ProAgri

tegnologie vir die boer Nr 113

Junie / June 2009
technology for the farmer R9,95 BTW ingesluit

Integriteit:
Monsanto wys hoe

Trokke vir die boer:

FAW
Mitsubishi Fuso

NviroTek:
Wêreldklas
laboratorium
vir boere

Kerf en strooi mooi

met Staalmeester

K2 Agri:
Die boer se saadmaat
 �������
����
����������������������� Nr 113
Junie / June 2009
������������������������� R9,95 BTW ingesluit

Integriteit:
Monsanto wys hoe
K2Agri se invloed in die
Trokke vir die boer:
saadmark is onlangs
FAW
Mitsubishi Fuso
dramaties verstewig met
NviroTek:
die inkoop van Afgri-saad.
Wêreldklas
laboratorium
Die maatskappy bied nou ’n
vir boere wye keuse van wit- en geel-
Kerf en strooi mooi mielies, kort-, medium- en
met Staalmeester
langtermyngroeiers, konven-
K2 Agri: sionele basters, BT-basters
Die boer se saadmaat en Roundup Ready-basters.

ProAgri 113

Contents
Gogga Connect

Inhoud
ProAgri
As die internet-
gogga jou byt...
Diens met integriteit: Monsanto is aan die

boer se kant!............................................................. 5
Omnia proves products in real farming conditions .... 7
K2 AGRI: Groot saad kom uit die Klein Karoo ........... 8
NviroTek - die wêreldklas laboratoriums spesiaal
vir die boer.............................................................. 10
’n Trok vir elke taak: Mitshibishi Fuso is die boer se
vervoerbroer ........................................................... 15
N
uwe tegnologie loop ’n mens deesdae
om elke hoek en draai raak. Sommige
boere laat selfs hulle trekkers en stropers
sonder drywers op die land op-en-af draf. En
alhoewel dit nie vir al die boere die aangewese
manier van plant en stroop is nie, sal presiese
boere altyd die nuutste tegnologie tot hulle
voordeel inspan.

Spesiaal: Die perfekte vragmotor vir SA se boere ... 17
Staalmeester se baalkerwers, kuilvoerkerwers en
strooistrooiers......................................................... 18
Besige boere reken op GC Tillage se tapkarre..........19
Agritrader
Beefmasterbulle bewys hulle waarde......... ................ 6
Bobaas by veldbultoetse: Die veld is die Braford
se kos ....................................................................... 7
Boere reken op Buffel - die bobaas brandblusser ... 10
Filterdienste 30 jaar: “Ons klante maak ons” ........... 12
ProAgri en AgriTrader word deur ProAgri (Edms) Bpk uitgegee en
aan aktiewe kommersiële boere in Suid-Afrika versprei.
Die oplaag is 60 000.
Taalversorging: Mediadienste
ProAgri is ook op die Internet by http://www.proagri.co.za
The proprietors and publishers of ProAgri do not
necessarily agree with or support the opinions
expressed in articles or advertisements appearing in
this magazine.
Copyright reserved © Kopiereg voorbehou
Boere kan oeste, profiele en produksie verbeter
deur van die internet gebruik te maak. Dink
maar aan inligting oor kommoditeitspryse, in-
setpryse, weervoorspellings, inligting oor peste
en plae, nuwe produksiemetodes, beter masji-
nerie, saad en diere. Hierdie inligting is mees-
tal gratis en maklik bekombaar op die internet.
Met kostedoeltreffende pakkette en wye dek-
king is Gogga Connect die internetdiensverskaf-
fer wat boere op die platteland ook toegang
tot die internet wil bied. Gogga Connect besef
dat boerdery intensief is en
daarom laat ons boere toe
om met gemak te fokus op
boerdery terwyl ons toesien
dat jy toegang tot inligting
op die internet het. Gogga
se produkte sluit ook gratis
faks na e-pos, webtuiste en e-pos-adresse in.
Skakel Gogga Connect by 08600-46442 of
gaan na www.goggaconnect.co.za om meer uit
te vind.

ProAgri 113 - Junie / June 2009 3

Diens met integriteit:
Monsanto is aan die boer se kant!
“O
ns is baie tevrede
met Monsanto se
hantering van die
hele bestuiwingsvraagstuk en
ons sal beslis Monsanto-kliënte
bly.” So sê oom At Janse van
Rensburg van Mooiveld so ’n
ent buite Hoopstad in Botha-
ville se koers.
Hy is een van die boere wat
groot geskrik het toe hulle
mielies nie behoorlik bestuif
het nie, maar wat nou baie
ingenome is met die eerbare
manier waarop Monsanto die
probleem hanteer het.
Twee-derdes van die mielies
wat hy, sy seun en sy skoon-
seun geplant het is Monsanto
se DKC78-45BR en in ’n min-
dere mate DKC 78-35R. Dit
was hierdie twee kultivars,
tesame met DKC77-71R, wat
die afgelope seisoen bestui-
wingsprobleme gehad het.
Casper du Toit van De Rust,
so tien kilometer nader aan
Hoopstad, is oom At se
skoonseun. Hy vertel dat hulle
by ander boere van die bestui-
wingsprobleem gehoor het
en dadelik na hulle eie mielies
Naas Brits van Dank-
baar Boerdery is baie
tevrede met Monsanto se
produkte, diens en veral
die manier waarop hulle
die probleem met wissel-
vallige bestuiwing hanteer
het. “Ek sal met Monsanto
die pad loop.”
4 ProAgri 113 - Junie / June 2009
Buks Barnard
gaan kyk het. Daar was in
daardie stadium geen stuifmeel
nie en geen pitte het gevorm
nie.
Later het daar tog bestuiwing
plaasgevind, maar oneweredig
en nie volledig nie.
In daardie stadium het
hulle Monsanto-agent op
Wesselsbron, Rudolph Marais,
gesê dat Monsanto besig is om
’n volledige opname van die
probleem te doen en by hulle
ook sou uitkom.
Uiteindelik is ’n vergadering by
Nampo gehou waar Monsanto
se mense aan boere verduide-
lik het wat die probleem was
en voorstelle van boere oor
vergoeding gevra het.
“Hulle het dadelik erken dat
die fout aan hulle kant was en
in geen stadium hulle verant-
woordelikheid probeer ontduik
nie,” vertel Casper.
“So hier en daar het ’n ou uitge-
haak, veral toe daar oor pryse
gepraat word, maar uiteindelik
is almal in ’n baie goeie gesind-
heid uitmekaar,” voeg oom At
by. “Na die einde se kant toe
het ’n mens gevoel die boer
en Monsanto is aan dieselfde
kant.”
Die feit dat Monsanto ’n groot
internasionale organisasie is
maak natuurlik sy hand sterker
om ’n probleem soos hierdie op
te los, voeg hy by. “’n Kleiner or-
ganisasie sou miskien versigtig
wees om mildelik te vergoed.”
En mildelik was die vergoe-
ding inderdaad. Monsanto
het hulle opnames gemaak
van die pitbedekking en graad
op mieliekoppe. Hulle het die
bemesting, reënval en vorige
oes in aanmerking geneem om
te bepaal wat die boer se oes
sou moes wees as daar geen
bestuiwingsprobleem was nie
en die verskil summier aan die
boere uitbetaal.
“Die bedrag was meer as wat
ons gedink of oor gedroom
“Boerdery is Monsanto se enigste besigheid en daarom
is elke boer se voorspoed ons eerste oorweging.” So sê
Kobus Lindeque, Monsanto se gebiedsdirekteur vir Afrika
(regs) en hier voeg hy die daad by die woord deur op Piet
van Zyl van die Springbokvlakte se land te help met die
bepaling van die skade deur wisselvallige bestuiwing.
het,” erken oom At, “en ons dat die probleem nie weer
het dit ontvang voordat ons ondervind sal word nie.
’n enkele pit gestroop het. En
gister het ons dit alles gebruik Die ondersoek het onteenseg-
om kunsmis te koop vir die vol- lik aan die lig gebring dat die
gende seisoen. Dis die eerste probleem nie by biotegnologie
keer dat ons hierdie tyd van die lê nie. Dit is veroorsaak deur
jaar ons kunsmis kan koop.” sistoplasmiese manlike
steriliteit (cytoplasmic male
Daar is deesdae soveel uitbui- sterility) (CMS).
ters in die landbou bedrywig
dat die boer gerus sy vingers Hierdie natuurlike proses
kan tel elke keer as hy iemand beheer bestuiwing deurdat die
met die hand gegroet het. plant steriele stuifmeel produ-
Teen hierdie agtergrond herstel seer en dit kom voor in meer as
Monsanto se eerlike optrede 150 plantspesies.
weer ’n mens se vertroue in jou
medemens. CMS kan net deur die vrou-
like ouerlyn oorgedra word.
“Ons plant al Monsanto vandat Die bestuiwingsvariasies is
CRN 3505 op die mark gekom veroorsaak deurdat die manlike
het en daar is normaalweg en vroulike ouerlyne tydens
geen klagte oor Monsanto die produksie van die betrokke
se diens of produkte nie,” sê saad omgeruil is. Dit, saam
Casper. “Hulle pryse vergelyk met weersomstandighede en
goed, hulle het met die hante- sekere boerderypraktyke, het
ring van die bestuiwingspro- veroorsaak dat die drie basters
bleem gewys ’n mens kan op minder stuifmeel geproduseer
hulle reken en ons sal Mon- het, wat tot ’n laer opbrengs
santo-kliënte bly.” gelei het.
Dit strook met die uitspraak Die probleem was beperk tot
van Kobus Lindeque, ge- minder as ’n kwart van dié
biedsbestuurder van Monsanto kultivars se aanplanting.
Afrika: “Monsanto is daartoe
verbind om by sy produkte te Monsanto het deeglik onder-
staan en om sy boerekliënte te soek ingestel en bevind dat
ondersteun. Dit is wat ons nog CMS net in die vroulike ouerlyn
altyd gedoen het en ook in die van die drie basters ter sprake
toekoms sal doen.” voorkom. Die ouerlyn wat CMS
bevat sal nie weer as die vrou-
Monsanto het natuurlik ook like ouerlyn in basterproduksie
deeglik ondersoek ingestel na gebruik word nie, daarom
die oorsaak van die wisselval- kan boere met vertroue weer
lige bestuiwing om te verseker dieselfde basters plant. Talle
boere het reeds hulle saad vir saadverteenwoordiger in die
die volgende seisoen bestel. omgewing, vertel Gideon. “Hy
kom kyk gereeld deur die jaar
Een so ’n boer wat verseker hoe my mielies en sonneblom
weer Monsanto se saad sal groei. Hy woon ook al die
koop is Gideon Koegelenberg studiegroepdae en die meeste
van Makwassie se wêreld. “Ek boeredae by en gee belangrike
dink Monsanto het die beste insette.”
saad vir ons gebied en boonop
gee hulle ’n mens meer as Toe Gideon en ’n vriend, Jaco
saad,” sê hy. Beyers, agterkom dat hulle
mielies nie na behore bestuif
Hulle verteenwoordiger, nie, het Dawie onmiddellik die
Dawie Smith, is die wakkerste landboukundiges laat kom,
Plant met vertroue So lyk ’n mieliekop wat nie ordentlik bestuif is nie. Mon-
santo het die verskil tussen hierdie mielie en een vol sterk
Die oorgrote meerderheid van die boere wat deur die gesonde pitte in Gideon Koegelenberg se bankrekening
bestuiwingsvariasie van drie Monsanto-witmieliebasters inbetaal nog voordat hy begin stroop het. “Monsanto het
geraak is, het reeds weer Monsanto-saad bestel vir hulle steeds die beste saad vir ons gebied,” sê hy.
volgende aanplantings.
selfs buitelandse kundiges, om Naas se Monsanto-verteen-
die saak deeglik te ondersoek. woordiger, Willa Botha, is
Die bestuiwingsprobleem is opgelos en die drie betrokke
gereeld in die lande en kom
basters bly ’n wyse keuse vir topproduksie.
“Hulle het ons heeltyd op da- gewoonlik ook strooptyd
tum gehou en gesê hulle werk saam lekkerkry oor die puik
DCK78-35R is verdraagsaam teenoor Roundup Ready-
aan die saak. Hulle het nooit oeste wat Naas met Mon-
onkruiddoder en DKC78-45BR is ’n stapelgeenbaster
probeer ontken dat daar ’n santo-basters behaal.
wat ook stronkboorder beheer. Albei hierdie basters het
probleem is nie. Van die begin
’n baie hoë opbrengspotensiaal, is uiters meerkoppig,
af het hulle gesê dat, as daar Toe Willa die pitverlies
het ’n baie goeie graangehalte ’n uitstekende staanver-
’n probleem aan hulle kant is, vanjaar sien, het hy dade-
moë, goeie siekteweerstand en toon baie goeie hitte- en
hulle sal pa staan daarvoor. lik Monsanto se magtige
droogteverdraagsaamheid. Hulle is geskik vir droëland-
verbouing in die Ooste en Weste, sowel as vir besproei- masjien aan die rol gesit.
“Uiteindelik het Monsanto Landboukundiges het blokke
ing.
ons beter uitbetaal as wat ons mielies kom deurgaan, hulle
verwag het. Hulle het ook baie het gps-koördinate en foto’s
DKC77-71R is ’n nuwe Roundup Ready-onkruiddoderver-
gou uitbetaal. Ons is honderd geneem, mielies oopgemaak,
draagsame baster wat digter geplant kan word, vinniger
persent tevrede en ek het ver- pitte getel, tabelle opgestel
as bogenoemde twee is en min spruite het.
troue in die maatskappy.” en die skade bepaal.

