BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

TAJUK 1: PENGERTIAN DAN KONSEP

Tahukah anda, penilaian hendaklah dianggap sebagai sebahagian daripada proses pengajaran dan pembelajaran ( P & P), bukannya semata-mata dijalankan melalui ujian dan peperiksaan sahaja. Ia merupakan satu proses pengumpulan maklumat berkenaan dengan kemajuan dan prestasi pelajar. Dengan itu, di peringkat sekolah berbagai-bagai kaedah penilaian digunakan untuk mendapatkan maklumat tentang kemajuan dan pencapaian pelajar

1.1 Sinopsis

Topik

ini membincangkan konsep-konsep penting dalam penilaian dan

pentaksiran bahasa Melayu iaitu pentaksiran,pengujian, penilaian dan juga perkaitan antara pentaksiran, pengujian dan penilaian. Di akhir topik, para pelajar akan menjawab menjalankan beberapa aktiviti serta menjawab beberapa soalan untuk menguji pemahaman anda. Rujukan lanjut melalui sumber internet, perbincangan dalam talian serta aktiviti kolaboratif bersama pensyarah anda boleh juga dilakukan. 1.2 Hasil pembelajaran Pada akhir pembelajaran pelajar dapat memahami serta menghuraikan konsepkonsep utama iaitu:i. ii. iii. iv. Konsep pentaksiran Konsep pengujian Konsep penilaian Perkaitan antara Pentaksiran, Pengujian dan Penilaian

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

1.3 Kerangka Konsep

Pengertian dan Konsep

Pentaksiran

Pengujian

Penilaian

Perkaitan antara Pentaksiran, Pengujian dan Penilaian

1.4 Pentaksiran Pentaksiran ialah satu proses mendapatkan maklumat dan seterusnya membuat penghakiman tentang produk sesuatu proses pendidikan. Maklumat meliputi halhal berkaitan topik, bukti dan prestasi. Penghakiman melibatkan hal-hal seperti pertimbangan dan pencapaian aspek pendidikan, manakala produk pula melibatkan pengetahuan, kemahiran dan nilai. Proses pendidikan pula melibatkan operasi, dapatan dan hasil. Aspek-aspek utama dalam pentaksiran ialah:i. Instrumen ii. Kumpulan yang ditaksir iii. Respon iv. Kumpulan yang menaksir v. Skor

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

1.5 Pengujian Merupakan satu kaedah dalam pengukuran dan dijalankan dengan cara yang sistematik. Ia juga satu cara bagi mengukur tingkah laku seseorang individu. Ia dilaksanakan dalam tiga peringkat iaitu, sebelum, semasa dan selepas sesuatu pengajaran Ujian boleh diberikan sebelum sesuatu pengajaran berlaku dengan tujuan untuk mengumpul maklumat. Ujian itu dikenali sebagai ujian pra atau pretest. Semasa pengajaran dan pembelajaran berlaku ujian diberikan sama ada secara lisan atau bertulis. Ujian ini bagi mengetahui kemajuan yang dicapai oleh pelajar-pelajar dan pemahaman mereka terhadap P&P guru. Ujian ialah satu alat. Dalam P & P bahasa, ujian ialah bahan yang bertulis atau tercetak atau terakam yang telah dibentuk oleh guru untuk menguji sesuatu kemahiran bahasa. Misalnya, guru membina ujian kloz bagi menguji kefahaman membaca atau ujian imlak bagi menguji kefahaman mendengar. Namun, perlu diingat bahawa ujian mungkin menjadi tidak baik jika pentadbir ujian menggunakannya dan menginterpretasinya secara tidak jujur. Oleh itu, ujian perlulah digunakan sesuai dengan perkara yang hendak diuji itu. Contohnya, jika guru menguji tahap kefahaman pelajar Tahun 4 dengan menggunakan bahan bacaan yang layak untuk Tingkatan 1, sudah semestinya keputusan pelajar ini tidak menggalakkan. 1.6 Penilaian Penilaian telah didefinisikan dengan banyak cara. Stufflebeam et. al. (1971: xxv) menyatakan penilaian sebagai the process of delineating, obtaining, and providing useful information for judging decision alternatives.

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Terry D. Ten Brink (1974:8) pula menyatakan bahawa penilaian adalah suatu proses mendapatkan maklumat yang akan digunakan untuk membuat pertimbangan yang seterusnya digunakan dalam membuat keputusan. Kepentingan Penilaian Ujian di Bilik Darjah Penilaian dan ujian mempunyai beberapa tujuan. Antaranya ialah untuk: mengetahui keupayaan, kemahiran atau pengetahuan asas yang sedia ada pada pelajar-pelajar dalam perkara-perkara yang hendak diajar. menolong guru-guru mengetahui sejauh manakah pelajar-pelajar mereka telah dapat menguasai atau mempelajari telah disampaikan. membandingkan pencapaian seseorang pelajar dengan temanteman sekelasnya atau dengan peringkat kelas yang sama di sekolah. menentukan pelajar yang tinggi keupayaan dan juga yang amat lemah dalam pencapaian mereka. membolehkan guru-guru menilai bahan-bahan dan teknik serta kaedah pengajaran mereka. Melalui ujian dan penilaian mereka sentiasa dapat meningkatkan pengajaran mereka; dan membolehkan pelajar memperbaikinya. mengetahui kelemahan-kelemahan mereka dalam sesuatu kemahiran atau bidang itu dan segera pula perkara yang

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

1.7 Perkaitan antara Pentaksiran, Pengujian dan Penilaian Rajah 1.

PENILAIAN

PENTAKSIRAN

PENGUKURAN

Berdasarkan rajah di atas, kita dapati ketiga-tiga konsep berkenaan mempunyai perkaitan rapat dalam proses mendapatkan tahap keberkesanan sesuatu proses pengajaran dan pembelajaran. Tujuan atau objektif sesuatu penghakiman produk P&P membabitkan ketiga-tiga aspek bekenaan.

