|

8 A O CA O P HA T TP| L N v| L T NAM 2 0 1 2
KlNH TE THl TRUO NG
KHl VlET NAM TRO THANH QUOC GlA
CO THU NHAP TRUNG BlNH
8ao cao cbung cua cac Nba tal tro tal
Hl ngbl Nbom tu vn cac nba Tal tro cbo vlt Nam
Ngay 06, tbang 12, nam 2011
D thao Tham vn
P
u
b
l
i
c

D
i
s
c
l
o
s
u
r
e

A
u
t
h
o
r
i
z
e
d
P
u
b
l
i
c

D
i
s
c
l
o
s
u
r
e

A
u
t
h
o
r
i
z
e
d
P
u
b
l
i
c

D
i
s
c
l
o
s
u
r
e

A
u
t
h
o
r
i
z
e
d
P
u
b
l
i
c

D
i
s
c
l
o
s
u
r
e

A
u
t
h
o
r
i
z
e
d
65980
KHl VlET NAM TRO THANH QUOC GlA
CO THU NHAP TRUNG BlNH
8ao cao Pbat trln vlt Nam 2012
| KlNH TE THl TRUO NG
8ao cao cbung cua cac Nba tal tro tal
Hl ngbl Nbom tu vn cac nba Tal tro cbo vlt Nam
Ngay 06, tbang 12, nam 2011
D thao Tham vn
4
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
AD8 Ngn bang Pbat trln Cbu A
ASLAN Hlp bl cac Quc gla ng Nam A
8|Dv Ngn bang u tu va Pbat trln vlt Nam
CLOs Tng glam dc dlu banb
C|LM vln Ngbln cuu Quan ly Klnb t Trung uong
CPv ang Cng san vlt Nam
LvN Tp doan ln luc vlt Nam
LZ Kbu klnb t
FD| u tu truc tlp nuoc ngoal
FTA Kbu vuc mu olcb tu oo
GCs Tng cng ty
GDP Tng san pbm trong nuoc
GSO Tng cuc Tbng k
|MF Quy Tln t Quc t
|P Kbu Cng ngblp
|PO Pbat banb Ln du ra Cng cbung
[S8 Ngn bang C pbn
[SC Cng ty C pbn
MOT 8 Glao tbng vn tal
MP| 8 K boacb va u tu
ODA vln tro Pbat trln Cblnb tbuc
PM8 8an Quan ly Kbu cng ngblp cp tinb
PPC Uy ban Nbn on Tinb
SC|C Tng Cng ty u tu vn Nba nuoc
SLDP K boacb Pbat trln Klnb t Xa bl
SLDS Cbln luoc Pbat trln Klnb t Xa bl
SLG Tp doan Klnb t Nba nuoc
SOC8 Ngn bang Tbuong mal Quc ooanb
SOL Doanb ngblp Nba nuoc
TLU on vl do suc cbua cng-te-no, tuong duong 20 pbut Anb
vCC| Pbong Tbuong mal va Cng ngblp vlt Nam
vDP 8ao cao Pbat trln vlt Nam
vNPT Tp doan 8uu cblnb vln tbng vlt Nam
WTO T cbuc Tbuong mal Tb glol
NAM TAl KHOA CUA CHlNH PHU
1 tbang 1 dn 31 tbang 12
DONG TlEN TUONG DUONG
(Ti gla co blu luc ngay 30/11/2011)
on vl tln t 21,008vND = US$1.00
H do Iuong
H met
TU VlET TAT
5
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
8ao cao Pbat trln vlt Nam (vDP) 2012 la bao cao pbl bop cua cac l tac Pbat trln duoc y
oung d pbuc vu cbo Hl ngbl Nbom tu vn cac nba tal tro cbo vlt Nam nam 2011. 8ao cao oo
nbom cbuyn gla cua Ngn bang Tb glol soan tbao pbl bop vol T cng tac cac nba tal tro, bao
gm cac tbanb vln sau dy: Domlnlc Mellor, ao vlt Dung va Tomoyukl Klmura (AD8), Anoy |sblster
va Nguyn Quang Anb (AusA|D), [oanne Plnoera va Anorew Smltb (C|DA), Nguyn Tbl Ngoc Mlnb
va Penwlck |rvlne (DF|D), 8ryan Fornarl va Slon Morton (LU), Sylvaln Fourrlere va Nguyn Tbl vinb
Ha (SQ Pbap), Palner Stacbuletz, vera Woblgemutb-Lobse, Nguyn Tbanb Hal va Carlos [abnsen-
Gutlerrez (G|Z), Mags Gayor (Co quan vln tro Al Len), Tosblo Ngase ano Murooka Naomlcbl ([|CA),
Steven Collet ano [ob Punbaar (SQ Ha Lan), va Aoam Poss (al su quan My). Cbung tl cbn
tbanb cam on nbung y kln nbn et va dong gop cua cac tbanb vln trn trong qua trinb y oung
bao cao vDP 2012.
Nbom soan tbao 8ao cao vDP 2012 con pbl bop vol nblu vln ngbln cuu trong vlc tbuc bln
mt s ngbln cuu bl canb. Cbung tl ln cam on su dong gop quy bau cua cac nba ngbln cuu va
boc gla sau dy: GS., TS. L Xun 8a, Ong Trn Klm Cbung, Ong Trn Tln Cuong, Ong Nguyn Canb
Nam (C|LM), 8a Pbam Cbl Lan (Cbuyn gla Klnb t), Ong Truong inb Tuyn (C vn Tbu tuong),
Ong Trn Huu Huynb, Ong u Anb Tun va Ong Trn van Hal (vCC|), [obnatban Plncus va Nguyn
Xun Tbanb (Cbuong trinb Glang oay Klnb t Fulbrlgbt), Clauolo Dorol (Du an MUTPAP |||), Ong
Nguyn vlt Hung, Ong Nguyn Huu Hlu, Ong Nguyn Quang Tbun (Cng ty Tu vn Neus).
Ngoal ra, trong qua trinb soan tbao bao cao cbung tl cung tln banb tbam vn mt s nba ngbln
cuu va tbuc banb nbu Ong L ang Doanb (Cbuyn gla Klnb t). Ngoal ra, nbom soan tbao bao cao
cung duoc tbao lun vol mt s quan cbuc Cblnb pbu nbu Ong Nguyn Hng Long (Klm toan Nba
nuoc), Ong L Manb Hung (8 K boacb va u tu), Ong Hoang Hal (8 Tal cblnb), Ong L Long
(Tng cng ty u tu va Klnb ooanb vn Nba nuoc).
Nbom cbuyn gla Ngn bang Tb glol ouol su cbi dao cua Deepak Mlsbra (Truong nbom ou an), va
cac tbanb vln: 8 Tbl Hng Mal, Cbul [u Klm, lnb Tun vlt, oan Hng Quang, Hablb Pab, |vallo
v. |zvorskl, [ames Anoerson, Kelko Kubota, Nguyn Nguyt Nga, Nguyn Pbuong Anb, Nguyn Tm
Glang, Pbam Mlnb uc, Sameer Goyal, Sunlta Klkerl, Trn Tbl Lan Huong, Trlu Quc vlt, valerle [.
Kozel, vu Hoang Quyn. Nguyn Lan Pbuong b tro ngbln cuu, dlu pbl bln olcb va ut ban.
Nguyn Hng Ngn b tro va tu vn v cbln luoc truyn tbng. 8ao cao duoc Dlane Stamm bln
tp va Ong Nguyn inb Cung (C|LM), vlkram Nebru (Quy Hoa binb Quc t Carnegle), va Abmao
Absan (Ngn bang Tb glol) doc pban bln. 8ao cao cung nbn duoc nbung y kln nbn et va dong
gop tlcb cuc cua mt s dng ngblp nbu Cbrlstlan 8ooewlg, Pbam van Cung, Douglas Grabam,
Nguyn van Ln, Mel 8lunt (tu vn), Myla Taylor Wllllams va Steven [a||ee. 8ao cao vDP 2012 duoc
y oung ouol su cbi dao cbung cua ba vlctorla Kwakwa, Glam dc Quc gla Ngn bang Tb glol tal
vlt Nam.
LOl CAM ON
6
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
Chuong 1
Chuyn di, Chuyn nnh va Trun chuyn......................................................................9
|. 8l canb va pbat bln cblnb.......................................................................................................................10
||. Cac yu t mang lal tbanb cng ban du ...............................................................................................12
II.A Khac bit v xut phat im............................................................................................................12
II.B Cach tip cn tun t, t di ln ..................................................................................................13
II.C Cai cach chnh sach va c cu khuyn khch ..............................................................................14
II.D Dung nhng cam kt bn ngoai nh hnh cho nhng cai cach bn trong.......................15
II.E Vai tro cu a ngu n v n con ng i, tinh th n kinh doanh va h th ng a ng - Nha n c ........15
|||. Tbay dl, Tbacb tbuc va Tro ngal ..............................................................................................................16
III.A Nng sut giam sut.............................................................................................................................16
III.B n nh kinh t v m.......................................................................................................................18
III.C Phat trin manh mun va sc th ch ...........................................................................................18
|v. Cu truc cua 8ao cao vDP........................................................................................................................20
v. Nam bat tbl truong .....................................................................................................................................20
Chuong 2
5n choi bnh dng: Cai cach Doanh nghip Nha nuoc..................................................23
|. 8l canb va pbat bln cblnb.......................................................................................................................24
||. Kbu vuc Nba nuoc: Quy m, Tm quan trong va Hlu qua ...............................................................26
II. A Khu v c Nha n c co quy m l n nhng t m quan tro ng gia m d n.........................................26
II. B S hu cua Nha nc co ln hn chung ta ngh:
Nghin cu trng hp Khu vc Ngn hang ...............................................................................29
||. C Su oung ngun luc nblu nbung kem blu qua ...........................................................................32
|||. Tbal d cua cng cbung dl vol So buu cua Nba nuoc trong Kbu vuc Doanb ngblp ..............34
|v. Cacb tlp cn cal cacb Doanb ngblp Nba nuoc cua Cblnb pbu ....................................................36
v. Muol ly oo ung b cal cacb........................................................................................................................37
v|. Cac pbuong an cn tal co cu...................................................................................................................42
VI.A Cai thin minh bach thng tin.........................................................................................................44
VI.B Cai thin quy nh phap ly va quan tr doanh nghip.................................................................45
MUC LUC
7
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
VI.C y nhanh tin c phn hoa ....................................................................................................46
VI.D Tng cng theo doi, giam sat .......................................................................................................47
VI.E Hoan thin trach nhim giai trnh cua DNNN..........................................................................49
VI.F Tc va trnh t cua chng trnh cai cach.............................................................................50
Chuong 3
Lan nhiu hon voi t ngun Iuc hon: Cai thin Hiu qua Du tu Cng .......................53
|. 8l canb va pbat bln cblnb.......................................................................................................................54
||. Kbu Cng ngblp: Lol bay Hal? .................................................................................................................59
II.A C xy i, nha u t se n............................................................................................................60
II.B Nguyn nhn nao dn n s bung n Khu Cng nghip? .......................................................62
|||. Dl ool H tbng Cang Tbanb pb H Cbl Mlnb: vi sao 8 tac?........................................................67
|v. Cang kbng su oung bt cng sut! Truong bop Cum Cang Cal MepTbl val ............................70
IV.A Ly do nao giai thch cho tnh trang s dung di cng sut cang? ..........................................72
v. Pbuong an cblnb sacb..................................................................................................................................74
Chuong 4
Thuc dy nn kinh t th| truong: Vai tro cua thng tin va ninh bach..........................79
|. 8l canb .........................................................................................................................................................80
||. Tm quan trong cua tlnb mlnb bacb trong cac nn klnb t tbl truong ...........................................83
|||. Mlnb bacb tal cblnb o vlt Nam...............................................................................................................84
III.A Tnh hnh hin nay..............................................................................................................................85
III.B Cac lnh vc cn quan tm hn.......................................................................................................86
|v Tlp cn nbanb bon va binb dang bon vol tbng tln klnb t .............................................................87
v Kt lun..........................................................................................................................................................88
Tai Iiu than khao.............................................................................................................91
CHUYEN DOl, CHUYEN MlNH
VA TRUAN CHUYEN
8ao cao Pbat trln vlt Nam 2012
K|NH TL TH| TPONG
KH| v|LT NAM TPO THANH QUOC G|A
CO THU NHP TPUNG 8lNH
Chuong 1
10
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
1. Qua trnh chuyn di cua Vit Nan
sang nn kinh t th| truong da thay di
din nao cua dt nuoc va doi sng nguoi
dn. Nam 1986, vlt Nam bat du cng cuc
l Mol mt cng cuc dl mol klnb t cblnb
trl tu tbn danb ou qua trinb cbuyn dl tu
nn klnb t k boacb boa tp trung sang nn
klnb t tbl truong dlnb buong a bl cbu ngbia.
vao tbol dlm do, vlt Nam vn la mt trong
nbung nuoc ngbeo nbt trn tb glol, vol dy ry
kbo kban: slu lam pbat, tblu dol, vln tro cua
Lln X bl cat glam manb va cm vn tbuong
mal cua pbuong Ty.
1
ol sng cua dal b pbn
nguol on vlt Nam luc do rt kbo kban, va
tuong lal rt am dam. So vol buc tranb nay tbi
tbanb tlcb cua nn klnb t trong bal muol nam
vua qua tbuc su rt n tuong. Tu nam 1990 dn
2010, nn klnb t vlt Nam da tang truong vol
tc d trung binb bang nam la 7,3, tbu nbp
binb qun du nguol tang gn gp nam ln. Klnb
t pbat trln nbanb cbong dl dl vol tbuong mal
quc t tang truong cao, lung vn du tu truc
tlp nuoc ngoal quy m lon, ti l ngbeo glam
manb, va gn dat muc tlp cn pb cp dl vol
glao ouc tlu boc, y t va co so ba tng tblt yu
nbu duong nbua, dln, nuoc may va nba o. Su
cbuyn dl cua vlt Nam tu mt nn klnb t
k boacb boa tp trung sang nn klnb t tbl
truong va tu mt dt nuoc rt ngbeo tro tbanb
mt quc gla co tbu nbp trung binb tbp trong
vong cbua dn 20 nam da tro tbanb mt pbn
trong cac sacb glao kboa v pbat trln.
2
2. Nhung nt su chuyn di khac cua
Vit Nand tro thanh nt nn kinh t
cng nghip, hin daihu nhu noi ch
bt du. Tbeo Cbln luoc Pbat trln Klnb t
Xa bl 2011-2020 mol duoc pb ouyt gn dy,
vlt Nam mong mun dat duoc muc tbu nbp
binb qun du nguol 3.000US$ (tbeo gla US$
bl n ta l) va o nam 2020. l u na y co ngbia la mu c
tbu nb p binb qun d u nguo l (tbeo gla US$ bl n
tal) pbal tang gn 10 ml namdol bol vlt
Nam pbal nbn rng va ouy tri duoc tbanb tuu
klnb t ma minb da dat duoc trong muol nam
qua trong vong muol nam tlp tbeo. Cbln luoc
Pbat trln Klnb t Xa bl tlp tuc ac dlnb
nbung uu tln bang du cua dt nuoc d dat
duoc muc tlu nay: binb n klnb t vi m, y
oung co so ba tng tlu cbun tb glol, y oung
ngun nbn luc co trinb d, ky nang va tang
cuong cac tb cb klnb t tbl truong.
3. Dat duoc nhung nguyn vong nay
khng phai Ia diu d dang. vlt Nam da
pbal tral qua nbung con song glo cbua tung co
trong nn klnb t vi m trong nbung nam gn
dylam pbat bal con s, tln dng mt gla,
ngun vn tbao cbay va suy glam ou tru ngoal
bllam ol mon long tln cua nba du tu. Tang
truong nbanb cung lam bc l nbung vn d
mang tlnb co cu. Cbt luong va tlnb bn vung
cua tang truong vn la nguyn nbn gy quan
ngal nang n oo tang truong klnb t su oung qua
nblu tal nguyn, nblm cao va bang ut kbu
tblu da oang va lt co gla trl gla tang, ti trong
dong gop cua nang sut vao tang truong ngay
cang glam. Nang luc canb tranb cua vlt Nam
dang bl de ooa bol san ut dln kbng tbeo klp
nbu cu, cbl pbl bu cn va gla ca bt dng san
leo tbang, tinb trang tblu lao dng co ky nang
ngay cang pb bln (8ao cao Nang luc Canb
tranb Qu c gla 2011, Cbl n luo c Pba t trl n Klnb
t Xa bl 2011, 8ao cao Pbat trln vlt Nam
2010). vlt Nam cung dang pbal dl mat vol
nblu tbacb tbuc mol trong linb vuc a bl: tinb
trang o bl tn tbuong gla tang, ngbeo dol ngay
cang tp trung nblu bon vao cac nbom on tc
tblu s, su cbnb lcb glua nng tbn va tbanb
tbl ngay cang tang, va tc d tao vlc lam glam
sut. Tt ca nbung vn d nay cng lal dang la mt
nguy co ngblm trong dl vol cac muc tlu klnb
t a bl trung ban cua vlt Nam.
4. Vit Nan co nhung thanh tch to Ion
duo c ghi nh n trong vi c hoa ch d|nh chnh
sach thanh cng nhu nt su ung pho thuc
t voi hoan canh dt nuoc. Tbanb cng cua
I
8O| CANH vA
PHAT H|LN CHlNH
1 vol GDP binb qun du nguol la 98US$ (tbeo tbol gla), vlt
Nam dung la dt nuoc ngbeo nbt tb glol vao nam 1990. Hal
nuoc ngbeo tlp tbeo vol muc tbu nbp binb qun du nguol
tb p tbu 2 va tbu 3 tb glo l la Somall (US$139) va Slerra Leone
(US$163). Nu tlnb tbeo GDP binb qun du nguol dlu cbinb
tbeo ngang bang suc mua, vlt Nam luc do nam trong nbom
20 quc gla ngbeo nbt tb glol.
2 Xem Uy ban Tang truong (2009).
11
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
3 Sau cuc kbung boang tal cblnb toan cu 200809 qua cn da
olcb cbuyn tu pbla tbl truong sang pbla Nba nuoc nblu bon
o bu bt cac Quc gla pbat trln, song o vlt Nam Nba nuoc
vn lun lun dong val tro cbu dao. Tuy nbln, kt qua dang
tb t vo ng cu a n n klnb t trong nbu ng nam g n dy bu c nbl u
nba boacb dlnb cblnb sacb va cac boc gla o vlt Nam pbal dat
cu bol llu rang o vlt Nam qua cn co nn olcb cbuyn a
ra kbol can cn Nba nuoc va gn bon v pbla tbl truong bay
kbng. lu tbu vl la nblu lnb cb Tal cblnb Quc t o vlt
Nam to ra tbn trong bon kbl co quan dlm v vn d nay
(bo cbo rang nn co su tbay dl tun tu tung buoc mt) so
vol cac boc gla vlt Nam, nbung nguol tbuong ku gol cn co
nbung tbay dl quyt llt bon, trong do co ca ku gol vlc cn
pbal co mt cng cuc l Mol tbu bal.
4 Linb vuc tbu ba, cung c kbu vuc tal cblnb, kbng nam trong
kbun kb cua bao cao nay. Tuy nbln, vn d nay se duoc
tbao lun trong cac ngbln cuu tlp tbeo kbac, bao gm
Cbuong trinb anb gla Kbu vuc tal cblnb pbl bop tbuc bln
glua Ngn bang Tb glol va Quy Tln t Quc t.
vlt Nam trong 25 nam qua, nbu pbn tlcb ouol
dy, la nbo vao mt loat yu t: (a) bat du
cbuyn dl tu ut pbat dlm tbp va kbng co
nblu su meo mo, (b) tbeo dul quy trinb cal
cacb tun tu tung buoc mt va tu ouol ln, (c)
tbuc bln cal cacb cblnb sacb cbung va co cu
kbuyn kblcb dung dan, (o) co cac cblnb sacb
tbuong mal va du tu col mo, buong ra bn
ngoal, va (e) val tro tbun lol cua ngun vn con
nguol, tlnb tbn klnb ooanb va b tbng ang -
Nba nuoc. Song sau kbl da gat bal duoc nbung
tbanb qua o oang bon o canb tbp, tbi nbung
vn d con tn tal bay cbuong trinb ngbl su
vn con oang oo cua qua trinb cbuyn dlla
nbung vn d pbuc tap bon nbu y oung tb
cb klnb t tbl truong va ac dlnb lal dlm cn
dl glua Nba nuoc va tbl truong.
3
Llu vlt Nam
co tb duong du vol nbung tbacb tbuc mol nay?
5. Vao thoi din L Ky nin Bac {25
nn) Di Moi, Bao cao Phat trin Vit
Nam nn nay {VDR 2012) se xen xet
nt s vn d ni cn na Vit Nan phai
giai quyt d xy dung nt nn tang
nanh ne hon nhn tro thanh Quc gia
cng nghip hoa vao nn 2020. Tbeo K
boacb 5 nam mol duoc tbng qua gn dy, ba
linb vuc cn dac blt cbu trong la tal co cu
Doanb ngblp nba Nuoc, nng cao blu qua cbl
tlu cng va binb n kbu vuc tal cblnb. Nbung
pbn tlcb dua ra trong bao cao nay tp trung
vao bal uu tln du. Tbu nbt, pbn tlcb cbo tby
cac Doanb ngblp Nba nuoc duoc so buu ngun
vn c dlnb (dt dal va tln oung) kbng tuong
ung vol quy m cua cbung, su oung vn kem
blu qua bon so vol cac ooanb ngblp ngoal
qu c ooanb va ooanb ngbl p co v n d u tu nuo c
ngoaldol bol pbal tal co cu kbu vuc Doanb
ngblp Nba nuoc. Tbu bal, pbn tlcb cbo tby
cacb tbuc vlt Nam pbn b ngun luc cng
dang tao ra mt co so ba tng kem tl uu va
manb mu n o c p dla pbuong, dl u na y kbng go p
pbn tlcb cuc cbo vlc y oung mt b tbng
ba tng blu qua cbo toan quc, oo do cn pbal
tbay dl co cb pbn b ngun luc. Tlp do, bao
cao cbi ra nbung ly oo glal tblcb cbo su kem blu
qua cua cac DNNN trong du tu cng va dua
ra mt s pbuong an cblnb sacb tng quat d
tbao lun.
4
6. Chuyn di Ia nt chng duong, khng
phai Ia dch dn. Mac ou co tb o oang ac
dlnb ut pbat dlm cua vlt Nam trn cbang
duong tln tol nn klnb t tbl truong, nbung
cbang duong do lal kbng co vacb dlcb. K ca
nbung nn klnb t tbl truong lu dol nbt cung
pbal tbuong uyn tbay dl, cp nbt va tlnb
cbinb nbung cblnb sacb va tb cb cua minb d
tbeo klp duo c nbu ng tbay d l cu a tbo l da l. Cblnb
vi vy, vDP 2012 se kbng co cu tra lol cbo
nbung tbacb tbuc klnb t ma vlt Nam dang pbal
dl mat, cung kbng dua ra mt oanb sacb boan
cbinb nbung gol y cblnb sacb d vlt Nam
cbuy n d l tba nb cng. Tbay va o do , ba o ca o na y
mun dong gop y kln cbo cuc tranb lun dang
oln ra v mt s vn d cp bacb nbt va cung
nbay cam nbt v tuong lal cua vlt Nam.
7. Phn con Iai cua Bao cao duoc cu truc
nhu sau. Pbn con lal cua Cbuong 1 tbao lun
v nbung yu t cblnb on dn tbanb cng cua
vlt Nam va tim blu nbung tbacb tbuc mol nl
ln. Cbuong 2 tim blu vn d tal co cu cac
Doanb ngblp Nba nuoc. Cbuong 3 tim blu
nbung tbacb tbuc cua cbuong trinb du tu cng
va lam cacb nao nng cao duoc blu qua du tu
cng. Cbuong 4 tbao lun v muc d mlnb bacb
tbp trong b tbng tac ong dn vl tb quc
gla tbu nbp trung binb cua vlt Nam mt
vn d tben cbt cn duoc glal quyt nu vlt
Nam mun dat duoc nbung muc tlu klnb t a
bl cua minb.
II
CAC YLU TO MANG LA|
THANH CONG
8AN U
12
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
8. Qua trnh chuyn di sang nn kinh t
th| truong cua Vit Nan da duoc nghin
cuu kha nhiu. Trong vong bal tbp ky qua,
nblu sacb bao da vlt v qua trinb cbuyn dl
sang nn klnb t tbl truong cua vlt Nam. Nblu
t cbuc da pbuong da y oung cac bao cao va
mt s boc gla trong nuoc va quc t cung vlt
v cbu d nay.
5
Pbn nay rut ra nbung bal boc
tu nbung tbanb cng trong qua kbu, d cung cp
tbng tln cbo nbung ban lun v tuong lal, va
cbua pbal la mt ngbln cuu tron ven cac yu t
glal tblcb cbo tbanb cng cua vlt Nam trong
qua trinb cbuyn dl.
6
9. Vit Nan ni bt nhu nt cu chuyn
thanh cng ro rt trong s cac nn kinh
t chuyn di. Su cbuyn dl o ng u la
m t qua trinb pbu c ta p, d y cam go, vo l ca c cu c
kbu ng boa ng klnb t ta l ol n, dl cu ng m t loa t v n
d nbu sa n luo ng su t gla m, tbu nb p trung binb
gla m, ti l ngbe o tang ma nb, ti l tu vong tang va
ti l slnb glam, lam pbat tang nbanb (Hinb 1.1)
(Ngn ba ng Tb glo l 2002). Tuy nbln, vl t Nam
la l co t c d tang truo ng klnb t nbanb, d u tu
tang, u t kb u ma nb, va la m pba t gla m ma nb, dl
dl vo l m t cbuong trinb ca l ca cb tu tu va co glo l
ba n. Hon tb nu a, nbu ng tbay d l o vl t Nam ol n
ra trong b l ca nb d t nuo c tl p tu c duo c la nb da o
bol mt ang ouy nbt, Nba nuoc can tblp
nbl u, va sa n u t bl kl m soa t tru c tl p da ng k
tbng qua ca c DNNN. vi sao vl t Nam la l tba nb
cng, trong kbl nbl u nuo c kba c tb t ba l?
||.A KHAC 8|LT vL XUT
PHAT |LM
10. Vao thoi din bt du cng cuc
chuyn di kinh t, Vit Nan Ia nuoc
ngheo nht va cng nghip ken phat
trin nht trong s tt ca cac nuoc co nn
kinh t chuyn didiu nay duong nhu
Iai Ia nt Ioi th cua Vit Nan.
7
Nn klnb
t vlt Nam kbng co muc d klm soat tp
Ngun: WD| 2010, bttp://www.oatabasece.com/en/gop-ourlng-transltlon, uoc tlnb cua NHTG.
187
63
440
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
1989 92 95 98 1 4 7 2010
Cac nn kinh t
ang chuyn i
ng u
Vietnam
Ba Lan
Ukraine
GDP thc, 1989=100
Hnh 1.1 San luong cua vlt Nam so vol cac nn klnb t cbuyn dl kbac
7 vi cbung tl tp trung vao vlt Nam nn co nblu vn d v
cac nn klnb t cbuyn dl kbac co tb kbng duoc nbac dn
o dy. vl ou, Nam Tu truoc dy da tan ra va cbla tbanb nam
(bln nay la bay) quc gla kbac nbau va bln da co cbln tranb.
Lln bang X vlt tan ra tbanb 15 nuoc, ml nuoc pbal tbanb
lp nbung tb cb cblnb trl va kbun kb pbap ly mol. Mt s
vn d v bln glol bln nay vn gy tranb cal. Cbln tranb da
ay ra o Cap-ca-oo va Ta-gl-kltan. Tlp Kbac cung cbla tbanb
bal nuoc. vlc pbal tblt lp cac tb cb cblnb trl va banb lang
pbap ly mol, glal quyt cac vn d an nlnb quc t va trong
nuoc, glal quyt bu qua tu su sup d cua b tbng tbuong
mal a bl cbu ngbia va vln tro cua Lln X cbac cban da gy
nblu kbo kban tbacb tbuc cbo cac nuoc dang cbuyn dl o
ng u, va vlt Nam may man tranb duoc rt nblu.
5 Xem oanb muc tal llu tbam kbao o cul bao cao.
6 em tbao lun dy du bon v qua trinb cbuyn dl, em
Arkaole va Mallon (2003), |MF (1996) va AD8 (2006).
13
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
trung tbuc su cao nbu o Lln X cu va cac nn
klnb t cbuyn dl tbuc ng u (Arkaole va
Mallon 2003). vl ou, oanb muc bang boa duoc
pbn b tbeo k boacb lun lt bon nblu so vol
b tbng cn dl tu llu san ut cua Lln X.
Tuong tu, kbu vuc Doanb ngblp Nba nuoc o
vlt Nam cbi cblm mt pbn nbo trong san
ut pbl nng ngblp la 29, va cblm ti l vlc
lam con tbp bon vol 16, kbac vol cac nn klnb
t cbuyn dl kbac vol ti trong cac DNNN trn
tng san luong ln dn 75-95 (|MF 1996). Mac
ou cac nn klnb t cbuyn dl o ng u da
dat duoc trinb d cng ngblp boa cao trong b
tbng k boacb boa tp trung vol su pbat trln
cua cng ngblp nang, pbn lon ngun vn bln
co cua bo duoc danb gla la kbng canb tranb.
Do vy, trong kbl vlt Nam co tb tlp tuc su
oung pbn lon ngun vn minb co truoc kbl
cbuyn dl tbi cac nn klnb t cbuyn dl kbac
pbal y ou ng la l ngu n v n cu a minb, oo v y sa n
luo ng cu a bo bl gla m su t da ng k , truo c b t la sa n
luo ng cng ngbl p, trong nbu ng nam d u tln.
8,9
11. Mt dc din quan trong Ia tn quan
trong tuong di cua khu vuc nng nghip
va vai tro chu dao cua kinh t h gia dnh
trong san xut nng nghip o Vit Nan.
Arkaole va Mallon (2003), Lln (2010), va cac tac
gla kbac lp lun rang vlt Nam, cung glng nbu
Trung Quc, la mt nn klnb t tbun nng vao
tbol dlm cbuyn dl, oo vy co cu san ut
cua nn klnb t nbin cbung nbt quan vol lol tb
so sa nb cu a no . Cblnb vi v y, kbl mo cu a n n klnb
t cbo canb tranb trong va ngoal nuoc, kbu vuc
nng ngblp cua vlt Nam dap ung rt manb me
vol nbung tbay dl tlcb cuc cbo nganb nng
ngblpbu dap cbo nbung sut glam trong kbu
vuc cng ngblp. vl ou, Ngbl quyt Hl ngbl
trung uong ang 10 ban banb nam 1988 da trao
quyn so buu tal san (ou con ban cb) cbo nng
on, va Tng bl tbu ang Muol da gol dy la
mt buoc ngoat trong su pbat trln cua nganb
nng ngblp. Quyn so buu tal san ban cb, cung
vol cal cacb gla ca va tbuong mal da gop pbn
ouy tri tang truo ng nng ngbl p, ta o ra sa n luo ng
tbang ou cn tblt d da oang boa sang cac
nganb ngb pbl nng ngblp va tang cuong suc
manb cua nn klnb t.
10
||.8 CACH T|LP CN TUN
T, T DO| LLN
12. Cai cach o Vit Nan, ro rang Ia ngay
tu giai doan du da nang tnh cht tun
tu tung buoc nt va Ian tu duoi In, tp
trung chu y u va o ca c don v| sa n xu t. Qua
trinb tun tu nay co ngbia la trn ml mt buoc
dl, blu qua cua cac tb cb va cblnb sacb mol
du duoc klm ngblm va dlu cbinb cbo pbu
bop vol boan canb vlt Nam. Qua trinb nay dac
blt tby ro trong nganb nng ngblp, vn da bl
kbung boang keo oal trong nbung nam truoc
l Mol.
13. Hop tac hoa nng nghip Ia nt phn
quan trong cua chin Iuoc xa hi chu
ngha. lu nay dac blt dung vol mln 8ac, nol
co ca cac bop tac a san ut va bop tac a cung
cp olcb vu a bl. Klnb ngblm cua mln Nam,
dac blt o dng bang Sng Cuu Long lal kbac.
Co bal lan song bop tac boa nl tlp nbau o
dng bang sng Cuu Long vao nam 197980 va
sau do la du nbung nam 1980, mac ou bop tac
a cbua bao glo dong val tro quyt dlnb trong
nn klnb t nng tbn mln Nam glng nbu
mln 8ac.
11
Nbu nblu tal llu, sacb bao da gbl
nbn, nblu cal cacb nng ngblp oln ra vol bat
ngun cblnb la tu su pban ung cua nguol on o
8 Tuy nbln, cac nba pb binb cung lp lun rang cacb oln glal
nbu vy da gla dlnb rang vn d o dy don glan cbi la kbu vuc
nba nuoc qua pbat trln va du tu sal lm vao cac ou an lon
ngn nblu vn. Cacb ly glal nay pbot lo cac vn d su sac
bon v co cb kbuyn kblcb dl dl vol b tbng k boacb boa
t p trung va su tbam gla tru c tl p cu a Nba nuo c va o boa t d ng
klnb ooanb.
9 Mt pbln ban kbac co tb dua ra cua gla tbuyt nay la cblnb
tinb tb cp bacbtblu dol, slu lam pbat, vln tro bu nbu
kbng conda buc Cblnb pbu vlt Nam pbal cal cacb. Mt
s nguol gol tn glal doan cal cacb nay mt cacb bal buoc la
PbDvlt tat cua tbe Poor, tbe Hungry, tbe Drlven (ngbeo,
dol va bl cbl pbl.
10 Ca c dl u kl n ban d u kba c glu p vl t Nam tra nb duo c su t gla m
san luong bao gm ca tbol dlm kbal tbac tal nguyn (cbu yu
la ou tb), va vl trl dla ly cua vlt Nam trong mt kbu vuc
nang dng va tang truong nbanb nbt tb glol.
11 K ca o mln 8ac va mln Trung vlt Nam, nng b vn la mt
yu t quan trong cua b tbng san ut.
14
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
ng bang Sng Cuu Long dl vol pbong trao
bop tac boa sau kbl dt nuoc tbng nbt. ac
blt, no lln quan dn vlc nguol nng on tu
cbl trng lua nblu bon nbu cu tlu oung cua
gla dinb minb. M t s nba boa cb dlnb cblnb sa cb
cp cao da tn mat tby duoc lol lcb cua boat
dng canb tac b gla dinb va sau do da y oung
cac cblnb sacb kbuyn kblcb nbung tbay dl
tuong tu trn ca nuoc (Dlon 2003, Pama
2009).
12
Ho da oa bo tp tb boa san ut
nng ngblp, tblt lp quyn su oung dt, glam
val tro cua bop tac a, tu oo boa gla ca nng
ngblp, va kbuyn kblcb nng on ut kbu
lam tbay dl oln mao cua dt nuoc tu tblu dol
luong tbuc klnb nln tbanb nuoc ut kbu gao
lo n tbu ba trn tb glo l cbi trong vo ng bal nam.
13
14. Mt v du khac v cai cach tun tu co
th thy trong qua trnh phat trin th
ch th| truong. Kbac vol nblu nn klnb t
cbuyn dl kbac, vlt Nam kbng boan toan
oa bo cac tb cb va co cu klnb t truoc kbl
cal cacb, ma dlu cbinb, tblcb ung va dlnb buong
lal cbo cac tb cb nay cbo pbu bop vol nbung
tbay dl cua tbol dal. Tbay vi pba bo toan b cac
tb cb cu d lam kbuc oao du cbo vlc tblt
lp cac co cb mol, nblu cuc cal cacb o vlt
Nam nbam vao vlc cal tbln cac tb cb bln
buu, dng tbol on on dua ra cac tb cb tbl
truong mol. Cblnb vi vy, kbng pbal tinb co ma
trong cac nn klnb t co ml quan b mt tblt
vol Lln X cu, vlt Nam la nuoc rt dac tbu
nbo vao su tblcb ung nbanb cbong cua minb va
lt ao trn nbt (Dollar 1999).
14
||.C CA| CACH CHlNH SACH
vA CO CU
KHUYLN KHlCH
15. Co Ie thay di cn ban nht trong
nhung nn du tin cua cai cach Ia nhung
thay di chnh sach nhn nng cao hiu
qua cua khu vuc doanh nghip, thuc dy
san Iuong nng nghip, no cua nn kinh
t cho ngoai thuong va du tu nuoc ngoai,
va cai cach chnh phu. Mt s tbay dl cblnb
sacb lon trong nbung linb vuc nay bao gm
(AD8 2006, |MF 1996):
l Doanh nghip Nha nc. (a) Tbay tb quyn
luc k boacb boa tp trung bang su tu cbu
cua cac Doanb ngblp Nba nuoc, (b) cbo
ooanb ngblp duoc quyn tu cbu gla ca, lua
cbon du vao va du ra tblcb bop, va tu quyt
dlnb boat dng du tu cua minb, (c) cbo cac
can b quan ly quyn cat glam lao dng ol
ou tbeo quy dlnb buong on, (o) cbo pbep
ooanb ngblp duoc ban san pbm ou tbua
(ngoal cbi tlu k boacb duoc glao) tbeo gla
tbl truong, va (e) ap dat ban cb ngn sacb
cung cbo cac DNNN.
l Doanh nghip T nhn. (a) Glam bot ban cb
dl vol cac ooanb ngblp tu nbn, (b) cbo
pbep ooanb ngblp tu nbn duoc tlp cn vol
tln oung va tao kbun kb pbap ly tbun lol
bon cbo boat dng san ut klnb ooanb cua
ca c ooanb ngbl p na y, (c) a p ou ng ca c quy ta c
danb tbu tbng nbt cbo tt ca cac ooanb
ngblp, (o) cbo pbep cac ooanb ngblp duoc
tblt lp quan b tbuong mal truc tlp boac
su oung cac cng ty tbuong mal ma bo lua
cbon tbay vi tbng qua mt knb tbuong mal
nbt dlnb, (e) buc cac ooanb ngblp pbal
dung truoc canb tranb vol ooanb ngblp
nuo c ngoa l ba ng cb d cbo nb p kb u tu oo,
va (|) oa bo tp tb boa san ut nng
ngblp va tblt lp quyn su oung dt.
l T do Gia ca va Thng mai. (a) Tu oo bu
bt gla ca cac nganb vao cul nam 1988, cbi
kl m soa t gla ca m t s ma t ba ng nb t dlnb d l
vo l ca c kba cb ba ng cblnb tbu c cu a Nba nuo c,
bao g m ca c ma t ba ng l-mang, tbe p va dl n,
nbin cbung duo c quy dlnb o mu c g n vo l mu c
gla tbl truo ng tu oo, (b) ba tb p ti gla b l doa l
cblnb tbu c cbo sa t vo l ti gla tbl truo ng tu oo,
(c) oa bo tro cp ut kbu, (o) cbo pbep
duo c glu tbu nb p ba ng ngoa l t , (e) tu oo bo a
tbuong ma l, da c bl t la cbo ca c ooanb ngbl p
san ut duoc truc tlp mua ban vol nuoc
ngoa l, qua do go bo kl m soa t cba t cbe m t
ca cb quan llu d l vo l ca c cng ty tbuong ma l,
(g) binb tba nb ca c kbu cb u t va kbu cng
ngbl p, va (b) bal bo cac tram bal quan nl
dla (AD8 2006, |MF 1996).
12 Tbeo bao cao, Tng 8l Tbu Muol, cblu tracb nblm v
tln trinb tbng nbt da dl tu Ha Nl dn tbam nng on va
nol rang nbung gi nguol on lam la dung dan (Howle 2011).
13 Tuy nbln, nbung nguol kbac cung tbn trong canb bao v qua
trinb boc tp tu ouol ln, va cbo rang tbam kbao cng dng
o cp co so tt bon bt nn duoc blu nbu nol dn cbn d
cua b may, em F|oroe (2009).
14 Cac nba pb binb cacb tlp cn tlm tln trong cal cacb da
m ta la dlu nay cbo tby su blu blt v tbl truong con ban
bep, tbm vao do la su tblu blu qua, tbam nbung, mu tbun
nl b, tblu nbn luc, va cacb tlp cn tbu va sua sal bay
oo om cua Cblnb pbu.
15
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
l T do ho a th tr ng lao ng. (a) gla m ca c
ban cb trong vlc buy dng lao dng tbt
ngbl p tu nng tbn sang la m vl c ta l tba nb
tbl va kbu vu c g n tba nb tbl, va (b) lln tu c tbay
d l b lu t lao d ng quy dlnb tbu c tl n tuy n
ou ng lao d ng va loa l bo ca c ra o ca n d l vo l
vl c buy d ng ngu n lao d ng nba n r l.
16. Nhiu chnh sach trong s nay nhn
vao vic kch cung va da tao co so d
chuyn di thanh cng. Ngun vn vt cbt
va con nguo l cu a vl t Nam lu c truo c kbng duo c
su oung bt oo tinb trang klm soat gla ca va b
tbng kbuyn kblcb kbng lam cbo ooanb
ngblp co dng co san ut. 8ang cacb nbanb
cbong tu oo gla ca va tblt lp b tbng dng
luc kbuyn kblcb tt, nn klnb t tbl truong da
tbanb cng o cblnb nol ma nn klnb t k boacb
boa tp trung tbt bal.
||.D DUNG NHNG CAM KLT
8LN NGOA| L |NH
HlNH CHO NHNG CA|
CACH 8LN TPONG
15
17. Nhung can kt na Vit Nan dua ra
trong nt Ioat hip d|nh thuong nai khu
vuc va da phuongnbu Hlp dlnb Kbu vuc
Mu olcb Tu oo (FTA) Hlp bl cac quc gla
ng Nam A (ASLAN) nam 1995 (bao gm cac
FTA cua ASLAN vol Australla, Trung Quc, n
, Nb t 8a n, Ha n Qu c va New Zealano), Hl p
dlnb Tbuong mal Song pbuong vol My nam 2000
va vol Nbt 8an nam 2008, va tro tbanb tbanb
vln cua T cbuc Tbuong mal Tb glol (WTO)
vao nam 2007la mt dng luc dang k tbuc
d y ca c cu c ca l ca cb trong nuo c trong glal doa n
cbuyn dl. Mt s lol lcb tblt tbuc tu tu oo
boa tbuong mal bao gm (a) cb d tbuong mal
quc t mlnb bacb va co tb tln llu, (b) tbu
quan glam dang k cbo cac nba san ut va ut
kbu cua vlt Nam, (c) bal bo mol binb tbuc tro
cp ut kbu tral vol quy tac cua WTO, va (o)
tu oo boa cac olcb vu ngn bang, pbn pbl, y
oung, cbam soc y t, ou llcb, bao blm va olcb vu
klnb ooanb (klm toan, pbap ly, cng ngb tbng
tln, ngbln cuu va pbat trln) (C|LM 2010).
18. Tu do ho a thuong na i co ta c d ng tch
cuc to Ion di voi nn kinh t Vit Nan.
Mt s lol lcb ro rt cua tu oo boa tbuong mal
bao gm du tu truc tlp nuoc ngoal duoc dy
ma nb, kbu vu c u t kb u boa t d ng ma nb, gla ca
tb p bon, cb t luo ng ba ng bo a va olcb vu duo c ca l
tbl n. Ca c bl p dlnb tbuong ma l song pbuong va
ca c cam k t WTO bu c vl t Nam dua ra nbu ng
dl u cbinb quan tro ng trong b tb ng tb cb va
ba nb cblnb cu a minb. vl ou , trong kbun kb cam
k t WTO, vl t Nam cng b cblnb tbu c t t ca ca c
lu t, quy dlnb, tbu tu c ba nb cblnb duo c a p ou ng
cbung truo c kbl dua va o tbu c tbl. Ngoa l ra, van ba n
ou tbao cac ou an lut pbal duoc dang tal trn
trang ma ng cu a co quan Cblnb pbu lt nb t 60 nga y
truo c kbl tbng qua, d cbo ca c co quan, t cbu c
va ca nbn co tb do ng go p y kl n. M t ngbln cu u
oo Du a n H tro Tbuong ma l a bln tbu c bl n
dua ra k t lu n ra ng ta c d ng cu a ASLAN, c ng
vo l tbuong ma l d l vo l b u b t ca c cbi s tbuong
ma l va klnb t cbu y u, nbin cbung la tlcb cu c.
||.L vA| TPO CUA NGUON
vON CON NGO|, T|NH
THN K|NH DOANH vA
HL THONG ANG - NHA
NOC
19. 5u chuyn di sang kinh t th| truong
cua Vit Nan da thao go bot nhung rao
can di voi vic ap dung tri thuc, nt yu
t cuc ky quan trong giai thch cho nhung
thay di nhanh chong o Vit Nan trong
Inh vuc kinh t trong vong hai thp nin
vua qua, cung voi nhung co ch khuyn
khch duoc cai thin va canh tranh gia
tng (Arkaole va Mallon 2003). Kba nang kbal
tbac nbanb cbong nbung trl tbuc vn co cua vlt
Nam duoc b tro tbm bol nbung kt qua tbuc
bln tt va vung cbac trong vlc dy manb ti l
blt cbu cung nbu pbat trln con nguol trong
glal doan truoc kbl dl mol. Trn tbuc t, ngay
tu du tbol ky dl mol vlt Nam da co ti l blt
doc blt vlt, tul tbo va kt qua glao ouc cao
bon nblu so vol bu bt cac quc gla kbac co
cu ng mu c tbu nb p binb qun d u nguo l. Ngu n
vn con nguol vung cbac con dl dl vol nblt
buy t, su c s ng va ky nang klnb ooanb cu a nguo l
on va cb t luo ng cu a lu c luo ng lao d ng vl t Nam.
15 Pbn nay vlt oua trn mt bao cao v bl canb cua ou an
MUTPAP, Pbal doan LU
16
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
20. Nhiu nha nghin cuu I|ch su kinh t
cho rng h thng Dang - Nha nuoc cua
Vit Nan dong nt vai tro quan trong
trong qua trnh chuyn di khng song
gio cua dt nuoc (Dlon 2003). 8 may ang
- Nba nuoc truoc glal doan cal cacb la mt b
tbng pbuc tap, gan kt Nba nuoc trung uong
vol tt ca mol tbanb pbn cua a bl, tbng qua
nblu tng lop dn tn tung don vl va cac nbom
cng dng nbo. H tbng nay glup cbo cac ngbl
quyt, cbi tlu va cblnb sacb duoc truyn dat
tbng sut va rt blu qua trong vlc buy dng
nguol on va cac t cbuc o tt ca cac cp. Po
rang la o mol cp da co nang luc nbt dlnb v
banb cblnb va t cbuc, dlu nay glal tblcb cbo
nbung tbanb cng dang k cua vlt Nam dl vol
nbung tbuoc do nbu ti l blt cbu, tul tbo, ti l
tu vong tre so slnb ngay tu truoc glal doan du
cua cng cuc cbuyn dl. Cblnb vi tb, vlt
Nam buoc vao tbol ky cal cacb vol kba nang tp
trung vao nbung muc tlu oal ban cua quc gla,
va vol nang luc banb cblnb, quan ly va tbuc bln
dang k, gop pbn mang lal nbung tbanb cng
dang k ban du.
16
Nbung cbung tl se tbao lun
o pbn sau, vol su pbat trln cua kbu vuc tu
nbn, b tbng ang - Nba nuoc cang ngay cang
kbo tbu but va glu cbn duoc nbn tal dlu nay
tu tu la m o l mo n nang lu c qua n ly cu a b tb ng.
21. Nn kinh t Vit Nan va ni truong
kinh t toan cu thay di qua nhanh
chong trong nhung nn gn dy dn nuc
d bo qua nhung du hiu v cac thach
thuc noi. Trong kboang tbol glan nam nam, tu
2003 dn 2008, nn klnb t vlt Nam da tang
ln bon bal ln, tu 40 ti USD ln 90 ti USD, ut
kbu tang gp bon ba ln, tu 20 ti USD ln 63 ti
USD. Trong kboang tbol glan nay, vlt Nam tro
tbanb tbanb vln cua WTOkbol dng cbo
oong vn tu nbn tu bn ngoal cbua tung co d
vao vlt Nam, ln dn 18 GDP trong nam
2007. Trong nuoc, glal doan nay cung la glal doan
tbanb lp cac Tp doan Klnb t Nba nuoc
(TKTNN)mt lln mlnb long leo glua cac
DNNN co lol lcb klnb ooanb tuong tu nbu
nbauva su pbn cp quyt dlnb du tu cbo
cblnb quyn dla pbuong. Glal doan nay cung
cbung kln su bung n du tu, tbl truong cbung
kboan boat dng manb, gla bt dng san leo
tbang va su tblnb vuong gla tang du kbap. Do
vy mt dlu rt o bl bo qua la glal doan nay
cung la glal doan ma su dong gop cua nang sut
vao tang truong sut glam, bt n klnb t vi m
tang, pbat trln manb mun va cac tb cb cng
kbng tbeo klp vol nn klnb t dang bl nbp
toan cu mt cacb nbanb cbong.
|||.A NANG SUT G|AM SUT
22. Nu nhu nhung nn du chuyn di
cua Vit Nan duoc danh du bng tng
truong voi ngun Iuc han ch, th nn
nn tro Iai dy co th goi tn Ia du thua
ngu n Iu c vo i tng truo ng ha n ch . Ta l ll u
cbo tb y r t ro su tang truo ng ma nb me cu a vl t
Nam trong tbp nln 90 kbng duoc glal tblcb
bang su gla tang manb me v vn. Nbu trong
binb 1.2, gn 40-60 tang truong la nbo tang
nang sut, va pbn con lal la nbo tlcb luy yu t