Naby Klerksdorp boer Naas “Die streekbestuurder, Pieter

Brits met droëlandmielies en
-sonneblom. 500 hektaar van
sy mielie-aanplanting en 100
hektaar van sy sonneblomaan-
planting was Monsanto.
Daar was bestuiwingsprobleme
op gedeeltes van sy DKC78-
45BR en sy DKC77-71R,
maar baie min. “Die skade
was minder as wat Monsanto
toegegee en waarvoor hulle my
uitbetaal het,” erken die eienaar
van Dankbaar Boerdery.
Naas is baie tevrede met die
manier waarop Monsanto die
saak hanteer het vanaf die
eerste vergadering tot met die
spoedige uitbetaling nog voor-
dat hy ’n enkele pit gestroop
het.
“Ek sal met Monsanto die pad
loop,” sê Naas. “Dis lekker om
Oom At Janse van Rensburg en sy skoonseun, Casper du
met hulle saam te werk: hulle
Toit, is baie tevrede met Monsanto se hantering van die
stel belang, hulle verstaan die
hele bestuiwingsvraagstuk en sal Monsanto-kliënte bly.
boer se saak en hulle staan by
“Monsanto gee die boer meer as saad,” sê hulle.
hulle produkte en beloftes.”
ProAgri 113 - Junie / June 2009
Basson, het kom vra of ek
tevrede is met hulle skade-
berekening en voorgestelde
vergoeding en binne net
veertien dae het hulle die
geld in my bankrekening
inbetaal.”
Met hierdie toewyding en
integriteit is dit geen won-
der dat boere soos Gideon
Koegelenberg weer Mon-
santo-basters gaan plant
nie: “Ek het vertroue in
Monsanto. Dit laat ’n mens
gemaklik voel om te sien
dat Monsanto sy beloftes
nakom. Monsanto is op
daardie gebied ’n wonderlike
maatskappy.”
Vir meer inligting oor Mon-
santo, sy skitterende diens
en wenprodukte, praat
met Magda du Toit by
011-790-8200 of magda.
du.toit@monsanto.co.za
of besoek www.monsanto.
co.za.
5

