ΤΑ Γ.Α.Κ.

- ΤΟΠΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΛΙΜΝΗΣ ∆ΙΟΡΓΑΝΩΣΑΝ ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 20 IOYNIOY

2009 ΗΜΕΡΙ∆Α, ΜΕ ΘΕΜΑ:∆ΗΜΟΣΙΑ, ∆ΗΜΟΤΙΚΑ ΚΑΙ Ι∆ΙΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΤΟ ∆ΗΜΟ
ΑΙΓΑΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ 19Ο ΚΑΙ 20Ο ΑΙΩΝΑ
 ΟΜΙΛΗΤΕΣ:

∆ρ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΝΤΖΑΣ, Καθηγητής Φιλόλογος

ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΟ∆ΟΜΕΣ ΤΟΥ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΥ

ΣΤΟ ∆ΗΜΟ ΕΛΥΜΝΙΩΝ

H Λίµνη το 19ο και 20ό αιώνα, ως σηµαντικό ναυτικό, µεταλλευτικό και οικονοµικό
κέντρο, ήταν πολύ σηµαντική για να περάσει απαρατήρητη. Το συγκεκριµένο πόλισµα
διαθέτοντας ένα πολύ ενδιαφέρον ιστορικό παρελθόν και µεγάλη πολιτιστική και
ναυτική παράδοση πρωταγωνίστησε και στα εξορυκτικά δρώµενα που έλαβαν χώρα
στην περιοχή. Μέσα από µια συνετή πολιτική διεκδικήσεων των τοπικών ηγεσιών της
και σειρά δικαστικών συγκρούσεων της µε το Ελληνικό Κράτος κατόρθωσε, περίπτωση
σπάνια, να κατοχυρώσει το 1886 για την ίδια µεταλλευτικά δικαιώµατα σε περιαστικές
δασικές της εκτάσεις και να αναγορευτεί σε έναν από τους ελάχιστους µεταλλειοκτήτες
δήµους της Ελλάδας. Το µέγεθος και η διάρκεια των εξορυκτικών και µεταλλουργικών
εργασιών, οι οποίες έλαβαν χώρα στην περιοχή, νοµιµοποιούν την ένταξη της Λίµνης
στους σηµαντικότερους µεταλλευτικούς τόπους της Ελλάδας: όπως το Λαύριο, η
Μήλος, η Σαντορίνη κ.ά.
Στα εξορυκτικά δρώµενα συµµετέχουν διαχρονικά αρκετοί µεµονωµένοι
επιχειρηµατίες, γνωστά δηµόσια και πολιτικά πρόσωπα και δεκάδες επιχειρήσεις,
µεταξύ των οποίων και κάποιες από τις σπουδαιότερες µεταλλευτικές επιχειρήσεις
στην Ελλάδα του 19ου και 20ού αιώνα. Όλες αυτές, προκειµένου να ικανοποιήσουν τις
τεράστιες ανάγκες σε πυρίµαχα υλικά των ευρωπαϊκών βιοµηχανιών των αρχών του
20ού αιώνα προέβησαν στην ανάπτυξη κατασκευών πρωτόγνωρων για τα δεδοµένα της
εποχής. Οι υπέργειοι µετρικοί σιδηρόδροµοι (Γραµµές Ντεκωβίλ-Decauville), οι
υψικάµινοι, οι προβλήτες (σκάλες) φόρτωσης, τα συστήµατα εναέριας µεταφοράς του
λευκολίθου, είναι µέρος µιας µεγάλης µεταλλουργικής υποδοµής που αναπτύχθηκε
στην περιοχή για να υποστηρίξει κάθε νέα επανεκκίνηση της ελληνικής ή ευρωπαϊκής
βιοµηχανικής και οικονοµικής ανάπτυξης.
∆υστυχώς, σήµερα η Λίµνη και ευρύτερα η Βόρεια Εύβοια έχει απωλέσει τη
δυναµική και τα πλεονεκτήµατα που θα µπορούσε να έχει εκταµιεύσει από τη
µακροχρόνια µεταλλευτική δραστηριότητα των προηγούµενων δεκαετιών. Έτσι, οι
υποδοµές στις περιοχές των κοιτασµάτων έχουν καταστραφεί και κυρίως
απεµπολήθηκε το προνόµιο της οικειοποίησης µια ιστορικής κληρονοµιάς, η οποία θα
σηµατοδοτούσε και σήµερα τη θετική νοοτροπία και το µεταλλευτικό πολιτισµό της
τοπικής κοινωνίας. Από την αποδοχή του και η ίδια θα µπορούσε να επωφεληθεί, αφού
οι βασικές οικονοµικές δοµές και υποδοµές θα µπορούσαν να συνεχίζουν να
υφίστανται.
 ∆ΕΣΠΟΙΝΑ ΑΘΑΝΑΣΑΚΗ – ΣΟΝΙΑ ΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ. Φοιτήτριες
Αρχιτεκτονικής Α.Π.Θ.

ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΤΟΥ ΤΟΜΠΑΖΗ ΣΤΙΣ ΚΕΧΡΙΕΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

Μετά την Εθνεγερσία του 1821 και την απελευθέρωση της Ελλάδας από την τουρκική
κατοχή, οι Τούρκοι ιδιοκτήτες των εδαφών της Εύβοιας έθεσαν ως όρο την
αποζηµίωσή τους για τις εκτάσεις που κατείχαν, ώστε να τις παραδώσουν στο
νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Ο Ιωάννης Καποδίστριας µε διάταγµά του ζήτησε από
Έλληνες και ξένους να αγοράσουν τα εδάφη αυτά, για να προσαρτηθεί η Εύβοια στο
νέο κράτος όσο το δυνατόν ταχύτερα.
Μια τέτοια έκταση βρισκόταν στις Κεχριές του ∆ήµου Ελυµνίων (Αιγαίων τότε)
και η οποία µετά την απελευθέρωση ανήκε στην οικογένεια Τοµπάζη. Το κτήµα των
Κεχριών βρίσκεται στη νότια πλευρά του χωριού, όπου η οικογένεια έκτισε ένα
επιβλητικό κτιριακό συγκρότηµα, που περιελάµβανε, εκτός από την κατοικία του
ιδιοκτήτη, βοηθητικά κτίρια, όπως αποθήκες, στάβλους, µαγειρεία, κατοικίες του
προσωπικού, κλπ.
Σήµερα το µόνο που έχει αποµείνει είναι το όµορφο αρχοντικό, κτισµένο εξ
ολοκλήρου µε πέτρα και ξύλο. Το κτίσµα έχει υπερυψωµένο ισόγειο, όπου βρίσκονταν
οι χώροι διαµονής και κάποιοι βοηθητικοί, και ηµιυπόγειο, στο οποίο βρίσκονταν τα
κελάρια, καθώς και κάποιες µικρές αποθήκες. Η διάταξη των χώρων είναι σχήµατος Π,
ενώ η κύρια είσοδος βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του κτιρίου. Σχεδόν όλοι οι
χώροι ήταν διακοσµηµένοι µε υπέροχες οροφογραφίες.
Το κτίριο βρίσκεται σήµερα σε άσχηµη κατάσταση. Είναι φανερή η ανάγκη
αποκατάστασης και αξιοποίησής του, ώστε να αποτελέσει κόσµηµα για το χωριό και
την ευρύτερη περιοχή του ∆ήµου, αλλά και να δώσει τη δυνατότητα αποκοµιδής
κέρδους στον τόπο, µε προσέλκυση τουριστών από –γιατί όχι;– όλη την Ελλάδα.
 ΚΩΝ/ΝΟΣ ΤΣΙΡΟ∆ΗΜΗΤΡΗΣ, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής

ΤO KΤΙΡΙΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΕΙΟΥ ΛΙΜΝΗΣ.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑ∆ΡΟΜΗ

Το κτίριο οικοδοµήθηκε στα 1880 για να λειτουργήσει ως Σφαγείο και

Βυρσοδεψείο. Ως τέτοιο λειτούργησε έως και τις παραµονές του Β΄
Παγκοσµίου Πολέµου. Από το 1940 µέχρι το 1957-58 παραµένει σε
αχρηστία και ερειπώνεται. Από τις 12 Ιουνίου 1960 µέχρι και σήµερα
χρησιµοποιείται για τη στέγαση του 1ου συστήµατος Ναυτοπροσκόπων
Λίµνης.
 ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ∆ΟΥΚΟΥΡΗΣ, Προϊστάµενος Γ.Α.Κ - Τοπικού Αρχείου Λίµνης

ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΟΥ ∆ΗΜΑΡΧΕΙΟΥ ΛΙΜΝΗΣ

Το λιθόκτιστο διώροφο κτίριο µε την τετράριχτη στέγη, που ορθώνεται σήµερα στην
παραλιακή πλατεία της Λίµνης, µετράει περισσότερο από έναν αιώνα ζωής. Η
κατασκευή του ξεκίνησε σε ιδιόκτητο οικόπεδο του ∆ήµου στα 1901, ύστερα από
ενέργειες του τότε ∆ηµάρχου Λίµνης Νικολάου Γκίκα και ολοκληρώθηκε στα 1903.
Έκτοτε το ∆ηµαρχείο φιλοξενεί, χωρίς καµία διακοπή, τους δηµοτικούς άρχοντες του
τόπου αυτού.
 Μετά το πέρας των διαλέξεων προβλήθηκε το ντοκιµαντέρ:

«Ασάλευτων ταξιδευτών αφηγήσεις»

Μια περιήγηση στη Λίµνη των περασµένων αιώνων µε πρωταγωνιστή

την αρχιτεκτονική κληρονοµιά της

Παραγωγή των ΓΑΚ – ΤΟΠΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΛΙΜΝΗΣ

Μία ιστορική αναδροµή στα δηµόσια έργα της πρωτεύουσας του ∆ήµου
Αιγαίων (Πλατεία - Σχολεία – ∆ηµαρχείο – Εκκλησία – Προσκοπείο), µέσα
από αρχειακά και φωτογραφικά τεκµήρια των ΓΑΚ – ΤΑΛ, ιδιωτών και
άλλων φορέων.

Kείµενα: Βασίλης ∆ούκουρης

Τεχνική Επιµέλεια – Επεξεργασία Πολυµέσων – Αφήγηση:

Βασίλης Σουλικιάς, Επιστήµων της Πληροφόρησης ΓΑΚ – ΤΑΛ