnetKcai. Venim <*a
    Clirysoalouius d r x m t , qua exa^gcnrtulo qua VAH
    jniisjliingeiis, qui cjusmodi l.iuieniis plus jusio i n dulgciciii, iiec iu eis le.icronl uijdiui/pluiiaeoic*

    Qui enin
    tety fjus

    heu, covciinentia
    ab

    mata,

    ipso

    hoc

    quod

    humamt!

    heri ac nudiusUruut

    cum deipola

    duxque,

    Pelopnnnesum
    lum

    tospituiur

    bca-

    cr*i-

    revera ac dolontes, son eliam doloris ac lristiu signa moiiblian.rs, lanquam i i <jt|i spom noti hab^iH, uc vHui ettiii ci, non Clinsiiam oseui. t v siant NiCi*pl)ori G.cgorai naB.ia; huic siinile^, qiiag
    plauxit in ebiiii utituiijuc Attdronici* ac M<tocl>r<m
    niagui Log.-Lici.c 1. ct x i , ul euui niomit n;c
    niaruio ciiin,rnnis ceicbniu novuris &nb Pnla-ologi< ac rt9vi9>imi> impcrii leuipoibns. ItiC ^ i i i - u iaro i)l prajier Mauuelem, abi qttoque ,
    ac clioias lu iijouojjjj parieai vcuial.
    9

    HANUELIS P A L J E O L O G I

    $tcn$,

    illiut

    siatim

    res,

    vita funcluz,

    / i ,

    \n contrarium

    8'

    demniasti.

    Vlane

    vero

    pro Lvtiiia

    nebras humance

    vitce

    Queuiadmodum
    versis
    bus,

    pariter

    caliginem,

    te-

    prceuntia,

    bonorum

    auctor

    cotnueiorum

    Videanlnr

    uni-

    enim una

    bonorum

    tecum

    ex-

    bona

    avo~

    lasse.
    0 qni

    provinciam

    hanc

    CMjm semper commcda,


    liori

    ac voiuptali,

    (icebat,

    addam

    saluti

    tero,

    maxime

    securiiati

    etiam,

    0 qui

    eo tantum,

    quod

    rius pnritcr

    bono %cpara$li

    0 qui ver&am

    quam

    nobitcum

    subdito*

    nobis

    separatus

    omnino

    omnes

    velut

    enccasii

    illos

    qui tenebrh
    dulcet,

    viderunt

    eorum

    oppleveris

    oculcs,

    pulckrosque

    prorsus

    ac ridentes

    immutatos

    ihorih

    0 qni

    audilum

    omnem

    getccre

    omncm,

    tonilrui

    tua nalxm

    vim

    obr\-

    longhsimo

    tmme- ^

    tewpore

    concu$bi$ti

    pari-

    percussisti!

    qui

    omues

    facultutem,
    Vel solu

    corporis

    vel prorsns
    obilut

    sensus,

    omnemque

    ad mullam

    fama,

    jugiter

    oblundas

    cxslinxisli,
    aique

    obscu-

    res I
    0 jnre

    lijdici

    odibilem

    horam

    tiuitin

    illam,

    informem

    ac tonga

    quce le mortnum

    quidem

    cegr'nud,ne

    morte,

    "

    "

    xFpavvHv

    "

    no-

    mtW-

    iolo corpore

    ade-

    (*

    TQ

    "

    xcixUy

    ).

    Quii

    tvi

    rigeuiem,

    corpcris

    rurttii

    tpeciem

    illumque

    indeficienles

    illam

    Wi/w

    florentem

    decorit

    cogiiaw

    fulgorem,

    in eo recolens

    diffusas

    yrutias

    trisiem

    iiiam

    in uiemoriani
    piori

    l>is reprasentavit:

    #KIU

    " rc?t.'c

    animi

    horam

    instar

    omnia,

    morie,

    tempus

    fecisti!

    ter ac
    0

    audita

    ad mulium

    0 qui corda ac prcecordia


    nium fulminum,

    tupra

    drrl

    tuos

    obscuro

    qui

    *-

    "}

    qui-

    fuisli,

    vivere,

    dares

    Tovrarxior

    "

    retiquisti,

    roo/-

    15 }

    ab omni

    que moriens,

    adeo

    ignaviaviUeque

    $ed et necessnriis,

    prcehabuisti!

    ac quandoque

    detolatam

    ncdum

    sirai,

    exsi&te-

    enim tua nobiscum

    universoium

    fecisti.

    lumine

    miscuitli

    ita sceculo exeinptus,

    iories

    pro

    20?.
    xat

    diem,

    revocant,

    desidernns

    tumque

    quce corrupiioni

    non

    cmnino

    ac

    atque

    tradidit,

    viiiv

    osor

    ac

    PrcEsiabat

    cerie. quod
    couferiim

    ergo, charum

    ^-

    in secundit
    uno lellus

    esset

    sepulchro

    subditvs

    omne$

    libi

    poneiidum,

    ut

    lecum

    '.

    "

    : uut

    essent

    excipent.

    aspecturi

    coudendos

    caput,

    quani ul te mortuum

    ),

    commori,

    .
    Qnid
    cluram

    euim homo habeat


    perpessus

    sil?

    vivere,

    qui tanii

    boni

    ja-

    Haclemis peroravimus, quando plaga tolum perviulenie corpus, ipsasquc adeo animas, ut sic loqgi
    liccai, consumenie, aique mordcnle modisque
    omnibus depascenie, non poesumu* dicere quauta
    aii uptis.

    ^,

    * , \
    <$3 , '
    , , ,
    , /. \
    ,

    T H E O D O R l DESPOTJK t A U D A T I O F U N E R R I S .

    ; ; >
    , \ , ;
    , .
    * , \
    .
    ^, \
    . , ,

    , \ ; .

    .

    . , \
    . , \
    , \ \
    .

    294

    Sic vero. Ego amem qulil agam ? Quippc *ravit mala forlnna, dolurque, licn quani inloleiabilis 1 nec tamen. uii qiiondani Telcphum Acli llcs,
    sanalura sil. Porro aulcn insanabili plaga lioc nobis ciimulo liiae(|iiale accdil. Nam dolor quid m
    pro into!crab>li sua graviiaie dira lameiilari cogii,
    ac cuui jaclurae communis, lum iitvse singulatis
    causa, ad pangendant naeniam congruam adigit :
    iilejnque rursus alia ratione, lorporem ingerens, ;>c
    \elut enecans, silculio lugoro abuiide fotiipelit.
    Q ; i crgo ad utrumque compellat, iieuiruin assqui
    siuii. Quod euim per idem tempus conirat iuni I I T
    insequi cogit, ut ad iieulrum pcrvcniaiur facit. S c
    \arium cst quod vim facii, ac exsuperans maliint.
    Yalde cuim rationem csecal, ac lurbai iiitcllitciuin,
    auimumque loiuin velul miscel alque confufidii.
    Enimvero, admiraiionem parilcr ac amoiem
    ' \ \ ,
    , \ , babcns, nedum cum cras vila supenaes, sed el
    - modo postquam in vivis esse de&iisii. jamque am plius qiiam lolo relro tenporc : majus quippe de , .; siderium abscoudila bona babeul ciero : ut quid
    norma exsistens juslitia?, me fralrem v i s u s t s i n ,
    .-, \ jliria alTeciss; ? (ionce.dens eiiim quo opor:el 0111*
    . nino concedaiuus uinues, rneque relro te seqiiisi \ , nens, viiam me non viiaU in ac prorsus mob siis . " \ siniam vivere fccisli. |Se.l el iuibi ipse per alimn
    \, modum iujuriam fcci, qui non ic prior vivis < xcesr
    , . ' - seriin. Par quippe ac mibi pra?slabilius eial, ui ne
    , \ , , migraiione a viia juniore lc poaierior fiercm. A( enini
    , C quod miniiue a3quum eral, nos pr;cvei)ibti, volen*
    tesque indivulsos a te vidori meiulaces coaiguisii,
    . , \
    Tu quidem corpus rclinquens IIIIIMO, ad Deum
    * '
    abiibli, cum nos bacuuus iit tcria \ci>oinur : | a r
    ,
    auiein crai, primo siaiim nuutio accepto, t : |
    , \
    , abiissei ille luus spiritus, u i el itos d^posiiq
    , - corporc , Itviqne aniina ac nuda , ponc luam so-r
    , . quereuuir, quo sic stalim assequcule^, ejus jugi
    , \ consorlio frnereiiiiir. Herum ilaque probatonr l i ; qut l , qui moruio ie suporsiitcs sinius, viiae nog
    . ' , ' tpsosac corporis ainantiorcs cvbibuisse, quam ve \ * , \ . raoes ac fralris amauies. Sed el illud cogiianriui,
    alionnn cumulo boc quoqiie me u>alum babuissa
    . ,
    , - videndnm, muhie iliud monibns deterius futunin),
    , \ - Ul niiii pie verbum accipias, boc inilii quoque
    , .
    iafurtunii falo decrelum erat, ul ad mnllas ucer*
    ' ;, ba.^que prinres plagas, banc modo lui causa, vcre
    ^ *. \ illam leibalem ac inajorem reliquis accipercui. V i \ , deaiur ba?c nobis a Deo peccaloium iudicla iin:li:?,
    \ , - advcrsusquam noti sit renileudum. Potquam autem
    ' " ? \ , , piacuit, Patri quidcm ut graliam speclcs, Dommo
    , .
    aiilcii) ac cuialori, ui naturam, iu uuuiibus ei-imus
    giaiias agcntes; rursumqiie tempori ac < alaiMiaii,
    quod opciaj pretium sil, pro faculraie reddeinus,
    " I
    inauspicalam diem ! infauslaiu rcvcra boram,
    ; , , , - in qua l u , omnium cbarissitnuiu capul, qui solus
    , , fratrum relictus esses, ab bumanis inigiasii, cuai

    ,
    , cognali prius obiissent; obiissenl vcro ainici,
    , \ \ .
    csselqnc jam d functus paier, ac omniuni cumulo,
    ,
    defuacu pariler es^el nia;er opiinia ;quam quis

    205
    MANUELJS PAL.EOLCCl
    26
    i.eacial plme reuclam velul animam, ciim publicis -; xoevo?;, xal ; ;
    rebus. lum uosiris, ul vix non illae morlna? relicta;
    , ).( ,
    giM, nl eatn amisisscnt? quani trunc multa m
    ; " .HC Imna niagtiaque senijo oognalione nudatum !
    , \
    Quaiiquam cnim illa pridem jam ad Deum cortmii \
    grasset, tu umen abundang milii solatium reliciua
    , guperabas, per omnia admirabilis exsisiens : nunc
    , vero Ina illa sagitta cumulo ingruens, tatnetsi ipsa
    , \ ,
    per se sufficicns perdere, abunde tamcn omnes ab
    \
    illis plagas milii refricavil renovaviique: quinimo
    :, ,
    cliam amplius irrilavit ac prioribus deteriores fecil.
    . \ :
    Nuuc vero mullis ac omnigenis vidneribus com- . \ ^.,
    puflcias, quomodo ddnceps vttas rcliqirias vivain ?
    ; " , ; ,
    Nonne liqnel ul,accrbe, u i moleste, ulomriifere
    , \
    auimi ac corporis privalus gensu ac qua quis ho, \ * \
    stis ac invidus coirtra nos ralione optaverii ?
    ;
    " ,
    ainarum illum muiitiam, qui per aares in cor
    ,
    incurretis, cum illud stalim concussil, tum maxi, \ .
    ma parte emortuum reddidil l Tu quidem ad
    \ amaiiifin
    pariter ae v Q c a u l e i u concessisli, ejus
    , , *
    virtutis prseinia pcrcepturus, qua dignilaleta or
    nasti; bunc anlein mumhun ejug pulcberritao ci- , , \
    melio privasti; le, inqiiam, ac tuo auxilio: cate ^
    rnm malts animo sigilli instar in cera imptvgsis,
    , | .
    liserebil plaga mcmoriae tnimobilis. Qiitdnam crgo
    \ .
    wila sil, boinini perpesso laHa, laiiaque guper se
    ' ,
    rcpuiami ac ncgotiis publicis ?
    \ ;
    Una meciim lHgcant mlles pariter ac mercalor, ^
    \ '>,
    virqve agricola, aiqne monatbus, nec non preeby, \ , \ , \ *,
    ter, paupfcr sitnul ac dives, ommfigqve aiias ac ordo.
    , \ ^ \
    Qnippe auperstes ille, ceu quaertam palam aniwsa
    . '
    QHifersis erat; eoque migrang, mortuos reliquit a
    , ,
    ^uibus discessii. Mllilibus quidein victoriam prav
    . ,
    bebat; quibns ubique socius esset, wbi periculi' vig
    jnaxima vigebat, quod ille primus adiret. Mercatc
    ,
    f\b\\s JiN*ri cauta erai, ob pacein, quampartini pru '
    deiitia, parlim armorum vi prrcgiabat. Agricolig
    , ^
    , .
    aratidrc terrae libera pei* eum facullas flebat, qiiam
    . ; \
    jicque iis, cnni nccdum ille cateassel, c&lcare lice *
    a l . Quis aillem ilio majori monachos acpresby , *
    jerog bonore habebal? quisvero luculentius illn,
    ^uo cura vacui posseniliieri oniinem, suggerebat ? 0 ;
    fiibil pawpere9 emendicare oportcbat, quippequos
    * .
    jrjos adlitie doini muiiificcnlia occuparel. At neque

    diviiiis quoque aiflucnies deitiereri omiitebaUSc
    .
    jpitppe putabat decere, u l universog beneflciig i m * \ pertirei. Egere namque
    ipsos opuleuliores su ,
    J)!indorum dono, qua, inquinnr, ratione, fn aquig
    *
    nta, jccelfgletp inibrem nccessarium babent, ut
    , .
    (ructtim ferant. Qut gic ergo ad praefatos omnea
    , baberct, iilliue se communein, cum usus deposoe , ; i ^ l , ncgabai ? Haud plane, Iraitd iuquam : sed omtu, *
    busexpediiu< eralac comparatiis, qua quis ratioiie
    \ ,
    nc vel ttui iuiitaxal. Lbi cnimvero tanta IvoHa ? . ; Una lecuin, iui cum oiieraria, qtias gcstat mirtes,
    , \
    bomis cssrs, abierunt.
    .
    dir:nn caffgiticm ac atrana noclem, qax multa
    * / \ , :
    qtiidctn accibuate vitani iiupU-al, sii vcie sempor
    '. ^
    *1

    207

    T H E O D O R I DESPOTJB L A U D A T I O F U N E B R I S .

    ! "

    298

    doratura ! caliginosam densamque nubem, qua


    grando nitssa depluit, omne deinceps dcperdens
    gefmen, otnnemque frnclum, ac segcles, oranemque
    arborem, ac si quid omninp tcrra gerroinat qnod
    bumanae vitae refrigerio s i l ! deprecabile loniiru,
    quod animom fragore. concussit! typbonem, qui
    oculoe cordis caacavit! liofreiida fulmiiia, quibus
    Blaiim mons oblasa s i i ! exiiiosura p r e s l e r e ,
    animos incineraniem! plagam, reraedium omne
    averruncum, nugas ostendenlem t luctara mibi
    infinitem! vilam, nisi solo pielalis inluito, minime ferendam, quod haud tiltra in votig babendum t i l vivere ; cum praecipue mihi, lum illis onivcrsie, qui luam, amicc Dei, indoiem perspectam
    habcrent, quam eximia essei. Erat boc plane illa

    , ,
    , \ , \ , \ ,

    ! " ,
    ! " , ;
    ! " ,
    ! " ,
    ! " ,
    ! " ,
    ! " , * ,
    ' ,
    , ,
    , !
    ^
    .

    oslensa quae futurani reram in deterius mulationem


    pridem eignificabant. Nos porro videntes gesiicbanius, qui quorumdain persuasi vaiiciniis, malum
    in bostes rertendum putaremus. Nunc auttm
    posiquam illud in nos evenit, omnesqoe palam, u i
    quod ila maximmn, ita acerbum, ac sine rcmedio
    exsistat, affecerii, nibil aliud reliqoam est, quatn
    ut lugfentes aclameutantes, l o i u x deinceps temptis
    iu moestilia vivamus: non quidem propter illam,
    qui ab bumanis islis, vix quidquam a coeno, ac
    multa caligine, diversis libcralus, ad indefectibilent
    illam, ac ecnii nesciam serenitatem (ransivit. Qui
    enim ita possirous sed propter nos ipeos, qui gola
    causa lugendi videamur reliclt. Sic autera rem babere, per hunc modum accuratiu* exquiramtis.
    IlJe ab bumana consuetudine abjunclus, Deum
    ,
    coneeculus e s l ; fuitqoe inscriptus btalorum cboro,
    ,
    inter quos muttl sunl ejus cognati; ciiro paler vir
    \
    opiimos, tutn maier nibil illo deterior. Sic enim
    ,
    flductam facit eorum pietas, ac morum recliiudo :
    ^ ' ,
    opiima quoquft fralrum sodaliias, ae avorum
    ,
    lurba, amicique plttrcs. Quanquam ergo a nobfe,
    , \ .
    qnoa amorc proscqueretur, ac quomm deleotaba ,
    , ,
    lur consuetudine, fueril separaius; quod taroen
    ,
    cum parentibus, mullisque cognatorum ac farai , \ ,
    liarium, nibil oranino nobis deterioribus agat; ad
    \ ,
    ba?c vero cam bealis, ipsoque insuper Deo, longe
    ' ,
    uiique jucundius habeat, quam ut versaretur no .
    biscum, ui ullam rei eomparationcm intre condc . \ - D ceai: nobift autem,'qi borum fecerimus jactaram,
    ; *
    nibil ejusmodi evenil. Nam quid rei poasimat cou , ; '
    sequi, a l illad viro pnestei ? Liquet omnino non
    , posse quidquam. Quomodo enim, cum nibil sit
    , \ , \ , lale? At neque triste quid illi acciderii, qui faclus
    . * ,
    sitparticeps interminabilis vitas, gloriacquc et vo ,
    luplatis, qua? viiaa illi iirlefeciibili congrua? aint.
    ,
    Nobis autem qui corpns adbuc domicilium babea.
    mits, quod Plato piurium malorum caueam appellavit, necesse sit multis implicari malis, a quibns
    defuncli saeculo sunt liberaii.

    Nedpm erga a molesliis plurimis liberatus esc,
    , quas necesse ca( munduni bunc corrnptibilem ob
    vagari, $ed eibona nostris sic nuncupatis lor.gc
    .
    potiora adeptufesl. Quse enim aevo illopulchrasunt

    , .\
    , . \ * ' , \
    , ,
    , ,
    ,
    \ . '
    ,
    ,
    , \
    ; '
    , , , . \ ' ,
    .
    Q

    PJTHOL. G H . C L V I .

    10

    299

    MANUELIS PALiEOLOGI

    300

    ac bona tanlo noglris pracellunt, quanlo incor- \ ,


    mplibilia corrupironi obnoxiis: tanlumque ilbid
    \
    aiiiboruaidiacnmeii, nt nequelingua doccriposeU:
    , ,
    tuentem quoqtie carni alligatam intus cadentem ac
    .
    \ i c U m ostendit. Sed et eo quoque vilae illiug dd>
    ,
    ciflj preslant, quod a nostra illa colluvie puraesiui.
    \ .
    Hic cniui ne minima quidem laHilia est, ad usque
    ' fmem ommque prorsns injuctindiiate vacans ac
    .
    molestia. Alqtie adeo ul diligenler lanlum eongi ,
    doremus, Hqttebit plane, ut moleslior parg supe . \ '
    rior grt. ftuin ei iUud nobis cumule incuinbens
    ,
    iuat^in louge ineesliuam oiolesiiorem facil. Prae.
    senlis qliippe sevi tiislia, maximo bec obrulig fluctu,
    ,
    ntoltig parlibus graviora fiunt: ipsaque adeo, eiqoa
    * \ \
    bona afc dnteia humaRO usu iiuncupanUir, ne id
    ,
    quidem qed babem nalura, amplias videnlur. ' . \
    Quanquam , quid bonoruin mcmiiri atque dulcium, , * '
    quarido iig quoque, quae delkias babeant, absque , ' bettoe memoriae viro frui, malum esl non feren- , ; '
    dtim; uiqae vel bos radios dicas, quorum ille , * ,
    isura privalus sit. Sed nee bona valeludo, ac si
    ' . ; '
    qiia gunl per ee bona, magni deinceps a nobis fiant:
    . quomodo enim, quibas ne ipsum quidein vivere
    , ,
    prorsus videatur bonum ? Quod enim eorum giol
    $ ,
    separala cocpora, quorum inseparabili vmculo aui\ ' .
    Hii juncti essent, ntjllum deleciabile omniuo eonaiare sinit, utque adhuc quod dicilur, rcipsa deleilabile puieiur.
    Uli quidero m u l u pedeg gravitale gociis martyti
    bus cborog ducent, qui neque bic incedere poterat
    ,
    tibi morbus oblmuisset. MiUoemm dkere ejus illog Q , .
    pro virtule curgug, quandiu faculias rat : eflatget
    , .

    vero animas nedum propter Odci zelum ; quippe
    , * , \
    HI nwllus ^igebai; propierve pericula quibug
    ,
    pro gente defunclug g i i : mulia giquidem obiit ac
    crebra : ged quia loto etiam corpore a niali acerbU \ * ' \ , , ,
    laie dire laceraie, ne verbum quidein vti magauni
    ,
    aut parvum dicag, degenerig miseril indicio aoimi,
    * ' ,
    quove angugium pectDS proderet : alque adeo, quod
    , *
    uow muUam baberel graliarum aciionem, oti jam
    . "UoV
    guperiug oralio ostendil. Quanaobrem ille, a pala>
    \ , \
    gira ad corouagac pramia, atque a deterioribus et
    \ *
    fluxig adpoliora ac aine motu congtantia vecaiug
    , ,
    fiiii ; IK>3 aiuem u l et ante dicebam, io4o deinceps
    icmpore maie habitnri guimie; qui eo quidem caTeamus, quem nullo alio egsea*us redempluri; ca^ t> , , '
    ,
    reatnug vero iis quoque bonig, quorum ille aucior
    ,
    essei, qua praebens ad inaiar foniis, qui nonitun
    quam conguleng scu omni aiodo providens.
    ; *
    EuVmvero sentio baud gane condugigse : vogque,
    \ of
    cum pnesens auditonim corona, lum gi qui fone
    , \
    ugquam buncce coromeuiarmm leciuri eslis, ve .
    iam errali rogo. Ejug forsan dolor in causa fuil,
    qui bebiiorem moleglia aHlmum feceril. Quodaam
    ,
    vero illud erraium ? Jam gam diciurug Niiniruui
    ; .
    pronunliavi, virum nobig optimum ac exitaie dtlec- \ l u m , efiiniBO immortalibag i>oiiig oporterc donaium.
    ^ *
    Id planc veruna. Sic eniai probalum arbitror eam
    $ *
    epem decere. Noe aulem, ipsius jacuiram passos,
    , qui niaxiawrum alqne phirium nx>bis boiiorum au, , \ , ,
    t

    302
    THEODORI DESPOT/E LAUOATIO F U N E B R I S .
    p g y i a ^ v x a i . , cior esset, eratffue fuiurus, ut cssel snpersieg, loia
    deinceps lcmpore in trisliiifs versaturos. Hoc voro
    \ * obsttrdissimum, palamque videaiur aenigmaii simi8 , \
    ie, ut cum ig, cai omne vellcmtis bonnm, accujug
    , ,
    , - ajsa malnm omne gustinuissermis, bona terna
    . , onsecutus stt, nos interim, ejusad tenrpus aliquod
    privaiione tristemur. Sint plane ba?c argnmento,
    .
    at noslra pluris bona, qoam ejns faciamus ; ul
    ' , , \
    / <' \ . qoe ejwg lubentes pnesenliam hab&remug, tion propier ipgum, acqtiod ei eommodum esset, sed propter
    '
    nos ac nestrairi uliltatem. Haed ergo sincerai d i , leetionis, qttod h s verbis condusum f u i l ; setl nb
    , *
    ea qaam longe remotum ac velut abortivum. Om*** '
    nino enim secus oportebal, uc nc cjus rcs noslrie
    ,
    posthaberemus. Hoc quippe arbitror nos decerc,
    .
    tj qui Ipsie B#b45, um noe Impensius amare adairua
    mus.
    \ ,
    Me ipse igUur arguene, ac aaiis pato errorem
    , 4 ^ ckprecatus, vioiggim boriaiun vcnio, meae ipsius
    , \ - emeodaiioaig ergo vestrseque ulilitatie, ut una cvm

    vesiro 4egpola, ejus gaudii causa quo illic perfrui , \ $ *
    lur, gaudeatie ; nec in vegttam jacturam aspicien
    *
    tos, quod ilie faiac aw^raverit, trisiitiae perpeiao
    * .
    indulgeatig. Qttan maximeiniaii a raltane uiietim,
    ,
    ul cum eo male hic habcnie doleremug, outuque
    . , eedein illic delicianle, non diliciemur. l nim
    * , qtiig mokaie ferat, boea aliquen seierna, a corpore
    ,
    niigrantem conseculufii, piatie res iimdise s i l ; at
    - neqae invidiae; nemo siquidem invideat biben>i ex
    . -ioexbauslo fonte ac pepeuai. U l eintn /elici reruni
    , -<3 succes&u iMviJia coftflelur; cocomparaliim e&l, quod
    invidi aliorura prosperis rebus euas minui arbi * ,
    irenlur. Nobig autein, qui noglra bona feliciiau
    , . ' ejng, nulli deinceps mutalioni obnoiia% postbabea ,
    mug, illi Oppido congaudendum gii. ilic porro opt , rae pr^tium monilionein auspicemur. Dico iraquc
    . ' nobis congruum eese, ooo quideia ut umfto dolorig
    . \ \
    8&, tanquam elttlli eaeemug, ejue privationent
    ,
    . ,, - ieruinus : neque e n i grave aliquid aot violeiilum
    dtelwi gumug ; ged ui ctmemur leniier ferre, qeod
    , ^. '
    providealise vigum s i l ; bonigque, quag omnes de
    icpovoia , \ ,
    iUo babemug, exepeclaiioiiibus modeste delectemur,
    , .
    Sane quidorn, u i fimiri a?vi ree nibil csse puure ,
    \ \ - miie, aliugfiobig eermocsgel. Postquam autem om, \ , nino eliaoi docli sumus, veroque omni cerlius b
    , \ , bemwg, umLrani eese boc gaxubiii), viumque anl
    , \
    tulurujn iUud, baud plane impon9ior bis babenda
    . \
    cura, iHor.om autem onmino l^benda git ralio. OuoWh ybp ,
    rum quippe aiierHin necesse esl : tit qui vitam iia
    , / , impenge diliganaus, ati qubqite facto astendii, vel
    , \ uon credarous egae cum Deo, euque Ulum dire l u , , , gcanviig, oum ncc cogiUUio aliqua nec ratio teneat:
    , ,
    vel ooniraria gemieatcg, caiHraria quoqire gemili .
    biw agaroug. Cseterum eredimus in h>oo eesc ab
    *
    omm iristilla vacua: in amicorum ac coguaioruiu
    * *
    ver&ari cboris; esse in lumiue, qitod ahquando ap , ,
    pareng, golem buoc fob^ore s\i obscuraluni:
    . $
    quedque unrvereig stt praegtaulius, crediiuus essc
    ',
    conjuncluin Sahatori Cbrteio, Ecclcsiac tolius ca-

    ?0i

    3C3

    MANUELIS PAMEOLOGI

    301

    p i i i : cui illa concorporalis ac cohcefes exslilit, juxla ' ; ) doctriiia.ni Pauli; in quo ulique Salvalore ac Deo,
    *
    ,
    tapide iumwo anguiari, omnis cedificatio constructa: ,
    nam Pauli ileruin usurpabo vcrba : cretcit in lem
    plum tanclum. Alque ul ba*c pariler yideaniur, baud
    plane operae pretium sit, uicum pro ejus ad Deum
    vaor . \
    proteclione, ac bonis qnsc esl eonsecuius, gauden, \ ,
    dum essel, lum nostri ca-isa, ac propier noslram
    , \
    jacturam, grandi irislilia impleamur ac moestitia;
    ,
    ne quando isla moroei ginl, ac ejus qui sibi laiia,

    dilecli commodig anieponat. U i quis enim sincere
    * ,
    amet, mullam lubcns molestlam lulerit, quo cbaris
    , ,
    in glorta versari ac reinissione pura a cnminccon.
    ieggum gil.
    ,
    \ ^ .

    Scd el matrem quandoque a viduilate filiam,


    quam unigenilam ac pulcbram babeal, proqua
    vitarn qnoqwc iraditura erat,*alienam in regioiiein,
    (larissimo viro, jungendam destinare videas ; ac
    lacrymas quidem pro prolis separatione, quara
    non liceat, nec git facile, forsque eliam nec possil>ile l iierum videat, ab oculis miticre ; ejusque
    nibilominas felicem forlunam suae ipsius folitptati
    praforre. Delectaiur gane quanquam lugeat, u l
    ciijiis cbarissima proles sil adeptura bona, superaique molegliam voluptag : ncque euim alioqui
    dosliuatura erat. Exigtinio giquidem a gaudio vinci
    tiigliliam, ul conlingat cbarissimos bene babere,
    ab eo quod amaules molcglutn quidpiam ac triale
    _ porro^ banc aeinuleimir matrero, multain
    ferant. Ui
    m

    " '
    ,
    , , \
    , \
    ,
    (}, *
    *
    . , .
    * .
    ' ,
    ,
    \ .
    ,
    *

    qitamdam ronBolaliontm consequemtir, qnin inio ^ . '


    ,
    la?iitiam pro abjecliori irislilia, Volo aulem adbuc
    r.aiouibu^ u l i , i l m a j o r i solalio nielior nobig opi- .
    nio obliitcat.
    Eqiiideiu ut crcdamus cbarnm uostrum, malo-rura illic dare pcenas, neque nog dolori depascenti
    idlas demtift inducias : ac si quis nitatiir consolari,
    ne ei aure.g aecoiumodemus. Quanquam oratorsii,
    quanqnam phitesppbus, quanquam pro eloquenthe
    *A-iinagiia poggit ac glorielur, insanire existiiTieinug, t>l scpersuasuruni gperet. Quanqnaro delirang
    Jnstet, lapidibug biibmoveamus aique injuriis. Sm
    auiem ilie Dcum limebal, fidemque in illum giticerissimam gervavil ; parentog honore proscquebatur, ac stios quidern demerebatur, quiu el exira-
    neoe quaniuni liccret; nec ejug umuino viia ginii
    dubitare, sed suraus persuasi una^eum marlyribus
    agentem cboros, paradigi, poiiri bonig ne pro
    inclyti viri obilu iimuodica Irislilia inipleainur,
    ticut illis quispemnonhabent, inquit diviuum caput
    Paulus : sed vcl omiiiiio absoibeanlur Irisliora a
    gpe meliori, aul ccrte praevaleal illa, quo gnnl
    potiora quae gperantur, ac animi conieinplaiiouc
    gciuulnr, quam prasenlia, ac ea quac videnlur.
    jUuidui autem dico quod est amplius ? Cerlus
    quippe sum, u l dala opiione, vel posl iuultos
    dccurgog annog, regnumque adiuinisiralum, ac
    volupialem percepiam, plurinianiqiie felicilalem
    coelegiibus bonisperfrui iicorci, aut siaiim. mo-


    , ' *
    , ' .
    ^ ,
    \ , (
    , .
    , \ . ' ,
    ,
    , \ ,
    \ ,
    ' , , ,
    , , \
    * ' ^ ^
    , ,
    .
    \ ; , ; , ,
    , \ , \ ,

    305

    THEODORI DESPOT/E LAUDATIO FUXEBRIS.

    30(T

    , - rientes ea consequi, nullis hactenus prajfalorum


    perceplis, posiremum boc omnino elecloroa, post , , . babentes quae sunt aevi prtcsenlis, iis qua fuluri.
    Nonne ergo prorsns absurdum, u l quas sibi quis ,
    que velit, ea nolil pro amicis TSed el illud pense, ;
    nius, siquidem eo quod impense ainemus, pro
    *
    defunctolugemus, vilamque deteriorem putamus,
    * , ,
    , - quam al morlui essemus ; liquel palam u l et
    , , , ille nos amans, idque ca amoris vi, quae nibil noeiro
    ' mortalium cedal,quam citissime mori voluisset, ut
    , , il!o nos priores decessissemus. Atqueid merito. Si >. . quidcm enim levamen Iristitiae invenire possumus
    , posset el ille ; sin non possumue, nec ille omnino
    , ' posfiei.
    .

    \,
    ld ergo ex diclis conaequens fit praes'are itt anie
    ,
    cbaros decedas, qnam ut vivena iis priteris eortini
    . '
    migratione a vita. Ego nihilominus moderatiori
    . ,
    eermone utar : dico ergo, ut quis nobis illiqnc
    eligeiidum proponeret, ut aul ipsi priores illo de ,
    cederemos, aut e contra,ille nobis prior arewnen , , ,
    tura utrisque praeberel baud judicio facile. Quatt ' , . , quam enim bonum est vivere, jugi lamen vivere
    trisiiiia, omnino intolerabile. Quanquam veroopta
    * , bile a tristibus liberari, ut tamen per morlem, quam
    , , omnes horrenl, haud ullus peto facile in animum
    inducat, u l velit. Tanqnam ergo quibus potiora
    $ .
    \ , inquirenlibus, haud facile eit e re judicare, libentes
    , Q amplectamur quod visuin esl providentiae, nosira*
    * , . - res melius dispensanti quam vel ipst velimus, Sa, , \ , - ne enim Deus omnia scic, poiestque ac vuli quod
    ,
    universis conducal: nos autem non raro deieriora
    , , \ ' appeiimuft, sprelis bonis cmn illorum copia suppe \ - l i l ; proque eo ut nobie bona operemur, per igtio. ' \ raniiam quas nobis sunt mala agimue. Quamobroiiv
    .
    exislimo nequaquam bic fuisse diclum qjiod melius
    est.
    ,
    Ne prius ergo lemplo exeamus, quam utita dun ,
    laxaltrislitiamanirais permitlamus; u l ejus excessu
    - minime Deum irritemus, aolve dileclura offenda, .
    mns. Sane enim fulurum est u i ille offendalur,
    , , * siquidem irritaverimiia Deum ; idque e]us ctimpri . ^> mis causa, acpropler migrationem ipsiusab buina , nis. Eo auiem ipsi nos amatores ostendamus,
    , , \
    pro cbari aniroa impcndamus, quantum cuique
    . - liceal ac pulei se decere. Id enim solun) universl
    , \ in eum conferre babemue : eaque omnino verisst * \ ma reslal, nosira in rtlum diieclionis oslensio,
    Porro autem illi quoque contulerit, qui fuerit
    ,
    bomo, inque coeno corpore babituverit, quocum
    , nemo omidno purtis possil versari : sed et vobis
    * '
    conferat, tanqtiam qui ofTiciadefungamini in viruni
    \ , \ \
    \ , \ \ oplimum ac despolam, pluriumque ac magnorum
    bonorum auctorem ; inque eum.qui nunc maguum
    ,
    apud Deum locum babeat, sitque adepiurus anw
    , \ ,
    pliorem, quando eommunis generis domus ac ma
    ler, terra spirittti corpus rcddel, quo bonis opcrr ,
    bus esl usus tuslrumento, ad gloriain ac l x l i l i a m
    \ ,

    ^07

    MANUELIS PALiEOLOGI

    30$

    tfternam, qnam nos utinain consoquamurpropitiuiu .^^^ > nobis rcddciiies viri illius Dcum.
    .
    UJLC nos libi, divina auima, qtiae mullas prius
    , ,, '
    ornalasque laudaiiones susceperis, sisque postmo \ , \ dum a mullis susceplura, ac iis qui ornate dicere
    , \
    possint : quando nibil aliud defunctis ad gloriaui
    \ Aalel conferri. Pcrro videns quae eranl aliorum
    .
    gavisus sum : erant siquidem bona valde,elut ar
    , ,
    gumenlo esecnt facultatis dicendi, quanquam d i ,
    centes subjectae rei longe impares erant. Sic enim
    .
    oinnino accidat, ul quis luam inlulem laudare loniaveiil. Mea auiem ba?c baud scio qualia aHis
    . ! ;
    sini babenda. Quin imo plane scio, palam deOcere
    . a roi dignitate, aique jejunrora esse qtiam ul luam
    , \
    salis virlulem:.laudaveriiit, autve propius ad eam
    , .
    accesseriot. Tu auiein bene scio, pro lui in me ' * , Val
    amorit cDslro, quo raeis oiagis gaudeas, quain
    , 4?
    amiea quiele qoi illftmpersequtiiiter, eni ea laHtts
    , , \
    &ti8<ipies, U m babebis oranibus peiitra. Sed el
    ,
    vos, audilere, ardtiain speclanies molitionem
    , ,
    Yeniam daturi estis, ul Bitmia lietterii uiare eotylis
    , ineliii, lajiiuraque velui e pefenniikiiiiijie niedicum
    , '
    qind haurieuies, gu&iaiiduiu. praebuertiiMia, quoejue
    , ,
    aqua quam ail dultis quatnqD6 lirapida, ex pane
    \
    ipsa iiiBoiuerit.
    .

    SCITM

    SENTENTLE
    AC YELUT

    PROVERBIALES

    Quibus ceu gemmis illustrisstmis intexta Manuelis Oralio, preeclare splendorem


    habet.

    Maiimos maxime decel probalio.


    Accidal, ut nibil eliam dans, delecies, ulque vicissira
    dando displiceas.
    Sic virlua quam fortuna prseslat.
    Non lalent raagnorurn res.
    Virtus res eel dp&ideriem habens, bonisqoA altrahendls, majori supra magoetem efOcacitale polltl.
    Quod quis habet,dal etiam : ac quod eat ipse, boc alios
    qooqwe eiislfmat.
    Natura quid violenlum est; nec ut quis aliquo velit
    Irahere, in adversam parleni facile inflexerit.
    Qul malus esl in geous et suos, utique et in seipsum :
    Nam pars conlioetur iu uuo. At qui walus eai iii seipsum, iu quem alium possit esse bonus?
    Opus bene a principio excogilatum, meftasqne perscs
    l u u , ae itoe dooalum >pltrao, oon niu diviiio oulu
    facluin esso liquel. Ut eoim ad unum aliquem mirabilem flncic mulla concnrrerint, neque huraao*
    sit virlolis, aeque eorura qu a casu el fortuna eiut.
    Ideui valetil prosperi hostium successus, ac imminut
    adversariomm vires, ac clades eorum; ac e conlra.
    Solenlprimom clam geU, postmodu froiiteminduere.
    Ul boties delecii sinl.triste potius aiiquid feraot,quam
    fer.eriut.
    Moltufn pra)stat ab eis aoeipere, qai :ex dtbito pra>
    ataot, qaam qui ex gratia.
    Ubf malis faliscens geoerosus anlmus, in sua minus
    aliquid dignum ingennilale ac abjectius inclinavil: eav
    >|U8 quidem in idud procurrit: jam autem proxime
    aclurus, quem rei lurpiiudinis pigeal, resilil, majoriqjio
    fervore impetum in bonum resumil, priorque conleolio
    mulia accessiofie redit.

    Lacedaemouiorum scilum respooeum : Pugnent u( mo

    riturij et non morieulur.

    Qui mulLis destitulus e s l , quibuscum ambiliosa ostenland virlulis cerUmina eommillat, velul reniij?Mor
    obeundis glori causa laboribus efadil, bonumque, quo
    farius, eo ubique adfairalione majus.
    Magnam quid absoluie vir quisque ingennus : al cam
    mullis malis extrinsecus ingruentibus, ipsa quoque ioterna insurrexeriBl, prodigio iiroilis hk talis videatur,
    ui vel partero aUeram, nedum anibas, elucuverii.
    Ut quis invitus afliciaiur, lubens autem pietalis crgo
    feral, baud commune pra>mium coosequalur, imo etiara
    omuioo majus, quam ut proprio qois consilio ac voluotate, malorum noxam sustineat.
    SoleDlamici congaudere gaodenitbee micis, ac cum
    iisdem trisiibus pariler trisiart.
    Obrulis irisliltse fluctibus aoimis, prseseulior nullaconsolaiio, quam luctus occorrat.
    Bona abscoudfia malus desiderium babent.
    Egere veiipsos opulenliores sublimiorum dono, qua,
    laquiunt, ratione, in aquis nata, coelestera iaibreai uecessirium babeut, ol fruclum feraut.
    Qnod porum separata sint rorpora, quornin inseparablli vlnculo animi fuiictl esseoi, nullum delectabile omuino coastare siuil, ulque adbuc quod dtcilur, reipsa deleclabile puietur.
    Ut rerum felici soceeesu invldia coaOetur, eo comptr
    raluro esi quod iavidi aliorum prosperis rebus 8uas
    minui arbilrenlur.
    Existimo a gaudto vinci trislitiam, ul coniingal charissimoe bene babere, ab eo (Juod amantes noletlum
    quidpiam ac Irrste ieraot.
    ?

    3W

    F R E C E P T A E W J C A T I O N J S REGJJE.

    310

    IMP. (LES* MANUELIS


    PAL^OLOGi AUG.
    P R ^ C E P T A

    E D U C A T I O N I S
    AB JQANMKM

    REGIJE

    FlllVM

    g% Jo. Sawbqct Y. C Bibliotheca. Joaa. leuaclavio inlerprele \


    HIS AOCEDIT KKLISARII, NERITINORU*! DUCIS, TUVSI>BSf ARQUHKNTI LIBER, CUIfc ALIIS AD
    PRINCIPUM STUDIA PERTINENTIBUS, NEC UNQUAM HACTENUS EDITIS.
    AO PRANClfCUM

    I I B D I C E y i l , MAGNUM THUSCUB

    1>UCBM

    ( Basile,' e* offlcina Petri P e m , 1578, i n - 12. )

    AD[9R*BNISSIHUM
    FRANCISCUM

    MEDICEUM

    PRtHCIPB*

    > MAGNUM THOSCIJB

    DUCEU.

    luter mullipUces Italige plausus , exierarumque naiionum fauslas acclamationes, graiulaulium i & i ,
    FHAKCISCB dux, ob nattuji nuper Pliilippum fllium Mediceae columen familiae , ncc Dostrse silere Musa>
    voluerunl, eum presertlm aactae interprelera atque internuntiiHu, qui el propler irnpei atorii generi
    majestaiem ab aul# l u adiiu non excluderelur ; e( praeter boc gratulaiienis oflicium, id sccum munu
    adferrei, quod oliin augustae indolis puero in s p e successionis aiuplissimi Tbuscia} regni educando,
    inagiia reole admioietrandi el conservandi imperii palerni, admiuicula suppedilare possit. Esl is PaluOlogini sanguinis insigue lumeu iUtid, Manuel imperator Byzantinns, uraroi princeps ingenii, sumroabque doclrina?, cui nullum illa saecula parem tubsse, si recie virtutes ejus aesiiiuare volenms, nqnio oou
    lubcoler faiebitur. Non jam prolixe generis nobilissimi sepiem cum rebus geslis comuieinorabo. Nuiu
    eat ex hisloriis Micbael Pakeologus, qui piimus splenilorem imperalorii nowinis intulii in fumiliana suam,
    quam, si Otomanici generis incomparabilem felicitatem excipias, solara Deus coniipua duceuloi uin prope
    annorum successione beavit. Hunc eeculus estinregno Andronicus illius, Audronicum Micbael sccundws,
    Micbaelem secimdum Andronicus ilem secundus, Andronicuru Joannes, cuiqualuor omnino fuere filii, A n dronicus, Demelrius,Mauuel bic npsterel Theodorus.Imperanle Joanne, successus Barbari conira nostros
    babere majores, quam unquam antea, cepere. Quapropter optimus princeps, u l saluli suorum ac lotius adeo
    reipublicae Cbrislianae consuleret, quttrenda siaiuit auxilia, quibus formidabilcs Barbarorum progressus
    reprhneret. Iiaquc trjremes conscendit, Yeneiias proficigciliir, llalos principes adil, omnes periculi
    communis admonet. Minc in Galliam et semolam ab reliqua Europa Britanniam conlendit. Ubique navber suscept pro saluie publica legaiionis munus exsequilur, sed irrito, proh dolor t evenlu; propterdetesiabiles principum Ghrieiianorutn discordias, quibus bodicque res nostras pessum ire videmus. Quippe
    Gallia lunc discidiis inteslinis gravissirae laborabat, sub rege Carolo sexlo, qui puer erat, proceribus
    quibusdara fuoestas inter se simuliates exercenlibus. Omiiia frustra molilus, Veneliasque revewus, per
    summam insolenliam a Venetis quoque mercatoribus indignum in modum excipitur, qui prius euro se
    diiiiissuroe negarent, quam nummos, Uer in Galliam Brilanniamque facturo creditos, cuoi iramodicis
    usuris reddidisset. Nefarium profecto facinus, inquies : sed Andronieum filium magis erga se iinpium
    el iugralum expertus e i l . Nam cum domo profecturus ad conquirenda noslroruin procerum subsidia,
    Byzaulio hunc praefecissel ac deinde, quibus in angustiis versaretur, ei significasset : nullam filius palerna? calamilatis rationem babuit, sed lanlis in aerumnis auclorem orlus sui, secundum Deum, morlaliuin scelcstisaimus haBrere passus est. Hoccasu palerno Manuelis hujus, quem nunc ad te mitiimus, siugularis in parentem pieias.atque virlus enituil. Nam cum Tbessalonicam adminietraret colleclis e dilione sua nummis, qut palri redimendo euOlcerent, Venelias profectus, eum ab usurariorum injuriis
    vindicatum in palriam reduxit. Hoc facto, palris animum arciissirae sibi d e v i i x i t ; babuilque pieias haec
    * De aliis Manuelis scriptis quas in boc libro lasunt, vide Fabricii oolilian upra.

    311

    MANUELIS PALAOLOGI

    312

    c a praemia divinilus, ul Manuel imperio paierno poiiretur, Andronico priroogenilo el Joanne Androuici
    filio prorsus exclusis. Quanqnam enim ad Bajazelum, Amuratis iilium Barbarorum lyrannum, hi duo pro-~
    fugerunt, ejusqoe copiis auxiliaribug adjuti, Couslanlinopolim occuparunt, imperatore Joanne paire, ac
    Manuele filio, qui capti guat, in duros carceres compaclig : lainen favore propilii Numinis factum est,
    ut exacto triennio salvi tandcm evaderent, frustra mulloiies monenle Bajazeto tyranno, ut interflcerentur. Nimirum nequit in eos iiuinana sap.vire crudelitas, quos divina providentia legil. Bajazelus ipse,
    mutata voluntate pristina, Manuelem restiluil : Andronico el Joanne in aulam suam deportatis, ubi v i cUim haberent, quam diu superstitcs essent. Tanla vero magnitudine anirai praedinis erat Manuel impevator, ut cum Bajazetus immensam ab eo pecuniae vtm posceret; atque uli suam in aulam veniret, adbibitie gravibas minis; mandaret, in neutro tyranni postulatis parereU Existimabat enim fortxgsimua
    princepg, eiiam debiiilalis impera Byzantini viribus, nibil contra dignitalem ejus loci alque ordinis, in
    quem a Deo collocatus essei, adminendoiD. Hac de causa rnrsus in periculum amiitendi regni ',
    cum dernio manifestam benigni numinis opem senlit. Bajazeius enim barbaro furore perciius, surainig
    iribus Constanlinopolim obsidet ac oppugnal; quae quidem obsidio tolos decem annos duravit. lnterea
    Manuel anirauin nullo molo despondet, sed palernum imitatus consilium, Joanni, Andronici fratrfg filio,
    urbis obseseaB cura defensioneque comnugga, in llaliam ad ponliflcem, Mediolani ducem elYenetos proficigcilur. Hinc abil in Gallias, ubiCarolum regem phrenesi laboranleni reperit. Nusquam quidquam
    opjg impetrat. Cuinque morbum regis diulurniorem fore progpiceret, per Gennaniam et Pannoniam domum reverliiur. Oiuni deslitutus bumano praegidio, Deum gibi prsegentissimum experitur. Nam BajazeIu8 obsesaor urbis prselio victus, in Taniberlanis Scylbarum pi ineipis polsstatem venit, nec ad roortem
    vsque se rursus ulla rauonein libertatem asscrere poluii. Ingens bocDei beneflciuni Manuel bymno celebraf, quero bic in extremo legimus. Nec mullo post, u l suos a Barbarorum injuriis tutarelur, Istbmutn
    Peloponiiesi muro claudit, exalinctoque Bajazeio, perpetuam cum Mabomelo, ejus filio, pacem facit. Talem taoturaque principe m, lamque Deo charum, ad le, Francisce, procerum llalorum decua, ablegamue
    Hi tibi libros bosce saos, quirationes educandse regiae soboli continent, offerat: non quod lu praeceptig hisce indigeas, qui jamdudum maturi sapientisque principis numeros imples, aed u i aliquando Phi1 ppi lui, cum feliciier adoleverit, sludiis el usui serviant. Eiit aulcm, u l gpero, non ingratus hic bospes
    libi, qui cum angosiae familise ornatnentis doclnnae laudera conjunxit. Semper enim boc peculiare fuit
    Mediceae genti veslra, ut omen docirinam liberalem, et viros ex ea clarog, bumanissime oompleclerenlor.
    Magno illi Cosrao, qui prioius suis pra?lucere majoribus cepit, Cbrysoloras et Argyropulus, homines
    Graeci* littcrarumque Graecarum pcr haliam , Germaniam ct Galliatn propagatores, in deliciis et amoribus fuere. Nepos abtem ejus Laureniius quanto Janum Lascarim nalum ex imperatoria slirpe Graeca,
    Deraetrium Gbalcocondylam, Micbaelcm Marutlum Tarcbaniotam illustrem virum, in bonore babuil ?
    Denique Gosmus paler, ut aliosomillam, majorum vesligiis insistens, cum aliis rempublicam litlerariam
    beneilciis affeeil; lum nobilissimos illos Pandectaruni Floreniinarum librog, tara gancte saeculis tot adservalog, immortali gua fum laude nobiscum comniunicavit. Horum exempla tu quoque procul dubio semper
    imilabere, qui caeteris in rebus avitas palritasque virlules, ei egregia facta, jamdudum non goluoi
    aquagii, verutn etiam magnum iisdcm laudis gloriae dignitalig anipliucatae cumulum adjecisti. Vale.
    D. VII Id. Januar. Vienna Pannonum.
    Jo. LEUMCLiviug Germanua.

    313

    PR/EGEPTA EDUCATIONIS REG1J5.

    314


    1
    ,

    ! '

    MANUELIS P A L M ) L O G I
    KELIGIOSl CHRISTUNl IMPERATORIS
    AD AMABILISSIMUM FIL1UM IMPERATOREM J PALJEOLOGUM

    PRJECEPTA

    EDUCATIONIS

    REGIJE.

    C COMPREHENSA CAPITIBUS.

    .
    i
    *Ev ,
    ( ;),
    ,
    , ,
    *

    , .
    , ,
    % ,
    , ,
    , '
    ,
    , ,
    , ,
    ,
    . '
    ,

    ,
    , . ,
    , ,
    ,
    ,
    , .
    ,
    . "
    ,
    , ,
    , , ,
    9

    EPISTOLA
    PltOCEMtALlS.
    Cum :x Italiavenient, in Petoponneso le relinquerem (o, quonam id paclo ut facerem, animum twlucere potui !) puellum adhuc, et per tetalem litteris tenutler imbutum, quod ipsa quoque fortuna in hoc
    tibi fuissel impedimento, prcecepti* informabam, quie
    luti tum viribut retponderent: iimulatque me tibi [acio grandiuuulo, daturum alia poliicebar, vilce maturiori convenieniia. Nunc adolescentiam ingretto,
    el nuper ad nos reverso, nec vitem erudilionh partem
    animo secum ferenti : cum sagitiandi, venandi, uliorumgue talium peritia : missa quidem tiobii su/il,
    ubi primum navi fumes egrestm, qum nd rei militarit sludium quocunque modo perlinerent : at illa
    de quibus dictum, promma necdum apparuerunt.
    Objeclurum hic alia quem nobis arbitror, mirum
    sane viderl, quw ad robur, et belium, el corporii
    omnino curam spectent, eo potiora duci, per quod
    menli etanimo tplendor aliquis accedere po$iit : dem, quat nunquam libi pollicitus sim, merito data,
    raiione quadam iimplici; at ipsa promiisa, quibns
    prcestandis ccetero quin obnuxium, pollicendo me
    dupliciter obtigarim, ne nunc quidem exhibita: equum
    denique genero>um, et accipitrem, et canem suppeditatum ; al orationes ad prvclara cohortantes, et
    monitus paternos, cumipii filio, tum reipublicce
    profuturos, quasi de induttria procrastinari. Ego
    vero fateor, hcec non indecore dicV; sed ab homine,
    qui non omnia recie consideruveril. Par enim erat,
    > animo tuo Unello, quique tam navigatione diuturna
    quam absentia pareutum, debiliiatus esset, sui nonnihil exhilarandi copiam fieri : expuao marore
    alacrUaleque vegeia recuperata, non ignavio!, ud
    lionesliptcecepta iradiluras orationes cupide admil-

    315
    MANUELIS PAUfQLOGI
    316
    teiet. Itaque non citra rationem hoc me (actum * , fuit, atque etiam vel invito me ret diuiiut, ti verum .

    faieri debejnut, impedientibu* tiot icctkpatittnibu* ,


    notirh, exirtcta. Cum aultw magit magi$qtie , cumulari viderem neista longius durareni obslacuia,.

    veritus; vei quod eerto pottus id futurum, de prcece>



    denlibut nouem: prtonma tandttx implenda putavi , nimbis interim negotiorum, prout fxeri p<piek, exce. ' plis. E$tet sane eonsentautum, ne nunc quuhm adul-,
    lis convenientia prascribi adoie*cenlulo novi hoc . ,
    equidem, non melatet. Sedcum futurorum eventus in . ",
    occullo
    debitum ittuc omne modo pro viribu$ . 0v ,
    txsolvi prcBstat. Ea vero prolaturum me arbitror, . 'Deo ctirtum oralionii moderanle, quos tt nunc ei in , tor ,
    posterum proderunt, qu&que ittveni, et seni, fortu-
    WB cxiimz, et ordini, et hutc prceunii, tecuturwque ,
    viice conveiiient. Nolim nutem arrogantia me quit- & ,
    piam in$imulet, quati qui magna qutrdam polticear.-. , Non enim hce noitra* cogilationes in univermm erunl
    .
    (non hoc dissimulabo : neteuim id fieti par e$tel}, \ ( ,
    *ed pnr$ major ab ornaiis virtuie virit petelur quo- ( ) ,
    rum memoriam cum celebratione, posteaquam e cor , &poribut migrarunt, ei ip$a morum bonitai el $apien, ,
    lia conservat. Nec de noslrii duntaxat hominibus .
    quor, vernm etiam deplerisque vel&rum.
    ,
    .
    Hnrsus hlc qtiitpiam nobit forlaut dicturus est, '
    satis e$$e, si mandemus, eos ut adeas viros, et quam,
    primum pellegat ipsorumque te proeceptU excolas. , ,
    nobisJnterim hoc labore motestiaque liberatis. Nihil Q ,
    . , equidem absurdi ab hoc homine proferri fateor : es$e
    nimiritm magnopere necessarium, ut admtrabiles .
    hoice virot in$picia$, eosque tibi prpfectos ntorum ,
    magisiros,
    quce tibi nnnc adsunt, auxiltatores ,
    adjun^ai, ad rerum praclararum indagationem, - \
    quiJem vir honus et egregius fieri velh. Nam quis , jitventutem metius ad virtutem manu quast ducere.
    norit indicatii hisce viris, qui et prudenler, el perite,
    et $tudio$e, et ingeniose, el sollicite, quidquid ad di$-, , ,
    serendi cmUmQue doctrinam confert, investigarunt
    ? , ,
    ;
    sed arbitrabar id quod meum est, licel alioqui non
    ,
    magni momenti sit, hic tamen ptu$ illis valiiurum
    :
    , .
    affectionem inquam poternam, cujus ignis admodum
    e/pcax vehementer ampli/tcat ea, qutx tu mihi de tua , natura das vatiqinari : quo quidem in valicinio me f) , ,
    Dens (ular amem petilis ex poetarum tibris, non .
    quod ea pro placitis habeam, sed hhtoriai tlmplici- (
    ter eansa) tam Tiresia, quam Catchanie veraciorem, ,
    faxit; Itidem omnii erga nos offlcii prastalio lua, ) , ineffabili quadam obedienlia decorata, nobis incita- .
    , mento esse pottit, utagenda tibi prcecipiamus. Pater
    igitur, et qui supra morem palernum ditigit, filio , diligenti, et ardcntius quidem, quam filii toleant, . ,
    ea prcecipiem et exponeni, qnas ex usu futura sunt, , ,
    quonam pactonon plurimum efliciet ? Nee enim fi- , '
    dem ulli pracepto derogare fas est, nec detreclare ;
    impetium, etiamsi quid offeral $ese, quod mordere , ,
    videatur, nec recusart, quo minus ipso focto verbh , oblemperes. Prccleiea quiddam aliudehi, qno nos il-, ^

    7
    PR/ECEPTA EDUCATIONIS REGLE.
    318
    \\ , - ti$ mperiores tumus. Nam cum auciorhaU loqni.
    . ' , 3 quod sane permagnam in tudi maqhiro, doclore,
    nal $, qnovit ath vel moderante, vetfingentejuvenum in^ , genia, vim kabet, mihi quidem omnino licet: dl npn
    , , - ithtem HHt, etiamsi zet universorum tn unnm ta , evbV pientla coeat. Quo enim pacto vel tibere, vel fideli . - ter, velconfidenterregi$,patris, amicimore, prcccepe , , ^, rmf ii, qui et imperii majestate inlerritum anim*m
    , , , tnppiditante, carent, et affeclione, vi naturalis amo*
    ,
    ri$ nmversas atias $uperante et amicitia, fiduciani
    - prartextu famitiarhalis augente ? Exempto sunt Dio,
    , ; - Isocrates, cvmplures ati, qui scripsere quidem illi .
    , , , mnllns regias (sic enhn appeltata? sunt) orationet, ad
    , ipto* etiam reget : sedquod personce tam suce, quam
    , *
    regia decorum servare cuperent, nec vel in&olentet*
    tf proiervl videri : protixa regiam eminenliam ar, , - tt demulcent, ac deinde ne sic quidem Rbere satis id,
    , , qnod dicendum erat, pronuntiant. Ex his equidem
    $ ,
    tirisqus pneierea divinioribus, collectas hasce sen % tentiai, quibus et nobis forlasse non contemnen. * - dum aliquid adjeclum e$t, libere ac paterne (ut ita
    , , loquar) offerre tibi volui, ceu debiium pariler ac mn
    ) , ftu*, cenmm capitibus inclusum, qum Acrostichide
    , ( , quadam digeruniur, in qua ipsa par$ qucedam esl
    ) , , voli, quod Deo minime rejici opto, si quidem et
    , , pro volo precet conapiendoe sunt, more patis et regis
    fjzi , - illiut admirandi, qni dixit: Exaudi, Domine, pre, , cationem meam. Tu si avimum m,quce COH$UIUP~
    tur, adverteris, magnum ipxe tibi emolumentum affe* , ,
    re$. Poterant autem. omnia paullo dilucidius expo , ^ \ $ed exislimabam equidem, meliut este, non quid
    . '
    quid esset os$eum, e tarne prorsus eximl : ul restaret
    , aliquid in hoe epulo, quod ad quaprendum majoris mo , menti cibumconvivm anhnumexciiaret.Nec enim par
    TQ erat nobit, ad strenuitatemte coliortantibus, inefi, . caces ac motles tibi cibos offerri* Tu menlis robqre
    - quidquid difficilius ett, digeretit rectt medullam
    , . ipiam ciculeniam iibi reddito, qvm animum tuum
    ^
    mulio tane meliorem efficiel, quam corpus Achillit
    , - leonum, ut in fabulis e$i, meduUce. Nam mihi quidem
    , > pertuasum est, tantumhicinesse fructus, ui,tiquidem
    , ' eum itudiose dccerpscris, facile pxmii ajilUiimus ei
    . , - hominum sis evasurus el regum. Quod si auctox ho , , rum ega mulio sum injeriQr t i i , quce bic me per, zcripta sunt: minime id quidem impedimento tibi
    . * sit advirtutem, telullain parle obstet :sed U quid
    , apud me rei melioris fuerit invenlum ( quando nemo
    , bonorum pranus omuium ex$er$ e$i), id uli hmredi \ ' tuteadea*, elmultum adaugeat* itudiosius ex ratione
    , decori putabis elaborandum quam vel bonh paierna
    , , vel iptum regnum. Vilia v$ro mea perspiciens (qu<B
    . tane permuita et magna sunl), ex ii$ quoq*e lucruni

    uliquod percipere velis; prccficiendo seilicet illa (ibi
    . ceu quemdam vitce meliorii tutiorisque gubernationis.
    ( * , ) magitiram. iVam recle fecerii, si eos ftteris imilatus
    , - qui naujragiit alienis servantur, illorum delictis ad , versisque casibus, quid opus facto *it, edocti : duin.
    . , vel longum tale navigationibus dicunt, vel pro virb \ - bus sibi coiisuluHt. Qum el illud aliq.iando accidit,
    %

    310
    MANUELIS PALitOLOCI
    320
    utquit laptuiproximus, i aliutn priu* viteret lapsum, r
    retiltrel iquosane pactousu venire sclet, ut aliorum * ,
    rmina menie praditit saluii sit. Ilidem rectius ali- . . . . . .
    *
    quando medicis, ariem tuam magnopere jaclanti- ,
    but, difficilei aliqui nonnullis morbot eurarunt; ,
    expgrieniinm duntaxat inde nacli, guod eadem et ipiiperpessi fuittent. Imo medici qnoque tritum . ,
    vulgo proverbiumrefeUerunl, qui dente vel oculo ex,
    phramaco quadam amitso, vel aliud quiddam perpeui,
    ,
    deinde propriis ex erraiis facii perilioret, quos mor- .
    bos suis in corporibus curarenon potuerant, iit aliot ; xov
    plures Uberarunl; per accessionem experientice ad
    artem, vi niali . Ad summam, qui malu$ , *
    ette wit, nullum ex ulla re capiet emolumentum, bo* , rtui autem ex omnibut.
    * ,
    , . , ' , ' .
    %

    C A P I T A

    C E N T U M

    PER ACROSTICHIDEM *
    , 1,
    , IQANNll,
    , Ylt),
    , 11,
    , ,
    , T t l ,
    , ,
    1] (2).

    CJESAR, CiESAM,
    liANUEL, JOANNI,
    PATER,,
    A M M l , ,
    FRUCTUM, CIBUM,
    MEI, TUO,
    QUALIS QUALIS, YEGETO :
    C l i l DEUS MODERATOR E S T O ( I ) .
    I.

    * ,
    Constat diversa vivendi rnortalibus esse gencra,
    \ , \ , ,
    quae paitim a prudentia, disciplina, probitaie,
    partim a siupiditate, inscitia, improbiiate prove- \ , \
    \ \ niunt r t distin^uuiitiir; rursusque dividunlur ac
    .
    subdividunlur, eo quidem numero ac varieiate, quae
    auimi vi comprehendi nequit. Videlur autem aliud ^ * ,
    alii praestantissimura esse, dua% non plures ob
    , , , * \ .
    causas, vel bonesti, vel voluptatis, nonnunquam el
    p,
    amborum causa. Difficulter quident ficri polett, ut
    . , aequaliteranimus in utramque partem propendeal;
    ;
    rt accurate quis ad id, quod inlegerrimum est, re . epicera velit. Si lamen Iioc quoque concedat atiquis,
    .
    senaimprobus eril, qui in titramque partem dislrahitur; prorsus auiem malus, qui toius volupiaiibus inhiat; qui denique bonum seclatur, ex ipsa re bo*
    %

    nus erit.
    II.
    Aliis vivendi ralionibus prtmo commemorala loco
    vila longe pncstai, quae asperrima quidem omnino

    B\
    "
    ,

    (2)
    (1) Sic ronslrue : Cmar Manuel pater, Casari
    Joanni filio frucium animi mei qualis qualis, cibum ,
    , {\ , aitimo tuo vegeio, tribuo $cilicet, cui Deut moderator
    . .
    etio.
    * Id ejt quorurn priuiae littera? verbis subjeclis contineolur.

    322

    PRiECEPTA EDUCATIONIS R E G L E .

    321

    , .
    , \
    . ;J \ ,
    \ , .
    vs . * "
    , , \
    .
    , ,
    , ' . ,
    , ,
    \ .
    ; *
    , . "
    , 4 .
    '

    videtur esse, belli ejus causa, quod cum voluplalibus gerit, sed in universum ila comparata non est.
    Nequaquam enim voluptatis expers esl, cum el
    recli congcienlia el gpe deleciare consueverit. Cum
    eadem vita, penitus bona, conjuncia sunl graviias
    aique constantia. Nimirum ejusmodi sunt noti vi~
    liala bona. Quemcunque semel amaiorem sui nacla
    fuerint, is et lotum se dedit eis, nec ad ullam reni
    vanam cvagari cupidilalem sinit. Alteri, eujus finis
    est volupias, nec inest boni quidquam, nec comitabitur. Fieri cerie nequil, ut quig una re perpetuo
    delecietur, alias appetens alia, quae non reapse j u cunda sunt, ideoque ad alia scmper bominem avocant. Tertia gane, media qu&dani esto, ue, qui bona
    non facimus ipsi, stalim ab initio praecepta duriora
    tradamus. Nimirura ealenus voluplalem non omni.
    no rejiciendam ducamns, quaienus mali quidpiam
    ei non adest.
    III.

    ,
    . , , ,
    \ , .

    . \ ;
    . ,

    , . \
    ,
    . "
    \ , C

    Electiouem borura vilae generum cerlo eciag esse


    cousilH, non naiurae. Quippe naluram AUhiops,
    Scytba, Gallus, bomines univerai, unam qiiamdam
    babeul, naiionibus ipsis ob exiguas quasdam proprieiales iimcem diserepantibus. Animi vero i n aiitulum difficile fuerit eliam in fialribug non eese
    diveraum. flaliones ergo vivendi, ceu dictum est
    non indisliDCtae nalune ralione dislinguunlur, sed
    ralione ecindentis ee in diverga gtudii el electionis.
    Cuivia autem vitequod jucundissiniam est, ex coneueiudiin conciliari arbitror, non a natura prorsug

    ,
    . , "
    .

    indi. Nam videag laboriosam malamque vitam alicui < haram, qui ea sit * : nec insuetam cum il)a
    commutaverii, Ilcet el voluplatis plena glt, et viiaperio ibareat. Ulendum ergo ratione vila meliori,
    uam ugug ipge jucundam ac gratam paulatiin
    efiiciei.
    IV.

    '.
    Scire debea tibi, qui nunc in ipso aetatig es flore,
    " ?
    , , \ peropporlunum boc esse lempug eligendi viiam
    optimam, quam et praeclarissime agas, et imprimas
    , \ , \
    * . animo, et tibi propriam ac perpetuam reddas. Nec , $ dum enim tediflkulias aulicipavii. Nam prius, qaam
    . " - ipse le viiiis iufeceris, facilliinum fuerii reg bonat
    , ;. , - alque prxclarag agere. Sin pravitatis parlicepg fac
    tus fueiis, duplicem niolestiam experierig. Magno, \
    pere laborabis, et operosum erit, ambaruro ul mu, 4 .
    nuum abgteraione libererig a malo : et bonum tibi
    concilies adjunctione quadam accuraia, qua3 vix lougo Ueri lempore solet.
    '.

    V.


    ; ,
    \ . -.
    , , ,
    .
    , $,
    .,

    Admodum mibi videlur egse perspicuum, fciicitalem eoruin, qui rerum poliuntur, ab omiiipoiento
    roanu pendere, quando el cor ipsorum eadem cotilineri perbibent. Ilaque lc felicitatis cupidum scire
    necegge esl, eani ibi quaereudam, unde bauriri potes, nimirum a Deo: praebendo lemetipsum non i n dignum, qui prosperitate fruatur. Nam cui cum iig
    quas cxpctit, rebug haud convenii : is vcl prorsus

    324
    323
    MANUEIIS P A L . 0 L O G I
    eas non assequetur, etiamsi mnxmie quaerat : vel , ; p x t i , Wj
    male, posrqnam asseculus fuerit, amiticl : quod
    \ 6.
    liaud dtibife pejus cst, qnam plane non adipisci.
    VI.
    R i * in prhms utilis eet, opportune ac recie ab
    ommbtrs onrnia fieri: lnaxiine, cum divinitus aliqtitd est petendum. Quippe magis expedit, nihii uti qu itn ullo modo petere, quam rem non juslmn, nec
    ajqaam peicre : nami Deum facilius ad iram provocavcrit, qwi sic pelit quam opiati qiridqnam impetra-verit. Dtms eirim id, quod decel qtiod indecorum esl praetoel. Exaudire nimirom, prrcbereque
    solet, non cum quis Todfcraodo, lacrymando,
    plangcnde, inctimbetido precibus, id postolat, quod
    esse irocumento possit, ctim ipse profuturtim putet
    { mutta vero talia slc a Deo per ftunrmam ignora- ^
    tiouem pelimus} : sed ctrm bani prjidici privairve
    gtudiosus, ca facit, per qnae voii conipos futurus
    est. Hoc scilicet, esl preces efllcacitaiis robur habere. N a <jtii coirtraria facit irs, qtias precibus optal
    qno pacto tecum ipse dissenlicus, Deuin sibi peest$
    a s t e n t i e D t e habere?
    VII.
    Copia boni divHtkus, iiistar ptavia), beaberts;
    * i aceptrum a toeo *e ceiigecutttm agnoveria, CH
    le genrmn cjus esse scftertg, eiqee gervirc, raagig
    tibi votope focrit, quam quod aH*g impereg. Scire
    vere debee, multo ie magis Dea servnm ease, quam
    jg libi git, qu*i precio oosiparaeii. E l taniom q e i <dem intor uirannqoe gerviUOetn tnteregt, qiiatntum Q
    Dei ganguig ab argento dtstat. hno pothig, excepia
    itnperil itgniUfie, el rederaptum aere fiiactcipium et
    wigervng, et- fralcr, el fcoiiore libi par egt, ratiojte- na*tiraB commams, e lcrra fadse; quodqtte
    ^rimag s i i oaumim paler ig> <\u\ Dei maiiu formatue
    fuit, ilemque raiione imius et ejusdem baptigmi, ac
    o b i i * omnium causa Dei morlis. Mii.iroe certe propier iuxquaiUaiem dignicalig, effeire ge l u t i w gopra
    Uilum dtjbel, Deique donum aliquod, supra donuin
    ^jugdem, quod cunclig ex q u e conceditur.
    VIII.
    Anie amiiia tjbi gi gubdilog luos cum amore paTiler ac meiu te colere voles, quodqtie visura tibi
    fnerit, pre lege ducere, uecesgarium eril, ut eadem
    ratione Deam ipse colag. Qualcg enim tili vig esgc 0
    1

    subdilog, talem gcilicet ipge te geces erga Dominuni


    Iniing uuivergi absque quo fuerU, otttllum revera
    laborabig^ at parum omnlno peificieg, el evenlum
    i n s i i u i o tuo conlrarium eiperieris. Quippe leipgum
    <ei gubdiium esse velle, cui naiura gubjecta sunt
    tinivcisa ; id vero tel iinprimis eflicit, ut lui gponle
    sua tibi suhjecti pareatn : itidemque Deum offendere, nibil est aliud, quam contra tetpsum -expertem quoque sensus naiuram conciiare. Paiet boc
    Joiia), Dalbanis, Abirumi aliisque talibus exemplig quaemoduinimnierecensenda veniunl.
    IX.
    El mauere libi bona, gratis concegsa, planesalva
    vis ; el majoribus a Dco cuiuulari ? fac ei pro v h i -

    (0
    , \ '
    . ,
    f^ov , . ,
    . \ , , #*,
    , ,
    (
    , ' ) ' ,
    , ' . * '
    .
    , ,
    ;

    \ ,
    ,
    ,
    , . *
    \
    . ,
    .
    \ , \ , ,
    , <
    { ^ \ ^ \ 3
    , \ \
    \ * * ,
    , ,
    .


    , - ,
    .
    "
    , 4 *
    * , ,
    ,
    .
    ; ,
    ,
    , \
    \ . ^
    , \ , \ ,
    .
    *.

    , \ ;

    325

    PRJECEPTA E D U C A T I O N I S R E G L E .

    320

    * . bQs, quidqtlid omnioo debes, exeolvas. Nam Oeri


    quidem nequil, u l opcribus noslrrs benefi
    cioruro a Oco profeclorum magnitudiuem exa?quo
    ,
    mus : auimi lamen alaciilaa, qiod quidani dixit, ma , $ , .
    gmfieri meretur, quamvis absii ipsa iacli pra*s(atio.
    ,
    Quamobrein cave pulcherrimum aes alienum pessime
    ,
    dissolveiis, nec id faciendo, quod poies, nec quod
    . *
    deest, satlera per ip&uai velle complendo. Recipil
    ,
    aulem Deue id, quod a nobis debelur, non mani , .
    bua suis, sed pauperum ei opis egeitiiuzn. Namsic
    ' ,
    eum el nobis accipere contenianeum est, et nobis
    . * ,
    ipsum vicisskn largin. Quod si facuUalem haben\ , '
    tcs exigua qucdam reddeodi, et quidem ex illi>,
    $ ,
    qiwe ab ipso.nobie concesaa sunlea spoutedenegamus,
    ;
    ex ijiouirna quadam seeordia, nobis farailiai i : quo , \
    ; nam pacie jurepolerimue alio rurtum poliri beneflcio?qui fiet, ulomnino priusconcessum D<MI amiltaiBite, el inexorabilher poena[convenienie nmttemar
    X.
    .
    ^ .

    . \
    . , , ,
    ,
    ,
    ; .
    , , ;
    , ,
    \ . g

    SatU ex se pareblt, quod dtciuri auams, ac proferatur satie. Qoi Deum dtligere non vull, ei sunl
    infeeu Dei creau. Qui Deiim non m t t i i i l , eiiam
    ipsag rtrttra umbras forraWat. Qui leges ipgfug non
    gervat, tamelsi magnus t i i , iametgi clarus, lamet8i plenus omni sapientia : tamen nec babiiurua
    esi, qui decretis ipsius obtempereni : el serviiulem
    potitts semet non mciioribit, qeam ipaa gkvi n n n cipia. Qttapropler qai benevolof habere vult eog,
    quibus imperat, semper iUios benevolfntiam con-

    servet, in cujug potftgtate flatua oinuig e*t,et qni


    viiaot sttppedilat, Ofmiemqiie animum ad boouRi
    , knpeUit. Nam ipso vtvimu, el inevemur, el
    samtis. Ibem eii, qui efkit in mbh ei ut veli ,
    mu4 ei ut prcvJeauM, pro tua in no$ propemione
    .
    qttraadmodum divus Paulaa ait.
    '.
    XI.

    Anteferenda tibi conotia rebna esi Ecdesia, qaa^
    ,
    te qaoque ciweiis atilepofift, et instar omnium est
    . \ , , , ,
    tibi eecundum Deam. E a i i l i mat^r, nutrix, niagi^
    , , , \ , \ stra, iiiformatrix, alipta, via, vis dnx, adjoirix,
    , .
    incilatrix ad ptilcberrima qusevis, et niaxime dura
    biba perpetftaqtiA. Nam nibil eonim, qna? hac con , ' , , ,
    tinentur, vel flnxiifn,TeI obnoxium est interitui ;
    , /., \ .
    sed a^ernum, corruptkmls et inieritus expors*;
    - D aplerroe el cwnrptiouie ac interitas expenibOs
    , 2 , \ *
    conv^niens. Omnia nainque spirituafia suni, eaqn&
    , propier t e i e r n a , ei bona, el imraola : quae ci po \ .
    tiora ducemh sanl corporeis, velttl ad titam banc
    , , \ . ,

    1\
    "
    .
    , , ,
    .
    ), ,
    ,
    ; .
    \ , \ . '.:

    pertineniibuB, nec allerins sesc porrigentibu&.


    XII.
    Repngnare dogmaiis Ecciesise, perinde est, ae
    quts velit gtimolis calceshupingere. Qaapropicr
    boe facieniibua longum valere jastis, si corrigi nequeant ; eorum mibi furoretn aspicito, in quale
    inalum prapcipites ipsot agat. Quippe dum calcibiis
    Ecclesiam Dei ferire voluni, quam ipse suo sanguiiie acqnisivil, niliil agunt alivd, qiiam quod
    audacia quadam Insaniae ^ pedes cruenlanl. A i ego volo scias, illa dogmata portum quasi

    3?

    32*

    MANUELIS PALAOLOGI

    quemdam esse ac propugnaculum, gculuroque. , ., . "


    Icrensioni aptissimum. Quippe cum rfdversanlium


    invicem sibi cogilationum nimbis obruimur, ubi
    primum ad ea confugiinus, screnitalem puram i n - p . , \ ,
    venimus. Per eailem licel omnem linguam gnper , \
    bam, nosque mendaciis adgredicirtent, abigerc.
    , *
    Quis igiiur Ecclesiam, qua3 causam talium taulorumquc bonorum prbei, val.le diligene alqne fo- ;
    vetis, et ad eam pertinentibus nimiopere benefaciens, debiiam ei gratiam retuleril ?
    .
    XIII.
    \
    lnsigniter et expcdit el pulcbrum est, nihil agere
    . ^ *
    mali. Quippe quidam qnasi gradus ad virtutem egt
    . .
    malorum exlerminalio. Melius, boni quid agere.
    Principia namqne flnes comilaniur. Pulcberrimum, ^ . , \ *
    renn rnaximam feliciier cflicientem, Deo praclarum
    .
    . .
    facinus acceplum frrrv : eine quo nibil boni fieri
    pntesi. Qni praeditus vittule, modcste se geril ; .
    \ (
    splendidiorem reddil animum. A l iis qui propter
    facinora gua(quae ganemagna sini, ei admirabilia) \ ) \ inagniftcesemeteffcrunt, nieuicndujii, ne laudabilia , > .
    gereules, ipsi gibi detrimento polius sint quain
    " , \ commodo. Quippe Deum adversum experientur,
    , ;
    el (uti propheiae verbis uiainur) quo paclo gubsigiere poteruni ?
    XIV.
    '.
    Maltim egl, booi quidpiaro non facere, cujus
    , *
    elbciendi iacuHas aderat. Non eniin frustra creali
    . , '
    gumus, nec ut in otio viiam transeatnus, planeque , \ ,
    nulli simus usui, lapidum inslar in jurgite jacen- Q .
    lium. Pejus, improbe agere : nam ad opera bona
    . ' .
    condili suiiius. Pessimuin, ubi quid mali perpelra, ,
    verie, id operaio dare, ut culpam in alium couferas.
    .
    Id Dialum priuas illis biunani generls pareutibus
    ,
    plus nocuil, quam quod inilio legem violassent.
    , \,
    Nimirum noo malum malo, quod aiunl, qiiasi de \ ' ,
    , indusiria rem noxiam seinper cumulemus ; ged
    . \ aul quod bouum egt, agamus, autsaliem mali quid
    .
    designanles, nobisid ipsum ascribamus. Nam bonug esl, quicunque v u l l ; ct qui vull, malus.
    XV.
    '.
    Admonetlsocrates senteniia quadam sua, dan ,
    diim operam, u l oinnibua jucuudum te prabeag ; .
    aloptimis uiendum. Eacum laude digna senlentia
    , 0eil, verum ilidem facilis, scita commonslranda & , *
    est raiio, qua preslari possil. Nam e quisque
    .
    meliorem exislimal aliis, digDUinque censet, qui
    , \
    majorcs el bonores ei munera cousequalur; adeu que difQcillimum iaclti, gratus ut omnibus ba . ,
    bcare. Sed enim strenue laborandum, expendendae
    , \ ,
    pecunix, dexieritale quadam ulendum, ut egregie
    .
    rem praeslea. Nam qui maxinia quaBdam appelil, non
    ' ,
    t uilum admirari causas, ged enili quoque debet,
    .
    ul adipiscalur.
    (XVI.
    Nunc id dicendum veuit, quod ei per e diclu
    , \ *
    pulcbrum esi, et oratorig scnlentiain cotnprobal.
    , \ |5
    Neniinideiiegato, quibugipse dignusest ; gedeslo
    , '
    popularia erga unlversos, atque aditu facilis ; c l
    ,
    r

    29

    PR/KC.EPTA EDUCATIONSS R E G L E .

    3 0

    , . bonorem imperliens, cl urbaintalcm adhibuiis, et


    uuivcrsis, quanlum poles, succurrens. Qacd st
    . \ bomimtm causa eroganda pecunia fucrii, Jioc ct
    , ,
    laetus el bilaris facies : ut opus ipMim niagnani , ' ; milalis, non coactionis cxistimetur. Quaiabamico
    . ; * ;
    tua causa praestita, volupiali libi fwcni : ca fa>*
    ; , ;
    aliis exbibeas Sic el amplam in priniis ncc mints
    . , \
    boneslam libi cuinulabis amiciliam.
    .
    XVII.
    '.
    Videiur
    ei
    illud
    ad
    bane
    certe pertintirft senlen
    tiam. Arbilror enim cos, qui rem conducibilciu
    . , ',
    tiioi^endo siiggerunl, amplectendos esso ; quamvis
    , ,
    foriunae sini lenuisbomines, quamvis cx re nulia
    . " tibi noli. Sin quis noxium quidpiam libi consulei,
    , ,
    ' , , ^ st quidem ut dccipial, bostis atrocis officium
    facil : sin per ignoraiioiiem, caHeroqui benevolus,
    ( \ *
    proposili boni iioniine laudetur (nam ex eo nosti a
    >, ) *
    qnoque Deus aistiinat), ob incautam vcro simplici, .
    , ,laleni nec coniempiui sit, nec reprebcndaiur.
    Quippe ne Dcus quidem pro iribunali sedebit, ut
    .
    de sluhis et insanis bomtnibus senicntiam ferai.
    XVIII.
    '.
    . ot
    boc quidem modo viros tam opliinos et uiiJes,
    \ , \ , *
    quam eorum dissimiles, luculentesatis (til equidem
    , , ,
    aibilror) agnosces : quoj principibus viris i u
    . ,
    primis esl uiile. Nempe ciim exploraveris, quo
    , ,
    pactosint erga Deum affecti,<juo paclo comparata
    , * ,
    ipsoriJin vita, quo pacio se gerant erga amicos,
    \ , \ Q erga sanguine junctos, erga cives et exlraneos, qu
    * , ,
    paclo res ipsi suas adniinislraverinl.ei quibus obloe* , .
    lenlur, a quibus abiiorreant: tum vero naluras eorum
    / , ;*
    deprebendu8.l)iligcndo$diIiges,neiniuem odio prosc-x
    ! ,
    qucns : et illis uiens, quibus uli pracstat, cxloros
    . \ , \
    non negliges. Sic ei rito diliges, ct perpetuo ium
    . *0
    ipsc diliges, tuai diligeris. Nam qui alleri facile
    .
    jungitur, facilius abeoilem se disjungit. IIoc auiem
    .
    vitaudum mente praidiiis.
    '.
    XIX.
    0)
    Libiium cui fuerit, babere nemini filem, is facilc
    ,
    seipsuin boc pacto perdidcril. Nani omniuo indi '
    gcmus alier alierius, si vjtam'inculiuncii nobis cs^e
    ,
    volumus. divcrso iidcru omnibus adbibere, pcr . , niciosum est, ciim lieri nequcat, ut ab bac v i t i
    , \ " ^, D improbitas absil. Peritergo, quisquis omuibus crcI ^,
    dii, et uemini. Cum aulem ulrnmquo sil exiliale,
    Oaf v, :
    si necessario sil lili^cndum allcrulnnn, j>r.xslai
    . '
    aliquid ob fiJuctam pau, quatn otnucs prorsus b.> minos suspecios babendo. Nam illud inmiodic.c
    * \
    simplicilalis csi indiciuni ; boc evidcns niniia? pr i ,
    vilaiis arguiricnlum. Minima vero pravilatis pars
    ./
    oinncm giinplicitaiem superal, nibil nun sludio 110 , ,
    cendi molicns. Elooinino vitiosa giniplicilas cst,
    * .
    lioii uaiura, sed quia nimia ipravitas auicin, ulraque de cuusa.
    XX.
    '.
    Iu ea fidc,quam aller adbibemus alleri, cum cx
    \
    , trema deiuonslratum sii essc viiuperabilia, media
    incedendum via ; quibusdam scilicei i\l credal, oc
    , \
    quibusdam I H K I C I C a), qui iiialoruin allcrulro r.oi>
    *
    :

    PATUOL. (\. C L V I

    11

    331
    MANUELIS PALJEOLOGI
    332
    rumpi nolil.Bonis fiiiem adbibebis, viiabis malos.
    ,
    Quippe si bonis iidem non babtieris, omnino malis
    . " , credes, cuiu neccsse sil, aliquibus credere : cou , \
    iraque, quain iieri par eral, aul diflidens, aut cre -,
    dcns, quibus non debebas ; faeile corrumperis, el
    , ,
    gravius quidem, quam cogilare possis. Elenim
    ' 0
    1'urina de frumenlo, duobus commintuo lapidibus,
    , \
    eflicilur : borum vero, non dicaio amborum, sed
    , \ )\ .
    allerulrius seorsum mira perdeudi vis csi.
    XXI.
    '.
    Omuino tibi cerlus amicus est, qui adiirissus hi
    * ,
    societaiem reruin gerndaruin, blandllias ei, quod
    , cxpedil, posiponit. Qui vero gratiae capland, qu&
    .
    sii uocilura, servil, nibil ab odio persequenlibus
    ,
    et bostibus ipsisdiflerl: siquidcm non eliam pejor est
    ,
    bosiibus, qui assenlaiulo decipil, niememque , .
    tantam non corruinpil. lmo prasierqiiam quod 110
    xius est, eliam bac illos in parle supcrai. Hoslcs
    . ,
    enim molesii sunl nobis atque graves, et quisquc

    aic compaiati sumus, ut re molcsliam nobis exbi \ *
    benie liberari cupiaimis. A l bic, eliam cum nocet,
    . \
    jucundus esse pulalur, ideoque potius amorem,
    , \
    quara odiuni merevi videiur. Hoslis praeierea fleri
    , ~
    potesl; u l retoncilielur, nec eo niiiius, ut prosier: ,
    natur : bic vcro, cumlatilarc possil, exlra omnem
    , \ " teli jaclum consislit, el ad fraudein sese convcnit,
    . ,
    absuoiens a quibus aliliir, et in eosdeiu belhiino
    ,
    more saevieus. Aiqueboc sane gravissiinuin esl, quod
    ; \ *
    fallendo lucrilacil; lucrifaciendo, iu fraudein allicit: .
    tcproiude niatum modo non in infinilum progrediiur.
    XXII.
    '.
    AJ decus pralorum flores peninenl : coelum,

    sidera, principem siudium veritatis ornai. Ac na .
    vium quidem robur in cariua coitsislil ; adiuin,
    *
    in fundamenlo : cjus aulem, cui pcrpeluo curae po ,
    pulorum Cbl et urbium salus, ia boc, ul quidquid
    , \ adnuerit capitc, vel ipsis servetur bosiibus, quod
    , .
    cxislimare debeai, ne vivendum quidcm sibi, vio; ' ; lata flde. Verax auteni reapse ducelur, non qui pro-, , * \
    lnissorum pra?slationem converlil in quaeslum, ut
    . ; ' * ,
    ex ea vel alat sese, vel opes consequatur. Nain
    , cum finis ei proposilus, non ipsa per se verilas,
    , scd pecunia s i l : sic ubi verum sibi iton futurum
    , , ,
    emolumenlp pulaveril, mox pcdibus ab eo procul , cantur omnia pacla convenla, omue promissum, D
    5
    ^
    inulrumentum omne, quidquid aclum denique
    . * , siiriul sacranienla praestiia pro nibilo ducunlur,
    , * ,
    etquidquid animis terrorem uielu religionis injicit, ., \ , * .
    tanlum ne jaclura pecuniae iial. Ilaque vcre veri -
    talem ainore proscquilur, non qui babeleam quaa ,
    stui, sed qui mcndaciuni, maliliam, fraudem odil,
    , , , ,
    u l res odio per se dignas. Nam ipsura menliri,
    , ,
    multiforme quiddam est : el oporlel eos, qui ab
    , ejus immunes esse varielaie versuliaque volunt,
    .
    charaiiiiiniruinveriiaiisamalures, el cogiiaiioiiw suas, ei nulus, e acliones, ab omni meudacio faclisipeisassererejuxtaqueverbuniillud, quod jurare vetat, servanda iidc seipsos vincere.
    x e t v

    XXIII.

    Non aliler aique ferrum, rubiginem, aemulus t t


    invidus aniajus odiuoi, fraudem aliaquc talia gi-

    '.

    , , \
    , ; \ .

    323

    PRiECEPTA EDUCATIOMS REGI^E.

    334

    , gnil. Ea conjuncia, nonnnmquam illa quidem et


    * *
    aliis afifcrunl exjiiuiu, proul eos impelivcriut :
    * at ipsos auclores, fieri nou potest, quin paulaiim
    , , - prorsus absuinanl; animis scilicet inlixa perpeluo,
    . '
    quodque natura solenl, efficieniia. Sed enini fer * .
    runi quasi per vim a rubigine corrumpilur, al islud
    * , non ignoranles adoritur; ideoque iiialum hoc no . , strum pejus est, ac prope veiiiam nullam meretur.
    , - Quippe consimile qniddam accidit, ac si quisbostera
    , \,
    quemcunque concremare volens, lignum iieri sus . '
    lineat, acigni Iradi, quo conflagret is, quein odio
    . persequilur. Proeul dubio Salanicum quiddaiu esl
    , .
    iuvidia. Quippe Satanas aliatu nullatn ob culpani
    . - plectitur, quam quod cfficit, ut alii pleclaniur.

    Quin et amens esi, qui laborat invidia ; nam quin
    . , absumatur ipse, fieri nullo modo potesl: au autcm
    ,
    exiliuni sit adlaturus alteri, certo non conslal;
    . ,, quando quidem l vim lignorum maguain ssepius
    , , ;
    in cineres redactam scimus, cum interim mule
    riam crematu difficilem non absumpsissei. Gignit
    , , \,
    autem invidia fraudem, et caluraniam. et odium,

    cura ipsa procreetttr ab aemulaiione. Verum invi , diae vitio uec amplissimi laborant erga teuuis ad , I(
    nioduui condilionis bomines, quod bis ipsi majo , \
    res s i n l ; nec omntbus rebus inleriores, crga pluri
    mum cminentes ; nec i i , qui professiones et 8tu .
    dia diverea sectaniur : sed in eos cadit, qui poesunt iuter sese conlendere, perque splendorem adveraarioruid sibi quid decedere pulanl.
    '.

    XXIV.

    .
    Non possum amplecii bominem vitantem,
    quidquid osl njmium. Aiquc bunc amorem meum
    . , , , Q dicla sapicntissimornm conflrinant, moduin esse
    rem optimam : et Ne quid nimis, aliaque lalia.Quo
    . " ^
    , ui quod modum habei, ei mediuni qui esl, alio
    .
    quodam modo boni rcspeclu flat exlremum. Vcr ,
    bis ipsa; res couseiiiiunl, el in primisboc rem lolam
    .
    clare probat. Homo namque nialiliosus et stol idus,
    , ,
    licel extreme dietenl alter ab allero, laroen ambo
    . ,
    inali sunt; nec quod inricem sibi adversantur,
    . quo miuus simul ambo laudis expertes s i n l , ' i m , , * pedii. A l si quis el maliliam devitet, el stolidam
    , .
    eimplicitatem, is cum dexieriiate meniero habere
    " ,
    . " - deprebendelur, et omnino bonus eril. Unde consfat, lines esse malos, el media, vice versa, bona.
    , ,
    Rursus, invidere praslanlissiniorum forlibus fac, : .
    , tis, et e contrario nulluin seuiire stimulum, quae
    \ , ' , D invicem sibi adversanlur, maxime rituperabilia
    sutil. Illud enim uialiim est antiquissimum : boc
    aiierum a iuolluie proliciscilur : ulraqiie noxia,
    '
    nullam (opiiior) ub aliani causaui, nibi quod ad
    , , nimiuui extreine lendaut. Nam semulatio, simpli, * , , ,
    ciler animo propier cupidilateni laudis insiia, si
    * , nec ad invidiain exorbitei, ac stuporem doloris
    .
    omnis vacuum, ubi doloris so.nsus abesse non de*
    ;,
    ^ - bebat, evitel : medium quiddam fueriJ, opinor,
    inter baec vilia contraria; proque re bona duceiur.
    ,
    Erit enlm fruclus animosiutis, ad virlulem impellentis, siquidem esse dabis ejiisinodi, quod Tbemislocles, Miliiadis ^ropseo 8iimulaiu3,

    somnura capcre non poiuit.

    335

    36

    MANUEL S PAL^OLOGI

    '.
    XXV.

    ' > - Id cxisiin.abis essc nialiun iiivolinUarium, quod


    , per igporalionem dunlaxal admissuin est, cum
    . '
    perpclranli bonum vblerelur. "Nam quod pudore
    , ,
    lit, aul borlam allcrius, aui vi quacuiiqut*, non purc
    iiivoluiitartuin esl. Non cnim si quid violenuim esl, . , ,
    vel impcllendi vel illiciendi vim babcits, vcl qurd
    , ,
    aliud ejusmodi; continuo vUuni csl bonesmm illi
    \
    CNSC, qui ptrpctravit, propler banc appendiceni,
    , * !
    quod aliis mnlis sil levius. Quamobrcm nisi quis
    , .
    opinione decepius, na!um ccu bonum facial, non
    \ * ,
    facit ignorans. Qund autem cx iguoraiioue non
    .
    proficiscitur, pon est involiiniarium, velut ab infiio
    ,
    dicium. Quin eliam quod bona conscienlia non agi- , '
    lur, eliainsi mali mensurain non aliingal ; longe
    , )laroen pejus est re vcl ontiniim pessima gravissi- ^ *. ,
    maque si nobis ca nolenlibus accidat. Uaque ntali
    \ '
    nibil agamus , u l rcnjori inalo mcdcamur: sed
    , ,
    quaecunque ficii possunl bumanilus, facere slu .
    deamus, ut ne quid niali sponte uoslra nobis ar ; , cessamus. Quorum auleiu effectio, solius cst in
    *
    Dei siia potestate, ea Deo, boua spe freii, permii , .
    lamus : el quidquid ip$c dederit, animo gralo fcramus.
    1

    XXVI.
    mare debes, neminem bominnm, ne illorum
    ,
    quldem, qui majore potestaie praediti sunt, vel ab- , jectissimum !a>dere posse, uisi Deus permittat, vcl
    , , *
    iralus, vcl nosiram ad utilitatemrespiciens* Is eniin
    , .
    el pilos nostros numeralos habel, el lam passerum Q *\ , qusm viliorum quoque rerum curam gcril. Quai
    , .
    cum ila sint, qtiis animai quasi mauus injicere
    * , ; ,
    possit, vcl uni saltem ejus faculiali, vel affeclioni
    ,
    bouae, licet adbibeat promissa, niinas, vim dcnique;
    ;, , , ,
    si non ipsa prius asseiuiatur, et corrupiela? labem
    , ;
    aJnikiat ? Et quid ego de honiine loquor ? ne quideui
    ; * ; '
    illi nectendis dolis vafemmi spiriius boc possunl.
    .
    Quapropter ea primum agenles, quae justa et con" ,
    sentanea sunt, deinde Deo freli, non lerroribus, non
    00, >, ,
    v i , non illeccbris a recia seniila dcflcclamus. Quod
    . "
    si viliis aliquando succubuerimus (vix enim in an- (
    gelos immunilas ab oinni lapsu cadiO, nobis ipsis
    ), ,
    peecatum ascribamus, nisi per ignorationem pror- ' > . 5
    , ' , sus accidil. Nam iie, qui malurn esse noranl, ac
    nihilominus ob aliquam causato adimserini, excu- \ .'.
    galio nulla superat.
    XXVII.
    ArbUrare cor tnum, bonum quasi quoddam solum esse per *e, quod ob ariditatem illam naturae
    comrauncm (de peccalo priniornm parenium loquor,
    propier quod omni [excidimos gralia), nibil boni
    producat. Deinde pcr baptismum, velut aratrum
    quoddam, repurgalum esse Deo ; etper irrigaiionem
    unguenii, de duro mole faclum, etodoris loco, nibil babenlis grali, odorcm iragranliorcm conseculum ; mandala denique divina, quasi quoddam semen, accepisse ; quod inlra se jactuin, vi poculi
    mensaeqiie sacra? nutriat, hicreatenlum et maluritatem perducai alque conservet. Per lolium auteni

    '.
    -
    ' ,
    ( , *
    )
    . -
    ,
    ,
    ^
    ; , , \
    , ", \ . ; ^

    337

    P R i E C E P T A EDUCATIONIS UEGIyE.

    33S

    , , hoslium inlelPgc superjecius alquc macbinaa,


    ,
    minus iinproborum (ul cqtildem arbilror) liominum
    .
    quam ipsorum da?raonum : quorutn oppormnilas

    ad eementcm faciendam nostroe menlis est indili . "
    genlia ; succreicendi vero facultas a nostra in ob , servandis prscceplis oscilanlia proflclscilur. Quc
    , ,
    fit. maluni ul polins noslrum sil exisiimandtim,

    qui dissoluti et supini sumus, quam exiernorum
    .
    bosiium : quorum omnis in corrumpendo vis omiiino pcndel ab illorum scgnilic, qui cos admiilunt.
    '.
    XXVIII.
    *
    Tam obtemperare daemonibus ac pestifoiis bo*\ ,
    minibus, quatn eorumdein, ad pcssima cobortan , .
    liuni, consilia rcspuere, nostra situm est in pole , ^ ^ state. Eorumdem el invidiam et toaliiiam accusare
    ; ,
    cum mali quid desigoamus, nosmet ipsos ottmi
    ,
    culpa liberando, praetcxtus vanusest, extremumque
    . '
    delirium ; quippe nemo unqiiam iiilinn omnium
    , .
    morlalium suadendo impulil, qui persuadcri no ; " . luisscl. Quo eniir. in paclo fieri possil ? In bominis
    \ , .
    igitur cel arbiirio silum, ul persuadealur. Quod
    , '
    aulem ita coiupiralum est, volunlarium est, ac

    nostrum, non extrariorum. Quod si vi fieret in 110, , .
    bis Tsuasio, alia mercmiir orationc. Nunc cuin
    .
    a nobtra pendeat eleclionc, cujus doniinus est duu , , ,
    laxat is, qui ca prxdhtis csi quae dicimus, amplec . lenda veiiiuni. Quippe satis cst, iis probari, bonum
    \ ,
    esse hoiuiiiem, si velil el malum flori, qnia v c l i l :
    , ))
    quod oinrjino demonslralum oporluil. Ac proinde
    , (j risuin nierenlur, quae vulgiis boniinum decipore
    \ ,
    lerrilareque soleul, ac slatucndiim, ra tanlum.
    niodo expelenda, quoe bonum illmn dotnimim nobis
    conciliare, fugienda vero etse ac terribilia, quaecunqifc soluiii illum terribilem advcrsum nos concilare possunl.
    XXIX.
    '.
    Est omuino muliis res digna lacrymis, nos pote ,
    stalein adepios, ul efikiamur Dei Pilii, nibilo intaiis
    ,
    servirc vcllc : Deum naclos opilulatoiem lam

    contra viiia, quam ipsos dactr.onas, velui opem illam
    , ,,
    , fugientes ab eis vinci : inanuin ipso porrigotile,
    nostras a nobis atlrabi cum ipse prseslarc possil,
    nl eiiam vicli cladein resarciamus, idquc largiri
    , ,
    . " v c l i l ; nos conirario graiiam illam lautum non

    respuere. Qiiin el absque bac insigni ope atquc au , fj xilio, cuin oiunibus esse bonis liceal, siquidem boc
    . . eiigani, iudigna res est, non velle, Nain boc solo
    de bonis pravis elTicimur. Quippe natura nobis ab
    ; .
    iaiiio bona prorsus cxsislit, ei in bono persevcrandi
    ,
    p^lestaiein accepit. Quod si juslum esl, impuiari
    .
    voluiuali coDvorsiont*m ad maluna, idem cl iu allero
    ,
    facioudum. Snflicit igitur vellc, quodque par csl,

    agerc, facile sil vicloria poliri, licet ab aliquo
    ., ^ ,
    vcl iropreum dc nobis fiil exciiaium.
    * .
    XXX.
    '.
    Res univcrsx a suo principio pendcnl, atque
    " ,
    cliam nosiraB. f(am fieri ncquil, ut si fragllc prfn\ * . ,
    cipium sii, fixa bint atque stabilia, qwa3 ronse , ' (. '
    quuniur. Sit aulem negoiiorum nosirorum princi , ,
    nium cl basis ct radix. et si quid lale [dicl alio
    (>. , xivnaic c /

    3-

    MANUEIJS P A L J E O L O G I

    noir.ine polesl, primus animi motus; &i placet, el ,


    etiam exlraiia qua?dam ejus impulsio : quibus al , tvndendum est recte, nec lemercquid inclioanduni,
    ,
    si bonus qnis esse velit. Agenda stinl enim omnia
    , \ , \
    adliibiia coiisideralione, judicio, consilio, conscieu, , \
    lia, Pt tibiqne prsccipu:c parles honeslo irtbuenda?.
    .
    Tarde quidem procedendiuii in docrnrnilo ; vertim
    , \
    ubi recle consuhicris, ambobus currendum pedi , '
    bns. Ilidem non agenda coiiftise, qiia forle se offc . ,
    r u n t ; scd seniper prima, primum. Nam inagna vis
    ,
    ordinis est, atque uli qnis a dilalionibus abbor, .
    reat : ciim multis diversa faotilantilms, caMeroqni
    prasiantissimts, eae res exitio fueririi.
    XXXI.

    '.

    Numiuis sane divini fyetit, ct qtiibus il!a facul- 9


    \
    ;as ab eodem fuerit coiicessa, prae deterioribiis me ,
    liora eemper eHgnre. Nibilominus conandum, ut

    omnibus modis agnoscas, qua? opttma tideantur
    , ,
    esse ; atque agniia facias, et quidem talibus mini , .
    mc saiieris; nam ut primum illud est Dei, sic al , .
    terum in bominem cadii. Neces&e esl enim mngis

    ecs aliis compoics virlulis effici, vel ad eam sallem
    , ^
    propius accedere, qui oculis in id, quod boneslti.n
    , ,
    est, direciis, prseslanlissimorum, non pluriinorum
    , '
    ac:iones atqtie coiisilia semper inluertlur, et eorum- , *
    dem exilum observant : ac iis quidem, quce esse

    bona docuerunl eventus ipsi, quasi regolis u i u i u u r :
    *
    coniraria magislrorum loco sibi consliluunt, ne in
    , roala consimilia ruanl.
    .*
    XXXII.
    Admodum jucunda res est erudiri, non lapsum
    paliendo, sed acerbius aliquid devitando, cum ftctus aherius errore periiior fueris. Majur ault*m pars
    liominum, mi quidem apparet, hanc rem negligit,
    el calamilaies proprias exspecial, ui pcr oa enidiatur : quam instifuliouem mercede damni sappe parum rcparabilis compensal. lidem consuevere di-cere, medicum, qui nomen boc consecuius sil e
    scieniia, non illi parem esse, qui varios in morbos
    inciderh. Tu vero modo velis etiam non patiendo
    poteris evadere periiior, si calamitates aliorum pro
    tuis duxeris, earumque causas vitaveris; ei quidem ho< tam accuraie consequeris, ac si leipsum
    in res adversas incidisse contingeret.

    ,
    , * , . , ,
    ,
    , * ,
    ) ,
    ' . ,
    * ,
    ^ .. * , , ,
    , , ,
    .

    XXXIII.
    Tendere cupiditatem bominuin, e pnlvere spiriluqtie consianiium, modo quidem sursum, modo
    tero deorsuin, nihil sane novi fuerit. Sed oportet
    T i r u m praestantissimum non continuo volupiauim,
    irarum, lerrorum impressionibusexpugnabilem sese
    praebere, quod effeminalis acciderc videmus, qui
    ee vel ipsis bosiium prxcursoribus dedunl: sed i m motum manere ac esc stabilem, exilum rei cuiusque perquirenlem. Nam confestim emergeniibus
    rerum principiis accurrere, quae suavibus exordiis
    blandiri consuevere, cum occulti sint eorum fines,
    \ i x bominibus insanis compeliveril. Ilaqtie da oporam, ut firmus sis atqiic stabilis, rcsqne, lliirni i n -

    ,
    , , ,
    .
    , ,
    , ,
    ;
    ,
    .
    ,
    , ,
    . ^,
    , , \

    341

    PR/ECEPTA EDUCATIONIS REGliE.

    34?

    * , ' ", tuens, agito : quod prius, quani feccris, nihil i n cboa*bis, ut honore lc afliciant, sccundum Home
    rum,
    juvenesque senesque.
    ... , .
    Quibus equidem adjecerim, ut te formidel hostis,
    ' , ,
    et subditus amct : admirelur amicus, "ilidemquo.
    \ ,
    cognalus admirelur : et omnes ad ea, qnoe abs le
    ,
    gesta siiit, obsUipes^ant.
    .
    XXXIV.
    '.
    Omnino sublime quiddam non cst, ncc vel ma , ,
    xima3 prudenliae, vel indolis valde generosae, non
    , ,
    ad
    priaios operum atqae cogitaiionum (ut iia d i , atv , - xerim) ailJatus el auras immolum se&e pra*bcre :
    nisi forle pulcbrum esse dixeris, mox ad objcctam

    rem noxiain accurrere, aique illam stalim amplecii.
    . "
    , - ^ Nam C(im cliain brutis aiiimantibiis a naiura vis
    quaedam sit indiia, qua quod expedil. a noxio d i ,
    sceniunt : qutuon indignum valdesit, non ignomi , '
    ni;r plenum, si nos, qui soli ratione siiuius ornali,
    , '
    ne
    pares quidem eis simus, sed ipsis quidem na , !> ;
    lura sufficiat, in nobis aulem raliouis quoque fa ;
    cullas elanguescot *
    '.
    , , ,

    :
    ,
    .
    , .

    - Q
    ,
    * ,
    , > . '
    ,
    , .

    XXXV.
    Aecipiter, equus, piscis secundum ralionem, non
    cum rationc, facere sibi conducibilia natnraliter
    solent. Multo magis nos facere rationi cosenianea
    cum ratione debcimts, a quibus ipsa natura postulat,
    m a noxio principio velwii resiliamus. illa quidem
    rcprchendi nullo jure possunl, cum irae libidinique
    serviuni, non enim animam ralione pr&dilam factor u , n

    d l J c e m

    habenl. nos qui ralione sumus or


    nali, mentem prseQcere moderalriceni affeclibus
    bisce brutis oporiet : ul vis ralionis cflicax s i l , el
    donis illud rncolume jwbis maneat, quo caeteris ab
    aniirianiibus distinguimur. Nimirum prxslarel, Sianc
    gratiam no* a Deo prorsum non accepisse quaiu
    acc-ptam nule collocare.
    XXXVI.
    Non aliler aique brutis, quod secundum raiionem, ita ratione prncdiiis, quoj cum raliono. Veru:n
    in me quod esl, mtillo majus esl eo, quod in ipsis.
    Nam in eis esl naiuralis ejusmodi rerum appeiilus,
    quas res eorum viiae praeidio simi, cl tilliciunt, ut
    genus ipsum quam dtulissime duret. Iloc aulem
    noslra quoque natura connnunc cum ipsis babei.
    cum ab eo, quod noslrura esl, illa plane destiluaulur. Quod enim in ralione, idein et scctmdum
    ralioncm : quod auiem secuiiduui ralioncm, non
    eliam necessario in ralione ; quippe non esl necesse,
    prorsus ul ista ceu paria sibi respondeanl. Atque
    boc saue donurn pcculiarc solius esl immorlalis
    anima*: illud autcai in ualuram quoque seusus
    expcriem cadil. Iiaque plena res csi insiguis cl
    turpiludiiiis et noxse, ne quidem eos seninlum
    ralionem viverc, quibus in usu rationis viveudum
    eral. Adeoque uun abs rc contigeri: ratione pr^diiis
    qui bruloium more vivere inalunt, biulis ue parcs
    quidcm babeanlur. Nam spoule nostra nos ile cul-

    <.
    ,
    ). "
    '
    ,
    , / .
    * . '
    .

    ,

    .
    ,
    '

    ' . " ^ ,
    ,
    ,
    ,
    .
    niinc sublimi dcjecios, quod scilicet csi cum ralionc vivere, facile
    D

    dabimus

    praeicrirc cuisu, dum

    U E L i S PAL/EOLOGI

    344

    ptircipilcs rcimus, rliasn ralionis cxpertes bcstias qtia; suos inlra limiies rtianenl, ordinemque fdbi
    praescriptum ab initio servnril, et secunduin rationem vivuni.
    XXXVII,

    '.
    Imperio convcifrb niis animi lYuetus verus est, ad

    bouuni impelli, a malo abbonv?re, diligenlcr infen , lum esse profutuiis ptiMicc r?bns. Anior gloriae
    , .
    uobiiissiinus esi, et qui causas ipsis sectatur, ob
    ,
    quas bomijies diligi solent, admiraii stabilia, r i , ,
    I!TC fluxa ; odiss-i iunliun, bouesii studiosum esse;
    ^, * apte comparaium esse ad bouiiin , versaque
    ,
    vice nd discemlunt, qune mala suiit incpte, vel, si
    el ,
    mavls, animn prorsus alieno.El quidem in priinis ar\ . \ , (5
    birabere, quat longissime libi recedendum abejus ,
    modi doctrinis, discendaque plurima, qua; melioren
    *
    cilicere possiirt : pcrfeciioriim ad pclendam percep ,
    lionein, ei qtiidem adco sitienter, ac si prorsus l i l , ! teraruin stndia non dpguslasses. Eum namqtie, cu. , ,
    jus mihi judrcioquc populi ducuntur, ul odissc mala,
    aic insuiiabili quodam aflcrtti bona prosequi oportct.
    XXXYIII.
    Merie pro nugis calumnias babeto, nisi le merilo
    tan^anl; atque boc inlelligo, cum aliquid botd
    praestare licei; at fieri netyiit, ut eae ullo modo
    effugias. Qtiippe si falsum criincn vitari pos9it,
    magno ld sane redimendum. Nam principi viro
    Peqnidem injusta de se querela floccifacienda est.
    llqlios enim mendaeium perdrdii, aut sl salvi manereul, Iscsil. Quod si res alilcr fieri nequii, faclis
    bonesfs insistilo; poiiusqtie vir boiius esse, quam
    baberi velis. Adeoque tibi satis esto, si ie bouiim
    rsse, Dco, tibiinei ipsi, bonisque viris constet,

    '.
    ,
    . ' . .
    ,
    ^ .
    .
    ,
    '. V ,
    , ,
    . ' ' , , , *quos latere dfu poteris, etiam si veJte. Hoc Q , ,
    qtioqtie cogitabis, rebus omnibus, quac csse prav
    . ,
    sianlissimse videntur, aliquid cliam- adhxrcre non

    boni. El potestate pracdiios, quibus aperte inorla ; ; bs asscniari consuevcruni, ccu necessarium quid
    dam, obtrcctationcs clandeslinne comitantur. Eniin. " ,
    vero si vera <!e le spaiguntur crimina, palienler
    , -
    f^ras, ei lcipsum corrige; proque benelicio non
    . ,
    vcdunlario ducito correciionis occasioncm. Sin
    . , ,
    falsis coriviciis exagifaris, consolctur le Cbristus,

    qui ejusmodi miilia perpessus esi, ct a.ihuc pati , , .
    h i r : ac prietcrea, quod alia qua-dam tua, foriasse
    , ^ non lalia, qiialia debebant esse, vel aliquibus
    .
    i;,noia sint, vel omnibns. Haec ergo pro islis repoitas, c l facilius calumnias fercs.

    '.

    XXXIX.
    D
    , Juniores prlscorum senlentiis ceu fundamento
    quodam ittentes, si quid amplius possint, cxstnicre
    debenl. Et quidem ego iieminem oirinium arbiiror
    nterito nos incusaturum, si priscos illos inlucnies, '-\
    eorumque praaccpta pro principiis habenles, no- .
    sna perliciamus. Quidam ergo vir insiguis cui fionieu Pyihagoras, d i x i t :

    , . \
    ' 2
    , ,
    ,
    . , ,

    Ob matefacta do/e/is, te castigato, vicitsim recta

    [luptati

    sfal.

    Carmen ipsum, sane pracslanlissimum, appellalum


    osi auieum. Essot aulcm, ir.ea quidcm opiniono,
    magis aurcum ct pctfcciius , *;i liion.-itt, ub^li-

    ,
    [.
    , /FIv
    *
    .: 3 ,

    kainXi\cceo*

    346
    345
    PR.ECEPTA EDUC A T I O N I S REGIA.
    \ >^ /{ nendam a malis, et pulcherrimis factis insfctendum
    atque uii proptcr abstinentiam a rebus non bonis m i / ; (
    nime seipsum quts cfferat (quid enim ignavise com ;>, mune cum animi elatione? ) , sed optimorum usit
    *
    se
    perpetutim oblectet, deqtie boc ipso quain oplima
    ,
    esae adgnoscai ea, quorum usu fruitur, si eorum
    .
    nulla ipsum capiat eaiieias. Nam quae reapse bona
    .
    sunt, iis exsatiari non licel.
    XL.
    \
    natura cerii qtiidam quasi limitcs lum tp*i
    mct naturce, lum rebtt sunl constituti, quoruni U ,
    *&, qui optime vivere cupil, iudagare notiliam debet,
    , ,
    atquc bauc indagalionem diligere; velle denique
    inira limiies ipsos contincre sese, nec aliter affe .
    cio vive.ndum atbiirart. Nam qui e*cit, quid
    ; "
    ; ' , ; ' a?quuui reclumque sil, quonam id paclo dttigcl?
    quove pacto, si non ditigat, prateiabit ? quomodo,
    * , ;,
    gi non praeplel, ad babilum perventet ? quomodo
    * , ;;
    ; bonorum ignarus, ut in carmine dicimr bonus
    cvadel, aut bonus a bonis exi&timabitur ? qutrnam
    , ,
    spes emendationis de eo, qui delicii sensu caret,
    ;
    nec molesle fert inalum, nec eraendatiouem ullo
    modo quaerit.

    XLl.

    Ne desinas frequenter examinare, quae abs te facta
    ,
    siini, ac reciissime quidem gestis, veluii normis uli ; . lor ad omnium deinceps vitam : quae vero noxium
    .
    flnem babuerunl, ab iisutcaveasjpse libipraecipilo.
    * .
    Sic nimirum el mercator factilarc solet, el quicun*
    , j2 que lucropoliri nilitur. Quoiidie damnum pariler,
    , ' , et lucra computalo ; sique res prospere cesserinl,
    ^ . \ tatusesto : sin advcrsus iq re quapiam ca*ue acci , deiit, ci mederi siude. Virtuiem pro re diviniore, v i " , tium pro eo, quod est, malum s-cilicet, babeto : ut
    > ^ , in illius quidcm bortis quasi tripudies, bujus vero
    . foetorem rejicias : bano. Iugias, illam enixe perse , /..
    quaiis. Naai ci qnisquediulius inbxrcrc cupii, quod
    admiraiur; ct ab eo remofus esse, quod iinprobat.
    '.
    XLII.
    ;, Inanc qni Idam esi, qui a polestale divina sil dc , ,
    siiliilus, ferro munitum esse ; supervacuiim, cxcu/.. " ,
    biasagrre, curis labescere. Ab bac si desideramur,
    , , ,
    vana vis satellitum, arcium, magnarum copiarum
    . , , callidarumque molilionum. Ejus si pariiceps sis,
    . 1 charissime lili, etiam plcua diiTicullalis apparebuiU
    0 ,
    libi facilia simul el plana. lianc autem iitvictam opem
    ,
    impolrabis, si cuncia juetis impulsus causis occe-s
    ,
    pciis, ac in buinanilalcm desicris, poiinsqne publi * ,
    cam ad uliliiaicm, quam privatam, rrspexeris: bac
    ; .
    rationc luin ipse Dcuni imilans, lum luis bominibus
    lcipsum iniilaudnni cxbibcns.
    .
    XLIIl.
    ;, , .
    Mos vulgo rcccptus esl, ut bydrani resecarc dica
    ;
    tur, qui rem, quam ncquit asscqui, molitur. Hanc
    ; .
    imaginem in se iransfert, qui privata commoda pu . *
    bticis anteponil; uain uniuscujusque bonuin pu*
    ,
    blico continetur. Ssorsum cerie cc homiiii privaio,
    * .
    ncc principi esso bcalo licct. Capuleimn gnrerccu , : :
    ram nieiiibrormn opo lci, ac vicissim meinbra ca\p

    347

    348

    MANUELIS PALiEOLOGt

    pilis liabere rationem, si salvum essedobct auimal, <* . , \


    integromque conscrvari. Nam membmui, quod re
    / tv.
    secitim est, posleaquam reliquorum a societate re- , , *
    vi>Ieu:i>, seorsum cssc cepit ; boc ipsQ scTicet csl
    , .
    mortuutn. Idem capiti a membrts diremplo conlin * .
    gere ocesseest; quippenec caput nec membra v i - , , .
    vereseorsum possmiL
    MA\
    XUV.
    ,
    Omniiio diflicilefsleum, qui pauiuiu quid mali de
    signavit, non in majora vilia labi : vebil enm, qui
    . boni quid fecit, non etiam ineiiore poliri. Quippe
    factnm vitiosum noxa comiiatur, ac matum gravitis , . " ^ ,
    cfficit. Ipsse vero resbonae, caiena? cujusdam Fnstar,
    , * invicem cobaerent, cujus ali<|tia pars apprehendi non
    , '
    potesl, quin proxima quoqueper eam aimul appre

    , * .
    liendalur, ac per istam rursus alia; per quamltbet
    ,
    denique pariem, simpliciler otnnes. Inleulus orgo
    factis praeclaris, et gloriam paiienlibus, cave vel
    lninimum quid illaudalae rei peregeris. Habilus enim
    . " ,
    a parvis orditur, rerumque minimarum accessiones, ,
    nisi quoddam intercedal impedimentum, in infini, ,
    tum progressae, maxima quoque corpora necessario .
    superabunl.
    '.
    XLV.
    Fieri pra?fcctus cupis, bonisque maximis potiri.
    praecipe aniroo tuo, ne cogilaliones vel exiguum
    frucluin allaluras negligat: sed admiilal omuia cuplde, quibus meliores efficimur. Si quid aulein animi contenlionem vel parum relaxal, ac quo mtnus
    nd meliora propendeai, impedil, id omnino ne ad- G
    miitat. Nam et malum et bonum, cogiiallonibus
    lllapsum, in opus exire consuevit et via qua lam progrediendo, in babilum stabilem quasi concresctne:
    qui cuni aniini faculcalibus atigescens, illis ips s par
    cssestudet, quasane confieri nequil, ut aliqua ratione mulentur.
    XLVI.
    ;

    ,
    , ,
    - * ; , .
    ,
    , ,
    . , , ,
    ,
    ,
    , .
    MCp.


    Hectefacies, ac valdequidem laudabiiiter,i projucundis oplima, cum uiraquc non licet, diliges. Hoc ab , , .
    , ,
    oratoreprolatqm est, alqite uti Deogralum, ila bonis
    . * avirisetiam factilalum. Siquid in perniciem nosli
    , , desiturum,ejus adversare principium; tametsi blan, , dum, lametsi jucundum sit, tametsi vohiplatem inlinitam pollicealtir. Nam malum reapse malum est ^ . , , ) 5
    , ,
    ac plane slullum, vel incboare,<quod perficere nolis,
    , vcl cum escam ferro videris aftixam, propler appe . "
    lilwin allerius utrumque deglulire. Quod si menteg
    * ,
    aliquo vitio cornipi; non fuerinl, baud acceptum es , .
    se polerit ullo modo, quod ad tempus quidem j n eundum cst; at comilem habel dolorem pcrpctuum.

    XLYII.
    Universis est conimune morialibus, utinvilisaliquid accidere possit: at sponte, quae noxia snnt, admlltere,nebrutis quidem propriain : quandoconlrariuin quoqne prius esl demonsiralum. Scmel captus
    es?cave bis oapiare, ne capiare saepius, consuetudiue
    depravaius ; neve furto frequenli vitioens evadas,
    loiiisquc lurpitudine rclerlus, ad bonum redirc clifli-

    '.
    "
    * ,
    . "
    ; ^ , ,
    \,
    , , >
    .

    349

    PR/ECEPTA EDUCATIuNIS REGIJE.

    SbO


    .
    , , .
    ,

    .
    "* .
    . * . "
    ,
    * .
    . -

    cuiter posMS. Nam qui malorum ad cxtremam pervenerit, is bonorum ad verlicem non facilc reverletur. Debel autem exislimare princeps, neraknem se
    lafere posse,si mala* s i i . 1n ipsum namqtic conjecti
    sunt omnium oculi, ad suscipienda procunclis certamina magis accincltim, quam illi quondam erant,
    qni giorire causa a Panalhenaeis feslis decertabanl,
    Nequo vero mirum eal, cerianlem l a b i : aed progtratum jacere velle, summopere adsurdum. Nam
    illnd quidem mtdtis ex caueis Geri poieet, buiusvero
    eulpa soli est ascribenda vohtntali. Quin et prosterni
    potest, qui luciatur, ac nibilo minus apud judiccs
    rerum peritosgloriam vituperii loco reporiare. Nam
    viii esl, animo quid alacri suscipere : spei fruslratio, forlunae.

    '.
    , ,
    , ,
    . ; , ; ^,
    .
    , , . *
    ,
    , > , , .

    . .
    .
    , -

    XLVIIl.
    Cursu perpeluo vita nusira fluit, et extra motum
    quietem nullam habel. Coniinuus auiem cursus i l le post cxaclam banc vitam in p orsus immobile vel
    bonum vel malum desinit. Ad pedes uirinqnc rivu
    lorum inslar roananl bonorum ac malorum occasioncs. Esteiiu manibus poculum, ac baurirelicct,
    undecunque libuerit. Foro quoqtie rcs bumanae stmiles sunt, el cuncta menlc pra?diti facere suoeum
    lucro possunl ; permuiare, vendere, coroparare.
    Quapropler omnino reprebendi merelur, qui a?ro%
    cum aureis permutat : lurpe, talentisgloriam vender e : indjgnum libertalemctijtisvisrcicausa prodere:
    siullum prorsus, et tam indicaia,quamomniasimti4
    r

    , ' , Q complnclens mala, lemporarium seterno rcdimere.


    .
    XL1X.
    '.
    Tum vetusest, tum bodiequedtiransopiuio, mala
    ,
    pnstqiiam vulnus inflixerinl el volarinl, voluptatcm
    , , repondere, cujus neminem poeniieat; jucunda.di .
    vcrsum facerc. Mibi vero nova quaedam ad animum
    '
    accidil opinio, prisca nittilominus illa mauenle ve, .
    ra. Nam arbitor, voluptatibus dolorce, acdoloribus
    , volupiatem quovis tempore quodanomodo misceri;
    ,
    duni animus*qui finis ulriusque sit fulurus, respi-*

    c i l , ac propler inevilabile quidem supplicium bic

    admissa? improbilalis angitur, quolies deliciis oc ,
    cupaliir : propter volupiatem voro, proposiiam iis,

    . - . qui aflliguntur, in serumnis Utiliam percipit. Nibil
    ceru ab omni misiura piiruin esso in bominmn vila
    ,
    potest, cum corpus qnoqne conirariis ex rel.us con , ,
    Slet, affinia sibi ncessario qitaereinibus, 01 inlor so
    .
    dissidentibns.

    L.
    \
    "
    , ,
    ,


    .

    ( . ,
    ) ;
    ; , ,

    Vclim existimcs, banc finillonem esse peccaii


    quavis in r e ; suballernos videlicct fines, ul ila loquar, et eorum complura, quae lantum ad Gnem
    perlinent, pro perfeclissimis finibus agendarum
    morialibus rerum duccre. Nam solum boc inlcr
    omnia mihi quidem radix omnis esse peccali videlur. Qno fii, ut qui novit dislinguere, velul opor
    tet (boc autcni ex hypolbesi diclum eslo ; neqiiit
    eniut ad tanlam bomo perviiiiirc scieniiam, nisi
    divinilus adjuvctur): qul rrgo reote potst discrr-

    351

    M A N U E L f S PAL*.)LOCV[

    352

    Dfre tum fines, lum qnar ad eos dirigunlur, ac / ,


    , ,
    praHerea finem illum perfectissimum, ad quem
    omnia nalura lenditnt (Deum, inquam, supra uni-
    , , ,
    versa positum), et qui faccre vult, quod mehus
    , ,
    esse novit: is vero noc laclis deliqiierii, necdictip,
    , .
    noc cogitaiionibiis,' nee animi ulla vel facullaie, v d
    molu, vel dispositioue, vel aflectione.
    \
    LI.
    , *
    Manifestum esl r<?grtm esse legislalorem, judi , ,
    cetuquc subdilorun consliintum : bomtncm bomi, * \
    mim ; inorialero mortalium; nulla re caeleris su , \ ,
    periorem, nisi dignilate. Scd idem bonus quoque
    rex erit, et legislacor utilis, et pnesiantissituus j u - , , ,
    dex , si priucipem, c l legislatorem, el judicem ipse , ; , ^ sibi consiiiurt, proque viribus imitabilur, aiternum ilbim imperalorem, qui sceptrum ei dedil
    , , tii manus , qui u i omnibus in universnm, ita ma- , ,
    xime regibus scipsum quasi forroulam quamdam, , .
    rt normam, ctlegem, nou miiius faclis, quam ver- .
    bis pra>btiit ; cujus deniqne jnslo niilu rerum haec ,
    uuivcrsiias regilur. Qtiamobrem qni hoic serviro
    rirircclat, aul diversa sectatur ab iis, qua ab ipso , , , '
    facta sunl, aul probantur, is omninp servus, om- '
    liiiio mancipium, nec sanci', nec sani quidquam,
    nibil unquani boni ullo modo feceiic.
    LH.
    ,
    Corriguntur cxomplis quidam,alios fleclil oraiio :
    . 01 , . nonnulli stimulo indigciil, alii freno. Haec divi
    .
    Cregorii \ ox est. Otnnibtis omnia fias, quod in te
    quideiu erit, prout singtilis'expediel: ut omnino ^ *
    quosdam, veluli divus Apostolus ille loquitur, l u - , .
    , * , rrifacias. Nam fieri ceqmt, u l omnes: quandone
    l>eus quidem id, ob cam causam bomo CacUis. ; . .
    , ,
    Omnibits autem placere nolis. Quippe si omnibus
    '. ^
    placerem, non essem Chrisii servut, inquit ide-n
    , , .
    Apusloltis. Arroganliam sibi duntaxal placcntem,
    ubiqiu; fn^ilo, coniubcriuiiein soliliidinis, ut Plato , ccnset. Nam et Servaior nostor ip>e sibi non pla- , ' ,
    cuii, uli scriplum est, sed iinnrn boc perpeluo spe- ,
    ctabai, ut bonos meliores eilieorct, el malos, immu- *,
    .
    laios animis, corrigcret. Cuin enini omnia sic com, ' par;<la sint, ut afliidtate qnidcm alliciani, diver ,
    sitale vcro averlant ; atque ipsuin confirntari ad
    improborum mores, u l eos ad socielaiem sui pel- , licerct, miniine conveniebat (quippe bominem id ( ,
    drruissct, nedumDeum). consenianenm orat, boc ) , poiius eugi, ut ipsos ad coiisoriium sunm c^nver . 3 ; , icrei, etad salutein manu quasi ducorri. Hic libi
    .
    modus usurpaiidus <Tt, ciim malc vivcutcs conigere voles.
    .
    Llll.
    lnsignis est corona regum, pulcberrimeque con .
    tcxla, itiisium intelligemiae robur cor-poris. Qtiod
    , ^ ,
    si a poteslate absii emdiiio, tum ipsum robur,
    ,
    tum quidquid alitid ojus csl gonoris, praelorqiiam
    . *
    quod nibilsecum ferl boni, dami)i quoque sscpius
    .
    occasioncm praebet. Quippe nec equus animosus ai" ,
    qnc robuslus usui fuerit equili vtdgari. Quando igilur
    ,
    siiam id noxium csl, quod incst nalurx bonuiu,

    353

    PR/ECEPTtf EDUCATIONIS R E G I . E .

    ^54

    ; * /- si abcnnHiionc dcsiilualur: quantis laboribus, qn.


    sinilio, doctrhix coguilio csl comparanda ? Pui , ; ,
    cbram sanc jucumlumque spectactiluni esl, et in , .
    citamciilum qnoddam ad bonum, juvenlus el d i , ;
    . , , - sccndi cupida, et quod didicit, ipsis factis pra?, slandi. Perhia namque non simpliciier periiis esl
    , , bona, sed periiiam suam declaranlibus. Cuin ergo
    ;, ' dua? res siul, imperare, ac privalum esse, quoium
    \ - utrumque dialinguiiur in id, qnod recte, quoque
    . secusfit: egreginm saue par fuerit, ex ambobus
    , ,
    conflatum, imperare scilicet, ac reite iniperafe.
    , , - Nec latidis exp*rs crit, qui sorte sua couiciiuie,
    .
    vitii; privaiae r.iiioncm quain oplimo luctur. Reslai,
    esse pcssimuiu, qui polestate abutens, Deum pariter ei coiiscicnliam offciidit vana? gloria?, opuni el
    ignaviae causa.
    LIV.
    '

    Rlandiri cupidiialibus, eisque deditum essc, id


    , #
    . vero majorcs in nobis exciiare dulorcs solel, quaiu
    nulla res alia. Nam qui appelit, quaerat necessecst.

    Al in bominuin vila repulsae lYustrationesque sptn
    . ,
    . . frequentiorcs sunt. liidetn qui inulla se reperluruni putabat, vix pauca nanciscilur: ea vero -do . loris esf radix, quapropier aegritudinis sensus e cu
    piditaiibus plerumquc nascitur. Ideoque restal, ut
    *
    mcntc praedili libidinein animi coerceant: quo ape
    . \ > sua fruslrali, miuores animi niorsiis feranl. Quippe
    , \ $
    , , ca?teroquin eliam casusacerbi quidam in vita morlalium vclut objurgantiir, et facilius ex bomine fi. ' , ,
    cri possil avis, quam ut ab hisce purc libereiur.
    ,
    Vcrnm eos, si quidt-m accedant, non adeo diroS

    experilur, qui prajstabilius csse putat, ea ferre,
    .
    qua. corrigcre itou Jicet, cuni (ieri posae nor i l , ut dolorcra dolore repellat.
    LV.
    Volens poeta quidam praedicare pbilosopbiam,
    ' , ,
    senlenliam biijusmodi protulit:
    !
    .
    Psusquam invcniii vita dolore carenspolesf.
    ,
    lluic facilc cuncli asscntienlur, cxpeiicnlia do ccme quod verum c t. Mihi qtiidem vir bic diluci .
    derem explicasse videlur. Elenim novit boc ex suis
    , *
    quisque casibus adfcrsie, ita quidem, ul eliam dc
    ' .
    xilx malis alios inovere possii. Is autem vcrepbi . '
    losopbus exisiimaudus est, qui se pbilosopliiim
    , ; faclis poiius quain verbis probai. Ac lalis quidem
    /- ^ is fuerit, qui bonorum electionc proposita,' quod
    , ,
    mclius csl, eligil; inalis irruenlibus, quod levins
    , ,
    esl, accipii, et qui eo, quod bonutii esi, recte iui .
    lur, quuiJ<|iie grave, sic loleraie iiiliiur, ul quam
    niinimuni doloiis semiat.
    NCp.
    LVI.
    " , /
    Multo jncundissima res est omnitim pax ; non illa
    , * , ,
    taitum privala singalorum, sed publica quoqiie
    . .
    principuni rrga principes : quam cquidem privaiai
    ,
    longe anit p )tio, veiuii pluribus ulilem, et illi allcri
    >, .
    magna praBbeiitom rei familiaris subsidia. Quapropier si iieri polesi, quod magnus Aposiolus ille
    , ",
    pra:cipit, pacem cum omiubus coias, nec mali au*,
    ctor ullius esto : sedejus auctores impcdire nititor.
    .
    ; , - Neve contra fiaires Cbiislianos bellnin gcrilo, nec
    i

    3^5

    MANUELIS PAL^OLOGI

    3*6

    adversus aHum qucmcunqtie, YCK iftfbatam quoque , , ,


    ualiouem, foedere libi junctam quod ipsa sanclum
    ; .
    et iiiviolaluin essc velii. Adversus tllos aulem, qui
    . volunl injurias infeire, modis omoibus vjrum le
    , prebeas. Non enim bonum esl, ad defensionem
    .
    plane non impelli, sed diiliculter ad irara moveri.
    '
    LYH.

    Minime dubilo, fassuros omnes, bominem slul
    tuin esse, qui ulluin prorsus bominem putel alie. , num. Nam ab uno progeniti sumus omnes, tametsi
    , , . \
    lingua distinguamur, et aliis quibuscunque rcbus,
    ,
    vel ipsa religione. Quapropter bominein bominum
    , , ,
    rationem babere par est, el univcrsis optare bona,
    quantum ejus eilieri poie&l, el fas est, et licel. . , \ ,
    , , Quippenatura communis esl, et pavimentum cun . '
    clis unum, c l unum teclum, unaque lux, unus aer
    . ^
    expansus a rerum opifice. Denique simpliciter ab
    eo quae proficiscunlur, communia siml. Nibilond- ( )
    * *
    nus a remotiore discerneiidum, quod propius est
    (nam plurimi sunt necessiludinis gradus), ac stu.
    deitdum, u l erga universos, quod in to quidem
    erit, bonum lc g m s : sed propioribus, eorum babila ratione, velul arctiore te vinculo juncluin exhibeas.
    .
    LVIH.
    ,
    Eo lempore, quo navicularius aura prospere
    , ,
    flante ac piacide vela impleuic fruiiur, cum magna
    scilicet esl sercnitas, nec ulla res triste quid mt- ,
    , \ /,
    italur, non priusob eam prospcriialem libere laelus
    , esl, quam navi recle prospexcril, ul abperior rautaiio meiuenda non sil. quidem pcraclis omni- C . , $
    , \ ,
    bus, ad incolumitaiein pertinenlibus, eiiainsi v i , , ^
    deat navim el venlis el conciiatis corum vi flucii ' , , ;
    bus lirmioreni esse; non lamen aut temerilalem
    , .
    laudat, aul admiralur secotdiam, sed vigdai, sed
    meluii, seiiporlum oplal, quod ignoiasil ei sorlisac " ,
    faii alea. Cum ergo res luae cursu feruntur pro- ,
    spero, pacisque bonts frueris, bellica libi ciiraB ,
    .
    suuto, leque velui ad beltuin gereudum exercelo,el
    ,
    subdilos ad boc luos praeparato. Siniul spe bona
    [,
    freius, ipse le coniirinato, nc languescas : nec mi-
    . ,
    nus animum condocefacito, lemerarius u l essc ca . '
    vtas, si vicioria de boslibus poliaris. lneeriiiudi* '
    nem denique forlunae verilus, seniper opinare, fieii
    possc, u i labaris. Esi enim difficde, prosperanc illos .
    forlunam cominodo fei re, qui iuoderate se gercre nesciuut
    iideiu ut aequo animo calamiiateoi i n cxspectatam feraut, prope fiori nequil.
    4

    LIX.
    D
    '.
    Id quoque non levis esse iiiomenli praeclaram ad
    ,
    guWernaiionein duxeris. Onmes ctiim pi"mcipes .
    ,
    aniims suis traiu.uillitalem, quamam niaxiinaui
    possunt, solerlcr procurare debenl. Nain uli leni- . , *
    ptslalcm nubes adducil, Ua iranquidiialem serciii , , ,
    taseiTicil : u'que luniini cogilaiionum iwaxiineso , *
    lent olbcere perlurbalioncs, mollts ac reniissa vila,
    , ,
    formido, lemeriias et quidquid e&l utrisquc t o n ' ,
    simile, sic mcditaiioues oppoitime instilulae,
    -
    perlurbalioiiis experles, \ e l in priniis bominem
    ,
    e diliiculiale possuut cxplicare : quando conlieri
    * \ ,
    uoicsi, ul cl parla prias gloriapro viribusaugeatur,

    3W

    PRJECEPTA E D U C A T I O N I S R E G L E .

    358

    , * - el ampliora bona lautam acquiranlur, sed *


    , ,
    solida durabiliaque reddantur. Alquc bis recie co
    gntlis, cavecalamitatibus succumbas,nec profiperis
    (
    efferaris, nec aniplexus ignaviam dissoiule v i )
    vendo emolliaris : ui anuni vi generosa liberatus

    e malis, quae ineviiabilia videutur (ei eorum lleri
    Ift participem, cuin sis bomo, necesse esi), indolis el ingenii magnitudine regnum florens eflicias.
    '.
    LX.
    ,
    Tradam libi, quod agas, eorum inore, qtii cur, . ,
    rentes incilant, at ait Plato. Maledicus erga neini ,
    nem iueris, iracundiae serviens aul gralificaus :
    , ,
    neve contumeliis exagilaris hominem infelicem,
    . "
    coinmiseraiione dignum poliue, si quis nalurav
    .
    couiniuiiis oblivisci nolit. Eliam de sapientibus

    exlrariisquidamdixit,contumeliosamiitsccialionem
    ,
    non eis crimini dari, qui paliautur, sed ipsis auc
    ,
    loribus. Quin el illos, qtiibus boc viiimn volupiati
    , . '
    esi, quiquc frequente cacbinno frairibus insuhant
    * ,
    vcl pcrsiiadere debes, ab boc uti morbo absliucani,
    , , $ .
    vel omnino dare operam, ut eos a facinore coerceas. Nam el boc viiio dabilur i l l i , qui cuin potestale est, si, cum aliorum iiibibere vilia poesit, ea
    libere progredi sinai.
    SA'.
    LXI.
    , Velle debcs boc quoque tum ipse prastare, lum
    , , quisqtiis imperare cogiiat, u l muneribus urbana
    , $ &*;
    quaedam admisceatur comiias, ipsaque largitio,
    ,
    quanla fieri inaxima celeritate potcst, ad exitum
    ^, ^^
    perducaiur. Moduseisdem adbibendus, qui viribus
    tijo . ; ,
    tuis conveniat, ac professionibus el qualitatibue
    ' ,
    eorum, qui donum accipiunt. Quippe nisi quis

    , '
    ,
    ,
    ; ,
    .

    ouinino *e gerit ex ralione decoii, sed vel agrestius donat, vel cum lempus immimiere licerel, ipse
    de industria rem exlrabil ; ac naulae canem offeri,
    venatori reaium; militi decem cquos, duci mdilum
    exigui momenli equuleum : ingrata scilicel erit isU
    gratia, muUisque de causis deirirnenlum maxinium
    afferct.
    LXU.
    '.
    , ,
    Oiunia temporibus in iria distributis, i hodier , ,
    nuiu ct crastinum, et besternum, nulla pars harum

    noslra est, si verum sublilius inlueri volemtis.
    * ,
    Quippe tempus hesiernum praHcriil ; crasii ium
    ,
    necdum advenit; bodiermim, cuijvideinur insistere,
    prodigioruui opiiicis illius Daulali commeuta niini. ; , ^ opere fallendo euperat. Eleniin teniporis momento
    resecluni dilfluii, cuin leneri pulelur, ac prius, quam
    ,
    recle percipiatur, ddabilur. Quiu etiam melitis non .
    nullis in spe posilis fruiinur, quara ubi propius ad
    ,
    nos accedunl. Nam sperata prius,quam perliciantur,
    , * ,
    , - seusiiiu efTugiunl, plusque moleelix creanl avolando,
    quam juciindi accessu suo largiantur. Vel polius
    . * ; ,
    oiiinia uoslra, si quis accurate consideret, instar
    ; : ,
    aviuni volautium nos pra?tereunt. Vicissim nos
    . ; ea quoque, perpetuo cursu praetereuntia, pra?ler, . vebimur. Quod deuique gravissimnm esl, excogi, 4.
    tari nulluui polcsl reuiediuui ; nam baec ita lege
    . , , , .
    naluraB accidunl. Nimirum viiae bujus res umbta
    sunt, soniniutn, fumus, imposiura.

    M A N U E l . l S PAL EOLOGI

    359

    360

    LXill.

    sr.
    .
    Qiixvissubstanli Huxa guiim ad finem propor!.

    CoD*imiii cursu rcs bujus lerreiae viuc ferimtar ;
    . ,
    quippenulla iu eis quies, nulluin reapse sub-dsieue
    , . \
    bonum, nulla pcrpetuilas. Con.plures in bis lurbae
    ^ , )
    sunt, variis vilam tscdiie iinpbtut, nosque prater ,
    cunitijs pr&lereuiit. Quod si cui quid offerat se*e,
    . quod paullo jucundius ,esse videaiur, vix saiulaiis
    , ,
    qua>i nobis abscedil, queniadmodum fieri soKt,
    , CUID equis veeti cursores occurrnnt invicem aibi.de
    ,
    parltbu!} exireraisadaliasilem exuetoasituniii quid
    ,
    iiovi perferentes, nec|impediri sesineoies. Adeo vile
    .
    bonumesl occursus eoruin, quac nobis esscbonavi . ' :,
    denluivUiide colligcre cst, qux oriui subjecta siml, cl

    intcrilui, verae ac immoiae vilae desideriourgeri ad
    eximenduui sese de rebus istis fallacibus, quod & ,
    a^i sc pcrpeluis eironbus imttgne ferant.
    ; ^ ,

    .
    2'.
    ,
    Vere niliil cst, cujus Ua parcum esse par sit lio, . ,
    minem mque uc teuipons jaciuram iacial. Opcs
    , , , eiiiin, ei gloriu elregutnn, aliaque talia, rccnperari
    , amissa possnut, ei aucliora quidcm acquiri deiiuo,
    ,
    (aiucui u o i i oxigua diflicollas objicialur. A l lcmpo, . ' ris aliquid aimssum repcrni aiaplius nequit. Sera ^ .
    pcr euiin fluii, iuslar amnis ; quodque nos praHer .
    iit, longiua abscedii; quod idem usuveait el vitae
    ) ,
    morlaiium. Sunt oimirum isU duosimUia navi et
    ^, , (57.
    uudis ; bie ad declivia delabeutibus, ilii vclis atbversus amucm J i i l e n i i : quorum ut occursus ^ * ,
    celer, ila celerior digressiu; rursus quidoin u l i
    .
    cocanl , iieri non polesl. Quai cuin tla , quasi
    . " ,
    derivandum esl letupusad culliim iudolis alque tno
    r i i m , ne omiriiio pra lcrlapsuui, lur&us ad usum
    , ;
    noilrum noii revaruiur.
    .
    LXV
    '.
    AJ nos in primis peniuere supra muriales c;ivlo
    ros exisliniabis, ut tcmpus, qtiod redinii pcuuia
    , ,
    liequit, utc laboribus acqmrilur, nec amiciiia cun , ,
    pcnsalur, nulli rei supervacanca? iinpeudainus:
    ' , ' >, ,
    sud sccunduui quiclem, el cibum, e i ab^que qui ,
    bub bene itobis csse nequil; aique ame omnia. se- - , cujhlum expialionem nuutiius, publicurum nego. , .
    horutn procuraiiuni. Quod si quid urgeai, etiain
    * , '
    corpus negbgatur. Ilabebunl ^auieui belle publica , ,
    iil>i negotia, si ei iulerdiu ct I K M : I U dc bls snllici:
    tus fueris, bonisque viris iibcre lecum ageudi ^. "
    lesiaiem fcccris. Quin ctiam libi plurimum anima>
    ,
    que lu.e pubticisqua privalisque singulorum rcbus ,. ,
    expedici, si oppresso vi aUcujug paupcri, adilus ad
    , ^ .
    ic, nemiiic probibeule, paieat.
    LXVI.
    Liqnel euui, qui cum iinpcrio nalionibus prseest,

    nun debere nou iucremeiila rerum, qux in macii- ; , ^ . ,
    bus suoi, quasrere, cum isconatus justa rcprcbcn, '
    sionecaret. Niiniruin el iis, quaBadsunl, couieuius
    ,
    o$6e dcbci, et ea suscipere, per qu;e bonis onini ,
    bus potialur. lisdem polilus, supercilia tollere nolit.
    , , *
    Sin i r r i i i conalus fuorint, del opcraiu, ut a dulorc
    LXIV,

    361

    PRiECEPTA EDUCATIONIS REGIiE.

    3C2

    , . - sit liber, Deo lotum acceplum fcrens, qui nihil omnino facit, qutxt non valde sil bontim. Quibus ar ;
    gumentis freius borno religioMis bis contradicere
    , ,
    possil? Nam si pagnni, forluuac fatoque scrvientee,
    ' , $
    ferenda putabant, qnaeounque ab bis profecla fuis .
    seot, nequaquam nos ea, quae a providentia pro, , ; ,
    ficiscuntui\ boni non consulenda censebimus. Pia>
    , ' ,
    terea liliis et colores et venustas inaeslimabilis, a *
    vibusquc nibil coUtgentibus, nec babentibus borrca.
    ; ,
    rerum ob Opifice nuti inienla danlur: et bon inis
    , ' ,
    ,
    ille cura nulla langititr ? quod si bonus Dcus cu ;
    ram nosiri sollicite gerit, qua raiicnc subnixi, ni , .
    miodoloreconiabesceraue, vel I>oo graliam non babebimuK, cum boc illove modo rea ab eo no6lrae adminisirantur. Nimirum boc admodum rigidi fueiil
    auimi,si quidem concedaiur, esse fldelis.
    '.

    LXVH.
    Jucundae sunt uni divitiae, m>n eam ob causam
    , ,
    quod aurum admirclur, sed quod iis lum sibi, lum
    '
    * , - aliis bene facere possit. Alius, nalura insaliabili?,
    unumque finem speetans, ut opibus afllual, cliam
    ,
    nactus eas angilur, <c divilis illius slulli more
    , ; ,
    ploraue ululal, Qu'd faciam, inquiens, quo nie
    ; ,
    pacto gerain? segcs mibi copiosa provenil, ei ra ,
    , .
    ceraos totcularia non capiuni. Omnes iuibi i i u c l i , ,
    bus onuslae suut arbores, ncc vacuum doutt quid
    , ,
    quam. Alius a gloria remolior, el eamdem ob cau * , ,
    sam ab invidias quoque telis, raius ne vivendura
    ' , $ .
    quidem sibi, ni adorelur; poslquam ct adrpiua
    ' .
    esleam, et experlus invidiae lela: nec voluplalem
    * .
    ex illa percipil, et quod invidia prenrilur, morlem
    , , , Q ipse sibi optat. Rursus alius diversum facil. Adeo que cunctae res nostrse alias aliis aliae videnlur es. " , , sc . Quin eadem plane, modo bona, modo non bo , na, hon id qtiidem ex natura sua, sed prorsus ex
    .
    ipsorum ad ea mortalium affectione. Quo fit, ut ta
    iranquiUilas, et obleclatio, et periurbaiio, et aiBictio, polius ab ipsis animis, quam a rcrum nalura
    proveniaot.
    LXVlll.
    Sensus esi bic poelae cujusdam, aliis usi verbis,
    , ,
    nullam esse calamitatem, q u a nobis lulerari non
    , . ',
    possit. Hoc cum ad naiuram illc retulerit, ego libe , .
    .
    rae voluntati tribuo; nam ea nos el bonos ei nou
    , ,
    bouos clficii. Quippe conimunis illa natura, servis,
    , . ' heris, onmibusque morlalibus, una quaedam esi
    , , indiscreia. Sumus enim illius Adami filii, qui de
    . , ,
    luto exsiilit, Dei manu formatus. Aiquilibcl bomo,
    . ^ vel slrenuus, vel constans, vcl non lalis, arbilrio
    *0 ,
    voluntaiis eflicilur. Nam qui se lolum rebus vii&
    , ; ;
    prsesenlis addicil, mmime profeclo stabilibus, quo ,
    nam paclo quiete solida fruelur? qui doloris expers
    , ,
    cril? At qui ratione ulilur, nec quidquam rei lerrestris babei iu prelio, lulum irrideue, iinmortali ,
    latis appetens, quique se viatorem novil esse, len , , denlein ad superam illam paliium: is vero et aiqno
    , ,
    lolerabil animo trietia, cuin esse Iransitoria sciai,
    *
    ac prssiare nitri vicera aniino, cui quid humani ,
    ttis accidil; el illis, qus in bac viia jucunda suui,
    veluli oiorlalis baud immorlalibus fruens, eoruiu.
    dem jacluram tum levius inullo caiieris, tum minorc cum animi molesiia fcrct.
    PATROL. GR. C L V I .

    12

    361

    MANUELIS PAL.EOLOGI

    3G3

    LXIX

    Quas passus fuil r u m n a s Jobug, ob eag magift


    f)
    bealus praedicatur, quain ob facta sua, quanquam
    , >
    ca talia lantaque fuerint, ut eorum auciorem Deos . \ st
    ipse quoque collamlaret. Jam si praeclarorum ope- ,
    rum effectorein serumnarum seneus illuglrioram
    reddidit, quo paclo non idera boc remediam pro- ; ; ;
    , , )
    deril illis, qui raulta pcrpelrarunl mala t Saltem
    ,
    Oeo vitae nosirae clavo commisso, quoiieg prospera
    * "
    navigatione ulimur, provideniia facililatem illam
    acceptam ferentes, ipsi gralias agamus, ac mode- , . ,
    sle lacti simus; al ubi fluctus aliquis ingruerit, vi
    mali ne demergainur. enim qui jucundis fcecun- .
    dum raiionem non ulitur, is a trislibus quasi dilu- * ,
    quodain obruilur. Ab allero namque provenit
    ,
    allerum. Ac si quidcm in utramque parte.ra parum
    .
    no* probe gesseriimib, igaorainiam nunc sane maximam, el in fumrura perpeluam sobis ipsi conciliabinaas.
    LXX.
    Vir bonas libi non e i forluna, sed ex moribus
    , *
    teslimalor: non qui maguam potenliam habet, sed
    , "
    *
    eain , qua2 obtigit, pro virili amplificai: non, qui
    miilium auri defossi possidet, sed amicis largiendo, , *
    * ^ se magnifice gerit: non, qui inancipiomm quasi
    , *
    gregibug circomfunditur, sed qui servile nihil in
    animo gerens, sibi quidem ipsi imperat, ma!i* vero , ,
    servitutcm miniroe servit. Idem superbos et . ,
    incundos morrs, qaales cadunt in boniines inju- , *
    riosos, equorumque ttoore calcibus peientest et i n - , , ^, soleniee incessus, ei aliorum conlemptiones, et in- , /
    ,
    Rcxag ubique cervices, ei quoe delicalos vocant
    . ; ,
    gestus, ab egregus et probig bomimbas alienoa
    ' '
    ducit. Neque vero et ilte frugi putandus, qui aliis
    ;
    magnitudine sua gravis esl: sed cui fausta quaeque
    , . viri presianles opiairt* el gecundis rebus ulenli
    , ,
    toflgralulantur, et Irisie qnid ferenli condolenl.
    Hiccine tibi vir omnium praeslaniissimus essc vi- , ,
    ; . "
    delur ? tcque cupis ab univereis bominibus, opti .
    mum le vrrum existimanlibus, itidem diligi, u l
    , ' .
    illc diligiiur? Sic equidem perguasftg 6m. Decet
    ergo le bonoe sinulanlem, mores ipsorum xmulari Hos, itoquam, admirare, alque alHer affectos
    iugtta.
    LXXI.
    Animo cave percetlaris ob res secundas impro-
    boruin, nec improbe agenlem aemuleris, quamvis
    Alexandros, quamvis CiVTOg, quanivis Causarcs,
    quamvis bealissimura quemque divitiig el gloria Q
    supurel. Nec si quia gacrilegiig, rapinis, grassationibiis infaniis, Numinigque divini contcmior, el
    Tiolaior lcgum, Scylbis impcraveril, ac lolius orbis
    liabitaii, lolius inbabiiabilis Gnes in dilionem redegerit, ob imperii molem admirabilis libi vbJcatur. Non Cnim ille beatus est, non princeps, nou
    rex, non reapse boino , licel id omnis lapis, omne
    aoimal, oronis bominum naiuia, quodvis anirnatum et inanime dicat: sed potegtalem quod ailinet,
    roagig est iig qiioquc ridiculus, qni principum peraooas in scena suslinent: quod viiam, mlscrior

    OA'.
    ,
    > , ,
    , , '
    * , , ,
    , , ,
    c, ,
    .
    , , ,
    , , ,
    , ,
    *
    ,
    ;
    . -

    ot>5

    PK/ECBPTA EDUCATIONIS REGl/E.

    XA

    - infectis lepra. Nam boruni sane sors doplorari sotef.


    non reprebendi: at illura odiis mcrito persequetitee,
    .
    explodiinus.
    LX&If.
    OtT.
    Licei e i , qui cum bonis versalur, acquirere
    6 b n a : qui vero so malis admiscet, menlem quo ,
    . j que suain amiitit, ul a poela quodam diclum est.
    Qtialos enim moressunt ipsorum bominum, (ales et
    , \ .
    * alits exbibere possunl. Nam aquam e fonie non
    baurifg aliam, quaro eujtiemodi semper ex eo pro( . ,
    - manat. Quamobreoi cum bonis conversare, quo bo , . nus evadas: el faimliaribiis borum colloquiis a i i , quid gravitatis deccnlisque principem dignitaiis
    adhibeto. Linguani vero noxiatn, vilut apim sti , . " ^,
    mulo ferieiitem, abigilo. Quo saue paclo si le pcr ,
    . - peluo geres, noq bonis tantum viris, sed eliam
    .
    qniversis praestantissimue habebere. Nam ex moribus eoraui, qui principibus cbari gunl, ipsorum
    principum mores aeitimaaiur, ut enim ille d l x i l :
    ( ) ,

    Est quisque talis quales quit adest libent.


    [.
    " . Priocipi vero etiam illud ipsum baberi, non ab*
    re u$ui fuerii. Eteuim avis una tanUim ala aoe
    $ ' ,
    malum effugiet, ncc aliqno bone poiiclur.
    ' .
    LXXIH.
    .
    Jaro oUm supra virUites caeteras laudatoe saat
    , , * - prtidenlia, forliUido, jueiUia lemperamia. Ego
    vero velim ab hoe viruuum cboro non dijtingt
    '
    cbaritaiem et moderalionem. Nam sive prccstan , ' , g liores enumerandae veniebant, she totum parle
    .
    tradendum, ab illis ha* abease non oporlebat.
    , * Quippe si cbarilas absit, nibii proficio: ei si mo, .
    deratio ILOB adsit, omnia vana fuerint. Virlutes igi, .
    lur univereas, tl bae praecipge sex araplectere.
    '.
    LXXJV.
    , .
    Sobricias cgregia r e e e s l : iit malum, non sobrie
    ' , ' ,
    sibi prospicere. Nam midli non ex ignoralione, sed
    , *egligeniia, quod roalum pro bofto ducerent, so
    .
    ipaos damnig aiTecertiui. Qutppe virtutibue afllxa
    , *
    perbibent esa vitia, quatique viciniam quamdam
    .
    horuiB esse ; nec admodum ett diulcile, non allen '
    Uim oecipi. Multos iuvenias jaclabundoe, qui loco
    - . vbriuiig viikim virtuli vicinum amplexi sunt. Vidi
    ,
    sei viiulem exlrcmani, q u * providenlia nominare . - & lur, c l iiacundjam, qua fortitudo perbiberelur;
    . aliaque tilia iniinita. Quarc magna opus cst vigi , k n l i a , ut ab hac imposlura liberi timus. Nam j u /. ' veDibue geriorertun Ivouaruro auidto ninil uuliur,
    , , ^, velut e divreo uegligentia nibil ooxiuna magis. A i
    qui somno dediUM esl, el jacere gupinug aroai, et
    ,
    oiiosus esge, pariim collecla patemo foriagse etu , , * - dio, vel aUq*u) iorUinai casa, facil rouUis (ul opiuor) modie amigerii; pariini ex iis, quae uonduia
    ' .
    consecuiug est, ue biluro quidcra acquigiverii.
    LXXV.
    *.
    " - .
    U l panis aumentura e3t corporis, sic ammi bona
    -^ , - dodrina. Queroadinoduiu ergo non coflvenit eru , bescerc, cum connedimus, gic omnem citra pudo. , rem et dodrinae sunt percipienda?. Non poieai

    367

    MANUELIS PALAOLOGi

    3G3

    enim, non potcsl valde docirinis pollere, qui cum , t . '


    aequalibus certamen suscipii, si quidem eam vinci
    pudeal. EnimvcKO in cibis ipsa necessilas modum
    ,
    cuique desinit; bic autem plus semper requiren- .
    dum. Rursus ibi magls expedit valetudini, ac prae '
    forendum venil, quod expedilum, quod simplex est: .
    bic vero polior omnigena rerum bonarum exerci- \
    laiio. Itidem paslui quam minimum temporis im~
    , ,
    |>endi decenlius e s l : discendi tenipus universum
    ,
    sit vitae spatium, si Qeri poiest. Nom bonum esl,
    .
    animum bona re qtiapiam imbui, etiam tuni, cum
    a corpore dirimitur.
    LXXVi.
    o<r.
    Eximium quid esl magnis hominem viribus prae, , ,
    dilum fraudarc nenunem, nec adversus alios i n , ,
    eurgere, nec quemquam laed^re ; nisi quia laedere ^ ,
    nunquam desinat, cl insullare tibi velit. Bonum,
    . , , cui maxima convenianl, cuin praesenlia boni con , ' .
    sulere; si cum boncsta fama non liceai accessione
    '
    poliri. Et quidem accessione non minus esse quid- dam arbilror, illaesa servare quae adsunl, iis prae . ' .
    sertiiu lemporibus, quap. delritncnli plurimum af- " ferre possunt. Nec iliud praeleriri silenlio debet.

    Noris illatum publica? rei damnum tuis a ininisiris,
    , ,
    iropuiaturos libi, qui damnum acceperinl; si cum
    , ,
    opera mo.liorum uti possee, aul islos saltem corri-
    gre, nec illud facere volueris, cl boc neglexeris,
    .
    adeoque pra?siare duxeris, ut improbi p!us apud te
    possint quam boni.
    LXXVIl.
    ,
    '.
    Gloriosa tuis a moribus ahsil arrogamia, sicul et
    , dissimuialiu. Nam ut baec turpis est, quod ficta,
    . ,
    quod ineriis ci degeneris animi, sic gravis altera,

    quod superba uimuim, quod mordax. Salis est non
    . (e magis aliorum credere laudibus, quam tibi, cum
    ,
    illae verae non sunl, nec asperum aliquid, boniini- , (5
    que jactabundo conveniens, proferre : nonincedere
    , , '
    cuni fastu, nec ailollere supercilia, licet i i , qui
    . '
    plausum dani, verum dicanl. Ad ingestas autem
    ,
    laudes ab aliis, quasi tergiversanlem delicias iacere,
    , paucaque de se dicere, magna senlire, prope sceni- , ,
    etim quiddam est, ei egens larvae, libi quidem m i - , .
    uiroc convenh. iloncslum facinus illuslris est .
    pracco. llominis inodestia, qui magaa peregil, du ,
    pluiu iropftum elaiuil, lum faciis ipsis, tum quod l ) , . ob ea se non effeiat. A l vcro qui magnas res ge- , ,
    rit, el magna loquitur,lantumque non volare gesiis , '
    praeclare rebus ipse sibi videlur, etiam iis niolcstus . . ,
    ac gravis fuerit, qui ejus opera bonis fruunlur. Esl
    cnira adversa Deo quoque superbia. Quapropler si ,
    gloriae cupidus es, factis eam persequi debes, non
    .
    verbis arcesserc. Nam arcessenies fugit, ei ad
    .
    Ulos, qui factis eain prensanl, quam libemissime
    accedil.
    .
    LXXVIH.

    Est amnino diflicile morlalibus, de rebusjndi. ,
    <arc. Nani quibua in malis versamur, ea deteriora
    *
    puiamus abis, quoniam malum, quod adesl, setpso
    ; , qiioJaiu modo gravius ewc videlur, ipsaque pra3(

    WJ

    PR^CEPTA

    EDCCATIONISHEGLE.

    370>

    * sontia sua deprimit absenlia mala : facile u l aliquis


    . .
    leve malum, quod premit, cum futuro graviore
    , ( . ! * - commutaverii. Ea propter et cursit ad illa qoasi
    , .
    properamusmala, qua?absunt, tametsi prresenlibus
    \ . \
    tnajora sint. Ad eadem vero delaii, rursum praeter, ,
    ila laudamus. Quod quidcm usuvenire, vel illi sunt
    , \
    indicio, qui ferrum fugientes, in undas sese praeci ,
    pilant, deinde naufragium passi, et submersionis in
    periculo constituli, gladium ancipilcm prebendunt.
    . ,
    Alius inconsideralc fumum fugiens, in ignem r u i t ;
    ,
    ac vicissira ab igni dum urilur, ad prxcipilem r u . 01
    , - pem, veluti solalium quoddam, accurril. Nam plerique morlales, dum ratio vi mali premitur, qnod
    , , fugiamus, seimus: quo vero confugiamus, scire non
    , .
    possumus. Consimilia nobis et laetis rebus acci .
    ' duni. Nam rcs plane nnlla est, ex universo rerum
    numero, qnas bomines expelunt, quse in secupidi . , ' '
    talem nostram sistere possit. Argumenlo est ipsa
    . voluptas, ut a lare, quod aiunt, rem propositam
    ,
    osiendamus. Quippe cum jucundissimis rebus ad
    .
    salietatem fruimur, minus cas appelimus, quam j u ,
    cunda simpliciter, quae non adsunl. Ac licel minus
    , voluplatie babeat, quod in exspectatione posilum
    eal, tamen ipsa sui cxspeclalione deleclare consue. , vit. lnio pluribus quis bonis affluens, i d appclit
    , aliquando, cujus fleri participes ne servi quidcm
    .
    velleni. Nimirum prudentia nobis est opus, utraeiUecomparantes prasenlia cum iis, quae absunf,
    rectam quamdam senteniiam feramus.
    0*.
    LXXIX.

    Tristissimum rebus afiTerre damnum solet animo . " - Q rum in principibus exhilaralio. Sed quando fieri
    PMt
    7 . . . . - _ V..

    . . . MAMnAti.A Aiirnrnm A m m m e n e l i i i A t l 0
    nequii,
    ut perpetuo curarum flammara susiineai is,

    ,

    , qui rerum politur, ealenus mens curis solvalur,


    , quatenus etanimi molestiam depcllat, nec imbribus
    hujus vitae continuis obruatur. Namcum nmlta sint,
    .
    eaquevaria, q u lam inlerdiu, quam noclu prin,
    cipem sollicitum esse cogunt, facile vitam amise, r i i , semper cum negotiis colluctando, qua3 nullas
    , ,
    . omnino cogitalionibusinducias concedant.Perbibenl
    , quemdam maxiroiim quondam virum, laute cum
    amicis cpulantem, dixisse, mentem curis solven, , ,
    dam esse, sicui arcus cnervare soleamus, siquidera
    ,
    illis iterum validis uti velimus , iestauratis eoruin
    ,
    viribus. Sed bac tamen relaxatione sallem utimur,
    . 0 ,
    veluli qtiodam aegriludinis animi remedio; cum
    ^,
    , - D eam caHeroqui rejiciamus, ne volupiales niroium
    captantibus, in diversam partcm animus lendal. Nam
    .
    extrema quoedam cxbilaratio causa vicissini tste
    .
    mceroris extremi solel.
    LXXX.
    \
    Omnino morlaliura nemo est, qui seriis rcbus
    ,
    atque iaboribus intentus esse perpciuo possii: sed
    '
    ipsa natura cujusquc seria tracianiis, aliquod eiiam
    . "
    aolatium desiderai. Aliis igitur alia levandi atiimt
    ^ *
    causa reperta sunt. At libi post convcnienies re
    gibus labores libri sufllciant et campus ; uirumque,
    , ,
    cum commodum e r i l ; et umbra simplex ac inela
    , ,
    borala vel tentorii vel frnndinm, vel antroruih ,
    , * ,
    ct luscinia, si a<Jsii; et fons salieus, et circa foa ,

    MANUELIS PAL/EOLOGI

    372

    lem berbae; et vile qublcm obsonlum oblaiuinque .


    fortuito; sed famem afferentibus, etiam dubia
    * ,
    coena, domi glructa, jucundius. MiUo namquc de
    , , ,
    ambrosia cl nectare, Tabulosis rebusjoqui. Accedat
    , ,
    is libi cbarus equus, et canis el accipiier, et te- , lorum in feras emissio, nuncclaro, nunc plenofa. , '
    cienda cursu.prout ipsac semet oblulerint. Sed bis
    , , ,
    utere, non tauquam line, sed melius aliquid respi. (
    ciens, ut valeludinem boham, ul popularitalem, ut
    ) ,
    experienliam, quse milites deceat. Ila Oef, ut praeda
    , , '
    $.
    non polilus, qtiam sempcr adipisci non licet, voluptaie lamen in iis minime careas, quac abessc nequeuot, el quoram causa venandi laborem pra*ci_
    pue suscipis.
    LXXXI.
    '.
    Cave permiseris ad te venire propius hypocri- g
    , taro, sed omnis simulatio tibi exsecrabilis esto, ne
    ,
    imprudens lupo ac piratae fidem, pro pastore ac . gubernalore, babeae. In eos.quifalse carpunl alios,
    ,
    nullo ciun ipsorum fruclu, ealibus ipse palernis *
    utilor: ul hos quidem ignominia liberes, qui car- , , puntur inquam, tllos vero modestiores eflicias. Cre- . )
    dila fideituae verba non aliter cuslodietf, ao si quis
    , .
    ingenlem auri vini apud te deposuissei. Juramen- " ,
    tis tu quidem abslinebis, sed interim mores tui uni- . versis optima quaeque de le poIliceaiHur. Volorum
    ,
    concepiionem pulabis esse rem plenam borroris,
    .
    sed lu Um Deo, quam bominibus, promissa prae- ,
    stabis. Decere te arbitraberis, u l acceplorum ab
    *
    a'iis benefictorum menriineris, sed aliis abs te prse- , .
    slilorum obliviscaris. quidem vincere compen- C ,
    sandia beneficiis, noo vinci velie. Qua3 si facere ( , , non deeines, occullum quoque dedecue fugieus , ^(nam larva scenaque vixetiam scurris concedenda,
    ^ ^, ),
    qui vel colapbos accipere non dubilant, ut risum
    '
    aliis moveanl): oralionem tuam jurisjurandi kco .
    mortalibus universis suffecluram arbilror.
    LXXXil.
    '.
    Viris principibus baud male conveniunt graviias
    aique inagniflcentia ;sed miscenda libi sempcr ei . $
    ,
    frigori, quod inessc gravilali videtur apla quaedam
    suaviias: el severitali, quae inagnificentiae videlur

    inesse, grala quaedam popularilas : ul bis quoque , ,
    rebus Imperio tuo decus concilies, el audienles
    dicto subditos in iisbabeas, quaevi menlis oplime ^ ^ 4
    perspexeris; absque quo sit, nibil uiilis rei fieri
    . poierit. Et ex volo sane res libi non paruin sucee- ,
    ,
    del, si benignum et forroidabilem in eos, quos
    couvenii, le geres, nec jus lunm io omnibus accu,
    rate spectabis, cl poenas non ab omnibus exiges :
    , inaxime^ero, si non iniuus lactis, quam verbis,
    , '
    . , eos persuadebis, reclius libi, quam ipsisuiet, eorum
    esse perspecla commoda. Quippe si futurum pa-
    ruerit, ul moniiU luis oblemperantes, ejus obe,
    . , ,
    dicntiai frucium leranl, eiiam factis borlalus luos
    anleverlcre siudebunt. Hoc medicis, boc gubcrna- .
    loribus, hoc pasloribus largitur, ut etiam nutibus
    impcllerepossint.
    .
    LXXXIII.
    ' , ;
    huilari nolis ejits aninii sludia, quem non amas,

    573

    ST4

    FRJECEPTA EDUCATIONIS REGLE.

    , ; - fj *
    velut honeslarunt rerum miniroe eludiosum. A l
    cujns tibi virtulee nolai sunt, eum aemulare. Imo
    , (. ,
    potiui, ciim morUlis neuio sit, in qno vel cuncu
    ' ,
    imul sint bona, vel oinnino nullura, cumque iieri
    , \
    potsit, u i v i r malug egregium verbura proferat, ac
    ,
    , , vice versa : praeslat ei parere, qui booi quid prolul i t , tameUi verbis facta Bon respondeant, qnam
    ; , ,
    homini caeleroqui bono, sed qui naali quid proimn ' .
    * , \ - liavit, aggentiri. Maluoi quid est conlemio el adersaiio : malum, omncs seqoi, flecli, levitate raen , .
    lis impelli. Dislant bac quidem a ae invicem ex
    ,
    iDtcrvallo, ged amba perniciem afferunt iie, \u
    . * ,
    quibus ex9istunl. orationibug cedere boni% a
    , , 3
    quocunque tandem proferantur, id vero el politis, .
    gimum plane qtiiddam est, ac ne Momo quidem
    '
    . \ - P reprehensionis ansam praebel. Quippe ne hunc
    , . " quidem arbitror impudenter adversas illum agere,
    qui extremitates vilat. Denique ei media rebos in
    .
    omnibus amplecteris virtuteg. Nam earum finitiO'
    iiem ptocait ex eo, quod medium sit, Constiiuere.
    si

    '.

    LXXXIY.

    "' Decuerlt baudquaquam imperalorem, vel consiliis


    , ' , alienis esse subjectum, quasi moderatoribus sese
    , , \ submittentem, vel alicujus momenti res moliri prius
    , * quam recte consuhaverii, eorumque gententias, a
    ' , quibus diligilur, babeal.ln consultalionein vero de, , ducendum, nec bonum, quod iieri nequii, nec si
    ' , quid cffectu facile, sed malum, nec quidqnid ne , - cessario constal evenlurum : sed quod cum sludio
    , . ; Q prudentiaque perflci possit, recte facium conducet,
    , '
    ac non faclum vel factuni male,delrimenlum afferre
    , ,
    polerit. Tunc aulem recle factum erit, cum iniegre,
    , ,
    si flcri poteril, gex illas virtuieg, quaa exiremas
    . vocant, continebit: siu antem,vet niajorem illaium
    ,
    parlei,vel praesiantiores atque perfecliores. Eiiam
    bonum est, deliberalionea prius, quain sil opus,
    .
    inslitui; quippe, quod in consuUalionem venil, gi
    iiiimum urgeat, periurbaiione meules iinplei, el
    quo roinus baberi remedium possil, impedit.
    '.
    LXXXV.
    ,
    ipse secundum leges vivcns, el subditos tx
    ' ,
    legum prescripto gubernans rex, plane diversus ab
    ,
    iis est, qui tyraimfdein exercerc v o l u n l ; unam.
    quc legem inviolabilem babent, euas niimrum lihi. , ' ' dines. Nam quadam inler regium dominatum, ei
    .
    tyrannidem, esse simUiUido videiur : ged lanluin a
    ' * ge invicem discrepant, quamum ne diccndo qui, ' dem explicari facHe polegt. Tyramius in ee polen ,
    tiam guam sttam putat, sisuos ipge gubdiios debi, , , ,
    litet; ac gi res pitblica robur aHquod acquirat,
    , .
    eversionem prounus ipse SMom somniai. Verue au ,
    tem rex erga subjectoe sibi popirios, patris, pa ,
    storig, medici, doctoris, et si qua saluti consulere
    ,
    persona potest, e}us locum oiHinet. Cumquc com . ,
    niodum suura contineri publico putet, et Gbristi
    .
    minister gil, el magis illum imitetur inservifndo,
    quam imperando : plus voluptaiis capit, regnum mclius eflQclendo, qium
    ad quos ejus rei f r u cius pervenit. Talis mibi sis, cbarissin.c fili.
    %

    75

    MANUKLIS PAL/EOLOGI
    LXXXVI.

    37
    9

    Velis qaidein ad id, quo in bonis extremum esl,


    pert/enire; sed scias, id siudium in eorum esse
    iMimero, quae perfici nequeunl. Interea ne doleas
    quod currens, melam non auingas. Non enim lioc
    spectandum, quod bonum sit aliquod, bominum
    virltiie sublimius, sed quod is, qui cursu ad id conlendii, propius semper accedal. Hunc sibi qui scopum statuit, eumque consentanea ralione peiere
    IIOII desinii, saepius quidem atlinget; ac licet aberret, amplius tamen aliquid babebit, quam alii.
    Nam qui temere feruniur, insiar navium inslrumcnlo suo carentium ; quique viiiose viventes, bene vivere videri volunt, eaque re delecianlur, his

    ,
    , , .
    ,
    '
    . , ,
    , ,
    * ,
    ,
    , ,
    ' .
    , ,
    ne speranda quidem malorum emendalio. Qui vero ^ , rationis praecepiionibus regilur, eiiarosi peccet,
    .
    malum tamen ipsum oecessario sentiel, id quod
    emendalioniscsl inilium
    LXXXVll.
    '.
    ' ,
    Siqnf moricm in bellis formidanl, i i fugere solent; ct qui fugient, ntagis cadunt, quam qui mor- *
    iem coniemnenles, slare malunt. Esl enim peri- , .
    , ^ ,
    culosa lergorumadvercus manus pugna. Iiidem qui
    gladium nieiuunl, ab eo coniiciunlur, ne sepuliu- , .
    ' ,
    rae quidem bonorem impetrantes : at qui veluii
    morlem oppetituri pugnant, i i saepiua viclorias adi- , pisceniea, c l rem gerenies oplime, non superstites . '
    , modo sunt, vcrum eliam coronaniur el aequissima
    . .
    quidem ulrumque ralione. Nain de non metuendo fil,
    iit stelur, a sianlium vero partibus, victoria; victo- C j ,
    res aulem coronis poiiuulur, alque bsec si strenuis . ,
    ci animosis contingunl, limidis evenire contraria
    ' *
    parel. Quod si maxime quis cadal in pugna, el ,
    aiius incolumis reverlalur, lamen bunc bomines ob . ,
    ignominiosain vilaro niiseranlur, illum cansa mor- * ' ,
    lis obilac cum gloria beatun praedicant. Jam quod .
    prodigii quasi plenum est, norunt baecquidem om
    nes, el malum tamen admiuilur, conversis veltil , *
    iii fugam animis ab aliqua re lerrilanle. Tibi vero .
    ncc lemere nec injusie anna capienti, poiior conjuncta cura gtoria mors e*>to, qiiam u l bostibus
    e

    iriumpbum de le concedas.
    LXXXVIII.

    '.

    Miiiime boc libi tantopere speclandura ne viribus


    ndversarioram succumbas, alque ne ab iis, qui te
    aroant, in illo prsedaro dileclionis cerlamine supei eris. Licel boslis boslein, licel adversarius allerum prostraverit, mulli lamen forluna victoriam
    acceplam ferent. At i l l i , qui ab amaulibus amaiido
    vincitur, ne quidem unus ignoverit eorum, qui reclediligere norunt. Quamobrem turpe quidem hosiibus, sed turpius, amanttbus infeiiorem esse.
    Oinnium vcro tuipissimum esse videiur, leyequiddam puiare iiberos. Sludio laudabiliuin opcrum
    longo pareates ex iulervallo sfquantur. quonam
    pacloquis alitcr de eis stalual, si, cum ferre liberi
    iiequeaiH,quin bscreditaie majorum suorum facultaics universas adeani, virtulem eorum quasi piaculum
    quoddam rcjecerinl ? Ilabes lam a pairc,quam a ma-

    ,
    ^ , *

    ,
    ,
    . *
    '
    , .


    . ;
    ,
    ^ ; "
    ,
    . "

    377

    PRJBCEPTA E D U C A T I O N I S R E G I i E .

    378

    . , tre, roullos egregios avos; babes indolem botiam,


    divinitus libi concessam :cave, praeclaram indolem,
    .
    prxclaros avos baud xmulaiido, debonestaveris.
    LXXXIX.
    \
    Omoino stgnum est cxercilus ignavi, et ad fu ,
    giendum parali, si soipsos interdiu occullantes,
    , ,
    noctu bosles adoriatitur. Ncc. igilur ipse nociu in
    . '
    bosics procurreris, nisi lempus urgeat, el victoria
    ,
    le potiuirum evidenler apparcal; vel, u l aliter lo, , ,
    quar, si nec speranda sil aperto Marte victoria, et
    * ,
    pugnae vebemens impetus mortem libi mineiur,
    .
    - nec adversariis noctu te invadentibus, animo perturberis. Nani quia lenebris, el sirepilu, et clamo. , , ribus, non animi slrenuilate, nec laborum loleran , , ,
    * > ,
    . ,
    ,
    $,
    , .
    * ,
    .
    .

    tia, se tuos in fugam acturos speranl, cum p r i mum pro spe concepta conalns iste non succcsseril,
    admodum persequente nemine fngiunt. Debes aulem quidquidvicloria? spemtibi pollicelur, ob oculos exercilui ponere, u l in opinionem tuam pertracli, promptius io sociclalcm pugnae venianl. Quippe
    non tanlum id, quod reapsc valiJum esl, ac formidabile, vcrum eliam quod esse videtur, nocere sob t . Nam vnlgus bominura niagis opinionem quam
    yeritatem gpectat.
    XC.
    Dicam aUquid non nescicnti. Visco quidem aquilam venator capit, sed imprudenier in arboruin sese
    ramos demilteniem. Ilidem leo indagine capiiur, sed
    temere progredirns. Galeriltt vero lendicula capt
    Q plerumquc nequeunl, qnod non lernere noc avide

    .
    , '
    . , ' . \
    , ,
    soleant escas attingere. Dorcas quoque nomini suo
    . - re ipsa fidcm faciens, laqueis band facile capi po, .
    lesl. liidem alia mulla longe bis ignobiliora, vafriciae
    , documcnta singularis edenlia, rident eos, a quibus
    , . "
    ipsis insidiae siniuiilur. Quapropier si aniimim bo mines advcriere velinl, felicius quam ipsae ferx,
    .
    insidias evitare poteriml. Enimvero magna priva , *
    lis quoque hominibus opus esl cura, suas duutaxal
    , res agentibus, ul complura mala non experiantur
    A l iis, quibus obligit luro aliis praeesse, tura curam

    eortim gerere, sotnma rerum in solticitudincde ne
    goiiis publicis est siia. Nimirum providere rebus,
    , ,
    et easdera rccte conslituere, prxsrniium bonoruni
    , . ^ accurata esiconservalio, ei acquisilio copiosa co ,
    rum, qua desiderantur, etsubditorum salus, el bo . ,
    stibus exiliale telum. Atsecordia negligenliaque
    , * , dira elicil ir.ala, el atlrahil noxia ; brevibus ul to , .
    lain rem compleclar, baec et bubulco, ct caprario
    , *
    ctequario regimen omne perdiderit, nedumcopia , .
    rum imperatori. Quippc reges qui taleiu tanluinque
    .
    currum agunt, eliaroeileoiio pratereo. Nam quae
    res in iie, qui sunl inferiores, muho magis in poteniioribus requiiuntur.
    ;
    ,
    . .
    *
    #

    XCI.
    Ecce nunc quoque dicetur aliquid cognilu tibi
    necessarium. Si pcriie quie praeseniibus uiatur rebus, nibil impediel, quoininus f l illis conlrariai bonum ad aliquod lendanl. El vide mibi, quscso, ralionom. Oblivisci ac lucminissc, maxiuic coulraria

    37>

    MAXUBLIS PAL^OLOGI

    eunt. At vero si ambo in loco fianl, erunt in prirais


    bona; caeteroquin ntrumque noxium. Atque boc
    tibi dicioquodam explicabitur, complectente p r oeplionem aenigmalicam, ut menlein tuam exciiet,
    ne leviler et summalim, quae dicuntar, inspicial,
    sed intellectum eorum studiose pervesligeL Si oblivisccits eorum, qua? a tergo sunt, ulteriora contento
    ctirsu perseqiiaris, si memor a tergo reliclorum,
    porro se offerenlia vitanda statuas, non amlesis,
    q u pone sunt, eliam quod persequeris, omniuo
    assequeris, et a prspieriiis liberatus, facile persequenlia quoaue vitabis. A l vice versa, quod exiliale
    fueril.
    XCII.

    380

    ,
    ; * .
    , ^ ,
    , $
    , '
    . ,
    *
    , '
    ,
    , . *

    Revera splendidum ornamentum el firma turris


    , ; . ; ;
    est taeilurniias iis, qui ea praediti sunt, Polius
    autem junioribus, quam qui vcgctam ad selalem
    . ,
    prvenere, convenil. Imo ef virili potius aelati con- venit quam virili provectioribus. Nam quidqiiid
    . ,
    ielale provectios, simpliciter ut dicam, experienlia
    , . majore praestal. Et decenlius dubio procul est,
    , ^
    audire magis experientes, qnani licenter rudiorves . ,
    garrire. Loquendi sane tempus hoc esse arbilror, , cum respondenduro est, cum criniine asperso sus- , .
    cipienda defensio, vel de re quapiam docendns
    ,
    alius, recte docenlibus cognila, dicenlisque digni- , ,
    tati convenienle ; quaequc prolata, fruclum aliquem . " ,
    attuleril, silenlio pressa, nocuerit. Caeleroqui vero .
    quiescere praestat, uti philosopbus ille medicus
    dixit.

    XClll.
    Ante res alias pulcberrimum quid est, i n omnibus nosse quid praesiet, ac facultaiem babere praeclare dicendi , et ca facultale mullum videri ad
    -rsualeitdum posse, rerumque pulcbrarum amorcm sapienler animie indere. Sed tamen eum, qui
    uoiit, v.t verbis exponit raeliora, sponle deleriora
    facere, nec dictu, nec cogitaiu mihi quidem facile
    videiur, quaiui res ea dcdecoris plena sit. Nam
    turpe quiddam est, malura faciuus, quocunque
    modo fiat: turpius, non ignoranier adqnissum scelus : looge turpissimuiu, eum, qui docet aiios,
    quid a?quum rectumque sit, alioruiuque viutucarrigere potesu seipsura correclionis experlem relinqucre. Omnoin boc excu&ationem lollii.

    * ,
    ,
    ,
    . * , ,
    , ' , '
    ^ , .
    , * *
    , ] *
    , ,
    .
    .
    J

    xctv.
    Temperattc ingenio doclrinae nibil apquiparandum
    vcnit, nihil ingeuio nieliiis, qnod doctrina colluslraium est. Nam et allerutrum per se pulcbrum
    < l oplabile quid (uerit : at vero si ambo cocanl in
    unum, babae! quam admiranda, quara egregia,
    quain praeslans conjunclio. Animutn ea ptirum puriorem efficil; sordibus refertum, facile a b l u i l ;
    adeoque tam animo, quam pari hui usitvenit ,
    quod capitt et auibabus tnanibus. Nam altera quidcm aherain abstergit, cum eam ad rem et aqua
    vl mappa, ct nilro sit opus : facicm vero, el caput,
    lotumr;tte prrclcrca corpus, manus ambe niiidum

    , *
    . ^

    , ! , ,
    ! 0 , 0 ,
    {5. ,

    , , .
    , , . , , \

    **I

    PRASCEPTA EDUCATIONIS REGLE.

    382

    , , , reddunt. Aquam auiem, et mappam, et nitrumess*


    , , .
    cogilabis ingenii, doclrina? aniini aclionen>,sUidiiim,
    assiduilalem.

    kE'.

    xcv.


    Oportet ex preieritit ei preseniibus de fuluris

    conjecturam te facere. Gumque placido te fruilurum
    , ,
    lempore speras, cave faxis acerbius, negligens ob
    ,
    spe.m nieliorem factus, quod compluribus accidere
    '
    solet. A l cum immillere difficilia suspicaris, ardaa,
    que negotia, divino juvanle numine, ia melius ea
    ( ,
    comrautare nilere, lum fervido impelu confrlantia , que antmi, lum etiam profectis a prudenlia cogi, * taiionibus, per quas irwvilabilibus malis lil>erari
    . pluribus coniigil. l l l i s autero hominibus, q u i polypi
    ,
    sunl ei cbamsrieonies, valere jussis eumdeoi ipse
    * & cunclis lemporibus exbibere te ve.Us, nec cum eis,
    quolies mulanuir, una muUri : praa&eruiu si mu . ,
    laiione secata, dcterior esse facius videberis. Sic
    , , , aulem affectua, atque boc animo praeditus, enixe
    .
    dalris operam, ut quid Deus dederit, forliter feras.
    XCVl.
    <7'
    , ,
    Res quidem audilu nova et insolens, sed tamen
    , ,
    co, qui ncc boni quidqiiam novit, nec facit, stolidior
    , ,
    is cst, qui novit omnia quae ecire convcnil : at
    . , .nibil eoruin, quae fieri par erat, facit. Elenim salis
    , absurdum eet, eum qm reclc sciat, qtiidquid ex. , pedire possit, noxia facere Viri naraque prudenlis
    , , * e*t, si quid UibricHin noril, ab eo resilire, sicut
    . ,
    ejus, qui melancholia laborat, per ignorationem
    , , - Q delirare. A l vero consulto id facero, cumque desi

    ;!
    \
    /

    1
    -
    * liceat,

    nnllp nnft pacto


    nnrln non
    aenigmaii
    quiddam
    miidilam
    ttere
    nolle,quo

    est siinile ? Subliliore quidcm nobis opus est inler .


    prete, ad dissolvendtim Iwc dubium, quam priscus
    . ' , '
    ille fuerit CEdipus. Ilorainis eniro judicio cognilio ; (
    neque deslituti, si lapsus sit, vel bostis miserlus
    ),
    fuerit. A i qui degusialo bono deinde se ipeum
    .
    rursfis pravis rebua addixeril (nec minus de nie
    , , ' ipso quam morlalibus universis loqiior), is vero
    , , ,
    nnn abs re sibimet ipsi odio fuerit. Quamobrem
    viri bop/ IK)U est, tum nos^e, lum docere qott oportet, ac deinde se ipsum exhiberc servientem
    iis, qoibus baad par erat.
    XCVII.
    .
    Esse sibi cognita si coniirmet aUquis hominum,
    " ,
    q u * faciunda sint, inleriiuqne IIOQ appareat, baec
    , cum faclis praBslare, vel mendax est, vcl siium ad
    , ,
    . D detrimentum t a cognilione praediliis. Inea rencmi
    netn mibi non assensurum putcm. Sed vide pro
    imiUiantem boc Servaiorera qnoqne nostrum claris
    ' , ,
    verbis, cum a i l , vapulaturum magis eura, qui sciens
    '^
    pmdens offenderit,quani qti majora per tgnoranliam
    ' . "'
    admiserit. Quo efficitur, ut qui, quod bonum est,
    , ,
    recte novit, nec tamen id recle facit, per ipsanV
    .
    cognilionem damno quodain affecius sit. Alque baec
    Svi ,-'
    . 3 sane sentcntia p T v e r t i prave ratiocinando nequif^
    etiamsi cum universa (errestri angelorum omnium
    , sapientia coeat. Divinitus enim prolata nobis est,
    .
    omni aequilale condecorala. Res intcrim noslrac in
    . " , artura ulrinqiie coguniur. Nam et imperiria ma , lum quid esl, et cogniiio, furmidabilo, cum peri.
    culum cx ea t\o\\ cxiguuni nobis impendcat.

    383

    M A N U E L I S PALJEOLOGI

    XCVIIf.
    i
    Sciunt omncs, ipsuni per se vivere bonum esse.
    Verum alio quodam modo vila morte delerior invenilur, qu% scilicet aHaiem unam cumalia mulans,
    quasique proficiens, animi bona diminuit. llidem
    tnrpe, capillosquidemalbari, sed animum denigrari.
    Solenl autem haec usuvenire, quando cum aetalibus
    ipsa vivendi ratio non sumit incrementum. Magnae
    quidem infamiae plena res est, hominem malurum
    ct senem, in morem pueri sese gerere. omnino
    deierius sapere, quam aetas, qua quisque est, postulat, nec boncslum esi nec bonum,nec laudabile.
    Quapropler si vitam gloriamque veram appelis, quo
    tibi servire nosiram banc oralionem arbitror, fac
    vita tua concessse libi divinitus aetati respondeau
    XCIX.

    381

    * , \
    .
    , ,
    , . ,
    . ,
    *
    . " fj
    , , , .
    Et (
    ), .

    Tam pulvere, quam spiritu, rebus diversis, cum


    constemiis bomines, quasique duplices (uti quideni
    videlur ) simus : parti viliori pr&slanliorem subjicimus, nulloque in prelio poliorem illaio babemus.
    Digna vero vituperio rcs, nequidem a nobis pari ratione cum carne morlali, quac pulvis aDeoformalug
    est, immorfalemanimum, rem divinitus inspiralam,
    in honore haberi. Verum scienles esse vitium boc
    ignoraniiae ptenum, magnique detriraenti causam*
    praebere, quod nulli est uaui corpus, ul oraculi d i vini verbis ulamur, lenuiter modicique foveamus,
    ne spirilum illum viviflcum quasi morle muUemug.
    Nam in repugnantibus universis, si alterulri quid
    nccidat, in alterodiversum quid sequitur : el carne <
    belle curala, spiriium languescere nccesseest. Sunt
    enim baec repugnanlia.

    ,
    , ,
    , ' .
    , >
    , , ,
    . *
    , ,
    ,

    .
    , ,
    * ,
    . .

    C.
    Oblinendae tam in hac vita, quam in aliera, coro., vis perpaucorum verborum facillime suffecerit.
    Deflecte amatoy inquildivus ille Davides, et fac bonum. Quid huic senlentiae paresse possil? quiduliHus ? quid expeditius ? spirilualem sapientiani,
    singulare menlis acumen in eo, qni hujus auclor est
    senicntiae, quae quidem perfecta perfeciis a perfecto est tradila. Nimiruni is menle praedilus esl,
    qui cum se pulverem norit, terracque niatri debitum
    rsse persolvendum, Davidi oblempcrans, resipiscentia morlem anteverlei : yiliosilate omni exuta, bo- ,
    nisque operibug, ad quae conditi sumus, opiflce rerumplacalo. Tu quidem, charissime (ili, utrumque
    faciens, ob neutrura elalum te unquam gerito : ne
    tibi, Pbarisxum illum, qui virlutem colebatille quidem in moribus, sed ncquaquam modeslus esse d i dicerat, inale imitato, muliis cgregie parta sudoribug, quemadmodumetipsi usuvenit, levi momenio
    adimantur.

    .
    0$
    . "ExxJttror ,
    , .
    ' ; ; ; " !
    ,
    ! * ,
    , ,
    , ,
    * ,
    , * , . , '
    , ptaaiov , ,
    , ,
    0 , .

    ORATIO I .

    385

    MANUELIS PALiEOLOGI
    AD JOANNEM FILIUM

    ORATIONES V I I E T H I C O - P O L I T I C ^ .

    ,

    .

    ,
    , \ ,
    ,
    .
    , \
    ,
    ,
    * \
    , '
    .
    , , * . " *>
    ,
    , .
    ,
    .
    * ,

    , ' .
    ' .
    , ,
    , * , * ^ . C
    , , *
    . *
    , , ,
    , .
    ,
    ,
    , , ,
    , .
    , ^
    . " - ^
    ' , ,
    .
    , ,
    , -

    Oratio hortatoria ad eloquentia $tudia,deque


    ac bono prbicipe.

    virluU

    Qui boni eese principes volunt, ct mentis aliquod


    pondue babent, qui publicam gpectant ulilitalem et
    bonarum rerum amantes, nihil ycrllate ducunt antiquius, iis nulla res usui magis esse polest, quam
    recte loquendi scienlia. Poiius enhn boc eie est, omnem exlra controvergiam, quam opum copiaa; prnesidii plus babet quam Croosi regis ihesauri ; plug
    roborU, quam immensus ille Xerxis exercilus :
    plus virium, cum honesto, quara Gygis illa fa
    bulosa pala : denique tanio bis el eificacius et
    majoris esl prelii, quanlum ne dicendo quidem
    explicari facile possit. Elconsiderentug sanequemlibet borum, quos diximus, quxque vis earuin rcrum fueril, quibus illi rebtis se patrare magnum
    quoddam ac nobile facinus poase putarunl. Deinde
    nostris biscccommendatum oratiouibusad eoscon:paremus, principem cactera quoque lalem, qualem
    slatim ab initio delmeavimus.Quippe si bocquodam
    modo examen insliiualur, baud facile nos a vero
    aberraturos arbitror. Ingens igittir illa visauri, magnog ob eam gerentem animos Croesum exspecialionc sua fruslratum elusii, quamquc spcm posucral in pecunia, quae nulli quod esset nsui, morlua
    quasijacebat, ca plane Oculnumei prsesidium fuil.
    Imo propter boc ipsum auritm, prspterquam quod
    nibil eorum perfccil, qua spo degiinaverat, ciiam
    periit. Neque vero novum aul absurdiim, mea quidem
    genlenlia, rero aliter cecidissc, quam illius erai opinio,qui fiduciam non in virtute, sed metallis collo caverat. Nam illa roctf ulenlibus, ceu parcsi, raqtie
    cuni prudentia, quae virum decet, pulcbcrriniuin vil.c
    hujus ornamenium esse videnlur. Qui vero solam
    tbesaurortim collectiouem respiciunt, eamquc tiim
    felicilatem, lnm flnem ipsum slatuunt, iis opes ad interitnm serviunt, infamiaeqtie maximae causam prasbent. AtCroesus ille noster, qui majoremcongerendarum opum, quam ipsius, u l arbilror, Dei ralioncm
    babebai,cta solo pendebaj auro, illo inquam auro, quod iis craisimile lapidibus, qui profundis in
    aquis abdiii, nullam ad rero sunt utiles, nisi forlasse naufragiig u l oecagionem praebeanl, omnia ge
    perfeciuram gloriabalur. Nam quod oculis animi ca.*
    cutirel, ob avariiia? inorbum, remotiora, quam quae
    ante jK^dcs eranl siia, prospicere non poterat. Qua
    Gcbal, ut imiuonsam auri vini defossan, pro galute

    387

    MANUELIS PAL/EOLOGI

    pro deliciis, pro regnoduceret. Ob lianc causain ad_


    \ersus oimies nimium quantum lumens, nec ullam
    capiens quielem, nec vino se inebrians (.antuni in
    sermone delirabal : el illo qoidem cum viro collo*
    quens,qiii veram ad felicUalem aururo non nisi pro
    ludibrio habebat, etiamsi quis inlegra saxa in aurum conversa, ejtis ad pedes abjecisset. Eral bic
    . Atbeniensis ille lcgislator, cui nomen Solon, quem
    bomines admirabanlur Albeuis illis aureis, qua
    plenae id lemporis admirabilibus viris erant. Et qui
    non aequum crat, omnes illum admirari ? Nam inler
    tot praeclarosei egregios viros, qui refcrli copia plurium honeslarum bonarumque rerum essent, unum
    aliquem quocunque modo cielcros anleisse, parum
    abest, quin fldem superare videatur. Hic lamen et

    283

    , >
    ,
    ,
    .
    , ,
    ,
    .
    ;
    \ ,
    \ , *

    . ' \
    ,
    . ,
    , ) .
    inler illos, eecundum Deum, tenerabilis erat, non \ , \
    quod aurum possiderel, ac euppeditaret. Non enim
    . ) ,
    abundabat auro, necargentum babebai inpreiio,ni- ,
    si recie colligeretur,et melius expendcrelur, et in lo- , , co utrumque fleret. Quippe nec ipse, nec illi quoe . " dicto audientes babebat,^antoperc putabant expe
    lendas illas auri massas, quarum sane mancipium

    cum Croesus esset, pro domino ee gercbal. Unde ,
    nec curae Soloni fuil, utartem aliquam civibus suie
    .
    inveniret,qua omnino dilesoerent: non hanc metal , licam, nec iltam, opiuor, cui ab auro conOciendo ,
    nomen esi datum. Non bas ob res vir opiimus abop* timisviris, maxituus a maximis babebatur, et nunc
    .
    quoque cunctis fuisse videtur : sed quod praeteralia

    tnulta pra?claraque facla, quae praecesseraul, leges ^ , ,
    bonas civibus omnimodo boois lulerit. Tanto vero
    ~
    *
    " . , '

    praeelUeruul opere priscis legibus ab ipso faciae,


    , * ,
    quanii venitaestimandum, quod bse posirenia* fue ,
    r w t , e t lernuiii civilaU duraverint. Nam visjesunt
    ,
    illis, quibus erant latae, publicis ipsoruin ornamentis,

    <]iianquam ea civiiauim aliarum ornamenta supera- ,
    rent, longe illustriores, ipsaque arce, quam rauni, , .
    liorem caeteris ubique lerrarara exisiimabant, insi ,
    gniier niuniliores, longo deulque inlcrvallo rebus

    illis, quibus se jaciabant, meliores. hunc ergo
    , * ,
    jHodum Solonsapieiitiaeculmen aitigil, quod ea prae
    , .
    quovis auro inpretio babereinr. Croesue adeo te- ,
    niuii nlus cx illo vilio suo, aniraadverlere non poto
    rat, qoalis ille vir esset, el apud qualem hoininem
    ,
    igloriareiur. Quas eiiira vitium boc semel occupat, ,
    orum aniinis quamdain aui perpetuam silira iustil
    .
    4al:quam illud ipsuio, quod percipilur, nunqiiam . 4ion magis ac magis augens, u l i roaleries igncm et
    .
    ilaiiniiam, menles corrcplorum boc morbo v i l i a l ;
    ,
    jQuippe beri nequit, ul quiaeger est animo, raenie
    , ,
    anus
    Id etiamCroDSO usuvcnil. Argumcuto csl, ,
    quod Soloids ad ipsum aaonilue consiliaque respue ,
    <iL,qua? vel Dlysees, velNeslor, vel qui\ris aliue, civtli
    ' 6 fiapientia loiige caeteris praistans, merito re\eriins,
    ,
    lueo quidein judicio, fui&i>ei, ac sviwneldecreiif an-
    iepo^uissel. AlCrcesus uon iia ;scd lautum aon ridere , ,
    euejH, spesque de pecuniis piorsusinulilibusconce . ,
    ptas, c l vanae quidera, ducere polioresadmonitioni- ,
    bus rcapse aureie, quaaquc salutis ct gloriae paran ,

    38'J

    ORATIOI.

    90

    . , , , - dae rationes gnppeditarenl. Usque adeoab anro redactus potestaiem erat, idquesolum admirabalur,dc
    nec ipsa didicit cxperiemia, soque deccptum cogno\ , \
    v i l . Nec miillum, opinor, lemporis intercessh, cum
    , .
    morluum illud aurum fecil, ut eum nullo jam cura
    * fruclu pceniieret tum erroris de auro sui, lum pro, , \ ,
    fectorum ab amcniia verborum, quibue, casiiganti
    ,
    non oblemperans, usus fuerat. Qui euim heri nu , ' dinsque lerlius se proptcr opes magniftce jactabat,
    , , ,
    auollens supcrcilia, sumroisque pedum digitis ince'
    dens, et ad coelum usquecerviccm porrigens, totus , ,
    ', - que lumene adversus bomines se meliores, quo teinpore cum Solone Albeniensi colloquebatur : bic ipse
    ^ , ,
    post breve fempus, ut arbilror, propter illos ipsoe
    * ' , , \ ,
    , ^ raeiallorum acervos alta voce plorare conspecms
    est, Solonis illius Atheniensis recordalus, cum ignis
    . in eum insiliret, et quod in opibus fiduciara collo
    casset, objurgarelur a Cyro, qoi subdiiorum beue. '
    volenliam,et praesidii loco,et lbesaurorum,et qua * ^
    rumvis rerum, quibus et incolumiias elprosperiias
    , .
    regiacontinelur,animimagniludineni comparavcral.
    , , , '
    , '
    Qiiin et Hia re, quodnam fcssel tum eapienlia>,(um
    , . '
    opum discriraen, apparuit. Nanj propter opes ie,qui
    \ *
    eas poggidebat, exuslus fuisset : al Solonis nomcr>
    \ ,
    obiler expregsum,eflainmis bominem eripyil. Quippe
    ,
    non salutis inipetranda? causa Solonis nouien Croe-'
    , .
    sus ingeminabal, sedquod magnopere virum admi , raretur, quo lempore. lignis imposUus jacebai, cum
    , eiadem concremandiis. Videbaljenim sapieiiltam So , * , ' C *
    etiam valicinandi vi praeditam. baecquidcui
    , clarius cognoscere poleris, ai perlegere liun alios
    volueris bisloricos, tum Herodoii Musas. Nobisisla
    , ' , '
    sane suflicianl, quibus et sapieniia paucis laudala
    , . !
    sit,ct osiensum reapse nihil esse diviiias, nisi alftc ,
    riuerei causa colliganlur, etob eamdem rur&umdis , , ,
    . perganlur : alque borum utrurwque non per iracun diaui, nec iram, nec cupiditaiem parum boncslam,
    sed cum ralione fial. Quippe lantuiii a nobis de le
    , . "
    proposiia diclum arbilror, quanttuu menfe praelilis
    ,
    salis silagnoscendum ex unguibus, quod aiunt, el
    " ,
    lacinia, lum leonem, tum paiinum. Nam mibi qui .
    o n i s

    dem hoc postremo loco dictum viJelur esse qnaai lex quaedam reciae collectionie tbesaurorum, vel gecue>
    iiislilulaB. Ideoque supremum boc lam de divitiis simpliciler, quaiu de Lydorum regis ingenio prolocu>
    lus, ampliug de els dicere gupersedeo.
    1) Traducenda vero ad ingentem Xerxis exercituin
    oraiie, et ad ilias copias, quae fama pariler ac
    , roinis ornneg fineg et ircpidare compulerunt oi
    , ,
    conquassanml: quaeqtie in coniplura terrae loca
    t\
    fubuiois iu morem dclaUe, ubi nulla virtus erau
    , ,
    quantura illi iiduciae,quxso,siippediiabani, qtii ea*
    ^
    ; * - gplendida quadam spe collegerat? quantum pcenileniix deinceps inuiilis aUul unt ? Et merilo q u i ; .
    dcm ; nam simplicter ex rebus prospcie grst s raajora praeieriiis conjicere dabant. Sed quoniaux
    , ,
    Ula forlunx, non virlulis erant, idcirco supcrbkn
    tes adversug hanc, vates minime veraces exsii
    .
    terunl. Quo enim pacto fortuna virtulcm viccrit
    , $;
    nisi Oeus iralus sit, ei conniveat? quod sane manU
    , fislo paruii lum dc suporiorum lemporuin faci -

    391
    MANUELIS PALiEOLOGI
    392
    norihus Graecorum egregiis, tum vel maxime, quan- , '(. do universae copiae Persicae Atbeuienses adorlae
    & ,
    sunt, admodum illae quidero acriier, ut cervos leo
    , ' \
    solet; sed mox in pedes sese conjicientes, quasi- ,
    que cervorum more leonibus terga dantes, qui Jie
    .
    latralum quidem fcrre possunl. Tum vero de iis,
    , , "
    qtiae passus est, recie rex djdicit, non muliiiudi- \
    nem, sed virtulem ubique viticere, nec cum bonis,
    , tJ>atv , etiamsi pauci sinl, multos esse contparandos, licet
    , \
    omnes ordine iines ia ditionem redigant. Naro et . \ * * conjuncta eum virtute panperlas iis esi boneslior,

    qni absque virlute diviliis abu-tdant, el obscuris nali purenlibus tioc modo ionge sunt clarioree il'is *
    qni ob nobilitnieni sese jaciilaul. ln universum
    \ \
    denique coujuncta ciint viriute, clara suul: ei se- . ctis, virtutis experda. Scd consideremus accuraie, 6, ,
    si placel, exercitum oroni numero superiorem, si
    , ,
    qtiis eum recensere velit; qui quoniam facile
    ^ ,
    complures ad geules irruere potuit, omniuin po-
    siremo, pessimo fato suo, lerram adiil alenlein bo ,
    miiies, qui bonesiu ac virluli cuncta poslponebant.
    . H# vero lates ac tanl* copiae, tolum Asiae robur,
    ,
    vcl univcrsa poiius Asia, siquidem el ipsa quoque
    , ,
    Libya non aderat, quae sibi couvenire putabant, ut
    , per marc pediles incederent, terrasque solidas ct
    , , coittinenles navigiis iransjicerent, et urbibus nu ,
    inerari medimnorum in moreni repererunt, el i i m , ,
    siialis rebus nsque adeo studebani, u l ^pusillum
    * ptv (ducerent, si non bis solis omni subjecla soli lerra
    , ?] polirenlur (lurpissiinum namque fore, si vel bello ^ ,
    csset opus adversus quoscunque morlales, aul
    ) adversus omncs patiler): haec ergo mulliludo bar , ,
    barica, qua infertor omnis erat cogilatio, a pau ,
    cis adinodum vicia miliiibus est, &ed qui digui
    . ,
    muliis easenl prsemiis. Eranl bi Atbenienses, quos

    armoruni periiia, el animi furliludine, mullis a l , , que claris poiilos corouis, tum priscis, tum pro, ' ,
    xiiuis temporibus, ne id quidem pralium iisdem
    .
    spoliavil. Imo longe pulchrioribus el majoribus,

    quaui illae priores fuerant, ba?c eis benefacicns
    .
    pugna capul ornavil. Par enim eral, 111 quod prae ,
    1 .ti pulcbrius atque majus fuissel aliis oimiibus, . , aulca pugnalia, id tam bibi, quam mililibus, qui
    , rein praclarissime gessissem, consimilia quoque
    -: ,
    pnLMida donaret: ob rcverenliam pariim vera: D , magiiaiiimitaiis, qu;e insigni gcneiosilale splende
    , * r c i ; partiin fortitiidinis eximiae, quae et modes,
    lia maxiina essct omaia, el consimili prudentia
    * . conspicna, semperquc juslitiai comes, cum virlu tibus eis subjeciis. Nam quod parliculare est, a
    .
    magis generali ei cognaio necesse esl ccmpreben- , , daiur. In bunc modum affecli erga omnem virtu *
    lem Albenienses, paceui pluiis faciebanl, quam

    inulturum lerrae jugeruni acquisilionem : simulque , ,
    Persas, injuriarum auctores el avaros, non a solo .
    lanium suo patriisque sedibas; verum tota quoque , ^^Gracia depellebanl. bsec sane facere nou de
    sicre summa cum modcraiionc, quae cepissel olim
    ,
    ab ipsis majoribus cum pixcedcule bonis in rcbus
    , , ,
    9

    393
    .
    m
    . " , omni excullentia, meritoqite volul bsereditas q u '
    damdevolula essct ad posteros frtigt, frugi paren *
    tum neimjlaiorcs. Noraul enim, si baec noii ades^et

    ne quidem universam riuus vhn bomini prodrss*
    , . posse: de qua moderalione sludiosius aliqu/M pcr
    . " , -
    otium, divino juvanlc numiiic, suo tempore profe ,
    remus. Nunc iis, qnae proposila nobis s^inl, insi ,
    tlarmis. Liccl orgo, qua vhiutis praestantia s i i ,

    omnes ignoraieni Barbari ; regein ipsnm id saltem
    , "
    igriorare non oportuit, ncque pularc fiitunim, m

    bominum copiis eos in pnieglatem redigurel. qui
    '
    bello cadere malleni, qitam lurpe quid admil,
    terfc. Quippe lempus ipsum declaravit, bis viris
    ^ .
    longe fuisse chariu*, si armaii, pro rebus suis d i , g niicantue, occainberent, quam aliis, vohiptati et
    ,
    ignaviae dediiis, grali ludorum iesti dies esse so
    teant. Xerxes eroprosperorum succeestium crapula
    ( ) .
    quasi qaadam nppulsus, et furore profecio de spe
    ^ ,
    gercndanim feliciter rerum, veluli mare prius ver , " berari jusserat, qnod veniis prajter voluutatem
    . '
    auam cederel; ita putabat hicquoque (o intempe *
    raitlem audaciam) paulura fumi de ignc qul ejust
    .
    aiiirao flagraret, de iracundia ralionis experte

    dico, Grscis fundilus absumendia suffeciurum. Sed
    , _
    nimia vis absurdi sludii nibil ei peperit bonorie,
    , ,
    ac diversum potius exiiuiu spei dedii. Nam qui
    rumoris toniiru complurium perlurbaveral anitnos,
    , \ ' - <eoque redegerat, ut imperata ipsius anlicipanies,
    ( , '
    ad pedes ejus sese proslernerent; duin absque l a , , C bore se Graciam quoque dilioni adjectururo ima
    ginalur, tolamque Giaecornm nalionem capturum,
    , ' ,
    ceu pueros qoosdam, qui delicias in foro facerent,
    , ; ,
    ct ludicris imenti essent, nec ullum aliquod opus
    , . ,
    virile deguslassent, sed lanlummodo sakare didi , , - cissenl, ac lascivire, nec iton imiliebrSs et ingeniia
    , esscnl, el animis, et educalione : ferox, ioquam
    ,
    ille, supraque nubes elatus, alque superbiens, qui
    lauio cum fastu Graecoruin in bona pedeiu infe , vebal ut eorum lerram quoqne salrapis suis cum
    , poiesiate lenendam dislribueret, ac pridem iliam
    ,
    occtipassel; bic ergo, quanla cum festinalione
    , dumo proiecius, Graeciain cursu pciebal, ubi v i . clorias ipse sibi soiuniaverat, glaluendaque de bo * , slibus iropaea, lanta vicissim cum properaliune
    / ,
    repeiebat advcrsos amnes, cum ne priraum q u i ,
    dem conflictum eusiinere potuissel. Nam quaulo . ' ,
    pere versus boa impelu celeberrimo pergebat, tan ,
    topere vicissim ab illis turpi discedebal fuga ; jam
    ' . ,
    alius planc lam corpore, quam judicio animoque
    , .
    faclus. Omnlbus ob feslinalionem inlolerabilis erat.
    ,
    Desiderabal lerram Persidein, fumum ejus exem. ,
    plo vagabundi Ulyssis illius Homerici desideiabat.
    ; , Etiaui si quid fumo delerius, admillere gesticbat,
    ,
    moilo doini versarelur. Quo fit, ut equidem arbi. " ' , ' irer, bunc viruro adeo fuisse muialum ut coro ,
    nis el Iriumpbo, 9lque omui vicloriao splenioi
    ^ ' valere justis, aliud nibil quam ugam, ne quiiSein
    .
    mancipia decenteiw, admirarctur. Nei- ab.iii:Mlrt
    , , ^ ,
    vero, s>qois euui puellis gyuaecei spectaudum e.\iiiD

    TATRUL. G B . C L V I

    "

    13

    m
    MANUKLIS
    buissel, gequi boniquc faclurum fuisse, si vel ab
    ois fcigse muliebiis causa colaphos acciperet.
    Nam quia subilo mutalus erat airimua, una cum
    cogitationibus, junque lanium meltiebat, quaniuin anlea sc lerroris incutere pulabal : non ad
    fugiemlum domtiui egere se pedibue arbilrabatur,
    ucc equis, vi cursus ipsos ccrvos superanlibus, sed
    alis simpliciier, ct earum quidem aviuin, quaelevilale eaeleras excedunt. Saiis bomttii slmiuo, Ilcltesponuim vel raic iransjicerc, quod natare non possel. Usque adeo de alio iu aliud, el in contrarium
    poiius muialus erat : nain qui densa avium coacia copia, ei accurala earumdem commissuva, ccu
    pontc quodam lale tantumque roare conslraverat,
    qttod ex Asia in Europam eadem utt transjeclione
    cum aHerisonle sc recusarel; majore cum animi
    dtjcctiono, aique humilius transfugit, quam vel
    ipsa mancipia, vcl calones faclant, nuuquam re*
    spiciendo, cursura illum suum seniper urgens. Optabat, ai bitror, nequaquam amplius inscquentum manus cvadcre, deque caHeris omnibus leviter sollicilus
    crat. Huc ipsum persequebatur, ut aufugcret, ut tTga
    darel, utvcrsus orientem solem itinerecontento, noc
    hiiermisso pergeret; ul non dormirel, non quiesccfct, niisquaiii subsisteret. Nam cbaram illam prius
    Europaiu qui .piitaa id temporis odcral? Int:r currcnduut meiite domi tolus erat, domum clnuiabat,
    domum cursu teudelat, maeus in anleriores dirigens, e.isque viin magnam adhibens, lan:um non
    pugnos irigcrebat. Eosdem voce, quaei flagello, coiitilabat, quod nulla proreus re conlentus acquieseerct, quae noneadem ipsain hora in patriam qttagi
    rnuds jactu trait&ferre posset. Cnde liebal, ut cum
    eogob singulare incursustudium admiravi duberet
    qui a (crgo ipsuminel adeo frslinanlein relinqiicrcnt,
    conirarium potiusagerel, eosqire graviter ac usaiei.
    Oiippo cc!erilalm eirum ipsius ad fugam alacritas pro lardtlale quadam babebat. Seinper exborlabaiur coimies cursus, nec in co se stipervacaneum
    aliquid Tacere animadvei tebai. Non euim illi ferendum ullo modo putabant, si non comdein cuin rege
    cursuin conficerenl, quos ideni cum illo mcius in
    errorem linpiilisset, quiqtie prorstis ab initio fug
    bc cum eo dedisscul. Si qui nequirenl consequi, eos
    ad corvo abire jubens, sua se vir strcnuus persona
    dlgnuin quid agcre puiabal : nam lolue erat in
    fuga, torae laxavcral babcnas , alius ivi tiullius,
    quaiw lcmporie raiioiiem babobai. Quln eliam pro
    canipcstri, per nioiiiuosum; pro arenoso, pcr *axeum; pro bevi, per iler asperum obliquumque tcndebat. Diem pro nocle ducebat, m>ciemqiie profundam pru clara luce. A l qualis vir, obsecro? qui
    caleuie mcridie, coilo spdo, campuin nequabilem el
    planuui, uec ulla re molestuin, gradalim ac larde,
    prae magtiiilceniia fasluque, vix alioqui Irdnsirel.
    Aiqtii niodo si comedendum esset, aliudve quid rei
    neccssaria3 facientlum, id, siquidcm urgerrt, cquitans, crcdo, facicbat. Usque adco prae formidine
    mentem velul amiserat, nec ullam vel boncsti, vel

    AL.EOLOGL
    396
    , > ;
    , , ' ;
    , , \ *
    ,
    . &
    , .
    ' ,
    . ,
    \
    \ ;,
    ' ;.
    ^ \
    \ , \ \ .
    ' , ,
    ', , \ \
    .
    , , ,
    \ ,
    , , .
    ;
    " , ' ,
    , - ,
    ,
    . , .

    . "
    , /
    ,
    ,

    .
    ,
    .
    , :
    , .
    ^ .
    ' ; ',, * xc , :
    . " , ;
    , : ,
    ; .
    , ,
    .,
    ,
    , ;
    * ; ;,
    , : ,
    ; , ;
    . ,

    .
    > ,
    .

    , ; ^ '
    , , , ,
    , , , ,

    397

    CRATIO I .

