Utvrivanje tarifa kod

osiguranja rente
Podjela rente
Prema kriterijumu ko prima rentu dijelimo je na:
- linu rentu,
- nadivljena renta ili renta u korist treeg lica
Prema trajanju renta se dijeli na:
- privremenu,
- doivotnu.
Prema poetku primanja renta moe biti:
- neposredna ,
- odloena.
Po nainu primanja renta moe biti:
- anticipativna (poetkom godine) i
- dekurzivna (krajem godine).
Takoe se javlja jo jedna podjela rente, i to na:

- konstantnu i
- promjenjljivu.

Promjenljiva renta se dijeli na rentu koja raste
(opada) za iznos rente u prvoj godini, i rentu koja
raste (opada) za stalan procenat u odnosu na
rentu u prvoj godini.
Osiguranje stalne god. line rente uplatom
jednokratne premije (mize)
Neposredna doivotna lina renta:

Predstavlja rentu koju osiguranik prima od
dana zakljuenja ugovora o osiguranju dokle
god je iv na bazi uplate jednokratne
premije (mize).
Moe biti anticipativna i dekurzivna.
Anticipativna:
Koliku bi neto mizu trebalo uplatiti lice staro x
god. kako bi primalo rentu od R novanih jedinica,
poetkom svake god., od dana osiguranja do
kraja ivota?
Ako je neto miza za 1 novanu jed. ove rente,
osiguravajua kompanija bi primila od lica
starih x godina novanih jedinica.
x
a
x
l
x x
l a
Za primljenih n.j.osiguravajua
kompanija se obavezuje da svim ivim licima
starim x god. odmah isplati po 1 n.j. Takoe,
osiguravajua kompanija se obavezuje da
licima starim (x+1)-u god. poetko (x+2)-e
isplati po 1 n.j., ukupno n.j., itd.
U tom sluaju isplate osiguravajue kom. su:

Poetkom 1. god n.j.

Poetkom 2. god. n.j.

Poetkom 3. god. n.j., itd......
x x
l a
1 x
l
+
x
l
1 x
l
+
2 x
l
+
Prema principu ekvivalencije, sve uplate moraju
biti jednake svim isplatama svedenim na isti rok
(dan zakljuenja ugovora o osiguranju), pa slijedi




1 2
2
1 2
1 2
1 2
... /
...
...
x
x x
x x x
x x x x
x
x x x x
x x x x x
x x x
x
x
x
x
l l
l a l r
r r
l l l l
a
r r r r
D a D D D
D a N
N
a
D
M R a
+ +
+ +
+ +
+ +
= + + +
= + + +
= + + +
=
=
=
Neto miza za 1 n.j. Neposredne
doivotne line rente
Dekurzivna:
Koliku neto mizu treba da uplati lice staro x god.,
kako bi svake god. od dana osiguranja, pa do
kraja ivota primalo rentu od R n.j.?

Neto mizu za 1 n.j. ove rente obiljeavamo sa
ukupna primanja od lica starih x god. su:

Krajem 1. god.

Krajem 2. god. ..... Itd.
'
x
a
x
l
1 x
l
+
2 x
l
+
'
x x
l a
Potuju princip ekvivalecije imamo:
Neto miza za 1 novanu jedinicu
neposredne doivotne dekurzivne
line rente
1 2 3
2 3
1 2 3
1 2 3
1 2 3
1
1
' ... /
' ...
' ...
'
'
'
x
x x x
x x
x x x x
x
x x x x
x x x x x
x x x
x
x
x
x
l l l
l a r
r r r
l l l l
a
r r r r
D a D D D
D a N
N
a
D
M R a
+ + +
+ + +
+ + +
+ + +
+
+
= + +
= + +
= + +
=
=
=
Primjer:
Lice staro 35 god. osiguralo je rentu od 1000
dinara koju e primati od dana osiguranja
dokle god je ivo. Koliku e neto mizu lice
platiti za ovo osiguranje ako je renta
a) Anticipativna
b) Dekurzivna.

