Professional Documents
Culture Documents
Demografia Społeczna - Opracowane
Demografia Społeczna - Opracowane
1855r. - Achilles Guillard - „Demografia”- dzieło, które rozpoczęło demografię jako osobny kierunek
naukowy.
DEMOGRAFIA – (demos – "lud" i graphea – "opis") to nauka interdyscyplinarna (korzysta z dorobku innych
dziedzin nauki i jest powiązana z ekonomią, socjologią, polityką społeczną, statystyką,
psychologią, medycyną), która wykrywa prawidłowość w rozmieszczeniu ludności na
konkretnym terenie w konkretnych warunkach społecznych. Opiera się na statystyce
ludności (urodzenia i zgony). Porównuje zjawiska w czasie, co pozwala na ustalenie
pewnych prawidłowości, tendencji w rozwoju ludności.
ZAJMUJE SIĘ;
1. stanem ludności
2. rozmieszczeniem ludności
3. ruchami naturalnymi (narodziny, zgony, małżeństwa)
4. strukturą ludności (wiek, płeć, wykształcenie)
5. ruchami wędrówkowymi (migracje)
6. prognozowaniem
POLITYKA LUDNOŚCIOWA:
1. bierna
2. aktywna
a) POLITYKA PRONATALISTYCZNA – prorodzinna; działania mają na celu zwiększenie liczby ludności
b) POLITYKA ANTYNATALISTYCZNA - działania mają na celu zmniejszenie liczby ludności (Indie lata 50’ -
wprowadzenie środków antykoncepcyjnych, Chiny - obozy antykoncepcyjne – sterylizacja)
SPIS LUDNOŚCI – badanie statystycznie, ustalające stan liczebny i strukturę ludności wg określonych cech,
w określonym momencie i na określonym terytorium.
ZASADY SPISOWE:
– jednoczesność – (moment krytyczny) .
– powszechność – obejmuje wszystkie jednostki zamieszkujące dany teren
– imienność - spis z imienia i nazwiska
– bezpośredniość - maksymalne zapewnienie możliwości zbierania informacji bezpośrednio od
spisywanych jednostek
Przykładowe dodatkowe zalecane cechy dotyczą płodności kobiet - ogólna liczba dzieci żywo
urodzonych, długość trwania aktualnego małżeństwa, daty urodzenia kolejnych dzieci, czy aktualne
małżeństwo jest pierwszym czy też nie jeśli nie to długość trwania poprzedniego małżeństwa.
HISTORIA SPISÓW
I. Epoka prestatystyczna: do spisów używano rejestry parafialne, spisy podatkowe, ruchy dóbr
wielkiej własności.
II. Epoka prostatystyczna: do spisów używano rejestry parafialne, spisy podatkowe, ruchy dóbr
wielkiej własności i akta cywilne rejestracji ludności (pierwszy spis)
III. Epoka statystyczna
POLSKA:
1789r. pierwszy spis ludzi i domów
1810r. powstanie pierwszego biura statystycznego w Księstwie Warszawskim
1921r. 1931r. spisy imienne
1946r. spis sumaryczny
W Polsce były w latach: 1789, 1921, 1931, 1946, 1950, 1960, 1978 (zmiany administracyjne) 1988, 2002
ŚWIAT:
Egipt - IV w. p.n.e. spisy ludności i jej majątku
Chiny - II w. p.n.e.
