Professional Documents
Culture Documents
De Kinderen Van Kapitein - Australie (Deel 2)
De Kinderen Van Kapitein - Australie (Deel 2)
DE KI N D ER EN V A N
K A PI T EI N GRA N T
( AUSTRALI X)
4 .2 0 . 0 * Mi j l e n on d e r Ze e( Oos t e l i j kh al f r o nd ) . 5 .2 0. % Mi j l e n on d e r Ze e( We s t e l i j kh al f r o n d) .
6.De Rei s om de W er el di n 80 dage n.
7 .Ke r a b an d e St i j f ho of di g e .
8. De Rei s naar de M aan. 9.M i chael St r ogof f de Koer i er van den Cz aar . 1 0. Naar het M i dde l punt der Aar de .
1 1 .De Ki nd e r e nv an Ka p i t e i n Gr an t( Zu i d Ame r i k a) . 1 2.De Ki nd e r e nv an Ka pi t e i n Gr a n t( Aus t r a l i ) . 1 3 .De Ki nd e r e nv an Ka p i t e i n Gr a nt ( St i l l e Zui d z e e ) . 1 4 .He tg e h e i mz i n ni ge Ei l a nd ( De Lu c ht s c h i p br e u k e l i n g e n) . 1 5 .He tge h e i mz i n ni ge Ei l a n d( l De Ve r l a t e n e ) . 1 6 .De St r i j dt u s s c h e n No o r de n Zui d( De Ov e r r o mpe l i n ge e ne r Pl a nt a g e) . 1 7 .De St r i j dt u s s c he n No o r de n Zui d ( De Zwar t e Kr e e kv an Te xa r ) .
1 8.Lee r s chool voor Robi ns ons .
1 9 .Ee n Lo t e r i j b r i e f j e .
20. Avont ur e n van dr i e Rus s en en dr i e Engel s c hen.
J ULES VERNE
D E KI N D ER EN V A N K A PI T EI N G RA N T
( AUS TRALI E)
OPNI EUW VERTAALD
D OO R J. FEI TSM A
* #
( ' ) . ) 2 7
7 7
( )
I NHOUD.
H oof dst uk Bl adz.
@ 7 1 .Ter ug aan boor d. 2 0 l I .Tr i s t an d' Ac unha . 1 1 1 .He t ei l and Ams t er dam . @ @ * * * * 29 n de ver r e I V.He tg e we e rv an de n ma j o or e of es s or . 38 k i j k e r van den pr V. Een, t wee,dr i e,i 56 n Gods naam ! VI . Kaap Ber noui l l i . . Vl I .Ayr t on, de boot sman der Br i t anni a 74 Vl l I .H e t ve r t r ek . . @ 8 6 9 5 I X.. De Pr ovi nci e Vi ct or i a X.Aan de W i mer r aRi ve r @ 1 0 0 XI .De y , Me l bour ne and Sandhur s tRai l way' ' .1 06 Xl I . W aar e en pr of es s or i n, de aa r d r i j ks k u nd e nog w at l eer en kan 11 5 XI l I .( Goud,goud,e n nog ee ns goud . .1 27 XI V.The Aus t r al i an and Ne wze al and Gaz et t e1 33
XV.Va n ar me Au s t r a l i r se nr i j ke En g e l s c h e n1 4 3
XVI .Onr aad? XVI I .D e ont masker i ng XVI I I .Al and. . . Zeal and . . XI X.Vi e r dagen i n doodsangs t. XX.Eden 1 61 1 72 1 81 1 93 200
EERSTE D EEL
EERSTE HOOFDSTUK.
Te r ug aan boor d.
Gedur ende de eer st e oogenbl i kken gaf men z i c h ge heelove r aan de vr e ugde van he t weder zi en. Lor d Gl e nar van had ni e t gewi l d,dat de mi s l ukki ng
we l i s wa n i e tv bi j o ns a rwi jh e b be n de z e k e r h e i d, h e m t e ar z ul l e n i n de n , )ma .
En zul k een s t el l i gever zeke r i ng waserwelnoodi g om
d eh o o p b i jd ep as s a gi e r sd e r Dun c an l e v e nd i gt e
houde n. W ant t l oep naar het j e r wi j l de s a c h tt e r ugk e e r d e , hadden zoowell ady Hel e na a1 s mi ssM ar y dui z end angs t en ui t ges t aan.Te gen de ver s c hansi ng ge l eund,hadden
z i jge t r a c h t , d ep e r s o n e nt et e l l e n, di eme th e tv a ar t u i g j e
naar boor dt er ug kee r den.
b e i d e ar me no n de r s t e un d,da nz o uz i jz i c hz e k e rn i e t
he bben kunnen st aande houden.
J o h n Ma ng l e sh a dz wi j ge n dn a as th a arge s t a a n.Zi j n
wi j d e r dv o or we r p go e dk o nd e no n d e r s c he i de n,h a dd e n
noc h kapi t ei n Gr ant ,noc h ee n de rl eden de rbemanni ng van de Br i t anni a kunnen ont dekken.
l aa t s t ei l l us i ev e r v l o g e n .Det e r u qk e e r e nd e nwar e nn o g
He twa n uh o o gt i j d,d a tl o r d Gl e n a r v a nn aa rb oo r d t e r u gk e e r d e ,o ma l da a rz i j n ge r u s t s t e l l e n d ev e r k l a r i n g
aft el eggen. Na de ee r s t e ol nhe l zi nge n,ver t el del or d Gl enar van de voor naamst e ge be ur t e ni s s en van den t ocht .M aar v66r
a l l e ss t e l d eh i jh e ni nk e n n i sva nd e ni e u wel e z i n g de r
doc ument en,opge s t e l d door Pa ga l l e l .Hi jr o e md ee v e n ee ns het moe di g gedr ag van Robe r t ,op w i en M ar y me t
po f f e r i n gs ge z i n d h e i d , z i j n r e c h tt r o t s c hmo c h tz i j n. Zi j no d a pp e r he i d ,de g e v a r e n di eh i jg e l o o pe nh a d,d i ta l l e s we r dd u i d e l i j k na arv o r e n ge br a c h t ,e nz e l f sz o os t e r k , da tde a r me j o n ge n ni e twi s twaa rh i jbl i j ve n mo e s t , i nd i e n hi jge e ns c h ui l pl a a t sge v o n de nh a di nd ea r me n v an z i j nz u s t e r . ,, J eb e h o e f tni e tz o ov e r l e ge nt ez i j n,b e s t e Ro be r t , ' ' s p r a kJ o h n Ma ng l e s .
W aar om ni et , kapi t e i n?' '
age n he bt a1 s een e cht zoon van ) , Omda tj ej e gedr
Wa a r o po n z ej o ng eh e l dn o gs t e r k e r bl o os d e ,do c h
dez e ke er van t r ot s .
l l a ar z i j nh u tt e be ge v e ne nz i c h vo or h e te e r s ts i nd s
der t i g dagen t e gaan s cher en.
W atPaganelaangaat ,dez ev l o o jal se e nb i jva nde n a en naar den ander ,om o ver al g l l ml a c h j e se nc ompl i -
me n t j e si no n t v a n gs tt en e me n.Hi j wi l d ed e ge h e e l e
emanni ng derDunc an omhel z en enbe wer ende,datl ady Hel ena en mi s s Gr ant e venee ns dee l ui t maakt en van
e e nd e r ge l i j k ebe l e e f d h e i dt ed a nk e n,d an d o ord ea a n k on di gi n g,d a th e to n t bi j tge r e e d was . 1 ) He ton t bi j t ? ' 'r i e p Pa ga n e l . ) / J a we lmi j n h e e r r ' 'a nt wo or d d eMr .Ol bi n e t . Ee ne c ht O n t bl j t ? ' ' J az e k e r . ' '
Op e en ec ht et af el ? ' ' , ) St e l l i g' ' ) ) M et ec ht e vor ke n,m es s en en l e pe l s? ' '
1 0
W aar op l or d Gl enar van ant woor dde: Ver vol gens be gaven pas sagi er s en gez an oer dervan
de Du n c a nz i c h na a r de n gr o o t e ns al on ,t e r wi j lde ma chi ni s topdr ac htkr e eg,de m ac hi ne s onders t oom t ehoude n,zoodatm e n op he teer st et ee ken kon ver t r ekke n. Al l en hadde n e en w ei ni gt oi l et gem aakt en namen pl aat s om de gr oot et af e l . M en ve r kl aar de vol mondi g,dat het ui t s t e kend w as en
Me nd e e dh e to n t b i j tv a n Mr .Ol b i n e ta l l ee e ra an .
z e l f sb e t e rd an d eh e e r l i j k s t e ge r e c ht e nd e r Pa mp a ' s .
Pagane lgi ng zel f sz oover ,van e l ke sc hot e lt wee maal
v e r k l a a r d e, , o pz i j ne e r e wo or d ' 'g e d ur e nd ed e ge h e e l e
r e i s,ge en enkel e ver s t r ooi dhei d me er t e be gaan.Ver -
vo l g e n s ga f hi je e n gr a pp i gv e r h a a lb e t r e f f e n de z i j n
s t udi es van de wer ke n van Camons.
Ten s l ot t e voe gde h i je r aa nt o e :
Bi ji e de ro n ge l u k ,k o mt n o g s t e e ds e e ng e l u k j e ,
waar de vr i endenl ' '
woor dde Mac Na bbs. y y vr i e nd Paganel ,i k wens ch u van har t e vee l gel uk. ' ' En i eder e en wens cht e Paganelgel uk,di ei nt us s che n
Wi jbe do e l e n de b ui t e n ge wo n eo p me r k z a a mh e i dv an ka p i t e i nJ o h n Ma ng l e sv o orz i j nt a f e l da me ,mi s sMa r y Gr a n t . Me te e nkn i p o o gj es t e l d el a dy He l e n ah a are c h t genoot Op de hoogt e, dat er t us sc hen di et wee , , i et s gaande ' 'was .M e te en s ympat hi e ken bl i k ke ek l or d Gl e -
, ) Maar bes t e Pagane l , ' 'kwam nu Gl e nar van l ac hend t uss c henbe i den,y , wi e degave deral omt egenwoor di ghei d
ni et waar kapi t ei n?' ' De ander e n gi nge n er e cht er ni e t ve r de r op i n en het ges pr e k kr e eg e en ande r e wendi ng.
ond a nk sda t ,k a ni ke rt o c h we ls pi j tv a nh e b be n ,
1 2
J o hn Ma n gl e sn a mh e two o r de n ga fe e no v e r z i c h t v an z i j nr e i s . De Ame r i k a an s c h ek u s tv ol ge n d ,ha dh i jo v e r a lui t ge keke n,ofergee ns poorvan de s c hi pbr euk de rBr i t anni a?was t e Ont de kke n.' Doch al l es was t e ves ge ef s ge-
we e s t .Te rh o o gt ev a n Ka a p Pi l a r e s ,b i jd e ni n g a ng d e r z e e s t r a atg e k o me n , h adh i jt e ge n wi n dge v on d e ne ndi e n t engevol ge den st e ven mee rzui dwaar t sger i c ht .DeDunc an zei l de l angs de Des ol at i e ei l anden,dr ong door t ot den z e ve n en z es t i gs t e n zui de r br eedt egr aad,zei l de om
t oen de ge weer s c hot e n van. ' rhal c ave he m er op at t ent m aakt en, dat de m e tz oovee l ongedul d ve r w ac ht er ei zi ge r sa Bi j an g e k o me n wa r e n . de ze gel ege nhe i d mocht de kapi t ei n ni e t ver z ui men,ge wag t e maken van de onver sc hr okkenhei d der zi ch aan boor d bevi ndende dame s. St or m noc h hooge
z e eh ad d e nh aa re e n i g e vr e e si n g e b oe z e md e nz oo z i j
alangs thadde n gekoes t er d,dan wasdi tvoorhun vr i e nden,di e op datooge nbl i k doorde vl akt en van Ar gent i ni t r okken.
uw gemak ge voel t . ' ' 1 ) Hoe zou he t ook ander s kunnen?' ' ant woor dde het
v e r t e l l e nv a nz i j nr e i s do o r Zu i d Ame r i ka e nv an de
hel de ndaden van onze n vr i end Rober t , ni e t waar , my-
Me nz a 1b e gr i j p e n ,d atz o o we ll a dy He l e n a a1 smi s s
Ma r y di tv e r h a a lme tde gr o o t s t e be l a n gs t e l l i n jt e ge moetzage n.Lor d Gl enar van l i e tzi c h dan ook nl etl ang bi dden en begon di r ec t . Zonde ree n enkelf ei tovert e sl aan,w er d al l esver t el d en ge de nkw aar di gen t water op di ochtvan Oce aan t ot Oc eaan was voor ge val l e n.De t oc htoverde Cor di l l e r a' s
de ge sc hi ede ni sm etde nc ondor N ,he tr edde nde s chotvan Thal c aveyhet gevaar der r oode w ol ven,de opof f er i ng
b e ur t e l l n gs d edr v r o o l i j k h e l d e n an gs t z i j n e v r e r o or z a a kt e n gr a p pi qe e n e v i g e j e b e u r t e n i s s e n,
Me er dan eens ge dur e nde di tve r haal ,moe s t de ar me
1 4
To e nl o r d Gl e n ar v a n me tz i j nv e r h a alt e ne i n d ewa s , v o e gd eh i je rn o ga an t o e:
, ,En
1 1 Li e v eHe l e n a, ' ' b e go nhi j , , , t o e nwi jna a rb o or dt e r u g k e e r de n,v e r t e l d ei kj e td a t ,z o 0k a pi t e i n Gr a ntaln i e t me to ns me ek wa m,w1 js t e r k e rd a no oi th o o pt e n ,he l n
t e r ug t e vi nden' ' gende: De z eh o o p on t l e e nd e n wi ja a nh e tvol 0p onz en t oc htdoorAmer i ka hebben wi jdeo v e r t u i c hi pbr euk de r gi n g,j a ?d ez e ke r h e i d ge kr e ge n ,datde s Br i t annt a noch op de At l ant i s che kust e n,noc h Op de kus t e n de rSt i l l e Zui dz eeheef tpl aat sge vonden.Nat uur , ,
t agoni sc he kus t en he bben pl aat s gehad. Be zi e l d door e en pl ot s el i nge i nge vi ng,he ef tonzevr i end Paganeldez e
v e r gi s s i n gv a s t g e s t e l d. Hi jh e e f to nsa a n ge t o o nd , da twe
ee n ver keer ds poor vol gde ne n hee f t he t doc umenteen
ui t l e gg i n gg e g e v e n, we l k eg e e ne n k e l et wi j f e l me e ro v e r l aat . He t gaat hi er om het Fr ansc he doc ument e ni k ver zo ek hi er mede onze n vr i end Pagane l ,een vol l edi ge ver kl ar i ng aft el e ggen,opdati eder onze r vol komen op de hoogt e1 * S .
en nam dus hetwoor d. vol kome n bevr edi gende e n over t ui gende Hi jja fe e n ver kl ar l ng voor de l e t t e r g r e pe np a go ni e ' 'e n, , i n di ' ' , .hi j t oonde aan,dat he t woor d naus t r al ' 'ni et s ande r s kon be t ee kenen dan ,Aus t r al i ' ' ;hi jma ak t eh e tz i j nh o o r t ei n Gr ant , na de kus t e n van de r s du i de l i j k , dat kapi Per u ver l at e nt e he bben t enei nde naar Eur opa t er ug t e
De ge l e e r dewasme tz i j na n t wo o r dt e r s t o n d ge r e e d
ke e r e n ,me tz i j non t r e d d e r ds c hi pz e e rg e ma k k e l i j kdo o r d ez ui d e l i j k es t r o o mi n g e nv a nd e nS t i l l e n Oc e aa nn aa r d e Aus t r a l i s c h e ku s t e nk o nz i j ng e dr e v e n;k o r t om,hi j wi s tz i j nt o e h o o r d e r sz o os t e l l i gt eo v e r t ui ge n,d a tz e l f s J o h n Man gl e s ,d i e na 1 sz e e ma n n al s Sc ho tn i e tge ge b i e dv a ns c h e e p v a ar t k u n dee e nmo e i l i j kt ebe v r e dl g e n s c he i d s r e c h t e rwa s ,z i j ni n s t e mmi n gv e r k l a a r d e . Ei nd e l i j kwa sPa ga n e lme tz i j nge l e e r dbe t o o gg e h e e l
t en ei nde. Hetge vol g van e en e n anderwas ,datGl enar van aan den ge zagvoe r derderDunc an opdr ac htwi l degeven,den
g e l e e r de nv r i e nd i nt wi j f e lt et r e k k e n ,o fi e t sv a nz i j n b e we r i ng e n aft ek e u r e n, ' 'be go n de ma j oo r ., , I kv i n d z i j nv e r k l a r i n ge n vo l k o me n ge r e c ht v a a r di gd e n bi ju i t s t e kg e s c h i k to m on sbi jon z ena s p or i ng e nb e h u l pz aa m t ez i j n.M a a rd e s o n da n ksz o ui kt o c h ga a r n ez i e n ,d a t z en o ge e n sr i j pe l i j ko nd e r z o c h two r de n,o p da te ri n de t o e k o ms tge e ne n ke l et wi j f e lme e rk a no p r i j z e n ' ' Ni e ma n dwi s t , wa ar h e e nd evo o r z i c h t i g ema j oo rwi l d e
en al l en l ui s t er den dus aandac ht i g. Paganelvi e l hem i n de r e de:
Vo o r ui t , ma j oo r ;i kbe nbe r e i d ,a lu wv r a ge nz o oui t v o e r i g mo ge l i j kt e be a n t wo or de n' ' , ,ui t s t e ke n d, ' 'a n t wo o r dd ed e ma j o o r ., , To e nh e td oc u me n to n sv i j fma a n de n ge l e d e ni n deGol fva n Cl y d e
voor het ee r s t onde r de ooge n kwam,sc hee n he t ons , al s of de ve r kl ar i ng,we hadden, l k ewi jer aan gegeve n onbe t wi s t baar W aS . Ni et waar vr i enden?' '
3 1 Vo l k o me nj ui s t l ' '
1 6
n e e ld e rs c h i g br e ukz i j ng e we e s t .Bi jo n sb e s t o n dn i e t
de mi n s t et wl j f e l . ' '
Toegegeve n' ' T' o e nv r i e nd Pa ga ne lbi jo nsa a nb o or d kwam,wer de n he m de doc ument en voor ge l egd en o ok h i jwash e t gehe elee ns met onze ver kl ar i ngen. ' ' 1 1 Dat spr e ek i k ni e tt egen' '
ma j o orn ae e nk or tz wi j je n.
m aan,vr i end Paganel .I kwi 1i n geen ge val z eg, ,Ka1 gO ,datwe ons Onder zoe k naar kapi t ei n Gr ant aan de Am e r i kaans che kus t m oet e n voor t ze t t e n' ' 1 $ W at ver l angt u dan? ' ' $ # l k i e t sander s dan ee n bekent eni s ,datAust r al i t hans eve ns t el l i g al s het t oonee l der s chi pbr euk wor dt besc houwd al s vr oeger Pat agoni ' ' I k be ken het gaar ne ' ' I k nee m not a van de ze bekent eni s en wi j s u op h e t kaar i n g e v a a r l i j k ev a ne l k aa ro p v ol ge n d e en met el
s t r i j dz i j n de wa a r s c h i j nl i j k h e d e n ' '
1 ) Hoe bedoel t u dat ?' ' 1 1 t Datzali k u ver t e l l en' '
De ma j o ors t a ke e nv e r s c h es i ga arop e nv e r v o l gd e
OP kal me t oon: I k ver l ang, dat de doc ument e n nog ee ns gr ondi g wor de n onder zocht , al vor e ns we de kus t en van Zui dAmer i ka voor goed ver l at en. ' ' D at kan ge be ur en' '
,y
t e n,vr i e nd Pagane l ' ' 1 1 En wat moe t daar me e ge beur e n? ' '
, ,
wo r de n.Bo v e n di e nd i e n e n we n at eg aa n ,o fwed aa r b i j
DE KI NDEREN VAN KAPI TEI N GRANT gee n enkell and ont moet en,datmaaree ni gs zi ns i n ver band z ou kunnen st aan met de sc hi pbr euk. ' '
,,
l eer de ., y Ge l ukki g komt er op den 37e 1 1z ui de r br e edt egr aad nl ett e vee ll and voo1 ' . ' '
be go n de a a r d r i j ks k u nd i g e ,y , ga a td e3 7 ebr e e d t e gr a a d,
na Amer i ca ver l at e nt e he bben,he t eer s t naar Tr i s t an d' Acunha' '
1 1 Dat wet en w e. ' '
l W el nu, i k dur f bewer e n,dat ge en enkelwoor d der , dr l e doc ument en,op di tei l and be t r e kki ng kan hebbe n. , ,
De kaar t en wer den nauwkeur i g onder zocht ,de docume nt e n hi er medeve r ge l e ken e n men moes tt oe ge ven,dat
Ee no o ge n b l i k j e , ' 's p r a k de ma j o o r .
Pa ga n e lge l i j kh a d.
Na he tver l at en van de n At l ant i sc hen Oc e aan ' 'ver ,, vol gde Pagane l ,, , pas s ee r t de 37e zui der br ee dt e gr aad
t we e gr ad e nz ui de l i j k va n Ka ap d e Go e d e Ho o pe nz e t z i j n we gi no os t e l i j k er i c h t i n g vo o r to ve rd e nI nd i s c h e n
Oc eaan. Hi er ont moe t e n we s l ec ht s de ei l andengr oe p Ams t er dam.LaatOnsde ze aan een z el f deonder z oe k onder wer pe n a1 s he t ei l and Tr i s t an d' Ac unha. Zoo ge ze gd,zoo gedaan en we de r om methe t ze l f de
r e s ul t a a ta1 sb i jh e te e r s t eo n de r z o e k.
Pagane l ver vol gde: W e ber ei ken t hans Aust r al i en we lop de Kaap Ber , ,
1 8
s i n gk u ne nz i j n. ( De z aa ki st edu i d e l i j k ,o me rl a n g bi j
s t i lt e st aan. ' '
W atvi nden we ac ht e r Aus t r al i ? ' ' Dat za1 i k u ze ggen. Na de baai van Twof ol d ve r , , l at e nt e hebbe n,kome n we overde n ze ear m,we l ke zi c h t e n oos t en van Aus t r al i ui t st r e kt e n ber ei ke n Ni euwZee l and, door de Engel s che n Ne wseal and genoemd. Hi e r me de her i nner i k u aan he tw oor d, n c ont i n' 'van p p cont i ne nt ' 'op he t Fr ansc he docume nt ,het ge en y , vas t e l and' '
be t e e k e nte nb i j ge vo l g ge e nb e t r e kk i ng k a nh e b b e n op
Newseal and,date en ei l and i s ,zooal swe al l e n wet e n. ' ' Paganel m aakt e ee n ooge nbl i k pauze e n ve r vol gde:
1 , Ka pi t e i n Gr a ntk a nd u so n mo ge l i j ko p Ne wse a l a nd
ee nt oe vl uc ht hebbe n gezoc ht of ge vonden.Onder z oek
J o h n Ma n gl e so nd e r z o c h th e td o c u me nt ,v e r ge l e e k
he t met de kaar t e n en moes t ,eve nal s de o ve r i ge r ei z i -
ge r s ,de n Fr a ns c hman ge l i j k ge v e n .
Da th e e t ? . . . ' 'vr o e g de ma j o or .
1 9
zegge n,al l e ze ker hei d,voor hetAus t r al i sc he vas t el and s pr ee kt ' '
3 1 Vo l k ome nj u i s t , ' 'e r k e n de na l l e nv o l mo n di g. Vr i e n dJ 0 h n , ' 'vr oe gn u Gl e na r v a n ,z i c ht o tde n ka p i t e i nd e rDu n c a l lwe n de nd e ,, , h e bj evo l d o e n d el e ve ns mi ddel e ne n st e enkool aan boor d?' ' n Aal cahuano r ui m voor , , J a we l ,myl or d.I kh e b mi ji zi en en bui t endi en zul l e n w ei n Kaaps t ad onze voor r aad kunen aanvul l e n' '
I k wi l de nog n opme r ki ng maken' ' 1 ) We l kee ? ' ' 3 ) Al hoe welAus t r al i de me es t e kans en van we l sl agen
bi e d td un k th e t mi j we n s c h e l i j k ,e e no ft we e da ge nt e
Tr i s t an d' Ac unha e n op de ei l ande ngr oe pAms t er dam door t e br e ngen' ' W aar om ?' '
, ,
Zi jl i gg e no po n z e nwe ge n we k u n ne nv a nd ege l e -
genhei d ge br ui k make n om na t e gaan,ofwe daarge en spoor van de sc hi pbr euk kunne n vi nden. ' '
a n t wo o r dd ed e ma j o o r .
Dez e voor z or g kan i n ge en ge val kwaad, ' ' me r kt e l or d Gl enar van 0P. En i kz a1 ni e tt r ac ht e n,u er van af t e br e ngen, ' ' ant woor dde Paganel .
We d e r o m we n d de Gl e n ar v a nz i c ht otd e nj e u gd i g e n
kapi t e i n der Dunc an:
, ,
d' Acunha. ' ' Ter s t ond, myl or d' ' M etde ze woor den ver l i etde kapi t e i n de hute n begaf
vo or u i tJ o h n, we n d d e n s t e v e n na a r Tr i s t a n
20
e nd e ns t e v e no os t waa r t sge r i c h t ,k l i e f d ez i jf u l ls p e e d
de gol ven van de n At l ant i s c hen Oc eaan.
TW EEDE HOOFDSTUK.
Tr i st an d' Ac unl l a.
z ouden de honder dz es e n ne ge nt i gl e ngt egr aden,wel ke Amer i kavan Aust r al i ,ofbe t ergez egd,Kaap Cor r i ent es
I n di e nh e tj a c h td ee v e nn ac h t s l i j ng e v o l g d ha d ,da n
va n Ka a p Be r n ou i l l is c h e i d e n ,ge l i j k ge s t aa nh e bb e n
metee n af st and van e1 fdui z end ze ven honder de n zes -
Tenge vol ge van de appel vor mi ge ge daant e der aar de t i gkwamen de ze 1 96 I engt e gr adn op den z eve n en der s t en br e edt egr aad echt er ove r ee n met 9490 mi j l e n . ot Tr i st an De af s t and van de Al ner i kaansc he l t ust t d' Acunha wor dt ges c hat op 21 00 mi j l e n ,we l k e n we g el e ggen,dwz. J o h n Ma n gl e si nt i e nd a ge nh o o pt e af t l ndi en men ge en t egenw i nd had.
t i g ge o gr a ph i s c he mi j l e n .
I n di to p z i c h th a dd ej e u gd i ge ge z a gv o e r de r c h t e r
al l er e de nt Ott evr e de nhe i d,wantt e gen den avond gi ng dewi nd l i ggen,be gon ver vol gensui tde n goe de n hoe kt e waai en,zoodatde Duncan i n devol l e gel e ge nhe i d wer d
ge s t e l d ,t et oo n e n ,wa t ' z i jwa ar d was . Deon v e r s c h r o k k e nr e i z i ge r sd e rAr ge n t i j n s c h e Pa me ni n een om m e zi e n van l andr ot t en i n w at er r ot Pa Sw ar t en v e r a n de r d.He twa sh e nn a u we l i j k sa a nt ez i e n ,da t ze gedur ende ee n m aand geen s c heeps pl ank onder de
opper vl akt e der ui t ges t r e kt ez ee was zoo gl ad a1 s een s pi ege l ;de wi nd bl e efgunst i g en de Duncan vl oog met
z e l f sz o o ve r ,e e n hu tvo o r Har r y Gr a n te nv o or z i j n
b e gr i j p e n ,da tM a r y Gr a n th aa rbe s td e e d ,d e z eh utz o o a a ng e n aa m mo ge l i j ki nt er i c h t e n . ,
J a qu e sPa ga n e lt o o nd ez i c hna u we l i j k sa a nd eo v e r i ye
22
h e tb e t e r ,e rz e l fo o ko v e rt ez wi j g e n .
W at z alkapi t ei n Gr ant er we1van ze ggen? ' 'vr oe g
wes t e nwi nd op,waar door de vaar tom Kaap de Goede Hoop t en ze er s t e be guns t i gd wer d.De Dunc an voerzo0
s n e l ,d a th e twe 1h a a s tl e e k,a l s ofz ei ne e n we ds t r i j d me de d on g na a rd e ne e r e pr i j sv a n Th e Ro y al Th a me s Yacht cl ub' ' De n vol genden dag vond men de z ee bede ktme teen enor m aant al gewass en e n pl ant e n van al l er l e is oor t . Me n zou gez egd he bben,datal l eomr i ngende l anden hun pl ant aar di ge over vl oe d aan deze ze e hadde n af ge st aan.
u i t ki j k:
23
wac ht had. Onder de n wi nd,st uur manl ' ' Op de zen ui t r oep,di e aan bo or d van e 1 ks chi ps t ee ds eeni ge ont r oer i ng ver oor zaakt ,ver s che ne n al l er ei zi ger s op de br ug.
br i l de nge l e e r dg e z i c h t :h e tje z i c h tv a nJ a q u e sPa qa i e t st e onde r s chei de n,dat ook m aar i n ve r s t e ve r t e op l and gel e ek.
1 ) D' a ti s Tr i s t a nd ' Ac u nh a ,mi j n h e e r ' ' I n di e ni k me n i e tve r gi s ,da nz i j n we e rn o gt a c h t i g mi j lva n da a n ,wa n td ez e v e nd ui z e nd vo e tho o ge p i e k
van Tr i s t an d' Acunha i s op di en af s t and r eeds zi c ht baar * ' ' Ee ni geur e nl at erw er d genoemdeei l andengr oe p dui -
d e l i j kz i c h t ba a ra an d e nh o r i z on t .t Dek e g e l v o r mi get o p
van Tr i s t an t ee kende zi c h sc her p aft e ge n den hel der e n
h e me l ,di ez i c hj ui s tt o o i d ei nd ee e r s t es t r al e nd e ro pkomende z on.W e l dr a kon men ook het voor naamst e ei l and onder s c he i den,dat zi ch al s de t op van ee n naar he t noor doos t en hel l e nde dr i ehoek,van de o ve r i ge r ot smas sa' ss che en t e wi l l en l os make n. Tr i st an d' Acunha l i gtop 31o 8'zui de r br eedt e en 1 0* , 44' oos t er l e ngt e.M et he t acht t i en mi j lz ui do o s t e l i j ke r
24
Te ge n dr i e uur ' s mi ddags l i e p de Dunc an de baai van Fal mout ht e Tr i st an d' Ac unha bi nne n. I n de haven I agen eeni ge wal vi sc hvaar der s voor aner be ker ,w i manni ng zi ch op hetoogenbl i k onl edi g hi el d
me td ej a c h top r o bb e ne na n de r ez e e d i e r e n,we l k eo p
deze kust en i n gr oot e get al l e n voor komen.
J o h n Ma n gl e sz o c h te e ng o e d e an k e r p l a a t sui t ,d a ar d eop e nr e e de nz e e rg e va a r l i j kz i j n we g e n sd eb e r u c h t e
noor dwes t en-en noor denwi nden,di er e edsi n1 829 oor zaak war en gewee stvan de s chi pbr e uk van de Engel -
s c h e br i kJ ul i a .De . Du nc a nn a de r d et o to pe e nh al v e mi j le n gi ng op e e n di e p t ev a nt wi n t i gv a d e me nv o or
anke r .
k a. Hi jd e e d On l ni d d e l l i j ko n d e r z oe kn aa r ka p i t e i n
Gr ant .M aar noch de n naam van den kapi t e i n,noc h den naam van hetsc hi p Br i t anni a,war en op hetei l and bekend.De e i l ande ngr oep Tr i s t an d' Ac unha l i gtbui t en den gewonen koe r s de rs c hepen en wor dt di ent enge vol ge we i ni g bez ocht . Se der t de s c hi pbr euk van de Bl endon e der Pr i nl augue ti n 1 845 en di e de r H al li n1 821 ,di 857,w as er gee n enkelsc hi pi n dez e' Phi l ade l pl l i ai n1 omge vi ng ge st r and. lni etm e er op ui t Gl enar van r e ke nde er i n hetgehee t e ont vange n. He t onde r zoe k dat ge b r e i d e ri nl i c h t i n ge n
h i ji ns t e l d e ,ge s c h l e d d es l e c h t s ,o mv o o rz i j ne i g e n ge -
25
ma k e n,da th o o gs t e ns z e v e n t i e n mi j li no mt r e k wa s . Lo n de no f Pa r i j sz ou d e no p di te i l a n dn i e tk un n e n
s t aan,zel f si ndi en het 'dr i emaal z oo gr oot was . Gedur ende di t onder zoek,maakt e n de pas agi er s der Duncan ee n wande l i ng doorhe tdor p en i n deomge vi ng.
Deb e v o l k i n gv anTr i s t and' Ac u nh ab e d r a a gtn au we l i j k s h on d e r dv i j f t i gz i e l e n.He tz i j nv oo rh e t gr oo t s t e ge deel t e Engel s c hen e n Ame r i kane n,gehuwd me tne ger i nnen en Hot t ent ot s c hevr ouwe n,wez ens ,di eop he tge bi e d
t h a ns ,d a th i j ,n oc hz i j n man n e ne e ni gs p o o rv an d e
Br i t anni a hadden ge vonden. Een en ander was vol doe nde , om Tr i s t an d' Ac unha
den op de l t us t en van he t ei l and voor komen. Vr oe ger kwamen i n dez e omge vi ng t al l ooz e wal vi ss c he n voor;
d ej a c h te nd e nv o l ge nd e nda ge e l lbe h o or l i j k ev oo r r a a d
26
Ge d u r e n d eh e ta v o n de t e nv e r t e l de Pa ja n e le e n i ge
van he t ei l and ber e kende n, wel ke ber ekeni ng i n 1 7 00 door den gr oot en s t e r r ekundi ge Hal l e y we r d her zi en. Van 1 71 2t ot 1 767 wer de n de ei l anden ve r vol ge ns be zoc ht door ee ni ge Fr ansc he s che pe n onde r ander e n door de n ber oe mde n La Per ous ei n1 785.
Pl ot s e l i n gk wa md e Ame r i k a an J on a t ha n La mbe r ti n
1 81 1o ph e tde nk b e e l d, e re e nk o l o ni ea a nt el e g ge n . Me t
Hoo pv e r n a m,da td ek o l on i ev o o r ui t g i n g,bo o dz i jde n p l a nt e r sd eb e s c h e r mi n gv a n O1 d En gl an da a n .J o na t han aanvaar dde deze be sc her mi ng en he es ch de Uni on
J a c k Op z i j nh u t . hee ni n de bes t e ver s t andhoudi ng Vr i e n dJ o na t h an sc dane n' 't el e ven,best aande ui teen oude me tz i j n onder l t a l i aa ne ne e n Po r t u ge e s ,t o e nh i jo pz e k e r e n da g ,e e n
wandel i ng l angs he ts t r and makende,ver dr onk ofver dr onke n we r d:di tl aat st e weetmen ni et z oo nauw. M en s chr e ef 1 81 4. Napol eon wer d naar St . Hel e na ve r bannen en om hem bet ert e kunne n be waken,pl aat s t e tAsc e nci one i l and en een Engel and ee n gar ni zoen op he
ul t ee nc ompagni e ar t i l l e r i e van Kaaps t ad en een af deel i ng i nl andsc he s ol dat en van de Kaapkol oni e . Di t
27
den ge vangene van Si nt Hel ena,kee r de hett e r ug naar Kaaps t ad. opeaan, ee n kor por aal ,e en Sc hot . . . Sl e cht s ee n Eur was he t woor d , , sc hot ' ' genoemd, of de Na u we l i j ks bel angs t e l l i ng wer d gr oot er . Ee n Sc hot , me tna me W i l l i a m Gl a s s ,wa s me tz i j n vr ouw e n t wee Hot t ent ot t en acht er gebl e ven. W e l dr a
v a n hi e r b i jop .
Vol kom e n waar ,be st e vr i e nd, ' 'ant w oor dde Pagane l ,
waa r n a hi jz i j nv e r h a a lve r v o l gd e:
I k wi 1hi er nog aan t oe voe gen,dat di te i l and t we e,, maal de l e er s c hoolvan ee n Robi ns on Cr us oe was.Een
l a nd ge n oo t e n ,wa ar dema j o o r .I kb e d o e ld e nt e e k e na a r
Au qus tEa r l e , di ed o ordev e r g e e t a c h t i gh e i dv a nde nk a van u,ml l nhee r Paganel ? ' '
pi t e l na c htmaa n d e n al l e e nO ph e te i l a n d mo e s tbl i j v e n .
Dez e, l achend ui t ges pr oke n woor de n van denFr ans c hDE be manni ng van de Dunc an haal del n den l oop van
ma n ,ma a kt e ne e ne i n d ea a nz i j nbe t o o y.
e4 Z
v '< --
. z% l 2
.>
k4
(
/'
.
M +
k y
' >
1
% J .* 1 . < O w
x .>
&. . =
* e * y * e Z . . I $ j j j ** ' * l l
. .
e t -
--
AJ
M
$ $
e >v '
-
j j c-
r z ' ee
> .
..
j . . -, , , , q j , t (y j j r j . . , . y % <. .e - w . . q k/
q j j . .
/
,
t
. r > * . . -' r*
..
we.
m
.
. v ew v%
-
< ,
<
-. .
.
.
e o
y o jm
,,
z/ / y # s p -. y y * . y g yy j j y j y , t j j j / j j j j j j j j j j j j j j j 1 . 4 / 6y * * * * * V
* * . * 4 @
* * * -* * * * e
p ' y ' e
*
>
r. < =w
M
..-
*T
d i e n na c h te e ns c h i t t e r e nd eb u i tbi n n e n .On ge v e e rv i j f t i gr obben moes t en de kor t s t ondi ge zal i ghe i d van Tr i s t an d' Ac unha metde ee uwi ge zal i ghe i d van de nr obbenhemelver wi s s el en. Zooal sr ee ds geze gd,wer d de t r aan den v ol genden dag bi nnenge haal d en t e ge n acht uur ' s avonds ver l i et
DERDE HOOFDSTUK
He te i l and Ams t er dam.
va nd e r t l e nh o nd e r d mi j la f ,d i e Tr i s t a nd ' Ac u n ha va n
Af r i ka' s zui ds pi t ss chei dt . Op de n mi ddag van 24 Novemberkwam Taf e l be r gi n he tzi c hten eve nl at erpei l de de ge zagv/er derSei nber g,
di ede ni n ga ng de rb a aia an wi j s t .
Te gen acht uur wer d he t anker ui t gewor pen i n de haven van Kaapst ad. dani ghe i d van Secr et ar i s van het Aar dl nz i j n hoe
Ca mo n si nz i j n Lu s i ad e s de nr oe m va n de n gr oo t e n
ze e vaar der be zi hgt!