35
35
35
35
35
358785, 45
20927, 30
17,1444
1000 17,1444
17144, 4
x
x
x
x
N
a
D
N
a
D
a
a
M R a
M
M
=
=
=
=
=
=
=
1
36
35
35
35
35
337858,15
20927, 30
16,1444
1000 16,1444
16144, 4
x
x
x
x
N
a
D
N
a
D
a
a
M R a
M
M
+
=
=
=
=
=
=
=
Odloena doivotna lina renta
Kod ove vrste rente osiguranik uplauje
jednokratnu premiju prilikom zakljuenja
osiguranja, a poinje da prima rentu tek poslije
izvjesnog broja god. Ukoliko osiguranik umre prije
nego pone primati rentu, uplaena premija
ostaje osiguravajuoj kompaniji, a ukoliko
umre u toku primanja odloene rente, ona se
koristi za isplatu ivim osiguranicima.
I ova renta moe biti anticipativna i dekurzivna.

Anticipativna renta
Lice staro x god. osiguralo je anticipativnu doivotnu linu rentu
od R n.j. kako bi je primalo doivotno odmah po isteku k god.
od dana osiguranja.
Neto miza za 1 n.j. Ove anticipativne rente je

Osiguravajua komp. e primiti od lica starih

x god. n.j.

Pa e isplate osiguravajue kompanije biti:

Poetkom (k+1)-ve god

Poetkom (k+2)-ge god .....
x
l
/
k x
a
/
xk x
l a
x k
l
+
1 x k
l
+ +
Uzevi u obzir principekvivalencije imamo:

1 2
1 2
1 2
1 2
1 2
... /
...
...
x
x k x k x k
x x
k k k k
x x k x k x k
x
k x x k x k x k
x x x k x k x k
k
x x x k
k
x k
x
k
x
x
k
l l l
l a r
r r r
l l l l
a
r r r r
D a D D D
D a N
N
a
D
M R a
+ + + + +
+ +
+ + + + +
+ + + + +
+ + + + +
+
+
= + + +
= + + +
= + + +
=
=
=
Neto miza za jedinicu odloene
doivotne anticipativne line rente.
Dekurzivna renta
Lice staro x god. Osiguralo je dekurzivnu rentu
od R n.j. kako bi je primalo doivotno po isteku
k god. od dana osiguranja.
Neto miza za 1 n.j.ove rente je
uplate osiguravajuoj komp bile bi:



Isplate osiguravajue kompanije:
Krajem (k+1)-ve god.

Krajem (k+2)-ge god. ....

'
x
k
a
'
x k x
l a
1 x k
l
+ +
2 k x
l
+ +
Poto slijedi da su ukupne uplate jednake
diskontovanim isplatama (princip ekvivalencije)
imamo:
Neto miza za n.j. Odloene
Doivotne dekurzivne line rente
1 2 3
1 2 3
1 2 3
1 2 3
1 2 3
1
1
' ... /
' ...
' ...
'
'
'
x
x k x k x k
x x
k k k k
x x k x k x k
x
k x x k x k x k
x x x k x k x k
k
x x x k
k
x k
x
k
x
x
k
l l l
l a r
r r r
l l l l
a
r r r r
D a D D D
D a N
N
a
D
M R a
+ + + + + +
+ + +
+ + + + + +
+ + + + + +
+ + + + + +
+ +
+ +
= + +
= + +
= + +
=
=
=
Neposredna privremena lina renta
Renta koja se prima najvie n puta, i to pod
uslovom da je osiguranik iv svo vrijeme
njenog primanja predstavlja privremenu linu
rentu. Moe se primati poetkom ili krajem
godine, i takoe moe biti neposredna i
odloena.
Anticipativna renta
Neto mizu za n.j. osigurane anticipativne rente, koju lice prima doivotno, ali
najvie n god. oznaavamo sa

U ovom sluaju osiguravajua komp. prima od lica starih x god


Isplate:

Poetkom prve god.

Poetkom druge god.