1.8 Aktiviti
Anda dikehendaki mengumpul satu set bahan ujian bulanan, semester dan akhir tahun. Berdasarkan maklumat yang diperoleh, sila jawab soalan-soalan di bawah; a. Sila nyatakan tujuan-tujuan pengujian, pengukuran, dan penilaian

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

dilakukan. b. Sila buat catatan dan rumusan tentang perbezaan antara konsepkonsep pengujian, penilaian, dan pengukuran ini dalam bentuk grafik c. Sejauh manakah kertas ujian bulanan, semester dan akhir tahun yang dibina menepati ciri-ciri pentaksiran yang berkesan ?

TAJUK 2: TAKSONOMI DAN DOMAIN KRATHWOHL 2.1 Sinopsis

Sebagaimana yang anda tahu,Taksonomi Bloom merujuk pada taksonomi yang dibuat untuk tujuan pendidikan. Taksonomi ini pertama kali disusun oleh Benjamin S. Bloom pada tahun 1956 dan seterusnya Domain Krathwohl. Dalam hal ini, tujuan pendidikan dibahagi kepada beberapa domain (ranah, kawasan) dan setiap domain tersebut diperincikan berdasarkan hierarkinya. Dalam panduan pembelajaran ini, dua aspek ini akan dibincangkan serta aktiviti yang berkaitan boleh dijalankan bersama pensyarah anda untuk memudahkan pemahaman anda. Selamat berjaya ! 2.2 Hasil Pembelajaran
Pada akhir pembelajaran, pelajar dapat;

1. Menghuraikan konsep pentaksiran, pengujian, dan penilaian. 2. Menjelaskan taksonomi Bloom, taksonomi Solo, dan domain Krathwohl. 3. Membina jadual spesifikasi ujian dan soalan ujian Bahasa Melayu; 4. Menilai dan memilih jenis dan kaedah penilaian kemahiran bahasa dan sistem bahasa Melayu dan melaksanakan pemarkahan ujian Bahasa Melayu.

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

2.3 Kerangka Konsep

Taksonomi dan Domain

Taksonomi Bloom

Domain Krathwohl

2.4 Taksonomi Bloom Tujuan pendidikan dibahagikan kepada tiga domain, iaitu: 1. Cognitive Domain (Domain Kognitif), melibatkan keterampilan berfikir. 2. Affective Domain (Domain Afektif) melibatkan cara penyesuaian diri. 3. Psychomotor Domain (Domain Psikomotor) mengenai perilaku-perilaku yang menekankan aspek keterampilan motor seperti tulisan tangan, berenang, dan mengoperasi mesin. perilaku-perilaku yang menekankan aspek perasaan dan emosi, seperti minat, sikap, apresiasi, dan perilaku-perilaku yang

menekankan aspek intelektual, seperti pengetahuan, pengertian, dan

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Domain Kognitif Bloom membahagikan domain kognitif kepada enam tahap. Domain ini terdiri dari dua tahap iaitu: i. ii. Pengetahuan Kemampuan dan Keterampilan Intelektual

Pengetahuan (Knowledge) Berasaskan kemampuan untuk mengenali dan mengingat peristilahan, definisi, fakta-fakta, gagasan, pola, urutan, metodologi, prinsip dasar, dan sebagainya. Pemahaman (Comprehension) Dikenali dari kemampuan untuk membaca dan memahami gambaran, laporan, jadual , diagram, arahan, peraturan, dan sebagainya. Aplikasi (Application) Pada tahap ini, seseorang pelajar persekitaran sebenar. Analisis (Analysis) Pada tahap analisis, seseorang akan mampu menganalisa maklumat yang memiliki kemampuan untuk menerapkan di dalam

gagasan, prosedur, metodologi , rumus, teori dan sebagainya

diperoleh dan mencerakinkannya atau menstrukturkan maklumat itu ke dalam bahagian yang lebih kecil untuk mengenali pola atau hubungannya dan mampu mengenali serta membezakan faktor penyebab dan akibat dari sebuah senario yang rumit.

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Sintesis (Synthesis) Seseorang pelajar pada tahap sintesis akan mampu menjelaskan struktur atau pola dari sebuah senario yang sebelumnya tidak terlihat dan mampu mengenali data atau maklumat yang harus didapati penyelesaian yang diharapkan.. untuk menghasilkan bentuk

Penilaian (Evaluation) Dikenali dari kemampuan untuk memberikan penilaian terhadap penyelesaian, gagasan, metodologi dan sebagainya dengan menggunakan kriteria yang sesuai atau standard yang ada untuk memastikan nilai efektif atau manfaatnya.