30
de gr oot er ei s van Chr i s t of f elCol umbus ,de kaap omze i l d had,dan z ou de ont de kki ng van Amer i ka waar -
k or tmo ge l i j ke n we gt evi nd e nn a a rh e tl an dd e rs p e c e r i j e n .Ee n ma a ld eKa a p omz e i l de nde n we gn a arOo s t I n di ge vo n de n,z o uz i j nr e i sdo e l l o os z i j ng e we e s te n wa a r s c hi j nl i j kn i e tz i j non de r n ome n ,ofal t ha n sn i e tme t
di t doel . Kaaps t ad, acht er i n de Kaapbaai gel e ge n, w er di n 1 652 door den Hol l ander van Ri e bee k ges t i c ht .Het i s
l a n ge rh a dd e ka p i t e i n ni e tn o od i j om z i j nv o or r a a d
Me er dan t wlal fuur had men t r ouwens ni e t ngodi g
om het r eusac ht i ge sc haakbor d t e be zi c ht i gen, dat Kaapst ad genoe m d w or dt en waar op der t i g dui z end
aan t e vul l e ne n bovendi en wi l dehi 1den vol genden dag, 26 Novembe r ,ver t r ekken.
i n wo ne r s ,ge d e e l t e l i j kb l a n ke n ge d e e l t e l i j kz war t ,d e
r ol l e n van koni ngen,koni ngi nnen,paar den,l oope r se n s pi onnen s pe el den.I n di en gee s tt en m i ns t e dr ukt e Paganelzi c h ui t . En i nder daad; wanneer' me n het kast e el bez i c ht i gd he ef t ,datzi c ht en zui doos t en van de s t ad ver hef t ,a1 s men he t gouver nement s hui s met de p aangr enz ende n t ui n ge zi e n heef ten e en bez oe k heef tge br achtaan de Be ur s,he t door Bar t hol omeus Di as opger i cht es t ee nen
31
d e n goe dg e l oo v i g e n Kon i n gv an Po r t u ga l ,J o h a nd e
Twe ede,zee rt en onr ec ht e metde n naam van Kaap de Goe de Hoop was bes t empel d. Twee dui z end n e g e nh on d e r d mi j l e na ft el e g ge nt us s chen Kaap de Goede Hoop en hetei l and Ams t er dam,
v o e r t u i gd e rb e s c h a v i n q!De n k te e nsa a n ,be s t evr i e n den:i ndi e n de aar de nl e t s ande r s w as dan een ui t ge st r ektvas t el and,dan z ou m en e rnu nog ni e the tdui zends t e gedee l t e van kenne n.Zi e maar ee ns naar de ui t ge st r e kt e bi nnenl ande n!Zi ee ensnaarde Si be r i s che St e ppen, de vl akt en van Oos t Azi , de wo e s t i j n e n va n Af r i ka,de pr ai r i n van Amer i ka,de ui t ges t r ekt e ge bi e-
Ee no o ge n bl i kz We e gh i j om va nz i j ne i g e ng e e s t dr i f top ad e mt e ko me n;da a r n av e r v o l gd eh i j :
Me n komter ni et door heen.De t r ans por t mi dde l e n
32
hi n de r p al e n .Twi n t i g mi j l e n wo e s t i j ns c h e i d e nd e me n -
Au s t r a l i .Eg yp t eda a r e n t e g e ns c hi j n te e n ml l l i o e n mi j l e nv an Se ne ga lv e r wi j d e r dt el i g ge n;Pe k i n gi sve r d e r va n St t pe t e r s b ur g v e r wi j d e r d d an Ams t e r d am va n Ba t a vi a.Me n ko mtge mak k e l i j ke ro ve rd e br e e d s t ez e e da ndo ordes ma l s t ewo e s t i j n . ' ' Pa g a ne ls pr a k me tvu u re nz e l f sd ema j o orwi s tn i e t s
i nt e br enge nt ege n di tl of l i ed aan den Oc eaan.I ndi e n men,om Har r y Gr antt er ug t evi nden,den 37e1 1br eedt egr aad l angs een vas t e l and had m oet en vol ge n,dan zou
de p o gi n g wa a r s c h i j n l i j k ni e to n d e r n ome nz i j n.
De z ee w as er ec ht er ,om de m oedi ge r e i zi ger s van he te ene l and naar het ander et e br e ngen e n den 6e n
vo l g e n s e e n wi s k u nd i g e na ar dr i j ks k un d i ga xi oma , t we ee i l a nd e ng e l i j kz i j na a ne e nd e r d e ,z i jo o ko n de r l i n g ge l i j kz i j n .Ev e n a l s ' Tr i s t a n d' Ac u n h ai sh e te i l an d Ams t e r da mr i j ka a nr o bbe ne n was v r o e g e re v e ne e n s z e e rr i j ka a n Rob i n s o n s . ) ' Zi j ne ru a no v e r alRo bi ns o ns ,mi j nh e e r Pa ga n e l ? ' '
vr oe gl ady H e l ena.
33
bes t doen ze t e be ant woor de n. ' ' , zOu de gedac ht e , al l een We l n u ,mi j n h e e r Paganel op a n eenzaam ei l and t e moet en wonen,maardan v00r goe d,u er g af s c hr i kken? ' '
nu maar ni etda t hetuw i nni gs t e wens ch i s . ' D at w i 1i k ook ni e t ze k m oett och opy ggen,m aar i
k e r e nv a ne e nl e u ka a p j e ? En i n d i e n he tt o e v a lu e e n
ma kk e rz e n d j ,z o o a l sbi j v oo r be e l dd et r o uweVr i j da g ;
Tw ee vr i e nden op e en ver l at e nr ot s;z i edaar hetw ar e
De Ki nd e t e n r l n Ka pi t e i n Gr l ht f At t d t r l l i )
34
l n z i e nsi sd ewe r k e l i j k he i dge h e e la nd e r sd anuw d r o o m. Uz ul tt o c hz e k e rni e td e n k e nd a tdena t u ure e no n vr i j wi l l i g e Ro bi ns o nv e r t r o e t e l t ? Ma a ru,u z i e tna t uu r l i j k s l e c h t sd es c h oo nez i j d ede rd i n ge nl ' '
M aar ,me vr ouw, denkt u , , dat men op een ver l at en
e i l a n dn i e tg e l u k ki gk a nz i j n? ' '
Neen,i k ge l oofhetni et .De mens ch i s gesc hape n om i n geze l s chap t el even en ni et' i n de ee nz aamhei d.Een-
on v e r b i dd e l i j k op de n du urge bor e n wor dt .Mo ge l l l ki s h e tda tdes t r i j do mh e tbe s t a a n de ns c h i p br e u k e l i n gi n he tb e gi n wa ta f l e i di n g be z o r g t .Ma a ra 1 sh i jz i c hl a t e r e e n z a a m aat g e v o e l e n ,v e rv an z i j n me d e me ns c he n, z on d e rh oo p,oo i tz i j n va d e r l an dt e r u gt ez i e ne nh q n, nt r oos t d i ehi jbe mi nt ,d a nk o mtd es ma r twaa r vo orgee be s t a a t .' Hi je n hi ja l l e e nv e r t e g e n wo or d i g tde g e h e e l e
mensc hhe i d en a1 sl at erde dood kom t ,een ver sc hr i kke-
l i j k e do o di nd e z et r o o s t e l oo z ev e r l a t e nh e i d,d a nh e e f t hi jhe tg e v o e l ,al sd el a a t s t e me n s c ho p de nl a a t s t e n da gd e z e rwe r e l d .Ge l oo f: mi j ,mi j n he e rPa ga ne l ,he ti s be t e rn i e td e z e me ns c ht ez i j n ' ' Ofhi j wi l d eo fn i e t ,Pa g a ne lmo e s tz i c h ge wo nn e n ge v e n.No ge e n i g e nt i j d we r dh e tge s pr e kv oo r t g e z e t
ove r he t v6r en t e ge n de r eenzaamhei d, t ot dat de Duncan hetankerl i e tval l en voorhetei l and Ams t er dam. Deze ,i n de n I ndi sc he n Oce aan l i gge nde ei l ande ngr oe p,bes t aatui tt wee ei l anden,di e e1 k onge ve er dr i e
e nd e r t i g mi j l e n va ne l k a ar v e r wi j de r dl i gg e n . He t n oo r d e l i j k ee i l a nd dr a a gtde nn a a mv a nS i n t t pi e t e r s , h e tz u i d e l i j k ed i e n va n Si n t pa ul s e i l a n d.
Deze ei l anden wer den i n 1 796 door de n Hol l ander
erl at er ee n kl ei ne kol oni es t i c ht t t e. He t ei l and Am s t er dam i s door hetbez oe k van l aat s t genoemden Fr ans c he nz ee vaar dergehee lFr ans ch ge bl e-
ve n.Di tk wa mh oo f dz ak e l i j kd o or d a te e nF r a n s c h man ,
35
d e he e rCami n va n Sa i nt De ni s ,e ri nd e r t i j de e n vo l k s pl ant i ng aanl e gde. Toe n de Dunc an erden 6enDec ember 1 86 4 he tanker l i etval l en,bes t ond de gehe el e bevol ki ng van he tei l and Amst er dam ui tdr i e per s one n;t e we t en ee n Fr ans c hman en t w ee neger s .Pagane lw as dus i l egenhe i d de n de ge hand van ee nl andge noott e dr ukke n,n. 1 .di e van mon-
voor kom endhei d.He t w as voor hem een genot ,ei ndechaaf de vr e emdel i j ke e nsbe z o e kt eo nt v a n ge nvan bes l i ngen;hetei l and wor dtn. 1 .i n den r egels l e cht s bez oc ht houwen ze ebond o orwal v i s c h -e nr ob be nj a g e r s ,onbe ken,di e door hun om gang m e t de zee honde n ni e tvee l aan be sc havi ng hebbe n gewonne n.
s i e u r Vi o t ,e e n ma nv a nz e e rh o og e nl e e f t i j d . De z e wa a r d i g e gr i j s a a r don t vi ng z i j ng a s t e n me tdegr oo t s t e
Al swa ar di gg as t h e e rs t e l d e mo ns i e u rVi o tz i j nb e i d e
ge dee l t e van hete i l a nd. Reeds l ang voor de r egeer i ng van Ot ovan 1 di ende het ei l and Ams t er dam t ot t oevl ucht sooor d van s chi pbr euke l i nge n. Pa ga n e l wi s td e be l a ng s t e l l i n gz i j n e r vr i e nden op t e wekken doorhe nt e ve r t el l en de . Ge sc hi e deni s van f wcc Sc hot t en acht er gel at e n op he t ei l and Amst er dal n.
ma n ne nd i e di t no od s e i nh ad de n ge g e v e n: J ac q ue s
36
br a c ht ,bi j na z o nd e rv o e d s e l ,z o n de rd r i n k wa t e r rh un
el l e ndi g bes t aan r e kke nde met een paar s chaal dl er e n,
g e l e gd ,wa ar bi jz et h a ns waa k t e na l se e r t i j d sd e Ve s -
Pa g an e lo nmi dd e l l i j ka c h t e r a a nk o me n .
.
waa r d i g e na a r dr i j k s k u nd i g e . I nh oo f d z a a k wa sd e z e ge s c h i e de ni s ge l i j ka a n de
37
v or i ge . Vr i j wi l l i ga c h t e r ge l a t e n do or e e ns c hi p, da t l a t e rn i e tt e r u gk wa me nn ae e n vr e e s e l i j kl i j de n va n v e e r t i g ma a n d e ndo o re e nv oo r bi j ga a nds c hi pa a nb oo r d
ge nome n. Er had echt er we i ni g aan ont br oke n,ofdeze l aat s t e ges chi edeni s w as ver ander di n een bl oedi g dr am a. Kapi t ei n Pe r on was na me l i j kv a nb oo r d ge g a a ni n geze l sc hap van vi er mannen:t wee Engel s c he n en t we e
Fr an s c h e n . Ge d ur e nd evi j f t i e n maa n de nz o u de nd e z ev i j f me ns c he no pz e e l e e uwe n ga a nj a g e n .He tk l e i n ege z e l s c ha p maa k t ee e nr i j kebu i t ,maa rt o e nn av i j f t i e nmaa n den hun sc hi p ni et t er ug kw am e n ook de voor r aad l evensmi ddel pn ui t geput r aakt e,wer den de be t r e kki n-
pa r t i j e ne l k a a rz o nd e rge n a de .Zoo we ld e ov e r wo nn e nen a1 s de over wi nnaar sl ei dde n ee nl e ven van angs ten el l e nde. Ni em and kon z e gq e nen waa r o pd e z e bl oe di ge t ge l oopen,l ndi ni e t op zeker en dag v e e t ez o uz i j n ui een Enge l sc hs c h i pwa sv oo r b i j ge k ome ne ndev i j fO n ge l ukki gen aan boor d had genomen. Twee maalwas dus deze ver l at e nr ot si n de nI ndi -
s chen Oc eaan het vader l and gewe es t van ee n paar s chi pbr e ukel i ngen,di et we e maaldoor de Voor zi e ni ghei d ui t hun el l ende ver l ost war en. Si ndsdi e n had er geen e nkel es chi pbr e uk mee r op de kus t en van het ei l and Ams t er dam pl aat s gevonden. W ar e di t gebeur d, dan hadde n de sc hi pbr euke l i nge n
s t el l i g de vi s sc her s hut t en van M onsi eur Vi ot be r ei kt . w oonde hetei l and r e eds De z e wa a r d i g eg r i j s a ar d be
v e l ej a r e ne nn o o i twa sh i ji nd e ge l e g e n h e i d ge we e s t
38
Zee.
e e ni ge g a s t v r i j h e i dt e be wi j z e na a nd es l a c h t of f e r s de r
Van de Br i t anni a ofk a pi t e i n Gr a nth a dh i jno o i ti e t s ge hoor d. Noc h he t ei l and Ams t er dam, noch het Si nt Paul s ei l and,war en qe du r e n d ez i j nv e r b l i j fhe tt o o ne e l gewe es t van e en s chl pbr e uk. De ze mede de el i ng ve r baas de l or d Gl enar van gee ns z i ns.Tot nog t oe zocht men waar kapi t e i n Gr ant ni et
s t e l l e nd a th i jo gd ev er s c h i l l e nd ep un t e nv and e nz e v e n
ge nde n mor gen be paal d. Me n m aakt e nog een wandel i ng over hetei l and,en
e n de r t i gs t en zul der br ee dt egr aad ni etgezi en was;meer ni e t .Het ver t r e k der Duncan wer d dus voor den vol -
VI ERDE HOOFDSTUK
He tge we e rv a n de n ma j o o re n de v e r r e ki j k e r p a n de np r o f e s s o r .
Ree ds vr oeg i n de n mor n 7en December gen van de ver l i e t de Dunc an de haven van he tei l and Ams t er dam. Toen depass agi er st egen ac htuurop debr ug kw am en, i ge was de kl ei ne we r el d van M onsi eurVi oti n de nevel ver t e ver dwe ne n.He t was de l aat st e hal t e gewees top
d e n3 7 e 1 1br e e d t e gr a a d;dr i ed u i z e nd mi j l e ns c h e i dd e n he nn un og v a nd eAus t r a l i s c hek us t ,d i eme n ,bi jgu n s t i ge wi nd en r ust i ge zee ,i nt waal f dagen hoopt et e be r ei ke n. M ete en z eker e aandoeni ng st aar den Rober t' Gr ante n
z i j nz us t e r Ma r yn a ar d e z eg ol ve n ,d i e de Br i t a n ni a wa ar s c h i j n l i j ke e n i g e da g e nv o orh aa ron d e r g a ng h ad
Op de s c he e p s k a a r t e n we e sJ o h n Man g l e she tj o n ge me i s j ed ev e e l v u l d i g e go l f s t r oo mi n g e nv a nd e nI n di sc he n Oceaan aan,gol f s t r oomi nge n di e haar vade re n di ens mat r oze n noodl ot t i g war en gewor den.
Vol ge ns de M er c ant i l e en Shi ppi ng Gazet t e was de Br i t anni a hetl aat s t op 30 Mei 1 8 62 t e Cal ao ge si gna-
kaar t , zal i eder e en zi c h r ekens chap geve n van den ge w el di gen af s t and t us sc he n di tw at eren de Per uaans che kus t e n. Me n onder vr oe g' Paganele n deze gafeen ver kl ar i ng waar mede i eder een genoege n kon ne men. Hetw asdeavond van den 1 2en Dece m be r ,z esdage n nadat men het e i l and Am s t er dam had ver l at en. Lor d en l ady Gl e nar van,Rob e r te n Ma r y Gr an t ,J oh n Man gl e s,M ac Nabbs en Pagane lz ' a t en op de br ug genoe g-
Hi e r me d e wa s me nn a t u u r l i j k ni e tt e vr e de n.
40
W eder om .s chouder ophal e n van Pagane l . I n pl aat su t e ant woor de n,waar de Gl enar van,z ali k
Mi j n he e r ,i k be ns c h e e ps k a pi t e i n' '
Ant woor d,al s t ubl i ef t ' '
Vo o r u i t ,J o hn ,On z e vr i e n d Pa ga n e lme e n th e tz o o
kwaad ni et , ' 'kwam Gl enar van l ac hend t uss chenbei de.
Zonder zi c h t e bedenke n, ant w oor dde de kapi t ei n der Duncan :
Go e d ,mi j n he e rPa ga n e l ;d i ea f s t a n d ka ni k mi jh e e l
be s t voor st el l en' ' ' Nu i e t s ander s.Kan ee n vl ug z ei l end s chi pi n ee n
ma a nd t i j d he tge d e e l t e va n de n St i l l e n Oc e aa n af l e g-
Me te e n ge mi dd e l d e va nt we eh o nd e r d mi j lp e r
et m aal ' ' 1 ) I s dat bui t e ngewoon? ' '
1 ) I ng e e n ge v a l .Er z i j ns c he pe n di ei nd e r d a a de e n
) ) We l n u , ' 'E e r n a m Pa ga n e l , , , i np l a a t so ph e tdo c ume n t
Kapi t ei n Gr ant de St i l l e Zui dze e he ef tover ge st oken en i n de nI ndi sc hen Oc eaan i s gekom en' ' Ee n al ge me en goe dke ur end ge mompel ont vi ng dez e ver kl ar i ng van Paganel .
e e r s t ec i j f e rh e e f tui t ge wi s c h t ' ' / ) We r k e l i j k, ' 's p r a kl a dy He l e n a,, , h e ti s mo g e l i j kd a t v a n 31Me it pt2 7J t mi . . . ' '
41
he bben pl aat sgevonden op de oos t -a1 sop de we st kus t . 0nsonder zoek moetz i c h dusui t s t r ekken t otbei de punt e n der. Aust r al i s che kust , di e door de n 37e 1 4 br ee dt egr aad ge s neden wor den. ' '
Be s t aa tt e n di e nO pz i c h t ed a nn og e e n i ge t wi j f e l ? ' '
vr oe g M ar y. Dat i n gee n geval , ' 'a es . n t woor dd eJ o hn M angl M yl or d be doel de sl e cht s dat ,i ndi en uw vader op ee n y y der bei de kus t en i s ge s t r a nd ,h i jh o og s t wa a r s c hi j n l i j k di r ecthul p hee f t gevonden,daar de gehe el e kus t st r ook door Enge l s c he kol oni s t en be vol kt i s . De be m anni ng
de r Br i t an n i ah a dg e e nt i e n mi j lt el o op e n om l a n d,,
Pagane l zi ch weder o ' m hoor e n.Op de oost kus t ,i n de baaivan Twof ol d en i n de s t ad Ede n,z ou Har r y Gr ant
n i e ts l e c ht son d e r d a k bi jl a nd ge n oo t e n ,ma art e v e n sde mo ge l i j k h e i d he b be n ge v o nd e n na a rz i j nv a de r l a nd t e r ug t ek eer en. ' ' W aar ui t we dus moge n opmakeny ' ' me ende l ady Hel e na, , , dat kapi t ei n Gr ant ni e t de ze hul pmi ddel en had kuA en vi nden op da t gedeel t e der Aus t r al i s c he kus t ,waar he en de Duncan ons t hans br engt ' ' # ) I n geen ge val ,m e vr ouw , ' 'ant woor dde Pagane l ., , De we st kust i s geheel ver l at en. Er bes t aat gee n enkel e ver bi ndi ng me t Adel ai de ofM el bour ne.I ndi en de Br i t anni a op dekl i ppen derwe st kus ti sges t r and,dan he ef t
sc hi p dat op de onher ber gzame kus t en van Oos t - of W es t Af r i ka ver gaat ' '
, ,
42
Ten e er s t e:Har r y Gr anthe ef teen Engel s che kol oni e ber e i kt ,of . . . ' '
, , , ,
Te nt we e d e:h i je nz i j n be i de mak k e r sz i j ni n ha n -
, , Te n de r d e ,z i jz i j n ve r dwa a l di nd eo nme t e l i j k e woe s t f j n e n va n Au s t r al i ' ' Paganelzweeg e en oogenbl i k,i n de Oogen va nz i j n t oehoor der se i e ver onder e n go e d ke ur i n gv oo rz i j n dr
s t el l i nge nz oe ke nde. Al l e nz wegen. Sl ec ht sl or d Gl enar van zei de: ' Ga voor t ,vr i end Paganel ' '
,,
I kg av e r d e r ;d ee e r s t ev e r on d e r s t e l l i ng ku n n e n wi j
i ne e n En ge l s c he k o l o ni e ,d a ar h i ja nd e r sr e e . ds l a n g na a rz i j nv a de r l a n d wa st e r u gg e k e e r d . ' '
Ar m e vader , ' 's ni kt e M ar y.
za1 ons w e 1 ver t el l en. . . ' '
Zi j n di ei nb oo r l i n ge n ? . . . ' '
DE KI NDEREN VAN KAPI TEI N GRANT St elu ger us t , mevr ouw, ' 'ant woor dde de gel eer de, di e de onui t ge spr oken vr aag van l ady He l e na begr epen had. , , De i nboor l i ngen van Aust r al i s t aan wel i s waar
o p de a l l e r l a a gs t et r a p de r me n s c h e l i j k eb e s c h a v i n g, ma arz ez i j nz a c ht mo e di ge n ni e tz o0 bl oe dd or s t i ga l s
hun bur en van Newzeal and.I ndi en kapi t e i n Gr ant e n
he bb e nv a nb l o e d v e r ji e t e n .J a,de z ei n bo o r l i n ge nhe bb e nder e i z i ge r sme n l jmaa ldebe hu l p z a meh a ndge bo den,a1 s he te r om gl ng,een aanvalvan Eur opee sc he mi sdadi ger saft es l aan,di e ui thun ge vangeni s se n ont vl uc ht w ar en' ' Lady Hel ena wendde zi c ht ot M ar y Gr ant:
i s,het ge en t r ouwe ns de doc ument en l at e n ver moeden, dan l oopthi jge e ne nk e lge va a re nz u l l e n wi jhe ms t e l nden' ' 1 i gt er ug vi
,, En i n di e nh i ji nd a to nme t e l i j k el a n d ve r d wa a l di s ? ' ' v r o e gh e tj on ge me i s j e .
Ook dan z ul l en we hem vi ndenl ' 'r i ep Pagane l op ee nt oon van vast e over t ui gi ng. 1 ) I k be n hetvol komen me t u ee ns ,' Paganel , ' 'mer kt e
f l i nke ker e l s ver dwal e n. . . ' ' l k ook ni e t , ' 'gaf Paganelt e n ant woor d. / 3 I s Aust r al i e en gr ootl and?' 'vr oe g Rober t . Dez e vr aag gol d na t u ur l i j k Pa ga n e l .
Gl e na r v a n op ., , I k ka no nmo g e l i j ka a n ne me n da tdr i e
1 1 Datz a 1i kj ez e gg e n ,mi j nj on ge n. Au s t r a l i i so n ge ve nt i g mi l l i oen hect ar en v e e rz e v e nh o nd e r d vi j fe n ze gr oo t , d. w. z .h e th e e f te e no p pe r vl ak t ewe l k ege l i j kk omt a a n vi e rv i j f d e n va n Eur op a ' '
44
af met i nge n met r e cht ee n , , vast el and' ' kan ge noe md wor de n,zooal st r ouwens i n he t docume nt s t aat ? ' ' Zeer ze ker ' ' k wi ler nog aan t oe voegen datm e n gee nr ei zi ge r s , ,I
ze l f s dat Lei char dt de eeni ge i s van w i e ns w e de r var en
Zoo gr o o t ? ' 'v r o e gd e ma j o o r . J a ,Ma c Na b bs ,d a arma n ke e r tge e n ya r da a n.W i l t uhe tn u me tmi je e n sz i j nd a te e ne i l a ndva nd e r ge l i j k e
, ,
k e n td i ei n da to n me t e l i j kl a n dv e r dwa al de n.I k ge l o o f
me nOn ku n di gi sg e b l e v e n .La a ti kh i e r bi jdi r e c to pme r k e nd a ti k ko r tvo o rmi j nv e r t r e k ui tPar i j sho o r d ed a t Ma cI n t yr e me e nd eh e mo ph e ts p oo rt ez i j n' '
I s Aus t r al i ni etr ee ds i n al l er i c ht i ngen door kr ui st ?' ' vr oe gl ady Hel e na. Nee n,m e vr ow ,daar ont br ee kt nog hee l w ataan. Di tvas t el and i s ni etbet erbe kend dan de bi nne nl anden van Af r i ka, al hoew e l er aan onder nem e nde r ei zi ger s
Vi j f t i g ? ' 'vr o e gd e ma j oo ro pe e nt oo nd i ee e nz e e r s t e r k et wi j f e lv e r r i e d . J az e k e r ,Ma c Na b bs ,vi j f t i g!Hi e r me de b e d oe li k el i e de n,di e het kust l and i n kaar t hebn a t u u r l i j k de ze
ben ge br ac ht , a1 s de ont dekki ngsr ei z i ger s, di e di eper
45
M oor e en Di cks on ver w edde n. . . ' ' ) ) Te gen w at ?' ' Al s u dat pl e i zi er doet ,gaar ne, ' ' ant w oor dde M ac Nabbs.
,, 0,ma j o or ,d a arhe bb e n we d an e i nd e l i j ke e nk ar a bi j n ,waa r me deuge e nge ms b ok k e no fvo s s e n me e rz ul t
Te ge n mi j nv e r r e k i j k e rv a n Se c r e t a n . ' '
s t e e dsga ar n e be r e i dz a lz i j n' ' Paganel , ' 'an t wo or dd e dema j o ore r ns t i g ,, , i n di e nu mi j n ve r r e k i j ke re e n s moc htn o od i gh e bb e n ,da nz a lh i j al t i j dt e ru we rbe s c h i k ki ng z i j n. ' '
Voor ui tdan m aar , ' 's pr ak Paganel ., , D ames e n Hee-
r e n ,u be n td es c he i d s r e c h t e r s .En j i j ,Robe r t ,j i jz u l td e
punt en e en voor e en t e l l en' ' Al l en hadden de n gr oot s t en sc hi ki n he t geval en maakt en z i ch ge r ee d,vol bel angs t el l i ng naar de n ge-
l e e r d e na a r dr i j k s ku n di ge t el u i s t e r e n.
) ) M nemosynel ' 'r i ep de ge l eer de ,, , Godi n van hetGe -
Twe eh o n de r d vi j f t i gj a a r ge l e d e n wa s Au s t r a l i n og
e en onbe ke nd l and.M en ver m oedde w e l i s w aar ,dat op
h e tz u i d e l i j kh a l f r o n de r ge n se e ng r o otv a s t e l an d moe s t
bes t aan,w aar op t r ouw enst we e kaar t e n dui de n,di enOg hede nt en dage i n he tBr i t i s h M us eum be w aar d w or den.
van een l and t en zui den van A z i , wel kl ahd m e n he t De ec ht he i d di er kaar t en i s ec ht er ni e t vol doe nde be weze n.I k begi n dusmetde 1 7ee euw,en welme the t
j a ar 1 6 0 6.I n ge n oe md j a aron t de kt ee e nS p aa n s hz e e v aa r d e r , me tn a meQui r o s ,e e nl a nd ,d a th i jAu s t r a l i ad i Es p r i t uSa n t ono e mde . S ommi ges c hr i j v e r sbe we r e n ,d a t
46
hi jd ee i l an d e n gr o e p de rNi e u we He br i d e n ,e n ni e the t
A us t r al i s c he vas t el and Ont dekt e. I k wi 1 er ec ht er ni et
de Hol l ander . . . ' ' ) ) Ee n oogenbl i k,'mi j nh e e rPa ga n e l , ' 'v e r z o c htRob e r t . ongen?' ' , 1 W ati se r ,mi j n1 1 $ I kt e1 qummer t wee' ' ' 1 ) Goed zoo.I k ga dus ver der:
de e er de r gr oot e ont de kki ng t e beur tvi el .H1 Jl a ndde
sc hi p,de Eendr ac ht , Eendr ac ht s l and. ' ' Nummer dr i e. ' ' ) ) l n1 61 8 ont de ktZeac he n Op de noor dkustAr nhe ms e n Vandi emensl and. ' ' 1 $ Vl * er . / )
,
o pd e we s t k u s tv a n Au s t r al i e nn oe md eh e tna a rz i j n
I n1 61 9z e tJ a n Ede l sd e z e nt oc htvo o r te n ge e f te e n
. . .he tVa nd i e me ns l a n do mz e i l e n ,d a th i jd e n na a m
ge ef t van den gouver neur gener aal van Bat avi a, een naam wel ke l at erze er t en r echt e ve r ander di si n Tas -
z e e v a ar de r s . Ho e ve e lr e i z i g e r s he bh e n we n ur e e d s ,
Rober t ?' ' Yi 0R* l :
s c h a pp e l i j ke b e t e e k e n i s ge h ad .Me nd a c h te rno g ni e t
48
wor dtAus t r al i voorEur ope es che l andver hui zer s openge s t e l d' ' , 1 7 1 A ! r J t J l 1 f . ' '
,,
Ge d ur e n de z i j n dr i eb e r o e md er e i z e n,be t r a dJ a me s
wer d he ts chi p door den opkome nden vl oe d vl ot gemaakten i ndi e n he tni etz onk,dan kw am datomdatee n s t uk kor aal r ot s,dat i n de ki el was gedr ongen, daar i n bl ee fzi t t e ne n zoodoende he t ze l f ge maakt e gatst opt e. M etveelmoei t e en i nspanni ng w er d he ts chi p door de mat r oze n ger e par ee r d en dr i e maande nl at er s t evende Cook weder om noor dwaar t s ,t enei ndet e we t e nt ekomen of er e en ze ewe g be s t ond t us sc he n Ni euwHol l and en
Dr i ej a ar l a t e r ma a kt ee e nd e ro nd e r be v e l he b be r s
49
De be r o e md s t ez e e ma n,di e oo i tb e s t a a nh e e f t .Zi j n
opvol ger Banks. . . ' ' Veer t i en' ' .. . wee s de Engel sc he r e ge er i ng op hetvoor dee l ,om aan Bot anyBay een kol oni et es t i cht en.Na hem kwamen de ont dekki ngsr ei z i ger s van al l e nat i e s.Op 7 Fe br uar i1 787 i s he t La Per ouse. . . ' '
Vi j f t i e n ' '
.. .
k e e r t .l n1 7 8 8s t i c h tk a pi t e i n Ph i l i pt e' Por t l a c k s o nd e
eer s t e Engel sc he kol oni e' ' / ) Zes t i en. ' ' 3 3 l n1 791 z i e n we Vancouver ' ' Ze vent i en' ' En i n1 792 d' Ent r ec as t eaux,di e op zoe k gaat naar ,, La Pe r ouse. ' '
, ) Ac ht t i en' '
,, Ei n de l i j k ,i n1 7 9 5e n1 7 9 7 ,z i j nh e tt we ed a pp e r e j on g el i e d e n. . . ' '
We l ke?' ' Fl i nder se n Bas s ' ' , ) Nege nt i en en t wi nt i g' ' ei n ee n boot van sl echt s ac ht voet l engt e , ,,... di he t onder zoek l angs de zui dkus t voor t z et t e n.I n1 797 vaar tBas s doorde z e est r aatt us s chen Vandi e mens l and e n Ni e uwHol l and,wel ke ze es t r aatt hans nog naarhem
ge n o e md i s .I nh e t z e l f d ej aa rz i e n wed e n ma n ,d i eo o k
he tei l and Ams t er dam hee f tont dekt ,de n Hol l ande rVl ami ng. ' ' Ee ne nt wi nt i g' ' ve r s van SwamRi ver onder z oe1 1 * * *d eo o s t e l i j k e oe ke n.W a t Fl i nder sa a n ga a t ,d e z eh e r va t t ei n1 8 01 z i j n t oc ht e n en ont moet t eop 1 38 gr aden,58 mi nut en os t er l e ngt e en 35 gr aden, 40 mi nut en zui der br ee dt e, de
50
ne l .Ver t elt och ver der ' ' 1 ) Pr ac ht i g. I k wi lhi ert e n sl ot t e nog noeme n kapi t ei n .
Ki ng. . . ' ' e van 1 81 7t ot 1 822 di eper hetbi nnenl and van , ,... di
Ni euwHol l and i ndr ong.En ver t elme nu ee ns,Robe r t eeds opge somd he bben?,; hoe vee lz ee vaar der s w e nu r
v a nd e ka r a b i j nv e r d i e nd .I k wi lt h a nsde z e e v a ar de r s
ee n oogenbl i kl at en r us t e n en t ot de ont dekki ngs r ei zi ger s Over gaa n. W aar op l ady Hel e na opmer kt e:
,, Mi j n h e e rPa ga n e l ,i e de r e e nz a lmo e t e nt o e ge ve n da t ue e n won d e r b aa r l i j kg e h e u ge n be z i t . ' ' 1 1 Wo nd e r b a ar l i j ki ni e de rge va lv oo re e n ma n. . . ' ' L or d Gl e n ar v an k 0n z i j nz i n ni e tv o l e i nd i g e n wan t
Paganelvi elhem ze l fi n de r ede: U wi l de t och ze ggen: wo nd e r ba a r l i j k , v oo re e nma n di e zoo ver st r ooi di s , ' ' ni e t waar ? M aar wat za1 i ku
e n gebeur t eni s se n' ' Vi er en t wi nt i g, ' 'her haal de Rober t .
51
t ei n Tenc h. ' ' Ze s en t wi nt i g' ' I n 17 92 onder neemt de ber oemde Af r i kar ei zi ger , ,, kol onelPat er s on. . . ' ' ) ) Ze ven e nt wi nt i g' '
) ) dez e l f d ep o gi n ge ns t u i to pt eve e lmoe i l l j k h e d e n om z i j nt o c h tt ote e n go e de i nd et ebr e n ge n' ' , ) He tda a r op v o l ge nd j a ari sh e te e ne e n v o ud i gk war ...
mi j l e n di e p e ri nd r o n gd a nz i j nv o or ga n ge r s .De na a m
van dez en onver s c hr okken zeeman was Hawki ns . ' ' Ac ht e nt wi nt i g. ' ' Voor de Da a r o pv ol ge nd e ac h t t i e nj a ark a ni k ,be hal ve de n r e eds genoem den Bass , sl ec ht s de n naam ver me l de n van de ni ngeni eur Bar e i l l er ' ' 3 ) Negen el it wi nt i g' ' Dez e had ni etve el m e er ge l uk dan de m annen di e voorhem de w i l der ni s w ar en i nge t r okken.Zoo kom i k
) ) Vi j fe nd e r t i g' '
de a a r dr i j k s k un d e me tn i e u we o n t d e kk i n g e ne n
52
dr o e ge nh e th un neb i jt o td e nb l o e ie nv o or ui t g a ng v a n
Aus t r al i ' ' 1 ) Ze s en de r t i gy ' 'her haal de Rober t .
Zeven e n der t i g' ' Lei char dt ' ' 1 ) Ac hten der t i g' ' 1 ) St ur t . . . ' ' Nege n en der t i g' ' De ge br oeder s Gr e gor y. . . ' ' 1 1 Veer t i g en een en veer t i g' ' # # He l pm an. . . ' ' 1 , Twee en ve er t i g' ' Kenne dy. . . 1 $ 1 1 Dr i ee n veer t i g' ' Ba bbage. . ' ' Vi er en vee r t i g' ' ... en kom dan t otden m an,di e ber oem d ge w or den i si n de ges chi e dboe ke n der Aus t r al i s c he ont dekki ngs r ei ze n. I k bedoel St uar t . . . ' '
on me t e l i j k el a n d on de r n am.Zi j ne e r s t et oc ht d a t e e r t
van 1 86 0.I ndi en u hetwe ns c ht ,zali kul at er e ens ver t el l e n,hoe me n vi er maalee nt oc htvan de noor d-t otde zui dkus t onder nam.I k wi lu vandaag sl ec ht s de namen noe m en van de vol gende pi onni e r s , di e van 1 860 t ot
1 8 6 2z o o v e e lv oo rd eaa r dr i j k s k un di gewe t e n s c h a ph e b ben gedaan en wel :de gebr oeder s Demps e t er . . . ' ' Zesen ze ve n en ve er t i g. ' ' Cl ar kson. ' ' Ac ht en veer t i g' ' Har pe r. ' ' 1 1 Nege n en ve er t i g' ' Bur ke' '
Vi j f t i g' '
Wi l l s. . . ' ' 1 , Een e nv i j f t i g' ' 1 1 Ne i l s on. . . T wee en Vi j f t i g' ' W al ker . . @
'
Dr i ee n vi j f t i g ' '
1 , M ac ki nl ay. ' '
Vi e re n vi j f t i g' '
How i t ' ' Ze s en vi j f t i g' ' Hoe veel ,Robe r t ?' '
/ 3 Vi j fe n vi j f t i g' '
Ne g e ne n vi j f t i g' '
Wi ckam . . ' ' Ze st i g' ' 3 : St okes' ' 1 , Ee n en zes t i g' '
Qu o y. . . ' '
' 1 3 Dr i e en ze st i g' ' , paga nelwas e ve nmi nt es t ui t e n aI s ee n sne l t r ei ni n vol l e vaar t . Bennet . ' ' Vi er en zes t i g' ' ' Cunni ngham . . . ' '
Vi j fe nz e s t i g' '
54
Ma a k he tni e tt ee r g me td e n on ge l u kk i ge ma j o or . We e sb a r mh ar t i g!De ma j o or g e e f tz i c hg e wo n ne nl ' ' En d e ka r a bi j n ? ' 'v r o e g Pa ga n e l ,me te e nz e ge vi e r e n dl ac h j e om d el i p pe n. ,, He b tu e e r l i j kv e r d i e nd ,t pag a ne l , ' 'a n t wo or d de d e ma j oo r ., , Ma ar i k mo e tu e e r l i j kz e g ge n da tu e e n
geheugen he bt al s ee n ar t i l l er i emuse um ' '
i k no gn i e ta c c o or d, ' 'me r kt e de ma j oo ro p.
1 ) W atw i l tu daar m ee ze ggen?' 'r i e p Paganel . Daar mee wi 1i k ze gge n datu m i s s chi e n ni e tal l e gebeur t e ni ss e n kentdi e bet r ekki ng hebbe n op de ont dekki ng van Aus t r al i . ' '
Ofal t hahs ,wel ke ver kl ar i ng de Enge l s chen ervoor he bbe n? ' '
1 1 Mi jd un k t . . . ' '
n i gd e Kon i n k r i j ka 1 s ge s c hi e dk u nd i g' ' Ma a rn u wa sd e Fr a n s c hma ni nz i j nv a de r l a nd s l i e vende ge voe l ens ge kr enkt . be we er d?' '
, , Mi j n he e r , ' 'r i e ph i j ,, , i k vi nd z oo i e t svo orEng e l an d e e nz e e rl a f f eg r a p. Wo r d the td u swe r k e l i j ki na l l ee r n s t
Mi j n wa a r d e Pa ga n e l y ' 'a nt wo o r dd el or d Gl e n ar v an ,
mi j ns p i j tb e k e n n e nd a td ema j o o rge l i j kh e e f t .He tv e r won d e r tmi je c ht e rda tu de z ebi j z o nd e r he i d ni e twi s t . ' '
Ni et s wi s ti ke r van! M aar i kt e eken ve r ze t aan. , , Tr ouwens , de Engel sc he n noeme n ons , , ki kvor sc he nkl ui ver s' ' .En i n den r e ge li s men ni et bang voor he t gee n me n eet . ' ' M aarde sondankswor dthett oc h al geme en beweer d, , ,
56
ma j o orMa c Na b bs .
d e n me tv o l d o e ni n gv as t s t e l l e n ,d atz en o gs l e c h t sv i j f l e n gt e g r a de nv a n Ka a p Be r no u i l l iv e r wi j de r d war e n .
