ELEKTRONSKO POSLOVANJE Internet se razvio iz projekta amerikog Ministarstva odbrane ezdesetih godina 20. vijeka. 1969.

godine nastala mrea ARPANet. Kompanija BBN je 1975. godine osnovala Telnet. Krajem sedamdesetih razvija se protokol na kojem se danas bazira Internet - TCP/IP NSF (National Science Fundation) 1986. godine osniva 5 superkompjuterskih centara i povezuje ih vlastitom mreom NSFNet. 1983. Uspostavljena je Evropska akademska i istraivaka mrea. 1984. U SADu je stvorena osnovna mrea (backbone) s brzinom prenosa od 56 Kbps 1988. Na Internet je bilo spojeno samo 8 zemalja i to: SAD, Kanada, Danska, Finska, Francuska, Island, Norveka i vedska 1989. Brzina osnovne mrea proiruje se na 1,544 Mbps 1990 Tim Barners Lee i Robert Cailliau stvorili su World Wide Web. 1992 CERN omoguuje besplatni download prvog Line-Mode Browsera preko anonimnog FTP servera u januaru. 1993. Iako se poveava interes za WWW koji raste postotkom od preko 300% godinje interes za GOPHER protokol jo je vei te ovaj raste postotkom od preko 900%. 1994. Pojavljuju se prve elektronske (virtuelne) prodavnice te prva virtuelna banka i radiostanica. 1994. i 1995. Razvijeni su i prvi pretraivaki servisi za Internet (Altavista) te katalozi (Yahoo). 1995. nastaje jezik Java za dinamiko programiranje za WWW te jezik VRML za modeliranje virtuelne stvarnosti. Informaciono drustvo nastaje kao rezultat ekonomskog i tehnoloskog razvoja. Internet servisi se dijele u tri osnovne grupe:osnovni servisi,javni servisi i posebni servisi U osnovne servise spadaju: E-MAIL,TELNET,FTP,FINGER,TALK i R-SERVISI E-MAIL je najstariji od svih Internet servisa i obezbjeuje slanje poruke drugom korisniku ili grupi korisnika. TELNET predstavlja pristup udaljenom kompjuteru emulacijom terminala. FTP Prenos datoteka je jedan od osnovnih poslova za koji slui Mrea. FTP je namijenjen prije svega prenosu sa servera na lokalni klijent kompjuter i obrnuto. Program FINGER omoguuje identifikaciju prezimena i imena korisnika na osnovu njegove adrese, a takoe i obrnuto TALK -Internet posjeduje snaan i jednostavan sistem za interaktivni razgovor R-SERVISI Oni obezbjeuju pristup udaljenom kompjuteru bez eksplicitne provjere lozinke U Javne servise spadaju sljedei servisi: MAILING LIST,ANONYMOUS FTP,USNET NEWS (USER NETWORK NEWS),GOPHER,WWW - WORLD WIDE WEB,JAVA, IRC - INTERNET RELAY CHAT i MAIL GATEWAYS MAILING LIST predstavlja proirenje elektronske pote za komunikacione grupe korisnika koje imaju slina interesovanja. ANONYMOUS FTP Ovaj servis ini tzv. javna sklonita datoteka do kojih se dolazi standardnim programom FTP. Datoteke su dostupne svim korisnicima. USENET NEWS predstavlja javne diskusione grupe ili konferencije (BBS).

GOPHER predstavlja sistem menija putem kojih se pristupa tekstualnim datotekama, kao i raznim serverima u mrei. WWW To je hipermedijalan i za upotrebu veoma pogodan servis. JAVA predstavlja proirenje WWW-a koje omoguava da se preko mree prenose programi koji se izvravaju na lokalnom kompjuteru. IRC Ovaj Internet servis omoguava interaktivni razgovor velikog broja korisnika. MAIL GATEWAYS Ovaj servis je namijenjen pristupu javnim servisima elektronskom potom. Posebni servisi obuhvataju tri kategorije servisa: servisi za pretraivanje,sigurnosni servisi i sistemski servisi. Servisi za pretraivanje: ARCHIE,VERONICA,WAIS,NETFIND ARCHIE slui za pretraivanje ANONYMOUS FTP servisa VERONICA je namijenjena pretraivanju GOPHER servisa. WAIS je nastao kao rezultat potrebe da se pretrauju kompletni tekstovi, tzv. fulltext search NETFIND slui za pronalaenje E-MAIL adrese korisnika na osnovu imena i prezimena. Sigurnosni servisi: PGP - PRETTY GOOD PRIVACY ,SSH - SECURE SHELL , KERBEROS PGP - PRETTY GOOD PRIVACY je popularan program kojim se pomou tehnike javnog i tajnog kljua (RSA algoritam), ifruje elektronska pota SSH - SECURE SHELL je relativno novi sistem koji koristei tehnike sline PGPovim, ifruje interaktivnu komunikaciju. KERBEROS je sistemski servis koji obezbjeuje vezu sa jednom sigurnosnom mainom, na kojoj se vri provjera identiteta servera i korisnika, kao i kriptovanje komunikacije. Sistemski servisi: PING,NFS,TRACEROUTE,NETSTAT, X-WINDOWS PING slui za provjeru kvaliteta (postojanja i brzine) veze meu kompjuterima na mrei. NFS obezbjeuje dijeljenje mrenih diskova, tako da vei broj kompjutera moe da pristupi istim dijelovima diska na serveru TRACEROUTE kao i PING provjerava vezu i ispisuje putanju kojom podaci putuju od servera do servera. NETSTAT prikazuje trenutno aktivne mrene veze na serveru X-WINDOWS je distribuirani prozorski sistem. U elektroskom poslovanju postoje 4 osnovna sigurnosna servisa: Tajnos podataka-ostvaruje se sifriranjem,odnosno upotrebom kriptografskif algoritama. Autentifikacija-tj.provjeravanje identiteta kojim se korisnik predstavlja.Vrsi se na vise nacina:PINom,paswordom,biometrijske metode itd. Integritet podataka-obezbjedjuje razmjenu poslovnih podataka izmedju korespodenata tako da niko neovlasten ne moze iskoristiti ili izmjeniti podatke. Neporicanje poruka- servis koji sprecava posiljaoca ali i primaoca da porekne slanje,odnosno prijem i sadrzaj poruke. Kriptografija upotrebljava kompleksan matematicki algoritam koji razumljive informacije pretvara u gomilu nerazumljivih podataka koje niko osim primaoca koji posjeduje kljuc za desifrovanje ne moze razumjeti.