    3*8

    . - decOi raiionem babtbat. Usqne adeo prorsns a


    . cogiialionibus , lautac majeslali convenientibus ,
    dcsliiutus, praelerquam quod nullius eumrei puderel
    , .
    ; - ne pcriculi quidquam ad auimum revocabal : nou
    ignem, 11011 feras, non ruiiiam, non cenuin, nou
    \ *
    . ; scopulum, non praecipiiem locum, non fametn, noit
    , ipsam iiifamiain. Omnia inolesia pro feslo, dha
    pro ludorum celebrilate ducebat; nibil ei lormida , ;
    , bile, praner Aiheuienses ; nibil excepiis Ulis, fugien. ' , dum : bts solis omnes omnino dcbere primas, in
    rcbus omnibtts, concedere; nec id facicnlibus ullo
    , ,
    inodo podori esse posse. Quid mullisopus esl? om' * . *
    nia indecora pro bonestis, omne damnum pro lucro
    ,
    ducebal;
    modo salvus doinum reverlerelur. Itaqiie
    ; non erubescebaU quod alium prorsus ex alio se fa , . , ^ cuim osteuderel; nec grave putabat, si bominumin
    oculis eiiani deieriora pateretur, quam qtue pauto
    .
    ante minabalur iis, a quibus bacc patiebaiur. At vcro
    * , '
    , . , quid dici turptus bac muialione poesii exlrenta,
    tam subito facla? Ranae, si nulla res lerrorem incu , ,
    . " tiat, in altum so non demergunt, ul abditae palude
    nuaquam appareanU Hic vero, qui nulli niorialium,
    ,
    qui unquaro exstiierunt, imaginalionibus ex se conceptis par eral, id facere sustinuit, quod ne lepo ,
    res quidern faeiunt, fugiebat, currebat, non qaie .
    scebat, cum nec persequentem cerneret, nec umbram

    . ejits videret, aut vocem ollam audiret, Fortasae
    consolabatur bominem baec perferenlera , atque
    ' .
    etiam
    inciiabai, credo, ad sumrpam et incompara ,
    , , Q bUem banc insaniam ; quod eos, quos antea socios
    babuerat arrogantia?, nuncnibilo se seguioree fug
    . ,
    socios conspicerel. Nam nibil ets erat amiquius,
    ,
    quam uti domum redirent. Com bac rcversione

    , . nec illa commutassel, absque quibus antca ne t i vere quidcm voluiseel. tluic omnia posipoaebat,
    9|
    ipsumque adeo regnum, jure debilum ei palrimo , .
    nium, quod amplissimum a palre acceperai. Niini , ,
    rum metus, uti vldetur, si scinel animuni occupa-.
    (5
    verit, adinirabilem vim habei ex eo pellendi omne
    ,
    bonum ; in conacntanea decenteque ralione id ani, , ,
    nmsacquirat, eique^rapus ad aliquod adsil : q u d
    , ,
    ubi spatiis quibusdam iniercedemibiis, aniino l o .
    nam ipsutn infixerit, golidumqite ieccrii, ininmia ,
    bile rcddilur. Trepidalio si mentem vulneraverit.
    , ,
    ' - immodica correplam formidiue, facili eam momen ' .
    10 impellit, n i cum magitU cl vable splendidis rebue vilia lydiculaque comimitet; ac plena diflfcuU
    :,
    laiis, odioque c l exsecralionc digna, veluti si his
    , , ,
    ,
    contraria forenl cum vofuplale. solam molestie ret
    , , propufsalioncm specians, suscipial. Hoc cuui buic
    ,
    quoque regi accidisset. roguiim ipsum vilipendcus,
    adoralionem parvifaciens, qua prope cunclis a gen , ,
    , , 4ibus cofebauir; pro nibilo ducens, qiioil.sutsa
    subdiiis ei culius prope divino par exbiberemr ;
    , ?,
    .
    nogteciisct solemniiatibuselludorum celebrilatibus.
    , , , - qu.bus alioqui doieclabatur, regiasque cum kvacris
    ' , - ci paradtsis aspcrnatus, quae cuivis roi pra^ferre
    ., ,
    solebat; itemque, mea sane opiniono, illas ipsas
    insulas, quas eorum tcmporunidelin boiuines bcatis
    /:.

    MANUELlSPALM)LOGI

    400

    aliribueranf, cum bcrlwsis illie pratis, el Elysio ,


    , ,
    auipo, elaltis buju&modi omnibus : privali bomiuis
    . '
    sortem Undabaiac serviiulem lolerare paraius erat,
    , ,
    omniaquc ferre, 11100 salvus evaderel. G mttnarura
    ,
    vero^quibus el muhis, et pulcbris, el juagnis or
    naiuserai, aureaeque plaiani, el faslusomnisoblilus,

    paupetlalcin anqdencbalur, eique iuajeslaii anie . '
    puucbat, qu% ipsi lanlum uou iaimorlalilaieru lav
    giebalur. Nec abs ro quis dixeril, eum, quolcwpore
    , ,
    neino non ipsi asscnlaitda Idandiebalur, fulurum
    >
    pulasse ut iinmorialiiaiia quoqire propier rcgnum
    , * -
    particcps ficrcl.ld eniai scmper in melius lum cuia,
    lnm virlulc ua provebens, loco pontis el gradus ,
    ?
    ad eperaiatu iinmortalilalem sibi fore credebal, al. ; ,
    que hanc viciseim, posl longani in tcnis commorationem, regni praemium. Sed fleri poterai, ul , , animo mutatus , meniem itnmolam reiiuerel :
    * .
    itaque mox et regnum, el quidquid ejus>sei gcne, , 4is, ut augustae rei nomen rcgno conciliaret, me, ,
    moria exclusit; quseque reguo jucunda inessent,
    ,
    exislimala caMeroquiu ab ipso lam atnbrosia, quain
    . '
    neciare potiora, proreus e cogitatiouibus ejecit;
    ,
    quodamque inodo illius prisiime slolidaeque i t i , ,
    anise ue quidem ineniinerat, ui equidem arbilrer,
    , , , , ,
    si quis de rcgno, deque regni bonie, ad eutn id lemporis disseruisset, et molesiissimum ei ftnuruni, et , ,
    , '
    lortasse reprehensionem quoque subiiurum fuisse.
    Aiqui prhis, curo ab omni sobrielale prorsus aliemis
    , .
    cssei, ei admitiebat, ei ampiectebalur, ei largiler

    reiiiunerabalur , $i qui eum pari cuni diis ccbliti- Q ,
    bus ei coelcsli graiia porfruentibus bonore coluis
    , ' .
    senl. Sedenitu do prioribus ad conlraria iraduclus,
    . "
    non jain pristinu^. ille Xerxea eral , qui baec
    ( ),
    lum agebat, celebris, inquam, ille, magnus ,
    ,
    aitdai, elattts, insokns, qui parum aberai, uii qui , , , ;
    dein apparebat, quin cum ipso Deo cenaroeu sueci -, ,
    pcroi, sed alius ab tllo quoiidam Xerxe, pianeque
    .
    , divcreus. Nam ex poeuileiilia, quasi ei grave caput , ,
    esscl, oculos in (errani defigere, non illitis erai
    ,
    6uperb<2e* prioris, cui priruis ab annis iniiutritiis
    . erat, el absqueqoa ne lemporis quideiu nioiueulo ,
    conspici poleral. llaque inaterie Xerxes idem ma, , "
    neus (naiu iieri naturae mulaiio ucquibal), forma
    . ;
    exlruinc inulala, cunclie maxiuiaui de se praebebat
    , .
    adniiruiioiiem : non pbilosopbando, moderate D * ^ ;
    ee gerendo, (quonam id paclo?) aed wce versa, qtiod
    , ^ * pbilosopbiani, inoderaiionis uiagisiraui, uon de- ,
    guslassei. Ab ca desliiulus, in vicixsiludiiie rerum
    , *
    adco se iuboneble gessil, ui 61 polypos ubftturaret

    t cba\i)%looiile8, mcra& prae se nu^as facerei. Naiu
    ,
    beros isle, vel qui poiius ipsos anieire se pulabal ' . " ,
    beroas,animo lumdejeciiore quam Irusille nieudi ;,
    cns cial. Sic ad abyssu.ti ex ailbero decidit, iain
    . , ; ,
    aapeiciiiis, quam tuinore spiriluque dvjectis ; cuin
    / ' ,
    Jdonhia pelle< ferocia quoquedoposila : tain absolute
    ^
    deni |ue mulalus ex aliu in alium, vitaui ul ipse
    ,
    euain odissel, amcntijeque ac vauiiaiis prislHtic
    , . \
    pojuusipse quo.lammodu do seipso suiuercl, tjHaui, ,
    quaiu aniiuo illa jmrv spoulaneoquc non faccrcU
    '

    ORATIO I .

    , 0 . Cumquc regia dignhaie pnedilus esset, caqne


    faceret, quae vel mancipium aliqiwd pudorc praepe*
    \ , ,
    dilum non commisisscl ; prodigiosum quoddam
    ,
    monstrum esse videbalur. Nam quod vir hic mo ,
    dum, cen par esi, amplecii, suique ralioncm ba, \ .
    , bere, numquam dfidicissel : de superbia peiulautiaquc summa summam ad abjeclioncm, niancipiU
    , ,
    convenienlem, cum dedccore exorbilavh. Iia quid , , \
    quid barbarum et expers est docirinx, st prospc-*
    (* ,
    , , ritate frtiatur, inlolcrabilenv in modum erga bumiliores se geril, sin Hle quasi fons insolcnliae de, '
    bililetur, vel mancipiorum ludibria facilc fcrci. Sic
    , ,
    , $5 * et isterex, tali prognatusgenerc, vcrreque doctrinae
    , *, ignarus, dunlaxat ineolumitalis studio ducms, (am
    gravibus laboravit vitits, et in extremc dissidenl a
    .

    intidit. Nam vivendum sibi non arbilfabalur, ntst


    , ' ,
    . deferrenlur ad eom munera, nisi adorarelur el a
    finitimis, et suis omnibus, lam circa Persidem n ! .
    diqne sitis, quam rcmotis longissime gentibus :
    }
    bic ipse nudatus in bello cunctis, prope dixerim,
    , , ,
    . " - facultatibus, mox et arma illa splendida cum o:nni
    , ' -- omnta regto libens abjicit; ul levior esscl ac faci lius ab equis gestari posset, qtii conlenlo cursn

    graviler aflligerentur. Noununquam et probra
    * (
    suorutn facile tolerabat, qno3 antea pra? fasiu a?pfi
    ;)
    , - ne qnidem-intueri rfrgnabatur. Usque adcoprisiinns
    , ei status ad longc diversuin rediil.Namquod unim.*
    , . - viuequ* sn:r v'r lalisnictuerel, i:!ipsum cipersna . , dcbai, ut libenfrr fcrrel, quidquid acerbilaiis
    , * ; C animo quis eonccperit, quidquid aflerre molesliatn
    , , et mordere potcsl : pcrsuadebat, til nudus ab iis
    eonpici cuperet, donii qni manserant, idque du ,
    , ceret ilbislritis omnibus, qnnp. tinquam adepins
    ftierat, spoliis : qinbnsciim Susa revertcns (quibus
    , , ,
    " , - obspcro vcrbis insaniam quis cxplicel, qua in \\\%
    utebatur?) non modice triumpbare solebai, accla, ,
    . , manlibus et plaudenlibus iis, qui occurrcbani, tanlumqoe non ci cnncla deo paria drferenlibus, Quod
    ,
    cnim mngnatn prosperiialem pro virlule sua duce ,
    , - ret, el ob successus immodicos suam ipse molliticm non sentiret, sed proculcarct meliores sc
    , ,
    quidem viro3, latiiarum tamen coplarum muUiln ,
    dini ccdciitcs,el ab infcslo invidoque dsrmone illusos:
    ^.
    qnasi gigas quispiam, vel llercales, vel cx Olympo
    cavxbv ,
    qui drsccndifisel, inslgnitcr alios conlcmnens, uibit
    , ' .
    magnum, nibil augusUtm erat, quod sc decere non
    , ( ;)
    arbilrarelur. Extrema namque correpius amentia,

    quantis poleral viribus in sublime caput attollens
    *
    ;.
    lanlumque non volare videri volens, quoiiens in

    regiosolio consideret, quotidianos illos ac lanlos bonores, qui sopra dignitalem ipsias esscnt, omnino corporis aniroique sui dolibus eximiis compelere pulabat. Quippe verbum illud, Nosce teipsuw,
    pro fabnla prorsns babebat: vel nec audierat, nec audire volebat. Noral ille quidem, se calcaro. icrrain,
    (quo enimid pacto nescirel;) sed veriicem, credo, suum opinabatur ab illo coblesti fornicc non mtillum
    nS^sso. Nam uibaec de eocogitemus, ipsa hominis vitafacit; ac sit ilasane, nam de bis foilasse *s:Uis.
    " *
    Tempus aulem fueril, ut egregium illud Cygis
    < , - facinus in medio producium, examini sistamus.
    . , - Erat igitur bic fortunaet condiuone quidem opilio,
    sed Lydoriun lyrannus facius est, idquc per inver ,
    sioncm palac, ccu pcrbibcnl; siquidcm fabulam
    , .

    403
    MAXUEft.iS PAf./EOl.OGl
    401
    ipsam non rrpiidinbimug. Ilaque meriio pabr qui-
    , :
    dem iilitis ariem adtnirabimur, si*quis liai>c Lyiliam
    ;? \
    fabulam, cru quiililam vnissimum, admiuendam
    , roncesseril : atciun, qui bac arto rem pcrogil et
    ;
    ronfccU, nimquam bcaluin, si rectc pronunliarft
    . ; "
    volnmiis, nunquam roagnl faeichdnin arbilrabimiir.
    , , *
    Quamobrcm istuc ? Quod ipsius machinse pei icciio
    . "
    non proprie bonum. nec bcaiurn, nec admirandum
    , quid esset mcnte praediiis. Nam quod a vinute
    non esl, nec bonum est proprie : qund inanimap. , \ , ,
    quoque res univex$& clamabunt. Qui viifuiis exgorg
    ,
    est,eliamgi poiilus regno, quod ipsas ulira Gades
    se porrigal, omnes opes, omnia mancipiacollegerit, *
    el omnfa, qua? in bac viia jucunda sunl ; ac his .
    , , ,
    dcinde fruendi lanltim sibi concessetit lemporis,
    quantum libitum fuerit: nugaa istaec viriule prav- , .
    ditis. Quidquid enim vel gestum est, velpcrcipiiur, . . 06
    , '
    cum viriute, bomim : sin autem, conlrarium. At

    Gyges viilule non adeplus est lyrannidem, quod
    sane vel hinc paret : nibil enim virtuli com- . ; " . ,
    . "
    inune ciim tyrannidt, nec tyrannide oppressortim bona cuin volunlate, praeesse lyrannus , *
    potesl. Quinain isluc? Quia vi coaclis imperat. ,
    Ubi autcm. vis, ibi volunlas abest. Quo fit, ut in- . .
    vento qiiodam et arte Gyges in poteelatem genlis , *'
    tiniug corpora redegerii, eliam invitae ; nec homi- . " ,
    ,
    nnm gupra vicinos foriium, nisi contrarium quoqiie
    dicendnm est: boc vero nec boneslum, nec dura- ,
    bde, quod oppressi lyrannide, illam ad condiiio* .

    iiem inviti pervenerim. Quanquam et abgque bie, C


    quac dicta sunl, gi quis accuralc r*m considerabit,
    minime Gyges rex bominum f u i l ; giquidem voluntag. animi est; animug aiilom proprie est bomo.
    At i!le. qi tyrannus esset, tanlum aberal, ut oppressoruin voluntaleg rucrifaceret, quanto magig
    conscntaneom erai, eura in odio essc oinnibtis, el
    ingidtig eorcni oronino peii. Ilaec gcilicel illa tyrannidig bona sunl, quoe cum ea gimul et nascunlur,
    cl augescunt qnovis modo; el quando cum ea digsolvuntur, in foedissimum quiddam desinunl. Enimvcro gi oralionis linjus forma atque raiio simpliciter biglorise lcxendae polestatem nobig concederet,
    mullo rectius quam modo narralionibus instiiuiis

    ,
    ,
    -.. , ,
    , .
    ' "
    ,
    , ^,
    ,
    , ,
    , ,
    . *
    , ' -

    probare poseero ; et eum qui magnam in auro ft- ^ ,


    duciam ponit, et qui se fcrro ac populorum collec- , *
    tionc magnopere jactat, etqui fretus egl macbinis,

    quique goiig bis animum adjicii, et si quis boruni
    eimilis cst; eum, nisi virlus adsit, falli atq:e de- , , cipi. Yertini quoniam boc ab iuiliouon insliiuimus, , ' ' ,
    aed fantiim uir per comparationes probaremus, iis

    principibus, qui boni esse velinl, ad perficiendmn,
    , .
    qii33 cupiant, nihil sapieulia melius egge : insiitulo
    noglro couvenire duximus, ncc omnes tales in
    mediumprodiiceremus, ne tbeatro molesti essemus, . '
    incOabilem qucmdam numeruin proferendo; ncc , [] ,
    citra moduin biscorum bisloriis utcremur, ncqnod
    , ,
    proposiiuin a nobig esl, in narralionuin iufinilarum
    ,
    q i i 8 f t i mare delatum, naufragiuni faceret. Ac recle
    . quidcm ad exiliim id, quod ab initio volebamus,

    405

    408

    ; , dcduetum mibi vidclur. Poslqtiaii! cnim viros bosce velut cxcmpla siimpsimus omnbim, eis eiratlhim,
    .
    memorixque de ipsis prodila, saiis alligimus, omia ) .
    sis, quTCunque supervacanea forenl : opporlune,
    ,
    velui equidem arbilror, desisiimus. Eienini recie
    , ,
    fecimus, qui argenti evaminatores imilati simus;
    . ,
    quibus cst in morc tottim ex parie agnoscere : qua
    : , '
    eane brevi docendi via dcbcre nos esse comeirtog

    arbiiror. Si enim illis, qui rebng OTmiibiis longe
    , ,
    ci't<ros anteire visi sun*, manifeslo splendor is a l

    sacri nihil, quod aiunt, tandcm rediii, ac nouniillis
    . " ,
    in conlrariam quoque partem cecidil, idqne pro ;
    ptcrea, quod non siucere, nec recte virlute scota , rcntur : mullo minus inferiores alii, propler opes>
    ,
    et populi dominatum, et in serviiulein ab 8<\ qtif, *
    cunqtic tandem arie, rcdaclos bomines invitos
    , , . *0
    vere beali esse vidcbuiitur. Quapropler oniissis b i , , ^
    storiis, quas percipere de its poies, qui eag cx pro , \ ,
    $ - fegso tractanl, conandum nobis est, ul ctim bis
    virie oplimum illum virum compareinus, quem
    , , '
    * \ etalim ab iuitio peculariter nobis propnsuimug,
    ;, * * - prudeitlcm inqiiam,ei bonum, ct sapientem. Talis
    ( ) ergo rex, aul princeps omnino quoruiudam, forii
    et conslauli praediius aniino; quique gubjeclos ira, * *
    pcrio suo gic diligit, titi debet, et viderc cupil eos
    , ;
    ; \ , \ , , in illis versanles, quibus meliores eorum animi
    , \ , , . reddantur; oniniqtic ralione qurerit, qtiibus rebus
    bene de ipste inereri possit; ac deindc verbis etiam
    " , (
    eos, ei eb>qiienth& vi fleclil; ul ab omni proisus
    , ,
    * - C arroganiia, sic etiam dissimulatione alieitug (ctenim atrumque malym esl), u l sit, quali* est; t quod
    , ,
    Yult, velil : talis, inquain, bonorum latere neniineni
    polegt, quin quod atiinet ipsos, ct pater sit, et ad , mintfirator, et amictis, elgubernator, ei pastor, et
    , ^ '
    medicus, el ejusmodi omnia. Nam et scrvalor eis
    , , eril, ct utilis oranimodo, quovis lcmpore, quibus . "'
    vis casibus : quol el profulura universis mclius,
    , . ;
    quam ipsi omnes, ittlelltgai; ct magis baec eis eve
    , , ' nire cupiat, quam ipsi sibimel ipsis optenl: ad
    perflciendum aulem i d , quod inelius esse visum
    , , ftteril, ea praedicus sit prudenlia, tum sludii, lum

    ingenii vi collecta; quam IMMI facile vel accuraiis.
    sime in unun) conilata simul otnnhim perilia, sub . ,
    ditortim inqaam, superaverit. Quapropier id nobis
    , * ,
    e

    , , . D
    exialiniandum, quod exislimare menle pra:dili Decestarto debent. Quid istric ? Si vere ^iirt per , ' sua&i de principe eubdili, quod pracstans sit r t
    ,
    . , , - egregiaa, cum suis, tum ipsoram in ncgotiis, nihtl
    esse impedimenlo, quo minus et inultoru n , t t nia. ,
    . ( x i m o r u m l>ononiin conipoics flant; atque ba?c de
    ), , * -% bonis et modesiis bominibus pronumio. Nani Judae,
    atque aliis Ulibus, ne ipsa quidem Servatoris vir , . . '
    tus, qua? coelos operuit, ut propbetae verbis u(ar,
    , profuit. Hoc modo si re procedet, nec alierutro
    . pede claudicabil; neqnaquam lcnte bonmn ad fl . *
    nem perveniet: quod equidem nec ut hariolus, nec.
    .
    .
    ut propbeu dico. Nam istud illius prisci Tifesia?
    , ( ,
    fuerit; boc Davidis regis. Mibi vero nolim alle -* )
    rum illud contingere, quod acceplum D<o non s i t :
    ;

    407
    M A N U E L I S PAL.iOLOGi
    408
    alterum *?ero maximum sane quiddam est, eed su- ; ^^
    pra nos esse posiium, ne iudicari quidem debet,
    , .
    oiim perspicuum sil. Necilem de conjeciuris colli- ,
    gimug, ut falli possimus. Eveuirc namqne talia
    *
    qtieunt iis, qui de re quapiam ex conjecluris atiquid , afflrmant. Adducli vero rationibus necessariis hoc '
    dicimus : ac in hunc sane niodum consideratto i n . ,
    stiiuatar. Duae res ennf, quarum rerum alterutra
    , \ , infelices urbes eru.nl (quippe si viiiis ambobug la- ., ; ;,
    borenl, ne supererit qnidemeis, t infelices g i n i ; ' ; , sed ernnl quamprimum perdita?); vel si fructum
    , \ , ,
    providentia3 bonae, bonorum principum, non per- , *
    cppcrint; vel si eis parcrc non volueriut. Ac p r i - . KaV, \ , \
    intim quidem illud est perdifficile : bonos ut om- , ,
    nino princeps inreniaiur. Altcrom vero prope ne. \ ) ^ , \ ,
    cessarinm quoquc dixerimus ; ut principi, qui esse ^ * bonns agnogciurr, subdiii el ipsi boni oblcmpc, *
    renl. Nam gi erga subditos ci palrrs, el amicornm,
    ,
    et gubernatoris, et aliorum bujugmodi locum obti .
    n e i : qao pacto non eos dicto audientes bnbebit,
    , ,
    triodo haec de tpso recte ttorinl ? Omiiino namquc

    pastorein, ct cquarium, et armentariura, quocun, .
    que perrexerjt, itineris duccm sequentur, quaccun ,
    qtie animalia ipsius providenlia curaque fruitura
    ,
    sunt. Iiidem et gubernaior navis, el medicus, et
    ,
    quicunque bene de aliis merelur, omnino persua ;
    , ,
    dendi vini ad eos habebunt quos servant. Nimirum
    ,
    vel ca?co paret, inquit comicus ille, a quo te recens
    ;
    prarceplor tiiua alios ad Ubros iraduxil; fulurum,
    i;t lales gubdili, gi Deusalicujus pcccati causanon Q
    obsiiterit, ab ejasmodi bero perbenigne iraclenlur , -.
    et verissima;bcatilate potianlur; idque diuturnis lum ; " . ,
    uidoribus, tum laboribus nec niinus periculig illius, , , ,
    qui cum eis certamina pro eia euscipit, ac navina , ,
    perite moderalur. Quippe si bonus princeps, erga
    * ; bouos subdilos, hoc modo sit aflectus : eosque vi*
    dcat a suo nutu pendenteg; ac princtpi tum cupien- .
    ts, tum oplanleg fausiissima quaeque; quid noq , ' , ' ille rei praeclarae perftgerit ? quo pacto non cl ipsi ',
    sibi, et imperio pareulibus, maxiinorum bouorum
    ; " ,
    acclor e x s i i l c r i l ; siquidem illum ad id quod pro- ,
    futurmn sil, recta gradientem via, cuncti sequan- , ' , '
    fur? Qtiis non ob gcnerosum animum, c l mores, ,
    cum snspiciens, in preiio supra rejs omnes babue- , ' ,
    r i i , nisi valde insaniai? evidentissime denique pa- D , bos beaios esse. Arbilror autem ipse, necquie- , ,
    quaro inficiabilur, causam borum ad virUitcm rc- ,
    , $ ' ciferendam ; absquc qua sil, apertuni maluin erit,
    , quae felicitas esse videlur. ludignis euim rce prosperas nocunicnlo sunt. Nequc nihuis eloqiieulia: . , , ;
    , ,
    vudiis baec *unt accepta fcrenda quam -virtuti.
    , >
    Narn ea guut, quae morlalibus persuadcnt, ut vir, , . * :,
    tutis irui bonis velinl : quippe &i boc facere noliut,

    nibil ex virlute comraodi percipient, bonorum ejua
    inimc pariicipeg facli : quo enim boc paclo cadat , *
    in inviios ? Quamobrem bonus priwceps, et qui bo- . , , ,
    nis aliquibus pra?est, etiam praecepiig eloquenlise : , rycle inslrnclus esse debet, ut suos impeltere per- . sua icndo posgit ad ca quse faccrc prxstabit : ne ; , ' 4

    '409

    ORATIOII.

    4!*

    ; , bonus quidem ipsc sit, cl bonis impcrel, al nibilo


    \ minus eonlumaces experiatur, nec imperium detrc , .
    ciantibas in iis qua? ipsonim commodis gcrvitura
    , , ,
    prospicit, quidquam uliliiatis afferat. Nam vi me' ,
    dict, licct arle praeslanles sint, nisi sit etiam qua, \ )
    datn iu eis dexlcritas, artemquc norinl, qua pi*r' fiv . '
    guadeant, ut ab eU exbibija uiedicamenla sun.an : ,
    lur, ex omnibus fortasgft nemioi proderunl. A t b i , ',, .
    Iror eiiitn, anle bonam optaioiiem prsecedere debere persuasionem ; banc vcro facnllatem cloquenl.a?
    , '
    pracedere : si quidcm aliquis ab aliquo commodi
    ,
    , , . quidpiatn necessario perciperc dcbeat, qni ejue i i n p.Ttiendi lam facullateiii quanv volitnlaiem b&beaft.
    .
    Quamobrem clare paiet, ab eloqnentiae vi tura persuasionem, tum opinioticm bonam bonorum subdiforum de bonis principibus proficisci, atque hanc et auro, el magno exerciiu, et luachiita, qu;e a no
    bis insliiuendae causa comparaliouis in medium ab inUio sunl allala, principibus usu suo bu>gc praf
    giarc. Iijdem qui nunc a nobis piciura quasi qundam exprcssus est princeps, cum rpsius bona* *pe
    ab egregiis in eo doiibus animi pendeanl; omnino priestaiiuoris erii qui facuUalibus extrariis :tuntur, quod ab inilio diximus. Ilaque recle faciea, cbarissiiwe fili, si iia virtuti gludeag, HI cloqurmiai
    studia nullo modo negligas ; quxetsimpliciteruiilia sunt cl ad rcs utiles alque bouas plus adjumeufti
    quam ulla res alia, mea quidem opiiiione, aflerunl. Nec nou si, quae dirta sttfji, re< le libi dicla videntur, amplectere docreta pr.cclana, uec qua? admirarjs, uegligiio. Nara qui reui aliqoai laiulat, ae
    deinde negligeiver eam cural, noc omnino studio alquc ralione porscq'utii:-, aiHC:Uiae m>lam aufcrcl,
    el a nienie pradilis optimo jurc ridebilur.
    B'.

    " * ) .

    .
    ),
    , ,
    ,
    *2
    , *>
    ^, ,


    , .
    , C
    \ . '
    ,
    , , ,
    , ,


    .
    , ^
    *
    ,
    .
    . ;3 .

    ,
    , ^

    ORATIOII.

    Quodbonum esiab omnibu* natnraiUer diligi. HomU


    nem malum etiam ipsi $ibi vdio et$e. Nonnunnnam
    vero et trf, quod malum i s i , diligimus; quia bonum
    +su putamus.Itemquede
    (eiicitate deque virtute.

    I
    Ita equidcm sentio, et optiiioni roea? H n a i i n c i i i
    non assensurum arbritror; non vinute modo p r j i d^um et bonum, sed eliam viliosum ac improbuiu
    hominem, ipsa nalura lum improbilalcra odissc,
    tiim honesii stndio lcneri : ac licoi aliquis ad eara
    viiiositaicm abrcptus fuerit, ul ulterius progredi
    nequeat, qnasi qui ad rueiam ejue exlremam pcrvcnci-il, tamen hominem ejnsmodi seipsuui ob i m probitalem abominari : ioio vel brnlis ac sensus
    cxperlibus naluram bonaro esse, quaj subslauliam
    eunni a bono consecula. Aiipie boc iJlnd esl
    vulgo celebralum, oiunia boni cognaiique drsidcrio diici. Quod sane boinnn, universoriim UIIHI
    p r i n r i p i i H i i fucrii.ct posila supra prindpjiun omna
    aatura, poleslas illa crcalrix oiniiium, oimiia ronlinoiis, bciefu-a ; ct qua?. oir.nia qiiatlaiii Llloi-ebra
    cognalionis, einineniia?, boniialis ad se rapil. Nam
    sic naiura comparaium est, ut qnod c?eaium est
    el facluin, inoiu suo non longe abeese ab opificfi
    conditoreque velil. Eleniiu qnaevis rcs, unde undo
    eit, ad cauaam primam recurrerc gaudel: uec ullo
    modo a prospicienle sibi eeque conliuenle vult abesge, quod absque illo salvum esscnequil :etquod i u feiing esl, esse cum prxglanliori cupit, a quo
    graduin et locum
    ampliore n se cousecumrum speral: et particeps esse diviniorig, quod e
    crassiore maicria coiislal, ut ejug fruitioiTe splendidiug evadat. Ad suuimam, quidqiiid omnino lenuius cst, cx sese currerc studct ad id quodadji-

    411

    MANUEMS PAL.EOLOGl

    412

    c.iendi et perficicndi facnUalcin liabct. U l enim ex , ' . propiore ad Dcum accessn el familiariiatc sduionv'
    ,
    H iiicolumilatem, cum boni parlicipalionc, coiise
    quiinur, codora modo per scjunctionem ac dircinp*
    , ,
    tum interiraus, et in mbtlin redigpnur. Ejus rei
    ,
    causa est admirabilis qujpdam barmonia rermn a
    caiisa profeclarom el condilarum, cnm ipso au- *
    c\ort el condiiore : iucffabilis, ratione coinmtini-
    .
    cationis et effusione bonitalis ; nuuquam riimpcnda, propter aucioretn vinculi cl unionis nagniiu- , , ,
    , ,
    dinem. Eadcm jam paulum intcHigilijr, dum spiritui conlcmplanti tutum obstat; scd purius hiriior- , * * , '
    talilate per resurrectionem donatis palefiet. Qua* ,
    . proplcr amorem mereri dico, non modo bonum
    " inflniLuna et fulgor illud puti-hriltidiiiis, cleP* , ,
    \ '
    ganti*, gratiac, quod ipsi natura inest, verum eiiam

    qitidquid pulchrittidinis est ac boni particcps, pro * , .


    . pler lupreinum illad bonum, supremamqne pul
    cbritudinem, ac nostra cum ea narurae cognationcm. .
    , ' ,
    Nam propter communem relationem et affeclionem,
    ' ,
    ut ila dtcam, ad primam illud, omnemqno snpra
    ( *), ,
    perfectionem positum bonum, omnia ei bona fiunl,
    - ,
    eldiliguntur, mutua quadam affcclionesibi dovincta,
    .
    Q u * enim alicui rei simplici cognata sunt, eonim
    . ,
    et invicem quaedam eet cognaiio. Cognata vjero d i ligi, ne verbis quidem opus est, ul probclur. Oinnes
    * ,
    ergo bonos, ei a bono, et ad boniim condiios, u n u t n
    a l scopum tendere dioo( nunc enim ad insliitjtum, , ,
    :, ;
    rcyerlor), qui est, amare bonum, el quidquid lale
    non est, odisse : boneslum seclari, qu^dque aflfo- C ' .
    ciam estaliler, Tugcre. Saepe vero coatraritim quod- - ,
    qtie coniingit : quippe nonnuncpam el maltini d i - , .
    Itgtmus, quodquebonum ost quasi Pjgitnus, non ' ,
    quod aliquis agnilum bonnm, quod boimm s i i , quatenus eat bonum advorsetur, aul malum diligat,
    , 0|
    qiiatenus malum est, cum malum esse sciit (quo- *
    nam id pacio? minime sane ), sed quia quod ma, , 'tiim eslbonum esse pmat. Naiurain namqtie proba, ,
    vimus ex bono el bonam esse, quodqne cognalum
    ' ,
    est, quaerere, quidquid alienum, fugere. Licet
    * *
    autem vere sic comparata rcs sit, (amen homines
    , pleroaque tideas deieriora prae melioribua eligentes ;
    ac facilius a bonis ad mala quam a malis ad bona
    , .
    Iranseunles : q-iique illos et adirlraniur el beatos
    praedicanl, borum sortcm miserantur qiii rcapse ^ , .
    , bona non recta dcgusiarint, ged babitum maloruio
    ,
    acquisierint. el ex eortim inebrialrone continua
    n<* quidem ad sobrietatcm rndire Kincore possinl ; . ;
    ; , ^ imo hac ipsa quoquc liberali teinuleulia, rursus
    , ad offcndcndum parati sinl, ob eam,qua adbuc de , ,
    tineantur, crapulam el profecias ex gravedine ver
    ligines. lidemet pravos bomines bonos esseputant
    ,
    el ittiseros feiice^ : quippe jndiclo fallutitur, nec
    ,
    eorum scopus cum scopo rcctam ferenlium scn* ,
    lentiam, in judicio de boncsto ei bono conseniit
    , *.
    Apnd illos enim qui fuci dicuntur (cos autem i n ; , .
    iclligo qui ros seeumtas pro feltcitate ducnni),
    . ,
    omidutn bi felicissimi capierorutnque mortaliuni
    , ," , prxsiaiitissimi judicautur cssc, quibus prospcriv

    413

    ORATIOII.

    414

    , , \ late fruentibus, unireriae res bujus vilae commode,


    ' succedunt ; quique liberi sunl el Immunes a curis,
    ., ,
    non roinus animos depascenlibus, quam lineoe soleanft, si freqiiontereis adbaereant; immunes a negoliis, quse mcntem et corpus cruciare possuni; experlos
    laborum,eaqne fruentcs vila.qna? niliil sit aliud quam merae deliciae.Magnum et illud quidplam esse pulanl,
    quol prsestigialores. et miinos el saltatores, et adiilatorum examin, et flagitiosoruin nationes, et parasitorum gregem, eiaiios tales aflkere beneiiciis possint,quieis admiraiioni sunl, cum id praslarc queaut
    quia diviiiis abundant.
    \
    Haec eorum qui oseteris sunl praviores, de vita
    ,
    buwanajiidiciasunt, atque ita felicitalem dcfiniuni.
    * , lisdem in onini nequitia vitam exigenlibus bomo
    miser et miserabilis esse videlur, qui ea peragendi
    , , - faculiatem non babci, ex quibus semper volupta, /, - tem caperet, vel inopia non permillenle, vel aelaJs
    , - amisso flore, vel extrario casu quodam impedienie.
    . , , g At vero scmipravis, uti quis eos appeUaveril, qui ,
    que glnriae quadam cupiditatc ducuntur, is esse vo^ lupiariis el ignaviae dedilis bealior exisiimatur,
    , ,
    qui maocipioriim gregibus , el copiis gervorum, et
    ,
    caucra rerum abundantia, multoque argenlo largi ,
    ler expenso, suis snpcnor bostibus evadil, et po , tpslaiem eorum proterii, consiliis prospere oeden., 0 libus casu quopiam, vel forle forluna, vel qtiod a l , ' , versarium fnrtasse parum slrenuum babeat. NOQ
    . enim cx indolc strenuitateque prosperis iitenlium
    ,
    successibus, nec magna forliludine, nec prudentia,
    , ' , - nec in agendis rebus vel studio, vcl iotiuslria, nec
    ,
    reliquis ( u l summatim dicatn) virlutibus: non
    ,
    eliam ex faclis, atque moribue; nec de materie
    ' ,
    negoiiorum quje in manibns sunt, nec de adversarii
    - ' - C exploratione, quanam in virlute ac scientia, vel
    * ' ,
    eocordia et inscilia sil praditus, sed <*x eventu solo
    ,
    de rebus siatuunt, dum virtnlem ex succcssibus
    * '
    meiiuotur, el extrcmis (quod aiuni) digitis res at , Lingunt. Licei animum luum adeo posiium onuicm
    , ( )
    extra comparalionftm probes, ut animo Nesiorie
    . - atque Salomonts pnideniior sii, el Acbillis ac Sain ,
    sonis animo furlior, iisque refertus virlulibus, qua ,
    ruin quselibel omando possmori suo sufficeret:
    ,
    licel agenda sic perfnias, ul adversario tcrrorem
    , ^
    iuculias, voluplatcm parias amic.o , omnes in <ul* , miralionem lui rapias : sed imilala deinde for , ,
    luna, vel in patiperlalom inciderU, vel pariam
    , gloriam amiseris, vel victns ab aliquo fueris (qua , ,
    lia multa iu hac vnlnbili viia evenirc possunl,
    ( ^ in qua saepius accidil, u( boinincm liim virluse,
    , tum mcntc pnedilum vincal aliquis, ne stauiis qui ; ,
    den sculplis ad forsnam sirenui viri respondens),
    * ;
    eislullum, et limidum, ei impurum illi te appella ), , , , bunl bomines, qui reapse talcs suni, quique r;s
    ,
    pra3(lara^ ge.rentem aliqucm admiranlcs, el stre ,
    nuitatein valde suspicienles, prolixasque landes lio , *
    mini condentes, tesia (quod aiunt) conversa mntati,
    , ()
    suprn modum inale traclanl mininie mulalum vir, -, '
    tule virum, qucm paulo anie laudabant, ei quotl
    ,
    bonoifsei coalesics ileitirrc non posseni, molcsie
    ,
    ftrebanl. lidem higondmn ceusent eum qui gloriam
    , .
    andliit, non illam venssimam, e.i durabilem. el una
    ' ?, - cum <piiiu binc wigranlom, sfd hancvanam, qua-

    415

    MANUELfS PAL.1OL0GI

    415

    que

    potius csse glorla vldelur qwam sit, ct cum , ; , , \



    corpore dissolvitur, si bcnc d u r e l ; atU ctiam nou
    , ,
    raro anle bomhiem ipsum, sic ferculibtis eventis
    ,
    i v m m , avolat, vr.l poiius infinitis modis in contra, \
    tium cadit. Arbilrantnr sane virluicm sesc colere,

    dnm eam affectant ambiliisiu*, ideoquc nullo modo
    \ ; ' forUna, sed virtuti strefluilalem altribtiunt. Ve. rum faciisipsis oslendunt, minime se bonis a virie
    " , '
    ges-a \ i r l u i i acc*pta C^rre, sed forCunaR totum i m . putare ; adeoque dum simplicirer pr-ospero cursu
    ,

    navigationis utentem inagnum ducunt, non eutn
    ; ,
    qui perile navim m o d e r a u r , n errore versanlor.
    . , , .
    Sedoninv bunc in niodum bi senliunt, ac non
    * . , .
    , ,
    abs re quidem, u l qui nec cgregii viri sint, ncc
    , '
    egregie boni ralionem inlelligere queant propterea
    , quod eorum mens ultorius quam oculi perielrare
    , non possit, imo, verius ul loquar, ne quidem appa *
    rentia sincerius alque purius inspiciant- A l vero
    >
    boni et cordatiorei in univorsum eleclioni volun, taiie et instiiulioni r e c i felicilatem allribuunt.
    .
    Nam prosperis vel uti, vcl non uti successibus, ne \ ,quaquam princeps qnasi cogitaiio, veram tendens
    >d bcatitatem, ab eis. esse putatur: quando majo .
    re prosperilalis parle viliosi potius quam prae > * .
    stantes et egregii viri fruunlur. Nimirtim beatus
    . * ,
    animi respeclu bealus est. Auimus vero pcr virtu. * * ,
    tem in sialu suo permanel, vel ad eum redit. V i r 4

    ttis aniem nostra in poiestale nostra etcctione sita C .


    esi. Quemadmodum ergo qui malus esse vult, ne ( , cessario fit malus (nam per ipsiim velle eialim flt:
    , Telut in oratione proxime sequenle clarius expU ), ;
    cabitur), sic etiam qui bonus esse vult (ve ( rum enim velle comitatur et ipsuro opus), non po) * . " ,
    terit non fieri bonus. Quapropler si boni viri, mca
    ( ) ;
    quidem opinione, de vita et virluie sententiam
    ,
    ferre deberent, prorsus illum bominem ne quidem
    ,
    exsistere debere dicerent, qui virlulis est expers.
    . Qut autem bonus esse vult, necessario bonus eva ,
    det; lametsi fortunam minime propiliam experia, , ~
    tur. iibiqnc lam ipsi quam conatibus ejus obstan. , .
    tem. Nam quod bonum esl, non fortuna?, non casus,
    , , ,
    aiit temporis alionimve talium fruclus est, sed jy |
    \y , virtmis et arbitrii ^iberi, quod impediri re nulla
    . .
    poiest, Non enim baberet cleclionom, nec libcrta , ,
    tero suam, quod aiiimm ailinei. gi praBpediri ab
    , .
    aliqnn re posset. Sed tamen bonis quoque viris,
    gloriam acquisiiam amiilere, videtur esse de re
    rum earum numero quibus abborrcmus. Quippe
    .
    dolocem afferre, quasique mordere p o l e s l e o s q u i
    liuic adlmc vifac copidaii sunt, cujus praecipua di . i n l a s iu orcasionibus quxrendi lionesti noniinis
    , ,
    sl Mia.Gloiiam veroet bonestum nomcn inielligo,
    , ,
    nt Alexandn, ut Cyri, ut bis similium, quoriim
    . ,
    nomen, jam olim exslinctis corporibus, oblivioni
    - ,
    nnn est tradidnn. Elenim illa gloria, quae duravil
    , , ;, *
    liacicuus, fruclus quidam eral cerlatidnum cllalw) ,
    r u m , et niagnanimiLris in iis declaraue rcbiis, in
    , ,
    quibus nccfssc cral ut scs prucslarcut viroa, qui
    ; ; .
    1

    417

    ORATIO I I .

    418

    ; , neque corporibus parcercnt, nec opes adinirarectur, nec volupiaiibus inbiarenl, nec vilam ipsam

    bonesta? famae auleponerent. Ea vero virtulis rami
    , .
    quidam suni, quae germane se potifis non abs rc
    .
    sudorem fruciusimmorlales conservaverit, cuin ipsa
    prius sil ejusmodi. Virtusenim res immoriaUs est.
    ,
    bonie ergo viris qui bene vivere cupiunt, acce , ,
    dente sapienlia el doclrina, quae recle boc ipsoruni
    ,
    desiderium ad finein oplatum perducere possunl,
    .
    facile quod cognatuui cst, aul secus, agnosriiur.

    At qui parlicipes boni non sunt, iis Uxc agnilio
    . " ,
    parum facdis est et expedita : quo lit ut quem ipsi
    ,
    bealum pia?dicam, bunc i112 miscrum putent; et
    . . quod illi adtnirantur, iii fugiant. Ac sil iia sane.
    ,
    Muliis auiem lacrymis dignus bis omnium maxime
    , , ' -
    ipse b-miis esi, el imillos cor
    ' ;
    lumpit, ac propier faciiiorum viiiosoruut assiduita,
    leui, neqtie iieri vuli bonus, ncquc inularc bunc
    . . babiluui in laudabilem ac prseclarum poiesl. Hic
    , viliosilati prorsus iiinulrilus, ab bis comniisei atio , , * nem impelral (de illis loquor, qui non roiseraiione,
    sed lauilibiis digni sunl), illis iu odio esf, qui odio
    , > ,
    idiniriiin digna peragunt, ac seipsos oderunl, licel
    .
    boc diciu quiddaut .iiovnm sil el insolens. Ilomo

    uamque prorsus iinpiobus, praelcrquain quod iis
    ,
    quibus e.l nolus, in odio est el rcprobendilur, eiiam
    . "
    ipse se niodu quodam odit, ciini cjus conscicniia
    , . ( ), sceleriiaieni odio pcrsequatur. O.nnis eium bomo
    , - quod iiitprobuiu esl, vclul alienum quiddam (nain
    v 1 d c l l i r

    ,
    .
    ,
    , ' , ,
    ,
    ,
    .
    .
    , .
    .
    ,
    .
    , ;

    e x l r a r i a

    e s s e >

    q i l i

    l i e c

    viiiositas csi), non polesl non odisse : sicui

    et virlute, posleaqiiaru recte cognoveril eam esse


    bonitm quidpiam, sibique cognatum, potest non
    aiiiorc prosequi. Qui ergo vltiosilatis cstvetut in
    coulubernio, uiiro quodam ci absnrdo affectus est
    modo, cum senlcniiis animi bifariam scindatur:
    ddeoque parum abcst, quod ipsum atlinet, quiii aenigmati similis sil. Naiu simul seipsum ef diligil,cum
    naluram iniiciari nequcat, et alio modoquodamodit,
    volufilalis prava? causa ; vilamque pcrpttluo puenitcnliam ci parienlem exigit. Nam quod bonum nnn
    cst, quo tempore peragilur, id deiuceps dolonm
    gignai nrcusse c s l ; postqiiam cnim desiil, diversuni sequiiur, ui ait Plato. El dolor voluplaledurabilior est. Ilajtf cniiu cum bac vila desmil, si ma , . G \\iuc diutumum lcinpus atlingat; at vero dolor

    cum ipso duratanimo. Usque adeo noxium est quod
    ,
    malum bocest, vliiie itosmet addicere : quippc nht
    meipsum addicerein nnn profuluris, illa me laedero
    . ;,
    nullo modo possenl. Boiius-autem vir et diligit sin* , ,
    cere seipsniu, piopler id de rebus judiciuni, quo
    . ,
    pradUus esi, el toiuplale perpetua fruiiur cum bo .
    nesio, nec sine recti ralione; non illius Improbi
    ,
    inore cogiialiouibus dividilur, sed semper idem
    , '
    esi, aique lam seciiui ipse quain cum i i s , quibtie
    '
    esl nolus, conseniil, quippe dum bominem ilb ad
    niiranlur, opiuioucni eju& cbnfirmaut. Quin etiaiu
    .
    oimiiiio bonus ille supra omnem positus est invir
    , , '
    diam, clodiocarcl, ncc iniojiciiias ullius probi ac
    .
    uiodesti boiuiuia experitur: sed ownea bonos crg<i
    1

    419

    M A N U E L I S PALfcOLOGI

    42>

    se sic aflectos liabcl, ul ei lum optima, lum bone- , .


    ,
    stissima quxque velint et optent, ob perfcclioneni
    virlulis, quae ut illi ornainento est, tic ei ipsa v i - ;. .
    cissim ab eo par omamenlum accipil. Quod deni- ; %
    que maximum et insignequiddam est, non bic a se ,
    ipso tatilum diligilur, el bonis viris, verum eliam , ; .
    , .
    inaiis; nec id satie mirum.Queiuadmodnm enim

    boiuo pravus eliam ipsi sibi esl odio propter vitio , , , silatem, eodem modo bonus ab improbis quoque d i ligitur, cuin ab eis lalis csee cohspiciiur qualis esl. , ;
    Nequii autem ficri ul situm supra montem oppi- . , * , ; dum abscoudaliir. Non eniui permitlit Deus ul in
    occullo virlus palefacta nemini nianeal, cum ul . ' , ' , '
    ipsam bonore afficiat, ul equidem arbiiror, et alum *
    iiuin ejus, ium ut oinnes ad bontiin excitet. Cogil
    euim modis omnibus ul dornum suam convivis re- , ,
    pleat, ne ab illo exhnio quisquam epulo exclusus ;, ;.
    absil. Alqui si virlus aliis patefleret, nec diligere- ' ;
    tur a quoquam, necadmirationi esset, instar splen- , ; .
    denlis auri, quod adbuc lerrai pcrmisluni est, ct [. gemmne peliucid.u, in lenebris sitae : imo polius ex
    ;, ; '
    ra, nequa|iiaui in niedium producta, iiemo pror .
    6us lucri quidquaiu capere posset; qulppe virlusin- ,
    cflicax omni caret oriiatnenio, quando ne lyrae qui- , dem recle iusiructae ullus est usus, si nemo sit qui
    . , cbordas perite pulset. Nm egregia res virtus esi,
    , ,
    egregium quiddam virtulis cullor; sed alierum al-
    lerius indigei, ad inanus alque dolabrae similitudi- , ,
    item. Esi auieni propric virius bouum quod a scietilo , .
    ac prudcute ex animi proposilo el babilu perfici- Q * *
    l u r ; iiideinque vir praedilus virtulc, qui virlulei
    * , ' , , .
    exisimiai esse rem omniuni praestaiiussiinam,
    quodque prueslaiitissimum esl, diligit, elquod d i - , ,
    , ;
    ligii, facil ac libeiiler quidem facil. Hic revera
    bcatns est, bic rectc judicantibus admirabilis. Hoc ,

    i s l essc vitum ; boc nostra est perfeclio, boc hujusce vitae bcaiitas, quoniatii auguslum quiddam, ,
    quoniam magnuin. Qnae si vera sunl, quo paclo ,
    uon eximiuin quiddam cst bomo, sacrarum ul Lilie- . * ,
    raruni verbis ular, qui bonisse faclis obleclal, ac v i -
    cissim, pravum quiddam, qui viiiositalem pro ipsa ;, ;
    ducil tila, cum iuvisus sil ei abominabilis oinnibus , , .
    ; ,
    qui eiim novcrunl, oi suasmei cogitaliones babeat
    velut indiccs, ipsamquc cousueuliam, incorruple ,
    %

    sevcrcque jiidicaiueni ? Il.uec11.111 iia sint, uiuiirum D , ,


    a ualura sic oiniiis bomo coiiiparalus esl ut iinpro- ,
    " ,
    bilaiem odeiii, el bfliie.sli siiidio leucalirr; omuesque cuiiscuiiuiif, virluiem e*se rcm bonaui el impro- , , ,
    bilaiem, nialaiu. hi judicaudo vcro fclldiilur, diversaquc viveudi gencra conbliluunt, dutn aliqui quod nia- .
    lum esl, boiium cs&c proplerea pulanl,quod vitia virlulibub adbxreant, ac possimae qnoque res boni participcs siul, velula Deocoudiix: quod sanecomplurcs decipit, animuiiiquse non advericnles d<n)ulcel,ac pellicieus ad ipsorum interiium uausvcrsos rapii etdepravat, quemadniodum ab initio staiiin a nobis esl
    indicaiuni.
    .
    I I I .


    De eleclione , ileque voluntario,
    quod
    , , '
    malus twn naiura nec exiru^cm,
    sed sttamet
    ateioc .
    ipse culpn tit matus.
    , ,
    Salie, opinor, oslensum esl quod propositura uo
    , . *
    bis erat, liiicuiquc sibi convcuienlcm assccuia

    til

    010 I l t .

    422

    , * oralio. iV&lal, ut exponamus quamobrem de quibusdam e nobis bocliat, tllud ex aliis, cutn tamcn
    , . , . unius digniialis c l nalursc simus. Ac dicimtis boc
    fleii solius eleciionis raiione. Nam qtii bonus
    , ,
    , . essevull, quodque bonum esl seclatur, illi nibi|
    ' - omniuo esse impedimenU) polesl quoiuinos sit bo. ! . nus. Nec ei qui non evasil in viram bonnm, justa
    , superatexcusaiio. Nam boc volenti coutingil. Qtiaii * ' - quaui enim multa dira graviaque, velutex sealtro , ; que veuienlia, nos adoriunlur, (amen nullum ex eis
    . - adeo violentum alque tyrannicum fueril, ui etiam
    in voluntalem nostiam imperium exerceat; iiam
    . ,
    caeleroqui nobis ipsa libertas volunlaiis evertere . lur, sicut in oralione bac praecedente dictam
    , ,
    esl. Quod si anin eleclio nullo laborei vitio, nee
    , ,
    f

    . prorsus in serviiuiem redacia sil, qaodcunqiie tan . detn malum acciderit corpori, minime nobis erit
    . impediiacnlo quomiiius boni siinus. Argiimento
    sunt virorum sanclorum srammata, qwoe omnent
    .
    violentiam
    soperarunl. Ilidein quod dico, coiifirniai
    , ,
    et id quod ei conlrarium est: quippe uon spouie
    , ' ' '
    , ' , - quod bonunnesl facere, nulla facienles corona doi>at.
    llaque vel invitum faccre, vel uoleniein aliqtiid
    , ' ,
    . " pali neque nos bonos neque malos efficit. Nimirum
    voltii.lale sponlanea, qtiae nostra est in potestaio,
    . ,
    ), nec provcnit extrinsenis, nec unde unde ingeritur,
    quisque bonus et non bonus eflicitur ; adcoqae rcs
    . ' ,
    . . ab electione tola pcndel. Sed lawen qui malus esse
    vult, statim volunlale fit malus; etiamsi nibil uiali

    , , Q peragat, quippe salis fiieril ad boc ut sil ntalus qued
    . ,
    a bono reraoius esse velit. Alque boc ralioni con ( , ), -gfinaneum pulo : nam malum ipsum ex absentia
    ,
    boni omnino vidtlur exsistere, qnasique consial
    , , privatione tanlumroodo, non babiiu. At vero vir
    ,
    bonus, cum quod bonum est perfeclum sil (Deus
    , . "
    enim bonus cst, in quo nibil impeiTecii), non vclle
    , . modo debebit, sed ultcrius quoque progredieiur, c l

    viruni factis oslendcl, rebus ipsis comprobaus, esse
    ' verutn i n co velle, miniroeque fucalum : nam ca>
    , teroqui bonus vidcbilur, cum omnino non sit boiius.
    , , - Nequaquam cerie, qui boni esse studenl, quod
    ,
    bouum esl impeiTccte debent amplecti, sed vegeiuro
    . " - in cis et acrem ad bonum essc oporlel impeluin,
    . '
    et alacrilalem el volunlalcm; simtlque faclis
    , D ipsis mores insliluto animi gerraanos probare de . bent, ne parte poiiori claudicent. Unde colligiliir,
    , , . solum veltc oon sufficere ad boc ot boui efliciamur,
    . - eed si veruni sincerumque velle sit, saiia babebit
    ( * - etficaeiiaiis, ut bomines sanos ac pruthentes bonos
    ) - cfliciat: et boc modo qui bonus csse vult, fieri n< n
    potesl quin bonus evadat, nam et ipsa facta subse , . queutur. Qui auiem vull esse malus (loquiniur au, , xem non de bominibus insanis el lympbalicis), ipsa
    ,
    (onsuliatione ac volumale inalus stalim iacius est
    . ,
    dubitj procul in cordo suo, quemadniodinn ipse Sal .
    valor aiu Elenim boc perindc fucrii atquc si mala
    ipscmet arcesscret, et accedontibus occurreret manibnsque supinis ea susciporct. Na;n in lioc aspicere^ ut concupiscas, id vero prorsus est malum essc vellc.
    * ,
    Nec illud qm que icpr- bcnsione c i r c l , balcre

    42 \

    MANUELIS

    PALEOLOGI

    quidero in animo bonum, sed adeo fiagilc esse, , 6 , ; banc boiii cogilaiionem subverlere coualuris idip
    sum faeile factu ostendaiur: \el e conlrario non esse
    , paialum ad resistendwm forliier rei nocilurae, ncc
    , ? faclus osbendere quai nostra in potestate eint ei
    ?, '
    electione, plushabere vinuraquam omnia quae ex .
    irinsecu intenduiitur. Nam ai quis bonum situpli- ,
    cilcr ita velil, cunique deinde faciis praeslandum
    , * cst, segniicr ac ngligciuer affectus sit, is vero
    , , '
    longe femoius a perfeciione non amplius esl iu
    , . 0
    boiio, quod sane pcrfeilum esl. Sedenhn quonam
    ; .
    hoc pacio facile possim effugere, dicel aliquis.

    Nain ros cac quae per volwplaies nobis inipo^nutit et
    ,
    Uauditiniur, omnino nnn mediocre robur babent,
    . ,
    \ii de rebus ipsis cognoscerS licei. Al.usemm aliis
    . .
    capitur, qumlacunque aniuii conieiilioiie ulatur; ^ , ^^
    ,
    nec quisquam omnibus esl superior. Ne qnidcm
    ,
    ipse dico, posse inala facile **ilari, sed nisi
    , . ,
    inaximo tam sludio qiiam inlerantia, quanlum bo,
    niini fas esl. Idque adeo veruin cst, ul licei ei
    ' ,
    niali quid aliquando accideril, non proplerea sit
    uialus. Aleoim, dicil aliquis, coinplura quasi quo- * ,
    , ,
    dam fuco nobis imponentia, nosque demutcendo
    , '
    ialleniia, fortassis eviiavero, si pcrpeiuit nie ccrtaminibus addixero : verum si rcs admodum uior- , , , ,
    ; (&,
    dares, eiexlremum ia inodum violeuta* laraque ua, ,
    tuia foi midabiles, ul animos eliam sola sui recordaiioue coocuiiant, per quas uxores, liberos, cba- , ;
    risstma quaeque, vilam ipeam aniiuiinus : bae res . '
    igilur si vebemente cuin impcUi irruaut, quonam Q
    eas pacto semper sustinucro, uec oinnino cessero,
    quocunque duxerint, vincioruiii in niorem subsequens Hujusmodi denuo uobis objiciens quispiam
    forlasse proiulerit. Atba3C vicissim a viris ex praeetriplo rationis elforiitudmis vivcniibus, audicl :
    Neque lu quidquam senlis, neque dic s, cujus vel
    per somnum oblati viruin ralione praediluin, el
    auituo forti, non meriio puduerit, ei cujus causa
    non poctias cxpenecius ipse de 6cipso sumpserit.
    JSani qui reapse viri suul, nibil ucque poientius
    neque fonnitlabiliusexisiimanlcoqtii reveta polens
    esl ac formidabili , sicuti nec amanlibus pudice
    quidquam amabilius el desiderabilius revera pulcbro et bono. Quippe dira quidcm ejusniodi suut
    el plusquamdira.Quin etiain dcmus, ui lerritare ac
    vulgiis bominutn percellere vebemenler possint, et
    omnia plaue bona praesenlia cum ipsa vila resisleniib"S adimerc, luas ut tibi superlaiiones illa omnes couccdamus, non tamen, etiamsi talia sinl
    (quanquam plura quoque, si voles, demus), x quiparanda cum aniiuo verissimaque gloria vcniunl,
    quorum causa vcl ipsam vitam, qui sapit, multa
    cuni alacrilale profuderit. Par euiin islud rcs altas
    universas n i m i u m quaniurn exceililct superal. At
    illa ^ravia, quai tu commcmorans exborrescere videbaris, ciiaiusi quis irrucre coufcriiin oxlrema
    cum acerbitale concesseril, tamen nec aniiuo doirimeiuum afferunl, si quidcm ei eiia:n vebcmenler conducunt, nec iufaniiaui coucilianl, si
    k

    *
    , ,
    ,
    ,
    ' . *

    *

    . ,

    , ^ '
    ,

    ( /, ), D , '

    . ^ .
    , ,
    ,
    : , , '
    , .
    ,
    , .
    ' ,
    ,
    ; ,
    / .

    42G

    ORATIO I I I .

    ; Ivvolaj, ot \ , quidem non splendiila potius corona donant Ipsa


    vero irislia, plane in seipsa convcrsa, instar fln ' .
    ctunm tiirbulenli maris, dissipanlnr. Quod si diii
    " ' pungendo mordeant, tanta ctim ingenlis impetus

    veliementia, quanta verbis a quoquam exponi polest,
    .
    tainen illa*tola catarjtiias praesens dici modo cur ,,
    \ . \
    retitis est: vel si inavis, pmicti tcmporis; adeoqno
    , ,
    niomenio accidit, sLquis accurate res ipsas consi \ .
    deraverit. Aique hanc seutenliam mcam coinpro } , ,
    bant tnm illi prisci sapientes, tum de nosiris san , rti quidam viri. PraHerea de his aliqnid audivisli
    . '
    clarius exposiium a nobis quoque sexagesimo &e<
    , \
    cundo illonun capitum quae ad le persrripsifmi*.
    , , Yis autem borum trisliuin in eo sita est, ut exspe . | claiione terreant, vel ut prsesenlia mordeant, maxi , mumque malum est, si vilam adimanl: quod qui
    , , ,
    dein ubi faclum es, nibil rci majoris eflcccre qiiam
    ;
    quae lum spomesua, tum inexorabiliter omnino tan,
    dom super venire solet; quippenudos in lucera edii*s
    , ;
    eitam nudos migrare necesse esi, secutidum illud

    Jobi verbum qnod haclenus celebralur. lmo vero
    , (
    ne corpus quidem ipsum cutn hiirc discedimus, uua
    * ),
    nobiscum abduccre possumus, scd tllud quoque necesse est terrse matri tradamus, usqae dum resu ,
    inendi lenipus appetat. llaqueqtii conleniociireu ad
    . " . . "*
    iuieriiura properanl, eomqne<:onfe$tiin forlassese
    cmurum, quid babent dutabite, quxso, quid slabilis,

    quid solidaerei? Qaopaclovel trisie quidpiam meire
    .
    praiditis magnum videri possit, vel jucundum ali ( ,
    * , - quid videri priiis atquepolins aiiimo el gloria bonis
    ex faciis asternuiu dtirante ? lgimr advereus illos bo ;
    miiies qui tali sunt inlelligewliaprwdili et animo
    (
    qualis puerulorum est (ntar autem verbiseornni qut
    , ), nobis conlradicunl), uon omnino debile robur boruiu,
    esl, ul ipsis ex rebus cognoscere licU Alius eniin
    , ,- aliis capiltir. Qui haec dicit, me sibi plano consen ticnlein habet, quod ejusmodi qnrdein bomines ai. * linet, vcrum non dloruin quoque respeciu qui boni
    ;, ,
    esse voluni. Nam qni nolle se factle capi suts CUIII

    animis consiiUiunl, nec ad labendum prociives esse
    ,
    voluni, neque pariem auimi praestantiorem el subli
    , ,
    mioreiu gerainis iilis iiiferinribus in servitutem add: , cere (de vi lum concupisceudi, lum irascendi,
    ;
    quor, quas esse raiioni subjecias et ab eadein gubernari convenit), iis extremus plane lndus atque jocuss ,
    quidquid rei dirae lerrorem inferl, quasique larva quadam formidinem inculiens, ab itinere ju iicioque vom
    abducil.Eleuim qui virilem in modum se propuguare voluul, omniuiuque lurpissimum ducunt, nou bouesti virtuiisque causa sudores alque laboressusiinere, ne culpa sua proicri pedibus aniini nobililaiem paiiantur, qui
    Condiloris ipsius est siiiiulacrum, quo pacienon illi superiore? oniuibus eva&erinl, cum Deuni auxiliatoreui
    babcanl?
    , f l Scd dc his jam saiis, dixerit aliquis.
    euiMi
    ; , * ,
    iia coiiclusum queinadniodum opiulebal, opinor.
    , - Al \cro quod ex ignoramia inera ftt, aut per acce\%\ . demeui exirinsecus fraudem ; vel si qnis vi coacui!
    ,
    ngna3 ac inexpugnabili poteetali cess^rit, id sane
    . * dubio procid iiivolunlarium fuerit, ipsumquc deli. 0,
    clum oimii culpa liberaveril. Hoc fortassequispiaiii
    - , /,
    dixcrii al ca qux iudicata suul. Guinque < a
    > , *
    sane opinione coi.venieniei dictum sit, ondiiho I H , Cogil ul oruiioiicm partiaituir, el ma^is perspicac
    PATROL. Gft. C L V I
    #

    47

    MANUELIS PAL.EOLOGI

    jisseramus, nun de electione tanlum, verum etiam , ,


    quid tandem illud pure toluntarium sit, quidve luirc
    , \ contrarium; el rursus quodnam misium ac in
    , , ,
    ulranique parlem propendens: el quibus baec mo- , ,
    dis fiant, ei quodnam horam agentes,quid nierea ' . mur, quibns rebus admiralionem, quibus odium
    , , '
    nobis conciliemus, q u comniieeralionein iinpe , .
    trent, a nobis quoquo modo facla. Yerum si boc ,
    instiluaimis, in infinitnm provecla oralio faciet, ut

    affecta (sai scio) moleslia quadaro juventus baereat. , \ ,
    Nam pariicnlatim exponere velle quaecunque mul , tiformi acenicseque fiuic viiae contiogere possunf, , ,
    ai quaecunque nobis eadein ostendit, dum larvam
    ,
    frequenler inuuutal, Untumque fabulam quasi ,
    quamdam exbibel, alias aliU incidenlibus, diversa
    rum occasionumet personarum catisa; cum ipso, , '.
    .
    ,
    .

    " *
    rum quoque temporum adeo variae eint vicissitu- ** ,


    dinee, ut eadem perpetuo nos de rebua iisdera co
    gilare nullo modo perraillant: id vero, mea quidem
    , ,
    senlentia, prorsus buc non quadraverif. Etenim
    ambiliose polius pbilosopbari velle videbimur quani *
    le ad virtuiera ingiruere. Nam ipsa quidem oralio- .
    tiis series roultas ostendere divisionee el subdivisiones cogil, gradusque plures facere, quasique ,
    ecalam quamdam horum exhibere: sed deierret , ,
    eopia, magnumque pelagus eorum quae necessarto ,
    -dicenda veniunt. Quaroobrem de bis prolixe dis. '

    erere, quidquid esi operas pretium, Aristolelia et
    Platonis et aliorum lalium esse staiuens, eos ipsos , * .
    de rebus btijusmodi philosopbari sinam, quando , '
    flert nequil u l quisquam de bis reclius atque me- g , , lius eis disserai. Nos Tero dunlaxai obiler, prout
    , *
    Deri licebit, bis quasi delibalts ad ultcriora deinde
    ; . ,
    progredierour. Naua et ipsa haec docendi r a i i o , et
    , .
    priiu eps oralionis iasiilulum, lanlopere nos evagari non sinil, ut omnibus obliquis velul excursionibas iiisfelanius, quamvis ipsae per se neccssariae sinl explicalu. Incipieodum igilur, opcraque danda
    pro viribtis ut res toia brevibus exponaiur.
    Deiicta parlim ex ignoralione perfecla prolici *
    s< unuir, eaque sane fucrint a qua vis tum poena, ,
    lum reprebemione immunia; partim a Rcienlibus el * pruJcniibus adiitiUuntur,el accurata volunlale; qua , ,
    probaliorus baad egent, qua ostendalur, esse prorsus
    ' ,
    ea voluularia, cum a pura eleclione animi profici .
    scantiir. Nam ejusmodi manifesio volumaria sunl;
    *
    nec quidquam probibel quo minus et vice versa dica- D .
    ltir quidquid voluniarium sit, ad cleclionem perti .
    nere. Non cnim ubique requirendum est id quod ex
    atlera parte respomlet, nam quae laiius paient, una * ,
    cuni pariibus suis et ipsa luin considerantur, tum^
    sese offerunt: ai in parlibus non ilidem, quod uni ,
    vcrsalius est. Tale vero quiddam esse tain volunia- .<?
    rium quam eleclionem, vibum esl exercitatis in boc , . '
    gcnere Tirie, iisque tum plaue bonis, lum viriutcjprae- ,
    dilis. Aiunl eniui, eleciioncm non esse idem quod
    *
    vulunUrttim, sed parlem ejus. A l in voluntaria sub- ,
    liliier eiietimabunlur, quaecunque puial aliquis ne- * minero sanum prorsus debere velle; quam quidem ob ^ '
    causamnec amal ea,nec facerecupit, imo vero pro , .
    ineigni lucro ducit quod nihil sibi cum cis unquam

    429

    ORATIOHt.

    ,
    ,, , , *
    \ () , \ , \
    ,
    , ; ;
    < ,
    , \ ,

    ,
    ,
    , * *
    . \
    , &
    , ,
    , , '
    .
    , , ,
    ,
    ", ,
    ,
    . '
    . ,
    , *
    * ' , , ,
    , ' ,
    ,
    %

    modo commercii fueril, ne per imaginationem


    quidero quamcunque vel cogtfaiionttm mcnlisque
    concepiionem. Quod si quid omnino non volens facere coactus fuerii,n'tnua vi polestatis adductus, vet
    re,vH persoiia quapiam acriter cogente,dolorequidem aflteiturob mali progressum, sed quovi modo
    reimolesl flnem quaerit, omnemqne lapidem (quod
    aitinl) movet, ac molitiones moliiionibus cumulal
    eed nihil proficere dolel : postqaam denique malum
    illud vim afferens jam emendaiiiml est, quantum
    putas volaptatis percipil? quaninm laeiiiiac ? du*i
    fronle hilari exsuliat, el plane rebus omnibus d i claral, permolesium eibi accidere, qnod ciiius nou
    liberalus s i l , magnoque supra rcs omnes in pretio
    celerilalem eo perducentem habct ; quippe si
    horum aliquid absil, reprehensionecarere nequeunt
    homines, eliarosi causas proferanl ob quas oliicium perfecle faciant. Et h*c quidem de i n Yoiuntario. De voliiniario vero dicimus, non ea
    modo q u cum laeiilia facimus esse vohinlaria,
    sed oronino et iila quae facere non volumus, svd
    alterius voluptatis causa nobis ipsi arcessimus.
    Et enim aliquos ea facere coactos ( u t id sane
    demus) vi tyranuideque maxinja, quas ai vis abesael, non facerel; nou id profecto invitos est facere,
    sed vice versa volenies baud duble : siqaidem volenlee in nanc se vim praecipilarunt, cum ipsimet ex
    sese principio coactionis occasionem preberent :
    qvod quidem vel binc aperiissime patueiii. Qul
    tyranno raercedis causa servii, cum norii neccssaN

    a c |

    C ^ f H d u m quod ipei visiim fuerit, vel cum


    , * ^ , iguoiniriiaet verberibus amiltendam viiam, sideiudc
    * innocenJee occidere,graesari, sacrilegia counmuen.*,
    ( ) , ' nibil non impii peragere tyranni juasu usque adeo
    , cogalur, ut etiam gladium obvibrari sibi dtias ob
    ;
    causaa videai, vel ut inju&ie lyranno exosos snis
    , - ipse matiibus jugulet, ouiniaque nefaria facial, I
    - ,
    u l ipsiuamet sangaine gladiua inquineiur, inleriiu
    ' , ,
    ipse vehemenlcra ca?de (concedaiur eniin boc sanc)
    ,
    abborreat, ac nibilo mimiscaxlein commiuai, et ma. " nibus suis piaculum tale peragat, quo pacio non
    , *
    is sponle sua carnifex facius est? Equidem etaliud
    , . '
    exeaiplum audire memini, qood ab exp >siio nori
    '
    mulium disiat, exiraqaam quod illo longc pejua
    . , ^ est. A l res quidein ipsa, satscio, nova et insolens
    ,
    ftsse videbitur ; jed qui. eam narrabat, vcrani e$s
    ,
    conslanter aiebat. Quemdam euim commemorabai,
    ,, , ' exorsum ab ira, cupivissc conidmelia majfirem se
    , ,
    virum afficere, cumqiie viri forinidareieminentiam.
    , non id ausum facere, tandem invenisse ralionem
    >. * quaraperelur ad insaniam etindomitam quamdani
    ferociam. Mtilto enim tnero rcpletus, ut mciuU
    , vim perderet, atque boc moio sibi conciliarel au , .
    daciam, quo lum eminenli honore viro contitnielias

    aspcrgeret, lum eflugii loco baberel suum illuni aive
    , * ;
    siuporeni sive ^accbalionein quis diccre mavult ;
    ,
    peregil inirepide quod decrevcrat, cum quidem
    . , , *
    lon^e quemvis iiiftanum alque lympbaliciim supc*
    , *
    rarcl. $ iiiam lemuleuliain ei crapulam, cuoi

    431

    MANUELIS PAL^OLOGt

    poenas impudenliac lueret, plorans et tdulans sen- ' ,


    tiebat matum te revcra consilium inisse nec miutis
    ' , ,
    improbe ferocitsse. Talis ighur honio uon in vino
    , tibi videbiiur immodeslus esse, cum volens acsciona - . * id faclos sit ? Mibi quidem prorsus iia videtur, el
    , ,
    liuic optnioni meae iietiitneni uon assensuiuui arbi
    iror. Neque lantuni bic, mea quidem aenlentia,

    qui sludio voluit injuriam inferre alieri, alque boc
    , animi propositasibiraet ebrilaiem sua sponte arces ,
    siil, veriim eliam qui boc qnidem noa vull, ssepins
    , , , '
    yrocn inebrialus, atque posi ebrielateiu iUaiis i n , '
    jurhs, mox rursus, ilidein ui ante, semct inebriat,
    , . "
    et immodeste vinolentus est et insolens. yuamvis
    . ,
    enim ea hora qtia iujuriam intulit, prope de poies . ,
    laie exierat,meute vini diluvioquasi quodara obruta
    ,
    submersaque, lamen per occasiooera injuria?, vo,
    lens ad vinum accurrit, et crater$ro atque paierao ^ . ;,
    implevit ipse, inanibusque admovit ori, ac bibit,
    .
    .
    non valde siliens, nec quantura satiato sedandaesili
    suflicet et, sed quanluiii ad insauiam et menlis alienalionei satie esso videretur ; de que coiligilur, e i
    animi senteiuia reiu pe.raciam. Sic jqui semeo suppedilal, auctor eat rerum nasceDtium. Nam causae
    ftnium pariier onimum, ct omnium eventuum, omniumque simpliciter exlremiutum, ad principiaet
    occasioDes sunl referendae, Quamobrem si omnibus in rebus hajc obtinel ralio, mnlio magis in ortiatis
    ratione locum babel.El baecqoideoi dicla sunto de iis quae manifeelo volcalaria sunlet involuntaria.
    Caeteram de non volunlariie (ita loquilur Arisio (
    teles, qui sic appellavil in ulramque propendenlia
    * ^&
    parlem, el quas non omnino pure vei voluiuaria vel

    iuvoluniaria sunt) boc dico.Mentionem vero faciam
    ) . rei cujusdam prius expoeiue,ad fundamentutft. eomin
    (/.
    quae dicentur. Naro quia pritts dixi, quaedam nobie C , ^ ,
    cx auinii senienlia volunlaleque aceurata fieri,
    ' ,
    quaedam plaue iton ita, diatiaeie de bis quoque die- , . serendum eet. Hoc enim modo clarior erit oratio* . "
    Sunt ergo non pauca, nec bonesia, dec booa, qua
    volunlarie quidera fiunt, sed cum qualia essent non
    , * , .
    iulelligerelur ; alia vero fiunl illa quidem a scienie
    ,
    . *
    prudenie, non lamcn ex animi per se moli ut ila
    dicam, proposito ; aique rureus baec btfariam d i - . " * ,
    ; ,
    viduniur. Aul eniui a nobis ipstn iiunl, liberam
    ( , )
    potesiaiein ea vel peragendi vei non peragendi
    liabcniibus (du quibus dici nou convenit, quod Jaio ' , anle declaraia salis arbitrer), aut exlriusecus im- , ' ,
    ponunlur a quocunque, par foluiUaii robur baben- , .
    te ; ac deinde perpelranlur a nobis, baud perpe- ' , * '
    tralurie si vis maxiina non adbiberclur. Uasc vero D , , . "
    sint sanemiila volunlaria, si quis oobis quoque
    H.centiam tingendi vocabula permiliii, vel pollus ; , '
    j>aulum quid in bisce vocabulis innovajidi. Naixi , , ,
    ,
    q u vi nobis imponunlur, el a nobis deinde pera . " ;
    guntiir, mislasane fueriut, ac non voluutaria, sicut
    '
    est dicluoi, cuin non iu alleruiram omnino parlem,
    scd in ulramque propendeant. Quotquot ergo ue- , ,
    ({iiaquaai ex se aliquid aliulere, de quo necessiias v<4 , ' ,
    ,
    ad palienduin, vel facienduai aliquod lualuin cogens,
    *equeretur;si deinderoalumuluoquodpiani irrucrit, , , ;
    idque violeulissimuin prorsus omnciuque lyranui- , ,
    dem superans, elquod calamiialem 11011 conlemnen- ,
    ,
    dam minelur, ac vilam,planc non permiueiitaua, ui
    opubilis videri vila pobsii; atque ip^i causani aflerre * : ,

    ORATIOIIII.

    iU

    , - babeant cur nulla sit emetidatio, *veniam sane


    . ,
    convenientem impetrabunl, et nonnunquam com , ,
    miseradbne qiioque digni censebuniur : tum. in. quam, ctim quod eos excusat, magnum quiddam
    ,
    eet, tantamque non univcrsos superal. Nam uiium
    . . forte, vel altcrum quempiam, caeteros antecelluisse:
    :, - id veronon fait u l b i reprebensionem mereattfnr;
    ,
    nonenim is, qui bostes inftnilos propeftigit, idcirco
    ,
    roox timidua babebiliH*, qtiod alins quis mori malu ,
    erit, quam fuga sibi consulere. Probai ideni boc
    .
    quoque. Paupertate pressis, aut morbo quopiam sic
    ,
    afffliciis, nlalimenta quoiidiana nullo modo conse ,
    qui poasint, veluti qui viclura manibus stiis parare
    , .
    nequeaBt, si post famem propemodum intolerabi ; ,
    lem mendicare conentur, euccensebit nemo, qui
    ..

    $ , m o l C B l u s esseTolel, sednemo nen potiuscondolebit,

    , .

    ,
    ' , . \

    ,
    ,
    ,
    . *
    , * ,

    , ,
    , - C
    * . *
    ,
    .
    ( ) ,
    , ,
    * ,
    , *
    * , *
    *
    ,. '
    ,
    .
    , *
    * ,

    |\
    . . , "
    , ,
    ,
    , * .
    %
    '
    , , .

    cui quidem ipsa nalura cognita sit, et conrtmuiris illa


    eors mortalitim ; quique nec illud ignoret, cisa
    futurorum eientus obscoros, idqufe sohim hi eis
    perspicuum el tnanifeslum, futtiruni m omaia
    mieceanlur, ct instar r o t * snrsum deoraum volvanlur. Quin eliam si quis in praelio noclurno fllium
    guam interfecerit; eum lanluro abesl ui odio persequatur homo mcute prseditus, ut etiam, mea
    qutdem sentenlia, dignuro magna eommigcralioiie
    ceaeeai. Quod si brevitor aliquid de ambiguis bisce
    delictis esl dicendum, sicut ab ignominia et reprekengione Hberare solent, qua pauio anle de invov
    luntario dicu suol a nobis, ita coniraria quoque

    contrariufn fafcere consueveninl, et perpelranlem


    ea muliis malis obnoxitun reddere. Nec non ei ei
    illud usuveiieril, ut aliqaid eorum absil qua?
    bominem culpa liberare soleni, propemodum id
    quod V ! faclum est quasi voluntaii iribuetur, fantumdeni lance, u l arbiiror, ad volunlarium inclinante quantum sane tum scientiae, cum eleclionis
    aniroi rebus in noslra potestale positis admlscebimti8. QaatenuB enim voluntag et animi senteniia
    nobis adfuerit, eatenus et Hberaii^ a culpa aderit.
    Sequitur ergo (nam reete facluros nos arbitror, si
    landem quasi colligamus), quod exanimi aenientia,
    et yoltinlate, el electione flt, cnjus eiiam principium in nobis esi, nostraeqtie lum facoilalis, lam
    poteslati, id uti eil nostrum illod accurale vpluur
    '
    u r i u m ; quod aatcm per ignorationen prorsus, id
    uti pure sit involuntarium : ilidera qmdquid bonesli et boni sponle fiai, id uti- virlus s i t ; quod
    auiera spontc Qat bonesio modis oinmbui coBirarium, id uti stt vilitim. Qualenus etiam id quotl
    peractum esl ab aalmi sententia profeciani non sit
    utcaienus ne pro delicto qniJeni babeatur ; qualenus autem inde profectuin, u l eaicnus el pcena
    feii dignum. Qutppe malum aliquo I cxigaum, quod ex ani4iii sentenlia peragiliir, salis magnum fuerit
    ut qualilate sua supcrei etiam moho se majora delicta qure praeter volunUlem eveniunt. Adcoquc
    vituperii ralione, pusillurn nialum per electionein auimi adiitissam, insigniler inajus eflkilur eo qnod
    pra?ier voluntatcm nobis accidit, eiiamsj hoc ipswm esse maximum videatur.
    " ^ Quamobrem loia res ab clectione ac inslitiito
    * ,
    aniini pcndct, velut a uobis ab inilio diclumest:
    , ' .
    quique malus cst^uec nalura, nec cxlrinsccus est
    1

    W5

    MANUELIS PALiEOLOGI

    436

    malus, sed culpa sita. Nam e diiobus alterulrum


    necessarium est, vel ul cx se, ceu dixtmu*, vel nequaquam quisquain oronium sit malus. Et quonam
    paclo, dicet aliquis, ip&e sibi maforum auctor exHiterit bomo qui sapcre videlur? Quia bonum
    lanlopere non diligit quaniopere diltgi mereiur,
    sed malis gaudet. Alque hoc nemiBi n i i r u m eslo.
    Non enira homines eligendo maliim quaiemis malum, prae bono; vel prae pulcberrimo turpissiroum,
    quateiitts (urpissimuin ; vel etiam noxiutn, prae
    conducibili; de boois mali eflkimur. Quo enim
    idp&clo? Nequaquam vel slultissimos oronium,
    qui unquam exsiitere, mortalium arbilror ea laborasse caecilate. Nimirum ex impostura et errore
    iualum boc origiuem guam Irabit, cumque loco ra-

    , , , IJ
    ' ( .
    , ,
    ;
    , , .
    *
    ,
    ,
    ,
    . ;

    * . ' * f5f , , dicis el irrigalioni inscilium et vecordiam habeat,
    , posiquam diuturmtate leropori* alitiir, et longius
    ,
    porrigitur, Uaque eolidatur u l relunderc qaod roe. ,
    liue est possii, tum deinde difficuller ab iis qui
    , ,
    temel occupali sani, profligari poiest. Nibil eniin
    , .
    neque deterius, iwque difflcilius emendatu, quam

    6i ab aiiquo viiio juvenum prasertim animi sint
    * praoceupali. Nam ut occupaii peraisianl in malis,
    ,
    jucundum est ae facile; sad ut eadem exuant, ac .
    iiiuteiuur, id vero laboriestim ac diffieile, vixque ,
    opus animi generoeissimi fuerit. Atque boc modo * lieri equidem arbiiror, ut major pejorum quaro
    , ,
    bonoru-n vis gU; et qui ab initio bonus, non sem- . ,
    per ejusiuodi reperiatiir, sed ad maium iranseai,
    ipsa natura seoiper in eodem slatu perroancnte. C . Q ,
    Qua? cum ila siut, manifesto patet, quemque sibi- ' * , *
    niet auetorem malorum esse. Quod quidem ila , ,
    consideretnus. Qui acire quod bonura est polesi, * ,
    veiMira ecire non vull : aut vull ille quidein, sed
    , , , *
    noji tanluna q4ianiuin sulBoeret: aui ailgnoscit bo , \
    uum el precfate quidem, sed inalum non fugit: ,
    aul recte faciens, fugit, al non duobus (quod (
    aiuitt ) pedibus, nec coniinuo, gcd inlerdum vicior, )
    iulerilum vicluecoBspicilur, inodo levionbue viliis ,
    (5 '
    snperior, modo inferior (quippe de vebemenliori , bas et poientioribus malis, fortasse ne dicendum
    qu dein eril),quo pacto non hic ipse procul dubio , ,
    ,
    ream se malorum facil, dum affectione sua pro ,
    lieodei ad ea quae nocere possaut, oranibusque
    modis se captu facilem eis praebel; cumque in D ; ' .
    proinptu cssel ut ea viiaret, nullum adbibendo sin- % ,
    tlium capilur, exislioians esso facile quiddam ac ,
    levp, bono se sobirabere pravi&que rebus adbaerere ? , ,
    Qnin cliam bocquodain modo inibl rem inspicilo. , (*>
    , '
    bi quismalutn, quod levissinuiB) esse puletur, in
    , >
    auiinuin subdole priinum irrepens,
    adini, ;
    heril ob speciem boni quaro praeselert, l a u ; .
    iitm iion eiuissa voce proinitlens, facile futurum,
    . ,
    iii qui periculuiu ejus facere volueril, rursus illu
    liberctur; deiode semel deceplus bic boino quasi . ',
    fucoqiiodam, paulaiim progredieas seipjsum rebus * ' ssimis dediderit, quorura in numerum, obsecro, ,
    , , n feretur ? Non eoriim qui ex animi inslilulo mali
    .
    iiuni? l u semire couvenil, opiuotr : uam alioquin
    R

    437

    ORATIO 1,

    43*

    ), , , omnes omnia niaU perpelrantea, i b omni culpa,


    immunes eesemus ; quippe nemo maluro facit quod
    , ,
    ab iuiiio perferium sit et inlegrum, sed ab exiguie
    et quae parvi momenti sunt ordimur, exiguum ac
    ,, / . -
    ^ leve damnum facluros nos exulimanies, volupUtemque percepiuros, el celeriter ad pristinam coa ,
    diiionem reversuros. Deinde capimur in pravisum
    , .
    , * u l iia dicam, periculum nosmct ipsoe datue, eaque
    , committentes , ai a~ vitiis illis. eaaemus imitiu , aes quacjam rerum in nobis poiiunltir, vel aulire
    , pudoii nobis eseel. Nara vitiosa facta, q u levioia
    , videiuur, factle perpeiramue, decipieute nos
    * quadam quae correclionem esse in roaiiibus osten , - dit, quemadmodum jam anle dictuin ;esl. Veriun
    mioime ree ila comparala esl, sed plane contrarium
    , ' , *
    --

    II *

    '
    '
    , - in roodum. Posteaquam eniin pusillum remisimns
    neglecto
    oflkio,
    malis
    illis
    continuo
    nos dcraulcenr
    . .
    , tibasv el in polesUtem ac servitutera redigcntibuft,
    a cogitalionibus saluli consulentibu* ita deflecliutus,
    ,
    , ut ne ab iis quidcm, quae extreme aiiuia u n i , aba*
    . ' linearaue. Atque uti malorum eisuperaniiam indicem, usura scetestorum in laude pooimus, etob ta
    ,
    , quorum nos padere debebat, plaoe gloriabundi no*, ; mel osiendamus, eorum more qui nielancbolia la* } , 5 borant. Nec abs re. Nom qai ab officio deflexil, re . busque mentem valde corrumpenlibu* sripsum ee ; , , roel addixil, eum coneejilaaeum esl in illa cacitate
    , ' cogiuiionum, quocuaque landem pergat iterque
    , , dirigat, a recta vijLdefleclere. Nura ergo DOS bomi . Q nes usque adeo negligentee to omni offteio, si quid
    , deinde vel padamijur vel faclamua alienum ab hone * ,
    8lo, inviti culpam sustlnere libi videbimur ? Noqua , quam. Non enim apud prudenlera boc babere lo.
    coin potest, etiamsi virilem necdura selalem attigeris. Nam qoanquain aocedunl ad nos mala multo, ut sic loquar, cuin apparatu scenico et simulaiione,
    lamen ipsi nequaquam ignoramus ea subdole ac fraudulenter accedere, paulaiimque noetroe tji
    animos irrepere: cumque servilem in roodura inilio irrepeere, deincepe heriliter imperium eiercent. Jam qui fiuem perspeclum babens, principiiun non arcei, is eiiam merito colparo Unie prestiti?rit.
    ' , , ,
    Itaque Diaaifesto verum etse paret, opinor, bo , ,
    miuibue universis, q u naala pulantur, ai vere
    .
    mala sint, ab animi eleclionfe primam originem du, .
    cere : sin ab elecilone non proflciseaniur, prorsiie
    ,. ea. ne qoidein exsislere. A t v e r o ntala niorialoui
    . - jiune obire mundum palam. fftt quemadmodum
    ,
    Plalo scripsil. Quapropter necessarium esl ut eo , ' rum causam ad aniiui solain electioncrn referamug,
    , - non quod malum pne bono moriales eligant, sed
    ' , . quod imposlura et error iiiierveniani, queroadmo , ,
    dum pluribue antebac a nobis esl i n d i c a l u m , jam. * que rursus. exponciur. Ignoraniia. saue malarn,
    * ignorauiia quaxlam esl,
    paucis expiicari rea de?:^ ' b e l ; atque lioc verbuin iguoramia noslrum d i l a , ' , cidius declaraDdum esi, ne quibu*. ipsi nos evcr", . , lere videamur, quasi. *)>ro eo. quod mala loliua
    , , - a u i m i electionis eage pronunliavinius, nunc dica; . ,
    rous, maliiDi esse ignuraniiam. Non esl autem huc
    ) ; .
    viiiuin, non esl bic, lamclsi vidcaltir, nisi pror ' . - sns ego rudis ac imperiius sum. conciuanda
    (

    MANUELlSPAL.EOLOGr

    stne oratio est boc qiiodam modo, noc ante sibi . , repugnans. si qui rccte] rem considerarinl. Aio

    fgitur peccaium ex ignorantia duplex esse, quo, ,
    rtim iitriimque eontingit ex eo quod res ignoratas
    ,
    eupcrefil vel communiter humanam naturam et
    . *
    *cientiam, et dexteritatem, vcl pariiculattm fa , , \
    cnbaiem alioujus qni boc illudve didiceril aut co . ,
    gnoverii. Verbi gratia, ignoramus pariter om ,
    i es coeli naturam et magnitudinem, et qtue supra
    , . \
    rceliim sunt elqua gub lerra. Rursus quidam sic
    , '
    romparatns non est ut oraror esse possit, vel in , \ , , * \ '
    extenso ftinc saltaro octilis obligatis linteo, quem- ' , ;
    admodum facere nonnullos videmug. Ex hie qnae- * , ,
    onnqiic supra non posita sunt, de iis ut dicamus
    ' .
    niinime nccesse cst. Quippe vel caeco manifestum
    , , ,
    egt, nti p r o w b i o fortur, pa nec esse nostra in po- , ' *
    testaie, nec ignorantia? nomine nos teneri. Quae-
    ftinqiie vero ab aliquibug ignorantur, aliquibug
    . tiota sunt, ea paretesse nostra in potesiate. i n
    , , '
    qaibus omnibtts haud equidem aVbitror cora- ,
    monem naiuram et notitiani, et seieutiam, el
    ,
    dexteritatem ulto modo cnlpaitdam, sed qnoriifr- , ,
    dam inscitiam et contemptum ejus quod prav
    , ,
    elarum et bomtm est. Qnippe nec insirtictum
    , csse dodrina nec rerum egregiarum studtosum,
    ,
    fied profotura ignorare, i!la, inqtiam , q u * no,
    stri siimtibus ignota non sunt, id vero pierum- - .
    que facit ut qnte in excolendis bonis iporibus ei

    causis cogmtiouis negligenssit: de consilio loquor * *
    docirtna, qtiae prodesse se praditis potest; C * * * ,
    itemque de tali studio, quale sal idoneum sitad
    ' ,
    efflciendum nieliorem animum nostrum, dum rebiii
    ' , .
    ex omnibus optima colligit. Jam si de inperitia
    ,
    uegletttique colleilionig eorum quae poliora sunt,
    [, ? , optimornm ignoratio provenit: ex bac autem igno, ratioDe deierioris electio : fpsum vern judicium,
    gi animi etectioiiis est .* si eleciionem deniqne pro- * 0

    balum est, parlem esse voluniarii : scqmtur id
    quod maltm estoriri cx ignoratione, oriri ex insci- , , , .
    tia iwgtigenliaque, oriri ex inconsulta quadain
    , ,
    amentiaet instiinto animi, alque esse volunlarium.
    , Quippe siexorsi ab ignoralioue, quae verlicis insfar
    , '
    est, ad resolntionem ' accedauius, per intcrmedia
    . ' quasi progre<1iendo, ad animi dubioprocul electionem atque voluntarium perveniemus, quaB vere ^ .
    sunt radix nialorum. Nos auicm ab iniiio non de , ,
    bominibus mente alienatis insMtuimus dicore, sed
    ,
    de iis dunlaxat quibus animi salva est elcciio, et
    . /
    incorrupia pradentiae vjg restat. Neque vero culpaB
    , ' ac reprebensioni subjeclus erit, qui non omnia no , '
    v i l , taraelsi s a p i l ; nec poena dignis asrrfbolur, si
    non aliig omnino viribus pair s i t : uti nec is qui pa- , * '
    ,
    rein cum iis cognilionem uon babet, qui cogniiio , ,
    nis causa sunl admirationi. Nam qui pcritiain nc ' , -,
    quit cxtremam aesequi, quae viris cximiis dunlaxat
    ,
    obligenl, quolquot bonoruiP ad verticem modis
    .
    omnibug soli conscendunt, nullius idcirco crimints
    ' . "
    er\l. Quippe criinini aobis dalur, non quod natn :, rani noslram cxcedit, ncc quaeriinque por vilw 110

    44*

    ORATIOIV.

    442

    , -. trai rarrjn discere nobis baud l i c u i t , aul qtias


    * , \
    ieinporis opportuniias haud concessil, vel casus ei
    , ,
    eors aliqua : sed oinnes prorsus de iis taniammodo
    '
    ralionein reddituri sumus, qtiae cum scire vel d i . ecere liceat, tam sludio proprio quam aliorom in, '
    strtictione, nos neque laboribus nostris cognoscere
    , sttiduerimus, neque discere voluerimus ab iisqui
    .
    ea norunt. Talesnamque nullam exeo snnl habituri
    , .
    excusationem, quod per ignorantiam deliquennt.
    ' ,
    Eslenim boc non naturse, nec alicujus exlrinsecns
    , , ' - accidentis rei, eed electionis animi crimen. Quippe
    . ,
    natura qtiidem soos ioira ltmites manel, ac noe erga
    , Deum, et homines, et suam cujusque conscientiam
    .
    purgabit, si Juec, vel illa, facere non poterimtia :
    , aiiimi vero eleclio mulari variarique posset. Eam
    ^, . - ob causam facil tit alii coetibus angelorum, alii ma ,
    lis gcniis aggregenlur. Eadem dc causa res ea?dem

    ab bis efliciuiUur, ab illis non efficiiintur. Quin
    . " eiiam eisdem modo sunt admiraiioni, modo secus.
    ,
    Alqne IISRC vel ab animo forti, vel a muliebri ei
    , , ,
    niolli proficisci puto, qai laborem in i i s i n quibue
    . . , , - debebat, susciperc recnsal. Naiura vero cotntiiHnts
    ,
    esl universis, et qnse illius euiil, iiidem nobis com '
    niiitii : nec ejns noraine quiequain vel coroiiam
    , '. ,
    adipiscelur, vel lanquam reus accusabitur. Et na . "
    turain nunc appello, quae in universa specie con
    sideraiur, bominem universalcm, tolun) genus bu , ,
    maniim; nam quac discrimina simt in singulis, ca
    , ,
    ad naluram referunlur, sed omirino de animi sen(

    , , Q tentia proficiscuntur, el multie ac iDiilliformibus


    .
    causis. Quapropter in quibus libera cuique facjl, .
    tas esi recie vel secus sese gereudi, corum dtinia ^ xal nomine, niea quidcm opinioue, rocrilo damnabU
    , , '
    tur, si forie non affecins iia fueril uii par eral. Ac
    >;2. ,
    sit ila sane. Ca?terum cmn res luia campostie via .
    que compcndiaria s i l exposila, inbibeiiduin bir
    ciirsum orationis arbilror; adeoqne dicinms, per ignoramiani quidem fieri quod iiialimi est, scd n*
    bilo minus esse voluiitaiiuin, el ab eleciionem habente aniini sententia propriaqtie affcctione proli
    cisci. Qno iit ul qui de aniini sui sentenlia malus factus csl, ei circumslauliapim, quas vocam, coir
    gerice omnis, omnis tum occasio, tiiin excuealio, cuin ommbus aliis lalibus, nudus modu prant-xiu,
    (it, nec quidqtiam sacri, nec sani, nec cui iides adlfiberi debeal. Yix euim furioso ac delirauli - est
    igiKTscendum, qui pure praaler auimi voluniateu dcliitquit. Ac si quidem non frustra raliocinari t\
    argumenlari videniur, veritaii conseniaaea esl oraiio, occ ipsa seinet everlit. Eraul autcm baec nobis
    ilenionsLraoda, resque pro viribus a nobls esl confecla.
    D

    '.
    * xpettror rf\r dp
    .
    ,
    .
    , ,
    ,
    .
    ,
    ?, ,
    */ ,
    '
    . , '
    / :
    1

    ORATK) IV.
    De voluplaU : quod eam prceslaret ab hae
    vita prorsu* abeste.

    Sedenim aequiim ac raiioni couseuianeum esi,


    nec opinionem quoruindam dc voluptaie silemio
    praeleriri. Nam equideni arbilror el bos a recta
    senlenlia abcrrare, ei a nobis necessario requiri ut
    quid nobh de bac videalur, cum lua causa, tiim
    uiiliiatis eoruin qui forlaesie Iwnc oralioncm pellecluri suni, expouamus. Opinantiir ergo qui tam
    bomines, ei eoram qnidein e ituniero qut iiiiiilme
    viles ct conleuinendi videulur, usqiie atleo lyraiiuicain ct iniperiosam essft velupiaiein ui abea caplivomm in inorem imivcrsi iralianiur. Dcinde conlaiiler assenuil, eam \iu-murialiuir. cc b)iiain

    <i3

    MANUELIS PAL EOLOGI

    Ui

    iv c utilem esso, sed e contraiio malaui quoddam, ' , niininm q u a n l u m , quodque prorsue universis nocu- . , ; ", , , \
    meulo sit. Ac si qui eos interrogent, qiKfmobrem
    isiuc? Quoniam, inquieni siatim, et mores comim- ; '
    .
    j.it, et mvltos ob virtulerii admirabiles de bonis
    ' . inierveoiente niuiation^, malos efficit. Quanqtiano
    , \ ,
    conveuire polius arbitror, ut quae adversus eam
    ,
    proferuniur , pluribus exponamus. Audenl ergo
    , .
    dicere,, quod ad ipsum quoque Deum se porrigit,
    inelius res babituras, si voluptas plane nulla foret,
    nec bttic adesset viia?, nec prorsiis exsisteret. Quippe ;
    vilam hiimanam, inqtiiunt, perturbatione doloreque .
    non exigtto replct, magnamque noslrts animi acer- *
    . ,
    bitatem offundil: nam voluptatis causa mullarum
    liiagnarumqiie rerum consequendarum libidine de- ,
    riinur, iisque nos confestim potituros speramtif. Eienim ex cupidilatis vehemenlia nobis in mani- . , ,

    bus esse puiaiur, quod ex diametro asepenamero

    .
    ronsisiit. quodlibel horum ad volupiaiem maxiinani suffocturum exislimatur. Inlerim paucis et .
    fxiguis, ei vix quidein, poliinur, quae ipsa quoque . ,
    lauguide noa et pnsilto spalio leinporis exbilaraut.
    Nec minima nos allicil moleslia, quod talia se nobis
    exbibeant. Quae quidem omoia merito eic eveniunt: . .
    i!am conciipiscere facilius est omnibus in rebus ,
    quam adipisci ; et ipsae res cnm jaiu adsunt, spebus
    , , ,
    inferiores atque vitiores apparent. Iiidcm inultum
    epe sua fruslrari atque decipi, roolesium esl. Quae , e.we quanquam nobis accidant, non tamen nos , . exfricamus, sed voluptaiem quaerenles studio quan- Q ,
    to dici maximo polesl quolidic, singulis boris, qui- , ,
    !risvis moliiiontbus, modis omnibus ; mox ubi plu- , * &
    , |
    riamni a scopo aberramus, ringi nos omuino necesse est. Aique boc rnalum, cum coniinuo nobis .
    arcidal, quod si quis serviluiein appellaverit, recie , Jr
    , *
    eane loqueiur: lieet optanda libertas sil, et expe " "
    tenda studioge immunitas, uos lamen rei demul ,'
    oenils investigalione detinenmr, et* priori studio
    studium aliud ardentius semper adjungimus. Ac . ,
    videtur quidem cerie dirtim boc nobis esse malum,
    ignavanique vitam omnes viiup^ramus, ac volupla- , ,
    ;
    iibus esse dedilmn, meratn vocamus insaniam : sed
    , iiilerim non facile sanam ad mentein redimus, nec
    sponie nostra desistimus ab bac insania quae vo- , *
    lunlaria jure nuncupatur. Quo eniin paclo non - ^ ) * > ,
    , , i;c manifesta fuerit insauia, ei mali noinine nosmet
    jiriemus, ejnsque vestiglie insisiendo nobismel , ; . , .
    placeamus, cum potius erubescenles vullu qua&i
    teclo reirocedere deceret ? Jam quqd maxime om- *
    " ,
    nium reprehendi ineretiir, ne damno quidcm affccti
    ; , ,
    sapimus, quod lamen et stultis Hesiodus altribuit
    *
    cuin ail, siullu*n aliquid perpessum sapere. Qnod
    , .
    vime verbum cum prudenler esse prolalum visum
    ,
    fnisset, ac saepius ustirparetur; tandem couiirtna*
    liim paulatimque progrediendo in proverbium abiil.
    Aiqui rein plaue non perflciendatn molimur, si l i - , , ,
    bidinein c l cupidiialem animi cobibere cogitemus;
    ,
    quod sane neinini omnimn ignotiim esse arbiiror.
    , ,
    Niiuiruui ut cnidclis alkujiis ei incxorabilis beri,

    445

    IV

    , - qi gladium vibrat, et ba?c atque Ifla facere jubef,


    . - ^ imperiuin rocosare licel, ita cedere cunclng et
    ( ), correre nec<*sse est quoconque voluptas innuerit.
    ( Quippe cum malum ipsum nos urgel, el appetenlem
    , ),
    natnne nostrae partem exbortalur ad fruhionem ac
    ( ; ) , \
    panidpatiotiem alicujus eorumqtie videnlar expe ( tcnda, cl ad se porirahunt ac itiviiant, et praeier ),
    ea dolorem alfatiirum se niinaciir ni velimus ad, - nnere, nibil quod agnmus aliud restat qaam ut se, , , quamur, ducainur itlortiin equornm more q t i
    , ,
    labro conslriitgutiftir et ligno qoodam torquentnr.
    , Haui ad id quod jam preseng mordet (quippe nior ; ' \ sum qucmdam sentit ts, qni appetit, eo ipso qnod
    , , ;
    appelit) ec ad ipsag malomm minas (nam enecaio , rum se iuinattir id quod expeiitur, ai omnino non
    , hnpetretor) ci ad vofnplaiig jim (quid enim ilfa
    , \ , , yiolenlius) el ad iuviialionem eornm quae speciem
    ., boiiormn habent (omnia namque gponte aua cedimt
    . ' ,
    iis qttae pulcbra videntiir), ul snmmalim dentque d i . , , cam, ad impelum naturae, quem tot res impellunr,
    . '. * ,
    quis adeo ferreus fueril qttisve tam adamaniinus,
    , , nt slabilem ge declarattirag gfl, ac non collabi po
    tius, ei perpetuo jaeere vefit, onmi prorsns emen , - tlaiione detperaia ? Jam qtiod eiiam graviue, et om .
    nem extra rorreclionem postltim, maltimqtie pror , *
    gus inganabile, cor nou proferam ? nam com rebits
    ,
    jucundis potiti gumos, jamqoe putamos bonam ad
    \
    nos accessdsse foriunaip, vix id quidcm el longo
    , ,
    lemporis inlervatlo, celcritcr admodum avolai, el
    . " , Q discessu guo lotige niajori uog dolore aiflcit quam
    , , prarsens exbilaret. Quod gi longissimo temporis spa , , tioduret, ipsa gui salictate moleala esi. Nam uli
    , quidam dixit, bujusmodi rcmui omniom gatieias
    esl.Consentaiieum autein ftierit, opintone di?eman
    .
    in partem mutata, ex ipsa qiiiden? expcrientia, dolorem laelilia majorem esse, ac volupiaie qoa? prsecessii, gtibgeculam poeniteniiaui esse
    gnpeiioifm,
    el ab bac illara longo ex intervallo vinci. Quod enim est volupe, pogi gatieiatein, ceu diximug, molestum
    ac lapdiogum esse golet, iuajoramque dolorem afferl illa itimia saiurilas qoain vohiptas modica deleciel:
    abseiuiae deniqiie diuturniiag plug trlstitiae nobig ingerit quam boni pr*senlia larglaur, celerrinie
    iios prelerveda. Quo fit, ut quod deleclat, unica lantum re graii quid uobie faciens, dttm adest, molealia vietssim duplici afficiat, tum qood ciliug non acccsseril, lum quod gui gatielaiem gignat, ubi delatum ad nos, diutius dur.it: gin autem, cilius gallein abscedendo. Atque in quolibel hornm ptos esl
    quod mordeat quam in deleclaiione quod graiom giu
    , D Et baec quidem de itg rebog jucundis qita? in ex , * gptciatione posilae gnnt, vel de non onmiuo cerlis,
    ,
    licet adsini. At vero de iig quae longo jam tempore
    , ' nobis adgunl, ideoque nunqiiam abscessura puuc
    ,
    tur, ged gtabilia fuiura, quousqne se vita porrexe
    ; rit, quidnam aliquis dicat ? quippe si conlingat, ui
    ( ),
    borum aliquid amittanl, qui possident; (el coiiiiu, , , gil boc aatie frequenter) babae qtiam ea reg ipsifc
    $ ! "
    intolcrabilig accidit, quamqae graviter borlaiur, u i
    , * earo jacluram non ferenleg, interitum sibi dolendo
    ..
    arcessanl. Qiio fit ut volupiag in conirariuni nobii
    ,
    radal, et per eain plerumque contiugit ui iristitiam
    , ,
    expcriamur. Quin eiiam ipsum invidere morialia
    , ^^ .
    bug, qiii nulla re nos lseserunt, nisi qitod majorein
    , - qiiam uog deliciis uieiidi facultatem bab^nt gi f t : . lini, boais suis abutendo, manif^to nobia ex eodcfn

    447

    M A N U E L I S PAL.EOLOGI

    fonle proficisriiui;. Nam gravi laborant invidia, qui


    voluptarii sunt, aliorumque delicias pro delrimenlo suo ducunt. Hoc autem vilium vebementi afficere dolore solet, si quem ndserum hominem occupaverit. EQicit enim dupliciter ut plorel, nec res
    aliurum sccnndas aequo animo ferens, et suas detltfns a?rumnas. Mulii etinm snnguinem illorum Ubcnir bauscrint, quibus invidenl, nec ipsas natura leges reveriii, nec ubique geniium latas ; quae
    commumier unicura quiddara pra?cipiunl, amorem
    aoilicet proximorum^ licet aliis quibusdam non
    paucis rebus inter se discrepeni. Quin eiiam si quis
    amore molus, cupiditaii ac libhlini nostrae non adniodnm houeslae obsiileril, ei cum maximae sint
    babend graii*, nos malediciis molesli sumus, et
    bominem discerpere volumus, adeoque parain abest
    quin devorare cupiamus vere diligeaiem, ei eam ob
    caiisam imilia erga nos libertaie uientem, diversum, quam p i r orat, agenles. Coiisimiliter et illi
    qui libcre nos admonei, amore iiupnlsus, et qui l i niidiugcide boc idcm facit, irascimur, quod admo itiones forlasse non libenter admiliamns. fmo si
    3 nobis duntaxat suspecius s i l , quaM libidini
    nosira3 resistat, quid non illemiser a nobis mali ferei, modo id perficerc possimus, maximumque lam
    ipsi quai rebus ejus damuum dare ? Perfacile vero
    euapectus babelur eliam is qui nequaquam talis
    est, nec ejusmodi rei sibi conscius, ob quam voluptas illa suspicax apud nos eum criminatur el Ira-

    ItS

    , . -

    ,
    , .
    *
    , *
    , ,
    , ,
    .
    ,
    , ,

    , ^ ,
    ,
    (&<, . ^
    , '
    .

    , *
    , , ^
    ;
    ;, ,
    . ,
    . ,
    $ .
    ,
    ducit. Nam qui voluplalibus inbial, apud euui pu- Q , lari debet et amicum, el opiimum plane virum poii
    . "
    calunudis facile posse ; quippe morbus bic bomi- ,
    nem magnopere uxcaecat, neque permiuit ut ratifo
    recta.ni senleniiam ferat. Prauerea uonnunquam
    ,
    , . nobis niinime grave est, aurum et injuste ei exlra
    . ,
    virtulis praescripinm colligere, quo parare voluptati
    acconiodaia possimus, Nam qui voluptalum manci- .
    , *
    pium fSi, necessario pccuuits indigei; cl cui colleclio pecuniaruin in primis est cura, omnia cnpi- , * diiati diiescendi postponil; quoJ equidem inOtuto- . \
    .
    rnin nialorum arigiuein esse arbitror. Quin et illud
    ,
    malum nobis accidii. Pleraqiie maiicipiis convenientia facimus- corum oblincudorum causa qua* , , ,
    jiicmida euni; Siidemque luordacia qunpdam perfe- .
    rimus. *8a?pius el iiupudenter adversuseos agimns, D , * .
    , p
    quos ne qvidein iniueri coiiveuieb U , nec unquam
    id ausi fuissemns facere prius quani iste m>s mor- , ,
    , - , l)iis in servituiem redcgissel. Jam et ilbid omnino
    . conslal, iracundiam ex irusiralionc cupidiialuiu
    , .
    nasci. Atqne uli rixandi inaieriem nimini pnubea .
    inus, boc tanlum dicere sullicii, vel iracmulinin in
    . ;
    uiiiversum, vel majori ex parte propier volupiaics
    .
    cxsislere. baxquidcm omiiia perniciosa es>e ady.ai . ^
    musomnes, illisquc conseutanea qux pr;vccssernni.
    , . '
    Eieniiii quibus volupias pro iiue ducilur, iis dla

    fatile persuadet, ut abiurda quxvis audentcs, 0111nia moiesia ^ravir.que perferanl, laraclsi vable 110- * ,
    . .
    xia siul cl opinioncin famamquc non bonam conci
    lieul. Quod si acqiium cst, poliorcm ubique vi:n

    J49
    ORATIO I V .
    45d
    , , - veritaits csse, ne icl quidem silentio praMereitnduiii
    venit. Quidquid jucundum et graium est, in spe
    , .
    ianlum liabemas; nam hoc plerumque solet usu, .
    venire: dolores autem, qutfe voluplalum causa
    , \ , .
    , - loleramus, reipsa percipimus. Saepenumero ei illml
    ac< i d i t ; plus eniin ex spc gaudii capimus, quam
    , ,
    , \ cum ad ipsas res pervcnirous. Quamobrem si quis
    , , dixeril, et vaniiaiem el nudam lioc modo cogiia$ .
    lionem esse, quod taniopere perseqtiimur, non
    ' ,
    oitinino ab accurata rei discusstoite aberraverit.
    - Quod autem buic e contrario respondet, tta non
    , ; - babet. Nam quod volupe esf, cum sero landcm, et
    , posl longa temporis spatia, quosdamque dbi pro , ' . iractos ainbiins,, accessit, nobis lanlum quast

    rompellalis, avolal; etquod exspertatur, prius
    . 0- exslinguitur quam perfecle conspicialur. Tanla ejns
    , , in abscedendo celeriias, adeo nibil esl sacri, quod
    *
    aiunt. A l quidquid dolorem affert alque molestiam,
    . et nimborum instar pluii, ct adest diulurnius, ei
    , gravius peneirat, el adbaret accnratius, (ntaqiie
    . deinccps cum acerbilale vim auam dcclaratel offi . cium facil, qiiantum ne JMcundissima quideut rcs
    unqtiam dtdeclationisobtulit. Imo, si quidem non
    . ,
    boc insobns est prolalu, m ipsa deleciationequaii*
    ,
    lam rursos ipsius jiirund% rei causa molestiam
    ,
    percipimus, si accurata consJderatione ulainur?
    . , Necenim, opinor, ignolum esl imiiwo, necessario
    - voltipialis tomilem esse dolorem, 8<ciindiin Pla ,
    tonem, Arigtoms filium. Usque adeo voluplalem
    . - Q rebus omnibus superal dolor. Necnon unrversi, qui
    moliiorem vilam eligimus, imposlura quadam ,
    diflcali,aKa quidcm pmeqtiimur, al aliis oapimur,
    , .
    ,
    id qiiod arcidere videmus in piscatione gn1o<ds ei
    .
    avidis quibusdam piscibus : etenim cibo delicato
    * - ei 08 et gulam obleciare volunt, sed vice versa gn '
    lam affiguiil hamo. Tantopere nobis diversam in
    , ,
    pariem voluptas recidit. Sic per oiruiia noxiuui
    , nobis CRl, deliciis inbiare. Alque uli rem lotam
    , , '
    aperiam, plerarnmque causa volnpiaium ad pei. ,
    petiendum qnidvis, omniaque suscipienda, prompi

    et alacres suiniis omnes, cum pro iisqna? recta < I
    , , ,
    a?qua sunt ne tantilbnn qnidem perferre sustinea .
    mus. Denique si tantis molestiis lantisque malis
    ; ;
    landem, et vix quidem eam acquisiveriijiiis, prac ; D clarae scilicet vires coiifesiim nobis rcddit. Nam el
    , , - iiividiam nobis aliorum oonciliai, et tnorbos quo, , ; $ que iioiniiinqiiam, ei iniinila qua*dam mala. Noo
    ( enim ad id quod optimum ^ s i rospicere noe com )* ;
    pellil, sed siinpliciier ad id qnod delectai. Taui
    inulla sane atqueplura Iicci ab iis audire, qui nml, .
    lis a voliiplale petili laesique telis, eam criininan, , tiir. lidem si raliones contrarias atidiaut, varias
    , ' - vicissim objecliones inferuut, duin eam violeniis: , . simtim inorbum appellant, vaiiamque bellnain, oi
    , , ila subdolatn, ut aliaruui oninium uulla. Naiiigen. ,
    pcr fraudibus ei iinposturis gaudel, quibns in pi i , .
    mis esse noxia cnnciis solel. Eleniin eatn pictn ,
    ta quasi qnadam exprimemes, rreqiicnter admo . . /.dum, ifiquimit, boncsli alque ulilis larvam i n d u i i ;
    t

    151

    M A N U E L I S PALJEOLOGT

    45

    el quid priinum, quid ullimum, quid medium profe- . . , , *remua ex iis qu* nobis ab ea proveniuni? Quonam
    , ; aliqiii* paclo, totus in linguam mutatus, et anes
    cjue, el molitiones, ei ilolos, et vereuiiag exposue- . $. *
    ;
    riiT Modis omnibus infesta bellua sollicita (lubet
    * . , ,
    cuiin illam velui aniinaiam in medium proferre),
    , ,
    eademque quibus non prastigiis ulitur? Maliiia
    . , ,
    quadam exlrema iueecat. F i l omnibus omnia, mo , ,
    res ut bonos cvertat. Sponte sua, vocante nemine, se
    , , ,
    consiliariam offerl; adiuiralaque mollitiem, probris
    , . ,
    incessii oronia quas corporibus ct aniniis certamen
    , \ * aliquod imponuiil, duni ea morbifera nuncupat. Ait
    $ . '
    enim illa tam carmquam gpirruicrebram quamdam
    lempesiaiom ac perturbationem guscilare, peneque , ,
    vira inftuUam flucluuna inferre, perpelna3qiie tabis
    causaro esse.Simul ad persuadendum esscaptiseima ' ",
    , \ .
    videiur, cmn ex eo robur babeat quod ad facilia
    , (& , '
    faclucoborieiur. Admodum eervilem in modiira
    , \
    adulaiur, monct amice, quo minug berililer imperet, pudore nullo prsepeditur. Nibil eai impedimen- .
    * .
    t i , tiibil quod arceat, nibil quod obs&et, quo minus
    .
    rd diversissima facile iransiliat. Erubescere non
    novit, verecundia? ne quidem meininil : quid enim
    impuilenliae commuiie cum verecundia ? Quiescere . ~neqitit, nc enim hoc ejus natura ferl. Nnllam nec , , \
    *
    quieiein, nec oiium, nec Iranquillitalem, nec aliud
    tale agnoscit: tiiliil nim omnino didicit. Crocodi- tos, lconea, quidquid irae non moderatur, vel furore (
    ; ) ,
    delinelur , omnem, eanguinariam belluam, stimulo
    1

    pungeuiem, venenosam, insanabili morsu Ixdenlem C


    ferilaie stiperat. Nec inansuefleri, -nec cicurari polcet, ei reconciliationes averealur. Non eniin pacieci conditionibue aequis amal. Quapropler dum simul et vi el fraudibus ulilur, mullos qui inagni
    ssee propier animi generosilatem videutur, et ob
    tiriulein omnibiie admiralioni gunt, impelu primo
    dejc< i l ac vicit. Qnod st everteril conalu primo
    noc iti moretn lorreutis abripuerU, maguara ipsa
    <oleraiilia:n praeslat, et gingulari diligentUe nisu
    uriinuni deJeclalur; adeoque in iig qua? conlra
    noh itioliiur. iiidefeesam se gerere videlur. Nam
    ipsmii illud vebementer felle non permitiit, ullos
    nii labores sentiat. V i i tandem, et elapso midlo
    ii-mpore, fortissimis aihlelis cedil. Yidit aliquando
    qnis eain primas concessisse pugilibus, etillis qui- '
    doin pugilibus qui eudoree ei laborea in certainiuibu^ susceplos nibili penderenl : non quod ipsa forliludinem vicloria polilorum reverenlia quadam
    prosequereiur (qiiid enim coiiimuiie pudori cuin
    eo qnod ruboris et ptidoris expers esl ?), scd ut eis
    occasionein ignavia? pra?beret, ad reddendum ncgiigemioree in consiiiuendis rebus suis, quasi jam
    ill.i' prius molestae res essent e medio sublaise. Quibuu ita peraciis, mox de improviso irruens, meiiiis
    cogitata facilius perlicii. Id ex ipsa mamfe^iuin
    e*l rxperieitiia ; quippe posl dlas inducias belli ( l i bet aitiein imagini seuiel insiiiaias adbuc inbaTen,
    si visum ei SK opportiinuni cssc lemptis ad faciiiiiduin impetum remquc tcnUiklam, slalim ex ini-

    , ' ;
    ,
    . " , '
    - , (&$ .
    .
    ( ) ,
    , ', * \ , ,
    ' , ,
    .
    ,

    , , -
    , .
    , ,
    , \
    ^ , ' ^
    . *11

    . ;
    ', ,
    ^
    .
    ;, ,
    , ,

    453

    ORATIOIV.

    454

    , \ - proviso advrnil, el acrius ac furiosiue irruendo,


    quod ipsam allinet, omniadira perpctrai. Non etiim
    . , .
    " , \ - illa meluit eos, uti quidem videlur, qui saepius eam
    superarunt. Non victoree reformidai, non eos qui

    . de ipsa diuturnum sumpsere supplicitim furoris in
    , se prius exerciii, sed ipsum illud coniinuo soccum\ . bere pro ludo ducens, statiro erecta riir&us eosdem
    adorilur, quasi si nequaquam vicla fuisset. Ac ve ,
    l u l in ludicris pueri, si colludentium itnpulsu pro * , , - elernanlur hiimi, rursus ad luctam reiurgunl, pa . , - ralique sunicum iis manum conserere, qni saepius
    eos quoque proslrarunt: sic ei isla minime pro ; ;
    slrata salialur, sed eorum congressibue qui eam
    . .
    coniinua colluctaiione superant, setnper oblecla ,
    tur. Uiinaiii quideia nos qneque consimilem i *

    modum adversus ipsam suscepta cerlamina perfi .
    ceremus. Nam ea contentioue contra nos utilur,
    . $ , - uinevivendum quidem ^tatuat, si non etiam pra?- .
    . , itantiores aliis mancipionim in morem irabere pa . - lam possit. Qtiod si quis ad ejus assultus vel pau , luro cesserit, aul nonnibil adnuere ?tsiis sil paciftcationi; boc ipso pusillo arrepio, siaiim sumnam
    ,
    , rei somniat, ei fraudem aliquam medilalur ad ever . , aionem negligf nicr sft gereiiiium; quique cnm ea
    pacii sunl inducias, eosipsosin poiestatem redi , . gore cogilat. Nec magni putat referre quo id pa , cto flal. Unde nullum non rudentem, nullum non
    * , - lapidem movet: cujus quidcm generis oiniua proverbia recte quis, opinor, de molilionibus ipsitis
    . '
    ' , , C
    ,
    , , , ,
    ,
    .
    ,
    , ,
    . '
    .
    ,
    , ,
    . ,
    .
    , , - ^
    (
    ) , ,
    , ,
    , , , ;
    ; ( ,
    , ' > . , ' , .
    , , ,
    , .
    , / , , ,
    , , ,
    , -

    protulerit. Superal enim procul dubio qiiidquid iu


    menteiB alicui venire perversum possil et ad nialiliam ingeniosum. Sine denuntiatione belbim no*
    bis infert, vuluerare prius volens qitam conspiciatur. Praelium nociurnum amat, ut sopitos aggrcdiatur, ul bostein, prius quam gladius nudalus sit,
    anieverlal. Quo enim i l U paclo ignoraverit quanti
    giimari dcbeat amicipatio rcpenle facla? Nam
    ejus adniiranda vis ost in percellendis etiam forlissimorum animis. Taroeisi lere qniddam accidal,
    plus lairen habebil virium ad illos quoque terreados qui non facile lerreri solcnt, quam quod pras
    visuro est, recordes turbet. Naui parvuiu*quiddam
    praBter exspeclalionem formidabilius esi maguo
    quod exspeclatur. Tenebras amal, illiinemque noctein. Caligine crassa delectatur, qna) oculis inspectabile reddit quod aspoctabile est. |uidem
    illam delectari congressibus siderum clarissiinorum
    arbhror, ui hoc modo corpore lun. inler oculos
    et solem seinet inlerjicrenie, radii vim suam erga
    nog exercere nequeaiit. Ad suuiiiiam, cbarum esi
    voluptali quidquid in causa esi ut cbnn noe aflicere deirimenlo poseil. Admodum enim ei familiaro
    esl, quasique cum illa hoc adolevit, ui clam lelmn
    emillat ac quidquid eauciaturuin s i l , id quidem
    eniiliat, quo leiale SA vtdnus iufligere posse sperct.
    lam deuique coi.tra noa ouuiiiio facit oinnia.
    cuin faccre potest, nec aliquod impedimemum csi.
    A l iu facinore si deprehendaliir anlequam rem
    pcregeril, mox in conirarium sesc veriii, et palaui

    M A N U E L I S PAUEOLOGl

    45P

    impudenter ac improbe facit omnia, qua quidem , ^ .


    impiideiiiia inajorem sibi liceniiam
    libcrtaleinque,
    '
    ~'
    ^ sumil, quain alius rebus bonesliggimis faceret;
    . .
    aique ila deinde i n oninium conspeclu hagtain
    | ; quatil, e t i n osjacuhm dirtgit, ainbabusqne m a n i , .
    bus saxa projicit, ei clavain Herculis vibrat, non ; "
    nunquam banc eliam in caput omnino noii rou, , , .
    nitum d e i n i t i i l . Secundbm baec laxalis babiMHg,
    audacter admodum insilit, et anleveriere congres. , .
    sum niiitur, hoslemqueprimo iropeiu capere. Usque
    .
    adeo non desunl ei rationes, ad destinalum tp>i
    ,
    finem scopumque perlinenies. Quod denique pras
    * , .
    caeleris ConnidabilidS est, animosque niodo non ad
    T t
    desperaiionem adigil, iinerdum l i c e l lerga de.de ,
    r i t , omnesque conatus ejus i r r i l i fuisse visi fuerint
    g . ,
    (quippe solius Dei fuerit, prorsus invictum esse)
    *
    non lameu corruii, non curam abjicil, non animum

    despondet, non procul abscedit, sed obambulat e l
    . .
    insidialiir; quo putas pacloTquo studio? fraudes
    , ' ,
    nectere non desinit, nec unquam nec ulla raiione
    , ,
    desinet. euiiii desperal, quidquid ei landem
    , .
    arcidat. Nec ob repulsas et spei frustrationes bae
    ,
    ivt, lainetsi veniant prope iimumerabiles. Momenia

    , *
    teinportim obgervat, cl cum exirinsecus diruiu
    | ; ; ;
    aliquid accesserii, tunc et Ipsa sese commovet,
    ,
    eumqiie casuro pro insperalo lucro ducil. Nam et

    ,
    iniircs, 61 fcles, e l quidquid ejus est gencris ftira .
    cissiumm, iiemque lupi et quodvis rapax animal,
    periurbaiione tempestateque gaudeni, el vebemeu- ,
    . tibus pluviia, et fulgoribus atque tonitruig iimua- ' " * " ' .
    r<T

    . . . . . .
    *
    . . , . ^ . ,
    mbus, etalus, quibus aninu fluctuanl, quod id
    ,
    icniporis exercere malcficia sua facilius possit, ad
    .
    alia respicieiiiibus illis qui celeroquin ab eis sibi
    ,
    cavent. uculentia quxdam 111 ursts esl aliisque
    . ,
    tdibus, at quid de ista delesiabili diccmus? Acrig
    , * , ' esi in (igribus, el si quid liis par, iracundia; at in
    , , .
    bac quainamesi mansueiudo ? Besiia? quaedam sub , *
    doU rtunt, de viltoribus isiis loquor, utvulpes sunt,
    . iii sitni*, ul aliae l des. Quod Mlacias atiiuet, longe

    quidetn bas volupias superaU Cbaniadeonlem i n ,
    duit, alius qnidam Prolcus esl. Quidquid perverguin esi, eubiioqnc formam aliam asciscere polest, aemulaiur. Quidquid in failendo vaftum esl tuter
    r

    anitnalia niariua pariicret volucria, quadnipedaque universa, irridel. Quidquid omnino sensus pariicepj
    in orbe soli subjecto praviiatis el molliiiai nomine nobiliutum esf, ab ipsa eeipsam respicienie pro r j
    nauci ducitur. Hoc euim solum admiratur, quod aniinam ratione pra?diiam celerrime fallcre poiestSrpenlem foriasse reveretur, qiiaeoliin boc poluii. Imo vel boc ipso valenlior mibi vobipias esse videlur : nam ciiio du* res sinl quas ob res parentes illi primi fuere lapsi, eerpens, inquam, et fruriiis,
    meo qiiidem judicio, priuceps majorque causa lapsus in fruciu fuit; quippo si fniciiis non adfuisset, necociilosad se gpeciandmn inviussei, quidnam, obsecro, scrpens iflicere potuissei? ad qui I
    honari, quid considere? Vicissim lauien venusiatc fructug illecli fuiaseiii, qui us<e tam inibecilli coboriaiione belluas crediderunt. Nec eiiimvero conaeniaiieum erat, Opiflccm llgmento suo invidere,
    ei fbrmatiiiii e luio. percepio fmctu quodam Deiiin evasurum, plane fidem non merebalur. A l fruclug
    ille venusius e r a i , ac vald blamliri poierat, el eximia qiiacdaiii illis polliceri, qui eum pcrceplui
    csgeiit : puia.ei admovereiur ori, iuiuruin ut volupialem afferrei, ptancque vennsta cyncia dulcedine superarel. Neqne quiddam alienum, aut insolens anl abhorrens a vero; g*;d id pracstimruiii
    se pollicebatur, quod gibi proprium essct. eifacile etconscnianeiim. Qiiodeiiini aspeilu pulclirum esi,
    id supra rcs cajieras si gnstaiui qtioque placiturum quis opineiur, minime mirum. Quapropier sd
    lapsiim priinoruin parcnlum non parum moioenti de frurlu quoque speraia voluptas alinliU
    Vcrum boc etiam modo volupiatcin mibi consi** ,

    157

    ORATIO IV.

    ; * -
    #, , .
    \
    . "
    '
    , ,
    , *
    , , ,
    ,
    ) ; "* , ,
    ,
    , 0
    .
    ,
    . 1. _."*... Z . . f i .
    . . i . .



    . '
    , , , ,
    . "'
    ' ,
    , 2
    . , (
    ), .
    , , . -

    45*

    d*ra, qnodque sil bujus advtrsum nos in decipiendo


    persuadendo, cogcndo robiir. Quippe nob!s iliam essc
    infcsliorem aio quam olim majoribus illis noslris.
    Nam quae tanlum eflicere potuil adversus eos qui
    ab ipsa necifum unqnam victi fuerani, ti( eos iiidem
    \n potestatem redactos haberet, uti nostra uos
    mancipia, quid nnn dosignet in nos, qni ex ipsius ;
    (ut ila dixcriin) capiivis nalt sumus, ct pessimam
    ad conditionem, ex eprum qui nos progenuerunr,
    snccessionc redacii? Quo fit, ut lam ipsins qtiam
    vilionim vis, ab iniiio superalis boroiiiibus illis
    primum condiiis, deinde per inlermcdios ad cxtrenios dcscendcndo progressa, facilius his illudere
    possit quam ipsorum majoribus. Humana namquo

    vitia sper iein quamdani bostium praeseferuut, qnortim de


    d A adversariis
    <1 V P r C O r i i a victoria
    v\ntf\r\ non
    n A n nioi
    m n *I
    S pc
    ram
    nisi maximis
    riculis conslal. Verum si semel usuvoniat u l snperiorcs inimicis cvadant, non jam difficde videtur
    antpliu8 eosdem et lerrilar*, et avertore, et cogere
    terga dare, alque hanc formidinem ad poeieros
    eiiam ctim accessione quadam iransmitlere. Q.iani*
    obrero vis illius adversus nos major est el efficacior, quam adversus nostros proavo.% ei illorum
    itidem mnjoreB, donec ad ipsos generis primos auctores ascendendo pervenias. Enimvero praeter
    ea quae dicia stini, medicos illa, volupias inqnam
    (adbuc enim imagini nosirae inhaereo), imitaiur.
    Operam valeludini dandam monci, ut corpori occastonem lasciviendi pra?beat animique rotueulio, , C nem rclaxct. Quamvis abigamr, 'quamvis repellatur, quamvis in caput fusiis impingalur, tamcn ei
    , ,
    b.rc et alia talia nibili lacit. Qtiamvis cam con , , ;
    epuas, et miiiies quidem, nibil agis aliui quaui
    . " , quod rosas in eam crebras spargis. Quolics conlu .
    meliiis aflecta fuerii, toties impcluui in nos ipsa
    ' ;
    facit. Ilydram ipsam vinccre iiiiitur, al qtiania
    ,
    quaeso cuin cxsuperanlia ? Si capul ei prjwcidaiur,
    . ,
    confestim mulliceps conspiciiur. Si raaxima vi
    (
    snperata fueril, ac tropsenm de ea valde splendi ), *
    dum slatuaiur (liceat enim boc quoque mibi pcr
    . superlalionem effari), laraen quod ipsam attitiet,
    , * ,
    infestiorein se declarare conalur. Licel vagabunda
    ,
    fiat el fugitiva, licet ad inaquosa loca pergaf,
    .
    R

    , .
    lamen ila reverlilur, ut se ipsain numero vincai,
    , , , secundum illam immundi epirilus imaginem.Neque
    ue
    . . *
    tamen et baoc et deteriora quoqire facere desinii,
    , ' , ' adeo quiddam inverecundum ei impiidns, ct Tu . ,
    riosum, el malignum est. Insolenler omnia facil.
    ,
    Ganioos quidem oculoe habei, ai cor non cervi. ,
    num, sed corum quibus iras vis ingena esl in pecto , re. Umim boc inluettir, unum boc respicit, ut sc
    .
    forliorcs ac superiores proslcrnat. Damnum acce , , plum rcdintegrare conlendit, et illis longe snpe , ,
    rior evadere qui prius eam devicerunl. Ui3 omnia
    , .
    pos(poiiit qua3 si duniaxal feliciler obiineat, nibil
    ; omnino diruni ropulat, nibil formidabile, nibil
    , *
    Iriste, nibil vel foedissiroum veretur. Et quid cgo
    .
    de foedissimis loquor ? quando in cis ipsa eibi pla , > cel, niagisque per ea quatn absqnc eis poliri
    y

    P A T R O L GR.

    CLVi.

    15

    459

    MANUELI3 PALA50LOGI

    40

    vicloria gaudet. Illud etiam mereiur indicari. ..


    , $ ,
    Tunc anhnis dobtrem indil, cum nos tOTonaios
    . ,
    tripudiare par erai. Cum enim ipsa superala ct
    , ovare nos lequum sh, el cum laMiiia eisnhare, nos
    . .
    e diverso tristcs sumus; adeoque novum et insolens
    quiddam nobis usuvenit, qui mo&rorem cen fru- 0.
    ( clum quemdam vicioriae rcporiemus. Vel polius
    ), ' *
    novi nihil nobis accidit. Coirigendum est enlin
    , ,
    qnod diximos. Quippe non propterea dolcnius
    , " ,
    quod vicloria politi siimis (nam hoc niodo nobis
    ^, plane monstrosum quiddam conlingeret), sed fu , ,
    rorem liujtis conlra nos, et airocem iram, et i n . , comparabilcm si<mittatem intuenles, quodque fieri
    ; . '
    de se quidvis, quidvis tacite pati velle.t, dum no ,
    sirum speclat inleriium, noa tam laHi sumusquam
    . '
    jtire ringimur. Scimus enim, scimus cam finero
    , pugnae conira nos ndmme facturam. Nimirum
    , sempcr illa bello nos pelei, ct aperte atqne acrius
    .
    manum vicia conseret. Iiaqne pra* formidine su .
    speciarum rerum, quas iv>bis illam perpeluo scimus exbibituram, in dolore roajori versamur quam lieiitia 8 1 ex vicloria paria. Nara nemo non ji
    dc iis quse prius evenere quod fulurum esl conjicit.
    Hacicnus de voluptate dtclum esto, quandoqui" - \ ,
    dein ullcriiis progredi non oportel. Nam mihi qui.
    dem videttir, ucc cum qui de bac verba faciat,
    {5< ,
    facile hoc assequi posse, ut accuraie rem perflciat;
    , *
    nec prolixitaiem fiiare voleniem, quae de bac d l . * cenda veniunt, explicare dilucide posse. Sahem
    , (
    boc anum cxieria adjiciendum est. Muliiforme
    , ;
    quoddam fii inonslrum, variis vullibus iiiuiiam
    , , *
    quanlum fallens ac nocens : atqtie uti minora prae , termiltam, itivenias voluptatem, si ab origine ua- C .
    , ,
    litram ejus exploraveris, interitits procuraudi causa
    , varSe transfonnatam. Haec nimbis igneis olim So, , .
    domitis pbiit; baec ielturis abyssos aperuit, ipsum .
    <fue coelum, ul eiiam nalura ralionis expers inun ,
    ilaretur aquarum diluvio, quamvis, ut naiura noslra,
    .
    rea noii essei. Expende mibi, quxso, Judacos illos
    , ^ ,
    qniin soVitudinc proslrali occubuerunl; ubique
    ,
    f.icinomm ejus vestigia videre licet, ne rursus bis
    , . "'
    rccensendis immoremur. Hoc aoiem in ea pessimum
    quod, cum ba?c nota nobis sinl, lamen eam relin- ,
    ,
    quere non possimus, licet id vaide velimus; vel
    ,
    o. contrario, cum fortasse possimus, nolumus.
    , Quapropier ea natara voluplatis est, ut in ulramque partem raalum sit el detrimenlum ceriisiimuin, ^ , ,
    , ,
    illis inquam, qui non praediti sunt animo firmo ac
    (5
    stabili et variaruni rerum experienlia, el instiiu, ,
    lione prreulara, et menle vitiis baud inquinata, ei
    ,
    indole gloriae cupida, el foluniaie seipsam exci '
    lanie, ac semper ad pulcberrima qua^vis et opli . ,
    nia proclivi, quapque salis omnino virium babeai

    ad inldligendum qua?cunque divinam ad virtuiem
    : cen principes causae nos deducunt; nec miiius
    ,
    cupiditatis, ad perseverandum in iis quae pulcberri . "
    ma ense alquo optima cogiiovernul. Quinam ergo
    laniiviri fnerint, ut qua3 nimia sum, recte voluptalis ,
    ,
    iisuvilare potuerinl? Perpaucoe bujusmodi no8 ineuiuros arbitror, qui quidem ipsi <:a?lero5 longo posl ;

    ORATiO V.


    ( , '
    , ), .
    , , \
    ,
    , * , ' ,
    ,
    ; * ,
    * ,
    , '
    ,
    ', ),
    , .
    ,
    , ,
    ,
    , ,
    , , , .

    , , ,
    , ,
    .
    .
    ,
    , ( *

    se inlervallo rcliquerunt. Nam cum illecebra ?oluplatis oculuni animi excaecat, ejusque conlenlionem molliendo frangit, qui fleri potesl ut iiisignis
    ejus in pelliciendo demulcendoque vis nou ipsa
    prope nalura sit forlior ? Ac si pessimi -evadimus
    niversi moriales per ea quae jucundissimis in rebus
    nimia sunl (nequit enim, nequil omnino iieri ut
    qui baec sectanlur boni sinl), ei si quod medium
    est, optiinum id quidem est ubique, sed tanta cum
    difficuHate conjunctum, praesenim in re proposita,
    quanla non ila pridem a nobis esi indicaia, quo
    pacto non vero noxia vitx voluptas esi, per quam
    et invitamur et cogimur ad ea quae in bac uimia
    sunt, ob qna? quidem ipsa lam prxsemis quam futura? vii33 bona omnes amilliinus ? Nimirum voltr
    plaiein, quae talis sil qualem nobis cam quasi piclura quadam baec exhibuitoralio, non omnino quideni
    accurate, arbitror, quatenus tamcn iUam exprt*
    mere licuil, plaue non esse prxstabat, nec buie
    adcsse vitae, nec prorsus exsistere, qiiemadmodum
    ab inilio dictum fuit. Hoc modo nounulli, severi
    qitidcm alias ei inflaii, sed cm ad inbonesiam
    volupiaiem vcmum est, omnfmm obliviscentes ,
    dum occultare se&e cupiunt, nec recium ferre
    judicium norunl, voluptalem criminantur, eirationes praiexendo,? I iinaginee quasi quasdam fingendoidque caeieroqui fortasse D O I inslrenue , veriim
    unlus rei respectit nocenier, ut equidem senlio :
    quippe seipsos viliositatis suae nomine nequaquam

    , - vel paulum sallem culpent, astule id quidcm : ad


    oluptatem vcro referunl omiiia, ne Deo quidem
    >
    parcentes, uii progressa ulierias oratiodocebit. Hoc
    ,
    niihi pessimum essevidemr ex omnibus qua ab ips s
    , ,
    prolala gunt. In bunc modum omnes nosiram ad
    ,
    perniciem argmi sumus, quotquol ignaviam, quol
    quot ipgam desidiam bonesio anleponimus, el mo .
    menianeam doloris vacuitaiem poitorem quam seculura deincepe maxima bona ducimus. Ex eorum.
    dero numero complures ne persuadere quidem sibi possuni, ullum unquam hominem conspeclum
    fuisse, qui voluptalum vim pervicerit. Nam de nostris aliena pleruiaque judicarous, quodque supra fortiiudinem nostram exsisiii, omnium superare foriitudiiiem putamus.
    :

    L \

    rbr
    .
    , - D
    ) , .
    ,

    ,
    , *
    , ; ^ , , ,

    ,
    ' .
    ,
    '', * . "'

    ORATIO V.
    De voluptate; qua prceceden$ oraiio re\ell\tur.
    naec ergo sunl qua in medium a voluptalem v i luperantibus afferunlur. Ego vero opem ei ferre
    conabor, qnod jure me id facere putem, cujus quidem insiiiuli ralio mox apparebit. Cuin enim dc
    oluplale borum sit baec senleiilia, illorum alia ,
    cumque de reclo ad veritalem itinere nonnulli plane
    defleclant, dum cam esse malum quoddam et rem
    noxiam arbitrantur, quos equidem in errore versart
    confidenier admodum aillrmaverim, cur non eis
    succurraiiius, quanlis sane Airibus iicebii ? Nam
    si valde nialuin esl ballucinari, et ballucinantium
    eorrecl.Of.eiii moliri, opem eis esl ferre; proque
    viribus opem ferregenerisconjunctione devinciis,
    debiium quoddam esl, praislandum communiier
    universis, nimirum boneete ac jneie facii, qui conseniaueis raiionibui eaienui voloptaie;n defendii

    (61

    M A N U E L I S PAL^EOLOGl

    quaienus oppugnari dcbcbai. Nain qui huic fert


    opem ballucinaniibus succurrU, ei aes a.ientnn
    morlalibus universis debilum dissolvil. jQuapropler
    boc meae personae convenit, non iia dunlaxat ut
    aliis, vcrum eliam dtiplici cum accessione : partim
    'raiione dignitatis, parlim |iia quoque causn, propicr
    quem in boc certamen descendi, licet ipsa lomporis
    ralio prorsus id mihi on concederet ; nisi quis
    dicere velit, uullum nos teropus a suscipiendis u i i liialis tux causa laboribus arrere merito posse.
    Libet auiem tioimullos errore quodam iia liberare,
    ni jam quasi prffmunire atiditores eiudcamus, ne
    alium in eirorem incidaui, ciim ex iis quae patilo
    anle protulitmis, lum qnai dicluri modo sumus.
    Nam lorlassc qttidau, non rccte quidem illi,sed
    cogiiaveriiu lamen, quasi vobiptaie superiorem oslcntarc nieipsum volens ac nequiter iusolesrere,
    iraclanJuui boc argumcntum siisceperira. Ilidem
    si quse simpiiciler a nobis dicunlur iniqua cum
    susceplione acceperint, una opinione non rccta super aliam cumtilata, nobis illi quidem nibil daiuni
    dabuiil, (qtiid emm ?) at ipsi piagiY nocere sibi
    nullu inodo potcrunt. Quippe non morio sauabunuir, veriiiu eliam morbo graviore proculdubio
    corripieniur ; quod ipsuin etnendalu difiictle fueiiu
    liaque ralionein ipsius decori boc primum a vobis
    posccre putavi, viain uti nobis repurgareinus ipsi,
    qua deimeps incedercmus. Singulos igiiur c l uni\crsos qsi oraiiones basce lecturi sunt, scire mus, non osleniandi causa nos baec proferre, nec ^
    siuilio deelarandi, nos esse slremios ei voluplaiis
    cpnlcniplores, bas oraiiones inslHuisse. Cur eniiii
    isiuc, uisi forie mens mihi perierit, ei ipse mei
    prorsns oblitussiin TNemoenim me magis, opinor,
    expcrius est inieinperaoii:c lela ; nec adeo vulue

    464

    ,

    , , '
    .

    ,
    ' . , , ? ,
    ; ,
    , {50. "
    , ' ;,
    , , . " '
    , '
    ,
    ( ; ) , ,
    . ,
    ^ ,
    .
    , ' ' . *
    , , -
    , ' , '
    ,
    ,
    . ; ,
    ) .

    , , , ; , . " , '
    , ^
    . "' , '
    ); ,
    .

    ribue, ul ego, confecius ab ea discessii. Recie ineipsum equidcm novi, sicutc diverso recie non tenr
    quanlopere a culiu mcderalionie omnibus iu rebus absim. Quare nou mea, &ed pro ralione viriura
    mcarum, siinpliciier uiiliiatis causa disseram.
    Aio igiiur voluptaiem esse bonum quiddam iis
    qui bont csse vclim, el recie ac bonesie ca utentiI*ii8, rem plane bonam ac bonestam, vilaeque conservairicem, uec ullius concilialrrccm uiali, siquklein
    nos ila velimus. Ac oportebal illaro profecto el exsisierc, ei vila3 mortalium adesse, el cum auimalorum viiabspailoporrigi. Nam oralioni proxime banc
    pracccdenli, qusc conira volupinlem esi babila,
    plane jam conlraria proniunio : quae si vera suut
    (ci siiiu sane vcra, queniadmodum mox nobis ba'C
    compemlio quodanj o&tendei oratio, si divinum
    nada favorem fuerit), argumcntuin oinne conftctum erii, probaiumque, voluptalem eese rem bouesiam ci oplhnam. Atque adeo vel unuin quiddam
    brcvissimum, mea quideni seolenlia, suifecerit.
    Quippe 8i consideraveriuius, etim qui reapse bomis
    cst, banc auimaiorum nalura? insevisse ; quodque
    cujus aucior ipsc esl, id ncque malimi, neque
    rejicu!um esee queai, 8ed poiius e conirario valde
    sit bonum el expetendum , parebii omnino, \ u l i i plaiem per se rein bonam et bone&tam cssc, quod

    .
    , ,
    ,
    , .
    ,
    D ;
    ' .
    ( , ;
    , ($ ),
    ,
    .
    " , .
    ,
    ,
    , ' , *
    ,
    ^
    ' ,
    . " ,
    .

    4G5

    ORATIO V.

    , ^ , *
    * * , , ,
    ; , . "
    ; , ' ,
    . ' . .
    . * .
    ,
    . , . *
    , , , ; \

    . "
    ,
    ,
    . ^
    m

    466

    qnidcm de bac noslra polliccbatur oralio. Esse


    vero voluptaiem a Deo, nulliiis egere probationis
    arbitror. Nam cum omnia nobis, sicui et rebus universis, a Deo tribuia sint, qtiod quidem communi
    receptum esl senieniia, scquitur, et boc communc
    quasi quoddam esse placilum, volupialem esso rem
    bonam, idqne vcl hinc perspicuutn est : vel eaim
    nulla voluptas est, vel a quo cuncla suut, ab eodem
    ei ipsa. A l vero voluplas cst oninium : a Oeo igitur.
    Quse autero a Deo, bona sunt: bona igilur. Noti
    crgo Ubi pluribus, opinor, opus critad prrsobiiionem rei prooriesne. Nonenim licot, non licel liomiid fideii diversam ut in pancm audeal os siperirc ;
    imo nec infideli, mea quidein opiuione, modo meule, qua3 judicium ferre possil, pracililus sit ; et
    cogitel, quse niniia sint, una cum abusibus. ad eos
    cssc refcrenda qui non recie utaotur ; voluptatU
    autcni *ip&ius quasl fundamcntuin, in pcrccplionis
    inoderamtite consistere. Quo fii u l dicere mibi l i ccal : Anlequani iler occiperes, pcrvetiisli; quod
    divinue quidam vir d i i i t , itimiam quamdam celerilaiem volens oelendere. Arbilror aiilem quosdain
    bic praescntes dilucidius bocc %udire cupere ; quibus
    equidem gratiflcandum, dum salis eis iiat, puto.
    Qitamobrem pluribus omnem raiionem explieans
    recie comparatam esse. senlentiam, nccessariis et
    convenieiiiibue, ut arbilror, argumenlis probabo*
    Quanquam rem valde perspicuain astrtiere niibi
    velle videor, nibiloininus bonum est haec explicarc.

    , , . "
    ,
    , , , .
    .
    *
    ( )
    ,
    . , (
    ) , *
    , * .
    , ' . . ' * g quodque per se consistil ex iie quae jam dicta stiui.
    per commnnem, u l ita dixerim, notiunei aique
    ,
    eentenliam, magii eiiam consentaneis ratioiribus
    , .
    probarc, diversa per arguroetita. Nam quod rcbus
    , ,
    daabua conslat, duos quosdam, i i l iia dicani, pedes
    , ,
    babens, quodatnmodo etaltilius cst co quod per
    , ^
    ,
    unum aliquid, vclut ex semissc, quasiqiie pede dun , , ,
    taxat uno consislit. Quod si eiiam plurlbus fulcj .
    tur, louge id quoque melins esl. cousidcralio
    eane noslra boc quodam modo iustiluatur. Ordiamur aulem rnrsus ex autccedentibus ; quippc iuudimontum aliud poni nequit quamquod jaclum eal, ut Paiili verbis utar. ipsa .oralio via quadam
    ralioncque progreJiente, opilulaule Deo, eompendiario quod reclum erii exponel : deinoiisirali"
    iltis, quibue non probalis, baud salis bene conMHuta qua? diceniur videri queaut, multisque silentio prxteritis, quae tainetsi viiandi Ltdii cauea pr.data non fuerim, nulluni lamcn proposiio scopo
    deiruiientum, opinor, altuleriiii.
    , D $ ergo namra rcrum a Dco est, ei appciUus
    cunctis animanlibus insiius, sicul el anie dictum
    ,
    , ,
    est, ncc appetendi vis aut extrinsecus alicunde provouil, nut urla posierins est, aui asciiitia, sed i u , * , *
    naia qua?dain et inscparabilis aniini lacullas et
    , ,
    pars quaBdam ejus, si quidcnr* ita loqui voles, quai
    ; ( )
    iripartila pariter et parlium expers esl (loqnor
    (
    auein inodo de anima ralionis participeac uosiraj,
    ), ,
    sequitur, appeiiimn esse rem bonain, reluii qui a
    ^
    Deo oon minusaniiao tribuius s i i , ac parics ipsius
    , . .
    gennana?, ratiocinatrix el irascens. Ac si quidem
    , (
    aliqnis dederit, appeiiium esse rcm bonam (dabii
    , ,
    autcm quilibel, opinor, qui neqne cotiiuniax, nc;), , *
    qne insolcns erii), parcbit et voluptaleni ossc rcni
    ,
    bunam, propier quam appctimus, ci absquc q i u
    .

    467

    M A N U E L I S PALJEOLOG I

    465

    e ipsum quidem appelilum ab initio naiuram , ,


    animo indiluram fuisse, conaeniaoeum est. Frustra
    \ .
    enim ab iuitio Iributus nobis fuissel nppciilug, si

    non et illud cxsiiiisset, in quo anirons bac eiiam
    .
    in parte possel in nobis efficax esse. At frustra fa, ( , , ,
    ctum aliquid esse a Deo, lam dicluquam cogitatu,
    ;)
    nefarium fnerit. Sequilur ergo, vel animum a Deo
    . ,
    Ron esse faclum, (qnis auiem o.t animo pra?diios,
    et memis particeps, hoc dixerit ?) vel essecreden- , ,
    '
    tlnro, vobiptaiem animo diriniius tribulam. Gum
    , ) ,
    *nim prol atum sii, ne appelhum quidem esse de ,
    buisse, ai plane nihil exsisleret, in quo ^ppelilus
    ee id eesequod csl rccte declarare possct, perspi- . '
    ' cmini prorsug esi omnibu*, nullasi voluplag essei,
    . ,
    nec appelimm omnino exsistere debufgse, qnippe
    nianifeslum esl, appelilum Iscliliae voluptalisque ^ . , \ rausa movcri. Nec cnrm esl aliud quidpiam, cnjug
    :, - .
    bic catisa moveri possii. Qaapropler appelilu in
    ,
    liunc modtnn abolito, deque medro sublato, nec
    .
    aniiiios ipse remauserit. Elenim ficri nequii, ut
    . , , *
    animus aliqtta re sua spoliatus, in so permanere
    , statu, quo condilusfuit, possit; quod sane de con . ,
    trario paret. Nani neque consenianeum ea, neque
    . .
    itari poleet, ut animus aliquid extrinsecus as<u , ,
    wat, quo magis sit animus. Ideoqite nec allerum

    fieri potcst, m aliquid scilicet amiilat. Namnlruni , .
    que eonsimiliter absurdum est. Elenim animi erga
    , >, ,
    e invicem, quod ipsam allinet snbslanliam et
    ,
    ortum primum, aequaliler et eodem affecli eunt
    xnodo. Neqnit igilur animus animo, vct eliam ge Q , ' .
    ' , ipso, naiuram quod atiinei, aul detertor, aut me
    Jior fieii; ideoque nec assumere quidpiam exlrin- ,
    , , '
    fecug, nec suum aJiquid amiliere polest. Nam si
    . '
    rccle nffeetus erit per se animug, ubi vel suum ali , , "
    quid amiserit, vel quiddam exlringccus agsumpse, (
    r i l , perspicuum est, eum recte aOecium non csse,
    ), ,
    si suo in stalu maneat. A l rero dum in eo manct,
    in quoconditus ab inilio fuil, in summo bono ma- . * net. Ergo manifesium esl oinnibus, futurwm, u l
    . , \
    tunc magia male sii affeclug (loquor aulem ex by , ,
    poibesi), cum aliquid exirinsecus assumpserit aul
    * xf
    suum amiserit. Nam assumondo nimius evadcl;
    . deficiendo quamdam quasi muiilalionem sustlne, ,
    b i l . Alqui si animug inleger ac bonus inveniri
    posset, appetitu deslitulus, guperfluug el turpis D .
    essel ex appetiius accessione; sin illum nunc

    pulcbxum el intcgrum videmus, perspicue mani.
    festum eril, lurpissimum el imperfectum fore,
    . pariig ademplione facta, Quippe cootraria contra. * riis nonmiuug demonglranlur quani similii siini ,
    libus. Neuirum igilur bortim conlrariofum cum
    , '
    bono congruei, de amissione loquor et assuni, .
    ptioue. lmo potiug perspicue necegsarium esl,
    ,
    ulruuique animo infesluui essc, tam acccssionem
    , , ,
    gcilicei quara delractioncm, ul neque giipeiiluuin
    , aliquid assumal, ncque motilelur quod integrum
    , . "*
    esl. Qtiamobrem boc explicato, fieri gcilicel baud

    posge ul animus incolumig sit absque appetilu, ea , $ ,
    raiione probalum arbilror, nec appciiium
    t

    469

    ORATIO V.

    4"0

    . 61 , consistere posse, si nulla vo!upla8 s i l ; idcoque si


    ' \ , * xfj
    ea nuHa sit, nec animue ipse salvus esse poierit,
    , quandoquidem appetiium cum volupiaie, cum ap " ,
    petito animum quoque loili e medio probavirous.
    "* * ,
    Haec autem a me dicta sunl el consliltita, ut ma, ^, .
    nifeslum sit, innatam esse olnpiatem aninio per
    ,
    ejus partem appetentem, q u substantialis et i n .
    separabilis omnino facuilas illius sit. Adeoquc bo num ad finem perductum esi, adjuvante Dco,
    . \ , paucis sane verbis, quod ostensuros nos polliceba ,
    nmr. Quod si pluribusopus esset, etiam td perquam
    , ( facile prspslare possemus. Ea namque veritalis est
    )
    nalura, a l occaaiones et catisas slabiliendi seipsam
    , ex se quasi fonle quodam profundat. Sed quia res
    .
    satis eei explicaia, probalumque, volupiatem ani

    moa nalura indilam ac divinilus nobisconcessam, adeoque ncceesario bonam esse fsunt cnim ejr.smodi qua? a Deo proficiscuntur), age, ae ipsis eiiam rebue eam bonam demonslrcmus, non
    ine raliocinalionibue, ei quidem id facere poierimus.
    ,
    De multis ergo parebit, posse voluptatcm invc , nirt, qune immunis sila vitiis, siquis ea sicutatur
    qnemadmodum uli oporlet. Nam, ut equidem arbi , . , , \
    iror, ea ium appetere, lum concopiscere, quaevero
    , \ sunl opiabilia meriloque concupiscenda, qtiaequo
    , '
    de hie voluptales exsislunt, iis deleciari, nullam id
    , \ .
    quidein justam reprebensionem meretur, si non. e
    '
    diverso mulias potius laudes. Quippe si voluptas a
    ' \ , nobis ea quaeralur qua? rebus invesiigandis uhro
    , ,
    accedil, ei propler boc eolum quod slaiim ab i n i , ,
    tio natarae datum eei, ut quaeralur, puta Deum,
    , \
    viriulem, suimel conservaiionem : quonam paclo
    ;
    non isiaee jure bona ducatur esse voluptas, quacque
    , - bonos efficiat, quoiquot eam rhe percipinni? P r i , ; *
    mum in ipsisoopiis coelestibus, in qoibus fieri ne \, \ * C quil ul aliquid non botium exsislal, ulraque licot
    invenire, tam concupiscentiam dico quam volupta, , . \
    tem, nam perscriptum legimus : Q u inspeciare
    , , angeli cupiunt. llidem ftnis expers diciiur ea vo .
    , , luplag qua? istis corporum experlibue semper adest.
    Huic sancli viri et deliciarum, el laMitia?, aliaque
    .
    nomina iribuuui. H a c e l justorum animis aeiernnm
    ,
    aderil, cum in allera vita praeclarum voluplalis
    .
    coeleeiis arrhabonem acccperint. A i si quis ma ; ,
    gnum aliqnid esse ducii, quod easdem cutn incor ;
    poreis delicias babiluri nos simus, et posl banc
    , , '
    vilam iie froiluri, quibus illi frutinltir, i velim do
    . nobis audial, i n bac quoque viia nos ejus boni
    , , pariicipes esse posse. Nam semel puris aui repur$, ,

    galis ea contingit gralia, qua orani sunl aevo frui

    .
    . 1.
    1- - -.
    ^ A ^ . . Jt f
    .
    IIIM
    n i i > A| nt\\\e%f\\\\ \*t .
    luri,
    quamvis
    boc el imbetillius quodam niodo et


    ^."*.

    imperfectius in bac vita fiai. Etcnim propier cor


    4 ^ ,
    pus illud nostmra, qood jam i n conlemplatioiu)
    ,
    aninri quasi lumiiiibus obslruit, el propier ortoi
    , inde roorbos sequentesquo dcinde solliciludine^,
    . ncc res coulemplandas pure conlemplari, nrcexpe^

    lendis frui possumus; aeiernis auUem cuin uiliiL
    ,
    lale inolestum sit, purius el expetenda expcien ..
    * .
    et Isetiliam parienlibus, hocesl jucundis, obleclaii
    ,
    permilliliir. Idcoque gemper Eegiam illam venu ,
    siaicm pro t r i b u 8 inluenjur, ac profecli indideui
    . , . x

    467

    MANUELIS PALiEOLOG I

    169

    me ipsum qoidem appelilum ab inilio natnram animo indiluram fuisse, consenlaneum est. Fruslra
    , ,
    .
    enim ab initio iribulus nobis fuisset nppciitus, si

    non et illud exslitisset, in quo animiis hac eiinra
    .
    in parle posscl in nobis efficax esse. At fruslra fa, ( , , >. 3
    ctum aliquid esee a Deo, lam diciu quam cogilatn,
    ;)
    nefarium fueril. Sequitur ergo, vel animum a Deo
    Ron esse faclum, (qui9 auiem ct animo pra?ditns, . ,
    et meiuis parliceps, hoc dixerii ?) vel esse creden- , ,
    '
    tlnm, volnplalem animo diviniius tribulam. Cum
    , ) ,
    enim prol atuni sii, ne appetiium quidem esse debuisse, si plane nihil exsislerct, in quo qppeliius ,
    se id essequod estrccle declarare posset, perspi- . '
    ' cuuni prorsue est omnibus, nullasi voluplas essei,
    nec appeiiinm omnino exsistere debuisee, qnippe . ,
    manifeslum cst, appelilnm lattilia) voluptalisque ^ .
    , causa moveri. Nec enim est aliud quidpiam, cujng
    , .
    bic causa moveri possit. Qanpropler appelitu in
    htmc modmn abolilo, deque medro sublalo, nec ,
    animns ipse remanseril. Elenim ficri nequil, ul .
    animns aliqtia re sua spolialus, in so permanere . , , atatu, quo condilus fuil, possit; quod sane de con- ,
    trario paret. Nam neque consentaneum esi, neque . ,
    fieri potesl, ut animus aliquid exirinsectts asu- . .
    , ,
    n a t , quo magis sit animus. Ideoque nec alterum

    fieri potcsl, m aliquid scilicet amiilat. Namiilrum , .
    que eonsimiliier absurdum est. Elenim animi erga
    ge invicem, quod ipsam attinei subslanliam et , , ,
    orium primum, aequaliler el eodem affecli sunt ,
    modo. Nequit igilur anhnue animo, vcl eiiam ee , ' . El
    ipso, naiuram quod auinei, aut deterror, aut mc-- * , )ior fleri; ideoque nec assumere quidpiam extrin- ,
    fecus, nec suum aiiquid amiilere polest. Nam si
    , , '
    rccle nfleclus eril per se animus, tibi vel suum ali. *
    quid amiserit, vel quiddam exlrinsccus assumpse- , , "
    r i i , perspicuum est, eum recle afleeium non csse, , (
    84 suo i n stalu nianeat. At rero dum in eo mancl,
    ), ,
    in quocondilus ab inilio fuit, in summo bono ma- . nel. Ergo manifeslum esl oiunibns, fulurum, ul * tunc magis mate sii affeclue (loquor auiem ex by- . , \
    poibesi), cum aliquid exirinsecus assumpseril aul , ,
    suum amiseril. Nam assumcndn mnrius cvadet; '
    deflciendo quamdam quasi muiilalionem sustine. b i l . Alqui si animus inieger ac bonuft inrentri
    , ,
    POSSCt, appelilu deslilulus, superfluiis el lurpis 1> .
    esset ex appetiltis accessione; sin illum nunc
    ptdclurum el inlcgrum videmus, perspicue mani- .
    * . fesium erit, turpissimom el imperfectum fore,
    partis adempiione facla, Quippe contraria conlra- . * ,
    riis nonmiuus demonslrantur quam siroilh siini , * libas. Neulrum igitur bonini conlrariofum cum
    , .
    bono congruei, de amissione loquor et assuoi ,
    piione. liuo poiiiis perspicue necessariuin esl,
    , , ,
    ulrunique animo iiifeslum esse, lam acccssionem
    ,
    scilicei quara detractioncra, ul neque supeiibium
    , . "'
    aliquid assumal, neque miitilelur quod inlegrum

    est. Uuamobrem boc explicato, fieri sciiicet baud
    , | ,
    posae ulanimus incolumis silabsque appetilu, ea .' ratione probaium arbilror, nec appciiium

    469

    ORATIO V .

    4"0

    . 61 \ , consislere posse, si nulla voluplag s i l ; idenque si


    * , * tfj ea nuNa sit, nec animus ipse salvus esse poterii,
    , quandoquidem nppetitum cum voluplaie, cum ap .
    peiilo animiim quoque lolli e medio probavirous.
    * * ,
    Haec autem a nie dicta sunt et consliluta, ui ma, , . niiestum git, innaiam esse voluptatem aninio pcr
    , ejus partem appetentem, quae substantialis et l n . separabilis omnino facuilas illius sit. Adeoquc bo num ad finem perductum est, adjuvanie Deo,
    . \ , - paucis sane verbis, quod osiensuros nos polliceba , mur. Quod si pluribusopus esset, eliam idperquam
    , ( facile pra?stare possemus. Ea namque verilatis est
    ) \
    nalura, o l occasiones et causag slabiliendi seipsani
    ,
    ex ae quasi fonle quodam profundat. Sed quia res
    .
    satis eei explicata, probatumque, voluptaiein anlmoa naiura indilam ac divinilus nobis concessam, adeoque neceesario bonam esse <sunl cnim ejusmodi quae a Deo proficiscuntur), age, iJe ipsis eiiam rebua eam bonam demonslremus, non
    eine raliocinalionibus, ei quidem id facere poierimus.
    , De mullis ergo parebil, posse voluptatcm invc , niri, qune immunis sit a vitiis, si quis ea sic utatur
    , . , , - qnemadmodum uli oporlel. Nam, ut equidem arbi - (ror, ea ttim appetere, tum concupiscere, quaevero
    , - sunl opiabilia meriloque concupiscenda, quxquo
    , '
    de hie volupiates exsislunl, iis dekciari, nullani id
    , . quidero jusiam reprebensionem meretur, si non.
    * diverso raultag potius laudes. Quippe si volupias a
    * , - nobig ea quaeralur quae rebus invesiigandis uhro
    , , accedit, ei propierboc eolum quod slaiim ab i n i , ,
    tio natarae datum e$i, ut quaeralur, puta Deum,
    , viriutem, guimei conservaiionem : quonam paclo
    ; non istaee jure bona ducaiur esse volupias, qnxquo
    , - bonof efficial, quolquot eam riie percipinnl? P r i , ; *
    mum in ipsisoopiis coelestibus, in qoibug fieri ne , C quil aliquid non bonum exsislal, ulraque licoi
    invenire, tam conctipiscentiam dico quam volupta, , .
    , , - tem, nam perscripium legimus : Quae inspeciare
    . angeli cupiunt. ltidem Qnis expers diciiur ea vo , , lupias q u islis corporum experlibus semper adesl.
    Hufc gancli viri et deliciarum, cl laMilia?, aliaque
    .
    nomina iribuuot. Ilaecei justorum animis aeiernum
    ,
    aderit, cum in allera viia praeclarum voluplaiis
    (&.
    coelcstis arrhabonem acceperint. si quis ma ; ,
    ; gnum altqtiid esse ducil, quod easdem cum incorporeie deliciag babiluri nos simus, et posl bauc
    , , '
    vilam iie fruiluri, qnibus illi fruunlttr, ig velim de
    . nobie audial, in bac quoque vita nos ejus boni
    , , panicipes esse poese. Nam gemel puris aui repur$, ,
    ^
    galis ea conlingit gralia, qua oroni sunlaevo frui
    luri, quamvis boc el imbetUliua quodain modo ec
    .
    imperfeciius in bac viia fiai. Etcnim propier cor ,
    pus illud nostnira, quod jam in conlemplatioiia
    ,
    , - , animi quasi luminibus obslruit, el propier orlos
    inde roorbos eequentesquo dcinde soliiciludinei,
    . ncc rescontemplandas pure contemplari, nrcexpe , lendis frui possumus; aeiernis autem cuin riiJnl
    * . tale moleslum sit, purius el eipetenda evpeieic
    et laetiliam paricnlibus, bocesl jiicnndis, obleclari
    ,
    permillitur. Idcoque gemper Eegiain illam venu ,
    siaiem pro ^rWms iniuenjur, ac profecli indideia
    . , . x

    471

    MANUELIS PAL^OLOGI

    47*

    fulguris parlicipes efficiunlur, admirandaque pul- p">v


    chrltudinc fruumur. Eosdem nec tdla cepil un
    , ,
    quam, nec capiel salietas. Ilaque beati crimus si
    . '
    volupiatis bujus fructum percipere velimus, leiis , .
    que viribus ca pcrsequi, qtrcecunque nos ad illam
    .
    solam ducnnt. Quod si alia quoque volupias ee.se

    moderata visa fucrit, ea moderatis iiidem frui
    , * , ,
    licebil; nam cum moderata sii, a moderalis mode ,
    raie percipiciur. Ac quxcunque sic facere licct, ut
    , ,
    nulia nos obligentculpa, sed laeiiiiam afferanl et
    . (
    lUililaiem, nec impedimenium aliquod viluperio
    ,
    digniim babeant, ea vero et honesta, el bona et
    , laudabilia menle praedili ducunU Nam ejusmodi
    , ,
    qniddain voluptas e s l : quolquot ea moderale 80?, .
    briequensi fuerini,praeierquamquodillo8nuIlamolestia, nullo delrimento [afficil, etiam aliquid graiae
    aique milis rei vel in hae, *el in altera, vel in utraque vita (Jtestat.
    Quamobrem roluplas, u l i noa probaluros affir-
    " xaWj , .
    mabamug, bona res est. Qood si alicui noxia ftie , r i t , ad ipsius boc abusum referatur, qui modum
    , , non servei aul ,servare nolil. Oebenl enim illi qui . ,
    ex pracscriplo rationis vivere cupiunt, omni abusu
    ,
    repudiaio, lantum volupiaiis perseneus onwesper- ,
    cipere, quantuin impiend necessilali satis est, nec , .
    nlierius progredi. Quippe si male quis uUtfur
    ( ),
    (malum autem, quidquid nimium), non quod recte , *
    nobis uiendum daium est, eed intemperanlia pari- . ter, el is qul male uiilur, culpandus venit. luque , ,
    si n\e quis u i l consiliario velit, vitia sibi propria
    .
    \oluptaii auribuai nemo Nam cquidem magno re- .
    drmerero, si voluptatis causa nulla mihi suslinenda
    .
    eulpa foret: quippe mibi p r caeleris omnibus hoc ^ , .
    , ,
    tixpedirel. Nunc iia minime ree babet, sed conira
    , :
    rittm potius in modum. Eienim si voluptaii culpam
    ascribere liceret, quolies peccamus, aique iia nos
    . ' , *
    oinni liberari negolio, ne unus qeideiu ex tis qui
    ' ,
    punientur omDino pletlerctur. Imo veco si vel
    ' boc locum baberei, u i ij nierito excusarentur qui
    ,
    per inlemperanliam peccant, tamen ne sic quidem inalum boc leve forel. Narn malum aliquod de- , ^

    eignanlt, boe ipsuui malum est, tametsi nullae det
    poenas, nec eo noinine leneaiur. Eninivero mibi ,
    . " ,
    conduxerilad iribunal jodicis haud sisii, utcausam
    ,
    male gestorum dicam. Cum eniin Davidem ipsum
    ,
    audiamus obsecrare judicem illum, ne secum ex ; "
    periri judicie velii, quis, quseso, lam audax cslut
    %

    non ad ipsam duniaxai judicii menUonem conire- D V


    * 1 ^/ ( ), , ,
    miscai? Oplandum esset illis volnpiatis mancipiis
    ,
    (adversarium modo meiim compello) ut iia res easet
    ,
    iiffecla, quemadmodum lu dicebas, nimirum ut ea
    . ,
    vis volupiaiis forel, ut illos ominno deliros esse
    , ; , .
    probaret, qui ejusexcessus vitare cupianl. Sed admoduin vereor ne alia veritalia sit raiio quain qui- .
    , . '
    dam arbilranlur; nam esse rem plane diversa ra
    tione comparalan aio, quippe vis ejue illa lyran,
    nica merum es\ deiiriuni, ltodo qnis ita velil.
    . , ,
    Atque boc illud esi quamubreir. jusius ille judex
    , ' '
    poenas a nobis exigal, qiioties illam mandatis ipsius
    , ' anteponimus. Etenim si vis ejus invicla foret, ciim
    , '
    in auimos irrumpit, nec supplicium de nobis Deus

    4?.?

    ORATIO V.

    474

    * ; ; ille judex nosler snmeret, volunlalem ipsioe volu.


    piaiis causa reprobanlibue, nec ab inhio nos advereus illam admirabilibus mandaliseladmonitionibus
    armasset.
    ' , *
    Assentior equidem priori oraiionis parli, volu ,
    plalem esse viiium longe violeuti&simuui, nec ex . - pressam illius imaginem reprebendo : non eidm
    . ^?[
    abhorrel ab illius ratione ac more. Verum non ad ,
    versus omnes partter homines lanlam illa vim ob
    linet, quantam oralor iste siatuii, eed duntaxat in
    . eos.qui fortiier fjng impreasionibus baud resistunt.
    ,
    Quod aane vel binc paret : qnoties enlm acri cunt

    impctu viros adorilur, insiar fluctus alictijus ob , \ ,
    jectam molem, de inaximis lapidibus arte singu ^ fari compaclam, feril, irritoque conalu dissipalur.
    ,
    Allerorum vcro animos iibi scroel expcicndarum
    , , ' ,
    rerum varielale cepil, nibil restal aliud quani ut
    , \ ipsa imperet, illi pareunt, ad quodcunque
    , , - tarpiesimitm ablegaverit, quasi quoddam ad pela. ,
    gug Atlanticum, uhra Gades siltini, planeque i m , ^ , mensum. Nam illos animos ei i r a b i l e l suffocat,
    torrcntium in morem, qui vebemenie pluvia cum
    (5
    impelluntur, ob acrem el formidabilem impelum
    , .
    vel solo slrepiin b o r r o r e m incufiunt. Salis enira
    , ;
    manifestum est in qnale baraihrum incidamus quo .
    * ties ilti animi parli qua vis appcleBS coniiiielur,
    frena plane laxamus. At i l l o r u m qui v i r t u l i s et
    , '
    ralionis armis munili sunt, nemincm ullo paclo
    ,, ,
    lelum ipeius vulneraverit. Nam qui viri sunt, oos
    ,
    , , , - ^ scire debee moderatam ac necessariam voluptaie III
    , , opporiune percipienlcs, islam effrcnem ct I I O D

    necessariam ridere, quod nibil in eo sacri sil,
    - quolics el varieialem indnit, et arte quadam ver, ' ,
    suliaque corporis sensibus quidquid el pukherri , mum ei jucundissinium esl, objicit, atque bortim
    . " adjumento corroboralur , el snperior evadit, nisi
    , , . * res isiae sensiles rite percipiaul, el jucundissiuiis
    , ,
    cura raiione semet oblecieni. Quo fit ut loia res
    * . , , ,
    in nimio posila sil, ei copia modiqtie neglocln,
    , qtiae *ane noalrum sutil crimen, tili sopra quoqne
    , ' - dictum esi, non uli libi videlur. Nam tu qnidem,
    , bone vir, leipsum culpa liberare videris, et i n temperanliam exienuas, ac motum voluntarium pro
    . - D nibilo ducis : voluptalem vero solam sureumdcor , sum vilulans, simpliciterad eam refers, qiisccunque
    , ^ coolumaciasac libidiuisexplendaBcausa unqnam a!:s
    . , le gestasunt. Quibus a judiciis mabslincas, ionge , quecogitationes bujusmodi repellas, moneo, quando
    , ' - et ipsae longe a veriuie absuni. Nara periode facis
    ,
    ac , curc bauriendum tibi pharmacum essel, opti , ,
    rois a medici* paralum, tu inlempeilive pbariuaro
    , - usus, eventu Tolunlati luae conlrario subscquenlc,
    . , objurgaiione tuimet ipsius oinissa, pbarmacuni ac ' , , cuscs et eos qui docte id miscuerant. lNeqne lan , tum pbarmaca medicoruin, sed etiam ouinia quilm
    , , * utimur, ei quis baud recle uialur, neque cuii>
    . , '
    modo conyenienie, quin itoxia fuiura sint, vel sia. ' . '
    tiin, vel In posterutn, vcl eliam a principio nsquc
    . :
    ad iinenvficri nulla raliono polesi. Noc ulla ctl n s v

    475

    MANUELTS PALJEOLOGI

    476

    in qua non Mcm hoc usu venial. Non ergo volupias , . , * ,


    malum qnid cst, eed abusus in rebus universis,
    ,
    qnnndoquidem el iguis abusu malus est, et aqua,
    ^(5 . ,
    et res omuino quxlibel. Haec enhn ipsa cseleroqui
    , , * ;
    necessaria, el absque quibus nemo salvus et inco*
    - , ,
    lunus fueril, periride ac noxiac natura res, inleri\ # .
    imint si ullra quam par sil fluant magna cum abnn'' .
    daniia. Dic, obsecro, mihi, quid luce, quid aere
    ; . ', ,
    melius? Si tamen el bis abiitamtir, magnum qnoddam fit malitm, ilemque nobis accidit quod iis qui $ ,
    * \ boruu) minime pariicipes suut; nam uirisque cala. \
    mitas intoleranda contingit, tam nobis quam illis.
    , * , \ E l quonam id pacto, dicam. Radius, res oinniutn
    ,
    jtirumlissima, pryebel oculis u l aclu videndi viin
    . * babcanl, el rebus aspectabilibus praebei ut conspiciantur id esse quod suni. Nam el qua$ pulchra ,
    . ;
    guni, et ipse oculus, poiesiate duntaxat id esseol
    , .
    quod nalura s o n l , pulcbra nimirum, ei oculus, si
    ,
    beneficium suuni radiue ipse non prestaret; sed si
    ,
    quis bunc lotum oculis immediale exceperit, facile
    , * $ , '
    vivendi faculiaiem amittet. Alqui si longo lempore
    $ .
    radius oculis nullus illuxeril, nibil iudc detriineoti
    '
    eis accideril; venim si supra modum in eos irrue , ,
    r i t , IDOX inopinatum quiddam accidil, quando quod
    jacundissimum nobis est, in dolorem desinil, et per . ' ; , (5
    quem videre possumus, per earndem videndi usum
    , amiuimus. Jam abeque aeris nsa ne brevissimo quidem lempore durare possumue, ut inicrira non d i - , , ;
    ,
    cam, mox inieritura universa, ni clrcumfusus aer
    essel. Yerum si ei ille graviug nos afllaveril, et i n - C
    genie cum impetu sic ihterna penctraverii per aures, per nares, per oa, ut eum omnino nec emitiere,
    nalurali vlscerum calore fervefactum, nec recentein, qui calorem insilum refrigeret, ailrabere atque iniromiiterc po&simus, facile omnes perierimus.
    Sic omnia bona suni quae rile Hunl, nec abgque hoc
    quidquam. lSam el mernbra corporis, el quaccunque usibus horum serviunt, per se bona sunl el ad
    bonum facla. Quin eiiara coodiliouem suam nioderaliooe servanl; nam eolo exceasu, vel defeciu illius,
    quod fieri par erat, lam ipsa meitibra quae agunl,
    quam qnae per ea efficiunlur, esse mala putantur,
    cum nequaquani sint. Elenim quod nitnium eet,
    quodque
    nocel, u(i jam anle dicturo n
    - , - , parum,, ubique
    -~~~->

    ,
    , ,
    . ,
    , .
    , ,
    * , ' . \
    .

    , * ,
    , .
    , , *
    , |&, '
    ,
    , ,
    , !)

    *
    esl. A l illa pcrislajc inslrumenta nonnunquam fiunt, ^ . ' , .
    ' .
    noununquam raiione maieriae, quae inslmdientis,
    , ,
    boc csi membiis, agendi vim gttppedilat; nonuun *
    quam ex ipsius animi senleulia. Non lamen illa
    , , ,
    quis jure vituperaverit, opinor, in ulla re : nec
    . "
    eiiim matcries, qua? expers esl animi, culpanda ve , *
    n i l , nec membra, sed inovens islaec animus, qui ar ,
    biiratu suo inoveiur, ad mcliora quideni cum a ra ,
    tione gubernatur, ad deteriora vero cuio brutas ad
    paries magis propendei. Quamobrem de duobus al- . ,
    .
    terutn sequeiur, vel ul miniine eil accusanda volu ,
    pias, quolies modus a nobis negligiiur, progressis
    * .
    ullerius quam par fueral : vel ui idem eodem modo
    , de crcaiis universis Oal; imo poiius, crcatis omis / sis, Cr-alorem ipsuni cavillcmur. Nam qui noxior9

    477

    ORATIO V.

    478

    , * , nim condilor est, baud dubie malorum esl auctor,


    \ . quae necessario scilicet ab illis fiunl. Atqui ei enm
    ,
    propler noxia culpabimue, plenissime justum est,
    ( ),
    eumdem et laesorum nomine culpari, qui (alia con ,
    dideril, o l quidqiiid noxium aique malum esl re .(
    pellere nequeaul. Sin istud absurdum tibi videtur,
    .
    qui tale qnid proferre non susiineas (nam omnia
    , ,
    facia divinitus bona esse fateberis), etiam absur , .
    duin est voluplaiem criminari, plane boni causa
    nobis concessam.. Etenim absque bac, nihil sensu ,
    ' .
    nihil vila prxdilum consiare posset. Sunl enim om ' , ,
    . , nia laboriosa quae v i l a opitulahlur, ac si quidem
    , - voluplalein abstuleris, laboriosnm omnino nibil a l lingent. Alque banc oralionem meam res ipsae mor ,
    talinm confirmant. Nog eniin neque oomedimus, ne ,
    El ' & que bibimus, nisi voluptas incitet. El qtiod admira , tionem merelur, cnm ciborom nos ceperil satietas,
    , , etiam jucnndissima qnaelibel avcrsamar, ac verbera
    , ' , corpore mallemus excipere quam orc nutrimenium.
    , - Qtiod si etiam vis in nobis appciens et attnhens a
    . ' - nativo slatu defiexerit, monentibus medicis, hpr, , tantibus amicis, cognatis omnia facienlibus, tamen
    .
    nec arg guffeceril ulla, nec meius, u l segro perguaderi possit, monitionibtis illortim, qui curam ejns gerani, cedendum esse. Imo lainetsi nobis moriendtmi norimug nisi cibum gumpgmmiig, lainen eo repudialo polius roortem oppetimus.
    "
    Cum igUur ratione praedilorum reg iia comparatae
    glnt, quonam paclo piscis, et avig, ei eqrnig, laborio, , ,
    gum vel operosum aliquid fecerit, non incilante ad
    ,
    ; boc voluptate? Comedii enim, quod rationis expers
    $ ( ; ), * est, non ut vivat (umlenam istuc? minime quidem
    , - cerle), sed quia de nutrynento voluptaiem perci ' - C p i i , diiro gula naltirali quadam affeciione snave reddif
    . id quod per eam in alvum demiltitur. Simul ex eodem boc nulrimenio id quoque consequiitir, ul vival.
    .
    . , ' Congimili modo ei Venere utitur. Non enim boc eo
    , facit ne genug ipsum deficiat, ged quia volupiaie de, . mulcetur, quolies inopia quidem praecesseril, ad
    gaiielalem vero necdum perventum fuerit. Quam
    obrem dicere licel, in omnibug omnino rcbug, con
    gUtere vobiplalein in eo tempore quod inter inopiam
    ,
    et saiielaiem velut intermedium esl. Neque tantum
    ,
    ;. ' , oluptaiis nosiraa cauga recte affeeium esl genug
    humanum, verum ctiam lllius causa voluptalig qnae
    ,
    brulig animanlibus inest. Quoniain eniin illa pro
    l e r

    f a c t a

    8 u n t

    . - D P

    P*Opter voluplaiem conservanlur, apparet raanifeglo, brulorum quoque volu . '


    , ; ' ' ptatem viiae noslrae bono esse^ Nam quaB extriusecus
    nobii opem ferunt ei conducunt, ex vobiptate quam
    , ,
    , , , - optime sunl affei.ia. Quig explicare dicendo possif,
    quaB ab iliis alimenta, quos amiclus babeamu, alia ; ,
    que in quibus eis immediale uliraur, dum ilincra
    ,
    longa facimug, et mercaiuras cxercemug, et bella
    ; , >, , .
    " gerimug, et venamur, ct agrog colimus , el frucltis
    agriculturae colligimus, cum caalcrig, absque quibne
    .
    bene nobis esse neqnit, doroos dico, tempta, por ,
    lug, ipsa oppida? Quamohrem boc quoqtie de voln,
    ' , piate quce bruiig inest, recle a nobis esl pronuntiaiiin.
    Nam quia vitam Hlam copiose sibi ipsi gudicieiKem
    , ,
    ct gimplicem anusimus, ideoqnc pluribus indigjemiia
    $ }

    4"9

    MANUELIS PALOLOGI

    483

    quoruin maxtmam parlem ex sese nobis Suppedita-ut ,


    arumalia, quae ipsa quoque voluptate cooservantur,
    ,
    sane quain perspicuum eflicitur, eiiaro ipsoram vo-
    luptaie viiain nostram cooservari atqoe ornari :
    ,
    qua prorsus abouia, nihil dubium eel, aboleri quae
    . ;
    bmla sunt, unaque cuni eis aboleri quae ralione ' ,
    prseditorum viiae sunl necessaria, nec aliud guperat
    '
    nisi ul aerumnosam lubricamque vium againus. Et
    ,
    quid ego dico T.Brutorum omniuo viia vita nostra
    ' ,
    siinilis esset, ea de roedio sublata foreut; imo, si
    ,
    dicf re liceal, mulio migerius quaro ipsa sine ipsis
    ,
    viverenius; nani ipsoruno bcne vivere nibilest aliud
    * .
    quam iia vivere sicuii nunc vivmit. A l vita nostra
    ,
    male aflecta forei si vivendi ralio noslra belluinae
    ' .
    responderei, sublatis e roedio scilicet iis quae no ( , sira causa facla sunt. Nec id tacendum : cum , ,
    duplex sit voluplae,ab ulraque commodum aliquod
    ), percipere licel. Nam ei illa voluptas (loquor aulem
    , '
    de inbonesta ei turpissima, quae a bonie male audit,
    * '
    quasi capnt quoddam viliorum), si quidein oos ve .
    linius, delifias nobis aelernas ei sobrias cum gloria
    , *
    conciliavcril. Quo fit ul in ulramque panem vo, , .
    lupias iis qui voluiii emolumemo sil. Si bona est,
    ' ,
    boc ipso prodeet; sin mala, el insidiatrix, quod cura

    talis aii, nibil perfeceril. N i m si bastam iu nosilla
    ,
    contorserit, quas nos accuraie recteque muniios ai ,
    teniioue loleraniiaque conveniente repcriat, pra>
    , . "
    lerquam quod nibi) ullo modo nocuerit, eiiain ma ^
    xime profuerit iis quibus insidias elrueffat. Quippe
    , , ciim emisaum ab ea lelum in solidilalem Iboracis , ei scuii, quoruin artifex virius est, impactum fue*
    ,
    r i t , impeiuque auo reilexum ad eam quae emiserat, , ,
    vulnus ipsa quideui accipil lelali verbere, nobis . .
    auiem invita suppedilal, ut marcesceute nuuquam
    ' , corona exornati, deliciis uullum flnem babiluris
    , ' ,
    frtiamur, El merilo id quiden. Nain si cornu con- '
    ira nos vulupiae exiulit, ei siimulum morlis acqui-
    eivit, propter gulositaiem nostram, quam ex illa
    , -
    prima inleroperantia velul baereditaie conaecmi su- , .
    iniis. sequitur eos qui per contineniiam semei i m - . inunes ab iusaliabili libidine dftclaraverint, merilo
    ,
    coronandos viiaque fruiturog imroorlali cum deliciis
    iali vitae congruentibue. INec abs re Deas boc fa , ,
    C

    c i e t : nam si poenas ab iis exigit qui vixeruni i n - D


    temporanter, multo magi* ei conveaii, jusla bonis
    , : ,
    prsemia dare, qui neceesiiatibtis modum constiluere
    >
    norunl, cl a re quavis bas superantc semcl absli.
    ncnl, cum delicias bi nullas admirentur, band afife ,
    cti erga quidvis proroi&cue quod ullra necessilatem
    .
    boni speciem babei. Denique secundum exposiias
    ,
    tiai-leniig raiioncs, existiniare convenil, vobiplaiem
    , , bis bonam esse, illis e conlrario malam. Nam qnl
    , walo feruntur itnpetu, navium in morem, insiru ,
    liioiito stio careniiuin, ulcunque libidioem appelitus
    ,
    alllare contigerii, iis liaud dubie fonnidabilis bo .
    lis est, et audax pariier atque subdolus, el iuQnilis ,
    a n i b i u eos tenians quibuscum pedem conserii*
    , '
    adeoque simpliciier illorum oinnium formam r e i i
    wcns, < unq:c siuiulacrum tlUid vobipiaiis iiln ; ,

    481

    ORATIO V.
    r

    4S2

    ;, ,
    opcra nobis oslendit, quibtis pictura qna^i
    quadam cxprimebalur. Ex quibus omnibus gane
    ' ,
    colligitur, ipsam voluptatem, cujus imago teprae * ,
    , ,
    seniabatur, manifeelo viclricem esse propierea quod
    \
    cum adversario superaiu facili el ignavo in certa .
    men descendal : cum aliis, qui vere~vila, quaeque
    , , , bominibus sula compelit, rationem babent, et con, \ , \ venienli cum dignilaie vivunt, reeque suas ratior.e
    . moderanlur, bona per se sit, et maxtma bona con, , ciliet, tibi de hac rila migrarutil, prxtereaque vo ' .
    luptalem vcrissimam ac durabilem, cnm gloria v i \ .
    tae secuiuraj convenienli, parial. Niniirum pr#, ,
    semia bona, splendor universus, voluplas, gloria,
    *
    vana quaedain uoutina aunl el res exilee, quxque
    vix ad usum neecssiiaicmque duranl, omniaque adeo, qnaecunqiie nobis qtiaereuda sunt, non tarn
    sua causa quam aliornni, lalia sunt, quorum serie volnptas quoque coiitinecur. Recte vero nos faciuros arbilror, si capiiibus oValiouis ad suramam boc loco revocalie, velul in conclusione rem cxplicc.
    nius.
    , \ -
    Aio igilur et animuro et omnes ejus partes, uti
    , , \ ,
    qwis eas appellaveril, onwesqiie faculiates, a Deo
    es3e. Cur enim non *int? Itidem eum a Do sini,
    . ; \ ,
    esse res egregias ei bogas: nam hoc omnino neces . . \
    sarium esl. Rursug appelitum quoqiic cum adje ,
    ' , \ * ctione parlis suae perfcctum constUuat animum,
    hac ipsa de causa bonum esse; nam quod imper, . ,
    fectuui, bonumesse nequit. Eamdem essc rationein
    , \ ' vohiplaiie. quas vitam nostram fulcil, ei per qnam
    , \ vis appetens in nobis est efficax, nec quasi si mor ,
    lua jaccrct, polestate dunlaxal vim suam obiiner.
    . ' , \
    Quse cum iia sint, el ad finem perdticta quaeslione
    , \
    jam sh demonstratum, volupiaiem eese rem bonam,
    ,
    com alias ob causai, lum quod a Deo tam raiionie
    -
    quain sensus participi natura sit concessa, quid
    ;
    , , C m landem aig, qui voluplalem gimpliciter crimina , .
    ris? Nam ei quidem ipsesiles, dicam ego libi po, '
    slremum qtiod lubenler audies. Conflrmalie equi ,
    dero suffragio roeo rationibus luie, quibus iinaginem
    Tolupiaiis breviier expressigti, unum hoc duntaxai
    ,
    abrogo quod adversus omnes eam tanlum po&se ar, bitraris.ul vanuro prope git omtie studium morta , .
    lium qui cerlamen adversug eanifrsfispicere veliiil.
    \ , >
    Sallem si ba?c libi quoqiie videntur, etsi putasvo , ,
    luptatem superfluam, inboncslam, omnino noxiam,
    , ,
    valenlem quidem essc in iis quorum in eligemlo vis
    , \
    aniini debilis est, at invalidam in illis qui recie res
    , , , ,
    ' , , aeelimare possunt, el qua3 diicunt esse bona faccro
    voluni, aequum le geres, opinor, at ex parie $ci
    ,
    . \ , > cet moderalus sis, exemplam meum imitalus, qui
    . , \
    ncc omnem oraiionem lustn laodo, nec in omnibus
    , reprebendo. Aiqui ai luisego assentiar ex semisse,
    tuque vicissim in meis idetn feceris, alier alteri
    , \ , \ ,
    conftenlire deprehendemur, qtii pulcberriinam, et
    \
    bonam, etuiilem pFaedicemus ac proniiniiemus eam
    *\ \
    volnplatem qua? necessaria, quoc decens ac honesia
    , , '
    s i t ; viceque versa non honestam, nec bonam, ncc
    \ ,
    utilem, qua3 moduni exccdai ei expers sit decori :
    ' , * , *
    qui demque voluplaie non opporlune ncc moderaie
    ,
    ulanlur, eos nou a voluptale, sed seipsis dctrimen .
    lum accipcre, cum seipsos abusibus dedanl, qua^
    , , ,

    483

    MANUELIS PAL^OLOGI

    484

    doquidem omnia quoque vilae bona in malum, u t i l a . ,


    dixerini, niuiata transeunt, si quis illis praeter ne- , .
    cessitaiem ulatur. Age igiliir, eiquidem ila libi v i . " >
    detur, verbis tandem in unum coeamus, quando ra , ,
    tiones nostras eodem lendere avbiiror. Nam quae , '
    voluptati lu tribuis, exsuperauliam scilicet exces . "' ,
    eumque rebus in oinnibus quorum fruiiio expelilur,
    . * ,
    ea vicissim ego nostra esse aio. Quamobrem vcrbis,
    , * , .
    non senientiis diasiderous. Tibi quidein si quod

    bonum esi, appellarc voluptaiem placet, et eamdem
    .
    abusum dicere, non disseniiaro ; sahera ei ipse mibi conccdito, moderalam ut voluplatem esse rem
    bonain profilcar.
    ORATIO V I .

    q*.

    ,
    ,
    , ,
    < ,
    ,
    ,
    .
    Haclenus de voluptate disseruimus, ut quidem
    , ' ,
    licuit, inslitalamque de hac oraiionemexbibuimus.

    Ac sil saue,non prorstis ul a decori ratione reces ,
    seriuius, sed visi saliem si^ous auditoribus nosiris

    iuediocriier prospere navigationem snseeptae ira- .
    clallonis absolviss,e. Caelerum debere nos arbitror,
    , *, raiione bujus omni explicaia, siquidem oflicium fa- ,
    cere velimus, eiiam de desperaiione disserere.
    .
    Nam ex inleuiperanlia voluptalibus abutenie pec- *
    caia nostrisin animis emergunt; de frequenii pec-
    * ,
    cato desperalio exsistit, quam deinde major alia
    comilalur; atque iia dum malum ipsum progredi- , lur, neccsse laodem esl in iniiniium porrigi, ex- ,
    tremumque vulous animis iuQigi, dum lues semp^r
    in delerius lendit, minus u l ea liberari liceat. Mul- . \ ,
    tos admodum voluptas prostralos subegit, mullos
    * . ,
    etiaiu vulneribus aflfecil. Ac nonnulli, quod in ani * ,
    roem suutn virililer ceriare non induxissenl, ne
    , *
    priinain quidem ejus aggressionem sustinucre, sed
    , caplivi plane facli, spectaiormn sibilis explosi sunt. '. "
    ~~ Dcinde cum voluissenl, 11011 modo cladis accepiae , ;
    labem abolevere, vertiui eliam debitis victoria? co- . rouis redimili igeruni. A l vero quotquot ense de-
    .
    speraiiouis laesi sunt, eorum nemo curari potesl:
    . "' , ,
    lctalis euiin isla plaga est nec ulla raiione sanabi*
    ,
    lis. Quamobrem ipsa poscil necessiias, quod aiebain roodo, u l cum baclenus de voluplale disscrue- D , , rim, minc de desperaiione verba faciam, proquc
    .
    viribus opem illis ferain qui desperaiionis in pcri- ,
    culo versanlur. Quippe si de volupiate non recte , , ,
    sentienies, baudquaquam silentio iranseundi erani,
    , uli nec a nobis esi facluin, multo minus arbiiror
    .
    exisliiualurum aliqucm, non illis opem ferendam,
    ,
    qui eo sunl periculo consliluli, dcicrius ul quiddam
    . ,
    ipsis accidal. Naoi ex alio quodam "errorc diulurno

    plures, ex assidua desperatione revocalus est nemo.
    ,
    Nec vanum aliquid moliri nos arbilramur, nec in hoc
    , '
    conalu noslro quidquam esse vcl lumoris vel au- , . *
    daciae. Nara acquum esse censemus, u l ndnime si- , ,
    leniio morbum illum pra?.lcreamus, qui procul dubio
    , *
    perniciem illis affcrt, quibus ad aliquod tempus ad- , :
    Peccalum esse qniddam longe ptttimum. Neminem
    vero deaperare debere nec de seipso, nec de aliero,
    sed judica*e seipsum, et non altcrum ; nec eot
    odisse qui detiquerunf, sed miserati; deque painilentia, el providentiu Dei, et dilectione, el in hominet clementla.

    435

    ORATIOVI.

    486

    . haeseriL Imponendum aulem vulneri conveitien*


    medicameiitum pulo, giquidem id gedare teKiuus
    , olx
    ac sanare, non per se lumens el a?gittans magis
    '
    . eiiam contrariig exacerbare. Simplicitcr aulcro cun , ' ctis hoc modo saccnrrendum naiivis remediis, et a
    qtitbog ille non abborreal, auxilio qui nosiro iudi .
    get. Nam caUeroqui piapsiiicrk, nibil nos oninino
    .
    ,
    luoliri, quippe deirimenlum, non emolumenium ac
    ciperent quibus adhibere remedium velleinug. Ncc
    ,
    inventu difficile conveniens illud medicaineutiim
    * . ' ,
    arbilror. Elenira id ex seae guppeditai ipsa Salva, .
    torig erga nos clemenlia, quae sola cunclig bujugmodi morbie medetur, el qua tanto sunl inferiora morlalium delicia, quantum ne cogitando quidem concipt polest. Quapropier ab ipso limine, quod aiunt, inveMum nobis est quod quarebamus.
    ' , , ,
    A l enim ille, dicel aliquig, avulsus est de subli, ' deorgumqire lapsus , ac ruiii gpeciaculum
    irigte faclus universU. Quid igtaec ad degperaiioiiemt
    . ;
    Volunlale dunlaxat opug esl animi, qua fiel, u l
    ,
    ablutus a viiiis eliam gupra volucrum celeriiatem
    '
    ad ipsum bonorum culmen agcendal. Vofunlatem
    .
    * , vero nunc eam dico quae tesiimoiiia factorum taa 3, , - bet; quippe fieri ncquii, nequit omuino fieri, ut
    qui voluerint, scopum no auinganl. Nam quia aa . .
    ; narl nolumus, idcirco in nobis animi vitia durare
    consueverunt: quippe gi resisiamus foriiier, pror , .
    , , sus in animosea non pervadunl. Elenim ut fianl et
    maneani mali, itidemque ui boni sinl ac perseterent
    , ,
    in botio, dubio procul ex sese moriales babeni. N a a
    . , fleri nequit ul qui boni esse vobinl, ab extranea re
    ,
    quapiam coganiur evadere mali, nec ul ii qui eleciio ' &
    m

    ,^ , . "
    , ,
    . ,
    '
    ,
    . ;
    .
    , ,

    . '
    , ' .
    , , '
    ,
    . ,
    .

    ,
    , '
    ,
    , .
    ,
    , , ,
    , ,
    , .
    ^ , , ,
    , ,

    ne animi pessima inali facti sunt, deiude oon emendeniur, si quidem id voluerini. Atque boc sanesi ve
    rum egt, invcntum est medicamenlum, janique morbug ille desperalionis viclus abscessh. Sane vero,
    inquiet allqnis: al iniaer isie factus esl omnibug
    plane viiiig obnoxius, gapiusque sanalus, tmillotics eadem experlus est vulnera ;quonam igilurfteri
    pacto possit ulemendetur? Nequaquani de homine
    degperemug. Quippe si letale vulnus baud adeit
    (desperationem auiem intelligo), ganabilig niorbus
    egt in iisqui medicinain lubenteradmiltere voltinl;
    quippe ei non in hunc modum comparata? reg nogtrae forent, nec unus omoino galvug evasisset. Ut
    enim nemo bonus esi, sccundum illud dlvinum oraD culuin, tta necreapse quis immunis a peccalo, lametsi longe caeieris virtute preaict. Quapropler
    universis boc medicamento, poenitenlia inquam,
    opug e r i l : quod si qui tale nacii fucrint quale
    debet esse, mox recta valetudo recuperaiur.
    Eitamsi quis muliis modis et eos qui nunc suul, el
    qui fuerunl ex vitiositate celcbrcs, guperaverii,
    mnllis ille quidem lacrymis revera dignug, quod
    cum et bonus el ad boua condiiug, gponle sua pluribns auimum viliis, quam alius quisquam, implever i t : sed uibilominus idem, modo studio quodatn
    ingatio correctionem suam giliverit, si qublem dcgperet, stolidus esl, vel ameng poiius, qui divinam
    illain beniguitaleni iiiflnilam peccaio finein babenle
    putcl iuferiorein : sin collocaia in Oeum fiducia

    MANUELIS PALiBOLOGl

    resilierit a mal s, c l bonis adbaeseril omnibus v i r i -


    bus, nibil eril impedimenlo qtiin rcvcrsus prigtinum sialum recuperel, ve) eiiam longo suptret i n tervallo; ulut boc prolatum a nobis nontralli n i miuui pniabuni. Si delicta observaveris, quis su$nnebil 1 inqnil i l l e P e c c a i a quit inttltigel* ? iiem, Si
    nos peccasse negaverimus, ipsum mendacem facimus ; iiem, Wemo bonus, nitisolus Deus *. El pcr
    universas Liueras sacras, si quaesieris, cjusmodi
    mulia reperies. Venii, ut viiam habeamus, et $uperfiuum habeamu*. Ilem, Si conftteamur peccata
    nastra, fidusetjuslus e$l, ut peccata nobhremiital
    Nam dediieum Paler ad ignominiam, elcrucialiim,et
    morlem, proiie qui obnoxil perpeliendie iHia erant,
    ul quuquis in eum credit, non pereal ; iiem, Sanguu iptius expiat nos ab omni peeczlo . Quamob- ^
    rem quolies nos ipsos el qtiae nosira sunt aspicimus, jvisium est, omnes desperare, quando perscriptum legimus : Ne inlres in judieium cum servo tuo,
    quouiam jusius in conspectu luo non deprelundctur
    eorum quitquam qui vivunt ; al cum Deuni ejti*qtie
    clemenliam intuemur, nemini debperandum aio,
    qui salvus ficri sallem Tclit. Nam Deus el d i l i g i l
    eum quem manibus propi iis de luto finxil, quod ipsum
    qr.oque prius e uibilo produxcrai; et oumes salvos
    fieri vullpropter bonilatein suam ; quajn ob causam ct boiuo facius est, ct pronobis passus, cum pariier c i nostri siroilis essel el passionis expers. E i
    quidem ejusmodi fuere cruciatus, u l vel sola recordalione sui cunclorum in animis nimiuin quanium
    pavoris et borroris exciiare queani. Ilaquesi vult
    omnee fleri saWos, qui poeniienliara egerint; q u cunque vero vull, poteat: nibil ergo deesi iis qui
    constiiuti sunt in peccalis, ad boc ut salvi fiant,
    quam ut resipiscere vclint et poenitenliam faclis
    oslendere. Quonam igilur pacto non roenle desiilutusest, qui de illorum saluie desperal, qui propter se qttidem faclaque sua desperarunt, at nihilo*
    niiuus in bona spe vivunl propter ipsum Salvatorem
    cl eos cruciaius quos ille porpessus esl, in cruceru
    pro nobis actus ? Qoamobretn nemo, qui sperat in
    ipsum, &ua de saluie desperet. Noa eniin ipse
    nostro more TacU nostra judicabif, nec in judicio
    1

    488

    .
    CflC.
    ;
    . ,
    ; , " , ^ . ,
    , . . *
    , , 2.
    ,

    ,
    ,
    , '
    , ,
    '.
    . ,

    ' . "* ;
    \ * , ( ^ 8
    ,
    ) \
    , .
    ,
    * , \
    * , * \
    , , *
    , . ,
    ,
    .
    ; ,
    *
    , ,
    ,
    , '
    , * *
    ,
    ;
    , .
    ,
    *
    , ' /
    ,
    ' .
    ' .
    4%

    suo humanae jusiitiae beniguilalisque, sed- propri D , ? ' rationcm babebit, nibil nunc aliud a nobis postulane
    . "*
    nisi reciara poeniteiiiiam ; quaoi ipsam respiciendo ,
    noslram uiiliutem non propier se requirii, nam
    ;, '
    quajproticiscuiilur ab inuiilibus, ipei miiiime fue-
    ulilia. Nos vero prorsus in nihllum stalim re . .
    digeremur oinnes, si quis opam niuluam e tuedio
    ,
    lollerel. Quo fit u l , si quis accurale jusiiiiam et cle. ,
    meuliam nostrain consideraveril, el cum justitia
    , , .
    clemenliaque Salvatoris comparaveric, equidcm ar ,
    biircr, illiim nostris nejusdlix quideui el clemcn .
    li nomen concessurum. Quod sane in hunc mo, , ,
    dum conlemplemur. Nobis bucc amplissima3 clemcn -

    * Ptfal. cxxiXy 3. Psal. , 13.


    I Joan. , 7 . Psal. cxtn, t.

    * I Joan. , 10.

    Marc. ; 18

    I Joan. , 9.

    Joan. , 16.

    01110 V I .

    489

    ;
    ; \ rZw
    yii ,
    ,


    ^ .
    , , . ;

    . ' , ,
    xaV
    , " !
    , ; , " ,
    ^ ^
    . \)
    4

    * lex esl ul eis qni salibfcccrinl injuriani comloncmus. Qnod si qiiis pcrsolvorc neqnivcrii, adsuiil
    verbcra, compe^s, carrcr, omuiaquc bujusinodi
    alia : nonnunquam elmors scqiiiur, cuin qua; diriier prctuuiii, oppressorum vircs supcrenl. Taceo
    coulumciias, convicia, quidqtiid fgiiomiiriaiii nffeit,
    muHa cum iracnndioa vebpnityiiia faciiun : qn;c rcs
    miscris illis ipsa cacde ac niorlc longi* ir,orda-i.nvs
    vidculiir, nisi do r.iimero H I eorum qui vidium
    deniilltTC didircnuil, diam cmii alapas ar.c<i' rinl. Sic uimiriitit rKru-eniia jusiitiaquc nosira nib;l ucquo tiiagiium ncqne puruiu c l , sd exi'o, qai.jdam cl cbiiiusum, poiiusqne nosirum ad conmiodum spiictans qu.un illornm quibus cxbibclur. At
    Dci juslUia clcmcniiaquc fueiit, opinor, ejusmoli,
    %

    . ; " \ nos resipisccntee, ceu decei, ob admissa


    , " \
    ? * in iptius legem per ipaaiu mandaioriiiii

    violaionem, rccipiat, miiiimcque poenis, afficera


    *
    velif, si j n r c m ac respondentem ipsi bmiorem v i , .
    cissim cxbibcrc non possimus : quippc caHeroquiii
    " ;,
    ciiam bocAeri nallo modo poteei. Nam faciie qui ,
    dcm est, Deum offendere, sed eumdcm bonore afft\ ,
    cerc nullo modo possumus. Quamobrcm ? Quod ab
    '
    ipsomcl nobis concedilur, u l eum bonore afficia ,
    nius, qio fii ui ipsMin illud posse qnid facerc, quod
    . ,
    ad Dei gloriam ccilere pulctur, haud abs re non pro
    , ^
    dissolntione debiii, sed accessione sil babendum.
    .
    In imiversuin vcro, qux a ininiinis erga maximoa
    Onni, si qutdem iufamiam adferunt sane quam pu>
    ,
    sillamei niinimi momenli, pro inaxima spleudidissi , . .

    ' , .
    ^
    |
    ,

    nos, eliam ctim qitatibet cxsuperantia, nlbd boc
    ^
    adjicere glori* poiest. Deus vero, qui bonus est.
    ; , cliam cupidilalem cxliibcndi bonoris iia probai et
    .
    adruiiiit, atque si rem ipsam praBStarc poesemue.
    ' . Quippc cuin nos a39 alionuin omne dissolverc cupimus, ei maxinie quod debeiur factiUaies uostras
    ;
    , siiperet, pro rc momenii nullius id ipse ducit; ncc
    nniin a nobis quidquam desiderai, nisi qnod noslra
    ,
    sit in polestale posilum. Quinaai ergo coiisenlanenm
    ,
    sil, illos poenas daluros qni seipsos per puram poc , ,
    nitentiam totos in eum rcjecerinl ? Atqtii saperva . ,
    caneum esl puram dicere pocniienliam ; nain fieii
    .
    nequilutsit pocuilentia, qux oiunino pura non sit:
    $, ,
    , '! D P bancenim idcaoiur, el q.io pacto fieri puri. - ficalio per rem non puram possil ? Enimvero poe , , niteulia cst, resipiscenies d admissie ei faclia ~
    ^, - nitcntiam oslendenies, ad cum eurrcrc qui servare
    ^ . , poicsl, idque (olo corde luo, toto aniino lo(it>que
    ; ^ viribus tuis, uii lex prisca loquiuir. Dei vero ea bo , nitas esl, ut eliam qualem qualcin poenilcntiam bc , uigne recipiau Nam cum cleracnssii, ipsum velle
    . rcspicii el quod noeirisesl pnsiium iu viribos, ced
    ' . diximus. Praeierea bonum illud etl.^m accedit: nam
    ^ , cum nos primi vcl paulum bonai vobuilatis aldilerl, , mus, conCeetim Dei nobitadesl impulsio, per quam
    perfeclum velJe nobi$ iribuitur. Et quid *'go di<o
    . "
    CUIII priiwi nos alluleiitjius ? qiiaiido siam non VA^
    (
    lenles opifex ille rcruai moais omuibus ad bouuu)
    ) ,
    c

    o b

    a l u s

    f u e r U

    | 0 <

    cr

    PiTROL. G R . CLVI

    16

    491

    MANUELtS PALJSOI.OGt

    impellit , ahsque coactione tameqel \iolenlia, quod . Ha rem fieri minime convenial. Animi namque sa , '
    natio inedico quidem indiget solo Deo; sed inlerim
    .
    renim ex eamm esl numero quae a nostra vo .
    Iuntate pendent. Oporteienim primum liabere sensum imbecillita'is ua\ dcincte nosse medicum,
    adeum currere velle, si qui valetadinem inlcgram desiderant. Quapropter Hli qui poenis afficlendi
    8iint(neque nnncde Ddelibos tanlum loquor), ipsimet omnino sibi poenarum auclores , non Dcus
    qui sane permiriil boc fieri, non jasiiliae sua? causa tantum, sed eliam quo 1 aliqult taciiai utiliuiis admi^tiim 8 i l ipsis poenis. Nam hoc uli tredamiie, omnino nos ipsius erga nos bonilae cogil.
    Quare si haccila se habcre videnlur (vidcnlur
    ( * *,
    *nlem omnino), quonam pacto fassil u( de bomine
    , \ pravissimo atque pessimo in bac riia quie de , ,
    sperel cum medelam is in manibus babeat, salula ,
    rem illam poeniientiain, sicui et supra dictum ano- ; \ bis eel ? Et quando Salvaior ipse nobis promiiiit
    , ; ; , \
    ee mox iirvocaruibus adfuliiTiim, adeoque inaspeela- , bililor adest, et manifesio ad salutarem bauc volmi
    lalem juval omnes qui boc ab eo flagilant, qiiis
    , I
    obsecro, nisi vebemenlcr insaniat, recle vci de ja *
    cenlibtie inipso maloruin gurgite desperaverit nn, ^ , \
    quanijSisoliniisPricordia potcsiaiique fldentes illius
    f ; "'
    qui graiis serval, rcsipiscani? Quamobrem denul ^ ; ,
    lis omnino desperaudum, tiisi qui inagna quadain
    .
    insania deseipsis despcrarunt. Nam propier acer
    um muHiplicium peccalorum desperare, sitriium
    , omnino fuerit, donec viiam banc pranseniem nou
    .
    deposuerimue. Nam velle Deum misericordia n:o- /
    lura uii pote&iate sua pro iis qui eum invocant, ea , *
    tis, opinor, consenlancura c s l : idem si quid facere

    volueril, in eo perftciunde viribus ul destitualur, fi- ^ .
    eri nullo inodo potest. Nibil igilur iis qui baerent in
    -
    - >, .

    peccatie, ad boc deest, u l salvi fiant, quam ul ger ,


    manam agere pcemienliam v e l i n l : qnippequi Jonam
    \ , \ e venlre belluae atque imo maris rfpuii, idem bos ,
    quoque dc venlre hoslis el imo vitiosiiaiis fundo
    . , \ \
    cxiranere potest. Aiqui Jonas conservatio pTodi . ,
    gium quoddam erat, neque neeessario requirebaiur
    , .
    itt Deus 1d facerel; non enim cerie flagiubimus , ab eo, quaecunque potest, eadem ut omnia faciai,
    , ^ .
    verum uli prosiraiie a peccato, qui deiude corrigi
    ; " ' ,
    veiini, manum ipse porrigal, baud dubie necessa- , .
    rium esl. Quamobrem ? Quoniam islucipse facturum
    ,
    se promisii, d u m ad petendum, et quxrendum, et ,
    pulsandum bortaiur universoe. Nonenimui illaqui- * ,
    v

    dem faciainue noe adborlatue esl, at quid inde sit , , \


    evenluruni lacuit, cogitalionibns noslris in ambiguo
    ; reliclis, scd illud ipsuni quoque nobis oslcndii, cnm
    . , * - .
    pelilioni adjieit impetralionem, quaesitioni invenlio
    nem, quodque foree aperiendse sinl ad illoFum qui
    . *
    pulsanl icius. Itaque promissum hoc gratia est, cu- ,
    jus cenior persolnlio qnam omnium inler homines
    ,
    dcbitorum. Nam nos sane quod atiinet, ^ t i i mullis
    , affixi sumus viiiis, ac non raro quidem resipiscf- . .
    )us, verum plerumque juslara ad persoluiionem
    , >nimis imbeciUes eumus, consenlaneum est, neque
    .
    graliam, neque debiiutn exsolvi, quando malum
    " , ' #
    hoc eiiam accedil. Quippo cum noonunquam
    , *
    id prsettare poesemus quod decebit, praesta' ,
    re non volumus. isla locum io Deo noo babent:
    .

    433

    OiVvnOVi.

