E DIEL, 23 NNTOR 2008, MIMI 0.20 , VITI X, NR.

3305
EDITORIALI

E PRDITSHME INFORMATIVE E PAVARUR

GJYKATA I AKUZON PR TERRORIZM PR SHPRTHIMIN TEK ICO-ja

PAK OPTIMIZM EDHE NGA BRUKSELI

Pas ngritjes s tensionit n Kosov, rreth 6-pikshit t famshm t Ban Ki Munit, q thuajse nga t gjith u komentua si 6piksh i Serbis, nj doz optimizmi pr lidershipin kosovart pati ardhur vetm nga Uashingtoni. Nj shenj optimizmi, kt fundjav, erdhi edhe nga Brukseli, pas miratimit t nj deklarate nga takimi i gjasht i Grupit Drejtues Ndrkombtar (ISG). N kt deklarat konstatohet se Kosova ka arritur shum progres n konsolidimin e shtetsis s saj dhe se GDN-ja ripohon prkushtimin e saj ndaj respektimit t plot t sovranitetit dhe integritetit territorial t Republiks s Kosovs, duke ritheksuar mbshtetjen e plot pr prpjekjet e Prfaqsuesit Civil Ndrkombtar, Piter Fejt dhe t Zyrs Civile Ndrkombtare (ICO) pr t prkrahur autoritetet e Kosovs dhe pr ti ndihmuar ato n ndrtimin e nj shoqrie demokratike dhe shumetnike. GDN-ja mirpret vendosjen e planifikuar t misionit t EULEX-it n mbar territorin e Kosovs dhe veprimin n prputhje me kornizn institucionale dhe juridike q sht n fuqi n Kosov q nga 15 qershori 2008. Diplomatt n Nju-Jork thon se Ban Ki Muni pritet q javn e ardhshme ta publikoj raportin, duke shtuar se tashm ka marrveshje t mjaftueshme q misioni EULEX t marr shumicn e autorizimeve, t cilat aktualisht mbahen nga UNMIK-u. Kryediplomati evropian, Havier Solana, nuk ka prmendur ndonj hollsi tjetr nga takimi me Ban Ki Munin lidhur me Kosovn, por ka ritheksuar se ky i fundit i ka t gjitha informacionet, duke prfshir edhe reagimet n Kosov. Solana ka shfaqur shpresn q raporti, me hollsit apo ndryshimet eventuale, do t gjendet para antarve t Kshillit t Sigurimit n fillim t javs dhe se EULEX-i do t mund t vendoset n Kosov n fillim t dhjetorit. Presidenti i Kosovs, Fatmir Sejdiu, me tu kthyer nga Londra, riprsriti se lidert kosovar mbesin prapa qndrimit pr kundrshtimin e 6pikshit t Ban Ki Munit. Pra, mbetet t pritet dhe t shihet se far do t ndodh me 6-pikshin e famshm t Ban Ki Munit.

TRE GJERMANEVE,
PARABURGIM
Gjykata e Qarkut n Prishtin, tre shtetasve gjerman, Andreas Drunken, Andreas Janken dhe Robert Zoller, t dyshuar pr terrorizm, lidhur me shprthimin tek ICO-ja, ua ka caktuar masn e paraburgimit prej 30 ditsh. Kosova Sot sjell dshmi t reja rreth aktivitetit t tyre n Kosov 3

NGA 30 DITE
POLITIK

SERVER: DISA
NDARJA E FSHEHT

NGA PIKAT OJN KAH

4
POLITIK

Sistemi bankar vends, i paprekur nga kriza

Bankat, kamatat
MBETEN T NJJTA
Niveli i kamatave pr kredimarrje n Kosov mbetet i njjt, edhe pse bankat evropiane kan filluar ti ulin kamatat 5

SEJDIU: SKA KTHIM PRAPA!

2
KRONIKA

RAFUNA MOHON
T KET PRGJUAR POLICIN 7

plus
038 / 225 385

Koleksioni i ri vjesht-dimr 2008/09

Shtojca Javore pr fmij OK KIDS

KOSOVA SOT

POLITIK

E DIEL,

23 NNTOR 2008

THAI DHE BERISHA VIZITUAN MAQEDONIN

PRISHTINA VAZHDON KUNDRSHTIMIN E 6-PIKSHIT

Forcohet fqinjsia
Kryeministri i Kosovs, Hashim Thai, dhe ai i Shqipris, Sali Berisha, kan qndruar n Shkup ku jan pritur n takime t ndara nga kryeministri maqedonas, Nikolas Gruevski

SEJDIU: SKA KTHIM PRAPA!

Prishtin, 22 nntor idershipi kosovar vazhdon t kundrshtoj ashpr planin gjashtpiksh pr vendosjen e EULEX-it, t propozuar nga Sekretari i Prgjithshm i OKB-s, Ban Ki Mun. Presidenti i Republiks s Kosovs, Fatmir Sejdiu, tha se nuk ka kthim mbrapa n qndrimin e institucioneve t Kosovs, t cilat do t vazhdojn t jen fleksibile sa i prket shtjes. Kto komente, i pari i vendit i bri pas kthimit nga vizita q s bashku me kryeministrin Thai e kan pasur n Britani t Madhe. Ne mbesim prapa qndrimit ton q e kemi thn para nisjes, por mbetemi t prkushtuar pr shtrirjen e EULEX-it n baz t deklarats katrpikshe, e mbshtetur me Kushtetutn e Kosovs dhe dokumentin e prbashkt t BE-s, tha presidenti Sejdiu, duke shtuar se kundrshtimi i Prishtins nuk ka t bj me makijazh, por sht kundrshtim n esenca i asaj q mban propozimi i Banit. I pari i vendit pret q vendosja e EULEX-it t bhet shum shpejt n gjith territorin e vendit, duke garantuar integritetin dhe sovranitetin e vendit. Mendoj se kemi mirkuptim pr kt. Ne do t vazhdojm bashkpunimin ndrkombtar dhe me t gjitha vendet q kan njohur Kosovn. Presidenti Sejdiu ka paralajmruar se institucionet e Kosovs nuk kan mundsi ndikimi n raportet q mund t dalin n OKB, duke paralajmruar kshtu mundsin q Sekretari i Prgjithshm i OKB-s, Ban Ki Mun, t prezantoj raportin e tij, duke prfshir ktu edhe planin gjashtpiksh. I pari i vendit, duke folur rreth takimit me zyrtart m t lart britanik, tha se ka marr premtimin britanik pr mbshtetje n lobim. sht nj angazhim i veant nga Britania e Madhe pr t ndihmuar Kosovn njohjen e mtejme. Edhe zyrtar t lart ndrkombtar kan paralajmruar se Sekretari i Prgjithshm i OKB-s, Ban Ki Mun, mund t publikoj n fillim t javs s ardhshme raportin e tij pr Kosovn, ku do t`i prfshij edhe gjasht pikat, por do t potencoj se ato nuk jan pranuar nga Prishtina. Agjencit ndrkombtar kan cituar ambasadorin britanik n OKB, Xhon Sauers, t ket thn se Bani do t vlersoj n raportin e tij se tashm ka pajtim t mjaftueshm q EULEX-i t marr obligimet q ka UNMIK-u n Kosov. Gjat vizits n Londr, presidenti Sejdiu, s bashku me kryeministrin Hashim Thai dhe ministrin e Jashtm, Sknder Hyseni, kan takuar kryeministrin britanik, Gordon Braun dhe ministrin e Jashtm, Dejvid Miliband. A. AHMETI

