PANEVROPSKI UNIVERZITET APEIRON FAKULTET INFORMACIONIH TEHNOLOGIJA POSLOVNA INFORMATIKA BANJA LUKA SEMINARSKI RAD

PREDMET: ARHITEKTURA RAUNARSKIH SISTEMA I MREA TEMA: ETHERNET

Student: Sinia Stankovi Broj indeksa: 17/10 RPI

Mentor: Doc.dr Goran ukanovi

UVOD
Obavljanje odreenih vrsta poslova, slanje i primanje velikih koliina zatidenih podataka na velike udaljenosti, brz dolazak do traenih informacija, i sl., je danas nezamislivo obavljati bez interneta. Jedna od najzastupljenijih Internet tehnologija je upravo ETHERNET, a to je ujedno i tema ovog seminarskog rada. Ethernet je iani preenos podataka koji se moe odvijati kao jednosmjerna (halfduplex) ili potpuno dvosmjerna komunikacija (full-duplex). Ukoliko se radi o prenosu podataka optikim kablom ili kablom sa uvijenim paricama, najede su (danas) mogude brzine prenosa: 10 Mbps-10Base-T Ethernet (IEEE 802.3) , 100 Mbps-Fast Ethernet (IEEE 802 3u), 1000 Mbps-Gigabit Ethernet (IEEE 802 3z) i 10-Gigabit/s-10 Gbps Ethernet (IEEE 802 3 ae).

ETHERNET
Raunarska mrea je sistem koji povezuje razliite ili sline ureaje u jednu cjelinu. Mrea povezuje ureaje za obradu podataka i komunikacijske ureaje. Mree se dijele na: 1. mree ireg podruja (WAN), npr. povezivanje unutar drave ili kontinenta; 2. gradske mree (MAN) 3. te lokalne mree (LAN). Lokalne mree povezuju krajnje korisnike unutar ogranienog prostora. Najzastupljenija tehnologija povezivanja LAN mrea je Ethernet, koji je takoe poznat i pod imenom IEEE 802.3.

ISTORIJSKI RAZVOJ ETHERNETA

Prva Ethernet mrea je testirana u istraivakom centru Xerox Palo Alto (PARC), a testirao ju je Bob Metcalfe, koji je povezao raunar i tampa, te osmislio umreavanje raunara preko zajednikog kabla. Dobila je ime Ethernet po nepostojedem mediju eteru (ether) za koji se smatralo da provodi elektromagnetske talase.

ISTORIJSKI RAZVOJ ETHERNETA

Prvi sistem je imao brzinu oko 3 Mbps i poznat je kao "eksperimentalni Ethernet". Formalne specifikacije objavile su 80-ih godina firme poznate pod nazivom DIX (Digital Eauipment Corporation-Intel-Xerox),a standardizovane su od strane komiteta za lokalne mree pri Institutu elektrotehnikih i elektronikih inenjera (Institute of Electrical and Electronics Engineer) pod nazivom IEEE 802 standard,a standard je prvi put objavljen 1985.god. s formalnim nazivom "IEEE 802.3 Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection (CSMA/CD) Access Method and Physical Layer Specijications" i omoguduje viestruki pristup sa provjerom nosioca signala uz detekciju sukoba.

ELEMENTI ETHERNET SISTEMA

Tri osnovna elementa Ethernet sistema su: fiziki medij za prenos signala, skup pravila za kontrolu pristupa mediju, Ethernet paketi. Skup bitova koji se koristi za prenos podataka unutar Ethernet sistema ini Ethernet pakete. Bitovi su organizovani u adresno polje, polje podataka promjenjive duine (od 46 do 1500 bajtova podataka) i polje za provjeru greke. U polju za provjeru se utvruje je li paket stigao u obliku u kojem je poslan

