RASIZAM U VRIJEME NACIONALSOCIJALIZMA Rasizam je rije koja se u dananje vrijeme vrlo esto upotrebljava, iako se prvi put navodi

u Larusu XX stolje a 1932. godine, u kojemu je znaenje rijei dao kao "opredjeljenje, uenje rasista, a za rije " rasista" kae se da je to naziv dat njemakim nacionalsocijalistima to tvrde da predstavljaju istu njemaku rasu iz koje su iskljueni Jevreji. Prvobitni oblici rasizma poznati su ve iz antikih vremena, kada postoje svjedoanstva o pridavanju panje boji koe. Grci su ime barbari davali svima koji su ivjeli izvan kruga Helade. Historija njemakog faizma see duboko u srednji vijek. Jedan od najzna ajnijih dogaaja iz tog vremena je guenje selja kog ustanka iz 1525. Trijumf feudalne reakcije nad demokratskorevolucionarnim selja kim pokretom uvrstio je u Njemakoj za dug vremenski period feudalizam i apsolutizam, i time oteao konstituiranje graanstva. Po miljenju J. G. Fichtea ( 1762 1814 ) drava bi trebala biti planski, racionalno regulisana organizacija, u kojoj je svakome radom osiguran udoban ivotni poloaj. On smatra da itav privredni, ekonomski ivot treba staviti u ta ne i vrsto vezane okvire. Nacionalna svijest je po njemu nuni polazni stadij, po kome se pojedinci preko nacije uvrtavaju u kozmopoliti ku cjelinu Faizam je totalitarni, krajnje reakcionarni politi ki sistem koji se prvo javio u Italiji. Naziv potje e od latinske rijei fasces (sveanj prua). Iako je faizam nosio u sebi mnoge karakteristike reakcionarnog nacionalizma i konzervativnih diktatorskih reima, imao je i posebne karakteristike, koje su potjecale od odbacivanja individualisti kog liberalizma XIX stoljea. Faizam je nastao kao sinteza socijalnih zahtijeva ljevice i nacionalistikih programa desnice. Svoju doktrinu je zasnovao na idejama Fridriha Ni ea ( 1844. 1900.) o dinaminom nadovjeku. Nie je pisao da narod kome se pripisuje neka kultura treba u istinu samo da bude neko ivo jedinstvo, a ne da se tako jadno raspada na spoljanost i unutranjost, na sadraj i oblik. Takoer treba razmiljati kako se kroz historiju narueno zdravlje jednog naroda moe povratiti, kako taj narod moe ponovo nai svoje instinkte, a time i svoje potenje. Nie zamjera Nijemcima to se ugledaju na druge narode i ponaaju se konvencionalno. Nijemca se moe mjeriti na osnovu njegovih misli i osjeanja, koja on izrie u svojim knjigama. Prema njemu njema ko jedinstvo u najviem smislu rije i, kome oni tee, i vatrenije tee nego ponovnom ujedinjenju, jedinstvo Njema kog duha i ivota poslije unitenja suprotnosti forme i sadraja, duevnosti i konvencije. Sve su to osnove za nastanak faistike ideologije. U historiji i tradiciji nacionalizma ogleda se historija evropskog gra anstva. Nacionalizam je u svom nastanku bio oruje gra anstva u borbi protiv feudalizma i apsolutizma. U okviru same faisti ke ideologije do ekstrema je razvijena nacionalizmu svojstvena tendencija da se racionalni odnosi svedu na organske, da se humanisti ka problematika zamjeni biolokom, da se ljudskim pravima suprotstavi socijalni darvinizam. Njemaka je ujedinjena kroz lanac ratova nakon 1848. pa se tako stvarao militaristi ki duh. Njemaka je morala rijeiti politi ko konstituisanje nacije, graansku revoluciju i industrijalizaciju. Politi ko podinjavanje graanstva najvioj pruskoj dravnoj vlasti, uslovilo je preuzimanje vrlina feudalne klase; autoritarizam, poslunost, oboavanje domovine. Njema ko drutvo nije postalo graansko ve kvazifeudalno. Industrijalizacija u Njemakoj nije stvorila klasno svjesno gra anstvo, ve je dovela do politike identifikacije graanstva sa bonapartistikim sistemom Vilhema II. Krajem 19. i poetkom 20 stoljea poznata je i od nacista dobro iskoritena emberlenova rasna teorija. Hjuston Stjuart emberlen je unuk engleskog diplomate i sin admirala, roen u Portsmautu 1855.godine. Djetinjstvo proveo u Versaju, studirao u eltnen Koleu, zatim u vicarskim kolama i najzad na jednom njema kom univerzitetu. Oenivi se kerkom Riharda Vagnera zauvijek se nastanio u Njemakoj. Njegovo najznaajnije djelo je Die Grundlagen des neunzehnten Jahrhundertst (1899). Njegova osnovna misao u tom djelu je da treba ouvati germansku krv borei se protiv elemenata koji su tui rasnom germanstvu; a to znai protiv rimokatolikog duha i protiv judaizma.emberlen je vjerovao u pobjedu Njema ke u Prvom svjetskom ratu. Sreo se 1927 godine u Bajrotu sa Hitlerom i predosjetio kakva e biti sudbina biveg slikara. emberlen u svojoj teoriji o rasi ne uzima u obzir o igledne osobine (plavu boju kose, opi oblik lica), kao to ne uzima u obzir ni antropoloka mjerenja. Istinski kriterijum kojim se odre uje rasa bie iskljuivo psiholoke prirode. emberlenov zadatak je bio da istrai prolost da bi osvijetlio budu nost. Po njemu propadanju rase ima lijeka, da se istoa krvi u nekoj ljudskoj grupi moe obnoviti pod uslovom da se zato nae pravi nain. to se tie Jevreja, emberlen se divi njihovoj umjenosti kojom koriste zakon