T us s che n de ze Kaap en de H oe k van d' Ent r ec as t e aux
br e edt e gr aad omspant . Al en had dus ge gr onde hoop,Kaap Ber noui l l ibi nnen vi er dagen i nh e tz i c h tt ek r i j ge n. Totdus ver r e had e el lst e vi gew e st e nwi nd de vaar tde r Dunc an be guns t i gd; s i nds t we e dagen was de ze wi nd e cht eraan he tver f l auwen en gi ng t en s l ot t e ge heell i ggen.Di tge s chi edde den 1 3en De c ember . Zonder haar s t er ke machi ne kr ac ht ,z ou de Duncan
b e s c h r i j f td e Au s t r a l i s c h e ku s te e n bo o g,d i e nd e3 7 e
ge h e e lo v e r ge l e v e r dz i j na an de z e wi n ds t i l t e .
Lor d Gl enar van,di et egen den avond op de br ug w as ge komen,ma a k t ed ev o l g e n deop me r ki ng t o td e nj e ug di gen kapi t ei n:
$ $ Be s t eJ o h n,i kge l oo f ,d a twe o n sni e tmo ge nb e k l a ge n.W i nds t i l t ei si ni eder ge valbet er dan t e genwi nd.
J oh n Man gl e sz we e ge e no o ge n b l i k .
57
Voor ui t ,J o h n ,ve r t e lh e tma a r ' ' 3 3 W el nu,myl or d,onlu de waar hei dt ez eggen,beval t ot s e l i nge wi nds t i l t e ni e t . W e kunne n bes t mi jd e z e pl ve r ander i ng va n we e rk r i j ge n ' ' We de r om ZWi J ge n.
waar aan we ons t e houden he bben. ' ' , 1 Ten ee r st e:s t or m i n hetvoor ui t zi c ht .M en mag ni et t e ve el be t r ouwen op de n s c h i j nb a ar k a l me nh e me l . Ni e t si s mi sl ei dender dan dat . Si nds t we e dagen l oopt de bar omet ers t e r k ac ht er ui t .Dati se en waar sc huwi ng, di ei k ni et i n den w i nd m ag sl aan. En daar i k den I ndi sc hen Oc eaan maar alt e goed ke n?weeti k,hoe ge -
He e lv e r s t a n di g,J o h n. Ma arz e gn 1 en ue e n sp r e c i e s ,
v ol gh i e r va n ,o n t s t a ate e ns t r i j dt us s c h e nd ep o ol wi n d e n
en de wi nden di e van den eve naar komen.Hi er ui tont st aat weder om ee n or kaan waar t ege n een s chi p ni et zonder nade el kan w or s t el e n' '
, ,
kapi t ei n ee nf l i nk z eeman. Al s de or kaan komt , dan zul l en we ons wet en t e ver dedi ge n' '
M angl es bl e ef op de br ug.
58
M angl es . 1 ) Nog ni et myl or d, maar. . ' ' 1 1 M aar ? ' ' Ophanden. ' ' 01 1 1 n uurna mi dder nachtwe eshets t or mgl as s t or m
aan.
ge s l i n ge r d ,d at z i jz kh s l e c ht s me td ea l l e r gr o o t s t e
moei t e konde n vas t houde n.Aan de n ander e n kantwaagde nz e hetev enmi n,aan de kt e komen.Op di tooge nbl i k had de wi nd e en s nel hei d van ac hten t wi nt i g met erper
s e c on d e .M e te e no nt z e t t e nd g e we l df l oo th i jd o orh e t
want ,s l oeg de bl okken t egen el kaar , dee d de zei l en kl apper e n met e en ger aas a1 s een af ge vuur de kanons w oe st e ze em e er mi nne ni ne en kl ee d van w i tsc hui m e en s pookac ht i gen dans ui t voer den.
k og e le ns t u wd ed e go l v e no ph e tj a c h ta an ,d i e aI s
S c h i j n ba a rh ad d e nd ed a me sh e ti n hu nk a j u i tt oc h
t e r wi j lh e tj a c ht be de n ke l i j ko pd e go l v e n be go nt e
dans en.
59
Fok k e z e i lge i t e nl ' 'c o mma n de e r d ehi jme tdo n de r e n d es t e m., , st r i j k th e tma r s z e i le nd ek l u i ve r s l ' '
De mat r ozen s nel den hetwant i ne n voer den me t1 ede ont vange n be ve l en ui t . Ve ns ge vaar M etbe w onder i ng e n ont z et t i ng s l oe gen Gl enar van,de
ma j o o r ,Pa ga n e le n Ro b e r td e ns t r i j dt u s s c h e nd eDu n c an e n de n st or m gade.Ze kl e mden zi c h me t al l e ge wel d aan de ver sc l l ans i ng vas ten s t aar den naardet r oe pen s t or m voge l s , di e om het sc hi p zw e ef de n. Eenskl aps wer d het ge l ui d van de ns t or m over donder d dooree n oor ver doovendgef l ui t .De s t oom Ont s napt e me t vol l e kr ac ht ui t de vei l i ghei dskl e ppe n van de n
A1 se e ns c h e e p s j o n ge nl i e tz i c h de ka p i t e i nd e r Dun can l angs de l addernaar b e n e d e n gl i j d e n .Dema c hi ne kamer st ond vol r ook.De zui ge r sz at en r oer l oos i n de
1 ) De s chr oefi sge br oke n ofzi tvas t ,kapi t ei n;i ni e de r ge val wer kt ze ni e t m ee r s ' '
He t w as t hans ni e t hetoogenbl i k om na t e gaan,i n
60
u i t we gv on d, o nt s na p t edo o rd ev e i l i gh e i ds k l e p ge n .J o h n
zoe ken.
d ek a j u i tt ebe ye v e n .
be n e d e n,h e tmo e t ! Er z i j no o ge n b l i k k e n da ti k me e s -
t eraan boor d ben e n ni emand ande r s.M yl or d,ga heen: i k wi Ihe tl ' ' l Det oe st and moe stwelh oo gs tb e d e n k e l i j kz i j n, a n d e r s esnooi top zul k ee nt oon van gezag t ot h a dJ oh nM angl l or d Gl enar van ges pr oken.De ze be gr e ep hetonmi ddel -
br u ge n be ja fz i c h na a rd ek a j u i t ,wa a rd e da me si n
angs t i ge s panni ng w acht t en.
s pr ak Gl e nar van.
Hi jv e r t e l de z i j n vr ou we n mi s s Ma r y wa te rbo v e n
I nt us sc hen had dezegee n pogi ng onbe pr oe f d gel at en,
e i n de z o o we i ni g mo ge l i j ku i td e nk o e r st ewo r de n ge -
61
s l a g e n ,be s l o oth i jb i jt el e gg e n .He tma r s z e i lwe r d du s ge bo r g e ne nh e tr oe ra a nl i jge l e gd. Bo v e n di e nh a d di tbi j l e g ge n no gh e tvo o r d e e l ,da td e Du nc a nh a a rs t e v i g s t ez i j de naa nd e ns t or mb o o d. Da a r t e genover s t ond ec ht er we er he t gevaar ,dat het s chi p i n de onpei l bar e gol f dal en r edde l oosver l or e nz ou gaan.
e n k e l ev e r a n d e r i ng .Me nh o o pt e ,da td es t o r m bi j he t
aanbr eken van de n dag zou gaan l i gge n. Doch de ze
kr achtvan de ns t or me n gi ng de wi nd,meteen snel hei d van ze s en der t i g me t er per s e conde ,t ot or kaan over . e n voor he n di e het dr oeg. I eder ooge nbl i k kr ee g de
ger e ed st ond, om de w ant en van de n r oot en m as tt e
J o h ns pr a k ge e n wo o r d ma a rbe e f d ev o o rz i j ns c h i p
me ng e e nz e e man b e h o e f de t ez i j n om t eku n n e n va s t -
Na e e n i g ea a r z e l i n gb e s l o otJ o h n Ma ng l e sd an o o k e e ns t o r mf ok a a nt es l aa ne nv o ord e n wi nd t e bl i j ve n
houden. W el i s waar we r d het sc hi p nu met r aze nde s nel hei d voor t gez we ept ,maar s t ampt e mi nderhe vi g dan voor hee n. Di en ge he el en dag,de n1 5e nt Dec ember ,bl eefde or kaan me t onver mi nde r de woe de r aze n. J o h n Ma n gl e s kwam geen ooge nbl i k van de br ug,maar ,zoo de kapi -
t e i nv a n he ts c h i pv an g e e n wi j k e n wi s t ,mo e tme nh i e r on mi d d e l l i j kb i j v oe ge n, d a t oo k de be ma nn i n g ha a r
pl i c ht t othe t ui t er s t e ver vul de. M aarnu doemde nog e en anderge vaarop.Gedur ende
62
Du nc a n mo ge l i j k :o mo n ge v e e rz e s mi j l e nt el i j wa a r t s e e nl a gek us tt ez l e n ,waa r o phi jt h a nsr e c h taa n s t u u r de . Op e e nh o o gt eva n me e rd a nv i j f t i gv o e tbr a k e n mo n s t er ac ht i ge gol ven ui t el kaar .
y ,
Tom Aus t i n wendde,, , daarvl ak voorons he bben we de zandbanken der kus t l ' ' r ; Dai gel oof i k ook,kapi t ei n' '
De vl o e d ko mtj ui s to p,k ap i t e i n .M i s s c h i e n ge l uk t
hetons wel ,over de zandbanke n he en t e kom en. ' '
sc hi pi s daar t egen be st and? B1 d God voor onz e zi el e n, ouw e vr i end' ' I nt uss che nl i ep de Duncan met ont z et t e nde snel hei d
63
e en kal merwat e rt e zi en.I ndi en de Dunc an di tkon be hoe ove r de zandbanken he en t e kom e n?' '
r e i k e n ,d a n wa s me ni nb e t r e kk e l i j k ev e i l i g h e i d .Ma a r Op be v e lv an J o h n,k wame na l l epa s s a gi e r sa a nd e k . Hi jwi l d e ni e t ,d a tz i jo ph e tO o ge nb l i kd e rs c hi pb r e u k i nh u nk a j ui t e nz ou d e nz i j n . Al l e nwa r e n do o d s bl e e k .Gl e na r va nt r a do pd e nj e u gd i ge nk a pi t e i nt oee ns pr a kz a c h t j e s: J o h n ,i kz a lt r a c h t e n mi j nv r o u wt er e d d e n ,o fme t ha art e n on d e rga an .Zo r gj i jv o or mi s s Gr a n t l ' ' J a we lmy l o r d ' ' St o me nkr a c h t i g dr u k t ehi jd eha n dva nl o r d Gl e n a r Van.
o og e n bl i kk r e e qJ o h nno ge e nl a a t s t er e ddi n gs ge d a c h t e .
) ) Det r a a nl ' ' r l e phi j . , , l on g e n s , gi e tt r a a no v e rbo o r dl ' ' De ma t r o z e n be gr e p e n on mi d d e l l i j k wa tde k ap i t e i n
be doe l de .' rr aan heef tn. l .de ei gensc hap,de woede der gol ve n een oogenbl i kt e kal me er en. D e ui t we r ki ng i s
Twi n t i gs e c on d e nl a t e rwa sh e tj ac h tvo o rh e tv a ar wat erwaar van de i ngang dooree n br ul l e nde voor vl oed wer d ver s pe r d. Kl aar l ' 'r i e p de kapi t e i n. woor dde Tom Aus t i n,di J a! ' 'ant ez e l fd el e i d i n g bi j he tt r aangi e t en had. opge l et ! Een,t we e,dr i e ,i n Godsnaam :gi et e nl ' ' ,, De vat en we r de n ge ka nt el de n br eede s t r oomen t r aan vl oei de n op de gol ve n.
64
Oo g e n bl i k k e l i j k ma a k t ed eo l i e l aa g de s c h u i me n de
opper vl akt e der ze ee f f en.' De Duac an vl oog o ve r het
s t i l l e wa t e re nwa se e n i g es e c o n de nl a t e ro v e rde4 e v r e e s de z a nd ba n k e n ,t e r wi j ld eo c e a a n, va nz i j n bo e l e n on t s l a ge n , me to n b e s c h r i j f e l i j k e wo e de a c h t e r ha a r
r aas de.
ZESDE HOOFDSTUK
Kaap Ber noui l l i .
di e pt e , op e en gr ond van har d kei z and, w aar i n de anker s een goe d houvas t hadde n. Na de dr ei ge nde ge var en van den I ndi sc hen Oc eaan,bevond de Dunc an zi ch t hans i n ee n soor tkr eek,di e dooree n hooge l ands pi t st egen den z ee wi nd bes cher md was. Eenm aal he t ge vaaf ge Weken VOOr S chi p en 0pVae ns pr ak s l ec ht s:
r e nd e n ,t r ad Gl e na r va no pd e nj e u gd i g e n ka p i t e i nt 0 e
J o hn ,mi j n vr i e nd ,i kd a n kj e ' ' En J o h ng e v o e l de z i c hr i j k e l i j kb e l o o n d me td e z e e e n v ou di gewo or d e n.No c hu i tz i j n mo nd ,n oc h ui tdi e n
van Gl enar van,z ou ooi the tge he i m komen van deangs t , waar i n bei de manne n hadden ver ke er d voor het l e ven
va n he n di ez i jl i e f ha d de n .
ne n ber el ken?' '
M aar nu deden zi ch eeni ge gewi cht i ge vr agen voor . Op we l k punt de r Aus t r al i s c he kus t had de or kaan de
65
b e v o nd ,z o o da tme ndu sn au we l i j k st we eg r a de nu i td e n
koer s was ge sl a gen. Kaap Onhei l ,di twas de naam van de pl aat swaarde
Dun c a n vo ora n ke rwa sg e ga a n ,wa sd r i eh on d e r d mi j l v a n ka a p Be r no u i l l ive r wi j d e r d .Z0u d eDa nc a nh i e rde a v e r i jk un n e nhe r s t e l l e n,we l k ez i jge du r e nd ed e ns t or m
had opgel oope n?
gebe ur d, dan zou me n he t onder zoek naar kapi t ei n Gr ant op de oost kust voor t ze t t en. ' Di tvoor st e l we r d door i ede r ee n goedge ke ur de n de kapi t ei n behoe f de t hans s l ec ht s op de e er s t e gunst i ge ge l e genhei dt e w ac ht e n,om ze et e ki e ze n.Lang duur de di t ni et ,w ant t egen den avond van di en dag was de st or m geheelbedaar d. De z ei l en wer den nage zi e n,ger e par eer d en t egen vi er uur ' s mor ge ns was men zoo verdathe t anker ge l i c ht kon wor de n en de Dunc an,ondereen zui dwe st erbr i es , he t zee gat ui t voer . Twee uur l at er was men voorst r aat l nves t i gat or e n t ege n den avond ze i l de de Dunc an om kaap Bor da en he tKanger oe ei l and.Di tei l and i she tgr oot s t e derkl e i ne
Aus t r al i sc he ei l ande n en di e nt t ot s c hui l pl aat s van ont s napt et uc ht hui s boeven. Het ei l and bi edt e en ze er
s c h o on ea a nb l i k .Ev e n a l si n he tj a a r da the tO nt d e k t
we r d,i n1 8 0 2 ,z i e tme nt h an sn o q on t e l ba r et r o e pe n
kanger oe s door hetkr eupel houts pr l ngen.
Be Xi n de r e nt l cn Ka pi t e i n Gr ant f At t z t r cz f * /
M en bl ee f di en nac ht t e Kanger oe ei l a nd voor anker e n den vol genden m or gen w e r den eeni ge s l oepen aan l and gezonde nt enei nde een onder z oek i nt es t e l l e n naar kapi t e i n Gr ant . M en be vond zi c h op dat oogenbl i k op zes en der t i g gr ade n zui dbr e edt e en t ot den acht en de r t i gst en br e edt egr aad wi l de l or d Gl e nar van gee n enke l punt ononder z oc ht l at e n. van Enc ount er baai .Evenal sover all angs de kus t ,wer den de s l oepen hi e raan l and ge ze t ,waar overde mat r ozen zi c h ni et i n he t mi nstbe kl aagde n.Tr ouwe ns,Gl e -
De n1 8 e n De c e mb e rv o e rh e tj a c htl a n gs d ek u s t e n
n ar v an ,z i j no na f s c he i de l i j k e Pa ga ne le nd ej e u gdi ge
Robe r tve r geze l de n de mat r oz en op al hun t oc ht en.
M aarook hi erl e ver dehetonder z oe k gee n enkelr es ul t aat Op.De Aus t r al i s che kus t en war e n al ni e t me dedee l zam e r dan di e van Pat agoni .Zool ang m e n ec ht er het door het doc um ent aangegeven punt ni e t be r ei kt had,m oc htm en ni etal l e hoop opge ven. Tr ouw e ns,het t ot nu t oe ge voer de onder z oe k w er d sl ec ht s ui t voor z i cht i ghei d onder nome n en om ni et st e ve r waar l oozen.' s Nac ht s bl eef de Dunc an voor anker
e no v e r d a r we r dh e to nd e r z o e kl a ngsde k u s t e n ge r e ge l d voor t gez et ,zonde ri e t saan he tt oe valove rt el at en. Al dus ber ei kt e men de n 20en Dec ember kaap Ber noui l l i ,he t ei ndpuntvan de Lac epedebaai ,zonder dat me n nog e eni g spoorvan de s c hi pbr euk had gevonden. di e si ndsde Ma a rd i tbe we e sno gn i e t s .I nd et we ej a a r , s chi pbr e uk derBr i t anni a ver s t r e ken war en,had de zee
s t or t e na 1 se ng i e ro pe e nl i j k, he tkl e i n s t es t u k j ewr a k hout be macht i gd he bben en ver vol gens Har r y Gr ant
be n e v e nsz i j nb e i d e ma k ke r sdi e p he tbi n n e n l a n di n ge voer d. M aardan ve r vi elook d eh yp o t h e s ev a nJ a qu e sPa ga ne l . Zool ang m en nog i n Ar gent i ni w as , kon de
67
Fr ansc hman met goed r echt be wer en dat de OP he t doc um e ntvoor kom e nde c i j f e r sg e e n be t r e k k i n gh a dd e n Op de pl aat s ders chi pbr euk z el f ,maarwe1op de pl aat s waar de s chi pbr e uke l i nge n zi ch bevonde n.I n de Pat a-
go ni s c h ev l a k t e nz i j nv o l d oe nd er i v i e r e n,d i ee e ni l e s c h
metdocum ent en naarze e kunnenvoer e n.l n hetge de el t e van Aus t r al i ,waardevr i ende ne cht ert hanseen onder zoe ki ns t el den,kwamen zeer w ei ni gr i vi er en voor . Nog e en anderf ei t .De Ri o Col or ado en de Ri oNegr o
s t or t e nz i c hi nz e e :O pe e n ge he e lve r l a t e n ku s t ,t e r wi j l
de Aust r al i s che r l vi er e n M ur r ay, Yar r a, Tor r ens en Dar l i ng e en mondi ng he bben,di ei n ee n dr uk be zoc ht e haven i s ve r ander d. Paganel ' s hypot he se , wel ke i n Pat agoni dus z eer
a a n ne me l i j k wa s , wa si nAu s t r a l i v a ne l k ez i nOn t bl oo t .
I n een ges pr e k dat hi j over di t onder wer p met de n ma j oo rh a d, mo e s td ewaa r d i g ege l e e r deh e tz e l fbe k e n ne n.Het r e sul t aatvan di t ges pr ek was da te me nt 0t de over t ui gi ng kwam dat de op de doc ument e n voor ko-
me n de c i j f e r ss l e c h t s be t r e k ki ng k o nd e n he bb e n op d e
pl aat s ders c hi pbr euk e n datde f l e sc hs l e cht si nz ee kon
z i j n ge wor p e no pd ep l a a t s wa a rd e Br i t an n i a wa s
Ver gaan.
A laar de sondanks was hetni et ui t gesl ot e n datkapi t e i n Gr ant door de i nboor l i ngen gevange n was ge no-
me n .Tr o uwe n s ,d e z e we e se rr e e d sd ui d e l i j k op ,d oo r
de Fr ans c he woor de n:p/ ii l sd cr pnfpr i so nni e r sdecr ue l s i ndi g ne s' ' .M aardan kon men degevange ne ne vengoe d e r ge ns ande r s zoeken dan op de n 37e1 1 br e edt e gr aad.
Na da tme nd i tv r a a gs t u kl a ng e nr i j p e l i j k ov e r wo ge n
had, kwam men t ot de vol gende sl ot s om: i ndi en men op Kaap Ber noui l l igee n spor en van de s c hi pbr euke l i ngen vond,dan bl eefde vr i e nden ni et s ander s ove r dan naar Eur opa t er ug t e keer en.De moe i t dn der vr i e nden war en dan wel i s waar zonder r esul t aat gebl eve n,maar hun pl i cht hadden z e dapper e n me t de al l er gr oot s t e nauwgez et he i d ver vul d.
68
Gr ant me es t er maakt e,t oe nz ee en en anderver namen. Toen de ki nde r en van kapi t ei n Gr antzi c hi n ge zel sc hap
v a nl or de nl a dy Gl e n ar va n :J oh n Ma n gl e s ,Ma c Na b bs
en Paganelt e Kaap Ber noul l l iaan l and begave n,st ond hetvoor hen vastdatde r eddi ng van hun vader al hi er
st ei l e hel l i ng op den t op derr ot s .Leni g a1 se en katkl om Rober tnaar bove n,t otgr ootver dr i etva n Paganel ,di e
Me nb e t r a pd el oo p gr a a fe nk wa m l a n gs e e nv r i j
z i j nl a n geb e e n e nv a nve e r t i gj a a rov e r won n e nz a gdo or e e np a a rbe e n e n va nt waa l fj a a r .Da a r t e g e n o ve rs t o nd e c ht e r da t hi jd e n k a l m vo or wa a r t ss c hr i j de nd e n ma j o o re e ne i nd v o or u i twa s . Nau we l i j k swasme ne c h t e rbo v e n, ofRo be r tr i e p me t
l ui der s t emm e: Een m ol enl ' '
69
Pa ga n e lbr a c ht z i j nv e r r e ki j ke rv o or d eo o ge n ,e n
i n een omge vl ng, di e sc her p af s t ak t egen de zooe ven ver l at e n onvr ucht bar e kus t vl akt e.Men zag gr oe ne wei den, waar op ee ni ge pr ac ht i ge r unde r en gr aasden; e en ui t munt end ver z or gden moes - e n vr uc ht t ui n; akker s met gol vend gr aan, s t al l en voor he t vee , sc hur e n!
wo ni n ge nv o orh e tp e r s o n e e le ne i n de l i j kd e bo e r d e r i )
ze l f , waar bove n de mol en ui t s t ak.Het ge he el maakt e e en ze erpr e t t i gen i ndr uk.
To e nd ev r i e nd e ni nd en a bi j he i dv a n he tho o f d ge bouw kwamen,wer d hun koms t aangeme l d door het bl af f e n van vi er pr ac ht i ge honden. Op di t oogenbl i k
ge n :we r d e nz i jr e e d sbe g r o e tdo ordevo l g e n devr i e n del i j ke woor de n: vr e emdel i ngen,wee st al l e n wel kom i n he t hui s van ,, Pa zdy O' M oor e. ' '
,,
Be n tu e e nl e r ? ' 'vr oe g Gl e na r va n ,t e r wi j ll l i jd e
aange bode n hand dr ukt e. 3 1 Eenswas i k het , ' 'ant woor dde Paddy O' M oor e., , Nu
be ni k Au s t r a l i r .Ma arwi e ge oo kz i j n mo o gt ,t r e e d t
bi nnen e n be sc houwt di thui s al s hetuwe ' '
*
**
e W
e
<
<
v
V
1 . 1 .
e
v
l
' %
4 r&
.
o
j uv ,
r
-
t . b 4 1 1 ) l t v
* f r/ ; . . t x : $ 1 . % . * . . l . ! .* . a @ . < N . x Z . z z J . . x . q * . . w y . . y % . j Z . . o . p w
-.
g j ; a- * '
Z .
.
. / / / z j j y / .
.
ll /
*
.
- - . >. . . . $
A
4 #
2
/ zl
. / f ( r J lt l
#
@
. . .
(
#
.
t t
Z < z
#
Z /
.
<
. -A
x -
Zu l ke e n ha r t e l i j k e ui t n o od i g i n g moc h t me nl l i e t
Ee ni ge mi nut e nl at er bet r aden de r ei zi ger se en z eer r ui m ve r t r ek,dateer de r op ee n kl e i ne zaaldan Op ee n gr oot e kam ergel eek.Di tver t r e k w ashoogs teenvoudi g,
d a gma a lr e e d spr i j k t e . Tus s c h e ne e ns c ho t e lme tr oa s t be efen ee n di t o mets chaaps c ot e l et t en,dam pt ee en f i ksc he pot me t de ber oemde I er sc he s oep.En a1 s on l di t
n oo d z a k e l i j k ee n kr a c h t i ge v o e d s e le e nt i k j eo ve r v l o e d
t e geven, s t onden naas t de s chot e l s me t vl e es ch, ee n
3 1 Hoe dat zoo? ' ' Om ee nz eeree nvoudi ge r eden. ' ' We l ke? ' ' l k ver w ac hts t eeds he n di e kom e n. ' ' En t e r wi j la l l e ne e r bi e d i g op s t o n de n ,s pr a kh i jo p er ns t i gen t oon he tt af el gebed ui t .
zul ke e envoudi ge en sc hoone zeden e n dee l de me thaar echt genoot de be w onder i ng, w e l ke bei de n voor Pady O' M oor e en di ens gezi n hadde n. Me n de ed he t maal al l ee er aan.Daar na w e r d he t ge spr ek al geeen.Tus sc hen Sc hot t en en I er en bes t aat
La dy He l e n a wa s ge he e lon t r oe r d bi jh e tz i e nv an
72
ge s c hl e de n i s ,e e n ge s c h i e d e n i s ,we l k eb i j na ge l i j k wa s
aan di e van al l e em i gr ant e n.
Pa dd O' Mo o r ev e r t e l d ei ne e np a a r wo or de nz i j n
s t u k ke nva nt a c h t i ga c r e sgr o nd ( . 1 ) . De ' z es t u kk e n wo r de n doorhe tgouver nementaan de kol oni st en af ges t aan,
ne n ver di e ne n.
d i ee rb i je e n. i n t e ns eb od e mbe we r k i n gh unl e v e n s o n de r ho u d be ne v e nt a c h t i g Pon d St e r l i n g' sj a a r s me ek u nPa d dyO' Mo or e wi s td a t .Hi jwa se e nf l i n kl a nd ma n; hi )we r kt e , wa ss p a ar z a a m;z i j nf a mi l i ee nz i j nb oe r de r i j gi n g e n vo o r u i t .Na e e n i ge nt i j d wa shi ji ns t a a tn i e u we s t u kk e nl a n db i jhe te e r s t et ek o o pe ne n on z ee e n v ou di ge boer wer d gr ondbezi t t er .
Hi jwa snuno g ma a re e ni gej a r e ng e v e s t i gd ,e nr e e d s t e l d ez i j nb e z i t t i n g vi j fh on de r da c r e s go e db e b ou wd e gr o nde nv i j fho n de r ds t uk sve e . Na d es l a v e nde rEu r o pe a ne nt ez i j ng e we e s t ,wa shi jt h a n szi j ne i ge n me e s t e r i nh e tme e s tvr i j el a nd t e rwe r e l d .
Na di t ver haal be i ndi gd t e he bben, wer d Paddy
Ma a ra l se e n ma ndi er e c h to pz i j nd o e la f ga at , be g on
( 1 ) Ong e v e e r3 3 he c t ar e n.
73
l ft e vr l or d Gl enar van ze agen, of Paddy O' Moor ei et s af wi s tvan de sc hi pbr euk derBr i t anni a. Het ant woor d van den I er was ont kennend. Si nds
t we ej aa rwa se rg e e ne n k e ls c hi pi nd eomg e v i n g va n
kaap Ber noui l l iges t r and.En daarde s chi pbr e uk s l ec ht s
t we ej a a r ou d was ,k r e e g me n hi e r me de d ea bs o l u t e
zeke r hei d dat op di t gedee l t e der Aust r al i s che kus t de s chi pbr euk derBr i t anni a ni et had pl aat s ge vonden. $ ) En nu!myl or d, ' 'ver vol gde : paddy O' Moor e,r , z ou i k
Gl e nar van ver t el de de n kol oni s t de ges chi e de ni s der dr i e document en,de r e i s der D unc an en de pogi n gen we l ke me n had aangewend,om kapi t ei n Gr antt er t l gt e vi nde n.
r i ng v a nz i j ng a s t h e e rz i j ni nn i gs t e we ns c h e ni n du i ge n v i e l e ne nd a th i jnu we r ke l i j kb e go nt e wa n h op e n de
Hi jv e r h e e l d e hi e r b i jni e td a tme td es t e l l i g e ve r k l a -
s c h i p br e u ke l i n ge nd e rBr i t an n i ao o i tt e r u gt ev i n de n.
t r anen i n de ooge n hadden Rober t en M ar y Gr ant gel ui s t er d.Paganelvond geen enkelwoor d van t r oos tof
ho op .J o h n Ma ng l e sl e e dv e r s c hr i k ke l i j k.Re e d s ma a k t e
p Mrl or d ,l o of e n da n k Go di n de n He me l .I n di e n
ZEVENDE HOOFDSTUK
Ayr t on, de boot sman de r Br i t anni a.
ki ng t e we eg.
De z ewo o r de nb r ac h t e ne e no n be s c h r i j f e l i j k eu i t we r -
Ma r y Gr a n tve r l o orb i j n a he tbe wu s t z i j nv a n on t r o e r i n ge nge l u k;h e tar meme i s j el i e tz i c hi nd ea r me nv a n l a dyHe l e nagl i j de n.Ro be r ts pr o n g ope ns n e l d eo p de n ma nt oe ,d i eal du sge s pr ok e nh a d;h i jwe r do pd evo e t ge vo l g dd o orGl e na r va n ,J o hnMa ng l e se nd e n ma j o or . Ayr t on wa se e n ma nv a no ms t r e e ks vi j fe nv e e r t i g j a a r ;h i jh ad e e nv e r we e r d ui t e r l i j k,s t e r ks pr e k e n d e
e onder e en Paar z war e we nkbr auwen hal f Ooge n, di sc hui lgi ngen en e en ge s t a l t e ,di e ,on d a nk sz i j n ma ge r hei d,ee n gewe l di gel i c haams kr ac htve r r i e d.Hetwase en m an van peez en e n s pi e r en; een m an, di e, om ee n
had,zi ch vett e me st en.
Sc ho t s c h eu i t dr u k ki n gt e ge br u i k e n ,ge e nt i j dh ad g e Hi j wa sn i e t bi j z on d e r gr o o t ,do c hh a de e n pa ar
br e ede ,vi er kant e sc houde r s ,e en zee r bes l i s t opt r eden en een gel aat ,date en gr oot e m at e van s c hr ander hei d en wi l s kr acht ve r r i e d.
De bi j z o n de r gu n s t i g ei n dr u k we l k ed e z e ma n ve r -
pa sdo o r g e s t a a nl i j de n, wa tde st es p r e k e n de ru i t k wa m bi je e n man di e ge we nd s c h e e n ,o n t b e r i n ge ne nv e r moei ni s s en s pel e nd t e kunnen t r ot s ee r en. Me t een e nke l e n oogopsl ag hadde n Gl enar van e n
s c h e e nb i jb e i de n e ne ve ns t e r k eon t r o e r i n gt eh e bb e n
i n he tbe g i nz o n de re e n i ge s a me n ha n g ov e rz i j nl i p pe n.
3 : Bentu e en ders chi pbr euke l i nge n van den dr i emas t er Br l t anni a? ' '
M at r oos? ' ' , , ; Ne en' ' 1 1 W at dan?' ' Boot sman van kapi t ei n Gr ant . ' '
1 , Te ge l i j k me th e mv a nd es c h i p br e u kg e r e d ? ' '
Datwel .M aarop hetl aat s t e Oogenbl l k wer di k door ee n hooge gol foverboor d ges l age ne n op de kus tgewor pe n.Zoodoe nde wer di k van de kapi t e i n ge sc he i de n' ' ) ) U bent dus ni eteen de r bei de mat r oz en. . . ' ' W el ke m at r ozen, m yl or d? ' ' W aar van het document mel di ng maakt . ' ' I k w ee t ni e t s van e en doc ument . ' '
,,
7 6
, 1 En t o c hh e bb e n wi jd r i ed oc u me n t e n ge v o nd e n , ' '
he r nam Gl e nar van. ) ) Dan moet de kapi t ei nz ei n ze e hebben ge wor pe n, t oen i kr e eds van boor d was . ' ' 1 ) M aar de kapi t ei nz el f ' ' I k dac ht . . . ' ' 1 1 W at ?' ' 1 / W at ? ' ' 1 1 Dat he bi k ni etgez egd' '
1 ) Mi j nv r i e nd e n he bb e n he tt oc h ge ho or d ' '
Par don, n n yl or d. I kz ei , dat ,i ndi e n kapi t ei n Gr ant nog l eef de. . .
Nu d e e d de ma j o orz i c hh oo r e n.
ha d ? ' 'v r o e g hi j . De z e vr aa gh a de i ge n l i j kh e te e r s t mo e t e ng e s t e l d
wor den. Door de ver war r i ng der eer s t e oogenbl i kken had m e n er ec ht er ni e t aan ge dacht . Gl enar van had i n he t ee r s t e ooge nbl i k sl ec ht s wi l l en wet en, waar kapi t ei n Gr ant zi ch be vond, e n had ni c t gei nf or meer d naar de sc hi pbr euk derBr i t anni a. Van afdi toogenbl i k wer de n de vr age n meerger e gel d
77
ges t e l d en kr e eg me ne e nd ui de l i j k e ro ve r z i c h td e z e r dui st er e ge sc hi edeni s . Op de vr aag van A lac Nabbs had Ayr t on vol gender
wi j z eg e a nt wo o r d:
! ' Op he toogenbl i k dati k van boor d wer d ge sl i nger d, ze l l de de Br i t anni a m etvol l e vaar t op de Aus t r al i sc he kus tt oe. H e t sc hi p bevond zi c ht oen s l ec ht s enkel e
k a be l l e n gt e nv a nh e ts t r an d ve r wi j d e r d .De s c h i pb r e t l k
moe t dus daar he bben pl aat s ge vonden. ' '
Wa a r o pJ oh n Ma n gl e sv r o e g:
st l t t l st ?' ' ) , Op de W e X00 R. l l W aar dan? ' ' Op de Oos t kus t ' '
W anne er ? ' ' 1 862. ' '
J 1 1 5 5 r t 5 1 . 7 7
1 1 D atkom tui tl ' ' ) ) He t kl opt m e t het doc um entl ' 'r i epen al l e pas sagi er s van de D unc an. En Ayr t on l i e terop vol gen:
,,
2 7J un i ' '
78
Te r wi j lh i js pr ak ,hi e l d mi s s Mar yz i j nh a nd i n de
e e ns t e md e n,ma arj ui s ta c h t e re e n kl e i n i gh e i dk a nz i c h
Ma c Na bbs h i e l dz i j n me e ni ng du sv o or l oo pi g vo o r
zi ch en s pr ak ge en woor d.
De t wi j f e lv a nJ oh n Ma n gl e sb l e e fni e tl a ng be s t an d t e g e nd ev e r k l a r i n g e nv a n de n bo o t s ma n. Hi jh i e l dh e m
v o o re e n ma kk e rv a n ka p i t e i n Gr k nt ,d i e ' di e n sk i n de r e n
z eergoed kende. En weder om kwam de s c hi pbr euke l i ng derBr i t aani a met ni e uwe f e i t en.
79
Aa nd e z e we n s c hk wa m de bo o t s ma no n mi d de l l i j k
t egemoet .Al hoewelGl enar van hem t al l ooz e vr age n had
onder br e ke n;ook l ady Hel e na we eshe m op de vr eugde , we l ke M ar yi n di tges pr ek vond. Ayr t on ver t e l de de ges c hi e de ni s van de nt ocht der Br i t anni a Ove r de St i l l e Zui dze e. N a de ver sc hi l l e nde ei l anden van den St i l l e n en I ndi s c hen Oceaan bez oc htt e hebben,kwam Har r y Gr antop
de we s t k u s tde r Pa po e a e i l a nd e n ,d i e he m bi ju i t s t e k
ges chi ktl eken vooreen Sc hot sc he vol kspl ant i ng.Voor al de sc he epvaar t ver bi ndi ng metde M ol ukke n en de Phi -
l i p pi j n e nl e e k he m bi j z on d e r gu ns t i g , om h e tS ue z ka n a a l ni e tt ev e r g e t e n ,z oo dr a di tg e r e e dz o uz i j n.
Har r y Gr antbehoor de n. 1 .t otde mannen,di ehetvol s t e
v e r t r o u we nh a d de ni nd eg l a nn e nv a nd e n Fr a ns c he n
i ngeni e ur de Les se ps ,di e d1 tkanaalzou gr aven. Na een ver ke nni ng op de ' Papoe aei l anden,s t e ve nde de Br i t anni a naar Cal l ao,om pr ovi and i nt e nemen en ver vol ge ns naar Eur opa t er ug t e ke er e n. Dr i e weke n na hetver t r ek ui tl aat s tgenoe mdehaven,
we r dh e ts c hi pd oo re e n vr e e s e l i j ke ns t or mo v e r va l l e n .
Hetwer d zooer g,datme n de mas t e n moes tkappe n.Na
war e n de mat r oz en aan he t ei nd hunner kr acht en.Gedur ende acht dagen w as de Br i t anni a ee n s pee l bal voor wi nd en gol ven. Er st ond r eeds z es voet wat er i n he tr ui m,en de pompen war e n def e c t ge r aakt .
e e n ho pe l o oz e ns t r i j dt e ge n de on t ke t e n de e l e me nt e n,
8 0
Langzaam maar zeker .zonk het s c hi p. De s l oepen de k ges l agen. De geheel e be manni ng zou ver dr i nken,t oe n me nd e n2 2 e 1J u ni deAus t r a l i s c hek 1 1 s t i n het zi cht kr eeg.
w aren Over
Na e e n vr e s e l i j k e wo r s t e l i ng,k wa mh e ts c hi po p de
kl i ppe n vas tt e zi t t e n. Een ont z et t e nde sc hok vol gde. ' Op di tooge nbl i k wer d Ayr t on overboor d en t ege n de
kl i ppen voor Tw of ol dbaai . Hi er me deei ndi gdehe tver haalvan Ayr t on bet r ef f ende
z amer hand. Doch na de ges c hi e de ni s van de Br i t anni a,w as di e van Ayr t on m i nst ens eve nz o ob e l an gr i j k.W a n twa ar Ayr t on e r heel hui ds van was a f ge ko me n,t wi j f e l d en i e mand er nu meer aan,dat ook kapi t ei n Gr ant nog i n l e ve n was. Me n ver zoc htAy r t o nd u s ,e e ne na n de rv a nz i j n We de r var en t e ver t e l l en.
de r d mi j l no o r de l i j k e r da nd e nz e ve ne nd e r t i g s t e n
Hi jha de c h t e rn oo i td eh o opo po nt v l u c h t i n go gg e g e v e n
81
Ge d ur e n dee e nma a n dz wi e r fh i jr on dd oo rhe to nme t e l i j kewo ud;v o e d dez i c h me tb oo mwor t e l se ne e t b ar e p l a nt e ne n wa sv a ak de wan h oo p na bi j .Hi jt r o kd oo r
moer as s en,ove rr i vi er en en ber gen en Ont moet t e nooi t
de re na 1 she th e mb e v a l t ,ka n hi jn og l a n gi n he thu i s v a n Pa d dy O' Mo o r e bl i j v e n wo n e n. ' ' Ay r t o nd a nk t ez i j np a t r oo n me te e nge ba a re nwa c h t t e,t ot men he m ni euw e vr agen zou st el l en.