Domain Psikomotor
1. Persepsi 2. Persediaan (Set) 3. Respons Terpimpin 4. Mekanisme (Mechanism) 5. Respon Tampak yang Kompleks (Complex Overt Response) 6. Penyesuaian (Adaptation) 7. Penciptaan (Origination)

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

2.5 Domain David Krathwohl

Domain Afektif
Penerimaan (Receiving/Attending) Tanggapan (Responding) Penghargaan (Valuing) Pengorganisasian (Organization) Perwatakan Berdasarkan Nilai-nilai ( Characterization by a Value or

Value Complex)

10

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

2.6 Aktiviti
Arahan: Anda dikehendaki membuat rujukan dan memahami Taksonomi Bloom dan Domain Krathwolh. Setelah itu, anda dikehendaki menyiapkan tugasan yang diberikan. 1. Analisis soalan peperiksaan Bahasa Melayu bagi peperiksaan akhir tahun di sekolah anda dari segi: a. Aras kesukaran/ kognitif Taksonomi Bloom. b. Sila nyatakan bilangan soalan yang dianalisis mengikut aras Bloom. c. Sila huraikan sejauh manakah penggunaan Domain Krathwohl dalam soalan peperiksaan Bahasa Melayu bagi peperiksaan akhir tahun untuk setiap kelas di sekolah anda. Lawatilah laman web berikut untuk mendapatkan maklumat lanjut :-

1. http://www.nwlink.com/~Donclark/hrd/bloom.html 2. http://classweb.gmu.edu/ndabbagh/Resources/Resources2/krath stax.htm 3. http://pkukmweb.ukm.my/~upak/pdffile/2008E/aqilah.pdf

11

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

TAJUK 3: JADUAL SPESIFIKASI UJIAN

3.1 Sinopsis Jadual Spesifikasi Ujian atau JSU merupakan aspek penting dalam penyediaan sesuatu ujian. Guru-guru di sekolah seringkali membina soalan-soalan ujian yang secara spontan dan tidak terancang. Ujian yang tidak mempunyai perancangan yang rapi biasanya tidak mempunyai kesahan dan kebolehpercayaan tinggi. Cara yang baik untuk merancang sesuatu ujian adalah dengan

menyediakan JSU yang merupakan rancangan persediaan item/ soalan. JSU dikenali juga sebagai Test Blue Print dan Test Specification. JSU merupakan matrik dua paksi iaitu Kemahiran (melintang). paksi Kandungan (menegak) dan paksi Aras

3.2 Hasil pembelajaran

Pada akhir pembelajaran, pelajar dapat;

i. ii.

memahami aspek-aspek dalam penyediaan JSU penggunaan JSU dalam pembinaan item ujian

12

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

3.3 Kerangka konsep

JADUAL SPESIFIKASI UJIAN

KEPENTINGAN JSU

DEFINISI

LANGKAH PEMBINAAN JSU

3.4 Definisi / Konsep Jadual Spesifikasi Ujian ( JSU) Kandungan Ujian tentang topik-topik pelajaran. Aras Kemahiran yang mengikut taksonomi objektif pendidikan. Pemberatan (%) pada kandungan aras kemahiran berdasarkan lama masa mengajar dan kepentingan sesuatu kemahiran itu diajar. Bentuk ujian sama ada berbentuk objektif, esei, amali, kertas kursus dan lain-lain. Bilangan item yang mengikut bentuk, kandungan dan aras kemahiran. Kepayahan atau kesukaran item yang berada dalam lingkungan 20 % - 80%.

3.5 Kepentingan JSU Mengelakkan daripada membina ujian secara sembarangan. Menjamin kesahan isi kandungan sesuatu ujian. Menimbulkan rasa kepentingan topik-topik dan aras-aras kemahiran. Menentukan perseimbangan antara topik-topik dengan aras-aras kemahiran yang diuji. Memberikan panduan untuk membentuk format ujian.
13

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Bil

Bentuk Soalan Kemahiran Bidang/Topik/Topik Kecil Sejarah Perkembangan Bahasa Melayu Asal usul BM, BM sebelum dan selepas merdeka

Objektif Aras Kognitif

Jam

Jumlah Item

1.1

5 2 15 2

1.2 Linguistik BM Pengenalan linguistik Definisi, Sejarah, Linguistik Diskriptif 1.3 Fonologi Definisi, alat artikulasi, cara penghasilan Fonem segmental Fonem suprasegmental Jumlah

12

1 20

1 16

3 2 40

2 2 1

1 1 1

1 1

1 32

Jadual 1: Contoh JSU Contoh di atas boleh disesuaikan dengan keperluan dan spesifikasi di sekolah.

3.6 Langkah-langkah Membina JSU Langkah 1: Senaraikan tajuk-tajuk yang hendak diuji Langkah II: Tentukan soalan yang akan dibina itu a. b. c. soalan objektif (30 soalan) 1 markah bagi 1 item jumlah soalan bagi setiap topik dikira: = Jumlah masa X Jumlah soalan Jumlah Masa keseluruhan

14

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Langkah III: Tentukan model aras kesukaran item Biasanya JPU menggunakan taksonomi objektif pendidikan Bloom Tiga domain: kognitif, afektif, dan psikomotor

Domain Kognitif

6. 5. 4. 3. 2. 1.

Penilaian Sintesis Analisis Penggunaan Kefahaman Pengetahuan

Sukar

Mudah

Langkah IV: Apakah jenis ujian yang akan diuji? Ujian objektif Ujian struktur Ujian esei, dan lain-lain.

