Trai Suc Vat

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 56

Triscvt

GeorgeOrwell
PhmMinhNgcdchvgiithiu

TriScVtcinAnhngy17thng8nm1945vmtnmsauthcinM.
TrcGeorgeOrwellchoxutbn9uschvitngsbnincAnhvMl
195500cun.SauchintranhthgiithIIdothiugiynnslngbninhnch,
tuyvychonkhiOrwellmtvothnggingnm1950cttc25500cunTri
ScVtcinAnhv590000cuncinM.iunilnthnhcngtoln
vngaylptccatcphm.SinhthiOrwelltcphmnycdchrattccc
ngnngchnhcachuucngnhccthtingnhTelugu(mtdntcthucbc
n),BaT,AixlenvUkraine.Sauhn50nmktlnxutbnutin,tcphm
cdchra68thtingtrnthgiivthungxuynctibn.Tronglnbnh
chn100tcphmhaynhttrongthkXXdonhschRandomHousetinhnh,Tri
ScVtcxpth31.

Nhn k nim 100 nm ngy sinh ca George Orwell chng ti xin gii thiu Tri Sc
Vt, mt trong hai tc phm ni ting nht ca ng vi li ta cho ln xut bn bng
ting Ukraine do chnh Orwell vit. Li ta ny c Orwell vit bng ting Anh (bn
gcbthtlc),theonghcangitchcdchthutvphnphitcphmny
chonhngngiUkrainechytrnchXvitvsngtrongcctritmcdoqun
iAnhvMthitlptrntc.LitacdchsangtingUkrainednhcholn
xutbnutinvonm1947,nhschPenguinClassictronglnxutbnnm2000
chodchlivinkmviligiithiucaMalcolmBradbury.

Sau tc phm Tri Sc Vt, George Orwell cn vit mt tc phm ni ting 1984. Tc
phmnynmvtr13trongbngtngspcanhschRandomhousenitrn.
TinrngmtngygnytcphmbthnycngsramtcgitingVit.

PhmMinhNgc

Ti c yu cu vit li gii thiu cho bn dch tc phm Tri Sc Vt sang ting


Ukraine.Tinhnthcrrngtiangvitchonhngcgimtikhngcmtcht
hiubitnovhcngchatngcchitmhiuti.

TrongligiithiuchcchncccgimuntikvqutrnhsngtctcphmTri
ScVt,nhngtrctintimuntkvmnhvnhngtringhimdntin
quanimchnhtrhinnay.

Tisinhnm1903tin.Lcchatilmtvinchctrongbmyhnhchnh
Anh quc y, gia nh ti thuc tng lp trung lu gm cc qun nhn, tu s, vin
chc chnh ph, gio s, lut s, bc s v.v... Ti tt nghip trung hc ti Eton, mt
trngcnglpthucloitnhtncAnhthi.Nhngticvohcyl
docnhnhcbngchchatikhngthctingitivohcnhngtrng
nhth.

Ngaysaukhithihc(lcticha20tui)tiiMininvthamgialclng
cnhstHonggiatiy.Tilmnmnm.Vicnyhontonkhnghpvi
ti,titrnncmghtchnghaqucmcdlctinhthnqucgiaMinin
chacaovquanhgiangiAnhvngiMincngchannino.Saukhiv
liAnhqucvonm1927tigiingvbtuvitvn:thigianukhngcthnh
cngngkno.Trongnhngnm19281929tisngParis,chuynvittruynngn
vtiuthuytnhngkhngcnhxutbnnochuin(tixbht).Nhngnm
sautiphitaylmhmnhai,ikhiphinhni.Chtnm1934tinaytimi
sngcbngngibt.Trongthigiannytisngnhiuthnggianhngngi
nghokhvbtho,nxinvncptinhngkhuvctitnhtcanhngkhuph
ngho.Lcutiphinhpbnvihvkhngctin,nhngsaunytilirtthch
li sng . Ti dnh nhiu thng tri nghin cu i sng th m min Bc
ncAnh.Chonnm1930nichungtivnchaphilngitheotrngphix
hi. Thc ra ti vn cha xc nh c quan im chnh tr ca mnh.Ti tr thnh
ngitheotrngphixhivcmthcchngitanpvkhinhthngtnglp
cngnhncngnghipnghokhchkhngphivthnphcxhitheokhochho
vmtvmtllun.

Tilpgianhnm1936.CucnichinTyBanNhanrangaytrongnhngngy
.HaivchngtiumuniTyBanNhachinuchochnhphncny.
Chngtisnsnglnng,suthngsau,khitivitxongcunschmti
khisttrc.TimttrnAragongnHuescasuthnglin,chonkhibmt
phtnbntaxuynquac.

Tronggiaionucacucchinnhngngingoiquchontonkhnghiuc
cucutranhgiaccngphinghchnhphTyBanNha.Domtlotstnh
c,tikhngthamgiaccBinhonQuctnhasnhngngingoiquckhc
mchinutronghngngcalclngvtrangPOUM,ngcanhngngitheo
phiTroskistTyBanNha.

Vvygianm1947khinhngngiCngsnnmcquynkimsot(haymt
phn quyn kim sot) chnh ph Ty Ban Nha v bt u sn ui nhng ngi
Troskistthchaivchngtiutrthnhnnnhn.Chngtimaymnikhic
TyBanNha,thmchkhngbbtlnno.Nhiubnbcachngtibbnb,
mtsbtynhiunm,skhcthmttch.

NhngcucsnngiTyBanNhaxyrangthivinhngcucthanhtrngv
iLinX.ThcchtnhngvthanhtrngTyBanNhavNgachlmt(gi
lmmuvibnphtxt)vnunivTyBanNhathticycstinrng
ylnhngvktnoan.Quatinhncmtbihctgi:ndytirng
bmytuyntruyncachtontrddnglolidlunnhngncdnch
nmcno.

Haivchngtichngkinnhngngivtibqungvonhgiamchvhb
nghilkhngtheonglichnhthng.KhitrvAnhchngtithyrtnhiungi
thotinvnhybntinvonhngbnnkqucvmmuphnbivphhoido
bochtngthuttnhngvnMoscow.

VtithcshiuranhhngtiucccahuynthoiXvitiviphongtrox
hiphngTy.

nytixindnglimtchttrnhbythicatiivichXvit.

TichanthmNgabaogivhiubitcativncNgachlkinthcdothu
lmctboch,schv.Ngaycnucscticngskhngcanthipvo
cngvicnibcaLinX:tiskhngktnStalinvcccngscangtachv
nhngphngphpdmanvphidnchcah.Cthltrongnhngiukinnh
th,dcmun,hcngkhngthhnhngkhcc.

NhngmtkhcivitiiucckquantrnglnhndnTyuphinhnrch
Xvitnhnangl.Tnm1930tinhnthyrttbngchnglLinXang
tinncicththcsgilChnghaxhi.Ngcli,cnhngchdurrng
rngxhiyangchuynhothnhxhictntitrttvnhngngicmquyn,
cngnhmigiaicpcmquynkhc,chngthycldogribquynlclm
tichongvng.HnnacngnhnvtrthcnhngncnhAnhquclikhng
hiurngLinXhmnaykhchnLinXnm1917.Mtphnvhkhngchu
hiu(nghalhmuntinrngcmtncxhichnghaquthcangtnti
u ), mt phn v h quen vi cuc sng t do v n ho, h khng bit g v ch
nghatontr.

CnphinhrngncAnhchaphilnchontondnch.yvnlnct
bn vi nhngcquyncligiaicp (ngay cbygi, sau cucchintranh c xu
hnglmchomingibnhnghn)vschnhlchgaygtvtisn.Nhngd
saoyngidnccucsngkhngcnhngxotrnlnsutmytrmnm
qua,lutphptngicngchnh,tintcvsliucachnhquyncthtincv

cui cng, nhng khng km phn quan trng l ngi ta c th gi v ng h quan


imcathiusmkhngbbtkedachtngino.Tronghoncnhnhvy
ngitakhngthnohiucnhnghintngnhtritptrung,cngpdic
hnglat,btkhngcnxtx,kimduytbochv.v...Ttcnhngiucc
trnbochvnhngncnhLinXctngphindchsangccthutngca
ncAnhvhngythtinngaynhngiuditrcabmytuyntruyncach
tontr.Chonnm1939,vcsaunyna,asngiAnhkhnghiuc
thcchtchphtxtcvnayh cngcotngtngtnh vyivi
LinX.

iucbitchiiviphongtroXhiAnhvgyhuquxuivichnh
schingoicancAnh.Theoti,tinrngncNgalncxhichnghav
mihnhvicanhngngicmquynunncthath,nukhngnil
phitheolsphnbiiviltngxhichngha.Vvytrongminmgn
ytiinktlunrngvicphtanhuynthoiXvitlviclmvcngcn
thitnutamuntisinhphongtroxhichngha.

NgaysaukhitrvtTyBanNhatinghnvicvchtrnhuynthoiXvit
didngmtcuchuyndhiuvddchsangccthtingkhc.Nhngchititca
cuchuynvnchac,chonmthm(khitisngnngthn)titrngthy
mtcub,khongmitui,angnhmtchicxengatotrnmtconnghp,
cmilnconnganhquaynganglcubliraroi.Trongutibngloln
nghrngnuloivtnhnthccscmnhcachngthconngikhngthno
cniukhincchngnavconngibcltloivtcnghtnhcctnglp
husnbcltgiaicpvsnvy.

TitinhnhphntchhcthuytcaMarxtrnquanimcascvt.iviloivt
thrrngllunimvutranhgiaicpgiangivingichlmtslam,
v mi khi cn bc lt sc vt l tt c mi ngi li on kt vi nhau chng li
chng:cucutranhthcslcucutranhgialoivtvloingi.Tyvic
toratcphmkhngcnkhna.Tibnnhiuvickhc,khngcthgi,chonn
minnm1943tivnchabtuvittruynnyvcuicngtiathmmt
sskin,thdnhHinghTeheranlskinxyratrongthigiantivit.Nh
vylnghngchnhcacuchuynnmtrongutisutsunmtrckhi
tithcsanlngiy.

Tikhngcbnhluntcphm,nutcphmkhngcscthuytphcthcngha
ltcphmythtbi.Tichmunnhnmnhhaiim:thnht,mcdnhiu
tnhtitclytlchscacucCchmngNganhngchngchcnghatng
trngvtrttcthayichocnivicttruyn.imthhaithngbcc
nhphbnhbqua,nguynnhncthlvtichanhnngmc.Nhiucgi
saukhicxongccmtngrngcunschdnglishogiihontongia
loilnvloingi.Nhngykhngphilcati,ngcli,ticktthc
chchrsbtho,vtivitchuynnyngaysauHinghTeheran,mingilc
unghrngHinghnysthitlpmtmiquanhttpnhtcthgiaLinX

vphngTy.Cnhntikhngtinrngquanhttpcthkodiclu,
vnhccskinchothy,tikhnglm.

Tikhngbitphinigthmna.Nucginoquantmncnhntithtixin
nithmrngtigov,hintiangsngvicontraibatui,tilnhvnchuyn
nghipnhngtkhibtucucchinthtilmvicchyunhmtphngvin.

TithngvitchotTribune,mtttunboidinchophitcangLaong.
Cccunschsauycaticthccgiquantm:NhngngyMinin
(cu chuyn v Min in), Tng nh Catalonia (vit v nhng tri nghim ca ti
trong cuc ni chin Ty Ban Nha) v tc phm Ph bnh (cc bi vit v vn hc
ngiAnh,cvitchyutquanimxhihchnlquanimthuntu
vnchng).

1947

ngJones, chinTrangng cachungg, nhngv say qu nnqunng ca


chungln.Vichicnbotrongtay,unga,khisangphi,khisangtri,nglo
oiquasn,ticasauthlychnpngravbcvobpungntvibia
cuicngtrongngyrileolnging,nivng,bJonesngykhkh.

Ngay khi n trong phng ng va tt, y bng dy ln nhng ting st sot, th


thm. Ngy hm c tin n rng Th Lnh, mt con ln c trng, tng c huy
chngtrongmtcuctrinlm,mhmtrccmtgicmklvmunkcho
miloicngnghe.ChngthothunvinhaulngaysaukhingJonesingstp
trung trong nh kho ln. Tt c cc con vt trong trang tri u knh trng Th Lnh
(chngginnhvy,mcdkhiidtrinlmnmangtnWillingdoninTrai)v
snsnghisinhgicngcnghennichuyn.

ThLnhngitrnmtcibccnmrmphatrongcngnhkho,dinhsngca
chic n bo treo trn x nh. N mi hai tui, mc d thi gian gn y c bo
thm,vinhngchicrngnanhthcra,nhngtrngnvncvtinphongoct,
phchu.Nhngconkhcbtulctckoti,micontmmtchngithunli.
utinlbaconchBluebell,JessievPincher,saullln;chngngitrnng
rmphatrcbc.Lgleolnbucas,mbcuutrnruim,bnbvcu
nmphasaullnvbtucngvicnhailicachng.Haiconngakoxetnl
ChinSvBMpcngvo,ttligncibc,trcmibcchnguthntrng
quanstkhnggimbpmtconthnhnobndilprm.BMp,mtcon
ngacitrungninhinlnh,thnhnhssvbnlnsinhn.ChinS,mtcon
tunmcaongnhaimtvkhobnghaiconngakhc.Vcmtvttrngdc
sng mi nn trng n c v n, thc ra cu cu cng khng thuc loi thng minh,
nhngbli,ncccconkhctntrngvtnhkinnhvhaylamhaylm.Sau
lncondtrngtnlMonavconlatnlBenjamin.Benjaminlconvtgi
nhtbn,nhngcnglconxutnhnht.Benjamintni,nhnghmminglynh
rngntmcchgiuct,vdclnntuynbrngThngtochonciui
ui rui, nhng gi ng c c ui ln rui th cn thch hn. N l con vt duy
nhtkhngbaogici.Nuhitisaothnbo:chngcldog.Mcdvyvtuy
khngniranhngnrttrungthnhviChinS,chnhtnohaiconcngynlng
gmcbnnhaubigingaphasaukhuvn.

Hai con nga va nm xung th by vt con m ci lao vo nh kho, chng va ku


chipchipkhekhvachyloanhquanh,mongtmmtchanton.BMplychn
trckhoanhthnhmtkhuchochng,lvtconmauchngchuivoringthip
ilcnokhnghay.NgaytrckhibuinichuynbtuthMollie,mtngaci
dt nt, mu trng, chuyn ko chic xe nh ca ng Jones, va i va nhai mt cc
ng,mingobcvo.Nlptcchimngayvtrphatrcci bcvlcl
bmmongnhngconkhcchndiruybngtrangimtrn.Cuicng
lmtconmo,nnhnquanhvvnnhmikhi,ctmchomnhmtchthtm,ri
chenvonmgiaChinSvBMp,chchngsungsngphtranhngtingg
gtrongchng,mcThLnhmunnigthni.

ThlttcccconvttronginTrangcmty,chtrconquMoses,n
ngtrnhngrongaybnngoicasau.KhiThLnhthyttcanvvsnsng
lngnghethhnghngholygingvbtu:

Thaccngch!Nhccngchbit,mquaticmtgicmkl.Nhngtisni
chuynsau.utintimunniviccngchmtsvichontonkhc.Thaccng
ch,tinghrngtikhngliviccngchcbaoluna,vvytichorngtrckhi
chtmnhphictrchnhimchiasviccngchnhngkinhnghimmtitchlyc
trongsutcucimnh.Ticmtcuciphinildivtisuynghrtnhiukhi
nmmtmnhtrongchung,tinghrngticthniltihiuikhngthuabtkconvt
notrnthgianny.liutimunniviccngch.

Bygi,thaccngch,thcchtisngcachngtalg?Chngtahynhnthngvo
stht.Cucicachngtalkhsai,khnnnvyumnh.Chngtasinhra,chngtac
mtkhuphnvakhichtvi,nhngconnocthlmthphilmnkitscv
khikhnglmcnathchngtabgitmtcchvcngdman,tnbo.Khngcconvt
noncAnhnybitnhnhphcvnimvuingaykhivatrnmttui.Khngccon
vtnoncAnhnyctdo.Cucsngcaloivtlcucsngnghokhvnl:s
thttrntrilnhthy.

Nhngycphilquilutcatnhinkhng?Chlnctalinghonkhngnui
ninhngngvtsngy?Khng,ngnvnlnkhng,thaccngch.tAnhmu
m,thititthunha,thasccungcpthcnchomtslngngvtlnhnhinnay
rtnhiu.Chnicitrangtricachngtacthnuicmttnga,haichcb,hng
trmcuvttcucthsngtrongtinnghivphmgimnaychngtakhngthno
tngtngni.Ththtisaochngtalictiptcsngtrongiukinkhnnnthny?
Bivhunhtonbnhnggchngtalmraubconngichimotht.ylnguyn
nhnttcccvnnncachngta.Ningngnbngmttl:ConNgi.ConNgilk
thcachngta.Nukhngcnnginathchngtavnhvinskhngcnbi,khngcn
philmcngvickhsaina.

Ngilgingvtduynhtchnmkhnglm.Ngikhnglmrasa,khngratrng,
ngikhngthkocy,khngchynhanhbngth.Nhngnlilchcattcchngta.N
btchngtalmvic,cplymithnhqulaongcachngta,chchochngtanva
khngchtimthi.Chngtaphicyba,phnchngtabnrung,thmchngtac
g?Chngcgngoidabcxng.Ccngchbangngitrcmttiy,nmvaqua
ccngchchobaonhiultsa?Thssamngldngnuiccchbconyiu?
Kthcachngtaungngitcuicng.Cnccbng,nmvaquaccbnbao
nhiutrng,trongcbaonhiuqunthnhgcon?LoJonesvgianhnmangrach
bnlytinhtri.BMp,bnaconcab,nimvuivchnnngtalctuicaobng
xcaburi?Chngbembnkhivatrnmttui,bskhngbaogicgpli
chngna.Mtkhuphnnchtivcichung,cngchobnlnvtcncngnhcng
vicngngcabchcthmthi!

Nhngdkhnnnnhthchngtacngccsngtrntuitriu.Ringtithchng
cgphiphnnn,vthcratigpmay.Nmnaytimihaituiri,tichnbn
trmacon.Tritsinhraginglnlnhth.Nhngcuicngthcngchngcconvt
no thot khi li dao oan nghit. Tt c cc bn ln tht ang ngi trc mt ti y, trong
vngmtnmnattcccbnsphitgiciitrntmphnm.Ttcchngta,b,ln,
g,cu,khngaitrongchngtatrnhkhiciktcckhngkhip.Sphncaloingav
loichcngchngttphn.ngchChinSna,ngaykhicbpcangchvayui
thloJonessbnngchcholomnga,hnsctcngchrihmdcholchsnn.
Nhngconchgi,rngrngsbloJonesbucmtvingchvocvqungxungh.

Thaccngch,chlccngchkhngthyrngttcmikhautrongcucinyca
chng ta chnh l do con ngi m ra hay sao? Nu chng ta loi b c Con Ngi th mi
thnh qu lao ng ca chng ta s thuc v chng ta. Nu lm c th th ch sau mt m
chngtastrnngiucvtdo.Ththchngtaphilmg?Lmvic,khngkngym,
cbngscmnhvtinngltchthngtrcaloingi!Khingha!Ccngch
ylthngipcati.TikhngbitkhinothcucKhiNghasxyra,cthtrongtun
ti,cngcthlmttrmnmna,nhngtibitr,nhtiangnhnthynhngcngrm
bndichntiyrngsmmungricngbngcngscthitlp.Ccngchhy
ngh n iu trong sutcuci cn li ngn ngica mnh!Ngoira, hychuyn thng
ipcatinccthhtnglai,ccthhtiptccucutranhchonthngli
cuicng.