Menso van Zyl of Omnia’s Agronomic Research and
Development Department applying a foliar product to
wheat at Koedoeskop.
I
n the never-ending quest
for improved yields, farmers
are constantly confronted
with new products. However,
the application of unproven
new technology in a produc-
tion situation can be a risky
business.
At Omnia, new products are
first tested in the chemical
laboratory, where factors such
as formulation stability, con-
sistency, possible hazards and
quality are determined.
Omnia believes that all new
products should be thoroughly
tested in the field before being
released to farmers. There-
fore, after laboratory testing,
products are passed on to
Omnia’s Agronomic Research
and Development Department,
Thatohatsi Mokoena taking measurements during a trial
cycle.
ProAgri 113 - Junie / June 2009
Omnia proves products in
real farming conditions
headed by Megan A’Bear, for
field tests.
“We want to add value through
applied research on how the
product can influence quality,
yield and profitability,” says
Megan. “Therefore, we find the
optimum dosage, determine
when to apply it and whether
and how well it will work in the
South African situation.”
Initial screening and tests are
conducted in the Department’s
greenhouses at Sasolburg, and
then continued on commercial
farms all over the country.
Farmers are quite willing and
enthusiastic to help. After all,
they do not only benefit from
the information gained in the
process, but also from the in-
creased yields usually resulting
from the tests.
Due to the many variable fac-
tors in the farming industry,
tests have to be conducted
over different seasons and in
different situations. Provision
must be made for aspects
such as different soils, weather
changes and different culti-
vars.
Throughout the test period,
observations are made,
measurements are taken and
accurate records are kept to
be analysed at the end of the
period.
Finally, after two to three years
of testing, accurate advice can
be given on the use of the par-
ticular product, and the results
that can be expected under
specific conditions.
This means that the farmer
knows exactly what to expect,
Researcher Dr. Teferi Yes-
hitela giving feedback to a
group of farmers.
and that Omnia’s marketing
department maintains its cred-
ibility when making recom-
mendations about the use of
products.
This forms part of Omnia’s
principle of looking holisti-
cally at soil to improve yields
through the more efficient use
of fertiliser.
Apart from attaining improved
yields and quality with the
Omnia’s Agronomic
Research and Develop-
ment Department conducts
thorough field tests to
accurately determine the
efficiency of products on
offer to the farmer. Megan
A’Bear heads up the
Department.
same amount of fertiliser, this
approach also opens up other
exciting possibilities, such as
using nutrition to help plants
to resist disease and pest
attacks, and to improve the
protein content of wheat and
the starch content of apples.
Natural plant hormones can
also be used to direct plant
growth or physiology to alle-
viate drought stress and other
challenges.
The farmer welcomes all these
developments, but there are so
many products and claims that
he may find it very difficult to
make the right decisions.
Omnia’s Agronomical Re-
search and Development
Department makes it easier
for him by performing thor-
ough and repeated tests to
scientifically assess the use of
products under various condi-
tions, so that the farmer can
see whether the yield increase
is due to the product used
or merely to soil variations or
other factors.
For more information, contact
Megan A’Bear at 011-709-
8778.
7
K2 Agri: Groot saad kom uit die Klein Karoo
A
lles begin by saad.
Daardie heerlike sap-
pige biefstuk op die
braaivleisvuurtjie, ’n lekker
vars slaai met ’n vlesige
langlewe tamatie- en rooiuie-
sous en ’n porsie krum-
melpap. Dit is die standaard
waaraan ons Suid-Afrikaners
gewoond is. En dit alles
begin by saad.
In 1947 toe Klein Karoo Saad
nog in die doeke was, sou
min mense kon voorsien dat
dié lusernsaadmaatskappy
teen 2009 sy vlerke so wyd
kon sprei dat dit die omvat-
tendste saadmaatskappy in
Suid-Afrika sou word.
Van mielies, koring, wei-
dingsgewasse en groente
tot blomme word onder die
vaandel van Klein Karoo
Saadbemarking landwyd
versprei. Die maatskappy
het twee bene: Afrigro wat
verantwoordelik is vir die
groente, lusern en blomme,
en K2 Agri wat sorg vir al die
graan en weidingsgewasse.
K2 Agri het veral naam
gemaak met sy bekende
sorgumgewasse, Sugergraze,
Jumbo en Nutrifeed. Met uit-
stekende loofproduksie, en-
ergie-inhoud en deurlopende
groei, het hierdie kultivars ’n
nuwe deur oopgemaak vir
Teelstasie te Oudtshoorn
8 ProAgri 113 - Junie / June 2009
Annemarie Joubert
vleis- en melkproduksie. Dié
staatmakers is steeds deel
van K2 Agri se saadpakket.
“Dis mos ons ding,” sê Rudi
Kuschke, Produksiebestuur-
der, te Bronkhorstspruit. Hy
is ’n kundige op die gebied
van winter- en somerswei-
dingsgewasse, maar hy is
meer as dit. Rudi werk hard
vir gesonde grond. Hy glo dat
volhoubare boerdery afhang
van dit wat ons terugsit in die
grond. “Binne die volgende
tien jaar gaan ons ’n rewo-
lusie sien met betrekking tot
groenbemesting in Suid-
Afrika en K2 Agri is gereed
daarvoor.”
Die reeds groeiende behoefte
aan gewasse soos hawer en
rog het alle saadmaatskap-
pye onverhoeds betrap,
maar Rudi beloof dat hulle
nou alles gereed het vir die
volgende seisoen.
K2 Agri se invloed in die
saadmark is onlangs drama-
ties verstewig met die inkoop
van AFGRI-Saad. ’n Mielie-
boer hoef nou nooit meer
verder te kyk nie. Vroeër was
daar so ses kultivars op K2
Agri se lys beskikbaar, maar
nou het die lys tot ongeveer
30 aangegroei. Wit- en geel-
mielies, kort-, medium- en
langtermyngroeiers, konven-
sionele basters, BT-
basters en Roundup
Ready-basters word
nou almal onder die
naam van K2 Agri
verkoop. saadvoorsiening in die ver-
lede,” sê Rudi, “maar ons sien
Van die basters word plaaslik kans daarvoor om die prob-
ontwikkel, maar dit neem leme uit te stryk en om ons
sewe jaar om ’n nuwe baster koringboere op die voorpunt
gereed te kry vir kommersiële van tegnologie-ontwikkeling
produksie. Daarom word ook te hou. Oor die koringprys kan
gebruik gemaak van buite- ons nie veel doen nie, maar
landse tegnologie.
Boere wat al die jare
gewoond was aan
AFGRI-Saad, hoef
glad nie te skrik
nie. Die kultivars sal
steeds hulle be-
staande beskrywings
behou. Op die sak
staan daar nou net
ook: K2 Agri.
Saam met K2 Agri
gaan die trots van
’n Suid-Afrikaanse
maatskappy wat
hom roem op ’n
persoonlike verhoud-
ing met sy klante en
die beste moontlike
nasorgdiens.
Koring is ook nou vir
die eerste keer deel
van K2 Agri se aanbie-
ding. “Ons weet daar
was probleme met
met insette en produksie kan
ons help.”
K2 Agri is nou een van net
twee saadmaatskappye in
Suid-Afrika wat betrokke is
by koringsaad.
Aan die groentekant ont-
wikkel dinge net so vinnig. ’n
Splinternuwe teelplaas word
tans te Schoemanshoek net
buite Oudtshoorn ontwikkel
waar die ontwikkeling van
nuwe pampoenkultivars veral
aandag sal geniet. Afrigro se
nuwe tamatiereeks word ook
uitgebrei en nuwe uiesaad
word ontwikkel.
Pierre Maritz, Navorsingsbe-
stuurder te Oudtshoorn, sê
hy kyk so dan en wan televi-
sie en dan sien hy hoe die
sterkokke soos Jamie Oliver
kook. “Hulle almal gebruik
rooi uie,” sê hy. “Dit beteken
al die huisvroue gaan een
van die dae rooi uie soek, en
daarom moet ons werk maak
daarvan. Ons boere moet
een stappie voorbly.”
Suid-Afrika het hom reeds
bewys as ’n uitstekende land
vir uiesaadproduksie en die
nuwe teelplaas sal sorg dat
boere wat uie vir die varsmark
produseer net die beste mate-
riaal het om mee te werk.
Ton pasaangewende wortel
kultivars is nog ’n pluimpie in
die hoed van Suid-Afrikaanse
boere en met Afrigro kan
enige hasie tuis voel op sy
plasie.
Maar Afrigro se groentesaad
is nie beperk tot pampoen,
uie, tamaties en wortels nie.
Alle bekende (en minder
Plant kuilvoer – ’n beter belegging as geld
’n
Stewige voorraad
kuilvoer is die boer
se beste versekering
teen maer jare en ’n beter
belegging as geld in die
bank.
Ordentlike kuilvoer kan jare
lank hou en die boer teen ver-
Valtrac se Tatu T2SI-planter
is perfek vir die veeboer
wat tien of vyftien hektaar
kuilvoer wil plant. Daar is
modelle wat 2, 3, 4, 5 of 6
rye kan plant.
ProAgri 113 - Junie / June 2009
bekende) groentesoorte
se saad is beskikbaar in
verskillende volumes om
voorsiening te maak vir alle
boere, van die kommersiële
produsent tot die kleinboer
wat net Saterdae boeremark
toe gaan.
Pierre sien baie uit na die
nuwe teelstasie: “Ons het in
Februarie begin werk op ’n
ou volstruisplaas. Nou het
die gebou darem al mure en
’n dak en ons grond is amper
reg om te begin plant vir die
nuwe seisoen.”
Oor die pampoene wat uit
die volstruis-as gaan verrys,
is hy nog redelik stil. “Boere
moet maar wag en sien – ons
het baie planne,” sê hy.
Nou ja, van ’n maatskappy
wat die stilste internasionale
ekonomiese jaar kies om
sy grootste groei te toon,
kan enigiets verwag word.
Wat verseker is, is dat Klein
Karoo Saadbemarking meer
vertroue gevestig het in die
liese as gevolg van droogtes
beskerm. In droogtejare moet
boere dikwels noodgedwonge
van hulle vee teen weggepryse
verkoop, bloot omdat hulle nie
genoeg kos vir hulle het nie.
Na die droogte moet hulle
weer betaal dat hulle bars om
vee aan te koop om
hulle boerdery voort
te sit.
Daardie boer wat sy
vee dwarsdeur die
droogte in kondisie
kan hou, is die boer
wat wen.
Kuilvoer is een van
die beste, voedsaam-
ste, smaaklikste,
waardevolste voer-
soorte wat vir die boer
die angel uit die skraal
wintermaande haal en
die melkboer help om
ook ’n deeltjie van die
vrug op sy arbeid uit die
Heinz Schutte, mielieteler, en Johan Kok, Landboukun-
dige, by een van hulle gewilde kultivars by KKSB se proef-
plaas te Kleinsonderhout tussen Bapsfontein en Delmas.
Suid-Afrikaanse boer om
van die toekoms ’n sukses
te maak, as enige ander
saadmaatskappy. Immers
moet almal wat volgende jaar
sokker kom kyk, tog eet...
voermaatskappy se hande te
herwin.
Kenners is dit eens dat mie-
liekuilvoer die beste kuilvoer is.
Tien of vyftien hektaar kuilvoer
kan ’n veeboer baie ver bring,
maar dit regverdig nie die
koste van groot trekkers of alle-
mintige lugdrukplanters nie.
Wat die veeboer nodig het is ’n
kleiner, eenvoudige, mak-
lik-om-te-werk, betroubare
plantertjie wat tog deeglik
kan plant. Daardie planter is
ongetwyfeld Valtrac se Tatu
Marchesan T2SI-planter wat
in variasies van 2, 3, 4, 5 of 6
rye beskikbaar is met rywydtes
van 450 tot 1 350 mm.
Die planter kombineer gehalte,
doeltreffendheid, lae koste,
maklike werking, eenvoud en
lae onderhoud. Enigiemand
kan perfek plant met hom.
Hy haak aan die trekker se
Vir nuus oor al die nuwe ver-
wikkelings by KKSB en oor
nuwe kultivars, besoek gerus
www.saadbemarking.co.za
of skakel die hoofkantoor by
044-203-5180.
driepunt sodat hy plant wan-
neer jy hom laat sak en ophou
wanneer jy hom optel. Die
saadbakke hou 34 liter elk en
die kunsmisbakke 50 kg. Al
die bakke is van polietileen
gemaak om jare en jare te hou.
Die plantdiepte, kunsmistoe-
diening en plantspasiëring kan
maklik verstel word en jy kry
saam met die planter ook ’n
mielie- en sojaboonplaat.
Maak jou beeste bly.
Praat vandag nog met
Hennie du Toit van Valtrac
oor jou eie kleiner planter vir
die kuilvoerseisoen. Sy nom-
mer is 082-880-3412 of 056-
817-7308 en sy e-posadres
henniedut@valtrac.co.za.
Besoek ook
www.valtrac.co.za.
9
Verhoog opbrengs, verbeter gehalte, verlaag koste met
NviroTek – die wêreldklas laboratoriums spesiaal vir die boer

T
ydige, akkurate in-
ligting is die grondslag
van sukses vir enige
onderneming – veral ook vir ’n
boerdery. Produksiemiddels
is te duur om jou op raaiwerk
te verlaat, daarom reken ver-
standige boere op akkurate,
tydige ontledings van NviroTek
Laboratoriums se puik span
ervare kenners.
Presiesheid is die wagwoord
by dié laboratoriums van inter-
nasionale standaard. Om dit
te verseker, word net die beste
personeel, toerusting en teg-
nieke gebruik om die volgende
dienste aan boere te lewer:
Grondontleding
Grondontleding stel die boer
in staat om presies die regte
hoeveelheid duur bemes-
tingstowwe te gebruik om
die beste resultate teen die
laagste koste te behaal. Veral
presisieboerdery steun baie
swaar op tydige, akkurate
grondontledings.
NviroTek Labs se grondlabo-
ratorium kan 2 000 grondmon-
sters binne 24 ontleed vir die
standaardbepaling. Die labora-
torium is immers ontwerp
en toegerus na besoeke aan
ses groot grondlaboratoria
in Noord-Amerika en by die
ALP-interlaboratoriumkon-
troleskema van Noord-Ameri-
ka geregistreer.
Die laboratorium volg tradi-
sionele ekstraksiemetodes,
maar bied ook op aanvraag
alternatiewe soos Mehlich-3
en DTPA vir mikro-elemente.
Bykomend tot standaardont-
ledings word bepalings van
byvoorbeeld koolstof, tekstuur,
boor, swael en stikstof aange-
bied.
Na ontleding word monsters
vir drie maande gebêre vir
moontlike terugverwysing.
Dit is baie belangrik dat
monsters reg geneem moet
word om ’n ware prentjie
van die situasie te kry. Boere
kan geperforeerde plastiek-
monstersakkies en volledige
voorskrifte vir doeltreffende
monsterneming by die labora-
torium kry.
Blaarontleding
Blaarontleding bepaal alles
wat groei se voedingstatus so-
dat die boer kan weet presies
wat die plante se voedings-
behoeftes is. Dit verseker dat
alles wat nodig is toegedien
kan word, maar dat geen geld
gemors word met onnodige
toedienings nie.
’n Standaardontleding sluit
in stikstof, fosfor, kalium, kal-
sium, natrium, magnesium,
yster, koper, mangaan, sink,
swawel, boor en molibdeen.
Chloried kan bykomend
bepaal word.
Waterontleding
NviroTek Labs ontleed water
om te bepaal hoe geskik dit vir
besproeiing, menslike of dier-
like gebruik is.
Kunsmis en kalk
As jy nou weet presies wat jou
grond kortkom, is dit ’n goeie
gedagte om seker te maak dat
dit presies is wat jy toedien.
NviroTek Labs ontleed korrel-
kunsmis, vloeibare kunsmis en
kalk om die gehalte daarvan te
bepaal. As die boer twyfel kan
dit wys wees om monsters vir
ontleding te stuur. Tewie Mey is een van
NviroTek Labs se ervare en
Verskeie kunsmismaatskappye bekwame personeellede.
laat hulle produkte onafhanklik
by NviroTek Labs ontleed as ’n akkurate diens om produksie
kontrolemaatreël. en gehalte te verbeter en om
insetkoste te verminder.
Veevoer
NviroTek Labs ontleed ook Kliënte is gewoonlik verbaas
veevoer om die samestel- om te hoor hoe laag NviroTek
ling en gehalte te bepaal. Die Labs se tariewe is, veral as in
laboratorium se personeel ag geneem word dat dit die
het bewese kundigheid en boer duisende bykomende
ervaring in die veevoervervaar- rande in die sak kan besorg.
Kontak NviroTek Labs
Data-administrateur: Leoni Erasmus
082-889-0139 lerasmus@nviroteklabs.co.za
Bestuurder Stelsels en Veevoer: Georgie Johnson
082-889-0138 gjohnson@nviroteklabs.co.za
Operasionele bestuurder: Francois Reeders
082-889-0133 freeders@nviroteklabs.co.za
Besturende direkteur: Dailena Hattingh
082-885-8699 dhattingh@nviroteklabs.co.za
Besoek ook www.nviroteklabs.co.za vir pryslyste,
koerierdiensbesonderhede vir monsters en ander
interessante inligting.