Starożytny Rzym - regularne spisy tzw. cenzusy
1749r. - spis ludności w Szwecji (pierwszy w Europie)
1897r. - pierwszy spis w carskiej Rosji
1929r. - spis ludności w ZSRR
W= FLC
W – współczynnik demograficzny
L – ogólna liczba badanych zdarzeń
L – ogólna, średnia liczba ludności badanej zbiorowości
C – constans (1, 100, 1000 lub 10 000)
METODA STANDARYZACJI
Współczynnik cząstkowy:
ft
Wt = C
lt
– pojedyncze zdarzenie
ft
– liczebność podzbiorowości badanej liczebności
lt
Wn =
Fn
=
∑f n
=
∑w ⋅l
n n
Ln ∑l n ∑l n
lub
l
W n = ∑ wn ⋅ n
∑l
n
– ogólny współczynnik dla okresu n lub obszaru n
Wn
– wartość współczynnika cząstkowego w okresie n
wn
– liczebności podzbiorowości w okresie n
ln
Indeksy podstawowe np. wszechstronny (zmiennego składu) określa dynamikę badanego zjawiska z
uwzględnieniem wpływu obu czynników
Wn
Iw =
W0
lub
∑w ⋅l l
∑w ⋅ n
n n
Iw =
∑l n
Iw =
n ∑l
n
∑w ⋅l
0 0 l0
∑l ∑ 0 l
w ⋅
0
∑ 0
Gdzie:
- indeks wszechstronny
Iw
- ogólny współczynnik demograficzny z okresu(obszaru) n
Wn
- ogólny współczynnik demograficzny z okresu(obszaru) 0 (podstawowego)
W0
- cząstkowy współczynnik demograficzny z okresu(obszaru) n
wn
- cząstkowy współczynnik demograficzny z okresu(obszaru) 0 (podstawowego)
w0
ln -liczebność cząstkowa badanej zbiorowości z okresu(obszaru)n
-liczebność cząstkowa badanej zbiorowości z okresu(obszaru)0 podstawowego
l0
-liczebność całej zbiorowości z okresu(obszaru) n
∑l n
Analiza:
1) POPRZECZNA wg generacji - polega na obserwowaniu zdarzeń, które nastąpiły w danej populacji w
określonym momencie lub przedziale czasu
2) WZDŁUŻNA inaczej KOHORTOWA polega na obserwowaniu zdarzeń, które zachodzą w jednej
generacji, tj. w zbiorowości osób urodzonych w tym samym roku w ciągu całego okresu istnienia
tej generacji.
Przykładowo w kohortowej analizie płodności za miarę natężenia urodzeń uważa się sumę
współczynników płodności wg wieku kobiet w całym okresie rozrodczym, a wg kalendarza urodzeń
uważa się tę strukturę płodności wg wieku kobiet.
WITALIZM DEMOGRAFICZNY - jest to najstarsza koncepcja ludnościowa, która zakłada konieczność lub
potrzebę wzrostu ludności. Charakterystyczny dla czasów starożytnych (powstanie religii). Był to ważny
czynnik ekspansji terytorialnej. Prawa rzymskie przyznawały szczególne przywileje rodzinom
wielodzietnym, a dyskryminowały rodziny bezdzietne.
W XVI-XVII w. witalizm demograficzny stał się obowiązującą doktryną państwową- wzrost liczby
ludności decydował o potędze danego państwa. Propagowano politykę popierającą zawieranie związków
małżeńskich, duże rodziny, poprawę zdrowia publicznego, kontrolowaną emigrację i imigrację.
G. Botero uważa że liczba ludności zależy od biologicznego potencjału reprodukcyjnego ludności oraz
istniejących środków na wyżywienie (zaspokojenie potrzeb) - zakłada że przyrost może trwać do
momentu granicy podaży środków ludności (środki na potrzeby ludności są ograniczone i wyznaczają
granicę liczebności rozwoju ludności).
I teoria ludnościowa,
TEORIA MALTHUSA - głosi, że liczba ludności wzrasta w postępie geometrycznym i podwaja się co 25 lat, a
produkcja środków żywnościowych wzrasta w postępie arytmetycznym.
