Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(1)

(2)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

mebmLeeefhekee SJeb MegYeeMeerJee&o : hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe

eer %eeveceleer ceeleepeer

Founder & Auspicious Blessings :

mecei%eeve
efnvoer ceeefmeke

ISSN 0973-9459

Pujya Ganini Pramukh Aryika

SHRI GYANMATI MATAJI Deeefe&kee evoveeceleer meceeeespeve : jpele oer#ee ceneslmeJe efJeMes<eebke

SAMYAKGYAN
MONTHLY MAGAZINE

e%eeeceCeer Deeefe&kee
Co-ordination :

eer eboveeceleer ceeleepeer

efJe<ee Pragya Shramni Aryika

efJe<eeevegeceefCekee
he=. e. 2 3 5 6 7 7 9 10 11 12 16 17 37 39 40 41 42 43 46 47 48 49 50 51 51 52

1. heer"eOeerMe keer keuece mes SHRI CHANDNAMATI MATAJI 2. mJeCe&ceeer lehemee kee jpeleceeer ceneslmeJe 3. Fvjves hej GheueyOe nw Deye pewve FvemeeFkeueesheeref[ee efveoxMeke SJeb mecheeoke : 4. eer evoveeceleer ceeleepeer kee mebef#ehle heefjee mJeefmleeer kece&eesieer heer"eOeerMe 5. ve efn ke=leceghekeejb meeOeJees efJemcejefvle 6. Deeee& e%eeeceCeer efJeog<eeb ceOes peeleg megefejb jJeervkeerefle& mJeeceer peer 7. lespeescee JeefelJe mecheVee Director & Editor : 8. ieg Deewj efMe<e kee ceefCekeebeve mebeesie Swastishri Karmayogi Peethadheesh 9. efJeveeebpeefue 10. jpele oer#ee ceneslmeJe meevebo mecheVe Ravindrakirti Swami Ji 11. Yepeve eyebOe mecheeoke : 12. ceneslmeJe keer efe$eceeer PeueefkeeeB 13. ceveeskeecevee efmeef efJeOeeve kes hegCeepe&ke peerJeve ekeeMe pewve 14. jpele oer#ee peebleer ceW mecceeefvele mebmLeeSB Managing Editor : 15. eMeefmle he$e-efkewleveiej pewve meceepe Jeevan Prakash Jain 16. eMeefmle he$e-Deeeee& eer Yejlemeeiej peer cenejepe Je<e& -40 YEAR - 40 17. YeeJeebpeefue SJeb Yepeve pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013 JULY-AUG.-SEP.-2013 18. oMeOece& kee cenJe Debke -1-2-3 ISSUE -1-2-3 19. pes. kes. pewve DeefYevebove meceejesn meevebo mecheVe 20. YeieJeeve DevebleveeLe hebekeueeCeke eeflee mecheVe mecei%eeve efnvoer ceeefmeke kee meomelee Meguke 21. Deefnbmee jlve GheeefOe-eer pes.kes. pewve Jeeef<e&ke meomelee Meguke 100/-. 22. efJeefpej ceveesveeve-eer pes.kes. pewve hebeJe<eeae meomelee Meguke 500/-. 23. oeveJeerj leerLe& Yee GheeefOe-eer eegcve kegceej pewve mebj#eke Meguke-12 Je<e& kes efueS 1100/-. 24. pecyeterhe-nefmleveehegj ceW mecheVe efJeefYeVe Deeeespeve hejce mebj#eke Meguke-25 Je<e& kes efueS 5100/-. 25. Debespeer Yepeve efMejesceefCe mebj#eke DeepeerJeve 11000/-. 26. Meeske mebosMe

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(3)

e%eeeceCeer Deeefe&kee eboveeceleer jpele oer#ee ceneslmeJe kes Gheue#e ceW

heer"eOeerMe keer keuece mes..........

cegPes Deheveer ceeB (Deeefe&kee eer jlveceleer ceeleepeer) hej ieJe& nw efpevneWves Fme hebecekeeue ceW 13 mebleeveeW kees pevce oskej mJeeb Deeefe&kee oer#ee ueskej Ske yesefcemeeue DeeoMe& GheefmL ele efkeee nw efpevekeer eej mebleeveW cees#eceeie& hej Deemej ngF, efpeveceW eLece mebleeve nQ ieefCeveerec egKe eer %eeveceleer ceeleepeer, heeBeJeeR mebleeve LeeR Deeefe&kee eer DeYeeceleer ceeleepeer, veJeceeR mebleeve ceQ mJeeb (heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceer peer) leLee yeejnJeeR mebleeve nQ Deeefe&kee eer eboveec eleer ceeleepeer~ ceeB ves meved 1971 ceW Deeeee&eer Oece&meeiej peer kes kejkeceueeW mes Deeefe&kee oer#ee ueskej jlveceleer veece eehle efkeee leLee 13 Je<eeX leke hetpe %eeveceleer ceeleepeer kes meeLe jnkej 13 ekeej kes efveoex<e eeefj$e kee heeueve kejkes meved 1985 ceW nefmleveehegj ceW meuuesKeveehetJe&ke meceeefOecejCe eehle efkeee leLee Deeefe&kee eer DeYeeceleer ceeleepeer ves Yeer hetpe %eeveceleer ceeleepeer mes #egefuuekee SJeb Deeeee& eer Oece&meeiej peer cenejepe mes Deeefe&kee yevekej ueieYeie 48 Je<e& kee oeref#ele peerJeve Jeleerle kej 9 Deiemle meved 2012 ceW nefmleveehegj ceW meuuesKeveehetJe&ke meceeefOecejCe eehle efkeee~ ceelee jlveceleer SJeb yenve DeYeeceleer Fve meYeer hej hetpe %eeveceleer ceeleepeer keer $eeee SJeb mebmkeej jns nQ, efpevneWves efveoex<e Deeefe&kee kes eleeW kee heefjheeueve kej Ske DeeoMe& GheefmLele efkeee nw~ Ssmeer ceelee jlveceleer peer keer 12JeeR mebleeve Deeefe&kee eboveeceleer ceeleepeer kee jpele oer#ee ceneslmeJe nce ueesie cevee jns nQ~ Ske efove Lee peye cee$e 11 Je<e& keer eser meer DeJemLee ceW keg. ceeOegjer meved 1969 ceW ceeleepeer kes oMe&ve kejves DeeF& Leer, ceeleepeer kees keg. ceeOegjer ceW %eeve kee #eeesheMece leLee keg efJeMes<eleeSB efoKeeR, lees eneR mes Jewjeie kes mebmkeej [euevee Meg kej efoes Deewj 11 Je<e& keer Deuheeeg ceW 2 Je<e& kee yeeee&ele heeeled 1971 ceW DeepeerJeve yeeee& ele oskej mebmeej megKeeW mes efJecegKe kej efoee~ efpevnW nceves ieeso ceW Ketye efKeueeee nw, Ssmeer keg. ceeOegjer ves mechetCe& heefjJeej mes ceesn kee leeie kej meved 1989 ceW Deeefe&kee oer#ee uesves kes YeeJe yeveees hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer mes eeJeCe Megkeuee SkeeoMeer kes efove Deeefe&kee oer#ee ueskej eboveeceleer veece eehle efkeee~ osKeles ner osKeles 24 Je<e& Jeleerle nes iees~ Fve 24 Je<eeX ceW hetpe ceeleepeer kes meeLe ve peeves efkeleves leerLeeX keer heo ee$ee kej ueeR, efkeleves ye[s-ye[s je^ere mlej kes ceneslmeJe nes iees, ve peeves efkeleves leerLeeX kes efJekeeme nes iees Deewj efkeleves ebLeeW kee uesKeve keee& kej efueee~ meye keg efkeee Jener pees hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes ceve ceW Deeee~ Denefve&Me hetpe ceeleepeer kes meeLe jnkej ceeleepeer keer Devegketuelee, Gvekeer Dee%ee kee heefjheeueve, ceeleepeer kes mJeemLe keer osKeYeeue meye keee& kejles ngS ueieYeie 40 Je<e& hetpe ceeleepeer keer $eeee ceW Jeleerle kej efuees~ eejbYe mes Ske ner ue#e jKee hetpe ceeleepeer keer mesJee, ceeleepeer kes yeleees keeeeX kee efeeevJeeve SJeb ceeleepeer keer Devegketuelee~ Ssmeer eboveeceleer ceeleepeer, efpevemes Deepe mechetCe& pewve meceepe heefjefele nes egkee nw en meye hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes DeeMeerJee&o kee ner eefleheue nw, Gvekes oer#ee keer jpele peebleer hej DeLee&led oer#ee kes 25JeW Je<e& kes MegYe DeJemej hej jpele oer#ee ceneslmeJe OetceOeece mes ceveeee pee jne nw~ Fme MegYe DeJemej hej ceQ YeieJeeve mes ener keecevee kejlee ntB efke efpeme ekeej mes Deheveer ieg hetpe ieefCeveer %eeveceleer ceeleepeer keer Devegketuelee eboveeceleer ceeleepeer ves jKeer nw, en Deve efMe<eefMe<eeDeeW kes efueS Ske DevegkejCeere DeeoMe& mecePevee eeefnS leLee hetpe ye[er ceeleepeer kee DeeMeerJee&o Fmeer ekeej eser ceeleepeer (Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer) kees ncesMee efceuelee jns leLee nce meYeer mebIe kes meome hetpe ceeleepeer kes cegKe mes efvekeues mecemle keeeeX kees efceuekej hetje kejles jnW~ hetpe eboveeceleer ceeleepeer mJemLe SJeb oerIee&eg jnkej hetpe ye[er ceeleepeer keer mesJee, Devegketuelee SJeb mebIe keer mecemle efMe<eeDeeW kees ceeie&oMe&ve eoeve kejleer jnW SJeb Oece&eYeeJevee kes keeeeX ceW Deemej jnkej iegCeebieg eeefj$eeeJeleea Deeeee&eer Meebeflemeeiej peer cenejepe, eLece heeeee& eer Jeerjmeeiej peer cenejepe SJeb Fme egie keer ceneve ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer keer hejcheje keer DeeoMe& yeveW, ener MegYekeecevee nw~ -kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceer peer

(4)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

mecheeokeere....

mJeCe&ceeer lehemee kee jpeleceeer ceneslmeJe

-peerJeve ekeeMe pewve (eyebOe mecheeoke)
efpeveeiece ceW leeie-lehemee kee cenlJe Flevee DeefOeke yeleeee ieee nw efke cenecegefveieCe peye Oeeve DeJemLee ceW mebmeej keer mecemle leeieJe=efe kees Deheveeles nQ, lees Fvekeer Fme veej keeee mes lespe keer jesMeveer DeefJejue Oeeje kes meceeve eJeeefnle nesves ueieleer nw~ Fme lespeesceeer ekeeMe kee DeefleMee Flevee DeefOeke neslee nw efke Fve cenecegefveeeW kes Mejerj mes mheefMe&le neskej eJeeefnle nesves Jeeueer nJeeeW Deve peveeW kees ner veneR Deefheleg hetjs ieeBJe Deewj Menj kes ueesieeW kes jesie-Meeske kee Meceve kej osleer nQ Deewj veiej ceW megKe-Meebefle leLee eermecheVelee keer Je=ef nesves ueieleer nw~ Deeiece ceW Ssmeer lehemee kee mee#eeled GoenjCe efceuelee nw efke peye ceLegje Menj ceW ceneceejer hewueves ueieer, ogefYe&#e Dee ieee, leye JeneB Je<ee&eesie kejves kes efueS Deees megjceveg Deeefo Gve mehle$e+ef<eeeW keer cene$e+efeeW kes eYeeJe mes ceLegje Menj ceW megKe-Meebefle Jeehle nes ieF&, hes[ njs-Yejs neskej heue-hetue Deeefo mes ueo iees Deewj ceneceejer pewmes mebke mes meYeer veiejJeeefmeeeW kees gkeeje efceue ieee~ lees pewveeiece kes Devegmeej efkees iees lehe mes ueewefkeke veneR Deefheleg Deueewefkeke heue keer eeefhle nesleer nw, megKe veneR Deefheleg hejcemegKe keer eeefhle nesleer nw Deewj pewve oMe&ve ceW Fmeer Deueewefkeke heue Deewj hejce megKe kee veece cees#eOeece kene ieee nw~ cesje kenves kee leelhee& ener nw efke Deepe Fme hebecekeeue ceW nervemebnveve nesves kes keejCe nceejs ceOe Gleveer Gece lehemee kejves Jeeues cenecegefve-meeOeg lees GheefmLele veneR nQ uesefkeve pewve meeOeg eee& kees Deheveekej ceneeleeW kees OeejCe kejves Jeeues Deepe kes meeOegDeeW keer lehemee Yeer Fme keefueegie ceW efkemeer ecelkeej kes meceeve nce ueesieeW kes efueS ceneemeeohe ner nw~ hejce DeeojCeere hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes cegKe mes Dekemej en yeele megveves kees efceueleer nw efke elegLe&keeue kes cenecegefveeeW eje Ske npeej Je<e& leke keer peeves Jeeueer lehemee kee hegCe hebecekeeue kes meeOegieCe cee$e Ske Je<e& keer lehemee ceW ner eehle kej mekeles nQ~ DeLee&led hebecekeeue kes meeOegieCe nceejs efueS elegLe&keeue kes Gve cenecegefveeeW kes meceeve ner nQ, efpevekes keejCe Deepe nceW cees#e kee ceeie& eMemle he mes eehle nes jne nw~ Deveeefokeeue mes eueer Dee jner Fme eceCehejcheje ceW yeermeJeeR Meleeyoer ceW ceneve pewveeeee& kes he ceW eeefj$eeeJeleea eer Meebeflemeeiej peer cenejepe kee DeJeleej ngDee Deewj GvneWves Fme hejcheje kees pewveeiece ceW meeOegDeeW kes efueS efoes iees efveoxMeeW kes Devegmeej Je=efbiele kejkes Fme eceCehejcheje kee hegveej efkeee~ Fmeer e=BKeuee ceW Deepe nce meyekeer DeejeOe hejce ese egieeJeefle&kee ieefCeveerecegKe Deeefe&kee eer %eeveceleer ceeleepeer mee#eeled efJeeceeve nQ, efpevekeer lehemee Deewj lespe kes eYeeJe mes Deepe meejs osMe ceW pewve mebmke=efle kee mebj#eCe, pewveOece& keer eYeeJevee leLee pewve meeefnle kee JeOe&ve nes jne nw~ heeeled hetpe ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer keer vevneR efMe<ee kes he ceW meceepe kees hejcehetpe e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kes mvesn, Jeelmeue Deewj %eeveieefjcee mes ueeYeeefvJele nesves kee DeJemej Yeer eehle nes jne nw~ 24 Je<eeX kes cene-Devlejeue Jeeueer en iegefMe<e keer Ske DeodYegle pees[er nw, FmeerefueS Fme DeeuesKe ceW ceQves ieg keer efMe<ee kees vevneR efMe<ee hegkeejkej mecyeesefOele efkeee nw~ cee$e 11 Je<e& keer Gce mes ieg ves Deheves meebes ceW {euekej pewveOece& kee heeve kejeee Deewj yeerpeejesheCe mes ueskej heueves-hetueves leke efpemekes jesce-jesce ceW Oece&, mebmke=efle leLee hejcheje kes eefle mecehe&Ce kee je eJeeefnle neslee nw, Ssmeer efMe<ee hetpe e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer ves Deheveer ieg ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer kee heuuet cee$e 11 Je<e& keer Gce ceW heke[ efueee Deewj ieg keer keerefle& kes meeLe ner mJele: Yeer Deheveer %eeveejeOevee kees Je=efbiele kejles ngS Deepe Fme meesheeve leke hengBe ieF efke Gvekeer mJeCe&ceeer lehemee kee jpeleceeer ceneslmeJe ceveeves kee en DeJemej nce meyekees eehle ngDee nw~ iebiee kee Godiece efnceeuee mes neslee DeJeMe nw uesefkeve Gmekeer MeeKeeSB veiej-veiej Deewj ieeBJe-ieeBJe leke hengBekej iebiee kes ieerle ieeleer nQ, Gmekeer ieeLee megveeleer nQ leLee Gmekes ceenelce kees eie kejles ngS iebiee kee keCe-keCe leke mebeej kejleer nQ~ Ssmee ner Ske Deveceesue GoenjCe meceepe kes ceOe ieg-efMe<e kes Fme DeodYegle mebiece mes eehle neslee nw~ pees %eeve Deewj eee& yeermeJeeR meoer kes DeejeOe cegefveJej Deeeee&eer Meebeflemeeiej peer cenejepe ves Deheves heefMe<e Deeeee& eer Jeerjmeeiej peer cenejepe

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(5)

leke eJeeefnle keer, Gmeer hejcheje ceW Gve efmeevleeW kee, %eeve kee, eee& kee leLee Deheves #eeesheMece mes Fvekes DeefOekeeefOeke efJekeeme kee eeeme kejves Jeeueer Ssefleneefmeke efMe<ee hetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&kee eer %eeveceleer ceeleepeer ngF~ Deewj peye Ssmeer ceneve ieg hejcheje ceW efkemeer YeJeelcee kees Ske MeeKee yeveves kee DeJemej eehle nes peees, lees Gme efMe<e kes efueS en Jewmee ner hegCeesoe kenueeesiee, pewmes efkemeer jepee-cenejepee kes Iej Ske heg$ejlve ves pevce efueee nes~ jlve keer Yeebefle ner Fme Dee<e& hejcheje keer Ske MeeKee yeveves Jeeueer hetpe e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer ves iegcegKe mes %eeve keer eeefhle keer Deewj yeeheve ceW mketue keer eeLe&vee ceW he{er ebo hebefeeeW kees Deheves peerJeve kee DeeOeej yeveekej Fme yeele hej Deef[ie nes ieF efkeefpeme osMe peeefle ceW pevce efueee, yeefueoeve Gmeer hej nes peeJeW~ Fmeer kes meeLe cewefLeueerMejCe ieghle keer es hebefeeeB Yeer Fme yeeue-keueer kes ceve-ceeveme hej Ssmeer Jeehle nes ieF efke pewmes Ske helLej hej efkemeer ves uekeerjW KeeRe oer neWYeje veneR pees YeeJeeW mes, yenleer efpemeceW jmeOeej veneR~ Jen oe veneR nw helLej nw, efpemeceW mJeosMe kee heej veneR~~ yeeuekeeue ceW Fve e%eeeceCeer ceelee kees oe ceW yemeles Ghejese oes heefjCeeceeW ves Ssmeer efoMee oer efke ceve ceW meceepe Deewj Oece& kes eefle Dehevee keleje-keleje meceefhe&le kej osves keer uenjW G" ieFb~ hegve: peye Ssmeer Deveske uenjeW kees pevce osves Jeeueer ceneMeefe hetpe ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer kee mebeesie eehle ngDee, lees Fme yeeue-keueer kes ceve ceW Gve uenjeW ves Gheeve kee he OeejCe kej efueee Deewj Fme Gheeve ves eeJeCe Megkeuee SkeeoMeer, meved 1989 ceW yeeue-keueer ceeOegjer kees Deeefe&kee eboveeceleer yeveeves ceW ceebPeer yeveves kee keece efkeee~ efJeeejeW keer Fme eebefle ves Fme yeeue-keueer kees meJe&eLece mJeeb mes efJeje nesves keer esjCee oer Deewj ke"esj leheeee& kes ceeOece mes Gvekes peerJeve ceW Deelcee keer efJeMegef kee en heefjece eejbYe ngDee~ cees#e mLeue leke hengBeves kes efueS hebecekeeue ceW cee$e Ske Je<e& leke ner keer ieF& Fme meeOeg-leheeee& kee Flevee DeefOeke heefjCeece neslee nw efke Ssmeer YeJeelceeSb osJelJe kees eehle kejleer nQ, efhej eefo efkemeer ves eewyeerme Je<eeX keer Fme ceneve lehemee kees Deheves peerJeve ceW OeejCe efkeee nes Deewj Deefece Deveske oMekeeW kes efueS pees Fmeer ceeie& hej Deemej nesJes, lees Ssmeer YeJeelceeDeeW kes leeie-lehemee keer ieefjcee Deewj Je=ef kees keewve peeve mekelee nw, en lees pewveOece& kes mees DevegeeefeeeW keer ee, DeemLee, efJevee