Blaarmonsters moet in die digingsbedryf en verstaan die Die water- en kunsmisimpli-

Dailena Hattingh, bestu-
rende direkteur van Nviro-
Tek Labs, het persoonlik
verskeie laboratoriums in
Noord-Amerika besoek om
bande aan te knoop en te
verseker dat NviroTek Labs
op die beste praktyke van
die beste landboulabora-
toria in die wêreld gegrond
is.
10
regte groeistadium op die
regte plek aan die plant ge-
neem word, koel gehou word
en so gou as moontlik aan die
laboratorium besorg word.
Soos met grondmon-
sters, verskaf NviroTek Labs
geperforeerde plastieksak-
kies en volledige voorskrifte
vir die neem en hantering van
blaarmonsters.
spesiale behoeftes van die
bedryf.
Die laboratorium bepaal ook
die voedingswaarde van
lusern.
Van die land se voorste boere,
landboukundiges en bemes-
ting- en voermaatskappye ge-
bruik NviroTek Labs se tydige,
ProAgri 113 - Junie / June 2009
kasie kan duisendvoudig die
koste van ontledings wees.
Boere kan regstreeks met
NviroTek Labs skakel, of
deur hulle landboukundi-
ges en verteenwoordigers
van kunsmismaatskappye.
Resultate van ontledings
is elektronies en op papier
beskikbaar.
 Sedert 1994

Passievol oor ‘n spilpunt!

Maak jou eie reën By SENTER 360 is spilpunte vir ons ‘n passie. Juis daarom bou ons nie net ‘n
buitengewone sterk en taai struktuur nie – ons bestee heelwat tyd en aandag aan
die klein besonderhede wat ‘n groot verskil aan jou dag kan maak.

met Rotrix Die SENTER 360 spilpunt is vanaf die eerste ontwerpskonsep ontwikkel met ‘n
praktiese modulêre inslag; 6,4 m pype dwarsdeur die reeks, modulêre vakwerk-
ysters en ‘n beheerpaneel wat saam met jou behoefte kan groei tot ‘n gevorderde
beheerstelsel. Ons het ook met ‘n innoverende oplossing vorendag gekom wat die
laaste spuit deurlopend skoon hou.
SENTER 360 gebruik doelgemaakte spilpuntbande (minder wielspoor probleme),

023-342-3438 standaard I-Wob sprinkelpakkette (die duurste en beste wat geld kan koop) en
vele meer standaard toerusting.

rotrixirrigator.co.za Tel: 018 469 1331/2/3/4/5/6/8 • E-pos: info@senter360.co.za

www.senter360.co.za
Vervaardiger van die Senter 360 spilpunt

ProAgri 113 - Junie / June 2009 11

Sabi-kongres
Terug na die ILI-Besproeiingsleesstof
beginsels
Die Instituut vir Landbouingenieurswese van die Landbounavorsingsraad het die volgende publikasies
vir boere beskikbaar.

Irrigation design manual (Planning and design of irrigation systems) .......................................... R350-00
Besproeiingsontwerphandleiding (beplanning en ontwerp van bespr.stelsels) .......................... R350-00
Besproeiingsbedryfshandleiding (installering, bestuur en instandhouding van bespr.stelsels) ... R300-00
Irrigation User’s Manual (installation, management and maintenance of irrigation systems) ...... R300-00

D
it was die tema vir
die Suid-Afrikaanse
Besproeiingsinstituut
se drie dae lange kongres
wat vroeër vandeesmaand
in Vanderbijlpark plaasge-
vind het. Volgens die SABI
se president, Isobel van der
Stoep, is die tema gekies
om die aandag te vestig op
besproeiingsontwerp-
beginsels in Suid-Afrika en
om gesprek daaromheen aan
te moedig.
SABI het meer as 450 lede
en sy hooffunksies is om
besproeiingsnorme en
standaarde daar te stel en
om as gespreksforum vir die
rolspelers in die bedryf te
dien.
Besproeiingsboere wat
probleme met besproeiing
ondervind kan met SABI
skakel, wat aan hulle die
besonderhede van besproei-
ingskundiges sal voorsien.
Hulle nommer is 021-855-
5412.
Besproeiingsontwerphandleiding / Irrigation Design Manual on cd (pdf-format) ........................ R250-00
Besproeiingsbedryfshandleiding/Irrigation Users’ Manual on cd (pdf-format) ............................ R250-00
Posgeld vir straalskuif/ Postage for cd = Registered mail only = R15-00.
The efficient use of labour in sprinkler irrigation systems ............................................................ R 20-00
The effects of wind on sprinkler irrigation ................................................................................... R 20-00
Aspects to consider when selecting sprinklers for use in irrigation systems ............................... R 20-00
Critical elements which influence the efficiency of small-scale farm sprinkler irrigation sytems . R 20-00
Reënval-opvangstegnieke ............................................................................................................ R 30-00
Water harvesting techniques ........................................................................................................ R 30-00
Ingenieursaspekte betrokke by ondergrondse drupbesproeiing.................................................. R 50-00
Engineering aspects of sub-surface drip irrigation ...................................................................... R 50-00
Laedruk vloeibeheerklep .............................................................................................................. R 30-00
Treatment of low quality water for drip irrigation systems ........................................................... R 50-00
Voedingsbesproeiing .................................................................................................................... R 50-00
Fertigation ....� R 50-00
Investigation into materials for lining of canals ............................................................................ R 50-00
Besproeiing met dieremiswater .................................................................................................... R 50-00
Irrigation with animal manure water ............................................................................................. R 50-00
Petrol-aangedrewe besproeiingspomp vir beginnerboere ........................................................... R 30-00
Petrol-driven irrigation pump for emerging farmers ..................................................................... R 30-00
An evaluation of some irrigation methods for small vegetable gardens in remote rural areas .... R 30-00
Handleiding vir die evaluering van besproeiingstelsels ................................................................ R100-00
Manual on the evaluation of irrigation systems ............................................................................ R100-00
Grondwatersensors ...................................................................................................................... R 30-00
Soil water sensors ........................................................................................................................ R 30-00
A guide to manufacturing the kit treadle pump ............................................................................ R 50-00
Bekostigbare ronde plaasdam (’n Selfbouhandleiding) ............................................................... R 20-00
Affordable round dam for farms (A do-it-yourself manual) ........................................................... R 20-00
Irrigation made easy (training manual) ........................................................................................ R100-00
Alternative small-scale irrigation technologies for domestic utilization and production use ....... R 50-00
Skakel Elmarie Stoltz by 012-842-4017 om te bestel.
Faks: 012-842-4176
E-pos: stoltze@arc.agric.za

Franklin Electric launches new 150mm pump

F
ranklin Electric South
Africa recently an-
nounced the launch of
its new stainless steel 150mm
submersible pump. The tech-
nologically-advanced turbines
follow the highly successful
launch of the 100mm sub-
mersible pump that raised the
bar for the submersible pump
industry in SA.
Explains Product Manager,
Bryan Storrier: “These pumps
are significantly lighter and
shorter than other pumps
that deliver similar perform-
ances. This makes them highly
efficient and in most cases,
they use a lot less power
and stages to attain results.
In addition, due to this high
efficiency, we can often quote
on pumps with smaller motors
offering our customers more
cost-effective solutions.”
There are four models on offer
which utilise different impeller
technologies to achieve the
optimum flow and pressure
ratings.
The SR Series submersible
pumps utilise high grade
stainless steel materials for the
most demanding applications.
“The impellers and the shaft
are made from different grades
of stainless steel, each with
their own properties com-
plementing their application
within the pump. By using
dissimilar materials, the
components will generally
be a lot easier to remove if
necessary, especially if they
have been in the water for a
long period of time.”
“The pumps are also very
practical, especially when it
comes to replacing parts. For
example, both the coupling
and the motor adaptor can
be removed without dis-
assembling the hydraulic
stack.”
“Our upper journal sleeve is
made from an extremely high
grade stainless steel and em-
ploys a ceramic coating for
added strength and durabil-
ity,” says Bryan.

