KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

PROGRAM ABAKUS DAN ARITMETIK MENTAL

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

Abakus dan Aritmetik Mental

Pengenalan & Nombor Penggunaan sistem pengiraan abakus merupakan salah satu model matematik membolehkan murid menguasai aritmetik mental.

Abakus dan Aritmetik Mental

Pengenalan & Nombor

Membolehkan murid sekolah rendah menguasai pengiraan secara mental. Model pengiraan abakus adalah asas kepada perkembangan pengiraan secara mental.

Abakus dan Aritmetik Mental

Enam Sebab Utama Penggunaan AMA Dalam P&P Matematik Penumpuan
Semua deria utama digunakan. Meningkatkan penumpuan murid.

Ingatan
Otak kiri dan kanan aktif. Otak kanan mengingati corak manakala otak kiri mengira secara mental.

Gambaran dan inspirasi

Pengiraan secara pantas dan dapat menyelesaikan banyak masalah.

Pemerhatian
Latihan secara pemerhatian dan membuat latihan tanpa kesilapan.

Kepantasan Pengenalan & Nombor

Membina kebolehan mengira secara pantas dan pada masa yang sama mengelakkan daripada kesilapan.

Membaca dan Mendengar

Kebolehan membaca secara kuat, memahami dan memproses maklumat untuk menyelesaikan masalah dengan pantas.

Abakus dan Aritmetik Mental

Mengapa AMA? Pengajaran Matematik konvensional biasanya menggunakan model lisan.
Model Lisan lima

5+3=8

lapan

tambah tiga

Sama dengan

Model Visual

Pengenalan & Nombor

Abakus dan Aritmetik Mental

Mengapa AMA?

Model lisan adalah sesuai bagi sebahagian murid. Manakala sebahagian murid yang lain lebih memahami melalui model visual. Abakus menyediakan model visual yang paling baik untuk menguasai aritmetik mental.

Pengenalan & Nombor

Abakus dan Aritmetik Mental

Bahagian-Bahagian Abakus

bingkai

manik atas

Palang pemisah

tiang

manik bawah

Pengenalan & Nombor

Abakus dan Aritmetik Mental

Penggunaan Jari: Nama Jari-jari tangan
Jari hantu Jari manis Jari Telunjuk Jari Kelingking Ibu jari

Pengenalan & Nombor

Abakus dan Aritmetik Mental

Penggunaan Jari: Nama Jari-jari tangan

Ibu jari digunakan untuk menggerakkan manik bawah menghala ke palang pemisah.

Jari telunjuk digunakan untuk menggerakkan manik bawah jauh daripada palang pemisah.

Jari hantu digunakan untuk menggerakkan manik atas mendekati dan juga jauh daripada palang pemisah.

Pengenalan & Nombor

Abakus dan Aritmetik Mental

Pergerakan Manik Naik satu

Turun satu

Latihan: Pengenalan & Nombor

Naik dua Naik tiga Naik empat

Abakus dan Aritmetik Mental

Pergerakan Manik Naik lima

Turun lima

?
Latihan: Naik enam Naik tujuh Naik lapan Naik sembilan Pengenalan & Nombor

Abakus dan Aritmetik Mental

Nombor: Nilai Tempat Menentukan Nilai Tempat Manik mempunyai nilai apabila mendekati palang pemisah

Nilai tempat Mewakili nilai 5

Mewakili nilai 1

Pengenalan & Nombor

Abakus dan Aritmetik Mental

Nombor: Nilai Tempat

Tunjukkan: 10 27 50 105 7 063 10 000 987 654 321

Pengenalan & Nombor

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tambah

Tambah terus Kombinasi 5 Kombinasi 10 Gabungan kombinasi

Penambahan

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tambah

Penambahan

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tambah: Tambah Terus

Latihan 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Penambahan 324 + 25 145 + 52 672 + 12 125 + 63 133 + 56 289 + 210 721 + 205 641 + 256 815 + 153 720 + 267

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tambah: Kombinasi 5

Kombinasi 5 digunakan apabila manik bawah tidak mencukupi untuk digerakkan ke hala palang pemisah. Oleh itu, Kawan Kecil digunakan. Kawan Kecil merupakan kombinasi dua nombor yang memberi jawapan 5.