Prishtin, 22 nntor ryeministri Hashim Thai dhe ai i Shqipris, Sali Berisha, t cilt kan marr pjes n nj ceremoni me rastin e 100-vjetorit t Kongresit t Manastirit, n t cilin u unifikua alfabeti i gjuhs shqipe, jan takuar n Shkup nga kryeministri maqedonas, Nikolas Gruevski. Paraprakisht, kryeministri Thai dhe Berisha jan pritur n takime t ndara nga homologu i tyre maqedonas. I pari i ekzekutivit kosovar, Thai, ka falnderuar shtetin fqinj, Maqedonin, pr njohjen q i ka br pavarsis s Kosovs. Marrdhniet tona kan qen gjithmon t shklqyeshme, por tash do t jen edhe m t thella. Shum

shpejt do t vendosim marrdhnie diplomatike mes vendeve tona, ka thn kryeministri Thai pas takimit, duke paralajmruar shum shpejt hapjen e Ambasads s Kosovs n Maqedoni. Ndrkaq n takimin e mhershm gjat dits mes kryeministrit maqedonas, Nikolas Gruevski dhe atij shqiptar, Sali Berisha, jan konstatuar marrdhniet ndrshtetrore midis Maqedonis dhe Shqipris si t shklqyeshme, ndrsa theksuan nevojn e intensifikimit t bashkpunimit t mtejm t ndrsjell dhe rajonal. N takim u shpreh interesim pr vazhdimin e kontakteve n t gjitha sferat me interes t ndrsjell e veanrisht u shqyrtuan mundsit dhe potencialet pr prparim t

bashkpunimit ekonomik mes dy vendeve. Gjithashtu, n takimin e puns u diskutua edhe pr ndihmn e prbashkt dhe prkrahjen e ndrsjell mes dy shteteve n rrugn drejt s cils synojn bashkrisht, integrim t plot n strukturat euroatlantike, thuhet n komunikatn e kabinetit t Gruevskit. Ndonse sht paralajmruar se nga takimet do t ket vetm komunikat nga kabineti i kryeministrit maqedonas, Gruevski, kryeministrat Thai dhe Berisha u jan adresuar medieve pas takimeve. N adresimin e tij, kryeministri i Republiks s Shqipris, Sali Berisha, ka thn se ka falnderuar homologun e tij maqedonas pr organizimin e prvjetorit t Kongresit t Manastirit, si njri nga

evenimentet m t rndsishme t historis shqiptare. T tre kryeministrat kan marr pjes n akademin solemne t shnimit t 100-vjetorit t Kongresit t Manastirit, ceremoni kjo e mbajtur n ort e mbrmjes. Ceremonia e shnimit t ktij prvjetori sht mbajtur nn patronazhin e kryeministrit vends, Nikolas Gruevski, duke shnuar kshtu hern e par t shnimit t ktij prvjetori nga shteti maqedonas. Shnimi i ngjarjes historike, n organizim t Qeveris s Republiks s Maqedonis, ka filluar t mrkurn me manifestime rasti, konferenc shkencore dhe tribun pr dallimet gjuhsore. A. AHMETI

Zhvillimet n LDK, Kryeziu e Laji me mendime t kundrta

Kshilli i prgjithshm, reforma peng

Nnkryetari i LDK-s, Eqrem Kryeziu, thot se n kshillin e prgjithshm duhet shkuar me rezultatin e reformave, kurse Ali Laji krkon t mblidhet sa m shpejt kshilli dhe t shpallen zgjedhjet e prgjithshme n parti
q ta prekin dhe tia gjejn vendin e vet t merituar n koh. Nj proces i filluar i reforms n LDK sikur do t vonohet pr nj koh pas largimit t ish-kryeshefit ekzekutiv, Blerim Kui dhe voness s zgjedhjes s figurs s re q do ta drejtoj kt post teknik.

Kryeziu: Kemi filluar me reforma

Po ti kemi rezultatet e ktyre reformave, kshilli i prgjithshm sht nj rrjedh krejt normale dhe ne nuk e kuptojm at si dika dramatike. Nse ne mund t shkojm n kshill t prgjithshm me rezultate t reformave, do ta bjm, sepse kryesia kt qllim e ka. I kemi dhn vetes t drejtn q t hyjm n kto reforma dhe e kemi filluar kt. Tash varet krejt prej dinamiks s zbatimit t ktyre reformave q e kan kohn e limituar. Un nuk besoj q kshilli i prgjithshm nuk sht ndonj problem t thirret, por sht te kualiteti i tubimit dhe nuk ka asgj tjetr. Nse iu kujtohet, ne e kemi

thirrur kshillin e prgjithshm edhe n raste tepr dramatike dhe nuk jemi shmangur prej saj, e lre m tash. E tash, njerzit po dihen, ose duan t jen n LDK ose nuk duan t jen n LDK dhe ktu nuk ka ndonj tjetr pun, thot nnkryetari i par i LDK-s, Eqrem Kryeziu.

E PANJOHURA
Ne kemi arsye t plot t besojm se do t jemi t part, sepse kemi qen t part. Nse arrijm pr ta sensibilizuar opinionin me rrugn e pakthyeshme t reformimit t partis, ne me t drejt do t duhej t ishim t part. Mirpo, se sa e kupton opinioni publik nevojn pr reformim kjo sht nj e panjohur shum e madhe. Pr kt sht puna te LDK-ja q t jet m aktive dhe ta sensibilizoj opinionin, thot nnkryetari i par i LDK-s, Eqrem Kryeziu.
dashur q t mbahet m, por q sa m shpejt t thirret kshilli i prgjithshm dhe ti shpall zgjedhjet e prgjithshme. Zgjedhjet krijojn struktur t re dhe njkohsisht ato jan edhe reform n nj mas, theksoi Laji. Me gjith prplasjet dhe paqartsit, zyrtart e LDK-s, t vetdijshm se viti 2009 do t jet me siguri vit i zgjedhjeve lokale, mendojn se subjekti i tyre politik do ti kaloj sfidat e humbjes s zgjedhjeve q mbetn pas dhe do t radhitet si subjekt i par fitues i zgjedhjeve t reja. S. AHMETI

Laji fajson 5 nnkryetart

Mirpo, i ktij mendimi nuk sht nj nga antart e kryesis s LDK-s q prfaqson rajonin e Pejs, dikur bastion i LDK-s, Ali Laji, i cili akuzon udhheqjen e tashme partiake pr dshtime n zgjedhjet e fundit dhe krkon thirrje urgjente t kshillit t prgjithshm pr shpalljen e zgjedhjeve brenda partiake. Kta jan t pes nnkryetart, edhe vet Fatmir Sejdiu, Eqrem Kryeziu, edhe Daci ua pati ndihmuar ather, kuptohet edhe ai i pati br nj t rn t mir LDK-s. Asnj mbledhje e kryesis nuk sht

idhja Demokratike e Kosovs, e futur n udhkryqin e ndrlikuar t fillimit t reforms, ende nuk e ka br publik fillimin e procesit zgjedhor n parti, derisa zrat pr kto zgjedhje dhe pr thirrjen e kshillit t prgjithshm pr shpalljen e tyre mbete nj moll ndaluar rreth s cils sillen shum antar t kryesis, pa guxuar

E PRDITSHME E PAVARUR INFORMATIVE - KOSOVA SOT

Boton: Ndrmarrja Gazetare Botuese Grafike INTERPRESS R. COMPANY - Prishtin
Editor: Ruzhdi KADRIU Drejtor dhe kryeredaktor: Margarita KADRIU - Tel. Fax i Redaksis: 038 / 601 010 ; 601 007 E-mail: kosovasot2001@yahoo.com | www.kosova-sot.info Selia e redaksis: Zona Industriale, Prishtin SHTYPI: INTERPRESS R. COMPANY, TEL. 038 / 545 070 Dorshkrimet dhe fotografit nuk kthehen
CMYK

E DIEL,

23 NNTOR 2008

AKTUALITET

KOSOVA SOT

GJYKATA I AKUZON PR TERRORIZM PR SHPRTHIMIN TEK ICO-ja

Tre gjermanve,
NGA 30 DIT PARABURGIM
Gjykata e Qarkut n Prishtin, tre shtetasve gjerman, Andreas Drunken, Andreas Janken dhe Robert Zoller, t dyshuar pr terrorizm, lidhur me shprthimin tek ICO-ja, ua ka caktuar masn e paraburgimit prej 30 ditsh. Kosova Sot sjell dshmi t reja rreth aktivitetit t tyre n Kosov

BIZNESI I T DYSHUARVE
Tre gjermant, sipas burimeve t gazets, t afrta me hetimet, kan vepruar n Kosov si pronar t nj biznesi. Ata kan regjistruar n Kosov nj agjenci kshillash pr biznesment e mundshm gjerman, t interesuar pr t investuar n Kosov. Ai ka asistuar deri n prfundimin e gjith procedurs, prderisa para gjykats gjat gjith kohs sa sht mbajtur seanca ka pritur nj vetur e ndezur me targa zyrtare t Ambasads gjermane n Kosov.

re shtetasve gjerman, Andreas Drunken, Andreas Janken dhe Robert Zoller, t dyshuar pr shprthimin para ndrtess s ICO-s m 14 t ktij muaji, u sht caktuar masa e paraburgimit prej tridhjet ditsh nga Gjykata e Qarkut n Prishtin. Caktohet paraburgimi prej nj muaji, prej dats 19 nntor deri m 19 dhjetor t ktij viti. Prokuroria Publike ka shtruar krkesn pr shkak t dyshimit t bazuar se t pandehurit m datn 14 kan arritur padiskutueshm afr Zyrs Civile Ndrkombtare n Prishtin. I pandehuri Andreas Janken ka hipur n katin e tret t ndrtess prball ICO-s dhe ka hedhur mjetin shprthyes n oborrin e ZCN-s. Mjeti sht me prejardhje ilegale dhe prmban 300 gram TNT. Policia ka llogaritur kohn e sakt me sekonda se kur sht hedhur dinamiti dhe kur ai ka eksploduar. Gjithsej nga shprthimi jan thyer 55 xhama t ndrtess s ICO-s. Dy t pandehurit e tjer, Zoller dhe Drunken, kan br roj pran objektit n ndrtim dhe njkohsisht kan br vzhgimin e objektit t ICOs, thuhet n aktvendimin e gjykats pr caktimin e paraburgimit. Motivi i ktij sulmi, sipas prokuroris, dyshohet t jet shqetsimi dhe pengimi i angazhimit t ICO-s dhe shefit t saj, Piter Fejt, t cilt s bashku me institucionet e Kosovs, n kohn e shprthimit, kan qen maksimalisht t angazhuar n procesin e shtrirjes s misionit t EULEX-it, zbatimit t Kushtetuts s Kosovs dhe planit t Ahtisarit. Me kt, t pandehurit ngarkohen me dyshimin se kan kryer veprn penale t terrorizmit, t ciln e

