Solidworks Skripta

D. Rohde, N. Bojcetic, D. Dekovic, D.
Marjanovic,
N. Pavkovic, D. Pavlic, M. Storga
KATEDRA ZA OSNOVE KONSTRUIRANJA
OBLIKOVANJE POMOCU
RACUNALA
Modeliranje - podloge za vjezbe
Zagreb, 2005.
Oblikovanje pomou raunala Podloge za vjebe
Katedra za osnove konstruiranja I
SADRZAJ
1. VJEZBA................................................................................................................1
1.1 MODELIRANJE POKLOPCA........................................................................1
1.1.1 Koraci modeliranja poklopca..................................................................1
1.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje ..........................................................2
1.1.3 Ekstrudiranje kvadra ..............................................................................2
1.1.4 Skiciranje kruznice.................................................................................3
1.1.5 Ekstrudiranje valjka................................................................................3
1.1.6 Skiciranje kruznice za oduzimanje materijala ekstruzijom .....................3
1.1.7 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstruzijom...............................4
1.1.8 Izrada zaobljenja....................................................................................4
1.1.9 Izrada ljuske...........................................................................................5
2. VJEZBA................................................................................................................6
2.1 MODELIRANJE OJNICE ..............................................................................6
2.1.1 Koraci modeliranja .................................................................................6
2.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje ..........................................................7
2.1.3 Ekstrudiranje profila ...............................................................................7
2.1.4 Skiciranje kruznice 15mm....................................................................7
2.1.5 Skiciranje otvorenog crteza za oduzimanje materijala ekstrudiranjem...8
2.1.6 Oduzimanje materijala ekstrudiranjem...................................................8
2.1.7 Odredivanje nagiba ploha......................................................................8
2.1.8 Izrada ljuske...........................................................................................9
2.1.9 Odredivanje nagiba unutrasnjih ploha ljuske..........................................9
2.1.10 Izrada zaobljenja....................................................................................9
2.1.11 Zrcaljenje znacajki modela...................................................................10
2.2 MODELIRANJE MATICE............................................................................11
2.2.1 Koraci modeliranja matice....................................................................11
2.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje sesterokuta...................................................12
2.2.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala rotiranjem...........................12
2.2.4 Dodavanje materijala rotiranjem profila................................................12
2.2.5 Skiciranje profila za oduzimanje materijala rotiranjem.........................13
2.2.6 Kreiranje dodatne ravnine....................................................................13
2.2.7 Skiciranje profila i oduzimanje materijala rotiranjem............................13
2.2.8 Izrada zaobljenja..................................................................................14
2.2.9 Izrada skosenja....................................................................................14
3. VJEZBA..............................................................................................................15
3.1 MODELIRANJE NOSACA ..........................................................................15
3.1.1 Koraci modeliranja nosaca...................................................................15
3.1.2 Ekstrudiranje valjka..............................................................................16
3.1.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji ...........................16
3.1.4 Skiciranje putanje za dodavanje materijala..........................................17
3.1.5 Dodavanje materijala po putanji ...........................................................17
3.1.6 Skiciranje kruznice 80mm..................................................................17
3.1.7 Ekstrudiranje sa skosenjem.................................................................18
3.1.8 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstrudiranjem........................18
3.1.9 Zaobljavanje bridova............................................................................18
3.1.10 Skosavanje bridova..............................................................................19
3.2 MODELIRANJE KUCSTA..........................................................................20
3.2.1 Koraci modeliranja kucista...................................................................20
3.2.2 Skiciranje krivulje 1 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji .....21
3.2.3 Skiciranje krivulje 2 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji .....21
3.2.4 Kreiranje pomocne ravnine..................................................................21
Podloge za vjebe Oblikovanje pomou raunala
II Katedra za osnove konstruiranja
3.2.5 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji ........................... 22
3.2.6 Skiciranje putanje za dodavanje materijala po putanji ......................... 22
3.2.7 Dodavanje materijala po putanji .......................................................... 23
3.2.8 Izrada zaobljenja ................................................................................. 23
3.2.9 Izrada ljuske ........................................................................................ 23
3.2.10 Skiciranje kruznice 20mm i oduzimanje materijala ekstruzijom......... 24
3.2.11 Zrcaljenje znacajki modela.................................................................. 24
3.2.12 Skiciranje i ekstrudiranje dviju kruznica............................................... 24
3.2.13 Zrcaljenje znacajki modela.................................................................. 25
3.2.14 Izrada skosenja ................................................................................... 25
4. VJEZBA............................................................................................................. 26
4.1 MODELIRANJE PREKIDACA .................................................................... 26
4.1.1 Koraci modeliranja prekidaca.............................................................. 26
4.1.2 Skiciranje i ekstrudiranje polovice valjka ............................................. 27
4.1.3 Skiciranje i ekstrudiranje profila hvataljke............................................ 27
4.1.4 Ukosavanje ploha................................................................................ 27
4.1.5 Izrada zaobljenja izmedu ploha........................................................... 28
4.1.6 Izrada zaobljenja bridova..................................................................... 28
4.1.7 Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa................................................. 28
4.1.8 Zrcaljenje modela................................................................................ 29
4.1.9 Izrada zaobljenja ................................................................................. 29
4.2 MODELIRANJE PRIRUBNICE................................................................... 30
4.2.1 Koraci modeliranja prirubnice.............................................................. 30
4.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje kruznice 150mm........................................ 31
4.2.3 Kreiranje dodatnih ravnina................................................................... 31
4.2.4 Skiciranje cetiriju kruznica................................................................... 31
4.2.5 Dodavanje materijala povezivanjem profila ......................................... 32
4.2.6 Izrada ljuske ........................................................................................ 33
4.2.7 Izrada skice rebra................................................................................ 33
4.2.8 Izrada rebra......................................................................................... 33
4.2.9 Izrada kruznog obrasca rebra.............................................................. 34
4.2.10 Izrada zaobljenja bridova rebara ......................................................... 34
4.2.11 Izrada provrta 6mm oduzimanjem materijala ekstrudiranjem............ 35
4.2.12 Izrada kruznog obrasca provrta........................................................... 35
5. VJEZBA............................................................................................................. 36
5.1 MODELIRANJE ISPUSNE GRANE............................................................ 36
5.1.1 Koraci modeliranja............................................................................... 36
5.1.2 Skiciranje kruznice 50mm i ekstrudiranje cijevi ................................. 37
5.1.3 Skiciranje dviju kruznica 40mm i 35mm kao profil za dodavanje
materijala preko putanje .................................................................................... 37
5.1.4 Skiciranje 3D skice kao putanje........................................................... 37
5.1.5 Dodavanje materijala po putanji .......................................................... 38
5.1.6 Pretvorba brida u element skice.......................................................... 38
5.1.7 Oduzimanje matrijala ekstrudiranjem.................................................. 39
5.1.8 Skiciranje i ekstrudiranje cijevi............................................................. 39
5.1.9 Skiciranje i ekstrudiranje prirubnice..................................................... 40
5.1.10 Izrada linearnog obrasca..................................................................... 40
5.2 MODELIRANJE OPLATE........................................................................... 41
5.2.1 Koraci modeliranja oplate.................................................................... 41
5.2.2 Skica i izrada osnove oplate................................................................ 42
5.2.3 Izrada skice prirubnice......................................................................... 42
5.2.4 Izrada prirubnica po obodu.................................................................. 42
Katedra za osnove konstruiranja III
5.2.5 Izrada prirubnice iz brida......................................................................43
5.2.6 Izrada druge prirubnice na bridu ..........................................................44
5.2.7 Izrada pobrida......................................................................................44
5.2.8 Izrada jezicka.......................................................................................44
5.2.9 Skosavanje kuteva...............................................................................45
5.2.10 Savijanje jezicka ..................................................................................45
5.2.11 Oduzimanje materijala ekstruzijom......................................................45
5.2.12 Izravanavanje lima...............................................................................46
6. VJEZBA..............................................................................................................47
6.1 MODELIRANJE OPRUGE..........................................................................47
6.1.1 Koraci modeliranja opruge...................................................................47
6.1.2 Skiciranje luka usice opruge ................................................................48
6.1.3 Skiciranje gornje projekcije krivulje ulaznog prijelaza ..........................48
6.1.4 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza...........................48
6.1.5 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija ......................................................49
6.1.7 Skiciranje kruznice kao osnove za zavojitu krivulju..............................49
6.1.8 Kreiranje zavojite krivulje .....................................................................50
6.1.10 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza...........................50
6.1.11 Skiciranje prednje projekcije krivulje ulaznog prijelaza ........................51
6.1.12 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija ......................................................51
6.1.13 Skiciranje luka usice opruge ................................................................51
6.1.14 Kreiranje kompozitne krivulje ...............................................................52
6.1.16 Kreiranje kruznice kao osnove profila za dodavanje materijala po
putanji 52
6.1.17 Dodavanje materijala po putanji ...........................................................53
6.2 KREIRANJE RAZLICITIH KONFIGURACIJA MODELA OPRUGE.............54
6.2.1 Koraci kreiranja razlicitih konfiguracija modela opruge ........................54
6.2.2 Dodavanje jednadzbi izmedu dimenzija modela ..................................55
6.2.3 Povezivanje dimenzija s razlicitim vrijednostima unutar tablice ...........55
7. VJEZBA..............................................................................................................56
7.1 MODELIRANJE MASKE MOBITELA..........................................................56
7.1.1 Koraci modeliranja maske mobitela .....................................................56