Hi jma a k t ev o orz i c hz e l fe c h t e rd eo pme r k i n g, da thi j d e we t t i ge n i e uws g i e r i gh e i dz i j n e rh o or d e r s mo e s tbe vr edi ge n.Di tkwam we1he ts t er ks tt otui t dr ukki ng,t oen
d e ma j o orh e mv r o e g:
,,
wa a rmi j n he e rAyr t o n? ' ' J Z WO I . ' ' En d a arhi jbe gr e e p,d a tu i tde z ev r a a ge e nl i c h t e t wi j f e ls pr a k,l i e th i je ro n mi d de l l i j ke nz o n d e re e n i g e
aar ze l i ng op vol ge n: che epspapi er e n ui tde s c hi pbr euk ger ed, l kh e bmi j ns
mi j n he e r ' '
ZOO? ' '
82
s c ha p e n ma n .Hi ji sn ur e e d st we e ma a n de ni n mi j n
di e ns ten i k he b me i n ge en enkelopzi c htoverhem t e
bl i k aan de opr ec ht hei d van den boot s man ge t wi l f e l d had,t oen de ze weerver s c hee n.
door de r e ede r s der Br i t anni ae n door kapl t el n Gr ant , wi ens handsc hr i f t door M ar yt er s t ond wer d her ke nd. Op di t papi er st ond ve r mel d,dat :
waar di gt et oonen.I k ben e eni gs zi ns beke nd me tze de n e n ge woont en van de bevol ki ng en met de ge s t e l dhe i d
d eh i jz i c h oo ki nh e tge s pr e k .
Ayr t on her haal tde ver onder s t el l i nge n,di e ook i kt e ber de he b ebr ac ht ' '
geval l e n.Al aar nu doe t zi c he en vr aag van z ee r gr oot bel ang voor ,Ayr t on' '
de Engel s c hen bez et t e ge bi e d. ' ' Di t ant woor d ont st e mde Gl e nar van.
v oo re e n mo e i l i j kv r a a gs t u kk wam t es t a an .
Lady I l el e na wendde zl c ht otde l lboot sman.
84
Ga a iu ga n g' '
1 1 We l n u,d an z o ui ko n mi d d e l l i j k na a rd e Du n c a n
t er ugl t e er e ne nr ec ht s t r ee ks naar de pl aat s der s chi pbr euk ze i l e n,me vr ouw' ' Ve r vol ge ns ?' '
Ve r v o l ge ns z o ui kz oo v e e l mo ge l i j ki n l i c ht i n ge n t r ac h t e nt ek r i j ge n. ' '
1 , Goed en we l , ' 'mee nde Gl enar van,, , maardan zoude n we mo et en wacht en,t ot dat de Dunc an van de gel e de n sc hade ge heelhe r s t e l di s. ' '
boor d,om ze l fdesc hade t e he r s t e l l en.Een ders chr oef bl ade ni s vast ger aakten kan di e nt e nge vol ge s l ec ht si n M el bour ne ge r epar ee r d w or den. ' ' Kunt u er ni e t he en zei l en?' ' l ,maari ndi en we ee n wei ni gt e genwi nd heb, ,Datwe ben,z alhetl ang dur en,voor datwe de baaivan TwOf ol d hebbe n ber ei kt . ' '
Wi jh e b be n n i e tv ol do e nd e ge r e e ds c ha p pe n aa n
1 / We l n u , ' 'r i e p Pa ga n e l ,, , wi jk u nn e n oo kb e s tz o n d e r
de Duncan Twof ol dbaaiber ei ken. ' ' Langs w e l ken w e g?' ' Door t e voet Aust r al i over t es t e k e n,z o o al s wi j ee dt e dat i n Ar gent i ni he bben ge daan,en den 37en br gr aad t e vol gen. ' '
be l ang i n het s chi ps c he en t es t e l l en.
/ 1 En de Du nc a n? ' 'vr o e g Ay r t on ,d i e bi j z o nd e rv e e l
DeDu nc a nk o mto nsaf h al e no fwi jh al e nd eDu n-
85
wege z a me l i j kn a a rMe l b ou r n et e r ug .I nh e tt e g e n o v e r ges t el de gevalzul l e n we ons onder zoe kt Otde kus taan
de o o s t z i j d ee n. . . ' '
/ / EZ/ ' ' 1 ) En dan vi nden we de Dunc an op ons wac ht e nde . Heef ti emand i et st e gen di t pl an op t e mer ke n? M i s s chi e n onze vr i end M ac N abbs ?' '
l $ 1 ( ) ( , 1 1 . ' ' Ge en kanni bal e n? ' ' ) ! X00 Z* ' 1 ) M aar t och we l gedepor t e er denl ' '
,j
De z ez i j nt e r u gg e d r o ng e ni nd ev o orh e na a ng e we z e n
kol oni es .U al s Engel sc hman had dat t och welmoet en w et e n,myl or dl ' ' A ) W aar de vr i end, ' ' ant woor dde l or d Gl e nar van, y y i k be n geen Engel s c hl uan. ' ' ) ) Aha,u be ntee n Schot ' '
1 , J u i s t ' '
86
Ook Ayr t on was hetvol kol nen me t Pagane lee ns;de gedepor t e er den w ar en i n hun kol oni es t er uggedr ongen.
En e r ns t i gl i e thi je ro pv o l g e n:
1 1 I k he b er nog nooi tee n ont moet . ' ' U zi etduswe l ,bes t evr i enden, ' 'r i e p Pagane l ,, , ge en kanni bal e n, ge el ) wi l de di e r en, gee n mi s dadi ger s: er
z i j n we i n i gp l a a t s e ni n Et l r o pa ,wa a r v a n me nh e tz e l f d e k an be we r e n .W e l nu ,bl i j f the tb i jde a f s p r aa k ? ' ' Lo r d Gl e n a r v a n we n dd ez i c ht O tz i j ne c h t ge n o o t e: Wa tde n kj i je rv a n,He l e n a? ' '
W at we er al l e n van denken,bes t e Edwar d. ' ' En zi cl lt othaar aanst aande r ei s ge noot en r i c ht ende ,
r i e pz i j :
1 ) Voor ui t mannen! Op zoek naar kapi t ei n Gr ant l ' '
ACHTSTE HOOFDSTUK.
H et ver t r e k.
vi n d e n ,e ni n d i e nd i to o kn i e th e tg e v a lmoc h tz i j n ,da n
bood de t ochtdi tvoor de el ,datme n di r e ctnaardepl aat s der s chi pbr e uk ge voe r d wer d. En i n gege ve n omst andi ghe de n bet ee kende di tr e eds
87
n e me n .Hi jk e n d ed e bo s s c h e n va n Vi c t o r i ae n Gl e n ar van wi l de zi ch de hul p van e en z oo nut t i g man ni e t gaar ne l at e n Ont val l en. Sl e cht s ongaar ne s t e mde Paddy O' Moor e er i nt oe ,
z i j nb e k wame be di e nd e aft es t a a n.
Gl enar van we ndde zi c h nu di r e ct t ot de n boot sman, me t de vol gende woor de n:
aar z el e n.
We l nu Ayr t o n ,h e bj el us t ,on st ev e r g e z e l l e n ? ' ' De ge v r a a gd ea n t wo o r dd en i e td i r e c t :h i js c h e e nt e Ei n de l i j kv r o e gh i j: St e l tu v ol k ome nv e r t r o u we ni n mi j ,my l o r d? ' ' J a,z e k e r ,mi j nv r i e n d' '
W' el nu,myl or d,dan zali k u ver ge zel l en.En i ndi e ni k u alni etop he ts poorkan br enge n van kapi t e i n Gr ant ,
Wa c h ti n Me l b o u r ne o p mi j ni n s t r u c t i e s ' '
, ) Uk un to p mi jr e k e ne n' '
, ) Af ges pr oken Ayr t on. ' '
Debo o t s man d e rBr i t an n i a we r d do o ra l l e nha r t e l i j k b e d an k t .Deki nd e r e nva nz i j nvr o e ge r e nka pi t e i n dr uk t en hem i nni g de hand. Zoo war e n dus al l en gel ukki g,behal ve de I er ,di e ee n
88
we z e ne ns c hi k t ez i c hd us i nh e to n v e r mi j d e l i j k e .
Gl e nar van gafde n boot s man opdr acht ,al l e s voore en r e i s dwar s doorAus t r al i i n ger ee dhei dt e br enge n.Nadatme n di thad af ge spr oken,kee r den de r ei zi ger swee r t er ug naar de Dunc an. Al l en war e nt hans ge l ukki g.I ndi en me ne en wei ni g
hi je rs t e l l i go p ,a a nd e z ee xp e di t i ed e e lt e mo ge nn e me n .Tr o u we ns ,i n di e ng e e s th a dh i jz i c ht e ge n o ve l
Gl e nar van ui t ge l at e n.
Hi jbr a c h ta l l e sna a rv or e n ,wa tl or d Gl e na r v a ngun s t i g vo o rd i tpl an k o ns t e mme n:z i j nt o e wi j d i n g vo o r l a dy He l e na;v oo r myl or dz e l f ;z i j nb e k wa amh e i do m d e nt o c h tt el e i d e n ,z i j nd o e l l o os h e i da a n bo o r d de r
Dunc an; kor t om, dui ze nde di nge n,be hal ve het voor naams t e:l or d Gl e nar van begr ee p hem ec ht ervol kome n.
Sl e c h t se e ne n k e l e vr aa g ,J 0h n . ' '
Totuw di ens t ,myl or d' '
En hi jl i e te r op v o l ge n: To m Aus t i ni se e n ui t s t e k e nd z e e ma n.Hi jz a ld e
Dunc an naarhaarbes t emmi ng br enge n en op ui t st e ken-
ma ni se e ns l a afv a neni z i j nzl ql i c h t .No o i tz a 1 h e tbi jh e m opkomen,ook m aar e gs nsvan e en ont vangen be vel
a ft ewi j k e n ,ofde z et ev e r t r a g e n .My l o r d ka no p To m An s t i ne v e nz 0 or e k e n e na 1 s Op mi j . ' '
DE KI NDEREN VAN KAPI TEI N GRANT ' ' Af ge s pr o ke n,J o hn;j e gaat met ons mee En gl i ml ac hend voe gde h i je raa nt o e:
89
De gr o o t e ,s t e r ke J o hn Ma n gl e s ,d eo n v e r s c hr o kk e n ge z a g vo e r de rde rDun c an ,bl o o s d ea 1 se e nj o n ge j u f f e r : 0. . .my l o r dl ' 'was a l l e s wathi jko nz e g ge n. De nv ol ge n d e nmor ge nbe ga v e nz i c hJ o h nMa n gl e s , d e
sc hee ps t i mme r l nan en e eni ge mat r oze n aan l and. Te zamen met de nI e r sc hen l andbouwer e n Ayr t on,
Pa dd y wa so nmi dd e l l i j kb e r e i d, pa a r d e n , ka re no s s e n t e g e ng e s c h i k t e n pr i j sa ft es t a a n .
He tvoer t ui g w asee ns oor twagen van ongeve ert wi nt i g voetl engt e en l neteen hui fover dekt .De w i el e n w a-
k u n ne ns c h ui l e n;o v e r i g e nsk wa me nz i ji nh e tb e z i tv a n
90
e e nO p v o uwb ar et e n t , waa r i nz i jge ma k ke l i j k de nn ac h t k o nd e nd o or br e n ge n .Gl e n ar v an ,d e ma j oo r ,J o h n Ma n gl es ,Paganel ,Robe r t !be neve nsW i l s on en M ul r ady,di e
O o k nu v a nd ep ar t i lz o u de nz i j n ,k r e ge nv a n Pa dd y O' Mo or ei e de re e ns t e v i gr i j pa a r d .
g e z o c ht ;Pad d y O' Mo o r eh a de rge no e gi nz i j n we i de n
l oope n, z oodat ook daar aan gee n gebr ek was. Na dez e maat r egel e n ge t r of f en t e hebbe n, ke er de
J o h nMa n gl e sme tdeI e r s c h ef ami l i e ,di eh e tj a c h tgaa r ne be zi c ht i gen wi l de,naar boor dt er ug.Ook Ayr t on kwam mee en t e ge n vi er uur ' s mi ddags be kl ommen al l en den val r e ep de rDunc an. l ne t open ar me n ont vangen. Gl e nar van Zi j we r d e n
Ni e tda th i ji e t sa a nt e me r k e nh ad ,ma a r hi j be -
k a me r ,s t e l debi j z o n de rv e e lb e l a l l gi n dewa p e n r e k k e n
en i n het op de voor pl ec ht ge pl aat s t e kanon.
91
Hoe ve el t On mee t het ?' ' 3 1 T wee honde r de nt i en t on. ' ' Twee honde r de nt i e nt on? ' ' 1 ) Zooal si kz ei ' ' 1 ) Dan moe ti k me al he el s t e r k ver gi s s en, i ndi e n de Duncan onder vol l es t oom gee nv i j f t i e n kn o o p e nl i e p, l nyl or d. ' '
Ayr t on kee k ve r baas d. 'dan kan zel f sl l et s ne l s t vaf end oor l ogs s chi p ,Maa1
Ze v e nt i e n, ' 'me r k t eJ o h n Ma n gl e s0 p.
ge e nj a c h to pd e Dun c an ma k e n .Ze v e n t i e nk n o op e n ,
' ti s bui t engewoonl ' '
J o hn Ma n gl e s be go ne rs c h i ki nt ek r i j ge n . ) ) Vo l k o me nj ui s t ,Ayr t o n;ni e t ns c hi pd a td eDu n c an kan ac ht e r hal e n. ' ' Zel f s ni e t onder zei l ? ' ' Zel f s ni et onde rz ei l l ' ' W el nn,myl or d en ook u,kapi t ei n,ont vang de ge l ukwensc hen van ee n ze em an,di e ve r st and he ef t van een goe d en snel var end sc hi p' ' d , ,Zo oma gi k' tho o r e n, Ay r t o n. Bl i j fbi jonsaan boor n duur he t e nh e tz a la an j o us t a a no fdi ts c hi po p de
j ou we wo r dt . ' '
I k zale raan denken,myl or d, ' 'ant woor ddedeboot s-
ma n dr o o gj e s . To e n Pa ga ne le e n Oo g e n bl i kl a t e r me tde n ma j o or a l l e e n wa s ,me r k t eh i jo p: , ,Ze g,ma j o or ,di e Ay r t o ns c h i j ntn 1 et oc he e n ve r ba ze nd s chr ander e ker el ' '
Zal i ku e ens wat ze ggen Pagane l ?' ' Laathoor e n,be st e vr i end' l y Di e Ayr t on. . . ' '
92
Ma ard e ma j o o rh u l dez i c hi nz wi j ge n .Ei ge n l i j kwi s t aaten h i je rge e nve r k l ar i ngvo ort ege v e n , maa rhetgel
mans c happe n aan boor dt el at en voor het bes t ur e n en hetmanoe uvr ee r en van he ts c hi pz el f .Bove ndi e ni s het
93
r l i e t e n Ayr t on,Paddy Bi jh e tv al l e nv a n de l la v o ndve O' M oor e en di e ns f ami l i e het sc hi p.Het ver t r e k we r d bepaal d op den vol ge nden mor gen Om ac ht uur . Lady Hel ena e nm i ssM ar y be gonne n nu di r e ctee ne n
I nt u s s c h e nh a dJ o h n Ma n gl e sd e ba ga g en aa r de b o e r d e r i jl a t e n br e ng e n . On d e ra an d e nv a l r e e pl a g
r e eds ee n sl oe p kl aar ,di e de r e i zi ger s aan boor d zou
nem en.
Hi jdr o n ge rbi jz i j ns t uu r ma nvo or a lo p aa n ,h e tge ze l s chap t e M el bour ne Op t e w ac ht en,daar de or de r s van Gl e nar van i n ont vangs tt e nemen en de ze nauwge ze t op t e vol gen. D e oude ze em an a nt wo or d d e ,da tz i j n ka pi t e i no p
h e mk o nr e k e ne n .Ui tn a a mv a nd ee q ui p a qe ,we n s c h t e
hi jl o r d Gl e na r va n alh e tg oe dev o ord er e l s .De s l o e p
voer af t e mi dde n van he t hoer ager oep der m at r oz en.
De Dunc an was zonder kapi t e i n. Ti en mi nut en l at erkwam des l oep aan wal .Een kwar t i er daar na w ar e n al l e n Op d e bo e r d e r i j . Al l e s w as ger e ed.M etde zwee pi n de hand,wacht t e
Ayr t o no pd eb e v e l e nv an z i j nn i e u we me e s t e r .
Dekse l sl ' 'r i ep Paganel ,, , dat noem i k nog qe ns ee n pr e t t i ge mani er van r ei z en. 'Een hui s datmen ve r pl aat se n en s t i l z et t e n kan w aar m e n he t ve r ki es t . Het kan
ont vangen?' ' Me vr ouw, ' 'mer kt e de gal ant e Fr ans c hman op , y het
94
z a lme we r k e l i j ke e ne e re n ge n o e ge nz i j n .He b tu a l
e en vas t e dag bepaal d?' '
, ,
woor dde Pagane l met ee n bui gi ng. De zeui t wi ss e l i ng van be l ee f dheden we r d onder br oken door de koms t van ze ven f l i nk ge t ui gde paar den,di e door de be di e nden van Paddy O' M oor e aan den t e uge l voe r d. wer de n ge Lor d Gl e nar van bet aal de de np r i j sv oo ra l l e swa th i j van de n br aven I er had ge k oc h t ,t e r wi j lhi je rno gz i j n
h a r t e l i j l t s t e n da n k bi j v oe gd e .
Voor al di tl aat st e sc hee n de kol oni s te ven hoog t e sc hat t e n a1 s de gouds t ukke n. M en gaf he ts ei nt Ot ver t r e k, Lady Hel ena en m i ss M ar y nam e ni n de w agen pl aat s;Ayr t on op den bok e n
Ol bi n e ta c h t e ri nh e tv o e r t ui g.Cl e n ar v an ,d e ma j o o r , Pa ga n e l ,J o h n Ma n gl e s ,Ro b e r te n de b e i d e mat f o z e n, a l l e nz wa a rg e wap e n d me tka r a b i j ne ne nr e v o l v e r s ,b e st e gen hun paar de n. God be sc her me u al l enl ' 'r i e pe n Paddy O' M oor e en
z i j nf a mi l i e . Ayr t o nl i e tz i j nz we e pk l ap p e n .Deos s e n ka rz e t t ez i c h
i n be wegi ng en wel dr a was de I er sc he hoe ve door e en kr ommi ng van den weg aan he t oog de rr e i zi ger s ge he el Ont t r okke n.D e t oc ht w as be gonne n.
NEGENDE HOOFDSTUK.
De pr ovi nci e Vi c t o r i a.
' He t vas t e l and van Aust r al i i s ve r de el di nz es pr ovi nc i n en wel : 1 1 Ni e uwzui dW al e s,hoof ds t ad Si dne y;
Qu e e ns l a n d, h o of ds t ad Br i s b an e ;
Vi ct or i a,hoof ds t ad M e l bour nei , Zui dAus t r al i ,hoof ds t ad Adel ai de; W es t Aus t r al i , hoof ds t ad Per t he n Noor dAust r al i ,nog zonde r hoof ds t ad.
Sl e c h t sdek u s i e nv an d i to nme t e l i j k el a n dz i j nr e e ds
bewoond; geen e nke l e ne de r zet t i ng he ef tz i ch ve r der
d a nt we eh o nd e r d mi j ll a nd waa r t sg e wa a gd .
p l aa t so p de n 21 e n De c e l nb e r1 8 6 4 ,e e nj aa r g e t i j d e , da t
over eenkonl tl net de n Eur ope es che n zomer . Daar men ge el l bepaal de mar s c hor de had aangeno-
me n ,was e 1 kd e rr ui t e r si nz e k e ro p z i c h tvr i ji nz i j n d o e ne nl at e n.Dej a ge r smoc h t e no v e rdevl ak t ej a ge n, de gal ant eheer en m etde dam esi n he tr i j t u i ge e npr a a t j e ma k e n ,d e wi j s ge e r e n me te l k aa rp h i l o s op h e e r e n ,e n d aa rJ a qu e sPa ga n e la ld e z eh o e da n i g he de ni nz i c hv e r e e ni gd e ,mo e s thi jo v e r a lt e ge l i j kz i j ne n wa sh e tda n
0ok i nder daad. De zet oc htdooree ns malgedeel t e derpr ovi nc i eZui d-
Au s t r a l i l e v e r d en i e t sb i j z o nd e r so p.
He t was ee nl ands t r ook,bedektmetl age heuve l se n onbebouwde gr onde n. Hi er e n daar zag men ee ni ge
Te ge n dr i e uur ' s mi ddags kwam de wage n door e en booml ooze vl akt e,wel ke onder den naam van , y mus ki e -
96
Ay r t o nz e t t ez i j no s s e nt o tg r o o t e r e ns p o e d aa ne n
He two or d, , s t a t i o n' 'h e e f te i g e n l i j kbe t r e k ki ngope e n
de r g e l i j k en e de r z e t t i n g,e c h t e r va n we i ni g be t e e k e n i s . Ma a rz o oo n be d u i de n dh e tp l aa t s j eo o k wa s ,d e ga s t v r i j he i dd e rbe wo n e r swa se rd aa r o m ni e tmi n d e rd o o r . enzam e s t r e ken van Aus t r al i kan m e n er I nd e r ge l i j k ee bi j n aa l t i j dz e k e rva nz i j n ,e e ngo e don d e r d akb e n e v e n s
e en evengoed ver zor gde t af elt e vi nde n.
van , , H ot el de Kr oon' ' . Het avondet en bes t ond hoof dts chape nvl ees c h, dat men i n Aus t r al i op z a k e l i j k ui ont el bar e m ani er en weet t e ber ei den. e der ee n w ens cht e Men atf l i nk doch spr ak nog meer .I i e t st e wet en omt r ent de pr ovi nc i e , waar men t hans
97
ma n waso ma l l emo g e l i j k ei n l i c h t l n g e nt ev e r s t r e k k e n ,
l i et zi ch ni e tl ang bi dde n.
gr oot et oe l oop van gel ukz oe ke r st en gevol gehad gehad. Op ze ker oogenbl i k vr oeg l ady He l ena:
t i j d ge s t i c h t ? ' ' J az e k e r ,me v r o u w' ' , ) Ho el a n g be s t a a tz i j ? ' ' Na u we l i j k sd e r t i gj a a r ' ' Da n we r dz i jd u s op ge r i c h t . . . ' ' Op Di ns d a g6J un i1 8 3 5. . . ' ' ' s Av o n ds o m k wa r to v e rz e ve n y ' ' vi e l de ma j o o r
s pot t end i n. Paganelw as e cht erni e tz oo l i chtui the tve l dt es l aan en ant woor dde: 1 ) Ge ve r gi s tu,waar de M ac Nabbs:hetwas om t i en mi nut en over ze ve n. He t was op dat oogenbl i k, dat
1 8 51 we r dz i je c h t e ro na f ha n k e l i j k ve r k l a ar de n na m
de n naam van Vi c t or i a aan. ' ' En i s ze e rs i nds di en op voor ui t ge gaan?' 'vr oe gl or d Gl enar van. Oor dee lmaare ensze l f ,bes t e vr i e nd.I kz alu eeni ge
woo r d dePa qa n e l .
De Ki nd e t e n t ) l l Ka pi t e i n Gr a nt r Aua f r c l i /
98
De pr o f e s s o rl i e tz i c he c h t e rni e tva nd e wi j sbr e nvol gde: gen en ver 1 3 I n1 836 t e l de de kol oni ePor t phi l i ppe ni e tme erdan t we e honder dz es e n ve er t i gi nwoner s . Tegenwoor di g
h o nd e r dvi j fe nz e v e n t i gd u i z e nd t we eho n d e r dt we ee n
ze ve nt i g s t uks hoor nve e gr az en op haar w ei de n' ' et enkel e var kens? ' 'vr oe g de onZi j n er dan ook ni
1 , Br a v o ,mi j nh e e rPa ga n e l , ' 'r i e pl a dy He l e n a., , l e de r e e nz a 1mo e t e nt o e ge v e n ,d a tu op u wa a r dr i j k s ku n di g pa a r ds t e v i gi nh e tz a de lz i te n mi j nn e e fMa c Na b bs z a lu e rn i e tge ma k ke l i j ku i tk un n e n wi p pe n' ' , Wa tz a1i ku z e g ge n ,me v r o u w:d ea a r dr i j k s k u nd ei s nu e e n maa lmi j n va k ,e v e n a l sh e tmi j nv a ki s ,u d aa r
e en en ander van t el eer en' ' I s Aus t r al i ee n mooil and' ' Pr ac ht i g,mevr ouw' '
99
l i j k sh e b tu e e nv o e to v e rd egr enz en ge ze t ,ofu begi nt En i ne e nl an g ez i nbe go nd ewaa r d i gea a r d r i j k s k un di ge al l es choonhe de n op t es omme n,wel ke i n de pr o-
vi n c i e Vi c t o r i at ev i n d e nz i j n. Maa rn a u we l i j k sh ad hi ju i t ge s pr o k e n,o fd e ma j oo r
Vr oe g doodbedaar d: I s dat nu al l e s? ' '
J a, me vr o u w;h e tk l i ma a t ' ' , ) I s da tz o ob i j z o nd e r ? ' ' Bi j z o n de r ? Me v r ou w,i kz e gu ,da tva nh e tAu s t r a l i s c hk l i l n aa te e n bi j z o nd e r ei n vl o e d ui t g aa t ' '
W el ke ' '
J az e k e r ' '
Hoe komt u d a ar bi j ? ' ' 3 1 Datzali k u ver t el l e n.Ui tEnge l and wor den de mi s dadi ger s hi er heen ge zonde ne n men hee f t vas t ge s t e l d, dat het kl i m aat e en bui t e nge w oon wel doende i nvl oed aalui t oe f e nt ' ' OP hun m or
,
Nee n mevr ouw.En ni etal l ee n op de me ns c hen,maar ook op de di er e n doe t zi c h de ze i nvl oed ge voel e n.De
yy
di e r e nz i j nh i e rb ui t e n g e wo on g e d we e . ' '
,,
En e v e nl a t e rl i e thi je rop v o l ge n:
) )
1 00
di e van nat ur et och r eeds z oo goed bent ,watza1u dan wel i n Aust r al i wor de n? ' ' l k mevr ouw, ' 'ant woor dde Pagane l ,, y i k wor d ui t s t e ke nd; he el e envoudi g ui t s t eke nd' '
TI ENDE HOOFDSTUK.
Aan de W i me r r aRi ve r .
Na ee nr ust i gen nac htbe gafm en zi ch den vol ge nde n
mor ge nb i jh e tkr i e k e nv an d e nd a go p we g.
s c he nd e n ma j oo re n de n pr of e s s o r ,wa a r b l jde l a a t s t e
He tg e v o l gh i e r va n wa se e nh e f t i gt wi s t je s pr e kt u s -
avondet en en nadat men di t al l ee er had beweze n, begafmen zi c ht er r us t e. De r ei s gi ng de n vol gende n mor gen door ee n onaf -
Me tz i j n ge wo n es t i p t h e i db e r e i dd eM r .Ol bi n e th e t
wi j z e nz i j n ge r a n gs c h i k t .
p l a n t e nr i j ki n de z es t r e e k ha a r be tde e d,a l l e go e de
zor gen, wel ke de dagvor st i n aan hem be st e edde, op
1 01
br engs el e n.Ee ni ge kas uar i ss e ns pr onge ni n de vl akt e r ond,zonderdathe tmog e l i j l twa s ,h e nt ena d e r e n ,du s
n og v e e lmi n de r ,o nd e rs c h ott ez r i j g e n . De s on da nk ss ma a k t e de ma j o o rd ev ol d o e n i n g,e e n r e u s a c h t i ge j a r i bu o fkr aa nv o ge lt es c hi e t e n .He twa s e e n vo ge lva nv i j fvo e th o og t e ,t e r wi j lde z war t eb e k
metsnavelee nl e ngt e had van acht t i e n dui m.De paar se
e n de ma j o o rz o u wa ar s c hi j nl i j k de e e rv a nd e n da g
hebben genot en,i ndi en onze vr i e nd Rober t ni eteeni ge
Me td e z et o ng v i n dh e t be e s td e mi e r e n ,d i ez i j n
Pa ga n e lwi l de he ts t e ke l z wi j n me d e n e me n vo o rz i j n
ver zamel i ng, maar M r .Ol bi net , di e de zor g voor de pak- en ber gr ui mt e had,ver ze t t e zi c h zoo s t er kt e gen di t pl an,dat Paganeler van moes t af zi en. Di e n dag kwame n de r e i zi ger st Othonder d en ve er t i g gr aden, der t i g mi nut en oost er l engt e.Tot nog t oe had
m en nog m aar w e i ni g neder z et t i ngen aa nget r of f e n en he tl eek we l ,al s ofhe tl and ui t ges t or ven was .Ook van
1 02
s t a mme n me e s t a li nd e on me t e l i j k e wo e s t i j n e n bi jd e
Dar l i ng- en M ar r ayr i vi e rr ondzwer ven. Zonder ee ni ge st or i ng t r ok me n onge hi nder d ver der e ns l oeg ' s avonds hetkamp op aan de n voe t van het
Sl ec ht s Paganell l e p onr us t i g he en en weer . t er i e t s aan,bes t e vr i end?' 'vr oe gl ady Gl e , ,scheel 1 ) HUm. . .hum. . .ne en mevr ouw . ' '
En we e rbe go n hi jo nr us t i gh e e ne n we e rt el oo p e n ,
t otver w onder i ng van al l en.
W at ?' 'vr oe g me n van al l e kant e n. ' ' 3 : I k weetni e t wel ken da t um hetvandaag i sl ' ' ' 1 ) D aarhe bben w e w ee re ens onz e ve r s t r ooi de pr of es -
o md a the t Eu r o pe e s c h e Ke r s t mi sg e wo o nl i j k qe p a a r d
Al l en hadde n he tver get en) behal ve n,n. 1 .M r .Ol bi ,
e e ni ge f l e s s c h e n wi j ne n
vi er en op M al c ol mcas t l e, mi dden i n de Sc hot s che Hoogl ande n. Paganelwas van oor de el ,dat e r ook ni e t ee n paar
gl oe i e n di j z e r . De go e de ma n wa sn a uwe l i j k si ns t a a t ,d e vr a ge n v an de n ma j o ort e be an t wo or de p .
Me n s t el l e zi c h zi J n r adel oos he i d maar eens goed VOOr Oogen.
Na t u ur l i j k we r d hi jd oo r al l e nu i t g e l a c he ne n Zeer ve r dr i e t i g be ga fhi jz i c ht e rr u s t e .
De n vol genden dag,26 De cember ,gebe ur de erni et s
b i j z on de r s .
M en vond de br onnen de r Nor t onkr eek en l at er de hal fui t gedr oogde M ackens r i vi e r . He t we er hi el d zi c h pr acht i g en de war mt e bl eef
d r a a gl i j k. Ro be r t ,d i ez i c hbi j z o n de rt otde n ge l e e r de n Fr a n s c h -
ma nv o e l d ea a n e t r ok ke n,vr o e ge e nv e r k l a r i n gd e z e r
vee mde oms t a ndl ghei d.
den Zom er ?' '
,, Ma arbe s t ej o n ge n,he bj e da nn oo i tg e h o or d ,da t d ea a r d ei n de n wi n t e rve e ld i c h t e rb i jd ez o ni sd ani n
1 04
En datde koude van den wi nt ersl e cht se en ge vol g i s van de s chui ne r i cht i ng ders t r al en wel ke de z on naar de aar de zendt ? ' '
J u i s t .En o mda tdea ar de d a nd i c ht e rb i jd ez o ni s , b e gr i j pj e ? . . . ' ' J a we l . . .ma a r ' ' ) ) Da a r o mi sd ez o me ri n dez u i d e l i j k el an d e n wa r me r d a ni n de n oo r d e l i j ke ' '
Dat i sz o0. ' ' Al s men dus ze gt ,dat de aar de i n de n wi nt e r di ch-
Pa ga n e lk l o pt ez i j nj o n ge vr i e n de nl e e r l i n g op d e n
t ,zor g da We l n u ,Rober n ma ar ,da tj eh e tni e tz o o hee l gauw ver gee t . ' ' Rober t ver nam nog, dat de gemi dde l de war mt ei n aden Fahr e nhei t was . Vi ct or i a 74 gr dal eme erwer d di en avond hal tgemaakt Bi jh e tLonds e n he t kam p opge sl agen. ' Den vol genden mor gen t egen e 1 fuurber ei kt e hetge zel sc hap de oe ver s van de W i me r r ar i vi er ,op 1 4 3 gr ade n oost er l engt e. De ze, ongevee r ac ht honde r d met er br e ede r i vi e r ,
s c he e no ph e te e r s t eg e z i c h te e n on o v e r k ome l i j k eh i n de r pa a lv o ord eo s s e k a rt ez i j n .
1 05
Do c hz o oh e e lge ma kk e l i j kl i e t e no nz ev r i e nd e nz i c h
ni e t ui the t vel ds l aan. I s hi er gee n door waadbar e pl aat s ?' 'vr oeg Gl enar van aan Ayr t on. l k za1 pr obeer en er een t e vi nden, m yl or d, ' ' ant w oor dde de ge vr aagde.
En we r ke l i j k ,n ae e ni gz o e k e nv o nd d ebo o t s ma ne e n
pl aat s ,mi nderdi ep dan hetover i ge gedeel t e de rr i vi er , waar de kar we1door he en kon.
poot e n en i k be n er z eke r van,z onder ongel ukken de n over kant t e ber ei ke n. ' '
,y
De r ui t er s om r i ngden he tl ogge gevaar t e en al l e n be gaven zi ch volmoed t e wat er .De ma j oo re ndebe i d e ze el i e de nr eden voor op; dan vol gde he t voe r t ui g,door Ayr t on b c or t e er d door e s t uur de na a n we e r s z i j de n ges
wer d doorRober ten Paganel . Tot het mi dden der r i vi e r gi ng al l e s naar wens c h .. M aar nu wer d de geul pl ot se l i ng di eperen kwam het wat ert otboven de vel gen.Er bes t ond t hans gr ootge vaar ,dat de os se n pl ot se l i ng den gr ond onde r de poot e nz ouden ver l i eze n en i n dat geval zou het ongel uk
Gl e n a r v a ne nJ o h n Ma n gl e s ,t e r wi j lde t r e i ng e s l o t e n
ni e tt eov e r z i e nz i j n.
M aarnu eer s tbl eek,watvooree nf l i nke ker e lAyr t on
W aS.
1 06
M aarop e ' en z ekeroogenbl i k had ere en hevi ge s chok pl aa t s . Ni emand had di t kunnen voor zi e ne n ook ni emand had het kunne n voor komen, dat de wage n ee nskl aps st er k naar r ec ht s over hel de.
M angl es aan de kap hange n,maar ni et s moc htbat en: de gehee l e wagen dr ee fal s een t on op hetwat er . Ayr t on z wom naar vor e n en br acht met e en gewe l di ge r uk de os s en op hetgoede spoor .W e l dr a begon de
Me t hu nv ol l ez wa ar t e gi n g e n Gl e n ar v a ne nJ o h n
De i nd e nr e g e lz oo k a l me ma j oo rh a d ni e tz o nd e r
Hl jl i e tv a n de z ebe z or g dh e i de c h t e rn i e t sbl i j k e n ,e n
s t el de er zi c h mee t e vr eden, e en wakend oog t e honden op het kgmp tn de naas t e omge vi ng.
DE KI NDEREN VAN KAPI TEI N GRANT Ook Gl enar van had e eni ge be zor gdhei d, doc h van
ge h e la n de r e oo r z a a k da nd e ma j oo r .De Sc ho t s c h e
e de l man vr ee sde n. l . ,datAyr t on z onder wer kl i eden zou t er ug kome ne n dat me n di ent engevol ge de n wagen i n den s t eek z ou moet en l at en. De ver t r agi ng zou dan mi s s chi en we 1 ee ni ge dagen
ku n n e nd u r e ne ne e nd e r g di j ko po n t ho u dk wa m Ql e nar van sl ec htvan pas . El ke vr ee s bl e ek ec ht erongegr ond.Ayr t on kwam op i n geze l s chap van ee n man, di e be t i j dt e r u ge n we l ackpoi nt woonweer de ,hoe f smi d van ber oe p en t e Bl
a c ht i gt ez i j n .
h o or dt eh e bb e ne n we r k t ez wi j ge nd v e r d e r .
Twee ur en daar na war en al l es chade n aan wagen e n
h oe f i j z e r s he r s t e l d.
1 08
Hi e rz i jt e r l o op sn o go pg e me r kt ,d a t de ho e f i j z e r s , Zi jh a dd e n n. l .de nv or mv an e e ns o o r tkl a v e r b l a d,
b i j z o n de r he i dv e r t o o nd e n we l k edema j o oron mi d d e l l i j k
i n he t oog spr ong.
dat van vor e nr uw was af ge hakt . M ac Nabbs wee s Ayr t on op dez e ei ge naar di ge oms t andi ghei d. De boot s man had e cht er di r e cte en ant woor d ge r ee d.
,
Pol nt ,w aar door me nt er s t ond de spor en der we ggeder ze m et ander en t e ve r w ar r e n. ' '
! Ma j oo r , ' 's pr a kh i j ,j , d i ti s he t me r kv a n Bl a c k -
l oopen paar den van Bl ackv poi ntkan t e r ug vi nden,z onM ac Nabbs ant w oor dde ni et ,m aarw i s took ni et ,w at
hi je rv a n de n ke n mo e s t .
We l dr a war en de paar den be sl agen en vor der de de s mi d het l oon voor het ver r i c ht e wer k, zonder vi er woor den ge spr oke nt e hebben. Ee n hal f uur l at er war en de r ei zi ge r s we er op Weg. M en t r ok di en dag doore en ui t ges t r e kt e vl akt e,W aar
t u s s c he ns t r u i k e ne n ho o g gr a s ,t a l r i j ke e r t s ho ud e nd e
st ee nen l agen.Om dr i e uur ' s mi ddags s ne ed men de n pos t weg t us sc he n' Cr owl and en Hor s ham en ber ei kt e
t e ge nd e na v o nd e e n ka mp e e r pl a a t s ,o n ge v e e rdr i e mi j l
boven M ar ybor ough gel e ge n. Den vol ge nden dag wer d de r e i seeni gsz i ns ver t r aagd door hetheuvel ac ht i ge van he tt er r ei n dat me n moe s t
do or t r e k k e n.On o p ho ud e l i j k gi n g he tbe r go pe na fe n
Pa ga n e l ,d ea a r d r i j k s ku n di ge ,s t e l d ee re c ht e rgr o o t be l a n gi n ,he ts t ad j et eb e z i c h t i ge ne nr e e d me td i td o e l
'
1 09
l a n g ge no e g ,o md e nFr a ns c he n ge l e e r dee e nv r i jn a u w-
keur i ge i ndr uk van Aust r al i sc he s t edenbouw t e ge ve n. Er w as ee n ba nk, ee n ger e cht s hof , ee n m ar kt ,e en sc hool ,ee n ker k en e en honde r dt alhui ze n,al l en naar het ze l f de modeli n baks t een opge t r okke n.
De s t r a t e n va n di ts t a d j e wa r e na l l e nk a a r s r e c h t ,
zonder ee ni ge onder br e ki ng,maar e ve neens z onder de mi ns t e beval l i ghei d.
