Professional Documents
Culture Documents
Kolay Hamur Işleri PDF
Kolay Hamur Işleri PDF
Ankara, 2011
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir. Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
AIKLAMALAR ...................................................................................................................iii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET-1 ..................................................................................................... 3 1. KEK YAPIMI ...................................................................................................................... 3 1.1. Kek eitlerinin Hazrlanmas ...................................................................................... 3 1.2. Keklerin Snflandrlmas ............................................................................................. 3 1.3. Kek Hazrlamada Dikkat Edilecek Kurallar ................................................................. 5 1.4. Baarsz Kekte Grlen zellikler ve Nedenleri ......................................................... 5 1.5. Pien rnde Aranan zellikler ................................................................................... 6 1.6. Kek eitlerinin Hazrlanmas ...................................................................................... 6 1.7. Keklerin Servise Hazrlanmas.................................................................................... 10 UYGULAMA FAALYET-1 ........................................................................................... 11 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 14 RENME FAALYET-2 ................................................................................................... 15 2. BAST KURABYELER ................................................................................................... 15 2.1. Kurabiyenin Tanm ve Pastaclktaki nemi ............................................................. 15 2.2. Kurabiye Hazrlamada ve Piirmede Dikkat Edilecek Noktalar................................. 16 2.3. rnek rn almalar .............................................................................................. 16 2.4. Pien rnde Aranan zellikler ................................................................................. 19 UYGULAMA FAALYET-1 ........................................................................................... 20 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 23 RENME FAALYET-3 ................................................................................................... 24 3. HAZIR YUFKA BREKLER.......................................................................................... 24 3.1. Brek Soslar ............................................................................................................... 24 3.2. Brek Harlar ve Hazrlanmalar ............................................................................... 25 3.3. Brek eitleri ve Hazrlanmalar............................................................................... 25 3.4. Piirmede Dikkat Edilecek Noktalar........................................................................... 29 3.5. Pien rnde Aranan zellikler ................................................................................. 29 3.6. Breklerin Servisi ve Saklanmas ............................................................................... 30 UYGULAMA FAALYET-1 ........................................................................................... 31 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 34 RENME FAALYET-4 ................................................................................................... 35 4. POAA YAPMA ............................................................................................................ 35 4.1. Poaa Hamurunun ve Harcnn Hazrlanmas ....................................................... 35 4.2. Pien rnde Aranan zellikler ................................................................................. 39 4.3. Piirmede Dikkat Edilecek Hususlar........................................................................... 39 4.4. Poaalarn Servisi ve Saklanmas ............................................................................. 39 UYGULAMA FAALYET-1 ........................................................................................... 41 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 44 RENME FAALYET-5 ................................................................................................... 45 5.1. Hazr rnlerle Yaplan Tatl eitleri ve zellikleri ................................................ 45 5.2. urubun Hazrlanmas ................................................................................................. 47 5.3. rnek rn Hazrlanmas- rnde Aranan zellikler- Servisi ve Saklanmas.......... 47 UYGULAMA FAALYET-1 ........................................................................................... 55 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 58 RENME FAALYET-6 ................................................................................................... 59
6. PZZA................................................................................................................................. 59 6.1. Pizzada Kullanlan Soslar ve Hazrlanmas ................................................................ 60 6.2. Kolay Pizza Hamurunun Hazrlanmas ....................................................................... 62 6.3. Pizza Harcnn Hazrlanmas ve Kullanlmas ............................................................ 62 6.4. Piirmede Dikkat Edilecek Noktalar........................................................................... 64 6.5. Pien rnde Aranan zellikler ................................................................................. 64 6.6. Pizzalarn Servisi ve Saklanmas ................................................................................ 64 6.7. rnek rn ................................................................................................................. 65 UYGULAMA FAALYET-1 ........................................................................................... 66 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 69 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 70 KAYNAKA ......................................................................................................................... 72
ii
AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 541GI0001 Yiyecek ecek Hizmetleri Pastaclk Kolay Hamur leri renciye bu modl ile, yeterlilii kazandran materyaldir. 40/24 n koulu yoktur. Besin gelerinin kaynaklarn semek Genel Ama Uygun mutfak ortam salandnda tekniine uygun olarak istenilen pikinlik, renk, tat ve grnmde eitli kekler, basit kurabiyeler, hazr yufkadan eitli brekler, poaa, pizza ve hazr rnlerle tatllar yapabileceksiniz. Amalar 1. rplarak yaplan hamur tekniine uygun olarak istenilen pikinlik, renk, tat ve grnmde eitli kekler yapabileceksiniz. 2. Tekniine uygun olarak hazrlanan hamurdan, istenilen pikinlik, renk, tat ve grnmde basit kurabiyeler yapabileceksiniz. 3. Kolay hamur ilerinden tekniine uygun olarak istenilen pikinlik, grn ve lezzette hazr yufkadan eitli brekler yapabileceksiniz. 4. Tekniine uygun olarak kolay hamur ilerinden istenilen renk, lezzet ve pikinlikte poaa yapabileceksiniz. 5. Tekniine uygun olarak istenilen tat, lezzet ve grnte kolay hamurdan pizzalar yapabileceksiniz. 6. Mutfak ortamnda istenilen lezzet ve grnte hazr rnlerle tatllar yapabileceksiniz.
MODLN AMACI
iii
Ortam: Tepegz, yaz tahtas, tahta kalemi, internet ortam, snf, atlye, ev vb. rencinin kendi kendine veya gupla alaca ortamlar Donanm:Televizyon, VCD, DVD, tepegz, projeksiyon ve bilgisayar donanmlar
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz. LME VE DEERLENDRME retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test, doruyanl vb.) kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi deerlendirecektir.
iv
GR GR
Sevgili renci, Yiyecek ve iecek hizmetleri alan ile yeni tanan rencilerimizin sektr faaliyetlerinden rnekler sunulduu kolay hamur ileri modlnde farkl konularda teorik ve uygulamal aklamalar yer almtr. Pastacln balangcnda yer alan basit kekler, ekmein zerine srlen tatllarla balayan servenini gnmzde ok geni rn yelpazesine tayarak byk bir sektr rn hline gelmitir. Bu modlde basit hazrlayabileceksiniz. kekler ve sunum ekillerini renerek eitli kekler
Kurabiyeler evlerimizden tank olduumuz lezzet kpleridir. Farkl lezzetleriyle ikram sofralarmzn banda yer alr. Son yllarda butik pastacln gelimesiyle kiiye zel tasarmlar, kutlama gnleri iin hediyelik kurabiye paketleri, ocuk kurabiyeleri ve daha farkl rn sunu teknikleriyle nemli bir yere sahiptir. Sizler de kurabiye hazrlama tekniklerini renerek farkl tasarmlar yapabilirsiniz. Brekler Trk mutfanda nemli bir yere sahiptir. Yaam koullarnn deimesiyle birlikte hazr yufka kullanmna olan talep artmtr. Hazr yufkalar kullanarak ksa srede eitli brekler hazrlayabileceksiniz. Poaalar mayal hamur kullanarak hazrlanan kahvalt saatlerinde tketilen yiyeceklerdendir. Mayal ya da mayasz hamurlar kullanarak siz de poaalar hazrlayabileceksiniz. Hazr rn tatllar geleneksel mutfamzda yer ald kadar gnmz modern mutfanda da kullanlmaktadr. Modlde her iki gupta yer alan tatllardan rneklere yer verilmitir. Hazr rnlerin zelliklerine gre siz de lezzetli tatllar hazrlayabileceksiniz. Baarl ve gzel tasarmlara imza atmanz dileiyle!
ARATIRMA
evrenizdeki iletmelerde sata sunulan kek eitlerini aratrnz. Keklerin servise sunum ekillerini aratrnz Keklerde kullanlan malzemeleri renerek besin deerini hesaplaynz.
1. KEK YAPIMI
1.1. Kek eitlerinin Hazrlanmas
Pastacln tarihini incelendiinde temelini keklerin oluturduu ve balangcnn antik alara dayand grlr. lk yaplan kekler balla yaplan ekmeklere benzer zellikteydi. Frnda piirme tekniklerini gelitiren ilk medeniyetin ise Antik Msrllar olduu belirtilmektedir. 13.yy.da kek CAKE szc ngilizler tarafndan kullanlmaya baland. Gnmzde de kullanlan modern keklerin Avrupada 17.yy.da piirilmeye baland belirtilmektedir. Frnlamann geliimi, rafine yiyeceklerin retimi (eker gibi), kalplarn gelitirilmesi, pastacln geliiminin de temelini oluturmutur. Gnmzde de kekler ok sevilen, hazrlanmas kolay ve pratik yiyeceklerdendir. Ana malzemesi yumurta un ve ekerden oluur. ine eitli meyveler, kuruyemiler, ho koku vericiler, st, yourt, kabartclar, yumuatclar kullanlarak eitlendirilir. Kremalar, meyve soslar ve sebzeli soslarla tuzlu ve tatl eitleri hazrlanarak misafirlerin beenisine sunulur.