7.1.2 Skiciranje luka i kreiranje povrsine.......................................................57
7.1.3 Skiciranje referentnih elipsi ..................................................................57
7.1.4 Skiciranje profila za odrezivanje povrsine............................................58
7.1.5 Odrezivanje povrsine ...........................................................................58
7.1.7 Kreiranje ravne povrsine......................................................................59
7.1.8 Skiciranje krivulje kao profila 1 za kreiranje povrsine po putanji ..........60
7.1.9 Skiciranje krivulje kao profila 2 za kreiranje povrsine po putanji ..........60
7.1.10 Kreiranje povrsine po putanji................................................................60
7.1.11 Skiciranje luka radijusa 100mm za kreiranje povrsine rotiranjem.........61
7.1.12 Kreiranje povrsine rotiranjem...............................................................61
7.1.13 Odrezivanje povrsina ...........................................................................61
7.1.14 Skrivanje i povezivanje povrsina..........................................................62
7.1.15 Skiciranje luka radijusa 80mm.............................................................62
7.1.16 Kreiranje povrsine popunjavanjem.......................................................62
7.1.17 Povezivanje povrsina...........................................................................63
7.1.18 Zrcaljenje i povezivanje povrsina .........................................................63
IV Katedra za osnove konstruiranja
7.1.19 Dodavanje materijala zadebljenjem povrsina ...................................... 64
7.1.20 Kreiranje otvora oduzimanjem materijala ekstrudiranjem.................... 64
7.1.21 Skiciranje elipse .................................................................................. 64
7.1.22 Kreiranje linearnog obrasca unutar skice ............................................ 65
7.1.23 Kreiranje otvora za gumbe oduzimanjem materijala ekstrudiranjem... 65
8. VJEZBA............................................................................................................. 66
8.1 KREIRANJE SKLOPA POKLOPCA I KUCSTA......................................... 66
8.1.1 Koraci sklapanja poklopca i kucista..................................................... 66
8.1.2 Smjestanje dijelova u sklop................................................................. 67
8.1.3 Kreiranje veze medu bridovima........................................................... 67
8.1.4 Kreiranje veze medu bocnim plohama ................................................ 68
8.1.5 Kreiranje veze medu gornjim plohama ................................................ 68
8.2 KREIRANJE SLOZENIJEG SKLOPA......................................................... 69
8.2.1 Koraci sklapanja.................................................................................. 69
8.2.2 Smjestanje nosaca.............................................................................. 70
8.2.3 Smjestanje dijelova zgloba.................................................................. 70
8.2.4 Smjestanje podsklopa u sklop............................................................. 74
8.2.5 Rotiranje dijelova sklopa...................................................................... 74
9. VJEZBA............................................................................................................. 75
9.1 Modeliranje i sklapanje sarke ..................................................................... 75
9.1.1 Koraci modeliranja i sklapanja sarke................................................... 75
9.1.2 Kreiranje osnovnog dijela.................................................................... 76
9.1.3 Ekstrudiranje profila skice.................................................................... 76
9.1.4 Kreiranje usice..................................................................................... 76
9.1.5 Izrada provrta za svornjak ................................................................... 77
9.1.6 Izrada provrta za vijke s ravnom glavom............................................. 77
9.1.7 Dodavanje veza izmedu kota pomocu jednadzbi ................................ 77
9.1.8 Zrcaljenje provrta za vijke.................................................................... 78
9.1.9 Izrada skice Layout for cuts................................................................. 78
9.1.10 Izrada prve skice za odrezivanje usica................................................ 80
9.1.11 Izrada druge skice za odrezivanje usica.............................................. 81
9.1.12 Razmjestaj dijelova (Parts Configurations).......................................... 82
9.1.13 Sklapanje dijelova u sklop................................................................... 82
9.1.14 Kreiranje novog dijela unutar sklopa ................................................... 84
10. Modeliranje i sklapanje zatvaraca.................................................................. 86
10.1.1 Modeliranje pozicije 1.......................................................................... 87
10.1.2 Modeliranje pozicije 2 i 3..................................................................... 88
10.1.5 Sklapanje dijelova ............................................................................... 91
11. VJEZBA ......................................................................................................... 92
11.1 Izrada 2D crteza (Drawing)......................................................................... 92
11.1.1 Ova vjezba obuhvaca.......................................................................... 92
11.1.2 Povlacenje sastavnica iz ACAD 2002 ................................................. 93
11.1.3 Otvaranje crteza na osnovu predloska (Drawing Template)................ 94
11.1.4 Priprema predloska ............................................................................. 94
11.1.5 Promjena svojstava crteza .................................................................. 95
11.1.6 Kreiranje crteza (Drawing)................................................................... 95
11.1.7 Kotiranje crteza ................................................................................... 96
11.1.8 Modificiranje dimenzija ........................................................................ 97
11.1.9 Novi list (Drawing Sheet) ..................................................................... 98
11.1.10 Uredivanje crteza............................................................................. 98
Katedra za osnove konstruiranja V
11.2 Kreiranje sastavnice i pozicija dijelova u sklopu (Bill of Materials) ..............99
11.2.1 U ovoj vjezbi se prikazuje.....................................................................99
11.2.2 Postavljanje opcija crteza...................................................................100
11.2.3 Ubacivanje sastavnice dijelova..........................................................101
11.2.4 Promjena sadrzaja sastavnice dijelova..............................................102
11.2.5 Prikazivanje oznaka pozicija dijelova u sklopu...................................102
12. VJEZBA........................................................................................................103
12.1 Modeliranje resetke (3D Sketching) ..........................................................103
12.1.1 U ovoj vjezbi pokazat ce se uvod u 3D skiciranje ..............................103
12.1.2 Kreiranje okvira resetke koristeci 3D skicu.....................................104
12.1.3 Kreiranje druge polovice resetke (Mirror)...........................................106
13. PRIMJERI ZA VJEZBE.................................................................................107
Katedra za osnove konstruiranja 1
1. VJEZBA
1.1 MODELIRANJ E POKLOPCA
Tijekom prve vjezbe izradit ce se racunalni model dijela prema slici 1. Kvadrat i
kruznica projicirat ce se u smjeru normale te tako tvoriti kvadar odnosno valjke. Pri
projekciji profila (ekstruziji) nastali volumen se moze dodavati ili oduzimati.
Slika 1. Crtez i model poklopca
1.1.1 Koraci modeliranja poklopca
Skiciranje kvadrata 120x120mm kao osnove za ekstrudiranje.
Ekstrudiranje skice kvadrata.
Skiciranje i definiranje polozaja kruznice 70mm na povrsini kvadra kao
osnove za ekstrudiranje.
Ekstrudiranje skice kruznice.
Skiciranje i definiranje polozaja kruznice 50mm na povrsini valjka kao osnove
za oduzimanje materijala ekstruzijom.
Oduzimanje materijala kroz cijeli model.
Zaobljavanje bridova i plohe.
Izrada ljuske t=2mm.
2 Katedra za osnove konstruiranja
1.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje
U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrta) potrebno je nacrtati cetverokut
(Rectangle) s donjim lijevim vrhom koji se nalazi u ishodistu i dimenzijama
(Dimension) 120x120mm. Ova skica definira se zadavanjem slijedecih ogranicenja
(Constraints):
krajevi dviju crta (vertikalne (a) i horizontalne (b)) prolaze kroz ishodiste
(koincidentni s ishodistem Coincident),
stranice cetverokuta su medusobno okomite i paralelne,
dimenzije definiraju medusobnu udaljenosti stranica.
Slika 2. Skica kvadrata 120x120mm
1.1.3 Ekstrudiranje kvadra
Slika 3. Ekstrudiranje kvadrata
Nacrtani kvadrat potrebno je ekstrudirati (Extrude) u smjeru normale na pozitivnoj
strani ravnine skiciranja za 30mm, slika 3.
1.1.4 Skiciranje kruznice
Na odabranoj plohi kvadrata (prema slici 4.) potrebno je nacrtati sredisnjicu
(Center Line) po glavnoj dijagonali kvadrata i kruznicu (Circle) promjera 70mm.
Sredisnjica ne ulazi u osnovu za izradu Feature-a (znacajke) vec sluzi kao referentna
linija za odredivanje polozaja sredista kruznice. Potrebno je odrediti ogranicenje
konicidencije pozicije sredista kruznice i polovista (Midpoint) dijagonale. Time je
povezano srediste kruznice i srediste kvadrata.
Slika 4. Skica kruznice
1.1.5 Ekstrudiranje valjka
Nacrtanu kruznicu potrebno je ekstrudirati za 25mm u smjeru normale na
pozitivnoj strani ravnine skiciranja, slika 5.
1.1.6 Skiciranje kruznice za oduzimanje materijala ekstruzijom
Na ravnoj plohi valjka nacrtati kruznicu promjera 50mm uz definiciju
koncentricnosti (Concentric) s bridom valjka 70mm.
1.1.7 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstruzijom
Nacrtana kruznica osnova je za oduzimanje materijala ekstruzijom (Extruded Cut)
kroz cijeli model (Through All), slika 6.
Slika 6. Provrt izraden oduzimanjem materijala ekstruzijom
1.1.8 Izrada zaobljenja
Izraditi zaobljenja (Fillet) konstantnog radijusa R=5mm na oznacenim bridovima
modela, slika 7.
Slika 7. Zaobljenje bridova
Izraditi zaobljenja konstantnog radijusa R=2mm svih bridova odabrane prednje
plohe kvadra i dva brida na valjku, slika 8.
Slika 8 Zaobljenje bridova plohe i valjka
1.1.9 Izrada ljuske
Iz modela napraviti ljusku (Shell) debljine (Thickness) t=2mm uz odstranjivanje
zadnje plohe, slika 9.
Slika 9. Izrada ljuske
2. VJEZBA
2.1 MODELIRANJ E OJ NICE
Izradit ce se racunalni model dijela prema slici 10. Profil gornje polovice modela.
projicirat ce se u smjeru normale, te odrezivanjem i skosavanjem dobiti potreban
oblik od kojeg ce se izraditi ljuska. Zaobljavanjem ploha i bridova dobit ce se konacni
oblik.
Slika 10. Model ojnice
2.1.1 Koraci modeliranja
Skiciranje profila kao osnove za ekstrudiranje.
Ekstrudiranje profila.
Skiciranje i definiranje polozaja kruznice 15mm kao osnove za ekstrudiranje.
Oduzimanje materijala ekstrudiranjem kruznice kroz cijeli model.
Skiciranje otvorenog profila za oduzimanje materijala ekstrudiranjem.
Odredivanje kosine vanjskih ploha modela.
Odredivanje kosine unutarnjih ploha modela.
Zaobljavanje bridova.
Zrcaljenje modela.
2.1.2 Skiciranje profila za ekstrudiranje
U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati profil koristenjem
crta (Line), lukova (Centerpoint Arc) sa sredistem u ishodistu uz ogranicenje da je
crta s nagibom 15 tangentna (Tangent) na vanjski luk, slika11.
Slika 11. Skica profila za ekstrudiranje
2.1.3 Ekstrudiranje profila
Ekstrudirati profil u oba smjera normale (Midplane) tako da ukupna sirina modela
bude 80mm.
Slika 12. Ekstrudiranje profila u oba smjera
2.1.4 Skiciranje kruznice 15mm
Na donjoj plohi modela skicirati kruznicu 15mm sa sredistem udaljenim od lijevog
brida za 15mm, slika 13. Oduzeti materijal ekstrudiranjem kroz cijeli model.
2.1.5 Skiciranje otvorenog crteza za oduzimanje materijala
ekstrudiranjem
Na donjoj plohi modela potrebno je nacrtati otvoreni profil tako da je crta pod
nagibom 7 koincidentna s gornjim desnim vrhom, na koju se nastavlja tangentni luk
(Tangent Arc). Luk je tangentan i koincidentan s lijevim bridom modela. Nacrtanu
duzinu i luk potrebno je zrcaliti (Sketch Mirror) oko sredisnjice koja ide iz ishodista.
Slika 14. Skica za oduzimanje materijala ekstrudiranjem
2.1.6 Oduzimanje materijala ekstrudiranjem
Otvoreni profil sluzit ce za oduzimanje materijala ekstrudiranjem prema vani i
prema tijelu, slika 15.
Slika 15. Oduzimanje materijala ekstruzijom
2.1.7 Odredivanje nagiba ploha
Potrebno je ukositi (Draft) 3 vanjske plohe modela za 7 uzimajuci donju plohu
modela za neutralnu ravninu, slika 16.
Slika 16. Skosavanje ploha modela
2.1.8 Izrada ljuske
Izraditi ljusku debljine 10mm iz modela odstranjujuci gornju plohu, slika 17.
2.1.9 Odredivanje nagiba unutrasnjih ploha ljuske
Slika 18. Skosavanje unutrasnjih ploha ljuske
Potrebno je ukositi (Draft) 3 unutrasnje plohe ljuske za 7 uzimajuci gornju plohu
modela za neutralnu ravninu, slika 18.
Na prethodno skosenim plohama potrebno je izraditi zaobljenja (Fillet)
konstantnog radijusa R=2mm na svim bridovima koji se nalaze na presjecistu sa
susjednim plohama modela, slika 19.
Slika 19. Izrada zaobljenja ploha
Zatim je potrebno izraditi zaobljenja R=3mm na prikazanim bridovima, slika 20.
Slika 20. Izrada zaobljenja bridova
2.1.11 Zrcaljenje znacajki modela
Sve prethodno izradene znacajke (Features) modela potrebno je zrcaliti (Mirror)
oko donje plohe, koja lezi u ravnini simetrije modela, slika 21.