Langkah V: Tentukan bilangan soalan bagi setiap komponen (objektif, struktur, esei dll) Penentuan aras kesukaran soalan (soalan mudah soalan sukar) Pemarkahan

15

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Langkah VI Nyatakan mata pelajaran Nyatakan tingkatan Susunan nombor soalan mengikut tajuk

Rumusan Dalam penilaian, JPU berperanan penting. Orang-orang yang berkaitan dengan ujian seperti calon, guru yang mengajar dan ibu bapa berhak dalam erti kata sebenarnya menolak sesuatu ujian itu jika diragukan kesahannya. Justeru, data yang tercetus daripada ujian yang sedemikian tidak layak digunakan bagi tujuan pemilihan, pengkelasan atau bimbingan.

3.7 Aktiviti
Arahan: Anda dikehendaki menyediakan kertas 1 Peperiksaan Semester yang telah ditetapkan. Kertas 1 mengandungi 20 soalan objektif.

16

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Tetapkan bilangan item, peruntukan masa dan peratusan item mengikut aras kognitif berdasarkan topik dalam sukatan pelajaran. Sediakan satu JSU berdasarkan format ditetapkan.

Layarilah laman web berikut untuk mendapatkan maklumat tambahan;

1. http://apps.emoe.gov.my/ipba/rdipba/cd1/article123.pdf 2. http://www.geocities.com/kheru2006/iv.htm

TAJUK 4 : PEMBINAAN UJIAN

4.1 Sinopsis
Anda telah membincangkan konsep penilaian dan kepentingannya dalam pendidikan serta P&P di dalam bilik darjah. Dengan itu, dalam proses menilai ini, guru sewajarnya dapat menentukan dengan jelas kedudukan ujian sebagai

17

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

alat penilaian dalam pendidikan. Ujian bermaksud bahan-bahan yang tertulis yang telah dibentuk oleh guru untuk menguji sesuatu kemahiran bahasa. Dalam topik ini anda, kita akan membincangkan bagaimana untuk membina bahanbahan ujian untuk para pelajar kita dan pada akhir topik ini, anda bolehlah menjawab soalan-soalan dalam aktiviti yang diberi serta berbincang dengan pensyarah anda. Hasil tugasan anda perlu dimasukkan dalam folio pembelajaran anda. 4.2 Hasil Pembelajaran Pada akhir pembelajaran dalam topik ini, para pelajar diharapkan dapat:i. ii. iii. iv. Memahami serta menghuraikan konsep-konsep ujian Memahami serta menghuraikan proses pembinaan soalan objektif Memahami serta menghuraikan proses pembinaan soalan subjektif Mengaplikasikan kemahiran pembinaan soalan .

4.3 Kerangka Konsep

18

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Pembinaan Ujian

Objektif

Subjektif

4.4 Pendahuluan
Selaku guru bahasa kita seharusnya sedar tentang kedudukan dan kepentingan ujian dalam penilaian pendidikan bahasa untuk mendapatkan maklumat tentang pencapaian pembelajaran pelajar-pelajar, kelemahan dan kekuatan pelajarpelajar dalam pembelajaran mereka. Ini memperbaiki berguna bagi guru untuk dan meningkatkan kualiti P&P.

4.5 Jenis-jenis Ujian Berikut ialah beberapa jenis ujian iaitu ujian objektif dan ujian subjektif. Ujian Objektif Item ujian jenis objektif ini memerlukan pelajar menulis atau memilih satu jawapan yang betul atau yang paling baik. Antara item ujian ini termasuklah item jawapan pendek, item jenis padanan, item jenis aneka pilihan dan kloz.

19

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Item Respons Bebas i. Jenis soalan: contoh: a) b) Apakah lawan bagi perkataan rajin? ( malas) Apakah makna simpulan bahasa kaki ayam? (tidak memakai kasut) ii. Item Melengkapkan Penyataan contoh: a) b) Kita mesti _______bermain sekarang kerana hujan sudah turun. Saya terpaksa ________ adik saya kerana emak saya bekerja. Item Respons Tetap ( Item Objektif Jenis Pilihan) Soalan jenis ini memerlukan pelajar memilih jawapan betul atau paling tepat. Jawapan mungkin dipilih daripada dua atau lebih pilihan. Item-item itu ialah format salah-betul, padanan, dan aneka pilihan. Item Salah - Betul Item ini dikenali sebagai Item Dua Pilihan iaitu item yang mengandungi penyataan yang perlu ditandakan dengan dua pilihan sahaja iaitu: betul (B) atau salah (S). Ada ketika guru menggunakan setuju (S) atau tidak setuju (TS) pada penyataan atau ya (Y) atau tidak (T) pada soalan.

20

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Item Padanan Item Padanan atau Suaian biasanya mengandungi dua kumpulan objek/ perkara yang berkaitan. Pelajar dikehendaki memilih jawapannya dengan memadankan objek/ perkara yang berkaitan di sebelah kiri dengan objek/ perkara di sebelah kanan.

Kata Bilangan 1. Kata Adjektif Sifatan 2. Kata Adjektif Pancaindera 3. Kata Adjektif Bentuk 4. Kata Adjektif Perasaan

Contoh A. Gadis cantik itu anak Pak Zaini. B. Budak baik selalu dipuji.