T dyshuarit mohojn fajsin

Tre t dyshuarit gjerman kan krkuar mbulimin e identitetit t tyre, ndrkaq i kan hedhur posht t gjitha akuzat. Avokatja mbrojtse e Andreas Jankenit, njrit prej t dyshuarve, Fehmie Gashi Bytyi, ka paralajmruar se mbrojtja do t bj ankes ndaj vendimit pr paraburgim. Ne mbrojtja do t prdorim t drejtn e ankess. Pr momentin, jan t dyshuar pr veprn penale terrorizm, por kjo sht faza fillestare, tha Bytyi. Edhe avokati mbrojts i t dyshuarit tjetr, Robert Zoller, Adem Ademi, ka paralajmruar vazhdimin e hetimeve. Mbrojtja ka kundrshtuar n mnyr energjike, sepse deri m tani faktet dhe provat nuk flasin n trsi se kta tre shtetas gjerman kan kryer veprn penale, tha Ademi. Avokati i t dyshuarit t tret, Andreas Drunken, Ram Gashi, nuk sht prononcuar pr media, duke thn se kjo ka qen krkes e klientit t tij.

kan realizuar nprmjet veprave penale, q jan shkaktim i rrezikut t prgjithshm dhe rrezikim t personave nn mbrojtje ndrkombtare, si dhe veprs penale pr furnizim ilegal me arm, thuhet n aktvendim. Gjyqtari i procedurs paraprake, Selman Bogiqi, pasi i ka dgjuar t gjitha palt, ka vendosur caktimin e mass s paraburgimit pr shkak se ekzistojn arsyet se, po t ndodheshin t pandehurit n liri, mund t arratisen nga Kosova dhe t njjtit, po t gjendeshin n liri, mund t pengojn rrjedhn e hetimeve, duke ndikuar n dshmitar dhe n zhdukjen e provave.

Ant e uditshme t seancs

Seanca e procedurs paraprake ka filluar n ort e pasdites pr t zgjatur m shum se 4 or, gj q sht e jashtzakonshme pr nj seanc t rregullt. Gjat kohs s mbajtjes s seancs ka pasur prezenc t jashtzakonshme t policis. Monitorimi sht br nga njsiti anti-terrorist i Policis s Kosovs, me prezencn edhe t dy policve ndrkombtar. N momentin kur t pandehurit jan futur n salln e Gjykats s Qarkut n Prishtin, sht paraqitur edhe nj person, i cili sht prezantuar si zyrtar i Ambasads gjermane.

Fakte t reja
Tre gjermant, sipas burimeve t gazets, t afrta me hetimet, kan vepruar n Kosov si pronar t nj biznesi. Ata kan regjistruar n Kosov nj agjenci kshillash pr biznesment e mundshm gjerman, t interesuar pr t investuar n Kosov. Agjencia sht e regjistruar me emrin Logistic Coordination assesment servile dhe zyrn e biznesit e ka n Lagjen e Matit, ku edhe kan banuar tre gjermant. Burime t afrta me hetimet shpjegojn se lloji i njjt i eksplozivit dhe i shprthimit qe prdorur edhe n shprthimet e njpasnjshme q patn ndodhur para gati dy vjetsh.

KUSH JAN TRE GJERMANT?

Andreas Janken, i biri i Alfred Jankenit, i lindur m 10.6.1967 n Nurenberg t Gjermanis, me banim n Regensburg, shtetas i Gjermanis me vendbanim t prkohshm n Kosov, n rrugn Nijazi Ademi, n Prishtin. *** Robert Zoller, i biri i Klaus Zollerit, i lindur m 1961 n Konshtans t Gjermanis, me vendbanim t prhershm n Bublinger, me vendbanim t prkohshm n Kosov, n t njjtn banes me Andreas Jankenin. *** Andreas Drunken, i biri i Herman Jankenit, i lindur m 1967 n Ender t Gjermanis.

Shprthimet, asokohe, ndodhn n kohn e bisedimeve n procesin e Ahtisarit dhe qen vendosur n tri institucione t rndsishme, para OSBE-s, Kuvendit t Kosovs dhe UNMIK-ut. Pr m shum, sipas burimeve tona, i dyshuari kryesor, i cili e ka hedhur bombn n oborrin e ICO-s nga ndrtesa prball Zyrs Civile Ndrkombtare, nuk sht ngutur dhe ka dashur q t marr pamje nga shprthimi. Pas shprthimit, Policia e Kosovs ka bllokuar t gjitha rrugt q vijn nga ndrtesa e ICO-s n lagjen Arbria, gj q ka sjell deri tek ndalja e veturs, me t ciln udhtonte njri nga t dyshuarit. Vetura t ciln e ka vozitur i dyshuari ka qen e marks Mitsubishi Pajero, me targa M-W3807. Arsyetimi i tij pr prezencn n at zon ka qen dshira pr t marr pamje nga shprthimi n ICO, mirpo, pas bastisjes s veturs, i sht gjetur edhe nj hart e ndrtess s Zyrs Civile Ndrkombtare. Burime afr hetimeve kan shpjeguar pr gazetn se identitetin e tre t dyshuarve dhe inkriminimin e tyre e kan vrtetuar edhe kamerat e vendosura n ndrtesn e ICO-s. T gjitha hetimet pr rastin jan kryer nga profesionist vends, shpjegojn burimet. Shtpia ku kan banuar tre t dyshimtt sht bastisur nga Policia e Kosovs dhe ka qen nn mbrojtje t policis gjer n ditn e mrkur kur jan arrestuar t tre shtetasit gjerman. Sidoqoft, pr t`u ikur incidenteve diplomatike, n prpilimin e aktvendimit pr paraburgim pr ta, dhe n prezantimin e fakteve pr inkriminim pr tre t dyshuarit prokuroria ka hezituar q t prmend lidhjen e ndonjrit prej tre t dyshuarve me ndonj shrbim sekret. Qeveria gjermane nuk ka dashur q t komentoj pr identitetin e tre shtetasve t arrestuar, ndrkoh q gazetat gjermane kan raportuar se Komisioni Parlamentar pr kontrollimin e Shrbimeve Sekrete (PKG) tashm sht informuar me rastin. Antari i PKG-s, Shtroble, ka krkuar q akuzat t sqarohen shum shpejt nga Qeveria Gjermane. Nse kjo nuk ndodh, do t krkoj mbledhje t jashtzakonshme t komisionit. Rast i prshtatshm do t ishte java e mbledhjes s Bundestagut, ka shtuar Shtroble. K. GASHI & A. AHMETI

KOSOVA SOT
SHKURT

POLITIK

E DIEL,

23 NNTOR 2008

PAQARTSIT RRETH EULEX-it

Server: Disa nga pikat

eku: 6-pikshi ngulfat proceset
Gjakov, 22 nntor Duke folur para antarve dhe simpatizantve t PSDK-s n Gjakov, kreu i ksaj partie, Agim eku, shprehu brengosjen pr situatn aktuale n Kosov, t krijuar pas publikimit t propozimit 6-piksh t Ban Ki Munit dhe njkohsisht pati vrejtje t shumta n veprimet dhe sjelljet e pushtetarve aktual t Kosovs. Po i afrohemi fundit t vitit 2008, i cili sht konsideruar vit i shqiptarve, por situata ka ndryshuar shum n disfavor tonin. Jemi shtet q na kan pranuar vetm ereku i shteteve t Bots. Jemi shtet q ende nuk jemi pranuar n asnj organizm ndrkombtar, madje as sportiv e t mos flasim pr ato politike, ekonomike...Jemi shtet q fare pak zyrtar botror na vizitojn. ka sht m e keqja, ne as q po dim t sillemi si shtet. T gjitha kto duhet t na brengosin, vemas tash, pas publikimit t propozimit 6-piksh t sekretarit t prgjithshm t OKB-s, t cilat i kan sjell n situat t hamenden, madje edhe ato shtete q e kan pranuar pavarsin ton, ka thn eku n Gjakov, duke shtuar se ky 6-piksh i ngulfat t gjitha proceset n Kosov, e rrezikon Kosovn, apo m saktsisht e krcnon at me ndarje. Plani 6-piksh i Ban Ki Munit e drgon Kosovn drejt ndarjes funksionale dhe faktike. ka sht m e keqja, friksohem se t martn, n mbledhjen e KS t OKBs do t imponohet ky plan, sht shprehur eku. Gjat qndrimit t Agim ekut n Gjakov, solemnisht u hap edhe zyra e Degs s PSDKs n kt qytet, me rast, dr.Fatmir Emra, kryetar i ksaj dege, shprehu bindjen se kjo do t ndihmoj n intensifikimin e aktivitetit. B.VULA