Ccngchhykinnh.Khngcdaong.ngcnghetheolituyntruynrngCon
Ngivccloivtcngcchungquynli,rngsthnhvngcaloinycnglsthnh
vngcaloikia.Bpbmht.ConNgikhngquantmnquynlicaai,nchquan
tmnchnhnmthi.Ccloivtchngtaphionktnhttr,phictinhthnngch
trongcucutranhny.Ttcloingiulkth.Ttcccconvtulngch.

nglcthtingnoniln.ChltrongkhiThLnhangnithcbncon
chutcngbrakhihangvcngnnghe.Myconchtrngthyvmayll
chutkpchyvohang,khngthmtmngri.ThLnhphigichnlnngh
imlng.

Thaccngch,nni,cmtvncnphigiiquyt.Nhngconthhoang
nhchutcngvth,chnglbnhaylkthcachngta?nghbiuquyt.Ti
xintvnvihinghnhsau:Chutcphilngchkhng?

Cuc b phiuc thchin ngay,a s tnthnhcoichut lng ch.Chc bn


phiuchng,ylbaconch vmtconmo,nhngsaunymiphthinrarng
motabcphiuthunlnphiuchng.ThLnhtiptc:

Tixinnithmmtchtna.Tichmunnhclirngnhimvcaccngchlphi
lunluntranhuviConNgivttcnhnggdontora.Ttcnhngloihaichn
ulkth.Ttcnhngloibnchnhocccnhulbn.Ccngchliphilunlun
nhrngchngtakhngcbtchcloingitrongcucutranhchnglichng.Ngay

ckhichinthng,chngtacngkhngctpnhimccthixucachng.Khngccon
vtnocsngtrongnh,ngtrnging,mcquno,ungru,htthuc,sdngtin
hocthamgiabunbn.Ttcphongtccaloingiulchi.Quantrngnhtlkhng
connocpchconno.Khocngnhyu,thngminhtitrcngnhbnhthng,tt
cchngtaulanhem.Khngcgithilnnhau.Miconvtsinhraubnhng.

Vbygi,thaccngch,tiskchoccngchnghegicmcatitihmqua.Ti
khngthmtc.Timthytritkhiconngibiniri.Gicmnylmsng
dytrongtrtimtvicnhsau:

Cchylu,khiticnlmtchlnnh,mticngvicccbclnkhcthnght
mtbihtctngyxa:hchnhnhciuvbatutinthi.Lcbticngthuc
nhciu,nhngtiquntlu.Thmmqua,tronggicm,tinhlittc,hnth
na,ticnnhlicclibiht,titinchcrngngyxaccloivttnghtnh
th,nhngsaunyhqunvmythhgnyhontonkhngbithtna.Bygitis
htchoccngchnghe.Tigi,gingkhngcntrong,nhngkhitidynhciuchocc
ngchthccngchshthayhn.Bihttnl:ScSinhAnhquc.

Th lnh gi hng ging v bt u ht. Ging ng l khn, nhng n ht cng


khngnniti,giaiiuhnhpgiakiuClementinevLaCucuracha.Libi
htnhsau:

ScsinhAnhquc
Scsinhmunni
Lngnghenimvuimi
Camtngymaisngti

ngcnii
Mimixanhngi
Khilngi
Khngcnlchtrnvai

Chc,chckhngcn
Cng,cngcngkhng
Roivt,chimng
Chlqukhtitm

Tagiu,tac
Vncy,ngla
u,sn,ng,khoai
Lcachngtaty

Mttrisngsoi
Nccngngtti

Gimtmuni
Lngytdotnglai

ScsinhAnhquc
Scsinhmunni
Lngnghenimvuimi
Camtngymaisngti[1]

Bihtlmcholscvtkchngtt.Mtsconkpbttheongaytrckhi
Thlnhhthtbi.Ngaynhngconngudtnhtcngnmcnhciuvthuc
myt,cnnhngconthngminhhn,nhlchvlln,ththuclngcbingay
trongviphtu.Sauvilntp,ctrangtricngngcacbiScSinhAnh
quc.Miloihtmtging,brng,chsa,cukubebe,ngah,vtkucpcp.
Chngkhoibihtnhtlinmtmchnmlnvchngcthhtminhth
sutmnukhngbngntr.

ngticltingnolmngJonesthcgic,ngbcxunggingvtinchcl
cmtconcoltvosn.ngtmkhusngvnthngdnggcphngvbn
mtlatnghmlntri.Cmyvingmvotngnhkhovcuchpmauchng
ktthc.Tngconquayvchngcamnh.Giacmnhyln,cngiascthnm
xungngrmvchngbaolusauctrangtrichmvogicng.

BamsauThLnhgibnhthnrai.Xcncchncuikhuvn.

Chuyn xy ra vo u thng ba. L sc vt tng cng hot ng ngm lin tc


trongbathngtiptheo.BidinvncaThLnhtoramtquannimsnghon
tonmininhngconthngminh.ChngkhngbitkhinothcucKhiNgham
ThLnhtinonsxyra,chngcngkhngnghscchngkincnhtng,
nhngchngbitrmtiulctrchnhimtinhnhcngvicchunb.Cngtc
giodcvtchcdnhinlcgiaochobnlnvchngvnccoilloithng
minh nht. Hai con ln c ging tr tn l Tuyt Trn v Napoleon ang c ng
Jonesvbobnlhaiconnitingnht.Napoleonlmtconlnc,trnghung
d, ging Berkshire duy nht trong in Trang, n vn kim li nhng ni ting kin
nhn.TuytTrnthhotbt,dominghn,cnhiusngkinhn,nhngascho
rngtnhcchkhngcsuscbngNapoleon.Scnliullntht.Connibt
nhttrongstnlChim,mtconlnnh,khbonhnglanhli,haimphnh,
imtolialacngingniththeth.Nlmtdingichng,khicnchng
minhmtvnkhkhnthnnhyquanhylivvyui,trngrtthuytphc.
nrngncthbinenthnhtrngdnhchi.

BaconnyphttrinhcthuytcaThLnhgithnhmththngtrithchon
chnhmchnggilScSinhKinh.mnocngvy,csaukhingJonesingl
chngbmtthptrongnhkhoginggiichonhngconkhccclunimch
yucaScSinhKinh.Thotuqulcnhiukhkhnvlscvttrahhngv
rtngudt.CconnirngcnghavtrungthnhvingJonesmngilngch,

cconcnphtbiumtcchthiuthc:ngJonesnuichngta.Khngcngythta
chtirhngraych.Mtsconcntcuhiiloi:Quantmnchuynsaukhi
tachtlmg?hocngnothcuckhinghacngsdinra,talmhaykhnglmth
cngththi.Myconlnphikhkhnlmmithuytphccchngrngnhng
luniunhthlhontontrivitinhthncaScSinhKinh.Nhngnhngcu
hi ngu xun nht li l ca nga ci mu trng tn l Mollie. u tin hi Tuyt
Trn:

Thsaukhikhinghathcngkhng?

Khng,TuytTrnngtli,Chngtakhngsnxutng.Thcrangchskhngcn
ng.ngchscynmchvrmmngchcn.

Thticcnceoruybngnakhng?

ng ch, TuytTrnni,Ci ruy bng mng ch yuthch chnh lbiutngca


tinhthnnl.Chlngchkhngthyrngtdongquhnciruybnghaysao?

Mollieng,nhngtrngncvkhngtintnglm.

Bn ln cn gp nhiu kh khn hn trong vic bc b nhng lun iu do con qu


Mosesara.MoseslconvtcngcangJones,nchuynirnhrpnhnglinh
rtnhiuchuynctchvcnglmtdingichng.Nborngcbitmtvng
qucthnthoitnlNiXi,nilinhhnccconvtstisaukhichutri.Mosesni
rngvngnmkhngxa,sauccmmy.cbyngytrongtunulch
nhtht,cncbalthxanhquanhnm,ngphnvbnhkhthmcngaytrnb
du.CcconvtrtghtMosesvnchnichkhnglm,nhngcviconlitinl
cmincclcNiXican,thnhrallnphivtvlmmithuytphcc
chngrngkhngthnocmtminnhthc.

Tngtincynhtcachnglhaiconngakoxe,ChinSvBMp.Haiconny
vndchmhiunhngkhichngcoillnlsphrithnutlytngligio
hunriginggiilichonhngconkhcbngthngnngdhiuhn.Haiconny
khng b bt c mt bui hpno v thng l nhng k cm cng bi Sc Sinh Anh
qucmikhicuchpktthc.

CucKhiNghaxyrasmhnvddnghnchngtngrtnhiu.Trongnhng
nmgny,ngJones,vnlmtinchgiivnghimkhc,gpnhiusc.
Saukhibmtnhiutinvovickintng,ngtrnndtvungnhiuruhn
bnhthng.ngthngngicngytrnchicghbnhtrongbp,vacbova
ung bia, thnh thong li cho con Moses nhng mu v bnh m chm bia. Gia nhn
thnhramtllinhc,trmcp,ngnithnhbithoang,nhcadtnt,ro
dunghing,scvtthngxuynbbi.

sang thng su, y l ma ct c. Trc ngy H ch [2] , hm y l th by, ng


JonesiWillingdonvungnsaykhttinhhngST,trachnhtmiv.
Bngianhnthvivngvtsatsngsmribisnthmkhngthmchosc
vtntno.VnnhngJonesleongaylnghsophatrongphngkhchrilyt
NewsoftheWorld[3]phlnmtvng,scvtbbichontnchiuti.Cui
cngchnghtchuni.Mtconbcihccanhkhovthlttcmiconvt
cnglaovoccthngchangcc.nglcthngJonesthcgic.ngvbn
ngilmcnglptcvlyroivlaovokho,hcthquttibilnlnglsc
vtkhnnn.Lscvtikhtkhngthchungthmcna.Dkhnghn
trc,chngcngxnglnvlaothngvonhngkpbc.ngJonesvgianhnbt
ngb,bhctmihng.Tnhhnhtrnnkhngthkimsotc.Hcha
tng gpchuynnh thbao gi,cuc ni lon bt thnhlnhcal scvt mtrc
ymunnhp,munhnhhthnomclng,lmhhonglon.Hchcm
ccviphtriphibchy.Cnmngivivlaoraconngnhchy
lnnglng,trongkhilscvthohngtruykchtheo.

Quacasphngng,bJonesnhnthyhtmichuyn,bvivngchomtvi
thvocitiviriluntheocasautrnkhiinTrang.Mosescngkplaorakhi
trivakuvabaytheobch.Lscvtsaukhitruykchthngliquayvv
ngcng.Thl,cucKhiNghatonthng,ngJonesbuii,inTrangl
cabnscsinhngaytrckhichngkphiumichuyn.

Banuchngkhngtinlsphnmmcivichng.Viclmutincachng
ltptrunglivchyvngquanhkhunhtmxemccnstnginobntrong
khng,sauchnglaovocctonhphhytntchcachcaitrctica
ngJones.Khocngcphacuichungngabpph,thlbaonhiuhmthic
nga,vngeomib,xchch,daohonlnvcubnmhtxungging.Cndy
cng,dythnglng,ccmingdachemtnga,githcncthngtreocnga
thbqungvonglagiasn.Nhngchicroicngcngchungsphn.Micon
vtcngnhycnlnkhitrngthynhngciroibtla.TuytTrncnvtlunvo
lanhngciruybngvnthngbuctrnbmvuingamikhich.

Ruybng,ntuynb,phiccoilquno,cnglbiutngcaloingi.Micon
vtuphikhathn.

NghethythChinSvithocimrmmnthngmangtrongmahngn
ruikhiltvotaivnmvola.

Chng my chc l sc vt ph hy tt c nhng th c lin quan n ng Jones.


Napoleon dn c bn vo kho v pht gp i khu phn n hng ngy, mi con ch
chaibnhquib.SauchnghtbiScSinhAnhqucbylnlin,ricbni
ng,chabaogichngngngonnhhmy.

Nhthngl,chngthcdykhitrivarngsng,nhngchnglptcnhngay
nskinvinhquangvaxyravthlcbncnglaorangc.Trnngcc

mtcignh,tycthnhnthyhukhptrangtri.Lscvtchylnv
ngmnhnkhungcnhtrongnhhngcamtngymi.Ttc,ttcnhnggtrc
mt kia gi y thuc v chng! Trong trng thi ngt ngy, chng c chy quanh,
chy quanh mi, thnh thong chng li nhy ln v sung sng! Chng ln mnh trn
sngt,chnggmymmcngtmah,chnghttunglnnhngnmten
v ht h mi v m nng ca n. Sau chng i kim tra mt vng khp trang tri,
chng yn lng ngm nhn khu rung la, ng c, vun qu, ao c, lm cy. Chng
ngm nhn nh cha tng nhn thy nhng th y bao gi, v ngay c lc ny chng
cngchatinrngttcnhngthlcachng.

Saucbnlicngnhauquayvvynlngtptrungtrcnginhchnh.Dngi
nh ny cng thuc v chng nhng chng cn ngi, cha dm vo ngay. Nhng
TuytTrnvNapoleonmauchnglylicbnhtnhvdngvaiphca,ri
tng con lc tc, thn trng bc vo, trnh khng lm xo trn cc vt bn trong.
Chngnhngtitphngnsangphngkia,ththo,hihpngmnhncnhxahoa
khngthnotincangbyratrcmt,nogingnmlngvt,nogngsoi,
no ghnmlngnga,nothm nhung [4],rinh n hangVitoria[5]treotrnl
sitrongphngkhch.Nhngkhixungnbctamcpthchngbngphthinra
lthiumtMollie.ChngquayvovthyMolliecnngtrongcnphngngp
nhtnh.Horacnnglymtdiruybngmuxanhtrnbntrangimcab
Jones, vt ln vai v ang thn th soi gng. Cc con khc tm ngay ly n v li ra
khinh.Myciilnmuitreotrongbpcemichn,thngbiatrongphng
rabtthbChinSthng,nhngthkhchunhcginguynchc.Mt
nghquytvvicgitonhchnhlmvinbotngcnhttrthngquangayti
ch.Ttcunglkhngconnocquynsngtrongtonhny.

ChnginsngvsauTuytTrnvNapoleonmittctptrung.

Thaccngch,TuytTrnni,Bygilbygiri,chngtacncmtngynac.
Hmnaychngtasbtuctc,nhngchngtacnmtvicphilmtrc.

Th l hai con ln ni rng nh nhng cun sch v lng ca con ng Jones tm c


trongngrcmsutbathngquachnghcvnaychngbitc,bitvit.
Napoleonsaiilymtlsn,mtlsntrngridncbniracngln.Tuyt
Trn (v n l con vit p nht) kp ci chi sn gia hai mng chn, xo ch in
TrangvvitchTriScVtlncithanhtrncngcacnhcng.Tnaytriy
s l tn chnh thc ca tri ny. Sau c bn quay li khu nh, Tuyt Trn v
Napoleon li ra lnh tm mt ci thang ri dng st vo u hi nh kho. Chng gii
thchrngsaumtthikkhcngnghincu,bathnggnychngcktcc
lunimcaScSinhKinhthnhByiuRn.ByiuRnscklntngv
sllutvnhvinbtdibtdchcattcccthnhvinTriScVt.TuytTrnleo
lnthangmtcchkhnhc(vlnkhgithngbngkhingtrnthang)vbtu
vit, trong khiChimcmhpsnng bn di my bc.Cciu rnc vit
bng sn trng trn bc tng qut hc n, ng xa c ba chc mt cng c r. Ni
dungnhsau:


BYIURN

Ttcccloihaichnulkth.
Ttcccloibnchnhocccnhulbn.
Khngconvtnocmcquno.
Khngconvtnocngtrnging.
Khngconvtnocungru.
Loivtkhngcgithilnnhau.
Miconvtsinhraubnhng.
Cc ch u c vit r rng v c on ch c hai li chnh t m thi, y l ch
gingbvitthnhgngvmtchSbvitngc.TuytTrnctolnchott
ccngnghe.Ttcugtung,nhngconthngminhhnlptchcthuc
lngcciuRn.

Bygi,thaccngchTuytTrnvanmcichisnxungtvagoln,ttc
rangctc!ChngtaphithuhochnhanhhnloJonesvlgianhncahn.

ng lc th ba con b ci vn cm thy kh chu t trc bng rng ln. Sut hai


mi bn ting ng h qua chng cha c vt sa, v ca chng cng mng nh
munnranni.Saumtchtno,llnsaimangxtivthchincng
vickhthnhtho,chnchngtraphhpvicngvicny.Chngmychcvt
cnmxysabo,mtscontmnxem.

Lmgvissanynh,cconhi.

LoJonesthnhthongctrnsavothcncachngtiy,mtchgmilnting.

Ccngch,nsalmg!,Napoleonvagolnvabcrangtrcmyx
sa,yritnhsau.Thuhochquantrnghn.ngchTuytTrnsdnu.Tisra
saumtlc.Ccngch,tinln!Vthuhochangcnchngta.

Cc con vt tin racnhng vbtuct c,nhng chiu vth chng khng thy
myxsauna.

[1] Nguyn vn hai bi th "Sc Sinh Anh quc"


Beasts of England
Beasts of England, beasts of Ireland,
Beasts of every land and clime,
Hearken to my joyful tidings
Of the golden future time.

Soon or late the day is coming,


Tyrant Man shall be o'erthrown,
And the fruitful fields of England
Shall be trod by beasts alone.
Rings shall vanish from our noses,
And the harness from our back,
Bit and spur shall rust forever,
Cruel whips no more shall crack.
Riches more than mind can picture,
Wheat and barley, oats and hay,
Clover, beans and mangel-wurzels
Shall be ours upon that day.
Bright will shine the fields of England,
Purer shall its waters be,
Sweeter yet shall blow its breezes
On the day that sets us free.
For that day we all must labour,
Though we die before it break;
Cows and horses, geese and turkeys,
All must toil for freedom's sake.
Beasts of England, beasts of Ireland,
Beasts of every land and clime,
Hearken well and spread my tidings
Of the golden future time.
[2] H ch: ngy 24 thng 6.
[3] News of the World - T bo ra vo ch nht, thng ng cc tin git gn, khng mang tnh
cht chnh tr, pht hnh 5 triu bn mi s. Xut bn t nm 1843.
[4] Nguyn vn the Brussels carpet - Thm Brussels.
[5] N hong Anh tr v t nm 1837 n nm 1901

Phicngnhnlchnglmvicrtchm,khngqunmtmi,chctthuhochcho
xong!Cngkhcachngcnb,chngthucnhiuhndkin.

i khi chng cnggp mt s kh khn v tt c cng c uc lm dnh cho


ngichkhngphichoscvt,mmunsdngcngcthphingctrn
hai chn sau. Nhng phi ni bn ln l mt ging thng minh kh n u chng
cngccch.Cnlngathhiurtngtharung,mctvvuncthnhngth
chnglmthohnngJonesvgianhnnhiu.Bnlnkhnglmmchhngdn
vkimtraccconkhc.Vikinthcnhththvicchngnmvaitrlnhol
ngnhin.ChinSvBMptkhoclnmnhmycthocmybac(dnhin
lkhngcnhmthic,cngchngcncng)vkinnhnikhpcchng,trong
khi mt con ln no bc theo sau, thnh thong li ku i thng, ng ch! hoc

Quay li, ng ch!. Tt c cc con vt, khng k ln nh, u tham gia ct v xp c.


Ngaynbngvtcngphimnhdinngsutngythamgiavnchuyntng
ln c nh bng m. Chng hon tt cng vic mt cch nhanh chng, phi ni l
nhanhhnngi,nungJonesvgianhnlmthphihaingynamixong.Hn
naylilmtvmanngsutnhtttrcnnay.Khngcchuynriviv
bn g, vt rt tinh mt, chng nht n tng cng mt. V cng khng c con no n
vng,dchmtmingngom.

Cng vic ca trang tri dinra thun litrong sut mahnm.Bn sc vt cm


thyvcngsungsng,chngchabaoginghrngchuynlicthxyra.n
l c mt nim vui, v by gi thc n l ca chng, do chng v v chng ch khng
philthdomtngchkeobnbthchona.Saukhichngtngkhcl
nginbmvtchsirithkhuphnmicondnhinlnhiuhn.Vmcd
chackinhnghim,chngvncnhiuthigianthginhn.Chngcgpmts
kh khn, v d khi thu hoch ng cc th phi dng sc thi tru i v trang tri
khngcmyp,nhngvitrthngminhcallnvsckhocaChinSthvic
gmchngchnglmc.ChinSrtcknhtrng.NgaykhicnngJonesn
chmchri,nhngbyginlmvicbngba,cngytngchngnhtonb
cngviccatriudnlnvain.Nkoriytsngntivbaogicng
cmtnhngchkhkhnnht.Nnhmtcongtrngnhthctrcnating
vtnguynlmmtsviccnkpnhttrckhingylmvicchnhthcbtu.
Trcbtckhkhn,trnginonuni:Tiscgnghnna!,cuytr
thnhphngchmhnhngcachnhn.