Pound kek: Bileimindeki tm malzemeler 1 pound arlnda kullanlmasyla hazrlanr. Margarini rplarak kabartlr, eker eklenip kabartlr, yumurtalar eklenip bileim kpklendirilir. Serte kpk oluuncaya kadar rplr. Bileime ne kadar hava katlrsa o kadar kabarr. Un eklenip tepsilerde 165180 derecede piirilir. Dokular dier keklerden farkl bir yapya sahiptir. Yal kekler: Kimyevi kabartma tozu ile kabarr. Keklerin kabarmas kabartma tozlarnn kimyasal faaliyetleri sonucunda hamur iinde kk karbondioksit kabarcklarnn olumas ile gereklemektedir. Kabarma ile kekte hafifleme, gzenekli bir yapya sahip olma ve lezzet art gibi zellikler grlr.
Yal kekler hazrlanrken nce margarin rplarak kprtlr. eker eklenir rplr. Yumurta eklenir rplr. St ile birlikte un karm eklenir hafif kartrlr ( Kabartma tozu unun iine eklenir. ) .zel kalplarda 180190 derecede piirilir. Dier keklerden daha sk dokuya sahiptir. Keklerde ya oran arttka kabarma dzeyi azalr. Kekler ayrca farkl kategorilerde de snflandrlr: Snflandrma Kriteri 1. Ya kulanm ve ya miktarna gre a. Kpk tipi kekler b. ok kabaran kek c. Sulu hamur kekleri 2. Ya tipi Normal hidrojene ya ile yaplan kekler Yzey aktif madde ieren b. Yksek absorbsiyonlu hidrojene ya ile yaplan kekler kekler 3. Yumurta kullanm a. Sar kekler Pandispanya, ikolatal kek, b. Beyaz kekler Angel food kek a. Normal kekler Normal hidrojene ya Yzey aktif madde hidrojene ya ile yaplan kekler Tm yumurta Yumurta ak rnek rn zellikler
Pandispanya(sponge kek Ya Yok angel food cake) Chifffon kek Ya oran dk Beyaz, sar, meyveli, Pound Ya oran yksek kek ve cup kekler
Kekin zerindeki atlamalar: Kabartma tozu kullanlmayan keklerde istenmeyen bir durumdur. Nedenleri; Frndaki buharn eksiklii, Kalbn iyi bir ekilde yalanp ve unlanmamas, Kek pimeden frn kapann almasdr. Kuru ve abuk bayatlayan kekler: Keklerin sat reyonlarnda raf mrnn ksa olmas rn kalitesini abuk yitirmesi gibi sonular sat orann azaltr. Pastane rnlerinin tazeliini korumas istenen zelliklerin banda yer alr. Kekin souk frna konmas ve pime sresinin uzamas, eker ve tereyann iyi kartrlmamas, Kekte kullanlan kuru malzemelerin fazlal bu duruma neden olabilir. Kekin iinde homojen olmayan hava boluklar: Kekin fazla scak frna konmas, Kabartma tozunun fazla kullanlmas, Un ilavesinden sonra hamurun fazla kartrlmas bu duruma neden olabilir. Kabarmam skk kekler: Tereyan fazlal, Un ilvesinden sonra hamurun fazla kartrlmas, lve edilen svnn fazlal, Frnda az piirme veya dk sda piirme bu duruma neden olabilir.
50 g tereya
lem Basamaklar Kek kalb yalanp unlanr. Tereya eritilir. Un ve vanilya elenir. Limon kabuu rendelenir. Yumurtalar yumurta tenceresine krlarak hazrlanr. zerine eker eklenip mikser ile yumurtalar koyulap 2-3 kat kabarncaya kadar rplr. Limon kabuu rendesi eklenir. Un, vanilya karm eklenip tahta spatlle un tamamen kayboluncaya kadar kartrlr. Ilk tereya eklenip kartrlr. Kalbn ne kadar doldurulur. nceden stlm 180 derecelik frnda 40-45 dakika kapa almadan piirilir. Frndan karlmadan nce pimesi kontrol edilir. Kekler frndan alndktan 10 dakika sonra kalbn kenarlarndan keskin bir bak yardmyla tel zgara zerine karlr.
Havulu Kek ller 3 yumurta 1.5 su barda toz eker 1 ay barda sv ya 1 paket vanilya 1 paket kabartma tozu 1 su barda ceviz ii 1 kahve fincan st
lem Basamaklar Muffin kalplar yalanp unlanr. Un, kabartma tozu, tarn ve vanilya elenir. Ceviz iri paralara kylr. Havularn kabuklar soyulup rendelenir. Yumurtalar yumurta tenceresine krlr. zerine eker eklenip mikser ile koyulap 2-3 kat kabarncaya kadar rplr. St, yourt, sv ya, ceviz ii ve havu eklenip kartrlr. Un, vanilya, kabartma tozu ve tarn karm eklenip kartrlr. Kalplara doldurulur. 170-180 dereceli nceden stlm frnda piirilir. Frndan karldktan 10 dakika sonra kalplardan karlr.
zml kek ller 4 yumurta 1.1/2 su barda toz eker 1 paket krema 2 su barda un 1 Paket kabartma tozu 1 Paket vanilya 1 su barda kuru zm su barda krk ikolata su barda fndk kr 2 yemek ka un (meyveleri unlamak iin) 1 su barda file fndk (keki kalbna yaptrmak iin)
lem Basamaklar Kek kalb yalanr ve file fndkla kaplanr. zmler ykanp kurulanr. ikolata ve zmler unlanr. Yumurta ve eker rplp koyulap kabarmas salanr. Krema eklenir. Elenmi un, vanilya ve kabartma tozu eklenir. Fndk ikolata ve zmler eklenip kartrlr. Kalba doldurulup nceden 180 derece stlm frnda 40-45 dakika piirilir. Kontrol edilerek frndan alnr. 10 dakika sonra kalptan tel zgara zerine karlr. Dilimlenerek servise sunulur.
Kakaolu kek ller 3 yumurta 1+1/2 su barda toz eker 1 su bardandan iki parmak eksik svya 1+1/2 su barda st 3 su barda un 1 kabartma tozu 1/2 su barda kakao Sslemek iin antep fst lem Basamaklar Kek kalb yalanp unlanr. Unun iine kakao ve kabartma tozu eklenip elenir. Yumurtalar yumurta tenceresine krlarak hazrlanr.
zerine eker eklenip mikser ile yumurtalar koyulap 2-3 kat kabarncaya kadar rplr. Svya ve st eklenip kartrlr. Unlu karm eklenip tahta spatlle kartrlr. Kalba boaltlp nceden stlm 170 derecelik frnda piirilir. Frndan karlmadan nce pimesi kontrol edilir. Souduktan sonra kalptan karlr. zeri eitli soslar ve yeil fstkla sslenerek servise sunulur.
10
neriler ve hijyen kurallarna uyunuz. giysilerinizi giyiniz. Planl alnz. almalar lk bir ortamda yapnz Kaseleri, baklar, tepsileri, yumurta tenceresini, mixeri, rendelerirpma telini, kek kalbn, pasta rtlk zgarasn, tezgha sralaynz. Kek kalbn yalayp unlaynz.
Gereleri tezgha kullanm srasna gre
Aralar hazrlaynz.
Gereleri hazrlaynz.
yerletiriniz. Un ve vanilyay eleyerek hazrlaynz. Yumurtalar ayr bir kaseye teker teker krarak tazelik kontrol yapnz.
Kek hamurunu hazrlaynz. Yumurtalar yumurta tenceresine krnz. ekeri ekleyiniz. Ilk rplan gerelerin tam olarak yumurtalar koyulap 3 kat kartndan emin olunuz. kabarncaya kadar rpnz. Hamuru kalbn ne doldurunuz. Limon kabuu rendesini ekleyiniz. Un ve vanilya ekleyiniz. Ilk tereyan ekleyiniz.
