Enterokolitis - uzronik Clostridium dificile

Clostridium difficile izaziva pseudomembranozni kolitis. Pseudomembranozni kolitis je retko i teko oboljenje kolona sa karakteristinim membranama na sluznici. Clostridium (C.) difficile je anaerobna Grampozitivna,sporogena vrsta prisutna u zemlji i kolonu digestivnog trakta zivotinja, zdrave dece i odraslih Ijudi. Izluuje se stolicom dornaina, a infekcija nastaje od spora prisutnih u digestivnom traktu oveka iIi unosom spora i vegetativnih oblika bakterije, kontaminiranom hranom, vodom kao i preko prljavih ruku. Do sada objavljena istraivanja ukazuju da C. difficile u najveem broju sluajeva prouzrokuje infekcije kod hospitalizovanih bolesnika.Najei putevi prenosa infekcije u bolnicama su kontaminirane povrine prostorija i ruke medicinskog osoblja [1,2]. C. difficile izaziva patogena stanja u digestivnom traktu Iuenjem dva egzotoksina, enterotoksina A I citotoksina B, koji prouzrokuju dijareju i kolitis.Dugo se smatralo da C. difficile produkuje oba tipa toksina (A+/B+), meutim, novija istraivanja ukazuju na postojanje i sojeva koji produkuju sarno toksin B (A-/B+). Pretpostavlja se da izmene u flori kolona i poremeaj funkcije motiliteta creva predstavljaju pogodnu podlogu za nastanak infekcije [3].C. difficile se smatra odgovornim za niz razliitih stanja i to od asimptomatske kolonizacije, dijareja razliite teine do po ivot opasnih pseudomembranoznih kolitisa. Oboljenja koja izaziva poznata su kao bolesti povezane sa prisustvom C. difficile (Clostridium difficile associated disease CDAD). Tipine manifestacije CDAD su abdominalni bolovi i grevi, profuzna dijareja (sluzava,prljavozelenkasta, tena stolica neprijatnog mirisa) uz povisenu temperaturu i leukocitozu. CDAD se obino javlja nakon uzimanja antibiotika (klindamicina,linkomicina, ampicilina, cefalosporina itd) [4]. Epidemioloka istraivanja ukazuju da primena antibiotske, citostatske, imunosupresivne i zrane terapije, hospitalizacija dua od 10 dana, primena gastrointestinaln ih invanzivnih procedura, davanje klizmi i starost osobe (osobe starijeod 65 godina) predstavljaju faktore rizika za nastanak infekcije [5]. 1-4% , . 1 30-50%, . , . Ako se bolest pojavi, bolesnika treba izolovati, a osoblje koje ga neguje mora se pridruavat i higijenskih mera. To podrazumeva stalno pranje ruku i to pranje toplom vodom i sapunom, jer se klostridijum najbolje tako unitava, a ne alkoholom. Prostorije dezinfikovati hlorom, jer je poznato da se tako najefikasnije unitava Tei oblici bolesti, nekada sa smrtnim ishodom, javljaju se kod osoba koje dugotrajno koriste antibiotike, obino su starije ivotne dobi i hronini bolesnici. Prevencija kroz odravanje higijene u bolnicama Infekcija ovom bakterijom poslednjih dvadeset godina poinje da biva ozbiljan problem svuda u svetu, naroito posle 2000.godine, kada su otkrivene genetski modifkovane, promenjene bakterije u Kanadi, Americi, Velikoj Britaniji. Odjednom se pojavio veliki broj infekcija u bolnicama izazvanih klostridijom, najee kod starih ljudi, koji su prethodno bili operisani ili su u bolnicama bili due vreme. S obzirom na to da ova bakterija dovodi do proliva, pacijenti gube tenost, odnosno dehidriraju, a kako je re o starim ljudima, kod njih lako dolazi do metabolike neravnotee i postepeno stradaju svi organi. On kae da je bakterija jedan od najeih uzronika bolnikih infekcija, ali da je prisutna u crevu zdravih ljudi u osam do 15 odsto sluajeva, a postaje ozbiljna kod starijih od 65 godina, naroito kod uzimanja antibiotika. Takoe, infekcija se moe javiti kod dueg leanja u bolnici, prethodno raenih operacija. "Za ovu bakteriju postoji odgovarajua terapija antibioticima. U najveem broju pacijenti ne umiru zbog infekcije bakterijom nego zbog opteg poremeaja metabolizma. Glavni nain borbe sa ovom bakterijom je prevencija kroz odravanje opte i line higijene u bolnicama", kae dr Milosavljevi.