    \ , , * ' nam ubi Dcus esl qni promitiil, Geri nonpolest quin
    idem perOciatel ad Gnem promissa perducal. Itaqne
    , \
    de
    neroine desperandum, nisi se dignum arbiirelnr
    ,
    de
    quo desperetur ; caque decansa nemo,qui novii
    , ,
    haecet sapit, mihi si parere velit, desperei, sed vel bo
    na spe frelus gestiat, bonie in operibus viiam scmpcr
    , .
    extgens, vel in]egregiamillam vineam veniensad un ,
    decimam boram, gralis exspcclet acdpere qiiauiimi
    , ' \
    , , jure datiim est iis qni elonus et aestum diei nderunt.
    Ego qni viiiis oranes aniegressus sum, dfemeipse
    , ,
    non desperabo ; el eaindemob causam, necdc quo , .
    , - quam omnium. Quod ulinam tu quoque, qui lapsus
    , ' - es expers, facias, ne judicana alioe, ipse judiceris,
    * , et inexorabililer damnans, qnod esl in ornculo,
    , . iiidem a Deo damneris. Nam si de seipso quemquain
    desperare baud parest, nec eiiamde quoquam 0111 ,
    nino, non si maxime de eo desperent universi, quo, , naro paclo dealiisjurequis desperaverit,quorum uec
    ;
    acctirate deticta sic novil, tu mala propria, nec ejus
    ' ,
    temporis animi affectionem in quolibet, aut res vel
    ' .
    tnlbsvel exlririsecue eis accidcntes ? ideoque viri
    , ,
    prxstatUissiini nec desperant de iis qui non despc , rarunt, nec facile condemrianl : nam hoc rationi
    ' consenianctim esse judicant, setpsos quidem m i
    * ; damnent, sicubi praeler officimn fecerini, longe
    , .
    interim remola modfe omntbus furenie contra nos

    ,
    desperaiiohe, at vero judicium de aliis ni opiflci
    . , ,
    rerum permiltant, cui nibil in rebus creatis est
    * , incognilum, quippe facullatem judicandi de cogi.
    , ' , - C lalionibus el conceplis cordisbabel, u l beaius ille
    Paulus inquil. Non judicale, ait Salvaior, el non
    . " !
    ; , judicabimini *. Quapropfer borum diciorum scmper
    * , memores, neminem conderonant, nec odio prose; * , quunlur. Absit u l hoc faciani. Non cnim taniopere
    , contra naturam communem quasi pede collato pu . gnabunt, licet ei quidvis accidit ex ipsius aninii
    6 - proposito, sed viliumquidem ipsum abominabuniur,
    , peccanlcs vero deflebunl: quale quiddam facerc
    , - consuevimus, cura ulcerc malo membrum aliquod
    noslrum pulrescii, vel quls maxime familiaris aut
    , , ,
    , propinquus aegrotai. Iidem cum norint Cbristum e
    , liam pro iis deprecatum, qui eam in crticem egerunt,
    , , et omnibus illum modis ad resipiscendmn inviianlem, qui paucis ipsum nummis argenleis veiididerai,
    ,
    , ,
    * .
    , , , ,
    , ; ; ;
    , ; ;
    .
    . ' - , ' ,
    , '
    ,
    ,
    '
    Matib. , 1.

    oi

    Q prodiderat, qtii osculo tradideral, qui deniqoe, quidquid tandem fieret, malus tamed perrnaiisurus eral : li.xc igiiur, eibujusmodi cum ame oculos
    habeant, el solliciti sunt de iis qui deliqueruiif, et
    a?griludinem sanare conauiur, omniaque fiunt et
    agnnl mali levandi causa, atque uii re sticcedctite
    gaudeni, ita si nihil perflciant, dolenl. Ac meriio quidem: namsi post adbibitaro curam diuiurnanisabibriaque remedia, malum ulterius serpai, non parum
    verenduiu esl, ne cum paulatim pra3valiiertt, in desperationis vortices correptorum aniinos delurbct, iq
    quos praecipitalus nemo unquain emersit. Ila se
    gerunt illi qui germanam iiiinimcque vitialaiu \ i f >

    495

    MANUEUS

    PAL^OLOG

    lulem possidenl : at qui parlicipes quidem illius , ,


    sunt, sed adulleratie corruplaeque, deprehensos in , 0,
    peccalis non ulmiscros deflenl, nec m aegris suh-
    wniunt, nec praMcrenntes profiilura docent, aut ,
    obvaganles opem imdocunque conquirunt, quam eie ferant, sed veluti raembrum quoddam a corpore
    toio avulsum, el eiuorluurn marcidainquc jamfactum, abdicanl atque rejiciunr, canibus elcorvis
    dilacerandum, vel uli magis proprre loquar, malis geniis devorandom. Poela quidem^iceret,
    . . . lp&os autem canibusque avibu&que
    cunciis oblulit in prwdam.
    At quos homines, ob.secro ? qiiorum vcl hostis
    luiserlus fueiit, bumiqtte jacenlibus maiiuin porrexerii. lmo niortuos eliam homines bouoribus
    afficere consuevimtis, el mulia eisjusta neccssario
    persolvimus : ab eisdem membrum quoqiie abcis-

    : . .
    ,

    . , ;
    ,
    . 5; ,
    '
    , ' sum, ac quocunque modo rooriuum, nonnunquaRi
    , \ , \ , \
    ab illis ipsis qui resecucruni, et conimiserationcm,

    ei sepulluram consequitnr: qnarum sane legum
    . \
    mcminisse mulio magis oporiebal in iis qui et v i \ i \ siinl et atgri, quam in illis qni oninis opis sensu
    , ;
    carcnl. At isii prseelararum in bac parle legmn
    .
    oblivisruntur, ubi inullo maxime illarum meminisse
    , ' ,
    debebanf, elianisi caUerarum omnium oblivisceren-
    dir ; non eo dmilaxat quod ila ralionem babiiuri
    ,
    vivonnn essent ac plenimquo sanabilium, verum
    ' ,
    eliam proplerea quod hi morbo laborenl niinanle , ,
    non corpnri mortcni, quaro obire necessaiio cogi , xjj rour, accedcniftin sponle sua, perquc resurreclio- ,
    nem abolendam, sed auimo, ctijns rcterna mors . 1

    est, cum el ipse sil aciernus ; aidmi namque nior- ^ . ,


    inlelligerfe debemus esse direinpmm a Dco.
    Quod si Deus Tera vita cst, qui prorsus Deo spo
    lialiswil auiim, veram vitam amiseruui, ad quam
    . )
    reditus omnino milltis esse poiest. Csuteroqui vcro

    corpus ubi morluum f u c i i l , u l cum co moriaftir

    animus fleri uon polesl.. Al ubi trislissimam illam
    , morleni opf>elieril aniinus, etiam corpus ipsumposi
    . .
    resurreclionem quasi niorluum ct luiserum modis
    ; , ,
    omnibus cril : nam quo paclo rcs aliler babere se
    , . {.
    possit, cum id quod ipsum corpus [vivUicat, veram
    ' ,
    v i i a m , quae Deus eel, amiserit? Eadem eslet dae .
    monum ralio; nam cos, qui veram viiam amise, ,
    runt, non fas esl mutaiis animis ad eain redire :
    .
    quod quidein illis si superessei, consiiuililcr fieri
    possel, ut emcndati viia 'illa quoque poiireiitiir. D
    Quamobrem mors animi res csl omnium m-.ixime
    ;
    forinidabilis, el qui niorbo laboranl ad nialum
    boc lcndente, non mcnle pra-ditis esse odio de- , '
    benl, scd misericordiam potius mereri. Ac pnr . FIv , ,
    quidcm eral dubio procul, u l qui el virluiem
    , ,
    ct viiiosilatera, quasiquc ambo isiorc promi ,
    scue possident, adversus ea^teros sese non effer
    rent ob Mnam illam parlem meliorem, nec viliosi, ' .
    taiis causa vultum in lerram defigerent. A l isli cun- , trario, quam par erat, modo se gerunl. Nam prop- , ,
    ter virtulis ponionem, tautiim non ipsum coelum

    somnianlcs, graves ac iniolerabiles sunt, caBlcros , '
    pro nibilo ducenles, ipsam vcro viiiosilatem, qusc in ,
    cis est, nec recie agnoscunt, cum ab ea mens ipso- . .
    rum corrupta sit, c* agniiam oro rc lcv* ducuni, ,
    c

    497

    ORATIO V L

    498

    ; ;; ; , bno ne qutdem seniiunt hxc sibi aceidcre. Sin aliiis quispiam in eadem incideril vhia, el vicissim
    - '
    virlutibtis iisdem semel exercueril, ipsae virtules
    . ,
    oblivioni Iraduntur, cl adversus eos scnleuia plena
    ;.
    \ , - cavillis profenur. Et quid ego plura dico viiia? Nain
    si quis convicius ftieril uni laniummodo servire
    >, ' , ,
    vilio, quodque levius eliam essc \idealur, slatim
    , . ,
    , ; " ab illis audit, Miser ilie, infelix ille, aliaquc plura
    talia; item, lu, qualium reus suppliciorum non
    ,
    teipsum demergis? iiaque non desinunt prius quam
    ,
    oslcnderint, bomincm scxcenla meriUnn supplicia.
    . Qiiam nd rcm admirabill facundia quadam uiunlur;
    , ' ,
    nam slve ignavia est qua3 criinini dalur, sive seg;ii , '
    lies ad bommi, vel quidvis aliud quocunque '
    ; * ,
    >, - j non bonnm, nimium quanlum rem illam exlolluni
    et amplificant; quae vero sunl in eis virtuies, quam
    , ;
    visadmodum sinl acquisiiu difficilcs, quamvis eas
    . , ^,
    bomines assequi vixpossint, lamcn "viiialas hi vo , , , ; " cant proptet viliositaiis admistionem. Et quonam
    ille pacto malus est, in uiramque quasi partoni
    , * ,
    . , propendens: lu, qui ei per omnia par es, sive virlutem, sive pravitatem specicmus, egregius sis ai , que bonus? Aut enini et ipse bonus, qui lufr simi, , '
    lis, aut lu quoque malus omnimodo qui alis tc
    . *, , ^
    condemnalo par cs. Quin eliam in bac parie siipcras
    (, .
    illum alleruni pravilale, qnod odio proscquaris, cmn

    ipse non sis i 111 odio, quodque damnes eo> qui l i
    , ,
    bi par pro pari non referunl. Sed, uli vblelnr, fa .
    cilius ad mala quain bona proclives sumus. J^am
    ,
    , . ^ acuie aliorum viiia ccrnimus, in nosiris ncc orulum babciiius, ncc aurem, ncc utlam imeiligenliam,
    ac ne quidem habere volumus. Imo viderc esi ct
    . ', ,
    , - aliud quiddam nobis accidere, nihilo melins il)<>
    priore, gi non mullo quoque delerius csl. Nam qnae
    in aliis eximia sunl, ploruniqiiti non agnoscimus:
    ,
    at mtdia, longius a quibus absumus quam a parti , '
    , bus Hyperboreis Hcrculcae columnae, nobis ipsi vindicamus, elatoque maxitnc supercilio, nos aiiis su, , ; , * - pcriores csse puiamtis, ac ne qtridein inter bomine^
    csse nos arbitramur, sed quadam in parte coe .
    l i : quodque omnium pessimum csl, ipsam vii'osiia ,
    ; ; , lem qu.no in nnbis est, vJncentem aliorum forlasse
    viiia, virlulcm apptdlanius, ac noimunquam pro ; . , ^, bare conanmr hanc snpra virtuies omnium posttam
    esse. Ne bic quidetn Misisiimus, scd bonis eiiam
    , ' ,
    viris invidemus, eortimque virtntibus nomina viiio ^, '
    rum indiiiHis. Simul abominabile qniddaro a d m i
    slumesi, <|uod ne quidtMit erubescamue, sed impn * '
    denter adeo progredi.imur \ iis quorum nos pn , *
    dcre debebaf, quasi si quispiam scse licenlius gc ;"
    ral, ea designins ob'qna! coronam sil piOmcrUiims:
    , ^
    adeoquc simiks snpienlSbus snmtte, n cotidemnan (
    dis
    sliis, ai interim non perseifliscimus, a nobis ea
    , tb ISior ),

    ; , siudiose iieri qu: conlra nos fpsos sinr. Quo sane


    - quid vblcri detcrius possil? Nam cum'maluiii sil
    aiqiic noxbini, nostra et aliomm peccala paria fa, ' , ,
    rere
    (nam aliena neino novil ; iiein, Onu$ quisque
    ,
    suum portabit*), quolies aliis gravcs . U H I H S , I ' 1 i n e i ' ';
    1

    Galal. , 5.

    MANUELIS PAL/EOLOG!

    orabiles nosmet jtidices in eos geriraus, qui paul-


    lum ab officio deflexerunl, no&tra vero*fitia, forlasse ne loleranda quidem, factis eximiis inserimus,
    qui non dala velui opera facimus ea quae contra
    YIOS ipsos sunt ? Nimirum nonnullis morUlibus accidere mihi trisle quiddam videiur, qui zeli vilio
    laborent, aon secundum scienliam . Naui crudelitaie commoveri videiilnr, et inhumanitaie odii
    plena, dum vitiis obnoxios oderunt ei aversantur
    quos el miserari debebant, et uti corrigerentur
    operam dare : quippe, roeo quidem judicio, poliore in parte claudicant, qui dum odere malos,
    recte faciunt, al dum odere ncgligunlqoe quod
    jusdetn est nalura, conlrariam iu partem peccanl,

    MX>

    , * . , ,
    ,
    , , \ . ,
    , * $ ,
    . ( '
    \ ), \
    , ,
    , -, . '
    Aiqui oportebal eos, proprtormn delictorum me- ^
    mores (quae fortasse roulta roagnaque fiierint) pra>

    tereaque temperamenii bujus esseuiiam coimnunera
    , ,
    inluenles, neque novum quid ducere, si quis lapsue
    . ,
    sit,neque voluptaiem quasi quamdam capere detna , *
    Jo quod cognato acciderh. Nam nullo inodo se prac - .
    bcre milero in eos qui cum ejuedem nalura sint,
    , ;
    Biiseri facli sunt, viciutis esse nequit. Alque equi, dem scire nequeo, sitne durilies isla tiimia religio ^, , ,
    Buui aliquid, ac uon conlrarium poiius; imo po , *
    l i u i recte noYi, nonessein buc religiosi quidquam,
    , \
    sed plane conlrarium polius. Quippe morsum ali . ,
    qnem senlire dclinquenliuoi causa, juslutu esl et
    , ,
    consenlaneum, quodamque wodo dellciis eorura
    ,
    orudiiQs, modeatiores efiici non exauhare, non^ova- \ .
    rc, nou gaudere, quasi si alia nalura forel qirae lap- C \ .
    * siu Enimvero arbitror equidem bis contra

    quam par erat agenlibiis, boc etiam absurdi accide- . ,
    r e : P.ogitare qiniirum eos, aliis labenlibus, pudore
    iiiffusis, dira. qusedam incurrentibus, &e meiiores
    .
    ac splendidiores babitos i r i lam apud Detiro quain
    ,
    rnenie pra?dilos judices. Aiqui plane conirariura
    quidvis bic de eis esi eiiilimanduin : fieri sciliccl
    , .
    tales nuilio se ipsis deteriores. Quippe cuni iosidel
    ,
    auirno invidia, non adniiraiionem ejusmodi viiium
    . 01 ,
    inereiur, imo quale $it iis bararjirum iuvidia, qui
    suntin hoc vilium praecipilati, cuivis pcrspicnuin cet. , . '
    Nimirum oporlebal os suisedocios uialis, igno8 ere prono ad lapsum lulo aique raassa?, qua , ,
    .
    quidem exsisiU, ex coinposiiione
    pugnaque
    *
    quaiuor elementoruui quae invicem sibi aHernum
    ,
    repugnanl: ideoque Paulus eiiam ea mibi lantum

    ,
    iioo iragice descripsisse nidetur, cum elemeiua d i x i i aerumnosa. Hi vero u m puri sunl,uleliam prae- . ^ ,
    clarum Eiiae zelum malo quodam studio tinccre ge- ,

    siiant, cuiu meliore nonliceat. Sedenim uii sanevo, .
    luerint, affecli eini, nos eos baudquaquam judicemus;
    , noii eniin grassando Gbristi Iriburial invaderaus.
    , , . ^ Quod si nosiram in bac parte sententiaiu adminere
    ,
    dignabuntur, ealtem neininem omnium condeiuneni,
    ,
    ; ;
    quandoquidem veoiam dare*nolunl. Non enlmusque

    adeo Terociani, ulab illis se /iiiis immunes puieni,
    ; ot quibus servire ?ident eodem oriosluto aique lempe1

    * Rum. , t .

    50t

    ORATIO V i .

    6V
    , . 01 ,
    ,
    ^, ,
    /
    * ,
    .
    , ,
    *

    , , ,
    : , ;
    .
    '
    , , , , .

    rainento, divini ut hominieciijusdam verbis ular.Sed


    enim hoc etiameie concedatur. Sint cxperlea omnis
    omnino delicti, tam majoris quam ininimi. Quanara
    re freli puiabunt&e in poslermn quoqud moreseosdem conservaluros et in bonis pejseteraiuros f qnis
    aruspex, qvis vatet perduraturajn cuin eis opthnam
    illani vivendi raiiooem adflneoi usque signiftcAvil ?
    Atqui propemodum unhrersi qui propter viriutera in
    admiralione sunl, non absiinuerunt ab omnibus quae
    vitare debebant. His enim boc, islis illud, omuibus
    autero oronino aliquid accidii, ul universi agnoscereni eese homines esse.Quare pueri eet atque deliri
    hominis, afflrmarequemquam, ea e vitalurnin, quibiis obnoxii fuemnt omnes. Nam si divinissimus ille
    Panltis nullius quidem rei sibl consrius erat, sed
    ; , - nihilominus ignoraniias suae metuebat, ideoqne dice, \ ^
    bal, in hoc tum juttificatui , qno pacto non
    ;
    onlrcmhcenduro universis, veritis ne quid ipsis
    ,
    fgnotum sil, et in eo jaceant in quoseslarc pulatil ?
    , *
    Itnrsus enim Paulini* verbis uiar ; in lerlium ille
    . , ,
    ocelum ascenderat, nibiloraiouscorpussuum suggH labal iuqtie serv.tutem redigebal, ul ipsemet loqni'

    lur*, ne qui aliis praedicassel, ipse rejjcuhie fleret.
    , * Quis ighur audax adeo, quis adco slolidus, ui glo.* ,
    riari de inceriis velit, atqtie ftducia concepta putare
    , * * fctabiteni se mansurum quovis tempore aqtio casu
    , ,
    H*c viia quoddam est iter in quo co nplnres el lobriei
    . lapsus el offendicula s u n l , ilidemque frequenles in
    , : , C
    ^uielunt errores qui mulla continenl impedi! .
    menla. Alque adeo bonum tibi fueril, opiiur, ul i p se libi nnllius rei coiracius, cum Paulo dicas, Son in hoe $um ju$tificatu$ ulque, praueriiorum oblilus,
    in iis quae anie pcdes sunt enitaris, eladversusfralres neque feroctas, neque temet efferas, neque de i i
    desperee, eed lam de luisquain alicnisillum ferre judicium sinas, cui Paieromne judictum dedii. Nam
    si quod eet iter bis conlrarium, id videndum, m non rectuni t i t a d virtuteo, uti Plaiosane loqueretur.
    ; 3 Aleniu) quid istasc ego prcfero,quando eliam lemere fratribus eaepenumero Irasciniur, nec biimi
    , jacentibuft opemque noslram requircntibus ullo rao ;,
    do dexiram porrigimus ? Terribilo verbum istuc :
    ' . "
    Ex orejudico te, terve improbe *. Nam cum aliqui

    ,
    .
    malis eliam illis succumbunt, quaealiisobjiciunt (oi

    abccumbent sane, cum carne veeiiti siiit atque boc
    , (
    in niundo deganl), quid agent, obsecro, quid (iicenl,
    , ,
    improbiiaiis propriae ralionem reddere jussi ? Per
    ), ; ,
    ipsum Salvatorem veniam poscent. Non poierit au ; ,
    lem boc fieri, non poteril: sed prout a?siioiaverunt
    . ^^ *
    alioe, iiidem et ipsis accidel : naro absque eo sit,
    , quonam referenda jusia istacc censura, depressa,
    ' , quassaia, superinfundendo abundans, quam nobis
    , ,
    einum reddenl ? Qnilibetanimum accurale adver , tat. Nam judox ipse pronjintiavil, niti quis remise ; .
    , ' - rit, futurum ut ei non remittatur \ utque jusiam
    poenam 11011 effugiat. Et quid ego Jtista? pien.e men0>\ * .
    lionem bic facio ? nam ipse seipsiun eondeninabii
    ;
    qui sui similes oppugnat ;eteniin animos ipsa coar
    guii conscientia, ncc facile, meo quidem judicio,
    .
    ullam iis excusaiionem conccdii, quaiido prius om', {5, , nem praeiexium aiuisere, qui ipsoa purgara poasel:
    '. .
    f

    e o

    1 Cor. iv, 4.

    Cor.

    ix, 27.

    Luc. xix, 1%

    Malib. i v m , 33.

    03

    M A N U K L I S PALJEOLOGI

    504

    quippe pronuntialae adversus pares genienliae, quo-


    rum judices ipsi non sunt, crudelilalis, ut opiuor,
    plense, omne perfugium ad praeiextus eis adimunt,
    prolalumque decrelum ab ipsis adversus altos oseis
    obslruil. Nam dumjudicat alium,\teipsum, inquit Aposlolus, condemna . Admiltis eniro eadera ipse, qui j u dicas. At qui servum illum alienum nullo unquam mot!o judicaredebebas, si saperes, exlraquam in his in
    quibus polesialem ab iis, quibusconveniebal, accepisti, nimirum a Deo el Ecclcsia. Qui fit autem til ipse
    tibi persuadeas, non resurrecturum aliquando misfcrum illum qui lapsus esl?Nam elu(i resurgaia lapsu,
    ct uii non aniplius cadal, non tuac facultatis csl ac
    pctestalis, sed omnium rerum opificis, el ejus qui
    jacei, arbiirii. Neque vero uon consenianeum est, lum resurrccturuin el immunem a malis ftuurum,
    cuin perpetiendo didicerii qua? fugienda, qux 11011.
    iloc eliam fnibi crede tibi diccnli, qui alios lcmere
    condemnas. Ne luaquidemipsius scire potes, nedum
    ea quae univcrsoruai sunl boininum. Quaniobreirt
    prrsiaret, in noslra nos mala polius quani- proxiiuorum inlentos esse. Quamvis enim dctur, scire
    uos accurale boni roalive quippiam a nobis facluni,
    lainen nec ipsius lacii qualitatein, cujusinodi s!t, nec
    magniludinem omnino perspiciinus; unde l i l , ui ex
    pane jani coguoscamus. Gum autem appeiierit ipsa
    perfeciio, lunc pariiculare illud abolebiiur, uli Paiilus, divinum illud capul, locnlus est \ Iiuo nc iiosira
    quidem nobis nola facuhas est, et quonam pacto al?e-

    , .\1
    , \
    , , \
    * *
    ,
    , , () . 6
    .
    , ,
    , ' ,
    , .
    , ^ , ,
    , ,
    , . , , ^ ,
    .
    ,
    ,
    . " ,
    ; , .
    -, , * '
    , , ,
    . " . "
    , ; ,
    ;. '

    nam recle rognilam babere possimus ? Nam quisqtte Q


    8uum poriabit ouus, ut eunidem Aposlobnndixisse
    cimus. Hocaulemest ostendemis, quod secuiulunt
    cujusque doctrinam, el prudenliam, ei viiain, cl
    instilulum, ei ipsius lemporis cureus aique calus, oinniaque pariier ea quaj exirinseciis arcidmu
    rerum Opifcxatque Doiuinus siugulis imponut omis,
    et jiidicabii, et ad isla respkiens vilae ralioneu a< curalam exigei. Nam cui multum datum est, ah eo

    ;.
    ; "
    , ' . ,
    , , ,
    , ,
    '
    , , ,
    . ,
    , ,-
    -,
    , $
    , .

    & /<rj-

    mullum eliam

    exigetur*,

    loquii vhus ille

    sermo,

    tl e/pcax, ei otiini acutxor ancipiti gladio, et penetram utque ad divhionem animi\el ipiritus,
    turarum
    num

    el medullamm

    mentisque

    part eslignota,

    commis-

    . Nain judex etl

    conceplorum, cui

    nulla

    cogitatiocrealorum
    6

    ted omnia nuda supinaque , sacris

    uti cum Lilleris loquainur. 8 adduclus equidcin ^


    mihi persuadeo, licel universi raortales orii ab
    Adamo, ad mundi usque linein, in iisdein sivc boxiis sive malis versentur, non lauien oadeui C O J I S O culuros, sed cuique lam prajinium quam suppliciutn lale conlingei, ut alioruiu uulii rcspondcai.
    ; Alque boc scilicct plures islaj inaiibioucs sui, do
    ^ quibus Salvaior loculus esl . Quapropler boc ainl plectendiini poiius, ul; diinissa curiosiiaie iii<(uileudi delicta frairum, veiuli qusc supra pcrccplioiieni buii.anam posila sint, propria cxa.-nincuais
    inal.i, nosuaque cuni nobis ipsis compammis, >
    cum nosiiis alicna: quod sane si facereinus, a \cRou J I , 1.
    IQor. x u i , 9. Galat. v i , 5. *
    V' '
    T

    aCaxor, , .
    ' , ,
    11 ' *
    ' , ; ,
    ' ,
    , : , ;
    ,. ,
    ; '^ . ' ,
    ,
    , :
    ^^, ,
    ; . rf^ ^
    Luc. , 48. * ilebr.iv 12.
    ibid. 13. 'Joan
    6

    505.

    , V f .

    608

    ;, ; . ril.ilu procul aberraremus. Nos vero conira' .


    riuiii srquiniur. Nam in alienis acutum cernimus,
    , ad nosira vllia ranrutimtis. Eicnim plerique nior. , '
    lales, inquit aurea ist^c ( l ) lingua, suorura pecca ,
    loruni jiatroni, alienorum accusalores fiunt, eaque
    , ' .
    proplcr muUi sunt inicr nos infirmi et agroli, p/w
    , ,
    resquc consopiii dormiunt, uli Paulus a i t ; qui
    , ; *
    quitlcm cl hoc adjecil, eublimiiis qulddam astruens:

    Si nos ipsos dijndicaremus, non juriicaremur. Cum
    , .

    axiiem judicamur Domino, castigimur in eum finem


    , ,
    ne cum mundo condemncmur*. Vidc.ii' quaniuni
    . ,
    bonum sil sui ipsius accusatio? condemnalionis
    ;
    reum culpa libcral. Non enim judicaremur, ait.
    . , .
    1

    , (> Non ergo, mi cbarissime (nam ad le modo re), , - verlor) , curiose pervesligemus an quid ab aliquo
    , p
    mali factum sit, Laconicarum eanum instar, quae
    ( ; ;), '
    narium odoraiu feras indagant, el sagacis idclreo
    ; ; / , ; naris a Sophocle appellantur; neque nos ipsos
    <5 ,
    pro justis habeamus, quos rccie vixisse putemus,
    ' , ne cum mundo condemnemur, atit Dei virgam
    ; ; .
    experiamur, si maxime mile supplicium divinitus
    , impelremus. Tunc eidm Deus erga peccanles ve . uti filios sese gerit, cum ipsemei castigatoris in

    eos munere fungitur. Ilaque bonum esl illos qui
    ;, .
    deliquerunl, casligalionis medicinam consequi, sed

    oplimum, non lapsos illa non indigere; eaque, , - propler expedii in nosmet ipsos rfuntaxal atlenios
    .
    nos esse, quemadmodum Lillera? sacrae borlaniur,
    , nec adversus fratres delinquenles efferri, uefcstu
    ;
    cam in oculis proximomm cernamus, cuin trabem
    ^ ; in noslris ipsi gesleinus : vel poiius ne festucam
    . quidera ceriiere possumus, dum irabem lumiutbus
    , ; ;
    oculorum offictemem gerimus. Pratler baec vero
    , ' . ,
    jiidex 681 is qui condidit, non n o s ; el judicii leni ,
    pus, nou boc pra*8ens, sed fulurum. Alienum ergo
    '
    ne rapiamus, vel quod ipsius Dei polius esl, 8i
    ,, ' ,
    quidem oblinere quod noslrum esi, voluinus; nec
    * . " ,
    eos qui esse mali videnlur, ante finem vilas pro
    * . ,
    tniseris babeaimis, nos ipsos inleriui bealos du , * , '
    cenics, licel beatorum loco rcs noslrai silaB sint.
    ; .
    Quam euim diu quis vivil, queoi ros ipsius exitum
    , . ,
    sini babiluraa nescit. Yirum vero bealum non ex
    ; principio ncc dc mediis, scd ex iiinere ioto reclc
    . , ^ confeclo Cl absoluto, consliluinius. L u b c t u l i oralione probxiore, cum ipsius morbi magnas esse
    ; ; ,
    vires videamus. Aorius ejiim pugnandinn adversus
    , ;
    eos qui robusiiores sunl iuier hostes. Nos eitim,
    , , ;
    qui ne propria quidem novimus, multoque minus
    . ^.
    alicna, cl condemnamus Iratres, el de iisdem de
    ;
    , '
    spcramus, ei odits eos facile prosequimur, ubi
    , '>
    pcccant, CQIII sa^pius ipsi pejus affecti siinus. At
    . ,
    Deus illos nequaquam odil. Ettnmsi quis omae
    ,
    pocratiiin superaverit, bominuin qni unquam exsii , icriini, addain eiiam omnium qui ad finow ueque
    ; .
    niiUKU fuluri sunl; ficri lamcn ncquii illius ut

    ICor , 30. ibid.


    4,32.
    4

    (1) lioc est,Cbrysoslo:mis.

    !07

    MANUELIS PAL^EOLOGl

    oiliamincurral.Nam in universilaiis bnjusceDeo,


    qjn prorsus ab omnibus immunis eal animi morbis et afleclibus, quo paclo qnis odium invenerit,
    quod iiuer pejores animi morbos excellitt Aique
    boc sane nalurnli eiiam modo quodam coneidereinus. Quippe cum Deut sitdileclm, secundum charum illum aposlolum, quid esee Deo commune coro
    odio possii ? Neque vero mibi arguta velim isiaec
    objiciae, quod scilicet ab iuitio malos vel bominem
    miserari consentaneum sii ai eos qui virlmis ex
    pr&scripto vixerint, deinde vero ad vilia cursu,
    quasi quodam se contulerint, ne ipsum -quidem
    Deuin. Eienim verum est hoa illis deteriores esse;
    nam illi ne norunt quidem accurale viam dueentem ad id quod oplimum, nec bonorum aliquem
    giistutn perceperunt, quo adducli ea magnopere
    appetaut. Qnae sane non coniemnendam eis excusationem pariimu At hi bonis in operibus a pueris
    exercili sunt, et ad senectam usque virtulis io
    exercitiis viiam exegerunt; deinde bonis, quibuscum vixcrani, quas pro deliciis habueranl, instar
    alicu;ug piaculi rejectis, nibili turpiludinetn facienlt*e, nibili viiium quodqne damnuin ex eo provenit,
    semiulem erga voluplales divina cum graiia commuiaruni, ideoque mullo pejores illis facli sunt,
    qui ab iniiio boni non fueraot. Verum non ob basce
    causas benigno quoque Deo suui in odio. Sedenim
    persuaderi roibi non patior, inquiet adversarius,
    non bos abominabiles esse Deo, qui raala odil, cum
    pessimo consilio de bonis in maloa mulali *int. r

    _ .
    _..
    . . .
    QuandoquiJem
    enim
    hi
    raiseri
    uon odio
    lautum,
    sed abominalioni quoque suni el cognatis, el amicis
    ei paremibus (opinor )ipsis el liberis, ol bominibus deinceps universis, propter viliositatem solumet pra*italem, nuiltosane magis inereniur uiiuvUi
    Deo sint, omnium causa ; nam ei qui in lulo volvitur, quodnain consorlitim qusfeve socielascuin Peo
    fuerii? Eteniin non puro, ceu vir quidatn eximius
    ail,puruni altingere, nequaquam fas fueril. Iinovol
    hoc eliam modo perspicuum est, quod diclum f u i l :
    nam qui bosiiliter affeclus esl adversus aliquem summopere dilectum, ilidera et erga diligcniem affecius
    erit. QuoJ ipsura e contrario paiet: qui enimamicum tutim amal, eiiani tibi gitamicus necesse esl. Sic
    v

    508

    ,.
    ' , *
    ; ,

    ' , , * . " ,
    . *
    ,
    , \ .
    \
    . '
    ,
    . " , ,
    , , '
    , ' ,

    * ^ , .

    .
    . '*
    , \, , . *
    ,
    , * , ,
    , ,
    * ,
    . , ; .
    * ^ ,
    ...
    -
    . . .

    .
    . , .
    . r #.
    . . L . . .
    \\

    \
    .
    *0
    *
    . *0
    .
    , ,
    ,
    , , ,
    . *

    . *
    *
    ,

    7 ef

    igilur cl isli virluiera odio prosequeules, acceplain Q

    n
    , '

    dali, jam
    , * :
    Deo, sponteque sua cursu ad malumdela
    .
    amplius graii stint Deo, sed dubio procul invisi.
    , , Non recie, vir optbue, coaclusisti; nnir proposilio.
    nes quidem ipsaB verap, sed conchisio divinis in
    rebus, ad propositiones miniine quadraro dcpre- . "
    bendelur. Noslris enim de rebus recte lalla dicun- , ,
    tur. Quae vero Deum spectant, de iis sane nobis * ,
    ,
    el loquendum et cogUandtini ex ipsius digniute.
    , Fuerit aulem ex Dei dignilale, nullam ut unquain
    oderil, quem ipse suam ad imaginem manibus pro- ; *
    , ,
    priis f o r m a r i t . Non enim instiluio auimi mulaio,
    ,
    naturam quoque euam muiavit, u l maxime lapsus
    , ,
    sh. Quin et iili bouiines qui pravilaleiu oderunt,
    > , eodem modo mibi se gerere vidcntur. A i quorum
    0

    509
    ORATIOVI
    516
    (. , - diversa gentenlia est, qtiique non vttium, sed I n fectoa viiio vebemctiter odere, cum eorum aupra
    \ 4 * , , . caeteros omnes misereri deberent, an non maglg bi
    digni gunt odio quam qnos iiijuste Ipsi oderurt ?
    ; .
    nam pro eo quod caugam exorbitatronis illoruin
    * .
    odisse debebani, et diligenler operam dare, malo
    , - rum ut occasionem tollerent, ct morborum bujusniodi radicem evellerent, laboranliqne parcereni,
    ^ .
    quicunque landem morbus esset, m conlrarium bi
    , ,
    , - plerumque tenditnl. Nam nullam quidem borum
    , ' - ralionem vel exigu.un iortassis habent, quod ipso , , rurn sane facta decJarant: ai liominein ipsum qui ; bus, obsecro, coniumeliis aflQeruut ei iiiseclanlur ?
    \ , ; Quapropler ei ipsi culp^biles fiunt qni quacunque
    ; d
    s a vel praHexlu, illo* odio sibi persequendos
    . ,
    staluerinl. Tanlum eniin abesse pulo, ut quss abs
    , ;
    te prolata sunt, bos odio dignos esse demonslra ,
    rint, ui etiam perspicue probent, eos comruisera, * Ttva
    tionem mereri. Nam si volenies, ul tu quidem ai?,
    . \ provenientem ex vinule felieiiaiem respueruni,
    (*
    ac seiuet ignitis illius maligni lelis Iransflxerunl,
    , ),
    per quae aniroi niors ingredilur, quo pacto 11011
    ,
    omnino iniseriores sunt omnibus, sicul et alio quo ,
    dam modo necaiis i i qei inanus ipsi sibi affe.runi ?
    6. ,
    et rursus bis qui inenle sani sic pcreunl ? Niniiruin
    , , ,
    talia paii, extrema iufelicilas est, el bujusraodi
    , , sane lacrymis deflemus. Nam mala ipsorum, plena
    ,
    niiscria?, nou modo eiDcere possunt, nuliig ul odiix
    , * persequendi ccnseaninr, verum eliai odia priora,
    , el multa quidem, olim iu eos suscepta, que.unt
    . * , exstinguere. Quodsi maxime qtiibusdam odio suni
    ,
    qui viiam in operibus non bonis exigtint (naoi vidi
    , ,
    quosdani ego, quos ipsi parenies lissenl,tanquam
    \
    malos) nou proplerea paruai recie putaveris,
    .
    iuulio magis esse necesse, Dcus ul ipsos oderit,
    ' * , * * qui praviiatem odil. Quippe Deua dum pravitatem
    . "*
    odil, q u maligui illius invenluin esl, vel polius
    aboininalur, el virlutem diligit, qua3 ipsi peculiaris
    , , est: viriute quidem praeditum amat, sed interim
    . eum qui ad iinuro ^vitiosiialis gurgitem decidii,
    ; ,
    non odit, sed miseralur,non adversatur, sed in ejus
    ,
    aaluie procurandamodis omnibus occupaiur. Usque
    :, :
    adeo veropulandum nonest, Deo quoque illos odio
    ' ,
    esse,quicunque propter vitiosilatem suaia bomiiium
    ; ^ odia experiuntur, ui etiam conlrariuin rationi sic
    consenlaneum, misericordiam videlicel eos impe " eJral
    trare : nain quia vebemenier exosi sunt iis qui,
    ,

    bus minime debebanl; boc ~ipsum est, quod


    . *
    Deum provocat, u l clemenlius cos
    resp!,
    ciat.
    Quapropier cognaioruin odium et
    a . ,
    versatio Dei misericordiam ipsis concifiat, el eo
    '
    quidem ipso quod iiuiigni videaiitur qui eam impe ; , ;
    trent. Naui qui ab oiTicio tanlopere discessil, nd . . aer p^riler ac nulli miserabilis, sed e conlrario po ' ,
    lius exosus et pro deplorato babitus, ul ne suprema
    .
    quidem illa clenienlia diguus ab eis judicctun, eum

    quo paclo noo aequum eet apud Deuin judicem mi. 01 sericordiain consequi? queniadtnodiiui Deus ipse p^r
    isaiain valcm Hierosolymain alloquitur : erea

    c a u

    511

    M A N U E L I S PALJEOLOGI

    512

    quo;l dcserla sls eiexosa, nec babeas qui til.i opilu- .


    lclur. Quod si cliam pcenam eos iuere parerai, sane ; ,
    quam amplam gravibus hisce judicibus ltierunt* ,
    Qiioilqtie niininm quanium remaugei,qui poenasabeis ;
    "* !, \ exignnt,per injuriam cxigunl, cum ueqiiaqiiam ipsisi
    coMvcntai ul eos condeimionl, namid soli Deo eom- ' peiii.Vel polius, si quis accurate rem spectare velii, ' , ,
    ipsorum bonniium conscientia judicii quoque lctnpo-
    ,
    rcdc ipsis senienliani (Viet. Neqttevero ab omnibus
    .
    una prorsus in bos scnteniia lata dici polesl : nam
    qui bealam ad vitani rccia gradiimlur via, illi erga bos . ,
    0 ,
    muliis exos's propter ralioneni vilae non boqam,
    ei iii!gni niiscraiioiic tangunltir, el maximani eis
    nirain inipfndunt, dum corum ad eiucndatiouftni
    rcspiciuni, cl aliius suliliaiiusque longe qnam alii ; m n consideraul. Quare, ceu diclum a nobis, dignii
    ,
    sum qui favorem atquecuram Dei judicis impetrent,
    ; " ,
    non moJopropicr ilios immaniores qui non juste j u - (
    dicanl, verum cliam proplcr cosqui bac bumanilate
    ), \
    nlque clementia uluntur ; quaudo non par esl, ab , . '
    ipsorum bouiiale superari posilam illamexlra finem
    , , , <;
    omnem bonitatem ; aique lmic ratioiii contradicel , \ ,
    itemo. Qu ppe si opiimi boinines omnia gravia fa *; /..
    cile perferuni, modo isdos emendare liceal, quid
    ;,
    illam infiuilam bonilaiem aique clemenliatn de bis .
    staiuere ac vello putas? An bomo punis el labis
    . *0
    eipers, eamne bonis quidem viris paria laccre con; , , ,
    cedis? Nimirum vis eain fortassis, imilantcm quo- * , ;,
    rumdam pravitalem (non cniin luam dico), crudeli "
    laie qiiadaui u l i , el conlra qwara appellalur, id Q ' , .

    agqre quodei minhne convenil. Atcniuvboc inipsam


    non cadii, sed noiis eam bis opein undecunque
    laturaui, omneque prxsiituram adjnmenlum, Unplcniem id quod ad tpsam speciat. Quod si pcrseverabunl ipsi in malis, mullo inagis Deus iu bonilate
    clcmenliaquesua persisiet; inficiarj iiamqtiestdpsuui
    non polest. Quapropler is qui vcre curain noslri
    gerii, cl vere bouuscst, non erga bos, el aliquando,
    erga illos vcro, nu.nquam : sed semper, et erga
    oiiines, quod sutini esl facere nun desinei, critque
    pcr onmia prorsus boc ipsum quod a natiira est,
    bonus el curam gerens omniwm. Serval omnes, quod
    in ipso esi, eo pcrducens omnibus niodis, ut resipiscant et servemur , absque violeiuia tamen
    el coaciione, quodet supradicium est. Quippe nnnc
    qnidciu venii, non ul judicel, sed ut servetmundum.
    Quod si IIOQ jam ipse judicat, sed judicii lempus
    exspeclal, cum oninia noslia magis quam nos ipsi,
    norit, ui, qui ct tcmpus aniicipas, et oflicium judicis
    usurpas, cum nec tua recie agnoecas mala, nec illorum quos daninas, quo paclo non facinus invisum
    Deo periicis? Quorum lc quis in riumerum refercl?
    non oiniiino siolidorum? quippe si judicandi facullatcm naclus a Dco, judicandos ipseoppugnarcs,ue sic
    qnfdsm ca facercs ob qnaj admiralioni esses illi q ' i
    judican li poieslatcm focissel.Isenim benignuselpropiiius o. l crga ingralosci malos.Al cuin abs leipso
    poiesiaictn bancsumpseiis, Mquideinei nonnibil adtuibccres bumaniialis aiquc clcuicnlix, lamen ncc ila
    L

    ,
    \ ,
    ? , . , , '
    . ,
    ,
    ,
    ,
    , ,
    ; , ; ;
    ;
    ,
    ;, ' , '
    D

    * ^ ,

    . ?
    , ,
    * , '
    ; *
    ' $
    ; " '
    ,
    , ; . -
    , , *
    ' . Eica
    ,
    , ,
    , ' ;, ,

    513

    ORATIOVI.


    , ,
    ,
    , ;
    ; ; ; \
    *

    . ,,
    , ,
    ,
    .

    \ , , \ );

    514

    facinus aliqnod aui bo:iu:n faccres. Q:io euim


    pacto? mnUtim quidem abest. Non etiim bominibus
    ea rapere fascst, qiia?Deistini,uNoliim pnrtoxtu c!cmenlix. Nibilominus aliquid erga miscricordcm
    illum et clemcntem Deum excusaiionis haborcs,
    velut ca iaciens quibus ipsc deleciari consuevii.
    Nunccum ncc a Deo judicium acceperis, et aliosoppugnes utrorumque raiione, conlraria le faccre
    declaras. Dcinde ui quidem, dircplis facultatibus
    tuis, anl earnm cxigua parle, atquc adeo vel ab
    micissimis libi ncquaquam id luleris, sed conft stim parricidani et pcrditum bomiueui clamas : at
    n us, ad Dcum quai piTtinenl, ne paria qnirie n
    concedis, sed male tam erga ipsiu quam liMmines
    temet gcrens, quamnaui obsccro, feriv senicniiam
    1

    a Deo vel ipsis bomtnibug vclis? Non bunianam, non milem, non miscricordia? plenam? Enim voro (n
    qiiidem fortassis ipsi tibi erigodio, verum a bcnigno el clementi Dco nequit boc tibi contingere, aiqnn
    adeo ncc ab hominibas paulo inodestioribns. Nefarium namque, nefarium reapse forel, si quae cibi imnn
    objiciunt alii, geverilalem in omnihig laudanti, ea vicissim el ipsis accidorent tecum disceplantibus.
    Qui ergo vel minulissimiim clemenlia? vestigium in bominibus perspicit, an non eonscntanea raiionc
    de illa inscrutabili majesiaie sentict, nisi vesanus sit, et eorum e numero qui ineniem amiscruiu?
    ' , , -
    Sedcnim nos, cbarissime, omnibus Iiujusmndi
    ,
    valerejpsiis, orationem inslitutam perficiamus. Neminem rcrura opifex ille rejicit, neminis oblivisci.
    lur qni omnibus prospicil ; nemo exosus esl aniim

    pcriurbalionnra experti, nec ab eo negligitur, ncc
    , ,
    aliud quid ejnsmodi experilur: nenio non ejus cura
    .
    conlinelur, qui curam onmium gei i t , ncmo non
    *
    ejus dilectione conlinetur, qui boc ipsum nomen
    , ; .
    babet. Acccplabilis illi quivis, a viiiis aliquando
    .
    qui resipnerit. Qnod si quis omnes eiiam viliis sti perarit, eum non ab rc faclum qnis dixcrit idwieam

    materiam bonilati cltunenircqne divinoe, ut in vo
    . ,
    sese declaret. Sic ctiam medki, cl oinncs scicntia
    ,
    praedili, boni quMcm essepossuni, venim si el ma ,
    leries adsit, aclu quoque scienliam probantes, id
    , ' ,
    * C q | | omuibus esse boui videnlur. Et admi
    , . * *
    ralionem illi longe maximam merenlur, qui d> ,
    cilius aliquid cgrcgic pcrficiiint. \U\ue baec sanc
    ,
    maxiina dcclaraiio iurcsiimabdis cst cl infmii.e

    illius clemenlia3, quod eum, qui divinao instritnien ,
    lum essc dcbebat gralia3, posteaque insirumeiiium
    , ciTucaciiaiis maligni illius insliiulo pessimo facins
    , , esi, vas plcniim ejus clemenlise declarat, cnjns in
    ^ . * , ,
    omiie* effusio majore vincit copia flaxum oceani
    ,
    quam Liijus undas torrenles supcrani. El quidem
    . , * bujusmodi bominem recte quis, opinor, ausii dic< re

    vag eliam eleciionig esse, si eum a Pauio recle
    ,
    ,

    dislinguat. Paulus enitn boc noniine voratus esi

    , /,

    '
    ob eam graiiam quam prasdicandas causa Odciacce - peral. Ut gestet, inquil Deus, nomen meum coram
    ,
    genlibui, el regibus, et filiis hraelis. Ilic vero ap .
    pellationem hanc mcriio contequitur , curn nemo sil
    ' \ ,
    alius magis idoneus ad excipicndam Dei mi$*ricorU 0 (

    s u

    '

    .

    , 1

    Tiin. , 20.

    diam. ISam vata quidem muila sunlin ampla domo,

    \> quil vag illud elcclionis,non omniavero

    adeumdem,

    sedjtd alios usut alia parata suni atque confecla**

    Ungucnii pro recepiaculo, alabastra, ei bujus

    ge-

    il5

    MANUELIS PALAOLOGl

    neris alia, deque inctallis exiiniis alia facla : rur- * ; ; ; \ euj$ ad nsus iiiferiores, vasa illis ipsis congnicrttia.
    Sunt aulem et alia vasa quaedam ad ignorainiam,
    . " \ ,
    nihilo malerie iufcriora dignioribus illis* Aique .
    ha>c omnia flunt illius justo judicto, qui vasa pos- \ ,
    eidei. Et sil sane vir bontis, elecius a Deo, quasi
    . *
    preiiosum quoddam vas, ad excipiendam ipsius
    ; , ;
    graiiain. Qui vero malus factus est, ac deinde per * ,
    resipisccnliam eo reversus quo debebat, aliis om- * * ,
    nibus esl capacior illius misericordiae, qurc a cle-
    mcntia provcnil. Jgnominiosa denique vasa fuerint,
    . , ,
    opinor, illi qui et viiam in infidelitale roalisque ,
    dogmalibus exegerunt, et quibus unuin boc perpe- ,
    luo cordi erat, ut viliose vivereni, non eliam, ut
    ,
    resipiscerent, quando qui pessinia peregerunt, ac , deiodecum poeiiilenlia debac viia migrarunt, non , ,
    ignominiasuntapud Deum, sed maximo eliam pretio,
    *tra , ,
    ut npparcaf, ait Pmlus, vrincipatibus atque potesta-
    l>bi*$ muliipliciier varia Dei iupientia *. Et adjccis. . ' ,
    set omnino cleitietuiam quoque, si opusid facto fuisset
    , .
    Aique Iiaec quidem in hunc modum cxposila
    *
    simio. Nobis auiem sane presiat, allcrius lustra ,
    lionis iioii egftre, sed inlra priinai coitsisiere. , .
    Quemadiiioduiii Gregorius i!le tbeologus ait,quan* , , 4B eC perpciuo sanos manere prnQstai, quain morbo . ,
    correpioe sauari. Nam et boc valde malum eei, ut , .
    idem ille pronuntiavit, pro peccalo emendaiionem
    ,
    remeliri. Eniinvero fervidis opus esl lacrymis, el , , *
    lotis enUenduin viribus, ul morbus viliosilalis ,
    exuatur : cnm incerlum oinnino sit an finis emen. dalioncm sil laturus. Bona lame in spe siiit,etiam C , ,
    qni qiiantnmvls gravi quodam morbo laborant,
    ^ ,
    ecipsis in Deuin, qui oinnium medicus est, rejeciis,
    . /5ct allata eanationis cupiditatc. Atque bac conli- (,
    dcnler aio, respiciens ad inexsuperabilein illam
    , I>oniiatem, ad ejus crga nos dileclionem, quap. su- , ,
    pra iNodum ci meniem, el ralionem, el onniem
    .
    cogilationeni slupore coinplel, ad divinae denique
    voluniatis alqne nalurae iminulabilitalein. Nam
    , ,
    Qeri nequit ul ex boc in illud iinmobilis nalurae
    . ,
    mutetur ainor, utque duae res accidant Deo, poeni- . tenlia ei moius; quippe divinum illud numeo i m - , ,
    mobile esl, e t q u ab eo fiunl, oumis experlia sunt

    poeiiiieniix. Nonigilur ipsa illa boniias,el clementia,
    , * .
    etipsa chariias, odio prosequetur unquam, et a , '
    versabimr eibi tanlo dilecmm opere, quanlnm nc , ,
    cogilari quidcm polesl. Noo affectionciM aliquam
    ,
    experielur, qui affeciionis omnis expers esl, et
    *0 .
    apud quem nulla mutaiio vel mutalionis adumbra- . ' tio esi, uti divus ille Jacobus loquiiur, cujus ei illa .
    vox esl : Deu$ malorum expers eti ei ipte nemi- , ()
    nem tentat *. Humanum boc malum csi, imniutari , *
    , '
    scilicel el odisse prius dilecios. Elenim plerique
    . ,
    homines lesia, qtiod aitint, inversa, confestim moveinur, ei quorum causa facile vel moriem oppe- ; . \
    . * ,
    liissemus, pro iis poscente necessiiate nec obolum
    , eolviinus. Nam mitto dicere, quosdara esse, qui
    , , '
    vel sangninem eorum lubenter baurirenl. Gausa

    Epbes., , 10.

    Jac. , 13.

    517

    110 V I .

    5J8

    , , . quidein ipsa valde perspicua est. Non eiiini pro"OSsv , , - pterillos ipsosquos diligimus, neque propierChr;
    , * elum et ejus mamlat, neque ipeins boni causa,
    sed id quodexpedtre videtur, ei Toluptatem intueu ,
    tes, omnia facimus. Quapropter ct ipsa chariias,
    .
    , \ , uii videtur, cum vera non sit, etiamsi quid a nobisegenles amici accipiant, lamen bocvel praece .
    denttuin vel posiiorum in spe uiunerum causa .
    * :, , \
    Ilaec stinlilla scilicei aniiciiiam quac nosiram s u . *0 biliuiif, si quidem appellanda est haec amicitia, ac
    , . , .
    non polius decens cairponee quaealus. In btmc mo , * dum res nostfae comparatoe gunl. ipse, qui nos
    ,
    flnxii, Deus, largiendo magis delectaiur quam nos
    ; accipiendo. Nec unquam benefacieudi saiieias eum
    - ^ capiel, qui ad boc bonitale sua impeUilur. eniui
    boc idco facit, ul ei suis a crealis aiiquid accedal,
    . -.
    ncc quod illa prius aliquod in eum benelicium conl u l e r i n i : quoenim id paclo? quibussane decausis,

    , ncc ipsius erga nos auior ut loco movealur aul
    , inuielur, confieri polest. Nam cmn nulli res alia
    , : sil qux ipsuui ad amandiim el benefaciendum impeliat quain infiuila beniguilas ejus alque bomias,
    . .
    . " - eam vero plane necesae sii eodem affeclam inodo
    , ' , ei eamdem csee : nianifesio patei oinnibtis, ei ittay
    q u x i n nos ab ipso profictscuiiiur, lalia fare, qeale
    .
    * quiddamesl idquodeum iinpellit, atqueboc persptcuum cuivis est. Dicam au.ein aliqtiid ex super\a.
    , * * cuo. Quippe cum ea quse amorem in nobis excilanl
    plane nonaroplius impulsa raotaque fuerini, tunc
    * , C eliam nos Bcilicel in ainore velul immoli sub*i Uimie. Quodquidem in nobis si usiivenit, multo nia }| .
    gis in Deo. Verum quoniaro Dei erga nos amor non
    *
    exlriiisecus alicunde proiiciscilur, sed aseipso tuo \,
    . velur, necesse esl euin semper eodem affecium esse
    modo, el quae in nos ab eo proihiscunlur, magis
    ,
    ipsius convenire subUmilati quaiu xiliUli nosliic.
    pii ,
    ldeoque Salvalor ille nosler, praeter alia bona, cuu ,
    ciie el iltuin Ibesaurum jugiler offerl queai ipse de
    ,
    * , , cudo Jescemlens secum ailulit. Et quidetn quod
    ipsum atlincl, nulli bominum unqiiam laiuum be . 5
    ncflcium deiiegaiimi fuit, sed iluit boc bonum, et
    * ,
    ubique lerrarum effuud.tur, onmibusqne graiis d i ,
    tescere licel ac absque labore bouis saliari. Dedit
    ; ,
    , ^ enim eie, inqiiil, potcslutem evadendi \\\ iiliosDei.
    Jam si quis bonum ipsum cernens ad se spomc
    , * , ,
    quasi sua venire, mox illud respnal el averseiur,
    , ,
    uon impulauda illi culpa, qui benolkium dedit, seu
    .

    iis qui prorsiis id non acceperunt, aut poslquam accepisscnl, cum ignoininia repuleruiit, rem adeo
    boiiam, adeo magnam, et praUerea dnrabilem ei augescentein Tacile, si quis boc velil.
    , . Talis ergo Domiune uec illuin magna cum
    , trabe, nec ailerum exili cum featuca (kioet eri'n.i
    ( )
    anle dicla repeterc) aspernabitiir unquajn, sed
    , o n n i a p i o ipsoniiii salute faciei atque molieiur.
    .
    Variis eiiiui modis ac rationibus nobis pilu!aiui\
    , ac modo quideiti boc niedicamcnluiu, modo ilbid
    , .
    adhi! el. Si quae vulnera suppuranlia luiueni, ca

    niiiigal: puiredhies exs< indii, ut quo minus in pe , jns serpanl, iinpedal. Quin eiiain wepius objurga . bit a?groios, el casligaiione, si sit opus, coerc.

    MANUELIS PALOLOGt
    &2d
    bit.Nonnunqtiam et severioribiis rcmediis utctnr, ),
    cum bonitate clcmenlfaque sibi familiari. Non vo.
    let illis esse inaie, qnos de nihilo condidii, mani ';
    busque propriis formavil, sed eis perpcluo beuefa. ; , ;
    ciet, ac per omnia, dcxtra inqnam et sinisira, tit
    , ? divusille Apostolus loqnitur, sive recte vivan(,eive
    ' ,
    socus. Quemadmodum scilicel ct pluviam et solem
    ,
    eis suppedilal, rursus etiam ipsorum uiililatem
    ', ;
    speclans, ad lcmpus aliquod oadem inhibet. Ad
    \ . ;
    summam, non una via, sed muhis ac diversis, per , .
    qne res cuntrarias nonnunquam, ad unum nos
    . . ,
    fmem perducit, ut recte vivere possimus. Et quo
    \ >, .
    pacio consrnianctun cssel, aliler euin agere, qni
    , ; ,
    pro univcrsis esl mortuus, crucem sustinuii ac
    . ,
    midtlaletn, rcni malcficis destinaiam, quique de ,
    decus cl ignoiuiiiiatn onmino non curavir, iufini- , ,
    taque suslinuii, ad infinilani inveula conlumeliam,
    , \
    illis solis compeleniem, qai ca ipsum aiTecerunt ?
    ; , Hrec ergo cum cognoscamns, audiiorcs, quotqnol
    ; ; ;
    adeslis, illum omnium stolidissimittn judieemus, * , , qui facile condernnal, oblitus suprema? illius clo , mcntiie, bonhalis incomparabilis, incxsuperabilis
    , ;,
    benignitatis, ct ejus, qui peccaltitn omtic susliilii, ,
    ct moriis ab co pro nobls obita, probrorum , cru, ,
    Ciatuum, injuriarum, ct quaecunquc timc comilaia
    ' , ,
    sunl absnrdam iracundiam sceleratoruin, cx iuvi, , dia cscdem ipsius silientium, u l caviHi, atrooes
    <
    jnjuriae, maledicta, spula, alaprc, nulla noti illu- , , ,
    sionum species, atque c i a m corona contumeiia?,
    , , ,
    caputque fericns cnlanius. Nimirum dcslillabattunc ^ , \ ^
    e beala^farie divini cnpiiis, volnerali, mca quidem
    . H gemeniii, lam a calamo qnam a spinb, de qifibns
    * * ,
    salutaris illa nobis corona manibus bomicidarum
    ,, \ , \ ,
    contexta fuit. Babsc, quanta fecit! quanla susii \
    n n i i ! et quidem pro inimicis, pro eomlemnatis
    . \, ' 1 * !
    bominibus : propter quos el bomo faclus esi, e , */ ; \
    , ,
    muliere naius, el carnem ac panpcrtatf.m nosiram
    ,
    suscepit, quo pali possel : ul nos liberaret a cru ' ' ,
    cialu et malis aBicrnis auiiui pariier aiqne cocpo ,
    ris, qu bus univereum genus bominum obrioxii,
    ,
    inoltonim magnorumque causa deliclprum eramus.
    .
    Hasc aulem omnia demonslrant ipsius crga nos
    , ^ amorcm queuidam ineOabitem, el atipra nicniis
    . , ,
    inlelligeiiliam posiium. Polorat enim caelum inc
    T

    lens, nequaqiiain assuiiipla natura noslra, verbo D ,


    duutaxal ac uutu liberare geiius noslnim ediaboli' , , ,
    ; ,
    vinculis ac tyrannide, nosque per omnia Ixjneficiis
    ,
    irflicerc. Itidem pali non poluisset, non facluspjus . '
    dein uobiscum subsiantiae parliceps. Verum ut
    ;
    ainorem eiga nos, prob quaniuml osiendcrel, uon
    , ,
    oonlomus , niiuiruin ut nobis beiiefaccrel, etiam
    , * ;
    allerum adjecil, cruciaius videlicel propier nos
    suos, quoscarne passus cl. Nam tale quiddamcsU
    vtrus antor : facil u l amans conliuere se non possii, quin propter dilectum paiiatuv. Alque boc mibi
    capul dcmissionis et socieialis erga nos S lUaioris
    nostri videiur essc. Nani si bunc amonm iu boitiinibiis eiiain invoaire licel, neque Oei laiiium
    c a u ^ eed hoiuinuiu quoqu% raorlaos scimus ali-

    . . .
    ,
    . :
    ;
    . ,
    , ,
    -

    521

    ORATIO V I .
    u o s

    522
    u

    , < l
    voluplalft, mulla prius perpessos, quo
    paclo non idem boc illius supremae boniiaiis amori
    ; \
    compeiieril? Quippe muliis aliis eiiam niodis IIQ , ert * , , ininis salnli oonsulere Salvalor poteral, Cl lamen
    eum ssrvavil, assunipla carno, quod ila rem con ,
    fier decerel, cum plures ct magnas ob causas,
    , . *
    ium imprimis ob ipsius erga nos amorem eximium.
    ; ,
    Alque boc cum norit quilibel earum ex ovium , \
    nuniero qua? Iiiijus ad beri slabulum periinent, 1a>
    . lus el bilaris cxsullct. Nam si caula non relicia,
    , notum illum cenlenarinm numerum implct (recie
    ( ), * jam enim ad eam similitudincm ipsa nos invilat
    oraiio), ab ipso pa&lore ducetur, illo, inquam, pa , , \
    slore bono, quique magno suas oves pretio com .
    paravit. Etenim ipse pro eis animam suam posuit,
    , ,
    et proprinm sanguinem efliidil, aiquc boc modo
    ,
    snas fecii, qu% nc prius quidem unquam Crant
    .
    alienae. Quid enim ipsius effugere dominium possii?
    ;
    , - Triplici namquc ratione Dominus estomnium : quod
    tn orlum produxerii el coiididerit,, quod curam
    , geral et benefacial, quod eliain nulu perdcre pos. , '
    sil. Incarnalionis vero tremendum myslerium con .
    ligii, nt quod nalura ipsius erat, sponle se regno
    , *0
    ejusdem subjiceret. Huc euim illa spectare verba
    . , ,
    puto : Dominui regnavit. Nam quod reelo subjecium
    \ erat, inviie tamen, proptcr ignoraiionem ipsins
    , ,
    Oplflcis, nunc postquam ejns agnilio loti mundo
    * . "
    illtixh, sua sponle accedil ct regno ejus comineri
    , * cupil. Quisquis ergo Yocem pasioris novil, el vesti, ,
    1

    gils praeeuniis insistil, in viiidi gramine commo , '


    rabituretad requielis aquam pascetur : nullis a
    . ,
    malis sibi nieiuel, ne quidem <d euin in medio lc ( ),
    lalis umbrae contingat ilcr facere. Quod si aber * , rando deflexeril, ovisque perdiia factus fueril (in . ,
    baerebo namqnc simililudini proposilop), ne sic
    .
    quidcm negligelur, sed sludiose perquirclur, ct
    ,
    bmneris imposita perferelur, ac caneris, qtue non
    , .
    abcrraverinl, aggregabilur. Imo majorem ex b i c
    .
    uua voluptatem paslor percipil quam depluribus
    .
    illis in caula coromoraniibus et seniper apud cmn
    , ,
    nianentibus. Hoc ipsemet dixil et oraiioncm suam

    factis comprobal. Tantttmenim amorcm erga ovem,
    .
    quae eral perdila, demonslravit, ut illis pluribus
    .
    amissis, ad hanc unam inqmreiidam exirei, adeo
    , D salulem hujus prelii quaniivis ducit; estque boc
    , , ,
    ipsum indicio quod nemini rcm banc conimiscrii.
    , * ^,Quippenon plures pretio conductos ablegavit, ncc
    , , ,
    curam operis hujus aliquibus imposuil: nou scr
    vis, non atnicis, non angelis suis, sed sibi soli to<, , ' ,
    tam rem credidit, nos, u l equidcm opinor, cru .
    diens, non laniuin ut ca faciamus quae oporlcl,
    , scd eiiam meliorem in modum, utque nec evane , scentem gloriam,ncc volupiatem, ncc sccuriialem,
    .
    bonesio aique decoro anleponainue. Prxlcrca, cum
    , , , , bac ralione suuin in nos singulos amorem, nimium
    ,
    quantum, dcmonstrat, vebementer ainorern erg.i
    , * nos muluum accendil. Nam in ipso lantus miius
    . , ,
    erat ovis amor, ul omnem nioniero, saluini omneiu
    , ,
    et quidquid inaccesSuin, pro pcrvio ducerci, ips; m*
    N

    PATUOL. GK. C L V I .

    17

    HANUELIS PAL*OLOGI

    523

    524

    que gesiationem oneris ininime gravem pularet, , \


    niodo deperdila per crrorem ovis ad caeteras redi- ,
    rei. Foriasbe quis opinor, dixerit, factum boc
    , : ,
    adiutratus, ovem necessario quxsiiam, et in quae- ' , rendo molesliaa non abs re obitas, quodair.que
    ;
    modo loleraiidas quaerenti fuisse. Yerum qua? res ,
    ursil uiinvenla ovicula nun niore vulgari ducere- .
    lur, sed in bumeris porlaretur, quanquaiu srda CJB , .leras inier oves negotii lanium exbibuisset Ni
    mirum boc ipso demonstrari videlur, pastorem
    , (5hnnc plurimi securiiaiem noslram facere. Prae,, :
    lerea licet binc cliam illud a?sliniare, quod scili- "
    cel errabunda ovis iuventa, de ipsis obvagalionis
    iucominodis afQicla graviler fucrit ei eum in mo , .
    dum affecta, ul non facile reverli posset, sed auxi - . '
    boni pastoris ad boc indigeret. Foriasse nec .
    alacris, uli debebal, oplimam ad redilionem erat,
    ,
    nam caHeroqui pedibui usa pro virili fuissel. Ideo ,
    que cuui cognoscamus, eam ne paulum quidein
    , .
    progressam, non abs re videri possil, cogUaiiones
    , ,
    ejus adbuc quaii bifariam fuisse dhisas. Naro
    , .
    consueiudo inalum aacpo jucunduni reddil, ac propleroa qui oticnlara servare volebat, in humeris
    illam porlans, pedibus ipse suis alacriler usui pro ea f u i t : ad omnia denique simplicilcr, quae illa
    quidcm pra?stare debebal, sed minimc poterai, operaro ipsesuam confert.
    Quilibet ergo resipiscenlia frctus, ampla cura
    ^,
    ppe bonum ad buuc paslorem accedal, qui ct drach mam Jliam perditam qusesivit, ejusque reperiun, ,
    dae causa valde laboravit, ei cum eam recuperassct,

    tanti dedit indicia gaudii, quanlum ne illi quidem
    , percipiunt qui bona quadainforluna tbesauros inier Q , ' fodiendum reperiunt, licel auri magna copia sit, el
    , {
    pauperes bi quidcm, at gravi avaritiae morbo labo , ,
    rantes; accedat, inquam, ad eum qui ierre uon
    ' poluil, ut fllius illeprodigus doinum veuiret, quando
    ' ,
    ndventanlem aiitem acceperat, sed ad conspecium
    ,
    illiusel occursum prodiit, eumque mullo cum bo- ,
    nore excepit, et frequenti complexuum iteratione , *
    querodaro admirabilem in illum amorem ac deside-
    riinn declaravit, et ob ejus salulero, celebrilalem
    ,
    quamdam comrounem instituit: ad eum accedai,
    . qui neqnaquam abominaius est scorium illud nobile,
    , ,
    quod ipsum el aspiciebat et contreclabal, purosque , ,
    ,
    pedcs ejus exosculabatur, et niuliis eosdem rigabal
    lacrymis, ac vicissim magno piciatis sludio capilis
    sui capillis cas absiergebat. Et tamen per istaec D . ,
    omnia, quibue tunc caslum illum amorem recte de- , , ,
    darabal, cum prius libidine flagraret, inultos per' . '
    diderat, et forlasse qui aliquid esse viderenlur. N i , *
    bilominus banc ipsc non repulil, nec impudenlem
    ,
    ac procacem appellavii, sed iili quoque Pbarisaeo
    , ' .
    prseiulit qni magna in opinione virlutis eral, ac
    , '
    laudes denique quasdam ei tribuit. Idemet publi ,
    cani bumiliialem, si quidem ita eral appellanda
    proprioruni malorum agniiio, plnribusipsius deliciis , opponens, magis eum jusiiiicaluin e lemplo deduxit,
    quaro allerum, qui rccte quidem vixerat. sed aciae ,
    praecUre vitas causa superbiebaf. Ezecbiac lacryinas . ' ,
    adtniuil, et convcrsionem iilii ejug, consiniili
    ^ .
    oiodo factam, velul aliorum opera rximia libenler
    9

    5*5

    ORATIOVI.

    526

    0 accepil: quippe luUionera delictorura velul quilibrem requirit, ex inslitulo arimi resipiscentium
    *
    opcra vero, pro viribus, uli supra quoque dtctum
    , ; .
    cst: quae sane gi neqnaquain gitnul afferre liceat,
    ,
    ipga dunlaxat Yolutiiag ei sufficiei. Sic et laironem
    . : illum eodein die recepit, vel poliuseadem hora, vcl
    , , el si inavis, in momcnte lemporis, per solam confos , \ , : , '
    sionem oris, propter quam niliil porpessus eel mali,
    , ' .
    uec formidari quidquam par eral. Qnid enim illi
    \ , \
    metuere majus poleratquam quae tuncpcrpeiiebatur
    ; '
    , , - et ipsa mortis gentemia ? sed quia vocis tuoc golius
    dominug erai, ea fideliler collata, paradisum ipstim
    , lucralus esi, praemium bealis desiinaium : queni
    * ,
    parenles illi primi amisere, non quod adverstig be , ' nefacloreni guum deliquissent, sed quod de galute
    . ,
    , ' , sua desperasscnt. Nam absque boc Tuissei, non
    , *
    Adaniut in uxojem, illa rursiLS in serpentem, trans , ,
    gressionis culpani couiulisseni, sed confes-i d i l i cium, scipsos reos fecissent omnique modo emen .
    dationem flagiiassenl.
    ' Verum ne oralionis usui tempus ipsum baud gui, ,
    ficiat, dum bujusinodi rerum abyssos investigo,
    ,
    complura, quae buc speclanl omitio, quando per
    ; ,
    hacienug indicala salis ogtensa puio qua ab iniiio
    '
    proposita nobig eranU Hoc qtiidem universis cousu, , -, luero, ei imprimis mihimet ipsi, ut in resiplscentia

    et lacryiuig ad eum cnrramug, qui peccalores ad
    ,
    resipiscendum i n v i l a l ; giiienteg ad aquani vivam ;
    , feesos et oneratos dolore pondereque peccaii, ad
    . .
    coinmoduin juguiu ei onus Ieve ; ad eum qui anii r

    ; * C

    , ,
    '
    ,

    , '
    ; ,
    , , ,
    , , . ;
    .
    . kxstror

    i noslris nialoruui remedia non modo gralis e(


    absque prelio suppedilal, verum eiiam si qui ca
    recipiant, graiiaro habel; qui non donii inanens,
    exspeclabat opig inapetrand cansa veuiuros, aut
    saliem aliquem se vocalurum etarcessilurum.eorum
    medicoruni racre qui guccurrere laboraniibug potgunt, sed ipsemeisemper prodieDS, in transiiu eos
    qui ope ipsius iudigerent, inviiabat, bortabalur,
    parlkipes oninis boni reddebal ;ei poetqiiam o n i n i bus benefecisset, roox ab eis ditcedebat, nc prxmium
    invitus accipcrei. Quodnam illud? Ipsorum cum
    plausu iauatam acclaniatio.iem. Itaque Ixti pariter
    oinneg simus. Nam illis qui creuideruni in eum, pec88

    ,

    cala non impulaniurinquit


    aposlolus Paulue. llanc
    ^ vero gratiam seniel quidem nobis ipse baplignius
    tribuit, sed iribuit et resipiscentia guccunens illi
    , ,
    lavacro, quolies ca germane qui usus fuerii. Iiaqtie
    ,
    bonua ehl ipse tam bpnis quam non bonis. El quo
    . "
    paclo non omneg lacios esse convenii, qui lalcm l)o , .
    iidiium babeamus qualeni ostendii oraiio, vel poiius
    , ,
    qualem nnlla possil oslendere oraiio, ne quidcni si
    ; ' ;
    coeant in unura omucg ei angelorum el bouiinuui
    ;, '
    linguai ? Sed tamen uuum aliqidd est quod non abs
    , . '
    re dolorem illig afferi, qui cx peccaio resipueruot,
    ei illius infiniuc clemeniiae parlicipes facli gunu
    , Quid isluc? Quod recordanlur in qualem erga se
    . ; ,
    flagitiose sc gesserint. Et quid cssent, obsecro, ai
    . , 1

    Rom. ?, 13

    ro s

    28
    27
    MANUELIS P A L & O L O G l
    * lioc non fccissenl? Nam qui non pie vixerunl, ac ji ; , xft
    , deinde resipisccntes ex isiis lacinoribus, ipsa propensione adbonum propiiium experii simt Deuraab , ' ,
    se laesura, tanlumque boni ab eo consecuti, quan- * ,
    lum opiarani, quem impelrassent bonorem, obse- , ,
    cro, si plane polluli noo fuissent? Quod si fieri po- ; '
    ^ , * test ut in ahera quoquevita eorum animi dolorem
    ullum omnino sentianl, boc ecs men quidem opi- , , \ .
    nione pungct. quod vehemenler amanti niolcaliam
    peccando crearinl ecque vilis ipsi pollucrint. Qua- & , \
    ,
    propler universos ec|uidem monuerim el anle om, ' \
    nes meum ipsius animum, ne commiuere velimiiH,
    , \ *
    p r o p l e r q u niuhas profusuri simus lacrymas atque
    , ,
    gemilus, ubi viam ad optiinam reversi fuerimus,
    sed miUig inbaereamns, de quibus pura percipi vo- , !*
    ,
    *,

    lupias possit, pure nimirum vivendo, spefandoque


    ,
    s.ti xapdlar
    nos poliiuros aelernis illis voluptalibtis : qu scilicel
    oculus neminis aspexit, nec auris audivit, inquc i6r\, .
    ,
    cor bominis non penelrarunt, ut divus ille Aposlo , ,
    lus loquiiur . Cum aulem bic orationi noslrse Onem
    * ,
    imponendum censeam, dicam aliquid de eumma
    , .
    illa clemeniia, breva quidem illud admoduito, sed
    recte lamenomneui rei scopum,mea sane senientia,
    commonstraiurum.
    Aio Dei nosirum erga genus clemeniia?, qnae
    prorsusest inflriiia, non posseqnidquara aequlparari
    vel cum ea comparari, nedum lapsus hominum,
    qui omnino (ines suos babent. Quod cum ila sit,
    nequaquain divinoe clemenliae sufTeceril, ad accuralissiirum Buispecimen, abolevisse delicla uni-
    versorum bomintim, qui vulelicel inDeum revera
    spemsuain collocaniui : nullo, hiquam, niodo, non
    si conlingere posset, ul i l h millies majora scipsis
    fiercnt. Non periingil hominis mens ad aliquid
    eorum, dc Deo quae considerantur, nec propinquo
    ab itlis tnienallo abest. Quidquid ergo magnura est
    el auguslum, sive nomen, sive res, aul quidcunque
    landem fueril, quod menlis poiestale naturaque formari et percipi possil, id oslensum est infra perceptionem accuraiam clemenline Salvatoris esse
    posiium. Ipsi gloria, cum Palre sancioque Spirilu,
    in saecula iribualur. Ainen.

    ',
    pq) ,
    , :,
    ,
    . * ,
    ,
    -. * , *
    . .

    , * .
    , ' , ' ,

    , ,-.
    , , .
    .

    ORATIO V I I .
    De humiliiate,

    atque etiam ex parte,

    '.
    de

    dileclione.

    Postreinuni caput ex iis quse tibi a nobis ad excolendunii mores laadabiles iradita sunl, de buinilitale disscrebat. Haque non abs rc postrema qtioque
    sic a nobis insliiuaiur oratio, ut in cjusdem virtuiis
    pr&dicatione cum illo consenliat. Quin etiam illa in
    oralione, qua le ad eloqtieniiai smdia cohorlabar,
    obiter quasi quiddam de moderaiione dissercbam,
    ipso nos oraiionis impetu secum abripienie. Iulelligere vero polui, fuisse tunc arrectas illoru-.i! atires,
    qui aderam, velui exisiimaniiutn se illo de bono
    prolixius aliquid audiluros. A l ego lunc quidcm eis
    non gralilicabar, ne temcre quasi trausversus age1

    1 Cor. , 9.

    .
    , *
    , .
    , , .
    ;
    ,
    . * , .
    , ' , * ,

    ORATIOVH.

    530

    , ; sed pergebam, quo res ipsa vocabat, inslilulo


    noHiro duntaxai inliaerens, ac promillens ea de re
    . "
    stio me tetnpore dicturum. ISunc absoluto priore
    , ,
    curriculo, lempus ipsum flagital, el illis uli grali \
    ficer, ct ex offieio tibi quoque salisfaciam. Quud
    ,
    auicm de bumiliiate re prorsus oplima, poslremo
    * .
    ; ;, loco dicamus, non fonuiio factum est, sed quod ita
    , , consenlaneum nobis visum esset. Cum enim in islis
    , capiiibus, el in oralionibus banc praccedentibus,
    naturam tuani finxerim, ul ita loquar, ac volunta ; - lem ad meliora velut aihletam ungene excilaveriin,
    , - omnibusque modis in animi lui faculiaiibus amo , rem bonorum operum impresserim; al ille bonis
    , omnibus acquisitis, cum nibil sibi fruclus ailulcrit,
    st non el buinilitaicm compararit, uli quae sola po
    . ' '
    i

    , , ^ tissiimim sil lumen vjrlului universarum, bono


    ,
    rumquc cuslos omniuni : baec crgo cum ila sint,
    .
    sanc par eral ul qui de cxleris disseruissem, per

    quae tam in virum quam regem bonum evadcics,

    poslreinum eiiam de bac pulcberrima virtule per .
    iractarein. Quippe dubio procul difficilius est sa?pc
    numero, cuslodisse bona el ad flnem usque conscr ( ,
    vasse quam eadem ab iniiio acquisivisse. Quam
    sane senienliam protulit quiJam, qui olim sapien) ,
    liae nomine in admiraiione eral (Deniosthenes, i n ' ; .
    quain, cujus nomen bonesla cum recordatione con ^, ;
    servavh lempus id onine quod inler ipsum aeiaicinque
    . nosiram inlercessit), deque rebas ipsie apparuit,
    ; ,
    eam esee verissiinam, cui nemo conlradicere possit.
    , Q Neque vero mirandum, opinor, in id me descendisse
    ceriamen quod fugere debebam. Quippe non i m , , pulsi lemerilate, meulem amisimus, u i ea conemur
    , , - quae praeslari neqneant, humilemque linguam pute. , mus aliquid illa virlule djgnum proferre posse, qure
    in subliiul volal, el iu altum allollit eos qui quod
    , .
    recium est cum peraganl, animis lainen efferri nc ,
    sciunt. Non, inquam, vel conaius Ipsiue magniludi, ; .
    nem, vel meipsum ignorans, buc audaciae progres , ,
    sus sum. Nec enim ignoro Pbaedrum, nisi meimet
    ,
    ipsius obliius sim, secundum fllium Arislonis Pla .
    louem. Nimirum lu, charissime fili, ei eximias erga
    ,
    le nieus amor, audacis hujusce facinoris causani
    . ,
    mibi prxbuii. Nam nist te per omnia vJrum cgre
    gium videam, nibil in vila jucundum Yolnpe milii
    .
    - D unquam fueril. Amor vero lanlus est, ut ad lenlanduro res omnino virlbus nostris majores impel ,
    lere poiucrit. Hic amor et complures basce oraiio. * , '
    nes, et illa mihi capila, cuni epislolis, elaboravit :
    / , ,
    ,
    bic me nimia vi quadani urgens, cum qua conjtin ,
    cia probabilis essel ratio, ad bas abripuit commen .
    taiioncs, et illis quidem leniporibus quac minime
    pormiitunl ui qiii sedet ad clavuin alio converiac
    oculos quam solos ad impetus proccllarum. Nam ie,
    Cut poputi commissi, et lalia tanlaque cur(c
    g r ' ^,
    *
    "
    \8,
    quemadmodom poela loquerelur, non facile quibns
    , (3 vull uii polest. Eienim occopaiiones pro republica
    . ,
    mentem ejue ad ee relrahentes, quasiqiie yineium
    ;
    aliquem pedicis consiringenlee, accurale deiiueni,
    , .
    r

    531
    M A N U E L I S PALiEOLOGI
    S12
    pedicas atque vincuia merito quls exisiimaverit, ' ^pinor, urgentes illas perpeiuo rerum diiBcuhaies. \ .
    Ciim autem plures et magni v i r i , tam priscis quain
    \ \ noslris temporibns, orationes ante noe de liumlli \ , ,
    laie babuerint, nemo tamen unquaro omnia d i x i i . . '
    Atqui snis illain orationibas quain egregie putas ; ; **
    ornarunl? Tamen cum angeiis ea degens, nimio- '. ,
    pcre supra landes omnes quae ipsi iribtiuntur sita
    * . "
    esl. Scimus igitur illos praeclare Iocutos, si quis ; ; ;,
    et ipsorum bominum el oraiionum vim speclef, sed

    iidem scimus cl banc virtuiem eos qui aliquid de *
    ea dicerc conanlur, cupidilali stiae ininime pares ; ;
    declarare. Quamobrem manifesio palet, neminem . " ,
    id assccmurum, ut ex digntlale de bac disseral.
    ' ^ .
    Qiiippe virlutem per se (am egregiam, tam splendi- ' ' ,
    dani, tam omnino bonam et excellentem, quxnam
    , , sequare possit oratio ? Nec tamen idcirco silendum ;
    aniversis, sed prorsus e conlrario dicenda confe- ,
    rendaque in medium, quaecunque proferri possunt. .
    Fortasse quispiam non celebris oraior de ea qnid

    dixerty ab ejus eroinenlia non alienum, etalius rur-
    aum, simifiter, ilerumque fortassis et alius. Nam a
    ; ; .
    ralione non abborret, aliquem una in parte mngis "
    illam ornaiurum qtiam alios illo praestaniiores. Vidi .
    quidem boc rebus in omnibus evenire, nec non , eum feram naclum, qui admodum arie sagil , ,
    tandi excellerei, ac felicius quidem vel ipso Teucro " ,
    et Ida prisco, ei si quis alius arcu maximam adc . "
    plus esi gloriam. Quapropier omnes conferre debenl , eum declarandae rei loli majorum oraiiones non
    C *
    suOicium, ac siquidem sua quisque adjecerii, et
    , ,
    congesla fuerint oniiiiom dicia, quasi per colleciatn
    ,
    quamdam, ipsorumque orntorum ora visa fuerint os
    ^
    unum esse, forlasse proplus accesserinl, de ea qui
    .
    disserunl, ad boc, ul oinuino quiddam ea dignum
    . , dicere videantur. Et quidem usuvenil, ut seuigmali
    , '
    consimile sit, banc circa virlutem quod accidil. Non
    ,
    enim illam ex dignilale adiuirando, maximam esse

    declarant, sed diun pariter oinnes eam convenien. " ,
    ler laudare neqireunt, nullam oralionem posse su
    blimitatcm hujus agscqui, oslemlunt. Quo fll u i
    . omnino siut ba?c aeiiigmaii similia, >iquidcra pcr
    ,
    non convenienles laudes conveniemi corona se re , diiml. Ideoque rogalos auditores volumus, ne quid
    , acerbius de nobis cogitent, neve lemeriiaiis nos
    D , .
    accuscnt, qui tanta de rc disserendum coglaveri . $
    mus, cum vires in nobis sano lenues s i n l ; nam

    rccle pos excusanl qusc prius diximus. El setero
    .
    qui jure facla a nobis batic excusalionem arbiiror.
    * ,
    Eieuim primum id quod compulil nos u l in lioc

    pelague iiosinet immiucremus, acres ad per&uaden , ,
    dum vires babel, nt audacier rem aggredereiniir,

    et omaem laborcm alque perbulum pro levi ac lo . '
    lerabili duceremus. Focit enim boc asnor iilit, lum
    , viriule praeslaiuis, lum sceptrum in manibus geren
    lis. Deinde cojisideraadum hoc quoque venit. Non
    ( * )
    enim oatenlatioftis cauaa cerlaraen hoc suseepiinua,
    * ,
    nec eo spcciabanius ab iaitio, quod adrairaiioni no }),
    bi esscl bumililas (non enim ea nostris laudaiio , ;;

    ORATTO .

    * *?| .

    , ! , .
    ,
    ,
    , .
    *
    . \ \ \ ' ,
    ,
    il*v , ^
    '* ,
    , ,
    , . '
    , ^
    ,
    .
    ' , .
    , ,
    . ,
    **>
    ".,
    ;
    ,

    53i

    nibus indigci), ged nl fllio cbara liatfvisa ci pulcberrima ; et quaeralur, quoniam cbara sit; el omnino invenialur ab eo, siudiose banc Indaganle ; et
    acquisito cjua grala sil et jucundisgima, propler iudagalionem sludiosam ; et diligcnler cuslodiatur,
    propter omnia nunc indicata. Nam ejug quod invenlom esl fonuilo, non admodum mordax est aut
    iDolesia privalio, lametsi cclcrller amilialur quod
    sane frequenler fleri solel. Ac slquidem res spiritualie fueril, avis insur ex animo sa?ptus avolal;
    qirique non eam cum deaiderio comparavit, ne scnl i l quidcm aliquid grave sibi accidisse. autem
    ul libi longe mihi eharissimo, ex aninii voto evenianl quae a nobis dicla suul. Nos quidein si ncc
    invetiisse videbimur quae de bac materia dici par
    t r a l , nec invcula recie coagmentassc, nec ea ctim
    dignilale concintiilateque exposaisse, robur ul aliquid babeanl scilicet, in qulbus equidcm mullum
    laboravi, ut llomcrico verbo utamur : non solum
    id commode feremus, verum etiam illi graitatu babebimus, qui lalem libi concessit graliam, ut emoluinentum rebus ex omnibus capere possis, el i i *
    quidem unde ittbil alii fructus acoesserit. Cselerum
    progressis nobisad hanc oraiionis parteni, formido
    quaedam admirabilis se offerl, quasique resiliendum
    ab insiiluio monel, siquidem cl vires noslras el rei
    magniludinem speclare veiimus. Quippe tania difficulias bic nimiopere regnat quauta vix alia fueril.
    Nam et animi conlenlionem Jaxal, el cogitaiiones

    ; C frangil, ei ir.entem languidam reddil. Quis eniiu


    aileo puerest, vel effreni quadain audacia lam procul
    , , , '
    cxtra decori limites abreptus, ut linguam tcrrcnani
    ,
    ad bumililaiis eubHmilatem conscensuram pulet ?
    , , quidnam de bac in medium proferens, qiiae sane lam
    , , ,
    magiiiOca est,ex dignitale dixisse videbitnr ?Nam n i ,
    bil, opiuor, lam augusium, vcl magnuin, vel splen, ,
    didum abs quoquam dici polest, quod in conlra, . "
    rium non cadat ei qui banc ornare velit, aeriam,
    , ,
    . selberiam, coelesiein, uliracoe eslerr, in sinu Pairis
    nunc babitaniem : siquidem omnis humilitatis Ibe '
    saurus, Servalor ille nosler, revera ullracoelestis
    . ,
    , est, et in sinu Palri* cominoralur. Quippe necesse
    , , esl omnino ut ubicunque Cbrisius esf, ibideni el
    ' * - haec perpeluo sit. E l erat dubio procul in ipso bu
    , jus amor eximius etiam pringqtiain noslri gimilis
    iicrel. Nam si absque boc fuisset, ad nos cum carne
    . "* ,
    . ' non vefflsset, inclinalis quidem ccelig, mi vales lo . quilur, at nullo luodo pairis a ginu avulsus, neqtie
    pro nobis omaia pertulissel, ncc roancipiis lolerau,
    da. Quo fil ut bumililalem, ceu dicium est, rcm
    ,
    , . , calestera esse, sil dciuonsiratum; quod sanc ve!
    boc eliam modo perspicuum csi. INani coclos ipsos

    supergresga, ullra coelegiein illum ad nos dcduxit,
    ,
    , vel potius comilang eum, ubicunque scilicet ipso
    . esl, ibidem et ipsa. Quod si quig accurate rein speclaverit, dc ipsis exordiig, quacnam baec sit. inveniei.
    ,
    et qualem ad eniinentiaro aecende.rit. Nos autcm prolixius de ea nunc disscramMs, ul pluribus cam
    ornemug ; quod enim pluribus apparet mcrilo diligendum, magig ctiam diligiiur.
    lluiuililas crgo, diviuum quiddamiuubisquc cclo1

    535
    MANUELIS PAL4EOLOGI
    536
    bralnm laudibus, nulla nonparle venusla elincom- , , \ parabili cum pulchritudine circumiens, omnesad se
    ,
    perlrabif, ct in amorem sui pellicit prudente qua,
    dam cum insania, licet isla duo vocabula, prorsus
    , \ ,
    invicem fiibi conlraria, coire non posse vidcantur ;
    , . \ ,
    fjuod equidem opinor minime niirum videri deberc, , . '
    nam oninino complura in hac, quae rcpugnare sibi

    viilenlur, coeunt, sicnt ot in illo vilio quod huic ad ,
    v m u m csl, niroirum in claiione. Quippe Tocabulo
    . " ,
    quidem tenus bcec sublimis csl, cuin nihil ea s i l b u - / *
    milius nec niagis aftixum burao, quandoquidem el
    , \ ,
    illorum quibus adest animos dejicit et ad iidimiim
    ,
    usque baraibrum ablegai. Indicio suni ea quae Pha ris.Tiim illum deturbavere, perpnuca sane verba,
    ,
    graliarum quidcm aclionem erga Deum conlinenlia,
    ,
    proptcr earo virluiem qua praeditus essei, sed i i i - ' , dem et superbi quidpiam compleclenlta, quod laci
    le mislum ( uli quis dixeril ) graliarum illis aclio ,
    nibus a?quis et justis esset. Modestise vero inest
    >
    quidem ipsum noroen bumilitalis, qua appcllalione
    ; ' ,
    quid esse demissius potest?sed insublirai babilans,
    ,
    swscilat de lerra inopem, dqque siercore pauperem
    .
    origit. Aique btiic oralioni mea3 testimonio esl, quod
    . "
    publicano divinitus conligil. Quare vel insanissi
    imts amor in bac ul suroma cum prudentia coeal,
    .
    fieri potesL Nam quae in ea sunt omnia, quasi nova
    .
    et bominum ab opinione abborrenlia videniur. Quin
    .
    et boc novum quiddam esse arbitror. Cumenimbaec
    , ,
    in iis quibns cbara est, si quidem velint, exsistere
    .
    soleat, conlrarium illi viiium nolentes occupal, quot
    quol eo laboranl. Quippe lantum abest nt id nobis
    , inesse velimus, ut eliam extreina nos aflki puteimis
    . .
    injuiia, si quis superbia? nos deditos dicat. Caeie*
    rum Toleuli mibi de proprietalibiis bujus eliam
    (
    prolixius disserere, quod istac quoque convenire )
    dicenti de bnmilitale viderelur, inlerira alia quae- ,
    dam ad animtim accidil cogitalio, qua? potior esse . \
    visa fnu. Quippe cogiiabam, non insiituendaui essc
    , ,
    de boc viiio longiorem orationem,cum paticis officio . '
    satisfacere liceal. Eienim dum laudalionera humili- ,
    talis conteximus, elationis quoque viiuperalionem
    .
    periiciuius. Nam cum bae sibi repugnenl invicem, ,
    eiiain rcpugnanliasunl de iis qoae dicwniur. Unam
    .
    eniin ornare, probris est alteraro afficere. Simililer
    . . *0
    et vice versa, viiuperium unius certalausest alle- )
    rius*.
    .
    .
    Ilumililas ergo, quam ornare decrevimMje, ani , mis exigil viiia, sancquc mirabilia quscdam efficit

    cum GJelibus adcst, et malis geniis ul exilialis, sic
    .
    eorumdem expulliix est. Copias illas eoelestcs, qtiae
    .
    circa Deum sunl, in slatu suo conservat: non enim
    ,
    in isla luce permansissenl,si ab eis ipsa recessisset.
    .
    Argumento est quod lapsus sil Lucifer, ob splendorem nimium aninio supradignitatiscondilionemela- , . , '
    to. Hoc ipse lclo vulneralus, idemadversus nos quo ,
    que continuo lorquet, contra quosvis id serviiurum
    sibi pulans : quant quidem opinionem euis e i ' ,
    malis baurit. Eiesi sanc lelum boc alio quovis no- . .
    ,
    centius, uisi objecta buic modestia, vim ojus i r r i (

    ORATTO V I I .

    538

    - (,. " lani reddal. Quamobrem elaiio ipsosetiam angelos

    - perdii, aieiconirarla modestia necessario diversam


    , - efficiei, bominesque salvos opifici stio resiUuet,
    * , quorum primos parentes opposiluni humililati v i lium perdidit: quippe cum apudanimos suos sequa. , lilatem cum Doo quamdam imaginalt fuissent, ipsi
    , quidem excidere tam paradiso quam Deo. Quod
    auiem eis accidit, idem consimili roo io poiierig
    . ' .. eiian) ipsorum usuvenit. Verum admetamequus
    agilor. Huniililas ergo, lelis islis objecta, vel ipsum
    Ajacis clypeum superal. Nam et illcde boum ler . ,
    , goribus septem iia conieclus erat, ulhosiiiim lela
    . nullius esse niomenii declararet. Neque tamen eam
    ^ , ' , praebere fiduciam polerat, ui quiseibi polHceretur,
    , . - ^ se mdlo unquam commenio laedi posse. Humilhaa
    vero, cum uniformis sit ac simplex animi sive facul, , * , tas, sive babilus, se prscditos a quibusvis formida, ' . bilibus, qnacunqne menlis cogitatione concipi pos , ^ * sunt, servat. Neque tantum bac freiis bacienus in , dicaia conlingtinl omnia, sed oinnes onmino fruclus,
    ot , , quos exanllali virluiis labores feruiit, $i quidcra
    , - c.oujuncii cum bao fueriol, boni e r u n l : ein autem,
    non amplius boni; quandoquidepi ct noxii possuul
    . * illis esse, quolquot eos non convenlenle cum
    Eadem et
    rrpagnlum
    , modestia decerpunt.
    * quoddain cst quod omnino fures alleuure ne , queuni. Insidialores vero niodis omnibus cogil,
    ut eiiam nolenles inodoeii sint, dum in cis de . " " ,
    sperationem exoital. Raptoribus, lalronibut, et uni -,
    C versis lalibus, longe impudenliasimis, ne id quidem
    .
    concedit, ut auferre tentent.quod cum moderaiione
    '
    ab aliqup esi acquisiium. Ad roeras plane nugas,
    . ,
    merumque risuro redigif, quidquid adversus eam
    , .
    commenii quovis lempore excogilatur. Signaculuin
    " )
    accuralum est, sigillum admirabile, recie aique
    ,
    alie incisum.Denique formam indicatorum omuium
    ,
    reitnens aique conservans, ihesauros ex bonis
    6 . * 4
    collecios operibus in tuto c.ollocat; oos abigens,
    . " ,
    qui modis omnibus boc unum agunl, ui slellionum
    ' ,
    more damnum denl. Quin etiam bac ratione quie
    ,
    illam adroirelur. Non eniin borum dunlaxat, qnibus
    ,
    securitali s u , rerumque stiarum omnium, pro ,
    spicere quii possii, apiissiuia quaedam imago esi:
    , ,
    sed illorura eliam bominum, qui ninnili rcrum
    * . - D polienies circumstant, nulliim non genus annorum
    , oJ * , ,
    manibus lencnles, ul forliler vim propulsarc qtieant,
    - si qui hos invaserinl. Nam haec quoque malis geuiis
    . " nos adoriemibus occurrens, non sinit, ui illi nob.s
    .% eripianl ea lucra, qnx ex virlule coiisecnti suinus.
    . *
    Quippe si ha?c recte congesia fuerint in egregiae
    ,
    illas apoibecas et borrea niodcsii, nil niai nuga^
    ,
    sum ipsorum aggrcssiones el arles. Obscurai vel
    ,
    illos proiecloresbitinililas, qui locum suum accuraie
    ,
    Uieuiur, el dlis quideni lemporlbus, qoibue inlre ,
    pido siare non perfmilitur : salclliics superat, qnt
    . * ?, >: aiiiini caiore bellandique u&u assiduo vinccre leonunk
    , . :
    impcCaiu aique vires studeni: legionarios a lerga
    ^ , ,
    relinquit, quibus dormire non licct, cxcubitorun>
    ,
    olficio fuugontibus. Si dcnique loia rcs explicand*

    9-

    MANUELTS PALiEOLOGr

    540

    brevibus eet, in universtim pnrstal omnibus, quae- cunqtie propugnare qiiamcunque rem possunt,
    . ' v.dde. gralam aeceptamque poesidentibus, et cujus
    *, , adipiscenda? causa caetcri omnes slrenue ptignant.
    ,
    Quin etiam si fteri possel ut aniiuus purpuram
    , .
    sumerer, atque hoc modo adversus vilia regnura
    " , \ ,
    obiinerei : noo hoc aliler fiuarum arbiiror, quam

    ipsam bumililatera Induemlo. Quamobrem dicere
    ,
    fa* esl dc hac disserenti, esse dubio procul longe
    ,
    mcliorem illis, quae ad securitatem bominuro i n \
    venta sunt, el eaindem eximium in modum eos

    ornare, quibus adest; omneque virtutura agmen
    \ .
    propriclale sua, viqoe nativa, singulari cum luaje
    . ' ,
    state ac magnificentia cobonestare. Ilaque non abs
    , , ;,
    re virlus baec, quam praedicamus, iodicaias baclenus appellationes omnes recipit. Iino si fieri ,
    (5 *
    possei, u i appellationes quaecunqiie honeslae,
    , ' * ,
    quxcunque bonae, quaecunque grala?, excogilaren . \
    lur, el modestiae Iribuerentur : fortasse quidem is,
    . $ '
    qui boc facerct, rem non levem peregerit; ai
    , , \ ,
    butniliiati, quae Salvatoris ipsius est quasi collac
    , ,
    tanea, miniine magnum aliquid contulerit; non
    . eiiim quod alicui magnum, idcm et universts
    , ; ^
    magnum. fJsque adeo vincil omnia ipsius sublirai ;
    las et magniludo, qusecui)(]ue vel securitatis, vel
    ,
    pulcbritudinis, vel bonestatis significalionero ba .
    bentia vocabula vel sunt, vel eruut, vel excogilari
    ,
    possunt. Qnonam igilur hanc preiio quis redi . '
    inens, non egregium qua?stum feceril? aul quara
    ; ,
    viriutem aliam quis ista dicere praestanliorem
    possit? Qtiod si quis etiam cunclis hanc antepo,
    nere velt, is mea satie sententia jure non repre- .

    bcndetur. Ego quidein hanc virtutem u l eaneris
    . , ,
    digniorem, i l i dilectioni parem arbicror. Nec abs
    . ' ;,
    rc dixerit aliquis, has adeo cognalas esse, u l
    ; ,
    properaodutn idem qniddam iis esse vidori possint,
    , ,
    qnorum mens perspicacius res subKmiores penetrat.
    ; Quippc dileciio principium est ipsius virlutum
    . " ,
    circuli : moJeslia vero /iiiis. Circuloruiu vcro
    / .
    prinripia et fines idem stint. Quin eliam cum
    principium sint, et finis, ac proplerea de relalo- , , , ,
    rnm ad aliqtiid numero : propier hanc quoque . " ,
    ralionem oidnino separari non potucrunf, alque . ubi dilcclio, ibidein erit el modesiia ; similiter- , ' ijuevice vcrsa. Quapropterboc quoque perspicuiim. D .
    Nam ubi non adest una, ibi et alteram abosse ,
    ' necessario scquiltir. Ideoque nequit borum alleni, .
    trum vel esse, vcl cogitalione compreben i i , quid , ;
    qiiidsanc flal, si allerulrum velnon sU, vel mcnie
    , non percipialur. Quaresi absil bumilitaa, eliam

    abesi dilectio. Si vero par istud absit, ne quidem
    *
    iinivcrsum corpus viriutum aquirere quis unquam
    .
    potest. Nam si neque principium, neque finis
    exsistant, etiam inlermedia cuncta rorlassis boc babere possunt, ut esse sibi videanlor; non aoiem
    revera sini. Consequitur ergo, dilectionem abesse, ei modesiia non adsit; eaque conjunciione
    8i carcamus, niillam bomini vinutem reliqnam essc : q sane si absini, nec viriuiis esse parliccps, quod seciindum virtutcm faclnm videatur.
    El bapc quidem in bunc modum esse comparala,
    " , .
    dc iis constal quaj dicia sunt. Scirc vcro dcbcmus,

    541

    ORATIO V I I .

    542

    \ , - bealam illam dilecifonem esse crepidinem et lun , damentum certum, innixum pelra?, nimirum ipsi
    , ,
    Christo, radicemque bonorum omnium, periingen ,
    tem ad magnaro profundilatem, el aliitudiiiem
    ,
    reapse non perscrutabilem, siquidem quae Dei sunt
    . \
    lalia s u n l ; et ipsa usque adeo in Deoesi, ulis fp, $ sisstma quoque dilectio nunciipelur. Ad summam,
    , , calenae cousimtlis est virluluni creius ; el ul omnes
    . "
    invicem cobanrent, sic a sola dileclione pendcnt.
    , , , ,
    Ijuamobrem buic orania congruerint maxima, et
    , ,
    opiima, et pulcberrima, el veneranda, el augusta ;
    . ,
    ei quis ea collecta, congeslaque, buic am ibueril,
    , Nullumenim, opinor, nullum omnino bonum esl,
    ' 6 ,
    quod iis a proprietaiibuediscrepet.quae buic adsunl:
    , siculi necomnino quidquam esl,. modo bonorum a
    . soeietale non excludiiur, quod non insigniier lm ,
    militaiis emineniiae supromaa conveniat. Cum igitur

    ipsa capat et verlex quasi quidani bonorum sil,'
    .
    non tamen bumiliorest modeslias magnitudo, quau
    * ,
    dilectioniseminenlia sitatque dignitas. Est enim et

    per se bonum quoddam hnmiliias, et oaiensum est,
    . "
    banc esse Ihesaurum bonorum a nobis de rectis
    . ,
    dilectionis ramis collectorum. Qiiamobrem ulraque
    ' ratione praesUnliMiroa est. Nam sive illam ul flncm
    , .
    consideraverimus, nibil ea melins: eive lanqtiam ad
    ' , ,
    flnem ea fuerimus usi, aberrare a scopo non possu .
    mus. Eet eiiim el per sebona, tanquam paciGca ct

    roiiissima, quod sane Deo proprium est: et bona
    , *
    rursus, alias piurimasob causas ; ideoque tbesau - C
    , . "
    .

    .
    ,
    , , ' .
    ,
    ^ ;
    ' ; ,
    , , ,
    , . ,
    , ,
    ^. "
    ,
    .

    ,
    ,
    , ,
    , ,
    ,
    , , , ; ,
    ,

    , ,
    -

    rusbouorum omnium ei appellatur, etest : quandoquidem absque bac fieri nulla ralione poleai, ut
    homo vel boous esse perseveret, vel bonus omnino
    iiat. Eamdem scimus boc quoque boni nobissuppediiare. Nam ad summe pacificum miiissiniumquo
    curalorem ac dominum noslrum quam celerrime
    nos susiullil. Hnjus euim ille cursiim curn inlrifico
    complesaot, amore molus immenso, nos e lerrae baratbro subduxit ad ccclum, vestigiis ejus inhaerentes.
    Nam si quis eodem cum illo eecure pergat ilinerc,
    quo paclo non ad eum facile perveniei ? quo snne
    quid accidere beatius bomini possii ? ideoque si
    tradam carnes meas, ul comburar, dilectionem vero
    non babeam ; nihil inde consequor emoliiinenti. Et
    edoclus a Salvatore sum, qui modesliam factis
    poiius quam verbie me docuit, ut mcipsiiui agnoscain inutilem servum, etiatn cum mandala ipsius
    omnia me implcsse consiiierit. Enimvero banc
    lum dileciiouis, luiii niodesi^ raiionem esse, inanifesto parei.
    Quod si aulem a nobis el boc reqtiirilur, ut brevilir
    quasique suinmatiin ulriusqqe lam offkium, quam
    proprielntem exponamus ; dileciio qtiidem mater
    C8l pnritcr, cl iiulrix, el radix, el crcpido totius
    viriutum corporis, atque priiicipium pergenlibus
    ad viriutetu universis, el formairix, ei mictrix, u i i
    quis dixerit, el simpliciier niliil non ejusmodi, absquc quo boni quidpiam nosiris in animis exsisiere
    ncqtiit. Humilitaa vero quasi via quxdam esi, el
    fluU cl quodcunque vel cssc, vel cogilari possir

    43

    MANUELIS PAL&OLOGI

    5tf

    iilcrum,accurnimque prxsidium bonorum orani- ,


    tim, viriuttimque tcrminus, c( requjes, ei porlus
    , , ,
    salutaris, cl locus lulus, uhra quem progredi
    , ,
    longius minimefas esl, sed viclores bic Grmiter

    insisienles, spe recondiiorum sibi prxmiorum

    semel oblecienl. Quin eiiani bac ralione velut in
    .
    aequilibrio par islud est. Qtiemadtnodum enim si
    . ,
    dileclio non adsii, nibil boni fieri poiesl : ila si
    ,
    absit bumililas, nulla dilectionis bona nobis salva
    ,
    manebtini, sed confestiin quasi dilapsa peribunt,
    ,
    insiar bibcrnorum florum, quomro splendor diu
    ^ ,
    non durai, et fragraniia exilis est, et fruclus in- , ,
    (impeslivtis, si maxime proveniat ac maturescat,
    *
    perexiguusest ac ingralus, neque durare potesl.
    , ,
    Ilaec, ul equidem opinor, proprietalibus barum
    , ,
    congruerinl, Quid autem eis commune sit, cogno- & * 6ceie si cupias : id mea sane senienlia boc ipsum
    , ,
    imprimis fuerit.
    , ;
    .
    E&se mibi videnlur alae illlus egrcgia columba?,

    nimirtini Spirilus, quas cl Davides oplavit, ul avo, , . larct ac requiesceret. Sed rcprelicndent fortasse
    , . '
    nos quidam, ut q u i melum dileclioni non pra?po ,
    si-erimus. Aiunl enim divini dociores, pios viros
    .
    imipienles ad vfrlutem tendere, a roetu snppliiii,
    ,
    tanquani a carceribuH, progr^di; deinde per alias
    , ,
    pergendo cogitaiioncs, ad aroorem quemdam ad- , . ' luirabileni rcconditarum fruitionum pervenire, a i ,
    .
    que hunc io modum doposilo metu, amorein erga
    Deum apprebendere. Quippe nequeunt arabo pari- Q ,
    i< r adcss<>, sed ex eis alierum loco cedere necesse
    . , *
    cst, eiquidem alterum adesse dcbeal. Ha?c igUur
    , i l l i , de biace duobus disserentes, adeoque longe plu- . ,
    ra pulcbrioraqoe iradunt. Ego vero reprebensuros ,
    illos oraiionem forlasse
    nostram, verbis htijiis- '
    inodi compellavero. Heus l u , bone vir, boc eliam
    . * '
    ctmsiderandum venit. Mihi propositum eral ab i n i - , .
    (io, dc vilulibus, et earuin inlcr se cognalione

    , ,
    quiddani quasi perfunclorie ditserere, non deaffeclibnsloqui. Etquia melum scio non laudabilem aflfe- .
    * ,
    <uim esse per se, Hcel ad opiima quavptc coopere ,
    iwr, si secundum Deum sil ; ininiine referendum
    inler virtutes censui, quapropler non abs re silen- .
    ,
    lio prseteritus esl. llaque Deo le juvanle in susci1

    picndis pro virlule ceriaminibus (namillum venire D


    tecum in parlcm hbormn necesse est, si quid egregie sis prasia(urus) eseleris praedilus yiriuiibue,
    ci exorsus adileciionc mordicus inbncrelo modestia?; qua? quidcm boc tibi Iribnel, ut vere bonus
    factus, in bonis persevercs, lalisquc sis ac videal is, qui capile suo recipcrc dignus sil et servare
    corottas boids viris reposilas, el quidem cxpcrlcs
    inlerilus ; quariun maleriem laudalissima dileclio
    stippcditai, et qnas canerae viriutes contcxuut, modc siiaqne fapiiibus illis, qtiibiis conteniunl, i m ponil. Quo fii, ut solam inler virtutes oiuncs
    dosliain dcinonstraium sit eam esse, qux coronn
    IIOS rcdimit. Modcsliam vnro appelio, in sublimc quiiletii altollcniia faccre, sed inicrim valde inodcsig

    (
    , ),
    , ;,
    , '
    ,
    , {
    ,
    ,
    ,
    . "

    .
    ,
    ,

    U6
    ORATIO V I I .
    55
    ; , dc ee seniire; magnaque pixsfantem, nequaquam
    efferri anitno : iti sublime denique pergentero, cum
    * ;
    itifimis slare videri : non quod ntdlius operis boni
    ( ; ) , ; ;
    nobis conscii simus, a nobis peracli (quo onim id
    .
    paclo? ), sed quod recie sciamus, virtuies ipsas
    ,
    nosfris faciis sublimiores esse. Hoc eniin arbitror
    , ,
    esse bumiliuin, non ut mala designans, el muliis
    . digna lacrymis, oculoe dejicianl, ei supercilta non
    , .
    attollanl. Nam euni, qui sic afifeclus sit, magnifice
    '
    ,
    de se senlire, ne roeiile quidem praediti ftierii,
    ; , ?
    opinor. Nec ilem illud vel modesium fneril, vel
    .
    . bonnra, facere scilicei boiti quidpiam T C I noit i n * .
    lelligenlem, vel insiiUito animi non puro, nam
    alterum, ab igiioratione, allerum a vi quadam proficiscilur. Horum tero neulrum bonum cs, ideoquc
    nec modcslum, quia bonum esi, quod modeelum.
    %

    Sedenim fortasse no&, cbarissime flli, verbia bu*


    * , , , ,
    , - jusmodi compellabis, el nieriio quidem : niagno
    pere nos admiralos scilicei buimlilaiem, idadmi . ,
    ralos eeee, quod admiraiionem mereatur. Eamdem

    eximie duro exluieriinug, niagnum cjas amorem
    , .
    pfius etiam insilum animo tuo, nunc iusigniler au ( ;)
    xissc. Rationibus enim meis effie-ciiun, ul banc in*
    .
    . sanissimo quodam amore depereig. Non lamen i d circo nos libi videri salis omnioo fociese. Quippe
    , '
    necessario luodos etiam adjiciendos, qnibus modie
    .
    coufleri possitex animi tui voiis, ul opes basce
    . consequaris. Nam videri libi viide diiTjcileni liaruui
    adquirendarum ralioneiu, etiam iis, qui vehemcnle
    $
    cum desiderio circumeunt, u i eas consequantur.

    - C Quippe desiderium el inquisiiionem non neces . , ' - gario comilari rerum exoplatarum adeplioueui: sed
    . * rcs plerasque difliculier a qiiaeremibug inveniri,
    , , ' notinullag aliquibug conlingere, nuluiu omniuo la , .
    borem perfereniibus. ln iliie autem, qtias praeserlim
    , ,
    pulcberriinx sinl, non sic evenire solere : sed
    . , ' quanlo magis quaereiulac videantur, lanlo esse ac
    qtiisiiu diiticiliores. Quamobrein videri tibi neces, - sarium, ul quo pacio banc comparare possis, expo .
    nam. Indicabilur tibi, slremie fili, qui bujusuiodi
    . profers, quod indicari conveniet. To quotl iu voiig
    , . ; , esl mibi de le, facies; mihi quidero cerle difficile
    ; ( ,
    d i c i u , quod dicendum veuil. poieram sane
    ;) .
    difficuliatem hanc muliis, o|)inor, modis osieudere:
    , ; , 0 scd vitandi taedii sludio, tantiun proferam. Oixil
    . ( ,
    quidam vir inagnus, cui nomen Joannes (eratauieui
    ) " , eorum e nunicro, qui Deo vivuol, non sibi), tribulo
    ,
    similem esse superbiam, el quidem bac ei priinum
    . * (,
    appcllatione indila, deinde recle ab se verbum boc
    , . prolalum oslcndtt. Nam si quid, inquit, boni feccro
    ,
    (scopum auiem ipsius indicabo,|non verba), mox ilia
    , ,
    prodiens applaudil, el cum clamore factum exlollit.
    ; ' . ; Quod sane si praestilu difficile fuerit, omucs me
    ,
    supra morlales colJocal. Ac siquidem inilio fuerii
    , rcjicla, iion desisiil: et saepius quoque vieia, pejor
    * , ,
    seipsa inultis inodis rcverliiur, nihil nou aubdoli
    , - secuiu afferens. Nam animos illorum, qui bonis ex
    .
    operibui eminenlcs facii sunt, ac deinde uibil sub
    ,
    lime de scipsis concipiuni, scd inlra limiies scse

    MANUELIS PALiBOLOGI

    547

    548

    contincut, clanculum subil, taciieqtie lolium io ' ; , eis seril, foriasse dorimlaolibus ob uimis assiduam
    ( . vigilauiiam. Lolium autem nunc appello, quod ee- ,
    cum ipsi reputanl, nullam inesse sibi superbiam: .
    quandoquidcm supeibiam repuleriut. Hoc autem,
    ;
    vel in priniis supcrbum quiddani cst: propeqtie ; "
    gravius arbitror, quam u l sanati poseit. Quid enim
    , * , *
    deterius, quam si humilem 86 pulel, qui superbiae ,
    niorbo laboral? Aut quo paolo roedicinaru quaeret,
    ,
    qui mali nibil se pali suspicatur? Qtio fit ullamel- ; , '
    si sim factus humilis, rnrsuro tamen exiollar;
    ,
    quandoquidem me bumilem factum novi. Adeoque
    . " , ; ,
    ne sentio quidem elalo me animo esse. Licel ela .
    tionem staliui agnoscam,eamque valde perosus abi- , ,
    gam, ac jncipsum propler hanc reprebendam : ta- ; .
    nien rursus htinriHalum me nou ignorabo, meqne ^
    , ;
    recte agenlein collaudabo. Alque hxe mihi cum
    . ,
    accidunt (uiinam quidem ne fierenl), unde fueram
    exorsus, vclut in circulo reverlor. Quamobrem t r i - ,
    bulus est suporbia, stimulumquc sursum ereciuin
    . ' ,
    habel, qnem difficuller evilare possunl, cliam qui
    , magiio menlis pondere sunl praediti. Cujus quidejn
    , ;, oraiionis tesies producero multos ex iis ipsis pos, ,
    eem, qui bunc siimuium experli fuere. Sed cum
    ree ipsa perspicua sit ei manifesla, nullius egere probationis videlur, praeserlim apud t e , qui antea dicebas, buroilitalem esse dhritias acquisitu difficiles. Ilaque traducenda erit ad roodum oraiio,
    quc quis efllciens quod bonum est, evitare possit, ne magnara de se concipial opinionem ; et ut modeslo de se sentiens, non efferaiur ; quod etiam esae demonstratum est illo priore difficilius.
    Arbrilror igilur, unaro quamdam hanc viam esse,
    ,
    q u nos ad htimililalem evebat: ut recie facta g *
    scilicel
    Nequit
    ~ ad
    ~ Deura ipsum referaraug.
    " ~enitn,
    ne- .
    quil omniuo fieri, nobis u l ipsis, q u iacta swit, ad- ,
    acribentes, cogitalionibus boc vitio superiores eva- ,
    damus. Opiuio namque de recte faclis dubio

    procul in nobis maxima superbiae occasio est, uli
    ,
    jam ante docsimus. Tantnm vero inalum boc
    . ,
    est, ut etiam Cbrysostomus alicubi dociieril, ci ^
    tra controversiam melius eese, non facere boni
    , qiiidpiam poenseque se niaximx reum ducere, quam
    ,
    opera praeclara facientem pulare, sc supra omnes . "
    esse positum. Quamobrem actionee bonas impulet
    , ,
    Deo, non sibi, qui modeslus esse cogitat. Haec opi . nio immunis esi ab omni errore, ac veritaii sum, ,
    me ioniliiur, posiia pariter extra pericula et lela
    , '
    qua? conlra nos versuia lorquel elatio. Nec enirn D ; ;. ,
    , ' ^
    decipit, nec in periculum veuire poiest, qui cuicun.
    que vero fretus esl. Quid auierii inagis verum,
    ,
    quam exislimare, Deum esse largilorem bonortim
    omnium, c l abeodem universos morialee bona con- ; ; ;
    sequi? Argiimeuto esl, quod a Salvatore discipulis

    est diclum : Sine me nihil polestis facefe. Quod
    dvraads xoisir .
    '
    sane verbnm ut esse verissimum demonstreiur,
    ' ,
    boc unum dicere sufficit, a Salvaiore prolaluiu
    .
    esse. JMon raiionibua opuserit roibi nec prisrorum,
    ^, , ,
    nec recentium; quibus banc seuiemiain, ceu ve , . ram, probare liceret. Non exemplis utar, non syl , *
    logismis. Nibil omnino perquiram, quod bac in
    , parte mibi patrocinarelur, si rcs iia posceroi. Nam . * ,
    ubi vcritasipsa velul oraculo quid dcccrnit, ir.era
    , !

    1 n

    549

    ORATIO V I I .

    560

    . , blaspbemia esl, oralionem ejus tueri velle.Nimirum


    illi nobis defendendi sunl, quos intelligimus indi * ,
    gere nostro auxilio, viribus aliqua parle deiicientes,
    *
    quo nrinus opem ipei sibi ferre possinU At in Deo
    . ,
    quxnam est imbecillilag, noslrae u l opis ind<geal?
    * ; Enimvero supervacaneum ei illud arbilror, quod
    , . , eliara perpauns bisce verbis boc loco sinius usi.
    , ; , ;
    Quis euiin igjiorat, si quid bumanum eit, non e&se
    (*>
    bonum?siii Dei, bonum eese? Humanuin aulem
    .
    id appello, quod auxilio Dei plane desliluUuV : d i , - viuuni vero, ipsius erga nos propensionem. Quippe
    , . .
    deseri, aique iram ipsius experiri, nostrum esl.

    ,

    ,
    Nequit cniin Dei boc opus ease. Nam Dcus maloruin
    . "
    expers esi, et neminem lentat, quemadmodum
    , fraler ille Cbrisli loquitur. Unde co'ligitur, opera
    , . ! bona dubio procid in bomiuibui a Deo proflcUct :
    .,
    mala vero ab hominibus, el anlinorum duntaxat
    * ,
    instiiulo. Acsi pulcberrimum quiddamesl, in egre* JCai
    giis factis huniiliier seee gerere : non dubium esl,
    ( ; ) , .
    hoc ipsuro quoque nobis a Deo inullo magis conce *
    di, ciim eximium bonum sit. Atquo his necessario
    (; cum assemiri cogamur, qui ree prseclaras agit, ani ), ,
    nio non dcbel euV.rri. Nam si nos inler bomines
    * ;
    Dullue unquani propterea magntfice de se senseri',
    * , * ,
    quod alius egrcgio sc gessil (quo enim jure ? nul . ,
    lo certe); quinam fuerit aequum sublimia nos de
    , , , .

    nobismet sentire, ciira Deug per nos uiile nobis


    .

    )
    opus efllcit ? Sed dicet fortaste quispiatn, rapto

    illo verbo nosiro, Per noe; boc ipsum acilicel,
    .
    , ,

    Q eiiain uoslruui aliquid secum inferre. Sane vero


    , . ,
    ita est, bone. Sed nil habe$, inquit Aposlolus,
    , , - quod non accepisti. Ex Deo namque omnia, Deus
    , , est qui eficit tn nobii, et til velimu$, il ut ptrficia . " - mus, pro sua in no* propensione. Item : In ip$o et
    , , vivimus, el movemur, et sumus, Ad summaoi, ei
    . ,
    animos, ei corpora, el aciiones Deo gratas, etquid ;. ;
    quid boni parliceps est, nusquam aliuude niorlales
    , lubeni quain a Deo. Quapropier et quod a nobis
    ,
    conferlur, ei ipsa cupidiias conferendi, divinilus
    , ,
    nobis concediiur. Quorum sane causa sunl uaben dae graiiae, uon superbiendum. quid baec profevat. ,
    ro ? quatido eliain niortU obitae in martyrio causa
    . (5
    referri ad Dcum debet, maximaeque illi babeoda
    ,
    propterea graiiae, si quis accurale rem considerel;
    , , ^ nec idcirco putanduin, nostro in aere Deum esse.

    Nam a Deo proiiciscuntur omnia, quemadmodum
    ; , ,
    anicbac clare probaviinus. Quippe si oratori videtur
    ,
    eorum, qu* naia sin(, ad illum referenda causa,
    . \*
    qui setueii suppediiaril, ubi qoidem non de Deo,

    sed bominibus loquhur : quo paclo non omiiiuin
    ( ) bonoruin iu nobis Deus aticior habeudus ? qui el
    , .
    opifex. nosier esi, el curain nostri geril, sup ,
    pediial alque largiiur omnia, quaecunque perpetuo
    , ' *
    nobie obveniuul. lEnimvero lelom adbuc Qnum re ,
    sla( superbia: morbo laboraniibue, et postre. , mum id quidein (nain exbausia ipsorum esi pba , retra), quod tameu apein aliquam pra?bat, quaai
    ,
    vubius sil iiiOiclurum, si emiltatur. luque si boc
    ., :. ,
    ciiaui scculum pracedenlia, nullas babuisse vires
    1

    51

    552

    MANUELIS PALiEOLOGI

    parueril,eed irritum ceciderit iis, a quibus in nos


    lorquelnr : recte scilicetoratio nostra perducta ad
    finem erit. Telum auiem Iioc ipsorun: est, quod
    dtcunt, 6i quis ab bonimibus facta cum divinis
    graliis confarai ; deprebcnsurum, ea nibil esse.
    Nam caeieroquin non essenl, quod appellantar,
    grali scilicet. A l si mea cum alterius, et quse Hlius suni, cum tuis , adeoque nostra inter se comparata fuerint : roagnum, inquiunt, discrinien in
    his percpiciemus. Quaedam enim, ad gebennam ;
    uti quae bona sont, ad etim deducunt locum ; in
    quo Iaelilia finis expers es(, el circa Salvatorem
    oborus ille bcatorum. Itaque fieri nequil, nl quidcunque (andem iecero, nibil ex eo mihi contingal.
    Qnippe st malum peregero, vullum ad Lerram deiniltam : sin boni quidpiam, aninio cfferar. Quo-
    niam enim ex una massa sumus omn<*s, una Dei
    manu ad unam speciem formati; deinde vero volucribus aliqui similes, angelicam vitam exbibent,
    aliis inier angnes humi repenlibus, eorumque furorem adversus homines superaniibus : baec ergo
    cumin bunc coniparata sinl modum, eibi quidem
    sint mali, diversuin aliis Ucr sectantibus, qulnatn
    consenlaneum est, paria de se scnlire, non paria
    facientes ? Quorum enim diversa vita est, eorum
    nec animi sunt eodem affecii modo. Quapropier et
    qni viliis inbianl, et qtit amant bona, seipsos agnoscent, iili quidem viris bonis inferiores, bi vero
    malis se meliores, idque de faclis ipsis. Hoc aulera
    nibil est aliud, quam illos animis dejcctis, bos

    , , .
    , \ , \
    , . ,
    , ,
    .
    , , *
    . ,
    , .
    ,
    ' ,
    ,
    ,

    , , ,
    ; Qv ,
    * . "
    , ,
    ,
    , *;,
    ' , *
    . ; * ;,
    , .
    / ^ . "
    ,
    ,
    , .
    r

    elatis esse. Nam quomodo resaliler babtre sepos*- ,


    sit? Ego vero baecquae abs te proferumur, oppu- ot , '
    gnaotemeaiD oralionem, non omniuo quidem nul- .
    lius esse montenli dixerim , scd omnia non admo- , * \
    daro ad id, qucd qoaBritur, qoadrare. Nam magno- ,
    , ,
    pere bujus facia differre a factis aliorutn, el bona
    , .
    facieniem, bonum effici; similUerque malura, qui
    ,
    roala iaciat ; cuivis est perspicuum. Eiiani illud
    verum esl, lales a seipsis agnosci ; quodque hos ,
    gebeima', illo bealorum bominum cborus exci- .
    pial. Sed quod ex k n concludilur, nimirum hoc , .
    ipsnm ese vel ctferri bominem, vel animo dejici, * ,
    ,
    quod sese v t l bonum, vel maluin esse n o r i l ; id
    aio non iiecessarium esse, licel in aliquibus deprebendalur, errori oon levi servienlibus. Nam si D , necessarium boc foret, ac recte conclusa essenl
    . ,
    aba le, q u praecessere : nequaqnam inveniri ullo
    ia bomine ulla possel bumiliias. Norunt enim

    omnes, a seipsis vel boni quid faclura, \ e l mali. . "
    El si boc esset efferri animis eos, qui virlutcm ,
    coluul, quod seipsos norini,uli lu quidem dicis :
    . ,
    omnes sane prudeniia praediti seipsos adgnoscen- * 7*%
    , ' ,
    tes, omnino magnifice semet efferreni, adeoque ' , de inedio lollerelur omnis buiuilitaa. A l vero nec , '
    ipse ignoras, bumiliiaiem atque modestiam in *
    non paucis iiiveuiri, qui inorlalibue in corporibue , ' .
    viiam propeiuoduai iucorporeis convcnieuum re ' , *
    praseniant. Quauiobreai falsa tua conclusio esf, ,
    ac prauerea prorsus absurda. Nam si alios quidem
    '. )

    t.>8

    OJRATIOVII.

    ot \ tuppliciam manett ab initfo maloa stHicet, aHoa


    . \ ,
    aulem addicloe Virluti, qut deiade se virtnte pra>
    , * *.
    dilos agnoveruril, biiniiliier de et) scntiro non ett
    . " \
    poftftibile, alque boa rursos inier malos refers :
    , ,
    nec inveniri humilitat in t i u poterit, nee inler ho\ ,
    minoi qui galyus iial. Huiiiiliiaie namque sublaui,
    , .
    nec unus quidem mortalium servaretfir, aii per .
    spicue de prius iudiealis cognosccre lifcet. A i voro
    , '
    qui servanlnr, eiiam siderum nnnierum iiuiliiludine
    * .
    6ua superanl. Et ipsemet dixisti, malos suppllctuav,
    . "* saltili desiinaloe beatorum hominu^n cauum exci
    perc. Quo flt, u i tuismel cum ibesibas ea pugueai,
    . , ,
    quibus iilaa tueri le putaa : et undequaque pareat,
    * \ * posse aliquem facere, quod boouni sit et tatnen
    * ,
    non esse animo elato. Quamobrem hae qnoqae
    ' & ratione abiurda esl lua conclusio. Quod et multoa
    * * ' ,
    Jiabes, qui lecum faciunt: non tamen eorttm *e*

    cietae tibi prauidio est. Naro i l l i ipei euni, qui ftuc
    oratione accutantur; quare iieri- nequit, o l diclif
    .
    tuis aliquid opit afferant. Caeterum hnjtismodi proferene, ipsius sane t i t i i niaximae tires demoHStra*
    s i i : qua in parta libi et ipsemet aesenlior* Non lameo iaviclum prorst id equidem dixerim quando
    nec ipse probasti, qtiod justa vincal; nec quod ab eo t i e i i , merito culpe eial eipertcs Mam si
    ret iia comparaia ioret, omnet omaino vincerct.

    . , \ ,
    , , \
    ,

    * $, ^ , , . g
    , * . \

    , * .
    * ,
    . ,
    , ,
    , \
    .
    ^ ,
    ^ \,
    \ ,
    . "

    Alque hactenus haec. vcro lotige mibi efcarissime Gii, si quia aliquando proximug tatt* rem
    Deo gralam facit, le non facienie, hiuailero te goras, ac dofoas. Naw hinc agnoeeerB debea, nolto
    le bonum esee. Sin, ule cqnirariam facii,
    ac negligenler vieens, te omaii bpoa peragento,
    cave animo eflteraris. Non enim propler illias v i liosilatem egregiue ipse vir Cacliis t$, sed simpKciler ob facta tua. Atque boc vcl iade perspieuum
    est. Nam corona non poliunliir hoqiinee ex lapsa
    proximi, scd ex euis egregiie faoiia. Apparet igirttir, non posse fleri, ut inier se coinparoniar, qui
    cerlamen adversus euperbiam ewecipiunl. Illos
    enim aibletas, quibus olea pracnium, ei qui euai
    eauguine carneque colluciantur, u l Aposiotas tane
    loqueretur, verismile e<t recie iiiier ee eouferri. Qtia>
    dam enim doies singulares, expoaiue peiaiofm
    pculis, eum denionsiranl, qui eupra caHerae ex>
    cellit: o l corporis robur, el oxercittiteaee, et ia
    hnjusmodi certaminibup experiemia. Qnod euam
    non omnino accurate lata santenlia fuerii,
    , * D admodum periculqsus b k ^ r r o r eai. Non eoiin adh ,
    mis exiiium affert, acd exiguaui qaauidam glotiam
    t
    c l q u a siatim exslingnitur, Y^J indignis (briaaae i r i , , b u i l , vel iis adimit, quibus arat at(ribnnd.
    t v . " '
    Qui vero belium geruoi advereus priacipaiat et
    , ,
    potesiales, eoa quonam pacto quis, ei curo qnibiii
    * ;
    omnino compararet ? ulrum cuin illis, qai cum eia
    ,
    idcm in cerlamen descendunc, an cum pugnanti ; '
    bus adversus nos potestaiibas ? Uibi sane vidctnr,
    ; * *
    nequaquam conveoire, u i cxislimemus, akeru ,
    Irem borum locum baberc posse. Nam matas Hlaa
    . ' ,
    poiestaies non aba re nabis quidem infesiissiniat
    , *
    ei cogitare poasumus, et dicere: _sed a?raid uoiir)

    nullo ebse modo possunt. Nec cnim gloriam eipe. , ;
    innt, nec prxemium epcciant - sed intcrilum UO*
    <

    PATBOL. G R . C L V I

    ttt

    MANUXU9PALA0LOGI

    i i w m elropiiciter tiesideratil, ct injuriit tnfereftdfe


    ; & ai|eat, non ut Iwwrtbas potianltir. liilein ex b* , , .

    Kxino nobisoiun ceHuciamur, *c tel jaciuiit : nos
    * 5'
    ant^wtinrieeiii dtceriatttef, alierab altero conepi. ; tiniuff. IlaquQ formiciaMle belhwi tmm eit gerhntis.
    Koti coiilentiis nen certameit e*i, non mrisque ; , * , * -ptmpoita stini p r m i i a . deelaratis vhtoribiis iri . , \
    hitce pugnig, nobie quidem pneimo ceclil splenddr ,
    rl.litiniorialitas : ai illis boruni loco gehennn, f# * x d l ,
    ttebne, ignit exterior. Iiidem nec iiiter homines , , .

    qttOttlam certamen aliqttod apirtiuale snscipiiur,
    <fe pdicftta d k o , de bmnilitale, de aliis lalibns : , ; , \
    , \ * '
    M C protajrili ratione Aeri potest, ut adveraarii
    . ;
    yd nitli wcenior. Qyaniubrcin ? Mullas quidem
    <*b aliat taasat, maiime vero, qnod in cnnatibue , , t t k n d i prasclara faeiiiora-nee obelant inviceni aibi, & aoeave omietis raifcmibus oppugnant, ut acniuli ei , adtertarii lacere t e l e n l : et praeferea saepiue opem ; \
    tuiiftfiribtit Iiivlcem sibi aupprditam. Ergo non , . *
    eootenuneuni eat rartoni, ex compnraiione spiri* ;
    tualtvm ctija&tibcl Qpertwr, presxaiitfeftiniutii atble-
    tatain-wniri/Qt* eniiii 4d pacto ? Itno t i fferi hoe ; ' \ ,
    potset, non hac raiione fieri debebat, ut, iiiqiiam, \ Jisfam * immeraril, el atbtela, el judicea eesent, , \ , \ , \
    ac %tm JasiiJfaafenC in p w p i d k k i m proxiiiio* * *
    n t o i : s*4 }ticaiunim de a i h k i i t , aHnw qeenw *
    4m oportebai este, qatprfmnni in tatio considerei, , *
    c (toinde pnoeipofet, at illi certameii ausptcareih* . ', & ', . * **fQv boue vlf^ ulrfque ttjfilcere ie oiffcio.
    *
    Sdet at miHierarhia, nem4ii praMer leipetim ad boc Q , ^awiiante; cortameii*d?6rstis eun tuaeipis, qni coo- ftfj t r a t o K<m.eciMctiis e t l ; luis Ipse manibug, cutn , ^
    faatu qModam, eapvf iimm corona redimie; uec ,
    aJnadverut, qod larpistime teipaum omes, h- ,
    a^iideiir ornalua a|)pelfari debei, quo ielpgum quit ,,
    n r a ofiHepi'deeorl et aequf raifoneni oruat, ac non
    . ^ BMM poiioe oVAofaeataUo. Qoh, obsecro, digiium e * ,
    |MilH 4 nmUel aiqtw coronel aniinos hoinhiuni tibi ; oft^atoniM qood sofi Deo conipeterc nemo HOA ;
    utatabilnr Nain jidex io corporeis et externis cer- , ,
    taiiiaa ilta f a t r i l , opinor, qut taHura expericn- , ,
    iiaia nacUr ei4 aceuratain , miHtoque majorem, .
    raataai i i qui uVcertant. kfac enim opinio facit, ut ad
    judicU iUa Vflium perreoiat. In spirrtualibiis autem

    1 iiMMpectabUilmt, aolas Servator ei nmnerarius el . , >. lialaacst. QmMliaife demoDsirare veilte, supcrva ^ . caiiettai. hmrkL Cienian vel eseco paret, uii prorer- , . '
    bio-tffcHfjr* Aiqiie beee cwn d i m sclret Aposloltis,
    awjaia^ift fqfba protuHi : Won audenms vel appro- ccvrtcrat a a a r ^ c o w p a r m nofimel ipsoscan quibusdam, . " ^ .-
    ^ i e i p m c o m i i i e n ( ( a n t . Itaque nifatl melius, neque
    UiMasliota, quam sijudicrumde uiMTersis soli Szlva- ' / '
    l o i i pcftiaiflaintie, uec noamel ttitornos ipsi compa- , *. ^
    , . : #>>%
    feniMk Et quoniam mea sanc sentcntia, modis omiMbuademoneiratinn est, nemfnetn elato essc debere . , '
    ; . . .atiiiiio, l|eei'Coruin io mitnero sit,.qui ad suprenio
    . . , .
    pervewrfr, ficct ad ipsos otnnis virtntia ftnes acces ; ,
    trt; idemqae reete pronutilialum n nolds essc,
    aiYana prasditum metnc fassurmn arbiirer: , * ;
    A

    EPlLC>GUS.

    5>7

    '858

    araKptrur , , J finem hic dicendi facio, hcc Uuo dunlaxal adjccio :


    Tamelsi magna prediti viriule siul homines aliqui.
    ieztr ,
    non tamen vel alios derideant, tel se psos egregios
    ,
    putent. Nan^ ul ille ait, qui mejudical el exaininat
    '
    DeuSest; qui accuraie uovii oronium facta, nec iis
    , ,
    praemia iribiiif, qui alios cursu prauergressi s u n t :

    scd qifibus ad eum pervenire locum cotiiigif* ipsa
    .
    ubi praeima con&islunt, et ubi Servator ille nosler
    , \ , .
    in regjd congidens solio, seipsum coronalorem \ i c, ,
    ctoribus exbibet. Is cbarum caput luum, regni con ,
    sors el Gli, oon hic tantummodo coronet, sed eliam
    , .
    in allera t i u , serto illo beaiorum egregio : cujus ergo complures bosce quidem labores, sed Jiaud scio
    au alitpio cuin opera prclio, siucept.
    ;

    E f l l l T O A I M A I O S ;

    BPILOGUS EPISTOLATIIS,

    , , , ][}. Uaw anobis, cbarissime fili, lua nunc cansa ilicU


    . auot ; quodque uos ad diccudum itnpulit^cxin\iu6
    , . ie uoaitr auior eau Quippe ui uuiua eseeu uon
    me prapier miliiaiein luam ad boc ccruiuenap , *
    anxi*em, ec adOnem u#que perdurassct ifrUDcala *
    .* ' criiaa, ixulo cum vigore coojuncia : scd vei initio
    , , alaiiin, pluribuaobetaculis me urgenlibus, *el ip*
    ao fortas^U ia medio, difficullaiibus saue coulinuit
    , 2 , einerfeoiibus, m i l i U a c m . Opto autem, ui boc mibi
    ceriaiueA ei jjicundum, et exaiiilaiia di^iuui labo * ^
    ribus experiar; uii quidepi eveutus recie respomlc. . , .
    bit, modo tu relis. Quippe ei lu mouitus nuslros et

    , - jqiuecunque comprebensa sunt isiis oraliouibus^ ad
    oroajklouiiDorei tuo3,apernari non decrcveris, sed
    , |
    bonefittm et noslri, qui te geuuimus, ei eorura a
    , . ,
    , . ^ ipitbiis ippi prognali sumus, ei tuimei ipsius, et om, , Bimn ma^ielrorum raiionem habueris in boc una, iie
    spebu* illie dcterior evadas, quas do lepuerilibus adbucludictisinieatofovebanl orouea, opiiina quaqae
    , *
    , i i b l vaiicinaudo polliceniei: baec i^iiur, adjuvaule
    ( ;) , , Dco 8 coniigeriul; et quod niibi r^liquum c t l vjiaa
    . ; eane quam jucundum eiDciea, et mercedes ) epieudidas pergojves, non pro bisce dio) eudoriliu, scd
    , ' ,
    , , * eiiao pro-eo, quad nalusex nabU ai^.ctregjqiii iu
    , jiiorero educaui, el iiuthuUig, ei in honora habjitu,
    , - , ei simpjiciier adea, pro unwersur a nie tua causa. fa cije, q u ioriaaee nacpavea MIOI, nec ievta iaoian* ,
    t i . Et quidem autii istaac iUum, qoam dixi, evauint
    ; . ,
    babitura^ t i extpeclaltoot noairai taiiag^tr2s. Sa ,
    . D ift&facies auUm OIIIWHO, giqaidem bU inaiatiaa pto, , | lalia oblemperare fohrtris, et faciigv Ipeisraapseta
    parere pfotxoveria. Quad ganebonini st BMIU 000
    .
    tigcrit, ac morura viriaie vou mouliueqae aneQS
    ^, ;, ' xaV
    non conftHaerie : tam ipaiDeo, eal acio, qrnroi haitii , oibiM amabUrs eris ; et tuwiti, qul iioino ea , in fao*
    ./ , ^ . ,
    rmines imperittan, qeod ganerU cogiiatoiliffioile red*
    >$ , ^,
    dit, oinniuo facillimom experierie, piretorquam
    . 'Q
    . , quod exiint eiiarn. iptiua prsechirue et gloriotua
    erii. Nam qui pareiHibus, ideui eiDeo parec* Tali
    | ' . .
    voro prineipi non abs re gubditi quoqut partktwi.
    *
    - , )} 61 obtequium siibdtioninj, ipsiiis ineiiuuo pureulinm, nwlliue uoit origa boni csl ; sicul ei coittra*

    rium accidil. si obiempereal. Cave qiueso^cdNi*
    , ' ,
    miserii ut absque fruciu oraliones basce confece( .
    1

    Ity

    MANUBUS PALEOLOGI

    60

    t i m u s : n*c In me p r a x t a l i o n e m e o r t t m , q u trado .
    6 doremfi rattorie conjunctafti, reperire ooglies.

    Nain scinine i p s i , nos ea facttllaie d e s l i t u i . N i b i l o -

    , , \ -

    ininus a u c l o r i i a i i erga lo mea? conceesum ei, u t i

    . -

    j i e rebus l l l i s disseram, adeoqtie persnadeam ; q n i -

    btis a febUs quideni longe absnm. Nec enim l i b i

    fas e s l , iis band obiehiperare, qttae t nobis Iradita

    s t i n t . Nam si prsecepta p r i s r o r u m aacerdolnm

    , \, ,

    ac

    P b a r i s a o n t m aspernarl nOh Itcebat, u l i q u i Motis

    , ,

    i n onibedra seJebant, quamqdam n i b i l eoratl), qufc

    docebantr, f a c e r e n l : m u l i o magis decet, obiempe-

    , (

    rare le n i i h i , q u i quod p r o f u t u f u m est t i b i i r a d o ,

    , ,

    , , vuvi

    licet i d e m ipse nou recte f.iciam. N a w e i Ipse fn

    \ * ,

    iUrMio sedeo, p r e e e p u l i b i modo proponen, l a o l o

    , *
    . ,

    p r i t c i s illis p r a s u n l i o r a , qnantt v e a i l aeaiiiiiaitdum,

    * veieris,
    t t t A P i a baec
    n
    n o
    n vw sint
    legislaliosis
    I j t o i c l a f i n e i e atque
    fttmiA
    qitod illa

    l>* 1 .

    .^. . . . .

    ...

    . .

    9* TjC ,

    g r a t i e , T e l si boc mavis, Ula legalem t d trnibratn, hiec

    , ,

    n o t i r a v e r f i a t i t ad pnedicaiionem p c r l i n c n l . h i d e m

    ( ) .

    boc soltum i n quo m m c ipse eedeo, p r x e t a n t i u s eet

    i l l o priaeo longcqne i n t e r v allo id superat, ctim solii

    , ,

    dWlni (si qnidem hoc non n i m i s audacier d i d i u r )

    . .

    t i m u l a c r u i n s i t . Nam ut de al^a quadam a u c t o r i u i e ,

    q r o aliqttid e n t l t i e i u t o habeai,

    ; ; ; ;

    I H i o priuceps esi

    atque d o m i n u s , ex ipsa

    P a r i ratione Deue quoque


    ftoniluus

    n i h i l d i c a m , pater

    nobis et

    natura.

    prineeps

    et

    , . ' ,

    e t l . A t dcclarctar eane res aliquanto m a -

    , , -

    ifestios. Quid i g i l u r ergn nos Deue ? non opifex ?

    nofi p a t e r ? i i o n rcx f non p r o v i s o r ? non d o c i o r ?

    . .

    H c o m n i n , le aaue quod a t t i n e t ,

    , ' .

    coiHpelnnt. Quamobrcm ego

    n i i h i quoqiie

    quidem ceu

    est, i n eo t b r o n o sedeo, q u i

    tbroni

    d i c i u m Q ,' ( ;

    divini simn-

    ) , . -

    b c r t i n i c s t : at i s t i sacerdotes atque P b a r i s x i ,

    , .

    I n catbedra sedebanl. Ea v e r o longe

    noslra

    lnferior est. N o l i m aoiem me qufsquam temeritatia

    *> ^* ^
    0

    d a m n e l , vel arrogantise. Non e u i m meipsom

    cum

    M i i i e , q u i Deum

    istuc

    ) * ' > ,

    faeereni f a b e i t : ) sed sitnpliciier ipsas c t l h c d r a s .

    adspexit,

    coinparo :

    (cur

    JSiteatttideremus r e m s u b t i l i u s , si placet.
    tameisl d i v i n i t u t u t r i q a e t r a d i t u m

    Qulppe

    sil Imperium,

    TnHii d i c o , e i M o s i : (itam <rt ille dux


    <loclor. A t iatstc o m n i n o p r o t e n i u n t a

    f u i t , aique
    Deo,

    quan-

    , , / -

    ,
    *
    ,
    ,

    doquidem ab i l t o poleaua oronis, terunduon Aposto-

    i m : ) regnurti u m e n ducis imperio pnestanthis eei,

    , '

    r i ^ a j a t leinportft d o c i r i n * priscis iUis longe

    * '

    sniil

    perfccltoree, u i i q n pendni a novo foadere, quod D .


    i ^ f c i n p a r i i c i l . Eaque p r o p i e r i n l e m i h i quae a u c l o r i -

    , -

    aa e^KM4rjtfliim aactortialeiH sacerdotiim ae Pba-

    riaaboniA crga popolum Judaicutn s u p e r a l , v e r u m

    , ,

    Ipaint eiiatn M o s i t erga illoe universos c i u i i i e u t i a n .

    Quod ai maxune dicamos, Moeem fuisee p r o p h e t a m ,

    , , ,

    HO8 v e r o iiMiliimdine d c l i c t o r u m o b i i i o t : laiucp pa-

    l o r n i u a cerllus qaiddaoi eai iis q u i saoipairee, quain

    ] ,

    vaiicinaodi d o n u m i l i i a , qui.eo sunt praedili. Nam boc

    , . ,

    ne-

    q u i t utexfclingualur, ideoque Mosea, u i i q u i n o n a d

    , , , .

    qnideui a m u l l i a v e l u l aiolaviu

    Ula vero. Oeri

    IMiaa d i i e r e r e l , p m u a d e r e n i b i l p o t u i t , cum q u i -

    ' ,

    dem e i f a l i c i n a r e i u r , e l predigia quaedam facerel.

    , .

    A i ttga patree inobedienlia r e p c r i l u r ilia

    quidcni,

    eea rajcios et i o b o n l u i b u s famosif, non q u i u i c n -

    Sl

    ORATIO AD SUBDITOS.

    , l e bonfsqae m o r i b u s p n e d i t i s u t i ! .
    * - \ , \

    SeJ

    enlm s it

    scio, bene l l b i n o l a m csse r a l i o i i e m l i u j u s e n i i n e n -

    , \ ,

    tiae alqae t h r o n l .

    , . , & , -

    p i e l a i e a c amore t u o e r g a

    Quippe v i r pradcns C8, dequo

    , ' ,

    facile quod a?quum esl, aestimare a r b i l r o r . F i e r i

    < , \

    tamen n e q u i i , o l i quanta res e i l palerniias

    , 6*'

    liberos, aecurate n o r i t , qui necduin faclus e s t p a i e r .

    Nam de r e r a m guelo recliue eas cognoecimus, qaam

    Sndagaiione c o g i i a t t o n i i m , T r i b u a t autem t l b i Deus u t tpsa r e q u a m p r i m u m


    l i b e r o i esse palrera : qaod et fuUiruiu t p e r o , et o p l o ,
    nor) quam I Q , percipio. F a c , charissime
    te p r o c r e a v e r i m , t u m e i i a m , quod

    flli,

    et

    filiumque

    Inielligas, q u i d

    sit

    erpa

    erga

    ipea de epe v o l a p u t e m , majoreiti (ul o p i -

    u t omnee me beatum

    educaveriin,

    n o s , q u i te g u n u i m u t .

    e x i s t i m e n t , c u m qnod

    talem i m p e r a i o r e m

    feeeriin,

    cgreginm

    qualcm c o r -

    dati s u b d i l i o p t a v e r i n t .

    2 E E
    A K M f f .

    ORATIO

    PROPITII

    PRINCIPIS

    AD B E N E V O L O S S U B D I T O S Q U I i E T A T i S l N

    F L O R E SUNT.

    Qui semper e vestro qued commodo ait, o p t a r e


    non desino, e t o m n i b u s idem modis qurcrere, p r o -

    k r o n d a s paucis admoniiiones basce, ctijiisdam m -

    star m o n e r i s , patavi. Cum ergo quasi morlalibua

    Innatum s i i , u( etiara bonorum e x t e r n o r t i m i u c r e -

    menta d e s i d e r e n l : quo augeantur i u t e r n a , p r r c i p u a

    . ,

    danda est o p e r a ; n a m baec illa c o m i t a n t u r . Ilaqee

    sfr bofttis e s / e i equales superare

    , * -

    blicis i n lionoribua, tiira i n omnibus, q u i b u t

    p o t e r i t , u t aliquo sis in pretio * studiosis hasc fa

    . , 4 -

    tia enitere, lcque non minus alacrem, quaro

    , -

    in

    *, . ,

    giaa, et niollibas i n siraguJis t u p f o a m c u b a i i o n c m ,

    si beatitaiem adipfsci c o g i t a i .

    ^,

    , . , &

    ciim pu
    effid
    fldtnn

    o m o i b u i gerito. Fac segaitiem deaidiamque f u -

    aequil
    C

    cupis,

    ficri,

    Nequit e n i m ccric,

    eacundis u t rebus u l a t u r homo deaidia

    I n g e a i i , supinos, delieate vivena. Hla vero prot<>*

    qoere, qnm de fortuna teaai m t | I i o i a d splefididau

    , * ,

    perducere t o l e n t . S i t etiam odio t i b i ,

    manducare

    o t i o f u m ; qood ipsnm sane

    e s w nor!s,

    q u o t n o n afficera

    naturae quodam, apam exjmiaa consuevenmt. A c *

    .
    -

    cipere q o i d w

    fticoram

    beqeftoiit, aed occldere,

    ductu

    c t r t e uon esl p a r iilos, q u i maiius

    * (* , ,

    I n tino atmper r e l i n e n U Hoc enlm m u l i l a i i s b o -

    minibua e i effeminati* convenire v i d a i u r . A i q u i -

    biM et c o r p o r i i robur adest, et j u v e i i i l U

    vaieiiido, e t rnagnamm

    aetas e l

    acquirendorum, cumqne

    , .

    p l u r f u m c o m i l a t u incedeaSi e u p i d i u s : eos par e s l

    , &

    probare se v i r o * t i r e n u o t aiqttc forlee, pro nationa

    ana, pro p a t r i a , pro ipso imperatore. Si boc facie-

    . * ,

    ) ( ) ,

    tia, c h a r t i t i m i t u b d i t i , facile Deo j u v a n l e v o i i c o n v


    poies e r i t i i . Qttod t i

    BOO

    eialim acceperit I d , *

    m
    MANUEUS PAUEGLOGI
    564
    peiiisii ; neque succensere debes (hoc enlin aaimi ( ) *
    puiilli fuerii), neque de cur$u .reniittere (quod , 4 ^
    raollis), eed eum conientione perpeltta urgere, *pe , TJJ
    bon subnixus: atque etiata viruin lemet ogtendcre,
    duro priori studio el alacritau alleram majoreiii , ,
    adjicies. IIoc inodo gi eris affectue, ei officio mor* , *
    dicus iubaerebia, ex animi aio consequeris otn- , ,
    ma, waxime quidem ab illis pro virili, qulbus te~ \ ,
    ipsuni egregje irades : sed. imprimig a Deo, cujug
    \oluM.iaiew ipsa facultaa iu omiiihue cainiiaiur.


    , .
    ,

    1MPERATORIS

    EJUSDEM

    PRECES

    MATUTINJE

    Dei celehratioaem coDtinentos,


    rum professione pietatis, ac deinde petitionem, gratiarurn actioni et confessioni mistam.

    Gloria lueis Auctori, gloria ia excelsia Deo, et ]


    in terra pax, erga bomioet benevolentia. Gleria
    tibi, Paler, gloxia libi, Fili, gloria tibi, SpirUus sanete; simplici, et consubgianliali, ei indmdnse, et
    Inconfugas Triniuii ; gloria libi, Sapienlia et
    Scrmo aelemi Patrig, ob admimglraiiooeiB tuam,
    quam pra uabig ipae guscepisli, quod ita benigne
    vigum ess.el coanerno, et prinoipii lecum experli
    Pairi ino, cooperanle Spirilu, qui pari lecum majestaie ac gofio .fruitur; gloria bonilaii ei clemeiitiae luse, pra iis quae privatim ac publice nobig
    a tua semper proveniunt dextera, nec ialis exclusie,
    qu videntur illa quidem uiierdum, aed oomiuo
    non gunt adversa. Nam quidquid aba le, qui cg
    ipsa boniias, proIlciscUur, DOO potegl QOU esae
    bonum.
    '
    Benignigsime ac incomprebensibilig Domiae, qui
    U8ue dendasione mentem gtiperante, propler me,
    mei gimitig, ad servandum mcu venisti, jmple, quod
    propoeuisti; perlice, quod coepisli. Wec enin aliter
    ileri par esL
    ISe magoig deliclis ei magna ingraikudine du*
    ritieqne mea, quae finem laraen babeal, inOuiia
    lua gr^iia iuferiar appareat; ged o&teiigo, posge
    id per le perficj, cujug ipsa cauga venUli erip*
    me de venire beUuaj perdeutis auimag, tanluro aon
    ipsius opinioneabsorpium ; ac in poglerum ejus a<U
    versas tne furo/eai, ei coul/a le Xerociam (qnandoquidem eam meiu pra^pediri dcbara pnto, quo
    niinug luU eripere qaaaibus cooeiur, quod muUig
    muilis tuum cgt, ac si ad tpsam periinere4) irri\m Y^uiquc reddjto: aric$que pariter cf, duloa
    9

    , :,
    , .
    , , , , , *
    &, { ,
    * ^ ,
    ,
    ,
    , \
    ^ , |*~
    ' { |

    ,
    * , " , .
    *
    , * * !
    , ^ .
    .
    ,
    %* ; , '
    , *- '
    ' , ,
    ,
    ' , *
    ' ,
    ( ,
    ,
    ),
    * ,

    565
    PRBCBS &
    566
    ,
    versiniae ub illa Jrustia rf pertns argullo, qnae
    * ei impoaturig uti, ei linpinlenier in te debacebafl
    \ . , %- lonauir. Fac iata sie everiiam, etwedere sic cvcii*
    .
    Uira,,preaiat.

    NibilawlfiiA mea caosa qaiddam ampliag ad tfe
    refereuduw putavi, qui pecealie fravattig gum,
    . cujusnaodi tu nociales ad requfetem iiivitaxtl.
    , Qui ei$o diulurna paiieiiUa raeis tn detictig uledt,
    , , (bim conversfouein moatnexgpeeias, ac ia priorfbu
    , - deinde pereeveraaiipropterea, quod haWiam inkto*
    * \ ruin gim cowsecutue, varfes aahe mochJl aghitioiiil
    , \ aperig,' ad-eaque per ttnrria feducfg, qtiae ab inilio
    * aimei, le videlloet / rtfgmimque tiium, quique
    , - dieni hodieraum tuiht largflus e$, occasioneni
    reaipi gceailj, f*c primmn iHtJd proposrtum liiiim
    , ,
    , - * riibur kabeat, et purain mibi convereioaeui guppedila, remediiqne tantum exbibeio, quaiito ipli vul, \
    neri opue el lumeitti el exraluanli.
    LiJera m a tonaueu vilio&iiaie, (proh ! qnama
    ' ( V)
    \ , ' Uuecesli) et coiUctauea ditaque ctnttuiiiacia,
    , qu ad perdeadam vel sola suflicii, ac pra?Urea
    , a eoino oteitctorum meormn, in me eemper
    , - valuiari ne pndei qiiidem, eoTuav in mor^m, qui
    .
    x vino, vl tnorbo juodam, e pof4fCa(e exiverant.
    Porrige tnibi jactfnu, vinciilaque
    *, *
    , etlerotB mihi laxato, qoi IOC ab aanii ne qnidein
    , ad animyax Teracavi, qe mabrum tfeiaias eim.
    , * * - etnpore quodtai extram, *ttc omnino moveri ad
    , %t potuit obprofeeurmexdiaiarni* poceaUi lorp#.
    diaaax.
    , .
    Fe%tia, qncaas in^pieiib^ns m a . flabcs enlrn
    . potettaiani eum fdunuie temper conjoirccam. Ae , , celera, mi Deus, uteripiag me de mole f ntgitfs nc* , \ , farionun fadaonim meorvm, in qa aponte itoAttu
    , ' kre#, ec eonaiit^re licet, ui ttio tnm vaieloqaar.
    < , Yel poiine et ana nuac ditlig ladjiciaitftta, qtiorum
    , ** >e4 meiii iase tenluaK, wihnis tacfraA afCalerit.
    *.
    laier inhnifae meos uuivereot cone^nai. Fairtw
    * ^*
    - :, > auiaeit ludibiiuH ei<pedibns ^OfDra^proierer^dto*
    . # que4Hraw iwnc ipsit diditcim ^ abproperai. Aaticfpet^ qttauo, mamii
    **. & sarbere
    , . . iua, qtio me eiwet* fM 1eowe itwlar^tiaiii aaimao
    , ^ ^, . meaiu, tiuaaiKini>aas4tlente, ^ui ilibafe^qiiivetaeiv
    f<mv * ^^/: D vai. Non llaat atoeimea eatliiaa. Pax C3aaViui
    , ^ . nieU pracal abett, et aaaas medalisaTequieie co>
    . * - rent. Onuiia tnea iioanist fttriarxxaMo, noAaii mof>
    , , - bua: el spea, jmalofum femediufBt ipropemodiim
    , ablau imlii poriU^ dam ipae malortmi caueae ar . - cesso. Nam Ycre transoenderunl capul meuai, qum
    , & ^>, per igaoraiioeem, et socordiaui, et -rebua iia fc, , . , reniibne, alque etiaai ox aaimi scienUa, eiudio el
    propoaiio ommista fual: tolumque majan boc ac , , cidii uxUxi a facie ir iu,a?, ac deeriiaui8, ei aver oou, sioais; iiidewque a facie slvUi^e mea3, propter
    , ' ;% qaam et ciearricaa mo foeieni, et anbni mei
    nera puirueruiU.
    , .
    Hei mibi miscro, quod tecum, qui boatif es, pt ! , , ; - lima faciuora comnMHavi: quas mibi delwfalt
    1

    VANUKLIS PAL^OLOGl

    568

    iuin adhojrescuDl^ quidtiam rei noxia? non velut , * aggluiinatum fuit ? Quippe facinus improbtim noxa
    ; Kaxjj ,
    comiiamr, ipsumque malum gravius efficii. Enim .
    vero valde miserabilia guot, q u diximus: at
    * 6
    omissa propier muUiludinem, miierabiliora. Quod * '
    que mirum qu;anmm habeat vjrium, ad excitan- , dam in animig degperaiionem, quig proferre giue
    ; ,
    lacrymia poggh ? Yolens perpeiuo labor, et huroi
    * ;
    jacere volo io raorem eorum quae iuanima gtini.
    , \ ^
    Quo quid obsecro lamentabiliue ? Cauga vero ma * >
    lorum meorwm, qua me prorgos nmerura reddidi,
    ,
    quod ad l e , juvare paratum, accarrere nolo:
    , .
    I I I I Q poiius roodis omnibus te fugto, qui me nulla

    pon raiione servare qnaeris. Quapropter ex me , ipso malum boc el morbus o r i i u r : duro aniini
    , .
    yuluntas scgnis esi ad retocaiionem, ad lapeura
    procijvig.
    Merito me sanc deplorel vel iuvidus quigpiam
    rtjnfegtng; cnjus lam belie comparaift res giiui,
    ut animus meus eiiam delerius aflectug sit, qaam
    i(le meum videre corpug degiderariu Atiamen concipienda mibi fiducia propier te, gperandaque de
    saluie roea meliora, proplerquam admirabilia qiiaadaw, et borroris plena, pailim peregisii, pariiro
    guslinuisti. Quippe meum gcilicel esl, ac pravitaiig
    iiitae, delinquere; tuum vero, Domine, qiii Dent
    es
    bomo, tuacque eleroenliae, misereri, maniim
    porrlg re, recuperare , gervare : qui quidem *ei
    b stiinn luorMin causa in cruce inortetn obiisti
    (rem horremlatn), ei cum Patre luo colloquebaris
    ipsorura caruificum causa et conviciatorum, eo
    ipso fcropore, quo ab iJlig, le debaccbaniibus,
    occidebarig.

    Prseier kec omnia, luamquod exioJKl, oruafque


    cletnentiam, igiud e&l. Quemadmodum eniiu pro
    greatig comiminiier omnibug, gic eliam pro quolibet ex omnibug, partim ignominia, le affiften*
    tibug, et ad irain provocantibug per transgressiomero mandalonim tuomm, pariim creata malogqoe
    geuiag pro te colemibus, conviciie, et injuriig, et
    cruciaiibug, et worti temet ipgura tradidlsti; ac
    marie tua -servagli, qaod in te quidem est, omneg
    iQtno Itomineg; non eoe duntaxat, qui ante admiuigtratiojtem terrU- luam exstiiere (oam et
    iUorum anbnas, i n orco deiencag, ipee cnm animi
    gjeificata profectttg eo raanuraigigli, Servator, quolqaot te gciMeet agnoverant), verum eiiam ex iilo
    qui temppre huoigque nati eunt, et <\u\ deinceps
    nagceotur. Tu eniro heri, et itodie idem ee, et i n i n l i i s saBculis.
    Qitapropter ex dndicatlg colligiiur, par csge
    ftnodia omuibug, ut propler facioruin quidem gceleriuiero, nimiam cerieiprogregaam, degperala prorgu8 galuie, ne oa qoidetn aperire, Unguaiq movere,
    proierre quid audeam : propier te vero boniuiemque luam, quae magna, qua ineffabilia, q u i n loiiiparabilis, q n * reapee tum nbysgug, lumgurgef
    qnidam csi, eldequa quidqtiid boni quig dixerii,
    ^ ia.ua digoiiaicro ipgius coiigiblM, q^m uDivarsa

    |$
    , , '
    ,
    ,
    . ^ ,
    , '
    !
    , . ,
    ,
    , ,
    , , *

    ( )
    , ,
    ' .

    .'
    *, ,
    ",
    ,

    , , , ,
    ,
    , ,

    ( $ , , ),
    \ , .*
    , *\ , ,
    .
    "
    ,
    , . ,
    ^,
    , , ,
    , ,
    ( ,
    ,

    69
    PRECES MATUTINiE.
    570
    ), * natura rafionis paniceps asseqtrf oequit, anitno apoe
    meliores concipiam : utque, propter illutt aherum
    , , \ - doleam, hujusvero causa sperem, ipsaqne spe
    .*

    meipsum exhilarcm.
    , '
    Tu eiiim pasior ille bonus es, qui animam tuam
    , pro ovibns ponis, qui non vis monem peccalori,
    , ,
    qui dixisli: Pelite, ac dabitur tobh. Noli, qna?to,
    . \ , , qui solug cleoiens es, erga me solum 'ititer om , TJJ nes homines, in ira lua; miserationea luas olau , dere : cum per admirabilem illum vatem tttum
    \ lsatam manifesto affirmes, roaterna quoque viscera
    \ longe superari ab amore tuo erga perpciuo duroa
    * et inobedientcs : sed oculis in teipsum dcflxie, et
    , \ 0 , in amorem erga ihe luum fneflabilcm, ipsamque
    judiciorum tnorum non perscruUbilmm benigni , ' tatem, qoae (e de ccelis in lerram citra comrouta tionem ullatn locorum dednxil, propW saluiem
    , omnium hominom, *modo non odio te 'proseqeen , , ^, - lium, recipe miseram animam meam, sqnallcntem,
    , , eordidatam, maculatam, inqulnatam, aeipeam lu
    - strationis consequendae causa in miseralionum toa|.
    rum pelagus abjiciemem.

    Ne faciem luam avertas a famvlo tno, neve
    , , - figraenlura Inum rejeceris, nee permiserto imagi nein iuatn fieri amplius ludibriitm maloram genio, , nim, absque causa invideniium ; eem habeas de , precantem pro me longaititnitatem loam non per * vesiigabilem,immensa bonitate porreetam in Infl* $ , - nitum : propter qiiam mibi tterram non vi dehi, , C scere, nec ih me fulmina torqnes, uti facere jnre
    .
    poteras, eom omnes in pecealis famoeo pratergreasus sim.
    , ,
    Hac igilur exorante te, mieericors, inenarrabiU
    , , longaminitaie, miserere mel, qut gaudiam rnaju*
    impertieDdo tnisericordiam percipis, quam illi ipai,
    .
    qai misericorditm conseqatintnr.
    , Hoc etiam mlhi largilor,ui tibi grala deliberem,
    , \ , et medecentia peragam, com ipse neuirum prttstare
    * possim. Nam et mene mea jamdudum elanguit,
    ), \ , et vit spirilus periit, dnro caro niiide curala Inxu , . - riat, et >mbo deprimit. Da veram iuielbgentiam,
    , , da rolantalcm, da qoldqnid allaturum e*l aliquod
    , * lonien cogiiationibua, quae propttr affectua care\ , ^ \\tmi tti priiw, qeam iu terram morte reterlar,
    , , qnae perpeluo curau accedenf propo nune foriaaaia
    . abest, in ejus agttitione, quod melius est, ad te
    , , qal es ipta viia, me conrena. Augelo fideli ciraiodiqae commitie auiinam meaaa.
    .
    Largire mibi, int rex atque Donioe, tolim IK
    , ,
    , - , hiHic dleui, quodqae miki viias reliquam eel, ln
    , \ , \ ', sineeriaaima flde, ei agailioue, et retipiacenlia,
    , \ , pacequa lua, el graliaruin aciiona exigam ; uiqut
    \ , , jnstilia et veriiale ular io cogilaiionibn, feiia
    , . ', lingua, cem raprebensione mei ipsiue tt modeii.i.
    , , , Diiuitte, reroitte, condona, qui solua boe facere
    , , pous, quidquid a ne profectuoa, te prorocavil ad
    , \ iram et exacerba?it, Domiite : qiioeunque ieoffendi
    , , '', qnidquid a me sponie vel non epooie peccalum e&i
    ^ TJJ ^ \ a piNKO iu liHnc dieru, facio, dicKi, cogiuiioao, quqvU

    531
    , MANUELIS PALiBOLOd
    S7t
    eeiisu meo, dum quovts tempor*, q-iavls boracou- , Irario niaiidali* tuis ilineie perreai* eteo *aiie \ * ,
    inodo, quo nullus uuquani tioniinuni, -ac ne nuiic , ' qutdeut : noii acmel, uon per vicee, uoti brevi ten> , ' .
    pore quodai, boc malo coiniiilgsq, sed iiiiiveffa , viia mea perpetuo iu irraiione mi cougumpta, .
    qiia&i si de nulualiia vilils iinbarerei.
    , ,
    Yindica me, prnppotens et beuigne Doiniae, omnipoieuti tua vi aique inanu, ab oiuni nialo uin ,
    anirai, qiiam corporis, ab anxieiaie, .dolore, am- , ,
    bhione iiiuuodica, iuetu, coufcfenlia, contemioiie, * , , ,
    ac s\ qtihf eat big aiibie; ab'UIorum obliione, quas , " ,
    recordaflta veniunl ; ab eorum recordatione, quo- , ~rnui inacblilum oporiufl ; ab imaginalione noxia, , ,
    ei cogiiationtg fig<nento, uiagiva alukitia referto ; ,
    jb aiuuupaug opiniouibug imn boneslia, iicque ^ ,
    bonln, iu:agiiiatU>ni jamdiidum improgfug ei inbae- ^
    reniibus ; a vkioga pravaqoe ^oueueiiidiiie roea, ,
    vi voUnUjue, Uabilu ; ab h >&tiuin laii) aspecia- .
    biiiu, quaui iaaepeciabilium maleflcio el aggreg- ,
    gnme. Ad giHtwiiau, lil>era tiie dc iiulerilliiaia , ^
    .
    Juti bujua, et propensioue ad viiia.
    ' { ,
    Dax momtm ia via 44ia,latubiilaboiii verilaie
    laa. litsmie me, I H HC yelimiaU paream : quando .
    Mi Dm* JRCO* ee, abulero niatrig 111 Lapgus in . 6
    pfticiilo tditfJtHiuifn, muenta ;4nclinaiuin auituo, . *
    erige unpuUii *wli<triiHt nuriorara pcxcipiian- .
    t*n, peiiiieka: >gnera animiuii exciiaui, meni* , *
    bris quoque robur addho, prae dubilUaie de rever- *,
    Nik^ idespeitiiililHia. Gravjoribns aiilmiun curis Q , &.
    rxjH-diHg,
    me suspkere uou uu\mi; et vlin
    , ^%
    ejita igueani dmnioribus meditaiionibus accen- * il<sia. alae per^fi repoAUaruin iu tliera ,
    >iia Tol^pUioiu 4e?ioree
    -*
    .
    Sc o me magua feiore, saaxiwa promrriiwn
    0! ,
    * * ^rDiMliMMqiM, e m mnpMuaad kam provo- *
    em, nmiiimjpoundo. ed |>eocalom invitalu . ?' ,
    veoUii,ed peleiuiuiii pre<s aiibicjpas, sed roa- ,
    jorrm, qiiaie res pe(UeeiM, graiiam largiria, sed >4( - , '
    oinukjw sabig a cleuMMilKi iua pemlet. ^iaia. absqne -
    10, qui.gnauiiio boiia Auppedtia*, Jiibil a quoquaia *
    "gregii pneggari poleai.Tuuui boc w b u u i esi, Ser- ^ - .
    VMJ<M* 4 I U I J l i l f I I f 111*11 U1 f l f f t i k i t o i ^ l
    i i u / i . l m n -.
    1 \ J
    .
    \

    i
    *, qui AdAitaruHi le proiuiaieii, uecduin
    oca- <
    ,
    1 ,


    Moae |vreoa4UiuiH fiaiia.
    , < .
    * ,
    *ffcn kal^Rits ehiu Hberali, ei Hraa4*
    flcue, iia bonig ex wtttelipao perpetw <atarem t ,
    , *
    a-quem fiierH, t ueprecanti eulpain tlt4ictt>ndn,
    fdisqHonMMra.iiuii ignfsoa* motla^fed etiam gratwe ,
    partie*j>iu faciaa, Catlioo in ware ttt>H iiotU
    $ ,
    tarrii jatti bl cdnlnin, ab fpsis uaqrte m n
    . ^ ,
    iit:HHirdd,
    ..
    " , \
    Qfla-pmpter *c*fc hi ta Mfefafe, c uwi bonuatis iiiftiriiaieni ( b:ee amem tel lapidewra ntoterifU ( * niiaum, iil ejus impetramtecaoia ad le locedai^ * ),
    jrto tneia j m HbottMf, oibrra tibi auaut taat *
    m Wi nant iia ac cdebraltonein
    pDofeMiaiMeiuiiiei, ^ * gmfaraui acikmt ti coafcsi(me te obtt? ( *
    :

    PRBGBStMATUTkN.e.
    574
    ,

    ,
    betycjMtiiiatDouiia,
    arisoricordiam
    !
    apwT

    le impeUttm, .qai cum poenitentia quadara ad le a o


    , \ *.
    qaiderttn Rex optinie, propiuue mitarabiftt
    KaV , -*,
    - periMKB mem qaalem quafem convenlonetn admitlilo, el ut factis ipsis resipiscam, conrodilo
    , ,
    , " - qiialetu tn poenitentiaui et amas el requiris. Sifikul xruiniiual aiiimt niri gresjus ad semiias titait &
    , daiorum ittorum dirigas, pretiareque dignetis, ut
    \ , - ^ervas oga tmis, prout libi placueril, me geram,
    uon amplius roihi, *ed tibi soli vivent: ulque
    ,
    pub berrimo vialico, viviflcis el purit tacramen
    tis luis iiislrociiis hinc migrem, et ab ineidenle lunc
    * \
    , - ctenMmum, mali*' gaudenJium, teniatione liberattis,
    *absqtie damriatfone iremendo iribunali tuo fdatar.
    .
    , , , ^ Eliam, mi Chrisle Jesu, exaudi me, quid te facerc, non qnid me perpeli par ail repntane ; meque
    , , , , divino more tractana, qui solue et bonus e*, et omnis labis expers. Serva ma, prout ipae servandum
    . '
    nosii', nihil eorum quaemaai ad taluiam peatiiienf,
    , ^rwto ^,
    OTnittens. Quod sane ftnnttinvfirfttlifer aperahs, non
    , '
    propter me, lalibus ac laniie malis obrulirro, ted
    , -
    propler ineffabilem bont^Mem luam, quat loiias uni , ,
    ersitaiis spes est , byranta celebro, collaudo, ex, ', ,
    tollo le, Patremqne ttitfm, com eantissiuio Spiriin
    .
    s-cculis mflnilie. Amen.
    .
    v

    A A A H

    EJUSDEM
    ALUE

    PRECES

    , - C
    , ,
    , , ^
    , ' fwotAv
    *
    , ,
    , , {
    .

    MATUTINJE.

    TibtDco ac Patri gralias ago, cum [uaigenito


    f i l i o tuo, ctsancialiM Spii^u, quod utus ulerantia tua diuiurna, el c^nnfvtis ad otmtfa ^eneria
    malorum raeorum niulliludineni, asplcieudje lucis
    aolaris faculiaiem mUii eofMesieriMperqQatii mena
    niea, viiiorum obducia cftitgiite sab^elwrrtur ad
    iiitelligenliam t u i , qui Yei* ei inoceidua lux es ;
    quodqne copiatn feceWs bas adie precee fuadendi,
    et aerumnas ac desideria mea libi xponendi; qui
    te nobie adbuc lo^Uentibus aftittitatn foresque puU
    aanlibus aperluruin promisisli.

    , ,
    Da igltur, I>eni^ni9stmie, l>otiiine, tnrh nt fn po,
    slenini solulns agam, l i b i / giibchiafofi bono, Vi-.
    * f t t f t e a *hne perailiMK
    mtan awtiMfa mlnaM
    ,
    fescat, ot tua mHii opliuietot d ^ x t m . Dnx rsia
    . ' , - ^ meus in viia tua, et ambulabo in v^riiaie ma. ln-i
    . , slrue ine, quonani modo tam meipsum, quani snh , ' .
    ditoi meos gubernare deboam. HHaivftu IHorn rae-.
    '
    tuin l u i consUbdHo in corde ervi i i t i , eodcm<pi#
    * U*. * fyhi ^ , oie iusiruas, ut dilcttioui iua?, vcl Ubipotius, qui ra

    675

    M A N U E L I S PALJEOLOGI

    apse dilectio es, et rerum CYpetendaraai vertei,


    tutnt i n l i i e m : u( ab omni malo in aniYorsutn deflectam, concedilo; nteque mandalorum tuorain
    effeciorem eximiam reddiio, per intereesaioneio
    uiiigeiHti Filii l u i , Servalom n w t r i , Jemi Chrfoii.
    Amen.

    576

    ,"
    , , \ *
    . ,
    ,
    T l o u , \ , .


    (1).

    CAPITA

    COMPUNCTIONIS
    VERSIBDS EXPOSITA.

    Qnod ipse dtgntis haud sini,


    Qni pariirepe tui esae
    Queam: fame en perire
    Aiiimam vides miseliam.
    Vila? haoc alas ndserlut,
    Servator, oro, pane;
    Fidelibus teipfttmi
    Qui Cbriftie das cdendum.
    Ui ille divcs olim,
    Siii liqaesco accrba;
    Flammaque aduror iiitue,
    Qiiae cooscienlia ip*a esl.
    Viiae perennis al tu
    Fone, irrigalo mc unda
    Viva: nitiiii ferentcs
    Qui ad te jubes venire*
    Incontinentia olim
    Me ejccit horto Edenis,
    Diremptus alque nostro
    Abe tc Deo neiandus.
    Tu colliga vicissim
    Me, qui polo repostus,
    Me propier, hoepes imis
    Partu novo fuisii.
    Suni nudns ipee, mente
    Amissa, ebeu, bonisque;
    frodigum siola me,
    Bonigne Cbrisie, vesti:
    CW propier hancce causam
    Carnem mcaiu induisii,
    ftudusque mortem obisii
    lnter malos lairones.
    Ilorbo tiinwl, gmrlqao
    Me carceri illigaiani
    (Ooticta namque propler,
    Uiruinque nii ferendum)
    Invise, quasso, ChrUte,
    Tua benignitate,
    Medii-us lu es ac redemptor,
    lloiuo iacliif, univergif ,


    " ,
    |

    \ ,
    , ,
    &V
    , .
    ,
    ^
    tytov ,


    ,

    \ .


    \
    ' , I .
    ,
    ,
    \
    '
    , I
    \, .
    ,
    , ,
    "

    ,
    .
    ,

    ( \
    ),
    ,
    ,

    .
    9

    (I) ln Anecdotit . Matrang*, t. 1I legilar Manuelif Palaologi Anacreonucon %n qtuudtm ignmnltm


    ei loquncem, quod hic repraeseniamug :
    t

    xvpov rcv
    'Araxpeorretoi ura ujtaOq xal
    \*
    ,
    $ ,
    ,
    .
    , :,
    \

    xpavfov ;

    ,

    ,

    *
    " ,
    *

    IMAGO VBRI9.

    577

    CT8

    Y*ANTQ 1 &*

    IMAGO

    VERIS

    ACLiEO T E X T I U , OPEUIS PHRYGII.

    , . , Veria btc tompc* !,e* iadicio Mnt loref, ac ter>


    ' . aus h\c aer in tottouiteradmodam dlffusut .Itoptorea
    , uave folia ttjsurraitt, ei gramen quasi Ouciuare vi , , - detur, a m m quamdam eicipieos^micie iltod com . . movenlem flalibus. Reisancmu grata. Flumina
    , (*, vero jamfoederacom ripia ineuni, eorumqae vehe nena inhibetur iapetus; ei quae prhit aqtiarum
    , * * inundatione tecu laiebant, ea nunc eztra uudaa
    . - ojuiaeaiia coaapkluiUiir, fatnlutomqoo prarbeut
    * $, , manlhus ipsorum bona prebeudendi. Fx bis unmii
    , [5 - * ett, qiieU adoletcent IMC cepit,qui quidcmid mami
    , - stntstra tenens, el patitatini demiaso capite cousi, ^ , deus, tanluin al nares influmir.e non nicrgat, ntida
    , dextra tine strepttu aquis injecta, uinlarum explo 0 , 4 rat alveot; Spata etiam digttfs foramirta pcrscrii . 01 - ^ tans, ne qnid undls ab adolescentis pedibus lurba, lis, strcpiiut meiu in cU abdimm laieai. Perdbea
    , , - vero gaud<*nt, scrobur amisaum per re* triaite a , lura sua bedere aolilas, tuodo recuperare ; soJari* . " - buft radiif vires eis resiituciiiibug, quinuac ob lem, , peraroemi quabiliiaiem minitua ftiut noxii. Qaa , propier alacres io agrifr degunt, et pulloa ad paftiun
    . * - adducentes, ipsi primi oibo* altiuguut, facio u*eii, , tam indicanies. Avea aulem canore arboribiif
    - $ - insidonlcf, raro frucius atlingunl, maiorenique
    - . , ieui|K>rie pariem caneudo cciisumuni, Eafuro.fu , ceiu boc praudicare velle puto, metlora tMinc gcili , cei imniiucre, poetqnaui aiini leaiporuai regina iU
    , , luxerit: adeoque deinccps serenitatem pro nebala,
    ^- Q tranquilliiaiem pro LempaaiaCe, pro moleslia doui, , , - que sequi jttciuula. Ouuiia liberius c woveni, etiaiu
    , , auiitialcuU riliora : culices, apea, cicada\ buju^qwa
    , tnodi varias aperiea. Haraui aliaede alveoiis pro , , } gressae, aliae nunc priuium naUe, proplar ipuitti
    ({ , - letnperamenlQin bujus a&ui leniporis, vel i tuaviag
    , , propiar acccssum calori ad buinoreni tijbi repon
    ^ . " dentem, circum bomineiu strepunt, el aule viaw , ( , * rtm provolaut; qucque nagia cauorai sqai, cum
    .
    co canente canuni. Qucdam inter so ceruNii auscipiuul, quaKdam puguant, quxdaiu docitHie i i u i *
    deni..
    .
    Oinnia spectatu jucunda. PucIIi vcro prtptrr
    , bauc bortuin ludcnlef hixc auiwafciila vcuar
    \^. magna cu;n simplicilalc pariter el lcpore coaanlur.
    Nam ilb: quidein nudato caphe, pro itittruieiito
    , * :, ad vcnaii^uin, vclameiilo capitb uiitur; acpleruoi9

    W
    IIANC8LI&VA1AOL0GI
    '5*0
    * uiUioflkWai, ^iaUhttfz rb*m ovtH. Aker ^ ^ * ^ ^ * * ^
    ad te manui atlrahcnt, ac lotum animnlculo cor- * ,
    pu injiciena, atque id volens liac raiiojte caper, , qoo pacio non volupialem et risum cieai ? Vident ^ \ \ ; $ ilhiiu praesiantem corpore? Taadetn taitn, ac vix ; *ane, capto quodaiu ex ils qo a sicds membrana- , & .
    rutn alis nomen tiabenl, pra? gaodio baccbanti &imt- , , ,
    lem $egerit,exlreaiarqneiunioa3floibrianj suiloUQns,
    ui prardam captam ftuic involvat, abimrut alteriut , ,
    quaerendi causa, non atrimadvertit eas gecorporis nu- .
    dare parles, quse legenda? erant. Sedenim festrvioHi , .
    piier esi, quiaitate minor. Nani admodum tcnuifllo ,
    tiimalcula duo colligaia volare tinit, exiremitque $ . *
    &* stmrtn Ipeuui e* totrv%tt# rethtens, vola- , > ,
    Jitiptdtt, q9 miant- eiaex mofe sarcedat; fel $, ,
    rioVi^ t\ britta eeit ei eteHii; lifdtentiif boc p*o,re x*\ , ^ 4 .
    *ria dlnume. Ad ttHmnain, ar* itxll operi* ilivhai "Uta; * $ ocukum, velapUrtemqiie tpeefawHws coiwiTHat. * ) ; Afhov ,
    Otmiira atfUein hornm causa ver aat: qitod iriafl- ^ , * R f o o t a , ^^.
    dfesipat; vel s\ tnaffSt kftaritateiH concilittU

    ITf PERSOJiA TAMtTlLANtS ^


    *** m *k nrki* Ptrtfum &cyik*rum*fne
    dttjc, ad Turcorum tyrannum* maaua qa4am
    ae ttperka proferentem, et mini$ intolerabilem,
    fttoa Mdkuepfvtperii; po$t victorlam vero dtvert

    apax ta jiaraaia) * atxlaiwat..


    Q**4 ex loago lemports Intervalfo, et ipso qaitem ab iAiito, simtiltaies exercere vnll, infestam
    iaauira, cen videtor, lmpeiuqne natnraH con>
    molofii, oontinere te nequit; qtto minns a>gre facere
    qyovis leinpoivj niiattir. hideni tu quoque nullo ntm
    temaofercum peragenda meiiteversareris,inbocfn*
    rmbena, meia ut instiiutfs qnacunque posses nrrogantia pettilantiaqne adversareris (tion eniiu factis
    poleraa), imnc lllb tibi supercilio dejecio, quod prius
    e k f M erat ft grave, vaiioqne faste in nibilum relacto, nihitommne aKo quadam modo nobis infeetus
    eate pergis.Victus enitn dum ploras(cum viiambanc
    varte reciprocit plenanrfluclibusesse ncsciveris, nec
    uapeetaverU, al ipsa res fndicat, foriuiiae prosperae
    ONflati<Miera , qoanquam ca penisitata sit, et nec
    abt te cetittngati ncc iia comparata sil, ul 4111
    qnm acMere possiij, pneclanim facinus meum
    asiaiMiaa, nec modo niinos, qnam antebac, eo ipsa
    memontoti qtiod aukmiii tuox abjeccrie. BgoTero
    aviabant^ aadaram ei thirabilein babtiorura gloHam,'fkHf victo ?fro cfaro, qai ree magnae geeiaaat* NaM opittiofioin ta neam mininie veram
    raoarguU, dum ifxnominia teipsuro afflci*, leque vi<An faeilem fuisse demonalras, niiniine viriliier
    hane calamitatcm fefcndo. Quaniobrem foriuiio,
    non per virtutoin aniebac adcptuses victorias:

    ear 4&> tvparrovrt*


    , ^

    , ,
    Tpaxim 4 tottarrhr W x q r .
    #

    , ^ . , \
    , ,
    ;.
    , ,

    ( ^ ),
    : ,
    ,
    , ^
    . ( ^ , ,
    , :,
    , , * ), , * ^ ,
    .
    \ ,
    , ,
    . , , > \ (),. , ;
    * *. *
    , olx
    , \ ,

    (I) Qui Bajazetuni regeni Turcorum, Gnecis infestum, cepcrat.

    ri

    RPISTOLA.

    "

    Sfc

    ! ; . \ mibjqee nrnio adveraaria, e l rebus a me foriiier


    gesiis officis, opioionede te mea diversam in par ; '(* , - tero tradacla. Nain qui vicioria de viro non forti
    , poiims emn, qaonar poclo vir fottiat bujusce faci-, , . ) * jioxis cauaaAJjkbock? Valea* igRur snmim, valeant
    . universa spolia, magna*qtte diviliae.tuae, undecun .
    que collecta, quaado abesl gloria, quam equidem
    expetebam. Ea me aenio cotifectum, ab ipsis lcrrae fiaibus advertnm te duxii. NUDC meot laborea i r ritoa fuisse video.
    YAAMOT,

    W FORMA PSALMI.

    \
    \ ,
    .

    De futmine (\) Agareno : quo tempore Deut pofulum


    suum retvex\i\ tl per hotlet $uo$ illam vertutam
    belluam

    necavit.

    6 , , .- Aliissiioiu ille Dumintis in principio, Deas qosjer


    ,, ^ infinilis saecqlis, in coelo et in universa terra, prfqs /i*y
    *1 . &. quatn coelesles 111 ccipia creatae foreut, e M ;
    *.fc>o,V.* - idero mauebil. Nuuc undem. injellexere belluini.
    ^, * ,4* .,^ YJlfcrHut eoim ipsius prodigia* qnae iu eoi ficia
    ,; .,, ^ Vml, iclaq|i *w* deliijiiaia; fulaien ip>uui, xU>liT&tfCa. ^ * ^^ T^affa0eV <tjuj**uft suc^auauni : q e i v n p f W ^ i u a i u e divl?
    ^ * , ^.. na4t04jiiatt, provid^uiaqoe di*p$aiil^Oocci DCIIUI
    , - faciebai. Iratn Deut inbibere, conienipliin bic illum
    , * kaiiare; hec Dteam ppoackndeaift fion^k^is, diBtunna
    . , DoMg uti patianiia, qa faolmu^ ulrMnpiaa ca * * ptU hi altoai autmlerit. Trvaai aai?rvam prt
    iHHiiiiMi devoribat, nec ejas imperiam e&lt Domi*
    ^ ,
    * , no permiubal. Sed dam magniAce r*re ob gatt
    /* * Jarlal, copiarumqiw nniHilodine fretue, contrtDcl
    ***&.mm
    M L . %
    i o M A l . Afftk^f
    k l / \ m i 4 > iWtllttWIA*
    gregem eeroeiefffert,
    hoiuiiiem nmalonim
    eolluviet

    ^^^.
    . 1X..f..^

    X A.2
    , *AMAMA
    auierertii, el injurilg priscis mercedem una vfce
    . )
    * | , persolvit. !forn boc nniferea 'terra, nec 1ntra so
    . * lerra editus semet aitollat. Quippe Dei nutui qnidli . ^ , >. bet cedil, et diolariia. uleai ille loleranlia^.subilo
    ^' , * retribuit. Qui vero sperat in eum, uiala non metuat.
    , ;, ^ * Naui senral adveraa suaMaeaieg, si cpnfogiionis ea . , , ^^ crificitim ab cis accj&perit, ac viceai pro eo repender i l . Bbniutis etiiro pelagugesL Tribual ei gloriam
    .; ' .
    ip^ius, c) qu> coufiduoi i u ejt, spe bon
    pl5ni al|iU
    ;

    (I)

    Uatxixx^

    SicappelUiH Ttiuci BojaietsnK

    FtragmsMium.epi$(Qlmi Mmtueii* Paimotegi a4 Mkmudem Chry*0hratn ab< fmperaton teripU* cum in


    oaia rtgit A*gi*>t*wMwvd qtarli tttrjaftiur, amHiutit IttoHL impm emendican**
    s

    * ) ^- D
    , ; ( ,
    , , , ^(5 ,

    |^ , , ,, .
    r
    , ,
    , ^ >^
    ]} , xaV

    , '
    , T j j
    ,
    , , , .
    ,, , ^
    , . \# xaV
    lik ,,. ,
    , i y
    * , *
    ^ -
    /^ . .
    t

    ANNO

    ttOMiftl

    MCDtXX.

    JOANNES ANAGNOSTA.
    NOTITIA.
    (ttaakiut, t>t Ber. Bgumtin. $cript. * 6 & )
    t

    I . Tempus, quo tupersieft Anagiiosta futt, cognoscimm ex Thessalonic* lfacedonum urbis [qnai scripidribui Gracis recentioribus eliam Tberma dicitur] exiretnisralatoitatibas. Eam, ab imperatore Manuele
    Pabeologo patre accepiam, imperatoria Joannis Palacologi fratris [qui ab A. C. 1419 ad 448 iinperavit]
    anate potsidebai Andronicus Palaeotogu de&pota. Ducae Miohaelis nepoe in Hktorta Byztntina, cap. 29,
    \nterpreie Ismaele Bullialdo: Andronicut detptta Manuclu imperatoru fUiu* pot* Joanntm impttatorem
    el Thtodorutn terth genUus, quique $acro motbo con$umptu$ etf, Theualonkor dominabatur. Laoniros Chalcocondylas De rebn$ Turcici$ llbro iv, ititerprtU ConradoCIauiero: Andronko autem [ManuHPafaeoJogae
    imperator] iAperio regendam conctuit Thermam, qui wiriuti pott Joannem ucundut inter filitt reghs
    t

    ernt.

    I I . Bamdem tirbem a Ttircis, Ba]azetem principem habentibus, graviier oppitgnalam, cam Andronkut
    paruai defeodere valerei, iraperio suo Veneti sabdideruiii. Hiaab Andironico vehdilaw commemoranl
    k^ntcoaChaleocatiAtlaa loco dirto : Tkermam qoque
    ut qu* non ampiiu$ reiineri pouet^prgpter re$
    f

    ckilatit
    edmodnm accitas, Venetk Vindidit. Cum igitur judkaret tam venditionem tum tibi, tum urbi
    cxptdire, parto pretio aeceplo eam Venetii tradidil. Gcorgius Pbranza lib. Chronki, fap. 2 1 : Eiiam
    Dupola Andromcut hes$alonicam
    Venelorum Senatui qninquagenk aureorum millibui venundedh. Coiilra
    dcdiiioa Tobiniaria/nviio Andronico, traditaui Ducat i n Bistoria Byzantina refericap. 29 lndignati
    TUtitalonksnte*. Tureorum incur$ione$ quodidiana$ nec ab ullo tuorum libtraium iri speraniet, quod urbe
    calamilatibus
    mtetiini* premeretur, nec tolerare potiel famem nrgentem, omniumqm
    neceuariorum
    penuriam, contilio habilo, Despota voltntt nolenti, primarioi urbi$ cive* ad Veneioi mtsere, qui Thes$alonkdm eis dederent.
    ,
    f

    III. Tbessalonicam Veuetis, sett vendltione-, seo dedilione tradium Muraies I I , Turcaram princepe,
    Ixpngnabat die Mariii xxix, aono imperaioris Joaanis Palaeologi jtiuiorie 12, roundi Grfeco 6938, Cbrilti
    U50. Georgiue Phratita fib. u Chronici, cap. 9 : Quo tempore etiam Amnras AmutaU$ Tkenalonicam
    ob$tdit quam ikm Veneli lenebattt. tbidein pauio posl: Atque Ua menu Aptiti [non Aprili, sed Mardo
    *\ nosiro credimas Anagtiost, qui potiorem hac in re fldeui meretur] ejusdimattni [6938] inctgiam
    thiualonicam
    drmii tubjugacit. lpse nosler Auagnosta in libro De excita Thetsalonica cap. 13, interprele Leoae Aliatio s / i [e Turcis, qni prlraoa Tkessalouiccnsiuui muros asceaderal] Latini inler proput

    gnacula confoui vulneribut et exlremum ipirantit


    eaput abciuum imter confligenies projetil, innuen*, u
    p*rli$ Uliiti potUum, et de$erti$ murU plant omne$ fugam $ese> reditu$ immemoret, conjccisse. Diem (nm
    aptriebat menyn Martiug nonum et viceiimum arnti tet mille$imi nongentetimi triceiimi octati. Quare ilie
    pedita omnes adhortam et detlitutum d*(en$oribu$ iocnm $ignificani ui illuo *uenderent
    clamare. h&
    I poterant $ubito tcaln univirtu admotii, frequtnte* atcendere, ciamore et ttrepitn, qni tympanis corio con(ectis elicitvr.
    t

    IV. AnagnOKtanosier, cumMurales intperio Tbesaaiomcam Turclco subjiceret, ln ea vivebat, communiiim maloruin, quibus incola? lum fuerunt obnoxii, consurs. Teslis est ipsemet in libro.jam laudato, cap.
    2, obf compellal bis verbis ainicain : lp%t vero ea tolummado comptectar, qua h<xc chilat hoc tui excidii
    temporepana f, tuque nobit paulp ante quam exea excederes, immuarai, proptereaque infortunii, quod
    eam oppres$U, non admodum gnarttt. Rei tiquidem Lafmorum tu eiiam, cnm in urbe quoiidie, qno> gcrereniwr, con$piceres opthnt [nee fallor] tenes. Ibidem paalo post: Neqne enim Turca cum Laiinis fadus
    Mere, tket tvpiut tegaiione mi$$a id pertentaaent, $upplicesqu etlam togatsent: neque erat in nonra
    poie*t*te, copin nosiris in angnnnm oypido coaeiis, et dhcordmitibutvoth
    ab unanimi
    tententiatjttvuUis,
    alijuid agere, ui tuie etfom no$ti qui una nobiuum era$ matorum perlnde, aique alii expertus. Cap. 8 :
    Omnibuitrgo ad pugnandum et adver$u$ irruentti, animo virUi prmtniiquc paratii, aiiud ptmUr nostram
    extptelatiouem MuraUi ex$eqvitur. N*s enim omues iuspicabamur, tantom copiarnm molem et macltinantm,
    qttat mulliludo camelorum et curruum quoiidk advehebut, compicaii, primo >ui appul$u (uremer iralum
    muros appttiiurum,
    caque lapidum mamtfacto twilru dkcrberaturum,
    nee ; et wpra muro$ uwtc$ $at

    10ANNES ANAGNOSTA. -

    NOTITIA.I

    586

    gittii tmpuhU dimoturum, machinatqtie omnes adurbem excidendam uturpaiurum. Cap. 43,cum a Turcis
    urbein superalam memoravisset: Omnts itaque not, ul cuique licnit, fugam maiurantet, alii inwdibut sete
    abdere, alii in cuniculos et tepulcra , et i t quid aliud saluii conducibiltus videbatur, non absque tremore
    tubrepere. Gap. 18, ubi de Muratis a Tbeggalonicengibug abilu loquiitir: Primalibus suis [Muraleui] qvi-

    dametiam tacramento ferunt dixisse : Injusinm eif, cum rebut debetlalorum [Tbessalonicensiuin] debellato$ quoque in vincula conjici, et patria alio abducto* ipeliari: libertatem itaque illis slabiliamut, $iita idetur^ aut tine pretio illos accipienies, aut illud nos erogantes: audilorum aiws tentenliam laudasse, adhorlatoiy ul faceret; sed unum ex ducibus, qui dignilate cateros anleceltebai, non tantum non approbwe
    verba de libertate, sed etquibu$ poterat rationibut, consilium principit impediviise: et vero similia dictrt,
    qnod alios antetret, vi$us e$t. Erat plane id quoque meorum sceterum fructut, ut ip$e mihi tuadeo, quemadmodttm tt qum evenere reliqua ; licet nennulli sermonem hunc non paienlibu$ auribun arripiertUs, neque $&
    medpsos cautam fuiste judicantes, divinis prwceplu neglecth, homimbu$ evenluum causas ascribant. Ego
    vero,quidquid id ftterit, divince punilioni propter meam correciionem tribuo.
    V. Posl liae*, nudam civibug Thessalonicam Murales incolis instruciam cupiebat, ideoque diversis in
    iocig commoraniig Tbessalonicenses in eatndem revocabai. Inler lioa, qui Tbessalonicam repelierant,
    pofetea vero gnum in eam rodiium damnabant, cum Murales aliqnotanni elapsig post excidium, ingressus
    urbem, promissa Tbessalonicensibus non servaret, noster Anagnosta fuii. Tradii baec cap. 19 : Porro

    abierepracones, inqniens, ad multa illius dilionis loca, ut dictum est, quot reperere The$$alonicen$es, qui
    anie nonnullos annos rerum angusliis preni ex ea secesterant, eiiam vi reduce* fecere capiivot item quoquo modo in libertatem vindicaios. Ibideifl paulopost: Opinabamur vero, urbem rursut prislimm decorem
    reeepturam, et pietatem novis floribut emenurain, et, ul aniea, longe laieque divagaturam. forte effectum habuiuet, ni runus meorum delictorum copia obttiiittet, datusque esset locus improbUalu Ex quo
    enim civitas capliiitaie presa fuerat, et Muraiei omnia, et cedificia , et poste**ione* el sacra tempta.
    mona$ierta et eorum rediiut, nobit revertentibus quoquo modo liberis faciis maynifice et scripto, et sermone elargitu* e$t, et loctt ex omnibuh advetiiemibus liberlatem palam edixit, el suas domus, et qucccunqne
    immobUia omnet recuperarunt, et ordo omni$, et gem univena civilatis ucundo augeri renotarique haud
    improspere cmpere, el pastor vrbit creaius, et Eccletia contlitU sui$ iitstitutU corupicua, el mona
    chi monasieria tenuerunt, et siudiose admodum eorum augmenlis inltiabant, omne$que $pe laciubamur bona
    i, ul breviter me expediam, propler excidium nobis malorum illatorum memoria amissa, gaudebamus pro
    ti, quce uobis intperaio obtigeranl, el prhlinam felicilalem tranquUlitatemque contecuturam urbem sperabamut; lum ex nobit, ui proverbio fertur, lorum iumplum ett et qum expectabantur bona in contrarium
    recideruHt. Cap. 20 : Nam Thenalomcam repetens Murates [$ecundu$ tum currebat vel iertiut pott excidium annu$] ut eam inviseret, accuratiusque re* illius additceret, el boni* illiut frueretur, et muneribu* munificii eontenderet cum tuo progenitore, illiutque veiligiis insuleret : qui Thessalonica potitus gratiat innutnerat largitionesque maxima fecit: hnc.inquam, fretut menie, illiusque ixtequendas cauta veniens,
    posimodum malis aliorum muniiionibu* diiiractus, coniilium printinamque senientiam mutat: et quce> quo
    capti sumus tempore, non peregit, eo temporis perficere constiluit. Igitur, licet ille diceret, ideo $e veniss*
    ut urbem et tingula illiut circumtpiceret, oiioque et laboris remusione uteretur, bouisqut illius ad saturitatem luxuriaretur, sicque non minu in eam benevole affecius , meltora speranda nobii in potterum relin*
    querel; nUiilominus primum^mandatum dedit, quoi nec per somnium quidemquispiam expectasset. ld au+
    lem erat, monasteria omnia teniplaque occupanda, eorum redilui omuet po*$et$ione$q*e auferendas, et m
    angustum oppido res notlras cogenda. Quod non multo po$t faclum e$t ab illisintigniler. Cap. 21 : Nune
    porro, qui (ongioribus ori$ illius, compotesfiendidesiderio exardebant, eos sui desiderii, $ed et nos quoque ineam reditionis pcenitel; cum spes melioris tlatut penilut sublala sit. Ubi noleg, auctorem noeirum
    %

    capite 20, cum ait dubiug, aliero an terlio anno, posi urbis Tbessalonicensis excidium, id esl annum
    Cbristi 1430, res, quag boc loco narral, acciderint; facere nobis aliquod indicium, eas se lilleris commigigge postannos abexpugnala Tbessalonica plures, quaitt ires u i , qtioto annogesiae fueritil, exacte uon
    amplius recordari poluerit. Unde, non laiiium aimo Cbrigii 1433, sed eiiam aliquot aaiii* potl in vivis
    Anagnoslam noglrum exsliligge colligag.

    Joanvit AnagnotUB icripia. De rebus ConttantinopolUanorum Macedonicit.


    VI. Ad qtiemdam virtim laudabilem, cujus nomen eilenlio legii, narrationem de extremo excidio
    TbessalonicaB scripgil. Hoc libello narrai, ei obaidionem, el expugnationem isliosurbis Macedonum p r i inariaB, quam impcrio CPoliuno gubjectam, cum adversus Turcag Cpolitani defendere aalig non posgeni,
    Veueiorum poleslali gubdiiam, anno imperalorig Joannig Palxologi Juniorigl2, Gbrisli 1430, Murateiil
    Turcarum princeps dominio Ttircico subjecii. Prodiit Graece et Laiinc, interprie Leonc Allalio, in ejutdem Symuiicli, Coloniae Agrippin* per Jodocum natcovium, MDCLIIl,
    8.

    PATROC GR. C L V I .

    19

    JOANNIS ANAGNCSTiE

    1 ,

    JOANNIS ANAGNOST^E
    NARRAT10

    DE

    EXTJREMO

    THESSALONICENSI

    GRATIAM CUJUSDAM LAUDABILIS YlRl,

    EXC1MO

    QUl SJIPIUS EFFLAGITAVIT, C.OMPBNDIO

    GONCINNATA.
    (EifLeonis Allalii Symmictis, . 318.)

    '
    1. Multa equidem nobis saepenumero ei aua gna- A
    ^,
    vum luum atque industrium animuhi palam iodi ,
    carunt, vir opiime et docirinarum studiosieaime ;
    non minus vero erga eorum narrationem quse per-
    ,
    illustri antea urbi Thessaionicensium contigerunt
    ,
    conatus, et ad eaenarranda ponendaque eub ocutig,
    ul nobis licet imegrumqiie esl prudeniia incita- ' .
    menla. Ha3C namque manifesto pervulgant qno
    pacto ad necessaria* disciplinas disposilue sil ani- ,
    ,
    mue luos, ei bigtoriig ac sermonibus, quibus horai ' ,
    us ad meKora deflectaMur, incuntbeng, lotus in
    ,
    fuiura mutariqae neseia plane ingtratur. Yeromtamen, lieet id sludittta gua laade et admiralione . *
    , iion careai, atlamon, quiconqne sapit pleno peclore,
    non iHios amifnaltonis esse ducet, le illis, qui arte ,
    dicendi ptarimum valenl et ante omnia perpeiuo
    aeribeafdo feiftpna ingumtini, negleclis, niihi parum
    ,
    cotigideraie, homini segni ineriique et adecribeu- ,
    dnm plntfe tneplfgsimo, nec non rebus laudairilibus
    , *
    cotnparatotfis prorsds bebeti, eam provinciam dc
    mandasse, consimilein, u l reor, apibus, quse dum
    ^ .
    principia mellig emungere coihpellunlar, uuradiifii, ^
    suave odoraiis floribus deserlis ibyiuum, berbam

    acniudine plenam nulliusque prorgug odorig com , ,
    poteui, circumvolitant. Sed gravig refl eet amicuia,
    , omncs ab se irreiitos omnia aroicorum gratia et
    . , agere ei dicere quadam cogens, ei a muliis ema
    nantem laudem HUs conciliare gueia, hoc siquidem
    ,
    le et ad taniam rem nobis persuadendum, praeco .
    nia xsx audiloribus nobis forte procuranlem inde- Q ^
    -h *
    qne placita aroicili conferentem, compulit. Ego
    ,
    porro silenlium tanquam minus periculosum elegis , t j j y

    8S9

    DE E X C I D : 0 T J I E S S A L O N I C E N S I .

    ^. .
    ,; ,
    * '
    , *
    , . -.
    .
    '.
    , ,
    ,
    * ^,
    , &
    .

    ^ ^
    , >.
    ^ ,
    ,,
    (
    ' 6 0*),
    ' ,
    .
    , & * - ,

    , *
    . \

    sem,el praesens argiuncnlurn veluiivircs measexsuperans alio, nec imnierilo, amandassem; sed meule
    revolvens qua sinl contumac
    perictda, propierenqtie inevitabili vi constricius, necessarium mibi
    dnxi niemeiipsnm petioni ttiae tradcrc mandaiuiiique iniim pro viribus adhnplere. dum ego proclivis el obsequeHS rfflagiiatis oblenipero, ei (ui
    gratU, a quibus mibi longe animus est, aggredi
    pnesnmo, jtisltim ftieril te qnoque in parlein simiJfs laboris pracibas atquc supplicationibus a i
    Dum venire, ut directu* ct dicendi faculiate inslrucles el aeumine ingenii fullus dignum quidpiam l\w
    desblcrio persolvam, argnmentmnqne infamia non
    asperg*m. Rogo vero nniversos qni baec percurrerint, etingui p<aneque rudi comntontario, nostrnm
    obsequium prompie amplexatos, veniam dare. Neqne eaim dicendi facuhale confisi ad boc devcuiBMII; tum enim, et jure, insimnlaremur a quolibet,
    evi id complaciiem fueril; nam quam longissime
    a sermonttws eorumque ecientia absumus; lanlum
    abest ut eate eonvm usum nobrc promittere atideamn*; sed imperami obtemperantes. ei qtiod acctraliem aon eubsH si quig propriam facultaiem a 4
    aliquid ex nccesearits expediendum experiaiur, c r i mine vacare exieiimAntes quemcunque, non sui osientaudf causi, sed ne quae digna audiiionc reputantur silemti tcnebris InvoWanlur, singulis boris, H4 facnUae est, scripto fradere. Etit ilaquo
    eerrao simplex ac faeil&s et iH plurimiiin , dum aic
    admones,
    coropendiosas,
    necessaria ianiummodo
    ,

    ,
    , " compleeiens ; qua? w o tacncril, a le, qni dicentis
    , , eraiioaem auribas dcroras, inior damna repuia ^
    .
    '.
    2. Si quis itaqne esscft rerajn urbii imprudens
    , *
    jgoarusque OHankim, quemadmodani qui pHmiimex
    ! 1
    alienis regiofiibug peregrinantee, terraraai in quns
    , ,
    appelloiH iafaaiissinii sam.denec decuraa iemporis
    ,
    singala ilbus addiscaal, prelixis mibi us oeset aer,
    monibus,D quid eorum quaein urbe sant luam scien .
    tiam fugerel: verumtamen caai ad UBae alamnum

    sermonem dirigam eumque qiti pra liie multis ac* ,
    curatius res illhis f allct, frustra bic vcrbosi sor oiones institnereuiur, deqite iliius eHu, ntaguitu-; \ - dine, pulebriludine, mnrorum eccurHate, nec non
    , '
    opiima aeris temperie, alioruraque ratio exqnisiia
    *
    proponerelur; eoqiiepotie^imiNn qnod anle plerosque aanoe alii res urbie quam maxime 9 l u d i o 6 c , i
    .; - dicendi facultate e i eloqtieniia? Atiicae liimintbits,
    ,
    docte exacleque proseculi, poit reginain omnium,
    uliiadicam, UlaMriareiii multie dtfinonsiralionibus
    . *
    declarar^ conaii sttni ; ipse vero ea soluniino.id

    coinpieciar, qix haMS oiviips boc sui exoidii tfi*
    ,
    pore passa est, Uiqiie nobis pauto anlc quaui ex
    ,
    ca discedercs iiisintiaras, proptercaque iuiorniuii
    ,
    qaod eam oppreastt non adinodtitn gnartis, res si . *
    quidem Lalinorum tu ctiam, ciiin in urbe quolidic

    q t t gerereniurconepicerce,optinv6 (nec fallor) lenee.
    ' .
    Urbs iiaque in Laiinorum ditioncm redacia, cuiu,

    r

    591

    JOANNIS ANAGNOST^

    \y

    ut lu cate nogti, tanlum malorum sustineret o l d i - , ris quotiilie exiliig undique conferiis affiiclaretur, , *
    el sermones niuhi conferrenlur quonam pacto ex
    *
    tot malis cmergere possemus, uullum remedium .
    occurrebal, nec aderat Averruncug. Neque enim

    Turcae cum Laiinig foedus iniere, licet snepius legaiio- , '
    ne missa id pcricniassent, gupplicegqueeiiam rogas- ,
    senl; neque eral in noslra polestaie, copiis nostris

    in angtistum oppido coaclis ei discordaulibug voiis ,
    ab unanimi senlenlia convulsis, aliquid agere, ut tute eiiam noali, qui una nobiscura orag, maloram
    .
    perinde atque alii experiug.
    '. ,
    3. Cum iiaque res nosirae ita se haberenl, ei gingula momenia rnnumerag prope noxas inferrent, dcque galute desperaremus, malum aliud repenle , ^
    irrupU, et validlorem adamante animum disjiciens, . * boni scilicei pastoris et, aeque ac prirous pastor,

    quoiidie profuse animam poneniis, divino consilio
    *
    obiius, 111 i quidem fortunaie succedene, nobig vero , damna, eaquo ingentia, concilians, qui illius ad. , ' ,
    Deuni precibus, quibug saluii nogtrae providebalur,
    , privamur. El divino consilio illum conligiese con- . " ,
    jicieg ex illis quae illi adbuc superetiti inler soro * .
    niandum evenerant. Visus est gibi, anlequam urbg
    "
    bello conriderel, domum praeclaraui el niaximam
    ,
    ingresso, singulas iilius partes inspicere et decora

    ac magnitudinemmagnoperedemirari; his inlentum
    , '
    voccm, deforie advenienlem inaudisse: <Domus haec
    c , '
    cujus parteg gingulag illustreg atqtic venugtag con , ,
    iiderang admiraris,, aclulum concidet;, ei ne tesua

    ,
    ,
    *
    *
    *
    "

    ruinaoppriinat, quam cilo forag eripe te. Vieura , ,


    boc elTeciu non multo post comprobatum est. Ille , .
    eienitn ut justusapparerei et virmtis suae multorum ,
    laborum praemia referret, sic, uii par erat, et ante commune inforiunium, ad De.um, quem taniopere , ,
    .
    concupiverai, roigravil. Neque enim justuro apud
    Deum reputabalur similium malorum euin parlici- ,

    pem fieri, vita siquidem illius non erat similis aliig,

    etsemilae immtuaia?, ntcuin Salomone loqnar. Nos
    vero improbilale plane repleii, et ia cogilationi- , . ,
    bug cordis noBtri pessimi ambulantes, ul Jeremiag
    inqiHt, ei perinde atque antiquus Israel uiurinu- ; , ,
    ranleg, u l nobig allubegcit, rebus non succedenli- , , <>
    bus, jure nierilo mala ac solida calamilate maclaniur, el lali viroorbamur qui golug afflictissiims ** ,
    bigce lemporibug in lantis reruin discriminibus so- ,
    , laiiam remanseral, oumes siqnidem eum uli vita .
    leni in nobis facultatem reputabamus , ilbusque
    uiortctn lantummodo ducebaows advergug nos
    ,
    juslissiina? numinis punitionis exordium. Hoc eos
    redarguil aperiiesime qui indigna dicta in eura i n - '
    .
    gerunt et infamia onerant, quod proditionem non
    , guaseril, elquod eos propriig consiliis, allius quid
    ' = piam medilalus, jure represseril. Opinor eqtiidein
    ego, cuoi vellel Deug ul omnibug innoiesccrei quis , , . ,
    vir ille gacer CBsel el quorum dignus, qui vero tios

    ei quibus pceuig obnoxii, quibus ndseriis juste
    cxcruciandi, id propter res ulriusque iti retn u u i - , ' .
    /. , *
    que disposuisse.
    ; .
    f

    DE EXCIDIO THESSALONICENSI.
    594
    '. , ; 4. Iiaque lam diro malo, obilu tiempe illius, cav
    >, ;, lerts adnexo,el OWibusin civitaie viris, muiioribus,
    , pueris, Lalinis, Judaeis qnoque ipsis, miserundum
    , ; - in modum sermoncm confereniibus, ei reliqua om*, ' - nia quaj eos lum affligebanl c raemoria deponenli-'
    , ; bus, pasloris lanti privalionem in mentem revocan - tibtis ei saepius proferentibus assereolibu^que, u t
    , , ,
    jam innui, el non lemerecredentibus indicium illud
    \ - esse et divinae punitionis et subseouli excidii; hoc,
    , inquam, statu rerum, cum modicum tempus inlerim
    , proceseissel, in pejue quam antea ruere orania, ma , gna confusio animos occupare, cnm alia alii decer, , " - nerent nec poseenl in unam senlenliam convenire ,

    nosque illis qui in navi adversie lempeslalibus ulun
    |
    u m gubernaior abe$l, non absimiles, variis.re, '
    nnn fluclibus jaclarL Namque ibi omnia sunt l u r ,
    barom plena, et navis, spoliata rectore ac vi venlo /
    concussa iler suum conlinuare absque diecri . i n e non permitlilur. Cum ergo plerique aegrc fer
    i non concedi sibi Turcis urbem dedere, eventuni
    , ,
    poscmodum seculumperhorrescenles, nuniius adve ' ,
    i l Huratem adversui nos Uer capessere, quamplti , | j
    i i 8 el rebusalHs omnibus ingiruclissinuim.
    .
    Quidam nunlio fldem esse adhibendam dicuut; ne , ,
    i,j
    Lalini polissimum, sive magnanimi , i
    simulantes, sive Turcarum, quod creclibiliiie
    , , videlur, inexperti. Namque unde illis, in mari ge .
    ,ii
    Ui
    etiam aelalis lempore vilam agenli bus, nec non ad conflictus tX pugnas, quibus Tur, , C carumgeiisulilur, ineptis, nec valentfbus cura trire , ,
    fo
    alioexlra snos Ones, ut illis allubescil, diva gari, cognilio veneril ? exiguuro abiil tempus, el
    , * ; rursus alius nunlius eadem qua primus denunlial,
    , , - ct jurejurando fldem alligal suam ; quo nos persuan
    ,
    sumus, nibil aliud exspeclanles : bocenim nostri per
    , * mullos annos in angustmn contraclio resque ips
    , ' ( clamabaul. Credidere et Lalini ; visumqne eslilli,
    * sollicile neccssaria praeparare.
    ), ,
    .
    '. ,
    5. El primum quidcra, quod anlea incboaveranl
    , . opus, propugnaculorum duntaxat curam perlicere
    * .
    concitatius anhnanlur. Pauloenim antesuromocuin
    labore ac nimio opere accurarunt ut mnrorum pro , pugnacula*, adinslar scutorinn, labulis obserarent,
    ,
    qnac advenas bostes impedirenl ne sagiltis cives, si
    ,
    quando optis essetcapite emergere, vuluerareiil, iis
    5*
    amein qui muris insisierent factillaiein uberem face
    reni clam e superiori parle saxis advenientes impe
    lerv, admoiosque ad murosobvio qnoque repellere.
    . " Deinde numerandosesse viro$ decernunt, u l discant

    an adomnia muroniin propugnacula ei circuilum ad
    medilerranea vcrgenlein sullici.nt; et sic omnesin
    . niuris, suis quemque armie instructum, stare u n *
    perant, ut ad id leslibus propriis oculis ulerentur.
    , Quo facto conspiciebalur in duobus et tribus propu.
    gnaculis unus tantum; eorumque poiior parsueque
    ,
    arma gercre/quaepauperlasabsuinpserat, neque pu ' ( gnx* aul confliclui apla ; assidua nainqueuiala el YiU rC

    r e n

    g a n l

    l a

    c o p

    e r a

    us

    m o

    >

    JOASNIS AXAGXOST.E

    Tfndi egeslasvires insimul extinxeranl. Lallni nihi-


    liinintig, cum rei providere aliier non possenl (ncqiie
    *niiii alios virosbeHatores praHer accolas urbis posseclerant) neressarium duxere omnes ad pugnandum
    promptos esse, refo.nque venalinm foruni alioasporlare pro aceuraliori civiiaiiscuslodia deliberarunl;
    l c e l id ad flnem perduci non poluerit, cum ex iiaprovlso bosies, el nostra exspeclaiionecilius, irntpisaeni. Etenim, dicebaiU,8iadversarii urbem copiis
    cmxerint cl pugnis raro inlermitientibus induiserinl,
    nDs verf> ad forum longedissitom necessaria coempiuri abierimus, deseriis muris etcustodibus vacuis,
    nullo praevio Iabore illis civiiatem Irademus. Reclc
    Staque omnibus, et ul vire* concedebant, dispositis,
    omnes, unis auimis omnia pro patria pati parati,

    59

    $
    . 01 *
    (
    ; )

    .
    ,
    ,
    >
    , ^ ,
    ,
    epem universaiiun Deoetmartyre myroblyta colloca- . * ; #,
    vimus, etdie nociuque Barbaroruni irmplionem cir , comspiciebamue, quolidieque, ul nunliatum fnerat,
    ,
    exspectabamus.
    ,
    , *
    , ' ,
    6. Paucie diebus praUergressis lerlitis nuniius in
    -'. ,
    civilalem advolat,Murala5adventum inLangadaindi- ,
    cans, nec satis esse campum illum longelatequedif- ,
    fusum copiarum muhiuidini ; apparaluro quoque (
    praenarrabai esse super omnero exspectationem nec
    .
    poese verbis exprimi. Rursum nos sollicite agere,
    diligenlerque quae opus erant curare, llluxeral die . ,
    rtim domina ; et nocle media terraemoius ingensnr . bem concutii, melumqiie omniura animis injicit,
    , * \ ^
    [| {
    qui infelicia illiim alqne iucommodaporiendere cxi
    eiimaruut. Itaenim, qui a mnho lempore civitatem
    ,
    coircnliebant terrac rnolus, bomines affecerunl et la
    lem opiniooem ingenerarunl, cum illirertim immu
    , ,
    laiiones denonliarkit el dirorum monles itrbi iwtu
    lerint. boc quideoj noctu. Primo mane, cum non $ .
    dum sol lerram radiis collustraret, pare exercilus
    * , , ;
    \\\ civitaiem contendii,nequevexilbjuv,ut moris esi,
    ; ,
    erecium deferens neque turmatim procedens. Nec
    } , alio scopo : visum fuerat Murata? amicabilibus ver
    bis iacolaa antea pertealare, ut qnae postea subse.
    cula simt, urlnsque xcidium evilarenlur: in apem
    (
    cnim vcneral SH'H ipsiue dictisoam aures iUicodalu, ram el bello capi oppriraique deoliaaluram. Idque
    r

    duae ob causas praestilii, lum ne innumeras illas D


    bominHHi copias l>eUo subjicerct, el poslniodum volis rruslraitis ignominiam sibi, eamque summam,
    contpararet; lam ftermonibuscogeniium u i in ur\tem veniret pers^iasus : non deerant enim qui eum
    coinpcllabafii, aeseverabanique tanlutnniodo coufrpcclun,pron)pteclnullo
    praevio belloac lahore, in
    ditiouem suam eam red;>ciurum. Misil ilaque viros
    Cbrislianos, baud ignoloa, ex aliis urbibus, nobis
    salularia consuliuros, conciiaturosque pro viribus
    adversai Laiinos, Qui licei advenUsent, limenies
    tte a sagiuis e inuris depromplis laederenlur, reiro
    cesseruni, cum nibil aut parum, pro qub accesseranl, induaseenl; p r o ^ r e a q u e boc suo rediia
    ap id iioanullos ignoininia notati sunt. Nain cu.n


    . ' ,
    ,
    ' ,

    * , ,
    .
    ;
    , \
    &1 , ;
    ., '

    597

    D E E X f I D I O THESSALONICENSt,

    593

    , - opuse8$eUa?piuselmultas murorum parle* eircum, ,


    . * ire, $ quae promillebaalur a Murate palam edi
    cere, ^roionibusque coasulUlionig ad eos die pon$ndtini ul alacriterin UDQQI eonvenieutoft ptibli -, - eam ulUUatew <}igaoecereiit, i p i i Bon bene erganoe
    , affecli mandata ntgUxerunl. Verum b i , quo d i x i 6 ,
    inus fnodo, give 8ponU3 8|ia $ vi eoacti, fem i U
    ,
    peregeruqt.
    ^^ , , . '
    , ' .
    \ .
    7.Murales cum vidissjel se bac ratione operamel
    (
    oteum perdere( neqticeqim \\% quaedeforis tlle enun , \
    tiabat suaderi nonnulli, quiniino eum injuriis ei
    * opprobriis d<smenier jaclanlerque continuoanerare),
    ), , \ intemperiis insauiisque agiiatue loco pioyeri exer \ ciium mandat. Illi secedunt aeque ac apum pxamina,
    . ,

    nostri sanguinis avide silieutes omnesque penitus


    , uno baustu deglutire desideranles. Ubi orbi proximi
    . factl sunt, lentoriis pro inore fixig inelar propugna, culi eara ita circumvallant ut nullis hominibus eseeC
    , ,
    vacuus locag. Turaducesshiguloe in prescripla ur ; - bis parte deslinans, ipsesoa tenloria arci adverea
    .
    ponil, ul omnee lanquam e loco sublimiore, et inte ,
    riores parles urbis, circumspicereL 8 baec iiUuiti;
    ,
    pro salule nostra tulanda alacriores facti ( nfeque
    ; $ enim fieri poieral a l i l e r ) , armis ulcunque euppeien . '
    tibus ad murum accurrere, alius alium celeritate
    praetergredi, adversus externascopias quem landem
    ( ) ' finem babiluraeesenttantae sollicitudinisstudia, ani , Q mosaddere. Ut ascendimus, diu nocluque ibi nobig
    imuiorandum esse constiluentes, qui urbi niode
    , rabantur, Graecos atque Lalinos ila dislinxerunt u l
    . ' '
    mediura unumex iisqui pr&dasconvectant intcrpo ,
    nerent; Tzelarios vulgus vocat, ut sunl praedonum
    , - agmen ex variis regionibus coalilum ; ei bis cuslo, - diarn deinandarunt, planejnobts non iidentee ; mor ( - tem eliam prodiljonem meditaturis minali suut.
    ), , ,
    ( ' ) * :.
    '. ";
    8. Omnibus ergo ad pugnandum advereus *rruen ,
    les animo virili praesentique paratis, aliud praeier
    * nosiram exepectalionem Murates exeequitur. Nos
    ,
    ewm omnee euspicabamur, iantam copiarum ino , ^ lem ct iDacbinarum, quag tnulliludo camelorum
    elcurruum quolidieadvehebal, conspicali, prinio sui
    ' ,
    appulsu furenter iratum inuros appftliturum, eos , que lapidum manufacto toniuru diverberalururo,
    ,
    nec el supra muros stantes sagillis impuUis
    * dimoturum, macbinaeque omues ad urbem exci ,
    dendam usurpalurum. Veriim bic oi! tale conatus
    .
    esi, sed parum percunctatus prsecones ruiaus de ^ , '
    cernit, qui nobis liberiaiera paciscerenlur aliocque
    bonorcs jurejurando, ul apud ipsos fieri amat, pol*
    ,
    llccrentur, si sermonibus illius suasi urbem dede, ' ,
    reuius : bis conlraria subdebat, multaque pejora
    si \oiis suis non obsecuiidaremus.
    , , : , ^
    .....
    R

    JOAWXIS ANAGNOST/R
    600
    Sed cum huc pervenerim, pnncis coropellabo hu- * * alteriusve insimnlatores Ubinam eralis vos,
    \ . *
    ciim haec Murates offerebat ? Nonne in urbe, et ve- * ;
    ris ea auribususnrpastis? (Jua igilur ratione co- , ; & gitaiis usi non esiis ? Quare, de quibus alios inco- , ; eaiie qnod non fecennt, vos ipsi, occasione pre ; &
    mente et nullo impedienie, non perfecistis ? tum
    , ,
    enim nullus pasior erat (namque ante sex menses ;
    ioiftr vivoe esse desierai), nec d i r * neque alia, q n (
    vos recenseiit et per digitos exacte numeralis. Quid ) \, ' * ' .
    igfnir vobis impedimenio fuit, aut cujus opus even- ;
    tus? Nnltiug, quilibel respondebil pie rem compu ; ,
    tang, qaam nostrae iinprobitatis, quae ab iracundia
    , libernm Deum in iracundiam movii, et ad nostri
    ' ,
    punitionera, qui iricorrecte labimtir, excitavit, u l
    ,
    ad nosinetipsos redeunles in posierum gapiamtig. .
    Quod si quig anleacta lempora commemorans ite- \
    nim nobis opponat, ei paslori causara appingat, , \ ,
    quf dedere 66 volentibus, senientia etiam dala,
    \ rontradixit, Uisanienlis cogilalioncg euscipit. P r i - , , , .
    irnim enim non addecet pontiflcem rerum milUa-
    rium cura, et buoc quidem tyranuorum more prin- ,
    cipnti pellere, illuro conira inpossessionem immit- , , ,
    tere,^i mutationum ac caediuro nec non damnorum,
    quae, dum rerum slatus immutatnr, eveniun*, au- ,
    . ciorem esse : neque enim ips6 in tyrannicum, gfed
    in sacerdoiale, et milis Domini, el qui pacein de- , * , \
    .
    pradicavit, cujus vestigiis insistere modis omnibue
    , ...
    el dicia faclaque sequi debel, solium promovetur
    Deinceps quid ille molitns esl? An quod in legibus C
    dmnis perdurare adliorlabatur, non a principibus
    desciscendum, qttos veluti a Deo promotos exosculandittn esse docebat? El tamen in quid aliud illi incunibeudum erat, cui mortalium animae per Deum
    eram concredita? ? lNibiloininug ille, boc modo dispoei;us,fere fiinguli annis aburbe recedere volebat et
    in patriam reverli,forle u l nosnostra accuraremus.
    Sod neqii6 bac raiione passi estis. Iia niente noniiutfi prsdiii gunt, quae cum quolibet mufaiionem
    Mibeunle sese imn/ulai el varial. Sed qui similia
    proferuot, ralionem animo agitent, qua ea enunt i a u i ; nos vero ad proposiuim revertaniur.