Deewj Gvekes Det meceioMe&ve kee ner efJe<ee nw~ keg Ssmes ner mees DevegeeefeeeW kes ceve ceW keg efJeeejeW ves efJeiele 2-4 ceen hetJe& pevce efueee Deewj Gve mees DevegeeefeeeW keer Ske mebmLee efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve kes eje e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer keer 24 Je<eeae lehemee kes meceeheve SJeb 25JeW Je<e& ceW eJesMe kes cebieue DeJemej hej Gvekeer oer#ee jpele peebleer ceveeves kee mebkeuhe efkeee ieee~ en peebleer Gve e%eeeceCeer ceele kes efueS veneR Deefheleg nce pewmes mees DevegeeefeeeW kes efueS ceveeF& pee jner nw, pees mJeeb Fleveer ke"esj lehemee lees veneR kej mekeles, uesefkeve Fve lehemeeOeejer cenelceeDeeW kes ejCejpe kees cemleke hej ueieeves kee keee& lees kej ner mekeles nQ~ en nceejs pewve meeOegDeeW kes eje keer peeves Jeeueer lehemee kes eefle Devegjeie kee eefleheue nw efke 17 Deiemle 2013 kees e%eeeceCeer ceeleeeer keer Deeefe&kee oer#ee efleefLe eeJeCe Megkeuee SkeeoMeer kes MegYe DeJemej hej pecyeterhe-nefmleveehegj ceW jpele oer#ee ceneslmeJe kee Deeeespeve efkeee ieee nw~ Fme DeJemej hej nce ener ceebieefueke YeeJeveeDeeW kees efMejesOeee& kejles nQ efke hetpe Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer keer lehemee Deeies Yeer efiegefCele nesles ngS mJeefCe&ce Je<eeX kes cegkeece hej hengBes Deewj Deeies nerjke leLee Meleeyoer keer jesMeveer mes Yeer DeehueeefJele nesves kee DeJemej eehle kejles ngS Gvekeer lehemee kee en ece ejceeslke<e& efmLeefle ceW Gvekeer Deelcee kees efmeefMeuee hej efJejeefpele kejves ceW cebieuekeejer yeves~ Deepe Fme ceebieefueke emebie kes cenlJehetCe& DeJemej hej je^ere DeOe#e nesves kes veeles ceQ DeefKeue YeejleJe<eeae efoiecyej pewve egJee heefj<eo keer Deesj mes hetpe e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kes eefle keesefMe: Jebove kejles ngS Gvekes eMemJeer peerJeve keer cebieue keeceveeSb kejlee ntB~ egJee heefj<eo kes GlLeeve SJeb Fmekeer je^ere eYeeJevee nsleg hetpe ceeleepeer kee cebieueceeer DeeMeerJee&o meowJe ner Fme egJee heefj<eo kees efceuelee jns, FvneR DeefYeuee<eeDeeW kes meeLe hegve: hetpe ceeleepeer kes ejCeeW ceW meeoj Jeboeefce~

keue-keue yenlee esce nw efpeveceW

Fme DeJemej hej efJeMes<ehe mes ceQ Jeefeiele leewj hej en kenvee eentBiee efke ueieYeie 10 Je<e& hetJe& ceQves peye YeieJeeve ceneJeerj pevceYetefce kegC[uehegj keer heeJeve Oejleer hej hejcehetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer SJeb hetpe e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kes oMe&ve kejkes Gvekee melmebie eehle efkeee, lees cegPes Iej keer ceeB Deewj peve-peve keer ceeleepeer ceW keesF& Devlej eleerle veneR ngDee~ Oejleer keer ceelee yevekej efpevekes

(6)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

oe ceW eeCeercee$e kes eefle keue-keue esce yenlee nw, Gvekes meees ceW Deekej efkeme Jeefe kees heeme kee DevegYeJe nes mekelee nw DeLee&led efkemeer kees veneR~ ceQves ceeB Deewj ceeleepeer oesveeW kes ner eje Jeelmeue keer mechetCe&lee Deewj esce keer hejekeee kees Deheveer Peesueer ceW Pesuee nw Deewj oesveeW ner efmLeefleeeW ceW cegPes meowJe Devegketuelee, megKe, megj#ee Deewj Deheveer mJebolee kee DevegYeJe ngDee nw~ ceele=lJe eefleYee keer Oeveer Fve oesveeW ner ceeleeDeeW ceW efJeMes<ehe mes Fme DeJemej hej hejcehetpe e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kee oer#ee jpele peebleer ceneslmeJe Dee jne nw~ Fme DeJemej hej efJeMes<ehe mes ceQ Gvekes eefle ener YeeJevee eie kejvee

eenlee ntB efke Deehekes eje cegPes mecegvoj ceW Yejs peue kes meceeve DeLeen esce eehle ngDee nw, efpemekees ceQves Deheves oe ceW Yejhetj meceeefnle kejkes Deheves peerJeve keer Oeeje kees Gelece yeveeves kee eeeme efkeee nw~ Deehekes eefle oe keer ienjeFeeW mes ke=le%elee DeefYeJee kejles ngS ceQ oer#ee jpele peebleer kes Fme DeJemej hej Deheveer keesceue Deewj efJeveeMeerue YeeJeveeDeeW kes meeLe Deehekes Gece jlve$ee keer cebieue keecevee kejlee ntB leLee Deehe meoe mJemLe jnkej nceW Deheves esce mes mJemLe jKeW Deewj oerIee&eg kes meeLe Deehekes eje meoe efpevemebmke=efle keer eYeeJevee Je GlLeeve neslee jns, ener jpele ceneslmeJe kes DeJemej hej cesjer cebieueceeer eeLe&vee nw~

efoiecyej pewve meceepe kes efueS mJeCe& DeJemej-

Fvjves hej GheueyOe nw Deye pewve FvmeeFkeueesheeref[ee

www.encyclopediaofjainism.com
egie keer DeeJeMekeleevegmeej DeeOegefveke heer{er kees efoiecyej pewveOece& kes mejue mes mejue Deewj keef"ve mes keef"ve efJe<eeeW kee %eeve eehle kejves nsleg Deehe uee@ie Fve kejWwww.encyclopediaofjainism.com ceW Deewj GmeceW KeesueW Dehevee Keelee (Create Account)~ yeme, Deehekee keece Meg~ FvemeeFkeueesheeref[ee kee henuee hespe Kegueles ner efnvoer Deewj FbefiueMe oes Version KegueWies~ GmeceW efpeme hej efkeueke kejWies Jen FvemeeFkeueesheeref[ee Kegue peeSiee, DeLee&led efnvoer Deewj FbefiueMe ceW Deueie-Deueie oes FvemeeFkeueesheeref[ee nQ~ GveceW mes efpemes osKevee-he{vee nw, Gmes he{s Deewj eefo GmeceW Deehekees keg efueKevee nes, lees GmeceW peekej Ske yeej Keelee Keesue uesJeW, efhej oesveeW (efnvoer-Debespeer) ceW Ske ner Account mes Deehe uee@ie-Fve kej mekeles nQ~ DeLee&led oesveeW ceW Deueie-Deueie Account Keesueves keer DeeJeMekelee veneR nw~ efkevleg Gmeer Account mes uee@ie-Fve oesveeW ceW Deueie-Deueie kejvee he[siee~ Oeeve jns efke Account Keesueves ceW Deehekees Dehevee Email osvee DeeJeMeke jnsiee~ FvemeeFkeueesheeref[ee kes nescehespe (Home page) hej cegKe he= keer esefCeeeB (Main Categories) hej efkeueke kejkes Deehe efJeefYeVe esCeer kes he= hej hengBe peeSbies~ GveceW mes efpeme esCeer kees Deehe efkeueke kejWies, Gmekee efJe<ee Kegue peeSiee~ Deueie-Deueie efJe<eeeW kees henues Deehe heef{es, hegve: eefo efkemeer efJe<ee hej Deehe efueKevee eenles nQ, lees efueKe Yeer mekeles nQ, efkevleg Oeeve jefKees-Fme FvemeeFkeueesheeref[ee ceW keg Yeer efueKeves mes henues nescehespe hej yeeF Deesj efueKes Dekemej hets peeves Jeeues eMve hej efkeueke kejkes Gmekes meYeer Points "erke mes heef{es~ Gmekes yeeo efueKeves Deewj GmeceW Dehevee uesKe ekeeefMele ngDee osKeves kes efueS Deehekees efkemeer ve efkemeer esCeer mes peg[vee nesiee~ pewmes-efJeMes<e DeeuesKe, peesefle<e, Jeemleg, Mebkee-meceeOeeve Deeefo efkemeer Yeer esCeer ceW peekej esCeer kes Deboj Deheves efJe<ee kee hespe yeveeFes (Keespe Jeeues yee@keme ceW efueKekej hegve: mecheeove Jeeues he= hej peekej esCeer kee veece efueKekej Save kej osves mes hespe yeve peelee nw)~ hespe yeveeves kes yeeo Gmekes mecheeove ceW peekej uesKe efueKeW, GmeceW esCeer kee veece efueKe oW Deewj ekeeefMele kejW (Publish) ee he= menspeW (Save) hej efkeueke kej oW~ yeme, Deehekee uesKe eLeemLeeve ekeeefMele nes peeSiee~ Fme ekeej Fme FvmeeFkeueesheeref[ee ceW Deehe DeJeMe ner efJeefpe kejkes Dehevee meneesie eoeve kejWies, Ssmeer DeeMee nw~

ekeeMeke-efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve-nefmleveehegj SJeb eer jesMeveueeue ^m, nefjej
mebheke&-peerJeve ekeeMe pewve (mecevJeeke) cees.-09411025124, Goe ekeeMe pewve (Fbpeerefveej) cees.-09319390338,

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(7)

hetpe e%eeeceCeer Deeefe&kee

eer evoveeceleer ceeleepeer kee mebef#ehle heefjee

-ye. keg. yeervee pewve (mebIemLe) veece-e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer oer#ee hetJe& veece-ye. keg. ceeOegjer Meeeer pevceefleefLe-18-5-1958 (pes ke=<Cee DeceeJemee) pevcemLeeve-efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e. ceelee-efhelee-eerceleer ceesefnveer osJeer SJeb eer essueeue peer pewve YeeF&-eej (kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceer peer, kewueeMeebo, mJe. ekeeMeebo, megYee<eebo) yenve-Dee" (ieefCeveer Deeefe&kee efMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer SJeb Deeefe&kee eer DeYeeceleer ceeleepeer meefnle) yeeee& ele-25 Deketyej 1969, MejohetefCe&cee kees peehegj ceW 2 Je<e& kee yeeee& ele SJeb meved 1971, Depecesj ceW Deepevce yeeee& megiebOeoMeceer kees ieefCeveer Deeefe&kee eer %eeveceleer ceeleepeer mes~ Oeeefce&ke DeOeeve-1972 ceW meesueehegj mes Meeeer keer GheeefOe, 1973 cesW efJeeeJeeemheefle keer GheeefOe~ efleere SJeb mehlece eeflecee kes ele-meved 1981 SJeb 1987 ceW ieefCeveer Deeefe&kee eer %eeveceleer ceeleepeer mes~ Deeef e&kee oer#ee-nefmleveehegj ceW 13-8-1989, eeJeCe Meg. 11 kees ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer mes~ e%eeeceCeer keer GheeefOe-1997 ceW eewyeerme keuhegce ceneceC[ue efJeOeeve kes heeeled jepeOeeveer efouueer ceW hetpe ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer eje~ heerSe.[er. keer ceeveo GheeefOe-leerLekej ceneJeerj efJeeefJeeeuee cegjeoeyeeo eje 8 Deewue 2012 kees efJeeefJeeeuee ceW~ meeefnefleke eesieoeve-eeefj$eeefvkee, leerLekej pevceYetefce efJeOeeve, veJeenMeebefle efJeOeeve, Yeeecej efJeOeeve, meceemeej efJeOeeve Deeefo 150 mes DeefOeke hegmlekeeW kee uesKeve, Jele&ceeve ceW hetpe ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer eje <edKeC[eiece (eeeervelece pewve met$e ebLe) SJeb YeieJeeve $e+<eYeosJe eefjleced keer mebmke=le erkeeDeeW kee efnvoer DevegJeeo, meceemeej SJeb kegvokegvoceefCeceeuee kee efnvoer heeevegJeeo, YeieJeeve ceneJeerj mlees$e keer mebmke=le SJeb efnvoer erkee, YeieJeeve ceneJeerj efnvoer-Debespeer Meyokees<e, pewve JeefMe&he (Debespeer ceW hetpee, Yepeve, yeejnYeeJevee Deeefo), Yepeve (ueieYeie 1000), hetpeve, eeueermee, mlees$e Fleeefo uesKeve keer DeodYegle #ecelee, efnvoer Yee<ee kes meeLe-meeLe Debespeer, mebmke=le Deeefo Yee<eeDeeW keer efmenmle uesefKekee, ieefCeveer %eeveceleer ieewjJe ebLe SJeb YeieJeeve heee&veeLe le=leere meneeefyo ebLe keer eOeeve mecheeefokee~ Jele&ceeve ceW FvmeeFkeueesheeref[ee Dee@he pewefvepce [e@ kee@ce (Dee@veueeF&ve pewve efJeekeesMe) kes mecheeove ceW mebueive~ (8) mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013) Debke-1-2-3

ve efn ke=leceghekeejb meeOeJees efJemcejefvle

-eeeee& eer vejsv ekeeMe pewve, efhejespeeyeeo (G.e.)
nj YeJe peerJe kees eej ceeleeDeeW kee $e+Ce mJeerkeej kejvee eeefnS~ henueer pevceoe$eer ceeB, efpemekeer Jepen mes nceves ogefveeeB kees DeeBKeW Keesue kej osKee~ Gmekes yeeo Oejleer ceeB, efpemekee DeVe-peue-heuehetue Keekej nce ye[s ngS Deewj efkeMeesjeJemLee ceW Deeefe&kee ceeB, efpevekes heeJeve meeefVeOe mes nceWs peerJeve kes mebmkeej efceues~ peJeeveer Deewj Gmekes yeeo kes peerJeve ceW efpeveJeeCeer ceelee kee Ghekeej ceevevee eeefnS, efpemeves nceW efnle Deewj Deefnle kee %eeve kejeee~ Deepe %eeve kes #eeesheMece, meeOevee Deewj Jeelmeue keer ef mes hejcehetpe ieefCeveer Deeefe&kee eer %eeveceleer ceeleepeer Deewj Gvekeer mebIemLe meYeer Deeefe&kee ceeleeDeeW keer hetjs efJee ceW meeKe nw~ GvneWves ve peeves efkeleves efJeeveeW kees efMeefJejeW kes ceeOece mes he{e-he{ekej ye[s-ye[s cebeeW mes GheosMe Deewj GodyeesOeve osves kes eesie yevee efoee Deewj meceepe kees Deheves GheosMeeW mes mevceeie& hej ueieeee~ Jen mJeeb Ske Glke= eespeveeefMeuheer Deeefe&kee nQ Deewj eser ceeleepeer (Gvekeer ie=nmLeeJemLee keer yenve hetpe Deeefe&kee eboveeceleer peer) Gve eespeveeDeeW kees cetle&he osves ceW efpeleveer o#e nQ, Ssmeer o#elee Deve ueesieeW ceW cegefMkeue mes heeF& peeleer nw~ eser ceeleepeer kes JeeveeW ceW efceeer keer efce"eme leLee JeJenej ceW ebove keer megiebOe Deewj DeeejCe ceW otOe pewmeer heefJe$elee nw~ pees Yeer Gvekes ejCeeW ceW yew"lee nw, Jen Gvekes mvesn mes DeefYeYetle ngS efyevee veneR jnlee nw~ peye Jen efkemeer meYee ceW ceOegj keb" mes Yepeve megveeleer nQ, lees npeejeW-npeejeW kee eeslee mecegoee Petceves ueielee nw~ Gvekeer keee&#ecelee Deewj keee&heglee oesveeW ner yesefcemeeue nQ~ nce osMe kes meYeer efJeledpeveeW ves oesveeW ceeleeDeeW kes ejCeeW ceW yew"kej Meebefle Deewj mecelee kee hee" meerKee nw, efpeveJeeCeer kee %eeve eehle efkeee nw Deewj Gvekes Jeelmeue mes mejeyeesj nesves kee DeJemej heeee nw~ nce Gvekes Fve GhekeejeW kees keYeer Yetue veneR mekeles~ oesveeW ceeleepeer Deewj Deye mebIe ceW pees veF& ceeleepeer yeveer nQ, Jes meye Ske ner efceer mes yeveer nQ~ Deewj Gve meyeceW ye[er ceeleepeer kes Jees meejs iegCe meceeefnle nes iees nQ~ Gvekes ejCeeW ceW yew"kej Ssmee ueielee nw pewmes nce efkemeer leheesJeve ceW yew"s nQ~ Deepe hetpe eboveeceleer ceeleepeer kes mebece keer jpele peebleer OetceOeece kes meeLe ceveeF& pee jner nw~ es npeejeW-ueeKeeW YeeeW kee meewYeeie nw~ mebece efpelevee-efpelevee hegjevee neslee peelee nw, Glevee-Glevee DeefleMeekeejer neslee peelee nw~ Deeoceer efkelevee Yeer leveeJe ceW nes, iegmmes ceW nes ee Gespevee ceW nes, ceeleeDeeW kes ejCeeW ceW hengBekej Ske DeodYegle Meebefle kee DevegYeJe neslee nw~ ceeleeSB keCee keer Deewj cecelee keer cetefle& nesleer nQ~ Jes Oece& Deewj meceepe keer Oegjer nesleer nQ, FmeefueS GvnW mebmke=le kes Ske keeJe ceW ceeOegjer Meyo mes hegkeeje ieee nw~ Jen osMe keer Oejesnj nQ~ mebmke=efle Deewj Oece& keer mebj#eke nQ leLee Deepe kes Yeewefleke JeeleeJejCe ceW pees Yeer Lees[e yengle meblegueve, DevegMeemeve Deewj veweflekelee kee YeeJe efoKeeF& os jne nw, Jen meye meeOeg-meeefOJeeeW kee eYeeJe nw~ heeJeve jpele peebleer kes Fme DeJemej hej hetpe eser ceeleepeer kes ejCe egieueeW ceW ceeLee skeles ngS nce ener keecevee kejles nQ efke Jes Meleeeg neW Deewj nce meyekes efmej hej Gvekes DeeMeerJee&o keer $eeee ncesMee yeveer jns~ Fleves ye[s efJeMeeue mebIe Deewj Gvekeer yengcegKeer eespeveeDeeW kees cetle&he osves keer pees meeceLe& heer"eOeerMe kece&eesieer mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer ceW heeF& peeleer nw, Jewmeer #ecelee Fme osMe ceW Deve efkemeer ceW veneR nw Deewj Jees Yeer Gvekes heefjJeej kes ie=nmLeeJemLee kes YeeF& nQ~ Fme heefjJeej mes DeefOekeebMe meome ee lees mekeue mebece OeejCe kej egkes nQ leLee pees Iej ceW nQ, Jees Yeer DeCegeleer kes he ceW efJeje YeeJe mes jnles nQ~ en hetje heefjJeej ner hetJe& pevceeW mes Jewjeie Deewj mebece kes mebmkeej ueskej DeJeleefjle ngDee nw~ ceQ ese YeeF& peer kees Yeer Fme DeJemej hej eCeece kejlee ntB~

Deeee& e%eeeceCeer efJeog<eeb ceOes peeleg megefejb

-heb. efMeJeejCeueeue pewve, cewvehegjer (G.e.)
oer#eejpelepeevleer, evoveeceleeR eehe efn n<e&leee~ mJeb meheueb Fefle %eelJee, ekeeflee meceemeteerJe~~1~~ %eeveOeevelehemee-Yet<eCeceeuee efJejepeles emee~ Deeee& e%eeeceCeer, efJeog<eeb ceOes peeleg megefejced~~2~~