tu llu san ut. Tinb binb da tbay dl trong
nbung nam 2000, tbol ky ma vlt Nam nbn
duoc oong vn cao ky luc. Trong glal doan nay,
nang sut cbi dong gop 15 tang truong, pbn
con lal la oo tlcb luy vn vt cbt va ngun vn
con nguol. va trong vong 4 nam vua qua (2007-
10) tang truong bu nbu boan toan nbo vao tlcb
luy vn.
23. 5u I thuc thai qua vao tch Iuy vn
d tng truong nhanh se chc chn khng
b n vu ng. Lun lun co glo l ba n v t c d tang
truong cua cac yu t tu llu san ut nay trong
vlc b tro cbo mt nn klnb t dang tang
truong nbanb. Mac ou vlt Nam co on s dng,
song s nguol lao dng co du trinb d boc vn
va ky nang cn tblt d lam vlc trong cac nganb
cng ngblp va olcb vu ngay cang kban blm.
Tbuc trang nay on dn vlc Cbln luoc Pbat
trln Klnb t Xa bl da ac dlnb ky nang va
ngun vn con nguol la mt trong nbung dt
pba cblnb trong nam nam tol. ng tbol, tang
truong tln oung nbanb, la co so cua su tang
truong tlcb luy vn, cung on dn bt n klnb t
vi m, bu c Cblnb pbu pba l tbeo du l cblnb sa cb
tln t tbat cbat bon trong nbung tbang gn dy.
16 Tuy nbln, mt s nba ngbln cuu kbacF|oroe va oe vyloer
(1996) va Plke 2000cbo rang su tang truong bu nbung nam
1990 o vlt Nam kbng oua nblu vao Nba nuoc
III
THAY O|,
THACH THC vA
TPO NGA|
17
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
24. Quyt d|nh gn dy cua Chnh phu v
vic ct gian t I du tu nuc tiu trong
vong nn nn toi Ian cho vic tng nng
sut tro thanh nt nnh Inh. Kbl ml
truong toan cu kbng co su cal tbln ro rt va
ml truong klnb t vi m trong nuoc tlp tuc
bln dng, cac nba lanb dao vlt Nam da dl dn
quyt dlnb la vlt Nam pbal lam duoc nblu bon
kbl co trong tay lt ngu n lu c bon, co ngbia la pba l
ouy tri duoc tc d tang truong cao vol ti l du
tu glam ung. Cblnb vi vy, Cblnb pbu da cat
glam ti l du tu muc tlu cbo nam nam tol tu
40 GDP bln nay ung 35 GDP, trong kbl
vn ouy tri muc tlu tang truong cua nn klnb
t tu 6-6,5 (8ang A, Hinb 1.3). lu nay cung
nbt quan vol u buong cam kt du tu truc tlp
nuoc ngoal (FD|) dang trn u buong glam duoc
mt tbol glan (8ang 8, Hinb 1.3). Nng cao nang
sut dol bol pbal tbay dl pbuong tbuc boat
dng cua nn klnb t vlt Nam tbol glan qua.
Nn tang cua cacb tlp cn nay cblnb la tal cu
truc cac DNNN, tang cuong blu qua du tu
cng, va ca l ca cb kbu vu c ta l cblnb. (Hal n l oung
du se duoc ln luot d cp trong Cbuong 2 va
3 cua 8ao cao nay).
17
Ngun: C|LM (2010), oc tlnb cbo nam 2009 va 2010 oo Ngn bang Tb glol tbuc bln
1 1
1
3
3 3
4
4 4
3
4 4
5
5 5
6 6
8
5
4
5
4
4
6
4
4
5
4
3
0
0
0
2
1
1
1
2
2
0
0
0
0
5,1
5,8
8,7
8,1
8,8
9,5
9,3
8,2
5,8
4,8
6,8
6,9
7,1
7,3
7,8
8,4
8,2
8,5
6,2
5,3
6,8
0
2
4
6
8
10
12
1990 1994 1998 2002 2006 2010
Vn
Lao ng
TFP
ong gop cua
Xet ring tng trng GDP thc theo ong gop cua vn, lao ng va nng sut cac yu t tng hp (TFP), 1986-2010 (theo %)
Tng trng GDP thc
Hnh 1.2 Tang truong ngay cang oua vao yu t du vao san ut nblu bon
Ngun: Cbln luoc pbat trln klnb t a bl 201115, uoc tlnb cua 8 KH&T, NHTG.
Ty l u t/GDP (%)
25
30
35
40
45
50
2000 2003 2006 2009/e 2012/f 1015/f
Tnh hung
tt nht
Tnh hung
c s
D kin Thc t 3
3 3 3
5
7
12
21
72
23
20
14
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2000 2002 2004 2006 2008 2010
Vn FDI cam kt (ty USD)
Hnh 1.3 vlt Nam cat glam cbi tlu du tu va nbn lt du tu truc tlp nuoc ngoal bon
17 vn d tbu ba lln quan d cal cacb linb vuc tal cblnb se duoc d cp rlng qua Cbuong trinb anb gla Linb vuc Tal cblnb, se duoc
tbuc bln cbung bol W8 va |MF trong nam 2012.
8ang A 8ang 8
18
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
|||.8 ON |NH K|NH TL v| MO
25. Mt du hiu khac v su yu ken cua
nn kinh t Vit Nan Ia tnh trang bt n
kinh t v n keo dai. Trong bn nam lln
tlp, vlt Nam co muc lam pbat cao nbt cbu
A, trung binb ln dn 16 pbn tram mt nam
trong glal doan tu 2008 dn 2011. Cung vol lam
pbat cao, vlt Nam cung pbal dl mat ap luc oal
oang dl vol tln dng, muc ou tru ngoal bl sut
glam, tbl truong cbung kboan boat dng yu ot,
cbnb l cb la l su t tra l pbl u Cblnb pbu tang cao
va su tbao cbay trn tbl truong vn trong nuoc.
vlt Nam vi vy da tro tbanb ngoal l kbl so
sanb vol u buong cbung cua cac nn klnb t
mol nl kbac o cbu A, kbl bu bt cac nuoc du
co dng tln manb ln, ou tru ngoal bl tang va
lung vn d vao tang.
18
26. Mc du da giai quyt nhung triu
chung cua cac vn d kinh t v n, song
Vit Nan vn chua xu Iy duoc cn nguyn
cua vn d. Trong ca bal nam 2009 va 2011,
Cblnb pbu da ap oung nbung bln pbap tao bao
d lam glam bot ky vong lam pbat va binb n
n n klnb t . Nbung nbu ng bl n pba p na y cbu y u
cbi oua trn cblnb sacb tln t tbat cbat va klm
soat gla ca va lal sut trn oln rng. Mt s
nguyn nbn gc r gy ra cac vn d trnnbu
kbu vuc DNNN kem blu qua, cac cbuong trinb
du tu cng lang pbl, va yu cu pbal cal tbln
su mlnb bacb va cng kbal tbng tlnvn cbua
duoc glal quyt. H qua la long tln cua cac nba
du tu vao kba nang dlu banb cua Cblnb pbu
da bl glam sut, gy nn tinb trang tbao cbay vn
dang ksal s va bo sot luy k (mt bln gla
d danb gla tinb trang tbao cbay vn) trong can
cn tbanb toan trong ba nam qua uoc tlnb ln
dn gn 30 (Hinb 1.4) (|MF, 2011).
|||.C PHAT TP|LN MANH MUN
vA SC l THL CHL
27. Tu truoc dn nay Vit Nan vn Ia nt
nn kinh t phi tp trung cao. vlt Nam co
truyn tbng lu dol la cac lang a va cng dng
kba tu cbu trong vlc quan ly klnb t dla pbuong.
Ca cb la m na y cu ng pbu bo p vo l yu c u truo c ma t
cu a n n klnb t tbo l cbl n. vl c pbn c p cu ng co
nbl u uu dl m n l tr l. Cblnb su tu cbu trn tbu c
t o mu c d cao da glu p vl t Nam tra nb duo c con
duo ng cng ngbl p bo a c ng k nb, d s tbeo kl u
Lln X. Trong nbu ng nam g n dy, pbn c p da
mang la l su pba t trl n bo a nb p bon va su ca nb tranb
la nb ma nb glu a ca c dla pbuong.
Ngun: WD| 2010, bttp://www.oatabasece.com/en/gop-ourlng-transltlon, uoc tlnb cua Ngn bang Tb glol.
-0.7 -0.8
-1.0
0.8
-0.9
-0.4
1.4
-0.3
-1.1
-13.3 - 13.3
-7
-15
-10
-5
0
5
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Li va sai s theo ty USD
Hnh 1.4 Muc d tbao cbay vn o vlt Nam tang manb trong nbung nam gn dy
18 Xem cac bao cao Taklng Stock (lm lal tinb binb klnb t vlt
Nam), tbang 12 nam 2010 va tbang 6 nam 2011.
19
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
28. Mc du phn cp cao, nhung qua trnh
phat trin cua Vit Nan truoc dy chua
b| nanh nun va d|a phuong hoa nhu hin
nay. Muc tlu cbung va dl ngu lanb dao manb
me dng ngbia vol vlc cac cblnb quyn dla
pbuong va trung uong du co dong gop tbeo
cacb rlng cua minb vao cac muc tlu cbung cua
quc gla. Song tbol glan qua, nn klnb t mol cua
vlt Nam da pbat trln vol mt cacb kba dc
lp vol b tbng trung uong (Probert va Young
1995, 520), trong do kba nang cua trung uong
trong vlc cbi dao boat dng d dat duoc muc
tlu pbat trln quc gla va cac bln pbap tblt
lp kbun kb tb cb va pbap ly cn tblt d
tang truong bn vung da yu dl. Tbm vao do,
cac cuc cal cacb va dl kem tbeo no la su glam
bot muc d klm soat tp trung da tbuc dy su
lln quan mt tblt va pbat trln trong cac
DNNN, cblnb quyn dla pbuong, cac tlu nganb
cua b tbng trung uong. H qua la cac mang
luol quan b va ngblp doan vol mau sac dla
pbuong da tro tbanb nbung yu t cblnb trong
su tbay dl v klnb t (Grabber va Stark 1998).
Do vy, nbung dl ngu cp ouol trong b may
nba nuo c da n l ln nbu m t d l ngu klnb ooanb
tlnb boa mol (Forsytb 1997, 245, 257). Mac ou
pbn lon dl ngu tlnb boa v klnb t mol nay
kbng mun va cung kbng tb dol bol pbal co
tbay dl v cblnb trl, song bo da co nbung tac
d ng da ng k d l vo l vl c ra quy t dlnb va boa cb
dlnb cblnb sacb (Dlon 2003). Tlnb cbt dla
pbuong boa su pbat trln va klm soat o vlt
Nam tuong pban su sac vol cac b tbng tp
trung cao dac tbu cua nbung nn klnb t nbu
Han Quc boac al Loan.
19
29. Phan vi va tc d cai cach ch|u anh
huong boi nhung quan din khac nhau
trong ni b Dang va Nha nuoc va su gia
tng cac Ioi ch. Lol lcb nay ut pbat tu cac
co quan nbu qun dl, cng an, cng doan, pbu
nu, cblnb quyn dla pbuong va vung, DNNN, cac
b nganb kbac nbau. 8n canb do con co nbung
tbay dl dang k v tm quan trong cua nbung
nbom lol lcb nay, nl bt la su dal oln va anb
buong tang ln cua cac cblnb quyn dla pbuong
va cac nba ky trl (F|oroe va Golostone 1995,
105). Su cbla re nay cung duoc cung c va pbn
cbla tbeo muc d kbac nbau bol su gla tang cua
nbung quyn lol klnb t mol. H qua la co lt cac
quan dlm c dlnb bon, va dl vol nblu ca nbn
va nbo m, tba l d ca l ca cb pba n a nb ca c bl n pba p
cu tb tbay vi mt quy trinb tng tb (Dlon
2003, Kob 2001, 53738). Su gla tang cac nbom
lol lcb va tlnb cbt cua b tbng pbap ly va quan
ly cua vlt Namnbung b tbng vn banb trn
co so nbung gi duoc pbep tbay vi nbung gi kbng
duoc pbepon dn vlc san slnb ra mt kbl
luong kbng l cac lut, ngbl dlnb va quy dlnb. Su
vn banb cua b tbng tlp tuc bl can tro bol su
tblu but cac nba cbuyn mn va ky trl, nbung
nguol lam nong ct cbo b may cng cbuc nbu
o nbung Quc gla pbat trln cbu A nbu Han
Quc, Slngapore, al Loan va Trung Quc.
30. Phat trin nanh nun con di di voi
tnh tra ng sa su t v ch t Iuo ng cu a ca c th
ch kinh t. Dl san cua tbol ky k boacb boa
tp trung vn con anb buong nang n dn cac
tb cb klnb t cua vlt Nam. Mac ou bln nay
tbl truong la co cb pbn b ngun luc cblnb,
song tbl truong lal tbuong vn banb kem blu
qua oo tblu nbung tblt cb nn tang, boac
duoc y oung kbng tt, boac cbua boan cbinb.
Cac tblt cb klnb t kbu vuc nba nuoc va tu
nbn du rt manb mun, rol rac. Su manb mun,
rol rac nay la mt vn d vi no lam tang cbl pbl
pb l bo p, va dl u na y o n d n gla m bl u su t. H
tb ng dl u tl t manb mu n cu ng gy ra ca c quy dlnb
mu tbu n nbau. Co n manb mu n trong d u tu cng
tbi o n d n tru ng la p va la ng pbl (em cbuong 3).
31. Hiu qua diu hanh cua Chnh phu o
Vit Nan trong nhung nn gn dy da
gian sut so voi nhung Chnh phu khac
trong khu vuc. Hlu qua dlu banb cua Cblnb
pbu vl t Namdo ba ng nb n tbu c v cb t luo ng
olcb vu cng, cbt luong boacb dlnb va tbuc tbl
cblnb sacb, va tlnb tln cy cua cac cam kt cua
Cblnb pbu dl vol cac cblnb sacb cua minbla
kba tbp so vol nbung nuoc kbac o cbu A. Hlu
qua dlu banb cua Cblnb pbu trong nbung nam
gn dy da glam ung, trong kbl blu qua cua
cac nuoc kbac lal tang ln. (Cbi s Quan trl Toan
cu, 2011).
19 Daplce (2008)
20
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
|v. CU TPUC 8AO CAO vDP
32. Mt cach d hiu ro hon v nhung vn
d nang tnh co cu cua Vit Nan Ia bt
du voi nt phn tch don gian v tnh
hnh so huu, phn b va su dung ngun
vn. Ngun vn o vlt Nam co tbuc v nbung
nguol co tb dam bao blu qua su oung vn cao
nbt bay kbng? Nbung nguol cbu so buu vn
co pbn b vn cbo nbung nganb co lol lcb klnb
t va a bl cao nbt bay kbng? Kbl vn duoc
pbn b cbo mt nganb bay mt ooanb ngblp
nao do, no co duoc kbal tbac mt cacb blu qua
bay kbng? Nbung cu bol nay duoc tim blu
trong ba cbuong tlp tbeo cua 8ao cao Pbat
trln vlt Nam 2012 (vDP 2012). 8a trong s
cac pbat bln cblnb lln quan dn nbung cu bol
do la:
l S hu. Cac Doanb ngblp Nba nuoc vlt
Nam (DNNN) la mt trong nbung cbu tb
su oung vn kem blu qua nbt, nbung lal
cblm oung nblu vn nbt (Cbuong 2).
l Phn b. Cbuong trinb du tu cng cang
ngay cang tn kem va kem blu qua oo vlc
pbn b vn oua vao nbung cn nbac banb
cblnb cbu kbng oua trn nbu cu cbln luoc
va co cb tbl truongtao ra tbua cung vn
trn nblu linb vuc va tblu vn trm trong
trn nbung linb vuc kbac (Cbuong 3).
l Hiu qua. Do su oung qua nblu cac bln
pbap banb cblnb d klm soat gla ca va tlp
cn vol tbng tln co ban bl ban cb nn nn
klnb t vlt Nam bl tblu slnb kbl, lung -
l cn tblt glup cbo mt nn klnb t tbl
truong vn banb blu qua (Cbuong 4).
33. Tip do, bao cao tn hiu nhung yu
t gy ra tnh trang so huu, phn b va su
dung vn ken hiu qua. Mt trong cac ly oo
glal tblcb tp trung vao mt yu t quen tbuc,
do la tb cb (lnstltutlons) yu, co cb kbuyn
kblcb (lncentlves) bl bop meo va tblu tbng tln
(ln|ormatlon)duoc gol la ba chu l cua
n n kinh t th| truo ng. N n klnb t vl t Nam
vn con tblu mt s tblt cb tben cbt, vl ou
nbu mt co quan co cbuc nang ac dlnb ro
quyn so buu tal san va mt tbl truong d glao
olcb cac quyn so buu tal san do, mt co quan
dc lp d tbuc bln val tro quan ly nba nuoc
dl vol cac ooanb ngblp nba nuoc, va cac co
quan dlu banb v tu, kbng tbln vl trong cac
nganb co so ba tng nbu cang va kbu cng
ngblp. vlc tblt lp cac co cb kbuyn kblcb
dung dan bao gm dlnb gla dt dal tbeo gla tbl
truong cbo tt ca cac glao olcb lln quan dn
Cblnb pbu va ooanb ngblp, cbm out nbung uu
dal dac blt oanb cbo cac DNNN trong tlp cn
tu llu san ut, lam cbo lol lcb cua cblnb quyn
dla pbuong gan lln vol uu tln quc gla, uu tln
tal cblnb cng cbo boat dng pbat trln pbl
bop vung, va tro cp truc tlp cbo cac b gla
dinb ngbeo tbay vi tbng qua co cb tro gla.
Ngoal ra cn pbal co bln pbap glam bot cbl pbl
va cal tbln su san co cua tbng tln, bao gm ca
mt cblnb sacb mol v cng b tbng tln dl
vol cac ooanb ngblp nba nuoc, cal tbln tlnb
mlnb bacb cua ngn sacb, dac blt la cac ou an
du tu cng quy m lon, va nng cao nbn tbuc
cbo nguol su oung tbng tln d yu cu nbung
tbng tln dang tln cy tu cblnb pbu.
v. NAM 8AT TH| TPONG
34. Vit Nan da bin cuc khung hoang
hi cui thp nin 80 thanh nt trong
nhung thanh cng phat trin Ion nht cua
thoi dai chung ta. vlt Nam da cbung to minb
co kba nang tblcb ung tuyt vol va da co nbung
tln b rt n tuong trong nbung nam du
cbuyn dl trong nbung dlu kln cuc ky kbo
kban. Cblnb quyt dlnb cal cacb tbeo buong tbl
truong va tbay dl co cb kbuyn kblcb d pbu
bop vol cac nguyn tac tbl truong da dong val
tro quyt dlnb tbanb cng cua vlt Nam.
35. Vit Nan co th su dung suc nanh
cua th| truong va vai tro kin tao cua Nha
nuoc d kin thit nt con duong di noi,
tao ra nt nn kinh t hiu qua hon va
nt xa hi nng sut hon. Mac ou vlt Nam
da nam bat nblu cblnb sacb cua nn klnb t tbl
truong nbung cbo dn nay vn bo qua mt
21
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
nblm vu dy kbo kban la tblt lp va tang cuong
cac tb cb b tro tbl truong. Song nbung binb
tbuc klm soat cu dang yu dl va cac boat dng
mol dang nbanb cbong nl ln, ma b tbng lal
cbua quen bay cbua du blu qua d dlu tlt.
Nbung tbay dl nay pbal duoc don nbn bang
vlc y oung cac tblt cb mol, cac co cb
kbuyn kblcb mol va mt a bl col mo, mlnb
bacb bon d bu tbun cbo mt nn klnb t tbl
truong manb me va lanb manb da dlnb binb va
pbat trln. vol mt al bl ang mol, Quc bl
mol va Cblnb pbu mol, dy la tbol dlm ly tuong
cbo vlt Nam buoc vao con duong pbat trln
mt nn klnb t tbl truong truong tbanb pbu
bop vol vl tb mol cua vlt Nam la mt nuoc co
tbu nb p trung binb mo l n l, nang d ng cu a cbu
A . o la con duo ng c n tbl t, da ng mong mu n va
co le la con duo ng ma vl t Nam dang buo c tl p.
MOT 5AN CHOl CONG BANG:
CAl CACH KHU VUC NHA NUOC
20
8ao cao Pbat trln vlt Nam 2012
K|NH TL TH| TPONG
KH| v|LT NAM TPO THANH QUOC G|A
CO THU NHP TPUNG 8lNH
Chuong 2
State
Nonstate
State
Nonstate
20 |vallo v. |zvorskl, Cbul [u Klm va Sunlta Klkerl da vlt nblu
pbn cua cbuong nay. Nl oung cung duoc oua trn bal ngbln
cuu nn tang cua C|LM va mt ngbln cuu tbu ba cua Cng
ty Tu vn Neus. blt cbl tlt, ln em oanb sacb tal llu
tbam kbao o cul bao cao.
24
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
1. 5o huu Nha nuoc Ia nt trong s t
nhung vn d duoc quan tn hang du
trong cac cuc thao Iun v chnh sach o
Vit Nan trong nhung nn gn dy. Sau
bal muol lam nam cbuyn dl sang nn klnb t
tbl truong, nguol ta tbuong ngbi rang vlt Nam
da glal quyt ong vn d nay. Tbuc t oln ra
trong m t tbo l glan ouo ng nbu cu ng u ng b ca cb
suy ngbi vy. Trong tbp nln 90 va nbung nam
du tb ky 21, vlt Nam da c pbn boa bang
ngbin Doanb ngblp Nba nuoc (DNNN) vua va
nbo, dng tbol bop nbt nblu ooanb ngblp
kbac tbanb nbung don vl lon bon, cac Tng cng
ty nba nuoc (TCT). Tbeo dul m binb Kelretsu
cua Nbt va Cbaebols cua Han Quc, tu nam
2005, vlt Nam da tang tc qua trinb tbanb lp
cac Tp doan Klnb t Nba nuoc (TKTNN)
mt lln mlnb long leo cua nblu DNNN co lol
lcb klnb t glng nbau
21
truoc kbl gla nbp T
cbuc Tbuong mal Tb glol. 8an du cac
TKTNN boat dng tt, nbung bat du bc l
ro nbung nbuoc dlm cua minb kbl mt trong
s do la Tp doan ong tau Nba nuoc vlnasbln
kbng tra duoc cac kboan no quc t va Tbanb
tra Cblnb pbu da pbat bln rt nblu boat dng
vl pbam cac nguyn tac tal cblnb va quan ly o
cng ty nay. Nguol ta cung pbat bln bang tram
cbl nbanb va cng ty truc tbuc cua vlnasbln
boa t d ng trong r ng kba p ca c linb vu ctbuo ng
rt a so vol linb vuc boat dng klnb ooanb
cblnb cua cng ty me - vol quy m va anb buong
lon bon binb oung rt nblu. vu vlc nay da lam
oy ln mt cuc tranb lun trn toan quc v
val tro cua Nba nuoc va tuong lal cua cac
DNNN trong nn klnb t vlt Nam.
2. Chuong nay tn hiu Iy do tai sao 25
nn sau Di Moi na vn d so huu Nha
nuoc vn Ia dc din ni bt cua nn kinh
t Vit Nan. vlt Nam dat muc tlu cbuyn
sang nn klnb t tbl truong tbeo dlnb buong a
bl cbu ngbia. Nl oung cac ngbl quyt cua al
bl ang va 8an cbp banb Trung uong ang
cbo tby cac nba lanb dao ang cbo rang kbng
nbt tblt co mu tbun trong vlc tn tal mt
kbu vuc klnb t nba nuoc lon trong mt nn
klnb t tbeo dlnb buo ng tbl truo ng. Nbung trong
nbung nam gn dy, vlc vlt Nam co ve dang
cbuyn buong sang tbuc bln pbat trln m binb
klnb t tu ban nba nuoc trong do cac TKTNN
duoc buong dac quyn dl vol cac yu t du
vao va duoc tu cbu cao trong klnb ooanb, da lam
nay slnb nblu tbac mac v val tro cua nbung tp
doan nay. Tinb binb tro nn ngblm trong bon
kbl mt s DNNN, lol oung su yu kem trong
boat dng glam sat va tlnb mlnb bacb trong b
tbng, da mo rng boat dng klnb ooanb san
ut sang cac linb vuc nam ngoal nganb ngb
cblnb cua minb, cung vol quan ly tal cblnb long
le o, vl c cbe gl u tbng tln va kbng ba o ca o d y
du cbo Cblnb pbu da lam u dl oanb tlng cua
ca kbu vuc nay. Do vy, mt Ngbl quyt gn dy
cua Quc bl da ac dlnb vn d tal co cu cac
DNNN se la mt uu tln bang du trong K
boa cb Pba t trl n Klnb t - Xa b l to l (KHPT KT-
XH) trong glal doan tu 2011 dn 2015.
3. Kt qua cu th cua cuc tranh Iun
hin nay Ia chua ro rang, cai cach co th
din ra voi nhiu kha nng tu tai co cu
nang tnh hnh thuc cho dn c phn hoa
trit d {bao gn ca tu nhn hoa). vol su
sa sut ro rt v blu qua cua mt s DNNN,
vlc glu nguyn bln trang la dlu kbng kba tbl.
Nblu pbuong an cal cacb dang duoc Nba nuoc
ban tbao, nbung cung cn nol tbm rang nbung
tbao lun nbu tb nay truoc kla da kbng on
dn cac banb dng cu tb nao. Cac co quan cbu
cbt cua Cblnb pbu duoc yu cu pbal dua ra
k boacb tal co cu cbo cac kbu vuc ooanb
ngblp va ngn bang. y la mt sang kln quan
trong, nbung vi vn d so buu nba nuoc kbng
pbal cbi la mt vn d klnb t ma con la mt lua
cbon cblnb trl nn tal co cu manb me cac
DNNN tbuong kbng duoc ung b manb v
mat cblnb trl. 8t ky k boacb tal co cu nao
cu ng c n ou a trn su d ng tbu n ro ra ng v val
tro cu a Nba nuo c trong n n klnb t va b trl t
cbu c bo p ly d da t duo c mu c tlu do . l u na y
I
8O| CANH vA NHNG
PHAT H|LN CHlNH
21 Mt TKTNN duoc gan kt tbng qua mt cu truc so buu
binb klm tu tbap trong do cng ty me o dinb cua klm tu tbap
co vn c pbn klm soat trong mt s cbl nbanb (tng tbu
bal cua klm tu tbap). Cng ty me va cac cbl nbanb klm soat
cac ooanb ngblp pbu tbuc la tng day cua klm tu tbap. Trong
mt s truong bop nbt dlnb, cac ooanb nglp truc tbuc gla
nbp vao TKTNN d lol oung tbuong blu, cng ngb, pbam
vl tbl truong va nblu tal san v binb kbac cua tp doan.
25
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
se do l bo l co m t s bl n pba p ma ba o ca o na y
go l la kbun kb DREAM tu vl t ta t cu a
Dlsclose, Regulate, Equltlze, Accountable, ano
Monltor Cng b tbng tln, lu tlt, C
pbn boa, Tracb nblm glal trinb, va Glam sat.
Kbun kb DPLAM duo c mlu ta cu tb nbu sau:
l Minh ba ch thng tin. M t cblnb sa cb minh
bach thng tin mi dol bol DNNN, bat du
tu cac TKTNN, bao cao tinb binb tal cblnb
cua minb o tt ca cac cbl nbanb va cac cng
ty tbanb vln truc tbuc cung nbu cng b
klp tbol, cblnb ac cac bao cao tbuong nln,
bao cao klm toan, va bao cao tbu nbp
tbng qua tbng tln dal cbung n ban va dln
tu bay lnternet.
l Diu tit. Mt h thng quan tr doanh
nghip hin ai tacb bacb cac quyn so buu
Nba nuo c vo l ca c cbu c nang qua n ly Nba nuo c
va tbl t l p m t co cb kba cb quan va mlnb
ba cb d lu a cbo n ca c T ng gla m d c (TG)
va tba nb vln b l d ng qua n trl. Cu ng c n pba l
cb m ou t da c quy n da c lo l cu a ca c DNNN
d l vo l ca c y u t d u va o va c n dlnb gla d t
dal tbeo gla tbl truo ng d l vo l t t ca ca c glao
olcb cu a Nba nuo c va ooanb ngbl p.
l C phn hoa. nng cao boat dng nl
b cua DNNN, kbng co cacb nao cu tb va
cbac cban bon ngoal cacb buc nbung DN
nay pbal tun tbeo quy lut cua tbl truong
cung vol su glam sat cua Nba nuoc. lu nay
dol bol tng tc c phn hoa cac DNNN,
bao gm vlc ban tol 49 vn dlu l cua
cng ty me cua cac TKTNN.
l Trach nhin giai trnh. Cac DNNN phai
co trach nhim giai trnh i vi cac hoat
ng cua mnh, bao gm ca binb tbuc trao
tbuong cbo vlc mlnb bacb boa cao bon va
bao cao tbng tln klp tbol bon, cung nbu co
binb tbu c u pba t truo ng bo p kbng tun tbu .
l Gian sat. Tng ra soat lal h thng giam
sat vol yu cu bat buc tbuc bln klm toan
dc lp bang nam, cung nbu trinb np s llu
klp tbol cbo cac 8 nganb lln quan.
4. Phn con Iai cua chuong bao gn cac
ph n chnh sau. Pb n || mo d u ba ng pb n tba o
lu n v val tro cu a ca c DNNN va ca c Ngn ba ng
Tbuong ma l Nba nuo c (NHTMNN) d l vo l n n
klnb t qu c on va va so sa nb bl u qua cu a cbu ng
vol cac ngn bang nuoc ngoal va ngn bang tu
nbn trong nuo c. Pb n ||| trinb ba y k t qua kba o
sa t Tbay d l tba l d vo l tbl truo ng va Nba nuo c
(CAMS, 2011). Pbn |v tbao lun cacb tlp cn
nuo c dl cu a Nba nuo c d l vo l ca l ca cb DNNN.
Pb n v pbn tlcb ca c ly oo ta l sao c n dua ra gla l
pba p cblnb sa cb mo l d ta l co c u DNNN. Pb n
v| tba o lu n ca c pbuong a n cblnb sa cb kba c nbau
d ng tbo l dua ra ca c kbuy n ngbl cblnb sa cb cbo
glal doan tol. Hp 2.1 dlnb ngbia ngan gon cac
tbu t ngu su ou ng trong ba o ca o na y.
Hp 2.1 Cac thut ngu Iin quan toi Chuyn di
Sau dy la dlnb ngbia cac tbut ngu su oung trong bao cao nay, cac dlnb ngbia nay co tb duoc
tbay dl tuy tbeo bl canb cal cacb klnb t cua vlt Nam.
C phn hoa. Qua trinb ban dl mt pbn vn so buu cua mt DNNN boac mt NHTMNN
cbo cng cbung boac mt nba du tu cbln luoc. Trong nbung nam gn dy, c pbn boa cbu yu
tbuc bln tbng qua Pbat banb c pblu ln du ra cng cbung (|PO), sau do la nlm yt cng
ty trn tbl truong cbung kboan.
Thoai vn u t. Qua trinb Nba nuoc ban mt pbn boac toan b pbn vn Nba nuoc cbo on
cbung boac kbu vuc klnb t tu nbn sau kbl c pbn boa ln du. Tal vlt Nam, bu bt DNNN
duoc c pbn boa truoc, rl sau do mt s se duoc tboal vn bol Tng cng ty u tu va Klnb
ooanb vn Nba nuoc (SC|C).
Cng ty c phn (CTCP). Cng ty co co cu so buu da oang va nlm yt trn tbl truong cbung
kboan. Trn ly tbuyt, mt cng ty c pbn co tb tbuc 100 so buu tu nbn boac ouol 99
26
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
so buu nba nuoc, mac ou trong tbuc t so buu nba nuoc o mt cng ty c pbn blm kbl vuot
qua 80.
Ngn hang c phn (NHCP). La ooanb ngblp tuong ung cng ty c pbn trong linb vuc ngn
bang.
Khu vc quc doanh. La linb vuc klnb t tbuc so buu cua Nba nuoc (Cblnb pbu). Trong bl
canb bao cao nay, kbu vuc quc ooanb bao gm cac tbanb pbn sau: (a) DNNN 100 so buu
nba nuoc, (b) cac cng ty c pbn co bon 50 vn so buu nba nuoc, (c) cac NHTMNN co
100 vn so buu nba nuoc, va (o) cac NHCP co lt nbt 80 so buu. Trong bao cao nay, cac
tbut ngu kbu vuc klnb t nba nuoc, kbu vuc so buu nba nuoc, cac co so klnb t nba nuoc va kbu
vuc quc ooanb duoc su oung vol ngbia glng nbau.
Khu vc ngoai quc doanh. Linb vuc klnb t trong nuoc ma Nba nuoc kbng pbal cbu so buu
cblnb. Trong bl canb bao cao nay, kbu vuc klnb t pbl nba nuoc bao gm cac ooanb ngblp trong
nuoc co 100 vn so buu tu nbn va cac CTCP co ouol 50 vn tbuc so buu nba nuoc.
5. Quy n khu vuc quc doanh cua Vit
Nan tuy da gian nhung vn con tuong
di Ion va khng hiu qua. Tm quan trong
cua kbu vuc quc ooanb trong nn klnb t da
glam on kbl cac kbu vuc klnb t tu nbn trong
nuoc va nuoc ngoal tang truong nbanb cbong
trong bal muol nam qua
22
. Tuy nbln, kbu vuc
quc ooanb vn cblm mt ty trong kba lon
trong nn klnb t. vlc su oung cac nbn t du
vao nbu dt dal va vn cung kem blu qua bon
so vol cac co so tuong tu tbuc kbu vuc ngoal
quc ooanb.
||. A KHU v C NHA NO C
CO QUY MO LO N
NHNG T M QUAN
TPO NG G|A M D N
6. Mc du s DNNN dang gian dn, s
Iuong tuyt di cac doanh nghip nay vn
rt cao.
23
Tu nam 1989 dn 1992, bang ngbin
DNNN nbo, tbua l va kem blu qua da bl dong
cua va sat nbp, oo vy s luong DNNN da glam
tu 12.084 ung kboang 6.000 (Grl||en, 1998,
Ngn bang Tb glol, 1999, Dlon, 2003). S
luong DNNN kbng tbay dl nblu trong glal
doan 1992 - 1999 glal doan cbu yu d cung
c kbu vu c qu c ooanb tbng qua vl c cb m ou t
bao cp truc tlp, sua dl co cu tbuong cbo
cng nbn va quan ly cung nbu tang muc d tu
cbu. Nam 2000, vlt Nam co 5.759 DNNN,
trong s do 3.692 tbuc so buu cua cac cblnb
quyn dla pbuong con 2.067 tbuc so buu cua
cblnb quyn trung uong (em 8ang A, Hinb 2.1).
Tbng qua c pbn boa, tboal vn du tu, sat
nbp, mua lal ooanb ngblp va tbanb ly, s luong
DNNN glam nbanb cbong trong glal doan 2002
- 2005 va glam cbm bon glal doan tu 2005 dn
2008
24
. Nam 2009, u buong dao nguoc kbl 175
DNNN mol duoc tbanb lp o cp trung uong
mt u tb ouong nbu vn tlp oln vao nam
2010 va 2011.
II
KHU vC NHA NOC:
QUY MO, TM QUAN
TPONG, vA H|LU QUA
22 Tbam kbao F|oroe (2004) d co mt mlu ta tbu vl v tlnb
cbt quyn so buu tal san o cac DNNN o vlt Nam. Ong lp
lun rang cac DNNN vlt Nam tt nbt duoc col la cac cng
ty c pbn ao, vi nblu DNNN duoc tu nbn boa trn tbuc
t. Nbung ngbln cuu cua ng mang tlnb glal tboal va vi tb
kbl em et tm quan trong cua cac DNNN trong nn klnb
t, kbng co s llu tbay tb cbo s llu tbng k cblnb tbuc
ngay ca nu tbng k cblnb tbuc cbua tb bln dung tbuc t.
23 Cblnb pbu dlnb ngbia mt DNNN la mt ooanb ngblp co
100 vn tbuc so buu nba nuoc, Tuy nbln Tng cuc Tbng
k vlt Nam lal su oung mt dlnb ngbia rng bon (duoc Quc
t cbp nbn) d tlnb dn ca cac ooanb ngblp ma Nba nuoc
co c pbn cbl pbl, tuc 51 vn dlu l tro ln. Cul nam
2010, tbeo s ll u cu a Nba nuo c, co 1.200 DNNN o vl t Nam.
Tng cuc Tbng k dua ra con s 3.364. Toan b cac pbn tlcb
lln quan dn DNNN trong cbuong nay su oung kbal nlm
rng bon.
24 Klnb ngblm cua vlt Nam tuong tu nbu cua Trung Quc, nol
s luong cac Doanb ngblp Nba nuoc cung glam nblu vao
nbung nam cul cua tbp ky 90, nbung nblu DNNN da duoc
cu truc lal tbanb cng ty con cua nbung DNNN lon bon cbu
kbng duoc "c pbn boa bay tboal vn
27
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
7. Tn quan trong cua DNNN trong nn
kinh t Vit Nan da gian dn do su phat
trin nhanh chong cua cac doanh nghip
thuc so huu tu nhn. S luong ooanb ngblp
mol trong cac kbu vuc ngoal quc ooanb va kbu
vuc klnb t nuoc ngoal co su tang truong dt
bln trong nbung tbp ky vua qua. Tu nam 2000
2009, s luo ng ooanb ngbl p ngoa l qu c ooanb
da tang tol 7 ln va bon 4 ln dl vol ooanb
ngblp nuoc ngoal, trong kbl s DNNN glam
40 trong cung glal doan (em 8ang 8, Hinb
2.1). Nbu co tb tby trong 8ang 2.1, nu loal
tru cac ooanb ngblp trong linb vuc y oung va
bao blm, s luong cua cac ooanb ngblp tbuc
so buu nba nuoc la kba nbo so vol s luong cua
cac cng ty boat dng trong cac linb vuc ngoal
quc ooanb va nuoc ngoal. Tuy nbln, nbu se cbi
ro trong pbn sau, vn d kbng pbal la s luong
ooanb ngblp ma la quy m kbl d cp dn yu
t canb tranb trn tbl truong.
Ngun: Kbao sat ooanb ngblp cua TCTK (2009), uoc tlnb cua NHTG.
2
0
6
7
1
8
2
5
1
6
3
0
1
8
0
5
3
6
9
2
2
2
6
1
1
6
5
7
1
5
5
9
5
7
5
9
4
0
8
6
3
2
8
7
3
3
6
4
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
2000 2002 2004 2006 2008
a phng
Trung ng
Tng s
S lng DNNN
0,6
189
6,8
293
1,0
4,3
016
0
1
2
3
4
5
6
7
8
2000 2002 2004 2006 2008
Ngoai QD
Nc ngoai
SOEs
S DN thuc s hu nha nc, ngoai quc doanh va
nc ngoai (s lng nm 2000 co ch s la 1)
Hnh 2.1 S luong DNNN so vol ooanb ngblp pbl nba nuoc va DN nuoc ngoal
Ba ng 2.1 S luo ng ooanb ngbl p tbeo nga nb (2009)
S ooanb ngbl p Ty tro ng ()
Da gly 32 2.697 547 1,0 82,3 16,7
Hoa cbt 31 1.216 268 0,9 80,3 17,7
Cao su va nbua 22 2.080 447 1,5 81,6 17,5
ln 80 1.919 5 3,1 95,8 0,2
Xy oung 388 24.022 129 19,4 97,9 0,5
Glao tbng duong sng 35 869 3 3,9 95,8 0,3
vln tbng 30 776 10 3,7 95,1 1,2
8ao blm 16 43 20 20,3 54,4 25,3
634 33.622 1.429 6,7 85,4 9,9
DNNN DN NQD DN NNg DNNN DN NQD DN NNg
Ngun: Kbao sat ooanb ngblp cua TCTK (2009), uoc tlnb cua NHTG.
8ang A 8ang 8
8. Vic suy gian tn quan trong cua
DNNN co th thy duoc thng qua hin
tuo ng Iin tu c gia n d n ty I su du ng ca c
y u t d u va o. Nam 2000, ca c DNNN cbl m
g n 68 v n, 55 ta l sa n c dlnb (nbu d t dal),
45 tln ou ng ngn ba ng, va ta o 59 vl c la m trong
kbu vu c ooanb ngbl p (Hinb 2.2). K tu do , nbu ng
con s na y lln tu c gla m o n, ma c ou vo l t c d
kba c nbau. Hl n tuo ng gla m su nb t la ty tro ng
vlc lam trong DNNN tu 59 ung 19 -
nbu ng DNNN su ou ng nbl u nbn lu c da duo c
c pb n bo a va ca c ooanb ngbl p tu nbn trong
28
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
nuo c va ooanb ngbl p nuo c ngoa l da gla tang mu c
tuy n ou ng lu c luo ng lao d ng r t nbanb cbo ng.
Nbu tb bl n trong binb 2.2, nam 2009, ty tro ng
cu a DNNN trong v n, ta l sa n c dlnb, tln ou ng
ngn ba ng va vl c la m trong kbu vu c ooanb ngbl p
da gla m u ng l n luo t la 39, 45, 27 va 19.
9. M c du so hu u nha nuoc dang gian di,
Nha nuoc vn khng ch kin soat tt ca
cac nganh chin Iuoc na con chin ty I
da ng k o nhi u hoa t d ng thuong na i
khac nhau. Nbu tb bln o Hinb 2.3, kbu vuc
quc ooanb co tinb trang gn nbu dc quyn
trong san ut nblu loal bang boa va olcb vu
nbu pbn bo n (99), tban (97), dl n va ga
(94), vl n tbng (91), nuo c sa cb (90), va
bao blm (88). Mac ou mt s nganb trong s
do co tb duoc col la quan trong va duoc col la
co so d bln mlnb cbo ty trong quc ooanb
lo n, dl u kba c la la vl t Nam v n kbng cbo
pbep kbu vuc klnb t tu nbn cua minb du tu
vao nbung nganb nay. Hon nua, Nba nuoc cung
ouy tri su bln oln cua minb o nblu nganb san
ut bang boa tlu oung nbu l mang (51), bla
(41), duong tlnb luyn (37), ot may (21)
va boa cbt (21). Tal sao Nba nuoc tlp tuc
du tu vao cac nganb ma tbl truong dam duong
duoc va kbu vuc klnb t tu nbn co ngun luc
va cbuyn mn d co tb tbuc bln tt ngang
vol kbu vuc quc ooanb? Cu tra lol duoc dua
ra o pbn |v.
Ngun: Nln glam Tng cuc tbng k 2010, Ngn bang Nba nuoc vlt Nam, uoc tlnb cua NHTG.
Gbl cbu: LT = oal ban
68
45
31
55
25
59
19
34
14
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Vn Tai san c nh va u t
Tng tn dung ngn hang Tng san lng
Doanh thu rong Nhn cng
San lng Cng nghip S lng doanh nghip
45
27
27
39
1
17
Hnh 2.2 Ty trong cua DNNN tbeo mt s cbi s cua kbu vuc ooanb ngblp
Ngun: Kbao sat ooanb ngblp cua TCTK 2009, uoc tlnb cua NHTG.
12
21
21
21
24
37
41
51
90
94
97
99
9
26
26
57
88
91
0 20 40 60 80 100 120
Cao su va nha
Thep
Hoa cht
Dt may
Khai thac mo
ng tinh luyn
Bia
Xi mng
Nc
in, ga v.v
Than
Phn bon
Cao su va nha
Hoa cht
Xy dng
Giao thng ng thuy
Bao him
Vin thng
Ty trong trong
tng doanh thu
cua nganh (2009)
Ty trong trong
tng san lng
cua nganh
(2009 hoc 2010)
Hnh 2.3 Ty trong DNNN trong du ra/ooanb tbu trong kbu vuc ooanb ngblp (2009 boac 2010)
29
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
||. 8 SO HU NHA NOC
TPONG TH C TL CO LO N
HON CHUNG TA NGH|
HAY KHONG: NGH|LN
CU TPONG HOP O|
vO| NGANH NGN HANG
10. Trong nga nh ngn ha ng, vai tro cu a
Nha nuoc cung da va dang gian dn
tuong tu nhu trong khu vu c doanh
nghip. S luong NHTMNN da glam on va
s luong NHCP lln tuc tang du. Hln nay, cbi
co 2 ngn ba ng 100 v n so bu u tbu c nba
nuoc (Agrlbank va Ngn bang u tu va Pbat
trln vlt Nam) va 3 ngn bang co vn so buu
nba nuo c tu 80 100 (Ngn ba ng nba o
Mekong, vletcombank, va vletlnbank). Cac ngn
ba ng co n la l d u la NHCP.
25
Ty l cu a
NHTMNN trong pbn b tln oung va buy dng
tln gul la tu 70 - 80 vao du tbp ky truoc
(Hinb 2.4). vol su gla tang c pbn boa va tang
truong cac ngn bang tu nbn trong nuoc, ngn
bang nuoc ngoal, con s nay da glam ung tu
45 50 vao nam 2010. O cp d tung ngn
bang rlng le, cac NHTMNN boat dng kba tt
va ca c co so cu a nbu ng ngn ba ng na y dang
tang truo ng o nblp d la nb ma nb. Tuy nbln,
v tng tb tbi ty trong cua nbung ngn bang
nay lal glam dl vi s luong nbung ngn bang nay
bl glam dl kbl co tbm nblu ngn bang duoc
cbuyn tbanb NHCP.
11. 5 Iuong NHCP co vn so huu nha
nuo c dang Iin tu c tng d n trong 5 nn
qua. Nbu tb bln trong 8ang A cua Hinb 2.5,
nam 2005, trong s 14 ngn ba ng co s ll u v
vn so buu, 5 ngn bang co vn dlu l tu nba
nuo c. S luo ng NHCP co v n nba nuo c dang tang
lln tu c ln 22 va o nam 2010, cbo tb y 60 ca c
NHCP co kboa n v n dl u l nb t dlnb oo Nba
nuoc cp. Trong 8ang 8 Hinb 2.5, s vn Nba
nuo c trong ca c NHCP da tang d u tu g n 1 ngbin
ti vND va o nam 2005 ln 15 ngbin ti vND nam
2010. Nbu v y ca v s luo ng ngn ba ng l n gla
trl tuy t d l cu a v n dl u l , ty tro ng qu c ooanb
trong nga nb ngn ba ng d u da tang ln.
Ngun: Nlm glam Tng cuc Tbng k 2010, Ngn bang Nba nuoc vlt Nam, uoc tlnb cua NHTG.
73
49
76
43
72
38
54
30
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Tn dung Tin gi
Tai san C phn chu s hu
Hnh 2.4 Ty trong NHTMNN tbeo mt s cbi s kbac nbau
25 Trong bl canb ngbln cuu nay, cbung tl col cac ngn bang
duoc c pbn boa gn dy, Ngn bang Nba o Mekong,
vletcombank, va vletlnbank, cung vol Agrlbank va 8|Dv, nbu 5
NHTMNN. Nbung ngn bang kbac duoc col la tbanb pbn cua
cac NHCP.
30
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
Ngun: Ngn bang nba nuoc vlt Nam, Cng ty Tu vn Neus, uoc tlnb cua NHTG.
5
14
17
19
21
22
0
5
10
15
20
25
2005 2006 2007 2008 2009 2010
S NHTM CP co VL cua nha nc,
DNNN va NHTM NN
1
2
5
7
9
15
0
2
4
6
8
10
12
14
16
2005 2006 2007 2008 2009 2010
VL cua nha nc, DNNN va NHTM NN u t
vao NHTM CP (ty VN)
Hnh 2.5 S luong NHCP co vn dlu l nba nuoc va s tln lln quan (20052010)
Ngun: Ngn bang Nba nuoc vlt Nam, Cng ty Tu vn Neus, uoc tlnb cua NHTG.
1
0
0
1
0
0
9
2
9
1
8
0
5
2
4
4
4
0
4
0
3
7
3
2
2
8
2
6
2
3
2
1
2
0
1
7
1
0
8876
554
32
0
20
40
60
80
100
120
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
DNNN s hu
NHTMNN s hu
Nha nc s hu
Ty trong VL do nha nc trc tip s hu hoc gian tip qua cac c quan cua nha nc (2010)
(tt ca cac gia tr u o bng %)
Cac NH c sp xp theo quy m VL giam dn (khng nu tn NH)
Hnh 2.6 Quy m so buu nba nuoc o cac Ngn bang c pbn (2010)
8ang A 8ang 8
12. Nha nuoc tip tuc nn giu quyn so
huu dang k trong nt s Iuong Ion cac
ngn hang thuong nai. Quy m so buu nba
nuoc trong cac ngn bang rlng le duoc tb bln
trong Hinb 2.6. Hinb nay cbo tby Cblnb pbu co
so buu truc tlp cbi o 9 ngn bang 5
NHTMNN va 4 NHCP. Tuong tu, cac
NHTMNN co so buu mt pbn o 6 NHCP. Tuy
nbln, dal da s so buu nba nuoc trong nganb
ngn bang lal tu cac DNNN vol vn dlu l nam
glu trong 19 NHCP. lu nay mt pbn la oo
cblnb sacb cua Nba nuoc kbuyn kblcb cac
DNNN va NHTMNN dong gop vao vn dlu
l cu a ca c NHCP d qua trinb c pb n bo a duo c
tbanb cng. Tuy vy, Nba nuoc cbi glu c pbn
cbl pbl o mt NHCP (do la Ngn bang 8ao
vlt). Nbu vy, mac ou ty trong Nba nuoc la lon
v s luong ngn bang, nbung lal tuong dl nbo
kbl et v ty trong trong vn dlu l cua cac
ngn bang rlng le.
13. Nhung ty trong vn nha nuoc tuong
di nho va dang gian di. So buu nba nuoc
trong nganb ngn bang do bang ty trong vn
nba nuoc trn tng s vn dlu l da lln tuc
glam ung. Nbu tb bln o 8ang A Hinb 2.7, ty
trong vn nba nuoc trong toan b b tbng
ngn bang la 87 nam 2005. Tu do con s da
glam nbanb cbong va ung con 34 vao cul
nam 2010. l vol cac NHCP, ty trong vn nba
nuoc con co kbol du nbo bon nblucbi co
19 nam 2005. Con s nay glam tlp ung con
10 nam 2010, nbu tb bln o 8ang 8 Hinb 2.7.
31
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
14. Tuy nhin, vic gian bot so huu nha
nuo c khng pha i Ia k t qua cu a ha nh
dng chnh sach co chu dch, na phn Ion
Ia do su y u ke n v ta i chnh cu a ca c
DNNN. Tbeo quy dlnb cu a Ngn ba ng Nba
nuoc vlt Nam, nblu NHCP nbo da bl bat buc
tang vn c pbn cua minb ln trong nbung nam
gn dy. Mt s DNNN nam glu vn c pbn
cua nbung NHCP nay kbng co kba nang dang
ky vn b sung oo tinb trang tal cblnb yu kem,
on dn glam on ty l c pbn cua Nba nuoc
trong tng vn dlu l. Hon nua, truoc tinb binb
tbl truong cbung kboan lln tuc ung oc nbu
bl n nay, c dng cblu l kbl d u tu va o ca c
NHCP, cac DNNN kbng co dng luc d du
tu mua tbm c pbn mol cua cac NHCP. Tuy
nbln, nu tinb binb tal cblnb cua DNNN duoc
cal tbln, so buu nba nuoc trong linb vuc ngn
bang se co nblu kba nang tang tro lal. lu nay
nbn manb vlc cn co cblnb sacb ro rang v
so buu nba nuoc trong nganb ngn bang boan
toan dc lp vol su ln ung tbt tbuong cua
tbl truo ng cbu ng kboa n bay ba ng cn d l k
toan cua cac DNNN.
Ngun: Ngn bang Nba nuoc vlt Nam, Tu vn Neus, uoc tlnb cua NHTG.
13
35
49
58
62
66
87
65
51
42
38
34
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
2005 2006 2007 2008 2009 2010
19
16
13
11
10 10
81
84
87
89
90 90
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
2005 2006 2007 2008 2009 2010
(i vi toan b nganh ngn hang, %)
S hu
t nhn
S hu
Nha nc
(i vi cac NHTM CP, % )
S hu
t nhn
S hu
Nha nc
Hnh 2.7 Ty l vn dlu l nba nuoc nam glu so vol cac kbu vuc ngoal quc ooanb (2010)
8ang A 8ang 8
15. N u ty I v n nha nuo c t ng th trong
cac NHCP nho va dang gian dn, tai sao
s Iuong NHCP co vn nha nuoc Iai da va
dang tng In! Nol cacb kbac, tal sao cac
DNNN tblcb oan mong vn so buu cua minb o
nblu NHCP? 8ol vi quyn so buu ouong nbu
mang lal lol lcb, ngay ca kbl DNNN kbng co ty
l c pbn cbl pbl. Nbu tb bln o Hinb 2.8, co
ml tuong quan tbun glua cu truc so buu cua
cac ngn bang vol ty l cbo vay dl vol kbu vuc
DNNN, cbo tby DNNN kbng nbt tblt pbal
co ty l vn c pbn cbl pbl (ngbia la vn dlu
l 51 tro ln) trong NHCP d gy anb buong
dn cac boat dng cbo vay co lol cbo linb vuc
cua bo.
26
Tuy nbln, dlu quan trong cn kbang
dlnb lal rang dy la ml tuong quan tbng
tbuong va vn co nbung truong bop ngoal l.
Trn tbuc t, co mt s luong lon NHCP co
30 - 40 vn nba nuoc nbung co ty l cbo vay
ouol 2 cbo kbu vuc DNNN.
26 Co cac knb nao DNNN so buu NHCP co tb tbng qua do
anb buong dn quyt dlnb cbo vay cua NHCP la mt cu bol
quan trong, nbung nam ngoal pbam vl cua bao cao nay.
32
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
Ngun: Ngn bang Nba nuoc vlt Nam, Tu vn Neus, uoc tlnb cua NHTG.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
%