    >

    ' * ' . . . . ;
    , ' ; ,
    ; \
    , ; '

    , *
    . * ' ; .


    . **
    ..
    .
    0. Cum vero alia atque alia vice, quod supra \ ) '.
    ,
    ronnnemoraviinus, Murales peregisset, missisque
    ,
    cum sagiltis in urbem plurimis litteHs, eadem, et
    ,
    sitnili jurejurando, denuniianiibus ac slabiltent>bus,
    ( $
    nibil proflceret (neqne enini facultas erat civibus,
    , etianis voluissenl, Latiiiorum, c l praedonum potisM m u m adsiantium custodientiumque melu, sua sen- -'. ,
    ), *
    lenlia inirepiile uti), ad beltum invilus accingilur,
    \ ,
    IIOII laiilum conlumacia atque conienlione inbabi \ .
    lantium molus quanttun isliusinodi successu. Navis
    repcnle coir.paruil Laiina, fruinenlo onusla, ad ur-
    [] *
    bem indigam adnavigans. Siatim atque eam vidit,
    *
    ftiispicalur copias auxiliares el arma pro bellalori ,
    bus vebi; deque vicioria dubius, si coinmilitones
    iiitroducereiitur, l o i i i conandum esse viribus 61 ,

    DE EXCIDIO TIIESSALONICENSI

    \ .
    , ; , /
    \ , \ '
    ( ' ,
    , ' \ '
    3, ); , * ,
    ' ,
    .
    ,
    / ,
    ,

    f02

    nVdilaribus artibns perlenlandtim, anlequam navie


    in porliiin aese recipiat, decernit. Paolo quoquc
    ante, com praeconee mitlerel, bostium maittts iu
    exleriorem murum clam irrepens nocle intenipesta,
    eumqne pro nutu soffbdiene (neque enim custodes
    aderanl, immiouliehabitatoribus, et qul inlus erant,
    eos foras pellere, cum obvii objicereniur, minime
    Talebani) potiorem illius parlem in solum disjecere,
    tit jam aditita quamplurimis in mediam inter muros spaiium paieret, Hcerelque tuto acilas tnvebere
    el magnnm murora ascendere (exteriorem iiaque
    rourum hoc modo pervium eibi fecere); ei sa?piu8
    interdtu sagitias iinpellere, a quarum jaelu na noctu
    quidem absllnera, duin ad parvum muram in plamim eflundendtim procedunt. Qoo etenim pacio se * cuce illum suffodere pottiissent, ni in majore muro
    , \ stunles bomines jacnlis impedirent, ne illos adorti
    * similia machinarentor, ei facerenl ? Aitamen neque
    > ?;
    isia raitone, ne opus nostrum pro viribus agererous,
    '
    effeceruiU. Sed ante alia eo uiebamur insirumenlo,
    . ) cujiis slrepilura lantuin auribus percipiebamus,
    * , - fartum vero, qtiod equidem innoluisset, nunquam
    * , vidimui, licet pulveris prarparali copia abundaret
    , ei largiier profuseque omni tempore inaumereuir.
    .
    i 0 . Haec igtlur triduum gerebaolur. Nonmilli
    '. ' .
    deinceps in externas muri parles nocie media
    , progressi, de ealute noslra solliciii, univereum
    exercilnm peditesque, qui Muratera aequebantur,
    ,
    , Q ad pugnandum esse paratissimos praenunliant,
    ,
    stalimque alque diee qtiarlus Hluxerit, adversus
    nos cunctis viribus aggressionem facturum; naves
    '
    , , quoque preparasse, quibua per mare irnimpens
    ' duplici nos molestia affliciarel. Sed maximopere
    ; ;
    raliones noslras conuirbavit, suspensosque diu
    . " teimit animos, taoquam quod ingens apporttiumm
    , esset malum; et discruciaiie pectore consistere
    . consilii nibil polerat, Hoc accepto nuntio sub
    * , vesperam, cum variis necessiiaiibus nrgeremur,
    distrabereimirque solliciludimbiis quo pactojnos
    ,
    in bello gereremus, et omnis boininum Atae evi , gilaret, precee Deo c l myroblyiae mariyri per
    * lotam illam noclein eftuudimus, immiaene siqui (
    dem periculum certumque auie oculos erat. Lalinl
    ), j> vero partem litloris pendenies maximi, triuin
    triremiuin causa, quaej in urbero peneiraverani,

    ,
    ne eas flammis suo adventu T u r c absumereut,
    ,
    sagiiiarioa ad cuslodiam murorum disparlilos
    ,
    eecedere, alio aique alio migranies, jusserum,
    , ,
    reliquis caueam rei ignoraniibus el quid e rouris
    , '
    secessio innueret. Etenini si factum plane aperuis - seut, ad cusiodiendum scilicet porlum et triremes
    . ,
    eos a ruuris avocari, qui in muris defendendis
    remanserant, spe non mala laclali, fugam iliam
    ,
    esse suspicali non fuissenl. Sed id alio modo eve ,
    nit, et eorum a murie secessue maximuin in pec. ' ,
    tora oinnium metum injecit, adeo ui media ipsa

    nocte fuga clanculum arrepta, non parva mnroriiin
    ~ . -> /;,
    parie desena, domum remearent. Haec potissima

    KO i

    -JOAXXIS ANAGXOST

    04

    causa mali quod eo die advcaeral, &i buma a


    ratio non fallit, reputata eat. Btami si iu muha
    ,
    perpianeniibitg , ei una aairaa. i u diapo- . ,
    siiis ui procnslodia pairias viiam vovereat,
    " , '
    nrbs conservala fujggat, qitanam r&ttoae, ubi stniite
    *
    atcldissai, facili negotfo capiauda non eral ? Sie ,
    Uisce pr JLauno* peractig, et propter iaexapecla- ,
    iwai navium advoitUiHi uniea lnrewi pro comaiil ,
    lenda navalj pngoa repleia, vera videiilur retuligge
    ' ;
    ituaiit. Nam circa eureram naves ad portum pro- ,
    ywaniilms nvmig iippelluutur, al cogilala absol- / verel. Sed dujn appropioqijatit, nec advertug se . , ?
    apparaMH inaiructuifl penefrant, iriremis velocitate .
    huewna ia eo eoavofet, oogiiqoa 111 in fagam
    :
    \emw
    Hav*g impingant. Sio Turcaram g . iJJqd caaeilinm txiaimalum eraauit. Utinam et
    '
    tlinrni mali gimilia exitHg subsecutus fuiseet.
    , \ , ,
    * ,
    .
    !
    I I . Quarto igiutr die appeientc naedutn elare
    '.
    \nn\en hominibua fnii>istrante, ut nobfs prantm
    ;
    l i a i N m faoral, muhitiidinea) tmlversara in mnrunt
    ;,
    festinaneem inCitemur. Iiuer hos alii gcalag, alii
    ,
    labulas, alii implexa viminibue scuta gestare ;
    , ,
    omnes, ut sic d!eam, macbiiiag convehere, et ut
    , ;
    moHs est sepii, et nosiri eicidii gitl veluti bac- , ,
    < banies, se invieera ad cladein nostram excUare. Eodem momeiilo nos quoque, utf coacedebatur,
    ,
    :rssnrgimu, et bellum ac moriem alacribus animis
    . , .
    #

    '

    - .

    fW|fV |*wwvr

    mm> w w

    -ww

    ww^- m j ~

    oxcipi.nus.
    El boc
    quidein viri.
    A l mtdieres,
    etiani
    ,

    dc suiamo loco
    stitttmoqtie
    genere,
    vinliler matuas
    .

    operas lrad*re, saxa ioiis niilmfs ad depellenduia



    bosiilem Impefuin deferre; multaeque, sa3 con- ,
    dltionis obiiiae, virilia opera , adsidentes viris,
    .
    robtisteque, perinde atque ifli deprneliandl alacres,
    , ,
    aggressac sunt. Mo4a3 stini- eopiae, tautumqtie ad
    ^<5 *
    nmros approptnqiiarniit ut possent et Hla; ex infe- .
    riore loco saxa manibus ia nos intorquerc. Tum
    ,
    corum duces aiodum excogUarunt qtio illie reqaie- *
    tem abunde afferreitt, nobis vero laborem assiduum, . '
    ,
    <t minquam iiitermissum confliclunt. Priaiutn enim
    dccernont necessario omnem urbis ambilum simul -. .
    oppugnare, ticet magntis labor lllls essei suscipicn-
    dus lantain urbem percurrenlibus et suos a4 pra3- ty , lium animose excirantibus, sl quamlo dcfecissent;
    deincopsunlversam multiludinein in partesdividere ^/ , *
    nt altera alterlus laborem mutua vicissitudine
    diminuereL Tum demuin jtissefuni pariem oricn- , ' ^
    lalem omnem ct occidentalem ab arce excelsiore ' .
    ad mare ipsufn circumvallare. Cinn vero caplu * faciliorem orientalem agnovissent, lanqtiam quae
    muliis suis partibus pulresceultbtis regre consislc- . '
    rei, in ea copiosiores ei bellicosiores ad coufligeudum deslinanl. Muraies dispertiifs , qoi cSrca
    .
    Ipsum erant, peditibus cadem alque aHi ratione a
    riigoido ad locum in quo sftum est Chortaiiae * , iionasieriuin, pugna non abstine. Nainquc cogno- ^ , ! *, *
    vcral et ipsc civiiateni imle capi facilius pobs%

    605

    DE EXCIDK) THESSALOMCENSI.

    60*

    ' puirescemeni miirum conspicalus et eo uao totawv


    ,
    urbis eecuriiatem peiidere.
    '/ ,
    .

    '. " ;
    12. Ccepil ergo praelium cura ipso diei exordi
    , .
    ul prxnarravhmis; et illi disprriili ac sibi ipsis
    , , succedenles propier irfiiiiani copiam, labore delas
    saios receutes excipere, ei aher alieri muiuo sub .
    sidio subvenire; alii ila sciie sagittas ejaculari ut
    * nullus ex nosiris vel e nmris capiieemerg^re atu
    ^ * derel; alii propier bominiim soliiudiuem audaciores
    ; '
    sub ipsis muris correpemes, variie eos tnacbini*
    ^
    ronculere, quas negoiio coidiciendo aptissiinas ex/, struxeraut; alii scaljs aacensum animose perlon\
    lare ncc exspectatione fruslrari. Prituo elenim i m .
    petn, qui in ea pane Trigonii aderant, imiversi
    ' * *,
    sagitlarum iclibus, ntmborum instar in aerem
    '
    emissarum, seiuianimes procidere ; ijlicoque pars

    ea defensoribus vacua remansil, cuin non suppele ,
    reat alii ad ctitflodiam, qul dversarionim impetuin
    . ,
    reiundercnl: rios veropaaci, neqnecuurti in muris
    ;
    ob eani quainstipra diximue caueain ; et licet supra
    /.. ' ,
    viree aitintaremur, nullse tainen eranl res nostrae
    \ *
    ad illas comparaise. Nec jaculis tanluin turba illa,
    ,
    sed instrumeuto etiam pusillo ad commlnuenda l i , .
    gnea in propugnaculis sepimenta utebalur, quod
    ,
    ubicunque intorquebatur, vlros quotqne obvfos de turbabat. Dux ilem Occidenlis, eqtio insidens, per - C celeriier propcrabat, orientalem civ taiis plagam
    0

    , '
    circumiens, armis circumseptus, vcrbis omnes ex . ciians el ad forlHudinem acuens el pramia pro '
    miltens. Et ut adbuc alacriores efflcerei atqueerga
    ;, , ;
    noslram salutetn furioslores, sericas vesiee in uiedium affcrri jnssit, ct ino-orum fossoribus merce
    dem pi oposuit, et qni lapidem ex co eruiuin aita^. , * '
    lissct, alia voce reboans, qtiolies id egerlt, munns
    roporlattiram. IINs qtioque qui primi muriini acen ,
    disseni, mulla bona spondebantur el polliciiaiionee
    * \ iniuiin^rae.fyiare consp<xisees In illis rem omni
    -
    admiralione dignam : naroque obliti corpore se
    ^,
    tcgi qnod Ielali vtrlneri resistcre non valeret el
    , ,
    mortem sibi aociam deferret, lanqtiam immane*
    .. *
    belluae in niurnm conlendere ; tantumquc approptn
    ^
    . & qtianint ui non patica ex Ifgneie sepimenlia disjie*
    --^ ;
    rent.Et sic qnidetn
    qvi vero sub mumm eub repserant, pntridiores partes diltgenlcr suffodienlrj
    , - solo seqoare. Nos amem sagHtamin coniinuaia fre, , qtieiilia in ipsos neque alind quidquam projicere
    -
    potcramns; nam eartim assidititalti ue nianum qui .
    detn a l jacteiidu;ii lapidem offerre ticebat. Sola fa , )
    cnltas ineral, et oceulto lapides i os qul mnros
    , ^ .
    adoprenltir ndtiere, u i aeeeneo per acalas arco '
    rentr. E l nulhis, quoda nobis gerebtlwr, fttcintis
    '
    bi llicum exi^tiinastet : quain eaim iiaxant intulie
    lapis nullo ecopo eoiksus, niaroi lort^nlo v l
    .
    ejac1an(, nec viikMe, ad qoem dirlgpcl eiqiieni
    . " , iu loeum contorqueret ?
    , *
    . ' \

    6<yj

    JOANNIS ANAGNOSTiB

    ; , 6p|v
    ;
    IIoc propier hoslibus modis omnibus strenue se A,
    , gereutibus et pugnam diligenler prosequenlibus, et
    nobis omnibus discrimine metuque proslraiis, et , \
    ,
    aliis bello flnem posituruin Muratem suspicantibus,
    ,
    aliis nostruni excidium exspecianiibus coulenden , \ tibusque prorsum urbem capiendam ease. Sic
    rebus se babcntibus, et nobis perwrbalie et insi- , guiier confiisis, cum parliro pugnae incuinbereat, \
    p;riim torpenies cessasscnl, partiin sagilianmi
    , ,iclibus moriem oppeliiasent, pariim e muris fuga
    ,
    sese surripuiesenl coniinooque surriperent, limore ,
    eiaiioiie relicta, nondum quarit diei bora praelerie- , \
    raitertia, et urbe ab hostibus, heu ! boc capiiur ,
    wodo.
    ,
    , I
    .
    '.
    13. Cum multa loca scalas adduxiesent, nec
    possent eas alicubi muro appingere, e superiore , ,
    parte depulsi ideoque metu oppressi labori renuif- ,
    liaruut: alicubi afDxarum cum nonnullos gradus ,
    ,
    asceiidissent, non poiuere facinus absolvere, quibusdam aliis auimosioribus in illis parlibue consislen-
    tibus, el gaxis aique laptdibus cum ipsis gcalis de- ,
    jicienlibus el internecaDtibus. Gum itaque baec guc- ,
    cederenl et illi insaoia pleni furerenl, non medio- ,
    , (
    crem infamiam sibi irrogari r a l i gi vicloriam non
    reporiassenl, curiosius invesiigantes, scalam T r i -
    gonio applicant, cujus angulus erat ex t u r r i , nec po- ) , ,
    leralascensug impediri, potissimuin cuin bominibtis , *

    4 x

    e t

    e v

    prorsug viduarelur; pedesque audacior aliis, ense C ? . ^


    PT; **
    ** ?
    * '
    *?
    ,
    denlibus carplo, viteqtie mortem praeponens, sobun
    ,
    ui foriiludinis famain sibi compararei, fidentia
    ,
    quam maxima murum ascendit, nemine id persen ,
    lienie civium, quin aliis in locis bostibus asceneura
    , '
    prohibebant. ls Latini ioter propugnacula confossi
    , '
    vulneribus et exiremam spirantis capul abscissum
    , '
    inier confligeoles projecit, innuens se partie illiug
    .
    potiium, eidesertis muris plane oinneg in fugam
    6se rediius iinmemores conjecis&e. Diem tum ape- - ,
    ,
    riebai inen&is Marliug iionumet vicegimum auni
    6938 (Gbrieii 1450). Quare ille pediies omnes ad- bortans, et dcstiiutun) a defensoribus locuni gi- ^ , - ,

    gaiiicans, ui illico ascenderent clamare. I l l i , ut
    poieranl, subiio scalis universia admolis frequenles .
    aacendere, clamore euirepilu qui tympanis corio D , . ^
    coideciie elicitur ; boc idem enira inier bellandum
    maxime atiiiuoa concmil. Multi etiam lemere a u -
    . 01 *
    dacierque nianibus etgenibus repiare, gravi aliena
    , '
    eibi comparandi sili succenea,el per propugnacula
    iulro seee iniuere. Veram quibus per scalas ascen- ' (5
    8U8 uon penniilebaiur, per m u r o r u m foramina,
    . qnas multa effoderant, in urbem sollicili immigrare
    ^
    alius alium ceteri cursu elrilalis passibus superare
    , coiiiendens, manitiue enses Tereutes, et quagi de . "
    cerunlcs quis prior aliis in babitaia urbis loca el
    , '
    oram maritiinam procurrerct : eo cuiin poiiorem
    ,
    civiuiu partem, et maxime Laiinos, propier trire1

    0J

    DE EXCiDIO THESSALONICENSI.

    , ,
    ^, ; ?
    , \

    , \ *
    ; \ .
    , , '
    , ,
    ,
    , ,
    , ,
    '
    . '
    ,
    . ) .
    ,

    ,
    ,
    ,
    ,

    .

    6.0

    mes oonfugisse sugpicabanlur. Oimies Iiaque not.


    ut cuique licuil, fugam iralurantes alii in aedibus
    seseabdere, alii in ctimculos ei sepulcra, etsiquid
    aliud saiuti conducibiliue videbalur. non absque
    trcmore subrepere; alii iriremiuui vel aliarum navtcularum ascensum sibi, borrore saevo perfusi, promiueutes, adliltora proruere : nainqq^ opinabantur
    aditttm fuisse ad eas boslibus iuiercliisitm. A l rea
    aliter cesserai; el qui similia imaginabautur, spe
    sua debisi sunl. Hoc ideiu et circa larriin Sauiariam nuncupatam contigiase omnes eiperiineulo
    deprebenderuni. Nara exislimnbant, eiiamsi urbs
    caperelur, non slalim eam dcdiiionem facluram
    vel adeo celeriter ab oppugnaioribus opprimendatn,
    in ipso maris lillore siiain, muris ei armie leciain
    necessariisque aliis oplime commuuitaui. Hac vana
    gpe a umlio leinpore lactaii non pauci in itlam,
    ut propriig corporibue providereut, ruebaiU. Vrumtainen in hoc qitoque decepti sunl : vix euiui
    ex Laiinis, qui erani illuslriores,et tzelariis patici,
    cum illig quibug illiug cugtodia erat concrediia, in
    iilam couAuxerunl, iatroroissique aliia iuiroiunn
    deuegaruat, et muruin, in inare propendentem (ei
    Tzereinpulo apud omneg nomen est) in iriremeg
    paulo anle ex portu eo deflexaa cum aliig iugrediuiitur.

    ,
    , , . (
    ) , * .
    \ , C
    14. Per sealas ergo atque foramina, ut riixfmug,
    ; , hosle* in urbeui ioiro conjecli, aliif in a?des el Irt, mineg currere, alii ad portas cfivilalig aperiendag,
    , * ut Murates simid cmn toio exercilu seee in eam
    conferrel. Et vidigsrg eog, inslar apum atit tmmati . guelamm begiiarum, confertim irrumpera, ulolart leg caedemqae nosiram gpiranica, et civitatem onivergain lum equites tuoi pedileg oceupare. Ut
    ,
    ' eivilag repleiaest, et oninia eos in ge, et ?ara
    . * leinpla el divina mofiagteria ei plateas el domttg
    occludebant, tom lameniabile illndel lacrymabifo
    t* ,
    admodum facinus aggrediunlor. Namque urbe tota,
    ,
    . ul praenarravimus, occapala, veluli rapaceg Iqpi,
    iios impeienles omnia rapere, qoeroadroodum dy , ,
    uasleg promiaeral, ealagebaul. Namque ille inter
    ' ,
    ^ diniicanduio dixerat, gi urbs capereiur et vo|i con>pog fierei, quidquid unvsquisquede prtedaleg foiagel
    .
    legiiime possideret, a ullo uoquaia gpoliandttg.
    ,
    Tiabebanl iuque promigcue virog, muliereg, ado ' , ,
    leecentulog, siuiul omnem seiatem, veluti animantia
    .
    qu;e usu raiionig privaniur colligatos, et ad cagira
    , ,
    , ^ exlra urbem convebebanl. Taceoad morteia daios,
    . - licct rofra mimerum, lum in muris turo in plaieis
    , , nec gepuhurtt Iraditos, prandain dilaniandain cani , , bug alitibugque omnibus apposiuro, u l Homericis
    ' ", vcrbia ular, nou tiros goluiiiiiiodo, sed niulieres,
    , \ eorumque poiissimmti seuiores alque imbecilJiores.
    Fesiiuju? enim boslis prie melu uiullitudiuig ca .

    11

    JOAXNIS AXAGNOSTrf

    6/2

    ptos glatim extfa cducerc el sociis iu labernaculh ; tradere, ne alteri valeniiori prccda cedeivt, <x 111:111- ; ; ,
    ,
    cipiie qutriqtiid senio aut morbo prxpedilmn, alio '; ,
    rum nori constqnerelur vesiigin, capite imnmiuere
    > ;
    neque inter damna referre. Tum primum filii a pa , rrniibos, mulieres a virig, amici ab amicis ct consan . >.
    guinei a consatrguincig nuserum in modum disjungi,
    \
    nogque injusta morte obiruncandos suspicio erat. Et
    * comurbata qttfdem esl cmtag, clamorque omnium
    . \ ;
    promisciing; et mgemiscentibus omnibus cuncta
    . \ ,
    jdena gtrepitu et ejulationibus Trcmere : pariim
    ,
    enhn miseros vinculis aslrfctos trabentes exire,
    .
    partrm receiig iuOnenies io urbem, quod e mani , *
    Ims prionim effngerat, rapere. Sed non omuibus
    . *
    aequa emolumenia fuere : tantxenim muhUudinis
    una pars, qnidquid erat hominutn et pecuniarum,
    xhansh, ei maxime pedites, qui prirnum per scalas

    irtvpgerant.
    ' .
    ,
    Cum itaqneiaaxHa processrssent ei aog tenuissent,

    fiepleiu millia heminum receiigita, cum mulieribog
    cH puerig, ad tasira deducios colltgatogqne in len- ,
    , ,
    toriit degero reliquertmt; ibiqnc preiimn uniasujurqae iiataunl. Ejvlates vero ei lacryms ttbi- * .
    -qie. Ittfames eletdm, qui fimiernig ntnrg foveban- . , tur adhuc lactanteg, niisere vagientes matreg po- ,
    tcere; -quas gupertfiieg adbuc, gese excraciajiteg
    genasque eaagine xnadldas commenBtraitteg, eos *
    qiiarUare. f i r i uoores gas ab aMis captas inspi- . '
    %

    cienteg, etcoanubii ei unragTOncordigqueviveadi , rationig amore concili, dimionem deplorare: uxo-


    res maritoa ropetettltg, lacrymie, qna verbig ex-
    prirai nequeaat, de iHig ioieivo-gaitteg, tabemacuta circuature. Fiiii pareultbiig orbaU mitio modo solv- ^; . '
    ' ludinem a?que forra poierafK: pareiileg de ittis
    golUdti, neluroij tet-amore oompeHenle, plorairtwrs '
    ,
    ~aerem dmrbemit, el aapirtis continuig maceraii
    lacrymas iocoiiatlabiaeg ffundere. Turo el . plurUnse, teoipar atrtea nirfg invigae neque patcrnis > .
    gedibugxire auaas et legHiaws na4m neaervais
    ^ ,
    aaliiaque igaoraia^ aanifbw )aoe4anim ieoem
    ,
    legera iasimaJ eum ilii ia tabemacufHg. Vidissw
    ifi wioquaque iabernaoolo maitoreg promrecuae ' .
    am civibus, viroaqae \u$)em cum oapiivoram oxo-
    nbua. Nam eana raptug praxiaque co4nmvale otn- > >
    iiibas Xoiggdi, eimUiler coajtsgaiont ei puerertiHi ,
    et congaciguioeoTttm, aliua quidem oxorem, alius ,
    ,
    naariliNn, aliug ropeii, onare shnul uaa
    <04na<s iaamiiceri, qui teparaiini vium agebant ,
    et aeee iavioem tgaeraliaati. Monaeht cam ma- * . Iteribot traeu i e t dedecdrtg pteoa videbalirr ; ,
    quas Unvon a tralienubus rm\m mulmra ex- : *
    cuterei. JNam nm goirenl aui aadisseni og eo-
    liiarie vtUaa tradacereiela mvliebri oomniercio ,
    pUne egae aiieeog, obleciabanlur aniaie, videnteg / *
    eosdera oommuuiterdira paii cuiu iemiais ei necet- .
    garto pariier conguegcere.
    i5. H*c cum iia agerenlar et, ut quispiam ex
    '. , ^
    ^iig conjeclura aeaequereiur, aiia aique alia, et
    . :
    v

    613

    DE E X C i D I O E E S S L O N I C E X S I .

    Ct4

    ',; , jam iudvcrsam prasdam Turcae in lentoria dcdtixis5 ; , teiil duxOcvidculis rnrsus urbciuimmigrai, acmratiws eaui iiispeclurns, uibilne occullnni, ubicun ' \
    que illud essol, laierel. Sic urbis rebus univcrsie
    ; ,
    - recisiset ad mbiluin redaclis nibil, neque icntpbmi
    , ' aacruin neqae monaslerium, neqpc dotnus etiam
    ; - viliesima, inconcussa remansil. El causa baecfun.
    Ex ctvibus qui diviiiis aliaque suppelleciile aflliie. ' , - bant, quas longa obsidio non absumpseral, andha
    , , - bosliiim irrupiionc, el quod perpessi siini pcrti , , - mesceiHcs, atii in sacria lempHs, alii iu sopulcris,
    , alii aliis quibtis poieraul locis eua reposuere ; ut
    , - ei forle ipsis inors c o n t i g i s d , ui exspcctabalur,
    qni posiinodunt veniuri eraiil, illis repenis, ut fie.ri
    , ,
    amal, pro eorum anima aliquid accurarenl ; si
    , ,
    v

    _.

    w
    l

    * -

    , moriem effugissf.nl, Ipstsibi baberent, elliberi facli


    siios nsus convcrierent. Sed spe eua fruslrali
    . * , smii, capii siquidem Jujustain morlem oppclere Dei
    *, , euinma miseratione, paucis exceptis, ul supra narravimus, evasiinus; led propriis uii libertaii re , ,
    sliiulisnon romigil. Turcat euim, soterles cutn siut
    ; <3
    el ad inveniemla inulla, rerum quam possidcni ex.
    perientia, promptissimi, quos captos adduxcrant
    , ex civtbus,el praeipue mulieres deccpiu facillimas,
    verbie illecebrarum ellenociniorum plenis tese i u ,
    , sinuantes, liberlalem illis polliceri perfectam, gi
    ipsis pecunias proprias slve alienas revelassem.
    .;,
    ei > Ulae noiiiiue libertats decepla? slalim summo co . - naiu domino vi *ua ci vicini, si quam eorum cog, , niiionem babebaul, revelare.Ut malum coapU irre - ' pre ei muliiex Turcis pecunias ropcrere, imdie, * . ; ' ribns ioca in quibus abscondebantiir aperietilibos,
    , rumor pcr tolum exercilum de boc spargimr, oi
    omnes qui capiivos adduxerant ad aiinilia aniuuin
    advcrtuni, bos pollb haiiotdbus fraiide oblinitis
    ,
    aliog bimililer aliis modis ad revclandas pecunias
    ,
    ; consuadenies cl coinposiiis menJaciis deludcnles ;
    , quos vero perlinaciores agnoscebani, spcrabani
    , 6> siquidem niulii ex pmdentioribu* eos lenocinbs ei
    ^ tiwliis dotn fraudefpie onnslis aermoiiibus t-mdem
    . - iineiu imposituros, ei sic a se reposiia sibi conse^ ( - vaturoe, poenis omnis generis aiBcere, cogereque
    periinaciam deponereiu.liinc mulii ex praesiau , tioribus, panim illecebria tK liniu, pariim poenas on
    . ) > stisiinenles, feplinanter, licei i u v i l i , abscondita
    , \ inanifesiani. Movii enim natura uecessiiaii, el po . "
    lissiiiMim cum mors proponiiur, facili negntiocc , dere. lloc el sar.roruin leiuplorum el nionasic , - riorum ever&ioi;iscausa iuil. nonnullis eniiii prop ter expetiiaiu aecuritatem in sacris leuiplis, pe< u , ' itiie repo^iiie, et uiaxinie in ipsis adylis sub sacro, . sanclis aliaribus, ei posdnoduin necessilaie urgeuto'
    ob crucialuum saevjiiam indicalis, eorum pulcbritu .
    dinem Turcas demoliti, divinasque mensas, in qun
    , '
    bus myslica vivenset saluiaris lotius terrarum orbis
    ' ,
    vitlima oflerlur, pecuniarum desidcrio studiose
    everlere el cuibbel (vae misero mibi) concubandas
    ^, proponeri. Nara suepicabantur sub omui lapide
    '
    pccutd s esse, propiereaque omuia latc vaslabaui.
    %

    616

    J O A N N I S ANAGNOST.E

    616

    Tam dirum nialum in eacris quoque ituagiuibus f|


    , locum habuil, ea non ine contiimelia absumene ;
    \
    quarum plerasque igne concreniarunl, qui earum
    * 6
    Adoraiionem nobis surripiunt ; alias in usum re , \ *
    rum venalium (Deus, luam lolerantiam t )in metlto
    . foroimpudeniissfine reduxere; nonnullaseiiam con 06 , \
    servaronl qui magis quam alii pecuniis inbiabanl,
    , et posiea argento divendiderunt.
    , * , , \ , , \ .
    '. * \
    16. Quid porro diceres de nostri tropaealie el martyris rayrotbecio ? neque illud immotum neqne ;
    imperturbatum furoris exstiperanlia conservarunt,
    ,, , *
    qui coutra nos veluli bestiae immansuet* saevierant; non eamdem tamen ob causSm ob quam alia
    , '
    * \
    antiquiius per nos eopulcra exslmcta reserata
    sunl el disjecta, et cadaverum reliquiae in eie \ \
    .
    jacenles super terram d^persa? : in illis enhn
    \
    Tunae pecunias a clvibus reposilas, causa j a m
    '
    prsenarrata, reperere, proplereaque fereoranii et
    ,
    reserarunl et subverleranl; at bic duplici de catisa,
    tum propter ex non parvo auro el argenio et lapl- * ,
    dibus pretiosis ncc uon eigemmis circa illud com-

    posilnm ornaium, tum propter ganilalem exhibens
    ,
    diviuum unguenlum. Notinulli eniin ornalus lautum
    ,
    graiia illud despoliarunl ; alii nobis unguentorutn
    affltientiam invidentes, et quse iude subsequiuir,
    \
    sanilale nos privare cupienies, ut in poslerutn illa
    * , nobis medicina, cum opus eeset, nulla. suppelcrei.
    Quapropler supersiratis marmoribus disjeciis un- C , .
    giienta non levi nisu exbauriunt, ei sacrum divi ' {|
    numque marlyris corpus expromen. conantur,

    opinabanlur siquidem proposiium conscqui noaque *
    ungnenlorum inexbauslorum hi orbiialem redigere.
    Verumiainen, quem sibi lemere propoatierai eorum
    . '

    libido, finem non babuit. Per plures ilaque dies
    . anibabue aianibua unguentum exbauriebalur, et
    ' ( .
    quibusdam plane ridiculum videbatur; ai qui plut

    alPr sapiebant, curae erat illud in pairiam perduce ,
    re ei cum reverenlia religioneqne contreciare :
    ' >
    nam ab experiis audiverani ad quoslibet morbos

    medicinalibus ipsis
    pharmacU mullo eflicaciut
    ,
    eese. Nihilominus unguentorum fonlem non potuere
    . *
    iieque exsiccare neque exinanire, quauivis id conlenliosius niullumqae per tempus niterenlur. ^ mcriio ; neque enim bumana exsequant qua? Deus
    ,
    diguis elargiiur, siculi nec iisdeiu teriniuis nub. *
    jacenl.
    ; ,
    .
    Idem boc nefarium facinus circa sanciaj el tnyro *
    blylidis Tbeodora? sacerrhntiui cadaver palrafini

    est.quod cum in superflcie jaccrel, solo prostraium , ^
    (o audaclam, manus exsecrandas Y) et in varias , I parlesdiscerpium esi; qtias pii bomines assumenies, ; ,
    alius a4io prius, lanquam nulla inercede condiiciam *
    medicinani asporiarunl; postea eaedem recollecla3,
    * qui habuerant, abis prelio restilueniibus, aliis graiis
    * -*
    daniibus pioptcr ea qua? <n se nulriebani pia cou , ' -

    617

    DE EXCIDIO THESSALONICENSi.

    618

    , \ silia, denuo iu unira iniegri corporis formam compositae miraculoruui efficacia quoiidie affluenler i n ' nolescunt, iu gloriam rursus ejus, qui oninia om
    niura regit moileralurque guae providentiae inenar
    rabili raiione.
    .
    17. His hoc modo peraclis, omnibusque incom'. - \
    positts ac lurpiter deformaiis, per otnnia siquidem,
    (
    quae in urbe eranl, clades grassata esi, afflicUe civi ) tatis forlunse Muratem ad misericordiam alliciunt.
    ; \ Et prinium quidem qui cum occasus duce intmigra
    rani, quique captivorum aedes sibi diviseranl sibl *
    que eas habere per vitae spatiura speraverant, Turcas

    eiiam invitos urbe pellit, inquiens: c Large vobis
    ,
    , * , sufficiunt pecuniae el praeier gpem capiivorum qua>
    stus : urbem mibi ipse reservo, quod ob eam mulio
    rum dierum iter confeci, eosquc labores austinui
    , ,
    quos vos opiime nosiis. Tum ad Galiicum fluvium,
    . "
    , qtii prope civiiatem, et hiberna polissimum terope - gtaie, cursum lonel, pergens, consilium praeter omnem exspeclaiionem init, ged captse urbi valde sa, \
    . - lnlare. Coneiderans enim urbia magnitudinem et
    - siium mari proxiinum, eainque congrueniem ei
    aplam ad omnia, commiseraiug illius reiiciendae con ,
    . eiliutn capil. Prirnum quidem homines non coiitemnendo nuroero, sanguine et oriu speclabilioreg, a
    '
    , serviiule eiiis sumptibus liberalos maudavil, ul i n tra urbcm domicilium haberenl; dcinde ul parlee
    , {
    illius bello collapsae celeriter reparareniur prigti,
    - noquo decori resiiliieremur. mandata quideoi
    . - Q haeceranl. Tum ipse ruraus moto exerciiu ad Bardarii fluminis ripascaslra melaiur; ubi caplivortim
    ,
    parlilio absolviiur. Nam caplivi, sive preiio, quod
    supra innuimus, sive per se ipsos, sive per Chrisiia. "
    . " nos alios, ex variis urbibus ei oppidig coactos, po, * cunia erogala libertate politi sunt, eain sibi babuere,
    cum adiiuc apud Gallicum fluvium liurates moras
    ,
    , ageret: quibus vero ob cgeaiatem, aique inopiam
    , - ea frui non conltgii, eoa singuli iu pairiag bedeg et
    . loca dimiseruni, gerviiulis incommoda subituros,
    ' , donec ipsi postmodum reversi de eonun pretio disposuissent. Neque enim poteranl gecum una conve: ,
    , bere per longmn iter, ei ad aliud bellmn proflciscentes. Vidisses infelices, bos quidem ad or *
    l u i n , illos ad occasui, dislracios asporiari :

    . & namqae hi pareniee, alii fllios, alli uxorea accipiebant, et quos natura unura aliquid ineigniter
    '
    fecerai, caiatniias separabal.

    , , , , .
    '. * , , 18. Hoc pacto (quod utiaam nunquara evenissei)
    , rebus nosihs procedemibus, et boc llne apud Bar , darii ripas terminaiis, Muratea iude, duag in partes
    divtso exercitu, unam ad JaHntnorum fines diuii^it,
    ,
    alleram ipse gecum ducens ad alios ge confercbai,
    ' ' eos qutique absumpiurug ei poiiturus. Sed aale
    . '
    omnia per omneni suae dilionia piagam pra-conos
    ,
    iuiuU, eos qui anie inullos annoa, ipsoque obsidio
    nig;iempore, Tbegsalonicam deserueraul aliisque in
    ' locjs gedea locaveranl guag, quam cclcrriuie pusseui
    PATROI,. G R . C L V I
    20

    JOANNIS ANAONOSTiB

    domum reven.re coacturos, qui proprias in posle-


    rum, anlea, posgiderent. Nam proposuerat, quam
    optime el mulia cam laude, rurgug urbem babilatoribus rcsliloere, ei ut priug eral, bominum conferla copia compterc. Quod ulique non innltum post
    belle cecidtssel, ntgi nostra in Deum facinora iropedfmente fuissent. Cum enim reparandse urbis desiderio tcneretur, revocans se ad bumaniialem ac
    mansuetudittem, omnes libertatis compotee facere
    patriamque tllis donare, ut dixi, et domibus propriig, ul aniea, frui cum omni securilate, el quidquid aliud eral in immobilibus, in animo babuit.
    Quapropter prrinalibuscitm guis, quidam eiiam cum
    gacramento, ferunidixisse : c Injustum esl curn rebus debeHaiorum debellalos quoque in vincula conjici el pa>ria alio abduclog spotlari; liberiatem iia- j |
    qne iltis glabUiamug, gi ita videtur, aul giue pretio
    illos accipientes, aul ittud nos crogantes. Audhorutn alios sentenliam laudasge, adliorlalog ul facer e t ; ged unum ex ducibtis, qui dignitate caeleros
    anteceltebal, non tanium non approbasse verba de
    libertate, sed el qoibus poleral ralionibus eonsilium
    principis itnpedivisse; et verosimilia dicere, quod
    aUoganteirel, visusesL Eratplane hocquoquemeorum gcelenini fructus, nt ipse mlbi suadeo,quemadroodam ei q u evenere reliqua; licet nonnulli termonera bunc haud paientibus auribug arripiemes,
    ueque eemeiipsos caugam fuisse judicantes, divinig
    praeceplis neglectis, hominibus evenluum causas
    ascribunt. Ego autem, quidquid id fuerit, divinae
    puniiioni propter raeam correclionem tribuo: om-C
    nea eteniin ckidcs pene exiliabites, ul divinae Liilera
    Iradnnl (fccernunlque, ad frugem correclioneg suni,
    commune gcehis communibus catamltaUbus Deo
    puniente.
    Rebus itaque civitalrs, ut dixi, inter se dmsis,
    Muraiog urhem bominibus nudam solumraodo gibl
    vindieans, emnes domos priorrbue dominis liberis
    faciis, el alia emnta tmmobilia, iradi jubet, haec
    tantuin mato luin faci guperaddeng, dum gacras
    des occupai, ium magnum Virgiuis el Deipara*
    manibug non faci lemplum, in media civitate positmn, tum- sub nemine ab amiquo teiopore venerandi Praccursom gacpuiu el in veneralioue habihmi moiusteriuin, tlkid in viotorias signutn illatiquoexcidii, hoc, quod aliquoi anloannoga Turoig
    capiuni fucral : el basc in eoogregaiioneg e* gynagofgagsuug conimuMvit. fie noe UbisiFe Adrianopoli balnetun a fundameuiis exslmens, rnille maritiora eripi ad<hicb|ue ad balnei gtraluin ex bac urbe
    mandavit, quax a gacris leinplis et aionasienig pr
    (Hiratores exlrncia aiiiil.
    D

    i 9 . Po/ro abiere pra>co6g ad mulia iUijug ditiom* Loca, u l dulqiuesl, el quog reperere Tbesgatouicenseg, qui aule uonBotlog airnos rerum angugtiig
    presai ex ea seceeserant, etiam

    vi rcdnceg fecere>

    capiivos ilem quoquomodo io libertaiem-Tindicaiog.

    8S0

    OcTv
    .
    \
    ^, \ ?
    . \ * , !
    .

    , \ , ,
    \ , .
    *
    c " >
    .
    , ,, ,
    . *
    , 0
    ,
    , .
    * , ,

    , * ! ,
    , .
    * !
    ,
    ,
    ,
    .
    , ,
    ,
    ,

    ,

    , ; , '

    , ;
    , *
    ,
    ,

    ,
    .
    '. ' !
    ' , ,

    ,
    ; ,

    621

    DE EXCIDtO THESSALCNICENSl.

    622

    \ ; Namque qeam pltyfimi piurbm hontfnam, iiiforlunii


    . * cotnmiseralion4 ddviciorom, HberaUtate, ti petisgimtun Servoruw principis, coi prae aliia, qnlbug cae-i
    (
    leros superat, vi; lulibue praecipmim 681 in egpnos
    ; ^,
    , beneflcetiiia ffcdempli fuerani. Is enlm atirum fidig
    amicis concredilum pro libgrtaie captivorom i n i pondi maudaverai ; neque consilio frustratn es(,
    .
    eo giquldetfr adro niulidg ab eo ifilsgf redemertttit;
    * , qui reversl in patriam, tit conjfcitnug, ad boc tem pue curd atiis, e i divcrsis locis hne accurrerc,
    sunl nutaero miile. Ei quig slmul Tafcas bujnsie
    ' ,
    urbis babiialores numeraverii, erontferc bismille.
    . ,
    ' . Opinabamur vero urhem rurgug pristinum decorert
    recepiuram, ei pielaiem novis floribus emer&Mui
    !
    , . - et, ut antea, longe laleqne divagalotam. Et forifc
    etfecium habuisgel, tit ftirsus meorum ddlctordmcopia obsliiisset dattfsque esset locug impiObiUil. Ex

    . , quo cnim civilas captmtate prfegga fuerat, et Mn * raies omnta et aedificia et possessiones et gacra teiii , . pla el niouagterfa et eorum redims nobls reterteii*
    libirs quoqMO modo I iberig factia magniflceetscripic
    ,
    ei sermone elargitus eet, ct locis ex oaintbtis idve^

    niemibus iibertalem palarti edixit, fct suae doinua

    - et qusecunque immobttia omnes reftiperartmt.ei ordo
    ) ; - ortanis et geug univetea civiiaiis g^cando atigeri renovariqile band iwprospere cttpere, ei pastot orbis
    ,
    creatus, et Ecctesia consiitit gfiig inslilutis coftspi-*
    ,
    , cua, ci inonachi moi>ateria lenueruni et gtadios6
    admodum eorum augraeniis inbiabant, omnesqao
    ,
    P laciabaimif boiia, et al brevit^r me cxpedtam,
    inaforuin propier excidiura nobie illatorum memoria
    , \
    amissa gaudebamus pro iis qna3 nobis insperato
    /.,
    obtigerant, ei prfsiinam felicilalem tranquilfila/
    lemqne conseculuram urbem sperabamvs, tum ex
    , ,
    nobis, aii proverbio feriur, lorum eumptum est, et

    quae exspectabaniur bona,in comraritrti feetderont.
    ,
    ' , ,
    ' , , , .
    '. xfj 20. Nam tbessalonicam repetens Kuraies (secitn
    (, ,
    dus lum currebal vel lertius posl excidium annus)
    ) ' $
    eam infiseret, accuraliusque ree illfns addisce ' ,
    ret, el bouia illius frueretur, et muneribiit munifi ' , (cis conienderai cum suo progenitore, illiusquo
    , vestigiis insisieret qui Tbessalonica potiius gralias
    * , - Q iiinumeras largiiioneaque maximas fecil : bac, in quam, freius menle, illinsque exsequenda? causa
    ; , veniens, poslmodum nialis alioium monhioitibug
    , difttraclus consilium pristinamquo seiiieniiam nu lat; et qua, quo capii ginnus tempore, non pcregit,
    , ' eo icmporis prlicere coneiiuiit. Igitur, licel ille
    , '
    dicerel ideo ge venisse ut urbein el ginguta illius
    . - circumspicerel, oiioque et laborig remissione
    ' iKeretur^ bonisque illiug ad galurilatein luxu , riareiur, sicque noti minus in eam benevole
    , affecms meiiora gperanda nobig in posierum
    , - relinquerei, niailominug primum mandalum deifil,
    ,
    quod ne per gomnium quidem quigpiani exgpecta* *
    sel. Id aulem eral monasleria omnia lemplaque oc ' ^ - cupanda, eorum reditus orones possessioneique au8

    623

    '

    JOANNIS ANAGNOST*

    24

    ferendag, et anguglum oppido rei nostras cogen- , ;


    dag. Quod non niulle poslea faclum ab illis insV- ' ,
    ^gniier. Posteaomnes domug, <*t quidquid aliud
    ,
    pr&lerea in civitate eral, sanxit describi, et separa* . \
    lim pratsentium geparaliin absentium censeri. No- ( \ vtim cnim coDtilii geaug excogilaverat, aut ab aliis , \;
    excogilatum ipse probaveral, pnrgentium facuhales *
    relinquendas iis in quorum donuirio eraa>t, licei ne-
    que hoc inlegre obeervamm est; abgenliuin, sive ;, !
    illi in vivia agerenl sive ex eoruni nurnero exiurbali ; , ,
    mortem oppeliissent, partim reservanda postoio- , ' dum futuris, parthn Turcis vel eam inbabitare co,
    aclig dedcndag. Quod iiem faclum esl. Poslqtiam
    , \
    vero univerea urbig ddigenler admodum degcripia
    ; ; gunl, nonnullis ex tiostris guam operam praesianti- ; ,
    bus, qui incnte iinprobissima et plane invida con , ! \ *
    captum fovebanl, nmneraia sunt accurate nimis , ', :,
    atque consideraie, et duas in parteg, ul mandalurn

    fuerai, divisa, tum moiiasieria magnhudiue eidecore , ,
    illuslriora, gimililer ei sedes quae alias pulchritudine
    ornatuque guperabani, suis familiaribuseliu d i g n i -
    tate consliimig attribuit, (anium uobig quatuor lem- ,
    plis, caibolicis diciis, id enixigsime pastore procu-
    ranU, concessis. Reliquas vero onuies aedeg lempla, , \
    que fere omnia, qui ab aliis locis sedem sibi iu ea
    , ,
    rollocassent susque p a i r i praeposuigseni, ei Tur- * .
    tig, qui a Geuilzis iuoli fueraui, tradi decrevit.
    Geidtsa. locug esl aequata agri planiiie quaqua ver- ' ' guin expansus diei ilinere ab occideniali urbis pla- ' :!
    ga disians, give girihabilUatc,sive illius qui primum ^ , in babilaiiouem sibi locum elfgerat induslria, Tur . ' ; ,
    rarum accolaruai fwquentia inslrucius; quem, ne-
    scio qua de causn, aniuii recreandi ferarumque ,
    ininiangueUruni capieudarum gratia Muraies, cum
    iu civilatem progrederetut\ visens fere habilalori- . " ,
    bu* spoliavll, solum eos verlerc qna possent cele- *
    riiatc jub ug, et sedem Tbessalonica? ponere. Juggum , ' ,
    Aligemcr curatoreg, nulla inierposila mora, exse- , ctili sunl, po*lquam ille abscesserat, omnesqtie
    , $
    Turcas ibi babitanteg suo advenlu coactoa poiius
    . " \
    quam suasos Tliessalonicam advexere, el doinus

    alias, loco earum quas illi possederanl, ul manda-
    lum fuerat, dediderunt. Ambo b^c ilaque, ul opinor, ,
    Muraics medilatug esl et ila fieri jussii, lum ul

    1

    securhalc ci cuslodia magis Htla urbem communi- D , ' ret niarUimatn ideoque muliig egenieui habilalori . , ,
    bii8, luin u( foro omuiuui rerum abundantii cir* , '
    cunifluenli, veualibus utidequaqne conveciig, omnes
    , * !
    urbs ad ge iraberet, cl mercaiuiis commerciisque
    , ;
    diversag naiiones indigentes coinmigceng ex facili
    6>,
    ipsa collocupleiata ditcscerel.

    * ^),
    ^ .
    21. His ilaquc boc modo digestis, cum Turcae
    '. , imlbi nuinero civilalem occupassent et omuium
    domos ac lempla pro habiiaiione acccpissenf, ncc
    ,
    uoa protuiscue per uiiiversam urbem sedem locas- , genl, civitas, veluli lugubri aniictu, confusioue al ,
    que immundilia circumve6lita cst, guo decore,
    , ,
    ?

    t>25

    DE EXCIDIO THESSALONICENSI.

    626

    - quetn utique conseeula fuisscl ei malum oonsilium


    locum non habuisset, gpoliala, et ornalu, quem non
    , , ,
    multo post possedteset, orbala, et non sinc gemiin
    , ,
    auspirans quod aul terrae motus non abftorbueril,
    *
    aut fgnis noa abttiimpeerit, aul aqua alicunde erum
    pens vel e nubibus decidens noa coopereruerit et

    inundaveril: hoc enim lolerabilitis fuisset, qtiando
    ,
    mullo melius esl eam uusqnam exsiare quain hoc
    ' . 01
    modo visui bominuin objici. Sacra igiiur tenipla iu
    publiea diversoria immutata aunt, ut praonarratum
    , ,
    est, et Ht cum propbeta loqnar, in sccuri et ascia
    ,
    Dei propitiatoria disjeeta sunl : namque a!Ia prio ]*
    ris sut decoris et silus lanlummodo reliquias profo runt, alia, qaln imo major eorum pars, prorsus
    . " , \ , conciderunt, u l nec ubi aliquando sieterint agno , * .
    \ tcatur. Direpla siquidem eorum materia slrueluris
    aliis recenltoribui appiicata est, et potissimum bal*
    ,
    noo, quod nunc media in urbe commodilati piiblic;c

    erectum conepicilur; tantumque ab aelaie provec. \ \
    lioribus fas esl audire : hac in parie lemplum tale
    ,
    ,
    eral, ibi tale, e l qusrcunque ea exornabant, venusta.
    tee et gratiae. Et boc quidcm, per omnia civiialis
    . \ loca, templa passa sunt. Monasleria, de quibus au~
    , ,
    tea nostra oratio disscrueral, i n maxitmim
    rem intuenles absirabunt, non (antuin vidnala mo ,
    nacbis turpiler ejeclis el ex palriis peregrinas in

    aedee puisis, sed suo splendore ac pulchritiiditie
    , *
    spoliala, marmora siquidem eorum in soluin disje< la
    ei materia reliqna, ad perfectionem atque ornatum
    - , antiquitus exaggerata, rapinae volenlium cessere,
    , ei nunc spectaculum sine uHo culiu foedum ac de . formalum, circumspecianiium animis lacryraa* ex '
    torquent. muki sane hanc civitalem pairia* prav
    , ,
    posuissent; adeoqve piis hominibus rcpleia, rrplcta
    , nonacbis, laeiitia jubiloque Chrisiiatio ccelui oon
    , dedecentibus onusta, io bilaritaiem conversa m a x i '
    mo gaudio frueretur, nisi adeo exsecranda setUcn* .
    lia lala fuisset. resquidem urbia itase babuere.
    ,
    Nunc porro, qui a longioribus oris illius potiundae
    , - desiderio exardebant, eos sui desiderii, sed nosquo ,
    que eam reditionis pcenitet, cum spee meliocis
    . ,
    etalus penitus sublala sit. Sutque deque enim ota . nia facla suui, at proverbio circumfertar ; el orbs,
    ,
    veluli navis alUKmalorum marioppresea, clrcuma ' - D gilar : veniorum eoim inslar, quas singulis diebcjg
    \ *occunwnt, eam inlerturbant ei nausea venigineque
    , eomplent, et vera poliri quielenon pcrniiliun!, vuki
    ,
    licel pacis el Iranquillilatig expanderil^ ut ad *

    lum bonorum appellat, et ancorarum securiiaia fir ' .
    meUir, maneatque inconcussa* Dei Igiiur < U, ct,
    illiue plane gubernalionis, rerum advenieniium l u ,
    midos flucius eedare, ad iranquillUalem dirigeve
    , ,
    aluiem elarglri, caiicedereq^ie ut in posterura pup , - pim inhibiauuis el secunda navigatione, quod diei , ,
    iur, alamur,onjiTibusin melius i m m u l a i i s , al,quid, quid fuerit, civitaii condacai, deprecalore se prp
    , nobis praebente noelro tropaeali et mariyre, rursus , que palri gnbernacula suscipiente, et advftrsu 1.4
    ,
    calamilaium imiuodicos momes suam poleiiliaaf
    (

    1327

    JOANNIS ANAGNOSTiB

    62$

    usurpanle; neque diu bonum differalur, Deo p r o - Ji


    .
    piiio oculo iuspeclaule, el ftuo morenobiscum, qui
    , , ,
    in eum dclinqiiimus, bumaniter agenie.
    . ' ,.
    '
    22. Et liaec bucusque processere : licel nos ex
    '. ,
    itlis quaedam sponte, tempore id nostra dicendi im- beeillitate, sileiuioinvolv*riiniis ; cumque tuuin nos
    rogatum refringere non possemus ei inobedieniias . notam incurrere, ut nobi* licuit, prsesenti noe nar- \ ,rationi dedidiinus : boc eniin et fin cxordio promi- , () , } } simus, nibil nos ultra propriam faculialem cona- . ; luros. Quare, siquid tuo desiderio dignurn aul argu- ,
    mento compar, peregisse videblmur, tuum id fuerit . " ^
    et toarum pro nobis supplicaiionum : sin rcs in om ,
    nibus infeliciier cecidit, id quod necessario fulurum erat, qnidquid nobie delalum fueril munusculi, j u ' ,
    ttam eril te quoque participem fieri, qui nos infan , \
    les atque iinprudentes ad opus hoc excttasli, quia
    ,
    aliquid esse nos, qui nibil sumus et id ubicunque
    ,
    eitam contentiose profitemur, exislimasii. Ego ve
    ro gratiam rei referri inibi preces tuas enixissime
    .
    exoro, quam inaxJme venerande pater : mihi enim
    '
    inuliorum scelerum conscius tuaruiu precum opem
    , *
    imploro, ut illa abluaniur.
    ,
    , .
    #

    Joamii* Anegno$Ha pro virikm acta Monodia de **


    excidio urbi* Tfiei$aU>niun$i$.
    * .
    Quie, seiens casibus evcntibtisque rerum falalibue pJanctus axaqaare, dtgne Tbessalonicensium
    urbem rieploraverit ? Urbs enlm haec, quantum reliquae altas felicitate, mensura non parva, super-avit, rebus in omnibus semetipsam consplcuam
    ac dosideratissiinam commonstraiis, lantum hoc
    sevi infelrcissimo iiiforlunio maclata, omnis generis
    lacrymarum argumentum proponrtur. Quibus enim
    vel mttilmo leoipore bonis illhis perfrui concessum
    est, nibU de ea aliud occurril quam quae desperationem auimo conciliani el fontes laorymarum ex
    oculis extorqueni. Namqoe cieitu ei pulchritudtue
    muliat, magniiudiiie et rerum abundantia malto
    plares civiia^es extuperavii. E l qti priue bonit
    omaibus ailuebai, aiqne ab omnibut decantatis

    diviiiis, auac (^uiod uliuam averlissei fdeua )oroni- D


    but B\m pariibna jacet deroortua et peseime petiraclala. quomodo Wa, periude atque magnes,
    ornnes ad se trabebai aveHique ab se nuHo modo
    pernikicbai? eio enim eoe delinebat, qooe quacunque e regione advealeates donis excipiebat, v^ncalUque amicitiae indisaoltibilibus oonstringebat, ut
    p r ea palriam poslponerent et de reditu prorsus
    iiiemoriam aroiuereiit. Heu, beu 1 vcrunuamen nunc
    non laiitum advenas, quos, al dix, illius graliarum
    pariicipes fieri conligil, eed eliam quos ipsa exlulit,
    0'oul siudio fugatn arripere eamque veluti Charybdim alleraai pecborrecere el deleelari coegit.
    tempus, quasnam repenle pariuris. el quasnaiu
    rebus imumlaiiones inducis! opiime te, qui reno

    ;
    , ,
    ,

    , '
    ^
    , {

    .
    ,
    '
    . []
    , ,
    , 7

    . "Q
    , ' 11 ,
    ,
    ' , , *
    . \ '
    , , , , ,

    . Q ,
    ,
    , ,
    . U
    r

    DE EXCIDIO THESSALONICENSI.

    4 { ,
    *

    \ , * < * * , el .
    , ,
    ,
    \ . "
    \ , *
    , \ <
    .
    , \ , ,
    .
    , , \
    \ , '
    | . 01
    , \
    , \
    .
    ,
    , ,
    .
    '
    , ' *\
    , , , \
    *
    ,
    , *

    630

    abs te omuia conYetli donspcxere sapienies, rolam rtunCuparunt, omnia siqaidem eusque deque
    agis ducieque. nrbs anlea venlo secundo aduaVigani, postmodum uxti tfcmpestaie edorla pcttime
    conirita, fCpositls in te diVitirs amisbis atque deperdilie ! neillo equidem luoruln nnqbam oblivisceiur
    libens, ni nignie oaplus abs W prorsus abieril.
    Egd vero lotus lacrtrtis cohpetgor, dum tni recoi*
    dof, 6t ut cutil propheta hrquar, sbbiites lenebra
    rte obtegunl, ei consolaiidnerti quaereiis eadein e(
    alios |>efpeli reperio. qnoiuodo Uid prislirio dcco^
    re spoliata es, el spfendof exsfliicids, el intuenlci
    moerorc) eonticis! ornaius enim otnnis, qui te atitbiebai, couidfbalns e s t ; ci pfritbriiudo, qua tc condecorabas, actutum abiii, ibeatrum siqaidetn antea

    felix, imnC omnibus abortiHiAmltitn

    speciaculu

    reddila es ; et eo* qtii hiam babilationem elegerat t


    nolenies abigis, raitquam qui td !n sitnili calamltate
    videre uort suslinenl. Qui eidm te altricem et matrein confiieiaur^ pcrinde sc gcrunl aique illi qui
    maircin demoriuam effcrnnt, c i inoeroris le narralioneni omnes conslituunl. 0 prasseiHca I e^o
    equidem el rermft aliaium urbis *men.oriam cuni
    recelo, quae molta sunt ei ingentia c i dicendi g"Dus oinne sttperant, siaiim verligine opprimor et
    we ipsuih tonlioere pras dolorc neqnco. Scd cuiii
    pdlcbecriurau, qa^m amisil, orbalus tnenii occurrii,
    maitSf lin|oam, sacr^ et p^r oinnia sui loca ver.6
    randofum hominum Rcdes, iaulinu nou maiu* vocis

    Q t a amiseo adslantibtis videor, et vix me ex ea


    inrbalione animi recolllgo. OculoniiH etiim illa
    ,
    Orailt ufM, Ut ila dicam, jaclus atque ptipillai; ai
    , ;
    lione obdormUcemia obscirram Hlam mideqiraque
    0>
    * - efecermrt. E t qtiid praTslaiH^sinram lac^d? Cuto
    lerrscque erbemban^ nescio quis apie assimilaverii.

    , Namque pars iilios spefiof qttx prius habitatores
    . ' in virluiibna praeatanr.6* virog coniinebal, coelr,
    pars itifcrior et roari adjacens (erra? flguram pra?sc
    , . "Q ; !
    ferebat. Si qaisvero el cotumnas urbem comineii
    les adjicerei, nse is a vero non aberraverit. 0 rcm
    , . peregrinam ! ubi labores exerciiaioriae palebira:
    . ,
    aule oinnia praeferebanlur, nunc Deo exosa ; .
    ciuntur ' el 04us tiUionem rejicil in aliud lemptis ?
    ^ *
    0 Vd t)lera*liaM! ^uofnoda similra ftoalinaisti ?
    . fevi f
    - D nielius fuissel hialu terrae omnino absorpia esse
    *
    quaro in bunc modum commutata. Optabilius fuis .
    set UDO lcrrse molu concidisse, ul ne reliquia? qui
    4em exatarenl. Tum etenim non (aniumdem auimos
    ,
    inlueiilium ruina lancinaseel. Nobis anle.i el in
    , *
    Sancta anetaftfm iugressus lerribilis rrpulabaiur,
    * I ,
    nec nisi qui itlic inserviebatit, aditus in iila babe .
    baal, animo el corpore depurgaii: nunc vero cxsc ,
    crandis bice (va3 misero aiihi !)patenl, ei a sitiriH
    ' ,
    audacia eeae aon reirahuftl. Et lerra noii faliaeii,
    . "
    ac adversiis Deum frimilia conantes non tegii; tol

    deeuper noa succendil ? Cttlum magaa lurbuimta
    ,
    qoe tempesiafe tfentieg* eelua non niergit ? Uhi
    ,
    mentis sensutimque eobriel.ue divinorum eloquio,
    rum mele concincbanu r uaaque simul deguper v

    GEORGIUS PHRANTZES.

    63*

    teHlgentiao canebant, nunc vocum lncomplarum . ! &


    ; " '
    fragor susiolliiur 61 daemonum chorea gubgultat,
    ,
    dnm canlionnm totam noctero pervigilanies admitv ,
    nistras lingoas Ucituroas conspictl. Vsemibilqua
    . \ .
    ratiotie absque lacrymis eorum memoriam repeiam ?
    " !
    ubi vivens ipse, qui, sicut DOS, propter nos factus,
    , ^
    conspiciebaiur et angelorum copia* videre perli. "Q *mescebani, illic ab impiis dira facinora perpelran , \
    t u r ; el fulmina de coek> non caduni 1 loca Deo
    .
    consecraia*! qua abundabatis, divina gratia spolia,
    mini, et pipulo a lemerariig differimini. Hea, quo
    ' ^
    modo prosperiutis tempus aggressionis et incursio, \
    nis factum esf,et nos, qui remansimus, opprobrium
    . * *
    ct infamia I Abiere publici conventus el celebritaieg,
    , \ ?
    abiere divinarum efflgierum splendoreg . Periii l i bertas, monachornm coeius ejectug eat; pregbyle- ^ * ;
    rorum canitiea el diaconorum gravitas omnium ir !
    ritione laeduntur. An non viia injucunda el acerba, .
    minusqiie csl nobis emori quaui vivere, tot dirig
    * ' ,
    doloribus quolidie oppreggig Sane idem atque ego .
    eenticnt qui compali in similibus assoleul. Ssepius ,
    itaque inecum ipse addubiiavi qua de causa baec
    ,
    nobis obvenerim eiqua raiione In lanta mala iuci- ,
    derimug ; inv. nique dubiialioni meae gatig fieri a
    ,
    diviuo eloquio : c Erii, dicenie, terr* vegira deserla
    . " >
    ei villae vesirae desertae, quoniain vos ambulavisiia . odnieobliqui, el ego ambulabo ad vos iniracundia
    ' *
    obliqua. > Hinc pluradicendi iiaem faciens silenlium
    . ,
    prefero. Namque qui non ignoscibilia deliquerunt. ,
    eos Deum gibi propiliuro reddere, non ptolixas Q
    eonlexere orationes in sui ostentalionem addecel.
    ' , Nos enim eorum quae evenere eausa fuimus, ui ille
    , dixil, quisimilia seinina projecimua.Quare quidquid
    , , ,
    pieiatis el rectoruin dogmatum 4st, nos, qui ex vir ,
    lule nascentia opera negleximus, rursus omni glu- ' $ .
    dio ampleclentes, Deum nobis propiiium reddere, quibui ille gaudet aclionibus, modig omnibus con*
    teudamug, ut inde postraodum palidodiam gumma cum animi laeiitia cantemus.

    SiECULO XV

    GEORGIUS PHRANTZES
    NOTITIA
    (Fabric. Bibliolh. Gr. ed. Harles. t. VIII.)

    Georgius Phranlzps, illustri genere, et imperatorem ip&um (a) per affimtalem conlingente, natui est
    CPoli 50 August. a. G. 4401 (6). Paretilibua a. 4417 peslilenlia correplix et exstinclis, inter imperaiorig
    (e) Soror Phranzai nupsit Gregorio Palaeologo
    Mamona?, magui dncig Mamona?. filio, ut ipse teg aiur libro I , cap. 58. llldm Gregorium gcnil Autnistas Palaeoloporum accensel Cangius in Familiis
    Byt. p. 254. Uxorom quoque Pbranza duxit, a.
    9

    1458, Helenam, Alexii Palaeologi Examplaconis fl*


    liam,ex qua ftlioa Irea filiamque unaiu guscepn.
    Vide eum U, 17.
    (b) Pbranzeg ipse lib. I , cap. 2 1 .

    &

    614

    Minuelie Patoologi cnbiculariog (c) el biennio interjecto inlcr secreiarios rec^plus, mm rideiti
    Mantieli. tum filiig illius Joanni (cui a morienie patre singulariter commendatu* (d) fuerat,) et Constani i n o charug, variag legationes pro iflis obii! : consiKo aiquA opera ulrique adfuit, Glarenlzam in Pcloponneso recepit, Conglantinum ad Pafras a. 1429, obj<cto corpore suo, exemit hostibus, et pro eo capi se (*),pag*ug est. Regtilutus inlerjecto tempore protovcstiarii (f) munere a. 1453, et praefcciura Spartana a. 1446, (g) auctua fuit; camqoe ad firmandtim Contiantino post Joanuem, fratrem, a. 1448 exslinHum, successionem in imperium adversus frxlrem illius De metriQm (), adfuigsel, et ad magtii logotbela* (i)
    dignitatem ab eo fuisgeievectu*, non diu posl, capla a Turcis a. 1455 GPoli, et ipse cmn omnibns suis
    enit in poteglaiem Tttrcarum (/'). Itide ven Hlns et in libertalem ilerum asserlus, in Peloponneso p r i roumapiid Tbomam Palaologuni despoiam, Constantini fralrem, versaius, uxorem a scrvinue asseruii,
    e i , Peloponneso eiiam a Turcig capia, in Italiam se recepil, Romaquc el Veneliis lusiralis Corcyram rediil,
    alque monacbi babilum amptexttg, pro G>*orgii nomine Gregorius (*), uti uxor cjus pro llelena Etipraxi
    noraine appellari voluil a. 1468. In boc monaslerio a Corcyrceis quibusdam nobilibus viris ro^atns scripsil Chronicon rerum Byzanlinarum librh IV
    ab a. C. 1401 ad 1477 ( / ) , quo ipso anno, die 29 xMaf
    l i i , inopia, morbo et genectuce fractum illud absolvisse se, ipse in calee libri posiremi auctor eel. Imdp i l simililer ut Acropolita : ,. IIoc
    Graece necdum lucemvidil{m).AiJacobue Pontanus, S. J., Gnecum codiccm nacius in bibliotbeca Bavarica
    Monacbiensi (n), qnae abundare ipsi ant alieaa e*se videbantur, ohiisit (o), caetcra Latine vertit, et tribu$
    iibri$ distinxit capitulisquc gubdivigit, nolig etiam et explicaiione dignilalinn illtigtravit, alque iia coutraclum Latine edidii, ad calcem Historianirn Theophyiacii ShnocaUse, Greceel Laiin* tilgatarum, I n golstad. 1604, 4 (p). Sed Punlanum ipgum de P b r a n l z opere et eua edilione loqupntcm audiamiis r
    Opus aulem aaclore suo hunc in moduin dislributum esi. Primo libro de quaiuor (lol enim facit)
    ex iinperatores Palaeologos compleclilur, quorum princeps est Mtcbacl, quem Couiiienum cognominat
    (fuerunl quippe Palaeologi maierno genere Comneni, ul ex initio bistoria apparebit). is qui Conslanunopolim per amiog gexaginta, plna mtnugve, a Laiinis obienlam recuperavit. llllimus illoruni sex t g i
    Manuel, in quo liber liniltir. Secundo res Joannig, nTii Manuelis, pergequilur. Genuit autem filios senog
    Joannem, Andronicum, Theodoruro, Constaniimnn, Dcmetrium, Tbomam. Teriium fralrt et successori
    Joannia, Consianlino, dat: quo imperanle, elquidem paucissimis aunig, Gonetantinopolig vi el armis
    tlevicu, in Turcarum impiorum dilioneni concegsil. Quartura, eumdeinque postremum, in dissfdiis et
    intesitnig (hioriim fratrnm Palnpologorum, Demetrii pula ei Tbomje, bellis in Peloponne>o, el Mabomeiig
    I I , qui Conglantiiiopolim subegil, fraudibug ac rapinis ibidem deecribendis poligsimum ponit, utiiversamque narrationein paulo supra annum Cbristi 1250, quoMichael Palacologus imperiuin inivif, exoratif,
    ad annum 1477 producit, aique ita annos nrinimuui 218 comprehendil, laniillo libro, chariis (ribus :
    utinam vero etiam ita doctis et taboriosig, u l is de quo istud poeia Veronensig cum admiiaiione aflirmait.
    c At enim quoniaro gcriptor iste aeo digreggionam referlior egl, el earu n nmli;c ad
    liistofriam ipsam prorsus nibil pertinent, quia potiug ejug graviiali etdignitali oifltiunt, ac proinde nou
    sine jaclura modo, verum ettam commode et utiliter abegse posgunl, con$iliun fnii, iis praiiermissJg
    totum corpus (lamelsi per ge haud ita magnam) compendio quodam cogere, qtiaeque libro quarto insigniora magiaque meinorabilia reperiunlur, ea lanquam accessionem ad aedeg cum terlio conjungere, et
    hac ralione ipsum tertiuro cumulaiionem eflicere. Quem etdni, obsecre, gecla Mabometana, ex Joannis
    Cantacuzeni contra eamdem gectatn oraiionibita lot paginia descripiael repreheiiga, deloctcl ? Odio
    plusquam Vatioiano Mabometismuin odit Protovegliariug, atque lioc proptcr Turcag. Idco ge tenere nou
    potuit qain reperloreni illiug, ei sane pluries, exagiiaret, ejug gencalogiam, moreg, incrementa, dogmata insectarelur. Sed nunc noti erat big locus, aii Flaccus. De coiueta viso cum agit, quid illic complura metcora, at fulgur, fulmen, tonllru, terne motum, ipgorum comeianim generationem, elemenlorum quoque ralionem, pbilosopbica, inquam, explicare atlinel 7 Reg suas, easqoe
    minulag spe, el quag magnopere gcire nallus cupiat, frequentius et ambiliosiug adducil. Non gcbigma
    el defcclionem Gnecorum ab Eeclesia Romana (quod lamen toti occidenii eet perguagisgimum), sed
    peccaia, ut Niaiviurum aliorumqae populorum, et oraculum de (ginaeliururo (uade Turcx sint propa(e) Lib. 1, c?p, 58 e t 4 l .
    (d) Lib. I I , cap. 1.
    {e) Lib. I I , cap. 5geq.
    (/) Pbranzeg lib. I I , cap. 10, ot in prooemio : Ad

    posiea cognoscemns. \Unt.


    (w)Cod. 205. In taialogo mgg. Bararic, pag. 75,
    maleexcusum pro .
    (o) Allaliug De Georgiis, pag. 4iG ; Ponlanui. in

    kunc modum ego quoque Georgiut Phranze* el pro- alm laudem nec (ontemuendam promeritus nontovesliariui, elc.
    nullis reprehendilur, primum* quod Grcece non edi(g) Lib. I I , cap. 19. Lib. III, cap. i .
    derii, secundum, quod oput obtruucalum ac. inept~
    ja) Lib. I I I , cap, 6.
    (f) Confer- ilaiicktum, p. 661 geq.
    (k) Pbranzra ipsein prooemio ei lib. I I I . cap. 29.
    (I) Non 1457, ui legilur in Vossii Hhl. Gra>cis
    lb. 11, cap. 50.
    ,
    (m) Teinporc scil. Fabritii, nunc editum esse

    tomen redactum, non mieqrum emiserit. Adde Casimiri Oudini coinuitiiiar. de gcriploribus ecclea.,
    toin. I I I , pag. 2598 seq.
    () Ex lypograpbia Adami Sarlorii. Dcin illud
    opitsex Ponlani edii. recusum esi cum G*negiiHigU
    Byzaiiiiua. Ycmt. 1755, fol. I I I R L .

    635

    GEORGIl P H R A N T Z *

    636

    gali) iraperio augondo, qua de re scriplum eat in Genest,bac, inquam, in caua fufese f.ur p e r t e r i n t ,
    Latinosque a Gracis polius quain Graecos a Lalinis descivisse, longa disptitalione contemlil. D e q a a t u o r
    inonarcbiis,etiam ex propbelis Dauiele ei Zacharivfusiue disseril. Symbolum item Nicsendm, s e c u n d t f i n
    singula verba e Scripura sacra lam Novr quam Veleris Teslamenti confextum et conflaium d e m o n s i r a t .
    Tandem capita qiiaedam Qdei profiielur, quod solemne fuii ad monacborum ordineift aese a g g r g g a n t i t i m
    in quibus ipsis qua*dam non Romana et calholioa ceriiiiatur. Haec et hajns fafia alia ad b i s t o r i a m ? bil fac<re, leciorique molesliara raagis creaiura, qui non videt,nihil videi. Porro, quae libro p r i i n o cf
    Osmanidarum impe.ratorum origine, successione, rcbus geeiis de insula Greta, et adversum
    Barbams
    propter eam pcrpeiraiis disseruntur, ac prailerea alios quogdam locos, etsi bisioria* tninus p r o p r i o ? ,
    inimis lamen ab ca alienos, nec inutiles, el graves rcliqui. Nec vereor, ne quis factum boc metzm eecns
    kiterpreieiur, qui clarissimos uliyusque linguse bistorioos, aliosque scriplores egregios similiier o b s o l a m
    longiiudinem in epilomas conlractos non ignorat, quos iu prttseniia uominare nibil necesse e s t . Q n o d
    Irt). I I I , ex narratiooe senis cujusdein de rebus Indicis parum credibilia referi, sciendum, apud P l i n i n i t i
    et Diodorum Sicutum haberi similia. Ad baec quadam obsctira et intricata, scribv anauciori v i l i o d a o d a ?
    deiraxi, nullo rerum notabili deirimento, in quoruro intelligemia, u l quig diu se lorqaeret, operae pretiimi non esl visum. Prudcuter enira Niclaa in vestibulo eu praefalione operissut, quabatoriaifi e x i m l e
    si quisquam alius coininendavit: Quidquid enim non apertum e*t atq*4 inprotnpiu positum, hUloria
    %

    abominalur; quidquid $implex ei naturale e$t\ et inteUigentia obvium, libenler admiuit. Prolovesliairios
    ipsemel uudeciin libros Nicephori GragarA in sex prima capitalibri primi, quasi in angustiesioium c a r c.Tem niroia propemodum brevitale coarc(ata compegit. Q u ipsa capila, quod erant loagiuscuis, nos
    in mulu diduximus, et alioqui iit capilam nuroero bwgiiudineque per lotos libros coasiUuenda a c cfefiiiienda noslro judicio paruiinus. Et qtiouiain epitomen conticiebamus adbu* alia qusedaai omisinms,
    cum praeseriita involutiora esseni, de quibua suo loco. Ter, qualer libro primo ad atipplesietttiim, paov
    xillurn v**rboruai ex Gregora el Laouico aspeiVimus. Alqae bie te, lector, naoniium to4o, ad ea, qae l i bro jam noiuiu;ito iraduniur, uberius cognosceada, leclionem Gregore, necbujus Untam, sed el Joaunis
    Caiiiacuzeui, superiore anno a nobia tn Laliaain conversi, mullaque aliier quani ille narrantis magiMW
    pero profuiurani. > HiEC Poulauus, qoi pag. 504 nolis suis Graece ioseruit o i H t e s a in versione tive epiioine sua Andronici juiiiofif imperaiom pro Moemba&k)U diplonia sive bullam, elpag. 309, Bes<*ari#uis cardinalis epi&lolam quain ad paedagogum bliorum Tbomae PalaBologi, Anconan iUo m i i i t , ct Meursius deindeGrxce aeLaline subjunxU He&ycbii illusiris opusculie Lugd. Bar. 1615, 8, vulgaii. Oemque
    pag. 517 et 525 Graece et Latine Pontauug addtdit Georgii Trapezuniii ftpulolam ad J o a n n e Palaeologuin, qua euni i n v i u t ut irireoiibusab Eugcnio 1Y missU imp^raior Ualiam ad synodam navigei.
    De Pbranlza: opere, quod ms.Graece fail etiam in bibl. regia Scoriaeensi, atque in Ambrasiana Mediolaitensi, quemadmodum et Barberiaa bodie asservalur (q), ita statuuiu erudili (r), ui obsidionera t
    expugaaiionem CPoleos accuraiissiuie ab uo descriptain eese nemo dubiiel, alioqui mulla, paruiu mi
    rem facienlia, paruinque aciturale, ab eo Cradiu esse conquesti &ml multi. Niceptiorom Gregoram ab eo
    eliaan ubi rrat, exscribi, uolal Allalius ad AcropoUlam, pag. 220, 264, 270, confundere omnia ae motilare pio libidiue pag. i 5 0 . Idea) osciUnuam ejns reprebeadil libro De eonseniu tHriu$que Eccletiai, p.
    776. Ex AcropoliU procemUna, ei quseab urbe.a Laiinis direpka, ad Graecis recuperalaui, narrai, per
    uuuuag transciip&isse, noiat p. 426 De Ge&rgns.
    Graice ioca e cummenuriia Pbrantza; bistorici produil Allaliue in eedem oper Dt idiweaia, p . 4,
    el alibi, ueque aliunde bausit, qua? Graxa Pbraiilzat laudal Gaiigiui in Glas&ario Gratca. Nolandttai autem csl, Allalium babuigse apus diversum ab eo qaaa i epnomen coiHrarium Laiine P^tRanus tddiu
    Ua enim ilie dialiiba Georgii$ loco laudato ; Strvalur penes me ejutdtm Pkranzat Ckrtnico, divewm
    9

    omnino ab edilo. IncipU ab a. 1402,finUin a**um 1477, naeio an ab ipte ouciere, ne prolixiluU tperis
    Uctorem [oligarel, iti comptndiuui pvU primum Chronico concinneUutn, an prm$ etiam, queni proiiSMm
    ederet, ueluii memorm ftUcnuu, e% maleria argumenlum prmparatum fiurit. Quidquid itmen tU el*qu*>
    burbarum, et loculioiu e trivio pelila, hmbet i* $e nmtta, qua aliundt naa tccurretti, ei dutincu omnia
    prosequiiur; iaeo Umen minime laudandui*, qnod wunudmma quatque ei nuUUu dignationit cowmem*~
    t

    rei ja/ft m angfltitm domtuicit enarrandi$ cicrtoa* ei loqueM. Sic exorditur : 1*; {;,
    %

    , , '
    ; ' .
    lYvuipium : , ( I ) . Contuli cum m*. eodice NeapolUauo
    (q) Codex Monacbiensrs esi, (esle Atiero, perqnam
    iuose scriplus. Praetcr ea adbuc exsianl Phraiizne
    codd. in bibl. Neapolilana Augustin. S. loan. ad
    Garbouar; et in reg. Taurin. in cod. 102et ^46 V.
    cal. codd. Gr. Taur., pag. 215 et p. 566 : quorum
    poaierior conspirat cum eo quep Allaiius babuil,

    et diversum esae ab eo Chronco quod Ponlanos in


    ephomen redaclum Laiine edidil, testatus est loco
    ab Faliricio posiea ri^einoratOv HARL.
    (r) Vidc Hanvkmai, De $cripioribu$ /atl. By%.
    pag.667 seq.

    (1) PtmaizaCtiroBteoa abbreviatum dabimui iafr ex editiooe card. Aag. Mai, Auct. clan. U I I . &>IT.

    6*7
    CHRONICQN MAJUS. - PRCKEMIUM.
    638
    bibliotheeai SS. Apottotorum CUricorum Regnlarium, et ul conjuio a$$ervatur quoque Scorlaci in bibL regia.
    %

    | * , Ailalias Cvntra Creyghtonnm


    . 417, voeal compendiosam Pbrautz*, et ms. apud se esse teslatur.
    1D ediiione Pontani, I I I , 29, pag. 219. testalur Phrantzes, $e, anlequam habiiem monagticura iiidueret, Confessionemfideiedidisse, atqtie in expQiitione $ymboli osiendisie, unde a SS. Patribus illud fuer i l coniposiium. IHam confessioaem, sive exposiiionetn, ulrmii a Sinieona Thessalonicensi niuiuatus
    Purantzes glt, Allatius addubitat : caeterum Pontanus in versione sua historius, cui ab auctore tnserla
    fuerai, eamdem ut atia multa rescidil. FIBR.
    Phranzae Chronicon edilnm esi ex eod. Monacbiensi, Gr&ce, in usum Graecorum, a cel. AHero, prof. Gr.
    l i t t . in uaivprsiiale Vindobonengt, et eic hiscriptum : XPONIKQN 5 * ,
    . .
    . . ,-' 1796. ftd. l n prooemio, Graece ecripto, disseril docU Aher de
    Pbrantza, cjus Cbrunico aiquecodd. de Pontano, de Btanconio, qui ante Allerum edilurus erat iil Clirolticon, de cod. Bavarieo, et de
    qva? aubjocil, opnsculis, boramque dvctoribus alque codicil>us. Pogiquam pauca dederal Pachomii cuju&dam scholU ad Pbrantzae libros I I , e coil. Bavar. descriplos, lum
    synopsi Pbraulza librorum capituiwque e i indicem locorutu SS: a Phrantza cilalorum, tabuUmquo
    Gorrecliooum, ab ipsQ factarura, conCecerai: addidil i ) p. 139 149,
    , scripiam et u*i&>ani a Gregorio, poaiiflce fioinano, ad Germanum, patriarcham CPoIilanutii
    el Gerinaiii responsioaem, ex cod. Vindoboa. Lbeol. Uambec. 64, et Neasel. GLXVtH. 2) p. 149. Nili,
    pairiarcbs CPolit. epislolam ad Urbaouii), poiilif. Rom. primum ditam cod. Vindob. histor.
    apud Nesselium X L V I l l . 5} Albanasii gyaibolum pag.449, de quo plura drsseril in prcef. p. 13 sq., ex
    cihl. Vindob. ibeol. Nessel. 245. 4) gymbola SS. apoaiolorum, Nicaenum el CPelitanum e i cod. Catsar.
    llieol. Nessel. 190. 5) , recugatu ex Majliai Gruaii Turco-Grwcia
    Basil. 1584 fol. conf. len. A. U Z. a. 1797, n . 57, el ipsum Aller. i n indice suoriia* scriplorura, gabJecio ejus libro : Ueber Georgianischc Litieratur, Ylndob. 179, 8, p. 203 215 Idero p. 71 ae 265 et
    !t09 spem fach gecundae edit. cui adjeclurug esi vereionem Lalinam, pluribus lecluribue neee&sariam.
    ac glossarium GraecitatisPbranlzeae cum aliis inedilis, ad bistoriam Byzatitiaam gpeetaulibug. HARL. (1).
    ( I ) Alleri edllio repetila el Boaae aaoo 1833, Jacobt PonUat ioterpnHaltone, ubi vacabal, suppleU.
    EDIT.

    XPONIRON



    ANNALES

    GEORGH PHRANTZiE
    PROTOVESTIARH.

    .
    1-3 , ' . .

    R CE I U .
    Historiae quanta s i l utilitas scriplores anle noe
    plerique docuerunt, el quse illis se obluleruni d i -

    cenda, eadem nos possimus in medium proferre.


    Quid enim novi excogilemus posi lot viros, qui b i -

    639

    GEORC11 .PHR

    -
    ;

    , 4
    * *

    .
    , & , \
    ,
    . *

    , ,
    *;
    ,
    . \
    .
    '


    , ,
    ^
    ,
    '
    *
    .

    6*6

    ,
    ,
    5 *
    . , *
    , '
    ,
    , ,
    ' .
    ,
    ,
    *


    .



    ,


    ,
    ,
    >
    .

    stoibtm Iractartint, nniversamqite librie suis sunt g tingere possint. A l enim nonnist ea, quai commmife
    fama divulgavit, excipere debent, nisi verilatem
    C4uu|lexi ? eniinvero quod in hoc inelilulo dignius
    infringere velinl, eoruin instar, qui nnminos circuniosl de quo dicamus, id noslrae pmendamus narralioni. Neiupe quoniain res recenti aeiaiegesias scri- cidunt vel cudunt adulterinos. Gerle quidem ncque
    ad gratiam vel t l u d i u m , neque ad invidiara vel
    bere instiluhntis, quas iiemodura lillerie consignav i i , conseiiiaueiim esl, recerUem etiam fruclum fo- odium scribendum est, sed soliu monmri caosa,
    i i l res oblivione ne deleanlur, in qwam lemporis
    re, cuin in noliliaro boimnum veiiertnl, quae nuiic
    diuturuilale tolenl adduci, sed quasi viva el clara
    vago riitiiorc parum ad verilntein fenintur. Jain qul
    res nostras scripserunt historici, alii aliunde cepe- voce praeconii saeculorum aeiernorum pcrseneni
    runl iiiiiitun : qaidam a niundo iade condilo ince- spalia. Itaque ego quoque Geotgius Phrauues, properunl, nonnnlli a inemorabili aliqno imperio, Per- lovesliarii olim functus dignilalc el deinde Grcgorii nomine uionaclitis factos, de rebua inerooria
    saraui, Gracoruro, Romanorum, ve) alius geniis
    ntea gestit, et speciatim miseriis quibusdain, qus
    Cujusciniqitc, ad suum quisqueconeiliutn opus accomodantcs. Atque hac utique ratione nos in his ute- pariim anle, partim post captam Gpolitn noe affli\erunt, bos conscripsi coinmeniarios. Ac primum
    mur commentariis. Nam a rerum indc principio qus
    facla suut, CUJII a mufiis sint et saepe enarraia, D quidero origlneni eiplicabo imperii PalaeoOgomm,
    non eranl mihi cuncla commemoranda. Aecedil, ei bisloriam eorum a pruno ejus domus iinperatore ad Cpolim usque a Turcis expiignatam prescriquod pleriqne non consentiunl, qui regnorum conficripserum bisiorias, inutaliones regiontim et civi- bam, dicainque quol ct qni ejus gentis filii flli?e
    talum turbas, coiilenliones bellorum, serviiia, vic- et despdlae fueriut, alque de bellis in Peloponneso
    iiuer Demelrium ei Tbomam, fratres despolas, geetorias, clades et quae alia id genus solent conliugel!s, aliieque de rebus neccssariU cl meuioraiu d i re. ftee priucipuro enhn mulliplices suni, ei fortasse
    gtris exponam.
    ne ab iis quidem, qui gerendis illis inlersunl, salis
    perspxiunliir: iteduui bistorici vcriiatem ubivisat-

    (,<

    CHRONICON MAJUS. LfB. I .

    642

    '.
    '. otv, ,
    , " - ' ,
    , ' ,
    |) ' , , ^ , , ,
    . - ,
    ,
    .
    ' - ' ,
    , . \
    .
    , . ,
    , . " .
    ' - ,-,
    , . , ,
    .
    , ,
    7 ,
    , 8
    , ;
    $
    .

    , ,

    LIBER

    1 . Alexius Aogelus Comnenus imperator, qui,


    excxcalo Isaaiio fralre. regnum occnpavit, cujusque
    fmperio loi laniisque cladibus res Romaua ab Italis afflicla est, nulla virili prole suscepla, Glias duas
    babuil. Naiu majorem, Ireuen nomine, calceos purpureos induere jussil, ut ipsa et is cui desponderetur, seoiet moriuo, successores sibi eseeni et imperii bxredes. Uaque Alexiuro Pala?ologum filiae
    malrimonio juncluiu continuo dignitale despoiae
    bouesiavii, ei lenuissel is posl socerum imperium,
    nisi praeinalura inorle e vita cessisset. Reliquil
    Alexius Palaeologus unam (iliam : eam viro roaiuram Irene maier Andronico Palxologo collocavh,
    quem impcralor Tlieodorus Lascaris, qui allcraiu
    Alexii imperaloris filiam duxeral, posiea declaruvil
    magnuiii domesiicutii. Iliijus eranl tilii ires, Michael
    Coinneiius, Consiautiiius Palxologas, et Joannes,
    ab uiroque parenie Palaeologi. Alque ab bis profecia iniiiis gens Palaeologa, ul jam narrabitur, ad
    ijmperium accessil. Nam adullus Micbael, filius A n dronici nalu luaxiimis, uuus iuier omues proceres
    fexcellebal, iusigtiis suavilale oris, consueludinis
    ^coMiitaie, luoruui eiegantia et liber.dilatc insupcr

    PRIMUS.

    largitionum. Propler bas ejus virfules et graiias a


    niuliis diiigebalur et babebalur cbarue, iuque sui
    sludium oinnes trabebal ducee, cenluriones, plebeios, ac senalorii ordinis permulios. Unde adver8iis eum crimioationes quaedam affeciali iniperii noUe sunl, quod lum Tbeodorus Lascaris miuor lenebal. Talu qui susurrareut, in ipsius numerabaulur amicis, in amicis, iuquam, Micbaelie Comnetii
    Itaque jussu imperatoris vocatur in quscsiionem.
    Habebaut eara quaeslionem Arsenius archiepiscopua,
    cujus magna lum apud iniperatorcm auctorilas erai,
    ei alii vih illustres. Adducium Micbaelein Coranenum mulla inierroganl et coborianiur, landeinque
    arcbiepiscopus bis verbi& cumpellaU cQui quid pcccarunt, inquil, iis uon haet venia datur, ul laceani
    ei nibil quidquam pronumient de palralo criunne.
    (juare lu, vir buuoratissime, ctiin sis generoaus
    el ex generosis oriundus, imerrogauii inibi aperi
    verilateiii: quinani lecuin conjurartiul coiisiliique
    isiius conscii suul el participes vel comprobalores ?
    dic, quod res est, ac juro per Cbrisium Scrvalorcm nieuia, illos legibus poeuas daiuros csse, le
    liberuui fore ab otnui (juaestionisgeitcrc iiumuuem.
    %

    64)

    GEORGII PHRANTZA

    64i

    , \ . ,
    . ,
    , '
    ; * \ , ,
    \ ,
    , ' ,
    * . Q
    , ,
    - - ' .
    6 \ , , *
    ,
    , . ,
    .. \
    . ,
    \ 1 0 * \

    ' ,
    , . 11 8 ' * ,
    ; , ,
    , , . . "
    , \ -
    , \ , . "
    , 9 .
    - 6 , \
    * 6 .
    , ,
    ,

    , , , . 71
    . 6 * .
    ' "
    ^
    , *

    T

    Cui ilie sic respondit: Ego el antea tibi dixi, et


    nunc dico Uerum, nec ipsum uiufuam me istias rei
    conccpisse cogitationem consiliomve, nec alium aivc humilis sive illuslris condilionis hominem de
    tafi ncgeiio mecuin egisse: idque uiinam nuifo unquam modo ftat. Cujug rer tesra invoco Deum optimura maximum acque aogelog, qul invisi mihi
    adgtanl. Qnodsr H, qni nie criminali sunt, aareg imperatorig mendacire advergum me, servum ejus,
    conficlis onerarant, nec mihi fides est, non babeo,
    quod dicam. Ant quis crit, qoi vere me dicere lesietur? verumtamen obgeero le, mi doniine, banc
    mHrf benevotemiam pregta, n i ferrain in camini D
    flammas confcctom et bene candefaclura mibi apportetur: manfbts iliud Iractabo pi-miasqne in ginum hnmittam, Deo conffsus, qui ires pueroa in
    ardente fornace eervavii. Namque oculueille oinnituene geanptrque vigil, qtii gcrotatnr eorda et renee, ea, qnae iuierrogor, menec animo concepisse
    itee roeiHiauim esse novit atqite illaesum me, si voleerh, praBitabil a vi ignig. > Occurrii episcopus :
    f Rotnanig et gapierrtibua Gnecig nee lege, nee
    more receptum egi, ut reog, nobdes praesertim, exlerqueant. Barbarirs fsle mog esl el nefaslus planeqtte gentilis. Hic Gomnemig. t Quoniam, domine venerande, inqnit, Romanis id, quod , nec
    legibttg nec moritoe gsmcituiH est, m tu quidem

    dicts, ged barbaria geutibugqiie, ego autetn Cbrisii


    munere humilis Romanug guin, examinaie me et
    Sn me inquirile, gi ila vobig placel, gecundum leges
    moresque Rornanos. Si legiiirae videbor cvii mi
    reus esse, ne esio mitis; gin ex iisdein legibus
    non reug, ne vocato nie in >udicium neu rcspiciio
    gerujoneg bominum, qui iuique mihi ac prxter r a tionem oblrectaut, invidla comrnoli el aemulatione. Hig audiiia episcopus ad imperatorem cuncia
    renanliat. Rurgug contra dicunt, qui crimen illi i u l^ndebanl. A l iton videbanlui^ vere dicere, ged
    Coitimentfciig iitl cabimniis, eliamsi postea, conciHante lempore, reg tta evenil. Verumtamen decret i t iniperaior, ut illas meras esse calumnias, nec
    unquam se moiilum esse, de quo arguerelur, jurejarando inlerposiio Micbael asseverarel. Quo faclo,
    eum ctcrimine ct suspicioue omni liberumegge priglinigque bonoribus resiilui jugsii, ac prarfecil iaiuper eivitali Nicaeensium.
    Gommeinoraiug aliquandiu in Bilbjnia Michael
    mox fuga ge lconium ad sulUiiuni recepii. Cujug
    fiiga? causa erar, quod rursug nori paucos sibi i n vidos mulias quoiidic machmag dolosque apud i m peraiorem glruere aiiimadverlebal, el aures ejug
    gentiebal susurraiionibus seriaoaibugque malignis
    circnmglrepi, aique hnperalorem perpeiuo cootra
    ge uicditari gupplicia inielligebat. Quamobrem quieii

    CHRONICON MAJUS. L I B . i . _

    645

    ,

    . '
    ,
    * \ ^
    , \
    .
    \\

    ,
    .
    , ,
    . ., ^
    (
    ' ^)
    ,
    , . *0
    *
    , .
    .
    01 , ,
    .
    ,
    .
    ,

    ', Q
    .
    " .
    4

    48

    \ / ,
    ,
    :, '


    ,
    .
    '
    ,
    ,

    ,

    .
    , ; ; - ^

    . ,
    * J 3

    , . ,

    ,
    ,
    . ,

    / ,

    se dare plane non polerai, sed cogiialionibus agi- dieutia semper manerel, neu uiiquam appcterel
    tabaiur nieluque. Noverat euiin prseceps et acre imperium, sed benevoleiUiam c l amorem lum ipsi
    aique ab omni clemenlia alienuin ingenium impe- imperatori Tbeodoro lum Joamii, ejus filio, et *eratoris, nec ullam niansueliidinis vel miaericordia* cuturis deindesuccessoribusprxsiuret. Quibus pcrgpein fore sibi persuaseral. Uaqiie cum calumnias aclis intperalor eum nirsus magiium couioslauliiiii
    nominavfi, qua eiiam anlea ornaius fueral d i j n i machinasque ad suramnm fasiigium cominolili essent eju& inimici iinperatorisque occupassenl aures, tale.
    Hls curis dislcntus imperalor, morbo ccrreptus
    anlequam funesta paierelur, inga saluli prospexit.
    lconium ul venil, suhanum sludiose copias compa- gravlssimo e vila ceesil, cum paulo anle morlein
    iqonachi babitum induissci el procuraiores imperii
    rantem reperii, conlra Scyihas, quibuscum dissidebai, profeclurum. Recepit eom magno cum gau- Arsenium palriarcbanielGeorgium Muzaloncm prodio tuliaiius el exercilui conscriplo c Gbrislianis D toveeiiariuin disignasset, douec Ulius Joanues, qui
    (eranl enitn ei pridem iionnulli bubjecii Romani)
    tum anuum scxlum agebai, ad jusiam pervenissei
    pracfecii, jussitque miliies Koinanuin ac peregriuum ** aeiaiero. Ilaque pairiarcba, eeualu convocaioei bainduere vestiium, quo bosiibus iiu utereut lerrorem. bila coucione, omnes iu dira adigil sacraniema,
    Nec euin bpes fefellit. Nam Scytha?, cum subiio quibus smdiiun el fnlem imperaloris fllio, et ubeexercitum conira se duci vidisseut, quem non spedienliam Mnzaluiii luiori ejus, adjtirant. paucis
    rarant, in fugam prxcipilem se iradiderunt.
    interjeclis diebus quidam bonorjbus el nobilitate
    Ilsec dum Iconii geruntiir, Nica?enses de fuga Pa- illusires v i r i , Muzaloni invidenles, res novas roolapologi ad imperaiorem litieras dederunl; quo
    liuntur. Dies ab obiiu imperaioria nonua eraf. Giiio
    numio ille irisliiia non mediocri affeclu^et aiiimo quidquid eral nobdium matronarum, in Sosandriuai
    admodum perlurbaius, brevl lempore interniisao,
    monasteriani, ubi sepultus e&t imperalor, ad mePalaeologuin liiteris ad redituni inviiat suminam ci
    moriam ejus S u l e u m i l u c i u coboneslaudani conQ.ipoliiciius benevoleuiiam securiutemque, intcrposito xissel. Aderant proccres ac plebeii. Mcdio liiurgi
    jurejuraudo. Alque boc modo. Romano solo Co- sacrificio, mililes in lemplo enses siringuiiiet irepiaiuemis resiitutus esi, postquam ei ipse sacrameniis danlem Muzaloneoi ad sanclaiu diviuamque meiiborrendis se obsuinxit imperalori, ut in Ode el obe- eam crudeliter irucidaat. Maironae el rcliquus -

    647

    G E O R G I I PHRANTZ.G

    64S

    iv ? h o | \ ,
    ^.
    ^ [ ,
    vavwj.
    * .
    , ,


    , *
    ' ! " , - . 1 5 ;
    . , \ !
    ,
    ;
    .
    \

    ,

    \ ,

    ; .
    ,
    (
    1 4 . ; - (
    . H v

    ,
    . ,
    ,
    , \
    ,

    . : . >

    -

    ,
    ^
    '.
    ' , -
    . - ^
    *
    . \

    t

    ptilus omissis sacris foras &<* proripiiint. strepilu ac


    plebem, cumulabai pramiig. Eral eiiam ipge Colurauliu iogenii. Heu hominum perfldiam, qua bor- mnemis strenuus consiliis luin incmidig lum perrendis sacrameiiMs el dirissimis exsecralionibue,
    ficiendis, exerciiatiis in dicendo eirerum omniuin
    vix devincii, proierve i l l u d u u i ! Pro, Ghngie rex, ad administrandam rem publicam regendamque
    Riisericordiam et paiieniiam luam ! palriarcha so- muhitudinem necessariarum periiia iiigignis. Quid
    lus reliclus, uec admodum perima admiiiislraudse inulla? omne ferebal punctuin. Qtia re etiam facluin
    rei publicae, cnris ac solliciludinibus vebementer esl, ul pairiarcba eum promoverel sibique deligeret
    xsiuabat, c.um repuiarei pueri ei rerum oinuium
    muneris consortem, donec imperaioris fllius jusiam
    periculum.Aflliclo ei perlubalo animo anxie circuiu- selalem attigissel. ltaque Micbael Pala-ologus rei pugpiciebai, quis polissimum e principibus navem cuin
    blica? sunTmam nacius est potesiatem, eamquebavectoribus in tanla fluciuum a M u a i i o n e sine aliqua
    bebat occasiooem occupandi imperii. Naro diebus
    oflensione aul demersioue moderari ac regcre pos- aliquot post rursus aliag moliunlur macbinas, qui
    gel. ln roenlcm occurril is, dequo diximus, Micbael D ad fasiigium itnperii eum evebere nitebamur. ComComneiius, cujus ope saluli pucri prospicerel. Eral
    muni consilio in plaleis vicUque dictilabant,
    is nobilis el illustris fainaque apud omnes iuclyuig.
    decere nec sequilali consenlaneum esse, qui oraorm
    Accedebat, quod, sicutapud inulios euni graiiobum
    adminisirarel rem publicam mullaruioque geiilium
    luisse docuinius, iia paltiarcba iuiniiue abborrebal legaiiones exciperet, euin nnn digniiate iiisi^nem
    ab ejus aaiore, sed caeieris eiiain lnagig amice eiiiu
    esse, qua? prope accederel ad iroperium : id quod
    ampleclebatur. Itaque illi soli claves Usci tradidit,
    priiuum ad augendam gloriam ampliludiiieiuque
    ila ut, quae opug e r a i ad r e m sive bellicam sive c i Rouianoruui faclurum esset, deinde pactiones cum
    vilem adminisirandaiu pecunia, onnds petenda essct exicris ge^tibus iuilas confirraatnrum. Ex tali i g i a Gomueno. Q u res ad consilia oliin inita perfllur causa el simulalo consilio despotae bonoreai
    cienda occasionem ei opportuuissiiuam dedit, et
    adipisciiur, consensu populi, patriarchae et infelicie
    exilum iis, qnae pridero fama jaclarat, celerem irobcredis iinperii.
    posuit. Adeplus enim tanlae pecuniae liberam pote2. Illo lempore imperii et potriarcbas sctire
    siatem proceres omnes el mililes nospaucos, cosque, Nica?a3 in Bilbynia eral, Cpoli ab Iiabs occupna.
    qui linguam facilein babcbanl ad pertcnlandam
    Tentpore pcrcxiguo iiuerjecto lum ibii maluruiii

    649

    CHRONICON MAJUS. LIB. I .

    6.!

    ^, ** ;
    ,
    []
    , .
    . 6 -

    ,
    ,
    , '
    , .

    . ~
    ,

    ' ,
    ,
    > ,
    .

    .
    ,
    , ,

    *
    .
    , ( >
    1 $
    :,
    , ;
    .-'
    .
    *0
    ,
    ; ;
    ,
    .
    . ;
    ,

    ,
    ,
    ,
    ,


    , >
    .
    .
    1 7 ,


    ,
    > * ' - ;

    & " -

    la a vicloria, multos enrum ceporunt, in quibus


    omniiim machinatores tum alii nonnulli bomines
    Peloponuesi Acbaia? princeps redimcndsc liberauctoritaie ei generis splendore illustres Micbaelaiis eausa imperalori urbcs tres ramiilissimas
    lem in clypeum sublalum imperatorem ronsaluPcloponnest iradidil, Monenibasiam, Leucira M.diw,
    tant. Qua comperia injuria, Arsenius pairiarcha
    quod anliquilus Tacnarum promontorium dicebauir
    qtiasi gladium sibi in praecordia deiigi sensir, ata Grxcis, el Sparlam Laconicam. Qua ratione ctitn
    quc exsecr.uioiii borribili subjecil eleum quiconRomani in Peloponnesi possessioneih rursus pedem
    sabtlaluserat imperator, et a quibus erai consaluposuissenl, ex iribue illis profecii urbibus insiilam
    lalii, ut bomines perjuros el injuslos sediiioiosrecuper.trunt uaiversam praeier casiella cl rrgiones
    qae. Deinde re apud se pensilata el dtdiberala ciiiu
    aliqtioi, quae iu potcslaie Venelormn mansenmi.
    proceribtifc nonnullis tum clerici lum laiei ordinis,
    Alia insuper vicioria magna ei pra>clara et prrsalius arbilrabalur sacrameiitis gravissimis pueri
    lotuu leiraium orl)cm p^rpeiuo commemoraiida
    tuefi viiam, ne Micbael ilJi insidiarelur neveiiuperii ei eripiendi aut differcndi consilium caperel. D illis toniporibus reporiaia r s l . Alexium enim
    Caesareni, cognomemo Siraiegopulum, qui ciiam
    Quo faeto, Micbaelem Comncnum palriarcha ipse
    priorem iriumpbum Ronoanis pepererat ex jEtolis
    diademate oruavit regio, uec lanoeu perpetunm illi
    Epiroiisque aclum, ilerum imptralor coalra M i tribuii eam digniiatem, sed, cogenie lemporum
    < baelem rebellern m i u i i cum Bilbynis equitibus
    rerumque ratione, rei publicse eum fecil adminiscirciter octingcnlis et aliis aliquot mililibus
    iralorem polesiale imperaloria, donec hnprcs el
    Tbracia el Macedonia conduciis. Is noclu cum
    aucccssor legilimus aetatem matuiiorem alligi.ssei:
    copiis suis prope ad Byzantuim trajecluras, in setum solio et omnibus insignibus imperaioriis se
    nem quemdam fone incidii, quem inlercepium
    abdicarel. Atque baec rursus sancliore eiiam, quam
    miliics adduotint. Iiilerrogaiiti Gassari, undc venipriora, jurejnrando coiifirinanlur.
    r o i e i qno tenderei, ille ex urbe se venirte responRerum jam polilus Comnenus gravi bello decetdii. C:*isar, Falsa, inquit, uarras: nox enim cum
    lavit cum jEfolorum el Epirolarum despola Misii, quo patio e moBnibus cgredi potueris? > Tcrchiele, qui belli socios diios gencros babuit, Maurefacicssencx, 0:cultus esi, domine, inquii, cuuifredum, Siculornm regcni, el principem Pcloponculus, pnvler me nemini, al milii jam pridem conesi ct Aebiiip. Romani, higcmi dc boslibus rq>orPATROL. G B . C L V I .

    21

    (51
    G E O U G I i PHRANTZ.E
    , , , , * <>
    \ '
    ',
    , , . '
    ' ,
    \ ,
    , ^
    .
    , ,
    2 0
    *

    }
    . " .

    , '
    *

    '

    ' xn. , ,
    ., ' ,. J 9
    .
    ,
    ,
    '

    , ,
    ' ,
    , ,
    ' .


    ) , '
    '

    .
    ^ ' *, *
    ,
    '.
    .


    , * ,

    , .
    .
    ;
    ',

    .
    , , Q ,
    ,
    :.
    - " , ,

    imperium, ejus IIOIIICII regno a patriarclia,


    arcbiepibcopis, episcopis el universa conctoite \\\
    divinis sacrisque liturgiis el omuibus aliis sanclarum ecclesiarum actionibus post hnpcralorem itn.t
    oititi principibtis clara voce commemorari ac laiidari jussit. Praeterea consiiuiit, tt insignia Ca^aris
    gthiarentur quotidi, quavis bora et loco, donoc
    ejtis viia suppcterei, eidemque triumpbi exhnii
    agsrentur, quales vicloribus in ejusmodi vicloriis
    agi eolebaut. Deinde bis furluitac blandiiiis .
    iaiperalor, prasseilim cum opliihaiiuai qoorunidain ei pluriiuorum civium erga se propensionmi,
    fidem el cbaritaiem p^rspexiseet, animos ac spiiiius
    capiebal, nec quidqiiam veHlus dira et borribiiia
    sacramenta, quibus corain Cbrisli iribunali se oisirinxerat, basredem imperii Joaimeiu Lascaiim,
    novcm tum aunos naium, ablegavil et udserabililer ocuMs privavit, ac sic omnis expers imlussibiNmiliata Nicxam niagna bacc viciqria ude carere
    mel vindicafit in>perium. Palriarcba ubi compcvidebalur iuiperalori, miranli, quo pacio rum perr i i infelicis pueri exca caiioncm, manibus peclus
    exigua maiiu Cusar lali ac tania urbe potitus
    essel. Posiquara deinde alius advenit nunlius idque > plangere el gladio, ut ila dicam, perfodi, (errdc ac
    cnm liuerfc ab ipso Caesare conscriptis, lumdemiiui
    coelo scelesluui facinus queri ei elemema ipsa ad
    bis leciis dubitalionem a se amovil, Deoqoe gratias
    ulciscendnm invocare, gemilus ei lacrymas fundeie,
    egii, alque, conseiilientibus patriarcba et omni scbarbam evellere et saxo aspero pectus ac genna
    n.uii, pioplor victoriam illam admirabilemei praeconlundere, caput demitiere et lugubriier exclaclara faciuora, qtiibus Cicsar aux ssei >manu:n
    mare : 0 sol, liorresco, otilliisi, ingouii^cecl C J I I -

    gnilus, per quem, qtiolies libel, Iibere egrcdior ingrediorque. His audilis Gaesar gavisug seuem magni*
    praemiorum condiiionibus co|iorialnr, u l sibi in
    urbem cum exerciiu intraiuro eum locum demonstret. Voii coinpos faclua, ignem xdibus injici
    jubel, alque illico loiis baud paucis urbein iniliies
    iuceiidunt. Aquilo qui iorle flabal vebnmens susrilabal flammam, mUUesque exsultantes vicloriam
    ^onclainabani. Lalini, repeiiiiuo lumultu exciii,
    boslium el incendii conspecin vebemeiiier ronsternanlur; pl<iiqud nudi e cubilibus prosiliuiit
    ei ingeiili caede Irucidanlur: Romanis praedcra D
    consiat victoria. Tali modo Gpolis auxilio Dei
    oimiipotemis el Csaris periiia reimilharis Romanis fesiilula csl ei ab Italoruai manibus vindicaia,
    in qnoriim poiesiate faeral annos novem ei quinqiiaginla, mensee ires et dies qualuor.

    n i R D N l C O N MAJUS. / 2 1
    \ .
    / ; ,
    \ 6, \ \
    % ' .
    , ,
    \ . ,
    .
    '. , , ( \
    ,

    6.i

    ,
    ,
    ,
    ;
    , .
    ,
    .
    ' ,

    , 2 2

    ,
    : ^ . -

    LIB I

    / ,
    >.
    ? ,
    , >
    \ .
    . \
    ' :

    ,
    6\ , c ;
    ) ' ).
    ' -

    >
    ,
    , > ,
    .
    2 3 ,
    .
    ;
    ,
    '
    , , /
    .
    ; ,

    "
    ~
    , '

    ves in>le orireniur lumultus ei fluctus rertini omcnssa airocissimuni crimen, inaiJias, saeviliam, imiiium exciiarentur vebemcnuesidii. linptsratur prumaniiaiem ulciscere. Quia vero non babebat,
    dciui consilio, nou sludio novandi, duci se aiebai, .
    quod alhid fat:erei, imperalorem ejusque eocios ac
    alque eoruin, quos non seJaref, mulios flagcllavii
    conscios anaibemaie perpeiuo consiriugit; deinde
    vel mutilavil vel ejecil. Caeterum iiaec omnia frureliclo solio palriarcbali in inonasteriuin a se exstra laboravil, uec quidquain effecit aut praacaviu
    slructuin secedii. lloc igilur modo, quo nequaqiiam
    Eietdui cum Carolue et Balduinus magno curo
    dcbebat, imperium ad Mtcbaelent pervenit, priinum
    exercitu conlra itnperium Bomanum profecti bele Patesologis imperatorcm.
    lum commoviesent, invicla nosiroruin viriuie con3. Ilic in recaperalam urbem ingressus, cuni
    silia copia?que Latinorum re infecta el CIIIII dainno
    profugum Balduinum regein in italiam pervenisse
    alqne iguoniinia rcpulsa suni, et coiiiprobaiaia esi
    audivissel ct cum Garolo, llalorum rege, liisque
    divinum Davulisdictum. c Exsecraadus est,quicuiiprincipibus se coiijunxihso alque paclum esse, ut
    lerra marique Cpolim proficiscerentur, regnuiu, D que confldil bomini. Eiiam mari Romana classis
    classem Caroli dissipavil; atque mox cum navibus
    quod amieis*et, sibi re*lilulum, cuinque urbis ceregressns imperalor jEgaii maris insulas levi op^
    nerei infirmiiatem, nec, qtiid aliutl agrel, videret,
    pugnaiione recaperavit, Rbodnin, Gomn, Gbium,
    a i Alexandrum papam legatoa misii de conciliandis
    Leiimuiii, ei quolquol alias Lalini occuparant.
    ecclesiis, modo ilie isiam impedirei expeditioaem.
    Arseniut com se abdicasset patriarcbaiu, excipiPapa legalionem benigne exeipit et, qda? expetal
    imperaior, faciuruiu se pollicetur. Couciliatio cont t i r a Germano, arcbiepiscopo Adrianopolis, qui
    venii iu tres bas condiliones. Prinia eral, ul in
    rureum ipse, cum male audiret ul injutia, vivo
    sacris hyinnispapa cuni reliquis^uatuor patriarcbis
    Arseuio, ea onialna dignilaie, solium cupieulibus
    iioiiiinareiur; aliera, ul inlegriim essel euiltbet, ^oncesait. Siibrogaiur buic Josepbus, qui p.ariarad eamdem ul suinmuin judiceai profocare; pocbalui anuua duos praefuit; diu Beccug, Maguas
    slrema, ul papaj in oainibus rt-bug concedere'nr
    KccUssto cbariopbylax.
    priucipaius. lijec qua? novabanlur, cmn inilio
    Goiumeno reguunte, e betlis in Europa conlra
    celaia esgent, gacnnti cleriooruui collegium non
    Latinoa gereudis inagna: illas calamitaleaorla? eun\
    quieic fercbai, sed C0Hicilab.il ptebem, iia ui graquas Roiuaiiu in Asia imperio Turcac inflixciuuu

    55
    GEORGII H R A X T Z . E
    ! ; , i ''

    , , , *
    .
    .
    '. '
    ,
    - ,
    >
    *25 - .
    ,
    *>

    . - , - .
    ,
    .
    , , *
    2 4 ' , '
    ,
    , , . > . ,

    , , ,
    ,
    *
    ,

    -^', ', ,
    , .

    ,
    ' ,

    .
    , ' '


    (5
    '
    , ,
    .
    xb * .
    Nam iii Papblagonia*Romani cuin Turcis bellantes
    graviler afflicti inqne ftigam conversi sunt, quomm in fluminis ripa trepidanlium magnaui parlem Turrae aut occiderum anl ccpcrunt. Deinde
    eortim gatrapae quotqtiot occuparanl regioncs, eas
    omnes ii>ter ee disiributas populabantur, a Ponio
    ei Galalia ad mare osque Lychim et Gariuin et
    Eurymedoniein fluvium. Alqiie hoc quidem belltim
    evcricudi imperii Romani inhiiim, causa et occasio fuit. Caelerum imperaior, fessus lanlis malis,
    lipas Sangarii fluminis frequeiitibtis oppidis rominuumi, ne in ipsam quoque Biibyniam Tun-ae
    tloscendereirt.
    Procreavit filios duos, Andronicnm imperatorem
    ct Constaniinnm Porpbyrogeniuim, fiHas tres,
    Jrenen, Eudoeiam el Aunam. Gum ad bclbim Tessalicum proftcisccns in locum qnemdam Pacbomium el Allagen appellaium veaisset, gravi quo4U1111 morbo cordis corrcptiis, qui cilissimam prsesagwbal mortem, ibidcin biduo post anunam e!!!avil, anno ab orbe coiidilo 791 , Indiclione xiv ,
    :iiaiis anno ociavo et sexagesimo, imperii quimo
    oi iricesimo. Filius ejus Andronicus imperator, qui
    lum praesens aderal, sepultura imperaloribus legiiima palrcm nou boneslavii, imo ue ca quidem,
    MI.X plebeiis el inopibus concedi solel, sed paiit is
    fpiibusdaiu houiiiiibus inandavit, ut noclu adaver
    procul a castrib cialuni uiulla icrra ubrucrem, ue

    augnstale corpus a bestiis dilaniaretur. Cujus rei


    causa fuit, quod Micbael, dam vivebai, ut supra a
    nobis exposilum est, a vera Ecclesia?. dociriua
    desciverat.
    i . Posieaquam deinceps ad Andronicum, fdium
    ejus, imperiiim et regia poiestas transiii, liiniiilins
    haud leves exorli sunt. At ille, ne quid uovaiu is
    rebus delrimeiui afferret, u( vir intelligens fuiuriqxiit prospicicns, omnes flucius el offensiones pru denier temporabat aique civium voluulali se pr:cslabai facilem. Ac primuin quidem, cum pairevivo
    dissimulasset, ut diximus, consilia sua, corrigdndre
    el compoiicndaB Ecclewa operam dedit. Aique
    circummi9it, decreia edictaque, quibus correciio
    illa deniintiabalur et revocabantur i i , qi o!i
    ejns lem Ecclesia? siudtum exsulabanl. Ilaque ccum pairiarcbam, u l qui seiiUrelciim Laiinis, solio
    siaiim depulsum monachus quidam, Aibaitaaius
    nomine, exSbpit. Is a puero vilain colneral asci*ticam in Gaui moniibus, e Peloponneso otiundus,
    pairia
    Aiidrtisa, quam ob id ipsum auciorilaie
    iiuptM-aioris et sutiragio synodi episcpaius d i g n taie bonesiavit, Moueinbasite meiropoli snbjeclain. Exancloratu et ejecto Becco, Ecclesise anlisiiles reliquos Micbaelis impcratoris el palriarctia:
    as&eclas oiunes cuai dedccore loco movit. Ac pra*lerea alia bigenda facinora edila sunl ab Ecrirsa*
    principibus. Mdiuunauiem intuenda ro pubiua
    f

    e:>7

    c n n o N i c O N MAJUS. -

    u n . .

    cw*

    &. \
    *
    > . ,
    , ' ($
    , 4 , ^
    \ .
    2 , - , , (5
    "
    ~
    ,
    , \ , . , ,
    * .

    ,
    .
    ,
    ' , * .
    , ,

    .
    *
    ; . "U - .


    , ,
    '> .
    , , 2 8
    * . ,
    , -
    .

    '.
    , - ^ * .
    .
    , ,
    2 7 - ,
    > , .

    iervoretn Andronicus pro consueiudine libens reimmeraius egt, civesque omnes implevil laelitia.
    lu urbcm revergug ac recordatug, quae in pueriun
    J annem Lascariin paier adimgiggel, praeseriiui
    ciim illi potiug debereiur imperium, angore conscientiae siimulaius, utpole aequi rectique sensu
    tre prseslantior, jtivcnem suo commodo exca>
    catum in oppidulo quodaiu Bilhyniae convenit.
    '3 eiuu, qnemadinodum decebat, vullu
    adiiiodum demisso veniam pelil eorum, quae se
    in-.cio paicr in illum gtaiuissel; cohonaturque,
    ui, si ficri posset et ipsi acecpiam eaaet, parlirentur iinperium summaque in illitis manue redirel D
    poleslas. Ad vitam quae eranl necessaria, omnia
    iili, quoad in vivig erat, affalim suppeditabat. Uat
    cum fccissel atque ut fierent, imperasset, bilaris
    in orioniem profectus egt.
    Iidendebanliircriminalioneg quaedam Gonstantino
    Porpbyrogemlo, imperaloris frairi, ut imperii
    apprt-nii. Missis gatellilibug, ipsum comprcbendit
    cunctosque ejus faniiliare^, in qnibus prae caeteris
    lum divitiis lum generie claritate ei bclli peritia
    eminebal Michael Slralegopulus Melissenus, qui et
    ipse cum reliquis in vincula conjiciiur, bonis, qtiae
    poestdebaf, magna ex parle pnblicatig.
    Procreavit imperalor Andronicus filios liosce :
    Micbaelem impcratorom ct Constantimini dcgpolam

    ex Hungarorum regig filia, conjtige priore; ex altera,


    lrene, e Lombardia oriunda atque filia sororis regig
    Hispaniae et nepli marcbionis Moiitisfcfralensis,
    ejusdeiu, qui Tbesgalonicai, ut auleexplicavimus,
    naclug esl ei Thessalorura rex fuil, quando Lalini
    aliquandiu Romanorum tenuerunl proviucias, ex
    hac igitur procreavit Joannem, Tbcodorum, Ucmetrium ei filiaoi Simonidem, quaiu Serviae despota
    siDi junxit malrimonio. Et Joanneg quidem tixoii
    junclug, nullis lamen susceptis liberie decessii.
    Cxlerum Irene imperairix gtudiogissime gua quxdam gequebatur consilia. lnvidiose, ut novcrca,
    fllium nalu maximiitn habuit, ncc unquaro cessavit
    imperatorem mariluin urgero, ul guosfllios imporii.
    consories et parlicipes facerel. Negabat impcraim*
    fieri pogse, u( nionarchia Romanorum ad polyarebiain redigereiur. Iiaque inulta rebug ao verbis
    experia, tanloio, cum spe sua excidissel, iraet
    dolore abrepla Tbeodorum fdium cum gramli
    peciitiia in Longobardog misit el^pairfce suue cous'iluit uiarcbionem. Ibi is e genlcSpinul.inira ducia
    uxore, utriusque sexus liberos generavil.
    5. Imperanie eo, quem diximug, Andronlco,
    ingentes calainitatuin fttictus in Asia conciiali sunt.
    Etenim Turcarum sairapae, in quibus uniis crai
    Olhmanes, foedere conjuncli modo omncs iracius
    ad m.ire uspie pcrvagari cocperant, ac victoria

    CY>

    GEORGIl P I I R A N T Z . E

    <60

    , *
    ' \
    ,
    , -
    . \ ;
    ,* , ,
    , .
    ,
    , ,

    ,
    ,
    , "


    , "
    2 9 , ! / '
    ; ;.
    .
    ' ; '
    , .
    )

    .

    .
    ,
    .
    ; - C
    \


    , ;
    .
    ,
    . (; .

    .
    .

    .
    3 0
    .

    , ' ; ,


    /.
    ' ">,
    , \
    . ^'
    ,
    ,
    , , .

    feroces, per Hellesponium in Cbersonesum Tln aciae


    trajecli, omne malorum sceleruraquc genus ediderunt latrociniisque mullas reglones ita vexaruni,
    arare, n<c serere nec ex. oppidis cgredi per
    iiniim aiinum el metises decem liceret. Accidil
    eodem lempore, ul Lalinus quidain adventrei,
    natione Caielanus, nomine Rogerius. Is, ex inferiore Iberia colleclis copiis el triremibus quatuorimpleiis, libere piralicam faciebat, in qua exercilalissiimig erai. Elenim non soluai naves onerarias aggrediebatur, sed eliam magnag depopulabalur insulas et mare inferum babebat infestum. Q
    Huic igittir duci visum esi, legatione ad imperalorem Andronicum inissa, socieiatem cum eodein
    conlra Turcas pacisci. Legatis ab Andronicoatidiiis,
    ipse Rogerius, cum bellicoso exerciiu duorura
    millium ex occidcnte Gpolim profeclus, magni
    ducis dignilale ab imperalore ornaiur. Paulo po>t
    alius Caielanus supervenil, Pirinccriug Tcuizis
    nomine, Rogerii cognatus. In borum vestimenia,
    donativa el rem frumentariam ubi imperaior snmpluai fecit libcralissiine, brevi tempore hilerjecio,
    in Asiain cum exerciiu irajiciuni ad debellandng
    bosies. Al de bosiibus illi parum sollicit', Romanos gravissime premunt. Quid commemoren),
    quanla quocunque vencrunl, mala ediderinl cl
    scclera? Chrbiianos I U Q I viros tuin fcmiaas niliilo

    niiuusquam mancipia habuerunl; nullius lacrymag


    miserali, gravius, quani ipsi hostes et impii, Rouiauos vexarunl. Videres Cbristianorum infeliciuui
    non soluni bona direpta, sed etiam filias ei uxores
    vitiaias, geneg ei gacerdoies vinctos el flagellatos.
    Quae ut rescivU impcrator, ira contabuit nec consdium reperit, quohis malis rnederetur. Iu T b n ciam ad oppiduio Calliopolira cura copiis iransire
    jussus Rogerius, relicio illic exercitu, cam pancis
    ad salulanduin imperatorem venii. Qua ille usus
    occasione, salellitibus, qui pranslo aderanl, elalim
    mandat, ui Rogerium et comiies ejus oblruncent.
    Quod cuin audisscnl reliqui Laiini, qui eraul
    GjlliopoM, ad defcctionein conversi Rotnanos irucidarunl; deinde oppido probe coiiimuhiso, uiebantureo ut receplaculo flruiissimo, aique, facia
    cuiii Turcis conspiraiione, in aperta lairociuia ac
    mpinas erumpebanu Micbael, cum Tbraciis et
    MaccdonicU copiis contra eos profecius. frustra
    (uroiisdecertavii, imo verocum damno et jactura
    rediit. Mox auicm tllornm duces discordcs facli,
    pariiin in paries iinperatoris, parlim ad Turcas
    concesseruiil: nonnulli cliamlum latrociniis qnas*
    siverunt vicltim, donec poslremo cousumpli perierunt.

    *0 ^ ,

    ,"

    Imperalor Micbacl, coaclo rursus exercilti,


    Cbcrsouesum cuntra Turcas proftciscilur ac g ^1

    CHRONIGON HAJUS. -

    L I B . .

    fC2

    " ', ; > , . '


    .
    , . ,
    ' , ,
    3 1 ^- ,
    , '
    ,


    , ' , . - ,


    ,

    ^ .
    ,

    , ,
    '
    '
    , , <

    , .
    , - , ,
    . , .
    ,
    , .
    , ^
    ,
    .
    ,

    , . ,
    ' ,. '
    . "; - * .
    \ \

    , ' ,
    , 3 2
    , .
    * , - C
    ; veni cladem accipit. Nam repente ab lioslibus circunivenii Komaiii, tabernaculo el omiilbiis opibug
    IM insignibus regiis relictis, in fugam teriuniur.
    J J I I I leriio exercilum comparal, quem ipse non educii, sed pra?flcit Pbilem Pabeologum, prologlraiorig
    honore litm corupicuum. Ts igiitir in Agarenos castiis niotU, postremum eos proelio vicil mullosque
    pirtiin occidil, parlim cepit. Qui reliqui tum erant
    rxiguo nnmero e\ guperglileg, turpiter e Gbersoneso
    Tiracia? ejiciunlnr.

    3 3 ;
    , , ,
    .
    , iirmae vafeludiuis, ut oblalani gibi provinciam reri*
    adoiiuisirare non pogsei. Uaque munug deprecami
    Geragitniig, ntotiachug e Manganio monaslerio,
    suffectus eel, homo canig capillis, sed pravis moribus. Hie cum aliquantisper Eccleaian prefaigeet, sedem volens nolens concessil Isaiae, viro seni ei venerando e monteAibone monacbo,qui forteiuurbe
    aderat.

    Illo tempore lerra motu ingenU contremnit, mullaeque doinus magniflcae ei ganelorum nedes partim
    deslructa? enni, partim ogernnl rimas, alque siatu
    Atbanasius palriarcba, cum aunos quatuor solium
    baud paucaB de columnis deciderunt.
    i*niiiggtt, iradilo libello munus deprecatus, in monasteiium a ge consiructum qnielis causa seccssil. Gum regnanle boc imperatore iriremium numerus admodum auctus essel, opiimalium nonnuHi
    ejug locum subrogaior Joannes Sozopoliianus :
    qui cum uxorem el liberos baberet, illa mortua mo- suaserunl, leroere caeparari ac reQci. Nequidquaui
    nat bicum iudueral pallium. Is igiior, procedenie enim, aiebant, impensas in naves facta propemoduui magis, quain onweg reliqas, aeparium exbauJcmpore, aucius virlule, palriarcbae Cpolilaui bonoriMii asseciitus cst; quo lamen, mnnere aliquandiu rke. Horum ille consilW) obgeeuiiig, triremiiiin cu
    ram abjecii, quaa leinpore procedenfe parlim giiu
    f*inclus, ultro ee abdicavil; el soliutn pairiarcbaJe
    iloni.n occupavii Atbanasias. Temierat is deindo corrumpebanlur fatiscenlea, parllm in mare demergebanlur. Iiaque premenie pogtea necossiiat^^
    annos oclo clavuni Ecclegiae, cum rursus luibav
    cum
    nec gubernaloreg adesgeiH,ei trireuiiinn ^ssci
    qti.edain orirenliir. Iiaque, ul quietis seraper amauea,
    quam
    dixi, eondilio, Homanis itbid coiKsiHuui
    lissiiiitis, iierum bxso cedit, in quem subrogalur
    mulla eaque gravia mala peperit.
    'pho, Gyzici episcopus : qui brevi posl solio palutperator Micbael procreavil iilias daas,Ainara
    Iriarcbali dejeclug, excipllur ab Joanne Glycy, loel
    Tbeodorai, et lilios item duog, Andronicum
    goibeta dromi, qui et ipse uxorem ei liberog babeimperaioreii
    ci Manoelcm dcspotain. Ex big Aabai. Erai i& vir sapienlissiuius, sed ad- oJura in-

    G E O H G U PUUANTZA
    6"4
    \ ' *; ^
    . l
    , , ;
    , ,
    *> \
    ), \ ; (- ,
    \
    , $ \
    .* .
    .



    ,
    ,
    , '
    3 5 ' ^ ^ , , '

    ^, .
    ' ,
    ; .
    . ; ,
    ' .

    , 3 4 , , 5 ,
    ,

    ,, ,
    ,

    . ,
    q> , \

    ,
    , , ;
    ); .
    '
    ,


    . * Q
    ' '
    ,
    ' , , \
    .
    ctiones et conveaia rescinduntur turbaeqoe exciiau(Ironicnm avus imperalor babebai tonge cbarissilur pluriinae.
    niiim, el in regia educari jussil. ls, ubi adolevit,
    6. Illo leuipore intperaloris filios TbeoJorus marnociu ad iniilierem egregie formosam, quae ei erat
    cbio, qui anle roullos annos ia matris sua palriaiu
    in deliciis ei amoribus, comissatum ibal, ac, zelomissus fuerat, ul eupra narravituus, posi hujus obilypia incensus, satulliles gladiis etarcubus armatoff
    lutn ad pairem r e d i i i , relictis dorai liberis et uxore.
    circum a3des merelriculae jubebat excubare. QuaIs, auimo, religione, cullu el lonsu barbae plane Ladam uocleManuel despota.fralrem quaritans, forte
    linus, cum onmi cara-, beniguiiaiis ac munificentiav
    ad sconi aedes devenii. Speculalorescum eum congenere a patre ornaius eesei, Judam illum i m i i a r i
    ftpiciuni nec agnoscunt propter tenebras, amatoel palreai i i n p e r a i u r e m prodere maUii, alque horem qtiempiam jnulieris suspicaii, (ela in eum creslis ejus faclus reliquis vebementior, deposita oinai
    bra conjiciunt el percussum occidunl. Quod ctim
    imucralor Micbael paier Tbessalonic accepissei, ^ erga euni reverenlia, ad juniorem imperatorein,
    fratris fllium, irausiit auxilque rai publicaB lurbas.
    x ira et aegriludiue morbo correplus gravisaimo,
    e ita cessit. Poetquam dies lucius exierunl, avus Tum e o i i n , bellis bis domesticis et r e r u m perturbaiione peiila occasiune, Olbmanes, qui Biibynis
    iiuperator Andronicum ad searcessilum mnltiscum
    iii^perabai, de terra Romanis reliqua parlem baud
    laerymisobjurgat cobortaturque, quemadmodum paexigoam occupavil. Urbem junior imperalor Iioc
    reniee liberos antatisstmos cohortari solent. Ule deiuodo inlravil.Prodilores duo, aher Castelanus, alter
    missus ntbil respondei, eed ira commoius ac meiuens, ue propter neoem iralernain el reliqua juve- Cainaris iiomiae, quibus regio qnaedam urbis prope
    pertam qwam dicunt Adrianopoliunaro cu^todienda
    nilis insolenliae /acinora, quae palrassel, avus imiradita erat, to iroperaloris junioris castra profecii,
    perium sibt abrogatum iu Gonaianiiiium pairuum
    iransferrel, cum quibusdam aequalibus sociisque paciionem cum eodeni composuerum. liaque noclu
    advenieas exercitus in illo loco scalas lnoenibus
    Didymoticbum aufugil, ibique colleclie eopiis beladmovei, por quas noiinulli in urbem Irajecti porlum adversus avum imperaiorein rcovet. Poairemo,
    lam apefiunt. lmperalor, posiquam cum reliquo
    nultis pradiis civiiibus faclis caedibusque, cum eo
    cxercitu iiUus adost, confestim convocalos inilites
    .leui iu paccuj redii. At uiox lcvibus de causis pa-

    6^5

    CIIRONICONMA I U S , L I B . I .

    6C6

    -
    . ; ;
    , )
    .
    , 3 6
    ^ *4<>>
    , ',
    ,', /T<'>*C'

    3 ,
    . *
    tb ,
    ,
    ; ? ^,
    , , , *. , * , '
    . . '
    \ ,
    * > / ;
    , '
    ,
    , ] ^
    I * ;.
    ,
    pac, \
    ,
    . " - ; ^
    ' - < .-

    , \ * ,
    .
    \ - ,
    ;
    . '

    '
    . . 3 8 ^ '
    ,
    ' * .
    \
    \
    ,

    ,
    , \ ^

    severissime veial, ne in impcraiorem avuni vel alium


    quemqnam aul contumeliis utanlur. c Non ettim,
    inquil, ipsi, sed Dcus Imic nobis vieioriam paravit.
    Oifiiiino curas babuil ati sabitem : quanquam avo
    supersiiie urbe el imperio potitus, in modum laironis regno eum expulil. Inftperaveral Andronicus
    iuajor euiu Michaele filto, donec ab Andronico m i nore dcturbaitis est, annos quinque el quadraginla,
    b. e. ad annum a Cbristo nato 1528, ab orbe condito 6836.
    7. Urbem et bnperium junior Andronicu* eo, quo
    diximus, modo adepius atque dominiis et despota
    cum summa reruro omnium poie*iafe factus, avo
    de vila conimode agenda prospexil, Contlanlinum
    autem pa,iruum coinprehensum in carcerem tenebrosuin coajecit, ei Metocbiue magni logolheue,
    qtii quondam monaslerium Chrisli Salvatoris, quod
    Cliorae nominalur, inslauraveral, facullales opesque
    onmespablicavit. Sed mox, imseiicordia commoius,
    ciinctis bene consuluil. Vix ineunie vere collectas
    Homnnoruin copias coulra Orcbanem, Bilbynia?
    aiuerani, ducii, ei Nica?am, urbem BilbyniaB primariam, dtiplici exercitu circumsessam atque in suminum addnctam periculam, liberarc decrevit. Sticcubuit res Romana hoc modo. Postquam advenil
    impcrator cl prseliam conunisit, Romani primum
    eminus jacubmdo, deindedimicando conserla manu,
    a sexta dici bora ad vesperam usquc pratclarc i i

    slremie pugnarant, ut Turcje jam iuclinareniur


    prope et auieras percelleretnr timore. Sed diremplo
    prailio propier ingruentis nocti tenebras, cum imp*rator, levi gagilla in pede vubieratus, Pbilocren , oppiduiiini in proximo aitum, cur.mdi vulneris causa iutrare vellet, nescioquo modo iactnm est,
    ui errure mililum, ejus rei caiisam igtiorantiuin,
    fama exirel, perlerrilum linperatorci fuga salutem
    qnaerere. Iiaque cuncli nullo ordine et inagua conleulione,-a nemiiie preesi, ad fugam incumbuni,
    in fuga propter tenebras invicom conculcantor, ct
    noii pauci laudunlur gfaviter : pars in fossas oppidi
    confuse 8e praecipilanl: alii ad liltus delali scapbas
    inveuiuni, quibuscura nimia muliiiudine gravatis
    multi suinmergnntur. Speculatores Orcbanis, equiles circiier irecenti, animadveraa eorum lumultuaria fuga et periurbalione, clamore dunlaxat eos ineecuii, tabernaculo imperaioris cum omnt apparaiu,
    equis ejus ei preiiosis veatimeniis preter spem potiuuiur el praeclarara reporiant vicloriain ciira puguam. linperaior in oppidulo illo tres dies commoratus, atque cum ingemi iucerore lacrymisque assiduis Roiuauorura conqueetue foriunam, Cpolim
    reverlit. Aiueraa paucie diebei posl Nicaeaiu in oolesatcm suain redegii.
    8. Autuuino ineunie, collectis quotqnoteranl tnromibiis Romanorunx, contra Marlinuiu quemdain,
    Cliii prucuraloreiiiyprufcclus, insulain nullolaborc

    6'7

    GEORGIf PIIRAN1ZE

    68

    -

    5
    , >, , " , ' ]
    : ; .
    , (>

    ,
    . / '
    / .
    , ; .

    ^ . $ , .
    #


    ; - , 4 0 *
    , .
    \
    ,

    ,
    ; /
    , ; ^ >,
    .
    (, ,

    * ; .
    -, , .
    3 9
    ^ /
    ,
    ,

    ,
    ,
    . ,'*
    .
    - ,
    ,
    , , , - ' .
    , '/

    . Q ,
    , ,

    ,
    < .
    , ,
    Amlrottieut, ex Irene Alemaiina uullis suscepu*
    liberis, posi ejus moriem aliam uxorem duxit, nam nomihe, ex qna iilias duas procreavii, quarum
    majoreni Hlio priiicipigMysoruiii nupiumdedil,unde
    finua pax iiUer Mysos et Roinanos coaguieniaia
    Imperanle Andr&aico aliain Nteomedia, Bilbynia?
    esi, alleram postea Orcbanea ameras in mairimo-^
    caput, iulolerabili fame voxala, Orcbani cesail. Coaniitm accepil. Deinde lilius imperalori natus est,
    tra imperatotin Acamanae, jEioloe, Epirolas, UlyJoannes quem cum eub exiunn viise adbuc impuriosquo duxil gibique eas gentes suhjecii, accastelia
    berem nec adaiiuUtraada) rei publicxparein essevi- .
    qi:i:datn eripuil BuJgaris.
    deret, Joannem CanlacuzenuMn, magnuiu domesliPer id teinpus Cuoli hotno aaias est ab imis padibns ad umbilicum coucreius, inde diacretus circa D cum, cujus magna tuna apudiroperaiorem auctorius
    eral, ei lutorem reliquit ei imperit dcsignavH adbumeros, petlus ei spinam dorsi, pra?d;lusduobus
    minislratorem, doacr Joanues fllius juslam a?iaiem
    capitibusei ntambtis qtiainor. Obiil intra dies paucos.
    atligisset,
    ejugdemque filiain jussiladolescenli jungi
    Eideitf teitiportiex lialia Gpolim momcbiis q u i itiatriiitonia. Eral Andronteus ore suavi, ingenio nddain Galaber, Barlamus nonriuf, veuit, qui in iis,
    l i , blaadis moribas, animo erga omnes miserioordi.
    (|H:P Laiini novarimt, explicaitdis defeadendisque
    Oderal lioiniuum slipaatiuai lurbam ; vcnalidnis
    exircifa'iis *t eximiut esse sibi videbalur, aique
    amanlissimus cral. Qua de cauaa alebal canee amlumtn illud Tbaboris ruoniig crealuui eese dicebat.
    Quicum omnes ad dispulaiidtim provocarei, impe- plius niille el qiiadringenlos, ave sive accipitres spra mille ; quos qiiicurarcnt, propemodum toiideni
    rator id negotium veaerabili Gregorio Palaiuae, Thegfiuincrabaniiir. Obiit anno 6849 ; vixit anuos qaitiealouicengain eoclesiam lutn moderanti, dedii. Gum
    que el quadragmta, e quibus viginli amios imperavit.
    din dirpiitaggenl, capliogas Calabri nugas P.damas
    9. Moriuo Aiulrouko, Ganlucuzenus, rerum omvehu apanearum lelas diectissit. Joanm Cbryeolorae,
    nium summa potestale eladniHiisiraiioae regniauceadeni seutiettti ei dtcendi ac dispuiandi eimiliter
    lus, siatim imperiuin capessit imperalorque proclap^riio, idem acciilil.

    occupavil, ipsumqud Martinum captum in viaculU


    Byzaniium misil. Dcinde Pbocaeenses Laliuosclasse
    adorlus, nbsiduin loco eoruui liliis acceptU, vectigtles frcit.

    603

    CHhONICOS MAJUS. -

    LIB. I .

    ; ' 4 1 - *> \ ^ ;
    . , .
    > \
    ;
    . *; ;
    ; ;
    . ,
    ; . ;
    ;
    , ' ; ;
    ;
    . \
    ; ; ; ; . ;
    )0 ;
    \ ; . ;
    ,
    ; ; , ,
    '. *
    , *
    , ^ XejJ-Jo .
    ; .
    , '
    ,
    -./ - ,
    ,
    ."
    ; ; -

    * ;
    ,
    \ )
    ,

    ; 4 3 ^, , - , fj ;
    . ; - , ;
    , 4 2 ,
    ;
    . " ;
    , ; - ; , ,
    , - , < ,
    malur, ac conjugcm uidominam coronatet filio natu
    oamlum imptoral, sororeilli matrimoriium oblala.
    niaximo calceos purpureos imperlii, minorem de- Orcbanes, eam cou<)iiiouein, propter aifiuitaiemmaspoiam Sparue declaral, omtie imperluro potesta- ximc, cupide amplexus, caslfdli, qnae iu TbraHam
    temque sihi et Hliis suis comparare nisus. Iinperatrajectus occupaverat, iinperatori Joanni, irairi
    lorein Joannem, generum, nihil curat. Hic cum uxoris, donavit. Detude Jo.mncs, in<-lrtictus ab
    adullus imperium ut baercs germanns el legilimus eodem rebus omnibMs , quibtis cgeret, vi Cpoliiii
    c manibtis soccri recipere cuptirel, recusabal ille, adorlas, Cantacuzenum socenmi impcrio deitirbavil
    sibi ac fliiis possessionem ejus Uieri sludens.
    el paierniun regnnra recuperavil. Cainactizeiius fu
    Mul a ccrtamiua ac bella domestica ex bis dis- ga se in Serviam ad generum, ejus rlgionis principcin, recepit, ibique quieie agebat, inetiiens sibi ab
    siiliis orta suul, unde magna calainiias, pernicies,
    Orcbane, alqde lempus exspcolabat opporlunum,
    lamcula fieinsque iu miseros cives rcdiindarunt.
    Or(banes,ium faciillatem naclus etoccasioncin, quae que, si posset, efficeret, ut in mamis stias impcrium
    iloinanis adbncin Biibynia Iribularia erant, in po- rediret. Itaque audilo, Qrcbanem obitfsc iiliumqtie
    lestatem suam redegil, ac rursns in Cbersonesum jy J Auiuralem suscepisse imperiuin, c Servis et
    Bulgaris exercitum parat, adversus Joannem gcncThracia irajeclus, oppida uonnulla el casiella expugnavii.'Cusierum e proceribus opiimalibusque ac rnm profeclurus. lmperaior, re coraporla, legalnin
    ad eocerurr cum eplstola inisil in buncscnsum conplebe alii Palaeologum, ui successorem ei bxredem
    i uperii legiiinuim, imperatorem esse volebanl eum- ecripta :
    {[). c Saepenumero cogilanli inibi niiitim visinn
    que adjiivabanl susleniabanique, alii, qui conlraria
    csi, quomodo con.scientia, prudentia ei scncctus
    seniirent, diclilabant, quae imperalor Micbael, illius
    non admonuerint, ut landem de iuorie tua cogiiaabavus, iuJoanneni L^scarim fecisset, cimi eum oculionciu suscipcres, et judicis illius, qui nulliue holis cum iinperioprivaret, eorum minc pcenaRabneminis respicil personam, pcrpenderes judichini, in
    poteiriejusaliis bicre; el qua mensura inajores ejus
    quoomues nudi ei manifesli sisleinur, et soorum
    aliis niensi fuissent ^eripuissenlque imperium, eaqiiiaqne facinorum et operum accipiel merccdem.
    dem illi nuuc inetitndum esse. Palalologus, consil i i inops et rebus suis diflj.sus, riinialiud quod face- Oporiebal enim le, boininem, ui lu quidem gloriari
    sotes, cordalum el rerum Osu Crliuin ei in sacris
    ret non baberet, ad Orcbanem Turcarum ameram
    liltcris apprime versatumet ad omnia Inbiletn a l coufitglt, cjMsquc opera ad paiennim regnum vindi U S

    '

    7 1

    GEORGII PURAN7Z.-E

    672

    e : ; '.
    ' /., .
    ;, ;

    \ ,
    ,

    ^
    ; ; ; ;
    ' .
    ;^\


    , ' \
    ; . ;
    ,
    &= \
    ,

    > ; . ,
    ; ^^
    ; , ; .

    4 5
    ,
    ,

    , > . .

    '.
    ;
    ; , 4 4
    \ , , '
    , 2 .
    ;
    , ,




    , ** ' ,
    .
    . ;


    />,
    , ;

    .
    ^ ,

    . re, quotiiodo miscnim me et infelicem in nianus
    tuas
    iradiderii atque aflGnitatc noa eiiain post ipsfus
    illud essoi, qmd a me petores, quidve legibu.%
    obiiuni coiijunctosesse volueril,ei omneiumimperii,
    uinreet insiituiis tto nanorum libi couvenirei, qui
    tum mei rcgcndi cusiodiendique arbitrium libi uui
    we IIU.MC qiiidcmranias turbas ac pugnas caedesque
    commiserit.At tu nou vertitn omnium custodem, sed
    rivilcs otscmiulcs popularium el Chrietianorum
    liipuui el furcm et lalroncni te prabuisli nec laleai
    fralrum, summa* deniqne subjjeclorum o m n i u m miseiias exciiaic cessas. Per misericordiaro Dei cle- ' te pr*beiidi moduin facis, aut quidquam praUermiitis, quo, si possis, iuc, regui basredem atque succi^aiiieniissiiui le obsecro, ut bumiles, miseros ei iufesorem et quatuor iaiperalorum progenit-m, hnperio
    lircs Cbristianos a malis el infonuniis aliquantum
    exutum,
    ad piivatam vitam dctrudas , teex privaio
    rcspirare et quiescere paiiaris. In Asia quidcra, ul
    facias imperaioremJEgo vcro injuriam, quani milii
    u o s i i , deicslabilis ista pestia et bellua, Oibmanica
    cl anle intulisli el infers etiaui niinc, leqne ipsuiu,
    gens, ouines pessumdedil, perdtdit, delevit. Uirosinae potenti con.i\w\ lum qui effujgcrunl illas calamilatum lempe- [) omiiium turbarditi auciorcm,
    iiiiuo,
    el
    quod
    Deo
    piaciimti
    csi
    flal.

    slales, lum qiii bic remanserunt, siiiauius,- quoeso,


    i K Acceptis perleciisque bis liiieris, Ganlacuauiinam rccipcre. Quodsi de gontibus, quae lege cazcnus, nulla roligione taclus, niliil imilavit inentem,
    m u , sanclu* Bavid, dissipentur, qu;e bella cxgrd bellum adornarc coulinemcr pergebai, eliam
    ciirnt, praraitfr : qnauto rigidius judicium nosnr.aaiDcram opem sibi laturuai csse confisus. Imperalor
    ncl, quos Gbrislus, Dcus nosicr, iufluita commotus
    J(aniies, cuai cxercitum Caulacuzeui soceri instruntiscricordia, sanguiiie suo redemii, ci lege mandaclum esse ct aiversu. se proiicisci cognovisse.f,
    lisi|iie tlonavit, quibus pacein caritaieiuque miiluatn
    ncc copias baberel, quibus illis resisleret, ad Amuimperat ul summuni ac prajcipuum discipulorum
    rateui ameram niisk, qui. utse adjuvarei, eum
    stiorum insignc ? lioc nec te fugit , ucc ignatum
    invitarenl. ls, ut erat versutus etcallideoceslcuiquam. Accedit, quod pater meus imperator,
    culiabai animi consilia, legaiioncm cupidcet lacias
    perpcluacnbndus memoria, exobscuro le ad magni
    excepil, ac duodecim millibus ad subsidium Jomunerie ampliludincin evcxil, adeoque hnporalorii
    anni ferendmn prxmissis, ipsc ileiude cum magno
    nominis claritale morti j-im vicimis te li<iestavii.
    cxercuu Abydo iu Tbraciain irajocil, specic, ui
    HcnVmi ccfcigitwr, q u o fnerilcrga teanimo I air.oq u e i d o i M M i m , tm foiigiiKjuo

    tempore

    intellcxisge,

    C7i
    67!
    '
    CIIROSICON AJUS. L I B I .
    %f ^ , ? i ;
    , *
    , ,
    :
    , ,
    4 7 ,
    . -
    .
    \

    , \ 46*1")"
    . , } , ,
    , \
    \

    , ,
    ), ; ,
    .
    ,
    , ^
    -

    , '
    3I .
    ,

    . /,
    } 6
    ,
    ; ;
    xa\ . "

    , - -
    , ;
    ^. , , , ' x t ?
    ^ , ' .

    ,
    \ ,
    , ,
    , \
    . \ ^ , , 4 8 **
    * " \
    ' .
    t

    qtmad viverent, amicilinm fecit, intcrposilis utrinhnpernlorem adjuvaret, revera, u i , si faveret o c a qn* gacramenlis, quibus se frcdus et amicitinm
    gio, quemadmodum favit, oppidig et regionibus in
    ciillnros ei invicem gibi auxilialuroa esse spoponEuropa acquirendig regni sui fines prolatarel.Xauderunt.
    lacuzentig cnm Serviis ac Bulgari* conira Pala?ologum profoclus, cum amcrae dolum animadvertisIlabuit imperaior Joannes bosce filios : Andro.
    sct ncc quidquam eflecisset, fortuna* diftisiis,
    uicum degpoiam, Manuelem imperaiorem, Tbeodomonachum induft ac pro Joaune Joasapbi nomen
    rum Porphyrogeniium ei Michaelem d<>spotam :
    adscivic, rerum poliuig, donec a genero bello de- qttorum nalii maximum Andronicum, ut harrde:ii
    \ictus et rcgnoexuius est, annos sexet menscs sepimperii, in nrbe cssft, Micbacichi imperatorem guicni. Jam cuiii Amurates, occnsioneni opporhmam
    bernare et adndnigtrare Thessalonican voluil, Tiionaciu9,lanlo cum exercitu inThracia paraius instruodorum Porphyrogenilum post mortuum Caniacnciusqoe adesset, et res Romanas proptcr lurbas et
    zeni filiuiri Spariam cura imperio misit. Tliessalolndia civilia summopere aflliclas esse videret, opibut I nicam Manuel ingreseus cum magislralibug ec
    ojus non jam poleral resisli ; ac tum priiiiuin in
    primoribug civilatig Serrarum pncem amicitiamqiie
    Europa Oibmanidanun genus in Tracias princip^s
    Grmavil. Itaqtie bi consilium iniernnt, Turcas pra>
    itupetiini fecil, alqne Amurates Calliopolim cepit
    sidiariog, qui arcem lenebant, inierficiendi urbemaliaque non pauca loca, oppida ct castella luro
    que dcdendi Manueli. laiuil boc consilinm
    Rouranorum, luniaUonunChrislianoruin principum,
    aineraro, qui Carali-pagiam riim magnig copiis ad^
    gicuti inox in vila ejus exponemus. Etenim iransvcrsns Thessalonicani et Manuelem misit, ac, nisi
    ierant quidetn, ut supra docuinius, etiam alias in
    rapia urbe et vincto Manuelc, eum redire fetuif.
    Europam Turca?, in Chersonesuro Tbracia?, nec
    Hac -comperta, Manuel dominug, cum tanto
    tamen consislere potueranl, aut l o l loca, oppida,' exercitui non posse se resislere inlelligeret, meln
    castella, qtiol lum ceperunt, exptignare, qtioniain
    ac limore percellitur,alque insciug, qaid aliud agat,
    nunc justo bcllo devicli repcllebanlur, nnnc lairofuga galulem quapril el Byzanlium ad imperatorem
    num inslar irajecti reCugiebant, Deinde Amurales^
    ci paireni reverii decernii. At ille, aroeram veriius
    eiiain Adrianopoli e i luagna parte Macedoniae, Bulrecipcrc euiu jioluit, ei iratuni se e>ge ostendena
    gariac ci Servia politus, posiremo cuin impuraiorc,
    adeoque vcbemciUer minaius. Sperans jam Mat

    6~6
    ( 5
    GEOROII HRAXTZ.E
    = -.civ . . \
    .
    .
    ; ; ,
    / '

    -,
    . > ,
    ,
    ;
    .
    ,
    , \
    ,
    /
    . ;

    ,
    . * ^

    ;
    *, \ |
    , ,
    , ,

    - . - ^ .'
    * ,
    ,
    .
    , 6/
    '. ,
    .
    5 0
    ^
    , , ,
    ;
    \ . ;
    ,

    ,


    4 9 ,

    .
    . \
    ,

    , ;

    ,

    ,
    , ofc . ; ; \ , ; ;,
    3

    nuol, Lesbi principibus rcceptum seiri, ad bos se


    coiiferi. A l nec bi palani eum videre el recipere ausi
    sunl, nietu amerae, ul sibi ea res periculo neesset.
    liaquecum, bac quoque spe dejeclus, neminem se
    receplurum esse inlelligerei, Prusam ullro abetindi
    ct anicr convcniendi alqueabeo veniam peicndi
    consilium ccpit. In ejus conspectum admissus, qua?
    iinprudens palrasset, coufiletur. Impius iste bon.o
    callidus, cum demUsionem animi videre, qua sua
    sponte Mamiel se adisset, magna eum benevolenlia
    amplexus el osculalus ac suimno gaudio pcrfusns
    cst. Diebus aliqtiol in epulis, compotatioiiibus, obleclaliouibiis, colloquiis consumpiis, aineras ei
    deneflcia iribuit el viclum eregia prabuii el abiluriim ita allocuitis est : c Sic debinc, vir nobilissiie, inquit, libi persuadeto: propler obcdicnliam,
    quam pricsiiiisii, ui adires me et coranfme eiDeo,
    qtft arcaua bo./tiitum ottinia perspicii, peccala tua
    conftlererc, le noti secus, ac fiHum, mibi cbarutn
    cssc ecito. Iiaqtie nunc jam cave, HC quid sitntle in
    poslerum agas, quando magnae indcltirba? orienlur.
    JNoslieniin, amicos ct fralres nos csse, nec fas rst,
    xerceri iuler nos dlscordiam pugnasque, sed
    aimcitiatn polius el benevolenliam coli.' Atque es
    tu adolesiens prudens et gencrosus c l ad omnia
    idoiieus el dicendi agfndique peritus. Quare quicte
    cua adiiiinistra, alieua ne concupiscc. Qoo Isi pecu-

    nia? iuopia labores vel alio egeas auxilio, semper


    paralus ero ad sludiose gralificandum libi, quod
    rogaveris. > Haec el alia multa posiquam sermonibus agharunt, ameras Manuelem liberalissime doiialum dimisit, datis ad imperalorem, pairem ejus,
    lilierts, quibus illum horlabatur, ut sua causafiiium boidgne reciperet el amarei, eique, quce inprudeus deliquisset, fgnoscerel. Dciude Amuraies
    in Europam trajecius, Adrianopolim proOcisciiur,
    llungaros bello domUurus. Monnullos auleiu de satrapis suis in Asia defecisse cum audisset, r t l i c i o
    Hlo apparalu, cum Joanne imperalore. ut amico^ei
    socio, ad eos compescendos curo exerciiu rtveriit.
    Gomilabalur pairein Manuel doininus.
    12. Hi cuni discedereat, adversus salrapas in
    Asia sediliosos profec*.uri,aineras Mosem Tzelepetu
    filium reliquit, qui iitlerim oinuia EuropaB ioca sibi
    vecligalia in officio conliuerel, iinperator Audronico dcspoia?, Tiiio naiu iuaximo^ rein Romanam
    aduiiuisirandam tiadidii commisilque. AdolesceiUee
    rrgia? poleslaiis vicarii, bac usi opponunilale, aniiciiiam anlissiinam c o n j u D g u n i , crebro in colloquium veiiiuut laudemque sacrameuio se obslringunl, m ab illo iude lempore alter alleri quasi
    fr.tier sil cl in oiiiui re socius. Deiude a pairibu
    drlii iunt, atque provinciaa el urbes obcuiilee, qua,'
    ipaoiuin volun;aii iiuu obbequebaniur, scd debilam

    6 7

    CIIRONICON MAJUS. -

    LIB. .

    ( 8

    , ,
    , - ,

    \ ::.
    '
    . : -
    ^ \
    ; , ,
    . ^ , - ' ,
    * .
    61 > -, \
    '
    .


    '
    , ,
    .
    5 1 * ,
    . ' ^

    ' ,
    '
    , \ -^ ^^
    .
    ,
    , ;
    ,

    ,
    ,

    ' .
    ,
    ' . \
    5 8
    ^
    , ;
    . ,
    \

    ,
    '-
    . ^ . ;

    x f t

    palribug fiJoni servabant, diriplunl inque servitulem


    retligunt. Hoc ubi in Asia Amuraleg el imperator
    compcrerc, dolore ei iracundia exarserunt ; et
    ameras quidem aticluriote el consilio huperalons
    illos descivisse suspicalus, ei iraius gignificalum
    i m l l i l : viderel, quo modo Aodronicum Gliuin puniret el sic fidem gibi facerel, non esse se igiiug consilii auctorem. Sin aliter faxil, et ipsum ei doinum
    ejus el lotum Romanum iinperiumexpcrturum, quo
    ea res evaderet. lunperalor respondet et gravi affirm.a gacraaicnto, facti ignarum et inscium ge egae;
    aique fllium, si in inauu baberel, quominus puniret,milla se migericordia commolum i r i . Rebus in D
    Asia composilis pacatisque, in Europam trajectt,
    exerciium confeatim iuglruclum contra filtos sediliosog niiserunl. Commiggo bello, adolesceiuiutn
    militcs, pecunia el blandiiiig ab aroera corrapli,
    insidiose eogdem deeeruerunt et profugos in cagiel*
    lo quodam Didymoiicbi comprebenderuni pairi
    bugque doao obluleruot. Amerag flliuin gialim
    decolJari juggit, atque ejusdem metu imperalor
    faccre non potufi, quin guum flliuni Andruniciim
    despoiam oculig privarelet lurribus, quac Ademantdes dicuntur, juxta Blacbernag giiig, incbidcrel.
    Eranl alii prauerea decepli, iliuairiuui ac nobilium
    lam Cbristianorum quaai Turcarum filii iliig a?qualcgqui et ipgt capti anierae tradili sunl. Eorura '

    palres C I I I D lacrymig agtantes sinnn quisqiin filinm


    manu gna inltrficere jtibeulur ; qui impqrio uou
    parueruni, cum iiliis colligaii, in prajieiflueulcm
    fluvium gunl deniersi. Adeo inhumanum crudeiemqu<; se pra>atitil Amurate*, alioquin in ivgenda ro
    publica laiidatug. AHquanto p<>si nonntiili speci.ii
    ei nobilea Cbrisiiani aique Agareni Amuialom i o gaveruiil, ut lilierig JoaAni imperalori guaderet
    Androtiiciim despotam e vinrulis liberarei: ucc
    noo satisfacluui est illorura voluulaii.

    Rebug iia constitulis, tmperalor, cum Romanum


    intperium omni modo vilescere ei angusuim redigi et ia dies aiagig ruere in pernicieui, comr
    Turcarum regnuni ad summuro crescere fagiigimn aniinadverlcret, comparalig
    aliquoi trircinibug, in llaliam vela iecit, ab ejng lerroe principrbus, ne Romauonim imperium proraug evenerctur,
    peiilurug auxilia. Comndsii rargug, dom rediret,
    Andronico degpotae urbia el huperii procuratroitem.
    ln lialiaui delalug, primum Yenelorum florenlem
    urbem adiit, el honorifice quideo) a toio senaiu
    exeepius est, ged de sulwidiis frugira verba fecit
    elplauenon audiebatur. Indead Carolum, Francoruni regem, profecios, ne ibi quidem quidquani
    oblinuil, quoniam principt:g inier se di sidebani
    ac iaciionibug bellisque eranl dislracli. Iiaqtio nibil aliud, quam grandi pecuuia iuulilitcr abi>umpu

    673

    C E o n c i i PHRANTZ/E

    f8J

    t ^ &; . ;

    . \
    \ . , , 5 4 6 ^


    ' - .
    , - ,
    , \ 5 3 % ^ *3 *>. ;$
    .
    XOJ

    \ 6
    , /., .
    , ;

    .
    ,

    )
    & ^
    , *)3,
    :,
    ,

    >$ ,

    ,
    , '
    ' I .

    \

    , , .
    ,
    '
    . -
    ,
    . ; ;
    ~.

    , c
    ,
    ^ 5 5 |.
    . Q ' , ;

    ; ;
    , ;

    et grari conlracio sere nlieno proptef sumptuuui in


    lialia iiiagnitudinom, Venetiae revcrstw, faselo
    inisso, Andronico fllio liileris mandavit, ut pecuntain mittendam curareC, qua scs alienum quod
    contraxiseet, solverei et in reditu stmtpluni facerel.
    A l iile, perpeluo imperii amore flagratis atque maiiu id teneiie, nibil curabal, quod niandaral pater,
    sed ejtis jussa inaqua. ul quispiam dixerit, scripta
    exisiimabai. At Tbessalontcae iilius ininor Manael,
    re coiwperla, strenire ac sludiose auri argenlique
    qiuntum polerat conquisivii, paralisque triremibus,
    in lialiain ad palrem cursuiii telendii. RevAremer
    eum aalulavil, maita* pedesque ejus osculaius, ac
    pecunia, crodiloribus quae debebalur, numeraia,
    cum eodem Cpolim rediii. Propter banc causam et
    pietatem Manittl a palre ct imiverso scnatu non
    ifiinue diligebaiur, qtiam iisdem cxosus erat Androiiicns: unde, rejeclo Andronico, Matiuel a palre et
    enaiu imperator dcsignatas, in arbe manere jubclur, el purpureis ornalur calceameniis atque ab
    omnibus baboiur baeres imperii. Conira eacue isie
    Andronicus ira invuliaque insanire et injuriaro sibi
    illatam , clamare, conlemplum aeerbe ferre, atque
    dictitare, e legibu*, instilutis et moribus Routanoriim sibi ac fllio suo, ut primogenitis, itnperium
    deberi; a patre imperalorc Manuelem, IIMM miuor

    rem, sibi pr33ferri et designari snccessorem, pertinaciler in sentcntia persiabat, nequc ce^sabat occasionein ac viam meditari, qua imperium sibi cl
    Joanni filio vindicarei.
    13. Amurale amera morton, filias ejns Bajazcies
    Aleuiorcs regnum susccpit. Jam Andronicos caecas
    ille, occasionem, u l sibi videbaiur, opporlnnani
    itactus, qua voii compos fieret, com amicis quibusdam et conjugis propinquis et Marco sorero,
    qui eriam tum parfem Bulgarias tenebat, re delibcraia, una cum Joanne filio ad Bajazeiem confugit,
    eumque rogavit, nt se adjuvarel ad recuperandmn
    impcrium, quod ex lcgibus el cfonsueludine Roinanortiin bairedilale ad ipso periineret, ut primogenilos, a patre auieni et avo per summam injuriam
    Manueii, minori nalu, destinarclur. Proiuiserum
    praeierea, aroerae sequotannis auri et argenii ceutenaria mulla pen&nros esse ei in urbe jura qnapdaro praecipua ^conceasuros. Ille gaudio exstdtabat,
    ciiin corum discordiam viderel liiesque, ni ei
    vulgare proverbium: t Exsiliebal lupus, ubi v i
    vemiexcilari polvercm vidit. c Opporttina, inqtiii,
    mibi ista rce est, > aique laele eorum voiuntaili
    obeecums, equiiam millia sex et peditum quaiuor
    \\$ concessii, quibusciim advcrsus urbem pioficiscuniur. Cuin cx imprnviso nocm prope urbeni adve-

    6&1

    CHRONICON M A J U S . -

    LlB.T.

    . - ,
    ,

    .

    * *
    \
    # *
    *

    *i& ^

    \
    {> * )*
    . > . '
    .
    ! *

    ,
    .

    ,
    ,



    /.
    '. *fiv
    ^
    ,
    . -


    '.
    ,
    5 7 * ) to4

    $ < *> .
    .
    & 5 6
    #

    ; , *
    ;

    , *
    , ' .
    . Q

    *
    0

    , 0 -

    .
    ,

    nissent, in palaiio Peges impetatorem cuin Mauuete


    et consiliis lum oplimalum, lum ptebeiorum explo*
    fllio reperiunt ; comprebensos in domutn quandam
    randis cognosceret, uirum e fratribus Romaui
    concludunl et diligendssime cuelodiri jubent. Hoc
    imperatorem sibi exoptarent. Legaius postqiiant
    taodo Ai.dronicas dcspota cum Joanne filio urbe
    advenit, civium animis seaientiisque dcculte explo*
    potitu. imperium annos duos et menses sex leraiia intellexit, lantum non omdes mtiUia de causis
    touil. Joamiem iilium imperatorem detilarare ssepe
    cupere, ui imperarel Ifanuel. Ameras/oraiiibus sibi
    cogiiabat, sed non pdterat propier palrem adbuc
    raauniialia, etalim illie exefrcitum eXpedlil* quocutu
    superstilem. Suadebai saepe aineras, occidendos et ByzaniiUro veneruni; culttque Andronioua despola
    e medio tollendoa eo esse, si quieie lenere impeet fllins ejus, quid agareitl quove pacto se tueren^
    rium veilet: ai prudenter ille nolebat parricidii et
    lur, nesciteni} Manael cum imperatore patre mrbe et
    fralricidii crimino se conlaminare. Ilaque accidit*
    Imperio potitus, protinus ejusdem [ussu a palriarl i l quodam dle capiivi principes, Bulgaris cusiodi- *cba in templo aposiolorum diademate imparaiorid
    bus decepiis, e carcere aufugereni. in Asiam tra- D ornatus est. Regnavit caeterum Joannes post puleuiil
    jecti, hi quoque Bajazelem aineram adierunl. Ibi
    iiiiperio socerum, donec solium et imperium Ma^
    imperaior pater aflinilaiein Orchauis, avi Rajaze- nueli filio dedii eumqiie coroaari iihperaidfem jug
    tis, c l cjusdeiii palris, Amuralis, amiciliam com- 8ii, ad aniium 6890. Aodronico dcspot e pactioiie
    memorabat mooebalque, qnam iniquum essel nec
    Theesalonicini babiiandam dedit; alque ita uui
    tilla iege permissum, parentee islo modo a llberis
    versa res Roniana pacaia esi.
    baberi; Manuel imperator lribuiun> majue, quam
    Cum Bajazeles amefaa in Macedonid ph>pe Sefcras
    fraier, se illi penstirum esea pollicebatur* inque
    urbem aliqnando commorarelar, imperaior Manut
    primis pronriltebat, qaotannis verna lenipestale
    gecuuduin pactt convenlaque, qux feceranl, eju>paraium se fore ad comilandura eum CIIIU pediluui
    qne fraier Tbeodorus el Coiisuntinu Dragaseg cl
    equiiumqiie duodccim millibus, quocunque ameras
    Slephanus, ServiaB despola, praesio fuerunt. A d w
    volnissel; poslremo euadebat, ut cosdem uicrque
    nit eliam e Peloponueso Paulus Mamonaa, <|tiij
    amtcos vel inimicos baberet. Horum fidem jurojncum ejus patcr diu gubemassel Moneiiibagiaiu,
    rando sfabiliunt. Ux.c ctim ameras andisset, legaipse qnoqiic eam provinciain jussu iniperaloris arcotirm e regia Cpolim tnisit, qui animis, vuluiilaiibiis
    pcrat, sed, liuiurniiaie posse^sionis occasioaoi^
    PATROL. GR,

    CLVI

    GEORGII PHRANTZ^

    683

    , ,
    ,
    . ,
    - 0
    . ;
    ,
    ,

    ' ,

    , \
    ,

    \ .
    ,
    $.
    . *
    , ,
    c ,
    , 5 9 ! .
    ; ,
    ,
    ,

    , 5 8
    ^

    . , *
    ,

    ; ,
    , , .

    {\
    , ,
    , , ,
    .
    .

    ,
    \
    - , ^
    , . $ , ,
    ,
    ,

    naclue idonearo, urbem sibi ut propriam vindicarat. le igitur fratrem iniperaloris apud arocram
    criminabatur, quod Monembasiara violenler sibi
    eripuisset, indeque 86 cum conluraella, dedecore
    et iufamia expulisset. Eral autem Mamonas hic
    amera dodam notus: ande ie indignabundus i m peratorem iia increpat: c Num vobis satis non est
    pace frui, eed isto modo meos habere subjectos
    audetis? Equidem per Deum juro tibi, posse mc,
    talia qoi aodeanl, panire. \ Alia prseterea aspera
    verba adversus iniperatorem et reliquos principes
    Cbrisltemos, de quibus dixiraus, jaciavii: quibuf
    Hli aliquamdio affliclt, mox occasionem idoneam,el D
    rausam epecioeam quaesivenint, qua promissa,
    pacia et officla, quibue amerac ee obstrinxeranr,
    eflugerent. liaque jfcostquain pactionibus cl diris sa< eramentts clam te invicem devm*erunt, u i con' aeoslonera el concordiam servarenl usqroe ad moriem, quo flrmiua ea&et bujus foederis vinculum,
    atatneronl, ut imperaior Manael Gonetaniiiii Dragasis filiam roalrimonio legilimo eibi Jungeret.
    14. Cuia Bajateies ameras multa Bulgariae loca
    cepisset et in polestatero suam redegisset, Sigisinundus, Germaniae rex, de ea re certior faclus,
    leaaio ad eura mieso, aequum esse negavii, cum
    *$ amici, ameram manwa injicere Bulgariae

    qnae jure ad sui regni provincias periineret. H.ic


    dicenli lcgato Bajazetea nibil respondit, sed luariii
    apprehenso domum amplam oslendii, omai armoruro genere, rhompbaeie gladiisque beae disposltis ei adornatis, refertam. Tum legatum allocuUs:
    c Haec, ioquil. regi, doniino tuo, renontia: jus
    meum, quod in JBulgaria exerceo, baec esse arma
    apparaiusque , quos vidisti. > Sigismundus rex
    bsec cum audisset a legaio, ex eo nuulio ei arroganlia amerae gravem dolorem percepit; et confesliin magiro exercitu mercenario coaclo ei sms
    ipsius copiis inslructis aliisque mullis prmeipibus
    auxilio vocalis, sine ulla mercede vel viclu, pneclarum hunc el generosi aaimi spirilusque pleaum
    exercilum educii, qui omnia Turcarum casiella capit, subjicil, diripit, evertit, donec Nicopoliui
    pervcnium esl, velul silvam invadens flamma. Tuwi
    Sigismuudus rex eliam aliuode ttajazeitm bedo
    laceisere cupiens, clam ad imperaiorem Mannl< m
    ei reliquos principcs, quos supra commcmoravi,
    legalom misit, u l prompti i parali csaeni ail
    liostera hunc Gdei fundilus, si poeseni, delen lnn.
    Illi talein occasionem, ut sitiens lerra aquam e
    coelo, exspeciantes, legaium Isetabandi exceperuni
    et bellum ipsi quoque occtdie parabani. Inierim
    Bajazeles, Sigismundi regis advenlu coraperio, in
    yarias cogilaliones metumqae incidii^
    copiis

    6 5

    CIIRONICON MAJUS. - . I .

    686

    , . , \ \
    , ^ ' ,
    ,
    .
    , *
    6 1 '.
    . ;
    . ,
    ,
    , 4 '.
    | ( ,
    \
    ,
    .
    ),
    \ ,
    <
    QO

    , , , *
    ,
    ,
    , .
    ,

    , ,
    ,
    , , $
    ,
    , ' . ; 0
    ,
    ) . .


    . ) ',

    , " ,
    . *0
    ? ,

    t p a i

    ,
    ,
    ' , , '
    ,

    ,
    & , - Q * ,
    , 6<
    \ 6 2 .
    * , - ,

    siiis prompie ei slrenne coaclie ac toeae instmciis,


    adversus bostee proflciscebaiar. Cum sibi propinqui essent exercilug, GermaoS t t Galli pugnam
    primi civcrunt, et congresau facio. impradentia
    ree Gbristiana Ubefaclaia ei exercitue nrivereue
    dissipatus esi. Fugiebant sine retpeciu, | t in fuga
    a Turcis multi occidebantur aol capiebantur, non
    obscure solum et gregariaj muliitudiri?, eed eliara
    ex ipsis claris el honoratig nobilibtisque principibus,
    iu quibus dux Burgundiae, comes Aversas ei magiuis archilriciiiiue regis Francorem aliique baud
    pauci clari el illutlres viri fuerunl. Quin aegre
    rex ipse Sigtsmundus cum magisiro frairuai Rbodiensium crucem gesiante, inventa parvula cyinba,
    Isiruni irajecit saluteroque expediit. Ameras omnibus eorum sarcinis polilus lamque admirabilein
    victoriam preter upinibnem conseculus, gloria el
    taHilia redundabal, cumque imperalnrem Manuelem
    ei caeieros principes, de quibus diximus, conventie
    qitae fecerani, u l %t sequerenlur, non iteiisse
    viderct, alque cuncla audivisset, quae illi oiunes
    adversus se moliebantur, grave belluaj imperatori
    ihdixit, ei anno muadi 6900 terra marique obsidioue urbi admola, diu eam omai modo oppugnava.
    15. Ea tempeaiale Joannes, Andronici despoue

    filius ei imperatorie Manuelis ex fratre nepos, oV


    quo saepe verba fecimas, e longo inde tenipoie
    apud atneram aesiduus, a q*o vicluin babebat largum, qoein sequebatur comuabaturqoe quacuoque,
    et cui semper in familiarissimie et intimia erai,
    posiquam apud ameram a quibuedain ee accusari
    sensii, qui eum Bajazeii non beue velle, eed struert insidias dicebant: id enim aiei faceret, aiebanf, urbem et iinperatorem, patruum ejtie, in
    officio fulurum fuisse el servitio: h c igilar ct qua?
    alia de eo ctrcamferebantur poalquam audivit,
    propter acre et pnecepe Bajaieiie iageuiuai vhasuae tiuiens, nocte quadam aufugit et recepii ge ad
    pairuum imperatorem Iseum cupide, taiiquam
    munos aliquod preliosum, osculo et amplexu exeepil, viclumque idoneum ei prseberi jusait. luterjeciis aliquol diebus, impcralor subsidia peulum
    in lialiam^proficisci decrevii. Ea aacturum se eas^
    proplerea confidebat, quod ejus ipsMia regionih
    priacipea causa eranl, cur ameraa bellum adversus Cpoliin saceperat: quod is fccerat fariebaiqu*
    propter iegalum, ut docuimus, ab illis tnitsuiu,
    cujus opera pactioneni inieianr, ut amerae seniptr
    advemreniur elmuiuosibi opem et auxilia prasiarent. Abiturus ex urbe imp<iraW)r, Joaaaem ex f r a ire nepoiem ad eam inierca regendam et impeium

    687
    GEORGTl P H R A N T Z .
    688
    \ ,
    ., . ,
    6* \
    ,
    ,
    r
    . .

    \ \
    , \ \
    ,
    0
    ,
    , , \
    , ^ , .
    \ ,
    * ] . ' , , : \ (&

    ,
    * \
    . *0
    , .
    ,' ,
    /
    , 6 4 . 01
    ?.
    * - ,
    :
    * 6 3 ' .
    \ ,
    ,
    , , *
    p. ' , .

    , \ Q ;,
    -
    Iiostium propulsandum reliquit. Ipse cum imperatrice coujtige in Peloponnesum profectus, Spartae
    cam apud Theodorum fralrem deposuit el Iialiam
    verstis processit. Primum Venelias v c n i t ; inde
    ad ducem Mediolanensium perrcvit, qui eum honorificenlissime atque magno cum sumptu et cuin saleliilibusexcepil, eidemqueequiiumpeditumque magnuui eomilaium ad rcgem Prancorum dedil, pollicitu, si caueri conseniirent, semel illi et imperio Romana sua sponte auxilio venturum ac discrimen depulsarum esse. Ad regem Francorum cum
    venissel, morbo gravissimo euni coiifliclantem et
    inemie impotem reperil; nec babcbanl consiliarii D
    ejus, soli quod iHi responeum darem. Uaqae re
    bifecia itnperaHor CpoHm redtil, anno 1405, mensis
    Seplembrie die 13.
    j 16. Eodem anno Bajaietes atneraa Giacup-pasianem ei Brenazem in Peloponneum cum cxerciin
    quHiquagmta millium m i s i l : qui et in ipso itinere
    ei in Pelupenneso muliia incommodis, calamitatibns ac serviiiia Gbristianos affliierunl, ut paolo
    infra in vita Bajazelis narrabilur. Tbeodorus deapOla, cum rem Romanam lam mele affeclam el
    urbein lam diu periclilaniem, obsessam el gravi
    fanic opprcssam, deinde Peloponneeum belk) vexalam, el Cbrisiiafioriim principain nullum sibi aaxi*
    liaiur^m viderei, omni spe abjecla, una iriremi

    Rhodum irajeclus, Sparlac priiicipaiuni socieiali


    Joannis prophetae ei baptisiae vendidil. Misit ea
    societas Sparlain crucigeros aliqnol ad eam provinciam occupandam el sibi vindicandarn ui dominis. Quibos incobe conspeciis ei andiiis, quae acia
    essent, borianle iracundia, cum clavis ei saxi>af
    608 occidendos procurrunl. A l superveniehs ev i n tercedens ejus rcgionis episcopus, ne tales lurb*
    orlrcntur,objurgabat muhiiudinem, quaB dit-tia ejus
    obsecuta, trium dierura spatium crucigeris concessit, quo e SpariaB Gnibus quiele exccdereni. Si
    secus focissent, ipsos experiuros, quo ea res evaaura esset. I l l i , cum nihil se efficere, sed torbas
    ac tumullus exciiari atque viiani suain in discrimen adduci viderent, casiris raoiis, domum redicrunt. Spartani episcoptim etiam prassidem suffragiis constituerunt et ab eo rem soam lam civilem
    qoam ecctesiasticam adminietrari voiueruni. Tbeodorus, cum se spe faleum esse vidisset, pecunia,
    quam acceperat, socieiali resliiuta, Sparxam in
    provinciam suara rediturus, noo recipiebaiur a populo, sed exagitabatur conviciis. Posl mulios landem sermorres et tumultus, concilianie episcopo,
    eum recipiunt ei pristinuin obiinere gradum patiunlur. Priusquam lamen reslitueretur, sacramenlis eam obeirinxerunl, ne uoquam niemof essct,
    qua? fecissenU

    C69

    CHRONICON

    MAJUS. L I B . I .

    G90

    . , ,

    ; ,
    ,
    .
    \ .. . ., ,
    ,

    ; })
    ,
    .
    .

    0 0
    .
    ,

    -
    ,
    ,

    ,
    ,
    \ ' ,

    8 ' - ^ *.
    ,

    -^
    .
    $ *
    '. , .
    ,
    ,
    , *.
    , ,
    , ^ ' , \
    .

    , ,
    ,
    . \*
    .



    .
    , ,
    -
    7 , , ,
    , , , C ,
    , 1

    17. lllo tempore, amio. . . . propier eain, quam


    coiiimeiuoraviiiius, causam, eiiain Andronicus deepota Tbessalonicam VentioTam eenaiui qainquagenis florenorum mjllibus vrndidit.
    Urbs obsessione hoc inodo liberata esl. Amera?,
    audilo, Denrirem, Scytbarura cl Massagclarum regeiii, cum mnumcris copiis coutra se proficisci,
    quamvis invitus, tamen ubsidioiiem ci oppugnatioiicin urbis solvji, atque pace cuni iroperatore facia
    el sflcramemis coufirmata, in Asiam irajectus, ad
    extipiendos impclus Doiniris exorcilum parabat.
    18. Caelcruin icguaiiie boc imperatore, Manuele
    doudiio, dum uibs obsidelur, ego in hiccni editus
    SIIIII, anno ab orbe condilo 6900, die Augosii irtcebiino. Regoiieraius sum per sacrum baplisma
    opera vcncrabilis malris Tbomaidis, de qua loco
    opponuno ad veritatem referam (1). decirao auItiin anno ad oclogeaiuium sextum quae acciderint
    muliaect inemorabiles calainitaies, ouarrabo. Dicam
    priuiiiiii de quinque Bajazelis amerae flliis in occideniem Irajeciis, Musulinano, Mose, Jessai, Mehe- iueie ei Josupbo, qui Cbristianus faclue Demeirius
    appellaius cst, dc impcralore Joaiiuc Tbessalonica*.
    mortito. cl Manuele tinperalore, fllio ejus, illnc
    piofeilo, el ejus fllio, Andronico dospoia, ibidem
    (1) Vidc cap. 5 lib. u .

    reelilulo, de Theodoro porphyrogenito despoia Lacedaemone eive Spartae exetincto, et de imperatore


    Manuele, fralre ejua, profecio in Pedoponoesum;
    deinde exponam, quomodo Mo*ee Mugulmano a m e r
    frairi 8uo mortem intulerii, cum Manuelo imperatore per tres aiinos bellum gesseril ot circa Larie^
    sam cxcsecaverit Orebanem, Muaulaiaui l i l i u m ;
    quuitiodo bujue fraler Mebemeiee, qui eiiam Cyritzos appellalur, ex oriente in occidenlem iransierii,*inde redicrit in oricntem, el rursus trans iirbcm
    in Tbraciam vel Eiiropam irajeclus, reporlaveril
    victoriam. Tum obilum Wosis explicabo, ct fllii
    accundi Manuclia iinperatoris, qui Con&tantinuui
    praoeessii, morlem, qua is Moneiubasiae decessit.
    Dicam etiam de duobus filiis ejui, aique Micbaelis
    principis natali ac morte pesiilenlia ei allaia. llem
    morlem altingam Demeirii Tzelepis, Bajazelis sultani lilii, ei Mebemeiie amerae fralris, qui Chrisiianus faclue, ul paqlu anle luonuimus, eisacrobaplisinale regcneraius, ab imperaiore eifralre Mtibomeie amera roagna salaria accepit, ei annos sepiom
    poslquam bapiizalus eral, ad Dominum coticcssii;
    dilamque de Tbotnai priucipie nalali: alque ba c
    quidem proplcr alalis niaiuriuuein bme ei accuratc docius ; qua autcm anie ine iiatuin facla nar-

    GEORGII r i l f t A K T Z A

    .
    .

    < 6 7 **
    ,
    ,
    ;

    .
    ;
    .

    692

    .
    ,
    ; .
    ,
    .
    <
    .

    .

    '.
    ,
    ,3)' ,

    * .



    ,
    ,
    . /
    . ,
    , , '
    . , *



    -,, , , * .

    6 9 * \
    ,
    ,
    , ,
    * *
    , . ' ,
    , C .
    6 8 ^ ,
    . -
    -
    ravi, ea partim a ftde dignis ei eruditfe scripiori- pecioralia el scuticae ilem ex auro. Universa eoruin
    bus niemoriae prodita didici, partim ex proceribus viia simplex qtiidem, eed rigida, ferox el miliiam
    aula? imperatonae et viris senaiorii ordinis sapi- fcmper. Talis igitur Massagetarom et Demiris, eorum regis,condiffo et vivendi ratio.
    euiibiieac prudenlibus senibusque auditl, quac eiIlis missis, ad Bajazelem ameram et majoree
    lentio praciercunda noa pulavimus.
    49. Die vicesiino octavo mcnsis Jnlii antrf 6910 ejus p r e e r e r i a m u T , unde originem dncani et quu*
    eornm facinora et res foriilcr gestac fuerini, paucis
    Demires, Ma*eagetarum, Persarum et Scyiharum
    diciuri.
    aeptentrionaliiitn rex, Bajazelein ameram cnm
    Bajazeies ameras priccp8 quintus erat ex regia
    nxorc el filio Mose alilsque aulae optimalibue non
    paucis copil, loiumque ejus exerciium dissipavii. 0 Othmanidarum familia. Prinus eidm Ertogrulcs
    erat, fllug Gui. De bis cum mulli alii scripserini,
    A l enim qtialis et iHe el D mires rex fuerir, ne
    eed valde in diversa abeanl dissentlantque, qmnomittaimis exponere. Hic igilur atqnepopulus ejus,
    doquidem iingula ut quisque viderat et audiverai,
    Massagclae et Scylb Turcae, iraiis Araxem fluvimn
    orientem versus sedes babenl, gene sagitlandi pe- ita narrarunt; lamen idem mibi quoqoe ptacuit,
    liiissima ei hospiiibtis infeslissima, lale se porri- aique consliiui, qua? ex longinqua fama de eoruin
    <T\S,
    -ireqipns el slrenua, qna quondam Cyrum, geuere aul a viris doctie didicissem ant liileris intnagmim i lum regpm, occidil, Deweride regina. venissein consignoia, rxponere.
    20. ioannes Goinneiius imp^raior in oricnic
    Ilaec capulGyri amputatiim in utrem vino impletum
    dfiuersil, doinde ulrem cum capi e conrulcans, quondain 1n pra^fectura Neoca3sarra3 urbis cum Per Insaliabilis, inquil, Gyre, saliare. Massageue eis et sukano Iconii hellaiis, mulla iis castella erisiint longe barbarissimi, eijuiies vetocissimi, lalro- puil. Habebai secum Joannem, Isaacii sebastocraloris, frains stii. fdiuin. Gnm exerciios diu in locis
    nes m:iximc rapaces. Iit bello el pugiiis armis bisce
    illis
    moraretiir rcs nece.ssarix quuin reliquae, luin
    utuntnr : raacbaeris, loricis, arcubus, eagis n e i e ;
    Cipios pabulum deficifbat, propler solum gracilecl
    fcoriiiu vcslinicuia et ciugula anrc stint ; iu pracsaxosuoi, aique, iugrucnte hieine, propter coebfri1U coronali uracedunl. Equoruiu fiena , ciitcia
    f

    693

    CHRONICON MAJUS. - LIB. I .

    691

    ,
    .
    . '
    ,
    ,
    '
    , '
    .
    ,
    ,
    ,
    ' ' 7 0 ,
    . '
    ,

    , '
    , ,
    ,
    ' * , ,
    7 1 *&
    . *


    . ?
    - ,
    ,
    , , - .
    ^
    $ , ,
    ( *
    )
    " ^ .
    , .


    , .
    .
    "
    *
    , >
    ' . ,
    ,
    ,
    . .
    - .
    } * ? '.
    .
    , ,

    gus et asperitatem summam, equi maxime conficiebantur. Quorum perniciei imperalor ita subvenit,
    ni excrciium obiens generotos deligeret eosque
    preberel Ronianig et llalis et quotquot perite basias versabanl, borum opera bosiibus obviam
    ire et resisiere se poaee confisus. Haec ille adminislraiis, cuin praelium conimissurus, equilem i n 8'giiem, ex Iialia adveciuin, pediiem astare vidissei, Joannem de Arabico eqno, cui is insidebat,
    descendere eamque Ualo tradere jussif. Joannes,
    eiaii et gupra modum fcrocig animi, imperatoris et
    palrui imperio repugnat, sermone audaciore oblo- D
    culus. Vertim cum diu Uli resistere noo posset,
    qiiem jam ira effervescere videret, quarovis invilus,
    I'alo equum concesail, atque ipse alium congcendil.
    Mox, siomacbo lumens ei inflamaiug ira, ad Turcas transfugif, alque cupide el araice excipilurab
    amera cunclisque barbaris. Deinde, ejurala Cbristi
    iide, pro Joanne, Tzelepeg nominaiur, U ipsius
    amerae filiam, Caniero nomine, cum dote locorum,
    regionum, urbium et pecuniae haud mediocri in matriraonium accepit. Erat juvonis ille Gr&cae erudiiionis baud expers, et peritissiuius sermonis
    Arabici; idem munificenlissimus cl laulissimus,
    qnas res omnibus inque primis Barbaris, grata esac
    sojcl,alquc exbibcb.it sc faiilcui subdilis curn i c l i -

    quis, tam doeibus maxime, In quibag gpe* tropxorum sila eet. Unde s u i i m inetans operl, sua volebat et dicebai esse communia, oainibug in rebus
    ajigustie succorrebat, auxiliabatur et conferebai
    oflicia, aique exorientes inler eot conirovergiag
    sedabal, componebat dirlmebatque. Nec quisquam
    ejus vel verbis vel consUiis advereabatur; aique a
    gocero caeterigquc omaibug lantopere diligebatur,
    ul et faceret, quacu,nqti6 vellel, ei Barbari eum at
    aUerum Mobamettim haberent Suscepii e Camero
    filium, nomine Solhnanem Siacbum, quem, Groecis
    Arabicigque lilterjg erudiium, eibi rebus omuibus
    gimillimum reddidil, ac gummopere Barbari cole
    baot. Is in omni locove! provincia, ubi sedem collocabai, consliluebalur princepg, ac fama ejus lotain pervagabatur Asiam. Idem plurimas imperaior
    ruai Romanorum novellaa, inArabicam linguain
    conyergag, ut Turcae in judiciig adhiberent, effecii.
    Idoneain auiem occasiooem nactas propter turbas,
    quag imperio Romano Itali excitabant, quidquid
    Romanae dilionis suis finibos vlcinnraeral, in suam
    redcgit poteslaiem, nec tainen ullum unquam Cbri.
    stianum laedere voluit, quiu imo, qui subjecli gibi
    erani, eos bcneficiis ac donis augcbat, regni iines
    paulaliin prolaians. Genuit bic Ertogrulem, palrciu
    Oilnnanis.

    W5
    GEORGII PHRAiNTZA
    696
    .
    | ,'
    ,
    7 2
    "
    ^ * ; ;
    , < < \
    . " ^,.,
    , -.
    .
    , \
    '. '
    , & , ,
    ,
    , $ , *
    ' ^
    , . [
    ^. ,
    ,
    , . . . . . . pikv

    , ,
    ^ -
    y>v

    - *4, *
    . ' $; *
    # ;. * - . . . . . . ,
    \} | , Jtf

    * > > " {
    *
    . |
    , , '
    .
    |
    ;
    ,
    $.
    ? ^
    { ^ ' /
    , .,
    , '

    , ^, / * '
    ,
    ,,, .,
    , *
    | '
    . ,.
    .,
    ; 7 3 * *
    " , ,
    , > ,
    (

    A l i i , qui dehis rebtis scripseruni, diversam opiajoueui secuii, Tzelepem Iiunc non Joaniris GomB.6UJ iniperaiari* ex frau-e filium, sed ajium illi
    ^agnouiiueiii. fuigsedkuBA, Quieis AtefU, iia uarrawt,

    ordinc et splendida fortuna in raaximam COIIAISIOnem iradueiis, non modo satrapae et qtiot<[aot genere et aactoritate niaxime insignes eraui, loium
    iinperiom inler ee distribiierunt; sed eliam mulli
    51. Azalincx suMaaae Cbrisliaau parentibus or-. igaelxiles et obscuri bomtnes, e faBce poptili CQItue el sa$ro bapiismaieiniiialue fuerai, ggd fortuleciis grcgibus, ad lalrocinia incubueriint ac finitiinas regiones el urbes Roinanorum miserc vexana? bidibrk), eiciift a t i l i a pnrier exepectatioDein
    aocidmii, $iilianii6 ot ameras el IUIX Tarcaroai facrnnL In quibus iintis eral, ul tradilum est
    |us eraty ^ c u U e u m e i i colebai pnecipuae Cbrisiianae genero, u l dicunt, nou ita illuslri oriundus, scd a
    pletalie religiotwt, eiGpalhn proiecius imperalovirlute et strenuia racinoxlbus nobilis. Erat euini
    rin *XJUIIH) adveris Steyibae Turcasque pclimm,
    prudens et prompius, alque in dicendo et agendo
    plane egrcgias. Exicrat grcx ejns e ^rovi.icia, cul
    quiba&cxcn p,ilM?llumerat, sajerag imagiaesvenerabamrel owaesChNSiianorqro caeremojdaspalaniobibat. ^ nomen . . . . , ctnnque ejns prudeniiain, virtiitein
    eljusliliam Turcx* videronl audircniqtie, orouea
    fbverteitsiarea^iumf^iiu^ pastquajn Islrutn iraasiit
    euin i\on secus alquc ip^i socii eju^ auinmopere
    Melec, Qlio pngsente, aa.turse tftCiafecii. Melec tfoiade
    ^mabapi, verebanlur et ^vdiebanl diligenter. Hic
    iii Asiaai ad Acy4bas Mrajecit, a. quibeg impulsu*, a
    flliiim . . . . ^abui^ qyi paierno imperio poliius,
    Tnrcl* p*fcf*ift regniiin poposeit. Cum reUqai
    rebu^ ora^ibus pain simitis era|, ctijuaque gloria.
    *atra<uB ompet ut doflHDtfij) et pripclpeai et
    per loiam TQlilabal Asiam. Mullos is sibi alios
    aroeraiw entn venerareiHur, qiiklam, ^tr.iirius nosubjecil, a quibus simiiiler amore el observantia
    ntino, dcireclabai obedientiam, ei coHecia nianu,
    colebatur, alque regiium suum luni pulchre adinipraedalorin uiore bellqm t\ intalit iandcmque fuganisirabal lum omni modo in dies augebat. llic Erlum usrpie ad mare perseentng esl. Ille Heraclea.ip
    logrulem genoii.
    Poaii satvus devemf. Iniin|e amem vere ad
    Vtirons reversus, paternuin regntim recepii, sed
    . Scd mitlaraus hncc, sWe boc sive illo modo se
    pon muho posi excessil viia, a qaibusdam ronbabeal, reique judic.ium lecioribus disoendi cupidis
    filiarits ei proccribus atdici^ dolo inlcrfecius. Turcomniiltamus propier narralionis ambiguitatciu VA
    ^ t H W r^'> buuciu iiiodm tur^ato, ci rcbas cx

    607

    CHRONICON MAJUS. -

    ,
    .
    \ /

    ,
    , ;
    .

    , .
    . ?
    , , ^
    (
    ),
    . "
    -
    * ,
    ,
    , ,
    * {
    7 5
    .
    ,

    .

    , ,
    .

    1

    L!B. I .

    698

    ,

    ot / ,
    , ,
    . "
    * .

    c
    , , ;

    7 6 *PX*W ^ * *
    , ,
    ,

    . 61
    ,

    . , : (
    , ). ; ^
    .
    *
    ,- ,

    , * C . ^;
    divereas higtoricomnl senteulias, ad Erlogrulcm
    lenipeslas. Aquila, quai procul cranl, cum procella*
    Spsom jam reversuri.
    impeium el vim tempestaiis suslinere nou posseni,
    u . Erai Ertogrules homo ad oinnia impiger, et ipsae quoque, quanlumvix grayate, sub te^men a ^
    supra avum ei pairem luagnanimue ; arrais brevi
    inirabiliselegregieumbrosse arboiis se receparunl.
    temporc exxelhiU, ac loca nonnulla regionesque
    llarum aliis ungues vi tenipestalis fracti eratit,
    Ronianis vectigalia confesiim iis cripuit. Idem,
    aliis pcnnae decideram, ul non jam possenl vol.ire,
    temporum perlurbatione usns, fetiam suas genlis
    aliaj denique plane eratu exsiinclai. Expergcfacius
    salrapis casiella non pauca exlorsit eratque lerriEnogrulee el perculsus aniuio, somnioruin intcrbilis omnibus. Tradunt nonnulli, bujusmodi ei
    preie.n aslrologias periiissiinuin adiil, eique visum
    visitm obtaimn csse. Aliquando cnm magno solis enarravii. (s, cx plaoelarum el siderum slclla^
    a*stu iter facerel, libuil ei, ul fesso dcvia, paulum
    ruipque moiibus re cognita, sic respondil : lo
    quiescere. Iiaque recubans sub umbra arboris oboriundi regQS brevi tempore niagni evadenl eorumdornMvit. Mox el tnagno cum dolore de venirc D quc regnqm mire augebilur per orbem terrarum^
    iirin profluere sanguinca visa esl, et, qua in lerpripcipes ei rcgcs alios domabupl, ex ipsocum liiii^
    ram fluerpi, repente arbqr sane quani epeciosa
    buseos ejicicnt eioccideul, naiioneeque mulla^
    enasci, ramis pnedita atireis, tener(s et mollibus, sibi
    vecligales facieiil aubjicientque.
    Deniei radice aolida; brevi iiitenallo arborU rami
    qoe venerabuntur eoe el
    limebunt
    omoe^
    adeo succreveraiil, nt totum orhein lerrarum
    populi, genies, lingua?, tribue, Jlis auditis Eriognividcrenmr obiegere. Sub tpgmine arboris omne
    les niagna laaiilia perfusus, ad omnia, quae agebat,
    gcuiM volurriiiii cotisederal, iu quarum innuinera- eliam alacriori stqdio eiiuimaque ciim Aducia
    Miili iniiliiitKlineeliam nqtiHae aliquoi et parvae et
    fcrocia incumbebai. Post aliquol dies, navibusprxiiiygnue eranl. Procul, e regione arboris, aliae
    daloriis,qnaiilum iieri poieral, adomaiis, navigiisqua
    ;quilaj consederam, arboris pulcbriiudiuein con- quac pariim eimplioi partim diiplici reiuorum ordina
    ifiiiplaiilce, et alieras illas, quaj sub arbore crani,
    insirucla crant, confcsiiin paralisci idpueo uiililuii^
    s^uilns vobicrcsqne quodammodo deridentes. Mox
    niimero iinpletis, complures dc Cycladibus insnli%
    a radicc arboris veiiius vebetnenlissimus exorlus
    in mari igico silis depopulaliir earumquc incolas
    t*t, el exciubanlur fulgqra cl toniirua et gravis
    rcdigit in scr\ilulcni. A!o\ in ^braciuin IraJecMis^

    700
    6>9
    GEORGIL P H R A N T Z A

    ,
    ,
    .
    \
    ',
    ,
    7 8 * '
    " \
    , , \
    " .
    ,
    ,
    , 7 7 * '
    , .
    . $ ,
    , ,
    \ ; .
    .
    \

    , ,
    , '
    / ,
    ,', ' ,
    , * ,
    ' *
    ;
    , .
    . . , .

    ,
    ' ,
    ,
    . . , ',
    ,-', ',
    , ,
    , .

    ,
    ex /Eni et Periibeorii provincia non paticos Chrisiianos capiivos abdticil ei,ad Euboeam usque progreaaiis, ctiamGriftciae loca quaedam vexat. In ipsam
    adeo Pclopoiitiesuui pervetiit, unde, magna diialus
    priela.in Asiam cursura reflexilcl cum captivorun
    et diviiiarum magm mullitinline rediit, a reliquis
    satrapig ei uuiverso populo benigue exceptus ei
    Barbaromm boueslatus arclamalionibus. t x eo lempore prae caeleiis sairapis digniialeei atictorilate
    insiguis erat propier rerum marilimartitn navaliumque periliam, quandoquidem Tnrcarum geus mari
    U > I I exercitala cst, illc aulctn ex navigandi arte
    ena landem tanlo majoreui nanciscebaltir. Hic
    Oibiiianeui gcnuil, a quo universa familia nomen
    Oibinanidariim invenil.
    0
    23. Ertogrulc morluo, ejus Glius Olbmanes, i i i
    rgno, ul diximus, collocaius, paiernum imperium
    suscept'., anno mundi 6773. Is aliquandiu curo ca>
    icris satrapis concor*, bella quxdam adversus
    Romanos gessit, ipse omnera rein bellicim administrans et adornans. Mox eidem non placuil, ul
    communia cuncla babcrenl,nec quisquam sua ab
    alienis secerneret. Facili opera causam rcperil,
    tinde cxorto dissidio, taudcm pcpigemnf, i i l , qua?cutiiqiie de Romano impeiio detraxissenl, dislribticrent juier se, el, qunc euiqne pars obligisset,
    ejns is domtnus ci princeps cssiM. Ac primum quidcm Ainoiii filH, CbaVaii el Malmmi.Miis, accopcrunl, quidquid l e r m u m a Sjiiguio fluvio nsqtiu

    adPaphlagoniam porrtgiiur; Magne*iam, Pergammn


    Epbesum el quae bis oppidis adjaceul regiones,
    Sasan accepi*; inde ad Smyrnamet mariiiiiiau
    oram loniae quae periinent, oblinnii Sarcbaues;
    majorera parlem Phrygiae Magn%, adeoqne PUiUdelphiam ueque, ei proxima omuia a Msandro
    fluvio usque Anliocbiam, Caramanus Alissurius;
    terrani a Lydia ei ASolide usquc ad Mysiam, qnae
    esi in Hellesponto, Galames cum Garase fllto :
    fimlima Olympi et inde quae palet pars Biibyniae,
    Oihmanes babuil. Hunc in inodum terra, qnam
    armis occupaveram, distribuia et consiitiuis fittfbus, Otbmanes, dominandi babendique ctipidine
    incensua, quiescere non poluil, sed ultra fines
    evagatus, reliquos laedcbai,ac inuha iis loca eripebal
    affligebaique eoa graviier; aique omni modo nisns,
    ut augeret regnura suum, mox eiiani Romaims
    armis adorlus esi et parlem BUbyniae sibi subjecit,
    ac principem Sebaslix, urbis clarissimse, aggreseus, ipsura captum occidil, urbem ejus et tolatn
    provinciam in poiestalcm euam redegit sibique
    vindicavit. Ab bis profeclum iniliis, regnum ejus
    inclaruit ct aiiclum est. Deinde rursus ad aliorain
    sairaparum popularium sodaliumqne provincias
    conversus, quidquid inde poluil locorum ei casiellorum, sive vi sive paciis usurpavii. Tandetn. expleiis
    in regno annis duodciriginia, morluiis est, anno
    6801, ii.diclionc H , h r e d e Orcbane filio relirio.

    70)

    CHRONICON MAJUS. -

    , ; ,^ -

    , 7 9


    ,
    .

    ,
    ,
    ,
    ,
    , ,
    .
    . ^


    , ^ , . ,
    . ,
    ',
    .

    LIB. I .

    T2

    , '. * ,

    . , ,

    , .


    .

    \


    .

    ,
    . ,
    ' ,
    , .
    ,
    .
    *
    .
    8 1

    .
    . ,
    ,
    .

    '.
    8 0 , '-', ', Q ,
    .

    2 i . Orchaues igilur regno paterno poiiuis, pa- periiia rei beilicae eapra omnes majores inaignis,
    mnlta praxlara facinora ad augendum regnum
    trem in omnibus rebus imiiabatur, ac modum quaerebat occasioaesque, opcs et regnum, quaiituin pos- edidit. Namque primus inr Europam irajectus, nt
    apra docuimus, Galliopolini, mox eliam Adriano*
    set, augendi, nec unquam cessabal commovere
    bella et certaniina. Iiaqtie populares principes polim, atque aliain haud exiguam parlem Tbracia?
    adortns, mullas de iis viclorias reportavii, armisque et Macedoniae occupavii. Poelea foadus ei amicisibl paravil tolam Mysiam, Lycaoniain, Pbrygiam, tiaai cum Joanne imperaiore i u i i i ; ei cmn eodem
    in Asiam trajecius, quosdam e satrapis suie, a
    Cariam, usque ad mare ct Eurymedontem fluvium
    progressus. Idcm reiiqiiain parlem Biibyniae, Nico- Ade desciscenles, conjuuciis viribus ad officium
    mediam ei Nicseam et alia non pauca oppida cl revocavit, atque Amorii posleris ceriamine diviciis
    fugatisque, tota Paphlagoitia usque ad Saugaritim
    urbes, inqneprimiecelebraiissimainet pulcberrimain
    Piusaui, ad radices Olympi moniis silam, quse fluroen poliius csl. Deinde in Europam reversurue,
    eiiam lutn Romanis parebat, suis provinciis addi- Moseni filium cum Andronico, Joannis fllio, defcdii. In bello Prusensi in dexlero pcde vulneralus ciese magnoeum dolore audiyil. Confestim irajecti,
    esl. Copiis iiem in Cbersonesum Tbracia Iransdu- exerciium adversus eos mitlunf, vincunt eos fuclis,oppida noiinulla expngnnvit, qtiae lameu poslea, gautque; mox iisdein comprebensis, ameras slalini
    ttlium emini morie mullavit,
    bnperator suum
    imperatoris Joannis sororem in malriiiionium
    privavil oculis. Turu Bulgaris ei Serviis bello illato
    adeptus, buic et uxoris fratri propler afljiiilaleui
    ullro concessil, ul alibi dixiimis; aique auxilio ei prapclaris reporiaiis vicioriis, maguaiu iis prostio effecil, ul levir i i : palernuin iinperium reeli- vinciaruiF partem eripuil. lntermissoaliquo lempoluerctur. Deinde morluus est, postquam regno re, Lazamm, Serviae despotam, bello demio aggressus, deviciiiugavitqtie, el dissipalo ejas exerciiu,
    prxfuil anuos seotem el qiiiiiqiiaginta, im;iiies
    novem, dies duodeciiu ;ac suscepii imperiuin ftlius muKas rursus urbes^l regieues Serviae ia poteaialem suam redegil, eepieni ei iriginla magnis
    jus Amurates.
    25. Post morlem Orcbanis Aimirales iuiperio prasiiis coniliciatus, e quibus omnibus superior ae
    viclordiscessil. Tandcm abeo,queni anle nominavi,
    poiitur anno 6858, indiciione 12. Is in rebus omuiLazaro dolo nccalus cst, rcguo poutus annos trcs
    bus sirenuus, fortia ei solers, atque versuiia et

    103

    GEOKGIl PHRANTZJE

    704

    - , \ , \
    \ . ,
    , - .
    :

    >. ' .
    , | .
    , ' .
    ,
    ,
    , c u
    ^
    , 3
    ' , , > /
    . /.,
    [ ].
    ,
    *. "^ '- ,
    . ,-^', xf)
    ^
    , 3 3 .
    , , ,
    -, .
    ,
    ^
    .
    ,
    * 8 2
    . ef
    ,
    , , '
    -
    , ; ; .

    ,
    ,
    ' , ' ,
    ,
    ,
    "
    " :: .

    , $ . C
    , * ,
    ' .
    el vigbili. Yczires , scieuio ncuiine, Bajaaifem,
    ejus filiuui, rces^ivernDt, qui exercitum ei univernm in Ktiropa lAeta regmun in poteslatetn saaro
    aceepit. Eral BnjanHes erga tomnee Hfeeralissimtis
    el sHmpluoeas, aique Cbrisuams princtpibue sibi
    sabjedis, qui in ipaiue regia eeseut, benigfiissime
    alimenta et alia beneficia quolidie tribnebar, nec
    ' eessabai hilartier vnlmquo hmo cnm iis vivere et
    fptivivjri.

    iniia hieme Thcchoejuni ei Mtabcnerr amcras aggrcssus, ipsis victis ac fugatis, toia eonim lorpa
    poiintr, uxores cum libcris in ^orvimiem rapii,
    Tuii! in Europam revcrsiH, in Hungaros mnvcl,
    eosque seme! alque ilcrum viucit, ac partcui ntiquam Albanine occtipal. Idem adversus Milliani,
    Blacbiae principem, profcctuQ, mitlla loca ojus
    vexai; scd quum ad jtistum praelimn in locmu
    quemdamdiilicicileii) Milizas prodisset, incomniodilaii loci cedeiis, omissa pugna, revenii. Po^tea ad
    36. Stisoepit imperium Aleuiores 'qui dicimr,
    pactiones venium est, quibus Millzas iribiiunii illt
    auuo 6881, indiciione 6; nimiruni Turcicosermoue
    petisiirnm se esse promisit, el pax convenii. IIIIMU
    Aleutores futmen ei fulgur sigmficat. Quin enini ad
    pmnh acer el prooiptus eral ci fulmNiis instar e locis reliqtiis BulgaHa? et Servias non paura
    accepit. Beindeadversus Sigiemundum, iniperaiopeleriicr cuncla e l cnm impetn fteii volebni, Mciroo
    rein Germanbe, beilo excitato, quum Nicopolim
    Jioc eam cogaofnCQlo appetlaruiit. Veritu* aulem,
    usque Stgfeiimndiis processissel, et occiirrissent
    lie Mueulraaoue iraier, palrie roorte audita, eibi
    sibi excrcitus imprudenlia facliim eel, ni Chripbcssci, (Vaudem coinminisfiuir. Siaiim misii, qui
    eliani fundhus devicli, cum magna homitium parpuiii tanquam palris aomiiie arcessereni, llle,renim
    lim occisorum partitn caplorum clade fugarenUtr.
    }gnart|8 iiec quidqitaia formidatie ittali, adesi;
    Jam Cpolim palriaiu noslram adorlus, obsidione
    fomprebeiistis elrangulatui-. ka deinccps solliciiuolaitsit, ndeoque prtcccps crat ad omnia, ul non
    tlinevacuusBajazeitis, vere appropinqtiaiiO, copiag
    satis h tberet, urbem obsiderc, sod Giacub-pasiapmiice in unum colligil, alque in Asiani trajectns,
    nem et Brenczcm cum sx et qninquaginia millibus
    inipressionem farii in Armeniani lolamqtie sibi
    mhteret
    in Peliiponnesum. Hi insulam alorti,
    bjicil. Idem Colcbos jdomat alque Amastrim ct
    omid eam inalornm gcnerc laccrarunt, propc CrobHJus urbis aroerara, Dinum. Deinde conira Sarcanein cl Mciboncm usquc progrcssi. Indc rcversi,
    uein ameram dudo excrciui, fpstuti ei Maedcs,
    \eius(a:n ct iuclylam urbcui Argos cxpiiguaruui,
    nkiuni ainoram, devincit. Auclummo vergcnte c i

    705

    CURONICON MAJUS. -

    LIB. T.