OJN KAH NDARJA E FSHEHT

Disa nga pikat e planit t Ban Ki Mun, si t tilla, ojn drejt ndarjes etnike dhe hedhin bazat e asaj q un e quaj ndarje n heshtje ose t fsheht, thot Daniel Server, nga Instituti Amerikan i Paqes.
* Zoti Server, si do ta prshkruanit situatn aktuale n Kosov, duke pasur parasysh mosmarrveshjet dhe paqartsit rreth EULEX-it? SERVER: Nuk mendoj se sht e mir, pr m tepr kur shoh se politikant e moderuar, q kan bashkpunuar me komunitetin ndrkombtar, jan vn n rrezik nga kjo mnyr si po krkohet t vendoset misioni evropian. *Droja e udhheqsve kosovar ndaj planit t Ban Ki Munit lidhet kryesisht me integritetin territorial t Kosovs. Plani shihet si nj hap drejt coptimit. Cili sht vshtrimi juaj ndaj planit? SERVER: Mendoj se plani pa diskutim mund t interpretohet n kt mnyr, duke pasur parasysh se si sht formuluar. Besoj se coptimi sht dhe synimi i Beogradit. Rruga e vetme q disa nga pikat e planit t bhen t pranueshme sht q n fillim t tyre t theksohet se Prishtina dhe Beogradi e pranojn q Kosova sht nj entitet politik, pavarsisht statusit. Pr mua kjo deklarat sht neutrale ndaj statusit. Mungesa e angazhimit q t ruhet Kosova si nj entitet i vetm politik bn q un ti shoh disa nga pikat e planit si t tilla q ojn drejt ndarjes etnike dhe hedhin bazat e asaj q un e quaj ndarje n heshtje ose t fsheht. SERVER: Ndarja n heshtje nnkupton se askush nuk e thot q duan ta ndajn Kosovn, por e nnkuptojn at. Kjo do t thot se nse e pranoni kt plan, niseni n rrugn drejt coptimit edhe pa e pranuar kt si parim. Mendoj se politikant kosovar kan t drejt t jen t shqetsuar rreth planit dhe mundsis s ndarjes. * Plani 6-piksh vjen n nj koh kur kemi nj rajon jo t qet. Kam parasysh ktu pengesat serioze pr integrimin e Maqedonis si pasoj e mosmarrveshjeve me Greqin pr emrin a gjendjen n Bosnj. A sht e paqart e ardhmja e Ballkanit? SERVER: Po, mendoj se mungesa e fuqis drejtuese t bashksis ndrkombtare n Ballkan sot mund t oj drejt nj situate ku gjra shum t kqija mund t ndodhin. Ajo q na nevojitet sht Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara t pohojn fuqishm se ndarja sipas vijave etnike n Ballkan sht e papranueshme dhe se Kosova dhe Bosnja nuk do t preken. T gjith duhet ta pranojn se kto jan rregullat e lojs. * A mund t presim nj qndrim t prbashkt BE-SHBA duke pasur parasysh tranzicionin n administratn amerikane dhe qasjen e BE-s ndaj vendosjes s EULEX-it? SERVER: Nuk e shoh q nj pozicion i till do t dal n siprfaqe s shpejti. Duhet t presim administratn e re amerikane. Nga ana tjetr, jam i uditur nga disa prej hapave q po bn Brukseli. EULEX-i sht i rndsishm vetm brenda nj kornize t caktuar politike dhe kjo korniz duhet t saktsoj se Kosova sht nj entitet i vetm. Nse dikush do ta vr n pikpyetje nj gj t till kjo mund t vihet n diskutim vetm nga dy fuqi sovrane, Beogradi dhe Prishtina. T gjitha kto shtje, EULEX-i, serbt e Kosovs, e me radh, jan tema q duhen diskutuar drejtprdrejt mes Prishtins dhe Beogradit. sht absurde q OKB-ja sht prfshir si ndrmjetsuese mes dy kryeqyteteve q jan 250km larg. OKBja nuk ka qen e suksesshme n Kosov n disa drejtime, n fund t bisedimeve dhe plani i Ahtisarit ishte dshtim; nuk patm rezolut t Kshillit t Sigurimit, ndaj sht koha pr Prishtinn e Beogradin t takohen drejtprdrejt e ti zgjidhin kto probleme vet.

RREZIKU
* Sa i madh sht rreziku pr ndarjen e Kosovs aktualisht? SERVER: Gjrat jan n rrezik kur i lejoni t jen t tilla. Mua m duket se autoritetet e Kosovs kan reaguar n prputhje me rrezikun. Por duhet t prballemi me t vrtetn: Autoritetet n Prishtin nuk kan kontroll n veri t lumit Ibr dhe as mund ta vendosin kontrollin atje n rrug paqsore n t ardhmen e afrt. sht e dukshme se kosovart kan nevoj pr bashksin ndrkombtare n at pjes. Por ata kan nevoj pr nj bashksi ndrkombtare me nj mision shum t qart, t reintegroj gjith territorin e Kosovs n nj t tr. Ata nuk mund t lejojn situatn ku prania e EULEX-it dhe OKB-s t prdoret nn rrogoz si rrug pr t ndar Kosovn. sht e papranueshme q BE-ja apo OKB-ja ta lejojn veten t prdoren pr nj gj t till.
pasur qndrime t ndryshme me Beogradin pr shum gjra. Kjo ka qen e qart pr nj koh t gjat por tani sht urgjente, pasi ata rrezikohen nga plani i Beogradit. sht plotsisht e drejt q bashksia ndrkombtare t bisedoj direkt me serbt e Kosovs. Por m e rndsishme se kjo sht q serbt dhe shqiptart e Kosovs t kuptojn se duhet t bisedojn m shum s bashku dhe t krijojn nj front t prbashkt tani. *T ftuar t emisionit ton kan sugjeruar se administrata e ardhshme amerikane mund ta refuzoj planin e Ban Ki Munit apo mnyrn si po krkohet t vendoset EULEX-i. Sa e mundshme sht nj gj e till? SERVER: sht plotsisht e mundshme, megjithse askush nuk mund t flas tani pr administratn e ardhshme amerikane. N situatn e krijuar problemi nuk sht EULEX-i, por marrdhniet e kqija mes Prishtins dhe Beogradit. Kur t rregullohen kto raporte me lehtsi rregullohet dhe shtja e EULEX-it. (REL)

Bisedimet
*Kur propozoni bisedime Prishtin-Beograd a nnkuptoni nj raund t ri negociatash, ku do flitet edhe pr statusin? Si i shihni kto bisedime? SERVER: T dyja palt mund t diskutojn pr do tem. N kndvshtrimin ton bhet fjal pr dy shtete sovrane q diskutojn pr temat q i shqetsojn. sht e qart se Serbia pr Kosovn sht tregu m i madh, kokdhembja m e madhe politike dhe shqetsimi m i madh i siguris. Do t ishte gabim pr do vend t mos prpiqej t sqaronte problemet me fqinjin e par. *Serbt e Kosovs e kundrshtojn planin 6-piksh t Ban Ki Munit, duke qen pr her t par hapur kundr qndrimit t Beogradit. A nuk ka ardhur koha q bashksia ndrkombtare pr problemet e Kosovs t flas me vendasit dhe jo me Beogradin? SERVER: Sipas meje, serbt e Kosovs pr nj koh t gjat kan

Ministri Beqiri n Kroaci

Zagreb, 22 nntor Ministri i Kulturs, i Rinis dhe i Sportit, z.Valton Beqiri, u prit sot nga ministri i Kulturs s Republiks s Kroacis, z. Bozho Bishkupiq dhe kabineti i tij. N kt takim me rndsi t posame, ministri Bishkupiq ofroj bashkpunim t sinqert dhe prvojn e ksaj ministrie n fushn e legjislacionit, trashgimis kulturore, arkeologjis si dhe ndihmn n restaurimin e objekteve fetare dhe monumenteve t tjera, fusha kto n t cilat Kroacia ka arritur rezultate t dukshme. Ministri Beqiri falnderoi shtetin kroat pr mbshtetjen e deritanishme e n veanti ministrin Bishkupiq pr ndihmn e ofruar n fusha e siprshnuara. Ministri Beqiri, n kuadr t manifestimit Ditt e Kulturs Shqiptare dhe Ditt e Nns Terez do zbuloj pllakn e shtatores s Nns Terez, projekt ky i prkrahur nga MKRS-ja dhe nga misioni katolik shqiptar n Kroaci.