Nhngconkhccnglmvichtmnh.Thdlgvvtmtcnhaitng
cc.Thincpvt;nhngtingeovmingn,mingung;chuynciv,cnx;
thighentnhngthixucaqukhbinmthn.Khngconnotrnvic
ngralgnnhkhngconno.Molliekhngthchdysmvtmcchchuntrc,
nirngchnnhdtvomng.Thicaconmocngngng.Ckhino
cnlynhrngnbiumtttrcri.Chchngthngbiurt
luvchxuthin,nhchacchuyngxyra,ngaytrcbanhayvobuichiu,
khicngvichontt.Nhngnlunluntmccchgiithchvkuggmt
cch ng yu, thnh ra kh m nghi ng c thin ch ca n. Ch c con la gi
Benjaminlvnnhc.Nvnlmcngvicmtcchchmchmchunhthicn
ngJones,khngbaogitrnvic,cngchngbaogilmhn.Nkhngnigvcuc
KhiNghacngnhnhngithaysau.Nuchiccmthyvuihnthicn
ngJoneskhng,thnbo:iladilm.Ccvchathylachtbaogicm
baogincngnimtcubhimnhvy.

Ngy ch nht ngh. Ba sng n mun hn mt ting v sau bao gi cng c mt


cuchpmtlongtrng.Trchtllkoc.TuytTrntmctrongkhodngc
mttmkhntribncmuxanhcabJonesrivmtcimngvmtcisng
mutrnglntrn.Vthlbuisngchnhtnochickhntribncngtungbay
trnctctrongvnhoa.TuytTrngiithchrngmuxanhtngtrngchong
rungAnhquc,cnsngvmnglbiutngcancCngHaScVttnglai,

khi lt c ton b ging ngi ri. Sau khi ko c mi con vt cng n tp


trungtrongnhkholn,chnggiylHp.Chnglpkhachchotunsaucng
nhtholunvranghquytvcckinnghkhcnhautiy.Chcbnlnara
kinnghmthi.Nhngconkhcchbitbiuquytchkhngkinnghgbaogi.
TuytTrnvNapoleontholunhng nht.Nhnghaiconnylunlunchng i
nhau:hconnyarakinglconkialptcphni.Ngayckhivnc
quytnhri,nhvicdnhmtmingtnhphasaukhuvnlmchdnggi,
khng ai cthphnichuyn, thhai con ny li tranhlun gaygtv vic loi
no,nbaonhiutuithcnghhu.CcbuiHpbaogicngktthcbngbi
ngcaScSinhAnhquc,cnbuichiuthchngcnghtdo.

Bnlndnhcikhodngclmtnghnhdinh.Buitichnghcnghmc,ngh
rnvnhngnghkhcquanhngcunschnhtctrongtonhchnh.TuytTrn
cnanhngconkhcvocctchcmngilyHiScSinh.Nlmvicny
mtcchsaysa,khngbitmtlg.NthitlpcyBanTrngcholgmi,
yBanChmScuicholb,HipHicihunccngchthhoang(mcchl
citobnchutvthrng);PhongTrogilngthttrngchobncu,vnvnv
vnvn,ylchakcctxonnmchna.NichungccdncaTuytTrn
ukhngcktqu.Viccitolthhoangthtbignnhngaytu.Thi
cachngchngthayitno,mcxttthchnglicnglothm.Conmocng
cchntrongHipHicihunvhatngrttchcctrongmyngyu.Cln
nlntnminhnichuynvimyconchimsungoitmvican.Nbo
rngbygimiloiulngchvnuconsnomunthcth ungayln
chntrcn;nhngbnskhngdmlign.

Cclphcc,hcvitthucktqukhquan.Trckhimathuvascccon
vttrongtriuthotnnmchnhngmcnhtnh.

Bnlncthngvittho.Lchcngbitc,nhngchngchcmiByiu
Rnmthi.CondtnlMurielcthnghnlchnnbuitinthngccho
nhng con khc nghe cc mu bo nht c trn ng rc. La Benjamin c nhanh
khngkmglln,nhngnchngccigbaogi.Nbochngthycgng
c.BMphcthuccbngchcinhngkhngbitghpvn.ChinSkhngvt
quacchD.Nthnglynhngcimngtoknhcamnhvitlnctnhng
chciA,B,C,Dringngm,taicpliphasau,thnhthonglivyvybm,c
gngnhxemsaulchg,nhngchngbaoginhra.ikhincngthucc
ccchciE,F,G,H,nhngbaogicngvy,hthucmychthliqunccch
A,B,C,D.Cuicngnnhthomnvibnchcivngynocngvitmt
hailnrntrnh.Molliechhcnmchcighitnnmthi.Nthngly
cnhcynhxpccchritrangtrthmbngmtvibnghoa,sauivng
quanhngm.

NhngconkhckhngvtquachA.Nhngloinguhnnhcu,gvvtkhng
ththuccByiuRn.Saukhisuyngh,TuytTrntuynbrngcthrtBy
iuRnthnhmtcchngnnhsau:Bnchntt,haichnxu.Nboychnh

lnguynlcbncaScSinhKinh.Chcnnmvngcchngnnythkhngcns
gnhhngcaconngina.Bngvtphnivchorngchngchchaichn,
nhngTuytTrnchngminhkhngphinhvy.

Cnhchim,thaccngch,TuytTrnni,lcquanvnngchkhngphicm
nm.Cnhcnglchnthi.ctrngphnbitviGingNgilbntay,mivicxuxa
udoibntaycachnglmht.

Bngvtkhnghiuhtbithuytphptrnggiangihi,nhngchngng
vicchgiithchcaTuytTrnvttcnhngconvtngusihnliphihcthuc
lngcchngnmi.BNCHNTT,HAICHNXUcvittohn,bntrnBy
iu Rn.Khi thuclngri thlcu t rartkhoicch ngn ny, mi khi nm
nghlchnglingthanhtngBnchntt,haichnxu!Bnchntt,haichnxu!
vcthhnggilinkhngbitmt.

NapoleonkhngquantmnccyhicaTuytTrn.Nbornggiodcthh
trquantrnghncngtcvnngnhngcontrngthnh.HaiconchciJessie
vBluebellcchnconchconkhomnhngaysauvthuhoch.Napoleonbtl
chconngaykhichngvacaisa,nboschutrchnhimgiodcbntr.Nem
lchcongiutrngcxp,bntrnkhodngc,phicthangmitrolnc,v
gichngknnnidndnkhngconnocnnhnlchconyna.

Chuynmtsakhngcnlbmt.Bnlnemtrnvocmnhngngy.Nhng
qutoumachn,ngynocngcqurngtrnmctrongvn.Micon
vtunghlsemchiau,nhngmthmclnhnhttorngriemvonh
kho dng c dnh ring cho l ln. C my con phn nn v chuyn ny, nhng
khng i nu. Vvn nyth l ln,kcTuytTrn vNapoleon,uthng
nhtquanim.Chimccilmcngtcttng.

Thaccngch,Nni,Tihyvnglccngchkhngnghrngloilnchngtilm
nhthldochkvcquynclich?Nhiungchlncngngnsavtolm.Ti
cngchngthchghaith.Mcchcachngtikhinnhngthchlnhmbov
sckhomthi.Savto(Thaccngch,khoahcchngminh)cchanhiuchtcc
kcnthitchosckholoiln.Loilnchngtilmcngvictrc.Chngtinmtonb
cngtctchcvqunltrangtriny.Vsphnvinhcaccngchmchngtiphi
lmviccngylnm.Chngtiungsavntovlichcachnhccngchy.Cc
ngchctngtngcchuyngsxyranuloilnchngtikhngcngngni
nhimvkhng?LoJonessquayv!Vng,loJonessquayv!Chcchnlnhth,thacc
ngch,Nvanvgoto,vagovanhytphisangtri,uivynhngln,Chc
chnlkhngaitrongchngtamunloJonesquayvri,cphithkhng?

ChcchnlkhngmtconvtnomunloJonesquayvri.tvntheocch
thkhngconnodmmmingrana.Sckholoilnlvichtrng,chuyn
khngcnphibn.Thlchnginthngnhtmkhngbncithmlsavto
rng(khivomathtonb)chdnhchoringloilndngmthi.


ncuimahthtintcvTriScVtbayrakhpnanc.NgynoTuyt
TrnvNapoleoncngctngnbcuthmnhpvocctrangtrikhctuyn
truynvcucKhiNghavdyhtbiScSinhAnhquc.

Trong khi ng Jones hu nh ngy no cng ngi trong nh hng S t


Willingdonthanvanvibtcngichuchuynnovvicblscvtvtchs
cpotmttisn.Ccchtrikhctrathngcm,nhnglichngchugipg
c. Khng nhng th, trong thm tm bn li cn tm cch li dng tai ho ca lo
na.MaylchhaiintrangtipgipviTriScVtlunlunbthovinhau.Mt
tri c tn lTriCo,mttrilnnhng bb b,canh tc theo lic, nhiu ch cy
mcumtm,ccbichnthbdmnt,hngrothxiuvo.Chtrangtriny,ng
Pilkingtonlmtngivlo,dngphnlnthgivovicsnbnvcuc.Trang
trithhaitnlTriKeo,nhhnnhngcchmscklnghn.Chtrangtri
nylngFrederick,mtngithbo,scso,thngxuyndnhluvoccvkin
covnitinglmttaylagtchng.Haivnyghtnhaunnikhngthtm
ctingnichungngayctrongvicbovquynlicachnhmnh.

NhngcucKhiNghaTriScVtlmchaihongsvhtmmicchngn
khngchotintcltvotrangtricamnh.utinhgivchgiuchuyn
bnscvttiuhnhtrangtri.Chbabyhaimt[1]ngyltoi,hbo.Htungtin
llscvttronginTrang(hkhngkhnggilinTrangchkhngchuchp
nhntnTriScVt)sutngytranhginhnhauvchngmynarischtithi.
Mtthigiansau,thylscvtkhngchti,FrederickvPilkingtonliniging
vbtunivnhngcnhtngvlunkhngthtngtngcangdinra
trong Tri Sc Vt. H bo rng l sc vt n tht ln nhau, chng tra tn nhau bng
mngstnung,cnnhngconciththnhvchung.ChngliquilutcaTNhin
thktqunhvyy,FrederickvPilkingtonni.

Nhngchuyncngchngcmyngitin.Linvmttrangtrikl,nicon
ngibuiivccconvttiuhnhlycngvictiptcctruyntngmt
cch t m v xuyn tc, sut nm ln sng bo ng lan trn khp c vng nng
thn.Nhngconbcvndbobngtrnnhungd,cuthphhngrov
dmntngc,bcihtxsa,ngauathkhngchunhyquahngrom
httungkslncao.NhciuvlicabiScSinhAnhqucphbinntnhang
cngnghm.Nctruynbvimttcnhanhchatngthy.Bihtlmcho
conngiphtinlnc,nhnghliginhychlmttrlbch.Ngayc
scvtcngkhngthnolihtmtthrcritinnhthc,hbo.Convt
nobbtqutanganghtbilptcbnhntitrn.Thmvnkhngcm
tuytc.Sohtbitrnhngro,bcugtrncy,bihtivotingdn
non,voctingchungnhthna.Conngirunlnmilnnghethyn,hnh
nghethyimbotrctaihacachnhmnh.

uthngmi,khithuhochvahtngccvokho,mtscpth
cmtnbcubtngxkhngkhlaotiuxungsntrangtri,dngvvcng

xcng.ngJonescngvigianhnvkhongnatthanhnincaTriCovTri
Keovtquacnglnvangtinvotrangtriny.ngJoneslmlmkhusng
lnn,cnnhngngikhcuctrangbbnggygc.Khngcnnghing
gna,hmuntichimtrangtri.

Nhnglscvtkhngbbtng,ngcli,chngchunbchoskinnytlu.
TuytTrn,trcytngnghincuklngcunschvitvccchindchca
JuliusCeasar[2],mntmthytrongnginhchnh,cphncngtchcphng
v.Nlptcaraccmnhlnhvccconvtmauchngchimlnhccvtrc
phncng.

Tuyt Trn ralnh tn cng ngaykhinhm ngikia vatin gnn dynh trong
trangtri.Bamilmconbcuxutkch,chngbayquabaylivavoum
ngiphadi,trongkhihmitrnhvphithlngng,phckchsnsauhngro
xngravcnvochn.Nhngymichlnchinthutctcdnglmrilon
hng ng i phng bi v ngi ta d dng dng gy xua l ngng i. Mi tn
cngthhaicaramttrn.Muriel,BenjaminvtonthbycudochnhTuyt
TrndnuxnglnvychtmngirilaovohclyhctrongkhiBenjamin
quaylngvphahvvungvt.Nhnglnnylscvtcngkhngthng,gyv
giyinhmconngisdnglnhngvkhqumnhivichng.Thytnhth
btli,TuytTrnhlnmttingvychnhltnhiutmluibinh,lscvtvi
thochyvotrongsn.

Tinghreochinthngvangln.Nhngngitncngthyqunthbchynh
d kin nn chng cn chnh n hng ng, vi vng xng ln truy kch. ng nh
TuytTrndliu.Khingivohttrongsnthbaconnga,baconbvtt
cllncnlitrcnmmaiphcsntrongchungblinlaoracttng
rtlui.TuytTrnhlnhtngcngkch.ChnhnlaothngvongJones.ngJones
trngthynlaotilinbpc.PhtnghmlmTuytTrnbthngdcsng
lng,muchylnhlngvlmchtmtconcu.Khnglnglmtgiy,TuytTrn
c th m thng tm thn t ri ca n vo chn ng Jones. ng ng sng soi ln
ngphn,sngvngraxa.NhngkhngkhipnhtlChinS,nngtrnhaichn
sauvgingxungungibngnhngchicmngst.Cnnutincankhin
anhchngdnchungngacaTriCongvtrat,bttnhnhns.Cmyngi
vtgyvbchy.Khngblthic,lscvtlinuitheovngquanhsn.Chng
hcbnghln,ricn,,p.Khngcconnotrongtrilkhngthamgiaboth
theocchcamnh.Ngayconmocngnhytmichungbxungvaianhchnb
rivacnvocvagonhlncnngcn.Vathycthrtluicl mi
ngivichykhisnrangln.Thlthmnhpchacnmpht,h
phithochy,phasaullngngvacnvoivarrtuitheo.

Cmtngikhngchythot.Trongsn,ChinSangcltanhdnchungnga
vnnmpmtxungbnln.Anhchngkhnghngy.

Hnchtri!,ChinSbunbthtln,Tiucnhlmnhvy.Tiqunmtlmnh
eomngst.Bygiaimtinltikhngchch?

Thingcym,ngch!,TuytTrnni,mutrnlngnvnrratnglc,Chin
tranhlchintranh.Ngittlngicht.

Tikhngcgit,ngaycgitngi,ChinScnhcinhclinhth,mtml.

ThMollieunh?,Cconnohi.

nglkhngthyMollieu.Banuchngrtlo,chngsrngMolliecthb
thng hoc b bn ngi kia bt theo cng nn. Cui cng c nng c tm thy
ang trn trong chung nga, u rc trong ng rm. N b trn ngay khi nghe
thytingsngn.TrongkhiccconvtitmMolliethanhchngdnchungnga
hitnhvtrnmt.

L sc vt t tp li y , chng v cng phn khch, tranh nhau ni. L mng


chinthngctchcngaylptc.CckolnvchnghtbiScSinhAnh
qucmylnlin,sauchnglmlmaitngconcuttrnvtrngtrnmcan
mtbitogai.TuytTrncmtbidinvnngaybncnhmchinstrnvong,
nhnmnhrngmiconvtuphisnsnghisinhchoTriScVtkhicn.

Lscvtnhttrlpraphnthngchonhngchincngvaqua,yldanhhiu
ScvtAnhhnghngnht,danhhiunyctraongaychoTuytTrnvChinS.
Phn thnglmt chichuychngng (chnhl tmng trangtr ynnga tm
ctrongkhodngc)ceovongylvchnht.DanhhiuScvtAnhhng
hnghaictraochoconcuhysinh.

Chngtranhcirtluvchuynttnchochinthng.Cuicngchngquytnh
gilChindchChungbvcucphckchdinratrongchungb.Chngtmc
khusngcangJonestrongmbn,nthtrongtrivncsn.Khusngc
mangtdichnctc,ginhsngibcccnikhc,chngsbnsngmng
hailntrongmtnm,mtlnvodphchmngngyKhiNgha,lnkhcvo
ngyhaimithngmimngChinThng.

CngngnmangthMolliecngtrnnkhchu.Sngnocnngcngilm
mun,vinclngqun;ngoirancnphnnnlbnhngcnbnhl,mcd
vnnnhthunglungvy.Nthngtmmicchtrnvicvchyrahnc,
thn th ng ngm bng mnh. Nhng c nh tin n th n cn mc nhng khuyt
im nghim trng hnnhiu.Mt hm, nangi dotrong sn,v t vyciui
di,mingnhaimtnmcthBMpkosangmtbnvbo:

Mollie,chcviiucnniviem.SngnaychtrngthyemngbnhngrogiaTri
ScVtvTriCo.BnkiahngrolngicanhPilkington.Dngrtxanhngch
chcchnllchntaangnichuynviem,chnhnthyrnhth,cnemthchon
vvvohaibnm.Mollie,chuynlthno?

Anh ta khng v! Em khng ng ! Lm g c chuyn ! Mollie go ln , hai chn


nhydngvnnmmxungmtt.

Mollie,hynhnthngvomtchy!Emcdmthvichlgchatngvvomem
khng?

Khng c chuyn !, Mollie nhc li, nhng n khng dm nhn B Mp v lp tc


phngrang.

MtnghchtlelntronguBMp.Khngnichoconnobit,ntttinli
phachungcaMollievlymngltngrmtrongchungln.Bndingrm
cmtccngvmysiruybngmusc.

BangysauMolliebinmt.Saumytunvnchactintcg,nhngrilbcu
bocolilnhnthyMolliebnngaiWillingdon.Nkomtcixenh,snhai
muenlngly,ngnghgnmtqunbia.Mtgnngbott,mtgay,
mcquncar,ngchn,ight;cvnhlchqun;angvavvvatchon
mingng.Bmnmicctchicnthn,mbmtrntrncthtmtdiruy
bng mu ti. Theo nhng con b cu ni li th trng n c v tho mn. T
khngconnonhcnnna.

Bcsangthngging,thitittrnnvcngkhcnghit.trnnh,khngth
lm cvic g na. Cc cucHp c chuyn vo nh kho ln, l ln chuyn tm
voviclpkhochchovti.Chngnhttrrngvllnthngminhnhtnns
chu trch nhim v ng li chung ca tri, nhng quyt nh ca chng phi c
thng qua vi a s tuyt i. Mi vic s v cng hon ho nu nh Tuyt Trn v
Napoleonkhngthngxuynchnginhau.Haiconnybtngnhauvmivn
mikhicdp.Nuconnybophigieonhiulamchhnthconkianhtnh
sniphigieonhiuynmchhn;numtconnicnhngnohpvibpci
thconkianhtnhsbovngchcthtrngcci.Connocngcmtsng
h vin cho nn cc cuc tranh lun thng din ra rt quyt lit. Do bit n ni nn
TuytTrnthngginhcastrongcccucHp,cnbnngoithasli
nghNapoleon.TrungthnhnhtviNapoleonlbycu.Thigiangnylcu
thngtngBnchntt,haichnxukhicldocngnhchngcnldogvcc
cucHpcngthngbginonlvth.cbitlcnnhngonquantrng
nhttrongccbiphtbiucaTuytTrnlynhrnglculigolnBnchntt,
haichnxu.TuytTrnnghincuktpchTrngtrtvchnnuitmctrong
nginhchnh,trongunccmtmkhochcicchvhinihacngtcsn
xut.Nkvhthngthotncchongrung,lchua,phnphtphtchoctri
nghe,ncnsonramtsivsinh,saochotngconimilnmtnikhc
nhau cho tn cng vn chuyn sau ny. Napoleon th ngc li, khng son g c,
nhnglirtaiccconkhcrngTuytTrnchninhmvcvnhangithic
ratay.Nhngcuctranhchpddinhtgiahaiconlvvicxydngcixay
gi.