Erwa s ni e tv e e lbi j z o nd e r si nd i ts t ad j et ez i e ne n
de bei de vr i enden gaven hun paar den dan ook wel dr a
v an Lo wLe ve lPl a i n s , e nb e r o e md om z i j nt a l r i j k ek ud de n s c hape n. Daar op ver t oonde zi ch zonder eeni ge n gee ns poor van een i nboor l i ng t e zi e n kr e e g.
o v e r ga n g de Au s t r a l i s c he wo e s t i j n,wa ar i n me ne c h t e r
We 1z a g me ni e t sa n de r si nd e z e wo e s t i j n,i e t s ,d a t
m en er het al l er mi ns t ver wac ht zou hebben, n. 1 .e en goed aange l e gde ns poor we g. Me n nader de de n we g we l kege sneden w er d doorde n s poor weg van M e l bour ne naar Echuca, de hoof ds t ad van he t di s t r i c t Ri ver i ne. De ze ve n en der t i gs t e br eedt egr aad s ne ed den spoor -
we ge e ni ge mi j l e nt e nn o or d e nv a n Ca s t l e ma i n e ,bi j
Camden Br i dge ,e en s poor br ug,we l ke de bei de oe ver s der Lut t onr i vi ermetel kaar ve r bi ndt .
Toen men i n de buur tvan de s poor br ug kwam, zag
He t wa s na a rd e z eb r u gd a tAyr t o nz i j n os s e n s pa n l e i dd e , t e r wi j ld er ui t e r se re e ns t e v i g ega l o pi nh i e l d e n .
sc hi ed. En i nde r daad, een onaf zi e nbar e mensc he nmeni gt e st r oomde erhe en.
me na ls p oe di g,d a te ri e t sb i j z o n de r s mo e s tz i j n ge -
11 0
He tg e k s t ee c h t e r wa s ,d a t me na l l e r we ge ho o r de
r oepen: Naar des poor br ug!naar de s poor br ugl ' '
Gl e n a r v a ne nz i j n ma kk e r s gaven hu n pa ar d e n de s por en.l n wei ni ge mi nut en had men de s poor br ug be r e i k te no n mi d de l l i j k be g r e p e nz i jde o or z aa kd e rs am enl oop van m e ns c he n.
gl o e i e n di j z e r ,br e e dep l a s s e n bl oe de no nt e l ba r el i j k e n.
Ni emand kon nog ber e kenen, hoe ve el sl acht of f er s di t ont ze t t ende onge l uk had gei sc ht .
s c he n de t oe sc houwer st e n ei nde een e n andert e wet en t e kome n. dee l d. De me eni ngen war en nog alver De br ug i s gebr oke ny ' ' mee nde i emand. 1 ) Ni et waar y ' ' ant woor dde ee n t weede. , , M en he ef t haar ver get en t es l ui t en' ' l nder daad had men hi e r met ee n dr aai br ug t e doen, opend en ges l ot en d i et e nb e h oe ve # e rs c h e e pv a ar tge kon wor de n.En nu de ed zi ch de we r k e l i j k mo e i l i j kt e ,ofde br ugwac ht erde ver r eb e a nt wo o r d e nv r a a q voor ug ope n t e gaande ac ht el oos he l d had begaan, de br i n vol l e vaar t kwam aans t or men. I a t e n ,t e r wi j ld et r e i n Hetongel uk was ' s nac ht s ge beur d mett r e i n N0.37,
Gl e n a r v a n,Pa ga ne le n de ma j oo rme n g de nz i c ht u s -
di eo m e 1 fu u rv i j fe nv e e r t i g ui tMe l bo ur ne v e r t r e k t .
Naaral l e ber ekeni ng w as hetongel uk dus t ege n kw ar t
o ve rdr i eg e s c h i e d ,d. wz . vi j fe nt wi n t i g mi n ut e n ,n a da t
de t r ei n he tst at i on van Cas t l e mai ne hd ver l at en.
t t
> t r s ' ' ' '
k t xr ,
q N '
z& -
Z' K
, .
/
Wx <x
.
// y
. . -
x
*
Th N
< <. w
r Mh
,
<1 N '
/ '
7 / 1
>
t t #
/
/
* @
) / ) J
' Z
v t
,-
x 'zk l t j
1#
l l l ,
. .
'
7 4 / xA ..
>
X&
A
---
'
V p#)
zl
#
%
F x j
E rh a de e nv r e e s e l i j ko n g e l u kp l a a t sg e g r e p e n .
11 2
Na t u ur l i j k we r de no n mi d de l l i j k al l epo qi ng e ni nhe t
Ee r s tt e qe nz e su u r' s mo r g e ns ha d me n de nh e e r
Dat i s gee n ongel uk, myl or d' ' 1 3 Geen onge l uk? ' ' We l neen' ' 1 : W atdan? ' ' De be ambt e boog z i c h een wei ni g voor ove ren f l ui st er de he m t oe: Ge en onge l uk,maar we 1ee n mi s daadl ' ' Ten hoogs t e ver baas d keek l or d Gl enar van den heer Mi t chel l aan. Dez e bedacht zi c h.e en oogenbl i k en ver vol gde t oen op f l ui s t e r ende nt oon: Een onder z oe k heef taan hetl i chtgebr acht zdatdeze r amp i nder daad het gevol g van e en l age ml sdaad i s .
De l a a t s t ego e d e r e nwa ge ni sge p l n nd e r dt e r wi j ld er e i zi ger s di e er wonde r boven wonder het l eve n hebbe n af gebr acht , door e en t r oep van zes r oover s wer de n aangeval l e n.Ni e tt l i tacht e l ooshei d maarwelme topzet
n e e l e wa sv e r s c h e n e n ,s c hu d de bi jd e z e wo or de nv a n
11 3
commi s s ar i s ?' ' Ni et geheelen a1 . ' ' Dat bet ee kent ?' ' Dat bet eeke nt ,dat i k ni et aan de medepl i c ht i ghei d ,, van den br ugwac ht e r gel oof . ' ' De he er M i t c hel ldac ht e eni ge oogenbl i kke n na al vor ens t e ant woor den:
,
Mi j n h e e rd ec ommi s s a r i s ,s l e c h t s de i n bo or l i nge n
br ug nooi t kunne n ope ne n. ' ' Hum hum' ' ) ) Eri s nog i e t s ande r s ' '
, ,
/ 1 En z o n d e rh u l p va nd e n br u gwa c h t e rh ad d e nz i jde
En dat i s ? ' ' Gi s t er avond om e1 fuur voer ee ns c hi pper onder de br ug door en deze m an heef t vanm or gen onde r eede ver kl aar d,datde br ug t oen ge sl ot en w as ' '
,,
pl i cht i ghei d van den w ac ht er ' ' De c om m i s s ar i s bl e efhethoof d sc hudden. ' ' M aarnu mengde zi c h Gl e nar van i n hetges pr ek.
zi c h een m e ns c henm eni gt eve r zam e l d,di e al saan gr oot er w er d. D e ze meni gt e bew oog z i c h i n de r i cht i ng der br ug en had dez es poe di g ber e i kt . l n he t mi dden deze r me ns c henme ni gt el i epen t wee
ma nn e n ,di ee e nl i j kd r o e g e n.
DE KI NDEREN VAN KAPI TEI N GRANT He twas hetr e eds ve r ki l de l i j kv a nd e nbr u gwa c ht e r . Ee n dol ks t oothad he m i n he thar tget r of f e n.Hetwas
na a ra l l e wa a r s c h i j n l i j kh e i d de b e d oe l i n g de rmi s da d i ger s gewe es t ,het onder z oe k der pol i t i e ge dur e nde de eer st e ur en op een val s ch s poor t e br enge n.M aar de
on t de kk i n g va n he tl i j kr e c ht v a ar di gd e ge he e le na ld e
ver moedens van de n commi s s ar i s . Deze mi s daad was ni e tdoor de i nboor l i ngen begaan.
Zi j di ed e z e mi s d a ad b e ga a n he b be n , ' 's p r a k hi j ,
war e nr eeds l ang me tdi ti nst r umentbekend' ' Al dus s pr e kende ,l i et hi je e n pa a rh a nd b oe i e nz i e n , di e ui teen paar dubbe l er i ngen bes t onde n en van ee n
sl ot voor zi en W aren.
) ) En i k dacbt ,dat de ze l i ede n ni ethet r e cht hadden, zi c h op we l ke pl aat s dan ook van de pr ovi nc i e Vi c t or i a op t e houden?' ' De c ommi s sar i ss chudde hetl l oof d. ec ht Wa tz ali kuz e gge n ,mi j nh e e r .Zehebben hetr ni et maar ze nemen het . A1 si k me ni e t ver gi s, dan hebben we hi er metgede por t eer de n van Per t ht e doen. En hi er me de kan i l tu de hei l i ge ver z eker i ng ge ven,dat ze er s poedi g we er t er ug keer en.
l or d Gl enar van,di e de dam es den ont z et t enden aanbl i k van de m i s daad w i l de be spar en,gaf Ayr t on opdr acht ,
on mi dd e l l i j kd oo rt er i j d e n.
Eeni ge honder d me t er t e n zui de n der br ug t r ok he t
r e i s ge z e l s c h a po v e rd e ns po o r di j ke nv e r v o l gd ez i j n
We g naar hetoos t e n.
TW AALFDE HOOFDSTUK.
Waa re e np r o f e s s o ri n de a a r dr i j k s ku n de
n0 g wJf l e er e n kan.
Paganel e n Rober t , di ee eni gs zi ns voor ui t ger eden w ar e n,hi el den ee ns kl aps hun paar den i n.
De a n d e r e nk wa me ns p o e d i gn a de r bi je nz a g e nt oe n
k a rs t i lho u d e ne ns t e e g ui tde n wa ge n ,o mh e tv e nt j e a an d ac h t i ge rt e be ki j k e n .
'
Had de kl e i ne s l aper van he t ge dr ui sc hi et s ve r nome n of was hetee n Onwi l l eke ur i ge be we gi ng? Hoe he t
o o kz i j ,n a u we l i j k sh a dl a d y He l e na de n va s t e n gr on d b e t r e d e n ,ofh i jdr a a i de z i c ho m.
Hoegr ootw asec ht e rdever bazi ng dervr i enden,t oen, ze op de nr ug van den knaap e en papi e r za gen ges pe l d waar op de vol ge nde woor den s t onde n: TOLI NE. Fp be c ondqct e df p Ec l l uc a.
ui t ., , Zi jve r z e nd e ne e nk l n da 1 sp o s t p a kk e t .Me nh e e f t
11 6
ge noot e van l or d Gl enar van. I k ve r s t a he ten spr e ek het , ' 'washeti n he tEngel s c h ge ge ven ant w oor d.
Zi j nu i t s p r a ak h e r i n n e r d es t e r k aa nd i e nv a ne e n
Fr ansc hm an.
1 , Ho e he e tj e ? ' '
Tol i n ' ' , 1 I k we etwatdatbet e ekent , ' 'r i ep Pa ga n e l bi jh e th o O r en van de zen naam. W at ? ' ' Tol i n be t eeke nt i n het Aus t r al i sc h booms chor s ' ' Tol i n kni kt e beves t i gend en ke ek de r e i zi ger sn n e t een vr agende n bl i k aan.
l n' '
J a. ' '
En ge el l ongel uk gekr e gcn?' ' X0 0S* Hoe komt dat ?' '
Wi eh e e f tj e da no pr e i s ge z o n de n? ' '
De Ee r waar de He er Paxt on had me aan de z or gen
v an a n t wo o r d e n . Hi ja n t wo or dd e f me t ne n k e l e n
l et t e r gr eep 6fme tee n ge zegde ,datr e cht st r e eks ui tden mond van e en dom i nee sc hee nt e kom e n.
11 8
nder en De z ev r o o mh e l dv a l tbi js o mmi gei n l a n ds c heki n i e tt ev e r wo n de r e n .Zi jwo r d e ng e do o p te no p ge v o e d door e en of ander e n Engel s che n domi nee ,di e he n vol gens de r e gel en der met hodi s t en Ker k gr oot br engt .
Tr o u we ns ,z i j n ge h e e l es o be r e ma arho o gs tz i n d e l i j k e
kl eedi ng,gafTol i n r ee dshe taanzi en van e en domi ne e i n den dop.Nu de ed zi c he cht eree n ander e vr aag voor . W aar he en gi n g di tk na a p j e ? La d y He l e n aO n de r v r o e g he m op di t punt . ' W aar ga J e he en,Tol i n?' '
l i e' ' Naar mi j n fam i
W aar w oont di e?' ' I n he t Lac hl ange bi e d' ' ) ) Geboor t i g van Lachl an?' '
I n ' ' 31 J > *@
en vaderen moeder ? ' 'vr oeg . Robe r t . He bj e nOg e oeder ' ' J a ,br e p ge t r of f en,zi ch door den onbeke nden Robe r twasdi k n a ap, , br oe d e r ' ' t eh oo r e nn o e me n .Hi jr e i k i eTo l i nde h a n de n me e rwase rni e tn o od i g ,o mv an d et we ej o n gens di kke vr i e nden t e m ake n. Daar het i nt uss c hen donke r was gewor de n,gafGl enar van l as t ,dat men op de pl aat s ,waar Tol i n gevon,he tkamp zou ops l aan.W el dr a had M r .Ol bi de n W aS
ne te e ns ma ke l i j ka v on d e t e n ge r e e de nn at ' u ur l i j k we r d d ek l e i ne i n l a nd e ru i t ge n oo di gd , di t maa l me tz i j n
ni e uw e vr i ende n t e deel en. Door opt el bar e vt agen, ge sc hi cdeni s . kwa m me ne i n de l i j ka c h t e rz i j n nde r en hetge vali s , Zooal s di tm e tve l ei nl ands c he ki
wa sTo l i n r e e d so pz e e rj e u gd i ge nl e e f t i j da a nd eh o e de van e en l i ef dadi ghei ds i nr i cht i ng t oeve r t r ouwd.Tol i n ' s oude r s war e n zeerar me n hadden e rvol s t r e ktge en
b e z wa a rt e ge n,da th u nz oo n t j ee e n Eur op e e s c h eO p -
11 9
En aI sj e gr o o t e rb e n t ? ' '
0,me vr ouw, al si k eenmaal gr oot ben,dan wi 1i k
De r g e l i j k e wo or de n,ui tde n mo n dv a ne e nk i n d va n a c h tj a ar ,h ad d e ns po t t e r sa a nh e tl a c he nk un n e n ma ken.M aarnu wer den zevol konl e n begr epen en ge waar dee r d door de gel oovi ge Sc hot t en,di e de n knaap omr i ngden e n wi er be w onder i ng voor Tol i n nog gr oot er M v e r d.
Pa ga n e lv o e l d ez e l f se e n bi j z o n de r gr o ot e ge ne ge n h e i dv o orde nj e ug di g e ni n l an d e r . Ei ge nl i j kh a dd i tAu s t r a l i s c h ek na a p j ei n Eur op e e s c h e k l e e di n gn i e tdi r e c tz i j ns y mp at h i ege ha d .Pa ga n e lwa s i mme r sn i e tn aa rh e tvi j f d ewe r e l dd e e lge ko me n ,o mi n b oo r l i n g e nt ez l e nn l e te e l lg e l t l e e d ej a sa a n.He tl i e f s t h ad h i jhe n ge z i e n,z oo a l sdeHe e rh e ng e s c h a pe n ha d . Maa rt o e n To l i n z oo e r n s t i g ge s p r o k e nh ad ,wa sh i j
op gehee lander e ge dac ht en gekomen. Op z eker ooge nbl i k vr oe gl ady Hel e na waar Tol i n
z i j no n de r wi j sk r e e g.
1 : Op de Nor maal s c hool ,m e vr ouw . ' ' Evenee ns t e M el bour ne. ' '
J a we l ' '
1 20
, ,
Door wi e wor dt de ze s c hool gel ei d? ' ' Doorde n Ee r waar den Hee r Paxt on. ' '
e k e r mi j n h e e r ' ' J az
s c h ei n bo or l i n g,di ee e nl ep r i j sha dvo o rd eaa r d r i j k s ku n de !Dath a d hi jn o oi tdu r v e nd r o ome n . Hi jk u s t e To l i n o p be i de wa n ge n,z oo a l sd e Ee r w aar de H e er Paxt on he t op de n dag van ,he t exam en zel f moe s t gedaan hebbe n. Te ver wonder en w as di tf ei t ec ht er ni et , aangez i en he t van al ge me ene bekendhei di s : dat de Aus t r al i s c he
i n bo o r l i n ge nb i j z on d e rs t e r kz i j nl nd e aa r d r i j k s k u nd e ,
1 21
ga n e le e nb e k e nd a ar d r i j ks k u nd i g ee nt e v e ns e e nb e r oe md pr of e ss or was.
Ee np r o f e s s o ri nd ea ar d r i j ks k u nd e ? ' ' , 1 S t e l l i g,mi j nj o ng e n ' ' ,, 0,mi j n h e e r ,wi l tumi jda nal s t u bl i e f te e n pa a rvr a -
De v o or na a ms t ee i l a n de nz i j n:
1 $ Aus t r al i , be hoor t aan de Engel s che n; Ni euwze el and,be hoor t aan de Engel s che n;
1 22
Tas mani , behoort aa n de Engel s che n; De Chat hamei l anden,be hoor e n aan de Engel s che n; Auckl and,be hoor t aan de Engel s c he n; M aquar i ,behoor t aan de Enge l sc hen; Ker madec , be hoor t aan de Enge l sc hen; M aki n,behoor t aan de Enge l s che n; M ar aki , be hoor t aan de Engel s c hen; Pr ac ht i g, ' ' ant woor dde Paganel ., , M aar ver t e l me nu ee ns i et svan Ni euw Cal edoni ,de Sandwi c h,M e ndana- e n Pon l ot oe ei l anden' ' 1 ) Dez e ei l anden st aan onde r het pr ot ec t or aat v An Gr oot Br i t t anni ' ' W at ? Onder hetpr ot ec t or aatvan Gr oot Br i t t anni ?
1 1 I sda tni e tgo e d ,n l i j n h e e r ? ' ' ) y Na t uu r l i j k ,na t uu r l i j k;z e l f s ui t s t e k e n d .He e lOc e a ni be hoor t aan de Enge l sc hen! H h, he t kon ni et mooi er!Lat e n we e ens ver der zi en! , ; Ma c Na b bs ha dd e gr oo t s t es c h i ki nd e' n i j d l g h e i d
van den Fr ans che n gel e er de. Hetexamen wer d voor t gez et . 1 ) Wez ul l en he t nu e ens over Azi he bben. ' '
1 23
Meer ni e t ?' ' Be hal ve de ei l anden. ' ' ,, ' D e Lakedi ve nei l anden,be hoof en aan deEngel sc he n; DeM al e di venei l anden,behoor e n aan de Engel s c hen; De Chagosei l ande n,behoor en aan de Enge l sc hen. Al l e s behoor t dus aan de Enge l sc hen?' ' W e gaan ver der .Le er l i ng Tol i n,ver t e lnu eenswat van Af r i ka. ' ' Be st aat ui tt we e kol oni es ' ' Twee kol oni e s? ' '
,,
Le ona, behoor t aan de Enge l sc hen. ' ' Ondanks al l e s moes t Pagane lt oc hl achen,om de ze W aar de M ac Nabbs ,i k gel oof ,datuw l andgenoot en , , Al gi er s ,M ar okko en Egypt e m aar he eleenvoudi g van de l andkaar t he bben ges chr apt . ' '
En g e l s c h e on d e r wi j s me t h od e . ' ' Hi j we nd d ez i c ht o td e n ma j o o r :
r el ddee l ,van Amer i ka we et . ' ' W or dt ver de el di n Noor d- en Zui dAmer i ka. ' ' ) ) Goed zoo' ' ) ) Heteer s t e behoor taan de Enge l s che m. . . ' ' ) ) W at ? ' '
J oh n s on . ' '
, ,
1 24
n e u r .He tk a nn i e tf r a ai e r !W a twe e tj ev an Zui dAme r i ka, vr i end Tol i n? ' ' zui dAmer i ka bes t aat ui t : , , Cayenne,be hoor t aan de Engel s che n; De M al oei ne n,behoor en aan de Engel sc hen; De She t l ands c he ei l anden, be hoor e n aan de Engel sc hen; Geor gi ,behoor t aan de Engel s che n;
J a ma i c a ,be h o or t aa n de En ge l s c h e n;
Tr i ni dad,be hoor t aan de Engel s c hen' ' Paganelwas bui t en zi c h zel f .
, ,Le e r l i ng Tol i n , ' 's p r a kh i j ni j d i g,, , v e r t e lme e e n s h o ej i j ,o fl i e v e rge z e gd,j eo n de r wi j z e r s ,o v e rEu r o p a
mani er Eur opa aan de Ehge l sc hen be hoor t . ' ' ) ) Door Enge l and,be hoor t aan de Engel s c he n, Sc hot l and, behoor t aan de Engel s c hen; I er l and,behoor t aan de Engel s c hen; De He br i de n,behoor en aan de Engel s c he n; De Or c ade n,behoor en aan de Enge l sc hen. ' '
J u i s t .Aan wi eb e ho o r tEur op a ? ' ' Aa nd e Enge l s c h e n,mi j n h e e r ' ' ) ) I kd ac h th e tbi j na .Ve r t e lme ma a re e n so p we l k e
De J o ni s c h ee i l an d e n ,be h oo r e na a n de En ge l s c h e n;
y ,pr ac h t i g To l i n ;wa ar l i j kh e tk o n ni e tb e t e r .Ma ar i k ge l o o f ,d a tj en o ge n k e l e St a t e nv e r ge t e nh e bt ' ' $ 1 We l k e ,mi j n h e e r ? ' ' , jsp a n j e ,Ru s l an d !Oo s t e nr i j k ,Pr ui s e n ,Fr a n kr i j k . . . ' ' Mi j n h e e r da tz i l n ge e n St a t e n' '
/ , Da tz i j np r o v i n c i e s ' . '
Pr o vi nc i e s ,z e ij e ,n i e t wa a r To l i n t ? ' '
1 25
s c he n. ' ' Gr oot e goedhe i d' ' De vr i enden sc hat e r de n he t ui t . ) ) Tol i n y ' 'her nam Pagane l ,, j ver t e l me e ens wat van
1 ) Ca l a i s!De n kj ed a tCa l a i s no ga a n de En ge l s c h e n
behoor t ? ' '
J a we l mi j n h e e r ' '
En w i ei s dat ?' ' Dat i s Lor d Napol e on. . . ' ' M aarnu washetui tm e tden er nstvan de ' n pr of e ss or .
Hi j gi e r de ,hi js c h a t e r d e , :hi jb r ul de v an h e tl a c h e n . Lo r d Na po l e o n , En ge l s c h go u v e r ne ur v a n Fr a n kr i j k .
Ne en,datwas t oc h alt e er g.
To l i n k e e kt e nh o o gs t ev e r ba a s d. Ee nd e r g e l i j k e v r o o l i j kh e i dk on h i jn i e tbe gr i j pe n.Me n ha dh e m on d e r vr aa gd e nh i jha dn a a rb e s t ewe t e n ge a nt woo r d . Oo kd eg e wo o nl i j kz o oe r n s t i ge ma j o ormo e s tha r t e l i j kl ac h e n om d evr e e mdean t woo r d e nv a n To l i n . Zi e tuwe l , ' 'z e ih i jt o tPa ga n e l ,, , i kv e r t e l deu r e e d s bi jv o or ba a t ,d a tdi tv e n t j eu n O ge e nl e s j ek o n ge v e n ' '
1 26
an t wo o r d deh e tv e n t j ee r ns t i g .
De go e d e ma ns c hu d de va nh e tl ac h e n ,j a ,h i jmoe s t zi c h zel f se en ei nd we e gsve r wi j d e r e n,om he te e n so p z i j n ge ma k ui tt es c h a t e r e n . I nt u s s c he ngi n gl or dGl e n a r v a ne e nbo e k j eu i tder e i s b i bl i o t h e e kh a l e n , ge t i t e l d: Le e r bo e kde ra a r dr i j k s k u n de , do o rSamue lRi c h a r d s o n ,e e n we r k j e ,d a ti n En g e l a n d gr oo t ev e r maa r d h e i d ge n o o te ne e n i gs z i ns du i de l i j k e r
l e ss en gaf , dan de l ee r ar en van M el bour ne. bt ,, zi e h i e r ,mi j nj o n ge n,di tbo e k j ei svo o rj o u.J e, he e e n i ge v e r k e e r de o pv a t t i n ge nO v e rd ea ar d r i j ks k u nd e , d i ej en o o dl g mo e th e r z i e n .Al sh e r i n n e r i n g kr i j gj edi t b oe k j ec ad e a u . ' ' To l i n n am he tb o e k j ei non t v a ng s tz o n de re e n wo or d
t es pr eken. e n om en o Hi jdr a a i d eh e te e ni gem al m,d o c hs t akh e t ni e ti nz i j nz a k. I nt us s chen w as he t nac ht ge w or de n en moes t m en naar be d gaan, t enei nde den vol ge nde n m or gen w e er e we ze n. v r o e gb i j de hand t
DE KI NDEREN VAN KAPI TEI N GRANT Ee ni ge mi nut en l at er ,was hetge hee l e kamp i n di epe r us tgedompe l d. Toen de r ei z i ge r s den vol genden mor gen ont waakt e n, was Tol i n ver dwenen.
Ha dd ej o n ge nz i c h ge r g e r da an h e tl a c h e nv a nd e n
De we 1br e edt e gr aad voer de de r ei z i g van den 37e1 ger s op 31 Dece mber naarAl exander ber g,e en derber oem dst e goudst r e ke n dergehee l e aar de.
ba n k , wa ar aa ne e n be l a n gr i j k mus e u mi sv e r bo nd e n . De s t r a t e n war e n br e e d,be h o or l i j k ge p l a v e i de nz or gv u l d i g be s p r o e i d .Ov e r a lpr i j kt e nr e u s ac h t i ge a an p l a k bi l j e t t e nd e r Go l d e n Co mpa n y , de r Di gge r ' s Ge n e r a l OJ #c ee n de rNu gge t ' s Un i o n.De s a me n we r k i n g va n
1 28
a f z o nd e r l i j k e n ar be i dd e rg ou d z o e k e r s .Ov e r a lh o or de
men hetges t amp der mac hi nes ,di e he tgoud wi e sc hen
e n he tk o s t ba r ek wa r t se ne r t sf i j n maa l de n.
I n den omt r ek l agen de woni nge n derdel ver s be ne vens de gr onden,di et er ont gi nni ng w ar e n af ges t aan. Daar war en t ege n hoog l oon de goudz oe ke r s aan het wer k, di e de compagni n i n di e ns t hadde n genomen. Ont el baar war e n de gat en di e men i n den gr ond had
ge bo or d.He ti j z e rde rho u we e l e nf on k e l d ei nd e nz o n ne s c h i j ne nz on de e n on a f ge b r o ke nr e e k s va nl i c h t s t r al e n ui t .Onder deze ar bei der s war en al l e vol ker e n
de r we r el d ver t e ge nw oor di gd. En deze be zol di gde ar -
be i d e r sv ol b r a c h t e nz wi j ge n dh un v aa k mo e i l i j k et a a k .
, 1 Me n moe t ec ht er ni e t denkeny ' 'al dus Paganel ,, , dat er i n Aus t r al i ge en enke l e gobdde l ver > er i s , di e ,
v oo r t ge dr e v e nd oo re e n do o de l i j k e go u dk o o r t s ,v r i je n on a f ha n k e l i j kz i j n ge l uk k omt be pr oe ve n.W e l i s wa a r
he bben de m ee st en hun ar me n ver huur d aan de gr oot e
maa t s c h a pp i j e n ,maa re rz i j nt o c hn oge n ke l e n ,d i ez o nde rda t ,n o gk a nsh e b be no mr i j kt ewor d e n. Op we l k e man i e r ,mi j n he e r Pa ga ne l ? ' 'vr oe gl a dy
i l e l ena Gl enar van.
geacht e me vr ouw ' ' En dat i s? ' ' 1 , Doorz onde r moei t et e doe n,i n n gel ukki g oogen-
1 29
s een Over eenkomst t uss c he n de goudz oeker s , 1 ) Dat i we l ke di kwi j l sa a n l e i di ng he e f t ge ge ve nt o th oo g l o opende t wi s t en e n ge vec ht en. ' '
d a ge n na t uu r l i j k ui t g e s l o t e n' ' Da tv i n di k bi j z o nd e rmoo i y ' 'z e iRob e r t . A ) Pr a c h t i g,mi j nj o n ge n y ' 'a nt wo or dd e Pa g a ne l ., , D0 e j i j oo k ma ar e e ns j eb e s t ,e nj e wo r d t op e e n ma al s c h a t r i j k' ' O mi j n he e rPa g a ne l l ' '
W at i se r ,m i s s M ar y?' '
1 1 Ze tu Ro be r tt oc h ni e tv an d i evr e e s e l i j k ed i n ge ni n
he thoof d' '
, ,
l k we ethe elgoed,datRober tnooi tgoudz oe ke r wor dt . De gr ond bew er ken i s he elgoed, m aar dan al sl and-
l i e v e mi s s ,i k ma ak t en a t u ur l i j k ma a re e n gr a p j e .
ne 1 e e nv r i ju i t vo e r i go v e r z i c htt ege v e nv a nd eg e s c h i e de ni s der goudzoeker si n Aus t r al i . De eer s t e goudz oe ke r s , ' 'al dus de gel e er de Fr ansc hm an,, , oef enden hetber oep van goudw as sc her sui t ,zooDe Xi ld e r e l # n Xl #i t e f x Gr l e ( Au t r ql W)
1 30
t e n e i n d eh e tko s t ba r e go ud e r t saf z on d e r l i j kt ek r i j ge n .
we r kt ui gi n het begi n de r ,naar i k dur f bewer en,, , ber ucht e' ' eer s t e del f per i ode.
och maarbe zi t Me n mo e s te e n de r ge l i j k we r k t ui gt
t en, ' 'l ui dde he t ant woor d. M en koc htzoo i et st erpl aat s e' ' Van w i e ?' '
Bi jg e br e ka a ng e l d be hi e l p me nz i c h ' '
) ) M et wat ?' '
, ,
de gewonnen aar de ge l e gd,bes pr oei d en ge was sc hen. Be vat t e de ze aar de goud, dan bl ee f di t onder l i ggen,
He e le e n v ou di g me te e ni j z e r e ns c ho t e l .Da a r i n we r d
t e r wi j ld ea ar de i n de nv or mv a ns l i j k we gl i e p .Me e r
dan n goudz oe ker heef t op dez ee envoudi ge mani er
1 31
f or t u i ng e ma a k t .He t wa si nd e n go e d e n ,O ud e nt i j d,
dat hi er ee n paar l aar ze n ze vent i g gul den kos t t en en m en vooreen gl asl i monade z es gul de n bet aa l de. M aar w at z a1 i k u ze gge n:di e het ee r s t e komt ,he t
we 1op d e n we ka 1 si nd eb e dd i n ge nd e rr i vi e r e ne n be ke n, j a ,t o tz e l f si nd es t r a t e nv anMe l bo u r n e . De v o o r r a adgo u d,we l k e va n2 6J an u a r it o t2 4 Fe br uar i1 852 van Al exander ber g naar M el bour ne wer d get r ans por t e er d,had een waar de van vi ermi l l i oen hon-
d e r dv i e re nd e r t i gd ui z e n d dr i eho n de r dv i j f t i g gu l d e n .
Dat be t e ekent ee n ge mi ddel de van onge veer t acht i g dui zend gul de n per dag. W aar op l or d Gl enar van Opme r kt e: kel zer van Rus l and. , ,
,Di ! tb e dr a gs t a a tge l i j ka a n de c i v i e l el i j s tva n de n
l n1 8 5 2 vo n di e ma nd t eBa l l r a te e nk l o mp va nv i j f
honder d dr i ee n ze ve nt i g ons ,ee n ander t e Gi pps l and een kl om p van ze ve n honde r dt w ee en ne gent i g en i n 1 861 vond i emand nog e en st uk dat acht honder d vi er en der t i g ons woog.I n Bal l r at vond nog ee n ander e
mi j n we r k e re e nk l ompva nv i j fe nz e ve nt i gki l o, he t ge e n
ee n waar de ver t egenwoor di gtvan r ui m honde r dt waal f dui zend gul de n.
1 32
ma j oo r .
1 1 I n we l ke m at ei sde goudpr oduc t i es i ndshaareer st e Ont gi nni ng t oe ge no me n ,mi j n h e e r Pa g an e l ? ' 'v r o e gd e kapi t ei n de r Duncan.
,I n ge we l d i g e ma t e ,be s t eJ o hn .I nh e t be gi nd e r ne ge n t i e nd ee e uw b e dr oe g de j a ar l i j k s c h e go ud o p-
br e ngst onge ve er dr i ee nt wi nt i g mi l l i oen gul de n,t er mi l l i oen. ' ' $ 1 Al l e en i n Aus t r al i ? ' '
, ,
wi j ld i ti n1 8 6 5 ge s t e g e n wa st otv i e rh on de r d vi j f t i g
Da t ni e t .Hi e r b i jz i j n na t uu r l i j k Eu r o pa , Az i e n
e n ,Ro be r t ;go u dl a n d e nz i j ng e e ng e z e ge n d el a n , ,Ne de n .Zi jge v e ns l e c h t s he ta a n z i j na a nn i e t s nu t t e r se n n oo i ta a n me ns c h e n ,di e we l g e v a l l e n vi nd e n ,i ne e r l i j ken ar bei d.Zi e maar e ens naarBr azi l i ,M e xi c o,Cal i -
Vr oe gi n de n mo r ge nv a n de n2 e nJ a n ua r i1 8 6 5t r o kken onze vr i enden over de gr e nz en di e he tdi st r i ctTal bot vah he t di st r i ct Dal hous i e sc hei dt .
En k e l eu r e nl a t e rv o nd e nz i je e ndo or wa a db a r ep l a a t s
i n de Campas per i vi er op 1 44 gr aden vee r t i g mi nut e n oos t er l engt e en 37 gr aden zui der br eedt e. Hi e r mede was de he l f t der r e i s vol br ac ht .N0g ve er -
t i e n da g e n vo o r s go e d i g er e i s ,e nd ek l e i n et r o e pz o u
Twof ol dbaaibe r el ke n. Al l es gi ng naaf we ns c h en al l en war en gez ond.De voor spel l i nge n van Pagane l , bet r ef f ende he t gez onde
eden t ot kl agen. M ensc h noc h di er had dus r Se der t he t ve r l at en van Cambde nBr i dge had men
0p z i j nv oo r s t e lmo c h t e n de j a ge r sd e no s s e wag e n
geen oogenbl i k ui th e to o gv e r l i e z e n ,t e r wi j lge d u r e n de de n nacht s t eeds i emand de wacht hi e l d. Bovendi en wer den i eder e n mor gen en avond de wapens nagezi en en opni e uw gel aden. Men was erz ekervan,da te en bende mi sdadi ger s de s t r eek onve i l i g maakt ee n al hoeweler t otnog t oe ni et s was voor ge val l en,dat r ede nt otbez or gdhei d gaf ,was
1 34
we r d e ng e n ome n,d a ar l o r d Gl e na r v a n bi j , de da me s
ge en onnoodi ge angs tw i l de ver oor zaken.
Ge e nh e r d e rdi e' sa v o nd sz i j nv e ev e r z a me l d e ,z o n d e rz i j nk ar a bi j nt el ad e n .
Gee n boerdi e' s avonds t err us t e gi l l g,zonderde ur e n en ve ns t e r s goed ges l ot e nt e he bben. Hetger uchtdermi sdaad t e' Cambe nBr i dge had zi c h
a 1 se e nl o o pe n dv u ur t j ev e r s pr e i de nr e c h t va a r d i g de a l
de ze voor z or gen.
Ze l f s de pr o v i n c i al er e ge e r i n g ga f bl i j k, o p ha a r ho e d et ez i j n .
M en zond af dee l i nge n be r eden pol i t i e agent en naar al l er i c ht i ngen.Voor al de pos t di ens t wer ds t r eng beze l sc hap van l or d waakt . Op ze ker e n dag zag he t ge l mor e naar Heat hc ot e Gl e nar van de n post wagen van Ki
Na da tme n de n we gv a n Ki l mo r e on ge v e e re e n mi j l
ac ht e r de nr ug had,be t r ad he t geze l s chap e en woud van r e uzeboome n,hete er s t e gr oot e woud datmen ont moe t t e ,s i nds me n kaap Ber noui l l iver l at en had. ee t van beDe r ei zi ger s sl aakt en n al gemeene kr
1 35
m en van ee n hout dr aai er . Ze gel eken op zui ver ge st e l de p i l a r e n,di e me n bi j honder den i n di twoud kon t e l l en.Ee r s th on d e r d v i j f t i g voet bove n de n gr ond s c hot en de eer s t et akken ui te n vor m de n m ethun ei ge naar di g ge pl aat s t e bl ader en een s oor t zonnes c her m, dat e en eeni gs zi ns nauwkeur i ger
be s c hr i j v i n gv e r di e n t .
l nt egenst e l l i ng met de bl ader en de r boomen van de Oude en Ni e uwe W er el d, ke er en de bl ader e n der Aus t r al i sc he gomboomen hun r and naar d ez on. Het ge vol g hi er van i s,dat hetzonnel i chtongehi nde r d door di t ge bl ader t e kan dr i ngen. Rei zi ge r s , di e een l ange weg dooree n de r ge l i j kb os c ht ema ke n he bb e n ,o nd e r vi nden daar van t ame l i j kv e e ll a s t . Een ande rge valw as hetmetden he erPagane l .Deze
w' a a r d i geg i e e r d ewa sge l u kk i g me te l k ebi j z on d e r h e i d de rna t uu re no n da n k sh e tf e i t ,d a tz i j nr e i s g e n oo t e n he tme tvr i jwa tmi n de rwa r mt e ha d d e na f ge k u nd ,e n dema j o orge dwon ge n wa s ,z i c hv oo r t d ur e n d he tz we e t aft e wi s s c he n,h i e l d hi jn i e to p ,dewi j z es c hi kk i n g de r
nat uur ,metbet r ekki ng t ot de pl aat s i ng der gomboom-
bl a d e r e n,t ep r i j z e n .
Di en ge he el e n dag r ol de de os s ekar t uss c he n de gomboome n. M en ont moet t e gee n e i n de l o oz er i j e n mensc h ofdi e r .H oog i n de boom e nl eef den w el i swaar eeni ge kakat oe s,do c h de z e n wa r e nv o oro nz ej a ge r s onbe r ei kbaar .Ook zag m en afe nt oe een z wer m papegaai en Opvl i ege n,di e met hun bon t e kl eur en de omge-
1 36
eeni ge ge l ui den, di e de ze s t i l t e ver br ake n. ' s Avonds l e ger de men aan de voe t en dergomboomen,waar van s ommi gen de s por en dr oegen,da t hi er eer s tkor t el i ngs ee n kal npvuurhad gebr and.Dez e boomen vor mde n een soor tvan hooge f abr i ekss choor s t e en, daar de vl ammen van he t kampvuur hen over de gehee l el engt e hadden ui t ge hol d. Op voor st elvan Pagane ll e gde ook M r . Ol bi nethe t voor he t avondet en benoodi gde vuur onder ee n der
b o ome na a n , waa r d o or o n mi d de l l i j ke e n aa n z i e n l i j k e
t r ekki ng ont s t ond e n de r ook i n he t donker el oofver dween.
Na he t avonde t e n begafm en zi c ht er r ust e. Di en nac htzou de w achtbe ur t e l i ngs bet r okke n wor -
de nd o orMul r a dy ,W i l s o n ,k a pi t e i nJ o hn Ma n gl e se n
door den boot s m an Ayr t on.