Shqetsimi
* A mund t na sqaroni m hollsisht ndarjen n heshtje, si e quajtt?

Donika Kada-Bujupi n krye t AGK-s

Prishtin, 22 nntor onika Kada-Bujupi sht zgjedhur kryetare e Aleancs s Gruas s Kosovs (AGK), n Kuvendin e pest zgjedhor, t mbajtur t shtunn n Prishtin. Ajo ka marr 133 vota, kundrejt kandidates Zylfije Pllana, e cila mori 47 vota. N Kuvendin Zgjedhor t Gruas s AAK-s, morn pjes strukturat m t larta t ksaj partie, n

mesin e t cilve ishte edhe lideri i saj, Ramush Haradinaj. Kreu i AAKs, edhe n kt kuvend, kritikoi Qeverin pr munges t puns dhe vizionit. Haradinaj shprehu bindjen se zgjedhjet n Kosov do t mbahen n vjeshtn e ardhme dhe beson q ai do t jet kryeministr i Kosovs. Lideri i AAK-s tha: Kuvendi i sotm i gruas ka funksionet e veta dhe kto funksione zgjedhore jan praktike q

t bhet nj vlersim i puns pr mandatin q shkon, nxjerrin vlersime rreth sukseseve, por edhe detyra q shtrohen para nesh. Pasi mori besimin e delegatve pr t udhhequr AGK-n, deputetja Donika Kada-Bujupi ka thn se ajo do t angazhohet edhe n t ardhmen q denjsisht t mbroj t drejtat e grave n Kuvend dhe gjetiu. A.B.

E DIEL,

23 NNTOR 2008

EKONOMI

KOSOVA SOT
SHKURT

SISTEMI BANKAR VENDS, I PAPREKUR NGA KRIZA

Niveli i kamatave pr kredimarrje n Kosov mbetet i njjt, edhe pse bankat evropiane kan filluar t'i ulin kamatat

Bankat, kamatat
MBETEN T NJJTA
shihet se cili do t jet ndikimi n zhvillimin e prgjithshm t ekonomis s Kosovs. "Raiffeisen Bank' n Kosov sht duke kryer aktivitetet e saj afariste normalisht si n segmentin e kredive, ashtu edhe n at t depozitave. Vetm gjat tremujorit t tret, 'Raiffeisen Bank' ka arritur t rris shumn e depozitave pr 10% n krahasim me t dhnat e qershorit. Kshtu, totali i depozitave deri m 30 shtator 2008 ishte 495 milion euro, kredit 394 milion euro, ndrsa asetet 594 milion euro". Tahiraj me tej tha se kjo bank ka vazhduar t zgjeroj rrjetin e degve, ku deri n fund t vitit pritet t hapen edhe tri deg t tjera. Zvendsdrejtori i 'ProCredit Bank' pr Kosov, Florent Lila, tha se kriza globale nuk ka filluar t ket asnj ndikim n kt bank. "Bilancin tre mujor sht mjaft pozitiv, kemi mbi 60 milion euro n depozita q n fakt sht rritja rekorde n vler absolute. Ne nuk e dim a jan friksuar njerzit apo jo, por un njoh nj z q mjetet q i kan pasur t depozituara jasht vendit kan filluar t'i bien n Kosov", u shpreh Lila. kthyer nj pjes t kapitalit n Kosov pr t depozituar. "Ka pasur kursime jasht, tash disa i ka sjell n Kosov, por q ka ende edhe ne Evrop mjete. Kemi rast konkret, por q nuk sht pr publikun, sepse sht sekret bankar", shpjegoi Lila. "N rast se popullata nuk shqetsohet dhe vazhdon t mos shqetsohet, kriza globale e financave kurrfar ndikimi nuk do t ket n sistemin financiar". Zv. drejtori i 'ProCredit Bank', Florent Lila, me tej shpjegoi se n Kosov kan munguar dhe vazhdojn t mungojn shum instrumente financiare n krahasim me Evropn. sht normale q n Evrop dhe n shtete t tjera bankat t bashkpunojn n sigurimin e likuiditetit, mirpo tek ne kjo mungon. "Sistemi nuk ka pasur treg financiar, nuk kemi pasur "many market" dhe as "capital market", nuk kemi burs, nuk kemi ligj pr emrtimin e bondeve. Kto mundsi ka munguar n Kosovs dhe na si bank e kemi gjetur mundsin pr t ndrtuar kapitalin ton", shpjegon Lila, dhe shton se mungesa e bashkpunimin n mes t bankave ka br q bankat n Kosov t mbajn shuma enorme t keshit pr t siguruar likuiditetin e bankave. V. Prebreza

riza globale e financave ka br q Euribori ka filluar t ul normat e kamatave, si politik pr zvoglimin e ndikimit t krizs. Sistemi bankar i Kosovs, sipas zyrtarve t Banks Qendrore t Kosovs, n vazhdimsi ka qen i paprekur nga kriza globale e financave. Ndrsa, bankat theksojn se nuk pritet t ket lvizje t normave t interesit pr marrjen e kredive. Jan shum arsye t tjera q sipas tyre po e mbajn t lart nivelin e kamatave n vendin ton. "Tani pr tani, ne nuk presim ndonj ndryshim t dukshm t normave t interesit n Kosov. Nse ne do t mbetemi t pandikuara, ulja e kamatave pr depozita do t ket ndikim t drejtprdrejt tek plasmant e bankave", sht shprehur zdhnsja e 'Raifeisen Bank' pr Kosov, Ilirjana Tahiraj. Ajo me tej

ompania greko-maqedonase pr prpunimin e nafts n Shkup, OKTA, sht prfshir nga flakt gjat dits s djeshme, ndrkoh q ende nuk dihet saktsisht pr dmet q ka psuar kjo rafineri nga ky zjarr si dhe shkaqet q kan uar aty. Mbi 90 pr qind e gjith nafts dhe derivateve q harxhohen n Kosov vjen nga kjo kompani.

OKTA n flak, Kosovs i rrezikohet furnizimi me naft

KREDIT PR BIZNESET S'NDALEN

"Bankat n Evrop kan filluar t stopojn dhnien e kredive pr bizneset. Tek ne nuk sht ajo situat, sepse para tri vjetve norma e Euriborit (Euro Interbank Offered Rate) ka qen 2.2 % tek ne, i kemi pasur normat mesatarisht 15 %, ndrsa tani norma e Euriborit ka shkuar n 5.5%, ndrsa n Kosov normat e interesit kan rn", shpjegoi pr "Kosova Sot" zv. drejtori Lila.

shpjegoi se, sa i prket kredive, nuk pritet q t ket ulje signifikate t kamatave n rajonin e Evrops Qendrore dhe Lindore. "Tani, pas krizs s fundit financiare, bankat jan m t kujdesshme sa i prket kredive dhe kan parasysh shkalln m t lart t riskut edhe n kto vende, (Evropn Qendrore dhe Lindore)", shpjegoi ajo.

Mbi 100 prishje n rrjetin elektrik

Ndikimi n zhvillimin e ekonomis

Kriza globale financiare, sipas zdhnses s 'Raiffeisen Bank' nuk ka pasur nj ndikim direkt n sistemin bankar n Kosov, mirpo mbetet t

Shuma enorme t keshit

Zv. drejtori i 'ProCredit Bank' specifikoi nj rast kur nj person q punon dhe vepron n diaspor ka

EKSPERT T EKONOMIS DEBATUAN PR TREGJET FINANCIARE

KRIZA GLOBALE STOPON ZGJERIMIN E BE-s

osova dhe vendet e rajonit mund t preken nga Kriza globale q e ka kapluar botn n koht e fundit dhe se t gjitha vendet e rajonit duhet t bjn 'sht e mundur q ta menaxhojn kt problem t madh botror, i cili ka br q qytetart e bots t shikojn mundsin se mund t'i prek ato dhe t bhen t brengosur. N konferencn me temn "Ndikimi i krizs financiare globale n zgjerimin e EU-s drejt Ballkanit perndimor, sfidat dhe pasojat", e cila u organizua t shtunn n Prishtin nga institucioni privat "Universum", u vlersua se kriza financiare q i ka prfshir gati t gjitha shtetet e bots mund t ndikoj n shtetet e Ballkanin Perndimor, t stopohet pr antarsim n familjen e madhe evropiane. Ekspertt e ekonomis, q ishin vendas dhe t jashtm, than se duhet br prpjekje q problemet t mos ndodhin n

vendet e rajonit, pasi q ato mund t ken m shum problem sesa q kan shtete q i ka kapluar kriza.