12 ProAgri 113 - Junie / June 2009

 ���������� ���������

������� ����������� ��� ��������� ������� ������ ���

����� � � � � ������������
������ ������������
������� ���������������������������

�������� ������������ ��� ���� ������������ � ���� ���� ������������ � ��� ���� ������������� ��� ����� ������ ���� ���� ��� ����� ����
�������������� ���� ��������������� ����������������������� ��� ������������

���� ������������������� ����� ���������� ������ ��� ���� ������ ��� ��������� �������
�������� ��� ������������� ������� �������� ���� ��������������� �������������������
���� ������ �������� ����
�������� �������������� ����� ������������ ����� �������� ���� ����� ��� ���� ����
����������� �������� ��� ������������������������ ������� ���� �������� ���� �������� ����
������� ������ ���������� �������� ������� ���� ������� ���������
������� ����������
����� ���� ����� ��� ���� �������� ����� ��� �������� ��� ����� ��� ���� ������ ��������� ���
���������� ��� ��� ������� ������ ��� ������ ���� � ������� ������������ ��� ���� ������� �������
��� ���������� ��� ��������������� ��� ��������
������������ ���� ������� ����� ������� ���������� ���� ������������ ������������
������� �������� �������� ��� ������������
��� ��� ���� ���� ���������� ������ ��� �������� �������� ������ ���� ��� ��� ����� ���������
�������� ������� ��� ���� ������� ���� ���� ����� ������������ ��������� ��� ������ �����
��� ������� ����
�����������������
���������� ���� �������� ����������� ���������� ����
�������� ��� ��� ����� ��������� ��� ����� ���� ��� ����� ����
����� ����� ����� ������ ���� ��� ������� ��������� ������
������� ���� ���� ����������
������� ���� ���� ����� ��� ���� ��������� ������� ��� �������
����� �������� ���� ����� ��� ����� ������ ���� ���� ����
����� ����� ��� ���� �������� ���� ������� ��������� ����
�����
�������� ���� ���� ��������� ��� ����� ���� �������
����������� ��� ����� ��������������� ��� ��������� ����
����������������������������
������ ���� ���� ������� ��� ������ ���� ���� ������
������ ��� ������ ���� ����� ����������� ����� ����
���� ��������� ���� ���� ����������� ���� �����
’n Trok vir elke taak:
Mitsubishi Fuso is die boer se
vervoerbroer
D
anksy die Suid-
Afrikanse kommer-
siële boer is die land
instaat om sy bevolking te
voed. Die boer kan egter
net hierdie lewensbelang-
rike taak vervul indien
dit vir hom lonend is, en
koste-effektiewe vervoer
speel hierin ’n sleutel rol.
Produksiemiddele soos
saad en kunsmis asook
plaasprodukte soos graan,
groente en vee moet so
goedkoop moontlik vervoer
word.
Daarom is Mitsubishi Fuso
sedert 1932, wêreldwyd
boere se vervoerbroer. Die
boer het immers genoeg
ander uitdagings om nog
wakker te lê oor on-eko-
nomiese en onbetroubare
vervoer.
Die pronkparade van boer-
gereed vragmotors bestaan
uit drie reekse:
Die kleinste is die Canter-
reeks bestaande uit die FE-
en FG-modelle, met presies
dieselfde onverbiddelikke
vervaardigingstandaarde as
Fuso se grootste spiertiere.
Die FE 6-106 dra 6,5 ton en
het ’n gedugte Mitsubishi
4D34-2AD-enjin. Dié enjin
met sy inhoud van 3 907 cm3
lewer 79 kW teen 3 200 opm
en 251 Nm teen 1 800 opm,
wat dit ideaal maak vir die
vrag waarvoor die vragmo-
tors gebou is.
As jy ’n bietjie meer wil laai,
is die FE 7-115-sewe-en-’n-
halftonner jou antwoord. Hy
kan ’n bak van 5 meter dra en
sy 4D34-2A-ejin lewer
85 kW teen 3 200 opm en
289 Nm teen 1 800 opm.
Verlang jy meer krag vir jou
7,5-tonner, kan jy die FE 7-
136 kies. Hy is die grootboet
ProAgri 113 - Junie / June 2009
3
Een van die Fuso-modelle wat boere se verbeelding by Nampo aangegryp het, is die
Canter FG 6-106 vierwieltrek sestonner met sy lae- en hoëstrek-oordragkas en beperk-
teglip-ewenaar wat enige vrag enige plek in Suid-Afrika kan dra.
van Fuso se Canter-reeks en
sy enjin lewer 100 kW teen
2 900 opm en ’n allemintige
370 Nm teen 1 600 opm.
Selfs vir boere in die berg-
wêreld is dit genoeg krag.
Die opwindende 4x4 in
die Canter-stal is die FG
6-106, wat met sy vierwiel-
trek, spesiaal vir die rowwe
toestande wat Suid-Afrika
kan bied gebou is. Hy het ’n
lae- en hoëstrek-oordragkas
en ’n beperkteglip-ewenaar.
Jy kan kies of jy hom met
enkel- of dubbelagterwiele
wil hê.
Mitsubishi Fuso se mid-
delslagreeks strek van 10,4
tot 16 ton en bestaan uit die
volgende modelle:
Die FK 10-162 dra 10,4 ton
en sy lae bak maak dit mak-
lik om enigiets op en af te
laai. Sy 7,5-liter enjin lewer
119 kW teen 2 900 opm en
443 Nm teen 1 700 opm.
’n Gewilde en veelsydige
veertientonner is die Fuso
FM 14-213 met 157 kW teen
2 800 opm en 626 Nm teen
1 400 opm.
Die FM 15-253 met ’n nege-
spoed gesinchroniseerde
ratkas het ’n 15-ton voorha-
ker en ’n wipbakmodel in sy
kraal .
Fuso se grootboet in die
middelslagreeks is die FM
16-253, wat sestien ton dra
en met sy negespoedratkas
ook ’n sleepwa kan sleep
om die boer ’n bruto kom-
binasiemassa van 28 000
kilogram te bied. Hy en die
FM 15-253 het dieselfde 7,5
liter-enjin wat 186 kW teen
2 900 opm en 708 Nm teen
1 400 opm lewer.
Vir die boer wat groter
vragte wil vervoer, maak
nie saak hoe ver nie, het
Mitsubishi die groot FP- en
FV-modelreeks. Dit sluit ook
’n wipbak- en betonmenger-
model in, maar die boer sal
hoofsaaklik belangstel in die
volgende:
Die FP 18-340 TT is ’n
kragtige voorhaker vir ’n
bruto voertuigmassa van
42 000 kg. Sy wielbasis is
kort soos ’n mens van ’n fat-
soenlike voorhaker verwag
en sy twaalfliterenjin gee jou
’n gedugte 250 kW teen
2 200 opm en 1 395 Nm teen
1 400 opm.
Dieselfde enjin word vir die
Fuso FV 26-340 TT en die
FV 26-340 FC gebruik. Hulle
is altwee 26-tonners met
’n 6x4-wielkonfigurasie en
tienspoed gesinchroniseerde
ratkase.
Misubishi se Fuso-vragmo-
tors is so gerieflik en bestuur
so maklik dat die boer
sommer self graag agter die
stuur inspring. Alles is gerief-
lik byderhand sodat dit ’n
veilige, ontspanne ervaring is
om ’n Fuso te bestuur – selfs
as jy lang ure en groot af-
stande agter die stuur moet
deurbring.
Mitsubishi Fuso se onder-
stelle is uniek ontwerp om
sake vir die bakbouers so
maklik as moontlik te maak.
Veiligheid is ’n belangrike
kenmerk van alle Fuso-
vragmotors. Dit sluit sluit-
weerremme, hoë gehalte
ligte en ’n veilge kajuitom-
gewing in.
Vir meer inligting oor die
boer se vervoerbroer gesels
gerus met u naaste Mit-
subishi Fuso handelaar of
besoek
www.fuso.co.za.
15
Spesiaal: Die perfekte vragmotor vir SA se boere
Dink net hoe sal hierdie stewige drietonner op jou plaas lyk! Die 7.130 FL het ’n turbo-
aanjaer en tussenverkoeler en ’n enjin van 4,752 liter wat 96 kW teen 2 500 opm en 390
Nm teen 1 400 tot 1 600 opm lewer. Die totale lengte van die kajuit en onderstel is 6 932
mm. FAW-trokke het geen elektroniese tierlantyntjies wat jou in die steek kan laat nie,
maar hulle is sterk, stewig en netjies afgewerk.
D
ie uitdagende boer-
derybedryf van Suid-
Afrika het geen plek vir
sissietjie-boere of sissietjie-
toerusting nie. Dit geld ook
vir vragmotors wat hulle man
onder swaar vragte oor groot
afstande op grondpaaie, gruis-
paaie en slaggatpaaie moet
kan staan.
Suid-Afrika se landboube-
dryf stel spesiale eise aan ’n
vragmotor. Dis hoekom al hoe
meer boere die perfekte boere-
vragmotor kies: FAW.
Een van die belangrikste
oorwegings is die feit dat jy nie
jou plaas hoef te verkoop om
’n FAW-vragmotor te bekostig
nie. FAW word betroubaar,
bekostigbaar en doeltreffend
gemaak sonder fieterjasies en
tierlantyntjies wat die prys on-
nodig opjaag.
Die afwesigheid van fênsie
goetertjies sorg sommer ook
dat FAW ’n betroubare staat-
maker is wat jou nie langs die
pad in die steek sal laat nie.
Dit verseker ook dat versiening
en onderhoud altyd maklik en
bekostigbaar bly
Nogtans het elke FAW presies
alles wat nodig is om doeltref-
fend en veilig en betroubaar
ProAgri 113 - Junie / June 2009
te kan werk. Net die beste
tegnologie en materiaal word
gebruik om vir die FAW-eie-
naar jare en jare se eerlike,
betroubare diens te verseker.
FAW-vragmotors se gedugte
en bewese FAW- en Steyer-
enjins is die toonbeeld van
onwrikbare betroubaarheid,
wat FAW die gewilde keuse
maak in verafgeleë gebiede
van Angola, Tanzanië, Bot-
swana, Namibië en alle nabye
buurlande waar net die taaiste
trokke oorleef.
Vir die boer bied FAW meer
as ’n eersteklas vragmotor
– hy bied jou ’n werkbare,
betroubare, bekostigbare
vervoeroplossing sonder
swets of sukkel. Professionele
handelaars regoor die land en
in al die buurstate staan reg
om ’n 24/7-ondersteunings-
diens te bied.
Elke handelaar hou ’n
voorgeskrewe reeks onder-
dele in voorraad en as hy jou
dalk nie kan help nie, is daar
R40-miljoen se onderdele by
FAW se aanleg in Spartan.