    706

    , ; .

    ,-^', '. \



    , ,
    .
    * \
    , 8 5
    , , ^
    , -

    ,
    ;
    ,
    ; > , , 8 4


    ,
    ,
    ,
    c , ,


    .
    , ;
    ,
    ,
    *
    , . :,
    ,
    * * '
    -
    .
    ^,
    ^,
    .



    , ,
    .
    * ,
    , ,
    .
    .

    *. , , Q , , *

    , nibil aliud molcttiac facinm, nisi quod vcsiibiiR ol
    eainque, iriginla amplius millfbus capiirorum in
    armis nudaii dimiucbauttir. Ipse Bajazelcs ciiru
    Asiam missis deiluciisque in colonias, cversis moeuxore el filio Mose aliisque mullis aulse surc procerinibus, desertam reliquerunt, anno mundl 6903,
    but comprebensus, ad Dcmircm ndducttis est. Qwi
    ind.ciione 5. Interea Dinus ameras et reliqui, qtii
    propter vicioriam, quam reporiaveral, laukia eXa Bajazcte sedibus suie pulsi fueranl,Demirem rcsullans, Bajazeiem allocutus : Honio nequam,
    gem adierant, injurias, quaa acctfpisseni, conquetnquil, cur pravis animi ttii cupidilatibus nou im*
    rentct. Demirea succurendi iis cuptAus, per legaperasti, ne huc devolvcrere? an nescis, mciscopiis
    i u m Bajazeli suadebal, injustum eese, erga homines
    neminem parem ess>e? > Deftide regium ejus ornaejusdem genlis et religionis isto modo agere,
    inm et eleganiiam, ct tenloria illa cximia tantameuroque coborlabatur, u l suam cuique satrapiam
    que avitim et cannni venaticorum muliiiiidineur
    restiitieret, sise amicum sibi vellet. Aineras, bomo
    miratus, rursus. cDic milii, inquit, bomo iurbulente~
    inexplebili avariiia ei babendi cupidilate, idemque
    vebemens et pniiceps, orationem legaii nibili siinia- D et excors, qul est fastus ini cmn tanio apparatu
    v i l , el Demirem, domimim ejus, ludificans rusiicum frticlns? Tiim ille : Benc novi, nun plariiuruui
    tibi, ut agresti Scylhapetex obscuro gcnere oniwd",appellavft. Demires, cum audisset ex legalo, quas
    apparaium regium, qui nunquam te decuil. At nio
    in se dixisset ameras, ejusque nossct ambitionem,
    ifa incensus, collectis otnnibus copiis sms> adver- decel, Auiuralis ftlium el Ortbanis nopoteni <T
    sus eum caslra movit. Re coniperta, eliara Baja- Osmanis pronepotcm etErlogrulis abncpoicrn, hxd
    zeies, confeslim suie collectis copiis, Demeri stre- ei pluia farere 8 babere. S^rmoms insoleiiii
    iratus Demires, caveam ferream fabricari Jdssify
    inie el foriiter confidenlerque obviam proiiciscUur.
    iu quam euui conjertum paulo postoccidll. Regna^
    Constabai amerae exercitus cenlum et quinquaginta
    verat anuossex f i v i g i n i i , captivus fueral menscs^
    millibus : Demiris octingcnla et vigiult millia
    oclo.
    eranl; al conOdcntia Bajazctis nihili faciebat Demi27. Rebns eic iransaciis, ut exposuimus, et 6arein. Cum in Pbrygtara ab ulrisquc ventum eseei,
    concurrerunt excrcilus magnumque ortum esl jazele capio, in perlurbationera ei magniim discr^
    iuen Oibnianidarum imperiuin incidil propler dis^
    prttliuoi. Tandcm Bajazeiis exsrcilus in iugam
    sidia quaedam ei belbT inier Olios ojus enasccniia^
    convcrsus cst : in qua mulli capli sunl, quibus
    P

    707

    GEORGII

    08

    8 6

    ,
    , ^
    . \
    ,

    , , ,
    ; ,
    ,
    .

    .\ (
    .
    . ^

    ,

    ,
    * *S . . .
    *.
    ,
    ,
    ,
    , ,
    .

    8 7 ,
    ) , C

    ,

    .
    ) ),
    ' .
    '.

    .
    ', *) ,
    ,
    ,
    , ,
    , ' .
    . ' .

    , 'Affb

    .
    ,

    ,
    .

    8 8
    ),
    , 3 ;

    , , * $ ;
    * .

    qul, audiia morte palris, pro se quisqtie nilebaniur,


    iil regno palerao potirentiir. Transeunl in Europatn fratres germani qualaor; Mosem enim capiivunt
    fuisse cnm patre, monnimug; dixiniug etiam, Joeiipbum, Spirilug gancli Imnine implelum, Gbrisliarwin faclum esae. R<diqui inler se dissidebant.
    Praelio facio, arma Jesses aliquandiu praevalebant.
    |g, arcla amicitia cttm in.peraiore Manuele conjtitictu*, coJleciis copiis, adversus Hnngarorum regem profeciiu est, nec tamen quidquam e g i i ; u6c
    Servia despotam aggresso, expedilionie fructut
    constilit: et, cinn in Asiam trajecisset, Musulma-D
    num fralrem adorlurus, in Gappadocum finibus cum
    co cottgressus, fugatus est ei, in fuga comprebensus, ad fralrem alduclus, qui eum slrnngulari jug*U. imperio poiitum menses . . .
    28. Regno a Mnsulmano occupato, Dcmircs Moscm, fralrem ejus, liberum dimisil, qui clam in
    Europam irausgressus et a dcspota Servia? suflicienle manu iiigtrucius ei adjulug, ea parte auperior lit. Hoc cuai primum Musulmanus, frater ejtis,
    ia Asia accepit, in Europam irajecil, ut per Byzanliuai fratri obviam iret; et, quoiiiam eum non vulgaris amiciiia Ciim imperalore coujungebat, isque
    Theodori despol fibamei dcderat in malrimoniuro,
    dice aliquoi tn urbe comrooratue, contra Moscm

    movii. Proelio commisso, Musulmanus a Mose deviiins, capiug et necalus est. 29. Moseg, universo regno poiiius, clag&em adornal, qua mari, excrcitnm, quo lerra urbem aggrcderelur. Qua re cemperia, iroperator quoque ttomanorum clas9flf paralet iiisiruti, cui dniogarium
    pnpfocil Maiia^lem, frairem nolbuin. Ad Plaien insulam claises sibi occurrunl : navegMogig devicias
    pariini demersa?, parlim caplaesunt: pauca admodum
    navigia, quae restabanl, lurpiter fugerunl: vicioria
    penes Roinanos steiit. Similem in terra clademMo
    seg accepii. Haec ubi audiit, cum igoominia recessii.
    Imperalor denuo excogitatis arlibus, qnibus prortas
    deviuceret Mosein, missis in Asiam legalis, Orcbaoem, Mugulinani flliiim, arceggivit et in Eiiropa doniiii u m cottgt i lu i l , a t collalis gigaig, succubn11 Orcbaaes,
    a duce suo el primario vezi/o Sabane prodiliH. Caplum Moses patruug oculis privavii. Mebcmeies au
    lem, lllius Bajazelis natu minimus, fratrum omnium uictii, cum quodara artificc arcuario in locum
    queiudam aufugit, ubi inercenarius vixil, ne fratribus Innoicscerct. ifiiale pauio grandior factus in
    vili bac condUione, quum reruin statum conswle
    rassel, ipse quoque forlunae se permisit, el ad Caramanum arocram in Cappadociam confugiens, ejus
    auVibum implorai; amice ab <JO recepius el insiruc-

    CHRONTCON MAJUS. -

    709

    710

    LIB. .

    ,
    \ .

    ,
    .
    ;
    ,
    .
    .
    ,


    ,
    ' ,
    \ , \ ,
    *

    , .
    \ .

    \ 9 0 *


    '
    . ) .
    ' ,

    , . *
    8 9 ,
    ^ , '.
    ,
    '. ' .
    .
    .
    , , ,
    \

    ,
    ,^', , ' * ',
    ,
    Q ,
    ;,
    \ . \

    tiis ropiis adversus Mosem fratrem proflciscitur. Sinopee ameram, vecligalem fecit, ei a Lydia ad
    Aique e primo qiiidem et gecumlo praelio Mosis iEolidera usqueet Mygiam, qiwe egt in Hellegponto,
    exercilug superior discessii, Melieineiee ejusque dominabalur, etiam r.um Venetig prselio tonflicuexercilus fugaii eunt; *ed lertium fortnnam expe- tug, quorum claasi Pelrue Lordan praerat. Guin
    riendam ease ratas, principem Serviae et Bulgari arabae classee, Venetornm et amera?, inier Proet iroperatorem adiii eorumque imploravil opem, conncsom et Calliopolim essent congressac et puatqne acceptig ab iis copiis idoneis, denuo adver- gna comndgga, roulla? Ttircarum aaveg et Iriremca
    sue Mosem duxit. Praelio inilo, e primariis muhi depressa? sunt. Deinde pax inler eog coniposila.
    duces cenluriooesque Mosis, pecuuia a Mebemete Aniice hic amerag amplectebator imperatorent Macorrupti, illo reticto, ad bunc trangfugiuni. Hoc nuelem et reliquos principeg Christianos gibi vicicuui aiiimadverliseel Moses, in fugam et ipse con- noe, et moribundiig Amuralae filio mandavii, ul is
    vcrsus, in loco silvoso^eliiuil, sed a duce qiiodam quoque amicus ei socius esset Manueli. Idero p r i Mebeineifc reperins, hujug jussu suffocatus est. D mug Adrianopoli sedem regiam collocavil, quam
    Versala igilur iu diecrimine fuerat bujas im- majoreg ejug Pnisoe babuerant. Erat munificentissiperii salug propler iniesiinas quaiuor fratrum dis- mus, et sictil in amicos libenllssimus, ita bosiibus
    cordiae annos ires et menses duos, alque Meheme- usque ad linem vitaB iniensissimus, semperque notes universi regui et imperii paterni cum lanlis aerum- varum arlium macbinarumque siudiosus, quibug
    i\h el molestiis potiius est anno 6907, indiciione . male erga ee animatig damnum atque interituiu
    30. Primum post suscepltim iniperjum opus boc ^aflerret. Monuns egt anno regni decimo seplimo.
    edidil. Moldoblacbia? el Bogdaniae tributa quam
    34. Morluo Mebemele amera, qui cognominalur
    poterat gravissima imperabat, el quidquid regio- Cyritzeg, Amuraies, ejas Gliue, imperium cnpessivit,
    nutu in Asia Scylbae, capto ejus patre, occupave- anno 6924, indiciione 8, autumnoque ineunle, ut
    rani, brevi intervallo recepit, atque suse gentis ac quieaceret, insianie bieme commoveri tion poierat,
    religionis principes eos, quog a patre sedibug ex- ged, colleclo exercilu, palruuin Mustapbam aggrea*
    pulsos Demiree restituerat, de iniegro ejecit, et sus esl, viclumque occidit. Acaiatim posieam vicGalaiiam, Cappadociam, Ponlum toiamque Asiam
    loriam praemisso Cpolim Michaelbego, ipsesopcrveuperioreiw io polestatem suain rcdcgil, Ismaclem,
    nit camque urbem ol scdit: cujus rei causa crai,

    711

    7!5

    GEOKCli PHRANTZiE

    - , * ' ^
    .
    . ,
    ,
    9 2
    , , ,^
    .
    .
    ,
    ,
    .
    6



    .
    . '
    ,
    , 9 1
    , w p ^ .
    .
    ,
    ' .
    .
    ! ,
    '
    .
    , - ^

    ,,
    . Rv lk
    , .
    ^ , *
    '-' . " ^

    , *\, * , \
    ,

    ,
    , )
    .
    , ,
    '.
    ,
    , ^ ' , %
    .
    9 3


    ',

    ^ ^ , ,
    .
    T

    qnod MusUpba?, ut pos4ea fueins diceltir, imperadispcrstis osl. Jam Amurates Mysiam snperiorem
    lores auxiliiun luleranl. Yerum cwn ncc ipse quidtngressus, magnam ejus partem sibi veefigafem fe*
    jpiam proficerei, amiciiiam cum imperaloribtis
    cif, nc Bosnain el Joannem Gaslriotam plaae sibi
    composuil, concilianle Maro doimna, ejus noverca.
    siibjecit. ldcm primu9Janittarig joro, qaHHbabni,
    lade Tliessalouicam, Venetis lumsobjeclam, aggre*pra?cipna iinpertivit, eosque eo, qiio eiiam bodie
    sus e&t eamque vbsessam oppuguatamque in poloutniiiiir, exrrritio uli jussit. AdtiquilHS eiiim ejns
    giaiem suaiu redegit. Eiiam Btingaria? parlem non
    legionia alise consuetudifiet, alia exerciiia, alia
    exiguaro sibi subjecit ac, praelio cum Ladislao revosiimeilta eranl. Vetuit eosdcm mairimonia cofige coneerlOi guperior diecessit. Gonlra Blacbog
    trahere, ne detinerenkur uxorum liberommque cora
    autem ei Woldoblacboe profoctug, gucceseu cantit,- ei viciu, sed alacri et soluto s^mper animo in iniiino cum deirimenio reoassit. Mox iierum in eo
    litia versarentur, voluiiqnc eosdem filios stios apt l u c i l : Blacbi Himgaros aubsidio vocant; sed eonpellari. In subjecios cgregie ju?tue, el fuluri intelperta manu, vicioria peuee ameram esi; illi dissipali D bgens eral; severe sairapis cl judiclbus omnibus
    fr.-iunl. In ea pugna Hungaroruni Blacborumqne edieebai, ne caiquam injtiriam facereni; quodeiicmnplius irigiuta millia, Turcarain pcrpaucog ceci- tum si quis vel miiiime vtolassel, nuHa miserico dig>! dicuni. Pariem veierig Epiri, Aliolos, Acar* dia probibebatur, quommtis eum capite mttltarei.
    lianos, Tbebas, Albenas, lolam BcBOtiam, Helladem
    Ji^prceliis seobjiciebal periculis. atquenunquam non
    Jobumdna bello gibi vimlicavit, aique amerani
    favit ei forluna. Posiremo ci yisum esl, ul derldO g a r e a posireiiiuiii devicit deleviique, el Univcrsa
    ses sive monacbus lleret. llaqne Prtisam profenu?,
    l!la iliiione polilus gl, exceplis quibnsdam casleilis,
    ikrbises facius esi concessitqne adhtlc vivus M<qo.t> hi moNiilMis altissimis crant, ubi gedeni colhemeli filio regmitu el oainem atictorftaiem reI ' C a v c r a i Carauianus. Ladiglaug rex, cum aliis q u n
    giani, poslquam ipse funclus esl itnperio aiuios
    busilam principibus Cbrislianis faMtere junclug,
    triginia qualttor.
    deuiio conira Amuralem gugccpil expedttionem, sed
    32. TranslaloMehemeti regno omniqite poleslate
    Vanam usque progressus ibiquo cuin antera praeregia anno 6958, imliclione M , qnoniam U adamlaius, impcritia n i bellicae rem niale gcssii. Namdam adolescens crat,quidam eenories vciires Amqu- ceilamine deviclus cl occisus, cxercitusquc ejua
    raiem monuerunl, licitum non esse, laulam regui

    ii3

    CHHONICON MAJUS. -

    LIB. I .

    714

    ' , - r. ,

    ,

    .
    .
    '
    ,
    ,

    .
    '. ,

    ,
    ), .
    \ . \
    '


    , ,

    ' .
    \
    , (5
    ,
    ,

    . ,

    ;
    .

    ,

    .

    . ,
    .
    ,
    '

    ,
    9 5
    . ^
    , .

    *
    9 4
    ,
    ,
    ,
    ,
    \
    .
    . ,
    , '
    . ,
    Q , .
    molein jam tum commiui ftlio, ne spiriuis juveuifes
    cumque celeberrimam urbem Sinopcn decessore*
    regno exciiarenl pericula. Mebemetea haec ubi senejus unlummodo vecligalem babuissent, Mcbeineles,
    s i i , ira furebal, mullosque de his veziribus poslea
    armis dexicio ejus amera, prorsus eam in poteslakileremil, in rebus lum domeslicis lum bellicis adlem suam redegit. Deinde rupla pace, quam cum
    ministrandis sapienliam plane eenilem prasians.
    despoiis babebal, in Peloponnesum duxii, eamque,
    E r a l impiger el acer in rebus omnibus, aique aniore
    pulsis despolis, tolara oecupavil, sicut etiani reliamplectebatur homines virlulis el lilterarum stu>
    quam partem Servia?, ejus despoia cuin matre fudiosos ; necipse rudiseral lilieraruin,etin discipliua
    gaio, iniperio suo subjecit. Cbium ei Lesbum i u aslrologica progrcssus non mediocres fecerat; assulas cura belbim sibi tribularias fecit: ac Lesbo
    sidua leciione occupaitis, res gesias el viiasAlexan- quidem inox universa potitus esl. Deiade Cyprum
    d r i Macedonis, Oilavii Casaris, Fiavii CoiibUniiivi
    aggressus, cum ejus rege de tributo sibi solvendo
    Magni, imperaioris Tbeodosii Hispani legebat, quaepacium iniilatquc i u recessh. Mox altaclasse comrens el indagans aries, quibus oinnes anlccellefei D paraia etconlra Bboduin ducia, re infecta inde reet regui Gnes profcrrel quaui lalissiine : qubd eliatn
    diii, amisbis noa paucis mililibus. quoniam cla&ats
    praesiilil. Audiia morle Amuraiis, Caramanus ex Iialia auxilio venerat. Ipse ira el eupidine a?ssurius e momibus descendii umllaquestbi ioca subluans lialo ulcisceudi, classom ingenlem mullis i u jecit. Juvenis rex Meheiueies, comparaia tuanu,
    siruciarn peditibus el equilibus !u Calabriam c i
    adversus euin proGciScilur ; qui in fugam versus,
    Apuliam misil, alquein hinere Zacynibum ei Gepharursus in montium juga se abdil, donee aliquanto
    leniam vei ligaleg fecii. Appulsa classe adCalabriam,
    posl onininodcielur. Garamanum perseculus,Galliooppiduui Apuliae Uydrunlem obsedii cepiique, aiquo
    poiim, deinde AdriaHopolim coucessil, uudc, insirualiis quibnsdam oppidis occupaiis, alira processil.
    etis copiis, adversus urbem et impeiium fluiiianuni
    Ac, nisi Deus eum, quibus aolel rationtbus, e vivis
    proGciscilur, ae lauia hac lamquc nobili urbo poabtitulissei xrumnas nosiris pares subeumh Iiali^
    litus, nosmel inde capiivos expulil el exierminavil.
    fuissenl. Coinperla ejus inorle in I u l i a , sairapau ei
    Mox Trapezuniiorum reguum adorlus, fatili opera
    duces classt*alque exerciliis sub condilionibus qniillud quoque brevi bello sibi vludicavil, el regeru
    busdam oppida reslilueruiiiei ex lialia deces-ertmi.
    ejus Bavideut' Gomnemim oapiivuni CpoLim d.ixii
    i k s iii Calabria igiiuriia eveaeruat. Reguavit aivPATROL. G R . C L V I *
    23

    715

    GEORGII PHRANTZ;E

    716.

    ? - ,
    * . ( \ ,
    ), *
    ,
    ; ,
    . ,
    ,
    , ,* , .
    , , .




    97
    '

    .
    .


    .
    ,
    , ' - , ,
    ,
    9 6 *
    ^
    " ' ,

    , *
    .
    .

    *. , ^ '
    .
    . *.


    , ^ '

    , ,
    , '

    5,


    ,

    ,
    ' .
    , ,
    * Q ,

    ,

    iios duos cl iriginla ; acqoisivit et subjecil sibi re*


    gna decem, el Cliristiinis urbes ducentas errpuii.
    Quhique linguas prseter euam probe noverat, Gra>
    cam, Lalinam, Arabicam, Gbaldaicam, Persicam.
    I congressibus
    eolloquiis ciiai bominibus eradiiis ac pnideaiibua bilaris e r a i : quaro eiiam Gennadium palriarcham diligebai el audiebai frequcnterqne conveniebat. Dicebat, didicisse 6e ex aslrorom converBionibus, se regee et loca multa sobactarum esse : id quod sane evenil.

    versus, sed quia laudabile esse sosceplum ei videbat u r : nam sicut alia quaedam aediOcia exsiruxii, quh
    bus ornabal imperium Romanom, ita Islbmumntanire eidem placuit. Facium est jussu ejus in eo loco,
    in quo quondaro patricius Niceias, cognomenio
    Oripbas, naves siye triremes Romanas per cominenlem lerram Isthmi ex mari Graeco in occidenlale
    traxit fudilqire Agarenos Cretenses. Quomodo aulem ftl qnare boc praclarom sirategema el perpeluo celebrandum faciaus palratum foerii, non pneTale igitur, qaalc paucis adumbravimus, Otbmateruriltaia dicere, sed narralioni nostra itiaeraun ;
    nis amerae ejosque posteroroui genas usque ad Mebe- iiem commemorabo, quo pacio Creia insula in potneiem ameram fuii, eorumdemque, dum vtxerunt,
    tcglaiem Agarettorum venerit,el rursos, qua ratione
    ieia Jtella, pugna? ei viclorise. NUDC ad imerrupium
    ad Romanos redient, et tandem sub Venetoram
    bisioriae ordinem reveriamur.
    ditionem concesserii : tum denique ad Inglitutum
    rcdibimus el recenlioris btsioria; filum periexemas.
    53. Mense Julio anni 6921 imperaior Manuel
    Cpoli ditceesit. Tbasom iruulam profeclu*, exptigna34. Exsecrandi Mobametis posteri et successores
    vit eani mcnse Septembri anni 6922 ; inde rursus
    ct imperii ejus baaredee, prioram Peraarum regno
    Tbesealonicain abiit, deinde in Moream, ubi Hexaai(|ue Media, Babylonia el Assyria polfli, deinde
    imlium exsiruxiteo loco, quo aaie exstructum fuc- eiam ^Egypium, Syriam, Assyriam, Pala?atfnan),
    rat, quaado Arlaxerxes rex cum inflniio illo exerLibyam, Africam et Eurppae regioues non paocas
    citu ex Asia contra Gracoe Irajecit. Poslea, cum
    consecuii, aliquanlo posl discordes inler ee facti
    diuturniiate leniporis omnia consumentis et incuria
    sunt, unde unum illud magnum imperiuin in multa
    bominum collapsuni fuisset, instauraium erala ntaregna divisumeet, et alium principem Persisnacia
    guoJueiiuiano, ireperaiore empiierna colendomeesl, alium Babylo, alium superior c i inferior Asia,
    moria, noa quidera propler necessitaiem aliquam,
    alium TEHUS, alium Tyrus, aliuni Iconium, aliuai
    quandoquidein ei parebai orbis lerrarum pene uni*
    raultis illa et preclaris rebus abundans Mditene.

    111

    CHRONICON MAJUS -

    LIB. I .

    ;, ' \ . ,
    ' ' .
    ! \ 9 8
    *)
    , ,
    \
    , ?|
    ,
    "** . \
    .
    "
    * . , \
    ' ,
    \ .
    ,
    . ' \
    , ' \ ,
    ;,
    .
    ,
    , . ,
    &

    *
    , ,
    ,
    ,



    .
    . "
    , , ,
    9 9 . >

    * tc , ^
    ^

    aliuiu GbaLepi, aUum Danascos, alium jEgyptua,


    aliuui Libya, alium Afriea, aliuni in Europa Iberi,
    qaa Hispanta d k i t u r , Itaqiie faetam esi, i i l vicini,
    quotidie exoriealibae imer to* conlrorersm, ad
    pugnas deectnderenl. Hiipaniatu qui incolobam
    Agareni, nuraejro aucii, eum regioaeat, quam habiiabaat, eLeriliorero, lec >adiodum felicem esse
    ideoqno aleodis eibi baod sufficere viderenl, Apochapem aaierratfB6tt,prtBCtpem SBUITI, adierant, rpgaoles, o l tedee mulare eibi Itcerei, ut qui valde preinerenlur ongustiie cl r*biw tuendce vitas neceesariis
    egereal. ille, peiitfone laHaius, elaiiro naves longas
    acdiflcandae curavii, et piraiicae faeiend* con9ilie D
    mamim Us idoneatu iiapoguil, qaae ad JEgaei maris
    itnulag conversa, mulii* ea* caJamilalibus afOixil,
    cvm naroo aeaei, qui reaieieret, Omnes auxilium
    fiagiiabaat, nec naucieeebaiiiur lamon, qeoeiam
    Mkbael Balbus, itafMrator Romaaus, bellia civdibus djsirabebaiuf. l u q u e ilii ex omnbius inaiKe
    coennoda sifci muUa coraparabant. Cuin aliquaado
    ad Ccetam usque veniaset, eamqoe, quanlum poter a i , pervagaMis et populatus essei, comprta boidlale ei feriiliute insula*, ad suos convereue : c En
    terra, inquit, floens iacte e l raelle. Hsuc barbarus
    de Crela: qam poeia bis verbis coromemiavil:
    c Greu, Iionoraia nutrix Jovie, insignis magniuidine, vberiate ei paseuoruiii abundamia. > Nallo

    .*

    . ,
    , . 01
    *
    , *
    , . 1 0 0 (

    , ) . '
    )) ,

    ,
    *

    ve.rbo praeierea addiio, cum eiagfie, omui reriim genere repiela, in Hispaidam reveriit. Poslquam auiem
    hiems exiii et inslabal verna tempesias, quadraginia
    navee slreauis bellatoribus eomplet, ventumquo
    aaclus secuodum, Crelam cureu pertt, cleris intulis
    praciermissis. Ubi advenil, ad promontoriuni, cui
    omea Charax, appellilur : nec ej quidquam vel
    dcsceiidenli, vel populanii hostile comparuii. Progreesus siadia circiier centum, navee ad uaam omnee, injecto igne, eomburil. Ea re conturbati et obslupefacli militee, caueam sciecitabanlur, vocea
    etiam seditiosaB iaimiscentee.llle iraius, , i u QuR hujus rei causa ertis, qui coloaiam quaeriiis
    et terraui bealain : namque mihfi nalla hac melior
    esse videtur, ei h vela feei, a i testra) saiislacerem toiantati. Iiaque inecii, qua) ego agam, ista
    blateratis. > Hie andilis, cQiiiicueriMil. GUIH autem
    nonnulli uxoree et liberos comnwaiorarem, occvrrit
    iis *. * Hic sunl foraiotse ieminas, e quibus liberos
    procreabiiis. > Deiode fosea profunda ducia ei
    , id e&4 vaHo -comaiuniu (uade duclum nomen
    Cbandai tocue bodiequo serval), ibidem noctent
    transegerunt. Imperalor MicJtaeJ brevi post de
    qiwe ia Greia a Saraceais agereniur, per Pbotinunr
    protoepatharium et pra?feclura Greiae ceriior facluft<
    qui copias sibi milli vcduit, qaibus bostes dispellrret, Damiaaom queiudam, comileni slabuli imper<

    6>9

    GEORGIl PHRANTZdS

    700

    \
    , '
    ^ ,
    \ .

    ,
    ',

    7 * , \ , \
    ,
    " .
    ; -
    , 7 7 * '
    ,
    . $ , ,
    .
    , ,
    \
    \ . \
    , ,

    / , , '
    ,*, \ - ' , \
    ,
    * - ' ,

    . , ^ ,
    . , - .


    ' ,
    ,

    , . - . , ',
    , ,
    ,', ',
    ,
    .
    " ,

    ex et Peritbeorii provincia non paucos Chriad Paphlagoniam porngitur ; Magne*iam, Pergamnm


    giianog captivos abducii et, ad Euboeam usque pro- Epbesuro et quae bis oppidis adjacent regiones,
    gregsiig, eiiam Graria? loca qnaedam vexat. In ipsam
    Sagan accepi ; inde ad Smyrnamet mariiiiuam
    adeo Pclopoiiiiesum pervenit, unde, magna dilalus oram Ioniae qua? perlinent, oblinuil Sarchanes;
    prayla. in Asiam cursum reflexilcl cum capiivorun
    majorem partem Pbrygtae Magiue, adeoque PbUaet diviiiartim magni inullihnliiie rediit, a reliqtiig
    delphiam ugque, ei proxima omnia a Maeandro
    aaimpiget universo populo benigue exceptug et fluvio usque Antiocbiam, Garamanns Alissnrms;
    Darbaroruin bonestaius arclamalionibus.fexeo lem- terrara a Lydia el ASoIide usqucad Mygiaai, qna?
    pore prae caeleris ~gairapis diguitaieei auctoritate
    est in Hellesponlo, Calamcs cnm Garase fllio:
    insigtdg eral propter rerum m a r i l i m a r i i m navalium- finilima Olympi et inde qtiae palel parg Biibyniae,
    qae peritiam, quaadoqtiidem Turcarum geng mari
    Oihmanes babuit. Hunc in inodiim lerra, quam
    )ii excrcitala csl, illc aitiein ex navigandi arie
    armis oc.cupaverani, dislribnia et cotistitmis finlgna laodem lanto inajorcin nanciscebalur. Hic bug, Olbmaneg, dominandi babendiqiie cupidino
    Oihmaneiu gcnnii, a quo tiniverga familia nonien
    incengua, quiesccre non poluit, sed tillra fines
    Odiinaiiidarum invenil.
    ^ evagattig, reliquos lacdebat,ac inuha iis loca eripiebal
    23. Enogrule mortuo, ejus filius Oibmanes, in
    affiigebalque eoa graviter; alque omui modo nisiig,
    ntgno, ui d i x i i m i s , collocaius, paiernum iinperium
    ut augerel regnura suum, mox eiiam Romanug
    suscepii, anno mundi 6773. Is aliquandin cura ca>
    armis adortus esl et parlem Biibyuiae sibi gubjecii,
    icris galrapig concors, bella qu&dam adversus
    ac principem Sebastiae, urbis clarissima, aggregRomanos gegsit, ipse omnera rem belliom admi- gug, ipsura captum occidil, urbem ejng et totaui
    iiistrans el adornans. Mox eidem non placuil, ut
    provinciam in poiestalcm guani redegil sibique
    communia cuncta babcrenl.nec quisquam sua ab
    vindicavil. Ab bis profeclum initiis, regnum ejus
    aliente sccernerel. Facili opera caugam rcporil,
    inclaruil ct aiictum est. Deinde rursus ad alioruin
    unde cxono digsidio, (andem pepigenini, u t , qunesatraparnni
    populariuin godaliunique provincias
    cutuqtie de Romano impeiio deiraxissenl, t l i s l r i conversug, quidquid inde poluil locortitu ei caslelbcierent j i u e r ge, e(, qu;c ouiq/ic pars obiigisset,
    lorum, sive vi sive paciig usurpavii. Tandem, expletis
    ejus is doiniDug ei princcps e s s e i . Ac primumquiin regno annis duodelriginla, inorluus est, anao
    dcm Amorii filii, GbagHan et Malnimiiiiis, acccpc6801, b.diclioae ll,ha?rede Orcbane iilio reruul, quidquid terrJiruiii a Smg rio fluviu usqtiK
    Urlo.
    1

    701

    CHRO.NICON MAJUS. -

    '. , , - -

    , \ 7 9 fi

    \
    , \
    \ .
    (
    ,
    ,
    ,
    , \
    , ",
    ' .
    . ^(5
    ^

    ^^ , . ,
    . ,
    ',
    .
    Tt

    LIB. I .

    ~f2

    , , ^

    . , ,

    , .


    .




    .

    ,
    . ,
    ' ,
    , .
    ,
    .
    *
    .
    8 1

    .
    . ',
    ,
    .

    '.
    8 0 , '-', ', Q , \
    . " ^

    24. Orcbaues igiiur regno palerno poiilus, pa- periiia rei bellicae supra omues majorei inaignis,
    mulla praiclara facinora ad augenduin regnuiu
    trem in omuibus rebus iiniiabatur, ac modum qua>
    rcbal occasionesque, opes et regnum, quaiituro poe- edidil. Namque primus iif Europam irajeclti8, ut
    sopra docaimus, Calliopolim, mox eliam Adriano*
    set, augendi, nec unquam cessabal commovere
    polim, atquc aliain haud exiguam partein Tbraciae
    bella ei cerlaniina. Itaque populares principes
    adorlus, multas deiis viclorus reportavit, armisque ei Macedoni occupavit. Postea foddue et aroicitiaai cum Joanne imperatore i n i i i ; ei cnm eodem
    sibi paravil lotam Mysiam, Lycaoniam, Phrygiam,
    in Asiam trajecuis, quosdam e salrapis suis, a
    Cariam, usque ad mare el Eurymedonlem fluvium
    progressus. Idem reliquam pariem Biibyniae, Nico- fide desciscentes, conjunciis viribus ad officium
    niediam et Nicaeani el alia noa pauca oppida c l revocavii, alque Amorii posleria cerlamine diviciis
    fugatisque, loia Paphlagouia ueque ad Sangarium
    urbes, iiiqiioprimiecelebratissiinainet pulcberrimain
    Aumen polilus csl. Deinde in Europam reversunie,
    Prtisam, ad radices Olympi inoutis silam, quae
    eiiam tiitn RoinanU parebat, sois provinciis addi- Mosem filium cum Andronico, Joannis fllio, defcciese magnocum dolore audivil. Confestim irajecli,
    dil. In bcllo Prusensi in dextero pcde Yulneratus
    exerciium adversue eoe mitiuni, viacunt eos fue*l. Copiis iiem in Gbersonesuiii Tbraci iransduclis,oppida nonnulla expugnavit,qua3 lamen poslea, gantque ; mox iisdein comprebensis, ameras slalini
    fllium snuni mone multavii,
    i-nperator siium
    imperaloris Joauuis sororem in malriinoaium
    privavii oculis. Turu Bulgaris et Serviis bello illalo
    adeptus, liuic et uxoris frairi propler afljuilaleiu
    el prapclaris reporlalis vicioriie, magnani Us prouliro concessil, u l alibi dixhmis; alque auxilio
    siio effecil, ui levir i i : palernum imperium resli- vinciaruiF parlem eripuil. lntennissoaliquo lenipore, Lazamm, ServiaB deapotam , bello deauo aggresluerciur. Deinde morluus est, postquain regno
    SIIS, deviciifugavitqiie, el dissipato ejus e x e r c i i u ,
    prseiuiL anuoa seotem ei qiiinqiiagiiila, nnMises
    multas rursus urbes^l regicnes Scrviae in poieitoveni, dies duodecini ;ac suscepii imperiuin filius
    sialem suani redegit, septem ei I r i g i n l a magnis
    jue Amurates.
    praeliis cooflictatus, e quibus oainibus superior ae
    25. Post morlem Orcbanis Ainurales iuiperio
    viclor discessil. Tandcm abeo,quem ante nominavi,
    potiiur anno 6858, iud ctione 12. Is in rebus omniLazaro dolo nccaius cst, rcguo poiiius annos ircs
    bussirenuus, forlis ei solcrs, atque versutia ei

    703

    GEOKGIl PHRANTZdE

    704

    ,
    . ,
    ;, .- :
    . " .
    .;
    ,
    ^
    ' ,
    /
    [ ].

    , \

    .

    ,
    , ' .
    ,
    ,
    ,
    , . ,
    ,
    -'. ",^ '- ,
    ,-', c ' . ^
    , 8 $ _
    , / , , , .
    ^
    , \
    ^ , .
    * 8 2 <"
    ,
    . KaJ )
    >. ' , -, ; ; . '
    -
    | ,
    .
    ' ' , ' ,
    ,
    - ,
    ,
    . - "

    , $ . G
    , ; ,
    ; ' ,
    el vigwili. Yozires cjiie, scieuie ncurine, Bajazetem,
    inila bieme Thccbocjnm cl Mclbenen? amcras agejos , arcessWurunl, qui exercUtim ei univer- grcssns, ipsis victU ac ftigitis, tola eortim U r r a
    smn in Kuropa * l Aeta regiium in potestatom suaro
    potilmr, uxores cum libcris in sofvtunem rapit,
    aecepit. Eral Bnjaaetes erga Omnee Hberalissimtis Tum in Europam revcrsti*, iti lfungaroe i n w i ,
    eosqne sme! atque ilerttm vincit, ac paricm aliel samptuqeus, aique Cbnsuuiii* principibue sibi
    ubjeciis, qui in ipaius regia esseut, beiignissiuve quatn Albanine occupaf. Idem adversus Miltzam,
    alimenta ei alia beueficia quolidie tribaebat, nec Blacbiae principent, profecfu*, multa loca ejus
    ' eessabal bilariler valuique laeio ctmi ifs vlvere et vexai; scd qnum ad jtislum praslium iu locuiu
    quemdamdiflicicileiit Milizas prodisset, iticonuiiodifpnvivjri.
    lati loci cedeiis, omtssa pugna, reveriii. Posien ad
    26. Stieoepit imperium Aletilores "qui diciutr,
    a*iuo6881, indiciione 6; minirumTwrcicosermoie paciiones ventum est, qnibus Millzas iribiiiniii ilii
    petisuriim se esse promisii, et (Tax couvenii. Idem
    Aleulores futaiMM et fulgur signtfleat, Quin enini ad
    pmtria acer el protnpltis eral ct fulmwis ineinr D lords retiqtiis Bul^aHae et Servix uon paina
    accepit. Oeinde adversus Sigismundum, imperaiopeleritcr euncla el ciitn inipeln fteii volobn, idcirco
    reiti Gerniani.e, bello excitato, quum Niropolim
    jioc en>u cogaomcnto appHarunt. Veriim aatem,
    usque Sigfemuudus processissel, et occurrissent
    pe Mueulmaaus frater, patrie marte audita, eibt
    sibi exercitus, impriidentia facttim est, ni Cbripbesacl, (Vaudera coiniiiinisriliir. Staiim nitsii, qui
    iliani fnndiius devicli, cum niagna botniiiinn part^uui taaquam palris iioinine arceeserent, l!le,remro
    lim occisorum partiin caplorum clade fugar^iitnr.
    jgnarns iiec qiiidqnain formidaus m:di, adcsi;
    jomprebensus elrangulaiur. ka deinceps solliciiu- Jam Gpolim palriam noslram adorlus, obsidione
    lliiie vacuug Bajazeies, vere appropinquan'e, copias rlausii, adeoque pncccps* erat ad omnia, ut non
    satis b d>eret, nrbem obsidere, sod Giacub-pasiainiiC8 in nauai colligit, alque tii Asiain (rajeclus,
    nem el Brenczcm cum sx cl quinquaginia millibis
    inipressionem facil in Ariueniaiu lotamque sibi
    miuerel in Pcbiponnesuin. 11 i insulam adorli,
    bjicil. Idero Colcbos jdoinat alque Amaslrim c l
    biijus urbis ameraro, Dinum. Deinde contra Sarca- oroid eam maiomtn gcnerc Inccrarunt, propc Coronem clMcilioncai usquc progrcssi. Indc rcvcibi,
    aein ameram ducto exerciui, Ipsuai ei Maede^,
    Uuiq aqieram, devincit. Auctumino vergcuie c i \lus(a:n Cl inclylani urbcai Argos cxpngnaniiit.

    705

    CURONICON MAJUS. -

    LIB. T.

    706

    , ; .

    , ^ ' , '.


    !

    , ,
    .

    , 8 5
    ,
    ,

    ,
    ;
    , \
    ; > , 0. , 8 4
    \

    ,
    ,
    ,
    * , ,


    .
    , ;
    ' , -* ,
    , *
    . ;,
    ,
    *
    -
    .
    ',
    ^,
    .

    ;

    , ,
    .
    * *
    ,
    , ,
    .
    .

    *. , , (J **, ,

    , nibil aliad niolcitinc facinm, nisi quod vcsiibus ol
    eamqtie, triginla amplius milHbus capiirorum In
    armis nudati dimiucbantiir. Ipse Bajazelcs cum
    Asiam missis deduciisque in colonias, cversis moeuxore et filio Mose aliisque mnltis aula sux procerinibus, deserlam reliquerunt, anno mundi 6903,
    but comprebensus, ad Demircm ndduclus esi. Qwi
    indxiione 5. Interea Dinus amcras et reliqui, qni
    propier vicloriam, quam reporiaverat, laetitia eXa Bajazete sedibus suie pulsi fuerant,Demirem rcsultans, Bajazeiein allocuius : tHomo nequam,
    gem adierant, injurias, quas acctfpisaeni, conquemquit, cur pravis animi lui cupiditatibus nou im*
    renict. Demires succurendi iis cupiAus, per legaperasii, ne huc devolvcrere? an nescis, mcis copiis
    tum Bajazeli suadebat, injustum essejerga homines
    neminem parem es*e? > Deftide regium ejus oruaejusdem gentii et religionis isto modo agere,
    tnmei elegantiam, ct lentoria illa cximia tantameumque cohorlabatur, u i siiam cuiqne salrapiam
    qiie avium et canuni veiiaiicoruin mullihidincm
    restiiueret, sise amicuni sibi vellet. Ameras, bomo
    miratus, rorsuscDic mibi, inquit, boinoiurbulcnle*
    inexplebili avariiia et babendl cupidiiate, idemqne
    vebemens el prmceps, orationem legaii nihili aesiinia- D et cxcors, qul est fastus tui cuiu tanlo apparoiu
    fructtis? Tum ille : tBcnc novi, n<>n placiiurnm
    vit, et Bemirem, domiuum ejus, ludificans ruslicum
    tibi, ut agresti S c y l h a e i e x o b s c u r o g e n e r c o n u u d v
    appellavft. Demires, cum audisset ex legalo, quas
    apparaitnn regium, qtii nun'|tiam le decuit. m<
    in se dixisscl ameras, ejusque nosset ambitioiiem,
    decel, Amuralis fitiutn et Orcbanis ncpolem
    ifa incensus, collectis omnibus copiis suis, adverOsinanis pronepoicm etEnogrulis abncpoicm, bac(T
    sus eum caslra movit. Re comperta, etiain Bajaet plura facerca^ie babere.i S^rmonis insoleiili
    zeies, confestim suie collectis copiis, Dcmcri streiralus Demires, caveam ferream fabricari Jtisiv
    mie et foriiter confidenlerque obviam proiiciscitur.
    in qitam euui conjerium paulo postoccidll. Regna-r
    Conslabai amerae exercitue cenlum et quinqaaginta
    verai aiiuossex fiViginti, captivus fueral mensos^
    millibus : Demiris oclingcnta et viginli millia
    octo.
    erant; al confidcnlia Bajazctis nihili faciebal Demi27. Rebiis eic iransaciis, u l exposufmus, ct 6areiii. Cum in Pbrygiam ab utrisque venium esset,
    concurrerunt excrcilus magnumque ortum est jazele caplo, in perlurbationera el magmim discr^
    iuen Oiluiianidarum imperium incidit propier dis-^
    prudiuii). Tandcm Bajazeiis exercitus in fugani
    sidia qitaedaui ei bclla* inier Olios ejs enaRc<Miia
    couvcrsus cst : in qua mulli capli sunl quibus
    r

    707

    GEORGII ] IRANTZ.K

    8 6
    ;
    ,
    , ^
    ; . \
    ,

    , , ,
    ; ,
    ,
    .

    0
    .
    .
    '
    , ,

    , *

    708

    .
    ) ,
    ' .

    ? 15 . . .
    \

    ,
    ,
    , ,
    .
    '
    8 7 ,
    ) ,

    ,

    \

    .
    ', ' ,
    ,
    , 6
    , ,
    , ' .
    . ' .

    , '

    .
    ,

    ,
    .

    8 8
    ,
    , 3
    \
    ,
    , $
    .

    qui, audita morte patris, pro se qtiisque nilebaniur,


    ui regno palerno potirentur. Transeunl in Europa*.n fratres germani quafuor; Mosein enim capiivunt
    fuisse cum palre, monuiimis ; dixinius eliam, Joeiiphum, Spirilus sancli luinine imptetum, Chrisiiatuitii Cactum esse. R^liqui iuler se dissidebant.
    Praelio facto, arma Jesses aliqtiandtti praevalebant.
    le, arcia amicitia cmn iiiiperalore Manuele coujtinclue, coJleetis copiis, adversus Hiingarorum regem profecliw esl, nec taraen qnidquain e g i i ; ti6c
    Servia despotam aggresso, expediiionie fruclus
    constiiit: et, cnin in Asiam trajecisset, Mnsulmanutn fralrem adorlurus, in Gappadocum finibus cum
    co coogressus, fugatus est ei, in fuga comprebensus, ad (ralrem aJductus, qtii eum slrnngulari juetmpcrio potitum mense? . . .
    28. Regno a Musiilmano occupalo, Dcmircs Moscm, frairem ejus, liberum dimisii, qtii clam in
    Europam irausgressus et a dcspota Servix sufflcienle manu iiistriiciiis el adjutus, ea parie superior lit. Hoc C U H I primuin Musulmanus, frater ejus,
    in Asia acrepit, in Enropam irajecil, ut per Byzanliuai fratri obviam iret; et, quQiiiam eum non vulgaris amiciiia Cmn iiuperatore coujungebat, ieque
    Theodori despola? filiamei dcderai in mairimonium,
    diefi aliquoi tn urbe comrooralus, contra Moscm

    . Proelio commisso, Musulmanus a Mose devicins, eapius et necaius est. _


    29. Moses, universo regno poiiius, classem adornal, qua mari, exercittim, quo lerra urbem aggroderetnr. Qua re w f f e f f a , unperator quoque Romauorum clas9fit paral et iwslruU, cui dnmgarium
    pnefecil Uautlfleni, frairem uoiliuin. Ad Plaieu insulam claises sibi occurrunt: navesMosis devicta,
    panim demersa?, parliro captaestinl: pauca admodum
    navigia, quae restabaot, lurpiler fugerunl: victoria
    penes Romanos slelil. Similem in lerra dadera Mo
    ses accepit. Haec ubi audiit, cum igoominia recessil.
    Imperator denuo excogilatis arlibus, qnibus prort u*
    devincerel 'Mosem, missis in Asiam legatis, Orchaoeu), Musulmani fllium, arcessivit et ioEuropa dotninuin coti8littiit,at collatis signis, succubult Orcbanes,
    aduce suo el primario veziro Sabane prodilu*. Caplum Moses patruua oculis privavii. Mehenietes au
    lem, Ulius Bajazelis natu minimus, fratrum omnium inctu, cum quodaro artificc arcuario in locum
    quemdam aufugil, ubi inercenarius vixil, ne fratribus Innotcscerct. ifiiale pauio grandior facius iu
    vili bac conditione, quum reruin slatum conside
    rassel, ipse quoque fortuns se permisit, el ad Carauianum amcram in Cappadociaro confngiens, ejus
    auxilium implorai: amice ab
    receptus el inatruc-

    CHRONTCON MAJUS. -

    709

    710

    LIB. f.

    ,
    \ .
    ,
    . \
    \ ;
    ,
    .
    . *0
    .,


    ,
    ' ,
    ,
    ,



    , .
    .

    \
    9 0 *


    '
    . ) .
    ) ,

    , .
    * \
    9 9 \ ,
    ,
    ^ , .
    '. ' .
    .
    .
    '.
    , , , ^
    ,

    <zfyxh\ , ' * ',
    ,
    Q
    ,
    ;,
    \ .

    tus ropiis adversus Mosem fratrem proflciscilur.


    Sinopee ameram, vecligalem fecit, et a Lydia ad
    Atquee primo qiiidem el gecundo praelio Mosis jEoIidem usqaeei Mygiam, qurc est in Hellegponfo,
    exerciius superior disceesii, Mebemeteg ejusque dominabatur, etiam oom Venetis prselio confliciaexerciiug fugaii gunt; *ed leriium iorluiiam expe- tus, quorum claggi Petrue Lordan pr&erat. Ciim
    riendam esse ratus, principem Serviae el BuJgari ambae classes, Venetornm et amerae, inter Proet imperatorem adiil eoruinque imploravit opem, connesum et Calliopolim essenl congressae et pnaiqne acceplig ab iis copiis idoneis, denuo adver- gna coinndssa, raulta? Turcarum nates et triremcg
    sti8 Mosem duxit. Prselio inilo, e primnriis mulii depressae sunl. Deinde pax imer eog cotuposila.
    duceg centnriooesquo llosis, pecuuia a Mebemete Aniice hic ameras amplectebatur imperalorem Macorrupti, illo relicto, ad liunc trangfugiunl. Hoc
    nuelem et reliquos principes Chrislianos eibi vicicum animadvertisget Moses, in fugam et ipse connoe, et moribundus Amurala? filio mandavii, ul is
    versus, in loco silvoso^eliiuil, sed a duce quodam
    quoque amicus ei socius esscl Manueli. Idem p r i lltihemeiis repertng, hujus jussu suffocatus est. ^ rous Adrianopoli sedem regiam collocavil, quain
    Versata igilur in diecrimiue fuerat liujus im- majoresejus Prusse babuerant. Erai munificentissiperii salus propter iniesiinas quaiuor fralrum dismus, et sictil in amicos libcnllssimns, ita bosiibus
    cordias annos trea et mensee duos, atque Mebeme- usque ad finem vitaa infensissimus, semperque noles universi regni el imperii palerni cuoi lanlis aerum- varum artium macbinarumque siudiosus, qtiibus
    uh ei molestiis potiius est anno 6907, indictione 3. male erga ee animaiis damnuro alque interiluiu
    30. Primum post susccptum iniperjum opus lioc ^afferret. Moriuns esl anno regni decimo seplimoedidit. Moldoblachia? el Bogdaniae iributa quani
    34. Morluo Mehemele amera, qui cognomiiialur
    poterat gravissima imperabai, et quidquid regio- Cyrhzeg, Amuraieg, ejus fllius, imperium cnpessivit,
    niuy in Aeia Scyihae, capto ejtis patre, occupave- anno 6924, indiqlione 8, aulunmoque ineunie, u l
    rant, brevi itiiervallo recepil, alque guse gentis ac qutcgceret, instanie bieme commoveri non poierai,
    religionis principes eos, quos a patre sedibus ex- ged, collecto exercilu, palruum Mustapbam aggreg*
    pulsos Bemiree restiluerat, de inicgro ejecit, et susesl, victumque occidit. Acsialim posleam vicGabuiam, Cappadociam, Ponlum toiamque Asiam
    loriam praemisso Cpoliin Micbaelbego, ipseguporve*
    guperioreiu ia poleglaiem suam rcdegii, isiiiaelem,
    nit camque urbeni ol scdit: cujus rci causa crat,

    711

    GEOHCM

    71!

    - , * ' \ : \
    Tjv ,
    .
    ,
    , \
    92
    . \ \
    , \ ,
    ,
    .
    .
    ,

    \


    . '
    .
    , 9 1
    ,
    .
    \ ,
    \ ,'
    *,
    .
    \ ' .
    ' \
    ,
    , \
    .
    \ \ - ^
    *
    ,,
    .
    , .
    ^ , \
    \ \ - . " <
    \ \ ,
    , \
    , \
    \
    \ ,
    , )
    .
    , , &
    '. \
    ,
    \ ,?', *,
    . \
    9 3


    , \

    ^ \ ^ , ,
    .

    quod Mustapbae, ut poslea fueius dicelnr, impcradi^pcrsus ost. Jam Amurates Mysiam eaperiorem
    lores auxiltuui lulerani. Veruni cwn nco ipee qniitingressus, magnam ejus panem sibi vetligafem fe*
    jpiam proficerei, amidfiain cum imperatorihtia
    cif, ac Bosnain et Joannem Gaslriolam plane eibi
    compostiil, concilianie Maro dorntna, ejue noverca.
    siibjecit. tdem primusjanitsarie jore, qnaillibabeiii,
    lndc Tbessalouicam, Veuelts lumsnbjccian), aggrespra?cipua iinperiivit, eosque eo, qito etiam bodie
    siis esl eamque bsessam oppuguatamque in polou t H i t i t t r , exfrciiio uli jussit. AdtiquitHS e i i i n t ejus
    stateni suaui redegil. Eiiam Bungarix parieui ion
    legionis alise consaetudinet, alia exerciiia, alia
    exiguaro sibi subjecil ac, prselio cum Ladislao re*
    vosiimema eram. Vetuil dosdem matrimonia cofi^
    gc conaertoi superior diecessil. Gontra Blaeno* trahere, ne detinercntttr uxorum liberornmqiM cora
    autem ei Moidoblacbos profoctus, successu camit,
    ei Viciii, sed alacri et soluio s^mper animo in iniiino cum delrimeiHo reaassit. Mox ilerum iu eo
    lilia versarentur, voluhqtie eosdem filios sttos apt b i c i l : Blachi Huwgaros aubsidio vocant; sed eoiipeilari. In subjecios egregie ju*Uie, ei futuri inielfena manu, victoria penee ameram esl; illi dissipaU D Ugens erat; severe sairapis el jadicfbus omntbtis
    fr.giuni. ln ea pugna Hungarorum Blaeborumqne ediccbal, ue cuiquam iajuriam facerent; quode Hcamplius iriginta roillia, Turcarmn pcrpaucos ceci- tum si quis vel miiiiiue violasset, nuHa miserico di*ai? dicuiu. Pariem veieris Epiri, Alialoa, Acr- dia probibebatur, qnomlnus eum capite muliarei.
    lianos, Tbebas, Albeitas, lolam BoBOliaui, Ilclladem
    Ji^prceliis seobjiciebal perfculis. atquenunquam non
    : Jubanuiua bello fiibi vindicavil, aique amerani
    favit ei foriuna. Posiremo ci visum est, uf derbiU.rsarca! posireiniini devicil delevjique, et Uuiversa
    ses sive monacbus Heret. liaqne Prusam profertu?,
    l!la diiioue potilus vsi excepii quibusdam caslellis,
    derbises facius esi conceesltqne adbac vivue Mcin nioiiiilnis allisstnus crant, ubi eedeni colhcmeti iilio regmiiu el omnem atictoritaieai reI cavorai Carainauus. Ladi&laas rex, cum alits qun
    giam, poslquam ipse funclus esl itnperio anaos
    busiiam principibus Cbrislianis f(dere junclus,
    iriginla qualaor.
    deuuo coulra Amuraiem susccpit expeditionem, sed
    32. Translato Mehemeli regno onwiqne poleslate
    Varcam usquc progressus ibiquc cmn amera prasregia anno 6958, indiciione M , qnoniam ia dHK>laiws, impitrilia r i i bellicae rein male gcssii. Namdum adotpsccne crat,quidam senories vcxires Atnaqu.' ceilaiuiiic deviclus cl occisus, cxcrcilusqtic ejus
    raiein monuerunt, licitutn non essc, lautani regni
    t

    ii3

    CHHONICON MAJUS. -

    LIB. I.

    714

    ' , - -r. ,

    ,
    .
    .
    '
    ,
    , -

    .
    '. ,
    , \
    , .
    .
    '


    , ,
    ' .

    , (5
    ,
    ,
    ,
    . ,

    ;
    .

    ,

    . '
    . ,

    ,
    '

    ,
    9 5

    .
    , .

    *
    9 4
    ,
    ' ,
    ' ,
    ,

    . - .
    ,
    , '
    . ,
    , .

    cumque celeberrimam urbem Sinopcn decegsore*


    molein jam lum commilli iilio, ne spirilus juvenifes
    regno exciiarenl pericula. Mebemetes haec ubi sen- e|us tantumraodo vectigalem babuissenl, Mcbeuieles,
    armis dexicio ejus aniera, prorsus eain in poleslagit, ira furebal, mullosque de hU veziribus poslea
    lcm suam redegil. Deinde rupta pace, quam cum
    Kiiereuiil, in rebus lum domeslicis tum bellicis addeepotis babebat, io Peloponnesum duxil, eamqtie.
    ndnistrandis sapientiam plane geirilem pr&glang.
    pulsis degpolig, iolana occupavit, sicut etiani reliErat impiger el acer in rebus omnibug, aique amore
    ampleciebaiur bomines virlulis et lilteraruoi siu- quam parlem Servise, ejus despoia cuin inalre fugaio, imperio guo gubjecil. Cbium ei Lesbum indiosos ; necipse rudiserat liueraruin,eliu digcipliiia
    swlas cttra belbim sibi iributarias fecit : ac Lesbo
    asirologica progressug non mediocres fecerat; asquidem inox univerga potiius est. Deiode Gyprum
    sidua leciione occupalug, rcs geslas el viias Alexanaggresgus, cum ejug rege de tribulo sibi solveudo
    dii Macedonis, Oclavii Casaris, Fiavii Coiibt?mim
    pacium iniilatquc iia recessit. Mox aliaclasse con>Magoi, imperaioris Tbeodosii Hispani legebat, quaerens el iudagang aries, quibus oinnes aulecelleiei D paraia elconlra Kboduin ducla, re infecla inde rediit, amisbig non paucis mililibus. quoniam claggts
    el regui flnes proferrel quaui lalissime : qubd etiam
    ex Italia auxilio veneral. Ipse ra el cupidine a?gpnesiitil. Atidita inorte Amuraiis, Caramanus . i l i luans Iialoa ulcisoeudi, classein ingenlem muliis i n surius e monlibus descemlii nmllaqiie gibi loca subglruclam peditibus el equilibus iu Galabriam ei
    jecit. Juvenis rex Mebeiueles, comparaia uianu,
    Apuliain luUii, aiqueiu iiinere Zacynibuinei Gephaadversus euiu proGciscilur ; qui in fugam versus,
    leniain vei tigaleg fecii. Appuisa clagse adCalabriam,
    ruraug in moniium juga se abdit, donec aliquanlo
    oppidum Apuliae llydruniem obsedit cepitque, aiquo
    post oniiiinadcietur. CaramaiHim perseculus,Callioaliis quibusdam oppidie occupaiis, ulira processii.
    poliin, deinde AdriaHopolim concessil, undc, instruAc, nisi Deus eum, quibus golet raliontbus, e vivis
    ctis copiis, advergug urbem et imperium Ftomauuni
    abhiulissei, xrumnse uosiris pares gubeundai Iiali>
    proQciscilur, ae lanla hac tamquc nobili urbe pofuissenl. Comperla ejug inorle iiiliaUa, sairapau t i
    litus, nosmei huie capiiros expulil et extermiiiavil.
    duces classisalque exercilug sub condiiionibus q m Mox Trapezumioruin reguum adorlus, fatili opera
    busdamoppida regiitueruntei ex Italia dece8>eruiu.
    iliud quoque brevi bello sibi vindicavil, el regeni
    i k s in Calabria i g i i u r i i a evefttrunt. Reguavit anejus Davidei" Gomnemim capiivuni Cpolim d.ixil
    PATROL. G R . C L V I *
    23

    715
    GEORGII PIIRANTZ.E
    716
    - - , !
    \ -^. ( * & \ ,
    ),
    \ ,
    ; ,
    . ,
    ,
    , ,* , . -
    , , .



    9 7
    -
    . . "
    . >


    .
    ,
    , ' - , ,
    ,
    9 6 ^ ,
    ,

    .
    .
    &
    .
    \ , ^ ' - .
    .
    , ^ '
    , ,
    5,


    ' .
    Q

    iios duos c l triginla ; aeqoisivit et subjecit sibi regna decem, et Ghristianis urbes ducentas errpuit.
    Quiuque linguas prseter euam probe noverat, Gra>
    cam, Lalinam, Arabicam, Gbaldaicam, Persicam.
    congressibus * i colloquiis cum bominibns erudilie ac prudenlibus hilaris e r a i : quaro eiiam Gennadium palriareham diligebal et audiebat frequenterque conveniebaL Bicebat, didicisse se ex aslrorom conversionibtis, se regee et loca multa sobacturum esse : id quod sane evenif.

    *. /


    ,


    ,
    ,
    , ,
    ,
    ,

    versus, sed quia laudabile esse susceptum ei videbalur : nam sicul alia quaedam asdiOcia exstraxif, qo/bus ornabal imperium Romanam, ita Islhmutn manire eidem placuit. Factum esi jussu ejus in eo loco,
    in quo quondam patricius Niceias, cognomeato
    Oiipbas, na?es sive triremes Romanas per coatineniem terram Islbmi ex mari Graeco in oecidentale
    traxit fudilqire Agarenos Cretenses. Quomodo autera e.i quare boc prseclarum sirategema el perpctuo celebrandum faciaus pairatum fuerii, non prceTale igiltir, quale paacis adambravimus, Olbmateruiillam dicere, sed narraiioni nostra: inseratn ;
    nis aiuerae ejosque posterorum genas usque ad Mehe- ^ iiem commemorabo, quo pacto Creta iusula in poineiem ameram fuit, eorumdemque, dum vixerunt,
    lesiatem Agarenorum venerit,*! rursus, qua raiiooe
    islajbelia, pugnae etvicloriae. Nunc ad inierrupium
    ad Romanos redierit, ei tandem sub Veneloruni
    bietoriaeordinem reverumur.
    diiionem concesseril : lum denique ad insiitutum
    redibimus et recenlioris historine filuro pertexemns.
    33. Mense Julio anni 6921 imperaior M.mucl
    Gpoli ditcessit. Tbasuai inpulam profeclu*, expngna34. Exsecrandi Mobantetis posteri et successores
    vit eam mcnse Sepembri anni 6922 ; inde rursue
    ei imperii ejtis baeredes, primum Persarum regno
    Tbessalonicam abiil, deinde in Moream, ubi Hexa- atque Media, Babjlonia et Assyria potiti, deinde
    milium exstruxileo ioco, qao anie exslructum iue- eiiam ^Egyptum, Syriam, Assyriam, PaIa?8tinaiD,
    ral, quando Arlaxerxes rex cum inflniio illo exer- Libyam, Africam et Europas reglones non pancis
    ciiu ex Asia conira Graecos trajecit. Poslea, cuni
    consecuii, aliqunnlo post discordes inler se facti
    diuturnitate lemporis omiiia consumenits et incuria
    sunt, unde unum illud magniim ioiperiuni io multa
    boniinum coHapsuni fuisset, inslauraiam erata maregna divisum eeC, et alium principem Persisnacia
    guo Justiiiiano, iirperaiore gempiierna colendo me- esl, alium Babylo, alium superior ct inferior Asia,
    nioria, non quidem propler necessitatem aliqaam,
    alium Ttrsus, alium Tyrus, alium Iconium, alium
    quaiidoqnidein ei parebai orbis terrarum pene uni*
    muliis illa et prseclaris rebus abundana Melitette.

    U1

    CHRONICON MAJUS

    LIB. I .

    6 , . ,
    ( * ' .
    9 8 * *

    , ,
    ,
    ,
    ** . *
    .
    '
    . 01 ' ,
    ' , - . ^
    - ,
    , ' - . ' *
    , ,
    .
    ,
    ' , . .

    -~

    r-

    --

    - - - -

    --

    "

    '

    .* .
    , ,
    . ,
    ,
    , . 01
    ,

    (
    '
    , * '

    , , .
    1 0 0 (
    ***
    .
    , , ) , . '
    \ ,
    ,
    9 9 ^ .

    *
    ,
    , ^ ^,

    aiiuiM Cbalepi, aliam Danagcog, aKum ^gypiua,


    verbo prauerea addiio, cum claase, omui reriim gealium Libya, alium Afriea, alium in Europa Iberh,
    Here repleia, in Hispaniam retertit. Postquam aulem
    quaB Hjspania dicitur. Itaque factum esi, ut vicini, biems exiii et inslabai verna tempestas, quadragiaia
    quoiUie eiorieAiibus iuter to% conlroTorsii, ad
    uavee slreauig bellatoribus complet, ventumquo
    pegnag deectnderenl. HigpaniafQ qui incotabaM
    aactus secundum, Crelam cureu pertt, cieris insulif
    Agareni, numejra aunti, cma regioneoi, quam ha- praciermissia. Ubi advenii, ad promonloriunt, cui
    aomca Charax, appellilur : nec ei quidquam vel
    bitabaat, gteriliorem, aec ^ m o d a m felicem esse
    dcgcendenii, vei populanii hostile cowparuiu Proideeqa* aleadig eibi haud gaffieere viderent, Apochapcm atneriiHiaen,priaeipeni saum, adiemnt, rp- gregsus siadia circiler centum, naves ad unam omganles, aedee muiare eibi liceret, uc qui valde pre- nea, injecto igne, eomburit. Ea re coniurbaii et obsiupefacti miliieg, caugam sciscitabanlur, vocea
    merentur ongugtiig ci ivbos luendee viias neceesariis
    eliam seditiosag iaimigceaug.ille iraiug, Vog, iuegcreut. Illa, peiitfoue laUatug, giatim naves longas
    scdiflcandas curavit, et pirailea faciendae consilia D quit, hujug rei cauga egiis, qui coloniam quaeriiis
    el terram beatam : namque mibi nolla bac melior
    ntamim us idonea** impoeuil, qase ad ^Egai maris
    esse videlur, et btMs vela feci, i vosiraa gaiiglacaineula* coeversa, mirili* eaa calamiiaiibug afllixil,
    rem toinntali. Iiaque ingeii, q u n ego agam, igta
    cura namo eeaei, qui resielarel, Orones auxiliuin
    blateraiig. > Hie aadiiig, coiilicuerimi. Cum autem
    flagilabaai, nec iiauoigeebaniur tamen, qooiiiam
    Mkbael Balbus, iiaperaior Romanus, bellis eivili- nonnalli uxoreg el liberoi cownveroorarenl, occurrit
    iis : Hic sunt fonnogee feminat, t quibus liberos
    bus djslraaetMHuf. l u q v e illl ex omnbfus inaiKs
    coxmnoda gifei maUa comparabaiu. Cum aliquaado procreabiiig. > Ddade foaea profuula ducta ei
    , id e4 vaHo Tomaaunila (ttade doclum nomerr
    ad Ccelaui usquc veuiseet, eamqae, quantum poieCbandai
    toeua bodieque serval), ibidein nocteiir
    r a i , pervagatus et popuiatus essei, comperla bonitrangegerunt. tinperalor MicliaeJ brevi poet de iia
    taie et Ceriiiiute insulae, ad saos conversue : En
    lerra, inquii, floens lacle el melle. Harc barbarus qiwe iu Creia a Saraceata agereniur, per Pbotinunr
    de Creta: qaam poeia bis verbis commendaYil: protogpalharium ei praefectum Crelae eerlior facia?
    Creta, bonoraia nulrix Jovis, insignis magniiu- qui copiag sibi milli voluit, qcibug bosles dispellrrel, Damiaainn quemdam, cowitem slabuli iwperadine, uberlate 64 paseuorum abuudaiiiia. Nallo
    v

    719

    710

    GEORGII PHRANTZiE

    6
    , ,
    , ,
    '
    , . , , ; ,
    , ,

    .
    . , ,
    ,
    , ,

    ,
    '
    ,-'. '
    , , 1 0 2 * * *
    . >
    .
    .
    , - , .
    ,
    1 0 1
    , , ,
    ,
    .
    ,
    ,
    .

    ,
    .
    \ ,
    *
    , ,
    -.
    ,
    , , ,
    ,


    , ,
    . ^ .
    ' , ;

    bsc insula monlana et eilvosa at((ue valles ferlilcs


    totii, cum ingenti exercilu et apparaiu- in Creiam
    nd illnm adjtivandum misit. Verum cnimvero, con- habet: montes alliludine Taygelo non cedanf. Hajunctis licel viribus, nihil advcrsum Agareuos pro- bet urbes anliquas supranonaginta, alqucin primie
    magnas et nobiles tres, Cnossum, Gorlyuara et Cyfecernnl. Quippe proelio commlsso, Damianus, plaga
    morlilcra vulneraius, etiam reliqnis causa iugse doniani, a Minoe, Crclensium rege, qoi imperium
    maris olim tenebal, cxstrnclas : qui, iu ires parles
    fuit, et Pbolinue in equo veloci a?gre servalns, rei
    insula divisa, in qualibet parte unam condidit, et
    nuutium imperatori atiuPit. Facia esl linec pugna
    GIIOSSUIII quidem e regione Prioponnesi et ad septealoco ab urbe Gbandace stadiis circiler viginli dissilo,
    trionem. Hunc regem prodiium estprimum Grelam
    cui nomen Almyri est, anno mundi 6540. Rurstim
    liueris excoluisse ct legibus studiose moderaium
    Agarenos non deOciebant cura?, cogilaliotiee, limor,
    eese: unde poeia d i c i l : Propler summam jusiiliam
    perlurbalio ei angor ; atque ita HHs affeciis, meMinos et Hbadamanihus, Gretenseg genere, a Jove
    nacbus quidam e monlibus insulae descendil ei errarc illos affirmavil, si eo in loco collocalis fedibue, D in beaiorum insulis judices constiiuli sunt. > Haec
    de Minoe. Gortyna in planiiie sita mare Libycum
    secnre se posse habilare exielimareni ; simulque
    locom idoiieumetad omnem uberutem accommoda- spectai, a quo abcsi sladiig gexaginla, Anliquhus
    murig cincta eral, quos, injuria lemporis labefactalum demonstravil. lbi oppidum exslruxerunl et arce
    tos, magistralue insiaurare coeperunl, sed ad octo
    bene comiminiverum, cui Gbandacis noroen dagtadia produclos, exorta sedilione, reliquerunl inlum esl: unde progreesi, lolam insulam iitcursabant,
    choaios. Gydonia incrementis, quae paulalim cppil,
    omnesque urbea ejus, praeter Goriynam et Cydomaxima fuil, in occidentalibua flnibus insula? pogiu.
    niam, in dliiooem euam redegerunl. Hoc igiliir
    Alli montes, qui vicinia sunl, Tilyri nomen liaroodo Creia, una ex eepleni nobilioribus insulis, ab
    Hispanis Saracenis occupaia est. Uno anno post benl. Ad mare sila esl, ct Laconicam speclal, egre*
    gia ei miriflce elegans el ampla in circuitu. Caelerur&us Michael imperalur aliam classem adversus
    rum in ircs parles, u( diximue, insula divisa e s l :
    eosdcm inisil, q u tamen nibil memorabile gessil.
    pariera versus orienlem circa Gortynam Dorienaes
    J,am Agareni curis omnibue soluli vixcrunl loiaque
    nominarunt; auslralcm parlcm Eleocrelenses. in
    insula suni p o t i i i : ac mulli Cbrisiiani pro sana fule
    qua etiam Prasus uppidulum esl; occidenlalem Cynostra illo lempore mariyriurn lulerunt. Estautem

    721

    CHRONJCON MAJUS. -

    LIB. I .

    722

    . , ,

    1 0 4
    ^ ,
    ,
    ,
    .
    . \ \


    1 0 3 ', \

    , ,
    ,
    , \

    , ,
    ' . -
    ,
    ,

    , '
    ApXW * , ' , .
    ,
    , , ,
    ,
    (
    (
    , '), ,
    * ),
    , , ,
    , .
    .
    ,
    \, ,
    .
    ,
    ,
    ,
    * ,
    ,
    ,

    ,
    ,
    . 1 0 5
    . *
    ' , '
    .

    , <

    , oci - C ,
    ul dicltim esl, ciuw hoslium iriremes occideniales
    donenses. Iuier hos sarpe bella ei proelia commissa
    t u n l . Tradunt eliam hoc de Creta, propier asperi- panee insulae, Molbonen, Pyluir, Glarenlzam,
    latem soli non potuisae iu ea cum ciirribus impelus Patras el reliqua illius regionis loca p o p u l r i audmsset, consilium animo cepii prudens ei calltdtint.
    fleri ct jacalari, uode Creies primi ex equis puAlque consilium el vftrbum slatim excepii ipsa re?.
    gnarint.
    Potiii igiiur magna hac insula eo, quo d i i i m u s , Cumenim borrcrel circurnire Peloponnesum per
    Myrmidones, Epidaurum, Maleara et Neiarium, uc
    modo Agareni, navibuilongisexslruetisei vindicato
    navigaiionein moleslam sabiret aut, luille milliasibi imperio maris, ad Minoia eiemplum piraiicam
    riom longiiudincm nequidquam emensue, adveniexercebani et Cycladas insulas populabantur el mulrel aero, sialim illa ipsa nocle, muUorum usus opera,
    tam quotidie perniciem Ghrieliaiiia inferebant. Post
    annos seplem el quadraginla, iinperante Basilio per Istbmuxn Gorinibiacum ad occidentale narc,
    prope fossam, ubi raurus Istbmi erat, per ierrani
    liacedune, Sael Apocbaps, Cretae princeps, ejtis,
    qtiiCrelani occupavit, Apocbapig aniermunis filius, ^ naves trauefert. Imposiio confesiim slrenuorum
    militum numero majori, quam salis crat, operi,
    denao navee piraiicae, quas nunc galeaa si?e t r i quanluni polerat, incumbebal, aiquenihil lalesperemea nominarc solenl, numero ferc iriginla t?t
    ranlee Greles boslcs, qni ad Malcanrdiu nocuique
    remigibus viginli duobus insirtictas, aique alias
    veloces babebant, qux observarent, si qua Komanaves pradaloria? comparavit: deinde c Grelaproiiortim elassis contra ipsos cursum lenderet, subiu
    gressus, insulas maris jEgaei populatua esl, ip&atninvadit, confusosquc ei lurbatos in fugam verlit.
    que adeo Pelopounesum invasil, et insulas infra
    Naves eorum parlini igue Graeco incendit, paniiu
    eam silas, Zacynlbum el Cepbaleniam, vexavii.
    depressit, parlim c c p i i ; Barbaros ipsos aulgladio
    Qua re impcratori per faselum nuntiala, idoneam
    iiuereiml,auliindi8 submersil, alque, occiso eoruni
    is classcm adversus illos misil, drungario faclo
    ducc el principc, reliqnos pcr insnlam ul se dissiNiceia pairicio, viro prudenti et strenuo ac scienti
    parcnl coegil: quos (aioen postea oinnes compreT
    amals rei bellicae, ttim terresiris ium navalis. Idcm
    benso.variisafTeciisuppliciis. His compertis, Agareiii
    hftllicarum arlium pcriius erat, ut nemo supra.
    Greienses (ci rore pcrculsisunt, admiraules rei bellicu
    Flanle leoissimo borea, paucis diebus in Pcioponpcriliaipartesque Uotnanoruni; ac lali cladercpcn^
    netum penreiut. Delalus in poriuin Cencbrcarum,

    783

    GEORGII PIIRANTZ.E

    724

    *
    .


    ,
    .
    '^ , \
    ' ,
    , '
    *
    ,
    , ,
    .
    ' \
    ,
    ,
    .
    ,
    , '

    1 0 6 ,
    *
    ^ *
    , ' '.
    )
    , '
    , ' Q
    * .
    ( ' -

    ,?', .
    '
    ,
    . (
    '
    ,
    , )
    ^ .
    '
    ,

    ;,
    ,
    ,
    ,
    ., 1 0 7
    * , 0 * , ,

    ,
    .

    *
    ' .
    ^

    , 0

    aflfecl, prse limoresc meiupostea quievernnlaliquaniiiu, el imperatori Basilio tribuia pendero eialueruni.
    Etaclig annis prope decem, Barbari non detitiebanl rursus solita stbi facere, sed popalabantur
    instilas alque mittete recusabanl promissa imperatoribus iribtita. A l anniepost sepiuaginia iniperalor
    Romnntis puer, BasHd Macodonig proncpps, classem
    non contemnendam conira Saracerm Cretenees m i eit, barum eopiarum tomterreslrium lnm navaliuro
    duce tonslitnio Nicepboro Pboca magUtro, eo, qui
    postea imperavii. Isin Cretatn delaius et freqiientibns praeKls cmn Agarenig conflicuius, eemper ^
    guperior disceesil; alqtie Greionsea cuio illi resistere oh posgrnt, limore perculsi, in casiella gese
    abdiderunt. Pbocas omnes tnacbiuag urbibus expugnandis apUs moenibug admovil, el incusso boslibns
    terrore, insolae caslella omnia in potesiaiem guam
    redegU,adeoque ipsura ejus capul,Gbandacem, exptignavit : cum qua urbe alia quxdam oppidula i l ling se permUerunt arbiirio. ldem cepil principem
    Crelae, Gurupen nomine,ei digntlate illi secundum
    Anemanem. Confecit Pbocas baec omnia eeptem
    raensiom gpaiio, ac tota ingula Romanis, u l anie
    ftierat, ?etiitqia ear, ab Agarenis annos 120 posgi>sga. Revocata est virlute Phocae etib iraperium
    Romamim anno 6568, indiciioue 8. Pboeat, duci-

    bug ei gubernaioribus navium iu ingula reliciU,


    jusea iwpecaioris Cpolim rediitac Tictoriamm suaruia egit triutopbos. Mansil iueula in poleslaie
    Romanorum usque ad tmperinm Alexii Angeli,
    qni, excaecalo fraire, reguum invaait, u l ia prin
    eipio bigtorias aoair docukmie. Deiode, com I u l i
    imporiuin Romanum in plufes parles dividerenl, ei
    Bftldukiita, corae% Ftandri;p, imperaior Cpoliianug
    galutalus esl, Hearico Dandulo, Venelorum duci,
    qvi el ipse gna gponte aderai, pars *on ip^dioc.ris
    d*toto rvgno dtsliaata eai : obtinuil enim terra*
    ram loconnnque omnium, quae Iialioecnpaverattt,
    qiiadraiHem nom et dimidium atqne ab imperatore ingiiper digniiate degpola) ornatug est. Dghalug Pelopnnnesi princeps declaralug est, Romnnus
    DelaUioles, Floreniia oriundng, qui graudem peruttiam iosderaiig prtncipibug crediderat impenderaique, et nltro praageng aderat, Athenanim et Tb<>barum tractus pignori accepit. Ligureg sive Genueiigeg Euripi ingalam aliarumqueregionum panicalag
    gortili, posica Vciietig EubiBam dederunt. Boniiaciiig, marcbio Monlisferrati, cum mano noa mediocri adjuviggct socios loiiiisqwe terregiria exer-x
    cilug summus dux essel, rex Tbegaalonicse ab iraperalore Balduino crealus est et CreUfti ingulain
    cum aliig tocie propriam accepil,aed mox eaui Ve-


    ,
    3
    . -

    725

    CHRONICON MAJUS. - LIB. I .

    726

    ,

    .
    \
    *
    .
    '. % , ', *
    .
    1 0 8
    ,

    * ,
    ,
    ,
    , .


    . "
    ,
    .
    .

    * ,
    ,

    ,
    ,
    ,-* , ,
    ' - ^

    ,

    * ' 1 0 9

    . \ , ^

    ,

    ,

    , , ,
    .

    n<-lorum senalui vcndidil, in quorum bodieque ditione esl.


    Hanc igitur narralionem libro buic noslro inte-~ '
    lcndam pulavimus ; referiaiuur nunc ad commuiiilionem Istlimi.
    35. Anno6915, die Marlii 15, iroperator incobtims it) portiim Cencbrearum pervenit ei8 die Aprilis expnrgare cl iimatirare Isllimum ipsum coepil,
    cujit* longiiudo, sive, ul meliiis dicam, laliludo
    ab uno mari ad alierum orgyias ter mille el oclingcntas patet, longitudo a terra Graeca vel Auica,
    poslquam descenderis via aspera, quae
    dicitur,douec in pbniliem venias, quo in loco D
    inuri illi exsirncii erani, stadia triginia ; a muris
    deinde usque ad Corinlbi colles arcemque supra
    nubescminentem et flnem Islbmi sladiamulla suni.
    Peloporwesus folio plalani simillima est, eujuecaulem Isibmus refert. In eo exsiruxil imperalor lurrescentum qiiinquagima ires. Invenerunt tum in
    niarmore has lilieras insculplas : c Lnmen ex lumine, Dcus verus cx Deo vero custodiat imperatorem Jiistiiiiantim et tidelem ejus ministntm Viclorinom ei omnes Grseciae [ncolas qui vllam conformanl ad voltintaicm Dei.
    '

    excessil e vivis Euibymius patriarcba, io cujua


    locum die Maii 21 ejusdem anni surrogatus esl Joeepbus, roeiropolita Epliesi. Anno 6915, aulumnali lempestale, imperaior Joannes, cum inPeloponnesuni proflriacens, iransiret Tliessalonicatn, Muelapham, spurium Bajazelis filium, quem Aniuraies
    ameras, fraier ejus, persequebatur, recepit el in
    Lemnum indoque Miziibram raisil.
    Per biemem ejusdeni auni ad Ponlum Euxinum
    sive Mare Nigrum sacvienle pesiilentia, cum in urbc
    qnadani ejus regionis cum lola familia essel eamque regeret afliuis meus Gregorius Palaeologus i monas, fliius magni ducis Mamouae, ejus, qui n l i qnando Monembaslam cum Qmlimis oppidis administrabal, elapud eum esseisoror mea, ejus uxor,
    eorum filia* quam unicain prolem habebaai, exsiincla est, el post iilioke morlem die sepiimo obiil
    paier, rursumque posl lolidem dies eiiain mater morI U J est, el praHereasex domesiici utriusque sexus,
    duobus tanlum reJiclis, qui Cpolim profecti, uuo
    ore imseris pareniibua nieie isium ntiulium aUulcfunt. Ui ex niagniltidine calamiiatis ei dolore toJatii impatienli in morbum adco nou levein inciderunt, ul ifi periculum viiae venirenl. Qua de causa,
    cum paier mens cssel prxpedilus, ego cwm Tboma
    priucipe in Peloponnesum profcrtus, illius fungcbar
    oQicio in coeualionc ct cubiculo, qucmadmoduui

    Anno 6914, mcnse Marito,imperaior el, qui eum


    comiiaitis erat, -proccrum ordo universus, Gpolim
    redieruni : qtioeodoiu lucnse, post illiusadvcnlum,



    ,
    *
    , ,

    \ ,
    *
    , , ,
    ,

    ,

    ,
    ^
    *

    H 0
    . *
    ,

    727

    GEORGII PHRANTZ/E

    72S

    $ \ ,
    \ , , /
    , \ ,
    ^ .
    , * , - ,
    , ,
    \
    ,
    ', , * ,
    .
    .
    ,
    " ' , .
    , .
    -'. ,^' , , '
    '
    ' ^
    \ .
    1 1 2 * * '
    \ , ' -' *
    , . -

    .
    111 , ^ ' \ , \ , * . .
    ^ , 7 ,
    ' ,
    ' ,
    , ,
    . , .

    '. , '
    , - 1

    jttssi ab imperatore, patre ejns, ei parali eramus. lum autcm fueral ab exploratoribus, enm orieniem
    Frater meus m(u maximus in Peloponneso eral ordinalum advenire alqne in reditu urbem invasucum imperaiore, el alier, me minor, cum morlc rum. Omnes tgilnr constliarii imperaloris, qmbus
    occubuis<enl ejus fratres, rclictis patre et maire credilum esi boc secrelum, principes et ecclesiastici
    ei fralrihr.s, i monaslerium abditus, quod dicitur suadebanl magnopere, ut comprebenderei ameram.
    Gtiarsianiia?, ubi etiam verus ille magister Josephus Al ille rcnucns : t JNon violarem, inqoit, quod illi
    dedi, jusjurandum, etiainsi euin nos adoriurum
    vcra.ibautr, monacbicam vilam agebat.
    devictosque servituti addicuirum esse certo scirem.
    Verc ct a?s(aie peslilenlia Gpoli grassante, Anna
    Si ipse violarit sacrameiuum, runcta Deo commiidomina, c Hossis oriunda, obiit et sepulta esl in
    tam, qui est illo poieniior. > Nullum Umen e frliis
    monaslerio Libis.
    36. Prineipio aulem anni 6926, ab imperalore impio isli obviam misil, sed optimales quosdam,
    pairc Tbomas princcps juvenis in Peloponnesum D Demelrium Leoniarim, Isaacium Asanem el Mamielcm Cantacuzenum proloslraloreni cum imillis dnn i s H i s est. Qi'0 quidcm lempore Cpolim rediil i m pcra?or, ejs paier, el ma in cubiculum assumpsit cibus ei mililihus muneribusque regiis. Circa CuMarlii die 17, annos naium scdecim et dimidium, lulum obvii facii, proseciui curn sual ad diiplicem
    cu:u ipse illc aeternas el beala memoriae vir sexa- columnam : quo lolo ilinere sermoncm ^roeras
    conferebal cum Leoiitari. lllic eliam imperator et
    gesiinum oclavum cum dimidio agere'.
    Anno 6927, mense Novembri, Cpolim venii do- rjus filii in trirenci aderant, cuin alia triremi ruitii
    rvgali ornata, qwa Mebenicies vebereiur. Eam poslu)ii a Sophb, filia martbionis MontUferrati. Eam
    die Januarii lOsolemni cseremonia duxit inaugura- quam consccndit ameras, invicem se in roari conitisrpio cst ii) a?dc S. Sopbix imperator Joanues ; aaliitaruat, in sua qnisquc trireini vecii. liaque inl<r
    qnx in.nigurniio summani babuilfesti diei celebri- colloquenditm ad Asiae seu orientis lillus pervenerunl, ubi urbs est, quae pritis Gbrysopolis, nnnc
    i;ii'in fniiqiic rcvera solemne solcmnium ei paneScnlari dicilur. Ibi aroeras e trircmi egrcssus, iu
    j.y: J8 paurgyriiim.
    lenloria sive tabernacula sibi parala concessii;
    37. Am:o 6923 adfuil aweras Cyriizes Mcbemeiuiperator
    cuin liliis in Iriremibus edebat ac bibe , pcr Cpol'111 in Asiam profcdurus. Pra?nunlia-

    CURONICON MAJUS. - L I B . T.

    733

    , ol ; -
    * '
    ,
    . - .

    ,
    ,

    .
    H 4
    ^
    '.
    - , &
    . > \ ,
    , '
    , H 3 , , Min
    -
    , , .
    5 | .

    ,
    ,

    . ,
    . - . \ * ,'
    ' , , ,
    ,
    . * , .
    ; - , ^ '
    ,
    ;

    .
    ,
    , '
    .

    -,

    _ . _ ,

    '

    ,
    ,

    ---

    *-~

    bat : atque invicero sibi parles delicalas miltebani.


    bemenier rcprebtnsos esl imperator ab iis qui
    Bub vesperam ameras, equo insidens, el qui eum
    ameram comprehendendum esse olim suaseraiu.
    comitabantur, Nicomediam versus abieruni, impeVersabaltir tum imperator pestis ^iiandae causa in
    rator cum filiis domum discessil.
    monasterio Periblcptae. Vix landem alia via, quno
    Mesembriam fercbat, Lconlaris miiierc poluil ciir38. Yere ejasdem anni reveriens ameras in occideutein, via quae trans Galliopulbn ducit, Adria- sorem, qui inde per mare profeclus, liueras dc
    nopolim profectus est. Imperator ad eam expedivil obitu amene allulit : alque comprobalum esl eo
    die dictum illud : Vesperi fleius erit, el mane
    Demetrium Leontarim, ut, qtiae inisset consilia,
    Ixtiiia. En auiein, ad aliam curam conversi suni
    cognosceret sibique renunliaret, eumque de graiia
    et consultaiionera, alrum cum ftlio ejus Amuralc
    cl bonore, q u ei praMitissei, ei dc transveclione
    amicitiam iuirent eumque siuerent principcm essc,
    moncrel, legalus tum persoux dignitate, ium donoTuin, quae aflerrel, amplitudine iusignis. Excepit qticmadinodum sane ejus exigebanl sacratnenla, ati
    Mustapbam, Mizitbra reductum, in occidenle prinetim admodum ei honoriOce et amice ameras, lancipem constiluerent, Aimirnies princeps cssei in
    demque ci d i x i l , argrotare se dies jam aliquoi:
    oriente. lmperator pater, qui primus sentenliam
    poslquam convaluisset, sermonem se collaluros
    dixit, muHis de causis a?quum judicabai, ul pcncs
    esse. At post diem teriium vilam posuii. ConsiliaAmuratem rerum sumina esset, filius autcm ejusci
    rii ejus palaiini, quod evencral, non aperuere LeonBemeirius Catilacuzeiuis, ui Musiapbas princeps
    l a i i , qui in lcnlorio suo degebal, miraus, cur non
    fieret, quod is Romanis dedisscl Calliopolim. Tanvocaretur ab amera ad explicaiiduiii ei legalionis
    dem, licel a^gre, imperaior fllio agendi, qnod vellei
    consilia. lpsaautcm bora, qua eum obssc cognovil,
    poicsiaicm concessit bis verbis : t Fili mi, ego sclabeilarios compbircs ad imperatorein misii, qni
    nex inftrma valctudine et morli propinquus sirm :
    tamen, quoniam viae, qua? Cpolim fcrebanl, clam
    iiaque tibi Irado imperiiim tl quae ad id periineni :
    praeclusae erant, eo pervenire non poluerunt. Haque
    facito, quod placueril. Mense Srpiembri anni
    mulii dit g eflluxere, ex' quo arcanum invadendae
    urbis coiisilium paluii, lumullusque ingeus exorlus 6929 mulliscum Iriremibus Calliopolim venii Joannes imperaior, Mustapbam e Peloponncso sqcura
    est, muiiaque dcliberaiio ct solliciludo crat, el vc-

    731

    GEORGTI THRANTZ/E

    732

    1 1 5 oi (, *\
    \ , ,
    , - [] ",
    ,
    ,
    , ,

    '
    .

    ' . " ,
    ":,
    .

    '

    *
    .
    ,

    , .
    ,
    '. ,
    ** *'43* ; , ,''
    ,
    ,
    , ,
    . '
    , ,
    1 1 7 ,
    .

    , '
    . '
    .
    ,
    . -' /^'
    ,
    ,
    . 1 1 6
    . '
    ; ,
    ,
    ,

    ' , .
    5 .
    |

    , C ,

    dticens, quem in occidente principem conslituil.


    Coluii quiJem Joanuetn ea civiiag, ged cum posl
    dies alfcjuol requirerei cain, ul pacluiii erat, imperaior, Turcas omnes responderunt, ipsorum sacris
    addiciam esse Calliopolim, el magna se agtringi
    religione, gtquidetn priroue locus, qaern oblinuigsent in Eiiropa, hoc oppidum esset, in quo primo
    intcr omnia Europa? oppida religionig snae aiigpicia
    <et reliquag caeremoniaa fecissent: unde non liceret
    per eoranem, eam urbem dare Romanig. Daluros
    ae illas csse hujng loco alia oppida ac regiones. I u lerim Amurales ex orienia per legatos mullum inglabat Romanis orabaique, ne Mustapbam ad principatum proveberent. noelri, ut qui conlraria
    gcnlireal, nihil respomterunt. Girca iniliutn biemis
    ijugdem amri beglerbegueBajazetes, vir strenuusel
    bcllo exercilalug, idemque \ezires palris Aniuratis
    ct prafeclura Ancyr auclus, per snperiores fauces
    in Europam transiil, eam, gi poe&et, in poieslaiem
    Amnratis redaclurus. Mustapbae, qni Calliopoli
    exierat, ad Adrianopolim obviam f i l . Pugna commissa, Mustapbas Bajazeiem vincil captumque obtruncat, ct univcrso Turcarum in occidenle imperio poiiiur. Eodem aulem anno Muelapjms Calliopolinl rcversus, suscepiaque adversus Amuraiem,
    qni Prusac erai, expediiionc in Agialn, viclus in
    occidcntcm rediii; ei aegtaie ejug anni pairuum Anvi-

    rates cum Ligurum sive Genueusium navibus persecutus esi, comprelungtimqiic interemil. Jano raorle Muelapbae spc gua delusi itnperaiores, lurbari
    ac sibi nietnere coeperunl, propieree quod bostiletn
    in Amuraiem animutn prodidtgsent. ltaque inodaui
    el occasionem quaerebanl, qua concordia el amicilia inler Turcas et Rouianog coociliareiur, migeruntque aaaoicram legalos Demeirium Cantacuzeniirn, Malibxum Lascarim el Angcluai Pbilommaicm grammaiicuni. Ameras, ira incen&us adversus
    Romanos propler eam, quam signiiicavimug, caugam, ubi priinum legalos vidil, viactos in obscurum carcerem deirudi diligeulerque ctisiodiri jussit.
    39. lneunte acsiau% ociavo die Junii, anno G930,
    mibil eum exerciiu Micbalbcgum Ainuraieg, clausiique e.i obsedil Gpoiim. Die ejiisdem mensis decimo quinio ipseraei cuni inagnis copiis accessit,
    bgalos in viuculis adduceus, el die vicesiino secmido mensis Augusti urbem universis viribus oppugnavit. Die landcm sexlo Septembris anni 6931
    Dei graiia re infecla ab urbe recessil. Ejusdem
    uiensis die iricesimo Musiapbopulus, Aniurata^ frater, per urbem profeciug, in geptum Domiuicum
    pervenit, et proximo die, qui fuil priinus Oclobris,
    ad in.peralorein et filios cjus adorandos acceesit.
    Eodein die posl jemaculum iinperalor beiniplexia
    corrcplus Cbt: quein Turca3 Asiani mirabundi dice-

    733

    CLTRONICOX MAJUS. -

    LTB. I .

    734

    - * , \ ,

    \ ;
    ,
    * ,
    ,
    . *

    * ,

    ,
    .
    ,
    1 1 9 ,''
    .
    '
    \ '
    " )
    ,
    , .
    *
    \
    1 1 8 *

    , ,
    .

    .
    ,
    ; ,
    ,
    , " .
    , '

    . ' ,^' ,
    , "
    . ,
    - , > ,
    , > '
    ,

    ,
    ' . '
    .
    , ,
    ,
    ,
    .
    , C . ,
    ,

    larasadpsrficiendauieam in primis utilis et idoncus


    banl epecie simlllimttm esse auctori religionis aiwe
    csse ?idbalur, el ego aganciadegpcena, qtiaeamaMahotYjett; qnemadmodom aljquando ejus hostU
    terno geuere tpi ameras cognala fuil, missus erai,
    Bajazeles de eodem afftnnavh: quicunqne non noscui eiiam boc mumig daium esi, ui, gi quid opus
    set imperaiorem, enm lamen eeoio aspecln imperaiorem Hlumesse fol^lleclurwii.Mustapbopulus per dies foret, lilleris id consignatam ad imperatorem sencm
    el filium ejus, Joannetn imperalorein, in Hungari >ra
    nioltos propter casom impeMtoris flagitiig in urbe
    perscribereiur. Exeunleaulem Octobri mense aoni
    designatis, poetremo Selymbrtam asque abiil, sed
    6955, per regionem, cui Cellii nomcu est, ad Islruin
    inde siatiro Cpolim reversus, Prasara se coatuliL
    fUivium periineniem, impcralor Joannes in urbem
    Vere btijue anni frater ejus in Asia adverans eum
    reversue est, miasie iliic Cpoli iriremibus. Praiiuiprofeclns ett proditumque a suis morie muliavit.
    40. Mene Maio ejusdem anni capium est a T u - seral eaim ex 9ungario Joannes boniuem peregriiHiraet peregrina utenlem Itngua, qni ciiru labella O!K
    racbane Hexamilium sive Isihmus Peloponnesi, ac
    imriti ex Albatdtfs occisi gtinl. jfigiategeqoeiili pria- ^ sigoala lerrestri via in urbem proficiecerelur. , ubi
    cops Demetriug com Hilarione Doria ct hejus ge- advenil, imperalorero vkJerecupiebal, aflinnans, ne->
    nero, Georgio Hizaulo, profugug Galatam venit, u i cetse eaee, ut viderei eum et eum eo colloquereiur,
    ad Turcaa abireitt i ad quos tamea non veacrunt, At eniro qao pacto fieri poteral, ut hnperatorera,
    qui aegroius decumbebal, iste bomo conveniret ct
    sed in llungariam profecii sunt. Die decimo quinlo
    Novembrie, anno 6952, imperalor Joannes in Hun- solus, id qnod volebal, cum eo eonferrel scrmonem ?
    liaque, cum muUom eseei disceplatum, udssi ac(
    gariam transiit, d&spota facto et In urbc relicio
    fraire Constanlino, qui eoum inlerim locum lene- etim suril mecum duo viri imperalori a secrelig
    qui ita eom compellarunl: c Aut aperi, quid velie,
    ret. Die vieesimo secundo Februarii cjusdem anni
    huic viro > (rae autem demonairabant), < aul abi.
    amicitiam gacramemo firmavimue cum Amuraie
    amera, qui legalos jam liberos dimisil, Tuni rursus qao libet. > Sic landeui seduclo mibi lilleras tradidil obsignalas, e quibus didici, unde et quo temlegati missi sumus, Lucas Nolarag, qtii poslea mapore Joaimee discensisset. Deiode cum abissem ad
    gnus dux factns est, Manuel Melachrenus et ego,
    reciundas ea, pra3mi(im me exspcctare signifl*
    propterea quod Melackrenug jam prius ad ameram
    veneralpacemque esse convcnturam cogimorat,N>* cavi, ut qui Ixlum mintiuru cssem alluturus. Conm

    725

    GEORGII PORANTZ.E

    ; ,
    ,
    *,
    1 2 0
    * ,
    .
    ^,

    ?, , * }
    ; ,

    .-, ,
    . ^
    )
    , ;
    , ,
    ,
    ,
    .
    .
    .
    ,
    , > ,

    , 1 2 1 4

    736


    ,

    , ,
    .
    '

    ,



    ,
    .
    * ',



    , ,
    " ,

    ,
    , ,
    ,
    .

    , ' 1 2 2 *** ' .
    , ' .

    C
    miam prasino colore et nummos qutoqoaginta mibi
    eidentes ibi imperalrix et filia ejus, abgente vedari
    jussit; ejus illia autera signiQcavit, postquam
    nandi causa imperatoro, cum cgo lillcras praeleuxorem duxissem, huic se veslein suam praesiamisgissem, magnam e i iis volupiatem perceperunt,
    siinatn el nummos aureos quadraginta donaturam
    quippe e quibus discerent, Joannem bona uii v a e&se.
    letudine et in magnam Blacbiam profeciurum esse
    Die Julii 21 ejusdem anni bealorunj sorte obdoratque cupere, ut in regionem, Cellium quae appelniivit gloriosus et pius imperalor Manuel domiaue,
    lalor, miiterenlur trireines, quae se reciperent et in
    biduo ante morlem di?ino ei aogelico babilu induurbem reducerent. Ac J>reti post imperaior per
    tus el appellalus Mauhasus monachus. Sepullus eel
    pr^fectum veslimentorum donavit mihi vestem sein venerabili basilica el pulcherrimo* moiiasterio
    ricam egregiam et cenlenarium auri, atque arcam
    Panlocratoris, ciuu luclu et concursu, qualie nulii
    insuper vesiiariam amplamet mire pulcbram, quam
    unqnam alii contigii. Omnino vixerat annos 77 et
    o l i n mihi recusateral. Coaiinebal enim ea arca
    dirs25, e quibux regnaverat annos duos et quamullam eupellecttlem visu dignam et praeclaram,
    draginta'.
    aliasque rcs nnrabiles, quae deinceps post obitum
    imperatoris pariim fitiis ejus donata, parlim ob ^ Hic igilur imperator, Manuel dominos, primura
    filiam procreavil n o m i n e , . . . deindeConstantinum,
    saluiem beai ejus anim eacriticata suni. IIujus
    imperaiorem ioannero el Andronicum despotani,
    igitur arca3 egregiie et plane mirabitis com diu
    lum aileram filiam, cui nomen erat, . . . Theodoflagrassem desi.lerio, vUum est nribi ab imperaiore
    riiro despolara el porphyrogenitum^ Micbaelem
    eam expetere. At ille iia respondii: Fuil ea arca
    principem, Gonslanlinuin minorem, qui imperator
    miperaion, palri meo, q i i i , u l nosli, mulla pra>
    ^uit, Demetrium despotam et Thomam despclam.
    clara opera, lapides preliosos aliaquc regia ornaHis imperalor paler, cum in vivis adbuc cssei, lomenla plura, quam credas, in ea asservabat. Ego
    cos hosce dislribuil: quaa resimperio Romatiortim
    eam rnrsus imperatori, meo fiiio, donabo, u l is
    magnam calamilatcm attulil. Ac priiiutm quidem
    ' ((Uoqne ex voiis tum suis lum meis in eadem res
    stias asservei. Ita dimisii nie. Tw aulem pro- Joannem sivtt imperalorein esse, Andronico aulem
    dcspolre Tbessaloiiicaui cjusque uibis (errilorium
    pler la?los, quosei atlideram, nmiiice imperavit, u l
    donavii. Visiim ajitem est huic propier smiimam
    iradereiur miiii ista arca, quam rum pio ejue voio
    imbecillitaiem, Tbessalonicam urbeni el qnae ad
    rebus ntilibusct inhac inani vita laudalis repleiam
    eam perlinent Vcnetorum civitati fenderc nummis
    j ccepi. Similiur iinperalrix vesicm sericam cxi-

    737

    CIIRONICON MAJUS. -

    L I B . 11.

    738

    ! ,

    .
    ,''
    . ,
    , \ ,
    ' I


    .
    ,
    ,

    *
    , .
    aureis quinquagies mille : quo facio, ipse, in Peloponnesum proiectus, Mantioeam urbem se conlulit ibique cum Joanne filio viiam agebai propter
    commodam aeris lemperiem. Posiea monaehus faclus, Gpoli sedem collocavil in monasierio Panlocraloris. Tbeodoro despola? pater Lacedaemonem
    ejusque terriiorium assignavit; imperaiori Consianiino dooiino iractus ad Pontutn Euxinum, h. e.

    Anchialum et Meeembriani cuin lerriloriis, ac Tho*


    mae despoise parles Pelopuunesl reliquas,
    Anuo 6934, Augiislo mense, imperatrix Sopbia
    douiina fuga se in patriain rccepil, quoniatn iroperator Joannes doiuinus, ejus conjux, parum eiamoris cbaritatisque prasubat, nec concordia inier
    eos erat, quia ille alias amabai mulieres, cum i m peralrici formam naiura uegaviisel.

    1 2 3 B'
    xvpov ,

    '. ,^* , *\

    .


    ,
    , '
    . ,^' ,

    ', ' ,
    ,
    1 2 4


    , * ,^'
    * 9

    LIBER II
    Incipiens po$t mortem imperatoris Manuelis Palceologi et ab initio imperii
    Joannis,

    filii

    ejus.

    ! Anno igitur 6934, mense Auguslo, imperiom C pw et orbe proleclus, dic Decembris 26 cuni Conomnisque poleslas imperatoria, in Joannem transiil
    staniiuo frairc in Peloponneeum pervenit, ut bic
    Manuelis, beaiae memoriai imperaioris, filium, qui
    lotius insula? constitueretur princeps, quoniani
    jam ante diademate imperatorio ornatus fueral, aiTbeodurus despota, illorum frater, monacbns fieri
    que anni sequeniis die Augusit29 per roare Irirevoluit, qood tamen is consilium postea muiavit.
    iutbus Maria Comnena Trapezuiite advecta est,
    Cum bis ego lum primnm in Peloponnesum veni,
    Atexii Comneni, Trapezuntioruin regis, filia. Eam
    ODu$ e minitiris imperalorie, domini inei, el ut
    mcuse Septembri anni 6936 imperator Joannes
    curam baberem Constanlini deepota*, propter ca-jmatrinionio sibi juuxii declaraviique AiiKiislam;
    sam bujasmodi. Jassuea beato el glorioso eormn
    aique codem anno, mense Novcmbri, imperator
    paire, morli vicitip, baec ego manu mea scripci,

    39

    GEOftGII

    740

    ;. ' ,

    ,
    , ,
    ' - ,
    . " ; \ -.
    , .
    ,
    * , - "

    . \
    , *
    ,
    * , .
    , .
    ,
    ,
    , ,
    - ,
    , ; , 1 2 6
    , ,
    , * .
    - , ,
    , . 1 2 5 ' .
    *

    \ , - , , *
    6 , *
    ( ) * .
    ,
    , " Q * ,
    \ . *
    nonnt leslamenluin tamen : non enim lestanlur dem eiiam, quae ad animam mcam po$t obilwneximperaiores, sed j u b e n l : haec igitur, qune ille con- piandam periineni, probe dmbiistraiurum es$e.
    &litu<:bat, ego ab eodeni jussus srripsi : ul swguTt
    Per ipsius enim jnveiiluiein et seoeciuiem nieam
    fjus filii alius aliud de ornsroenlis ejus ci gemmis non Iteuit, qtipd amore ac sludio, qmeroibi prxslirebusqtie aliis pretiosis accipcreitt, reiiqua aulem
    lit, digiium esset, illi referre. Quare tibi eujn comlona, qua? quidem in palalio esscut, vesiimenla
    niitio, atque spero, te, u\ q u exopto precorque
    ei apparalus, in quatuor partes dividerentur ;qua- libi, adipiscaris, eupplelurom esse, quod illam ob
    ruro una consumerelur in liliirgiis eiecclesiarum causam Pbrantzae ipse prxslare non potui. > Hac
    ornameniis supra solitum moduin adornandia, quae ille deme dixit et pracepit. Intercedebat aatem
    tanemagnocum sumptu elsplendore instituta sunt; etiam cutn Conslanlino despoia, numinis divini
    re 'quae ires diglribuerentur pauperibus, medicis el gralfa, magna mibi familiaritas, cum pairls niei
    nwmesiicis ejus. Curalores autem essent spiriiua- frater preceptor ejus esset, ei hujus fllii, fraircs
    lis palet- ejus Macariue, qui, ex Juda&is oriundug, f> mef pttroeles, una cura illo educarentur, in ejusiu Xantbopulorura monaslerio eral , Josephue, mo- demque essent attiicis et m i n i s t m : quibuscum
    naMerii Cbarsianensis magisier, alque ego. Hace ego in illius veni familiarilaiem. Deinde, ferenie
    ctim coram ipso Manuele, imperatrice et eorum
    i u lempore, in beati et glorioei patris ejus minifilio imperatore, ei iis solis quidem, recilageem, sterium iransii, qui in omni re sibi uecetsaria opera
    poelrenio imperator ita filiosuo pracepit : f Aitdisii, mea ulebalur. Prorsus enim cupicbat in suo me
    flli mi, q u * vobU enper M i n i s l r i s meie jussa dedi. habere miniiierio. More autem ei consuetudine
    Cubiculariie autem , qui pwlckre mibi ei siudiose receptum erai in imperaiorum palatiis, ut palnim
    s irvieruiit, prseoipuam gratiam habeo, atque volo,
    cubicularii in cnbicula filiorum inlrarent, non conlra
    ut ab oinnibus filiis nieie i d iUis amoris, lulebe ei fittorum cubicuiarii in cobicula palris, idque vivis pasiudii coniiogai, quod euique toovenlt. liaqoe in
    tHbus, non post eorumdem mortem.Postquam igitur
    primis bunc libi Pbrantzea commendo, qtii egregfo obiii beatits elgloriosus pater ejus, peractis illi primibi minisiravii, oiunibueqjie anitni et corporis roia justis; omnee cubicularii ejus in palalium
    oommodiecuMi anie proapexerit, tum nunc in segforeversi eomus. Nam hic quoqoe mos tcnei, iH culaiione mca p r csD(eri8 proepicit, ao spero, einn- bicularii imperatoiis circa sepnlcrum cjus ina-ne*
    t

    741

    CIIRONlCOX MAJUS. -

    LTB. 11.

    741

    . , el 6 &\6( ixtUz,
    , - ' ,
    , - ',
    . * *
    , ,
    ,
    ) -

    , , 1 2 8 &



    , ,

    .

    ,
    , \
    1 2 7 . ,
    - g ,
    ,
    , ' ,
    ^

    " ,
    ,
    ,
    ;
    ,
    .
    ,
    , .
    , '. T j |
    , ' , .


    . *0 (

    , , Q 1 2 9 ,
    ' ,
    aul usque nd prima sacra funeralia. Iia demom ad
    eedes, in qnibus Constaniinus despoia commorabaiur, discessimue, forisque utcaeteri pleriquc, consedimus. Quod ubi audivil despota, inisil ad ir.e
    patrunm meam,qui sno nomine ila inihi reiiuiiliaret:
    Recle in quidem morem observasii, ut non inirares
    slatim in cubictilumraeum, ut ante, vivo imperatore,
    palre meo, solebas facere ; eed nosmei, obligali libi
    propler amorem et officia, quae erga patrem nostrum eierga nos pracslilisti, potcstalem Ubi damus
    libere imrafldi cubtculum noslrum, qucmadmodum
    ante faciebas, cum pater meos in vivis csset. > cuni
    deinde mandasset mihi hnperator, illhis fraier, i i l ^
    in Peloponnesum abeuntem se coroitarer, propter
    eam, quam sopra commemoravi, cauaam,
    Ipse
    Conslaniinut vebememer me invitabat, ul sibi vel\em eomes esse. Cui ego respondi, me qtioque
    ipsuttt istiid preoptare, modo id approbanie et
    jubente imperalore, fralreejns, fierel. Itaque ille
    uieafratre precfbns pelivit, proposUis raiionfbus,
    ob qoas necessaria sibi essei mea opera. A l respondiialler, iieri non posse, quod rogaret, proplerea
    qdod non iiceret negligere volunlalcm patris ejuadcmque commcndationem, qua is suo ore ipsime
    iradidissel. Instabat rursas Constantinus, operamaIfis imperatricts causisque idoneis nsus, qnibtis
    iito*comioius, aegre tandcin dixil : Sequitor

    nos Pbrantzes in Peloponnesiim, aique ibi si maneai fraler meus, maneto illequoque. cum eo, quandoquidem ha suadel conceditqtie mihi imperalrix ;
    sin redibii mecum fraier, illitm nccesse esl apod
    me esse, quemadmodum jussi enmus ab impcraiore
    nosque faccre decet. > Cum igimr in Pclopoimesutn
    proftcisceremor, alieri, ut ante dixi, peifecle oblemperabam, alleruin cum amore cl spe suspiciebam.
    Delati igilor in Peloponnesum, ridimus lota
    otnnia quaB a Garolo despola ienebantur. Tinn
    principes et fratrcs omnes, deliberalione babita,
    onm parlea) a Carolo occopatam subigcre scposso
    diffiderenl, nec ilfe confiderel.se lotam tueri possc,
    paciiono /acta, nostri priucipes nonnnlla ab illo
    loca aceperant ; placuilque Constamino despoi,
    ot ejtiedem consobrinam legitimo tibi mairiiitouio
    jimgeret, ei qnxcunque IHe castra in Peloponneso
    baberet, ca dotis nomiire acctperet : qoibus quidem conditlonibua concordia firmata esu
    2. Kalendia igilor Maii ejusdcm annl missus rgo
    Glarenlzam, alii reliqna loca receperunt. Spartam
    reirersi, principes in boc occapaios Invenimus, ut
    Tbeodorog despoia monaslicom babiltim induerci,
    raiioiiemque ae tiam invcnirenl, qna Patra? suidgeretitur, locus prrtcipuus ct opporluims, ubi fraircs domiciiium collocarent, neve Sparlx aimul

    744
    m
    GEORGU I I R A S T Z . t t
    *
    ,
    ,
    .
    .


    *
    , \


    >,
    ,
    , '
    .

    ,



    (

    , 131
    , ' - j , )
    ,
    , ,
    , , ,
    '
    .
    .
    1 3 2
    1 3 0
    , ( . , 0 *
    . ,
    . ,
    ,
    - ,
    * ,

    ,
    , ' ,-^*
    (5 ,

    , * ,
    , f

    Nos cuin principe nostro Conslanlino despou


    omnes essem, quando eorum fraier vellet monaalia via Bosiiuam veniaiua. Eiiamsi entoi ad inochus fleri. Kalendis Juliis ejusdem anni cgressi
    nacbos sese noa aggregavit Theodorus despoia,
    Ires fralres,Palras venerunl, el cxira urbem apud
    qua re omnes possessiones ejus ad Constanlinum
    niolas fixerunl lentoria, quo deinde adducla Tbeofrairem secunduia pacia convenlaque iransitaroe
    dora domina, cognata Caroli, solemB. cttremonia
    Constauiino mairimunlo juncla est. Verum ad eub- erant, lauien donaviiei Bosiitzam cum locis adja*
    centibus, et ex alicra parte quxcunque occidenjugandas Pairas nibil prosperc geslum est, quiu
    lem versus ad radices monlis aliissimi Taygeii
    poiius callida quaedam simulaiio erat viiae monacbica mediiatio a Tbeodoro stiscepta. Repudiaiu- jacent : est auteni ibi siluro Leuclrum Maiiise,
    casiellum Peloponnesi pracstaniissimum, quod olim
    rus eniin ilbun eral, magnosque inter fratres
    excilabai tumullus, ila tit res Pairensis felicem ^ Getaria vocabalur : et omnesi illum iraclum usqve
    ad Pylum, q u Itilus dicilur, el cxtra euai iractum
    exilum noir baberel, sed iria lanluro exigua oppida
    caslellum Zarnatas, Gastitzam, Diaseistui, Mele,
    capereniur, cum incolis pace iia pacia, ui GonDracbium et Poiianiim cum locib finiliniis ; insuper
    sianlino in annos singulos nommos aurcoe quingenios
    oninia oppida et caslella ad sinum Messeniacum,
    penderenl. Iia collectls vaeis, cum imperatore et
    per quam u.ediam regionem Pamisus fluvius
    j Tbeodoro despola
    Spai tam discessimus ; Conlabilur. Uxc procuraloris nomine adnrinislrabai,
    ' stamiuus auteiu despoia alia *iia cum regina uxore
    quae Nicepbori Melisseni, magni prolostraioris,
    Gbloiuutzim profeclus esl. Brevi tempore intercrant; quem propter animi vcrsuiiani el ingenti
    misso, cum domum redire vellel imperalor, eiiam
    celeriiaiem dexteriiatemque stimniam ad res novas,
    Consiantinus de ea re certior facius, Ghlorautzio
    quas vellet, perficiendas eiiam Melissurgum coSparlam venil. Inde, posiquam quatuor fratres
    giiominabanl. Erat auleui v i i i illius adniirandi,
    aliquoi dies una fueruni, mense Ociobri anni 6937
    Nicepbori Csesaris Meli&seni, longo poslerorum orCorinlbum trajecimus : ibi imperalor iriremi condiue nepos, lilias Leonis Melisseni sebasiocraioris,
    seensa Cpolim profectus est; Theodorus despola
    alque jain pridem el ab initvo dominus muniiissiUer, quod Spariam fert, relegit, comiianie eum
    nia urbis Jtbomes, quae eiiam Messene appelUTboma principe usque Calabryia.

    745

    CHRONiCON MAJUS. - LIB. 11.

    746

    ; \
    , '

    ' ,
    , \
    134
    1 , .
    , \ , .


    , . '
    .

    ,

    *
    ,
    (

    )
    ,

    , '
    \
    1 3 3 * ^ ,

    , \
    .
    ,
    , \ *
    '.
    ,
    ,
    . , '
    ' *
    , , , \ ,
    \ \
    .
    ' \

    \
    , ,
    , -
    ,
    \ ,

    * ,
    ;.
    '
    , * ^ ,
    ,
    135
    * *

    balur, el lotius sinus Messeniaci. Idem poet obitum


    cbronicis ila eos appellarum, Melisseiio* Strateuioris melropolila Adrianopolis facms est, com- gopulos, ob causam hanc. Alexium G * s a x e Memuni mililale muliis et necessariis de causis id
    lis&euum, qui Cpolim a Latiuis vindicarit, Slrate*
    losiulante : quanquam more imenpesiiva cum
    gopulum a matre ejus nominarunt, alque iude isiud
    rapuit, aiqueila res caruit eYentu. Cxierum causas
    cognomentum in quibusdam poslerU ejus oblinuil.
    illas cum compluree copiose expliciierinl, egoillis
    Nicepborum vero et magnum proioslrutoreta et
    lupersedebo. Causa aulem procuraliouis illius,
    Meliisurgura appellarunL
    quam Tbeodorug despoia babebal, talis fuil. Quem
    Gessit aliquandiu tulelam et procuralionem Hlam,
    nominavi Nicephorus Melissenus filitun babuit
    eiiam Leo Francopulus, jussu Tbeodori deepoia,
    Nicolaum, quem e sacro fonte susceperal Theocum eam Constanlino despoiae fratri donasset cum
    dorus despoia. Iiaque ad sedesanimarum trausiens,
    omnibus privilegiis, hoc est, si legiiimus ille baerei
    ciim filius tres annos natus essel, Tbeodorutn
    morerelur, anlequam juslam altigisselaeiaiem, ut
    deepotam lesiamenio lulorem pueri iusliluii, om- D lum omnia hujuspupilli bona Gonstanlino domino
    riumque fecullaium suarum, mobilium el immobicederem.
    j u n i , procuraiorem, u i , si filius et baeres ipsius
    3. Eodem anno, quarto die Mariii, e v i u ce&slt
    nox e viia decederet, nullis reliciU hteredibus,
    Andronicus despota, qui per divinum el angelicntn
    omnia oppida, vici, loca, caslella Tbeodoro cedebabiluin dicius est Acacius. Sepultus esl in morcm,
    eive e x i r a , sive inira Peloponnesum
    nasicrio Pantocratoris, ubi degebai. Gum clam consila. Inlra Peloponnesum eranl Andrusa, Galamata
    siiiutum esset a Gonstanlino despola, domino tneo,
    Maiiiiitea, Jannilza, Pidema, Mane, Nesis, Spilalie,
    ul Patrae proflcisceremur, el si poiiremur t*
    Grempeue, Aelus, Neocaslrum, Iibome, quae nunc
    loco, in Peloponneso manerenius, el locus, quem
    Messene dicilur,Arcbangelus, Saulaurus, Iobannina, babebat ad mare Nigrum, iraderetur imperaiori
    Ligadisia ; exlra Peloponnesuin magna JEnos el
    fratri suo: sin non poiiremur, abiremns Cpolira,
    ejus vicinia toia, vici nimirum ei loca usque Periipse in Peloponncso caetra, quas dole acceperat,
    Ibeoriuin ; quae ego missus recepi.
    qua?que ad ponium Euxinuia erant, retinercl, a
    Plerumque quusdain de boc Melissenortim geuefralre auiem Tbeodoro sibi donata, el quae nomine
    re eliam Siraiegopulos cognonrinarunt, ei in libris
    tutelx Nicepbori Mclisscni admiidsirabanttir, ad s i J A T R O L . GR. C L V I .

    21

    743
    747
    GEORGll PIIRANTZ.E
    ; , .
    /

    ,
    ,
    , ' , ,
    , ;, , , *
    .
    , ,
    ,
    .
    , \

    ,
    '

    ) \ ,
    ,

    / ,

    ' , ',
    ,
    .
    ,
    ^
    ,
    .
    .
    ' {. *,
    ,
    * 1 3 7
    ^
    * \
    , ; .
    ,
    . , ,
    *
    * .
    1 3 6 ,
    ,


    , , &

    ,
    . 01 . ,
    * ,

    num Messeniacnm siia, resiiiiierentnr omnia, quannon posse *. id quod lempns probavii. Tandem condo imperalori videreiur : secula etiarh sunt, qua?,
    stuuimiis, u l noclurno iiinere in locum fniibus Paquanlnm in ipso essrl, reni clandeslino consilio
    irensium viueiorum vicinuui nos conierrcmus,
    fnler nos agitatam ad eiitum pprducereiit. Nam
    Iribus ecclcsiis ni.ncupaium, quie ex longo inde
    cum Bosiiza Patras transiremus, ut proflciscerelempore ibi e i a n l : eodern illi se confermn, el quas
    rtiur Glareiuzam et Cb.oiiMiiziutn, u b l etiam n^ina
    scripsissent, plenius coram exponereni ; atque ea
    e r a l , Andronictie Lascaris PediateS inierim arbiier
    si quidem essenl ejusmodi, ul iieri possenl, fiercni:
    ad magistratus Patrenses super quibusdam hegoiiis
    siu miims, aperie ad oppidi obsidioiicm aggredereroiftsus est : qui cum ibideni aliquanditi inor&retur,
    mui* el permitierenms rein nosiram fortiitias. Item
    cnnvenemnt eum tum prlvato tom publico consilio
    ad omitcs in circuilu Ilbomes ct Audrusa?, ad sisacerdoles ci laici, promiseruntque, si dominus
    num Messeniacuin el iuira vcl ettra iractum illiiin
    fjus vellet, se modum ac viam InvetiU.rn*, qua is
    h;<b lantes, sciipsiuuis, ut catendis Mariiis ejusse in possessioue urbis colloearel. Ubt Lascaris D
    arnds, manuque niililari non exicum reliqua, lum secrela brec Patrensium consilia
    gua dilionis suaa quilibei adesaent, et ila iustrucli
    renunttavit, rejecia sunt, qme audierai dicebatqtie,
    Ones ^rincipisiransirenl, occurrerenlque novo prinnl qua?nec fieri posseniei esseiitsupcrvacaiiea. Ua<*ipi, vcrsue sinum Blesseniacum el iflum iractum
    qiie in pr^fecturaiti Iihomes et Xidrusae Idein misprocedcnii. Iiem Boslilzam Alexio Lasrari nuiiiiasas est, e l alii prxterea vlri casiris isiaruui regiolum osU Nos ?im eam, qua2 trans Assum feri,
    num praeFecti. Quin eliaiii Alexius Lascaris, iiilcr
    sed quip est a siuisiris, tenuiiuus; ac niirubaiiiiir
    proceres itlius donftus prtnceps, ad gubernaiidam
    oiiines, percoiitabaniiirque inlcr se, quouam her
    Bost.tzam relictusesl ibique remansil. ln viam igifacerenl. Sub galliciuiirm ad coihliclum locum cum
    lur 80 dedit, ut elghflicavi, Constanlinus despola,
    pervenium essei, bomines ibi illos inveiiimus. Quos
    dominus meas, hiectim solo in re.Pahensi adjutocuni inanee esse animadveriereinus, c i polliceri
    r e ; cumque Glarentzae essemns, Pediaie mitiiio
    inauia, dimi&iiiius eos. me consulUlione liabila,
    tsi epe scripsimuVad Palrcnses de iU quae cum
    quo fviCio opus eesei, eiconsiiiulo, uliniles adcaPedlate egcram cousliiucnntque, atqjie illt sape
    picndos suburbanos ei qnolquot illic douiicilia banobis rescripseruni : quae tamcu jodicabainus fieri
    berent Hebraios ditcurreret, cum id muiia de cai*a n n i

    C l , m

    743

    CHRONICON M A J U S . - U B . I I .

    ( pos ) , ,
    ,
    ) ,
    \
    . , !
    ; '
    . ' ,
    . '

    , , , ', ;

    ^ ,
    - , '
    , 1 3 9

    .

    .
    ,
    \
    ,
    ,


    1 3 8
    , ' R '
    . ,
    ? '
    .


    ,
    - ,
    . ' .
    .
    "
    ( ),

    ,
    * , ;


    ^^'. - , ; , $
    ?.
    ,
    ~
    '. '
    ^ . .
    , \ 7

    >

    sis commodura eese viderelur, ecce oppidani nos


    dncii, forle parali e r a n l , ct a Palrensi quodani
    videnlcs, et quid boc rei essel dubii (nibil eniip
    rquus Constaniini sagiila peifossus essel, ufsiaiim
    hujusmodi opinione prxceperanl), unum e magisCullaberelur bunti, Consianiinum ab Iiise<juenlibus
    Iratibus, el canonicuin quemdam, Marcum nomine,
    bosiibos, qiii aul capere aut occidere cum vellent,
    cum alio quudam oomine ex aliis percoi.iaiinn m i ego defcndi. Itaque divino anxilio ille rcx equocxeerunt, qui essenl qut venireiu el quara ob causam.
    pedilus, pedes sc iie sublraxit*, ego adversus boQui poslquam nos agnoverunt oppidumque a nobis
    stes decertaus, iilium quonidain Samaielli cepi, sed
    et ipse graviter vulneralus stun cum equo generoquaeri sive paclione, sive quocunque alio modo, insissimo, q u i mox defectu virium concidit. Eiim
    lellexerunl, feslinanlcr reversi, lubis et rdiquis
    instrumeniis bellicis ad arina vocanl, el cuncli, ^eqimra dederal ameras Isaacio Asani. ad se prorcrto,
    Asanes Georgio Philanlbropono, gcMiero suo, alqie
    qtiique inira, quique exlra moeuia erant, ad vim
    bic rursus Comneno consobrlno, Canlacuzeni p r o arcendam concurrunl. Nos sequcnii luce beilum
    jy lostraloris genero, quem Galaiam fugientcm fr.iicr
    orsi sumua.
    meus comprehendil. Is cquum dono accepil ab m : 4. Postridw igitur, quoniam palmarum dies erat,
    peratore, aique cgo eodem a fraire douatus i "
    rauios inyrii auipmavimus, quos manibns gestans
    Pelnponnesum eum abduxi. Collapso igitur oqno,
    loius exercilus porlas caslri adurius es(. Ejusdem
    ipse mullis plagis percussus, in potesiaietn bofttum
    u-ensis Martii die 26, cnm posl oQu-ium magni Sabveni, qui abduclum me i n carccrcm sive turrim
    bali sive divifjam initialionent, a prandio in tcnlorio domiiii nosiri consedisseuHtb ei varios miscere- aBclificii lenebrosi conjecenuil, fonnieis. curcnlio*
    nibus ct murlbus soatenleai, qtiippe quae qiioiidaui
    mus sermones, repenie aliquol equiles per poriam,
    fuissel granarium. Brachia el pedes vinculis et cacui iioineu esi llebraicse vel Zcugalatii (Ha eniin
    teiia gravl et solida ad palum magnum in lerra
    ;tppellalur) prorumpunt; sed, ubi comparuerunt,
    mox repulsi, per poriaui liltori opposiiam nfugiuiiL
    Ibi omnes incola?, l.ibaris, arcubus cl palis armati,
    aderanl. Jam cum despota ei cgo, aiileqnam iUi
    iios persequerenlur, fugae iioscoiiiinisisseimis, quia
    eqtii noslri juxla porlain via\ ( ad S. Aiulream

    -deflxum con$irinxcrunt. Male in ea custodia cubal)am

    propter plagas, vincula, ci rcliqua, qnaa ibi

    fuissc incommoda signiiicavi.


    5. Hic lor.i de sanclissima Tbomaido narrandum
    tiobis esl. Ex bonesia (amilia Orientis in Asia progo-

    751
    GEORGll

    ,
    \
    ,
    . \

    1 4 0
    ,

    , ,

    ,
    \
    * , .
    ,
    , ,


    , ,
    ,
    , .



    , .


    ,
    .

    PIIRANTZ.-B
    752
    i .

    \
    141
    ,
    , .
    -
    .

    ;
    ,
    ,
    /.
    *


    ,

    .
    , *

    .

    1 4 2 , I , , '
    * . -

    Gypriaui conjuge, in Lemnum discessit, inde Gponerala eral. Purentibue orbaiam cognali Gpolim
    liiu reversura. In Lemno tum erai avus ineua cuiii
    porduxei unt, et sorori trium arcliiepiscoporum ac
    uxore et liberig. Iiaque natu maxima fitiarum e]us
    frainnn el iinperatorum, niatri sapienttsaimi viri
    rum aanctam hanc feniinai vidissel el observaseel
    Nicolai Cabasila*, tradiderunt, a q a educala et
    inslHula esl. Ea, inlerjecio aliquo lenipore, Tbes- . virlulem ejus ac' germonein, reliclis parentibus,
    fratribus, sororibus, el quocuin conjuncia eral masilonicam abiit, in qua urbe CabasiL.s, ipsiug frariio, alque liberis, Tbessalonicani profecia, mortaler, cesei arcbiepiscopus, abdidilque se io monastcrium Sancla Tbeodori cum Palaeologina, fe- chis ge ascrip*it ibiquc sub imperiis sanciaR litijus
    iiiulieris vixii. lude bae ires solaCpo1im einigranles
    iniua vinniis el liilerarum sludiosa, cujus ego mulprincipio in mouaslerium C1eren;e vcnemni. Ciim
    las saepe lamleg e vejieraudo imperaiore, Manuele
    auiem ganrta?. illius feminae virlus el Lhterafum
    doniino, audivi, c l bymnog non paucos in saucium
    sacrarum periiia iniperaiori et palriarcbac mdvrDemeirium el sanctani Tbeodoramei alios sancloe
    legi. (labcbaul aulem secum gaiictam quoque Tbo- > saeqtie civiiali innoluissel, imperalor ei aliud niajus
    maidoin eamque ad virluiis el liileranun discipliet locuplelius nionasleriuiu iradi jussii; pairiarcba
    naui erudiebanl. Gum insiarei ipsis vivendi finie,
    pairiarcbali auclorilate onuiibns, qua2 veltem rbis
    eiiiem qu;e babebanl omiiia reliquerunl, una cum
    mulieribus potestalem dedil, illi se aggregandi; eiuxore Cypriani, q u * asperam viri sui jialuiam vcs qua? essent nccessaria ad res ordinandag cl
    fereos, in ilJud profecla monaslerium, inier mona- admiuisirandas prxsiare iis volebanl. Neque enim
    cbas noiuen dederat. Posiquain autem ilke diem
    illis eral vel aurum, vel argenlum, vel aliud
    Obierunl, quemadmodum virmii se Rubjecit, iia
    quidquam nisi opug inanuum el diviua per magisillarum luin bonorum tmii viiae ae eubjecii baeredi,
    iraiug providenlia. Iiaque, cum non ita ampluui
    et hujus tubjectioiiis cursum praiclare usqne ad
    domiciliuiD baberel, ad vilam ex imperio ejug ageiimortein confecil. Gonjux bacc Cypriani, inquain, dam lot confliixerum, q u o l non conceggerunt i n
    illius eral, qui Cpolim venii, ei monasierium san- nionasleriutn Libis et filarlbse domiiwe. At recepit
    < toniui marlyrum nobilium Theodororuin conslru- illa non plus duodecim, aique erani oraneg ad pain
    x i i , quoil Cypriani cognomlnatiir. Thessalonica ab penalem, obedieutiam, modesliam, denique quioinipiis occupala, gaucta Tiiouiais ciiin alunina sua,
    (jiiij Dco gralum esl, lam rgregic parala?, ui |am

    CHROXICON MVJUS. -

    73

    \

    ,
    ,


    .



    ,
    ,
    ;
    . ,
    1

    I.IB. I I .

    r.4

    , \
    ,
    *, .
    ;
    ,
    ,

    .
    , ^ , , tic \

    , * , .

    , -
    } ,

    * ,
    . ,
    ; *
    1 4 3 ,
    . >
    ,
    * ,

    . , , ;


    ^ (
    ( ),
    1 4 4

    ; , *
    . 4
    ,
    *

    ,

    .

    matris meas sorores. Nam aliera quoque soior


    non sancla?, eed eanclarnro vocabulo titerentur c i poetea se feceral monacbam illiusque sc subj< cevee ei monaetertam Ad eanctas dicereiur. Fuiese
    monacbts Hlis feminis comnunem cibum, commu- ral imperio. ltaque ba*c quoque etun lacriutis accurrit, quxrens r c Quid illml eel, quod dicis, sannern veslimm, coinniune eiiam, u i niliil proprium
    possiderent, nibil, qoamvie medicnm, vel ad com- Cla domina tioslra ? > A l ilfa : t Ne lumtiltiiatnitii,
    inquit; qui sollicitatiom loeum dedil Deus, ejus leut
    munem, vel ad privalam utilitalem facerenl, nisi
    eoncessum iis eesei; easdetn calceanwmig nullis et eliam praesidinm ei remedium praesiabit. Itaque
    aliinenio lenui uaag esse, hurai cubutsse et oinnino illae Aenles Matrem Dei implarabanlcelebrabantque
    bymois. Rac re qiiid poiesl csse diserliits vinulis
    vitam vilem egisee el reKqute viriulibus mooaebicis
    dediaae operam, *upervacaneum eat dieere. Simi- pieialisque lesiimoHium ? Iia igilur cum pulubre
    liier ad ipsam mairein aanctam el spiritualem con- vixissel ei sanctimonram ejus mullis rebus tcstaius
    ess^t Detis, landfcm mors i glorioga coram Domino
    ctirsum imperaioriim, imperalricum, prmcipum
    xirortim femiiiariimqiic fonvenius, quarum alioe Q obtigit, qiia e rebus bumam excessit. Nam cum
    levUer aliquol dies asgrolasael t t tnonachas combcnedietionis, aliae ejus aalulandae el preelbus ipsius
    wuniler ad virtulem esselcobor(ata,sororein malris
    eese commendandi gratia venlitabani, qnis haec, el
    mea3, qua3 in f)U8 integriiaie imitauda el subjecvinuleiM illius digne possit enarrarc? Una quadam
    lione prima eral, alomnia in cclla illius procurabai,
    re euamnda omnem ostendemus veriiaiem. Magno
    in loeiim 8uum delegil; deinde tanquam divino af*
    illo die Sabbali,quo quae narravl rnihi accideroui,
    flaiu concilaia sedebal, clausis oculis el labiia ad
    corn, Bnita liiurgia, consedissel in cccb*sia ciim
    Dei laudes el graliarum aclioues seuiper inolis.
    reliquis monacbis suiaexspeclarelque panis bcneServabal ^ninromnmo sancia baec, quod pater aud i r l i comnuinionem, deiude ad Acia aposiolorum
    rea verba iundcns dicit : Ne conlenlionem vocis
    legenda ee coitveriisset, sttbilo : t Monacba?, iiiquit,
    ei vebemenliain noveris (rce enim sanciis indecora
    expergisrimiui. Hae cum rogasseni : c Qua libi
    claiiior eai), aed ailemiouetn mentis *et fervorem
    re opuseai, sancia domina? pcrgit illa : Georaitiini et ardorem precalion,. quibus Bl, u l etiam
    giu8 dominus in sollicilaiion*m incidit; preceinnr
    lacenies Deus andial. &incta igitur nec cibum nec
    ob eam Malrem Dei. > liis audilis, lacrymanles ad
    poium sumeba^ ,v nec loquebatur quidq^am uisi
    caiu acccurrerunt cuui rcliquu:, tum iuiis
    4

    GEORGIT

    756

    - ' \ ,
    \ , - ,
    .
    -
    , \ ,
    . " .
    ,
    .
    ,
    '. -
    ^,
    ^ - , * ,
    , ,
    .
    \ ,
    , 1 4 6
    ,
    \ \ ,
    . *
    ', ' ,
    1 4 6
    ,

    .
    .
    ,
    ,
    )
    ,
    , , :. - , ,
    * .
    ,

    < '
    . ,
    ,

    :.
    ,


    , ^
    ,
    ,

    Et ccce, eirca matuliivum nociis ejusd^m teropus,


    cum sacerdote, qui ad eam dlvinis mysteriii imperiifndam quotide venliiabat; lum manus etocu- hora consueia, lurris prafccti ct alii v i r i , instrulo* in cadnm aiiollens et veniam deliclis suis pe- memis ferreis instrueli, eatenis me cxpodiuiii, e l
    excusanl se tiiibi aiunlque, meo hosiili odk tam
    ons divtni twysterii particeps fiebat. (JKiin eliara
    parco ac maligne vicluin se pifiebuisee, sed qvit
    imperatori Joanni el despoenis aliisquo moltis frenietioiaquse darent, non habuisseni ipsi.Pottbiffitcuieree invieejilibus, et qui tum propter ultimae
    ju* preccs cain visebant, viris ei femitiis illustri- 4*tim adeutit ileruni et me cohoriaiUur, atque ego
    bus, el probalift bieroraonacbis et monachis abnue- per liiteras domtniini mettin oravi, ut roilieret viros
    bai adeundi copiam precesquc fundebal. Iia cum bonoraioe, qut de conditionibtM liberaiionis mes
    transigerent <:un bis, a quibtiscapliviw driinebar:
    vjxUsel dics gepiem, ad Dotmnum abiil, et sepulla
    id quod faoiiiin est, et, composila auaiciiia, casiel*
    est boitoriflce, onmibus propetnodtim hieromona^
    hini Sarabale hoc et paclo iradiderunl, ui Glareecbis, voealis ei non vocaiis, el primoribus ulriusizam domum recederet; ei qaidem si per Maitim
    que sexus roncurretilibtis. Atqiie baec quideni tavenissel meiropolita et domtims ipsoriim, faceret
    lia stutl ei ad veriiaicin narrala.
    D
    is,
    quod vcllct; ei non venissel, caslruiu iHijrtede6. Ego cum in coroere fuissem dies quadrarent. Diclisdeinde utrinique sacrameiitis, el quinto
    gnita adessetqtie h\\ dicata metnori magni m a r Maii Sarabaleaccep^ Sclabilzam usqtie et ad fines
    lyris eancti Georgti, capiivorum liberaioris, siipTerioli
    abiii, ad me auleia liberandum Joaqiiem
    idiciler bmic rogavi, ut cogooniinem me ela puero
    Rbosolanein
    mi^dl, pactus, ut nie libero demem,
    ipsius cullorem miseriis c i vinculis eripercl. Tuin
    souino oppressus, visus sum mthi esse iu pulcher- qu% acta esseut, foreiit rata. Libcralits igiiur,
    pa?nc semianimis pervcni ad principem rnenm, qui
    rinio templo Manganorittn quod dicUur, iHius noKtagrio
    mc lum gaudio, lum dolore vidit, eum liber
    tniiti sacro. Ibi cum consiiirssem, palcram tnanu
    quidcm,
    sed idem semianimis casetn, mtiliaque ad
    tetitMis el comptslibus vincius imperalorem forle
    biidem et consolationcin meam dixit. Poeiquain
    Iranseuutem, u i ecclcsiae sacris inieresset, obscdisccssi in lentoriura meum, ha;c mibi munera
    cravi, ut caienis me levarei. Cum jam intrassei in
    oblatasuni: duplex amiculuu), snpparum pia>ini
    eeclcsfam imprrator, reversus tnras de proccribus
    coloria preliosum, Lucc* empluro ei lM>mbyte periia me alloculus esl : <Jussil iinperalor, dominus
    pnicra inductum, birrelum Tbcssaknieo.nse, coicinnstcr, vinculis le liberari; td quod imperaliix,
    neo boloserico iuductutii, sagum sericum eie^aulcr
    doiuiua noslra, ct onines nos ab codetn pciivhnus.)
    v

    W7

    CHRONICON MAJUS. -

    \ ,
    \ , .

    LIB. I I .

    758

    ' . , '
    .
    1 4 8
    ,
    ,

    ;
    .
    ,
    ,
    ,
    ,
    c
    (

    ),

    .
    , ; ,
    ' .
    , '
    ,
    .
    ,
    ,
    , . '

    6\ ,
    |
    , \
    . , . ' 1 4 7
    . ,



    *.
    ,
    , ,
    .


    , ,
    \ . > *0 ^ , ,
    '
    .
    ,
    , ,
    , ^ . '
    , , - Q , .
    ,
    .
    1

    convaluissem. At ille : f Nihilomintis, inquil, ad


    pcrOciendum, quod mandalum libi est, omuia
    pnrpara.t
    8. Ubi venit dies presiitula, nee adfuil meiropoli<a, Kalendis Juniis ejusdem anni Patram movimus. Per eosdem dies eiiam Tboiuae dominis Cen
    terionis principie, cujue idera postea geuer factus
    csi, oppidulum Cbalalrilzam obsidebat. Dominus
    l i i i e r c l p r o i n d e ca iirbt*, neve oam o b s i d e r e l : si
    iilur meus cum fratre Palram processit, divertiminus contra eum exercilum raissum i r i . C.ui ita
    tuiisquc una oinues Camenilzam. Ilaquc Jobannirespondil princeps meus: iNos audieramu*, vrlJe
    cius Balolas, priucipis ibi procuralor, ubi hoc d i eos urbem Catclanis iradere. Naoi parum, mibi
    dicit, posiulata admissione, ambos doniinos adoa?quuin videtur, pali nos commUnes frairis mei,
    magni amera?, nostrusque bostcs lale caslrnm oc- D rattiai vonil: et illico prolaias oppidi daves deepaUi\ dumftio meo, biaverbis I r a d i d i t : cOppidum boc
    n i p ^ i e , in uiediia Onibus noslris silum. Qna de re
    proprium esl doiuino meo majesialis luae afliai
    boc her suscepimus, el, rccognila, id negotiiim ut
    (elenim priiicipis filius sorofem Tbeodoras impeitiipediremus, dedimus operaui. Alque vides nos,
    rairicis legilituis nuptiis sibi conjuuxeral), qui
    colleciis sarcinis, doroum jam redire. Propediem
    inamlavil mibi, ut raajesiaii tuae id dederem.i Reautcni ad frafrem ineuin, inagnum aineram, iniuespondel Constaniinus : c lla te ree habet, locus isle
    re cousiiioi bimc illuslreui virum (me aulcm o s U n d bai) qui 11 etiam alia muUa expoaei, de quibus affiuis mei est, noii fralris mibi cognalioris. Garteruin ai prius boe fecisset, fraler meus nibil, quod
    inier nos agi necesse-esi. > Turca, bis autlitis, et
    cgo tenerem, contra tne occuparel, alqiw iUe et
    nuineribus bene cumulatMg, IHJIO a n i m o discessit.
    Qui <um abissel, Conslautinus jusst mc parare, priuceps luus incommode id tenebaiH. CSuuc auicui
    si oppidiim accipio, ioter me iratremque nteuin digqii3 ad i l e r faciendum necessaria esseut. Ego, quid
    eidium exoriri necesse est, qnod ne magnas quioVm
    rei esset ignarus, respondi, ila forc, &i D t o plarei causa, nedum lanlill Gerr oporlei. Sed l u abi
    cuissei, ut uon vetiirel m e l r o p o l h a , ac caslrum
    i u orbin ei, quod polcs,efficcllis audilis, peiiTll^
    nobis traditum esset, ct posiquam ipse a l i q u a n i u m

    ornalum, curtzubacas tericus aureus praginug,


    gladius ornameniis conepicuus ct florenorum sive
    nummorum aureorum i r i a i i i i l l i a .
    7. Cum poslridie Glarenlzain profecli csserou*.
    ecce paucis posldiebus qvidam ex ameiae opiiiHnlibus nuntium nobis afferl, Patram ainerae Uibula
    pendere in eju^temqite concessisse dilionem. Abs-

    7;.>

    GEORGU PHRANTZ.K

    760

    . 1 4 9 & * , .
    .

    ' , \ ( ,
    ' , , *


    ;

    , . '

    ,
    ' .
    . ' ,
    * ,
    ,
    ,
    ^
    , ' ' *
    , - ,


    .
    .
    , , , -, ,
    ,
    ,
    .

    * ,
    ,
    \ , (
    , 1 5 1 ),
    ^ * , . '
    . ' '
    .
    1 5 0 *** *
    , * '

    ,


    ,
    , - Q 5 ,

    t i l l u t e urbero inlrarel. Itaque jussus egouna per- lenuerant, reciperent. Fostera lnce tou ciWus,
    rexi cum manu niililtrm. In ilinere in Thomam Rau- obiscnm in aede gancli Nicolai congregata, sacraiuin inci Jimus: qui cum facile se posse Jobannicium
    mentis fidem et obedientiam addisit despot<e,doa me distrabere arbilrareiur, periculiim erat, ne roino noglro. Oeiude cum me praefccium ei guberinter fralres pognae et raala excitarenlur. Sed fanalorem sibi exoplarent, respondildominus meus:
    vcnleDeo, illumsalvum domuin reslitui, alqne ipse
    ipgi admoduin boc debeo, et pelentibusvobis
    revertus, in leo-plo et sepulcro sancli Audrese, qui
    satigfacio, ot vobis prggit. Cum oclavo die ejusprimusad apoalolaium vocatus est, Conslanlinum
    dem mengie Junii Naupaoium discessissem, priitiveni, qiiarlo die Junii, a:l vesperam. Die quinio,
    mum imperatori nuniitim allalurus de rebits ad
    qui erat primus hebdomadis, mane omnes oppidi
    Patraui iransactis, deinde cum uno e proceribui
    priinores et plebg tiniverga ad templum, de quo ejus profeclurtis ad ameram, die quarlo ejus mendicium est, progressi, despoiam , dominum meum,
    gis in lemplo saticti Andrea? commorali sumns.
    vencrabundi galularunt Iradideruntque ei oppidi D Adveiierunt lurn Naupacium forte duo Tiircae, velaves. IiaflaBtitia inaxiroa pars ulraque, et domini
    lanles unus amera?, alter Turacbanig nomine, ne
    mei, el oppidi, alii equestreg, alii peditee, pro sua
    Patram in dilionem nostram acciperemus. Hi mcquigque condilioite, incedebant, atque cagtrum incnm r e v m i , lale a Conslanlino responsum ierunt:
    gressi usque ad a?diculae juxla templtim sancli
    c Quoniam prsesen* bic vir ad fratrem ineum,
    Sicolai aitas proceggimtig, tma via conslrata ommagnuin ameram, proflciscitnr (me aiitcm bis verlisgeneris floribugetad dexiram laevamque ornala,
    big gignificabat), ut ille decreveril, ita faciemug.i
    :om e domibus inguper undique aqua rosacea et
    Sic igiliir receggimiig, conslitimusque Naupacii.
    osa? el odoriera folia gpargerenlur. De gtimroo
    Antequam porro diluxerat, ecce eliam veieruin
    autem caslello give arce telis arcnbnsqtie baleariPatrarum melropolita, Pandulpbug Malalesla, HIuc
    bus male noa exoipiebani, nec laedebant tamen.
    advectus eai iriremi Galetanica. Obiens enim i n Nam qtii a meiropolita stabant, castellum occupagulas, trans quaa via forebat, cum oppidum desporani, et prauerea palatia principls in illiug vicinia
    t% iradilum esse audissel, cursum persinum illum
    scdilicata, gpe ducli, fore ut, cum redisset metroproxime terram yfilolicam flexit, Naupactumqae,
    polila, bujus auclorilale oppidnu, quod etiam prius
    tirbem ^ClolisR, u l facium explorate cognosceret.

    "761

    CIIRONICON MAJUS. -

    , !
    ,
    .

    (
    , \ **
    ,
    . Ata
    ' .
    ,
    ,
    . ; . ,

    LiB. If.

    762

    >
    */ . .

    '
    ^ ,
    , ,
    , .

    , .;

    1 5 3 *
    , ^
    ' ,

    ,

    ,
    1 5 2 ,
    .
    .
    ,
    . " ,

    .
    ,
    ' - , , '
    ; > , < - . '
    , c , > , *
    ; .
    . '
    , -
    ,
    /5 ,
    , Q ,

    deveuil. Kogavil igiiur, u l ego. quoque a 1 diem


    sequeiilem ibi manerem : quod eiduabus de causi*
    promisi : una, ut indicarem domiuo meo quid
    contigissei, quod is sane cx me primum cognovii;
    aliera, ut consilium melropoliue discerem. Ob eas
    duas causas igilur cum illo mansi. Vidi ibi eltam
    iulervenientem Bicardum Marcellum, Naupacli
    praifeclum, quein mirabar omnino ftiiitillimum eese
    metropolitae Sidensi. Malalcsla, cnm accubuissemus
    una el colloqueremur, iu sermonibus studiose conabalur expiscari, qua de re ego ad amerain iier
    suscipere vellem, atque ego vicissim ex illo quaerebaroaudire, quid ipse de rebub adversns Palraiu '
    geslis seniiret: cumque neuier ex aliero elicere ^
    posset gecreta ejus coneilia, accidil nobis, quod
    quaestuosis quibuedam acoidit mercaluram facieulibus, quonim alter pro serico planlain qiiamdain
    ltiarilimam porlabat, alier pro pipere junci baccam
    aridam. Hi cum sibi occurrissent, qua?sissentque
    vicissim, quidnain mercium porlarenl, unus serirum, aber pipcr dixit. Itaque cum uierque allerius
    dtfludendi cupidus essel, convenii inler eos, ut
    permularenl merce*, aique ulerque quid aller baberel ignarus, ejus onus accepit abibalque fesiinanter, I U longe recederet nefrausfleret manifesta.
    Diversi igitur cum abiissenl el longo jam inlervallo distarent, postremo aperlis sarcinis, quod
    quarebanl baud repercrunt. Tale quid cliam no-

    bis usu veiril. Deinceps melropolila Turcis, ab


    amera el Turacbane missis, qui mecnm erani, ad
    eoruiri dominos, a quibue missi venerant, lilicras
    dedii: ac vebemens me subiit snspicio, ne forto
    oppida quaedam Pairensis terrilorii, aul aliquaii(um pecuniae promisisset, si se in occnpanda ea
    urbe adjuvaret. Nec cessavi a suspicione, donec
    cognovissem, quid ese lillerae conlinerenl, mnllumque operae impendens et ciim tis convivans, inebriavi eos quamvis repiignantes, cum una cum iis
    potarem, nec aberat multum, quin inebriarei* ipse.
    l l l i aulem eoebrieiatia processeruni, itt episiolasiis
    eublraberem, qmbus leciis et descriptis rursumque
    obsignalis, ipsos missos feci. Poeiquam in iirbem
    veni, Marcus Palaologns Iagrus, qui posiea prolostralor fuit, lum aulera protovesiiarii dignilate
    fungebatur, legaiionis socius mibi adjunclus es(.
    h tantum aberat, utme jnvaret in negolio, obquod
    veneram, ut adversaretur m i h i : cujusegorei nullam aliam causam novi, nisi quod invidia bonorare uiililatem non consuevit. Uua igllur ad ameram profecti, responsiim luliinu, u i Pairatn iis,
    quorum fuisset, resiimeremus; quade re ego ei,
    qui ameraB priruus erat a consiliis, Ibraemi-pasiani
    nomine, edixi, tale responsum nou audere me referre ad dominum meum : verum lamen, cum ad
    magnum ameram ille uie misisset, ipse quempiam
    mccum juberei abire, qui magni amcrai d e c r e t u

    763

    GEORGII PHRANTZ*

    , ' -
    . \ c \ . "
    \

    , \
    .
    .

    764


    , \ ; , \
    , \ , 1 5 5 *
    ,

    (
    ) \ ,
    *

    \
    \ , \
    ,
    \ .

    1 5 4 *]' ' \
    \
    , \ ,-^' \


    ^ . '
    - ; \ ,
    \
    .
    , \ \
    . \ \
    ,
    . \
    ,
    ; \

    .
    , , c ?
    ; , \
    ,

    < .
    . \ \
    , '
    \ , .
    ,

    ^ .
    -' , \ Q *\ \ ,
    , \
    4

    domino meo rcnunliarel. Quam pelitionem approbar.s, c Prudcnler, inquit, conimodcqiie dtxisti.
    lagrus aulein me calumnians pro ineplo babebat,
    quique ad nitiil, nisi ad damnuni parandum factus
    essem. Ego vero auxilianle Deo hoc effeei, venitque
    niecum ab amera legalus. Aique hcec prima
    taufa fuit, qua Patrense negolium cventum babnii.
    9. Eodem mense Julio ejusdem anni Garolus
    despota apud Joanninam morluusesl, et anno6938,
    mense Seplembri, Tboniae principis fratres des olsc connubium inter ipsom ct iiliam principte
    Asanis Zacbarise Genteriouis conciliarutil : quo
    mense ego Larissam ad Turacbanem reviti, et
    Patrensem controvergiam ad Qnem perditxi. M<HIc Navewibri ejusdem anni imperatrix Tbeodora
    ftiameri e viia excessit, ingenli desiderio stii lum
    ntarilo, tum nobis omnibus dotiipsiicis propier
    exiniiam suam venuslalem relicio. CorpHS in d e
    quadam GJarenlzac ad icmptts coiidilum, postra
    Spartam in motiasteriuin Cbrisii Salvatoris delatum esl. Ejusdem anni mcnse Janttario Tbomas
    doiiiiiius solemni ritu Galbariuam, dicli principis
    filiam, S p a i t uxoreni duxit.
    t

    Die Marlii vicesimo sexio ejusdem anni,dieei


    bora, qua nic Patrenses coniprebenderanl, cuin
    legatus iu dcspotntum proficisccus, rogalu Caroli

    despota^, qui domini mei aflQnis el frater patruelis


    erai, et gerjDanonim iiliorum cjiisdem, Herculis
    et Menonis, u l eosdissidenies inlcr se restUaerem
    in coocordiara : convenerant quippe et jurarant,
    si quid vir princeps a Constanlino missus (egovidelicet) de lilibus, qaas haberenl, decerneret. se
    id ratnm habituros : cum igitur prope' insulas
    Sanclie Maura? venissem, Gaiclani me cum aliis
    mullis bomiiitbus et rebus pretiosis ceperuni,
    atque aliquandiu relenlum, abduxerunl in Gephaleniam, Neapoiim videliecl trajeeiuri. Tandcm
    Glarenlxam reversi sumus, iibi me el reiiquos
    captivos quinquc aureorum inilHbus veudideriint.
    Q I I O quidem lempore, mense Marlio, Anitirates
    ameras Tbessalonicain obeedit, quam lum Veneii
    lenebant. Mi^it imperalor lcgatot Nicolaum Cboniaieti proiosebaslum t Francopulum proiostralorem, qui baec ana^ree renuntiarent : < Pace ei
    amicilia inler noe vigente, non licet tibt nostra
    obeidere. > Respondit ameras : c Rcctedicitis. Si ea
    rb imperalorie sset, non invasurus eam fuissom, aut, &i invasissem, dimigsurus ; eed consial
    el nolum esi onunbttg, et iniperaiori, fralri mfo
    el vobis, jani pridein Thesealoiiicam cuin locis
    adjaceniibus oinuibug ut ppculium ab Andronico
    drgpou vendiiam cseeVenelis. Jam vero non licei
    neo coiKe.lam, eaui in confinio nostri vesirique

    CnRONICON MAJUS. - LIB. I I .

    765

    1 5 6
    ^ -
    .
    ,
    ,
    ' \
    .

    766

    \
    ,

    \ ,
    *
    , . *


    ,
    ,

    .

    \

    ,
    .
    / ,

    , '
    .
    -

    .
    , " - .
    ,
    '. xjj ' ,-^'
    ^ ,
    \
    \
    , '
    ;
    1 5 8
    .
    \ \
    \
    ' '

    .
    :
    , ; 3 6 ' ^

    , 1 5 7 .
    .

    , ^ '
    \
    . -' Q , ycoU
    , '
    , fj
    . ,
    { .
    t

    imperii teneri a Veneiis. Atqiic ila mense Aprili


    <jusdem anni inclytam Thessalonicam aiueras
    vi ccpii.

    i l i Januarii die septimo mortuum esse peslifero


    morbovirum oplimmnel mihi amicissimum Macarium Macram : qui cum palriarcba? oculis superbis
    el animo ferocissliuo haereiicue videretur, oinnipoConsianlinus despoia aulcm, dominus meus,
    lenli semperque vigili el ad verilatcm judicat>ti
    mense Maio ejusdem anni Pairam in potestaiem
    oculoorlbodoxus erat. Is quodam temporo Cpoliin,
    redcgil, pesli aliisque civiutn incommodis subaca monte sancio reversus, me auctore ei aijuiore
    Decimo sepiimo Jtilii anni ejusdem Galclani
    ul 8oiebaul omnes, monasierium Panlocraiorts
    Glarenlzam occupanmt, eamque aliquandiu reienrcgenduni accopit, el auxilio quidem priinum
    lain, duodccint aurftorum millibus jniuiiio meo
    ornnipolentis Dei, deiude meo el ipsius studio et
    >CDdideni!it, qui brovi posl mcenia ejus universa
    deslrui jussU. Meuse Auguslu ejusdem anni redie- ^ diligcntia, ad res monasterii ejue ordinandas adiuinihirandasque omnia praeclaribsime fecit. Exeunle
    n i i i l ab iinperaiore Joaiine ad Maninum papam
    vere cjusdein anni Turacbanes, impressione facU
    iuissijcgati, Marcus Jagrus, inagnus slraiopcdarcba,
    dfjecii rursiis murot Isibmi, ac Palra? vebemens
    cl uiagmis proloeyiu-etus, cl veuerando monasierio
    pesifienlia fuit.
    Pantocialoris pra?fcctus, bieromonacbus el spiritualis pater Macarins, cognomine Macra, vir elo10. Die primo et tricesimo Janoarii anni 69iQ*
    (juenlia, virtule el prudeniia praslaniisaimtis. H i ,
    missus sum lcgalus ad ameram el inipiraioreni
    per P. lopoiiiiesum proliciscenies, Tbomani p r i n - qui luni prolovesliarii dignilaie me ornavii. Qno
    cipom jussii imperaloris dcspolam feceruni.
    eodem anno, mense Marlio, permutalio locnrunt
    inier duos fratrescl priucipes, Consianlinutu et
    Anno 6959, monse Sepleuibri, praefectnra Patr<Misi cohoucstalus sum. Eodeni amio, mense Tboniam, fa ta f sl :quorum aller Calabryla el
    qwe suiit iu vicinia, aller Glareiilzam el ciic\iuiOclobri, Boglerbegus Turca, nomine Sinanes,
    Jaaitui.ia r-giofie*que adjacenics occupavil; el v i - jaaiMiiia loia arc'pii.
    ccsitiio s x t o Marlii die ei hora eadeiu, qua ante
    Aiuio6i)4l Malalektai iilia. uxor Tbeodori desponai raia <nihi accid^runt, per lilicras domini mci,
    t.u porpbyrogeniii, Cleopa dumina, obiil ct ia
    Bo&liiza srripias, nislcm nuniiuin accepi, pra?tormonasUrio Cbrtsli Salvaiorh septilia esi.

    767

    GEORGII Pl RANTZ.E

    ,-^' * i

    \
    . ' '
    , ,
    /

    , ',
    >
    .
    '
    ,
    .
    ,
    ,
    , 1 5 9 '
    '
    , ,
    .
    ' ,-^'

    -
    ,
    ,
    ,

    ,
    , '
    , ,
    -1
    ,
    1

    *$
    ; ,, - ,
    - , , , *
    ;, . ,

    ,.
    ^ *
    , ,
    ,
    .

    1 6 0 ' ?
    , >
    .
    '.


    ,

    , '

    ,
    ~& ?7 ,
    ,
    ,
    .
    ' ,
    , ,
    .
    .

    Anno 6942. die Januarii seplimo, rursus legatus babebat: quse quidein regtones, oppida et vici haec
    ad Antonium Coroneuum, Ailienarum dominum, suot : Astrum, Sanclus-Pelrus, Sanclus-Joannes,
    ad aineram et ad imperatorem profectus sum : Plaiamonas, Meligum, Proasteum, Leonidas,
    rujus inensisdie vicesiino nono, nociis hora terlia Cyparissia, Rbeontas, Silanas. His igitur finiiipueri quidam nobiles, pullos columbinos compre- mum locum ei darem, qualem quanlumqae mtki
    bendere laborantes,tucenderunl Dci M.urisnomine viderelur, et qui ad ipsiue senlenliam ac volunlatem esset. Sed quoniam anteveriens Turachanes
    ftdiOcatum in Blacbernis templum pulcherrimuin
    ct miraculis nobile, situm Cpoli in litlore prope Tbebasjaro obsidebat, quas idem paucis diebot,
    tintim ceraiiimm. Audivimus boc Gpoli in ipso expugnavit, ego, ui maudaiuin mibi fuerat, ex
    discessu, kalendis Februariis, hora prima posl Istbmo re infecia redii, alque ad domiunm meum
    meridiem diei fesli, qui dicilur ; cura- Slylariis ageiiteni triremesque Veneiorum mercatorias exspectantem, quibus in urbeni vebrrelur,
    que bomo,qui rem narravil, ignolus nobis esset,
    commentiiiam eam esse pulavimus, ei pcr iiinerie * fruelra susceplo ilinere, pcrveni.
    11. CUDI consccnsis Venelorum triremibu* vestationes quinque nibil de eadein edoctt, landem
    nissemus in Euripum, vistim esl domino meo,
    Rbaedesti, quas erat statio sexta, certo cognovimus,
    quo modo et tempore acciderii, quantumvis res millere me ad Turacbancm Tbebis versautem, u(
    dc Alhcnis cutu eo agerein. Is advenieniem me bivideretur incredibilis esse.
    Ineunte aestaie anni 6943 etiam Anlonius Lan- lariter excepit, aiTirmavilque jurejurando, istud
    Iziola Comnenus, Athenarum Tbebarumque doini- si novissiM, priusquam domo buc profectus esset,
    pio auiore,quo in despolam esset, et propter nonus, e vKa cessil; ac roganle conjuge ejus, Maria
    Helissena, fllia Leonis Melisseni, primi e pairue- titiam inei, libenter, quod pelerem, faclurom fuisse,
    siquideiu injussn inagni amera? hocfecisset eldomi
    iibus Niccpbori Melisseui, cujus supra meniionein
    plurimas poluibsetcausas pra?tendere, nunc nultam
    fecimus, ego cum lilteris juraioriis, bulla argenlea
    possei. Habebat auiem me beuigue el honor-ificr,
    insignitis, mullisque mililibus miseus'suiir Athenas
    et Tbebas receptum, pro quibus 11 alium locnin ac filios eiiani me salulatum adduxil, eosque milii
    et domino mco commendavit : e quibus uniis iuil,
    in Peloponneso darem, in reglone Laconica, fuiiqui bodie nobilis magiius ameras esl. lioc igi ur
    limum iis quae cx baeredUate paterna el dote sua

    769

    CIIRONICON ; JUS. LIB. .

    770

    cl ) ; xC* i ,
    . 1 6 2
    ,



    \
    , *

    161
    ,
    ,
    .
    ,
    , * .
    . . . '

    , /

    -^' ,
    ,
    '. '
    ,

    ,
    ,
    , - . , ^ '
    , -
    ' ; ; , ,
    ,
    . ,
    ,

    ,
    ,
    , '
    ,

    .
    ,
    ^ ;
    . '

    >
    , 1 6 3
    ;
    ( '
    .

    ' , ^ '
    ' )
    4

    ruod infecia re rcdii. Cum atilem Euripum qui


    accolebani, iicet iuvili, poniem susiulissenl die
    Atigusti 29, nos eani noclcm exlra ponicin inter
    saxa Iransegimus, el miilta adversa a frigore, fance
    et durilie saxonun, a timorc ilein laironum ei
    mililiiin Turaclianis periulimu, q-ioniam eqni
    nosiri, quos e Lietliro niuiuaii eramus, peregriui
    eraul : quae res procemium quoddam malorum
    fuil, quai poslea experii sjml qui lunc mecum
    enmt. Coneceiisis postridie iriremibus, vicesimo
    Uriio die Scpienibris, anno 6944, Cpoiim pcivfiiimiis.
    12. Vicesimo quinlo Mariii ejusdem anni in
    Libem venit Paranpouddi, niagni ducis, iilia, inine Zoe, i r i m i t i imperatoria, qua eam adduci
    \oluil imperalor, euin Manuele Palaeologo advecta,
    alque nupsil posl dios aliquot Demelrio despoiae.
    cadein iriremi venit eiiaiu Tbcodorus dispola,
    qui ul fraler n.iiu secundus imperii in urbe baeres
    rat, quod ei jus imperalor non nisi' invitus con*
    cessil, quippe qui Consianiinum frairem, domiiuim meum, secum in urbe habere mallcl, id quod
    procedeni narralio nosira declarabil. Quia vero
    sic eveneral, dedit operam, ut in Peloponneto Ires
    fraireg collocarel. Ilaque Gonslamiuug, dominus
    meug, el fraier ejus, Tboinas despola (erai enim
    iiobiscuni in nrbe primus illius domus dux ,Haul

    Micbael) niiebantur, ul apud imperalorem in urbo


    duo alteri maiierent, ipsi diacederenl in Peloponnesuni. Aiquc bac de causa Junio mense ejusdem
    anni Couslatilinus despola velul fugiiivus parvo
    navigio Cpoli in Pelopoiiiicsutii abiit, et ego ad
    amiram missue suin, ut bunc in ipsorum parles
    pcrlraberein. Oiscessi igiltir et mandalutn mlbi
    negoiium feliciler iransegi; deinde per terram
    Pelopoimesuni reversus, invmi fiaircs piincipes
    magnis bellorum lurbia impticaios. Coiisiamiiium
    eniin, dominum meitm, ul insequvreiur el duos
    fralres dt-bcllaret, avectus est cum Iriremi Tb*odorus dominus, aique utrinque maguig colleclis
    copi.s, bellitni exarsil. Anno 6945 ab imperatore
    ad fralres legali probfssimus vir Dionygius bieronionacluig, qui melropolila Sardium Cuil, ct Georgius Oisypaius bellaniiuiu iinpetum aliquariiuin
    itiiiigartiiil; taiidcmque aiii missi legali, Gregonug
    Meligsenus hieromonachus et paier gpiritualia,
    qui eliam pairiarcbae Cpolilanus poslea fuil el a
    nonnullig Stralegopulug appeliabaiur, et eum eo
    rursum Disypatug etego, ita eos in amiciliam concoi diamque reduximug, ul domiuug meug disceiTeret
    Cpoli babiialuin, Tbeodorug et Thomas despotae in
    Poloponneso esseni. Ilaque Constanllnus die5 Sep*
    liubris anni 6948 Patra per lerram ad Euripuni nobiufura abiit,el vela fccimus ab urbe Euripi, in i r i -

    771
    GEORGII H R A N T Z *
    772
    , i
    ,
    ;

    " ;
    , fj
    ',
    ;

    ; %\
    , ' \
    ;
    , "
    ; ,

    .
    .
    .
    *0 <
    * ' , , ,
    ' ,
    ,
    . ' ,

    c , , ,
    ' '
    .
    . *

    ,
    * <
    )
    ; >
    * 1 6 5
    '
    ; ;
    , ' ,
    ;
    , . '
    ; ,
    ;
    .
    ;
    $ * ~
    ; 1 6 4
    ! ,
    ; . ^
    , ', , , ,
    ; " > ;
    3
    ;
    ; ^ , . ,
    ;

    reroi Venela, Eubcea dicta, in qua eadem Marctis erat


    qui o l i m , cum Pairam oppugnaremus, in ea
    urbe canonicus, tum autcm legaius Eugcnii papae,
    sibi cognati, ad iinperaiorem miUebatur. Die
    quarlo et vicesimo Seplembris incoluiaes Byzantium dclali sumus.
    Qtiooiam auiero illo lompore babita est memorabilis dispuiat'^ inier Joanuciu iwpcraiorcm el
    Hebixtia) qutaudam, nomine Xeiiuni, qui poslea
    sacro baplismaie regcucralus, Eionianuulis nouieu
    accepil, eam lilterii niandare non omiilain.
    Pmnuiu Uobraeus imperaiorem sic inierrogavil:
    Quoinodo Maria Cbrislum generarc poiuii, dum
    virgo eral? > Respondil imperaior: Quomodo
    Adamus Evam sine usura niulieris genuit ? lerra
    ffloruit siue semine ? saxi superficies percussa
    emisii aquam? aul quoniodo virga Aaroui fronduil? qtromodo coeiiius manna demisbuin ost? by.
    dria iinpkla csl fariita ? qiiomotlo in vasa (irlil.a
    olcum t l i i a i i manavil? Jeasai baculum flons ega?
    irroraiuu esi Godeoiiis vellus? quouiodo Sampsoni
    osse aqua sabil? ires puert iu camiuo a conbusiione servati sunl? Quouiodo Manoi aaxinn
    sine niaicria arsil? aul rttbua Moiiilagravil, nec
    consumptus est ? aul Elias in curru igneo non est
    combusliis? qtiomodo Isaias domintiiii in ibrono
    xceUo el etevalo sedeuteiu vidii? Dauiel occullui

    somnium Nabucbodonosori aperuit? quomodo ccelinn a^lra lontiuet, cum non suslentelirr ? uox
    diern genuil et gignitur ipsa? lunien solis lotum
    niiiiidiiin illumiual? Ilsec m lii si explicaveris, !e
    eitain virginis paiium putabo explicarc posso.
    Enimvero lu nec illa, nec bunc comprebeniiis. >
    Rursus Ilebrieus rogavil: c Si non coaclus, sed
    voleus, ul ipse dicis, Cbristus inorliius est,
    scniei interfccissc et idco purna spiriluali dignus
    essc videaiur. > Imperalor rcspondens, c Magnum,
    inquil, Xene, inler ha?c di>crihien csl; nec itiiruui lamen, tc boc cum reliquis ignorare. Semel
    iuleriecisse cnim jure dicaiur, qui sua se manu
    occiderit, non is, qui, cbariiale in amicos COQIOIOlus, vilac suai parcit eorumque causa subil
    raoriem. Talis eiiim non sui bomiotda, sed sincerus amicus merifo noniinalur, qui seinelipsum
    pro dileclis iradii, u l eos, si possil, ab jmpcudeiile
    morie eripial. Quare illud auimi beuigni esl, el
    Cbrisius graiiaiii potius, quam islag criminaiiones
    luereiur.
    Knrsus Uebraus: t Quol mala semprr mendociuin creavit 1 propbeta eniin non virginein ail,
    sed adolescenlidam parluram esse, virum vidcli*
    ce4 cxperlam ; vos auiem, portenta veslra nobi
    commcndaluri, pro adolesccnie muliere virgincm
    suppouilis. Quis boc vcibis assequatur, qaanlt

    773

    CHRONICON MAJUS. -

    LiB- I I .

    774

    , - *i '
    ; ; . "
    , '
    " ; ; )
    ; ; , *
    \ , , , ;, '
    . , 1 6 7
    .
    *
    ;. \ , , '
    , , .
    . <' ' ,
    ^ ,
    \ ,
    ,
    .
    ,
    *
    . ', , 1 6 6
    ,
    *
    '. ,
    ,
    - . > '
    ' .
    ,
    ,
    (5 ,
    , -
    . *
    ' ^
    , ' . '
    , fjv ; ~
    .

    ; . ' ,
    .
    . .*



    ^ .


    ' , , , - ^ ; , ,
    qoasi vertigine labor* 1, isltiri qui dical, apud au- loltim diem, i n q u i l , protendi nianus ad populum
    incredulum c i conlradicenlem. In omiiibus
    dieutesque quam parmu iidei babiiurus nit? Quis
    cnim de Cbristo valiciiiiis, cnm evldcntissima
    eniin post hominura memoriain audivil, \irginem
    natrem fuiese? Si quis niibi unim proferre po* sint et aperlissima, f u r e n l i u m insiar ag^tis, q u i ,
    leril, in nulla re libi jain adveisabor. Imperalor: \ias trilas deolinantcs, per nipes sa?pe so projiciunl; id JUC magis, quam in reliquis rcbas, in
    Pulcre, iiiquii, islud dicis. Ostende tu milii
    alium Deain de C03I0 profecium ei corpore indu- bac, de qua cuiti inaxime Scrmo cst, caBieris e v i denliore. Venim enim vero paalo aliiiis eam rel u m : el ego libi oslendam, quam lu desideras,
    virginem q u eiiin peperorii. Ycruin enim vcro pelamus\ ut qui I prophcla dical et de quibus d i quoniaiu
    te babiiunnn polliceris, si quis ca, d a r i u s pe.spiciamus. Mandavit, inquit,
    Oominus, ul Acbazum appellarcm his verbis:
    aliud siraile facluni demonslraverit, admitUn.lum
    Expete tibi signum a Domino, Deo luo, sive prolibi eriteiian primiuu boc el unicum exemplum,
    quandoqtiideni nociilud adaliud poierit referri, cum fundum, sive sublime. Respondit Acbazus, ISon
    pi imum sit. Sed miliamus boc, aique tule nunc me expelam, nec leniabo Dotninura. Perrexil Isaias :
    doce, quomodo Moses palres vestros per mare Ru- Idcirco Dominus ipse dabil vobis signum. Ecre
    virgo concipiet, ei pariei llliuni. c l vocabunl nobrum transdiicere poluerit, et e saxo profluxeiit
    men ejus Emanuclein. Bulyro boum ei lacie ovinm
    lanla aqiiee copia, quanta ad saliandum universuui
    populum saus e&el; quomodo arca a sacerdolibus el melle veucelur, anlequain noveril vel pr,TopaIdt nialum, aul cliget bonum ; quoniam p n u s q u a m
    porlaia, fUiiiiine Jordauis diviao, per siccum deinfans digiiosccre didicil bona vel mala,praviias fal a t a s i l ; qu*tnodo Jerichnnlina moenia concussa
    sinl, t pelie ovili Jordanem rursus Elisaeus pcr- cere recusat, quod bonum csl. Jam nunc ab iniiio
    singula repeiamus consideremusque. f Maudaiil
    ruperil, ei, separaia ulrinque aqua, ambulaveril,
    Dumiiius, ut Acbazum appellarcm bis vcrbig : Expcf a< i !am tcrram. Num quid borura vi naiura?
    peie libi signum a Domino, Dco tuo, sive faclum esse dici pol<*st ? profeclonon poiesl. Alqui
    si illa supra iiaUirain siuil, nec a l i m i n i de vir- dum sive bublimc. Respondil Aubazus, Non cxpcian,
    nec tenlabo Doininnm. JEquum est, piinmra
    gii e naluise conveuieus e&l. Caelermn ab incre !unos causano exquircre, cur non obodiveril Acba
    liialc bauc vos notivii grandiioquus Isaius ; Per

    775

    G E O R G I l PHRANTZ.F

    775

    . * * l ** "
    \ , ,
    1 6 8
    . ,

    ,
    ,
    ,
    ,
    .
    * \ ,
    , '
    , , ; ,
    ; '
    ,
    \,
    . ' * .
    ,



    . '
    . c
    * , ,
    , ,
    c ,

    * , , ,
    , .
    ,
    "
    , <

    ,
    , , '
    .
    . ,
    .
    ,
    ; * c ,
    ,
    , ,
    * :,
    1 7 0

    , 1 6 9 ; . , 1

    ziis, nec facere voluerit, quod a Deo ei mandalum


    r r a l . Arbilramur igilur, eum, quod lmmo esset
    vanilaie ei amentia obslriclus, ac pseudopropbelis C
    e.t falidicis et islins gcneris aliis impofloribus in*
    biaret, divina mandata conlemnere non cunctaium
    esse. Unde Isaias, insolenliam fstam c i hnptidenliam ei eiprobraus : Mcirco, inquil, Doininus
    ipse dub t vobis signum. > Qui videlicet misit
    inc ad le profanum el impitiui et instdlautem hnperiis difiuis. Noli euim cxisliman, me ad le
    missuin cssc, quia dignus sis : niultuiti abest. liaque non proptcr le, eed propter domum Juda, et
    uuivcrsos lilios Israel niissus sum. c Idcirco igitur Dominus ipse dabit vobis signum. Ecce virgo
    concipiet, ei pariet (iliuin, et vocabuni noineu ejus
    Esnmanuelein. > Quod si, u l lu dicis, propbeta
    adolescenlulam, marem passam, concepiuram esse 0
    prediccrel, prorsus ineplum forel et ab omni ralione alienum, islud signum appellare. Praierea
    adolescerilulam pro virgine posiiatn invenies, si
    attenderi?, i n ' Deuleronomio, ubi basc legtintur:
    Si quisin agro violaveril adolesceniulam, > id est
    virgincni; el alibi, c Si quis invenerit iiliam
    sponsain eique vi facia concubueril, occideiis soluin bomiueiis iu adolesceiilulam nibil slaluelis. >
    Alque Esdras virgiuem illam cum Davide rege ei
    propbeia jam senio confecto cutaaicm, IVOII ob
    aliud, nisi annis jam frigentem fuveiel, adolcsceiiluSam vocat. Bicit cnim a rege eam non i n i lam csse. Quoniam igilur, u l dmmus, fcminam
    a viro compressam concipere nibil novum crai,

    parumque convenienter hoc propbela signum nominaiurus fuUeet, relinquilur, u l pulemus, eum
    boc signum a Deo dalum i r i dicere, ut virgo, v i rum miniine passa, fllium ederei: quod sane
    evenlum habuii, quaniumvis vos veriiaiem marcidis maleque cobaereiilibus, aut, ut dicam reclius,
    stolidis argumentis evei^re conamini. Nec illud
    fas esl os praeierire, nisi in virgine Maria hoc
    eigiium evenumi babuissel, quomodo ex ea naiu%
    non ex voltmtaie carnis, nec ex volunlaie viri,
    sed ex Spiriiu sanclo secundum propheiae oraculum yocatus sit Emmanuel, id est, Nobiscum
    Deus : quo nimirum significavit, Deum nobisctini
    forc qui sumus bomiiies, sive feiinilem nobis boniinem fore et lameo euindein Deum. Quod el facium
    esi. Idcm verbo c vocabuut > generis bumaoi
    universiiaiem signiikavit: quod ei ipsura eventu
    comprobalunri esl. Guin bis eiiain Jeremis quat
    sunt apud Barucbum penilus consetuiuiit. Is enim,
    c Deus noster, inquil, non habebitur diversiis ab
    eo. Invenil omnibue v i i m scienlias, quasi dicerel, novit omnem scientiam, ut qui est ipsa sapientia, et omnes sermones eoruin, ul eorum
    condiior, atque dedit cam Jacobo puero suo,
    id csl, servo auo, < et Israeli a se dilecio ; pot^iea
    apiem in lerra visus et cum bominibus conversalusesi. >
    Xenus interrogavit: Cum pust homines naloa,
    iniperaior, nullus uuquam ultra annos mille vixer i i , qtio paclo ipsum Meesiam jam annis plus mille
    cl (juad: ingenlis pr;i:terilis adbuc vivere opinamini t

    778
    CIIKOXICON M. J U S . - I . r t . i r .
    . i ,
    ', ,
    ' , ; , ,
    . , ,
    , .
    .
    , ,
    "
    ^ (
    ,
    , ;)
    ' , . .
    , ,
    , '
    *, */ :)
    , >
    , *

    , ,
    ), ,
    ;*
    ,
    ,
    , >

    , ,
    3 : I , '
    ,
    ,
    ,

    .
    - , ,
    ; '
    ; ,

    1 7 2 * ' ,
    .
    ; (
    , '
    . ^, ), '
    1 7 1
    ;
    ,
    ,
    - ,
    , .
    "; c ' 177

    , ^ , -; ' . >
    Fieri non potest. Sin aatein mortutim eum csseilicalig, hoc rursug manifeslum niendacium eril eum
    Mcssiam esse. Nequcenim Elias venii u i , aiunt, nalum unciurus. Kespondens iuiperalur : c Erralis,
    inquit, Xene, igiiorantes Lilleras ei polentiaiu Dei.
    Venlurug ciiim essc EliagTbcsbiles ci<liciiur etcredilur, iioutanien Dominum unclurus ; sed quiafulurum esi, u i nascatur bomo exsecrabilie ex gente,
    ut quidam volunl, Ifebraeoruui, qui omncm poiestalem diabuli babebil et per cain sigua cl porienla
    eflkicl^ D<?um seel ChrisUiui nominans, utnon solum multi Chrisliaiioruin luoc viventium erraluri
    sint, sed etiam quaj restabuui exiguaR-reliquiaj Ju- j)
    daeoruui Anlicbristi illius erroribus abnpiendx sint,
    venluros iilo teropore aiunl Etiam ei Enocb, a Deo
    imaericordia cominoto missos, ut doceanl et cuin
    alios lum miseram llebra?owjm nationem ad Cbrialuin converlaui, aui quod ideiu est, ad sancla? Triui'laiis tidem, nelola adiabolo absoibeatur. Eliamsi
    enim propter cariem in Christuin faciam seraet Dei
    el Evangelii hosles fecerint, lamen cbari Deo suiii
    propler cbarilatein, quais eorum patres amplexus
    esl.Quosigilur Providentiadivina poenilenliain aversalurosesse oovil,eos deseruii:quos aulein di\inam
    vaugelii pncdicalioitem studiuse aiuplexuro* pra?.vidil, eoi non ueglexit. Tuac igiiur exiuim babobit
    habc vaiiciniuin, quod lalcebt: < Si mimeius fiiiov

    PATUOL. GR.

    CL\J.

    rumlsraelis suporaveril arenam inaris, reliquiaB lsraeliS salvabunlur. Hapc ob causam igitur Elias
    lunc aDeo miltetur, non, u i vosjaciaiis, Messiam
    iiucturus. Nam tales conGngere fabulas, indocior u m bomiiium eet, u l aiue d i x i , c l sacrarum L i i i r raruin prorsus experliuHi. Cbrislus aulem, qua
    Deus, iu ccelo 61 iu lcrra eet et in muvereo el supra
    universuin (Qmlum enini ei lerram ego impleo, dic i l Dominus); qua auiem bomo, nequeniiHe annos
    vixit ne|ue bic, i d esl in lerris, cst, sed vixit, ulcra
    annos liiginla, dciude, a sceleratissimis majonbus veslris cruci affixus, morluusest; et saiutui^
    corpus ejus, in monumenlo reposilum,admisitiuierilum, non corruplionem ; divina auteni byposlagis, insolabili vinculo cuai eo, quod aggumpserar,
    conjuncla, cum anima divina ad inferorura lenrbras
    desccndit, omnesque ediuturoo. carcere recepii,
    atque corpug,quod agsuoipseral, virtule divina su>
    citavit, interitu et morle Uberaium, incorrupiione
    el immortalitale ioduluni. liaqueCbnstus cum buno
    iu modumdielerlio resurrexisset, et Adamum, viuculis golutuiu,in vilam prisiinam paradisi rcsliiuissei, el cum reliquie digcipulU undecioi saepe vergalu*
    eggei (Judag enim abierat in locuai, quein propbeI33dix^rant, iu supplicium videlicel gcinpiicrutiin),
    post dics a resurreciione quadragiiila, omnilms
    digcipulis et gancligsiina ipsius Malrc pneseuli u<

    779

    GEORGIf PHRAXTZ/E

    7^0

    ; \


    . ; ,
    c , ,
    c " , , ;
    ; ;
    , \
    < ", ,

    . ;
    . > /
    , \
    , .
    \ , , - * f
    - ,
    , - , , 1 7 4
    :, ;
    -,
    . - ^ '
    .
    * c ;
    , , ' 1 7 3 &
    ,

    ,
    . >
    .
    , , '

    . '
    , ,

    , *
    , 0 , ,
    , . '
    .

    . ' ,
    , Q .
    , <
    specianiibusque, in ccelos susceptus esl, ibique nunc postertorem commemoratis, Q U I otumno prxctirsnassidet Deo Pairi, cum eodem ab universo sancto rus est Tbesbiies Elias. Atenim au iiauiusipsa oracula.Divinus jialadiias de Saivaiore afluluroitos
    coelestium choro adoralus.
    docere
    volens, et quale fulurum sit lempus jusiae
    Qui buic disputationi intererat Maltba?.us bierocompensationis,
    primum quidem priorem alicujus
    monacbus et magnus proiosyncellos, jussu impeadveolum vaticinalur sigitiflcatque, qui praxursoii
    ratoris baec dixil respondilque. Interrogans Xenue:
    Vos, inquil, Messiamjam veoissediciiialis, Thes- Joanni baptislae successurus sil : c Ecce r n i m , inbiten non venisse secundum voces propbelarum ? > quii, angelum meutn ante facieiu luaiu miuam,qui
    Respondil Matllisus: c Audi, Xene, el adverie. Da- fiam. tibi gleruei speciabilque ea:n anie facietu
    plicera adveulutii Ghristi propbetse praenunttant, tuam ; etslaiim veniet ad lempluoisuuiti Dominus.
    eum, qui jain praneriit, el qui in fine rerum fuiu- Omnibus emm nesciis partus saluiaris facius cst.
    rus est; et unius quidem, secundi neinpe, praccur- Nimirum lemplum naluram bumanam appeilavii,
    sorem EUam forecanunt, sicut alterius praecursor ^ quam Deug Verbum suscepil. Gum pciore aulem aoV
    vcntu cliam secundum describii. c Ecce venil Domiloannes Tuit, qoem Malacbias propbela angelum nomiiiavil ;noa eolum, quia piiorem Domini adven- nus omnipolens : quis suslinebil diera ingtessiis
    tum jam viciuuni indlcatit, sed etiam, quia viia ojus, aul quis pro^ibU in ejus coiispectuin ? I n e i orabilis j u d f i sedebii refereique cuique socuridam
    Jnsibutum sectains est, quod cum angelica viia
    propemodem cerlarel. Aique bunc quoqiieCbrislus ejue opera. Deinde in priori rursusadveulu abeo
    facla docel: c Quare ipse veniel u l ignis fomacis
    Eliam appellavil, noo quod Elias essei, sed quod
    eodem ministerio fungebatur, quo illefungeiur. et sicui bcrba fullonum, ac sedtbii conflaus cc
    purgans argenlum el aurum. Quibus verbis proSicul enim alier adventum secundum aniecedet,
    sic alter priorem antecessit. Nep ob unam isuni pbela purgaiioneni pcr Spiriiuiu sanclura futuram
    sigjiificat, qoam Verbutn utraque naiura nobiscem
    causamUa eum appellavit, sed etiam, quia v i u m
    colebat illius vilae prorsus similem. Propbetse igitur versatuin nobis imperlivit. flujuseniui opera acceuirumque adventum memoranl ei uiriusque prae- detue ad se mystice conflal ac rcuovai Doiuiau,
    dicom prascarsorem ; al vos priorein quidem ad- igne Spirilus, lanquam anifex quispiam, usns; aqua
    baplismaiis tanquam berbaquadam sordes pcccaiovenmni ueqniter silenlio prcelerilis, siquidem senrum abslcrgens, atque igne spiritus coruiu auas
    ScriBturae baud dubie assequiiuini; ac 6oIum

    751

    CHRONICON M A J U ? . -

    -

    * ,
    ..
    < " *;
    . >
    , ,

    -',
    1 7 5


    ;
    , ' .

    L l B . 1.

    782

    ' ,
    ' .7
    ^. "

    1 7
    ,
    , ,
    ' ^ / ; ^ ;
    ;
    , (
    0

    . '
    ,
    ,
    .
    ,
    <. '
    ;
    ,

    ,
    .
    ,

    ), ' , ',

    : . >
    $
    0

    ;
    ,
    .
    *. >
    '

    <
    peractae raiio rcpeietur. Quod si adveniom euin, qut
    aeruglne aniniag noslrasliberans. Posiquam purgatanlum ob saJntem bominom susceplus esl, niliili
    liouein qui ad fiiiem usque animan? uou servaverttii
    a labe, iie ierribilis el implacabilis vindex eril iti estimaiis, illiug autcm, q i m raiio danda erit, lenemini Uiwderio, cavete, ne ante eumdem impmdeiilcr
    secundo adveiuu : de quo mox idem p> opbeU ila
    praedicai : < Ecce toiuani ego vobis Eliam Tlwe* iwpuin pio paglore iiwcniaiis neve fauccs A n I k l u i s i i itveidalis l cum ipso io igtKm auenium
    bilen ; > et leinpus eignilicang, a d d i l : Anlequain
    veuial dieg Domini magnus el praeclarus, > aUeriue onj*cli nequiilqtiaiit fundaligJacrymas. AHROII bunc
    Jiiiuii um adventus. Docet idem quae faclurus silma- pft8t*aciam ietnporis periodum ct absoiuuim nugnus Elias, cuai advenerii: < Uui converlel ani- m e r u m dierum Daniel propbeta T c n l u r u m dixit,
    uiuiii paiiis ad iilium. Quoniani euiui paircg iraiihlaie beeiiam appellans propier aninn Smpoaposioloruoi Judaei e r a n l , boc videUif dicere, ^entiam effreRatamqne iropieialern, eumqu fluvio
    igoeo, in congpectu judb is labeiai, praecxteris iujecconversurutn euui esse per fiiiorum ipsonim, Ikoc
    tufii iri aflirraavil! Sicuicnim diabokw loto biijug taiest, aposiolorum dociriuam animog paltum,id esi,
    cuii gpatio ad examen mtnds et ad iibcra3 voluniaiig
    inenuin generis Judaici. Couvtriet aittem quos
    iunc invcDerit ad lidcm Cbriai, quasi ad paHjrnam ^ exercitium iw>bis relicUie est, tit cogiH)gcaiur, untn
    pielalis sorlein, unde pridem proplcr iniideliiaicm
    fMiicbri elhoikigli simug emdiosi ( gireuuog enim
    exciderunl. E t c o r a d boiuiuein converiei, fralucia prodii ) ila AmicbrialHe qaoque, qui Enuci.i
    ires enim ul sensus fraternos induaui Taciel. Deiude
    cl Elis nen ferens refulaUauem, quasi lyraiwniig
    raiioneio explicans, ob quain Eliag priug veniurus
    quidain eos occidel iisqiw coaciliabil coronaro marsit, addit : < Ne advenieng lerrain penilus percu- l y r i i . Nondiim enitu Hli monem obi^runt.
    liam, > id esl, ne vos omnes iaiidekg repertos ad
    Deinde ganciiggimi Spiritiis lumine et gapietiU
    suppliciuin seinpiterttuin delrudam. Alquebis quiimpcraiorif ac Matlba?i bieromonacbi dispuiaiiooe
    dem verbis gecundum ct borribilem Domini advenedoctue Hebrauis, ganclam TrinilateHi onmlaque
    lum clarius significavit. Priiig enim lerram non
    oribodox iidei capita palam confesgug esi, ei d i percussum, sed galvalum veidt. Noane igiiur maviuo baptismaie regeqeralus pro Xooo uominaius
    nifeslo ei accurale duplicem Salvaloris advenium
    esl Einmaauei.
    significavil? Unus jain evenit, quoadmiramlig gra43. Sed rcdeamne jam ad proposildiw. Dte vicrtiarum imbribus irrigali sumus : aller sub fiucin
    imo geplbno ejusdcni nnni iroperalor Joanncg
    bujus uuindi evenicl, qno loiins vii ab uiioqnoqMe
    cmii iosepbo pait iarcha ei Demoirio dexpola njV

    783
    GEORGU

    ; 1 7 7
    . \ \

    , \
    ; .
    ' * ;
    , ;

    , ^ ,
    , . \
    ,

    , *
    *
    , , \
    , c
    , *
    ' ,
    ,
    , ,
    ,
    , -,
    ' c
    *
    . '
    1 7 8 &''96> ** ' .
    -

    BBANTEX

    TSi

    lisque lam senalorii ordinis, quam Ecclesiae viris


    pnmoribus c l universie propemodum nietropolitisei episcopis, propier eam, quam medilabatur, sed
    < ui non profuit, vel, ut aplius dicam, q u ipsa n i bil profuil, Floremiae coactam synoduro discessit.
    ln ea igilur cum reliquis omnibus nibil profecil
    injperalor : quod non de dogmalis Eeclcsi dico:
    ea enini aliis dala sunt judicanda, ac inihi snfflcil
    quasi baerediiale a majoribus accepla fides, quoiiiam a nenilne conlrai iae partis assecla audivi, dogmata nosira prava esse, iinu poiius pulcbra ei an
    liqua, quanquam ncc suadogmala prava, sed et ipea
    pidcbra esse conlenduni. Quam rem ila Ucebit exemplo illuetrare. Si via illa per mediam urbem lerenle plana el ampla per longum leraporis spaiium
    ciiin aliis quibusdam profecli ssemus ad sanciie
    Sophia? leraplum, dmude, posl aliquod lempus i u venia a nonnullU alia via, el ipsa, ut illi quidem
    dicerenl* eodem ferente, coboriareiilu? me bis verbis: c Ulare lu quoque bac, quaiu iuvenimus, via ;
    ciiamsi enim isla,qua tu uteris, pUlchra el aoliqua
    eit ac nobis pridein neU el vobisciim usitaia, tamen etiam baec polcbra est, quam nuuc inveniinus; >
    ego aulcm ab aliis audircm, pulcbram eam esse,
    abaliis, non pulcbram, esseique inier ulrosque disseusio et discordia : qnidiii ego quiele ita rcspondrrem; c Ite vos, qua placet, ad tcmpbim sanct*
    Sopbix ; cgo poslhac quoque usurpabo viam eain,

    quain vobiscum diu usurpavi, etpulchram illam ct


    a nobismetac majoribus probatam usurpaianiqiic?*
    Non bac de causa igilur synodum niliil profuisse
    dixi, sed propier discordiam. Ulinam lierel concilialio ecdcsiarum ! sic ego non recustrem, privari
    me a Deooculis. Nimiruin ipsa illitib synodi quav
    slio causa prima et gravissima eral expediiiotus
    ab impiisconlra Gpolim susceptaB atquedeindeconsecuta3 obsessionis et expngnationis el lanta? hnjus
    cladis nostraB : agite audile ; audituros vos esse
    narrationes veras, teslor eum, quiest ipsa veriias.

    ; ^
    , ' .
    , ^
    . ;
    -

    , ;

    , .

    , ,
    , ^
    c
    ,
    : , ,


    , '
    - ' .
    ^,
    , ; ,
    ,
    ,

    1 7 9
    ,
    ,
    , .

    * .

    Gloriosus imperator Manue) Joannem iiliuin i m pcratorero solus solum, me untco asianle,ciim forte
    de synodo menlio incidissel, siq csl affaltis: c Fili
    nii, inquil, vere ac certo scimus exploratis impioruin iniimis sensibus, vebemenler eos angi ac formidare, ne quando conciliemur et conjungamur
    ctim Ghrisiianis occidentalibtis. Hoc etiim si flat, ab
    iis, quos dixi, oc ideuialibus inagno scse damno
    propler nos mactatum i r i piitanl. Gxterum cogila de
    synodo el rem curae habc, pra3sertim, cum impii
    libi limendi sunt; cogcre autem cara ne jam aggrediaro, quoniam no&traies, ut mihi qnidem videtur,
    Tid invciiicfidam rationcm modumqueconjunciionis,
    conscnsus, pacis, charitalis et concordia* ncquaquam apii snnt, sed eos, occidenialos dico, tales
    farereanimum inductini, quales fuimus andquitus.
    Quoit profcclo ficri non poiest; ac limco pene, ne

    CHRONICON MAJUS. L I B . I I .

    785 ,

    786

    t t , , - ,
    ;
    , ; .
    ' .

    , ; c ,
    , , -' * \
    , < ; ,
    ,
    ,
    .
    ; , , ;/
    , :
    , . ' ,
    , *
    , *
    ,
    * , * '
    , \ , , - , . >
    .

    ,
    "
    . .
    . '
    1

    ,
    "
    1 8 0

    ,
    ; ,
    5 '
    , . ,
    ,
    . "
    . C

    1 8 1 *
    ,

    ,

    . , ,
    ,
    .
    ; ' , . >

    etiam dclerius scbisma eveniat: et nos ecce exposili impcralor, sive potius falum volebat. Egresso igitur
    ex urbe imp^ralore et iler prosequente, ameras
    loremus inpiis. Impcrator non probala, u l visum
    Cpolim oppugnare copiasque adversus eani iiiittere
    est, palris senteniia, laciius surrcxil ac disccssit.
    cousliiuil. Suaserunl boc approbarunique otnnes
    Tum pauluni secum repuians bealae niomori* et
    consilianiejus,unoCbalilbasia exceplo,qni calcris
    enerabilis pater ejus, meque intuens: <Yidelur sibi,
    repugnans : Imo potius, inquit, urbem oppngnare
    inquit, (ilius meus pr.xclarus imperator esse : est
    exiliosnm videtur, quoniam meius est, ne imperabaud iltrbie, sed non huic selali aplus ille esl. Spelor, nererssitale coacius opem Latinorum iinploran,
    cial sapilque mngna, et lalia, qualia majorum noMrorum prospcra lempora postulabanl. Sed, u t h o - eorum dogmata amptcclatur, et ila eveniat, quod
    die 8 sunt, noh imperatore, sed gubernatore re- veremur, u i concordes illi flaut concilienlurque.
    gnum nostrum egei. Metuo enim ne quaudo e fa- Quare nunc miile eam r e m , donec videris quid
    cinoribtis ccnaiibusque ejus bujus quasi navis I n - Joannes sua sponte facturus sit. Nara si in conlerilus exoriaiur. Namque praesensi cogitationes p cordiam redierint, tule poslbac rurtus amiciliam
    cum iis ac foedus servato, ac facilo quod libi v i rjus ct'qu:e so cum Mustapba perfeclurum speradcbiiur: si inler eos non conveneril, tum uielius
    bat, aiqtic iniollexi, in quod periculurn nos praecievenit consilium, majorique confidentia facics, q>od
    piiarinl sanciioues dogmatum.
    volucris. Hoc coneilium araeram coepto proliiEn tibi aliud, quo confirmaitir gloriosi patrisejus
    b u i t ; de Cbalilbasia autem, consiHi opporlune auconsilium. Postquam ad synodum proficisci decrectore,
    alia ex aliis cognoviraqs.
    vit, ad aineram lcgalus inissus cst Andronicus lagrus, qui id II tonquam amico et frairi videlicet
    signifiearet. Rcspondit ameras, non sibi probari,
    cum ablre, lautoque labore semet conflcere. Quid
    enini, inquit, indo emolumenli reporlabil?Ego
    lamen, si pecuniis ad abilum eiredilum vel adalios
    U5IIS iiidigel, paraius suni ci- sticcurrere. Multis
    dcinde serinonibus et consultationibus aghata res
    est, utrum amcrac auclotitali parendum, an ad syaodum abeumlum essei. Sedenin iacmm est, quod

    Dominua meus igitur, r.ouetaniinus despola, i t


    principes Thomam Pala3oIogum exriiarurit aiquu
    ad imperatorem iniserunl. Iuterea in cogitationcs
    et fluctus curarum ingentes Cpolitani inciderunt,
    dum cognovimus, quod obiinuit, consiliuni ChalilbasiaB. Vides jam, quod supra dixi, propter tantas
    offensiones non debuisse synodum ista n fieri.
    Iier inipcraloris Cpoli in Iialiam facium, ui nm
    supervacancani, litteris traJcre, quia longuiu eat,

    78

    GEORGU RANTZ^

    7S8

    , ; , j . .
    ,
    , , 8%
    * .
    , .
    '. (
    ,
    (

    , ,

    , , xaV '

    , ' .
    , *
    ;

    , .

    .
    1 8 3 - 1 8 2 - . * : , ,
    ,
    I , ,
    ,

    . '
    ,
    ,
    ; ,
    ,

    , .
    . ,

    ,
    ,
    !
    * t- ,
    .

    ,
    ,




    ,

    . & a l ^ , - '

    supertedebo ; ejuedem autem et candtum ejus i n adest, slipatds proceribus, consiliariis ct senalorigresium Vcnclias, ul splendidum el gloriosum
    bus aliisque viris priinoribus iton paucis, in n.iviatque eliam dtgnum cogifitione, narrabo, qualein
    gio, quo senalum vcbi solemne erat, illoruin Imeum ex ore Demeirii despoiai cognovi.
    gua putzidoro appellalo. Omaiuin id convestilum14. Sepliino dic ntensis Februarii omncs simul
    queeral slragulis purporeis; in puppi leones anrei
    trirewcsPareuUQSolverunl ;sed imperaloria, utpole et aurea lcxiilia; lolura denique nnvigiuro illud
    caiterie vclocior, ajiie easdem Vonclias pervenil,
    principalc variie pulcberrimisque hisioriis depiappulitque ad S. Nicolaum mensts die ociavo, bora
    eiuin. Advenerunl aulem uua seinilrirenies, qnae
    secuuda. Venetiis imperalori obviam processerutU
    Latiiiorum scrmone quadrireiuea vocantur, circiier
    uavigia pleraque, quorum tanla muliiiudo e r a l , uf,
    duodecim, et ipsae ornalac ac depicia* imus aique
    ponedixeritn, marc conspici propter eam iton pos- extrinscciKH, plancque similes nayi ducis, quibus
    get. Rogalum deiude c&t a Venetorum senaiu sive vebebaiUur nubilesquam plurimi, circuoidali vexilCpiKilio, ne anU crastinum diem ( n r e m i sua impulis aurris, iubis inuumeris et omni g^nere iuslrarator ex rei, ula dtxe cum toio palrum collegio | luentoniin/Habebani auiem unam plane iosignera
    digne taJuMari e i bonorari posset. liaque faclum
    iiavem, quae regia quadriremis dicebatur, quam
    esu Brevi dtu cuin procei ibiis suU e l aenalu ad$st, -varie eipulcberrime ornaverant. Infra enim remigci
    alque iinp-ratopem sedeulem adoral: similiter prigercbaut inlegras vesles frondibus aureis oblexias,
    malcs, idque omnes uudaiis capitibus. Sedebat a
    ei iii capilibns signum celebraiisgiiniMarcievangcdextrts ftater ejus Demclrius despota paulo infra
    lista? ac poue id hnpcralorium siguum; deiode tzansdlam i t n p T a l o r i a n i ; a siinslris Venelorum dux
    cralores alius generis veslimenla el insignia babeconsedil. Postqiiam amicc inier se consalutarunl
    banl; in anibitu navis autem impcraioria signa
    el alia secrctiora collocmi buni, dux ait imperalori,
    eranl ci in puppi quidcm plurima eaqne aurea, viri
    se luce sequenli, l>eo vol^uie, affulurum cum omiiem quaiuor veslimcntis auro interiexlis induli et
    uibus, debiiumqne ejus niajo&iati bonorem babilucaptllis cocciiteie, auro ioierniicanle, iusignes: io.runi tl occursuriim ccl'brius Veneliasque cum intt quos dios vir decoros nunc gedebal, nunc
    troduclurum essc. lla cum primoribus suis reccsstabat, el ipse veste orualus auro pi< ta el splendida,
    aif. Poetera die, quae erat Domintca ei Februani
    manii tenens, quo quasi quadriremis douona., bora quiula, dux magna cum pomu%, miuuip
    profilcbalur. piat^roa adv: nne viri
    ;

    7*9

    CHRONtCON MAJUS. -

    \ ; ;
    ' ,
    ; ; .
    ;
    , ,
    \ ,
    /., * ; ,
    \ ; ; ;
    , ; 1 $ 4
    , *
    . " ;
    ,
    ;, ;
    ;

    LIB I L

    790

    . ,
    ;
    ; ,
    \ ,
    , ; , ;
    . ; 1 8 5
    ^
    ,
    , \ \, ;. ; ; ;,
    ,
    ; *
    , , ,
    Xfl

    , ; ^ , \ ,
    ;, ; , .

    , \
    ,
    . , *
    ; ,
    .
    . f l v
    ,
    ,
    , ,
    ,
    *
    .
    ;,
    ,
    , , , ; ^ .

    <$>6 ,
    . ,
    ,

    ,

    , - C ,
    r

    sfcorum insirumeniaruni caniu, inclllas ei anip*os\


    nobilcs coiispiciebanlur, qiii diversi generis varia
    Veneliae intrabant, tirbem vere admirandam <i
    admodtim vestimenla gestabant eumque magna cum
    revereniia venerabanlur. Antepuppim qaiddam co- summe admirandaio, opulemam, muliiformem, nnrcain el quasi lomatam versicoloremque, et millc
    lumn;c instar erecium slabat, mensam quadralara
    orgyia aliquanto rainorem suslinens, cui insistebat merilo aiiicicndam laudibne, urbem eapientem, imo
    ratapbraclus, insiar eolis coruscue, sinislra gla- eapienliaeiinam, urbem denique, quain qui dixeiil
    diiim lenens borribilem : ad dextram siuistrarnque alleram lerram promissionis, non erraverii. De bac,
    dno pueri jn angelorum modum induti, el alaii, sicul opinor, psalmo vicesimo lertio Propbela d i c i t :
    Dcus snper mare fundaviiean). Qutd eniin qua;angeli, cousidebanl, qui nou imagine eflicli, sed rerat quispiam, quod illic inveniat? qua de ro
    vcra boinines craiit movcbanturque. In puppj Uem
    mtdlisei magnis laudibus digna est. Eral autem bora
    duo leoncs anrei erani, el inler bos aquila btceps ;
    cl alia plurinia simulacra aliaque spectacula, quae circiier sexUi, cum Venelias n*vibue intrarc cocdescribere nemo possit. Vclocissima enim haec qna- ^ pcrunt, ei navigarunl ad occasum solis usque, dt>
    verUTiiuique a I a?des marcbionis FerraraB. Toia audrircmis era, cl niiiic iinperaioriam triremem antem civitas commoia erai, impcratori obviatn se
    teccdebat, nunc in obliquum currebat, et cum laetis
    vocifcralionibus jubarumque frequcntium cantibui cffundens, eraolquelaeianliuna piausus clainonsqtic
    . in orbem se agebai. Caelerorum, quas adveniebant, ingentes ; ac licebal sinpenle animo videre co dio
    templum iliud admtranduin S. Marci, palalium diiuavigioruin acatiorumque infinilus numerue erat:
    qua? non magis, quam slellas coeli, aut folia arbo- cis egregium, cxterasque principum domus longc
    maximas, purpura et auro ornatissimas, ebganirs
    l um, aui arenam maris, aul pluvise gultas numrnivs. Sed, ne longus siro, dux ad imperaloriai et clegantibus eiegantiores. Qui oculis non ij>si v i ivavem curo senaiu acccsfttt, qua conscensa impera- derunt, non credent; qui viderunl, scribcndo conlorem tn solio sedenlein adorai, cui dexira, impe- < *sequi nequeunt pulcbriludinemillani et speciem v i raiorio solio paulo iiilerior, u( diximus, frater ejus rorum ac mulierum prudeniian), boiuinum frequeu
    assidebal. Consideiis deinde dux qneque sinistra, liam; qui laeii omnes gaudenlesquc et cxsuliai.les
    euper advenlu iinpcraloris asiabani. Obsiupefipbani
    in iiiferiore scamno, uti despola, 'prebensa manu
    cjn8, bumane elamice colloqiiilur, alqucila paula- animi omnium, qui videbani novain bauc
    .liin, iiiagua cum pompa, tubarttm d oiunium ntu rem, ul ctiam clamareni obslupefacli: Coelum

    791

    GEORGIi PHRANTZ/K

    792

    -., \ ; , :. ' ;
    \
    , ' 1 8 6
    ;>
    , .
    . ;
    ,
    , .
    - ,
    ; ' , =




    &5, ;
    -.;. ^
    c ' ; ,

    . . , ;
    ;
    ^, . "
    , , >
    - ;


    ^, , , .
    $ \
    -,
    ' ,

    , ' *
    ,
    ., ^
    ; ' ,
    . "
    ,
    ; , ; - ,
    , , ; .;.
    ,
    " .
    ,
    5 1 8 8
    .
    .
    : .
    '.
    ; /,
    '

    1 8 7 "* ,^ ; .
    & *
    ) . '

    ' . ,

    >

    fcodic, (erra et niare faoia sunl. Unde apparet,


    lorem venerabundi salularunt : i n qnibus legahis
    qnemadmodum qua? in coelo a Dco condita et creaia
    eral, qui qitondam in triremi papae in Gretam el
    Kunt, nemo/potest menle comprebendere, scd ea
    Gpolim veneral. Ilune enim papa ad cxplorandum
    sttipct tanluiiimodo, sic illius diei spcciacula qui
    anitnum imperaioris mis^ral. Mandavit iniperaior,
    intnerrnlur, slupuisae : quanquam magnum inUr
    nt sisUTenlur sibi postero mane equi centum et
    wtrasqneres discrimen est. Gum igitur ad inagnum
    quinquaginla, quibus lerra F e m r i a m iret, ubi
    illum ponlcm venissent, quein Reallum vocant,
    papaeral. Iiaqtic, nocle in eo loco iransacla,
    sublaio eo, (rireinis transiluin fecil. Ibiquoque mamane jussu imperatoris naves per fluviuin Ferrafa bominnm mubiindo eral cum vcxillis auratis
    riam subvcctaB sunl, ipee pcr l e r r i m . ut diclnm
    Hibisqte,ingi!its strepilus plaudenlium cl ovanlium,
    est, iicr focit. Dpm igtliir navcs pcrfluvium agundoitiq-ie omn", u i tribus verbis dicam, insignis spetur, imperaior, in coutinenti profec;us hora sexla
    eiaculi genus. Ipsas auicin laudes c l bouores, quiFerrariam magno cum honore et pompa equo i n tms imperaiorem cxceperunl, quis cxplicabil ? De D sidons ingrcssus est. GomiubanUtr cura mulli
    vnrterunl igiwr, ul supra narravi, in aedes marcbiomelropoliiae eive cpiscopi papa?, el ipsius loei
    ti'13, ibiquc iriremcm siilerunl. Fuil atilcm circa
    princops, marcbio, porro sacerdoles imperatoris
    eiusdemque spirimalis pater Gregorius, niagnns
    ocasum solis. Dnx <H primores, salulaio iinpeproiosyncellus, alque a l i i , numcro ferme duccnli.
    iafr>re, domiun abicrunt.
    k a igitur inlrarunt rum tubarom et iriiisicorum
    i5 Fcbruaiii die vicesimo ociavo cgressi Vcneitistriunenioruin ouinis generia strepitu ; concitrfiis imperaior ei despoia omnisque clerus coini
    rilque civiias Ferrarictisium untversa ad videiidutii
    tatusqiie eorum Ferrariam versus navigaruiit.
    sacralissi:i domini noslri el imperatoris inlroiPalriarcba proptcr pcnurlam navigiorum Yeneliis
    (um, cum oi)servanlia, bonorc et vcrecundia. Sciirtiisit. lllt igitur, m laccam, qm* in medio accidebat iroperalor i n cquo fornoosissimo nigri co!o
    deriiut, quippe minus nccessaria, ad caslrlluui
    ris, cui injectum e r a l stratum eerici villosi porpu*
    Frangtilimim venerunl, quo app;ilsa? sum cl iti
    renincl auro iniert^xtuiu. Slipabant cum pmc>p s
    tncoris consliterunl naves omnes Yenetiis Ferra alii quida-m, aula^o candidi coloris cum opacanriam proficiscenles.
    Ibi per coniiiiPiiicm equi*
    lcs, nigricanto lanquam cocli imago. Alius equus
    ad*ccti viri illustres circilcr quinquagiuu i.upera-

    793

    CHRONICON H A I U S . -

    L I B . .

    704


    \ ;
    ,
    , , ; * .
    ,
    \ , \
    *; , ;
    ,
    , ijv :,
    , .
    ; ;.
    *0
    . ,
    ,
    , ,
    , , \
    , * ,
    , ; .
    , ,
    ,
    \ ,
    , .-, \ ?
    ,
    ,
    ? -
    '.' .
    , \ -.. *
    y.ai -, : , * **
    1 8 9 ,
    ytlpa, ,
    .
    ,
    , \ .
    :'> '
    ,
    > ' ;,
    C
    ;, -
    .

    ,
    1 9 0
    , \
    ;
    . ,
    ,


    ,
    .

    \ ,
    .
    . . .

    .

    16. Accedenie patriarcha nostrnad ca^ellui,


    candidus et ipse formosissimns et simili iiiodo
    Frangulinum, scd lamenlonge adbucabsiMilc, navU
    rnatiis, in CUJMS straio aquilse alixque figurnc auro
    inaurata <;i obviam miltiiur, pcr fliinit?n a scapba
    i n l c x l x erant, imprratorem prarcedcbal, carens
    aua trarta, rogaiurque palriarcba, *it eaiu conscenrtjtiiie. Sanciissimus papa in palaiio suo cum toio
    clero, lioc esl, purpuratis metropolilis, episropis,
    d i T r i : babnbai enim duo et iria labulaia, sicut
    sacerdotibus, canericque ecclcsiastiois, et viiis
    vctiis illa aroa NOP, c:l benc undiqne ciat cnmniujy incipibtis ac domiuis mullis,imperalorem exspcniia, quaniuin sub tindis erat, picc illila, quiniunt
    oians, sedebat. Advect s, qui agmen ducebant,
    undis emiuens, coloribus variis dccorala. Paula
    pquitibus, e principibus nonnulli descenderuni,
    siiperius fenesir.i* opere, ut quis puiaret, toinalili,
    inter quos ipse despota fuit, ac pcr maguam porcum coluinidlis e rubro niarmoro ; et supra bas
    l.v.n palatii, ubi papa crat, ingressi sunt; hnpr.ra- D projccltira pulcberrima. I snmma navi cfrcniiw
    lorem per aliam portamequo insidemem introduxcCirca disposiia cranl arma bellic, el in ie.iio
    runt. Papa, cogniln, tmperalorem ad portam adesse,
    cnliaa ob asccnaum fuini in coelum liberum. Scasnrrexit el iiumbidavit, el Ua spalia facienlei offeulaeeraul tum a l puppim, luin ad p r o r a m , quibus
    dtt eum imperalor : qui cum in genua velict pronaiilioi ministri ascenderenl el dcsccnderent. Iiilus
    ctimbere, non id permisiipipa, scd eum complextis
    qtiasi pultium erat, qnod diccres lemplum elegan
    porrectaqne dextera, quam ilje osculatus est, ad
    lissiinum, et diversa conclavia, convestita velis
    f inistram euam collocavii. Purpurall antoin ad pedes aureis; in circuilu gradus eratil et scamilla, throni
    eorum consederunt salmalioiie in Cbristo peracta.
    et longorum tapetorum auhea : circumcirca asprc
    Dttnde arcano de pace collocnii, digres^i sunt; el
    lus splendidus, magnificus cl clegans. Infra pala ipa quidem in palalio suo mansit, imperator ab
    lium aliud qiasi siibterraneum coiiclavo, et rcll.^
    c-quilibus, quibuscum veucral, in aliud palatium,
    tomplures, aliai viui, aliaB pisciwm, aliorumve
    splendidissime instructum , cnm tubaium raniu
    csculentorum. Lacunaria ct cubiculo: um au cubanUubictus est, alquc ibi cum oplimaiibusel niiuidum i t quiesccnduni accommodatio pukberriiiia
    gtris suis rogio diversaius c*i, men i^ Mariii de
    crant. Appellabatur autein navis illa kaloruni l i n qnario.
    gua UorobMcdon. luiravit igimr eam patriaicba
    :

    795
    G E O R G l l PHRANTZ.E
    796

    , *
    ' ; ;.
    ,
    ,^,
    ; i p
    ' ; ^ . t f
    '

    ; . ,
    , 1 9 2
    ; ;,
    .
    , ;

    ^ ' ; :, ;
    ,
    * , 1 9 1
    ,
    ; . Hv ; ;,
    ,
    ;

    ; ;. ; ; !;

    ^ ' .
    ,
    '
    ' ,
    ; ^.
    ; .