11
45 dakika piiriniz. Frndan alnmadan nce sivri bir bak ya da krdan batrarak tamamen piip pimedii kontrol ediniz. Frndan alnz. Frndan kardktan sonra iyice souyana kadar bekleterek zgara zerine alnz.
veriniz. Hamur hazrlanmadan nce frnn stlm olmasna dikkat ediniz. Hamurun piip pimediini kontrol etmek iin krdan batrabilirsiniz. Frnn kapan 20-25 dakika amaynz. Kek soumadan dilimlemeyiniz.
12
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz. Deerlendirme ltleri Kiisel hijyen
1. Kyafetinizi eksiksiz giydiniz mi (gmlek, kep, fular, nlk,
Evet
Hayr
pantolon, terlik)?
2. Kyafetiniz temiz ve tl m? 3. Kiisel bakmnz yaptnz m (banyo, trnak, sa, sakal, el
ykama)?
4. Taklarnz kardnz m (yzk, saat, kolye, bileklik, kpe)?
lem basamaklar
1. rne uygun malzemeleri ll olarak hazrladnz m? 2. Kek hamurunu ilem basamaklarna uygun hazrladnz m? 3. Hamuru kalba dzgn bir ekilde doldurdunuzmu? 4. Frnnz uygun sda nceden hazrladnz m? 5. rnnz uygun srede istenen zellikte piirdiniz mi? 6. rnnze uygun ssleme gerelerini hazrlayarak
kullandnz m?
7. rnnz uygun ekilde servise hazrladnz m?
rn deerlendirme
1. Piirmeyi zamannda tamamladnz m? 2. rnn grnts istenilen nitelikte mi? 3. rnn pimilii istenilen nitelikte mi? 4. rnn lezzeti istenilen nitelikte mi?
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.
13
2.
3.
4.
5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
14
ARATIRMA
Kurabiye hamuru eitlerini aratrnz. evrenizdeki pastanelerde sata sunulan kurabiye eitlerinin zelliklerini renerek snf ortamnda arkadalarnzla paylanz. Basit kurabiye hamurununa eitli kuruyemiler eklenerek hazrlanan kurabiye eitlerini aratrnz.
2. BAST KURABYELER
2.1. Kurabiyenin Tanm ve Pastaclktaki nemi
Kurabiye: Un, ya, badem, fstk vb. ile yaplan, ekerli kk rek anlamna gelir. Pastaclk sektrnde rn yelpazesinin nemli ksmn oluturur. Ya oran olduka yksek olan kurabiyeler pitiinde gevrek ve azda dalan lezzetli rnlere dnr. Kurabiyelerde nem orannn dk olmas nedeniyle raf mrleri uzundur. Kurabiye hamurlarnda kat ve sv ya birlikte kullanlabildii gibi genellikle kat ya tercih edilir. Kat yalar unla birlikte zel mikser yardmyla altrlp dier malzemeler sonradan eklenerek homojen bir hamur hline getirilir. Kurabiyelerin bir ksmnda kabartma tozu kullanlrken bir ksmnda kullanlmaz. zelliklerine gre yumurta, yourt ,st, kurutulmu meyveler, kremalar, pudingler, tatl ve tuzlu soslar vb. kullanlarak farkl lezzet kvam ve grnmde kurabiyeler hazrlanabilir. Gnmzde pastaclk sektrndeki rekabet nedeniyle kiiye zel tasarm yapan, butik kurabiye almas yapan firmalar rabet grmektedir. zel gnler iin tasarlanan eker hamurlu, fotorafl, resimli kurabiyeler ocuklar iin tercih edilen rnler arasndadr. Ayrca hediyelik hazrlanm butik kurabiyeler de sipari zerine yaplmaktadr.
15
zml Kurabiye ller 2 adet yumurta 1 su barda ekirdeksiz kuru zm 1 paket kabartma tozu 1 su barda toz eker 1paket margarin Alabildii kadar un 1/2 paket vanilya
lem Basamaklar zmler ykanp kurulanr. Hamur kabna yumurta, margarin, toz eker, zm konup kartrlr.
16
zerine un ile birlikte kabartma tozu ve vanilya karm eklenip hamur hazrlanr. 10 dakika dinlendirilir. Hamurdan ceviz byklnde paralar alnp ekillendirilir. Yal kat yaylm tepsiye aralkl olarak yerletirilir. nceden stlm 170 - 180 derecelik frnda piirilir.
Cevizli Kurabiye ller 250 g margarin 1 ay barda sv ya 1 paket kabartma tozu 2 kahve fincan pudra ekeri 1 yumurta sars 2 yemek ka msr niastas Ald kadar un zeri iin: 100g ceviz ii 1 yumurta ak lem Basamaklar Margarin rendelenir veya bakla kylr. zerine pudra ekeri, niasta, yumurta sars, kabartma tozu, sv ya eklenip kartrlr. Un eklenip yourulur. 10-15 dakika dinlendirilir. Cevizden biraz byk para hamur alnp ekillendirilir. Bir taraf yumurta ak ve cevize batrlp tepsiye aralkl olarak yerletirilir. 170 180 derece nceden stlm frnda piirilir.
Koko star kurabiye ller 1 kahve fincan kakao 1 yumurta ve 1 yumurta sars 250 gam margarin 2 kahve fincan pudra ekeri 1 paket vanilya 1paket kabartma tozu Ald kadar un
17
1 su barda hindistan cevizi 2 ay barda pudra ekeri 1 yumurtann ak zeri iin: 1 paket benmari usul eritilmi bitter ikolata 2 tatl ka st lem Basamaklar Hamur yourma kabna yumurta, margarin konup ya ve yumurta ezilerek kartrlr. Kakao, pudra ekeri, vanilya elenerek eklenip kartrlr. Elenmi un yava yava ilave edilerek bir hamur elde edilir. in hazrlanmas: Hindistan cevizi, pudra ekeri, yumurtann ak kartrlarak i hazrlanr. Hamurdan ceviz byklnde koparlan paralar avu iinde inceltilip ortasna i hartan konur ve kapatlp yuvarlanr. Kurabiyeler yal kat serilmi frn tepsisine dizilip 180 derecelik frnda zerleri hafif atlayana kadar piirilir. Pitikten sonra souyan kurabiyelerin zeri eritilmi ikolata ile sslenir. zerine yeil fstk serpilir. ikolata beinmariede st eklenerek eritilir. Scakken kullanlr.
Bademli tuzlu kurabiye ller 250 g un 120 g oda ssnda tereya 1 kahve fincan toz badem 1 yemek ka tuz 1 adet yumurta
18
1 yemek ka souk su 1 ay ka kabartma tozu zeri iin: 100 g kabuksuz badem 1 adet yumurta sars lem Basamaklar Frn 165 dereceye ayarlanr. Elenmi unun ortas alp iine yumurta, tereya, toz badem souk su ve 1ay ka kabartma tozu ve tuz eklenip kartrp fazla yourmadan yumuak bir hamur hazrlanr. Hamur 10 dakika dinlendirilir. Hamur merdaneyle 1 cm kalnlnda alp biskvi kalplaryla kesilir. Yal kat serilmi tepsiye kurabiyeleri aralkl olarak yerletirilir. zerine yumurta sars srlp birer badem koyup hafife bastrlr. Frnda 25-30 dk. zerleri kzarana dek piirilir. Souduktan sonra servise sunulur.
19
lem basamaklarna uygun hareket ediniz. Dikkatli olunuz. Sanitasyon ve hijyen kurallarna dikkat Planl alnz. ediniz. Sanitasyon ve hijyen kurallarna uygun alnz. Zaman ve enerjiyi verimli kullannz. Aralarnz hazrlaynz. zml kurabiye hamurunuzu hazrlamada temel olan aralar uygun ekilde hazrlaynz. zml kurabiye iin uygun gerelerinizi seiniz. Gerelerinizi ll olarak eksiksiz hazrlaynz. Yanz hazrlaynz. nceden ya oda ssnda bekletirseniz ileminiz daha kolay olacaktr. Ununuzu birka kez eleyiniz. Unun birka kez elenmesi rn kalitesini olumlu ynde etkiler.
Hamur kabna yumurta , margarin, zm ve toz eker ekleyip kartrnz. Unla Hamurunuzu fazla yourmamaya zen birlikte kabartma tozu ve vanilya gsteriniz. eklleyip hamuru hazrlaynz. Hamurunuzu 10 dakika dinlendiriniz. Hamurun zerini strele kapatnz. altnz ortamn serin olmasna dikkat ediniz.
