Professional Documents
Culture Documents
Chuong 1
Chuong 1
dt t x t x ) ( ) ( 2
*
1
(1.1)
Trang: 5
Chng 1 Nhng khai mien c ban
Vi tn hieu co thi han hu han, tch vo
hng no c xac nh trong khoang thi
gian hu han.
Theo nh ngha, hai tn hieu c goi la trc
giao khi:
(x
1
(t), x
2
(t)) = 0 (1.2)
Va chuan hoa neu:
(x(t), x(t)) = 1 (1.3)
b. Bieu dien tn hieu bang chuoi ham
trc giao:
Bieu dien ri rac tn hieu la khai trien no
thanh to hp tuyen tnh cua cac ham lien
tuc
n
(t), vi n = 1,2,. nh sau:
xl(t) =
N
n
n n
t
1
) ( (1.4)
Trong o,
n
la he so khai trien chuoi can
phai xac nh. Chuoi (1.4) tuy thuoc vao tap
ham
n
(t), no c chon sao cho phu hp vi
muc ch phan tch tn hieu. Tap ham
n
(t)
thng c chon la tap ham trc chuan,
tc la:
(
i
(t),
n
(t)) =
'
1
0
n i
n i
(1.5)
Khi o, cac he so khai trien chuoi se c
xac nh bang cach lay tch vo hng hai ve
chuoi (1.4) vi tap ham
n
(t) nh sau:
(x(t),
i
(t)) =
N
n i
n n i
t t
1 ,
)) ( ), ( (
(1.5)
Co the bieu bien phng trnh (1.5) di dang
ma tran:
[a] = [A] [] (1.6)
Trang: 6
Chng 1 Nhng khai mien c ban
Trong o [a] la ma tran cot cac tch vo
hng cua tn hieu x(t) va tap ham trc
chuan:
[a] =
1
1
1
1
]
1
)) ( ), ( (
...
)) ( ), ( (
)) ( ), ( (
2
1
t t
t t
t t
n
(1.7)
Con [A] la ma tran tch vo hng cua cac
ham ) t (
n
vi nhau, o la ma tran vuong
cap NxN.
1
1
1
1
]
1
) , ( ..... ) , ( ) , (
.... .... .... ....
) , ( ..... ) , ( ) , (
) , ( ..... ) , ( ) , (
] [
2 1
2 2 2 1 2
1 2 1 1 1
n n n n
n
n
A (1.8)
V [] la ma tran cot cac he so khai trien
can tm:
[ ]
1
1
1
1
]
1
n
2
1
..
(1.9)
Nghiem cua phng trnh (1.6):
] a [ ] A [ ] [
1
(1.10)
Bi v ) t (
n
la ham trc chuan, nen ma tran
[A] la ma tran n v, va do o ma tran nghch
ao cua no cung la ma tran n v,ta co:
Trang: 7
Chng 1 Nhng khai mien c ban
] a [ ] [ (1.11)
c. Mot vai v du ve chuoi ham trc giao:
Nh a noi muc tren, tuy theo cac tap
ham ) t (
n
ma ta co cac bieu dien ri rac
khac nhau cua tn hieu c dung cho cac
muc ch phan tch khac nhau. Sau ay la hai
chuoi ham c dung trong viec phan tch
pho (chuoi Fourier) va ri rac tn hieu (chuoi
Shanon).
Chuoi Fourier lng giac:
Chuoi Fourier lng giac c tao nen bi tap
ham trc chuan cua cac ham ieu hoa:
'
,
_
,
_
,... 2 , 1 n ; t
T
2
n sin
T
2
; t
T
2
n cos
T
2
;
T
1
) t (
n
(1.12)
Mot tn hieu x(t) co thi han hu han c
bieu dien bang chuoi Fourier lng giac:
1
]
1
,
_
,
_
+
1 n
n n 0
t
T
2
n sin
T
2
t
T
2
n cos
T
2
T
1
) t ( x
(1.13)
Cac he so
n n 0
, ,
c xac nh theo (1.11):
,
_
T
0
0
dt ) t ( x
T
1
T
1
, x (1.14)
,
_
,
_
,
_
T
0
n
dt t
T
2
n cos ) t ( x
T
2
t
T
2
n cos
T
2
, x
(1.15)
,
_
,
_
,
_
T
0
n
dt t
T
2
n sin ) t ( x
T
2
t
T
2
n sin
T
2
, x
(1.16)
Thay cac he so (1.14), (1.15), (1.16) vao (1.13) va
ky hieu:
Trang: 8
Chng 1 Nhng khai mien c ban
T
0
0 0
dt ) t ( x
T
1
T
1
a (1.17)
,
_
T
0
n n
dt t
T
2
n cos ) t ( x
T
2
T
2
a (1.18)
,
_
T
0
n n
dt t
T
2
n sin ) t ( x
T
2
T
2
b
(1.19)
Ta se co chuoi Fourier lng giac thng c
dung e bieu dien tn hieu nang lng co
thi han T, hoac tn hieu tuan hoan vi chu
ky T. Vi tn hieu tuan hoan,
T
2
0
c
goi la tan so c ban.