PRINCIP RADA ETHERNET SISTEMA

Sve stanice prikljuene na Ethernet spojene su pomodu zajednikog signalnog sistema i ne postoji centralni nadzor, odnosno imaju jednako pravo pristupa (Multiple Access). Signali se alju serijski, putem medija do svake prikljuene stanice. Prije slanja podataka vri se provjera medija i tek nakon toga se paketi mogu slati. Za kontrolu pristupa mediju (Medium Access Control - MAC) koristi se CSMA/CD protokol zahvaljujudi kojem svaka stanica ima omoguden pristup prijenosnom mediju. Signal nositelj (carrier) ukazuje na prijenos podataka, a provjera signala je carrier sense. Prilikom istovremenog emitovanja iz dvije razliite stanice dolazi do sudara okvira, kolizije, nakon ega se obustavlja emitovanje (Collision Detection). Ako je mrea preopteredena stanica, stanica de 16 puta ponoviti slanje, a nakon toga paket se odbacuje.

ETHERNET MEDIJI ZA PRENOS SIGNALA

Za povezivanje se koriste razliiti mediji: DEBELI I TANKI KOAKSIJALNI KABAL, UVIJENA PARICA ILI OPTIKO VLAKNO. Debeli koaksijalni kabal se danas jako rijetko koristi, odnosno koristi se samo u posebnim sluajevima, npr. kao mrena okosnica (back-bone) koja povezuje Ethernet segmente. Jeftin je, omoguduje dobru zatitu od elektrinih smetnji, ogranienje mu je brzina prenosa koja iznosi 10 Mbps. Tanki koaksijalni kabl je savitljiviji i uz njegovo koritenje je potreban manji broj komponenti to smanjuje ukupnu cijenu sistema. Njegova mana je kao i kod debelog koaksijalnog kabla ogranienje brzine na 10 Mbps. Uvijena parica se koristi kako bi se smanjilo presluavanje i greke unutar sistema.
Optika vlakna mogu biti monomodna ili multimodna (ede su). Prednosti su bri prenos, izolacija od vanjskih uticaja, sigurnost korisnika, neosjetljivost na smetnje i velike duine koje mogu premostiti. Povezivanje je u obliku zvijezde.

SISTEMI S BRZINAMA PRENOSA OD 10 Mbps, 100Mbps i 1000Mbps

Brzina prenosa predstavlja broj bitova u sekundi koji se prenose. U Ethernet sistemima se neke karakteristine brzine 10 Mbps, 100 Mbps, 1000Mbps = 1 Gbps. Sistem sa 1000Mbps je poznat kao Gigabit Ethernet. Razvoj tehnologije je zahtijevao sve vede brzine, tako da se danas pojavljuju brzine od 10 Gbps, ali i vede.

MRENI SISTEMI SA BRZINOM PRENOSA OD 10Mbps

Za izgradnju ovih sistema se koriste sljedede komponente: fiziki mediji (prenos Ethernet signala izmeu raunara), interfejs zavisno o mediju - MDI (za prikljuak na fiziki medij; sklop za direktni fiziki i elektrini spoj na mreni kabal), jedinica za prikljuak medija - MAU (primopredajnik (transceiver), odnosno ureaj za slanje i primanje signala), interfejs jedinice za prikljuak - AUI (prenos signala i napajanje energijom izmeu Ethernet interfejsa u raunaru i jedinice za prikljuak medija) izvor podataka ili raunar - DTE.

MRENI SISTEMI S BRZINOM PRENOSA OD 100 Mbps

Ethernet s brzinom rada 100 Mbps IEEE odbor za standardizaciju standardizovao je na dva naina: 100BASE-T Fast Ethernet (zadran je originalni CSMA/CD mehanizam za kontrolu pristupa mediju, a originalni Ethernet sistem je ubrzan) VG100-AnyLAN (stvoren je potpuno novi mehanizam kontrole pristupa mediju koji je zasnovan na koncentratorima koji kontroliu pristup mediju sa mehanizmom za traenje prvenstva pristupa) 100 Mbps sistem radi s deseterostruko vedom frekvencijom slanja u odnosu na sisteme koji rade na 10 Mbps, a sve ostalo (format paketa, moguda udaljenost, koliina podataka koja se moe prenijeti i mehanizam kontrole pristupa mediju) ostalo je isto. Za brzinu rada 100 Mbps Fast Ethernet postoje tri vrste medija za prenos signala: 100BASE-T4 kabal sa uvijenim paricama (segment koristi etiri uvijene parice), 100BASE-TX kabal sa uvijenim paricama (dvije uvijene parice posebnog kabla), 100BASE-FX kabal sa optikim vlaknima (dva optika vlakna u kablu).