20
Hamuru ekillendirirken yann kmamasna zen gsteriniz. Hamurdan 2 ceviz byklnde Aksi hlde gluten kompleksi oluarak paralar alp ekil veriniz. rnlerinizin pitikten sonra sertlemesine neden olur. Kurabiyelerde kabartc kullanld iin Yal kat yaylm tepsiye aralkl tepsiye skk yerletirdiinizde olarak yerletiriniz birbirine deen ksmlar i kalr ve ekilleri bozulur. 170 - 180 derecelik frnda piiriniz. Kurabiyeleri frndan alnz. Souduktan sonra servise sununuz. Frn nceden stnz. Pien kurabiyeleri bekletmeyiniz. frn ssnda
21
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz Deerlendirme ltleri Kiisel hijyen 1. Kyafetinizi eksiksiz giydiniz mi (gmlek, kep, fular, nlk, pantolon, terlik)? 2. Kyafetiniz temiz ve tl m? 3. Kiisel bakmnz yaptnz m (banyo, trnak, sa, sakal, el ykama) ? 4. Taklarnz kardnz m (yzk, saat, kolye, bileklik, kpe)? Ara-gere seimi 1. Aralarnz doru seip hazrladnz m? 2. Gerelerinizi doru seip hazrladnz m? lem basamaklar 1. rne uygun malzemeleri ll olarak hazrladnz m? 2. Hamuru ilem basamaklarna uygun hazrladnz m? 3. Hamurunuzu 10 dakika dinlendirdiniz mi? 4. Hamuru amaca uygun ekillendirdiniz mi? 5. rnnz iin uygun tepsi seip aralkl olarak yerletirdiniz mi? 6. Frnnz uygun sda nceden hazrladnz m? 7. rnnz uygun srede istenen zellikte piirdiniz mi? 8. rnnze uygun ssleme gerelerini hazrlayarak kullandnz m? 9. rnnz uygun ekilde servise hazrladnz m? rn deerlendirme 1. Piirmeyi zamannda tamamladnz m? 2. rnn grnts istenilen nitelikte mi? 3. rnn pimilii istenilen nitelikte mi? 4. rnn lezzeti istenilen nitelikte mi? Temiz ve dzenli altnz m ? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.
22
2.
olmaz
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz. 3. Un kurabiyesinde aadaki ya eitlerinden hangisi kullanlr? A) Tereya B) Sv ya C) Sert margarin D) Yumuak margarin Aada yer alan kurabiyelerden hangisi en dk sda piirilir? A) Cevizli kurabiye B) Bademli kurabiye C) Koko star kurabiye D) Un kurabiyesi Kurabiyeler iin en uygun piirme ss aadakilerden hangisidir? A) 190-200 B) 170-180 C) 140-150 D) 120-130
4.
5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
23
ARATIRMA
evrenizdeki ticari mutfaklarda hazr yufka kullanlarak hazrlanan rn eitlerini aratrnz. Bulunduunuz yrede kullanlan brek ilerini aratrnz. nternet ortamnda eitli yrelere ait brek eitlerini aratrnz.
24
lem Basamaklar Bir kasede yumurta, yourt, sv ya ve kabartma tozu kartrlr. Kyma ok az yala brakt suyu ekinceye kadar piirilir. ok ince doranm soanlar eklenip kavrulur. Tuz, karabiber konup kartrlr. Kylm maydanoz eklenip ocaktan alnr. Yufkalar gen eklinde 4 eit paraya kesilir. zerine fra ile har srlr. Geni olan uca bir yemek ka kymal iten konup rulo eklinde sarlr. Rulonun zerine de yourtlu har srlp gl eklinde sarlr. Yalanm frn tepsisine aralkl olarak yerletirilir. Brekler yarm saat dinlendirilir. zerlerine yumurta sars srlp nceden 180 derece stlm frnda piirilir. Scak servise sunulur.
25
Kymal brek ller 4 adet yufka 250 g kyma 1 adet kuru soan 1 ay barda ince bulgur 1 ay barda ekilmi ceviz Tuz, karabiber 1/2 demet maydanoz su barda galete unu su barda svya 1su barda su
lem Basamaklar Bulgur scak suda yumuayncaya kadar bekletilir. Kyma suyunu ekene kadar kavrulur sonra soan ilave edilir. Soana biraz svya ilave edip kavurulur. Kymann ierisine bulgur, kylm ceviz, kylm maydanoz, tuz ve karabiber eklenip kartrlr. Yufkalar slatmak iin 1 su barda su ile yarm su barda svya kartrlr. Drde blnm yufkalara yal su srlp i malzemeden konulur. Yufkalarn kenar ksmlar i tarafa doru katlanp brei eklinde sarlr. zerine de yal su srlp galete ununa bulanr. Az yalanm tepsiye aralkl olarak dizilir. nceden stlm 180 dereceli frnda kzarana kadar piirilir.
26
Sosisli brek ller 4 adet yufka 1 paket sosis 2 adet domates 2 adet sivribiber 1 tatl ka kadar sala Tuz Karabiber Krmzpulbiber 1 su barda su 1/2 su barda svya 3-4 yemek ka zeytinya zeri iin 1 yumurta sars rekotu lem Basamaklar su barda ya ile 1 su barda suyu bir kasede kartrlr. Domateslerin kabuklar soyulup kp eklinde doranr. Biberlerin ekirdekleri karlp 2 bak srt kalnlnda doranr. Sosisler bak srt kalnlda doranr. Bir tencereye 3-4 kak svya konur. Srasyla biber domates sosis konup kavrulur. Sala, baharatlar ve 1 ay barda su eklenip piirilir. Birinci yufkann zerine yal su karmdan fra ile srlr. kinci yufka da birincinin zerine yaylp yine yal su karmndan srlr Yufkalar 8 adet gen olacak ekilde kesilir. Her gen parann geni tarafna i malzemeden konup geniten dar tarafa doru sarlp yal kat serilmi tepsiye aralkl olarak dizilir. zerlerine yumurta sars srp rekotu serpilir. Bakla orta ksmlar kesilir. nceden 180 derecede snm frnda piirilir.
27
Mantarl brek ller 4 yufka 3 yumurta 1 su barda st 1 ay barda sv ya harc iin 300 g mantar 100 g kaar peyniri 4 adet sosis lem Basamaklar Bir kasede st, sv ya ve yumurta kartrlr. Sosisler ince dilimlenir. Mantarlar ayklanp ykanr, doranr. Tencereye sv ya konur mantar eklenip sote yaplr. Sosisler eklenip sote yaplr ve ocaktan alnr. Souduktan sonra rendelenmi kaar peyniri eklenip kartrlr. Yalanm tepsiye btn yufka yerletirilir. Arasna hazrlanan sostan serpilir. Yufkalar yarlannca hazrlanan brek ii konur. Yufkalar bitinceye kadar, bir kat yufka bir kat sos olmak zere ilem srdrlr. Tepsiye ilk konan yufkann sarkan kenarlar brein zerine kapatlr. Tekrar sos srlp nceden snm 180 derece frnda piirilir. Peynirli tepsi brei 1 kg yufka 3 yumurta 1,5- 2 su barda st 1 ay barda sv ya 50 g tereya 300g beyaz peynir 1/2demet maydanoz 1 orba ka susam
lem Basamaklar Kaseye yumurta, sv ya ve tereya ve st eklenip rplr. Beyaz peynir rendelenip kylm maydanozla kartrlr. Frn tepsisi sv ya ile yalanr. Bir yufka btn olarak yerletirilir. zerine hazrlanan brek sosu serpilip fra yardmyla srlr. zerine yufka yerletirilir.
28
Yufkann zerine peynirli i konup tm yufkalar ayn sistemle yerletirilir. yufkann tepsiden taan ksmlar en stteki yufkann zerine kapatlr. zerine brek harc veya yumurta sars srlp susam serpilir 170-180 derece snm frnda piirilir.
Frnda piilen brekler iin: Frn nceden stlm olmaldr. Breklerin kalnlna gre pime derecesi ve sresi belirlenmelidir (Kaln breklerin iinin pimesi zaman alacandan daha uzun sre gerekebilir.) . Is derecesi dk frnda piirilen breklerin zeri kurur ve ge pier. Is derecesi yksek frnda ise breklerin ii pimeden d ksm kzarr. Frnn kapa sk sk alrsa frn ss der ve brein zeri kurur. Tepsi brekleri frndan alndktan sonra zerine ikinci bir tepsi kapatlarak yumuamas salanr.