De n da a r o pv o l g e n de nd a g,3 J a n ua r i ,we r d de t o c ht do orh e to n me t e l i j keb os c h vo o r t ge z e t .He ts c he e n, a l s oferge en ei nde kwam aan hetgom boom e nwoud. Ee r s tt egen den avond kwam Rober t , di e een ei nd voor ui t ger eden was, pl ot se l i ng naar het geze l s chap t er ug en r i e p:
) ) l k he be en s t ad gezi en' ' W aar ? ' ' Rec ht voor ons ui t ' ' Het was, z ooal s Robe r t geze gd had. Na e en t i en
z e nz a gl i jg e n.
Ni e uws g l e r i gz o oa l sd a me s va a kz i j n, v r o e gI a d y
Dat i s Se ymour ,me vr ouw. ' ' , 1 Nogal van bel ang?' ' O ne en,me vr ouw. ' '
He e f tz i jv e e li n wo n e r s ? ' '
Me vr ouw,Se ymour i s ni et veelmeer dan ee n ker s pel ! dat op w eg i s ,e en gem e ent et e w or den. W aar -
l or d Gl enar van.
1 ) Zu l l e n we e rb e h oo r l i j ko nd e r d a k vi n de n? ' 'v r o e g Hop e l i j k we l ,my l o r d' ' Da ns t e li kv o or ,Se ymo u rb i n n e nt er i j de n. ' '
/ ) W aar om,l i e ve Edwar d?' 'vr oe gl ady Hel e na. Om onz e dame s i n de ge l egenhei d t e s t e l l e n, e en ,, t l ac ht i n een bed t es l ape n. ' ' Dat vi nd i k we1pr et t i g,maar i k ne em he tvoor s t e l
sl echt s aan OP voor w aar de: * S7 $ En di eI .9 1 ) Dat de r ei s daar door geen ver t r agi ng onde r vi ndt , ' ' ant w oor dde l ady Hel ena. Daari s gee n spr ake van.T r ouw e ns ,w e ver t r e kken
d eF r a n s c h eg e l e e r d e ,i e t s bi j z o nd e r si nS e y mo urh e b-
1 38
me t de n s p r a a kz a me n o be r k e l l ne r , wi s td e ma j o o r
waar aan men zi ch had t e houde n.
r i e ph i jz i j nr e i s ma kke r st ez a me ne ns pr a ko p de n
Bes t e vr i ende n,i k heb ni e uws . ' ' W at ? ' '
' ) W el ke m i s dadi ge r s ' ' Van de n aans l ag op Cambde nv Br i dge. ' '
Di tb e r i c h ts c he e n Ayr t o n bi j z o nd e rt ei n t e r e s s e e r e n .
Me td e z e woo r d e nr e i k t e hi jh e me e n nu mme r de r
Aus t r al i an and Newzeal and Gaze t t e. En l or d' Gl e nar van l as met l ui der st emme he t vol ge nde ar t i ke l voor :
S yd n e y ,2 J a n u a r i1 8 6 6 .
1 1 Me n za1zi ch her i nner en,dat i n de n nacht van
'
,,
, ,
pl a a t sh ad t e Ca mb de n Br i d ge , vi j f mi j l e nt e n
noor de n van het s t at i on Cast l e mai ne, op den 3 1 s poor we g van M el bour ne naarSandhur st .Desnel -
1 3 9
t r e i nv a ne 1 fuu rvi j fe nv e e r t i gs t o r t t et o e n me t
De z eb r u g was b i jh e tn a de r e nv a nd e nt r e i n
ope ngebl e ven. De ve el vul di ge t r ei ndi ef s t al l e n na he t ongel uk, ,,
, 1 a l s me d eh e tvi n de n va n he tl i j kv a nd e n br u g, , wac h t e r ,l e v e r de nh e tb e wi j s ,da td e z ec a t a s t r oyp hehe tg e v o l g wa sva ne e nv r e e s e l i j kemi s da a d. , ,Bi jon de r z oe kv a nd e nh e e rCo mmi s s a r i s va n
pol i t i ei s dan ook ,,
,,
gebl eken,datde ze mi s daad op r eke ni ng i st e st e l l en van e en bende ge de por t ee r 3 ) den, di e ze s maanden gel eden ui t he t Hui s van i ng t e Per t hi n W es t Aust r al i ont s napt i s, ,Bewar
,,
j u i s tophe to og e n bl i k da tz i jz o u wo r d e no ve r g e -
De z eb e n de mi s d a di ge r s ,t e n ge t a l e va n vi j f
ee r s t kor t el l ngs m eteen t ot nog t oe onbeke nd
r e n Be nJ o yc e te e ns pi t s b o e fva nd ee r gs t es o or t
en ,,
,
s c hi ? na a rAu s t r a l i g e k ome n.
, ,
! , Hl e r bi jz i jo pg e me r kt ,da t de j u s t i t i et o t no g n l e td eha n d op g e no e mde n Be nJ o yc eh e e f tk u n nen l egge n. D e be w oner s der s t eden en dor pen w or de n
1 1 a a ng e r a d e n ,e v o or t d ur e nd o ph un h oe d et ez i j n
,,
,y ,,
mo ge l i j k ei nl i c ht i n ge nt e do e nt oe k ome n,d i et o t
1 , J .P.Mi t c he l l .
Pr ovi nci aalHoof di ns pec t eur . ' '
Lo r d Gl e n ar va n wa sme tz i j nl e c t u u rt e ne i n de .
Al l e n zwe gen ee n oogenbl i k.
woor den t otPaganel .
Daa r op we nd de d e ma j oo rz i c h me t de v o l ge nd e
1 40
t e e r d e ni n Au s t r a l i z i j n . , ,He tz i j no nt s n a pt e n , wa a r d e ma j o or . De z el i e de n
hebben ni ethe tr ec ht ,hi er ,ofi n wel keAus t r al i s che pr o-
v i n c i e ,v r i jr o nd t el oo p e n ' '
Daar me de wor dthun aanw ez i ghei d ni etgel ooc he nd. M aarnu ee n ander evr aag;moetdeaanwe zi ghe i d de zer
mi s dadi ger s ons r ei spl an ver ander en?' ' En zi ch t otden kapi t ei n derDunc an wende nde ,vr oeg Gl enar van:
t us sc he n de sm ar t ,w e l ke m en m i s s M ar y en Rober tzou ver oor zaken en de vr ee s,de e xpedi t i ei n noode l oosgevaar t e br e ngen.
z ou h e tv oo r z l c h t i ge rz i j no nmi dd e l l i j kn a arMe l bo ur n e
t e ver t r ekke n,en m etons s chi p de naspor i ngen aan de oos t kus t voor tt ez et t e n. En zi c ht ot den ma j oo rwe n de nd e ,vr ee gh i j :
wor de n eve n wei ni g be r ei sd. Bovendi en de nk i k ni et , dat acht goed ge wape nde en vas t be r ade n manne ni n
1 41
h u ns c hi l dz u l l e nk r u i p e nv o orv i j fe nt wi n t i g boe v e n .
I k heb dus de e er ,myl or d voor t es t el l en,onzen t oc ht voor tt e ze t t e n. Pagane l w as het m et hem e ens. Goed ge spr oken, Ayr t on. Op onzen weg naar het
t ega a n, da nz ou d e n weers p i j tv anh e b be n ,d eDu n c a n n i e tme e ra a nt et r e f f e n .Bu i t e n di e nk a nha a ra v e r i jn o g n i e the r s t e l dz i j n .Om a ld e z er e d e n e n ,i she tmi j nsi n zi e ns bet er , nog ee n we i ni gt e w ac ht en. ' ' Zonder ver der aandr i ngen gi ng Ayr t on hee n. Den voi gende n m or gen ver t r ok het gez el s c hap, gew apend t otaan de t anden en voor ber ei d op el ken aans l ag,de st ad Seymour .
1 42
Een hal f uur l at er w as m e n w eder om i n he t gom boomenwoud, dat zi c h ver der oos t waar t s ui t s t r ekt e. Gl enar van had erde voor ke uraan gegeven,ove re en kal e vl akt et er ei ze n, waar men ni et zoo l i c ht i ne en hi nder ni s kan val l e n a1 si n een bos ch. Er was ec ht er ge en keusen ge dur e nde di en geheel en dag t r ok de oss e kar door he t onaf zi enbar e eucal ypt us woud. Na de n
1 4 6 e n o os t e r l e n gt e gr aa d g e pa s s e e r d t e z i j n , we r d
' s avonds hetkamp opges l age n op de gr enze n van he t Mur r aydi st r i c t .
TW EEDE DEEL
VI J FTI ENDE UOOFDS TUK.
Va nJ / ' ? 7 7 : Au s t r a l i r se nr i j k e En g e l s c he n.
Hetwas ee n war me dag. De damesi n den w age e ns t i lnaarbui t en t et ur e n n zat e n de he er e n van he t gez el s chap sc henen w e l hal f op hun paar de nt e domm el e n.
Sl e c ht s Ayr t on ,d i ea lz i j no pme r k z a a mh e i dn oo di g h a dv o orz i j ns pa n os s e ne nd es t e e d s wa a k z a me ma j o o r ,ke ke n op l e t t e nd r o n d. Er wa se c ht e rn i e t s bi j z on de r st ez i e n.I ne e no n af zi e nbar e ope envol gi ng kwam e n de r eusac ht i ge gomboowez en: m ensc h of di e r . Ee nskl aps we r d pr o f e s s orPa ga n e ldo o rz i j nj e ug di gen vr i end Robe r t ger oe pe n. H , mi Paganel , komt u ee ns gauw hi e rl ' ' j n he e r' ) ) l s er wat t ez i e n,Rober t ? ' '
En t e r z e l f de rt i j d we e sh i jn a ar e e n gr o o td o nk e r
l i c haam,datmetver baz ende l e ni ghei dt uss c he n det akken van e en der hoogs t e boomen kl om.
Ma a rn a u we l i j k sha dh e tz o n de r l i ng ewe z e n der e i z i ger si n de gat en gekr e ge n,ofhetl i e tzi c h ui tden boom
z a l t k e n ,r e n d et u s s c he ne e ni jes t r ui ke nd oo re nbe g on
e en ander e boom t e be kl i mme n. Reedsvr oe ge nd er e i z i ge r sz i c ha f lh o eh i jn a arbo v e n z ou kunnen kome n,daar de mac ht l g di kke en gl adde
1 44
st am gee ne nkelhouvas t bood,t oe n ze t othun ver bazi ng he tvol gende v r e e md v e r s c h i j n s e lz a ge n: de de aap ee nskl aps ee n Bi jden boom gekom en,haal en hakt e daar m ede kl ei ne i nker s o or tbi j lt ev o or s c hi j n vi nge n boven el kaar i n de n st am,i n wel ke i nker vi ngen
hendi g naar bove n en wa: we l dr at us sc he n hetge bl ader t e van den boom ver dwene n. Deks el s , ' 'r i ep de ma ens w i l l en j oo r ,, , i kz o u w e1 e wet e n,w at voor s oor taap dat i s' ' Paganelwa st e r s t o nd me tz i j na nt wo or dg e r e e de n r t ui ge nden t oon: s pr ak op Ove
zui ver st e w at er ' '
z i j nv o e t e ne e n ge r i n ges t e u n vo n d e n.Zo ok l om h i jb e -
De z ea a p,wa ar d e ma j oo r ,i se e n Au s t r a l i rv a nh e t
l oovi g hun sc houder s op t e hal en voor dez e al l e sz i ns vr eem de ver kl ar i ng,t oe nz e,e eni ge m et er s ver der ,ee n bui t engewoon sc houw s pe lza gen: Onde r ee n soor t af dak, ver vaar di gd van r eepen boom s c hor s ,z at e n daaree n der t i gt ali nboor l i ngen,z oo goe d a1 s naakt ,di e meerop wi l de di er en dan op r ede-
De r e i s ge no o t e nh a dd e n na u we l i j k sd e nt i j d ,o n ge -
woor de n van hun di al ec t ke nde,s t e l de he n echt er ge r us t en dus bl even ze me t Openges pal kt e oogen naar
o nz ev r i e nd e nk i j k e n .
De ar m e dui vel s w ar en v r e e s e l i j k ma g e r :he tl e k e n welwandel e nde ger aamt en.I s he tt e ve r wonder en,dat oegen,t oe nMr .Ol bi z ez i c hbi j n aa1 swi l ded i e r e ngedr ne t he n ee ni g voedse lw i l de ver s t r ekke n. 7 M et e en s oor t wel l us t ver sl onde n ze de bes c hui t en, we l ke de hof me es t e r der D unc an he n aanbood.
1 45
da gv an h a a rh u we l i j k ni e t sa nd e r sg e k e n d he e f tda n
de meedoge nl ooz es l age n metde ns t ok,we l ke de hand van haar ec ht genoot nooi t ver l aat .
we l k e nu e e nma a lh e tl o tz i j n va nz we r v e n de v o l k s s t am m en.
ho o f d z a k e l i j kb e s t a a nl nh e td r a g e nh ar e rz t l i g e l i n ge n i ne e ns o or tk o r fv a n ge v l o c h t e nt wi j ge n,mo e tz i joo k no g i n de l e ve n s b e h o e f t e n de rf ami l i ev o or z i e n.Zi j ma a k tj a c h to ph a ge d i s s e n ,bu i d e l r at t e ne ns l a n ge n ,d i e z i jt o ti n de t op p e nd e rb o ome nv e r v o l gt . Bo ve nd i e n moe tz i jhe tvi s c h t u i gd r a ge n,t e n mi n s t e ,
a1 s er w at t e vi ss c hen val t .
Be ha l v ed ev e r v ul l i n qh a r e rmoe de r l i j k ep l i c h t e n ,d i e
d e r eh ui s e l i j k eb e z i g he d e n . Kor te n go e d ,d e Aus t r a l i s c h e vr ou wi se i g e n l i j kt e
wi e nz i je e n pa arz a a dk o r r e l sv oo rh i e l de n.Me nz i e t , d a t de z e me t h o de t a me l i j kk i n de r l i j ke no n be ho l p e n
was en het moes t dan ook welee n ec ht e Aus t r al i s che
op de a a n ge b od e ns pi j z e n ,da td e vr o n we na n gs t i g
t er ug we ken.
1 46
Di c h tbi jd en a a s t e go mb oo me n ve r t oo n de z i c he e n
e eni ge di er vogel st e gaan vangen. Een derAust r al i r sgr eep ee nr ood ge sc hi l de r di nst r ume nt van vr eemden vor m en s l oop onhoor baar op de voge l st oe.
wa r e n ,d a tj a ge nn ut t i ge ri sd a n da n s e n ,b e s l o t e nz i j ,
i ns t r ument t we e voe t bove n den gr ond i n hor i z ont al e r i cht i ng voor ui t .Het vr e emde wapen door l i ep een af s t and van onge ve er veer t i g voe t ,spr ong, zonder den
0p e e n be h oo r l i j ke na f s t a n dg e k ome n ,wi e r p hi jz i j n
gr o nd t er a k e n ,e e n s k l a psr e c h tomh o og ,t r o fdo o de l i j k e e nd oz i j n vo ge l s ,e n vi e l ,e e nk r o mme l i j n be s c hr i j vende, aan de voe t en ne er van de s man di en het ges l i nger d had. Al l er ei sgenoot en s t onden ver s t omd;ze konden hun ooge n ni et gel oove n. Ayr t on gaf de ver kl ar i ng.
1 : W at , ' 'r i ep Paganel ,, , i s dat de ber oemde Aust r al i s che boomer ang? ' '
1 47
bl i j v e n op e e n we t e ns c h a pp e l i j k ev r a a g.
Nadatmen nog ee n wei ni g overen weerhad ge pr aat ove r het vr e emde wapen, wi l de Gl enar van r eeds het s ei nt otver t r ek ge ven,t oen e en wi l de har d kwam aan-
l o o pe ne ne e n i g ewoo r d e ns p r a kt o tz i j ns t a mg e n o o t e n.
Ayr t on had aandacht i g ge l ui s t e r d. Thans vr oe g Gl enar van he m:
W e zul l e n moe t e n af w ac ht en' Ook Pagane l wi l de het s chouws pel ni et ver zui men en r i ep dus:
,,
1 1 Zi jhe bbe nk a z u a r i s s e ng e z i e n ' ' Zou d e nz et e rj a c h tga a n? ' ' De n k e l i j k we l ,my l or d' ' We e tj e he tni e tz e k e r ? ' '
Di ej ac h t moe t e n we be s l i s tbi j wo n e n ,v r i e nd Gl e -
nar van. l k be n bepaal d ni euws gi er i g, de boome r ang we er e ens i n w er ki ng t e zi en. ' '
W atbedoel t u,m yl or d?' ' Za1he tl ang dur en?' ' Hoogs t ens e en m i nuut oft i en' ' Goe d, dat kunne n we er we1 voor over hebbe n. ,,
1 48
k or t e l i n gsg e do o d ek a z u ar i s ,e nh aa l de ,t o e nh i jz i c ht e
mi dde n de zer s chuwe di er en bevond, pl ot s el i ng e en
kn o t st evo o r s c h i j n ,waa r me deh i jv i j fb e e s t e nd e n ko p i n s l oe g.De ge he e l ej a c h th ad n a u we l i j ks d e nt i j d ge duur d,di en de boot sman had aangege ven. M en nam af sc he i d van de i nboor l i ngen e nt r ok di eper he t woud i n. Na ee n op 1 46 gr aden oos t er l engt er us t i g door ge -
b r a c h t en ac h t ,we r d de n 6e nJ a n u ar idet oc h ti no o s t e l i j k er i c h t i ng vo o r t ge z e t .
De i ndr ukke n der paar denhoe ven t r okken ee n zui ver
f al o Pangs ,e en ber gket en van m i dde l m at i ge hoogt e, di e me n aan den gezi cht ei nde r kon zi e n. Al daar bes l oot me n den nachtdoort e br engen.Ayr -
He twa se e nh e e r l i j k en a c h t ,e e n na c htd i ez i c h ui t -
1 49
W atwa sda t ?Ha dh i jz i c hve r gi s t ,o fwa sh e twe r k e l i j kh e i d wa th i jv e r no me nh ad . Hi js pi t s t ed eoo r e n. Ne e n,n t lwa sg e e nv e r gi s s i n g me e rmo ge l i j k.Dui de l i j k ha d hi ji e t sge h o or d,wa tme nh e tal l e r mi n s ti nd e
onher ber gzam e vl akt e n van he t Aus t r al i s c he bi nnenl and zou ver w ac ht en. pi anomuzi e k! Ee r s t meende de ge l eer de nog,ee nv o ge lqe h oo r dt e he bbe n,di e het ge l ui d van e en pi ano b e d r l e gl i j kn a boot s en kon. eenerzui ver e pi ano,m aar t e vens een w el l ui dende s t em di e een sc hoon l i ed zong. He t w as:1 1m i ot es or ot ant o ui tD0n J u an . : 1 Dr om mel s , ' 'dachtPaganel ,, y de Aus t r al i s che voge l s ewi l l e n,m aare en mo ge nd a na lz o o mu z i ka a lz i j na1 sz oper a van M ozar t kunne n ze ni et zi nge n.
1 50
,,
t e l l e n ,wath i jd e nv or i ge n na c htha dv e r n o me n ,t oe n p l o t s e l i n gt we ej o ng e l i e d e nv e r s c h e ne n, ge z e t e no pt we e vo l b l o e d En ge l s c h ej a c h t pa a r d e n .
Op hetzi en de rt ocht genoot e n,di ei n hetope n bos c h kampeer den a1 s een t r oe pz i ge uner s ,s t apt en de hee r en
v a n hu n pa a r d e n .W a a r s c h i j n l i j kv r o e g e nz ez i c hr e e ds
me teeni ge bez or gdhe i d af ,w atdeze ge w apende l i eden i n hetbosc h ui t voer den,t oen de dames ui tde n wagen s t apt en. De vr i ende n zage nt hans ,dat ze met we l opgevoede heer en t e doe n hadden. ady Hel ena e n mi s s W an tn a u we l i j ks hadden ze l M ar y ge zi e n, of de vr ee m de l i nge n nam e n bel e ef d hun hoe d afen bogen. Lor d Gl enar van gi ng naarhe nt oe en s t el de z i c h me t al l e def t i ghe i d voor:
We d e r om b og e n de v r e e mdehe e r e n ,waa r o ps c hi j n-
1 51
mi je n mi j n ge z e l s c h ap a a n bi e dt .
) ) M yl or d, ' 'zeidaar op M i che l Pat t e r s on,, , door onze ui t noodi gi ng aan t e x men, maakt u een paar ar me
Hi jn a m de u i t n oo di gi ng a a n.
, , Mi j nh e e r , ' 'z e ihi j , t e r wl j lhi jz i c h t o tMi c h e lPa t t e r s o n we nd de ,, y z o uhe to n be s c h e i de nz i j n , ut ev r a ge n, of uh e twas ,d i e gi s t e r a v o nd op z o op r a c h t i g e wi j z ee e n
Me nr e i kt ee l ka a rdeha nd e n he ti j swa sg e br ok e n ,
ka mp a f v oe r de ,t e r wi j ldepa a r d e no nd e rd eho e d ev a n
Ayr t on en de bei de mat r oze n der Dunc an ont zade l d wer de n en ac ht er bl e ven.
Tevo e t , e na a n ge n a a m ko u t e n deme td eb e i d ej on ge l i ede n,gi ng me n naar Hot t enhamHi l l . Van Hot t e nham Hi l l kon m en ni et ander s bewer en, dan dat he ti nde r daad e en pr acht i ge be zi t t i ng was ,i n
o r dege h ou de n me tdi epi j n l i j kez or g,we l kea a n En ge l s che par ken e i gen i s . Zoo ver he t oog r e i kt e ,z ag me n ni et s dan ui t ge s t r ekt e w ei de n, w aar op dui ze nden r unde r en en mi l l i oe ne n sc hapen ee n over vl oedi g voeds elvonde n.Ta l -
r i j k e he r de r se n no gt a l r i j k e rh on d e n be wa a k t e nd i t u i t ge s t r e k t ee nn i e ta l t i j de ve nr u s t i gel e g e r .
boomen waar bove n de ze ve n dul ze nd voet hooge t op
I n he too s t e nr u s t t ed eb l i ko ?e e nr a nd v a n go m-
1 52
van den Hot t enhamber gs t at i g opr ees .Na a ral l e sz i j de n l i epen pr ac ht i ge l ane n mete euwenoude b oo me n ,t e r wi j l men daar t uss c he n weer ui t ge s t r e kt e gr a s t a pi j t e nz a g , di e een we el de voor he t o0g war en. Na de vel e ui t hee ms che en exot i sc he ge wass en bewonde r dt e he bbe n,konden de r ei zi ger sn a u we l i j kse e n kr e et van ver r ass i ng onder dr ukken,t oen ze weer ee ns kenni s maakt en met de we l be ke nde appel ,pe er ,per -
h e tpl an t e n r i j k ,h u pp e l d e n ,s pr o nj e n ,da n s t e ne n bui t el de n de mee s t vr eemds oor t i ge dl e r en. Onderander en konden de r ei s genoot en hetge noegen
s m aken, voor de eer st e m aal kenni st e maken m et den
l i er vogel , ee n vog l ,wi ens st aar t ee ns t er ke over e enkomst heef t met het s pee l t ui g van Or pheus . He t was
e c ht e re e n bu i t e n ge wo on s c h u w be e s t ,da tz i c hb i jde n ad e r i n g d e rr e i z i g e r so n mi d de l l i j k ui t de v o e t e n
m aakt e. Alwandel e nde,ver t e l de de ouds t e der bei de Pat t er -
m oe t en m aken,t e nm i ns t e voordez e keer . Het was de gesc hi edeni sv a nt we es c ha t r i j k ej o n ge l i eden di ee r van over t ui gd wa r e n,d a tr i j kd om ge e n r ec htge ef t op l ui hei d.
Be i de nwar e nn e e f se nz o on sv a ns c h a t r i j keba n ki e r s
ui t Londen. Op z eker en dag ze i den hun vade r st ot he n:
1 53
Au s t r a l i ,z a a i d e n da a rd e ou d e r l i j ke ba n k bi l j e t t e ne n ha d de n ge e ns p i j tv a n hu n on de r n e mi n g. Na ve r l o op v an dr i ej a a r ,wa shu no nd e r ne mi n g, j er
boven op' 'zooal s men t e zeggen pl e egt . I n de Aus t r al i sc he pr ovi nci e st el t men ongeve er dr i e dui z end ne der ze t t i nge n,bewoond door l i eden,di e zi ch
o fo pd e nl a nd b ou wo fo pd ev e e f o kk e r i jt oe l e gge n. Tot
aan de kom s tderbei de Pat t e r s ons w as he tvoor naam -
Zo o al s me nz i e t ,1 a gd e z e be z i t t i n gv e rv e r wi j d e r d
Au s t r a l i s c hewo e s t i j n.De a a n l e g wa se c h t e rz oo ge k ozen,dat men ge en gebr ek aan wat e r had.He t gevol g hi er van was,dat z oowe ll andbouw a1 s ve et eel ti n hooge n bl oeis t onden op Hot t enham Hi l le n datde pr oduc t en, di e van de ze bezi t t i ng af koms t i g war en, t ot de
h o o gs t e pr i j z e no pd e ma r kt e nv a n Me l bo ur ne wer d e n
ve r hande l d.
De z ee nd e r g e l i j k e di n g e nh a dd e nd eb e i d en e e f s
r eeds van hun wer kz aam l even ver t e l d,t oen hun hui s aan hetei nd van e en f r aai el aan metboomen z i cht baar w er d. Het was ee n pr ac ht i ge vi l l a,naar Engel s c he nt r ant ge bouwd e n hal fve r s chol en t us s c hen bl oeme n en pl ant en. Voor de ve ns t er s der vi l l a hi nge n bontgekl eur de
go r di j n e n .Op d egr a s pe r ke n v o rh e th ui ss t o n de ne e n
1 5 4
h ut ;de g e wo ne k e nme r k e nv a ne e nh oe v e .Ald i e bi j gebouwen s chur en, s t al l en, l oods en, ar bei ds woni ngen
Aan d ea nd e r ez i j d ed e rbr u g we r d e nd eb e z o e k e r s
opgewac ht door ee n def t i ge be di ende.Deze gi ng he n voor ;e en paarpr ac ht i g gebe el dhouw de de ur e n w er den geope nd en onz e vr i ende n be t r aden Hot t e nham Hi l l .
we r k e l i j k mi d d e ni nd e Au s t r a l i s c h e wo e s t i j n ;o fwe 1
Gp e en pr ac ht i g Enge l s ch of Fr ans ch kas t eel . De eene zaalwas nog mooi er e ns maakvol l er i nger i cht dan de ander e.Over al Z ag m e n de f r aai s t e m ar -
nerdan bi nne ni n.Doorde vens t e r s had men e en sc hi t t er end ui t zi cht op een ui t s t ekend onder houde n par k, datzi c ht ot de n ge zi c ht ei nder ui t s t r ekt e . I nt us sc hen had de hof me es t ervan hethe er enhui se en
e r w as nog gee n kwar t i er s i nds hun aankom s tve r l oopen,ofal l en zat e n aan ee n ke ur i g gede kt et af e l .
1 55
ge z i e nh i jge e n En g e l s c h e ko l o ni eb e r e i k the e f t ,i s hi j
Wa a r n aJ o h n Ma n gl e so pme r k t e : , De z ea r r e s t at i ei se v e n e e n sge be u r d me tz i j nb oo t s -
3 ) Neen' '
den boot s m an derBr i t anni a. Toen het ver haalt e n ei nde w as ,vr oe gl ady He l ena aan de be i de he er en: 1 ) He btu nooi ti et s van de Br i t anni a ge hoor d?' ' N ooi t ,m evr ouw ' ' Hoe de nktu,datkapi t ei n Gr antdoor de Aust r al i r s ,, be handel d wor dt ? ' '
1 5 6
De ou d s t e de r Pa t t e r s o n s ve r k l a ar de n ame l i j ko p
over t ui genden t oon: / 1 De Aus t r al i s che i nboor l i ng i se en van nat ur e zac ht weze n,mevr ouw.Vaak wer de en Eur opeaan door hen gevangen genom en, m aar z el den heef t me n van een gevalgehoor d,dat dez e ge vangenen mi s handel d wer d01 1 * l
) ) I n 1 803 w er d ee n Enge l s ch sol daat , me t name Bl uckl ey,op de kus tvan Por t phi l i ppe doorde i nboor -
S a nd yk wa m me tb e wi j z e n.
l i ng e hg e v an g e n ge no me n . Dr i ee nd e r t i gj a arhi e l dd e z e
man het onderde Aus t r al i r s ui ten ke er de t oen ongeMi che l had een ander voor beel d. Kor tge l eden ber i c ht t edeAust r al i as an de l ot ge val l en van ee n ze ker e' M or r i l l ,w i ens s chi p,de Pe r uv i enne ,i n 1 8 46 s chi pbr e uk l eed,t oen doorde i nboor l i ngen ge vanr d ge n o me ne n na e e ns l a v e r n i jva nz e s t i e nj a a r gen we kor t el i ngs naar M el bour ne i st e r uggekeer d. Daar di t
d e e r d na a rz i j nl a n dg e n o ot e nt e r u g.
g e v a lvr i jv e e lo ve r e e n k oms tv e r t o on tme tda tv a nk a pi t ei n Gr ant ,gel oofi k,datook voor de nl aat s t e ni e tvee l
To e n he to nt bi j t wa sa f g e l o o pe ne n de d ame se e n
wandel i ng i n he tpar k gi ngen make n,konden de hee r en ongehi nder d overde gede por t eer den s pr e ken. De bei de ne ef s war en geheelop de hoogt e van het ongel uk van Cam denBr i dge,m aart oonde n geen enkel e vr ee s voor hun bez i t t i ngen. 1 ! Zi etu,myl or d, ' 's pr ak de ouds t e der bei de hee r en,
wl jh e b be nr u i mh on de r d ma n pe r s o n e e lo p deho e v e
1 57
en he bben dan ook geen enkel er e den t otonger us t he i d. Bovendi en i s het zO o goed al s ui t ge sl ot en, dat dez e mi sdadi ger snaarhetM ur r ay-di s t r i c tkome n,waarvoor
h e nn i e tv e e lt eh a l e ni s .La a ti ke rn og bi j v oe ge n ,da t
de w e gen van N i euw zui dW al es s t r eng bewaakt w or de n. Ook hi er mede wer den de gevoel e ns van Ayr t on vol kome n beves t i gd.
Na h e to n t bi j tve r z o c ht e nd e be i d e ga s t h e e r e nl o r d
Gl enar van,de n gehe el en dag op Hot t enham-Hi l ldoort e wi l l en br enge n. Ui t bel ee f dhei d kon Gl enar van di t ver z oe k ni e t af sl aan en aanvaar dde hetdus .W el i swaarbe t eekende di t een opont hoqd van t wa al fuur ,maar daar door z ouden paar den en os s en i n de ge l egenhe i d wor de n ges t el d,i n de s t al l en van Hot t enham f l i nk ui tt er us t e n. Nadat m en he t over di t pl an eens w as gewor den, zor gden de Pat t er s onsvoor e en ni e uw e ver r as si ng.
voor he t hoof dpor t aal van he t heer e nhui s . En wat zag
Te g e nt wa a l fu u rs t o nd e nz e v e nf l i n k ej a c h t p a ar de n
me nn a a s td ez e v e nj a c ht p aa r d e n ? Ni e t sme e ro fmi nder dan een pr acht i ge koe t s ,m etvi e r paar den be spannen.Dez e koe t s w as voor de dam es ,di et hans op hun gemak de ui t gebr ei de be zi t t i nge n der Pat t er s ons konden bezi cht i ge n. Begel e i d door de heer en t e paar d en om r i ngd door
vr o o l i j kb l a f f e n de h on d e n ,gi n gh e ti ng e s t r e k t e n dr a f
he tf r aai e par k ui t . Rui m vi er uur had men noodi g om de domei ne n der bei de s quat t er s t e door kr ui s en, ee n ui t ges t r ekt he i d, sc he n St aat Ll cht e nst ei n. En vond men er ni e tz oovee li nwoner s a1 si n boven-
we l k eh e ti n jr o o t t er u i ms c ho o t s wi n tv a nd e n Du i t -
1 58
h e tme i s j e vo l k o me n ge r u s t ge s t e l d . Bi jd e z ed r i j f j a c hfd o od d e nd eh e e r e ne n ke l eb ui de l di er e n,di e de gr oot t e hebben van een sc haap en wi er vl ees ch zeer l ekke ri s. Rober t Gr ant ver r as t el ady Hel e na met ee n s oor t kl e i ne vos me t zwar te n wi t gevl ekt e hui d.
Va n alde z es c h oo n ed i n ge n wa s de k an g e r o e j a c h t
t r o e p de z e rvr e e md e di e r e no p j o e g e n .De k l e i n ed i e r e n
vl uc ht t en haas t i gi n de bui de l hunner m oeder se n al l en r e nden i n-gr oot es pr ongen w e g. De kanger oe,w i e ns
a c ht e r po o t e nbi j nat we emaa lz o ol a n gz i j na 1 sdevo o r poot en, kan ver bazende s pr ongen m aken. erde zee Vi e rt o tvi j fmi j l e nj o e g me nnu alacht n or me
s g r i n k ha n e n ,z o nd e rh e no nd e rs c h o tt ek u n ne nk r i j ge n.
El n d e l i j k wa r e nd ea r med i e r e nz o ou i t g e pu t ,d a tz en i e t
me erkonde n.Hetouds t e di ergi ng t ege n ee n boom l e u-
n e n ,ge r e e d ,z i j nl e v e ne n da tz i j n e rr a s ge n o o t e nz oo d u urmo ge l i j kt ev e r k o op e n . Ee nde rj a c ht h o nd e nk wa m he te e n we i ni gt ena . Me t z i j n ge we l d i gs c he r p ee nl a ng en a ge l sgr e e pd ek an ge r oe t oe, de hond wer di n de l uc ht ges l i nger d en een
o o ge n b l i kl at e rl a g hi j on t z i e l dt e ra a r d e ,t e r wi j ld e i n ge wa n d e nu i tz i j n bu i khi n g e n . Ze l f sd e ge he e l et r o e pj ac h t h o nd e n wa sn i e t 0Pgewas s en t ege n de i n he t nauw gedr eve n kanger oe' s .De ar m e di er en ver de di gden zi ch t ot het ui t er s t ee n dus
gr e p e n de h e e r e nn a a rh un pr a c h t i ge En ge l s c hej a c ht gewer en,om de t r oepl ei derdoorkoge l st eve l l en. Op ze keroogenbl i k ver keer de Rober tzel f si nl evens gevaar .
Om z e k e r va nz i j ns c ho tt ez i j n,wa sh i je e nd e r
gr oot s t e di er en t e di c htgenader d.De ge wel di ge kange r oe maakt e zi c h ger eed,op den knaap t oe t es pr i ngen.
'
e *
>
t
; *
lf
, 1 . *
+*
l ' k i J
*
.
59
.
.j
) )
> e '
l
* & oA/ 9
k
-
J ' ? * : .
# l . < . .. M
*-
##
-.
;g ,. .. .
. -. *
N
.
. . r r p. j l
. z
j j .
. a
>
J w'
-
. ->
.
a . .. .w ... t
4.
f
-
q
.
*' Nw
** 4 . : j
*
* . 4
l J xp' a 1
/ 4 ) 1
m z, x l k $ %
4 L x x ww . J l r
#4
K$
z / / / 1 1 l t l l t l l l n ?5 s. A q l s. l t A x x , . z k v y v s v v Gl l , > j y y , . Z ' t :A . t j s b . / z z ) , l J / l ) $ ' . ' ' ' * s ' ' i ' ' ' X v y' y ' q
.
M
/ '
1
-.
: 1 : *
op t ej age n.
1 60
t r ef f en.
Ee nv e r s c hr i k ke l i j k ea n gs t kr e e twe e r kl on k ,me tl i j k -
h e tr i j t u i g; n o ge e ns e c o nd e ,e n Ro be r tz o uv a l l e n
Maa rda a rs t o r mtJ o h n Ma n gl e s na a rv or e n;i nz i j n
de ns t r o t ,t e r wl j lh 1 jh e tme td e an d e r eha n dd e n do o de l i j k e ns t r e e ki nhe th ar tt oeb r e n gt . He tvo l g e n d eo og e n bl i ki sRob e r tg e r e de nl i gthi ji n d ear me nz i j n e rz us t e r . Mi s sMa r ygr e e p deha n dv an d e nj e u gd i g e nk a pi t e i n
en s t am e l de s l ec ht s:
) , Mi j n he e rJ o hn ,i k da n ku . ' '
Do or di t vo o r v a l we r de e ne i nd a a n de j a c h tg e maakt .Na den dood van den qanvoe r der ,was de t r oep bui del di er en ui t eenge gaan.
s t a ar t e n bi j z o n de ri nd e ns ma a kv i e l e n.
De avond wer d door ge br acht i n den gr oot en s al on, waar e en pr acht i ge pi ano st ond.Lady He l ena di e ui t munt end pi ano s peel de, l i et zi c h ni et l ang bi dden en ver gas t t e de aanwe zi ge n op e eni ge s t ukken van Gounod,M as s enet , Ge vaer t en van het onbe gr epe n geni e, dat Ri char d W agner ee nmaalwas . Om e 1 fuurwer d de t hee ges er ve er d en ee n uur l at er be gaf men zi ch t er r us t e.
1 61
Enge l and ook Mal c ol mcas t l e t e komen bez oeken, sc he i dde me n. De wagen ze t t e zi c hi n bewe gi ng; me nt r ok om de n Hot t e nhamber g en wel dr a was he tl andgoed al s ee n dr oombe el d ver dwene n. Nae e ni qemi j l e nbe ho or l i j k ewegen,kwam hetgezel s chap nu l n ee n der m e es t woes t ee n mi ns t beke nde s t r eken van Vi c t or i a.
v i j f t i e n h o nd e r d mi j l e ne nh e e f te e n ge mi dd e l de h o o gt e
Van vi e r dui zend voe t .
Da a rdel u c h tt a me l i j kb e t r o kk e n was ,h a dd e n der e i zi ger s ni etalt e vee lhi ndervan de w ar mt e. M aar des -
o nd a nk s wa sh e tr e i z e nO pe e nd e r ge l i j kh e u v e l ac h t i g t e r r e i nv r i j moe i l i j ke ns o ms g e va a r l i j k. d ebi j ll nd ev u i s te e nd o or t o c htt ebanen doorhetdi cht e k r e u p e l h o u t .Da ar bi jwa sd eb od e mz e e rdr a s s i g,d oo r
de aanwezi ghei d van ee nl e em ac ht i ge aar dkor s t . Den dag vol ge nd op hetbe zoe k aan Hot t e nhamHi l l vor der de m en , dus z eer mat i ge nt oe n he t avond wer d, kon men ni et z eggen, dat men noe me ns waar di g was opges c hot en. Al s een s chaduwbe el d ver dwenen de t oppe n der ber gen i n de dui st er ni s van den nac ht .
. 1 Er s t aa no n sn og h e e lwa tmo e i l i j k h e d e nt e wa c h -
De X xd e r c n1 ' c n Ka pi t e i n Gr ant M t z 4 t r cl f :)
1 62
1 , Zoo er gi s hetni e t ,waar de vr i e nd, ' 'ant woor dde Paganel ., , De nk ni et ,datu doorZwi t s er l and moett r e kken.