Trncnhngc,khngxanhngdynhcatrilmy,cmtcignh,cngl
chcaonhttrongtri.Saukhikhost,TuytTrntuynbrngylkhuvctt
nhtxydngmtchiccixaygi,chngslplnmtmyphtincung
cpinchotontri.Ccchungriscnin,mangthsclsi,cha
ninvicsdnginchymyca,mythic,mythicci,myvtsa
na.Lscvtchatngcnghechuynnhthbaogi(trinyvnthucloilc
hu,chcccmynginnht),chngvcngkinhngclngngheTuytTrnthao
thaobttuytvnhngchicmykdiusthaychnglmvictrongkhichngcth
ungdunggmcngoinghocngicschvtranhlunnngcaodntrc.

ChvitunsauTuytTrnhonttcctiliukthutvdncixaygi.Ccbn
vchititphnckhcsonthodatrnbacunschcangJones:Mtngn
vthudngtronggianh,TlmthxyvNgibtulmthincnbit.Tuyt
Trndngcinhkho,trcyvnlkhuptrng,lmvnphngvcmtci
nnphngbnggrtthchhpchovicvkthut.TuytTrnngitronghnggi
lin.Nlymthnlntrangschcnthit,mtchnkpvinphn;nnhyqua
nhyli,vanhyvav,ikhikhoiqulirtlnkhekh.Dndn,ccbnvbao
gmrtnhiutrcvbnhrngxonxutlynhauxpkngnnagiannhkho,cc
con khc tuy chng hiu g nhng v cng thn phc. Ngy no cc con vt cng n
xemccbnvcaTuytTrntnhtmtln.Ngayclg,vtcngti,nhngng
xaxadmvokhngpphicchnhvbngphn.ChcNapoleonlkhngh
bntm.Nphningaytu.Mcdvy,mthmnnkimtradnm
khngbochoconnobittrc.Nixungquanhkhukho,rivoxemxtklng
ccbnv,htchnychkia,rinhcchnlntvoymtbi,saunbnhthn
iramkhngthmnimtlino.

Vvicxydngcixaygimtrichialmhaiphiichnhau.TuytTrnkhng
giugimrngvicxycixaygisihimtshysinhtoln.Phikhaithc,vn
chuynncngtrng,rixy,saumilpcnhqut,ngcvdyin(lm
saokimcnhngththTuytTrnkhngni).Nhngnvnkhngnhrng
cthhonttcngtrnhtrongvngmtnm.Cnsau,ntuynb,cngvicsbt
irtnhiuvchngschphilmbabuimttunmthi.Ngcli,Napoleoncho
rngnhimvquantrngnhthinnaylsnxutlngthc,nuchngphthgi
vovicxydngcixaygithchngsbchti.Lscvtchiathnhhaiphe;mt
phe a ra khu hiu: ng h Tuyt Trn v ba ngy lm vic mt tun; phe kia a ra
khu hiu: ng h Napoleon v no bng. Ch c Benjamin l khng tham gia phe phi
no. N khng tin l ri y thc n s d tha, cng chng tin l ci xay gi s gip
gimcngvicchntay.Ccixayhaykhngcixaythcngththi,chngsng
thnothricngssngnhvy,nghalcnkh.

Ngoicixaygithchngcntranhcivvicphngvna.Ttcuhiurngtuy
con ngi b thua trong Chin dch Chung b nhng nht nh h s nh mt trn
na,trnnysddihn,ginhlitrangtrichongJones.Ngitanhtnhs
lmnhthvtinnvtrnibicaconngilankhpvngthnquvlsc
vttrongcctrangtrikhcnaytrnnrabngbnhhnbaogiht.Cngnhmi

khi, Tuyt Trn v Napoleon khng tm c ting ni chung. Theo Napoleon th vic
cnlmtrchtltmmuavtpsdngvkhnng.TheoTuytTrnthviccp
bchhinnaylcnhngnbcuncctrangtrikhckugicccuckhi
ngha.Mtconchorngnuchngkhngtphngvcthchngnhtnhs
bngitachinhphc,conkiathnirngnukhinghanrakhpnithkhngcn
phngvna.CcconvtngheNapoleonringheTuytTrn,nhngkhngquytnh
clconnong,thcracconnoangnilconyng,chngchngcchnh
kinght.

CuicngTuytTrnhontttonbbnvncamnh.TrongcucHpvo
hmchnht,vnxydngcixaygicarabiuquyt.Ttclscvttp
hpytrongnhkholn,TuytTrnphtbiutrcvmcdthnhthonglib
by(by)cuchnhng,n trnhby mtcchy thuyt phc cc li ch ca ci
xaygi.SaunltNapoleon.Ntuynbmtcchnhnhngrngcixaygil
chuynnhmnhvkhuynmiconchcnghdnny;nchnichngbami
giy ri bnh thn ngi xung, c v nh n cng chng thm quan tm n hiu qu
vatoranithnhgi.TuytTrnnglntrnhaichnsauvlptcngkhumt
bidinvnhnghnnhmthuytphcnhngconkhcbiuquytxydngcixay
gi,nnitonnitccbycu.Trctrangtrivnchialmhaipheu
nhau,nhnglnnyTuytTrnthuytphccasngh.Nnivtnglai
caTriScVt,mttnglaivcngtisng,khilaongchntaykhngcn
nng ln lng chng na. Tr tng tng ca n cn i xa hn nhng my thi rm,
mythicci.in,nni,cthchymygtp,mycy,myba,mycn;ngoi
racncungcpinchiusng,ncnng,nclnhvlsichottcccchung
na. C th thy kt qu biu quyt ngay trc khi Tuyt Trn kt thc bi din vn.
NhngnglcthNapoleonngln,nlicxovphaTuytTrnrirtlnlanh
lnhnhtingci,chaconnonghethytingrtnhthbaogi.

Ctingchsaddibnngoi,rimtbychnconchccto,ceovngng
laovonhkho.ChngxngthngvoTuytTrn,maymcucutrnhcctp
calch.TuytTrnvichyrangoicnbychthrttheosau.Lscvtcnli
v cng ngc nhin v hong s, cng ko nhau ra ca xem cuc rt ui. Tuyt
Trnchybngquangcrangciln.Nchythcmngcnbychcng
lunbmstngaysau.Btthnhlnhcucubtrtchn,ctngbychsnhain
nni.Nhngcuculigngdyc,lnnyncnchynhanhhnvbych
vnbmst.TngchngnhmtconchpcuiTuytTrnri,maym
lcycucukpvysanghngkhc.Nlitngtcvlnnybxalchcmt
on, ri n chui qua c mt l thng bn hng ro. Khng con no cn nhn thy
TuytTrnna.

Vcnghongs,lscvtimlngquaylinhkho.Lchsncngtrvngaysau
. Lc u con no cng t hi: my con ch y u ra th nh? Nhng sau th
iuycngchngphilbmtna:myconnybNapoleonbttlccnbri
manginuiring.Dchaphttrinhontonnhngtrngchngtovdkhng

khc g ch si. Chng ng ngay cnh Napoleon. Chng cng vy ui mng


NapoleonnhnhngconkhcthngmngngJonesvy.

Napoleon,clchhtng,bclncibcmtrcyThLnhtngngni
chuyn.NtuynbrngtnaycccucHpvongychnhthngtunsbhy
b.NnirngnhngcucHplvb,chmtthgi.Tnayccvnlinquan
ncngviccatrangtrisdomtybantonlnvchtchlNapoleongiiquyt.
yslcccucHpkn,nghquytscthngbochotontrisau.Ccconvt
svntiptctphpvosngchnhtchoc,htScSinhAnhqucvnhn
cngvicslmtrongtunsaunhngkhngcncccuctholunna.

McdbscvvtrcxutTuytTrn,quytnhhybcccuctholunlmc
bnthtvnghonton.Mtsconchcchnsphninuchngtmcllkh
d.NgayVScngcmthybtan.Ndngtailn,rungrungbmmyln,nghc
nhylungtungvdrtcgngnvnchngbitphinithno.Nhngmyconln
th do ming hn. Bn con ln tht hng u go ln phn i, ri c bn con cng
nhy dng ln ng thanh ni. Nhng nhng con ch ng quanh Napoleon sa
vangvmyconlnnhphingmming,imlngvch.Saullcuvibi
tngBnchntt,haichnxukodikhongmilmpht,chmhtmicucbn
tho.Chimccigiithchchonhngconkhc.

Thaccngch,Chimni,Tihyvngrngttcccngchunhgicaoshy
sinhcangchNapoleonkhingchyngracngngcngviclnhotri.Ccng
chngnghrnglnholvicd!Ngcli,yltrchnhimccknngnvkhkhn.
KhngcaitrongchngtatintngmtcchsuscbngngchNapoleonrngttccc
convtsinhraubnhng.ngchysrtsungsngnuccbncthtquytnhly
sphncamnh.Nhngaicthmborngikhiccngchskhngcquytnhsai,
khitricachngtasrasao?VdccngchcthitheotnTuytTrnvicicixay
gihohuyncan,itheomttnmhnhtungkhngkhcgmttntiphmthsao?

AnhtachinumtcchdngcmtrongChindchChungb,cconlnting.

Dngcmkhngcha,Chimni,Lngtrungthnhvsphctngcnquantrng
hn.NivChindchChungb,titinrngsnlcchngtathyvaitrcaTuytTrn
b thi phng mt cch qu ng. K lut, tha cc ng ch, k lut st! y l khu hiu ca
chngtatronggiaionhinnay.Chmtbcisailmlkthstncngngay.Chcchn
lccngchkhngmunloJonesquaylich?

Llcanqulkhbcbc.ChcchnlkhngcconnomunloJonesquay
v ri, nu nhng cuc tranh ci vo cc ngy ch nht to c cho lo Jones tr v th
chngskhngtranhcina.ChinSsuynghk,nthaymtttcphtbiu:

ngchNapoleonnigcngng.ngchNapoleonkhngbaogisai.

TngoiTiscgnghnna,ChinScncthmmtkhuhiumi:ngch
Napoleonlcnocngng.


Thititmdnln,btumtmacymi.Khukho,niTuytTrnvthitk
cixaygibngcavclccbnvcngbxori.Cmigisngchnht
llscvtlittptrongnhkholnnhnnhimvsnxutchoctunsau.S
caThLnh,naychcnxngcolnvttrnmtgccy,cnhkhusng,
dichnctc.Saukhidlkoc,lscvtphitrnhtrngbcungangqua
nitsThLnhrimiivonhkho.Naychngcngkhngcnngilnlnvi
nhaunhmikhina.Napoleon,ChimvKTc,mtconheocbittitrongvic
sonbihtvlmthngitrncibcg,chnconchlmthnhnavngtrnbao
quanh, nhng con ln khc ngi pha sau. Cc con vt cn li ngi trn nn nh.
Napoleoncbnphncngcngvicchotunsau,richnghtmtlnbiScSinh
Anhqucvgiitn.

Ngychnhtthba,ktkhitrcxutTuytTrn,ccconvtbngngheNapoleon
tuynbrngnhtnhphixydngcixaygi.Nkhnggiithchvsaolithay
iquytnh,nhngborngnhimvnyihimiconphicgng,hisinhrt
nhiu,khnglaitrkhnnglphictbtkhuphnnhngngyna.Dn
clpntngchitit.Mtybantonlnnghincudnnysutbatun
qua.Vicxydngcixaygivcccngtrnhphtrkhccthkoditronghai
nm.

Bui chiu, Ch im n gii thch cho tng con rng thc ra Napoleon khng chng
ivicxydngcixaygi.Ngcli,ngaytunnghdnvnhngbn
v m chng thy trong khu p trng chnh l do Tuyt Trn nh cp ca Napoleon.
CixaygilsngkinringcaNapoleon.Ththtisaomtsconhitrcy
Napoleonlikinquytchng?Chimtrartranhmnh.yngiithchyl
skhnkhocangchNapoleon.ngchychgivchngcthtngkh
TuytTrn,kthnguyhimcthdnchngvoconnglmlcbtclcno.
By gi, khi Tuyt Trn khng cn th chng c th tin hnh m khng s n gy ri
na. ygilchin thut,Ch imni.N nhci nhcli:Chin thut,ccng
ch,ychnhlchinthutrivammcivanhyxungquanh,uingoytt.L
scvtchnghiug,nhngChimnirthnghnngthibaconchicng
vinbngsamln,nnchngnhchpnhnmkhnghigthmna.

[1] Nguyn vn: fortnight - hai tun


[2] Hong La m (100-44 trc cng nguyn)

Sutnmlscvtphilmlngqunqutkhngkhcgnl.Nhnglmvici
vichnglmtnimvui,chngkhngticsc,chngsnsngchpnhnmihysinh
vchngbitrngchnganglmvicchomnhvchoconchumnhchkhngphi
chomtlngilibing,trmcpna.


Sut maxunvma hchng lm vic sumit ting mt tun,nhng sang
thngtmthNapoleontuynblslmcchiuchnht.Cngvicnylhonton
t nguyn, nhng con no vng mt s b ct mt na khu phn. Mc d vy, chng
vnkhnghonthnhckhochra.Nmnaythuhochkmhnnmngoi,
chngcngkhngkptrngccitrnhaikhurungvcybaquchm.Cththy
trcrngmangtiscnhiukhkhn.

Vicxydngcixaygicnggpkhngtrcri.Ngaytrongtrangtricmtm
vitt,ctcngkhngthiu,cnximngthsntrongkho;mivttxydngu
c.Nhngcmtvnmlscvtkhngthgiiquytngayc,yllm
thnopcthnhnhngvinckchthcnh.Cvnhchcmtcchl
dngcucchimvxbeng;nhngkhngconnobitsdngnhngthyvchng
khngthngtrn haichnsauc.Phimtmytunlmymchngmibit
cchlidnglchtcatrit.Nhngtngln,khngthdngcnmdi
ymvi.Lscvtlydyqunxungquanhnhnghn,saucbn,no
b,nonga,nocu,btcconnocthbmvodyucmt,khikhncpc
bnlncngnmlydyvkotttheobdc,richngthrihnxungy
chovthnhnhngmnhnh.Vicvnchuynnhngvinvkhng philkh.
Ngavnchuynbngxecon,cuthmangtngvinmt,ngaycMurielvBenjamin
cngtthngvochicxehaichvthamgiachuynch.ncuimahthchng
kimc,cngvicxydngbtu,llnngvaigimstvccng.

Nhngvicxydngtinhnhrtchm,tnrtnhiucngsc.Chngthngmtc
ngymikocmthnlnnnh,nhngkhithxungthnlikhngv.
KhngcChinSthchngcvicgnnhn,mtmnhnlmbngttcnhngcon
khccngli.Nuhnnngqu,clbnlixungthbaogiChinScnggng
htsckoln.Aicngphithnphckhinhnthyn,chnbmchtvot,hi
thgpgp,haibnsnmmhi,gngsckonhnghnlntngbcmt.
BMpthnhthonglinhcnngclaolcqu,nhngnkhngnghe.Cvnh
i vi n th hai cu khu hiu: Ti s c gng hn na v ng ch Napoleon lc no
cngngchnhlpnchomivn.Nlinhcongtrnggidytrcbn
milmphtchkhngphinatingnhtrcy.Nhnglcrnhri,phinil
bygichngkhngcnhiuthigirina,nimtmnhram,xpnhnghn
vlivkolnchxycixaygimkhngcnconnogip.

Dcphilmvicvtvnhngisnglscvttrongmahcngkhngnni
no.ChngkhngcnnhiuhnthicnngJones,nhngcngkhngthn.B
li, chng ch phi lm t nui mnh, chng khng phi nui l ngi gm nhng
nmtnthamnna,chringiunyngvinchngvtquamikhkhn
chng cht. Thm na, cch lm ca l sc vt nhiu khi li hiu qu v nhanh. V d
viclmccchngthchinnhanh,gnhnnginhiu.Bygikhngcncon
noncpnncngkhngcnchahngrovcnggiakhungcvkhucanhtc
na.Nhngtmahbtucsthiuht,naythny,maithkhc.Chngcn
dut,inh,dythng,bnhchoch,stlmmngnga,nhngthnyTriSc

Vtkhng snxutc.Saulnhtging,phnhahc,cclaicngcnh
cuc,xng,ricnthitbchocixaygina.Khngconnobitcchmuanhngth
.

Mtsngchnht,khilscvttptrungnhnnhimvchotunti,Napoleonbng
tuynbrngnquytnhtinhnhmtchnhschmi.TnaytriTriScVt
sbunbnvicctrilncn:dnhinlkhngphivlinhunmchmuamt
svtdngthtscnthitthi.Nhimvxydngcixaygilticnthitivi
chngta,nninhth.Vvynthngthovvicbncvmtphnlamv
va ri, sau ny, nu cn tin na th c th phi bn trng, nhu cu v trng
Willingdon l rt cao. Cc bn g, Napoleon ni, phi ly lm t ho v c nhng
nggpcbittrongvicxydngcixaygi.

Mtlnnalscvtlicmthylolng.Khngquanhviconngi,khngtham
gia bun bn, khng s dng tin ch l y khng phi l nhng quyt nh c
thngquatrongcucHputinmngchinthngsaukhiuicloJones?Tt
cmiconunhlchngtngthngquanhngquytnhy,haytnhtchng
ngh rng chng nh l nh th. Bn con ln, nhng con ng ln phn i khi
NapoleontuynbhybcccucHpcuitunlinhlnting,nhngchngphi
vivngmmingvbychsamlnri.Cngnhmikhi,lculitngBn
chntt,haichnxu!vmisuvnhony.CuicngNapoleongichnln
nghtrttvtuynblngiiquytnthamichuynri.Khngconnophi
tipxcviloingi,victhtchnghayhog.Nschuhontontrchnhimv
cngvicnngn.MtlutshinsngWillingdontnlWhympernglm
trunggiangiaTriScVtvcctrangtrilncn,ngtasnnhnnhimvvo
cc bui sng th hai hng tun. Ging nh mi khi, Napoleon kt thc bi din vn
bngcchhkhuhiuTriScVtmunnmvsaukhihtbiScSinhAnhquc,l
scvtgiitn.

Sau Ch im li i mt vng quanh tri cng tc t tng. N cam oan rng


quytnhkhngbunbnvkhngsdngtinchahcarabiuquytch
ngnilthngqua.ychlchuynbat,mnutheoditkhikthythc
thdoTuytTrnbaracngnn.Nhngmtsconvncnchatin,thlChim
hi:ngchcchclkhngtngtngranhthch?ngchctiliunokhngnh
chuyn khng? Quyt nh c ghi u?. Chc chn l cc quyt nh khng
cghichpucchonncuicnglscvttinlchnglm.

ThhainongWhympercngntrangtri.nglmtlutsdngnginhnhn,
tcmaidi,mibtuivolmn,nhngkhranhmnh,nhnrangayrngnht
nhTriScVtscnmtngimigiivtinhoahngdnhinlphim.L
scvtsWhympervtmcchtrnhcngxacngtt.DsaothvicNapoleonng
trn bn chn ra lnh cho Whymper ng trn hai chn cng to ra trong lng chng
nim t ho chnh ng v phn no xoa du c phn ng i vi chnh sch mi.
Quanhcachngviging ngikhnghontonnhtrcyna.Lngth
hncagingngiiviTriScVtkhngnhngkhnggimmcntngvn

ngycngthnhvnghn.Aicngtinltrcsaugthcitrinycngphsnm
thi,cncixaygiththtbilcichc.Hthngttptrongccqunbiarivcc
s chngminh rngcixaygi nhtnh s sp,m nu khng sp thcngs
chnghotngc.Nhngdkhngthch,hvnphinlscvtvchngqunl
trangtrikhhiuqu.ChngclhbtugitrinylTriScVtvthi
gilnvnmangtnlinTrang.HcngkhngcnnghngJonesna,ng
nymththyvngchimlictrangtrivilmnnikhcri.Tuyhin
nay mi quan h gia Tri Sc Vt vi th gii bn ngoi u thng qua Whymper,
nhngngitanrngNapoleonspsakkthpngthngmihoclviTri
CocaPilkingtonhoclviTriKeocaFrederick,nhngthinhcngnirngs
khngcchuynkvichaitricngmtlc.