As Kosova s' sht imune ndaj krizs

Armend Muja, nga Universiteti "Universum", sht shprehur se kriza globale financiare do t mund t ndikoj edhe n procesin integrues t Ballkanit Perndimor. "Evropa e ka humbur modelin e fuqis me t cilin e ka fituar kredibilitetin n raport me vendet e tjera, dhe se brengosja me problemet e tyre t brendshme mund t rris edhe mosinteresimin e

zgjerimit", ka potencuar ai . Peter Holmes, profesor i ekonomis n Universitetin e Sussexit n Angli, ka vlersuar se kriza e tanishme financiare n bot vjen nga gabimet e Shteteve t Bashkuara t Ameriks. "Qeveria e Mbretris s Bashkuar sht munduar q t prmirsohet nga gjitha kto gabime, duke intervenuar n sistemin bankar, pr t'i menaxhuar kto kriza,", ka thn ai. Holmes sht shprehur se Banka Qendrore e Republiks s Kosovs sht e vetdijshme se vendi dhe sistemi i saj bankar nuk mund t ruhen si n shtetet e BE-s (BE), pasi q ky autoritet bankar nuk bn shtypjen e parave. "Institucionet e Kosovs duhet t jen m t vetdijshme ndaj problemeve t tilla, duke thn q as ju nuk jeni imun ndaj krizs botrore", ka prfunduar ai.

Krizat jan pritur

Flamur Keqa, nga Oda Ekonomike e

Kosovs, potencoi se kriza financiare n bot nuk ka ardhur ad-hok, por q sht mbajtur mbyllur nga fuqit e mdha dhe se nuk jan ndrmarr hapa n amortizimin e ksaj krize. "Kriza e sistemit financiar n bot ka ndodhur me rregullimin e tregjeve, q ka ndodhur dekada m par dhe se kjo sht kthyer si bumerang n sjelljen e krizs n bot", ka thn ai. Erkom Gundogom, njohs i shtjeve ekonomike, ka shprehur mendimin se kto kriza jan pritur q do t vijn vite m par, duke u bazuar n rnien e prgjithshme t profitit bankar. Edhe Gazmend Luboteni, profesor i ekonomis , sht shprehur se Banka Qendrore e Kosovs udhheq nj politik konservative t mbikqyrjes dhe se ajo i prcjell mekanizmat e institucioneve financiare. "Kriza e fundit n bot nuk e ka prekur tregun financiar n Kosov, prve Fondit pensional q investohet n tregun e jashtm. A.BELA

Moti i lig ka shkaktuar mbi 100 prishje n rrjetin elektrik t KEK-ut, duke vshtirsuar tej mase furnizimin me energji elektrike npr rajonet e prekura. Sipas nj njoftimi t lshuar nga KEK-u, era dhe t reshurat e bors kan shkaktuar nj mori prishjesh n largpruesit 10 kV dhe 35 kV t KEK-ut. "Kjo ka br q gjithsej 80 LP 10 kV dhe 8 LP 35kV t jen jasht funksionit. Numri i prishjeve ishte mbi 100, por ekipet e mirmbajtjes s KEK-ut kan arritur t'i evitojn mbi 20 prishje. Moti i lig ka shkaktuar prishje edhe n rrjetin e transmisionit t menaxhuar nga KOSTT-i, ku tre LP 110 kV jan jasht funksionit", thuhet n komunikatn e lshuar nga KEK-u. Ekipet e mirmbajtjes jan t mobilizuara dhe jan n terren, n mnyre q sa m par t evitohen prishjet, ndrsa KEK-u planifikon q deri n ort e mbrmjes t evitohen shumica e prishjeve. "Kto prishje kan shkaktuar edhe tepric t energjis elektrike n dispozicion. Pos vendeve ku ka prishje, reduktime nuk ka pr asnj kategori. N prodhim jan dy blloqet e TC "Kosova B", prkatsisht blloqet B1 dhe B2 dhe blloku A3 i TC "Kosova A", t cilat po punojn n minimumin teknik, pr shkak t tepricave t energjis elektrike, t krijuara si pasoj e prishjeve. Tepricat aktuale jan rreth 60 megavat/or", njofton KEK-u. Ndrsa, kto prishje kan shtyr edhe fillimin e prodhimit nga njsia A5 e termocentralit ''Kosova A''. V. P.

BURSA

DOW
494.13 +6.14% 8.046.42

NASDAQ
68.23 +5.18% 1.384.35

OIL
0.51 +1.02% $49.93

S&P 500
47.59 +6.32% 800.03

10YR
19/32 104 22/32 Yield: 3.19%

KURSI VALUTOR 1 EURO=

USD 1.2602 LEK 120.50 GBP 0.841 CHF 1.5369 AUD 2.0278 HKD 9.768 CNY 8.6086 JPY 119.30 SEK 10.371 NOK 8.927 DKK 7.4537

KOSOVA SOT
SHKURT

SOCIALE

E DIEL,

23 NNTOR 2008

DEBAT N TEMN KORRUPSIONI DHE SHNDETSIA

Rinis CT-ja, fluks i madh pacientsh

CT-ja e Qendrs Diagnostikuese n Qendrn Klinike Universitare t Kosovs, e cila pr nj koh t gjat ka qen jasht funksionit, ka nj jav q ka hyr n funksion dhe n t po kryhen t gjitha krkesat e pacientve, duke prfshir rastet emergjente t cilat kryhen aty pr aty. Por, edhe pas rregullimit t CTs, pacientt duhet t bjn termint dhe t presin deri n kohn kur atij i caktohet q ta kryej kt shrbim. Shpend Fazliu, zdhns i QKUK-s, ka thn se CT-ja, e cila pr nj koh t gjat ka qen jasht prdorimit, ka hyr n funksion prsri pr pacientt t cilt kan nevoj pr kt shrbim. Ai ka thn se numri i pacientve t cilt krkojn ta bjn CT-n sht mjaft i madh, prandaj duhet t caktohen termint nga ana e pacientve. Fazliu, lidhur me tollovit n Klinikn e Fiziatris, ka thn se n fiziatri nevojat e pacientve jan shum t mdha, kurse ka hapsir t vogl. N kt klinik pacientt vijn nga mbar Kosova dhe kjo sht arsyeja pse ka aq shum pacient n korridore. Fazliu ka thn se n kt klinik sht e vshtir t prballohen gjitha rastet. Zdhnsi i QKUK-s ka njoftuar se mjekt dhe stafi prcjells i Kliniks s fiziatris punojn pa ndrprer dhe kurojn pacient aq sa lejojn kapacitetet e kliniks. E. M.

KORRUPSIONI MBRTHEN SHNDETSIN KOSOVARE

N nj debat me temn Korrupsioni dhe shndetsia, q u organizua nga Agjencia Kundr Korrupsionit, iu adresuan kritika t shumta Ministris s Shndetsis se sht fajtore pr gjendjen aktuale n shndetsin e Kosovs

KUSH SHT N KRYE T LISTS?

Agjencia Kundr Korrupsionit ka publikuar edhe nj raport me listn e institucioneve m t korruptuara t vendit, n krye t s cils jan qeveria dhe gjykatat. N raport jan prfshir edhe t dhna pr korrupsionin n Ministrin e Shndetsis.
t gjendjes s vshtir n sistemin shndetsor t vendit. Nj gj e till u pranua edhe nga zyrtart e Agjencis Kundr Korrupsionit. Sidoqoft, zyrtart e institucionit m t lart vends pr luftimin e korrupsionit thon se agjencia ka arritur t parandaloj shprdorimin e nj shume t konsiderueshme t mjeteve t buxhetit. Buxheti i Kosovs sht duke humbur mjaft nga prania e korrupsionit n segmente t caktuara, mirpo AKK-ja prej themelimit t saj ka reduktuar nj numr t madh t paras publike, ku 3 milion nga AKK-ja jan parandaluar, thuhet n nj prezantim q AKK-ja bri n kt debat. V. AHMETI