krvi da bi proirili svoju prevlast : "Osnovni korijen ostaje bez mrlje, u njega ne moe da prodre ni jedna kap tue krvi." Keri Jevreja mogu se udati za nekoga ko nije Jevrej , ali sinovi se ne mogu eniti kerima stranaca. Jevreji su po emberlenu nastali iz ukrtanja me u sasvim razliitim ljudskim vrstama. Postojanje jevrejskog naroda samo po sebi je grijeh, njegovo postojanje je zloin protiv svetih zakona ivota , itav narod, a ne pojedinac trebalo bi da bude opran od greke koja nije poinjena svjesno, ve ne svjesno. Jevreji su predstavljeni kao narod koji pripada jednoj rasi a ne jednoj religiji. Manje od deset godina poslije emberlenove smrti ustoliena je jedna rasistika religija. Ove emberlenove ideje pruile su nacisti kim glaveinama osnovu za njihovu politiku akciju . Tek poetkom XX stoljea Njemaka postaje vodea evropska imperijalistika drava, koja je teila novoj podjeli svijeta. Dugo pripremana erupcija izbila je tek 1914 godine, kada industrijski feudalizam polazi na osvajanju novog ivotnog prostora. Ponovo uskrsava stari pangermanizam u tradicionalnoagresivnoj formi > Drang nach Osten<. ivotni prostor mogao se nadoknaditi samo na raun Rusije. Ratni slom i prvi republikanski koraci Njema ke odvijali su se u atmosferi straha od proleterske revolucije i ako u njoj nije u potpunosti bila ostvarena ni graanska. Nestabilnost i dilema prve Njema ke Republike se utemeljuje u njenoj drutveno politikoj strukturi. Poslijeratnu krizu poraene Njemake pratila je grevita aktivnost militantnih saveza i antidemokratski nastrojenih borbenih udruenja, to je vodilo opoj vojnoj militarizaciji. Ope antikomunistiko dranje graanskih drutava, kontrarevolucionaran stav prisutan irom Evrope u sprezi sa specifinim Njemakim drutveno ekonomskim razvojem, stvorili su tendenciju spremnosti posjednikih graanskih slojeva za povezivanje sa pretkapitalistikim, feudalnim, militaristikim i antisemitskim pokretima i partijama protiv zajednikog neprijatelja, proletarijata Faizam je pokret zaostalih industrijskih drutava prema najrazvijenijim kapitalistikim zemljama pri emu je drava morala

intervenirati i nadoknaditi ono to je slobodno trite davalo u razvijenim kapitalisti kim zemljama. Svakako da je faizam nastavak ve postojeih nacionalizama. Antisemitizam je krajnje nacionalistiki, posebno rasistiki pokret koji je Jevreje smatrao stranim i manje vrijednom rasom, iji ekonomski, politiki i kulturni napredak treba onemoguiti. Neprijateljstvo i mrnja prema Jevrejima, progoni koji se esto pretvaju u okrutne pogrome jevrejskog stanovnitva, poznati su ve u starom vijeku. Od kako su raspreni po svijetu Jevreje su ostali narodi osjeali kao strano tijelo u svojoj zajednici, pripisuju i im razorno, destruktivno djelovanje. Antisemitizam prati Jevreje od samog poetka njihove povijest . I u srednjem vijeku su postojale izrazite antisemitske struje. Njema ki Jevreji (akenazi) su u XII stolje u proli nevolje kriarskih ratova i preivljavali zahvaljuju i milosti njemakih careva i feudalnih gospodara. Postojala je velika zavidnost kr ana zbog jevrejske trgovine i zanatstva, kojom su oni sebi obezbje ivali opstanak. Jevreji su optuivani da ubijaju kr ansku djecu, da koriste kransku krv za pravljene hljeba za vrijeme Pesaha. Dakle optuivani su za kako to krani zovu; >Ritualna ubojstva<. Tokom XIV stoljea Jevreji su optuivani da su krivi za pojavu kuge. I u XVI stolje u je nastavljeno optuivanje i osu ivanje Jevreja. Dakle oko 1880. u Njemakoj je nikao novi oblik mrnje prema Jevrejima, antisemitizam. Prve vo e ovog pokreta su novinar Mar, kapelan teker, pruski historiar Trajke, te slijepi filozof Diring. Oni su stvorili antisemitsku ligu, pa su na javnim skupovima u Berlinu drali vatrene govore o jevrejskoj opasnosti. Liga je skupljala potpise za peticiju kancelaru Bizmarku, kojom se traila zabrana useljavanja Jevrejima u Njema ku, zatim zabrana primanja Jevreja u slubu. Bizmark nije javno odgovorio na peticiju, ali ju je vlada nesmetano provodila u ivot. Antisemitski pokret postajao je sve ei, i narodni poslanici neprijateljski raspoloeni prema Jevrejima esto su u parlamentu drali govore u kojima su ih poniavali. Ovaj pokret kulminirao je u Drugom svjetskom ratu. Nacionalsocijalizam (nacizam ; njem. Nationalsozialismus) to je politi ka doktrina i praksa najreakcionarnijeg dijela monopolisti kog graanstva zasnovana na ideologiji Nacionalsocijalisti ke partije Njemake (NSDAP). Poraena soldateska i fanati ni militaristi svih boja u internacionalnim i Njemakim razmjerima ine jezgro nacistikih i faistikih kadrova. Nacionalsocijalistika partija je osnovana u jeku razo aranja i ekonomskog haosa koji je zavladao poslije Prvog svjetskog rata. Osnovana je u Minhenu 05.01.1919.godine, a godinu dana kasnije objavljuje svoj politi ki program u 25 taaka, iji je autor Adolf Hitler. On je u ovu partiju stupio u jesen 1919 godine, a njenim predsjednikom postao 1921. godine. U tom programu je dana ideoloka i praktina platforma nacionalsocijalizma; uenje o nadmonosti arijevske rase, antisemitizam, podvrgavanje svih dravnih i upravnih funkcija pod vlast partije, uguenje svih individualnih sloboda, zasnovano na potpunoj koncentraciji vlasti u rukama jednog voe, izgradnji hijerarhije zapovijedanja od vrhovnog Firera do najniih nositelja vlasti, princip nacionalne ekspanzije itd. Nacionalsocijalisti su 1923. godine pokuali izvriti dravni udar na bavarsku vladu u Minhenu. Pu je bio lako osujeen, a nacionalsocijalistika stranka je dola pod udar Zakona o zatiti Republike. Vo e pua su pohapeni, a rad stranke zabranjen. Februara 1924. je poelo suenje voama pua. Presuda je izreena 01. 