C. Jalan bengkok ke kampung itu telah ditutup. D. Dia amat rindu akan emaknya.

Item Aneka Pilihan Item aneka pilihan adalah daripada golongan item jawapan tetap kerana diberikan tindak balas terbatas. Jenis item aneka pilihan adalah seperti yang berikut. a. b. c. Item aneka pilihan berbentuk soalan Jenis jawapan terbaik Analogi

Item Jenis Cantuman Teknik Kloz Teknik menggunakan ujian kloz, sebagai alat bagi menguji kefahaman bacaan boleh digunakan untuk pelajar-pelajar sekolah rendah .

21

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Sungguhpun teknik kloz memerlukan prosedur tertentu dari segi pembinaan ujian, pentadbiran dan pemarkahan, ini semua tidak sukar dilakukan, dan sepatutnya boleh diuruskan oleh guru-guru Bahasa Melayu. Dalam ujian kloz pelajar diminta mengisi tempat kosong yang telah sengaja dikosongkan oleh guru/ penguji dalam sesuatu keratan bacaan. Pada mulanya, pelajar diminta melihat dan membaca keratan itu secara keseluruhannya. Kemudian, berasaskan kefahaman mereka ke atas teks itu keseluruhannya, mereka akan mencuba mengisi tempat yang dikosongkan dengan perkataan yang paling sesuai menurut makna keseluruhan teks. 4.6 Soalan Subjektif

Soalan jenis subjektif terbahagi kepada beberapa pecahan seperti berikut:-

Item Jenis Struktur Item Jenis Esei Pembinaan Ujian

Prinsip-prinsip Asas Pengujian dan Penilaian Antara prinsip dasar yang harus dijadikan garis panduan dalam pembinaan sesuatu instrumen penilaian dan pengujian ialah: i. a. b. c. d. Penilaian dan Pengujian Mestilah Bersifat Kesahan ( validity) Kesahan Isi Kesahan Ramalan Kesahan Serentak Kesahan Gagasan

22

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

ii.

Kebolehpercayaan Ujian Kebolehpercayaan merujuk kepada ciri skor berhubung dengan ketepatan

dan ketekalan skor bagi menggambarkan prestasi calon dalam perkara yang diuji. Rumusan Dalam proses pembinaan item ujian beberapa perkara yang berhubungan dengan pembinaan item ujian tersebut harus dipertimbangkan. Antaranya ialah objektif ujian, kandungannya, kemahiran-kemahiran yang akan diuji dan seterusnya aras ujian itu sendiri.

23

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

4.7 Aktiviti
Arahan : Anda dikehendaki membaca dan memahami aspek-aspek pembinaan ujian dan sila sediakan carta pengurusan grafik bagi perkara-perkara yang berikut: a. Senaraikan dan huraikan garis panduan membina item objektif dan esei. b. Sila bina 24 item objektif aneka pilihan untuk menguji kemahiran tatabahasa bagi pelajar anda. Item yang anda bina mestilah merangkumi 4 soalan untuk setiap aras iaitu pengetahuan, kefahaman, aplikasi, analisis, sintesis dan penilaian.Tunjukkan soalan-soalan yang dibina itu kepada guru panitia Bahasa Melayu dan bincangkan bersamanya tentang kelebihan dan kelemahan pembinaan item objektif tersebut berdasarkan garis panduan membina item ujian objektif. Aplikasikan atau ujikan item tersebut kepada pelajar anda. Kemudian buat laporan menyeluruh tentang pencapaian pelajar anda dan kaitkan keputusan itu dengan item yang telah dibina dari segi kelebihan atau kelemahannya. Layari Internet untuk mendapatkan maklumat lanjut;
4. http://apps.emoe.gov.my/ipba/rdipba/cd1/article123.pdf 5. http://www.usm.my/education/publication/JPP23-9_PEMBINAAN %20DAN%20PENGESAHAN%20UJIAN%20MEMBACA.pdf

24

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

TAJUK 5 : JENIS PENILAIAN BAHASA

5.1 Sinopsis Tajuk ini disusun untuk membolehkan pelajar mengetahui dan mendalami jenis penilaian bahasa yang boleh digunakan oleh guru dalam menjalankan proses p&p Bahasa Melayu. Jenis penilaian tersebut merangkumi ujian formatif,Sumatif, Ujian Kefasihan, Kemajuan, Ujian Bakat, Pencapaian.

5.2 Hasil Pembelajaran Pada akhir pembelajaran pelajar dapat; i. Menghuraikan dan menjelaskan jenis penilaian bahasa. ii. Menganalisis dan membanding-beza jenis penilaian. iii. Menerangkan dan menganalisis ujian kefasihan, kemajuan dan ujian bakat, pencapaian. 5.3 Kerangka Konsep

25

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

5.4 Ujian Formatif dan Sumatif Terdapat beberapa jenis ujian, iaitu ujian formatif, ujian sumatif,ujian

kefasihan,ujian kemajuan, ujian bakat dan ujian pencapaian. Perbezaan antara ujian formatif dan sumatif pada asasnya berdasarkan skop kemahiran, jangka masa P&P atau objektif pengajaran dan pembelajaran yang hendak diuji

5.5 Perbezaan Antara Ujian Formatif dan Ujian Sumatif

Ujian Formatif Perbezaan Ujian Sumatif 1. Pensijilan atau penggredan 2. Pada akhir 2. Sepanjang pengajaran 3. Kognitif, psikomotor dan afektif 4. Terhad kepada tugasan 5. Berubah-ubah 6. Dibentuk khas 7. Rujukan kriteria Masa Penekanan Sifat 5. Senang sukar Kesukaran 6. Peperiksaan akhir Alat Jenis ujian tahun 7.Rujukan norma unit/kursus 3.Kognitif 4. Beraneka jenis