29
30
tezgha Kullanacanz aralar tezgha kullanm srasna gre sralaynz. tezgha Kullanacanz gereleri tezgha kullanm srasna gre sralaynz.
Kaseye yumurta, sv ya, tereya ve st ekleyip rpnz. Miktarlarnn ll ve taze olmasna dikkat ediniz. Ayr bir kase iinde peyniri ezinizj Maydanozu ince kynz ve kartrnz. Dereotu da kullanabilirsiniz. Frn tepsisini sv ya ile yalaynz. Bir yufkay btn olarak tepsiye yerletiriniz. zerine hazrladnz sostan fra yardmyla srnz. Srasyla yufkalar bir kat yufka bir kat Sosun yufkaya eit miktarda dalmasn sos olmak zere tepsiye yerletiriniz. salaynz. 4. yufkann zerine brek iini dzgn Breklerin zerine yumurta srlrse bir ekilde yaynz. daha iyi kzarr. Dier yufkalar da ayn sistemle tepsiye yerletiriniz. Tepsiye konan ilk yufkann tepsiden sarkan ksmlarn brein zerine kapatnz.
31
zerine brek sosu veya yumurta srnz. Susam serpiniz. Frn 170-180 dereceye ayarlaynz. Isnm frna brei koyunuz. Frnn kapan sk sk amaynz. st ve alt ksmn kontrol ederek eit Brein yumuak olmasn istiyorsanz pimesini salaynz. bu ilemi uygulaynz. Pien brei frndan karp zerine bir tepsi kapatnz. Servise hazrlaynz. Brei eit boyutlarda dilimleyerek Scak servis yapnz. servis tabana yerletiriniz. Uygun ortamda saklaynz.
32
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz. Deerlendirme ltleri 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Hijyen ve sanitasyon kurallarna uygun hazrlnz yaptnz m? Uygun aralar setiniz mi? Taze yufka semeye dikkat ettiniz mi? Uygun gereleri setiniz mi? Brek sosunu hazrlarken l kullandnz m? Brek iini hazrlarken l kullandnz m? Brein ilem basamaklarna uygun olarak ekil verdiniz mi? Frn nceden sttnz m? rne uygun pime sresini kullandnz m? Brein zelliklerine uygun olarak servise hazrladnz m? Evet Hayr
33
2.
3. 4. 5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
34
ARATIRMA
evrenizdeki iletmelerde hazrlanan poaa eitlerini aratrnz. nternet ortamnda poaa hazrlamada kullanlan ileri aratrnz. Poaa hazrlamada kullanlan hamur eitlerini aratrnz.
4. POAA YAPMA
Gnlk yaantmzda en ok kahvalt saatlerinde tercih edilen poaalar mayal ve mayasz olarak iki ekilde yaplr. Mayal hamurla hazrlananlar yumuak, mayasz hamurla hazrlananlar ise gevrek yapdadr. Hamura peynir, dereotu, maydanoz kurutulmu kekik, toz biber, nane gibi ekstra malzemeleri ekleyerek farkl lezzet ve grnmde poaalar hazrlayabilirsiniz. Sv malzeme olarak st, yourt veya su kullanabilirsiniz. Poaann eidine gre sv ya, tereya veya margarini tercih edebilirsiniz. Seilen her malzeme lezzeti etkiler. Farkl lezzetlerde poaalar tatmaktan holanyorsanz peynirli, kavrulmu kymal, halanm patatesli, zeytinli, spanakl, kaymakl, sucuklu veya sosisli harlar kullanabilirsiniz.
35
harc iin: 250 g beyaz peynir 1/2 demet maydanoz 1yumurta ak zeri iin: 1 yumurta sars+ sv ya 1 orba ka rek otu 1 orba ka susam lem Basamaklar Un elenip zerine kabartma tozu ve tuz eklenip kartrlr. Ortas alp margarin, svya, yourt ve yumurta eklenip orta ksmndan balayarak yourulur. 10 dakika dinlendirilir. Hamurdan iki ceviz byklnde bezeler hazrlanr. Elle alarak peynirli har konup kapatlr. Yalanm tepsiye aralkl olarak dizilir. ine birka damla sv ya eklenmi yumurta sars srlr. Susam veya rek otu serpilir. nceden stlm 170-180 derecelik frnda piirilir. Kaarl poaa ller 1 ay b. svya 125 g margarin 1 yumurta 1 kase kaymak Yarm paket yamaya 1 tatl ka tuz 1 tatl ka tozeker Alabildii kadar un
harc iin: 150 g kaar peyniri lem Basamaklar Kartrma kasesine yumuatlm margarin, kaymak, yumurtann ak, tuz, eker, svya konup kartrlr. Mayay lk su ile eritip eklenir. zerine alabildii kadar un eklenir. Ele yapmayan olduka yumuak bir hamur hazrlanr.
36
Ceviz byklnde bezeler hazrlanp ve iine kaar peyniri rendesinden konup kapatlr. Tepsiye dizilir. zerine yumurta sars srlr. Tepsi mayas gelmesi iin yarm saat dinlendirilir. 180 derecelik frnda piirilir.
Peynirli poaa ller 2 yumurta 4 ay barda st 1 ay barda yourt 1ay barda sv ya 50 g margarin 1 paket pakmaya 1 tatl ka tuz 2 tatl ka eker Ald kadar un
harc iin: Beyaz peynir Maydanoz 1 yumurta ak zeri iin: 1yumurta sars 2 orba ka susam lem Basamaklar Hamur yourma kabna yumurta, yourt, svya, margarin, lk st, maya ve eker konup kartrlr. zerine unla birlikte tuz eklenip yourulur. Nemli bez veya stre zerine kapatlp mayalanmaya braklr. Hamurdan iki ceviz byklnde bezeler yaplr. Bezeler elle inceltilir, peynirli har konup ular kapatlr. Yalanm tepsiye aralkl yerletirilir. Mayalanmas iin lk bir yerde bekletilir. zerine yumurta sars ve birka damla sv ya karm srlp susam serpilir. nceden stlm 180 derecelik frnda piirilir.
37
Galete unlu kymal poaa ller 1 su barda yourt 1 su barda sv ya 1 yumurta 1 paket kabartma tozu 1 tatl ka tuz Alabildii kadar un
zeri iin: 2 orba ka galete unu harc iin: 300g kyma 2 adet soan demet maydanoz Tuz, karabiber 2 orba ka sv ya lem Basamaklar Soanlar doranp sv yada kyma ile birlikte kavrulur. Kylm maydanoz,tuz ve karabiber eklenip kartrlr. Kartrma kabna yourt, ya, yumurta, tuz konup kartrlr. zerine un ve kabartma tozu eklenip hamur hazrlanr. Bezelere ayrlr. 10 dakika dinlendirilir. Bezeler inceltilip i konup kapatlr. Galete ununa batrlp tepsiye dizilir. 180 derece snm frnda piirilir.
38
39
Mayal poaalar abuk bayatlarken mayasz poaalar tazeliklerini daha uzun sre koruyabilir. Poaa hamurlar piirilmeden havas alnm poetlere konarak dondurucuda saklanabilir. Kullanlaca zaman hamur zdrlp ekillendirilir ve piirilir. Pimi poaalarda buzdolab poetlerine konup dondurucuda saklanabilir.
40
Kullanacanz aralar tezgha kullanm srasna gre sralaynz Kullanacanz gereleri tezgha kullanm srasna gre sralaynz.
Ilk stn ierisine maya ve eker koyup Mayalanma sresini ksalatmak iin kartrnz. uygulaynz. Hamur yourma kabna yumurta, yourt, svya ve margarin koyup Hamurunuz sert olmamalsna dikkat kartrnz. zerine mayal karm, un ediniz ve tuz ekleyip yourunuz. Nemli bez veya stre zerine kapatp Ortam ssna gre mayalanma sresi
41
deiebilir.
Bezeler elle inceltilir, peynirli harc koyup ularn kapatnz Yalanm tepsiye yerletiriniz. Mayalanmas bekletiniz. iin aralkl lk bir olarak yerde
zerine yumurta sars ve birka damla Sv ya poaalarn zerine parlak bir sv ya karm srp susam serpiniz. grnm vermek iin kullanlr. nceden stlm 180 derecelik frnda Frn ssnda bekletmeyiniz. piiriniz. Pitikten sonra soutunuz. frn tepsisinde Poaalarn taze olarak tketilmesi daha uygundur.