Faze internet marketinga: 1 faza od 1994-1997.-poceci 2 faza od 1997-2000.-vrijeme transakcija 3 faza od 2000 nadalje.-faza e-biznisa Push tehnologija se zasniva na klijent/server modulu ali gdje ne postoji eksplicitan zahtjev od klijenta prije nego sto server posalje odredjen sadrzaj. Razvoj elektronske uprave ima 4 faze: Prisustvo-predstavljanje informacija na internet Interakcija-ucesce ciljnih grupa u razliciti informaticki podrzanim procesima i dostupnost usluaga. Transakcija-dvosmjerna online razmjena informacija i pruzanje razlicitih usluga online putem Transformacija-potpuna integracija procesa i transformacija promjena. CAL-ucenje pomocu racunara CAI-edukacija pomocu racunara ITS-inteligentni tutorski sistemi Obrazovni projekti: ISTE-je organizacija u SAD cije su aktivnosti:izrada preporuka u vezi sa koriscenjem racunarske tehnologije kako bi se unaprijedilo obrazovanje KIDLINK-organizacija koja svake godine pokrece projekat KIDS koji nastoji ukljuciti djecu u dobi od 10.15 godina ERIC-informacioni system na internet koji osigurava razlicite usluge i proizvode vezane uz obrazovanje. JASON-ovaj projekat naglasava pristup ucenju i poducavanju kod kojeg ucitelj postaje pokretac procesa ucenja za svoje studenta WEB:66-projekat koji je pokrenut kako bi se K12 ucitelji upoznali sa WWW koji je katalizator koji ce integrisati internet skole EDWEB-svrha ovog projekta je istrazivanje obrazovnih platform i informacionih tehnologija,pronalazenje online resursa itd. Potencijalne pretnje: Infiltracija u sistem Neovlaena osoba pristupa sistemu i u stanju je da modifikuje datoteke, otkriva poverljive informacije i koristi resurse sistema na nelegitiman nain. Prekoraenje ovlaenja Lice ovlaeno za korienje sistema koristi ga na neovlaeni nain. To je tip pretnje koju ostvaruju kako napadai iznutra ("insiders") tako i napadai spolja. Suplantacija Obino posle uspeno izvrene infiltracije u sistem, napada ostavlja u njemu neki program koji e mu omoguiti da olaka napade u budunosti. Jedna od vrsta suplantacije je upotreba "trojanskog konja". Prislukivanje Napada moe da pristupi poverljivim informacijama Promena podataka na komunikacionoj liniji Napada moe da promeni informaciju koja se prenosi kroz komunikacionu mreu. Odbijanje servisa Zbog estih zahteva za izvrenje sloenih zadataka izdatih od strane neovlaenih korisnika sistema, servisi sistema mogu postati nedostupni ovlaenim korisnicima. Poricanje transakcije Posle izvrene transakcije, jedna od strana moe da porie da se transakcija dogodila. Pregledavanje-uljezi pokusavaju citati pohranjene podatke,memoriju drugih procesa,pakete poruka preko mreze itd

Zakljucivanje-na osnovu promatranja I analiziranja aktivnosti sistema I njegovih podataka,uljez pokusava donjeti neke zakljucke koji bi mu pomogli pri ulasku u system Curenje-u ovoj metodi uljez ima saucesnika koji mu dostavlja podatke. Maskiranje-uljez se maskira u ovlastenog korisnika