Poreski tretman donatorstva i sponzorstva Poreski tretman izdataka za donatorstvo i sponzorstvo u smislu priznavanja trokova po tom osnovu za svrhe

obrauna poreza na dobit ureen je odredbama lana 15. Zakona o porezu na dobit pravnih lica ("Sl. glasnik RS", br. 25/2001, 80/2002, 80/2002 - dr. zakon, 43/2003, 84/2004, 18/2010 i 101/2011 - dalje: Zakon). lan 15. Zakona o porezu na dobit pravnih lica glasi: "Izdaci za zdravstvene, obrazovne, naune, humanitarne, verske, zatitu ovekove sredine i sportske namene, priznaju se kao rashod u iznosu najvie do 3,5% od ukupnog prihoda. Izdaci iz stava 1. ovog lana priznaju se kao rashod samo ako su izvreni licima registrovanim za te namene u skladu sa posebnim propisima, koja navedena davanja iskljuivo koriste za obavljanje delatnosti iz stava 1. ovog lana. Izdaci za ulaganja u oblasti kulture priznaju se kao rashod u iznosu najvie do 3,5% od ukupnog prihoda. lanarine komorama, savezima i udruenjima priznaju se kao rashod u poreskom bilansu najvie do 0,1% ukupnog prihoda. lanarine ija je visina propisana zakonom priznaju se kao rashod u iznosu koji je propisan zakonom. Izdaci za reklamu i propagandu priznaju se kao rashod u iznosu do 5% od ukupnog prihoda. Izdaci za reprezentaciju priznaju se kao rashod u iznosu do 0,5% od ukupnog prihoda. Kao rashodi propagande u poreskom bilansu se priznaju samo oni pokloni i drugi rashodi koji slue promociji poslovanja poreskog obveznika. Blie propise o tome ta se u smislu ovog zakona smatra ulaganjem u oblasti kulture donosi ministar nadlean za poslove kulture, po pribavljenom miljenju ministra finansija." Priznavanje trokova po osnovu donatorstva Po lanu 15. stav 1. Zakona, izdaci za zdravstvene, obrazovne, naune, humanitarne, verske, zatitu ovekove sredine i sportske namene, priznaju se kao rashod u iznosu najvie do 3,5% od ukupnog prihoda. Ovi izdaci priznaju se kao rashod samo ako su izvreni licima registrovanim za te namene u skladu sa posebnim propisima, koja navedena davanja iskljuivo koriste za obavljanje delatnosti iz stava 1. lana 15. Zakona. Izdaci za ulaganja u oblasti kulture priznaju se kao rashod u iznosu najvie do 3,5% od ukupnog prihoda. Osnovni razlog ogranienja ovih rashoda, odnosno trokova u poreskom bilansu, sastoji se u spreavanju poreskih obveznika da nerealno visokim ili nepotrebnim rashodima umanje oporezivu dobit. U poreskom smislu, karakter rashoda koji se priznaju u poreskom bilansu za utvrivanje oporezive dobiti, treba da imaju samo oni trokovi koji su nastali usled obavljanja neophodne poslovne aktivnosti. Ovi rashodi moraju, prema tome, biti poslovnog karaktera, uinjeni u realnoj visini u odnosu na izvrenu poslovnu aktivnost i u principu ne smeju imati karakter linih rashoda (npr. direktora, osnivaa pravnog lica i sl.). U tom smislu, radi olakane kontrole pojedinih trokova, njihova visina je