Poetkom n-te god.
x
l
x
l
1 x
l
+
1 x n
l
+
n x
a
x n x
l a
Po principu ekvivalencije imamo:
Miza za 1 n.j. neposredne privr.
anticipativne line rente.
1 2 1
2 1
1 2 1
1 2 1
1 2 1
1 2 1
1 2
... /
...
...
...
...
x
x x x n
x x x n n
x x x x x n
x
n x x x x x n
x x x x x x n n
x x x x n x
x n x n x n x n
x x x x n
n
x x n
x
n
x
l l l
l a l r
r r r
l l l l l
a
r r r r r
D a D D D D
D D D D N
D D D N
D a N N
N N N
a
D
+ + +

+ + +
+ + +
+ + +
+ + +
+ + + + + +
+
+
= + + + +
= + + + +
= + + + +
+ + + + =
+ + + =
=

= =
x x n
x x
x
n
N
D D
M R a
+

=
Dekurzivna renta
Neto mizu za 1 n.j. ove rente obiljeavamo sa
Uplate osiguravajuoj komp. od bie


Isplate osiguravajue kompanije:
Krajem 1. god

Krajem 2. god.

Krajem n-te god. .....
'
n x
a
x
l
'
x n x
l a
1 x
l
+
2 x
l
+
x n
l
+
Potujui princip ekvivalencije imamo:
Miza za n.j. Neposredne privr.
dekurzivne line rente.
1 2 3
2 3
1 2 3
1 2 3
1 2 3
1 2 3 1
1 2 3 1
1
' ... /
' ...
' ...
... ...
...
'
x
x x x x n
x n x
n
x x x x x n
n x
x x x x x n
x n x x x x x n
x x x x n x
x n x n x n x n
x n x x x
l l l l
l a r
r r r r
l l l l l
a
r r r r r
D a D D D D
D D D D N
D D D N
D a N N
+ + + +
+ + + +
+ + + +
+ + + +
+ + + + +
+ + + + + + + +
+ +
= + + + +
= + + + +
= + + + +
+ + + + + =
+ + + =
=
1
1 1
'
'
n
x x n
n x
x
n x
N N
a
D
M R a
+
+ + +

=
=
Odloena privremena lina renta
Ukoliko se lice satro x godina osigura uplatom
premije (mize), tako da rentu koju lino prima
n god. poinje primati tek po isteku k god. od
dana osiguranja, radi se o odloenoj
privremenoj linoj renti koja moe biti
anticipativna i dekurzivna.
Anticipativna renta
Neto miza se obiljeava sa

Osiguravajua kompanija na osnovu premije prima

novanih jedinica
Na osnovu primljenih uplata osig. komp. Isplauje
Poetkom (k+1)-ve god.

Poetkom (k+2)-ge god.

Poetkom (k+n)- te god. ....
k n x
a
xk n x
l a
x k
l
+
1 x k
l
+ +
1 x k n
l
+ +
Obzirom da ukupne uplate moraju biti
jednake diskontovanim isplatama slijedi
Premija za n.j. odloene
privremene antic rente
1 2 1
1 2 1
1 2 1
1 2 1
1 2 1
1 2 1
... /
...
...
... ...
x
x k x k x k x k n
x x k n k k k k n
x x k x k x k x k n
x k n x x k x k x k x k n
x x x k x k x k x k n k n
x k x k x k x k n x
l l l l
l a r
r r r r
l l l l l
a
r r r r r
D a D D D D
D D D D N
+ + + + + + +
+ + +
+ + + + + + +
+ + + + + + +
+ + + + + + +
+ + + + + + +
= + + + +
= + + + +
= + + + +
+ + + + + =
1 2
...
k
x k n x k n x k n x k n
x x x k x k n k n
x k x k n x k x k n
x k n
x x x
x k n
D D D N
D a N N
N N N N
a
D D D
M R a
+
+ + + + + + + + + +
+ + +
+ + + + + +
+ + + =
=