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(9)

jesefnefCeeesies MeMeOej-meg<ecee eefJepe=cYeles ieieveceOes~ keuheueleemebeesies, keuhele keceveereleeb eehveesefle~~3~~ leLewJe emee megmes, n<e&efle ieefCeveer %eeveceefleceelee~ Deeee& e%eeeceCeer, efJeog<eeb ceOes peeleg megefejced~~4~~ yeeueyeeeleyeue-efJekeefmele%eevepeeseflemebOejCeer~ Meem$eer-efJeeeJeeemheeflelegheeefOeYetef<elee meeOJeer~~5~~ DeeMegkeefJeeef$ehee, meceYeer#Cemeg%eeveOeje ceelee ee~ Deeee& e%eeeceCeer, efJeog<eeb ceOes peeleg megefejced~~6~~ emee meefVeefOeeehle:, pecyeterhe: eke<e&leeb meceehle:~ ieefCeveer %eeveceleeee&, elmeneesies megMeesYeles efveleced~~7~~ JeeeveeJeevemecheeovekeee&kegMeueefveleOece&mebueivee~ Deeee& e%eeeceCeer, efJeog<eeb ceOes peeleg megefejced~~8~~ e%ees$eereefMelee-yeueYeef_pele ceesnceneJeeheeje~ %eeveJewjeieMeeefueefvecegeeeb ee efJejepeles meceked~~9~~ MelemebKeeefOekeevLeceeueeeCeeefeveer MeejoeYeee~ Deeee& e%eeeceCeer, efJeog<eeb ceOes peeleg megefejced~~10~~ efmcelecegeOejCeer, ceele=Jejceesefnveermeglee mejuee~ keeJekeC"e megmeeOJeer, efmeevleefevleeceefCe Yee<eke$eea~~11~~ meeodJeeoeefvkee MeesOevekeeex ee esefjkee ces meceeYeJeled~ Deeee& e%eeeceCeer, efJeog<eeb ceOes peeleg megefejced~~12~~ ceele! leJeeMeer<eyeue_e Yeefeb mevOeee& oeecyegpekeesMeosMes~ ceesnevOekeejb efYelJee peieleeb mevceeie&me_eejcenb keefj<es~~13~~ DeLe&25 Je<eeae oer#ee jpele peevleer hejcehetpe Deeefe&kee evoveeceleer ceelee kees n<e&hetJe&ke eehle kej Deheves kees meheue, meeLe&ke peevekej mecee keer metefekee, mevosMeJeeefnkee kes he ceW eke ngF& nw~ efpevekes %eeve-Oeeve Deewj lehe DeeYet<eCe ceeuee kes he ceW MeesefYele nQ, Jes e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer %eeefveeeW kes ceOe efejkeeue leke peeJevle jnW~~1-2~~ efpeme ekeej jesefnCeer ve#e$e kes mebeesie mes evcee keer MeesYee DeekeeMe ceW nesleer nw Je keuheuelee kes mecheke& mes keuheJe=#e keceveere, megboj neslee nw, Gmeer ekeej efpevekes mebie mes hejce hetpe ieefCeveer %eeveceleer nef<e&le nesleer nQ, Jes e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer %eeefveeeW kes ceOe efejkeeue leke peeJevle jnW~~3-4~~ pees meeOJeer eJeje yeeue yeeee& ele kes yeue mes efJekeefmele %eevepeesefle keer Oeejke nQ, Meem$eer, efJeeeJeeemheefle keer GheeefOe mes Yetef<ele nQ, SJeb DeeMegkeefJeefe$eer he nQ, DeYeer#Ce%eeveesheeesie keer Oeveer nQ, Jes e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer %eeefveeeW kes ceOe efejkeeue leke peeJevle jnW~~5-6~~ efpevekes meeefveOe kees eehle pecyeterhe es<" eke<e& kees eehle nw, efpevekes mecehe&Ce,meneesie mes eeefj$e eefvkee hejce hetpe %eeveceleer ceeleepeer meowJe MeesYeeeceeve nQ Deewj pees Jeeeve, eJeeve, evLe-mecheeove Deeefo keeeeX ceW kegMeue SJeb efvejvlej Oece&-keeeeX ceW mebueive nQ, Jes e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer %eeefveeeW kes ceOe efejkeeue leke peeJevle jnW~~7-8~~ efpevneWves e%eewveer kes yeue mes ceesn kes ceneefJemleej kees ve< efkeee nw, pees %eeve-JewjeiehetCe& cege ceW meceked MeesefYele nQ leLee pees MeleeefOeke evLeeW keer uesefKekee mejmJeleer Yee nQ Jes e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer %eeefveeeW kes ceOe efejkeeue leke peeJevle jnW~~9-10~~ pees emevve cege keer OejCeer, es<" ceelee ceesefnveer osJeer keer (Deeefe&kee jlveceleer keer) mejue mJeYeeJeer heg$eer nQ SJeb keC" ceW efpevekes, keefJelee efJejepeceeve nw Ssmeer meeOJeer nQ, pees hetpe Deeefe&kee %eeveceleer ceeleepeer eje <edKeC[eiece evLejepe keer mebmke=le Yee<ee ceW jefele

(10)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

efmeevleefevleeceefCe erkee keer efnvoer Yee<ee ceW DevegJeeo ke$eea nQ leLee efpevneWves het0 ieefCeveer ceelee eje efveecemeej hej jefele mebmke=le Yee<ee ceW meeodJeeo eefvkee hej DevegMeerueve MeesOe evLe kes uesKeve keee& ceW cegPes esjCee Deewj DeeMeerJee&o efoee Lee, Jes e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer %eeefveeeW kes ceOe efejkeeue leke peeJevle jnW~~11-12~~ ns ceelee! Deehekes DeeMeer<e keer Meefe Deewj Yeefe kees oe-keceue kes keesMe ceW OeejCe kej, ceesnevOekeej kee veeMe kej peieleer ceW meceereerve ceeie& ceW ieceve keBiee, Ssmee cesje efJeMJeeme nw~~13~~

lespeescee JeefelJe mecheVee e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer

-[e@. eseebmekegceej pewve, ye[ewle
ieefCeveerecegKe Deee|ekeeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer keer megefMe<ee e%eeeceCeer Deee|ekee eer eboveeceleer ceeleepeer DehetJe& e%ee Deewj eefleYee mecheVe lespeesceeer eeflecete|le nQ~ oer#ee kes eewyeerme Je<eeX ceW ner yeewefke peieled kees peeseflece&e kejves Jeeueer es<" meeefOekee e%eeeceCeer kee %eeve-efJe%eeve kes #es$e ceW DehetJe& eesieoeve nw~ Jee keer Dehes#ee eser nesves hej Yeer %eeve kes #es$e ceW MeleeefOeke jeveeDeeW kes ceeOece mes keere|leceeve mLeeefhele kejves Jeeueer Deeeflece eefleYeeMeeruee lespeefmJeveer Deee|ekee nQ~ lespemeeb efn ve Jee: meceer#eles lespemJeer JeefeeeW kee Debkeve Jee kes DeeOeej hej veneR efkeee pee mekelee, Gvekee lespe eOeeve JeefelJe ner peve-peve kes Deeke<e&Ce kee kesv nw~ Gvekee DeYegoe efmLeefle meehes#e veneR, hej eefleYee keer lespeefmJelee mes ege nw~ Deee|ekee eer kee ieefleMeerue JeefelJe meefjlee keer mejme Oeeje keer lejn efvejvlej Deeies ye{vee peevelee nw efkevleg heers nvee veneR~ e%eeeceCeer kee peerJeve efJekeemeesvcegKe nw leYeer lees 11 Je<e& keer Gce ceW oes Je<e& kes yeeee& ele enCe kes meeLe meeOevee kes heLe hej ye{eR Deewj ueieYeie 20 Je<eeX leke Deee|ekeejlve eer %eeveceleer ceeleepeer mes DeOeeve kejles ngS yeeee& keer meeOevee ceW ueerve jneR~ Fme meeOevee keeue ceW Deee|ekee eer %eeveceleer ceeleepeer eje Fvekees hetjer lejn mes lejeMee ieee Deewj peebee, hejKee ieee, heefjCeece mJehe meYeer ef<eeW ceW es<" Deewj eesie peevekej hejcehetpee ieefCeveerecegKe ves 13 Deiemle 1989 kees Deee|ekee oer#ee eoeve kej Deee|ekee eboveeceleer kes he ceW pewveOece& Deewj pewve meceepe kees efJeefMe< jlve eoeve efkeee~ Deee|ekee eboveeceleer kes peerJeve ceW efvejeMee kee kegnje keYeer veneR eee efkevleg DeeMee kes oerhe efvejvlej peueles jns, ener keejCe nw efke Deehekes peerJeve ceW meeOevee kes meeLe keuee kees Yeer DeJekeeMe efceuee~ Deeheves DeeMegkeefJeefe$eer kes he ceW keeJepeieled kee ieewjJe ye{eee~ uesKeve, mecheeove, mebIe mebeeueve, eYeeJeer Jekele=lJe keuee kes #es$e ceW DeodYegl e eJeerCelee heekej Deehe Ske meheue meeefOekee nQ~ keuee Deewj meeOevee ceW efJejesOe neslee nw efkevleg Deeheves keuee kes ue#e kees DeeOeeeflcekelee mes Deesleeesle kej en efme kej efoee nw efke keuee meeOevee ceW yeeOeke veneR nw Deefheleg meeOeke nw~ e%eeeceCeer Dee<e&hejchejevegeeeer iegYeefe meeefOekee nQ~ Fvekee peerJeve efevleve, meeOevee Deewj keuee keer ef$eJesCeer mes meceefvJele nw~ efpeveMeemeve keer DehetJe& eYeeJevee kejves Jeeueer Deehekee veece ieewjJe kes meeLe efueee peelee nw~ iegCeeW keer YeC[ej nw~ ueeskeefeelee kee keejCe mejue, Goej SJeb ceOegj mJeYeeJe kee nesvee nw~ Deehekes DeodYegle JeefelJe kees efveKeejves ceW Deehekeer kele&Jeefve<"e Deewj Oece&hejeeCelee ecegKe he mes nw~ DeeheceW pees meodiegCe efJeeceeve nQ, Gve iegCeeW keer efveefcee ieefCeveerecegKe Deee|ekee eer %eeveceleer ceeleepeer nQ~ ceQves DevegYeJe efkeee nw efke nce efJeeveeW kees pewmee Jeelmeue Deee|ekeeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer eoeve kejleer nQ, Gmeer ekeej Jeelmeue Deewj yengceeve e%eeeceCeer Deee|ekee eboveeceleer ceeleepeer osleer nQ~ Jeelmeue Deeefo efJeefJeOe iegCeeW kees OeejCe kejves Jeeueer e%eeeceCeer kee peerJeve iebiee keer lejn Meerleue, DeekeeMe keer YeeBefle efJeceue, megOee kes meceeve mJe, mete& kes meceeve mecegppJeue, megces kes meceeve Ge SJeb meceg kes meceeve iecYeerj nw~ Deehe efJeveeMeerue, efvejefYeceeveer SJeb eefleYee mecheVe, mesJee, Goejlee, efveYe&elee Deeefo iegCeeW keer Gheemevee kejves Jeeueer nQ~ efJeMeeueoee Deewj Goejlee kes keejCe Deeyeeue Je= vej-veejer keer Deehe DeeoMe& nQ~ DeeejCe keer es<"lee Deewj JeeCeer keer ceOegjlee ves mechetCe& Yeepeve kees eeefvJele yeveeee nw~ veejer meceepe kees Deee|ekee eer eboveeceleer ceeleepeer ves yengle keg efoee nw~ Fvekee DeJeoeve veejer meceepe keesef-keesef Je<eeX leke

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(11)

mce=le jKesiee~ kesJeue oer#ee uesvee ner heee&hle veneR nw~ oer#ee ueskej efMe#ee uesvee Deewj efMe#ee osvee leLee meodiegCeeW mes eeCeercee$e kee Ghekeej kejvee DeeJeMeke nw~ Deeheves oer#ee kes yeeo efMe#ee, mJeeOeee, evLe uesKeve, leerLe& peerCeexej SJeb veJeerve leerLeeX kes efvecee&Ce keee& ceW meneesie kej eceCe mebmke=efle kes GlLeeve ceW DehetJe& eesieoeve efkeee nw Dele mechetCe& meceepe Deewj efJeled mecegoee kees Deehekee yengceeve, mecceeve kejvee DeeJeMeke Lee mees Deehekeer oer#ee kes eewyeerme Je<e& hetCe& neskej heeermeJeW Je<e& ceW eJesMe nesves hej mechetCe& eyegJeie& leLee meceepe ves jpele oer#ee ceneslmeJe ceveeves kee eMemle eesie yeveeee Jen es<" nw keeeWefke iegCeJeeve Deelcee kee mecceeve kejvee iegCe%eeW kee keee& nw~ ceQ DeefKeue YeejleJe<eeae efoiecyej pewve Meeefm$e heefj<eod leLee Deheveer Deesj mes keecevee kejlee ntB efke efpeveJeeCeer keer Ssmeer ner eYeeJevee kejles ngS Deehe egie-egie leke peeJevle jnW~

ieg Deewj efMe<e kee ceefCekeebeve mebeesie

-[e@. megMeerue pewve, cewvehegjer (G.e.)
hejce hetpe Deee|ekee eboveeceleer ceeleepeer kes oer#ee kes eewyeerme Je<e& hetCe& neskej heeermeJeeB Je<e& eejcYe nes egkee nw~ oer#ee keer jpele peevleer nce meye Je Gvekes efuees Yeer hejce meewYeeie Je hejce hegCeesoe keer yeele nw~ eer essueeue peer pewve SJeb eerceleer ceesefnveer osJeer keer lesjn mebleeveeW ceW henueer cewvee hejce hetpe ieefCeveer Deee|ekee efMejesceefCe %eeveceleer ceeleepeer kes he ceW hetpe nQ~ GvneR keer ie=nmLeeJemLee keer yeefnve ceeOegjer pees Deheves ceelee-efhelee keer yeejnJeeR mevleeve nQ, GvnW ceeleepeer ves Ske hee<eeCe efMeuee kes he ceW enCe kej Ske kegMeue efMeuhekeej keer YeeBefle Ske Ssmeer cete|le ie{er, pees Deepe nce meyekes efuees Deee|ekee eboveeceleer ceeleepeer kes he ceW hetpe yeve ieeeR~ henues yeerme Je<e& yeeeeefjCeer kes he ceW Deewj Deye eewyeerme Je<eeX mes Deee|ekee kes he ceW Jen %eeveceleer ceeleepeer kes meeLe Ske hejeF& kes he ceW, Ske efMe<e kes he ceW, Ske meneeke kes he ceW, Ske meees kes he ceW, ve peeves efkeleves heeW ceW Gvekes meeLe nQ~ JeemleJe ceW nce ueesieeW ves hetpe ieefCeveer ceeleepeer kee Flevee meeefveOe eehle veneR efkeee, efpelevee hetpe eboveeceleer ceeleepeer ves Gvekee meeefveOe eehle kej Deheves peerJeve kees Oeve efkeee, Gvemes %eeve eehle efkeee Deewj Gvekeer JeweeJe=le keer~ ieg ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer kes %eeveheer mete& kees Pesueves keer meeceLe& Gvekeer eesie efMe<ee eboveeceleer peer ceW ner nw Deewj Fme eesielee kees eboveeceleer ceeleepeer ves hetCe&he mes meeLe&ke Yeer efkeee nw~ ieefCeveer ceeleepeer ves peneB <edKeC[eiece keer mebmke=le erkee kejkes Ske Fefleneme jee, JeneR eboveeceleer ceeleepeer ves Gve mebmke=le erkeeDeeW kee efnvoer DevegJeeo kejkes Ske Deesj peneB Deheves %eeve JewYeJe kees meeLe&ke efkeee, JeneR Deheves efMe<elJe kees Yeer meheue efkeee~ ceQ Dehevee meewYeeie ceevelee ntB efke ueieYeie meej kes oMeke mes cesje Gvemes heefjee jne nw peye Jen yeeeeefjCeer DeJemLee ceW LeeR~ cegPe hej Je cesjs mechetCe& heefjJeej hej Gvekee Jeelmeue, mvesn, DehevelJe, Jejonmle meowJe jne nw, en cesjs efuees ieewjJe keer yeele nw~ meew mes DeefOeke evLeeW keer jevee, mecheeove kejkes peneB GvneWves Ske Deesj egl e kee mebJeOe&ve efkeee, JeneR mecei%eeve heef$ekee ceW Deveskeeveske uesKe, Yepeve, veeke, jeveeSB oskej heefjJeejeW kees mebmkeeefjle Yeer efkeee~ egJeeJemLee ceW ner mebece Debieerkeej kejkes ceneeleeW kee heeueve kejles nges peneB GvneWves Deepe kes egJeke-egJeefleeeW kees ceeie& efoKeeves keer keesefMeMe keer, JeneR Deheves peerJeve ceW mebece Deewj eeefj$e kee {heeueve kejles nges Dee<e& hejcheje kees mebJ ee|Oele kejves kee meheue eeeme efkeee~ cegPes en efueKeves ceW keesF& mebkeese veneR nw efke ieg-hejce hetpe Deee|ekee %eeveceleer ceeleepeer Je efMe<ee-Deee|ekee eboveeceleer ceeleepeer kes Fme ceefCekeebeve mebeesie mes Dee<e& hejcheje, Deee|ekee hejcheje, egle hejcheje, mebece hejcheje Je Oece& eYeeJevee ceW Flevee ceneve eesieoeve efoee nw efke nce meye efceuekej Yeer Gvekes Fme $e+Ce kees keYeer Gleej veneR mekeles~ Gmekes yeepe keer Deoeeieer kes he ceW nce Flevee pej kej mekeles nQ efke Gvekeer efkemeer Ske efMe#ee kees, Gvekeer efkemeer Ske eee& kees, Gvekeer efkemeer Ske esjCee kees Deheves peerJeve kee ue#e yeveeeW~ GvneWves yengle keg nce meyekees efoee nw Deewj efpelevee efoee nw, Gmemes yengle peeoe DeYeer yeenj Deevee Mes<e nw Deewj Jen Mes<e nce meye mebmeejer peerJeeW kees jlveeW keer YeeBefle eehle nes mekes~ Gme meyekes efuees nce meye keecevee kejles nQ, YeeJevee kejles nQ efke Jen mJemLe jnles nges oerIee&eg neW~ GvneWves Deelceefnle Yeer efkeee nw Deewj hejefnle Yeer efkeee nw~ Fme ceebieefueke yesuee ceW nce meye heefjJeejerpeve Gvekeer ejCe Jevovee kejles nges efJeveeebpeefue Dee|hele kejles nQ, DeefYeJevove kejles nQ leLee keecevee kejles nQ efke pees mebece kee ceeie& GvneWves mJeerkeej efkeee nw, nce meye Yeer Gmeer heLe kes heefLeke yeveves ceW heg<eeLe& kej mekeW~ egle

(12)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

keer Fme cenleer DeejeOevee ceW GvneWves pees Deheves %eeveeJejCeer kece& kee #eeesheMece efkeee leLee keceeX keer efvepe&je keer, Gmekes heuemJehe Jen Deeieeceer heee&eeW ceW m$eer heee&e kee sove kej %eeveeJejCeer kece& keer mechetCe& efvepe&je kejkes kesJeue%eeve eehle kejW~ jlve$ee keer heefjhetCe&lee kees eehle neskej Jen kesJeue%eeveheer mete& kees eehle kejW, Ssmeer cebieue keecevee Deewj Deekeeb#ee nw efke Gvekee Jejonmle, DehevelJe, Jeelmeue cegPes Je cesjs heefjJeej kees Je nce meYeer kees meowJe Fmeer ekeej eehle neslee jns~

efJeveeebpeefue
-eerceleer ceeueleer pewve, yemeble kegbpe, efouueer
%eeveceleer ceeB ! hetCe& evcee, Fvekeer keuee efvejeueer nw, ieg mes eboveeceleer ceele ves, hetCe& eeBoveer hee ueer nw~~ske.~~ Ske otmejs keer hetjke nes, ceeJeme mes hete|Cecee yeveeR, efnvoer erkee efueKeleer nQ pees eoMeebie efpeveJeeCeer nw, pewmee ceeie& efoKeeee, ieg ves, yenve ceeOegjer JeneR eueeR~ ieg mes eboveeceleer ceele ves, hetCe& eeBoveer hee ueer nw~~4~~ meceioMe&ve%eeveeefjle ceW, %eeveceleer ceeB peie ohe&Ce, Jew%eeefveke heefle kee eboveeceefle ves MegYe Gheeesie efkeee, yevee efoee eboveeceleer kees, Deheves pewmee ner me#ece~~ pewveOece& kees efJee eefmeer efoueJeeves kee keece efkeee~~ ieg Yekeleer mes efceueleer Mekeleer, Yekeleer Fvekeer efvejeueer nw, ieg mes eboveeceleer ceele ves, hetCe& eeBoveer hee ueer nw~~1~~ efJeekees<eFvemeeFkeueesheeref[ee, Fvjves hej [ueJeeee, peveceeveme kees %eeve eehle nes, en eeeme Yeer kejJeeee~~ ieefCeveer heo MeesefYele legcemes nw, %eeveceleer ceeB nes Deveghe, heerSe. [er. keer ef[eer Fvekeer, eefleYee keer Fke [eueer nw, efMe<eeW kee mebenefveen, kejvee ner ieefCeveer kee eehe~ ieg mes eboveeceleer ceele ves, hetCe& eeBoveer hee ueer nw~~5~~ GheeOeee, Deeeee& yeves nQ, efMe<e Deehekes nQ Deveghece, GveceW ner evoveeceleer peer, e%eeeceCeer legcnW veceve~~ ceele ceesefnveer keer mebleefle nQ, nce meyekees en hegCe efceuee, %eeve meeOevee ceW eeefjle ceW, meeer efMe#ee hee ueer nw, Deewj ieg ceeB %eeveceleer keer efMe#ee heevee hegCe ye[e~ ieg mes eboveeceleer ceele ves, hetCe& eeBoveer hee ueer nw~~2~~ ogKecekeeue ceW Fme Mejerj mes oer#ee kee OeejCe kejvee, %eeveceleer ceeB ves efmeKeueeee, Skeue efyenejer cele yevevee, ieg keer Dee%ee ceW jn kejkes keeee mes cecelee lepevee~~ hetJee&eeeeX keer Dee%ee kees, hetCe&he heeueve kejvee~ hegCe ceeueleer DeefOeke Deehekee meejer Mekeleer hee ueer nw, meye YeJeeW kees efpeveJeeCeer kee meee cece& yeleeee nw, ieg mes eboveeceleer ceele ves, hetCe& eeBoveer hee ueer nw~~6~~ Dee%ee meceioMe&ve eboveeceleer ceele ves heeee nw~~ %eeveceleer ceeB keer eefleYee legce, jlveceleer ceeB keer eee nes, jlve$ee kee efceuee Kepeevee yeekeer meye keg Keeueer nw, ieg mes eboveeceleer ceele ves, hetCe& eeBoveer hee ueer nw~~3~~ mJeeceer eer jJeervkeere|le keer, nBmecegKe MeeleJeer meeee nes~ eewyeerme Je<e& efkees nQ, hetjs, oer#ee jpele ceneslmeJe nw, mebmke=le ceW ebLeeW keer erkee, meecege efJemceekeejer nw, efhej mes eewyeermeer hetjCe neW, %eeveceleer ceeB kes mebie ceW~~ De< meneer pewmes ebLeeW keer erkee cevenejer nw~ iegefMe<ee kees veceve ceeueleer legceves cebefpeue hee ueer nw~ %eeveceleer peer kes heo efeeW hej, euevee ner nw Oece& cesje, kenleer nQ eboveeceleer peer, efueKeles jnvee kece& cesje~~ ieg mes eboveeceleer ceele ves, hetCe& eeBoveer hee ueer nw~~7~~ %eeveceleer ceeB hetCe& evcee, Fvekeer keuee efvejeueer nw, ieg mes eboveeceleer ceele ves hetCe& eeBoveer hee ueer nw~~