42
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz. Deerlendirme ltleri 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Hijyen ve sanitasyon kurallarna uygun hazrlnz yaptnz m? Uygun aralar setiniz mi? Uygun gereleri setiniz mi? Tekniine uygun olarak poaa hamuru yourabildiniz mi? Mayalandrma ilemini uygun s ve srede yaptnz m? Poaada kullanacanz i harcn hazrladnz m? Hamura uygun ekli verdiniz mi? Yumurta sarsn hamurun zerine uygun zamanda srdnz m? Poaay uygun sda piirdiniz mi? Pien rn tepside souttunuz mu? rn servise uygun tabakta sundunuz mu? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.
43
2. 3. 4. 5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
44
ARATIRMA
evrenizdeki iletmelerde servise sunulan hazr rnlerden yaplan tatl eitlerini aratrnz. Hazr rnlerden hazrlanan tatl eitlerinin gnmzde tercih nedenlerini snf ortamnda aratrarak tartnz. Hazr rnlerde kullanlan katk maddelerini aratrarak salk zerindeki etkilerini okul panosunda sergileyiniz.
Geleneksel tatllarmzn banda yer alr. 15. yzyl ortalarna kadar Osmanlda halk msr niastasndan yufka ap stoklar daha sonra st ve ekerle slatarak tketirdi. Zamanla iine glsuyunun da eklenmesiyle ortaya gll a ismi verilen tatlnn ismi glla oldu. Glla hamuru msr niastas ve buday ununun zel olarak filtrelendirilmi suyla kartrlmasyla hazrlanr. 100-150 derece scakla sahip zel avalara dklerek suyunun uurulmas salanr. Glla yapra pitiinde tavann zerinden kendiliinden ayrlr. Belli bir oranda nem ieren ortamlarda kurutulur. Glla yapraklarnn yar saydam ve yar sert, yaprak arlnn ise 30-35 gam olmas gerekir. Gllacn raf mr iki yldr.
45
Kemalpaa tatls
Bursann Mustafakemalpaa ilesinde, kk sthanelerde retilmeye balanan ve eski ad Kirmast olan Mustafakemalpaa ilesine ait bir tatl eididir. Bu ilede yaayanlar tarafndan bulunmu ve gnmzde de orjinali sadece Mustafakemalpaa ilesinde retilmektedir. Tarihi birka asr ncesine dayanr. Bu tatlnn en nemli zellii gnlk retilip taze olarak tketilmesidir. le dnda ise raf mrnn ksal nedeniyle peynir oran dk ve kurutulmu olarak paketlenmi ekliyle sat yaplmaktadr. Peynir, un, irmik ve yumurta ile hamur haline getirilerek Kemalpaa tatls eklinde kesilmekte ve 320 derecelik frnlarda, 17 dakika piirilmektedir. Frn sonras souyan tatllar, kullanma hazr hle gelmektedir. Tel kadayf
Kadayfn tarihi Seluklular dnemine kadar uzanmaktadr. Saray mutfanda da nemli bir yere sahiptir. Un, st ve su karmndam hazrlanan akc kvamdaki hamurun zel kalplardan ince eritler eklinde dklerek scak sa zerinde kurutulmasyla hazrlanr. Ekmek kadayf
Maya, su ve un kullanlarak hazrlanan hamurun farkl boyutlarda frnda piirilmesiyle hazrlanr. yi kalite ekmek kadayfnn i ksmnn dzgn gzenekli ve d ksmnn eit dzeyde piirilmi olmas gerekir. Nem oran dier kadayflara nazaran az olduu iin daha uzun sre dayanr. Ta kadayf(yass kadayf)
Un, su ve karbonat karmndan hazrlanan akc kvamdaki hamurun zel makinelerden eit byklkte scak sac zerine sklarak piirilmesiyle hazrlanr. Nem oran yksek olduundan raf mr azdr. Ksa srede hazrlanp tketilmesi gerekir. Puding
Meyve, biskvi, st ve kvam vericiler kullanlarak hazrlanan bir ngiliz tatlsdr. Piyasada hazr paketlerde satlmakta ve zerindeki reeteye gre hazrlanmaktadr. Kullanlan puding eidine gre biskviler, kek krntlar altlk olarak kasenin iine konup zerine puding eklenir. Souyunca meyve dilimleri yeil fstk, fndk, badem ile sslenip servise sunulur. Ayrca eitli meyve soslar kullanarak farkl lezzette pudingler hazrlayabilirsiniz.
46
Genellikle urubu iine ekerek genilemesi gerekmeyen hamur tatllarnda kullanlr. Tulumba tatls, lokma tatls, hanmgbei tatls gibi Kvaml uruplar 1 kg eker iin 1 veya 1.5 kg su kullanlarak hazrlanr. urubun ierisindeki eker eriyinceye kadar kartrlr. Kvamn olmasna yakn limon suyu eklenip kartrlr. Kvamn anlamak iin ka uruba batrp kardktan sonra son damlalar uzayarak akyorsa kvam olmu demektir. Ocaktan alnr souk olarak kullanlr. Kvamsz uruplar
urubunu iine ekerek kabarp genilemesi istenen hamur tatllarnda kullanlr. Revani, yourt tatls Kemal Paa tatls gibi. Kvamsz uruplar ise bire bir eker su oran ayarlanarak kaynamaya braklr. Birka kez kartrlp limon suyu ilave edilerek biraz daha kaynatlr. Genellikle scak olarak istenilen yerlerde kullanlr.
47
Glla yapraklar makasla kesilir. Tepsiye st konur ve yapraklar, yumuayncaya kadar bekletilir. Islanan glla yapraklar bir baka tepsiye yerletirilir. Her yapran zerine yarm kepe st eklenir. Drt be yaprak yufka dizdikten sonra yufkalarn stne fndk, Hindistan cevizi ve pudra ekerinden oluan karm bolca serpilir. Kalan 4-5 glla yapran da ayn ekilde karmn stne dizilir. Artan st, yapraklarn stne ilave edip ve yapraklar st iyice ekene kadar bekletilir. St ekilince, hindistancevizi, antep fst, ekilmi fndk ve kiraz ekeri ile sslenir. Dilimlenerek servise sunulur.
Yeil fstkl glla sarma ller 10 yaprak hazr glla 1 litre st 400 g toz eker 250g pudra ekeri 150 g yeil fstk 1 kahve fincan glsuyu Sslemek iin: 15 adet kiraz ekerlemesi 100 g toz yeil fstk lem Basamaklar Tencereye st konup lklancaya kadar stlr. zerine 2,5 su barda toz ekeri ve gl suyu ilave edilir. Gllac hazrlayacanz yuvarlak bir tepsiye bir kepe st konur. Glla yapraklar makasla ikiye kesilir. Pudra ekeri ve yeil fstk kartrlarak i hazrlanr. Gllatan bir yapran parlak ksm stte kalacak ekilde tepsiye konur. zerine kepe ile st gezdirilerek slanmas salanr. Kenarlar ortaya doru katlanarak i konup sarlr. Borcam tepsiye dizilir. zerine kalan st eklenir. Gl suyu eklenir. Gllacn zeri toz yeil fstk ve kiraz ekerlemesi ile sslenip servise sunulur. Not: Modlde klasik glla ve sarma glla reetelerine yer verilmitir. eitli meyveli iler, kaymak, muhallebi vb. kullanarak farkl glla sunumlar yapabilirsiniz.Gl suyu kullanmyorsanz uruba vanilya ekleyebilirsiniz.
48
Servise hazrlama
Porsiyonluk dilimlenir. Yeil fstk ve nar tanesi ile sslenerek servisi yaplr. Sarma gllalar ak bfede yer alacaksa servis tabaklarna ekilli olarak yerletirilir. Hazrlan rnde aranlan zellikler Glla yufkalar dalmam olmaldr. Yufkalar bayat kokmamaldr. ine konan malzemenin (ceviz vb.) lezzetini tamaldr. Yufkalar st iyi ekmi ve yumuak olmaldr. Saklanmas
Glla gnl hazrlanp gnlk tketilmesi gereken bir tatldr. Bekletildiinde lezzetini kaybeder. ambaba tatls ller 500 g un 250 g tereya 1 ay ka tuz 25 g ya maya 6 adet yumurta 50 g toz eker 50 ml st veya su (mayay ezmek iin) 1adet limon kabuu rendesi 1paket vanilya
urup iin: 5 su barda eker 7 su barda su limon lem Basamaklar Un tezgha elenip ortas alr. Maya konup lk st veya su ile ezilip unla maya kartrlr. Un mayann zerine kapatlp yer yer atlamalar oluunca tereya, yumurta, eker, vanilya, limon kabuu rendesi ve tuz eklenip hamur yourulur. zerine nemli bez kapatlp mayalanmaya braklr. Baba tatls kalplar margarin ile yalanr. Hamur kalplara krema torbasndan sklarak doldurulur.