Cngkhongthigianllntngtchuynvosngtrongtonhchnh.Lnny
lscvtcngchorngngaytnhngngyutinchngthngquaquytnhl
khngconnocdnvosngtrongnginhchnh.Chimlithuytphcc
chngrngchnglm.Loilnlbccactri,nni,chonncnphidnhcho
ccngchynhngchyntnhlmvic.Lnht(thigiangnynbtu
gi Napoleon l lnh t) phi sng mt ni xng ng ch khng th c sng mi
trongchungheoc.Tuyvymtscontralolngkhinghenirngllnkhng
nhngntrongbpvnghtrongphngkhchmcnngctrngingna.ChinS
vnningchNapoleonlcnocngng,nhngBMpthchorngchcchn
lcquinhcmngtrngingnnirauhinhkhoxemByiuRn.
Nhngnchnhncmtchchkhngthghpvnc,nnhitmMuriel.

Muriel,BMpbo,cchotingheiuRnThT.Cphilkhngbaogicng
trngingkhng?

Murielphinhvnmimixong.

iuRnnyvit:Khngconvtnocngtrngingctridra,Murielni.

Thtlk,BMpnhliuRnThTucnikhntriging,nhngnu
ghirtrntngnhththchclththi.nglcChimcngvihaihayba
conchvtnhingangqua.

Tha cc ng ch,nni,tingh rng ccng chbit l loi ln chng ti ng trn


ging ri? Ti sao li khng nh? Ch l cc ng ch li cho rng c qui nh cm ng trn
ging?Ginglg,chlchnmngmthi.Ningrathmtrmtrongchung
cnglging.Quinhlcmngtrnkhntri,vylsnphmcaconngi.Chngti
bhtkhntrigingiri,bygichngtichdngchnthi.Gingphinilrt
tin!Nhngcngkhngphilquxax,ticthniviccngchrngychnhlth
cnchonhngngilmvictrcnhchngti.Chlccngchlikhngmunchochng
ticnghngihaysao?Chlccngchlimunchngtikitschaysao?Chcchnl
khngcaitrongccngchmunloJonesquaylich?

Bnscvtkhngnhvinrngchngkhngnghnhvyvtcngkhngcon
nocnnhcnvicllnngtrngingna.Myngysaucthngborngt
naytriloilnsdymunhnnhngloikhcmtting,lnnythkhngccon
nophnnngc.

Ma thuti,l scvttuymtnhng vui. Nmqual mt nmvt v, phibn mt


phncvngccnndtrchomangkhngcdgilm,nhngcixaygi
nbmicngkhcachng.Cixaygixydngcgnmtnari.Sau
vthuhochthititrtthunli,lscvtlmvicmitmichatngthy,chng
snsngili,khunvcsutngyminlbctngcngymtcaothm,dchmt
t.BanmChinScntranhthlmthmmt,haitingdinhtrng.Lcrnhri
lscvtthngidoxungquanhcicngtrnhxydng,ngmnhnnhngbc
tngngthngvchcchn;rithichlchngxyccicngtrnhtrng
l nh th ny . Ch c Benjamin l vn nh c, n chng ni g, ngoi tr cu ca
mingllasngdailm.

Thng mi mt bt u c gi ty nam. Vic xy dng b ngng tr v tri m qu,


khngthtrnvac.Mtmgimnhnniminhtcngi,tngcngnh
munlunglaysp.Lgthcgicvkuquangqucvcbncngmthynhc
tingsngnu.Buisng,khilscvtirakhichungththyctc
tbaogi,cncyducuivnthbtrcgckhngkhcgngitanhcyc
ci.Nhngychaphiht,trcmtchngcnmtcnhtngkhngkhiphn
nhiu.Cixaygibsphonton.Ttccngngthanhthtlnvthtvng.

Chnglaovphacngtrng.Napoleonvnvnchorngchylvichngcngba
chnbncngchyngayuon.Thlxong,ttcthnhcngtoi,nhngvin
mchngphikhnhcmipvvvnchuynticnaynmngnngangkhp
ni.Khngninnli,chngnglng,aukhngmnhnng.Napoleonim
lngiilili,thnhthonggmixungtngi.ui nduithng,pqua
plirtmnh,chngtnangsuynghrtlung.Nbngdngli,cnghaln
tmcgiiphp.

Thaccngch,nbnhtnhni,ccngchcbitaiphichutrchnhimvvicny
khng?Knophhoi,knophspcixaygicachngtamqua?TuytTrn!,n
bnggoln,chnhTuytTrnchkhngai.Tnphnbiythhnnhntmtm
cchphchngtavtrthvvicnbtrcxutmtcchnhcnh,nlidngmti
mvovphhytonbthnhqulaongsutmtnmtrinaycachngta.Hmnay,ti
y,tituynbktnthnhTuytTrn.AigitcnscphongScVtAnhHng
hng hai v c thng mt na thng to. Ai bt sng c n s c thng mt thng
to.

ConnocngvcngcmtckhibittinTuytTrnphmtictytrinhth.
Hncmbcphtthnhtingtht,connocngnghcchbtsngTuytTrnnun
cn lng vng u y. Chng cn pht hin ra du chn ln trn m c ngay gn
khu i.Duchn kodikhong chc mt, c vnh hng vch cl thngtrn

hnhro.Napoleonhtlyhtccduchnyvsautuynbrngylchn
TuytTrn.NapoleonnirngcthTuytTrnithngTriCoti.

Chm ngha l cht, Napoleon tuyn b sau khi xem du chn xong, phi tip tc cng
vic,thaccngch!Chngtasbtukhiphccixaygingaytsnghmnay,chng
taslmtrongsutmangny,mcchogima,girt.Chngtasdychotnphnbi
khnnnmtbihclnkhngthngncncchngta.Xinccngchnhcho:k
hochcachngtavnkhngthayi.Chngtanhtnhshonthnhvicxydngcixay
gingthihn.Ccngch,tinln!Cixaygimunnm!TriScvtmunnm!.

Ma ng nm rtkhc nghit.Bo ri n ma,saul tuyt vbnggi, sang


thng hai m bng cha tan. Th m l sc vt vn mit mixy dng li ci xay gi,
chng bit rng ngi ta ang theo di chng v bn ngi c c y s c c vui
mngnuchngkhnghonthnhcngtrnhnghn.

trutcchng,ngitacnlmravkhngtinlTuytTrnphcixaygi,h
borngnspldotngmngqu.Nhnglscvtthtinchclkhngphith.
D sao chng cng quyt nh s xy tng dy mt mt ch khng phi bn mi
phnnhtrcyna,vnhvythcnphikhaithcnhiuhntrc.M
chmdituyttrongmtthigiandinnkhngthbtuc.Sauthtrituy
clnhnhngkhro,nhngcngvicqulkhngkhip,lscvtkhngcnhng
hinhxana.Chngkhngnhngblnhmcnthngxuynbina.Chc
ChinSvBMplvnnhittnh.Chimngvinphongtrobngnhngbui
ni chuyn, n chng minh mt cch hng hn rng lao ng l hnh phc v vinh
quang.NhngnhngbuinichuyncaChimcngkhngctcdng,chnhsc
kho v cu Ti s c gng hn na ca Chin S l ngun ng vin rt ln i vi
nhngconkhc.

Lngthcbtucnvothngging.Khuphnbngngccbctbt,thayvo
lkhoaity.Khiliphthinralaskhoaitynhngbnhnvkhng
ccheycnthn,snccnlichngnglbao.Nhiuhmchngchc
nmicvcci.Nnibtuedo.

Tinnydtkhotphigikn,khngcchongixungquanhbit.Phnchnv
vspcixaygingitacngtungnhiutinthtthitvTriScVthn.Ngita
nnollscvtspsachtvivbnhnni,nolchngnhnhausut
ngy,nolchngangnthtlnnhau,rigitcnhngconnonna.Napoleonhiu
rngscnhiuphintoinungingoibittrianggpkhkhnvlngthc
nn quyt nh dng Whymper lm cng c phn tuyn truyn. Trc y l sc vt
thngngxaxamikhiWhymperghvotri,nhngbygimtsconcchn,
chyulcu,cphpngnvlmnhvtnh,nirngdonykhuphnc
tng.Ngoira,Napoleoncnralnhctchognybbchtrongkhorilyng
ccvbtphlntrn.MikhicdplchnglidnWhymperingangquanhkho
ngtacthnhnthylngthcchatrong.Whymperbxmivthng
nivimingilTriScVtvnlngthc.


Mc d vy,ncuithng ging ththyrlphi tm cch mua thm ngcc. Do
nyNapoleontkhiirangoi,nngiltrongnginhchnh,cccaravouc
nhngconchdcanhphngnghimngt.Nunirangoithbaogicngcsu
conchhtngxungquanh,bnnylptcnhenanhgmg,edakhithynhng
conkhcngn.NcngkhngcnthamgiaccbuiHpngychnhtnamgiao
chomtconlnkhc,thnglChim,cbngphncngcngvic.

Mtln,vochnht,Chimtuynbllgmi,bnnyvabtu,phigiao
nptrng.ThngquaWhymper,Napoleonkhpngcungcpbntrmqutrng
mi tun. Tin bn trng mua lng thc cho n ma h v khi mi s s d
dnghn.

Lgmigotongln.Trcychngcngcnhcnhlcnphihysinh,
nhngkhngngmislititnnhvy.Chngchunbtchovpxun,
chng tuyn b l by gi m ly trng th khc g st sinh. K t ngy trc xut ng
Jones,yllnutincmtcucttpgingnhbolon.Bacongmitging
MinorcacmucucnidychnglikhachcaNapoleon.Binphpcachngl
baylnxnh v xung chotrng v. Napoleon hnhng nhanhchngvquyt
lit.Nhlnhkhngchobngminnavcntuynblconnocholgdch
mthtthcsbthnhngaylptc.Lchcphncngtheodi.Lgmicm
ccnmngy,cuicngphiuhngvtrvvotnhc.Chncong
mi cht. Chng b coi l cht v bnh cu trng v c chn trong vn. Whymper
khnghbitchuynnyvuntunnocngcmtchicxenlytrng.

Khng thy Tuyt Trn u. C tin n l n trn trong Tri Co hay Tri Keo g .
Quan h gia Napoleon vi cc tri xung quanh c ci thin phn no. Lc
chng bng pht hin c mt ng g trong sn tri, s g ny b n cch y
khongchcnm.Sgtmcthtnglc,WhymperkhuynNapoleonembn,
cPilkingtonvFrederickumunmua.Napoleonlngl,khngbitnnbncho
ai.ChnnhbnchoFrederickthctinnilTuytTrnangtrntrongTriCo,
mkhinngsangPilkingtonthlictinTuytTrnangtrongTriKeo.

uthnggingtontribngsingvmttinbtngnhstnhgiatriquang.
HoralTuytTrnvnthngbmtthmnhptrivobanm!Lscvtlolng
nmtng.nrngmnoTuytTrncngmvophhoi.Nntrmlng
thc,htccxsa,pvtrng,dmntccmmvnhaivcytrongvn.
KhkhnthtbinocngbquiltiTuytTrn.Nucasbvhayngthotnc
btclynhrngcconniltiTuytTrnph,ngaykhichakhanhkhobmt
thctricngchorngTuytTrnnmxungging.iullsaukhitmthy
chakhabnditibtthctrivntinltiTuytTrn.Lbkhngnhrngban
mTuytTrnchuivochungvvttrmsakhichngng.nrnglchut,bn
nytnggynhiurcrimangvari,cnglinktviTuyttrn.

Napoleon h lnh phi iu tra tht k cc hot ng ca Tuyt Trn. Napoleon, c


my conch h tng,khost mtvng ttccc to nhtrong tri,trongkhi nhng
conkhcitheoxaxaphasau.NboncthnhhicTuytTrnnnci
vibclidnglivngittmduvt.Gcnoncngngi,ngicnhkho,
chungb,chungg,vnrauvchnocngcduvtTuytTrnc.Ndmi
xung t vi ln ri ht vo tht su, sau tuyn b bng mt ging nghe rn
ngi:TuytTrn!Hnmny!Tanhnramican!,cnghemitTuyt
Trnllchlinhenanhvsaphha.

Ttcrunlnvs.CcmtngnhtnTuytTrnbnvyquynnngangn
nuuy,rtgnvsnsngtrttaihaxunguchng.Tihm,Chimgi
ttclivvibmtnghimtrngnborngcmtstinkhncpcnthngbo.

Thaccngch!,ngoln,chngtiphthinramttickhngththathc.
TuytTrnbnmnhchoFrederickcaTriKeo,lonyvnangdnhtncngcp
tricachngta!MtkhichintranhxyrathTuytTrnslmnhimvdnng.Nhng
ncntngtnlngtmhnthnhiu.TrcychngtatngnghrngTuytTrngyri
ldotnhtphvhamhquynlc.Nhngthaccngch,chngtalm.Ccngch
cbitldothtsnmukhng?NgaytunlinktviloJones!Nlginip
nmvngcaloJones.Chngccthhintrongnhngtiliumnlivchngta
mitmthygny.Thaccngch,tichorngiulgiinhiuvic.Chlchngta
chanhnralncgng,maymkhngthnh,lmchochngtathuavtanrtrongChin
dchChungbhaysao?

Tt cu ng ra.Ticnythtqu khng khip, vt xavic ph hoi ci xay gi.


Phimtlcsauchngminhnthcchttnhchtnghimtrngcasvic.Tt
cchngvnnh,haychngtnglvnnhhnhnhcaTuytTrnkhinxngln
dnucuctncngtrongChindchChungb,khinonktvcvchng,khi
n khng bung b d b lo Jones bn b thng. Tht kh tng tng lm sao
chuynlixyranunhnlginipcaloJones.NgaycChinS,vnkim
li,cngcmthybiri.ChinSnmxung,cohaichntrcvobng,nhmmt
li,cgngtptrungttngvcuicngni:

Tikhngtin,trongChindchChungbTuytTrnchinudngcm.Chnhmtti
nhnthynhth.ChngphichngtaphongnlmScvtAnhhnghngnhtngaysau
chindchlg?

Thaccngch,ychnhlsailmcachngta.Bygichngtabitrng,nhngvic
nyughirtrongcctiliumtmchngtamitmthy,nnhdchngtavobycho
bnkiatiudit.

Nhngncngbthng,ChinSni,ttcchngtaunhnthymuchykhinang
chy.

yldosptttrc!,Chimgoln,phtsngcaloJoneschstquangi
nthi.cgccngchbitcticthchchoccngchthytnTuytTrnvit

r bng giy trng mc en nh th no. Chng tho thun l vo lc nguy kch nht th
TuytTrnshlnhrtlui,nhngtrnachochqun.Vnsutthnhcng,ticth
ni rng n chc chn s thnh cng nu nh khng c nh Lnh o Anh hng, ng ch
Napoleonknhmncachngta.CcbncnnhlcloJonesvgianhntinvosnch?
Tuyt Trn quay lng b chy v nhiu con chy theo hn. Ch l cc bn khng nh rng
ng lc , khi m hn lon bt u lan ra v c v nh v mt trn n ni, th ng chi
NapoleonxnglnvhGit!rilaothngvochnloJones?Thaccngch,chcchn
ccngchnhtnhtit!,Chimvanivanhytbnnysangbnkia.

Bygi,khiChimmtsngngnhththlscvtdngnhnhra.D
sao th chng cng nh r l Tuyt Trn quay u chy ng vo lc nguy ngp.
NhngChinSthyvnchan.

TikhngtinlTuytTrnphnbingaytu,nni,saunylilchuynkhc.Ti
tinrngtrongChindchChungbTuytTrnvnlmtngchtt.

Lnhtcachngta,ngchNapoleon,Chimnimtcchchmrivkinquyt,
tuynbdtkhot,tixinnhcli,thaccngch,tuynbdtkhotrngngaytu
TuytTrnlginipcaloJones,ttrckhichngtanghnKhinghac.

Ththkhc!,ChinSbongchNapoleonnithnhtnhng.

y l mtthi thcs cuth,thaccng ch!, Chimreoln, nhng micon


uthyimttih,oin,hnhccanchiuthngvoChinS.Nnhi,
nhngcnnithmyeda,Tixinbotrclccbnphicnhgic.Cycs
nghrngtrongtrinyvncntaysaicaTuytTrny!

Bnngysau,buichiu,Napoleonhlnhttcphicmtngoisn.Khittc
n th Napoleon xut hin, ngc eo hai huy chng (n mi t phong cho mnh
danhhiuScvtanhhngbcIvScvtanhhngbcII)vichnconchtoln,va
chy quanh va sa to n ni l sc vt s n ni gai c. Chng ngi yn lng, thu
mnhli,nhchimttrncungphongddi.

Napoleonnghimkhcnhnmng,rirtlnlnhlnhnhtingci.Ngaylptc
lchlaovocntaibnconlntht,myconngtivauvs,rikonchn
Napoleon. Mu chy ra t tai my con ln, v l ch pht in ln khi ngi thy mi
muti.MiconcnngcnhinhnnakhicbaconchlaovoChinS.ChinS
lingichnlntmlymtconvxungt.Convikumlnxinthamng,
haiconkiacpuili,bchy.ChinSnhnNapoleonchinnxochthaynn
thconchbgi.NapoleonthayintmtvhlnhchoChinSth,thlChin
Snhcchnln,conchthmhi,mnhmythmtm,valtivarn.

Trttnhanhchngcvnhi.Bnconlnnmchsphn,ngirunbn,tili
hinrtrntngntmt.Napoleonhlnhchochngphithnhntili.ychnh
lbnconlnnglnphiikhiNapoleonquytnhhybnhngcucHpvo
ngychnht.NgaylptcchngthnhntngbmttipxcviTuytTrnt

khinbtrcxutkhitri,gipnphcixaygivthathuncngvinbn
ngTriScVtchoFrederick.ChngcnkhaithmrngTuytTrnnivichng
rngnlginipcaloJonestnhiunmtrc.Khichngvanixongthlch
laolncntchngcbncon,sauNapoleon,bngmtgingedo,nghe
nigaig,hicconnothycnphithtikhng.

Bacongcmucucnilonvtrngbclnphatrcvtuynbrngchng
mthyTuytTrnkchngchngbttunmnhlnhcaNapoleon.Chngcngb
hnhquyt.Saucmtconngngbcravthnhnlysubnglatrongv
mavaquanmn.RimtconcucithnhnbTuytTrnxigici
vobncn,rihaiconcunathnhnhnhhnchtmtconcucgi,
connycbittrungthnhviNapoleon,chnguinchyquanhnglakhin
bho.Ttcnhngconnyubthnhtich.Cth,hnhquytilinngaysauli
thti.ChngmychcdichnNapoleonlmtngxc,cnkhngkhthnng
ncmimuti,mtcnhtngchatngctngyngJonesbtrcxut.