Slika 21. Zrcaljenje modela
2.2 MODELIRANJ E MATICE
Slika 22. Model matice
2.2.1 Koraci modeliranja matice
Skiciranje sesterokuta kao osnove za ekstrudiranje.
Ekstrudiranje sesterokuta.
Skiciranje profila kao osnove za dodavanje materijala rotiranjem.
Dodavanje materijala rotiranjem.
Skiciranje profila kao osnove za oduzimanje materijala rotiranjem.
Oduzimanje materijala rotiranjem.
Kreiranje dodatne ravnine.
Skiciranje profila kao osnove za oduzimanje materijala rotiranjem.
Zaobljavanje oduzimanjem materijala rotiranjem.
Izrada zaobljenja.
Izrada skosenja.
2.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje sesterokuta
U ravnini (TOP) gornjeg pogleda (tlocrt) potrebno je nacrtati sesterokut s
promjerom unutrasnje kruznice od 120mm koristeci poligon (Polygon) sa sest
stranica i ekstrudirati ga za 20mm u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine
skiciranja, slika 23.
Slika 23. Skica sesterokuta
2.2.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala rotiranjem
U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati dva zatvorena
profila i sredisnjicu iz ishodista, slika 24.
Slika 24. Skica profila za dodavanje materijala rotiranjem
2.2.4 Dodavanje materijala rotiranjem profila
Dodati materijal rotiranjem (Revolved Boss) profila oko sredisnjice za 360.
Slika 25. Dodavanje materijala rotiranjem
2.2.5 Skiciranje profila za oduzimanje materijala rotiranjem
U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati zatvoreni profil
koristenjem crta, tangentnog luka i luka definiranog s tri tocke (3 Pt Arc) i sredisnjicu
iz ishodista, slika 26. Oduzeti materijal rotiranjem (Revolved Cut) profila oko
sredisnjice za 360.
Slika 26. Skica profila i oduzimanje materijala rotiranjem
2.2.6 Kreiranje dodatne ravnine
Kreirati dodatnu ravninu (Plane) rotacijom nacrtne ravnine (FRONT) za 30 oko
osi modela (Temporary Axes).
Slika 27. Dodatna ravnina
2.2.7 Skiciranje profila i oduzimanje materijala rotiranjem
U kreiranoj ravnini skicirati trokut cije katete koincidiraju s bridovima modela i
sredisnjicu oko koje ce se oduzeti materijal rotiranjem za 360, slika 28.
Slika 28. Skica profila i oduzimanje materijala rotiranjem
Potrebno je izraditi zaobljenja konstantnog radijusa R=3mm na 2 brida, slika 29.
Slika 29. Izrada zaobljenja
2.2.9 Izrada skosenja
Potrebno je izraditi skosenja od 2mm pod kutom od 45 na oznacenim bridovima,
slika 30.
Slika 30. Skosavanje bridova
3. VJEZBA
3.1 MODELIRANJ E NOSACA
Slika 31. Model nosaca
3.1.1 Koraci modeliranja nosaca
Skiciranje kruznice 100mm kao osnove za ekstrudiranje.
Ekstrudiranje skice kruznice.
Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji.
Skiciranje putanje za dodavanje materijala.
Dodavanje materijala po putanji.
Skiciranje kruznice 80mm i definiranje polozaja kruznice kao osnove za
ekstrudiranje.
Ekstrudiranje kruznice s ukosenjem.
Izrada provrta 70mm i 50mm oduzimanjem materijala ekstruzijom.
Izrada zaobljenja.
Izrada skosenja.
3.1.2 Ekstrudiranje valjka
U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda (nacrt) potrebno je nacrtati kruznicu 100mm
sa sredistem u ishodistu. Ekstrudirati skiciranu kruznicu u smjeru normale na
pozitivnoj strani ravnine skiciranja za 120mm i u smjeru normale na negativnoj strani
ravnine skiciranja za 50mm.
Slika 32. Ekstrudiranje valjka
3.1.3 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji
U ravnini (RIGHT) desnog pogleda potrebno je nacrtati profil iz ishodista koristeci
duzine i zaobljenja (Sketch Fillet) koje se trebaju zrcaliti oko simetrale koja prolazi
kroz ishodiste, slika 33.
Slika 33. Skiciranje profila
3.1.4 Skiciranje putanje za dodavanje materijala
U ravnini (TOP) gornjeg pogleda potrebno je nacrtati i pozicionirati crtez putanje
koja pocinje u ishodistu, slika 34.
Slika 34. Skica putanje
3.1.5 Dodavanje materijala po putanji
Dodati materijal po putanji (Sweep) odabiranjem skice profila (Profile) i skice
putanje (Path), slika 35.
Slika 35. Dodavanje materijala po putanji
3.1.6 Skiciranje kruznice 80mm
U ravnini (TOP) gornjeg pogleda potrebno je nacrtati kruznicu 80mm sa
sredistem koje je koincidentno s bridom dodanog profila, slika 36.
3.1.7 Ekstrudiranje sa skosenjem
Ekstrudirati kruznicu u oba smjera normale (Mid Plane) tako da ukupna visina
ekstruzije iznosi 100mm uz skosenje prema unutra za 5, slika 37.
Slika 37. Ekstrudiranje sa skosenjem
3.1.8 Izrada provrta oduzimanjem materijala ekstrudiranjem
Treba izraditi dva provrta (70mm i 50mm) oduzimanjem materijala
ekstrudiranjem kroz cijeli model koristeci kruznice skicirane na plohama, slika 38.
Zadati ogranicenje koncentricnosti (Concentric) kruznice 70mm s vanjskim bridom
valjka i kruznice 50mm s krnjim stoscem.
Slika 38. Oduzimanje materijala ekstrudiranjem
3.1.9 Zaobljavanje bridova
Izraditi zaobljenja konstantnog radijusa R=3mm na vanjskim bridovima, slika 39.
Slika 39. Zaobljavanje bridova
3.1.10 Skosavanje bridova
Izraditi skosenja 3mm pod kutom od 45 na unutarnjim bridovima, slika 40.
Slika 40. Skosavanje bridova
3.2 MODELIRANJ E KUCISTA
Slika 41. Model kucista
3.2.1 Koraci modeliranja kucista
Skiciranje vodilje 1 za dodavanje materijala po putanji.
Skiciranje vodilje 2 za dodavanje materijala po putanji.
Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji.
Skiciranje putanje za dodavanje materijala.
Izrada zaobljenja.
Skiciranje kruznice 20mm kao osnove za oduzimanje materijala
ekstrudiranjem.
Oduzimanje materijala ekstrudiranjem.
Zrcaljenje svih znacajki modela.
Skiciranje dviju kruznica 20mm i 6mm kao osnove za dodavanje materijala
ekstrudiranjem.
Dodavanje materijala ekstrudiranjem.
Zrcaljenje svih znacajki modela.
Izrada skosenja.
3.2.2 Skiciranje krivulje 1 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati vodilju 1 (Line, Centerline,
Centerpoint Arc, Sketch Trim, Sketch Fillet) za dodavanje materijala po putanji,
slika 42.
Slika 42. Skica krivulje 1
3.2.3 Skiciranje krivulje 2 kao vodilje za dodavanje materijala po putanji
U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati vodilju 2 za dodavanje materijala po
putanji, slika 43.
Slika 43. Skica krivulje 2
3.2.4 Kreiranje pomocne ravnine
Kreirati pomocnu ravninu Plane1 koja je paralelna i udaljena 70mm od ravnine
(RIGHT) desnog pogleda u smjeru normale negativnog pogleda na ravninu (RIGHT),
slika 44.
Slika 44. Kreiranje pomocne ravnine
3.2.5 Skiciranje profila za dodavanje materijala po putanji
U kreiranoj ravnini Plane1 skicirati cetverokut ciji je donji lijevi vrh koincidentan s
vodiljom 2, a poloviste gornje stranice s vodiljom 1, slika 45.
Slika 45. Skica profila
3.2.6 Skiciranje putanje za dodavanje materijala po putanji
U ravnini gornjeg pogleda (TOP) skicirati putanju za dodavanje materijala, kao
horizontalnu crtu koja ima duzinu od profila do ishodista, slika 46.
Slika 46. Skica putanje
Odabiranjem profila (Profile), putanje (Path) i dviju vodilja (Guideline Curves)
dodati materijal, slika 47.
Izraditi zaobljenja bridova konstantnog radijusa R=2mm, slika 48.
3.2.9 Izrada ljuske
Izraditi ljusku debljine t=2mm odstranjivanjem triju ploha na modelu, slika 49.
3.2.10 Skiciranje kruznice 20mm i oduzimanje materijala ekstruzijom
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) skicirati kruznicu i oduzeti materijal
ekstrudiranjem u oba smjera normale na ravninu skiciranja, kroz cijeli model, slika 50.
Zrcaliti sve znacajke modela oko donje plohe modela, slika 51.
Slika 51. Zrcaljenje znacajki modela
3.2.12 Skiciranje i ekstrudiranje dviju kruznica
U dodatnoj ravnini nacrtati dvije kruznice i ekstrudirati ih za 5mm u prikazanom
smjeru, slika 52.
Slika 52. Skica i ekstrudiranje dviju kruznica
Zrcaliti sve znacajke modela oko ravnine desnog pogleda (RIGHT), slika 53.
Slika 53. Zrcaljenje znacajki modela
3.2.14 Izrada skosenja
Izraditi skosenja 1mm bridova pod kutom od 45, slika 54.
Slika 54. Izrada skosenja
4. VJEZBA
4.1 MODELIRANJ E PREKIDACA
Slika 55.Model prekidaca
4.1.1 Koraci modeliranja prekidaca
Skiciranje i ekstrudiranje polovice valjka.
Skiciranje i ekstrudiranje profila hvataljke.
Ukosavanje ploha hvataljke.
Izrada zaobljenja izmedu ploha.
Izrada zaobljenja bridova.
Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa.
Zrcaljenje modela.
4.1.2 Skiciranje i ekstrudiranje polovice valjka
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati crtu i luk radijusa R=15mm sa
sredistem u ishodistu, slika 56. Ekstrudirati skicu za 10mm u smjeru normale na
pozitivnoj strani ravnine skiciranja.
Slika 56. Skica i ekstrudiranje polovice valjka
4.1.3 Skiciranje i ekstrudiranje profila hvataljke
U ravnini desnog pogleda (RIGHT) nacrtati skicu kao osnovu za ekstrudiranje
hvataljke i ekstrudirati u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja za
5mm, slika 57.
Slika 57. Skica i ekstrudiranje
4.1.4 Ukosavanje ploha
Ukositi (Draft) 3 plohe za 10 u prikazanom smjeru, gdje je ravnina desnog
pogleda (RIGHT) neutralna ravnina, slika 58.
Slika 58. Skosavanje ploha
4.1.5 Izrada zaobljenja izmedu ploha
Zaobliti brid izmedu dviju ploha (Face fillet) uz zadrzavanje jednog brida, slika 59.
Slika 59. Izrada zaobljenja izmedu ploha
4.1.6 Izrada zaobljenja bridova
Izraditi tri zaobljenja konstantnih radijusa (5mm, 2mm i 0,5mm) na prikazanim
bridovima, slika 60. Preporuca se izrada zaobljenja od veceg radijusa prema manjim.
Slika 60. Izrada zaobljenja bridova
4.1.7 Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa
Na prikazanim bridovima izraditi zaobljenje varijabilnog radijusa (Variable radius)
zadanog u pet tocaka, slika 61.