5 1 4 2

5
3 3

5
2 4

5 1

Penambahan

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tambah: Kombinasi 5

Latihan 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) Penambahan 324 + 325 612 + 243 782 + 214 345 + 353 732 + 244 892 + 104 453 + 534 621 + 144 342 + 524 452 + 523 = = = = = = = = = =

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tambah: Kombinasi 10

Kombinasi 10 digunakan apabila manik atas dan manik bawah tidak mencukupi untuk digerakkan ke hala palang pemisah. Oleh itu, Kawan Besar digunakan. Apabila Kawan Besar digunakan, turunkan Kawan Besar dan bawa 1 pada tiang di sebelah kiri. Kawan Besar merupakan kombinasi dua nombor yang memberi jawapan 10. 10 1 9 2

10
8 3

10 7 4

10 6 5

10
5 6

10 4 7

10 3 8

10 2 9

10
1

Penambahan

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tambah: Kombinasi 10

Latihan 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) Penambahan 131 + 586 435 + 555 625 + 284 738 + 182 217 + 594 642 + 260 631 + 299 245 + 582 789 + 132 568 + 312 = = = = = = = = = =

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tambah: Gabungan Kombinasi
Tambah Gabungan Kombinasi 5 dan Kombinasi 10 Tambah gabungan kombinasi 5 dan kombinasi 10 digunakan apabila manik tidak cukup untuk melaksanakan operasi. Kita gunakan Kawan Besar tetapi manik tidak mencukupi. Oleh itu, Kawan Kecil dinaikkan, turun 5 dan bawa 1.

Latihan 1. 2. 3. 4. 5. Penambahan 612 + 748 675 + 879 787 + 667 555 + 967 856 + 686 6. 7. 8. 9. 10. 795 + 226 135 + 788 154 + 974 547 + 557 365 + 865

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tolak

Tolak terus Kombinasi 5 Kombinasi 10 Gabungan kombinasi

Penolakan

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tolak

Penolakan

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tolak: Tolak Terus

Latihan 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 146 25 247 31 924 22 752 51 398 75 879 655 337 126 449 138 999 875 915 215

Penolakan

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tolak: Kombinasi 5

Tolak kombinasi 5 digunakan apabila manik bawah tidak mencukupi untuk ditolak tetapi manik atas cukup ditolak. Oleh itu kita mengguna-kan Kawan Kecil di mana kita naikkan Kawan Kecil dan turunkan 5.

5 1 4 2

5 3 3

5 2

Penolakan

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tolak: Kombinasi 5

Latihan 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) Penolakan 354 242 612 302 782 482 345 224 732 422 892 452 453 233 621 220 541 321 452 322

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tolak: Kombinasi 10

Tolak kombinasi 10 digunakan apabila manik bawah dan manik atas tidak mencukupi untuk ditolak. Oleh itu, kita gunakan Kawan Besar. Ia digunakan apabila kita ambil 1 dan turunkan Kawan Besar pada tiang disebelah kanan.

10 1 9 2

10
8 3

10 7 4

10 6 5

10
5 6

10 4 7

10 3 8

10 2 9

10
1

Penolakan

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tolak: Kombinasi 10

Latihan 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) Penolakan 210 9 416 9 512 4 445 26 397 - 39 341 29 228 19 720 585 826 189 942 558

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran tolak: Gabungan Kombinasi

Tolak Gabungan Kombinasi 5 dan Kombinasi 10 Tolak gabungan kombinasi 5 dan kombinasi 10 digunakan apabila manik pada tiang tidak mencukupi untuk menjalankan operasi tolak. Kita akan menggunakan Kawan Besar, tetapi manik tidak mencukupi. Oleh itu, kita menggunakan Kawan Kecil.

Latihan 1. 2. 3. 4. 5. Penolakan 211 6 544 7 314 9 212 60 146 94 6. 7. 8. 9. 10. 342 17 123 16 328 73 624 576 923 777

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran darab

Konsep Pendaraban Asas darab pengiraan abakus

Masteri tambah dan tolak Penguasaan fakta asas darab Kedudukan meletakkan hasil darab di abakus

Pendaraban

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran darab

AKTIVITI 1
Melukis manik untuk mewakili hasil darab. (Rujuk m.s. 4) Hasil darab dua nombor 10 Hasil darab dua nombor 10

Pendaraban

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran darab

AKTIVITI 2
2 digit dan 1 digit Contoh: a) 13 2 (Rujuk m/s 6) b) 41 5 (Rujuk m/s 8) c) 32 4 (Rujuk m/s 10) d) 24 9 (Rujuk m/c 16) d) 40 5 (Rujuk m/s 20)

(Jadual semak)
Pendaraban

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran darab

AKTIVITI 3
3 digit dan 1 digit Contoh: a) 236 2 b) 913 3 c) 271 4 d) 176 8 e) 842 3 f) 327 8 g) 503 7 (Rujuk m/s 34)
Pendaraban

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran darab

Jadual Semak
503 7 =
LANGKAH

503 7 57 07 37

Tiang 1 3

Tiang 2 5 0

Tiang 3 0 2

Tiang 4

1 2 3

1 1

Sama dengan

Pendaraban

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran darab: Pendaraban Perpuluhan

Kaedah 1: Mengira jumlah tempat perpuluhan

13

0.2

2.6

0 t.p. + 1 t.p. = 1 t.p.