Nhng con vt cn li sau v hnh quyt, tt nhin khng k l ch v l ln, t tp


thnhmtmvlnglbrakhisn.Trngchngthtnhnhoivkhnnn.Chng
khnghiugiasphnbicanhngconlinktviTuytTrnvstrngphtd
man m chng va chng kin, ci no gy sc mnh hn. Ngy xa chng tng
chngkinnhngcnhthmstkhngkmphnmanr,nhnglnnysvicrrng
khngkhiphnvylchnggitlnnhau.TngyloJonesraingichac
connobgitc.Ngaycchutcngchabgit.Chngilnkhuiricngnm
st vo nhau cho m bn cnh ci ci xay gi ang xy d: B Mp nm cnh Mona,
Benjamin, ri n b b, cu, g, ngng, vng mi con mo, n lnh ngay trc khi
Napoleontriutp.Chngnmynlng.ChcChinSlvnng.Nciilili,
uiplinhivohaibnsn,thnhthonglihkhekhylou.Cuicngn
ni:

Tichnghiugc.Khngthnotinclchuyncthxyratrongtricachngta.
Cthlchnhchngtacngcli.Chcmtlithot,yllmvicnhiuhn.Tnaytis
dytrcmttingngh.

Rinbunbbcvkhum.Cucunhtyhaixevkoncngtrngxy
dngtrckhiing.

LscvttmtmcnhBMpnhngvnkhngcconnolnting.Ttrnnh
ichngcthnhnthytoncnhkhuvc.ChngtrngthygnnhtonbTri
Sc Vt bi chn th ko di n tn con ng chnh, ng trng c, rng cy, b
nc, cnh ng trng trt vi nhng cy la m ang ln xanh tt v mi ngi ca
nhngnginhtrongtrangtrivinhngvtkhingonngoo.ylmtbuichiu
ma xun, tri quang my tnh. nh chiu t vng trn thm c v trn nhng b
duphaxaxa.Chngngcnhinnhlirngtrangtrinylcachng,mithct
yultisncachng,mithctungquxitbao.BMpnhnraxa,
mtml.Nucthnihtcnhngiunnghthchcchnnsnirngy

khngphiliuchngnhlmkhichngquytnhltchthngtrcaging
ngi. Trong ci m Th Lnh gi ku gi chng khi ngha, chng khng th no
tngtngliccnhkhngbvgithihnglotnhngyhmnay.Nulcn
c ngh v tng lai th y phi l mt x hi ca nhng con vt khng cn b i,
khngcnbnroi,ttcubnhng,ttculmvictheonnglc,conkho
bo v con yu, nh n tng bo v l vt con m ci trong ci m Th Lnh gi ni
chuyn.Thm,nkhngthhiuvsao,giykhngconnocndmniln
nghthtcamnhna,lchsnhungdlngsckhpnivttcphichngkin
cnh git hi cc ng ch sau khi nhng con ny th nhn phm nhng ti c ty
tri. Nhng trong u n khng h c mt ngh bt tun hay to phn no. D sao
chngvnsnghnthicnloJonesviuchnhyulphingnchnconngi
quay tr li. D th no th n cng vn trung thnh vi s nghip, tip tc lao ng
qunmnh,honthnhminhimv,tiptcitheoconngmNapoleonchn.
Nhng ch l y chnh l iu chng hng ao c, l ci chng kh cng mi to
dngc?Khng,chngxycixaygivimtmcchhontonkhc,cucchin
usngcnviloJonescngltodngmtxhikhchncimchngnhn
cngyhmnay.ylnhngnghltquauBMp,nhngnkhngthni
thnhli.

Khngthtmclini,BMpnhhtbiScSinhAnhquc,ycngl
mtcchthhinnhngtnhcmangcundngtronglng.Ccconkhclptcht
theo.Chnghtbaln,tinghtdudng,chmvbun;chabaogichnghtnh
th.

Khi chng va ht xong ln th ba th Ch im, c hai con ch h tng, tin li. C


trng dng chng l bit ngay c tin quan trng cn phi thng bo gp. N tuyn b
rng bi Sc Sinh Anh quc b hy b theo mt ngh nh c bit ca ng ch
Napoleon.Tnaytricmkhngconnochtbina.

Ccconvtungra.

Tisao?,Murielhi.

Thaccngch,bihtnylithiri,Chimlnhlngni,BiScSinhAnh
quclbihtkugikhingha.Cuckhinghathnglihonton.Vhnhquytchiu
naychnhltrncuicngy.Kth,cbntronglnbnngoiubnhbi.BiSc
SinhAnhqucnilncmcachngtavmtxhittphntrongtnglai.Xhi
xydngxong.Bihtnyrrnglkhngcncnthitna.

Drthongs,nhngchcchnscconnglnphninunhlclcu
khngtngngaynhthngl:Bnchntt,haichnxu,chngtnglinmypht
thnhrakhngconnocnckingcna.

KhngconnocnhtScSinhAnhqucna.Thayvo,KTc,mtthismini,
vitmtbihtkhc,btunhsau:

Sc Vt Tri ny, Sc Vt Tri ny


K th n s tan thy.

Ttribaogi chngcnghtbinysaulkocvoccsngchnht hng


tun. Nhng l sc vt cho rng c nhc iu ln li bi mi u khng hay bng bi
ScSinhAnhquctrcy.

Vingysau,khinishidovthmsttoralngxungthcmyconnh
c,haytnglnhcrngiuRnThSuni:Loivtkhngcgithiln
nhau.Dkhngdmnirakhinggnlchvln,nhngcbnucholnhng
vgitchcvaquakhngphhpviiuRnThSu.BMpyucuBenjamin
cchongheiuRnThSu,nhngcngnhmikhi,Benjaminborngnkhng
dyvonhngchuynnhvy.BMpnhitmMurielnhc.iuyc
vitnhsau:Loivtkhngcgithilnnhaunukhngcldo.Horalchng
qunmytcui.NhngnhvyliuRnnyvnctntrng,nhngtnphn
bilinktviTuytTrnngbgitquich.

Nm nay chng cn lm vic vt v hn nm trc rt nhiu. Ngoi nhng cng vic


thngnhtcatrangtri,chngcnphixydnglicixaygivinhngbctng
dygpi,mliphihonthnhngkhach.Cnhnglcchngthyphilm
nhiuhnmlicnkhngkhcgthicnngJones.SngchnhtnoChim
cng cm mt mnh giy di v c cho chng nghe cc s liu chng minh rng sn
lngccloilngthc,thcphmutng,khithhaitrm,khithbatrm,khith
nm trm phn trm. Chng chng thy c l do g nghi ng, nht l v chng
qun,chngcnnhgqukhtrcngyKhiNghana.Tuyth,ikhichngthy
thsliutimthcnnhiuthmthvnhn.

MimnhlnhbygiucChimhaymtconlnkhcaxung.Napoleon
chxuthinnathngmtln.Milnnxuthinthngoibychhtngcnc
mtcongtrngmuenitrc,gingnhlnhthikntrongikbinh,congny
baogicnggyothttotrckhiNapoleonhnggingbtubidinvn.
CtinnirngngaytrongnginhchnhNapoleoncngcmtphngring,tchbit
hnvinhngconlnkhc.Nnring,khinbaogicngchaiconchnghu,
btaubngs,trcy,hicnngJonesnhngthnyvntrongtphng
khchvchemradngtrongnhngngyltrng.Cthmmtquytnhmilt
naysbnsngchomngbaln,mtlnvongysinhcaNapoleonvhailnkhc
vonhngngyllncatri.

BygichngkhngxnghviNapoleonnginnhtrcna.Tnnlunikm
vinhngtnhLnhtcachngta,ngchNapoleon,llncncgngphtminh
racctnminh:Chacaccloivt,Nikhipscagingngi,Ngibovca
loicu,Bncaloivtv.v...Mikhinivtrtu,lngnhnt,tnhyuthngsu
nhtribincaNapoleondnhchoscvt,cbitlnhngconcnphisngtrong
vngnltitmcacctrangtrikhclncmtNapoleonlichytmhaig
m.MithnhtchucquivchoNapoleon.Cthnghethyhaicongmitm

s: Di s dn dt ca ng ch Napoleon, Lnh t ca chng ta, ti c nm qu


trngtrongsungyvari;hayhaiconbvaungncvani:Nhslnhosng
sut ca ng ch Napoleon m nc do ny mi ngt lm sao!. Tm trng chung ca tri
cthhintrongbithmangtn:ngchNapoleondoKTcsngtc:

ng ch Napoleon!
Ngi l cha ca nhng a tr m ci,
L sui ngun hnh phc mun i,
L vng thi dng chiu sng bu tri.
nh mt ngi m mi lng ti.
ng ch Napoleon!
Ngi cho ti ba n lc i lng.
Ngi cho ti nm rm m ma ng.
Ngi ngi canh,
Cho by con gic ng yn lnh.
Con i!
Hnh phc mun i,
L nh ng ch Napoleon.
Tn cha tn m tn chng,
Con c th qun.
Nhng tn ngi,
Vng thi dng chiu sng i i
Con phi nh mi khng thi:
Napoleon, Napoleon, ngi i! [1]

Napoleonchpnhnbithvbovitlnbctngnhkholn,bncnhByiu
Rn.BntrnbithlhnhNapoleonnhnnghingdoChimvbngsntrng.

Trongkhi,Napoleon,quatrunggianlWhymper,angtinhnhnhngcucm
phn rc rivi FrederickvPilkington. Vn chabnc ng g. Frederick mun
mua lm, nhng li tr gi qu thp. ng thi li c tin n rng Frederick v l gia
nhnangmmutncngTriScVtphcixaygivloghtcayghtng
nginhny.NgheniTuytTrnvnangtrntrongTriKeo.ngiamahthl
scvtlicmtphenhonglonkhinghencbacongtthbTuytTrn
xigicmustNapoleon.Chngbhnhquytngaylptcvccbinphpanninh
nghimngthnchoNapoleoncthchin.Tnaytri,banmscbncon
ch, mi con canh mt gc ging, ng thi trnh b u c, mt con ch tn l
PinkeyecphncngnmttcthcntrckhiNapoleondng.

CngkhongthigianctinNapoleonquytnhbngchoPilkington;hnth,
n cn d nhsthitlpvic traoisnphm thng xuyngia Tri ScVt v
Tri Co na. Quan h gia Napoleon v Pilkington, d ch mi qua trung gian l
Whymper, tr nn khthntnh. Pilkington,cng nh minginichung, chng
baogiclscvttin,nhngdsaothchngcngthchhnFredericklngi
chngvaghtvas.Cngncuimah,khimcixaygispxong,th tin
nvcuctncngphntrccngtng.CnginirngFrederickdnhdngi

qungmhaimingiysngngtncngvmuachucchnhquyn
cngnhcnhstctdohnhs.Ngoiratintcvnhngviclmthtc
cahniviccconvttrongTriKeocngctitl.Hnnhnchtmtcon
ngagi,hnbibyb,hnnmmtconchvobpl,chiunohncngkch
ngchobngtrngnhau,mkhngnhausung,hncnbucdaocoruvo
cagtmcmgicmnhna.Khingheniccngchcamnhbixmtcch
manrnhvythmuconnocngsilnvgin,ikhichngthtlnikonhau
itncngTriKeo,uicgingngii,ginhlitdocholscvt.Nhng
Chimkhuynchngtrnhhnhngmtcchnngvivhytintngvong
lichinlccangchNapoleon.

Lng cm th i vi Frederick tng ln tng ngy. Mt hm, vo ngy ch nht,


Napoleonxuthintrongnhkhogiithchcholscvtlnchabaoginghs
bn g cho Frederick, n bo nhng loi nh vy khng xng ng n giao tip.
Nhng con b cu vn c phi i ku gi sc vt trong cc tri khc ng ln khi
nghabcmkhngclaivngngnTriCo,khuhiu:oloingi!c
thaybng:oFrederick!.ncuimahthmtticnacaTuytTrnc
phthin.Lnnylcnhnglammcycdisaukhiiutramiphthinra
rngbanmTuytTrnlnvotriritrnhtcvothcging.Mtconngng
cngphmtrongvnythnhntiliviChimvsaunutngaymt
quccdctst.Lscvtcncthngborng,khngphinhnhiucon
vntin,TuytTrnchabaogicphongdanhhiuScvtAnhhngbcI.Chuyn
yldochnhTuytTrnbarangaysauchindchChungb.Nkhngnhngkhng
ckhenthngmconbphphnnngnvtrahnnhtkhilmtrn.Cng
nh mi khi, tin ny lm mt s con bi ri, nhng Ch im nhanh chng thuyt
phccchngrngthcraldochngmauqunmthi.

Cixaygicxydngxongvomathu,ngvolcthuhochvma,chng
phi lm vicnkitsc.Dcn phi lpthit bna,Whymperangm phn
mua,nhngcichnhlxyxongnhxngri.Bitbaonhiukhkhn,chack
thutvkinhnghim,licnbTuytTrnphhoi,thmchngvnhonthnhcng
tc xy dngngngyginh!D rt mt mi,l scvt vn c inhiu vng
quanhcixaygi,lngytho,lcnytrngncnphnlnxyutin.yl
chanitnglnnydygpilntrc.Bygimunphmkhngcthucn
khng xong! V khi chng ngh n khi lng cng vic lm, nhng kh khn
vt qua, nhng i thay s ti khi cch qut ci xay gi bt u quay, khi my pht
inbtuchy;khichngnghnnhngchuynthbaonhiumtmiutan
bin, chngcngnhauchyvng quanh ci xaygi, vachyva reo h m.Chnh
Napoleon,cmyconchvcongtrnghtng,cngtixem,nchcmngcl
nhndphonthnhcngtrnhvtuynbsttncngtrnhlNhmyNapoleon.

Haingysau,lscvtcmitidmtphinhpcbittrongnhkho.Chng
khngthnotinckhingheNapoleonnibngchoFrederick.Ngymaixeca
Frederick s ti ch. Ho ra thi gian qua Napoleon gi v thn thin vi Pilkington
nhnglibmtmphnviFrederick.


Mi quan h vi Tri Co u b ct, mt cng hm cha y cc t ng c tnh xc
phmcgichoPilkington.mbcuclnhtrnhTriKeovthaykhuhiu
o Frederick thnh o Pilkington. ng thi Napoleon cng camoan vi l
scvtrnglinvvtncngTriScVtlhontonvcnc,cngnhvic
Frederickixtntvigiascbthiphngqung.ChclTuytTrnvtay
saitungracctinny.HoralTuytTrnkhngnhngkhngtrntrongTriKeo
m cn cha bao gi n y na, thc ra l n ang sng, theo ngi ta ni, th kh
sungtctrongTriCo:nbnmnhchoPilkingtontlu.

LlncdpaNapoleonlnchntngmy.GivthnthinviPilkington,n
bucFrederickphitrthmhaimibng.ChimcnnirngNapoleonlmt
con heo siu qun v n khng bao gi tin ai, khng tin bt c con no, khng tin c
Frederick. Frederick mun thanh ton bng sec, ngha l bng mt t giy c ghi r s
tin c th nhn khi cn. Nhng Napoleon t ra khn hn hn ta nhiu. N i thanh
ton bng tin mt, loi nm bng [2] , m phi tr tin th mi c mang g i.
Frederickthanhtonhtri,stinnymuatonbthitbchocixaygi.

Gcchuynikhnhanh.Khisgtrongsncaihtthlscvtli
c mi tham gia mt cuc hp c bit cng kim tra s tin do Frederick giao.
Napoleon,ngceohaitmhuychng,mingcirtti,nmngngitrnnm
rm, bn cnh l ci a s cht y nhng tp tin mi cng. L sc vt ln lt i
ngangqua,thahngmngha.ChinScnamiht,nhngtgiymikhrungln
vphtratingkulotxot.

Bangysauthxyramtvnolon.Hm,Whymper,mttrngbchnhngi
spcht,phngxepnhinvosntri,vatiniqungxexungtrivi
vng lao vo to nh chnh. Gn nh ngay lp tc ngi ta nghe thy ting tht kinh
hongphtratphngNapoleon.Tintctruynkhptrinhanhnhlachp.Tindo
Frederickthanhtonlgiht!Hnnkhngsgri!

NapoleonlptchlnhtptrungvtuynbktnthnhFrederick.Thngyng
bthiusngnbonhvy.ngthincngniphichunbtinhthniph
vinhngtnhhungxunht.Frederickvgianhncahncthtncngbtclc
no.Phiclnhcanhtrnmingngdnvotri.Ngoirancncbnconb
cumangtheothngiphuhosangTriComongbnhthnghaquanh.

NgaysnghmsauFredericktchctncng.Lscvtangchunbnsngth
concanhgcchyvoborngFrederickcnggianhnvtquacngchnhcatri.
Khnglngl,lscvtlptcxngln,nhnglnnychngphichinuvtv
hnchin dchChungbnhiu. Cthycmi lm ngivikhong na t sng,
ngaytxahnmttrmmthnsngri.Tingsngvanglninhtainhcc,
nghmvinhtru,lscvtkhngngcucchinliddinnhthnnmc
dNapoleonvChinSrascngvin,chngvnlidn.Mtsconbthng.
Chng chy vo np trong cc to nh ri gh mt nhn qua cc l thng trn tng.

Tonbbichnthln,kccixaygiltvotaychqun.NgaycNapoleon
cngtrabiri.Nynlngiilili,ciuixoncphtbnnysangbnkia.
ThnhthongnlinhnvhngTriCo.NuFilkingtonmangquntipvintith
may ra mi c th nh ui c ch qun. Nhng ng lc th bn con b cu
cphiitrcmtngyquayv.Mtconngmminggiytrnghihaich
ngkip.

TrongkhiFrederickvgianhntingnncixaygi.Lscvtchmchtheo
di,tingththmlolngbtuniln.Chaingimangbavxbengti.Chcl
hnhphcixaygi.

Khngxongu!,Napoleongoln,Tngcixaygidylm,chngkhnglmgc
u.Phimtctunlt.Cbnhtnhi,ccngch!

NhngBenjaminvnkhngrimtkhimingtnh.Haingiangdngbavx
beng o mt ci h ngay di chn tng ci xay gi. Benjamin gt g ci mm di
ngong,cvnhncncmthythvna.

Tivnnghnhth,nbo,ccvcbitchnganglmgkhng?Chngschothucnvo
hy.

Lsc vt s hi chi. Khngconno dmliumng xng ra.Ri chngthy bn


ngichytnratpha.Mttingninhtainhccvangln.Lbcubayvtln,
cn cc con khc, tr Napoleon th vi nm bp xung, mt di xung t. Khi ngng
ulnthchngthymtmkhiencntrmlnkhuvccixaygi.Khitandn.
Cixaygibnhsphonton!

Cnhtnglmlscvtlptctnh ng.Hnhngtnbo,btlnglmcho
chngvcngtcgin.Khngcnmnhlnh,chngnglotlaoln,xngthngvo
chqun,minggmlnnhngtingthtcmhnitrth.nghmvinhma
trnlngcngkhnglmchngnaonng.Chngsnsnghisinhttc.Frederickv
gianhnbnlinhiktrnvkhilscvtngnthdnggynh,chn.Mt
conb,baconcu,haiconngngbgit,hunhconnocngbthng.Napoleon,
ngngsauchhuycngbnbnvoui.NhngmtsgianhncaFrederick
cngbst um trn.Bangi bChin S pvu,mt ngibbhc thng
bng, mt ngi na b ch cn rch qun. Khi chn con ch thuc i cn v ca
Napoleonclnhbcsnvvasavalaovotncngthlngihonglon.
H hiu rng sp b bao vy. Frederick h lnh rt lui, th l ch qun ht hong b
chy.Lscvtuitheontnstbingiivtiptchcvomngngikhih
chuiqualhngrongncchhaitri.

Chngthng,nhngchngcngkitscvmtvbthng.Chngttquay
tr v trang tri. Cnh hi sinh ca ng i lm chng cm ng n tro nc mt.
Chng ng lng bn cnh ng x bn ca ci xay gi. Ci xay gi khng cn, bao
nhiucngscbxosch!Ngaycmngcngbphhnggnht.Lntrc,khi

xyli,chngcncthsdngnhngvinc.Bygithcngkhngcn.V
nlmbnvungvikhpni,xanctrmmt.

KhichngvgnntrangtrithChim,khngconnonhnthynkhilmtrn,
bng u tin li, ui vy nhng ln c v rt hi lng. L sc vt nghe thy ting
sng.

Saolibnsngthnh?,ChinShi

chomngchinthng,Chimgoln.

Chinthngno?,ChinSlini.Ccugicanubrch,mngstthbtut,
bnchncngbthng,haichnsaucndnhhngchcmnhn.