/ 1 Ac h mi j n h e e r Pa ga n e l ,z o o ' n kl e i n ev e r s t r o oi d h e i d
st ond u zoo goed' '
Ni e t wa a r ? Zo n de r mi j nv e r s t r o o i d he i d,be ni ke e n ,, ma na 1 si e d e ra n de r .I kh oo p ma arz oo ga u w mo ge l i j k
ee nf l i nke dw aas he i dt e be gaan, om u e ens goed aan het l ac hen t e m aken. ' '
1 53
M aar ondanks de ver ze ker i ngY van de n opt i mi s t i s che n gel eer de , kos t t e het bekl i mlen der Al pen de
g r o ot s t emo e i t e ,t o e n me ne rd e nv o l g e nd e nd a g,6 J a nuar i ,ee n be gi n me e m aakt e. Hi erw ar e n ge en ge baande we gen mee r ,e venmi n vel den waar me nz i ch kon or i nt e er en en Ayr t on moes t vaak Op goe d ge l uk den ur eg zoe ke n. Zoo t r ok me n door nauwe r ot s kl ove n en het s che en wel al s of de boot s man der Br i t anni a de kl ut s gehee l
Omd a th i e rn o oi ti e ma n d vo o r bi jk o mt ,b e ha l veda n
e en r ei z ende s quat t er ' '
I ni e d e rg e va lka nh i j on s de n o od i g ei n l i c h t i n ge n
ver s t r e kken, ' ' mee nde l or d Gl e nar van. , y l aat Ons ee ns
s c hi j nl i j k de b e s t ek l a ntwa sv a nz i j ne i ge nz a a k . Deh e m ge s t e l d ev r a ge nb e a n t wo o f dd eh i jo pn or s c h e
we g t e hel pen. Zonder i et s van de sl ec ht e whl sk yt e dr i nkentbet aal de Gl cnar van watde kas t el ei n ve r l angde
o ph e th o of dv an Be nJ o y c e .
1 64
Di es c hur k( i s waar d, opgehangen t e wor den, ' 'z ei Gl enar van t ot Ayr t on. En voor al ge pakt t e wor den, ' 'ant woor dde de aange spr okene., , l donder d Pond St er l i ng,dat i s ee n hee l e som ; de s c hur ki s he t ni e t ee ns waar d' ' * ' , 1 Di e kas t ei e i n be val tn1 e ni et s , ' 've r vol gde Gl e nar van
n ae e nk o r tz wi j ge n. Mi jO o k ni e t ' '
Daar op ke er de me n naar hetge zel s c hap t er ug. M en r i e ht t e zi c ht hans naar een punt ,waar de we g van Luc know ei ndi gt . D aar sl i nger de zi c h e en s m al ber gpad omhoog. M e n be gol lt e kl i mmen.
mo e i l i j kl l e de ng e pa a r d .Me e rd bn e e nsmo e s t e nd ed a me s ui t den w agen s t appen e n war e n de he er e n van he t ge ze l sc hap gedw ongen,zel f den w age n voor tt e duwen. D e zes s t er ke oss en spanden zi c h ge we l di gi n, m aar
k o nd e nh e tl o gg e ge v a ar t ena u we l i j k somho o gt r e k k e n .
Som sw er d hetzoo er g,datm en ge noodzaaktwas ,de r ee ds t och z oo ve r moei de paar de n voor den wage nt e spannen.Kwam het door di e bui t e ngewone i ns panni ng
o fd o ore e na n de r eo or z a ak ? H0 e he t0o kz i j ,i n de n
l oop van de n dag be zwee k hetpaar d van M ul r ady. Toe n nl e n he t di er over ei nd wi l de he l pe n, bl e ek het
do o dt ez i j n.
I e d e rh ad z i j n me e n i n g.
I k denk,dateen derbl oedvat en van he tar me di eri s ' ' meende Gl e nar van. ges pr onge n,
I k ga bi jl a d y He l e n ai nd e n wa ge nz i t t e n ' ' nat al l ooze hi l l der ni ss e n over wonnen t e he bEi nd e l i j k , ben, ber ei kt e het gez el s chap op de n l o e nJ a n ua r ih e t
hoogst e gedee l t e van de n we g, op t we e dui z end voet
1 65
hoogt e.M en be vond zi c h nu op ee nr ui m be r gvl ak,vanwaar me ee l l goe d ui t zi c ht had op de omge vi ng. I n hetnoor de n spi e gel de zi c h hets t i l l e wat e rvan he t Omeomeer e n ver der op,daar ,waar de he me l en de
aa r d ez i c hv e r e e ni gd e nt O te e n on me t e l i j l t e nh o r i z o n t ,
de ui t ges t r ekt e vl akt en van deM ur r ay.I n hetz ui de nl a-
d a l i n g,d i ev r i js po e di ge n ge ma kk e l i j ki n ha a r we r k gi n g.Maa rn a u we l t j ksh a dd e n der e i z i ge r se e n i ge mi j 1 en af ge l e gd,of z e wer den ge dwonge n,t es t oppe n. Een al l er gewel di gst e hagel bui had hen ee nskl aps o ve r val l e n,c en hage l bui ,waar van de s t ee ne n zOo gr oot
wa r e nal sk i n de r h o o f d e ne ni nd e nv or mv a ns t uk k e ni j s
oml aag vi el e n.Onder e en paar over hange nde r ot s bl okken wer de n wagen en di er e n i n vei l i ghe i d ge br acht ,
t o e n me ne i n de l i j k we e rv e r d e rl t o nt r e k k e n ,war e na l l e we ge n me ts me l t e nd es t u k ke ni j s be d e k t .
Tegen den avond be r ei kt e he t ge ze l s chap de l aat s t e ui t l ooper s derAl pe n en zag men de vl akt en van Gi pps-
bi j Gl e na r v a no pa a nd r o ng ,o l l mi dd e l l i j k op dr ac h tt e z e nd e n aa nd e nt i j d e l i j k e n ge z a g v oe r d e r de r Du nc a n ,
1 66
al l eh u l pmi d e l e n ,we l k e bi jde o ps po r i n gv a nk a p i t e i n Gr a n tno o d i g moc h t e nz i j n ,o n de rh e tbe r e i kt eh e b be n . Hi jwe e se rop ,da te e ne v e n t u e e laf ge z o n de nb o de ,
ge br ui kz ou kunnen make n van den weg van Luc know
na a r Me l bo u r n e .W as me n di e n we ge e n ma a lvo o r b i j ,
dal l ont br ak t otaan de oost kustvan Aust r al i el kege meens c hap me t de hoof ds t ad. Paganeldee l de de ge voel e ns van den boot s man. Na den weg van Luc know zou er gee ne n k e l emo g e l i j k h e i d
Zooal ui t den l oop van t r hqal d es ma j o ore e n ma n,di di eve h e tme t r e e d sg e b l e k e ni s , beurtelings de vroolijkheid en angst zijner toehoorders was i e der ee n en m e t . al l es ee ns w as . W el nu,de ander s' zoo be daar de ma j oo rve r z e t t ez i c h
me ta l l e ma c h tt e g e nh e tp l an v a n Ay r t o n .Zi j nn e e f
keek he m ver baas d aan.M aar ,di tm oetmen ze ggen,de
ma j o o r kwa mo ok me tge g r o nd er e de ne n .
Ten e er s t e:z ou menke n bode ze nde n naarM e l bour ne,
s t r e k e nv an ge halAp s t r a l l v b e r d e.
1 67
0m a ld e z er e de n e nb l e e f de ma j o o rv o e tbi js t uk
houden en vond t en s l ot t edegr oot st e aanhang.M e n be sl oot dus,ni e t ee r de r handel end op t et r eden,voor dat Tw of ol dbaaiber ei ktw as. t on s cher p aan,di e ze ert e l eur ge D' ema j o o rke e k Ayr
t e v r e de n wa s ,z u c h t t ev anv o l do e ni n q,j a ,z u c h t t ez e l f s
z o os t e r kd a th e e l ez we r me npa p e ga a l e nbi jdena d e r i n g
de rr e i zi ger s pl ot s el i ng opvl ogen. Lor d Gl enar van keek ee ns gl i ml ache nd naar den ki n-
Wa t mi js c h e e l t ? 0,ni e tv e e lbi j z o n de r s .I kh e b
al l ee n gee n paar d meer l ' ' Me t dez e w oor den m aakt e de waar di ge gel e er de zi ch l os ui t he t zade l . W at ?' ' Mi l n paar di s. . . ' ' W at ?' ' / 3 Dood ah ee n pi erl ' ' Hoe k on l t dat ? ' ' , / I k, we ethetni et ' '
) ) To c hn O ge e n bi j z o n d e r h e i d ' '
) , W' e l ke/' Het st or t t e neer , a1 s door de n bl i ks em ge t r of f en' ' Evenal s ' '
1 6 8
.,
Wi l s o no pe v e n ge h e i l uz i n n l g e wi j z ee n wa tn o ge r ge r
was ,e en der os se ns t i cr f pl ot s e l i ng.H i e r door w ar en de
v e r v o e rmo g e l i j k he d e nb e p e r k tt o tv i e rpa a r de ne nv i j f
OSSen.
Gl e na r v an e nJ o h n Ma n gl e sO nd e r wi e r p e nd en o g l e v e nd e di e r e n aa ne e nn a u wk e ur i g on de r z o e k.Hi e r bi j
bl e ek e cht er ,dat , Ondanks de ver m oei eni s se n van den t oc ht ,de di e r en nog i n de bes t e ge z o nd h e i dxe r k e e r de n. Me n mocht dus hopen, dat de gehei mzi nni ge epi demi e s che n. ge en ni euwe s l acht of f e r s zou ei t on,di e van di tal l e s Di tw asook de m e eni ng van Ayr ni et s sc hee nt e be gr i j p e n . M en be gaf zi ch w ee r op w e g. Er w er di n den l oop van di en dag n o gt i e nmi j l e naf ge l e g d, wa ar bi jdevo e t t en i n de n w agen konden ui t r us t en. gange r s om debeur Te gen den avond w e r d het kamp opges l agen onder e eni ge var e nboom en van de sc hoons t e soor t . De vol gende dag gi ng zonder ver der e ongel ukken
1 69
Sc ot c hal e moes te r aan gel oove n,h et ge en Paganelde opmer ki ng ont l okt e, dat Bar c l ay & Co. mee r gedaan hadden voor Gr oot -Bri t t anni dal l W el l i ngt on,aange zi en de l aat s t e ni etzoo goed bi e r had gebr ouw d a1 s de e er s t en. Hetl i etzi c h aanzi en,datee nz oogoed be gonne n dag, ook goed z ou ei ndi ge n.Erwer de nr ui m vi j f t i e n mi j la f gel e gd en al l es we es er op dat me n nog di en ze l f den avond aan de Snowyr i vi e rz ou kampee r en.De zev woes t s t r oomende r i vi er ont s pr i ngt i n de Aus t r al i s c he Al pen e ns t or t zi c ht e n zui de n van Kaap Howe i n de St i l l e Zui dz ee.Toen he t avond w er d,kon m en aan e en di cht e ne vel ldi e boven den ge zi c ht s ei nder hi ng,m er ke n,dat
boom en,w aar onder men st r aks hoopt e het nac ht l eger
Aan we e r s z i j d e n va nd e n we gs t o n de ne e n i g e ho o ge
opt es l a a n. Ay r t o n me nd ez i j nOs s e n s pa nt u s s c h e nd e z e
boom en door e nr e eds hoopt e men de Oe ver s der r i vi er ber ei kt t e he bben,t oen he t ee ns kl aps van de n bok der os s ekar kl onk: Opgel et l ' ' Gl enar van r ee d naar vor en. W at i s er aan de hand,Ayr t on?' ' W e zi t t e n vast i n de m odder ,myl or d' ' r ugge n der r e eds ui t ge Hi jl e g ded ez we e go ve rd e put t e di er en, maar nl e t s hi e l p.De wage n zat goe de n wel vas t .
1 7 0
he de n kunnen doen, ' 'mee nde de boot s man der Br i t anni a. , , M or gen ocht end kunnen we wel ver der z i en. ' ' Het kamp wer d dus opges l age n. Na ee n kor t e sc heme r i ng we r d het s poedi g donke r .
t e nhe tz i c h ge ma l t k e l i j ke ns t r e k t e nz i c h ,d ee e nnad e n
ande r ,i n he t hooge gr as ui t . We l dr al agen al l en i n di e pe ns l aap.
b r a nd wa s on t s a a n ,s t o nd d e ma j o o ro pe nl i e pi n de
r i c ht i ng vanwaarhetge hei mzi nni gl i chtkwam.
Maa rh o egr o o twa sz i j nv e r b a z i n g, t o e nh i j , na d e r b i j k o me n d e ,be me r l t t e ,d atd e z el i c ht s c hi j nv an z u i v e rn a t u ur l i j k eo o r s p r o n g wa s .Ee nu i t ge s t r e k tv e l dme tph o s phoor houde nde paddes t oel e n WaS oor zaak Van di t
v r e e md v e r s c hi j n s e l . De n l a j o or ,d i ege e ne g oi s twas ,wi l der e e dsz i j n ge ni et en, t oen een vr ee md z e l d z a am v e r s c hi j n s e l kon ge voor val 'he m daar i n we er hi e l d.
hi j nv e r l i c h t t eh e tb o s c ho v e r Degh os ph o o r a c h t i gesc
1 71
be u r tn ad e r bi je no p l e t t e n dt o e z i e nd e , be me r kt eh i Jv e r -
s chei de ne manne n,di e zi ch voor t dur e nd bukt en e n op den dr as si gen bode m naar ver s che s por e ns che nen t e zoe ke n. Totel ken pr i j swi l dee nz ou d ema j o o rwe t e nwa tdi t t e bet e ekenen had.
Hi ja ar z e l dege e ns e c o nd e . Zo n de rz i j nr e i s ge n oo t e nt e
wekken,en al s ee nI ndi aan o ver den bodem kr ui pende,
v e r dwe e nd e ma j o ort us s c h e nd es t r u i k e n .
Gl e n ar y an ,d eb e i d ema t r o z e n ,J oh n Man g l e se n Ay r -
Da a rz i j nz el ' ' r i e pJ oh nMa n gl e s , n aa re e n i geh o o ge s t r a i k e n wi j z e nd e ,w ' a a r a c h t e rd e di e r e n we 1ve r b or ge n k on d e nz i j n. Me n duwde de s t r ui k e nt e r z i j d ee n. b l e e fa 1 sv a s t ge w or t el d aan den bodel ns t aan. we e paar de n dood op den Daarl agen vi eros s en en t er e n,a1 s door e en bl i ks e mgr ond;e venal s de vor i ge di
t r oep mager er aven kr as t en r e eds i n deboomen,l oer ende op de ze onv er wac ht e pr ooi .
1 7 3
De mannen war e ns t om van Ont z et t i ng.Sl e cht sW i l val s c ht e n Sc hot s c he ze emans vl oek. Sus se nd l e gde l or d Gl e nar van hem de hand op den at er i n he t gemoed van de n s c h ou de r ;h i jb e gr e e p,w' br aven zee m an moe s t Omgaan. / / Bedaar ;be s t e ke r el ; we kunnen er t oc h ni et s aan ver hel pen' En zi ch t ot de n boot s m an wendende: Ayr t on,br e ng osen paar d maarnaar he tkamp.W e moe t en maarzi e n,hoe we erons mett wee di er e n door he en s l aan. ' '
s o nk o na a nz i j n wo e d el u c h tg e v e nd oo re e no n v e r -
over onze af we zi ghei d' ' Ayr t on en M ul r ady nam e n pa a r de no sbi jd e nt e u ge l e nl angs de oe ver s der r i vi er kee r de m en naarhetkam p t er ug.Enkel emi nut en l at e rw i st e n Pagane l ,M ac Nabbs , Rober t ,l ady Hel ena e * n mi ss M ar y,w aar aan m e n zi c h t hans t e houden had.
t De ma j oo rwe nd de z i c ht o td e n bo o t s ma n: Zali kj ee e ns wa tz e gge n,Ay r t on ? ' ' 1 1 Wa tb l i e f tu ,ma j o o r ? ' ' ) 3 E nz a a ki sj a mme r l ' '
1 3 W el ke?' '
, ,
Datj en i e ta lO n z e be e s t e nt eN Vi me r r ah e btl a t e n
Omdat s l ec ht s he t di er ,dat onder handen van de n hoef sm i di s ge we es t ,aan den al gel neene n dood i s ont kom e n. ' '
N k a a r o l n ,l n a j o o r ? ' '
1 74
wi l l e ke uri g:
Ayr t o nz a gd e nma j o o rs c h e r pa an e nh e r ha a l d eO n -
oeval , m aar ande r s ook n1 * ej . 3 1 1 1 J a ,e e nz on d e r l i n gt M ac Nabbs s l ootde i i p pe no pe e n ,a l s o fhi jd ewo o r den wi l det e r ug dr i ngen,di e hem op de t ong l agen.Gl e nar van, M angl es en l ady Hel ena s c henen t ew acht en,dat
dema j o o rz i j n ge da c h t e no n d e rwoo r d e nz o u br e n g e n ,
m aar de ze zwee ge nl i e p naar de n w agen,wel ke door Ayr t on onde r zoc htwer d.
nee fe eni ge ver de nki nge nt e n opzi c ht e van Ayr t on. ' ' Ve r denki ngen?' ' vr oe g Pagane l , di ei nm i dde l s na-
d e r b i jwa sge k o me n.
t ame l i j kg e waa gd v oo r .
woor de n wi l de t er ug ne men., , W aar dachti kt oc h aan? Wi eheef tooi tvan ge de por t ee r de ni n Vi ct or i a gehoor d?
En b ui t e nd i e n;k o me nz e we r ke l i j kn a a r Vi c t or i a ,d a n
wor den z et er s t ond oppas se nde l i e de n. . .u wee t wel . hetgoe de kl i maat . . . ' ' Evenal s de oss e nkar kwam de waar di ge ge l e er de hoe l angerhoevas t ert ez i t t e n.Lady Hel e na begon de waar hei dt e ver moe den,di e me n zoo l ang voor haarver z we -
V ol kom e n me tu e ens ,waar de vr i end, ' 'ant woor dde Gl e nar van di e ondanks al l es moes t gl i ml ach en. I nt uss c hen war e n Ayr t on en de bei de mat r oz en be moei d,den wagen ui tde modde rt e hal en.Paar de n os wer den ervoorges pannen;be i de di er e nt r okke n ui tal l e
m ac ht ,de mannen duwde n van ac ht er ,m aarni e t s hi el p; de wage ns c hee ni n de i nmi dde l st othar de kl eivast ge -
ht e,de ze har de kl ei J oh nMa n gl e sl t wa mo pd e gedac me twat e r be s pr oei i ng zac l l tt em ake n.M aarook datwas ver geef sc he moei t e;erw as gee n be wegi ng i n de kar t e
kr i j g e n .Erbe s t o n ds l e c ht s n mo ge l i j kh e i d,d e wa ge n
pe n,z oodat men ook di t pl an m oes t opge ve n. Ondanks al l eswi l de Ayr t on de di e r en t othe t ui t er s t e i nspannen.M aar l or d Gl enar van we er hi el d he m. 1 3 Lui s t e r ee ns ,Ayr t on' ' / ) M yl or d?' ' / 3 W e m oet en de di er e n spar en' ' En de w agen, myl or d?' ' , , Des noods kunnen de dame s van het paar d gebr ui k
v oo re e n de r ge l i j k e na r be i do n t br a k e nd ege r e e ds c ha p -
voet ver der gaan. ' ' TOt uw di e ns t myl or d. ' '
ma ke n,t e r wi j ld eo so n z epa k k e n dr a a gt . Wi jz u l l e nt e
1 76
Om t e be gi nne n moe st nauwke ur i g wor den vas t ge s t e l d,waar me n zi c h Op di t ooge nbl i k be vond.
m et i ng bel as twor den en na een kor t e ber e keni ng kw am
l e de r e e nz o uz i j nn l e e n i n g ge v e l l .
Ni e ma n d be t e r da nJ a q u e s Pa ga n e lk O n me t de z e
W e be vi nde n ons op 1 470 ,53'O. L.en 31oZ. B. ' '
h i jme th e tg e we n s c h t er e s u l t a a t .
Gl enar van.
Dat bet ee ke nt ? ' ' , , Ee n ver sc hi lvan t we e gr ade n,ze ven mi nut en. ' ' , , ( ) f ?. . . ' '
Pr acht i g.Hi er mede st aatvast ,w aar we 0ns be vi nden. W at m oe t e n w e nu doe n? ' '
r i j k ev r a a gv o o r .
Zou men aan de kustwe1de noodi ge hul pmi ddel e n vi nde n? Paganelmee nde van wel . Eden, ' 'z oo s pr ak dege l ee r de ,, ,i see ns t ad,waarwe s t e l l i g ve r bi ndi ng kr i j g e n me tMe l bo u r n e .I kv e r mo e d ze l f s ,datde dames ni e te ens zpo ver behoe ve nt el oo-
pe n:i nh e top v i j fe 1 1d e r t i g mi j lv a nh i e rge l e g e nd qr p De l e ga t ez u l l e n we s t e l l i ga l l emo ge l i j k eMi dd e l e nv l h de n om den t oc l l tvoor tt e ze t t en' ' Nu l i et Ayr t on zi ch hoor e n. l De nkt m yl or d he t Oogenbl i k n0g ni e t gekom e n,de D unc an naar de kus tt e com m andeer en?' '
. ,
W atd e n kj i je rv a n ,J 0 h n? ' 'vr oe g Gl e na r va n . I 1 tg e l o o fn i e t ,d atd aa rh aa s tbi ji s ,myl o r d .Zi j nwe e e n ma ali n Twof o l dbaa i , da nk u n ne nweno ga l t i j de e n
des be t r ef f ende or de naar M el bour ne ze nde n' '
1 ) Vo l k o l l l e nj u i s t , ' 'l ne e n d e Pa ga n e l .
1 77
dag of vi e rt e Eden' ' Kapi t ei n? ' ' ze i nu Ayr t on,y t i k gel oof ,datu zi c h ee n , g we l ni g ver gl s t .l n pl aat s van vl e r ,zou i kl i e verop t wi n-
t i gd a re nr e k e n ' ' y, Twl nt i g da g e n ,o mv i j fe nz e v e n t i g mi j la ft el e g hout ,zonde r n enkel e ng e ba a n de ns we g. Me td ebi j li n de vui st z ul l en we ons ee n weg moe t en banen e ni k
ge nl ' 'r i e p Gl enar val l . 1 ) Op z' n mi ns t ,m yl or d.N ve he bben ee n woe s t i j nv o o r @ e t st ek S* 1 ni o ns ,waar ni r i j ge nl et s ander s dan kr eupe l -
ve r z e k e ru ,d a tz o oi e t s ni e tg e ma k k e l i j k ga a t . ' '
Ay r t o n ha dO pO v e r t ui je nd et o o n ge s pr o k e n .Al l e n k e ke nn a arPq ga n e l ,d i eme te e nho o f d k ni kk e ndewo o r den van dr n poot sman be ve s t i gde . 1 , We l nu , ' 'h e r na m J o h n Man g l e s ,j , d a nk an myl o r d
I k wi 1h i e rno ga an t o e v o e ge ny ' 'v e r v o l gd e Ayr t o n, da tde gr o o t s t e mo e i l i j k h e i dz a 1b e s t a a nl nh e to v e r t r e k k e n de rSn o wyr i v i e re nd a tweh o o gs twa a r s c h i j nl i j kz u l l e n moe t e nwa c ht e n ,t o t da th e twa t e rde z e rr i vi e r
ge va l l en i s . ' ' W acht en?' 'r i ep M angl e s., , I serdan geen door waadbar e pl aat st e vi nden?' ' , , D at ge l oof i k ni et ,kapi t ei n.D e Sno wy i s een der me es t woes t er i vi e r en Van Aus t r al i ,waar t e genover de bes t e gi ds mac ht el oos st aat .
di ep.Bove ndi en zi tde r i vi er voldr al kol ken, di e ze l f s de be st e zwemmer ni et kan Over wi nne n-'' 1 1 W el nu? ' 'opper de Rober t , dan z ul l en We ee n vl ot bouwe n' ' De z o on v an ka p i t e i n Gr a n tv e r l oo c h e n tz i j n vader ni et , ' 'l ac l l t e Pagane l , ondanks de er ns t van de nt oest and. Tochvi nd i k hetpl al lno g ni etz oo dom y ' 'ant woor dde J o hnMan g l e s ., , Ho o gs t wa a r s c hi j n l i j k zt l l l e n w e we1t ot Rober t ' s pl an m oet e n be sl ui t en' '
1 78
M yl or d,i k denk,datwe zonde rhul p overee n maand , , nog aan de oe ver s de r Snowy zi t t en' '
, ,He bj i jd an e e n be t e rp l an ? ' 'v r o e gJ O hl 1Ma ng l e s , d i ez i j n ge du l db e g on t ev e r l i e z e n. 1 1 J a we l ,ka p i t e i n ' '
3 ) Laat hoor enl ' ' 1 3 De Dunc an moe t naar de oos t kus t . ' ' ) ) W Zt Y' 1 , Zooal si k de eer heb, VO0r t es t el l en' ' Dat e euwi g gez ani k me t de Dunc anl I k ZOu wel e ens wi l l e n wet e n,hoe de D unc an ons hi er van daan 1 1 J t t l t . ' ' Ayr t on dac hteeni ge Oogenbl i kke n na en gafe en ont -
wi j k e nd a nt wo or d: I kwi 1mi j n me e ni ngni e to pd r i n ye n . He t g e e ni kv o or s t e li si n hetal gemee n bel ang en l k ben ber ei d op he t e er s t et ee ken van myl or d op we gt e gaan. ' '
e n dan zul l e n we hetbe spr e ke n. ' ' M et be daar de st em be gon Ayr t on al dus: Rekeni ng houdende m e t den be nar den t oes t and waar i n we ons op he t oogenbl i k be vi nde l l ,vi nd i k he t
h o o gs to n r a a dz aa m,o n s aa n ge ne z i j d ed e rS no wy t e
wagen.Hi ervi nde n w e voeds elzoovee lwe noodi g he b-
Di tv o o r s t e ls c h e e n bi jJ o h n Ma ng l e s ni e ti n go e d e
Di ti sh e tp l r n, d a ti kn l y l or dt e rgo e dk e ur i n gwe n s c h
) , Ayr t o n ,j e pl a ni sv a nd i e n aa r d ,d a tme nh e te e n
1 79
oogenbl i ki n over we gi ng kan ne men.He t gr oot s t e na gi ng za1 onder vi nde ne nr ni s sc hi e n we1 i n ge vaar za1 kom e n.W at de nke n de ander e vr i e nden ervan?' '
be gi n der be spr e ki ngen gee n woor d had ge ze gd.Lady Hel e na we ndde zi ch t ot haar neef :
) / Be s t eMa cNa b bs ,j i jh e btj en o g ni e tl a t e nh o or e n! Wa ti sj o u w me e n i n g? ' ' ) ) Daa rme ne rmi jna a rvr a a gt ,z a 1i k pr e c i e sz e gge n, h O ei ko v e rdez a a k de nk .Mi jk omth e tv oo r ,d atAy r t on al se en ver s t a ndi g en voor zi c ht i g man he ef tges pr o-
1 80
! ) vi j fda g e n .
Ni e tl anger ? ' ' 0,i kr eke nt wee dagen VO0r de Dunc an,Om naar Tw of ol d Baait e komen,pl us n dag voor de hul pe xpe di t i e ,om onshi e rvandaan t e hal en.. De boods c happer
Tens l ot t e spr ak Ayr t on: I ndi en myl or d he tgoed vi ndt ,dan zali k ver t r ekke n.
DE KI NDEREN VAN KAPI TEI N GRANT va1den boot sman aan a1 si emand,waar i n men he tvol s t e ver t r ouwe n kt a n hebbe n.I n Twof ol dbaaiaangekom en, moe stTom Aus t i n ee n de t ac hel ne ntm at r oz en Ont s chepen e n di e onder c oml nando st e l l en van Ayr t on. . . i efgekoTo tz o ov e rwasl o r d Gl e n a r v a n me tz i j n br m en, t oen de m a l oor ,d i eo v e rz i j ns c h o ud e r st o e k e e k, zonde r l i ngen t oon O P Bes v r o e r: t e ne ef ,hoe s c h r i j fJ ed e nn aa m Ay r t o n? ' '
Bi jh e tvernem en v a nd i e n naam , s t on d e na l l e na l s
l nz i j nh a ndbl o n ke e nr e v o l v e r .
Er kl onk ee n sc hot .
per e mat r oze ns t or mde n naar vor en. M aar de br ut al e s chur k w as r e eds ont komen e nh a dz i c h bi jz i j nb e n de gevoe gd,di ehe m aan den r and van he tbos ch opw ac ht t e. De t ent bood s l ec ht s ee n onvol doende be sc her mi ng t e gen de kogel s .M e n moe stde n af t oc htbl azen.Gl e nar van di e ge l ul t ki g ni e t er ns t i g ge t r of f e n w as,had zi c h i nm i dde l s &ueer opger i c ht . Naarden wagen!naarden w ' a ge nl ' ' s c h r e e u wd eJ o hn M angl e s, met bei de ar m en Lady Hel ena en m i s s M ar y om vat t ende e 1 1Z e naar den Wagen dr agende.
t # z
4 .
#
y y .g g. $ .. Z z z z
. .x
xe.
z/ /
x j. z
y /
*
I 1 ::%P
.
z ' e
-. % * ..x . .
Z Zu
2 1 7 Z.
- Z *
- --
e ; s M
1 41 , N X N. 1 ! 1 3 y k : . l .
*
: z
.
A
.. %
x A r z M
.
>
- .)
-
>
= -
f #
. : : : : ; !
. *
' *
'
( .
O k
>
.
. . . u
' ## z . y
'
..t- =
r* w
r
r
4
n >
*
. .
.
J
V e
t *.
N *
o
*c' % *
oe
.
f .
>
Ee ns c ho tv i e le nt r o f Gl e n ar v an .
1 83
z en gr e pe n hun ge wer e n en s t or mden naarbui t en.Gl enar van,Rober ten M r .Ol bi netbl eve n ac ht e r ,om de dame s methun l e ve nt e be s cher l nen. Alde ze ge be ur t eni ss en hadde n zi c h me t de sne l hei d van de n bl i kse m af ges pe el d.
De ma j o or ,deka pi t e i n ,Pa ga n e le nd eb e i d e ma t r o -
woud.Ee n ooge nbl i k nadatBe nJ o y c ev e r d we n e n wa s , hadden de ge we er s c hot e n opgehoude n.N a he t donde r e nd gewee r vuurhee r s cht e1 4t 1 een doods chest i l t ei n he t bos ch.Sl ec ht s hi e re n daardui dde ee n dunne r ookwol k de pl aat s aan,waarde sc hot e n war en geval l en.Der oover s war en al l en ver dwe ne n. Ver dwenen? Ni e l nand w i s t he t . hetbos c hz el fui t .Doch degehe el eom ge vi ng sc hee n ver l at e n.Op de n bode m vond j l l en ver s che voe t s por en en nog r ookende pat r oonl l ul zen.A1 s voor z i c ht i g m an doof bos chbr and konden ver oor zaken.
J o hn Ma n gl e sk e e ks p i e d e n dn a ard e nz oo m va n he t
Dema j o o re n dek a pi t e i ns t r e k t e nh u no nd e r z o e kt o t
d ed e ma j oo r de z e ge va a r l i j l t e di n ge n,di el i c h te e n
1 1 Ho e da tz o o ,ma j o o r ? ' ' , ,l kz i emi j n vi j a nd e nl i e v e ri nh e tge z i c h t .Be t e re e n t i j ge rv o ord e nl o o pv a nh e tge we e r ,da ne e ns l a ng ,di e i n het gr as i s ver bor gen' ' ) ) Da tge e fi kt o e ,ma j o or . ' '
,,
M en z ochtover al ,zel f st otaan de oeve r s der Sno wyr i vi er ,m aar m e n ont dekt e ni et s .
De be n d ev a n Be n l o yc e wa sv e r d we n e na l se e n t r o e po n h e i l b r e ng e n d ev o g e l s .De z ev e r dwi j ni n g wa st e
vr ee m d,om de vr i ende n ge r ustt es t e l l e n.M en bes l oot dus ,de gr oot s t ew aakzaam hei d aan de n dag t el egge n. ' D e os s enkar wer d he tmi ddel puntee ner ves t i ng,w aar -
1 8 4
voor t wee man, di e om het uur wer de n af ge l ost , de wac ht hi e l de n. De e er s t e zor de dames S VaS,de wonde Van g derbei Gl enar van t er ei ni gen en t ever bi nde n.Op he tooge nbl i k
Naz i j nt o c h tme tJ o hnMa ng l e s , wa sd emaj o ort e r u gg g k e e r de nd aa rh i ja l sof f i c i e rr e e dsme n i gge v e c h th a d bl j g e wo on d,e n du swi s t ,wa te e ns c h otbe t e e k e n d e ,b e g onh i ja l se e nd e s k un di ged ewo ndt eo nd e r z o e k e n. He t
bl ee k,dat de koge l wel i s waar di ep i n hetvl ees c h was ge dr ongen, m aar geen edel e de el en had ger aakt .
Me te e nf i j n e pi nc e tui td er e i s a p o t h e e k wi s tdema j o o rd e nk o ge lt ev e r wi j d e r e ne nl i e th e tv e r d e rbe h an de l en der w onde aan de bei de dames ove r . Nu da td ee e r s t es c h r i kv o or bi jwa s ,v r o e g me nd e n ma j o o ro m u i t l e g. De ma j o o r be go n: : 3 La ati kd ed ame sbi jv o o r ba a to p deh o o gt es t e l l e n va nd ed i n ge nd i ez i jn i e twe t e ne nd i eon swe lbe k e n d Z i j Z. J Hi jd e e l deh e ndea a nwe z i gh e i dd e rg e d e p or t e q r d e ni n
de pr ovi nc i e Vi c t or i a mede,he t gee n men wi stul t de t e Seymour gekocht e Aus t r al i an and New Zeal and Gazet -
t e .Ve r d g rde e l d e hi j me d e ,d a top h e th oq f dv an Be n J o y c e ,d1 ed o orh e tbe ga an v an a c h t t i e n ml s d ad e ne e n t r e u r i ge r e pu t a t i eg e n oo t ,e e n pr i j sva n ho n de r d Po nd St er l i ng was ges t el d. Ma a rho ewi s td ema j o or , da tAy r t one nBe nJ o y c e n
en de ze l f de per s oon war e n? l angde de opl os si ng van di t dui st er e l eder e en ver r aadse lt e kenne n. etl ang bi dden. De ma j o orl i e tz i c h ni Si nds hun eer s t eo n t mo e t i n g,h a d dema j o o re e no n ver kl aar bar ea f k e e rv oo rAyr t o n ge v oe l d.Daa r b i jwa r en he m gedur ende de nt ocht ,de vol ge nde di ngen opge-
v al l e n ,di eh i ji nz i j n ge d a c h t e nn a u wk e u r i gg e t e l de n
ger angs c hi kt had:
DE KI NDEREN VAN KAPI TEI N GRANT Ten e er s t e:Bi j n ao n me r k ba a rvo o rdea n de r e n ,ma a r e nma j oo r , h adAy r t ont o tt we ema a lt o e d ui de l i j kvo o rd
Te nz e s d ee nt e ns l o t t e:e e na b s o l u u tge mi sa a nv r i j -
daar z ali k hetnu overhe bben. ' ' Al deze di nge n war en wel i s waar i n hoogs t e mat e ,
v s r d a c h t ,d oc ho n vo l d o e n d eo me e nd i r e c t eb e s c hu l d i gl ng t ef or m ul eer en' ' Een en anderkr ee g ec ht ere en beves t i gi ng doorhe t ,, gee ni k gi s t er avond zag. Gi s t er avond?' '
) ) J u i s t ,g i s t e r a v on d ' '
En de ma j o e rv e r t e l d e ,wa thi jd e n vo r i ge na vo n d
dr i ev e r d a c h t e ma nn e ni nd en a bi j h e i dv a nh e tk amp ha dg e z i e n.Do or h e tho o ge gr a sn a de r bi js l u i p e n de , h ad d ema j oo rwe l dr ai ne e ndi e rma nn e nde nh oe f s mi d v a n Bl a c k poi nt h e r k e n d . Da ar op h a dd e ma j q or d e vol gende br okj t ukken van ee n ge s pr e k af gel ul s t er d: 1 / Zi jz i j n he t . ' '
1 86
echt er nog ni et ge noe ge n vol gde he n.W el dr a begon he t ges pr e k opni e uw : Thans was de hoef s mi d aan hetwoor d:
ker el ,ni et waar ?' '
1 $ Pr ac ht i g' '
1 1 Di e Be nJ o yc ei st o c he e nv e r ba z e n d bi j de ha nd t e
chi pbr e ukl ' ' J az e k e r ;e nd a nd a tve r z i ns e lv a n de s 1 1 Al sh e tz a a k j e1 u k t . . . ' '
Dan i s ons f or t ui n ge m aakt . ' ' 1 1 Zeg dat w el ' ' 1 1 Zoo' n dui vel sc he Ayr t on' '
t e n hetbos ch,maar i k wi s t ,waar aan i k me t e houden had.l k keer de naarhetkamp t er ug me tde ove r t ui gi ng, n vr i e n d Pa ga n e l ,a l l e dat , ondanks de bewer i ng v gedepor t e er den van Aus t r al i nO gl an g ge e ne e r l i j k e l i ede n wor den.
Ni emand spr ak ee n woor d. ndr uk van het ge be ur de, Zwi j ge n de n onder den i dacht en al l en e r nst i g na.
n Ayr t on heef er he en Di es chur k van ee t ons dus hi gel oktOm ons t e bes t el en en t e ver moor den? ' '
De ma j o or z we e g.
Ei n d e l i j k na m Gl e na r v a n he two o r d.