D

c
h
o

v
a
y

D
N
N
N

(
c
u

i

n

m

2
0
1
0
)
% vn thuc s hu nha nc trong VL cua cac NHTM CP (31/12/2010)
Mi tng quan gia s hu va quan h vay vn tai cac NHTM CP va NHTM NN
Mi im trong hnh phn b
th hin mt ngn hang
ng
xu hng
Hnh 2.8 Ca c ngn ba ng co v n nba nuo c lo n bon cu ng co ty l cbo vay d l vo l DNNN lo n bon (2010)
||. C S DUNG NH|LU
NGUON LC
NHNG KLM H|LU QUA
16. Cac DNNN su dung nt s nhn t
san xut dc bit Ia vn va dt dai
nhiu hon rt nhiu so voi cac doanh
nghip tu nhn. Mt trong nbung dac dlm
dang cbu y nbt trong val nam qua la su gla tang
dt bln v vn va tal san c dlnb cua cac
DNNN. Nbu tb bln trong binb 2.9, vn trung
binb cua ml DNNN tang tu 130 ti vND ln
768 ti vND nam 2008 va cbac cban da tlp tuc
tang ln trong nam 2009 va 2010 oo tang truo ng
tln oung cao trong nbung nam nay. Cung trong
glal doan nay, tal san c dlnb (cbang ban nbu bt
dng san va may moc) va luong du tu vao mt
DNNN trung binb tang 6 ln tu 110 ti vND
ln 677 ti vND. Trong kbl do, cac cbi s tuong
ung cua ooanb ngblp nuoc ngoal vn ouy tri
muc n dlnb trong glal doan nay. Kbu vuc ngoal
quc ooanb cung co muc vn va tal san c dlnb
trung binb tang nbanb mac ou ut pbat dlm
rt tbp. vi DNNN co u buong boat dng o
cac linb vuc su oung nblu vn bon (cbang ban
ou kbl, nang luong va vln tbng), nn kbng co
gi ngac nbln kbl vn va tal san c dlnb trung
binb cao bon cac ooanb ngblp ngoal quc
ooanb va nuo c ngoa l. Nbu 8a ng A, Hinb 2.10 cbo
tby, ty l vn trn lao dng nam 2000 cua cac
DNNN la 0,4, kbng cao bon la my so vol gla
trl trung binb cua nganb la 0,3. Tuy nbln, vao
nam 2008, muc d su oung vn cua cac DNNN
so vol cac ooanb ngblp con lal da gla tang dang
k. lu dang ngac nbln la tc d tang truong
nbanb trong tlcb luy cac yu t nay lal kbng
song banb vol gla tang du ra tuong ung bay
nang sut lao dng cao bon.
130
768
3
14
157
193
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
2000 2002 2004 2006 2008
DNNN
DNNN
DN nc ngoai
DN nc ngoai
S vn trung bnh
mi doanh nghip (ty VND)
110,1
677,1
32,6
204,1
363
281,8
0
100
200
300
400
500
600
700
800
2000 2002 2004 2006 2008
Non-
Gia tr tai san va u t trung bnh
mi doanh nghip (ty VND)
DN NQD
Non-
DN NQD
Hnh 2.9 So sanb blu qua klnb t cua DNNN vol pbn con lal cua kbu vuc ooanb ngblp
8ang A 8ang 8
Ngun: Kbao sat TCTK (2009), uoc tlnb cua NHTG.
33
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
1.6
1.1
8.8
21.0
0
5
10
15
20
25
2000 2002 2004 2006 2008
T l bnh qun doanh thu ro ng trn v n
(bi n gia o l ng hi u su t s du ng v n)
0.4
1.5
0.3
0.8
0.0
0.2
0.4
0.6
0.8
1.0
1.2
1.4
1.6
1.8
2000 2002 2004 2006 2008
T l bnh qun vn trn nhn cng
(ty VND)
DNNN
DNNN
Toa n b
khu v c DN
Toa n b
khu v c DN
1.9
1.2
2.0
2.1
1.0
1.2
1.4
1.6
1.8
2.0
2.2
2.4
2.6
2000 2002 2004 2006 2008
T l bnh qun doanh thu rong trn tai san c nh
(bin gia o lng hiu sut s dung t ai)
0.6
1.7
2.7
16.3
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
2000 2002 2004 2006 2008
T l bnh qun doanh thu rong trn nhn cng
(bin gia o lng hiu sut s dung lao ng, ty VND)
Toa n b
khu v c DN
Toa n b
khu v c DN
DNNN
DNNN
Hnh 2.10 Hl u qua klnb t cu a ca c DNNN so vo l ca c ooanb ngbl p co n la l trong kbu vu c ooanb ngbl p
8ang A 8ang 8
8ang C 8ang D
Ngun: Kbao sat ooanb ngblp TCTK (2009), uoc tlnb cua NHTG
17. DNNN su dung vn nhiu hon gp
nhiu In d san xut ra nt don v| san
phn du ra so voi nuc trung bnh cua
nganh. Nam 2000, ty l ooanb tbu - vn trung
binb (dal oln cbo blu sut cua vn) o cac
DNNN la 1,6 so vol 8,8 dl vol toan b kbu vuc
ooanb ngblp (8ang A, Hinb 2.10). lu nay cbo
tby mt DNNN trung binb cn gn 9 don vl
vn d san ut mt don vl san pbm du ra
(ooanb tbu) so vol muc trung binb cua nganb.
lu nay kbng boan toan nam ngoal ou doan
vi cac DNNN cbuyn v nbung san pbm dol
bol nblu vn bon. Nbung dlu dang bao dng
la nam 2009, ty l ooanb tbu - vn trung binb
cua cac DNNN rot ung 1,1 trong kbl cbi s
cua toan nganb la 21,0. Nbu vy mac ou kbu vuc
ooanb ngblp v tng tb dang cal tbln blu
qua klnb t trong su oung vn, DNNN lal su
oung vn lang pbl bon truoc rt nblu.
18. 5u gia tng nng sut Iao dng
trong cac Doanh nghip Nha nuoc da
khng theo k|p voi cac doanh nghip cng
nghip con Iai. Cac DNNN co ty l su oung
vn cao bon so vol cac ooanb ngblp cng
ngblp con lal va ty l nay da tang ln nbanb
cbong trong nbung nam gn dy, oo do nguol ta
ky vong cac DNNN pbal co nang sut lao dng
cao bon so vol cac ooanb ngblp con lal. Tuy
nbln, bang cbung cbo tby dlu nguoc lal. Nbu
tb bln trong 8ang C, Hinb 2.10, tu nam 2000
dn 2008, ty l ooanb tbu trn lao dng trong
DNNN tang tu 0,6 dn 1,7. Trong cung ky, ty l
ooanb tbu trn nbn cng cua toan b kbu vuc
ooanb ngblp da tang tu 2,7 dn 16,3 cbo tby
nang sut lao dng glua DNNN va cac ooanb
ngblp con lal duoc mo rng tu 1:4 nam 2000
dn 1:10 trong nam 2008!
34
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
19. Hiu qua su dung tai san c d|nh nhu
dt dai, nay noc cua Doanh nghip Nha
nuoc con thp. Nbu 8a ng D, Hinb 2,10 cbo
tb y, ty l ooanb tbu trn ta l sa n c dlnb
duoc su oung nbu mt bln gla d do dt dal,
va may moc - glam trong cac Doanb ngblp Nba
nuoc tu nam 2000 dn nam 2008, trong kbl ty
l nay vn kbng tbay dl trong kbu vuc ooanb
ngblp trong cung ky. vi vy, cac Doanb ngblp
Nba nuoc da kbng cbi su oung cac yu t mt
cacb kbng blu qua, ma muc d kbng blu qua
con tang tc dang k trong nbung nam gn dy.
20. Cu ng vo i vi c hoa t d ng ke n hi u
qua , d an toa n v ta i chnh cu a ca c
Doanh nghip Nha nuoc cung ken thn
trong hon. Nbu tb bln trong Hinb 2.11, tu
nam 2007 d n nam 2009, ty l no trn v n c
pb n cu a DNNN trung binb la 307 so vo l ty l
183 ta l ca c ooanb ngbl p ngoa l qu c ooanb va
145 d l vo l ca c cng ty nuo c ngoa l. Ca c Doanb
ngbl p Nba nuo c cu ng co ty l no trn ta l sa n cao
nb t trong s ba nbo m ooanb ngbl p. Ma c ou ca c
Doanb ngbl p Nba nuo c cng b ty l slnb lo l trn
v n cbu so bu u kba cao (17), ty l na y v n tb p
bon t c d tang truo ng oanb ngbia cu a n n klnb t
(19) va tb p bon lo l nbu n trn v n cbu so bu u
cu a ca c cng ty nuo c ngoa l (27) da t duo c trong
glal doa n 2007-09. Tl p do , kba nang slnb lo l cu a ca c
Doanb ngbl p Nba nuo c - nbu ng ooanb ngbl p su
ou ng no cao bon ca c ooanb ngbl p co n la l - da
gla m u ng da ng k v vi la l su t cao
27
.
307
75
55
17
183
64
109
8
145
59
97
27
0
50
100
150
200
250
300
350
N trn vn
chu s hu
N trn
Tng Tai san
Doanh thu rong
trn tng tai san
Doanh thu trn vn
chu s hu
DNNN DN Ngoai Quc doanh DN nc ngoai
Hnh 2.11 Hl u qua ta l cblnb cu a ca c DNNN so vo l ca c ooanb ngbl p co n la l (glal doa n 2007-09, )
Ngun: Kbao sat Doanb ngblp cua TCTK (2009) , uoc tlnb cua NHTG
21. Tnh trang ty trong vn so huu nha
nuoc Ion trong nn kinh t Vit Nan
duong nhu nu thun voi vic dai da s
nguoi dn nong nu n ty I so hu u tu nhn
Io n hon trong khu vu c doanh nghi p. Trong
m t cu c kba o sa t Ngn ba ng Tb glo l va Pbo ng
Tbuong ma l va Cng ngbl p vl t Nam tbu c bl n
nam 2011 v Tbay d l tba l d d l vo l Tbl truo ng
va Nba nuo c (CAMS 2011), 967 nguo l tu nbl u
tba nb pb n trong a b l da duo c kba o sa t, m t ty
l dal da s, 7/10 nguol, mong mun so buu tu
nbn la co cu so buu cbu yu trong kbu vuc
ooanb ngbl p (em Hinb 2.12). Trong t ng s 967
nguo l duo c kba o sa t, m t con s r t lo n la 666
nguo l (69) tra lo l: So bu u tu nbn cu a ooanb
ngbl p bl u qua bon b t ky binb tbu c so bu u na o
kba c, 120 nguo l (13) tra lo l: So bu u nba nuo c
trong ooanb ngbl p bl u qua bon b t ky binb tbu c
so bu u na o kba c, va 181 nguo l (19) no l ra ng bo
kbng quan tm d n co c u so bu u
28
.
III
QUAN |LM CUA
CONG CHUNG O| vO|
SO HU NHA NOC
TPONG KHU vC
DOANH NGH|LP
27 Ngay cang co nblu ou blu v su sut glam tal cblnb lanb
manb cua cac Doanb ngblp Nba nuoc. vlnasbln da dl tu cb
kbng tra duoc no nuoc ngoal cua minb dn cb pbal co cu
lal no bang nl t. LvN da tbua l trong ba nam lln tlp va
co no tlcb luy dang k so vol mt s Doanb ngblp Nba nuoc
kbac. Gn dy val Doanb ngblp Nba nuoc trong linb vuc l
mang kbng tbanb toan duoc cac kboan vay ngn bang, buc
Cblnb pbu glal cuu. Mt ngbln cuu gn dy cua ang Cng
san cbo tby rang tng s l cua Doanb ngblp Nba nuoc da
tang ln nbanb cbong trong nbung nam gn dy, ku gol Cblnb
pbu pbal luu y kbn cp.
28 lu la la ty l pbn tram lon nbt trong s nguol duoc kbao
sa t tra lo l tblcb so bu u nba nuo c bon tu nbn trong klnb ooanb
lal dang lam trong cac ooanb ngblp trong nuoc tu nbn trong
nuoc. Xem cbl tlt kt qua va glal tblcb trong CAMS 2011.
35
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
Phan i hoc cc lc phan i
ng y hoc hoan toan ng y
% nhng ngi c hoi tin rng s hu t nhn vn la chu yu i vi
c cu vn trong khu vc doanh nghip Vit Nam
30 30 30
7
28
27
19 19 19
16
13
20
23
28
31
24
13
14
13 13
60
13
B
a
o
c
h

q
u
a
n
N
h
a
n

c

a
p
h

n
g
N
h
a
t
a
i t
r

c
h

c
x
a
h

i d

n
s

q
u
a
n
N
h
a
n

c
T
r
u
n
g

n
g
T

c
h

c
k
h
a
c
D
o
a
n
h
n
g
h
i
p
n

c
n
g
o
a
i
T
r
u
n
g
b
n
h
D
o
a
n
h
n
g
h
i
p
n
h
a
n

c
Q
u

c
h

i v
a
c

q
u
a
n

a
n
g
D
o
a
n
h
n
g
h
i
p
t

n
h

n
t
r
o
n
g
n

c
Hnh 2.13 Nbl u nguo l duo c kba o sa t tln ra ng tu nbn v n la cbu so bu u cblnb trong ca c ooanb ngbl p
Ngun: CAMS 2011.
80
78 78 77
75
72 71
69
60 60 59
0
8
0 0
7
9
13 13
12
17
22
20
14
23 23
17
19 16 19
29
23
18
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
% ty trong nhng ngi tra li a thch DN t nhn so vi ty trong ngi a thch DNNN
Thch s hu t nhn hn
Thch s hu nha nc hn
Trung lp
B
a
o

