Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 7

LNG MN CNG MT BI TON

Trn Thanh Tng



Trong thi vo i hc mn Ton khi A nm 2009 th c th ni
cu V l cu kh nht. Khng mt hc sinh no ca trng THPT Mc Ha
gii c trong khi thi. Tht s n kh lm chng? N c thi thc ti, buc
ti phi lang thang trn internet xem thin h gii n nh th no v ti cng
cu hc tr l em t cng tm ra vi cch gii cho ring mnh.
Xin gii thiu li bi ton v cc cch gii ca n.
Chng minh rng vi mi s thc dng , , x y z tha , )
3 x x y z yz + + = ta
c:
, ) , ) , ) , ) , ) , )
3 3 3
3 5 x y x z x y x z y z y z + + + + + + + s + (*) .
Trc khi i tm li gii cho bi bt ng thc ny, ti c nhn xt:
y khng phi l mt bt ng thc i xng theo cc bin nn a
s hc sinh cha c thi quen gii n. Cc bt ng thc trong cc k tuyn
sinh trc thng l bt ng thc i xng.
V phi c ba bin v v tri c hai bin v ng bc nn trong suy
ngh tm li gii l ta phi gim bin x trong v tri v buc v tri xut
hin , )
y z + , nhng nu lm theo nh vy th ta ch thu c ng thc.
May mn cho ta l c mt bt ng thc quen thuc l
, )
2
4 y z yz + > v cc
dng bin th ca n nn vic tm li gii cho bt ng thc s xoay quanh
pht hin ny.

Cch gii 1 ( ca ph gio s Phan Huy Khi )
t , , , ,
2 2 2
b c a a c b b a c
a y z b z x c x y x y z
+ + +
= + = + = + = = = .
T iu kin bi ton ta suy ra:
, ) , )
2 2
2 2 2 2
4 3 a b c b c a b bc c = + + = + .
Bt ng thc cn chng minh tng ng:
, ) , )
3 3 3 2
5 3 5 3 ** a b c abc a a b c bc > + + > + +
T
2 2 2
a b bc c = + suy ra:

, )
, )
2
2
2 2 2 2 2
2 2 2 2
2
a bc
b c
a b c bc b c a b c
>

+
= + > + > > +


, )
, )
2
2
2
**
3 3
a a b c
a bc
> +

>

ng , )
* ng.
ng thc xy ra khi x y z = = .
Thin h cho rng cch gii ny gn p nht!



mathisthinking.tk
Cch gii 2 ( ca tin s L Thng Nht )
T gi thit bi ton ta c: , ) , )
2
3 4 x xy xz yz x y x z yz + + = + + = .
t , a x y b y z = + = + th 4 ab yz = .
Ta c hng ng thc:
, ) , ) , ) , )
, ) , ) , ) , )
, ) , ) , ) , ) , )
2
3 3 2 2 2 2
2 2 2 2
2 2 2 2 2
2
2 2 2 8 4
2 4 4 2
a b a b a ab b a b a b ab
a b ab a b ab y z yz y z yz
y z yz y z y z y z y z
(
+ = + + s + + =

( ( ( (
= + + = + +

(
= + + + s + + = +



Tc l:
, ) , ) , )
3 3 2
2 x y x z y z + + + s + ( 1 ).

Mt khc ta li c:
, ) , ) , ) , ) , ) , ) , )
2 2
3 12 3 3 x y x z y z yz y z y z y z y z + + + = + s + + = + ( 2 )
Cng ( 1 ) v ( 2 ) ta c kt qu cn chng minh.


Cch gii 3 ( ca thy Nguyn Anh Dng HSP H Ni )
t t y z = + . T gi thit suy ra :
2
3
x xt
yz
+
= .
V
, )
2
4
y z
yz
+
s nn
, ) , )
2 3
3
4
x x y z yz y z + + = s +
, )
2
2 2 2
3
2 4 2
4
x tx t x t t x t + s + s s .
Bt ng thc phi chng minh tng ng vi :
, ) , ) , ) , ) , ) , ) , ) , )
3 3
2 3 2 3 5 x y z x y x z x y z x y x z y z y z + + + + + + + + + + s +
, ) , ) , ) , )
, ) , ) , ) , )
, )
, )
3 3
3 3
2
2
3
2 3
2 2
2 2
2 3 .2 5
2 6 5
2 6 5
3
2 2 3 2 0
2 3 2 0
x y z x y x z x y z
x y z x x x y z yz y z
x xt
x t x x xt t
t x xt t
x xt t
+ + + + s +
+ + + + + s +
+ | |
+ + + s
|
\ .
+ s
+ s


V 0
2
t
x < s nn
2
2 2 2
3
2 3 2
2 2
t
x xt t t + s + = hay
2 2
2 3 2 0 x xt t + s .
Bt ng thc cng c chng minh.
y cng l cch gii trn bo tui tr.
Cch gii 4 ( ca bn V B Quc Cn sinh vin H Y Cn Th kha
2006-2012 )
T gi thit ta c : , ) , )
4 x y x z yz + + = . Hn na p dng bt ng thc
AM-GM, ta c :
, )
3
3 3 yz x x y z x xyz x yz = + + > s .