Met FAW sal jy nooit hulpe-
loos langs die pad bly staan
nie, verseker die besturende
direkteur, Richard Leiter
persoonlik.
Elke FAW-vragmotor het ’n
waarborg van 12 maande
of 100 000 km en daar is
’n grootte met ’n bakwerk
spesiaal vir jou behoeftes.
Kyk net:
Die 7.130 FL is ’n stewige drie-
tontrok met ’n turbo-aanjaer
en tussenverkoeler. Sy enjin
van 4,752 liter lewer 96 kW
teen 2 500 opm en 390 Nm
teen 1 400 tot 1 600 opm. Sy
kajuit en onderstel is altesaam
6 932 mm lank.
Die 9.130 FL is ’n viertonner
met dieselfde enjin en vyf-
spoedratkas as die drietonner.
Sy kajuit en onderstel is 7 300
mm lank. Hierdie trokke is
ideaal vir die boer wat ’n paar
beeste op ’n slag wil vervoer.
Die 9.140 FL is ’n 4,5-ton-
ner met ’n 104 kW-enjin,
’n sesgangratkas en twee
dieseltenks wat elk 150 liter
hou.
Besoekers aan Nampo staan telkens verstom as hulle sien
hoeveel waarde FAW vir hoe min geld bied, sê Eugene.
Die 11.140 FL het dieselfde
enjin en ratkas as die
9.140 FL-tonner, maar hy is
’n sestonner.
Die 15.180 FL is ’n stewige
agttonner met ’n turbodiesel-
enjin van 134 kW en ’n ses-
spoedratkas. Hy is beskik-
baar met ’n baklengte van
6,2 of 7,2 meter.
Die bulperd waarmee die
boer met vertroue ’n groot
vrag vee of produkte kan
vervoer, is die 14-tonner
28.280 FL met sy dubbel-
agteras. Hierdie staatmaker
met sy Steyer-enjin van
9,726 liter met interverkoel-
de turbo-aanjaer skop ’n
gedugte 208 kW teen
2 300 opm en 1 050 Nm
teen 1 400 opm uit en kan
ook ’n wa sleep met tien ton
daarop.
Sy 9-spoedratkas se perfekte
strekke sorg dat jy krag vir
elke spoed en geleentheid
het en met sy kragsteunstuur
en ergonomies ontwerpte
kajuit is bestuur pure plesier.
Sy dubbelkring-lugremme
sorg dat jy veilig kan stop
as dit nodig is, sy 300-
liter dieseltenk bring jou ver
voordat jy hoef vol te maak
en sy stewige onderstel en
betroubare veerstelsel sorg
dat hy sy vrag soos ’n man
dra sonder om die bestuurder
moeg te maak.
Moenie langer sukkel met
duur, onekonomiese flenter-
vervoer nie. Sluit aan by die
wenspan. Praat met Eugene
van der Berg by 082-496-
2825 of eugene@fawsa.com
of besoek www.fawtrucks.
co.za.
17
Staalmeester se baalkerwers,
kuilvoervoerders en strooistrooiers:
Bespaar arbeid, tyd, voer en geld
’n
Ordentlike baal
is ferm en stewig
saamgepers. Dit
maak dat hy makliker han-
teer, langer hou en minder
mors.
Maar wanneer jy daardie
baal wil gebruik hetsy vir
voer, beddegoed of grond-
bedekking in aarbeilande, wil
jy hom graag eweredig los
en fyn hê. Dit geld vir hooi-,
strooi- en kuilvoerbale.
Wanneer jy Staalmeester se
Teagle Tomahawk-baalker-
wers gebruik, bespaar jy tyd,
voer, arbeid en geld.
Die Teagle Tomahawk
8080SC-D Dual Chop en sy
boetie, die 808SC-D Dual
Chop is veelsydige knape
wat onmiddellik verstel kan
word om strooi òf kort òf
lank te kap. As jy die strooi
glad nie wil kap nie, maar
net die baal wil ontstrengel
en die materiaal wil uitblaas
na waar dit nodig is, laat jy
twee hidrouliese silinders
bloot die messe en skutplaat
terugtrek.
Wil jy die strooi fyner kap,
stel jy dit weer nader en die
skutplaat sal sorg dat elke
deeltjie wat te groot is vir
Staalmeester se Teagle Tomohawk-baalkerwers bespaar
die boer tyd, arbeid, materiaal en geld.
18
die sif terugkom om tot sy
gewenste grootte teruggesny
te word.
Beddegoedstrooi wat met
een van dié kerwers gekap
en gestrooi word is ega-
liger versprei, sorg vir beter
vogopname en hou diere
skoner en gesonder. Boonop
is tot 30% minder strooi
nodig om dieselfde werk
beter te doen.
Boonop spaar jy die man-
nekrag vir wie dit ’n reuse
taak sou wees om die bed-
degoed met gaffels oop te
sprei.
Die 8080 hanteer vierkantige
bale van enige grootte, “Big
Pack” bale ingesluit, of twee
ronde bale van 1,5 meter
in deursnit. Hy is ’n sleep-
model.
Sy kleinboetie, die 808, is
reg vir die meeste vierkan-
tige bale of ronde bale van
tot 1,5 meter in deursnit. Hy
word aan die driepunthyser
gemonteer om hom beweeg-
liker in klein ruimtes te maak.
As jou trekker te klein is, kan
jy tolwiele aanbring.
Om bale op te laai is kinder-
speletjies. Die baalkerwer se
Die Teagle Tomahawk-kuilvoervoerder se voertempo
word gereël deur die toevoerdrom se helling met ’n
hidrouliese boonste driepuntskakel (toplink) te verstel.
pens word met twee hidrou-
liese silinders laat sak en sy
agterklap slaan plat. Jy stoot
bloot agteruit en daar is jou
baal gelaai!
Daarna voer ’n kettingvoerder
die baal na die kerwer wat
hom presies na jou behoefte
kerf voordat die materiaal deur
die geut uitgeblaas word na
presies waar jy dit wil hê.
Die geut kan 280 grade draai,
tot 20 meter ver blaas en
word, soos alles anders, uit
die gerief van die trekkerope-
rateur se sitplek beheer.
Gesogte kenmerke van dié
twee modelle is:
• Die swaar rotor bou mo-
mentum op om egalige
werking te verseker en die
las op die trekker en oor-
dragstelsel te verlig.
• Die tweespoedratkas stel
jou in staat om materiaal
ver of naby ewe deeglik en
noukeurig te blaas.
• Die hele aandryfstelsel word
deur koppelaars en breek-
penne beskerm.
• Die kerwer se vloer is
heeltemal toe sodat geen
halm beland waar jy hom
ProAgri 113 - Junie / June 2009
nie wil hê nie. Alle materiaal
wat in die pens beland gaan
terug baalkamer toe.
• Dit is maklik om die masjien
te onderhou en hy is sterk
en stewig genoeg om die
boer baie jare te dien.
Staalmeester bied ook die
Teagle Tomohawk 4040,
5050 en 6060 kuilvoervoerder
en strooistrooier, waarmee
kuilvoer maklik, vinnig en
sonder vermorsing opgedien
kan word en wat ook gebruik
kan word om vrugte, groente,
knolgewasse soos rape of Sji-
nese radyse en strooi te kerf.
Fyner kuilvoer verseker ’n
hoër inname en die masjien
se ses lemme maak hulle-
self skoon sodat jy nooit ’n
oponthoud beleef nie.
Die Teagle Tomahawk 404,
505 en 606 baalkerwers kan
enige baal van enige vorm
kerf so grof of fyn as wat jy
wil en die materiaal sonder
vermorsing plaas waar jy dit
wil hê.
Vir meer inligting oor
Staalmeester se baalker-
wers en ander toerusting,
skakel 018-431-0693 of
besoek www.staalmeester.
co.za.
 Besige boere reken op
GC Tillage se tapkarre
’n
Onverbiddelike
reël geld vir die
uitgebreide Truter
Boerdery tussen Delmas en
Ogies op die Hoëveld: Elke
masjien moet sy plek vol
staan en presteer anders is
hy nie welkom op die plaas
nie.
Dit geld ook vir tapkarre,
want in dié boerdery moet
elke tapkar elke jaar 10 000
ton mielies aanry, en dan is
daar nog die koringoes wat
wag...
Dis hoekom die boerdery
nie tyd en geld mors met
substandaard tapkarre nie
– hulle gebruik GC Tillage
se stoere, stewige Jan-tap-
karre van sterk staal.
Christie Truter, wat die
boerdery saam met sy
broer, hulle twee seuns en
hulle pa behartig, verkies
Jan-tapkarre omdat hulle
��������������
����������������� �����
���� ���� ���� ����
���� ���� ���� ����
�������
�������������������
eenvoudig en baie prakties
gebou is. Daar is geen tier-
lantyntjies nie – hulle doen
hulle werk en bied die boer
waarde vir geld.
Diens is vir Christie van die
uiterste belang en daarmee
loop GC Tillage se mense
los voor. As jy hulle nodig
het reageer hulle onmiddel-
lik en hulle rus nie voordat
die probleem opgelos is
nie. Jy kan hulle produkte
met vertroue koop. Taai, sterk, betroubaar en sonder tierlantyntjies – dit is
GC Tillage se Jan-tapkar wat strooptyd vir Truter Boer-
Die Brasiliane wat die Jan- dery pure plesier maak.
reeks vervaardig kom ook presisiekunsmisstrooiers Reynolds by 082-652-
dikwels plaas toe om te met poli-etileentenks, wat 2501 of Maré Potgieter
kom kyk hoe hulle produkte hulle vir vooraf toediening by 082-959-0044, e-pos
hier werk. Dit help hulle om van stikstof gebruik. lanereynolds@gctillage.
selfs nog beter produkte co.za of besoek www.
te vervaardig. So het hulle As jy ook sonder sukkel gctillage.co.za. GC
die ratkasprobleme wat die wil boer met GC Tillage se Tillage se produkte word
ouer modelle gehad het wye reeks werktuie vir die deur Afgri en Senwes
uitgestryk. Hulle luister na wenboer, praat met Lane versprei.
die boer, sê Christie.
Die Truters is ewe inge-
nome met hulle Jan-
��������� ����� ����
� � ���� ������ ������� ���� ������ �����
� � ��������� ���� ���� ���� ���� ��������
� � �������� ������� ������������ ������� ��
�� ��� ������� �� ���������������� ������ ��
�
� ���������� ���� ������������ ������ �����
��������� ���
�
� ������ ������� ���� ��� ���
�� ������������ �����
� � �������� ������ �
� � � � ������ ��� ��� �� ������
� � ����� ������� �������
� � � � ��������� ������� ��
� � ��� ������ ������ �� ���������������� �
� � � � ��� ���� ��� ������������� ������
� � ���������� ���� ��������
� � � ���� ������ �����
 ���� ������ �� ����� ����

����������
�����
 ����
���� �� ������� ��������� ���
���������� ������
������������������� ����
�� ���� ��������
��������� ���� ��� ��� ���������� ������� ������� ���� ����
���������� ������� ��� ���� ��������������
������������� ��������������
������������ ����������� ������ ������ ��������
���������������������� ���� ����� �������� �����������������������
������ ��������������������� ��� ������������������������� �
��� ������������������� ��� ������� ������������
� �������������������� ���� ������ ��������
�����������������������

������ ������ ����� ������ ������ �����

���� ����������������
��������� �����

������
��������

���������

����
���������
������� ��������� ����� ����������������
�������������������� �������
������������� ��� ���� ��������� ���� ��� �������� ������
��� �����
������� ���� ���� ��������� ����� ��������� ��������� �����

������ ������ ����� �����������

��� ������ ������ ������� ��� �������� ����� ��� �����
��� ���� ����

��� ������ ������� �������

������� ���� �������
ras
��� ���� �� ��� ����� ������� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ���� ���� ����� � � � ��������� kinko
����� ������ � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ���� ���� ����� � � � �������
������� ������������ ��� ������ ������ ��� ���� ������ ���� ���� ���� � � � � � � ���� ���� ����� � � � ��������
������� ����� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ���� ���� ����� � � � ����������
������ ������� � ������������
����������� �������
������� �������� � � � � � � � � � � ���� ���� ����� � � � ��������
��� ��� ������� ����� ���� ���� ���� � � � � � � � � ���� ���� ����� � � � ���� ����
�������� ����� ���� ���� � � � � � � � � � � � � � � � � � � ���� ���� ����� � � � � �������
������ ����� ������������� ��
��� ������ ����
����� ��������� � � � � � � � � � � � ���� ���� ����� � � � �������� �����
������������ ������ ����� � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � ���� ���� ����� � � � ���� ����
���� ������� ���������� � ���� ���� ���� � � � � ������ ���� ������������
����

������ �� ����� ���� �

 Beefmasterbulle bewys hulle waarde
Annemarie Joubert

eienskappe wat Tom Laseter merk van die Suid-Afrikaanse Hierdie brandmerk dien dan
met die ontwikkeling van Beefmaster moet dra, naam- as waarborg van die Genoot-
die ras in Amerika neergelê lik “B”. skap en die teler dat die bul

(
het, naamlik: vrugbaarheid, geregistreer, prestasiegetoets
gehardheid, groeivermoë, Die brandmerk moet en mag en goedgekeur is.
melkproduksie, bouvorm en slegs op ’n bul aangebring
temperament. word wat aan die volgende Indien iets gebeur dat die bul
vereistes voldoen. later nie meer geskik is om
Maar die Beefmaster is verkoop te word nie, word hy
Nasionale Beefmaster egter nie net ’n ras waarmee • Die teler van die bul moet geslag.
veiling Parys, telers speel nie. Dit voldoen ’n lid van die Genootskap
15 Julie 2009 aan die hoë vereistes van wees. Die president van die Beef-

D
ie groot “B” staan kommersiële beesboere wat • Die bul moes binne 100 masterstelersgenootskap,
(

vir Beste Beefmas-
ter Beesvleis. Die
ontwikkeling van die Beef-
masterras in Suid-Afrika het
nou so ver gevorder dat die
Beefmasterbulle wat verkoop van kennis en ondervinding in
word elkeen die merk van
sukses moet dra.
Die brandmerk, “B”, of soos
(
die basterkrag van kruisteelt dae na geboorte by Stam-
benut.
Die boere weet wat hulle wil
hê, want daar is ’n magdom
elkeen van die boere se teel-
programme opgesluit. Enige
beesboer kan met gemoeds-
rus slaap wanneer Beefmas-
boek aangemeld gewees
het en moet die kalf wees
van ’n geregistreerde Beef-
masterkoei en die seun van
’n geregistreerde Beef-
masterbul of veelvuldige
groep van geregistreerde
Beefmasterbulle. (In die
laaste geval kan die bul
Hans Coetzee, sê: “Die
kopers van Beefmasterbulle
is ons kliënte en ons wil
hulle ook beskerm. Dit staan
elke koper van ’n Beefmas-
terbul vry om te vra vir die
sertifikaat van die bul, die
prestasietoetsdata en of die
bul gekeur is. Vra ook waar is
sy handelsmerk as hy nie ge-

dit onder die telers bekend terbulle die werk op die plaas slegs as ’n aanhangsel B- brand is nie. Verantwoorde-
staan, “Rocking B”, beteken in die teeltroppe doen. dier geregistreer word.) like telers brand hulle diere
dat daardie bul aan die • Die bul moet prestasiege- duidelik met die “Rocking B”,
strengste vereistes van die Die Beefmaster is by uitstek toets wees met ’n minimum hulle kuddekenmerk en die
Beefmastertelersgenootskap ’n moederlynras, maar staan indeks van 90 op speen- bul se nommer, of tatoëer die
voldoen. baie sterk in enige kruisteel- ouderdom, (dit is verplig- bulle voordat hulle verkoop
program met die besondere tend), minimum indeks van word.”
Met ’n ras wat so vinnig voordeel dat die vervang- 90 op jaaroud en mini-
groei, is dit nodig om streng ingsverse die bestaande mum indeks van 90 op 18 Die vertroue in die Beefmas-
beheer te handhaaf. Die getal koeikudde in baie opsigte maande, waarvan een van terras en die Genootskap kan
telers het in die laaste drie verbeter. die laaste twee wegings hierin gesien word. Moenie te
jaar feitlik verdubbel: Van 56 verpligtend is. Die bul kan lank wag om die regte besluit
aan die einde van 2006 tot Die verhoging in speenmassa ook Fase D of C getoets te neem nie: die Beefmaster
100 teen Mei 2009. van die kalwers verseker ’n wees, wat opsioneel is. sal u op die winspad plaas.
beter inkomste wat gemaklik • Die bul moet deur ’n
Die getal geregistreerde vrou- vergoed vir die koste van bevoegde keurder van die Kontak Helga Prinsloo van
like diere het in dieselfde tyd- die bulle. Met goeie bestuur Beefmastergenootskap op die Beefmaster-kantoor by
perk van 18 265 tot 27 326 verbeter die hoër speenmas- die minimum ouderdom Posbus 1977, Parys, 9585;
aangegroei en die manlike sa van die verse die kanse van 18 maande gekeur tel/faks 086-111-3144;
diere van 5 588 tot 8 512. dat die verse op ’n vroeër word. Indien die dier aan beefmastersa@telkomsa.
ouderdom suksesvol gepaar die minimum rasstan- net of besoek www.
Dit beteken dat die Beefmas- kan word. daarde voldoen, kan die beefmastersa.co.za of
ter die vinnigste groeiende brandmerk “B” aan die praat regstreeks met die
(

ras in Suid-Afrika geword het. As gevolg van die gehardheid regterkant agter die blad president, Hans Coet-
Daar is goeie rede daar- van die ras word daardie teen die rug aangebring zee, by 083-259-2503.
voor: Die Suid-Afrikaanse voordeel behou en met goeie word.
Beefmaster word geteel en weiding en die regte lekaan-
geselekteer om optimaal in vulling kan die verse weer
al die klimaatstoestande van binne die verloop van die
Suidelike Afrika te produseer. dekseisoen beset raak.

Elke opregte Beefmaster is Om te verseker dat meer

die produk van toegewyde
telers se seleksie en prestasie-
toetsing met die klem op
funksionele doeltreffendheid.
Die riglyne wat gebruik word
is steeds die ses onmisbare
kommersiële boere dié
voordele met vertroue kan
benut, het die Beefmasters-
genootskap besluit dat elke
opregte Beefmasterbul wat
verkoop word, die handels-