( ) ( ) [ ]
+ +
1 n
0 n 0 n 0
t n sin b t n cos a a ) t ( x
(1.20)
Chuoi Fourier phc:
Tap ham ieu hoa phc trc chuan co dang:
'
t t
... 2 , 1 , 0 n ; e
T
1
) t (
t
T
2
jn
n
(1.21)
Mot tn hieu co thi han hu han, c bieu
dien bang chuoi Fourier phc nh sau:
n
t
T
2
jn
n
e
T
1
) t ( x (1.22)
He so khai trien chuoi
n
c xac nh theo
(1.11)
dt e t x
T
e
T
x
T
t
T
jn t
T
jn
n
,
_
0
2 2
) (
1 1
,
(1.23)
Trang: 9
Chng 1 Nhng khai mien c ban
Thay (1.23) vao (1.22) ta co chuoi phc Fourier
cua tn hieu nang lng co thi han hu han
va tn hieu tuan hoan vi chu ky T:
n
t jn
n
0
e X ) t ( x
(1.24)
vi dt e t x
T
X
T
t jn
n
0
0
) (
1
(1.25)
Cac chuoi (1.20) va (1.24) co quan he vi
nhau:
0 0
X a
(1.25a)
2
jb a
X
n n
n
(1.25b)
Trong thc te ng dung, ac biet khi phan tch
mach vi nguon tac ong tuan hoan, ngi
ta thng s dung chuoi Fourier lng giac
ch mot ham sin hoac cosin nh sau:
+ +
1 n
n 0 n 0
) t n cos( C C ) t ( x
(1.26a)
+ +
1
0 0
)) ( sin( ) (
n
n n
t t n C C t x (1.26b)
Chuoi (1.26) c suy ra t cac chuoi (1.20),
(1.24) theo cac quan he sau:
2
a
b
arctg X arg
X 2 b a C
X a C
n n
n
n
n n
n
2
n
2
n n
0 0 0
+
(1.27)
Chuoi Shanon:
Chuoi Shanon c tao nen bi tap ham trc
chuan:
Trang: 10
Chng 1 Nhng khai mien c ban
'
,
_
... 1 , 0 n ;
f 2
n
t f 2 Sa f 2 ) t (
m
m m n
(1.28)
Mot phan t cua tap ham (1.28) co dang:
'
0 t 1
0 t
t
t sin
) t ( Sa
0
0
0
(1.29)
Tn hieu x(t) co pho tan so thap, co tan
so gii han f
m
, co the c bieu dien bang
chuoi ham sau:
n
m
) nT t ( f 2 Sa ) nT ( x ) t ( x
(1.30)
trong o
m
f 2
1
T
. Chuoi nay co ac iem
la, cac he so cua no chnh bang gia tr
cua tn hieu x(t) tai cac iem nT. Chuoi Shanon
c dung e bieu dien tn hieu b ri rac
theo thi gian, cach nhau mot khoang eu T.
2. Bieu dien lien tuc tn hieu:
a. Dang tong quat :
a so cac bieu dien lien tuc co dang bien
oi tch phan; trong o tn hieu x(t) c lam
tng ng vi mot ham X(S) co dang:
) , ( t ; dt ) S , t ( ) t ( x ) S ( X
(1.31)
Ham X(S) c goi la anh hay bien oi thuan
cua x(t). Khi co X(S) co the tm lai x(t) bang
phep bien oi ngc:
Trang: 11
Chng 1 Nhng khai mien c ban
) , ( S ; dS ) t , S ( ) S ( X ) t ( x
(1.32)
Cap bien oi thuan ngc (1.31), (1.32) c
ky hieu:
x(t) X(S)
Ham
) t , S (
c goi la nhan bien oi, con
) S , t (
c goi la nhan lien hp. la
mien xac nh cua t, thng la bien thi
gian. Con
0
st
dt e ) t ( x
(1.34)
Trong o t(0,) la bien thi gian, con s =
+ j
la bien phc vi va la cac so
thc.
Tn hieu x(t) co the c xac nh t cong
thc bien oi ngc:
) t ( x
-1
[X(s)]=
'
<
>
0 0
0 ) (
2
1
t
t ds e s X
j
j c
j c
st
(1.35)
Bien oi Fourier:
Trang: 12
Chng 1 Nhng khai mien c ban
c s dung e phan tch pho cua tn hieu
nang lng; pho cua no c xac nh theo
bien oi Fourier nh sau:
X() =
dt e t x
t j
) (
(1.36)
Trong o la tan so goc, co n v la rad/s.
Cong thc (1.36) c goi la bien oi thuan
Fourier, no c ky hieu:
X() = f [x(t)] (1.37)
X() cho biet s phan bo cua tn hieu trong
mien tan so. Bien oi ngc Fourier se cho ta
tn hieu x(t).
x(t) =
d e x
t j
) (
2
1
(1.38)
Hay la x(t) = f
-1
[X()] (1.39)
Tren ay ch la mot so t cac v du va
cach bieu dien giai tch tn hieu, c s
dung trong giao trnh nay.
Trang: 13