= =
=
Dekurzivna renta
1 2
1 2
1 2
1 2
1 2
1 2 1
1 2 1
' ... /
' ...
' ...
... ...
...
x
x k x k x k n
x x k n k k k n
x x k x k x k n
x k n x x k x k x k n
x x x k x k x k n k n
x k x k x k n x k
x k n x k n x k n
l l l
l a r
r r r
l l l l
a
r r r r
D a D D D
D D D N
D D N
D
+ + + + + +
+ + +
+ + + + + +
+ + + + + +
+ + + + + +
+ + + + + + + +
+ + + + + + + + +
= + + +
= + + +
= + + +
+ + + + =
+ + =
1 1
1 1 1 1
'
'
'
x x x k x k n k n
x k x k n x k x k n
x k n
x x x
x
k n
a N N
N N N N
a
D D D
M R a
+ + + + +
+ + + + + + + + + +
=

= =
=
Neto miza za odloenu
privremenu dekurzivnu linu
rentu

Primjer:
Lice staro 28 god. osiguralo je rentu od 1000
din. da je prima po isteku 7 god. od dana
osiguranja, ali najvie narednih 20 god.
Koliko iznosi neto miza ako je osigurana renta
a) anticipativna,
b) dekurzivna.
28 7 28 7 20
7 20 28
28
35 55
7 20 28
28
7 20 28
7 20 28
358785, 45 87924,18
29254, 64
9, 258745
1000 9, 258745
9258, 74
x k x k n
k x
n
x
N N
a
D
N N
a
D
N N
a
D
a
a
M
M
+ + +
+ + +

=
=
=
=
1 1
36 56
7 20 28
28
7 20 28
7 20 28
'
'
337858,15 80583, 64
'
29254, 64
' 8, 794314
1000 8, 794314
8794, 31
x k x k n
k n x
x
N N
a
D
N N
a
D
a
a
M
M
+ + + + +

=
=
=
=
Promjenjljiva lina renta
Renta koja raste iz god. u god. za iznos rente koji se
plaa u prvoj god.

Lice staro x god. osigurava rentu koja e iz god. u god.
rasti za za iznos rente plaene u prvoj god.
Izraunati koliko treba da se uplati na ime neto
mize ako je renta u pvoj god. 1 n.j., i ako se prima
a) doivotno,
b) U toku n godina od dana osiguranja?
Doivotna renta
Neto miza n.j. ove rente oznaava se sa

Osiguravajue drutvo na ime premije dobija

Isplate osiguravajue kompanije bie:
Poetkom 1. god.

Poetkom 2. god.

Poetkom 3.god. ......
( )
x
Ia
( )
x x
l Ia
x
l
1
2
x
l
+
2
3
x
l
+
Obzirom da uplate morju biti jednake diskontovanim
isplatama, imamo sljedee
1 2
2
1 2
1 2
1 2
1 2
1 2 1
2 2
1 2
1 2
( ) 2 3 ... /
( ) 2 3 ...
( ) 2 3 ...
...
...
...
...
( ) ...
...
x x x
x x x
x x x x
x
x x x x
x x x x x
x x x x
x x x
x x
x x x x x
x x x x
x
l l
l Ia l r
r r
l l l l
Ia
r r r r
D Ia D D D
D D D N
D D N
D N
D Ia N N N
N N N S
D
+ +
+ +
+ +
+ +
+ +
+ + +
+ +
+ +
+ +
= + + +
= + + +
= + + +
+ + + =
+ + =
+ =
= + + +
+ + + =
( )
( )
( ) ( )
x x
x
x
x
x x
Ia S
S
Ia
D
IM R Ia
=
=
=
Privremena lina renta
Neto miza za n.j. ove rente oznaava se sa
Na ime premije osiguravajue drutvo e primiti od lx lica


Isplate osiguravajue kompanije bie:

Poetkom 1. god.

Poetkom 2. god.

Poetkom n-te god. ....
( )
n x
Ia
( )
x n x
l Ia
x
l
1
2
x
l
+
1 x n
n l
+

Poto uplate moraju biti jednake diskontovanim

isplatama slijedi:
1 2 1
2 1
1 2 1
1 2 1
1 2 1
1 2 1
1 2 1 1
( ) 2 3 ... /
( ) 2 3 ...
( ) 2 3 ...
...
...
x
x x x n
x x x
n n
x x x x x n
x
n x x x x x n
x x x x x x n
n
x x x x n x x n
x x x n x x n
l l l
l Ia l n r
r r r
l l l l l
Ia n
r r r r r
D Ia D D D n D
D D D D N N
D D D N N
+ + +