�������������������� ���� ������ ��������

�

Bobaas by veldbultoetse:
Die veld is die Braford se kos
’n
Doeltreffende fa-
briek wat veldgras
na goeie, gesonde,
smaaklike beesvleis om-
skakel – dit is die Braford
volgens die prestasies wat
dié ras in indringende toetse
by die Oos-Vrystaat Veld-
bulklub aanteken.
Veldbul SA (VBSA) glo dat
beesvleis net volhoubaar van
die veld af geproduseer kan
word. ’n Herkouer is immers
geskape met ’n vertering-
stelsel wat gras en ander be-
nutbare ruvoer na benutbare
produkte soos vleis, wol en
melk omskakel. Dis ’n unieke
fabriek wat die mens tot sy
voordeel moet benut.
Oos-Vrystaat Veldbulklub
is in 1986 gestig met die
doel om veldaangepaste
en prestasiegemete bulle
aan die bedryf te voorsien.
Sedertdien is duisende
bulle van regoor die land
se prestasie op die veld
gemeet.
In 2001 is Veldbul Suide-
like Afrika (VBSA) gestig om
die toetsprosedures van die
bestaande veldbulklubs te
koördineer.
VBSA beywer hom om deur
middel van sinvolle toetsing
onder sy beskerming soveel
as moontlik veldaangepaste
bulle te identifiseer en aan
die bedryf beskikbaar te stel
om beesvleis kostedoel-
treffend van die veld af te
produseer in mededinging
met ander vleisbedrywe.
Daarmee verseker VBSA dat
die naam, “veldbul” sekere
getoetste en bewese hoeda-
nighede verseker en nie ’n
ongegronde verkoopstruuk
is nie.
VBSA het ook hulle brand-
merk as ’n handelsmerk
geregistreer. Net ’n bul wat
in ’n veldtoets bewys dat hy
aan al die vereistes voldoen
������ �� ����� ����
en deur sy telersgenoot-
skap goedgekeur word, kan
daarmee gebrand en as ’n
regte veldbul verkoop word.
Volgens dr Hannes Dreyer
van LDO Dienste in Vrede en
’n stigterslid van VBSA, is
daar drie redes waarom bulle
op die veld getoets word:
aanpasbaarheid, vrugbaar-
heid en groei op die veld.
Aanpasbaarheid
Aanpasbaarheid beteken die
vermoë van diere om in die
gebied waarmee met hulle
geboer word te oorleef, te re-
produseer en te produseer.
Vrugbaarheid
Vrugbaarheid van bulle
word deur hoë-energierant-
soene (kragvoer) beperk.
’n Herkouer wat terwyl hy
jonk is te veel kragvoer kry,
se voormaag ontwikkel nie
na wense nie. Daarom pas
intensief gevoerde bulle nie
maklik op die veld aan nie
en moet dikwels na net een
dekseisoen uitgeskot word.
Kragvoerrantsoene kan tot
’n kilogram vet in die nek
van ’n bul se skrotum laat
aanpak. Dit beïnvloed die
temperatuurregulering van
die skrotum en dié bulle is òf
onvrugbaar òf laag vrugbaar.
As die dier later maerder
word, is die vet in die
skrotum die laaste vet wat
verdwyn – en soms verdwyn
dit glad nie.
Groei op die veld
Verskillende gene is ver-
antwoordelik vir groei in
intensiewe en groei in
ekstensiewe omstandighede.
Daarom sal ’n bul wat inten-
siewe toestande presteer nie
noodwendig die paal haal in
ekstensiewe toestande nie.
Veldvoeromset (VVO)
Gemiddelde daaglikste
toename (GDT) is ’n betrou-
bare kriterium vir groei as die
veldtoestande sowat 12%
van sy MME per dag in-
neem. As die GDT bekend
is, kan die VVO dus bereken
word, selfs al verskil die
liggaamsgrootte en massa
van die diere. Geen dier
massa van die groep diere word dus as gevolg van sy
wat vergelyk word nie noe- liggaamsgrootte bevoordeel
menswaardig verskil nie. As of benadeel nie en VVO kan
dit verskil, vertoon die groter selfs gebruik word om inter-
diere beter. rasvergelykings te maak.
Voeromsetverhouding is die Oos-Vrystaat Veldbulklub
belangrikste kriterium en neem bulle in Julie in, die
bemoontlik ’n betroubare toets begin in Augustus en
vergelyking tussen diere van eindig aan die begin van
verskillende groottes. April. Gedurende die winter-
gedeelte van die toets kry
In intensiewe toestande is dit die bulle ruvoer met ’n goeie
maklik om te meet presies proteïenlek en in die somer
hoeveel elke dier vreet, maar loop hulle op die veld met ’n
in ekstensiewe toestande sout-/fosfaataanvulling.
is dit nie so maklik om te
bepaal hoeveel gras ’n dier Sedert die eerste Braford-
inneem nie. bulle in 2001by die Oos
Vrystaat Veldbulklub inge-
Maar daar is ’n oplossing: neem is, het Braford unieke
Kleiber het in 1975 aange- prestasies aangeteken. Met
toon dat alle metaboliese die eerste inname is die
funksies van ’n dier, ook Braford-teler, mnr Wal-
voerinname, regstreeks in ter Thiele, as beste teler
verhouding tot die me- aangewys. Met die tweede
taboliese massa-ekwiva- inname is ’n Braford van
lent (MME) staan. MME is dr Johan Meaker as beste
(massa)0,75. bul aangewys.
Kontak Welma Steyn
Om VVO te bereken word by SA Braford Beestelers-
aangeneem dat ’n dier in genootskap, 051-448-0603.
Die Brafords se groei in veldtoestande is aanskoulik,
soos Tabel 1 aantoon.
Jaar GDT(t) Variasie GDT(s) Variasie
01/02 626 455 – 789
02/03 626 523 – 753 942 705 – 1 154
03/04 654 508 – 911 948 743 – 1 196
04/05 663 498 – 865 963 737 – 1 218
05/06 752 457 – 990 919 919 – 1 095
06/07 664 516 – 751 705 357 – 982
07/08 685 582 – 873 759 577 – 1 010
08/09 775 599 – 1 078 962 730 – 1 180
�
Boere reken op Buffel – die bobaas brandblusser
’n
Benoude tyd van
vrees vir verliese van
veld en vee – dit is
die winter vir die boer wat
nie ’n Buffel-vuurvegter het
om veldbrande veilig, flink,
betroubaar en doeltreffend te
bestry nie.
In ons land het veldbrande
toenemend die gewoonte
om op die snaaksste plekke
en tye uit te breek en man-
nekrag vir brandbestryding is
altyd ’n probleem.
Maar met die Buffel is brand-
bestryding kinderspeletjies.
Kyk net:
Jou Buffel-vuurvegter pas
knus agter op ’n bakkie,
maar jy kan hom ook som-
mer klaar op ’n stewige
sleepwa gemonteer aanskaf
sodat hy immer regstaan vir
����� ���������������
��
aksie – dis net vir aanhaak
en daar gaan jy.
Hy vat 650 liter water in sy
stewige tenk met sy sterk,
son- en weerbestande
wande. Die tenk is boonop
binne met ’n swart plastiek-
laag uitgevoer sodat daar
nie alge kan groei wat op ’n
kritieke oomblik jou pype of
spuitstukke kan verstop nie.
Boonop is die tenk se
bodem so ontwerp dat die
water se skommeling nie Die Buffel is veldbrande se tier: beweeglik, betroubaar en
die voertuig se hantering doeltreffend.
aantas nie. Dit beteken jy
kan maar laat waai op pad pyp kan gebruik om hom gou spuit sodat die vlamme
brand toe. vol te maak en gou terug by vrek. Die fyn watersproei
die vuur te wees. verseker dat die vuur nie
Met die 650 liter kan jy weer opspring nie.
meer as ’n uur vuur be- Die Buffel se spuitpyp is
stry voor volmaaktyd. Die 20 meter lank sodat jy ver Die Buffel word deur
Buffel se groot toevoergat genoeg van die vuur af kan Midmacor vervaardig en
verseker dat jy ’n dik, dik stilhou sonder om doeltref- deur ’n landwye hande-
fendheid in te boet. laarsnetwerk gerugsteun
sodat diens en onderdele
Oor die betroubaarheid van nooit ’n probleem is nie.
die Honda GX160-vierslag- Buffel het ook medium- en
�
petrolenjin hoef niemand laedruk vuurvegters, maar
uit te wei nie – almal weet vir grasbrande is Buffel
dat dit die enjin is wat die die beste.
standaard stel, en so ook die
Sanchin-suierpomp wat geen Vir meer inligting oor
gelyke ken nie. Midmacor se vuurvegters,
praat met Alwyn Coetsee
Die pomp gee ’n hoë druk, van Midmacor by
maar gebruik minder water. 083-271-4951 of Adriaan
Hy verplaas die suurstof Booyens by 076-522-
op die punt waar die water 8556.
���� ����� ����������� ������� ���� �������� ��� �
����� ���������������������
���� ���� �������� ���������������� ���� ������ ��� ��� ����� ����������
�������� ��� ����� ���� ����������� ������������� ����������� ����������
���� ���� ���������������� ����� �������� ���� �������� ��� �����������
��������������� ���� ������� ������� ����������� ����� �������
����������� ���������� ����������� ��� ���� ������� ���� ���������������
������ ���� ��� ������������ ���� ������������� ������� ���� ���������
���� ��������� ���� ���� ����� ����� ��������� ����� �������� ���� ����
�������� ���� ���� �������� ����������������
���� ���� ���������������� ���� ���� �������� ����� ��� ������� �������
������ ��� �����
���������� ���� ������ ����
���� ���������������� ��� ������ ������
���������������� ������� ���� ���� ���������������
���� ����� ������� ���������� ��� ��� ���� ���� ������� ���
����� ������������� �� ��� ��������� ������
������������� � �� ������� ��������
���������������������� �� ������������ �������� �������� ���������
������� ���� ������ ���� �� ������������ ����� �������
�������������������� ���� ������ ��������
 ���� ����� ������������ ����������
��� ���� ��������� ������������

������� ���� ������� �����������

����������
� �������� ���� �������� ��� ����� ����� ��������

������ �� ����� ����� ��

 Filterdienste 30 jaar:
“Ons klante maak ons”
Annemarie Joubert
O
p ’n plattelandse
dorp soos Bethal
leef ’n landbou-
onderneming saam met
sy boere. Daar is goeie
jare en slegte jare, maar
soos ’n familie op ’n plaas
saamstaan, so kan ’n goed
gewortelde familiesaak die
soet en die bitter verteer.
Filterdienste is 30 jaar
gelede deur Jan van
Vreden begin. Daar was ’n
paar veranderinge, maar
die hart van die saak het
dieselfde gebly. Filterdien-
ste is daar om die boere
in die omgewing te dien.
Vandag is die drie Van
Vreden-broers in beheer
van sake.
Filterdienste is die enigste
Massey Ferguson-hande-
laar op die dorp, maar dit
is nie die enigste produk
op die verkoopsvloer nie.
Boere weet al dat hulle daar
kan aanklop vir Kongskilde,
Landini, Geringhoff, Hardi-
spuite en ’n verskeidenheid
ander produkte.
“As ons dit nie het nie, be-
stel ons dit,” sê Cecile van
Vreden. Sy is getroud met
Martin, wat in beheer van
die werkswinkel is.
��
Enige herstel- of nasorg-
diens is vir die mense van
Filterdienste net so belang-
rik soos die aanvanklike
verkoopdiens. Dit is geen
wonder dat dié plaaslike
onderneming in 1998 Mas-
sey Ferguson se Handelaar
van die Jaar was nie.
“En, o ja,” sê Cecile, “ons
is nou al die laaste vier jaar
Kongskilde se nasionale
handelaar van die jaar.” Dit
beteken dat Hendri van
Vreden nou ook al vir die
afgelope paar jaar ver-
koopsman van die jaar was.
In die mieliewêreld rondom
Bethal is daar waarskynlik
nie meer ’n boer oor wat
nog twyfel dat Kongskilde
aan sy behoeftes voldoen
nie.
Nog ’n welkome plus-
punt van Filterdienste is
die afdeling vir gebruikte
onderdele. Abri (nog ’n Van
Vreden-broer) meen daar is
geen rede waarom ’n boer
halfpad om die wêreld na
’n onderdeel van ’n trekker
moet gaan soek as dit
ploeg- of planttyd is nie.
Die kans is baie goed dat
die regte onderdeel teen die
beste prys by Filterdienste
beskikbaar is. Natuurlik is
hulle ook altyd byderhand
om te help as daai ring of
plaat net nie behoorlik wil
inpas nie.
Die onderdele is nie beperk
tot Massey Ferguson nie.
Kom klop gerus aan vir
’n verskeidenheid onder-
dele vir planters, spuite en
stropers.
Geen landboumaatskappy
kan egter oorleef sonder
nuwe uitdagings nie. Filter-
dienste het onlangs besluit
om self sy hande in die
grond in te steek (figuurlik
gesproke). As dit Junie-
maand is op die Hoëveld, is
daar net een ding belang-
riker as ’n kaggelvuur en
dit is ’n ordentlike stroper.
Soms ontbreek die kapitaal
egter om die stroopwerk
maklik en vinnig te maak en
dit is dié leemte wat Filter-
dienste raakgesien het.
Die maatskappy kan nou
gekontrakteer word om te
stroop en dit sluit in: drywer
en masjien. Filterdienste se
stropers is alreeds lekker
bedrywig, maar boere kan
hulle gerus nog kontak om
die stroopwerk met lekker-
kry klaar te kry – soos
Langenhoven sou sê.
So wat maak Filterdienste
anders? “Wel, ons pryse is
mededingend,” sê Cecile,
“ons diens is vriendelik,
ons nasorg is goed, maar
eintlik is dit ons lojale
klante wat al soveel jare
met ons sake doen, wat die
verskil maak. Ons kan hulle
mos nooit in die steek laat
nie...”
Filterdienste is in Eeu-
feesstraat, Bethal. Skakel
hulle by 017-647-5810 of
017-647-5911 of stuur ’n
faks na 017-647-
4031. E-pos na
abri@filterdienste.co.za,
hendri@filterdienste.co.za
en marthin@filterdienste.
co.za
���� ������ ��������