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(13)

e%eeeceCeer Deeefe&kee eboveeceleer jpele oer#ee ceneslmeJe meevebo mecheVe

(16-17 Deiemle 2013, pecyeterhe-nefmleveehegj) -peerJeve ekeeMe pewve (eyebOe ceb$eer)
pecyeterhe-nefmleveehegj ceW efoveeBke 16 Je 17 Deiemle 2013 kees ieefCeveerecegKe Deeefe&keeeer %eeveceleer ceeleepeer keer megefMe<ee e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kee jpele oer#ee ceneslmeJe Yeejer n<eexuuee<e kes meeLe YeJeleehetJe&ke mecheVe ngDee~ Ge Deeeespeve hetpe eboveeceleer ceeleepeer keer oer#ee kes 24 Je<eeX keer mebhetefle& hej efkeee ieee~ %eele nes Jes efke meved 1989 ceW eeJeCe Megkeuee SkeeoMeer kees pecyeterhe leerLe& hej hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes kejkeceueeW eje ye. keg. ceeOegjr eMeeeer keer Deeefe&kee oer#ee Ssefleneefmeke Deeeespeve kes meeLe mecheVe ngF& Leer, efpemeceW GvnW Deeefe&kee eboveeceleer veece eehle ngDee Lee~ Dele: Fme Je<e& eeJeCe Megkeuee SkeeoMeer, 17 Deiemle 2013 kees Gvekeer oer#ee keer en jpele peebleer efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve eje YeJelee kes meeLe ceveeF& ieF&~

eeJeCe Megkeuee oMeceer, 16 Deiemle 2013 DeefKeue YeejleJe<eeae efoiecyej pewve egJee heefj<eo keer efJeMes<e MeeKeeDeeW kee mecceeve
jpele oer#ee ceneslmeJe ceW efoveeBke 16 Deiemle kees eele:keeue kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer kes meeefVeOe ceW eer oerheke pewve, JeejeCemeer Deeefo YeeeW eje ceneslmeJe kee PeC[ejesnCe efkeee ieee~ heeeled ceOeevn ceW ceneslmeJe kes Debleie&le DeefKeue YeejleJe<eeae efoiecyej pewve egJee heefj<eo keer efJeMes<e keee&keejer 26 MeeKeeDeeW kees eMeefmle he$e Deeefo kes meeLe mecceeefvele efkeee ieee~ efpemeceW je^ere DeOe#e egJeejlve peerJeve ekeeMe pewve-pecyeterhe, ceneceb$eer eer eegcve pewve, $e+<eYeefJenej-efouueer, kees<eeOe#e eer efJekeeme pewve, JewMeeueer-ieeefpeeeyeeo, ceb$eer eer efJepee pewve-pecyeterhe, ceeveo mebj#eke eer ceveespe pewve-cesj", eer jekesMe pewve-cesj", eer GoeYeeve pewve-peehegj, eer efoueerhe pewve-peehegj, eer efJepee pewve he$ekeej-lenmeerue helesnhegj, eer meleerMe pewve-mejOevee Deeefo heoeefOekeeefjeeW Je [e@. Deveghece pewve-Fboewj ves GheefmLele neskej meYeer MeeKeeDeeW kee YeeJeYeervee mJeeiele efkeee~ mecceeve meceejesn ceW mecceeefvele keer ieF& MeeKeeDeeW kes veece Fmeer mecei%eeve ceW he=Leked he= hej GuuesefKele efkees iees nQ~ eer peerJeve ekeeMe pewve keer DeOe#elee ceW mecheVe Fme meceejesn kee cebieueeejCe eefleeeee& eer efJepee pewve eje efkeee ieee, oerhe eppJeueve hetpe mJeeceer peer GheefmLeefle ceW meYeer heoeefOekeeefjeeW eje, ceneslmeJe GodIeeve eer Decejebo pewve-efkewleveiej Je eer megYee<eebo pewve meent-pecyeterhe kes eje cebe hej yewke[^e@he DeveeJejCe kes meeLe efkeee ieee~ jpele peebleer kes Fme DeJemej hej egJee heefj<eo keer Deesj mes eer megveerue heeveer eosMe mebege ceneceb$eer-jepemLeeve eje efJeveeebpeefue Yepeve emlegle efkeee ieee~ Fme DeJemej hej eer ceveespe pewve-cesj" ves heOeejer meYeer MeeKeeDeeW kes eefle mJeeiele Yee<eCe emlegle efkeee leLee Yetefcekee JeeJe ceW eer peerJeve ekeeMe pewve ves meYeer MeeKeeDeeW kees Deblejbie Deewj yeefnjbie oes he mes meg{ yeveeves kes equeS Deeeve efkeee efpemeceW Ske MeeKee kece mes kece Deve Ske MeeKee kee efvecee&Ce kejs Deewj eleske MeeKeeeW Oece& eYeeJevee, iegmesJee Je meceepe efnle kes keeeeX ceW efvejblej mebueive jns, Ssmee YeeJevee Jee keer~ mecceeve meceejesn ceW efJeMes<ehe mes hetpe mJeeceerpeer kee GesOeve ngDee leLee e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer Je hetpe ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer ves meYeer egJee heefj<eo keer MeeKeeDeeW kees cebieue DeeMeerJee&o osles ngS egJeeJemLee ceW meceepe kees Ge mebmkeejeW mes mebmkeeefjle kejves keer leLee mecemle egJee heefj<eo kees mJeeb ceW Yeer mebm keeefjle jnves keer esjCee eoeve keer~

DeefKeue Yeejleere ceefnuee mebie"ve keer efJeMes<e FkeeF&eeW kee mecceeve

Fmeer efove meeebkeeue Deeeee& eer Jeerjmeeiej peer cenejepe SJeb hetpe ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer keer cebieue Deejleer kee keee&ece mecheVe ngDee efpemekes Ghejeble efJeMes<ehe mes DeefKeue Yeejleere efoiecyej pewve ceefnuee mebie"ve keer ecegKe keee&keejer 36 FkeeF&eeW kees mebmLeeve eje hetpe ceeleepeer kes DeeMeerJee&o mJehe eMeefmle YeW kej efJeMes<e mecceeefvele efkeee ieee~ Ge mecceeve meceejesn hetJe& DeOe#ee eerceleer DeeMee pewve, jesefnCeer-efouueer keer DeOe#elee ceW mecheVe efkeee ieee~ Fme DeJemej hej meceejesn ceW je^ere ceneceb$eer eerceleer ceveesjcee pewve, efJekeemehegjer-efouueer, men ceneceb$eer eerceleer G<ee heeveer-Fboewj, kees<eeOe#e eerceleer jsKee helebieeFboewj, eeej ceb$eer eerceleer Debeflece iebieJeeue-Fboewj, efouueer eosMe DeOe#e eerceleer efvece&ue pewve, vet jesnleke jes[-efouueer, eerceleer

(14)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

efveiece pewve, jesefnCeer-efouueer, eerceleer megveerlee pewve keeuee, JesoJee[e-efouueer Deeefo cebe hej GheefmLele jneR~ efJeMes<e DeefleefLe kes he ceW eerceleer ef$eMeuee heeveer-iebpehebLee, eerceleer ceervee#eer pewve-cesj", eerceleer heg<heeosJeer iebieJeeue-ieesneer Deeefo ves GheefmLele neskej keee&ece keer ieefjcee kees Je=efbiele efkeee~ mecceeve meceejesn ceW ceefnuee mebie"ve keer heoeefOekeeefjeesb eje jpele oer#ee peebleer kes Gheue#e ceW Deeefe&kee eer eboveeceleer kes kejkeceueeW ceW Meee YeW efkeee ieee leLee meYeer ves megvoj eMeefmle he$e YeW kejles ngS hetpe ceeleepeer kes eefle Deheves Yeefe-Devegjeie Yeer Deefhe&le efkees~ Fmeer DeJemej hej ceefnuee mebie"ve eje efJeMes<ehe mes ekeeefMele keer ieF& cegKe heef$ekee $e+<eYeosMevee kee efJeMes<eebke Yeer ueeskeeefhe&le kejkes hetpe ceeleepeer kees YeW efkeee~ mecceeve meceejesn ceW mecceeefvele keer ieF& FkeeF&eeW kes veece he=Leked he= hej GuuesefKele efkees iees nQ~

eeJeCe Megkeuee SkeeoMeer, 17 Deiemle 2013 108 ceveeskeecevee efmeef ceC[ue efJeOeeve
jpele oer#ee ceneslmeJe ceW eeJeCe Megkeuee SkeeoMeer, 17 Deiemle 2013 kes MegYe DeJemej hej eele:keeue ceveeskeecevee efmeef ceC[ue efJeOeeve kee YeJe Deeeespeve efkeee ieee, efpemeceW 108 ceeC[ueeW hej 108 YeieJeeve efJejepeceeve kejkes 108 heefjJeej kes eje YeieJeeve keer Yeefe keer ieF&~ Deleble efJenbiece Me kes meeLe en Deeeespeve pecyeterhe ceW veJeefveefce&le YeieJeeve Meebefle-kegvLeg-DejnveeLe efpevecebefoj kes efJeMeeue ne@ue ceW mecheVe ngDee~ meJe&eLece ceC[ue efJeOeeve ceW 108 YeieJebleeW keer eefleceeDeeW kee YeJe hebeece=leeefYe<eke mecheVe efkeee ieee, heeeled hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes memebIe meeefVeOe ceW leLee Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kes ceOegj mJej eje Ge efJeOeeve YeefeYeeJe kes meeLe mecheVe efkeee ieee~ Fme DeJemej hej mecemle efJeefOe fJeOeeve pecyeterhe kes eefleeeee&ieCe heb. vejsMe kegceej pewve Meeeer, heb. eJeerCeebo pewve, heb. efJepee pewve, heb. eoerhe pewve, heb. Jeerjsv kegceej pewve leLee efJeMes<e GheefmLele heb. erkeceebo pewve-efouueer Je heb. heoceebo pewve Meeeer-pecyeterhe eje mecheVe kejees iees~ ceb[ue efJeOeeve ceW Yeeie uesves Jeeues meewYeeieMeeueer 108 YeeeW kes veece he=Leked he= hej ekeeefMele efkees iees nQ~

jpele oer#ee ceneslmeJe keer cegKe efJeveeebpeefue meYee

17 Deiemle kees ceOeevn 1 yepes mes Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kes jpele oer#ee peebleer keer cegKe efJeveeebpeefue meYee kee Deeeespeve efkeee ieee~ cebe hej hejce DeeojCeere, DeOeelce efMejesceeqCe SJeb meJe&leescegKeer %eeve Deeueeske mes peie kees ekeeefMele kejves Jeeueer nce meyekeer ieg hetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&kee eer %eeveceleer ceeleepeer kes meeefVeOe ves ceneslmeJe keer ieefjcee kees DeekeeMe keer TBeeF&eeB eoeve keer Deewj Deveske efJeefMe DeefleefLeeeW Je YeeeW kes meeLe efouueer, Gej eosMe, ceOeeosMe, jepemLeeve, ceneje^, Deemeece, nefjeeCee, iegpejele, kevee&ke Deeefo eebleeW mes je^ere mlej hej heOeejs eeueg YeeeW ves iegYeefehetJe&ke jpele oer#ee ceneslmeJe kees Ge meheuelee kes meesheeve e{eee~ efe$e DeveeJejCe, DeIe& mecehe&Ce Je oerhe eppJeueve DeeefocegKe efJeveeebpeefue meYee kee MegYeejbYe Deeefe&kee eer megeleceleer ceeleepeer SJeb Deeefe&kee eer meg{celeer ceeleepeer kes cebieueeke Jeeeve SJeb eerceleer ceeueleer pewve,yemeblekegbpe-efouueer kes cebieueeejCe eje ngDee~ meYee keer DeOe#elee eer megjsMeebo pewve kegueeefOeheefleleerLekej ceneJeerj efJeeefJeeeuee, cegjeoeyeeo eje keer ieF&~ meYee kes eejbYe ceW Deeeee& eer Meebeflemeeiej peer cenejepe kes efe$e kee DeveeJejCe eer megOeerj pewve "skesoej-cegpehehejveiej eje leLee DeIe& mecehe&Ce eer keceue kegceej pewve-Deeje heefjJeej eje efkeee ieee~ Fmeer ekeej Deeeee& eer Jeerjmeeiej peer cenejepe kes efe$e kee DeveeJejCe eer cegkesMe Meen-cegcyeF& eje Je DeIe& mecehe&Ce efJeMes<e DeefleefLe eer efvece&ue kegceej mes"er-efouueer (DeOe#e-cenemeYee) Je eer megjsMeebo pewve kegueeefOeheefle eje leLee Deeefe&kee eer jlveceleer ceeleepeer kes efe$e kee DeveeJejCe eer efJepee pewve-censMe pewve, jepehegj jes[-efouueer eje Je DeIe& mecehe&Ce eer Decejebo pewve-efkewleveiej heefjJeej eje efkeee ieee~ efJeMes<ehe mes meYee kee oerhe eppJeueve eer melesv kegceej pewve, eerl eefJenej-efouueer leLee 25 efJeegle oerhe eppJeueve eje meceejesn kee GodIeeve eerceleer meefjlee pewve-ewVeF& eje efkeee ieee~ keee&ece ceW eerceleer veeruece heeveer-veeefmeke, eerceleer MegYee pewve-ueKeveT, efeebkee pewve-pecyeterhe, eMeeble pewve-Deewjbieeyeeo, Yeejleer pewve-oefjeeyeeo, esee pewve-veeefmeke, heueke-ceevemeer hene[sDeewjbieeyeeo Deeefo eje cebieue ve=le Yeer emlegle efkees iees~

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(15)

heeoe#eeue Je efheer-keceb[ueg Deeefo YeWefJeveeebpeefue meYee kee mebeeueve [e@. Deveghece pewve-Fboewj, eer peerJeve ekeeMe pewve Je eer efJepee pewve-pecyeterhe eje kegMeueleehetJe&ke efkeee ieee efpemeceW efJeMes<e meewYeeieMeeueer YeeeW ves hetpe Deeefe&keee kes heeoe#eeue Deeefo kee hegCe Deefpe&le efkeee~ Fme ece ceW meJe&eLece ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer Je Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kes heeoe#eeue kee meewYeeie eer eoerhe pewve-eerceleer nsceuelee pewve, KeejeryeeJeueer-efouueer heefjJeej ves eehle efkeee~ oesveeW ceeleepeer kees efheer YeW kee meewYeeie eer keceueebo pewve-eerceleer cewveemegvojer pewve, KeejeryeeJeueer-efouueer ves leLee keceC[ueg YeW kee meewYeeie eer megveerue kegceej pewve meje&he-eerceleer ceervee#eer pewve-cesj" heefjJeej ves eehle efkeee~ efJeMes<ehe mes Fme DeJemej hej hetpe ye[er ceeleepeer kees Meee YeW kee meewYeeie mebIeheefle eer ceneJeerjemeeo pewve-eerceleer kegmegceuelee pewve-efouueer heefjJeej ves leLee hetpe eser ceeleepeer kees Meee YeW kee meewYeeie eer ceveespe pewve-eerceleer veefJelee pewve-cesj" heefjJeej ves eehle efkeee~ jpele peebleer hej hetpe ceeleepeere kes kejkeceueeW ceW mheefke keer peehe ceeuee YeW kejves kee hegCe eer melesv kegceej pewve, eerleefJenej-efouueer heefjJeej eje Deefpe&le efkeee ieee~ Fme DeJemej hej mebIemLe mecemle yeeeeefjCeer Je yeeeejer YeeF&-yenveeW ves Yeer efJeMes<e iegYeefe kes meeLe Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kes kejkeceueeW ceW Meee YeW kejkes Deheveer efJeveeebpeefue Deefhe&le keer Je Gvekee DeeMeerJee&o eehle efkeee~ meYee kes meceeheve hej hetpe ceeleepeer keer cebieue Deejleer kee meewYeeie eer megjsMeebo pewve-meew. MekegvleueeosJeer pewve-Keb[Jee ves eehle efkeee~ efMe<ee eje iegYeefe ceW mecehe&CeefJeMes<ehe mes ieg kes ejCe meeefVeOe ceW Deheveer oer#ee jpele peebleer kee DeJemej Deeves mes nef<e&le SJeb ieewjJeeefvJele Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer ves iegYeefehetJe&ke Deheves oe kes GodieejeW kes meeLe ner ieg kes kejkeceue eW ceW keg Degle, Deveghece SJeb Devet"s GhenejYeer efJeveeebpeefue mJehe GvnW eoeve kejkes jpele peebleer kes efoJeme kees ceebieefueke yeveeee~ Fme DeJemejej h het pe eb oveeceleer ceeleepeer ves Deheveer oer #eeieg ieefCeveer ee %eeveceleer ceeleepeer kees meJe& eLece Deheves eje efnvoer DevegJeeef ole <edKeb[eiece ebLe keer lesjnJeeR hegmlekekeer nmleef ueefKele heeC[gefueefhe YeW keer~ heeeled efJeMes<ehe mes GvneWves jpele peebleer kes DeJemej hej ieg kes eefle efJevee-Yeefe mecehe& Ce nsleg efnvoer Je Debiespeer Yee<ee ceW efueefKele 25-25 metefe Jeekee mes meceeefnle Deleble vevneR meer Ske megvoj hegmleke(My Religious Mother) hetpe ceeleepeer kes kejkeceueeW ceW YeW keer~ meeLe ner hetpe eboveeceleer ceeleepeer eje Deheveer iegceelee kees eser-meerjpeleceeer eMeefmle kes eje megvoj YeeJeebpeefuehetJe&keefoJe Meefe GheeefOe DeuebkejCe mes DeefYeef<ee Yeer efkeee ieee~ Deew j Yeer Deve megvoj GhenejeW ceW hetpe ceeleepeer kesejkeceueeW k ceW efMe<ee het pe eboveeceleer ceeleepeer ejeieg hejcheje SJeb kegue hejcheje kes oes keuheJe=#e (meefe$e) Yeer YeW kejkes ieg kes eefle Deheveer efJevece YeeJeebpeefue Deefhe& le keer~ Fme DeJemejjheGvneW ves ieg DeeMeer Jee&o mes Deheves peerJeve kes eleske #eCe SJeb Deheves Mejerj Je Deelcee kes eles ke jes ce-jes cees e k Deef Yeefmeb efele heekej ieg kes eef le Meyoeef YeJeefe mes Deveble Ghekeej Yeer eke efkeee~ e%ee-hege ebLe kee ueeskeehe&Ce SJeb mecehe&Cee%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kes jpele oer#ee peebleer kes DeJemej hej Gvekes iegCeevegJeeomJehe osMe kes Meer<e& efJeeveeW eje mecheeefole e%ee-hege veeceke ebLe kee ekeeMeve Yeer efkeee ieee~ ebLe ceW Deveske YeeeW, efJeeveeW leLee efJeefMe meeceeefpeke heoeefOekeeefjeeW eje hetpe eboveeceleer ceeleepeer kes eefle efJeveeebpeefue, hetpe ceeleepeer eje jefele efJeefMe meeefnle keer meceer#eeeW, ieg hejcheje hetpe eboveeceleer ceeleepeer kes eje mJeefueefKele jpeleceeer Je<eeX kes DevegYeJe Deeefo kee ekeeMeve efkeee ieee nw~ Dele: Fme ebLe kee ueeskeehe&Ce SJeb mecehe&Ce jpele peebleer kes Fme DeJemej hej efkeee ieee~ ebLe kes ueeskeehe&Ce kee meewYeeie eer kewueeMeebo pewve meje&he-ueKeveT heefjJeej ves eehle efkeee leLee Fme DeJemej hej ebLe kes mebheeoke ceC[ue ceW hejeceMe& ecegKe-eeeee& eer vejsv ekeeMe pewve-efhejespeeyeeo keer keejCeJeMe DevegheefmLeefle ceW eOeeve mebheeoke heb. efMeJeejCeueeue pewve-cewvehegjer leLee [e@. eseebme kegceej pewveye[ewle, [e@. MesKejebo pewve-Denceoeyeeo, [e@. Deveghece pewve-Fboewj, [e@. megMeerue pewve-cewvehegjer, ees. erkeceebo pewve (er.Sce.et.)cegjeoeyeeo, heb. Kesceebo pewve-peyeuehegj, peerJeve ekeeMe pewve-pecyeterhe Je efJepee pewve-pecyeterhe ves Yeer iebLe kee efJeceeseve kejkes hetpe ceeleepeer kes kejkeceueeW ceW mecehe&Ce kej Gvekee DeeMeerJee&o eehle efkeee Je mecetes efJeled mecegoee keer Deesj mes hetpe ceeleepeer kes eefle efJeveeYeeJe eie efkees~ Fme DeJemej hej ebLe ekeeMeve kes efebj eer efJepee pewve, oefjeeiebpe-efouueer ves Yeer GheefmLele neskej hetpe ceeleepeer kee DeeMeerJee&o eehle efkeee~