49
15-20 dakika daha oda ssnda mayalandrlr. nceden 180 derecede stlm frnda 30-40 dakika piirilir. Pien tatllar kalptan karlr ve soumas salanr. Kaynayan urubun ierisine konarak urubu ekmesi salanr. urubu eken tatllar tabaa alnp soutulur. zerine kays marmelat ve mevsim meyveleri ile sslenip servise sunulur. ambaba tatllar sslemede krem anti ve kiraz ekerlemesi, eftali dilimleri, kaymak, yeil fstk vb. kullanlarak alternatif ekillerde servise sunulabilir.
rnde aranan zellikler Maya kokusu lezzeti hissedilir olmamaldr. urubu iyi ekmi ve parlak olmaldr. ekli muntazam ve paralanmam olmaldr. Esnek yapda ve gzenekler dzgn yapda olmaldr. Lezzeti hoa gider zellikte olmaldr.
Kemalpaa tatls ller 25 adet tatl ( bir paket) 1litre su 750 g eker 1-2 adet karanfil (istenirse) Kaymak veya dondurma(isterseniz)
lem Basamaklar Byk bir tencereye su ve eker konur stenirse 2-3 adet karanfil atlr.
50
ekerli su kaynamaya baladnda tatllar ilave edilir (orta sda) . Tencerenin kapa kapatlr. 10 dakika halandktan sonra kapak alr. Bundan sonraki 10 dakika ak piirilir (urubun kvam almas ve tatllarn ok halanp dalmamas iin). Tatllar parlak ve urup ekmi bir grnm alnca ocaktan alnr. Tatllar borcam tepsiye kak yardm ile teker teker yerletirilir. zerine kalan urup dkp biraz darda dinlendirir, daha sonra buzdolabna alnr. Tatllar kaymak, dondurma, yeil fstk ve kylm badem vb. ile servise sunulur.
Kemalpaa tatls (muhallebi soslu) ller 4,5 su barda tozeker 5 su barda su 1 paket kemal paa tatls 1 poet sakzl muhallebi 3,5 su barda st 25 g margarin 50 g tlm antep fst
lem Basamaklar Toz eker ve su bir tencereye konup eker eriyinceye kadar kartrlr. Kaynamaya baslaynca kemalpasa tatllar eklenir. Tatllar urup ierisinde 15 dakika kaynatlarak urubu ekmesi salanr. Tencere ocaktan alnr ve tatllar 5 dakika daha urup ierisinde bekletilir. Tatlilar surubun icinden alinp kaselere konur.
51
Tatllar souduktan sonra zerine sakzl muhallebi kakla paylatrlp yeil fstk serpilir. Buzdolabnda 1 saat bekletilip servise sunulur.
Sakzl muhallebi Hazr muhallebi paketi tencereye boaltlp st ile kartrlarak piirilir. Kaynamaya baladnda margarin eklenir ve 3-4 dakika daha piirilir. Ocaktan alnr. 5-10 dakika kartrlarak soutulur. rnde aranan zellikler urubu ekmi ve parlak grnmde olmaldr. urubu younlam olmaldr. Sngerinmsi yapda olmaldr. Tatllar dzgn ve paralanmam olmaldr.
Mandalina soslu puding ller 1litre st 1 su barda tozeker 2 orba ka un 2 orba ka niasta paket vanilya 1 yumurta sars 1 orba ka kylm badem 2 orba ka tereya Sos iin: 5 adet mandalinann suyu 2 su barda su 1 su barda tozeker 4 orba ka niasta zeri iin 1 mandalina 1 orba ka kabuu soyulmu badem lem Basamaklar Tencereye yumurta st ve eker konur. zerine 1 su barda st ile ezilmi un ve niasta eklenip kartrlr. rpma teli ile kartrlarak piirilir. Ocaktan alnp vanilya, tereya ve badem eklenip kartrlr. Kup bardaklarnn yarsn biraz geecek seviyede doldurulur. Soumas salanr.
52
Niasta su ile ezilip zerine eker ve mandalina suyu eklenerek piirilir. Ilklatktan sonra pudinglerin zerine doldurulur. Buzdolabna konur. Servise sunulaca zaman zeri mandalina dilimleri ve bademle sslenir.
Muzlu puding ller 1 kg st 1 su barda toz eker 3 orba ka niasta 1orba ka tereya 1 paket vanilya 2 adet muz zeri iin: 1 adet dilimlenmi muz 50 g yeil fstk lem Basamaklar Tencereye souk st ve eker konur zerine 1 su barda st ile ezilmi niasta eklenip kartrlr. rpma teliyle kartrlarak piirilir. lk scakl geince blenderden ekilmi muz ve vanilya eklenir. Mikserle 3-4 dakika rplr. Kup bardaklara konup souduktan sonra buzdolabna konur Servise sunulaca zaman zeri muz dilimleri ve yeil fstk ile sslenir.
53
rnde Aranan zellikler Muhallebi kvamnda olmaldr. Kullanlan aroma lezzetini tamaldr. Homojen karm olmal un, kakao vb. paralar bulunmamaldr. erisinde ya kullanlmsa parlak grnmde olmaldr. Lezzeti hoa gider zellikte olmaldr. Servisi ve saklanmas Pudingler kase veya cup bardaklarda servise sunulur. Cup bardakta sunulacaksa altlk tabaa dantel kt veya peete yerletirmelisiniz. Bileiminde st ve yumurta kullanldndan gnlk retilip gnlk tketilmesi gereken tatllardandr.
54
gereleri tezgha St bir tencerede kaynatp ocaktan Kullanacanz kullanm srasna gre sralaynz. alnz. eker ve glsuyunu ilave edip eker eriyinceye kadar kartrnz. Glla yapraklarn makasla kesiniz. Tepsiye st koyup yapraklar, Gllacn kolay slanmas iin yumuayncaya kadar bekletiniz. Islanan glla yapraklar bir baka tepsiye yerletiriniz. Her yapran zerine yarm kepe st Yufkalarn yumuamas iin bol st ekleyiniz. gerekli 4-5 yaprak yufka dizdikten sonra yufkalarn zerine fndk, Hindistan cevizi ve pudra ekerinden oluan karm serpiniz. Kalan 4-5 glla yapran da ayn
55
ekilde karmn stne diziniz. Artan st, yapraklarn stne ilave edip ve yapraklar st iyice ekene kadar bekletiniz. zerini Hindistan cevizi, Antep fst, ekilmi fndk ve kiraz ekeri ile ssleyiniz. Dilimlenerek servise sunulur Taze tketilmelidir.
56
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz. Deerlendirme ltleri 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Hijyen ve sanitasyon kurallarna uygun hazrlnz yaptnz m? Uygun aralar setiniz mi? Uygun gereleri setiniz mi? Tekniine uygun olarak urubu hazrladnz m? Gllac iin uygun slatma tepsisi setiniz mi? Gllalar makasla ikiye kestiniz mi? Gllalar yumuayncaya kadar slattnz m? Gllalar ayr bir tepsiye yerletirip zerine st eklediniz mi? harcn hazrlayp kullandnz m? Kalan gllalar tekniine uygun tepsiye yerletirdiniz mi? zerini fndk, fstk ve kiraz ekerlemesi ile sslediniz mi? rn servise uygun tabakta sundunuz mu? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.
57
3. 4.
5. 6. 7. 8.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
58
ARATIRMA
evrenizdeki iletmelerde pizza eitlerini aratrnz. nternet ortamnda dnyada pizzann yerini aratrnz. lkemizde en ok tercih edilen pizza eitlerini aratrnz ve snf ortamnda tartnz.