Prishtin, 22 nntor hndetsia n Kosov vazhdon t mbetet nj institucion q sht i zhytur n afera korruptuese dhe se situata n shndetsi mund t eskaloj. Kshtu u tha n nj debat me temn Korrupsioni dhe shndetsia, q u organizua nga Agjencia Kundr Korrupsionit, e ku iu adresuan kritika t shumta Ministris s Shndetsis se sht fajtore pr gjendjen aktuale n shndetsin e Kosovs. N debat u krkua edhe dorheqja e ministrit t Shndetsis, por u shprehn edhe pikpamje q nuk e

ngarkojn vetm ekzekutivin pr gjendjen e ktij sistemi. Shumica e pjesmarrsve n debat shprehn bindjen se korrupsioni sht nj prej shkaktarve kryesor t gjendjes s vshtir n sistemin shndetsor t vendit. N debat morn pjes prfaqsues t Agjencis Kundr Korrupsionit, prfaqsues t Ministris s Shndetsis, ish-sekretari i MSH-s, Ilir Tolaj dhe prfaqsues t tjer t mjeksis kosovare. Konstatim i prbashkt ishte se shndetsia n Kosov vazhdon t

mbetet nj prej sferave q sht e zhytur n afera korruptuese dhe situata se n shndetsi mund t eskaloj. Sidoqoft, nga pjesmarrsit u vlersua se korrupsioni nuk sht fenomen pr t cilin duhet atribuuar prgjegjsin vetm shndetsis, pasi q nj dukuri e till duhet t luftohet edhe me vetdijesimin e qytetarve. Shumica e pjesmarrsve n debat shprehn bindjen se korrupsioni sht nj prej shkaktarve kryesor

Faza e dyt e licencimit t msimdhnsve

Shkolla Hasan Prishtina feston 40-vjetorin

Shkolla fillore Hasan Prishtina e Ulpians s Prishtins, me rastin e 40-vjetori t puns dhe t 100-vjetorit t Kongresit t Manastirit, ka br promovimin e monografis s shkolls. Monografia prfshin historikun e shkolls fillore Hasan Prishtina q nga fillimi i puns s saj m 1968 e deri n ditt tona. Po ashtu n monografi jan prfshir edhe dokumente, fotografi e materiale origjinale pr jetn dhe veprn e Hasan Prishtins, pastaj pr fillet e arsimit n Prishtins dhe pr vitet e segregacionit n baza etnike t aplikuara nga pushtuesi serb. Nj vend i veant u sht kushtuar aktiviteteve kulturore-shkencore e sportive t ksaj shkolle, takimeve e miqsis s ksaj shkolle me shkollat e tjera. Drejtori i shkolls, Shyqri Obertinca, sht shprehur se n kt monografi gjallron puna e prkushtuar e msimdhnsve dhe nxnsve t ksaj shkolle. Kjo monografi sht n interes si pr historikun e ksaj shkolle, ashtu edhe t shkolls shqipe n Kosovs, ka thn Obertinca. I. V.

TRAJNIMET, KUSHT PR LICENC T RREGULLT

aza e par e licencimit t msimdhnsve ka prfunduar para fillimit t vitit t ri shkollor. Ndrkaq, nga 1 shtatori i ktij viti ka filluar faza e dyt e licencimit t msimdhnsve. Licencimi prfshin m se 25 mij msimdhns kosovar, rreth 10 mij prej tyre, sipas t dhnave t MASHT-it, kan prfunduar SHLP-n, ndrsa shumica prej tyre kan mesatarisht 15 vjet prvoj pune, kurse rreth 4 mij msimdhns kan diploma fakulteti me 3 ose 4 vjet. Lidhur me kt shtje zyrtar pr informim n MASHT kan br t ditur q faza e dyt e licencimit ka filluar n shtator t ktij viti dhe ky sht proces i cili zgjat. N kt faz t licencimit do t merren parasysh rezultatet dhe ngritja n karrier e msimdhnsve. Pra, ata msimdhns t cilt nuk i kan kryer studimet, jan t pakualifikuar dhe q jan n marrdhnie pune, brenda dy vjetsh duhet ti kryejn studimet, n mnyr q ti marrin licencat e rregullta, ka br t ditur Ismet Osdautaj, zyrtar pr informim n MASHT. Sipas tij, prve ksaj, n kt faz do t hartohen doracakt, n baz t t cilve do t bhet vlersimi i puns dhe i suksesit t treguar t msimdhnsve. Ai po ashtu ka theksuar se n fazn e dyt do t ket tra-

N kt faz t licencimit do t merren parasysh rezultatet dhe ngritja n karrier e msimdhnsve

jnime profesionale t msimdhnsve dhe kjo do t jet nj mundsi e mir pr msimdhns q t aftsohen m shum. Nga janari i vitit t ardhshm do t filloj edhe trajnimi i msimdhnsve, n mnyr q tiu jepet mundsia msimdhnsve t kualifikuar q t rikualifikohen, kurse atyre t cilt jan t pakualifikuar t kualifikohen dhe t avancohen n profesionin e tyre, ka thn m hert ministri i Arsimit, Enver Hoxhaj. Pas prfundimit t trajnimeve, msimdhnsit e pakualifikuar, t cilt kan licenca t prkohshme, nse me sukses i kryejn trajnimet, do ta marrin licencn e prhershme. Msimdhnsit me licenc t prkohshme marrin licencn e rregullt, nse prfundojn me sukses trajnimet e nevojshme dhe

marrin vlersim pozitiv t performancs s tyre, ndrsa, n t kundrtn, nse gjat dy vjetve nuk i prmbushin kushtet, pason trheqja e licencs, kan br t ditur zyrtar t MASHT-it, duke shtuar se msimdhnsit me licenc t rregullt i nnshtrohen vlersimit t performancs gjat pes viteve, e po ashtu duhet t trajnohen n aspektin profesional pr riprtritje t licencs dhe avancim karriere. Ndrkaq, msimdhnsit me licenc t rregullt nse dshmojn aftsi t larta n msimdhnie, ather ata mund t zhvillohen n karrier, q automatikisht do t ndikoj edhe n ngritje t pags. MASHT-i ka radhitur katr lloj licencash t rregullta: licenca e msimdhnsit t karriers, e msimdhnsit t avancuar, e msimdhniet mentor dhe msimdhnsit t merituar. Kualifikimet e msimdhnsve do t bhen n baz t prgatitjes profesionale, duke filluar nga kategoria e para n t ciln prfshihen msimdhnsit me shkoll normale. N kategorin e dyt, ndrkaq, prfshihen msimdhnsit me shkoll t lart pedagogjike; me fakultet, me tre apo katr vjet, jan n grupin e tret, ndrsa n t fundit jan: msimdhnsit me magjistratur dhe doktoratur. V. REXHA

E DIEL,

23 NNTOR 2008 SHKURT

KRONIKA E ZEZ

KOSOVA SOT

PR KA AKUZOHET ISH-KRYETARI I SHIL-it

Shtetases hungareze i grabitet celulari

Prishtin, 22 nntor Edhe gjat njzet e katr orve q kemi ln pas kan qen evidente rastet e grabitjeve. Nj rast i till ka ndodhur dje, me 'rast jan arrestuar dy persona, pasi dyshohet se i kan grabitur n rrug nj femre hungareze nj celular dhe ID e puns. Me urdhr t prokurorit, t dyshuarit drgohen n qendrn e mbajtjes, kan thn zyrtar policor, duke njoftuar edhe pr dy raste t tjera t vjedhjeve t rnda. N fshatin Llug t Komuns s Podujevs, persona t panjohur dje kan hyr n nj shtpi dhe nga nj dhom kan vjedhur stoli ari n vler n rreth 5000 euro. Rasti tjetr ka ndodhur n rrugn "Ferid Curri" n Fush-Kosov. Nj person ka raportuar n polici se persona t panjohur kan deprtuar me forc n shtpin e tij dhe kan vjedhur stoli ari n vler rreth 1.460 eurosh, kan thn zyrtar policor, duke shtuar se q t dyja rastet jan duke u hetuar dhe deri m tash nuk raportohet pr t arrestuar. L.H.