(16)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

jpele oer#ee peebleer hej DeefYeJebovee-eMeefmle mecehe&CeDeeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kes jpele oer#ee peebleer kee n<e& SJeb ieewjJe meceep e ceW efJeMes<ehe mes Jeehle jne, efpemekes heuemJehe efJeefYeVe meceepe Je iegYeeeW eje Gvekes kejkeceuees ceW DeefYeJeboveehetJe&ke eMeefmle he$e Deeefo meceefhe&le efkees iees~ Fme ece ceW iegpejle meble kesmejer Deeeee& eer Yejlemeeiej peer cenejepe kes DeeMeerJee&o mJehe mebIemLe ye. megOecee& Je megeYee yenve eje Oece& esefjkee GheeefOe DeuebkejCe, effkewleveiej pewve meceepe SJeb Yejlemesvee egheeje hetpe ceeleepeer kees ceee&oe efMe<eesecee GheeefOe DeuebkejCe leLee %eeveleerLe& efMe[ea kes ceneceb$eer eer jepeeYeeT heeveer-veeefmeke heefjJeej eje iegCe jlvee GheeefOe DeuebkejCe keer eMeefmleeeB YeW keer ieF&~ meeLe ner Fme DeJemej hej DeefYeJebovee mJehe DeefKeue Yeejleere efoiecyej pewve ceefnuee mebie"ve, mekeue efoiecyej pewve meceepe-meveeJeo (ce.e.) leLee mekeue efoiecyej pewve meceepe-ceeOeesjepehegje Je ieefCeveer Deeefe&kee %eeveceleer oer#eeleerLe&, ceeOeesjepehegje meefceefle eje efJevee YeefehetJe&ke eMeefmle he$e kes ceeOece mes hetpe ceeleepeer kee DeefYeJebove efkeee ieee~ Fmeer ece ceW Deeefe&kee eer ieefjceeceleer ceeleepeer kes mebIe mes eer jepesMe pewve Deeefo eje vetleve efheer-Meee YeW, ieefCeveer %eeveceleer Yee ceC[ue-ceneje^ eje eerheuemecehe&Ce leLee DeefKeue YeejleJe<eeae efoiecyej pewve egJee heefj<eo eje hetueeW kee iegueomlee meceefhe&le kejkes efJeveeebpeefue Deefhe&le keerieF&~ Dee@veueeF&ve FvmeeFkeueesheeref[ee kee GodIeeveefJeMes<ehe mes jpele oer#ee peebleer kes DeJemej hej meceepeeshekeejer eespevee kee MegYeejbY e kejles ngS efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve eje Dee@veueeF&ve pewve FvmeeFkeueesheeref[ee''www.encyclopediaofjainism.com" kee GodIeeve efkeee ieee, efpemekes ceeOece mes Fbjves hej efoiecyej pewveOece& keer mecee peevekeejer kees emlegle kejves kee Gece e eeme efkeee pee jne nw~ Fme keee& kes efueS eer jesMeveueeue pewve ^m-nefjej kes eer pes.meer.pewve eje Deleble efehetJe&ke DeeefLe&ke me neesie efoee pee jne nw~ ceneslmeJe ceW Fme FvmeeFkeueesheeref[ee kee GodIeeve eer efJepee pewve-Denceoeyeeo (DeOe#e-pewve efMe#ee mece=ef) eje efkeee ieee~ Fme DeJemej hej FvmeeFkeueesheeref[ee kes efueS mesJeeeW eoeve kej jns GheefmLele meomeeW kees mebmLeeve eje cebe hej mecceeefvele efkeee ieee~ efpemeceW seerkeue Fbpeerefveej eer GoeekeeMe pewve-yeejeyebkeer, eer jpeveerMe pewve-efouueer, mebece pewve-pe cyeterhe, keg. efeebkee pewve-pecyeterhe, heejme pewvepecyeterhe, keg. Debeflecee pewve-DeefleMee pewve, keceue cebefoj-efouueer, efpevesMe heehe[erJ eeue-Deewjbieeyeeo, eMeeble heehe[erJeeue-Deewjbieeyeeo, Glke<e& pewve-yeejeyebkeer, GppJeue pewve-yeejeyebkeer SJeb Yeejleer pewve-oefjeeyeeo kees efleueke-cee ueehe&Ce Je eleerke efevn YeW kej mecceeefvele efkeee ieee leLee FvmeeFkeueesheeref[ee ceW mJeefe mes keee& kej jns eer hebkepe pewve Meen-hegCesSJeb veefcelee pewve-efouueer kes eefle DeeYeej Jee efkeee ieee~ efJeveeebpeefue mecehe&CeceneslmeJe ceW Fme DeJemej hej kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer SJeb Deeefe&kee eer mJeCe&celeer ceeleepeer ves Deheves JeeJe kes ceeOece mes hetpe ceeleepeer kes eefle Deheveer efJeMes<e efJeveeebpeefue meceefhe&le keer leLee efJeMes<ehe mes ceneslmeJe ceW heOeejs DeefleefLeeeW SJeb efJeledpeveeW eje Yeer hetpe Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kes eefle efJeveeebpeefue meceefhe&le kejkes Gvekes oerIe& SJeb mJemLe peerJeve keer cebieue keeceveeSB keer ieF~ keee&ece ceW efJeMes<ehe mes eer pes. kes. pewve (hetJe& meebmeo)-efouueer, eer megjsMeebo pewve (kegueeefOeheefle)-cegjeoeyeeo, eer efvece&ue kegceej mes"er (cenemeYee DeOe#e)-efouueer, eerceleer meefjlee pewve-ewVeF& (DeOe#ee-ceefnuee cenemeYee), eer efJepee pewve (DeOe#e-pewve efMe#ee mece=ef)-Denceoeyeeo, eer efJeefheve pewve (ceneceb$eer-cenemeefceefle)-cesj", eer peJeenjueeue pewve-efmekebojeyeeo, eer Deefveue pewve (mee[er Jeeues), oefjeeiebpe-efouueer, eer DeefYevebove pewve (pewve cesue)-cegjeoeyeeo, eer Delegue pewve, eerleefJenej-efouueer, eqoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve kes ceneceb$eer eer kewueeMeebo pewve, kejesueyeeie-efouueer Deeefo heoeefOekeejer Je meomeieCe, eer efJepee heeveerieesneer, [e@. efJepee heeesoer-nwojeyeeo, eer efejbpeerueeue keemeueerJeeue-hevee SJeb ieefCeveer %eeveceleer Yee ceb[ue ceneje^ kes [e@. heVeeueeue heehe[erJeeue-hew"Ce, eer eceeso keemeueerJeeue-eer mebpee heehe[erJeeue-eer heJeve heehe[erJeeue-Deewjbieeyeeo, Fbpeer. meer. Deej. heeefue-hetCes Deeefo, efkewleveiej pewve meceepe kes eer Delegue pewve, DeeosMe pewve, hebkep e pewve, efvekeuebke pewve, DeefKeuesMe pewve, jepeve pewve, Jeerjkegceej pewve, jepet pewve Deeefo ueieYeie 100 meomeieCe, meveeJeo pewve meceepe mes eer megOeerj pewve, eer efJeMeeue pewve, eer jepesv pewve Jewe-Fboewj Deeefo, ceeOeesjepehegje pewve meceepe mes eer Yeeieebo keemeueerJeeue, eer heejmeceue pewve, eer meleveejeeCe pewve, eer DeesceekeeMe pewve, eer meblees<e jebJekee Deeefo, hetpe ceeleepeer kes ie=nmLe heefjJeejpeveeW ceW yenveW-meew. MeebefleosJeer-jepekegceej pewve, [eueeriebpe-ueKeveT, meew. eerceleer-esceebo pewve-yenjeFe, eerceleer kegcegoveer pewve-pecyeterhe, eerceleer ceeueleer-eMeJeerj pewve, yemeble kegbpe-

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(17)

efouueer, eerceleer keeefceveer-peeekeeMe pewve-oefjeeyeeo, eerceleer ef$eMeuee-eboekeeMe pewve-ueKeveT leLee YeeF&eeW ceW eer kewueeMeebo DeeoerMe kegceej pewve meje&he-ueKeveT, eer megYee<eebo MegYeebo pewve-ueKeveT, eer Jeerj kegceej pewve, eer jepeve pewve, eer efvekeuebke pewve-efkewleveiej (megheg$e mJe. ekeeMeebo pewve) Deeefo Deveske keggcyeerpeveesb ves heOeejkej hetpe ceeleepeer kes eefle Deheveer efJeveeebpeefue meceefhe&le kejkes DeeMeerJee&o eehle efkeee~ ceneslmeJe ceW heOeejs DeefleefLepeveeW kes eerefleYeespe kee Deelceere meewpeve eer Delegue pewve, eerleefJenej-efouueer SJeb eer eceeso keemeueerJeeue-Deewjbieeyeeo eje leLee mJeuheenej nsleg eer Meejoe megceleemeeo pewve-efouueer ves meewpeve eoeve efkeee~ Fme DeJemej hej Yeespeve JeJemLee ceW mejOevee pewve meceepe keer Deesj mes eer meleerMe pewve, eer cebieuemesve pewve, eer eceeso pewve, eer megOeebMeg pewve Deeefo ves cenlJehetCe& meneesie eoeve efkeee~ DeeMeerJee&oceneslmeJe ceW meYee kes meceeheve hej hejcehetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer ves meJe& eLece jpele oer#ee peebleer kes MegYe Gheue#e ceW Deheveer eLece Deeefe&kee efMe<ee e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kees cebieue DeeMeerJee&o osles ngS Gvekes mJemLe peerJeve keer MegYekeecevee DeefYeJee keer SJeb Dee<e& hejcheje leLee Deeeee& Meebeflemeeiej hejcheje kes eefle meowJe ner meceefhe&le YeeJeeW kes meeLe Fvekeer DeKeb[ DeefYeJe=ef ceW efveefcee yeves jnves keer cenlJehetCe& esjCee eoeve keer~ leeie kes Fme ceneve DeJemej hej meYeer eeJekeeW Yeer hetpe ceeleepeer ves Deheves peerJeve ceW eLee Meefe pewve Oece& kes Devegmeej ess-ye[s efveeceeW kes heeueve keer esjCee oer Deewj kene efke ceveg<e peerJeve keer meeLe&kelee meebmeeefjke kee&JeeW mes veneR Deefheleg Oece& ceeie& hej efkees iees Ge DeeejCe mes ner nesleer nw, Dele: eleske Jeefe kees eceMe: DecetueiegCe ele heeueve, DeCegele heeueve, ele-GheJeeme, mJeeOeee, oeve Deeefo kes ceeOece mes Deheveer Deelcee kees heefJe$e kejvee eeefnS~ Ghenej efJelejCejpele oer#ee ceneslmeJe kes DeJemej hej Deveske YeeeW eje heOeejs eeJekeeW kees Ghenej efJeleefjle efkees iees~ FveceW ecegKehe mes eer melesv kegceej pewve-Debefkele pewve-Deefcele pewve, eerleefJenejefouueer heefjJeej eje eeueg YeeeW kees eeBoer keer peehe ceeuee YeW keer ieF&~ Fmekes meeLe ner eer megOeerj kegceej pewve "skesoejcegpehehejveiej eje megvoj oerJeej Ie[er SJeb mebmLeeve eje Deueece& Ie[er (Mes^e Jee@e), jpele oer#ee peebleer YepeveeW keer Dee@ef[ees meer.[er., mee[er esleer-oghee, eser efkeleeye ( My

Religious Mother) eoeve keer ieF&~ Fmekes DeueeJee eeboer kes

De cebieue Je-eerceleer uelee Depee pewve, eerleefJenej-efouueer eje, ceeuee keer merue ef[yyeer-eer efJepee pewve, Meeueerceej yeeieefouueer, eerceleer meefjlee GcesMe pewve, eeJe[er yeepeej-efouueer, eer cegkesMe pewve-Mesjkees, eerceleer jerlee eceeso pewve-Keleewueer eje, [^eF&et ef[yyes-eerceleer megOee pewve, Meeeer veiej-ces j"], eerceleer keeefceveer peeekeeMe pewve-oefjeeyeeo (G.e.), eerceleer ceesefvekee GoeekeeMe pewve-yeejeyebkeer (G.e.) eje, oes ef[efyyeeeW kee mes-eer megMeerue pewve, Delegue pewve, DeMeeske efJenej-efouueer eje,ieguueke-eer eegcve kegceej eser mee., eer Decejceebo pewve-efkewleveiej eje, uebe yeekeme-Lejceme-Yejlemes vee-ef kew leveiej eje,er -meg iej mew (mer ue)eer efJepee kegceej efveefleve pewve, jepehegj jes[-efouueer eje, meeef [eeBeer ceoveueeue peekegceej pewve-efkewleveiej eje, ceeye&ue hues (efleueke nsleg)-eerceleer Deuekee jpeveerMe pewve, Meefeveiej-efouueer eje, [eejer-eer vejsv veerje pewve, vet jesnleke jes[-efouueer eje, hewve-eer jJeerv pewve, vepeheie{-efouueer eje SJeb kee@heer-eer heJeve pewve eerceleer [e@ueer pewve-cesj" eje YeW keer ieF~

Yepeve
-eerceleer ef$eMeuee pewve, ueKeveT (G.e.)
nQ %eeveceleer ceelee kes egie keer es ebovee~ Fve eboveeceleer keer ceQ kebieer Jebovee~~ske.~~ yeeheve mes ner Jewjeie kee, Debkegj mecee ieee~2 eewJeve ceW Gme Debkegj kees Lee, heewOee yevee efoee~2 hegef<hele ngDee Jen heewOee %eeveceefle Debievee~~ Fve eboveeceleer............~~1~~ yenvee cesjer ye[er nQ, cegPemes %eeve ceW ye[er~2 heefjJeej kee meye ceesnpeeue es[kej eueer~2 ebove meer cenke meer cenke jner nQ ebovee~~ Fve eboveeceleer.............~~2~~ pewmes ueleeeW hes[ mes, efueheer jnW meoe~2 Jewmes ner ieg kes ejCe ceW, es jnW meJe&oe~~2 iegDeeW keer Yeefe mes efceues nw cegefeDebievee~~ Fve eboveeceleer............~~3~~ en %eeve kee Geeve, meoe hetuelee jns~2 ef$eMeuee keer Deeme nw ener, keg %eeve oW cegPes~~2 [gyekeer ueiee meketb lees ceQ Yeer %eeve iebie cee~~ Fve eboveeceleer.............~~4~~

(18)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(19)

(20)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(21)

(22)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(23)

(24)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(25)

(26)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(27)

(28)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(29)

(30)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(31)

(32)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(33)

(34)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(35)

(36)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(37)

(38)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kes jpele oer#ee ceneslmeJe ceW ngS 108 ceveeskeecevee efmeef ceC[ue efJeOeeve kes hegCeepe&ke cenevegYeeJe
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. eer melesv kegceej pewve, eerleefJenej, efouueer 35. eer jepekegceej pewve, Jeerje efyeu[me&, veF& efouueer 36. eer ceneJeerj emeeo pewve mebbIeheefle, veF& efouueer 37. eer keceueebo pewve, KeejeryeeJeueer, efouueer 38. eer Delegue kegceej pewve, eerleefJenej, efouueer 39. eer eoerhe kegceej pewve, KeejeryeeJeueer, efouueer 40. eer Deefveue kegceej pewve, eerleefJenej, efouueer 41. eerceleer ceveesjcee censMeebo pewve, efJekeemehegjer, efouueer 42. eer nbmejepe pewve, efeeoMe&veer efJenej, efouueer 43. eer Depee pewve-eerceleer uelee pewve, eerleefJenej, efouueer 44. Fpeer. iegCemeeiej pewve, hehe[iebpe, efouueer 45. eerceleer Meejoe megceleemeeo pewve, kejesueyeeie, efouueer 46. eer jepekegceej pewve, $e+<eYe efJenej, efouueer 47. eerceleer megveerlee keeuee pewve, JesoJee[e, efouueer 48. eerceleer meefjlee GcesMe pewve, eeJe[er yeepeej, efouueer 49. eer eoerhe kegceej pewve, neheg[ Jeeues, veebieueesF&, efouueer 50. eerceleer efveiece pewve, jesefnCeer, efouueer 51. eerceleer efvece&ue pewve, vet jesnleke jes[, efouueer eer efJekeeme pewve-eerceleer yeyeerlee pewve, $e+<eYe efJenej, efouueer 52. 53. De.Yee. ceefnuee mebie"ve, efJekeemehegjer, efouueer eer DeMees ke keg ceej pew ve-eer celeer meg ceve pew ve, DeMees ke ef Jenej, ef ouueer 54. 55. eer jpeveerMe pewve-Deuekee pewve, Meefeveiej, efouueer 56. eerceleer keefJelee pewve, ceetj efJenej, efouueer 57. De.Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve efouueer eosMe 58. eer Meerue pewve, meeGLe Skeme. veF& efouueer 59. eerceleer cebpet pewve, cee@[ue eGve, efouueer 60. eer eerheeue pewve, Meeueerceejyeeie, efouueer 61. eer osJesv kegceej pewve, ue#ceerveiej, efouueer 62. GejeosMe 63. eer megjsMeebo pewve, kegueeefOeheefle, cegjeoeyeeo (G.e.) 64. eer oerheke kegceej pewve, JeejeCemeer (G.e.) 65. eer megOeerj kegceej pewve "skesoej, JewMeeueer (ieeefpeeeyeeo) G. e. 66. [e@. eceeso kegceej Debkegj pewve, Deeieje (G.e.)

efouueer

eer jepesMe pewve, cegpehehejveiej (G.e.) eerceleer Deejleer ekeeMeebo pewve, Fueeneyeeo (G.e.) eer ceveespe kegceej pewve, cesj" (G.e.) eer kewueeMeebo pewve meje&he, ueKeveT (G.e.) eer megveerue kegceej pewve meje&he, meoj cesj" (G.e.) eer megYee<eebo MegYeebo pewve meje&he, efkewleveiej-ueKeveT eer Decejebo pewve, efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e. eer osJesv kegceej pewve, efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e. eer peeekeeMe pewve, oefjeeyeeo (yeejeyebkeer) G.e. eer DeYee kegceej pewve, pejJeue jes[ (yenjeFe) G.e. eer keesceueebo pewve, cencetoeyeeo (meerleehegj) G.e. eerceleer kegcegoveer pewve, pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e. eer DeMeeske kegceej pewve, ieeefpeeeyeeo (G.e.) eer eegcve kegceej cegkesMe pewve, cegpehehejveiej (G.e.) eer megYee<e pewve meent, pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e. eer meleerMeebo pewve, mejOevee (cesj") G.e. eer mebpeerJe pewve, Mesjkees (efyepeveewj) G.e. eer efJekeeme pewve, JewMeeueer (ieeefpeeeyeeo) G.e. eer cegkesMe pewve, Mesjkees (efyepeveewj) G.e. eer Depee kegceej pewve, cesj" (G.e.) eer Deceg kegceej pewve, cesj" (G.e.) eer jeceYetue pewve, mejOevee (G.e.) eer meleerMe kegceej pewve, cesj" (G.e.) eer Deefcele pewve (kemce SC[ SkemeeFme), cesj" (G.e.) eer efJeMeeue pewve, cesj" (G.e.) eer cegkesMe pewve-eerceleer DebMeg pewve, veesS[e (G.e.) eerceleer Debpeueer melesv kegceej pewve, Keleewueer (G.e.) eerceleer cebpet pewve, JeejeCemeer (G.e.) eer eceeso kegceej pewve, ueKeveT (G.e.) eerceleer eefceuee pewve, cesj" (G.e.) eerceleer hetvece Delegue pewve, JewMeeueer (ieeefpeeeyeeo) G.e. eer keesceueebo Deevebo pewve, efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e. eerceleer eervee pewve, megcesjiebpe (G.e.) eerceleer Meeruet keceuesMe pewve, yeejeyebkeer (G.e.)