Slika 61. Izrada zaobljenja varijabilnog radijusa
4.1.8 Zrcaljenje modela
Zrcaliti model oko ravnine desnog pogleda (RIGHT).
Slika 62. Zrcaljenje modela
Izraditi zaobljenje konstantnog radijusa R=5mm na bridovima prikazanim na slici
63.
4.2 MODELIRANJ E PRIRUBNICE
Slika 64. Model prirubnice
4.2.1 Koraci modeliranja prirubnice
Skiciranje i ekstrudiranje kruznice 150mm u plocu.
Kreiranje dodatnih ravnina.
Skiciranje kruznica u dodatnim ravninama.
Dodavanjem materijala povezivanjem kruznica.
Izrada ljuske.
Izrada rebara.
Izrada zaobljenja bridova.
Skiciranje i izrada provrta 6mm oduzimanjem materijala ekstrudiranjem.
Izrada kruznog obrasca provrta.
4.2.2 Skiciranje i ekstrudiranje kruznice 150mm
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati kruznicu 150 i ekstrudirati je u
smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine skiciranja za 5mm.
Slika 65. Ekstrudiranje kruznice u plocu
4.2.3 Kreiranje dodatnih ravnina
Kreirati dodatnu ravninu Plane1 paralelnu s ravninom prednjeg pogleda (FRONT) i
udaljene 20mm od prednje plohe ploce. Zatim kreirati ravninu Plane2 udaljenu 30mm
od ravnine Plane1 i ravninu Plane3 udaljenu 40mm od ravnine Plane2 (slika 66).
Slika 66. Kreiranje dodatnih ravnina
4.2.4 Skiciranje cetiriju kruznica
U ravnini prednje plohe ploce nacrtati kruznicu 130mm sa sredistem u projekciji
ishodista. U ravnini Plane1 nacrtati koncentricnu kruznicu 90mm. U ravninama
Plane2 i Plane3 nacrtati koncentricne kruznice 70mm, slika 67.
Slika 67. Skice kruznica
4.2.5 Dodavanje materijala povezivanjem profila
Dodati materijal povezivanjem (Loft) cetiri nacrtane kruznice koje ce predstavljati
profile (Profiles), slika 68.
Slika 68. Dodavanje materijala preko profila
4.2.6 Izrada ljuske
Izraditi ljusku debljine 5mm oduzimanjem prednje i zadnje plohe modela, slika 69.
4.2.7 Izrada skice rebra
U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati crtu ciji su krajevi koincidentni s bridom i
siluetom plohe, slika 70.
Slika 70. Skica rebra
4.2.8 Izrada rebra
Prethodno nacrtana crta sluzit ce kao osnova za izradu rebra debljine 10mm
dodavanjem materijala u oba smjera, slika 71.
Slika 71. Izrada rebra
4.2.9 Izrada kruznog obrasca rebra
Potrebno je izraditi kruzni obrazac (Circular Pattern) rebra kreirajuci ukupno 4
rebra koji zatvaraju kut od 360oko osi (Temporary Axes) ploce, slika 72.
Slika 72. Prikaz rebara
4.2.10 Izrada zaobljenja bridova rebara
Izraditi zaobljenja na gornjim bridovima rebara s konstantnim radijusom R=5mm,
slika 73.
4.2.11 Izrada provrta 6mm oduzimanjem materijala ekstrudiranjem
U ravnini prednje plohe nactrati kruznicu 6mm s ogranicenjem da je njeno
srediste vertikalno s ishodistem i udaljeno od njega 70mm. Izraditi provrt
oduzimanjem materijala kroz cijeli model.
Slika 74. Izrada provrta
4.2.12 Izrada kruznog obrasca provrta
Potrebno je izraditi kruzni obrazac (Circular Pattern) provrta kreirajuci ukupno 8
provrta koji zatvaraju kut od 360oko osi (Temporary Axes) ploce, slika75.
Slika 75. Izrada kruznog obrasca provrta
5. VJEZBA
5.1 MODELIRANJ E ISPUSNE GRANE
Slika 76. Model ispusne grane
5.1.1 Koraci modeliranja
Skiciranje i ekstruduranje cijevi 50mm.
Skiciranje dviju kruznica 40mm i 35mm kao profila za kreiranje savijene
cijevi.
Skiciranje 3D skice za putanju za kreiranje savijene cijevi.
Kreiranje savijene cijevi dodavanjem materijala po putanji.
Skiciranje pretvorbom brida u dio skice i oduzimanje materijala ekstrudiranjem
do povrsine cijevi.
Skiciranje pretvorbom bridova i ekstrudiranje do povrsine cijevi.
Skiciranje i ekstrudiranje prirubnice.
Izrada linearnog obrasca.
5.1.2 Skiciranje kruznice 50mm i ekstrudiranje cijevi
U ravnini desnog pogleda (RIGHT) potrebno je nacrtati i odrediti polozaj kruznice
50mm i ekstrudirati je 600mm u smjeru normale na negativnoj strani ravnine
skiciranja (u suprotnom smjeru od osi X) s debljinom stjenke (Thin Feature) 5 mm,
slika 77.
Slika 77. Skica i ekstrudiranje cijevi
5.1.3 Skiciranje dviju kruznica 40mm i 35mm kao profil za dodavanje
materijala preko putanje
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) skicirati kruznicu 40mm sa sredistem u
ishodistu i kreirati iz nje jos jednu s udaljenoscu (Offset Entities) 5mm prema unutra,
slika 78.
Slika 78. Skica profila
5.1.4 Skiciranje 3D skice kao putanje
Kreirati 3D skicu (3D Sketch) koristeci krivulju (Spline) kroz tri tocke (Point) s
koordinatama prikazanim u tablici 1, slika 79. 3D skica ce biti putanja za dodavanje
materijala po putanji.
Tablica 1 Koordinate tocaka 3D skice
X Y Z
Tocka 1 0 0 0
Tocka 2 -30 -20 -150
Tocka 3 -100 -90 -160
Slika 79. 3D skica putanje
Izraditi savijenu cijev dodavanjem materijala po putanji (Sweep) gdje je skica s
kruznicama profil, a 3D skica putanja, slika 80.
5.1.6 Pretvorba brida u element skice
Skicirati na donjoj ravnoj plohi savijene cijevi kruznicu koristeci pretvorbu
elemenata (Convert Entities), u ovom slucaju unutarnjeg brida, slika 81.
Slika 81. Pretvorba brida u dio skice
5.1.7 Oduzimanje matrijala ekstrudiranjem
Oduzeti materijal ekstrudiranjem kreirane kruznice do unutrasnje plohe (Up to
Surface) ravne cijevi 50mm, slika 82.
5.1.8 Skiciranje i ekstrudiranje cijevi
Skicirati na donjoj ravnoj plohi savijene cijevi koristeci pretvorbu oba brida cijevi u
dvije kruznice koje treba ekstrudirati do vanjske plohe ravne cijevi 50mm, slika 83.
Slika 83. Ekstrudiranje cijevi
5.1.9 Skiciranje i ekstrudiranje prirubnice
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) skicirati prirubnicu koristenjem pretvorbe
brida, crte, lukova, kruznice i zrcaljenja. Tako nacrtan profil ekstrudirati 10mm u
smjeru normale negativne strane ravnine skiciranja, slika 84.
Slika 84. Skica i ekstrudiranje prirubnice
5.1.10 Izrada linearnog obrasca
Potrebno je izraditi linearni obrazac (Linear Pattern) cetiriju znacajki modela
(Sweep, Extruded Cut, Extruded Boss) u smjeru osi ravne cijevi s ukupno cetiri
instance medusobno udaljene 130mm, ujedno je u opcijama potrebno ukljuciti
(Geometry pattern), slika 85.
Slika 85. Izrada linearnog obrasca
5.2 MODELIRANJ E OPLATE
Slika 86.Model oplate
5.2.1 Koraci modeliranja oplate
Skiciranje i izrada osnove oplate iz lima.
Skiciranje i izrada prirubnice.
Izrada prirubnica iz bridova.
Izrada pobrida.
Izrada jezicka.
Skosavanje kutova jezicka.
Savijanje jezicka.
Skiciranje kruznice i oduzimanje materijala ekstruzijom.
Izravnavanje oplate.
5.2.2 Skica i izrada osnove oplate
U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati pomocu skicu crta. Koristeci opciju za
kreiranje modela od savijenog lima (Sheet Metal) iz skice izraditi osnovu (Base
Flange) oplate visine 100mm, debljine (Thicness) t=2mm i radijusa savijanja (Bend
Radius) R=2mm, slika 87.
Slika 87. Skica i kreiranje oplate
5.2.3 Izrada skice prirubnice
Na prikazanoj plohi potrebno je skicirati horizontalnu crtu duljine 20mm kao
osnovu za modeliranje prirubnice, slika 88.
Slika 88. Skica prirubnice
5.2.4 Izrada prirubnica po obodu
Kreirati prirubnice (Miter Flange) iz skiciranog profila po donjim bridovima.
Prirubnica ima iste znacajke kao i ostatak lima, slika 89 i 90.
Slika 89. Izrada prirubnice po obodu
Slika 90. Konacni izgled prirubnica
5.2.5 Izrada prirubnice iz brida
Iz odabranog brida kreirati prirubnicu (Edge Flange) duljine 20mm u prikazanom
smjeru, slika 91.
Slika 91. Izrada prirubnice na bridu
5.2.6 Izrada druge prirubnice na bridu
Iz odabranog brida kreirati prirubnicu (Edge Flange) duljine do odabranog vrha
susjedne prirubnice, slika 92.
Slika 92. Izrada druge prirubnice
5.2.7 Izrada pobrida
Izraditi pobrid (Hem) na prethodno kreiranoj prirubnici duljine (Lenght) 20mm
i sirine procjepa (Gapdistance) od 3mm, slika 93.
Slika 93. Izrada pobrida
5.2.8 Izrada jezicka
Na odabranoj plohi oplate nacrtati cetverokut i iz njega kreirati jezicak (Tab), slika
94.
Slika 94. Izrada jezicka
5.2.9 Skosavanje kuteva
Odstraniti kuteve (Break Corner) skosavanjem (Chamfer) za 5mm, slika 95.
Slika 95. Skosavanje kuteva
5.2.10 Savijanje jezicka
Skicirati horizontalnu crtu na odabranoj plohi i saviti (Sketched Bend) jezicak za
90 tako da je ploha ispod crte fiksna, a pod opcijom (Bend position) odabrati
(Material Outside), slika 96.
Slika 96. Savijanje jezicka
5.2.11 Oduzimanje materijala ekstruzijom
Skicirati kruznicu na vanjskoj plohi oplate i oduzeti materijal ekstrudiranjem kroz
cijeli model, slika 97.
5.2.12 Izravanavanje lima
Pomocu opcije izravnavanja (Flattened) izravnati oplatu, slika 98.
Slika 98. Izravanavanje lima
6. VJEZBA
6.1 MODELIRANJ E OPRUGE
Slika 99. Model opruge
6.1.1 Koraci modeliranja opruge
Skiciranje skice Usica1 usice opruge.
Skiciranje gornje projekcije krivulje Ulaz_TOP.
Skiciranje desne projekcije krivulje Ulaz_RIGHT.
Kreiranje krivulje Ulaz iz projekcija.
Kreiranje zavojite krivulje.
Skiciranje desne projekcije krivulje Izlaz_RIGHT.
Skiciranje prednje projekcije krivulje Izlaz_FRONT.
Kreiranje krivulje Izlaz iz projekcija.