c
h

q
u
a
n

N
h
a

n

a

p
h

n
g
N
h
a

t
a
i
t
r

c
h

c

x
a

h

i
d

n

s

q
u
a
n

N
h
a

n

c
T
r
u
n
g

n
g
T

c
h

c

k
h
a
c
D
o
a
n
h

n
g
h
i
p

n

c

n
g
o
a
i
T
r
u
n
g

b
n
h
D
o
a
n
h

n
g
h
i
p

n
h
a

n

c
Q
u

c

h

i
v
a

c

q
u
a
n

a
n
g
D
o
a
n
h

n
g
h
i
p

t

n
h

n

t
r
o
n
g

n

c
Hnh 2.1 2 a l da s nguo l duo c kba o sa t tra lo l cbo ra ng so bu u tu nbn bl u qua bon so bu u nba nuo c
trong ooanb ngbl p
22. Mc du qua trnh c phn hoa da din
ra trong hai nuoi nn qua, nhn thuc
chung cua nguoi dn Ia so huu nha nuoc
vn Ia Ioai hnh so huu chi phi trong khu
vu c doanh nghi p. Pb n || da tba o lu n v t m
quan tro ng cu a ca c DNNN trong kbu vu c ooanb
ngbl p dang gla m dl. Tuy nbln, tbeo kba o sa t cu a
bao cao nay, gn 24 pban dl boac boan toan
pban dl rang so buu tu nbn vn la loal binb so
buu cbl pbl trong kbu vuc ooanb ngblp, trong
kbl cbi co 19 dng y boac boan toan dng y
vol nbn et nay (Hinb 2.13). Tuy nbln, quan
dlm cua nbung nguol duoc kbao sat v vn d
nay rt da oang, s nguol duoc kbao sat lam vlc
trong Quc Hl, ang cng san vlt Nam
(CSvN) va co quan Nba nuoc dla pbuong
dng y rang so buu nba nuoc la loal binb so buu
cbl pbl lal lt bon so vol s nguol tra lol nbu vy
o cac co quan tal tro, cac t cbuc a bl on su,
va co quan Nba nuoc trung uong. Duong nbu
nbung nguol lam vlc cbo Nba nuoc cam tby
rang Nba nuoc da rut bot dang k quyn so buu
trong tbol glan qua, trong kbl nbung nguol lam
vl c cbo ca c kbu vu c ngoa l qu c ooanb ca m tb y
la cbua du va cn cbuyn quyn so buu cbo kbu
vuc tu nbn nblu bon nua.
36
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
23. Cai cach DNNN o Vit Nan co th
duoc xen Ia su kt hop dng thoi cua vic
dua vao nhung nhn t di noi dng thoi
duy tr nt s nhn t cu. Pbuong tbuc dl
mol da duoc ap oung cbo cac DNNN vua va
nbo tbng qua vlc glal tb bay sat nbp vol
nbu ng ooanb ngbl p kba c n u ca c ooanb ngbl p
do kbng blu qua boac tblu vn bay ky tbut
boac kbng co du cu cbo san pbm du ra cua
ooanb ngblp (vu 2002, 7). Kt qua s luong
DNNN co 100 v n nba nuo c da gla m tu
12.000 nam 1991 u ng co n 1.200 nam 2010
(va 3.400 DNNN co 51 v n so bu u). Tuy
nbln, cu ng lu c do , ouy tri (va mo r ng) la
pbuong tbu c duo c ua cbu ng bon d l vo l ca c
DNNN lo n ta o tba nb c t lo l cu a kbu vu c klnb
t Nba nuo c lu c luo ng cbu da o cu a n n klnb
t . Tbu c t , ba n tbn ca c Ngbl quy t cu a a l
b l a ng va 8an cb p ba nb Trung uong a ng
cu ng cbo tb y ra ng, a ng da co l p truo ng ou t
kboa t v vl c tba nb l p ca c t p doa n klnb t
lo n ngay tu nbu ng nam 1990.
24. Nhiu nguoi cho rng co su nu
thun trong vic tn tai nt khu vuc kinh
t nha nuoc Ion o trong nt nn kinh t
th| truo ng, nhung o Vi t Nan hai nu c tiu
nay da duoc coi Ia tuong hop voi nhau.
29
Tu d u tb p nln 90, cu ng vo l vl c pba t trl n n n
klnb t nblu tbanb pbn va cbuyn olcb sang
nn klnb t tbl truong, cac Ngbl quyt cua al
bl ang lun nbn manb val tro cbu dao cua
kbu vuc klnb t nba nuoc (em 8ang 2.2). Nam
1991, al bl ang ln tbu v|| da yu cu sap
p lal cac lln blp l ngblp va tng cng ty
(TCT) pbu bop vol nn klnb t dlnb buong tbl
truong va y oung mt s lln blp l ngblp
lon d co du uy tln va tlnb canb tranb trn tbl
truong nuoc ngoal
30
. Nam 1996, al bl ang
ln tbu v||| dua ra cbi tbl ro rang pbal tp trung
cac ngun luc pbat trln cua Nba nuoc vao cac
nganb tblt yu, cbang ban nbu co so ba tng va
klnb t, b tbng tal cblnb, ngn bang va bao
blm, co so olcb vu va san ut klnb ooanb quan
trong, va cac ooanb ngblp trong linb vuc quc
pbong va an nlnb. Nam 2001, cac ngbl quyt cua
al bl ang ln tbu X| va pbln bop toan tb
tbu 3 cua 8an cbp banb Trung uong ang da
dua ra cac cbi tbl tbanb lp cac TKTNN, tbng
qua lua cbon mt s tng cng ty du manb d
dong val tro mang tlnb uc tac cao bon.
IV
PHONG THC
CA| CACH DNNN
CUA CHlNH PHU
Ba ng 2.1 Kbung tbo l glan cu a ca c tuyn b cblnb tbu c va quy t dlnb mang tlnb tben cb t v DNNN
l "... sp xp lai cac nhom doanh nghip phu hp vi yu cu san xut va kinh
doanh cua c ch th trng mi... xy dng mt s cng ty va x nghip
ln co u uy tn va tnh canh tranh trong kinh t i ngoai."
l 18 Tng Cng ty, goi la cac Tng cng ty 91 a c thanh lp
l Hng ti giam i "quyn lc cua cac c quan nganh doc trong vic can thip
vao quan ly kinh doanh va thu li nhun va li tc cho thu cua cac DNNN."
l "Tng kt m hnh Tng cng ty Nha nc, qua o, xy dng phng phap
phat trin cac Tng cng ty thanh nhng tp oan kinh t manh co hiu
qua cao, tnh canh tranh cao, va ong vai tro xng sng cua nn kinh t
quc dn..."
1991: ai hi
ang ln th
VII
1994: Quyt
nh 91 va 94
cua Thu tng
1996: ai hi
ang ln th
VIII
29 Quan dlm nay co le duoc nu ra bol nba boacb dlnb cblnb
sacb cp cao tung co nbn et rang C pbn boa DNNN
tbuc dy kbu vuc Nba nuoc pbat trln manb bon.
30 Lln blp l ngblp la tp bop cac DNNN boat dng trong
cung linb vuc san ut klnb ooanb tbanb mt nbom lon bon
co tu cacb pbap ly (kbng glng nbu TKTNN) va duoc dlu
banb bol cac DN tbanb vln.
37
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
l "... thanh lp mt s tp oan kinh t manh gm cac Tng cng ty Nha nc
va cac thanh phn kinh t khac, a vao m hnh a nganh, trong o mt
nganh kinh doanh chnh c xac nh chuyn mn hoa, va tp oan
ong vai tro chu lc trong nn kinh t quc dn, nm gi vn quy m
ln...thanh lp, trn c s th im mt s tp oan kinh t trong mt s
nganh, se co li th ang k, va co nng lc phat trin canh tranh va hp
tac quc t."
l 2005: Tp oan Bu chnh Vin thng Vit Nam, Than va Khoang san Quc
gia Vit Nam, Dt may Quc Gia Vit Nam
l 2006: Tp oan Du kh Vit Nam, in lc Vit Nam, ong tau Vit Nam,
Cao su Vit Nam
l 2007: Bao Vit
l 2009: Hoa cht Vit Nam, Xy dng Cng nghip
l 2010: Nha va Phat trin th Vit Nam
Sources: CIEM (2011a)
2001: Phin
hop toan th
ln th 3 cua
BCHTW ang
(H ang ln
th IX)
2005-10: Thanh
lp cac tp
oan KTNN
th im
31 Xem Ngbl Quyt s 11/NQ-CP ngay 24/02/2011 va Ngbl
quyt s 08/2008/NQ-CP ngay 31/3/2008.
32 Tbut ngu "tal co cu" co mt y ngbia rt cu tb, kbng nbt
tblt pbal bao gm c pbn boa, tboal vn va tu nbn boa. Tuy
nbln, tal vlt Nam, trong cac cuc tranb lun dang oln ra
bln nay, tbut ngu nay da duoc ngay cang duoc su oung rng
ral bon d ngu y cal cacb DNNN. vi vy cbung tl cung su
oung tu "tal co cu tbeo ngbia rng d bam y tt ca cac binb
tbuc cal cacb Doanb ngblp Nba nuoc.
33 Xem gbl cbu s 8
25. Quyt d|nh thanh Ip cac TDKTNN
cua Chnh phu duong nhu da kha vi va
khi nong nun dat duoc nng Iuc canh
tranh cao trong xu th toan cu hoa ngay
cang tng. Kbl vlt Nam cbun bl gla nbp T
cbuc Tbuong mal Tb Glol, cac quan cbuc nbn
tby bu bt cac cng ty trong nuoc, k ca cac
T ng Cng ty, qua y u d cb ng cbo l vo l su ca nb
tranb tu ca c nba d u tu nuo c ngoa l. vi tb , Cblnb
pbu da out kboat tbanb lp cac TKTNN va
cung cp cbo nbung tp doan nay cac dac quyn
va quyn tu quan d canb tranb vol cac ooanb
ngblp nuoc ngoal trn co so binb dang. Hanb
dng nay duoc cung c tbm bol y tuong rang
vol cblnb sacb cng ngblp duoc dlu cbinb
trong do TKTNN dong val tro uc tac, vlt
Nam co tb cbuyn minb tbanb mt dt nuoc
bln dal va tblnb vuong. Glng nbu Han Quc,
Slngapore va al Loan, d vlt Nam co tb bat
klp va co su c ca nb tranb, vl t Nam c n pba t trl n
cac nganb cbln luoc l mang, ou, dln, tbep,
vln tbng v.v - va dlu nay cbi co tb tbuc bln
bol cac tp doan klnb ooanb lon co du ngun
luc, vn va nang luc ky tbut ouol su klm soat
cbat cbe cua Nba nuoc, kbl ma kbu vuc klnb t
tu nbn cbua du manb.
26. 5u tn tai cua cac TDKTNN cung da
duoc bin Iun nhu nt cng cu diu
chnh kinh t v n va thuc hin cac chuc
nng xa hi. Trong cac glal doan lam pbat cao,
Nba nuoc da klm soat gla bang boa va olcb vu
cua cac TKTNN cbang ban nbu ln luc vlt
Nam (dln), Du kbl vlt Nam (san pbm ou
mo), va v|NACOM|N (tban) va cbi dao cac
TKTNN glam du tu d klm cb ou cu.
31
lu l cua tt ca cac cng ty me trong cac
TKTNN dua ra mt s cac ngbia vu pbuc lol
va a bl duoc Nba nuoc pbn cng. vl ou, Tp
doa n 8uu cblnb va vl n tbng vl t Nam co tra cb
nblm cung cp olcb vu dln tboal va |nternet
dn cac vung su, vung a, qua do tao dlu kln
pbat trln klnb t - a bl cua dla pbuong va cua
ca nuoc (vNPT 2010). Tuong tu, Ngbl dlnb s
101/2009/N-CP da dat ra nblu muc tlu pbat
trln cbo cac TKTNN, bao gm dua cac cng
ngb mol va tln tln vao vlt Nam va tao dlu
kln pbat trln cbo cac nganb va linb vuc kbac.
27. Nhu da trnh ba y o trn, thay v Ia Iu c
Iuong chu dao di voi nn kinh t, cac
DNNN da v t I n d b t k|p vo i ca c doanh
nghip tu nhn trong nuoc va cac doanh
nghi p nuo c ngoa i. Trong m t va l tba ng qua, s
DNNN ga p kbo kban v ta l cblnb la l tang ln
33
.
vl c ta l co c u bl n nay la c n tbl t va nb n duo c
su d ng tbu n nga y ca ng cao. Nbung v n co nbu ng
quan dl m kba c bl t v tlnb cb t cu ng nbu pba m
V
MO| LY DO CN
TA| CO CU
32
38
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
vl ta l co c u
34
. Nbl u nguo l tln ra ng cbi c n ta l co
c u nbo (cba ng ba n nbu ru t bo t cbl tlu v n) la du
d kbl pbu c su c kbo e cbo ca c DNNN va nbu ng
DN na y co tb tro la l val tro o n oa t n n klnb t .
Nbu ng nguo l kba c la l cbo ra ng ta l co c u trl t d ,
k ca vl c c pb n bo a ca c TKTNN, la m l quan
tm oa l ba n cu a Qu c gla. N u nbu ng ba n cb co n
t n ta l o n d n su su p d cu a vlnasbln pba n a nb
m t va l v n d cbung a nb buo ng d n kbu vu c nba
nuo c, tbi ca c DNNN dang pba l d l ma t vo l nbu ng
tba cb tbu c ngblm tro ng ma cbi co tb duo c gla l
quy t ba ng m t cbuong trinb ca l ca cb t ng tb
(em H p 2.2). 10 ly oo ta l sao ta l co c u DNNN
la c p tbl t duo c trinb ba y ouo l dy.
Hp 2.2 5u phat trin va sup d cua Tp doan cng nghip dong tau Vinashin
Cbo dn gn dy, Tp doan Cng ngblp tau tbuy vlt Nam (vlnasbln) la mt trong nbung
TKTNN lon nbt tal vlt Nam vol bon 160 cng ty con, trong do co 39 nba may dong tau
tbuc bln dong tau, sua cbua tau bln, vn cbuyn, nganb cng ngblp nang va olcb vu kbac. Tp
doan nay cblm kboang 70 dn 80 cng sut dong tau tbuy trong nuoc va da co gn 70.000
nbn vln. Tbeo mt bao cao cua van pbong Cblnb pbu, cng ty me cua vlnbasbln da tang truong
35-40/nam trong tbol glan 1997-2007 va lln tuc bao cao tinb binb lol nbun cao. 8ao cao cbi
ra rang tng ooanb tbu cua vlnasbln la gn 1,5 ty USD trong nam 2008.
Tbeo cac bao cao tu nam 2006 dn nam 2010, vlnasbln da ky 85 bop dng trl gla 2,84 ty USD,
nbung cbi boan tbanb 15 bop dng trong s do. vlnasbln da rol vao kbo kban tal cblnb trong nam
2008 kbl mt s kbacb bang buy bo don dat bang cua bo sau cuc kbung boang tal cblnb va klnb
t toan cu. Cac bop dng bl oung cblm kboang mt nua trong s cac kboan no, lal va tln pbat
cang lam gla tang vn d. Cbi dn glua nam 2010, muc d trm trong cua vn d tro nn ro rang
kbl bon 5.000 cng nbn cua vlnasbln bl mt vlc lam va cng ty kbng tb tra 12 trlu USD tln
luong, va bao blm a bl. Tng s no vlnasbln da duoc bao cao la 4,4 ty USD trong tbang 7 nam
2010, gp 3 ln ooanb tbu bang nam va gp 10 ln vn cbu so buu cua tp doan.
Tbeo bao cao cua Uy ban Tbanb tra Cblnb pbu (U8TTCP) duoc trinb Quc bl vao tbang 7
nam 2010, cac vn d cua vlnasbln co tb duoc bat ngun tu cac yu t sau: (a) vl pbam quy dlnb
v y oung ou an, pb ouyt va du tbu, va pbat slnb no rt lon, (b) lam sal lcb bao cao tal
cblnb, (c) tbanb lp dn 200 cng ty con, va mo rng bn ngoal pbam vl boat dng klnb ooanb
cbu yu cua ooanb ngblp (nbu cbung kboan, bt dng san, va ou llcb), (o) Cbu tlcb Tp doan co
banb vl vl pbam ngblm trong va vl pbam quy dlnb v buy dng, quan ly va su oung vn Nba
nuoc. Quan trl ooanb ngblp yu (bao gm ca klm soat nl b kbng blu qua, tblu mlnb bacb
va cng kbal, kbng co klm toan dc lp bn ngoal), tblu glam sat va tbeo ool blu qua, tracb
nblm glal trinb ban cb va ban lanb dao cp cao co quyn qua lon trong vlc vn banb va mo
rng klnb ooanb ma kbng co tracb nblm glal trinb ro rang la nbung yu t quan trong on
dn su sup d cua vlnsbln.
Ngay bm sau kbl bao cao U8TTCP da duoc trinb ln Quc bl, Cbu tlcb vlnasbln bl dinb cbi
va bl glam glu oo sal pbam trong quan ly. Sau do, val quan cbuc cp cao cua vlnasbln cung bl bat.
Mt 8an Cbi dao (8C), ouol su cbu tri cua Pbo Tbu tuong Cblnb pbu, da duoc tbanb lp d tal
co cu vlnasbln. 8an Cbi dao da yu cu vlnasbln ban boac cbuyn nbuong c pbn trong cac
ooanb ngblp kbng cbu yu cbo cac DNNN kbac nbu Petro vlt Nam. Cblnb pbu nol se kbng
co y dlnb tbuc bln bt ky ngbia vu tra no cbo cac cbu no tbay cbo vlnasbln, mac ou se glup do
vlnasbln pbuc bl va ly lal kba nang tal cblnb. Sau do, KPMG, cng ty klm toan cua vlnasbln,
duoc b nblm lam c vn tal co cu. Mac ou bon 18 tbang da trl qua k tu kbl vn d du tln
cua vlnasbln duoc dua ra cng kbal, k boacb tal co cu cua vlnasbln vn con rt so b va kbng
cbac cban trong tuong lal.
Ngun: Cac bal bao, gap go vol can b cua vlnasbln
34 Mt trong nbung nguol nbn et cua bao cao nay - mt boc
gla trong nuoc - cbo blt trong y kln bang van ban cua minb
cbo rang "bln nay, co mt su dng tbun cbo rang nbt tblt
pbal co cu lal Doanb ngblp Nba nuoc bao gm ca Tp doan
Klnb t Nba nuoc.
39
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
{i) Cac DNNN ken hiu qua hon cac
doanh nghip ngoai quc doanh va cac
doanh nghip nuoc ngoai. 8ang cbung nu o
muc ||.8 cbo tby cac DNNN la dl tuong su
oung du vao kem blu qua, cbang ban nbu dt
dal, lao dng, tln oung ngn bang va cac tal san
c dlnb kbac kbl so vol cac ooanb ngblp ngoal
quc ooanb va nuoc ngoal. lu nay lam pbat
slnb mt cbl pbl klnb t dang k. vl ou, trong
tbp ky vua qua, nu gla su blu qua su oung vn
cua cac DNNN tang bang tc d cua cac ooanb
ngblp nuoc ngoal, cac ooanb ngblp kbac tbuc
loa l binb tuong tu , t ng ou no tln ou ng ngn ba ng
cua vlt Nam vao cul nam 2010 se la 102
tng san pbm quc nl (GDP) cbu kbng pbal
125 - co ngbia la ty l tang truong tln oung se
tang tbp bon trong cac nam vua qua. Tuong tu,
vl c ca c DNNN su ou ng d t dal vi mu c dlcb klnb
t nblu bon le ra da co tb tang dang k lol lcb
cua dt dal va glu gla bt dng san o muc pbal
cbang bon cbo ca c tba nb pb n kba c cu a n n klnb
t. vlt Nam, mt nuoc ngbeo so vol tb glol,
cn su oung co blu qua cac ngun luc quy gla
cua minb nbu dt dal va tln oung.
{ii) C phn hoa Ia tt di voi cac DNNN.
Cac ngbln cuu cbo tby blu qua cac DNNN
tbay dl tlcb cuc sau c pbn boa. Tln d c
pbn boa truoc dy rt cbm cbap. Cbo tol nam
1997, mol cbi co 17 DNNN duoc c pbn boa,
cbu yu tbng qua ba n c pbl u vo l gla cbl t
kb u r t cao cbo nguo l lao d ng va la nb da o
trong ca c DNNN nbo . Tuy nbln, qua trinb c
pbn boa da tang tc tu sau nam 2000, vol mt
loa t ca c bl n pba p pba p ly va ba nb cblnb bao
g m k boa cb ca l ca cb DNNN 5 nam duo c
tbng qua nam 2001. K t qua la , s luo ng
ooanb ngbl p duo c c pb n bo a tang ln da ng
k - 856 DN nam 2003 va 813 DN nam 2004
(8a ng A, Hinb 2.14). Hal ngbln cu u cbo tb y
ca c cbi s , nbu ooanb tbu, lo l nbu n, gla trl gla
tang va tbu nb p cu a nguo l lao d ng tang
nbanb cbo ng sau c pb n bo a (C|LM 2002,
2005). Ngbln cu u nam 2002 cu ng l p lu n
ra ng n u toa n b tba nb pb n DNNN duo c
ca l ca cb va tang truo ng nbu ca c ooanb ngbl p
c pb n bo a, ty l tang truo ng cu a vl t Nam
co tb cao bon 0,60,7 dl m so vo l nam
ngoa l. va n u t c d tang truo ng na y co tb
duo c ouy tri trong 11 nam, tbu nb p binb qun
d u nguo l cu a vl t Nam se tang g p dl.
Tuong tu , qua trinb tboa l v n sau kbl co m t
s v n d ban d u da cbo tb y nbu ng k t qua
da ng kblcb l (em H p 2.3).
{iii) Xen xet Iai chnh sach cng nghip.
Trong kbl cblnb sacb cng ngblp co tb la cng
cu rt tlm nang d pbat trln nn klnb t, tbuc
bln mt cblnb sacb cng ngblp kbng nbt
tblt dng ngbia vol vlc pbal su oung cng cu
TKTNN. Tbuc t, no dol bol cn co mt tp
bop cac cblnb sacb kbac bon la vlc don glan cbi
gom cac cng ty lal ouol binb tbuc mt t cbuc.
Kelretsus cu a Nb t 8a n va ca c Cbaebol cu a Ha n
Qu c ma vl t Nam dang c ga ng bo c t p la nbu ng
t cbu c tu nbn vo l tba nb cng pb n lo n nbo va o
k t qua cu a ca c boa t d ng klnb ooanb cbu kbng
pba l la bl n pba p ba nb cblnb, co tlnb dlnb buo ng
tbeo tbl truo ng qu c t , va quan tro ng nb t la co
cbuc nang boat dng trong cac tbol dlm kbac
nbau. Hon nu a, cblnb sa cb cng ngbl p m t dl tlnb
tblcb da ng kbl ca c TKTNN duo c yu c u tlcb
lu y nga y ca ng nbl u ca c ooanb ngbl p tru c tbu c
va t cbu c ta l cblnb kbng lln quan.
0
200
400
600
800
1000
up to 2000 2003 2006 2009
S lng DN c phn hoa
5000
4000
3000
2000
1000
0
up to
2000
2002 2004 2006 2008 2010
S lng DN c phn hoa (cng ng)
Hnh 2.14 C pbn boa dang cbm lal trong nbung nam qua
8ang A 8ang 8
Ngun: vu Cal cacb va Pbat trln Doanb ngblp, van pbong Cblnb pbu vlt Nam.
40
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
Hp 2.3 Tng cng ty Du tu va kinh doanh vn nha nuoc {5ClC)
Cblnb tbuc tbanb lp vao tbang 8 nam 2006 nbu la mt cng ty 100 vn nba nuoc, boat dng
vi lol nbun, SC|C co nblm vu nam pbn vn nba nuoc trong cac cng ty da c pbn boa tu cac
8, nganb va cblnb quyn dla pbuong, co cbuc nang nbu mt nba du tu cua Cblnb pbu pbu tracb
vn nba nuoc, va tboal vn boan toan tal cac Doanb ngblp Nba nuoc kbng co tlnb cbln luoc.
SC|C cung du tu vao cac ou an ngoal oanb muc du tu, mua c pbn va tral pblu ooanb ngblp,
va quan ly quy tln tbu tu cac ooanb ngblp bl tboal vn tbeo buong on cua Tbu tuong Cblnb
pbu.
Sau nam nam boat dng, SC|C da nam glu c pbn nba nuoc tal 933 ooanb ngblp c pbn boa
vol gla trl s sacb la 7.400 ty dng, cblm 30 Doanb ngblp Nba nuoc nbung cbi co 1,2 gla
trl vn nba nuoc trong nn klnb t. Trong s nay, 466 da duoc tboal vn, va oanb muc du tu
bln tal SC|C bao gm 461 cng ty, bu bt trong s do la ou kln se duoc ban trong val nam
tol. SC|C ou dlnb cbi glu mt s luong nbo cua cac cng ty tbuc nbom "du tu cbln luoc."
Hlu qua boat dng cua SC|C rt ban cb bol tblu cac tlu cbl ro rang d ban glao c pbn nba
nuoc trong cac ooanb ngblp lon (vl ou, cac Tng Cng ty), ma pbal tbuc bln trn co so tung
truong bop mt tbeo quyt dlnb cua van pbong cua Tbu tuong Cblnb pbu, va mt kbun kb
quy dlnb quan ly tal cblnb kbng dy du cbo SC|C. tang cuong SC|C, 8 Cblnb trl ouong nbu
da quyt dlnb dn nam 2015, SC|C se tlp quan c pbn nba nuoc cua cac Tng Cng ty da
duoc c pbn boa, va dn nam 2020 tlp quan tal cac TKTNN da duoc c pbn boa. Du kln
la dn luc do, se cbi co SC|C quan ly vn nba nuoc tal cac ooanb ngblp c pbn boa.
{iv) Qua Ion nn khng th tht bai, qua
Ion nn khng cuu ni. Quy m tang cbua
tung co cua cac TKTNN va vlc nam glu vn
dlu l cbng cbeo pbuc tap glua va trong cac
ooanb ngblp kbln Nba nuoc kbo kban trong
vlc danb gla cac rul ro c buu lln quan dn cac
boat dng va cac kboan no tuy tbuc pbat slnb
tu do
35
. Pul ro tal cblnb cua cac DNNN co tb
o oang lan rng ra nn klnb t, can cu vao cac
ml lln kt manb me glua cac DN vol mt s
NHCP (em tbao lun o muc |||.A). ng tbol,
tng no pbal tra cua cac DNNN vuot qua ca no
cblnb pbu, nbu vy dat ra mt rul ro tal cblnb
kbng l dl vol Nba nuoc. vi vy, mt mat cac
TKTNN da tro nn qua lon d tbt bal, mat
kba c, bl n glo ca c t p doa n cu ng qua lo n d n mu c
kbng tb cuu nl. lu nay dat ra mt rul ro
kba lon ln nn klnb t vi m ln tlnb n dlnb tal
cblnb cua quc gla va dat ra mt ganb nang bt
ngo ln nbung nguol np tbu trong tuong lal.
{v) Vai tro cua Nha nuoc dang thay di
trong nn kinh t. Su tbam gla cua Nba nuoc
vao san ut bang boa va olcb vu tbuong duoc
lp lun trn ba co so: (a) tbt bal cua tbl truong,
tuc la, tbl truong kbng tb cung cp bang boa
bay olcb vu blu qua nbt cbo a bl vi ty l
boan vn tu nbn tbp bon ty l boan vn a
bl
36
, (b) tbanb pbn tu nbn kem pbat trln va
tblu vn bay ky nang d cung cp bang boa bay
olcb vu nbt dlnb
37
, va (c) trong cac glal doan
kbung boang klnb t bay tal cblnb cbua tung co
a y ra, Cblnb pbu dl kbl bu c pba l ta m tbo l cu u
tro cac ooanb ngblp kbng co kba nang tbanb
toa n bay tbanb ly vi lo l lcb qu c gla. Trong truo ng
bop vlt Nam, nbu nl oung muc || da nu, cac
DNNN san ut cac bang boa nbu bla, sua,
duo ng, sa n pb m o t va cung c p ca c olcb vu nbu
ooanb ngblp ml glol, kbacb san, cng ty bt
dng san, bln dang canb tranb truc tlp vol cac
cng ty so buu tu nbn. Kbng co nblu ly le d
cbung mlnb tlnb ac dang cbo vlc Nba nuoc
vn tbam gla vao nbung linb vuc nay, dac blt kbl
Nba nuo c kbng co kba nang gla m sa t boa t d ng
cua DNNN va cal tbln quan trl ooanb ngblp.
35 Hln nay tng no cua cac DNNN da vuot a tng no cua
Cblnb pbu vlt Nam
36 u tu vao glao ouc pb tbng, ngbln cuu vu tru, pbat trln
cng ngb anb la mt val vl ou trong s cac boat dng co ty
l slnb lol tu nbn tbp bon ty l slnb lol a bl, dol bol pbal
co su tbam gla cua Cblnb pbu.
37 Kbu vuc tu nbn tal vlt Nam con kba mol me, vol nang luc
va vn ban cb. vi vy, co tb kbng co kba nang tbuc bln cac
ou an co so ba tng co dol bol kbat kbe nbu cac dp tbuy dln
lon, vn banb duong sat. y la co so cbo su tbam gla cua
Cblnb pbu trong glal doan du
41
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
{vi) Mt sn choi khng bnh dng. Cac
DNNN co u buong duoc uu dal bon trong tln
oung ngn bang, bop dng mua sam, ngbln cuu
va trln kbal so vol cac ooanb ngblp tu nbn. vl
ou, Cblnb pbu da cbo vay lal gn 2 ti USD ly tu
pbat banb tral pblu quc t va ngun b tro
pbat trln nuoc ngoal (ODA) cbo cac DNNN
trong nam 2010. Ngbln cuu va pbn tlcb tbuc
bln bol bon 300 vln ngbln cuu tbuc cac 8
cbu quan duoc cac DNNN dac quyn su oung.
Nbl u nguo l co n pb pba n ca c TKTNN gy a nb
buo ng va can tbl p d n ca c quy t sa cb cu a Cblnb
pbu. Kbng glng tbanb pbn klnb t tu nbn,
DNNN co glol ban ngn sacb mm, ngbia la Nba
nuo c cu u tro ca c DN na y kbl DN ga p cang tba ng
v tal cblnb. Trong nbung tinb bung nbu vy,
DNNN, mac ou boat dng kem blu qua, co tb
danb bal va ln at tbanb pbn tu nbn (USA|D
2010). vi cbua b co nuoc nao tro tbanb quc
gla bl n da l, cng ngbl p bo a ma tba nb pb n klnb
t tu nbn kbng dong val tro cbu dao, nn muc
tlu oal ban cua vlt Nam dat ra tt nbt la tao
ra sn cbol binb dang cbo ca DNNN ln ooanb
ngblp tu nbn.
{vii) Chn ap dung quan tr| doanh
nghip hin dai va thiu tnh ninh bach.
Cac DNNN vlt Nam kbng tb la luc luong
o n oa t n n cng ngbl p vi nbu ng DN na y kbng
ap oung cac quy tac quan trl ooanb ngblp lanb
manb. TKTNN va DNNN duoc quan ly tbeo
Lut Doanb ngblp 2005 nbung dl vol nblu co
so , ta l dang ky ba nb cblnb loa l binb ooanb ngbl p
v n c n pba l ga n ll n vo l vl c tun tbu nbu ng quy
dlnb cua pbap lut, bao gm quy dlnb v b may
quan trl ooanb ngblp bat buc (vl ou, 8an Klm
soat va Hl dng Quan trl), tang cuong tlnb
mlnb bacb (vl ou nbu klp tbol cng b tbng tln
san ut klnb ooanb va tal cblnb, bao gm co
cu so buu, bao cao tal cblnb, bao cao klm
toan) va cblnb sacb bao v c dng tblu s.
{viii) Khun kh phap Iy yu ken va
khng dy du. Kbun kb pbap ly ban du d
tbanb lp va ac dlnb boat dng cac TKTNN
bat du tu lu 149 Lut Doanb ngblp 2005.
Nbung buong on cbl tlt v tbuc bln lut nay
duoc dua ra trong Ngbl dlnb s 139/2007/N-
CP duoc tbng qua gn 2 nam sau kbl tbl dlm
tbanb lp TKTNN du tln, va Ngbl dlnb s
102/2010/N-CP, ky gn 5 nam sau kbl tbl dlm
tbanb lp TKTNN du tln. Tuy nbln, kbun
kb pbap ly oo 3 van ban nay dua ra lal kbng
dy du. Ngbl dlnb 139 dlnb ngbia cac TKTNN
co "quy m lon cbu kbng dlnb ngbia tb nao
la lon. Tuong tu, Ngbl dlnb 102 nol rang cac
TKTNN se co mt m binb cng ty me -
cng ty con nbung tbeo dlnb ngbia do, nblu
DNNN kbac, cbu kbng pbal cbi 12 tp doan da
tbanb lp cbo dn nay, cung co tb duoc p loal
la TKTNN. 8at du tu 1/7/2010, tt ca cac
TKTNN da duoc dang ky la cng ty tracb
nblm buu ban mt tbanb vln (tru 8ao vlt) va
pbal boat dng tbeo Lut Doanb ngblp 2005.
Du vy, con nblu nbp nbang trong vlc glal
tblcb nbl u dl u kboa n trong Lu t Doanb ngbl p
cung nbu kba nang ap oung dl vol cac DNNN.
{ix) Thiu tn nhn va tnh ro rang v vai
tro cua cac DNNN. Cac Doanb ngblp Nba
nuoc tbuong duoc col la co nblu muc tlu,
nblm vu va dong val tro la: (a) mt cng cu cua
cblnb sacb cng ngblp, (b) mt cng cu d dlu
tlt va n dlnb klnb t vi m, (c) mt cng cu
d dap ung cac muc tlu a bl cua Cblnb pbu,
(o) mt ngun d canb tranb vol ooanb ngblp
nuoc ngoal, va cul cung (e) la nn tang cua co
cb klnb t cua nn klnb t tbl truong dlnb
buong a bl cbu ngbia. Tuy nbln, trong tbuc t,
TKTNN va TCT kbng co mt tm nbin ro
rang, va kbng ac dlnb nblm vu pbu bop vol
cac muc tlu pbat trln cua dt nuoc. Cac t
cbuc nay duoc ky vong se tbuc bln cac cbuc
nang a bl, nbung lal kbng tb bln tracb
nbl m a b l va gla trl cu a minb trong cbl n luo c
klnb ooanb va boat dng. Ho duoc yu cu dong
val tro la mt cng cu d n dlnb klnb t vi m,
nbung lal la mt trong nbung yu t da gop pbn
vao su bt n dlnb klnb t vi m trong nbung
nam gn dy. Ho duoc yu cu pbal tp trung
vao glal quyt cac vn d cbln luoc pbat trln,
nbung lal co u buong tbeo dul nbung lol lcb
ngan ban, tim klm lol nbun tal cblnb va tln
cbo tbu nu co tb.
{x) Chnh phu co th dung cai cach
DNNN Ia n do n b y d pha t tri n khu vu c
tu nhn. Nu Cblnb pbu cam kt tang truong
kbu vuc tu nbn, kbl do oanb muc du tu cua cac
Doanb ngblp Nba nuoc co tb duoc su oung
nbu mt cng cu manb me d b tro cblnb sacb
nay. Cal cacb Doanb ngblp Nba nuoc tao ra ca
tbl truong va co bl du tu cbo kbu vuc tu nbn.
Kbl cac Doanb ngblp Nba nuoc canb tranb vol
kbu vuc tu nbn bl tboal vn, dlu nay tbuong
on dn mt sn cbol canb tranb bon. Kbl tu
nbn boa boan toan kbng kba tbl boac kbng
mong mun, vlc dua cac bop dng olcb vu cua
DNNN cbo kbu vuc tu nbn co tb cbo pbep
cac ooanb ngblp trong nuoc nbo bon boac tu
42
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
minb boac lln ooanb vol dl tac nuoc ngoal,
tbam gla ou tbu d tbuc bln vlc cac olcb vu
mol. Tuong tu nbu vy, c pbn boa va quan b
bo p ta c cng-tu co tb glu p tbu c d y tbuong ma l
boa va tang blu qua, mln la co cacb t cbuc
quan ly manb me, boan toan mlnb bacb, va co
ml quan b nl oal vol cac c dng Nba nuoc.
28. Tt nhin co nt s Iy do phan
bin khng dng tnh voi vic tai co cu
trit d, nt trong s do Ia cac kha canh
vic Ian cua vic tai co cu Doanh nghip
Nha nuoc. Trong tbol glan du nbung nam 2000
kbl vlt Nam c pbn boa mt s Doanb ngblp
Nba nuoc, nn klnb t da bung n va cac kbu
vuc tu nbn co tb bp tbu s lao dng bl mt
vlc lam tu kbu vuc Nba nuoc. vol klnb t bln
nay kbng cbac cban va luol an toan con yu
kem tal vlt Nam, co nblu ly oo d tbeo dul
cblnb sacb tal co cu ma kbng on dn sa tbal
nbn cng bang loat. o la tal co cu co tlnb
cb t cbu ky , ngbia la tbu c bl n ta l co c u va o tbo l
dlm tbun lol va nguoc lal.
29. Tai co cu thanh cng DNNN cn dua
trn vic tn kin giai phap ky thut phu
hop co th thuc dy dng thun v chnh
tr|. Nbu da trinb bay trong cbuong 1, vlt Nam
da lua cbon tbeo cacb truyn tbng la tlp cn
cal cacb tung buoc mt va tu tu cbu kbng lua
cbon cac glal pbap bung n lon - blg bang d
glal quyt nbung vn d klnb t cua minb. Cacb
tlp cn nay cung ap oung tuong tu kbl pbal cal
cacb DNNN, dac blt kbl et vl tb uu tln da
duoc glanb cbo tbanb pbn klnb t nba nuoc
trong bln pbap. vi tb, se kbng o dat duoc su
dng tbun v cac d ut manb nbu c pbn
boa toan b DNNN. ng tbol, quan dlm cbi
cn rut bot cbl tlu vn cua DNNN la du cung
kbng pbal la mt glal pbap. Duol dy bao cao
trinb ba y m t va l y tuo ng nba m c ga ng cn ba ng
glua nbu cu buc tblt tal co cu v klnb t vol
su cn tblt ouy tri val tro cbu dao cua Doanb
ngblp Nba nuoc v mat cblnb trl va a bl.
30. Chnh phu da bt du thuc hin sang
kin bng cach cng b nt s sang kin
trong nhung thang gn dy. Cblnb pbu da
tbanb lp mt 8an cbi dao Tal co cu Doanb
ngblp Nba nuoc, dung du la 8 truong 8 Tal
cblnb (21/11/2011), cal tbln kbun kb pbap ly
cbo c pbn boa (Ngbl dlnb 59/2011/N-CP,
ngay 18 tbang 7 nam 2011) va dang trong qua
trinb y oung mt Ngbl dlnb tacb rlng cbuc
nang quan ly nba nuoc vol cac quyn so buu nba
nuoc
38
. K boacb Pbat trln Klnb t Xa bl mol
duoc pb ouyt gn dy va k boacb bang nam
da ac dlnb ba linb vuc cblnb trong cal cacb
Doanb ngblp Nba nuoc, bao gm tang cuong
quan trl ooanb ngblp, dy manb c pbn boa va
pbat trln kbun kb pbap ly cbo cac Doanb
ngblp Nba nuoc.
31. Mc du nhung sang kin ngu hung
nhu vy rt duoc hoan nghnh, vn cn
dua vao cac nguyn tc chung da duoc
nht tr d tu do xy dung k hoach tai co
cu. Co 3 vn d cblnb cn co nbt trl truoc.
Tbu nbt, TKTNN co cn dua vao k boacb
ta l co c u bay kbng? Tbeo quan dl m cu a cbu ng
tl la c n nbu v y, kbl e t ca c TKTNN la ngu n
gc cua nblu vn d nu trong muc v, va vlc
tal co cu dang tbuc bln vol vlnasbln vn cbua
duoc tbuc bln tt. Tbu bal, Nba nuoc co nn
tlp tuc tbam gla vao boat dng klnb ooanb
trong cac nganb kbng mang tlnb cbln luoc va
kbng mang tlnb dlnb buong tbuong mal bay
kbng? Tbeo quan dlm cua cbung tl la kbng
nn, kbl et dn vlc dlu nay dang klm cb su
trl oy cua tbanb pbn klnb t tu nbn manb
cua Quc gla (em Hp 2.4 v klnb ngblm cua
Han Quc). Tbu ba, al nn cblu tracb nblm lp
k boacb tal co cu? Co bal ung vln cbo cng
vlc nay: cac 8 cbu quan boac mt co quan dc
lp. Cbung tl tln rang mt co quan dc lp co
cbuyn mn ky tbut va co su ung b manb me
tu pbla Cblnb pbu, ang va Quc bl se tbuc
bln nblm vu nay tt bon.
VI
CAC PHONG AN
CA| CACH
38 Ngbl dlnb 59 da kbac pbuc mt s quy dlnb cung nbac cua
van ban truoc do, Ngbl dlnb 109/2007, va cbo pbep llnb boat
bon trong lua cbon nba du tu cbln luoc, trong vlc ac dlnb
gla c pblu, va trt tu trong c pbn boa va ban c pblu ln
du cbo cng cbung (|PO).
43
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
32. Thanh Ip nt Uy ban tai co cu kinh
t quc gia co nhin vu Ip nt I trnh
tai co cu cac DNNN co th Ia nt din
khoi du thun Ioi. Mt s gol y tbanb lp
mt co quan tu quan, gol la Uy ban Tal co cu
Klnb t Quc gla (U8TCCKTQG) gm cac
cbuyn gla ky tbut vol nblm vu ac dlnb va
pbn loal DNNN tbanb 3 nbom (kbng quan
tm dn vlc DNNN do la cng ty me bay cbl
nbanb)
39
: (a) nbung cng ty cn c pbn boa
ngay, c pbn nba nuoc glam ung ouol 51,
(b) nbung cng ty cn tal co cu truoc sau do
c pbn boa sau, so buu nba nuoc glu o muc
51, va (c) nbung DNNN lun lun co 100
vn nba nuoc nbung cn tal co cu va cung c
b may quan ly. Uy ban Tal co cu Klnb t Quc
gla cung co tb duoc glao nblm vu kln ngbl k
boacb tln d c pbn boa, tboal vn du tu, tu
nbn boa, sap nbp, mua lal cng ty, tbanb ly, tal
co cu cac DNNN tbeo cac pbn loal nol trn
40
.
33. Ta i co c u ca c DNNN khng ch Ia vi c
dung dn cn Ian v nt ky thut, na
con nhn duoc ung h nanh ne trong
dn chung. Trong kbao sat cua Ngn Hang tb
glol va vCC| v Tbay dl nbn tbuc v tbl
truong va Nba nuoc, nbung nguol duoc kbao
sat da p bang cac bln pbap kbac nbau nbam
nng cao blu qua cua DNNN tbeo tbu tu tu
blu qua cao dn rt kem blu qua. Tra lol cua
967 nguol duoc kbao sat duoc tom tat o Hinb
2.15. 8lu d cbo tby 88 nguol tra lol cam
tby nng cao tlnb mlnb bacb cua cac DNNN
co tb la mt cng cu blu qua tu cao dn vua,
con 86 tln rang cuc klm toan dc lp bon
dl vol DNNN se co lcb. Duong nbu glal pbap
tang tc d cbuong trinb c pbn boa va boan
tbln kbung pbap ly dl vol DNNN cung duoc
ung b manb me nbu vy. Ngay ca cac bln pbap
nbu gla m b tro ta l cblnb cu a Nba nuo c va cb m
out dac quyn v tln oung va bao lanb ngn bang
cbo cac DNNN cung duoc ung b cua bon mt
nua s nguol tra lol. Mac ou cac cblnb sacb klnb
t kbng pbal luc nao cung lun oua trn cam
tlnb cua on cbung, nbung ly lun klnb t tt va
nn cblnb trl tt ouong nbu song banb vol nbau.
39 Mt y tuong nbu vy gn dy da duoc tbao lun tal Hl ngbl
oo Uy ban Glam sat tal cblnb Quc gla (NFSC) t cbuc vao
ngay 17, tbang 10 nam 2011, tal do mt dal blu Quc bl da
d ut y tuong nay va nbn duoc ung b cua mt s boc gla
trong nuoc va cac cbuyn gla.
40 8an cbi dao Quc gla v l mol va Pbat trln Doanb ngblp
(NSCLPD) la co quan co nblm vu, quyn ban tuong tu nbu
duoc ou kln cbo Uy ban Tal co cu Klnb t Quc gla (NLPC),
nbung kbng duoc buong quyn tu cbu nbu NLPC cn co d
tbanb cng.
Hp 2.3 Kinh nghin cua Han Quc v cai cach DNNN
Nbu nblu nuoc dang pbat trln kbac, cac DNNN da dong val tro quan trong trong nn klnb t
Han Quc, dac blt trong mang luol cac nganb san ut va ngn bang. Nbung ngay ca mt dt
nuoc nbu Han Quc, vol cbu truong cal cacb DNNN co tb duoc mlu ta la blu qua quan ly
truoc, tu nbn boa sau cung ap oung mt cacb tlp cn cal cacb DNNN manb me bon vlt Nam.
Trong nbung nam du, Cblnb pbu c gang cal tbln blu qua cua cac ooanb ngblp cng ma vn
ouy tri muc klm soat cbl pbl. Cal cacb lon bat du nam 1983 (kbl Han Quc vn la mt nuoc
tbu nbp tbp) vol vlc tbng qua Lut Doanb ngblp Nba nuoc, glam manb vlc cbi b nblm
cblnb trl o DNNN, glao cbo lanb dao quyn tu cbu cao bon, dua ra cac sang kln lln b dn
mt b tbng danb gla blu qua kbat kbe. vol cac 8 cbu quan tbam gla vao quan ly o pbam vl
ban cb, cac DNNN da tbanb cng trong vlc dat duoc blu qua boat dng cao nbt trong cac
nganb san ut nbu vln tbng, dln, kbl tu nbln, y oung duong cao tc, tbep.
vol tu oo boa ngay cang cao cbo nn klnb t k tu glua tbp nln 1980, Han Quc buoc sang
buoc tlp tbeo va bat du ou tbao mt cbuong trinb tu nbn boa toan oln . Cuc kbung boang
tal cblnb nam 1997 cang tang tc qua trinb nay. Tbeo Lut nam 1997 v Nng cao co cu quan
ly va tu nbn boa cac DNNN, cblnb pbu da tu nbn boa toan b cac DNNN tbuong mal nbu
Korea Telecom, POSCO (cng ty v sat tbep), Korea Tobacco & Glnseng, va nblu DNNN kbac.
Cac ngbln cuu cbo tby bu bt cac DNNN tu nbn boa du co blu qua quan ly nng cao ro
rt sau kbl tu nbn boa.
44
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
Cc ky hiu qua
Kha co hiu qua
Khng co hiu qua
Rt khng hiu qua
Cc ky
khng co hiu qua
Khng ro
16
19
17
36
41
44
50
39
35
48
47
47
42
38
6
6
5
6
4
7
4
20
27
17
5
5
5
4
15
7
11
6
2
2
4
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Chm dt bao lanh chnh phu
Chm dt u ai trong cac khoan vay ngn hang
Chm dt u ai trong tip cn t ai
Cung c cac quy nh
y manh c phn hoa
Tin hanh nhiu hoat ng kim toan c lp
Cai thin tnh minh bach trong cac hoat ng
Hnh 2.15 Su u ng b ma nb me tu nbu ng nguo l duo c kba o sa t d l vo l nbl u bl n pba p ta l co c u DNNN
Ngun: Kbao sat cua Ngn bang tb glol-vCC| cbo 8ao cao Pbat trln vlt Nam, 2011.
34. Cac n Iuc cai cach DNNN, do do, cn
phai duoc thuc hin toan din hon. Cbo
dn nay Cblnb pbu da tp trung cbu yu vao c
pbn boa. C pbn boa la mt buoc quan trong
trong qua trinb cbuyn dl tbanb cng DNNN
va cn pbal duoc b sung bang mt loat cac
buoc kbac nbu y oung cbln luoc va k boacb
klnb ooanb, tal co cu ooanb ngblp va tal cblnb,
binb tbanb quan b dl tac boac lln mlnb klnb
ooanb co tbm gla trl bon, va tbuc bln quan ly
nba nuoc mlnb bacb bon. Tang cuong dao tao
kln tbuc v tbl truong dl vol dl ngu can b
quan ly va nbn vln, bln dal boa b tbng
tbng tln quan ly va b tbng pbat trln ngun
nbn luc, va nlm yt trn tbl truong cbung
kboan la nbung buoc b sung va tbacb tbuc cn
pbal duoc glal quyt d cbuyn dl blu qua va
toan oln.
35. Chung ti d xut nt khun kh, goi
Ia DREAMvit tt cua DiscIose,
ReguIate, Equitize, AccountabIe, va
MonitorCng b thng tin, Diu tit,
C phn hoa, Trach nhin giai trnh va
Gian sat, se cung cp nhiu y tuong d
gia i quy t nhu ng nhuo c di n trong co ch
quan Iy hin nay di voi cac DNNN. Cac
DNNN kbng tb tro tbanb tbanb pbn cbu
dao cua nn klnb t bang bln pbap banb cblnb
ma pbal tu tbn glanb duoc. va d co duoc vl tb
do cac DNNN cn boat dng trn mt sn cbol
binb dang, bao gm cac bop pbn cua kbung
DPLAM, duoc tbao lun ouol dy.
v|.A CA| TH|LN M|NH 8ACH
THONG T|N
36. Nhiu vn d cua Vinashin dang Ie da
co th tranh khoi ngay tu trong tru ng
nuo c n u thng tin v cng ty na y duo c
cng khai nhi u hon {Xen H p 2.2). Ca c
cbu no le ra da kbng qua pbo ng kboa ng cbo
vlnasbln vay nbu v y, Cblnb pbu le ra da co
tb a p ou ng ca c bl n pba p ngan cba n truo c d
ba n cb tang truo ng d n cbo ng ma t cu a
vlnasbln trong ca c linb vu c klnb ooanb ngoa l
nga nb cblnb. Cu cbuy n na y co tb a p ou ng
cbo ca c DNNN kba c trong nbu ng tinb bu ng
kbo kban tuong tu . vi tb , c n pba l a p ou ng
cblnb sa cb tbng tln mo l ba t bu c ca c DNNN
(bao g m ca TKTNN) cung c p tbng tln
gl ng nbu ca c cng ty nlm y t o vl t Nam
c n cng b tbng tln cbo cng cbu ng. Duo l
dy la ll t k m t s tbng tln c n cng b klp
tbo l bo l cac tp doan klnb t:
l 8ao cao tal cblnb bop nbt da klm toan cbo
nu a nam va ba o ca o ta l cblnb nam, va ba o ca o
bang nam cua cng ty me va cua toan b tp
doan (nu DNNN la mt TKTNN)
l Quyt dlnb cua cac co quan so buu, ngbl
quyt, quyt dlnb cua HQT, bln ban cua
nbung cuc bop ra quyt dlnb
l Danb muc du tu va tln d cua nbung ou an
du tu bln tbol
45
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
l Cac glao olcb lon, cac kboan no/vay lon, va
cac glao olcb dt ut kbac
l Cac muc tlu oal ban, muc tlu cbl tlt bang
nam, va buong on tbu nbp
l Tbng tln v tbanb vln Hl dng Quan trl
va cac nbn su cbu cbt kbac cua tp doan
(tbng tln ca nbn, trinb d cbuyn mn, klnb
ngblm, vl trl truoc dy, linb vuc quan ly,
pbuong tbu c tra luong, ca c pbu c lo l kba c, u t
tbn gla dinb, so yu ly llcb, danb gla quan ly
klnb ooanb bang nam cua bo, va cac tbng
tln lln quan kbac)
l Tbng tln tbl truong, ou bao v tbl truong
san pbm, va rul ro tbl truong lln quan
l Tbng tln v cac c dng lln quan, glao olcb
co cac c dng lln quan.
37. Mt s y kin cho rng yu cu cac
DNNN cng b thn thng tin Ia vic noi
d hon Ian, v nhiu DNNN khng co h
thng va quy tc cn thit d tnh toan
cac s Iiu dang tin cy na th| truong yu
cu. vi tb, dlu quan trong la ac dlnb cac yu
cu v tlnb mlnb bacb cua TKTNN, tblt lp
va ban banb buong on v tlnb mlnb bacb cua
TKTNN, ac dlnb t cbuc va ca nbn co tracb
nblm v tlnb mlnb bacb cua TKTNN, va tblt
l p va ban ba nb ca c kbung binb pba t. Nbu ng binb
pbat nay kbng cbi cn ap oung cbo TKTNN
va cac vl trl lanb dao ma con cbo cac co quan,
t cbuc, ca nbn pbu tracb quan ly va glam sat
TKTNN, b may quan trl cua TKTNN, tlnb
mlnb bacb cua TKTNN va tlnb dc quyn cua
TKTNN.
v|.8 CA| TH|LN QUY |NH
PHAP LY vA QUAN TP|
DOANH NGH|LP
38. Cn co cach tip cn toan din hon
d cai cach DNNN, trong do nhn nanh
su cn thit phai dy nhanh qua trnh
thuong nai hoa thng qua vic phat trin
va thuc hin khun kh phap Iy va quy
d|nh phu hop. Kbun kb nay cn pbal cung
cp cbo cac DNNN mt ml truong boat dng
va co cb kbuyn kblcb oua trn kt qua boat
dng tuong tu nbu cac cng ty tbuc kbu vuc
tu nbn, bao v cac DNNN kbol nbung can
tblp cblnb trl kbng tblcb bop, va dam bao rang
cac DN nay boan toan cblu tracb nblm v kt
qua ta l cblnb cu a minb. Ca c y u t cblnb cu a qua
trinb do bao gm: (a) tang cuong quan trl ooanb
ngblp - DNNN pbal duoc quan ly bol cac glam
dc co cbuyn mn cao va glau klnb ngblm,
tbu c bl n ca c quy t dlnb ro ra ng vi lo l lcb tbuong
mal cua DNNN, nbung cbu so buu, va cac bn
lln quan cblnb. (b) tbuc bln kbun kb manb
me cbo nbung ngbia vu olcb vu cng - nbung
olcb vu nay pbal duoc cung cp trn co so tlnb
toan dy du cbl pbl, trong do yu cu cac olcb
vu pbl tbuong mal pbal duoc ac dlnb, ou toan,
bop dng, tbeo ool, va tal tro mt cacb mlnb
bacb. Trong truong bop co tb glao tbu mt
bop dng cbo kbu vuc tu nbn, va (c) ap dat cac
ban cb ngn sacb cung, cac DNNN da duoc
tbuong mal boa nn boat dng tbeo cac rang
buc ngn sacb cung glng nbu cac cng ty o
kbu vuc tu nbn. Tang cuong cac tbng l v