Istnieją dwa rodzaje oddziaływania umożliwiające utrzymanie liczby ludności na tym samym poziomie:
• Prewencyjne – wynikające z rozumu ludzkiego, tj. możliwości zrozumienia warunków
egzystencji i umiejętności przewidywania skutków swego działania (opóźnianie zawierania
małżeństw, dobrowolny celibat dla ubogich)
• Pozytywne przeszkody – wynikające z nędzy lub występku (ciężka praca, niekorzystne warunki
klimatyczne i przyrodnicze, skrajne ubóstwo, głód, złe wychowanie dzieci, wielkie miasta,
choroby, epidemie, wojny)
I twierdzenie Maltusa
Biologiczne uniwersalne uwarunkowanie liczby ludności
II twierdzenie Maltusa
- dążenie ludności do absolutnego przeludnienia
Maltuzjanizm - opowiada się za ograniczeniem tempa przyrostu na drodze przeszkód represyjnych i
prewencyjnych.
Neomaltuzjanizm (Ricardo i Milla) - poprawa lub utrzymanie dobrobytu przy ograniczonych zasobach
naturalnych nie jest do pogodzenia z ciągłym wzrostem ludności dlatego konieczne są jej ograniczenia.
Opowiada się za ograniczeniem przyrostu ludności za pomocą regulacji urodzeń.
W skrócie:
Urodzenia Umieralność
I
II Kraje rozwijające się
III Kraje rozwinięte
Faza III – faza ta charakteryzuje się zwolnieniem tempa obniżania się poziomu umieralności i
początkowo powolnym, a następnie szybkim spadkiem płodności.
• Współczynnik dzietności – 3 - 4,5 dzieci
• Długość trwania życia – 55-65 lat
Faza IV – następuje nowa stabilizacja ludności przy niskim poziomie umieralności i rozrodczości
• Współczynnik dzietności - poniżej 3 dzieci
• Długość trwania życia – przekracza 65 lat
Faza V (kraje wysokorozwinięte) – poziom naturalnej liczby urodzeń mniejszy niż ilość zgonów, a nawet
ilość zgonów może być wyższa
Wychodzi nam potem coś takiego: I = 6 – 8, II = 4,5 – 6; III = 3 – 4,5; IV = 1,5 – 3; V = 0-1,5
Choć z tym 1,5 i 8 to moim zdaniem ma jakieś odzwierciedlenie do faz rozwoju
Podobnie można by do długości trwania życia, bo i tam jest pewna prawidłowość, chcecie to się bawcie ;P np. długość życia =
45+( (faza – 2) *10) z jakimiś tam górnymi i dolnymi progami (45, 65)
Miłej nauki! – przepraszam…TO NIE JEST MIŁA NAUKA! No, ale trzeba myśleć pozytywnie!
Nastąpiła zmiana modelu rodziny z większej na małą - spadek dzietności kobiet, spadek ciąż
pozamałżeńskich. A potem utrzymanie spadku płodności kobiet, a wzrost ciąż pozamałżeńskich.
Zwiększył się proces świadomej bezdzietności.
W Polsce przypada na 100 matek tylko 58 córek.( wskaźnik reprodukcji 0.58)
ŚWIAT:
a) Na początku naszej ery – 210-250 mln.
b) 1348 - 1352r. – epidemia dżumy: ilość ludzi zmniejszyła się o około 17 lub 28 mln
c) Od XVIII wieku nastąpił duży przyrost naturalny. Kraje rozwinięte wprowadziły szczepienia
przeciwko ospie co spowodowało przeludnienie Europy i zasiedlenie krajów Afrykańskich.
d) 1650 r. – 545 mln podwojenie liczby ludności.
e) 1850 r. – 1,215 mld Bardzo duże tempo przyrostu.
f) 1950 r. – 2,2560 mld Bardzo duże tempo przyrostu.
g) 1989 r. – 5,200 mld
h) 2008 r. – 6, 641 mld
EUROPA:
a) V/VI w. – około 20 mln
b) Połowa XVII w. - 100mln. (wysoka umieralność, wysoka liczba urodzeń; mały przyrost
naturalny)
c) 1950 r. – 547 mln
d) 1970 r. – 656 mln
e) 1990 r. – 722 mln
f) 2000 r. – 728 mln
g) 2005 r. – 725 mln
EKSPLOZJA DEMOGRAFICZNA - jest to zjawisko przyspieszonego wzrostu liczby ludności świata - pojawiła
się w drugiej połowie XX wieku.