1. Maklum balas kepada pelajar dan guru: kemajuan dan Fungsi kelemahan.

26

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

5.6 Ujian Bakat, Ujian Pencapaian, Ujian Kefasihan dan Ujian Kemajuan Manakala ujian bakat bertujuan mengesan bakat seseorang dalam menguasai bahasa asing. Ujian bakat biasanya melibatkan data-data bahasa yang mengandungi unsur-unsur bahasa seperti fonetik,tatabahasa dan kosa kata. Ujian Pencapaian bertujuan untuk menentukan setakat manakah muridmurid telah menguasai kemahiran, bahan atau isi pelajaran yang telah dipelajari. Ujian Kefasihan pula bertujuan untuk menentukan setakat manakah seseorang telah mengetahui dan menguasai sesuatu bahasa secara keseluruhan. Ujian Kemajuan merupakan ujian yang menentukan kemajuan murid dari semasa ke semasa di sepanjang pembelajaran mereka. Seterusnya anda dikehendaki membuat bacaan tambahan dan mengakses internet untuk mendapatkan maklumat tambahan.

AKTIVITI

Arahan 1. Anda dikehendaki mendapatkan seberapa banyak maklumat yang berkaitan dengan tajuk di perpustakaan atau pusat sumber yang berdekatan. 2. Kemudian buat banding beza antara kaedah-kaedah penilaian bahasa yang telah dihuraikan di atas menggunakan borang pengurusan grafik . Sila ambil satu contoh kaedah penilaian bahasa di atas untuk menilai satu kemahiran bahasa. Nyatakan kesesuaian dan keberkesanan kaedah tersebut untuk menguji kemahiran bahasa yang telah anda pilih itu.

TAJUK 6 : KAEDAH PENILAIAN BAHASA

27

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

6.1 Sinopsis
Penilaian di sekolah akan mengesan kemajuan pelajar secara individu dengan cara yang fleksibel, bermakna dan tidak menakutkan pelajar. Untuk ini cara penilaian perlu mengambil kira keperluan individu, kepelbagaian cara ( multiple ways of delivery) supaya pelbagai kecerdasan pelajar diambil kira. Implikasi penilaian terhadap pengajaran dan pembelajaran juga perlu ditekankan agar kualiti pendidikan dapat dipertingkatkan.

6.2 Hasil Pembelajaran

Pada akhir pembelajaran pelajar dapat;

i. Menghuraikan kaedah penilaian melalui portfolio. ii. Menghuraikan dan menjelaskan kaedah penilaian melalui pemerhatian. iii. Menganalisis dan mengaplikasi kaedah penilaian melalui pemerhatian penilaian melalui portfolio.

6.3 Kerangka Konsep

28

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

6.4 Penilaian Melalui Porfolio Portfolio ialah satu kaedah yang digunakan oleh guru untuk mengumpul dan merekod bukti pencapaian pelajar dalam satu jangka masa yang dipersetujui bersama. Terdapat beberapa jenis portfolio untuk tujuan dan konteks pembelajaran yang berbeza. Selain portfolio, rekod anekdot dan lain-lain bukti pembelajaran yang lain boleh digunakan untuk menghasilkan penilaian yang menyeluruh. Portfolio berbentuk dokumentasi yang berstruktur. Ia memerlukan perancangan, pelaksanaan dan penilaian yang teliti. Proses pembelajaran dijalankan secara kolaboratif untuk mencapai kefahaman dan mendokumentasikan pemikiran secara kritis dan kreatif serta pemilihan maklumat dan fakta dari peringkat awal hingga ke akhir. 6.4.1 Jenis-jenis Portfolio Yang Boleh Dibina. Portfolio Kerja Harian Portfolio Hasil Terbaik Portfolio Dokumen

6.4.2 Bagaimana Menilai Portfolio?

29

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

Berdasarkan konsep perkembangan pembelajaran yang berterusan dan berfokuskan kepada perkembangan pelajar dalam aspek kemahirankemahiran, pengetahuan dan kefahaman. Menggunakan peta perkembangan pembelajaran pelajar yang memberi gambaran perkembangan yang lebih menyeluruh dari awal hingga akhir. Sebagai contoh mari kita lihat peta perkembangan pembelajaran pelajar yang mempunyai lima tahap perkembangan, seperti di bawah ini. E J A A N 5 Berdikari mengeja perkataan-perkataan 4 Mencantum suku kata dengan bimbingan guru 3 Membentuk suku kata 2 Menyebut bunyi huruf 1 Permulaan mengenal huruf

Menggunakan inferens dengan rekod menimbang pelbagai bukti seperti hasil pemerhatian, jurnal dan rekod anekdot sebelum membuat anggaran seimbang (on-balance) tentang tahap pencapaian pelajar.

Membuat laporan samada secara huraian atau grafik untuk memberi matlamat yang lebih lengkap dari markah mentah ujian yang hanya membandingkan seorang pelajar dengan pelajar lain sahaja.

30

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

6.5 Penilaian Melalui Pemerhatian. Penilaian melalui kaedah ini dilakukan secara berterusan mengikut jangka waktu yang ditentukan bagi membantu guru mendapat maklum balas tentang keberkesanan P&P. Aspek yang diperhatikan menyeluruh meliputi aspek kognitif,afektif dan psikomotor yang melibatkan juga faktor-faktor bahan dan persekitaran.