    C . , ^ ' ^ , -' ,
    , * !
    '
    ,
    . Tjj
    *
    , ' ,
    ,
    .
    , .
    ,-^'
    ^
    ,


    .
    .
    r

    '. -' ,-'


    * , ^ '
    , C ,
    .
    ,
    cinn arcbiepiscoph ei universo clero, oralqtic eam
    naiiiem pr flumen palaiii inslar inlueri, ut ncutipiain in aqua csse vidcrelur.Iiaque fluraen cmensi
    Fcrrariara Y e i i e r t i n i , ac misorunl Veneiiis ad
    papam lcgaios Amoniitm, Heraclea? melropolUain,
    ,et Tlieod >siu n, cpiscopum Moneinbasi*. Poslridie, priira bora adfu<T(iul patriarcbam salulaiura ,
    purpiirali qualuor, opiscopi vigiuti quiuqne, mar.cliio, Fen-arix doininus, ot c u i f t hoc viri nobilissimi permulii parlini equis, parlitn mulis vecti.
    E liiilabal cliaui patriarcba, proceJcns iutcr ptirjnraios duos magii cum. splcmlore. Ingrcssi ^
    siatim palalium papa?, inviccm se salularuul osculo
    fianclo.
    Si'd iiiiuauiiis jam, qnre in ynodo acta suril,
    ri dica:nus, quu; iiobismel ipsis dcinceps evenef il.
    17. Anno 6946, Januaiii die 26, duxi rgo uxorcm Iltdcnam, iiliam Alexii Pahrologi Examplacoms,
    ^uiacl<>o praifrcii. Ejtis coiijugii paranyniphus dojtiintis metis Gonstantinus dcspoia firit, qui cx
    i<>re nceiro nos coronavil Prin dic Maii anui
    /3947 natns esl mibi filius, nomine Joannes, quem
    idMii ille dominus meus despnia e sacro fonic suscepil.
    Die Dccembrisdecimo seplimo anni 6948 cessit
    cx baciuani viia desp<Biia Maria Trapezuntia, ct
    u

    primo die Junii ejusdem anni eiiam dcspcena Eugcnia, Caleliutzae, Lesbioium principis, Olia, nioileiu
    obiil, sopiiitaq'ie esl utraque in tuonasicrio Panlocraloris. Dura (um biems eral, si unquam anlea.
    l)ic decimo sepiimo cjusdem mensis commuiie
    dcbiium persolvit Zoc imperalrix, ct sepulta est
    in moiiaslerio Maribae. Meuse Februario cjusdcm
    anni, quotquol synodi causa in Ilaliam profecti
    fuerant, Gpolim redieruni, impcrator, Dcmeihus
    deepola, ci reliqui, iribus in lialia relictis, Jos^pho
    patriarcba, qui FlorejUise ad dominum couccssii,
    Saidiensiuin metropoiila, qui Ferrarias obiil, ei
    Bcssarionc, Nicasje epi&copo, qui Romx mansil;
    quem posl Josrpbi padiarcbas obilum impcrotor
    et synodus subio^aruiii in locum ejus. A l ille
    ptopler perturhationes rerinn cl contenlionei
    quaadam non venil Gpolim, sed Rum basrens, a
    gnmmo illo ai-tbiepiscopo purpurahis facins oi
    slq^ndiis liberalissime dotiaius est. Eodem anno,
    dic viccsimo scplimo Marlii, quas eral Dominica
    resurrefiionis, alier filius niibi nalus est, Alexius,
    qui tamcn inira dies triginia obiil. Yere ejusdem
    anni pauiarcba Gpolis faclus eal Meirophanes,
    qui anlc inelropolila Cyzici fuerat.
    18. Die scxio Docembris anni 6949 in Lesbtim
    missus sum, ui Gonslantimis despola, doniinua
    meus, jEcatcriuaro, Nolaroe Paljeologi Caieliulxa?,

    797

    CHRONKON

    MAJUS. -

    L I B . .

    79

    ; ' -
    , ;
    193
    ,
    . * '
    ,
    , ,

    : ;
    . $ '
    -
    * , *
    ; / ,
    \

    .
    ^

    . * )

    ,
    ,

    .
    <?&
    ,


    . '
    194
    ; ^
    ,
    ,
    , -

    , *>
    ,


    , ^ ;
    ,
    , ; .
    ;
    " -
    ?
    ,
    .
    , - : '
    .
    ,

    , '

    ,
    ,
    ' ;
    >

    . 1 9 5
    ^

    ,
    ; ,
    ' *
    ;

    '
    . -

    cjus insulae principis, filiam, maliiinonium


    acciperet, ac perfeci conjugii gpoti?alia. Ejusdeui
    anni Aprilis die deciino sexlo, ipsa Domiuica Pasehae, Thamar filiam suscepi, qiiaui ei ipsam Constanlinus deapola, dominus uieus, e sacro baptisinate susiulit. Eoden die Paulus Asanes cum
    Asania filia Mesembriam profugil, quoiiiam rjns
    amorecaplus Demelrius dospoia lecti sociam eaiu
    cxpetebat, imperalor autein et Cousiamintis despola, ejus fralres gennani, cum despoena imUre id
    nec audire sustinebanl. Die vicesiuio seplimo D
    Jul i ejusdem anni domimis mcus, despola, rogiis
    irirernibus in Lesbum profeclus esl acccpitque in
    utatrimonium ^Ocaierinain illam Caidiiiizeiiaui,
    druugariu navibus praefeclo Luca >lara, qui
    posiea magnus dux faclus esl. Mense Scplembri
    aulem atini 6950 dominus meus, dcspoena uxore
    apud ejus palrem relicta, assumpsit mc iu Pelopounesum,ti iremibus principalibus eluna Lesbiea*usus.
    Vicnsi iio Octobris die ad amerain el imperatorcm
    ablegatus suin, cuin socrclo niatidaln, tit, si
    nssenlirelur iiuperalor, iransirem Mcscmbriam ad
    Demelritim dcspolain, eique oppida et loca oinnia
    (raJerem, quae in Peloponneso douiiuus meus
    babebat; ipse, Cpolim rcversus, S Iyml>riain cuui

    locis ad mare Nigruni sive pontum Euxinum iinllimis usque Dcrca babcrel, urbi vicinus esse cnpiens propter s|>em impcrii. Probata haee sunt ab
    imperalore, qui bcuigne roe excepit. Itaqne mensc.
    Januario Mescmbriaui ad Demturitim despoiam sal*
    vus peiveni, qui lamcn, ad beilum Cpoii et* imperatort ac fratri inforcndum cum maximese paraus,
    rc infecta me dimisit. Diebus aulcm, quibus illic
    commorabar, Paulus, gravi (acius apoplexia, cxspiravii. Rcwrso m c i g i l u r i n urbcm, et exspecianti*,
    Ht jussu iinperaloiis a 1 doininuui nieuqi in Pcloponnesum redircin, eccc lie vicesimo tcriio Aprilis
    cjiisdem anni Demelrius despola cum exetcith
    adfuil ct cve.rsis deletisquc, quoscunque foris
    offondit, urbein obsedil, auxiliis salis magnis T u r carum adjulus. Eodem mense iiiia ci nala est, quanv
    poslea in malrimoniuin duxil Mebemeies aniras.
    Mcnse Julio ejus lcm anni Constanlinus despoia,
    dominus meus. ad op^in urbi ferendam per Lesbuiit p.oiicisccns, coujngcm desposnam scciim ab^
    duxii: Iu Ljmiuim ul venit, univarsa euin chs*i& '
    Turcaruni, qu.i di\s ibi compbfrcs slcleral, oppugnavit, sed diviuo auxilio facluni e&l, ul conatn
    irrito discedeni. Despoena aulein, ejue conjux, ex
    eo c.isu inorbo com-pia, aborlu faclo, Auguslo,

    799

    .
    GEORGII PHRANTZ.E
    803
    - >
    !
    ?, \ . \ . y r - x
    ' ,^* , ;
    .
    '

    . ' . \
    */, \
    * ,
    . ^
    ,


    .
    .
    , >
    '. *
    - '
    1 3 7
    , ' ;
    ,
    ^ . - ^ /. , \QQ
    0,
    ; ,
    , 2 -
    '
    ,
    . * - , . .
    . . '

    ,
    >? ,
    ,
    ,

    ' .
    . ) ,' ,
    :: / Q

    , ,
    . ;
    '*

    lpcnsc ejusdcm anni, .Iocor n>tri, quod osl illius


    insiilxoppi.lum, defuncla ei sepuUa esl. Duodecimo
    <!<: mcnsis S^ptembris 6931 nlius filius milii natus
    csl, Alexins : quo eodem a:\i\o, tnensc Novcmbri,
    dcspoia et dominus moiis in urbcrn advenit, et
    kabmdis Marliis ab impcralorc Selymbria donatus,
    a 1 ajmhiistrandaii) cam m<; abl'gavit, coborlalus,
    ul cam diligenler cuslo Ureui, propter suspicionem,
    qua amerani el Denielriuni dcspotam ipsumqne
    imperatorem babebanus.
    49. McnscJunio ejusdem atini Gpo'im venil Lco
    Fraiiropnliis, proloslraior, filius sororis Niccpbori
    Mt*liss'*ni nia^ni quon.iain prolostraloris, de quo
    aiio bdjus hislorioe loco diclum c s l : qlia de causa
    idni, ncmpo. tit ncpos illitis mngni protoslraioris,
    jussu Tbeodori despol;e Messeuiaci sinus praifccluratn procurabal, donec eaxiit snpra narr.ivinuis,
    uadiia cst Gonslaiilino. Tum egoquoque jussus Selyiubria Gp"lim re l i i , facteque siml iulcr fratres
    b.c paclioncs, ut Constanlinus dcspola, dondnus
    inous, in Pelopouncsum discederet, el diJiofiem omVtm Tbrodm i despoi oecuparet, Tbcodorus Gpolitn voniret et accipcrot Sdymbriam. Ilaqtie iaclum
    t's*. IWi-iio dio OclobiU 6952 dcspoia, <!o:niniis
    rus, ab urhsnavi i:i Peloponncsuin profoeins < s?,
    q*.ia navi Theo !orus !o.pfia m-uise DjrritibruiMusv

    dein anni urbcm rediit, cui ego mense Uartio


    Selymbtiam tradidi, ingressusque navcm Creleneeiii Anloiiii Hyali;ue el Garysium ad Euripuiu
    delalus, t rtio die Junii pedcstri ilinere Spaitam
    pcrveni. Tbcodorus despoia auiem vebciiienler
    me rogabat coborlabaturque, ut eliam Selymbiiatn
    gubernare velletn ei e primis ejus subjeclis csse. In
    transeiiiido igiiur islbmum a Gonstanlino, duoiino
    roeo, aslate pneierTla slruclum inveni ; et diebus
    mullis post, quam ego Sparlam veni, purpuralus et vicecanccllarius el caibolicus papae Icgatus
    niullis trircmibus Gpolim appulsus estproptcr Hungarorum regis advcrsum jmpios expediiioncm.
    Quarc ego rursusad imperatorem, aineram, ipsumque rrgeni, quin ciiam ad legatum el praefectum
    Aloysinm Lauredanum super negotiis quibus<?am
    necessariiii inissus biim, oxploralum, quo rcs procedercni. Ut vcni Gorintliuin die Augusli iricesimo,
    Hiremrs classis in Euripo conseculurus, sepubum
    rcpcri pium et bonum Marcum,Corinlhlcpiscopiim,
    qui ol inaula noslra nalus, cl nobiscuin educitus
    fucrai, ei, ab injusu noverea mtillum crucialus,
    a parcniibus mcis non mcdiocria cxperius erai
    soLnia, s c J lamen,advorsissiiniscasibiisexagiialus,
    palrc rebclo, in Xaiilliopuloruui moiiastcrium secos i l , nbi tn cgi l a u d a i i s s i : t f a i n . ln Euripuoe

    801

    CHRONION

    MAJUS. - L I B . I I /

    '
    ; ,
    ;
    , ^ '
    .
    , , 0 ;
    ; ,

    . 0;
    , 1 9 8 ;
    ^
    , ;
    ; \ ; ;.
    ; \ ;
    ,
    ;
    . .
    ,
    ; , |&
    ;
    , , ,
    ' .
    ;

    <
    '/;. . '

    ,
    .

    8-2
    ,
    - , > ,
    : . ,
    )
    ,. 1 9 9 . >
    , '-
    , . '
    ? ,
    ( ;

    . ^ ;
    ,

    >)
    ,
    , ^
    ; .
    \\ * * ,
    ,
    ,
    ,
    ; ,
    , ,
    '
    , ,
    .
    ,
    *
    .
    f

    igilur m veni, nec inveni iriremes, alia navi Lcm- vicloria nobis constiierit etcgo rcdiero, gloria Dei,
    nuiu trajeci, ibique rpperta trireo quadani impe- vicloria majcstalis lua est eritque. Sir. jccunibam,
    raioiia, Cpolitu delatus sura ineuuie Novembri
    nibil idcirco vos romorabilur. futuemini serpenlis
    auni 6955.
    prudenliam, qui semper capul tegendo totum corEodem inense, die undeciino, Hungarorum rex
    pus conservai, capitc autem percusso, loto corporo
    apud VarHam ab ameracaesus est, pugua iuier llun- peril. Eodem modo, ei majeslas lua impressioncm
    garos et Turcas i l a excitaia. Regis exerciius ubivis fecerit, et secus res cecideril, quod Deum rogo ul
    superior erat, et ameras ctim omni coiicilio suo op- nefial, manifesluni est, nosomnes perituros esse.
    porluniiaiem quaerebai recedendi, si possenl: iugens At rex, laaci consilium aspernalus, sequenli luie
    proelio ingenii et horribili coruuusso, cuin magna
    eniiu liuior el tremor impios invaseral. Hungari
    strage et caede Turcarum, ila prope ad ientui ium
    cojiira laetabundi audacier et fidenter stabanl, vicluros se esse sperantes ameramque el universas co- D amera* penelravit, ul is jam fugae *e c o m m i i U T c
    pias ejus oppressuros. llaque, cum poslridie pug- cogilarcl. Vcrum non diiniscruni eum janniUarii,
    namcommiUereUungaricupereni, concione babiia, quantumvis limore perculsum, cum regein lam
    rex el aliiquidam staiue.runl, utultro ipse rex proe- auhnose dimicantem viderel; sed compedibus ferreis equum ejus adstrinxerunt, ut fugere non po*lium cousereret et ad lentoriuui amerae usque, sl
    possel, peneiraret, ui fama vicioriam virLuleinque sei, ac sirenue dimicaruut de saluu ejus. Inleriiu
    rex viriliter pugiiabat, amera cum onmi cjus appaejus oibe pradicaret; facileiu quippe el nullius negolii victoriam fore arbilrabantur. A l Iau- raiu potiri cupicus, cum quidam de januilzariie,
    cus, gubernalor ejus, ut vir prudens el bello cx- Cbamuzas vocabulo, ex PcloponucM) oriundus,
    perlus, contraria senliens, dixil : c Fortuuae i n - posleriorem pedem eqtii regis, vibrata securj, vulneravil, eumque, cum equo bumi prolapsum, conconslantiara nemo novit; nec ulla necessiias esi,
    secutus occidii. Tum laclis clamot ibus, ul mos esl
    istud u l coneris. Periculosum enini facinus est.
    impiis, capul bastili pra&figunt. ld ubi viderunt
    At ego faciain, quidquid a majeslate lua jussus
    Hungari,
    huc iiluc dissipautur, raultique in fuga
    fuero ; ac, si mibi faverit- fortuna, peneirabo ftd
    capti el intcrfccli sunt. llic igitur raali consilii
    taberbaculum amer*. Qtiod si usque ad exlrcmuui

    .803

    GEORGll FHRANTZ&

    904

    ^ ; ^
    ; , 2 0 0 ; ,

    , ' \
    ;
    ,
    .
    * , ; . "
    , >
    ; ;
    ).
    ; ;
    , ,
    ; . \ '
    , >
    ; ; '.;
    ; ; ; .
    , ; ; , .
    ,^' \ =6 ; ;
    ; ;
    ; ; ;
    , ;
    ,
    ; ,
    /^' ; ;

    ,
    , , , - .

    , ,
    , , , ,
    . " ,
    . " *
    ,

    /.,

    , >
    . * 2 0 2
    ,
    ,
    , ^
    .
    , ,
    *. ' * , 2 0 1
    ,
    *

    , * ^ .
    ;
    " ,
    eventus fuit. Janniizarum autem illum Cbamuzam
    servari ei illius loci leges cum Ganlacuzrno et
    ameras, fVriudinein ejus et audactam remunerans,
    Joannc Eudaemone cxaininaj i jflbebo; s m i / i l e r civm
    druDgarium biglae, qtd ipsnrom lingua jannilzaPaH-is ero, ctim Lascari ci eodcro Joaune, relicto
    garas diciiur, ac brevi intervallo Tezirem crenvit.
    Cauiacitze.uo in praufeciura sua, ct ctim b i c cro,
    D.icimo septimo die mcnsis Julii jusriem anni,
    iccoiu ei ciim Joaniie aliisque. POITO, si Dco platoto orbe aestus ingens ei memorabilis f u i i : qu
    ctieiit, u l nxorcm dncam, per te cam ducatn, ac
    scsiaie spirilualis paler Grcgorius Mclis*cmis paplurimuni lcmporis hic comniorabor, et tu carletriarcba faclus esi. Die decimo qainto mcnsis A u ris pcrilior eris eamm rcrum, qtiibus ci serviengusti genilus est iuibi fljius Andronicus, qui dfes
    duin eril. Nunc ad insihuehdam mcWorem xdificatantum oclo fixit. Anno 6954, mense Decenibri
    lionem Islbmi discedo : lu bic manens bene guberexeunte, mercalorum Venelorum triremibus in Pe- na provineiam luam, tolte injurias domiiiaitiumque
    Jopbnnesum profeclus, die primo Seplembris anni
    mulliludinem, ac fac, u l nealiud imperium prxter
    6955 Spartac oppidorumque omnium ailjacenlium D tuum uoveriut, sed me <ssc &(dum pribcipcin, (e
    in circuilu, id esl, Cuhe, Hebraicae Tripes, Tzeralocnm nieum lenere aguoscam. Qtioil si nec hijnste
    mii, Pancolorum, Sclabocborii caeterorumque locoegeris, ncc personx baluuris rationcm, scd dilirum, omniumque vecligalium prafeclura et admigonlissiiite leges scrvavcris, praemia a Ocd babc-bis,
    nistralione cohonesialus sum: qualeni praefecturam
    a nobismel gratiam. AbfeliiKi ab accipiemlU munencmo utiquam aliue babuit. Alque Ua dixit mibi
    ribus: dc qno boiniuum gencrc Gbryso^luuius d i c i l :
    doiniuus: c Propler sludiosa oftlcia ma, mcamque
    f Ignis comburcl domos ei <orda eorttm <;ui dcma
    erga te voluniaiem ct amorein, onPavi le praHeciu- accipiunl, proplcrea, quod accopia dona pee verlunl
    ra Sparia?, quam similem esse cupio Corinthiacaj jiisliliam adeoque excascanl, ut condemnee cliara
    el Palrcnsi: quarum alieram Joannes Gantaciizc- Irisoiilee. Pr.tlerea bis tribus virttilibus prsediium
    nns, alieram Alexiis Lascaris babel. Et sciio, me
    esse oportel, qui de popuio Domini el Cratribus
    alium iuinisinim croaiurum, practer etnn quem
    Gbristianis jus dicit: Hdc recla erga eum, a quo
    babeo, Joannem Sopbianum Eudxiuonein. Nou audigniiaieiu cst coHsfecutns : vcrilate oris, lempe1< sempcr bic ero, s<?d, OIJCQ regwuem fiicain
    raniia corpoi is : qn.v, omnia pneclare le mde ab
    muiiis de causis. Gumque Corimbi cro, b-gos mcas
    adidcsc iitia $cr?are uovi. Meni in aposiolicls COBi

    805

    CHRONICON . IUS. L I B . I I .

    806

    /
    , ,
    , ,
    , .
    , . >
    ,
    , '
    .

    ; ,
    -,
    , \ \

    . '
    \ . 2 0 3

    - ..
    -


    ;
    - , *

    ; ,

    *,
    * .
    , c ^ c ' ;
    ;
    ,

    . '
    ,
    ' ,
    . '
    ,^*
    , -' '
    ',
    ,
    ^ , .

    glituiionibus ita dicit: c Habelo judex personarum


    riullam rationem, neve aut divili indulgeai biandiaturque, aut parcal pauperi.Non respicies enim, inquil, personam potenlis, nec pauperuln miscrebcris,
    quoniam estjudicium Dei. Juelu? seqnetur justitiam,
    nec placebit illi unquam injustiiia. Deinde cum |
    osculaius eum essem egissemque gralias, die ejusdem Septembris 28 in Islhmum abiit.
    Mensc autem Octobri ejusdem anni Glareniza
    discessil Helena domina, Tbomae despolae filia, u l
    in Serviam profieisceretur et Lazaro, Qlio Georgii
    despoia, nuberet, ut etiam nupsit. Quare et despolam et ipsum Lazarum imperalor Joannes propler Georgium Philanlhropenum bonoravil. Vicesimo sepiirao die roensis Novembris ejusdem auni
    ameras Islbmuin sive llexamilium oppugnaium venil, cepitque eum delevitque decimo Decembris.
    Deinde Pairara profectus, eam solam urbem cepit,
    combus^it elevertil. Augusto mense ejusdem anni
    ego rursus Cpolim inissus sum muhis super ne-

    goiiis, etiam de Trapezunte el Gottbia, el de quodam conjugio domini roei actum, illinc ante condiliones agiians : unde bieromonarhos, ei quosdam
    de meis domeslicis, in primis Isidorum bieromonacbuin, qui poslea Atbenarum melropolita fuit, in
    islas regioncs (inn liiteris dimisi. Ibi cum degerem,
    meuse Julio anni 6956 Tbeodorus dominus peste
    consumplus est Selymbriae : cujus corpusin urbem
    translatum et in monasteiio Paniocraloris sepultum
    est. Deciino quinto die Augusli mensis ejusdem
    anui mortuus est mibi Aiexius ftlius, cum vixisset
    annos quinque et menses undecim: rujus obilu*
    vebementer me afllixil, quaudo miscr ncsciebam,
    quaB mibi acerbiora evenlura esseut. Tricesimo p r i IDO die Octobris anni 6957 cliam iinperalor Joannee diem obiit, annos rtalus sex et quinquaginta, menses decem, dies quindecim, primoque
    Novembris die in monasterio Pantocraloris sepullus est, regno poiilus annos viginti tres, menscs
    Ues, dies decem.

    GEOROH PIIRANTZ.E

    807

    BIBAIOJN

    808

    , /]

    2 0 4 * ' ,
    , \ .
    &% ''
    , \
    ,
    \

    .
    .



    ' ,
    \ .
    - . \
    , '> . \
    \
    \ \
    ,
    , \ . *, , '
    \

    \ \
    ,
    $ \
    -
    \ \ 2 0 5

    \
    , \ ^ $

    . \ '
    , .-. .
    ;
    -' ityia 2 0 6 * * ^
    6 .
    , .

    LIBER

    I I I .

    Dt imperio Conslanlini Palctologi, expugnatione Constantinopolis, et rebus quibusdam aliii.

    1. Novembris dic decimo teriio anni 6957 Cpoliin navi venit Thomas despoln, mortcm iinper; loris ignorans, quam primum Calliopoli comperit.
    Qui cum advenisset, longe sedaliora erant, quae
    Demclrius despota ejusque assccla moliebanlur, ul is
    dtspola el porph>rogenilus obiinerel imperium. Neque vero id fas cxislimabant Gpolilani, vivente natu
    tnaximo ac lali fralre, omnibut virtulibus principe;
    qui cuminfortunatuscssel, fecerunl illi tamen, quod
    tioueslum juslumqtie erat. Jubente sancta dcspoena
    volenlibusque ac suadenlibusejusdem filiis, despotis
    ac principibtis, amerae signiGcare&tattieruni, matris
    fralrumque voltiniaiem, pnmaUim xtatis, virlulem
    civiumqne pene otnnium sludia Conslaniino ad i m periom suiTra-ari. Quippe illum quoque Id scire volebaot. Iiaqueego Decembris die61egaitis a lameram
    niissos sum, isia ut renuntarcm : quaeillerata babuit, mcque bonoribus et donis oruatum dimisit'
    lis.lera diebits el alii viri illusires Gpoli iti Pdopoitne*um missi sunt, et Alixius Pbilantbropenus Las-

    caris a domino noslro cum Tboma despota de quibusdam ddspolae negoliis Cpolim ad imperalorem,
    quippe cujus morlem ignorarent. Is igilur, ubi advenit in urbetu, impcratorcm niortuum invenit:
    cumque magna essel- pcrturbatio dubilaniium,
    que:n e iralribus coronarent imperalorem, landera
    ex omaiuro voluniate, ul aiuc cotnmeinoravi, Alexius Pbilamhropenus cum Manuele Palxologo, qui
    Jagrus dicitur, missus cst iu Peloponnesum, ad
    coronandum uuguslali corona do/iiinum meum
    Cunsianliuuui despotam : id quod fecerunt Spart# die sexto Januarii. Die deinde 12 Mariii mensis
    ejusdeui anni cum domino nostro recens coronlo
    urbem intravirous in iriremibus Caldamcis, exceporunique novum dominuin universi benigne ei
    bilariter, impleti exsultaiione et laciitia, magnosqae
    agentes triumphos, quemadinodtim iinperalohbus
    rccens coronalis fieri solet. Paucis lUchus posl
    Tboinam pnncipem, fralrcm germaiium, ad diguitaicm de.spolicam evexit: qui cod<fm a no, Augitv

    Su$

    CHRONICON MAJUS. -

    LTB. I I I .

    810

    feti>v, ,

    , ^
    \ , ,
    , *
    ,
    . .
    ! ,
    . ,
    , .
    . Tij
    ,
    ' ^ ' , .
    , \
    ,
    ,
    *

    ,

    .

    , ,
    *
    5 , ' .
    ,


    .
    . 2 0 8
    , , - *
    ,
    $

    ,
    .

    T j
    ,

    .
    2 0 7 * % * , *
    , ' ,

    . ,
    , - G , \ ,
    ,
    * ,

    , , .
    .

    sio mense ex urbe egressue in Peloponnesnm abiii.


    Kalendis SepterabribHS anni 69?5 eliam Demeirius
    despoia porphyrogenilus dlscessit similiterque abiit
    in Peloponnesum. IIi anlequam ex urbe excederent,
    coram matre imperatrice el imperaiore fratrecundisque scnatorii ordinis viris primoribus borrendis sacramentis se astrinxerunt, al neuler alterius
    loca fiResque invadercl aut vaslarel, sed pacem
    servaret uterquc. mox, negleciis ac violaiis sa- ^
    cramenlis paciionibosque, postea, uC comparuil
    egoque ipse vidi, male inter se aflecii et animali
    fucrnnl; unde quse exoria siot inter eos, infra
    cxplicabo.
    Die quarto Octobris ejusdem anni ab imperatore,
    domino meo, ad principem Iberia?, Georgium Mepen, qui a nobis rex dicitur, ct Joanuem Comneiuim, Trapezunlis regem, missus sum cum donis
    splendidis mulloque apparalu cum viris nobilibus
    et saielltlio, cum hieromonachis el monacbis ,
    cum psallis et medicis, aliisque quibusdam organa
    et alia inslrumenia musica iraciandi periits. Ubi
    in Iberiam vcnimus, cuncti nos Jasti exceperunt,
    pulsalisque organis caelerisque instrumeniis, inco concursanles mirari ac profiteri, audisse de
    PATROL. GR. G L V I

    talibus rebus, nunqttam, nl minc, sensibns iisurpasse. Neque solnra ex urbe, scd eliam e locis ot
    regionibus flnilimis ad videudum atidicndumquc
    accurrerunl, quoniam illarum rcrum noinina audiveranl, quales illae essent, ignorabant. Cumqtie
    mulli confluxissent, fuii inier hos senex quidam
    centum circiter annorum, qui hsec mibi narravit.
    Eral nomcn seni Epbraim, el oriundus crat e nobili Iberiae urbe, quae appellalur . . . Pucr captus
    a barbaris ct impiis illis gentibu9, venditws esl in
    inieriores regiones Persarum. Giim herus ejus, qui
    mcrcaior erat, et alii mulii mercatores, apud Indos
    eolilum sibi mercatum facturi, dies atiquot iler
    fecissent, jamque appropinquarent iinibus Indorum,
    Epbraim, jugo servilii se soblrahere cupiens, fugse opportunilalem quaerebat, ac noctc plenilunii
    inmine illustraia, o i m herus curo reltquie comililius
    fessus esset ex ilinere, ipse forlunse confisus, surrexii fugiendoque loca muiavit, et dies non paucos
    per invia ac deserla circnmvagaiiis, perventt in i n sulasquasdam, quasLoivgasvi habilant. Quippe L o n gaevos bos appellant propterea, quod eingtdi vilam
    siipra annos cenlum el quinquaginta producunl :
    id quod fieri aiunt propieracris temperiem cl pu26

    811

    GEORGII PHRANTZ.B


    ,
    *
    .
    *
    ,
    ,
    '
    ,
    .
    , ,
    2 0 9
    .
    ,
    ,
    ,
    , , .
    4
    ,
    \
    : ,
    - , ,
    ,
    ,
    .
    , .
    '
    ' , ^

    eji

    *
    .
    %
    &,
    . !
    ,
    >6
    ** . 2 1 0 \
    > *16, *
    ,
    '
    *6 , .
    , *
    . ,
    ,
    , . .

    .
    *
    /
    *
    ,

    . , '

    eliam babitari nequeunl iilae regiones, propter i l rilatem, propler quam Hlis regiouibus per totum
    las, dico, terribiles el venenatas beaiias. Elephanaumtm non deficiuni oainis gencris Cruges, quarum
    torum auiein ibrdem lanla mulliiudo esl, quaula
    aliae florent, aliae crudae sunt, aliae jam matura
    apud nos boum alque oviuro, pascuntarque eiiam
    colligunlur. Ibidem proveniunl magna* nuces lndigrogaiim vagantes. Ille com ea In rcglone a b q o a cse, *t aromatt pobi* paene oegai aed optatiasima,
    di'i eonmoralus esset jamque pulobro didicUset
    et magnes lapis. Gens ea pia esi vitamque agit
    grinis sennoiicm, ln pairiam redire c u p i v i l ; cummoderaiam el Deuiti colil. Ex eadom regione N i que noenUiiu auaiu iacolarum alicui aperuisset,
    lus origieem capil, eausamque, propler qutu-a is
    deductiis ab eo esl in locum querodam, quo ab exfluviue Julio et Auguslo mensibus increscii, non
    tcrnis Indis naviculae aroxnalia ouuat appelli soalio lempore, u l reliqua ihimiua, banc esse dicum,
    lebanl. Haruai una consceBsa et mari commissa,
    quod bi duo mcoses tllisin regkmibna caeteris menmox navem grandem Ibericam invenii, qua in \be- '
    sibue frigidiorce sint, proplerea quod luro sol ad
    riam sive Hispaniam Poriugallimisem delalos est,
    nostram regioncm borea^euique procedai. Qua de
    re augeacit Nilua niedia a&staie iutindalque Mgy- D itideqiie alia navi in in&ulaa Briiaonicas el prope
    Germaniam profecius, in Iberiara eani irajecit, in
    p t u m , mpoie sole zooam roagig borealem obeunie
    qua ego ipee euni inveoi aique b*ec ita b eo auei ioeUnte aliis ttuminibus. Trajecit auiem ille, ut
    divi.
    ad Longaevos perveairei, eiiam aliura qucradaiu
    fluvium, valde perieuloauna propter iogena quodDiecessi ego illam in regionem ob conjngtum cum
    dam auimal ampbibiiun, quod in eo flujnjne vivii,
    alleruira fanailia, prout mihi vrderetur, conciliaoillorum sermone odonioiyrannum appellaium, quod
    dum. Nccesse autem eral, quo lulior esaem a culvel imegrum poasit elepbanium devorare. Invepa, ut iraperatori utriuaque generie comnioda per
    niunlur in illis locis desertis praelerea a l i mullai
    lilieras signiftcarem, quoruw ille ducerei r a u o n e .
    b o r r e n d besliae et belluae, velui dracones plurtwi
    Ad Amisum feci Dattfragiuin, ibique iiwperalorif
    el iugcnlee, lotigitudinecubUorum fere septuaginta,
    ex^peoiaDS re6pon9uip circa eas regiottes aanof
    a l i i l u d i n e et taliludine looge terribilissimi, acorduos el dies irigmla commocattts aum. l l i o letn*
    piones cubitales, Corioicae umus spithainac et anapore, Martii men&is die 23 ejuede anni, ad bea*
    plius, veipertiltones corvorum SBslivoruiu iustar,
    loruni sedes cessil glorio&a despouia irone, per diuiuscse passeribug parea raagnitaJiue. Quapropter
    viuum et aogelicura babiitim oiuiaio noioifte Hy-

    S13

    CHRONICON MAJUS. -

    L I B . .

    814

    ; , *\ \
    \ \ ,
    % . ,

    * , % \ \
    , - \ , SoGvai , \ *
    - \
    \ . \
    ,
    , \
    . * -
    . > \ ,
    , . \
    ,
    , , ,
    ,
    ,
    -
    . * ,
    \
    . - ,
    . * '
    ,
    *
    , , '
    , ; , c
    , - ,
    , , ,
    ' , * , r *
    ^
    2 1 3
    ,
    , .
    - ,
    ,
    , ^
    * . ^ 0

    pomone monacba dicta. Sepulia est in monaslerio


    Pantocratorts, juxta beatum et gloriosum imperatorem, conjugem ejue. Mense Februario aniii 6959
    Amurates ameras obiit, quod ego in Iberia etiam
    lum degens accepi. Trapezunteni igitnr u l teni,
    imperator bis me verbis excepit: c Domine legaie,
    faiislum tibi nuntUnn inpertire volo, uisi quod
    munus aliquod grati animi rependas mibi necesse
    cst. Ad quaeego sargens eumque adorane: Deus,
    inquam, dies producat sanciae majesiaii luae, qui
    nobis com raultis modis benefacias, lum per islos .
    nunc nuntios benefacies. Yerum nibil nos habemus
    dignum, quod rependamns saneiae irajestati loae.
    Tum slalim dixil mihi de ntorle Amuratis, narra- ^
    vilque, quomodo ejus filius princeps factus eeset,
    et pluriiua sibi beneflcia praestiiisset, et pax rursura
    inler ipsos esset con6rmata, qualis cliam ante buic
    domui cHin palre ejus iniercesserat. Quae ubi audivi, obmului, Untusquc dolor me incessit, quam
    si bominum mibi charissimorum mortem cornperissem. Deinde demUso animo, Mi degpoia, i n quam, isie quidem non graius nuniius est, sed admodum etiam acerbas. Tum ille: c Quomodo, vir
    bone ? c Quia, inquam, is, qui obiit, ameras senex erat, urb^mque satis tenuvit, nec jam adorturos eam erat, sed pacem quam belluin malul.
    At qui nunc faclus est ameras, is el juvenis est et
    a pucro Cbrislianorum inimicus, comumeliose eos

    babere minaiusque dicere selebaC, se, cuni primura


    occasionem iRvenisset et regno eeeet, Romanorum, imo CbriftiaDonim omnnfm imperium
    perdituruin ei deletumm. i vero urbs niine ia
    angustiis est propter principero mevm e i imperalorem receos regnum adepium, cui de rediitbu
    iinperii grande aes alienum sokenduiii eet, propter
    expedilionei ei donati?a itttn nilitlbits, tum cunclie
    aulicis collata conflatum. Qiiare ieinporibus placalis
    opus esl, ut rebus ad bellam Decessariis et idonois
    se iusiruai. Quod \ Deu* propter peccaia nosira
    conceeserit, mnequam ille, juvcnili audacia et ani*
    mi pravilate actue, urbem beilo aggredtalur, nescio
    equidem, qoid nobis futumm sit. Profecio fetix
    nuntius foret, sl juvenem, qui unnc amerat factus
    esl, obusse Baniiares, siquidem pater ejus alium
    filium DOD haberet et seni e hictu orketur aegrotatio, ex a?grotatioue demiaulio vilae : undti in periculuu ei magnani aediiionem incideret impiorurn
    imperium, nostra autem inierim onmia reslilul ei
    adminislrari possent, ut aucloriiae impecatoris inde
    haud paulo honoralior evasura fuisset. r Tum r e i
    Trapezuntius ila respondit: cum ipae sis unos
    e prudentibus c l perilis viris iHius anlsf, nielhis
    utique ista novisti. Enimvero Deus, qua est poientia,
    frugi illum Taciet. llic ego, Magnas, inquain,
    gralias ago integrilali ei consilio potentias l a ,
    quoniain nou lanlus sum, quaniam majestas lua

    15

    GEORGIl PIIRANTZ/E

    16

    ; , , a w x j }
    *
    , ;)
    , ' 6 ^

    ,
    , , ;
    * ,
    , .
    ,
    , . *>
    . , ^
    ,
    *
    .
    . , ^
    ,
    , >\
    2 1 5
    ,
    , , *
    , \
    ,
    .
    .

    , 2 1 4 '^
    , >
    , - *
    .
    ).. . , - ,
    ,
    , ,
    , \ ,

    - , *
    ;, ?,
    , , Q . ,
    . *
    , ,

    me puiavit. > Acceperam prselerea, amerse, cujus


    anie menlio facla est, uxorem, despotae Serviae filiam, posl mariti inortein praeclaro et lionoriiico
    coniiialu domumad parenles rediisse. Gum propier
    i|uasdam non kves caueas Trapezunte me manere
    neccsse essel, invenla navi, qua3 Cpoliin solvere
    vellel, iranemisi equoa quosdam ct pueros duos ab
    Iberorum rege de caplivis, quos fecerai, mibi donalos, aliaque raulu raunerum genera a quibusdam
    liberaliler in rae collata, scripsique ad imperalorjem
    dominum meam, tura, quae in Iberia iranjegissem,
    lum, q u * Trapezunle transacturum meconiiderem,
    cerlioremque eum feci de rebue omnibus, q u ac- D
    cideranl. Dedi epislolas uni de nobilibus, qui mecum erant, cumque dimisi cohortalus, ut aUeram
    imperatori stalim, cum euui adoraret, traderel,
    narraretque coram omnia, quae ad nos pertinercnt;
    allerani eideai die sequenli daret. Scripla autem
    erat epistola boc exemplo : c Salvus Trapezumem
    delatus, ex hoc regc moricm amerse cognovi, et
    amerissara, bujus esorore neplem, pulcbre ei boiioriiice in palriam ad parenies revcrsaiu esse. Quod
    ubi comperi, constilui apud aninium, quod nnbi
    visum esl, polenliae luae significarc, duobus bis,
    ob quse boc iter feci, connubiis inultis dc causis
    miliusfore majesiati iu?e et longe mclius ad omniaque apiius, i polentiae luae piaccai, ralioncm ac

    curam adbibere, ui amerissam illam dueas uxorem.


    Elenim qualuor modo causas invcnio, propier qu;is
    majestaii tuae illa condilio repudiaoda !\idcri
    queat: primum, quod genere inrerior esl; deinde,
    ne forle Ecclesia istaruai nupliarum sacra propler
    cogitaiionen) impediat; t u m , quod conjux ejus
    Turca fuU; postrerao, quod, ut quinquagenaria,
    si conccperit, cuin periculo pariel, quod physici
    plerumque fieri dicunt , quandoquidem, adliuc
    slerilis, nullum unquam parluro edidit. Quatuor
    bis causis ita jam occurramus. Ad primura nibil
    singulare facies, si illam uxoreni dncas, quae
    nobiiiiaie domiuse mea, gloriosse malri tuae, nibd
    cedil. Deinde, si in malrimeniuin peteres Trapeziinlioruin regis fdiam, cognationis gialiam
    sperainus tibi factura i r i ab Ecclesia, si in mendicos, orpbanos et ecclesias pecuniam erogaris. lloc lanio magis et facilius concedclur libi
    maiiimonium (iliae despota? Servix, amerissa? inquain, propter lanta illa oilicia et muuera, quibus
    quoiidie illi obliganiur Ecclesia, bieromonacbi,
    inouacbi, universus denique clcrus. liiud aulcm,
    quod Turcam niaritum habuit, minime singulare
    esl, quoniam eiiam Eudocia dcspoena, quaj avi lui
    uxor fuit, anie Turcam conjugera liabuerat, par?x
    cl eMlis regionis principcm, cui eiiam Hberos pcpercral. Coitira b;cc (aro cxiinii principis cl amera?
    ;

    817

    CHRONICON MAJUS. - LIB. I I I .

    ,
    , ,
    .
    .
    , , .
    ' , ?
    , 8 1 6
    ?
    ,

    , ' ,
    '
    ,
    , ' .
    ,
    *.
    , *
    ,

    -
    ,
    ,

    , ,

    818

    ,
    .


    ,

    , 2 1 7
    5
    ,

    *
    .

    ,
    ' , ^ '

    ,

    .
    '. - ,
    - 0
    ,
    .
    f "

    , ' , .
    * :
    c
    .
    , ,

    , C *^- , , .
    ; uxor fuil, et ab eo, aiunl, ne lacia quidem esl :
    quare nec liberorum quidquam genuil. Ad quarlam
    jam ralionem quod aitinei, eti imsi annosa esl, si
    conceperil, flet ulique volunlas Dei, quando Irea
    ante commeniorata?ratiunes majesiaii luae cbinmodae
    erunt. Parenies ejua autem libenler el cupide eam
    conditionem arhpienl. Tu jam confeslim miuito
    mibi fidelem quempiaui de primoribus palatii, aut
    bieromonacbis, aut nionacbis, resque baec admiliistrabilur, iitc ulla mora erit. > Gum i i qui l i l l e ras porlabant, saivi ad urbem appulissent die Maii
    28, imperator, qui forle apros venabatur, ceriior
    factus, advenisse quosdam ex Iberia, relicla venatioue, laetabundus palatium peliii. Quo lempore
    labellarii adveneruni, die 28 Maii, eadem nocle per
    somnum visus mihi sum ei ipse adesse Cpoli, cunique feslinarem ad iinperatorero, genua ejus amplcxurus, retineri ab eo et sublevari et osculo saluiari. Expergefactus, iis qui circa me dunniebanl,
    soninium narravi, alque dixi, ui diei meminissciil.
    Iuiperalor autcm, domiinis meus, ubi non ipsum
    me, scd e comitibus aliquem adesse aitimadveriit,
    f t priorem legil cpislolam, moestus faclus, segniliain meam aegre lulit accusavilque. Dbi autero alteram die sequenli legit inequc venlurum e&se d i dicit, aoquievil el hclitia? se dedit, statimque rerum
    uolilia inslruclum Manuoleni Palaeolugum, Cania-

    cu?.enae protoslratoriss consobrinum, ad despolam.


    Servije ablegavit, u l is de conjugio, de quo scripscrain,iuquirerel ac viderel. Parenies cjus libenicr
    etcupide conditioneni acceperunl, el ad rem pcrficiendam paiali erant. Nulla enim alia res id conjugium impediebal, nisi quod amerissa, vivo eliamlum
    amera conjuge, acPDeum precala cousliluecai, si
    Deusquo tandein cunque modo liberasscl see wanibus impiorum, alii nemini per lolam viiaiu nubcre,
    sed in castilate virgiuali, quod rcsiarel viue, iransigere el pro viribus Deo, liberatori suo, servire.
    Ejusdem auoi mense Augusio ex urbe proiugus
    abiit Gregorius patriarcba, alque ego dir inensis Sepiembris anni 6960 Gpolim reverii in nayi
    viri opliini Aulonii R i l i i , ejusdem qui poslua
    propler fldem Gbristi marlyrium pertulit.
    2. Gonfeci igitur conjugium in Iberia, ut dominus
    meus illius regis iiliam duceret. Noveram euim,
    connubium lbericuin praestaro Trapezunlio. Namque iia inihi dixerat Ibcrorum rex ; cNobis moiis
    non e*l, ut dotem denl feininae viris, quibus nuplurae suni, sed viri femiuis.t Ego pr&iaius veniam,
    iiunquain me de islo more aullege, qualem majcsias ipsius dicerel, audisse respoitdi, Tum rex subridens el quasi miransverba mea : Scisno, inquit,
    vir houoralissime, quid uiagnas dicat G;e*ahus ?
    Diversarum genliutn luores et inslilula cxplicaus i
    n

    $19

    GEORGII PHRANTZ/E
    8^0
    } * . ,
    \ ; ,
    , ,
    2 1 8 \ * >>.
    . ' ot
    , .
    ** * &, *
    . ,


    , -
    ,
    ,
    - . ,
    \ \ ; . * /
    . - >1
    .
    , ' . $
    , . ^
    , ,
    ,
    * $

    , ,
    ' .
    .
    ,
    $ ,
    *
    . , ,
    , * .

    2 2 0 *0
    * *
    ,


    ,
    *
    *
    2 1 0 *
    * c
    &p<5 - , - C ^

    fereve contraetabaecdoeet. Goivisterraeet genii aut


    scripta Iex est aut non scripla et more constitula. Lex
    enim esse videntur patria instittiia, quemadmodum
    primitm, qui in extremo orbe habilant, Seres legum loeo pairia instiluta babent, ne mcechenlur,
    aut furentur, aut caluronicnlur, aul occidant. Lex
    est apud Baclrianos a majoribus acceplq disciplina
    etpieias, ne carnibus vescanlur aulbibanl vinum,
    ncve libidini vel ulli generi pravitatis locum relinquaut, cum finiliroi illis Indi iropune contraria
    agatit: quorura qui i n regionibus iiiterioribue Ijabitanl, antbropophagi sunt et advenas occidunl
    comedimtque. CbaldaVis et Babyloniis lex lascivix
    ct lurpttudiiiis pleua. Apud Pelaeos autem lex est,ut 0
    muliercs agros colanlet domos aediflcent caHerisque
    virorum operibus funganmr, ai vero etiam moechenmr, quanium Kbet, a vbris plane non impcdila? : in quibus adeo plurimae bellteosissimae sunlao
    bestias non plape vaHdigsimas venantur. In Brilannia^uiein plorique viri uni coueumbunl mulieri, et
    multx mulieres uni viro. Amazones olim niaritis
    carebanl ac besliarum instar scmel quoiannis,
    ctrca vernum aequiuoclium, e Ontbiis egress et
    concumbcnlcs cmn viris finilimis, quasi festum
    querodam conventura cclebrabant: uude conceptis
    fetibus cunctse domum se recipiebant; deinde cum
    p i r l u m edidissent, mares necabant, feminas conicrvabanl, diliguler lactabaut ediicabantque. Si

    eiiam nobis bir, ut (ibi dixi, noslra est coneuetudo, id quod a viris fide dignis poleris cpgooscere.
    Verum ne mirare, vir honoratissime Georgi: pra>
    sens borum connubium reverenler nec ipconsulto
    instiluimus, polliceorque, preter preliosaro argenii ei auri supellepiilem, praeler gemmas et monilia margariiis, auro ct lapillis composita, prxter
    vestes el lextilia varii generjs, ipsms usui desiinata, praeler bsec igilur daturum me esse nummara
    aureorum quinquaginta sex miliia. Ad ha3 io annos
    singuloe accipietalia^ aureorum tria millia, quae in
    slipes pauperum aut quodcunque ipsi videbitur,
    impcndat. Te aulem duos babere liberos audio,
    quorum masculum ipnperator c sacro fontc suscepit; is igilur illiusesterilque; at puellaab hodierno
    die csto filiae me$, cujus eril eam collocare, in
    queni tu locum boni consulueris. Tum aulem, cum
    eam rcceptum venies, si Deo ila placuerit, donabo
    tibi insuperonera seriei quatuor.Esl enim non vulgaris illa metaxa, solvique pro singulis oneribus
    nummos aureos quingentos accepi.
    Gum igitur oninia in Iberia el Trapezunte g^su
    subtililer iniperatoridoniiiio meo et a principiociiarrassem,de Serviano connubio eum perconlatus sum,
    alque ille ita mibi respondit.c Eqttidem multum lilii
    dcbeo propter eam, qiiam a puero erga me pra?stilisli, benevoleniiam ct Gdem tantaque oflScia; \vnnn nuuc Servianum boc ncgotiimi bcncvolentiam

    821

    CHHONICON MAJUS. -

    \ \
    , \
    ,
    ,
    ,
    . "
    ,
    \
    , ,
    ' .

    , ,
    .
    . '
    ,. .
    $
    , .
    2 2 1
    ,
    , ,
    ,
    .
    " ,

    LIB. l i l .

    82

    , , *

    , '

    , , ,
    . ,

    . ; ; . ;
    ,
    . 2 2 2
    . ,
    '
    , .

    , ' ,
    \
    .
    , . *
    .
    , ,

    ,
    ,
    ' (5
    . " .
    .
    '
    4

    tuam ac siudiura etiam magis confirmat, commuuil


    Lticas Notaras auiem palam et occulte dictiiat,
    el quasi obsignat, libique obligalus suro, quoad in
    prxter se neminem omiiium scire, quid factoopus
    vivis ero, cuin scmper mea causa summopere laeit, nibil, nisi quod ipse dicit faciique, verum ac.
    boraveris, nunc vero eliam domum tuam pcr lon- bonumesse affirmat, omnemque lapidcm movet, ut
    uiar proverbio, id quod ipse bene nosli. Magnus
    gura lempus rcliqueris, procul a palria exteras redome&ticus infeslo in Servios anlmo est conspirans gtones obiens: unde cum, qui illic regnanl, magna
    que cura Joanne Cantacuzeno quoiidie nie adTratibi doua bonoresque promitierent, Iberi* scilicet
    et Trapezuntis despotae regesque, uierqaeterogans, pezuntium connubium adhortaiur. Cum quonam
    ipsi i i l conciliares hoc connubium, u l prudens et igitur delibcrarem ? Gum monachis el ejusmodi bo~
    fidelis minisler decrevisti et fecisli, quod mibi com- minibus? al rem publicam non altingunt. Cum
    proceribus? at nemo rem perpensurus erat, qui
    modum et utilissimum esset, et quid tibi videretur,
    per Ihteras mibi suasisli. Illud magnum mibi tesli- nulli propensior esset, ut timendum essei, ne eam
    moniuiii eral luae crga me volnntatis el bcnignitalis : D cum cseieris communicaret. Itaque ego iniquius fcrebam moras luas. Episiola auiem lua ad ine peret certo scito, digna me tibi praemia solulurum,
    quoad in vivis ero. Quod aulem de Serviano me lata, ette el senlenltam luam cognovi, qua?que nos
    connubio rogas, res ea ita evenit. Amera rnortuo quoque prius conslilula habebainus, prudemer et
    et conjoge ejus reverea ad despotani Serviie, ejus commode expediveras. Staiim igitur Palaeologum
    patrem, adiit me super illo negoiio cognala cjus cura Joanne Eudaemune, aliarum rerum praetexlu,
    n i i s i , a protostraiorissa, materiera sua, illud
    prulostr.itorissa, spoponditque mibi cumulaiissima
    nunliatum. Ecce auiem, eausam quae rem tmpedidona doienique, ct alia muha ulilissiraa commemoravit t in fulurum promisit: quae ego rouUis de rei, cognovimus, el dettiiimus. C&terum , Deo
    placet, perficiamus cum lberorum rege coitnucausis vera ete re mea fore existirnavi. Attamen
    biuro.t Fit igtlur butla aurea, c.ui subscripluin t s i ,
    alio consilio et deliberalione in lali re dpus eral,
    In hanc senlentiam , nt i l l i u i filia csecl uxor imp<nec babebam, quem consulerem, quoniam omnes
    ratoris el imperalrix CpoKe, imperalor essei ejus
    animo vebemeniiori erant. Doroina ei maier mea
    marilus, sccundum conditiones omnes quas Iberoimperatrix e vita cesscral; Canlacuzenus, qui e
    rum rex mccum coniposuerat. Vocaiur in conspcrebquis non cupidc judicabat, et ipsemortuus erat.

    823

    G E O R G l l PHRANTZ/E

    824

    . . "

    , , - *
    , , ,
    ,
    \?
    c > c 2 2 4 -,
    )
    , >
    ,
    .
    ,
    2 2 3
    .

    '
    , ,

    .
    ,
    , ^ ! , " , , .

    * , , . .
    ,

    , ,
    c - .
    , - . *
    ,

    ,
    , * .
    , * ,
    ^. . ;, ; 6
    , * ' '
    ,
    - *; *
    ctura tmperaioris qui mecum ex Iberia legatug vefuluram dominam iuam.> Ad quaeego iia respondi:
    iieral, el coram boc Imperator manu sua tn supeiNon possum cquidem dcclinare maudatum loum,
    iiore bullae fronte rubrica ires cruces scribil ad
    ut non faciam, quod jubcs; vcrum raajesiatis tuas
    conflrmandam pactioncm ex illorum consuetudine,
    commater el serva, conjux mea, vereor, nc quantraditque bullaro in manus legali bis verbis: do, propler crcbram absenliam meam indignaia,
    Hic vir (me ostendebat) Deo propilio proximo monacbis se adjungai aut me deserlo nubat alii.
    vere cum triremibus venict, virginem mibi despou- Nuperruue enira ex Iberia redii, annos ibi duo moaam abduclnrus. Ilaquc legaius, adorato iiupera- rams, alque si intra paucos dies ilerum peregre
    abiero, causam idoneam ei justam inveniel faciendi
    lore, di&eessit.
    aUerum boruin, quae dixi. Subridens imperator :
    Cum iuitio ejusdem anni fama manaret, ameram
    At l u , inquit, facut uniim boc iler eliamnmn facere
    adangustias prope superiorem parlem vici Asomaii
    libi permiiut, ac jure jurando libi spondeo, poUssc venturum, ui ibiexslruerelcastellum, cumque,
    bac uic non jam creaturum libi molesiiam iiineris
    oncrlio babito, visuin essel, u l imperalor in Pelo:

    ponjiesum ad fratrem arcessendum mitterei, ulcr- D


    ninque illoruin venire vellet, et is compiobaret,
    quxcunque iinperalorii* lilteris constituta cssenl,
    aique, si necessitas adesset vidissenique ameram
    adversus urbera vel iinpcriuin aliquid molilurum, ad
    occidenlales principcs opem imploraium proficisccrelur: bxc igitur dum iiunt, paucis diebus inlerjectis,
    imperator nie ad se arcessilum iia allocutus est: cE
    consilio, quod cepimue, para te, proiovesliarie, ut
    in Peloponiiesum proGciscare, ibique negolium boc
    perflcias, u i alleruler fralrutn ineorum buc venial.
    Inde oporiet le in Gyprum ad reginam, neptem
    mcam, iter faccre. Nos hic nccessaria itincri providebhnus. lnde reversus autem in Iberiam discedes, ut advebas reccns mibi sponsara uxoreio,

    exlra patriam facicndi. Scis aulem, quae tibi beneficia pronii9erim,qua3 inlernos locuii simus el quid
    facere cogitemus, atque boc quidem eliam sine sacramenli religione cerlum cst, legniiones et iiinera
    tua lincm babiiura esse. SigniQcabo aulem Notara?, magno duci, cum magni ducis munere fungatur, noti posse eum prxesse etiam adininistraloris
    oflicio. Atque hoc dico, ut le eo munere ornem.
    Neque tamcn decet, spoliarc mc eum isla d i g u i u t e .
    Contemnere enim eum videamur, nisi exspeclemus
    aliquanlisper et modum excogilcmus, quu eam ipse
    sua sponie deponal. Enimvero babebii rur$us p r i nias in consilio, ct aliundc aliquod siipendium,
    quandoquidciii me quoque duose nobilitatc cousiliarios, quaics babuit impcralor, fraier mcus,

    CHRONICON AJUS. -

    LIB. .
    826
    . , '

    ,
    ,
    ,

    , \
    ,
    ,
    . (
    ,
    {
    *
    , ,

    .
    ,
    ,

    '.
    *
    . >
    * c , .
    "
    2 2 7 , ,
    . ,

    , ,
    '

    creare necessc est, qui per toium diem mecum sint optimaium raiitere, qui illic ree, de quibus d i i i in palalio ad providenda, ordinanda, et facienda
    mus, cum frairibus componereni, ei referret ad se,
    necessaria tom servitia tum consilia itnperii.
    quid faclo opus essel: quodsi non posset primum
    Atque ila gigtiiticauim estmagno duci per mcum caput oblinere, oblinere nitereiur secundum, alque
    et ipsius compatrem, bieronionachum et spirima- ita deiuceps aut lerlium, aut quartum, aut, si nok m palrem Neophyturo, qui in Charsiaiwtae mo- cessilas cogcrel, quinium. Rursus: cSed s i inquil,
    naslerio erai. Edoclus de Iioc officio Nolaras, non alium praHer te misero, metuo, ut is debiiam m i rcpugnabal, uirum libenter tamen, an invilus, bi benevolenliam el fidein prsstet, neve cum decinescio: qnanqnam pra? se ferebal, etiam anteijuam piant despotae, fraires mei, per bullam aureaiu
    monitus essei, cogiiasse se ismd facere, utimpe*. vicum aliquem vel regionem ipsi el hftiedibus
    rator ipsius filiis aliain imperliret dignitalem. Ax deinceps polliciii: qua ille re commotits, quatuor
    enim baec non babuerunt exitum propler coramu- capilibus rejeclis, de solo quiulo agal: quod miljj
    neni cilius in nos ingrueulem calamitaleni. Rur- ^ moleslissimum acciderel. Pra?lerea scis ipsc
    su8 mihi aflfirmavit iniperaior, etiain bancee milii
    gina Cypri, cognalamea, ad me missum monacbuni
    gratiam daturum, ul Gliam meam juveni collocaret
    dixisse, ut, cum regina non baberel boniinem (idum
    et idoneum, per quem res quasdam maximi moNicolao Melisseno, fllio Nicepbori Melisseni, quem
    Melissurgum cognomioabant, roagni protostrato- nienli mecuni communicaret, ncc posset, u l opiaris, postea vero eiiam melropolitas munerefuncti, ret, coram mecum colloqui,egoad illaiu bomiiuni
    quemadmodum historiarura libro secundo commr- cx nofttra aula speciatum cl fidum milterem. Quare
    moravimus; pulticitus eliara, traditupuiu se mibi lieri nequit, ui alii, ac libi, secreta noslra innovicariain, cujus ante oientionera fecimus, admiui- lescanl, neque est quisquam le apiior, quaustraiionem locorum ejus oppidorumque, quae habe- doquidem tu eliam alias oninia cum illa egisti,
    constiluisti, eoininunicasii, pcrfccisli. Quam
    rcin et procurarem, donec filia mea decimum
    quarluin annuoi attigisset ei nuptiae flerent. Atque ob rem pcr alium isiud negolium absolvi nequii.
    Ego ita respondi : Sicul censes, imperaior, iia
    hoc illud fuit, in quo legaiiones et itinera inoa
    res babet. Ac propier islas gravissimas causas
    iinem esse habilura imperalor affirmavil. Idem
    conjux mea, serva lua, cum reliquis propinqui*
    mibi dixii, vcllese in Pelopnnnesum alium c sf itibus

    ,
    , 2 2 5

    ,

    .
    ,

    ,

    .
    .

    ,
    , ,
    ,
    ,
    ,
    , ,
    , .

    . ,
    ' . ,
    , , ,
    , 2 2 6

    c

    827

    GEORGII PHRANTZ^

    828

    . , . >
    .
    *
    ; >
    *
    , '
    , ,
    ' *
    ,
    , \
    ,

    ,
    . \
    .
    , ,
    ,
    . ; "
    ,
    ,
    .
    . c ,
    229
    ,
    ' ,
    , , ; , . >

    5128 3" , <
    . ' , , , ,
    , , . , .
    *
    * c ,
    ,
    , . .
    , ,
    . et
    cuncta retidit imperatori : qui haec ei rceponiion obslabit fortasse , quominus Tolontaii iu#
    obsequar: quain beabo, cum docebo, quae majestatis d i l : c lUud quidem munus nemini impertio, quoi " gratia de fllia mea collocanda decreveril, deque niam prieiinus afflnis metie magnus conioxtaulue
    ditionis et honornro praraiis, proe reliquis feminie est, ornatus ea digntiaie in Peloponneso a palre
    nobilibus eam eveclura. lta cum lempue pran- roeo imperalore, com Islbmum muoiret. Yerum dabo
    dti adesset, adoratione facta, domuro discessi. iUi aliud niajus munus, magni logoibeue. Tum
    Post prandium magno dnci in palatium venienli dux : < Quid igilur, inquit, de Palaeologo Mctocbiu
    iinperator retulil, quae de obeunda mihi legattono flel? > Addidilque, ut magni primicerii muous,
    quod post 8iraU)pcdarcba3 munus gequilur, nou
    mecum egisset, causam lamen non aperuit; addidii autem, necesse esse, u i ipse quoqoe me hoc, inihi daret. c Ipsa enim, iuqvit, majeslas lua
    fratris despotae rogaiu slralopedarchani fedsii
    cobonestarei. quoniam mumis, quo fungerer, non
    Cantacuzeni
    Glium propier affinitaiein et palrem
    sua gralia, sed imperaioris, fratris sui, bencvoleniia mibi imperlilum esset; mandavitqoe ei,ot ejus protoslraiorem. P h r a n U igitur si dederii hoc
    quod munus optarem, ex me quaereret el sibi re- oflkium, quod majus esi digniiaie siratopedarcbae,
    quid fulurum esi ? Sed laiuen, si placet ila majenuntiaret. Itaque dimisstis dux, ubi me vidit,
    ttati titse, magni primicerti munus 11 i imperii, q u o i
    rogavit, quod munus ab imperatoro mihi dari
    magno etratopedarcb pft>xinium esl. Gomra
    cuperera. Ad quse ita reepondi: Possim equidem
    tec imperalor: c Jam ante Ubi dixi, Pbrantzeu
    munus majus nunc pelere, quod alius uon babeat,
    non accepturtim diguitalem, qoam curo alio coraqnodque me vivo prxter me nemini imperlialur.
    munem babiturus eit, eliainsi sit praesiabilior :
    Quod boneste peliturus mibi vidcor, quia, antequam Trapezuntem discessi, plurimas calumnias quomodo igitur accipiel muuus niagni p r i n i i c e r i i
    verum li i t e r v n eum conveni,-ul cognoseainus
    ct criminationes expcrtus sura ac penuli, quia
    Yoluntatem ejns.i Itaque ilerura ad me venient maalii duo proceres iu oflicio essent, quod habco : id
    gnus dax : lmpreraior, ait, dixit, magni couloquod nolui. Itaque, ut evcnlum babcat oralio mea,
    slauli ofllcium, quo ipsius afliuis fungaiur, nec
    quando tu itajubes, cupio equidem, si imperatori,
    libi nec alii cwiqwaiu se dalurum, eed ornaUirum
    domino nieo, acceptum s i l , ul imperlial ntibi mute essc niagni priuiicerii tuuncre, qnod eliam ruauu$ magni comosiauii. Ita discessii Noiaras

    829

    CHRONICON MAJUS. - .' I I I .

    830

    ' , ;
    , \ , c \ , \

    \

    ,
    *
    ,
    . *
    , { ) 2 3 1 *
    *
    , ,
    * ,
    .

    , ,
    2 3 0 P

    , ,
    *
    ,
    * , , . " - ,, ,
    , " ,
    " ,
    ,
    , - , * *
    . " .
    , ,
    ^ ,
    ,
    , , , ;
    .
    ^ ,
    , ,
    . , ^ - ,
    | .
    ) '. - , , Q , ' c . >
    r,u

    jus illo eet. > Cui respondi, eitarasi majus esset id


    officium magni ducie officio, lameo non paseurum
    mt esse, alii id derogaium in me conforri, alque
    ita finem habuit coiloquiuro. Gonsultanle auiem
    me cum cognatis, amicis et farailiaribus de iis,
    quae imperalor mihi proposuerai. oronibus videbatur, ut conjugiom i l i mea? fieret, de officio autem
    fortunae me commiiterem, atque in Peloponeesum
    et Cypriim proiciaoerer ei assnnpto fllio oplimo
    ac, prope dieam, qualibus sui emnlbus pra>
    slaniiore, et majore parte opura mobiliura, per
    coniinentem iter facerem, u i ilie quoque eas regiones cognoeceret et ad omnem scienliara, quas
    quid babet ad \ilam commodi, intitueref>ur,
    atque, ftiseiisiesemua,amerain aliquid adf ersue noe
    moliri, fitium cura boitis mobilibus in Peloponneso apud maternos cognatoe, in agro futtiri affinia
    n\ei habilantes, relinquerom ; sin nihil cenlra nos
    nisurus esset, eum mecum in palriam reducerem.
    Cteierum ob omnes illas causaft, quoa commcmoravi, fdiae conjugium, suspicionem belli ei reliqua, conjux mea, u l tupra dixi, denuo me peregre
    proficisci passa est. Poatquam igiiur filiae conjugiuin perfecimus, peracU dolis et arrbabonis
    sponsione, gaudio propler nuplias impleli, oimiia
    ad faciendum iler nccessaria providimus, nec jam
    cpus eral, uisi bcriptis mandalig i rperaturis.

    Palatiuro igitur et cabiculura imperatoris pro consuetudine mea ingressus, ipsum non invenio. Roganti mihi responsuna est, colloqui eum in conclavi cubiculo vicino cum Antonio eacerdole, Rhodio. Itaque praeslolor aliquandiu, cum ecce prodiens
    itnperaior ira incensus roe inclamai: Nostine,
    inquit, qui a mandaiis mibi est Notaras quid per
    Anlanium sacerdotem mihi signiflcet? Deinde reQii&aa auperbia, addit: c Cupivisti tu officium
    magoi coDtostauIi : quod nec alii cuiquam daturum ineesse propter causas, quas comn^emoravi,
    Noiara? e d i x i : libi vero daturura me esse magni
    logoibelae oQcium^ Ad quae ille reepondil: Si hac
    diguiiate ornassem, quid futurum essel, cunv
    PabeoJogus magous sirotopedarcba id cognovissoiT
    Jaiu bodie misit ad rae, quem exeunlera vidisli,
    babiiu ct specie idoneuin, moribus cl ingenie borridumel iniprobum Anlonium sacerdolem, rogans.
    ul ineptlssimos ipsius et stolidos iilios, maj >rem
    magnum logotUetajn, minorem magnum coniostauluin creem, cum illeeliam vesliraeniis pra^sil, quod
    proprium ejus muniis est. AUamen coQsenlio, procedenle lempore daturmn me Us essc alia officia,
    non tanti lamen ponderi9, sed leviora ; lu autcm
    debinc magnus logotbeia eris. Yemm boc unum tc
    moneo, ut propter tcmporis evcnla ei varias proccrum voluntates aliasquc causae in fesiorum di*>

    8'tf
    GEORGll PHRANTZE
    V
    832
    ,
    . "
    .
    , ' 2 3 2
    233 ' '
    *<*
    *
    ;
    , ,

    ,
    ,
    .
    .
    . " \
    * * ,
    - r

    ,
    ,
    ,

    .
    .

    "
    . ,
    , ,
    \
    ,
    ,


    , ^

    .
    ,
    *
    . , - , -'
    ,
    Xofijv . , , !
    , .
    . >
    ; , , .

    .
    .;,
    ; * .
    2 3 4

    rum solemniiaiibus ne nie pro roore officii lui A l lu quoque, nolarie, boc dies aliquol silentio
    tege. Rebue deinde adornatis, instructus iis sum
    ariorcs. Quanquam nolarius rei menlionem factet
    alque exspeclabam, eo ipso die aul postridie me
    in liiieris ad fraires meos et cognatam meam readoralurum imperatorem el abeundi poleslatcn
    ginam, denique ad omnes, ad quos dc itinere tno
    accepturum eese, cuni sobito Adrianopoli egressus
    scripturus eum, ac In iltinc vrcissim ad me et
    quemcunque domus luse scribens, liluluin btinc ameras adversus nos proticiscitur. llaque praesiolati sttmus aliqmndia, ne forte in itinere coiilinnsurpabis. Quodsi interea rem cogimverinf, qui
    geret nobts quid infauslum.
    ,
    invident tibi, quamvis iis duruni acerbumque v i deatur, volenles nolentcs eam devoranto. Re3. Mebemeles ameras cum palris'' majorumquc
    spondi ila imperatori: c Deus Dominiis producat exsecratissimorura prwclaras viclorias et res gestae
    imperium luum. Sed tamen suppliciter rogo sanvideret audirelque, reputabat secum, quid ipse faciain Diajestalero luam, si mea causa ulla fatara
    ceret dignum memoria* IIOHJ cogiians apud aniiuiiiii
    sil oflensio, unde quid delrimenti capiat impcrium
    suum, malo consilio siatuil, ul bellum adversusurtuum, unquain ne fiat, quod meditaris, imo potius bem pararel. Sic enim secum ratiocinabaitir: c Si
    pellni milii delrabas, si ad majestalis tuae iranurbem vicero, priores omnes praecellucro, quoniam
    quilltiatem et pacem conducat. Tum imperator:
    illi eam urbcm saepe aggrcssi fruslra laborarunl.
    f Ut minisier, ait, fldelis loculus es. Sed ne libi
    Ex bac occuba cogilalione igilur visum ei esi, jnxla
    ista res curae sil ullo modo. Dolco enim, quod nibil
    Asomatorum anguslias caslrum coudere, ut supra
    circumspicienies lanta lua erga meofliciaetobseqnia
    monuimus, quo refugium baberet, dum facercl quae
    ct luorum meriiorum comparationem aiiectanles
    medilabaiur, neve ulluni sive parvum sive magiium
    ammis gradus ofliciorum convenientes transsilire
    navigium e Ponto Euxino in urbem posset perveconautur. Verum arcesse huc jam munere boc
    nirc, utque faciliorem baberent ex Asia in Europam
    fungenlem noiarium. Vonientcm noiarium imiransituin. Feslinans igitur elinstang,ut medilalUa,
    peralor iia alloculus est: c Ante tibt signifieavise eventuin daret, ecce die 26 Martii auni 6960 subito
    mus, quae et ad quos publicae fidei epistolis tibi
    ittvasitangustias, casirum exstructurus. AnimadverM-ribenda sint: his adde, eos lotam rcra cognilutens aslntiam cjus imperalor, ipse primum bellum
    ros esse e Georgio PbraUe magno logotbeta ; ac
    commovere ad eum iinpediendum slatuit. Atquidam
    si viia suppediiavcrii, scribcs eiiam, cumdem nobis
    senatorii ordinis tum sacerdoles tum laici adversaaffinem essc. Hoc cui displicuerit, ringaiur licet, el
    banliir sentpnlia? et consilio ejue. c Ne commovea-^
    ncUarc aut poiu aromalico bilcm concoquat.
    uir, aicbnnt, a lxiajcstatc lua bclluro, donec cogno-

    833

    CIIRONICON MAJUS. - LIR. 111.

    834

    , ; - *
    . \ , ^- * ,
    3. . "
    .
    , \
    . -
    , ',
    , ,
    \
    , , * - , .
    .
    ,

    , ; ,
    \ '
    ,
    , ,
    . > ,

    ,
    . ,
    , ,
    * ,
    \ / .
    ' 2 3 6
    ,
    .
    '
    ,
    .
    ,
    . \
    , ,
    ,
    ^
    ,^
    ,
    ', ,
    ' 0
    ;

    2 3 5 ,
    . *
    .



    ' ' , Q '
    ,
    ,
    .

    verrmus, quid iUe velil. Etiamsi eni;n castrum condi* daviique iis ameras, ut per tolam hiemem eos impederit.tamen facili opera idexpugnabimus, quoniam
    direut, ne invenirentoccasioneni ferendae urbi opis
    propins nobisesi. > Quod poslca compererunt plauna cum imperalorc fratre. Turacbanes igitur ui adnissimc, et revera cognoverunt, spe vana pasci amen- venit, Isihmi propugnacula cepit, cecideruntque cx
    les. Ego antem perscverabam in itineris jam parali
    utraque parte, Gbristianorum ei infidelium,permult'<,
    consilio. Scllicel, c Hodie, atebanl, aut cras videbi- sed illorum plures, qni iidcm fugae se mindamnt.
    mus;nec pcr lerrain iier facerc licet,quoniam pericu- Ipse deinde, relicla Gorinlbo, per mediam iusulam
    losaresest, sednavigandioccasioncm iitveniemus. > procedit, capiens, spolians , In servituteni redigcus
    Mense Junio ejus anui bellum commissum est,
    quoscunque obvios, pcrvenilque ad provinciam Aratque invadcnte nos exercilu bostili, pro caplivis
    cadiae el sinum Messeniacum, et via Ithomensi proabrcpli sunt cuncii suburbani. Quo eodcm lemgrediens totum sinum Messeniacum Mantincam nsque
    pore castrum perfectiim esl,exsiructieque in eo trea D depopulatur. Perspectis aulcm regionis angust is
    lurres flrmae, dux coniinenlem versus; lertia, illis
    e( naima invia, pcrquam tolus sinuil exerciius iraupaulo altior, ad marc. Murorum laliludo erat viginli
    sire nonpossct, miliium strenuorum parte Acbnmati
    quinquepeduin, interiuaspalium duorumei triginia.
    filio coininissa, via eum q u trans Leonlarim fert,
    Easdein plumbo texii et toium caslrum bene muni- procederc jussit. A l aliam is viam ingressus est. Quo
    v i i et prasidio iirmavii. Deinde viccsimo ociavo die
    comperio, despotrc fratres Maltbamtn Asanem clam
    Augusliinde egressus, in vallos urbis impressioncm
    cum exercilu miltunt ; qui ubi pcrvenerunl in lofecit, ac primo Sepiembris anni 6961 Adrianopolim
    cum, qnein illitransire vellcnt, subilo in eosincurconcessit, duobus jllis diobusurbis, ut videlur, mcesione facta, non paucos pnriiin occidunt, parlim can*a el fossas, ei si quid aliud volebat, *peculatus.
    piuut, in bis ipsum Turacbani3 filium Acbumatem,
    Eodem aulumno, Ociobris die prirao, Turacbanem
    qucm Spartam ad Dcmoirium despoiatn miuuut.
    ei duos filios ejus, Acbumalem et Amarim , cuin
    Deoimo sepiiino dic J uuarii anni ejus^em naius
    exercilu ingenti in Peloponneeutn misil.ut despoias,
    est Palajologorum el intperii parva3qiic bujiis fcinfralres imperaloris bello atk>rU probibcrent, ne, relilillsfi Komanorum bscres,AndrcasPi*la3ologus, Tboclis illis iocis, impcratori auxilio vcuirenl, mauniaj porphyrogenili dcspota3 Ulius.

    8%

    GEORGH PHRANTZ/E

    8?6

    -
    . '; , ,

    , ,
    ,
    . \ ,
    ,
    , .
    237 ,
    ,
    .

    * .
    ,


    .

    .

    ",

    .


    ,

    . - g
    ,


    .


    .
    , 238
    *
    .
    ,
    .

    ,
    .

    , ,
    ,
    ,
    . "
    , ,
    , . . . , ,

    , . "
    , *
    ,

    .
    . ; , 2ftS

    Ac res Peloponnegiaca? quidem laleg fucrunt. Vcre autem ingruente, ameras cum classe, quam i n tructam habebat, poalquam expedivit belepoles ei
    beleboliscos aliasqui, quag paraveral, macbinae,
    Gbaratebpasiane cuui exercitu praemie&o, advenil
    nrbemque obeidione pressii: ante lamen lurresextra nrbem in agris vicisque sitas, in quas Bonnulli
    propier repenlinam hoslium irruptionein sc receperant, expugnatas evertit. Horum partem in servhutem redigit, partem pesie et aliis incomraodis confecit, ac DOD pauci Gbrieiiani ctytivi facii sunt.Res
    ad bcllum necessariae et uliles cum macbinis inlorim niagno numero advtebebanlur : in big belepoiee
    permultse, quaruiu nonnulla; lanla? erant magnitedinis, u l singula?a quadraginla velquinquaginla } n gtg boum alque bominum plus duobos millibuslrahi
    non possenl. Secundo Aprilis ipae ameras affuit cum
    copiis equeslribus ei pedeetribus iiiuumcrig,et lentorium ex adverso porUesancii Uoiuani fixit, alque
    exerchus ut arcna marisad Hexamilium pcr lerraw
    ab uno mari ad alierum pertinuit/alque ortenlalig
    qtiidem pars a dextra amers usque ad porlam, qua:
    esl in Uilore, auream casiraraetata cst, Europaea a
    einislra usque ad ligneam portam in sinus Geraiiui
    liuore sitam. Erat aineras vallo ei fossa palisque
    cincius, el extra vallum slabani janoilxari cuai reliquig palalii proceribus. Pasias aulem, cognalus

    amerae cum exercito gibt eommisso aupra Garatm


    caalra poguit. Eodemdie parsclawisadveail et prope urbem ad lUlug maris appuKt. Eranl triremes ec
    dromonee cireiier triginta, uavex minoreg leiem et
    unireaiea ceattim et IriginU. Ila ad urbetn accedit
    obsidetqoe eam omni modo omnigque genertg macbiais, lerra marique per octodecim milliarium antbiium inclugam. Iroperator ponderogisstmam caieaam ferream ori portug prsetendi jussit, qua aceessot
    navium bogiiliutn arceretur ; iolra eam naves, qoa?
    forte aderant, collocabanlur ad validius defeadendum aditumct impetus boslium propulsandoe.
    Erant naveg ha * e Liguria tres, ex Iberia mt
    Caslilia una, e Piovincia Gallu *.,e Creta tret,
    ex urbe, cui Gbandax nomen, ona, Cydonialarwri
    dua% oimiesad pugnam probe instructae. Aderaol
    pra^lerea Venelorum magnae triremea mercaloria
    treg, qnag Ilali roagnas galeraa, sitc potius galeatxaa appellare aoiant, et aliae trireinee veloces
    ad cusiodtam et lutelam merciom consiiiutae :
    quag el ipeag imperator ad succurrcndum urbi
    manere jassii. Hoc modo igilar portui pro^isoia
    est. In terra bogleg magnam illara helepdiro, cujug os paiebat spiibamas duodecira, et alias compltires spectaiu dignas collocarunt ; ac fossa mililari alia ducla paiigque guperne uoanita, jacuiabanlur, el moonia urbis locig qualuordecim graviier

    8.17

    CHRONICON MAJUS. -

    l.IB I I I .

    838

    , ,
    ' ,
    ,

    * , , - , , *
    . .
    , {5 ' .
    * .
    \ -
    \ , \
    - .
    \ ,
    . \ * , , ,
    , \ \ ^ ,
    ,
    * \ -
    * . ;
    ' .

    ^ ,
    - .
    , - . .
    2 4 1 * * * 3
    , ' , '.
    , ,
    ' . ' *

    2 4 0
    .
    ';, , * $
    , (1).
    #

    percutiebaiu ; destruebantque machinis, quibus


    fapides ja^iebanlur, multasdomos egregias propier
    moenia <dias, iaiprimis palalia, aique helepoJibus
    itrbcin poriurbabant et cum strepiiu ac luinuUii
    maMiia lurresque petebanl, el ulrinque geniinabaulur cades bclepoUbus, belcboliscis, ballislis, arcubus,aliis macliinis, nec ces&abal bellum vel noctu
    Yel inlerdiu, sed erant perpelu* pugn:e, conilicius,
    jacuialiones. Speraos cnim amcras, quod pauci
    essemus iique adraodum confecii, facile se urbem
    expngnaturuin esse, nullam plane quieleiu nos caparepas3U&esL Nagua auiem illa ei valida belcpo-

    bis dromones onerarii quinque et vigiiiti, lignis,


    oalce, saxis alilsqtte rcbue ad oppugnandam tirbem
    idoneis onusti. Verum non f icile-ti babuertinl ad t m
    portus propler causam quam dixi. Ex oriente advectai paulo infra duplicem coluiftuatn uaque prope ad
    eedesiani Saacti Conslanlini in ancorissiationoiu babobanl. Die luensis dec.imo n cenaiia cJa&se ei exer(itu lum equeslri iiim pedesiri, invenit irireiuee,
    biremes, uniremes, dromones, naves el naviculas v i ginti et quadringenlas, milUuia aiUem Usrra dimicare
    geslienlium ducenla duodesexaginia millia eraut.
    Ad borum iropetus suslinendos qui eraitt iu iaul

    lis propter conlinuam jaculalionem, prxseniin D niagniludinis urbe, nuinerabauiur quater mille noncura meiallo non Ua puro essel, dirupla igne exgeuli sepluaguila ires, praeter exlraneoe, quorqm
    slinxil roagistrum, ei in oaulu frusla disjecia alios
    vix duo millia eranl.Gognovi eniua boc ila este bac
    complures aul delevit aui vulueravit. Qua re auralione. Jubenieimperaiore, singuii prsetoreseidodila, ameras magnopere doluil, edixitque, ut illins
    ces accurale renuniiarunl, ex ipsorum demarebia
    locoaliaiD firmiareuj facereul, uec quidquamegrequi possenl militiaoi lolerare tum iatci tuio monagii operia ad eurn usque diem conlra nos patraiuai
    cbi, oi quai quisque arma ad vim propuUandam baest. Eju&dem mensis die 15 reliqua ejus ciassis e
    b^reu Mandans autem mibi iraperalor, c ld negoponlo Euxino, Nicomedia el Asia, navium ireceniatiuni, inquil, ad le perlinel; cautione enim ei struui ul viginti adest, e quibus eranl triremes ocleniio opus esi. Accipe igilur eataloguiu censunm,
    lodecim, bireiue duodequinquaginla reliquas nadomique diligenler compula, quot sial el quid armoves longa el oncraria?, quibus magnus numerusioiruni sive scuta xive arcus sivemacbina*. > Fuucius
    liium et sagiliariorum vebebatur. Numerabaiuur i n
    igiiurlabore ab impcralore tnihi mandaio, labellas
    (1) Fienius Chronicoo abbrevialum, infra, sub an. ', , ,
    . . . . .

    839

    GEORGIl P H R A N T Z J E

    840

    , \ , *.
    .
    .

    \ .
    -
    .
    \ ,




    .
    ,
    ,
    ,
    ;
    ^

    , .

    ,
    ^,
    .
    ;
    , ,
    , ,
    243 5

    $5 . "
    , .

    -



    ^ .
    , .

    242
    ,
    ,
    ^

    .
    ,

    ,
    .

    ,

    .
    , * .
    .
    ' ; ^
    >
    ,
    . '

    iinperatori non sine dolore et moestitia tradidi, mannon diu vahieruni, propterea quod nobis nulla omeilque pracler nos dtios reliquis occuHus numcrus.
    nino quies concedebaiur nec suppelebant, quae ad
    Gncterura nonnulli, sed perpauci i l l i , de nobilitate
    pugnani ei obsidionem tolerandam necessaria esei plebe bomincs nequam el imbclles timore belli
    scnt. Moenibus igilur nonnullis locis per taelepole*
    el pyrobolas concussis, bostes fossas impleturi, qno
    calamiiatumque cum tolis familiis anie tempus ex
    facilcm ingressum haberenl el per foramina rouroiirbe fiigerunt: quod ubi ad aures pervenii inipernrum peneirarenl, qui primi stabant, jaculalionibus
    loris, nibil aliud quam ab imo pectore gemiium
    et pugnis nos vcxabant. Inler hos medios alii lerduxit. Eral aulem in Ligusiicis iilis dttabus navibus
    ram in fossas congcrebant aut irondes arborum ct
    ipsartim prefectus et donunus, vir nobilis, dexter*
    aliam maieriam, nonnulli adeo ardore abrepli tenriiiius, strenuus, commodus, Joannes Justinianus,
    toria sua *. eratque videre mirum spcclaculum, quo
    nomine. Quem cum imperator ad omnia esse idoncum animadverlisset, iribunum eum cl ducum Djcorum non pauci mukitudine el loci angusiiiscomprcssi cadebanl, et ab iis, qui seqtiebanlar et
    trcrenlorum niiliium insiiiuit eidoinque alia quaecrudeliter dejiciebanl ligna et lerram effassam, midam belli munera adminislraiida commisit, virtule
    serabiliter coopcrli, vivi ad infercs millebantur.
    ejus magnopere nisus : qui revera in bac praefecNoiinuilt etiam Viribus validi ac robusti ex impetu
    tura sua facinora mcmoria digna patravit.
    et feslinalione iiiiirmiores uliro pro ramis vel terra
    Ameras poaiquam diflraciam helcpolim brevi temsa^viier deirudebant. Sed cum baec facerent, non
    pore refecit instauravilque, dies ac nocles vebc*
    poierai.l salvi devilare hclepolium ei lclorum iclus,
    moutcr muros quatere et magnuin nobis lumultum
    vi a grandibus saxis, qine de muro vibrabanlur,
    injiccre omni belli gencre, jaculalionibus, proeliis,
    cadebant lurpiier multumque vulnerabantur: quandimicalionibus accrrimis non cessavil, eratque mulqtiani ciiam dc nosiris nonniilli non illaesi manaeliplex maU facics. Noslri quolidic macbinas bcllirunl. Traxcrunl tamen bclcpulesad oram fossse, et
    cas iraciamcs sperianicsque eas, quas bosies baconfliitum ac deccrlaluni esl horribiliter. At haud
    bcbnnl, limore el formidine soluli, macbinas el arimbelles nosiri se prxbuerunl, ac miriim erat, ut
    les novas excogilabant, cl busiibus baud pannn debello incxcrcitaii victoriam lamcn reportarent, et
    irimeuli aQcrcbanl. Caelerum singulares illae arlos

    crmoNicON MAJUS. -

    Lin. m .

    812

    ;,, '
    \
    \ .

    \
    .

    2 4 4 ,
    ,
    > , '
    .
    ' .
    -

    * * *

    2 4 5 ^,

    ,
    ,
    ,
    . , ^
    ',.. '
    ,
    , .

    ^ X i * ^ ,
    & ,
    ^ *

    , .
    , ,
    , .

    , ,
    .
    *
    $
    ^ .
    2 4 6 1 * * * *"% -

    v t

    ,
    ,

    *

    *
    . 01
    , , *

    , .


    , C *

    baberei. Spe igitur lapsus et frusiraios ameras alia


    magno animo et generose se objicientes snpra vires
    nova invenla et machinas ad expugnandam urbem
    iaborarenl. Uaque cum illi loto die fossas impleadhibuil. Helepoltin maximam, nwliis rotis suslenrcnt, nostri lola nocte materiem, terram, ligna i n lam, in primis lalam et aliam, lignis inslruxil, i
    tro egerebant, unde fotsae manscruut, quales anie
    que inlus et cxira triplicalo corio btibalonitn et
    fueranl. Turres aulem concussas hurao in corbibue
    bouininduit. Habebat eadera superne t u r r c s d vcla,
    et vasis ligneis vinariis aggesta trabibusque instauascensus iiem el descensus, ne qui intus cssent a
    rabani. Qua3 cum animadveFterelatneras, erubescenobis possenl l * d i . Palebat porro foras, ut qui veU
    b*t, qtiod consilium suum evenlu carcret, alqoe
    lent, facile et ingredi et egrcdi possenl. In ca aualiam raiionem experturua, imperavit, uladessent,
    tero parte, qua in fossam inlrare vellent, ires maqui recto judicio oculorum ulerentur et cuniculos
    gnae portao erant, tegumento, m diximus, probo
    agerc callerent, per quos exercilus facile urbem
    obleciae. circtiilu*intus et exlra disposila erant
    inirare posscl: coeperunique ad prescriptum ejus
    omnia gencra tallicorum instrumenioruni et machifoderc. A l Joannes quidam Germanus in tractan
    dis bcllicis machinis el igne Graeco exercilaltsei- D naruiD, materiae et lignorum magna copia, quac opporiuno lempore in fossam dejicercnt, quo babemus,c\nn animadverlissel illorum consilium, alium
    rent aditum. Habebant scalas gradibus gtuppcis,
    cuidculum contrarium agcndum et igne Graeco
    quae per funes demillebantur et rursus in aituro
    ariiQciose implendum curavit, Turcisque laeie per
    trabebanlur. Admovebaniur moenibus prauerea aliai
    cuniculum procedeniibus, ipse in ahero a se acto
    omnes macbina?, quas excogUare mens humana
    cuniculo accenso igne, mullos eorum exussit opuspotest,
    quales nunquam visurum se esse speraverat
    que ad nibilum redegil. Unus lamen bosiium cuimperator nec ad eapiendum castellum aliquod
    niculus geuerosum illum Gerniauum latuit. Ipsiqnoipse fcccrai. Fabricati sunl eliam aliis in locis curque Turcae idem genus ignis pararutil el accenderus rolis permuliis et supcrne turribus inslruclos
    " i i i l , sed nibil profecerunl ; nisi quod unius veci eo, quodiximus, modo munilos, cumque elipsi
    istsc lurris parva pars ex pulsu incensi ignis con*
    macbinas plurimas haberent igue, qui non exaliucidii, qtiam tainen staiim iusiauravimus. Erant auguitur,replctos,bas compararunt, ut una omnes bora
    Uiii scucs quidam, qui diccrcnt, bostes idero tencruplionem facercnl. Ac priroum quideni ingcnlis
    lassc abis in bellis nec quidqnam prpfecisse, qnml
    iiiius belepidis pulsu lurrem prope poriam aaucti
    niajor urbis pars subter muros solum saxostitn
    P I T R O L . GP. C L V I
    21

    GEORGII PHRANTZiE

    8ii

    ', ' , > ;



    .
    . \
    ;,
    ^ * / '
    ., ' .

    . ^- <
    , , . "
    \

    ^
    ^, *
    , ^, ,
    . \
    '
    , , ' , ;
    ,
    '
    ^
    . .
    5/ ^ .
    ^
    .
    \
    ,
    , *

    2 4 8
    , .
    , TCJJ
    ' ^ ' \ ;
    ^ '
    ,
    ,
    * 2 4 7
    "*
    \ . ,
    ,
    , , - . C
    , ?, , pJL
    1

    Romani Silam proslraverunt, atque hclepolim iflico rans, ei trigrnla septem millia propbclaruro sibi afpromotain snpra eam fossam collocarunt. Hinc pu- firmassenf, impios (uos scilicei) una nocte, quoJ lcgna ct dimicaiio cxitiosa et liorribilis cxarsil, q u * cerunl, facturos esse, se non babiturum fuisse fideni.
    commtssa anie lucem pcr tolura dtem duravit. Tur- Deinde curn nos omni vacare timore, nec iniprescee nunccQiifliclu et cerlamtne acriler conlendebant, siones pugnasque, quas pcr tolum diem fecerunt,
    mmc ligna, maleriem, terram, quse in belepoli aut jaculationes innumeras et saxa desupcr in nos
    erani, in fossam conjiciebant. ruiuaturris mateinibrium instar dcmissa exlimescere, scd omne pe*
    m m , maieria, quam congerebant, viam planam sibi
    riculum nibili facere animadvertissct, in magnam
    pararuiit. At vero nosiri cos slrenue impediebant, animi pcrlurbaiionem ct conslcrnationem ipse el
    jiqnu sxpe dctrudebant de ecalis ligneis, quarum
    univcrsus scnaius ejus incidcrunl. Aique ba?c qui;iounullas conciderunt, bostesque eo die usque ad
    dcm ila evciicrunt.
    n imam noctis boram sa?pe acriler ropulsi sunt.
    Inierim duui urbs obsidelur, Ires naves Ligulaque impii, ob laborcm plagasque frond^ntcs, D slinae in Gbio onerata?, venium sccunduiu uactx,ad
    iguam solveruni, postcrodie ievi opera ingressum
    nos cursum tencbanl. Inventa in iiinere alia impeiacilcin babiluros *e csse rati. A l exciderunt spe raloria navi, qure c Sicilia cum frumento solverai,
    sna, quod Joannes Jusiinianus, velul adaipas lota
    noctcquadam prope urbeni deveneruul. Maneul a
    t.odc mililes suos cohortatus, aique imperator co- diurnis cxcul aloriis triremibus amera3 conspcrU
    iam ipse prasens cuni aliis mullis, qui eodem ad
    sunl, e reliqua classe iavts non paucx cum lartio p e m fercndam confluxerant, pcr loiam noctem malia, tympanoruin ei cornuuin sliepilu, incilato cur$uo labore fossas Tacuefecerunl, lurrem collapsam
    su, conlra ferunlur, uullo labore cas navcs a sc
    i.:olmicnlis innumeris instaurarunl ct bclepoliui
    iiilerccplum iri opinauc. Cum appropinquassenlcl *
    loslium, ignc ubi operla siabat, submisso, exussc- pugnam coiunusissent jaculando, in priniis impiraM I I I ! . Iiaque sub leilium galli cantum cum ia*li el
    toriam naveui suporbius adorii suul; quae umcn
    freii, facilcm se, ul dixi, ingressum babiiuros cos primo impetu jaculis, Ulis, saxis niale excepd'
    e.asc, advenisecnl, ubi spe sc fmstratos viderunt, cumque proris eam subiisseul, iJli eos cminus oibs
    iiriraii suiit, atque ameras, magnupere Irisialus ct ignc Gricco bcne replelis alque saxis probibuerunt,
    oudciacius, obstupuit virtute uoslra, dixilquc rcimagna in cos sfrage edila. Nos bxc dc ;!>

    845

    CHRONICON MAJUS. -

    LIB. III.

    Mft

    . \ -
    , \
    $

    . 01

    , ^
    ' . "
    ,
    . "
    . ;

    , )
    . \
    *
    , ^
    ^ . 2 5 0 \
    , ;

    (5 , ^ - , '.
    .
    ,

    ,

    2 4 9 - ,
    . '
    ,
    - .
    . ^ ,
    -ri,

    ,
    , . , . '
    '
    .
    ,
    , , , *>
    ^;
    ,
    ,
    .
    .
    ;
    ( C

    ),
    ^; ;
    .
    , <
    .

    speetanles, Deo preccs faciebamus, ut ipsorum no- lur bis qui in classe erant, et plurimi equis amerant
    secuti, ipsi quoque usque ad naves procedunl: ac
    strique misererelnr. SiimHler ameras, equo i n s i classiarii, ila cum agentem eum vident, pudoro
    dens, e litiore, qua3 ficbanl, prospiciebal. Jamque
    toilium jaculanlur, fastuquc turgidi et magno cla- conviriorum compulsi, conversis rurstis proris advcrsus nosirorum naves, strcnue deceitant. Veruin
    niore eos invadunt. naucleri, gubernatores,
    quid opus est, u l eventutn dicam ? Non modo nibil
    uavarcbi virili animo et robusio peciore stantes,
    quidquam nocuerunt navibus, sed eiiam lanla iu
    uauias coboi tanlur ad morlem vitae anlcponendam,
    cos clades etragesque edita est, u l Irircmes redinin primis impcraloriai navis navarcbus, Pblanlanon possent. Occisi sunl illodie Agarcni, u l e i ipsis.
    uelas nomino, qui epuppiad proram processdl, leocognovi, plus duodecies mille in mari dunlaxal. Innis iuslar decertans el reliquos vocibus excitans,
    quas vcrbis expiimere non magis quam caHfrurmn D gruenle nocle, classis, necessiiatc coacta, paul-i
    recessil, et quatuor i l l x naves, opportunUatein na(lamores possim, quibus aslra feiiebanlur. Ilaquo
    cla3, porlura intrarunt, ncininc dc suis oc< iso, pcrexarsil rursus vebeinenlius pugua, ac multi e u i paucis vulneralig, quorum posl aliquot dies duo
    veiuibus occisi aui suffocati sunl, duabusque adeo
    vel Ires ad DoniiniiHi migrarunl. Ainoras adcoiraIriremibus captis, in magnuin limorein inciderunt.
    Scebalur swccnsebalquc classis pncfccio, ui palo
    Ameras cuin lalem tantamque classem nulluni opccum Iransfigerc cogilarct, quod-illiiig ignavia et sorae preiium facere, imo potius superari videret, ira
    gnitia naves illa nocte evasissenl, idemquesocordia
    cl furore incensns, fremens ei denlibus freudcns,
    maledictis suos proscidii, ignavos, effeiuinatos, et iinperiiia praipeditus non piobibuisscl cas, q n o nriuus porlum hurarent. Yerum quiJam senatus t.i
    bulones incrcpans ; ac eubdilis equo calcaribus,
    aula; proiercs precibus iitipefrarunl ab amera, ut
    in inare proveclus esi (prope cnim a lerra naves
    euin vivere paterelur : qui tamcn digniiale eum
    aberant, circilcr iaclum lapidis) , ul \csies cjus
    oxuiil ouinesque facullates ejus januilzanis douaviu
    luaxituaui parlciu aqua salsa madelierenl. Quod
    Ritrsum inoesius ameras, canis inUar inanns
    ubi eum facicnicm vidil excrcilus, qui iu liilore
    moidcl, pedc tcirain pulsat, cuui, bis ci u r umrii
    erat, iiidigiiaimuc el duiorc cotnmoli, cotivR-ia! an-

    R47

    GEORGU

    rHIUNTZ.tfl

    848

    ,

    , , ,
    ,

    \ , 8 5 1

    , * \ ,
    ,


    .
    ,
    ,
    , .
    , , ,


    . ;
    , ,
    ,
    .
    *

    ,
    - . , ,
    .

    .
    ",
    , , , * ,
    " ,
    .
    ,

    ' - 2 5 3

    ,
    ,
    ,
    .

    $
    (
    , 2 5 2 .
    ,

    concussis, fossis impleiis, illico ea inslaurala i n venil, et cenlum et quinquaginla triremes, biremes, unircmes capere non poiuisse illas qualuor
    naves, sed tantani ab iis cladem perpessas esse
    considerat. Trahifex imo pectore gemUum, et fumat ore , ac meditabatur, quid facto opus esset,
    ut urbem gravius urgerei et premeret ac terra ct
    mari obsideret. Taleni igiiur raiionem excogitavit,
    qua parlem classis in porlum Irajicerel : quam
    raiionem staiira facto probavit. tergo Calatae
    irans collem viani rectam ad porium usquc pertinenirm facit, lotamque assibus irabibusque siern i l , a.lipe boum et vervecuni pcrunctis. Nullis
    insuper aliis instnnner,;is macbinisquc varii generis
    ronalruclis, Iriremcs ct biremes, facili opera in
    collom snbvcclas, in portuni deducil. Erat opusmirabilc cl nauticum siralagema pgregium. Equidem
    exisiimo, iumatum cum esse Cacsarim Aagusium,
    contra Auionium et Glcopalram pugnanlem, qui
    oum proplcr fluclus maris el vemos adversos Pelopomiesum circumnavigare 11011 posset, navibus
    hans Islbmum in partem orienlalem maris Grxci
    traclis, confeslim in Asiam pervenil, aut Nicelam
    pairicium, qui el ipse e mari Gncco triremes in
    oricnlale trajecit et Creies ad Moiboncn el Pyliim
    i.i fugam vcrlil.
    Trireines igiiur ab amcra una nocle deporlalae,

    postero mane in portu invcnta euni. Deinde pontein bocmodo exsiruxit. Acalia, alia lignea vasa
    ampla, dola magno numero comporlari jussir, et
    lignis longif sive trabibus, ferrameutis et fuuibus
    firmitcr et arcle constringi ei colligari, ne opus
    fluclibus maris disjiceretur. Deinde super acalia,
    vasa, irabes assibusper clavos ferreos sive fibulas
    Talide aifixis, pons firmus el pulcber faciusesl,
    lalitudine quinquaginla, longitudinecenlum pedum,
    ul per totuni medium pontem tanquam in eicco
    ambulari posset.Tum helepoli ponii imposiia iriremibusquc simul ad urbem adraoiis, moenia ea parie
    percutere coeperuni. Haec cum conspiccreni imperator el urbs universa, vehcmenter animis pertarbati sunl. Sollieitum enim imperatorem babcbal
    paucilas nostrorum. Convocato concilio, decretum
    est, ut duces et iribuni ct reliqui viri slrenui lum
    liali luno Romani, perpauci numoro, qua nuper
    consiitmi fuissent, eadem in loca nunc redirent
    ad defendenda moenia boslesque propulsandos. Ac
    piimura quidem Yenelorum bailo, Hieronymo
    Mcnolo, mandalum est, u l palalia el quae ad ea
    pertinerent cuslodiret el servaret. Calelanoruin
    consuli, Pelro Guliano, pars Bucoleonis prope ad
    Conioscalium usque lucnda dala est. Jacobo Gonlarino inuri extcrioris poriususque ad Hypsomaitda
    commissi (ncc is ncglexil facerc, quidquid mililcs.

    8*

    CHRONICON MAJUS- -

    L I B . 1.

    850

    ), - , \
    ;
    ,

    ,
    ,
    ,
    \ . "
    , .

    \ '
    . " ,
    ,
    .
    (

    ,

    .

    ,
    ,
    ,
    .
    , ,
    .
    ,
    \ "


    , 2 5 5


    ,
    :
    , ;
    ) 2 5 4 ^


    , . "
    (&

    ,

    ,
    ",
    ; ,



    ;

    c t

    Q W ' ,
    "
    .
    .

    is locus ad oppugnanda mcenia in prioiis comniodua


    elrenuos praeserlim, facere decei). Mauueli Liguri
    el tenioriuai aniera e regione erat. TbeoJoro Caporia aurearquae dicitur cum sagilian s et fundiioryslio, viro bellicoso, el slrenuo, ac sagitiario
    ribus ducentis cusiodienda iradiia est. Eral enim
    longe exercitalissiino, ilem Joanni Germano, niaImic pani opposita helepolis, et ipsa bubalorum
    cbinarum bellicarum anifici perito, regio Calygaboumque pellibus indala, ac niuri quatiebantur
    riorura dcfendenda erat. Hieronymo ei Lconardo
    macbinis. Paulus, Antonius et Troilus, fratres
    Liguribus porta commissa esl, qux a ligno nomen
    germaui, Myriandro practecli sunt, quoniam ibl
    babef. Cardinali Rossiae regio Gynegesii ad sanquoque urbs gravius laborabat et die noctuque dc
    clum usque Demetrium dala est. Magnus dux, L u Turcarum ciercitu pediles et equiies strenue ac
    casNotaras,
    regioneni inde a Petrio usque ad porforiiter pugnabant, adeoque saepe, nicenibus CODtaro
    sancue
    Theodosia?
    accepit. Ad poriani, cui nocussis, ii> urbera penetrarenilebantur rquostamen
    male excipientes nostri, caedem in eos non niedio- D men pulcliraeest, naulae, naucleri et gubernotores
    navis, quae e Greia venerat, conslituti erant.
    crem edebant etscalas eorum partirn inlro IraheA. Gabrieli Tribizano, Veneiarum triremium
    bant, parliin diflnngebant : merenlurque borum
    prsefecto, el aliis quinquagiula viris ad custodiam
    virorum certamina et res gestae aelernam apud poasstgnaia est lurris in mcdio fluctu, e rcgiono
    sieros memorian). Theophilo Palxologo, bomini
    poriae regiae, sita, quse aditum portus l u e t u r . l i
    lilierarum et oranis Gra?cae erudilionis el malbemacreditam sibi partem ut paslor,non ulmercenarius,
    ticae perilissimo, cuslodia prope poftam, q u Sediligenler servabal. Antonius, mercaioriarum nalybria dicitur, Iradita est. Joanni Jusliniano, duci
    vium pra2fectus,lriremium s u a r u m el n a v i u m , quai
    bummo ct ubicunque aplo et idoneo, cui imperainlra calenam constitulac erant, tutelam accepit: q u
    Cor propier generosum animum, fonitudinera et
    naves q u o n i a m ad confliclum bene instruclaeeraHl,
    audaciam plurimum confidebat, dati sunt quadrini i , qui intus erant, l u b a r u m , lympanorum, clamog nii milites Iiali et Romani, quibuscuin regioncm
    rum sirepitu frequenti Turcarum naves el trirea I poriaio sancli Romani defensaret, ubL Turcae
    mes ad ceriamen provocabant, et jaculis quotidia
    anius, quam in reliquis locis, pugnabanl slalucdimicanlcs^justa faroci pugna non eoncurrebanu
    ra iquc magnam illam belepolim, propierea quod
    :

    8
    GEORGU P H R A N T Z E
    V
    832
    ,
    . "
    .
    , ' 2 3 2
    2 3 3 ' *
    *
    ; \
    , ,

    , \ ,
    . >
    .
    . "
    ' ,
    -
    ,
    ,
    ,

    .
    .

    "
    . , ^ , ,
    \
    ,
    ,
    /

    , (5

    .
    '\ ,
    '
    . , - , -'
    , \
    Xofljv . \ , ,
    , .
    ,
    , \
    , .

    . '
    ,
    ; ' .
    2 3 4 >

    n w i rdeirmiialibus ne me pro inore officii lui I At tu quoque, nolarie, hoc dies aliquol silenlio
    loge. Rebue deinde adornaiis, inslructus iis sum
    adorcs. Quanquam nolarius rei nientionem faciel
    alqne exspectabam, eo ipso die aul postridie me
    in liileiis ad fratres meos et cognaiam meam readoraturum iniperalorero et abeundi polestatcm
    ginam, denique ail omnes, ad quos de ilinere tuo
    acceplurum esse, cum subilo Adrianopoli egressus
    scripturus eum, ac tu iltinc vrcissim ad me et
    aroeras adversus nos pruticiscilur. Itaque praesloquemcunque domus luae scrihens, litulum Iiunc
    lati sumiis aliquandiu, ne forte in ilinere coniiansurpabis. Quodsi inlerea rem cogrmverint, qui
    geret nobis quid infauslum.
    ,
    invident tibi, quamvis iis durum acerbumque v i deaiur, volentes nolentcs eam devoranto. > Re5. Mebemeles anxeras cum patris^ majorumquc
    spondi ila imperalori: c Deus Dominus producat exsecratissimorum praclaras victorias et res geslas
    imperium luum. Sed lamen suppliciler rogo sanviderel audirelque, reputabai secum, quid ipse faciam Diajestaicro tuam, si mea causa ulla ftrtura
    corel dignum memoria. Hc cogiians apud aniuiuiii
    sit oflensio, unde quid delrimenti capiat imporium
    suum, malo consilio siatuil, nl bellum adversusurimnn, unquain ne fiat, quod meditaris, imo polius bem pararei. Sic enim secum raliocinabaiur: Si
    pellom mibi detrabas, si ad majestalis luae tranurbem vicero, priores omnes praecelbioro, quouiam
    quillitatem et pacem conducat. Tum imperalor: * illi eaii> urbcra saepe aggressi fruslra laboraruni.
    c Ut minister, ail, fldelis loculus es. Sed ne libi
    Ex bac occuba cogitatione igitur visum ei ost, jnxta
    isu res cura3 sit ullo modo. Doleo enim, quod nibil
    Asomalorum angustias caslruin conderc, ul supra
    circumspicienics lanla tua erga meofliciaetobseqnia
    raonuimus, quo refugium baberet, dum faceret quae
    cl tuorum meritorum comparationem aflectnnles
    medilabalur, neve ulluni sive parvum sive magnuttt
    animis gradus oflicioruni convenieuies transsilire
    navigiom e Ponto Euxino in urbem posset perveconautur. Verum arcesse buc jam munere hoc
    nirc, utque faciliorem baberenl ex Asia in Europain
    fungentem notarhmi. Venientcm notarium imiransilum. Feslinans igilur etinstans,ut medilatUa
    peralor ita allocutus esl: Anle libi significavise eveniuin daret, ecce die 26 Marlii auni 6960 subito
    mus, quae et ad quos publicae fidei epislolis libi
    invasitanguslias, castrum exslructurus. AnimadverM*ribenda s i n l : his adde, eos tbtani rcm cognilutens aslntiam ejus imperator, ipse primum bellum
    ros esse e Georgio Pbratze magno logotbeta ; ac
    commovere ad eum impediendum statuit. Atquidam
    si viia suppediiavcrii, scribes eiiam, cumdera nobis
    SLMialorii ordinis tum sacerdoies tum laici adversaaflinem essc. Hoc cui displictierit, ringaiur licet, et
    bantur sentcniiae et consilio ejus. Ne commoveapro ucdare aut polu aromaiico btlciu roncoquai.
    inr, aicbant, a majcstale tua bellum, doncc cogna-

    813

    CnRONICON MAJUS. - LtB. 111.

    834

    , - *
    . , /- ,
    *5
    . "
    .
    , \
    . -
    , ,
    , ,
    \
    , , ' , . .
    ) .
    ,

    , ; , /
    \ '
    ,
    , ,
    . ,

    ,
    . ,
    , ,

    ,
    ; /. , .
    2 3 6
    ,

    .
    '
    ,
    .
    ,
    .
    , t,
    ,
    ^
    , ^ * '
    ,
    , ,
    ,
    ; -

    2 3 5 ,
    . *
    .

    '
    , Q ,
    ,
    , .

    1

    verrmusyquiil iUevelit.Eiiamsi eni.n castrum condidaviique iis ameras, nt per lotam hiemem eos impedcrii,iamen fauli opera idexpngnabimus, quoniam
    direni, ne invenirent occasionem ferendae urbi opis
    propius nobiseei. Qnod postca compererunt plauna cum imperalore fralre. Turacbanes igitur ui adnissimc, et revera cogiioverunt, pe vana pasci atnen- venit, iKlbmi propu^nacula cepit, cecideruntque <x
    les. Ego autcm persererabam in itineris jam parati
    utraqoe parle, Cbristianorum ei infidelium,permuU',
    consilio. ScUicet, c Hodie, aiebant, aut cras videbi- sed illorum plures, qui iidem fugae sc mindnrunl.
    mus;nec pcnerram iier facerc liccl,quoniam pericu- Ipse deinde, relicla Gorinlho, per mediam itisulam
    losaresesf, sednavigandioccasioncm iuveniemus. > procedit, rapiens, spolians , 1n servittitem redigctis
    Mense Junio ejus amti bcllum coaimissum est
    quoscunque obvios, pcrvenilque ad provinciam Aralque invadcnie uos exercitu boslili, pro caplivis
    cadia? et sinum Mcsseniacum, ct via Iibomensi proabrepli sunl cuncii subtirbani. Quo eodcm temgrediens lotum sinum Messeniacum Maniineam iigqtte
    pore casirum perfectum esi, exsiruclaeque in eo trea D dcpopulatur. Perspectis aulcm regionis angusl is
    lurres firmae, d u coniinenlem versus; lertia, illis
    el naiura invia, perquam loiussimul exerciius tranpaulo allior, ad marc. Murorum laiitudo eral viginti
    sire nonpossel, miliium strenuorum parte Acbumaii
    qiiinquepeduin, inlerimispatium duorumet I r i g i n t a .
    filio cotmnissa, via eum que Irans Leonlarim fert,
    Easdein piumbo lexil el totum casirum bene muni- procedcrc jussit. At aliam is viam ingressus est. Qno
    v i l ei prasidio iirtnavil. Deinde viccsimo oclavo die
    comperio, despolm fratrcs Malthaeuin Asanem clam
    Augusliinde cgressus, in vallos urbis impressioncm
    cum excrcilu miitunt; qui ubi pervenerunl in
    fecil, ac primo Septembris anni 6961 Adrianopolim
    cum, qnem illitransire vellcnl, snbito in eosincurconcessit, duobus illis diebus urbis, u l videlur, mcBsione facia, non paiuospnniin occidunt, parlim can a ei fossajs, et si quid aliud volcbat, *peculatus.
    piunt, in bis ipsuin Turacbanis GUum Acbumatem,
    Eodem atitumno, Ociobris die primo, Turacbanem
    qucm Spariam ad Dcmclrium despotam mitiuni.
    el duos filios ejus, Acbumatem et Amarim , cum
    Derimo sepiimo dic I nuarii anni cjiist'em nalus
    exercitu ingenti i n Peloponneeum m i s i t . u t despoias,
    esL PaKTologorum el iniperii parvaeqne biijus fcinfralres imperaloris bello adorli prohibcrent, ne, relitillac Romanorum baores, AndrcaP<da3ologtis* Tboclia illis locis, iinpcraiori auxilio veoirent, manmx porphyrogenili dcspotai lilius.
    l

    835

    GEORGH PHRANTZ/E

    -
    . , ,

    , ,
    ,
    . \ ,
    ,
    : , .
    2 3 7 ,
    ,
    .

    * .
    ,


    . * *



    ',

    . '


    ,

    826


    . *0


    .
    , 2 3 8
    ?
    .
    ,
    .
    ,
    .

    , ,
    ,
    | . 0 & ,
    . *
    , ,
    , . . . , ,

    , . "
    , *\
    ,
    \ .


    . - g . : : ,
    , 2 3 9

    Ac res Peloponneeiacae quidem lales fucrnnt. Vc- amera, cum exercito gibi commieao gupra Gatatm
    re atitem ingruente, amcrag cum classe, quam i n - casira poguit. Eodemdie parsclageisadveBil et p r o pe urbem ad lUtua maria appuKt. Erant iriremeg et
    tructam habcbat, postquam expedivit belepoles et
    beleboliscos aliasqui, quas paraveral, macbinaa, dromoneg cireUer triginla, uavea mtnoreg autem e i
    Gbaraiebpagiane cum exercilu praemie&o, advenil unireaieg cealam et iriginU. Ila ad urbera accodii
    nrbemque obaidione pressii: ante lamen lurrcsex- obsidelqoe eam omni modo omnisque genertg roatra nrbem in agris vicisque sitas, in quaa Bonnulli cbiuig, lerra marique per octodeeim milliarium ampropler repenlinaai bostium irruptionem sc recepe- biium inclugam. Iroperator ponderogiggimam caterant, expuguatas evertit. Horum partem in serviiu* aam ferream ori portog praetendi jugsit, qua acceggtu
    navium bogiilium arceretur ; iolra eam naves, quae
    iem redigit, partem pesie et aliis incomraodis conforte aderant, collocabantur ad vabdiug defeAfecit, ac DOD pauci Giirieiiani ctytivi facii sunl.Rea
    ad bcllum necessariae et uliles cum macbinig inlo- dendum aditumet impetus boslium propvlgandoa.
    rim magno numero advtebebanlur : in his belepoles Erant naveg bae : e Liguria treg, ex Iberia gfoe'
    permultae, quarum nonnullae tanl&eranl maguiia- Caslilia ona, e Provincia Galli. . , e Creta t r ,
    diuis, ut singulaea quadraginla velquinquaginla )a- ex urbe, cui Gbatidax nomen, ona, Cydonialanwn
    dua% omnesad pugnam probe instructae. Aderanl
    gis boum atque bominuru plus duobus millibuelrahi
    pra*erea Venetorum magnae triremeg mercatoria?
    non posseul. Secundo Aprilis ipge ameras affuit cuoi
    copiis equeslribus ei pedestribus inuuracris,el len- ireg, qoag I u l i roagnas galerag, give potius galelorium ex adverso portajgancti Uomaui fixit,atque ataag appellare solont, et aliae triremee velocet
    ad cualodtam et lutelam merciom consuiuue :
    exerciius ut arcna maris ad Hexamilium pcr lerraoi
    ab uno mari ad alierum pertinuil/alque orionlalig quag el ipgag imperator ad guccurrcndnm urbi
    quidem parg a dextra amerae usque ad porlam, qua: manere jassii. tloc modo igilur portui p r w g o
    eat. In lerra bogleg magnam iUara helepdiro, cuest in liltore, auream castranietata csl, Europaea a
    ainisira usque ad ligneam portam in sinus Geratiui jug os paiebat gpiiharoag duodeciro, et alias comliliore sitam. Erat auieras vallo et fossa palisque pltires spectatu dignas collocaruDt ; ac fossa m i l i lari alia ducla paliaque superne uoanita, jaculabancincius, et exira vallum slabani janoilzari cani relur, et moonia urbis locis qualuordecim gravtler
    liquis palaiii proceribus. Pasias aulem, cognalus

    838
    8*7
    CHRONICON MAJUS. - 1.1. I I I .
    * , ,
    ' ,
    ,
    *
    * ,
    , - , , *
    . .
    ^ ' .
    t,
    ,
    *
    -
    ,
    - .
    .
    . * , , ,
    , ^ ,
    ,
    * - * .
    ' . (

    ^ ,
    - . "
    , - . .
    2 4 1
    , ' , ",
    ,
    ,
    ' . '

    2 4 0
    .
    , , Q * '
    , (1).
    #

    percutiebam ; destruebantque
    machinis, quibus
    bis dromones onerarii quinque et viginli, lignis,
    fapides janebanlur, multas domos egregias propter
    calce, saxis alilsque rebus ad oppttgnandam tirbem
    mqenia Uas, imprinrds palalia, aique helepoJibus
    idoneis onusti. Verum non f icile babuertitil ad t m
    mbcin periurbabant et cum slrepiiu ac tumultii
    porius propler causam quam dixi. Exoriente advemcenia lurresque peltbanl, el ulrinque geniinabaa- ciat paulo infta daplicem coIunMtaia uaque prope ad
    lur caeJes bclepolibus, belcboliscis, ballislis, arcu- ecdesiani Sancti Constantini in ancorissialioneui babu8,aliis macbiuis, nec ces&abai bellum vel nociu bcbant. Die niensis decimo r< censila classe ei exervel inlerdiu, sod erant perpetu* pugne, conflicius,
    < iiu tum equeslri linn pedesiri, invenit trireniet,
    jaculatioues. Speraos enim amcras, quod pauci
    bireincs, uniremes, dromone, naves el naviculas v i essemus iique adruoduro coitfecii, facile se urbem
    ginli et quadringentas, milUuia auXem lerra dimicare
    expugnaturum esse, nullam plaue qnielem nos ca- gestienlium ducenta duodesexagiaia miilia erawt.
    pare pas3a& esL Mugua auiem illa el valida belcpo- Ad borum impelus sueliuendos qui eranl in laoUe
    lis propler conlinuam jaculalionem, piacseriim D magnitudinis urbe, numerabantur quater mille noncum meiallo non ila puro essel, dirupta igne cxgeoti septuaginla ires, preier extraneoe quorqm
    slinxil magistrum, el in mulia frusla disjecia alios
    vix duo millia eraul.Cognovi eniia boc ila este bac
    cotuplures aul delevit aui vulneravii. Qua re auraiione. Jubeateimperatore, singuli prsioreseldodila, ameras magnopere doluit, edixitque, ut illius
    ces accuraie renunlianinl, ex ipaorum demarebia
    locoaliaio GrraiareiD faccreut, uec quidquam egrequi possenl miliiiam tolerare tum laici tuin monagii operia ad eurn usque dleiu conira nos palraiuoi
    cbi, ot quae quisque arma ad vim propulsanilam baesi. Eju&dem mensis die 15 reliqua ejus classis e
    b^reu Mandane aulem mibi iraperator, Id negopoiilo Euxino, Nicomedia el Asia, navium trecenla- tium, inquit, ad le pei l i n e i ; cautione enim ei siruui et vigiuti adest, e quibus eranl triremes oclemio opus esi. Accipe igilur eaialoguai ceiisunm,
    todHciin, biremes. duodequinquaginla, reliqua) nadoinique diUgeniercouiputa, quot sioi el quid armovea longai et oneraria?, quibus magnus nuroerus
    rura sive scula iive arcus sivemacbina. > Fuucius
    l i i u m et sagtUariorum vebebalur. Nuroerabaniur in
    igilurlabore ab impcralore tnihi mandaio, tabellas
    (1) Pienius Chronicoo abbrevialum, infra, sub an. ', ^, ,
    . . . . .

    839

    GEORGIl P H R A N T Z J E

    840

    , \ , > ,
    .

    \ .
    -
    .
    \ ,

    (


    . 2
    ,
    ,
    ,
    ; ^

    , .
    ^
    ,
    ^,
    .
    ;
    , ,
    , , 2 4 3 5

    $5 . "
    , .




    ^ . \
    ,

    242
    ,
    ,
    ^

    .
    ,

    ,
    .

    ,

    .
    , ,
    * .

    ; ^

    ,
    . *
    hnperatori non sinedoloreel moeslitia tradidi, mannon diu valuerunt, propterea quod nobis nulla omsilqiie pracier nos duos reliqnis occullus numcrus.
    nino quies concedebalur ncc suppelebant, quae ad
    G&lerura nonnulli, sed perpauci i l l i , de nobilitnte
    pugnam ei obsidionem lolerandam necessaria esei plebe bomines nequam et imbelles limore belli
    sent. Moenibus igilur nonnullis locis per helcpoles
    calamiiammqiie cum totis familiis ante tempus ex
    cl pyrobolas concussis, hostes fossas impleturi, quo
    facilcm ingressum haberenl el per foramina rouronrbe fugenint: quod ubi ad aures perveniiimperarum pencirarcnl, qui primi slabanl, jaculalionibus
    loris, nibil aliud quam ab imo pectore gemiium
    et pugnis nos vexabant. Inler hos medios alii lerduxil. Erat aulem in Ligtisiiciillis duabus navibus
    ram in fossas congcrebant aut irondes arborum c l
    ipsarum prefeclus et dominus, vir nobilis, dexler*
    aliam materiam, nonnulli adeoardore abrepli lenrimiis, strenuus, commodus, Joannes Justinianus,
    toria sua : eratque videre mirum speclaculoro, quo
    nomine. Quem cum imperalor ad omnia esse idoneum animadvertisset, tribunum eutn ct dticum Djcorum non pauci mullitudine el loci angusiiiscomprcssi cadebant, et ab iis, qui sequebantor el
    trerentorum miliium insiituil eidcinque alia quaecmdeliter dejiciebanl ligna et terram effossain, midam belli munera adminislranda commisit, virtute
    serabiliter coopcrli, ad infercs mitlebanlur.
    ejus magnopere nisus : qui revcra in bac praefecNoitnullt cliam Viribus validi ac robusli ex impeiu
    lura sua (acinora mcmoria digna patravil.
    el feslinalione inflrmiores uliro pro ramis vel terra
    Ameras poslquatn diflfraclaiu bclcpolim brevi temsa viier dclrudebant. Sed cuiri baec faccrent, non
    pore refecii instauravitque, dies ac noctes vebcpoterat.l salvi devitare hclepolium ei tclorom ictns,
    mculcr muros qualere et magnuin nobis lumullum
    cl a grandibns saiis, quac de muro vibrabantur,
    injicere omni belli gencre, jaculaiionibns, proeliis,
    cadebanl lurpiler imdtumque vulnerabanlur: quandimicationibiis accrriinis non ccssavit,eratque mulqtiaui ciiatn dc nosiris noiuiulli non illaed manaeliplex maii facics. Nostri quolidic macbinas bcllirutit. Traxcrunl tamcn bclcpulesad orani fossa, el
    cas iraciames specuntesque eas, quas bosies haconflii-tiim ac deccrlalum esi horribiliter. At haud
    bcbanl, limoreet formidine soluli, macbinas et ariinbelles noslri sc praubueruiU, ac roirum eral, u l
    les novas excogilabanl, cl boslibus baud parum debello incxcrcitaii victoriam lameo reportarent, et
    irimeuli affcrcbant. Gaelerum singulares illae arlcs

    cnnoNicoN MAJUS. -

    LM. m.

    ; ;,, ' >\


    ?
    . .
    2 4 5 ,

    *

    ,
    .
    ,

    ,
    2 4 4 , \
    .
    , ^
    -,!. * I
    , '
    ,
    .
    , ' .
    .
    ,

    ,
    ,

    '

    *
    .
    , ,

    , .


    , C

    magno animo et generose se objicienles supra vires


    iaborarent. Itaque cum illi loto die fossas implercnt, nostri lola nocie materiem, terram, ligna i n tro egerebant, unde foesae maiiscrunt, quales anle
    fucranl. Turres aulem concussas hurao in corbibue
    ei vasis ligneis vinariis aggesta trabibusque instaurabani. Qua3 cum animadveFterelamerag, erubesceb*t, quod consilium suum evenlu carcret, alqae
    aliam raiionem experturus, imperavit, ut adessent,
    qui recto judicio ocuiorum uterentur et cuniculos
    agere callerent, per quos exercitus facile urbem
    inirare possci: coeperuntque ad pregcriplum ejus
    fodere. A i Joannes quidam Germanus in traclan
    dis bcllicis machinis et igne Gra?co exerciiatissi- D
    mus,cum animadverlissel illorum consilium, alium
    cuiriculum contrarium atgcndum et igne Greco
    ariificiose implendum curavit, Turcisque lle per
    cuniculura procedenlibus, ipse in aliero a se acco
    cuniculo accenso igne, mullos eorum exussit opusque ad nibikim redegil. Unus tamen bosiium cuniculus geuerosum illum Germauum latuit. Ipsiqno^ue Turcae idem genus ignis pararuntci accende" i n i , sed nihil profecerunt ; nisi quod unius venisix lurris parva pars ex pulsu incensi ignis con<
    cidii, quam laiuen slatim iusuuravimus. Erantaulem sencs quidam, qui diccrcnt, bosles idem tcntassc abis in bcllig nec quidqttam profecisse, quml
    major urbis pars subler muros solum saxosiim
    PATROL. G P . C L V I

    * ,
    ( ,
    ^ *

    , .
    , ,
    , .

    , ,
    .
    *
    $
    ^ .
    2 4 6 ***
    1

    *
    baberei. Spe igitur lapsusel frustratos ameras alia
    nova invenla et machinas ad expugnandam urbem
    adhibuil. Helepolim niaximam, nwllis roiis sustentam, in primis latani el aliam, lignis instruxit, a i que intus et cxlra triplicato corio bubalortim ei
    bouininduit. Habebat eadero superne t u r r c s d v c h ,
    ascensus ilem el descensus, ne qui intus rsseni a
    nobis possenl bedi. Palebal porro foras, ut qui vellenl, facile et ingredi et egrcdi possenl. In ca autero parte, qtia in fossam intrare vellent, irts magnae portas erant, legumento, m diximus, probo
    obleciae. In circmtuNntus et extra disposila erani
    omnia gencra bellicorum instrumentoruni et machinaruu), materia? et lignoruro magna copia, quac opporluno tempore in foggam dejicercnt, quo babe*
    reot aditum. flabebani scalas gradibug gtuppcig,
    quae per funea demittebantur et rursug in allura
    trabebantur. Admovebaniur moenibus prselerea aliai
    omnes macbina?, quag excogiiaro mens humana
    potesl, qualeg numjuam visurum se esse gpcraverat
    imperalor nec ad eapiendum castellum aliquod
    ipse fcccrai. Fabricati gunl etiam aliis in locis currus rolis permultis et supcrne turribus inslruclos
    ci eo, quo diximug, modo munilog, cumque etipsi
    machinas piurimas baberent igne, qni non exglinguitur,replclos,bas compararunt, ut uua oronea bora
    crupiionem facercnt. Ac primum quidem ingcntia
    iiiius belepoiis pulsu turrem prope poriara taucu
    21

    41
    G E O R G I I PIIRANTZiE
    84i
    , ', ' V , ; ;
    *
    . \
    . \
    ,
    ? *
    ., ' .
    *
    . ^-
    , , .


    ^ ^ ; *
    , lp, ,
    . \
    '
    ; , , ' ,

    ,

    ^
    . .
    ^ .
    '
    .

    ,
    , "' ^
    2 4 8 *
    , \ - .
    ;, >
    ' ^ ' \ ;
    ^ '
    ,
    ,
    ' 2 4 7
    "
    . * ,
    ,
    , , -
    *
    . -

    , , ,

    Romnni Silam prostraverunt, alque hclepolim iflico


    promotam snpra eam fossam collocarunt. Hinc pugna ct dnnicaiio cxiiiosa ct Iiorribilis cxarsit, q u
    commissa anle lucem pcr totum dtem duravit. Turcee nunccQiiflictu et certamifie acriterconlendebant,
    nmic ligna, maleriem, terram, quse in helepoli
    want, in fossam conjicicbanl. ruiua tnrris matei h m , maieria, quam congerebant, viam planam sibi
    uararuiil. At vero nosiri cos strenue impediebant,
    jtqite sxpe delrudebant de scalis Iigneis, quarum
    nonnullas conciderunt, bostesque eo die usque ad
    nimam noctis boram saepe acriter repulsi sunl.
    l*aque impii, ob laboreni plagasque frcndlnles,
    ignam solveruni, posierodie levi opera ingresstim
    iacilem babiluros *e csse rali. A l exciderunl spe
    sna, quod Joannes Justiniamis, velut adamas lota
    t.oclc mililes suos cohorlatus, atque imperaior corani ipsc praeseus cum aliis multis, qui codem ad
    opem fercndam confluxerant, pcr lotam nociem ma labore fossas vacuefecerunt, lurrem collapsam
    i.rolimcnlis iunumeris insiaurarunl ct bclepoliui
    l.oslium, igue ubi operla slabat, submisso, exussciiint. Iiaque sub terlitun galli canlum cum lani el
    Fpe freii, facilcm se, ul dixi, ingressum babiiuros
    t-.ssc, advenisecni, ubi spe sc fiustratos videruut,
    iniraii suut, atque amcras, magnopere trisialus ct
    tmdelacius, obstupuit virtute uostra^ dixilquc mi

    rnns, si triginla septcm millia propbclaruro sibi affirmassenf, impios (uos scilicei) una nocle, quod iccerunl, facluros esse, se non babiturum fuisse fidem.
    Deinde curn nos omni vacare timore, nec iinpressiones pugnasque, quas per toium dicm feceruni,
    aul jacalaiiones innumeras et saxa desupcr io nos
    imbrium inslar demissa exlimescere, scd omoe periculum nibili facere animadverlisset, in magnam
    animi pcrlurbaiionem ct conslcrnationem ipse el
    univcrsus senalus ejus incidcrunt. Aique liaec quidcm ila evenerunt.
    Inierim dum urbs obsidelur, Ires naves LiguslinaR in Gbio onerataB, venlum secundum nactx, ad
    uos cursuni lencbanl. Inventa in iiinere alia imperaloria navi, qure c Sicilia cum frumenlo solverat,
    nociequadam prope urbem devencruut. Maneui a
    diutnis cxcul alnriis triremibus ameraB conspoct.e
    smil, c reliqua classe ravcs non paucx cum \xi\lia, lympanoruin el cormiuui slrepilu, incitato cursu, conlra ferunliir, nullo labore cas naves a se
    iiiterccplum iri opinauc. Cum apprcpitiquasscnl vi
    pugnam coiniiusissenl jaculando, in priinis imperatoriain navcm suporbius adorli sunt; qua3 tamcn
    eos primo impetu jaculis, Udis, saxis male excepii:
    cumque proris eam subiisseut, illi eos cminus ollis
    igue Gra?co bcne replelis alquc saxis probibuerunt,
    niagna in cos sfrage edila. Nus bxc dc mcciabui

    845

    CHROiNICON MAJUS. -

    . -
    , \
    \ \

    * .

    .

    .
    , ^
    *
    \
    , ^ , \

    LIB. I I I .

    Mfi


    $
    .
    , ^
    ,

    . ;
    , /
    *
    . 2 5 0 ,
    , .
    .

    ,
    2 4 9 - ,
    , . '
    > - .
    . ^ ,
    ,

    ,
    , . , *
    *0
    -, .
    , , , -
    ;
    , ,
    .
    .
    ;
    ( C

    ),
    . ; ;
    , <
    .

    spectanies, Deo preccs faciebamus, ut ipsorum no- tur his qui in classe erant, et plurimi equis ameram
    slrique misererelur. Simililer ameras, equo i n s i - seculi, ipsi quoque usque ad naves procedunt: ac
    deus, e litiore, quae iiebant, prospiciebat. Jamque clasaiarii, ita cum agentem eum videut, pudorts
    tcrtium jaculantur, fastuquc lurgldi et magno cla- conviciorum compulsi, converais rtirsus proris adversus noslrorum naves, strenue deceriaiu. Veruin
    niorc eos invadunt. Al naucleri, gubernatores,
    navarcbi virili animo et robusto pectore slantes, quid opus est, ut eventuin dicam ? Non modo nibil
    nauias coboi tanlur ad mortem vilae antcponendam, quidquam nocuerunt navibus, eed eiiam tanla in
    cos clades etragesque edila esl, ut iriremes rcdin
    iu primis impera&ria? navis navarcbus, Pblanlanon possent. Occisi sunt illodie Agareni, ulex ipsis.
    nelas nomine, qui epuppi ad proram processit, leocognovi, plus duodecies mille in mari dunlaxat. Innis inslar decertans et reliquos vocibus exciians,
    quas verbis exprimere non magis quam caeUrorum D gruente noctc, classis, necessiiaic coacta, paiil
    clainores possim, quibus aslra feiiebantur. Uaque recessil, et quatuor illac naves, opporiiinitaiem naexarsil rursus vebemenlius pugna, ac muiti e u i - clae, portum inlravunt, ncininc dc suis oc iso, pci remibus occisi aui suffocali eunl, duabusque adco paucis vulneralis, quoruin posl aliquot dies dno
    iriremibus caplis, in niagnum limorera inciderunt. vel Ires ad Doniiniim migrarunt. Amoias adcoiraScebalur su<ceiiscbatque classis prrcfccio, ui palo
    Ameras ciun lalem lanlamque classem nullum opccum transflgere cogilarct, quoiHllius ignavia ci sora3 preiium facere, imo polius superari viderel, ira
    cl furore hicensus, fremens ci dentibus frendcns, gnitia navcs iila nocte cvasisscnl, idemque socoidia
    maledictis suos proscidit, ignavos, effcminaio*, n e - et imperilia pracpcdilus non probibuissct cas, qnonriiius porlum intrarenl. Verum quiJam sen-altis el
    bulones incrcpans ; ac subdilis equo calcaribus,
    in inare provecius esi (prope cnini a lerra naves auhe proi-ercs prccibus iinpelrarunt ab amera, ut
    aberant, circiler p c l u m lapidis) , ut \csies cjus eum vivere patcreiur : qui lamcn diguilale eum
    rxuiil omnesque facukates ejus jannilzariis donaviu
    iuaxiinani pailcm aqua salsa niadelierenl. Quod
    Hiirstim moesius ameras, canis in-tar lnanus
    i:bi cuin facicnicm vidil excrcilus, qui iu liilore
    mordct, pedo ici ram puhai, ctim, bis ci lcr uiuri*
    cral, iiulignaiionc ei dolorc comuioli, convk-ia! aa-

    47
    GEORGII
    ,

    ,
    \ , 2 5 1

    * ,

    . \
    ,
    . \
    ,

    , ,
    \ *
    , \
    . \
    \ .
    , ,
    \ ,


    ,

    ' , ,
    .
    $
    , 2 5 2 .

    PHIlANTZiE

    848

    * *
    , , ; ,
    \

    , ,

    ,
    , , ,,

    .
    , ;
    .


    . \ , ,

    ,
    , * ,

    .

    2 5 3 &
    ,
    ,
    ^ (
    ,

    concussis, fossis impleiis, illico ea insiaurata i n venit, el ceniuro et quinquaginla triremes, biremes, unircmes caperenon potuisse illas qualuor
    naves, sed taniani ab iis cladein perpessas esse
    considerat. Trahilex imo pectore gemitum, et fumat ore, ac medilabatur, quid facto opus esset,
    ut urbein gravius urgeret et premeret ac terra et
    mari obsideret. Talem igilur raiioncm excogitavit,
    qua parlem classis in porlum irajicerel : quam
    raiionem slaiira facto probavit. tergo Calatae
    irans collem viam rectam ad portura usquc perlincniem facit, tolamque assibus irabibusque slernit, adtpe boum et verveoum perunctis. Mullis D
    insuper aliis insirumer.iis inacbinisque varii gencris
    ronslruclis, triremcs ct biremes, facili opera in
    colloin subvcclas, in porlum deducil. Erat opusniirabilc cl naulicum stralagema egregium. Equidem
    existimo, inmalum cum esse Caesarim Auguslum,
    conira Auioniiim ct Cleopattain pugnaniem, qui
    cuni proplcr fluclus maris el venlos adversos Pelopomiesum circumnavigare non posset, navibus
    tians Islbmum in parlem orienlalem maris Graeci
    traciis, confeslim in Asiam pervenit, aut Nicelam
    pairicium, qui et ipse e mari Grxco iriremes in
    oricnlale trajecit et Creles ad Moibonen el Pyluni
    ia rugam vcrlil.
    Triremes igiiur ab amcra una nocte deportai,

    postero mane in portu invenia sunt. Deinde pontein bocmodo exslruxiu Acalia, alia lignea vasa
    ampla, dola magno numero comporlari jussif, el
    lignis longis sive trabibus, ferramentis et funibus,
    fnmitcr et arcle constringi ei colligari, ne opus
    fluciibue maris disjiceretur. Deinde super acaiia,
    vasa, trabes assibusper clavos ferreos sive fibulas
    valide aftixis, pons firmus et pulcber factus est,
    laliiudine quinquaginla, longitudinecenlum pedum,
    ul per totuni medium pontem tanquam in eicco
    ambulari possel.Tum belepoli ponti impostla irircmibusquc simul ad urbem adrootis, mocniaea parie
    percutere coeperum. Hsec cum conspiccreni imperator el urbs universa, vehemenler animie pertnrbati sunt. Sollicitutn enim imperaiorem babcbat
    paucitas noslrorum.. Gonvocato concilio, decreium
    est, ul duces et iribuni et reliqui viri strentii tum
    hali tnni Romani, perpauci numero, qua nuper
    consliluti fui&ent, eadem in loca nunc redirenl
    ad defendenda nioenia bostesque propulsandos. Ac
    piimura quidem Venelorum baflo, Hieronymo
    Monolo, niandalum est, ut palaiia e( quse ad ea
    perlinerent ciislodiret et servaret. Calelanorum
    consuli, Pelro Guliano, pars Bucoleonis prope ad
    Gontoscalium usque lucnda dala esi. Jacobo Conlarino muri extcrioris porlususque ad Hypsomalbia
    commissi (nec is noglexil facere, quidquid mililes.

    CHRONICON MAJUS. -

    ), ) -


    ,
    \ , .

    ,
    ,

    ,

    ,
    ,
    , ,
    .
    ,

    ,
    :
    ) 2 5 4
    ^

    , 0
    ,

    ,

    . 1.

    850

    ,
    , \
    ,
    ,
    .

    . .


    .
    ,
    .

    '.

    2 5 5

    ,
    ,

    .

    ,
    ; ,

    ;

    Q W ' * ,
    * *
    .
    * * '* * .

    etrenuos praserlim, facere decet). Maiiueli Liguri


    purta aureaquae dicitur cum sagiuatrs et fundiioribus duceniis custodienda tradila est. Erat cnim
    liuic parti opposila belcpolis, et ipsa bubalorum
    boumque pellibus induta, ac muri quatiebantur
    macbinis. Paulus, Antonius et Troilus, fratres
    germani, Myriandro prafecli sunt, quoniam ibi
    quoque urbs gravius laborabat et die noctuque dc
    Turcarum exercitu pedites et equites strenue ac
    fortiier pugnabant, adeoque $a?pe, muenibus concussis, in urbem penetrarenitebantur :quostamen
    male excipfcntes nostri, cacdem in eos non medio- D
    crem edebant et scalas eorum partim inlro trabebant, partiin diffi ingebant : merenlurque horum
    virorum certamina et res gestae aelernam apud posteros fnemoriaoi. Theopbilo Palseologo, bomini
    lilierarum eioronis Graecae eruditionis el matbematice peritissimo, custodia prope poMam, quas Selybria dicitur, tradita est. Joanni Jusliniano, duci
    summo et ubicunqiie aplo et idoneo, cui imperalor propier gencrosum animum, foniludinem el
    audaciain plurimum confldebat, dati sunt quadring mi miliies Itali et Romani, quibuscum regioncm
    a I poriaiu sancli Romani defensaret, ubL Turcae
    acrius, quam in reliquis locis, pugnabant statucra iquc magnam illam belepolim, propierea quod

    is locus ad oppugnanda moenia in primis commodus


    ei tentorium amerae e regione eral. ThcoJoro Carysiio, viro bellicoso, eielrenuo, ac sagitiario
    longe excrciuiissitno, item Joanni Germano, niacbinarum bellicarum ariiQci perito, regio Calygariorum defendenda erat. Hieronymo et Leonardo
    Liguribus porta commissa est, qu* a ligno nomen
    babei. Cardinali Rossfce regio Cynegesii ad eanclum usque Demetrium data esl. Magnus dux, L u casNotaras, regioneminde a Petiio usqae ad portam sanctae Theodosia? accepil. Ad poriam, cui nomen pulcbreest, nautae, naucleri et gubernalorcs
    navis, quae e Greta venerat, consiiluli erant.
    4. Gabrieli Tribizano, Venelarum iriremium
    prxfecio, et aliis quinquagiota viris ad cuslodiam
    assignaia est turris in incdio fluctu, e rcgionc
    portae regiae, sila, q u adiium portus luetur.ls
    crediiaro sibi partem ul paslor,non ut mercenarius,
    diligenler servabal. Antonius, mercaloriarum navium praefeclus, triremium suaruui cl naviuro, q u
    inlra catenam conslilutx crant, tutelam accepii: qu
    naves quoniam ad confliclumbene inslruclaeeranl,
    i i , qui Intus erant, lubarum, lympanorum, clamorum sirepitu frequenli Turcarum naves et Iriremes ad certamen provocabant, et jaculis quotidid
    dimicaniesjusia 'amtti pugna noa eoncurrebanu

    Ul

    GEORGII PHRAXTZ.E

    88

    ,
    ,
    ,
    .
    ,

    , 2 5 7

    . ,
    ,
    , ,
    ,
    .
    . )

    ,



    , ,
    ,
    . ' 2 5 6

    ,
    ,

    , ),
    , ' * .

    ,
    .
    .

    ^
    ,

    , .

    , , , ,
    & ( .
    " "
    ,
    .

    ,
    ,
    *$ ,
    ,
    ,

    -
    , ,

    * 2 5 8

    Reliqui gencrosi et strenui cives In locis iniquis


    Rurstis alia iuita consullalione, u i in porlu colaii custodiam dJspertiti sunt, nec cessabanl ope- locatas irireines et pontem macbinaiione aliqua
    ram, quam posscnt, praeslare. Monacbi autem et
    coinburereni, quippe quibus in magnum discrimea
    sacerJotes et clerici et reliqui ordinis ecciesiasiici
    ct periculum urbs adducerelur, ratio aliqua inveobomines per lotam urbero passim distribuli sunl,
    ta ct cum imperatore communicala eet. Jacobus
    m Dco supplicarent et die nocluquc specularenlur
    Cocus, Venetus, vir ad agenJum quara ad dicenti prccilms Numen pro salule urbis placarem. Dedum proniptior, cui commissum est, ul perficerel
    inetriura Caulacuzenuin et Nicephorum Pala3olo- consilium, opus admodum alacrilcr et apie i U
    , gcnerum ejus, cum aliis quibusJam ad vene- aggressus est. Acatia tria apprirae velocia ei agiraudum aposiolorum lemplum el alia locaobeuiida
    lia paravii : iis quadraginta juvenes generosos et
    cuin viris seplingcntiscoiisiituit, ut ubi res Oagi- strennos, lum Graecos lum Iialos, quibus omnia
    larcl, eo cum auxilio advolarent. Ipse iinperaior
    diligcnier praccepit dedilque macbinas igne Graeco
    nobiscum etcum Francisco Toledo, cognaio suo, D iuslruclas, imposuit, ut nocle Galaiam trajecti,
    qui cx illuslri iniperalore Alexio Comncao genus
    prope liitus ad Iriremes accederenl facerenlque,
    iuccre ferlur, toia die ct nocte inira urbein et
    t|u:e constitula erant. Ac bene cessisscl inceptnm,
    nocnia obequilabal, prospiciebalque rcbus ad bel- nisi sinistra forlima nosira fuisscl impedituni.
    !um ne.cessariis.
    Nam cum prospere ponteni circuraissent trajecissenlquc, rcliciis ibi duobus juve libus cum
    Gu.n auictn pecuaia paluium deficerel proplcr
    apparatu, ut, cuai reliqui ad Irircmcs pervetiisserU
    s.ipendia inililuui, iinperalor sanclam el Deo ronae dedissenl signutn, eodem ulrique lempore
    seoraiam ecclosiarum supellecliletn usurpari et in
    iiiiinisir.ata redigi jussit. Nc vero quisquam ut sulpbure accendercnl igneifi Gracum, illi propo
    iriremes jam advencrant, cum Deus rem inipciivil,
    SJ< rilegos nos increpalo. Goacli enim nccessitaie
    f -cimus, baud socus ac David, qui esuriens panes sive pcccala nostra ila meruerant, siveimpruJcntia
    prop silionis comedit, quos nisi sacerilulibus juvenum servus aliquis consilium bosiibiis pro.liii 'inini licebai ederc. Ac diccbat bcatae mernoriac deral; itaque cum illos animadveriisscnl, tel>s,
    imporaior : iSi Deus urbetn liberavcrii, quadru- saxiscl acatiis unura c nostris navigiie submdrscrunt, ipsos bouunes ceDcnihl : nec nostri quidplu n Dumino resiituam.

    853

    CHRONICON MAJUS. -

    LIB. 1.

    8:,f

    ^ t

    . /
    ,
    \
    ,

    .
    '

    ,,


    .
    .
    , '
    ,

    *
    .
    . \
    , -
    , \ ^

    , . '

    \ , * ^
    ,
    , , *
    , '
    .
    , ' , \ , I ,
    - ' . >
    . , ,
    ' ,

    , , - . .
    , 260"

    - . > ? ,
    ^ .
    *
    ,
    2 5 9 - .
    ; , Q ^ ;
    ,
    ^, , - tione d i x i l , facturum sc nobis, quae nos ipsis
    quain aliud pracslilerunt, nisi quod unam combusfacerc non potuissemus. Ilaque in colle sancii
    seruntlriremem. Ignem euim ponli injcctuin TurTbeodori irans sinuni apud Galatam maguas liccarurtilurba coufeslim exstinxil. Juvenes illos cgrelepoles collocavit, u l navcs nostras ad inUroilmn
    gios ei formosos impius ameras ad utiam omncs
    portus conslilulas, nisi recederenl, submergcrcl.
    poslero mane in conspeclu nostro miserab liier
    Aique boc faciebat non solum propler iuiroilum
    irucidari jussit. Luctus binc in urbe ingens fuit,
    porlus, sed cliaai, ut Liguruni navibus par rcdtanlaque erat imperaloris moesiilia,. utipse vicisshn
    deret, nobisquo oslenderel, se posse oamia ct ia
    rapiivos Turcas in turribus circumcirca occidi
    primis soleriem et versulum esse. Galalsei ccrnenjuberel, numero ducentos sexaginta. Ortae sunt ex
    les, aincram uaves pessumdalurum esse, frequenles
    bac re lurbx, ac magna emersil inier Yeneios et
    euni conveniunl moncnlque, aoquum non essc, ab
    Ligurcs sediiio. Dicebant enim et aGQrniabant L i iis, quippe amicis, Liguruin ct suas adeo niercalogurcs, se omni in re Venetis periiiore esse, et
    Jacobum Cooum ex iuiperiiia nescifis.se, quid 9 rias naves pcssumdari. A l ilie respondit : c li.e
    navcs nou sunt mercatoria?, scd piraiicx, nec merfacercl, nec perspexisse vel ipsum vel reliquos
    calurae graiia buc advenerunt, sed iinperatorem, .
    Vonetos, qui audercnl : unde quadraginta illi
    boslem nostrum, adjutura?. Quare ul bosles manijuvcnes, propter quos tantus luctus esset, p^riiefestos, si polero,eos puniam. Vos, ut aaiici, abilc. >
    sent, ac iriremes ei pons in portu non fuisseril
    Ilaque opus aggrcssus esi, alque accidit, ut magiincensa. Ha3C ubi audivii imperaior, adtil Venetos
    eier prima belepoli, cui ignem injecit, navem
    el Ligures, et affliclo animo iia eos allocutus e s i :
    principem dcmergerel. Ueliquae navcs, animadvciso .
    c Obsecro vos, fralres, pacem coliie : sdfficit expericulo, fuga saiulem quairebanl et Galaiam verlernum bellum. N>lite, per misericordiam Dei,
    sus. paulo proveclse conslilerunt, ut aliissimi*.
    inuluuro belluin exerccro Alia muha dicendo
    xdificiis tegerenlur. ille nibii pepercit aulificii.%
    landem eos pacavit.
    sed eorum mulla diruit, quo libere naves oppugnaret. Yerum mirum boc accidii, ut cenium el
    Amoras curo iiostruinadversiis (rirme incepluro
    triginia aniplius belepolibus usus, niliilo magi*
    nttiil nobis commodi, imo damr>um attulisse viden:i?ibus noccrct, nec boiuincm ulluui i n t e i i k c i i i ^
    rct, gaudio cxsulians non sine faslu ci indigna-

    855

    GEORGII P H H A K T Z J 2 .

    86

    ;
    ,

    ' , 5.
    /
    ' ;
    , , ;
    ,
    ,
    \
    .
    .
    ^
    , , ,
    * ;

    *
    ,

    ,

    . > ,

    ,
    .
    ' .
    l
    2 6 2

    ^ , * . >
    .
    1

    \ ,
    , .
    2 6 1 ,

    .
    ' *
    '

    ,
    , .

    ,

    i e v




    ^ .
    , 6
    ,
    , *
    ; .
    *

    ,
    . -

    cxeiiabaut, ef ore sceleslo pcr plateas ei vieoe


    urbis maledicia ei contumelias in imperatorem ct
    reliquos principes conjiciebanl, nec Deum nec
    Diebus afiquol ameras non jusia, irt soJebat,
    iroperatorem vel bomtnes verili. A i ille ler bealus
    piigna nos c x e r c u i l , sicut anle, sed eminus jacuvir Davidis dictum iinitabatur : cEgo aulein eicut
    laiionibua; belepoKbus tamen nec die nrc nocleceaurdus non audiebam, et lanquam mutus eram,
    **vii acriter moenia ariclare. Ilaque quidam rei
    factusque sum sicut homo non audiens nec babens
    milUaris nofi admodum periii, cum pngnain non
    in ore redargutiones, quontam iuimici mei vivuut
    commilii viderent, relkiis stalionibtis damos abibant. Quam opportttniialeni Turcse aucupati, nn - et praevaluerunt euper me ei qui injuria mt oderunl, mulliplicad sant . Et adibani eatn, qui
    cis ferreis sive barpngontbiis*rtoririulIis in b>cis cornarrarcnt,
    liunc vel illum lalia de ipso eiTulire :
    bcs ad togendura in pugua miliiem terra impldas
    quosdam ctiam praeteriens ipse audiebat. Denique
    d c l r a x e r u n i , pro quibus tribuni illico alias reposiierunt. Imperator ubi a duce, quid iierei, rcscivit, D in nobis tum illud evenlmn habuit : c Felicium
    emnes suni amici, tufelicium
    ne ipse paler
    graviler illos iucrepavil: qui rcsponderuRl, quoquidem.i
    niaro non babcrcm, quod ederenl awt btberenl, ncc
    Die Maii vicesimo quarlo fama manavit, amcrara
    Jiberi nee uxores, Ua se egtsse. Itoc audilo, impcvicesimo nono ejusdem tnensis lerra marique a i i ralor consiituit, u l quolquot senectuie vel alia re
    ler uos bello et dimicaliooe adorlurum esse. Iiaque
    impedirenlur, ne pugnarent, iis pro cujusvis ^ o n duces el iribuni omnes, inque primie Joannes
    ditionepanis et reliquiiscibus per a*.des el lurres
    distribuerelur. Inleiiiii bellum in dios ingrave- Ju&liiiianus, non desinebam moliri omnia ad resislendum boslibus, ac lota nocte muros belcposccbal, cum ad bosies ex Asia quotidie recenies
    liutn pulsu eoncussos mille modis insiaurabant.
    copiae adveniareni, nostrae aulem res lunae decresMisii tum Justinianus ad Notaram, magnum duccm,
    coniis instar imminuereniur el
    extenuarcntur
    ut cederel sibi helepolcs aliquot in iis locis conquotidiana cacde. Insupcr quidam de nostris, con
    slilulas, quibus is prxeral. A l recusavit Lucas Notumaces ct feroces bomines, cuin nos in angutaras cas Iradere, quod eliam in sua regione
    slias adduci vidcreut, pervcrsis suis cupiditaiibus
    nccessarix essent. Ilespondii Juslinianus, miuimo
    oeca&ioDem nacii; perpetuo turbas sediiionez
    nisi qeod lapts dc nmro dclapeus muHerem alijiLam oceidil.

    857

    CHRONICON MAJUS. -

    , oti
    .

    .
    ,

    ,

    , 2 6 3
    ^
    .
    * .,
    ,
    .
    . > ; ^
    ,

    , .


    ,
    *
    , /,
    ;.
    ,
    .
    ,
    , Q
    .

    ,
    ^ ,

    LIB. III.

    858

    :,


    264
    . ,

    ,
    . \
    > ,
    ,
    (5 ,


    ,

    ,
    * ,

    . .
    *
    .
    , '

    . "


    ,

    , 2 6 5

    opus esse belepolibus in locis illis aquosis. Ex Jancum Hungaromm principem curo copiis equeslribus et pedestribus maximis. Quasubi audiverunt
    bac causa ad sermones fervidiores processum est,
    filii Agar, linior ingens eos invasit: am^ram maleet uirinque se laceseebant conviciis, el Jusiiuiadiciis prosciudebant murmurajilesque drcebant,
    nus quidem Noiaram homiiiein ineptuin et pesiifeipsum generis sui perniciem fore, a quo coacli coram et inimicum patriae appellavil, bic in illum
    narenlur, q u * perflci non posscut. Ipse quoquc
    alia vicissim eonvicia fudit. Quse cum audissct
    imperator, cum atroque seoriuin colloculus : Fra- ameras agitabalur consilii lnopia, perturbaiione ac
    metu, totusque senalus ejus liislabalur, primum
    tres, inquit, minime lempus est ita inler vos agendi,
    quidem, quod de adventanle auxilio audiebant, dcloquendi el ce.rtandi, quiu polius etiam iis, qui
    inde, quod videbanl, lantum lamque terribilein exoderonl nos, ignogcamus, et Deum precemtir, ut
    ercilum terra marique lot diebus nibil prolicer<\
    liberemur a faucibus bujus, quem ante oculos
    vivlemus, dracouis. Aliis pluribus vcrbis usus in D sed sspissime, scalis onini adminiculo el snninia
    labore maenibus applicatis, railites ntale repelli el
    amiciliam eos rcstituii, et uierque in commissum
    delrudi et magna caede posterni, ul jam qui in musibi locum ad muneris sui func.ionem rediU. Juris essent Turcae, formidine Irepidarent. Huc acstinianus boslibue, iUis prseserlim diebus, terribilis
    erat diciis, consiJiis, factis, ac quolidie eos jacu- cessit terlioloco, quod portentum viderunl. Lumeu
    fulminis inslar coruscura, de coelu supra urbem delationibus ei pradiis vexavii et eorum roultos lum
    eepil lum gladio confeoil. Jniirabanlur omnes missum, tota nocte eam obtexii. Quod lumen ubi
    aniinadverlcrunt, priinum jactabani, Deum succeubujus viri consilia et facinora eumque vindiccm
    scre Gbristianis eosque exussurum et sibi in servtet servatoxem urbis predicabatit. Vcrum non ad
    tium Iradilurum esse. Deinde aulem, cum ubivis
    ilnem usque lalem se pr s l i t i t , sed quam sibi
    se t u m dedecore de moenibus et scalis deturbari
    famam foriiiudine peperera( eam postea liroidiiate
    et lanla macbinarum vi nihil prospere agerc aniamisit.
    madverlercnt, ac falsum percipereni de classe liala
    Hxc cum rerum noslrarum conditio csscl, falsus
    et Janco rumorein, rursus lumen illud ila iiuerprc*
    rumor per exercilura boslilcm percrebuu, ad opem
    tali sunt,uldicercni, Dcum proCbrisiiamspuguaie,
    Dobis fcrendaw ex lialia elasscm advenlare, iiem
    t

    8*9

    g0
    GEORGfl P H R A N T Z i B
    6 xa\ , ,
    . ,
    * .
    ;, , , , . >
    ;

    .
    * ,


    , , ,
    . . \ ,
    ,
    ,

    * , '
    ' , \ $ \ .
    .
    \ *>,
    (5 * c " ,

    , ,
    . >
    , ; \ \
    | j ;
    , .
    ;

    '
    ;
    .
    , *\ ; ,
    , ;
    * ,
    2 6 7

    ,
    '. \ , ;
    \ , ^.
    .
    Kel .
    ,
    ; 2 6 6 5
    * ,
    ; ,
    -.
    ^
    .
    , .
    ; *
    * *97$ - C

    placcal libi, suadeo, ut binc recedamus, neptjus quid


    cos (tieri el defrndcre, quo invilo ipsi nibil posscnl
    acciJat. Qua oratione audiia, ameras irisliiia et
    pndkvre. His tle causis ameras, ut diximus, cum
    sollicilodine pa?ne conlabuit, quod tanta cum ignoui;iveiso excrcilu in tristilia ct moerore erai, qui
    niinia in modum fugoe rcccden lum esset. Cum cum
    M I C O poslero dic, solula obsidione, rcccderc vcllel.
    ila slautcm ct cogiiabundum vidcret Sogan sias,
    A l ea ipsa vespera, cum scquenli mane disccssuri
    secundus vizires ejus, iit bello nos prenicret, ci
    (ssent, rursus, 111 anle, lumea illud coelesle cmispiciunl: vertnn non perinde ac prius diflundeba- suasit, inviJia crga Ali pasiam commoius. Occultam enim l i i inler se cxercebanl iniiniciiiam. Iiai : i r , doncc supra urbeni ponsisterel lota nocle, sed
    que euni coborlalus , Quid, inquit, amcra, iia
    a ionginquo tantum coniparuil et subito dispersum
    moeslns et aflQiclus es ? Qua3 te formido invasii,
    fvauuil. Quod ul ameras el rcliqui omnes videiunt,
    nut qiicc cogilatibncs subierunt animuin luum?
    magna pcrfusi Ixiilia, exclamarunt, Deum nunc nos
    Deus tecum esl: roille solliciludinem. Annon e
    deseiuisse.Ilemexsecranda?etimpiae snpersiitionis
    (M crroris eorum sapicntes ac scribas ex illo lumine JJ ininis illius oniine intelligis, cutn libi iirbcm baac
    in nianus traditurnm esse ? nonne innumnri bujus,
    vaticinabanlur, Turcas urbe potituros esse. Ita oniqucm babes, et egregic inslrucli excrcilus niullii.<>s spftm bunam coiicepcrunl, qua propler pcccala
    tuuncin cl tanlum ejusdem ct lam eximiura appin,)Stra nou suwt fnislati.
    ra:um cernis? Alexaudri Marccdouis olim copias
    Ali pasias, princeps scnalus, vir praj caeleris specnon lanlse fuctunt, quanlae iuae sunl, nec lanlus
    lalus el solers, cttin amcrain sic flucluare el recjusdcm apparaius bcllicus : el lamcu orbem tcrrali.juos omnes metu ct irepidalione agilari videret,
    rum is cxpugnavit. Equidera ego non credo, uec
    iu specicin trislis crat, revera exsultabai. Ctijus rei
    spTO, ex Italia classem affore, ut quidau) aiuut, <l
    causa erat, quod ameram in consiliis a bello contra
    ailiniiavil cum maxime Ali pasias, frater mciis : i-iuibein suscipiendo peipeluo delerrerc sludueral,
    quidem bcnc noslis, muliiludinem llalorum cl rcnc occidenlales principes, rc audila, ficdiire conliqiiorum occidentalium principum facerc, ut tine
    j iiicli, Turcas ex Europa ejicerqil. Ilaquc luin rurh'\& moBsiiliam simulans, ameraui sic compellavil : impcrio sinl, i;ec vigerd inler eos concordam.
    Quodsi quidam coruni multo labore mullisqne contiOgo ab iniiio ila baec cveniura esse pr&sagiebani, nc
    dilOr.Unis paccm firmarinl, non L-ngo, berclo, sod
    K i p c i i b i cdixi, ncc audisli mc. Nunc dcuuo, si ila

    85!

    CIIRONICON MAJUS. - L I R . I I I .

    82

    , \ \ . * , \

    . > \ *
    , , , ,
    .
    ,
    , \
    \ .
    , \ , .
    \ ,
    .
    ,
    ,
    . - 2 6 9 &
    , - , , ,
    .
    *
    , ',
    ^.
    . \
    ,
    , ' & \
    .
    , 2 6 8
    . ' ,
    * ),

    ,
    , ' . ,
    , . \ * ^ ,
    .
    \ , , .
    ^ ,
    , ,

    . > 01
    '. ,
    , ,
    .
    -
    , , ,
    . > G , .

    brevi tempore liorum foedus rumpitur; quiquc vin- diit e l , t Luslravi, inqiiit, cl exploravi cxcrcilum.
    Jloc scito: pugna laeto animo, slat a nobis vlcidria.
    culo conjuucii sunt, alii aliorum diiioni aliquid
    Rcspondit Ameras: 4am igilur, mi So;ari ei v i dctrabcre conaniur, ac muluo sibi insidiatitur cawnique. Muiia illi consulianl, raiio* inaniur, lo- delur libi, nos qnoque fortunajn nunc exploreimis,
    qituutur, pauca prxstant: quod vespere ineunl con- ul cognoscamus, placeatne ci, nosadjuvare, ut adsilium, mane non jam probant: aui si stel seHtenlia, juvalalios ninltos. QuaremitleGalatun cuslodiam,
    ne cl.im liuc Irajiciant et urbi opem ferani.
    rebiis cunctanlur: quod propterea fnciunl, ul tupiHis audilis, Ali Pasias magnopere doluit, pudore
    ditatiijus et consiliis suis apmm nanciscanlur toinmotiis, quod Sogan pasiae sentcnlia prxvaluissei,
    pus. Si opus quodpiara aggressi sinl ct cjus feccrinl
    cousiUuilque ex invidia, ut, 6i posset, impedirct,
    inilium, nibil tarnen propier scnleniiarum discrene quid proficeinnl adversus urbem. Signiflcavit
    panliam reclc agunt. In priinis boc (empore, ut
    imperaiori, quid accidissei, eumque bortaius est,
    nosiis, pars eorum novam alit discordiam. Verum
    fac, ul fiat, quod proplcr eas, quas dixi, causas Q ne inetuerel, quonlam in bellis vaiia cl anrcpsf- rluna solerct esse. Proinde cuslodes excubias poriicri nequit: si revera vcniai classis ex Ilalia, quid
    vigiles agerent. Agebalur boc vespera xicesimi scpinde nobis periculi miuetur, quandoquidem eoruro
    timi diei mensis Maii. Ameras imporavit, ul pcr
    exnrcilus non dimidia pars, imo ne quarla quidem
    lolam eam noctem et soquenlem dieni ignrs facosliiijus mulliludinis eril, quam nos babemus. Quarv,
    que arderent, milHcs lolo die jejunarcnl cl lavarcuamera, domine noster, bonum animutn baboto; nul!a
    tur sepiies, ac Druin jejuni tolique supplicit- rogacausa nunc quidem eat, cur periculum metuas nUi
    rent expiignaiionem urbis. lla cuni facium esscl,
    a solo Deo. Ilaque forlis, la?ius et alacer esio, ct
    altera vespera sub occasum solis posl prandium
    quidquid vi ignis effici polesl, bodic el cras ne inameras lalem ad miliies concioucm babnil :
    lermitlatur, ul hclepolibtis moenia, quanlum pos
    sunt, ailerarilur. > Hic sermo el consilium amcra?
    g. Fi:ii dileclLssimi, prr Deum cl Mobamctem,
    vcbementer piacuir, el animum cjus e pnorc uioeproplnlam *jns, ei me, ejnsdem scrvttm, obsecro
    stitia gaudio perfudit et recreavit. ltaque mandavit
    vos borlorquc, ulcrasiino iliereinpcragalisonuiiu:n
    e\ ul ea ipsa nocle obiret exercitun ei explorarel,
    saeculoruin incnioria dignam, quales ad bunc usquc
    quo aniiuo cssenl niilitcs. Ille jufsis obsccutus, rcdiein irajorcs ubivis fcciisc conslal, ct alacri, gcf

    863

    GKOttGU

    >

    864

    , *
    ^ , '*
    c ,
    /> *
    . >
    , ,
    271
    $
    ,
    , , * '
    2 7 0 .


    , - .
    ,. . 8k
    . ,
    , , , , '

    ,
    - .

    ,

    ,
    , ,

    , , , .



    , ,
    , ' * ,
    |) . ,
    ^ .
    .
    .

    ' )

    ,
    , , \


    . > \ ; Q
    . C* ,
    ,

    boc est, < Deus deorum et Mabumeles propbeta


    neroso et forti animo moenia per scalas (anquam
    ejus. >
    alile* escendatis, neve accidat, ut gloriam, a maCum nos in urbe lantos clamore*, tanquam magjoribtis, i i l dixi, quaesitam et a Deo donatam, nos
    num maris frcmiium, audirciuus, quid illud essci,
    nunc amitlamus, cum exiroie augenda? ejus tempus
    cogiiabamus. Sed mox cerio ac vere cognoviaius,
    adsil. Aliis luuilis bellicis dictisad foriiiudinem
    in crasiinum diem Atneraui lerrestre et njariiimum
    eos cobortatus est, ut strenue pugnarent. Deinde
    belJum, quanlum possel, urbi parare. liuueoie
    addidil : Quodsi nonnulli de nobis, quae est
    taniam impiorum mullitudinem (dicam, quod mibi
    b<dli namra, occubuerint, bcne nosiis e corane,
    quid de bis propbeta dicat : tali lempore qui mo- videtur), ut sine dubio conlra singulos nostruiu
    plurcs quingeolis pugnareot, in superna Provideariaiur, eura cum loto corpore in paradiso coenaliaspeui omnem collocabamus. Prcepitiaiperau>r,
    lurum et bibiturum esse cum Mobamele, et cum
    pueris el rauliebribus formosi virginibusque in re- D utcum sacris et venerandis imagiuibua et siiuulagione virenti el floribus fragranli quielurum et !a- cris sacerdotes, episcopi et monachi, muiieres et
    pueri, cum lacrymis inira moenia urbis obeuntes,
    vacris pulcberrimis usurum. Aique ulia quidem in
    Hyrie eleeson clamitarenl ct Deo supplicareni, ne
    illo loco a Deo accipiet. Hic autem omnis exerpropter peccata nostra in manibus bostium iniquoritus et aulae proceres, si vicerimus, siipendium
    rum el impiorum ci, quosterra suslinet, sceleraduplex ejus, quod nuoc babent, accipieut, ab boc
    tissimorum nos Iraderet, sed propiiius eesel nobis,
    inde die ad flnem vitae usque. Tola urbs Iribus dicbairedilati sure. lnsuper collaerymanies invicemse
    bus vestra erit. Ac si quis spoliorum quidpiam
    coborlabaulur,
    ut teropore commiltendi praelii foregerit, vasa aurea vel argentea, vestes r e p c m i l ,
    titer bosiibus resislerent. Caelerum etiam imperaviros, feminas cujusvis xtalis ceperit, noino baec
    lor lucluosa illa vespera, coactis omnibus priiaovos postulare aut molesliam vobis crearc polerit. >
    ribus principibus et subditis, tribunis, centurioUbi iinem dicendi fecit, sacramenio se obslrinx.il,
    nibus et reliquis praecipuis iaililibus, concionem
    ' faciiirum se csse, quaj promisissel. Milites liac
    babuilin bunc modum :
    condiiionc mirifice beiati, uno ore clamarunl l i n 6. Principes Dobilisisirai, iribuni el miliicsclagua sua ; < Alla alla ! Mcbeinctes rcs 1 alla !

    8 )5

    CHRONICON MAJUS. - LIB. I I I .

    866

    -. 2 7 8
    . ! ,
    , '
    ,

    .

    .
    , \
    .

    ' , , ,
    *
    \

    . []



    , ,
    ; . , ,
    .
    ,

    ,
    \
    , , . , ;
    - ^ .
    ,
    ,
    ,
    ,
    ,
    ,
    ,
    . , , ^, .
    ,
    , , ,
    ' 2 7 4 P

    , ,
    . 6
    , > ,
    ,
    2 7 3 ' , , .
    ,
    .
    t x a

    , ; -

    . ,
    -

    rissimi, commilitones generosissimi et omnes Gdedeprcssum c l spretum et contcmptum amiuimus,


    lesel honorandi civea t Probe noslis, venisse lemin potestalem lyranni el inipii bominis concessupus, QUO Gdei nostrae hoaiis omnibus artibus et
    rum ; postremo liberis amatissimis, conjugibus ef
    macbinis vebementius nos urgere, et grave belcognatis spoliamur. Est autein dies quinquagesilum magno confliciu et certamine terra marique
    mus geplimus, ex quo scelesius iste ameras noa
    summa contentione nobis inferre decrevii, ut, * i obsessos lenet et omnibus macbinis oinnique v*
    possit, tanquam anguis, venenuin in nos effundal,
    die ac nocle nos oppugnare non desislit : at omet, lanquam tmmiiie leo, m>s devoret. Quare rogo
    nia intuenlis Cbristi Domini gratia hucusque tav
    et bortor vos, u i forli et generoso animo, sicut
    pendmero cum dedecore a moenibus repulsus est.
    bucusquo semper fecistis, hoslibus iidei noslrae
    Uuapropier nec nunc, fralres, limori locnm reresistalis. Trado et commendo vobis clarissimam
    linquaiis, etiamsi moenia aliqua ex parte proptcr
    hanc et illustrem urbem, patriam noslram, e( regibelepolium pulsus et ictus corruerunt, quoniam,
    nam urbium. Non iguoralis, iralres, quatuor no- D ut videiis ipsi, pro viribusea inslaiirafhniis. Omminibus communiter orones nos niorlem vita? antenem sj>eni in gloria invicta Dei collocavimus. I l l i
    ponere debere, prinium pro fide et pielate, deinde
    curribas, equis, copiie, multitudioi, nos Dei, Do
    pro patria, tum pro imperatore ut uncto ser\o Domini el Silvaloris nostri, nomini, deinde demum
    rain, postremo pro cognalis el amicis. Quodsi, framanibus et robori fidimus, a divina polenlia nobis
    tres, pro una barum quaiuor reruni decerlare donatis. Scio equidem, banc inniimerabilem i m usquead necem debemus, mullo niagis, nt iiquido
    piorum lurbam more suo contra nos processuram
    apparet, pro bis omnibus morlem non recusabimus. esse cum faslu, elaio supercilio, spiriiibus magSi propter delicia mea Deus victoriam impiie connis elviolenlia, ulnos paucos urgeant el aerumnrf
    cesserit, in sancta flde nostra, quam Cbrislus san- preniant, ingenti iiem cum clamoreet ululaltt, qio
    guine suo nobis paravit, pericliiamur : id quod
    metum nobis injiciant : quas eorum nugas probe
    omnium caput est. Nam si quis lotum mundum
    noslis, ut nihil attincat, de bis dicere. Non pauci
    lucrelur, animoe auiem delrimentum palialur, quid
    lum ita facienl, alque lapides aliaquelela eijacula,
    illi proderii ? Secundo loco inclila palria el liberl arena maris, innumera, in nos conjicientur ;
    latc privamur. Tcrtio imperiumolim illuslre, IIUPC
    qtnbug laraen nibil nos laesum i r i confido, quao-

    67
    GEORGIl

    * , , ,

    , ,

    ., *
    . ;
    .
    .- ^
    .
    $
    ; ,
    * , '
    .
    ^, ot .

    . ,

    * 2 7 5
    ,

    , ' ' , ,
    .
    *
    .
    ,
    , , ,

    . ; ^ 6
    4

    PIIRANTZ.E

    88

    { IJv
    ,
    * ,

    , * ; . \

    , ,
    * .
    , , '
    *
    , \
    , , . ,
    , , *
    , * ,
    2 7 6
    ^
    *** ,
    )
    '
    ,
    ,
    .
    {>
    . " 5*,
    , * ,
    ',
    , ,

    j , ", ,

    doquidem vos dum inliicor, animum nou abjicio, subilo, impressione facta, castellum condidisse ad
    fauces Asoinati, ul quotidie possei nos vexare.
    sed bona spe suslcnto, quoniam, licet perpauci,
    Agros noslros, borlos, vivaria el aedificia igne jam
    tameii omnes dextori, idonei, robusli, forles et
    vasiavil; fralres noslros Gbrislianos, quoquoi ingeiieroit et praeclare anle excrcifaii ostis. Srutis
    < apita bene (egite in pugna ct confliclu ; dexlera venil, necavil aul captivos abduxil; amicitiam diremit. Galataeos sibi conciliavit, qui gaudcnt ea congladium lonens smnper exiensa eslo. Galeae, ihoratilialione, noscii illi miseri fabulas de puero rustico,
    ces ei UinicaB ferrox plaue siiiliciunl cmn reliquis
    qui cocbleas coclunis dixil, Slulta anhualia et qnx
    muniiuenlis, et pradiantibus valde erunt u l l i a :
    soquuntur. Adveaions igiiur, fratres, nos obsedif,
    quae bosles non usurpant, nec babeut ornuino.
    ct ore ingonti biai quolidie, dum idoneum lempos
    PraUerea vos inlra muros tecli coiisistilis, illi aperti
    invcniat degJutiendi nos el urbem banc, quam ler
    et cum labore concureaiit. Quarc, commiliiones,
    beatus ct magnus illc imperator CoDslantinus exciper misericordiam Dei slrenui el forlcs gencrosique cslote. Mementole, quanlam olim cqtimum ) tavil cl caslissiina* et supra, quam dici potest, caRomanorum niuliiiudinem perpauci elepbanti Gar- slissima domiuac nostra?, Deiparaaac semper virg ni
    Maiia3 consecravil donavilque, ut domina, auxiliaIbaginiensium voce aspectuque fugarint. Quodsi
    irix el prolcctrix patriaB nostra? Cbrislianorumque
    brula animalia illud fecerunt, qualito faciiius nos,
    qui animalium ralione experlium domini sumus, pcrfugiuin esscl, urbcm, qua3 spcs et gaudimn
    praeserlim cum, qui nos oppugnatum vcniunt, si- Gra?corum oinniuin ei gloriatio eorun> esi, qui ptT
    iiiilos aniuialiuoi brulorum et ipsis bruiis magis Oriemem babilant. Hac insigni quondamet florente
    urbe, ul rosa agri, nunc impius isie poiiri conariiatn bruii siul? Alque ila exislimaie, venari vos
    tur : quae, prope dixerim, pcue loium sub sole
    aprorum greges, ut coguoscaut impii, pugnaie se
    inundum subegil, ci pedibus suis subjecit Pontum,
    noii cuui brulis besliis, quales ipsi sunl, scd cnm
    domiuis el principibus suis, Grxcortim ei Ronia- Armeniam, Persas, Papblagoniam, Amazoncs, Cappadociam, Galaliani, Mediair, Cidcbos, Iberos,
    uorum posleris. Probe sciiis, ipsum impium amcBosporianos, Albanos, Syriam, Ciliciam, Mosporain, Gdei noslrae boslem, siue ull.i idouea causa
    laniam, Plioeniiiam, Palaeslinam, Arabiam, Jupaceui, qiiam colebamus, rupisse, ctiotnobis dau
    dxam, Bactrianos, Scyihas, Maccdoiiiam, This^asacranicma flocd pcpc-'is?e et palam viida se, ot
    :

    C9

    CUilONlLON MAJUS. L I B . 1:1

    fcTO

    ;, , ' . ;, \ r a 7>, , > '


    \ *
    ', , ,
    \ , ', ' \ \ . > -
    , " \ ,
    < Q ,
    ', , ,
    , 2 7 8
    ,' \ ,
    6iot ,
    , ,
    /. \
    , , ' , \ ,
    , , 2 7 7

    , , - ,
    ' .
    \
    , \
    , - . >
    .
    ,
    . , 5-
    , ; , '
    .

    ,
    . >

    -.
    , , .
    , \
    . ,
    ,
    .
    ' ,
    ;
    0, ,
    ^ .

    T

    liam, Helladem, Bteoliam, Locros, iEiolos, Acar- qnare iterum vos obsecro, ul in ipso rerum discrinaniam, Acbaiam, Peloponnesum, Epirum, lllyri- inine amicosel fidei socioset fraires vos pra?steiis.
    cum, Lycbnilas in mari Adrialico, Iialiam, Tuscos, Deinde ad sinistram versus, Ligures ila allocutns
    Celias, Ceiiogalatas, lbcriam usque Gades, Libyam,
    esl : f Ligures, fralres bonoraiissimi, viri bellicosi,
    Maurelaniam, Maurusiam, iEibiopiain, Belcdas, gcncrosi ei nobiles, non iguoralis, infelicem hau<;
    Scudaro, Numidiam, Africam, jEgyptum : bac igitur
    urbem semper non meaui solius, sed eiiam vcnunc iste poliri conatur ei reginam urbium subslram fuisse multis do causis. Vos saepe sludiose r i
    jugare iu serviiuUmqne redigere, atque sanclas opem lultstis, cl auxilio vestro liberasiis eam ab
    ecclesias nostras, ubi sancla Trinilas adorabalur
    Agarenis, ejus bosiibiis. Nunc rursus lcmpus adcst
    et sanclissimum celebrabatur Nureen, ubi ang li
    opportunum, quo ope ferenda illam inCbrisio cbadivinam nieniem ct in carne susceptam Dei Vcrbi
    ritateni, fortiludinem ac magnanimiiaiem vcslram
    oeconoiniam cauciites audiebanlar, in fanum blas- comprobelis.> Postremo ad umnes siinul conversus:
    phcrai suae el garruli propbeta? Mohamelis et D < Non est tempus, inquit, pluribus vos-fllloquendi.
    brulorum camelorumque habitaculum converlere
    Tanlummodo sceptrum nostrum dignilate sua exucogilat. Verum, fratres et commiliiones, cogitaie
    lum manibus vestris commendo, ut sludiose a vobis
    cuin animis vestrie, quo paclo oiemoriam nostri
    cusiodialur. Horlor antem et cbaritalem vestram
    ei famam ei liberlalem perpetuam consequamini. >
    obsecro, ul quem decel honorcm et obedienliatn
    Tum ad Venetos conversus, qui a dexlris adsiainiliiibus vestris, tribunis ei cenliirionibus, sccunbant: c Veneii, inquil, illustrcs, fralres in Cbrisio
    dum suum quisque ordinem et manipulom, praeDeo dilecii, viri fortes ei niiliies strenui cl bclio
    beaiis : scilotc, hoc quoque esse muneris vosiij.
    protalissiiui, qui giadiis vestris micaniibus el diQuodsi ex animo fecerilis, quan vobis maiidavi,
    vina gratia ssepe magnas Agareooruin sirages ediDeo conflsus spcro, ininis el pericolis jurc ab eo
    dislis, quorum ganguis fluminis inslar de manibiis
    in nos inicntis nos liberalum i r i . Deindc corona
    veilris defluxit, bodic vos obsecro, u i urbem banc
    adaiuantina tn cuelo vos manel, el memoria veslri
    in tanla belli calumilaie versaniem, cx anhno ct
    perpelua ei exiiuia in orbc lerrarum crit. His
    iiilimo peclore defcndali*. Scilis eniin ipsi, banc
    verbis cum fincm dicendi fecisset et cum lacrytnis
    vui alip-am palriam ct ir.alrem scmpcr babuissc :
    gemilibusqreDco gralias cgissct, cuncli velut u:.o
    j

    8?1

    . GEORGII P I I R A N T Z - B

    872

    , - x i ; .
    ( , / \

    2 7 9
    ,
    ' i\
    . >
    .

    ' .
    \
    ,
    . c ,
    ,
    *, .

    , ,
    *
    - ,

    , ,
    .
    .
    *. *
    , ,
    ,
    .
    ,
    )
    , ,
    ,
    .
    .

    ,

    .

    ,
    *

    .
    *
    .
    . ,
    ,
    .

    2 8 1
    ;
    . ,
    ,

    .
    280
    ' C
    ,
    , ore, ipsi quoque collacrymantes, rcsponderunt,
    Eranl omncs in rouris el lurribug ea nocio, c i por
    pro fide Gbristiana el patria niorlem se oppetilurog
    lae tutissirne clausw, per quas nenio atit exire aul
    esse. Ad baec imperator graliag amptissimas egit ct
    intrare possct. Ubi in Galigaria venimus sub p r i amplissima proraisit pramia. Tum rursus: Quod
    imim canluin galli, ex equig descendimus alque
    rcstat, inquit, fratres ct commililiones, parali
    ascendimus in turrim. Ibi foris crebros colloquenlet
    csiote in craslinum diem. GraliV el virlute a Deo
    et magnum gtrepitum audivimug, dixerunique cuvobis Tmipertiia, el adjuvante sancta Trinilale, In
    siodeg, per totam noctem ita fieri. Quippe quidquid
    qua spem omnem collocavimus, efliciemue, ut boinstrumentonim ad oppugnandos murog paratum
    tsics cum dedccore binc recedanl.
    erat, ad fossam comporlabanl. Interim etiam ia
    7. Ilis aulilis, niiseri Roroani animos leonum
    Hiioribiig omnia fervent: maxiiria hoslium navigia,
    sibi fecerunl, veniamque pelebanl et dabant routriremes ei pouies in portu exsirucii moenibus et
    litloribugadmoveniur. Circa secundum galli canlum
    iuo, et cum lacrymis invicem se compleclebantur,
    non j;m libcrorum cbarissimorura, aul conjugum, D gine ullo sigrio, quemadmodum eiiam gtiperioribus
    diebug fecerant, oppugnationem impenge el gumino
    aut facullaiurn memores, scd solius moriis, quam
    conatu ordiuntur. Prxceperat aulem ameras, ut
    pro salute patria obire vcllent. Ad suam quisque
    qui ret mililaris iniaus periii essent ct senes quislalionem redicrunt, et in muris cuslodiam agcdam et adolescentea pognam commiuerent, quo
    b i n t diligcntcr. Imperator veneraudum Sapienlias
    nos aliquanlum fa4jgarent, et validiorc, fortiores
    Dei Verbi lcmplum ingressus, precibug ibi ei lact bello exercitatiores majori audacia el aiacriiate
    ciymis cffusis, intacii ot divini mysterii parliceps
    nos aggredcrenlur. Ficbal ita, ac prxtium el confacius esl : quod ide:n alii mulli eadem nocte fcceflicius camini in&lar exarsit. Noslri foriiter resislcrtinl. Deinde in palalium sc conlulil, ibiquc a l i banl, male cos excipiebant cl de moenibus dcturbaquanlisper nioralua, ab oiiHiibug veniam priiit.
    batu, et nonnullas macbinas ei inslmmenta bellica
    Quis flelus cl lamcnta lum audila pcr palaiium
    eorum diffringebant, et, cum ulrinque caderenl, e
    fando assequalur ? Si quis ligucus aut saxous homo
    Turcis lamen plurcs cadebam. Ubi aulem slfclbe
    fnisset, non poluissel sibi tcmperare a lacrymis.
    iu coelo micare cessarunl, lucesccnlc lumine diei,
    Conscensis cquis, c palatio cgrcdimur ci obimus
    oi ab orientc rosea uurora comparuil, omnia boiwema, ad vi^iles excubias cuslodes cxciia:um.

    873

    cnRONlCONMAJUS. .

    874

    . ' ol , !

    ,
    ,
    , $$ ;
    .
    , ;

    ;
    ;
    . ,
    . ,



    ,
    ,

    , '
    ^
    .
    , ,
    .

    .
    , .

    , - :
    ^ /

    , ,
    2 8 3 .
    ,
    : -
    \
    ,

    .

    ,
    .
    . 2 8 2 ; ; .

    , .
    ^ ,
    , *
    ', \, , ;
    ' ^ ,
    .
    4

    stium muliiiudo perinde ac fiiui? ab una pario urbis ad alieram pertinuit. Orgauig bellHs, lympaiiis, lubis corneis, reliquis omnibus slrepeutes el
    inagno frcuiepleg clamore, in omnes bclepoleg igne
    co:ijeclo, cuncti concordiier, eodem lempore ei
    bora, lerra niarique impresgionem faciuni el puguaiu lacessunl. Quidam audaciores bellaloree per
    gcalag ascenduul. Omnig generig lela in eoe, qui in
    turribus cranl, coojiciuulur. Horas duas acriler
    et borribiliier pugnalum est, ac guperior forsan
    eiat res Cbrisiiaua. Nam triremes, quibug scalae
    porlabantur, CUIII ponle re iufecta a muria marilimis repulsae suni, el saxa ex urbe jaciala Agarenoruiu piuritnog exglinxerunl, alque e lerra simililer ac pojus eliani bostes exctpiebanl : eratque
    videre IIOVWIJI *pociaculuiD,6olem etcoelum lanquam
    obscura nube involulum. Macbinig ignc Gra?co i n giruclia jaculanlea, bogleg cuncretuabanl; scalae et
    quieasascendebani, mobribus desuper jaciis deturbabanlur e( jaculis sagiuisque repellebatilur, et ubi
    conferlos bostes videbanl, co belepolibus ignem jaculaii multog vuluerabaiil et iuterficiebant. Hosies
    aulcm laltoreg belli et noslrorum renisus iia aegre
    luleruni. ul noiuiibU recedere tellent ad recreandas
    vires. Verum izausides et lictoreg atilac virgis ferPATROL. GR. C L V J .

    ,
    ,
    * ,
    ,

    reis el scorieis eos orgebant, ne bosli icrga darent.


    Qnia voceri ei clamoree ei vulneraiorum uirimqui*
    geroiiug verbis aggequatur, unde ad sidera pen<>trarei gtrepiiug ? Quidam de noglris, cum ita bostes
    affeclos viderunl, clamabant : c Saepc boc connti,
    male gemper repulsi ebtig, Ad qnac illi, virlutis
    oslenlanda cupidiiaie, scalas rursus ascendebani.
    Alii audacea, slrenui et prompti viri alter in alierius humeroset in hujug bumeros tertius, qui pos
    set, ascendebant, u l sic muros guperarcnt. Hav
    omnia dum flunl, vehementer et acriler circa adilus
    et ascensus praelinm commissum, el elriclis ensibug pugnalum esl, inagnaque uirimque fiebat cades. Iiiclinante jam acie noslra, Tbeopbilus Pala?oJogus el Demetrius GanUcuzenus, viri iorligsinn,
    progilueriinl, Agarenos vicerunt ei fiigarunt alque
    e moenibug male deiurbatos difeperserunl. Tutn
    eliam alii, qui illie disposili essenl, ad auxilium
    advolarunt. Imperator, qui forte ibi aderat in equo,
    milileg, ui elrcuue dimicarcnt, bis vcrbis coborlatug egl: i Commililooes et fratres, pcr mihericordiam Dei voe rogu, glale virililer, quandoquidein
    bostium copiasnunc vihbus labasceie ei paulaiim
    dissipari necOrdine el more suo inccdcrc vidro,
    ac, Deo confisus, gpero,. victoriam nostram fore
    28

    875

    GEORGfl

    8rS

    . , \, - . 01 ,
    , ; ..
    , ,
    T C T ;
    , . "
    .
    , ,
    (. ,
    ,
    )
    \ ,
    ^ ,

    , , .
    , . 2 8 5 "
    ,
    $ , C r
    , ,
    , \ - .

    !. *0 .
    ' -*.
    2 8 4 * ,
    . *0
    ; ;
    . ; ^
    *
    , ' ,
    , . .
    \ ,

    ^
    . ' . Tot*
    - ,
    ; .
    , .
    ; \
    , ; ?-
    ,
    .
    . :
    . , -

    . ,
    . ; ; .
    T

    , ' Q
    ,
    Ac gamlete, fratrcs, quoniam corona preliosissima
    tus, moerore obiit. IiUerim Turca?, animadversa
    vobis reposiia esl, non fluxa el terrena solum, sed
    lama nostroruiii pcrlurbatione, receperunt animos;
    eliam coelestis. Qui pro nobis pugnat Deus, iraatque Sogan basias jannilzaros aliosque adbonalus
    piorum copias formidine cobibet.
    erexil. Jannilzarus quidam, nomine Gbasanes, LnHaiC dicenle imperatore, Joannes Justiuianue
    padio oriundu.% ingenti corporis magniiudine, sidux sagitta vuineratus est in dextero pede. Vir rei
    nistra manu supra capul scutum protendens, dextra
    inililaris lam egregie peritus, ubi sanguinem e corgladium stringfns, ad niurum, qua turbatos nostros
    pore profluentem vidit, lotus inutalus, qoam anle
    vidit, processil, circiter iriginta virtulis aunufis
    oslenderat virtulem, slatim pavore abjccit, nec
    sequentibus. Nostri manserunt in muro, eosqu*,
    quidquaro postea operai navavit, scd loco, in quo
    jaculis et grandibussaxis excrperunt alque decem
    eral, reliclo, cum silenlio disce&sit, mcdicum qua>
    el oclo dclurbarunt. Verum Gbasanes non prms
    rens, nec mcinor fortitudinis et dexteritalis, quam
    reniisil impelum, quam, escenso mtiro, nosfros
    a prlnctpio praeslileral : nec vcro iis qui aderanl, D fugarci. Posiquam igilur auso poiitus eet, etiain
    ullum verbum fecit, aui sui vicaritim reliquit, quo
    mulii alii, cum sccuti, in iiiurum evadebant, quos
    impedirelur, quae secula esl, eonfusio el pernicies.
    nosirl propier paucitalem prohiberc non polerant,
    Conversi enim miiites, cum duco.ni non conspicum bosiium magnus numerus esset. Prielium laciunl, sed fugisse audiunl, hi perlurbationem et
    nten oum iis, qui ascendcrcnt, comiiiiserunt et non
    mcium ingenteui incideruiit. Kursus forie aderal
    cxigiiaiu in eos edidcruut casdein. Ipse Ghasanes,
    imperator : qui ubi roililes periurbates ct pletios
    inier pugnandum saxo oOensus, procubuit. Oueni
    tiuiore, velui oves besliis agitaias, vidit, causam
    cuin conversi uostii jaccntem vident, lapides unedolcus et Justiuianum profugum animadvertens,
    dique in enm conjiciunl. Itle in genua enisus, pusic eum aggrcdiiur : c Mi fraler, inquil, quid islnd
    gnabat, sed niox plagarum mtiliiiudine nianibus
    agis? Kedi in locum luum : plaga isla modica esl;
    elanguil et lelis obruins esi. Multi item alii aut
    redi, amabo te ; gravior eniin nunc necessitas uroccisi, aut vulncraii el propter plagas in caslta
    gei. Urbs in manibus luis esl, a le servanda esl. >
    asportati sunt. Tandeoi bosles caiervalim imiro
    Aiia plura monenli imperalori nibil rcspondit, sed
    polili, noslros dissiparunt, qui, reliclis exterioriGalaiam trajectus, ibidem iu conlemplionein adducbus iiKi-nibiis, per poriam ir urbciu irrumpenler

    677

    CHRONICON MAJUS. -

    LIB. I I I .

    SV3

    - 2 8 7

    .
    ; .
    0 \
    ^
    c ,

    #
    . > ,
    ,
    ^ 2 8 6
    ,


    .
    * , . ;
    , ,
    ',


    .
    , ; ?
    , ^ .
    ','
    ,
    -, > ,
    ; .
    \ .
    \ ; ^
    ; ^
    ; ?


    vovc
    .
    , ,


    ,
    , ;
    *!

    ,
    ;
    ,
    ,

    2 8 8 ,
    , ^
    ,
    ; Q . ;,
    .

    invicrni se conculcabanl. ll&c duin agunlur, intiis


    et cxtra ei ad portum clamatur : c Capta est arx,
    signa ei vexilla sublime in turribus elala. t Quas
    vox noslros fugavit, bostes erexit, qui magno clamore el impelu, nullo tiinore, in rourum ascendunt.
    Haec cum videt miser irnperator, dominus meus,
    cum lacrymis Deum precalur, el milites, ut generosn pugnent, impellil: at nulla jam opis et auxilii
    spes erat. Itaque ipse equo concitalo advolal, qua
    irrucbat hostium turba,et quemadmoduin Sampso
    bostcs proslravit, ila impios priino impelu e moe- ]
    nibus deiurbal, ut qui aderani ct vidSbant, mirum
    icrnereni speciaculum. Leonis instar fivmens, et
    dexlra gladium slrictum tenens, multos bosles
    trucidavii, ac sanguis in modum fliiiiiinis e pcdihus ei luanibus ejus profluebal. Doiuhius Franciscus auiem, Toledus, quem supra noininavi, ipsnm
    superavit Acbillem, ad dexlram impcraloris dimicans et aquilae instar unguibus et ore bostes concidens. Similiier Tbeopbilus Pateologus, ul imperalorein decertanlem et urbem pericliianlem vidit,
    magna vocc el lacrymans clamavil: c Mori quam
    vivere malo, t et iinpetu faclo in medtos hostes,
    quotqnol invenil, disjecit, dissipavil, occidit. At
    euim Joannes Dalmata quoque, ibi pracsens, pnp

    reliquis miliiibus gcnerose adversus bostcs deccrlavit: ut, qui aderanl el videbant, foriissimoruiu
    virorum virtutem el audaciam mirarcntur. llaque
    bis el ter impressioue et pugna facla, impios vebemeuter fugartint, multos occiderunt, alios do
    niuris depulerunt, atque occubueruni Undem conslanter et strenue pugnantes et magna prius hoslium slr.age daia. ltem alii baud imbclles milites
    eodem loco dimicaules ceciderunt, prope porlam
    saucti Romani, ubi belepolim illam Turcae feceraut el magn.un betepolim constiiucraut: qua
    , priminn dirulo niuro, in urbetn pcueirarunl. Ego
    illo tempore non versabar circa imperaiorcin, dominum ineum, sed jussu ejus ad lustrandani aliam
    parlem nrbia discesseram.
    8. Turcac iirbrm ingressi Chrisliauos inlra iuieriorem iminun rcliqnos bcleboliscis, jaculis, sagillis, saxis pnrseculi, et cunctls potiii sunt, pra?ler
    eos qui in turribus Basilii Leonis et Alexii quaj d i cebanlur cousliluli erant, naulas Crelenses. l l i
    enim ad sextam el seplimam boraiu sltemie pugnabanl et mulios Turcas interficiebam, cuiuquo
    tantam boslium mulliludinem ct loiam urbem
    subaciam vidercnl, noluerunl tamcu ipsi subigi,
    sed inorlcm viia esse pracsiabiliorem duccbant. I) >
    quormn virtulc cuin Turca -iliuuis Amene reuuit-

    8"9
    G E O R G U PHRANTZiB
    8S0
    * %
    .
    , ^.
    . - ; ,
    , ,
    ,) ,
    ,


    ^ , , , *
    .
    , *
    ,

    * .
    ,
    , ! , ! ,
    . * "fl , ,
    ! loeTv
    , , .


    , , ,
    , 6
    ' , ,^' , '
    \ , ,
    .
    ,' ,
    , 2 9 0
    ^ *
    '


    .
    ,


    , 2 8 9
    &


    . , ;
    *
    , .

    , **,
    ,
    * , ,
    ,
    Q . ,
    ; $
    . ,
    (5,

    liassct, edixit is, ut ex pacto descenderent el cum


    tim diffringi parlim integra in sinum abscondi.
    navi et omni sopellectile sua liberi eseent. A l sic
    Perinde de ornalu faciebant, sanciae iroagines,
    quoque a?gre iis persuagerunt, ut disccderent. Duo
    auro, argento et Japillis preliosig decoraias, COBfratres Ilali, Paulue et Troilus nominibus, in loro
    culcabant, et ornamenta spolianies ia leolulos ei
    sibi commisso cum aliig muliis generoee deeerlan- mensas adhibebant, eacerdotalibus sioHs ei ?esiites, hogies aciiter repellebaut el baud levi d i m i - menlig, tum sericis ttim auro iniexlie, equos stercabant praelio, c l ulrorumque, lum pugnantium
    nebant aut pro mappig utebantur, pretiosas sacr*
    tum defensantium, csedeg edebanlur. Reepkiens
    gaxae margariiae spoliabant, sacrig reliquiis bumi
    auiem Paulus bosiesque inlra urbem conspicatue. prolritig. Alta perraulla cxsecralissima et Jacrymis
    ad fralrero convergng : sol, borregce, inquit, proeequenda facinora pracurgorea illi Anlicbrigli
    tellue, ingeraisce! capia urbs est, et pugnandi
    patrabant. 0 sapientissiraa tua consilia, Cbri&le
    tenipus jam prateriU. Auamen de salule nosira, ei
    Rex, quam suul abacondila et inscrutabilia ? erat
    qna spesest, cogiiemus.
    I) porro videre muxiroum illud et diviniseimum temlia boglcg loia urbo polili gunt die lertio, hora
    plum Saptenliae Dei, coelum larregiro, sellam gloscititida et ditnidia, auno 6961, mensisMaii die 29. ria3 Dei, Gberubkum vchiculuiu el firraamentuni
    Qui irriierant, rapiebant et captivos faciebant, qui
    allerum, opus raanuum Dei, gpectaculum eximiuw
    tapiebantur et rcsisiebant, maclabanlur, alque
    et lotius orbis terrarum luracn, lemplura illud elelumtiullis iu locis prae cadaverum multHudine non
    gans el eleganlibus elcgantius, inlra cujug alylati
    apparcbat terra. Vidigses novuui gpcetaculum, la- gupra aharia ac mengag ederenl ac bibereid, ei
    menta mulla el varia, rapinas iunumeras, quibus
    incesias cupidiialeg el libidineg guag curn feininis,
    mulieres p r i m a r i , virgines el Deo consecraiae,
    virginibug et puerig exercercnt. Quis (e non lugeal,
    capillis et criuibiig aTurcig airociler magno ejulenjplum sanclissimum ! ubique caiamitas erai et
    latu ex ecclesiis avellebaniur. Glamores et ploradolebat omne caput. la domibas lamenla e( fleius,
    tus puerornm, sanctarum aedium gacrilegia el si in triviis pianctug, in templis luctug, viroruai grquid aliud borrendum, quis baec enarrel ? Eral v i mitug, mulierum ululaius, rapinae, captiviiaies, iodere Cbrisli divinum ganguinem el corpua in
    sullaiiones. Gcnere nobiles conlcmpli eram, (iiviicg
    lerram effundi ei projici, sacra vasa diripi ci parimpii. Plalex ct anguli ubique omni maloruw ge

    m
    881
    CHRONICON JUS. - L I B . I I I .
    j
    .
    . *Q
    ' >
    ,

    , ,
    .
    .
    ,
    ,
    ,
    : *
    ,
    , '
    , .
    .
    \ , ,

    ,
    ,
    . " .
    * 2 9 2
    ,
    , f * .
    (* ,
    2 9 1
    .
    ;
    ,

    .
    , ,

    ; , ,
    ,

    ,
    ; >
    , c ' . ' ;
    .

    , , ,
    ;
    .
    ' ,
    !
    - ( ;
    1

    irere rediindabatiC; nullus locus eral, quem non


    sorutarentur el expilarent. Gbriste Rex, ab illa,
    quam tum experli sumus, miseria et calamitaie
    omnem urbem et terram, quam Cbristiani babilant, iueare. Nullos hortos, nulla domicilia non
    perqoirebant impii, ut pecuniam abditam reperir o u t : ac maximig finventis thesauris, vetusifs
    el novis, aique aliia rebus preliosis impleii
    sunl.
    9. Capta igitur urbe, Ameras, eam ingrcssus,
    etudiosissime de imperatore quaerebat, nec quidquam anliquins habebat, quam ut cognosceret, viverelne an interiisset imperalor. Atqueeum alii fugisse
    dicebanl, alii in urbe latilare, alii praelio occubuisse.
    Ilaqne ut rem cerio cognogcerct, misit, ubi Cbrislianorum et impiorum cadavera acervatim jacrbaiu. Abliterunl occisorum capita plurima, si forte
    imperatoris agnoscefent. Non potcrani aotera,
    sed ittventum imperaloris cadaver ex imperaloriig
    ocreis et calceamentis agnoverunt, in quibug aureae
    quilae depiciae e3sent, ut IUOS eral imperatoribus.
    llujttg rei cerlior factus Ameras, summopere gavif us et exbilaralus est, et qui aderant Chrisliani
    jussu ejus imperaioriuincadaver bonore imperatoribus legitimo sepeliverunl. Vae mibi quoque, quem
    q*jo tempore servavit divina providenlia 1 Vixit venerandus bic et placidissimns itnpcralor, dom
    mariyr obiit, annos quadraginta novem, mcnses
    tres et dios viginli.

    Ameras magna victoria elatus el inani tumefactus gloria, crudelem se et immanem prnestilil.
    Accessit ad eum Lucas Noiaras, magnua dux, et.
    adoratione facta, ingentem thesaurum, quem abscondilum habebat, gemmas porro ct margarilag
    aliamque gazam regibus dignarn ei monstravit;
    qaorum aspectu Ameras cum univergo comitatu
    obslupuii. Tum Notarag : Haec omnia, inquii,
    servavi majestati luae el nunc tibi pro munerc
    trado, ac rogo, ttt gervi tui preceg el vola ne aspernere. > Sperabat autem, sic se cum domo sua
    libertaiem consecuturum esse. At respondit Amerag : c Heu te semicanero, bominem immanem,
    veteratorem et fraudulenium, qui tanlasopes poggederig, nec succurreris domino tuo, imperatori,
    nec buic urbi, patriae ina?! nunc vero cum islis
    ncquiliig et fraudibus, quibus deditus fuisli a pueriiia, ne quoque gupplaulare et poenain effugere
    gludes? Dic mibi, sceleste, quis est, qui in manus
    mcas tradidit divilias tuag et hanc urbcm ? > Regpondit Nolaraa: Deus.i Tum Aineras : c Quodsi
    Deus haec mibi donavit, atque te et reliquos in inanug meas dedidit, quid tu, nequam, ais et nugari ?
    cur mihi baec non anie migisli, qnam bellum contra
    vos commoverem aut orbem capereiu, ut tibi gratia*
    el remiineralionem debereni ? Nunc enim non lu
    hiec mibi largiris,sed Dcus. > Ita slatim mandavit
    lictoribus, ut eum iri carcerem conjicerent et diligcnter cuslodirent. Poslridie euni rursus corara se

    83
    GEORGII PIIRANTZ.E
    8S*
    D U V , . ,
    ,
    \ .
    . \

    ,
    " - , '. ,

    2 9 4
    ,
    ,
    ,

    ' 4
    , ' '
    .
    , .
    ; ;- 2 9 3 '

    f ,
    .
    * ,
    '.
    ^ ,', . ; < o!5ar, ,
    ',

    ,
    .


    ,

    ' ') ,', *, /
    '

    \
    ,

    ,
    ,
    " .
    "
    , ,
    .,
    ' , '.
    ; .


    ',
    , - C ; ,

    ,
    . . ;
    addifci jussit et liis verbis comppllavit: Quandoquidem imperatori et patnae lua? dilissimo hoc
    ibesauro, quem babobas, opilulari nolufsti, cnr
    imperatori non suasisli, cum lalein rgo ei condilionem proposuissem, ul pacificc ci ultro urbem
    mibi daret, ego 111 alium locum cutn bcnevolentia
    PI amieiiia restituerem, ne tanla: inier nos caulcs
    fierent? Respondit ille: c Hnjus n \ n<n ego culpam sustiueo, sed Veneli et Galauri, qui imperalori proruiltebant, se classem et copias ei auxilio
    missuios. Rnrsus Ameras: c Multa, inquit, fingere mendacia dtdicisti. Verum nunc tempiis non ^
    esi niandaciis libi consulendi. Pryccepit dcinde
    irt sequenli die in foro Collis aridi, quod diciiur,
    pritis coram ipso duo iilii ejus trnoidarentur, dc
    quibus olim rogaveraf, ut impcraior alterum tiiagiii conlostauli, alterum magni logoibetai dignitatc
    bonestaret: deinde irucidarehir ipsc : id quod ita
    faclum est. ilunc igilur fincm res Luca? Notarae
    babuerunt. Deinde Ameras niultos generosos viros
    principes inlerfici jwssif, velut Ycnclorum sialionarium ct filium ejus, magislruni cursus publici
    Gaielauorum cum duobus l i l i s . Mox eliam Contarinuiu el alios nobiies Vendos accidi voluif, qui
    Umcn, pecunia daia cl promissa Sogaubasia, \ i ta.i, iiupclrarunt. At vcro Galaiarn inibii cl multos
    l

    ibi comprcbensos trucidavit, nec quidquam jam


    ineminer.Tt, quam iis condilionem promisisset, sed
    illos quoque sibi siipeudiarios esse voluh. A!i
    Rasiam in lurrim inclusum, post paucoe dies inieremit, propter causam a nobis signilicatam, qood
    suaserat, ne bellum adversus urbem susciperelur,
    ui occidenlales principes Gbrisliaui ne conjungerentiir ea occasione et se ex Europa ejiccrent, et
    qitae alia supra commemoravimus. Ejus mors i n gcnlcm luciuni exercilui universo Amerae altutit,
    quontam ab omuibus diligebalur et pracclara semper
    consilia Amerae dederat.
    iO. Ab Adamo ad diluvium anni sunt 2242, a
    diluvio ad cxstruotain turricn anni 500, abexstmcta tnrri ad Abrabami iu Gbanaan advenlum, ex
    qua terra Graecorum deorum nomina originrm ducunt, anni GIG ; ab Abrabamo ad RoiuuUiro et Remum anni \o&; a Romulo ad Aiigusiuiii Capsarem
    anui 737 ; ab Auguslo Ciesare ad magniun Flavium
    Gonslanlinum, I r r bealum, veiicraiidinn cl aHenia
    uiemoriie imperaiorcai, qui a vetere Roma impcrii
    scde;n Cpolim, quani, olim Byzantium diclam, ipse
    inbtauratam novam Roniam appellavii, 332 ; a
    Flavio Gonsiantino Gbloro ad llerai-Itmii luagnuiii
    anni 505 ; quo quitkm lempore vixil ipr exsecratidus pscudopropbela Mobametes,c postons UiuarlU,

    385

    CHRONICON MAJUS. -

    L I B . .

    886

    t ) y 2 9 5 , . \ 0

    ,
    ", -
    , ' - , .

    .
    .

    ,
    ,
    , >
    ,
    4 , ; .
    '
    .
    ^ -
    ; ;, .
    ,
    , , ,

    ;
    ,

    > .% ,
    , - eic $
    ,
    .
    '
    - .
    ,
    , ;
    . ' 2 9 7
    .
    0 , ^
    (5 |
    , \

    ,
    2 9 6


    ,
    , , '
    . Q . *

    babebalque mulier pseudabbui majorem, qua.ni


    c iribu Cedar, qui filiu* priuiogeuitiis Isniaclis fuit.
    marilo iidem. Qua de re omucs aiiirmant, MohaNizarus enim, unus e posleiis Cedar, filios duos
    nietem propter pseudabbalis Se^gii amiciliam
    genuit,Mobdaniniel Rbabiam, Mobdarus Cusarum,
    constiluisse, ut cuncli mouaclii iminuiies essent :
    Cailtim, Theniincn ei Asadum, Cusarus Abedulain,
    quod sane imperavit. Mox fdobaineiis conjux muAbcdulas pseudopropbetam et aulicbrisium Mubalieiibus persuasit, marituiu suuin prupbclam es<c ;
    melcm. Is in egestaie naliiset educalus, adcoque
    atque a feminis Mohaineies mariiis commcndalus,
    pecuarius et quam maxime lunalicus, qnas innovapostremo per orbem leirarum ab iiXsciis eo noverit, icncbris sild a patre Satana illuslralis, alii
    mine appellatus esl, el ingens id mendaciuui boimilii conscripserunt, ut nos dc iis diccre nibil
    diequcab Isniaclilis dc< anlaiur. Dxore mortua,
    aitineai. Sed lamcn pauca aliqua e scelesiis et
    lanlarum opum et diviiiarum hxros facius, Ismaepravis facinoribus ejus cotuiniinurabimifs. Emonliiarum bu* rcgionis dux cvasii. illo teinporc relibus Etbribi igitur prolectus sceleslissimus isie
    ditns e Persis posl magnain vicloriam impcrator
    lomo, primuiu servus fuil viduae alicujgsiribulis,
    feminae dilissimae, nomine Gbadicb? ; sed mox, ) Ikraciius, aliquol dieruiu iliurre ad ea loca procedcrc volebat,in quibus nefarius isie vcrsabaiur ei
    qua erat praviiaie cl vcrsuiia, berain uxorenl
    babitabai. Quod ubi auJivii nebulo, ad adoranduiii
    cluxit, arque, morbo comiiiali orrepius, cadueus,
    itnpdtalorem cum aliis nunnullis iribus suae liomi iremcbiindus ei ore spumans, ipse iia mod^iai>anibus obviam ei proficiscilur, danis p r e i i o ^ <*t
    tur niorbum, ul euin non xgre fcrrei uxorel ttera.
    imperatore dignis onustus. Excepit eum unpcraNcvc conquereretur, quod uomini egenoet lunaiico
    lor propter modesliam ei obcdicnliam iusigauiu,
    conjugio junrta essei, Gabrielcm angelum vider
    qtiam pne se lulit, et tcrram, quam liabiiabal, ro^-aseaiebal, dicentciu sil/i ei aperientem, qu;t futura
    lus, donavitei eam cum lilieris imperaioriis.baquu
    esscnl in iniindo, queiiiadiiiodiiiii monacbis el proille,mnnilus jam sciiploimpcraloiis ciejusdein lisus
    pbetis rros esi : aiquc pr?e tiuiore sui impos erat
    ainicitia, et magis eliani elatus consiui versuiia,
    a: stupcbai. Erat porro pscudabbas qtiidam, Serstaiim edicia constiluit, atquealios vcrbis decipiens,
    gius nomine, propUT fidei jjravilatem Cpoli exsul
    aJios, qui non facile obedirenl, siricto gladio ct vi
    ct Mobaineii iamiliaris: hunc illo adbibcbat, ul
    redigcas ad obsequium, suminus dux Saracenomui
    el coujugi suse diceret, couuiiendaret et
    cvabii. * Mox opporiunilalem uaclus, cum imperapcriuadcrei, nc irislarelur, ijno DOlius aaud<:rol:

    87

    GEORGH P H R A N T Z E

    ; - ,
    ; , .
    >$,
    ,

    ,
    . ,
    ' ,
    ,
    , \
    ;
    | , . " ,
    . , ,
    , ,
    '.
    .
    ,
    ,
    *
    , .
    , '
    ,
    ,
    .
    , '
    . 2 9 9 ^ , .


    , *
    5 2 9 8
    , ,
    , .

    , .
    .
    ' .
    ,


    , ,
    .
    . * .
    , ,
    .
    . " ,
    ',
    . "
    , . " . ' ^
    G

    componere, qnalem composnerit ipse. 10. parle


    lorcsbollis in Ualia distinerenlur, consilium suum
    aliquandiu prudenier celalum, liberc profespus est superiori, a dextra tbront Doimni, scriptum esse
    nonien Mobamelis.ii.Venisse eum, non miraculis,
    l eorum legislalor exsiiiit, alque tradidil iis cotanem, boc est, legem ab ipso conslitulam, i n ca- sed gladio legem constilutum, et qui non parerent
    sibi, iis capiiis aul pendendi tribuli poenam fore.
    pUa dislribulum, capila ea qualuor libriscomplexus,
    - \. Noacbum et Abrahdmum, qiiin etiam aposloquae capifa baec sunt.
    los eamdem doelrinam aectilog esse, quam jpse
    H . Capileprimo libri 1 legiler, Mohametem d i posiea docuerit.
    c.ere, cpilepsia correplum, qua volvebalurspumanii
    Libri secundi capita bwc giinl. 1.1 Jfosaicis
    e, se vidisseGabrielemarcbangclriin ad seacceden*
    lem : sicul stipra commemoraviuius. 2. Gonscrip- libris, propbeticis, Psallerio et Evangelio scripla
    si.sse Moliameiem buuc librum, quem arabice Co- eum sancia, jusla cl a Deo imperiita appellare,
    lanein appellat,quodGrace estLex Dei salvalrix. 3. obgervare ei venerari, nec omnino egse ipgius
    Propbctam Dei ei apostolum se appellat. 4. Mo- ty asseclas, nisi qui illa colerfiiii. 2. !n geptuaginia
    ircs gecias disceggurog egge legis guae asseclas,
    saica omnia, deiude psallerium et propbetica jusla,
    quarum
    una galva foret, reliquae igni lradenda;.3.
    ancla et vera esse dicil, prae caHeris vero Evangeliiim sanclum, juslum, probum, veruin et per- Nisi a Deo impertitus esset Coran, ronlia in eo i n fcctuni. appellai : adeo u! inoapiie ionx bacc no- vcnium i r i , qna sibi repugnarent. 4. Mohameiem
    imnarii eommenUrios Dei. 5. Non solum a Moba- cum Gabriele in coelum agcendigge ei in angelum
    mele, scd < tiam ab aliis legem constitulam csse.6. decies millies majorcm, quam universug muiidng
    sil,et peccaia sua deplorantcni incidisse, qui per
    Mobamele cons.iiulam lcgem ore ad aurem
    ipsum voniam a Deo inipetrarii. 5. Mobameiem perenumialam esse a dasmoue. 7. Unum Cbalipliani
    feclionem el gigilluin propbelarum esse. 6.Em rapi
    boc csl cximlum niagistrwm fuisse Cbristianutn.
    **. Mobamctem, cum in ba^rciicos quosdam Ne- nasei cadcsei perjuria nuncimprobarc nunc probarc*
    7. DiOiu ci permigisse, ut perjurarcl. 8. Deumei
    siorianos cl Arianos, imo cl Judaws aliquol incicolloqueniem
    dixigse, animi causa se mundiimconJissct. bonim coacervasse pravitaicm. 9. Magnifice
    didisgc.
    9.
    In
    capite
    quod dicilur Bacara, boc esl
    dc se praedicat, omnes bomines, omnes spirilus,
    Ccrva, dicil, Jiidxoscl Cbrislianos salvos fore; in
    ouincs aug^los conjunclim non pcsse lalem librutu
    1

    W9

    CHRONICON MAJUS. -

    LIB. I I I .

    8i*0

    . " - , \
    , ,
    , \
    - . *
    ' .


    . / .
    *
    3 0 1 ,
    .
    .

    ,
    . 3 0 0 &
    ,
    - , .
    ; , , -
    , & . *
    , ,
    , \

    , .
    ' .

    .
    .
    * . ,
    . .
    , ', ,
    .
    .
    . - .

    * , , ^

    ~
    *
    * %
    / "
    ,

    .
    " ,, '

    ' . "
    ' ^ ,

    rapite autem, quod Abrabamas iuscribiuir, quemquam salvari posse nsgac, ntei qni ismtelilarum
    legem sequalur. 40. Anie vpsum nemincm ptisse
    intrare paradisum. 11. Oeum domos pulcberrimas,
    lavacra, horios el feminas permultas posi resurrectionem iis daturom cssc, qui tegem Mobamelis
    sequantur. 12. In capile Saddicit, aiigeiosex igite,
    doniines e pulvere facios esse.15. lncapite Nemide,
    boc el Musca, de Solomonie et rauscis ridiculum .
    quoddam mendaciiun narral. 14. In capite Rlnibepa D
    de So!omoute el lumbrico mendacium priori simile
    tradil. 15. l n libro narrationum raiionem reddit,
    curvino iis iulerdicalur. 10. Conditum boc coclum
    e funio, mare e monie, cui nomen Capb, factum
    esee.17. Sokro et Imiam ejusdem tnmints el poltnIhc esae aflirmal.18. Mobamciem a Gabriele arcessilum iu coelum ascendiese el, inanu sibi a Deo
    imposila, tanuim frigus duxisse, quod ad meJiillam
    dorsi penetrassel. 19. In capite Sad docet, da?mones olim angeloe fuisse, sed juseos a DeoAdamum
    adorare, nolnisse k i facere, sicul reliqtti angeli
    omnes, ac propxerea d#moties faclos tsse. 20. Rationem explical, quare camesuina vesci non I k r a i .
    21. Sab Gncm mundi Dcum onniegcnus liumanum

    ei angelicum exstinctorum esse. 22. Mobametem


    smpsissc duoJecies mille Nbroa dispuiationibns
    mirabilibus plenos, e quibus ler mille verae, reltqjia* mendaces siut. 23. In libro Coramar narrat,
    discidisse selunam in duo scgmenta, quorum aHerum pallium eutim penelrarit, allerum in terrani
    deciderit : deinde eamdem in pristinum sialum
    restituisse. 24. Deum ei angelos precari pro Mibamcte. 25. In capite Elmaida, boc. est Mensa,
    docet, Hebros et Gbristianos non esse Dei fllios
    autamicos, quia educoniur.
    Libri teriii capila hc sunt. 1. Deum filium babcn non posse sine femina. 2. Si ftliuui Oens b*beret, dissidia inter eos fore. 5. In capite Elnesa,
    boc esl Mulierea, verbiim Dei ct aniinam Dei ei
    spiiilmn 1 Chrtslutn esse dicil. 4. virgine
    sine viro Ghrislum ualuiu esse conseniit. 5. Negai, Christum esse aut Dei Filium, aut Deum, aut
    incarnationeni ejos; sed nude eum bomtncm esae
    dicit, sicut Neslorius, at eanctnm illum ante omnee
    bomines. 6. Non Cbrislum cruci affixum esse, aed
    alium loco ejus. 7. Deum ad se in coelos vocasse
    Gbristum, qui lamen sub finem mundi rediuinis oi
    aiUicbristum occisurus deindc aulcm ip*c quoque

    &9i

    GEORGII PIlRANTZyE

    8*2

    - .
    ,
    ,
    . " 3 0 2 -
    ,
    , .
    \ ".