Vol gde ons vanafBl ackpoi nt ' ' M aardan i s di es chur k nooi t boot s man van de Bri t anni a ge w ee st ?' '
, ,
Al l e rb l i k k e nr i c h t t e nz i c ho p de n ma j o o r ,a l s o fd e z e l t l kg e l o o f , ' 'be g o n Ma c Na bb s ,, , da tBe nJ oy c e we r ke l l j k Ay r t on i s ,e nd e n na a mv a n Be nJ o y c es l e c ht s een dekmant elvoor hem be t e ekent . ' ' 1 , Da nz ou h i j . . . ) ) De ma j o ork n i k t ebe v e s t i ge nd . J u i s t ge r a d e n ,Edwa r d .De z e ma n wa si nd e r d a a d b oo t s man d e rBr i t an n i a ,h e t g e e nh i jon sz e l fme td u i z e n de k l e i ni gh e d e nh e e f tbe we z e n.Ee r s tbi jz i j nk oms t i n Au s t r al i ,i sh i jh e th oo f d ge wo r d e nv a n de be nd e mi sdadi ger s .Laatons dus ni etaf dw al en,en 0ns s l ec ht s aan de f ei t en houde n di eo ns be k e n dz i j n ,n . l . da t Ayr t on e n Ben J o y c ee e ne n de z e l f d e pe r s oo nz i j n . ' ' De ve r kl ar i n ge nv a n de n ma j o or we r de nd oo rz i j n v r i e nd e n on mi dd e l l i j ka a n v a ar d.
vr aag hem gol d.
de boot s . m an van H ar r y Gr ant z i ch l n Aus t r al i be vi ndt ?' ' Hoe zou i k he t we t e n, w aar z el f s de Aus t r al i s c he ,, pol i t i e ,omt r e nt di t puntn0g i n hetdui s t er t ast .H e ti s ee nr aadse l ,dats l e cht s doordet oekom s tkan ont s l ui er d w or de n.Zoo de nk i k erover ' ' 1 ) Ze l f s de pol i t i ei s onbekend m e t de i dent i t ei t van
Ay r t on e n Be nJ o y c e , ' 'z e iJ o hn Ma n gl e s . ,, vo l k ome nj u i s t ,b e s t eJ 0 hn , ' ' an t wo or dd edema j o or . , ,En l aa ti ke r bi jv oe ge n,d at z u l ks z e e rt e be t r e u r en i s . ' ' ) ) W aar om ?' ' 1 ) W el ,i ndi en de pol i t i e de ze oms t andi ghei d be ke nd w as dan z O ud a tz i j nnu tku n n e n he bb e n bi jdeop s po r i ng van den bandi e t . ' ' De nk J e : ' 'vr oeg l ady H e l ena haarneef !, y datAyr t on z i c h metml s dadi ge bedoe l i nge ni n hethul s van Paddy O' M oor e he ef t gedr ongen? ' '
t oen r e eds een ofander es chel me nst r ee k voor .Hett oeval heef t hem met ons doe n kenni s maken e n waar ,j
1 3 To e ge y e v e n. ' '
zo nd e rt wi j f e l ,He l e na .W a a r s c h i j n l i j k be r e i d de hi j
1 88
Me tgi f t i ge pl a nt e nh e e f th i js t u kv o or s t u k alO n z e ov e rt el e v e r e n ,di eo nd e rz i j nc o mma nd os t a a n. Dan kz i jde waa k z a a mh e i d va n de n ma j o or ,wa sd e s c h ur kt ha n so nt ma s ke r de nd a th adt e nmi ns t eno gz i j n
go e d ez i j de . Me nk o nb e t e rme to p e n vi z i e rs t r i j de n, d a n
voor t dur end onder de bedr ei gi ng s t aan van e en Ver r ade r . os si ng dee dz i c h een ander e M aaral sge vol g de zeropl om s t andi ghei d voor , w aar aan n0g ni emand gedac ht had.Sl ec ht smi ssM ar y had,z onde rz i ch i n he tge spr ek t e mengen,naar aldez e di ngen ui t hetver l eden gel ui st er d en t evens aan de t o e k o ms t ge d a c h t .He tj o ng e
me i s j e wa sd o od s bl e e ke nt o e nh a ar o o ge nz i c h me t t r an e n vu l d e n ,be gr e e pJ oh n Ma n gl e s ,wa te ri n het ge moe dva nh e tj o n geme i s j eom mo e s tga a n . $ 1 Mi s sMar yl ' 'r i e p hi j ., , U moe tni e thu i l e n. ' ' Al l e nk e k e nn a arMa r Gr a n t . Wa a r o m hu ' i l j em' nk l n d? ' ' vr o e gl a dyHe l e na . 0,mevr ouw ;mi j n va d e r ,mi j no n ge l u kk i ye v ad e r l ' ' Ver der kwam he t on g e l u k ki ge me i s j en l e t :t r a n e n
ver s t i kt e n haar s t em. den had i e der een haar begr eM aar ook zonderwoor t on ont nam haar al l e hoop, pe n.Het ver r aad van Ayr nden. De boe f had het ve r haalvan kapi t ei n Gr antt e vi c hi n de s c h i p br e u k na t u ur l i j ks l e c h t sv e r z on n e n ,o m zi he t ve r t r ouwe n van Gl enar van t e dr i ngen.Mac N abbs had he t ui t den mond der bandi e t e n z el f ver nome n. Nooi twas de Br i t anni ai n Twof ol d Baaige wee s t .Nooi t had Har r y Gr anthetvas t el and van Aus t r al i bet r e de n. Te nt we ede m al e had ee n ver ke er de ui t l e ggi ng van
1 8 9
on ma c h tb e k e n e ne nz wi j ge n.
1 ) l k bedoel myl or d, dat we nu dr i ngende behoe f t e he bbe n aan hul p.En daarwe Twof ol dbaaini etkunne n ber ei ken, moet en w e i n Me l bour ne hul p hal en. W e
bour ne.
Wa t be d o e lj ed a ar me eJ O hn ? ' 'vr oe g Gl e na r va n .
ee n onher ber gzaam l and voer t ,m oetmen bedenken,dat al l e w egen doorde bandi et en bew aaktw or den. ' '
het i n ze s dagen doen. W i l m yl or d me t oes t em m i ng ge ve n? / 1 y y voor datGl enar van bes l i s t ,we ns ch i k ee n opmer ki ng t e make n1 ' 's pr ak Paganel . Aangezi en de ge var en
o nd e r we gt e gr o otz i j n !ma gJ o h n Ma n gl e sz i c hi nz i j n
hoe dani ghei d van kapl t ei n der Dunc an ni et daar aan
bl oo t s t e l l e n .l kg ai nz i j np l a a t s . ' ' Goe d ge s p r o ke n, ' ' an t wo or d d ed e ma j o or . M aar wa a r om z o u Pa ga n e lh e tz i j n? ' ' En z i j n wi je rni e t ? ' 'r i e pe nN vi l s o ne n Mu l r a d ya l s e e nr i t j ev a nt we eh on de r d mi j lme a f s c hr i k t ? ' '
Be st e vr i enden, ' ' zei Gl e nar van, , , i ndi en ee n onz er naar M el bour ne m oet ,dan za1he tl ot be sl i ss en.Paga-
ui t n mond. 0f dacht en de heer en, ' ' ver vol gde M ac Nabbs,dat
1 90
1 , W aar om ni e t ? ' ' U kuntl ady Hel e na ni e tver l at en e n bui t endi en bent ,, u gew ond' ' 1 ) Gl enar van, ' 'l i et Paganel zi c h hoor en, , , u kunt de expe di t i e ni etve r l at en' '
Lady He l e n a we r d on mi d de l l i j kV an h e tvo or ge v a l l e neop dehoogt e ge s t e l d.Ze spr ak eeni ge har t r oer ende
s c h a pp e rku n n e na a n wi j z e n .
He t ver t r ek van M ul r ady w er d op ac ht uur bepaal d, na het val l en van den avond. W i l s on zou he t paar d
v o orz i j nk ame r a ad i n or debr e n ge ne n ha d da a r b i jd e goe de ge d a c h t e ,he tk l a ve r bl a dv or mi g ho e f i j z e r va n Bl a c k poi n tt ev e r wi s s e l e n vo o re e nd e rh oe f i j z e r sv a n e en de r paar de n,da t den vor i ge n nac htw as ges t or ve n. Zo od o e n d ek on d e nd e ba nd i e t e no nmo ge l i j k he ts po or van den boods c happervi nde n ofvol gen. l de G1 e Te r wi j lW i l s o n de z e di n ge n be ha r t i g de ,wi nar van de n voorTom Aus t i n bes t e m de n br l efs c h r i j v e n . Hi jh ad d a ar bi je c h t e rz o o v e e ll a s tv a nz i j n ve r wo n de a r m, da thi jPa ga n e lv e r z oe k e nmoe s t , he ts c h r i j ve nv a n
den br i efvan hem over t e nem e n.De ge l eer de s chee n
1 91
o o ge n no c h oo r e nv oo rz i j n omg e v i n g.He to nd e r we r p z i j n e r ge da c h t e wa se c ht e r ni e t sa nd e r sd a n he tt e n
t weede mal ever keer d begr epe n document .I n gedacht en
he r h aa l d eh i ja l l e woo r de ne nt r a c h t t ee re e na n de r e bet e eke ni s aan t e geven. De go e d e ma n wa sz o oi nz i j n ge d a c h t e nv e r d i e p t , d a thi jGl e n ar v a n na u we l i j k s ve r s t o nd :t o e nd e z e me t het ver zoek kwam, den br i ef t es c hr i l ven.Eer s tt oen Gl e na r va nz i j n vr aa gt we ema alhe r h a al dh a d ,b e gr e e p r l angde . hi j ,wa tme nv anhe m ve ) ) Hee lgaar ne , ' 'zeiPa ga ne l , , , i kz a l t e r s t o nds c h r i j ve n' ' A1s pr ekende had t pa ga n e lz i j n no t i t i e b oe k j et evo or s c h i j n ge ha a l d ,e re e n bl a a d j eu i t ge s c he ur d ,e nb e g on
den br i ef ,wel ke l or d Gl enar van hem di ct ee r de:
e n de Dunc an t e br e ngen.
,,
Be ve 1a a n To m Au s t i n,on mi d de l l i j kz e et ek i e z e n
Newze al and Gaze t t e ont waar de,datop de n gr ond l ag. Det e zam e n ge vouw en kr antl i e ts l ec ht s de bei de l aat s t e w oor den van den t i t elzi en.Pa ganel ' s po t l o od bl e e f s t e ke n;Paganels c he en l or d Gl enar van,dl e n sbr i e f ,j a ,
z i j n ge he e l eo mge vi n g ve r g e t e nt eh e b be n .
$ 1 Hoe zi the t ,Paganel ,dr oom t u s oms? ' 'vr oeg l or d Gl enar van gl i ml ac he nd. Oho, ' 'r i e p de gel e er de.
Wa ts c he e l te ra a n? ' 'vr o e g de ma j o o r .
1 92
en de Duncan t e br engen naar de oos t kus t van Aus t r al . l . e. .. . j ) Van Aus t r al i ? ' 'vr oe g Paganel .
Be v e la a n To m Au s t i n ,o n mi d de l l i j kz e et e ki e z e n
, , g,J Z* , / W at i s er ?' ' onder t eekeni ng aan Gl enar van voor l e gde.Zoo goed en z oo kwaad al s he t gi ng, z et t e de Sc hot sc he ede l man
e n ve r ze gel d.En m etee n hand,di e van opwi ndi ng nog beef de,ze t t e Paganeler het vol ge nde adr es op: Aan Tom Aus t i n,
Na t uu r l i j k' '
Ee r s t eS t u u r ma nv a nh e tj a c h tDun c an
M el bour ne.
voor zl c h heen m om pe l de: , , Al and1 Al and! Ze al andl ' '
En Pq g a ne lv e r l i e td e nwa ge n, t e r wi j lh i jv oo r t du r e n d
Al l es wer d voorhe t ver t r e k van M ul r ady i n ger eedhe i d ge br acht en de br ave mat r oos voel de zi c h de n
Zon de rv e r de r e bi j z o n de r he de n ve r l i e pd ed a g.
ko n i n gt er i j k ,z i j nl e ve nt emo ge nwa ge ne nopt eof f e r e nv o orz i j nh e e r . Oq k Pa g an e lwa s ve r a n de r d . Hl J ha dz i j n ge wo ne ka l mt e we e rt e r u gg e k r e g e n . We l i s wa a rve r r i e dz i j nb l i k ,d atz i j ng e e s tz i c h me ti e t s b e z i g hi e l d ,ma a rdege l e e r d es c h e e nv a s tbe s l o t e n ,z i j n gehel m aan ni emand med t e deel en. Ee n i ge ma l e n ha d dema j o orh e mh o or e n mo mpe l e n:
Neen, nee n, z e zoude n me t oc h ni e t ge l oove n.En bui t e ndi e n,he ti s nu t el aatl ' ' Na di tbe sl ui tvoorzi c hz el fgenome nt e hebbe n,gaf r ady de noodi ge i nl i c ht i nge n bet r e f f e nde den hi j M ul t e vg l g e n we g.Me td ek aa r tvo o roo g e n,t e e k e nd e hi j de r l c ht i ng,wel ke de mat r oos had t e vol ge n. Al l e kl ei ne l andwe gen,wel ke ui t gi ngen van de pl aat s w aar m en zi c ht hans bevond,voer den naar den hoof dw eg Luc know M el bour ne.Dez e weg s t r ekt zi ch zui dw aar t s ui tt ot de kus t en boog dan naar r ec ht st otde hoof ds t ad van Vi c t or i a. I ndi en M ul r ady s t eeds deze n
we g hi e l d ,k o n hi jon mo ge l i j k ve r dwa l e n.
Ni et s was e envoudi ger . z oodr a M ul r ady eenmaalt i en ml j l e n bui t e n he tkamp en dus bui t e n he t ber ei k der bandi e t e n was.Er was dan ni e t s meer ,dat hem kon t e ge n h ou d e n ,z i j nb e l a n gr i j k e
Wa t de ge va r e n be t r of ,d e z rb e s t o n de n ni e t me e r ,
opdr ac ht met s poed t e ver vul l en. Tegen zes uur w er dh e tge me e n s c h a pp e l i j ka v on d t e ne en s t r oom ende r egen ma a lg e br u i k t , t e r wi j ld a a rbui vi el .l eder e en w as gedw ongen,e en s chui l pl aat st ez oe -
k e ni nd e n wa g e n .Te rl o op sz i jh i e ro pg e me r k t ,d atde
w age nti n de gegeven omst andi ghe de n,de m e es tz eker e en vei l l ge ves t i ng was ,w e l ker ar s enaal ui tz even kar a-
bi j ne ne ne v e nz o o ve e lr e v o l v e r sb e s t o n d.
f ol d b aa iz i j ne ne e nd a gl a t e rme td eman s c ha p pe nd e r Du nc a nt e Sn owyr i v e r .Vo orde ac h t e r bl i j v e n d e n be st ond er dusgee n di r ec t ge vaar . M aarvooral l eswa sh e tno o dz a ke l i j k ,d a tMu l r a d yi n de gel egenhei d wa s ,z i c hv a nz i j n mo e i l i j k eo pd r a c h tt e
ku n ne n kwi j t e n .
Tege n ac ht uur wer d het s t i kdonker .He t ooge nbl i k Om t e ver t r ekke n was aange br oken. He t voor M ul r ady be s t emde paar d wer d Voor gebr acht . A1 s voor zor gsm aat r egel e n had men de poot e n van he t di er m e tl appen om w i kkel d,w aar door dus he t
ge l ui dz i j n e rs t a p pe nv oo re e n gr o otge d e e l t e ge de mpt
w er d.Hetpaar ds che en z eerver m oei d en t oc h hi ng van
Dd Ki nd e r e nl l c n Kq pi t e i n Ac lt ( Au t r al W)
1 94
De ma j o orga fMu l r a d yd e nr a ad ,he tp a ar dz o o v e e l mo g e l i j kt es p ar e n ,z o od r a hi j bu i t e nh e tb e r e i kd e r b an d i e t e nz ou z i j n.He twa r eb e t e r !e e nh al ved a gl a t e r aan t e kom e n dan onder we gt e bl i l ve ns t eken. J o hn Ma ng l e s ov e r ha n di gd ez i j n ma t r o o se e nr e v o l v e r ,di eh i jme td e gr oo t s t ez or gg e l a d e n ha d .Di twy s e e n ge v a a r l i j k wa pe ni n de ha n de n va ne e n ma n ,d1 e ni e tb e e f d e;bi nn e ne e nt i j ds v e r l o o pv a ne t t e l i j k es e c on -
d e ne ng pd i e ma n i e r ge ma k k e l i j ke e n we gs c h o on
ve gen,d1 e door bandi et en bel eger d wer d. M ul r ady s pr ong i n he t zade l . ) ) Zi e hi erden br i e fvoorTom Aus t i n, ' 's pr ak l or d Gl e-
n a r v a n., , Ze gh e m,da th i jg e e ns e c on d e ma gv e r l i e z e n. Hi j mo e t on mi d de l l i j kn aa r Two f ol db a ai o n de rz e i l g aa ne na l sh i jo n sd a arn i e tmoc htv i n d e n ,d a n be t e e k e n td a t ,d a the ton son mo ge l i j k was ,d eS n owy o ve r t es t e k e n .Hi jmoe ton sd a n he r s t o nd h i e rko me n op z o e k e n.. Ga n u ,be s t e vr i e nd ,e n de He me ls t aj eb i j . ' '
Al l e n dr ukt en den br aven ze em an de hand t en af -
s c h e i d.Di t ve r t r e k ,i ne e nn ac h t e l i j k uu r ,bi js t r oo me nde r ege ne nl angs e en w eg,di e doorbandi et e n bel ege r d was ,z ou ee n mi nders t er k man aan he twankel en gebr acht he bben. M ul r ady was kal m ' :spr jbe d a a r d. Vaar wel ,myl or d, ak hi
dui st er en nac ht .
Hi j ga fz i j n pa ar dd es p or e ne n ve r dwe e ni nd e n
J oh n Ma n gl e s g e t h r a o d o r o d r , , d e nma j o o r t o ee nv r o e g :
He bt u het
me ns c h of e en di er ?' '
, ,
ge vol gd door e en l os br andi ng. Nog dur f de n bei de mannen ni e t ze ke r van hun zaak
t ei n der Duncan.
dw e nen w as .
) ) Onge ve er d or d' ' r i e mi j l m yl n 1 Dan moet e n we gaan z i en,wateraan de hand i s . ' '
1 ) Het i s ni e t s ander s dan ee n Pogi ng, Ons Van het kam p weg t el okken e n ons i n ee n valt el at e nl oopen' ' En i ndi e n M ul r ady i n handen der bandi e t en i s ge ,, val l en. ? ' ' ) , Dat zul l en w e m or gen w elt e w et en kom e n, ' ' ant -
) ) Ho ev e rs c ha tj ed e na f s t a n d? ' '
d a nz i j n we a l l e nr e dd e l oo s ve r l o r e n .l nd i e n Mu l r a d y
wa ar aa nwi jge e nt we e demog e nt o e v o e g e n .Mu l r a d yi s door het l ot aangeweze n om t e ve r t r ekke n.l ndi en he t l otmi jh ada a ng e we z e n ,d anz o ui ke v e n a l shi jve r t r o kk e nz i j n ,z o nd e rh ul p ge vr a a gd o fv e r l a n gd t eh e bb e n. ' ' Dema j o o rha di na l l eo pz i c h t e nye l i j k me td e z er e d e ne er i ng.He tpl an,om de n m at r oos l n di en st i kdonker en
1 96
we e s tz i j n . He t kl e i n eg e z e l s c h a pt e l d e ni e tz o o ve e l
we er bar e mannen,dat men noode l oos i e mand kon opof f e r en. Lor d Gl enar van sc heen ec ht er ni e t naar r aad t e wi l i n hetee nz ame bos ch l agtmaakt e he m r ade l oos .
Te ns l o t t es c he e nh i jz l c he c h t e ri n he ton v e r mi j d e l i j ke t e wi l l e ns c h i k k e n ,t o e no p ni e u we e n wa n ho o ps kr e et w e r d ver nom en. De kr e et kwam ui t de r i c ht i ng,waar me n de e er s t e s chot en ver nome n had. Ree ds s ne l de l or d Gl e nar van naar bui t e ne n wi l de al l een he t donker e w oud i nst or me n,t oe n Op Onge veerdr i e honder d pasvan de n wagen e en zw ak hul pger oep kl onk: 1 1 Hel p! He l pl ' ' He tkl onk kl age nd e n hopel oos.
J o h n Man gl e se nd e ma j o ors n e l de nv oo r u i t . Enk e l eo o ge n b l i k kt nl a t e rvo n de nz eop e e ns t i kd o nk e rpa de e n me ns c h e l l j k ege d a an t e ,d i ez i c hs l e c h t sme t degr o o t s t emo e i t ev o o r t s l e e p t ee n da a bi jh ar t v e r s c h e u r ende kl acht en l i ethoor e n.
z i j de wa sge t r o f f e n .
Me tde gr oot s t e omzi c ht i ghe i d ver bond M ac Nabs de gapende wonde; men kon nog ni et vas t st el l en, of er edel e dee l en ger aakt w ar en.De ongel ukki ge had zoo-
Ei n d e l i j k ma a k t ehi je e n be we gi n g.
1 97
moe i t e e en den t e oot s t es Hi jg a fz i c hd egr t e n l o t t e z i j n pa a rwoor t pogi nge n st ake n. z eggen, maar m oes Op ee n ge ge ve n oogenbl i k kwam het er t en sl ot t e
z a c ht j e su i t : My l or d. .d e br i e f . . .Be nJ 0 y c e . . . ' ' n her haal de De ma j o orha dd tz e wo or de nv e r s t a a ne em and begr ee p er i et s van. z e vo or z i j n ma k ke r s .N i Kl aa r bl i j k e l i j kha dBe nJ o yc ede n ma t r oo sa a ng e v a l l e n!
M aarme twe l k doel ? W as hethe tpl an van den bandi e t gewees t ,i et s ander jt eber ei ken,dan he topont houd van l l e tr e i s gez el sc hap?' ' W at bedoe l de M ul r ady met de woor de n:
M en door z oc htal l ez akken van de n mat r oos,maarde br i efvan Tom Aust i n wasver dwenen.
bl i k vr ee s de men voorhetl even vanM ul r ady.M aarook gee n oogenbl i k weken mi s s M ar y en l ady He l ena van
he t zi e kbed. Toe n he tdag w er d,hi el d he top m etr e genen;
On mi d d e l l i j kt o g e n de ma j oo re nd ek a p l t e i no p on de r z oe k ui t . Ee ne i nd o pd e n we g vo n d me nt we el i j ken:t wee bandi e t e n,di e onder de koge l s van M ul r ady ge val l en w ar en. Ee n de r bei de dooden w a s de hoef s mi d van Bl ackpoi nt .
spoor der bandi et en t e bekenne n. Er zat nu ni et s meer ander s op,dan he t val l en der Snowyr i vi er af t e wacht en,t enei nde t e voet naar de kus tt et r ekken. W eer t er ug i n het kamp, kwam Rober t hen r ee ds t e gemoe t . M ul r ady. . ' ' Nu kwam ook l ady Hel ena naar bui t en.
t es pr e ken. Me t den ma or d Gl enar van zi c hi n den j o o r begaf l ehi er w at M ul r ady hen van den aans l ag w agen en zi ver t el de:
Be ha l v edi twa se re c ht e ri nd e n wi j d e no mt r e k ge e n
1 98
Na h e tka mpve r l a t e nt eh e b be n, ha dh i jde nwe g ge v ol gd ,we l k e Pa ga n e lh e m hj da a n ge ge v e n.Voo rz o O v e rh e td edu i s t e r n i st o e l i e t ,g l n g hi jme td e n gr o ot s t e n s p o dv o or waa r t s .Hi jha do n ge v e e rv i j fmi j lge r e d e n , t o e nz e s ma n ne nz i j np a ar d pl ot s e l i ng bi jd e nt e ug e l gr e p e n . He t be e s ts t e i ge r de v e r s c h r i kk e l i j k.Mu l r a dy gr e e po ?h e tz e l f d eOo ge nb l i kz i j nr e v o l v e re nga fv u ur . N aarzi l n m ee ni ng v i e l e no nmi dd e l l i j kt we ede rr o o ve r s . c h i j n va tr e vo l ve r v uu rha d hi ji n t us s c h e n Bi jde ns n he Be nJ oy c eh e r k e n d .0p he t z e l f d ro o ge n b l i k we r dh i j d o ore e nd i e p e nd ol k s t e e ki nd ez l j d eg e t r o f f e n,z on d e r i nd e ge l e g e n h e i dt ez i j ng e we e s t ,d ez e ss c h ot e n va n z i j nr e v ol v e rt e ku n n e n af v u r e n . No g ha d hi jhe tb e wu s t z i j n ni e tv e r l o r e n .W a n tt o e n e e nd e rba n di e t e nz i j nz a kk e nd oo r z oc h te nd e n br i e f a a n TOm Aa s t i nv o nd ,h a d hi jdu i d e l i j k ge h o or d,h oe Be nJ o y c er i e p: Nu i s de D unc an aan ons. ' ' To e n Mu l r a dy bi jdi tg e de e l t eva nz i j nv er h aa lwas ,
sl aakt el or d Gl enar van e en kr eetvan sc hr i k. M ul r ady ver vol gde: 3 1 Bi nnen t wee dagen ben i k aan boor d derDunc an; overz esdagen i n Twof ol dbaai .Daart r ef f en we e l kaar . He tge zel sc hap van Gl enar van zi tvas ti n de moer ass en
b oo r dg e wo r p e ne n me te e nj a c hta I sd e Du nc a n,z i j n wi jdeme e s t e r sv a nd e nI n di s c h e n Oc e a an ' ' La n gl e v e Be nJ o y c e l ' 'h ad d e nd a ar op de ba n di e t en ge r oepen. Ver vol gens had men he t paar d van M ul r ady gevan-
ge ne n wa sBe nJ oy c ei n vo l l e nr e ni n de r i c h t i n gv a n
Lucknow ver dwenen.
Me nk a nz i c h de o n t z e t t i ng va n Gl e n ar v an e nz i j n v r i e n d e nv o or s t e l l e n ,t o e nz i jd i tb e r i c h tve r na me n.
; )
1 Q9
Tr acht en,v66r de bandi et en aan dekus tt e komen. 1 ) A laar hoe komen we over de Snowyr i vi er ' ' Zooal sz i jo o k' '
ug Va n Kempl e Door gebr ul kt e make n Van de br Pi er ' ' 1 1 En M ul r ady?' ' Di en zul l e n we dr age n' ' om genoemde br ug e er s tt e onde r zoeke n.
w ac ht en.
J o hn M a n g l e se n Pa ga ne lz o ud e ne ro pu i tt r e k ke n, Ze gi n ge no n mi d de l l i j ko p we g. I nv r e e s e l i j ko ng e d ul d bl e v e nd ea nd e r e no p hu n
Ei n de l i j k ,he twa sr e e d se 1 fuu r' sa v o nd sge wo r de n,
t o te l ke np r i j sov e rd e Sn o wy z i e nt eko me ne n Twof ol dbaai ber ei ken, voor dat de bandi et en onde r aanv o e r i n gv a n Be nJ oy c e da a rko n de nz i j n .
J o hnMa n gl e ss t e l d ev oo r , alz we mme nd et et r ac h t e n , d e no v e r k a ntt ebe r e i k e n ,e e nvo o r s t e ld a tge l i j ks t o n d, me tz e l f mo or d va n de nj e u gdi ge nk a pi t e i n . 3 ) Ne e n ,J 0 hn , ' 'a nt wo o r d de Gl e na r v a n ,j j l a a to n sn o g
w atwac ht e n' ' Al en w acht t e en w ac ht t ee n wer d er hopel oos van. l nt us s chen wer d M ul r ady door l ady Hel e na en mi ss
ede l e de el e n war en ger aakt . Ook den vol gende n dag was e rnog geen de nke n aan, over de Snowy t e komen.M en moes t gedul d oef e ne n,
va n Be nJ o yc ee nz i j nb e n de .He twa s om e rg e k va n t e wor de n.M aar aan de nt oe st and waar i n men zi ch t h an sb e v o nd ,vi e lme tge e n mog e l i j kh e i di e t st e ve r ande r en.
l de i n de angstvan Gl e nar van.Tal J o h n Man gl e sdee anger . En met behul p van W i l s on me nk on h i jni e tl be g o nh i je e n vl ott eb ou we nv a n bo oms t a mme n ,di e
met r ee pe n s c hor s aan el kaar w er den vast gebonde n. Zoo goe de nz oo kw aad a1 s hetgi ng,w er d ac ht eraan he tl ogge vaar t ui g ee ns oor tr oeraange br ac ht ,t ene i nde het ee ni gs zi ns t e kunne n be st ur en. Den 1 8en wer d het vl ot gepr obeer d, maar het
s c he e l d e we i ni g ,ofJ oh n Ma n gl e se n Wi l s o n ha dd e n
201
en 20 ver l i e pe n al dus .Dema j o ore n Gl e n ar va nz o c h t e n een door w aadbar e pl aat s , doc h keer de nt el e ur ges t el d van hun onder z oe ki ngst ocht t er ug. e kw am er ec ht er ver De 21 ander i ng. l en p zakt e het w at er der r i vl er l angzaam m aar z eker .
Zo o a l s Pa ga n e lb i je e n pe i l i n gh ad ku n n e n va s t s t e l On mi d d e l l i j k we r d do o rJ o hnMa n gl e se nW i l s o ne e n
kon men ni e tdr agen e n moes ti n de t ente n den wagen wor de n ac ht e r ge l at en. Om n uu rs t i e tde j e u gdi ge k a pi t e i nh e tv a ar t u i g van de n oe verafe ns t uur de he tbehendi g naarhetmi dden der r i vi er .Ge ng al l es d ur e nd ev i j f t i e n vademen gi goed,maar t oen kwam he t vaar t ui gi n ee n dr aai kol k, waar t e gen de kr ac ht i gs t e en behendi gs t er oei er ni et
be st and w as .
Te ge nt wa a l fu u r gi n ge na l l e no ph e tv l o t ,t e r wi j l me ns l e c h t sv oo rt we eda ge nv o e d s e lbi jz i c hh ad . Me e r
M et onw eer s t aanbar e kr acht w e r d het vl ot naar he t mi dde n derr i vi e r ges t uwd.Hi erwas ni et s aan t e doen. Doodj bl ee k,metop e l kaargekl e mde t a nd e n ,s t o ndJ oh n kam er ade nt e kunne n doen.
kos t ,maar na ee n hal fuur s t ond he t geze l s chap vei l i g e n we 1 op den t e genover l i ggende n oe ver der Snowy. Spr eken we van , , ve i l i ge n wel ' ' ,dan behoef tdi tnog
e e nn ad e r et oe l i c ht i n g.To e nh e tv l o t bi j de no e v e r
kw am ,m oe st en al l en zi c h aan de over hange nde s t r ui -
1 e n me tz i c h me d e v o e r e n d e .Sl e c h t sd e ma j o o rh a dz i j n ka r a bi j nk u n ne nr e dd e n .
2 02
Zoo s t onde n de vr i ende n, ber oof d van al l e hul pmi ddel en, i n di t w oes t el and, s l ec ht s bewoond door woudl ooper s en bandi et en. M en bes l oot op w eg t e gaan. I n dr i e dagen kon m e n De l e gat e be r ei ke n,w aar m e n vol doende hul pm i ddel e n hoopt et e vi nde n,om t wee dagen l at erde kus tt e ber ei ken. De nog s t e eds z w akke M ul r ady w er d op ee n dr aagbaar ge pl aat s t en door de vr i enden beur t e l i ngs gedr agen.De eer s t e,di ez i c h van deze eer epl i c ht kweet ,w as l or d Gl e nar van i ne i gen per soon. W el k een t r eur i gs chouw s pe l !Hetw as nu ni e t meer kapi t ei n Gr ant di e men zoc ht ,daar dez e he t Aust r al i s che vast el and ni e t be t r eden had; ne en,m e n zocht de
r e d d i n g?h e tl i j f s be h o u d;me nt r a c h t t ez oo s n e la 1 s he t
ze ni eteenm aalde Dunc an z oude nt er ug vi nde n,di e hen naar het gel i ef de vader l and kon t er ug br e ngen.
gi ng, dl tl and t e ver l at e n, dat de m oedi ge pi onni e r s noodl ot t i g dr ei gde t e w or de n. En zoude nz e eenm aal
a a nd ek us tz i j n ,d a nb e s t on de rdegr o o t s t ek a n s ,da t
' s avonds hal tge m aaktonder -een paarhooge gom boome n. De w ei ni ge l e vensmi dde l en, di e be houde n w ar en gebl e ven,vor m den het avondm aal . Na ee ns l ec ht e nacht ,gi ng m en de n vol ge nden m or -
Na d i e n da gv i j f mi j l e na f ge l e g dt e he bb e n ,we r d
e cht er i n de ver l at e ns t r eek ge en enke lst uk w i l d zi en. Ge l ukki g dekt en Robe r t en nes wa ar i nont z i c he d oz i j ne gr oo t et va n wi l d e gan beurtelings de vroolijkheid en angst zijner toehoorders Z eny ei er en be vonden. . M etee n w ei ni g post e l ei n,datm e ni n en r ot skl oofvond,
vr i e nd e n be vr i j d wo r d e n . ' s Avonds m aakt e me n hal t aan den voe t van de n Nu l l a Bu l l a be r g,aa n de O e ve r sd e rJ u n ga l l a kr e e k.De ma j o orha dh e tg e l u k ,e e ns o o r te n or mer a tt es c h i e t e n , wi e n sv l e e s c hz e e rs ma k e l i j k wa s .He t wa s we l i s waa r
ni etvee l ,m aar m t n st el de e r zi ch m ee t e vr eden en het
203
< n t a g di e r We r d1 4 t 1O PZ i j n be t l r tt O td e be o nd e r e na f j eknaagd. W elver nl oe i d,maar be zi el d metgoe de n moed,begaJ . en de r ei zi ger sz i c h den 23e 1 1 Op we g.Di en mor gen
z i e le raa ne e no n t b i j tn i e tt ed e n ke n.En n u we r de n de
z r i e nden ni e t sl ec ht s gepl aagd door den honger ,m aar
M en vond , , dr ank' 'i n de n vor m van , , c ephal ot es ' 'een s oor t beker vor mi ge pl ant ,wel ke met e en ver kwi kke nd vocht i s gevul d en di e aan kor aal s t r ui ke n gr oei e n. He t voe ds elwas ni e t s ander s dan dat der i nboor l i nge n,w anne er deze ge br e k aan w i l d hebben. Paganel vond n. 1 . een pl ant , , nar doe ' 'ge naam d, di e onder de di kke bl ader en, di kke, ver dr oogde ki em kor r e l s ver be r gt . Deze ki emkor r e l s wer de nt us s chen e en
p aa rs t ( e n e nf i j n ge s t a mp te n ve r s c h af t e n e e ns o o r t
me el , w aar van ee n we l i s w aar gr of , m aar voedz aam br ood w er d gebakke n.M en ver z amel de eel lz oo gr oot
mo ge l i j k e ho e ve e l h e i dv a n di tz a a d ,z oo da t me n de
eer st e dagen geen di r ect voeds el gebr ek behoef de t e
Vreezen.
i nz o ov e r r eg e n e z e n ,d a th i je e ng e d e e l t eva nd e n we g
de no o s t e r l e n gt e , d. w. z .o n ge v e e rt i e n mi j lv a n De l e ga t e v e r wi j d e r d . l nd e nl oo p va nd e nn ami dd a g wa se re e nf i j n emo t r egen geval l en en mett egenzi n be dac ht en de vr i e nden r eeds ,dat z e de n nacht onder de n bl oot e n hem elz oul aat s t e ooge nbl i k een ve r l at en hout zager s hut ont de kt e.
s c he ne n ui tt ej ou we n.
204
poe di g ee n He to n t z e t t e nd el i j d e nd e rv r l e n de nz o us e i n de n e me n.He t we r d ho o gt i j d;l o o pe n konden de vr i ende n ni e t m ee r; m et m oei t es l ee pt en z i jz i c h n0 g voor t . Voor al de zw akke l ady Hel ena en m i ss M ar y w ar en vol kom e n ui t geput .
Bi jz o ns o p ga ng v e r t r o k me n .Om e l fuu rbe r e i k t ehe t Me z e l s c ha pe i nd e l i j k he tdo r p De l e g a t e ,o n ge ve e rvi j f t 1 g mi j lv e r wi j de r d va nd eAus t r a l i s c heo o s t k us t . Onmi d de l l i j k we r de e n ve r s t e r ke nd ma a lge br u i k te n t oen di t acht er den r ug was ,ver t r ok men l n ee n met v i e rpa a r d e nb e s pa n ne nr i j t u i g na a rd ek u s t .
on ge e e rt i e nmi j lui te l k aa rl a ge n. No gn oo i th a dd e nde
koe t sl er s zoo har d ge r eden.
De pos t i l l ons l egden de zwe epe n over de paar de n. Men bl eefgee nt wee mi nut e ni n de pl ei s t er pl aat se n,di e
Toe n de zee zi c ht baarw er d,ke ke n al l e n metver l angende bl i kke ni n de ver t e . Zou de Dunc an,door een
Bi jhe taa n br e k e nv a nd e n vo l g e n de n da gv e r k on d i gd ee e nd ofg e r a a s ,d a tme nz i c hi n deon mi d de l l i j ke n a bi j h e i d va nd e n Oc e a a nb e v on d . Me nmo e s td eba a io mr i j de n , om d e nz e ve ne nd e r t i gs t e n br e e d t e gr a a dt eb e r e i k e n ,j ui s tt e rp l a a t s e ,wa a r Tom A us t i n m etz i j n Du nc a n mo e s tl i g ge n .
a1 s dat een maand ge l eden aan de Pat agonl sc he kus t he t ge valwas gewe es t ? M en zag ni et s.W at eren l uc htsmol t e nt ez amen,z onder dat er e en enke l sc he epsz ei lt e ont dekken was. s sc hi en had Tom Aus t i n het Erbl ee fnog ! n hoop.M i n Twof ol dbaai , daar de zee hol anker ui t gewor pen i st ond en ve elgevaar aan de kus t opl ever de. ) ) Naar Ede nl ' 'be valGl e nar van de koet si er s van het
po s t r i j t u i g. Op der e e del ag e ne e ni ges c h e p e n ma arn e r ge n so nt de kt e men de n wl mpe lvan M al c ol m. Gl e n ar v a n,J oh n Ma n gl e se n Pa g a ne lv e r l i e t e n he t r i j t ui g,l i e p e nn aa rhe td o ua n e k a nt o o r ,e nv e r z o c ht e n de l i j s t e nt e ri n z a ge d e rs c h e p e n ,di ed el a a t s t ed a ge n war en bi nnengel oopen. Ge e ns p oo rv a n deDu n q a n'
3 1 Mi ss c hi e n he ef thetsc hl p ver t r agi ng gehad, ' 'mee nde
205
i r e i n t j eho o pv a s t k l e mde . J o h n Ma ng l e ss c h u dd eh e th oo f d. Hi j ke nd ez i j n
s t uur man t e goed en wi s t ,dat Tom Aus t i n nooi tt i en l age n zou wac ht e n me t hetui t voer e n van ee n Ont van; en opdr ac ht . l k wi 1w et e n,w aar aan i k me t e houde n he b, ' 'hi el d
ze ker he i d' ' Een kw ar t i er l at er w as ee nt el e gr am onde r we g,ger i c ht aan den Havenm e es t e r van M el bour ne . ch naar he t Vi c t or i aI nt us sc he nl i et en de r ei z i ger s zi Hot elbr e ngen,om e en w ei ni gr us tt e nem e n. ' sMi ddags om t we e uur w er dl or d Gl enar van ee n t e l e gr am t er hand ges t el d,van de n vol ge nden i nhoud: Lor d Gl enar van,
Jl e na r v a ns t i j f k o pp i gv o l .Al l e si sb e t e rda nd e z e0 n -
J .An d r e w.
kaper s chi p gewor de n. Al dus e i ndi gde de r e i s door Aus t r al i , wel ke onde r z oo guns t i ge om s t andi ghe de n w as begonnen.H e ts poor
va nk a pi t e i n Gr a n te nz i j n be i de ma k k e r s . s c h e e n vo or
goed ver l or e n.Dez et e gens poed kost t e de ge he el e be-
ma n n i n gd e rDu nc a n he tl e v e n .Lor d Gl e n ar v a ne nz i j n
vr i ende n m oes t en hetOnde r s pi tdel ven.De onver s c hr okken zoeker s, di e ni e tt er ug ge dei ns d w ar e n voor de ont ket ende el em e nt e n derPam pa' s ,war en door de ver dor venhe i d de r me ns c hen Op hetAus t r al i s c he vas t el and
overw onnen.
S L E I E T S 50
FR.
r o m
4 a n s
. -
s L E z T s 50
2R.
Smakel i j k en aant rekkel i j k ui t gevoerd. Rond de 300 bl adz i j den boei e nde l ec t uur .
J 7) . J -' 7 ' '. 1 T
Ty po gr cphf s c he uf t v o of n gz e ct p e r z rgd.
.. ( .
Jansuti~.Ke~ W
dPw MEO
N'
I - Wittand. 2 - Beetgenomen. 3 - Verhalen van de Zuldzee . 4 - Michael, broeder van Jerry . Deel I . 5 Deel II . 6 - Als de Goden lachen . 7 - De Zeewolf. Deel I. 8 - Deei II . 9 - Zwerftochten in het Noorden . 10 - Liefde in de Tropen . 11 - Een dochter van de Sneeuwvelden . Deel I . 12 - Deel II. 13 - De Kracht van den sterke . 14 - De Roepstem der Natuur . 15 - Trio ho .+ ...- ^ .--'
7 frank