04.1924. godine, a kao jedan od vo a osuen je i Adolf Hitler na pet godina zatvora, u kojem je boravio samo nekoliko mjeseci. Za vrijeme boravka u zatvoru Hitler je napisao svoj politi ki programski spis, Mein Kampf (Moja borba). Odmah na po etku ovoga djela Hitler govori o svome mjestu ro enja, koje lei na granici dviju njema kih drava, i smatra to predodre enom sudbinom i svojim ciljem o njihovom ponovnom ujedinjenju, jer ista krv pripada zajednikom carstvu. I tek onda kada se svi Nijemci ujedine u zajedni ku dravu imat e pravo na stjecanje stvarnog tla i teritorije. Hitler uo ava dvije velike opasnosti po njemaki narod, Marksizam i Jevrejstvo. On kae da je u djetinjstvu vrlo malo znao o Jevrejima, i tek u petnaestoj godini u politikim razgovorima vie saznaje o njima, te osje a odbojnost. Jevreji su se toliko evropeizirali i uljudili tako da ih je bilo teko razlikovati. Za vrijeme svog boravka u Be u, Hitler je sve vie primje ivao Jevreje, irio svoja saznanja o njima, o njihovom cionisti kom pokretu, o nainu njihova ivota, i sve vie se zgraavao. Hitler je kako kae otkrio da socijaldemokratsku tampu preteno vod Jevreji. udio se njihovoj rjeitosti ili vjetini laganja, i malo po malo po eo ih mrziti, a sve vie je u njemu rasla ljubav za njegov vlastiti narod, te on postaje fanati ni antisemit. On je vjerovao da postupa u smislu svemogu eg stvoritelja: Time to se brani od Jevreja bori se za djelo Gospodina. Hitler poinje govoriti o univerzalnosti rase regulisane zakonom prirode, navode i primjere ivotinjskih vrsta (koje se pare sa sudrugom iste). Zakon prirode mogu sprije iti samo izuzetne prilike, prisila zarobljenitva ili neka druga sprije enost parenja u okviru iste vrste, ali onda se priroda po inje opirati. Svako krianje nejednakih visokih bi a, daje kao proizvod neko srednje stvorenje izmeu visina oba roditelja. To znai: da e mladune svakako biti vie nego rasno nia polovica roditeljskog para, ali ne i tako visoka kao via polovica roditeljskog para. Znai mijeanjem Arijaca s niim rasama kao uinak proizlazi kraj nositelja kulture. Uinak svakog rasnog krianja je: - opadanje nivoa vie rase - tjelesni i duhovni nazadak, a time i poetak jedne jako polagane a ipak sigurno napredujue dugotrajne bolesti. ovjekovo djelovanje protiv prirode dovodi do njegove vlastite propasti. Nauka, umjetnost, tehnika, pronalazatvo je proizvod malog broja naroda ili samo jedne rase. Sve velike kulture prolosti propadale su, jer su stvarala ke rase izumrle od trovanja krvi. ovjek koji ne poznaje ili ak prezire rasni zakon stvarno sebi ubija sre u koja e mu zasigurno doi. On proputa posljednji voz najbolje rase, a time i preduslov cjelokupnog ljudskog napretka. Slijedom toga on kre e optereen ljudskom osjeajnou u podruje bespomonih ivotinja. Na pitanje, koja je rasa prvobitni obnaatelj ljudske kulture, odgovor je jednostavan, Arijevac (on je utemeljiva kulture). Kod Arijevaca je najjaa elja za rtvovanjem i zalaganjem li nog rada, pa ak i vlastitog ivota za druge. Arijevac nije najve i samo zbog svojih duhovnih osobina, ve i po spremnosti da sve svoje sposobnosti stavi u slubu zajednice. Jer predanost vlastitog ivota opstanku zajednice kruna je svega portvovanja. Pod pojmom idealizam podrazumijeva se sposobnost rtvovanja pojedinca za cjelinu, za svoje blinje. Najvea suprotnost Arijevaca je Jevrej, jer je kod njih nagon za samoodranjem jako razvijen. Po Hitlerovom miljenju Jevreji su narod koji je kroz svoje postojanje doivio malo promjena, unutarnje nadarenosti karaktera itd. Oni nikad nisu imali vlastitu kulturu a osnove njihovog duhovnog rada su uvijek davali drugom, a njihov intelekt se razvijao u svijetu drugih kultura. Kod Jevreja elja za rtvovanjem ne prelazi goli nagon za samoodranjem pojedinca. Njihov prividno jak osje aj pripadnosti zasnovan je na primitivnom instinktu opora, i taj nagon za zajedni kim potpomaganjem postoji dok postoji opasnost. Dakle elja za rtvovanjem kod Jevreja je samo prividna i postoji samo dok je opstanak svakog pojedinca upitan. Kad ne postoje opasnosti prestaje i prividna harmonija Jevreja, jer Jevrej se ujedinjuje samo u slu aju zajednike opasnosti ili u slu aju interesa za zajednikim plijenom.