+ + +
+ + +
+ + +
+ + + +
+ + + + +
= + + + +
= + + + +
= + + + +
+ + + + =
+ + + =
2 1 2
1 1
1 1 1 1
...
2 ... ...
x x n x x n
x n x n x n
x x x n x x x n x n
D D N N
D N N
D D nD N N N nN
+ + + +
+ + +
+ + + + +
+ + =
=
+ + + = + + +
1 2 1
1 2 1
( ) ...
...
( )
( )
( ) ( )
x x x x x x n x n
n
x x x x n x n x x n x n
x x x x n x n
n
x x n x n x x n x n
x
n
x x x
x x
n n
D Ia N N N N nN
N N N N nN S S nN
D Ia S S nN
S S nN S S N
Ia n
D D D
IM R Ia
+ + + +
+ + + + + +
+ +
+ + + +
= + + + +
+ + + + =
=

= =
=
Renta koja raste ili opada iz god. U god. Za stalan
procenat od rente koja se plaa u toku prve god.
osiguranja

Ova renta raste ili opada za stalan procenat

od rente u prvoj god., gdje je

I ova renta moe biti doivotna i privremena lina
renta
c
100
t
c =
Doivotna lina renta
Neto miza za n.j. Ove rente obiljeava se sa

rastua renta


opadajua renta

U sluaju rastue rente osiguravajua kompanija prima u trenutku osiguranja

Isplate

Poetkom 1. god.

Poetkom 2. god.

Poetkom 3. god.

( %)
x
Ia
(
( %)
x
Ia
)
( %)
x x
l Ia
(
x
l
1
(1 )
x
l c
+
+
2
(1 2 )
x
l c
+
+
Potujui princip ekvivalencije imamo:
( )
1 2
2
1 2
1 2
1 2
1 2 1 2
1
( %) (1 ) (1 2 ) ... /
( %) (1 ) (1 2 ) ...
( %) (1 ) (1 2 ) ...
( %) ... 2 ...
( %)
( %)
x
x x
x x x
x x x x
x
x x x x
x x x x x
x x x x x x x
x x x x
x
x
l l
l Ia l r
r r
l l l l
Ia
r r r r
D Ia D D D
D Ia D D D D D
D Ia N S
N
Ia
c c
c c
c c
c
c
<
+ +
<
+ +
+ +
<
+ +
<
+ + + +
<
+
<
= + + + + +
= + + + + +
= + + + + +
= + + + + + +
= +
+
=
1
( %) ( %)
x
x
x x
S
D
IM R Ia
c
+
< <
=
U sluaju opadajue rente:
1
( %)
x x
x
X
N S
Ia
D
c
)
+

=
Privremena lina renta:
Neto miza za 1 n.j. ove rente obiljeava se sa
Ako renta raste

Ako opada
U sluaju rastue rente osiguravajua kom. e primiti na ime
premije na dan osiguranja od lx lica

Isplatie
Poetkom 1. god,.

Poetkom 2. god.

Poetkom 3. god.

Poetkom n-te god.

( %)
n x
Ia
(
( %)
n x
Ia
)
( %)
x
x n
l Ia
(
x
l
1
(1 )
x
l c
+
+
2
(1 2 )
x
l c
+
+
| |
1
1 ( 1)
x n
n l c
+
+
Potujui princip ekvivalencije imamo:
| |
| |
| |
1 2 1
2 1
1 2 1
1 2 1
1 2 1
( %) (1 ) (1 2 ) ... 1 ( 1) /
( %) (1 ) (1 2 ) ... 1 ( 1)
( %) (1 ) (1 2 ) ... 1 ( 1)
( %)
n
x
x x x n
x x x n n
x x x x x n
x
x x x x x n
x x x x x x n n
x n
l l l
l Ia l n r
r r r
l l l l l
Ia n
r r r r r
D Ia D D D n D
D Ia
c c c
c c c
c c c
<
+ + +