S dng hng ng thc :
, ) , ) , ) , ) , ) , ) , )
3 3 2
2 2 x y x z x y x z x y z y z x y z + + + = + + + + + + + s
, )
, )
, )
, )
, )
, )
2
2
2 3
4 2 2
2
yz yz y z y z yz y z
y z y z y z
s + + + + +
= + + s +

Mt khc ta li c:
, ) , ) , ) , ) , ) , ) , )
2 2
3 12 3 3 x y x z y z yz y z y z y z y z + + + = + s + + = + .
C hai iu trn ta suy ra :
, ) , ) , ) , ) , ) , )
3 3 3
3 5 x y x z x y x z y z y z + + + + + + + s + .

Cch gii ca bn Cn v ca thy Nht c phn tng t nhau!


Cch gii 4 ( ca tanpham90 din n ton hc.net )

Bt ng thc tng ng vi:
, ) , ) , )
, ) , ) , ) , )
2 3
3 2
2 3
3 2
3 3 2 3 2
2
3 3 3 2
3
x x y z x y z yz xyz y z
x x y z x y z x x y z xyz y z
(
+ + + + + s +

(
+ + + + + + + s +
(


t 2 . y z a + = Bt ng thc cn chng minh tr thnh:
, ) , )
, ) , )
3 2 2 2 3
2
6 3 4 2 2 16
3
4 4 0
x x a x a x x a x x a a
x a x a a
(
+ + + + + s
(

+ s

Bt ng thc ny ng v ngc li nu
2
y z
x a x
+
> > . Theo iu kin
ban u ta suy ra:
, )
2
4 y z yz + < v l!


Cch gii 5 ( p n ca BGD )

Cc bn t tm ly!


Khng bit cc bn cm thy nh th no? Ring ti, ti cm thy nt c khi
theo nhng dng trong li gii trn. Mi mt dng l mt phn ton hc.

Mi cc bn theo di li gii ca thy tr chng ti.

Cch gii 6

Ta c:

, ) , )
2
2
3
1
3 3
4
2 .
yz x x y z x xyz x yz x yz y z
x y z
= + + > s s s +
s +

Bt ng thc cn chng minh tng ng vi :
, ) , ) , )
3
3 2 2 2
3 3 2 (**) x x y z x y z yz y z + + + + + s + .
, )
, ) , ) , ) , )
, ) , ) , )
3 2
**
3 3
1 3
3
8 2
13 3
2 .
8 2
VT y z yz y z y z y z yz
y z yz y z y z
(
s + + + + + + =

= + + + s +


Cch gii 7

Gi , , a b c l ba s thc dng c tng bng 3. Th th tn ti mt s thc
dng t sao cho : , , x ta y tb z tc = = = .
T iu kin bi ton suy ra : a bc = .
Bt ng thc (*) tng ng :
, ) , ) , ) , ) , ) , )
, ) , ) , ) , )
, ) , )
, ) , )
3 3 3
3 3
3 3
2
3 5
2 6 5
3 24 5 3
1 6 0
a b b c a b a c b c b c
a b c a a b a c b c
a a a
a a
+ + + + + + + s +
+ + + + s +
+ s
>


Ta c :
, )
2 2 3 3 2 1 b c bc a a b c a a + > = = + s s .
Vy : , ) , )
1 6 0 a a > ng.

Cch gii 8

t , ,
2 2 2
a b c a c b b c a
x y z
+ + +
= = = .
T iu kin bi ton ta suy ra :
, ) , )
2 2
2 2 2 2
2 4
AM GM
a b a b
c a b ab c ab

+ +
= + > > .
Bt ng thc (*) tng ng :
, ) , )
3 3 3 2 2 3
3 5 3 5 a b abc c a b a b ab abc c + + s + + + s
, )
2 3
3 5 a b c abc c + + s ng. bn ti sao !