ograniena u odreenom procentu u odnosu na ukupan prihod obveznika. Uporedno istraivanje pokazuje da su u poreskim zakonodavstvima svih zemalja lanica EU predviene odreene poreske olakice za davanja u dobrotvorne svrhe. Donacija predstavlja davanje pomoi u vidu poklona u novcu, predmetima ili uslugama drugom pravnom licu, bez uslovljavanja da se po istom davanju izvri bilo kakva vrsta usluge donatoru. Ovi izdaci priznaju kao rashod do 3,5% od ukupnog prihoda, s tim to se navedeni procenat odnosi zbirno na sve izdatke iz lana 15. stav 1. Zakona. Pod ukupnim prihodom podrazumeva se ukupan prihod godine za koju se utvruje porez na dobit pravnih lica, odnosno godine u kojoj su nastali izdaci za navedene namene. Donatorstvo, odnosno poklon priznaje se donatorima u poreskom bilansu do 3,5% ukupnih prihoda ukoliko ih donatori ine za zakonom propisane namene (zdravstvene, obrazovne, naune, humanitarne, verske, zatitu ovekove sredine i sportske namene). Zakonom nisu propisani izuzeci u priznavanju ovih trokova, to znai da se oni priznaju samo do navedenog procenta ukupnog nrihoda, nezavisno od drugih specifinosti ili znaaja donacije (npr. kulturno-ekonomskog znaaja i sl.). Ovi rashodi priznaju se poreskom obvezniku nezavisno od toga da li je davanje novanih sredstava za propisane namene izvreno neposredno korisniku - primaocu donacije (zdravstvenoj ustanovi, koli i dr.) ili posredno (preko banke ili na neki drugi nain). Pomo moe biti, kako je ve napomenuto, i u predmetima i opremi (npr. kompjuteri, kolski nametaj, sportska oprema, igrake itd.) kao i u vidu usluga sa karakterom navedenih davanja. Ukoliko se na kraju poslovne godine utvrdi da su izdaci za npr. zdravstvene namene, zajedno sa ostalim navedenim vrstama izdataka, vei od 3,5% od ukupnog prihoda, razlika se ne priznaje kao rashod u poreskom bilansu, pa se za taj iznos uveava oporeziva dobit. Za davanje donacije nije neophodan ugovor o donaciji u pisanoj formi. Meutim, donator treba odgovarajuom dokumentacijom da dokae nastale izdatke ida postojeu prateu dokumentaciju (npr. zahtev za davanje donacije, potvrda primaoca donacije o iznosu, vremenu primanja i nameni dobijene donacije i sl.) podnese nadlenom poreskom organu uz poresku prijavu. Ukoliko se, meutim, radi o bespovratnom bezuslovnom davanju sredstava (donaciji) npr. saradniku za svrhu strunog obrazovanja, koji nije zaposlen u privrednom drutvu, ovi izdaci ne mogu se smatrati rashodima iz lana 15. stav 1. (za obrazovne, naune i druge navedene namene) koji se priznaju u poreskom bilansu. Ukoliko je donacija npr. data na osnovu ugovora o saradnji, neophodno je da su takvi rashodi nastali direktno za svrhu obavljanja poslovne delatnosti, odnosno da je ta vrsta rashoda neophodna za obavljanje delatnosti da bi se mogla priznati za svrhe oporezivanja porezom na dobit. U sluaju kada je donacija izvrena u dobrima ili uslugama, a ne u novcu, kao rashod se prema naem miljenju rauna iznos vrednosti tog dobra bez PDV (koji je obraunat na promet bez naknade u smislu Zakona o porezu na dodatu vrednost "Sl.