(Rujuk m/s 106)

Pendaraban

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran darab: Pendaraban Perpuluhan

Kaedah 2 Contoh 1 13 0.2 = 2.6 2 + 0 1 = 1

I merujuk kepada hasil darab mesti dalam nombor 1 digit. Tolak 1 sebab tiang pertama pada abakus ialah kosong. Jika nombor pendarab tiada nombor bulat dan bukan sifar selepas titik perpuluhan. Nombor didarab ialah nombor 2 digit

Pendaraban

(Rujuk m/s 106/111/114/117/119

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran darab: Pendaraban Perpuluhan

Penerangan tentang rumus

430 43 4.3 0.43 0.043 0.0043 (nombor 3 digit) (nombor 2 digit) (nombor 1 digit) (selepas titik perpuluhan tidak ada nombor bulat dan sifar) 1 (1 sifar selepas titik perpuluhan 2 (2 sifar selepas titik perpuluhan) 3 2 1 0

Pendaraban

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran darab: Pendaraban Perpuluhan

Kaedah 2
Contoh 2 58 0.7 = 40.6 2 + 0 = 2

2 merujuk kepada hasil darab mesti dalam nombor 1 digit. Jika nombor pendarab tiada nombor bulat dan bukan sifar selepas titik perpuluhan. Nombor didarab ialah nombor 2 digit

Pendaraban

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran darab: Pendaraban

Pendaraban Pantas

Pendaraban

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Konsep Bahagi Asas bahagi pengiraan abakus

Masteri tambah dan tolak Penguasaan fakta asas darab Penguasaan fakta asas bahagi Kedudukan meletakkan hasil darab di abakus

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Panduan
Konsep Bahagi
12 4 = 3

Nombor Dibahagi

Hasil Bahagi

Nombor Pembahagi

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Panduan
Kedudukan nombor dibahagi

Tiang Ketiga
Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Panduan
Kedudukan hasil bahagi.
Sekiranya digit yang pertama nombor yang dibahagi cukup dibahagi dengan pembahagi, maka hasil bahaginya ditempatkan melangkau 1 tiang di sebelah kiri nombor yang dibahagi. Sekiranya digit pertama nombor yang dibahagi tidak cukup di bahagi dengan pembahagi, maka hasil bahaginya ditempatkan pada tiang di sebelah kiri nombor yang dibahagi.

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Bahagi tanpa baki 2 digit 1 digit

46 2 =

Tempatkan nombor yang dibahagi pada tiang ketiga dari kiri abakus. Tentukan hasil bahagi. Letakan hasil bahagi di abakus. Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi. Turunkan hasil darab dari nombor yang dibahagi. (Ulangi proses hingga semua nombor yang dibahagi telah ditentukan hasil bahaginya)

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Bahagi tanpa baki 2 digit 1 digit

76 4 =

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Bahagi tanpa baki Latihan

1. 2. 3. 4. 5. 51 3 65 5 68 4 84 7 75 5 6. 7. 8. 9. 10. 96 8 87 3 98 7 34 2 51 3

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Bahagi tanpa baki Latihan

1. 2. 3. 4. 5. 51 3 65 5 68 4 84 7 75 5 6. 7. 8. 9. 10. 96 8 87 3 98 7 34 2 51 3

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Bahagi berbaki 2 digit 1 digit

92 6 =

Tempatkan nombor yang dibahagi pada tiang ketiga dari kiri abakus. Tentukan hasil bahagi. Letakan hasil bahagi di abakus. Darabkan hasil bahagi dengan nombor pembahagi. Turunkan hasil darab dari nombor yang dibahagi. (Ulangi proses hingga semua nombor yang dibahagi telah ditentukan hasil bahaginya)

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Bahagi berbaki 2 digit 1 digit

86 5 =

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Bahagi berbaki Latihan

1. 2. 3. 4. 5. 45 2 54 5 84 7 79 2 815 4 6. 7. 8. 9. 10. 78 5 83 3 96 7 62 3 88 5

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Bahagi tanpa baki 3 digit 1 digit

486 6 = 639 3 = 426 3 = 728 4 =

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Bahagi berbaki 3 digit 1 digit

835 7 = 507 4 = 426 3 = 728 4 =

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Bahagi tanpa baki 4 digit 1 digit

4286 2 = 8958 6 = 4236 3 = 7168 4 =

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi

Bahagi berbaki 4 digit 1 digit

2489 7 = 8558 6 = 4216 3 = 7218 4 =

Pembahagian

Abakus dan Aritmetik Mental

Kemahiran bahagi: Pembahagian Perpuluhan

Abaikan titik perpuluhan dan anggaplah nombor yang dibahagi dan nombor pembahagi sebagai nombor bulat mn+1
Jika digit pertama nombor yang dibahagi adalah sama atau lebih besar dari digit pertama nombor pembahagi. (Rujuk m/s 293)

mn
Jika digit pertama nombor yang dibahagi adalah lebih kecil dari digit pertama nombor pembahagi.
(Rujuk m/s 290)

Pembahagian