6.5.1 Pelaksanaan Proses Pemerhatian Beberapa perkara perlu diambil kira dalam melaksanakan proses pemerhatian. Antaranya ialah: Kualiti Pemerhatian Bentuk Perancangan Jenis-jenis Pemerhatian 6.6 Rumusan. Anda perlu ingat bahawa pemerhatian memang mudah dilaksanakan tetapi untuk menjamin kesahihan dapatannya agak sukar. Penilaian cara ini biasanya dipengaruhi oleh beberapa faktor seperti daya pengamatan penilai, pengetahuan serta pengalaman sebenar penilai tentang bidang yang berkenaan, dan sikap bias serta prasangka penilai. Pemerhatian boleh berfungsi sebagai ujian bagi situasi-situasi tertentu, dan sebagai aktiviti bukan ujian dalam keperluan lain.

31

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

AKTIVITI
1. Anda dikehendaki mendapatkan maklumat di perpustakaan atau pusat sumber yang berdekatan. 2. Anda juga dikehendaki membuat penilaian murid dalam kelas anda berdasarkan penilaian portfolio. Sediakan laporan ringkas tentang kelebihan dan kelemahan kaedah penilaian tersebut.

32

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

TAJUK 7: KAEDAH PENILAIAN BAHASA

7.1 Sinopsis

Penilaian di sekolah akan mengesan kemajuan pelajar secara individu dengan cara yang fleksibel, bermakna dan tidak menakutkan pelajar. Untuk ini cara penilaian perlu mengambil kira keperluan individu, kepelbagaian cara ( multiple ways of delivery) supaya pelbagai kecerdasan pelajar diambil kira. Implikasi penilaian terhadap pengajaran dan pembelajaran juga perlu ditekankan agar kualiti pendidikan dapat dipertingkatkan.

7.2 Hasil Pembelajaran Pada akhir pembelajaran pelajar dapat;

i. Menghuraikan dan menjelaskan kaedah penilaian melalui kontrak

pembelajaran. ii. Menghuraikan dan menjelaskan kaedah penilaian melalui soal jawab .

33

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

7.3 Kerangka Konsep

7.4 Penilaian Melalui Kontrak Pembelajaran

Penilaian

melalui

Kontrak

Pembelajaran

dikenali

juga

sebagai

Perjanjian Pembelajaran merupakan suatu persetujuan atau kontrak yang dibuat di antara guru dengan pelajarnya (individu/kumpulan) berhubung dengan sesuatu tugasan secara bertulis.

7.4 Cara Pelaksanaan 7.4.1 Pelajar menyatakan gred yang diharapkan dan sistem pengredan untuk keseluruhan proses pelaksanaan tugasan.

7.4.2 Guru menentukan sistem pengredan untuk kaedah penilaian keseluruhan proses pelaksanaan tugasan.

34

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

7.4.3 Gred akhir dibincang dan dipersetujui antara guru dan pelajar berdasarkan kriteria yang ditentukan.

7.4.4 Penilaian dibuat oleh pelajar dan rakan sebaya. Guru hanya memantau penilaian tersebut untuk menjamin kesahan dan kebolehpercayaan.

7.5 Fungsi Kontrak Pembelajaran Kontrak pembelajaran penting dalam pembelajaran tugasan yang berasaskan tahap keupayaan kendiri untuk membolehkan : a. b. c. pelajar mengenal pasti dan merekod, menetapkan objektif dan matlamat pembelajaran kendiri, mengenal pasti kaedah-kaedah yang akan diambil untuk mencapai matlamat tersebut.

7.6 Bagaimanakah kontrak pembelajaran digunakan? Penilaian objektif tugasan Hasil Pembelajaran Penilaian Format / Bentuk

35

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

7.7 Penilaian Melalui Soal Jawab Teknik soal jawab merupakan teknik yang paling lama dan paling popular digunakan dalam bidang pendidikan. Penggunaan teknik ini dalam P&P, Bahasa Melayu akan dapat melahirkan interaksi antara guru dan pelajar secara

berkesan. Di samping itu, ia dapat dijadikan teras kepada pembinaan konsepkonsep, kesanggupan memberi penyataan dan melahirkan perasaan,

penglibatan dan percaya diri dalam kalangan pelajar.

7.7.1 Cara Pelaksanaan

Teknik ini dilaksanakan dengan cara guru mengemukakan soalan-soalan yang berkaitan dengan isi pelajaran dan pelajar dikehendaki memberikan tindak balas yang sewajarnya. Biasanya, soalan-soalan yang dikemukakan memerlukan pelajar berfikir, di samping dapat menguji dan menilai apa yang diajar. Kejayaan penggunaan teknik ini dalam P&P bergantung kepada kebolehan guru untuk menguasai teknik menyoal.

36

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

AKTIVITI
1. Pilih satu bahan pengajaran grafik untuk sesi pengajaran Bahasa Melayu kelas KBSR, anda mahu menguji dan menilai murid melalui kaedah soal jawab, sediakan soalan-soalan yang sesuai untuk menguji pemahaman murid tentang grafik. Sediakan rumusan tentang pencapaian murid anda dan keberkesanan kaedah tersebut. 2. Bagaimana anda menjalankan Penilaian Kontrak Pembelajaran semasa proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu di dalam bilik darjah. Huraikan dengan contoh-contoh yang tepat dan cara pelaksanaannya.