Skiciranje skice Usica1 usice opruge.
Kreiranje kompozitne krivulje kao putanje.
Skiciranje kruznice kao profila.
6.1.2 Skiciranje luka usice opruge
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati skicu naziva Usica1 s lukom sredista
u ishodistu. Dimenziju radijusa povezati (Link value) s dimenzijom Radijus_usice=30
mm, slika 100.
Slika 100. Skica luka usice opruge
6.1.3 Skiciranje gornje projekcije krivulje ulaznog prijelaza
U ravnini gornjeg pogleda (TOP) nacrtati skicu naziva Ulaz_TOP s lukom od 90 i
pocetnom tockom u ishodistu. Dimenziju radijusa povezati (Link value) s dimenzijom
Radijus_usice, slika 101.
Slika 101. Gornja projekcija krivulje
6.1.4 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza
U ravnini desnog pogleda (RIGHT) nacrtati skicu naziva Ulaz_RIGHT s lukom od
90 i pocetnom tockom koja je koicidentna s krajem luka usice. Zavrsna tocka
koincidentna je sa sredistem gornje projekcije krivulje, slika 102.
Slika 102. Desna projekcija krivulje
6.1.5 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija
Kreirati krivulju (Projected Curve) prijelaza naziva Ulaz iz gornje i bocne
projekcije tj. iz skica Ulaz_TOP i Ulaz_RIGHT, slika 103.
Slika 103. Krivulja kreirana iz projekcija
Kreirati dodatnu ravninu Plane1 paralelnu s ravninom desnog pogleda (RIGHT) i
koincidentnu s krajnjom tockom krivulje Ulaz, slika 104.
Slika 104. Kreiranje dodatne ravnine Plane1
6.1.7 Skiciranje kruznice kao osnove za zavojitu krivulju
U dodatnoj ravnini Plane1 nacrtati skicu kruznice nazvanu Helix_Kruznica kojoj je
srediste koincideno s projekcijom ishodista, slika 105.
Slika 105. Kruznica kao osnova za zavojitu krivulju
6.1.8 Kreiranje zavojite krivulje
Iz prethodno nacrtane kruznice kreirati zavojitu krivulju (Helix) ukupne duljine
200mm koja se sastoji od 15, slika 106.
Slika 106. Zavojita krivulja
Kreirati dodatnu ravninu Plane2 paralelnu s ravninom desnog pogleda (RIGHT) i
koincidentnu s krajnjom tockom krivulje Helix, slika 107.
Slika 107. Dodatna krivulja Plane2
6.1.10 Skiciranje desne projekcije krivulje ulaznog prijelaza
U ravnini Plane2 nacrtati skicu naziva Izlaz_RIGHT s lukom od 90 i ishodistem
koincidentnim s projekcijom ishodista. Dimenziju radijusa povezati (Link value) s
dimenzijom Radijus_usice, slika 108.
Slika 108. Skica desne projekcije Izlaz_RIGHT
6.1.11 Skiciranje prednje projekcije krivulje ulaznog prijelaza
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati skicu Izlaz_FRONT s pocetnom
tockom koincidentnom s projekcijom ishodista. Dimenziju radijusa povezati (Link
value) s dimenzijomRadijus_usice, slika 109.
Slika 109. Skica prednje projekcije Izlaz_FRONT
6.1.12 Kreiranje krivulje iz dviju projekcija
Kreirati krivulju (Projected Curve) prijelaza naziva Izlaz iz prednje i bocne
projekcije tj. iz skica Izlaz_FRONT i Izlaz_RIGHT, slika 110.
Slika 110. Kreiranje krivulje Izlaz
6.1.13 Skiciranje luka usice opruge
U ravnini prednjeg pogleda (FRONT) nacrtati skicu naziva Usica2 s lukom sredista
u projekciji ishodista. Pocetna tocka luka koincidentna je s krajnjom tockom krivulje
Izlaz. Dimenziju radijusa povezati (Link value) s dimenzijom Radijus_usice=30 mm,
slika 111.
Slika 111. Skica luka usice opruge
6.1.14 Kreiranje kompozitne krivulje
Od prethodno kreiranih skica Usica1 i Usica2 te krivulja Ulaz, Helix i Izlaz kreirati
kompozitnu krivulju (Composite Curve) naziva Putanja koja ce sluziti kao putanja za
dodavanje materijala po putanji, slika 112.
Slika 112. Krivulja Putanja
Kreirati dodatnu ravninu Plane3 cija je normala tangentna na krivulju (Normal to
Curve) skice Usica1 i koincidentna s njenom krajnjom tockom, slika 113.
Slika 113. Dodatna ravnina Plane3
6.1.16 Kreiranje kruznice kao osnove profila za dodavanje materijala po
putanji
U kreiranoj dodatnoj ravnini Plane3 nacrtati skicu naziva Profil s kruznicom
sredista u ishodistu ravnine, slika 114.
Slika 114. Kruznica kao profil
Dodati materijal po putanji (Sweep) gdje ce kompozitna krivulja Putanja biti
putanja, a profil skica Profil, slika 115.
6.2 KREIRANJ E RAZLICITIH KONFIGURACIJ A MODELA OPRUGE
Slika 116. Konfiguracije modela opruge
6.2.1 Koraci kreiranja razlicitih konfiguracija modela opruge
Dodavanje jednadzbi izmedu dimenzija modela.
Povezivanje dimenzija s razlicitim vrijednostima unutar tablice.
6.2.2 Dodavanje jednadzbi izmedu dimenzija modela
Dodati jednadzbu za povezivanje dimenzije promjera kruznice koja sluzi za
osnovu za kreiranje zavojite krivulje nazivanog D1 i radijusa usice nazvane
Radijus_usice. Dimenzija D1 treba biti dvostruko veca od dimenzije Radijus_usice.
Slika 117. Skice
Jednadzba glasi:
"D1@Helix_Kruznica" = 2 * "Radijus_usice@Usica1"
6.2.3 Povezivanje dimenzija s razlicitim vrijednostima unutar tablice
Dimenziju promjera zice D1 skice Profil, radijusa Radijus_usice skice Usica1 i
dimenzije Broj_zavoja i Duljina krivulje nazvane Helix prikazane na slici 118.
potrebno je povezati s vrijednostima kao u tablici 2.
Slika 118. Dimenzije krivulje Helix
Tablica 2 Dimenzije i njihove vrijednosti u razlicitim
konfiguracijama
Design Table for: Opruga
D1@Profil Radijus_usice@Usica1 Broj_zavoja@Helix Duljina@Helix
Konfig-1 3 60 20 200
Konfig-2 20 30 6 200
Konfig-3 10 40 15 160
Konfig-4 10 40 15 500
Na taj nacin kreirat ce se dodatne cetiri konfiguracije modela opruge naziva
Konfig-1, Konfig-2, Konfig-3 i Konfig-4 prikazane na slici 116.
7. VJEZBA
7.1 MODELIRANJ E MASKE MOBITELA
Slika 119. Model maske mobitela
7.1.1 Koraci modeliranja maske mobitela
Skiciranje luka radijusa 300mm i kreiranje povrsine ekstrudiranjem.
Skiciranje referentnih elipsi.
Skiciranje krivulje i profila za odrezivanje povrsine.
Odrezivanje povrsine skicom.
Kreiranje ravne povrsine.
Skiciranje dviju krivulja kao profila za kreiranje povrsine po putanji.
Kreiranje povrsine po putanji.
Kreiranje povrsine rotiranjem luka radijusa 100mm.
Odrezivanje povrsina rotiranom povrsinom.
Skrivanje i povezivanje povrsina.
Kreiranje povrsine popunjavanjem.
Zrcaljenje povrsina.
Dodavanjem materijala zadebljanjem povrsina.
Skiciranje otvora i oduzimanje materijala ekstrudiranjem.
Kreiranje linearnog obrasca elipsi unutar skice.
Kreiranje otvora za gumbe oduzimanjem materijala ekstrudiranjem.
7.1.2 Skiciranje luka i kreiranje povrsine
U ravnini desnog pogleda (RIGHT) nacrtati luk (Centerpoint Arc) radijusa
R=300mm sa sredistem udaljenim od ishodista za 300mm tako da luk prolazi kroz
ishodiste. Luk je potrebno ekstrudirati (Surface Extrude) u smjeru normale na
pozitivnoj ravnini skiciranja za 20mm, slika 120.
Slika 120. Skica luka i prikaz kreirane povrsine
7.1.3 Skiciranje referentnih elipsi
U ravnini (FRONT) prednjeg pogleda nacrtati dvije elipse (Ellipse) sa sredistima
koincidentnim s lijevim bridom kreirane povrsine, slika 121.
Slika 121. Skica elipsi
Nacrtane elipse potrebno je pretvoriti u referentni dio skice (Construction
Geometry) vrstom crte tocka-crta-tocka, slika 122.
7.1.4 Skiciranje profila za odrezivanje povrsine
U istoj skici lijevi brid povrsine pretvoriti (Convert Entities) u duzinu kao dio skice.
Nacrtati krivulju (Spline) s pocetnom tockom koincidentnom s gornjom krajnjom
tockom prethodno kreirane duzine. Slijedece tri tocke krivulje koincidentne su s
vecom elipsom. Definirati naredne tri tocke krivulje i zatim nacrtati jos cetiri tocke na
manjoj elipsi tako da je zadnja tocka krivulje koincidentna donjoj krajnjoj tocki duzine,
slika 122.
Slika 122. Skica profila za odrezivanje
Desno je prikazana krivulja s pripadnim kutovima nagibima (opcija Show
Curvature), slika122.
7.1.5 Odrezivanje povrsine
Povrsinu odrezati (Surface Trim) s kreiranom skicom (Trim tool) tako da se
zadrzi (Pieces to keep) povrsina unutar skice, slika 123.
Slika 123. Povrsina nakon odrezivanja
Kreirati dodatnu ravninu Plane1 paralelnu s ravninom (FRONT) i udaljenom od nje
u smjeru normale na pozitivnoj strani ravnine (FRONT) za 10mm, slika 124.
Slika 124. Kreiranje dodatne ravnine
7.1.7 Kreiranje ravne povrsine
U ravnini Plane1 skicirati profil pretvorbom zaobljenog brida povrsine u skicu s
pomakom (Offset Entities) 3mm te nacrtati duzinu koincidentnu s ravnim bridom
povrsine. Uz koristenje odrezivanja (Trim) potrebno je dobiti prikazanu skicu, slika
125. Kreirati ravnu povrsinu (Planar Surface) omedenu (Bounding Entities)
skiciranim profilom.
Slika 125. Kreiranje ravne povrsine
7.1.8 Skiciranje krivulje kao profila 1 za kreiranje povrsine po putanji
U ravnini (RIGHT) desnog pogleda skicirati krivulju (Spline) kroz tri tocke kojoj su
pocetna i zavrsna tocka koincidentne s gornjim vrhovima povrsina, a srednja tocka
definirana prikazanim dimenzijama, slika 126.
Slika 126. Skica profila 1
7.1.9 Skiciranje krivulje kao profila 2 za kreiranje povrsine po putanji
U ravnini (RIGHT) desnog pogleda skicirati (Spline) kroz tri tocke kojoj su pocetna
i zavrsna tocka koincidentne s donjim vrhovima povrsina, a srednja tocka definirana
prikazanim dimenzijama, slika 127.
Slika 127. Skica profila 2
7.1.10 Kreiranje povrsine po putanji
Od zakrivljenih rubova povrsina kreirati kompozitne krivulje (Composite Curve).