Ali ako ove opasnosti ne postoje do izraaja dolazi njihov ekstremni egoizam, i od slonog naroda nastaje gomila zara enih takora. Svoju dravu Jevreji vide kao ivi organizam za ouvanje i uveanje rase-teritorijalno je potpuno neograniena. Oni su paraziti na tijelu drugih naroda. Jevreji povremeno naputaju svoj ivotni prostor, jer budu protjerani od narod ije su gostoprimstvo zloupotrijebili jer oni su paraziti koji se ukorjenjuju i zato ih je teko protjerati. Tamo gdje se Jevreji nasele vremenom doma i narod odumire. Tako je Jevrej svih vremena ivio u dravama drugih naroda i tamo stvarao vlastitu dravu, koja je obi avala jedriti maskirana pod oznakom >Religiozna zajednica<, tako dugo dok vanjske prilike nisu doputale da se potpuno iskae njegovo pravo bie. Oni su sposobni svojim velikim laima ubijediti narod da su ioni pripadnici tog naroda ali posebne vjere. Za Hitlera je Talmud knjiga za praktian i podnoljiv ovozemaljski ivot a ne priprema ovjeka za zagrobni ivot. Jevrejski vjeronauk je uputstvo za odranje istoe jevrejske krvi, te reguliranje me usobnog ophoenja Jevreja, a takoer i ostalim svijetom ne-Jevrejima. Velika jevrejska la je i jezik, jer ga ne koristi kao sredstvo da njime izrazi svoje misli, ve da ih skrije, jer dok govori drugi jezik misli jevrejski. I sve dok ne postane gospodar drugih naroda, Jevrej govori njihovim jezikom, a prvi Jevreji u Njema ku su stigli tokom prodora Rimljana. Osnivanjem prvih naselja Jevrej dolazi kao trgovac i u poetku pridaje malo vanosti prikrivanju svog narodnog porijekla. Za kratko vrijeme on se aktivira u gospodarstvu kao posrednik i iskori uje svoju trgovaku sposobnost i postaje prijetnja da trgovina postane njegov monopol. Takoer Jevrej poinje pozajmljivati novac uz zelenake kamate. On se stalno nastanjuje, u gradovima naseljava posebne kvartove i sve vie gradi dravu u dravi. Nov ani poslovi i trgovina postaju njegov monopol, njegove zelenake kamate izazivaju otpor a bogatstvo zavist. Ne naklonost spram Jevreja je sve vie rasla. Oni se sve vie pribliavaju vlasti, novcem i ulagivanjem. Sve vie se Jevreji pribliavaju kneevskoj vlasti, i uz male novane nadoknade dobivaju razne dozvole i privilegije. Hitler krivi ponaanje njemakih kneeva, jer se zbog njihovog odnosa prema Jevrejima, njemaka nacija nije mogla osloboditi jevrejske opasnosti. Dakle Jevrej eli postati doma im narodom odnosno Nijemcem, a od tog naroda on samo zna jezik i to svoje nijemstvo temelji na jeziku. Po Hitleru rasa nije u jeziku ve iskljuivo u krvi, a Jevreji su ti koji malo zna aja pridaju ouvanju jezika a svu vanost pridaju ouvanju svoje krvi. Jevrej moe govoriti hiljadu jezika, ali on ipak ostaje Jevrej. Razlog jevrejske tenje da postane Nijemac lei u osje aju opadanja kneevske vlasti, jer ele da ovladaju graanskim pravima, i to je razlog emancipacije iz geta. On i dalje ostaje u blizini visoke gospode i nastoji se uvui u njihov krug, a preostali dio jevrejske rase pribliava se ljubljenom narodu. Jevrej sebe predstavlja kao portvovanog, dobro initelja, skromnog, i ak i rtvom da bi pridobili narod. On ak postaje i liberalan i poinje misliti o napretku ovjeanstva. Jevrej radi jaanja svoje politike sigurnosti pokuava sruiti rasne i gra anske granice, koje ga steu na svakom koraku. Za ostvarenje svojih ciljeva on se slui tampom u kojoj sebe prikazuje kao bezgrani no eljnog znanja. Svako znanje i svaki razvoj procjenjuje samo prema mogu nosti pospjeivanja svojega nacionalnog obiljeja. Svako znanje primljeno u koli drugih primjenjuje samo u slubi svoje rase. Dok se ini preplavljen prosvijeenou i napretkom, slobodom ovjeanstva itd. strogo zatvara svoju rasu. Svoje ene oni daju uglednim kranima a svoje muko pleme odravaju istim. Znai Jevrej truje krv drugih, ali uva svoju vlastitu. Jevrej se takoer pribliava i radniku, licemjerno suosjeajui sa njegovom sudbinom, bunei se to radnik ivi u bijedi i siromatvu , a sve to samo da bi pridobio povjerenje radnika . Oni rado prihva aju ugnjetene radnike koji ive u izuzetno tekim prilikama preputeni nemaru od meunarodne zajednice i drave . Jevrejski cilj nije uklanjanje socijalnih nepravdi , ve stvaranje jedne slijepo privrene borbene trupe za uguenje nacionalne gospodarske neovisnosti. Jevrej uz pomo sindikata rui osnove nacionalnog gospodarstva, i usporedo s time napreduje politi ka organizacija koja djeluje zajedno sa sindikalnim pokretom, jer taj pokret priprema mase za politiku organizaciju. Sindikat je stalni financijski izvor iz koga politika organizacija hrani svoj enormni aparat. Stvaranjem tampe iji je sadraj prilagoen duhovnom obzoru najslabije obrazovanih ljudi, politike i sindikalne organizacije konano dobivaju svoju podsticajnu instituciju, kroz koju najnii slojevi nacije sazrijevaju za najodvanija djela. Ova tampa napada sve karaktere koji se ne ele podvri jevrejskoj vlasnikoj drskosti ili ija se genijalna sposobnost Jevreju sama po sebi ini opasnou. Jevrejska vlast u dravi je jaka i on se smije zvati Jevrej i priznaje svoja nacionalna i politi ka razmiljanja. Hitler kae Jevreji lau da ele osnovati svoju dravu u Palestini, jer oni ele organizaciju, centralu svoje me unarodne svjetske prevare. Jevrej svim sredstvima pokuava pokvariti rasne osnove naroda kojeg pokorava, jer oni su da bi unitili bijelu rasu, na Rajnu doveli Crnca. Narod koji je svjestan svoje istoe krvi Jevrej nee pokoriti. Jevrej takoer dravu potresa i gospodarski, dovodi dravna preduze a do propasti i onda ih stavlja pod svoju financijsku kontrolu. I posljednja faza je revolucija kad Jevrej osvaja politi ku vlast i postaje krvni Jevrej i narodni tiranin. NIRNBERKI RASNI ZAKONI Doavi na vlast nacionalsocijalistiki pokret je poeo da ostvaruje drutvo i dravu rasne istoe, a osnovu njegovog rasizma inio je antisemitizam. Ovim inom otvoreno je pitanje mnogobrojnih Jevreja, ija je uloga u drutvu, privredi i kulturi bila veoma istaknuta. Srastanje Jevreja u Njema ku naciju je posebno izazvalo ogor enje antisemita, naroito nacionalsocijalista. Prvi otvoreni nasrtaji na Jevreje poeli su sredinom marta 1933. godine, Jevreji su maltretirani, razbijani su izlozi na njihovim radnjama, deavale su se paljevine jevrejskih robnih ku a i upadi u sinagoge irom Njema ke. Takoer su mnogobrojni Jevreji otputani iz dravne slube. Od prvog aprila poinju sve ee akcije antisemita, koji Nijemce pozivaju da bojkotuju Jevreje, njihove usluge i robu. Od tada ivot Jevreja u Njemakoj postaje