Geneza eksplozji demograficznej sięga II wojny światowej. Amerykanie bojąc się skutków malarii użyli
wówczas w Cejlonie środka owadobójczego DDT, który miał chronić ich żołnierzy przed chorobami
tropikalnymi. Skutkiem tej akcji był spadek umieralności nie tylko wojska ale i ludności cywilnej. Za
Amerykanami poszły inne kraje w wyniku czego nastąpił znaczny spadek umieralności. Niemalże w tym
samym czasie rozpoczęto w krajach słabo rozwiniętych wykorzystywać doświadczenia medyczne krajów
rozwiniętych. Rozwój służby zdrowia polepszył stan sanitarny, sytuację ekonomiczną. Dodatkowo
polepszyła się sytuacja oświatowa, co w efekcie doprowadził do eksplozji demograficznej.
Ewenementem doświadczenia cejlońskiego był fakt, iż nie tylko spadł poziom umieralności, ale i nie
zmniejszył się poziom rodności kobiet.
O zjawisku eksplozji mówimy wówczas, gdy przyrost naturalny sięga 20‰, czyli w ciągu 20-35 lat
następuje podwojenie liczby ludności. (połowiczna modernizacja procesu reprodukcji)
INDIE
Lata 50’: rozpowszechnienie środków antykoncepcyjnych - akcja „koralik” - nie odniosło to
oczekiwanego skutku
Lata 1963 - 1966r.: stworzenie obozów antykoncepcyjnych, w których dokonywano sterylizacji. Ten
pomysł również nie odniósł skutku - ludziom bardziej zależało na 3 posiłkach dziennie - zdarzało się, że
do obozów zgłaszały się osoby starsze które były już w wieku poprodukcyjnym.
Stopa urodzeń z 45‰ spadła jedynie do 36‰.
KRAJE WYSPIARSKIE
Założono kliniki planowania rodziny w których uczono metod antykoncepcyjnych, zmiany nawyków,
propagowano małą rodzinę. W ciągu 10 lat rozrodczość zmniejszyła się o 50%, jednakże była to akcja
bardzo kosztowna.
CHINY
W latach 1971-1975 utworzono lokalne komórki państwowe mające propagować model małej rodziny.
Planowano ograniczenie przyrostu naturalnego do 10 ‰ w miastach i 15‰ na wsiach.
Sposoby walki z eksplozją:
– opóźnianie małżeństw - kobiety na wsiach 23 lata w miastach 25 lat, mężczyźni - w miastach - 28
lat na wsiach – 25 lat.
– wyznaczenie odstępów między kolejnymi urodzeniami (4-5 lat)
– dla osób, które miały małe rodziny stosowane były nagrody - np. lepsza praca, większe
mieszkanie
– W latach 80’ władze Chin postanowiły że rodzina nie może mieć więcej niż 1 dziecko -
konsekwencją tego było zabijanie dziewczynek, bo nie mogły pracować na roli i skoro można
mieć tylko jedno dziecko to preferowano, by był to chłopiec - z czasem dopuszczono do
możliwości posiadania dwójki dzieci na wsiach.
Eksplozja demograficzna dotyka kraje biedne. Jest to czynnik obniżający jakość życia, który ingeruje w
życie rodzinne i religijne, doprowadza do zaburzenia etyki pożycia małżeńskiego, sprzyja emancypacji
kobiet.
11. Demograficzne starzenie społeczeństw.
Demograficzne starzenie społeczeństwa - jest to nieodwracalny proces, który cechuje się wzrostem
udziału ludzi starych w ogólnej strukturze ludności
spowodowany obniżeniem poziomu urodzeń, wzrostem
wskaźnika zgonów niemowląt, obniżenie poziomu zgonów
osób starych.