Kreirati povrsinu po putanji (Surface Loft) tako da su profili (Profiles) skice profila 1 i
2, a vodilje (Guide Curves) zakrivljeni rubovi obaju povrsina, slika 128.
Slika 128. Kreiranje povrsine po putanji
7.1.11 Skiciranje luka radijusa 100mm za kreiranje povrsine rotiranjem
U ravnini (RIGHT) skicirati luk (3 Pt Arc) radijusa R=100mm s pocetnom i krajnjom
tockom koincidentnom s bridom ravne plohe te simetralu, slika 129.
Slika 129. Skica luka
7.1.12 Kreiranje povrsine rotiranjem
Kreirati povrsinu rotiranjem (Surface Revolve) luka oko simetrale za 20 u
prikazanom smjeru, slika 130.
Slika 130. Kreiranje povrsine rotiranjem
7.1.13 Odrezivanje povrsina
Odrezati povrsine (Surface Trim) kreiranom povrsinom nastalom rotiranjem (Trim
tool) tako da se zadrze (Pieces to keep) povrsine, slika 131.
Slika 131. Odrezivanje povrsina
7.1.14 Skrivanje i povezivanje povrsina
Sakriti (Hide Surface Body) zakrivljenu i povrsinu nastalu rotiranjem, slika 132.
Slika 132. Skrivanje povrsina
Ostale povrsine povezati opcijom (Surface Knit).
7.1.15 Skiciranje luka radijusa 80mm
U ravnini (RIGHT) skicirati luk (3 Pt Arc) radijusa R=80mm s pocetnom i krajnjom
tockom koincidentnom s vrhovima otvora u ravnoj povrsini, slika 133.
Slika 133. Skica luka radijusa R=80mm
7.1.16 Kreiranje povrsine popunjavanjem
Odabiranjem skiciranog luka i rubova otvora na ravnoj povrsini (Patch Boundary)
kreirati povrsinu popunjavanjem (Surface Fill), slika 134.
Slika 134. Kreiranje povrsine popunjavanjem
7.1.17 Povezivanje povrsina
Sve povrsine povezati opcijomSurface Knit, slika 135.
Slika 135. Povezivanje povrsina
7.1.18 Zrcaljenje i povezivanje povrsina
Zrcaliti (Mirror) povezane povrsine (Bodies to Mirror) oko ravnine (RIGHT)
desnog pogleda, a zatim sve povrsine povezati opcijom Surface Knit, slika 136.
Slika 136. Zrcaljenje povrsina
7.1.19 Dodavanje materijala zadebljenjem povrsina
Dodati materijal zadebljanjem povrsina (Thicken) na 1mm, slika 137.
Slika 137. Dodavanje materijala
7.1.20 Kreiranje otvora oduzimanjem materijala ekstrudiranjem
Na ravnoj povrsini skicirati otvor 30x30mm uz zaobljenja R=3mm kao osnovu za
oduzimanje materijala ekstrudiranjem kroz cijeli model, slika 138.
7.1.21 Skiciranje elipse
Na ravnoj povrsini skicirati i odrediti polozaj elipse, slika 139.
Slika 139. Skica elipse
7.1.22 Kreiranje linearnog obrasca unutar skice
Slika 140. Linearni obrazac elipsi
Kreirati linearni obrazac elipsi unutar skice (Linear Sketch Stepand Repeat) s 4
retka medusobne udaljenosti 10mm i 3 stupca medusobne udaljenosti 10mm u
prikazanim smjerovima, slika 140.
7.1.23 Kreiranje otvora za gumbe oduzimanjem materijala
ekstrudiranjem
Tako kreirana skica sluzi za oduzimanje materijala ekstrudiranjem kroz cijeli
model, slika 141.
8. VJEZBA
8.1 KREIRANJ E SKLOPA POKLOPCA I KUCISTA
Slika 142. Sklop poklopca i kucista
8.1.1 Koraci sklapanja poklopca i kucista
Smjestanje dijelova u sklop.
Kreiranje veze medu bridovima.
Kreiranje veze medu bocnim plohama.
Kreiranje veze medu gornjim plohama.
8.1.2 Smjestanje dijelova u sklop
Dijelove (Part) poklopac i kuciste smjestiti u sklop (Assembly) tako da je ishodiste
poklopca koincidentno s ishodistem sklopa (Origin). Poklopac mora biti fiksan
(Fixed), a kuciste pomicno (Float), slika 143.
Slika 143. Dijelovi sklopa
8.1.3 Kreiranje veze medu bridovima
Odabrane bridove povezati (Mate) relacijom koincidentnosti. Pozicija kucista jos
nije definirana jer jos postoje stupnjevi slobode koji se trebaju ograniciti novim
vezama, slika 144.
Slika 144. Povezivanje bridova relacijom koincidentnosti
8.1.4 Kreiranje veze medu bocnim plohama
Odabrane bridove povezati relacijom koincidentnosti tako da se nalaze u istoj
ravnini, slika 145.
Slika 145. Povezivanje ploha relacijom koincidentnosti
8.1.5 Kreiranje veze medu gornjim plohama
Odabrane bridove povezati relacijom koincidentnosti, slika 146
Slika 146. Povezivanje ploha relacijom koincidentnosti
8.2 KREIRANJ E SLOZENIJ EG SKLOPA
Slika 147. Sklop i njegovi dijelovi
8.2.1 Koraci sklapanja
Smjestanje nosaca.
Smjestanje dijelova zgloba.
Povezivanje ploha nosaca i glavine relacijom koncetricnosti.
Povezivanje ploha nosaca i glavine relacijom koincidentnosti.
Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koncetricnosti.
Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koincidentnosti.
Povezivanje ploha kocke zgloba i druge glavine relacijama koncentricnosti i
koincidentnosti.
Povezivanje nosaca i druge glavine relacijom paralelnosti.
Povezivanje manjeg zatika i druge glavine relacijama koncetricnosti i
tangentnosti.
Povezivanje drugog manjeg zatika.
Povezivanje veceg zatika i glavine relacijama koncetricnosti i tangentnosti.
Smjestanje podsklopa u sklop.
Povezivanje podsklopa rucice s glavinom.
Rotiranje dijelova sklopa.
8.2.2 Smjestanje nosaca
Nosac smjestiti u sklop kao fiksni dio tako da je ishodiste nosaca koincidentno s
ishodistem sklopa, slika 148.
Slika 148. Smjestanje fiksnog
8.2.3 Smjestanje dijelova zgloba
Dijelovi zgloba (dvije glavine i zglobna kocka) smjestaju se kao pomicni dijelovi,
slika 149.
Slika 149. Smjestanje pomicnih djelova
a. Povezivanje ploha nosaca i glavine relacijom koncetricnosti
Odabrane zaobljene plohe nosaca i glavine povezati relacijom koncentricnosti
(Concentric). Pomicni dio moze se tada pomicati (Move Component) u prikazanom
smjeru te rotirati (Rotate Component), slika 150.
Slika 150. Povezivanje relacijom koncentricnosti
b. Povezivanje ploha nosaca i glavine relacijom koincidentnosti
Odabrane plohe povezati relacijom koincidentnosti (Coincident). Nakon toga
pomicni dio moze se samo rotirati, slika 151.
Slika 151. Povezivanje relacijom koincidentnosti
c. Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koncetricnosti
Odabrane zaobljene plohe povezati relacijom koncentricnosti, slika 152.
Slika 152. Povezivanje relacijom koncentricnosti
d. Povezivanje ploha glavine i kocke zgloba relacijom koincidentnosti
Odabrane plohe povezati relacijom koincidentnosti (Coincident), slika 153.
Slika 153. Povezivanje relacijom koincidentnosti
e. Povezivanje ploha kocke zgloba i druge glavine relacijama
koncentricnosti i koincidentnosti
Odabrane zaobljene plohe na lijevom prikazu (kocke zgloba i druge glavine)
povezati relacijom koncentricnosti, a zatim plohe oznacene na desnom prikazu
povezati relacijom koincidentnosti, slika 154.
Slika 154. Povezivanje relacijama koncentricnosti i
koincidentnosti
Slika 155. Sklop nakon povezivanja
f. Povezivanje nosaca i druge glavine relacijom paralelnosti
Donju plohu druge glavine povezati relacijom paralelnosti (Parallel) s prikazanoj
plohom nosaca, slika 156.
Slika 156. Povezivanje relacijama koincidentnosti
g. Povezivanje manjeg zatika i druge glavine relacijama koncetricnosti i
tangentnosti
Odabrane zaobljene plohe na lijevom prikazu (druge glavine i manjeg zatika)
povezati relacijom koncentricnosti, a zatim ravnu plohu zatika prikazanu na desnom
prikazu povezati relacijom tangentnosti s zaobljenom plohom druge glavine, slika
157.
Slika 157. Povezivanje relacijama koncentricnosti i tangentnosti
h. Povezivanje drugog manjeg zatika
Isti manji zatik koristen u proslom koraku smjestiti u sklop kao drugi manji zatik te
ga povezati s provrtom druge glavine, slika 158.
Slika 158. Povezivanje drugog manjeg zatika
i. Povezivanje veceg zatika i glavine relacijama koncetricnosti i
tangentnosti
Veci zatik povezati s glavinom istim relacijama kao u prethodna dva koraka, slika
159.
Slika 159. Povezivanje relacijama koncentricnosti i tangentnosti
8.2.4 Smjestanje podsklopa u sklop
U sklop smjestiti sklop rucice, slika 160.
Slika 160. Smjestanje podsklopa u sklop
a. Povezivanje podsklopa rucice s glavinom
Zaobljene plohe povezati relacijom koncentricnosti, a ravne plohe relacijama
koincidentnosti, slika 161.
Slika 161. Povezivanje podsklopa rucice s glavinom
8.2.5 Rotiranje dijelova sklopa
Rotiranjem rucice rotirat ce se i ostali dijelovi zgloba zbog medusobnih relacija
veza dok ce nosac ostati nepomican, slika 162.
Slika 162. Rotiranje dijelova sklopa
9. VJEZBA
9.1 Modeliranje i sklapanje sarke
Slika 163. Prikaz sklopa sarke
9.1.1 Koraci modeliranja i sklapanja sarke
Koristenje skice Layout for cuts.
Povezivanje kota jednadzbama (Equations).
Iskljucivanje znacajki (Suppressing features) za kreiranje (Part
configurations).
Sklapanje dijelova.
Kreiranje novog dijela unutar sklopa.
9.1.2 Kreiranje osnovnog dijela
Otvoriti novi dio i u ravnini (FRONT) nacrtati vertikalnu crtu duzine 60mm pocevsi
od ishodista koordinatnog sustava, slika 164.
Slika 164. Vertikalna crta duzine 60mm
9.1.3 Ekstrudiranje profila skice
Nacrtanu crtu ekstrudirati (Extrude Boss/Base) na dubinu 120mm simetricno s
obzirom na ravninu (FRONT) u oba smjera (Mid Plane) i debljine 5mm (Thickness),
slika 165.
Slika 165. Ekstrudiranje modela
9.1.4 Kreiranje usice
Odabrati plohu te na njoj nacrtati kruznicu s sredistem na gornjem desnom vrhu
tako da je tangentna na suprotni brid, slika 166., a zatim dodati materijal po putanji,
slika 167.
Slika 166. Kruznica za kreiranje usice
Slika 167. Ekstrudiranje usice
9.1.5 Izrada provrta za svornjak
Na plohi nacrtati kruznicu, a zatim oduzeti materijal ekstrudiranjem (Extrude
Boss/Base) kroz cijelu usicu (Through All), slika 168.