Cch gii 9

y l cch gii sng to v khng km phn lu lnh !
Gi a, b, c l ba cnh ca mt tam gic ABC.
t , ,
2 2 2
a b c a c b b c a
x y z
+ + +
= = = . iu ny bao gi cng tha.
T iu kin bi ton ta suy ra :

2 2 2 0
60 c a b ab C = + = ( kinh nghimy mnh !).
Theo nh l hm sin th :
2 3
sin sin sin 3
a b c
c
A B C
= = = .

Bt ng thc cn chng minh tng ng :
3 3
3 3 15 3
sin sin sin .sin
2 8
A B A B + + s (**).
, ) , )
, )
, )
(**)
3 1 3 3
sin sin sin3 sin3 sin sin
4 4 2
3
3 1 3 3 1
sin cos sin cos cos
2 3 2 2 2 4 2
VT A B A B A B
A B
A B
A B
t
t
= + + +

(
= + +
(


, )
3 3 3 3 15 3
cos cos
4 2 8 8
A B
A B

| |
= + + s
|
\ .
pcm. n thua mnh lu !

Cch gii 10

t
x y
a
y z
+
=
+
v
x y
b
y z
+
=
+
. Bt ng thc (*)
3 3
3 5 a b ab + + s .
Ta c :
, )
, )
, )
, )
2 2
2 2
.
x x y z yz x x y z yz
a b
y z y z
+ + + + +
= =
+ +

, ) , )
, )
2 2
2 2 3 3
2
1
x y x z
ab a b a b a b
y z
+ + +
+ = = + + = +
+
.
Vy (*) 3 5 a b ab + + s .
Ta thy :
, )
, )
2
2
2 2
1
1 1 2
2 4
a b
a b ab a b a b
+
s + = + s + + + s
M
, )
2 3
3 5
4
a b ab a b a b + + s + + + s pcm.

Cng hi mt mi khi tm li gii v g vi tnh. Nhng l yu BT ri nn
phi chu. Tip tc hai cch cn li.

Cch gii 11

t , y ax z by = = . Hin nhin 0, 0 a b > > .
T iu kin d dng suy ra :
1 3 3 1 1 2 1 a b ab ab a b ab ab + + = = + + > + > .
Bt ng thc (*)
, ) , ) , ) , ) , ) , )
, ) , ) , ) , )
, ) , )
, ) , )
, ) , ) , )
, )
3 3 3
3 3
3 3
2 3
3
2
1 1 3 1 1 5
2 6 1 1 5
3 1 24 5 3 1
27 12 1 2 3 1
3 1 9 1 2 3 1
7 6 1
a b a b a b a b
a b a b a b
ab ab ab
ab ab ab
ab ab ab
ab ab
+ + + + + + + s +
+ + + + s +
+ s
+ s
s
s +

Bt ng thc cui cng ng do 1 ab > .

Cch gii 12

C ngi bo o hm l mt cng c mnh gii ton BT. Ngay
c my cu hc sinh lp 8,9 cng i hc o hm v thy cc anh ch dng
n tuyt vi qu. Nhng dc tc th bt t! Mi cc bn xem chng ti tung
chiu sau cng l s dng hng nng l o hm.

T iu kin suy ra:
, ) , )
3
2
9 27 2 x x y z xyz x y z x y z + + = s + + s + .
Nu
x y
x z
s

th (*) hin nhin ng.


Do vai tr ca y v z nh nhau nn ta c th cho rng: z x y s s .
Th th bao gi ta cng tm c hai s khng m a,b sao cho a b > v:
y x a
x z b
= +

= +

.
iu kin tng ng: , )
2 3 x a b ab = .
Trng hp a b = l tm thng. By gi ta ch xt a b > .
Khi :
, ) , ) , ) , ) , ) , ) , )
3 3
* 2 2 3 2 2 2 5 2 x a x b x a x b x a b x a b + + + + + s + .
t 2 2
2
t
t x a b x x = + > < .
, ) , ) , )
3
2 3
3 2 2 3
* 2 6 4 2 5
8 6 3 2 12 0
x t x x ab t
x tx t x t abx
+ + s
+ + >
.

By gi ta chng minh :
, )
3 2 2 3
8 6 3 2 0 f x x tx t x t = + > .
Tht vy :
, ) , )
/ 2 2
3
3 8 4 0
4
t t
f x x tx t x

= = = . Lp bng bin thin
ca hm s f trn 0;
2
t
| |
|
\ .
th thy
, )
0, 0;
2 2
t t
f x f x
| | | |
> = e
| |
\ . \ .
.
T y ta c iu phi chng minh.
Vi iu chia s cng ng nghip.

Thnh cng khng phi l s chin thng bn c c m l nhng
ngn ni bn vt qua (Booker Taliaferro Washington )

Mc Ha thng 8 nm 2009.
Trn Thanh Tng

You might also like