quan trl va ba n cb ngn sa cb cu ng se tang tlnb
mlnb ba cb va d c l p cu a DNNN, cbo pbe p Cblnb
pbu d da nb gla do ng go p cu a bo t t bon va glu
bo cblu tra cb nbl m v bl u qua boa t d ng. M t
s nguyn tac buong on quan trong cbo mt
kbun kb qua n trl ooanb ngbl p cbo ca c ooanb
ngbl p nba nuo c duo c nu trong H p 2.5.
46
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
H p 2.5 Huo ng d n cu a OECD v qua n tr| doanh nghi p cu a Doanh nghi p Nha nuo c
Bao am mt khung phap ly va quy nh co hiu lc cho cac Doanh nghip Nha nc: Kbun kb
pbap ly va quan ly cbo DNNN pbal dam bao mt sn cbol trong cac tbl truong ma DNNN va
kbu vuc tu nbn canb tranb d tranb bop meo tbl truong. lu nay ngu y pbn tacb ro rang glua
cbuc nang so buu cua nba nuoc, don glan boa tbng l boat dng cbo cac ooanb ngblp nba nuoc,
tbng nbt ap oung pbap lut va cac quy dlnb cbung cbo tt ca cac ooanb ngblp bao gm ca
DNNN va DNNN kbng co dac quyn tlp cn dn cac yu t san ut bao gm ca tal cblnb.
Nha nc ong vai tro nh mt chu s hu: Nba nuoc cn banb dng nbu mt cbu so buu nang
dng va dy du tbng tln va y oung mt cblnb sacb so buu ro rang va nbt quan, dam bao rang
quan trl DNNN duoc tbuc bln mt cacb mlnb bacb va co tracb nblm, vol muc d cua cbuyn
ngblp va blu qua cn tblt. (vl ou, kbng co su tbam gla cua Cblnb pbu trong vlc quan ly bang
ngay cua DNNN, nba nuoc nn d cbo Hl dng DNNN tbuc bln tracb nblm cua minb va tn
trong tlnb dc lp cua bo.)
i x cng bng cac c ng: Nba nuoc va DNNN pbal cng nbn cac quyn cua tt ca cac c
dng va dam bao su dl u binb dang va tlp cn tbng tln cua cng ty mt cacb cng bang. (vl
ou, cac DNNN cn pbal tun tbu mt muc d cao v tlnb mlnb bacb dl vol tt ca cac c dng,
pbat trln mt cblnb sacb tlcb cuc v truyn tbng va tbam vn vol tt ca cac c dng va bao v
cac quyn cua c dng tblu s)
Quan h v i ca c bn lin quan: Cblnb sa cb so bu u nba nuo c c n a c dlnb duo c d y du tra cb nbl m
cua DNNN dl vol cac bn lln quan va yu cu DNNN bao cao v quan b vol cac bn lln
quan. (vl ou , ca c DNNN lo n, cu ng nbu ca c DNNN tbeo du l mu c tlu cblnb sa cb cng c ng quan
trong, pbal bao cao v ml quan b vol cac bn lln quan)
Minh bach va cng b thng tin: DNNN cn pbal tun tbu cac tlu cbun cao v tlnb mlnb bacb
nbu pbat trln cng tac bao cao tbng nbt va tng bop bao cao, klm toan dc lp bn ngoal
bang nam oua trn cac tlu cbun quc t.
Trach nhim cua Hi ng Quan tr doanh nghip nha nc: Hl dng Quan trl Doanb ngblp
Nba nuoc co tbm quyn cn tblt, nang luc va muc tlu d tbuc bln cbuc nang buong on cbln
luoc va glam sat boat dng quan ly. Ho cn pbal banb dng mt cacb llm cblnb va cblu tracb
nblm v banb dng cua minb. (vl ou, Hl dng Doanb ngblp Nba nuoc duoc glao mt nblm
vu, tracb nblm ro rang dl vol kt qua boat dng cua cng ty va cblu boan toan tracb nblm
truoc cbu so buu, Hl dng quan trl Doanb ngblp Nba nuoc nn duoc t cbuc tbeo cacb ma bo
co tb tbuc bln nbung pban quyt kbacb quan va dc lp).
Ngun: Huong on cua OLCD v quan trl ooanb ngblp dl vol DNNN 2005
v|.C THUC Y QUA TPlNH
CO PHN HOA
39. Hu ht cac DNNN c phn hoa dn
nay co quy n nho, khoang 50 co vn t
hon 5 ty dng. Tbacb tbuc truoc mat la c
pbn boa va cbuyn dl cac Tng Cng ty va
TKTNN tbanb cac tbuc tb boat dng blu
qua va co lol nbun, glal pbong boan toan cac
gla trl tlm nang tu tal san cua bo, bao gm ca
cac cng ty con.
40. Khng co ca ch na o ca i thi n hi u qua cu a
DNNN t t hon Ia b t chu ng tun thu quy
Iu t th| truo ng va ch|u su gia n sa t cu a Chnh
phu . Doanb ngblp Nba nuoc nol cbung co tb
duo c pbn loa l tba nb bal nbo m: (a) DNNN boa n
47
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
toan tbuong mal, su oung kem blu qua ngn
sacb nba nuoc (co ty l ooanb tbu tbp nbung
lal ln at kbu vuc tu nbn), (b) DNNN cung cp
olcb vu v co so ba tng olcb vu, boat dng
kbng blu qua va co kt qua tal cblnb kem, mt
pbn bol vi "cac ngbia vu olcb vu cng cng
kbng duoc quan ly tt. Nbom tbu nbt nn
duoc c pbn boa, trong kbl nbom tbu bal cn
duoc tal co cu mt cacb cn tbn d lut l
tbuong mal co tb duoc dua vao co cu quan trl
va cac b tbng quan ly, va oo do co tb tbanb
lp co cb uu dal. Qua trinb nay co tb yu cu
pbn tlcb su bon cua cac DNNN lon, pbuc tap
d cbun bl cbo tal co cu tal cblnb va nbung cal
cacb sau do v kbung pbap ly quan ly DNNN.
41. Nu co y tuong thuc dy canh tranh
va tao sn choi hoan toan bnh dng,
Chnh phu co th xen xet Iua chon cai
cach nanh ne hon, do Ia c phn hoa cac
TCT va TDKTNN. Ngoal tru tp doan 8ao
vlt da boan tt c pbn boa, 100 vn dlu l
cu a 11 TKTNN kba c v n oo nba nuo c na m glu .
Tbay vi cbi c pbn boa cac cng ty tbanb vln,
cn pbal em et c pbn boa ca cng ty me.
Trong mt s tp doan nbu vlnate, u tu va
Pbat trln Nba o va tbl, Tp doan y oung
cng ngblp, cac DNNN san ut bla, cac bang
boa tuong tu vi muc dlcb tbuong mal, nba nuoc
co tb glam c pbn cua Nba nuoc o cac nganb
nay ung ouol 50 trong glal doan truoc mat
va ung 0 trong oal ban. vol cac tp doan kbac,
Nba nuo c co tb glu c pb n cbl pb l (51) tbay
vi 100 vn o cng ty me. Cul cung, cbi o cac
TKTNN tbam gla vao quc pbong va an nlnb
tbi Nba nuoc mol nam glu 100 c pbn.
v|.D HOAN TH|LN TPACH
NH|LM G|A| TPlNH CUA
DNNN
42. Giao quyn tu chu trong hoat dng
nhiu hon cho DNNN khng co ngha Ia
khng cn theo doi va gian sat di voi
nt b phn cua Chnh phu, v diu nay
duong nhu da duoc hiu trong bi canh
cua Vit Nan. ua vao boat dng nbung b
tb ng tbeo oo l bl u qua boa t d ng pbu bo p tbu c
ra la trong tm cua vlc tang cuong tlnb mlnb
bacb va tracb nblm cua cac ooanb ngblp nba
nuoc. Nol cbung mt b tbng quan ly blu qua
boat dng bao gm (a) pbat trln cac cbln luoc
va muc tlu cbo ml cng ty, (b) vlc tao ra cac
cbi s blu sut cblnb (d do luong vlc tbuc
bln cac cbln luoc va muc tlu cua ooanb
ngblp), va (c) cbun bl mt "tboa tbun v blu
qua boat dng" trong do trinb bay cac muc tlu
cp cao va tblt lp cac muc tlu cbo ml cbi s
(em Hp 2.6).
43. Trong truong hop cua Vit Nan, n
Iuc phat trin nt h thng theo doi hiu
qua hoat dng buc cac Doanh nghip
Nha nuoc phai di nt voi hai thach thuc
ngay truo c n t. Tbu nb t, vo l s luo ng lo n ca c
DNNN (gn 3.400 trong nam 2010) pbat trln
mt b tbng nbu vy cbo ml DNNN se mt
nblu tbol glan va lao dng. Cac cblnb quyn dla
pbuong, cbu so buu gn 60 ooanb ngblp nba
nuoc, co tb kbng co nbn luc va nang luc d
tbuc bln mt cng vlc nbu vy. Tbu bal, dlu
nay co tb yu cu cac DNNN pbal du tu vao
tblt lp b tbng tbng tln quan ly va glam sat
bao g m ca c tbng tln v ta l cblnb, bl u qua klnb
ooanb, va cac rul ro va tbay dl lln quan, co tb
vua tn kem, vua mt tbol glan. Do do, vlt Nam
co tb kbng tb pbat trln mt b tbng tbeo
ool blu qua boat dng co y ngbia va blu qua
cbo cac ooanb ngblp nba nuoc, tru kbl s luong
DNNN duoc glam dang k. vi vy, tbeo quan
dlm cua cbung tl, y oung b tbng tbeo ool
blu blu qua boat dng nn bat du vol tu mt
glal doan tbl dlm lln quan dn tt ca 12
TKTNN bln co b tbng tbng tln tt bon,
nbn luc va tal kboan cn tblt bon so vol bon
mt nua kbu vuc DNNN (sau kbl tlnb dn ca
cac cng ty con va cng ty lln kt) d tbuc bln
mt cng vlc nbu vy.
48
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
H p 2.6 Pha t tri n h th ng theo do i hi u hi u qua hoa t d ng cho
Doanh nghi p Nha nuo c
Pbat trln b tbng glam sat bao gm mt val buoc. 8uoc du tln la ac dlnb ro rang chin
Iuoc va nuc tiu cua cng ty. Tbng tbuong cac DNNN co nblu muc tlu va mu tbun nbau,
gy kbo kban cbo vlc do luong va glam sat kt qua boat dng. vl ou, mt DNNN pbal boat dng
co tlnb tbuong mal va co lol nbun, nbung dng tbol DN nay tbuong duoc yu cu, cblnb tbuc
boac kbng cblnb tbuc, cung cp cac olcb vu a bl va ouy tri vlc lam, tbuong la kbng co tro
cp cua Cblnb pbu. Nbung muc tlu pbl tbuong mal co tb kbng o oang loal bo, nbung buoc
du tln la ac dlnb va tbua nbn cac muc tlu nbu vy mt cacb ro rang d cbung tro nn mlnb
bacb va o oang glam sat bon.
Mt kbl muc tlu da duoc ac dlnb ro rang, buoc tlp tbeo la phat trin cac ch s hoat dng
quan trong d do luong kt qua boat dng so vol kt qua mong dol. Klnb ngblm cbo tby mt
s nguyn tac quan trong trong vlc lua cbon va tblt k cac cbi s pbu bop: (a) cac cbi s cn
duoc cu tb boa, do luong duoc, va co tb dat duoc, (b) cac cbi s nay kbng nn lam sal lcb cu
truc cb d kbuyn kblcb, ma cn tao dlu kln so sanb cbun vol cac cng ty kbac, bao gm ca
cng ty quc t, dng tbol tbua nbn su kbac blt glua cac quc gla v cac quy tac k toan, cblnb
sacb tbu, va cu truc cbl pbl, va (o) cac cbi s ban du nn duoc don glan boa va cal tbln on
tbeo tbol glan kbl klnb ngblm va nang luc ngay cang duoc nng ln. Cbi s tt bao gm ca cbi s
v tal cblnb va pbl tal cblnb. Cbi s tal cblnb bao gm lol nbun, blu qua, kba nang tbanb toan, va
b tro ngn sacb. Nblu quc gla dang bat du su oung kbal nlm gla trl klnb t tang tbm d
do gla trl lol nbun klnb t tbuc cua mt cng ty bang cacb bacb toan cbl pbl vn. Cac cbi tlu
pbl tal cblnb bao gm cbln luoc pbat trln, quan trl ooanb ngblp, dl mol, boc tp va pbat trln.
Mt cacb d danb gla blu qua tng tb la su oung mt pbuong pbap tlp cn "8ang dlm cn
bang" co tlnb toan oln bon va nbam muc dlcb d u ly su cn bang tt bon glua cac cbi s tal
cblnb va pbl tal cblnb.
Mt kbl cac muc tlu, cac cbi s va muc tlu da duoc tboa tbun glua cbu so buu va ooanb ngblp
nba nuo c, cbu ng tbuo ng duo c chnh thu c ho a trong n t vn ba n tho a thu n nbu m t Tuyn
b v ou dlnb cua cng ty, Hop dng tbuc bln, 8ln ban gbl nbo, va Tboa tbun cua c dng.
y oung mt tal llu nbu vy tbuong cn co mt qua trinb bop tac glua cbu so buu va Doanb
ngblp Nba nuoc. Trong bu bt truong bop, co mt quy dlnb boac blp dlnb tbu ac dlnb cac qua
trinb, val tro va tracb nblm cua cac bn kbac nbau. Xy oung tboa tbun co tb la mt nblm vu
pbuc tap dol bol co dung ky nang v nganb va tal cblnb, ca o cp d cua bl dng va cbu so buu.
co du tbng tln, t cbuc so buu Doanb ngblp Nba nuoc dl kbl nbo cac cbuyn gla bn ngoal
glup ou tbao tboa tbun. Trong bu bt cac truong bop, tboa tbun duoc pbat trln bang nam mac
ou cung co tb keo oal trong kboang tbol glan lu bon.
Cul cung, cbu so buu DNNN xen xet va danh gia hiu qua hoat dng va co banb dng
oua trn bt ky vn d nao duoc pbat bln. lu nay co tb duoc tbuc bln tbng qua glam sat
lln tuc tbng qua cng b tbng tln va / boac danb gla bang nam v blu qua boat dng. Hoat
dng danb gla bang nam v blu qua boat dng bao gm mt danb gla kt qua tal cblnb va pbl tal
cblnb dl vol cac cbi s boat dng quan trong, va cung co tb bao gm mt danb gla tng quat
bon kt qua boat dng, cam kt cua cng ty vol vn d quan trl ooanb ngblp tt, va blu qua cua
bl dng quan trl. Klm toan va cng b cac cbi s boat dng quan trong la cacb d dam bao d
tln cy cua qua trinb nay. vlc danb gla cung se ac dlnb cac buoc cn tbuc bln bol DNNN va
cbu so buu va cung cp co so cbo tbao lun v cac muc tlu cbo nam tol. Ngay cang co nblu
nuoc dang lln kt danb gla bang nam vol b tbng tra cng oua trn kt qua tbuc bln cbo boat
dng quan ly ooanb ngblp nba nuoc.
Ngu n: 8 cng cu Qua n trl ooanb ngbl p Doanb ngbl p nba nuo c, sa p ban ba nb, Pba t trl n Ta l cblnb va kbu vu c tu nbn, Ngn ba ng Tb glo l
49
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
H p 2.7 5u du ng h th ng do Iuo ng k t qua hoa t d ng d da n ba o ca c DNNN co
tra ch nhi n gia i trnh - Truo ng ho p cu a A n D
Tal n , Doanb ngblp Trung uong trong Kbu vuc Cng (CPSLs) duoc tbeo ool va danb gla
tbng qua qua trinb y oung 8ln ban gbl nbo (MOU), mt tboa tbun v kt qua boat dng
duoc tbuc bln dam pban va ky kt glua mt ooanb ngblp trung uong trong kbu vuc cng va b
quan ly banb cblnb cua no. uoc tbanb lp vao nam 1986, muc tlu cblnb la cal tbln kt qua boat
dng cua Doanb ngblp Trung uong trong Kbu vuc Cng bang cacb trao quyn tu cbu nblu bon
cbo cac ooanb ngblp trong kbl gan bo vol tracb nblm v kt qua tbng qua 8ln ban gbl nbo,
tal llu dat ra muc tlu, va kbuyn kblcb oua trn pbn tbuong. H tbng bln ban gbl nbo da on
pbat trln va cal tbln trong vong bon 20 nam qua, va da tro tbanb mt cng cu quan trong d
dam bao tracb nblm cua cac ooanb ngblp trung uong trong kbu vuc cng va glam dc cua bo.
Cac nl oung cua bln ban gbl nbo duoc Cblnb pbu buong on va bao gm: (a) tuyn b nblm
vu, (b) muc tlu cua ooanb ngblp trung uong trong kbu vuc cng, (c) nbung linb vuc ma da pbn
quyn cbo cac ooanb ngblp trung uong trong kbu vuc cng, (o) muc tlu kt qua boat dng, va
(e) cam kt cua Cblnb pbu dl vol ooanb ngblp trung uong trong kbu vuc cng.
Trong tbuc t, trong tm cblnb cua 8ln ban gbl nbo la muc tlu tbuc bln. vu Doanb ngblp Cng
(DPL) buong on ac dlnb muc tlu tal cblnb va pbl tal cblnb boac dng vol trong s cbo ml cbi
s kbac nbau oua trn nganb ma Doanb ngblp Trung uong trong Kbu vuc cng boat dng (cng
ty lam an tbua l va nbung nguol cng ty co mu rlng). Su oung cacb tlp cn 8ang dlm cn
bang, vol 50 trong s cbo muc tlu tal cblnb, 50 cbo pbl tal cblnb.
Cuc dam pban 8ln ban gbl nbo oo vu Doanb ngblp Cng pbu tracb va duoc 11 Tp bop t
cng tac oo nganb t cbuc tbuc dy. Ml Doanb ngblp Trung uong trong Kbu vuc cng duoc
pbn cbo mt T cng tac, don vl se pb ouyt cac bln ban gbl nbo va cung kt qua dap ung
cac muc tlu cua ooanb ngblp. Ml T cng tac bao gm nguol trlu tp, sau tbanb vln, va cac
tbanb vln T cng tac. Sau tbanb vln bao gm cng cbuc da ngbi buu, glam dc dlu banb cua
kbu vuc cng, cac cbuyn gla quan ly, va cac tbanb vln dc lp co klnb ngblm. T cng tac da
duo c tba nb l p d cung c p cbuyn mn ky tbu t duo c col la tbl u trong Cblnb pbu va ca c Doanb
ngblp Trung uong trong Kbu vuc cng, va cung d dam bao tlnb dc lp trong qua trinb boat
dng (kbng co tbanb vln Cblnb pbu bln tbol nao co tb lam trong T cng tac). 8ln ban gbl
nbo cul cung pbal duoc su cbp tbun cua Hl dng cp cao, co quan cung danb gla vlc tbuc
bln cua ca bal Doanb ngblp Trung uong trong Kbu vuc cng va cac 8 quan ly trong vlc dap
ung cam kt cua mi
Kt qua boat dng duoc danb gla oua trn su so sanb glua cac tbanb tuu tbuc t va cbi tlu bang
nam da duoc tbng nbt. No duoc do trn tbang nam dlm, tu ut sac (1) dn kem (5) dl vol
tung linb vuc muc tlu. Tbng tbuong, pbn lon cac ooanb ngblp trung uong trong kbu vuc cng
v|.L TANG CONG TPACH
NH|LM G|A| TPlNH CUA
CAC DNNN
44. Thit Ip trach nhin giai trnh ro
rang doi hoi chu so huu va Hi dng quan
tr| phai xac d|nh tiu chun cua kt qua
hoat dng theo nhung nuc tiu ro rang.
Do do tblt lp mt b tbng glam sat la cbia
kbo a d kbl n Doanb ngbl p Nba nuo c pba l cblu
cblu tracb nblm. Nbu da tbao lun trong Hp
2.7, mt s nuoc da pbat trln b tbng quan ly
kt qua boat dng va su oung no d tbuong cbo
cac Doanb ngblp Nba nuoc co kt qua boat
dng tt va pbat cac Doanb ngblp Nba nuoc
boat dng kem. lu nay tao ra su canb tranb
glua cac Doanb ngblp Nba nuoc va glup bo dat
duoc kt qua tt bon.
45. Trach nhin giai trnh cn phai duoc
phat trin o cp d t chuc cung nhu o
cp d ca nhn. va qua trinb danb gla kt qua
boat dng cung nbu ac dlnb tracb nblm glal
trinb pbal mlnb bacb va kbacb quan. vi vy cung
vol su glam sat tblcb bop, mlnb bacb la cbia kboa
d kbln cbo cac ooanb ngblp nba nuoc cblu
tracb nblm glal trinb.
50
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
nbn duoc dlm s glua 1 va 2, cbo tby bo la nbung ooanb ngblp dung du v boat dng. Cb
d kbuyn kblcb tbeo kt qua boat dng co tb bang tln t va pbl tln t. Tbanb toan tln t
duoc oua trn dlm cua bln ban gbl nbo. Cb d kbuyn kblcb pbl tln t bao gm cac glal
tbuong ut sac cbo cac Doanb ngblp Trung uong trong Kbu vuc cng tbuc bln tt nbt, va
8ang kben Xut sac cbo Doanb ngblp Trung uong trong Kbu vuc cng vol mt tbu bang tbp
nbt la 1,5 boac tt bon. lm s cung duoc tlnb dn kbl danb gla, tbuong cbo glam dc dlu
banb va cac nbn vln cao cp kbac. Nu cng ty co trang tbal cao (cng ty duoc danb gla bol
dlm s ma co tbu bang cao se duoc trao glal Navratna (boang ngoc) va "Mlnlratna" (vln ngoc
nbo), nbung nu kbng ouy tri duoc kt qua boat dng trong 3 nam lln tlp se bl mt glal tbuong.
Ngn bang Tb glol (2009) da ac dlnb nbung dlm cn cal tln bon nua, bao gm nng cao nang
luc cua cac T cng tac v quan trl ooanb ngblp, muc tlu a bl va muc tlu cung cp olcb vu
trong 8ln ban gbl nbo, lam ro ngbia vu so buu, va cng kbal tbng tln nblu bon.
Ngun: n d : Quan trl ooanb ngblp cua Doanb ngblp Trung uong trong Kbu vuc cng, Ngn bang Tb glol, tbang 6 nam 2010".
v|.F TOC O vA TPlNH T
CUA CHONG TPlNH
CA| CACH
46. D co kt qua tt tc d va trnh tu
cua chuong trnh cai cach phai duoc hiu
chnh tu y thu c va o tnh c p ba ch cu a tnh
hnh va kha nng cua cac co quan thuc
hin. Trong truong bop vlt Nam, nblu y tuong
duo c d c p o trn da tu ng duo c tba o lu n trong
mt tbol glan oal va nbung tac dng cua cbung
da duoc blu ro. Tuy nbln, dlu quan trong la
pbal suy ngbi tbu dao v cac t cbuc tbuc bln.
Co mt cacb la tbng qua mt cacb tlp cn bal
glal doan vol buoc kbol du la qua trinb c pbn
boa cac ooanb ngblp boat dng trong linb vuc
kbng quan trong (bt k quy m) cung vol co
cu lal cac ooanb ngblp boat dng trong linb
vu c quan tro ng. Glal doa n sau do , dl m m u cb t
la tbuc bln tbl dlm d pbat trln mt b tbng
glam sat blu qua boat dng cbo ml trong s
12 TKTNN, tao dlu kln tbun lol d cng
b tbm tbng tln v cac boat dng ngblp vu
cua bo, glu bo co tracb nblm vol cac muc tlu
blu qua boat dng bal bn tboa tbun va cung
la m vl c trn m t ma qua n trl ooanb ngbl p bl n
dal. Nu tbeo dul qua trinb c pbn boa va
cblnb sacb tal co cu tlcb cuc, ban du nn du
tu dy du vao cac cbuong trinb luol a bl an
toan d tranb vlc tbay dl qua lon cbo nguol
lao dng. Kbng co my ngbl ngo la mt kbl da
dat duoc su dng tbun cblnb trl v tlnb cbt,
mu c d ta l co c u ooanb ngbl p nba nuo c, Cblnb
pbu se banb dng nbanb cbong d dua vao tbuc
bln nbung tboa tbun tbuc bln ma se oung d
ac dlnb tc d va trinb tu tblcb bop cbo
cbuong trinb cal cacb.
51
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
LAM NHlEU HON TRONG BOl CANH lT
NGUON LUC HON:
CAl THlEN HlEU QUA DAU TU CONG
41
8ao cao Pbat trln vlt Nam 2012
K|NH TL TH| TPONG
KH| v|LT NAM TPO THANH QUOC G|A
CO THU NHP TPUNG 8lNH
Chuong 3
41 Cbuong na y ou a trn m t s ngbln cu u co ba n duo c tbu c bl n cbo
Ba o ca o Pha t tri n Vi t Nam 2012, bao g m ngbln cu u cu a C|LM
(2011), Tbanb va Plncus (2011), va Tuyn (2011). Xem cbl tl t trong
oanb mu c ta l ll u tbam kba o o cu l ba o ca o.
54
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
1. Vit Nan da rt thanh cng trong vic
huy dng nt Iuong vn du tu Ion d h
tro qua trnh tng truong nhanh chong
cua dt nuoc. Trong bal tbp ky vua qua, vol
mu c tang truo ng binb qun ba ng nam da t kboa ng
7,5, vlt Nam da tro tbanb mt trong nbung
quc gla tang truong nbanb nbt trn tb glol.
Co duo c tba nb cng na y truo c b t la nbo su tlcb
luy nbanb cbong cua nbung yu t nbu vn vt
cbt va vn con nguol, sau do la nbo su tang
nang su t.
42,43
vl t Nam da da t duo c nbu ng tba nb
tlcb rt n tuong v buy dng vn du tu ca
trong nuoc cung nbu nuoc ngoal, va ca cac
ngun vn tu nbn cung nbu cblnb tbuc. Nbu
mlnb boa o 8lu A cua Hinb 3.1, vlt Nam co
sut du tu cao nbt trong nbom cac nn klnb
t lon mol nl trn tb glol, va cbi dung sau
Trung Quc. vlt Nam cung la mt trong nbung
nuoc tbu but duoc nblu vn du tu truc tlp
nuoc ngoal nbt, binb qun dat trn 7 tng san
pbm quc nl (GDP) trong glal doan 2005
2010 (8lu 8 cua Hinb 3.1). ng tbol, vlt Nam
vn la nuoc duoc nbn nblu vn ODA nbt
(8lu C cua Hinb 3.1) ou da ra kbol nbom cac
quc gla co tbu nbp tbp. Co tb cbac cban
rang cblnb kba nang tbu but nbung luong vn
lon tu nblu ngun kbac nbau la mt yu t gop
pb n quan tro ng trong tba nb cng pba t trl n cu a
vlt Nam.
2. Quan tro ng khng ke n Ia kha nng
chuy n d i ca c khoa n d u tu Io n tha nh ca c
d|ch vu ha t ng co ba n, khi n cho qua trnh
pha t tri n cu a Vi t Nan co tnh toa n di n
n t ca ch da ng kinh nga c. Ha y em e t nbu ng
tbu c t sau. Ty l b on nng tbn k t n l vo l dl n
luo l da tang tu 14 nam 1993 ln p i 100 nam
2010. Sa n luo ng dl n tang vo t, tu cb cbi da t 8,8 ty
Kwb trong nam 1990 ln 80 ty Kwb trong nam
2009 nbu v y, t c d tang truo ng binb qun ba ng
nam ln to l 13. Tu nam 2000 dn nam 2010,
t ng cbl u oa l ca c tuy n duo ng tra l nbu a o vl t Nam
da tang 4 l n tu 30.000 km ln p i 120.000 km,
glu p n l ll n ca c trang tra l va ooanb ngbl p vo l tbl
truo ng, va gla m bo t cbl pbl glao olcb. Ty l b gla
dinb duo c k t n l vo l b tb ng c p nuo c t p trung
tang tu 12 nam 2002 ln 76 nam 2009. Tuong
tu , sa n luo ng cng-ten-no (m t cbi s do kb l luo ng
glao olcb tbuong ma l qu c t ) tang binb qun trn
20 m l nam trong glal doa n tu nam 2000 d n
2009 dy la t c d tang truo ng sa n luo ng cng-
ten-no nbanb nb t ta l cbu A trong tbo l ky na y.
Nbu ng tba nb cng na y la m t pb n nguyn oo glu p
vl t Nam cu ng m t lu c da t duo c ca c k t qua tang
truo ng vuo t b c va ca c k t qua gla m ngbe o v cu ng
n tuo ng.
|
8O| CANH vA
PHAT H|LN CHlNH
42 Klnb ngbl m tang truo ng cu a vl t Nam pba n a nb klnb ngbl m cu a
ca c nuo c kba c trong kbu vu c da tu ng da t nbu ng tba nb tlcb tang truo ng
tuong tu trong qua kbu . Xem tbm ngbln cu u cu a Young (1995),
trong do m ta ca c ngu n g c tang truo ng cu a ca c nuo c mo l cng
ngbl p bo a o ng A g m co a c kbu ba nb cblnb H ng Kng
(Trung Qu c), Ha n Qu c, Slngapore, va a l Loan vo l k t lu n 99
la n lu c lao d ng (o dy la su tlcb lu y ca c y u t ) va 1 la ca m bu ng
(nang su t ca c y u t t ng bo p, TFP). Xem tbm ngbln cu u cu a
Ngn ba ng Tb glo l (1995) va Ngn ba ng Tb glo l (2006).
43 Xem ngbln cuu cua C|LM (2010) trong do trinb bay cac tlnb
toan TFP cua vlt Nam.
44
39
35
29 28 28
27 27
25 25
24 24 24 24
23
22 22 22 22
21 21
20 20 20 19 19 19
18 18
0
10
20
30
40
50
Tng vn huy ng bnh qun (% GDP)
Figure 3.1 Tbanb cng cua vlt Nam trong vlc buy dng vn du tu tu nblu ngun kbac nbau
(200510)
8ang A
55
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
3. Nhung ch d du tu cua Vit Nan,
nht Ia trong b phn du tu cng, dang
cang ngay cang to ra thiu kha nng dap
ung, thiu hiu qua trong nhiu nn vua
qua va do do, thiu bn vung. 8a vn d
tbuong duoc nu ra d pban bac co cb du tu
bln tal gm co:
44
l Kha nng dap ung. Do cbln luoc du tu
cbu yu quan tm dn vlc tang muc du
tu, tbay vi cal tbln blu qua du tu, nn
luong tal cblnb cn tblt d dap ung cac nbu
cu co so ba tng trong tuong lal cua vlt
Nam da tang cao dn muc kbo co tb dap
ung duoc. vl ou nbu, tbeo 8 K boacb va
u tu, vlt Nam cn kboang 25 ty USD ml
nam (bon 20 GDP) d du tu cbo co so ba
tng, trong kbl do vn du tu buy dng duoc
bang nam tu cac ngun cua nba nuoc cung
nbu tu nbn cbua dn 16 ty USD nbu v y
m l nam vl t Nam co n tbl u 9 ty USD (tbeo
Tba nb va Daplce 2008). vo l mu c no cu a cblnb
pbu bl n ta l da ln d n 57 GDP va tln ou ng
trong nuo c ln d n 120 GDP, da co nbl u y
kl n ba y to su lo nga l ra ng n u nbu d u tu cng
tl p tu c u buo ng dl vay tu ca c ngu n v n da t
do nbu cu a vl t Nam bl n nay tbi se tro nn
tbl u b n vu ng v pbuong ol n ngn sa cb va la m
gla tang kba nang o bl t n tbuong v mat nn
klnb t vi m.
45
15,4
7,2
7,1
6,1
4,9 4,9 4,6 4,5
4,2
3,9 3,8
3,5
3,2 3,2
2,5 2,4 2,3 2,3 2,1
2,1 1,8
1,7 1,7 1,5 1,4
1,1
0,7
0,3 0,1
0
4
8
12
16
Dong tin vao rong cua Vn u t trc tip nc ngoai (% GDP)
8,0
4,6
3,5
2,6
2,1
1,7
1,5
1,0
0,4 0,4
0,3 0,3 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,00,0 0,0
0
2
4
6
8
10
Vn vin tr phat trin chnh thc (ODA) nhn c bnh qun (% GDP)
8ang 8
8ang C
Ngun: Cac ch s Phat trin Th gii, Ngn bang Tb glol (2011)
44 vn d lo ngal tbu tu la su bn vung v ml truong, tbeo pbn
tlcb trong Bao cao Phat trin Vit Nam 2011.
45 Cac vn d v kba nang tra no cung tn tal o cp d klnb t
vl m. Truoc bt, ty l vay no trn vn cbu so buu cua bu bt
cac ooanb ngblp, dac blt la ooanb ngblp nba nuoc, da tang
nbanb trong nbung nam gn dy, va vlc cac ooanb ngblp tlp
tuc tang muc vay no la dlu kbng nn lam. Tbu bal, sau vu
vlc cua vlnasbln, cbl pbl vay ap oung vol cac ooanb ngblp
vlt Nam da tang mt cacb dang k, kbln cbo ngun vn
trn tbl truong quc t tro nn qua dat do dl vol cac ooanb
ngblp vlt Nam. Tbu ba, muc pbl cua nguol su oung trong
nblu ou an co so ba tng tbp bon cbl pbl du tu, kbln cbo
cac ou an nay kbng tb bn vung v mat tal cblnb nu kbng
co su b tro cua cblnb pbu.
Hnh 3.1Tbanb cng cua vlt Nam trong vlc buy dng vn du tu tu nblu ngun kbac nbau
(200510)
56
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
l Tac dng. Mac ou tbu but duoc mt luong
vn du tu rt lon nbung co so ba tng vn
la mt tro ngal dang k dl vol su tang
truong cua vlt Nam trong tuong lal. Ngoal
yu t n dlnb klnb t vi m, cac nba du tu
con nu ra nbung yu t kbac tbuong gy tro
ngal cbo boat dng cua bo o vlt Nam, cu
tb la tinb trang cp dln kbng du va tblu
tln c y, ta c ngbe n glao tbng duo ng b , duo ng
bln va bang kbng, va cbt luong yu kem
cua co so ba tng tal cac kbu cng ngblp.
46
Mt mat, nbung nguol pb pban cbo rang vn
d co so ba tng co tb se trm trong bon
nu kbng tang cuong du tu cbo linb vuc
nay, nbung mat kbac, bo cung cbi ra rang cbl
pbl lon va su cbm tr trong cac ou an y
oung co so ba tng la nguyn nbn lon bon
so vol nguyn nbn tblu ngun tal cblnb.
l Lin kt voi tng truong. Ml tuong quan
tbun cblu va cbat cbe glua ty sut du tu
vol tang truong trong mt tbol ky oal la mt
trong nbung tbuc t pb bln duoc nbac dn
trong cac tu llu vlt v tang truong (Levlne
va Penelt, 1992). Tal vlt Nam, ml quan b
nay ouong nbu da suy yu trong nbung nam
gn dy. Hinb 3.2 cbo tby gla trl tbuc va gla
trl binb qun 4 nam: (a) ty l du tu trn
GDP, (b) ty l du tu truc tlp nuoc ngoal
(FD|) trn GDP, va (c) tc d tang truong
GDP tbuc.
47
Tu dy cbo tby, trong nam nam
vua qua, ty sut du tu lln tuc tang, truoc
bt la nbo su tang vot cua vn du tu truc
tlp nuoc ngoal (mt lol lcb tbu duoc tu sau
kbl vlt Nam gla nbp T cbuc Tbuong mal
Tb glol), sau do la nbo gol cbl tlu klcb cu
cua Cblnb pbu (trong bl canb kbung boang
klnb t toan cu). Nbung dy cung la tbol ky
ma tc d tang truong cua vlt Nam bat du
cb m la l. Nguyn nbn ban d u cu a tinb tra ng
glam tc d tang truong pbn nao la oo glam
ma nb u t kb u va c u tb glo l dl u ng. n
nay, ut kbu da pbuc bl nbung tang truong
vn cbua tro lal nbu cu. Tbuc ra, tbeo cac gla
dlnb lac quan, tang truong cua vlt Nam vn
co tb dat kboang 6 trong tuong lal gn. Do
vy, tinb trang tang truong ngay cang lt gan
kt vol du tu, nbt la du tu cng cblm
tol 30 40 tng du tu o vlt Nam, da tro
tbanb mt vn d lo ngal lon dl vol cac nba
boacb dlnb cblnb sacb.
46 Xem Kbao sat cac ooanb ngblp lln ooanb vol Nbt 8an, T
cbuc Tbuong mal Nuoc ngoal Nbt 8an
47 Do d tr glua du tu va tang truong va su oao dng bang
nam cua s llu nn co tb pbuong pbap so sanb bang s binb
qun olcb cbuyn se co y ngbia bon.
0
3
6
9
12
15
0
10
20
30
40
50
1990 1995 2000 2005 2010
Ty l u t /GDP
(truc bn trai)
Chu y:
ng ngt quang - S thc t
ng in m - s trung bnh 4 nm
Tc tng trng GDP
(truc bn phai)
Hnh 3.2 Su bung n du tu trong tbol glan gn dy kbng dem lal su tang truong tuong ung
(tt ca cac bln duoc tb bln bang )
Ngun: Cac ch s Phat trin Th gii, Ngn hang Th gii (2011)
57
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
4. Mc du ch d du tu thiu bn vung
da duoc phat hin tu Iu nhung nai dn
gn dy, Chnh phu duong nhu noi quyt
d|nh coi vic tng cuong hiu qua du tu
Ia nhin vu uu tin hang du. Trong tinb
trang ml truong bn ngoal kbng co nbung cal
tbln ro rt va tinb trang klnb t vi m bt n
trong nuoc vn tlp tuc, tbuc t da cbo tby vlt
Nam cn pbal lam nblu bon trong dlu kln
co lt bon, ngbia la pbal ouy tri duoc tc d
tang truong cao trong dlu kln ty sut du tu
glam. Do do, Cblnb pbu da cbuyn dl m binb:
glam cbi tlu ty sut du tu trong 5 nam tol tu
40 GDP u ng 35 GDP, d ng tbo l ouy tri t c
d tang truong klnb t o muc 6-6,5 - dy la
ou blu cbo tby tang truong se oua nblu bon
vao yu t blu qua. lu nay da duoc kbang
dlnb trong m t ngbl quy t g n dy cu a 8an Cb p
Hanb Trung uong ang:
i mi t duy u t, tng bc iu chnh
c cu u t cng theo hng giam ty l u
t cng va tng cng hiu qua; kin quyt khc
phuc tnh trang u t tran lan va thuc y huy
ng vn cho phat trin. Nm 2012, nghim tuc
th c hi n k t lu n cu a H i ngh Trung ng a ng
ln th 3 va ch ao cua Thu tng Chnh phu
v tng cng quan ly u t t ngn sach nha
nc, trai phiu chnh phu va kim soat cht che
u t cua cac doanh nghip nha nc. i mi
c ch phn b vn u t; tp trung vn
hoan thanh va sm a vao vn hanh cac d an
khn cp nhm thuc y hiu qua d an. u tin
cp vn cho cac d an a hoan thanh va a vao
vn hanh, cac d an co kha nng hoan thanh
trong nm 2012 va vn i ng cho cac d an
ODA. Cn kim soat cht che cac d an mi va
xy dng mi, xac nh ro ngun vn, am bao
hiu qua va thu tuc u t.
5. Hnh anh phu hop nht d n ta ch
d du tu cng hin tai cua Vit Nan, do
Ia kt qua khng phai Ia tng hop cua cac
n Iuc ring Ie. Tbeo co cu banb cblnb duoc
pbn cp manb me bln nay o vlt Nam, cblnb
quyn cac dla pbuong co tracb nblm pbat trln
co so ba tng. Do do, cblnb quyn 62 tinb va vol
2 tbanb pb pbal cblu tracb nblm sang loc,
tbm dlnb, lua cbon va tbuc bln cac ou an co
so ba tng cua dla pbuong bo. lu nay glup vlt
Nam glal pbong duoc mt nang luc tlm tang to
lon va tao ra su canb tranb glua cac dla pbuong
dy bln nbln la mt buoc bln cbuyn tlcb
cuc. Tuy nbln, nbu se pbn tlcb o pbn tlp tbeo
cua cbuong nay, qua trinb cbuyn bln lal tblu
su kt nl vol cac uu tln cbln luoc quc gla (vl
ou nbu tang cuong kba nang canb tranb cua
quc gla) boac cbua su oung tbl truong nbu mt
pbuong tln d pbn b ngun luc. Do vy, ml
tinb tbuong banb dng mt cacb rlng re d y
oung cac ou an co so ba tng manb mun, kbng
dem lal blu qua tl uu va nblu ou an trong s
do da tro nn v lcb.
6. N u t t ca ca c du a n da duo c duy t d u
duoc xy dung th Vit Nan se co th Ia
quc gia co nhiu cang bin nuoc su,
nhiu sn bay quc t va nhiu khu cng
nghip trn th gioi, so voi quy n nn
kinh t. Xy oung tbm nblu co so ba tng nol
cbung la mt cbln luoc tt, nbt la trong mt
tb glo l dang toa n c u bo a va pbu tbu c l n nbau
nbu bln nay, trong do mt quc gla nbu vlt
Nam co tb su oung cac lol tb cbl pbl tbp cua
minb d trao dl cac bang boa va olcb vu
(tbuong mal) co gla trl lon gp nblu ln so vol
GDP dy cung la cbln luoc ma cac nn klnb
t nbo trong kbu vuc nbu ac kbu banb cblnb
Hng Kng (tbuc Trung Quc) va Slngapore da
ap oung truoc dy. Nbung vn d cua vlt Nam
la o cb: tu ouy lon nbung tbuc bln nbo.
Hay em et cac tbuc t sau dy.
l vlt Nam co gn 260 kbu cng ngblp
(KCN) da boac dang trong qua trinb y
oung, va 239 ou an kbu cng ngblp kbac da
duoc pb ouyt va se tlp tuc y oung trong
vong 10 nam tol (8ang A, Hinb 3.3). Trong s
260 kbu cng ngblp nol trn, gn 50 kbu co
ty l bao pbu bang 0, cblm 20 tng oln
tlcb dt oanb cbo cac kbu cng ngblp. Ty l
bao pbu binb qun tal tt ca cac kbu cng
ngblp trong ca nuoc cbi dat 46.
l vlt Nam co 18 kbu klnb t (KTT) vol tng
oln tlcb dt kboang 765.000 ba. Tral lal, tt
ca 260 kbu cng ngblp co tng oln tlcb dt
cbua dn 72.000 ba (8ang 8, Hinb 3.3). Mac
ou ty l bao pbu tal cac kbu klnb t cao bon
mt cbut so vol cac kbu cng ngblp nbung
nblu kbu klnb t cung dang gap kbo kban
trong vlc tbu but du s luong nba du tu d
dam bao su bn vung v mat tal cblnb.
l vlt Nam co 24 cang bln nuoc su va dang
quy boacb y oung tbm nblu cang nuoc
su nua (8lu 8, Hinb 3). Mt s cang bln
mol dang y oung tbuc ra la cac cum cang
nbu T bo p Ca ng bl n Ca l Me p Tbl va l, g m
9 cang vol tng cng sut 8,1 trlu TLU. Tuy
nbln ty l su oung bln tal cua cang Cal Mep
Tbl val cbua dn 30.
58
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
Hnh 3.3 vl trl cac co so ba tng bln co va dang y oung o vlt Nam
Ngun: Tng bop cua cac tac gla tu cac quy boacb pbat trln cang bln cua cblnb pbu vlt Nam, cac ban tln cua to Thi bao Kinh t Vit
Nam, va bao cao ngbln cuu cua Tbanb va Plncus (2011).
l vlt Nam co 20 sn bay dang boat dng va
dang quy boacb y oung tbm mt s sn
bay nu a. Cng su t trung binb cu a ca c sn bay
bln nay vao kboang 1 dn 1,5 trlu banb
kbacb. v lu oal, vlc dam bao kbng luu an
toan va ouy tri boat dng cbo cac sn bay
nay se tn kem bon nblu so vol vlc y
oung va ouy tri mt s luong sn bay lt bon
nbung co cng sut lon bon tal cac dla dlm
cbln luoc.
8ang A
Kbu cng ngblp
8ang 8
Kbu klnb t
8ang C
Cang bln nuoc su
8ang D
Tng san luong
59
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
7. Mc du quyt d|nh xy dung cac co so
ha tng h tro cuc sng cho nguoi dn
trong khp ca nuoc v du nhu h thng
din, duong, cp nuoc sinh hoat Ia nt
dng thai dung dn, nhung Iy do d xy
dung cac co so ha tng nhn duy tr tng
truong o khp cac tnh nhu sn bay, cang
bin, khu cng nghip, khu kinh t, v.v.
Iai to ra ken thuyt phuc hon. Klnb ngblm
tu cac nuoc trn tb glol cbo tby tang truong
klnb t tuy co tb kbng cn dl nbung su pbat
trln vn co tb toan oln (Bao cao Phat trin
Th gi i 2009). Du co cbu tm bay kbng tbi vl t
Nam cung da tbeo dul cacb tlp cn nay trong
sut nbung nam 1990 va du nbung nam 2000,
bang cacb tp trung du tu y oung cac co so
ba tng co ban cbo nguol on, va tao ra mt su
pbat trln toan oln. Nbung trong nbung nam
gn dy, dac blt la tu sau kbl pb ouyt Lut
u tu (2005), trong do pbn cp tt ca cac
quyt dlnb lln quan dn du tu cbo cac cp
cblnb quyn dla pbuong, y oung co so ba tng
d b tro cuc sng cua nguol on tbeo l-glcb
da pbat trln tbanb y oung co so ba tng d
tbuc dy tang truong. Su bln cbuyn nay co bal
ban cb. Tbu nbt, tbeo 8lu D o Hinb 3.3, gn
70 san luong san ut o vlt Nam tp trung tal
bal cuc tang truong la kbu vuc dng bang sng
Hng va kbu vuc quanb dng bang sng Cuu
Long, bao gm TP. H Cbl Mlnb. Tbu bal, vol quy
m trung binb 200.000 b on va GDP cbua d n
1 ty USD ml tinb, bu bt cac tinb cua vlt
Nam kbng co du nang lu c ta l cblnb d y ou ng
cac co so ba tng canb tranb duoc o tm quc
t, va cu dla pbuong cung kbng du lon d su
oung bt cng sut cua co so ba tng. Cbac cban
la kbl pbat trln tbanb mt nn klnb t lon bon
va tblnb vuong, tt ca cac co so ba tng tal vlt
Nam se duoc su oung bt cng sut,
48
nbung
trong trung ban, vlt Nam se pbal ganb cblu cbl
pbl co bl tu vlc y oung nbung co so ba tng
ma tbl truong bln tal cbua cn dn.
8. Chung ti su dung ba nghin cuu tnh
hu ng cu th - n t nghin cu u tnh hu ng
v cac khu cng nghip va hai nghin cuu
tnh hung v Inh vuc cang bin d xac
d|nh cac vn d gop phn tao ra ch d
du tu cng thiu hiu qua o Vit Nan va
tn hiu cac giai phap co th khc phuc
nhung vn d do. 8a tinb bung ngbln cuu
nay duoc lua cbon vi cbung pban anb nbung vn
d cbung tn tal trong nblu ou an co so ba tng
o vlt Nam, cu tb la (a) su oung cac pbuong
tln pbl tbl truong d pbn b ngun luc, nbt
la d t dal, (b) ca c quy n so bu u ta l sa n cbua duo c
quy dlnb ro va tbuc tbl tt, (c) tblu su pbl bop
cbat cbe glua cac cp cblnb quyn, cac co quan
cbu quan va ooanb ngblp nba nuoc (SOL), (o)
tblu cac co quan quan ly kbng tbln vl, va (e)
cbua tbuc tbl dy du cac lut dlnb da co. Cac
ngbln cuu tinb bung cu tb nay cung pban anb
nbung vn d lln quan dn cbu trinb du tu
cng o cac glal doan kbac nbau tu quy boacb
cbln luoc dn sang loc, tbm dlnb, lua cbon,
tbuc bln va danb gla va glup tim blu cac cacb
tbuc co tb glal quyt nbung vn d nay.
49
9. Cac khu cng nghip dong nt vai tro
ht suc quan trong trong qua trnh
chuyn di cua Vit Nan tu nt nn kinh
t nng nghip thanh nt nn kinh t
xut khu hang hoa chi ph thp. Tinb binb
cblnb trl n dlnb, luc luong lao dng tre va co
trinb d, cbl pbl boat dng klnb ooanb tuong dl
tbp, va vl trl cbln luoc la mt s yu t trong
nbung yu t da glup vlt Nam tro tbanb tbol
nam cbm tbu but vn du tu truc tlp nuoc
ngoal.
50
Nblu nba du tu nuoc ngoal va mt s
nba du tu lon trong nuoc da dat co so tal cac
kbu cng ngblp bln oln o kbap nol trn lanb
tb vlt Nam, tu nam ra bac, tu dng dn ty.
n cul nam 2010, 261 kbu cng ngblp cua
48 ot lu lut bln tal o Tbal Lan da bat buc mt s nba du tu
pbal tim klm nbung dla dlm tbay tb, va vlt Nam, vol cac
kbu cng ngblp va kbu klnb t cbua duoc su oung bt, co tb
la mt pbuong an tbay tb bp on. Nbung cblnb sacb co so
ba tng cua vlt Nam cn tbay dl d cblu su on oat cua cac
luc luong tbl truong tbay vi cblu anb buong cua cac tb luc
tbln nbln.
49 Xem tbm bao cao cua 8 K boacb va u tu (2009).
50 u tu tru c tl p nuo c ngoa l ro ng va o vl t Nam trong glal doa n
20062010 da vuot qua tng muc du tu truc tlp nuoc ngoal
rong tlcb luy cua |n-d-n-la, Ma-lal-la, Pbl-llp-pln va Tbal
Lan cng lal (Cac ch s Phat trin Th gii 2011).
||
CAC KHU
CONG NGH|LP:
LO| HAY HA|?
60
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
Bang 3.1 Mt val s llu tbng k v cac kbu cng ngblp o vlt Nam (dn cul nam 2010)
Du tu
nuoc ngoai
Du tu
trong nuoc
Tng s Ch s
S luong kbu cng ngblp 40 221 261
S kbu cng ngblp dang boat dng 23 150 173
S luong ou an (ooanb ngblp) 3.962 4.377 8.339
S vn dang ky 53,6 ty USD 336.078 ty dng 74 ty USD
S vn da glal ngn 17,1 ty USD 135.950 ty dng 24 ty USD
Doanb tbu san ut 30,5 ty USD 57.251 ty dng 34 ty USD
Xut kbu Kbng co s llu Kbng co s llu 19 ty USD
Nbp kbu Kbng co s llu Kbng co s llu 18,5 ty USD
S luong lao dng Kbng co s llu Kbng co s llu 1,6 trlu
Ngun: vu Quan ly cac Kbu klnb t, 8 K boacb va u tu.
||.A C XY DNG PO| NHA
U T SL LN
11. Duoc khuyn khch boi nhung thanh
cng ban du, Vit Nan da tng tc xy
dung thn nhiu khu cng nghip vao
khoang giua nhung nn 2000. Ngay
25/1/1991, Tbu tuong Cblnb pbu ban banb quyt
dlnb cbo pbep tbanb lp Kbu cb ut Tn
Tbun, duoc col nbu kbu cng ngblp bln dal
du tln cua vlt Nam, tlp do, nblu kbu cng
ngblp kbac ra dol, mac ou bl glan doan bol cuc
Kbung boang ng A vao cul nbung nam 1990.
Tbeo mlnb boa o Hinb 3.4, tc d pb ouyt va
y oung kbu cng ngblp bat du tang trong
nam 2002, sau do tang vot vao nam 2005, sau
kbl Lut u tu duoc ban banb. Cbi rlng trong
nam 2008, oln tlcb dt duoc pb ouyt lam kbu
cng ngblp da vuot qua tng oln tlcb dt duoc
pbn b cbo cac kbu cng ngblp tu nam 1991
dn 2003. Tbm cbl kbl kbung boang klnb t
toan cu dat dinb vao nam 2009, vn co 30 kbu
cng ngblp mol duoc pb ouyt tbanb lp. Cac
oong vn du tu cbay vao at, nblu tboa tbun
tbuong mal duoc ky kt, va cblnb pbu dua ra
nblu cblnb sacb uu dal tt ca nbung dlu do
tao ra mt cam tuong rang cbi cn y ong kbu
cng ngblp la cac nba du tu se tol.
vlt Nam (em 8ang 3.1) da cblm tng cng
71.394 ba dt tal 57 trong s 62 tinb. Trong s
nay, 173 kbu cng ngblp da boat dng dy du
va 88 kbu dang trong cac glal doan tbl cng kbac
nbau. Trong nbung nam gn dy, cac kbu cng
ngblp nay da tbu but gn 8.350 ou an vol s
vn dang ky 74 ty USD , trong do 24 ty USD da
duoc glal ngn. Nam 2010, cac ooanb ngblp
boat dng tal cac kbu cng ngblp da san ut
duoc gn 34 ty USD gla trl bang boa, trong do
19 ty USD la bang boa ut kbu (cblm 40
tng san luong ut kbu cua vlt Nam). Ngoal
ra, bon 1,6 trlu lao dng bln dang lam vlc tal
cac kbu cng ngblp. Nbu vy, tbeo pbn lon cac
tlu cbl tbi cac kbu cng ngblp o vlt Nam co
tb duoc col la mt tbanb cng lon.
10. Th nhung, thay v duo c xen nhu n t
ni n tu ha o th ca c khu cng nghi p o Vi t
Nan dang ca ng nga y ca ng b| coi nhu tri u
chu ng cu a v n d d u tu qua nhi u d n nu c
chua da t duo c su tng truo ng tuong xu ng.
Nbu da trao d l o pb n |, ca c ou a n co so ba t ng
cu a vl t Nam bl n co n manb mu n, kbng t l uu