Saolichinthngno,thaccngch?Khngphilchngtavagiiphngtai,t
aithinglingcaTriScVtcachngtay?

Nhngchngnhspcixaygi,hainmxydngchctu!

Ththsao?Chngtasxycikhc.Numunchngtacthxysucimtlc.Cth
ngchchanhgihtchincngvivaricachngta.Kthchimcchnh
mnhtmchngtaangngy.Bygi,nhslnhocangchNapoleon,chngta
ginhlictngtctcachngta.

Chngtaginhlichnhtcamnh,ChinSni.

ychnhlchinthngchcngna,Chimbo.

Cuicngchngcnglcvnsntri.CcmnhncnnmtrongchnChin
Snhcnhikhngthchuni.Nmngtngcnhngniccnhc,vtv
caqutrnhxydnglitucixaygivtrongthmtmsnsnglaovocng
vic.Nhngycngllnutinnthccrngnmimttuiri,sc
vckhngcncnhminmna.

Nhngkhinhnthylcxanhangtungbay,nghethylotsngchomng,hm
bnnhngbylotvnhtlsaukhingheNapoleoncmnvdngcmchinu
thchngthcscmthyvaginhcmtchinthngvi.Nhngconhisinh
cchnctchuo.onatangdochnhNapoleondnu,phasaulmtchic
xesongmcdnglmxetangdoChinSvBMpko.Chngnghvichaingy
linmngchinthng.Chngtchcht,cdinvnchomngvbnsng;mi
congiasccphtmtquto,micongiacmcsumigramthc,micon
chcbacibnhxp.Saucthngborngtrnnhnycgilchindch
Ci xay gi, Napoleon quyt nh thit lp mt danh hiu mi gi l Hun chng c
xanhvgnchochnhmnh.Trongnimvuichungdtdo,khngconnocnngh
nvtingivarina.

Saumyngythllnphthincmtthngwhiskytrongtnghmcangi
nhchnh.Chiuhmnhngconkhcbngnghethytinghtvngratnginh
chnhviulmchngngcnhinhnnalccnhngoncabiScSinhAnh
Quc.Rivokhongchngiri,lctrivncnsng,chngthyNapoleonchui
rakhicasau,uichicmphtccangJones,nchynckiuquanhsn
mt vng ri i vo. Sng hm sau mt khng kh im lng bao trm c to nh chnh.
Khng thy mt con ln no hay bt c ng tnh g xung quanh to nh. Mi n
khong chngi Ch immixut hin, mt cucu trng dn,ui bung thng,
chnbcuoi,rlangmtnng.Ngittclivnicmttinquantrngcn
phithngbo.ngchNapoleonanghphi!

Tinggokhcdyln.Chngvimangrmntrixungtrccanginhchnh,
khngconnodmbcmnh.Ncmtlngtrng,chngththmhinhauslmg
nu nh chng may lnh t c mnh h no. C tin n Tuyt Trn u c
Napoleon.MimtgiChimlixuthin.Chimborngtrckhitgaci
i,ngchiNapoleonkmtnghnh,tnayconnoungruthsbktnt
hnh.

nchiuctinNapoleonvsnghmsauthChimthngbornglnht
angbnhphc.ChiuhmNapoleonngidylmvicvsnghmsauthc
tin l n hlnh choWhymper muaWillingdon my cunsch dyctru bia.
MttunsauNapoleonralnhcymttrcynhdnhlmbicchonhng
convhu.Lscvtcnghegiithchrngmingtycnciqu,phitrng
cymtthigianlymu,nhngsaunymirlNapoleonnhtrnglamch
.

Cngkhongthigiannyxyramtskinmhunhkhngconnohiu.Hm
y,gnnam,bngctingnglnvanglnngoisn,ttculaorakhi
chung.Trnghmrtt,cbnnhnthygnuhinhkholn,nicchpBy
iuRn,mtcithanggylmi.GnylChim,lcbttnhnhns,
ci n bo cng mt hp sn mu trng ln lc bn cnh. My con ch lp tc ng
thnh vng trn xung quanh Ch im v du n v nh chnh khi n va gng dy
c.CvnhngoiBenjaminrathkhngconnohiuxyrachuyng,nhng
nchlcu,khngnicuno.

Myngysau,Muriel,trongkhicliByiuRnphthinrachngcnnhsai
mtiuna.ChngtngrngiurnthnmlKhngconvtnocungru,
nhngchngqunmtbat.ThcraiuRnnhsau:Khngconvtnoc
ungrunsayxn

[1]Nguyn vn hai bi th "ng ch Napoleon"


Comrade Napoleon

Friend of the fatherless!


Fountain of happiness!
Lord of the swill-bucket! Oh, how my soul is on
Fire when I gaze at thy
Calm and commanding eye,
Like the sun in the sky,
Comrade Napoleon!
Thou art the giver of
All that thy creatures love,
Full belly twice a day, clean straw to roll upon;
Every beast great or small
Sleeps at peace in his stall,
Thou watchest over all,
Comrade Napoleon!
Had I a sucking-pig,
Ere he had grown as big
Even as a pint bottle or as a rolling-pin,
He should have learned to be
Faithful and true to thee,
Yes, his first squeak should be
'Comrade Napoleon!'
li Vit hai bi th trong bn dch ny ch l phng tc. Rt mong nhn c s ch gio ca cc
bc cao minh.
[2]n v tin t ca nc Anh

CimngbthngcaChinSchamivnkhngkhi.Trongkhilscvttin
hnhkhiphccixaygingaysaulmngchinthng.ChinSkhngnghngyno,
nrttholkhngchonhngconkhcthynangbau.Chntinmi
boviBMplbvtthnghnhh.BMpphinhailcyvpvovtthng
choChinS.NcngviBenjaminthuytphcChinShytbotrng.

Philoingakhngckhou,Nni.

NhngChinSkhngnghe.Nbochcmtcnguynduynhtlctrngthy
cixaygihonthnhtrckhinghhumthi.

NgaytkhimithitlplutlcaTriScVt,cquinhtuinghhucanga
v ln l mi hai, ca b l mi bn, ca ch l chn, ca cu l by, cn ca g l
nm.Chngcngthngnhtlskhngchonhngconvhuphithiuthn
btcthg.Thcrathchonnaycngchacconnonghhuc,nhngthigian
gnyvnnyrthaycemrabntho.Bygi,khimingtcnhkhuvn
cemitrnglamchrithlictinlmtgcbicdiscroringra

chonhngcongic.Cngctinnirngngahusclnhhaicnngccmi
ngy,ylmah,cnmangthcbycnckh,ngylthcncpht
thmmtccrthaymtqutona.SangnmChinSstrnmihaitui.

Hinnay i sng cachngphi ni lkh chtvt. Mang nmnay lnhkhng


khcgnmtrcmthcphmthkhanhimhn.Khuphn,trcachvln,u
bctbt.Tuytibnhqun,Chimgiithch,ltrivinguyntccaScSinh
Kinh. N d dng chng minh cho nhng con khc thy rng thc ra l chng c
lngthc,khanhimthcphmchlgito.Dnhinllcnycnphicmts
iuchnhnhtnh(Chimniliuchnhchkhngphictbt)nhngnu
sovithicnloJonesthscithinlrrng.Bngmtgingcnhanhvtheth
chitai,naranhngconsrtcth,chngminhrngchngthucnhiuyn
mch, nhiu c kh, nhiu c ci hn thi cn lo Jones, cng vic li nh nhng hn,
ncungcchtlngcaohn,chngsngluhn,tltrssinhsngstcaohn,
chngcnhiurmlmnmhn,tchyrnhn.Miconutinnhth.Thcram
ni th chng cng qun gn ht nhng chuyn thi ng Jones ri. Chng ch bit
rngcucsnghinnayrtkhkhn,vtv,chngthngbi,brtvhmmtra
l chng phi lm. Trc y chc l cn kh khn na. Chng vui lng tin nh th.
Ngoira,quantrnghnnaltrcychnglnl,bygichngctdo,Ch
imlunnhnmnhnhvy.

Nhnkhungymttng.Mathuvaricbnchlnnmcngmtlc,chng
sinhcnhngbamimtconcthy.Ttcullnkhoang,ctrichcmt
mnhNapoleonllngingnncthonngaycchnglconai.Tontric
thng bo rng hin ang tin hnh mua gch v g, khi no mua c th s xy lp
hc.CnhinthithllnconscgiaochoNapoleondydtrongkhunhbp.
Llnconcaravnchinhngbcmtipxcvibnthconkhcloi.Mt
iulutmicngcaratrongkhongthigianny,ylkhigpnhauthttc
phingsangbn,nhngngcholnitrc,ngthi,gingln,khngphn
bitchcvceobngxanhuivoccngychnht.

Nmnaylmtnmkhthnhcng,nhngtinthvnthiu.Cnphimuagch,vi
vctxytrnghc;licnphititkimmuamymcchocixaygina.Ri
phimuaduthp,nnvngchoringNapoleon(ncmcc(nhng)conlnkhc
n ngvs chngsb tngtrng) v bao nhiuth khc nh dng c,inh, dy
thng,than,dythp,tmlpvbnhbchquichochna.Phibnmtphnckh
vkhoaity,hpngbntrnggtnglnnsutrmqumitunthnhths
ggnnhkhngtng,nukhngnilgimvstrngchnglipqut.Thng
mihaigimkhuphnmtln,thnghailibgimmtlnnavtitkim,
tnaybanmkhngcthpntrongccchungna.Nhngllncvnhvn
sngkho,chtconnocnglncn.Mtln,vobuichiuthnghai,trongkhusn
tribngcmtmithmnng,lscvtchatngngithyminybaogi.Hora
mi y xut pht t ci nh nm sau bp, thi cn lo Jones vn dng nu bia,
nhnglunaybkhng.Cconnonirngylmilamchnu.Lscvtht
hmicimithmnng,caycayvconxemtinaychngccnhm

khng.Nhngtihmkhngchm,nchnhtchnglicthngborng
tnaylamchsdnhringcholln.Mingtcnhkhuvncgieola
mchri.Saulictinnirngtnaymiconlnscnaltbiamtngy,ring
Napoleonthcunghailt,mphiungbngccphal.

Tuycnnhiukhkhn,nhngcucivnngsnghnxartnhiu.Chabaogi
chng cht,cngheni chuyn,ci mttinh,biutnh nhiu nh by gi.
NapoleonralnhmitunphicmtcucDiuHnhmngilTPht,mcch
lngicacucutranhvnhngthnhqucaTriScVt.nggiquinhtt
csribngaycngvic,xpthnhing,lnltlllnrinnga,b,cuv
cui cng l g, vt v i u bc xung quanh trang tri. Con g trng mu en ca
Napoleonlunluniu,cnhaibnondiuhnhllch.ChinSvBMp
manglcmuxanhgiachnhsngvmngvkhuhiungchNapoleonmun
nm.CcbuimttinhbaogicngktthcvimntrnhbybithngicaNapoleon
vbococaChimvnhngthnhtchtrongvictnggiasnxutthigianva
qua;nhngdplltthngcbncclotsngchomngna.Lcucbitkhoi
idiuhnh,nucconnophnnn(nhtlkhivngbnchvln)ldiuhnhch
trtvmtthigianthchnglptctngbicunguynmunthu:Bnchntt,
haichnxu,mchngtngtonnitcmi(cnhng)liphnnn,hmhc.
Nhngnichunglasthchnhngbuilltkiuy.Chngthycaniphn
novccbuittpnhvynhcnhchngrngchngthcslchnhncatrang
tri v mi vic chng lm u l v chng m thi. Nhng bi ht, nhng cuc diu
hnh,sliucaChim,tingsngchomng,tinggycacongtrngvngnc
tungbaytrcgigipquni,dchtrongphtchcciicncoanghnhh
chng.

Thngt,TriScVtttuynblNcCngHa,cnphibuTngThng.Chc
mtngcvinduynht.Napoleontrngcmttrmphntrm.Ngayhmlic
tintmthynhngtiliumichngtTuytTrncngtcviloJonesngayt
u.HoralTuytTrnkhngchsdngchinthutkhnkhonhmlmthtbi
ChinDchChungB,nhchngthytrcy,mcnnghnvphaloJones
na. Chnh Tuyt Trn dn u on ngi xm nhp, ming h ln: Loi ngi
mun nm!. Cn nhng vt thng trn lng n, vn c my con cn sng trng thy
nhngvtthngyvnhrrngychnhlvtrngcaNapoleon.

Sau nhiunm vng bng, gia ma h va ri con Moses bng li xuthin. N hu


nh khng thay i, vn chng chu lm g v sut ngy k chuyn ho huyn v Ni
Xi.Nthngutrncnhcy,vyvyicnhenvnihnggilin,minlc
connochunghe.

trnkia,thaccngch,Nvanivalymchlntri,phatrnnhngmmy
muenkialNiXi,lniccloivtkhnkhchngtascynnghii.

Ncnnirngntngbaytimtlnri,tngtrngthynhngcnhng
cbalxanhttquanhnm,trngthynhngkhuvnmcybnhnhnhtlanh

cngnhngcc.Thmcnhiucontin.Chngnghrngchngangbi,kh,
vtv;ththviccmtthgiianlnhhnucngllcngbngmthi.
NhngiuchngkhngthhiucchnhlthicabnlniviMoses.L
lnmitthrngNiXichlchuynba,nhngMoseskhngnhngkhngbuii
mcnccpmtvibiamingy.

CuicngthmngcaChinScngkhi,nlaovocngvichnghnlcnoht.
Nhngconkhccngphilmkhngkhcgtkhsai.Ngoicngvicthngkca
trivkhiphccixaygithcnvicxytrngchollnconna.Trnghcc
khicngvothngba.ikhitngchngnhkhngthnochunithigianv
cng lao ng y vi mt ci d dy lp kp, nhng Chin S khng h ng lng.
Khngcmtduhiug,kctronglinicngnhviclmchngtsclccan
khng cn c nh xa na. Tuy th, tng mo ca n c thay i cht t, da n
khngcn cnhunnhtrc,hngntrngcngnhi.Miconuni:Cc
nonlChinSsbnhphcngayym,nhngmaxunv,cnonlnxanhm
ChinSchnghmpthmchtno.Nhngkhitrngngngmnhkolnkhib
dc,ccmtngnhscnkit,philmtchstlmmingvngc
nhth.Nhnvoimi,ngitinhcththyrngnangnhni:Tiscgng
hnna,nhngkhngththtlnli.BMpvBenjaminlinhcngignsckho,
nhngnvnbngoitai.Ngysinhnhtlnthmihaiangngn.Nchquan
tmnmtvicduynhtsauy:lmsaogomcthtnhiutrckhinghhu,
cnsaumunrasaothra.

Mthm,lcykhkhuya,bngctinChinSgpnn.Horalnikoxe
mtmnh.Khngphiltinnna,sthtlth,myphtsauchaiconbcubay
v.

ChinSbng!Nngnmnghing,khngdycnari!,haiconbcuthngbo.

Gn mt na s scvttrong trang tri laovpha gt. Chin S nm, gia hai


cngxe,cvnra,nhngyuqu,khngthnhculnc.Lngnmmhi,
haimttrngdihni.Mtdngmunhangrrakhiming.BMpquxung
bncnh.

ChinS!,nhi,Anhsaovy?

Khngthcnari,ChinSthuthoni,Nhngkhngsao.Tinghccbnsdng
liccixaygi.Cnhiulmri.Dsaocngchmtthngnaltisnghhuthi.
Nitht,timongcnghhulm.Benjamincnggiri,nuncngcnghhucng
lcvitichocbnthttbitbao.

ibochoChimngay,BMpni.

TtclptcchyvkhunhchnhtmChim.ChcBMpvBenjaminli.
BenjaminynlngnmxungbncnhChinSvdnguiuiruichon.Khong

milmphtsauthChimti,mtlyvthngcmvstsng.Nnirng
ngchNapoleonrtbunkhibittintainnxyravimttrongnhngngilao
ngtrungthnhnhtcatrangtrivangspxpaChinSnchatibnh
vinWillingdon.Nhnglscvtlicmthyccigkhngyntmvttrc
tinayngoiMollievTuytTrnrathchacconnoikhitrangtri,vlichng
cngkhngthchgiaomtngchbnhhonvotayconngi.NhngChimd
dngthuytphccchngrngccbcsthyWillingdonschachoChinStt
hnlcnnmtri.KhongnatingsauthChinSngdyc,nltdn
vchung.BMpvBenjaminlyrmtrichonmtcikhdy.

ChinSnmtrongchunghaingylin.Llntmcmtchaithucmuhngkh
totrongtthucttiphngtmvemrachon.BMpbtnunghailnmt
ngy, ngaysauban.BuitiBMpvochungcaChinStms,trongkhi
Benjaminthuiruichon.ChinSnirngnchngcgphiphnnn.Nuln
ny hi phc c th n c th sng thm khong ba nm na, n mong c sng
nhngngythanhthncnlitronggccibicrngdnhchonhngconvhu.N
sdnhtrnthigianrnhrihctp,nngcaotrnh.Nbonsdnhtonb
qungicnlihcchothuchaimihaichci.

BenjaminvBMpchcthchmscChinSsaugitantm,thmcixenbt
nlixuthinvolcgntra.Myconlnangchhuycbngieohtcingoi
ngthbngthyBenjaminphincittrangtriti,minggonlccging.
yllnutinchngthyBenjaminxcngnhvy,cngllnutinchng
thynphinci.

Mauln!Mauln!,Ngoln,Liymauln!HmangChinSiri!

Cbnlptcbvicvcngchyvphakhunhchnh,khngillncchophp
haykhng.Qunhin,trongsncmtcixesongmngknca,bnsnxecghi
hngchkhto,anhchngnhxeimtcimphttrngrtluc.ChinSkhng
cntrongchungna.

Lscvttptrungquanhchicxe.

ikhonh,ChinS!,Chngngthanhh,Tmbit!

Ngu,nguth,Benjaminvagotht,vachyxungquanh,chnnnxungtmm,
Ngu,khngnhnthychg?

C bn nh tnh ng, yn lng nhn nhau. Con la Muriel bt u nh vn, nhng


Benjaminynravc:

LmAlfredSimmond,Willingdon.Muabntht,xng,danga.Cungcpcich.hiu
cha?ChngmangChinSilmthty!

Mttingthtkinhhongcngphtratmilngngc.nglc,anhchngnh
xeraroivhaiconngakobtuchynckiu.Cixettirakhisn.Cl
cngchytheosau,vachyvakhcnhmanhgi.BMplaoln.Cixecng
tngtc.BMpcphngln,nhngscnkhngcn,lmsaotheonihaiconkia.

ChinS!,Ngoln,ChinS!ChinS!ChinS!

KhngbitChinScnghethytinggitbnngoihaykhng,nhngcimmvi
mtvtmutrngchydcsngmicanclplphatrongcicasnhng
sauxe.

Chin S!, B Mp go n lc ging, Chy i! Chy i! Chy mau ln! Chng git my
y!

Ttcngthanhthtln:

Chyi,ChinS,Chyi!

Nhng haicon nga tng tc,cixengymti xahn. KhngbitlChin S c


ngherBMpnighaykhng,nhngkhngcntrngthymmnbntrongcas
na, ng thingitanghethytingchn nnn vo thnh xeu vvang khng
khcgtingtrngnglin.ylChinSpvothnhxetmlithot.Trcy
thchvicipnhthcnglmchochicxenybinthnhciri.Nhngly
chati!Scnnaycnuvtingpcnhdn,nhdnriimhn.Khngbit
lm th no, l sc vt nh quay ra cu cu hai con nga ko, xin chng ng chy
na.

Ccngch!Ccngch!,Chnglingthanhgoln,Ccngchcbitangmang
ngianhemcamnhiukhng?

Nhnghaiconvtngulu,uctmtikhnghiu,chngchkhvnhtailnv
cng chy nhanh thm. Khng cn thy ChinSthpthongbntrongcica s nh
na.Cconnghnvicchyrangcnhcnglnli,nhngqutrmtri,chic
xerannglnvixadn.TykhngaicntrngthyChinSna.

