PRAKTIKAL 2 : ALOI Tujuan: Untuk membandingkan kadar pengaratan besi, keluli dan keluli tahan karat Bahan / radas:

paku besi, paku keluli, paku keluli tahan karat, jeli,larutan potasium hexacyanoferrate (III), air, kertas pasir, tabung uji, rak tabung uji. Prosedur: 1. Gosok paku menggunakan kertas pasir untuk menghilangkan karat dari permukaan paku. 2. Letakkan paku besi dalam tabung uji A, paku keluli dalam tabung uji B dan paku keluli tahan karat di tiub C. 3. Sediakan larutan jeli 5% dengan menambah 5g jeli ke dalam 100 cm3 air. Apabila mendidih, tambah beberapa titik larutan potasium (III) hexacyanoferrate dan jeli (Rajah 1). 4. Tuangkan larutan jeli panas ke dalam tiga tabung uji sehingga semua paku sepenuhnya direndam. 5. Letakkan tabung uji di rak tabung uji dan biarkan selama lima hari. Perhatikan keamatan warna biru. 6. Merekodkan semua pemerhatian dalam jadual.

Hipotesis Besi paling mudah berkarat maka paling cepat terkakis. Pembolehubah yang dimanipulasikan Jenis paku Pembolehubah yang bergerakbalas Pengaratan Pembolehubah yang dimalarkan Masa

Keputusan: Tabung Uji A B C Keamatan warna biru Warna biru terbentuk di sekitar paku besi Sedikit warna biru terbentuk Tiada warna biru terbentuk Inferens

Paku besi

Paku keluli

Paku keluli tahan karat

Jeli + larutan pottassium hexacyanoferate (III)

Rajah 1: Perbandingan kadar pengaratan besi, keluli dan keluli tahan karat Perbincangan Proses pengaratan memerlukan oksigen dan air. Pada mulanya paku besi (ferum) dioksidakan oleh udara (oksigen) mengikut persamaan di bawah: 2Fe(p) + O2(p) + 2H2O(ce) 2Fe(OH)2(p) Feru (II) hidroksida yang dibentuk kemudiannya akan mengalami proses pengoksidaan yang berterusan sehingga karat terbentuk. 4Fe(OH)2(p) + air + udara 2Fe2O3.xH2O(p) Walaubagaimanapun, aloi ferum seperti paku keluli dan paku keluli tahan karat mempunyai ketahanan yang lebih untuk menentang kedua-dua tindak balas ini. Kesimpulan Keluli tidak mudah mengalami proses pengaratan jika dibandingkan dengan logam besi tulen.

Soalan 1. Terangkan fungsi larutan potasium hexacyanoferrate (III). Fungsi larutan kaliumheksasianoferat (III) adalah untuk menguji kehadiran ion ferum (II), iaitu warna biru tua akan terbentuk. Keamatan warna biru tua ini mengambarkan tahap pengaratan paku besi. 2. Apakah hubungan antara keamatan warna biru dan kadar berkarat? Semakin pekat warna biru yang terbentuk semakin tinggi/banyak kadar pengaratan yang berlaku 3. Terangkan bagaimana penggunaan larutan jeli keras boleh meningkatkan pemerhatian eksperimen. Penggunaan larutan agar-agar dalam bentuk pepejal boleh meningkatkan pemerhatian eksperimen kerana ianya digunakan untuk memerangkap dan melihat warna biru yang terbentuk dengan lebih jelas. Hal ini kerana penyebaran berlaku paling perlahan dalam pepejal berbanding cecair dan gas. 4. Namakan juzuk keluli dan keluli tahan karat. Keluli- 99% ferum, 1% karbon Keluli nirkarat- 74% ferum, 18% kromium, 8% nikel 5. Berdasarkan inferens keputusan penyiasatan, bandingkan kadar keluli pengaratan besi, keluli dan tahan karat dan terangkan inferens. Berdasarkan pemerhatian di atas, pengaratan besi tulen lebih cepat dari keluli tetapi keluli nirkarat tidak berkarat. Paku yang diperbuat daripada keluli nirkarat tidak berkarat kerana paku ini adalah aloi daripada ferum, kromium dan nikel. Paku yang diperbuat dari keluli berkarat dengan perlahan. Kandungan karbon atom akan menguatkan besi tetapi tidak menghalang pengaratan daripada berlaku. Pengaratan besi berlaku adalah contoh penghakisan. Apabila pengaratan berlaku, logam kehilangan elektron untuk membentuk logam besi. 6. Bagaimana susunan atom dalam logam dikaitkan dengan kemuluran dan sifat mudah dididik? Mulur bermaksud boleh ditarik menjadi dawai dan tempat bermaksud kebolehan diketuk kepada bentuk yang berlainan. Logam tulen terdiri daripada lapisan atom yang disusun dengan seragam, teratur dan padat pada kedudukan yang tetap. Susunan atom ini menyebabkan logam mempunyai takat lebur dan takat didih yang tinggi. Daya tarikan yang kuat antara atom memerlukan jumlah haba yang banyak untuk mengatasinya. Walaubagaimanapun, logam adalah lembut dan tidak kuat. Jika daya dikenakan pada logam, lapisan atom akan menggelongsor antara satu sama lain dan menyebabkan logam mudah ditempa dan mulur.

Lapisan-lapisan atom yang bergelongsor 7. Terangkan perbezaan antara aloi penggantian dan aloi celahan.

Aloi gantian

Aloi celahan

Susunan atom perbezaan antara aloi gantian dan aloi celahan Sekiranya atom dari agen pengaloian menggantikan atom dari logam utama, ianya ialah aloi gantian. Akan terbentuk sekiranya logam utama dan agen pengaloian mempunyai saiz atom yang hampir sama. Bagi aloi gantian, unsur pengganti hampir bersebelahan dalam jadual berkala. Contoh aloi gantian ialah loyang. Aloi juga boleh terbentuk sekiranya agent pengaloian mempunyai atom yang lebih kecil daripada logam utama. Sekiranya hal ini berlaku, atom bagi agen pengaloian akan mengisi celah-celah atom-atom logam utama. Ini dikatakan aloi celahan iaitu atom zarah yang kecil akan mengisi ruang-ruang diantara atom dalam kekisi bagi mengelakkan kegelinciran. Aloi ini lebih kuat dari aloi gantian. Contoh: keluli.