Bakterija se nalazi u digestivnom traktu, veoma je otporna, a do problema sa njom dolazi posle due upotrebe antibiotika. Apsolutno je znaajno kako se oni koriste, jer unitavaju i dobre i loe bakterije u telu. Sa ovim problemom suoavaju se irom sveta, od Kanade, preko SAD, do cele Evrope, a osnovni nain borbe jesu racionalna primena antibiotika, kao i strogo pridravanje higijenskih propisa. Ako se bolest ipak pojavi, neophodno je strogo izolovati bolesnika, a i bolesnik i osoblje se moraju strogo pridravati higijenskih mera. Neophodno je pranje ruku toplom vodom i sapunom, posle rukovanja bilo kakvim materijalom u prostoriji u kojoj je oboleli. Neophodno je i odravanje istoe svih prostorija, najbolje hlornim preparatima. Problem prilikom izbijanja epidemija kompleksniji je od same upotrebe antibiotika, jer bolest najee dobijaju stariji ljudi, koji ve imaju raznih hroninih problema, to dovodi do teeg oblika bolesti. , - : . Clostridium perfrigens, . Clostridium novyi, . Clostridium septicum, . Clostridium histolyticum, . Clostridium tetani, . Clostridium botulinum, . Clostridium difficile, . , . . Clostridium difficile, . , . , , , .

Uzrok nastanka Rod Clostridium ine brojne bakterijekse vrste. To su Gram pozitivni bacili koji u starim kulturama ispoljavaju Gram labilnost. U preparatima kulture se vide kao dugi i tanki tapii, rasporeeni pojedinano ili u vidu paketa ioda, sa okruglom terminalnom sporom koja svojom veliinom deformie telo bakterije, tako da lie na iodu, palicu za dobo ili ibicu. Kapsulu ne stvaraju. Klostridije mogu, pored enzima, stvarati i snane egzotoksine. Clostridium difficile se moe nai kod 1-4% odraslih u crevima, kao normalan deo crevne flore. Kod dece ispod 1 godine prisutna je u ak 30-50%, takoe kao deo crevne flore.

Smatra se da dugotrajna terapija antibioticima irokog spektra moe dovesti do disbioze crevne flore i razmnovavanja bakterija. Jedan od znaajnih faktora rizika za nastanak bolesti je hospitalizacija (ostali faktori rizika: starije osobe, primena inhibitora protonske pumpe, komorbiditet). C. difficile u formi spore preivljava i u nepovoljnim uslovima i da se u toj formi lako prenosi neposredno sa bolesnika na bolesnika ili posredstvom zdravstvenog osoblja. Klinika slika Simptomi se mogu pojaviti u toku primene antibiotika ili 7 do 10 dana nakon terapije. Najei simptomi su dijareja (proliv), sa ili bez krvi, greviti bolovi i poviena temperatura. U tekim oblicima bolesti nastaju dehidratacija, elektrolitski disbalansi, toksini megakolon, ok, mentalni poremeaji. Dijagnoza Dijagnoza se uglavnom postavlja testom na C. difficile toksin u stolici. Postavlja se i na osnovu klinike slike, endoskopskog nalaza i koprokultutre. Leenje Leenje treba zapoeti odmah. Primenjuju se infuzije rastvora radi nadoknade tenosti i elektrolita. Indikovani su lekovi za smirivanje peristaltike, zatim vankomicin, metronidazol, preparati laktobacila za uspostavljanje crevne flore. U fulminantnom obliku je potreban hirurki zahvat.