Granica starości:
1. Amerykanie - 75 lat
2. Francuzi, Anglicy - 55 lat
3. Eishof - 45 lat
W związku z powyższymi różnicami w ocenie wieku starości ONZ zadecydowało, że
Stara kobieta - 60 lat, stary mężczyzna - 65 lat
POLSKA
1. Przed I wojną światową: byliśmy 4,2% (faza przejściowa)
2. okres międzywojenny: 5%
3. 1968r. : 7% (późna faza przejściowa)
4. 1970r. : - wskaźnik wzrósł w latach 1978-83, nastąpił wyż demograficzny
5. 1984 - 2000r.: wzrost ludności starej – wkroczenie w fazę starości właściwej –
6. Obecnie : starość zaawansowana.
Starość w Europie
- Lata 60’ - 9%
- Lata obecne - 17-20%
Prognozy:
2030 - 30-36%
2050 - 40% i więcej
Wysoki spadek rodności – obecnie wskaźnik wynosi 0,59, czyli na 100 matek przypada 59 córek
Struktura według płci ma wpływ na reprodukcję ludności poprzez odpowiednie kształtowanie zawierania
małżeństw, urodzeń i zgonów.
Obecnie rodzi się więcej kobiet niż mężczyzn. Wskaźnik feminizacji (ilość kobiet na ilość mężczyzn)
wynosi 106 kobiet na 100 mężczyzn. Wskaźnik ten jest zróżnicowany ze względu na miejsce
zamieszkania. Obecnie w mieście przypada 111 kobiet na 100 mężczyzn, a na wsi 101 kobiet na 100
mężczyzn.
Po wojnie w wyniku której zginęło więcej mężczyzn wskaźnik ten wynosił 114-116 kobiet na 100
mężczyzn.
Mamy do czynienia ze zjawiskiem nadumieralności mężczyzn. Wiąże się to z długością trwania życia
według płci. Kobiety żyją znacznie dłużej aniżeli mężczyźni.
WSPÓŁCZYNNIK FEMINIZACJI – ogólny I typu – określa stosunek liczby kobiet w danym okresie do ogólnej
liczby kobiet ludności
ogólny II typu – określa stosunek liczby kobiet w danym okresie do
liczby mężczyzn w tym okresie
Wf=kmC, gdzie C to stała, constans równa 1, 100 lub 1000
Podział ekonomiczny:
Wiek przedprodukcyjny - 0-17 lat
Wiek produkcyjny - 18 – 60 lat
Wiek poprodukcyjny - powyżej 60 lat
Podział biologiczny:
1. 0-15 lat - dzieci
2. 16-65 lat - dorośli
3. powyżej 66 lat – ludzie starzy
MEDIANA WIEKU – wartość środkowa, dzieli ludność na dwie równe części. Im większa mediana wieku tym
społeczeństwo jest starsze np. gdy mediana = 43, to połowa ludzi jest poniżej 43
roku życia i połowa powyżej.
LUDNOŚĆ POLSKA:
– 1931: 32 mln
– 1938: 34 mln
– 1946: 23 mln (spis sumaryczny; spadek ludności po II wojnie, zmiana granic, repatriacje)
– Lata 60’: 29,795 mln
– Lata 70’: 32,660 Dodatni przyrost
– Lata 80’: 35,735
– 1990: 38,123 mln
– 1995: 38,610 mln Spadek liczby ludności spowodowany migracjami, ruch naturalny i
– 2000: 38,253 wędrówkowy
– 2006/2007: 38,126 mln
–
Rozmieszczenie ludności wg województw:
– Mazowieckie: 13,1% ogółu (5,135 mln)
– Śląskie: 12,8 % ogółu (4,714 mln)
– …
– Lubuskie: 1 mln (najmniej)
b) wg wieku:
WSKAŹNIKI MŁODOŚCI DEMOGRAFICZNEJ W POLSCE
– w 1925 r. 35% stanowiły dzieci
– okres powojenny - 29% dzieci
– lata 50-60: 33%dzieci
– lata 70: 23% dzieci
– lata 80 – 25: 26% dzieci
– pod koniec lat 90: 20,3% dzieci
– 2003r.: 17,4% dzieci
– 2006-2007: 16% dzieci
Stosunek dzieci do osób starych – wskaźnik wieku (tj. ile wnuków przypada na 1 dziadka)
Lata Ilość wnuków
1921 8
1931 7
1960 5
1988 2-6
2006-2007 1
c) wg wykształcenia
Wykształcenie ponadpodstawowe:
1980r. - 53,4%
2000r. - 66-67%
2001 było w Polsce 15 mln osób pracujących w gospodarce narodowej, w tym 7,1 mln kobiet;
w sektorze publicznym pracowało 4 mln osób, a w przedsiębiorstwach prywatnych 11 mln;
struktura wg działów:
– przemysł – 20,2%,
– rolnictwo 29,2%,
– handel – 13,4%,
– szkolnictwo – 6,2%,
– opieka zdrowotna – 5,9%,
– budownictwo – 5%
– transport – 4,9%;
5,4 mln osób pracowało na własny rachunek (z tego 4,1 mln w rolnictwie);
stopa bezrobocia w pierwszej poł. 2003 r. wynosiła ponad 18%.
