KUJDES!

MOS DMTO BARKODIN

BARKODI

REPUBLIKA E SHQIPRIS
MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCS
AGJENCIA QENDRORE E VLERSIMIT T ARRITJEVE T NXNSVE

PROVIMI I MATURS SHTETRORE 2010

SESIONI I
(I DETYRUAR)

VARIANTI
E mart, 1 qershor 2010

Ora 10.00

Lnda: Letrsi dhe Gjuh shqipe

Gjimnazi: Drejtimi natyror

Udhzime pr nxnsin
Testi sht i ndar n dy pjes: n poezi dhe n proz.
Testi n total ka 25 pyetje.
N t dy pjest ka krkesa me zgjedhje dhe me zhvillim. N krkesat me zgjedhje rrethoni vetm
shkronjn prbri prgjigjes s sakt, ndrsa pr krkesat me zhvillim sht dhn hapsira e
nevojshme pr t shkruar prgjigjen.
Koha pr zhvillimin e pyetjeve t testit sht 2 or e 30 minuta.
Pikt pr seciln krkes jan dhn prbri saj.
Pr prdorim nga komisioni i vlersimit

Krkesa

8a

8b

8c

10a

10b

10c

11a

11b

12a

12b

12c

12d

13

14

15

16

17

18

19

20

21a

21b

22

23a

23b

24a

24b

25a

25b

Pikt
Krkesa
Pikt
Krkesa
Pikt

KOMISIONI I VLERSIMIT

Totali i pikve

1...Antar
2. .Antar
AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Gjimnazi: Drejtimi natyror

Varianti A

PJESA I
MIGJENI

Recital i malsorit
O, si nuk kam nj grusht t fort
ti bij mu n zemr malit q sbzan,
ta dij edhe ai se domethan i dobt nagoni t prdihet si vigan i vram.
Un - lugat si hij e trazueme,
trashigimtar i vuejtjes dhe i durimit,
endem mbi bark t malit me ujn e zgjueme
dhe me klithma t paknaquna tinstinktit.
Mali hesht. Edhe pse prdit
mbi lkur t tij, n loj varrimtare,
krkoj me gjet nj kafshat ma t mir...
Por m rren shaka, shpresa gnjeshtare.
Mali hesht dhe n heshtje qesh.
E un vuej dhe n vuejtje vdes.
Po un, kur? heu! kur kam pr tu qesh?
Apo ndoshta duhet ma par t vdes?
O, si nuk kam nj grusht t fuqishm!
Malit, q hesht, mu n zemr me ia njesh!
Ta shof si dridhet nga grusht i paligjshm...
E un t knaqem, t knaqem tu u qesh.

AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Varianti A

Gjimnazi: Drejtimi natyror

Pr pyetjet nga 1 deri n 6 rrethoni alternativn e sakt.

1. Migjeni kaprceu traditn e poezis shqipe duke sjell risi n:

1 pik

A) prdorimin e vargut modern

B) krijimin e neologjizmave
C) historizimin e situatave reale
D) prdorimin e ligjrimit bisedor
2. Kontrastet n fillim t strofs s katrt ndrtohen me:

1 pik

A) emra
B) folje
C) mbiemra
D) ndajfolje
3. Veori e stilit t Migjenit n kt poezi sht:

1 pik

A) pasqyrimi i ides prmes forcs dialoguese

B) pasqyrimi i ides prmes forcs s monologut
C) pasqyrimi i ides prmes veprimit dhe ngjarjes
D) pasqyrimi i ides prmes analizs s detajeve

4. Thirrja n vargun: O si nuk kam nj grusht... sht nj prpjekje:

1 pik

A) pr t dal nga trashgimia e vuajtjes dhe e durimit

B) pr t ruajtur gjendjen emocionale t heroit
C) pr ta shmangur vetm nj moment kt ndjenj
D) pr t risjell vetm nj gjendje t s kaluars

5. Njeriu si qenie ekzistenciale n krijimtarin e Migjenit:

1 pik

A) zbulon raportin e tij me shoqrin

B) fsheh raportin e tij me shoqrin
C) pajtohet me shoqrin
D) analizon raportin e tij me shoqrin

6. Vargu: E un t knaqem, t knaqem tu u qesh, kumton:

1 pik

A) inferioritetin ndaj kundrshtarit t tij

B) knaqsin reale pr fitoren
C) pamundsin e ngadhnjimit
D) rikthimin prsri te dshira fillestare

7. far e bashkon poetin me malsorin?