Slika 168. Izrada provrta kroz usicu
9.1.6 Izrada provrta za vijke s ravnom glavom
Na prednjoj plohi postaviti dva provrta (Hole Wizard) za vijak M8 prema standardu
(Ansi Metric) i kotirati njihov polozaj, slika 169.
Slika 169. Provrti za vijak M8
9.1.7 Dodavanje veza izmedu kota pomocu jednadzbi
Ukoliko se zeli dodati veza izmedu nekih kota tako da promjenom jedne dolazi do
promjene ostalih kota prema nekoj jednadzbi koristi se alat (Equations) koji se nalazi
u alatnoj traci (Tools). Pri tome se u dijaloskom okviru upisuje zeljena jednadzba,
slika 170.
U ovom primjeru kota 30mm, slika 170. treba biti dvostruko manja od kote 60mm,
slika 164., a kota 40mm, slika 169. tri puta manja od kote 120mm koja predstavlja
dubinu ekstrudiranja (korak 9.1.3). Da bi se kote prikazale i omogucio njihov odabir
odabrati lijevom tipkom misa one znacajke koje su definirane trazenim kotama, a
zatim u dijaloski okvir (New Equation) upisati jednadzbu.
Slika 170. Dijaloski okviri za upis jednadzbi
9.1.8 Zrcaljenje provrta za vijke
Oko ravnine (FRONT) zrcaliti provrte za vijke (Mirror) tako sto se odaberu sa
stabla modela ili sa grafickog podrucja, slika171.
Slika 171. Zrcaljenje provrta za vijke
9.1.9 Izrada skice Layout for cuts
Otvoriti skicu na prednjoj plohi modela, odabrati rub, a zatim kreirati crtu na
udaljenosti 1mm od odabranog ruba (Offset Entities), slika 172.
Slika 172. Odabir ruba za izradu skice (Layout)
Nacrtati ostale crte na skici koristeci alate (Convert Entities, Extend), slika 173.
Slika 173. Skica dobivena pretvorbom elemenata
Nacrtati i dimenzionirati dvije vertikalne crte, slika 174.
Slika 174. Crtanje vertikalnih crta
Vertikalne crte zrcaliti oko prethodno nacrtane osi koja prolazi kroz ishodiste
koordinatnog sustava, slika 175.
Slika 175. Zrcaljenje elemenata skice
Za kote 24mm napisati jednadzbu u kojoj su one 1/5 duzine modela (120mm),
slika 175. Dodavanje ove veze vrsi se na isti nacin kao i u koraku 9.1.7.
Sada je potrebno zatvoriti tu skicu i u stablu modela promijeniti joj ime u Layout for
cuts.
9.1.10 Izrada prve skice za odrezivanje usica
Otvoriti novu skicu na prednjoj plohi osnovnog tijela sarke, a zatim koristeci alat
(Convert Entities) kopirati vanjski okvir skice Layout for cuts. Kopiranje se vrsi tako
sto se najprije odabere duzina pa opcija (Closed Contour) u okviru (Resolve
Ambiguity), slika 176.
Slika 176. Odabir prve duzine za kopiranje skice
Vertikalne crte potrebno je kopirati koristeci alat (Offset Entities) tako da su
pomaknute 1mm, slika 177.
Slika 177. Kopiranje vertikalnih crta s pomakom
Orezati visak crta (Trim), slika 178.
Slika 178. Odrezivanje viska crta
Pomocu dobivene skice, kojoj u stablu modela promijenimo ime u 3Cuts, odrezati
model (Extruded Cut) na jednu i na drugu stranu (Through All), slika 179.
Slika 179. Prvi dio sarke
9.1.11 Izrada druge skice za odrezivanje usica
Vratiti se u stablu modela korak unazad povlacenjem trake (Rollback bar) iznad
skice 3Cuts, a ispod skice Layout for cuts.
Zatim otvoriti novu skicu pod imenom 2Cuts na prednjoj plohi osnovnog tijela
sarke, a zatim koristeci alate (Convert Entities) kopirati vanjski okvir skice Layout for
cuts na isti nacin kao u slucaju skice "3Cuts".
Vertikalne crte kopirati koristeci alat (Offset Entities) tako da su pomaknute 1mm,
slika 180.
Slika 180. Kopirane vertikalne crte s pomakom
Odstraniti visak crta (Trim), slika 181.
Slika 181. Odrezivanje viskova crta
Pomocu dobivene skice 2Cuts, odrezati model (Extruded Cut) na jednu i na
drugu stranu (Through All), slika 182.
Slika 182. Drugi dio sarke
U stablu modela sakriti (Hide) skicu Layout for cuts (desna tipka misa na ime
skice).
9.1.12 Razmjestaj dijelova (Parts Configurations)
U stablu modela povuci traku (Rollback bar) tako da se ona nalazi ispod svih
znacajki koje su kreirane.
Na dnu stabla nalazi se gumb za otvaranje pogleda (ConfigurationManager).
Desnom tipkom misa odabrati ime dijela i otvoriti dijaloski okvir (Add Configuration),
a zatim u prozoru (Configuration Name) upisati ime OuterCuts, slika 183.
Slika 183. Dijaloski okvir (Add Configuration)
Na dnu stabla otvoriti ponovo pogled (FeatureManager), a zatim desnom tipkom
misa odabrati znacajku 2Cuts i opciju (Suppress) nakon cega ta znacajka poprimi
sivu boju.
Ponoviti postupak dodavanja imena InnerCuts (Configuration Name) za drugi dio
sarke 3Cuts. Nakon toga opet otvoriti pogled (FeatureManager), u stablu modela za
znacajku 2Cuts te odabrati opciju (Unsuppress), a za znacajku 3Cuts opciju
(Suppress).
9.1.13 Sklapanje dijelova u sklop
Otvoriti novi sklop (Assembly), prikazati koordinatni sustav (View, Origins), a
zatim ubaciti dio u garaficko podrucje sklopa tako da se poklapaju koordinatni sustavi
dijela i sklopa, slika 184.
Slika 184. Postavljanje dijelova sarke u sklop
Ubaciti drugi dio sarke u sklop na taj nacin sto se drzeci tipku Ctrl na tipkovnici,
lijevom tipkom misa primi prvi dio i povuce pokraj njega, a zatim se koristeci alate
(Move Component, Rotate Component) drugi dio okrene, slika 185.
Slika 185. Dva ista dijela unutar sklopa
U stablu modela desnom tipkom misa kliknuti na drugu komponentu koja je
ubacena u sklop, odabrati opciju (Component Properties, Use named
configuration), a zatim iz liste odabrati ime drugog dijela OuterCuts. Drugi dio se
automatski promijeni, slika 186.
Slika 186. Promjena oblika jednog od dijelova
Dodati veze izmedu povrsina (Coincident Mate, Concentric Mate), slika 187.
Slika 187. Postavljanje veza izmedu povrsina
Dio OuterCuts moze se okretati (Move Component) u odnosu na dio InnerCuts,
slika 188.
Slika 188. Okretanje dijelova sarke
9.1.14 Kreiranje novog dijela unutar sklopa
Unutar sklopa kreirati svornjak koji ce povezivati oba dijela sarke. Da bi se
omogucilo kreiranje svornjaka potrebno je u izborniku (Insert) odabrati opciju
(Component, New Part) nakon cega se otvori dijaloski okvir u kojem se upisuje ime
novog dijela.
Pokazivac misa promijeni oblik i trazi da se odabere povrsina na koju ce se vezati
novi dio, slika 189. U alatnoj traci je ujedno ukljucen alat (Edit Part).
Slika 189. Kreiranje novog dijela unutar sklopa
Pomocu alata (Offset Entities) napraviti kruznicu koja je udaljena 0,25mm od
kruznog brida provrta usice, a zatim zatvoriti skicu, slika190.
Slika 190. Skica kruznice s pomakom
Odabrati unutrasnju povrsinu na dijelu 2Cuts i na njoj otvoriti novu skicu u kojoj
treba kreirati crtu na osnovu postojeceg ruba, a zatim zatvoriti skicu, slika 191.
Slika 191. Skica putanje za dodavanje materijala po krivulji
Dodati materijal po putanji (Sweep): za putanju (Path) odabrati crtu sa zadnje
skice, a za profil (Profile) kruznicu sa predzadnje skice, slika 192.
Slika 192. Kreiranje tijela svornjaka dodavanjem materijala po
krivulji
Izradu glave svornjaka zapocinje se odabirom celne povrsine tijela svornjaka, slika
193.
Slika 193. Odabir povrsine za izradu glave svornjaka
Na toj povrsini otvoriti skicu u kojoj treba nacrtati kruznicu istog promjera kao i
vanjski promjer usice, odnosno dodati vezu (Coradial), a zatim ju ekstrudirati
(Extruded Boss/Base) na dubinu 3mm, slika 194.
Slika 194. Ekstrudiranje glave svornjaka
Napraviti kuglasto ispupcenje na ceonoj povrsini glave svornjaka pomocu alata
(Dome) koji se nalazi na traci s alatima (Features). Postaviti visinu zaobljenja
(Height) na 3mm, slika 195.
Slika 195. Izrada kuglastog ispupcenja na glavi svornjaka
U traci s alatima odabrati (Edit Part) i spremiti sklop. Kako su zadane odredene
veze izmedu kota pomocu jednadzbi, moguce je promijeniti ukupnu duzinu sarke.
Nakon promjene obnoviti sklop alatom (Rebuild).
10. Modeliranje i sklapanje zatvaraca
3
2
1
4
5
28
Slika 196. Sklop zatvaraca, njegovi dijelovi i crtez sklopa
10.1.1 Modeliranje pozicije 1
A A
A-A
8
,
5
3
3
1
6
3
11
M20
6
,
5
22
Slika 197. Model i crtez pozicije 1
10.1.2 Modeliranje pozicije 2 i 3
9
2
19,5
32
12,7
2
2
8
5,5
R
6
3
2
7
R
6
,
3
5
5
6
,
4
1
9
3
5
R
6
,3
5
8
Slika 198. Model i crtez pozicije 2 i 3 (pozicija 3 se dobije
zrcaljenjem Insert Mirror Part)
50,8
38,1
28
22
15,5
16
1
6
9
,
6
7
2
R
1
R
2
R
0
,
2
5
6
,
5
R
6
,
3
5
2
5
3
0
M6
1
1
6
,
3
5
5
8
9
10.1.5 Sklapanje dijelova
Slika 201. Sklop zatvaraca
Prvi dio ciji se koordinatni sustav poklapa s koordinatnim sustavom sklopa je
pozicija 1. Nakon toga se u sklop dodaje pozicija 4, zatim pozicija 2, 3, 5. (Mate,
Concentric, Coincident)
11. VJEZBA
11.1 Izrada 2D crteza (Drawing)
Slika 202.
11.1.1 Ova vjezba obuhvaca
Povlacenje sastavnica kreiranih u ACAD 2002.
Otvaranje predloska (Drawing Template).
Priprema predloska (Drawing Template Format).
Promjena svojstava kota.
Kreiranje crteza (Drawing).
Pomicanje pogleda.
Kotiranje crteza.
Modificiranje dimenzija.
Otvaranje novog lista (Drawing Sheet).
11.1.2 Povlacenje sastavnica iz ACAD 2002
Ukoliko se zeli povuci sastavnica koja je snimljena u formatu .dxf tada treba
pokrenuti SolidWorks i otvoriti postojeci dokument (Open). U dijaloskom okviru koji
se pojavi odabrati onaj format papira koji se zeli ubaciti, nakon cega se pojavi
dijaloski okvir u kojem se opcije postavljaju ovisno o potrebi, slike 203. i 204.