37

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

TAJUK 8: KAEDAH PENILAIAN BAHASA

8.1 Sinopsis
Penilaian di sekolah akan mengesan kemajuan pelajar secara individu dengan cara yang fleksibel, bermakna dan tidak menakutkan pelajar. Untuk ini cara penilaian perlu mengambil kira keperluan individu, kepelbagaian cara ( multiple ways of delivery) supaya pelbagai kecerdasan pelajar diambil kira. Implikasi penilaian terhadap pengajaran dan pembelajaran juga perlu ditekankan agar kualiti pendidikan dapat dipertingkatkan. Modul ini membincangkan tajuk penilaian melalui projek sahaja. Tajuk penilaian melalui kertas kerja akan disampaikan ketika interaksi bersemuka.

8.2 Hasil Pembelajaran

Pada akhir pembelajaran pelajar dapat; i. Menghuraikan dan menjelaskan kaedah penilaian melalui projek ii. Menganalisis dan mengaplikasi kaedah penilaian melalui projek

8.3 Kerangka Konsep

38

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

8.4 Penilaian Melalui Projek Projek ialah satu aktiviti pembelajaran yang dijalankan dalam satu tempoh masa yang tertentu. Ia biasanya melibatkan kutipan serta analisis data Tugasan ini boleh dijalankan secara persediaan satu laporan yang betul. Dalam konteks kurikulum sekolah, projek bermaksud secara amali. individu atau secara berkumpulan dan dilaksanakan dalam satu jangka masa yang munasabah. Penilaiannya dijalankan pada setiap tahap proses sehinggalah kepada tahap hasil disediakan .

Apakah tujuan pembelajaran Projek ini? Sebagai satu aktiviti pembelajaran projek membawa tujuan berikut: Menggalakkan pelajar bekerjasama dan memikul tanggungjawab. Memberi kebebasan pelajar untuk menunjukkan kreativiti dan inovasi. Memberi peluang pelajar menggunakan bahan sumber yang terdapat di luar bilik darjah. 8.5 Langkah-langkah untuk menjalankan Projek. Langkah 1 : Penentuan tajuk dan skop Projek. Langkah 2 : Penilaian awal projek. Langkah 3 : Pelaksanaan strategi. Langkah 4 : Pemprosesan Maklumat. Langkah 5 : Penilaian hasil projek.

39

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

AKTIVITI
Arahan: 1. Anda dikehendaki membaca dan memahami tajuk di atas, kemudian sila lengkapkan pengetahuan anda dalam borang pengurusan grafik yang sesuai. 2. Anda memberi tugasan membuat satu projek tentang galakan membaca dalam kalangan murid-murid di sekolah anda. Murid-murid secara berkumpulan akan menghasilkan pelbagai bahan dan produk, anda dikehendaki menyediakan senarai semak yang lengkap untuk menilai keberkesanan produk atau bahan yang dihasilkan oleh murid.

Tahniah ! Anda telah berjaya menamatkan Modul Pentaksiran Bahasa Melayu Sekolah Rendah dengan jayanya. Pastikan anda membuat latihan yang diberikan untuk membolehkan anda menguasai modul ini. Arahan: Soalan 1 hendaklah dibincangkan bersama pensyarah / tutor anda. Soalan 2 hendaklah dijawab secara bertaip dan diserahkan kepada pensyarah/tutor anda.

----------------------------------------MODUL TAMAT---------------------------------------------

40

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

RUJUKAN:-

Bahagian Pendidikan Guru. Menilai dan Mentaksir, Kuala Lumpur: Kementerian Pedidikan Kamariah Abu Bakar, et.al. ( 1999) Pengujian dan Penilaian dalam Pengajaran , Serdang: universiti Putra Malaysia. Mok Soon Sang. (2000). Ilmu Pendidikan untuk KPLI. Kuala Lumpur: Kumpulan Budiman. Azman Wan Chik (1994), Pengujian Bahasa: Kes Bahasa Melayu . Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka Bahagian Pendidikan Guru. Menilai dan Mentaksir, Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan Malaysia. Juriah Long, Raminah Hj. Sabran dan Sofiah Hamid, (1990). Perkaedahan Pengajaran Bahasa Melaysia. Petaling Jaya: Penerbit Fajar Bakti

41

BMM 3103 PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

PANEL PENULISAN PANDUAN PEMBELAJARAN PROGRAM PENSISWAZAHAN GURU SEKOLAH RENDAH (PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU PENDIDIKAN RENDAH)

NAMA PN.HASNAH BT AWANG Pensyarah IPG Kampus Ipoh, 31150 Hulu Kinta, Perak Darul Ridzuan. Kelulusan:

KELAYAKAN

M.Ed. ( Bahasa Melayu ) UPSI B.Ed ( Pengajaran Bahasa Melayu Sbg Bahasa Pertama) UPM Sijil Perguruan ( Pengajian Melayu ) MPIP Pengalaman: Pensyarah Bahasa Melayu Guru Bahasa Melayu

EN. NORDIN BIN SHAARI Pensyarah IPG Kampus Dato Razali Ismail, 21030 Kuala Terengganu, Terengganu

Kelulusan: M.Ed. (Psikologi Pendidikan) USM Sarjana Muda Pengajian Melayu ( Bahasa Melayu / Sosio-Budaya Melayu) UM Pengalaman: Pensyarah Bahasa Melayu Guru Bahasa Melayu

42