    . , .
    ,
    * ,
    '
    , .
    ,
    .
    ,
    .
    , .
    , ^

    ,

    ,
    ' t

    , . > \
    , - ,
    , - , . , >, *
    ^
    - "
    .
    * , ,
    ".
    ,
    , '
    304
    * .
    , ' ' .
    3 0 3
    ,
    , - G , '
    ' . ' ' , '. '
    , '

    1

    morilunis sit. 8. Cbristianos pro dea babere Deiparam, Moysis et Aaronis sororem.
    Libri quarti capila bsec sunt. i . Receptum in
    coelos Mobametem coram Deo consliiise cl attdisse
    qux landoni cumque andiil, dciride rurstis dcsrcndisse in lerram. 2. D;eniones snlvalum i r i . 5 Goranis interprelalionrm nidlum bominem callere,
    im ipsuut qiiideui alolianieleii), sed solnm Deum.
    H-ec rum facerct el docerei miseros el infclices
    Barbams, licel rudis ct agrestis bomo, eorum magister factus esl, ct probamm in iis est: t C a T i i s
    cacum ducii, ei ulerque in fossam incidil.i Idem
    lias conluin dcccm el trcs fabulas composuit, qwibus singulis nomina inscripsil insciiia el vaniloqiifiiih sna di^nissima, quarum si quis velit sordcs
    di manifeslas nugas onumerare, labor par illi foret,
    quo ex Augias stabulis storcora fgerenda erant, sicul est in fabulis de Hercuie. Genle igilur male
    falsa ei sibi subjecta, legislaior cjired^m factus,
    oopias idoneas sibi paravit, vl o n i n e m Syriam pcrmeayit cl depopulatus esl imiliasqiie Roinanorum
    lorras vaslavilct pcssumdedil. Gum, morle inslauie,
    nd palrem swuin, saianam, migrainrusessei, Abulacarem, fralris lilium, in locum siimn evexit; qui
    l)osli|uat annos duos ct dimidium Ameras fuil,
    moriuus esl. Excepit impcrinni Umanis. U Da-

    mascumoiomnes Pboeniria? rogiones cepil, in quas


    translala sede, jEgyplum orcupavif, atque bic rursus collocato domicilio, Persas belip adortus superavif. Tum Boslratn ct alias mulus urbee expugnav i l , ac processil usque Gabalbam. Iudc in Pala;slinam profecius, sancia urbe e paciione poiitos est.
    Ex illo inde tcmpora ismaelilarfiin gens ad bune
    usque diem non cessavit Romanorum lerrani incursare et depopulari, donec landem plane suslulii
    imperium et regnum evertit. Fuil eliani aVmt roinor Uinarus, qui Saracenos cogebat, ui polluereni
    Gbrislianos, obedienlesque voluntaii su.Ti iinmunes
    cssc volebat. Scripsil idein imperalori Leoni A r menio, quando obsessam urbem oppugnabat, de
    pollucndo ipso, alque cdixil, u i obsidio solvereiur,
    ne Cbrisliani per Turcas niarlyres liereDt. NomiiianUir triplici noinine, Saraceni, Ismaelit;e, Agareni, el Saraceni quidem, qiiod Sara Agar
    Ismaclem bsereditatis expertes dimisit^ Ismaeliuc
    aulcm, ul Ismaelisposteri, Agareni denique propter
    Agar, malrem genlis.
    Sed rcdeannis jam ad proposiium. Ab Ilerarlio
    magno et Mohaincte pseudopropbeu iisque ad i m porium Conslanlini Pala?ologi, unperaloris e geule
    Pala3ologoruin oclavi, qui annos qualitor et mcnses
    qualuor imperavit amii 857 numcrantur. Iinpera-

    893

    CHRONICON M.YJUS.- L I B . I I I .

    894

    - -' \ ; t' '.


    \

    \
    > \
    , .
    .

    .
    /* ' '.
    \ , \
    - ,
    , - ; ,
    ,

    " ,
    "
    \ '--. ,
    ( , - . ^ ,
    .
    , ,
    , ,
    , -
    ,
    ,
    .
    , 3 0 6
    ^
    *
    h-
    ,
    TJV . \
    !
    3 0 5 - - .
    '

    > ;
    ,
    '. >
    .
    , . .
    , .
    , . *0
    ,

    ' .



    , .

    1 1

    runt autcm Palseologi in liac regina urbium annos arclamaiionibus <e palalio imperatorio in palriar194, raenses 10 el dies 4, Cpoli imperium coepium
    cbale redibat, atque creaiio pcr episcopos Hebat,
    t lege el more sancilum eral. Accipiebat aulem
    csi sub Flajrio Constanlino, finitimi sub Gonsianfuiurus patiiarcha e manibiir imperaloris pedum
    lino Palaeologo. Viguit igilur in raiserrima bac urbe
    tali modo. Sedenteimpcratore in sella imperaioria et
    annos 4143, menses 10, dies 4.
    oinni procerum ordine circiimslanie nudiscapilibus,
    Ameras die tertio post caplam urhem iriumphum
    magnus prolopapas palalii benediclioneiti, deindc
    el gaudiuro ingcns propler reporlatam victoriam
    parvam precum seriem pronuntiabat, alque niagnus
    agilavit, edicens, utomnes, magni ei parvi, qui ladomeslious canebal: c Ubipnimregis prxsenlia, t
    tebanl in locis urbis abscondilis, prodirent neve
    ei qux sequunlur; lunt: c Gtoria > lampadarius ex
    a quoquam vexareulur; ilem ii qui timore belli
    impulsi, ut ante commemoravimus, ex urbft pro- altcro cboro, et rcx coelorum, t eic. Finilo canlii
    fngeranl, suam quisquedomum redirent et viverent 0 alierno, imperalor surgebai. dexlra manii*pc<luui
    tenens, aiqne candidalus, cujus altertini latus mesecundum morem et religionem suain, stcnl antea.
    tropoliia
    Cirsarecnsis, alierum Heraclcensis icgebaf,
    Idrm iinperavit, ut palriarcbatn pro more suo
    rorpore ad omnes ler indinato, ad imperatorem
    crearenl; velns enim morhius oral Itaque qui
    forie adcrant episcopi et perpauci alii clerici et ar.ccdebat el solcnuii eum prosequebamr adoratiotic.
    laici sapicntissimum dominum Georgium Schola- Tum is, pedo panluTii sublato, dicebat : c Sancta
    Trinitas, quai imperium niibtdedh, ad patriarcbJrium, etiamtum laicum, elegeruni et pairiarcbam
    lufii nov;c Roma3 le evebil.i lla e manibus imperatocrearunt, mulato nomine Geunadium appcllalum.
    Erat aulem inunus et mos Gbrisiianorum hnpe- ris poi^statepatriarclrali accepla, palriarcba tddcin
    ratorum, ut recens croato patrhn.hrr pcdiim aii- gralias agcbat. Dcindc cbori: cln mullos annos
    Dominus, canebnnt, atque fiebal (liiniseio. Ddiiirc
    reum, gemmisei margariiis decoralum, aique elcCvnm de re&io slabnlo equum, slella ei slralo pilriircba cum lampadibus ad dibabula descendebat paralumquc ibi inveniens eqnum conscendebat.
    sumpiuose ornalum,el serico villoso albicoloris et
    Scelestiis iste igitur ut impcrator urbis idcm
    filis anreis inieriexlo teclum, donareut. Iluicequo
    faccrc cupiens, quod fccerant Christiani iinp^raloiusidcns patriarcha cuni univcrso scnaiu ci fatsslis

    895

    GEORGII PHRANT?.fi

    896

    , , . *
    '
    .

    * % t x o v f
    ,
    5
    .
    ,
    ' ,
    .
    ,
    .
    . .
    ,
    3 0 8
    , r j
    3 Q 7 ,
    ! , * ! ,
    voV 5 "
    , ^ .
    , ,

    , ^ .
    . * ,
    , , , ,
    . '
    ' , . "
    . - ' , , ,
    ,
    ,
    , $
    '

    ,
    , Q ,
    { res, palriarcham, ulsecum pranderet et colloque- regione pauci aliqui Ghrisliani remanserant. Iforelur, iirvitavit. Venientem lyranous magno honora
    nacbas ejus lempli in roooasterium sancii propbetae
    cxcepit, et mulla cum eo collocuius, infinita ei
    pnecursorie Joannis, quod in Trullo est, concepromiesa fecil. Ubi tempue discedendi affnU, Aroe- derejussit, ubi Justiniano Rhinolmeto iuipcranle
    ras porrexit palriarcbae preliosum illud pedum, et
    sancta synodus quinisexta habita est. Palatium
    eum cobortahig est, ui id acciperet, descenditque
    enim hoc illustre tunf e r a l , prope bettissiinae
    cum palriarcba, quannimvis recusanie, ad exlre- Virginis lempluip septenirionem versus siium.
    roum usqne palatium, equum rile decoratum
    Jsie igilur scelesiissiimis boino, Gbristianorum
    ascendere euui jassit, atque edixit, at cuncli palatii
    mala pestis, veterator elvulpes, non pieufe aitl
    proceres eumdem comiiarentur. Itaque eum usque
    benevolentia commotus, illud Cecit, sed utGdrUiiani
    ad venerandum Apostolorum templum, partim p r - promissia euis andiiis, in urbem confluereui eamcedenies, partim 8iibsequentes,deduxerunt. ld euim
    que habilareni: quae propter quolidianas pugnas
    lemplura ut patriarcbalis sedes esset ameras dona- D ejus prjocipue temporis quo captaest, deseriaerat.
    verat. Pulcherrimum aulem eldivinum templum SaAc revcra iionnnlli Cbristiani congregati sunt. Bre?i
    picnti Dei, cimelium celeberriniam, coelum terrecolonos, quos Turcae sua lingua surgunides apelre et ornamentum in audiltim, scelestus iftle in suae pcllant, Gapba, Trapezunle, Siuope el Asprocastro
    euperslilionis usum oonvertit. Mirabilis vero in
    eodem deduxil, atque ita urbem civibue denuo
    ttJacbernis aedes incendm inlerierat, ut supra uarimplevit. Idem pairiarchae lilleras cum regiaeauctorivitnus. Gommoi alus aliquantisper in venerando
    riiatis subscriptione dedil, u i ne vexarctur aut imApostolorum teniplo, cuui in ea regionede miseris
    pugnarelur a quoqiiam, sed liber ei securueessetab
    Cbrieiianis nemtneiu manere vidisset, limerelque,
    otnni iniroico, neve quidquam tribuii aut vectigaiie quid mali sibi accideret propter soliludiiiem,
    lium peudcret, tum ipse, lum omnes in pcrpetoum
    quouiam aliquando Agarenus in vestibulo templi
    sequeaies palriarcbse cunclique eidoro subjedi
    i.:veulus erat occisus, bealissimae Virginie monaepiscopi.
    steriam pro domicilio pelivit et obitnuit. l n ea eiitni

    897

    CHRONICON MAJUS. -

    L I R . IV.

    B I B A I O N '
    %

    ,

    ,
    ', \ ,
    , * .

    3 0 9 ' \ - ,


    .
    , ^ 5 '
    ,
    .
    ;
    , ,
    , '
    , xfj
    0,
    ,
    - , ' ,
    310
    , ,
    , ,
    % ,

    ,
    .

    , , .
    **P*Ti *,
    ,
    0

    LIBER IV
    Qui acapta reginaurbium incipit, turbas ac pugnas in Peloponncso
    inter fratrts tt despolas excilatas contincnt, atque enarrans quomodo ipsos et
    insulam Atneras sibi subjtcerit, et qucp scriptori acciderint
    ei ret alin quasdam capitibut dislributas.
    9

    i . Ego ipge io potestateni lioetturo veni, et omnee calatnilalt* et roala scr?ilulis expertue, poslremum priioo Seplembris anni 6962 vendiieg et in
    Peloponnesum Sparlam goepesperduciue sum. Iiero
    UXOT mea el liberi capti sunl a Turcis quibusdam
    senibus,bonie ?ins,ei vendiii primario amerae priefeclo slabuli, quem illi sua lingua iueracburem appellant, qui prselerea alias multas feminae nobiles
    mercalue est, et iis divendendis magnum qusenum
    fecil. CUIB aulem forma et composhi mores bberorum nieorum lalere non possent, audito de ils,
    Anieras, grandi pewiaia immerala, abeo, quetu dixi,
    sununo prafeclo slabuli eos accepil. Remansit m i sera eorum maler sola cum una ei sola n ee mtlrita
    muliercula, reliquae dispersa? sunt.
    Contenineiites et calumniantes nos Lathii aiuni

    atque exprobrant, prppter pecrala nosira et fidef


    pervereilaten nos amUisse iraperium. Nog vero coneenlimu8, improboe nos esee : ai nemo probus est,
    pratter solum Deum. De Gdei aulem verilalc scitoie,
    palres ae fralres, nihil noe innovaese in seiuenliis
    Evangelii, eed credere et profiteri, qupecunque Verbi
    leeles oculali et ininislri noe docuruut, etquasanc i ct oeeamenica septeoi gynodi el &i quae lopica?
    opns erant, revera nobie Iradiderunl, vere et firme
    tenemuft, qiiciitadmodufa in prima synodo eanclissimus Silvegfcjr doaiii, io aecunda eanctissimue
    Damasue papa, iu terua eancliasimus Caelestious
    papa, in quaria saiicAissiiiMie Leo papa, in quinta
    sanctissirnus Vigilius paps, in sexia sanctissimus
    Agalbo papa, io *epiima sanclissimus Adrianus
    papa. Sciiis eidm omnos, eos analliemata etexse^

    9G)
    C E O R G U PHRANTZiE
    , \ - ,
    ' ,
    3 1 1 >
    \ ' , ,
    , ,
    :, \
    . ' ?
    . '
    ,
    .

    .
    , ,
    ' x r l
    ;
    , \ *
    "
    .
    , ,
    ;
    > \
    - ' , ;
    . - /

    ,
    '
    ,
    * , . , '
    ,
    ,

    , . - , ) - , , ' .
    ^ ,
    3 1 3
    ,

    , ,
    '
    /
    ,
    312
    &

    , C , , ' , '.
    89

    craliones perpetuas iis roinatos esse, qui quid ad dereni aui dcmerent aut omnino flucluarent in iis,
    quae ipsi, Evangelti el apostolorum pracepla accurale asseculi per sanctura Spiritum, consliluisseni.
    Testes sunt libri elliltera synodici summorum singalis temporibus episcoporum sive paparum cl sanctaruui illarum synodortim, quas emimeravimus,
    cuin illi e vcstra et Lalinorum gente esseni, viri
    pii et venerabilee diclo el facto. Hauc igilur traditionem iimolatatn servamus, ne in sanciissimorum
    aposiolorum el seplem sanctarum syuodoriiro oecumenicarum el sauciissiniorum illonun revera sumntoruiu episcoporum exsecralionem incidamus. Ac D
    tencmus sane evangelice et apostolice tradiiiouetn
    veteris Romae. Nosira euim doctrina ab utiisque
    sempcr observala esl;at quae ab illisinnovala eunt,
    solis ipsis non vituperanda esse vidcntur, iia ut nos
    illorum judices ei accusalores esse oporteal, non
    onlra. ISuper vero in illis quidam rerum dtvinarun , imo potius novarum studiosi exstiierunl, qui
    non verereiilur, de nosiris scilicct ertoribus disptilaluri, in suggestum ascendere, cum nihil baberem,
    quod affeireiil, nisi amisisse nos imperiuiu propler
    doclrinae prafilatem : quasi vero ipsi, quod orlliodoxi sint, tueanlur imperium suuro, ignari i l l i ,
    itOH omucs, qui iinperanl, orlbodoxos, necquiobediuut, ba?reiicos cssc, id quod iu uobis aiiimadveili

    licel. An orlhodoxi sunl Ismaclilsc, quia nbis i m poranl, aut priores illis iilololairr, qui premebant
    Cbristianos, aut ^Egyplii vel Babylonii Ismaelitis
    olim imperanies ? Enimvero non babenl, quid respondeaHl. In aperlo enim esi, eos qui imporant,
    itnpioe, qoibus aulcm imperalnr, pios esse. Quarr
    non decet illos jaclare imperiuin suum. Pr.pierea
    contra eosdcm dicamus : Quomodo qni Mysiam,
    Rossiam, lberiam orienlalcm ct Abasgiam liabiiaul,
    el aliis in regionibus regnent, cl sui juris sinl,
    quandoquidem nosiram seclam scquuntur? Alcnim
    ecclesiarum disseneionem lemerc movit Siepbanus
    Syrpbro papa, qui primus pane non fernientato
    sancium sacrificinm pcragi sivit, cl addiumetilum
    illud ad sanctum symboium palara proclamavit, ac
    primus barbani tolondit, idemque omnibus silii siibjcoiis facere permisil, regnanie lum Cpoli pcrpemo
    lneuiorabili iniprraiore Gonstantino Monomacbo
    palriarcbalum admuiisiranlc Micbaele, qui cognomcnto Cerulai ius appcllabalur. Hic igilur palriarcba e senteutia imperatoris et reliquorum Iriuni
    patriarcbarum, arcbiepiscopi iiein Bulgaria^ ei Cypri, lotius denique, cui praeerai, synodi, eum quom
    dixi, papam Slepbanum, diplouialis ejecil, panis
    fermentali el facti addiuinunti ralioncm desiderans,
    auno mundi G5C0. Ecclesix auieni Alexandrix el
    Anliocbiieet Hierosolyiborum, ftdelts Thebais, san-

    '01
    .CIIHONICON

    , , ,

    , \ 68ioc ,
    ,
    , \ ;
    ,
    ,', ,
    .


    '



    ,

    ,
    , ,
    3 1 4
    , '
    , . , , >
    , ^
    .

    ", ,
    < \
    , -

    " U S . - L ! R . IV.
    902
    , , . >, , *
    ,
    , ' <
    ,
    .

    rta Libya, qqae civee imperii coelorum nutrivic, ui


    ail divinus Cosmas, quonam tempore subacia? sunl
    ab Umaro ainera, posl Mobamelein ter exsecrandum terlio, et in serviiulem rcdacise? Facium hoc
    cst manifeslo imperante Conslanlino Pogonalo,
    anno mundi 6134, antequam sancla ci oecumenica
    sexla synodus baberetur, quo lempore nec scbismala
    ncc dissidla in ecclcsiis erant. Aliquanlo posl regos
    labore non levi sanciam urbem a manibus impiorum vindicatam Romauorum tradiderunt imperio ;
    sed itnperante Basilio porpbyrogenilo, qui Bulgarocionus nominalur, rursus ^Egypli ameras, Azizius, eamdem expugnavit, sepulcrum Salvatoris
    nostri Jesu Cbrisli el sumpluose ornatum lemplum
    saiictissimum in poiestatem redegil, supclleclilem
    polluit, monasleria evertit, ifbivis illic corpus exercentcs monacbos, in quibus Italorum el aliarum
    genlium major, quam Romanorum numeriis eral,
    aut occidii aul fugavit. Plane mlfum autem est, ut
    aiunt, Cbrisiianos, cum coiijuncta; essent ecclesia,
    a Dco lum in potesiaiem impiorum tradiios csse.
    Adeo ex bis oninibus intelligiitir, non propier peccaiuui aliquud boslibus nos subjectos esse, sed ob
    singularem educationem, quemadmodum olim sancli docuerunl: c Quenicunque enira amat Deus, eum
    cducai, cl casiigai Olium, qucm recipit, ei quae
    sequunlur. t Fidclis euiin, ait, Domiuus es, qui

    non permiliet vos ulirn, quam sustinere posatlts,


    lentari. Itein David : Educajido educavit me
    Dominus, nec vero morii me tradidil. >
    Eliam boc audi. Quemadmodum Assyniorum regnum a Babytoniis eversum est, Babyloniorum a
    Persis, Persarum a Macedonibus, Macedonuro a
    Bomanis, iia Romanorum qnoque imperium ab
    Olmanlidibus : alque borum Gnis adcrii justo ei
    constiiuto lempore, cverteiilurque, sicut altdivinus
    Isaias in specie Idumsea?. t Dixil mibi Dominus: Intra aniium, qualis esl annus meroeiiarii, dellciel
    gloria Cedar, et reliquiae jacutorum forlium flliorum Cedar exiguae eruni, quoniam Domimis, Deus
    Israelis, locutus est. > Ad quod diclum propbrtae ee
    appliquans sapienfissimus Slepbanus Alexandriuus,
    anuo 6131, Seplembris die 3, hebdomadis 6, de
    lsmaelilarum regno boc thema fecii el consliluit :
    <Is poienler e.i prospere regnabit annos trecentos
    novr m, HI reruin angusliis el porturbaiione deinde
    annos qninqu iginia scx, ul omnino eorum imperiiim
    tum faustum luni hifatjstuui futurum sil per annos 365. > Nonuulli vaiicinium perperani ini<rprelati, aslronomum male ratiociuatum esse aflirmant,
    iiiilium ducentes ab eo quem dixi, anno. Quod si
    ila esset, falsus ille foret. At equidem de ea re quorumdam doclissimorum bominum senlenliascoguovi
    el didici, sccundum quas sapiens iile vir initium

    . ,
    ^ ,
    ,
    ,
    . )
    , ,
    <
    ; , 3 1 5

    ,
    ,
    ,
    ),,
    (5, ,', \
    "'
    ^, t
    ,

    ,
    '. ,
    ,

    , ) .
    >>

    903

    GEORGII PHRANTZE

    fOi

    >. \
    ^ . , * \
    . *
    *
    - ,
    , ', , ,
    ^ , \ , . 3 1 7 I ?
    ,
    0. , '
    3 1 6 .
    . " . ' ; , ( $ ;
    ' . . . , , '
    ', *
    , ^
    ", - t
    .
    .
    .
    .
    . *


    , , ,
    ,
    - '. , -
    *
    , ' .
    , . :
    ! ^ '
    , c
    , ,
    ^ ; ,
    .
    ^ , .
    11

    supersiitionis et iorperit Ismaelitarum non a Mobamelis aetate duxil, sed ad modum vaiicinii divini
    Datiielis locutus esl. Is quariam bestiam Romanorum imperium appellavil : uec interpreles a Remo
    ei Romulo initium capiunt, aut Romanorum principalus, nobilium, plebis, dtelatorum,con$uIuni,regum itnperia commemorant, sed ab Octavio demum
    Caesare propter exiium monarcbi, quemadmodum
    infra docebilur, Eodero igitur modo sapientissinms
    Stephanus ab Olmane amera canoius sui initium
    facit.Etiam doctissimus Romanorum imperator Leo
    tbema fecit, qui florentem et vigentem Imperii Saracenorum stalum ter computandum circulum te- D
    nere, boc est, aunos irecenios duralurum invenit.
    Perturbati imperii per amiosquinquaginta eex non
    fecil menlionem. Deinde flava gens una cum vindicibus omnc Ismaclis genus fugabit secuudum divinorum bominuin vaticinia. Qualuor ventis autera
    quatuor magna imperia Zacbarias etdivinus Danici
    eiguiflcant, Gbaldftorum, Persarum, Macedonum
    ei Romanoruin. Duos seneos momes auteui duas
    ii*rra* regiones esee dicunt ; in duas enim paries
    lerra dividiiur, Asiam ei Europara. Atque ruh equi
    atrocitaiem Gbaldaeorum significant, nigri a Persis
    ei Medis Babyloniis illaliim inierituin, candidi claram Macedoiwm gloriain; neque *nim borum imperium caneris simile c s l ; cineracei veroet versi-

    colores robur et potentiam imperii Romanornni.


    Deinde mandato, ut terram obeant, significaiur,
    per Deuro omne constare regnum. Dicii eniin Eusebius Pampbili, ab Augusto Octavio Cacsare quartum regnum iiiiiium capere, quoniam tum is priraus solus iniperayit, ei totum psene orbem terrarum sibi subjecit. Is qiiondam Delphos, qui nanc
    Daulia appellantur, profeclus, orarulum consulnii,
    quis post se imperaturus essel. Cum niliil respouderet Pylhia, iterum rogavil, quare oraculum sileret. Tum Pytbia respondit. . . . is Rwnam reversus, cum morsipsi inslarel, imperavit prireoribus.
    ut plauderent et riderent u t i n fine miuii. Hoc fi ri
    vojuil, quoniam vilam rem esse risn dignaiu pulabal.
    Oe iis igitur , q u modo commemoravi, regnis
    Dauiel, divinus propbeia, divinns Zacbarias aliique, ut dictum est, de eorum turo ongine tum exiiu
    et rebus gestis, a sanclo Spiritu e<tocti, dixeruui.
    Similiier quxs !saias,el sapientissiinus Slcpbanus ci
    Leo iinperalor de cxiiu 'niiperii docuerini, expbcuimus. Qui Deuin vidii Moses de incremeiUis
    successu in Genesi liasc explicat : Abrabaiuus, patriarcba nosler, filios ocio procreavit, priiiititn
    Ismaelem nolbum, ex Agar, deinde promissum sibi
    lsaacum e Sarra u\ore, cui benedicium csl a Deo.
    San a morlua, Cbeluram duxii, e qua filios sex

    9)5

    CnROXICON MAJUS. - L I B , I V .

    906

    (5 ; , 3 1 9 "
    ,
    , , ,
    '
    , ,
    . , >
    . *'
    . 3 1 8
    *

    " , . , .
    ,
    , ,
    ^ . ". ",
    ;
    )
    , ;, , '
    '. ) ,
    ; ^

    . c
    c '
    ,
    , "
    ,
    , c
    * . > '
    , ,

    , . ;,
    ,
    ' , ',
    " (5 ^ ,
    , )
    , ,
    . *
    ,
    c , , ,
    c
    . >
    , ^ ,


    ,
    , ,
    .
    .

    .

    .
    , ',
    ,
    0, ,
    3 2 0
    ,
    1

    neravit, Zombram, lezai, Madai, Madiam, Eboei,


    ct Soiai. Sed redeamus ad lsmaelem nolbum. Agar
    ab Abrahamo compressa, -gravida facia cst. Quod
    isbi aniwadvcrlit Sarra, invidia commola, exprobrabal, alque Ixdebal el aflligebal Agar. Qua: cum
    berae cruciaius et injurias sustinere uou possel,
    axifugit. A l profugienli a Sarra bera obviaui venil
    angelus, et eain coborlatus est, u l redirel ad beraai,
    el imperio ejus se subjiceret. Ac dixil ei angelus
    Doi : Ecce in ventre gcris, ei fdium parics quem
    appellabis Isniaelem, quouiam Doininus exaudivii
    agritudinem luain. Eril is ferus humo, el maims
    ejus adversus, oinnes, el omuiam manus adversus D
    ipsum hileola? erunl ; atquc babilabil in conspectu
    omnium fraTum suorum. t Uursus capile 17, Deus
    Abrabamo de Sarra, uxore cjus, d i x i i : c Benedicam
    Sarra, uxori luae, et ex eadem (ilium libi dabo,
    alque benedicam i l l i , eriique ift genliuin origo, ei
    regna genliuin ex eodem exsistenl. > Alquc procubuii Abrabamus iu faciem risiique, alque dixii cuia
    aniiDO :c Si (ieri potesl, cenlenario Olius nascelur,
    ci Sarra pariet aHaiis anno noaagesimo. * Dixiique
    Deo Abiahamus : < Isniael bic coram te vival.
    Dixit Deus Abrahamo : c Profecio Sarra, uxor tua,
    iiliupi libi pariel, el nominabis eum Isaacum, alque
    -iciaiu cum eo paciionem incam ia tempua aiicruum, ul sira ipsi el posleris ejus Dcus. De Israacle
    PJTROL. GR. C L V I .

    * *

    aulem, exaudivi te, el ci bencdixi, et maguopcrc
    eum augebo. > Duodecim nationes procreabb, atque in magnam gen:cni etim faciam. Paclioncm autcm mcam cum Isaacofaciam, quetu Sarra libi pariet
    iu bocce lempus. lia comprebenderc possumiu
    iiiagnum <ny>lerium pi , sanae ct sancia? ildei nosIrae, el impieuieiii, cui Agareui obnoxii sunl. Nequc seniel ei Deus illad d u i t , sed bis. Priaium dix i t : c Procrcabi* filiuin el appellabis eum Isaacuro,
    eipactionem ineamcum eo faciam in lempus ajicrnum, cuiu ip*o el posierisejtis. > Guai auleiu Abrabaoius Dcuai rogarel, ul idcm Ismacli faccrct cique
    benediccrel, respotulcus Dcus: c Ecce, inquii, beuedixi illi el magnopere eura augebo, aique duodecim naliones procreabil ti geas magna exsistei.
    At paciionem mcaai cum Isaaco faciam. >
    igilur Dcus paciioaem suain Ismaeli el posleri
    ejus dare aul cooGderc, sed soli fsaaco ci bujiu
    posleris in lcmpus aelernura. Aique luiraudum
    bi quis assequi uequeal borum verborum sentenliain. Agareai uuien, barbari et fcri boaiines, haud
    rccle inlelliguut verborum sensum, et lacrymauio,
    quod Deus a principio eorum 'palriarcbam el ipsos
    paclioue et gratia sua exclusil; at gloriantur iidem,
    quod ipsi quoque Abrabauii (posteri sint el Dens
    lsuiaeli baud secua aique Isaaco benedixeril. Er*
    rani auleui bac iu re, ul io omuibus solenl, quod

    29

    907

    GEORGII

    PHRANTZJE

    958

    \ . \ ; \ ,
    -,
    \ ) ", \ \
    , , ;, *
    .
    . *
    *
    , ,
    , \ .
    , *
    ^ .
    . >
    * , c
    "
    , >
    , " ; ,

    \ . '
    , .
    ^
    \
    . \
    , \ \
    , \ ,
    ,
    ;
    , \ , -.- . \ , , \
    , \
    .
    ,
    ' \ '
    .
    / c ", ; ,
    "
    ; , 3 2 2
    *
    , . > 3 2 1
    , ' ,
    "
    ,
    . "
    .
    \ \

    . ^ ,
    ; ,
    ,
    ' ,
    , \

    , . > Q ; ,

    Deus Isaaco bcnedixil el paciionem suam dedit,


    Ismatdt non iiera, sed siinpliciter benedixil el prondsii, magnopsre se euui auclurum esse. Nam
    brulis animaiuibus, quadrupedibus ei rcptilibus,
    piscibus et aliiibus, Deus benedixil, cum dicerel:
    c Augemini et multiplicanuni cl implete lerrara.
    Adamo aulem non sic benedixil soluin ': cAugemini
    ct muhiplicainini el implete terram, verumetiaiu,
    Domini ejus esle, alque in manus eoruni Iradidil, quaecunque in terra poseidcri et regi possunl, ut intclligalur, benedictiones Dei diversas
    csse, secus aique illt dicuiu, quoniam divinae et
    sacrae Lilleraerecie sentienlibus salis demonslranL
    iu ulroque lilio Abrabami Isaaco, inquam, ei D
    lemaele divcrsas esse benediciiones, genera cl
    brercdia.
    GapileSO ct 24 bajc dc bniaele narranlur. c L>ix i l Abrabamo Sarra : Ejice pucllam banc cum
    filio ejus. Neque enim baeres cril ftlius puellae cum
    iilio ineo lsaa<$. Admoduin aspurum id diclum
    Abrabamo videbaiur in ipsiua filiuai Ismaelem. Sed
    Deus Abrahamo dixit: < Ne asperum tibi videalur
    in puerum aut pueltam; imo qusecunque dixerii
    Sarra, ausculla voci ejus, quoniam in lsaaco vocabilur libi semen, el filium puellae bujus magnam
    geniem faclurus suai, quia seiuen luum es(. > Surrexii igilur mane Abrabamus, panein el ulrem aquae

    Agar iradidit, bumcro ejus puerum imposuil, ei


    dimisil eam. Quae cum abiissct, per deserta delala
    est ad fontein sacramcnli. DeHciebal aqua in utie
    et prae siii clanguescebat Ismael. Abjecil pueruni
    uiulier el lacrymabat. Audivit aulein e sede sua
    vocem pueri Deus, aique appellavit Agar de ccclo
    angelus Dei, eique d i x i i : c Quid rei est, Agar ?ne
    limeas ; audivil enim Deus vocem pueritui cx loco
    eo, in quo est. Surge, tolle puerum, curaque mauu
    lua coraprehende ; roagnam enini gentem eum fac n m . > Tum aperuit Deus oculos ejug, ul viderel
    fontem aquse. Abiit igitur rauter, el, replelo tilre,
    potum praebuil puero. Deinde aderat Deus puero,
    qui adolescebai ei babitabal in deserlo P.iarj:e,
    faclnsque esl sagillarius eximius.
    Sic agnoscere possumus Isuaaelem. Sicui Deas
    Abrabamo promuii, ita magnam gentera eum fecil ,ei reges magni ex eo exsliierunt, et manus ejus adversus onmes, et omnium manus adversus
    ipsuiu intenlas videmus, et domiciliuin collocatil
    in conspeclu nosiri omnium, ei posleri ejus sagiilarii longe opiimi sunt; paclione abtem sua Deus
    eum exclusit : ut, quemadmodum in sacris Ltlieris
    esi el longe anle conslUuuira erat ob rationes,
    quas Deus novii, i u evenerit. Necesse enim erai,
    utevenUjm babcrcnt, qusccunque divinus Moses
    dixerai. Miitune vero nos prave seotiebamus, Ho-

    909

    910
    CilROXICON MAJ1 JS. - L I B . IV.
    ,

    ,

    , ) .
    ,
    ,-,
    .

    " \ -
    , \
    . \
    , \
    ,
    ,
    .
    \ ,

    . 0
    , \
    \ ,

    .

    , ! '

    3 2 3 .
    , , .
    '. .

    , *


    .
    ,

    ,
    ^
    . m a n i , ServiietBulgari, i d (, qui nos calunuiiantur et accusaut, dicunt. Vos vero hali ne secuii
    agalis, sed, imposilis pcctori manibus, mcdiiamioi
    (uni animo, et desisliie nos acrusare. lsmaeliiae
    auiem, bomines impii, dnri et inhumani, e voluntale Dei pioa castigajil cl majore ni parlem orbis
    lerrarum occupalain lenent. Quare non decei de
    bis gloriari l u l o s , sege propUr dactrinae probitaleni jusios et saticios se appellare el propier orlliodoxiam el juatitiam ad bunc diem regnare.
    Ilacc verba minime fecimus, quo, quod absit I
    quemquam damnemua aui accuscmus, sed u.i oslendamus iis qui nos calumnianlur ^ baud probe
    nec recle eos Scripturas inlelligere. Hiuc enim fiiut
    nos viluperenl el omnes sibi videantur ad reprebendendum gatis sapere, ipsos se crrare nou
    senlianl.

    2. Reverlamur ad proposiium noslruin. Sj q u ras, quid imperalor leiopore, quod in obsidione


    cousumplum eai, egerit, dicain. Quo quidein lempore Ameras bellum parabat et ad ferendam opem
    se insiruebant exlerui principes CbrUliani. Qnajiquam CliristiaDOTum, q u i circa babiubanl, principam, nullamipeiu allaiam e&se, noium esi omnibus : quin iiuo ad Serviae priucipenj Georgium
    Ameras legalum misit, u l is de pace inter Hungaroael Ameraui conciliianda agcrcl. Ctun legaio


    ,
    , *
    . *
    ; 3 2 4

    , *
    . *

    ,
    ^>,
    .
    *
    ,
    ,
    .
    ,

    ,
    Gbrisliantis aliquis lilieratus eral, a Titrcis quibusdam consiliariis additus, qui despolae suaderet, ul
    amiciliam conciliare sluderet, ul, si fierel cum
    Hungaris paciset amiciiiae paclio, Turca- siaiim
    CPolim invaderel. Quam rcm miser llle nrliili aestimabat nec pensi babebat, noscius, caplle a corpore
    dcciso, meinbra niorlua esse.
    Eodem lempore etiam Venetiis de bac rc magniiiii concilium babilum esl, in quo, qui lum dux
    eral, Franciscus Fuscaris surrexil el d i x i l : c Non
    ex ignoranlia imperator Joaunes nos expetivit. >
    Euiinvoro eliam alii, qui eum vidUseni et cum
    eocolloeuli essent, prudeniiorem Uominem in lialia
    visum esse negabant. At obstabat nequiiia et invidia. Nescilenim invidia bonorare utililaiera. Gujue
    rei cauaa eral Aloysius Diedus, qui olim curaveral, ul beaUe uiemoriae princeps meus, Gonslaniiiius doniinue, de*pota luai in Pclepouneao, bujus
    ducis flliain cuin magna doie uxorem ducerei.
    Priaceps lueus non aliaiu ob causain, nisi ut ipse
    et principalu cum Venelis jungereulur, eam aflQniiaieui adtuisii, nobiselaliis rauliis id approban
    libas et u l fierel paeoe cogeoiibus. Sed posiquam
    imperator faclua est et in urbem venit, iucoinmodum erat. Quomodo enioi Ueri poierat, ut civitalie
    viri el ieujina? principes dominam el im^erairiceni
    reiipcreut Ycneii iiliain, et generi ajc iflji *'jus a^-

    91!

    GEORGIl P H R A N T Z ^

    915

    > ; '
    , ,
    ,
    .

    ,
    * 3 2 6
    * . " ,
    \ ' * * * - \ \
    . ,
    , \ \

    ,
    * \ 3 2 5 ,
    , \
    . |
    ' .
    ' . ' ,
    ; 01
    , ;
    ,
    ,
    ,
    , ' * *
    * ,
    .
    ,
    * , ,
    .
    , - ;


    . ,
    ,
    ,
    .
    , * c

    ; , ;
    ,
    , '
    , ;
    ^ .
    -
    C ,
    ; ;
    , .
    nes imperatoris et Tratres imperalricis esscnl?
    Quandoquidem dux honoratus forsan erat, sed ad
    tempus leelus. Atquedux quidem eiiam postqnam
    dondnus meus impcraior facius est, liurc connubio instabat, scd repu liatas est. Propter hanc causam igiiur is nobis inimicuseral, el ctuu muka d i xissent Aloysius Lauiedanus et Anionius Diedus
    eialii niulti, demonsirassenlqnc, si urbs capcreiur,
    niagna deirimenla eliam ipsorum rebus allatum
    j i i , non polerant lamen duci persuadere, u l imperalori succuixercl.
    Eiiam Ecclcsia? Romanse baec res curae craU Gum
    enim in urbe adessel cardinalis Rossia. , ct ego
    egissem cum veucrando e l beaisc mcmorisc imperaloie, domino meo, ut is cardinalis patriarcba
    Cpolis flcrct, undefuiurum esset,ul ab ipso etpapa
    iionnibiJ iierel ad urbemadjuvandam, si rursuspapse
    inenlio liercl , multis sermonibus el constiltaiionibus babtlis, imperaiori, domino mco, vi&tim csl,
    neuirum coruin quae conseeuiura csscnt, lieri debere, quandoquidem nec$sse esset, ul aui palriartbae onines obcdirenl, aul liles ci imuiiciiia? inlcr
    ipsum el eos, qui non obedircni, orircntur. lmerea
    si nobis ioris belluui infciTclur abboslibus, elcon
    fliclaremur cliam doini dissidiis, quama mala futuraesseni? Papse lameii mcmoria fierel proptcr
    spcm auxilii in bac neco&siiale. Quod qui faccrent
    in baaclai Sopbia* lemplo iaccrenl: rdiqtri ncaccu1

    sarenlur nec lurbarentur.


    Die liDecentbris, cum sex menses pnvterissent,
    ei (ot vcrba eseeni facta de auxilio, quol feeit sullanus Gairi sive jEgypii, et a Servia posset pecuniaoccullc inullis modis, boraines itein alio modo summiai, ncmo quidquam indc commodi percepil nec vidit vel lcruneium. Imo miserunt niagnam
    pecuniae et miliium copiam Amciae urbetn oppugiiauii, aique laudibus eos efferebanl Turcae, jactaules, cliam Servios nobis adversari. Quis Chrieiianorum principum aut Iberorum vel teruncium
    aui honiines ad utbis auxilium siveaperte sivc
    occulte misii ? Hungari lamen legatos ad Aiueram
    miseruut, qui nuuiiarcnt, se sic, u i illi cum iaipcralore paccm et amiciiiam colerent, cum ipsis pacem fecisse : nunc cum iili non servarenl mutua
    pacla, se quoquepacem faclara otmrino improbarv.
    Advenerum legali, cum urbs obsidereiur, qu.i
    bebdomade impressk>nem facluri eranl. Aiueras n
    lotum toncilium ejus blaudis sermonibus eos differebant, ut in prxsenlem aut craslinum diem
    rcsponsum exspectarent. Callidc itaagebant,don<c
    viderenl, quo res evasura esset, si urbeai ccpisseut, diciuri, se eaiu expugnassc : iili abireid,
    et ulrum ipsis vidcrctur, faccrcnt, sive pacwtu
    sive beSluin mallenl: id quod facium et lcgalis
    rcsponsum esi.
    eani noii capiuri csscni, dicere
    siaiueratit, ob pacem cum illis servaadam sc de-

    913

    CHRONICON ] I J S . - U B . I V .

    , . j
    3 2 7 ' ^ 3
    ,
    ,
    .
    / *
    , ,
    , ' ; \
    . , , .
    , *
    ,
    , .

    ; "
    "
    ,
    ,
    ,
    ;. ,
    , ' ,
    -. ; '.
    ;
    ,

    . 3 2 8

    , -

    911 *
    , ;
    ' ,
    , ;


    . '**
    , ,
    ,
    -.
    , >
    ' '
    . ^
    ,
    .
    '
    ,

    .
    \ ; , ,
    ,
    ; 3 2 9
    . ' ,
    * .

    , .
    '
    ,
    ' ,
    , -

    stiiisse a bello ci secundum conventa disccesisse. Galatam, ut imlilee sibi milterent, nec niisisse
    illos? aul jejunia et preces, quas aut ipse faciebac,
    Kuinor lamen erat, Ameram cogilare ac dicere,
    b\ urbe nunc polnetur, staiim se amiciiiam nobis- aot per sacerdotes Geri curabai, pecunia illis vel
    cum initurum el per totain vitam servaturum esse. pauperibus, quosmagis ddigcbal, dislribula V aut
    vola, quae Deo plurima iecil ad Chrislianos a serBeaue auiem meiiiori imperalor, dominus meus,
    \itio impiorum liberandos? Verum bacc oiunia
    quid pro defensione urbis el imperii, imo, ut verius djcam, prosalule capiiis, palam el occulle partim, nescio propter quai peccala, neglexit Deus,
    non csc moliws? Manifeglum est enim, si voluis- parlini bomines ignorarunt, prosua quisque libidine (abulanles. Ego vero pro mea quidem eonteulia
    sei, facileeum ftigere potuisse. Yerum noluit, sed
    Uasialuo:
    fuisse boc revera judicium Dei, quo
    laborabat ad exemplum boni pasioris, qui animam
    pridem decreium erat, ul res publioa llomaiiorum
    dcponit pro ovibus, ut deposuil sane. Quis autein
    alius baec et reliqua facla praeler Joannem Canla- ad exlremas devolveretu^miserias. Arcauis} auieui
    cuzeniim et me noverai? Oplaverat ex Hungaris ) Providenliae consiliis tngratis quidem, adversie et
    noxiis magna auxilia parata sunt, sed bonis ct
    oriundus Jaucus, dari sibi ab imperatore Selymconimodis plurirna impedimenla.
    briani aul Meseinbriam, polliciius se unum e subPaulosupra ler exsecraudi Mobameiis nonnullas
    jectis ejus fore el mullos de sui3 eo traduclurum,
    nugas el fabulas ridiculas comniemoraviinus : earum
    alque beJlo cum Turcis conflalo borum hostem,
    urbis vindicem fuiuruin esse. Iiaque, commisso nunc dubitaliones et refutalionee promamas.
    3. Afferlis in accusalionem nosiri, impii, Chribello, daia e! est Mcsembria, ut petiverat, bulla
    stum a Judseis interrogatum, aum Filius Dei essef,
    aurea ame conscripta ei per Tliedosii Cyprii affinegasse, el istos ila diccre respondissc, teslimonio
    ncm, Michaelis filium, ad lancum perlata. Gui noboc adversus nos usi, quo qua* ipsi dicilis vera
    la eral Calelanorum regtepeliiio? qui, si donarelur
    sibi Lenmus, adversus Turcasmaii semper pugna- esse oslendaiis. A l hoc quidem ex inscitia sacrarum
    Lillerarum facilis : quas si inveslrgarelis, elscrulurum et urbi, cogente itecessitate, opiiulaiurum
    laremini, ol decel, non errassciis forsan. Sedamitse esse recipiebal : de quare cum illo aciuin cst.
    to nunc quidem inde a reriu principio quae dc
    Aut quis noveral, quanlam pccuniam et quse proGbrislo pronunliala sunl prrmulta. tesliroonia, qua
    missa dcdcrit iinpcralor utiscritqiie inCbium per

    915

    GEORGI PH R /E

    . " ,


    , '
    \
    ,

    : ,
    \ '
    .
    , ;
    ; ;
    t ,
    ,

    ,
    . > ' 3 3 0 * *^
    ;
    ;
    , vc ' ,
    ;
    01 ), '

    ;

    .

    01S

    ,
    ;
    ; c , ,
    , '
    .
    "
    ' * c d *
    , Sk
    * ;
    , , 6
    ,
    * 3 3 1 >*^
    ,
    ^
    . *
    ,
    ,
    ; c '
    . \
    ; *
    * ; . t

    ; *

    * ^^ $
    , , ^ , * ,
    * . , >
    eum Filinm Del ct Deum et hominem esse demon- Gertequidcm Cbrislus Petrum monilurus erat iia
    sirani: alque illis relictis, alia singtjiaria quaedam
    fere : < Errasti, hnpie dixisti, male loculus es;
    commemorabimus. Uoc tamen mouebo, non aUam
    ndn siitn eiiim Filnia Dei. Deinde cum eorum
    ob caosam Judaeos Chrigtuin cruci affixissc, quaw
    magister cssel Gbrislus, quid alind, nisi teriiatfem
    quod Deum se, borainem el Dei Filium e$se p r eos docebal?*Qaid aulem Simoni Pelro Chrislos
    dicarel; et dicere eumdem alibi, qui ipsum videal, dixil ? c Bealus es, Simo, Joilae fili, quod non caro
    eum Pairem suura videre; alibi, se etPalrem unum
    aul sanguis istud tibi aperuil, sed Pater meu*, qui
    rsse; alibi, si se nossemus, nosse nos Patrero; alibi, in coclisesl. Haud insciue Gbristum Pclnim in quis prsecepla sua observarit, eum nunquam
    lcrrogavil, qualera se bomines esse dicerenl, sed
    roortem visurum; alibi denique aegroto cuidam, sicul de Laxaro atile morlem ejue d i x i l : Ltzarus
    peccata condonata ei esse. Quae cum animadver-* aifticus noster, morluus est; sed eura susciuium
    terent Judaei, rogarunt, qualem se faccrel? annon
    proflciscor; > deinde profeclus iaterrogavit: Ubi
    Deum sc facerei, cinn bomo esset ? Quid lum Gliri- D eum collocaslis? alqde clara voce clamavil: Laslus ? Mibi qui fidem habet, vivet, eliamsi mor- zare, adesdum foras ; etqiti exanimis fuerat, aniuus sit; sicut Pater suscitat et in vitam revocal sculiavii imperio Domini, Gbristo dedarante lum
    cadavera, ita Fdius quoque, quos ipsi placet: ne- ditinam, tum bumanam naturani saam : ila luoc
    ino Filium uovii, nisi Paier, nec Patrem quisquara
    quoque disciputos interrogavii, ut Deuni el homi
    vidit, ntsi Filius, ei sicuidetegit Filiug. > Jamvero iiero se csse oslenderet, eoaqae binc paulaliro ad
    qui lalia diccret et bomines doceret Ghrtetus, veverae eognkionis allitudinem eveberet. Enimvero
    rumne celaturus erat ? Quis iia stultus ei ineplus quld post resurreetionem Thomas dixit, qiti et ipse
    sil, istud utcredal? Nam nisi I>eus ct Filius Dei
    uniis e duodecim discipolis erat, attrectalo latere
    craf, disciputi ejus ab ipso interrogali, qualem
    Chrisli? Utique isquoqoe ita dixil : Dominemi,
    bominis Filium esse bomiu^s dicetcnf, non respon- el Deus n i i . Aut quid deinde illi Gbristtis ? Non
    suri erant, alios eum Eliain, alios Jereiniam aut de jugsil profecto eum absiioere blaspbemiis, sed,
    prophetis aliquem esse cxisiimare, nec, cum Cbri Yidisti me, inqnit, ct credidisti; beali i l l i , qui
    slus interrogassel, quem ipsi se esae credercnt,
    non viderunt et credideruni lamcn. Ant quid in
    diciurus Pelms, cnrn Cbristum ess<\ Filium Dei vivi.
    principio institutionis Nathanael, bomo legis ^

    CHRONICON MAJUS. LIB. IV.

    ; ; , ; >

    ; ; " * 0 ;
    ,
    . \
    , : .
    , ' , - . >
    , \ ^ ; >
    ;
    . $
    .

    . * \
    , 3 3 3
    \ ;
    . > ,
    ;
    ;> ' 3 3 2 < .
    ; , - ,
    ). \ * , ; >
    , ,
    . \ ; ^
    \ ;

    ,
    ,
    , , , .

    , '
    , . " , ; ,
    ; .
    , . ' ,
    ; *
    c ,
    . ,
    .
    ,
    '. '
    .

    *^

    . > ,
    ,

    daica? peritus ? interrogavii eum quod vetlet: cum


    aulcm audissel e Christo, qiiae sab corde secrela
    premebal, dixil e i : t Tu es Dei Filius, tu rcx lsraelis. Ecquid vituperavtl cum Chrislus ut male dicentem? Minimc vero, sed, Qaia dixi tibi, ait, secrela cordis l u i , credis? Majora isiis videbis. Quod
    atilem a Pilalo rogatus Cbristus respondil, dixisse
    eucn, ea non neganlis, sed conccdenlis el conseniiemis oratio esl, qttali etiam in Jadam usus
    est. Assidens enim discipulis Cbrisius : cUnus ve~
    slruin, inquil, me tradilurus est. > Rogavit de se
    quisqtte, Ecquid ego suni ? Et alius : Ecquid ego
    sum ? Et rogavit Judas : Ecquid ego sum ? Tura D
    Cbrisius : c Dixisii * inquit: quo cerle quidem loco
    non recusantis, sed aflirmaniis sermo fuit. Similiter
    jgitur inPilalo. F}iminirn erat id dicendi genusin
    Hla regione itsUalum, ei usus e&l illo Chrislus ul
    ejus regionis proprio. Quemadmodum enim eiam
    in Musulmaais saepe fit, ut, cum quis cum cobortalione dicit, ut faciani quippiam, alier non , Fial
    islud, sed t Reperisti > respondeal: ila in Cbrislo
    quoquc res habet. Quippe diclione illins regionis
    propria utebatur, cum responderet Dixisll. Rogavil idem PilaiusCbrisUim: cNum rex Judaeorum
    es? respondit Cbrislus : Regnum meum non
    est bitjus mundi. Si bnjus mundi regnum meum
    esscl, opcram dedissenl socii mei, ne Judaiis trat

    derer. Ainunc non est bujus loci regnum meum.


    Rogavil Pilatus : c Non es igitur rex ? > Respondil
    Christus: iDicis, regem me esse. Ad boc ego naius
    sum et ad boc in lerram veni, ut veritalis lcslis
    essem. Quisquisex verilate esl, audit voccm nieam.
    Dicilei Pilauis : c Quid est vcrilas? Vides apertius bic rem ostendi : omnino regem se esseafiirmavit eioslendit Cliristus. Inlerrogalus a Pilaio,
    rursus ei respondii non boc modo : Ila esl, Rcx
    sum, sed; Dicis, me rcgem esse. Quid porro Pilatus, cum Chrislns dixissct, nd hoc sc nalum esse
    et ad hoc venisse in niundum, tit veriialis tesiis es
    set,rogavit eum : iQuid esl verilas? boc esi, Si in
    mundo veritas essel, non tradereris morli. Eieitim
    qnasi lugerel veritnlis absentiam, quid verilas essei
    rogavit. cnini eliam a ponliflce maximo rogatus
    Cbrislus in bunc moduiu : c Obtestor le per Dcuin
    vWum, utdicas nobis, num Filius Dei sis, nibi!
    anud.nisi c Sum respondit.
    Nostine jam quomodo d$ iis, qura Ignoranl Mtisttlniani, arcusenl homines laude dignos ? Ecco,
    si quasris veritatein, cognosce eam. Si minus, nosli
    cerlc, non veritalcm causatnesse, siquiseain ignorei, scd cos, qui cam fugiunl.
    4. Cum de reliquis, ob qua3 a vobis Musulmanis
    vilupcramur Gbrisiiani, satia demonstralum sit,
    essc nos omni accnsalione superiores, age, cxami.

    519
    C E O U G I I 'HRA.VTZ.R
    *
    950
    ', . " ; \
    , '
    ,
    , * : .
    ^
    - . 3 3 5 ^ -
    ,

    , 3 3 4
    ,
    *

    .
    . *
    . 01 , .
    .
    , ,
    ,
    , ,
    -^ , ' * *
    .
    >
    , - ^ ,

    ; >
    ,
    \
    ,
    .
    ,

    ,
    .
    .
    , " ,
    .

    , 0 , ,
    ,
    , ; * ' .
    , ,
    ,

    ,
    , ' ( .
    .
    , ' ' ,
    Abrabamo repctendam csse, ul Mobameles dicif,
    nemus alia qua?dam. Qtitppe Dcum Mohameli d i ex ipso Mobatnete demonslralur. Is enttii aucror et
    \:sse aiunt : Cuncta propter le feci, et tc propier
    dux bujus doclrinae est. Nuiti alier siU oslendalur.
    mc, : quod Glirisiiani non adiniliunl. A( enim
    Ab Abrahamo enim ad Mobameiem anni lcr mille
    eliam Mohameiis nomcn scriplum ftiisse, in Evanfuerunt: lum Alohametes exslilil, ergo Mobamelis
    gelio, Ghristo Judaeis diccnle : cEvangclium vobis
    reiigio nou eu Abrabami. Quodsi propter circumimpertio, quo cognoscaiis, post me vcniurum esse
    cisionein islud aflirrnaiis, bujns cgo hisloriam exapostolum ot prophetam Mohamclem : idem in
    plicabo.
    Moysis vetustis libris fuisse ; sed Christianos inviAbrabamus, ccelum, solem, slellas, lerram, mare
    dia commoios ejecisse id ex Evangelio. Nec vero
    eiquas insunt in iis, conlemplaius, secum repuin sulo Evangelio el vetustis libris fitisse Mobamelis
    lavil ao dixit . cTanla heec ei eximia opera sponiiomen, sed eliam in dextra parie ibroni Dei scriptene el ultro facia sunt, an quem habenl fabrica(uin essc. Deinde Musulmanorum rcligionem rcpeli
    ab Abrabamo, et Gbrislianos, qui legem Moysis * torem? >Contemplalus igitur rerum pulchritudinem
    mirabatur el slupebal, et animo medilabalur, ecncgligant, ipsos accusalione el reprebeusione digquid non baberent auctorem, sed ipsse dii essent,
    noscsse, cum Musulmanos laudc el bonore dignos
    quemadinodum p.irenles ejus et omnes idololatra
    crindneniur.
    II#c gunl, quos a Musulmanis nobis exprobran- exislimabanl. Alque Deum fecisse omnia pulclra
    admodum et numine suo digna, quorum conlemlur Cbrisiianis. Quse ila rcfulamus, u i si ullius
    plalionc omnes bomines evebantur ad cognilionem
    rci egens et indigus Deus sit, eum non esse Dcum
    Dci, ac praediceiU celebrentque eorum auclorem et
    dicamus. Fabricator coeli et terra? et rerum omnium,
    fabricalorem, id cerlum esl, nec aliter babel. Scd
    qua3 in iisdem factB sunt, el qui angeloset bomibomines, a vera et recla cognilione deQexi, interTies creavit, nullius rei indigens erat, sed ex sola
    misso Dei, rerum omnium iabricaloris, cnllu et
    benigniiale et voluniale cuncia fecii. QUIKJ si boc
    ndoratione,
    quas creaia erant, potius adorabant ct
    ila est. ncc quisquam conlradicil, male Mobamevenerabar.iur ea pro Creatore. A l Abrabamus non
    lcs aftirmavil, Deuui sibi dixissc : cGuncla proplcr
    le feci ei le propior me.Quippc nuliius rci Deus iia ;sed cum bomo intelligens essel atquc animadvci lissol, tCBlura non consUlcre, scd pcrpctuo HiOget, Mii^ulmauoriim re-igioiu m aulcin non a!>
    4

    921

    CHRONICON ; 'US. - LIB. IV.


    922
    ' *
    . ,
    "
    ,
    .

    , .


    > "
    , '
    ' .
    , * c .
    , *
    .
    [( '
    ,
    . ' (
    ;) '
    ,
    ;

    ',
    * ,
    t ,
    3 3 8
    ,
    ,

    ', 3 3 6 . ? ,
    >
    \ ' ,
    - ' , , .
    * , \ \
    ,
    \ \
    ,
    , ^
    , '
    ,

    .
    , ) <!,
    ,

    ,

    . , '
    .

    ,
    ,
    .
    ,
    , ;
    . 3 3 7 .
    v-ri el lumine solis cgero, qoo ipsum illustrclur et
    iufcrior aer, solem atiiem nuuc supra lerram essc,
    riunc infra lerrani occultari, atquc coclo nubibus oblcrio obscurari, non oblecio lucere; deimle lunam
    et stellas, quandosol non litceat, splcndere, quando
    luceal, illarum lucem obscurari el exslingui; porro
    mare vcnioruin flaiu agiiari, lerram ad planlarum
    incrementum egere aqua; bxcigiiur cum anitnadvcrussct, inlellexil, omuia ista pcrscsola esse nou
    posee, sed conlincri auxilio, alque judicavil,
    eorum nibil Di-um esse. Deus euiro nullius rei auxilio egci. Rursus cr.m animadv<rtisset, nibil corura
    per sc solum Deum esse posse, sed cuncta simul, i n lellcxisset autem, arido opposilum cssc bumidum,
    irigido calidutn, et aqua exsiingiti ignem, 8talu.it
    apnd animum dixilque, qui secum dissidcai pugnetque Deus non esse Deum. Deinde rcrum ordinem
    cl raiimicm contemplatus, ita secum raiiociaabalur :Est vis aliqua, qua universuui continclur el
    jgubtrnatur. Jam cum onines bominesconsenlianl,
    Dcmn esse, sed qualem quisque vult et probat,
    coiisentancum est, omnes errare ei menliri. Iiaqiie boc unum reliquum cs^, non essc aliuin vcriini DiMiin, nisi qui cuncla fccil, qaae idem, sibi
    subj^cta, rogit, gubernal et admmistrat, qucmadnioJum i p u placct. Hunc igilur Dcuin equidctn
    adoro. Atqun liumi projVnus Abrabamus odoraui

    solum cl vcrum Dctim. Illico Dcus opiimus, qui


    per Isaiam propbetata dicii, lAdsum libi adbuc
    oranli ,>Abrahami adoraliunem ei fidem accepii.
    Quae quidem fldes illi anlc omnes virlulcs juslitia:
    apposila est, ei ipse facius est amicus Dei. Nos
    enitn omncs sacrarum Lilterarura auxilio egcinus
    propler iiiArmilateiu nosiram ; jiisli autem Noc
    el Abrahamus, et si qui alii tum mentcm puram
    servabant, non egebant litleris, quae ipsorum
    aniiuis inscripU; et insculplae eranl. Tuni igiltir
    Deus etiaui promissa illi fecii, ita loculus ;
    setnine luo bcnedicclur cunclis populU, monstxalaque eidcm tola terra : cTibi, ail, et senriiii tuo
    dabo eam.> Deindc Abrabaiuus, liberUilcm dicendi
    naclus, Deum de Sodomis precatus est, quemadniodum supra explicuimus. Cum autem pro consiliis suis inielligeret Dcus (quis enim meuicin
    Domini perspcxil? ), brevi iu vEgyptum missum
    iri Abrabaroi posteros, ui ibi annos quadiiagenlos
    et triginta vivcrent, ila Abrabamum alloculus est:
    c Posteri lai bospiles erunt in terra aliena, genlem autem, cai servieul, ego judbabo. Quod faclum csl sub Pbaraone. Ne auiem propter ionginqua
    cum Pbaraonitis commercia Hebrai, cum iiadem
    conciliali, niores ct supersiitionein eorum addiscercnt, circumcisio insiituta est tanquam signum ct
    ^yniboluin quoddam Hebrxos ab iE^yptiie sccer-

    23

    GEORGII

    PHRANTZJEJ

    924

    Jbectn;

    . , xal

    , .
    , ^ .
    ,
    \
    ;
    , , *
    / \ ; , xt
    3
    ;
    . "
    ; - . &
    , * \ ,
    . \ - *
    \ . '
    , \ ,
    \ ,
    .
    , \ - ,
    ' , ' , |
    , , ?
    \ , ,
    , ' . ; Olt
    .
    340

    " ; *
    .
    , '
    ,
    . 3 3 9
    , , \
    \ , , &
    ; ,
    , , / :
    . ;

    .
    , , nens, ne connubii societaiem inirent, pariim ob
    eam, quam exposutmus, causam, pariim u i lum
    eum liberandi forent, parati et msigncs essent.
    Nam si juncti fuissent alienis, qtiomodo servari
    potuissent Abrabami semen et genns? alque hac
    de causa circumcisione pcr eos, quos iu deseria
    regione oberrabant, annos quadragiuta non ulebanlur, sed utebanlur ca in ^Sgyplo, et deinde
    rursus, cum e deserta regione exissent. Circunicisionis alter iinis igitur is est, quem diximus.
    Alter autem ita babet: ut in Carne circtimcisi ad
    moderationem et tempcrantiam vitai se conformarent, neve lascivi et animi impotentis essenl, sed D
    Hbidtriem nibili a?slimarenl ac paulatim deinceps
    ad meliorem cogniiionem viiamque evcberentur,
    quandoquidem non orlbodoxia* causa, scd tantum
    ob eas, quas dixi, causas, circurocisio insiiluia cst.
    Gur autem posl advenlum Cbrisli lex neglecia
    fuerilnecin usu sil circumcisio, id unde discas,
    fludi. Deo datum bapiisma orlbodoxix causa
    fnslitiiliim est : quapropter omnes el viri ei feminse baptizaniur, nec orihodoxus est, qui non
    est baptizatus. Divcrsa esl ratio circumcisionis,
    cui i viria locus esl, in ieroinie non c s l : unde
    quis colligat, viros utpnte circumcisoe orlhodoxos
    tsse, feminas, quippe quae non circumcidantur,
    iinpias. Yides igilur, diversam csse circumcisionis

    raiionem, el temere agore Musnlmanos, qui omnes


    non circumcisos Impios esse exislimanl. Adeo ?obiscum ipsis pugnatis, ct quod ob orlbodoxiam
    nunc coliiis, id nunc negligilis.
    Necinhac una re Musulmani manifesto SSH
    repugnant, sed in mnllis prauerea aliis, de quibtts
    nunc dicere nibil allinet. De una tamen cxpooa*
    mus. Gbristus in Evangelio dicit, nisi qni baptizelur, ncminem Dei aut salulls esse. Jam vero
    Mobamctes Evangelium sancium, p^rfectum justumque esse dicit, Musulmani aulem circumcisos
    oribodoxos, bapiizatos impios esse arbiiraniur.
    Qtiodsi Mohametcm ut vera doceniem veneramini,
    quomndo bapiizatos impios appellalis; necproecepu
    Evangelii sccuti cos, qui circumciduntur, impie,
    qui baplizanlur, pie agere existimatis, sed his
    contraria semilis? Nonne in aperto est, vos nobiscuni pngnare et vestro vos gladio conlicere? srd
    baec quidem bacienus.
    Dcinde lsmaet, qucm Masnlmani auctorem se
    babere dk-unt, ncc cum Hebraeis in jEgyptnm
    venit, quoniam illi non, u l Hebrads, opus eral,
    ncc numeralusest in hxredibus Abrabami, quandoqnidein Deus ita imperavit Abrabaroo : cEjice
    ancillam cum filio ejus; neque enim ancillx filium
    eum fllio ingenuae mulieris beredein esse decel.i
    Ejcclus igitur csi Ismael cum Agar malrc ab Abra-

    CHRONICON MAJUS. - LIB. I V .

    926

    . Et * 4 * ,
    ; , * ,
    . , fcl ,
    , ' ,
    . .

    , ' .
    * ,
    ,

    CiTcb .
    , ; '
    " -
    .
    , \ |>
    ' . 3 4 2
    , * , ^ '
    3 4 1 *'>
    ,
    . . - , .
    * , 6
    ,
    - >
    , ,
    ! . '
    -
    * , . , , , . >
    .

    . ' , ^ ,
    , , - .
    b a m o ; atque etiamsi Abrahamum videndi causa
    adierit, non adiil lainen eom ot fllius et eemen
    r itaaeresejus. Quae ciim i u sint, undenam fldem
    siiani Musulmani babeant* equidem nescio; nec
    cx ulla re anie Ijohaineiem Ab Abrabamo repctenda videtur MusulmanorQm fides ; sed ipse istius
    doclrin aactor est, *t quaecmique docuii, e
    suo ingenio, non a Deo accepta, 'docait.
    Quodaulem Musolmani dicuni, scriptum esse
    Mohametis nomcn in Erangclio, curo Cbrisfus de
    eo dixerit: cEdico vobis, veoturum esse poit me
    apo&lolum et prophetam, cui Mobamelis nomen,
    scd expolsum esse ex Evangelio invidia ChrMslia- D
    tionim, age, etiaei de bac re videamus : ac spero
    cquidem, verura non i n occulto fore, modo altenlc
    audias. Tres legislatores sunt, qui leges generales
    consiiluerunt : Moyses, quem Hebraeorum naiio
    secma est; Chrislus, qnem secuta sunf omnes
    geniesct inajor pars Hebraeorum, ad lldem ejus
    convcrsa, siquidem qui fidem ejus non amplexi
    sunt Judaei, iis qui eam amplexi sunt, longe paucioressuni et, prope dicam, facili opera numerandi;
    atque Mobameles, quem musulinani seculi sunt.
    prauer hos ires, qui legem corislttuerit ac docueril, ccmo est. Jasn Moysem quidem a Deo inissum
    cs&c, in confesso csi. Slatim ab inilio, cum essel
    adhuc in iEfyP* ' 5
    tniracula magna edidit
    0

    n a

    atqoe jEgyptum plagi* ingentibus castigavit, perlerruil ct domuit, ac futura ut propheta pr&dixit,
    ita Joculus : cSi d i m i e s u m es populunt Dei,
    dimilte eum ; sin roinus, illa vcl illa tibi et omni
    iEgypto eyentura sunl. Atque pollicltus Pharao,
    faetuntm sejossom Domini, benigne habilus est
    a Moyse, cni ita faciendi a Deo dala erat poieslas.
    Post hacc Moyses gravi bracbio genlein Hebratorum ex iEgyplo el servUio Phnraonis eduxil, et
    persequenlem eo Pbaraouein c u m loio exercilu
    ejus in mari Rtibro suhinersU. Deinde i n regione
    deserta annos quadraginla oberrans miracula
    innumera edidil. Et vero coram cuuctis Hebraeis
    in niontem Sina ascendit, Judaeis ita eum cohorlaiis : Asceade in montem ei disce Dei voluniatem; nos enim vocera Dei audire non susiinemus,
    ne moriamur. > Itaque populus procul a monle
    adstabat, cum metu ac iremore Deum cwn Moyse
    colloquenlem adoranles. Moyses audila vcrba Dei
    stalim communicavii cum Hebrseis, mandalaque
    illico fieri coepta suiri. Nec per totos illos qnadraginta anwos casira moverunt injussu Domini. Moyeesenim, ait Scriptura, loquebalur, ac Deus respondebat voce. Midlis igitur cum signis el miraculis legem Juda?is dedil, quam illi acceperuut e
    adorajunt: veneralique sunt Icgem a Moyse datam
    ut lcgem Dei.
    v

    S27
    GEOHGll PHRANTZ.E
    &
    :, - \ , *
    . %
    * kn " :
    ,
    -
    ; , ;;:
    rrplv
    , , ,
    . 3 4 4 f
    .
    * , - <
    , .

    ,

    . ;
    * : 3 4 3
    ,
    ^
    >
    . . ;
    ,
    ,
    ,

    , !- ;
    ,
    , \ . lj*n
    .
    ;
    > , ; ]
    : ;
    , ' , .
    , ; ;
    ,
    *
    OJ*

    ,
    . c - ., ,
    ,
    ;
    ^

    , t ,
    , .
    ( }

    non audiel iilnni propbctam/pcssumdabirur. De


    Venil Chrislus babuiiqtio. omnium propbeiarum
    qua re eliamsi jam snpra dixisnus, non recusabitcsiimonia. Moyscs leslimoniunt accepil anno aua
    imis tamen deeadem itertim dicere. Moyses iguur,
    lis oclogesimo ; lot enim annos naltis crai, cum
    cuni d i c i l : c Dens Dominus e frairibus meis prejussus esl a Deo, filios Israclis ex iEgypto educcre;
    phelam excilabit, declaravit, e Judaeis fore, qni
    Cbrislus aulein leslimonia babuit inde a mutido
    fuiurus ssel, propbelaui, cumqtie iis aiidionduni
    coadilo, ante quam nalus esset. Nam inde ab
    Abrabamo tesiiraonia Gbrisii fieri coepta sunt, cssc; atiuni amem ne rccipercnt, imo longe a se
    propellerenl. Gbrisius dc Joanne, Zarbariac filio,
    quemadmodang
    supra tlocuinius. Nalu? autcm
    Dei Patris leslimoniuni semel atque ileruin ex- dicit, prophctaiu emn, ei sinnnium projdielam essa
    tcslatus : c Onines propbcla: ad Joannein usqne Tatiperlus cst; edidiique miracula nou qualia in
    cinali sunl, sed iudc a Joanue regnum Dei nuntiaiEgypto et rcgionc desena Moyscs edidil, scd
    lur. > Vidcs, quare Moyses Hebraeorum geriii edimagna et naturam excedeniia, lanloque illis inajora, quamo servus a Domino disiat. Ac post D xciit, .nl uuum modo propbetam ex ipsonini naii>ne oriuiidum rccipe?cnt, nullum alium, cum lainen
    inulia bxc teslimonia et infinita naluramque suomncs propliet* Ju<laei essent. Ac Gbrislus rursus
    peranlia miracula consliluta esl lex Evangelii,
    ctarius propbeias omnes ad Joannera usque fuisse,
    quam adorarunt et amplexae sunt omnes genies
    nec forft ullnm pos(, dixii. Jam vero, qui non a
    omnisquc orbis terrarttm, ac professi suni, qui
    Deo r ec a propbetis ncc onmino a sacra Scripiura
    consiiiuil legcm, Christum.
    l^slimonium babet propbela,'a Deo non est: quare
    Mobameles isie autem undenam teslimonia nncMobamctes, cuin non babeal a sacra Scriptura letiis pnecepla sive dogmata docuit, quae docuit, conslimonium, non csl a Deo niissus.
    slituitque logem Musuhnanis? Oainino e uullo alio
    At vcro Cbristus non soltnn boc dUit, omnes
    nisi e semetipso de se leslimonium habuit. lota
    propbotasad Jobannem usque fuisse, nec fore uliiim
    m sacra Scriptura ntillum comparei de illo tesiiposlea, sed eiiam signum cunctis indica>ii, bis
    nionium, imo alia, quae ei conlraria sint. ATiyses
    veibis : c Gavele Tobis a pscudopropheiis, qui veste
    cnim de Gbristo ad Hebracorum poputum i(a loc uovili induli vos adeunt, inlus rapaces lupi snnt.
    tus est: c Excitabil Deus Dominus e frairibus nieis
    IVuciibus aguopcclis ccs. > Exa'idncmus jam quapropbctam, sicut me, alquc omnis aoima, qua>

    930
    CURONICON MAJUS. - L I B . I V .
    929
    | - - ol ,
    ' 3 4 6
    .
    .
    *

    , \ ; \
    . ;
    ,
    #3, , 3 4 5 - ;
    ,
    ,

    . >
    ,
    . , ;
    ;



    , .
    & , ,

    | , ,
    .
    .
    &
    ,




    , ' . .
    , ,
    ,
    ; ,
    .
    , , ;


    , ,
    . ,
    . ' ;
    .
    ,
    , '
    . "
    ,
    , .
    ,

    3 4 7 **]
    ,
    .

    - C ' ,
    ; iis successuri essent dispularcnt, uulla alia de caulis sil frucius a Mohamcte consiitutoe legis: qna rc
    sa veiuil, nisi propierea, ne coiifularelur coruiu
    bene illusiraia, veruni apcrlum erit. Mobaiuctes ita
    vanila*. Ense aulem cl gladio fogeni e o n s t i l U L i e
    de se profiietur: Equidem non veni, miraculU
    caedes c l rapinas excrccre esl. At quis unquatu au
    legem coneiitutum, sed ei.se ei gladio: ct q n i non
    divil, vi coa<-lum queniquam iidein amplfxuni essc?
    subjicieul se legi nostrae, quae a Deo cst, aui c.jpiie
    Fides animi el inemis csl. Jaai cum aiiiams ac meue
    mullaiilor, atil pendunlo stipetidia, et pengis siipenserviiii expeiies sim, quomodo qui libera ea fccii,
    diisparseveranio in religioue sua. > Si Evangelium
    Deus tegislalorcox ad vim iis inferendaai iniilat,
    non iui&et sanciuai, jusuun et vcruin, aBquuni el
    tauquam oblilus operis sui ? Fides eniiu voluniale
    consentaueum fuissci, alium veniurum essc le^Ulalorcm, qui quid verum eijuslum essel, bominus do- el oplionc, auimique arbilrio ei coguilioiie, n.x
    u!la atia rc, efliciiur. Nam corpus quidein isi
    ceret; aut si justuni sanciumquc, sed inipcifectum
    fuissel, rursus xquuui et par fuisset, ul lcgislaior
    scrvilium rcdigitur el \incilur, faciique no.i
    quispiaaicxplereilacuaamEvangelii. Sed cum sau D iiiinqiiain, qu.e uotis: mcns non iicin, sed agii
    ciuii^jusium,perfcctunirecuiniqueet sil el babcasen)pcr e voluuiat', judicio, cognilioue ci a>mr,atque ipse leeielur ac dicai Mobamelcs, Evangcbiuio. Adco Dcus prudisnier ei vcrc se prolium a l)eo daluin , juslum, perfecium cl verum
    liicntium Deus cst. Corda eiiiiu novii, ncc pcresse, quid alio pralerca legislaiore opus esi?
    sonam, sed corda respicii. Quod bruta; be^iia: non
    Plane nulla alque inepta ei inulilis Mobauiciis
    faiiuul, id Mobamcles lege sancii. Quis cnini le:>lex csi. Recio enim nibil reciius, pcrfccio nibil
    ncm a lconr, aul ursum ab urso, aui panthjiam a
    perfeclius, vero nibil vcrius esl. Sed laitien exapa:illi'iia devoraiuui aiulivil? Srid i$u apcile pr;i>
    ndnemus, quid sibi velint lcgislaioris d i r l a . Nullam
    cipit, ul buuio bominein occidal. Quis igihir lani
    aliam ob causam, nisi qood lotige abesso se scnstuhui stl, <|ui islum a Deo missum < reJal? Dc s
    tirel a miraurioruai facietidonim poteslato, imbenon pneclpit rapinas ct c;R:les. Ocindc ab emlcm
    cilliiatom aulein suam occullarc vci!e(, uc iu viiunia!n:ii ir.alo rcuiillilur. DieU cniin, ul ^ul cap.hi
    peria bominum i u c u r r c r e , sese non miracuUs, scJ
    niultut(ir, aut stipendia pcndanl, rcmiliiiu: quo ca.ense et gladio legcrn conslimium vcnis&c d i x i i :
    dc> cupidiin:c babcnd). Nic vtro ad boc diiui.xai
    sicul ideai, nc tum Clirisliatris disciptili sui u qt.i
    piav l.ais, soj elia:u ullcrius piOoessuiu *. Qu d

    031

    GEORGII

    S3S

    \
    * , *
    , * * ,
    , * *
    ^ , aicipj** . ' . *
    , - * , ^
    , , \ ,
    , x a l eii
    . ; &\
    " \
    ' - . ?:
    ,
    * , , & si
    * ; *
    , ' ^ ;
    .
    . " ,
    ;

    * 5 , ;
    3 4 9 4 ** 3 4 8 . ;
    *
    , ;
    ,
    .
    , ,
    , ; .
    , 4

    cnim ista immanitate et s&vilia cogitari crudeiius in beatoruai iusulis cum iisdemque l a u a r i : conpoiest, quara tracidare, qui nihil peccarunt ? Quo- Ira qui malo bic viieriui el itnpuri alque ioquiaaa
    tiescunque enim ad pugnam procedunt Musulmani cxcesseriut, borum animas io loca teaebrosa d
    et eorum quis praelio occidilur, non se cnmina- obscura ei Pyriphlegclonlem fluvium abire. 11
    lioue dignos pulaut, ut auclores belli, sed in occisi igitur Grseci idololalrae dixeruut. Mobameiea xero,
    cadavere vivos iructdani, quot quisque polest, ac qui se oribodoxum esse ei coram Deo stclisse j a o
    tat, probat docetque foedas istas uugas, uec olio
    quanto quis plures necal, lauto majoreni uiililaiem
    fore pulant ad aiiimam occisi. Si non possidet bo modo*senlit, quaiu oaioes bae res libidinosae ei demines, qui mortui aminse opiluJari sludet, GbrU leslandae sial et peccalura cousecutae. Anle Adami
    eniiu peccaluui ei deliciuni ubinam balueae, ebioam
    stianos, si quos reperit, coemil, eosque aul supra
    cadaver occisi, aui in aepulcro cjusdem jugulal. oainiuo aedes, ubiuain inultae femiuae? sedposl pecTalia qui prsecipil quoa^odo a Deo missua sil ? Do- icaluia cl exsecralionem corpus lanquam be*4ia meacct idcm, qui dala pecuuia cuiu meretrice concuui- t i , perfecia notione Dei DOU ausienlaias, iubiabai,
    bai, eum lion peccare; qui per vim virgiaem siu- D superabat eaui, atque aaimam, ex alliUidiiie d
    maguiGceiUia dejeclani, in vauas el insai.as bbidiprel, cuo) pcccare, qui aulem cum consenliuule
    nes voluplaieeque corporis adduxil: ac tnaacipii
    cunctimbat, nou peccare; quas quis bello cepcrii,
    inslar aniuia cupidilalibus corporis obsirida esi.
    iis ei uli liccre, quemadniodum velil. Atqui siuQuodsi, qui ad voluulaiem Dci vixerunt Uouiiiies,
    pra el virginum vitialiones qui probat, quoinodoa
    posl resurrcclioneui moriuorum non iaveolari siui
    Deo missus sil?
    beataai illam vitam, qaam Adauius paler anlepecGravissiinuin autem csi, quod qui ad volunialem
    l)ei in hac vila se composueriai, iis singulis posl caium c-git alque aniisit, sed eamdeiu rursus viiiai,
    luortem babieas et asdes pulcherriroas virginesque quaui ille posl eisecratiouein loleravil, va: bouiiplurimas a Deo dalum i r i pollicetur. Ei qnl>d Grae- uibus illis! imo vcro, quod iuiscniuium csl, ae
    corum idplolatraruni theologi non dixerunt nec acquicvilquideiu in aerumnosa hac et exsecralafila Mobaaielis insania, ut bauc scilic^l Deus jugiu
    crediderunl, id Mobameies revelaia fronie statuiu
    llli enim ita aiunt, qui pulcbre bic vixerinl, eos daluruin se esse promiserit, ed iuvenii tiiam mapost mortem, eum aniiui e corpuraai vinculis pu- lis longe insigaiorem el vero lurpeni. Adauius enim
    r i excedseriai, ad deos migrare c i cuoi diis versari poat dcUcluai ei cxsjcraiioncni el c paradiso cxsi-

    934
    CHRONICON MAJUS. - U B . IV.
    933
    , ,
    *
    ,

    - .
    .
    \


    . , \
    . ,

    . " , , . *0
    \ \

    . \
    , ^ \ , * .
    - ;
    . '

    * , g
    ^ . .
    * c
    '
    , . > 3 5 1 * ?
    , ,
    ; 3 5 0 .
    , " *

    $,
    . > * , > ; :

    . ,
    ,
    , .
    '
    ,

    . *$
    ,

    . , C
    ralionem, ul dixirmis. A l iloliametes aperle docet,
    lium cnm Eva concubuit, sed ob liberoruin genea Deo juslis pro pramio dalum i r i lavacra, ci fcm ratiouem, alque generavit liberos. Anle delicluiu
    nas singulis pluns el aedes pulcberrimas. Taiia
    aulem in angelorum moduai vixerani. Sod lamen
    igilur qui legc sancil quomodo a Deo im&sus sii?
    eliaiusi cum Eva Adainus concubuit, unica lamen
    IIIIO siultus esl, qui ista probat, alque credit, quod
    femina erat, non multa?. Etenim nec tuiuni marem
    libidinose fll, id tuin, cum praeinia bona ei pulcbra
    el mutlas feininns, nec mullos niares et unam fesanclis juslisque dabuulur, peccanli imrlliplicaium
    miaaiu, sed ununi marem Adamutn, el iiiiain fei r i . Aucnde vcro, quae porro iacta sini. Dicit Moyliiinam Evaia Deus creavii. Aucio aulem generc
    ses : c Aique ingressus esl arcam Noc el filii ejus
    bumano el ad facinora libidinosa et injusta decliel uxor ojus ci uxores liJioruin ejus. > Dc iiigresnanie, indignabalur iisque irascebalur Dcus, sicui
    sione igilur dieil: Ligressus csl Noe el filii cjns
    divinus Moyses in libro Genesis scribil, Deum
    cluxores fitiorutn cjue ; do exim auiem non iia,
    dixisse Ne manelo supcr eos Spirilus ineus, quosed : Egrcssus esi Noc <?l uxor ejus ei filii ejus ei
    niam caro sunt,iboc estplane hbidiuosi cl lerreslres
    facii sunt,aique \eri bonique iinmcmores, lasciVia? D axurcs niiorum ejus cum eo. > Quibiis vcrbis nibil
    aliud sigiiliicatur, nWi boc, eliamsi uuani uxonin
    sedederunt. Tuui Deus Noc d i c i l : 4 Quoiiiaiu le j u lcgilime vir habeal, tioruiutiquam (amcn
    a! s i i slutu bominem inveni iu boc geuere, age, arcam Uneiiduin ei esse. Nam ciim dicil: c lugregsus ist
    gneam cxstrue. > Exslruxil igilur Noe arcam e prae
    Noe in arcam et filii cjus, filios ejus tan<|uani
    ceplo Domini,et intravil cani cum tribus filiis, Seni,
    parielem Noam ab uxore ejus separaniein posuit;
    Ghain, Japbetb : intraviique eauidem uxor Noaj cum
    cumautem d i c i l ; c Egressusost Noe cl uxor ejus,
    iribns uxoribus filiorum Noa. Vides, Deum Noae
    oslondil, debinc uibil jam obstarc, quominus uxo
    ul juelo boniinl tesiaium esse, quippe qui unam
    ri jnngaiur. Idem dicendum esl de liliis ejus couxoreai baberet. Nec vcro ejusdera filii, qui tl ipsi
    riinique uxoiibus. Eniuivero ipse Moyses iti singuli singulas uxoree babereni, ab ira Dci noa
    tem Siaa ascendens edixit Juda^is, ut sanciificaservali sunl: cum omne gentis bumamim aquarum
    renl se aJ tenium diem usque ei vcsles lavarent,
    proluvie perirei. Quae rcs eiiam stultissimum boneve auingeiet quisqaam uxoreni. Quin ctiam ipse
    mineai doccl, lcgitiute unaiu uxorem virum, el
    unum maritum featiiiam babere. Scd boc quoque Adamus Evam conspicaius d i x i t : Hacc csl os e
    ineis ossibus, cl caro e nica carne : quarc boroo
    pusl cxsccralioncm factum est, ob liberoniin gc!ie-

    935

    GEORGU PIIRANTZ.E

    <T6

    ; . . ,
    . \
    . "

    . \ , .

    ^
    ,
    , . , .
    .
    "
    c
    3 5 3 >

    , ; :

    >
    ,
    , '-
    ,
    . \ ^ ; ;
    *,


    , ,
    , , * 3 5 2


    ;
    . * ,
    * ,
    ,
    ,
    , ,
    ,
    , .
    *

    , ;
    , ,

    .
    , ^^, .
    : ,

    . C ^
    . '
    , .

    :

    . "
    ,

    ; ;

    palrero ct matrem reliiiqucl c l sociabil se uxori,


    erimtquis anibo caro una. > Quo loco aaimadverle,
    quDiiiodo a.i pravitaiem polygauiiae accedal, ut cadeni inepta sil. Adaamscuinj dixil, inullas feiiiinas cuiu viro in unam caineui conjunclas fore,
    sed duo, lioc esl, virum et uxorem cjus. Alqui
    mia al mullae non eadein ics est. Quodsi Moyses
    lcgislaior pcrmisil Judads, ui siitguli plures uxorea
    babereul, iudulgenlia ea erai, sicui iu pennillendo D
    aniniaHum saciiiicio, quo o.os probibiturus cral,
    nc liboros occiderent. A l Cht isms, sicut auimaliutn sacriiicta vcluil, tinciu legie secuuis, Ua eliam
    polyganiiam veluil. Mob?u.bies ist>* pio ivodesita licenliaMt nou sulu.u iit bac viia lege sanxit,
    s *d eiiam in vila fuiura eadti a Dco niultiplicatuni i r i docuii. Ac probaiur iu illo Davidis dicluiu :
    Laudaiur, qui cupidilaiibus aaimi indulgei. c l
    bcuedicilur injusie agenti. > Hoc ist, laudatur cl
    prafedicalur ab iis qui ei adulaalur e.\ pravilaiem
    ejus siiiiiiilanl ac ue sensuin quidem moibi e silraliu oriri patiunlur. Quarc nec sanark lalis liouio
    pulcst. Qui enim r.ialum ue scutil quidem, inediciiiain H C C quaeril, ncc aduuuil. Atque bcc oui-

    nium pessimum est, si pravitas laudelur et ne credalur quidem praviiae esee. A l eniai Mobametes
    isle (juai grata c i juiunda csscnl bouduibus, jaciavil eidocuit, ul voiuptatis capiendse spe imperitaia
    uiulliludincui in parlcs suas pertraberel.
    Deinde ulrura soii viri Dco curae suut u l crcati
    nb eo, miuiinc autcin fem'ma3 ul uon creala; a Deo, ac
    propterca viriabona iilaa D O proposiia suul, f c n i nis*uibil cjusniodi proposiluin ? An cuui uaa sii viri
    et feniinaj ita:ura,el unus bomo sil omnisbotno,ouines eliani pariler judicabuutur cl paria couscqucilur pra;mia, et quideui qui bcue vueruni, boua,qi>i
    niala, irani, abomiuationem el pcunas ? Ac s:u;e
    aquu>n et ccnscitianeuii) esl, feuiiuas idcai,quod
    viri, accipere, cl sicul qui beax5 vixeruui viri.eorum
    singulis plures fcniinac pracniii looo danlur, e Moiiameiis quidem doclriua , ila singutis femiitii, quoque,
    quac bcne vixerunl, plurcs dandi suni \ i r i . Quodsi iioc
    ui iorptuin praeicruiisil sib n l i o , camdem rauoaein
    ac seiilenl>au) in \iris cuin scqui decebat. DeinJ?
    inullt viriuui danui ieiuinae uiium ul pra?uiio di^ii
    proprcr viiai probiLalcui, an ul digni poe.na dabumur?
    2Si daulur ul qi bciic vixorial, quarc uou siuguli ieV

    -937

    CIIRONiCON MAJUS. - LIB. IV.

    '

    0)3

    el ; ,

    3 5 5 ;
    '

    ^ ;
    , ,
    ,
    ; ' >

    , \
    , ^ , '
    3 5 4
    * 1 ,
    ; . '
    \ *,
    .
    ,
    ,
    ; ' ,
    ,
    ;
    ,
    ;
    .

    "
    \ . *
    , ,
    ,

    ; )
    ,
    , ' , . "

    ,
    ,
    ,

    .
    .
    . '

    .

    ;
    ; ,
    ;
    ',
    ;
    . ,
    TJspi Q 3 5 6 ,

    .
    ; ,
    ,

    .
    ". 4

    minae multae dantur pro pra?mio et remanerationa,


    ut licilis, sed potius mullis viris femina un?Sin
    vero u l qui damnali sint, illa quidem beneficia et
    graliae munerasunl, ut Mohametes quidem docef.
    Eadem res in pluribus feminis, uni dandis viro. St
    enimpoenadignaB sunt, quare beueficia iis continguni? Sin remuneralione digna?, quare ir.ultaB uni
    virodantur? Tali qiiidem cunfusione quid inconcinnias ci Taslidiosius esl ?
    Vides, qtii a recla via dcflcxit in quol incpiias D
    eiiam invilus incidat? A l noucslila, non esi. Noque
    eliim sanctos Deus cibis, potionibus, lavacris, fcniinis remuneratur, quai ex errore ei ira orta sunt, sed
    sanctitate, inlegritate el viia angelica, gaudio porro,
    bilarilaleel laHilia, qualera necoculus vidil, necauris audivit, cujusque in nullius hominiscor penetravit sensus.
    Vidiati jam fruclum legis legislaloris islius. Cognosciturne e fruciu facioruni mos ejus, necne? aul
    quis ita ca?cus el imperilus el liebelaius, qui nonintelligat qua? disputavimus ?at talia qui sancit quoniodo a Deo missos sil f
    Ac de bac quidem re niliil atlinel longius diccre.
    Nccl atinet denornine Mohametisin dcxira parlethroui Dciscriplodicere; prudentes enim prudenicr j u PATROL. G B .

    CLVI

    dicanto, inscii etslulli auiem qucmadiwodum volent.


    GaHerum haud oblitus proposili mei dc Mobamete scripsi, quidquid scripsi.Dixi enim, non esse
    bujus disputalionis cotmlinm, u l m Musnlmanos
    inveharei quid ineplc, pernicioso t t male dicant
    aganive, doceam, sed utoslendam, male e l immeriio Christianos a Musulroanis accusari : id quod
    fcci. Si de Moliamele autcmnonnulla diximus, coegit nos, ita ut faccremus, rei naiura, cum, si in
    animo fuisset, dc inepiiis doclrinai ejus scribere,
    mulla ndbis dicenda fuissent.
    Non dixisse aulcm Gbristnm de Mobamete verba
    isia, ncc in Evangelio ecripium esse nomen ejus,
    de bac re lum anle diximus, qnae dixirous, tuin in
    scquciiii dispuial^ne dicelur luculeniius. Quac
    vHcruhl aposloli el discipuli Gbristi, et quae audiverunlex ore ejns, liileris mandarunl et docuerunt. Ex ipsis enim discipulisClirisii quatuor Evangelinm coiiscrjpserunL : quod unus, Mallba?tis noiwinc, Hebraice in PalaBslina, vel Hierosolymis ei
    circa LibyamcdiiJil; aller,Marcus, Lalincin A<ba ;>,
    quod in Ilaliam el Romain el ad onme^ oc< iJ.n alo*
    ccntcs perlaiuai esl ; lcriius, Lucas, G n i i c e . qno \
    divulgatum est in Asia, JEiliiopia, Persis, Indis et
    Arabia ; quarius, Joanncs, ilcm Grasce, quod i u
    ;

    30

    939

    GEORGII P f t R A N T Z ^

    03

    '
    , '

    ) \
    ,
    . \
    ;
    .

    , , ,
    /.
    , , *
    ,,
    \
    , . ;

    .
    , .
    , * *
    , ,
    , , - , , ,
    ,
    , , , ,
    ' ,
    ,
    3 5 8 ,
    ^ *
    . , I
    ,

    3 5 7
    *
    .


    .
    .
    ,
    *
    - ; .
    .
    ' ,
    ,
    .
    ;

    Q ;

    parte Europae et per insulas ac regiones a Graecrs
    qui terram habttabant. Gbristo antem ad lemliabilaias innoiuit. Ha Kvangelium pertolum orbem
    pus, quo Mobametes docere coeperat, anni amplias
    terrarum non vi ei vioJentia, nec ense ei gladio,
    quingenti praelerierunt. Jara vero cum annos
    divulgatum esl, sed pie et la?le el modesie apostoli* qningenlos lectum esset Evangelium, quis Mobaverbum Dei doccnlibus. Eratque rerum quasi rcpumeiis nornen inde ejicerc ausns sit, si quidem io
    gnantia qusedam. Nam cuin aposloli percuterenlur, eo scriptumfuerit ? Nam primum qui vel unain voflagellarenlur, convicits aflieerenlur, exagitarenmr
    cabulum addere aut demere volneril, noa jam poicinler doccndum, non oppressaest eorum docirina,
    r i l Christianus baberi; deindc fac, mafuin qtiemsed in dies nova incremenla capiebai el brtius efflo- piam bominem vocabulum aliquod ejecisse ex Evanrescebat Evangeliem Gbristi. Qui eniro multum
    gelio; num reliquus totus orbis terrarum bujus uuius
    operae impendebant niuUumquc eniiebantur, u l ocfraudem probaverit ? Miaime profccto. Hinc ighor
    cullareni nomen Chrisii, ne quis eum Deuin esse
    patet, non scripium fuisse in Evatigelio nomen M>crederet (quod qni conabitur, morte perittirns cst), ^ bametis. Deinde aut bonum auUmahim eum appelilli ipsi igilur, cogniia verilale, adorarunt el venelalurus eral Gbrislus : si bonum, omnes reges orbis
    rati sunt apostolos vel successores et discipulos eoicrraruro, omnes phncipes, omncs Gbrisliaai a
    raro, atque crediderunt, eum veruni Deum ei
    Gbristo probatuni propbelam amplexuri eraat, fruGbrislutn el Filium Dei vivi e*e, src lugebant el
    ciuni ex eo perciperent; sin malum, servaiuri erant
    lainentabantur de tempore praeterito, quo tenebris
    indicia, unde eiim cognoscerenl, etcauturi, ne labecl erroribus Satanae obstricli fueranf. Deus autem
    renlur. Keuliqaam autem, sivc bonum probaruiu,
    oplimus etmisericors accipiebal mutalionem rncntis
    sive spreverunl maluni, per lotam orbem tcrrarum
    eorum, el bos ipsos, qui persequebantur nomen
    nomen Mobamelis ex Evangelio ejecluri erant. HaCbristi, paslores ct magisiros et nunlios verbi ct
    nifestuni igitur est, nomen ejus non scriplum fuisnontinissiii fariebat : qut omncs Evangeliuin sibi
    se in Evangelio. Nec vero quisquam ulli bomini noncompararunt ei descripserunt, ac legebat, disccbat,
    duni nato invidet. An quis Mohameli iuvideril aniedocebatur el adorabal quisquc, qua&in eo scripla
    quam nalus esset ? Profecio ncino. Si quis aotem
    eranl. lta igitur pcr toluni orbeni terrarum Evaujam nalo Mohameli inviderit, numtoius nrbis lergelium divulgalumeM, eralque in iiianibusomminn,
    raruui in uuius hominis iuvidiaiu conccssurus erai ?

    411

    CHRONICON MAJtJS. -

    L I B . IV.

    HJ

    . " . ,
    ,

    , , .
    ,
    ,
    ,
    , ,
    , ,
    . Q , ;
    , , .
    , ,
    ;
    .
    . 3 6 0
    , ,
    ,
    * . ,
    ; . ,
    , , . \
    , ;
    3 5 9
    *
    $
    , . ,
    .
    ,
    .
    .
    , , ' .
    ,
    .
    \ , .
    ,
    *
    .
    ; ,
    , ; * , ^
    .
    , , , ;
    , . ,
    ,

    64

    1 1

    , , - C &f*ow .
    , ,
    , ,
    narravit. Laus esio Domino, qui servum suuni
    Quis adoo siultiis sit, qui fieri hoc non potuissenon
    un*noctea sacelfo Elarami, q u est sedee Mecc,
    intelligal? Itaque binc quoque manifestum est,
    ad
    longissime distans sacellam dnxit, quac sancta
    Mobametis fiomen scriptum non fuisse in Evangelie.
    Jam si IsmaeTita? noirren Mobamelisdicerent in solo aedes Hierosolymorum eet. Moliameiesquodam die,
    Evangelio scriptum fuisse, sed ejectum esse a Cbri- postqnam psallft horam suam, bomines ita alloculianis, suflicerei ea, quam intiituimus, disputaiio, tus est : Audite, bomines. Ilcri, cum a volds discessissem, adiii me Gabriel posl extremam psalut inlHligereiur, qiiod res est,haud vere isios dicere; sed alTirmant iidem, nomen illud inGenesi,* rtiodiam, e t , Mobametes, inquit, jubei te Deus se
    Moyse roiucripta, fuisse. Qaomodo igilur e Testa- Videre. Cui respondi: Ubinam eum videbo ? Ttim
    menio Vetere ab Hebraeis ejcctum est ? Nam ne I I - Gabriel; In loco eo, in quo esi, simulque adduxit
    mibi jnmentum majas asino, sed niinns mulo,
    Uc quidem vesiigium indicii Mobameiis comparet,
    Ecce atitem, Chrisiianos invidia commotos illius no- cujus nomcn Berac erat. Deinde d i x i t : Gonscende
    men ejocisseMiisiilmani diennt : qua re commoti ^ banc besliam el vebere ad sanclam aedem. Sed
    bestia, cum eam conscendcre vellem, auTugiu A l
    Hebraei ? Qui qnidem circtimcisione et aliie quibusille clamavit : Consieie : Mohameles enim te
    dam rebus, \e1ul ciborunt et institulis alits,
    cumMusulmanis concordaul. Euimvero vides manl- conscensurus est. Respondit beslta : Propter i l tuinne missu gtim? Ad qtidB Gabrie), Ea, inquit.
    feslo, nec in vclusio libro Moysis, nec in Evangelio
    Rtirsus beslia : Non permiitam e i ; ut me connomen Mohanwlis (uisse.
    Aique ba?c quidcm propierea disputavinitis, ul scendat, niei prius pfo mc Deum prccattia sit.
    Iiaque ego Deuni precatus pro besiia, conscendi
    etiam plane hupcriloe ad verum cognoscendum
    eatn. Asportavil me faclli itinere, ct ungulam
    perduceremus.
    pedis in orbe, quo finicbalur visus ejus, ligebat.
    5. Seeleslus in extrema mala delabimr aequo
    animo, eximius Solomo dicit. Quis autem Moha- Iia ego in sanclam aedcm perveni breviori spaiio,
    mele magis scelestus ? qurc mala sive potius quam quo jaclus lapidis coniicitur. Gomiiabatur
    me eiiam Gabriel el duxii ine in praecipilium
    malorum lencbra, in quas non delapsus sit nequain
    isle? nam cum reiiquis commeulis cl mendaciis quoddam in a?de Hierosolymorum, dixilque : Doscende.utex bocsaxo ascendasin coelum. Descrnporlcrilosis eliam perversam banc ilincris fabulam,
    di igilur, alque ligavil Gabriel annulo in praecipi.
    ad verbuiu Iranslalam, in capite ftliorum Lsraelis

    923
    G E O R G I I PHRANTZ^J
    924
    ; ; * ot
    \
    . ,
    , ,
    ,
    .
    \

    , , )
    / ; ;,
    ;
    . "
    - .
    , ' ,
    . -
    . *
    , ,
    , .
    , - ,
    * , ' ,
    , , ;
    , ; ,
    , ' . ;
    .
    3 4 0

    "
    , *
    . 339
    ,
    ,
    ;
    , ,
    .
    ,
    .
    , -

    ;
    .
    ',
    ,
    ,
    ,
    *, ?, : - ^

    ;, -

    nens, ne connubii sooietalem inirent, partim ob raiionem, et temcre agere Musubnanos, qni omncs
    eam, quam exposuimus, causam, partim ut lura
    non circumcisos Impios esse exislimant. Adco vociim Hberandi foreni, parati et insignes essent. biscum ipsis pugnalts, ct quod ob ortboduxiam
    Nam 6i juncli fuissent alienis, quomodo servari nunc colitis, id nunc negligilis.
    poluissent Abrabami semen et genus ? aique bac
    N e c i n b a c u n a re Musulmani manifeslo SSH
    de causa circumcisione pcr eos, quos in desena repugnant, sed in mnllis praeierea aliis, de qtiibns
    regione oberrabant, annos quadraginia non ute- nunc dicere nibil aliinet. De una lamen expouabantur, sed ntebanlur ca in jEgyplo, et deinde mus. Gbristus in Evangetto dicil, nisi qni baptirursus,'cum e deserta regione exissent. Circum- zelur, ncminem Dei atit salults esse. Jam vero
    cisionis alter finis igitur is est, quem diximus.
    Mobamctes Evangelitim sanclum, porfecluni jusAlter autem Ua babet: ut in Carne circumcisi ad
    tumque esse dicit, Musulmani autem circunicisos
    moderationem et tempcianliam vitse se conforma- oribodoxos, bapiizatos impios esse arbiiranlur.
    rent, neve lascivi et animi impotentis cssenl, sed D Qiiodsi Mohametcm ut vera docenlem veneramini,
    Hbidiuem nibili seslimarent ac paulaiim deinceps quomodo bapiizatos impios appellalis; necprxcopla
    ad meliorein cogniiionem viiamque evcberenlur, Evangelii scculi eos, qui circumcidunlur, impie,
    quandoquidem non ortbodoxia causa, scd tantum
    qui baptizanlur, pie agere exislimalis, sed his
    ob eas, quas dixi, causas, circumcisio instiluia cst. contraria semilis? Nonne in aperto est, vos nobisGur autem post advenlum Cbrisli lex neglecia cum piignare et vcstro vos gladio conficere ? srd
    fuerit nec in usn sil circumcisio, id unde discas, bsec quidem bacienus.
    Deinde Isniael, qucm Masulmani auclorem se
    audi. Deo datum bapiisma ortbodoxix causa
    institulum est : quapropier omnes el viri ei fe- babere di'*unt, nec cum Hebraeis in jEgyplum
    venil, quoniam illt non, o l Ilebraeis, opus erat,
    minaB baplixanlur, nec orthodoxus esl, qui non
    est baptizatus. Divcrsa esl ratio circumcisionis, nec numeratusest in bxredibus Abrabami, quancui in viris locus esl, in feraini* non cet: unde doquidein Deus ila imperavit Abrabarao : Ejice
    quis colligat, viros utpote circumcisos ortbodoxos ancillam cum fllio ejus; nequeenim ancillae fUium
    * we, feminas, quippe quse non circumcidantur, cum filio ingenuae mulieris beredem essc decel.i
    Ejoctos igitur cst lsmael cum Agar matrc ab Abraimpias. Yides igilur, diversam cssc circumcisionis

    025

    CHRONICON MAJUS. - L I B . I V .

    926

    " . ' * ^ ,
    , ' ,
    \ . , ,
    , * ,
    . . 0
    * , ' .
    * ,

    ,
    , *
    .
    "
    .
    , \
    * . 3 4 2
    , * , ^ 6
    * 3 4 1
    ,
    . " . - , .
    * ,
    } ,
    - )
    , ,
    . '
    -
    * , . , , . " , . *
    . * -
    *, - ,
    , , - .
    atque jEgyptum plagi ingentibas caetigavit, perIiaroo; atque etiamsi Abrabamum videndi causa
    terruil ct domuit, ac futura ut propheta pr&dixit,
    adierit, non adiit lamen eum ut fllios et eemen
    ita Jocottis : Si dimissurns es popalum Dei,
    oi hrce ejos. Quae cum iia sint, undenam fidem
    dimitte eum ; sin minus, illa vel illa libi ec omni
    suara Mueulmani habeant equidem nescio; nec
    cx ulla re anie ftjohameiem ab Abrabamo repe- iEgypto eyealura sunt.i Atque pollicltue Pbarao,
    facturum sejossum Domini, benigne babitoe est
    tenda videtor Musalmanoram fldes; sed ipse istiue
    docirina? auctor est, ex quaecuuque docuit, e a Moyse, cni ita faciendi a Deo daia eral poieslas.
    Posl hacc Moyses gravi bracbio gentem Hebra?osuo ingenio, non a Deo accepta, Uocuil.
    Quodauiem Musulmani dicont, scriptura esse rum ex jEgypto ei servUio Pbaraonis ednxit, et
    Mobaroetis nomcn in Evangclio, cum Christus de persequeniem eos Pbaraonem c u m toto exercitu
    eo dixerit: cEdico vobis, venturom esse post me ejue in mari Rubro subinersil. Deinde in regione
    deserla annos quadraginta oberrans miractila
    apoBloIum et propheUm, cui Mohametis nomen,
    scd expulsum esse ex Evangelio invidia Chcislia- D innomera edidit. Et vero coram cuuclis Hebraeis
    in niontem Sina ascendil, Judaeis ita eum cohoriiorum, age, eiiaoi de bac re videamtis : ac spero
    taiis : Asceade in montem et disce Dei volunlacqutJem, veruro non in occulto fore, modo allenlo
    tem; nos enim vocem Dei audire non susiiuemus,
    audias. Tres legislatores suni, qui leges generalee
    ne moriamur. Itaque populus procul a monte
    constituerunt : Moysee, quem Hebraeorum naiio
    adstabat, cum metu ac tremore Deum CIMII Moyse
    secuia e s l ; Christus, quem secutae sunf omnes
    gentes el major pars Hcbraeorum, ad lldem ejus colloquenlem adoranlcs. Moyses audila vcrba Dei
    sialim communicavii cum Rebrscis, mandataque
    convcrsa, siquidem qui fldem ejus non amplexi
    illico ficri coepla sui>l. Nec pcr totos illos qiiadrasunt Judaei, iis qui eam amplexi sunt, longe pauginta anuos castra moverunl injussu Domini. Moyciores sunt el, propedicam, facili opera nunaerandi;
    68 enim, aii Scriplura, loquebaiur, ac Deus reatque Mobaraetes, quem mugulinaiii seculi sunt.
    spondebat voce. Multis igilur cum signis el miraprauer bos tres, qui legem coiislituerit ac docueculis legem Jada?is dedit, quam illi acceperuut
    ril, cetno est. Jaai Moysem quidem a Deo inissum
    es*c, iu coufesso csi. Slaiim ab initio, cum esset adorarunt: vcneraliquc suni lcgem a Moyse datani
    ut legem Dei.
    adhuc in ^K^ypto, signa ct miracula magna edidil
    v

    &27
    GEORGIl -IRANTZ.E
    838
    ;, ; ; \ , * -
    . \
    ;
    " :
    ,
    ; -
    ; ; , ; oJ

    , ,
    . 3 4 4 ^"
    .
    ,
    ; \
    ,
    ,

    . "
    , 3 4 3
    , \ ;
    ? -

    . :
    ,
    * ,
    ;,

    ,
    ,
    , \ .
    .

    , ;
    , :
    , .
    , ; ; ;
    ,
    '
    *

    \ ,
    . c , ,
    ,
    , ^ , , .
    Yenil Cbrislus liabuilque omnium propbciaruni
    lcslimonia. Moyscs leslinionium accepil onno acta
    lis octogcsiino ; tot eiiiiu annos nalus crat, cum
    jtissus est a Deo, filios Israclis ex JSgypto educere;
    Gbrislus auletn lestimonia habuit inde a mundo
    condito, ante quam natus esset. Nam inde ab
    Abrahamo leslirnonia Gbrisii fieri coepia sunt,
    quemadmodanj supra docuimus. Naiug aulem
    Dei Patris lcslimonium scmel alque ilerum experlusesi; edidiique niiracula non qualia in
    jEgypto ei rcgionc deseria Moyscs edidil, sed
    inagna et naturam excedemia, lantoqtie ilKs ma
    j o r a , quanio servus a Domino distat. Ac post
    inuha bxc tesiimonia et infinila naioramqtie superanlia miracula conslilula est lex Evangelii,
    qnam adorarunt et aiuplexae suut omnes genies
    omnisquc orbis terrarttm, ac professi sunl, qui
    consiiiuil legem, Chrislum.
    Mobameles isie aulem uudenam leslimonia nacUls pnecepta sive dogmata docuit, quae docuit, coasliluitque lcgem Musuhnanis? Omnino e iiullo alio
    nisi e semetipso de se leslimonium habuil. Iu tola
    vwm sacra Scripiura nullum comparet de illo lesiinionium, imo alia, quae ei conlraria sint. M;>yses
    ciiim dc Ghrislo ad Hebrxorum populum ila loculus est: c ExcitabU Deus Dominus e fratribus mcis
    propbclam, sicut me, alquc oninis aoima, qu#

    non audicl illom propbetani/pcssumdabbur. De


    qua re cliamsi jarn supra diximus, non recusabimtis tamen deeadem itermn dicere. Moyses igiiur,
    cum d i c i i : < Deus Dominus e frairibus meis prepbclam excilabit, declaravit, e Judans fore, qui
    fuiurus -esset, propbelam, cumqtie iis audicnditm
    cssc; alinm autcm ne rociperenl, imo longc a se
    propcllerent. Gbrislus dc Joanue, Zaiharia? filio,
    dicit, propbctam eum, et sumnium proplielam esse
    tcstaius : Omnes propbctae ad Joannein usquc vaticinali sum, sed itidc a ioanue regnum Dei nuntialur. > Vidcs, qnare Moyses Hebrxorum gemi edixcrit, 411 uuuni modo propbetam ex ipsomni natione oiiundum rcciperont, nullum alium, cum tamen
    omncs propbeta? Judxi esscnt. Ac Gbristus rursus
    claritis propbeias omncs ad Joamiem usque fuisse,
    nec foie ulbim posc, dixii. Jaiu vero, qui non a
    Doo r ec a proplielis ncc omnino a sacra Scripiura
    leslimonium babet prophela, a Deo non est: quare
    Mobamctes, cuin iiou babeal a sacra Scriptura leslimonium, non csl a Deo missus.
    At vero Cbristus non solinn hoc dixit, omnes
    propbclasari Jobaunem usque fuisse, nec fore ullum
    poslea, sed eliam signum cunctis indicavii, bis
    verbis : c Gavele vobis a pscudoprophelis, qui veste
    ovili induli vos adcunt, iulus rapaces lupi sunl.
    IVucJibus aguopcciis ccs. > Exawincmus jam qua-

    2 9

    CIMONICON MAJUS. -

    -
    ,
    *
    , ;
    ,
    , , 3 4 5 ,
    . > \
    ,

    ; *
    , ;,
    ,
    .

    \ ,


    . , ;
    ; ,

    *
    , ,
    . * .
    , '
    ,
    ,
    3,

    ; - C
    1

    LIB. I V .

    930

    ,
    * 3 4 6
    .

    . ;
    ;
    ,

    ,
    ;

    , .

    ^ ;,
    .


    , * . .
    .
    . , , ;

    . ,
    ;
    .
    . "
    ,
    3 4 7
    ^ 1*
    . ;

    ^ ^ * ' ,
    ; -

    iis sticcessuri csscal dispul ircnl, nulla alia de caulis sit frttclus a Mobamcte consdlutae (egis: qua rc
    sa veuiit, nisi propierea, ne coufularetur coruiu
    bene Hluslrala, veruni apcrlum eril. Mohanrctcs ita
    vanila*. Euse auiem cl gladio Icgeui consliluue
    de se proflieiur: < Equidem non veni, miraculU
    cxdes cl rapinas excrccre cst. A l quis unquam ati
    legem constiluium, sed ei.se el gladio: ct qni non
    divil, \ i coai luui quemquain fidein amplexuni essr?
    siibjicieut se legi noslrae, quae a Deo esi, aul c.ipiic
    Fides ajiiini el uieuiis esi. Jaai cuin aniums ac niene
    Riultaator, aui pendunio stipendia,etpensissiipenserviiii experles sint, quomodo qui libera ea fccit,
    ili's parseveranto in religionc sua. Si Evangelium
    Deus legislalorcux ad vim iis infemidam miitat,
    non fimset sancium, jusium cl vcruin, seqiitiiu el
    taiiquam oblitu* uperis sui ? Fides enim volunlalc
    consentaneuni iuissci, alium vemurum esee lc-i^lael oplionc, animiquc arbilrio ei cognilioiie, mx
    l o r c u , qui quid verum eijuslum esset, bomines docerel; aut si jusluni sanctumquc, scd inipeifeciuui
    u!la alia re, eflicitur. Nam corpus quidcm tu
    fuisset, rursus aequum el par fuisset, ul legUhior
    scrvilinm rcdigilur el \incitur,
    faciique no.i
    quispiam explerel lacunain Evangelii. Sed cum sau D nunqiiaui, qu.c nolis: incns noa itein, sed agii
    ctuii), justum, perfcclum rectumque ct sit et babcaseiapor e voluuial.', judtcio, cognilione el a*tur, atque ipse leeielur ac dical Mobamctes, Evangebicrio. Adeo Dcus prudiiMier et vcrc se prolium a Oeo dalum , juslum, perfeclum cl verum
    litciitiuin Dcns csi. Corda tni.u uovit, nce peresse, quid alio prauerca legislatore opus csi?
    soiiam, sed corda respicii. Quod brula; besiia.' non
    Plane nulla atque inopia ei iuutilis Mobaniciis
    fatiunl, id Mobainelcs lege sancii. Quis cniiu leolex csi. Recio enirn nibil reclius, perfccto nibil
    RCiu a leono, aut ursuiu ab urso, aui .!:. am a
    perfeciius, vero nibil vorius csl. Sed lauieii exapdnlb<;ia dcvoiaium aiulivit? Sed hi^ apeile ptwudnemus, quid sibi velinl lcgislaloris dirta. Nulhm
    cipil, ul bumo bomiricm occidat. Q*i:s igiiur tam
    aliam ob eausam, nisi qnod ionge abessc sc scnslultus sil, qui istuin a Deo missuui < reJat? Do s
    lirel a miraculoruin faciendoruiu poieslaltt, imbcnon pnecipa rapiuas et ;fidos. Dcinde ab i-otleni
    cillitatem aulcin suam omiltare vciiel, nc in viiuniaium icalo reiitillilur. DScit cniin, nl M\l cp.i"
    peria bominum iucurrcrci, sese non miraciilis, sc i
    uiuli. tilnr, aut slipcndia pcndaiil, reiniMini:qiir ra>ense cl gladio logctn consliitiium vcnibsc d i x i i :
    dv- cupidiarc babund]. Ntic vtro a.l boc duni.xat
    aicut idem, nu tuti) Cinisiiatiis J.scipuli sui <p.i
    P>av i . a i s boJ tliaiu ullcrius proressum v.bl. Qu d

    031

    GEORGII PHRANTZ.*

    932


    -\ *
    ' ,
    , * ?
    ,
    ,
    . * .
    , - * ,
    , , ,

    \ ,
    . \ ;
    " \
    * - .
    , ,
    ,
    ;

    * \
    ,
    .
    .
    , *
    .
    . ,

    ;
    \
    , ;

    * 1 3 4 9

    3 4 8

    3*"*

    : ,
    ,
    .

    ,
    ,
    , . .
    , Q W 9

    enim ista immanilate el sa&viiia cogitari crudeiius


    poiest, quam trucidare, qui niliil peccaruni ? Quotiescunque enim ad pugnara procedunt Musulmani
    el eorum quis praelio occidilur, non se cnminalioue dignos pulant, ut auclores belu, sed in occiei
    cadavere vivos tructdant, quot quisque potest, ac
    quanlo quis plures necat, lauto trtajorem utililatem
    fore pulant ad auimani occisi. Si non poasidei lio
    luines, qui raorlui anim opilalari gludet, Christianos, si quos reperit, coemit, cosque aul supra
    cadaver occisi, aul hi eepulcro cjusdem jugulau
    Talia qui prcipil quorrodoa Deo missua sil? Docct idcm, qui dala pecunia cuni meretrice concuuibai, euni iioa peccare; qui per vim vlrginem stu> D
    pret, cuai pcccare, qui autem cum conseiilicnle
    coacuiubat, non peccarc; quas quis bello ceperli,
    iis ei uli licere, quemadmedum velil. Atqui slupra et virginuni vilialiones qui probal, quomodoa
    Oco inissus sil?
    Gravissiaium aulem csl, quod qui ad voluntatem
    Dci in hac vita se coaiposueriai, iis sitigulis posi
    mortem babieas el aedes pulcberriroas virginesque
    pluriuus a Dco datum i r i pollicetur. Et qnod Grascorum idololatrarum tbeologi uou dixerunt nec
    crediderunt, id Mobametes revelata fronie staluiu
    111 enhn ita aiunt, qui pulcbre bic vixerinl, cos
    post morlem, cuai aniiui e corporum vinculis pari exieoserinl, ad deos migrarc cl cum diis versari

    iu bealoraai insulis cam iisderoque kciari: coatra qai male bic vixerinl et impuri alque inquiuaii
    cxcesseriul, borum animas ia loca lenebrosa et
    obscura el PyriphlegelODlem fluviura abire. llaec
    igitur Grajci idololalrae dixerunt. Mobameiee vero,
    qui se ortbodoxum esse et coram Deo slciisse jaclat, probat doceique foedas istas uugas, uec ollo
    niodo*senlii, quaiti oaioes ba3 res libidiaosa? ei delestandae sial el peccalura consecatae. Anie Adami
    eniiu peccatuui cl delictum ubinam balue*, ubiaam
    oaiuiuo aedes, ubinajn muiiae femiuae? sed posl peclalum el exsecralionem corpus laoquam beaUa menl i , perfecia notione Dei noit susleniaue, inbiabai,
    superabal eaui, atque aaimam, ex aliiludine ci
    maguiGceiilia dejeclam, in vauas el insat.as bbidines voluplaiesque corporis addiixii: ac majucipii
    inslar aniiita cupidilalibus corporis obstricla esl.
    Quodsi, qui ad volunlaieui Dei vixerunt b/Diitiiies,
    posi resurrcclioneui morluorum uoa inveniuri sim
    beatani illam viiaui, qaani Adaoius paler anlepeccaluia cgil alque amisil, sedeaaideiu rursus vitaai,
    quaui ille posl exsecraiiuneia toleravil, vai liouiiuibusillis! Jiuo vero, quod luiscnimuin est, ae
    acquievil quideiu in xrumnosa bac el eisecrala vila Molianietis in^aaia, ul bauc scibcet Deus juiin
    daturuio se esse proniiserit, ed iuveoil vium malis longe insigaiorcro el vero lurpem. Adamus enim
    | ) O i t deiicltim ei cxsjcraiioncm e( c paradisu cxsi-

    33
    CHRONICON MAJUS. - LIB. IV.
    934
    , ,
    9

    ,
    .
    \

    \ . ,

    . \ ,

    .
    , ^ \ , '
    ' \
    ; ,
    ^
    c
    '
    ,
    ,
    ; 3 5 0 .
    , "
    ,
    . >
    0 . ,
    , .
    ,
    . '

    . , C
    1



    .


    . ,
    , .

    .
    ;
    *


    . .


    . > 3 5 1 ^ ^
    I
    *

    ' , :

    ,
    ' ;
    '
    ,
    e

    ratianem, ui diximus. At Mobameles aporie docet,


    lium cnra Eva concubuit, sed ob liberorurn genea Deo juslis pro pramio daiuiu i r i lavacra, ci fcarratioucm, atque generavit liberos. Ante delictuiu
    nas singulis pluns ei des pulcberrimas. Taiia
    atiteui iu angelorum modusn vixerant. Sod laaien
    igilur qui lcge &ancU quouiodo a Deo im&sus sii?
    elianisi cum Eva Adatnus concubail, unica tainen
    liuo sudlus cst, qui isla probal, alque credil, quod
    icnitua erat, nou multae. Eleniro ncc uiiam marem
    libulinose fl(, id lum, cum pranida bona el pulcbra
    ei mullas feminns, nec inultos mares el unam fesanclis justisque dabunlur, peccanli mulliplicatum
    minani, sed ununi marein Adamum, el unam fei r i . Aticndc vcro, qnae porro (acla sint. Dicit Moyluiaaui Evam Dcus creavit. Aueio auleni geuerc
    scs : c Atque ingressus esl arcatn Noc el fllii ejus
    bumano el ad facinora libidinosa et injusla decliet uxor ojus ci uxores liliorum ejus. > Dc ingresnaate, indignabalur iisque irascebalur Deus, sicut
    siune igitur dicii: Ligressns est Noe el filii cjus
    divinus Moyses in libto Genesis scribit, Detun
    ctuxores filioruin ejtis ; de exilu auieni non iia,
    dixisse: Ne iuaneto snper eos Spirilus meus, quosed : c Egrcsstis esl Noe l uxor ejus el iilii ejus ei
    niam caro sunt,>boc estplane libidinosi ciierrestres
    facii suni,atque \ c r i bonique immcmores, lasciVia D uxorcs niiorura ejus cuin eo. Quibus vcrbis nibil
    aliud idgulficalur, nisi boc, etiamsi uuam uxomn
    sedederunl. Tuai Deus Noc d i c i l : i Qiiouiani te j u bgitiine vlr babeal, iionnunqiiam (amnn ea al s i i stum bouiinein inveni iu boc genere, age, arcam l i iiendum ei esse. Nani cum dicil: c lugressus i s l
    gueam cxstrue. Exstruxil igilur Noe arcam e prae
    Noe iti arcani et filii rjus, > fiiios ejus lanquani
    cepto Domini,et iiilravil cani cum iribus ftliis,Sem,
    parielem Nuam ab uxore ejus separanteni posuit;
    Gbam, Japbelb: inlravUquc eamdeni uxor Noa&cum
    cuaiauteindicit: c Egressusost Noe cl uxor ejus,
    iribus uxoribus filiorum Noae. Vides, Denm Noae
    ostendil, dcbinc niliil jam obstare, quoiniuus uxo
    ul jueto boniini tesialum esse, quippe qui unaui
    ri jnngalur. Idem dicendum est de liliis ejas couxorem baberet. Nec vero ejusdem filii, qui it ipsi
    rumque uxoribus. Enimvero ipse Moyses ia n\$n~
    singuli singulas uxorea baberent, ab ira Dci non
    lem Sina ascendeas edixil JuJa-is, ut sanctiflcaservati sunl: cum omne gcnus bmnanum aquarum
    rcnl se ad lenium diem usque ei vcsles lavarenl,
    prebme pcriret. Quae rcs eiiam stuliissi.mim boneve auingeret quisqaam uxoreni. Quin etiani ipse
    minem doccl, legilime unatn uxorem viruin, el
    unutn maritum feaihiatu babere. Scd boc quoque Adanuis Evaai cunspicaius d i x i l : < Hacc csl os e
    ineis ossibus, ct caro e inca carne : quare Itomo
    posl ex&ccraiioncui fjclum esi, o! liberormu g**;ie-

    935

    GEORGU PHRANTZ.E

    S%

    ; ; - . . ,
    . ;
    .

    , :
    .
    *


    ,
    , -, , .
    .
    c
    "

    3 5 3 ,

    , ;
    ,

    ,
    , -*
    . \ ; : ^ ;
    ^
    ,


    ;
    , , ' 3 5 2
    , ,

    *
    . ' ;
    ,
    , ;
    ,
    , :
    ,
    , , ;
    *
    , .
    ,
    , ,
    ; ^
    .
    ;

    , ., . ,
    X0L

    . C *
    . ' ;
    , .



    . "
    ,

    ; ; ,

    itium pcssimum est, si piavitas laudclur e( ne crepalrero ct uiatrem relinqucl el sociabil se uxori,
    dalur quidem praviias csse. At cnim Mobameies
    eruutque anibo caro una. > Quo loco auimadverie,
    isie quaj grala el jui-uuda csscnl bominibus, jaciaquoiuodo a.i praviiaieui polygaaiia? accedal, ul cavil el docuit, ui voluptatis capiendse spe imperilam
    dem inepia sil. Adaaiuscniui non dixit, lnullas feuiulliludincm in parics suas pertraberet.
    ininas cuiu viro in unam carneiu conjunclas fore,
    Deinde wtrum soli viri Dco curae suut ul creali
    sed duo, boc est, virum et uxorem cjus. Alqui
    una ai niultx non eadeni rcs est. Quodsi Moyscs
    ab eo, miuime autcm feminao ul non creaU; a Deo, ac
    lcgislaior pcrmisii Judads, ut siuguli plures uxorea
    propterca virisbona iilaa DO proposiu sunl, fcu.ibabereul, iudulgenlia ea crai, sicui in penniUendo D nis-uiliil ojusniodi proposiluin ? An cum unasiiviri
    auiinalium *acriiicio, quo oos probibiturus eral,
    et feminui ita:ura, el unus bomo sil omnis bomo,ouiiio liboios occiderenl. A l Gbiisuis, sicut animancs eliam pariler judicabuutur cl paria coasequei lium sacriiicia vcluil, tincm legie secuuis, ilaeiiam
    lur p r x M i i i a , et quidem qui bene vucrnnt, boua,qid
    polygamiam vclutl. A l MobiMi.eies isl.; pio w.odemale, iram, abomiuatiuncin el pocnas ? Ac saue
    sita litcnliaui noi) sulu.n iii bac viia lege sanxil,
    aquum el cunseiilaneiui) esl, feuiiuas idcRi,quod
    s *d eiiam iu vila fuiura oadcm a Deo niultiplicaviri, accipcrc, cl sicul qui bcav vixciuui viri.eoruia
    lum i r i docuii. Ac probaiur illo Davidis dicluiu :
    bingulis plures iemicuc prxmii looo clanlur, c Moiu Laudaiur, qui cupidilaiibus aninii induigei. el
    meiis quidom doclrina , ila singutis fcminibqiioquc.
    bciiedicitur injusie ageuli. Hoc vsl, laudatur cl
    quac bcne vixerunl, plurcs daudi suul \ ii i . Quudsi iioc
    prafcdicalur ab iis qui ei adulaalur oi pravilaieni
    ui ioiplum piaucrmisii sibnlio, eanidem raiionem
    ejus sliiuulanl ac ue seusmii quidem moilri c siac seiileiil aui in \iris cum sequi decebal. Uriad.*
    bittio oriri paiiunlur. Quare ncc sanark lalis bomo
    miilli v i t i u u i danui leiuina: uiium ul prxiino di^i i
    pulcsl. Qai euiiu malum ue seutil quidein, niedipropicr viiaj probilalcai, au ul digni pa.na dabuutar ?
    cinain ucc quxrit, ucc adu.iuil. Aiquc bcc oaiJSi daniur ul qai bcnc vixoi i a l , quarc noa siuguli fe;

    *37

    C H R O N I C O N MAJUS. -

    9)3

    LIB. I V .

    el ; ; ; , 3 5 5 <> * ;
    '

    ; ;
    , ,
    ; ; ' ,

    *,
    , ^ , '
    3 5 4
    *& ,
    ; . '
    *,
    .
    ,
    ,
    ; * ,
    ,
    ;
    ;
    ,
    .

    "
    . '
    , ,
    ,

    ; )
    ,
    . "
    - , ' ,
    ,

    ,
    ,

    .
    . ".
    .

    .


    ;
    ;
    ',
    ;
    ',
    ;
    . ,
    Q " 3 5 6 ' ,

    '.
    ; ,
    ,

    .
    ".

    tninffi multa? dantur pro prsemio el remunerationo,


    ut dicilis, sed polius mullis viris femina una?Sin
    vero ut qui damnati sinl, illa quidem beneficia et
    graliae munera sunt, ut Mohametes quidem docef.
    Eadem res in pluribus fcminis, uni dandis viro. Si
    enim poenadignoe sunt, quare beneficia iis contingunl? Sin remuneralione dignrc, quare ir.ulta iwii
    \irodanlur? Tali quidem cunfusione quid inconcinuias ci fastidiosius esl ?
    Vides, qui a rccla via deflexit in quol ineptias D
    eliam inviius incidat? At noucsiita, non esl. N<>que
    etiim sanctos Deus cibis, poiionibus, lavacris, feniinis remuneratur, qua; ex errore ei ira orta sunt, sed
    sanclitate, integritaie el viia angelica, gaudio porro,
    bilarilatecl lactilia, qualcm nec oculus vidit, necauris audivit, cujusque in nullius hominiscor penetrav i i sensus.
    Vidisti jam fruclum legis legislaloris islius. Cognosciiurnc e fruciu faciorum mos ejus, necne? aul
    quis ita ca?cus et imperilus el bebetaius, qui nonialelligat qua? disputavimtis ?at talia qui sancit quoniodo a Deo missus sil 1
    Ac de bac quidem re nihil allinet longius dicore.
    Noct atinet de nomiue Mobametis in dexlra parte lliroul Dei scriptodicere; prudentes enim pruden(cr j u PATROL. G B . C L V I

    dicanto, inscii elslulli autem quemadmodum volcnl.


    CaHerum haud oblkus proposili mei de Mobamcle scripsi, quidquid scripsi.Dixi enim, non esse
    bujus disputalionis cousiiitim, u l m Musnlmanos
    inveharei quid ineple, pernicioso t male dicant
    agantve, doceam, sed ut oslendam, male e l imnierilo Christianos a liusulroanis accusari : id quod
    feci. Si de Mobamcle auteniRonnulia diximus, coegil nos, ita ut faccremus, rei naiura, curo, si in
    animo fuissct, dc inepiiis doclrinai e j u 3 scribere,
    nuilta ndbis dicenda fuissent.
    Non dixisse autem Cbrislum de Mobameie verba
    ista, ncc in Evangelio ecriplum esse nomen ejus,
    de bac re tum anie diximus, quse dixirons, luni in
    scqucnli disputali$ne dicetur luculeniius. Quae
    vMcruhl aposloli et discipuli Gbristi, el quae audivcrunlex ore ejus, liueris mandarunl et docuerunt. Ex ipsis enim discipulisCbristi quatnor Evangelium couscrjpseruni : quod unus, Matiha?us nominc, Hebraice in Palxslina, vel Hierosolymis ei
    circa LibyamcdbJil; aller,Marcus, Lalincin Acbab,
    quod iu Haliam et Romain et ad omiie*oc<.idn:alee
    centee peilaium est ; icrtius, Lucas, Gnuce, qno I
    dividgalum est in Asia, JEilnopia, Persis, Indis et
    Arabia ; quarius, Joanncs, ilcm Gra?ce, quod i u

    30

    939

    GEORGll PflRANTZ.E

    <4fl

    '

    \ , '
    ,
    ^ \
    ;
    . \

    .
    /.
    , , ,
    , , ' ,,
    ,
    \
    . ;
    .

    , .

    , , , ' , .
    , - , ,
    , ,
    , , ' ,
    , ,
    3 5 8 ,
    ,
    $ *
    . ' , I

    ,
    .
    3 5 7


    . "
    .
    , *
    - ; .
    ' .
    ,
    ,
    ;
    .

    Q ;

    parte Europae et per insulas ac regiones a Graecrs
    qui terram habitabant. Gbristo autem ad lu tcmliabilaias innotuit. Iia Kvangelium pertolum orbem pus, quo Mobametes docere coeperat, anni amplias
    terrarum non vi el vioJentta, nec ense ei gladio,
    quingenli prseterierunt. Jam vero cum annos
    divulgatum est, sed pio el la?te et modeste apostoliv quingenlos lectum esset Evangelium, quis Mobaverbuni Dei doccnlibus. Eratque rerum quasi repu- meiis nornen inde ejicerc ausus sil, si quidem in
    gnantia qasedam. Nam cuin aposloli percolcrentur, o scriptum fuerit ? Nam primum qui vel unnro voflagellarenlur, convicits aiiioereniur, exagiiarenmr
    cabulum addere aut demere volnerit, noa jam potcinler doccndum, non oppressa est eorum doelrina,
    r i t Christianas baberi; dcindc fac, malum qtiemsed In dies nova increraenta capiebat el lanius efflo- piam boroinem vocabulum aliquod ejecisse ex Evanrescebat Evangeliem Gbrisli Qui enim mulium
    gelio; num reliqtius totus orbis terrarum bujus uuius
    operae impendebant niuUumquc cnitebantur, ut ocfraudem probaverit ? Miaime profecto. Hinc igiior
    cullareni nomen Ghrisii, ne. quis eum Deuin csse
    patei, non scripium fuisse in Evatigelio nomea Mt>crederet (quod qni conabitur, morte pcrituriis csi), ^ bamelis. Deinde aui bonum auUmalum eum appelilli ipsi igilur, cognita veriiale, adorarunt el venelalurus eral Gbrislus : si bonum, omnes reges orbis
    rati suiH apostolos vel successores el discipulos eolerraruro, omnes principes, oaincs Gbrisliaai a
    r u m , atque crediderunt, eum verum Oeum el
    Gbristo probatum propbeiamamplexurierant, uifruCbristum et Filium Dei vivi e*e, src lugebaul et
    cluni ex eo perciperent; sin malum,servaiurieraiil
    lamentabantur de tempore praeterito, quo teuebris
    indicia, unde eum cognoscereat, etcauturi, nelabeet erroribus Satanae obstricti fueranl. Deus autem
    renlur. JfeMiquam auleni, sivc bonum probaruai,
    opiimus elmisericors accipicbal muiaiioncm mcniis
    sive spreverunl maluni, per lotuin orbem lcrrarum
    eorum, el bos ipsos, qui persequebantur nomen
    nomen Mobamelis ex Evangeiio ejecluri erani. llaCbrisli, paslores ct magistros el nunlios verbi ct
    nifestum igilur est, nomen ejiis non scriptum fuisnoaiinis sui faciebat : qui omncs Evangelium sibi
    se in Evaagelio. Nec vero qnisquam ulli bomiai noncompararuat et descripseruut, ac legebat, disccbat,
    duni nato invidet. An quis Mohaineli itividcril antedocebatur el adorabal quisquc, qu&in eo scripia
    quam natus esset ? Profecto ncmo. Si quis aoiem
    eranl. Ila igitur pcr tolum orbcm terrarum Evanjam nalo Mobameli inviderit, numtoius orlds tergelium dmilgaluuicju, eralque in manibusonmuinn,
    raruni in unius hominis iavidiam concessurus eral!

    CHRONICON MAJtJS. -

    L I B . IV.

    HJ

    . " . ,
    ,

    , , .
    ,
    , \
    ,
    , ,
    , ,
    . Q , ;
    , .
    ,
    , ,
    ;
    .
    . 3 6 0
    , ,
    , ot
    . ,
    ; . ,
    , , ^.
    , ;
    3 5 9
    &

    |><

    *"

    --

    y w

    - w

    .
    ,
    .
    '. ',
    *
    ,
    , ;

    ,
    ,


    ,
    ,
    ,!
    ,
    /5

    Quis adoo giuUug sit, qui fleri boc non poiuissenon


    fntelligal? llaque binc quoque manifeslum est,
    Mobametis ^omen scriptum non fursse in Evangelie.
    Jam si Ismaelita? noirren Mobametisdicerent in solo
    Evangelio scriptum fuisse, sed ejeclum esse a Cbritianis, sufliceret ea, quam instittiimus, dispntaiio,
    nt inlclligerelnr, qwod res eat,baud vere isios dicere; sed aiTirmanl iidem, nomen Hlud inGenesi,a
    Moyse con.icripta, fuisse. Qaomodo igitur e Teslamemo Vetere ab HebraeU ejcctum est ? Nam ne i l lic quidem vesiigium indicii Mobameiis comparet,
    Ecce aiem, Clirisiianos invtdia commolos illius nomcn ejecisseMnsulmani dieunt : qua re commoti
    Hcbraei ? Qui quidem circumcisione et aliie quibusdam rebus, \elut ciborum et inetitutis aliis,
    cumMusulmnnis roncordanl. Enimvero vfdes manifoslo, nec in velusto liiiro Moysis, uec in Evangelio
    nomen Mobanulis (uisse.
    Aiqtie bsec quidem proplerea disputaviimis, ut
    etiam plane iuipcriioe ad verum cognoscendum
    perduoeremus.
    5. Sceleslus in extrema mala delabitur aequo
    animo, eximius Solomo dicit. Quis aiitem Mohamete magis sceleslus? Eiqune mala sive potius
    inalonim tencbraB, in quas delapsus sil nequain
    iste? nam cum reiiquis conimentis et mendaciis
    porletuosis eliam perversam banc ilincris fabulam,
    ad verbuiu iraiislaiam, in capiie filiorum Israelis

    - -j

    ..

    w. v w

    wobv kr, *|" ,

    , . ,
    ,
    .
    , ' .
    ,
    .
    ,
    . *
    * , &
    ) .
    , , ;
    . ,
    ,
    C ^ , ^
    , ,
    narravit. t Laus esio Domino, qui servum suuni
    unanoclea sacello Elaranii, q u * est aedee Mecc,
    ad longissime distans sacfdlum daxil, quac snncta
    ades Hierosolymorum est. Mobamelesquodam die,
    postqiiam psallit boram euam, homines iia allocutus est : Audiie, bomines. Heri, cum a volds diecessissem, adiil me Gabriel post extremam psalmodiam, e t , Mohametes, inqiiit, jnbei te Deus se
    Videre. Cui respondi: Ubinam eum videbo 1 Tum
    Gabriel: In loco eo, in quo est, simulque adduxit
    mibi jtimenlum majus asino, &ed mimis mulo,
    cujus
    nomen Berac eraC. Deindc d i x i t : Conscende
    ^
    banc besliam et vebere ad sanctam sedem. Sed
    bestia, cum eam conscendere vellem, auTugit.
    ille clamavii : Gotisisie : Mohameles enim te
    conscensurue est. Respondit bestia : Propter i l luinne missue giim? Ad quae Gabrie), Ea, inquil.
    Rursus beeiia : Non permitiam e i , ul me congcendat, nisi prius pro mc Dettm precatua sit.
    Iiaque ego Deuni precatus pro besiia, conscendi
    eain. Aspnrlavit me faclli illnere, ct uugulam
    pedis in orbe, qno flniebatur visus ejug, ligebat.
    Iia ego in sanctam aedcm perveni brcviori gpatio,
    quam quo jacius lapidis coniicitur. Gomhabaiur
    me etiam Gabriel el duxit we in praecipilium
    quoddam a?de Hierosolymorum, dixilque : Dogcende,utex bocsaxo ascendasin coelum. Descrndi igUur, alque ligavit Gabriel annulo in praecipi.

    fc' 3

    G E O R G I l PHRANTZ.fc

    W4

    ^, , ; , ^
    3 6 2
    * ^
    . ^ ,
    ; , ' . ,
    .
    ; ,
    ,
    . 3 6 1

    * 1 ,
    ,
    , \
    '
    /.
    .
    \
    . -j

    ,
    .

    .
    , ,
    ,
    , ,
    .

    , ' j j ^ ^ , ,
    ;.

    ; ,
    , ,
    ,
    '
    . ,
    ,
    ;
    .
    , c , ,
    ,
    , ,

    . [],

    ,
    ,

    ; .
    3 6 3 ^ .
    , .
    ,
    C
    , . ,
    tio Berac bestiam, inque ipsiirs tcrgo deinde
    I r a v i l ; dixilque Deue ; Imposui tibi et populo tuo
    coelum pcrlatus sum. Cum ad coelum venissemus,
    preces. Descendenli mibi ad qnartuni coelura
    porta a Gabriele percussa, rogalum esl : Quis
    niasit Moyses, ut redirem ad levamfom populum,
    adesl? Respondit ille : Ego adsum Gabricl. Rurquippc faciendis istis precibus imparem. Atque
    sus rogatum est : Quis tccum esi ? llle , Mobaoblinui a primo reditu remissionem ad quarlom
    metee, respondit. Tum janiior : Nonne ob eum
    usque; el quinlo reditu adeo imminulos eral
    itor isiud susceplum est? Est, Gabriel dixil. I l l i precum numerus, tit pautse supercssent. Cum auco aperla est janua ac vidi angelorum niul- tcm Moyses diceret, ne lol quidem precibus faliludinem, coram quibus, bis flexis genibue, pre- ciendis parem fore populum, pudore commotus,
    ces fudi. Post ba?c comprebeudii me Gabriel et
    quod lolies jam redissem, non redii amplius; sed
    deduxit me in sccundum cudum. Erant autem
    aJ Berac reversus el in aedem Meccae revecUis sum.
    duo bacc ccela quiugcnlorum annorum iiinere dis- fiis omnibus ncgoiiis vix declina pars noctis consila. Sicut prius janua percussa et responsum
    sumpla est. Quod iter cum populo suo Mohameies
    daium est. Ila ad scptimuin co3luni eodem D narraret, defeceruni a lege ejus mulla bominuio
    ubivis uiodo faclum e s l , in quo quidem coelo
    inillia, qui dicerent: < Ascende inlerdiu in coDlum,
    vidisse 8 scribil angelos lougiludine pluries m i l nobisspectamibus, u l videamusiibi obvios angelos.
    lies longiludinem mundi scquanies, qui septin- Ipse non senlis mendacium luum.i Respondii Mogcuties millena capila, in qnovis capile decies
    bamctcs : cLaus Deo esto! equidem nibil aliud
    seplingenties uiiilena ora, in quovis ore sepiin- sum, quam unus ex hominibus et lcgatus. Ncc
    genlies millenas liuguas baberent, quibus Deum
    majores veslri fidem babuerunl miraculis , nec vos
    decies seplingenlies mille modis laudarent. Vidit
    babelis , nec creditis omnino nist ense coacti.i
    unum angelum lacrymanlem, qui tausam ,quaoQuid dicas de lali mendacio et ilinere roaxime
    renti, cur lacrymarel, pcccaium quodpiam cau- omnium incredibili? ex ipso Mobamete refutatur.
    sam esse dixiu Pro boc precatua est. c Ita me,
    Eienim ipse dixit, cum morbo correpius volverelur
    ail, Gabriel alii angelo tradidit, bic rursus alii, et
    spumanli ore, Gabriele ad sc accedente, ulpote a
    sic deinceps, donec coram Deo ct ibrono ejus adDco misso, non potuisse sc ferrc agpccium angeu,
    ei prcpitTeaevammeni concidisse, sermooem angeli
    tlabam. Teligii mc Deus manu intcr medios buaut(?m lauquam sonuni campana? a?nese exaudissc
    nieios, uadc frigus me ad uiedullam spiua? pcnc-

    845

    CHRONICON MAJUS. -

    L I B . IV.

    946

    \ ; .
    ;
    , ; ;
    ,
    ,
    ,

    ,
    , ' ,
    ;
    , ;
    ;,
    , . , .

    .
    , , ,
    . ,
    ; ^
    , .

    *
    , , , , ,
    * , '' ,


    *0 .
    ,
    ,
    , 3 6 5 ^


    . - .

    3 6 4
    ,

    . . '
    , .
    .
    ,

    , . ,
    >

    Qui igilur umusangeli conspeclum non tulit, quo- C


    modo lot angelorum spleadorem speclare poluerh,
    aut examinare et meiiri tot eorum capila et qua
    in oribus eoium inerant linguas, et vero varias
    vicissilulwies proprietatesque hymnorum Dei? A l enim non solum Gabriele majorem se esse db i l ,
    s d etiam omnibus illis, ad quos Gabrieli non
    palcbat adilus, cuni is lanlo illie inferior essel, ut
    Mobametes ab co alii, ei ab boc rursus teriio, et
    sic deinceps reliquis Iraderelur, et ila ad Deuminlrarei el oum eo colloqucretnr: quin imo sc non
    soJuiu inajorem esse angelis, sed etiam pro iisdeni
    precalum esse aflirmat. Omitlo dicere de inagno
    illo, qoi Dcum vidit, Mpyse, quetn se in qiiario
    coelo invenissc narrat; ipsum aulem eliam ullra

    disset in eum locum, in quo anle fuissel. En jam


    mendaciuni onini inscitia repletum. Qticm ipso
    Mobameles fabricatorem coeli cl lcrrsc esse dicit
    Deom, euni corporeum essc ait, non incorporeum :
    cum tamen numen divinum non babcal corpus nec
    mngniludinen), nec figura dcscribi possil. Ila aulcm
    nalura sua comparaium Numcri quomodo puriibtis
    conslel? Huc cniin qui stalnat, quomodo iiient ^ssc
    incorpornum dical? Naui quidcunqtie (iguram babct,
    inagniludinem c i ambidun babel c( necessario
    describi polcsi. Ha3 anlom corporea sunt. Gorporis proprieiates auiem quomcdo qui rafionis non
    expers csl in divinam illam ci incorporcam naluram Dei transfcrat? Abrabamus quidem palriarcba
    iii vciusio illo advcotu Dei lcrram el cinerem se
    septimum ascendisse et processisse usque ad Deutn D cxisliaiavit appellaviique, et cuni Danicl, lalis ae
    lanlus vir, angclum vidcret, menscjus in perniciem
    cumqoe eo colloculum csse;jleiude exiisse ct deversa est, boc est non mullum aberal, quin viiam
    scendisse adqnartum coelum, ut coinmemoravimus,
    et convenisse ibi Moysem, qui sibi auaseril, u i amitleret; atqucDavid dicil qui terram prospicit c l
    rcversus Deum siiper populo prccaretur, ad levan- iremefacit. Sed Mohamclcs, omnes angelicas vircs
    superans, nemine intercedente, Deum convenii, et
    dom eum precibus, quippe adqnas faciendas non
    super angelis el uuiverso mundo preces fecit, nec
    valeret populus; iiaque, probato co consilio, ad
    non compos facius est voti. Equidem miror, quod
    Deam reilisse et, de ea re precitum, voli compotem
    faclumesse, precesque imipinulas esse ; ac Moyse peiulans isle nebulo non ausus est aflirmare, perspexisse se Dei naturatn, quemadmodum eam ipse
    denuo cogeriie, redisse ad Deura quater deinccps,
    scmperque mullo faciliores faclag esse preccs. At Deus noveril. Verum qui in coclis babitat, irridenc sic quidem satis habuisse Moysem , sed rursus bil ipsum el asseclas e]us , aique ludibrio eos
    suasisse, ut ad Deum rediret, ad remissionem pre- babcbil Dominus.
    Deinde Dftus ignorabal vircs populi, legemque
    cum rogandam ;ipsuui auiem non consensisse, scd
    ioiposuil ccrvici cjus, qtiaui ferre non posscnt. At
    ad Barac desccndisse ei avcctum csse, donec rc-

    GECRGIl

    PIIHANTZJB

    * , , .

    , ? ,
    ;
    '
    -
    , .
    ,
    ,
    , * ;
    ;
    , ,.

    ,
    . . xal
    & ,
    . 01 ,
    ,
    ,

    , , '
    ; - ; 3 6 7 ,
    ; ,
    ; , 366
    t ; .
    ,
    .
    -, /5>
    -
    . , ,
    , ;
    ' , ;
    -
    , - * ; "
    ; *
    ; , ,
    . * , ;
    T 0 ? J

    , ,

    quomodo Deus sit, qui baud noveritopug suum aer, Spiriium Dei esse. Quodsi raiio Dei est, qnomodo,
    operia sui vires ? Si Deus verus et qur omnia
    qui cuneta novil, sine ralione egerii? ta ralione
    r.ossett anlequam ficreni, legem imperfectan per
    Dei enim oulta omnino ingcilia ineei. Neque eniro
    Moysem propier imbecilltlalem hominuni, perfe- ut Filius Dei niinor eet Deo ipso ei Patre, neque n r
    ciam amem per Evangelium edidit, quomodoper- ra4io ejus. Atque si anima el Spiritus Dei eac,
    feclam IiaiiG quasi oblilus et negligens rursus in
    quomodo animis ei spiritibns bofninom onos iropoimperfeclam converlerii? Perfcctum euiiii est, quid- sueril, qaod ferre non possini? ldem aaaeclis suis
    quid nec mancuin,"* nec uimium^est, quale sane
    dieit, nibil eo* esee, nisi Jegi Mosaicai, Evangelio
    Evangcliiiin esse consial. Adeo ipse Mohametes el Goraniaatisfaciant. Quodsi gravia et difficilia ad
    Evaugelium perfcctum, verum, sanclum, et galulem
    ferendaoi injimgU Evangelium, quid magister vevl viam vitae appellal. Mohameiis asfrecLe autem, quo ster ita yobis praseepit, nisi veteri legi e( Etangebo
    iuipioin buno bominem defendam, aiiint, Cbristum
    saiisfacialis, vos nibil esse, boc esi nihil frugis
    inagna ei majoraqoam pneslari posaint, praecepisse. D haberc? Deinde si pcrfectnni esl Evangeliam, ut m
    Quis enim aliuai ulseipswn, et Deuin ex onini anisane, nequidquanx Coranom ila tueri coft+Mii, v t
    mo diligal? Quis pro iisqui nos iaseclantur eicaeum indidgeniiaB causa editam esae dkaiia, el
    iHmuianlur, precetur? Quis inimicog amet? et qua
    oioniuo ineple de Chriglo Evangolio afliriaatis, poralia bujus geoeris snnl. Uaqne Beun\ Mobamelem et fecluai illud esse, cum eorreeiioe egeat.
    Coraneni ob indulgenliara migisse, quo facilius bomiPrasierea, gi Gabriel eum bumtrig imfwsuil, qp\A
    nee legi ad satutem suam satisfacianl. Si Gbrtelus
    bcaliaopus erat ad fereodumeufH aleccaliierasoif oia?
    non essel manifestoDeus etDeiEdius, sed simplieiler
    aui quis longiludinem viae a primo C<B!O ad aeeimbomo, sicui Moyses ilte, forsan argamentie opue
    duui emenaiia, eani di^tantiani iiineri qaiageafrel ad veruin demonstraudum; sed cum ewm re- lorum annorum parem ftase reperii et Mobauieli
    vera Deumessesitlit coafesso, omnino ejus cansam
    n niiaviif N a si gradibae mensuraia eal ea dn
    agere sapervacaneum esse arbitroi. Nam ut Detis et aiantia, qiiotnodo corpas crassum ulira c!a procescrcaior vimoperissui novit. Sed videamus tamcu in
    sit, ui dle baUttclnaiur? Quodai boo fieri uoa polukt
    Mobatuelrs verbisqutd insil inepliarum. Ipge lestatur
    sed augeli el aiuinxascendunt, quomodo regtones
    ac dicil, Chrislum rationem Doi, et aniuiam Dci, et
    su(>er coilum sitas corporeis gradibus mctiaaiur
    k

    949

    CHRONICON MAJUS.

    L I B . IV.

    95fr

    , - , ; ,
    , *
    ; ;
    , <
    t
    . t
    , ,

    , \ , ;
    .
    ;
    3 6 9 ;


    *
    , , . .
    3 6 8

    . *
    .
    , ,
    ,
    ' ,
    . ^

    , ,
    *
    ,

    ,
    , * '
    .

    - .
    ,
    *
    ,
    " , ;
    , *
    , ' , ,

    .
    , *

    ' *
    ,

    . * Q .
    ,
    * ^
    incorporca, qua quidem lemporo brevisgimo e*>
    qtiae infra coeltim sent, **ra et aHhera el liis similia, transire possual? Aatquid Mohametes angelia in
    ascensu egebat, ut in ccela ab iie eveberetur, in
    deacensa HOII egebal, ged sola beslta Barac ustis eet
    i i l Meecam redirel? Quls adeo sluJtus sil, qui ba&c
    improbanda eese BOR eeiAial ?
    Cavent omaioo bawc ob causam illtas aeseclse, ne
    cum qtsoquam disputent, refutaliooem meiuenles. Neque eaim ignoranl magistri gui vaniift
    lem. Nibito taroen minus ipsi inter se di&senliunt. Alii emin invtii melu aaortis eum sequuntur,
    qui, si Umore vaeui el sui juris esseiU, elaiiiu Q
    Chrigliani fierenl; aliiy errore obslricli, ut ceria et
    vera et probata veneranlur mendacia el prodigia
    Mobaraeii*; alii a majoribus gibi iraditoe errores
    IHopier verocundiam parenium relinquore non
    audeut, sed boe gibi ad Deura excosauoni iore
    conRdunl; atti deniquc propter indulgeutiam et .
    Itberlalem el veniam explenda? libidinis errorem
    teserere reeusani, atque hnpuram ei vaoam vilara
    prxopianl, qui q u doceultir, divina non csse
    probe eciuni, sed, u i dixi, liquido proflleolur, viam
    inaiidaiorum Dei nosse se nolle. Eadem de causa
    nec sacras Lilleras lcgi permitluui, ne niagislri
    sui mendacia agnoscantur. In capile Joua cnim d i cil, quicuuque Coranem impugnaus deprebcudatur,

    eum mofte muHandnm esse, necoporlere cuiquam,


    nisisibi, oredi; idem in caplle Ainram d i c i l : Nemini credite, msi qui legi a o s t r obL*mp erat. Et
    tamen Evangeliain salulem et ?iam appellal. clSara
    cenos, niei legi aiEvajigelio salisfacianl, nibil ageie
    dicit. llurgua qaasi obliius, qua anle dixUset, iu
    eodem capite^ iMihi, inquit, mea lex, vobis veslra
    est; vos eorum, qua? ego facio, expcrles cslis, ego
    eoruin qua3 vos faciiis.i Nimirum insana^ inenl i * est, non solum cum bonis saptenlibusque non
    consenlirc, aed eliam secum pugnare, ut Mobametes bic in lolo libro suo facit.
    Haud cadein ralio Chrisiianorura libroruin esl, sed oninis sacra Sciipiura, tum veius tmn nova, noa
    solum pro se ulraque accuraiissuue 8; cum concordal, sedetiam ainbas parie3 prorsus inler se conscnlienieg et congruente* babet. Nimirum idem Deus.
    auclor el legislaior nova? et veieris Scriplurae csi.
    Enimvejo <um lsaiaj el Davide propbelis rogaro,
    c Quare, Domine, via impiorum sternitui? aique
    dicere possim, noa ;inuliuni abfuisge, quin labaren^
    pedes mei el fallerer vesiigio; invidisse me iinpiis,
    cuin viderem peccanlium pacem ; nullam cerai
    improbaiionera in morie eorum aec firmilaicai in
    eorumOagellalioae , eos serumnis bominuin non
    obnoxios esse, ncc cum bominibus cas>ligari.
    Quapropler invasit cos poblreaiuai supeibia atque
    %

    S. l

    GEORGU PHRANTZ/E

    <

    . . * -
    >; , y^*

    ** . ^
    . aV
    3 7 0 ,
    ^ .
    , **
    ;
    *
    ,
    , - -*
    , ?. ^ ;
    * *
    , ,
    . , ^ ,
    , *
    .
    , }

    , , ,
    ,
    . ^ , ,

    . ,
    <:


    , ,
    >,
    ^ , ,
    . , '
    ,
    . '
    . ;
    ,
    ; "
    ; *

    , * .
    ' , *

    .
    '' 11- .
    ; 3 7 2 ' ,. , C , ,
    3 7 1 . .
    cinxerunt se injustilia etimpieUtte. *Emanabit lanquam ex adipe injusiiiia eorum ; processemiU ad
    componendos animos, medilali et locuii sunt in
    prav lale, iniquitatem veibisexlulernnt; collocarunl
    iu co?lis os suum, et lingtia eorum ad lerram penctravii. At idein cum palre Dei Davide diram:
    cPropier fiandes eoram immisisii iismala, Doinine : dejecisii eos dum se eflerunl. Quam praecipiles
    daii suniiii niiseriam t Defecerunt, perierunl injustiiia sua, tanquam somnium expergiscemis.Delebis, Douitne, in urbe tna iraaginem eorum,
    Eodem capite Moiiametes dxmoacs salvatum i r i
    < icit, Origenem baerelicum seculus. Qnod enim
    alio loco narrat, miiltos daniones, qui Mobameiis
    Coraneni pradegi audirent, eum librum laudasse et
    admiralos esse, et fide $i babcnda esse salvatos :
    mincquidem non idem dicit, sed in uuiversuni doet, daemoncs salvos fore. Si enim uutis cx oorum
    ordine salvaii poiest, omncs salvarr possunl. Sod
    sicui ubivi* secum pugnat ct dissenlit, ila bic
    quoquc. Nani cum ipsc et asseche ejus Evangelium
    omnino perfeclum, sanclum et salufare csse dicaut
    doclrinam Gbristi, nunc, ut sa?pe, buic gcnerali
    sontenlia; conlraria profcrunt. Cbrislns euim gbonna dignis ita c d i x i t : c Abite binc, exsccraudi,
    iu ignem aeternnm paralum diabolo et angelis
    fjus. > Quod cum dlccrcl, uilura danuomim cxc-

    niit de poena. Nec imraerito. Nain qui propter poP>


    nfienliani salvalur, faoiis suis pro viriiius coafert
    ad saluicm obtinendam. Gorpore enim bomo facen, quod vult, non polesi, velui a morbo sibi cavere, aul, postquam incidit in morbuoi, pristinam
    valetudineni ad arbilrium recuperare ; conira aniomni boniini licet ae concessum est poccalum
    viiare, qui morbus animi est, aul, si peccavii, revocare se el non solum rccuperare prislinam auinii
    valtiiudinem, sed etiara loige firmioreiu sibi parare
    aiquc aut cum poeniteniia, uldixi,-opera salularia
    edere, aut solam viam, u i aiunl, pobnilcniiae lenere. Deus oplimus enim, qui eb salutem bominum,
    relicio cado, in lerram descendit ei borno facius
    est, misericordiam suam, quaeomnibus angeloram
    lioiiiinHmque faciis major esiel par habtor runciis
    vhlutibus, effundit, eos ad seinvitatet aniicossibi
    facit. A l ubinam in diabolo poenitenlia ? Ubiaam
    submissus animus? Poenilcnlia onini animi non
    irisi submissi est. Nam prius aliquis quod male
    feceril, sc accusat, deinde eura poemtei eoruiuqux
    iccil. S>cd diabolus amal poiius peccatuai, quod
    commlsit, et pro viribus adjuval pemicicm homin t i m . Qua? igitur diabolo cum Deo commanio?
    Ergo temorc Mobametes loquitar, CUBI daemoiies
    satvari possc dich.
    m

    53

    CHRON1C0N FUS. -

    LfB. IV.

    <T{

    " i ,
    ,
    ' .
    -., ' .
    I ,

    >; " ,
    *
    ). , *

    , '
    ,

    ; .


    , ' ,
    ;
    ; .

    , , ('
    .
    ), -^
    ,
    ,
    ,
    , ?

    ,
    ,

    .
    ;
    " ' .
    .
    "

    . "
    3 7 4
    . "
    , , *
    ,
    . " ,
    , ,
    *
    ' , ;
    ; ;. " 3 7 3
    '
    , * ,
    ; "

    ;
    , "
    ; ;

    Idera Mohameles aflirmat, Goranem millnm honrinern inierprelari posse, nc ipsum Mohanielem
    quidem, sed solum Deum. Quod si verum cst, quse
    landem est ulilitas Goranis ? Forlasse ulilis csse
    posset, si intelligcrent homines a Deo tradiia; sed
    cum Mohameles ipse lesletur, nullum hominem i n telligere, quan in Corane doeeantur, quaenam possit
    istius utiliias essc ? Profeclo nulla omnino. Qiiod
    auteni gravius docamentum est, quo probetur,
    Detim non esse lcgis a Mobamete conslUuia: auctorem? Neque enim neqtiidqtiam Deos leges sancit.
    Manifeslum esl igitur, Goranem nou esse a Deo
    rcpetendum, scd polius opus saprcntiae ipsius Sa~
    tanae esse; atque ex ipsor corane perspicuum est,
    euin nec cum veiere Scriptura, nec cum Novo Testamento congruere, cum lamen consentiat Mobameles, eas Lilleras sacras et pulcbras esse, ncc
    quidquam agere asseclas suos, nisi legi et Evangelio
    satisfaciant. Accedil, ut penc ubivis sibi rcpugnel;
    ul nullum miraculum ediderit ad fidem diciis parandam ; ut liber iste roanifesia mcndacia contfneat,
    id quod a Deo prorsiis alienum est; ui violenlus
    sit ct libertalem tollat, quanvDtius nimquam cvert i t ; ut periiirbatiouis plenus sit, quae a Deo longe
    abest, quandoquidem Dtus nou esi perlurbaiionis
    Deus: ui pravus sit, cum Deus omui sit ajquitalc
    1 juslilia superior; ut iiincra ficlilia el prodigiosa

    coniineat, ciim Deus sil omnis vcritatis nuctor. Quo^


    rum maloroiir omniiim priiiitim et postiemum esr,
    qnod a daemone cditos eslcoian isle, quamvis eum
    a Deo edilum esse dfcant Deirm catunndnnles.
    Miror equidem el admodum slupco, quod, Cbrislo
    reliclo, niiseri isti Mobameiem seculi sint. In ipea^nim Mohameiis lege, boc est Coranedocetur, Cbristum pcr angelum Malri Jesu prsenunlialum, per
    Spiritum sancium sanciificatutn, vi divina, non naturali, conceptum, et e vivgine sancllssima et prge
    omnibus feminis pura naturn esse. Gapile JEnesan
    enhn dicit: Socii Scriptur (boc esl, fideles),
    ne dicuis nisi verum de Dco, Jesum Ghristum F i lium Mariae et legatum el Verbuin Dei esse, qucni
    in ea collocavil per Spiriium sanciuni. > Ilaquemiser isle, cum Deum appellaret et "Verbum Dei et
    Spiritum sanctum, hoc est sanctam Trinilatem,
    non aperuU tamen oculos menlls ad videndum I n men Trinitaiis. Nimirum sicut in venlre inairis felus immaluri vilam quidem, sed itiuiileni et sui
    nesciam, atque rneniem, utrum mclius, ulruin pejus sit, non discernentem babent, aut, anteiempus
    editi, rion bomii.es, ?ed parius praesposteri vel aborlus sunl, ila quisquis impius pcr aquani cl spirilum, hoc esl sancium baplisma, nou regeneratus,
    cadcsie luitien el vcrilalem aspiccre nequit; c t
    proplerca, clausis oculis menlis, ncbulo isle occa>

    955

    GEORGIl PHRANTZ/E

    ; .
    . \

    -jj
    .
    .

    , '
    .
    , ,
    ,
    . "
    '
    $,
    " '
    .
    ( 3 7 5
    ),
    ,
    ,; , '
    , , .
    ,

    , ,
    *
    xopiv, '
    , ,
    ,

    * *
    * , ,
    ,. 6 .
    *

    ,
    .
    .

    .

    ; ,
    , {.
    , 3 7 6
    *
    , ,
    ,
    , ,
    ; ' ,

    . ^
    .

    . , *
    ,
    .
    * . Q ;
    \
    , catus mansit, ut pater ejus diabolus. Sancti Spiritue enim in Corane perpeluo inemionem facil. Capite Eiupia enim noinine Dei de Maria d i r i l : l u spiraviraus ei pcr Spiritum sancluni. > Profcelo
    ciiim dicere non poiesl, de angclo lioc Deum dicere.
    Haec igilur deCbristo praedicat; de Moliamele nihil
    rjusniodi, sed orbum cum fuissect vagum bominem a Dco compulsum. Idera Cbristum Vcrbum Dei
    appellal, u i dixinuis, el animam Dei cl propbelaat
    oxnnium propbetarum maximuiii, Mobaiweiem aulein
    simpliciler propbetam. Deinde Gbrislum ab^Abra- j )
    bamo, 1-aaco el Jacobo, quibus promissa data
    i r a t i i , genusducere consentiunl; Mobametes aulem
    vx Ismaelis posleris est, qui cum malre sua, Agar
    ancitla, ab Abrabamo dotno cjectus est. Gbrislus
    iiinquain peccavit (naro Verbum Dei et Spirilus
    hci non poiest peccare), sed Mohameles idololatra,
    btiniir.ida, praedo, libidiuosus, muliisqua aliis viliis
    obnoxius erat, ob qua? cum Deas, nt aiutil, udseraliis csl. Gbrisius stupenda ei cximia miracula
    c-Itdit, sicut iucapile Elmaida confirmatur, Gbribiiun caccis \ibUin reslituisse, scabiosos purgasse,
    luorluos suscilasse, et niulla alia fccisse. Gouira
    Mobanieles nullum miraculum edidit secundum
    G<ranem, praler unuin illud dc luna, quod inaiii*
    feslum mendaciuni esl, et aliaquxdam turpia, qua
    ilcnlio praelcroiissa sunl proptcr niiniam infainiaiu.

    Cbrislas secuaduin Evangeliura et revera croci


    aiTixus, inortuus et eopullue esi, surrexii, in coelum asceudil el a dexlra Palrie sedet; secunduro
    Goraneai auiem, ulpuie euui veneranlcs, dicant,
    eum QOH morluum eese, sed lamen iu coahiin asceadisse. Ilaque veriias Evangclii el mendai ia Mohamclis testiraonio sunl et consenliunl, Gbri&ium v i vere; Mobametee isle vero, ul onines asseclx ejos
    coaveniuni, inorluus esl nec surrexil. Ob basc omnia igitur Gbrisium proGieri, uoa Mobauietein scqui debcbani. Qais cuiro dicU Dei ab bomine oinnino daemoai siinillimo accipiat? Si placet, coaiparemus eoe ct cognoscamus ultiusque proprielale*.
    Diabolus clatus el nebulo ; Mobaraete* elaius et nebulo.Quis euim Mobanielemajor, qtii supra coela, ut
    ipse de sc prdicat,cloinnesaagelos egressus Deara
    convenii et angelis, quj peccaverant, divinam graliam recoucitiavii, quin eliain loiius inundi paironus fuit? Diabolus bomicida esl; Mobaineles eos
    qui dogmaiis suis non oblemperarent, morte multavit. Diabolus fraudulenius esi; Mobameles licenliam voluplalum faciens, quas quasi al escam banio
    aftixil, iinpiudcnles ad se pellexil. piabolas roendax
    esl, ncc lanlus tamen, quanius Mobaaeies, quod
    lolo Corane clare dcmoiisiraliir. Diabolus subdolus
    cst; quis auicni pariler ac Mobameies, biioiililate
    occultans superbiani, blaudilus esl? Diabolus veii-

    95
    CJIUONICON MAJUS - L I B . W.
    9:8
    , , ; "
    * ,
    ,
    ' - ,
    . ' ,
    * , ,
    .
    \
    ;
    ,
    , -
    , ^

    3 7 & , , , .
    ,
    , / , , .
    3 7

    . , *


    . . , , . *0 ' ,


    , -
    , .
    ,

    . ^;
    ,
    .
    ; , ,
    , ^ ' ,
    ' ,

    ^ ,
    ; *

    ,

    , .
    .
    . -
    ,
    ?, *. C ,
    >>

    torum suasor esi; idem pne omnibus ftfobamefteg, ailas egt ? Nempe quicunqire verum diecre cnpii,
    qui nibil salulare, nibil utile, nihil Deo acceplum, ecilo, miracuJ non osteniandi cansa, sed propier
    ged onuiia legi .divinae coAtraria docuil. Diabolug salutem animae et corporis, ut a Cbrislo, aui proiinpitis est; omnino ei gimilliimis-egt peniicier fi- pter neceesitalein, ut a Moyso el iesu, Navaa fllio^
    fleri. Quid autem isie lunae illud eximium nuraouliusMobameies. Deum enim adorat, qitem globosum
    el frigidis*imum appellat, Deum, qui nec geueravit lum edidit? Ipse enim dicii, non venisse se miraitec generaius egt, adorare sibi visus, alque ne- eulis logem coiisliluiuHh Qmu etiaru nee , quod
    casligemur, aceusat. Equideut, ail, contra dico, paseius, corpns, non Deum a se adorari. Globus enim
    species, frigus qualilas corporis est. ltaque non trem iilium, quem curse babet, castigare, auioro
    Deum, qui nec generavit nec generatus est, adorat, comraolum. Ac de Hebraeis quidein recte diciu
    Hcbraei enim nonnunquam fram Dei experli sunl,
    scd corpus adorat, nec Deum incorporcum et venoqiie lamen illaiu iinmiserieordcm. Habebaai eniui
    rum adorat, sed Deum, quem somnia iinpiorura
    conHuxefunt. Prorsus ridiculum enini esi, solein ^ perpetuo propbeiae, sacra et sacerdotia, corpore
    a Deo castigati, sed anima non deaiituli. Posl
    bicis, aiit fontem aquae, aut mentem raiionis expertera cogiiare. Quare pereat iste Deus. Sed Cbri- Cbristi autera supplicium ei perpcssioneni secuia
    esi perfecta eorum, id est couturoacium, desiiluiio
    eiianorum Deus unus est ame omniael post omnia
    Uim corporis lum aiiimae.
    et in oinntimg etsupra omnia, in Paire, Fdio ei
    Spirilu sanclo creditiis et adoratus,. uniias 7. Redeamus jam ad re*, in quibus nunc inaxiniiaie et Trinilas iu unitale immisla conjuncla, vt me vcrsamur, enarramlas. ^>tate anni 696i iu
    individua separata, uniias eadem et Triniias oniparie occideniali bomonlis quolidie siaiim post
    nipolens, Paier inilio caren, non soluni quod tein- occasuip solis comeies rompba? similis apparere
    porc, sed eiiam quod omnino causa noa coniine- coBpit; qui cum prope lunam esset, pleno lumine
    irfr, bolus causa et radix et fons divinitatis Filio
    splendeBlem, accidit, ui defeciio lunae ileret, eeei Spiritui sancio insitae : qui nobis et cuuclis Clir.- cundum ordiues ei circuilum reruui coete&titim, u l
    eiiaiiis propilius sit die judiciali, deprccante benesolet fieri. Quidain cum comeiera gladio siindena oHciissima domina noslra, Dcipara et semper V i r regione occideulali orienlem versu procedere c>
    gine Maria et omnibus sanclts. Amen.
    luiix appropinquare viderent sciair^nique tene6. Qtwe vcro fabulap isiius dc luna conlicUfc insulbras defccliouis, exisiimabant, coineteiu bune oft

    959

    C E O R G U P H R A N TZ.E

    960

    ,
    ?,
    . KaV 6 , 3 8 0
    , > , \
    x a l
    v.xf .
    . * .
    ;,
    3 7 9 ,
    .
    ' '.
    .
    ,

    , ,
    .
    ,
    .
    .



    : , ,

    .
    * , .
    . ^ '.
    , , ;
    , .
    * . "
    '.
    , ,

    . '
    ,
    *
    , ;
    ,
    .
    . .
    '. ' .
    ,
    3 8 1 ,
    .
    , ,-, .
    , . 01

    . ; Q -
    '
    /)

    , , ,
    > ,
    ,
    lesiem aufeiunl, nec deffcendil ea materies venlof4sMiratam lunam signiGcare, occidentales princirum vi avecla, nisi dum silenl venii. Tum cxcipcs Cbrislianos, conspiraiione facla, advcrsus
    dunl
    veulis niateric rcpleiis el iu specicm folii lauTurcas profecturos cosque dcvicturos esse. Alquc
    rei effusis; quippc igne superiore inflammaius
    Turcae ipsi, isla cum viderent, in timorern liaud
    vcnius cum nialerie forniam lalis fulii induit. Sic
    levem golliciludinctnque inciderunl. Quin eiiain,
    igiiar
    comeUo nascunlur. Si in frigus vcnlus ignirum noclibus illis plena luna essei, fulgura et tonilus incidit, rursus obscurus fit et inisceiur cum
    trua non cessabant quavis ve&pera osque nd secuusui simili aere.
    dani vigiliam. Manc auiem u rra ircniebal medio9. Fulgur hoc.moJo fit, u i luclanlibiis venlis,
    criter pcr dics oclodecim. Alslus solis pcr idem
    ct iiebuiis venlorum vi collisis, fragor oiiatur,
    tcmpus baud levis crat.
    fragore aiitetn ignis avellalur a coelesti igne. ToniEnimvero disseramus paucis de nalura comelaruni, futgurum, tonitruum, fulminum, moluum ^ Iru auiein prius fulgure fii; sed qiioniam visum
    acriorem baberaus, prius fulgur vidcnius, deinde
    lerne el elementorum. Docebo equidem pro viribus
    audinius tonitru, quia auditus lenlior cst. En libi
    dc his rebus. Audi igilur.
    8. Cometae dicunlur pbaenomena a tcrra in coe- cjus rei doi-umentum. Si quls procul a le ligna
    cuuHt, vides asciam immissaui, paulo post deuium
    luu) sublaia, qdos nonnalli asira appetlant, ncscii,
    sonilum audis.
    q n i l dicant. Alii dannoncs eos esse dicunl, qui et
    10. Sursum per sclbera dispersus est ignis tolo
    ipsi ncsciunt, quid dirant, et graviter blaspbcmanl.
    spatiu cocli. Id euini quarium elemonlum esl, ca?D.rmonia eniui non clara. ged obscura sum, ncc
    terisiribus sequabile. Nam si acquabilia non essent,
    bumanis ocolis cerni po&sunl. Quare istud qui dlperircl mundus. Aienim novii rerum auclor, quoccal, nugnnlur et peccanl. Si aulem asira cssent
    c inde ab omni lempore cadcrent, ccelum non fo- modo ea consiilucrit.
    rcl astris dislinc.tum. Itaque nequc aslra, nequc
    41. Fuluien boc modo Ol. Nebulis collisis, fragor,
    ttvali spiritus, scd cometae sunt. Comctae enim boc
    ul ame dixi, oi posl eum fragorem ignis eflicilur.
    modo nascuntur. Venti supra leriam cl pcr acrcm
    Qui iguis cu:n coincla junctus, non calefacii, sicut
    flanles lcauissiimm ierrx niatericm ad igucm ccecomcUr, scd in icirani delalus cvcrlii : occidil ac

    96t

    962
    CHRONICON U S . - L I B . IV.
    , ,

    .

    ,
    . *

    , , .
    '. '
    ,

    ,
    . ^
    . , . 3 8 3
    > ',
    , ,
    .
    .

    ,
    .
    '. ,
    ' *
    , ;
    ' ,

    , ,
    .
    * -

    ' , ; .
    , .
    \ ,
    ,

    ,
    , *
    * , *
    ^ '
    ;
    ,
    , , ,
    , '
    ' ,
    , , ,
    . \
    ' ;
    , ,
    .
    *
    . 3 8 2 ;
    , .
    *
    .
    ,
    .
    #

    dejicit, nec urit tamen, ut nonntilli dicunt. Sic nilrua arerrima et terribllia, i u ut eliam coela
    conliemanl ct pcrsoncnl, alque, igni junclus, fulfulmen fil, quod vulgo appellamus.
    12. Do motibus lerrse jam aadi, quos pro viribus mina cllicit.lla aer omnes boinines lerrel et (nrbat,
    mare ci**t ei cx aliiludinc immensa concitat, cuncta
    explicare oonabor, qaandoquidem perferta declaagital
    vi ingenli, lerram circumdal. Adco id elcmoTiralione magnum boc mysterium Dei explanare netum validHin el vcbenicns es(. Ex boc igiiur moius
    qneo, quoniam judicioruin, providentiacet sapienliae
    lerra? oriunlur, quibus universa nalura conculituiy
    divinee abiindinem nec lingaa buinaua eoqui \\ec
    Terra enim, ut diclum est, a nemine porlaiur.
    mens perspicerc polesl adeo ut ipse divus Paulus vias
    43. Aer primus ex elememis condilus cst, ex
    Doinini invesiigare ec non posse faiealur. Scd cura
    probenevolenlia et misericordia sua omncm sapien- aere aulem aqua naia. Ua acre ex ore luo exeunio
    ei adbsercnic barba?, ros nasciiur, quoniam e quatiam et cogufiionem bcnigue impcrtiverii creaimce
    luor elementis etiam homo cum universa naiura
    suae, lum edocet uos, totum mundum, ui dixiinus,
    qualuorelemenlis contineri, quorum dunfcviorasimt > compositus est. Aqua limum eflicil: qnod, ni velis,
    ita expcriare. Collige aquam puram urna vilrea, et
    ei vcrsus ccelum subthuia, aliamen nec supia nec
    infra plane deficiunt; nec ubi constitula non sunl,eo cmille eam, doncc deficiat, alque invrnies limuut, ut
    non pervcniunl, sed ibi quoque vim suam exercent. dixiinus. Limus autcui lapidem giguil cl ferruw a i que ignem creat.
    In coelo non esl terra : sed pulvis speciem folii
    In conspeciu posiia clementorum et aliarum
    laurei cum aere induil el ignitus eiTunditur et ex
    quarumdarn reriim nalura, rcdeat jam, uade d i inferiore terra conspicilur. In lerra non est ignis:
    eed vis ignis saepc in lerra efficax est. Ua nec grcssa est, uarraiio.
    44?Eodein auiumno, anni 6962, Albanilae Peloaqua in coelo esl, scd lamen nebulis eo attollitur.
    Quod eimn in.sacris Liueris esl, etiam supra coe- paunesii adversus dcspolas eiprincipes suos manifeslam moverunl sedtiionctn el Manueleui Canla aquam esse, alia est supra mundum, alia in
    mundo aqita. Similiter aer validum eieinentum est, lacuzemiai despolam crearuul, de quo non babeo
    et lurn supra lum infra vim suam exercct ac si- direre, uiule et cur id cgeril. Decambri rjusdem
    gna el prodigia eilicit. Ex extrema lerra ncbnlaa anni Ainaros, Turacbanis lilins, dcspoiaruin rogalu cuui cxcrcilu ad cos adjiivandos adveuil : qui
    cuai aqua ia coeiuro allolljl, lulgnra cxciiai el lo-

    -963
    fTEORGll
    m
    - P H R A N T Z . *
    , , ,
    ',
    / .
    .
    '

    , ,


    , *

    ,

    ' ,
    .
    . 3 8 9

    ,

    * \ -

    3 8 4 *
    '
    , ,
    , \
    ^ . '
    $

    :.
    . ,^*
    ,
    , ^ , ' *


    , -

    ,
    . ,
    .
    , . , , I
    . ^
    , - ' ^
    ,
    ,
    , ^ ' , Q *
    .
    ;,
    ?
    ,
    6

    tamen, postquam admodum ieviter afflixit Albaniras Adrianopnlim advenisset, affui el ego, el a
    &s, capiivum fratrem praemii loco adeplus, rcverprimario prxfcclo slabuli Amerae, lbrahim tzelepe,
    euo e&l. Quo lempore el mense impiiasimus ei i m conjugem eiejtis comitemGhrysoberginam redemi,
    manissimus Ameras dilectiseimum inilii fdium . et niense Februario cum iisdem Patram reverti,
    Joannem sua inanu jugulavit, cum lurpiler eo abuli
    multis in co iiinere niiseriis exanifatis magnoque
    vellet, annos quatuordecim et inenses ad unum
    sumptu faclo. Quo lempore aulero Adrianopoli eoindiem octo nato, sed ad prudeniiam longe majori.
    roorabar, meose Oclobri, Turacbanes cwro Aliis
    Vas mibi misero et infelici p a l r i ! Eodem Decemmagnisqae copiis ad auxilium despolarum et prinlri ego Leo-fiarium proieclus despotam Tbotnam
    cipura advenil, el rebelles Albauilas { coerporpliyrogenilum salutavi, qui in gervitium sui
    cuit e( falsum despotain eorum fugavii. Kodem anmc recepii el Cerlezam oppidolmn cum bulla auno, mensi9 Jantiarii die secuudo, Tboma? deepol
    rea mibi donavit. Idem me ilineri ad despoias Ser- D (itius natus est Manucl Pala3ologu. Mense Septemviae, affiues suos, niuhis, idoneisel necessariis
    bri anni 6934 Tbamar, fiiia inea pulcbcrrinva, in
    de causis vere ejusdem aniti faciendo deslinavit.
    aenagio Ameraa capiiva, morbo pesiifcro niortua
    esl, annos quoiuordecim et mciises qiiinque nala:
    Paratus ad iter Molbonen veni, navjgio inde Epiquam quondam jus>u venerandi imperalorfs, domi*
    dauruni Illyricamel in Serviam profeciurus. Sed
    ni mei Gonsianlini, bjeredi f*t principi JSid, Ilboiuipeihtus sum lumultii in Peloponneso inde exormes ct locorum adjaconlium desponderam, sicul
    to, quod frater nxoris Tliomai despoia?, filius Censupra a me expliralmn esi. Ego miser ignorabam
    tcrionis principis, Gbloinuiza e cuslodia aufugerat.
    morleiii cju9. Heu me infelicem parentem ! Oie 25
    Eodem lempore Auieras in Scrviam profecius HoOclobris legatus missus sum ad senaiutn Veneloniobrydum cepit. Ego per marc Patram, atque inde
    rum, duce eliam tam codem illo Francisco Fuscaro:
    irans Bosiilzam in ;ioliam profeclus, primo die
    a qu.bus aucius et omatus sum pecuuiis ac lineris.
    Sepleinbris anni 6963 iEuuin veni, \\l lalerem
    Die 6 Aprills Patram redii, solius Dei auxilio salibi aliquantisper, donec Ameras per Sophiam revus e periculo maris, in quod iu itinere deveneram.
    gioiiem Adrianopolim redisscl et ego eodem abiJunio ejusdcm anni Atncras nrbem Atbenas cqrit;
    rem ad fatniliarcs captiros redimendos. Cum Ame-

    C i m o N T O N M A J U S . L I B . IV.

    9>

    tfft

    , .
    '
    , ' .
    ,
    . ; ,

    . ;
    , 3 8 6
    , ,
    ,
    .

    ,
    , \ ' , .
    . ,
    '. ,^'
    ..
    , * ,
    , ;
    ;
    , ,
    . p
    ,
    , .
    -'.

    , ,

    ,
    , ^ '
    ,
    - .
    . ,^' ,
    ,
    ,
    .
    ,

    , '
    , 3 8 8
    **<*>
    '
    ' ,

    ,

    "

    * I
    *


    . $ / 3 8 7

    , . "

    atque Julio mcnse in Albaniam proferlus, non Clo, oppugnari jussit, ipsc, per mcdiam terram pronmltum abfuit, quin majorem partem hojus quoque cedens, cuncia a u l in servituteni redegil aut delet e r r in potestaiem redigeret; sed poslremo ab iis, vit ei combussil, iu priinis Acol am, Aeuim ct
    qui auxilio veneraat, Janco, Capislrano el aliie v i Penlacbyria. Iudc progressus Mocbltum incursavii,
    ris praesianlissimis victus rccessit. Sub 5dein tero- quam urbeut pacifice illi iradidil ejtig lum praefepus egregitis ilie begleibcgus Turacbanes in vivis
    clus opiirous Demelrius Asanes. Julio menso i n esse desiil.
    dc revcrsus Corinlbum adorltts cst, quam baud
    ruiictanler ei dedcrunt dnces fortissimi, MailbaMis
    15. Anno C965 Hungnrorutn d u x et princepe
    Asanes, frater uxoris Demetrii despota. filius Pauli
    Jancus morlUHS r s l ; imo etiain Capistranus et
    Scrvia; princeps et despnia, Georgitis Bulcus. Maii
    Asanis, quod veius et receus malum fuil, et Nicomensis die secundo anni ejusdem etiam regina,
    pborus Liuanes, mcnsis Augnsll die s xlo, quorum
    uxorejus, obiit: quo ferrae ipso die et bora ad |> altcr utinam ne adminislrassel m bem. quatn adAraeram ei amerissam se coniulil filia ejus cum
    minislrabaf, alter, Asahes, drdiia opera a dtspota
    ca?co fratre natu maximo et Tboma Canlacuzeno
    mi&sus ad diligeniius cam luondam, eliani cil us
    avunculo, ablatis secum onntibus facuhaiibus sive
    eam iradidil. Adeo nesciebaut, cum Corintbtini
    rebus mobilibus. Anno 6966, mcnse Novembri, ipse
    iradereat, urbem se tradore, qaao, si rem aBstiuiare
    Lazarus despola moriuus est, et Ameras Mebemeii,
    velis, Peloponneso idessct, quod caput in corpobcglerbego suo, mandavit, ut, st licri possct, pac*
    re esl. Mox cliam pactionein cum sacraniento fecetione sibi coinpararet Sineiitorobiini ei toiam Serruni, ni.Tbomas despota Palraui cura locis adjaviam, elaliapro his uxori et liberis Lazari daret;
    cemibus iradercl; pracierea Calabryta, et oronino
    cujus voti tum non conipos factus esl, sed golura
    cuncla, q u bealae memoria? imperalor Con&taniiPerislerium prodiiione oblinuit; aliquanio posl U nus despota, cum is in Peloponneso essel, baincn eliam Smentorobum et locum alium. Reghiae
    bueral. Quoe ubi andiit Tbomas despota, eorunt
    caslella quaidam daia sunt, quae Amcras in Bosna
    dominus ei princeps, ciun omni familia Manlineas
    babebai. Maii die 15 ejusdem anni Amcras in
    dcgens, in viciniajn Trypes buua, ubi frater ejus el
    Peloponnesum venil, et Corinihuni, exercitu reliisii rerum lam laudabilium auctores eraat, conces*
    i

    GEORGIl PHRANTZ.Ii

    96S

    ; , , ,
    , \ ,
    ; * .
    \
    '
    \ ^ -
    :, $,
    ;
    , \
    .


    . *
    ,
    '
    ,
    * ,
    , , '
    ,
    .
    _
    >
    , ,
    '



    , ,
    ,
    , , '
    "
    ' , * * , *
    .
    , .

    3 9 0 ? *
    .
    ,
    ,

    ,
    , , 3 8 9 .

    * ,
    , ; ' , * . ,
    ; <- ,
    , '
    ,
    ,
    1


    '; -

    ,
    -

    sit, ac sine deliberatione vcl reclainaiione el mini- coticiliando (ad Amoram missus. Ilaque Tbomas
    inc cunclanler Lazarum, magnum priiuicerium
    dospola sub initium Februarii ejusdem anni ex
    sunm, inisit et loca, qua? dixi, omnia, tanquam
    Arcadia profectus el conjuirclus cum iis qui ipsius,
    olcra liorli, Amerse Iradidii. Cum codem ferme die
    imo, nt docebunt ea, quae sequuniur, sui sludiosi
    Amerase Peloponneso discedere causa qnadam co- eraut, Turcis cripuil Calabrita, solam ex urbibus,
    qnas a Turcis occupaias rccuperaluros se esse spcgerclur, Amarem, Ttirachanis filium, qui iila pro
    rabant, Demelrio despola? aulcai cas, quibtis ipsi
    sc occaparei, rcliquit, ipse inde abiit.
    maluruin auctores praierant, Carha?nam, sancluin
    16. Oclubri meiise anni C967 Aineras, legalo ad
    Georgium, Bordoniam, Casiriizam, elalia nonnulla,
    Doiiiciriuia despolam niisso, bujus liliara iu malriut illi eas non tanquatn adniinistratores, n l anie,
    monium sibi expetivil, quam is ex Pauli Asanis,
    scd u( domini reciperent. Nibil igilur aliud prapatris Maiihad, Glia, uxore Icghiroa, habebat: nisi
    daret, pro boste se eum babilurum. De boc con- B dentes isti, strenui ct gcnerosi pritnores assecuti
    sunt, nisi u l Deum, rerum omnium auctorem et
    jugio inissus legalus etiam ad Tbomam despolam
    principem iis, qui in lerra sunl, poleniiorem coaPouiici versanlcin venii, el, pactione cum eo facIra se irriiareni; atque inler fratres et dominos
    la, oppida principi suo nondum donala secundum
    convenla accepii ac disccssit. Mense Januario ejus- suos ecverunt iniitiicitias, baud memores niiseri
    dm anui exiinius illc vir, imo vero pcslis Pelo- oraculi illius indubii: Oninc ro^num secum discordans dilabeiur; necproverbii illius : Adverponnesi, Ntcepborns Lucaaes, qui in fidelibus et
    sus duos ne Hercules (juidcm : quin imo eliam i r i primis Denietrii despota? proccribus numerabalur,
    bns obnisi sunt. Quae cum ila procederent, primum
    et alii quidam Albaniiae et Peloponnesii, ignari,
    quse molireniur, in suam se perniciem nioliri, Tbo- eos Deus neglexil, nec sciebanl, quid facerenC, sed
    cranl velut pisces in verriculo, qui, se oinnes ia
    inae deepola? suaserunl, ut fralrem bello adoriretur
    lenam protracium iri nescii, inlerim inviccm se
    ( l conlra Ameram rebellarel.et qusepaulo ante fcpcrsequnnlur, ac minores capli consumuulur a macerat eaciaaienla, lanquaai olera, coinederel. Ignorabat boc aller vir egrtigius. Mallbaeus Asanes, de joribus. Qnippe Tbomas dcspola iacursabal obsidcbahjue fiatris urbcs cl oppida, Zarualam et alia
    counubiu illo inter illius cousobrinain et Amcram

    96)

    CnnONICON U S . - L I B . I V .

    370

    , J
    , ,
    .. ;
    ; ,
    , ,


    ,
    ; / ; ; , . * >/
    '
    '

    ,
    .
    ,

    , , - ;
    398

    . ' ;
    , , *
    , - , , *
    , '
    3 9 1 , , ' ;.
    !|
    .
    ,
    ^,
    , TJV ; f i ,
    , .
    ,

    , , - .
    |
    $

    *
    . * ;
    ,

    , , ,
    , )
    , * *\

    , ^
    , &
    ; *

    loca provinciae l f elissenf, Calaniaiam et rcliqua, quae


    Deineirtits in siuu Ifesseiiiaco passidebal. Adjulor**s babebat viruin opiimum Nicelaum Francopuluai, proioslraiorem, Joanneui Eadaeinonem,
    Leonem vicariutD et affinem fratris sui, ei cbari**
    eimiiin uxoris palruum, Gydoniden poiius quam
    Tzaaplacon^oiappellaUim. Vioitsiai Demetrius debpoia LeoNlariuin cum locie vicinie ti Aeobam ebsidebal: qui el ipee adrainistro invonil Georgiam
    Palseologum et bujns palruelem quemdain jusque
    gtmerum Manueleui Ooebalen, qui eontra Tbomam
    despoUin ipsins negoiiuiri eurabaut, Alqne ille quideni, Tbomas, inquam, Zamatam ti Leuctrm et |
    majorem partem regionis tyanes, Galamatam ms\w
    per cepii; Deiuelrius deepoia aittem, ad invadenduin Leonlarium profectus, spe fmstratiia est, quo
    niani rencieceus id fraier ejus, pra?cipiii agutine
    urbeui pratoecupatam jnlravii. Georgie Palaoioge
    ei Bucbalia solis profvgie et eum ipao Spariam redeuute profeciis, geiius boaifltim uequiseiiaum el
    p?rdilisahnurt>, Albaaiue, occaeioneiii nacli eogitationi suae et rapaei alqoe injjistat n a t u r commo
    daoi, quid non fecerual aut qaid noo designaruiil
    mali? Infldi enim ler iulra Sabbalum ab uno doiuiDO ad aHerura irausibani, atque pro eo, ut vicos
    atil oppida appellarenl, liogua eua barbare raslras
    dicenlee, pelebam caruai principaltts, el iia miuc
    p A m o t . Ga. C L V l

    ad il!uro, nunc ad alteruni Stfadjtingpbant de?poiam,


    Inter bo igtlur omnegemis miseriartim reperiebatur,
    inier Romanos, inquam, et Albanitas eorumque co-r
    gnalosel domfsticos, quonim boua omuia diripiebao
    tnr et vaelabaniiir. Depique lalia ac tanta commisi4
    s n n t , q u nemo vidcatur non deploratums fuisso
    fiuin etlamTurca?,qni Coiinthl vel Ainycl* vel Patra
    eraal, anrepia opportuniiaie, alios in ter\itiuor. a i |
    trabebani, aftos occidebanl, principes voro et pr|mores irridcbaut. qtioriHn' euses in sc s^ricto^ yj
    del>anl.
    Ha?c facinora nos in Arcadia commorantes pra
    spHnebanms, eratqne nobhcum bone radicis sobor
    Irg Nicolaoe Melisseaus Juidor idemqne orbqs,
    qnm quondam roiser ego generum babiiunie
    eraro. Is quoque ab utroque principe et despola
    male acerbeque babebatur. Ktenim Demelrius despoU
    ad Thomatu emn miitebat, hic conlra, ncc cossabant cum inf icem ndssitare, et ne victam qajdem
    ei praebebant cum oinnia, qaas in Peloponneso euui
    babimee supra docuiinas, sibi viadicareql: in qujbiis turbis, in faaud mediocri pericalo Ipsa vita ejus
    Tereabatur. Tanto lumuUus cum ceraareinu^,
    qtiorum evema prflesagiyeramus, antequani Tbg mas deepota exiret ex Arcadit, ipsi quoque, caut
    ftls quibusdum praelextis, egressi, Pidaeuro, qqaj
    uunc .Motbone appellaHir, vcnimus, QTiio ciMill

    GE0R6II PHRANTZ/B

    , , -

    , \
    , \ , . \
    * \
    , ; ,
    , 3 9 3
    ) ,
    ,
    ' ,
    . .

    ,
    , - ^
    , ,
    ,
    , ,

    /.
    ,
    ,
    , .


    ,
    , ,

    ^,
    / , , C
    , * *
    , ,

    971

    etc *pV 3 9 4
    , ,
    ,
    . " **
    , *

    -
    .


    ,



    .

    , .
    , ,
    ,
    ,
    . "
    , ,
    1


    ,
    , ,
    3 9 5 * 1 , ;
    .
    ,
    , ^ ' ,

    pmdenlla, peritia et gencre eximius vir Georgius caruut, sed mox Spartara ad despoiam sibi amiHaul, avunculus cjus, de quo i l i i i , NicoUi Melisse- cum, Demelrium, vicioria el magna bominu
    ni, qui gener meus fulurus eral, relicla proviucia
    aniraaliumque prxda elaii, profecli ounl. Tandetn
    cum bonisjet facullalibus oranibua, eodai mecum
    aliquando fratreg principes. quaai peruiciosutn sibi
    venii, exlremo Decciubri anni ejusdem ; sedenlcs- essel uiatuum betlum, intelligenles, Gastrilzae roiiqee ambu iu porlu, lanlorum floctuuin finem op- vcnerunl et sacraniciKis se ad pacem eervandan
    periebaimir, si forte Deus pro patienua ua exspe obsirinxeruat, metropolila Laced&inonig eive Spar>
    cialuras etsel, dam lasipienies sapcreitt, siulti ad
    ue cum sacco t a & U operanie. Iiaqoe cuia i io
    tanitatein reverterealury pacem concordiaraque lacriQcio sacrosancu populo mousirassei, cmm
    colerent ei Deuni precareulur, alque commisera- his verbis : Gum verecundia et fide accedile,
    ius eos jro miaericordja sua Dens imperaturiie aiceaseriinl priitcipes iralres ct pacem ee senraiu*
    ssoi carnillci suo amera;, ul eos diutius spirare D ros esse juraveruiK. At Drmeliius despota alipaiereiur. Uic eniro locum et ordinem apud Dcam
    quanlisper quidem, ut audiviuius, eieiil paclis
    leuel, qualem apud ipsnai carniftces ejus, qui jussa convemis, sed mox, nulla sacramemi ralioao
    ejus faciuat, et lamen exosi ei contempli sunt.
    babita, pngnas el lurbaa uovas molilus esl. 0 naCum iis quae aule commeinoravi, malis Pelo- licntiam el lenilaiem tuam, Ghri&ie rex, adversus
    ponneeas gravius, quaai ulla alia misera regio, ipsuin el lalie coosilii auctoree ! redierunl priaiiN
    aflligeretur, etiam manus Turcarum exlerna adve- calaroiiaies, sacramenlis herreudie, q u vixduia
    nil cuacia incursavll, ul quas clades iucolac, facla erani coiitempii8. AiBigebanl *e muloo,
    domioi, pjiucipes, priniorcs noo consullo, sed quaiiium poterani, conGsi ali?r auiicitia ei auxiresisleiiiium virlule impedili, oaiiseranl, illi ede- lio aiaerae et injuriis, qaas a Kubjectia passas erai,
    rent, aherius despotae kosies, alierius auiici: e aller illius perjurio el eo, qnod advcrsus iinpios sibi
    qnibus illuai, iniaiicum srbi Tbomaui, prope puguauduai essel.
    Ilaic duin iia clamiloa getuutur, hiems anui
    Leoutarium refttrtum, acriler iuseclati, Sn urbeiu
    compulerunl, iiiulliu de milUibus ejus aul captig 6968 prxtcriii. Mense Maio aulem amras, advtrsus uirumque expediiione suscepia, rccia Spariam
    aul occisis. Dcinde casira prope eam urbeai collo4

    073

    CIIRONICON MAJUS. -

    LIB. IV.

    /*
    :

    * ' . ,
    , ;
    ,
    ,

    .
    ,
    ; ;
    Mavxfvstav \

    ,
    ,
    , ^
    , ;
    *
    ;
    .
    : :: ~
    ' * .
    ;
    , '
    , ,
    ;
    , *
    ,
    , "
    , ^cai ^ . ,
    , *
    ,
    ,
    -, , .
    . > "
    3 9 7
    ,
    , ,

    ,
    3 9 6 ,

    ;- . #
    , - ,

    , - ;
    (
    . *
    ), {,
    . Uv , ,
    .
    Q
    , )(

    >

    ietcndil, quouiam ibi Demclrius despota coouao* aaierai ct despoia erant: mtninie antam castrum
    rabalur propler Tbomam fratrem et bosiem suuin,
    oceapari pateral, qaia Moijembwioi^, itl jam
    qui Caiamaue erat, el llantineam et loca roliqua
    pridem omni iempore iacinora mcmoraiu digna
    obsidebat, in circuihi siiuis Messeniaci a Nicolao
    edidcrant, iia tum denno geixTogos se prasaiitoMeliaeeno, qni Denuju-m dcgpnia gubjeclus crat,
    ruul, nec a se impelrare poteranl, t tirbem ira
    adininislraia: unde illor.ui locerum magna erat derenl. Nec non probavii ea civium roasilia, qu|
    calaniitas, Gum auiem anieras gpartaDi vunuset,
    urbi prseeral, Manuol Pal^oiogHS. f>eniqne de yrlni
    Demeirius despota, ultro obviaui proiectue, ei o in inamw iinpiorum iradenda vix udire uetdia*
    tiadidit. Iia ameras turgi ipso tum Sparta polilug banl, et a deepota et amera abtogales pnnio?e$ e(
    esi, el despoue in cuslodiain dalo d i x i l ; Mi
    qui cinn iis venerant inilites ad occupandam %f
    despota, quoaiam rea tuas buc redaclse sunt, bte
    com, acerbe repulcrani, boc iis respongo dalo t
    locus abs le gubernari*non poiesl; scd cuiu palrem
    Heamitiale ila amepa?.| umncm 4irbm ct eaalel
    le babereel flliam lnam uxorem ducere confttiiue- D IIIIH buoiana opera ei arle exelruciuai
    inuniliiMi
    rimus,buac locum nubis tra.Ie, ipse et iilia aobia- poieslale eopum ess^, a qaibus teueatur; ged
    noelraa patriae diversa ralio esl, qtia naluraa dov
    ruar abite, donabiinusqae- vobis locuin aliuni ad
    Niia Ci>l el a Deo et regione munUioaem ct firmj
    viclum et vilae coaimodiiaieio. > Deineirkie nou
    uiem guam babel. Quodgi Doniini, qui in caaiig
    nisi invitus et metu coinpulsus nupiias el reliquas
    t%u voflunias ei congilium ita fert, fit uiique, qn 4
    condUioues aon abnuil,
    ilU placct, nec noeiruai esi refragari, ged don#|
    llaque ameras, despota gibi ftociaco, omuta pro
    vabjnlale adnunistrabat, et nobites qnosdam Tur- eam ipge, rui velil. At nog attllana poleeiaiciM
    babemus tradendi ei largiendi ea, quoi a Deo eoacas ei Cbristianos MoiteaibaMam imsk, qui conjugeui suaiu ei aineiissam, rtliue liliam, recipereot dUa 8 u u i . > Quod respeogum nbi ad gmeram
    lalinn csi, Moneuibasiotaram pradenligm adiuira*
    (ibi eidni rtim nruilierilwis guis versabainr, quotas eat ei wagnopere laadavit. Servaiam igfttt^
    niaro caslruni (irum:n ei diflGcde ad expuguaaduin
    uibem Tboroaa ilespolae iradideruni, illa iuosaam*
    cral) el c.ielrum sibi tradi jubeienl. Quorum altedem papoi donavil.
    rum facliun eei, a fcminis scilicel: quae cxieHic jum uon oiuiiuroui dicere ei eipn)Mft
    ruul e calro ct prompto animo vcoerunl, ubi
    9

    9TG
    075
    GEORGII riJRANTZ.E
    ', ' ; =
    .




    ; .
    , ' ; ya , , ; ,
    -; /
    ', ,
    . , ' *
    , " ; ' * '
    ).
    3 9 9
    *
    -,
    . "
    .
    " > .)
    ,
    , , ' , \ ,

    $. 3 9 8

    '
    ,

    ,

    ; . : ^
    ,
    ^ , /
    ) , *

    .

    -
    ,
    ,
    * , , ,
    ).
    ''

    .
    .

    G :

    . , ; ;

    qnanlis honoribus et beneiiciis propler nriiis COJUiblcm ct studium divorsis lemporibus diverse ab
    moda el virlules civiom imppratores oniine tuin
    iinperaloribus bonoraii sunt ei ccrlcsiam magnis besanitam eoruin erclesiam, tum ipsos ciws nubilisneiioiis aticiam babucriuit. Ac priinum qui lcm,
    eimi luijus caslelli auxetiul et ornariut. Et sane
    cum nobile illtnl el supcr nubes elaium oppiiiim
    uibs haec nomen suum proprie <-l vcre geiil, si
    episcopaiiim baborei Gorintbo moiropoli subjeclinn,
    ^ani ingre.ii voleiUibus revera unimt p r a b t l i n - propier oas, qttasiommemoravimnscmtim viriutp^
    troilum, nec opera aul aric kiimaua, sed ipsa naurbisque commoda, steriia; memoritt impnratnr
    tma, ul diximus, niuuila esl. Ncc alia sub solo
    martyr Mauricius, cognoifienlo Tibcrius, ubmi
    tirbe inveitiri poicsl flcquc firma, iitexpugnabilis ct
    mclrop4dis dignilate illnsiravU et iricesnnnm qturab omni mactiinarum bellicartim vi l-uia. El ad
    tum tbronum ei consliluit, aJiaquc beneficia <M inioppidum quidcin quod ailinci, siriciiin ista niomunilalis dona eidem impertivii. Deinde imppraior
    Atexius Gonineniis el alii donaliones illas appronuiiuus ; inagislraliium auioin ei civium populiquc
    viriutcs ei forliiudiuem j a t n coiitmemoremiis.Tcrra D baruul t t coDiirinarunt. Eadem post perpeina dignus memoria imperator Andronrcus Pabcolo^us
    warique ad ouniia fortes el qnain maxime idonei
    major, anno 6800, iudiclione 7, conArmavit, prnpsum ; ac mare quidem scienier jiavigant, navesque
    onerarias perinuilas baleul euiii ^gubernaioribus el ler virtiiiem e l eaptonliam Nicolai domini, qi ecclesiae lum praeerat, divtno ardore inciUlus: *\m
    ivauclens praesiaulissimis, qui 11011 solum ipsorum
    idem urleui propier ipsiim.cpiscopum et civiutit
    tiaves regunt, scd eliam magiio mimero classem
    erga sc iidem et ftiudiaa ibrono Iricesimo quario ad
    iuiperaloriain gubernanl. Sitiiiliier in lerra qua
    decimum evexil imperaioria sua auclorilale et sufeqtiila"d<>, qua jaculauJo iuilil^s opilnii, ct pedifragio synodico, et alia mulia jura praKipua sancue
    tcs forlissimi et probali&simi sunl. Itcin eormn
    ecclesise iuipcrlivil. Qune omnia, avi vesiigia semiuagislratus sapientes, pcrili el spcciati sunl, pelus, tnipcralor Andronicus Palaeologns miiior rala
    rcgrinos hospilio extpiuni fovtnt. Aule orr.nia
    b^buit, elcivilali iufra perscriptam bullaro aureain
    iidem el beiievoleutiatn erga Deum et imperiuin
    dedit, qua vetera benelicia approbat coiiflrinatque,
    Romamini, ab omni inde icmpore integram s-rva
    et nova tum civibns lum ecclesia? imperlil. Hax
    -tam, bodieque conservant. Propicr baec tania orin fctcrctario iiopcraiorio vidi cl freqiiniter legi,
    nameMa ol viiiules el insignem crga impcralows

    977

    CIIRONICON MAJ IS. - L I B . W.


    9T8
    ^ ,
    ^ov.
    <5 ,
    > ,
    *

    1 & 4 0 1
    > ,
    ,
    , ^

    \ ,
    .

    4 0 0 C
    ^

    11
    - * - ?

    .
    , - ,
    , '
    ,
    ,
    , *
    : , , , '- /. ,
    , " * ,
    , ,
    ,
    ; ,

    , *

    : , /
    )
    , ,
    ,
    , , ,
    , , , , ,
    ; , '
    , , 4 0 3 ,
    ';
    ,

    bullam vero ipse forie nacius suui post


    caplam urbem.Ilaque, tit ante <li\ii, pnbbrum inibi
    visuui esl, taiia libro ei opere uosiro coiuineri,
    imde bcncftnia cognoscamur, quibus Monenibasiola?, propier. rcs prncclare gcslas viilnicsqne, ab
    iinptTaloribus ornali sunt, ul teinpom injuria in
    oblivionein ne abea*t cl lectores aliljue pra:clara
    illa facinora imitrnltir cl aenwliMiliir.
    47. fCiiin ftloiiembasioue lum ii,qui < r b a a m
    Mnnembasiam babitanl, lum qui Pegis vcl in urbe
    glona, (ustoia ct inagniflccnlia divina insigni,
    Cpoli.vd aliis in oppitiis locisve i-uperii nosfricommoraiilur, bullis aureis ei niandaiis saiiciornin el
    beatoruin principiim ct impcraioriuit, palris, avicl
    abavi maj"5lalis nostra?, jure boc pra?cipuo donai
    sint, in negoliis, qna- Cpoli, urbe gloria Dei i i lustri, Sely:iilriac. lleradeai, R b s e d e s l i , Calliopolt
    c( reliquis oppidis Macedonbe facianl, veciigal peudani ccniesimas dunlaxal binas, in caetoris vero locis, ivgionibus el navalibus impciii nosiri imuiunes
    sint oiuais onuiino iribuli, neve vexentur, iibiounqne vivaai, ulla ullius slipendii cxaclione : nnsira
    majestas, ab iisdcm rogata , ul ci ipsa denuo se
    oruarei beneGoiis, pro gralia et benevolenlia, qua
    cunclos sibi subjeclos fideles et sui studiosos ainpbeiilur foveique, imperal atque edicil bulla bac
    aurca, ul omnes Monembasiotai tuin qui uibcm Dco

    aureani

    cbaram Moncinbasiam habitani, inni qui Pegis vid


    quovis alio loco, sive Cpoli, urbe gloria Dci illuslri,
    sive alibi, vivtuil coimnoranturquo, ciiam poslliac
    fruamur ea, quain prideai Iiab lerunl * supra
    nomicalas bnllas aureas el edicla, liberialo et i n i inuniiaie^ ci vero Moueiubasiolas univtrsos, lum
    cos uwi Pogis, imn qui Moncmbasi;u babilani, novo
    boc btMirfirio ornaiuns, ul iu araiium urbis gloria Dci illu iiissimaj fptdis iu mercain, Minidini9
    aliiivt nogoliis ccnlcsiiiias non nnip)iussingidas pndaiit, si in faro vcl alibi propoaanl aul e regione
    quaninqtie advcbanl sive frumentum, sive viuum,
    sive ranies salsas, sive coria, sive pell^s^sive pannos lamos, liuicos soricosve, sive equos, sive der
    iiique. aliud quodcunqiie. nierciain genits, neve in
    perftgendis bis ncgoliis a lieinine impediantur aul
    coganlur uibuia pendercproniercibiis ponderandis,
    libraihlis vel nicliendis, pro adipe, opsonio, slalione
    iiaviuni, exmbiis, aul dare decuniaa, vel qnadraileni piscaloriuin, vcl aliud quodcunque siipendii
    genuh, iino nec collaiionm faciant ad castra municnda vcl tixslruendas trircaies, aut tributa pendaul, nauiis, vel iis qui merr.es apu I exieros diveaduni, vel canpoaibus opificibtis(|ue impopiia. vel
    pri> serico, pands in forovendcndis, navigin fruinpnlariis solvo.ada, denique nulla onniino vel i n vcula jam, vcl posl iuvenienda vcciigalia pcndanl,

    #9

    OEORGII > \

    98Q

    , , ,
    , , , ,
    I
    >:, , , ^'
    ,

    ,
    , ,

    * ,
    .
    ,

    .
    . " ^


    ,
    , , , . " .


    , .

    ,
    . _ . . . . _
    . ^
    *
    , < > , :,

    $
    ,
    , ;
    , 4 0 4
    '.,
    ,
    ,


    , ,

    ,


    .
    .
    4 0 3

    v * ;,

    , c

    '

    , ,

    , ,

    *
    ,

    .,

    . * -

    sivein insulis sive in coiitinenli, ia castris, mercased boromrnnninm plane sint immuncs. ttem'iiqui
    libus el reliquis locis. lleai iu mercalibus, qi ia
    merccs, sive ex animalibus sive e plantis sive alia
    Peloponuesi oppidis^l casiris imperio nostro subquaeunque ralione parlas, aut vendunt Monembajeciis babenlur, eosdeni libcros esse volo omni
    aiolis, aut ab iis emunt, sive Cpoli gloria Dei il!utiibuti genere, ncc utta VACiigalis vel porlorii exaatrisshuff, sivcin aliis imperii oosiri locis, nibil pentlttnlo triboii propter graliam Monembastolis iin- clione vexaii. Quare pra?slcnt iis necesse esl bas
    iinmuniiates turn qui Gpoli tiibutoruin exaclimti,
    pertlum. Deinde si qni navigiis horum merces vel
    Iiim qui aliis portibus, locis el caetris imperii non mari sopcra vel ab uibis magniflcae Cpolis oris
    ftvebatll, sive frumealmn, sive vinnni, slve aliud D stri prsefccti sunt; nec vero quicunque fundos,
    prxdia vel caslra inira fines iniperii nosiri sila haquodcunque nTerciuai geuus, pendunto i i quos d i beut, sive majesialis uoslra*, sive lilii noslii dilexiiulls, Mnn<Mubffsioia3 aerarb nrbrs tribnli id, quod
    clissimi, sive cogualorum nobis vel aliorum priaioeupra ronsiituit mnjeslas nostra, doniini navium
    ruin procerumque ministrisunl, ullum ulliusgeaeimmuiies stmio, nevc posiulantor quadranlem v t l
    ris iributuni ab iis exigualo, neve omnino quidaliud qutdquain vectigalis, propter hnnniiiilatem
    illit cofrceesam. 9i vero eorumdum merces, sive quam iis iniponunlo mulctaj noxiive. Ipsi ilsin
    anhnala sive aliud q u i d , atrt ex occidenie in orfen- Gpolis, itrbis clarissinix, pra^fecli prorsus absliiirnlo a Iribntis illis iuiponendis, neve eosdem coui
    tem, aut ex orlente in occidenteni, aui e fioibus
    Zagoraa adveliuaCur, sive Sozoptdim, sive Agalbo- reliquis advenis iu censani referuiito ad collatioaes
    ob rei publicx salutein faciendas, aul separailm
    pOiin, sire ia Mediainet reiiqualoca imperii nostri,
    ftihil otitntno vexanlcrr exigendo iributo, vectigali vel cos in lali re slipendia poiiulaula. Nec vero liirs,
    quas vel cuin aHis, vel init.T se babent, ab illis,
    poriorio, abiis qui caslris iilis vel civitatibtis pntsiint
    sod ia sancmario majesfaiis noslra* dijiidicanior.
    \w negoliisquibuscunque, qnae in altis biris imperii
    bokin raciunt, aitc oricnte aive in occidcnle, Alque, bujns quidem bulla; a u r c auclorilaic cl

    9St

    BRONICON MAJUS. - LIB. IV.

    9*

    ' ' , - ^ ; , /
    , *
    ,
    . ! \ >.

    *
    , , ,

    .
    , , ,
    4 0 6
    ; ,
    ' ,'. .
    ;,

    ,
    .
    .


    .
    ,
    4 0 5 .
    ;

    .
    , * >.
    .
    '.
    ;
    ,
    , ;
    ;

    , '
    , : .
    .