BangysaucthngborngChinSmttibnhvinWillingdon,mcd
cchmscrttntnh.ChnhChimthngbonhth.Ncnnirngn
cnhChinStronggiphtlmchung.

Tht v cng cm ng, Ch im va ni va lau nc mt, Ti ngi bn Chin S khi


ngchytrthithcuicng.Trckhichtngchyyulm,khngnicna,
nhngngchyvncththmnirngngchychtickhngcthamdlkhnh
thnhcixaygi.Tinln,ccngchngchyniVsnghipcacucKhi
Ngha hy tin ln! Tri Sc Vt mun nm! ng ch Napoleon mun nm! ng ch
Napoleonbaogicngng!ychnhlnhnglinicuicngcangchy.


LcthicaChimtnhinthayi.Nngiimmtlc,saunhnquanh
khpltrimitiptccuchuyn.

NborngtkhiaChinSithtrilantruynnhngtinnthtthit.Mt
sconnhnthychLmtrnthnhxeviktlunrngChinSbailm
tht.Chimnirngnkhngthtinlccconvttrongtrili ngungcnth.
Khngthtin,Chimvanivavyuivnhylonxln,lccconvttrong
trilicthnghvlnhtknhyu,nghvngchNapoleontheochiuhng!
Mi vic n gin hn rt nhiu. S l ng bc s th y mua li ci xe ca l m,
nhngngtachakpxotnchci.Ldochcvythi.

Nghenith,cbnucmthyynlng.CnkhiChimtrcnhchmsc,cng
nh nhng thuc men t tin m Napoleon h lnh mua chy cha cho Chin S
trongnhngngycuicngvaquathnhngnghinglunaycgiitohnv
nibunmtbnviibiphn:dsaothChinScngcmynmpri.

Chnh Napoleon tham d cuc hp vo sng ch nht v c mt bi din vn tng


nimChinS.Chngtakhngciukin,nni,athihicangingchqu
cvtrangtri,nhngnralnhlmmtvnghoathtln,hoalyngaytrongvn
trivanWillingdontlnmChinS.Llnstchcbnchnngy[1]
thttochoChinS,nhanhvy.Napoleonktthcbidinvnbngcchnhcli
hai khu hiu ca Chin S: Ti s c gng hn na v ng ch Napoleon lc no cng
ng.NapoleoncnborngttcccconvttrongtrangtrinnhctpChinS,ly
khuhiucaChinSlmkhuhiuhnhngcachnhmnh.

nghmtchcbnchnngychoChinSthcmtcixechmtthnggln
ntonhchnh.Tihmttrongtonhvngratinght,tingtranhlunno
vvolcmimtgithngitanghethytingccthytinhvlongxong,ritt
cchmvomnmynlng.Tonhchnhngcaknmtchontntrahm
sau, trong khi li c tin n rng l ln kim c tin v mua hn mt thng
whisky.

Nhiunmtriqua.Xuni,ngli,cuciloivtnhbngcuquacas.Ch
cnBenjamin,BMp,conquMosesvmtviconlnlcnnhcngyxa,
khichaKhiNgha.

Murielcht.Bluebell,JessievPinchercngkhngcn.ngJonescngchtri,cht
trongtritbndnhchonginghin.KhngainhcnTuytTrnna.Chcvi
convtcnnhChinS.BMpthnhmtconngagiboph,chnchm,mt
m.Nqutuihuhainm,nhngthcra,cconnochutru.Khng
cn ai nhc n chuyn ngn mt mnh t cho nhng con gi c na. Napoleon
thnhmtconlnctos,phinngtrilt.Chimcngbolm,mthpli,
gnnhkhngtrngthyg.ChcBenjaminlvnnhxa,tuyructrngravsau
khiChinSmtthcngtralml,tnihn.


TriScVtcthmnhiuthnhvinmi,ttnhinlkhngnhiunhchngnghlc
u. Mt s con c sinh ra ngay ti y, i vi chng, cuc Khi Ngha ch l mt
truyn thng m m, c truyn khu cho nhau. Mt s c mua t ni khc v,
nhngconnychatngngheainichuyntrckhiny.NgoiBMp,tri
cncthmbaconngana.ylnhngconto,khe,chmlm,ttbngnhngngu
lm.KhngconnothucquchB.ChngtintngtuytivoScSinhKinhv
nhngcuchuynvcucKhiNgha,cbitlnhngchuyndoBMp,mchng
coinhm,kli;nhngcvnhchngcngchnghiumtg.

Trangtrictchcttvngymtphnvinhhn;chngcnmrngthmbng
cchmuacaPilkingtonhaikhutna.Cixaygihonthnh,chngmuacc
my p la, my nng h v cn xy c thm nhiu to nh. Whymper cng mua
cchomnhmtcxenh.Chngkhnglpmyphtinlncixaygimdng
nxayxt,nhthchngkimckhitin.Chngliangxymtcixaygi
na,slpmyphtiny,chngboth.Nhngnhngthxaxnhnin,
nc nng, tun lm vic ba ngy m chng tng m mng thi cn Tuyt Trn th
khng cnhcn na.Napoleontng tuynb rng nhng t tng iloi nh
vyltrihontonvitinhthncaScSinhKinh.Hnhphcchnchnh,nbo,l
laonghngsayvsngmbc,titkim.

Trangtrigiucthm,nhngngoitrllnvchra,isngcaccconkhcth
vn nh xa. Cng c th mt phn l do c nhiu ln v ch qu. Bn ny cng lm
vic,dnhinltheocchcamnh.Chimgiithchkhngmtmirngtchcv
kim tra cng tc ca tri l nhng vic phi lm thng xuyn, lin tc. M nhng
gingkhcucmngc,vicnycnnhiutrthngminhlm.Thd,Ch
imborngllnmtrtnhiucngscvovicsonnhngcigiltiliu,d
liu,boco,binbn,ghinh.ylnhngtgiyto,vitychvsaukhi
vitxongthemvolt.Nhthmtrangtrimicphnvinhnhngynay
y,Chimthngninhvy.Dsaomclng,nhngthychngthlmlch,
lnynoc,mchngphmnlm.

Cucsngcanhngconkhcthvnnhxa.Ngychngthngbi,mchng
ngtrnrm,ncthungngaydiao,lmvicngoingtrng,mangth
mtngvrt,mahthkhvrui.Thnhthongnhngconctuicnhlixem
nayisngcachngckhhnngaysauKhiNgha,khichngvauiloJones
i,haykhng.Nhngchngkhngnhni.Khngcgchochngsosnh:trongu
chngchcminhngsliucaChim,nhngconslunlunchngtrngmi
thuccithin,uttthmmtbcmingy.Thithnhvyvlichng
cng chng c nhiu thi gian m suy ngh lung tung. Ch c Benjamin gi nua l
khngnhrngnnhht,nhntngchititmivicquavbitrrngchng
chabaogikhhncngchngbaogicsnghn,vnli,lbnmtchot
bnlngchotri,lblobp;quilutcucivnlnhth,nthngbonhvy.

Dsaochngvnchivng.Hnthna,chngcnlunthoclcngdnca
Tri Sc Vt. Trong nc ny, m l nc Anh hn hoi y nh, y l trang tri duy
nhtcascvtvdoscvtqunl!Ttcmiconvt,tnhngconnhnhtchon
nhngconmicmuatcchxacchccysv,uthonhth.Nhtlkhi
chngnghethytingsngn,khitrngthylcxanhtungbayltimchnglip
rn r, khi y, d ang ni chuyn g chng cng quay li ti v nhng nm thng
hohng,vvicltloJones,vvicthitlpByiuRnvvnhngtrnchin
uoanhlitchnglngixmlc.Chngcngkhngqunnhcnhnhaunhng
k vng thu ban u. Chng tin rng li tin tri ca Th Lnh gi v ngy thnh lp
NcCngHaScVttrntonlnhthAnhquc,ngyconngibtngkhkhi
ssnynhtnhsti.cmcachngsthnhhinthc,nhtnhngys
ti,dcnlu,drngttcnhngconangsnghinnayskhngcchngkin,
nhngngynhtnhsti.ChngcngkhngqunbiScSinhAnhquc,con
no cng bit ht bi ny, nhng chng ch dm ht thm vi nhau m thi. D cuc
sngcnnhiukhkhn,dkhngphittccmcachngucthchin,
nhngtrongthmtmchngbitrngchnglnhngconvtcbit.Dchngcha
cno,nhngchngkhngphilmnuibnngitnc;dchngcnphilao
ngvtv,nhngylchnglmchochnhmnh.Khngconnoihaichn,khng
cnquanhcht.Ttcubnhng.

Mthm,ylumah,Chimbngralnhcholcuitheonracnhng
bhoangbnngoitri,niccmtrngbchdngnon.Lcucngy,thah
nhail,dnhinldischocaChim.TihmChimquaylitrang
tri mt mnh, hm thi tit tt nn n bo l cu ng ngay ngoi ng cho mt.
Chnglisutmttunlin.NgynoChimcngravilcu.Theonhn
nithnangdylcumtbihtmimyntnhthhcmimauvo.

Mtchiu,hmylcuhcxongvtrvri,trongkhicbnangquayvsau
mtngylaongthchngbngnghethytingngakuthtthanhtphatrivng
li.Quhangs,ttclptcngnhtritrng.yltingkucaBMp.Nli
ku ln ln na, tt c lp tc phng tht nhanh vo sn tri xem c chuyn g. V
chngnhnthychnhciiulmBMphonglon.

ylmtconlnangbcibnghaichnsau.

Vng,chnhlChimangi.Cvvngv,dnhinri,mtphnvchaquen,
mtphnvqunng,nhngnvngicthngbngvitbnnysangtnbn
kiasn.Mtlcsauthtcachnhnginhcnlnbcra,ttc,khngtrcon
no,uibng haichnsau.Mtsconbcimtccht tin,mtsconcnlo
o,giccibatoongthvnghn,nhngttcuimtvngquanhsnmkhng
con no b ng. Cui cng l ting ch sa d di, tingggy vangrn vNapoleon
bcra,lngthngtp,dngoaiv,nnhnkhplt,xungquanhtuttbycu.

Chntrcncmmtciroito.

Xungquanhlngngtnht.Ngcnhinphalnhongs,lscvttvomtgc
nhnnlnninhauiquanhsn.Thgiioinhtrisao?Phthonglonban
uricngquavdcsbych,dbaonmquenkhngdmphnnn,khng
dmphni,lnnychcchnchngslntingphni.Nhngnglc,nh
chiulnh,bncungthanhgoln:

Bnchntt,haichntthn!Bnchntt,haichntthn!Bnchntt,haichntthn!

Chngtngnhthnmphtlin,khngngngngh.Khilcuimthnlnvo
httrongnhri,cphnicngchngainghe.

Benjamincmthynhcconnoanglymicvovaimnh.Nquayuli.Ho
ralBMp.imtmcantrngcngbunhnlcnoht.Nkhngomvo
bm ca Benjamin v ko ra pha u hi ca nh kho ln. Chng ng , yn lng
ngmnhngdngchmutrngtrnbctngsnhcn.

TichngcntrngthygcCuicngBMplntingNgaykhicntrticngcc
cchnou.Nhngtithyhnhnhbctngtrngkhclm.ByiuRnvnth
ch,anhBenjamin?

yllnutinBenjamintbthiquenchucanvkhcchoBMpnghe.
TrnbctngchcnghimtiuRnduynhtnhsau:

MICONVTSINHRAUBNHNG,NHNGCMTSCONBNHNG
HNNHNGCONKHC.

Sauthngaycvicnhngconlnccngmangtheoroirangcngkhnglm
chngngcnhinna.Chngcngkhngngcnhinkhithybnlnmuai,ritho
lunkhpngtmyinthoicngnhtmuaccbonhJohnBull[2],Tits
Bit[3]vDailyMirror[4].ChngcngkhngngcnhinkhitrngthyNapoleonmm
ngmtuthucidotrongvn,cngnhkhithyllnlyqunocangJonesra
dinna.Napoleonchnchomnhchicokhocen,qunngtm,ngda;trongkhi
conlncimnthchnhtcblattmmbJonesthngmckhiinhth,
vonhngngychnht.

Mttunsau,buichiu,crtnhiuxecivotri.ylibiucctrangtriln
cncminthmquanTriScVt.Quankhchrtngcnhinkhicxemcc
cnhng,cccngcsnxutcatri,cbitlcixaygi.Lcccconvtang
nh c trn cnh ng trng c ci. Chng lm vic chm ch, t khi ngng u ln.
Chngcngkhngbittronghailoi,quankhchvln,bnnongshn.

Tihmctinghtvtingcirttovnglitphanginhchnh.Lscvt
bngcmthytm,munbittrongnhangnichuyngvyllnutin
conngivconvtgpnhaunhnhngitcbnhng.Rikhngconnobocon
no,chngcngnmxungvimlngbngntonhchnh.


Chnghilnglkhibncng,nhngBMptinlnhngu.Khingn
tonhthchngnhngtngln,nhngconchiucaocthnhncquaca
s.Bntrong,csuinchvsuconlnxutchngnhtangngixungquanhmt
cibndi.Napoleonngingayubn,chtrangtrngnht.Cvnhllnquen
vivicngightlu.Cbnvanhbi,nhnglcyngng,chclnng
cc chc mng nhau. Mt chic bnh kh to c chuyn tay nhau v tt c cc li u
crtybia.Khngainlscvtangtmnhnquacas.

ngPilkington,TriCo,taycmlibia,ngdy.ngnirngsauyngsngh
nnglichcmng.Nhngngxincnivilitrc.

Thtlvcngphnkhingniiving,cngnhivittcnhngngiangc
mtyhmnay,vgiaionnghikvhiulmchmdt.cthik,dnhinl
ng cng nh nhng ngi c mt y hm nay khng h mun nh th, nhng r
rnglcnhngthikmnhngngixungquanhnhnccchnhnngknh
caTriScVtvimtthi,khngthnilthch,nhngvimtsthiuthin
cm.ngticlxyramtvivachm,lutruynmtviquannimsailm.
Ckinchorngmttrangtricalnvdolnqunllmtiubtbnhthng
v khng nghi ng g rng tri ny s to ra nhng nh hng khng hay cho nhng
trangtrixungquanh.Nhiuinch,phinilkhnhiu,khnghiunghin,
viktlunrngyscnhiuhnhviqutrnvthiukcng.Hlolngvnh
hngcatrangtrinykhngchiviscvtmcnivicnhngngilm
thuchohna.Nhngttcnhngmingvcchmdt.Hmnay,ngvcc
ngnghipcmithmquantrangtri,hxemxtrtk,htmthyg?
Khngchcngnghhininhtmckcng,trttcatriuxngngcho
cctrangtrikhpnihctp.ngtinkhngnisaikhiborngnhngloiscvth
ng y lm vic nhiu hn nhng li nhn c khu phn t hn so vi cc tri
khc trong khu vc. Tm li, ng v cc ng nghip trng thy y nhiu iu
ngphipdngngay.

ngnixinchctnhhunghgiaTriScVtvcctrikhc,angvstnti
mimi.Quynlicaloilnvcaloingikhnghvkhngcmuthun
nhau.Chaiucchungmcchvcchungnhngkhkhn.Vnsclaong
thuchgingnhau,cphithkhng?nythrrnglPilkingtonnhni
mtcukhihichunbsntlu,nhngbunciqua,khngththtthnhli.
Saumtlccgngnntnhcm,Pilkingtonnimtcunhsau:

Nuccbnphixlnhngloivthng,thchngti,chngticngphixlccgiai
cphng.

plicuniv[5]ltingcitngmunvnh,Pilkingtonlichcmngl
lnvvicnt,lmnhiuvkcng,nnpcatri.

Vbygi,Pilkingtonnghmingicngngdy,ybiavoli.


Thaccngi!,Pilkingtonktthcbidinvnnhvy,Thaccngi,xinccngicng
nngccchcTriScVtngycngthnhvng.

Tingvtay,tingdmchnmm.Napoleonkhoibidinvnnninchmcc
vi Pilkington ri mi ung. Khi ting v tay du xung, th Napoleon, lc vn
ng,tuynbrngncngxincphtbiuvicu.

Napoleonbaogicngningnvingayvothcchtvn.Napoleonborngn
cngrtmnglthanhtonhtmihiulm.Trcytngcnhngtinn,chc
chnldonhngthlcthchtuyntruyn,rngdngnhnvcccngsang
theouinhngtngphhoi,nukhngnilctnhcchmng.Ngitavucho
chngnhkchngscvttrongcctrikhcnglnkhingha.Vukhng,ba
ttuticui!cmunduynhtcachng,hinnaycngnhtrongqukh,l
c sng trong ho bnh v c quan h lm n bnh thng vi nhng ngi lng
ging.Trimncvinhdlnho,Napoleonnithm,lmtloihptcx.Tt
cnhngthnmdisqunlcanltisnchungcacloilntrongtri.

Napoleonni,ntinlminghingcgiitovnhngthayignycng
lmtngthmstincylnnhauhnna.Chonnayccconvttrongtrangtric
mtthiquenkhnghaylginhaubngngch.Thiquennysbbib.Cn
mtthiquenna,khngbitbtutkhino,ylvicsngnocngithnhhng
ngtrongsn,xungquanhmtcisheocmtrncc.Thiquennycngbbibv
ci u heo c em chn ri. Cc v khch chc c dp trng thy l c xanh
tung bay. Nu qu h trng thy th chc chn l h phi nhn ra rng biu tng
sng vmng mutrngcng bxa b ri. T naytri lc s chc mt mu
xanhtinhkhitmthi.

Nnirngnxinphpcsalichtxubidinvnvcngsctchvythin
cangiPilkington.TrongsutbidinvnngiPilkingtongitrinylTriSc
Vt.NgiPilkingtondnhinkhngthbit,vhmnay,yllnutinNapoleon
tuynbhybtnTriScVt.TnaytritrislytnlinTrang,cnphigi
nhthvtnguynutrinyvnvnmangtnnhth.

Thaccngi!,Napoleonktlun,Tinghccnginngccchcmng,nhngvimt
chtxusai.Xinccngirtycci.XinccnginngccchcinTrangngy
cngthnhvng!

Tingvtayvangln,mingicncc.Nhngnhngconvtangngbnngoith
thynhangxyramtchuynkl.Tisaomtnhngconheolithnhnhthkia
nh?imtcmcaBMphtnhnconnylinhnsangconkhc.Conthcmc
nnmngn,conlicbn,conthcba.Tisaomithlitrnnmovthayi
nhanh th nh? Ting v tay chm dt, bn tic quay li vi vn bi b d, nhng con
ngxembnngoilctcbtrra.

Nhngchngvabcchkhonghaimimtthttccngdngli.Ctinghht
mvngrattonh.Chnglptcquaylivtiptcnhnquacas.Cuctranh
cianghiquytlit.Ctinght,tingpbn,tingtranhlunvnhngnhmt
nghik.NguynnhncuctranhciclldoNapoleonvPilkingtonaraconm
pchcngmtlc.

Mihaicimingtcgincnglnting,ctrimiphnbitcaiviai.Bnsc
vt khng cn n mt my con ln bn trong na. Chng nhn ln ri li nhn
ngi,nhnngirilinhnln,mtlcsauthchngchu,khngthphnbitc
ulngi,ullnna.

Thng11nm1943thng2nm1944.

Dch ln u ngy 28 thng 12 nm 2003, gp phn k nim 100 nm ngy sinh ca


GeorgeOrwell.

[1] Nguyn vn l memorial banquet - Tic tng nim


[2] Mt xut bn phm nh k, xut pht t tn mt nhn vt in ch John Bull trong mt tc
phm mang tnh chm bim ca nh vn John Arbuthnot (1667-1735)
[3] Tp ch ra hng thng, thng ng cc bi bo, truyn ngn, tranh c tnh cch gii tr. Xut
bn t nm 1895.
[4] T bo ra hng ngy, dnh cho c gi bnh dn, ng v ng Lao ng, thng ng nhiu
bi git gn, qung co do tp an Mirror Group Newspaper pht hnh. In 3 triu bn mi k.
Xut bn t nm 1903.
[5] Nguyn vn: bon mot (ting Php)

You might also like