1 pik

_____________________________________________________________________

AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Varianti A

Gjimnazi: Drejtimi natyror

8. Cila sht figura e intonacionit poetik e prsritur n strofn e par dhe n strofn e fundit n
kt poezi? Veoni shembullin, duke dhn edhe gjendjen emocionale t heroit me t ciln
sht e lidhur kjo figur.
a) lloji i figurs: _____________________________________________________ 1 pik
b) shembulli: _______________________________________________________ 1 pik
c) gjendja emocionale e heroit: __________________________________________ 1 pik

9. Identifikoni t paktn dy trajta dialektore t gegrishtes n strofn e dyt dhe shkruani n krah
t tyre variantin sipas norms letrare t shqipes.
2 pik
a) ____________ ______________
b) _____________

______________

10. pjes e ligjrats sht fjala e nnvizuar, n grupin emror: shpresa gnjeshtare,?
Si sht formuar ajo? Shpjegoni ngjyresn stilistike q prftohet nga ky epitet metaforik?
a) pjesa e ligjrats: ___________________________________________________ 1 pik
b) formimi:__________________________________________________________ 1 pik
c) shpjegimi i ngjyress q prftohet: _____________________________________ 2 pik
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

11. Jepni nj tipar njerzor q poeti ia vesh malit. Me qllim e prdor autori kt mjet stilistik?

a) tipari: ____________________________________________________________ 1 pik

b) qllimi i mjetit stilistik _______________________________________________ 2 pik
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Varianti A

Gjimnazi: Drejtimi natyror

12. Mali dhe malsori. Argumentoni lidhjen e fort midis tyre, prtej poezis s Migjenit.
8 pik
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Shtjellimi
i ides
(12a)

Organizimi dhe
struktura
(12b)

Stili dhe
origjinaliteti
(12c)

Saktsia gjuhsore
(sintaksa dhe drejtshkrimi)
(12d)

Totali

2 pik

2 pik

2 pik

2 pik

8 pik

AVA

12

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Gjimnazi: Drejtimi natyror

Varianti A

PJESA II
BALZAK

Evgjeni Grande (fragment)

T ulriturat nga ngashrimet midis atyre mureve prhapnin nj jehon t llahtarshme. T tri grat,
t prekura, po qanin. Lott jan po aq ngjitse sa edhe t qeshurat. Karli, pa dgjuar m fjalt e t
ungjit, u lshua me vrap npr oborr, ngjiti shkallt, hyri n dhom, u plas n shtrat ashtu si ishte
pr t shfryr dufin, vetm, pa njeri pran.
- Le t presim sa t kaloj rrpira e par, - tha Grandeja, ndrsa po hynte n sall.
Evgjenia dhe e ma shpejt e shpejt zun vendet e tyre, dhe, pasi fshin lott, nisn t bnin
pundore me gishtat q u dridheshin. Dhe plaku vazhdoi:
- Kt djalosh se ke pr gj; ktij i ardhka m shum keq pr t vdekurit, sesa pr veten e tij, q
mbeti me gisht n goj.
- Evgjenia u drodh e tra, kur dgjoi kto fjal t t atit mbi dhimbjen m t shenjt q ka njeriu.
Dhe qysh nga ky ast filloi t mendonte se me baba kishte t bnte.
- Nga larg dgjoheshin si t mbytura t qarat e djalit; dhe ngashrimi i thell, q dukej se dilte nga
fundi i dheut, mbaroi vetm n mbrmje dhe ca nga ca.
- I mjeri djal!- pshertiu zonja Grande.
Britm fatkeqe. Xha Grandeja shikoi me radh t shoqen, Evgjenin dhe kutin e sheqerit. I ra
ndrmend dreka e jashtzakonshme, q iu shtrua Karlit dhe me gjakftohtsin e tij t ngahershme,
qndroi n mes t dhoms duke thn:
- H! Jemi q jemi: un besoj se ju nuk do t vazhdoni me xhymertllket tuaja, zonja Grande. Un
nuk t jap t hollat e mia, q t sheqerossh at mistrec.
- Nna ska asnj faj, asnj faj!-tha Evgjenia-un
- Po ti mos pandeh se u bre madhore tashti,- iu kthye Grandeja s bijs, duke ia prer fjaln,- dhe
ke t drejt t vesh kundr urdhrave t mia?
- Ati im, n shtpin tnde, tt nipi sduhej ti mungonte asgj.
- Ja-ja-ja-ja!- kto katr rrokje, ish-vozaxhiu i shqiptoi n katr nota muzikore t ndryshme dhe
pastaj shtoi:
- Im nip ktej, im nip andej, do gj pr tim nip! Kurse i ati e ka ln krip, ai ka dhn falimenton
dhe, kur ky bukurosh do ti derdh t gjith lott q ka n zemr, do ta thyej qafn ktej. Sia kemi
ngen q t na prmbys shtpin.
- do t thot t japsh falimenton?- pyeti Evgjenia.
- T japsh falimenton,- ia ktheu i ati, sht nderimi m i madh midis gjith nderimeve t tjera.

AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Gjimnazi: Drejtimi natyror

Varianti A

Pr pyetjet nga 13 deri n 19 rrethoni alternativn e sakt.

13. Vepra e plot e Balzakut u prmblodh n titullin:

1 pik

A) Jett paralele
B) Komedia hyjnore
C) Komedia njerzore
D) Pasqyr e jets njerzore
14. Krijimtaria e Balzakut shnon fillimin e letrsis realiste, sepse ajo u mbshtet:

1 pik

A) trsisht n aktualitet
B) n historin franceze
C) n mitologjin greke
D) n letrsin romantike
15. Personazhet e Balzakut n kt roman shfaqen si individ:

1 pik

A) q karakterizohen nga monotonia

B) q veprojn n situata t jashtzakonshme
C) n lvizje dhe dinamik t prhershme
D) t ngurtsuar ndaj nj modeli t vetm n jet
16. Tema e zgjedhur nga Balzaku n kt roman ka n qendr:

1 pik

A) gjyqin, vetgjyqsin, ndshkimin

B) luftn, konfliktin, paqen
C) politikn, kompromisin, drejtsin
D) vesin, dashurin, virtytin

17. Evgjenia u drodh nga fjalt e t atit, sepse:

1 pik

A) ndeshi vshtrimin e nns s saj t qet

B) nuk kuptonte se far donte t thoshte i ati me at reagim
C) nuk kishte njohuri t sakta se far i kishte ndodhur kushririt
D) humbjen e njeriut t dashur e konsideronte si dhimbjen m t madhe
18. Rendi i prmbysur sintaksor n togfjalshin: I mjeri djal, prdoret me qllim
q t theksohet:
A)
B)
C)
D)

1 pik

gjendja reale, delikate e djalit pas vdekjes s t atit

ideja q parat jan m t rndsishmet pr njeriun
keqardhja pr ndarjen nga Evgjenia
reagimi i personazhit n nj ambjent t huaj

19. Kur Grande e quan Karlin: ky bukurosh prftohet figura e:

1 pik

A) alegoris
B) epitetit
C) ironis
D) metafors

AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Varianti A

Gjimnazi: Drejtimi natyror

20. Tregoni si reagon Karli n paragrafin e par, nga fjalt e t ungjit.

1 pik

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
21. Gjeni t paktn dy fjal t prafrta nga kuptimi me fjaln para, q i prkasin fjalorit t
Grandes. Njrn prej tyre prdoreni n nj fjal t urt.
a) fjala 1: ____________________________________________________

2 pik

fjala 2: _____________________________________________________
b) fjala e urt: __________________________________________________

1 pik

22. Si e kuptoni shprehjen: Sia kemi ngen q t na prmbys shtpin?

Zbuloni nj tipar t natyrs s Grandes q del ktu.

2 pik

a) __________________________________________________________________
b) __________________________________________________________________
23. Evgjenia i thot t atit se fajin pr darkn e kishte ajo:
- Nna ska asnj faj, asnj faj!-tha Evgjenia-un
a) shenj piksimi ka prdorur autori n fund t fjalis?

1 pik

_________________________________________________________________
b) nnkuptoni me t? ________________________________________________ 2 pik
_________________________________________________________________
24. Balzaku sht mjeshtr i kalimit t situats dramatike n pik kulmore.
Identifikoni kto dy momente n kt fragment dhe jepni shpjegimin tuaj se si
ndodh ky kalim.
a) situata dramatike dhe pika kulmore: ____________________________________ 2 pik
_________________________________________________________________
b) shpjegimi juaj: _____________________________________________________ 1 pik
_________________________________________________________________
25.
a) N kt fragment, pjestart e familjes Grande ndodhen prball paras, e cila prbn
boshtin e gjith veprs. Prcaktoni pasojat shpirtrore q sjell kjo prballje n dy nga
personazhet e ktij fragmenti.
2 pik
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
b) Interpretoni si ndikon paraja n zgjidhjen prfundimtare q Balzaku i jep romanit. 2 pik
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
AVA

1 qershor 2010