v quy m va co ty l bao pbu tb p. v n d na y
da c bl t ngblm tro ng vo l ca c kbu cng ngbl p, nol
ty l su ou ng binb qun cbi da t 46. Tbm va o do ,
g n 239 kbu cng ngbl p da duo c pb ouy t tba nb
l p va se duo c y ou ng trong vo ng 10 nam to l!
Ta l sao pba l y nbl u kbu cng ngbl p nbu v y
trong kbl vl t Nam kbng du kba nang ta l cblnb
boa c cbua co nbu c u su ou ng trong tuong lal g n?
61
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
12. Tc d xy dung cac khu cng nghip
dang vuot qua nuc cu hop Iy, trong khi
cuc khung hoang kinh t toan cu nn
2009 Ian vn d nay trn trong hon. Tbeo
8 K boacb va u tu, dn cul nam 2010, ty
l con trng tal cac kbu cng ngblp trong ca
nuoc suyt soat kboang 50. S llu tal vu Quan
ly cac Kbu klnb t tbuc 8 K boacb va u
tu cbo tby, cac kbu cng ngblp da dl vao boat
dng dy du co ty l bao pbu bang 63, va cac
kbu cng ngblp dang y oung co ty l bao pbu
bang 15. Ty l bao pbu trong ca nuoc uoc tlnb
bang 46 (em Hinb 3.5). Tbeo klnb ngblm
quc t, ty l bao pbu tl tblu pbal bang 75
d dam bao tlnb bn vung klnb t lu oal cbo
kbu cng ngblp.
13. Ty I bao phu khng ch thp na
con Iin tuc gian. vl ou nbu, ty l su oung tal
cac kbu cng ngblp trong ca nuoc dat muc cao
nbt 62 vao nam 2007 nbung nbanb cbong
gla m u ng 46 va o nam 2010. vl c nbl u kbu
cng ngbl p kbng boa t d ng da a nb buo ng u
d n ty l bao pbu . Trong s 260 kbu cng ngbl p,
kboa ng 50 kbu cng ngbl p boa n toa n cbua co
nba d u tu (ty l bao pbu ba ng 0), cbl m 20 t ng
oln tlcb dt cua cac kbu cng ngblp trong ca
nuo c. Ty l bao pbu gla m la tinb tra ng cbung o b u
b t ca c tinb. vl ou nbu, tu nam 2007 d n 2010, ty
l su ou ng o Ha l Duong gla m tu 66 u ng 35,
Hung Yn gla m tu 60 u ng 25, Long An gla m
tu 53 ung 31, va Tln Glang glam tu 34
(nam 2006) u ng 31. M t nguyn nbn lo n o n
d n tinb tra ng na y la su bu ng n ca c quy t dlnb
pb ouy t tba nb l p kbu cng ngbl p trong glal
doa n tu nam 2006 d n nam 2009, tuy sau do ,
t c d y ou ng da cb m la l oo nbu c u gla m.
1; 300
2; 360
1; 24
4; 678
5; 1201
15; 340
20; 3355
13; 2625
3; 226 1; 335
3; 390
10; 2836
21; 3622
15; 4020
16; 3387
20; 4409
29; 12060
40; 15675,6
30; 1710
11; 3958
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011
Din tch (ha) S lng khu CN
Bnh qun 2 nm
Lut v u t
Hnh 3.4 Pb ouyt cac kbu cng ngblp mol o vlt Nam (19912010)
46
63
15
40
46
47
47
47
63
0 10 20 30 40 50 60 70
Tt ca KCN
ang hoat ng
ang xy dng
B Sng Cu Long
Cao nguyn
B Sng Hng
Trung B
ng Nam B
Trung nguyn
Theo
vung
i vi
ca nc
Hnh 3.5Ty l su oung o cac kbu cng ngblp bln tal (dn cul nam 2010)
Ngun: oc tlnb cua cac tac gla oua trn s llu oo vu Quan ly cac Kbu klnb t, 8 K boacb va u tu cng b.
Ngun: oc tlnb cua cac tac gla oua trn s llu cng b cua vu Quan ly cac Kbu klnb t tbuc 8 K boacb va u tu.
62
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
Ba ng 3.2: Ca c kbu cng ngbl p tba nb cng, e t tbeo ooanb tbu u t kb u (2010)
Doanb tbu u t kb u trn
d t cng ngbl p cbo tbu
Ty l bao pbu Doanb tbu u t kb u
Tinb/
tba nb pb
S luo ng
kbu cng
ngbl p
Doanb tbu
u t kb u
(trl u USD/ba)
X p
ba ng
Ty l ()
X p ba ng X p
ba ng
Doanb tbu
u t kb u
(trl u USD)
Ha Nl 11 1,83 1 64,6 16 2.118 3
H Cbl Mlnb 18 1,24 2 48,4 30 3.100 2
Hal Pbong 5 1,13 3 39,2 38 717 7
ng Nal 30 0,86 4 58,6 22 5.476 1
Cn Tbo 6 0,85 5 50,1 27 515 9
Hal Duong 10 0,78 6 35,0 44 980 5
Pbu Tbo 2 0,69 7 73,7 11 211 11
Hung Yn 9 0,61 8 25,3 50 757 6
ng Tbap 3 0,60 9 73,0 12 119 19
8inb Duong 25 0,38 10 58,7 21 2.020 4
Ngun: vu Quan ly cac Kbu klnb t, 8 K boacb va u tu
14. Tuy nhin, nt s khu cng nghip,
nht Ia nhung khu nn gn cac cuc tng
truong cua dt nuoc, hoat dng co hiu
qua cao hon hn so voi nhung khu cng
nghip khac. vl trl co ve la mt yu t quan
tro ng quy t dlnb bl u qua boa t d ng cu a ca c kbu
cng ngblp. Cac kbu cng ngblp nam o bal
trung tm klnb t cblnb cua dt nuoc (Ha Nl
va TP. H Cbl Mlnb) va mt s tinb quanb do
(nbu Hal Pbong, Hal Duong va Hung Yn o mln
8ac va ng Nal, 8inb Duong bay 8a Pla vung
Tau o mln Nam) tbuong boat dng tt bon cac
kbu cng ngblp o nbung nol kbac, nu et v
ooanb tbu va ngun tbu ut kbu (em 8ang
3.2). Mac ou cblm cbua dn mt nua s kbu
cng ngblp cua ca nuoc nbung 8 tinb tbanb nol
trn dong gop tol 84 ooanb tbu ut kbu
trong nam 2010.
15. Vn d khng su dung ht cac khu
cng nghip chc chn se tro nn trn
trong hon nu tt ca cac khu cng nghip
trong quy hoach tng th du duoc xy
dung. Mac ou cac kbu cng ngblp bln tal co
ty l su oung tbp nbung da co gn 239 ou an
mol duoc pb ouyt tbanb lp trong glal doan
2011 2010 vol tng oln tlcb dt 54.882 ba.
Ngoal ra, cac quy boacb tng tb da duoc cblnb
pbu trung uong va cac cblnb quyn dla pbuong
pb ouyt con bao gm vlc y oung 3 kbu
klnb t quc gla vol tng oln tlcb 265.000 ba
va 1.643 cum cng ngblp cp tinb vol tng oln
tlcb dt 73.000 ba. Tbeo uoc tlnb cua 8 K
boacb va u tu, vlt Nam cn pbal du tu 40
ty USD trong 10 nam tol cbi d y oung co so
ba tng cbo cac kbu cng ngblp va kbu klnb t
da duoc pb ouyt nay.
51
||.8 |LU Gl DN LN S
8UNG NO CAC KHU
CONG NGH|LP?
16. Vic no rng cac khu cng nghip gy
ra nhiu anh huong nhung chnh cac yu
t th ch va co ch uu dai da gop phn
tao ra diu nay. Cu tb, b tbng cac quan b
tal cblnb trong Cblnb pbu da tao ra cac co cb
uu dal kbln cbo cac tinb tro nn ua tblcb boat
dng san ut cng ngblp, va b tbng quan ly
dt dal tao ra mt tro cp (v binb) nua cbo cac
cbl pbl oanb cbo kbu cng ngblp (em Hp
3.1). Trong ml truong pbn cp bln tal, 8 K
boacb va u tu, co quan cblu tracb nblm pb
ouyt tbanb lp cac kbu cng ngblp, kbng co
du quyn ban cblnb trl d tu cbl d ut cua
cac tinb. K ca kbl Cblnb pbu Trung uong ban
banb cac quy dlnb nbam glam tc d pbat trln
cac kbu cng ngblp mol, nbung quy dlnb do
cung bl lacb lut mt cacb kbn kbeo.
51 Tbeo uoc tlnb cua 8 K boacb va u tu, ty sut du tu co
so ba tng cbo kbu cng ngblp la 300.000 USD/ba.
63
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
Hp 3.1 Chia se ngun thu ngn sach trong h thng chnh phu
Trong nbung nam gn dy, qua trinb pbn cp tal cblnb o vlt Nam vn tlp tuc tang ou truoc
do da dat muc d pbn cp cao. Nam 2000, gn 40 vn du tu tu ngn sacb nba nuoc duoc
tbuc bln bol cac cblnb quyn dla pbuong, nam 2010, ty l nay da tang ln 51.
Tracb nblm tbu ngn sacb glua cblnb pbu trung uong va cblnb quyn dla pbuong duoc quy
dlnb trong Lut Ngn sacb nam 2002. Tbeo do, tt ca cac kboan tbu tbu va pbl lln quan dn
tbuong mal quc t du pbal np v ngn sacb trung uong. Mat kbac, cblnb quyn dla pbuong
duoc glu lal 100 tln tbu tbu tu dt (vl ou nbu tln tbu dt, tbu cbuyn nbuong quyn su
oung dt, tbu su oung dt), tbu tal nguyn tbln nbln, cac loal pbl dang ky va s. Kbung
gla dt cu tb oo U8ND tinb quyt dlnb.
Mt pbn ngun tbu cua cac tinb co ngun gc tu tln tbu tbu vAT, tbu tbu nbp ooanb
ngblp, tbu tbu nbp ca nbn va pbl ang ou. Glua Cblnb pbu Trung uong va cblnb quyn dla
pbuong co mt co cb cbla se cac ngun tbu nay, nbung da s cac tinb co tb glu lal 100 cac
kboan tbu nay cbo ngn sacb dla pbuong. Cac tinb glau bon (nbu tbanb pb H cbl Mlnb, Ha
Nl, Quang Nlnb, v.v) pbal np lal mt pbn cac kboan tbu nay cbo ngn sacb trung uong. Co
cb cbla se ngun tbu duoc glu nguyn trong kboang 3 5 nam.
Nbin cbung, cblnb pbu trung uong glu kboang 60 tng ngun tbu tu cac kboan tbu va pbl,
va cac tinb duoc buong 40 con lal. Tuy nbln, sau do, cblnb pbu trung uong lal cp cbo cac
tinb kboang mt nua tng s tbu ngn sacb cua trung uong. Nbu vy ty l pbn cbla ngun tbu
glua trung uong va dla pbuong tbuc ra la 30:70.
Ngun: Lut Ngn sacb va 8ang Cn dl Ngn sacb Nba nuoc 2010 (Trang web cua 8 Tal cblnb)
(A) Cac co ch uu dal danh cho cac r|nh
17. Theo quy d|nh cua h thng thu tai
Vit Nan, chnh quyn d|a phuong duoc
giu Iai gn nhu tt ca cac khoan thu thu
Iin quan dn dt dai, bao gn 100 thu
nha dt, thu chuyn nhuong quyn su
dung dt, thu su dung dt nng nghip,
tin thu dt va cac Ioai ph khac Iin
quan dn su dung dt (em Hp 3.1). t
nng ngblp duoc dlnb gla, cbo tbu va danb
tbu tb p bon so vo l d t cng ngbl p, oo do , vl c
cbuyn dl dt nng ngblp tbanb dt cng
ngblp co tb dem lal tbm ngun tbu cbo cac
tinb. Ngoal ra, tbu tbu nbp ooanb ngblp va
tbu gla trl gla tang vAT (ap oung vol bang boa
tlu tbu trn tbl truong trong nuoc) la nbung
kboan tbu ngn sacb cbung, ngbia la cac tinb
duoc glu lal mt pbn tln dong tbu cua cac
ooanb ngblp. Trn tbuc t, ooanb ngblp co tru
so cblnb o dla pbuong nao tbi dla pbuong do se
tbu va glu la l tbu vAT cu ng nbu t t ca ca c ngu n
tbu cbung kbac lln quan, mac ou bang boa cua
ooanb ngblp duoc tlu tbu o dla pbuong kbac.
[PLP 2005, trang 89] vol 24 kbu cng ngblp,
48 ngun tbu cua tinb Long An co ngun gc
tu cac kboan tbu cbung va cac kboan tbu ma
cblnb quyn dla pbuong duoc glu lal toan b,
trong do co cac kboan tbu lln quan tol dt dal.
Tra l la l, nbu ng kboa n tbu tuong tu cbi cbl m 22
tng ngun tbu cua tinb 8ac Llu oo tinb nay cbi
co mt kbu cng ngblp ouy nbt.
52
Mac ou cac
tinb duoc buong nbung lol lcb tal cblnb lon tu
cng ngblp boa nbung nblu cbl pbl y oung
lln quan on co so ba tng lal oo cblnb pbu
trung uong bao cp. y la nguyn nbn kbln
cac tinb tblcb y oung kbu cng ngblp.
52 Mac ou cbua co nblu ngbln cuu v ml quan b glua tbu
sut/tal san vol cac ngun tal cblnb cua Cblnb pbu tal vlt Nam
nbung cac ngbln cuu da cbo tby rang cac cblnb quyn dla pbuong
dang banb dng mt cacb tblu bn vung kbl cbuyn dl va dem
ban dt nng ngblp co gla trl nbam dap ung nbung nbu cu v
ngn sacb boat dng (ngbln cuu cua Ngn bang Tb glol, 2008).
64
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
(B) Quy hoach su dung dr va Quyn so
huu ral san
18. H thng quan Iy dt dai gian tip tao
ra nhung co ch uu dai, khuyn khch cac
tnh xy dung khu cng nghip. Xy oung
kbu cng ngblp la nbung ou an lon, oo do, du
dlu kln d bat buc tbu bl dt, ngbia la Nba
nuoc se tbu bl dt tu nbung nguol dang su
oung, tra tln dn bu dt, sau do cbuyn dl
tbanb dt cng ngblp oanb cbo kbu cng
ngblp, va cbo cac nba du tu tbu. Muc dn bu
cbo nbung nguol bl tbu bl dt nbin cbung duoc
tlnb tbeo gla tbl truong oanb cbo dt tbeo muc
dlcb su oung truoc do (tbuong la dt nng
ngblp), cbu kbng tlnb tbeo gla trl dt cng
ngblp. Hon nua, muc dn bu kbng bao gm
nbung tn tbt v slnb k cua nng on, nbung
nguol cbi co ky nang lao dng ouy nbt la lam
nng ngblp. Tt ca nbung dlu nay kbln cbo
cac ou an y oung kbu cng ngblp tro nn
mang tlnb cbt tu nbn. t bl bat buc tbu bl,
oo do gla trl dt dl vol nbung nguol mt dt
cao bon gla trl dt dl vol cac nba du tu, su
cbnb lcb nay tao ra lol nbun klnb t. lu
nay cung co ngbia la cblnb nbung nguol bl mt
dt, tbuong la nng on, tao ra ngun tal cblnb
d y kbu cng ngblp va pbat trln dt.
(C) Huong dn du ru chln luoc
19. Chnh sach khu cng nghip hin tai
con thiu nhung huong dn dang tin cy
va nang tnh chin Iuoc d Ian co so cho
cac quyt d|nh cua chnh phu, cac b
nganh va tnh thanh. Mac ou vlt Nam da co
cac K boacb 5 nam va mt Quy boacb tng
tb rlng cbo cac kbu cng ngblp va kbu klnb
t, trong do ac lp cac uu tln pbat trln cbung
cbo toan nn klnb t va k boacb banb dng d
tbuc bln nbung uu tln do, nbung ouong nbu
glua cbung cbua co su lln kt cbat cbe (em
Hp 3.2). 8ang mt pbep tlnb nbanb, don glan,
co tb tby rang quy trinb pb ouyt tbanb lp
kbu cng ngblp con tblu su lln kt vol pbn
con lal cua nn klnb t. vl ou nbu, vol 140.000
ba dt duoc quy boacb lam kbu cng ngblp, nba
nuoc cn pbal du tu kboang 40 ty USD d y
oung cac co so ba tng b tro kbu cng ngblp
nbu tram u ly nuoc tbal, b tbng u ly cbt
tbal nguy bal, cng trinb u ly kbol tbal, va b
tbng duong dl kt nl kbu cng ngblp vol cac
tuyn duong cao tc boac cang gn nbt. Ngoal
ra, cac kbu cng ngblp con pbal tbu but kboang
300 ty USD tbng qua cac ou an du tu va tuyn
oung 9 trlu lao dng cng ngblp d dam bao
su bn vung tal cblnb lu oal. o la cbua nol dn
cac vn d nbu cb an ngbi cua nguol lao dng,
dao tao co ban cbo nguo l lao d ng, pba t trl n ca c
co so ba t ng b tro kbu cng ngbl p nbu tra m
u ly nuo c tba l, b tb ng u ly kbo l tba l, b tb ng
u ly cb t tba l ra n va cb t tba l nguy ba l, va da m
bao kba nang kt nl glua kbu cng ngblp vol
trung tm d tbl boa c ca ng g n nb t. C n pba l lln
k t quy trinb pb ouy t kbu cng ngbl p vo l quy
trinb cbu n bl ngn sa cb ba ng nam d co tb quy t
dlnb pbn quy boacb va pbn cp vn cbo kbu
cng ngbl p m t ca cb dng b.
H p 3.2 Kinh nghi n xy du ng khu cng nghi p cu a Trung Qu c
Trung Qu c co bon 1000 kbu cng ngbl p, duo c y ou ng tbeo cblnb sa cb kbuy n kblcb cu a cblnb
pbu trung uong. Hu bt cac tbanb pb va dla pbuong du dl tbeo m binb cua cac kbu cng
ngblp lon oo trung uong va tinb y oung. Cblnb quyn dla pbuong y oung kbu cng ngblp
d co ngun tbu tbu va ngun tbu tu vlc ban dt, dng tbol co tb bao cao bay v kt qua
boat dng cua dla pbuong. Nbung kbu cng ngblp nay dong val tro rt quan trong trong vlc
tbuc dy su tang truong cua cac ooanb ngblp vua va nbo, co ngun gc tu cac boat dng klnb
ooanb cua b gla dinb va cung ung cbo tbl truong trong nuoc cung nbu cac dl tac lon trn
toan cu. Cac kbu cng ngblp kbng cbi cung cp cbo cac ooanb ngblp vua va nbo o Trung
Quc nbung co so ba tng co ban co cbt luong tt (nbu duong, dln, nuoc va b tbng nuoc
tbal), dam bao an nlnb, bop ly boa cac quy dlnb cua cblnb pbu (vl ou nbu tbng qua cac trung
tm olcb vu cblnb pbu) va cung cp dt cng ngblp vol muc gla vua pbal, ma con cung cp dao
tao ky tbut va tblt k nba uong tbeo tlu cbun vol cbl pbl tbp, tao mol dlu kln san sang
cbo cac ooanb ngblp co tb boat dng ngay lp tuc ("cam dln la may cbay ngay") va nguol
lao dng co dlu kln an o dang boang va mln pbl.
65
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
(D) Lur djnh rhlu nhr quan, rhuc rhl
yu kcn
20. Trong nhung nn gn dy da co nt
s thay d i trong quy d|nh quy n ha n pha t
trin va quan Iy cac khu cng nghip. 8ang
3.3. tng bop mt s quy dlnb cblnb lln quan
dn vlc tbanb lp va quan ly cac kbu cng
ngblp duoc ban banb trong glal doan tu 1997
dn 2010. Nam 1997, vlc quan ly cac kbu cng
ngblp duoc quy dlnb tbuc tracb nblm cua
8an Quan ly cac kbu Cng ngblp, kbu Cb ut
va kbu Klnb t vlt Nam, va 8an nay co tracb
nblm bao cao truc tlp ln Tbu tuong. Nam
2000, 8an Quan ly nay cbuyn v cblu su quan
ly cua 8 K boacb va u tu. Nam 2003, 8
K boacb va u tu duoc tang tbm quyn d
glam sat cac cbuc nang quan ly nba nuoc cua cac
kbu cng ngblp. Nbung cacb t cbuc tbeo klu
tp trung nbu vy to ra kbng kba tbl, kbln cbo
8 K boacb va u tu pbal cbuyn glao on
cac cbuc nang quan ly nba nuoc quan trong cbo
cac 8an Quan ly kbu cng ngblp cp tinb
(PM8). Sau kbl Lut u tu (2005) duoc pb
ouyt va gop pbn dy nbanb qua trinb pbn cp
du tu cbo cac cblnb quyn dla pbuong, cac 8an
Quan ly cp tinb tro tbanb don vl cblu tracb
nblm cblnb v quan ly cac kbu cng ngblp, kbu
cb ut va kbu cng ngb cao. Ngbl dlnb
29/2008/N-CP tlp tuc dy manb pbn cp va
co cb mt cua, dng tbol quy dlnb cac tbu tuc
u ly nbung vn d nbu tlu cbun ml truong
va lao dng.
21. Mc du cac quy d|nh duoc sua di
thuong xuyn nhung vic thuc thi con
nhiu han ch va thiu su dng du. vl ou
nbu, Ngbl dlnb 29/2008/N-CP duoc pb ouyt
vao nam 2008, nbung mal dn glua nam 2011,
m t s 8 cbu qua n mo l co buo ng o n tbu c bl n
cu tb cbo cac dla pbuong. Do vy, mt s Uy
ban Nbn on tinb ngn ngal kbng glao nblm
vu cbo cac 8an Quan ly ou an cp tinb, on dn
tinb trang cac 8an Quan ly o cac tinb co quyn
ban va tbm quyn rt kbac nbau.
Nbung kbng pba l t t ca ca c kbu cng ngbl p o Trung Qu c d u tba nb cng. Co nbu ng kbu cng
ngbl p boa t d ng t t nbo va o ca c tb ma nb cng ngbl p tl m ta ng boa c da duo c kbal tba c, no l
ca cb kba c la nbu ng lo l tb so sa nb cu a dla pbuong. H u b t ca c kbu cng ngbl p na y cbuyn mn
bo a trong m t s nga nb, va ou a va o ca c lu c tbl truo ng d pba t trl n tba nb ca c cu m cng ngbl p
cbuyn mn bo a co tlnb b tb ng. Tba nb cng cu a Trung Qu c cu ng ou a va o ca c y u t kba c nbu
su ca nb tranb ma nb me (glu a ca c nba sa n u t trong nuo c cu ng nbu ca c tbl truo ng u t kb u),
pbn c p tbu c bl n va tbu c d y su ca nb tranb glu a ca c dla pbuong, vo l val tro cblnb tbu c v ca c
ngn ba ng va ca c nba d u tu tu nbn.
Tra l la l, b u b t ca c kbu cng ngbl p cu a vl t Nam kbng pba l la ca c cu m cng ngbl p cbuyn mn
bo a. M l lln b glu a ca c kbu cng ngbl p va m t s luo ng lo n ca c ooanb ngbl p vu a va nbo , ooanb
ngbl p pbl cblnb tbu c co n r t ba n cb , cbu y u t p trung va o tbl truo ng trong nuo c va o quy m
nbo . Su tang truo ng u t kb u cu a vl t Nam kbng dem la l nbl u gla trl gla tang nbu o Trung Qu c
(20 o vl t Nam so vo l 33 o Trung Qu c nbo ca c gla trl gla tang tu ba ng bo a sa n u t cb ta o),
vi ca c ooanb ngbl p lo n kbng duo c k t n l vo l ca c cu m cng ngbl p va cbu l gla trl dla pbuong,
ma pba l nb p kb u pb n lo n d u va o sa n u t tu nuo c ngoa l.
Ngun: bttp://blogs.worlobank.org/oevelopmenttalk/blogs/vanoana-cbanora
66
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
Ba ng 3.3: M t s quy dlnb cbu y u lln quan d n vl c tba nb l p va qua n ly ca c kbu cng ngbl p,
glal doa n 19972010
Co quan ban ba nb va
nam ban ba nb
Ca c quy dlnb cblnb
Tn cng cu
dl u tl t
Ngbl dlnb
36/N-CP/1997
Quy t dlnb 99/Q-TTg
Ngbl dlnb
61/N-CP/2003
Lu t u tu 2005
Quy t dlnb
1107/ 2006/Q-TTg
Ngbl dlnb
29/2008/ N-CP
Cblnb pbu trung uong,
1997
Cblnb pbu trung uong,
9/2000
Cblnb pbu , 6/6/2003
Qu c b l, 2005
Tbu tuo ng, 21/8/2006
Cblnb pbu , 14/3/2008
8an Qua n ly Ca c kbu cng ngbl p, kbu klnb t va
kbu cb u t vl t Nam cblu tra cb nbl m pba t
trl n va qua n ly ca c kbu cng ngbl p va cb u t,
va ba o ca o tru c tl p ln Tbu tuo ng Cblnb pbu
8an Qua n ly Ca c kbu cng ngbl p, kbu klnb t va
kbu cb u t vl t Nam cbuy n v cblu su qua n ly
cu a 8 K boa cb va u tu
8 K boa cb va u tu cblu tra cb nbl m qua n ly
cba t cbe ca c kbu cng ngbl p, nbung oo a p ou ng co
cb pbn c p, 8 o n o n pba l glao la l b u b t ca c
cbu c nang cu a minb cbo ca c 8an Qua n ly c p tinb
y nbanb t c d pbn c p d u tu
Quy boa cb pba t trl n kbu cng ngbl p vl t Nam
d n nam 2015 va t m nbin d n nam 2020
Tba nb l p, v n ba nb, dl u tl t va qua n ly nba nuo c
d l vo l ca c kbu cng ngbl p va kbu cb u t tbeo
ca c quy dlnb cu a T cbu c Tbuong ma l Tb glo l
22. Cac quy d|nh v thanh Ip khu cng
nghip thuong thiu nht quan. Ly vl ou
Ngbl dlnb 29/2008/N-CP, ngbl dlnb nay quy
dlnb mt trong nbung dlu kln d mt tinb
tbanb lp kbu cng ngblp mol boac mo rng
kbu cng ngblp cu la ty l bao pbu binb qun
cua tt ca cac kbu cng ngblp bln co trong
tinb pbal dat tl tblu 60. y la mt quy dlnb
bop ly nbam ouy tri muc cn bang tblcb bop glua
cung va cu kbu cng ngblp trong mt tinb.
Nbung bn canb do, co nbung quy dlnb kbac
glup cac tinb tranb duoc su ban cb nay. Nu ty
l bao pbu cu a ca c kbu cng ngbl p bl n ta l cbua
dat 60,
53
cac tinb pbal tim cacb lacb d vuot
qua quy dlnb nay. Uy ban Nbn on tinb co tb
ln pb ouyt dac blt, d duoc pbep tbanb
lp cac kbu cng ngblp mol k ca kbl ty l bao
pbu o cac kbu cng ngblp bln tal cbua dat
60, boac co tb pbn cbla qua trinb glao dt
cbo cac kbu cng ngblp bln tal tbanb nblu
glal doan, va tlnb ty l bao pbu oua trn oln tlcb
dt da glao, tbay vi tlnb trn tng oln tlcb cua
toan b kbu cng ngblp.
23. Vn ban phap Iy huong dn quy
hoach tng th phat trin khng gian
chua co du suc nanh thuc thi. Quy boacb
Tng tb Pbat trln Kbu cng ngblp, duoc Uy
ban Tbm dlnb cua Quc gla em et va Tbu
tuong Cblnb pbu pb ouyt, la van kln cbln
luoc cbu yu v vlc pbat trln cac kbu cng
ngblp trong toan quc. Ngoal ra con co mt
quy boacb tng tb kbac cbo cac kbu klnb t, va
mt s quy boacb tng tb lln quan nbu Quy
boacb Tng tb Su oung dt, Quy boacb Pbat
trln tbl, Quy boacb Tng tb Glao tbng
va Quy boacb Tng tb nganb dln. Ml lln kt
glua cac quy boacb tng tb nay rt mo nbat, va
quy trinb tbam vn bln tal d tao ra su gan kt
glua cac tal llu quy boacb nay ouong nbu mang
tlnb binb tbuc nblu bon la mt cng cu cbln
luoc. van ban pbap ly ouy nbt buong on quy
trinb quy boacb tng tb pbat trln kbng glan
la Ngbl dlnb 92/2006,
54
nbung ro rang la ngbl
dlnb nay cbua du suc manb tbuc tbl d u ly
nbung quy dlnb trong cac lut dlnb co lln quan
mt tblt nbu Lut Xy oung bay Lut t dal.
Kt qua, quy boacb kbng glan bln nay cbu yu
duoc on oat bol cac quy boacb pbat trln co
so ba tng ma tblu su cbu y tol tlnb blu qua
tng tb.
55
53 Quy dlnb nay ap oung cbo tt ca cac tinb va tbanb pb truc
tbuc trung uong.
54 Mt s dlu kboan trong Ngbl dlnb 92 da duoc sua dl trong
Ngbl dlnb 04/2008.
55 Lut Quy boacb Kbng glan dang trong qua trinb soan tbao,
va duoc by vong se lam glam bot su tblu nbt quan glua cac
lut dlnb kbac nbau lln quan dn pbat trln kbng glan, dng
tbol lam tang su gan kt va tlnb blu qua.
Ngun: 8 K boacb va u tu, 8 Tal cblnb, cac ngun kbac.
67
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
24. H tbng cang tal TP. H Cbl Mlnb co cbung
nbl u da c dl m vo l m t ou a n co so ba t ng dl n
binb, ouy nb t cbi co ta l vl t Nam: do la co nbl u
cbu du tu, co su tbam gla cua nblu ooanb
ngblp nba nuoc, va quy m tblu tlnb tl uu.
Cang TP. H Cbl Mlnb kbng pbal la mt cang
don le, ma trn tbuc t dy la mt cum gm
nblu cang oo cac cng ty kbac nbau dlu banb.
Tbeo 8ang 3.4, co 9 don vl quan ly vn banb
cang, ml don vl truc tbuc mt co quan nba
nuoc (gm co 4 ooanb ngblp nba nuoc, Uy ban
Nbn on TP. H Cbl Mlnb, Hal qun Nbn on,
va 8 Quc pbong), va co bal truong bop lln
ooanb vol cng ty nuoc ngoal. Mac ou co 37 cu
tau tral rng trn 6.000m, nbung cac cu tau nay
nam ral rac va cbla nbo cbo 9 don vl quan ly vn
banb, oo do ml don vl quan ly vn banb co 4
cu tau vol cblu oal cu tau cbua dn 500m
dy la tbuc t kba kblm tn so vol cac cbun
muc quc t.
|||
D| CHUYLN v| TPl
CUA HL THONG
CANG TA| TP. HO CHl
M|NH: TA| SAO XAY
PA TAC NGHLN?
Ba ng 3.4 Cu m ca ng TP. H Cbl Mlnb
on vl
qua n ly v n ba nb ca ng
S c u
ta u
T ng cbl u oa l
c u ta u (m)
Dl n tlcb
(ba)
Klcb tbuo c
ta u (DWT)
Ca ng cu l
Ca ng Sa l Go n (ca ng
Nba P ng Kba nb H l)
Ca ng Sa l Go n
(ca ng Tn Tbu n)
Ca ng 8 n Ngbe
Ca ng cng-ten-no
qu c t vl t Nam
Tn Ca ng Sa l Go n
Xuo ng do ng ta u 8a Son
(co so do ng ta u)
Ca ng Tn Tbu n ng
Ca ng Pau Qua
Ca ng Hoa Sen
vlnallnes
(ooanb ngbl p nba nuo c)
vlnallnes (ooanb ngbl p nba
nuo c)
U8ND Tba nb pb
H Cbl Mlnb
T ng cng ty uo ng sng
Ml n Nam (ooanb ngbl p
nba nuo c), T p doa n NOL
(Slngapore) va Mltsul & Co
(Nb t 8a n)
Ha l qun Nbn on
T ng cu c Cng ngbl p Qu c
pbo ng (8 Qu c pbo ng)
Cng ty Dlcb vu v n ta l Sa l
Go n (ooanb ngbl p nba nuo c)
v
lettrans (ooanb ngbl p nba
nuo c), vosa, va 8lassco
(U-cral-na)
10
5
4
4
4
6
1
1
2
1.750
995
816
678
733
754
149
222
275
32,2
13,6
32,0
28,3
31,9
26,4
2,9
7,2
6,0
10.000
30.000
10.000
30.000
10.000
30.000
15.000
20.000
5.000
6.000
10.000
15.000
20.000
30.000
Ngun: Tbanb va Plncus 2011, cbu tblcb: DWT = don vl do trong tal tau
25. Di chuyn h thng cang TP. HCM dn
nt v| tr noi Ia nt quyt d|nh hoan
toan khn ngoan. Tt ca cac cang tal TP. HCM
du la cang sng, va cblm oung dt bo sng
ngay trong kbu vuc klnb ooanb bun ban tal
trung tm tbanb pb va cac kbu vuc quanb do.
Su tang truong nbanb cbong cua boat dng ut
nbp kbu va su cbuyn dl sang pbuong tln
vn tal cng-ten-no vao du nbung nam 2000 da
tao ra nbung tbacb tbuc lon dl vol cac cang o
TP. HCM. Han cb mon nuoc va cblu oal kbln
cbo cac tau lon kbng gbe vao duoc cac cang
nay. Do do, bang boa ut nbp kbu pbal trung
cbuyn sang cac tau cng-ten-no tlp vn tal cac
cang o Slngapore va cac nuoc cbu A kbac. lu
nay lam tang cbl pbl cung nbu tbol glan cbuyn
cbo cac cbuyn bang dn boac rol kbol vlt
Nam. Hon nua, vl trl cua cac cang nam su trong
trung tm tbanb pb cung gy ra tac ngben glao
tbng ngblm trong oo cac e tal pbal cbay qua
nbl u qu n n l tba nb dng du c d ra ca ng. Tba nb
pb cung dang tbuc bln nblu ou an pbat trln
d tbl lon o bo dng sng Sal Gon tal Tbu
Tblm. Kbl cac cu qua sng duoc y ong,
cbac cban cac tau lon se kbng tb dl qua. Co
68
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
le, dlu quan trong bon ca la gla dt o kbu vuc
cac cang bln tal da tang trong sut tbp ky vua
qua, nbung tba nb pb da d lo co b l ta l pba t trl n
kbu d t na y tba nb kbu tbuong ma l va nba o d ta o
ngu n tbu va ca c ta c d ng ngoa l u ng tlcb cu c ouo l
binb tbu c tang c u d u tu va olcb vu .
26. D xut di chuyn v| tr h thng cang
duoc dua ra In du tin vao cui nhung
nn 1990, va nhn duoc su dng thun
cua cac bn Iin quan chnh. Cac trang tblt
bl u ly cng-ten-no kbl do dang boat dng gn
bt cng sut va cac kbu cang kbng con nblu
dt d mo rng, oo do cac bn du tby ro rang
d ouy tri tc d tang truong tbuong mal, cn
pbal pbat trln mt t bop cang mol vol cac
trang tblt bl bln dal, va cac cang mol pbal nam
ngoal kbu vuc trung tm tbanb pb (APL 2007,
49).
56
Nam 2005, cblnb pbu trung uong ra quyt
dlnb cbon uong dong tau 8a Son va 4 cang
Tn Cang Sal Gon, Cang Sal Gon (Nba Png
Kbanb Hl), cang Tn Tbun ng va Cang Pau
Qua - la nbu ng co so c n ol cbuy n kbo l tba nb
pb mu n nb t la va o nam 2010. ng tbo l, sng
Ca l Me p Tbl va l o 8a Pla vu ng Ta u duo c a c dlnb
la dla dl m t t nb t d y ou ng ca ng cu a ngo qu c
t cblnb cbo vl t Nam. Cblnb sa cb ol cbuy n vl trl
ca ng TP. HCM da nb n duo c su u ng b ma nb me
cu a c ng d ng ooanb ngbl p cu ng nbu t t ca ca c
co quan nba nuo c co lln quan.
27. Nhung da qua nt nn so voi thoi
han quy d|nh, tt ca cac cang o TP. HCM
{tru nt cang duy nht) vn nn o v| tr
cu. Tal sao nbu vy? Tn Cang Sal Gon la cang
ouy nbt ol cbuyn kbol kbu vuc trung tm
tbanb pb kbl dn tbol ban quy dlnb. Cac don
vl quan ly vn banb cac cang con lal dua ra nblu
ly oo d glal tblcb cbo vlc kbng ol cbuyn vl
trl cang, vl ou nbu bo pbal duoc dam bao rang
dla dlm mol co tlnb kba tbl lu oal v mat klnb
t, bay don vl dang kbo kban v mat tal cblnb
nn kbng tb tbuc bln cac du tu mol. Nbu
nbung pbn tlcb o ouol dy cbo tby, su tblu
pbl bop glua cac co quan, tblu pbn dlnb ro
rang v quyn ban va tracb nblm glal trinb, va
tblu quy dlnb cbat cbe v cac quyn so buu tal
san la nbung nguyn nbn on dn tinb trang cac
ooanb ngblp va co quan nba nuoc banb dng
vi lol lcb truoc mat ma bo qua lol lcb lu oal va
gy ra nbung tac dng tblu tlnb tl uu dl vol
a bl.
(A) Quy hoach su dung dr va cac quyn
so huu ral san
28. Thiu quy d|nh ro rang v cac quyn
so huu tai san va khng co kha nng
chuyn nhuong quyn su dung dt Ia
nhung nguyn nhn chnh gy ra tnh
trang b tc hin nay. Cac don vl quan ly vn
bang cang nam quyn su oung dt, ngbia la co
quyn su oung dt cng cbo mt muc dlcb cu
tb la vn banb cang. Tuy nbln cac don vl nay
kbng so buu dt tbeo ngbia co quyn ban, cbo
tbu, tb cbp dt, boac kbal tbac pbat trln kbu
dt cbo nbung muc dlcb kbac nbu y oung kbu
tbuong mal va nba o. Do do, cac don vl quan ly
vn banb du co dng co ouy tri mt val boat
dng bang bal tbng tbuong tal dla dlm bln tal
d klm soat kbu dt. Cang Sal Gon da y oung
mt k boacb cbuyn dl su oung dt d tal
pbat trln kbu dt cang bln tal, va ooanb tbu se
duoc oung d du tu y oung cang mol o Hlp
Pbuoc. Tuong tu nbu vy, nam 2009, U8ND TP.
H Cbl Mlnb da ra quyt dlnb pbat trln bn
neo d u cbo d l ta u tu n tra u ng me ouo l kbu
vuc Du an Cng vln Pbu Tbun. Tuy nbln qua
trinb pb ouyt k boacb cbuyn dl su oung
dt rt pbuc tap.
29. UBND TP. H Ch Minh vua Ia don
v| quan Iy vn hanh cang vua Ia co quan
ph duyt k hoach su dung dt o dy
co su In In quyn Ioi cua nguoi su dung
voi trach nhin cua nguoi quan Iy.
Cang Sal Gon co tb uc tln ou an cua minb,
56 Trn kbap tb glol, nblu cang da va dang ol cbuyn kbol cac
tbanb pb va kbu vuc d tbl d dap ung yu cu luu tbng
cbo cac tau lon, tranb nbung cbl pbl co bl ngay cang gla tang
lln quan dn su oung dt trong nl tbanb, dng tbol gop pbn
lam glam tac ngben glao tbng duong b oo cac boat dng
vn banb cang. Mt s vl ou v cac cang ol cbuyn kbol vl trl
cu va cac cang y mol tal cbu A gm co: cang 8usan cbuyn
tbanb cang 8usan mol o Han Quc, cang Walgaoqlao cbuyn
tba nb ca ng Yangsban ta l Tbuo ng Ha l, Trung Qu c, ca ng 8angkok
cbuyn tbanb cang Laem Cbabang o Tbal Lan, va cang Mumbal
tbanb cang Nbava Sbeva o n .
69
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
c n pba l co m t quy boa cb su ou ng d t cbl tl t.
57
n glua nam 2011, U8ND TP. H Cbl Mlnb vn
cbua pb ouyt quy boacb nay. So Quy boacb va
Kln truc Tbanb pb mol bat du quy trinb quy
boa cb su ou ng d t trong nam 2009, trong do bao
quat ca kbu vuc cang o trung tm tbanb pb.
Cung nbu nblu n luc kbac cua Cblnb pbu
nbam tbuc tbl cblnb sacb, mt ban cbi dao gm
tt ca cac co quan ban nganb da duoc tbanb lp
vao tbang 4/2008 vol nblm vu cbi dao va pbl
bop cac boat dng cua cac co quan trung uong
va dla pbuong nbam tbuc bln k boacb ol
cbuyn kbu cang.
58
vn d quy boacb su oung
dt duoc nu ra trong mol cuc bop cua ban cbi
dao trong sut glal doan tu nam 2008 dn 2011.
8ang 3.5 nu tn cac cbi tbl cua Tbu tuong/Pbo
tbu tuo ng quy dlnb tbo l ba n cbo TP. H Cbl Mlnb
boan cbinb quy boacb su oung dt o kbu vuc
trung tm tbanb pb. Ml ln tbol ban qua dl lal
co mt cbi tbl mol quy dlnb mt tbol ban mol.
Bang 3.5 Cac cbi tbl cua cblnb pbu quy dlnb tbol ban boan tbanb quy boacb su oung dt
cua TP H Cbl Mlnb
Cbi tbl Nga y
28/4/2008
12/5/2008
1/4/2009
18/6/2009
13/1/2010
10/8/2010
29/3/2011
29/3/2011
Tbanb lp 8an cbi dao ou an ol cbuyn cum cang TP H Cbl Mlnb
Cuc bop du tln cua 8an cbi dao vol 8 truong 8 Glao tbng, trong do nbn
manb tm quan trong cua quy boacb su oung dt vol cac cang trong tbanb pb
trong tuong lal
8 truong 8 Glao tbng cblnb tbuc d ngbl Tbu tuong Cblnb pbu yu cu U8ND
TP H Cbl Mlnb kbn truong pb ouyt quy boacb su oung dt cbo cac cang trong
tbanb pb
Cbi tbl cua Pbo tbu tuong yu cu TP H Cbl Mlnb boan tbanb quy boacb su oung
dt mun nbt trong tbang 9/2009
Cbi tbl cua Pbo tbu tuong yu cu TP H Cbl Mlnb boan tbanb quy boacb su oung
dt mun nbt trong tbang 2/2010
Cbi tbl cua Pbo tbu tuong yu cu TP H Cbl Mlnb boan tbanb quy boacb su oung
dt mun nbt trong quy 4/2010
Cbi tbl cua Pbo tbu tuong yu cu TP H Cbl Mlnb boan tbanb quy boacb su oung
dt mun nbt trong tbang 6/2011
Cbi tbl cua Tbu tuong nbac lal yu cu TP H Cbl Mlnb boan tbanb quy boacb su
oung dt mun nbt trong tbang 6/2011
57 Tbeo lut, cac cblnb quyn dla pbuong cblu tracb nblm cbun
bl, pb cbun va tbuc tbl cac quy boacb su oung dt cbl tlt
vol ty l 1:2.000. Cbi sau kbl co quy boacb su oung dt cbl
tlt, cac nba du tu mol duoc cbun bl quy boacb su oung dt
cu tb vol ty l 1:500 va lp d ut du tu.
58 Quyt dlnb 458/Q-Ttg cua Tbu tuong Cblnb pbu ngay
28/4/2008 v vlc tbanb lp ban cbi dao ou an ol cbuyn cum
cang TP. H Cbl Mlnb.
Ngun: Cac cng van s 219/T8-8C ngay 27/5/2008, 1949/8GTvT-KHT ngay 1/9/2009, 178/T8-vPCP ngay 18/6/2009, 11/T8-vPCP
ngay 13/1/2010, 217/T8-vPCP ngay 10/8/2010, 70/T8-vPCP ngay 29/3/2011, va 132/T8-vPCP ngay 2/6/2011.
70
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
(B) Cac co ch uu dal danh cho ch|nh
quyn dja phuong bj bop nco
30. Vic di chuyn h thng cang TP H
Ch Minh dt ra hai ni Io ngai Ion cho
chnh quyn thanh ph. Truoc bt, cac ooanb
ngblp loglstlcs va cac ooanb ngblp boat dng
trong nbung linb vuc b tro boat dng cang se
pbal ol cbuyn kbol tbanb pb H Cbl Mlnb va
tim klm nbung dla dlm boat dng gn vol cac
cang mol. Trong kbl do, vol tuyn b rang tuong
lal pbat trln cua tbanb pb se cbu yu oua vao
nga nb olcb vu bon la sa n u t, tba nb pb H Cbl
Mlnb bln dang quan tm dn vlc ouy tri vl tb
la trung tm cua cac olcb vu loglstlcs trong ca
nuoc.
59
Tbu bal, cac ngun tbu lon tu tbu nbp
kb u ba ng bo a tbng qua ca c ca ng cu a tba nb pb
se co nguy co glam sut. Nam 2010, tbanb pb
H Cbl Mlnb tbu duoc 57 ngbin ty dng (2,8 ty
USD) tln tbu ut nbp kbu, cblm 40 tng
ngun tbu ngn sacb cua tbanb pb. va k tu
nam 2005 dn nay, ty l nay lun oao dng o
muc 40 - 46.
60,61
Mac ou pbn lon s tbu nay
duoc np lal cbo ngn sacb trung uong, nbung
U8ND Tbanb pb vn co tb glu lal mt kboan
dang k nbo co s np tbu tbuong mal lon cua
tbanb pb.
31. Tnh hung nghin cuu cu th nay cho
thy hu ht cac bn co Ioi ch Iin quan
du hanh dng v Ioi ch cua ring nnh,
va gy hai cho Ioi ch quc gia. Kbl dl mat
vol kba nang kbng con klm soat duoc kbu dt
cang sau kbl ol cbuyn vl trl, cbln luoc tt nbt
ma Cang Sal Gon lua cbon la an blnb bt dng.
ng tbol, tbanb pb H Cbl Mlnb ap oung mol
cacb d tbuc bln quy trinb quy boacb su oung
dt cbl tlt mt cacb tu tu va tbn trong. Tbanb
pb kbng co ngun tbu nao kbac d tbay tb
nbung kboan tbu tbu va pbl tbuong mal se bl
mt kbl ol cbuyn vl trl cua cac cang. Tuy nbln,
quyt dlnb nol trn kbng cbi gy cbm tr cbo
mt nbu cu cp bacb la ol cbuyn b tbng
cang kbol kbu vuc trung tm klnb ooanb bun
ban cua tbanb pb, ma con on dn tinb trang
su ou ng ke m bl u qua o kbu ca ng mo l dang duo c
y oung o vung ln cn (em pbn tlp tbeo).
32. Nn o vung In cn TP. H Ch Minh,
sng Cai Mep Th| Vai thuc Ba R|a Vung
Ta u {BRVT) duo c xa c d|nh Ia d|a di n phu
hop d xy cang cua ngo quc t chnh
cua Vit Nan. vol cblu su 14m va kbng co
nblu bl lang, tal kbu vuc nay co tb y cac
cang cng-ten-no nuoc su, pbu bop cbo ca c ta u
cng-ten-no tb b tbu tu (post Panama)
62
d
cbuyn cbo ba ng bo a tru c tl p sang 8a c My va cbu
u.
63
Tuy nbln, c n co ca c co so ba t ng b tro , vl
ou nbu ca c tuy n duo ng glao tbng k t n l tu tba nb
pb H Cbl Mlnb.
33. 5 Iuong cac cang duoc quy hoach cho
cun cang BRVT tng dn. vao cul nbung
nam 1980, 8 Glao tbng da bat du tim klm
cac vl trl y cang mol o vung TP H Cbl Mlnb
mo rng. Nam 1991, Cng ty Tu vn Tblt k
Glao tbng vn tal pbla Nam (Teol Soutb)
64
tbuc
bln ngbln cuu du tln v H tbng cang nuoc
su Tbl val vung Tau, dy la co so cbo quy
boacb tng tb du tln cbo cum cang nay vao
nam 1992.
65
u nam 1998, quy boacb tng tb
cang duoc dlu cbinb, cum cang duoc tp bop
tbanb 4 kbu cang, dng tbol cac dla dlm y
oung mt s cang cng-ten-no va bn cang tng
bop cung duoc ac dlnb.
66
Nam 2001 va 2002,
Co quan Hop tac Quc t Nbt 8an ([|CA) da
tln banb Ngbln cuu Pbat trln Cang o mln
Nam vlt Nam, kt qua da d ut mt quy
59 U8ND TP. H Cbl Mlnb, K boacb Pbat trln Klnb t Xa bl
5 nam tu 2011 dn 2015.
60 Cuc Tbng k TP. H Cbl Mlnb, Nln glam Tbng k TP. H
Cbl Mlnb nam 2010.
61 T ng ngu n tbu o dy kbng tlnb ca c ngu n kbng pba l tl n tbu
tbu , vl ou nbu tbu tu u t kb u boa c cbuy n nbuo ng o u tb.
62 Panama la tbut ngu oung d m ta glol ban klcb tbuoc cac
tau cbo bang dl qua knb dao Panama. Post-Panama la tbut
ngu oung d m ta cac tau kbng tbuc nbom klcb tbuoc
Panama.
63 Trong kbu vuc nay, co tb y oung cac cang cng-ten-no d
tlp nbn tau me co trong tal tu 8.000 dn 10.000 TLU
(100.000 DWT dn 120.000 DWT).
64 Pbong tu vn tblt k cang bln tbuc Cng ty Tu vn Tblt
k Glao tbng vn tal pbla Nam (Teol Soutb), don vl tln banb
ngbln cuu nol trn, sau do tro tbanb Cng ty Tu vn tblt k
cang ky tbut bln (Portcoast).
65 Quyt dlnb s 55/Ttg ngay 5/11/1992 cua Tbu tuong pb
ouyt Quy boacb tng tb H tbng cang nuoc su Tbl val
vung Tau.
66 Quyt dlnb s 50/Ttg/1998/Q-Ttg ngay 28/2/1998 cua Tbu
tuong pb ouyt dlu cbinb b sung Quy boacb tng tb H
tbng cang nuoc su Tbl val vung Tau.
|v
KHONG KHA| THAC
HLT CONG SUT
CANG! TPONG HOP
CUM CANG CA| MLP
TH| vA|
71
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
boacb cang cng-ten-no va bn cang tng bop
vol cng sut trung binb o Cal Mep Tbl val.
Quy boacb nay ou kln y 6 cu cang o doan
Tbl val cbo cac tau cbo bang tng bop vol luong
bang boa cbuyn cbo tu 3,3 dn 6 trlu tn. Quy
boacb tng tb nam 2005 v pbat trln cang
ml n ng Nam 8 , g m TP. H Cbl Mlnb, ng
Nal va 8PvT, da tang dang k s luong cang
tbuc cum cang Cal Mep Tbl val. Hln tal, quy
boacb gm 19 cang, trong do co 4 cang cbuyn
oung cng-ten-no va 18 cu cang. Tbeo 8ang
3.6, cang da tbu but duoc mt s don vl quan ly
vn banb co tlng trn tb glol, nbung trong bu
bt cac truong bop (cbi tru mt ngoal l), dl
tac pbla vlt Nam lun lun la mt ooanb
ngblp nba nuoc. Nol tom lal, co cu so buu co
tlnb manb mun o cum cang TP. H Cbl Mlnb
ouong nbu da duoc lap lal o cum cang 8PvT.
34. Mc du duoc du tu nhiu nhung khi
Iuo ng cng-ten-no qua ca ng da su t gia n
da ng k so vo i ky vo ng. Du a n ODA to ra
co val tro tben cbt trong vlc tbu but cac nba
d u tu tu nbn d n dla dl m na y. Trong m t
kboa ng tbo l glan r t nga n tu tba ng 10/2006
d n tba ng 2/2007 da c p 5 gl y pbe p d u tu
y ou ng ca c ca ng cng-ten-no cbuyn ou ng.
Ca c don vl qua n ly v n ba nb ca ng trong nuo c
o TP. H Cbl Mlnb, ouo l su c e p cu a ou a n ol
cbuy n ca ng, cu ng pba n u ng nbanb nba y d
da m ba o co d t trong kbu vu c ca ng. Ngay sau
kbl kbal truong, v n ba nb ca ng, 16 ta u post-
Panama da cbo ba ng tba ng to l ca ng. Nbung
kb l luo ng cng-ten-no v n r t tb p. Tbeo ba o
ca o cu a ca c don vl qua n ly v n ba nb ca ng, nam
2010, luo ng ba ng tbu c cbuyn cbo ba ng cng-
ten-no cbi ba ng 28 t ng cng su t va trong
8 tba ng d u nam nay, 2011, con s na y cbi la
12,9 (em 8ang 3.6).
67
Trong tbang 5 va tbang
6/2011 da pba l ca t bo t 4 tuy n duo ng cbo
ba ng (trong s 16 tuy n ban d u) oo nbu c u
qua tb p.
68
67 S llu bao cao cua cac cang ln Hlp bl Cang bln vlt Nam.
68 SCosco, Kllne, Yangmlng, va Hanjln tbng bao ngung gbe qua
cang Cal Mep trn tuyn tu cbu A dl cbu u tu tbang
5/2011, va CSAv ngung kbal tbac tuyn tu Cal Mep dl bo Ty
My tu tbang 6/2011.
72
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
69 Trong bao cao quy boacb cbl tlt cblnb tbuc oo tu vn
Portcoast lp vao tbang 4/2011, cbi con ouy nbt mt kbu dt
trong toan b cum cang duoc d lal lam kbu olcb vu bang bal.
Tbang 8/2011, kbl quy boacb duoc pb ouyt, tbm cbl kbu
dt cul cung do cung da bln tbanb mt cang bang boa tng
bop nua. Do vy, tbeo quy boacb cbl tlt nam 2011, cum cang
Cal Mep Tbl val co tng cng 34 cang, trong do 14 cang dang
boat dng, gm cac cang cng-ten-no, cang da cbuc nang, cang
bang boa tbng tbuong, va cang cbuyn oung.
70 Kt qua so sa nb cng su t ca ng 8PvT vo l Tba l Lan va n
cbo tb y mu c ou tbu a cng su t trong quy boa cb ca ng 8PvT. Kbl
ba t d u pba t trl n ca ng bl n nuo c su mo l o Laem Cbabang d
tbay tb ca ng Klong Toey ta l 8angkok va o cu l nbu ng nam 1980,
Tba l Lan cbi y m t ca ng cng-ten-no vo l cng su t 0,6 trl u
TLU. Sau m t tbo l glan, Tba l Lan ba t d u b sung tbm nbl u
ca ng va bl n ta l cu m ca ng Laem Cbabang co 7 ca ng cng-ten-no
va 1 ca ng da cbu c nang, du ng tbu 22 trong oanb sa cb ca c ca ng
cng-ten-no ba ng d u tb glo l va u ly 5,2 trl u TLU trong nam
2010. Ca ng Nbava Sbeva, duo c y ou ng nam 1989 d gla m bo t
a p lu c cbo ca ng Mumbal, bl n cbi co 3 ca ng vo l 5 c u ca ng, va u
ly 4,3 trl u TLU trong nam 2010.
Ba ng 3.6 Ca c ca ng cng-ten-no cbuyn ou ng ta l cu m ca ng 8PvT
Nam kbal
truong
Quy
boa cb
2010 Tba ng
8/2011
l ta c pbla
vl t Nam
l ta c qu c t
Cng su t (trl u TLU)
Ca ng
Ca ng qu c t SP-PSA
(SP-PSA)
Ca ng qu c t SP-SSA
(SS|T)
Ca ng qu c t Ca l
Me p (CM|T)
Ca ng cng-ten-no
Tn Ca ng Ca l Me p
(TCCT)
Ca ng qu c t Tn
Ca ng Ca l Me p
(TC|T)
Ca ng Qu c t Sa l
Go n vl t Nam (S|Tv)
Ca ng cng-ten-no
qu c t Ca l Me p
Ca ng Ca l Me p
(Gemallnk)
Ca ng qu c t PSA
(Slngapore)
Cng ty SSA Hololngs
|nt. (Hoa Ky )
Ca ng APM (an
Ma cb)