sve tei. Jevreji su prisiljavani da naputaju dravnu slubu, bolnice su iene od jevrejskih ljekara, jevrejski profesori su udaljavani iz kola i univerziteta, pravosu e je ieno od Jevreja sudija, tuitelja i advokata, i time je Njemaka dobila kategoriju niih graana. Pravne osnove rasnoj dravi postavljene su Nirnberkim rasnim zakonima iz 1935. godine koji su doneseni na dravnom partijskom zasjedanju. To su izrazito rasistiki zakoni kojima je cilj da se Jevreji uklone iz javnog ivota. Prvi zakon zvanino je nosio ime Zakon o graanstvu Rajha, a drugi Zakon o zatiti njema ke krvi i njemake asti. Dakle oba ova zakona je jednoglasno donio ranije plebiscitarno izabran nacionalsocijalisti ki Rajhstag na zasjedanju u Nirnbergu 15.09.1935. godine. Graanin Rajha-jeste onaj dravljanin koji je njema ke ili srodne krvi, a koji svojim ponaanjem dokazuje da je spreman i sposoban da vjerno slui njemakom narodu i Rajhu. Samo takav graanin je jedini nositelj punog politikog prava. Drugi zakon predstavlja dopunu prvog i razra uje antisemitsku sutinu nacistikog prava. Njime se pod prijetnjom zatvora zabranjuje brak izmeu Jevreja i dravljana koji su njemake ili srodne krvi. U cilju provoenja ovih zakona doneseno je vie naredaba kojima

su regulirana posebna pitanja ili precizirana naela rasistikog prava. Prva meu tim naredbama je od 14.11.1935. koja je utvrdila slijedei princip: Jevrej ne moe biti dravljanin Rajha, on ne raspolae pravom glasa u politi kim pitanjima, i ne moe vriti javne funkcije. Tako je nacionalsocijalistika drava postala staleka, jer je na rasnoj osnovi stvorila zakonsku razliku izme u graana prvog i drugog reda. Odnos prema Jevrejima je postajao sve suroviji, ograniavano im je kretanje, maltretiranja su se sve vie mnoila i postajala surovija, a zbog ljubavnih veza sa Arijcima kanjavani su ak i smrtnim presudama. Njemice koje su optuivane za ljubavni grijeh poinjen s Jevrejima, voene su sa tablama sramote na kojima je pisalo da su imale seksualne odnose s Jevrejima. Bogatstvo, sposobnost, poznavanje poslova i me unarodne veze u privrednom smislu inili su Jevreje dragocjenim gra anima Njemake. Meutim ubrzo je stigao jo vei val antisemitizma i doao je kraj privrednoj sigurnosti Jevreja. Povod za ova deavanja je atentat mladog Jevreja na njema kog slubenika pri ambasadi u Parizu. On je izvrio atentat u znak osvete nacionalsocijalisti kog antisemitizma, ali je uspio da prui povod za neviene pogrome Jevreja u XX stoljeu. Krajem aprila 1938. godine Jevreji su pozvani da prijave vlastima svu svoju imovinu, a Gebels je javno govorio da se pripremaju zakoni kojima e biti iskljueni iz privrednog ivota pripadnici nie rase. Na godinjicu pokuaja pua iz 1923. godine, u vee 09.11.1938. godine, Gebels je iskoristio komemorativnu akademiju svojevremeno izginulim drugovima i pozvao na antisemitsku akciju voe partije, SS i SA odrede. Tako je po ela zloglasna >kristalna no< u kojoj su nacionalsocijalisti organizirali i predvodili revolt njemakog naroda. irom cijele zemlje jurini odredi ustrijemili su se na jevrejske bogomolje, kole, trgovine, preduze a i kue. Pored paljevina, ruenja i demoliranja u no i izmeu 09. i 10. 11. 1938. ubijeno je nekoliko desetina ljudi i na taj na in Jevreji su iskljueni iz drutvenog ivota. Poinjena teta iznosila je stotine miliona njema kih maraka a ipak su Jevreji bili oni koji su nacistikom reimu imali platiti 1,25 miliona maraka. I pored unitenih 7500 jevrejskih trgovina i stanova, i unitenih 250 sinagoga, i ljudskih gubitaka, to je bio po etak masovnog pogroma Jevreja. Nakon kristalne no i konfiscirana je na posljetku sva jevrejska imovina a Jevreji se potpuno iskljuuju iz gospodarskog ivota. Poetkom 1939. godine Hitler je u svom jednom govoru obe ao budunost bez Jevreja. Godine 1940. Nijemci su planirali poslije pobjede u ratu iseliti Jevreje na otok Madagaskar, me utim od ljeta 1941. se pristupilo planskom istrebljenju i ubijanju, nazvanom >konano rjeenje jevrejskog pitanja<. Drava nacionalsocijalista nije bila samo antisemitska, ona je za nie rase proglasila i druge etni ke grupe. Takvima su proglaeni Romi, koji nisu imali znaajno mjesto u drutvenom ivotu, oni su progonjeni i odvo eni u logore. I Slaveni su smatrani niom rasom, a takoer i Nijemci sa uroenim tekim psihofizikim manama. Dakle nacionalsocijalistika stranka je prije svega neprijateljska prema svom krvnom protivniku marksizmu, netolerantna prema svim drugim gra anskim i nacionalistikim grupacijama. Ona je pod firmom revolucije proglasila novi red stvari u Njema koj koji predstavlja poetak nove ere za cjelokupno ovjeanstvo. Kao jedan od najvanijih momenata voe nacionalsocijalizma naglaavaju potrebu novog duhovnog pravca, novog pogleda na svijet. U borbi izmeu dva osnovna veltanaunga (gra anskog i marksistikog) nacionalni socijalizam ne koleba ni asa. Veltanaung nacionalsocijalizma ne predstavlja nikakvu novu tekovinu, nego samo komplikaciju starih ideja, povezanih i organiziranih politi ki, borbeno zaotrenih i tendenciozno formiranih. Novi veltanaung u rje niku nacionalsocijalizma ima isti smisao kao i rije revolucija. Pojam rase je fundamentalan u veltanaungu hitlerizma ODNOS CRKVE PREMA NACISTIMA Papa Pio XII je bio prijateljski naklonjen Njemakoj jer je tamo slubovao dugo godina. U jesen 1933. godine nacisti po inju gaziti klauzule konkordata sklopljenog s crkvom, tada jo uvijek kao kardinal Paceli (kasnije Pio XII) sprije io je Papu Pia IX da protestira, i drao se veoma naklono prema nacistima. Po izboru za papu Paceli odnosno Papa Pio XII otvoreno prihvata Hitlerov reim. Kada su Nijemci okupirali ehoslovaku nije osuivao taj postupak, a Poljacima je poruivao da Nijemcima predaju Dancing i Pomeraniju. U Rimu se Papa sastao sa Ribentropom ministrom vanjskih poslova rajha, i razgovarali o produbljivanju odnosa nacionalsocijalista i crkve. Napadom Njemake na Belgiju, Holandiju, i Luksemburg, Papa izraava svoje suosje anje s narodom jer su tu ve inom ivjeli katolici. Kada su napadnute Norveka i Danska Papa se uzdrao jer je u Norvekoj ivjelo tek 2000 katolika. Crkva tako e i Italiju potie da ue u rat. Bilo bi uzalud traiti u kanonskom pravu, u bogoslovlju ili papinskim spisima bilo kakav skup odredaba koji bi imao karakter obaveznih propisa o jevrejstvu i jevrejskoj vjeri. Kao prvo i najizvjesnije javlja se na elo prema kojemu u oima crkve Jevrej koji je valjano pokrten prestaje biti Jevrej i postaje dio Kristova stada.