    . , ^ , ;
    , , -
    ,
    . ;
    . , ,
    -
    '
    loge quae constituta sunt a majeilatc noslra, iis frucidii, alios palo sufllxil, oenococeam vero excoantor xquali et paii modo eorum filii et postrri,
    riavif, morlem faciis suisdiguain nacltun. Deinde
    qnalemis perliuebil gvneris eorum series. Nam ad
    ameras Leuntarium proOclus, eain urbem a civi
    omnia lia?c firmanda el sancienda don^ta el data
    bttH deseriam invenil el nullo labure occupavit. Cuiw
    |i8 esl bulia ba?c aurea m^jesiaiis n o s i r ,
    Gardicam, oppidum mujtitius, aefurilatis cansu
    cdha mense Novembri indiciionis 15. anni 6825 :
    confugissenl, illuc rttrstis ameras ctus, urbeni
    cui subscripsil pia nosira et Deo obedienlissinia
    aliquandiu obsessam, poslremo in ditionem arccpii,
    ex pacto el jurejurando polliciius, se neminem co
    pole$ as.
    rum aul lurbalurum, aut oecisurnw, am in tervi
    Androniciis in Mirislo D. fidclis rcx el iuip^ralium abducturiim esse. Sed, sacramcmi immcinot
    loi Roinanorum.
    ei ulciscendi cupidale atque ira inchalus, cnncio*
    Angelus Duas Gouwnti* Palrologus.
    Exemplar boc aicbeiypo collaluai et prorsus si- D iuparfo quodam cainpo coactosei viuctos cam axoribus et liberia gladio irucidari jussii. Qao supp i nilf r- peiiuin etaccuraie scriptuai esl.
    rioeiiam praefocii iis Bucbalei affecli fuissenl, ni>i
    18. Cum igitur Tlioaias despoia Moaeaibasiani a
    Mabonietes beglerbegus vitam iis impeiratsct, quod
    Moaonibasioiissibi iradhani teneret, ameras impeiixor Manueliti Bucbalei ipsius soror sobrina essoi.
    ratricttiii ei liliani ejus sibi inairimonio jaactain riiui
    Qui male gralias reluleruut. Nain cum bomines
    qutbusdain de gais ct ipsius comilibus Cpolim
    dedisset,ul ttitoetcilra laborora via e iinibus amemisil, despotaw apud se relinuit. Amera dcin.le
    rae duccnte procedereul, Puntb uai profecti ibiqac
    Bordoniam profecto, gcnerosi scilicet oplimaies
    navigandi occasionein nacli, dolose bominee a be.
    timore perculsi iugrrunt urbemque deserurrunt.
    glerbego sibi adjunclos inleremerual, el consccusa
    Castrin*nses ubi aliqttaniliu restileruul pugnarunltiavi Corcyiam, et in:le rursus Neapolim profugeque, poslremo etuu receperunt, conditione dicla*
    runt. Ilaque ipsi quidem servimii se roodo quaiiui ipsoruni tnoree et insliluta ne turbarel. Quoil ille
    cunque eripuerunl; sed Manuelis Bucbalei bocer,
    cuai aliis plurimis beneQciis se iis prasiituruai proGeorgiua Pala?ologus, inalris begtarbegi, ut aule
    misii. Ilaque cum egredercnlor, ut pro more v i i l u significavi, fralcr consebriaus, fcrro viuclus ducclisfcitas (5rxuiia accipcrcnt, alrie eoruin capUa pra>

    GEOttGU

    , , ' , *
    ) .
    ,


    , ' ,
    407
    .
    - . '
    ,
    *
    ^ ^,
    , '^
    , ' '/ . ,

    . *0 , ' *
    .
    '. ' , ,
    ,
    ,
    '
    ;,
    t { , ' , ' ,
    ,
    * * \
    : % * ^ , */), , ' ^ , ,
    ,
    , , ; .
    * - ' ' . , ,

    ,
    , ;
    < ,


    ,

    . ' 409

    .
    ,
    , ,
    ,


    , 4 0 8 *U

    -

    -w^w^
    > ,
    *
    '
    "' "

    batdr. Is eidm, Leontfcrio profhgus* cuin genero


    transitt ln viciniam Aodrusa? et Itbouies. Ris quoSpartam disccsseral, nt Demetrio despoia; operain
    que oppidis cuai oinni regione llniliaia occupalis,
    iinvaret, sed iu obsidione Bordoitiae et Trypes, acCoronam visum abiit, atque inde ruisus Muibonain
    ccpto vulnere, r aptus et vinculis coiistriclus ad doIrajecit ac Pyluni sive Abariiiuin. Quo die eiiadi
    tninum qtiofcdam stiUni ThOtnam despolaro adduTbomas despota, exsthiclis ante aavibus, e Pelo*
    <*tus est. Sed, sanalo vttlnere, cum custodirelurad
    ponneso disceseit ei ad Portum Longum, qaeni l u l i
    ityrrhactiium, deceptis cuslodibus, efltigit iterttmdicunt, profecius esi, ul inde,idoueam naclus lemque adjunxit se Denieirio despotan, ac Nauplii alipesiatem, Gorcyram navigaret. Ita faclnm esl,
    quandiu conimoralus esl, quoniam ibi in Veneiopefvenitque dic mensis Jalii 1H C >rcyram. Nos
    Hitn dilibne tixbr-et liberi ejus vivebant.
    qtioque navigium eodem profecturura nacli, Julii
    die 41 aolvimus, quod pra^er reHqnas miserias
    I & . Occupaiie igitur, ul docuimus, Leonlario lopesiifera lues Moiboacn invaseral, et detati SHOIIIS
    ctsqUe ticinii, etS. Georgio insupcr, aniniadvertens
    td Groconlclns sfve, ut apting dicam, Grocodilus, D Corryram die 2 Augusti. Er.aaulem consiliuni inde
    in Creiam vel Berrbocam pr^pe Tbeasalonicam proIpse quoque ad eum dcfecit eique cum casiro duos
    fiiisci, quoHiam Hlic monasterium pulcberriiutim
    fillos iradidit, babtiitque ejus rei praemium oi
    erat, iii honorem saucti Nicolai ab avo mco ma*
    fdve ttli. et quae sequutilur, boc eet, Mi Deus, mi
    Wvno a fandamentis exstrucinm. Georgius Raulas
    Peus, qnare deseraisti nie ? sive, Ut dicam nxdius,
    autem vi gener el filia ejus, ante iJUic prof<-cii,
    t Quare rion et ipsum deseruisti commemoraloi nin
    consobrinum suum, qui quondara meus crat fumalormn prlmum anctorem ? Haec dumillic (iuni,
    titrus gener, Nicotaum Meiissenum, ut eoilom disceTbomas despola, relicia Galaniala, Gosma?naai et
    derel, cobortaii erant, atque bic rursus mihi idcm
    Petalidiuin Irajecltis, Abarinuin el inde Naraihhun
    suaserai. Itaquc el dcspota ct reliquis lllic conimovenit, runi jam ante regma ex Arcadia exiisselaiqiie
    ranlibus, nos quoque abivimus exspectauiri, qnM
    illuc cum liberis et prinioribus Arcadia3 advenissel.
    fuiurum esset. Interiqi ameras, occupaia Arcadia,
    tiaque occupavit ea ameras, recepilque ideui Ca*
    in partcm inferiorem Peloponiicsi profecins, cun*
    rUa?nam a Sguronialle Palaaologo el fratre uxoiis
    cta eju* regionis loca cepii, ipsanique adeo flfmistnagni Cucanis, qut, ut oliin Arius, in sefla faini*
    siniaiH Cbluinuilam et Saulamariuin, qaquibu6liaiica etuiisi fieceribuft, aniutani exspiiavit, ac

    CIIROXICON MAJUS. -

    LIB. IV.

    9 6

    . \ . . *0
    . ' , $ , ' ' ^ | \
    , ,
    , *
    * , ' .
    ,

    . \ ,
    .
    ^
    ,
    ,
    , '
    . , , .
    , , ), ,
    .
    , , ,
    ,
    , g .
    *
    , ^ ' , '
    , /
    4 1 1
    ,

    , *
    ,


    4 1 0

    ,
    ,

    ,


    .
    ,
    /.
    , ,
    . ,
    *
    ', ' . *
    , ,

    , - C . '
    4

    datn beglerbegis tenebaniur, qni et ipsi, roelu per- spota et reliqui in loea vicina conccssimue, legaloriiin exspectanles redilum etquid allaiuri esseat
    culsi, omnia doseruerunl el Corcyrara v$nerunt. llle
    Patrani usque processit, ibique mansil.Gaplis Cala- nunlii. Ac Joauues Ralesqujdem, irans Augelora*
    brylis, ejus urbis praefectum, qui nec despotis, nec slrum profectus, ubi propeBerrboeam ad ameraiu
    yeuit, staiim jussu ejus cum omnibus couiiiibus
    a uera, nec vero Deo, opinor, Gdem eervarat, sivpplicio dignissinio punivit. Quippe pellem ei delrabi vincluset compedibus ferreis aslrictus csl. Guai<
    ju&sil, et cives aut jtigulavil aut captivos abduxit. ita vincli processissenl dies aliquot, ad collesUrbe bene muniia et ubivie relictis praesidiie, amerae rooutis nigri eos liberavit, et exspectassc s c d i i i t ,
    ut, cuin essel prope Peloponnesum, aut vonirei
    Patra movit et Salmenicuro, Listraenam et Bosttizam trausiii, ac Bosliua elLislrana qiiidero poii- ipse despoia, aut lilium cum proceribus miueret
    i\s est. sed Salmt nicum Palseologus qaklam,eogno- ac se illi benefacturum sedemqae stabilcm, in qu
    viverel, donaiurum fuisse. Quoruin cmu neulruu
    i.ieiiloGraiuas, aliquamdiu servavit.
    Despota igilur cum tola familia Gorcyram pro- jy factuin sit, inquil, herum, u i iial, suadenius, et
    post reditum tuum aut veuiat despoia, aut ununi e
    iecio, lilterae ei a procuraiore AngeJocastri allaiae
    sunl, quibus scripium erai, amerani quempiam e illiis millat, cu benefaciamua. Ilaque cum Raulus
    re iufecta redissel mense Octobri anni 6909, T I K > proceribus despotie ad se miui cupere, ut amicilia
    ei concordia intrr ipsos conciliaretur, el lorus ali- roas despota, die 16 Noveiubris Gorcyrseorum na(juis despola? cum condilionibtie quibusdam a se vero ingressus, cum proceribus suis pkrisque An*
    daretur, in quo is vtlam agerel. Re cura suis deli- fona,m (rajecit^ indo ad papam el Mediolanensium
    ducem et alio profeclurus, in Corcyra reliciU rcbcrata, despota e re fore exisiimavil, ulGeorgins
    Rales ad ameram, Georgius Raolus autem, gener gina el filiis elnonnullis procerum, qui eum seqacbanlur, familiaribus et domesiicis. Equid<ni,
    cjus, ad papam proftciscerelur, ut alter boc ipsutn
    rt dcspotac in Gorcyra coutmoralionem papae nun- niultumabeo invitalus et rogaius, ul aul romitarer se, aul Gorcyr manerein in aedibus regin.e,
    tiatvt, atterviderei ct exploraret, qno spectarct
    per roisericordiam Dei cuncia beiic nioleraniis t;l
    cousilium amerae. Itaque i 111 disceeserunl, alier
    propler
    luclum eorum qu^s procrravcrain, cl reiKino, aher undecimo die Atigusli. Mox atiiein
    ruin oiuiiium in iliiu* dumo pc lurbalioweui, ncu
    quum peslis etiain Gorcyram urbem invasissft, der

    987

    CEORGIl I HRANTZ.E

    988

    \ /6 / , , )*>4
    , >
    , \
    " ,- . , >
    ^ . ^ %
    ' , , ,
    ' "
    ' , ^ ' , ^/?' ;. ,

    ''
    . *
    - . A t i ^ , 4 1 3 *>
    . * ,


    .
    / .
    ' ,
    ,
    ; 4 1 2
    , ,
    ,

    ,
    ,
    ";, ' <^ ,
    - .
    .

    ;
    , ,
    '
    . ' ,

    .
    ,

    ||
    .
    . ';
    ,
    ' '
    ;. ,

    ,
    , , - I
    , . 4
    ,
    1

    tram con acrepi, sed mans! Molybalinis,


    quo loco eliam iinle fuerani, cmn despola mr-tu
    pcstis,ul signinVavinitis, ( vcrsarelur; etni>%
    cellula i i m t i l a i:i inoiiist rio prope tirbem in bonorem sancli Kli.-n exsinicio, illuc sedem iransiuli
    die 6 Septembris a n i i 6070. Ibi cum meis inaiii,
    et tatilnmmo !o prccatus sum Drum, ut miscrarelnr nos c( pro bcui^niiaie ct obaritaic sna in nos
    decenieivl. Cottimcatns siim ibi n;cn>ps quiuqti: *
    atque intellexi procelcnte fpmporc,nptilii|uam nos
    tranquillo atiimo frui pnsse rum i s qui id monnsieriiim lenerent; ilaque ob crebi iorem qnoqne
    opiiuii el Iwnevoli Palris spiritualis Dorolbei con- D
    suctudineui, qui in monasterio sanctorum apo<iolonim Jasonis el Sosipalri erai, eiiam nos ex ordine Irigima ditorum sacerdotum sancli Nicolai
    cellulam uacli sunius Tarcbaniota? qnat) dicitur,
    die 45 n t i i anni 6970, ac mansi ibi cuni me/is.
    Tbtmias aiitem d^spola, Ancotiain atque indc RonVani proiiTtus nibil atiud eilecit, nisi ul , cu;n
    ipsc Pio secundo p a p i \ anno poiaificalas, ejus
    secundo, ex iHi<|uiis aposioli primum voc. l i ,
    san<ti Asdiea?, captit dedissci, illo sibi vix ad
    stisiiMitaudain suani ei snortim vitam iiecossariiun
    vicUmi p w t a r e i . Ct igilur procercs ewn switii
    vidcruni, <-.t qui in Corcyra relicli eraiit, milivcrunr, uullaiM spciu auxiKi rcliquam ctsc, alii a'io
    1

    dissipaii stint, calamilalfim suam deplorantes. Tnm


    ctiam fllio mibi cbarior fulunis gener meus, Nicolaus Meliseenus, magni proioslratoris fil u s navcni menatoriam Cretenseni Sopltolei cujusdaa
    Vonetiis vcnientem conscnitlil, iiCydoniani, CretcT urbcm, trajeciidie 41 Aprilis aiini 6970,queiu
    nos nnbis eripi vebemeuier dobd>amus ei lug*'ba9, quoniam iniriflce erga
    ofliciosus frau
    Ibi, uxore ducia, presbvler fachise^l, ut postea e
    lilleris rjns ad me tlatis cognovi. Tboinas despola
    auU in aliquandiu liama; comn omins, ad civitalcm Vneloi um, aiqnc indc Ancouam redire slaluii.
    unde (ilia ejus, rrgina Servi;p, disressura eral.
    Uaque cum ad visendam eam urbrm dies atlquoi
    ibi baesissct, ipse Romam n-diii. regina Epidauruni
    in lilyricum abiit. klujus matcr, ivgina, quae Corcy>je vitam miseram degebal. niiscranic Deo, ip^o
    scpiMagesimo aimo ariatis, Atigneli di^ 46, moriua
    et in sanctonun aposlulorutn, Jasonis, inquatn, ei
    S^sipairi, tnonasieiio sepuUa est.
    k

    Princeps autetn impiorum eodem anno Spljontiarcm adottus, celcbrein illins urbeni Sioopiiim
    ocrupavil, qaam ipse v i d i ; ncc vero hanc so!am
    tnbein, sed cliani oninpia viriaam regionem ;
    auierea Cerasunlem <tTiapexanlpm,OavidiC*aiifno regi ereptas,
    universam regiomm r i m i u i iaicnlcm illorum principtiin, boc esl, rrgis Tra-

    989-

    CIIIWtiCON MJ US. - LIB. I V .

    , , ' ,

    \ ' \ ,
    ,
    ; , ;
    ;, \ 4 1 4
    ,
    , " \ ^.


    , '
    , ,
    .

    ' ,
    ,
    ,
    .
    *. ,^' , ;
    , ,
    ,
    " . "
    ,
    ;
    , ,

    .
    ppzuiitiorum el reliquorum prope omniam principum ei proceruro ibi babitatitium, quos inrde discedena Adrianopoliin traduxil, ubi etiam Pelopoimesi princeps, Demelritis despola,erat, cui, uude ipse
    et quieum comilabaniur, victum liabereni, magnam
    i<ium,Lcmnuin, luibrum et Sainolbracen donavit.
    Davjdi Comneno aulem, Trapczunliormn regi, cai
    ei tpsi loca qusedam tribuil, ad montem nigrum
    domicilium assignavit : qnem tamen brevi post,
    reperla adversus enna fausa quadam falsa, fa<*ullaiibus omnibus spoli.il um, sulfocari jussit. Wre
    ejusdcui anni in mognam Yalacbiam cotuessil,
    rebiisqne bujus provinciae ordinatis, reversus csi
    et classem exsiruxil, qua\ Lcsbum missa, eaui
    insulain in potesialnn red^gil.
    20. Novemlxi ejueietn aiiui 6971 Amnres, T u rarbanis filius incursioiie facia, omucm regiouein.
    Naupacta jEtolias atljacenlem, quam Galalam di
    cunt, ogcupavii, wec solos Venelos, sed eliam i r i
    bularios sibi incolas oppidi parva? Valarbiasi qnod
    Phlaburum appellatur. Quod ut cognovii Veneiaruni iriremiiiai praefeclus, anxilioadvolavit cl urbem ainera? c regione aitam, BostUzain nomine,
    odorlusincendit, loiamqne occupavil praeler s<>lum Calam. It.colas d inde Naupactuin abdiictos
    cnin snis fOT>nm(avii. Cau-ram bello a senaiu
    Veuetoium advfrsus am r.un j ; r u auie dcrreio,

    990


    ,
    *
    . 4 1 5

    ,
    ,
    ,
    , . ; ;
    ,
    . ,^' ,




    * ,
    ', .
    ,
    .
    ,''

    / ,
    ,
    '
    , ' '
    ; , ^,
    .
    , 4 1 6 *

    illa res ejns ordicndi occa-rionetn prabuit et i n i lium ejus fuit. Advenil enim suinmus claseis
    praefectus AloysiusLaaredanus cum magno apparalaetcopfia, alque Istbinuni Peloponnesi occupavii
    et muiiivit, male lamen propier fesiinaiionem :
    etenim in festiaalione nori est secimtas, u i in
    proverbio esl. Deinde Gorinthum aggressus, scj
    spa frustratus, rclieio Islhmo, discessil. atitem 6972 Veneli Monembasia politi *unt, non tam
    volunlale ei gralia ejus, qui urbi prseerat, quam
    ejusdem inertia : quoinadinodura inertia el infoctunto praefecti, Leinni factuua et, ut oppiduluai,
    quod Palaiocastrum dicitur, a peregrinis, qui i n tus aderanl, subrepttim, rei pnblic;u Venelomm
    traderetur : ex quodeinde oppidulo profecii, lota
    insula potiti aunt. Quiu eliam Lesbuai i tein Lauredanus proiectas et bello adorlus, iruslra iaborav i l , et re infecia rediit.
    Vere anni G973 Tbomas despota filios el flliam
    ad se venire jussit. Accidii autem, cuai itavi Anconain debiti esseni, ut ille Bomae, audilo laiitinu
    de eorqm adveulu, priusquam eos viderel, ad D.>miuum inigrarot mensis Afaii dic 12, aiinos natu*
    6 el paulo plus. Cujus cuin libori adbrn! Ancome
    essent, Bessaria cardiualis opistcdaui ad pa;iagoguui eoriun dcdt, buc exeuipio scripam :

    991

    GEORGIl

    '.
    '.
    .
    \ ,
    , &
    , .
    , .
    \ .
    \
    ! .


    , \ '
    ,

    ,

    , ,
    ,
    (5'> ,
    , 4 1 7
    *
    &~
    ,
    *4' ,
    .
    , * .

    <
    , *
    %

    21. Epistola a cardiaali, quem dixi, ad p$dagogum l i l K r o r u n i modo appellalorum Aneonam


    missam.
    Vir nobilissime el aaiicissimo, accepi iam prios,
    Itini imnc per Uerinetianura litieras tnas, ad quas
    noti respondi, qaoniam exspeclare staluerani, d o Dc rebus adolescentum priacipum consnltum foret.
    Quad cum jam faeium sit, nunc ad le gcribo. Gonaolari vos cl prtncipea de nioi*le acerbissuua betdi
    iilius et eancii dcspota, non csl bujus l o c i : qaare
    liHjue rei veniaoi a te peto. Scito aiilem,sanctissiiiuim papam, amiconiiH quorumdam auctoriiale
    ei na benevolealia comniotuni, slaiuissc,
    principibus mensibes singatis nuinmas aareos .treccnios pend^re, quos bueusque beato despoia* pon dobal. Yuli autmn, ac decrevit sanctissimus papa,
    ut ducinli fiuatmi singulis mcnsibns pqualiierdisiribnanlur liibus fratribns, ul impefidarUur ad
    alondos ipsos ci sex septemve sifigtilortim miuistroft; ad emendos et alendos qiialuor mininiiiiii
    equos, ail ministrorum stipendia ei principuni ve
    ft:nneni3, qua? ptdcbra sint necesse est, et de cujnsvis portrone attqtiatitulum comparcitor, ut baln;ant, quo utanlur, si forle fn morbum vcl alias
    anguslias incidciinl | h.v.c quidem o m n i n o
    i u (iori, uo.c hVri quidpiani aliler, jubcl. Ildiq
    huicui ci-iuuui nuuimi aurci siugiiluuim ntctibiuiii,

    IIRANTZE
    992

    .
    ,
    /
    , ,
    ,
    ,
    ,
    . , * ,
    , < . '

    4 1 8 ,

    . ,
    .

    .

    , ,
    ", ,

    .
    .
    , 1 mille el ducenti totius anni, impendanlur ia
    siipendia procerum aliquol et boniiinini elfgaoliuro, qui cum prinripibus vivant t-l consiicludiiiem
    ba'eani, iis eervianl ei eos cusloJiam. Geriior aulcm factus sanctissiitiiis papa, quol buc adveaer i n i , iniralus esl ei subirasciiur, Si ^nim be^ia*
    memoiUe principem, lalein virum, mirali suni ct
    vituperarunt, quod i o l biic miuisiros addtuitset,
    qaos pecunia ei liberaliiale aliena eustenlaiums
    eesot, quanlo inagis nunc, cum alii plures buc
    iiNinigrariat, principibus praeserlim puerU orbis
    succenseiiduin esi, qui HPC dignilate, aec titulis,
    nec faina nobiles suni l nec iie irascuntur solum,
    sod veiant etiam, vel unum lerunciuni supra pefcuuiaiu dccreiaiu iaipendi, mandarunlque nrilii wonerrm, ui accurate bsfec fierenl tieve qtiidqtiam iminniaretur ,
    quemadaiodiim alias faclum esl
    nonnunquaai. Quare necesse esl, vir nobilissime,
    Cibi etCrilopulo medico V. Gl. aunc qiJcm curai
    sint rcs priucipuiif: alque eligimus nos pr^ien-a,
    qi eas adtuinislrei ei sirenue regai. Dc nde singulari bic consdio deliberabiiur, qui locns domicdio
    iis assignandus sil. Ac quanlum quidcm staiiai
    diosrni polcst, maxiine opus sunt, quorum deesse
    iirmo polcrit, priniuai rnedicus, deinde magisier
    Gi;vi ns, lum magisler Laiinus, postreroo inlcrprrs.
    Ili i g i i u r plaiie iiocessurii sunt, et iecsbe

    9<

    CIIRONICON MAJUS. -

    L I B . IV.

    994

    ; . -
    ,
    ), ,
    ,
    ; 4 2 0
    >
    , ,
    , ?
    ,
    ,
    . *0
    ;
    .

    .
    , .:
    ,
    ,
    . " , ,
    ;
    . ,
    .
    ,
    , , ,
    , ,
    , ,
    , ,
    ,
    .

    ' ;,
    ; ,
    / ,
    ,
    , ; ,
    ,
    . '' &
    . , . *,

    , 4 1 9 ^

    ' .


    . ,
    elvar
    , >
    , ,

    > . "
    ,
    ..
    >
    ,
    , .
    .
    , .

    ,
    . -

    non posstinl. Praeterea opns esi uno vel duobiis


    qua re cum beatas memoriffi principe, illortim pagacerdotibus Lalinis, qui perpetuo cananl liiurgiam
    ire, collocuf ue sum, voluilque i, u l omnino niores
    Latiiiam.sEienim puero* Latino raore vivere opor- Francoruin imitarenlur et indaerenl, hoc cst tit
    let, id quod etiam ipse pater eorum voluil. llaquo
    Ecclesia* inieressent plaae eodem, quo Latitd ,
    qui eos camitabuntur proceres, videant necesse est,
    inodo, ul Laiiuo vesiimeiuo uierenlur, re\erentT
    ne priucipes ez Ecclesia secedant propler comme- salutaretit papani, canlinales et reliquos priinores.
    morationein papae, quentadmodtun in iiiner^ faclum
    deteclo capiie, ul bouorem axbibercnt saluiantiest. Nam si ex Ecdcsia secedant, eos e Francia
    bns, ut, si adireni cardiaalem vcl alium ^simitem
    quoque secederc oporlel. Nemo cnim homiHeni loprincipein, assiderenl, sed flexis genibus prolerat, qui se impium cl bxreiicum appcllet et maui- cumlKreut, donec abillo juberewur surgere. Dixilfesto fugial. Quare i i , quos necessarios esse divi,
    que bealus ille vir, saepe se is imperassc, ut / e
    sunai judicamo curare, ut tta lial, PraUerea volo
    considercnl. ^ua3 igiiur oninia vobis connneinio,
    el illis comiiiendo, ui vident, quanluai relinquaiur D ut monealis priacipes et probe eoa educelis. Pra:de florenis mille el ducentis. Hoc auleot lu, vir
    terea curas vobis *:sto, ui incessus eorum gravis
    nobilisaimc, una nobiscum deiibera, quis rc^incnsit et magniiicus, sermo consideratus, vox tnodedus sil el quid cuique muneiis Iribuendum. Ac
    sla et plncida, vulttis verecundus neve buc illuc
    mibi quidem \ideiur quo pluues giat ei propier
    vagus. Erga orones comca et ofliciosi sunio, omniniinuios labores minori coutenli slipcndio, boc pul- \ms lum suis tnm alienie blandi et affabiles, ininit l i r i u s fore, quoaiam puci i pius babebtint coniiium, ' me gloriosi, fied demisso et seitalo animo. Nibil
    minislroruui el bonom. Sed boc una delitwabisuperbiunto, quod iroporaloris posieri sinl, scd
    miis et quam fiVri polest puicl.errime inslitnemus.
    coghanto, se e palria ejectos, orl>os, hospiics, monIuterim lu nunc quidcm cuui Critopulo res puedicos esse, qui alioruin bencGciis egeant ad vilain
    roruiii adminislra. ka,que necesse esi ante oinnia,
    susleatandam, ncc, nisi virtuiem colant, prudentcs
    eorura educatioui el moribus prospiciatis, ul urbaac modesli sint, omnes bonorilice babeant, ab
    ni ei erudili liant, si eos hic in aliqao bonore
    aliia honoriuce babilum i r i , sed in oinnium vcuesse vokis. Quod nisi (iat, et ipsi et juvenes liic
    luros eese iavidiani. Qiue oumia (u, vir nobilissi, oegligemini, nec ulla vesiri existiinaiio erit. De
    mc, cuin Crilopulo consideia, qu.-tndoquidem' id
    4

    995

    '

    GEOHGM PITRANTZ/E

    96

    , :>'>, 421 .
    .
    .

    \
    . " ;
    , ;
    \ , ; / . ,
    . * ,
    , ,
    \ ,
    , , *>;
    \ ; ,
    .
    , ,
    .. , . "
    ' , , lyxtv
    ; ) , - ,
    . , '

    , ! :
    , . "
    ; ,

    , .

    , . ; ; ,


    , , ,
    , ,
    . * *
    . $ ,

    , '
    , ,
    , - ,
    423

    ; .
    . .
    . *

    . -
    , 422
    - , : ,
    . Q /
    * ' - ,
    , oneris tibi imposiium esl. Praeterea operam danto desiiam el lenilalem. Discnnto jam flexis genibos
    litieris, ui progressus facianl, nevc, quod principes aple et eleganter salulare ; neve pudeal eot faeere.
    i i n t , illis cajrere se posse existimairo. Nobilita?, quod ntagni regcs e( imperatoree faciunt. Quando
    qua carel viriute, nibili csi in omnibus principi- er.clesiani Lalinam intrani, fleclunio genua t prebus, eiiamsi tuagiia regna ei bona habcam, ntduin
    cantor sicut L a l n i . Ne ne^ltgatis eos ad missas et
    IH illis, qui rebus onmibus orbaii sunl Quare liturgias ducere, ei assisiunto verecuode ei aitenie,
    necesse et, eos liliera colere, obedientes obtem sine risu vel garrilii, flexis genibus el aperlis caparanlesque esse libi, ct me Jico, coruin qni vale- pilibus, sicui Laliiii faciunl, qui otnniiio iis imitodini prospicil, et magislro, dictisqiie vcstris (andi snni. Ha?c si fecerinl, subsidiis uon carebanl,
    *tudiose audientes auiilo. Insuper singuli brevom
    apud omnea in bonure eruni, el ipse si quid poaliquam oraiionem memoiMe maudauio, qua papam
    cero iis opcrae pnesla^e, siudiose pneslabi. Si c a
    Heiis genibus ct nudo capiie salutent, cum buc traria fecerint, equidero nulla orouiao re eos a
    vcnerint : quod cavenio ne aliter faciaut. Si pu- juvabo, bomines eaa negligent nec ullum lis bolilice ambulautes ab bominibus salutaniur aperien- norcm babebunt.
    dis capilibus, ipsi quoque capul aut plane aut plus
    Hxc taai copiose ad le.vir nobdissinie, ei reliminusvc pro cujusvis conditione aperiunio. Simi- quos slripsi, non ul levia et inania, sed a i monealiler si alieni bonoraii boinines eos visum veuiunt, lis r*a perpetuo priacipes, per inagistrum ea p<*rdigue bos eicipiunlo, capul aperiunio ct pro sua
    pt>ino iis legenda curetis, quo accui-alius ab ds
    quemque dignkata habcnlo. Loqtiuoior pauca qui- et inlelliganiur et Oaot. Ad ipsos haec ecribere
    dem.sed ea laudabilia, graliosa et placida, nunvolebam ; eed quia, ut pneri, ca noa probc iniellecquam ridento aut cacbionan^or, sed vullu scvero el luri crant, ideo ad le, vir nobitissiaie, scripsi, m
    coinposiio serinonem cum iU confcrunlo. In ciftis < l m el tuii noiniueiis commcndares,
    faccreut
    capiendU teinperanio sibi, tabulje atodeste el vequae fcripei.
    recunde assidcuto. Si eos im>rum cullum coram
    Peslilenlia nunc banc urbcm invasil. Qoare
    alienis praestare vuliis, ncceeee esl cos coram suie coaimoduoi visum esl in consdio priqcipum, qui
    dccoium servare docealis. Ut aemiucm ladanl,
    bic suat, et voluuiate pape saacitum csl, ut proassuefaciie eos debiac ad moruoi clegautiam, ino- plcr periculuui principes bac ne veaianl. At acc

    997

    CHRONICON MAJUS. L I B . I V .

    $98

    , '
    : <,
    ,
    ,
    Scai "

    . , . * , ',
    \ ! . - .
    \
    -> ,
    '
    .
    , . , *
    ;
    .
    , , * .
    , -
    .
    .
    * ^
    ' 0\ ,' . ' 4 2 5
    . - ^ , * *5
    -'
    .

    4 2 4 *?' 0
    ,
    ', ^

    ,

    , ',
    '
    , ' -' '
    . ,
    ,-^' ' ,
    ,-^' .
    ;
    , ;
    ' '
    . ' C ,
    ;, ' '
    '

    Ancorue iis commorandHin, quia ea qnoque urhs


    pc>te infecta est, seJ in rcgionem, qtiam Siciliam
    vocanl. ubi aer ealuber esl, iraiisemidum, ibique
    cum principibus aJ S'ptcmbrem vcl Oclobreni
    cominoraiidiiin. Deliberalevos iitlerim, scniperne
    ibi babitare vHuis, id quod iis qui bic sunt, principibus placebit. Ego ei sauclissiaius papa ad legalum comllatus ecribemus, ut robis auxilielur et
    praslu sil in re qtucunque. Ibidom eiiam episcopus Comi esl inibi subjeciue ei servus sancii
    Doudni. Hujiis dioecesis Sicilia est, nbi pulcbras
    sedes possidet, quas tibi Iradet cuui reliquis babilandas, omniuo te, quanlum poterit adjulu-
    rus.
    Uomae dle Angusli 9, anno 4465. Bcssario, cardinalis el patriarcba Cpolilanus.
    22. Ptpa igilur, ul principes Anconani delalos
    audivii, diligeulia, siudio et ope reverendissimi
    cardiualis Bessarionis, patriarchie Cpolilani, curavit, Romam u l veairent, dediique iis, quod
    paier eoruin ad viiaui suslentamiam babuerat,
    slipendium, ac filium naiu maximuui, Aadrcam
    Palaaologam, despouc diguitale auxil. Anno 6974,
    Ociobris dic 15, cliam spirfiualis palernosler e l
    fraler et anricus oplimus, Boroibeus, in Domino
    ex bac viia excessit, et nos morlem soam deploranies reiiquii. Itaque ego, ioopia confliclalus,

    Aprilis die 18 navesolula, 18 die Maii Anconain


    pervcni; rursumque Kalendis Juniis ex ea urbe
    egrrssus et traas Bitelmum profeclus, quia illia
    aquis Bcssarjouem carlinalem morari, qui patriarrba Cpoliianus appellabatur, uti audieram, die nono
    Roniaro adveni ac diverli ia aedes doirmiorum mepraiu. Quo tenipore ganciissiiuus papa opera VCIIOraadissJmi viri, Bessarionis cardinalis,ad de>potas,
    ld esi, Andrearo despotara el Manuclem priocipera,
    tnisii, ut ii sororeiti suam hominl priacipi,Paraciolo, opibus, genere et aplendore iusigiri, uxornn darenl. Diclis condiiion.bus, inauguratio nupiUlis a
    summoepiscopo facia e.sl; aos aulem, sponsa'doineslici, a sponso muneribus amplissiinisdonali SIKIUIS,
    gaisdio cxsuliantes. Mansi Romae dies 5 6 ; deiude,
    apostolorum priacipuui et aliorum muliorum
    sauclorum speciatis scpulcris, et exploralis nbus,
    quui iu aiagna vcleri Roma njemorabiles essem, die
    16 Junii discessi et, recta Ancoaam profectus i b i qat* aliquandiu commoralus, per mare Venetias
    Tcui ejusdeio luensis die 28. Mansi ibi in roonasterio Crucis dies 26, usque ad Augusti vicesiimtm
    leriium, ac scro, Deo juvanle, inde egressus, Corcyram delalua suai Seplembris die 5, auuo
    6975.
    Quo auteni tenipore nos Itomae tncrabamur,
    iiPpiorum priuceps cl aineras, advcrsus Albauilaa

    999
    G E O R G l l PIIRANTZ/E

    ,
    , \

    , ,
    , ' ' *.
    ,
    ,
    . ,^' -

    . ' ; / " "
    , '
    ,
    4 2 7

    *
    . > \ ,
    *
    4 2 6 , . , \

    " *

    , .
    . \ 1 , . '' ,
    ^

    , *> ,
    ' ,
    ' .
    , ' ; ,

    ,
    .

    ' ,-^' ,
    . { ,

    ,

    ^ 6
    .
    ';.

    , c
    expediiinne susccpla, horum ducem Scanteririun
    versus eos iu fugam vertit et insectatus est, et
    cUde afllixil, omma cepit, ac vasiavU, et, con- eum, quem d i i i , classis prefeclum, mulo insidendilo oppido prope urbem eorum principem, q u
    lem el prolapeum, comprebenjiit occiditque. Multi
    Crua appellatiir, ad eum inde lacessendum, ~Cpopraeierea alit capii et occisi sunt, ln his ipse
    liin rcversus est yEsiate cjusdero anni 6975 Victor
    Micbael Raulug, quem ex equo delapsum eomCappelus, suinmus classis Venette dux, Imbmm
    prcbenderant el palo infixerunt. Postremo vlctores
    profeclus, eain insulam cepit, rursumque Albenas
    ad litlus, ubi naves stabanl.procnrrerunl, quarum
    delalus, lotam urbem in potestaiem redegit; deinde
    multasin l i l l u i subductas inveuicntes, mililesparliin
    Augusio men*e vcterem Patram aggressus est, el
    jugulamnl partim captivos fecerunl; atqueipaius ?ecjus urbis agrum vasiavit. Auieram ad feren ium
    tcris Palrce meiropolilam auclorem esse suspicati
    euxitlutn accurrentem prefectus classis Veneiac et
    expeditionisa Venetorum classeadversus sefact.T,
    Jdtebael Raulus Uts cum raagna ct probala manu
    compreiiensuin palo iransfixenint. Talia igiiur
    lrcnue fugarunt, mullis e militibus ejus o m s i s ; passi, re infecia ct data imprudemiae poena, illtus
    AC diu eos perseqtienles, fugiendi spalium tia non
    classis milites reversi ennl, Atqn6 ea calaniitaie
    4ederuut,ui periti milites adversariis facere solent,
    conlristatus et gravi morbo correplus navarchiis
    nec ad slationcm suam et classera reversi sunt,
    iii EurLpo dicm obiit. Succcssit in locuro ejus
    quanlumvis suadeiilibus Romanis urbis magistra- Jacobiis Laurcilanus, Pelri Lauredani filius, ejux,
    libus cunctisque civibus ; sed pranfeclus classis qui anle eum navarchus eral, Aloysii Lauredani
    sprelo eoruin consilio, el victoria claius superbiaconsobriiius, E l bsc quidem anni btijus bieinc
    <juii Intumescens, poiius verba minacia in eos qui
    acciderunt: Palrensis autem clades aiiie autumnum
    talia suadere.it, fundtbat, propler ignaviam ct
    mense Auguslo oontigit.
    pcrfldiam cos non uua bostes persequi dicliians.
    Oie 29 mensii Martii anni 6975, quo die DOliaque exercilus coactus usque Sabelliuin, el eo
    strum, id est, orienlalium Chrielianorn.n pasciia
    ullerius, ad ardua Siderocaslri, hostes inseculus
    erat, animam cfllavii omnium, quibus Petopoimesus
    est. Ameras autem imporiuiiain eorum, inulilem ct
    afDicia est, malorum auclor Mattha^us Asanes:
    confusam inseculioncm inluilus, reliciis praefeciis
    atque eventum eliamluin babrtil carmcn illud Dain locis quibusdain, pcr quac iransiluri eraot, eouvidis : Dis>ipeu(ur hostes cjus, ci fg^aul a fade

    1001

    CHRONICON MAJUS. - LIB. I V .

    1002

    - 4 2 9 * .
    .
    . \ ; ',
    , \

    4 2 8 ,
    . .
    ,
    *
    c ,
    ,'


    * , \
    , ^,

    -, ,
    . c
    , , ,
    , >
    .

    .
    ,

    ,^-'
    { .
    ; " ,


    ,

    ,
    ,


    ,
    , ,
    , ' ,
    , .

    %
    ; .
    ,
    ' ,
    , .
    ( , $


    .
    ,
    4 3 0 ^ ^



    . C , ; , ,

    ejus, qoi oderunt eum. > Mox, tit e quibuedam cognovi, Demeirius despota, non jam militia* molesiiam sustenturue,amerae redilus remisil bis verbie:
    c Scncx sum et inQrmus, et occidit, qui tibi serviebat. Iiaque mulia haec pecunia, quo loco volueris, pendetur : mibi detur, quantuin ad victum
    sufficiat, cum paucis bic degenti. > Respoiidit ameras : cBene res habei : segreget despota a selicet
    quoe illi placet; deditque segregalo asprorura
    quinquaginia millia, e vectigaiibus frumentariis ei
    pendenda, plerisque miaistris ejus Gpoli degere
    juasis. Alii rem aliter narrant : nempe omuium
    raaloium auclorem Malibaeum Asaaeia cum quibusdam, qui salinas jfini tenebant,
    pecuniag
    quasdam furaium este, insciodespota. Id ubi comperisset amcras, voluisso eum Asanem illum
    comprebendcre el palo iransOgere : uade melu
    percuisum Asanem illico exspirasse. Amerain aulem suspicatnm, despotam ejus consilii parlicipew
    et fuga salutem qua?silurum esse, eum, Didymoiicbum relegatum, onuii tipeadio spollasse, el iia
    male mullasse. Quoiidam autem, cuia a m e m , a
    venalione rediens, Iransiturus esect, ubi despola
    vhercl, Jiuac pedibue obviaai processisse, ti ameraiu, generum suum, adorasse; illum cum ambalaniem eura videret, vcbeaieaier irUtatum, et
    magis etiam ejusdam seneciulcm coromUeratuxn
    PATROL. GR. CLVl

    dc equis regiis unum ei praeberi jussisse : quo


    conscenso , despotam cum amera Adrianopolim
    abiisse, ibtqtie in victam habuisse e Teciigalibus
    frumenlariis asprorum quinquagbiU millia. Aiquc
    bsec quidcro narralio verior est.
    iEslaie ejusdein anaiGpoliui, Adriaaopolim, Galliopolim, ct Quilimas urbes et vicos, oppida cl rcgiones pestilentia invasit, qualis longo lentporis apalio non iuerat, i(a ut multas boiniiium inyriadcs,
    nedum chiliades, emedio abiissedicanl: ia qiioium
    numero amerissa, despoia? fdia, erat.
    Aani 697G niense Novembri sanctam Mauram
    concessi, Helena regina el Loonardi, princij is ejus
    loci, tocero aucloribus, ut non solum lociim eum
    reviserem, sed eliam, cum iltc beati mei domini,
    Constanlini iinperaloris, consolninus esset ei gravissimaro mlissein, ut supra narravi, calamilateai
    propier ejus patrem, anno aialis 58, pecnnia aliqua antiua mibi constitucrc.nr titpoie seni c l i n finno et egeno e caplivitate. Reversus sum die22
    mensis ejusdem, omnia porfccia aachis, nisi quod
    in gcnie Maslraidiensi omnc ejus reliqunm imperi*nu contijiebatur ; oportel enim qui regunl siiniles cvadaai iis qui rcguniur. Meuse Jauuario
    ejusdem auai Albanilaram princeps' Scantares
    morbo obiit, cnjus regiouis cl dointiiii partem respublica Yenclorum, parteai suroris ipeius Qlius
    #

    32

    1001

    GEORGII PHRANTZ^

    1004

    ? , \, c
    * .
    , ,

    , , , ,^-' , \
    ^ . , t , ;
    . > ,
    , - , *
    , . , c
    , -
    , , t
    , , ,
    . * . > , c ,
    - .
    , , ,
    , '
    , , . , *
    , . > ,

    . >
    .
    , *> *
    ,
    . >
    ^.
    432 ^;

    .
    ^PXli .
    431
    * ' * " * ,
    ,
    , ;, c
    .
    . , c
    . , "
    , '
    . ,
    , .
    . , \
    ' , ,
    , , ,
    , ,
    , ' ,
    , Ylar
    * , < {(. , c
    , , ,
    . >
    (

    Turca, qui apud ameram vivebal, missus ab eo- et mundus non agnovil (e, > ei : Ad Palrem
    dcm, otcupavit.
    meum proficiscar, et : Interrogabo Palrem
    medio vcre anui cjusdcm, id est 6976, per
    meum, ei : Mi Paler, In manus luas Irado
    lolain aftstatem niale cotiflictaius morbo meo, rbeu- epiritum meum, et: Non posse me nunc precari
    maiisino, cuin saecqlarcs vestes ine laceraj essent, Patrem meum. > Petrus: Benediclus Deus et
    veslimenla sacra indui primo die Angusti, pro PaierDomini noslri Jesu Ghristi. Paulus : c Deus
    Georgio Gregorius appellalue, itemque uxor mea, et Paier Domini nosiri Jesu Cbristi.
    Eupraxia pro Uelona dicia, professi anle, ut mos
    Omniputentem.
    Zacharias : Ha?c d i r i l Dominus
    csl orlbodoxis niunacbicuui babiium indueniibus, oranipotcns, el : ilndomum Domini omnipoteniidei no&traj formulani, Itaque infra sanctuui sym- tis, et : Dicit Doimtius omnipoicns. lezechiel:
    bolum accurate proposui, signiGcans simul, unde
    Adonai, Domine > id esi, omnipotens. Iiem Sabaoih
    a diviuis patribus coinposiium fueril, ut cognosca- D omnipotentera signillcat, quod cognomenium oroui
    n)iis,eossynibolum nonexingeniosuoconscripsisse,
    Trinitali Isaias Iribuil bis verbis : Sanclus, eancsed c sacris lilteris vurccunde collcclis tcstimoniis
    lus, sanctus Doiutnus Sabaolb. Evaugelium :
    Paler coeli cl lerra. > David : In manu <ju
    <t bausta rerum divinarum scienlia.' Nimirum symlermini teme. Q u i in peclore Domini quievit :
    boli divini verba tanlum non omnia esacris lilierie
    c Qui est, erat tl erii omnipotens.
    deprompta sunt, utsiugulis locis a mesigniftcabitur.
    Faetorem
    cali et terra*. Moyses : In principio
    Credo.
    Evangelium : Credis in Filium Dei,
    Dcua fecit coelum et tcrratn. Evangelium : Pac t : Gredilis in Deum, etiam in nte crcdhe.
    lcr, DojDine COBII el lerrse.
    Aposlolus, Crede in Jcsum Doiuinuna. >
    Visibilium
    omnium et invisibilium.
    Paulus : c Sire
    JH unum Deum. Evangclium : Uicognoscant te
    visibilia sive invisibilia, omnia per cum ei adeum
    unuiu verum Dcurn. Fraier Domiui: <Crede Deum
    facia sunt, a Palre scdicet pcr Gbrislum. Davicl:
    isse. l^aulus: Ac Deus nosler I atcr, cx quo otnlpse dixft,e( nata sunl; ipse jussil.ei condila sunl.i
    iiia et nos ex illo, etunus Dominus Jesus Cbrisius,
    inunum Dominum JesumChristum,
    Filium
    Dei
    per quem omnia.
    unigenitum.
    Paulus Nobis csl unus Dcus Paicr,
    Patrem. Evangelium : Ascendo ad Patrcm
    et uuus Dominus Jcsus Cbrislus. Eva.igoliuoi:
    uieuin ei pairein vcsirum : ct : c Sancie Paler,
    J

    1005

    OmONICON MAJUS. -

    LIB. I V .

    , , .
    \ ; . > \, ! , \ ;. > \, c , \, c ,
    I , t ,
    . , c
    \
    . ,
    .
    . > , c
    ..
    ,
    . > ,
    . > , . ,
    , . ,
    c ) ,
    , . , c , . >
    . , 4
    4 3 4 & . , .
    , .
    Tdr

    , ' .
    . , c
    , c ' .
    , 4 3 3 # xai
    . , c
    . > ,
    , > , < ,
    , , < ; > \, c > , , , . > , < "
    , c ' . , '
    ;
    , '
    , , < "
    ; . , , '
    , . >
    $ . ,
    ' . ,
    , > , , , '
    .
    , ,
    . ,
    , .
    , , , , ' ,
    .
    . > ,
    , . , C ,. >
    " .

    Deus vents ei viia aalenia, ct : Sumiis in veio


    Deo, in Filio ejus iesu Gbrielo. Evangeliua:
    Ego sum verilas, Paolas: c Per adventam fclor i niagni Dei el Salvaloris nostri ieeu Gbriali.
    Ceniiuw. Proverbia : cAnte onins colles g*gnic
    me.i Evangeliam : 1 Ego ad boc veoi elad bor eeniliis suai. Dileclus: Qui geniiorem amal, cliaai
    geuiium cxeo.
    Non factum. Geoilus eniun est, non faciue cum
    creaturis, qitia ipse omniura crealor est. Patdus:
    Elex Patre generalum ante omnia $<vcuta. Evan-iPerquem etiaui ssecula coalidit. Liber Sapiei*tiae : c Qni concta fecil in nomino luo.
    gcliuin : c Qui gcneratorem amal, amat eliam ge
    ConmbstantialttnPatri. Evangeliuin cEgo cl Paier
    neralum ex eo, et: < Gloritica me ea gloria, quam ^
    utium gumus, e t : cAu ncscilis, ine in Paire, ei
    babui apud le anle imindum condiiuin, 1 ei : 1
    princpio eral Verbum, e l : c Qtii eral in siiui Paireinin uie esso, ei : Qui me vidii, Patrem
    Patrie. c el : c Qui erai iude a principio. Apo- vidit. Paulus: <Qii esi splendor repercussus
    glorias elcbaracler personas cjus, c t : c Qai cum
    giolus : Exiremig bis diebus locutus esl nobisessei in fonua Dei, rapinani esse non ,
    cmn iu Filio, perqaem ssecula coadidit. Proverqiiod Deo par essct, scd ipse sese spoliavii, forma
    bia : 1 Aires;ccula condi.Iil me, anle omui*s collcs
    g gnik m r . i Evangelium: < Palre exii el adsum, fcervi induia.
    Per quem omnia acta $unt. Paulus: cPerquem
    L-i : c Exii e Paire, el veai in bunc mundutti.
    saecula Tecit, e l : Cumia per euui etad cuni conLumen de luminc. Evangelium : Ut leslarelur
    de lumine, ei tErat verum lumen quod illustral diia sunl, e t : ilpse anle omnia esl, et omnia in
    ipso cousi<tuDL> Evangelium: cGaucla per ipsuoi
    iimiicra bomineiu qui i n munduoi yetiii. David:
    faclasuiu et stue ipsoniliil faciuaiest, quud iactuin
    clu lumine tuo videbimus lumen.i Paulus : iQui
    esl. Proverbia; cAme saecula condidit me.t Hoc
    erai eplendor repercusaus gloria?.
    Deum verum de Deo vero. Dileclus: illic esl aulem vivae sapieniia? cjus ia Paire aale ouwejre-

    cognoscanlte verum Deura et qucm misisti


    icsum Cbristum, e i : c Tii esChristus, Fifius Dei
    vivi, e i : Tu es Fiiius meus dileclus. > et :
    Ego vidi et credidi, hunc esse Gbrislum Filiura
    Dei, e i : Credie in Filium Dei, > ei : < Scripia
    h c sunt, ul credant, hunc esse Clinstum Fllinm
    Dei, > el : c Unigetiiius Filius, qui est in einu Pairis, ille nobis exposuit. : c ^ l e o Deus muuduui dilexil, ut dederil unigenilum Filium suura. >
    El dilecins: c Ui eognoscalis Filium unigeuitum.

    107
    GEORGII PI1RANTZ/E
    1008
    , > , t ;
    , .
    , '

    . , .
    , t>
    , > . > ,
    , \ 435 , ;
    , > , .
    ,
    , c , > ,
    \ * .
    . 6\ ,
    . -
    . , c , .
    . , , , .
    * . > , ,
    ' ; 3 ,
    .
    ,
    , ,
    , ,' , , . , c
    . >
    ,

    .
    ,
    , . ,
    , , *
    < " , " ,
    ; . ,
    . > , , c "
    , ' , , .
    0

    " ' , > , "


    , > , <
    , . >

    ,

    437

    .
    , *0
    .

    ,
    c
    . > , "
    436
    " . > , ' Q ; , c

    dil et qui ascendit. Evangelium: Quod desceodi


    culum faciani ei immotaiam constitulionem testade coelo. Paulus: cDeus enira, qui Filium iaforroi
    ttir, sicut i l l n d : Dominus condidtl me inilium
    similicarni peccato obnoxiac misit.
    viarum aiiarum ad opus suum, Ghristum humana
    Et incarnatus de Spiritu tanclo et Maria Virqint.
    specie indutuni praesignificat, qua magna sahalionie
    Isaias:
    c Ecce virgo babebit ia utero, et ulium
    noslra? opera postea perfecit. Siaiile est i l l u d :
    pariet. Evangelium c quomodo isludfiet, quando<Deus eapientia terraro condidit, opera deinceps
    quidem virum noa novi ? Ne lime, Maria; ecce,
    secuia significans, ei, Cuncla in apienlia fecisti,
    concipies in uU*ro, el Filium paries; Spirilue
    et, iQuifecii omnia in menle tua.i lllud autem :
    sanctus super^yoriiel super le, et virlus Altissimi
    iDominus comlidit me sigaiftcal, Deum pro eo, ut
    inumbrabit te.> El ad Josepbuni cQaodeaim inea
    conderet et faceret opera sua, per ipsuin, sapiengenitum est, de Spirilu sanclo est. Noa cognovit
    liain suam, mabiisse. Idem David lesiaiur : Yerbo
    eam, doaec pcperisset Qlium euuia priinogcoiluin.)
    D.miini cobla etabiUta sunt. Purius eliam incarnaPaulus: iMisil Deus Fdium suuai e femina nalum.)
    tloncm illud: iDoxmaus condidtt me, docet, u i
    D e t : rVerbum caro faciuui eet, et commoraiam est
    dixirous.
    iDler DOS.
    Qui propler no$ homines.P&\\\\is: Cuncta enim
    El homo factus e$t. Paulus : Qui cum estin
    propter nos. et: <Si Deus pro nobis , quis cootra
    forma Dei, non exisiimavit rapinam esse, quoJ
    os? qui suo ipsius Filio non pepercit, et pro noDeo par essel, scd spoliavil se, forma servi imluu
    bis orouibus tradidit e u m . E t : i Quoniam infantes
    carnis et sanguiuis partteipcs sunt, ipse quoque el similis hominibuR factus. E t : IUIIUS Deusei
    Paler omniam, uaus etiam ruediator Dei ct bomisimiliter eorumdem parliceps faclus est.i
    num, bomo Jesu CbrUlus. Evangelium:
    El propter nosiram salutem. Isaias : c Non angeFiliu* liominis est, ne miraniini. E t : iCum veneni
    lus, non legalus, sed ipse Dominus salvasti nos. >
    Pcirus: De qua salvalione anqaisiverunt propbe- Filius bomiuis i n tbrono gloriae suae.
    133. > Evangeliuin : Non veni, ui judicem mundum,
    sed utsalvem mumlum, e i : Ut salvarclur mundtis
    per euin, et: t Quoniam salvaio c Judfeis esl, et :
    Hicest S dvalor rnundi Christus. >
    Dacendit <ie coclis. Paulus : ilpse est, qui desccn-

    Crucifixu*

    etiam

    pro nobii

    iub Pontio Wto-

    Paulus : < Mando libi coram Deo, qui oainia fiwfical, et Doniino Jesu Cbrisiu, qui lesutus est coram PonlioPilalopraecIaram illam coufessionero.'
    Evangelium : iJesum quasrilis Naxarcnuir, qoicru

    1 0)

    CHRONICON MAJUS. L I B . IV.

    ICW

    \ {
    . >
    & .
    . , c \
    , c ,

    ' . >
    . ,

    , > , . >
    . , c " ,
    , c " . ;
    , <
    ' ,
    ;
    ,
    , ,
    . , c
    ,
    , c
    *
    ,
    ,
    . > , " . > , c 6
    ^
    , ^ ,
    . )

    , ,

    ,
    439
    . > , c
    , > ,
    )
    <
    . , '
    , ,
    , KaYf c
    .
    ' . > ,
    ' 438
    . ,
    , , .
    ,
    * c , , }
    . ,
    , < ;
    ,
    , , >
    , .

    - ^ .
    . , c
    . , t *0

    Evangelium : < Dominus igilur, poslquamlocutusest


    cifixua esi. Paulus : cCrucifixus est et sepultus
    cum iis, susceptus est iu coelos et consedil ad
    et suscitaius die tertio secundara Scripturas.
    dextran Dci. : Accidit, ut, dum benediceret
    Pa$tus et stpultus ett. Moyses : Eriiqtie vita tua
    i i s , disjtinctus ab iis, sursum ferretur in coelum.
    suspensa coram oculis ttiis.i leaias: iTanquaui
    El iterum venturus est cum gloria, judicare vivos
    agnus ad mactationem ductuscst, c l : Tergum
    et mortuot. Acia : i V i r i Galikei, quid slalis inluenmeum castrgandum prebui. David : Ut castigr
    tes in coelum ? Jesus bic, qui diijuaclus a vobis et
    paraius. Zacharias cQuid sibi volunt vulnera ba?c
    sursum receptus est coelum, iieruin veniet,
    in manibus tuis? et respondebit, vulneratus
    quemadmodum vidislis eum ascen leiitem iu cocsura in domicilio nieo dilecto. Evangelium:
    lum.i pvangelium: iTum videbilis Filium bominis
    Oportuit iia pati Cbristum ei introire in gluriam
    venicntem cuni gloria in uubibus; et tum sedcbit
    suam.i Evangelium : cEi Josepbus cum accepissct
    Filius bominis in ihrono gloriae suae, ct cogencorpus, involvit id sindone pura et collocavit in
    tur coram eo omnea genles. Acta : cQui edimonumenlo novo, qnod in saxo excisum erai.i
    Et : cAcceperunt igitur corpus Jesu el obvinxerunl D nius el bibimus cum eo e mortuis susc.iiaio, rtirsumque nobis mandavil, ui nunliaremus popula
    id linteis cum aroroatibus, srcut mos esl Judaete fuet lesuremtir, sese esse a Deo consliiulum judicem
    nerare. Erat autem horlus in eo loco, ubi cruxifixus
    viventiura et raorluonim. > Danicl : Videbam co
    fWrat, et in horto monumentura novura, in quo
    usque, ubi Ibroni constituti eranl et Amiquus dienemo dum positus e r a t i
    rum consedit.i ek: Eoce Filium hominis venienEt resurrexil tertio diesecundum Scripturas. Evanlem, et: lUsque duin Aniiquus dierum veniretet
    gctium : < Reeurrexit Jesus Christus mane pritno
    bonor ei ac poteslas darelur.
    die hebdomadis. E t : cDies tertius bodie est, ex
    quo baec factasunt. e t : c Jesus cum resurrexisset
    Cuju$ regni non erit finis. Daniel: Et regnum
    e mortuis, inter medios discipulos suos adfuit,
    ejus aetenmin erit, nec alicnae gomi subjicielur.
    dixitque iis, Pax esto vobiscum. et: Memerito,
    Evatigelium; Et regnabit in domo Jacobi per
    Domine, dixisse eum nobis in Galilaea, Filium bo- omnia saecula, nec erit finis regni ejus.i
    minis oportere iradi in manus bominum peecantiura
    Qu33 hinc scqiiitur sancli Symboli pars, a secunda
    ei cruciiigi ei die teriio resurgere.
    sancla el oecumcnica synodo addita est.
    Et ascendit ad coelot, et sedel ad dexlram Patris,
    Et inSpiritum
    sanctum. Evangclium: t Bapti-

    1011

    GEOHGII PHRANTZ.E

    \ \
    , c "
    , ,
    . , 4
    ' .
    . ,
    . " , ,
    \, " ;
    , .
    . , c
    , . > \,
    , ,
    . > ,
    c
    440
    . , c , , ' .

    1012

    , * ; . *
    <

    .
    , c

    , ,
    , ,
    , ,
    .
    4 4 1 , c ", ,
    ^
    ,
    , .
    .
    ,
    < '
    .
    , c

    , , c ,
    . > \, c ^Ov


    ' ,
    ,
    , .
    ,
    ,
    ,

    .
    ,
    " , ,
    , ,
    ,

    ' .
    , c
    , \ > \ , c
    ,
    .
    , c

    . , - C
    *0* > ,
    , % .
    2

    zantes eos in nomine Patris et Fiiii ei Spiritus sancli, Cum venerit Paraclelus, Spiritus sauotus,
    quetu Paler meus in nomine meo miifel. David :
    iSpiritutn luum sanctum ne mihi rursuserip a$.i

    effudii per Jeeum Christum, Servatorem nosinrai.i


    Qui cum Patre et Filio simul adoratur et glorifi'

    catur. Evangelium : Baplizantes eos in noroine


    Palris et Filiiet Spiritus aancti, et tNemonOTil m
    coeleslespraeierSpirilum in eo habitantem, ei:<Ree
    Dominum. Pauliis : Dominus spiritus esi. Ubi
    divinas nemonovilpracter Spiritum, qui est in Deo.i
    autem Spiriius Domini, ibl libertae; > e t : Qaid
    Apud Isaiam el Ezecbielem aogeli c a u u n i : 8 a H wentitus es Spiritoi senclo? neque enim bominiclus, sanclus, sanctus Dominus Sabaoth : coelum
    bue, aed Deomeiuitus es.i
    et terra implela eunt gloria ejus,> id est Patris et
    Ft vwificantem. Evangelium : Spiritus HTud est,
    Filii ct Spiriius sancli, unius ia Trinitaie Rei.
    qaod vivificat, caro uibil j u v a i . i David: Einittes
    Qui tocutut ett per prophetas. Zacbarias: 4Quemspiritmn luum, c l condentur, el innovabis fac iem
    admodum per ora sanclorum ab omni inde leraterrae.i Moyses: lEt spiravit in os ejus spirtium D pore prnphetarnm nuoliayil nosiram ab boslibus
    Vilalem ; Ez^chiel c Fili hominis, valicinalor in
    lilx rationem.i Deipara : iQtiemadiaodum dixil paspiriiu, ac vcnil super ea, et vixcnuit. >
    iribus nosiris Abrabatuo elseuiiui ejus p^romnia
    ssecula Acia: Hoc oinnes propbeta: lestanlar,
    Qui e Patre procedit. Evangoliiim : Cum vene
    veniam
    peccaiorum nacluroe esse illbis nomine,
    r i l Paracletus, qucm cgo a Patre vobis mitiain,
    quicunque crednnt i a c u m . i e t : cQnein coelora
    Spiritum veritalis, qui a Palre procedil. Alque
    accipere pportel usque ad teiflpus reslitaiionis omMaiim excedens ex aqua coelos divisos el Spiritum
    n i u m , de quibus Deus dixit per ora suoruni ab
    tanquam coluinbarn descendentem vidit. Paulus :
    Nos non spiriiuai mundi, scd Dei accepimus. > omni iode lempore sanctorum prophelarum.
    Dixit David in Spiritu aancio: c Dix.it DomifMis DoDavid : iVerbo Domini coeli condili sunt, et ftpindno nieo, sede ad dextram meaoi. A c i a : fGam
    ritu orisejns omne eorum robur. Pelrus in Aoiis :
    prccarenlur, cencnssus esl locus, in qito coacti
    4Proinissmn Spiritum saactum aleplus Filius aPacrant, et onines impleli suut Spiritu sancto, el
    tro,rffudit boc, quod nuic cernitis et auditis. Paulibcre docebanl Verbura Dei.i Exodus: ioipleli
    lus ad Tiium : c Servavit uos lolione regeneralionis
    suiii SptrUu sanclo et valicinabaniur in caslrU.
    *t insiauralionis Spiriius sauciiqueai in nos largc

    1013

    CHRONICON

    . " \
    ; ,
    ) 442 . , t ,
    \ , , , \,
    \ ,
    , ,
    , ;. ,

    , , , ,
    " , ,
    , , {
    . , c "

    . >
    r
    .
    , . ,
    c ,
    . > c ,
    , . , <
    ,

    ,
    . ,
    . >
    , ! * ,

    443

    l.IB. IV.
    . , "
    ,
    .
    . . ,
    *0 .
    . > ,
    .
    , .
    , ,
    ' . ,
    . ,
    , . >
    *.

    U , )
    ,
    .

    MAJUS. -

    xuOoXixi\r

    ,
    , ,

    ^ ,


    444
    ,
    ,
    ,
    C , -

    El unam sauctam catholicam et apostolicam Eccleeollicite exspectat revelalionem filiorum Dei.i


    tiam. Sicui calbolicae sunt scplcm epistolae ad om- Evangeliuni: Cum morlui audicnl vocem Filii Dei,
    nee fideles scriptae communiler, iia eiiam omnium
    ct vivenl, qui audivcrint eain.>
    orlhodoxorum Ecclesia calbolica dicilur. Paulus:
    vitam venturi saculi. Evangclium : Qul odU
    Is, qui diversa conctliavil, el unus Dominus, una
    animam suam inhoc mundo, ad viiam aHeriiam cam
    fidee, unum baptisina.i E t : Fratres sancliel>u- servabil. > Acla: Dispuianle autem illo de justilia
    perslruiti super fnndamentum apostolorum et pro- et temperanlia ei judicio fuiuro. Uaias : Pater
    phetarum exsislente imo lapide angulari ipso Jesu
    saeculi Tuturi. Evangclium: c Egovivo, ct quime
    Chrislo.i E l : cVos estis corpus Chrisll elsingula- ederil, vivet < mc. Et : < Ego sum resurreciio
    lim ineinbra.i : iQuosDeus consliluit in Eccle- et viia. E t : Abibuui bi ad poenam aeiernam, jusli
    gia primuin aposlolos, deinde prophelas, lertio
    autemad vitam selernam.
    discipulos.i : cUl sedificelur Ecclesia.i E l : Vos
    Amen. Vocabulum Amen .lolius sancti Symboli
    eslis templum Dei v i v i . i Et : <Ad perfectionem ec- conlirmatio ei.sigillum et quasi clavis quacdam esl,
    clesia?,> et: c Exsislenie imo lapide angulari ipso D qua exlerni sccludiiniurel tauquam conclavi pulJesu Cbrisio, in quo vos sediGcamini. Atque ipeeest
    cherrimo Ecclesi servalur tbesauru fidei, ue quis
    capul corporis Ecclesiae.
    indequid auferat, autelienum quid inferat.
    Confxteor unum baptisma in remissionem peccatoDtvinum hoc sanctissiroum olomniex parleperrum. Paulus: cConGterc pulcbram confessioncm.
    fecturo pieialis noalraB signuin, confessionem paE t : cAnitno credimus ad jusiiiiam, ore confltemur
    trum, defluilionem verae noslrai fidei, menie conad salvalionem. lUnus Dominus, una fides, unum
    sideranlcs ac lingua et labiis libere proGlenles, i n baplistna.i Evangelium : Buplizatites eos ad re- \iolatum inanimo et sinceruin el incorrupium oniniissionem pcccalorum.i iBaptizanics eos in no- nino semper servabirous a Patribus divino Spirilu
    mine Palris et Filii et Spiritus sancli. >
    aiilaiis, incilalis et gtoriosls acceptum sanclum
    Exspcclo resurreclionem mortuorum. A c l a . De
    pignus, ut, sanclis, qui id proposuerunt el eervaspe ei resurreciione morluorum ego judicor.
    ront, el iis,a quibus bi nolitiamsyroboli babucrunl,
    Isaias: cRcsurgcnl morlui ot suscilabuniur qui sunl
    sanciis dcnique omnibus deprecantibus, el interceiii sepulcris.i A c a : cEteniin mundus bic condiius
    dcolibus ang lis ct Maire Salvaloiis noslri ei Dei

    1015

    GEORGII PHRANTZiB

    1016

    ; ; ;, $ %
    ,
    ,
    ,

    ,
    .



    ,
    , :
    , '
    ; .
    *

    .
    '$^%?. , . *
    ,



    **
    , ", ' ' ,
    ,
    ,
    , , , '


    .
    .
    4 4 6 ,


    ,

    4 4 & ,
    , , , ,
    , , , ,
    .
    , *


    , - Q
    , ,
    ,
    Jesu Cliristi semper virqine, una sanciissiiua el ve- rit, proprie et vere Dcipara, non, ui stulius IIICNOICbat, Cbristipara.
    ra Dtipara, tanquam donum piii-uiu pulchram banc
    Gredo, FUium Dei post incarnationem et unionem
    professionem oiTeientesTnnitati, poena aeterna libereimir et friianiur sempiterno cumChristodmnore- non in unani naiuram ambae conjunxisse, secunduiu
    slullorum b o m i u u i n , Bioscori ei Eulycbis, docirignoejus, gloria et lstitia, perpeluo celebrantes
    Gbrisluni, Filium Dei unigenituro, cum Patre, qui nani, qui diviiiilali dolores altribueruiil, sed iuduabus naturis post unionein immisle dignoscenduoi ;
    fuii anie saecula, el Spirilu saoctissimo. Amen.
    nec vero flnena poenae aut resliluiionem daMuouuai
    Post banc igiiur confessionem, ut decet facere
    eos qui monacbicuio habitutn induunt, addidi haec. esse, u l slullus Origencs docuit.
    Credo, Filiuiu Dci, Doaiiuuin noslrum Jesun
    Gredo Filium Dei non esse creaturam nec tcrapoti subjectum, ut stulius Arius docel, sed coaequa- Gbrislum, postquain bomo faciuscst, non unam baloui et coaeternum Deo Palri, Deum verum e Deo buisse volunlaiem naturalem et unam efficieuliam,
    vcro, faclorem sjeculorutn ti creahirarua omnium, * secundum Houoriuui, episeopum Romanura, et siultum Pyrrbum, sed duas naturas et duasefficienlias,
    pusi auiem incarnaium propter noaeSpiritu sanclo
    divinaruet bumanam volunlalem c i efficieniiam, et
    el Maria Yirgine.
    neutram naluram autvolumaleaulefficieiUiacarere.
    Gredo Spirituiu sauctum non essc crcaturauo, nec
    Credo in imagines expressas sive cbaracierem
    diversum a Palre et Fiiio, sicut Maccdonius gratia
    iroagine descriplura Domini el Bei el Salvaioris aoejus desliluius blaepbemabat, scd Dcum verum
    8ii i Jesu Ghristl et sanctissimae Deipara, niatns
    coaequaJera et codeternura Pairi et Filio, e Palre
    piocedeiueiu processione, sicui Filius ex eodem gc- ejus, alque sanctorum oainium, relalive, noa rebgiose adoraadas, nec consecralas, ut colanlur ei
    iicratioue.
    honorentur ab Ecclesia Dei, quae noa maie&am,sed
    Credo non esse alium Filium Dei ante saecula nalum, alium c Virgine natum Jesum Cbrisiuro, sicul persoaam veneratione prosequilur. Eienim culius
    imagini tributus ad ipsam persoaam transil, secuasudiu* Neslorius blaspbemabal, sed ex ea naiiim
    dum magnum Basilium, quippe imago insiar esl
    duas e&se posl unioneiu naluras, unum autem perarthciypi.
    *ona, divina sciiicci, uude cliaui q u cum pcpe-

    101

    US. - L I B . I V ,

    J C H R O N I C O N

    1018

    ] .
    .
    ,
    , ^ ' , ',
    ' ,
    *
    ;
    ,
    , \
    .
    , *
    *> ,

    .
    .

    ; ,
    , ;
    .
    , '
    ,
    , \
    ,
    3 -
    , \ -
    4 4 8 ,
    ,
    .
    , .

    *. ,^*
    ,
    4 4 7
    , ,
    , ,
    , . .



    ' , , '

    .
    ,
    ; , '
    .
    .
    ,
    .
    .

    ,
    , ' . ,
    *
    ; . 1

    profeclus Bosiilzam aeslaie anni ejusdem insiauraCredo, ueqae incfficacem esse naturain divinam et
    v i l . Hiemeautem aimi ejusdem, 6978, die Jauuarii
    esseniialiui eflicier'iarum experiem, neque idem
    25, ia tola insula nix recidit, quaalam Corcyrai
    esse essenlia!i) et eflicientiam in ea, nec creaias
    nuiiquaio viderant, ita ui inambus vulpes el leporcs
    eos esse, secundum homines stultos Barlaamum
    capereni. Idem versus occidciitein faclum esi, inulct Aciiidynu:n,sed etesse efflcienlias divinas essenloquemigis versusAsiam si\e Orienteai. Sub fineia
    t:a!es c l diversas eas esse ab ipsa csscniia et non
    veris amii ejusdeai, exeinue Junio niensc, impiocreatas ei divinitates diclas.
    runi princeps adversus Euboeam expedhioneui susCrcdo (irmiier, Spirtluai sanclum non e Patrect
    cepii. CJassis cjus, autrquam exercims per lerFilio proccdcre, ut Iiali docent, sed ex ipsa unice
    raoi Galliopoli exirci, Lcmnum venii ci Gulzii.um el
    persona Palris, quctoadniodum ipse Filius ex ipsa
    omuia (oiius insulaj loca, pra?.ler Pateocasirum sipersona Palris unice generatur, mitli auiem a Palre
    et Filio Spiritum, qualem ipsa cjus gratia ct beuignL ^ velus oppidum el portum, occupavit; dcindc refcrsa est. Tum advenientibus Nicomediaet ubicunlas donal.
    que eranl urbants copiis, uua exierunl ct in Euri25. Iia autumno anni6977 regiua, domina Heleua
    puin vcncrunl. Qaos ubi vidilexarcbuscl navarcbus
    Palxologa, despol* Servix uxor, ad rempublicam
    Yeneloruin, recessil, recte foriasae : male auteiii
    Venetorum abiil, accusalva eos, qai Corcyr cain
    fccil, quod Eubocaui urbeui munire noluil. Trausbonis spoliaverant. Vere ejusdem anni lerrae motus
    iens aulem ainera: excrcilus Imbrum exitiuere cemulli et vebementes Sanclain Mauram, Gepbalenbm
    pii, aique iade ad Euboeam appulsus esl; quo menei Zacynlbuni afDixcraul, el mulla aediGcia bomise affuil eiiam ameras. Pugnaiiini esl vebenicnler
    ntitn per eas urbes, vicos ei regiones babitamiuai,
    lerra marique, el duodecimo die Julii oppiduiu iu
    quin etiam oppida el moenia, corruerunt. Oppidum
    poteslatem redactiim.Quo facto, omnes in circuiiu
    Gepbaleniae prorsus eveisuui est et magna homiparvae iusulae el oppida ullro se dcdideruni. Ameras
    nuin iuulliludo periit.
    aliquanlisper ibi commoraius, sub iniiium mcnsis
    iEslale anni ejusdem classis Venetac dux, NicoAugusli Gpulim discessil, bcglerlieguiu in Pelopoiw
    laus Decanales nomiae, cum iriremibiiSiEnum invancsum uiisit. Qui Boslilzaui tcnuoruni. pariim fuges i l e t d i e scptimo cepil ; inde iu Pcloponncbum

    1CI9
    G E O R G I I ,
    .
    1020
    * !
    / . / .

    \ \
    ' .
    ,
    \ , 4 5 0 , . , .

    *
    .
    > , $
    , , *
    4 4 9
    , ' .

    ,
    ,

    \
    , ,
    .
    .
    ,
    ,^'
    \ & * ; ,
    ,
    . \
    .



    ,

    ,
    .
    .
    -' ,^
    ' , ^ '
    \
    ,
    . \ , ^ '

    1%
    ,
    ,
    , ' , *
    , ' {) '


    .
    ' ,
    , ^ '
    ,

    , \ , 4 5 1 1

    Vere anni ejusdem Zuchasanes conlra Mib<*merunt, partimsubmiageeum venerali, urbem liadide- ,
    lem ameram expedilionem molilus, aliquol ejus lca
    runl. Progreiuenti idem iecemni Bumcri, Olcnse,
    in Orienlc sive in Asia inctirsavit. Egressus csl Cp>|i
    Cbelidoniiel Pontici iiicola*. Loca ad n;are silaonmia
    funditus eveuit, relinuil rclifjua. Progressus usque contra etim aroeras cum omnibus copiis suis. Pradio
    salim inilo, exercilus amcrac adversus Zucbasancui
    ad principatwm, revcrsus csl el Pcloponncso exiit.
    cduclus plane succubuil. Ibi occisus est Palajologug
    Vem;i! mtserunt alium t lassis prsefcctum, Tbomam
    beglerbegus, Tbomae illius Palaeologi Gidi fijius, benomine, Moccnicum cngnominalum : qui pradictum
    glei bogus*Ocddenlis, muliique atii piincipes ct dunavarcbum Nicolanm Caialcin cum filin ejus ct
    scriba coinprcbendft, cosque nianicis ferreis con- ccs Occidenlis. Postea,cum ipse advcnisset amcras,
    sirictos VoiHiias ad senaluin aiisit.
    j) victus et in urbem suam reversus esi Zucbasanes,
    ameras Cpolim rediit.
    Ineunte autumno anui 6979 BcituHrius despou
    Adrianopoli obiil inonacbus, Oavid appcilalus, cum
    Sub tinem mensis Julii anni ejnsdem Vcneloram
    paulo aiue moriua cssei filia rjus amerissa. Ejnsrespublica Sirobolium castrunjj juxta Gorcyram
    dem uxor, rcgma, i.on mulio posl cum obiil.
    silum, occupavit.
    Die 26 mensis Julii iu tam giavera inorbum i n Die 7 Novcmbris anni 6982 rooriua esl Sauctae
    r i d i , ut pcrfccle monacbus mngni babitus faclus Alaurse Hcleua Palaeologina regina, monarba facia ct
    sitn : qnod mibi planc praeto.r cxsjndationem acci- mutaio noroino Hjpomone appellala per sancturo
    d i i . Auliimno anni 6981 a rege Francorum cl duce
    babilum, ct qui nobiscuin crai bieromonacbus cl
    Burgundix, ad qims plarandos ab Eclcsia Romana
    pater spirilualis Ilierolbcus, per sancmm babiiam
    missus crat, rediens Bessario canlinalis, iu ilinorc Joscplius nominalus, qui inde a pucritia sod.dif
    <!ie 15 Novembris obiit. Corpus ejue Romam bomihi el amicus fuil usque ad Oncm v i l x .
    uorificenlissime dclauim el in lemplo aposiolorum,
    i^stale anni 6983 impiorum dux in siiptriorcs
    tibi anle vixerat, scpullum est, s^pulcro ojus exparies pouti Euxini classem misit el Cbersotiesi
    iiuctoprope sepulcrum sancix inartyris Eugcniae.
    Tauricae urbcm inagnaai Capbaai occupavil. /Es#

    1021

    CTIRONICON MAJUS. -

    . I V .

    1022

    ^, , , ' ,
    . . , ^ '
    , (

    ;
    . - '-^'
    ,

    ),
    ,
    7 , \- ,
    ,
    .
    . *
    , ^
    ,
    ,
    .
    ,
    . *
    ,
    ,
    / ^
    ,
    &

    , ,

    _-

    .

    ,
    .
    ;
    >



    , ' ,
    >
    . "
    4 5 2
    ,

    , ,

    ,
    , * .

    , *
    4 5 3 ,
    ;
    .

    . ^
    , * "

    !.
    . Q , ^ ' , ' ,
    ,
    : , ,
    tate anni 6984 Valachiam profectus esl curo omeam divus Jobus appcllavit, sopilas, ila Deuro prenibus copiis suis : unde anni sequenlis mens*Secalus sum : < Quodsi, Salvalor, pali me n< crsse
    ptembri victus magig, quam viclor rediil, ei,bpg!erest (quis euim novil alliludineni judiciorum luobego in urbe Sophta rclieto, ipse Adrianopolim venit.
    rum ? siquidem benignilaa lua delcslalur niiserias

    Anni e]n8<lem Oclobris die primo rbeumalismus


    caput raibi et geiiaa iavasit, fluxilque lantum piluilse
    e i ore, naribus et auribus, ui ouines desperarent
    dc salute niea et ler particeps fierem immaculatorum niystei iorum. Uiinam nie abslulisset mors,
    medicina et requies malorum meoruni oirmiuin,
    seneclulis, infirmitalis el~inopix. Eienim uou soluiu muliis opiimis viris, quof uin cousueUidiite usus
    eram inde ab adolesccniia, sed eliam rebus ad v i cluai quolidianum necessarii privalus eram. Spcro
    lanlorum malorum paiieiilia et gralo erga Deuni
    animo, ipso propilio, veniani me impelraturum
    esse multis, quibuseum offendi, peccalis. Nuilum
    eniin est in vila humaaa peccatnm vcl flagilium,
    uec ulla oroaino nequilia, quam ego indignas at
    misor cogiuiione, verbo et voluniate aoo commiserim, qui judicio, proposiio et acliooe peccavi,
    quaalaui nemo unquam anie. Verum enimvero
    ltberatus a morte, ex illo morbo diu ita surdus
    mansi, ut ne ejus quidein, qui prope me loqueretur, verba audirem. Alque ut ad suprcmam providenliam revcrlerer, pra?leritis bis, qui roibi reliqui
    suui, diebus viix, tt moric, rcqiiicte lioiinuui, ut

    meas, justitia auiem facii, quod suum esi), in


    lcmpus boc, quod iiaem babet, poenis me mulia,
    uon in futiuura lempus, cujus nullus linis, tiuUa
    reruni reparalio esi. Hic igilur cuui me purgaveris
    usus miseriis oronibus, quae buc faciunt, iia nie
    binc transferre digaare, ul noa excidam niisericordia tua ia allero luo ei hornbili adventu.
    jfisiaie annl 6985 ameras ingenlcm exercitum
    tutexi, qui Naupactum eapetei, deinde iwvaderet
    Sanctam Mamam. Verum auxiliauie Deo factuni
    est, ut nec Naupactam subjicaret eo anuo, oec Sauciani Mauram adorirettw, sed re infecta redirei.
    Fiais libii bujus bislorici sive cbronici, quem
    ego rogata nobilium qaorumdaai Corcyrseoruui
    conscripsi, qui coborlabantur me, ut ne ailenlio
    premerem, quae vidisscro oculis, audissern, legissem. Itaque manu mea haec s^ripsi et in manus
    sacerdolis religios4ssimi Antonii iradidi. Leclores,
    ignoscile mihi per Dominum, s\ quid praetermisi.
    Senectus cniin el sununa infirmilas mea non siverunl inc accurate omnia claborarc. Scribcbaii>
    auno a ntundo condito 6986, inensis Mai lii dic 21^.
    indiclione undccima.

    f.EOROl! rilRANTZ.E

    GEORGII PHRANTZ.E
    CHRONICON MINUS.
    EDITORIS

    ROMANI MONITUM

    (Classici Aucloret, tom. IX, p. 591).

    Georgii Phrantz prolixum Cbronicoii Latino a sc ronversum Jarobus Pontanus libera quarfam ralione olim cdiderat; deinde Gra?oe Garolus Alitrus fideliier anie bos annos vulgaverat. Sed lamea
    praMer illud prolixum, ul dixi, Cbronicon, aliu I breviue ineditum ejusdem Phrantz Leo Aualius
    ommenioraverat in Dialriba dc Georgiis, et conlra Greyghiomim, quod Allaiii indiiium Fabrieius,
    Gaveus, aliique bibltograpbi reclc ailnotaveranl. Ego vero bibliolbfca? Vaiicnna fdim ptaesidens,
    aciiuiadveili in codicibus Granis Ollbobottiauis M i b u. 260, p. 413-207, hoc i p s u i u Allatio cogniuim
    Pnrantzae scriplum ; quod cum vix coepissem exscribere, bibliotbecae olium cum graviore officio comi R i i l a v i . Quia lanten vulgandi aliquando opusculi studium non dimiseram, benivolaui nactus operam
    Cl. viri Augusiiui Tbeineri, apograpbum integrum cx Oilhoboniano codice manu ejus confcclua
    habui; quod lypis mox iradiiurus, nihil opporiuniiis mc faclurum puiavi, quam si allerius C l . viri
    Joannis Franzii, Rmnse versamis, auxilium ciiticuin ad editionem curandarn invocarem; non lam
    quia Pbranlzam palrono homoiiymo Franzio coramendabam, quara quia barbariorcm Gbronici aernnonem, qualero lum Graecia corrupta jain usurpabat, peritissimo dialecli ejus magistro exbibebam, qai
    graninmico bis iraclaiu eamdeiu docuit et enucleavil. Sed cur cgo plura ? ipsuin j Cl. Franzium
    praefaniem audiamus.

    JOANXES

    FRAXZIVS

    LEWOhl

    Epilome Chronici, scilictl Chronicum hoc minus, e($i dialeclo rtidivre confvctum, nihil kabet quod
    posbit,$iyli gralia, ad legendum tnvitare, tamen, cum ex codice sit dcscriptum paulo meliore, quam qmo
    Car. Allerus usus esl in Chronico majore edendo, certe propter Ucliones taria$
    vitum dignum esf,
    quod typit exprimereiur. Quinpe Chronicum minus, qui comparare volei cutn Chronico illo majore, facili
    opera atterum altero explicari quodammodo et restitui posse plurimis locit inUlliyet.Not hic paucit
    defunyamur. Chronicum minvs quidem majore receniius videri nemo erit qui ambigal. Tanla cnim
    inett in eo verborum constructionhque pervertitas, ut quanquam Phrantien concedamus stylo malo usum
    esse, tamen cum * o , qui epitomen compilavit, mulio pejm aeium e$te appareat. llle voces vel uomina
    recentiora cette Uudel evitare, hic infimo quoque maxime gaudet, opinor, quod oraiionem faciliorem t/e
    ficri maghque dilucidam exisiimaverit. Qua cum ila sint, lametsi quispiam de diversis auctoribus cogitaverit, tamen causa nulla ett, cur Phrantxen hujus epitonu$ auciorem eue negemus, qui tciltctt, ut in mtnore Chronico, mtnore cura utut i t f , %dque ne$cio quo ton&ilio, dialecto negligeniiore composuerit. Nam
    illud cene veritimile non *W, primo Chronicum hoc minvt este confcctum, ex quo majus illud
    Pkrantta
    concianaverit.
    t

    Quidquid sil, quemadmodum alterum Ckrciiicum ex altero' expUcatur,


    wlil, eum jure tuo posse ad emendandum Phranliw Chronicum accedere.

    ila

    nunc

    demum qui

    CHRONICON MINUS.

    1025

    1(26


    XPONIKON

    ; 6 \ - ; ;

    , ; ? > : . ^
    *

    ,

    ,


    ,
    , *
    ,'.
    . '
    , ^

    , > ; ,
    . [67] .
    ,
    ,
    [96] /
    -
    ,
    .
    ^ .
    \
    /'.
    / ' ,
    - ' ' >
    , '.
    .
    '.
    ,'.
    *
    * , * . '
    , [107]
    ' ' ' C ,
    ,
    ' ' '.
    '
    ,
    , , , , ,
    , - ', ,

    , {

    ,
    ,
    '.
    , ,
    [108] '
    > .
    *

    '
    .
    *
    '.
    j v
    '

    , [109] $

    ''
    '

    , , / ,
    '
    .

    '.
    ,
    [Chron. m a j . . 65 ]
    , - , ^ '
    V , *
    ,
    .

    , *Nuroeri iutcr uncosoosiU Leclorem revocaut_ad loca p^rallela Cbroniei majoris.

    IW
    CEORGil PHRANTZA
    1028
    , ,
    !; .
    ;
    , xff , , *
    ,
    , , 5
    ,

    , , ,
    , *



    ,
    , , '
    ,
    , * , ,
    ' [ H 2 ]
    ,
    ,
    ,
    ,

    , *
    ,

    , ,
    ,
    ,
    * ,
    ' ^ ,
    , , *
    ^ , - :
    *
    ' , , ; ;, ,
    ,
    ' , cl
    * , - ! 5
    . ' Q


    " 6
    : ,
    , .

    *.
    ; ;
    [110] -'
    ,
    ,

    . "
    ,
    * ' "
    ,

    \ *', ;
    .
    '.
    , * ,
    '.
    ' ^
    ,
    , ' *

    ^ . ' - *
    , - , (]
    $,

    J - ,
    , ,
    .

    '.
    , *
    '
    ,
    aijv
    / ,
    , * *
    ^. , , - ' *
    ,
    , ' ; ;,
    ~
    1

    1020

    CBRONICON MINUS.

    1030

    ; '
    , c .
    * !
    .
    \ ,
    [1 17] \ * '
    ( )
    , \ '
    , ,
    , ! ; ,
    ' "
    \
    ;
    \
    * \ ,

    , \ \ ,
    '
    4
    , c ,
    , , , \ ; ,
    \
    ,
    fvi * ^<1> ,


    \

    [\ ] '
    \



    , '
    5(
    ,
    [ H 8 ]
    , -
    ,
    , ;
    '

    . ,
    ,
    , , ' .
    ,
    '.
    , , ,
    ' '

    ;
    *
    , ,
    ,
    ,
    ' '


    [116]
    ,
    JJ
    ,
    ,
    .
    * ,
    ,
    ,

    '

    .
    '.

    , , *


    ' '

    .
    ,
    \
    , *
    [119] *>6 *>
    , ;, ' *

    ;, "
    C

    10
    GEORGII -PBRANTZiB
    1032
    . ! (')
    ,
    *
    ,

    *
    ) *'
    . ,

    ' ;

    . ,
    ,
    , ,
    " (" [] ,
    ), .
    > ,
    :, , {
    .
    *
    ,

    ^120] ' , * f
    ; ,
    ;
    ,

    '

    , ,


    , ; ;
    ,
    ,
    : ( , ,
    , ;
    , ,
    ; ,
    ,
    , ; *
    . \
    ,
    . , ^ , *,
    * ,
    * ,


    * ,


    .




    * ,

    ,
    .
    ^
    , , [121]
    . '



    ; D . ' , ;
    ,
    , '
    ' ,
    , ,





    , *
    , [126]
    * *.
    ' *

    [142] (*) *

    ' ,
    .
    '
    [123] (') '
    .


    , '

    .
    :

    1033

    CHR0NIC0N MINUS.

    J034

    , \ ' < , . #

    ,
    * \ . [129] ^, , ,
    ,


    *
    ,

    ,
    \


    '
    *
    ! .
    \LOV , ; .
    - '

    ,


    ; * , ,

    , >
    , *

    [127] ,
    '
    .
    ',

    , '
    ' : , , [150] ;
    * ;
    *
    . ,
    ,


    ,
    ,
    '

    ! . Q , (')

    , ^ *

    * ,

    .
    ;


    ,
    *
    , '
    ; *

    ;
    ,



    * I *
    ;,
    ,
    ; , *

    ,
    / .
    , D , 1133] ,
    *
    , ,
    *
    , , [128] ^ .
    [134] \ ' ^
    ,
    > flv ,

    ^
    * ,
    -
    ,

    , ,
    ,
    ,
    ,
    ;
    ;
    *
    ;, PATIIOL

    Gn. CLVf.

    S3

    GEORGII PHRAtfTZ/E
    1035
    , , , ^?
    , ; '
    , [135] , " , )
    * ' , , iipu
    , \ , .
    . , ,
    , ; .
    , \ , , litinpi
    , \ , [138] "
    '
    , , *

    , , , . " zfy
    .
    ( :*;
    ) , fcwvkV
    ,
    ,
    * , ;
    '
    ,
    .
    , {
    ( )
    "
    - Syw
    ) , [136] ,
    ', *
    '
    , * ,
    , ,
    ,
    * , .
    ,

    , ,
    4
    \ ,
    **.\\
    \\\
    fih

    Tlrtf:nT\\tt?\\i
    ils
    t n i ? *
    k*v\v\rtlii~
    -.^ . r
    *_ . it
    *
    _w
    t ...

    *
    ,
    , ,
    , '

    , * ' '
    , , ,
    , [1591
    -, ' , ,
    ,
    .
    , >

    ' %
    , t f l '
    , '


    ' iuiw,
    ,
    .
    ' , , ;
    * ,

    ,

    ' , ,
    ,
    ;

    , [137|
    * '
    ,
    , ( ,
    i50; , (
    )
    ,

    >

    ^ -


    3
    ftp
    , , .
    ' w\ *
    . Xpn^
    , , &
    <**'
    , . ^
    , , <*
    * tl?**
    ^
    VJ

    1037

    CHRONJCON MINUS.

    108

    , , >, \ "

    * , [140J
    , -5
    ,
    ,


    ,
    ,
    ,

    * , ' ,
    ,
    oojav ,

    ;
    . '

    ,

    \ , , ,

    ,

    , ^ al
    \ ,
    ,
    , *
    () , , , . .
    . , ; !

    , ,

    [143]
    .
    , .
    ,
    , (
    '

    ,
    ), , ;
    ' ()
    ! ,
    [141]
    *3
    ,



    ,
    4

    C .


    ;
    ,
    ,
    , ,


    *


    , } . - -, :
    ;
    ,

    ,
    ,
    , ;
    ,
    ,
    ,
    ,
    [144] ,
    ,


    ' ,

    ,

    , ,
    .


    ,
    , '
    ,
    ,
    *
    ,
    , [142]
    ,
    *>
    , , ' :,
    ()
    .
    ( )
    ,
    .
    ,
    .
    * .
    D

    1029

    GEORGII .

    ; ',
    , ; , ,
    , \ ,

    ;
    [145] ,


    , ,
    *
    ,
    "
    ,
    \ .

    ,
    sxs ( ) , .
    6 ? , % 5fe

    , , *
    , i j i
    * , )
    , .
    , ^ ^

    .
    , /
    ; ,
    ^ 6
    , ,
    . [148]
    *

    , ,
    , ' 4;
    ,
    ' , ,
    - ,
    ,
    * , , 4
    ;
    , .
    , , ,
    ' , ;
    * ,
    0

    | T O U


    ?
    ;
    , .
    ' , ,
    * , ;
    ; ;
    O?J
    () ,
    , *
    ,
    ' . * !
    , , ex6fj
    , - D . ' *
    ,
    x i . [149] '
    ' ,
    * ' ' , , *
    . * ,
    , [147] ; - }
    *

    ' ,
    ',

    ', ; ,

    ' Q
    [146] '
    ' '
    *
    *
    ,
    , ,
    , ,
    , ,
    ,
    ,
    ,

    ,

    1041

    CHRONICON MINUS.

    lOi?

    \ (
    ),
    \
    , ,
    ,

    ,
    , [153] , ",
    *5 /* 0 , ,
    [150] '
    ,
    , ' .
    ,
    ' '.
    , , , :


    , ,
    ,
    ,
    , >
    ' ^ ,
    * ,



    ,
    ,
    . ' , ,
    ,

    ,
    * .
    '
    '.
    ' , ij
    [154] '

    ,
    , , ,
    , , ,

    Q
    *
    , ,

    , [151]
    , .
    ,
    ,
    ,
    .
    , ,

    ,
    ,
    . \
    ,

    ,
    *
    ^ . '
    ,

    , *
    , - D
    ' ,


    ,
    ,
    * , [155]
    * , ,
    ,
    , , ' ,

    , , , *
    . "
    ,
    ,
    , ^
    [152] ], ,
    , >-

    GEORGII PHRANTZA

    10U

    \ \ , h t j
    *
    .
    \ '.
    ,
    ' '
    ,


    , ,
    * , [156J
    * , ' ,
    , *


    ^ ;

    ' >
    , "
    ^ ;
    ,
    , , &;
    ,
    '

    %
    -~

    , , *|) ' ? |)
    ,
    [159] ,
    * .
    xyp .
    '.
    '.
    / /
    '
    [157)
    ,
    - )
    ) , fra * , *
    ,
    , -
    , - ;, xjl
    * ,
    , } * . ;
    * - C *
    , ,
    , [160]
    * - ,
    , . ;
    ,
    , ;,
    ,
    , , ,
    > *
    ' ,
    , ,
    , **;
    ,
    _ , ,

    *

    '
    ,
    ( ^ ) ,

    ' ; ;

    ' tl;
    .
    ;
    ' *

    , xal
    () '

    , ;*
    [158]

    ,
    , m
    ,

    , 6* , ,
    ,
    *
    ,

    , [161] *
    .
    ,
    \
    ' ,
    '
    *,
    ,
    %

    '

    "

    1045

    CHRONIC0N MINUS.

    1046

    xfl ' ' ' ,


    , *

    .
    '.
    ' || '
    [176] '
    , ,
    , , * ' ; [177]
    * '
    , ,
    , ( .
    ; * * ' , '
    ,

    ,

    , * . , ,
    ', ,
    ,
    & * , ,
    , ' ,

    ,
    ( '
    ' ), , , , , \
    ,
    , , ,
    , [162]
    * ,
    , , ,

    . ,

    , , ,
    '
    , * ;
    ,
    ,
    *
    , '
    ,
    , [178]
    *
    '

    .
    60[


    , ' , * ; *>)



    '.
    ' '
    , *
    , . "
    , ,

    D ,

    ,
    ,
    * , >
    ,
    ,
    ,
    ,
    , ,


    .
    * *
    ,
    '.
    *
    [165] % ' -
    * ,
    " , ,
    , ,


    , , [179] '

    ,

    1047

    GEORGII PHRANTZ.E

    1048

    , ? .

    '.
    ;. , ,
    ' '
    ,
    , xup
    |

    , .
    , ,
    '.
    , , .
    * '
    , , *
    () '
    ,
    , , ' *
    , ,
    ; , , , *
    * * *:
    - ()
    , ,
    [194] ,

    , ; \
    *^ , ,
    ,
    ()
    ,^ ,

    ^ , , [180]
    . '


    ; ,
    , '
    '
    ;
    , -,
    .
    ,
    '.
    ,
    *' *
    - , , C , *
    .
    ,

    [193] ;

    ' ,
    . ^ '
    , - ; )
    >
    *
    ,
    '
    , .
    ', ,
    , ^ ,
    , , " } x?to5
    , -
    6 , *
    , ' (5
    , , - ^ , . ,
    ;
    ,
    .
    , >^
    '.
    .
    ' ;

    *
    ** ^
    , ,
    , [181]
    ; U"

    ; [194] |1 ' >*
    ()
    ;,
    {|
    ;,
    ,
    * . , , xl
    ,

    *
    .) [191]
    , *
    ' ' *
    ,

    1049

    CHRONICON MINUS.

    * ^
    \ ( )
    ] , ,

    ,
    '
    '

    ; ,
    , '
    ,

    ,
    g

    [195], :

    ,
    ,


    *

    ,
    ,
    '.

    10-0

    Xtov
    .
    , ,



    ^ , [197] ^

    ; .

    '

    '/,
    ,
    ,
    '


    -




    .
    '.
    ^ ,
    , *
    , *
    '
    [200]
    * ' *
    ,
    - C

    '
    ' ,
    , ,
    .

    '.
    ' , , . ;

    * .

    '
    ,
    '
    ,
    ,
    , , , , ,
    , ,
    .
    ,
    0
    '.
    ,
    [\96] ' '



    , ,
    , ,



    ,
    .

    ,
    * *

    * [201]

    * ^
    ,
    ,
    ,


    . -

    10
    GEORGII PHRANTZ
    1052
    ',
    ,
    ; ,

    , , ,
    ,
    ,
    . '


    ; , ; ;
    ; ,

    , .

    ' ; [202].

    ,
    ; 3 , [205] ^
    , ;
    ,


    ,
    . ,
    ,
    .

    ,
    JJ


    ,
    ,
    , ",
    *
    . $ '
    . '

    ^

    , ' ,
    [205] [206]
    ; , * ; .
    . &'.

    ' ' h
    , - , xal

    ' C
    -
    ,
    .
    ,
    '.
    , . , oute
    * , $ .
    , } $
    ,
    ,
    ,
    , /
    '

    ",

    ' '
    ,
    \
    .
    D , ,
    \
    , \ ' *

    ^ ' ' ,
    ,
    ' ,
    ,
    , %
    ' ***
    ' [204] '
    * *

    , *.
    ,
    * ^ *
    ,
    ' . U\
    '
    ; $
    ,
    ;,
    , ,
    ; ' '. ^

    * ; ;
    ,

    1053

    CHRONICON MINUS.

    I0J4

    (210] i v
    \ ,
    , , & \


    ,
    ,
    ,
    .
    ,
    .
    ,
    '.
    \ ^
    '
    \
    ,
    , ,
    , ,
    ' " , [211]
    , - '
    . "
    '
    ^
    -
    [214]
    , ,
    . '

    ; ,
    , ,
    ,

    ,

    * . , *,
    , ()
    - ,
    , - ,
    , . ,
    ,
    ;
    , , ;
    , *

    , , ~ ,
    & .~~
    . . . . .
    JL
    r a i e r i &\~.
    ~~ _

    ,

    , [215]

    , ,
    * , , ,

    ,
    , [212]
    ,*

    .
    ,

    ; , - ,
    , ' *
    , , . ,
    , , ,
    ; I
    * , , *
    ,
    , ,
    , - D
    {5 ,
    - ,
    , ,

    , .
    , [215]
    ' TfJ
    * ,
    ' , [216]
    . ;
    , ,
    .
    , ,
    * , , ,
    , ;
    '
    *
    * ,


    () ,
    , , '
    ,
    ;
    %

    1055

    OEORGTI PHRANTZ,E

    ;, ' ^
    ;, T T J C . , '
    \, (;)
    , ,
    . '
    ,
    , .
    ^ ,
    ; ,
    '
    , ,

    ; ; ^.
    , ;

    , ;
    ;, ;
    ;
    . , ;
    ' ,
    ". , ; *
    ; /
    , : )?; ;
    ; ,
    , ).,

    , [217]
    ,
    ,
    , ;
    . '

    ; . , , , \ ,
    - ;
    '-.
    , ,
    '.
    , ,
    * ' ,
    *
    ', - , ;.
    ; ;
    ,
    ;

    , [222]
    ; ' , > ; - .
    , ' ;, ,
    " ; ,
    * ()
    >; ; .
    [219] ' , ;
    ; ;
    -' * ; , ;
    ' ;*; .
    ,
    ; ; &; , ,
    ,

    , ; ;
    *), , * ;
    ' .^
    . "
    ;,
    -.-, ; *
    (), , [220] \ ^
    , ,
    , ; '.
    ; , ; ;
    >
    ( ),
    , , ;

    .
    , , [295] *
    * ,'
    , **"

    , ; > " "
    ; ,
    7

    0;7

    CIIRONICON MINUS.

    1063

    . , ,
    ,
    ; ,
    - ,
    .
    :,
    , - , ;
    ,
    , ^ ,
    , , ,

    ,
    ,
    , , ^, *
    ^ , ,

    .
    ,
    ,
    , ,
    . ' '

    ' ,
    ,

    , ' ; [227]
    , , ,
    , ,
    [224] ,
    ,
    ; '
    , ;,
    . *
    .
    ,
    .
    ,

    ,
    , ' ,
    , ,
    , ,
    )
    . ,
    ,
    , , . *

    ,
    ,
    , ,
    . ,
    []
    ,
    ,
    , ,
    '
    '
    , ,
    , ,
    , '
    *
    ,
    , [225]
    [228]




    , /
    .
    , !
    ,
    ,
    , , ,
    , ^ : ; , ;
    , ,

    ; ,
    , - , ,

    , ,
    . ,
    , ;
    ,
    . ,
    ( )
    *

    ,
    ,

    ' [226] ; ,
    ,
    , ' ,
    * / ; ' , , /,
    1

    1059

    GEOKGII PEUUNTZ.E

    1060

    , - ;
    . \
    , , , . [229] ^ * ^
    ; " , - ,
    . \ , , , [252] , ,
    ;

    * . *& ,
    , * ;
    . ' , otT,
    \ , * .
    \ . . 8- , ;
    ,
    ,
    , ^
    , ' *
    ,
    . ,
    , , ,
    ; *
    , -
    , , , ;

    ' , ,
    ,
    *
    [250] ' .
    ,
    * * ;
    , - , ,
    . - * [235]
    , , - Q ,
    ,
    *
    . [254] , ,
    , ;
    , , ,' ,
    , % ' ,
    '* , '
    , , * , ;.
    ,
    '.
    ;
    ' ' ;
    ; , ,
    , '
    * , - [255]
    [551]
    , ,
    ,
    , D .
    , - [250] '
    , ,
    , , , () . [257] '
    , , ,
    \
    ,
    *
    , :
    * ,
    ' , bvtfcv
    , &
    , ,
    , ;, *
    ,
    ') , ; ,
    . [240] ;***>
    .
    * *"

    1001

    CERONICOTi MliiUS.

    M2

    [241] ^ tva
    , - (,

    ,

    , - ,
    , ,

    , ;



    ; , ,
    , ,
    *

    ,
    , ,

    , , , '


    [524]
    ()
    . [288]
    ' , ' ,

    ,

    ,
    \

    ,
    *


    > -, ' . ,
    !


    ,
    ' ' ' , '
    , )
    ', ' ', ; .

    ,
    6 Q
    ,
    , . ' - , ;

    - ;
    ' -
    , I
    ,

    .
    ,
    '.
    ,
    [309] ' ' , . [525] "
    ,
    " ,
    ; ' *
    , '
    , , D
    ; ,
    ()
    '
    ' ,
    *
    , [510] , *
    , ,
    . '
    ,

    .
    *
    ' ,

    ,
    , , !
    ,
    ,
    ; .
    *
    >
    ,
    % - .

    1063

    GEORGI1 [RAXTZ.B

    ' ,

    , ;
    , [326]
    ;
    \ * ,
    ; \ \
    '
    \ , *
    . >
    , !
    ;
    ,
    \ , ' ' ,
    . *
    , 5
    , , >
    ; ,
    , ,
    * ^*
    ! , [527]

    ,
    , , , ,
    ,
    , .

    1064
    . '
    .
    138>] '
    -'

    , ! ,
    .
    ,
    ,


    .

    , -j
    * , ! * xa\
    ' ,
    .

    , \
    . [584]

    , ,
    ,

    ,
    " ;
    , ',
    ' , ,
    ;
    ,
    , ,

    ,
    , '
    .

    ,


    ; " , ,
    , , ;
    - ,
    , ,
    ,
    '.
    ,
    ' '

    ' ,
    , , ;
    , * ,


    * ,
    ,
    ,

    , * .
    tf ) * '
    , ; [ 3 2 8 ] ,
    , '
    - , *>
    , [385] , *
    ; ^
    ,
    '
    ;
    , *

    , \ $

    ' |
    '
    .
    , , *
    '.
    , *
    ?
    t

    WC5

    CHllONICON MJNUS.

    -lOGS

    , ,
    * '
    ~ *.*...--

    ( ! )
    **

    ' '
    , ,
    ' '
    [388]
    ,
    ,
    ;
    ,
    * ^
    *;
    . *
    ;

    (
    ,
    ' * ,
    ,


    . '
    ),

    * , ;
    , [385]

    ' ,
    ,

    , .
    '.
    ' >
    *
    ,
    ; . '



    ,
    ,
    ."

    *
    $
    ,
    ,
    , ,
    .
    '.
    ' ' ^
    ,

    * , ,

    , ,

    , [389]

    -

    '.
    ,
    * *' ;,
    ,
    ,
    , ; ,
    ^ ,
    , ,
    * *
    , /,
    * ^,
    ' ,
    ,

    ,
    [387] ,

    . '
    .
    , >

    , , *
    *
    * ** , ,
    , ,

    , ,
    , ^ , /.,
    , -
    ,
    ,
    .
    , ,
    '
    . ,

    , ,
    ;, ;

    ; , '
    : ,
    , , - [590] '
    ^ , : > .
    PATKOL. Ga. C L Y L
    34

    mi

    GKORGIIPHRANTZS

    1088

    , , ', [595]
    * , \ \
    -, ' * \
    , ,
    *
    ; ' ; , > * , ; .
    , , \
    ,
    , *
    ^ , ,
    , ,
    , , ,
    , ,
    , ,
    * ,
    ,
    ,
    ,'
    .
    //
    ( ,
    ) , ,
    , - , , 6 . ,
    * ,
    , [391] , *
    ,

    [394]
    , ,

    *
    , *
    ,
    , / . , '
    Q ~

    ~~ *
    "
    .
    ,
    , , * ;
    , ()

    ,

    , ,
    ,
    ;
    , ,

    ,
    &) , ,
    ; * - ,
    , * ,
    *
    '
    . ,
    . ,
    !
    ,
    , ,

    D
    , ; , !
    [392] , *
    ,
    , *
    , * . " ,
    ,
    , ,
    , ,
    , ,

    . -


    ,
    , ,
    , [395] ;

    .
    .

    ' ,
    , * .
    ' ,
    ,

    ,
    , *

    1C69

    CIIROXTCON MlNUS.

    100

    , )- [407] . ;
    ,
    ,
    , , \ ^//,

    *

    * ,
    , .,
    .
    . \
    ' , \ , *
    * ,
    \ , .
    [396] xaV , , ,
    * *
    , ( . ,
    , ^
    .) * ol , ;
    ,

    1397] * , *
    -
    ,, .
    [405] ' ^ ',
    *
    "
    , ',
    ' ,
    ' .
    ,
    ,
    > ,
    -
    , [408} ; ,

    ' ,

    ',
    -, ,
    , - C
    *** *, ** , , ' ' : ,
    . * ', '
    , , ,
    * , , ' ' ( , - , .
    * ' ,
    [406] , * . ,
    . , '
    - , . '
    ,
    , , %

    ^

    ,

    , *
    ( *

    , ,
    , ,
    * , ,

    ,
    *

    ,

    ^,
    ,
    . '

    ,
    ,
    , .
    [409] ', '
    ,
    ,
    , ,
    , ,
    ,
    '
    ' , ' ;

    GEORGII PHRANTZ.E

    -., /> ., ! * ' xai;Av ;

    ' -*; ! :,
    * .
    , ; ; \
    \ : \ ,
    ,

    .
    , ,
    ; , *
    ', ,


    , '
    ; [410] -

    ,
    ,
    ,
    ,
    , ,
    , ',
    ' , '
    ,
    ,
    .
    . ' ' ^ ,
    . :,

    .
    , ,

    , ,
    , ,
    , , W

    .
    '.
    - ^
    . ' , ' .
    [411]

    ,
    ' ,
    , *
    ::, ;, '
    , ;
    , >
    ; -,
    ; ; ,
    , .

    , *
    () c t i , ; , ^
    ' , ? , .
    ?

    *.

    * ' , >
    , ,
    .
    . '
    , - , xs\


    , [412]
    ", *
    '

    '
    ' . ;
    ' ,

    , ; '

    * [413)
    , . '
    '^, ;
    , !;
    ,
    ,
    ;,
    .., ,
    ' *'

    .
    *0
    ,
    ,
    ^'
    ,
    ^
    , \
    , , ;
    '
    [414] ,
    , , ,
    ' 5
    , ;
    ,
    ,
    , . WJ
    '
    ', , ' i t f f

    1073

    CimONlCON M1NUS.

    1074

    \ , *
    ', ;
    - ,
    * , $ '
    '.
    , ,
    '
    ', * ' ,
    *
    , - - ,
    ; <
    , \ [i25]
    \ ;
    . , -
    \ , '- ()

    , \ , *
    1 ^;
    , ,
    '
    .
    , tl:
    ()
    -', *
    [415] fj $ ; ^
    ' Aopia
    ,
    ,
    .
    ' ' *
    , , *

    , ,
    , > ,
    ',
    '.
    , ,
    '
    , ,
    ,
    , ' - - ,
    , Q '
    ,
    ? , , -
    ,
    ;
    ',
    ,
    '
    , .

    , * ' [426] * \
    , ' .

    '.

    ,
    *
    , ,
    , ,
    ,
    ; ,

    . *
    , ', " ;>- ^ -.' ^ .
    , -' , ,


    , [424[
    . '
    , ,
    ,*

    JJv, * , ' ,


    , ' : ,
    .
    ,
    '.
    ^ , [427]
    ' '
    .
    , ,
    , ;,
    ; ; ; *

    1*5

    GEORGII 11

    ,
    *
    , ; .

    , '
    , ,

    {
    .

    *
    acO* ' , J
    ,
    ,

    , , , -

    ,
    <
    *
    . , ;
    '
    -' ;
    [,
    , '
    , ,
    ,
    , *,[444]
    ' , ", '
    & , ,
    &, .
    61 . ,
    ^ , [445]
    , ,
    [428]
    , ,
    , .
    ,

    , , 4U:

    . ,
    , , *
    \
    , Q , '
    "
    "
    "
    .
    ,


    -* ,
    . [429] * , }
    , * *
    ,



    , ,
    ; , .
    , * ,
    *
    ,
    , * ' (I) **\
    \
    ^ ,
    o<?
    , ,
    ,

    , D . [44] , - , ,
    ,
    *
    , '

    , * ' ,
    ^ <( , \ ,
    < . oOowttf
    ' , f , "****
    ; . ,
    ,
    . \ ** , '
    ,
    [430]
    . " f o l f i *
    '
    {\) Honorium a-iuonolhlimi labe saiisp-irg^nt iheologi passim omiies.

    1OT7

    CHRONICON MINUS.

    1078

    \ \ , '
    (1), ,

    \ , ^ -*
    , , ,
    .
    , [449]
    *.
    * ,
    [447] , ' .
    '.
    ,
    [ ]
    ,
    . ,
    ,
    , -
    *

    *
    ,
    .
    .
    ,
    '.
    , ,
    Tjj <7' ,
    ,
    .
    ^
    \
    .
    ' *
    ,
    ,

    , ,
    .
    - C

    ' b%
    ,
    ,
    , [448]



    ,
    , ,

    . *
    . . ,

    '.

    *
    0

    { , *
    ), ' '

    >, ,
    .

    , [450]
    ,
    ;, '
    .
    ,
    , *
    ,
    *
    5/

    ' , , & \
    , ,
    . ,
    - .



    .
    \

    *


    ,
    ,
    . '
    ; '
    ,

    (1) Solemuis crror Grxcorum de processionc Spirilgj sancli Uulummodo & Paire.

    1079

    INDBTIN GEORGIUM PIIRANTZAM.

    ,
    , ;
    '
    \ , .
    \
    '
    \
    [451]
    , .
    *
    -'.
    " ; ;
    .
    '.
    '
    ,
    ^, '


    . '
    ' ^
    , ' ,
    . *
    , ,

    ,
    $ ,
    ;
    ; ;,
    ,
    ., ,

    U
    . ,
    , ,
    \
    , &
    [452]
    ,
    ,
    (
    ,
    , * ; ,
    * ' * ' ,
    , ),
    ;
    , *
    ) *
    *
    ,
    * *
    , |
    " \
    : . . *
    ; ,
    ( , . ^,
    . ,
    . , '
    .

    INDEX ANALYTICUS
    AD

    CEORGII

    PBRANTZiE CHHONICON

    MAJUS.

    {Revocalur Leclor ad numeros grandiores m texlu exprestot )


    Abarinus oppidom, 40T. Eliam Pylus dictam, 408.
    Abasgb rcgio,312.
    bedulas palcr Mohametls prophela?, 203.
    Abersae dux ad Nicopolirn a Turcis captus, GO.
    Abubacares MohafyeLis prpphet* euccessor, 302.
    Abydus opptdum, 43.
    Acarnanes sabjecti Aodronico I I I , 58. Amurati 11,91.
    Acbumalee cum Turachane palre in Pelopotiueeum
    profeclus, 235. Ab Asaue vincitur elcapitur, ib., liberalur
    uD Amare fralre, 383.
    Acindvni haeresis, 446.
    Acoba oppidum Peloponnesi a Mebemete I I bello
    premilur, 587. Demetrio despota obsidetur, 390.
    Adetnaoides lurres, 51.
    Adrianopolis ab Amuratel capia, 46,80, a Meheraete I
    st-des imperii l*acta 90.
    /Keaiorina Cenierionis priocipia , TUoma despota
    ixxi>r,15i.
    Airaierlna, CaieliutHB, Lesbtorum principis f., Cone<atitiiio dcspoUe nubit, 192, 193. Eius mors, 195.
    /Ertus ni;it:Da oppldum Pclopnnnesl, 133. Demeirio
    d e s p M * Mebemele II ad vicluin djlum, 413. Yenelis
    ca.phim, H7. Eius prownria, 76.
    -' subj-:li 111, 38. Aoiurali i l , 91.
    y

    Aeus oppidum Peloponnesl, 153. MeheneteU


    lapremilur, 387.
    Agar maier Saracenorum, 303.
    Agareni unde dicll, 305.
    Agnihopolis, 403.
    AlbaoiUe a Bajazele devicti, 82. Adversas Tbomim et
    Itemeiriura despoias sedilione commata, Maouelem CaoUcuzenumdespoUmcreant, 383. TuiMcbanecoercenUir,
    585. Uapaces ac perfidi, 391. Mebemele I I vicli, 415.
    Aleutores auid signiflcei. 81.
    Alexander IV papa cum Micbaele YIll Pileologode
    conciliaodis Fcclesiis convenil, 21.
    Alexii turrisCpoli, 287.
    Ali pasias Mebemelero II a bello adversue Roawoos
    deierrere friislra conatus, 265. Ejus consllia roosUolioo
    XI aperit, 2G8. Mebemeie II ItilerGcilur, 295. Exercilus propler niortera eius Uclua, ^94.
    Allage oppidum, 24.
    Aluivrom oppidum Crelse, 100.
    Amarescum Turacbane palro adversus Thomim e(
    Demetrium despolas proGcIsciluf, 235. lisdem adversus
    Albanilas eeditiosos opilulatus fralrem caplivitale Hherai
    583. Meheinetu in Peloponnc80
    linquitur, 384. Kegionem Naupacto adjaceulcm occupat
    41 i . Vcnclos \Tncil,'425.
    Aorusli is a Bajazclc ocoupala, 85.

    1081

    I N D E X I N GEJRGIUM PHRANTZAM.

    nsa

    Amazonum mores, 218,


    Asprocastro coloni Cpolim dvicti a Mohcnicle I ! , 30^.
    Amurates I Orchanis f. et succcssor. 12, 70 Dolo mnlo
    Assus oppitlum Pelopoiinesi, 136.
    jiversus Joanncm V usus, 45. Calliopolirn, Adriaiiopoiin
    A>lrum oppidutn Pelepouuesi, 159.
    aliaque lora capit, 46 stq.,80. Paeem cuniJoaniie V comAibaiusius palriarcba crealur, 2*>. Di^nitatc se abdiponil, 46, 80. Uanti^lcin I I ab wcupanda Thcssulcmica
    cal, 51.
    probibei, 47. Ejus in excipicndo Manuele callidiias 48.
    AlheiKB ab Amorale II ocirnpat*, 91. Delalzio':e
    Sedilio.^os iu AMa sairapas eoiiipcsuil, 49, 80. Mast m
    Lalitiis data>, 10?. Earum princep* Amouiiis C.omnonus
    lilium sediliosuii) motte mnltat, 49, 80. jus tn ptintendo 158. Turacbane o: p u g t i a t 1 6 0 . Mfhemctc 11
    atru* jla*. 51. Amoni posieros regno exuit, 80. Biilgaros capUe, 585.
    el Servios vincil, 80. Lazaro Servio occidilur, 81.
    Augusl. Ca?saris slratpgenia navalo, 2ol.
    Aiuurales I I , a Mbeou le 1 paire ad amiciiiam ciim
    Azalii.es S I I I I U D U S Chrisiiaiia) f l ^ i o o i addirtus, 72.
    Manueie II servand.m invilaius, 89. Mustapbam pairiiittu
    Azizius anier.iu A^gypll Uicrosolymu expugnal, 515.
    occidk, 90\ ( polim obsidel.ib , 116. Parem cmn Manuelo
    II componii, ib., 118. Tbessaloni-am Venens eripil, ib
    D
    1 adislaum HiiogarunTvincil, ib. Klaehis repressus mox
    eosdeui tugaf, 91. Quibus locis regni liues protulerit, ib.
    Babylontorum
    mores,
    218.
    Ladisiaum ad Varnam proflfgal, 91, 197. Mysiam superioBaclrianorum morcs, 218.
    rem et Bosuain sibi siibjicil, ib. Jauuitzaris quomodo
    Bajazeles beglerbegus a Mustapha \icli.s et occisus.
    consnlueril, 92. Ejus mores el iugenium, ib. Rpg Mebemeli filioiradito derbises lit, tb., 14. Muslapbam fVairem
    Baj zetes cur Aleuiores appellatufi, 81. Amuraii? '
    spuriisin exagital, 109. Homanis ue Muslaphan adj veni
    insiat.t 14,115. \ icium el comprehciisum occiui , IJ6. Bo- f. ei Kuccessor, 54. 81. Aiidronicum despolam ad occntandum
    imppriuin atliuval, ibid. Joaitnem V el Manuonianorum legatos in viocula conjicil, tb. Dimitlii, 118.
    em II in imperium r^siiluit, 35. Ejus adversus CbrisiiaMtistapbopulum frairera occidil, 117. Palram a Coiislaulinos priucipcs Insolcnlia, 57. llulvaros vincil, 58 Sigisno despola occupari vciai, 116. 150. Tlies.saIoiiicafE- exiniindum, (iermaoia? rrgom, ad Mcopolim profligal, 59,
    tignat, 153. Ab oppugnanda Cpoli probibelur a Chalil
    a.sia, 180. Isibnr.um ei Palrain expugoat, 202. De Joan- 82. Cpolim obsidet, 60, 83. In Peioponnesum copiau
    nis Ylsuccessora eligendo consulitur,204. Ejusmors,210. miltit, 62, 85. Obsidionem sov.t prupter incorsionrtn
    Amt.rius post Azaiiuis sullaui uiortem reguura affe- Dcmiris, 64. Ab eo captue. 67, Hi. cavea ffenea 1
    clusos mox ocHditur, 85. Ejus origo, 68. Musulmanum
    clat, 72.
    frairem occidit, 81. Armeuios, Colr.lins et Amastrim eibi
    AmycU oppidum, 592.
    subilcil, 82. Hungiros, Albamlas el lllachos sup<*rat
    Ambialus oppidum ad Ponlarn Euxlnum, 122.
    ibia li>;s (ilii inicrse dissidtnles, 65, 85. Ejus de MaAndroas (S.) oppidum, 138.
    uuele I I didum, 117.
    Balduious, LalliioTum Cpoli imporalor, prolngus, 21.
    1 nF^lVl* ^ *
    ^
    ^
    P
    Andi usa oppidum Peloponnesi, 25. b Albanasio pa- Cum Carolo llaloruin rcge ad rocuperandam (.politn se
    conjungii, 21. Uepeliilur a Koiaaiiis, 22. (omes Flantriarcba episcopatus dignitaie oriialur," Moneinbasiae medrise, 106.
    trupoii subjecia, ib.
    JpaDnicins Oalolas Clialalrilzam Conslnutiuo despot*
    ^Auemau Saraceous CreteLsU a NicephoroPhoca captus,
    Iradil. 148.
    Barlaamus monachus Ualus a Gregorio Pabma refo*
    AKGELI :
    talus, 59. Ilarlaami bsresis, 446
    Alexl.is I I I , exc*ecato fratre, Imperium occup.it, 6. VIBasilius Bulgaroctonus irrp., 313.
    rills prolis expers, ib. Filias doae babet, ib. Nalu maBasilius Macedo imp. ISicoUm adversus Saelem Apc
    jorem imperio destinalam Alexio Palsologu collocal, ib. cbapem mittit, 105.
    Irene Alexti III f, iroperio destinata, 6. Ftliam ex Alexio
    Beccus pairiarcha, 23; digoilate exuilur, 25.
    Pal-Tologo geniiani Audronico Paiaeologo collocai, ib.
    Beledarum gens, 276.
    lsaaciu* itnp. ab Alexiofratre excaecalus, 6.
    Berrhcea, 408. Ibi inoiiasierium S. Nicolal,ib.
    AogelocasLrum, 4i0.
    Bessario epi^copus Nicaenus Hom cardmalis fil, 192.
    Anna Aodroniri 111 uxoraltera, 39.
    Ejus epistola ad ptedagogum libcroruoi Tbotu despoUn,
    Aunadespceua e Rossis oriunda pestiientia moritar,
    416. Gallia rediena , 449.
    110.

    Bilelinum oppidum l l a l i ^ , 424.


    Anilochia Caramano Allssurlo sobjecta. 77.
    Blachernan.m len.plum iucendio delelar, .8.
    Aulouius melropoliia Heracteensi, ad papam legatus,
    Blacbl vexali a Bajazcle, 82. Ab Amuralo I I , 91.
    190.
    Blacbia magna, 414. Parva, ib.
    Aulonli.s jnTcnis Italus. V. Paidus.
    Buftjlia ab Amuratc II oci-upaia, 91.
    Aulooius Kliodiue sacerdos Motara apud Coustantioam
    Bonifarius, marcbio Moutief^rratciisis, rex TbessaloXI ioierpres, 230, 251.
    nicaa
    et Cretaa insulaj facius, 107. Mox Crelam Veuells
    Automi navarcbi statlo ad d fendendam Cpolim, 255. vendii,
    ib.
    Aotuoius mouachus Corcyi eensis, 453.
    Dordonia Deraelrio despola) a Tboma erepla, 389.
    Apocbap<< amermunes, Saracenorum in Hispnnia prinBusoa Amorati I I subjecia, 91.
    ceps, iooginquis lalrociuiis operam dai, 98. Crelam inDosiiizar.uns!ai.iitjo despoia Theodoro fraire douaU
    cursat, ib.
    Vcnelis expugoalur, 414. Ejus pan Culas, ib.
    Apoctiaps, Sael, Apocbapis amennauis f.,a Niceta pa> 150.
    Veoeiisiostauraiur,
    447.
    tricio prwlio navali viocilur, 103.
    Boslra
    ab Umaro expngnata, 30".
    Arcbangelus oppidnm, 133.
    Brenazes a Bajazete UJISUS Pcloponncsum iucurs::t,
    Argus a Turcis expugoaluro, 85.
    62, 83.
    Arii bseresu*, 444.
    Briiannomm malrimonia, 218.
    Armenii a bajazete subjecU, 82.
    Hanuel Bncbales, 591. Mebe.roele bcglerbego aftivi
    Arsenius palnarvba io Michaelem Paleologuro iDquirit, servaius
    male gralias referl, 406.
    7. Procuraior iinperii, U . Nobilesad fidem Joanni LaBucoleoo C|>oli, 255. ,
    scari servandam sacramenlo astringit, Ib. AdminisiraoGeorgius Bukus. V. Gevrgiu*.
    d rei publi * parum pehlu, 13. Micheelem Coroneuum
    Bulgari ab Andronico 111 vlcll, 33. Joannis V sateU
    ajicisc.il socimii, 1 k j o s arrogauliara sacramentis colilea, 55. Ab Amurale 1 vicll, 80. Magoam pariera Bajabibere couatur, 16. Auaibemali euna subjicii, iuque mo- zeli
    subjecii, 58.
    Djslerium secedil, 20.
    Bulla aurea ab Audrooico 111 Moneu.basiolis da*a,
    Demetrius Asaues Mcbemetlll Vochlinm tradil, 387.
    400.
    kaacius Asanes Mebemeii 1 ubviaA missus, 111. Equo
    Bumcrum oppblum Meberaeli I I . ee il-dii, 418
    ab eo douaius, 158.
    Burguadiau dux ad iNicopo.iru a Xurcia caplus, 60.
    Mauba3U8 Asanes Pault f., 387. Acbumaleo) capit, 236.
    Mebemeli, IP Coriulhura tradii, 387. Eidera cuncia loca
    C
    Thom <iespolae iradi vult, ib. be conuubio conciliando
    a Tbuoia despola ad Mcbemetem I I missus,589. Morilur,
    Cabasilae
    (Mcolaue),
    139.
    427.
    Cabasilas episcopus Thessalonicensis, l."9.
    PntVus Asanes citm filia Hcscmbriam profugug, 193.
    C&sarea ab Amuratell occtipaia, 91.
    Eam Demelrio despotas collocat, ib;d, Montur, 19l.
    '.psareciisis melrupuliLu quod. muiius fucrii iucr anJo
    Asarus e posleris Cedar, 29o.
    patriartha, 305.
    Asomatum oppidum, 223. Altbemcie II occupatum
    t.anus e posicrU Ccdar, 293.
    uiuuilu;j 2oo, 231.

    t a i > U l

    P l

    1 1

    3 0 3

    h o m a

    d e s

    o t a

    1083

    IXDKX I N CEORGIUM

    Calahry'a npptdum Pelopoiuiesl, 130. Tboma dala


    Ccnslaitiino de>pol*. 158. Mebenieli I I , 387. 588. Beuperatur, 389.
    Calainala oppidtim Peloponnesi, 133.590, 391.
    . Calames quam prnviiiciain liabucrit, 77.
    Cahg:ira Cpoli, 254, 280.
    Calliupolis a Laiinis occnpata , 30. Ab Amurale 1
    rapla, 46. Musiapha ltouiaiiis data, 114. rehouia
    T U I C I S reltiictur, ibirt.
    Caioaris Cpolitn AinJronico 111 prodit, 35.
    faineuHza oppiilum, 148.
    Camero Joautii* Comiieui Tzelepis tixnr, 70. Solimanis Siacbi maler. 71. Lrto^rulis atia, ibid.
    f.ANTACl ZEM I

    Demetrius Mustapba regnum Occidentis dandum suadel,l 11. Ad Amuraleinll legaiusincarceremab eoconjicitur.l 16 UiiiiiUttur, 118. Kjns gtalio ad derendet.d*inC|M>lim, 255. Ejus gener Mcepborus PaheoJogus, ibid. Kjus
    loriiludo, 285. joatii.es m a g u u * domealicus *b Audronico
    III Joanui lilio lulor dalus, 39. Nimium sui siudiosus,
    40. Cpoii ejeclus, 41. Scrviam ftigil, 42 IlegituiD recupealurus ropias parat, ibid Juam.i* V cousilia repudiat, 4 i , 45. Monaclms l i l , 45. Juannca oruilho pra-fectus, 200. Lrbi parufii couaulii, 221. Arcaua O u s l a u t i o i
    XI .cousilia IIOVH, 527. Mar.ue!^rulosiraior lletiemeM l
    obvi.in miuilur. U l . Ab Albai.itis despota creaius, 385.
    Turachaiie ej.citar, 385. Ibomas cuin Georgii Bulel
    libcris ad Mebetiiciem I I se coufert. 586.
    Capba urb* iti si.perlore parle P o o i i Euxini a Mehemete 11 expugovia, 451. lude ju.oui Cpolim deduc}l,

    308.
    CapiatraniM llcbemelem I I ex Atbaoia repellit, 585.
    Morilur, 386.
    \ icior Cappelm. classis YetieUe praifcctua, Imbrum et
    Allienaa capil, 425. Moritur. 428.
    iarali-pa-iasThessaloni <am uihsiH, 47.
    Car.imamis AlUsufiua, Olliaiauu aqualis, quas terras
    leimerit, 77.
    Caramanue Alissuriiis, Cappadocis areeras, Meheroeloin Bajazelis f. adjuvat, 88 Ab Amurale I I bello prew l u i r , 9 1 . In mouies ae abdil, ibid. Mebemele l i
    cpprimilur. 93.
    Carases Calarols f. 77.
    Or4UBua a Thoma d e s p o u D ^ o e t r i o erepta, 589.
    Mebemeti I I tradil<ir, 407.
    Carolus Italorum cum Baluoino conjuncioa ad debeliatidos Roioauos, 2 1 . Repellitur a Romanis, 22.
    Carolus Franoorum rex ab Joanoe V fruslra aoxltia
    rogalue, 52.
    I jirulns pfHieeps Jnulta Pelopoonesi oppld* itossjdeos,
    128. Ea parliin Joaimi VI iradit, partim CousUntiiio
    dcapoue. geoero fuluro, deMioal, tbid. Ejus mow, 154.
    Ejus tilii dis^idenies, ibiU.
    CaryslusoppMiiH. EUUBJB. 196.
    l^slelauus Cpolim Aodruuico I I I prodU, 55.
    Joannes C.aslriota Amurall I I ubjeclus, 9 1 .
    Casiritza Demeirio d e s p o l a Tboma e/epla, 589.
    Meliemeti I I ae i r a d i l , 405.
    Calelaoi pirate Pbranuen cipiunt, 155. Glareatxam
    occupalam Coimanlino desoola veudaot, 156. Eomra
    fonaol llpoli, 252. CapU a Mebeoiele 11 ioterticiuiaiir,
    2">. Eorura rex Cpollm adjulorom se promitth, ai detur
    flbi Lemnn5 517.
    Caieliutzes Lesbioruio priuceps, 191. CoutUnUDi defpoUe socer, 192.
    Caleoa porioi Cpolltaoo prcelenU, 158,255.
    Cetlar iribus MubaiueUa propbeUe, 294.
    Cellluin regio, 119.
    CeHogalataf, 276.
    Ceocbre* porlus, 105.
    Asaoea Zicbariaa Ceuleiio Chalatrits princepe, 148.
    T b o m dcspoue aocer, ibid., 154. Ejoe flllus Bercules,
    ItJl.
    Cephalonlaa Mebemeie I I oooapata, 95. k Saele Apocbapo toxata, 105. Ejuaurbs lerrat molu coucusea, 447.
    Ceratus a Mebemele U x p u f o a U , 415.
    Ceratiuus sinot Cpolls, 2 3 7 . '
    Cerieia oppiduro Pbrantxai dooaUm, 584.
    Cbadisba Mohanetis uxor, 295.
    Cbalatriiza a Thoma despoU obee**a, 148. Ab Joanoirio Balola Conslintino d e a p o l i r a d i u , ibid.
    Obalepi propfium suum regem bal>ei, 9 7 .
    Cbalil-baaias Amuraiem I I ab obfideiida Cpoli dehorU t u r , 180.
    Gbamuzas Ladislaora, Hangaronioi r e g e n , occtdll, 199.
    Ve/ires fit, ibid. .
    Cbandax caiiellum Crelcn^c unde noraen duxcrii. 99.
    Uiaedax oovutn quare a Sar^ctiuu iu O ^ i a exslru%

    ctum, 100. Nicephoro Phoca expuguatuf, 103. L'nanv(


    Cp<diraol>f>8$amadiaral 2SH.
    Cbaraie pasian ad obsideodam Cpolioi a llehemete I I
    pra?mfssus, 236.
    Cbarax pro onlorinno Cfeta> 99.
    Cbasaues iannilzaruii piimus mocoia Cpolfs aseendit,
    281. Telis obruilur, 285.
    Cbassaii e l Mabuiueies, Anaorii Qlii, quas terras aabueriul. 77.
    Cbelidoniuro oppiduin Uebemeii I I se. IraJit, 418.
    ( bius ab Aodrunico I I I capla. 38. M ^ b e m e l i l l **bjeoia, 94.
    (ht)mum locus Corcyra*. 411.
    Cbtomulziuin opptdum relopoonosi, 150, 581. Mehemete I I expiignaiur, 409.
    Ch:i8iiana? rehgi ois apologia, 328.
    Cbrysobprgina, uxoris PbraoU* io r a p t h i l a t e socia,
    cum eadem rcdempia, 381.
    Joannes Cbrysuloras rerulaius, 59
    (

    Cbrysopolis, nunc Scutah, 112.


    rircuronsiuins origo explicala, 355.
    Cleopa, MaUie$Ub f., TUcodon depoiai u x o r , moritur, 158
    CDOSSUS orbit O e t * a Minoe coiidita, 1 0 1 .
    Jaivobus (ocus Veueius Turcaruiu ua\ ea igee delerc
    CQiialur, 257.

    Colcbi a Bajaxele aubjecli, 82.


    C0IU9 aridi polilanum, 293.
    Cometea cerniUir, 378. ComeUfuin origo, 579;.
    COMPCEM':

    Alexius Trapezuoliorum rex, 123 Anlooius Laalziola


    ALbeoiensium e l Tliefcanoro princepa. 158, 159. J-jas
    mors, 159. David Trapezunltorum rex, a Mehemeie I I
    caplus e l Cpolim ducjLut, 94. 413. Eidem i u
    adduclua inierflcitur, 41 4. j o a o n c s irop. quomodo origiuern dederil genti Otbmonidarum, 69. ioaunes, Joanais
    imp. ex Isaacio fralre sebaslocraioro nepos, auclor gen11s Olbmanidarum, 69. Joannes TrapezuoUoniaa rex 297.
    Ivjus cum Pbraolze de ajiorle Atouralis.il colloquiinn,
    210. Maria, Alexii ., Joauui V I nubit, 123.
    Cpolls a Romaols recuperalur, 18. t a l i i i i i quandii
    oceupau fuerit, 19. Obaideiur a Bajazete, 85. Ab Amorate I I , 90. Mebemeie I I , 234, 256. quot r i m d e fenaa fueril, 240. m u l l U . familiie doaeriUr, 241.
    CooaUoUoo magoo D e i p o r coosefxata, 276. Tarcts
    ^xpugnala diripilur, 288u
    CoiiaUntinue MonomacBHis i i p p , 542.
    Cooelantiuus Pogooatus imp. 515.
    Jacobi Coolariut Veueli a u i i o ad Cpolladele^emdaB,
    255. Vilacn pecuiiia redimii, 295.
    ' Cootoscalii regio Cpolitaoa. 255.
    Coraoia libri e l capita recensita, 297.
    Corcyra ioatila pestlleolia ?exaU, 410.
    U>rintbiis ab Juanoe (lanlaeuzeuo adminittraia, 210,
    201. Mehemete l l expugnata, 587. Cajml fdopoa
    Qesi, ibid. Veoetis fruslra l e i u a l t , 415.
    Corooo oppidum PebiponneH, 85, 408.
    Co^mc d i c t o a , 513.
    Cosroa?na oppidum, 407.
    Couiout oppiduoi. 447.
    Crela ab Apochape Saraceoo occupaiur. 9 8 , 1 0 1 . Dta
    seplem magnls insulia, 101. Ejus oalura, 101, 102. la
    parteeuvs dlvisa. 102. Romatiia recoperalur, 105,106.
    Buiiitacio MoDtisrerraleoai a LaUnii dala, 107. Ab boc
    Venelis vendiiur, ibid. Tribus uavibua CpoUm obaeafaai
    adjuval, 238.
    Cretenses primt ex equls pugoasae feruatar, 101
    Cpolim slrenoe defeoduul, 287.
    Griiopuloe medicox, 417.
    OocODlelos ad >labooielew I I defidt 297.
    Crua Albanilarum urbe, 425.
    Cula oppidum Pelopoooesi, 200.
    Cusarus avui Mobamelit propbetaB, 295.
    CuUilttm locue, 112.
    r.ycladeh a Saracenls Cretensibos ? e i a U , 102.
    Cjduneoaes pars Creias, 102.
    Cy.loola a Saraceoorura dUiocre aerraU, 101. Miaoc
    condlla, itVtf. Ejus situs, 102. Duabus l a v i b u i Cpoliai
    obaesaam'adjutai, 258.
    t

    Cydouldea. V. Twmplaco.
    Gyuegeskia reglo CpolU, 254.
    Cyparisfla oppiduro Peloponnesi, 159.
    Cyrus Mehcuieti 11 iribuUria, 94.

    D
    Dabalos princeps Pelopooneei, 107.
    Ileoricua Daodulus quanlam parteoD isipeftl
    acceperit, 106.

    1085

    INDEX I N GEORGITJM .

    1086

    Damianus, comps slaboli, a Michaele Balbo imp. in


    Creiam rr.hsu* pra?tio ovcumtfit, 100.
    Daulia, olim belpbt, 317.
    Demtiaie*, classis Veneta prsfectus, /Enum oapH,
    447. Bostiizam ioslaaral, ibid. Propler amiseam Euboeam
    vindus Veneiias mitiilur, 44K.
    Delaizioies Koraanus Florentlnus prioceps Albenleosium ei Thebanoruro, 107.
    Dolphi, iiunc Daulta, 317.
    Deinirra, S< yiliariim rex, a Dioo et aliis Turcis intitat.iu ltaja7e em bello adorilur, 64,83. Eumdcm cum aliis
    muliis rapit. 67. 84. Cavea ferrea ioclusum cuox occidit,84.
    Derca oppidum ad Pontam Enxloara, 194.
    Diasei^tum Constautino deapota a Theodoro fratre
    donaium. 131.
    Didymolirbuno ab Andronlco Patoologo occupatom.34.
    Aloysius Diedue Veiieius coiinubiiim iiiler Conslanlinum despotaro el Franciscuip Fuscarim Venelorum ducem conciliare studei, 324. Cpoli auccurreudum ceoset,

    259. (onstantiDo XI belH adversas Tiircas otttpipinli


    aurlores, 295. Mebemele mullanlur.ib. Ab imperaloro
    ibi commissam pecuuiam tolerverlunt, 528.
    Gani monle, 25.
    Gardlca perfide hbita a MebemMe I I , 405.
    Gaaiiiza Constantiuo despola? a Tbeodoro frairedonaUi,
    151.
    ,
    GermaoDS patrlnrcba, 22.
    *
    %
    Joannes Germanus Torcarum cuukulos evertit, 244.
    Ejtis statio ad Cpolim defeiidpndam, 254.
    Gennadius patnarcba, prius Scholariosappellaius, 505. llehpmeie 11 rite instiluitor, 306. Sedem
    ex aposiolorum tcmplo in monaslerium bealisaimiB Virginis transfprt, 307.1 iteras de securitale a Mehemele I I
    arciplt, 508. Mebemete I I in honore babitue, 95.
    Geiiueaaes Euboeam oacil, mox eam Veoella tradunl,
    107.
    Georgius (S.) oppfdum Peloponnesi, 589.
    Georgius martyr captlvorom liberator, 144.
    GeorKius Bulcus Serviorura princeps, 202. llehemele
    ibU.
    ^
    invitatur ad pacem sibi cum Hungaris conciliandam,
    Dinus, ameras Amastrls, a Rajazete regno exotus, 82. - 523. Ipsiut et uxoris mors, 386. Ejus liberi ad Meheraetem I I *e conferunl. ibirt.
    Derniris autiltum imploral, 83.
    Georgios Mepen Iberorum rex, 207. Filiam ConstanDionysitH bieroroonachus, melropolila Sardensls, ad
    roDslaiiiinunu et Tbeodorum despoUra bellantes lega- tlno collocat, 217.
    lu% 162
    Geraslmus patriarcba factus, mox aollum Isaia? concedere coifiifir, 32.
    Dioscori hrerests, 415.
    Giacup-pasias a Bajazele mfssos Peloponoeauni populaGeorgins Disypatus ad Constatitlnom ei Theodoram
    despo<as bellanles ab Imperalore bis legalos, 162.
    tor, 62, 85.
    Ihlario Doria Cpoli profugus, 118.
    Joariops Glycys palriarcba factos mox munus deprcDonrnses parsCrel, 102.
    calur, 22.
    Gortyna a Sararenoram ditlone servala, 10!. Miuoo
    Doiuibeus pater spirilualis Phraotz farolliaris, 411.
    Moritur, 424.
    condiu, ibid. Ejueeitue et muuiiio, 102.
    . Gollbia oppidun.,203.
    Dracbiura CooslanUoo despote a Tbeodoro fratre doaatum. 131.
    Graecorura fiiles a Roraanorum arcusutionibus viodicata,
    Consiaoitnus DragasestfannelisII aocer futurus, 57, 58. 510.
    Duplex columoa apud Cpolim, 240.
    Graltzas Palapologus Salmenlcn prieiecius, 409.
    Gregorhis paler splrliualis Jtaniiis VI, 187.
    Dyrrbachium, 407.
    Gregorius patrfarcna Cpolt profngus, 217.

    Gremppne oppidum Pelopoiinesi, 153.


    Peiri Guliani Caielanorom cooaulU ad Cpolim defeaKlementoram natura, 380,581.
    deodaro autio, 252.
    Epbanus Sasani dala, 77.
    Ephalm Iberua terra marlque drcMDYagatos, 207.

    Epidaurus lllvrici, 415.


    Kpidaurus Peloponopsi, 164.
    Hobralca
    Tripe
    oppldom,
    200.
    Epirot* subjactl Andronico 111,38. Amurali 11.01.
    Heil.ts ab Amurate II occnpala, 91.
    Erlogrules, Gui f, Oibmanldarum auctor, 68, 77. us
    Hracleensia
    melropotiue
    quod
    munus fuerit lo crean,1o
    ongo, 6), 71. Iteltica virwte insignis, 74. Ejassoraoinni
    memorablle, 74. Cyclades reglooesque allas bello vxat, pairiarcba Cpolitano, 303.
    Herariiiif imp. a Mobamele propbela reverenler sa76.
    lulatur,296fd
    Eieocreies pars Cret, 102.
    ^erroles Centerienis f., 154 Coimtaot.nl deapoiaB aHlEibribua moos Arabi, 295.
    Euba, Genoensibus a Lnlinia data, mox ab UHsVe- ni. 148 custodia elabilur, 584 seq.
    Hermeilanus, 415.
    netis Iradilur, 107. Turcis expugnatur, 447.
    HpxamJlium ad , 237. Tslbmi. V. ]*1hmu$
    Eudocia despwna priusTurc oupia, 215.
    Hleronymi Liuuiis slalio ad dpfeiidendam fpolim, 254.
    Eugenta f.aleliutz f. moritur, 191.
    Hierotheus, paier xpirilualls, Phraulz* famillaris, moEugeui martyrie sepulcrum Rora, 449.
    Eugenius papa ad Joannem VI leg*luro milllt, 163. Ttinr, 450.
    Historia quibti* e fonilbos btorienda, 4.
    Quomodo eum ad coDcilium Florenliuum proficiacentem
    Hteioricormp munns, 4.
    exceperit, 187.
    Georgius
    Kitaulus f poli pro^ga, 118.
    Euibymii patriareb morg, 108
    HomobrrdutD, Serviae oppidum, Xebeaete H eaEutycbii heresis, 445.
    pllor, 584.
    HoiiOfit pap* bnreals, 445.
    F
    H*infar1 de^icU a Bajazele,! 82.4b Afnorate I I , 90, 91.
    Ferrara, 187.
    Ab
    eodem al Varnam profllgali, 91,197. Paeeni slb ?um
    Forrareosts maTchlo, 185.
    FlorenUnum eoncillum de Ecctealls conciliaiulit, 176. Mphemple I I , nisl Is Cpolim non lacessat, este nolunU
    Frauciscus Toledut Cooslai.tioi XI imp. cogoalus, 256. 525. 526.
    Antooius Hyalinag r.reteniia patrooos oafii 196.
    Ejus genus, ib. Fortiter.pugnat, 286.
    Hydrne a Mebemele occQpaia, 95.
    teo Francopulue Nieolai Meltsseni procurator, 154.
    Bypsomatbia
    regio Cpolia, 253.
    Filius aororia Nicephorl Melisaetii prolostratoris, 195.
    Aodronlcos lagruaad Arouratera I I Ifgatn*. 179.
    Cpollm venit, ib.
    Manael Iagrus Pals>ologua CoostanllDUin deepotam
    Nicolaoe FraDCopulua protnslrator ab Joantie VI ad
    Amuraiem II legatus, 155. Tliontam detpoUm adverau imperatorera coronat, 205.
    Marcus lagrut Paleologna pretotetliarios Phrantz
    Demelrium adjuvat, 590.
    ad Amuraiem I I legalo adjtinetos ad^praaHir, 153.11*
    FraDgalloutn caslelltira Italla?, 187.
    gtiut
    slratopedarcha et ad pepatn legates, 156.
    Fulgurum natura el origo, 380.
    Falmipum oatura et origo, 380.
    Franciscu? Fuscaris, Veneiorem dux, CnnstantlQO XI
    propler repudialum conooblum loimicus, 325. Gpoli tuo*
    lancos HongaTorum dux prudeuUa Insignis. 198. C.poH
    currere recusat, 324.
    opem lalurus exislimalur, 265. Meaembria fonaJos, u |

    Cnoll opitoletur, 527. Mobemelem I I e i Aibania repellii

    Gabatha nrbs tertninus Imperif Umari, 303.


    Galala regio Naupaclo adjacena, 414.
    Galala oppidum a CKarate pasla obsessnm, 237.
    id cnllis S. Theodori, 259. Ejus incola? Turcaruin (>lim
    obaidcuUum socii, ib., 275. Turcis parum servauiiif,

    lanoitza oppidtim Peloponoesi, 153.


    lauollzart ab Amurale I I hoeoribn aacli, 92.
    Iberorum rxGcorgfusllepefi,207. Coriiiniii jungendii
    fonnubiis moj, 217. Lua navi.Gpoliis obaessafD adjuvaut*
    238.

    383. Ejus mors. 586.

    QEOROIUM P I I U A N T Z A M .

    'Sraor) p m V Anrirali primus a consilii?, 153


    Ibrahim tzplepp*, Mrbemeti* I ! nrim.irius pnufectu*
    s^ituluPhrantue ooiijugpm e capiivitale dlmiisit, 584.

    I*wsai, HaiAzeiii f., a'iquantisprr rcjino polilus a Muattitnetiu rtralre strsngulatur, 86.
    l*n\* r.r.ciss 2U,
    2*8, 237.
    lilvrH Aiidrcmoo lll subjecii, 38.
    Imbrus l>emetrio despoi* a Mebemete I I douala,
    13. 'lureis nccnpatnr, 418.
    lmp?ratoris in creando patrircba parlcs, 303.
    Iitsrrpiio iti Isthmo reperta, 108. .
    Irene l.o'n!.arda Andrmirt I I uxor allpra, 27. Llberonmi nimis studiosa. ibil. The<d >rum filiu.n in Lumbardim missitm maribionem con.iiiuil, ilriil
    I-eue Menianna An.Irouicl III uxor, 39.
    Irone dfsprena moritur, 210.
    sias p.itriarcha,

    32.

    Lazarus, Serviorum princeps, ab Amurale I de\idra,


    80. Dolo eum necal, 81.
    l.azarus, Georgii f. , Serriorum princep^, Helenam
    Pala>ologam uxorera ducil ei despola Qt, 202. Morimr,
    586.
    Lazarus ThomnB despolas magnus primicprius. 5.
    Lemuus a (aielanorum rege eipeiiia, 527. Demeirio
    deip.taB a Mebemeie II dooaia, 415. Yenelis ocrupatur, 415. Turrie expugnator, 447.
    Leo Armenlus tmp. ab Umaro tnioore ignomiuiose bjbitUH, 503.
    Basilii l.eonis turris . 287.
    Leonar fus princpps Maura3. 429.
    I.eonardi I.iguris siatio ad Cpotim defendcndam, 25.
    Leonidas oppiduro Laconic, 159
    Demeirius Leonlaris Mebemnti I CUID attis obvian
    mlssus, I I I . Soluscum eo serin<>nem roii*erl, II2.1 .rum ad eumdem missus, ibui. Ejus moriem imperaton
    iiuniiat, 113.
    Leoiitariuin oppidum Peloponne.^, 2^6, 590. Mehemptp II expugnaiur, 405
    Lesbus Mebemell II subjHCta, 94. Venotis f.usln
    teulala. 415. Ejtis princpps Caleliiitzcs. 191, 191
    Leuclrum llafna?, olim T;enarum. nrb^ muniiiwrai,
    imperalori tradiluiu, 17. Conslaniiiio despol.e a TbeodoO fraire doiiatum,*15l. Olim Cetaria, ibid. tbemi
    despota expiign.itur, 591.
    I ibya cives imperU cuulP9tis nulrien*. 513.
    Ligudisla oppiduna Peloponnesi, 135.
    Ligures tribus navibus Cpoli obsesssi opilulantar,
    258. Cum aliis tribtis navibus per medtos hostes in p<>rlum penelrant, 247, 19. Cum Veneli* dis^idcul, %A id
    viriuiem exciUntur a Conslaotino XI, 277.
    I.istrasna onpidum, 409.
    Pelrus Lordan, clasMs Venela? dux, 89.
    Nicppborus Lucanes Mebemeli 11 Corintbnm Iradit,
    587. Thumam dpspoiaro ad bellum Demeirio fraln ioiercndtun incUat. Ejus mors, 107.
    I.ucas (S.) quibus scripserit Evangellum, 555.
    Ljciia, 162.
    I npadium, 284.
    Lyobollaruui gens, 276.
    1

    lj:dorus bieron))fi;ubus, postmetropolila Athenlensis,


    ^fsmrtel ameras Sinopensls

    Mebenoeti l

    vectigalie,

    lsm.ipli< bisioria ct poslrri, 317.

    Ism.ielilarum nomrn unde trahanl Saraceni, 503.


    (tbniiis a quibus comniu.iiius fueril, 9d, 107. Ijus
    fahiudo et loiigitud", 108. Turachmo expugoatur,
    117. Consianline despola munilur, 196, 201, 202.
    hl h;viieie l l eversus, 202.
    {'lorum lirere.sis d< processionc S. Spiritus. 416.
    Iiliome, nunc Messene, urbs munilissima, 152, 133.

    Jo.mnes ( S.) oppidum Peloponncsi, 159.


    Joaiinfs ( S..) Baptisia? societas provtnclam Sparlaa
    r.Mi[)l.<m lenprp npquil, 6.
    J au IPS ( S. ) Evan^e ista qulbus seripscrit Evangelium, VI6.
    Joumes Dalmaa fwtiu<l i'e cwispicnus, 286.
    :

    Jo.imips Sophianas Kud < tno fofMantiui despotnR mi-

    nisicr, 2011. ) conciliando cnnm-bio in Serviain Ipgalus,


    222. Domtni panim studiosii*. 599.
    Joannes Sozopoliianus paniarcba factus,31. Mox munere se abd.cal, ibid.
    Joannina opp'dtim Pel^pnnnes , 135.'
    Joanuiaa ab Amurate I I ocaipata, 91. Sinane begiorbo^o pxpugnaia, U7.
    Josepbus magister mmiaNlerli Ctaarsianil, 110. Teilsmeiili Maiiuelis II cur tor, 121.
    Jusepbu%m3iropoliia Epliesius, posl morlem Eulb.vmii
    Iriarvha, 108. FlorPiitina? synodo intertst, 176. QuiC;>us bonoribus in Itdia ornatujj a i l , 187, 189, 190.
    Elorcnlias moritur, 192.
    Josupbus , Bajazetis . , GbrUlianiis 01, 6S.
    Jusiiuiauus 1 m iiiscripliuue qiiadam commemoralus,
    lOs
    Joanncs^ Justinianus, LigusLicis n.vihti* prtefecUis,
    ;

    roi mililaris peritissimus. 541. t'ohoi\i miUlum a llnr,-

    ^ianiiiio XI pra?lio.itur, lbii. Slrunuus, 248, 2t>5. Ejus


    a;aiio ad Cpolim luendam, 253. CumNoLira dissideus, 262.
    Piacalura Conalaolino XI, 263. Vulneralus auimum
    aujicil, 283. Ejus mors, 284.
    Ladislaus Hongaroram rex ab Amuraln II bis vlclu^,
    90, 91. Ad Varoam profligalus, ibut. Occldilur a Cbain uza, 199.
    Lampadaril qu partes fucrint io creando palriarcba,

    505.
    Alexios LascarisPhilanlrhopenus. V. Ptvlauthropenus.
    Andronicus Lascaris Pediatcs a LonsiauUoo deepota
    ad Patrenaes Ipgatus, 135,136
    Joaiines Lascaris heodoh ( I . , 12. EXC^CJUIR a Micbaple Pnlspologn. 20. flumane babitus ab Androiiico
    II, 26. Matlhau> Laacaris ad Ainnralpm II legalus ia
    carc- ab. e.o coujicilur, IU>. Dimilitiir, 1.
    Tbeodorus Lascaris I, Alexii Angeli geuer, Andronic.im Palasologumroagnumdoroesiiciiin creat. 6.
    Theodorus Lasoaris H Micliaelem Palxologtim in
    q)ia?>lionem vocari jubet, 7. Nicaa* praDCcit, 10.
    Pra?cpps et vebemens, tiwf. Miclnelem PalfBnlogum e
    Turcls-revocatiim bonoribusornat.il. Kjus mor. 12.
    I.allnt qnstndiu Cpolim tenuerint, 19. Romjnos lacessunt, 30. Grascoruro Odero accusani,3lO.
    Aloysias Laoredanus pnefeclin c assis Vencta, 197.
    Cp>li succurrendum censet, 524-Isihnmm munire conalur. 4 U . l.esbum fruslra lental, 415.
    J.ieobus Laurodanus, Pelri f., Aloysii cousobrinus,
    c^sw "Vcuctae pr.tiecius, 427.

    Mararius. Manueus II palpr spirilualis, 124. Prolosyorclus et Marra cognominaliis, I-J6. Ad MarliDum pipia
    letfntus, '. Ejus mots et laudes, 157.
    Macednnii hvresis, 414.
    Marrobii, 208.
    Maedes amrras a Baj zele victus. 82.
    Ma/tipsia S^sani data, 77. Magni domestici io palriir
    cba preando partes, 303.
    Maboinot rasul, 463.
    Mab-.imetus Atnorii f., 72. Ab auiicis dolo Snierfeclus. 75.
    PaiKtulpbtis Malaiesta me r poiHa Pairam a potesUie
    Con$(antini despclaa vindicare conaiur, 131.
    Matta, 104.
    Paulus Hamonas Monembnftia? prefectus, 57.
    Grpgnrtus llaroonas. V. Palwologus.
    Alarie oppidum. 135, 591.
    Mnnfredus, Siculorum rex, Michaelis /Etoli *>ciuf, 17.
    Maritiuea. 122, 133, 588.
    Mantiel, Manueiis 11 fraler noihus, Mosem, Bajawiw
    filioin, vincil, 87.
    Maniieiis Liguris slatio ad Cpolim dcrendoinlam,253.
    Manue.i Malachrenus ad Arouralein II Icg4us, ils.
    Maralbium oppidum. 407.
    Marcus (S.) quibus scripserlt Evanpelium, 355.
    Map-us, Bu:garunim priucepo, Andronici despota? socer, 54.
    .
    Marcua canonicus Patrensfs, 137. Ab Eugenio papa
    Joaunem VI Iegatus, 163.
    . _
    Marcus epistOpus Coriiilbius Pbrantza? faraibaris, 15.
    Maria, dcspoena Trapezunlia, morilur, 191.
    Mara, Amuralis II noverca, pacem iuler ipsum ei
    Bomanos conclllat, 90.
    .
    Hariinns, Cbii iusul procurator, ab Andromeo "
    cap*os, 38.
    Marlimis papa, 156.
    Maithaiua (S.) quibus scripseril EvangeUam. 355.
    Maithwus hieromonachus e.1 magnus prutosyocews
    Xcitum Ilebra3um redarguit, 172.
    Maura (S.), 155, 429. Propp earo Insulaj, 153.
    Mauriclus inip. qoo beneOcio oroavent MooeniDao
    tas 598.
    Maurusia, 276.
    f

    INDEX I N GEORGIUM ,.

    10S9

    Mehimo|cs I . Bajazeti* . nalu minimus, Pthm f.yriUes appellat*is, 65, 66,87, 90. Caramano nliisque princtpibuH a 'jiitus Moem ratrem vincit, 88. Quousque
    regui tines proiulerit, 89. Cum Venolls pac*m cotnponii,
    ib. Maitueh II amicu.s ib. Se.lem reeiam Adri.nopr im
    iran*fcri, 90. Jtores pjus ib Mauuelill susplciosus, 111.
    Ab PO quomo:lo decpplu*
    ib., 112. Ejiis mors, 115.
    M.'bometes I I , Amuratis II f., paire suppf*tile ivgiium
    accipii,92. Vezires slbi adversanies gfaviter mtillal. ib.
    Kjua ingenium el docirina, 93,95 Caramanum AIWsurium oppriinit, 93. Posl ( polira expugnatam qiias regiones iu,poteslaiem redegerii, i b . Rltodo insula classe
    Itala repuls<is, 91. Adversu* llalos expoditionem facit,
    ib. Eju mors, 95. Gen adiura pairiarcliam magno in
    b o n > r e b.bet, ib Ejuyadvorans Chrisiianos min, 211.
    T.polis onpugiianda? consilium capit, 235. Asomatum communil, ID., 231. Cpolim adorilur, ib Turachanem fn Peloponueeum mitlil, 255. Adriauopolim redil, 231. Uibein
    obsidrre insiiiuit, 236. Ejoscopiaj navatet a1 oppagnandam C.polim, 237, 239, 2i0. Terroatre*, 240 Propter suoru n ignaviam stomachans, 249. Prjefectum classis bonis
    el dignilaie exuil, 230. Qno elrataifemate navp.s in porlum ('.politannm deduxerit, 231. Eum ponle jungit, 252.
    Crudelh in bostes caplos, 258. Portento quodam t e r r o tur, 264, 265 Mililes cohorlalur, 269. Cpoll poiilur, 288.
    Noiaram alio<quc occidit, 291. Palriarcbain a Cpolilanis
    creari jubel, 304. El rite tnslituit, 305,306. Cpobm incolis frequetual, 308. Pairrarchae l i u e r a s regias de eecurilale dat, ibid. Servioruni principem a<l paoem sibi cum
    Hungaris couciliandsm inviiat, 323 Scrviis adjutus in
    oppugnanda f.poli, 325. Phranlzae lihum jugulal. 583.
    Iloinobr.vdum et Athenas cipit, 384, 385. Albnnia
    ropellitur, ibid. Qu.pdam Serviorum loca orcupal, 386.
    Pelopounesum invadit, 387. Qu loca a Th ma despota
    acceperil, 588. Aroarem in Pelopouneso reliiuiuit, ibid.
    Dcroetrii riespoia flliam uxorein expeiil, ibia. Pemetriuni et Tbomam despotas bello adortin, 593. DemnHum aibi W D c i l i a l ejusque filiam uxorem ductt, ibid.
    Eju* erga Castritzenses perfidta, 403. Ejus in Peluponneso res gesl**, 407, 408. Ralem a Tboma despola ad se
    legatom caplivum delioel, 410. Ad Potitum Etixinura
    qu loca expugnarii, 413. Albanilarum ducem Scanlarinum vincil, 425. Lemno, Imbro el Eubwa polilur,.447,
    448. Zucbasauem vtncfl, 449. Capbam occupat. 451. Adversus Blacbosroiriuaprospere res gerit, ibid. NaupacLum
    el S. Mauram rapere frustra conalur, 452.
    Mehpmetes boglerbegus a Mehvmele II Serviara expugnare ji.belur, 386. Uucbalas afllues servat, 406.
    Mele oppidtim. 131.
    Melec Azaliuis sullaui ., 72. Ab aolicis dolo ioierfecius. i*.
    Mellg'im oppidum Laconica?, 159.
    f

    Alcxius rjesar StrateROpulus /Etolos et Epirolas rlncit,


    17. r.polim recuperai, 18. Ejw hunores, 19. Unde Strategnp.ilus cognomina<as 133. Gregoruis bieroroooarhus ad
    fralres despolas bellanies leffaius, 162. Palriarcba Cp ditanus, 200. Leo, Nicephori Melisstr-gi consobrinas, 15^.
    Leo aebastocralor, Nicephori magni protosir?toris pater,
    132 Maria, Auloiiii Comneui uxor, 159. Micbael Sirategopulus in vincnla datus ab Andronico I I , 26. Nicepborus
    Csar Melissenus, 152. Nicepbori, magni protoeiratoris,
    rognomine Melissurgi, genus, ibid. Mors intempeeliva,
    ibul. FiliiH, ibid. Nicolaue Nicepbori f.,Tbeodori despoiaa
    upillas, ibid. Utor e i destiiiat fllia Phraiitza?, 225. Ejus
    reditas,585 Malo h^bitus a Thoma et Demeirio despitis. 392. < onyram abit, 408. Cretaiu profectus presbylcr ( l i , 412.
    Melilene, 07.
    Mnbonus Ceuterionis f., 134.
    Hieronymi Meaoti Ycuelf slallo ad defcndeodam Cpol i m . 152.
    Gcorglus Mepen. Y. Georghu.
    Meracbures Turcarum seriooue summos prefectos stabuii, 309.
    Meaembria Constaatioo despoUe data, 122. laoco Hungaro dooaU, 527.
    Mes^ene, olim llhoroe, 132,153.
    Melhenes ameras a Bajazeie viclos, 82.
    Melhoue, 83, 103.
    Metocbiu, magous logolbela, ab Andronico I I I bonis
    privaluw, 56.
    Mplochila Pala?o!ogus. magnits logothPla, 228.
    Metropban&s meiropolita (yzicenus, patriarcha flt, 192.
    MiChael Balbus imp. beHis civilibus dUiraclin, 98.
    Saracenos f.reta prohibpre Truftlra cnnalur, 100, 101.
    Mirhael, Epiroururn el yEiolorum princeps, a Micbacle
    Palscologo deviclus, 17.
    f

    Mirbacl CxTiilariiM patriarr.lia, 312.


    Micbacl begus ad obsideudam Cpolim ab Amuralc II
    niissus,Jv>.
    Mili/.as I;lacborura dux, cum Bajazeic paclionoui
    init.82.
    Mtnos Crplensiura rex, 101.
    Mizitlira, 109
    (

    Mobdjri,

    Nizarl f., abavu; Muliaruclis propbeUr

    Morh!iim. 387.
    Tbmins Mo<*inir.ii8, cl.issis Vcnrpp pr*pfocUR. 14*.
    Mitbametis propbpla) ongo cl via. '294. Quare mmia
    cbos immunes esse volueril, 296 lleraclio iiup. nun
    rionis obviuH, ibui. Ejus scripta, 297, 502. Moributidii
    Abubacarem in locmo sumn evebli, t7>/cLLjue dociritia
    rcfmata, 33. Ejus iier prodigiosum, 359.
    Moldoblacbi ab Ainurale U vexali, 91.
    MolybatlDa,41l.
    Monasteria : Charslaniltt, 110, 124. Choraa Cbrisii .Qalvaioris, 36. Cbortaitaj, 505, 520. Cleren, 141. ChrUli
    Salvaloris, 154. Eliaa, 411. Georgii matyris. 114. Jas^uis
    ei Sosipalri, 412. Joannis Rapiisla), 507, 520. Liliis, 141.
    Marlbsp, 141, 192. Pantocraloris 120. 122. PpriblP4la ,
    113. Susaudrium, 15. Tbeodor<e, 140. Xaulbopuloruiu,
    124.
    Monembasb, urbs munitisstma, imperatori a principo.
    PeOponnesi Iradita, 17. Metronolis, 25. Mamoua administraia, 100. I^jus episcopus Theodosijs, 19i). Mebomete II expugnari npquil,396. Tboma despola pap.-o
    Iraditur, 597. Incol bencllciis imperalcriis oruaiisaimi,
    ibid. Venetls occupalur, 415.
    Mons nigcr, 410.
    Moniisferratcnsis marcbio. 27.
    Mnrea Hcxainiuo a Man :cle II munita, 96.
    MOSPS tzelcpc<4 ab Amurate I paire ad provincias
    ocridpnlales ndminlslrnndjs rciclus, 49. VMIU Androuico
    dpsnota sedilionem molitus, 50. K'>ne multalur, 51.
    Moses Rajazplis ., a Demire captus, 66, 86. Dimissu*
    regno polllur, 86. Mchpmele fraire MCIUS perit, 87.
    Motbone olm Pidasus, 592.
    Murat Pei. 460.
    Musiapbas, Oajazelis . nothus, ab AmuraUs insidiia
    defensus ab JonnneYl, 109. Post Mcbemetis 1 niorlem
    ab eodpm Saracenorum in Ocoidpnlo priuceps consUUitus, 114 Romanis Calliopolim dedil, ibid. liajuzeU rn
    beglerbegnm vincit, 115. AD Amurate vlclus ocriilil, 116.
    Mtisiapn^pnbm, Amuratis II fraier, Gpoli effrenatu3,
    117. frai re oecidilur, ibid.
    Musulmaoua, Hajaz^tis f., imperlo polilur, 86. Yiclus
    llose fratre occidiior, ibid.
    Georgins liuzalo procurafor Imperii, 12. Tutor Joaniii*
    I.ascans, ibid. Trucidalur, ibll.
    Mysi curil Ruinaniu couni.bio principnm juocli,59.
    Mysia superlor Amurali I I veciigalls, 91.
    i

    Xanpaclns, 130. Ejus pr^fectus Bicardus Marcellu^,


    151, Rpgio vicina Galala appellalur, 414.
    Natiplium, 407.
    . NeocKsarea, 6>.
    Ncocastrum, 133.
    Neophytus hicroraonachns, 225.
    Nppbo, eplscopus Cyzlceous, palrlarcba factus, roox
    loco moretur, 51.
    Nesis, 135.
    Neslorii hrercsis, 443.
    Np.larium. 104.
    Nica?a Mtcbaeli Palaeologo administranda dala, 10.
    Sedes lmperii Komanorum, 15. Turcis expugiialur,
    56. 79.
    Nicelas patnciut, cngnoroonlo Oripbas, qao slralegemale Saracenos \iceril, 96, 103, 251. Hei mlliurb penUsim\is, 103.
    Nicolaus Cboniates.protosebaslus ad Amuratem II legaUs,155.
    Nicomedla Orchaoi snbjecta, 58, 79.
    ISicnpolis vicloria Bajazetla uobilis, 59.
    Nili ronles e( natura, 208.
    Nizarus, e posleris Cedar, Mobametis propbeUB alavus,
    294.
    Lucas Nolaras ad Amaratem I I legalus, 113. Drungarius r.onslautlnum dpspolam Lesbum ducit, 193. Arrogans, 221, 230. Magmis dux el mintsler, 224. r.um
    Phrantze agH de mnnere illi trlbupndo. 227, 221. Ej.is
    talio ad defendendam Cpolim, 254. Cum Jusiiniano
    L<g>ire diseidpns, 262. Plaraiur a ConslanlUio XI, dfrj.
    Mebcmcle I I euro (illo quarc ncclsus sil, 291.

    1092

    INDEX I N GKORGIUM PIIRANTZAM.

    1091

    Oleoa MehemeH II te tradil. (48. .


    Orchanes, Bilbynias ameras, Ntcaani et Nlcomediam
    eapit, 56, 58. Andronici I I I ftliam uxorem ducli. 39 (X
    4 i , 79. Cbersouesum Tbraci incursat, 41. Joanni V
    Imperium reslHuil, 41. Regni flnea quoiisque prolulerit,
    78. Loca in C.hersooe*) exptignata Joauui V reddil, 79.
    Quandiu reguaveril, ibid.
    Orchanes a Mannele II adverjus Mosem fralrem ad|u>
    tua, 87. Sabane veztre proditus, oculis privalur, ibia.
    Origenis lieresie, 370, 145.
    *
    Oibmane* .airapa Turrarum, 18. Romanos premit, 55.
    Kjus origo, 69, 71, 77. Ertogrutis fllius et euccessor, 77.
    Provuictas a Turci* occupaias lnter salrapas parlipndas
    cetisel, ibid. Qum ei rpgio nbllgerit, 78. Alleua iuvadit,
    ibid. Qiiamliu rogrravrht, tirid.
    Otbuianidarum origo, 64.
    PachomiuiB, 14.
    PaUeoeastrutn, 195.
    PALAOLOGI :

    Alexlas ab iroperarore Alexlo Angelo, aocero, imperio


    desiiiiatus, prrmatura roorte occidi>, 6.
    Alexius Kxamplaco. caniclei praifectiiH, Phrantz
    aocor, 191. Andreas, Thoro;e deapolat f , nascitur, 156.
    papa despota crpaiur, 424.
    Artdrotiicusa Tlieodort Lascari imp iBagQu* domealicus 61. 6. Eiue nlii. 7.
    Andronicus II Mich.vli VIII patrl honeslam tppulturam recusal, 21. Ec*lesiarum c nclliallonem fmprobat,
    Ib. Bercum palriarchali dignllate extdt, 25. EjuAdem
    asseclas loco inovei, ib. Erga milites liberali*. ib. Erga
    Joaunem Lascarim officiosiu, 16. Ejus liberi, 27. Rogeriutn et Pirincerlum Tenlzam Calellanos helli adversus
    Turcaa socto* babel. 28. Rogeridm occidijubet, 29. Rei
    navalis negligen*, 32 Ab Audronico nepole regno privatnr, 55. Quo bonore Monembasiotat auxerit, 399. A n drooicus III MlcbaelisC, 53. Andronico II atorbarus. t#.,
    7. lfanueli fratri mortem afferl, ib. Pwpterea nbjurgatusab avo, aediiiooem rnore", ib Urltf poiitur, 5H. Erya
    adversarios miHs, 56. Turcis rincilur, ib. Cbiiuii in*utam occnpal, 58. Phocaeenses vertignl- fncll, ib. {)&
    genles in potesiatem redegerli, ib. Eju$ex Aima imre
    fiberi, 59. Mvsorum principis s rer, tb. .lommm Cauiaeuzenum tutorem Glti relmquit, ib. Ejus moros,-40. Mors,
    Ib. Bulla aurea Monerahasioiis donaia, 39 >, 400.
    Afidrontcus despola, Joannis V f., fmperio dti.siinalus',
    47. Ad admiiiislraDdam Cpolim reiicius. cuin Mose
    Uelepe eeditionem molilur, 50. Excarcaius in carcerem
    ronjicitur, 51. Liberatus, ibid. El ilorum urbi prapfecius,
    52. Pri.itma consilia recipit, ibid. Imperio excliftti.4. 53.
    Bajazele auxilia accipil, 51. Et regiw poiitnr, 55. Ejerius
    l Thetsalonicam relegalus, 56. Eam urb^m Yeueiis
    tendil, 64.
    Aodronicos despoia Manuelis Tl f., 121. The<alonicam
    patre sfbl donatam Veoelis veudli ei in monasteriiim
    abdit, 122. Ehis mors, 151. ADtia Michaeli f.,
    21.53.
    Conslanlinus Andronirl f., 7.
    Conslaniinus Porphvrogeniiu^. MicbaellsVIU ., 27 Ab
    Andronico II in Ttncula datnr, 26.
    Constatitiniis despola Audronici I I f., 27. Ab Audroaico III in carcerem conjeclus, 36.'
    Conslaiitinus Maiiuelis II f., 121.
    Cofistanlinus XI Manoelis II f., 121. Cpollm gub^rnat,
    118. Anchialum et Mesembriam a palre acdpil. 122. Cum
    i anne VI io Peloponnesum proliciscilur, 123. Kjus pr4'.eplor, 125. Caroli principis in Peloponneso beres fuiurus propter Theodoram uxorem. illius convobrinam, 128,
    129. Que loca a Theodoro fralre acceperit, 150. Nicobi
    Melisseoi proeuraior el futurQs heres, 152. Patra polirl
    conalur, 154. Phraolze serratur, 158. Paclione cum
    Patreneibus facta recedil, 145. Chalatrllzam in ditionem
    acctpb, 148 De eo oppido rum Thoma fralre HissideiH,
    148, 149. Palram in potestalom rpdisil, 156. Clareiitzam
    a Venetin cmil f/fd. C.polim proflciscilur. 159, U>0/Ab
    Joanne VI Theod<>ro imperii heredi praalaiiis, 161. In
    Ploponnesum revppsus, ibid. Thpodoro despota
    bellat, 162. Cum eodem conciliatus Cpolim redil. ibid.
    iEcaterinam. l,<*sbiorum principis filiara, uxorem ducit,
    192,195. ln Peloponnesum profeclus, spem bnpprii alil,
    195. Joannt VI advprsu* Demelrium auxilio venlt, 194.
    Turcls olHtidetur. 195 Ejn uxor moriiar, ibid. SeJymbria
    donaiur, ibid. Facla cnm Tbeodoro fralre prKsessinniiro
    penDiitalione in Peloponnesum redit, 196. De ndminiatrauda Pelopouneso quod cousilium habueril, 209. Istbf

    ntim munire iotlituit, 201, K ) l . Imperator crealor. 104.


    Phrantzpn in IbeHan ei Trapeznnteni mlttll coortliafeft
    crninubii eairaa* 206. AmuratU viduam uxorem duceft
    cogiiat, 215. Ejos de docenda uxore cum Pbraotte eolio>
    qniuiD. 220. Iberorum rpgls flliam daoere ooasUloit. 222.
    Ejes de PbraDtts officlia el remuoeratioiie cum tpao ei
    Notara eolloauia, 223, 227, 228. Nelare arrogaaliaai
    mure ferl, 230. PbraBixea magnmn logotbeUm creat,
    231. Mebemeil l l b e l l n paraBtl aoleverleDdooi ceweJ,
    255. Quomodo aavtboa usoe sit ad orbem defeBdcDdan,
    238. Strenne pognat et res belllcae dornat, 246. 255,
    286. Qnat aingulis naribat atattonea triboerit, 255. S->

    pelleetllem sacrano in nunmoe redigil,236. Naree bostiva


    Incendio dplere eonatur, ibid. Turcat captos ocddll, 238.
    Veneioe et Llgnre* dlMdenlt placat, ibid. Erga ctr^f
    beorgnut, 260. Eorum eonvicia paliediius fert, V I .
    Jnstioianoni Venelum ei Notarani dissidentes conciliat,
    263. Solemnea pompaa per orbem haberi jubel. 271.
    Mililpe ad vlrtutem cobortalur, ibid. Ejtis cadaver ab
    bMiibii repertum, 290. Contiablmn a Franeisro Fasr.-ri
    ollm ftibl oblatum. imperaior fariui rt*pudiat, S24. C.um
    papa affil de adjavanda Cpoli, 325. Ejna 1B defendenda
    urbe alacriias laudau. 327. Demelrius Aodmniri II f.,
    27. Demotriiis deapota, Mamielis I I f., 121. Cp<vli pnfngus, 118. Zoen uxorem ducit, 161. Cum Joanne VI conrilin Flnrpntino Inleresl, 176 Panli Asanis Olfam dtifit.
    193. Dc pei-fritiiandie possessiooibus Pbrattizes a Oinstaatino depola ad eum legalns, ibid. Imperaiorem bH!o
    la^pssii. 194. Imperinm !:, 204 in Peloponnewn
    abit, 266. Advprsus Albaidlas sediiiosos Amaris ope
    utitur 381. Mebemele filiani in matrimotifam rogalar.
    5H8 Tnoma fmtre deboualur, 589. Ejus toca qiiaMam
    obsblpi, 390. Turrls adjiivatnr, 395. Pacem cum fralre
    rompoeiiam mox violai, 394. In polestatem MebemetU II
    venit conjugemqMP ef dal tlliam. 595. Qum loca ei ad
    victum douala sirit a Mebniele I I , 415. Loois rptiitutu
    aUpemlluin aceipii, 427. Ipslue et coojugis mors, 449.
    Eodocia Micbaelis VIII f., 24.
    ' Georgius, 390, 591. Maooells Bochal socftr, 406.
    Turearum costodia aurtiffit, ibid. Gregorius MafBooas,
    Phraulz levlr, cum omui familia pesUlenlia exslittcios,
    109.
    Hilena, Thoma deapota? f., Lazaro, SerViomm pnncipi, nttbit, 201 VeoeUis eos, qoi ae bonii privanmi,
    acrnsamra, 416.
    Ilpleaa regina S. Maur monacha morilor, 450.
    Ifolonn. PbranUup uxor, Alexli Examplaoonis f., 111.
    Capla primario prapfedo alabuli Mebemells I I vendiiur,
    309. coiijuge redempla, 584. Moiiacba fit, 450.
    Joannes Andronici f., 7. Joannes AndroniH 11 f.. 27.
    Morle prapmahira obit, ibid. Joanne* V, Androniri III f,
    Joannem Caotacuzencm lulorem el socerum babei ^0.
    Ab eo injosie babitus, 40. Ad Orchanem ennrnglt, 4!.
    Hujita auxilio imperiura recupprat, 42 Caniacuzenum a
    bollo sibi inferpndo epislola debortari glodoi. ibid. Ab
    Amurale I derinitur, 43. Gum eodem amiciiiam.Iiiil, Ki.
    Ejnu Olii, 47. biga Amnraiem ofQciosus, 48. lo rompescenda salrapanim sedilioee eum adjuvat, 49. rpgendam Cpoliro Andronirom filium relinquii. 50 Sediiimum
    minire cogttur ab Arouraie I , ibid. Lalioorum oprm
    rrusira implorat, 52. Ab Aodrobico {filio capitor, 55.
    custodia etapsua, a Rajazele in imperiuro reHUtuitor,
    ibid. Qtioiisque imperaverit, 56. Joanoes Andronki
    ri(!pol f., 54. Cum patre aliqnanUsper Iroperium leoPt,
    Uiitl. Bajazeii iu su*picinnem adductus, Cpolin redit, 61.
    Urbi pfffiOoitiira Manuele 11,62.
    Joanncs VI ManuelU 11 f , 114 121. Musiaphani ab ABHratis iusidiis dpfpndit. 109. Sopbiam MonUsfemlen^m
    ducit, 110. Mustapbam io Occidente principen
    ciiiiH Ituii. 114- Io Hutigarhm proliclHcinr, 118. Cum
    Amarale II pacem componit. ibid. Redil, ibid. Imperaior
    rrealim a pairp, 121. Guiu Sopbia uxore diforiio facto,
    1*2. Martam Comneoam ducit, 123. In P#lopoone$m
    rnrecliis, ibid. Carolo loca qndam acnpll, 128.
    ^ilram fnmtra tentaU 128, 129 Cpolim redit, 130 AroiH
    raipm II Tbessalonicam aggredi velal. 155. Ejii^ ad
    Martinum papam lpg ti, 156. Thoma.n fraircin de poUm
    rreat ibld. ConslanUnum Theodoro, frairi naajori, pr*fe-l, 161. Eos bellanips conoillm, 162. Ejus cim XPO
    Hpbraao dispulatlo, 163. Fk>rentia>e sriiodn de conci iaiidis pcciesiis interest, 176. Quoroodo excepit
    ' Yeriptis el papa, 181,187. DemeUio fraire obstdetor,
    194. Ejus mors. 201.
    Joamiex Androoici deepot f., Manuelis II nepoe, 121.
    lrene Michaelis VIII f. 24.
    Marnonas magntis dux MonembaHlam adminiatrafia, Ivl.
    Maiuiel deapo.a Micbaelis VIII f.,35.Quo casu perierit,
    f

    ivid.

    INDEX I N GEPRGIUM PHRANTZAM.


    Manuel 11 Joannl V f., 17. Ab orcupanda arce Tbeasalouicemium prohibetnr a Turcia,.i6ui. Lesbum, tode
    Prttsam ad atneram abll, 48. Ad pairem redit, 49. Imperio dpslinatus, 55. Cum palre captlur ab Andronico fratre, 55. carcere elapsas, Bajazetis auxilio imperalor
    fli, ibid. Ab eodem insolfiuine babrtas. cum phncipibiia
    qutbirsdam ftedu* pangU,57. In Occidentein pr.ijcistliur
    anxilri peleodl causa, 61. Foedere binctus cum Ipsaal, 86.
    E l Musuimauo, Bajazelis l i l i i s , 87. Mosem, Bajazeti* .,
    lcrm marinue fitirtt, ilrid. Orchanem, Bajazed* nepoiem,
    adversus Mspm, patruum ejus, adj<ivai, \b\(i. Jlebemeti
    adverstis euoidetu anxihatur, 88. Ibasuin expngnat. 96.
    Hexannliutn in hlhmo exsiruil, 96, 107, 108 el seq. Cpo
    liiu reIi ns Plirauizen in ctibiriiltim assnmli, 110. Sa<:ranuMiiuin Meliemeu I dalum tio(.ire recasal, 111. MebeDi* t i 1 legatos obviaro m i l l i t , 111,112. Amurali regoum
    :Uernum deberi censet, 114. Apoplexia corripftur, 117.
    lalioiueii prophetae simillimus, tbid. Ejus mors, 121.
    Liberi. ibid. luter hos, dnro vifis est, rpgnura dislribnil, ibid. Ejus ullima voluntas, 124. Eius de coueiliaiidis
    ecc.esiis cotiMiiuui Joanni fJlio daium, 178.
    Manupl Zoen Cpoiliu d u t i i , ( 6 1 . l)e conciliaodo COQQUbio iegalus.216, 222.
    Manuel Thoma? d e s p o t f., 583, 424.
    Micbael V111 Coranenus, Andronici f. nato maximus, 7.
    Graiiosus, ibid. Atrpclali imperii acciisatus in queetionem voraluT, ibid. Liberatus ei piistinis bonnribut resiltulus civitati ^icwensium preflcilur, 10. (mperatori rursus auspeclus, ibicL lconium aufugii, (0, 11. Cum copiis
    aiiltaoi Scytbas fugat, 11. Ab imperaiore revocaius conioalauli dfgntlalem recipit, ibid. Muzalone ad administrandara rem publicam aocius assumplus, 14. Poiestate
    abutiiur ad perflcienda sua consilia, tbid. Deapota. mox
    iruperator flt, 15. Micbaelera, Epirotarurti 6t /Elolorum
    priaelpem, deviDcil, 16. Recuperala Cpoli, 17. Joannem
    Laacariui excscal, imperium sibi vindlcai, 20. Aualhemale o n s l r i n g i t u r ab Arseojo pairiarcha, 21. Cum
    Aiexaodro papa de conciliandis eccleeiis agil, ibid. D P yirtis I l a l i e , 22, lusulaa maria /gasi riiCun.rai, ibid.
    Saugarii rlpas commuuit. 23. Ejus liberl, 24. Moriuua
    booesia septillnra caret, ibtd.
    Mlebael Andronici I I f., 27. Male pugoat contra Latinos aedtllosoi, 50. Conira Torcas, ibid. Eios liberl, 53.

    Micbael despota Joaonlft V f., 47.


    Micbael Manuelis I I f., 121.
    Nicephorus Demelrii Cantacuzeni gener quam stalionem babuerii ad Cpolim a Turcis defeadendam, 255.
    Strenue pugnat, 283.
    Noiaraa Caleliutzes. V. Cateliut(te$.
    Simoois AndroDic I I f., 27. De.spoiaB Serviorum uxor,

    ibid<

    Tbeodora Michaelis f., 53.


    Theodorus Aadronici I I f , 27. In Lombanlbm nilsius
    marchio flt et uxorem ducit e geute Spluuiarum, ibid.
    Reversus Androolcom miuorem adjuvai. 34.
    Tbeodorus Porphyrogeniias Jaannis V f., 47. Mauuelis I I uxorem iueodam ai*.cipil, 62. Principalura Spariae
    aocielali Joannis BaplisUe veudere^ couatus, 63. M^re
    recipiiar, 64.
    Toeodorus despola Manuelis I I f., 121. Lacedemonem
    a palre accipit, 122. Ejua in mouaeieriiim tte abdendi
    cousiliura, 125, 128, 129.. Constaailno fralri qusR loca
    donant, 130. Nicolai Melisseni lutor, 132. Ejus uxor uio
    r l i u r , 158. Imperii hercs, 161. Cum ConsiaoUno despota
    b e l l a l , ibid. tpolim venit, 196. Selymbri monlur, 205.
    Tbeopbili, crudilisstmi v i r i , alalio ad defeudendain
    Cpuiiai, 20. Fortiludo, 286.
    Ttiomas Maouelis I I ., 121. 0 loca Pelopoonesl a
    paire acceperit, 122. Cbalalriizara, oppiduin Cenlerlonis
    priuctpis, obsidel, 148. Cuin Consianiino fralre de eo dleaidpns, ibid, 149, Centeriouia gener, \ 48,154 Uespoia fll,
    156. , 206. Ejus Qlia Helena, 202 Cpolim r e o i l , 204. In
    Peloponnesum redil, ibid. Ejus liliu* A n d r e u naias, 236.
    Adversus Albantiaa aedltiosos Amarin T u r c ope usus,
    583. Pbranizen lnler miuisuos recipit, ibid. MebemeU 11
    qaa? loca Iradiderit, 388. Sacramenu Mebeiueli I I dala
    violat et frairem bello adorihir, 589. Turcis vincilur,
    593. l u pacem cum fraire rp.dii, 594. Peloponeso Corcvram proficiscltur, 407 , 408. Ad papam e i Mebemeiem
    I I legalo* m i l l i t , 410. lUliam Iraj.cil, ibid. I I
    papa quomodo exccplus sit, 412. Veueli.tsel Aiicoiiaai
    profectus, aiox Romam redil, 413. I j u s fllia Scivioruro
    regioa, ibid. Moritur, 415. Ejus liberi ab Ecclpsia Rnmana
    susleulati, ib\d. Deeonuu eduralioue ad p-tdagogitm ppiaiola Bessarioois c.rdinalis, 416 Filius nalu tuaximuH de>
    fpola creaiura papa, 424. Filia Paraciolo, principi luio,
    uubll, 424.

    1094

    Palasologusbeglerbegiis, Th >ma?Gi i i f, pradio occlsn^.


    450.
    Gregorlos Palamas, epiacnpus Tbessalonicenui)*, Barla*
    amoin Italum relutal, 59.
    Pamisus fl in sinu Messeniaco, 152.
    Paocita, 200.
    Paraciolus, priocpps lialus, Thoma?depo( llliam ttxorem dncit, 424.
    Paraspondetus magnns dux, 161.
    PareiiUum porias. 1X1.
    Patra ab Joanne VI fmstra lenlata, I , 129 9. Iiem
    a Constantrno despoia, 135, 145. tr^litwr, 148. *b PO
    aiibigllar, 156. Pestueniin affli^itiir, 157. Ab Ah- L i scart administrata, 290, 20!. Ab Amurale If e<puga ur,
    203.
    Paulus. Troilos et Antonin^ fratrp* qnm atatIom.'m
    habaeriut ad defendendata Gpollm, 253, 288.
    Pega? palalinm, 55.
    Pega> a Honembasiotis habitat.e, 400, 401.
    Peivorum niores, 218.
    Pe!opoonpsus a llomanis qaomodorecitperata *it, 17.
    Bajazele amigitur, 85. Lailnis Dabalo data, 107. Ejit*
    forma, 108. Magnam pariem a Carolo prinetpe occupaia,
    128.
    Pentachyria, 387.
    Per^amtis Sasanl data, 77.
    Perwterium Serria oppidum Meheroeli I I prodtlur.
    586.
    Peiitheorltim oppidum, 155 Ejns prortncia, 76.
    Pestileuila ad Poulum Euxiuum vehemefrt. 109. Cpali,
    110, 429.
    PeUlidiiim, 407.
    Pelriuin regio Cpoth, 254.
    Petrus (S.) oppiJum Laconics, 159. .
    Philadelpbia Caramano AliHsuno dala. 77.
    Alexius Lasraris Pbilantbro[K>iiu Bosiitzain adminhtral, 155. P a t r prasfertus. 2;>0. Co!isl.iti;mui .espoinn
    iiiiperalorem roronal, 205.
    Gporgius Pbilantbropefios Isaacii Asanis ^eucf, I3S.
    Pbilea Pala^olngus prutoatratur Turcas \ i n c i t , 50.
    Pbilocrone oppiduni, 37.
    Angelus Pbllometes, ad Amiiratem I I legalus iti ca>
    eerem ab eo conjtcilur, 116. Dimiltilur, 118.
    Pblaburura oppldum. 41 4.
    Pboceeneeti Laiini Androoico I I I vectlgalo*, 58.
    Mcopborus Phocas Cretam a Saraccnis vindiral, 10 >.
    Pboliuus protospalbarius e (Tela ejiciiar a Saracrnis,
    11H).
    Alexios Pbrantzps Genrgil f., Infans morlmis, 192.
    Alexiua Pbranlzes Georgil f. 195. Moiitur, 205.
    Andr.inicus Pbraiilzp^, Georgii f., infans morii;us, 200.
    Georgid& rhranues quod consilium secuUis sii in >cri~
    bpnda hisloria, 3, 5. Kea nernioe tnm liiteris mandaiai
    sibi conscnbpnda^ proponit, 4. Qnaorio nalus s i i , 65.
    Uude rerum nnttiiaiu habeat, 66. Patris loco T I K H I . H
    p r i n c i p i s cubictilariuM, cnm podcm in Pelopniiui*mii
    rofl< iscilur, h>9. Kju iValrea quacoiidilloiie viite luenm,
    10. Manuele I I i u cubiculum assuiniiur, ibid. A d
    Aoiuratem 11 legatus, 118. Propler aliatum laHum inin
    tium dnniiab imperalorc cumulalus, 119. (Jltimam Manuells I I roluntateir. lilteris raandat, 124. Jcanui VI ab
    eodem commeodatus, 125. Hujus cobicnlarias Ut, 12.
    Quoraodo In familiarilalem Couataniitii deapola} veneril
    J 2 5 . Inbujus cabiculum Iransil. 126. Joannem V I i n
    Peloponnesum proflriscenlem cnmHatur, 127. V.um Con- ,
    stanlino I D Pelopooneso manel, 150. Palreusibus c*
    plus, 138. Liberalur e l muuenbus augelur, 145. Ejus
    m a i e r t e r monacbaa, 140. Cbalalrilza? pralicitttr, 150. Ad .
    Amuraleni l l niss<ie, 147, 150. Hujus lpgaiis lilterai
    8 i i b l r a h i t , 152. Qnod - responsum tuleril ab Amurate I I ,
    153. hcrum raplus a (atplanieel redemptua. 155 Paine
    praeficilur, 156. Macarii Macra) aroicuji, 157. AdJoamiem
    V I legalus pruloveslianue fit, ibid.Axl Amoniuih Oiuucnum, Amuratera I I ei imperalorem logatus, 158. Ail
    Mariam Meliaseoam, Aniunii Coninpni vi<luam,<le permu
    landls oppidis mlssus, 159. Re iofecla reversus, ibid. A d
    Tarachanem ablegalur, 160. Cpolim rum Consiatiliuo pr-ficiscilur, ibid. Atnuratein I I in CoiislanliDi despoUe parlee pcrlrabil, 162. Ad fratres bellanien ab Joanue V I I P gatus, ibid. Cum r.onslaaliaodespoia Cpolim redil. ibid.
    Uxorem ducil He eoara Palvolo^aro, 191. Ejue liberi,
    191, 192, 193, 200. Ad uxorera Cuuataiilino peieHdani
    l.esbom missus, 191. De perrnutandis posscaHioitibas a
    Conslautino ad Demetrium fratrem legaius, 193. Selymbnio pratUcitur, 195. ln Pelopooiiesum redit, 196. Cpolim Ipgaius propter Hungarurum advcrsuH Turcas expedilioueni, ibid. Spari* e l loeis adjacenlinue prcticitur,
    200. Cpolira ojilUlttT ob conjugiuni CoaaUeAiw dospoiaj
    M

    INDEX IN GEORoIUM PURANTZAM.


    cialia ncgoiia, 205. Ad aracram legatus dc fonslaolino
    clrspota ad imperium evehrndo, 20 i. De uxore Coustanino pelenda in Iberiam el Trapeziiiilem missus, 206.
    Prope Amisum iiaufragiuin fatit, 210. Ejus cum Trapez:intiorum rege de Aiiiuralis II morie colloquium, iuid.
    Conslauliuo XI suatiel, ut Amuraiis I I viduam ducat,
    213. Cpolim redil, 217. Legationuui salieUle caplus,
    225. louslaiHino XI largis promiisis piacatur, 223, 227.
    Kjus cum Nuiara f.oiloquiuin dc munere sibi iribuendo,
    227, 229. Turcis caplns Spjrlam dutilur, 09. Ejiie
    uxor ei liberi captl, ibid. Cmn uno Joanne Cautacuzeno
    arcaua Consianlini XI consilia novil, 527. Inier minielros Thomae despniai receptus el Cerieza oppido dona
    tus, 583. ln Sorviam ablegalur, 38i. Uxorem el comitem
    ejas redimil, ibid. Ad senatum Venetorum legalas, 385.
    Peloponneso discedere cogitai, 592. Corcyram proflciscitur, 408. monasierium S. Eli, mox Jasonis et
    Sosipalri concedit, 411. llaliam proliciscitur, 424.
    Corcyram redit, 425. S. lia-uram proGcisciiur, 429. Monachus flt Gregorii nomiue, 450. Mouacbus inagoi habitus
    ttt, 449. Rheuraalismo laboral. 430, 451. Quorum anclorilate coraraolus bisloriam scrlpserii, 432.
    Joaunes rbranizes t3eorgii f. maximu*, 191. Ejus
    laudes, 229. Mcbemele I I jugulaiur, 385.
    Tbaniar Phrauiza, Gporgii f., naia, 193. Nicolao Mcllsseno in nialrimooium deslioala, 225. Capla, 509. Moritur, 385.
    PbrygiaroagnaGaramauo Alissurio dala, 77.
    Pidasus uuuc Molbooe, 3tjl.
    Pideina,I35.
    Pirjncerius Tenlzas. V. Tenlzns.
    Pius II papa, quomodo Tbomam despolam exceperit,
    412.
    v|a, 108.
    Pialamona* oppidum I.aconlca?, 159.
    P.>ale insula vicloria Mauuelis II nobilis, 87.
    Poliaiium CousUuiiuo d<*>potai a beodoro fralre doflalum, 131.
    Ponticum, 38*, 103. Mebemcli II cedil, 418.
    . Porlae Gpolis : Charso, 462 Utry&ia sive Anrca, 237,
    460. 469. l.iguaria, 257. Pulchra, 254. Regia. 255. S. Romani, 237. Selybria, 255. S. Tbeodosiae, 254.
    Prasns oppidum Crelat, 102.
    Proaslemit oppi-luin Lacnnica*, 159.
    Prii.nocor.ias a Mebomele l i excorialus, 405.
    Protopapa? quod uiuuus luerii iu creaiido palriarcbn,
    505.
    Prusa Romanis ertpta ah Orcbane, 79.
    P>lus, 103. Abarimis, 408. llilua, 151.
    Pyrrhi barresis, 443.
    R
    Joatines Rales, a Tboma despola ad Mehemelem I I
    legalus, 410. Ab hoc vinculi* oneratur, ibid.
    Georgiiis Haultis Nicotai Melissem atuuculus, 408
    Tb<>ma despota ad :p;in logaius, 410.
    Mtchael Rauius Ises Tu<m despols suramus miuisttr,
    161. Ab Amare caplusftceidiiur, 426.
    Thoinas Raulu* Gba alrUzain Tbo.nae dcspolaa comparare studen*, 149.
    Kealius pons Veneliis, 186.
    Rhabias e poslena Cedar, 295.
    RhQontas oppidum Laconic*;, 159.
    Rhodiensium frairum magisler ad Nicopolim a Turcis
    caplus, 60.
    Rbodus a Mjebemete II frnslra tpntaia, 94.
    Joannee Rhosolas Pbrantz e captiviute liberandl
    causa ad Patrenses missus, 1*6.
    Aiilouius Kilzus^2l7.
    RogeriiiH Gale.lanus bellnm adverSus Turcas se factnrum poliicllus; 28 Magni ducisdigniiale ab Ao-lronico I I
    bonesiatur, 29. Romauos aflligit, ibtd. Jussu imperaloris
    occiditar, ibid.
    Roma pesiilenlia afflicta, 425.
    Koiuanj in qua?siiouibus tormentornm absliuentes, 9.
    Romanus Imp. Crelain recuperai, 105.
    Rossia? cardmaiis qu* slalio fuerii ad defendeiidam
    Cpollm, 254. Cur uon crealu* lueril palriarcha, 525.

    Sabellium, 426.
    ]
    Salmeuicum, 409.
    Samaieiii Palrensis flliiisa Phrantze captns, 138.
    Saiuolbrace Demeirio despoi. a Mjlienjetc \i duoat2,
    413.
    Sangariusfl. a Michaele III castris muuiiur, 23.
    SauUmarium a Mebcuieie 11 expugtialur, 409.

    K6

    Sarabale Constaolino despot a P^lreoatbas tndaj


    145.
    Saraceni re^num in multas parles dislrahi palionior,
    97. Grela poiiti, 98, 101. Cyladas loaulas populaniur,
    102. Yicii a Nicela, 103 Basilio Macedooi iribula peudunt, 103. Ke.belles a Nicepboro Pboca iosula ejiciuDiur,
    ibid. Eorum varia oomina uode originem irabaol,3U5.
    Ismaelis poslerl el a panioue l>ei eiclusi, 517. Eoma
    religio rerulala, 335. Mohametis dociriiiam plerique p*.
    rum liberali aninio sequuniur, 367.
    Sarcanes ameras a Kajazele deviclus, 82.
    Sarchanes quam regioitem teuuerit, 77.
    Sardiensis melropolilaPerrariae mortuus, 192.
    Saulaurus, 133.
    Scanlerinus s. Scanlares Albanilamm princepsaM^
    beroele 11 viclus, 4z5. Moriiur, 430. Kjus regnum aWisum inler Veoeios ei sororis Ulium, ibid.
    Georgius Scholarius pairiarcba, 304.
    Sclabitza, 1 46.
    SclabOcborium, 200.
    Scuda regio, 276.
    Scularl olira Chrysopolis, 112.
    Soylbarum , 67.

    Sebaslia ab Otbmane occapata, 78.


    Selymbria Conslaniino despolaa donata a PhraoUe
    admiulslratur, 195. Tbeodoro despolae tradiuir, 116.
    Sergius pseudabbas Mubameiia propbeUe socius, 295.
    S e n , 47, 57.
    Serura moree, 218.
    Servij ab Amurate I devicli, 80. Mehrmete II in
    poteslalem redacil,94. Prittcipis eorum tilia Amuralill
    nopla, post hujtis moriem in palrjam re<iil. 213. Webemetemjl fpolim oppugnanlem adjuvant, 323, 3i5.
    Sguromalles Palasologua Mehemeti I I CariUuam Iradit, 407.
    Siderocaslrum, 426
    Slgismundus Germania* rcx bello adversos Bajszelem
    commoio, 58; ad Nicopolim tieviucitur, 59, 81.
    Slnaues beglerbegus Joanuina occupal, 157.
    Sinope coiooi Gpnilm deductl a Mebemeic 11, 508.
    Mehomele II expugnalur, 94, 415.
    Siuopium. Y. Sinope.
    Sitanas oppldum I.aconlca}, 159.
    Smpniorobum a Hebemete II occupatnr, 586.
    Sulimau Siacbus JoaooU Cowueoi f., 71. Enogrulis
    paler, ibid.
    Sophia, marchionis Monlisferratensis f , Joanuis VI
    uxor, 110. Repudiala in pairiain redit, 122.
    Sopbiaurbs, 384, 451.
    Sopholeus nauclerus Greieosis, 412.
    Soan pasias vezires Mebemetis I I , 266.
    Sozopolis. 405. .
    Sparia a principe Pplopoonpsl Roroanis tradita. 17.
    hpodoro PorpbyrogeuiU iipquidquam sociputi Joannts
    R.:ptisi90 vpndila, 6 i . Mcbemeie 11 iu pmestalem refligilnr, 595.
    Spbemiares Slnopeosiuro prinreps a llebemeie II
    vicius, 415.
    Spmularum gens, 28.
    ^piahs oppidum, 153.
    Staiijprum, 154.
    Stephamis Serviae despola, 57.T.um ManueJe II el
    Slgisroundo, Gernianiaa rege, adversus Bajazelcm bellai,
    59.
    Siephanus Syrpbro papa separalsEcclesia? LaUnaet
    Gr*ca> auctor, 12.
    Sippbaui Alexandrini Ihema de Saracenorum regoo,
    515.
    Sirnbolium caslrum a Veoeiis uccupatur, 450.
    Stylaria oppiduin, 159.
    Surguuides Turcarum sermone colooi dicti, 308.
    Tarlari, 470.
    Taygelus mons, 150.
    Techuius anierae a Bajazele vlelus, 82.
    TEMPLA CPOLIS :

    Aposlolorum se.Ies palrlarchalls a Mehemete II CPDRtiliihim, 207. S. CoiMiauliui, 240. S. Demetril, 254.
    S. Sopbue.III, 289, 307.
    Temporum computaiio a mundo coodito usqae sd
    Cpolim a Turcis captam, 294, 304.
    Pirincerius Teulzas Calelanus AndroDico open
    saaru oiTert, 29.
    Tcriolum, 146.
    Terras molus, 32, 579. U7. Eorum probalilis ori^,
    581.
    'lbasus a Manuele II expugnata, 96.

    IN GEORGIUM PHRANTZAM.

    1097

    Txetepa Ollhfiinidtnill toctor 69,71.


    Tbeb td Amorate occupata 91, Delatztota a, LallTteramium 200.
    nia dat 107, earom dominae Autontue Comnenas 159,
    a Tjaractaane oxpogoate ib.
    D
    Tberoaia de Saracenoram regpo 515, 515.
    Tbemines e posteris Cedar 295.
    Umaroj AbubaWissuccessor505, ejw ret gestavlb.
    Tbeodora Caroll principis consobHoa, ConalanUnl
    Umaras mloor ChrisUanos intcctans 505, ejos ad litip.
    despot nior 128, 129, ejus mors 154.
    Leonem Anneaiom epistola ft>.
    Tbeodori (S.) collis prope Galalam 259. .
    . .
    Theodorl Carystli siatlo ad Cpolim defendendam
    i54.
    Tbeodoslot, episcopue llonembaeioliram, ad papam
    ValtchlY. Btpchi.
    .
    legatus 190.
    Varna clade Ladisial nobills 91.
    Theodoei Cyprii gener, Mlchaelie f.,a CooslanUno XI
    Vectlgaliam et tribatoram Taria genera 400,401.
    ad lancom HaDgaram legalue 1527.
    Veneli. Ab iia Joannes V aaxfiia frustra rogat 52.
    Tbessalonlca io poteatale Torcarom, 47. Andronlco Eaboeam a Geooensibue accipiaot 107. Cretam a Ronifocio, marcbiooe lfonUsferrateDai, emptam occopaUm
    despolse tradita 56, 122, ab eodem Yeoelis vendltar 64,
    teoent ib. aqq, ab IU qoomodo expeptua eit Joannes VI
    122. Venetis ab Atfiarate II erepta 90, 155.
    181, Cpolim a Torcia obaeesam publice adjdvare recoeant
    . Tbomais mater Yeoerabills Pbrftnli baplitando leslii 524,
    tribos trireratbas Cpolim obsessam adjuvanl, 528,
    65, ejus vil* 139,
    ,
    cum Ligqribee diasident 258, ad TiftuteQi eicitantor a
    TUjros rooDS Crelct 102. .
    CoDsUnilDO XI 277 eldem tplli adversos Toroas eoeciTormenla Roroania io qaesuonlbos ioaeiUl^ 9.
    pteodl aoctores 993, roolU capti a lfebemete I I oociTrapezaotipniin regnum a MehenjQte eversom 94.
    dontor 295., Monembat>ia et Lemno potiuntar 415. Ini*
    Trapezns a Meberoete I I tapla 415, ab eodem Inde
    brnm et Atbeoas expagnant 425, ab Amare Tincoolur ib.
    colooi Cpolim dedueli 508.
    Scantaris, AlbaniUram pnoeipis, ba>redes 450. Aeoum
    . Gabriel Trlbtzanus Yeoefarufn naYiom pratfectas qaam eapiont447. Slrobollam 450.
    alatlonem haboerit ad Cpnlim defendendam 254.
    Victprinuf Joetioiaiii I mlDjsler in iotcripllone qoadam
    Tribolorum et vectigalium Yaria genera 400, 401.
    tommeiooraloj, 106.
    Tripe Hebralca oppidonj 200.
    Trype bona oppidum 588!
    Troilue. V. Ptmhu.
    Turacbanee Hexarouium expugnal 117. Patram a Conleiivs Hebnras eojn Joanne Y I et IJUUbfo bleroeoo*
    slanlioo despota occopari relat, 150, muros Iiihmi de- nadio ditpoUt 165, reOgionein Chrttrtanaro ampltctilar,
    8troit,157,Tbebis et Atbtom potjtor 159, 160, a Mebe- 176.
    mete I I cnm fllils in Peloponoesum mlssoe 255. Isibmoai
    expugnal ib. Albanitat 1D ditiooem deapotaram rediajtt
    (

    583, ejus roon 586.

    Torc Rotoaooitim Asia proviociaa vexare ioatitauot 25, in Tbraciam trajiciuot 28, reprimontur a Phile
    Paleologo 50, eorgm regpam inter sa^rapas dlstribulura
    77, DemeCriuro despolam Cpolim. Obeidentem adJuvaDt
    194. ConeUntlnora aespoiam 1n Lemoo iuenla oppognant
    195. Cpollm obsidentea ramore quodaro et porleuto terrentor 265, anpis DOD utuntor 274. PelopODoeeum diripiuni 591. Demelrium despotam advenos Tbomam adfaaot595
    '
    Tzamplaco Tbomami despolam adrenas
    adjtiyat590.

    *ATROL

    GB.GLYI.

    iaeyntbiM a Mebtmete octopaU 95,2 Saele


    cbape afflicU 105.
    Zagurt 405.
    Zarnatas castellom ConlUntloo deepotie a Tbeodoro
    fratre dobalor 151, a Tboma deepola expogoalur 590,
    591.
    Zeogalatiis, Hebraica porta Palronsli 158.
    Zoe, Pampondell f.,Demetrio detpoUe noblt 161,
    moritnr!91.
    .
    ZucbaMDea MeJMmeiem fl vindt et ab oo fiadtur

    449.

    35

    INDBT GE/ECITATIS

    WWRt

    10

    GRiEiTATIS.

    G E O K G I I P H R A N T Z J E H I S T O R I A M

    Revocatur lector ad numeros

    crassiores.

    41.7, 448, 449, 421.


    220.
    305.
    241.
    236, ei deinde paesira.
    236.
    44
    43.
    403'.
    402.
    146.
    402.
    141.
    ^* 111, 125.
    129, 101, m*
    49
    / i . q. 3 6 , 305.
    &, 430.
    280.
    75.
    402.
    400.
    \ 138.
    **4 107, 446; 497; 217: 405.
    481. 401.
    428,151,487,496,197,213,215. $ 52, 356,
    292.
    159.
    185.
    81.
    'Hftsiptot 56.
    142, 44
    40$, 410, 425.
    420; 4*1, 422,
    416, 4J7, 452.. 13, 109, 2 4 , 215,449.
    416. \.
    9.
    423.
    \ 51, 75, 306,
    224, 595.
    426. \ .
    106, 107.
    64. \ 70.
    > 448.
    400, 401, 402.
    282.
    400, 402.
    420.
    '.?) 198, , 91, 107.
    499. 213. 230.
    424.
    247. 226. *
    20.
    401.
    398.
    397.
    120.
    224.
    405.
    452.
    120, 446.
    .402.
    242.
    423.
    ^ 490.
    160.
    416.
    420.
    90.
    401.
    401.
    422.

    421.
    440.
    113, 215.
    421.
    390.
    254, 255.
    295.
    497.
    305.
    402.
    154.
    417.
    401, 402, 403.
    \ i . q. 201, 208, 146.
    402.
    246, 267, 316, 590.
    ; 56, 220.
    '. 421.
    / 446.
    306.
    () 241.
    403.
    424, 401.
    423.
    402.
    243.
    126.
    422 423.

    , 422L
    ; 402, 403
    91-, 106, iW>
    38, 941
    >
    438, 145,
    422.
    * 404.
    9.
    25&
    250, 59.
    244, 215, 216, 386,449.
    214, 224.
    4Q3,

    140, 424, 425, 4*6.


    ' 409*
    415, 135, 39*
    44.
    483,.
    400, 402, 403.
    462
    85.
    446
    401.
    30&
    284.
    405, 409.
    401.
    402,. 404.
    246.
    ^ f f a v
    211. 231.
    57, 96, 108.
    73, 242,21*7.
    249.
    2 5 .
    275.
    418.
    200, 230..
    224.
    * 4 0 1 .
    71.
    402.
    402.
    447.
    239, 253.
    96, 273.
    439.
    402.
    252.
    424.
    402.
    426.
    587. 448, 595.
    93.
    25, 444, 211,220.
    210.
    402.
    401,402.
    78.
    424.
    401.
    224.
    401.
    307.
    323.
    *401.
    485.
    255*
    ^251.
    364.
    384.
    405.
    ^ 413.
    ,) 5, t$ 67.

    1101

    ORDO RERUM

    \ * 64
    , 225.
    406.
    250.
    4 1 ! .
    426.
    424.
    507.
    404.
    ; ,
    508.
    * 216, 224, 225.
    275.
    0* 439
    ^ 234.
    ; 85.
    \ q . 46442.
    402.
    439.
    400, 402.
    401.
    446.
    380.

    1102

    254.
    * ( 227.
    308.
    249.
    423. 422.
    2 1 . 249.'
    448, 424.
    52.
    216.
    305
    228.
    449.
    417.
    411k 419.
    449, 421.
    449.
    239.
    229.
    450.
    278.
    446.
    427, 446, 326.
    ( 409, 445, 444, 445, 479, 446.
    47, 385, 387, 595, 594, 395, 420, 446.
    292, 395, 597.
    3*7, 405.
    216.
    * 438, 449.
    446, 488, 505.
    483, 245.
    ^ 41.

    282.
    2!5.
    *404.
    244.
    401.
    (. ) 483.
    446.
    230.
    483.
    449.
    249.
    35.

    ORDO RERUBE
    QVM

    H O C C O N T I N E N T U R .

    Dialogos I I . ~ De ccelo, lerra el lia qu ibi continentur; llein de Adami lapsu Chrislique judicio et Moame149
    NotUia ex Bibliotlieca FabrUii.
    9 tbis paradiso.
    LAUDATIO FUNEBHK Theodori PaIa?oIogi fralris. PraemllVita UarmeliiChrysoloraSj ex Hankio de ByxatUin.lunlur
    re Fraociaci Combclisii monlluni, el Georgii Plerum Scrtptonbui.
    tboals Protheoria
    io oraliufiem.
    181
    MANUEL

    CHRYSOLORAS.

    MANUELIS CHRYSOLORiE BPISTOLiE.


    I . Ad Joanner^ Palaeolog. unp., qua veteris et nov
    Rom comparatio conlinetur.
    25
    I I . Ad Joannem Cbrysoloram.
    53
    III. Ad Demetrium Chryeoloram.
    57

    Scitw tenUniix ex liac oralione excerptas.

    307

    educalioois regi ad Joannem filium cenlunr


    coroprebensa capilibus.
    315
    PBACEPTA

    O B A T I O H E B VII E T B I C O - P O L I T K I B .

    585

    I . Oralio hortatoria ad eloquenli studla, deque


    virtute ac booo principe.
    986
    I I . Quod bouom est ab omnlboi nalaraliter diligi.
    JOANNES
    CANANUS.
    Uoiblnem malum eliam ipsi sibi odlo esse. Noununquam
    vero et id quod malum eel dilrgitous, qola booum
    Notitia ex H. Warion Supplem. ad Cav. de script. esse putamus . Itemque de felicltale deque virtule.
    eccl.
    W
    409
    De Cpoli ab Amuraie I I , anoo 1422, fruslra teirtaia.
    III. De eteciione, deqde volantarlo, tam qaod me61
    lus DOD natura nec exiriusecus, sed suamet ipse culpa
    sil malus.
    419 .
    MANUEL
    PALJEOLOGUS
    IMP.
    IV. De voluptate ; quod eam prwstaret ab hacvita,
    441
    Nolitia hiitorka ex B. Warton.
    81 prorsus abesae.
    V.

    De
    votaptate:
    qua
    precedeos
    oratio
    refellltor.
    Notiiia bibliographica ex Fabricii Biblioth. Gr.
    85
    461
    VI. Peccatnm esse qmddam longe petsimum. NeMANUELIS PALASOLOGl OPERA.
    minem vero desperare debere oec de eeipso, nec de
    ' OBATIO io SS. Virgioia Deipara donnitionem.
    91 altero, sed judicare selpsum, et noo alteram ; oec eos
    odlsso
    qul deliqueruol, sed miserari; deqae poeniteotia
    CAROR deprecalorlue ad eamdem pro pneseolibus peel providebtia Del, et dllectione, et homlnes clemenricolis.
    107
    tia.
    485
    DIALOOI duo qoos com Mahuroelano baboit I I uterttza
    VII.

    De
    bumilitato
    alqae
    eiiam
    ex
    partc,
    de
    dilecraonere fuogente in Galatl oppido Ancyra. Premlitltur tiono.
    482
    C. B. Hasil ediloris Prefatio vernacalo sermonescripla.
    Epilogae
    epislolaris.
    557
    125
    Oralio propttii principls ad beaevoloi subditos qul
    YAMUBLIS PaoLoeus ad Theodorum Palaeologum fra561
    tren\,
    . 125. aHalis in flore suot.
    Dirfogus primas. De angelis et bomauibus.
    133
    PnKCtS ,
    567

    1103

    ORDO RERUM QVJE I N HOC CONTINENTUR

    Aum,
    CAPITA compuocUonis metrica,

    573

    575

    DESCRIPTIO veris,

    577

    . ALLOCCTIO ad Bajazeletn capliVum iri persooa TamerJanis,


    579
    De fulmine Agareoo (Bajazele) in forma psalmi, 581.
    EPISTOLA ad Mannelem Cbrysotoraro, ab irap. scripta
    cum in aula reg8 Anglorum Henrici IV versaretur
    auxilium rebas suis affliciis cmeodicans,
    531
    t

    JOANNES AffAGSOSTA.
    Notitia ex Hankii de rer. Bytunt. scripi.;
    NABBATIO DE BXCIDIO TBRSSAXOMCES, aono

    Aoiurale expugoaue.

    585
    1450 ab
    787

    1104

    GEORGU PHRANTZA5 CHROlflCON MAJUS.


    Prooemtom,
    5S7
    LIBBB primus, a Michaele Paleolo^o usque ad Mamielem,
    641
    LIBBB I I , incipiens post morteiD imp. Maaaelis Paleologi et ab iniiio imperii Joannia, 0111 ejus.
    737
    Liber I I I . Deitaperio CoostaBtini Palsologi, expugnalione CpoHs et iebua qaibusdam aliis, 807.
    LIBEH IV, qui a capta regioa urbium incipit, tnrbasac
    pugnas in Pelopoooeao inter fralres ei deapoias excitatas conlioens, alque enarrans quomodo ipeos ei ioeulam
    Ameras sibi subjecerit, et au ecriplori acdderiat et
    res alias quaadain, capilibus dislribulas.
    Bdiiorit Romani nwnilum in tubtequent Chronlcm
    abbreviatum.
    100

    GBORGIUS PHRANTZA.
    Fabricii,
    Notitia ex Bibliotlieca Gmca JoaiU Alb.
    651

    CHRONICON MINUS*SEU ABBREViATUaf.


    Indicam Georgium Phrantzam,

    F l l i l S TOMI CENTESIMI QUINQUAGESIMI SEXTI.

    6 1914

    1079

    This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
    to make the worlds books discoverable online.
    It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
    to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
    are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge thats often difficult to discover.
    Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this books long journey from the
    publisher to a library and finally to you.
    Usage guidelines
    Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
    public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
    prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
    We also ask that you:
    + Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
    personal, non-commercial purposes.
    + Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Googles system: If you are conducting research on machine
    translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
    use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
    + Maintain attribution The Google watermark you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
    additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
    + Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
    because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
    countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we cant offer guidance on whether any specific use of
    any specific book is allowed. Please do not assume that a books appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
    anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
    About Google Book Search
    Googles mission is to organize the worlds information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
    discover the worlds books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
    at http://books.google.com/

    You might also like