W Polsce w roku 1965 wprowadzono prawo umożliwiające zawieranie małżeństw w wieku - kobiety-18
lat, mężczyźni - 21 lat
– II połowa lat 70 tych – do początku lat 80 tych - 307-310 tys., małżeństw w skali roku
– Lata 90’ - 207-208 tys., małżeństw (spadek)
– Od 1993: ilość rozwiązanych > ilość zawartych w skali roku
– 2000r. - 192 tys.
– 2003 – 2004 – dalsze obniżanie się poziomu zawierania małżeństw
– rok 2005 - ok. 206 tys. małżeństw na 222,9 rozwiązanych
– rok 2006 - ok. 226 tys. małżeństw na 232 tys. rozwiązanych
URODZENIA ŻYWE to całkowite wydobycie z ustroju matki noworodka od czasu trwania ciąży, które
oddycha lub wykazuje jakiekolwiek oznaki życia. Każdy taki noworodek uznawany
jest za nowo urodzonego.
URODZENIE MARTWE jest to zgon następujący przed całkowitym wydobyciem dziecka z ustroju matki
niezależnie od czasu trwania ciąży. Obecnie urodzenia martwe stanowią 0,7%
wszystkich urodzeń.
PŁODNOŚĆ - natężenie urodzeń w badanej populacji kobiet będących w wieku rozrodczym. Miernikiem
płodności jest współczynnik płodności wyrażający stosunek liczby urodzeń żywych w danym
okresie do liczby kobiet w badanej zbiorowości będących w wieku rozrodczym.
W praktyce statystycznej przyjmuje się, że kobiety wchodzą w wiek rozrodczy po ukończeniu 15 lat i
trwa on do ukończenia 49 lat.
POSTAWY PROKREACYJNE:
Czynniki zmniejszające płodność:
- II przemiana demograficzna: wzrasta liczba związków nieformalnych
- zmiana wizerunku rodziny: Po II WŚ: 2+3, obecnie: rodzina nuklearna 2+1
- przemiana funkcjo rodziny
- względy zdrowotne / biologiczne rodziców
- dzieci rodzą się coraz później, wiek rodziców przesuwa się
- sytuacja ekonomiczna, polityczna, społeczna, państwa
- względy ekonomiczne: koszty związane z urodzeniem i wychowaniem dziecka
Umieralność w Polsce
– 1946 – 248 tys. (10‰)
– do 1950 – wzrost liczby zgonów do 12,5‰)
– od poł. 1950 – 240 tys.