HOLOKAUST im je Adolf Hitler doao na vlast koncentracioni logori uvode se u nacionalsocijalisti koj Njemakoj za ljude >neiste krvi<, pogotovo Jevreje, zatim za politiki nepodobne, kriminalce i asocijativne tipove, homoseksualce i tako er pripadnike vjerskih sekti, sveenike i druge. Prvi logori u Njemakoj otvoreni su poetkom 1933. godine, a otvorio ih je SA i bilo ih je 50-ak. U prvo vrijeme u te logore SA je dovodio politike protivnike i tamo muio i ubijao. Zbog protesta i zahtjeva veina logora je 1934. godine zatvorena, jer se bojalo da se ne narui ugled i popularnost nacionalsocijalisti ke partije. Ostali su otvoreni samo logori Oranienburg i Dahau. Iste 1934. godine Hajdrih je osnovao >ured inspektora koncentracionog logora<. Godine 1939. Ured inspektora koncentracionog logora bio je pridruen glavnom uredu SS-a za privredu, a kasnije 1942. godine po zapovjednitvu Pola uao u SS-WVHA (koji je upravljao cijelom privrednom i finansijskom autonomijom SS-a. Pol je osnovao posebnu uredsku grupu D, koja je upravljala logorima i izdavala sve centralne naredbe (nita se u logorima nije moglo dogoditi bez op e naredbe ili odobrenja Odjela D). SS-WVHA stvorio je tri stupnja koncentracionih logora. Prvi stupanj je radni logor (predstavljao najblai oblik logora), Drugi stupanj je pootrenje ivotnih i radnih uslova, a Tre i stupanj je najgori tzv. >mlinovi za kosti<. U logore tre eg stupnja trebalo je zatvoriti kriminalce, homoseksualce, Jevreje i druge. Godine 1939. u Njemakoj je bilo preko 100 logora i u njima se nalazilo oko 20 000 ljudi preteno kriminalaca. Najezda nacionalsocijalizma u Evropu donijela je pravi gra anski bum koncentracionih logora. Nastali su svjetski ozloglaeni logori poput: Auvica, Lublin-Majdaneka, Rige, tuthofa kraj Danciga i mnogi drugi. Po miljenju Gestapoa u koncentracione logore su spadale etiri grupe osoba: politiki protivnici, pripadnici manje vrijednih rasa i rasno-bioloki manje vrijedni, te kriminalci i

asocijativni. Drugoj grupi su pripadali Jevreji i Romi. Asocijativni zatvorenici su: skitnice ,depari, varalice, pijanice, svodnici i verceri. Politiki zatvorenici su lanovi stranaka protivnih nacionalsocijalizmu te prestupnici unutar partije. Kao antinacionalsocijalistika opozicija smatrani su i crkveni slubenici, posebno Jehovini svjedoci, kojih je 1938. godine u Buhenvaldu bilo 450. Postojala je i posebna grupa homoseksualnih zatvorenika koji su uniteni. Svi zatvorenici su morali nositi vanjske oznake: Broj i obojeni trokut na lijevoj strani prsiju i na nogavici. U Auvicu su brojevi zatvorenicima utetovirani na podlakticu. Jevreji su nosili i popre no poloen uti trokut od ega je nastala estokraka zvijezda, jer su tzv. Oskrvnitelji rasa Jevreji koji su prekrili Nirnberki zakon o zatiti krvi, dobili bi pored postoje eg jo jedan trokut. Za vrijeme Drugog svjetskog rata jako je porastao broj koncentracionih logora kojih je do kraja rata bilo preko 400; za mukarce 395 i 17 za ene. Broj zatvorenika je mnogo porastao. Prema Nirnberkim dokumentima iz 01.10.1944. godine bilo je u nacionalsocijalistikim logorima 524 277 zatvorenika. Od 1942. godine logori su u slubi vojne industrije, jer su zatvorenici upotrebljavani za nju. Poseban oblik koncentracionih logora predstavljali su logori smrti koji su u duhu kona nog rjeenja jevrejskog pitanja sluili za istrebljenje jevrejskog naroda. Do oktobra 1941. godine otpremljeno je oko 537 000 Jevreja sa podru ja Rajha i 30 000 iz velikog protektorata u koncentracione logore na istoku. Jevreji su upotrebljavani za prisilni rad a ve ina ih je zvjerski ubijana ili guena u gasnim komorama. Najozloglaeniji logori su bili Dahau, Buhenvald, Belzen, Saksenhauzen, Ravenzbrik, Mathauzen, Auvic, Treblinka, i Majdanek. Pored koncentracionih logora postojao je drugi oblik zatvorenosti tzv. zazidani geto, kada je u Poljskoj 500 000 zatvoreno u malom kvartu Varave, zazidano visokim zidom gdje su Jevreji ivjeli na rubu smrti u izuzetno tekim uslovima. U junu 1942. godine nacisti su donijeli odluku da unite geto, pa je 310 000 Jevreja prebaeno u logore smrti. Drugi svjetski rat donosi krajnju eskalaciju antisemitizma, potpuno unitenje Jevreja u koncentracionim logorima. Godine 1941. izdan je i zakon koji zabranjuje Jevrejima da se u javnosti pokazuju bez >jevrejske zvijezde<. estokraka zvijezda je morala biti velika poput dlana, od ute tkanine na crnoj podlozi s oznakom Jevrej. Morali su je nositi vrsto priivenu na lijevoj strani grudi. O najezdi antisemitizma u svome dnevniku pisala je Ana Frank djevoj ica iz Amsterdama. Pisala je o poetku rata, kapitulaciji, dolasku Nijemaca, o odnosu prema Jevrejima kojima je postalo veoma teko. Oni su postali obiljeeni, morali su nositi zvijezdu, predati svoje bicikle, nisu se smjeli voziti tramvajem, nakon 