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(39)

67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94.

eerceleer ieerlee jcesMeebo pewve, efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e. eerceleer MeefMe pewve, yeejeyebkeer (G.e.) eer ecesv pewve yeyegDee pewve, efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e. eer ceoveueeue DeMees ke keg ceej pew ve, ef kewleveiej (yeejeyeb keer ) G.e. eerceleer eYee pewve, efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e. eerceleer cebpet pewve, pejJeue jes[ (G.e.) eerceleer efnvee pewve, mete&veiej, ieeefpeeeyeeo (G.e.) eerceleer jerlee pewve, Keleewueer (G.e.) eer efvekeuebke pewve, efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e. eerceleer heg<hee DeMeeske pewve, cesj" (G.e.) eer efJepee kegceej jerlee pewve, meewneje (efyepeveewj) G.e. eer Jeerjsv kegceej pewve, ueKeveT (G.e.) eerceleer efJeceuee DeesceekeeMe pewve, jeveerhegj (nefjej) eer eceeso kegceej pewve, mejOevee (cesj") G.e. eer eseebMe kegceej pewve, mejOevee (cesj") G.e. eer cebieuemesve pewve, mejOevee (cesj") G.e. eerceleer ef$eMeuee ebekeeMe pewve, ueKeveT (G.e.) eerceleer megceve eceeso pewve, cesj" (G.e.)

95. 96. 97. 98.

eer efJepee kegceej heeveer, Deewjbieeyeeo (cene.) eer efpelesv eye[e, JeeefMece (cene.) meew. ceervee yeyeveueeue ieesOee, hew"Ce (Deewjbieeyeeo) cene. meew. meercee kewueeMeebo keeuee, veeboieebJe (veeefmeke) cene.

ceOeeosMe
99. eer jepesv pewve Jewe, Fboewj (ce.e.) 100. eer megjsMe pewve efpelesv pewve uegneef[ee, KeC[Jee (ce.e.) 101. [e. osJesv kegceej pewve Meen, Yeesheeue (ce.e.) 102. eerceleer ceOegyeeuee pewve, meveeJeo (Kejieewve) ce.e. 103. eer meeoerueeue pewve, efYeC[ (ce.e.) 104. eer megjsv kegceej pewve, efleJejer (keveer) ce.e.

nefjeeCee
105. eer cegkesMe pewve, meesveerhele (nefjeeCee) 106. eerceleer Jebovee Depee kegceej pewve, ieg[ieeBJee (nefjeeCee) 107. eer ieewjJe pewve, ieg[ieeBJee (nefjeeCee) 108. eer Depee pew ve-eer celeer eef ceuee pew ve, yeeoMeenheg j (ieg [ieeB Jee) nef j.

jepemLeeve
109. eer heejmeceue ceveer<e kegceej iebieJeeue, peehegj (jepe.) 110. eer hetueebo cegveer<e kegceej pewve, otot (peehegj) jepe.

ceneje^
eer eceeso kegceej keemeueerJeeue, Deewjbieeyeeo (cene.)-431001 eer cegkesMe kegceej pewve Meen, cegcyeF& (cene.) eer mebpee heVeeueeue heehe[erJeeue, hew"Ce (cene.) meew. megJeCee& heeveer, cnmeue (veeefmeke) cene. eerceleer Dee&vee keemeueerJeeue, eeboJe[ (veeefmeke) cene. eer meer.Deej.heeefue, hegCes (cene.) eer DeYee kegceej Pegbyejueeue keemeueerJeeue, Deewjbieeyeeo (cene.) eer jepeceue meboerhe kegceej keemeueerJeeue, Deewjbieeyeeo (cene.) eer heJeve heehe[erJeeue, Deewjbieeyeeo (cene.) eer eoerhe "esues, meeCee (veeefmeke) cene.

DeebOeeosMe
111. eer efJepee kegceej heeewoer, nwojeyeeo (Dee.e.)

heefece yebieeue
112. eerceleer cebpet pewve-ce=oguee pewve Kesleeve, keuekeee

efyenej
113. eer keceuekegceej pewwve, Deeje (Yeespehegj) 114. [e@. jekesvebo pewve, Deeje (efyenej) 115. eer efJeveeso pewve, efmeJeeve (efyenej)

ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes 62JeW leeieefoJeme SJeb 80JeW pevcepeebleer DeJemej hej meeoj MejohetefCe&cee ceneslmeJe-2013 DeJeMe Deeceb$eCe heOeejW Deeefeve Megkeuee hetefCe&cee, 18 Deketyej 2013, pecyeterhe-nefmleveehegj
mecemle Oece&esceer iegYeeeW mes efveJesove nw efke Fme Je<e& 18 Deketyej 2013 kees Deeves eeueer J MejohetefCe&cee kes MegYe DeJemej hej leeie keer 61 Je<eeae meeOevee mes DeefYeefmebefele efpevekee jesce-jesce nw, Ssmeer ceneve leheefmJeveer, pewev meceepe keer meJeexe meeOJeer hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer kes 80JeW pevcepeebleer hej DeeeesefpeleMejohetefCe&cee ceneslmeJeceW DeJeMe heOeejkej efJeveeebpeefue Deefhe&le kejW SJeb hetpe ceeleepeer kes cebieue DeeMeerJee&o mes Deheveer Deelcee kees heefJe$eyeveeves kee meewYeeie Deefpe&le kejW~

Deeeespeke-efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve, pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.

(40) mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013) Debke-1-2-3

jpele oer#ee ceneslmeJe ceW efoveeBke 16 Deiemle 2013 kees mecceeefvele DeefKeue YeejleJe<eeae efoiecyej pewve egJee heefj<eo SJeb DeefKeue Yeejleere efoiecyej pewve ceefnuee mebie"ve keer efJeMes<e keee&keejer MeeKeeSB

ceneslmeJe ceW DeefKeue YeejleJe<eeae efoiecyej pewve egJee heefj<eo keer mecceeefvele MeeKeeSB
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, efpeuee-peehegj Menj De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, MeeKee-ceevemejesJej De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, efpeuee-Goehegj eeceerCe De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, efpeuee-Goehegj Menj De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, MeeKee-KewjJee[e De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, MeeKee-meuegcyej De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, MeeKee-veee ieebJe De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, efpeuee-[tbiejhegj De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, MeeKee-$e+<eYeosJe De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, MeeKee-pegjsnje De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, efpeuee-Yejlehegj De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, MeeKee-keeceeb De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, efpeuee-eWke 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, efpeuee-keese De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, efpeuee-Oeewuehegj) De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, efpeuee-yetboer De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, efpeuee-yeebmeJee[e De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, Fueeneyeeo De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, efeven-ueKeveT De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, Se (G.e.) De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, meesveerhele (nefjeeCee) De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, Meeeerveiej-cesj" (G.e.) De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, mejOevee (G.e.) De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, Yepevehegje-efouueer De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, Meenoje-efouueer De. Yee. efo. pewve egJee heefj<eo, YeesueeveeLeveiej-efouueer

ceneslmeJe ceW DeefKeue Yeejleere efoiecyej pewve ceefnuee mebie"ve keer mecceeefvele FkeeF&eeB
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, Fboewj (ce.e.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, efleuekeveiej-Fboewj De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, kebeveyeeie-Fboewj De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, pewve keeueesveer-Fboewj De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, keeueeveer veiej-Fboewj De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, megoeceeveiej-Fboewj De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, efJepeeveiej-Fboewj De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, heueeefmeee-Fboewj De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, cent (ce.e.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, Deewjbieeyeeo (cene.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, veebos[ (cene.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, keeshejieebJe (cene.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, Jewwpeehegj (cene.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, yegjnevehegj De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, yeebmeJee[e (jepe.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, cesj" (G.e.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, hevee (efyenej) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, Fueeneyeeo (G.e.) 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, yenjeFe (G.e.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, Se (G.e.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, veueJee[er (Deemeece) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, efkewleveiej (G.e.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, eeboJe[ (cene.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, Decye[ (cene.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, efouueer eosMe De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, cee[ueeGve -efouueer De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, hene[er Oeerjpe-efouueer De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, efJekeemehegjer-efouueer De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, eeboveer eewke-efouueer De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, Deefnbmee efJenej-efouueer De. Yee. ef o. pew ve ceefnuee mebie"ve, mete& veiej-ieeefpeeeyeeo (G.e.) De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, JesoJee[e-efouueer De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, Mebkejveiej-efouueer De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, vet jesnleke jes[-efouueer De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, Mekejhegj-efouueer De. Yee. efo. pewve ceefnuee mebie"ve, ef[heriebpe-efouueer

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(41)

jpele oer#ee ceneslmeJe kes DeJemej hej hetpe eboveeceleer ceeleepeer kees eoe efJeefYeVe GheeefOe DeuebkejCe SJeb eMeefmleeeB

(42)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

eeefj$eeeJeleea he.het. 108 Deeeee& eer Meebeflemeeiej peer cenejepe (oef#eCe) keer hejcheje kee efveJee&n kejves Jeeues het. het. 108 Deeeee& eer Jeerjmeeiej peer cenejepe keer efMe<ee ieefCeveerecegKe Deeefe&kee eer 105 %eeveceleer ceeleepeer keer efMe<ee e%eeeceCeer he.het. 105 Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer pees efke mebIemLe jnkej Oece&meeOevee SJeb DeejeOevee ceW jle nQ~ efJeee SJeb %eeve keer DeeYee mes YeejleJe<e& ner veneR me=ef ieewjeefvJele nw~ veejer neskej Yeer Deehe Deelce Meefe kees peeie=le kejves keer esjCee peerJeeW kees osleer nQ~ ceeleepeer kees meled heLe JeeCeer mebIe keer Deesj mes Oece& esefjkee Deuebkeej mes DeefYeJebefole kejves keer Glke= YeeJevee Deeefe&kee oer#ee jpele peebleer meceejesn (efo. 17 Deiemle 2013) kes MegYe DeJemej hej ngF& nw~ cebieuecee MegYe DeeMeerJee&o kes meeLe.........

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(43)

(DeOe#eeDeefKeue Yeejleere efoiecyej pewve ceefnuee mebie"ve) ieg Deewj efMe<e keer keewve meer yeele Debpeeveer nw~ meeiej kees ceeuetce nw yetBo ceW efk elevee heeveer nw~ Ghejeskele hebefeeeB he{kej cegPes Deepe Fme yeele kee Denmeeme nes jne nw efke jlveheejKeer hejcehetpe ieefCeveerecegKe DeeojCeere eer %eeveceleer ceeleepeer ves DeeojCeere eboveeceleer ceeleepeer ceW gheer DeeYee kees heneeve efueee Lee leYeer lees nerjs kees lejeMe kej meceepe kees megjlve eoeve efkeee~ e%eeeceCeer Deee|ekee eboveeceleer ceeleepeer mes cesje Deelceere efceueve hetpe ieefCeveer Deee|ekee %eeveceleer ceeleepeer mebmeIe kes Fboewj Deeves hej ngDee~ ceQ Deehekeer mejuelee mes Fleveer eYeeefJele ngF& efke Deheveer ceve keer meye yeeleeW kees ceeleepeer kes meeceves jKe kej hetpe ceeleepeer mes ceeie&oMe&ve uesleer Leer~ Deepe Yeer DeefKeue Yeejleere efoiecyej pewve ceefnuee mebie"ve keer eespeveeDeeW ceW cegPes ceeleepeer kee hetCe& meneesie Je ceeie&oMe&ve efceuelee nw~ Fleveer DeuheJee ceW ceQves Deehekees Jewjeie kes heLe hej ye{les osKee nw~ Deehekees hetpe %eeveceleer ceeleepeer kes heo efeeW hej eueles osKe ceve ieewjJeeefvJele nes peelee nw~ Deehekee eYeeJeMeeueer JeefelJe, veeveeW ceW efvePe&j keer lejn eJeeefnle keCee leLee mvesn Yejer JeeCeer nce YeeeW kees ncesMee Deekee|<ele kejleer nw~ Deehekeer iegYeefe nce meyekes efuees DeeoMe& nw~ oer#ee jpele peebleer kes DeJemej hej ceQ ener keecevee kejleer ntB efke Deehe oerIee&eg neW, meeefnle me=peve ceW Deehe ieg ieefCeveerecegKe %eeveceleer ceeleepeer keer lejn DeeCeer neskej mechetCe& ceeveJe mecegoee keer esjCee hebgpe yevekej Tpee& eoeve kejW~ mechetCe& Deee|ekee mebIe kes ejCeeW ceW veceve~

YeeJeebpeefue

-eerceleer megceve pewve, Fvoewj (ce. e.),

Yepeve
jeefe$eer-Deeefe&kee megeleceleer (mebIemLe) lepe&-Oeerjs-Oeerjs yeesue keesF&........ veceve keB ceQ veceve keB, ieg ejCeeW ceW veceve keB Deeee nw oer#ee jpele efoJeme, Gve ejCeeW ceW Mele Mele veceve veceve keB........ DeJeOe eevle ceW ceeB legceves nw pevce efueee essueeue ceesnveer kee GheJeve efKeuee pes Jeoer ceeJeme kees legceves Oeve efkeee~ yeeheve ceW nw veece ceeOegjer eehle efkeee~~ Jebove keB, megefcejve keB, legPes Mele Mele, DeefYeJebove keB lesjs ejCeeW ceW Jebove keB, iegejCeeW ceW veceve keB....... ieejn Je<e& keer ueIeg Jee ceW yeeee& ele, ieefCeveer %eeveceleer ceeB keer eser yenve~ yeeheve mes ner heeee DeodYegle %eeve nw, keefJelJe eefleYee keer es Oeveer ceneve nQ~~ Jevove keB, megefcejve keB, legPes Mele Mele DeefYevebove keB lesjs ejCeeW ceW Jebove keB, iegejCeeW ceW veceve keB....... eeJeCe megefo ieejme kee heeJeve efove Deeee nefmleveehegj veiejer ceW Fke GlmeJe eee ceeB %eeveceleer ves efoee Deeefe&kee ele legcnW, osKe iegCeeW kees veece eboveeceefle legcnW~~ Jevove keB, megefcejve keB, legPe Mele Mele DeefYeJebove keB lesjs ejCeeW ceW Jebove keB, iegejCeeW ceW veceve keB.......

Yepeve
jeefe$eer-Deeefe&kee meg{celeer (mebIemLe) lepe&-legce kejes eYeg mes heej........(legce kejes hebekeueeCe) DeeF& oer#ee peebleer Deepe, e%eeeceCeer keer~ eboveeceleer peer ceele, e%eeeceCeer keer~ kejes meye efceue pee peekeej, e%eeeceCeer keer~~ pes yeoer ceeJeme keer efleefLe Leer~ ceesefnveer ves kevee pevceer Leer~ ceeOegjer Jener nQ Deepe, e%eeeceCeer peer~~1~~ DeeF&.......... eLece yeej ieg oMe&ve heeS~ ieesccemeej Mueeske megveeS~~ Jener yeveeR Deeefe&kee ceele, e%eeeceCeer peer~~2~~DeeF&......... ieefCeveer ceelee %eeveceleer mes~ oer#ee ueer Deeefe&kee yeveeR es~~ eboveeceleer ngF Keele, e%eeeceCeer peer~~3~~DeeF&...... %eeveceleer peer DeYeeceleer peer~ Fve oesveeW keer es ueIeg Yeefieveer~~ ngF jlveceleer peer ceele, Fvekeer peveveer LeeR~~4~~DeeF&...... <edKeC[eiece efnvoer erkee~ ieg Dee%ee mes Deeheves efuekeKee~~ jes, hetpeve Yepeve npeej, e%eeeceCeer peer~~5~~DeeF&..... oer#ee jpele peebleer DeeF&~ meye efceue ieeDees, Deepe yeOeeF&~~ kejW meg{celeer peekeej, e%eeeceCeer keer~~6~~DeeF&.....

(44)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

oMeOece& kee cenJe

emlegefleieefCeveerecegKe Deeefe&kee %eeveceleer
YeJe peerJeeW kes efmeefcenue hej e{ves kes efuees meeref{eeW keer hebefe kes meceeve en oMeue#eCecee Oece& efvele ner nce ueesieeW kes efee kees heefJe$e kejs~

Gece Deepe&Je Oece&

$e+peg DeLee&led mejuelee kee YeeJe Deepe&Je nw DeLee&led ceveJeeve-keee kees kegefue veneR kejvee~ Fme ceeeeeejer mes DevebleeW keeW kees osves Jeeueer efleee eesefve efceueleer nw~ meiej jepee ves meguemee mes mJeebJej ceW ceeeeeejer mes ceOegeEheieue kee Deheceeve efkeee Lee hegve: Jen ceOegeEheieue cejkej keeue veece kee Demegj osJe nes ieee Deewj Gmeves s<e ceW Deekej eEnmeeceeer e%e kees euee efoee~ ce=ogceefle veece kes cegefve ves ceeeeeejer keer, efpemekes heuemJehe Jen ef$eueeskeceb[ve neLeer nes ieee~ Fmeefuees Fme ceeee veece keer ceneosJeer kees efOekekeej nes! efOekekeej nes! efke efpemekes emeeo mes en peerJe mebmeej ceW heefjYeceCe kejlee nw~ mejue YeeJe mes TOJe&ieefle nesleer nw~ Fmekee DeLe& en Yeer nw efke $e+pegieefle mes peerJe cees#e ieceve kejlee nw Deewj kegefuelee mes eejeW ieefleeeW ceW DeLee&led Jeeieefle ceW mebmeej ceW YeceCe kejlee nw Dele: yengle DeefOeke kenves mes keee? FmeceW mes legPes pees elee nw mees kej~ hej Jemleg mes efJeeeme kees leeie kej ceQ Deheves ceW Deehe mJeeb efmLele neskej ceve-Jeeve-keee kees efmLele kejkes Deheves jlve$ee kees eehle keBiee, Ssmeer YeeJevee eefleefove Yeeles jnvee eeefnes~

Gece #ecee Oece&

pees #ecee osJeer keer Gheemevee kejkes ncesMee meYeer keg menve kej ueslee nw Jen GhemeieeX Deewj hejer<eneW kees peerlekej heee&veeLe leerLekej kes meMe ceneve nes peelee nw~ keee eesOe mes Meebefle nes mekeleer nw ? keee yewj mes yewj kee veeMe nes mekelee nw ? keee Ketve mes jbiee ngDee Jee Ketve mes ner meehe nes mekelee nw ? eefo Dehekeej kejves Jeeues kes eefle legPes eesOe Deelee nw lees efhej let eesOe hej ner eesOe keeeW veneR kejlee nw ? keeeWefke en eesOe lees lesjs oesveeW ueeskeeW kees efJeveeMe kejves Jeeuee ceneMe$eg nw~ heeb[Je, iepekegceej Deeefo cenecegefve Deheves eeCeeW kee Ieele kejves Jeeues ceneMe$egDeeW kees Yeer #ecee kejkes meJemen efme nes iees nQ Gvekees cesje vecemkeej nesJes~ Je Deewj YeeJe Fve oes ekeej kes eesOe kees ceQ Deheves Deelceefevleve kes yeue mes Yesove kejkes Gece #ecee mes ege Deheves %eeve Deewj meewKe kees efveefele he mes eehle keBiee, ncesMee Ssmeer YeeJevee Yeeles jnvee eeefnes~

Gece ceeo&Je Oece&

ce=og kee YeeJe ceeo&Je nw, en ceeo&Je ceeveMe$eg kee ceo&ve kejves Jeeuee nw, en Dee" ekeej kes ceo mes jefnle nw Deewj eej ekeej keer efJevee mes mebege nw~ osKees, Fv veece kee efJeeeOej Fv kes meceeve JewYeJeMeeueer Lee efhej Yeer jeJeCe kes eje hejepee kees eehle ngDee nw Deewj Jen jeJeCe Yeer Ske efove ceeve kes JeMe ceW ve nes ieee, Dele: ceeve mes keee ueeYe nw ? ceQves Fme mebmeej ceW TBe Deewj veere meYeer heee&eW OeejCe keer nQ~ Denes! ceQves FveW kes megKe Yeer eehle efkees nQ Deewj ne! Keso nw efke efveieeso heee&e ceW og:Ke Yeer eehle efkees iees nQ~ osKees, eejlve kees OeejCe kejves Jeeues Yejle eeJeleea Yeer Je=<eYeeeue heJe&le kees osKelee nw hegve: Gme hej mes De#ej kees efceekej Jen Deheveer eMeefmle kees efueKelee nw~ Deheves DeelceiegCeeW kes mevceeve mes Deheves Deelcee kes Deevevoheer Dece=le kees eKevee eenlee ntB~ Deheves mJeeefYeceevecee heo ceW efmLele neskej ceQ %eeveeefoiegCe kees eehle kej uetB, cesjer ener YeeJevee nw, eleske Jeefe kees Ssmeer YeeJevee meoe Yeeles jnvee eeefnes~