Prilikom snimanja, format papira se moze snimiti kao predlozak na osnovu kojeg
se moze izradivati tehnicka dokumentacija.
Slika 203.
Slika 204.
11.1.3 Otvaranje crteza na osnovu predloska (Drawing Template)
Da bi se otvorio novi crtez na osnovu postojeceg predloska potrebno je otvoriti
novi crtez (New, Drawing), odabrati opciju (Templates) nakon cega se otvori
dijaloski okvir gdje treba odabrati opciju (Custom sheet format) te pronaci predlozak
(Browse), slika 205.
Slika 205. Prozor za odabir formata
11.1.4 Priprema predloska
Ukoliko se zeli nesto promijeniti na predlosku (npr. tekst u sastavnici koji treba biti
isti na svakom crtezu) u podrucju crteza kliknuti desnu tipku misa, odabrati opciju
(Edit Sheet Format, Properties) nakon cega se moze promijeniti izgled i sadrzaj
sastavnice.
Osim promjene izgleda formata moguce je promijeniti i ostale postavke koje se
ticu kota, teksta, pogleda itd. (Tools, Options).
Kada se zeli spremiti predlozak u izborniku (File) odabere se opcija (Save Sheet
Format) nakon cega se pojavi dijaloski okvir u kojem se pronalazi mjesto gdje ce se
snimiti predlozak, slika 206.
Slika 206. Prozor za spremanje formata
11.1.5 Promjena svojstava crteza
Kada se zele promijeniti postavke koje odreduju izgled crteza (npr kota, jedinica,
strelica itd.) u izborniku (Tools) odabere se opcija (Options) pri cemu se otvara
dijaloski okvir u kojem se nalazi popis opcija koje je moguce promijeniti, slika 207.
Slika 207. Prozor za podesavanje osnovnih postavki
11.1.6 Kreiranje crteza (Drawing)
Nakon sto se otvori novi crtez (Drawing) projekcije 2D crteza na osnovu
postojeceg 3D modela moguce je dobiti na dva nacina:
1. Tako da se otvori dio/sklop za koji se radi crtez. U izborniku (Window)
odabrati opciju (Tile Window Horizontally), a zatim lijevom tipkom misa
povuci dio/sklop iz stabla modela u podrucje crteza pri cemu program
automatski kreira tri standardne projekcije.
2. Tako da se otvori dio/sklop za koji se radi crtez. U izborniku (Window)
odabrati opciju (Tile Window Horizontally), u traci s alatima (Drawing)
odabrati alat (Named View), a zatim lijevom tipkom misa povuci dio/sklop iz
stabla modela u podrucje crteza. Pri tome se otvara s desne strane izbornik u
kojem se odabire pogled (orijentacija projekcije), slika 209.
Ukoliko se prilikom ubacivanja projekcija na crtez pojavi dijaloski okvir, slika 208. u
njemu se moze ukljuciti ili iskljuciti prikaz tangenti koje se pojavljuju na prijelazu s
zaobljenja na ravne povrsine.
Slika 208. Dijaloski okvir za prikaz ili brisanje tangenti
Slika 209. Okvir za izbor orijentacije pogleda
Kao primjer prikazane su tri projekcije modela Poklopac.sldprt, slika 210.
Slika 210. Projekcije poklopca
Da bi se pojedini pogled mogao pomicati odabrati pogled lijevom tipkom misa, a
zatim ga pomicati kada pokazivac promijeni oblik (Pan).
11.1.7 Kotiranje crteza
Kotirati crtez moguce je na dva nacina:
1. Dodavanjem svih kota na crtez koje su kreirane pri izradi skica tijekom
modeliranja dijela : U izborniku (Insert) odabrati (Model Items) pri cemu se
otvara dijaloski okvir, slika 211. u kojem se odabiru opcije (Dimensions,
Import items into all views, Eliminate duplicate model dimensions),
slika212.
2. Samostalno dodavanje kota na projekcije: U tu svrhu koristi se alat
(Dimension) pri cemu se kotiranje obavlja tako da se lijevom tipkom misa
odaberu bridovi i potvrdi smjestaj kote. Ukoliko je kotni broj pri tome u zagradi
potrebno je u izborniku (Tools, Optons, Document Properties, Dimensions)
iskljuciti opciju (Add parentheses by default).
Slika 211. Dijaloski okvir (Insert Model Items)
Slika 212. Kotiranje crteza
11.1.8 Modificiranje dimenzija
Promjenom neke od dimenzija bilo na crtezu bilo na modelu to se automatski
reflektira na sve dokumente koji sadrze dio/sklop na kojem je doslo do promjene.
Ukoliko se promjena dimenzije zeli napraviti u crtezu dvostruko kliknuti lijevom tipkom
misa na dimenziju i u dijaloskom okviru (Modify) promijeniti velicinu, a zatim obnoviti
crtez (Rebuild), slika 213.
Slika 213. Modificiranje dimenzija
11.1.9 Novi list (Drawing Sheet)
Dodati novi list u istom dokumentu crteza moguce je preko izbornika (Insert) u
kojem se odabire opcija (Sheet) pri cemu se otvara dijaloski okvir, slika 214.
Slika 214. Prozor za otvaranje novog lista (Drawing Sheet)
11.1.10 Uredivanje crteza
Osim standardna tri pogleda na crtez je moguce postaviti detalj karakteristicnog
mjesta na nekoj od postojecih projekcija (Detail View), projicirani pogled (Projected
View), pomocni pogled (Auxiliary View), presjek postojeceg pogleda s presjecnom
ravninom (Section View), djelomicni presjek postojeceg pogleda (Broken-out
Section).
Da bi se crtez popunio svim potrebnim znakovima obrade, osima, znakovima za
zavarivanje itd. koriste se alati u alatnoj traci (Annotation). Za promjenu vrste i
debljina crta koriste se alati u alatnoj traci (Line Format).
Kao primjer, slika 215. prikazan je crteza poklopca.
Slika 215. Crtez poklopca
11.2 Kreiranje sastavnice i pozicija dijelova u sklopu (Bill of
Materials)
Slika 216. Crtez s tablicom dijelova i pozicija
11.2.1 U ovoj vjezbi se prikazuje
Postavljanje opcija crteza.
Ubacivanje sastavnice dijelova (Bill of Materials).
Promjena sadrzaja sastavnice dijelova.
Prikazivanje oznaka pozicija dijelova u sklopu.
11.2.2 Postavljanje opcija crteza
Otvoriti novi crtez i ubaciti izometrijski prikaz sklopa ujoint.sldasm na A3 format
papira, slika 217.
Slika 217. Ubacivanje izometrijskog prikaza sklopa
U izborniku (Tools, Options) pod opcijom (System Options, Drawings) provjeriti
da li je odabrana opcija (Automatic update of BOM), slika 218.
Slika 218. Dijaloski okvir (System Options)
Pod opcijom (Document Properties, Detailing) postaviti opcije, slika 219. i 220.
Slika 219. Dijaloski okvir (Document Properties)
Slika 220. Dijaloski okvir (Document Properties)
11.2.3 Ubacivanje sastavnice dijelova
U izborniku (Insert) odabrati opciju (Bill of Materials) pri cemu se pojavi dijaloski
okvir, slika 221. U njemu se odabere standardni predlozak bomtemp.xls sto otvara
dijaloski okvir koji sluzi za smjestaj sastavnice na crtez, slika 222.
Slika 221. Dijaloski okvir (Select BOM Template)
Slika 222. Dijaloski okvir (Bill of Materials Properties)
11.2.4 Promjena sadrzaja sastavnice dijelova
Da bi se promijenio sadrzaj sastavnice (Bill of Materials) desnom tipkom misa
kliknuti na sastavnicu i odabrati opciju (Edit Bill of Materials). Nakon sto se otvori
Excel tablica u njoj je moguce mijenjati tekst prema potrebi, slika 223.
Slika 223. Sastavnica (Bill of Materials)
11.2.5 Prikazivanje oznaka pozicija dijelova u sklopu
Za prikaz oznaka pozicija na sklopnom crtezu koristi se alat (Balloon) iz alatne
trake (Annotation). Nakon sto se promijene sve postavke prema potrebi dobije se
sklopni crtez, slika 216.
12. VJEZBA
12.1 Modeliranje resetke (3D Sketching)
Koristeci SolidWorks moze se kreirati 3D skica koja se koristi kao putanja pri
upotrebi alata (Sweep), kao krivulja za vodenje pri upotrebi alata (Loft) ili kod izrade
cijevovoda (Piping).
Slika 224. Model resetke
12.1.1 U ovoj vjezbi pokazat ce se uvod u 3D skiciranje
Izrada skice relativno u odnosu na koordinatni sustav.
Dimenzioniranje u 3D prostoru.
Zrcaljenje kreiranih znacajki.
12.1.2 Kreiranje okvira resetke koristeci 3D skicu
a. Kreiranje vanjskog okvira
Koristeci alat (3D Sketch) otvoriti novu skicu i u XY ravnini uzduz X osi nacrtati
crtu duzine 135mm pocevsi od ishodista, nastaviti uzduz Y osi crtu duzine 15mm te
ponovo uzduz X osi crtu duzine 15mm.
Crta duzine 240mm nalazi se na Z osi u YZ ravnini. Za prebacivanje iz jedne u
drugu ravninu koristi se tipka Tabna tipkovnici. Na osnovu slike potrebno je dovrsiti i
ostatak putanje, slika 225.
Slika 225. Osnovni okvir resetke
Sva spojna mjesta je potrebno zaobliti radijusom R5mm, slika 226.
Slika 226. Zaobljavanje crta pod pravim kutom
Otvoriti 2D skicu i u ravnini (RIGHT) nacrtati kruznicu promjera 5mm u sredistu
koordinatnog sustava, slika 227.
Slika 227. Profil okvira resetke
Koristeci alat (Sweep) provuci profil kruznice uzduz 3D putanje, slika 228.
b. Kreiranje poprecne cijevi resetke
U ravnini (FRONT) nacrtati kruznicu promjera 4mm koja se nalazi 11mm od
ishodista koordinatnog sustava, slika 229 te je ekstrudirati do povrsine profila na
drugoj strani (Upto Surface), slika 230.
Slika 229. Profil poprecne cijevi
Slika 230. Ekstrudiranje poprecne cijevi
c. Kreiranje linearnog obrasca
Pod izbornikom (View) odabrati opciju (Temporary Axes) koja sluzi kao smjer za
kreiranje 6 redaka s razmakom 22mm, slika 231.
Slika 231. Linearni obrazac poprecne cijevi
12.1.3 Kreiranje druge polovice resetke (Mirror)
Odabrati krajnju ravnu povrsinu oko koje se zrcali geometrija resetke pri tome je
potrebno da je odabrana opcija (Bodies to Mirror), slika 232.
Slika 232. Model resetke
13. PRIMJERI ZA VJEZBE
Primjer 1:
Primjer 2:
Primjer 3:
Primjer 4:
Primjer 5:
Primjer 6:
Primjer 7:
Primjer 8:
Primjer 9:
Primjer 10:
Primjer 11:
Primjer 12:
Primjer 13:
Primjer 14:
Primjer 15:
Primjer 16:
Primjer 17:
Primjer 18:
Primjer 19:
Primjer 20:
Primjer 21:
Primjer 22:

Solidworks Skripta

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Solidworks Skripta

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

D. Rohde, N. Bojcetic, D. Dekovic, D.

You might also like