8 sati nave e nisu se smjeli kretat, mogli su kupovati samo izmeu 3 i 5 sati samo u jevrejskim radnjama dok ih je bilo, nisu smjeli ii u pozorite kino itd. I na kraju su morali bjeati ili se kriti, i tako preivljavati,ili bi bili odvo eni u logore i nisu se vra ali. Hapenja su vrena obi no nou upadom u kuu. Uhapeni su otpremani u policijske zatvore, gdje su znali ostajati danima, pa ak i mjesecima . Nakon detaljnih ispitivanja zatvorenik bi ispunivi formulare bivao upuen u koncentracione logore. Transport je trajao dugo; dvanaest sati ili ak po nekoliko dana. U jedan transportni vagon bilo bi nagurano 100,120,150 i vise ljudi, tako da je ta prenapuenost izazivala veliki broj smrtnih sluajeva. Zatvorenici su ak bili vezani jedan za drugog tako da nisu mogli bjeati prilikom silaska s vozova na putu do logora. Poslije dolaska slijedila je prijemna ceremonija kada su esesovci navalili na novajlije tukui ih i udarajui nogama, bacali su kamenje na njih, polijevali ih hladnom vodom itd. Ako bi manji transporti stigli kasno naveer, ve bi tokom noi po 10-12 ljudi bilo zatvoreno u prostorije ne ve e od 1,20 x 2 m. Sutradan su novajlije odlazile u Politiki odjel na prvo uzimanje osobnih podataka. Poslije dugog sasluanja i esesovskih prijetnji odlazilo se na kupanje, uz to je ilo brijanje i ianje. Nakon toga se ilo do spremita sa odje om, gdje su esto zatvorenici satima goli ekali na red. Oni su u spremitu dobivali: gae, koulju, hlae, bluzu, kapu, arape i par cipela. Slijedea postaja bila je komora za vrijednosti- gdje su zatvorenici odlagali preostale osobne sitnice ( novac, zlato itd. ) koje su donijeli sa sobom. U zatvorenikoj pisarnici doljak je istoga dana bio upisan u kartoteku i upu en u odreeni blok. Drugi dan uslijedio je zdravstveni pregled, ispunjavanje velikog upitnog arka za zdravstvenu kartoteku zatvorenike bolnice. U logoru se budilo u svanue, ljeti izmeu etiri i pet, a zimi izme u est i sedam sati. Za trideset minuta moralo se umiti, obu i, dorukovati i zategnuti krevet. Logorski doruak sastojao se od komada kruha ( koji je vaio kao dnevni obrok ), i od pola litre rijetke juhe ili kafe bez mlijeka i e era. Potom se odlazilo na jutarnju prozivku gdje su morali prisustvovati svi zatvorenici logora. Slijedila je naredba koje su se plaili svi zatvorenici > naru eni zatvorenici na kapiju <. To je bila prozivka puna neizvjesnosti i vrlo esto je vodila u smrt. Radilo se od ujutro do kasno nave er sa polusatnim odmorom. Nakon svretka rada slijedio je povratak u petoredovima na veernju prozivku. Veernje prozivke su za zatvorenike bile pravi uas jer se esto satima stajalo na hladnom i kinom vremenu. Na prozivci su se morali pojaviti svi, i ivi i mrtvi, i prebijeni, i ranjeni, svi do reda. Mrtve su morali dovla iti na prozivke. Poslije prozivke uslijedilo bi kanjavanje pojedinaca, a nakon toga kratkotrajno spavanje do novog radnog dana. Rad u konclogorima je bio prisilan. Po dolasku u logor novopridoli bi pred firerom rada iskazivali o svojoj stru nosti. Struni radnici su upuivani u radionice, a ostali u radne ete koje su traile radnu snagu za najtee poslove, kao to su bili kamenolomi i jamski radovi. U logoru je bilo smislenih radovi, a bilo je i potpuno besmislenih, koji nisu imali nikakvu drugu svrhu osim mu enja. Ovim besmislenim poslovima esto su mueni Jevreji kada su morali graditi pa onda ruiti. Da bi dobili lake poslove zatvorenici su velike svote novca davali podmitljivim kapoima i predradnicima. Zna i rad u unutranjim logorskim etama je bio laki, jer se radilo u kuhinji, magazinu, komori za vrijednosti, spremitu odje e i alata, postolariji, kroja nici, krpaonici arapa, stolariji, bravariji, i cijelom nizu drugih radionica, kao to su skladite drva, svinjac, vrtlarija, zatim zatvoreni ka bolnica sa odjelom za patologiju, pisarnica, radna statistika, zatvorenika straa, eta za odravanje logora itd. U Buhenvaldu je 09. 09. 1938 godine otvorena praonica rublja. Pored tekog rada vrtlarske ete, jo zloglasnije je bilo raditi u eti istaa latrina. Ova eta je bila rezervirana samo za Jevreje. I vanjske logorske ete su radile pod izuzetno tekim uvjetima. Kamenolomi su bili najgore ete, a jamske su bile odmah do njih po teini poslova. Izgladnjeli zatvorenici su radili najtee poslovi i uz to bili zlostavljani, i vrlo esto bezrazlono ubijani od strane esesovaca. Npr. 01. 05. 1943 godine u Buhnvaldskom kamenolomu su se esesovci kladili o est cigareta ili o dvije ae piva kome e uspjeti da baenim kamenom ubije nekog zatvorenika. Poto su uzalud bacali kamenje jednostavno su poeli nasumice pucati po zatvorenicima. Veliki broj zatvorenika je bio ubijen , za koje su esesovci naznaavali > pokuao pobjei <. Sam rad u logoru je bila teka kazna, ali naravno esesovci se nisu time zadovoljavali, pa na putu do krematorija bile su i kazne: jarac, bunker, vjeanja, strijeljanja, smrzavanja, gladovanja, ubijanja i svakovrsna muenja. Kao povod za kaznu SS je uzimao dranje ruku u epovima hlaa ako je bila zima, podignut okovratnik ako je padala kia ili puhao vjetar: najsitnije nedostatke na odjei (mrlja, otpalo dugme ili najmanja poderotina). Kanjavalo se i za nepotpuno o iene cipeli unato blatu, za previe ulatene cipele jer se tada smatralo da zatvorenik izbjegava poslove. Kanjavalo se sluanje strane radio stanice i politike propagande meu zatvorenicima. Kazne su se sastojale i u uskra ivanju jela, stajanju, kaznenom vjebanju, kaznenom radu, premjetanja u teu radnu etu, batinanju i