– poł. 60’ – spadek umieralności – 230 tys. – 1965 (najniższa wartość wskaźnika – 7,3‰)
– 1970 – 260 tys. (8‰)
– Początek lat 80’ – 350 tys. (9‰)
– 1990 r. – 388 tys. (10,2‰)
– 2002 r. – 399 tys. (9,4‰)
– 2006 – urodzenia 364 tys., zgony 370 tys. (ujemny przyrost naturalny)
Umieralność niemowląt systematycznie zmniejsza się. Tempo tej zmiany było niejednakowe w różnych
okresach:
W latach 1991-2000 zmniejszyła się o 57%, a w 2001-2003 -- o dalsze 12%. Jest to największy sukces
cywilizacyjny Polski na przełomie tysiącleci. Umieralność niemowląt w 2001 roku wyniosła np. w
Finlandii 3,2, Szwecji 3,7, Holandii 5,4, Niemczech 4,5, Czechach 4,0, Wlk. Brytanii 5,5, USA 6,8, na
Węgrzech 8,1.
Wędrówki, a więc migracje ludności to zmiany stałego zamieszkania i miejsca czasowego pobytu. W
definicjach wędrówek bierze się pod uwagę 3 elementy
• obszar na terenie, którego obserwujemy przemieszczanie się ludności
• czas pobytu w nowym lub nieobecności w poprzednim miejscu
• cel zmiany miejsca pobytu
Wszelkie ruchy ludności wewnątrz ustalonego terytorium są nazywane migracjami wewnętrznymi (np.
ze wsi do miast) natomiast przepływy ludności poza granice wyznaczonego obszaru są nazywane
migracjami zewnętrznym (emigracje i imigracje).
PRZYROST RZECZYWISTY - przyrost rzeczywisty daje pełny obraz zmiany liczby mieszkańców danego
obszaru otrzymany poprzez zestawienie przyrostu naturalnego ze
współczynnikami migracji. Stanowi sumę wielkości przyrostu naturalnego i
salda migracji.
SYNTETYCZNE MIARY REPRODUKCJI ludności pozwalają ocenić tempo wzrostu ludności ogółem, liczby
ludności określonych grup oraz wielkość potencjału demograficznego.
WSPÓŁCZYNNIK PRZYROSTU NATURALNEGO – jest to różnica pomiędzy liczbą urodzeń a liczbą zgonów w
badanym okresie na określonym terytorium.
WSPÓŁCZYNNIK DYNAMIKI DEMOGRAFICZNEJ – jest to stosunek liczby urodzeń w badanym roku do liczby
zgonów w badanym roku.
POTENCJAŁ DEMOGRAFICZNY – określa długość przeciętnego trwania życia danej grupy osób.
Każda prognoza - jest hipotezą, która ma szansę zrealizowania w określonych warunkach. Hipoteza ta
musi być oparta na uzasadnionych przesłankach ustalonych w toku badań naukowych.
PROJEKCJE DEMOGRAFICZNE, które będąc swoistymi symulacjami, określają możliwy przebieg procesów
według z góry założonych scenariuszy.
RODZAJE PROGNOZ:
a) Biologiczne – biorącepod uwagę jedynie zmiany w strukturach i stanach ludności związane tylko z
czynnikami naturalnymi takimi jak umieralność i rozrodczość,
b) Uwzględniające migrację (pomigracyjne) – biorące pod uwagę obok czynników naturalnych także
ruchy migracyjne ludności.
ETAPY OPRACOWYWANIA PROGNOZ DEMOGRAFICZNYCH:
1) Ustalenie wyjściowych struktur ludności według płci, wieku i rozmieszczenia terytorialnego,
2) Określanie i uwzględnienie przyszłych ruchów migracyjnych, (tylko w prognozach
pomigracyjnych)
3) Postarzanie ludności,
4) Przewidywanie przyszłej liczby urodzeń,
5) Ustalanie wynikowych współczynników demograficznych.
Istnieją trzy warianty zmiany liczby ludności Polski do 2050 roku: optymistyczny, pesymistyczny, bez
migracji
Resztę prognoz można sobie odczytać z wykresu:
45000000
43000000
41000000
liczba ludności
39000000
37000000
35000000
33000000
31000000
29000000
27000000
25000000
2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050
lata
wariant optymistyczny wariant pesymistyczny bez migracji