Arebica ili arabica, matufovaa, matufovica, mektebica, specifino bosansko pismo, kao

to je i bosanica. Arebica je nastala ulaskom Bosne u osmanlijsko-islamski civilizacijski i kulturni krug. U periodu od 15. do 20. vijeka u Bosni je na bazi ovoga pisma nastala jedna specifina naporedna pismenost spram pismenosti na bosanici. Bonjaci, koji su prakticirali islam kao svjetonazor i vjeru, kao moral i kulturu, proizveli su arebicu, arapsko pismo prilagoeno fonetskom sistemu bosanskog jezika. Oni su sluili ovim pismom kao i bosanicom, i nisu bili nepismeni. Na ovom pismu je nastala jedna neobina, bogata duhom i umjetnou, knjievnost, nazvana alhamijado knjievnost. Najstariji bosanski tekst pisan arapskim pismom je Poetnica iz doba Mehmeda II. el-Fatiha (1451.-1481.). Od 17. vijeka pisci upotebljivaju arapsko pismo za pisanje svojih djela na bosanskom jeziku. U 19. i 20. vijeku bilo je pokuaja i nastojanja da se arapsko pismo fonetizira, adaptira fonetici bosanskog jezika. Najuspjeniji je bio Mehmed Demaludin ef. auevi. Njegov nain pisanja zvao se matufovaa, mektebica (Matuf, nadimak). tampanje knjiga matufovicom zavreno je 1941. god. (posljednja knjiga je od M.S. Serdarevia Fikuhulibadat). Poslije toga je ostala u linoj korespondenciji kao i bosanica. Knjievnost pisana arebicom preteno je u stihu, ali ima i proze, uglavnom vjerskog sadraja. Arebicom je tampano oko 50 knjiga. Od knjievnih djela pisanih arebicom istiu se ilahije, pobone pjesme, srodne narodnoj poeziji, te kaside - poune pjesme. Uz to ima i domoljubive i ljubavne lirike. U prozi su pisani: mahzari i arzuhali (slubene predstavke i legende). Arebica ima neka slova kojih nema u arapskom, a neka su uzeta iz turskog i perzijskog jezika. Godine 1878. Bosna je prela posve na latinicu, ali se arebica i dalje odrala kod Bonjaka, osobito u vjerskoj slubi. Bosanski sabor je 1911. god. donio zakluak da svi javni natpisi uz latinicu i irilicu treba da budu napisani i na arebici. Vlada je ponitila tu odluku. Dakle, ovdje se moe konstatovati: tokom prolog vijeka Bonjaci su bili jedna od rijetkih nacija sa vie pisama (bosanici, irilica, arebica, latinica). Prvo djelo tampano na arebici nakon 64 godine je strip Hadi efko i hadi Mefko objavljen 2005. godine (autori: Amir Al-Zubi i Meliha iak-Al-Zubi), koje je ujedno i prvi strip na arebici uope.

Arabica ili arebica arabica latinica arabica latinica arabica latinica

lj

nj