glasnik RS" br. 84/2004, 86/2004 - ispr., 61/2005 i 61/2007) , ukoliko je poreski obveznik prilikom njegove nabavke koristio pravo na odbitak prethodnog poreza. Trokovi koji se smatraju ulaganjem u kulturu Ulaganja u oblasti kulture, prema lanu 2. Pravilnika o ulaganjima u oblasti kulture, priznaju se kao rashod (do iznosa od 3,5% ukupnih prihoda) ukoliko omoguuju: - stvaranje, prouavanje i ouvanje kulturnih vrednosti; negovanje, ouvanje i obogaivanje kulturno-istorijskog naslea; - stvaranje uslova za obavljanje i razvoj kulturnih delatnosti; - podsticanje meunarodne kulturne delatnosti i saradnje; - podsticanje edukacije u oblasti kulture; podsticanje naunih istraivanja u oblasti kulture; - stimulisanje mladih talenata u oblasti kulturnog stvaralatva. U skladu sa lanom 3. Pravilnika, ulaganje u oblasti kulture priznaje se kao rashod ukoliko se ulaganje vri u ustanove kulture, umetnika udruenja, fakultete, akademije, umetnike kole i druga domaa pravna lica koja su registrovana u sledee podgrupe delatnosti prema zakonu kojim se ureuje klasifikacija delatnosti i registar jedinica razvrstavanja i to: - zatita kulturnih dobara, prirodnih i drugih znamenitosti (92522); - delatnost muzeja, galerija i zbirki (92521); umetniko i knjievno stvaralatvo i scenska umetnost (92310); kinematografska i video proizvodnja (92110); - delatnost biblioteka (92511); delatnost arhiva (92512); - delatnost botanikih i zoolokih vrtova i drugih prirodnih rezervata (92530); - izdavanje knjiga, broura, muzikih knjiga i drugih publikacija (22110). Priznavanje trokova po osnovu sponzorstva Prema lanu 15. stav 5. i 6. Zakona, izdaci za reklamu i propagandu priznaju se kao rashod u iznosu do 5% od ukupnog prihoda, dok se izdaci za reprezentaciju priznaju kao rashod u iznosu do 0,5% od ukupnog prihoda. Ugovorom o sponzorstvu smatra se ugovor savremene poslovne prakse kojim se utvruju prava i obaveze sponzora i sponzorisane strane, odnosno sponzorisana strana se obavezuje da prui sponzoru odreene reklamne ili propagandne usluge. Ukoliko su trokovi nastali na osnovu ugovora koji po svojoj sutini odgovara navedenom ugovoru o sponzorstvu, u tom sluaju i na ove rashode primenjuje se odredba lana 15. stav 5. Zakona, prema kojoj se izdaci za reklamu i propagandu (bilo da se vri putem direktne ili indirektne promocije) priznaju kao rashod u poreskom bilansu u iznosu do 5% od ukupnog prihoda. U ovom sluaju, neophodno je da sponzor i primalac sponzorstva saine Ugovor o sponzorstvu. Ugovor treba da sadri sve bitne elemente, kao npr. ta je predmet sponzorstva, obim, nain sponzorisanja i na ime ega se vri, rokovi, obaveze obeju strana, nadlenost u sluaju spora i sl. Rashodi davaoca novanih sredstava na ime sponzorstva, to podrazumeva da primalac sredstava ima ugovornu obavezu pruanja neke vrste protivusluge promovisanja davaoca sredstava (oglaavanje, javna prezentacija sponzora na bilo koji nain i sl.), predstavljaju u smislu Zakona indirektnu promociju poslovanja poreskog obveznika, odnosno rashode

propagande. Porez na poklon na primljene donacije u novcu (Miljenje Ministarstva finansija, br. 430-03-00063/2007-04 od 16.3.2007. god.) "Odredbom lana 14. stav 3. Zakona o porezima na imovinu (Sl. glasnik RS, br. 26/01 135/04) propisano je da se porez na naslee i poklon plaa na nasleeni, odnosno na poklon primljeni gotov novac, tedne uloge, depozite u bankama, novana potraivanja, prava intelektualne svojine, udele u pravnom licu, hartije od vrednosti, pravo svojine na upotrebljavanom motornom vozilu, upotrebljavanom plovnom objektu, odnosno upotrebljavanom vazduhoplovu na sopstveni pogon osim dravnog, i druge pokretne stvari. Prema odredbi lana 14. stav 4. Zakona, porez na poklon plaa se i u sluaju prenosa bez naknade imovine pravnog lica. Poklonom, u smislu Zakona, ne smatra se prenos bez naknade prava na nepokretnostima i pokretnim stvarima iz lana 14. st. 1. do 4. na koji se plaa porez na dodatu vrednost, u skladu s propisima kojima se ureuje porez na dodatu vrednost, nezavisno od postojanja ugovora o poklonu (lan 14. stav 6. Zakona). Primanje novanih sredstava bez obaveze primaoca novanih sredstava da izvri protivinidbu davaocu (promet dobara ili usluga), ne smatra se predmetom oporezivanja PDV. Porez na naslee i poklon ne plaa se na novac, prava, odnosno stvari iz lana 14. stav 3. Zakona, ukoliko je pojedinana trina, odnosno nominalna vrednost predmeta oporezivanja, odnosno njegov pojedinani iznos manji od 9.000 dinara (lan 20. Zakona). Prema odredbi lana 15. st. 2. i 3. Zakona, obveznik poreza na naslee i poklon koji nasledi ili na poklon primi predmet oporezivanja iz lana 14. stav 3. Zakona je rezident Republike za predmet koji se nalazi na teritoriji Srbije i Crne Gore, ili u inostranstvu. Obveznik poreza na naslee i poklon koji nasledi ili na poklon primi predmet oporezivanja iz lana 14. stav 3. Zakona je nerezident Republike za predmet koji se nalazi na teritoriji Republike. Prema tome, na poklon donaciju u novcu plaa se porez na poklon ukoliko pojedinana trina, odnosno nominalna vrednost predmeta oporezivanja, odnosno njegov pojedinani iznos nije manji od 9.000 dinara, osim u sluajevima za koje je Zakonom propisano ili meunarodnim ugovorom ugovoreno, pravo na poresko osloboenje. Napominjemo da kod drugog i svakog sledeeg poklona uinjenog od strane istog poklonodavca poreskom obvezniku poklonoprimcu, osnovicu poreza na poklon predstavlja zbir trinih vrednosti tekueg i prethodnih poklona (lan 16. stav 3. Zakona). U konkretnom sluaju, na poklon donaciju u novcu koju uini strana nevladina organizacija plaa se porez na poklon ukoliko pojedinana trina, odnosno nominalna vrednost predmeta oporezivanja, odnosno njegov pojedinani iznos nije manji od 9.000 dinara, osim u sluajevima za koje je Zakonom propisano pravo na poresko osloboenje. Ako organi Republike, u skladu sa Zakonom o budetu, vre prenos novanih sredstava za odreene namene organima koji se finansiraju iz republikih javnih prihoda i nad kojima Republika vri zakonom utvrena prava u

pogledu upravljanja i finansiranja, taj prenos nema karakter poklona u smislu predmeta oporezivanja porezom na naslee i poklon, to znai da se porez na naslee i poklon po tom osnovu ne plaa. Meutim, ako organi Republike po osnovu ugovora o donaciji kojim se bez naknade vri prenos novanih sredstava za odreene namene licima prema kojima nemaju zakonsku obavezu u pogledu finansiranja, taj prenos bez naknade se, po naem miljenju, smatra predmetom oporezivanja porezom na poklon. Ako lokalne vlasti, u skladu sa Odlukom o budetu, vre prenos novanih sredstava za odreene namene organima (fondovima, ustanovama ) osnovanim od strane konkretnih lokalnih vlasti, koji se finansiraju iz lokalnih javnih prihoda i nad kojima osniva vri zakonom utvrena prava u pogledu upravljanja i finansiranja, taj prenos nema karakter poklona u smislu predmeta oporezivanja porezom na naslee i poklon, to znai da se porez na naslee i poklon po tom osnovu ne plaa. Meutim, ako lokalne vlasti po osnovu ugovora o donaciji kojim se bez naknade vri prenos novanih sredstava za odreene namene organima prema kojima nemaju zakonsku obavezu u pogledu finansiranja (iz lokalnih javnih prihoda), na taj prenos se, po naem miljenju, porez na poklon plaa. Na poklon donaciju u novcu koju vri pravno lice plaa se porez na poklon ukoliko pojedinana trina, odnosno nominalna vrednost predmeta oporezivanja, odnosno njegov pojedinani iznos nije manji od 9.000 dinara, osim u sluajevima za koje je Zakonom propisano pravo na poresko osloboenje. Shodno odredbi lana 21. stav 1. taka. 5) i 8) Zakona, porez na poklon ne plaa fond i fondacija na poklon primljenu imovinu koja slui iskljuivo za namene za koje su fond i fondacija osnovani, odnosno Republika Srbija kao poklonoprimac. Napominjemo da se porez na poklon utvruje reenjem nadlenog poreskog organa. Obveznik poreza na poklon duan je da nadlenom poreskom organu podnese poresku prijavu na obrascu PPI-3, sa tanim podacima, sa odgovarajuom dokumentacijom potrebnom za utvrivanje poreske obaveze, u roku od 10 dana od dana nastanka poreske obaveze."