Wanbal Llnes, MOL

va Hanjln Sblpplng
Cng ty Hutcblson
Port Hololngs
(H ng Kng)
[8|C
(ODA Nb t 8a n)
CMA-CGM
Tba ng
5/2009
2012
Tba ng
3/2011
Tba ng
6/2009
Tba ng
1/2011
Tba ng
8/2010
2013

1,1
1,2
1,1
0,6
1,2
1,2
0,75
1,2
0,182

0,295

0,025

0,114

0,032
0,204
0,084
0,045

Ca ng Sa l Go n
(vlnallnes)
Tn Ca ng Sa l
Go n (Ha l qun
nbn on)
Cng ty c pb n
u tu Xy ou ng
Tbuong ma l
Sa l Go n
PMU 85
(8 Glao tbng)
Gemaoept
Ngun: Tbanb va Plncus 2011.
Chu thch: Tbeo quy boacb mol nbt, se con y tbm 6 cang cng-ten-no cbuyn oung va cang da nang.
= kbng co s llu
|v.A |LU Gl Ll G|A| TlNH
TPANG S DUNG
KHONG HLT CONG
SUT CANG?
(A) Thlu co ch rhj rruong d rhuc dy
canh rranh
35.Cac quyt d|nh quan trong nhu tng
cng sut cang Iun Iun thay di na
khng chu y toi cung cu th| truong. Quy
boacb cbl tlt Cal Mep Tbl val lln tuc duoc
cp nbt, nblu cang mol duoc b sung va bu
bt dt truoc mat cang du da duoc ac dlnb
muc dlcb su oung. Nbu mlnb boa o Hinb 3.6, quy
boacb ban du yu cu y oung 4 cang cng-
ten-no vol tng cng sut cbi kboang 3,3 trlu
TLU vao nam 2015.
69
Sau mt tbol glan, s gly
pbep du tu duoc cp da vuot qua quy boacb
ban du. u nam 2011, 4 cang cng-ten-no
dang boat dng (CM|T, S|TC, va SPPSA, TCCT
TC|T) da co t ng cng su t ln d n 5,2 trl u TLU
(em 8a ng 3.5). SS|T se duo c y ou ng ong va o
d u nam 2012, nng t ng cng su t cu a cu m ca ng
ln 6,4 trl u TLU. Hal ou a n ODA y ca ng ou kl n
se boa n tba nb trong nam 2013. M t ca ng cng-ten-
no kba c tbu c lln ooanb Gemaoept va CMA
CGM (Pba p), bl n dang na m glu ol n tlcb d t lo n
nb t va c u ca ng oa l nb t, v n dang trong qua trinb
y ou ng.
70
73
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
cng-ten-no tbm cbl con su oung cng sut
cang cng-ten-no ou tbua d u ly bang boa
tbng tbuong va cung cp cb neo du cbo dl
tau tun tra (Tbanb va Plncus 2011).
(B) Cung cp cac co so ha rng h rro
37. Vn d khng su dung ht cng sut
cang trn trong hon boi su tht bai cua
chnh phu trong vic hoan thanh cac co so
ha tng h tro cn thit. H tbng cang
8vPT cacb 8ln Hoa, ng Nal 50 km va cacb
tbanb pb H Cbl Mlnb 80 km. Cac cang cng-
ten-no o 8PvT bat du duoc y oung vao du
nam 2007 nbung dn cul nam 2009, ou an cal
tao uong Quc l 51 mol duoc trln kbal.
Tbm cbl sau kbl boan tbanb, quc l 51 mo
rng vn se kbng du. Tbeo k boacb, tuyn
duong cao tc TP. H Cbl Mlnb Long Tbanb
Du Gly se boan tbanb vao cul nam 2012, bua
ben se rut ngan kboang cacb va tang tc d cua
cac pbuong tln glao tbng trn tuyn. Tuy
nbln, co kba nang ou an nay se cbm lal dn
cul nam 2013 boac du nam 2014. uong cao
tc 8ln Hoa vung Tau cung pbal trln kbal
som d boan tbanb mang luol glao tbng duong
b. Kbng cbi co cac ou an duong cao tc bl
cbm ma cac ou an co so ba tng kt nl cung
kbng tbeo dung k boacb. Mt yu cu bln
nbln la pbal boan tbanb klp tbol tuyn duong
nl glua b tbng cang Cal Mep vol quc l 51
(tbuong gol la duong 965) d tao dlu kln boat
dng cbo cac cang cng-ten-no. Tuy nbln, dn
36. Vic cp phep cho nt s Iuong Ion
cac cang cng-ten-no nhu vy duoc thuc
hin trn co so hanh chnh, hoan toan
tach roi cac nguyn tc th| truong. Quyt
dlnb cua cblnb pbu v vlc pbn cbla b tbng
ca ng tba nb m t s ca ng va trao quy n pba t trl n
va vn banb quan ly cbo nblu nba du tu, la mt
quyt dlnb co can cu ca v mat ly tbuyt cung
nbu tbuc tln. Su bln oln cua nblu nba quan
ly vn banb se tbuc dy canb tranb d dam bao
cac olcb vu co cbt luong tt va cbl pbl tbp
(Ngn bang Tb glol 2007, trang 24). vn d o
dy kbng pbal la vlc kbng su oung tbl truong
d tbuc dy canb tranb. vn d la o cb nblu
co quan nba nuoc va ooanb ngblp nba nuoc co
tb duoc buong nbung dl u dac blt tu pbla
cblnb pbu va glua cac cbu tb nay boan toan
kbng co su pbl bop. Kbl kbng tb dat blu
qua boat dng cao bon, cac cang kbng co su
lua cbon nao kbac la ap oung muc gla canb tranb
buy olt d sng con, nbt la trong bl canb tang
truong tbuong mal glam sut trong kbu vuc va
trn toan tb glol. Tbeo bao cao cua Hlp bl
Cang bln vlt Nam, cac don vl quan ly vn banb
dang ap gla olcb vu tbp dn muc kbo co tb bu
ap cbl pbl.
71
tao ra ngun tbu, mt s cang
4
9
8
7
6
5
3
2
1
0
2008
Cng sut sau khi cang bin c xy dng
Gemalink
ODA
SP-PSA
Cang Cai Mep
Cng sut theo
k hoach
ban u
T
r
i

u

T
E
U
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Hnh 3.6 Pbat trln cac cang cng-ten-no:
Cng sut tbeo quy boacb ban du so vol cng sut y oung tbuc t
Ngun: S llu cng sut trong quy boacb ban du oo Cuc Hang bal vlt Nam (vlnamarlne) cung cp, s llu cng sut y oung tbuc t
ly tu bang 3.6.
71 Trong dal bl tbuong nln cua Hlp bl Cang bln vlt Nam
vao tbang 9/2011, bao cbl duoc tlt l tbng tln la pbl olcb vu
cua cac nba quan ly vn banb cang cng-ten-no o Cal Mep
Tbl val ap oung cbo cac tuyn duong cbuyn cbo cbi co 32
USD ml TLU, trong kbl do muc tbu cua cac cang pbal dat tl
tblu 88 USD ml TLU mol co tb boa vn (bao Tui tre,
Cang bln l nang), 21/9/2011.
74
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
tbang 10/2011, doan duong oal 8,5 km nay vn
co n va l tba ng nu a mo l boa n tba nb. Ngoa l ra cu ng
pbal y oung mt b tbng duong nl b co
nang luc luu tbng cao d kt nl cac cang trong
b tbng. Cblnb pbu da nbn tby dlu do va
cp vn cbo ou an nay tu ngun tral pblu cblnb
pbu, tuy nbln vl c tbl cng da bl tri boa n. M t
ou a n kba c d u t y ou ng tuy n duo ng sa t cbo
ba ng tu 8ln Ho a d n Ca l Me p Tbl va l, nbung tlnb
kba tbl klnb t va ta l cblnb cu a d u t na y co n
dang d ngo d tba o lu n tbm oo kboa ng ca cb
qua ng duo ng qua nga n (cbua d n 80 km).
38. Vic di chuyn h thng cang TP. H
Ch Minh va tnh trang khng su dung ht
cng sut cua h thng cang BRVT Ia hai
nt cua cung nt vn d. Trong kbl cac
cang cng-ten-no mol duoc trang bl tln tln tal
b tbng cang 8vPT mol cbi kbal tbac duoc mt
pbn cng sut, bu bt bang boa cbuyn cbo
bang cng-ten-no vn tp trung v cac cang cu
o TP. H Cbl Mlnb, va ca bal nol du oo cung
mt nbom cac nba du tu trong nuoc dlu banb.
Tlp tuc vn banb kbal tbac cac cang o TP. H
Cbl Mlnb la mt quyt dlnb bop ly, nu et tu
quan dlm cua cac nba du tu, vi cac cang nay
vn dem lal lol nbun k ca trong glal doan tang
truong klnb t glam sut nbu bal nam 2009
2010.
72
Tuy nbln, dlu nay lal gy tn kem cbo
a bl, oo nbung tac dng ngoal ung bt lol nbu
tac ngben glao tbng va nblm, va cbl pbl co
bl cao kbl su oung dt d tbl loal mt d lam
cang, tbay vi y oung va pbat trln cac kbu
tbuong ma l va nba o . N u cbuy n kboa ng 4 trl u
TLU bang boa bln dang luu tbng qua cac cang
TP. H Cbl Mlnb sang cang Cal Mep Tbl val, se
glam bot duoc vn d tbua cng sut o cang Cal
Mep Tbl val.
73
39. Vit Nan da tao ra qua nhiu ap Iuc
cho ngn sach du tu cng thng qua vic
trin khai qua nhiu du an co so ha tng
co tnh nanh nu n va khng da t duo c hi u
qua ti uu do thiu nhu cu th| truong.
May man la Cblnb pbu va Quc bl da quyt
dlnb tln banb nblu banb dng dung dan trong
val tbang gn dy: (l) kbol dng qua trinb y
oung lut mol nbam cal tbln kbung pbap ly v
du tu cng va mua sam cng, (ll) tbat cbat quy
trinb tbeo ool va glam sat dl vol cac ou an dang
boat dng, trao quyn nblu bon cbo 8
KH&T trong vlc ra soat cac ou an, dac blt la
v su san co cua cac ngun luc (Cbi tbl s
1792/2011 ban banb tbang 10/2011), (lll) glam
v co ban muc du tu cng trong K boacb Pbat
trln Klnb t Xa bl 2011-15, (lv) ban banb Ngbl
quyt v K boacb tng tb v su oung dt dal
tol 2020 va K boacb su oung dt dn 2015
nbam tbat cbat vlc su oung dt cbo pbat trln
bn vung, bao gm quy dlnb vung cu tb d
trng lua gao (bln nay la 3,8 trlu bec ta), va
llt k tam nblm vu va glal pbap cblnb ma co
quan nba nuoc trung uong va dla pbuong cn
tbuc bln, bao gm: k boacb tng tb su oung
dt cua cac co quan nay pbal tbeo sat k boacb
tng tb su oung dt cua Quc bl, ac dlnb ro
rang ranb glol dt kbng luu cbo cac muc dlcb
kbac nbau, va cng b tbng tln ra cng cbung
74
,
va (lv) gn dy da ban banb sac lnb cm pb
ouyt cac kbu cng ngblp mol.
40. Cac buoc nay se tao khoi du khoi sc,
nhung vn con nhiu vic cn phai Ian
truoc nt, dc bit Ia vic dua vao cac th
ch, co ch khuyn khch va thng tin phu
hop nhn dan bao tranh nc phai cac
vn d truoc dy. Trong doan nay, cbung tl
ln d ut ba cblnb sacb d kbac pbuc vn d
nay: (a) quy dlnb ro va cung c cac quyn so buu
74 8t ky dlu cbinb nao v vlc su oung dt pbal duoc bao cao
va duoc Quc bl pb ouyt, va Cblnb pbu pbal bao cao ln
Quc bl bang nam v vlc tbuc bln K boacb su oung dt
dal tng tb.
72 Lol nbun sau tbu cua Cang Sal Gon trong nam 2010 la 64
ty dng, cang Cat Lal la 73 ty dng (Ngun: cac bao cao tal
cblnb nam 2010 cua cac cng ty quan ly cang.)
73 Cang Laem Cbabang o Tbal Lan cbi pbat trln duoc sau kbl
cblnb pbu Tbal quy dlnb muc trn bang boa luu tbng qua cang
Klong Toey la 1 trlu TLU vao nam 1996, ngbia la cac tuyn
duong vn tal bat buc pbal cbuyn buong sang cac cang cng-
ten-no mol (AD8 2009, trang 17).
v
CAC LA CHON
CHlNH SACH
75
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
tal san d dem cac canb tranb v dt dal ra tbl
truong, tboat kbol nbung lln quan co tlnb cblnb
trl, (b) tbanb lp cac co quan kbng tbln vl
trong cac nganb cbu cbt d quan ly va dlu tlt
su pbat trln co so ba tng, va (c) tao ra mt co
cb cbla se ngun tbu glua cac cblnb quyn dla
pbuong nbam kbuyn kblcb pbat trln cac co so
ba tng cbung cbo cac vung/mln va ca quc gla
va (o) tang cuong quy trinb quan ly du tu cng.
(A) Quy djnh ro va cung c cac quyn so
huu ral san
41. Dt dai Ia tai san quan trong nht o
Vit Nan. Cac nghin cuu o Vit Nan
cho thy, cac co quan nha nuoc va doanh
nghip nha nuoc duoc uu dai hon so voi
cac doanh nghip tu nhn va ca nhn v
quyn kin soat dt dai. Tuy nbln, k ca
nbung cbu tb nba nuoc nay cung cbua duoc
buong nbung quy dlnb ro rang v quyn so buu
dl vol dt. Quyn su oung dt tbuong cbo pbep
su oung dt cbo mt muc dlcb cu tb, vl ou nbu
lam nba o , sa n u t, kbal tba c mo , boa c sa n u t
nng ngbl p. Duy tri su kl m soa t d t dal trong
kbl cbo pbe p cbuy n d l su ou ng d t tu nga nb na y
sang nga nb kba c la m t pbuong pba p quan tro ng
d ta o ra va cbuy n glao cu a ca l o vl t Nam.
42. V ban cht, cac quyn su dung dt co
tnh cht hanh chnh, do do, giai phap d
chnh phu giai quyt vn d nay phai duoc
thu c hi n thng qua ca c phuong ti n ha nh
chnh, khng phai bng co ch th| truong.
Co tb em et glal pbap tbanb lp mt co quan
cblu tracb nblm quy dlnb va glao quyn so buu
tal san cbo cac ooanb ngblp va l ngblp, bat
du bang nbung truong bop co mu tbun glua
cac co quan nba nuoc. Song song vol tln trinb
nay, cn pbal (l) tang cuong tlnb llnb boat cua
quy boacb su oung dt va cbo pbep nguol mua
cbuyn dl muc dlcb su oung dt sau kbl np
mt kboan pbl pbu bop cbo nba nuoc, va (ll) tao
oung mt tbl truong trao dl, cbuyn nbuong
quyn su oung dt glua cac bn dang su oung
dt.
75
Nbu vy, cuc canb tranb dt dal, tu cb
la mt cuc dua tbang tbua co tlnb cblnb trl se
duoc dy ra ngoal tbl truong, nol ma cac bn tu
bo quyn klm soat dt se duoc dn bu tboa
dang. Mt cblnb sacb nbu vy se lam tang ngun
cung dt trn tbl truong, dng tbol lam glam gla
dt va glam cbl pbl y oung co so ba tng mol
trong nuoc.
(B) Thanh lp cac co quan quan ly dlu
rlr khng rhln vj cho cac nganh co so ha
rng chu chr
43. Nguyn nhn thu hai dn dn su chp
va v th ch, do Ia su thiu vng nhung
ranh gioi ro rang giua cac co quan quan Iy
va cac bn than gia th| truong, giua cac
b nganh trung uong va chnh quyn d|a
phuong, va thn ch giua cac don v| trong
cu ng n t co quan. Trong nbu ng dl u kl n nbu
vy, rt kbo d lam ro va tbuc tbl cac lut cbol.
Du ap dat cac quy tac don glan va co tb tbuc
tbl tbi cung se pbal mt mt tbol glan oal mol
glal quyt duoc tinb trang cbap va nay. Co tb
em et glal pbap tbanb lp mt Co quan Quan
ly Co so ba tng cp quc gla boac cp vung cbo
cac nganb cbu cbt, vl ou nbu Co quan Quan ly
Cang mln ng Nam 8, vol tracb nblm quan
ly, dlu tlt b tbng cang trong toan vung.
Nblu nuoc trn tb glol da tbanb lp cac co
quan tbuc cblnb pbu boac gn glng co quan
cblnb pbu d quan ly cac sn bay, cang bln va
Kbu klnb t, nbam quan ly va dlu tlt cac b
tb ng co so ba t ng pbu c vu cbo nbl u tinb boa c
nblu vung (em Hp 3.3 klnb ngblm cbuyn
dl co cu quan ly cang tu co cu nba nuoc
tbanb co cu ooanb ngblp dc lp va tbanb lp
Co quan Quan ly Cang o Slngapore). vlt Nam
da co mt s co quan nbu vy, nbung nbung co
quan do tbuong pbal bao cao ln b cbu quan,
kbln cbo ranb glol glua quyn so buu va quan
ly dlu tlt tro nn kbng ro rang. Nbung co
quan nol trn cn duoc nng cao quyn ban d
ngang bang vol cac b nganb trung uong va cn
duoc cung cp du ngun tal cblnb cung nbu
quyn tu cbu trong boat dng. Tracb nblm
cblnb cua cac co quan nay se la pb ouyt cac
ou an mol, tblt lp cac tlu cbun cbo nganb,
tao ra mt sn cbol binb dang d dam bao su
canb tranb cng bang glua cac don vl vn banb,
bao v lol lcb cua nguol on, va quy dlnb muc
pbl cbo nguol su oung olcb vu.
75 Nguol su oung dt duoc pbep ban gly cbung nbn su oung
dt vol dlu kln nguol mua glu nguyn muc dlcb su oung dt.
Tuy nbln nbung glao olcb nay ngay cang lt va tbuong duoc
tbuc bln bl mt. Nu y oung mt tbl truong tbeo klu
tbuong mal cac-bon, se co tb glam dang k cbl pbl glao olcb
cbo cac bn mua ban gly cbung nbn su oung dt.
76
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
Hp 3.3. Co quan Quan Iy Cang va Hang hai o 5ingapore
Cang Slngapore la mt cang cng-ten-no rt tbanb cng, va k tu nam 1986, dy la cang bn
rn nbt trn tb glol nu et v kbl luong bang boa cbuyn cbo qua dy, cbu yu la bang
dong cng-ten-no. Slngapore la mt cang olcb vu, trong do quyn so buu dt, vlc tbuc tbl cac
cbuc nang tbeo lut dlnb va cac boat dng bc oo bang boa du oo mt t cbuc quan ly, va
dy cung la mt trong s lt cac cang olcb vu cua nba nuoc trn tb glol boat dng tbanb cng.
Tuy vy, nam 1996, Cblnb pbu Slngapore vn quyt dlnb tbay dl can ban co cu quan ly cang.
Cblnb pbu tbay dl co cu quan ly cang bang cacb tbanb lp mt don vl ooanb ngblp (Cng
ty PSA) vol co cu du llnb boat d duoc pbep boat dng va du tu trong kbu vuc, nbt la o cac
cang cul cng-ten-no nam trn cac tuyn vn tal bln quan trong. Doanb ngblp boa mt
pbn boat dng cua Co quan Quan ly Cang co ngbia la tang cuong tlnb tu cbu v mat tal cblnb
va gla tang lung tln mat. lu nay cung lam tang vl tb cua Slngapore vol val tro mt cang
trung cbuyn va duoc cbo la mt glal pbap dong gop cbo su pbat trln klnb t cua Slngapore
cung nbu kbu vuc ung quanb.
vi co vl tb d c quy n o Slngapore nn cng ty PSA pba l cblu su dl u tl t va qua n ly cu a nba nuo c.
Co quan Qua n ly Ca ng va Ha ng ba l Slngapore (MPA) duo c tba nb l p tbeo m t a o lu t cu a Qu c
b l (a o lu t Co quan Qua n ly Ca ng va Ha ng ba l Slngapore nam 1996) d gla m sa t boa t d ng cu a
cng ty PSA. Nbu ng nbl m vu cblnb cu a Co quan mo l tba nb l p g m co tbu c d y vl c su ou ng, ca l
tl n va pba t trl n ca ng, kl m soa t su dl la l cu a ta u tbuy n va da m ba o an nlnb glao tbng ba ng ba l,
c p pbe p va qua n ly ca c olcb vu va co so ba ng ba l g m co ca c ca ng b c oo ba ng bo a tbng tbuo ng,
va qua n ly , dl u tl t ba nb vl klnb t cu a nga nb ca ng bl n. a o lu t cu ng ngblm c m y ou ng, cung
c p ca c co so va trang tbl t bl ca ng boa c ba ng ba l n u kbng co gl y pbe p boa c ml n tru cu a MPA.
Co quan na y co tb kl m soa t va quy dlnb mu c pbl c p pbe p u ly va luu glu ba ng bo a o ca ng dlcb
ban d u (ngbia la ba ng bo a kbng cbuy n ta u).
(C) Cac co ch uu dal ral ch|nh cng d
rhuc dy su phl hop glua cac vung
44. Nhiu chnh quyn d|a phuong nong
nun xy dung co so ha tng v do se Ia
ngun thu tuong Iai cho d|a phuong. Su
tblu vang mt co cb cbla se ngun tbu o cp
vung la nguyn nbn tao ra su canb tranb glua
cac cblnb quyn dla pbuong nbam tbu but cac
ou an co so ba tng v dla pbuong minb ma dl
kbl bo qua nbung tblt bal dl vol nn klnb t
cua toan vung boac tbm cbl ca quc gla. Nu
tbanb lp mt Co quan Quan ly Co so ba tng
cp vung boac cp quc gla, co quan nay se tbu
tbu tu cac ou an co so ba tng va tal du tu tln
tbu d b tro cac co so ba tng, nbu vy se
kbac pbuc duoc tinb trang tblu pbl bop trong
cblnb pbu. Toan b s tln tbu tbu kbng tal
du tu d b tro co so ba tng se duoc pbn
cbla cbo cac tinb trn nguyn tac cn dl glua
bal yu t: mt bn la tlp tuc ouy tri dng co
y oung tbm co so ba tng mol cua cac tinb,
mt bn la glam su canb tranb kbng lanb manb
glua cac tinb. Tuong tu nbu vy, trong qua trinb
pbn b ngn sacb du tu tu cblnb pbu trung
uong, cn uu tln cbo cac ou an quc gla, tlp
do la cac ou an lln tinb/tbanb pb, sau do mol
dn cac ou an cua tung tinb. y la mt cacb
kbuyn kblcb cac cblnb quyn dla pbuong bop
tac cung nbau d y oung co so ba tng va tao
dl u kl n tbu n lo l cbo vl t Nam tang cuo ng kba
nang canb tranb trn toan cu.
(D) Tng cuo ng chu rrnh qua n ly d u
ru cng
45. Mt chu trnh quan Iy du tu cng
{PlM) cht che hon va dng b voi quy
trnh ngn sach se giup Vit Nan tranh
duoc tnh trang ph duyt cac du an du
tu cng tn ken va thiu hiu qua. Mt
cbu trinb P|M tbuong gm 8 glal doan: cbi dao
Ngun: Ngn bang Tb glol (2009) 8 cng cu dl mol boat dng cang
77
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
cbln luoc va sang loc, cblnb tbuc tbm dlnb ou
an, klm tra kt qua tbm dlnb, lua cbon ou an
va cp vn, tbuc bln, dlu cbinb ou an, cbuyn
glao olcb vu, va danb gla ou an (em Hinb 3.7).
46. Trong truong hop cua Vit Nan, cac
giai doan cn tng cuong co Ie Ia cac giai
doan du tin cua chu trnh PlM, cu th Ia
ch dao chin Iuoc va sang Ioc, chnh thuc
thn d|nh du an, kin tra kt qua thn
d|nh, Iua chon va cp vn cho du an. Cblnb
quyn cac dla pbuong va b nganb cbu quan d
ut ou an du tu cng pbal lp mt b so ou
an vol cac tbng tln co ban v ou an, gm co m
ta uu tln cbln luoc va cbuong trinb lln quan,
vn d cu tb se duoc glal quyt trong ou an,
muc tlu ou an, cac boat dng cblnb, kt qua va
ngn sacb ou kln. Ngoal ra, dlu quan trong
trong glal doan nay la pbal cn nbac cac pbuong
an lua cbon d glal quyt vn d tbeo cac klcb
ban co va kbng co ou an, dng tbol pbn tlcb
cu, cung va kboang trng cung cu. Cac d
ut ou an cn duoc sang loc ln du nbam dam
bao rang cac ou an dap ung nbung tlu cbl tl
tblu v su pbu bop vol cac muc tlu cbln luoc
cua cblnb pbu, dng tbol tboa man nbung danb
gla pbn loal ngn sacb d d ut duoc dua vao
k boacb ngn sacb nbu mt ou an tbuc su, va
kbng pbal la mt muc cbl ngn sacb tbuong
uyn. Tlp do, cn co co cu tb cb pbu bop
d sang loc tt ca cac d ut ou an lon (vl ou
nbu cac ou an trn 1000 ty dng boac 50 trlu
USD) nba m tra nb la ng pbl n u tb m dlnb cbl tl t
tt ca cac ou an, tuy truong bop, nblm vu nay
co tb glao cbo cac b nganb cbu quan va cblnb
quyn dla pbuong.
47. Cac du an va chuong trnh vuot qua
In sang Ioc du tin se duoc thn d|nh
d danh gia tnh kha thi, thng qua cac
phn tch kha thi. tbuc bln quy trinb nay,
cn pbal kt bop va quan ly cac buoc cbun bl
ou an, nbu ngbln cuu tln kba tbl, ngbln cuu
kba tbl bao gm tblt k so b, danb gla tac
dng ml truong va a bl cac buoc nay cn
duoc boan tbanb truoc kbl ou an duoc pb
ouyt cp vn. Tlp do, cn ap oung mt tbng
l tt la klm tra kt qua tbm dlnb tbng qua
mt bn dc lp. Nblm vu nay co tb oo co
quan b tal cblnb, boac b k boacb, boac mt
co quan cbuyn mn kbac tbuc bln. Cul cung,
cn pbal gan kt quy trinb tbm dlnb, lua cbon
ou an du tu cng vol cbu trinb ngn sacb tbeo
cacb tblcb bop, k ca kbl cbu trinb danb gla ou
an kbng trung tbol glan vol cbu trinb ngn sacb.
Nu cac co quan cblnb pbu kbng co du nbn
luc va nang luc tblcb bop, vlc tbuc bln nbung
buoc nol trn co tb rt kbo kban va pbuc tap,
oo do co tb dlu cbinb vlc ap oung cac buoc
nay tbeo bl canb o vlt Nam va bat du bang
mt tbl dlm trong mt nganb klnb t quan
trong, vl ou nbu cang bln.
Hnh 3.7: Tam yu t nong ct bat buc pbal co trong quan ly du tu
1
Huong on
&
Pa soat
2
Tbm dlnb
ou an
cblnb tbuc
3
Pa soat
tbm dlnb
6
Tbay dl
ou an
7
Cung cp
olcb vu
8
anb gla
ou an
4
Lua cbon
ou an &
ln
ngn sacb
5
Tbuc bln
THUC DAY NEN KlNH TE THl TRUONG:
VAl TRO CUA THONG TlN VA MlNH BACH
77
8ao cao Pbat trln vlt Nam 2012
K|NH TL TH| TPONG
KH| v|LT NAM TPO THANH QUOC G|A
CO THU NHP TPUNG 8lNH
Chuong 4
77 Cbuong nay duoc vlt oua trn cac bao cao cblnb sacb oo 8lll
Allan, Hablb Pab va Nguyn Nguyt Nga tbuc bln.
l
80
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
1. Vit Nan da di nt chng duong dai
trong 15 nn qua trong vic thuc dy
cng khai du Iiu va thng tin kinh t. vlc
cbun bl va cng b ou llu klnb t vi m tal vlt
Nam da on on co b tbng bon. Tbng tln v
ngn sacb nba nuoc trn cac trang web cua co
quan nba nuo c cu ng da duo c ca l tbl n. Nga y ca ng
co nblu co quan cblnb pbu su oung trang web
cu a bo d trao d l tbng tln
78
. Nbu Hinb 4.1 cbo
tby, bu bt nbung nguol tra lol cbo cuc kbao
sat v "Su tbay dl nbn tbuc cua nguol vlt nam
dl vol val tro cua tbl truong va nba nuoc"
(CAMS 2011) oo Ngn bang Tb glol va Pbong
Tbuong mal va Cng ngblp vlt nam (vCC|)
tbu c bl n nam 2011 d ng y vo l da nb gla nbu v y.
Trong s 967 nguo l tra lo l, 53 ca m tb y ra ng mu c
d mlnb ba cb da tang ln trong nam nam qua so
vo l 4 nguo l ngbi ra ng no da gla m. Tuy nbu ng nguo l
tbu c ca c cblnb quy n c p tinb va qu c gla ouo ng
nbu co ca l nbin tlcb cu c bon so vo l nbu ng nguo l la m
vl c trong linb vu c truy n tbng ba o cbl, c ng d ng
ca c nba ta l tro , va ca c t cbu c a b l on su . H u
nbu kbng co ngbl ngo ra ng vl t Nam dang da t
duo c tl n b buo ng to l vl c tro tba nb mt quc
gla col mo va mlnb bacb bon.
2. Tuy nhin tin d da chn hon du kin
do thiu nt Iut tng quat v kha nng
tip cn thng tin. Bao cao Phat trin Vit
Nam 2010 - Cac Th ch Hin ai - da p
kboang 30 lut, ngbl dlnb va cac van ban quy
pba m pba p lu t kba c quy dlnb lt nbl u tbng
tln pba l duo c cng b cbo cng cbu ng. Tuy
nbln, nbl u quy dlnb kbng duo c tbu c bl n.
M t ngbln cu u nam 2010 v su mlnb ba cb
trong vn d dt dal da pbat bln ra rang dl
vol mt s tbng tln lln quan dn dt dal, cbi
9 cac tinb cng b tbng tln tbeo quy dlnb
cu a pba p lu t (Nguy n va ca c ta c gla kba c
2010). Co m t va l ly oo cbo nbu ng y u ke m
trong vl c tbu c bl n quy dlnb v mlnb ba cb
tbng tln, tu van boa t cbuc va cng tac luu
glu tbng tln yu, cbo dn mt tbuc t don glan
la nblu nguol kbng blt pbap lut yu cu bo
pbal cng b tbng tln. Nu kbng co mt lut
v tlp cn tbng tln, kbln cbo vlc tlp cn
tbng tln tro tbanb mac dlnb cbu kbng pbal
la mt nguyn tac, va tblt lp co cb glam sat
va tbu c tbl, tbi se kbng co du d ng lu c cbo
cac van pbong va cac quan cbuc tu oo cung cp
tbng tln. Tbt ra, dlm s tbp cua vlt Nam
(0) v truy cp tbng tln tbeo danb gla cua Cbi
s v Tlnb llm cblnb Toa n c u co ly oo tru c
tl p tu tbu c t ra ng kbng co lu t t ng qua t
v tlp cn tbng tln tal vlt Nam.
I
8O| CANH
78 Xem 8ao cao Pbat trln vlt Nam 2010 v tbao lun cbl tlt
mt s tbanb tuu trong vlc tbuc dy tlnb mlnb bacb trn mt
loat linb vuc cblnb sacb cng.
Ngun: CAMS 2011.
Hnh 4.1 Muc d mlnb bacb da gla tang trong nbung nam gn dy
81
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
3. Tac dng cua su yu ken v ninh bach
da Ia n cho su pha t tri n cu a Vi t Nan tro
nn tn ken. Mt ngbln cuu nam 2011 v
tbam nbung trong quan ly dt dal (SQ an
Ma cb, Ngn ba ng Tb glo l, SQ Tbu y l n 2011)
da ac dlnb su tblu mlnb bacb la mt trong
nbung nguyn nbn co ban gy ra tbam nbung
tal vlt Nam, pbat bln duoc rut ra tu ngbln
cu u ou ll u. Ma c ou tbam nbu ng co nbl u nguyn
nbn, kbl d cp dn mt loat cac tal llu lln
quan dn dt, et v trung binb, ro rang cac tinb
vol muc d mlnb bacb tbp bon cung co muc
d tbam nbung cao bon (Hinb 4.2) Cung co tb
tby gla trl cua tbng tln qua kt qua cua mt
cuc kbao sat v can b dt dal duoc tln banb
bo l Tbanb tra Cblnb pbu : 76 ca n b d t dal cbo
rang, ly oo cblnb kbln bo tblcb cng vlc cua
minb la oo co tb tlp cn som vol tbng tln v
dt dal (G|P| va Cng ty Tu vn T&C 2010). Cac
ngbln cuu tuong tu cung tby rang nguol on
tbuong su oung trung glan kbl u ly cac vn d
lln quan dn dt dal, va mt nua trong s cac
truong bop co trung glan cblnb la can b dla
cblnb. Mac ou cng cbung se duoc lol kbl duoc
tu oo tlp cn tbng tln, tbng tln lal duoc glu
kln vi lol lcb ca nbn.
4. Loi ch cn bin cho nn kinh t Vit
Nan tu vic gia tng ninh ba ch co th
r t Io n. S luo ng tbng tln ta l kbo a, ta l cblnb
va klnb t ma Cblnb Pbu vl t Nam bl n dang
tbu tb p va cung c p cbo cng cbu ng kbng
dy du cbo su vn banb tron tru cua mt quc
gla o mu c tbu nb p trung binb. Ngay ca s ll u
tb ng k co ba n nbu co c u cbl tlu ngn sa cb
tbeo nga nb, cbl tlu ngoa l ngn sa cb, ou tru
ngoa l b l, va ca c ba ng cn d l cu a ooanb
ngbl p nba nuo c boa c kbng duo c tbu tb p,
kbng duo c cng b , boa c cbi duo c cng b
vo l d tr v tbo l glan da ng k . Tuy nbln,
nguo l tbam gla tbl truo ng nbu ca c nba d u tu
v n c pb n, nba u t nb p kb u, nguo l klnb
ooanb ngoa l b l, cbu so bu u tra l pbl u, ca c
ngn ba ng, ooanb ngbl p, va tb m cbl ca nng
on d u c n tbng tln c p nb t g n nbu ba ng
nga y d boa t d ng trong n n klnb t tbl
truo ng. va n u tbng tln nbu v y kbng co sa n,
nguo l tbam gla tbl truo ng se pba l ou ng d n
pbuong a n d u co, tln d n, va tb m cbl la ca c
pbuong tbu c kbng trung tbu c d co duo c
tbng tln. l u na y gla l tblcb oo ta l sao nguo l
ta da lp lun rang mt trong nbung ngun gc
cu a su b t n klnb t bl n nay ta l vl t Nam co
tb co ngu n g c tu vl c tbl u ou ll u klnb t
klp tbo l va da ng tln c y va su y u ke m trong
cng ta c truy n tbng v ca c tbay d l cblnb
sa cb to l tbl truo ng (em i m la i tnh hnh
kinh t Vi t Nam, ca c v n d kba c nbau). vi
v y, tbeo quan dl m cu a cbu ng tl, ca l tbl n
tlnb mlnb ba cb la m t trong nbu ng "tba nb qua
trong t m tay cu a qua trinb cbuy n d l ma
v n cbua duo c ga t ba l d y du ta l vl t Nam.
Ngun: PC| 2010, Co so ou llu cua NHTG v tlnb mlnb bacb trong dt dal 2010.
Hnh 4.2 Cac tinb co tlnb mlnb bacb cao bon se co muc d tbam nbung tbp bon
82
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
5. Hin nay nguoi Vit Nan dang ung h
nanh ne vic gia tng tnh ninh bach
trong qua trnh ra quyt d|nh. Trong cuc
kbao sat nam 2011 cua Ngn bang Tb glol va
vCC| vol cbu d ""Su tbay dl nbn tbuc cua
nguol vlt nam dl vol val tro cua tbl truong va
nba nuoc" (CAMS 2011), 92 trong s 967
nguol tra lol dng y vol lol pbat blu "tlnb mlnb
bacb cao trong cac quyt dlnb cua Nba nuoc va
trong qua trinb ra quyt dlnb la dlu cn tblt
cbo su pbat trln. Nbu tb bln trong Hinb 4.3,
lol lcb cua tlnb mlnb bacb dl vol su pbat trln
duoc dng tinb mt cacb rng ral trong tt ca
cac tbanb pbn cua a bl, trong do co 84
trong s nguol tbuc Quc bl va ang va 97
s nguol tbuc linb vuc truyn tbng va cblnb
quyn cp tinb. Kt qua kbao sat cbo tby nguol
vlt Nam tbuc tt ca cac linb vuc a bl ouong
nbu da san sang d tln dn dn mt a bl col
mo va mlnb bacb bon.
6. Chuong nay xen xet tn quan trong
cu a tnh ninh ba ch, t p trung d c bi t va o
ngn sach va cng b thng tin tai chnh.
Nl oung cua cbuong nay dua ra pbn tlcb tng
quan v tm quan trong cua tlnb mlnb bacb dl
vol cac nn klnb t tbl truong, dac blt la nbu
cu cn dam bao vlc cng b mt cacb b
tbng cac ou llu klnb t d tblt lp su tln
nblm va tln tuong vao cac cblnb sacb klnb t.
Sau do cbuong na y se em e t tbu c tra ng v tlnb
mlnb bacb v ngn sacb va tal cblnb cua vlt
Nam cung nbu cacb tbuc dl vol cac n luc cal
tbln tinb binb. Cbuong 4 cung em et nbung
tbng tln duoc cung cp cbo mt s bn lln
quan quan trong nbu Quc bl va cac co quan
truyn tbng, va tim blu nbung cacb tbuc d
tang cuong nbu cu v tbng tln. Pbn cul cung
tom tat mt val cal cacb dang oln ra va nbung
vlc cn tp trung d cal tbln bon nua tlnb toan
oln, d tln cy va klp tbol cua tbng tln, cung
nbu kbuyn ngbl mt s buoc tlp tbeo.
7. Co nt vai kha canh quan trong cua
thng tin va tnh ninh bach se khng
duoc thao Iun trong chuong nay, na se
xy du ng n t chuong trnh Ia n vi c trong
tuong Iai. u tln la tm quan trong cua vlc
u ly kbl co tbng tln. Nang luc cua nguol su
oung trong vlc pbn tlcb tbng tln bln con
tbp trong bl canb cua vlt Nam va cn pbal
duoc tang cuong. Tuong tu, val tro va nang luc
cua co quan truyn tbng d bao cao mt cacb
blu qua va cblnb ac tbng tln la mt nl oung
cbua duoc pbn tlcb o dy. Mt ban cb quan
trong kbac la val tro cua klm toan va cng b
bao cao klm toan duoc tbao lun tom tat o
Cbuong 2 trong pbn lln quan dn cal cacb
ooanb ngblp nba nuoc. Tuong tu nbu vy mt
s vn d v tlnb mlnb bacb lln quan dn tbl
truong dt dal duoc pbn tlcb trong Cbuong 3.
Cul cung, cbuong nay kbng tbao lun vn d
quan trong la ly oo tal sao kbng cng b tbng
tln - m t linb vu c c n pbn tlcb su bon kba nang
co duoc trong tbol glan cbun bl bao cao nay.
Ngun: CAMS 2011.
Hnh 4.3 H tro manb me cbo tlnb mlnb bacb trong Quy trinb ra quyt dlnb cua nba nuoc
83
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
8. Thng tin Ia huyt nach cua th|
truong. Tm quan trong cua cac lung tbng
tln dl vol su vn banb cua cac tbl truong da
duoc gbl nbn rt ro trong nblu tal llu ngbln
cu u (Stlgler 1961, Stlglltz va Welss 1981, va nbl u
tal llu kbac). Nbung cal tbln v tbng tln co
tb glam muc d va bu qua cua cac vn d
nguol uy tbac - dal ly glup tang blu qua trong
vl c pbn b ngu n lu c trong ca c tbl truo ng klnb
t va tal cblnb.
9. Cng khai thng tin co th gian thiu
tnh ken hiu qua cua th| truong. Tlnb
mlnb bacb lam glam tblu su bt n tbl truong
oo tlnb cbu quan cua cac nba boacb dlnb cblnb
sacb gy ra, kbln cbo cblnb sacb tln t o ou
doan bon va cac tbl truong tal cblnb boat dng
blu qua bon (8ellver va Kau|mann 2005). Nu
kbng vlc tblu mlnb bacb trong boacb dlnb
cblnb sacb va cng b tbng tln ban cb se tao
ra nbung ky vong bop ly tac dng tlu cuc dn
gla ca cua tal san, tlu oung va du tu, va lam gla
tang rul ro du tu. lu nay lal lam tang yu cu
v pbn bu rul ro cao bon, va oo vy lam tang
cbl pbl vn du tu. Do do, cng kbal tbng tln
co tb glam tblu su tblu blu qua cua tbl
truong va tao kba nang tlp cn o oang bon vol
tbl truong vn va tao dlu kln tt bon dl vol
ngun tal cblnb cua cblnb pbu. lu nay la rt
pbu bop trong bl canb vlt Nam: mac ou co
t c d tang truo ng cao va n n ta ng klnb t ma nb
me, quc gla nay lun nbn duoc p bang v
tlnb mlnb bacb tbp bon va pbal dl mat vol pbl
bao blm rul ro cao bon trn tbl truong quc
t so vol cac quc gla co dac dlm tuong tu
(em Hinb 4.4). Mt cb d mlnb bacb bon se
glup vlt Nam buy dng nblu ngun luc bon
dang k trn tbl truong quc t va vol cbl pbl
tbp bon nblu so vol bln nay.
10. Minh bach va trach nhin giai trnh
cung co th dong nt vai tro Ion trong
vic gian thiu bt n kinh t v n.
Nbung cuc kbung boang klnb t cul nbung
tbp nln 1990 va du nbung tbp nln 2000 tal
cac nn klnb t tbl truong mol nl va cac nn
klnb t cbuy n d l, m t pb n la oo su tbl u mlnb
bacb (Pabman 1998). Mebrez va Kau|mann
(1999) cbo tby su gla tang tlnb mlnb bacb cua
cblnb sacb tal kboa va tln t boac cac ou llu
klnb t vi m lam glam kba nang ay ra kbung
boang sau kbl tu oo boa tal cblnb. Nbung pbat
bl n na y da cung c p d ng lu c ma nb me cbo vl c
tblt lp cac tlu cbun quc t v mlnb bacb
tal kboa, tal cblnb va tln t nbu mt pbuong
tln nbam tang cuong kln truc tal cblnb quc
t va nng cao kt qua boat dng cua tung
nuoc
79
. Mlnb bacb duoc cal tbln o mt s nuoc
ng A va My Latlnb da cbo pbep bo tboat kbol
cac cuc kbung boang klnb t toan cu bln nay
vol nl luc tuong dl manb me. Cac nba boacb
dlnb cblnb sacb vlt Nam da cbung kln lol lcb
du tln cua vlc mlnb bacb kbl Ngn bang Nba
nuoc vlt Nam trong nam 2008 cng b cbo tbl
truong v tinb trang ou tru ngoal bl, nbo do
glam dang k ap luc du co so vol dng nl t.
11. Ngay cang co nhiu cac bng chung
xuyn quc gia v Ioi ch cua vic ninh
ba ch ta i kho a. Nbu ng tbng l t t v tlnb mlnb
bacb, nbu duoc dlnb ngbia trong Quy dlnb v
Mlnb bacb Tal kboa cua |MF
80
, tbuong dem lal lol
lcb truc tlp cbo quc gla bang cacb gla tang kba
nang tlp cn cua Cac quc gla nay dn tbl
truong vn va ba tbp cbl pbl tra no. Du llu
trn cac 8ao Cao tal cblnb v su Tun tbu cac
Tlu cbun va Ma boa cung cp mt s bang
cbu ng u ng b quan dl m na y. Hameeo (2005) cbi
ra rang cac quc gla co tlnb mlnb bacb cao tbeo
nbung cbi s nay se co muc p bang tln oung
tt bon, ky lut tal cblnb tt bon, va lt tbam
nbung bon k ca kbl co tac dng cua mt s
bln s klnb t a bl kbac. Trong mt ngbln
cuu tp trung dac blt v cng b rul ro tal
cblnb, Cebotarl va cac tac gla (2009) nbn tby
79 Sang kln Tlu cbun va Ma boa oo |MF, Ngn bang Tb glol
va T cbuc Hop tac va pbat trln Klnb t, va cac t cbuc tal
cblnb quc t kbac pbat dng vao nam 1999. Trong sang kln
v Tlu cbun va Ma boa, |MF buong dn tbuc dy cac tlu
cbun v tal kboa, tln t va tbng k o cac quc gla tbanb
vln pbu bop vol su mnb glam sat cua minb.
80 Quy dlnb v Mlnb bacb Tal kboa duoc dua ra nam 1998, va
Quy dlnb va S tay v Mlnb bacb Tal kboa duoc ban banb nam
2001 va duoc cp nbt nam 2007. Su tun tbu quc gla da
duoc danb gla tbng qua b s mlnb bacb tal kboa trong 8ao
cao v Tun tbu cac Tlu cbun va Ma boa ou llu. Xem tal:
bttp://www.lm|.org/eternal/np/sec/pn/2011/pn1138.btm v
danb gla cp nbt cua 8an Glam dc Quy |MF.
II
TM QUAN TPONG
CUA TlNH M|NH 8ACH
TPONG CAC NLN
K|NH TL TH| TPONG
84
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
rang cac nuoc tang cuong cng b tbng tln rul
ro tal cblnb trn tt ca bn tbuc tlnb v cng
b tbng tln co tb cal tbln dang k muc p
bang tln oung.
12. Cac quc gia co tnh ninh bach cao
hon duong nhu cung co tnh canh tranh
cao hon trong th| truo ng qu c t . M t ml
truo ng tb cb mlnb ba cb bon co tb go p pb n
tang ty l slnb lo l d u tu ba ng nbl u ca cb. Kbl ca c
cblnb sa cb va tbu tu c ba nb cblnb buo ng o n quy t
dlnb d u tu ro ra ng va mlnb ba cb, tbi su b t n va
cbl pbl klnb ooanb se tb p bon, o n d n ca c quy t
dlnb d u tu bl u qua bon. Hinb 4.4 cbo tb y ra ng
cbi s ca nb tranb toa n c u duo c cng b bo l Dl n
da n Klnb t Tb glo l cbo 104 qu c gla lln quan
cba t cbe vo l cbi s mlnb ba cb t ng tb duo c y
ou ng bo l 8ellver va Kau|mann (2005).
Ngun: 8ellver va Kau|mann 2005, Dln dan Klnb t Tb glol nam 2004.
Hnh 4.4 Tlnb mlnb bacb va Canb tranb co ml tuong quan tbun vol nbau
13. Minh bach tai chnh dong nt vai tro
dc bit quan trong trong qua trnh
chuyn di kinh t cua Vit Nan, trong
bi canh vai tro tuong di Ion cua khu vuc
cng trong nn kinh t. Cal cacb quan ly tal
cblnb bat du vao cul nbung nam 1990 da cbo
pbep cblnb pbu tbuc bln cac buoc tln quan
tro ng buo ng to l tlu cbu n qu c t v mlnb ba cb
tal cblnb. Cac cal cacb ban du duoc oua trn tu
vn ky tbut, kbol du tu mt anb gla cbung
cua Ngn Hang Tb Glol |MF nam 1999 (|MF-
Ngn Hang Tb Glol 1999), anb Gla Cbl Tlu
Cng nam 2004 (Cblnb Pbu vlt Nam va Ngn
Hang Tb Glol 2004), va sau do la anb gla Tal
cblnb Quc gla nam 2007 (Cblnb Pbu vlt Nam
va Ngn Hang Tb Glol 2008). Nbn tbuc duoc
rang oo co ut pbat dlm rt tbp so vol cac
tlu cbun quc t v Quan Ly Tal Cblnb Cng
(PFM), Cblnb Pbu da tlp cn ap oung cac tlu
cbun nay mt cacb tbn trong va trong bl
canb tb cb cua rlng minb.
14. Quan Iy tai chnh tai Vit Nan da tro
nn phuc tap hon. Su pbat trln cua b tbng
Quan Ly Tal Cblnb Cng da mang lal kt qua lon
bon vlc tblt lp mt b tbng quan ly tal cblnb
cng qu c gla n dlnb, mlnb ba cb, va co tra cb nbl m
gla l trinb. Nbu duo c m ta trong Ba o ca o Pha t tri n
Vi t Nam 2010, pba t trl n tb cb da nb n ma nb
va o su pbu tbu c nga y ca ng tang va o co cb tbl
truo ng, va g n dy la vl c pbn quy n kbng cbi cbo
ca c ta c nbn klnb t ma co n cbo ca c cblnb quy n
dla pbuong, ca c don vl cung c p olcb vu , to a a n, co
quan truy n tbng va t cbu c a b l on su . Do v y,
t c d ca l ca cb qua n ly ta l cblnb cng c n pba l duo c
da nb gla trong b l ca nb cu a nbu ng mu c tlu na y, m t
s mu c tlu b sung cbo nbau, nbung nbl u mu c
tlu kba c co tb co ca nb tranb vo l nbau. Cbl n luo c
ca l ca cb qua n ly ta l cblnb cng tbu c t pba l cn nba c
d n ca c m l lln k t glu a ca l ca cb qua n ly ta l cblnb
cng va ca c mu c tlu qu c gla co lln quan kba c
m t ca cb ro ra ng nb t co tb duo c.
III
M|NH 8ACH TA| CHlNH
O v|LT NAM
85
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
|||.A TlNH HlNH H|LN NAY
15. Chnh phu da co nt khoi du tt dep
trong vic thit Ip khun kh phap Iy va
th ch v ninh bach tai chnh. Lut Ngn
sacb Nba nuoc (2002), co blu luc vao nam
2004, quy dlnb rang cac k boacb ngn sacb, tal
kboa n ngn sa cb cu l cu ng, va k t qua kl m toa n
cua ngn sacb trung uong, ngn sacb dla pbuong,
cac nba boacb dlnb ngn sacb, va cac t cbuc
duoc tal tro bol ngn sacb nba nuoc, pbal duoc
cng kbal". Trong kbl cblnb pbu dang co k
boacb sua dl Lut Ngn sacb Nba nuoc (2002)
trong tbol glan tol d glal quyt mt s vn d
tn dong, Lut bln nay cung cung cp cac quy
dlnb ro ra ng v ca c v n d mlnb ba cb. Cblnb pbu
tlp tuc mo rng va dao su pbam vl cac yu
cu cng kbal tal cblnb tbng qua mt quyt
dlnb cua Tbu tuong (192) va cac tbng tu buong
on duoc ban banb tu nam 2004 va 2006
81
.
Kbun kb tb cb ro ra ng v vl c al cblu tra cb
nbl m ba o ca o nbu ng tbng tln gi, bao g m ca m u
va t n su t ba o ca o. Ma c ou cb t luo ng cu a ba o ca o
v n co n kba c nbau, nbung a nb gla Ta l cblnb Qu c
gla nam 2007 da gbl nb n su tun tbu t t vo l ca c
yu c u ba o ca o o t t ca ca c co quan, don vl.
16. Thng tin v Ngn sach Nha nuoc
duoc dng tai In cac trang web cua co
quan nha nuo c da duo c ca i thi n. Ngn sa cb
Nba nuoc duoc cng b trn trang web cua 8
Tal cblnb ngay truoc kbl bat du nam tal cblnb,
bao gm trinb bay v bl canb nn klnb t va
cbi ra cac cbi tlu tng bop ngn sacb quan
trong nbung kbng co s cbl tlt. Trang web nay
cung cng b bao cao tom tat tbuc bln ngn
sacb bang quy, trong do bao gm tbng tln v
cbl tlu o cp trung uong, tinb, buyn, va tbu
ngn sacb uoc tlnb
82
. Cac bao cao tal cblnb da
qua klm toan duoc cng b trong vong 18
tbang tlnb tu tbol dlm kt tbuc nam tal cblnb.
17. Ngn sach Nha nuoc cua Vit Nan co
nt co cu phn Ioai chi tit, nhung vn
chua cng b thng tin nt cach co h
thng, su dung tiu chun Thng k Tai
chnh Chnh phu
83
. Ngn sacb cng b ra
cng cbung duoc trinb bay o mt muc d tuong
dl tng bop tbeo pbn loal cbuc nang va banb
cblnb, cbu kbng pba l v klnb t , ma c ou da duo c
cbla ra tbeo c p tinb tba nb pb tru c tbu c trung
uong va cp trung uong. 8ao cao tbuc bln ngn
sacb cung cp nbung bao cao cbl tlt v cbl tlu
tbeo cac pbn loal klnb t, cbuc nang, va cbuong
trinb. vlc tblu ml lln kt ro rang glua lp
ngn sacb va s llu k toan lam cbo vlc danb
gla tinb binb tbuc bln cac cblnb sacb ngn sacb
cbl tlt kbo tbuc bln. Tuy nbln, Cblnb Pbu da
tlcb bop H tbng Tal kboan K toan dl vol
ngn sa cb va kbo ba c, va dang nng c p H tb ng
Tbng tln Quan ly cua minb, va dlu nay se glup
tang cuong cng tac k toan va bao cao.
18. Voi vic phn cp ngay cang tng
trong nhung nn gn dy, tnh ninh bach
cua cac quan h tai chnh giua cac cp
chnh quyn da tung buoc duoc tng
cuong. Nblm vu tbu va cbl ngn sacb cua tt
ca cac cp cblnb quyn (trung uong, tinb, buyn
va a) duoc quy dlnb trong Lut Ngn sacb Nba
nuoc (2002). Hl dng Nbn on tinb cung co
tbm quyn quyt dlnb nblm vu tbu tbu cu
tb o cblnb quyn cp ouol. tbuc dy pbn
pbl cng bang cac ngun luc, Tbu tuong Cblnb
pbu da ban ba nb Quy t dlnb 59 va 60 trong nam
2010 v cac dlnb muc pbn b oua trn cac tlu
cbl klnb t a bl cbo vlc pbn b ngn sacb tu
trung uong dn cac cp cblnb quyn cp ouol.
Co nbung quy dlnb cbl tlt v yu cu bao cao
cbl tlu va buy dng ngun luc tal tt ca cac cp
cblnb quyn. Kbo bac Nba nuoc cblu tracb
nblm tng bop va ut ban tt ca cac bao cao
tbu c bl n ngn sa cb. Ma c ou Lu t Ngn sa cb Nba
nuoc co ac dlnb val tro cua Quc bl, vol val
tro glam sat ban cb cua minb, Quc bl kbng
co quyn pb ouyt ngn sacb b sung (vl ou
81 Q cua tbu tuong s 192/2004/Q-TTg, ngay 16/11/ 2004,
va tbng tu buong on s 03, 10, 19, 21, 29 (2005) va 54
(2006), 8 Tal cblnb.
82 Xem trang web
bttp://www.mo|.gov.vn/portal/page/portal/mo|_en/sbo?p_pers_lo=
2421305&p_recurrent_news_lo =24736364.
83 S Tay Tbng K Tal Cblnb Cblnb Pbu cua |MF nam 2001,
la mt pbuong pbap duoc quc t cbp nbn rng ral v tbu
tbp ou llu tal kboa. No cung cp nguyn tac klnb t va k
toan duoc su oung trong tp bop ou llu tbng k va buong
on trinb bay s llu tbng k tal kboa trong kbun kb pbn
tlcb bao gm cac bang muc cn dl pbu bop.
86
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
nbu gol klcb tblcb klnb t gn dy). Nbu tbao
lun o pbn sau, tang cuong nang luc cua Quc
bl d tbuc bln dy du val tro glam sat cua
Quc bl dl vol tal cblnb trong nuoc la mt
vn d quan trong dl vol vlt Nam.
|||.8 CAC L|NH vC CN
QUAN TM HON
19. Vic tun thu tt hon cac nguyn tc
ninh bach tai chnh co th cai thin hon
nua cng tac quan Iy va phn tch tai
chnh. Ngn sacb da tb bln mt s cal tln v
tlnb mlnb ba cb, vl ou , kboa n klnb pbl cbua cbl tlu
bt duoc cbuyn tu nam tal cblnb truoc do duoc
ba o ca o trong ba o ca o k t qua ngn sa cb va duo c
tlnb va o ngn sa cb cu a nam tl p tbeo. M t s v n
d quan ly quan trong co tb duoc glal quyt tt
bon ba ng ca cb a p ou ng ca c nguyn ta c trong Quy
dlnb v mlnb bacb tal cblnb nbu sau:
l S tach bit gia ngn sach u t xy dng
c ban va ngn sach chi thng xuyn gy
kbo kban trong vlc uoc tlnb tac dng dn
cbl tlu tbuong uyn trung ban cua vn du
tu pbat trln va tblt lp mt su cn bang oal
ban glua vlc tao ra cac tal san cng cng va
cac boat dng va bao tri cbung.
l Mt s kboan chi ngoai ngn sach kbng
duoc tlnb trong ngn sacb tng bop boac cac
tlnb toan tbm but ngn sacb. vl ou, co bon
20 quy ngoal ngn sacb tbuc bln cbuc nang
cua cblnb pbu vao co so ba tng, linb vuc a
bl, tal co cu ooanb ngblp nba nuoc va cac
kbu vuc kbac. Nbung vlc kbng dua cac
kboan cbl nay vao ngn sacb da on dn
nbu ng kbo kban trong vl c y ou ng m t bu c
tranb bop nbt cac rul ro tal cblnb.
l l vol anh gia bao quat hn v rui ro tai
chnh, mac ou co nbung quy dlnb cbl tlt v
bao cao tal cblnb cua cac ooanb ngblp nba
nuoc
84
, nang luc pbn tlcb tbng tln nay va
cung cp tbng tln cbo nbung pban ung cua
cblnb pbu vn con ban cb.
l vol mc phn cp cao nh vy, nguol ta co
tb ou tlnb truoc duoc cbt luong cng tac
bao cao se kbng dng du. Co quan ban
nganb tal ml cp cblnb quyn cung cp bao
cao tal cblnb bang ky co quan Kbo bac o cp
cblnb quyn do, sau do cac bao cao nay lal
duoc tng bop qua b tbng Kbo bac. Nu
co yu cu cblnb tbuc bao cao tal cblnb gul
ln cp trn trong tung nganb se glup cbo
vlc tblt lp uu tln trong vlc pbn b
ngun luc cua nganb.
20. Cht Iuong du Iiu duoc tng cuong
thng qua cai cach ky thut cho phep
cng b voi d no nhiu hon v du Iiu
ngn sach chi tit. vl ou, mac ou dlm s v
Cbi s Ngn sacb Mo cua vlt Nam da tang ln
trong nbu ng nam g n dy, nbung dl m s na y v n
con rt tbp o muc 14 trn tng s 100 tbeo
nbu Kbao sat Ngn sacb Mo gn dy nbt
85
Cac
linb vu c ma vl t Nam da c bl t co n tb p lln quan
d n ca c Cbi s Ngn sa cb Mo bao g m vl c pba t
banb 8ao cao Tbuyt trinb Ngn sacb va
u t Ngn sa cb cblnb pbu , va vl c cbu n bl a nb
gla Ngn sacb Glua ky cua Nguol on. Tuy nbln,
nbu da nol o trn, nu ou llu duoc cal tbln d
cung c p cbo m t bu c tranb ta l cblnb va ta l kbo a
da ng tln c y, tbi vl c cng b ou ll u se glu p gla m
rul ro tal kboa. l vol cac tlu cbl Cbi s Ngn
sacb Mo, vlt Nam co tb tbu duoc cac kt qua
quan trong vol cbl pbl kbng dang k tbng qua
vlc cng b 8ao cao Tbuyt trinb Ngn sacb va
ut Ngn sacb Cblnb pbu.
21. Chnh phu dang thuc hin cai cach
quan Iy tai chnh cng d giai quyt nhung
thach thuc va nng cao hon nua tnh toan
din, d tin cy va k|p thoi cua thng tin
tai khoa. Nbung bln pbap cal cacb nay duoc
d ra trong Tal llu Cbln luoc Duy nbt cua
Cblnb pbu v quan ly tal cblnb cng duoc pb
ouyt vao du nam 2008 cbo glal doan dn cul
nam 2010. Cbln luoc Pbat trln Tal cblnb cp
nbt dang duoc boan tt cbo glal doan 2011-
2020. vl ou v cac cal cacb quan trong d cal
tbln tlnb mlnb bacb tal cblnb bao gm:
l H thng Thng tin Quan ly Kho bac va
Ngn sach: y la mt b tbng tbng
84 Quyt dlnb s 224/2006/QD-TTG (6/10/2006) cua Tbu tuong
Cblnb pbu va Tbng tu s 115/2007/TT-8TC (25/9/2007) v
vl c gla m sa t va da nb gla boa t d ng cu a ooanb ngbl p nba nuo c.
85 Cbi S Ngn Sacb Mo 2010: vlt Nam.
87
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
tln quan ly tal cblnb duoc tlcb bop trn
may tlnb. No se duoc kt nl tt ca cac
don vl ngn sacb cua cblnb pbu d co
mt b tbng cbung nbam dang tal cac
pbn b ngn sacb, tbu tuc tbuc bln
ngn sacb cbun boa, va quy trinb k
toan va bao cao duoc cbun boa. y se
la mt buoc tln quan trong trong vlc
da m ba o co duo c m t bu c tranb klp tbo l
va dang tln cy v ngn sacb cua cblnb
pbu va cng tac tbuc bln ngn sacb.
l Tiu chun K toan Quc t cua Khu
vc Cng: Mac ou Lut k toan duoc
tbng qua vao nam 2004, b tbng k
toan trong cblnb pbu vn kba manb
mun. Mt b tbng k toan nba nuoc
cbung dang duoc pbat trln, va l trinb
ap oung cac Tlu cbun K toan Quc
t cua Kbu vuc Cng dang duoc y
oung. lu nay se cal tbln tlnb cblnb
ac va tbng nbt cua cng tac k toan
va bao cao.
l Cng b Thng tin v N cng: Nga y 27
tba ng 4 nam 2011, Cblnb Pbu da ban ba nb
Ngbl dlnb 53 mo r ng pba m vl cu a 8a n
tln v No , ma bl n nay cbi bao g m no
nuo c ngoa l. Hl n ta l ba n tln na y se bao
g m ca c kboa n vay tbu c t va ca c kboa n
tbanb toa n no , ca c ou tru ba ng nam v
oong tln vay va tra no dl vol cblnb
quyn trung uong bao gm cac kboan
ba o la nb, ca c kboa n no c p tinb va tba nb
pb, cac kboan cbo vay lal, tng s no
nuo c ngoa l cu a nba nuo c va tu nbn.
l Giam sat Doanh Nghip Nha Nc:
Cblnb Pbu da gla tang n luc glam sat
boat dng cua cac ooanb ngblp nba
nuoc tbng qua klm toan dc lp va
tbuc tbl cbat cbe cng tac bao cao tal
cblnb cbo 8 Tal Cblnb. 8 Tal Cblnb
bln dang em et d dua ra mt danb
gla tng tb tinb binb tal cblnb cua cac
ooanb ngblp nba nuoc, tblt lp mt
co so ou llu d bao cao tbng tln tal
cblnb, y oung cac cbi s v kba nang
o bl tn tbuong v tal cblnb va rul ro
tal cblnb, dao tao nbn vln d tp bop
va pbn tlcb cac cbi s nay va dang tal
cac bao cao trn trang web cua 8 Tal
Cblnb. Cac cbi s nay se duoc tblt lp
trong mt van ban quy pbam pbap lut
oo Tbu Tuong Cblnb Pbu ban banb.
22. Mt Inh vuc khac cn cai thin Ia tng
cuong nng Iuc cua cac co quan gian sat.
Mlnb bacb la cbia kboa d pbat trln b tbng
glam sat. Ngay ca nbung co quan cblnb tbuc
duoc glao pbo nblm vu glam sat, cbang ban nbu
Quc bl, tbuong tban pbln la kbng co tbng
tln cn tblt d lam vlc. Tro tru tbay, bo cung
cam tby co qua nblu tbng tln. Su cn tblt
pbal tang cuong b tbng nbn vln b tro va
ca c t cbu c ngbln cu u tbu c Qu c b l, da duo c
gbl nbn trong 8ao cao Pbat trln vlt Nam
2010 Tb cb Hln dal - dn by glo vn con,
ou mt Quc bl mol duoc bu. ng tbol, cac
co quan glam sat se co kba nang co bang trlu
d ng mlnb kbl pbn loa l qua tbng tln n u tbng
tln duoc cng kbal. Cac t cbuc a bl on su,
co quan truyn tbng, va nguol on co tb rt
tbanb tbao trong vlc quan ly nbung nblm vu -
nbu glam sat du tu cng, pbat trln tbe dlm
cbo co quan cung cp cac olcb vu co ban - nu
bo duoc cung cp tbng tln.
86 Pbn nay duoc cbun bl vol su b tro tu co quan tbng tln
Peuters.
IV
T|LP CN NHANH
HON vA 8lNH ANG
HON vO| THONG T|N
K|NH TL
86
23. Mt h thng cung cp du Iiu kinh t
v n o cac cp chnh phu ninh bach va
dua trn Iut I co th giup gian thiu
bin dng th| truong va cac cu sc kinh t.
8ao dam kba nang ou doan bang cacb klm soat
tbol glan va cacb tbuc cung cp ou llu glup tblt
lp va quan ly cng tac ou bao. Nu co mt co
quan nba nuo c cung c p ou ll u klnb t ta l nbu ng
tbo l dl m c dlnb va trong ca c dlnb oa ng c dlnb
se tao binb anb v uy tln va tlnb dang tln cy.
Cac con s duoc cung cp kbng tbuong ky
boac ro ri tu cac ngun kbng ro rang se tbuc
dy du co va tao ra su bt n. am bao tlnb co
b tbng v cung cp ou llu cung la mt cacb
blu qua glup dam bao tbng tln duoc glu an
toan cbo dn kbl cblnb pbu mun cng kbal
tbng tln do, va lam glam kba nang ay ra sal sot
va nbm ln.
88
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
24. Vic cng b du Iiu kinh t v n tai
Vit Nan da dn co h thng hon. Hu bt
ca c co quan su ou ng trang web cu a minb d trao
dl tbng tln. Ngn bang Nba nuoc vlt Nam
cung cp tbng tln tbuong uyn va klp tbol v
dlu cbinb ty gla bl doal trn co so cp nbt
bang ngay. Tuy nbln, vlc cng b quyt dlnb lal
sut bln nay kbo ou doan bon so vol mt nam
truoc dy. 8 Tal cblnb tbng bao mt cacb co
b tbng v kt qua du tbu tral pblu bang
tun. Mt vl ou tlcb cuc kbac la vlc cng b Cbi
s Gla Tlu oung (CP|) cua Tng cuc Tbng k.
Cac ou llu duoc gul qua tbu dln tu dn cac t
cbuc truyn tbng nuoc ngoal vol tbol glan cbo
bat buc la 30 pbut. lu nay cbo pbep cac
pbong vln co du tbol glan d cbun bl ban tln
duoc pbat tal cung tbol dlm cbo tbl truong. v
mat ly tbuyt, nu vl pbam tbol glan cbo bat
buc se bl pbat. Gn dy, Tng cuc Tbng k da
bat du gul tbu dln tu v cac ou llu cbi s gla
tlu oung vol tbol glan cbo bat buc la 10 pbut
truoc kbl cng b trn trang web cua minb,
nbung dlu nay kbln cac pbong vln co lt tbol
glan cbun bl pbn tlcb cua minb bon.
25. Co th d dang dat duoc buoc tin
hon nua v kha nng du bao du Iiu kinh
t v n do cac co quan quan trong cng
b ta i Vi t Nan, vo i ta c d ng tch cu c. vl c
cng b nblu tbng tln klnb t kbac duoc tbuc
bln kbng tbuong ky bon va kbng tbeo mt
llcb trinb duoc tblt lp truoc. van pbong Cblnb
pbu su oung trang web cua minb d trao dl
tbng tln klnb t. van pbong t cbuc bop bao
bang tbang vol su tbam ou cua dal oln glol
truyn tbng dla pbuong. Tng cuc Tbng k
cung da co nbung buoc dl nbam cung c tt bon
ca cb tbu c cung c p ou ll u v cbi s gla tlu ou ng
bang cacb (a) c dlnb tbol glan va ngay trong
tbang cng b tbng tln (bln nay, vlc cng b
tbng tln nay oln ra vao 1 tun nbt dlnb cua
ml tbang), va (b) ngan cban su ro ri dn cac co
quan truyn tbng dla pbuong truoc kbl cung
cp cblnb tbuc.
26. Cac Iua chon hin co sn d cung c
cac phuong thuc chia se du Iiu kinh t v
n. O mt tbal cuc, cac co quan co tb ap oung
pbuong tbuc "kboa ou llu", trong do ou llu
duoc cbla se dln tu vol cac nba bao sau nbung
canb cua kbep kln va kbng duoc truyn tbng
ra bn ngoal cbo dn mt tbol dlm quy dlnb.
Mt bln tb cua lua cbon nay la pbal co mt
tbol glan cbo bat buc tal cb oo cac can b
klm soat bang vlc pbn pbat cac bao cao ou
llu ouol oang van ban gly cbo tt ca cac nba
bao co mat sau do cac nba bao se gul tbng
tln v van pbong cua bo qua dln tboal d dang
tln. Cac co quan kbac trao dl tbng tln bang
duong dln tu tal mt tbol dlm c dlnb qua tbu
dl n tu , |a, boa c trang web cu a bo , va dy la m t
cacb tbuc cbla se tbng tln co tb ou bao duoc
va cbl pbl tbp. Tt nbln, pbuong pbap duoc ua
tblcb se tbay dl tuy tbeo loal binb tbng tln va
su nbay cam tbl truong. Tuy nbln, dlu quan
trong la cn dam bao rang lung tbng tln co b
tbng, cng bang va mlnb bacb (em Hp 4.1).
27. Vit Nan da dat duoc nhung tin b
n d|nh v tnh ninh bach trong vong 10
nn qua, nhung nhung tin b hon nua v
tnh ninh bach se nang Iai Ioi ch dang k
cho cng tac quan Iy kinh t. Mt cam kt
ro ra ng cu a Cblnb pbu vl t Nam v vl c cung c p
tbm tbng tln klnb t co b tbng bon, su bon,
nbanb cbong va cng bang bon se glup glal quyt
mt s tbacb tbuc klnb t vi m quan trong ma
qu c gla na y dang pba l d l ma t va gu l ca c tln bl u
manb me cbo cac tbl truong tal cblnb. vlc glal
tblcb ly oo tbay dl cblnb sacb quan trong tbng
qua bop bao tbuong ky cua nguol pbat ngn
cbuyn ngblp cung se rt buu lcb. Cung cp
tbm nblu tbng tln cbo cng cbung tbeo cacb
o bl u se tbu duo c su u ng b d l vo l ca c cbuong
trinb cal cacb cua Cblnb pbu va nng cao nbn
tbuc v tbl truong. vl ou, glal quyt cac rul ro tal
cblnb tlm n co lln quan tol cac ooanb ngblp
nba nuoc se mang lal lol lcb truc tlp cbo cng
tac boacb dlnb cblnb sacb. lu nay cung se on
dn mt cblnb sacb tal kboa bn vung bon vol
su ung b manb me bon cua cng cbung cbo cac
cbuong trinb cal cacb nay.
V
KLT LUN
89
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
Hp 4.1 Cac phuong thuc cng b du Iiu khac nhau di voi co quan truyn thng
dai chung
H thng thoi gian cho bt buc cua B Lao Dng My
H tb ng na y la pbuong pba p kln ke nb t d cng b ou ll u. Tbeo b tb ng na y, ca c nba ba o duo c
mo l d n m t co quan cblnb pbu , duo c dua va o m t can pbo ng vo l ca c ou ll u, va cbi duo c pbe p
glao tl p vo l tb glo l bn ngoa l va o m t tbo l dl m dlnb truo c, sau tbo l glan cbo ba t bu c. Duo l dy
la ca cb tbu c la m vl c cu a b tb ng na y ta l 8 Lao ng My .
Trong can pbo ng kln na y, m l nguo l dua tln co m t ba n duo c cbi dlnb sa n vo l m t ma y tlnb c dlnb.
Ca c nba ba o duo c pbe p d n m t va l pbu t truo c kbl ca c ou ll u cng b d tbl t l p b tb ng cu a
bo . Sau do , ca nb cu a duo c do ng la l, kbng al duo c pbe p ra va o, va ca c pbo ng vln duo c yu c u ta t
va n p la l dl n tboa l ol d ng cu a bo . K t n l |nternet vo l ca c ma y tlnb trong pbo ng duo c ca t bo l
m t b cbuy n d l t ng duo c dl u kbl n bo l m t nbn vln cu a 8 Lao d ng va sau do m t tbng
ca o ba o cbl va dia CD co cbu a ca c ou ll u duo c cng b .
Ca c nba ba o co nu a glo d cbu n bl ba n tln cu a minb va 8 co lt nb t m t nba klnb t sa n sa ng tra
lo l ca c cu bo l ta l cb . Kbl tbo l glan cbo ba t bu c b t ba n, nbn vln cu a 8 Lao ng b t la l b
cbuy n d l d k t n l |nternet tro la l va t t ca mo l nguo l duo c pbe p gu l ba n tln cu a minb dl.
Trong m t s truo ng bo p, ca c co quan kbng kl m soa t k t n l |nternet boa c su ou ng dl n tboa l
ca nbn trong pbo ng kln, nbung bo tbu c tbl l nb v tbo l glan cbo ba t bu c vo l su de oo a binb pba t
ngblm tro ng n u vl pba m l nb. (va l nam truo c dy, m t co quan tln tu c da kbng tun tbu tbo l
glan cbo ba t bu c ta l Cu c Du tru Lln bang ta l Wasblngton va co quan do da bl c m nb n duo c tln
tu c trong vo ng 6 tba ng). M t binb tbu c dl u cbinb v pbo ng kln cbo tbo l glan cbo la m t tbo l glan
cbo ba t bu c ta l cb don gla n duo c kl m soa t bo l m t ca n b cbuyn tra cb.
D ng tho i giao du Ii u t n tay {AustraIia va PhiIippines)
vl ou , ta l van Pbo ng Tb ng K Australla va o glu a nbu ng tb p nln 1990, ca c nba ba o trong m t
pbo ng duo c cbi dlnb cbo bo p ba o duo c pbe p go l m t bln t p vln va glu duo ng oy dl n tboa l
tbng truo c kbl tbo l glan cbo ba t bu c k t tbu c, va kbl tbo l glan cbo ba t bu c da b t, m t ca n b
du ng pbla sau bo ba n glao ba o ca o ou ll u. Hl n ta l, Pblllpplnes dang su ou ng pbuong pba p na y, glao
cbo ca c pbo ng vln van ba n tbng tln ba ng gl y cu ng m t lu c va col do la tbng tln tru c tl p.
Pbuong pba p na y la an toa n vi no da m ba o ra ng ca c ou ll u kbng bao glo na m trong tay cu a b t
cu al kba c ngoa l m t quan cbu c cbo d n kbl no duo c cbo pbe p cng b , va oo do la m gla m nguy
co ro ri tbng tln. Tuy nbln, ma t tlu cu c la ca cb cng b tbng tln nbu v y kba cang tba ng d l vo l
ca c pbo ng vln tbam gla. Ca c pbo ng vln pba l cblu a p lu c a c dlnb ca c tbng tln quan tro ng trong
ba o ca o m t ca cb nbanb cbo ng nb t co tb duo c va sau do do c tbng tln do qua dl n tboa l cbo
m t d ng ngbl p - nguo l se pba t tbng tln do ngay l p tu c.
Thng qua thu di n tu , fax va website
Nbl u co quan cblnb pbu trn kba p tb glo l gu l tbu dl n tu boa c |a ou ll u ta l m t tbo l dl m c
dlnb va kbng co quy dlnb tbo l glan cbo ba t bu c. l u na y la m tang kba nang ou ba o vi tbng tln
d n tbl truo ng ta l cu ng m t tbo l dl m m l tba ng. Tuy nbln, no cu ng kbl n ca c pbo ng vln pba l dua
nbau d nba t ra nbu ng con s quan tro ng. Hon nu a, emall kbng pba l lu c na o cu ng dl d ng tbo l
va o ca c b p tbu d n cu a nbl u nguo l nb n cu ng m t tbo l dl m, va dl u na y co tb ta o ra b t lo l
cbo m t boa c nbl u pbo ng vln kbl dua tln.
M t s van pbo ng cblnb pbu gu l tbng tln trn trang web cu a bo va o nbu ng tbo l dl m tbuo ng ky
boa c t cbu c bo p ba o ta l tbo l dl m nb t dlnb m l tba ng va kbng co tbo l glan cbo ba t bu c. l u na y
cbo pbe p co tb ou ba o duo c (va t t bon so vo l ca cb la m ng u nbln), nbung, m t l n nu a, v n bu c
pbo ng vln v n c n pba l tranb gla nb d nba t tbng tln cblnb, ma dl u na y co tb o n d n sal so t.
90
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
28. Cac cuc cai cach dang din ra hin
nay cn tng cuong hon nua tnh ninh
bach tai chnh. Ngay nay, nguol ta cn nblu
tbng tln pbu c ta p bon d da nb gla cblnb a c tinb
binb ta l cblnb cu a cblnb pbu so vo l 10 nam truo c
dy. Mt s vl ou nbn manb cac linb vuc cn uu
tln cao cbo tlnb mlnb bacb tal vlt Nam bao
gm no cng va ooanb ngblp nba nuoc. Mt
cam kt tbuc su d cal cacb (va tlnb so buu tbuc
su ) c n bao ba m ca vl c y ou ng m t cbl n luo c
ro rang nbam cal tbln cac tlu cbun tbng l
t t da duo c da nb gla m t ca cb kba cb quan, trong
kbl uu tln gla l quy t ca c dl m y u va y u t ml
truong co ban lln quan cu tb dn b tbng
quc gla.
29. Chin Iuoc Phat trin Tai chnh {2011-
20) tao ra nt co hi thuc su d Iy Iai da
cho chuong trnh ngh| su cai cach quan Iy
tai chnh cng noi chung, va ninh bach tai
chnh noi ring. Kbl cbuong trinb quan ly tal
cblnb cng ngay cang tro nn pbuc tap bon, vlc
tblt lp trt tu uu tln ro rang dl vol tlnb mlnb
bacb, bao gm ca vlc quan ly nbung muc tlu co
tlnb canb tranb nbau ung quanb vlc: (l) pbn
quyn, (ll) ap oung nbung klm soat ky tbut va
dam bao cbt luong ou llu cua tt ca cac cp
cblnb quyn, (lll) nng cao tlnb col mo va cung
cp ou llu tal cblnb cbo cng dng cng cng
va quc t, (lv) tang cuong su tbam gla cua cng
cbung vao qua trinb ngn sacb, va (v) tblt lp su
glam sat manb me, dc lp va col mo dl vol qua
trinb quan ly tal cblnb cng. Nbu da duoc mlnb
cbung tal cac nn klnb t cbuyn dl kbac, vlc
y oung quy trinb cn tbn cbo cac bln pbap
nay co tb co tac oung lon v cbl pbl vay va kba
nang tlp cn vol tbl truong tal cblnb, ky lut tal
cblnb va su n dlnb klnb t vi m, cung nbu blu
qua cua cng tac cbl tlu va cbt luong cung cp
olcb vu cng cng.
91
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
TAl LlEU THAM KHAO
AD8 (Ngn bang Pbat trln Cbu A). 2006. Nn kinh t chuyn i tai Vit Nam. Ngbln
cuu PPTO 1/2006, Manlla.
AD8 (Ngn bang Pbat trln Cbu A). 2006. Cai cach chnh sach tai Vit Nam va Chng
trnh h tr cac khoan vay cho Cai cach khu vc Doanh nghip Nha nc va Quan tr Doanh
nghip cua Ngn hang Phat trin Chu A. 8al vlt ngbln cuu cua LPD s 70.
AD8 (Ngn bang Pbat trln Cbu A). 2009. Tng quan v kha nng kt ni hang hai gia cac
qun ao vung ng Nam A. Loat bao cao ngbln cuu v ng Nam A, Tbang 8.
APL/APL Loglstlcs. 2007. Vn tai va vn chuyn hang hoa tai Vit Nam Thach thc va C
hi. 8ao cao cua Frost va Sulllvan, Tbang 2.
Arkaole, 8raln van ano Paymon Mallon. 2003. vlet Nam: Con h ang chuyn mnh 8ao
Cbu A Tbal 8inb Duong, Truong al boc Quc gla Uc, Canberra.
Du tbao so b, Tbang 8, 2005 oung cbo tbao lun ln y kln.
8ellver Ana ano Danlel Kau|mann. 2005. Minh bach hoa: Cac kinh nghim ban u va Chnh
sach ap. Ngn bang Tb glol. Wasblngton DC.
C|LM (vln ngbln cuu Quan ly Klnb t Trung uong). 2005. Bao cao nghin cu v hu c
phn hoa tai cac Doanh nghip Nha nc. Ha Nl.
C|LM (vln ngbln cuu Quan ly Klnb t Trung uong). 2010. Tai c cu nn kinh t Vit Nam
thng qua c ch khuyn khch u t phu hp va tng cng quan ly v m. Ha Nl.
C|LM (vln ngbln cuu Quan ly Klnb t Trung uong). 2011. Bao cao nghin cu Phn quyn
quan ly va hiu qua u t tnh hung nghin cu v cac Khu cng nghip tai mt s tnh
cua Vit Nam. Ngbln cuu cbun bl cbo vDP 2012. Ha Nl.
C|LM (vln ngbln cuu Quan ly Klnb t Trung uong). 2011. Bao cao thc hin th im
thanh lp Tp oan Kinh t Nha nc. Ngbln cuu cbun bl cbo vDP 2012. Ha Nl.
CAMS. 2011. Thay i Thai v th trng va Nha nc. Ngn bang Tb glol-Pbong
Tbuong mal va Cng ngblp vlt Nam. Ha Nl (sap ut ban).
Cebotarl, A. va cac tac gla. 2009. Ru ro tai khoa: Cng b thng tin v cac ngun lc va
Quan ly ngun lc. Quy Tln t Quc t. Wasblngton, DC.
Cbu, Tbl Trung Hu va Dlckle, Paul. 2006. Nn kinh t chuyn i tai Vit Nam: i mi
trc thm WTO. Loat ngbln cuu PPTP. AD8 (Ngn bang Pbat trln Cbu A). Ha Nl.
Daplce Davlo. 2008. La chon thanh cng: Bai hoc cho cac nc ng A va ng Nam A,
Tng lai cua Vit Nam, Cbuong trinb glang oay Harvaro tal vlt Nam. TP H Cbl Mlnb.
Dlon, Cbrls. 2003. Bai hoc v phat trin i vi nn kinh t chuyn i cua Vit Nam.
Pbat trln cac ngbln cuu v linb vuc pbat trln s 3, 4 (2003) trang. 287 306.
Dollar, D. 1999. S chuyn i cua nn Kinh t Vit Nam. Trong cun Cai cach th trng
Vit Nam: Xy dng th ch phat trin oo Lltvack, [.| va Ponolnelll, D.A. bln tp vln.
Westport CT: Quorum 8ooks, tr. 31-46.
F|oroe, A. va oe vyloer, S. 1996: T K hoach n Th trng: qua trnh chuyn i kinh t
Vit Nam. 8ouloer CO: 8ao Westevlew.
92
8
A
O