<
+ + +
+ + +
<
+ + +
<
= + + + + + + +
= + + + + + + +
= + + + + + + +

( )
1 2 1 1 2 1
1 2 1 1
2 1 2
1 1
... 2 ... ( 1)
...
...
...
x x x x x n x x x n
x x x n x x n
x x n x x n
x n x n x n
D D D D D D n D
D D D N N
D D N N
D N N
c
+ + + + + +
+ + + + +
+ + + +
+ + +
= + + + + + + + +
+ + + =
+ + =
=
( )
( )
1 2 1
1 2 1 1
1
1
... ( 1)
...
( %) 1
1
( %)
( %) ( %)
x x x n x n
x x x n x x n
x x x x n x x n x n
n
x x n x x n x n
x
n
x
x x
n n
N N N n N
N N N S S
D Ia N N S S n N
N N S S n N
Ia
D
IM R Ia
c
c
+ + + +
+ + + + +
<
+ + + +
+ + + +
<
< <
+ +
+ + =
( = +

( +

=
=
Primjer:
Lice staro 40 god. osiguralo je rentu koja e iz
god. u god. rasti za iznos rente koja se plaa
u prvoj god. Izraunati koliko treba da se uplati
na ime neto mize ako je renta u prvoj god. 1000
dinara i ako se prima tokom 20 god. od dana
osiguranja.
40 60 60
20 40
40 40
20 40
20 40
( )
( ) 20
3380094, 91 455804, 3
( )
16382, 56
( ) 178, 5
( ) ( )
( ) 1000 178, 5
( ) 1785
x x n x n
n x
x x
n x n x
n x
n x
S S N
Ia n
D D
S S N
Ia
D D
Ia
Ia
IM R Ia
IM
IM
+ +

=
=
=
=
=
Lice staro 30 god. osiguralo je rentu od 1000
dinara, a u svakoj narednoj god. renta raste
za 10% od iznosa rente u 1. god.
Koliko lice treba da plati na ime neto mize ako
se renta prima doivotno?
1
30 31
30
30
30
30
( %)
0,1
( %)
479951, 73 0,1 6640325, 95
( %)
26605, 43
( %) 42, 998
( %) ( %)
( %) 1000 42, 998
( %) 42998
x x
x
x
x x
x
x
N S
Ia
D
N S
Ia
D
Ia
Ia
IM R Ia
IM
IM
c
(
+
(
(
(
(
(
(
+
=
+
=
+
=
=
=
=
=
Plaanje rente u ratama

Renta se osigurava tako da isplata rente bude u
kraim razmacima od jedne godine
Jednokratna premija za neposrednu doivotnu
rentu od jedne n.j. ije plaanje zapoinje posle
m-tog dela godine:

1
x
a
m

Jednokratna premija za doivotnu rentu

od1n.j.za lice staro x godina koja bi se primala
m puta u toku godine na poetku svakog m-tog
dela godine:
( )
1 2 1
( ... )
m
x x
m
a ma
m m m

= + + +
( )
( )
1 1 1
( )
2
1
2
m
x x
m
x x
m m
a ma
m m
m
a ma

= +

=
( )
1 2 1
( ) ( ) ... ( )
m
x x x x x
m
a a a a a
m m m

= + + + +
Kada iznos rente koji se plaa m puta godinje nije 1
ve m-ti dio od 1, jednokratna premija za ovu rentu bi
bila:

(1/ ) (1/ )
1
m m
x x
a a
m
=
Ako bi se renta plaala u ratama krajem
svakog m-tog dijela godine, jednokratna
premija bi bila:

1
( )
1
2
m
x x
m
a a
m

Primjer:
Lice staro 40 god. osiguralo je doivotnu
neposrednu linu rentu u visini od 1500 din.,
tako da prima rentu poetkom svakih est
mjeseci.
Izraunati neto premiju.

1
( )
1
( )
2
40 40
1
( )
40
2
40
40
1
( )
2
40
1
( )
2
40
1
2
1
4
0, 25
263643, 62
0, 25
16382, 56
15, 84294
1500 15, 84294
23764, 414
m
x x
m
a a
m
a a
N
a
D
a
a
P
P

=
=
=
=
=
=
=