bievanju, vjeanje na drvo ili gredu zatvora, strijeljanje i mnotvo izuzetnih mu enja. Kazna batinanjem izvravala se na tzv. jarcu (posebno izgraenom i udeenom drvenom stalku sli nom stolu), na kojem bi prestupnik bio pri vren kopama, leei na trbuhu s glavom na dolje s visoko isturenom stranjicom i podvijenim nogama. Jarac je u svim logorima bio poznat instrument egzekucije. Jo stranije od jarca bilo je vjeanje od drvo; zatvoreniku bi se ruke vrsto privezale za njegova le a, zatim tijelo podiglo i karikom objesilo na avao zabijenim dva metra visoko u drvo ili gredu, tako da su mu noge visile slobodno u zraku.Cijela tjelesna teina opteretila bi zglobove savinute prema natrag. Svaki koncentracioni logor imao je unutar svoga pogona, ili tako re i na njegovu rubu, ustanove koje su sluile odre enim posebnim ciljevima. Ponekad su se i postojee barake ili pogoni koristili za prigodne posebne akcije. a) krematorij u niz koncentracionih logora SS je radi racionalizacije smaknub) a , koja bi naredio Himler izvravao samom ili u neposrednoj blizini. Zatvorenik bi po pravilu bio zadavljen, ubijen ili objeen. U krematoriju su bili ubijani ljudi bez obzira na dob, spol, poloaj i nacionalnost. Nije poznat tac) an broj rtava ovom metodom. Ipak zatvorenid) ka pisarnica u Buhenvaldu potajno je vodila spisak smaknutih zatvorenika za Buhenvald od 28.03.1944 godine do 30.01.1945 godine (deset mjeseci ), a za koncentracioni logor Dora kod Nordhausena koji je do tada pripadao Buhenvaldu, spisak je vo en od 28.01.1944 godine do 11.10. 1944 godine. e) On je sadravao i saf) uvao sva imena zatvorenika ako su bila poznata, s brojevima, podacima o ro enju, zanimanju, nacionalnosti i danu smaknug) a. h) Plinske komore je imao rijetko koji logor. U koncentracionom logoru Auvicu esesovci su bili za to specijalizirani. Velika plinska komora u Auvicu, tai) nije u Birkenau ( Brzezinki ) izgledala je ovako: j) etiri krematorija imala su u zemlju ugraeni bunker, u koji je moglo stati 1200 1500 ljudi. rtve bi bile poredane gole a esesovci bi ih strijeljali tako da su leevi padali ravno u plamen. Ureaj za trovanje plinom bio je jednostavan, izgledao je kao kupaonica i rtvama je tako i prikazivan. U svla k) ionici bilo je ispisano na svim glavnim evropskim jezicima: da odjel) u treba uredno odloiti zajedno s cipelama, poslije kupke dobit m) e se topla kafa. Iz svlan) ionice je put vodio ravno u > kupku < gdje je o) im su se zatvorila iz tueva i ventilatora prostrujao bi plin cijanove kiseline. Smrt je nastupala obip) no 4-5 minuta zavisno od broja rtava i koli q) ine plina. r) esto su zbog pretrpanosti djeca ubacivana kroz otvore. Iz kupaonice su dopirali strani krici ljudi, ena i djece. Samo za vrijeme komandanta logora Hosa od 1942 godine do 1944 godine bilo je u Auvicu prema njegovom vlastitom priznanju, plinom ubijeno oko 2,5 miliona ljudi. s) stanice za pokuse meu specijalnim ustanovama u velikim logorima (kojih su se zatvorenici osobito bojali ), bili su izolirani blokovi za tzv. naut) ne eksperimente, ali ti eksperimenti izvoeni su na ruku lijeu) nika, deavali su se i u zatvoreniv) kim bolnicama i posebnim ustanovama unutar logora. Svi eksperimenti su izvo eni uz znanje i izri w) ito odobrenje Himlera.Najstraniji eksperimenti na ljudima izvravani su u logorima, Dahau, Buhenvaldu, Sahsenhausenu, Ravensbriku i Auvicu. U Buhenvaldu su vreni pokusi sa pjegavim tifusom, pokusi s malarijom u Dahau, sa sulfonamidima u Ravensbriku, pokusi sa visokim tlakom i podvodni pokusi u Dahau, pokusi sa sterilizacijom u Auvicu. U koncentracionim logorima Buhenvaldu i Nojengamenu vreni su pokusi za uklanjanje homoseksualiteta umjetnim lijezdama i sintetskim hormonima. U koncentracionom logoru Zahsenhauzenu razni pokusi s razlix) itim bojnim otrovima od 1943. do 1945. godine. U logoru Dahau 1942. i 1943. godine vreno je umjetno izazivanje gnojnih upala radi ispitivanja alopatskih i biohemijskih lijekova. Pokusi s regeneracijom miiy) a i presaivanjem kostiju izvoeni su u Ravensbriku. Postojali su i mnogi drugi naz) ini ubijanja i unitavanja Jevreja i drugih naroda.