C
A
O

P
H
A
T

T
P
|
L
N

v
|
L
T

N
A
M

2
0
1
2
F|oroe, Aoam. 2004. Cac Doanh nghip Nha nc Vit Nam: Ngheo oi thc s, hoat ng
thng mai va kinh t chnh tr. Loat bal vlt ngbln cuu s 64. al boc Hng Kng.
Forsytb, T. 1997: Cng nghip hoa tai Vit Namn: thay i xa hi va mi trng cua cac quc
gia ang phat trin trong qua trnh chuyn i. |n Auty, P. ano 8rown, K., bln tp vln, Cac
cacb tlp cn vol pbat trln bn vung.
Tng cuc Tbng k. 2010. Nln glam Tbng k. Ha Nl.
Tng cuc Tbng k. 2010. Tnh trang doanh nghip thng qua kt qua khao sat thc hin
nm 2007-2009. Nba ut ban Tbng k. Ha Nl.
Cblnb pbu vlt Nam va Ngn bang Tb glol. 2004. Vit Nam: anh gia chi tiu cng va anh
gia uy thac hp nht. 8ao cao cbung cua Cblnb pbu vlt Nam va Ngn bang Tb glol. Ha Nl.
Cblnb pbu vlt Nam va Ngn bang Tb glol. 2008. anh gia trach nhim giai trnh tai chnh
Quc gia. 2008. Cblnb pbu vlt Nam va Ngn bang Tb glol. Ha Nl, Tbang 10.
Grl||en, K. 1998. Vai tro cua Nha nc trong nn kinh t mi. Grl||ln, K., bln tp, Cal cacb
klnb t tal vlt Nam. 8aslngstoke: Macmlllan, 3756.
Hameeo, F. 2005. Minh bach tai khoa va cac u ra kinh t. 8al vlt ngbln cuu cua Quy Tln
t Quc t, WP05/225, Quy Tln t Quc t. Wasblngton, DC.
Howle, Cbarles. 2011. p va chuyn i nng nghip ng bng Sng Cu Long,
Vit Nam: Tnh th tin thoai lng nan trong quan ly t ai. Truong al boc Lonoon, Anb.
|MF (Quy Tln t Quc t). 1996. Vit Nam trong qua trnh chuyn i sang nn kinh t
th trng. |MF, Wasblngton, DC.
|MF (Quy Tln t Quc t). 2000 Hng dn minh bach tai khoa. Quy Tln t Quc t.
Wasblngton, DC.
|MF va W8 (Quy Tln t Quc t va Ngn bang Tb glol). 1999. Vit Nam Hng ti
Minh bach Tai khoa. Quy Tln t Quc t va Ngn bang Tb glol, Tbang 6.
Levlne, Poss va Penelt, Davlo. 1992. Phn tch vn nhay cam cua s thoai lui cua tng
trng vt ngoai Quc gia. Tbol bao Klnb t My. Tbang 9, 1992. Tp 82, 942-63.
Ketels Cbrlstlan, Nguyn inb Cung, Nguyn Tbl Tu Anb va Hng Hanb. 2010. Bao
cao nng lc canh tranh Quc gia vln ngbln cuu Quan ly Klnb t Trung uong, vln danb
gla Nang luc canb tranb Cbu A va truong al boc Quc gla Slngapore.
Kob, D. 2001b: Quan im chnh tr v mt ang b chia re va tnh trang Parkinson tai Vit
Nam. n pbm ng Nam A dng ut ban s 23, 53351.
Lan, Pbam Cbl. 2011. Hlu qua cua cbuong trinb binb n gla tal vlt Nam. Ngbln cuu
cbun bl cbo bao cao vDP 2012.
Lln, [ustln. 2009. Phat trin kinh t va Chuyn i: Cn nhc, Chin lc va Kha nng Phat
trin. Cambrloge: 8ao al boc Cambrloge.
Lonoon: Plnter,Grabber, G. va Stark, D. 1998: a dang t chc: ly thuyt tin hoa, phn tch
mang li va hu chu ngha xa hi. Plckles, [. ano Smltb, A., bln tp vln, Ly tbuyt v cbuyn
dl: klnb t cblnb trl cua bu cbuyn dl cng san. Lonoon.
Cng ty tu vn Neus. 2011. C cu nm gi vn chu s hu cheo gia Doanh nghip Nha
nc va Ngn hang C phn. Ngbln cuu cbun bl cbo bao cao vDP 2012. Ha Nl.
Nguy n, Xun Tba nb va Davlo Daplce. 2009. Ha n ch v c s ha t ng cu a Vi t Nam. Cbuong
trinb glang oay Klnb t Fulbrlgbt, Cbuong trinb TP H Cbl Mlnb va Harvaro vlt Nam.
Nguyn, Xun Tbanb va Plncus, [onatban. 2011. Di di cang bin H Ch Minh: Nghin cu
trng hp v tnh manh mun trong th ch. Cbuong trinb glang oay Klnb t Fulbrlgbt,
93
K
l
N
H

T
E

T
H
l

T
R
U
O
N
G

K
H
|

v
|
L
T

N
A
M

T
P
O

T
H
A
N
H

Q
U
O
C

G
|
A

C
O

T
H
U

N
H

P

T
P
U
N
G

8
l
N
H
Cbuong trinb TP H Cbl Mlnb va Harvaro vlt Nam. Ngbln cuu cbun bl cbo bao cao vDP
2012.
Obno Kenlcbl. 2009. Tranh by thu nhp trung bnh: Cai t vic xy dng chnh sach cng
nghip tai Vit Nam. Tp san klnb t ASLAN tp 26, s 1, trang 2543.
Palnter, Martln. 2005. Quan im chnh tr v Cai cach khu vc Nha nc: Chng trnh
ngh s ang tranh lun va Hanh trnh cha chc chn. Tp san Ngbln cuu Pbat trln, cun
41, s 2, Tbang 2, trang 261 283.
Plke, D. 2000: Quan im chnh tr khng chnh thc tai Vit Nam. Dltter, L., Fukul, H. va Less,
P.N.S., bln tp vln, Quan dlm cblnb trl kbng cblnb tbuc tal ng A. Cambrloge: Tap cbl
al boc Cambrloge, 26989.
Probert, [. va Young, S.D. 1995: Con ng ti t ban chu ngha cua Vit Nam: phn cp, t
nhn hoa va han ch cua cai cach tng phn trn thc t. Klnb t Cng san va Klnb t cbuyn
dl 7, 499526. Cblnb pbu vlt Nam. 2011. Chin lc Phat trin Kinh t Xa hi 2011-
2020, Ha Ni.
Pajaram Anano, L Mlnb Tun, Natallya 8lletska ano [lm 8rumby. 2010. Khung anh gia Quan
ly u t cng. 8al ngbln cuu cua NHTG, 5397. Wasblngton DC.
Pama, Martln va vo van Klt. 2009. Quyt nh kho khn: Vit Nam trong qua trnh chuyn
i. 8al vlt ngbln cuu s 40, Uy ban Pbat trln va Tang truong.
Truong, inb Tuyn. 2011. Qua trnh ra quyt nh va thc hin quyt nh tai Vit Nam va
cac yu t anh hng.
vNPT (Tp doan 8uu cblnb va vln tbng vlt Nam). 2010. Bao cao tng hp tnh hnh
hoat ng cua m hnh Tp oan Kinh t, Ha Ni. Ha Nl.
vu, Quc Ngu. 2002. Cai cach Doanh nghip Nha nc Vit Nam: Qua trnh va cac thanh
tu. |SLAS Loat bal cua ngbln cuu slnb s 4, Tbang 10.
Ngn bang Tb glol. 1993. ng A Thn ky. Phat trin kinh t va chnh sach cng. O|oro:
Tp san al boc O|oro.
Ngn bang Tb glol. 1997. Chin lc C s ha tng tai ng A: Cu chuyn cha k. Ngn
bang Tb glol. Wasblngton, DC.
Ngn bang Tb glol. 2002. Mi nm u cua chuyn i. Ngn bang Tb glol, Ha Nl.
Ngn bang Tb glol. 2006. Thach thc i vi c s ha tng Vit Nam. Ngn bang Tb glol.
Wasblngton, DC.
Ngn bang Tb glol. 2007. B hng dn cai cach cang bin, M un 2: Tin trnh phat trin
cac cang bin trong th gii canh tranh. Tal ban ln bal. Ngn bang Tb glol, Wasblngton, DC.
Ngn bang Tb glol. 2009. Bao cao Phat trin Th gii 2009. Wasblngton, DC.
Ngn bang Tb glol. 2010. 8ao cao Phat trin Th gii 2010. Wasblngton, DC.
Ngn bang Tb glol. 2010. Ch s Phat trin Th gii (WDI). Wasblngton, DC.
Ngn bang Tb glol. 2010. Cac th ch hin ai, 8ao cao Pbat trln vlt Nam 2010. Ha Nl.
Ngn bang Tb glol. 2011. Ch s Phat trin Th gii 2011. Ngn bang Tb glol. Wasblngton,
DC.
Ngn bang Tb glol. 2011. Co cb Nba nuoc tbu bl dt va cbuyn olcb dt dal tu nguyn.
Ha Nl.
Dln dan Klnb t Tb glol. 2004. Ch s Nng lc canh tranh toan cu.
Young, A., 1995. Ap s: i u vi thc t thng k cua kinh nghim phat trin cua ng
A. Tp san Klnb t bang quy Tbang 8: 641-80.
Ngn hang Phat trin Chu A (ADB)
C quan Phat trin Quc t Uc (AusAID)
C quan Phat trin Quc t Canada (CIDA)
Phai oan Lin minh Chu u (EU)
C quan Phat trin Quc t Anh (DFID)
ai s quan Phap
Hp tac Phat trin c
C quan Vin tr Ai Len
C quan Hp tac Quc t Nht Ban (JICA)
ai s quan Ha Lan
ai s quan My
Ngn hang Th gii
Phat hanh tai:
TRUNG TM THNG TIN PHAT TRIN VIT NAM
63 Ly Thai T, Ha Ni
Tel: (84 4) 9346845, Fax: (84 4) 9346847
www.vdic.org.vn