Gece mele Oece&

meled DeLee&led meceereerve Deewj eMemle Jeeve mele kenueeles nQ~ es Jeeve Dece=le mes Yejs nges nQ~ efceLee Deheueehe kejves Jeeues Deewj Oece&Metve Jeeve meoe es[es~ ieefn&le, eEveefole, eEnmee, egieueer, Deefee, ke"esj, ieeueer-ieueewpe, eesOe, Jewj Deeefo kes Jeeve, meeJee kes Jeeve Deewj Deeiece efJe Jeeve Fve meyekees es[es~ osKees! eerJeboke veeceke yeew ceb$eer Demele JeeveeW kes eje #eCe cee$e ceW DeeBKeeW mes DebOee nes ieee~ Jemeg jepee Yeer Demele kes he#e ceW meeleJeW vejke ceW euee ieee~ mele, efee, efnlekej Deewj megvoj Jeeve meJe&efmeef kees osves Jeeues nQ~ Fme ueeske ceW efJeeemeIeele kes meceeve ceneheehe keesF& veneR nw~ ns Deelceved! Deheves mes efYeVe hejJe kees Dehevee cele yeveeDees Deewj Deheves ceW Deheves kees Deer lejn mes Oeekej Deheveer Deelcee kes Deeeocee megKe kees eehle kejes, Ssmeer YeeJevee melele Yeeles jnvee eeefnes~

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(45)

Gece Meewe Oece&

MegefeheefJe$elee kee YeeJe Meewe nw DeLee&led Deblejbie kes ueesYe kees otj keerefpees Deewj pees efveueexYeJeleer osJeer nw Gmekeer efvele ner Gheemevee keerefpees~ jepee ke=leJeerj ves peceoefive $e+ef<e kees ceejkej Gmekeer keeceOesveg kee DehenjCe kej efueee~ leye $e+ef<e heg$e hejMegjece ves Yeer eg neskej Fkekeerme yeej jepeJebMe kees mecetue ve kej efoee~ osefn DeLee&led osDees! Fme Jeekee mes efveefele ner Jen ceveg<e DeCeg kes meceeve ueIeg nes peelee nw Deewj osves Jeeuee oelee ueeske ceW DeekeeMe kes meceeve efJeMeeue Deewj keerefle&ceeve nes peelee nw~ eeJeke ncesMee peue Deeefo mes yeee Megef kejles nQ Deewj meeOegieCe leLee yeeeejer peve DeelceMegef kejles nQ~ ceQ %eeveheer Dece=le mes ncesMee Deelcee kes kece&ceue kees otj kejles ngS mJeeb Meewe iegCeeW mes heefJe$e Deheveer Deelcee kes megKeheer Dece=le kees eehle keBiee, eleske Jeefe kees ncesMee Ssmeer YeeJevee kejles jnvee eeefnes~

efJeefJeeMeeveemeve Deewj keeekeuesMe es n yeee lehe nQ Deewj eeeefee, efJevee, JeweeJe=le, mJeeOeee, Jeglmeie& leLee Oeeve es n Deblejbie lehe nQ~ meceked lehe peerJe kes mebmeej meceg ceW heleve kees jeske uesles nQ~ ceveg<e keee kees ke=Me kejkes Deheves Devebleyeue Deewj megKe kees eehle kej ueslee nw~ Ske jeveer ves cee veece kes $e+efege cegefve kee mheMe& kejkes efJe<e mes cetef&le Deheves heefle jepee efmebnWog kee mheMe& efkeee lees Gmeer #eCe Jes efveefJe&<e nes iees hegve: Gve cegefve keer hetpee keer~ lehe kes eYeeJe mes oerhle lehe, lehlelehe Deeefo $e+efeeB eie nes peeleer nQ efhej Yeer Jes meeOeg Gvemes efvemhe=n jnles nQ Dele: Jes leheesOeve Fme meeLe&ke veece mes hegkeejs peeles nQ~ mebhetCe& FeDeeW kee efvejesOe kejkes ceQ meceked lehe kees lehekej Oeeveheer Deefive ceW kece& FOeve kees [euekej Meg nes peeTBiee, Ssmeer YeeJevee mes ner kece& ve nesles nQ~

Gece leeie Oece&

jlve$ee kee oeve osvee Jen eemegke leeie kenueelee nw Deewj leerve ekeej kes hee$eeW kes efueS eej ekeej oeve osvee Yeer leeie nw Ssmee Dee<e& ebLe ceW kene nw~ jepee JeepebIe ves jeveer eerceleer kes meeLe Jeve ceW egieue cegefve kees Deenejoeve efoee Lee, efpemekes heuemJehe Jes Je=<eYe leerLekej ngS nQ leLee Gvekeer jeveer eerceleer Yeer Gmeer kes eYeeJe mes Deeies jepee eseebme neskej oeveleerLe& kes eJele&ke ngS nQ~ eerke=<Ce ves Ske cegefve kees Deew<eefOeoeve efoee Lee, efpememes Jes YeefJe<e ceW hegCe kes mLeeve Ssmes leerLekej nesJeWies~ mees Meee kes oeve mes Ske iJeeuee Deieues YeJe ceW keeQ[sMe cegefve neskej egle%eeveer ngDee~ Jemeeflekee kes oeve kes eYeeJe mes metkej ves mJeie& kees eehle kej efueee~ ceQ Yeer jlve$ee kee oeve Deheves kees oskej meJe& iegCeeW mes heefjhetCe& mJeelce leJe kees MeerIe ner eehle kej uesTB Deewj Gmeer ceW ueerve nes peeTB, Ssmeer YeeJevee eleske Jeefe kees Yeeles jnvee eeefnS~

Gece mebece Oece&

mebele cegefveeeW ceW eeCeer mebece Deewj Fefve mebece keer Dehes#ee oes Yeso nQ~ heeBe mLeeJej Deewj $eme Ssmes <edkeee peerJeeW keer j#ee kejvee eeCeer mebece nw Deewj heeBe FefveeW leLee ceve kee pee kejvee Fefve mebece nw~ ns YeieJeved! peerJeeW mes "mee"me Yejs nges Fme mebmeej ceW ceQ kewmes eJe=efe keB ? kewmes yeesuetB ? Deewj kewmes Yeespeve keB? efke efpememes heehe kee yevOe veneR nesJes~ Fme ekeej mes eMve nesves hej Deeeee& kenles nQ efke elvehetJe&ke DeeejCe kejes, elvehetJe&ke Yee<eCe Deewj Yeespeve kejes leLee elvehetJe&ke mebhetCe& efeee kejves mes legcnW heehe kee yevOe veneR nesiee~ osKees! meerlee kee peerJe peye Deeglesv ngDee leye Ske ele kees OeejCe kejves mes jeJeCe cesjs meeLe yeueelkeej kejves kes efuees eelveMeerue veneR ngDee Ssmee meesekej Jen Deeglesv vejke ceW peekej jeJeCe kees mecekelJe enCe kejekej Jewj kee leeie kej oslee nw~ ceQ meJe& Fefve Deewj ceve kees efveeefv$ele kejkes Deheveer Deelcee ceW efmLele kejvee eenlee ntB efke efpememes kece& Deewj kece& kes heue kees Yeesielee ngDee eEkeefeled cee$e Keso kees ve eehle nesTB, eefleefove Ssmeer YeeJevee Yeeles jnvee eeefnes~

Gece DeeeEkeeve Oece&

ve ces efkeeve Deefkeeve: cesje keg Yeer veneR nw Dele: ceQ Deefkeeve ntB~ efhej Yeer cesjer Deelcee Deveble iegCeeW mes heefjhetCe& nw~ ceQ meoe hejJe mes efYeVe ntB Deewj leerve ueeske kee DeefOeheefle ceneved ntB~ en DeCegcee$e Yeer hejJemleg kees peye leke Deheveer ceevelee jnlee nw leye leke mebmeej ceW YeceCe kejlee jnlee nw Deewj peye keee mes Yeer efvece&ce nes peelee nw leye ueeske kes DeeYeeie ceW efJejepeceeve nes peelee nw~ peceoefive cegefve ves efceLee leehemeer neskej eer Deeefo kee

Gece lehe Oece&

lehe kes yeee Deewj DeeYeblej mes ege yeejn Yeso kens iees nQ~ DeveMeve, DeJeceewoe&, Je=eheefjmebKeeve, jmeheefjleeie,

(46)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

heefjen mJeerkeej kej efueee Dele: Jen mebmeej meceg ceW [tye ieee~ mee nw, oerIe& Yeej ueskej ceveg<e Thej kewmes ieceve kej mekelee nw ? Mejerj mes Yeer efve:mhe=n ngS meeOeg efheer, keceC[ueg Deewj Meee kees enCe kejles nQ efhej Yeer Deheveer Deelcee ceW Skeee nesles ngS Deeleeheve Deeefo eesieeW ceW efmLele nes peeles nQ~ ns YeieJeved! Deehekes emeeo mes MeerIe ner cegPe ceW Ssmeer Meefe GlheVe nes peeJes efke ceQ heJe&le hej, kevojeDeeW ceW Deewj ogie& Deeefo eosMeeW ceW Deheveer Deelcee kee Oeeve kejles ngS efmeef heo kees eehle kej uesTB, Ssmeer YeeJevee meoe Yeeles jnvee eeefnS~

Gece yeeee& Oece&

Deelcee ner yee nw Gme yeemJehe Deelcee ceW eee& kejvee mees yeeee& nw DeLeJee ieg kes mebIe ceW jnvee Yeer yeeee& nw~ Fme efJeOe eee& kees kejves Jeeuee Gece yeeeejer kenueelee nw~ efpeme ekeej mes Ske (1) Debke kees jKes efyevee DemebKe efyevog Yeer jKeles peeFes, efkevleg keee keg mebKee yeve mekeleer nw ? veneR, Gmeer ekeej mes Ske yeeee& kes efyevee Deve eleeW kee heue kewmes efceue mekelee nw DeLee&led veneR efceue mekelee~ henues efyevee Yeesies Yeer efpevneWves Fme efJee kees Gef kes meMe mecePekej es[ efoee nw, ceQ Gve yeeue yeeeeefjeeW kees vecemkeej kejlee nttB~ osKees! megoMe&ve mes" ves yeeeee&Cegele kee ner heeueve efkeee Lee, efhej Yeer Jes Deepe leke eMemJeer nQ~ meerlee kes Meerue kes ceenelce mes Deefive Yeer peue kee mejesJej nes ieF& Leer~ ceQ Yeer meJe& efJekeuheeW kees es[kej Deheves yeemJehe Deelcee ceW jceCe kejkes %eeveJeleer ue#ceer kees eehle kejkes hegve: efveefeble nes leerveueeske kee mJeeceer nes peeTBiee, Ssmeer YeeJevee melele kejveer eeefnS~

oMe Oece& Ske keuheJe=#e nw

#ecee efpemekeer pe[ nw, ce=oglee mkebOe nw, Deepe&Je MeeKeeSB nQ, Gmekees ef mebefele kejves Jeeuee MeeweOece& peue nw, meleOece& hees nQ, mebece, lehe Deewj leeie he heg<he efKeue jns nQ, Deeefkeeve Deewj yeeee& Oece&he megvoj cebpeefjeeB efvekeue DeeF& nQ~ Ssmee en Oece&he keuheJe=#e mJeie& Deewj cees#ehe heue kees oslee nw~ ns Oece&keuhelejes! ceQ legcnejer hegve:-hegve: Gheemevee kejkes legcemes %eeveJeleer ue#ceer mes eg e ceg efehe Ske meJeexlke= heue keer ner eeevee kejlee ntB~

#eceeJeCeer
heet&<eCe heJe& kee eejbYe Yeer #eceeOece& mes neslee nw Deewj meceeheve Yeer #eceeJeCeer heJe& mes efkeee peelee nw~ oMe efove OeceeX

keer hetpee kejkes, peehe kejkes pees heefjCeece efvece&ue efkees peeles nQ Deewj oMe OeceeX kee GheosMe eJeCe kej pees Deelce MeesOeve neslee nw, Gmeer kes heuemJehe meYeer eeJeke-eeefJekeeSB efkemeer Yeer efveefcee hejmhej ceW nesves Jeeueer ceveesceefuevelee kees otjkej Deeheme ceW #ecee kejeles nQ keeeWefke en eesOe ke<eee ele#e ceW ner Deefive kes meceeve Yeebkej nw~ eesOe Deeles ner ceveg<e kee esnje ueeue nes peelee nw~ DeeW" keeBheves ueieles nQ, cegKecege efJeke=le Deewj Yeebkej nes peeleer nw efkevleg emeVelee ceW cegKecege meewce, megvoj efoKeleer nw~ esnjs hej Meebefle efoKeleer nw~ JeemleJe ceW Meeble YeeJe kee Deeee uesves Jeeues cenecegefveeeW kees osKekej pevcepeele Jewjer Ssmes etj heMegieCe Yeer etjlee es[ osles nQ~ eLee meejbieer efmebnMeeJeb mhe=Meefle megleefOeee vebefoveer JeeIe heesleb~ ceepee&jer nbmeyeeueb eCeehejJeMee kesefkekeeblee Yegpebieerced~~ JewjeCeepevcepeeleeveefhe ieefueleceoe pebleJeesves lepebefle~ efelJee meecewke{b eMeefcelekeueg<eb eesefieveb #eerCeceesnced~~ nefjCeer efmebn kes yees kees heg$e keer yegef mes mheMe& kejleer nw, ieee JeeIe kes yees kees otOe efheueeleer nw, efyeuueer nbmeeW kes yeeeW kees eerefle mes ueeueve kejleer nw SJeb ceetjer meheeX kees heej kejves ueieleer nw~ Fme ekeej mes pevcepeele Yeer Jewj kees etj peblegieCe es[ osles nQ~ keye ? peyeefke Jes heeheeW kees Meeble kejves Jeeues ceesnjefnle Deewj meceleeYeeJe ceW heefjCele Ssmes eesefieeeW kee Deeee hee uesles nQ DeLee&led Ssmes cenecegefveeeW kes eYeeJe mes efnbmeke heMeg Deheveer s<e YeeJevee es[kej Deeheme ceW eerefle kejves ueieles nQ~ Ssmeer Meeble YeeJevee kee DeYeeme Fme #ecee kes DeJeuebyeve mes ner neslee nw~ eesOe ke<eee kees otj kej Fme #eceeYeeJe kees oe ceW OeejCe kejves kes efueS YeieJeeved heee&veeLe kee eefj$e, eer mebpeeble cegefve kee eefj$e Deewj legbkeejer keer keLeeSB he{veer eeefnS leLee #eceeMeerue meeOeg heg<eeW kee DeeoMe& peerJeve osKevee eeefnS~ eeefj$eeeJeleea Deeeee& eer Meebeflemeeiej peer Deeefo meeOegDeeW ves Fme egie ceW Yeer Ghemeie& kejves JeeueeW hej #ecee YeeJe OeejCe kejkes meowJe eeeerve DeeoMe& emlegle efkeee nw~ yengle mes eeJeke Yeer #ecee kejkes-kejekes Deheves ceW DehetJe& Deevebo kee DevegYeJe kejles nQ~ Dele: oe mes #ecee kejvee leLee otmejeW mes #ecee kejevee ner #eceeJeCeer heJe& nw~

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(47)

pecyeterhe mebmLeeve eje mebmeo YeJeve Sveskemeer, efouueer ceW

pes. kes. pewve DeefYevebove meceejesn meevebo mecheVe

ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes DeeMeerJee&o mes efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve, pecyeterhe-nefmleveehegj eje 18 Deiemle 2013, jefJeJeej kees efouueer keer mebmeo YeJeve Sveskemeer ceW pes. kes. pewve DeefYevebove meceejesn kee YeJe Deeeespeve meevebo mecheVe ngDee~ Ge Deeeespeve mebmLeeve kes DeOe#e SJeb heer"eOeerMe kece&eesieer mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer kes meeefVeOe ceW leLee efouueer keer cegKeceb$eer ceeveveeree eerceleer Meeruee oeref#ele kes cegKe DeeefleLe ceW Deeeesefpele efkeee ieee~ ceOeevn 12 yepes mes eejbYe nges Fme meceejesn ceW cegKe DeefleefLe eerceleer Meeruee oeref#ele kes meeLe ner efJeefMe DeefleefLe kes he ceW leerLekej ceneJeerj efJeeefJeeeuee cegjeoeyeeo kes kegueeefOeheefle eer megjsMe pewve, eefme Geesieheefle eer mebpee [eueefceee-efouueer, S[erme& efieu[ Dee@he FefC[ee kes kees<eeOe#e eer megjsMe yeehevee SJeb hetJe& ceeMe&ue Dee@he Sejheesme& eer Depeg&veefmebn peer ves heOeejkej meJe&eLece keee&ece kee oerhe eppeJeueve efkeee~ heeeled meYeer DeefleefLeeeW ves YeieJeeve ceneJeerj mJeeceer SJeb hetpe ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer kes efe$e mece#e heg<heebpeefue Deefhe&le keer~ meceejesn kee kegMeue mebeeueve mebmLeeve kes eyebOe ceb$eer eer peerJeve ekeeMe pewve eje efkeee ieee~ MegYeejbYe ceW ees. erkeceebo pewve-efouueer ves cebieueeejCe efkeee heeeled mebmLeeve kes heoeefOekeeefjeeW eje DeefleefLeeeW kee ieefjceeceeer mJeeiele-melkeej efkeee ieee, efpemeceW meYeer DeefleefLeeeW kees ceeueehe&Ce, Mee@ue, iegueomlee kes meeLe ner heerleue Oeeleg ceW efveefce&le pecyeterhe kee Deleble Deeke<e&ke eleerke efevn Yeer YeW efkeee ieee~ meceejesn ceW meJe&eLece hetpe heer"eOeerMe mJeeceerpeer ves Deheves efJeeej Jee kejles ngS ceeveveeree eerceleer Meeruee oeref#ele kee DeefYeJeeove efkeee Deewj meYeer DeefleefLeeeW kees pecyeterhe-nefmleveehegj heOeejves kes efueS Deeceb$eCe Yeer efkeee~ efJeMes<ehe mes Fme DeJemej hej hetpe mJeeceerpeer ves mebmLeeve kes mebj#eke mecceeveere eer pes. kes. pewve meenye kees leerLekej ceneJeerj efJeeefJeeeuee eje Dehevee VISITOR Ieesef<ele kejves SJeb Yeejle mejkeej keer heer.DeeF&.yeer. eje LONG AND DISTINGUISHED JOURNALIST kes ACCREDIATION mes mecceeefvele efkees peeves hej mebmLeeve keer Deesj mes Gvekee YeeJeYeervee mJeeiele efkeee~ hetpe mJeeceerpeer ves Fme DeJemej hej GvnW mebmLeeve keer Deesj mes Deefnbmee jlve keer GheeefOe mes Deuebke=le kejles ngS mebmLeeve kee ieewjJe ceevee Deewj cegKeceb$eer eerceleer Meeruee oeref#ele kes kejkeceueeW mes pes. kes. pewve meenye kees megvoj eMeefmle he$e YeW kejeee~ keee&ece keer e=bKeuee ceW leerLekej ceneJeerj efJeeefJeeeuee kes eebmeuej eer megjsMe pewve ves Deheves DeefYeYee<eCe kes ceeOece mes eer pes. kes. pewve meenye kee DeefYevebove efkeee SJeb efJeeefJeeeuee keer kegueheefle eer Deej. kes. efceeue ves VISITOR heo keer eMeefmle kee Jeeeve kejkes pes. kes. meenye kees efJeeefJeeeuee kes VISITOR heo hej eefleeefhele kejves keer Iees<eCee keer~ Fme DeJemej hej eebmeuej meenye ves pes. kes. pewve kees Ge eMeefmle YeW kejkes efJeeefJeeeuee kee ieewjJe ceevee~ mecceeve meceejesn ceW Yeejle kes efJeefYeVe eebleeW mes heOeejs efoiecyej pewve ef$eueeske MeesO e mebmLeeve keer vesMeveue keceser kes heoeefOekeeefjeeW Je meomeeW eje {sj meejs ceeuehe&Ce kes meeLe eer pes. kes. pewve meenye kee DeefYevebove efkeee ieee~ %eele nesJes efke pecyeterhe-nefmleveehegj kes mebj#eke SJeb ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer kes DeveVe Yee eer pes. kes. pewve meenye ves efJeiele 35 Je<eeX mes ueieeleej mebmLeeve keer ieefjceehetCe& mesJee eoeve kejkes mebmLeeve keer keerefle& kees Debleje&^ere mlej hej hengBeeves ceW ceneve meneesie efkeee nw~ Dele: mebmLeeve eje Gvekee en Deelceere DeefYevebove Deleble ner mvesn Je ieewjJe kes meeLe mebheVe efkeee ieee~ meceejesn ceW heOeejs meYeer DeefleefLeeeW ves Deheves-Deheves Gej Jee kejkes eer pes . kespew . ve meenye kes eefle Deb lejbie esce SJeb mecceeve DeefYeJee efkeee~ efJeMes<ehe mes ceeveveeree Meeruee oeref#ele ves mebmeo YeJeve Sveskemeer kes cesveeces k er ce ceW 500 esej hej yew"s eyegpeveeW kes efJeMeeue mecegoee kees osKekej pes. kes. pewve kes JeefelJe kees Ketye mejene Deewj Gvekes oerIe&, mJemLe SJe b cebieueceeer peerJeve keer MegYekeeceveeeW keer~ Deble ceW eer pes. kes. pewve meenye ves Deheves Gej Jee kejles ngS ener kene efke ceQ Ske Ssmeer ceneve leheefmJeveer meeOJeer ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer kee efMe<e ntB, efpevneWves pewve Oece& kes Devegmeej leeie keer he jekeee kees eehle efkeee nw~ Dele: cewveW Yeer Deheves peerJeve ceW Ssmeer efMe<elee kes keejCe keYeer keg heeves Fe veneR jKeer Deewj pees mecee hej efceue ieee Jees Dee Deewj eefo veneR efceuee lees Deewj Yeer Dee Fmeer efmeeble hej euekej pees keg neefmeue efkeee Jen Deehekes meeceves nw~ pes. kes. meenye ves mebmLeeve kes eefle Fme DeJemej hej OeveJeeo %eeefhele kejles ngS ieewjJe Jee efkeee efke Jes Yeejle keer Ske Ssmeer Oece&eeCe mebmLeeve kes meeLe peg[kej Dehevee kee&Je efveYee jns nQ, efpemekes eje Yeejle ner veneR Deefheleg efJee Yej ceW Deefnbmee Oece& keer cenleer eYeeJevee keer nw Deewj ueeKeeW eeuegDeeW kees Deefnbmee kes GheosMe mes mebmkeeefjle efkeee nw~ GvneWves Fme DeJemej hej Deheveer ieg hetpe %eeveceleer ceeleepeer kees oe mes veceve efkeee~