MRENI SISTEMI S BRZINOM PRENOSA OD 1000 Mbps

Nazivaju se jo i Gigabit Ethernet. Pojavili su se 1996. god., a standardizovani su prvi put 1998.god. kao IEEE 802.3z standard, odnosno kao 1000BASE-X. Razlikuju se etiri vrste 1000BASE standarda, prikazane u tabeli
Oznaka prenosnog 1. medija 1000BASE-SX Viemodni fiber (62.5 |im) Viemodni fiber (50 |im) 2. 1000BASE-LX Jednomodni fiber (9 |im) Viemodni fiber (62.5 |im) Viemodni fiber (50 |im) 3. 4. 1000BASE-CX 1000BASE-T Kratki oklopljeni bakreni vod (twinax) Uvijena parica 1300 nm Vrsta kabla Laserska zraka 850 nm Najvea dozvoljena duina 300 m 550 m 3000 m 550 m 550 m 25 m 100 m

AKTIVNA MRENA OPREMA

Prenos se ne bi mogli obavljati bez aktivne mrene opreme koju sainjavaju: 1.Ethernet interfejs (mrena kartica) 2.Primopredajnik (transceiver) 3.prespojnik (repeater) 4.paketni preklopnik (switch) Mrena kartica (NIC - Network Interface Card) nalazi se u slotu na matinoj ploi raunara i omoguduje vezu izmeu raunara i Ethernet mree

Blok shema spoja dvije Ethernet mrene kartice

Primopredajnik (transceiver)
Primopredajnik je jednostavan ureaj koji meusobno povezuje i prilagoava impedanse dviju razliitih Ethernet krugova, od kojih je jedan uvijek AUI prikljuak preko kojeg se i napaja. Ureaj povezuje krugove tako da na jednoj strani medija predaje signal, a na drugoj prima, i obrnuto. Tako je i dobio naziv - primopredajnik. Danas se najede koriste RJ-45. Primjenjuje se prilikom spajanja aktivnih dijelova mrene opreme na medij koji ini okosnicu LAN-a.

Prespojnik (repeater)
Prespojnik ima vlastito napajanje - samostalan je. Za razliku od primopredajnika on fiziki povezuje dva ili vie Ethernet segmenata u jedinstvenu lokalnu mreu. Prespojnik koji je izveden s vie prikljuaka (multiport repeater) od kojih svaki moe podravati drugu vrstu medija, ili vie prikljuaka podrava istu vrstu medija, naziva se jo i koncentrator (hub). Ukoliko ima samo dva prikljuka, ali za razliite vrste medija naziva se konvertor medija

Paketni preklopnik (switch)

Pri velikom optereenju mree smanjuje se uinkovitost mree i dolazi do velikog broja sukoba, odnosno do zaguenja koje se smanjuje koritenjem preklopnika (switch). Preklopnik je premosnica s mnogo prikljuaka i malim kanjenjem. Njime se mrea dijeli u mnogo manjih mrea i smanjuje se pojava zaguenja. Koritenje preklopnika poveava propusni pojas mree, to se naziva mrena okosnica. Postoje tri vrste paketnih preklopnika: Store and Forward(svaki paket spremi, te provjeri ima li greaka i ukoliko je
ispravan proslijedi ga na odredite) Cut Through" (prosljeuje podatke neposredno nakon to ih primi ime se poveava mogunost prosljeivanja greke) Hybrid(radi kao Cut Through uz provjeru broja proslijeenih paketa s grekama; ukoliko je frekvencija proslijeenih paketa s grekama iznad praga poinje raditi kao Store and Forward sve dok nivo greki ne padne ispod zadane mjere).