6. PZZA
Pizzann balangc 1000li yllarda kyllerin artan ekmek hamurunu piirmesine dayanr. 15. asrda spanyollar, Amerikadan Avrupaya domates getirdiler ve mozeralla peynirinin tarifi yemek kitaplarnda yer ald. Napolili frnclar ince hamurun zerine birtakm malzemeler ekleyerek fakir insanlar iin basit bir yemek piiriyorlard. Bu yiyecek soylularn da ilgisini ekince, geni kitlelere yayld. tr tr, duman tten, fesleen kokulu, stndeki erimi mozarella, domates ve zeytinyayla prl prl yeil-beyaz-krmz renklerde esiz bir lezzet. Yani talyan bayrann renkleri Pizzalarn kraliesi ve ayn zamanda da kralielerin pizzas Margherita"dan sz ediyoruz. Napolili kyller 16. yzylda mozarellal pizzalarnda ilk kez domatesi kullandlar. Dnyann ilk pizzacs 1830da Napolide, PortAlba ald. Gennaro Lombardi, 1905te New Yorktaki ilk Amerikan pizzacsn at. Ric Riccardo ve Ike Sewell birlikte kabark pizzay buldu ve Chicagodaki restoranlarnda sata sunmaya baladlar. kinci Dnya Savandan kan gaziler talyaya dndkten sonra, pizzay dilim olarak satn almaya balaynca gittike popler hle geldi ve pizza efsanesi bylece yaylmaya balad. 1957 ylnda ilk dondurulmu pizza marketlerde yerini almaya balad.
59
Not: Hazrlanan sosu uzun sre saklayabilirsiniz. Sos scakken cam kavanoza alnp kapan kapatp ters evirilir. Souyuncaya kadar bu ekilde bekletilir. Souyan kavanoz dz evrilir. Kavanozu hi amadan buzdolabnda saklayabilirsiniz. Temel pizza sosu (talya) 1 adet kurusoan 20 ml zeytinya 2 di sarmsak 400 g domates 1tatl ka kekik 10 ml balsamik sirke 1 tatl ka eker Tuz Biber
60
lem Basamaklar Soanlar kk kp eklinde doranr. Zeytinyanda effaf oluncaya kadar kavrulur. Ezilmi sarmsak kekik ve kp doranm domates eklenir. Ksk atete 15-20 dakika ara sra kartrlarak piirilir. Balsamik sirke, eker, tuz ve biber eklenip kartrlr. Lezzet kontrol yaplr. Soutulduktan sonra kullanlr.
Pizza sosu 1kg domates 15 g fesleen 10 g kekik 10 g sarmsak 250 g zeytinya 25 g tuz 25 g karabiber 25 g toz eker 50 g sala 25 g ketap lem Basamaklar Tm malzeme robottan ekilerek hazrlanr ve kullanlr. Not: i kullanlan soslara rnektir.
61
Kolay pizza hamuru Temel pizza hamuru 3 kg un 75 g tuz 30 g maya 2 yumurta sars 50 g toz eker 1/2 ay barda zeytinya 1/2ay barda yourt 1.5 litre su
62
Salam, sucuk ve sosis ince dilimlenir. Yeil zeytin ekirdekleri karldktan sonra ikiye kesilir veya dilimlenir. Mantar, ince dilimlenip i veya sote olarak kullanlr. Yeil biber ekirdeklerinden ayklanp doranr ve hafif sotelenir. Kaar peyniri rendelenir. Sebzeli pizza harc :Patlcan , kabak, kz krmz biber, mantar ve kaar peyniri kullanlarak hazrlanr.
Patlcan kabuklar aralkl soyulur, 4-5 cm boyunda doranr, daha sonra boyuna ince dilimlenir veya halka eklinde doranr. Az yada hafif sotelenir veya frnda piirilerek kullanlr. Krmz biber kzlenir kabuklar soyulup doranr. Kabak kabuklar soyulup ince doranp sotelenr veya yalanp frnda piirilerek kulanlr. Mantar, ince dilimlenip i veya sote olarak kullanlr. Kaar peyniri rendelenir.
Not: Msr kullanlacaksa konserve msrlar suyu szlp ykanr, kurulanp kullanlr.
63
Mezzaluna pizza harc: Jambon, mantar, zgara patlcan, mozarella peyniri Pizza robespiere: nce bonfile dilimleri, domates, roka, kekik, sarmsak, parmesan ve mozzarella peyniri Pizza rostini: Patlcan, kabak, krmzbiber, sar biber ve mozzarella peyniri
Not: Pizza zerinde ok eitli malzemeler kullanarak farkl lezzette rnler hazrlayabilirsiniz. Pizzada kullanabileceiniz har malzemeleri:
Mozzarella peyniri, beyaz peynir, ac biber, msr, yeilbiber, soan, siyah, zeytin yeil zeytin mantar, baharatl domates, pastrma, sosis, hindi, kyma, kuru fesleen, spanak, enginar, brokoli, tavuk, salam, sucuk, pepperoni (hafif acili biber) ,dana jambon, ton bal, sarmsak, kz krmzbiber ve kekik
64
lkemizde ise pizzalar yannda bir iecekle ve salata ile servise sunulur. Byk boy talyan pizzalar tahta servis tepsisi ile masaya konur. Misafirlere masada dilimlenerek servis yaplr. Pizzalarn hamuru hazrlanp paketlenerek dondurucuda uzun sre saklanabilir. Kullanlaca zaman birka saat nceden buzdolabnda zdrlr. Oda ssnda bekletilerek ekillendirilip kullanlr. Pirilmi pizzalar taze tketilmelidir.
6.7. rnek rn
Kark pizza ller Hamur iin: 500 g un 1/2 ay barda iek ya 1/2 paket yas maya 1 orba k. toz eker 1 tatl k. tuz Yeteri kadar su 1 l pizza sosu Pizza harc: 3 adet domates 100g salam 150g sucuk 150 gsosis 100g biber 200g mantar 500g kaar peyniri lem Basamaklar Yalanm pizza kalbna hamur yaylr. Hamurun zeri zeytinya ile hafife yalanr. zerine pizza sosu srlr. Rendelenmi kaar peyniri zerine yerletirilir. zerine salam, sucuk, sosis, biber, sote yaplm mantar, yeil zeytin ve domates eit aralklarla yerletirilir. Pizza frnnda 250C de piirilir. Frndan alnarak zerine kaar peyniri serpilir. 2-3 dakika daha peynir eriyinceye kadar frnlanarak servis yaplr.
65
Aralar hazrlaynz.
66
Pizzay hazrlaynz. Hamuru tezghta 2-3 mm incelikte anz. Pizza kalbna yaynz. zerine zeytinya srnz Sos srnz Kaar peynirini serpiniz Pizzada kullanacnz dier malzemeleri diziniz Pizzay piiriniz Frndan alp kaar peyniri serpip 2-3 dakika peynir erinceye kadar tekrar frna koyunuz. Pizzay servise hazrlaynz
olmasna dikkat ediniz. Pizza kalbn nceden yalaynz. Sosu hamurun zerine iyice yaynz. Pizzada kullandnz malzemeleri dzgn aralklarla yerletiriniz. Kaar peynirini rendeleyerek kullannz.
Pizza frnnda 230 Cde piiriniz. Pizza frnnda piirmiyorsanz sreye ve s derecesine dikkat ediniz. Pizzay frndan alp bekletmeden servise sununuz
67
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz. Deerlendirme ltleri 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Hijyen ve sanitasyon kurallarna uygun hazrlnz yaptnz m? Uygun aralar setiniz mi? Uygun gereleri setiniz mi? Tekniine uygun olarak sosu hazrladnz m? Tekniine uygun olarak pizza hamurunu hazrladnz m? Pizzay eidine uygun ekillendirdiniz mi? Pizzaya uygun piirme ssn uyguladnz m? Pizzay olmas gerektii ekilde servise hazrladnz m? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.
68
2. 3. 4.
5. 6.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.
69
70
5 6 7 8
71
KAYNAKA KAYNAKA
GLAL M., M. KORZAY, Yemek Piirme, MEB, stanbul, 1987. GREL R., Evin Yemei , Ankara ,1990. GRMAN ., Yemek Piirme Teknikleri ve Uygulamas, MEB yaynlar, stanbul, 2006. KKL G., Pandispanya Yapmnda Baz Yzey Aktif Maddelerin Kek Nitelikleri zerindeki Etkileri, ukurova niversitesi Fen Bilimleri Fakltesi Gda Mhendislii Ana Bilim Dal Yksek Lisans Tezi, 2007. USTA N., Trk Tatl Sanat, stanbul ,1979. USTA O., Ziyafet Sofralar, stanbul, 2004. tr.Wikipedia.org/wiki pizza
72