(48)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

meceejesn ceW Fme DeJemej hej mebmLeeve kes heoeefOekeeefjeeW ceW GheeOe#e mebIeheefle eer ceneJeerjemeeo pewve-efouueer, eer keceueebo pewve, KeejeryeeJeueer-efouueer, eer Deefveue pewve, eerefleefJenej-efouueer, eer eoerhe pewve, KeejeryeeJeueer-efouueer, ceneceb$eer eer kewueeMeebo pewve, kejesueyeeie-efouueer, eer megOeerj pewve "skesoej-cegpehehejveiej leLee efJeefYeVe jepeeW mes heOeejs eer vejsMe yebmeue-ieg[ieebJee, eer kewueeMeebo pewve meje&he-ueKeveT, eer eceeso keemeueerJeeue-eer heJeve heehe[erJeeue-Deewjbieeyeeo (cene.), eer jepeeYeeT heeveer-veeefmeke, eer meleerMeeboeer cebieuemesve pewve-mejOevee, eer ieeshesv pewve-efouueer, eer efJekeeme pewve, JewMeeueer-ieeefpeeeyeeo, eer veevekeebo pewve, DeMeeske efJenejefouueer, heb. efMeJeejCeueeue pewve-cewvehegj, [e@. MesKejebo pewve-Denceoeyeeo, heb.Kesceebo pewve-peyeuehegj, eer efJepee pewve-censMe pewve, jepehegj jes[-efouueer, eer efJepee heeesoer-nwojeyeeo, eer megjsMe pewve-Keb[Jee, [e@. osJesvpewve-Yeesheeue, eerceleer ceveesjcee-censMeebo pewve, efJekeemehegjer-efouueer Deeefo ves heOeejkej pes. kes. pewve meenye kee DeefYevebove efkeee~ meeLe ner meceejesn ceW leerLekej ceneJeerj efJeeefJeeeuee-cegjeoeyeeo kes JeeF&me esejcewve eer ceveer<e pewve, kegueheefle eer Deej. kes. efceeue, Ghekegueheefle eer Deej. kes. cegodieue, jefpem^ej eer Sme. heer. pewve, ees. efJeefheve pewve, ees. jefJe pewve Deeefo leLee eerceleer Jeervee pewve, eerceleer veer pewve, eerceleer efjee pewve, eerceleer efjbket pewve ves heOeejkej DeefYevebove meceejesn ceW Yeeie efueee~ meceejesn kes meceeheve hej mebmLeeve eje mebmeo YeJeve ceW ner heOeejs mecemle DeefleefLeeeW kes Meg, meeeflJeke SJeb pewve heefle kes Devegmeej leweej efkees iees eerefleYeespe keer JeJemLee keer ieF&~

Meeele leerLe& DeeesOee ceW

YeieJeeve DevebleveeLe hebekeueeCeke eeflee SJeb cenecemlekeeefYe<eske mecheVe

ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes DeeMeerJee&o mes leerLekejeW keer Meeele pevceYetefce DeeesOee ceW mejet veoer kes le hej YeieJeeve DevebleveeLe pevceYetefce eWke kee YeJe peerCeexej neskej efJeMeeue efpevecebefoj kee efvecee&Ce efkeee ieee nw, efpemeceW efJejepeceeve 10 heg Gegbie esveeF& hee<eeCe Jeeueer YeieJeeve DevebleveeLe keer efJeMeeue heeemeve eeflecee kee hebekeueeCeke eeflee ceneslmeJe Yeejer Oetce-Oeece kes meeLe efoveeBke 5 pegueeF& mes 10 pegueeF& 2013 leke mecheVe efkeee ieee~ Ge Deeeespeve eer efoiecyej pewve DeeesOee leerLe&#es$e keceser eje Deeeee& eer jeCemeeiej peer cenejepe SJeb keceser kes DeOe#e hetpe heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer kes meeefVeOe ceW Dee<ee{ ke=<Cee $eeesoMeer mes Dee<ee{ Megkeuee efleeree leke mecheVe ngDee~ Fme ceneslmeJe kees pecyeterhe ceW efJejepeceeve e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer kee efJeMes<e ceeie&oMe&ve Yeer eehle ngDee~ eewonJesW leerLekej YeieJeeve DevebleveeLe keer pevceYetefce eWke kes peerCeexej SJeb efJekeeme kee ceneve hegCe eer eegcve kegceej pewve eser mee, efkewleveiej heefjJeej ves eehle efkeee Deewj efJeMeeue efpevecebefoj efvecee&Ce, eeflecee efvecee&Ce leLee eeflee ceneslmeJe kee hegCee&peve eehle kejkes Deheves oeveJeerj oe mes ceveg<e peerJeve kees meeLe&ke efkeee~ en ceneslmeJe efoiecyej pewve cebefoj ye[er cetefle&, jeeiebpe ceW yeves efJeMeeue heeb[eue ceW mecheVe ngDee efpemeceW 5 pegueeF& kees PeC[ejesnCe SJeb eeieceb[ue efJeOeeve, 6 pegueeF& kees YeieJeeve kee ieYe&keueeCeke ceneslmeJe, 7 pegueeF& kees pevcekeueeCeke, 8 pegueeF& kees oer#eekeueeCeke, 9 pegueeF& kees kesJeue%eeve keueeCeke SJeb 10 pegueeF& kees cees#ekeueeCeke kes meeLe cenecemlekeeefYe<eske mecheVe ngDee~ hebekeueeCeke eeflee ceneslmeJe ceW ecegKe epeceeve heefjJeej SJeb DeeesOee leerLe&#es$e keceser kes eje kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceer peer kes JeefelJe SJeb ke=eflelJe mes eYeeefJele neskej leLee Gvekes eje mebmke=efle mebj#eCe kes #es$e ceW YeejleJe<e& ceW efkees iees efJehegue keee&keueehe kees osKekej GvnW leerLe& efJekeeme heg<e keer GheeefOe DeuebkejCe mes mecceeefvele efkeee ieee~ en eeflee ceneslmeJe eefleeeee& egJeejlve efJepee kegceej pewve SJeb eefleeeee& heb. eJeerCeebo pewve Meeee r pecyeterhe eje kegMeueleehetJe&ke mecheVekejeee ieee, efpemeceW heb. melesv kegceej pewve, efleJejer-peyeuehegj leLee heb. Dekeuebke pewve-ueKeveT v es Dehevee efJeMes<e meneesie eoeve efkeee~ hebekeueeCeke eeflee ceW YeieJeeve kes ceelee-efhelee yeveves kee meewYeeie eer eegcve kegceej pewve eser mee-eerceleer keeefceveerosJeer pewve-efkewleveiej ves eehle efkeee~ meeLe ner ecegKe hee$eeW ceW meewOece& Fb-FbeCeer eer Decejebo pewve-eerecleer Dee&vee pewve, Oevekegyesj eer nsceebo pewve-eerceleer Deejleer pewve SJeb e%eveeeke-eer vesceebo pewve-eerceleer jsCet pewve, efkewleveiej ves yev eves kee meewYeeie eehle efkeee~ ceneslmeJe ceW Oece& eYeeJevee nsleg ceneslmeJe kee meerOee emeejCe heeBeeW efove heejme ewveue kes ceeOece mes meejs osMe ceW efoKeeee ieee, efpememes leerLekej pevceYetefce keer cenleer eYeeJevee ngF&~ ceneslmeJe kes meceeheve hej DeeesOee keceser eje eer eegcve kegceej pewve eser mee kees oeveJeerj leerLe& Yee keer GheeefOe mes Deuebke=le kejles ngS efJeMeeue eMeefmle he$e eoeve kejkes meceeefvele efkeee ieee~

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(49)

(50)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(51)

DeeesOee keceser eje YeieJeeve DevebleveeLe pevceYetefce eWke hej cebefoj efvecee&Ce, eeflecee efvecee&Ce SJeb eeflee ceneslmeJe kes hegCeepe&ke kees eoe eMeefmle he$e

(52)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

pecyeterhe-nefmleveehegj ceW mecheVe efJeefYeVe Deeeespeve

eelegcee&me mLeehevee-ieefCeveerecegKe Deeefe&kee eer %eeveceleer ceeleepeer memebIe kee eelegcee&me mLeehevee Dee<ee{ Megkeuee elego&Meer, 21 pegueeF& 2013 kees pecyeterhe-nefmleveehegj ceW hetCe& Deeiece efJeefOe kes meeLe mecheVe ngDee~ Fme DeJemej hej eer megjsMeebo pewve, kegueeefOeheefle-cegjeoeyeeo ves efJeMes<e he mes heOeejkej hetpe ceeleepeer memebIe kees eerheue meceefhe&le efkeee~ Fmekes Deefleefje efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve, pecyeterhe-nefmleveehegj kes mecemle heoeefOekeejer Yeer Fme DeJemej hej GheefmLele jns~ hetpe ceeleepeer kes mebIe ceW e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer leLee mebIemLe Deeefe&kee eer megeleceleer ceeleepeer, Deeefe&kee eer meg{celeer ceeleepeer, Deeefe&kee eer mJeCe&celeer ceeleepeer, #egefuuekee eer hegCeceleer ceeleepeer Je mecemle yeeeeefjCeer Je yeeeejer YeeF&-yenve GheefmLele nQ~ vesefceveeLe efveJee&CekeueeCeke mecheVe-Dee<ee{ Megkeuee <eer, efoveeBke 14 pegueeF& 2013 kees YeieJeeve vesefceveeLe mJeeceer kee efveJee&CekeueeCeke ceneslmeJe meevebo ceveeee ieee~ Fme DeJemej hej hetpe ceeleepeer kes meeefVeOe ceW leervecetefle& cebefoj ceW efJejepeceeve YeieJeeve vesefceveeLe peer keer eeflecee kee cemlekeeefYe<eske ngDee SJeb meYeer YeeeW ves efveJee&Ceuee[t e{ekej hegCe Deefpe&le efkeee~ FvOJepe ceneceC[ue efJeOeeve-Dee<ee{ keer Deeeefvnkee ceW efoveeBke 15 pegueeF& mes 22 pegueeF& 2013 leke hetpe ceeleepeer memebIe kes meeefVeOe ceW pecyeterhe efmLele leervecetefle& cebefoj ceW FvOJepe ceneceC[ue efJeOeeve kee YeJe Deeeespeve meevebo mecheVe ngDee~ Fme efJeOeeve ceW [e@. heVeeueeue heehe[erJeeue-hew"Ce (cene.) heefjJeej ves leLee eer efoueerhe pewve-ueKeveT heefjJeej ves cegKe epeceeve kes he ceW Yeeie efueee~ ieghetefCe&cee-pecyeterhe leerLe& hej Dee<ee{ Megkeuee hetefCe&cee, efoveeBke 22 pegueeF& 2013 kees ieghetefCe&cee kee Deeeespeve meevebo mecheVe ngDee~ Fme DeJemej hej efJeefYeVe mLeeveeW mes eeueg YeeeW ves heOeejkej hetpe ceeleepeer kes eefle efJeveeebpeefue mecehe&Ce kes meeLe Gvekee DeeMeerJee&o eehle efkeee~ Jeerj Meemeve peebleer heJe&-eeJeCe ke=. Skeced, efoveeBke 23 pegueeF& 2013 kees Jeerj Meemeve peebleer heJe& hetpe ceeleepeer memebIe kes

BHAJAN
-Aryika Swarnmati Tune : Baji Kundalpur Me Badhai....... Silver Jubilee of Deeksha, O! Silver Jubilee of Deeksha Of Chandnamati Mata-2 celebration Ganini Gyanmatis disciple-2 Yes! You are real diamond-2 O Mata! Silver Jubilee.............II 1 II Twenty five years of Deeksha-2 You made them real fruitful-2 O Mata! Silver Jubilee.............II 2 II You are symbol of Devotion-2 Towards Ganini Gyanmati Ma-2 O Mata! Silver Jubilee.............II 3 II May Your Sanyam elevate-2 Along with Ratnatraya-2 O Mata! Silver Jubilee.............II 4 II

MM`NN

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(53)

meeefVeOe ceW ceveeee ieee~ Fme DeJemej hej keceue cebefoj ceW efJejepeceeve YeieJeeve ceneJeerjmJeeceer keer eeflecee kee DeefYe<eske ngDee SJeb YeieJeeve ceneJeerj efJeOeeve Deeefo kes meeLe YeeeW ves hegCe Deefpe&le efkeee~ Fme DeJemej hej hetpeceeleepeer ves yeleeee efke Fmeer efleefLe kees jepeie=ner kes efJehegueeeue heJe&le hej YeieJeeve ceneJeerj mJeeceer keer meJe&eLece efoJeOJeefve efKejer Leer , leYeer mes Jeerj Meemeve peebleer heJe& ceveeee peelee nw~ YeieJeeve heee&veeLe efveJee&Ce ceneslmeJe-eeJeCe Megkeuee mehleceer, efoveeBke 13 Deiemle 2013 kees YeieJeeve heee&veeLe kee efveJee&CekeueeCeke ceneslmeJe meevebo ceveeee ieee~ Fme DeJemej hej hetpe ceeleepeer kes meeefVeOe ceW leervecetefle& cebefoj ceW efJejepeceeve YeieJeeve heee&veeLe kee YeJe cemlekeeefYe<eske mecheVe ngDee leLee efJeMes<e hetpeve kes meeLe YeieJeeve kes mece#e YeeeW ves efveJee&Ceuee[t e{eee~ Fme DeJemej hej lesjnerhe cebefoj, leerveueeske, pecyeterhe, Deeheo cebefoj Deeefo pecyeterhe kes efJeefYeVe cebefojeW ceW Yeer YeeeW ves efveJee&Ceuee[t meceefhe&le efkees~ FvOJepe ceneceC[ue efJeOeeve-efoveeBke 18 Deiemle mes 23 Deiemle 2013 leke FvOJepe ceneceC[ue efJeOeeve kee megvoj Deeeespeve leervecetefle& cebefoj ceW mecheVe efkeee ieee~ Fme Deeeespeve ceW eer oerheke pewve-JeejeCemeer SJeb eer megYee<eebo pewve meje&he-ueKeveT heefjJeej ves ecegKe epeceeve kes he ceW Yeeie ueskej hegCe Deefpe&le efkeee~

eewke-ueKeveT ceW 48 efove kee Yeeecej hee" mecheVe

eewke ceefnuee ceC[ue, ueKeveT eje eer vesefceveeLe efoiecyej pewve cebefoj, eewke meje&he, ueKeveT ceW 48 efove kee DeKeC[ Yeeecej hee" mecheVe ngDee~ hee" keer mecheVelee hej ye. keg. cebpet Meeeer eje Yeeecej efJeOeeve kejeee ieee SJeb megvoj DeLe& kes meeLe meYeer kees Yeeecej kee cenlJe mecePeeee~ Fme DeJemej hej keee&ece ceW eerceleer peeeer pewve, jcee pewve, ceervee pewve, ceOeg pewve Deeefo ves hetCe& menYeeefielee efveYeeF&~ -peeeer pewve, eewke, ueKeveT

yeOeeF&-efe. Debefkele pewve megheg$e eer eoerhe kegceej pewve, cee@[ue yemleer-efouueer kee efJeJeenDeeeg. Deebeue pewve megheg$eer eer ceove
kegceej pewve, Meece SvkeuesJe-efouueer kes mebie ngDee~ Dele: Deehekes efJeJeen Gheue#e ceW mecei%eeve heefjJeej keer Deesj mes neefo&ke yeOeeF&~

pecyeterhe mebmLeeve kes Deveve meneesieer eer kewueeMeebo pewve eewOejer-meveeJeo kee efveOeve
efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve, pecyeterhe-nefmleveehegj kes Meemeve mecheke& ceb$er eer kewueeMeebo pewve eewOejer kee efveOeve Deeeveke ner efoveeBke 23 pegueeF& 2013, cebieueJeej kees Gvekes ie=n efveJeeme meveeJeo (ce.e.) ceW eele: 6 yepes kes ueieYeie nes ieee~ Fme og:Keo meceeeej kees megveles ner mebmLeeve kes mecemle heoeefOekeeefjeeW Je meomeeW ceW Meeske keer uenj Jeehle nes ieF&~ eer eewOejer meenye 69 Je<e& keer Deeeg ceW Deheves Yejs-hetjs heefjJeej ceW heg$e eer mebpee kegceej pewve, eer meboerhe kegceej pewve, heg$eJeOegSB, leerve efJeJeeefnle meghegef$eeeW leLee heew$e-heew$eer, veeleer-veeefleve Deeefo kees es[ iees nQ~ Deeheves eejbYe mes ner keebesme heeea kes meeLe Dehevee mebyebOe jKekej jepevewefleke #es$e ceW Deveske ieefleefJeefOeeeB mecheVe keeR Deewj Ge mlejere jepevesleeDeeW kes meeLe mebyebOe yeveekej Deheves JeefelJe kees meceepe kes ceOe efJeefMe mLeeve eoeve efkeee~ ceOeeosMe mes ueskej kesv mejkeej leke Deehekes Des mecheke& jns, efpememes Deeheves meowJe ner pecyeterhe mebmLeeve kees ueeYeeefvJele kejkes mebmLeeve kee ieewjJe Je=efbiele kejeee~ Fmekes meeLe ner efJeMes<ehe mes pecyeterhe-nefmleveehegj kes eLece heer"eOeerMe #eguuekejlve eer ceesleermeeiej peer cenejepe keer ie=nmLe yenve efkejCe peer Yeer Deehemes efJeJeeefnle Leer~ Dele: meveeJeo veiejer SJeb pecyeterhe kes mebyebOe ceW Deehe Yeer Ske efJeefMe ke[er kes he ceW meoe peg[s jns~ Deeheves pecyeterhe mebmLeeve kes eefle meowJe ner Deheveer Deelcee mes mesJee kes YeeJe jKes Deewj hetpe ceeleepeer kes DeeosMeeW kees peeW kee leeW heeueve kejkes mebmLeeve keer eieefle nsleg nj mebYeJe eeeme efkees, efpemekes efueS en mebmLeeve meowJe ner Deehekes eje efkees iees keeeeX keer eMebmee kejsiee~ Deepe Deehekeer DevegheefmLeefle mes mebmLeeve kee nj meome og:efKele nesles ngS Fme DeJemej hej Deheveer YeeJeYeerveer eebpeefue Deefhe&le kejlee nw leLee Fme keef"ve Ie[er ceW mecemle heefjJeejpeveeW kees Oewe& SJeb mecyeue keer eeefhle nesJes, Ssmeer YeeJevee Yeelee nw~ -mecheeoke

(54)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3

Debke-1-2-3

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

(55)

(56)

mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-efmelecyej-2013)

Debke-1-2-3