Premosnik (bridge)
Ureaj s dva ili vie prikljuaka koji mogu biti spojeni na razliite vrste medija pri emu povezuju zasebne mrene segmente i prenose mreni promet izmeu njih, a omoguduju filtriranje i prosljeivanje paketa podataka izmeu prikljuaka, gradedi na taj nain prostrane lokalne mree naziva se premosnik. On omoguduje povedanje najvede duine mrenog segmenta, a da se pri tome ne kri pravilo najvede dozvoljene duine ice, broj prikljuenih stanica ili broj prespojnika na danom Ethernet segmentu.

Usmjeriva (router)
Ureaji koji omoguduju vezu (gateway) izmeu razliitih mrea i brinu o tome da paketi uspjeno prelaze iz jedne u drugu nazivaju se usmjerivai. Rade na nivou viih protokola, a svaka mrea mora imati svoj vlastiti mreni broj.

PREDNOSTI I NEDOSTATCI ETHERNET SISTEMA

Prednosti: najrairenija LAN tehnologija, jeftina oprema, veliko iskustvo s instalacijom, jednostavan protokol, koristi se kabal, a modemi nisu potrebni, mogudnost dodavanja novih stanica za vrijeme rada mree, otpornost na smetnje, raznovrsnost topologija, mala opteredenja (primjena u sistemima u realnom vremenu), koristi postojede telefonske kablove, mogudnost prenosa podataka svjetlom (optiko vlakno), stare tehnologije se lako zamjenjuju novim. Nedostaci: veliko preopteredenje smanjuje propusnost zbog mehanizma za koliziju, analogna detekcija kolizije, minimalna duina okvira (64 bita za 10 Mbps i 100 Mbps sisteme, 512 bita za 1000 Mbps sisteme), ukoliko imamo spojen sistem vede brzine sa sistemom manje brzine uprkos mnogim rjeenjima opada efikasnost, kod vedeg broja prikljuaka prosljeivanje signala s jednog prikljuka na ostale ima odreeno kanjenje to povedava ukupno vrijeme potrebno da signal stigne s jednog kraja mree na drugi to takoe moe uticati na ispravan rad CSMA/CD protokola, podatci se prenose serijski (bit po bit).

ZAKLJUAK
Najzastupljenija Internet tehnologija povezivanja je Ethernet, koji je takoe poznat i pod imenom IEEE 802.3. Standardizovan je prvi put 1985.god.. Ethernet sistem sastoji se od tri osnovna elementa: fizikog medija koritenog za prijenos signala izmeu raunara, skupa pravila za kontrolu pristupa mediju, a koja doputaju skupim raunarima pravilnu raspodjelu pristupa dijeljenom Ethernet kanalu i Ethernet paketa koji se sastoji od standardizovanog skupa bitova iskoritenih za prenos podataka u Ethernet sistemu. Ethernet sistem moe prenositi razliite vrste podataka razliitih viih mrenih protokola. Ethernet je jednostavno prenosni mehanizam koji prenosi podatke izmeu raunara; nije ga briga ta je u paketima.

ZAKLJUAK
Na brzinama od 100Mbps se koriste tri varijante medija za prenos signala: 100BASE-T4 (kabal sa uvijenim paricama), 100BASE-TX (kabal sa uvijenim paricama) i 100BASE-FX (kabal sa optikim vlaknima). Bitno je napomenuti da prenos signala pri ovim brzinama moe biti jednosmjeran ili potpuno dvosmjeran. Prenos se ne bi mogli obavljati bez aktivne mrene opreme koju sainjavaju: Ethernet interfejs (mrena kartica) primopredajnik (transceiver) prespojnik (repeater) paketni preklopnik (switch) premosnik i usmjerenik (bridge i router) - uzima se ono to je pogodnije.

HVALA VAM NA PANJI!!!

Sinia Stankovi 17-10/RPI