Rafuna mohon t ket PRGJUAR POLICIN

G
reva e gjyqsorit ka shtyr procesin gjyqsor ndaj Vehbi Rafuns, ish-kryetar i Shoqats s Invalidve t Lufts. I arrestuar dy muaj m par, Rafuns i sht pamundsuar paraqitja n seancn gjyqsore, e cila ishte parapar t mbahej kt jav, para nj trupi gjykues t drejtuar nga gjyqtari Raif Emini. Pas rreth dy muajsh hetime, prokurorja Laura Pula ka hartuar aktakuzn pr Rafunn, q ka marr dritn e gjelbr edhe nga gjyqtari i procedurs paraprake. Vehbi Rafuna akuzohet nga Prokuroria e Qarkut n Prishtin pr dy vepra penale, at t armmbajtjes pa leje si dhe at t prgjimit dhe incizimit t paautorizuar. Prokuroria n akuzn e saj pretendon se, nga raportet t cilat i ka marr nga ana e policis, sht vrtetuar se n radiolidhjet t cilat ishin kapur n shtpin e Rafuns kishte pasur frekuenca t Policis s Kosovs dhe t njjtat ishte arrestuar n fillim t gushtit nga ana e pjestarve t KFOR-it, pasi q kta t fundit e kishin bastisur shtpin e tij n lagjen e 'Matit'. Ndrsa, pr ta proceduar lndn m tutje, n gjykat ishte marr Njsia kundr terrorizmit e PK-s. Nga provat t cilat i kishte paraqitur n kallzimet penale Njsiti kundr terrorizmit t policis si dhe nga deklaratat e t dyshuarve n prokurori, q kan ngritur dyshimin e bazuar se Vehbi Rafuna ka kryer dy veprat penale, pasi q n shtpin e tij, e cila ishte bastisur m datn 11. gusht 2008 nga ana e njsitit t KFOR-it ishin gjetur tet cop granata M57, nj pistolet 'Zastava M 70', 7.65 mm, nj karikator i revoles, pes fishek t kalibrit 7.65, dy radiolidhje, ku njra prej tyre kishte pasur kyje n frekuencn e Policis s Kosovs, 60 cop fishek t kalibrit 7.62 mm t arms automatike, 52 fishek t kalibrit 7.62 mm, 25 fishek t kalibrit 9.0 mm, dy shurdhues t arms s zjarrit, gjasht fishek t kalibrit 12 mm, nj sasi plasse, e cila ishte e futur n nj tub, dy pal dylbi me lanser, pajisje pr pastrimin e armve dhe dy drita rotative, njra me ngjyr t kuqe dhe tjetra me ngjyr t kaltr. K.GASHI

TIRAN: FAKTE T REJA PR ZHDUKJEN E KOSOVARIT

KRYEZIU,
ZBARDHET BORXHI

40 MIJ EURO

Digjet shtpia
Prishtin, 22 nntor N rrugn "Ilir Konuishevci" n Prishtin mbrm, rreth ors 22:40, policia sht njoftuar se shtpin e tij e ka kapluar zjarri. N saje t intervenimit t zjarrfiksve, zjarri sht lokalizuar. Shkaqet e zjarrit ende jan t panjohura. Prve dmeve materiale t lnduar nuk ka pasur. L.H.

ishin prdorur pr qllim prgjimi. Mirpo, kto pretendim t Prokuroris e ka mohuar Rafuna n deklaratat t cilat ai i ka dhn para organit t akuzs. Rafuna n kto deklarata ka pranuar q sasia e armve t cilat ishin gjetur n shtypin e tij ishin t tij, mirpo ai ka mohuar kategorikisht se dy radiolidhjet, t cilat ishin gjetur n shtpin e tij, i prkisnin atij. Vehbi Rafuna

AKUZA
Armt e konfiskuara n kt shtpi kan qen baz q Prokuroria e Qarkut ta akuzoj Rafunn pr veprn penale mbajtja n pronsi dhe posedim t paautorizuar t armve sipas nenit 382 pika 3. Gjithashtu, Rafuna akuzohet edhe pr veprn tjetr penale, at t prgjimit tonik t paautorizuar, e cila sht e dnueshme me gjob, apo me burgim deri n nj vit. Pr kto dy vepra penale, Rafuna pritet q t paraqitet n seancn e radhs n Gjykatn e Qarkut, seanc kjo e cila do t mbahet pas prfundimit t grevs s puntorve t gjykats.

Konfiskohen 2400 litra derivate

Podujev, 22 nntor Sipas raportit t policis, n fshatin Lluzhant Podujevs sht arrestuar nj qytetar, sepse, gjat nj kontrolle, n Pompn e Benzins se tij jan gjetur dhe konfiskuar 2400 litra derivate pa dokumentacion prkats. I dyshuari me urdhr t prokurorit drgohet n mbajtje. M.K.

AKUZA T NDRSJELLA MES DY T ARRATISURVE T BURGUT T DUBRAVS

HAJRIZI, SELAM LIRIM JAKUPIT

Kapn me arm, tre n pranga

Podujev, 22 nntor N Batllav t Podujevs jan arrestuar tre meshkuj , sepse n automjetin e tyre, gjat kontrollit, sht gjetur dhe konfiskuar nj pistolet e tipit "TT- M 57', e kalibrit 7.62 mm, me 8 fishek prkats si dhe gjsende t ndryshme t dyshuara. T dyshuarit, pas intervists, me urdhr t prokurorit drgohen n mbajtje. M.K.

Konfiskohet pistoleta
Ferizaj, 22 nntor Policia n Koshare, n ort e mbrmshme, ka arrestuar nj person, pasi n brez t tij sht gjetur dhe konfiskuar nj pistolet e tipit 'EKOL Voltran Tuna'. Me urdhr t prokurorit i dyshuari lirohet dhe lnda shkon n procedur t rregullt. R. SUMA

as akuzave, t cilat i arratisuri nga Burgu i Dubravs, Lirim Jakupi, i kishte drejtuar n adres t t arratisurve t tjer, Burim Bashs dhe Faton Hajrizit, ky i fundit ka reaguar. N nj letr, e cila prmban firmn e Faton Hajrizit dhe e cila sht sjell n "Kosova Sot" nga avokati i tij mbrojts, Faton Hajrizi, shpjegon se seancat gjyqsore pr t dhe t akuzuarit e tjer kan filluar m dat 03.11.2008 n objektin e Burgut t Dubravs dhe jan duke u drejtuar nga nj trup gjykues, i cili sht i prbr nga gjykatsi Uk Muqaj si dhe prokurori Ali Uka. Hajrizi n letrn e tij pretendon se aktakuza e hartuar nga Prokuroria e Qarkut n Pej sht aktakuz e dshtuar. "Ali Uka e ka hartuar aktakuzn urgjentisht e dhe tash po i shef pasojat. Aktakuza me mbi 90 faqe sht shum qesharake", shkruan n letrn e tij Hajrizi, duke thn se "shumica e t akuzuarve n at aktakuz jan t pafajshm dhe duke prshir edhe oficert dhe eprort q ngarkohen pr ndihm, por jam optimist se e vrteta do t triumfoj dhe t pafajshmit do t lirohen". Letra vazhdon t tregoj se Hajrizi m dat 13.11.2008 e ka dhn mbrojtjen e tij para gjykats

dhe aty e ka thn t vrtetn. Ajo far sht potencuar n letrn e Hajrizit sht nj kundr-reagim ndaj akuzave cilat Lirim Jakupi i kishte drejtuar n adres t tij, n nj bashkbisedim t botuar n "Kosova Sot". "Dua t lidhem me deklaratn e Lirim Jakupit dhe t them q ajo ka ka thn ai nuk sht e vrtet, un pa qare sht dashur t shkruaj kt artikull dhe t'i them Lirimit q jam i befasuar me fjalorin e tij, si dhe me mnyrn si sht shprehur - mos i vesh kmisht e huaja se nuk t bien taman", thuhet n letrn e Faton

Hajrizit. "sht turp t'i thuash ato fjal o Lirim Jakupi, kujt po i tregon ti pr komb apo pr trimri, ti ke qen 14-vjear e ke lozur me gogla e un kam qen n shtabin e UK-s, si ndihms i Ushtris lirimtare t Kosovs", thuhet ndr t tjera n letrn e Hajrizit. Letra vazhdon me nj "selam", t cilin Hajrizi e drgon n adres t Jakupit. "Dua t oj selam nga ktu se do t japsh llogari para meje pr ato fyerje", thuhet n letr. Hajrizi tutje i drejtohet Jakupit n letr me fjalt "po t ishe trim tash ishte br hakmarrja pr dshmorin Ramadan Shyti'. K.GASHI

Tiran, 22 nntor bardhet borxhi i marr nga Ismet Kryeziu, duke hedhur kshtu m shum drit mbi faktet q mund t lidhen me zhdukjen e tij. Aktivisti pr shtjet kombtare ka marr nj borxh prej 40 mij euro nga nj biznesmen n Prishtin, ndrkoh q ky fakt ka detyruar policin shqiptare t shtrij hetimet edhe tej kufijve. Ndrkaq, policia shqiptare ka marr n dor edhe telefonatn e fundit t zhvilluar nga Ismet Kryeziu, t ciln e ka kryer me Dritan Goxhajn. Pr kt, policia ka thirrur disa her Goxhajn, i cili ka dhn deklaratat e tij n lidhje me kontaktet e tij me personin e zhdukur. Por, pavarsisht se sot, pikrisht n orn 18:00, Ismet Kryeziu mbush nj jav nga zhdukja, ndrsa misteri pr fatin e tij vazhdon t thellohet, policia nuk ka mundur t gjej asnj gjurm pr vendndodhjen e tij. Msohet se jan thirrur edhe gjith personat e tjer, me t cilt ai shoqrohej zakonisht n kryeqytetin shqiptar. Telefonatat, duke u nisur nga faktet e reja t zbardhura nga grupi hetimor, shtja e zhdukjes s kosovarit Ismet Kryeziu, i ka kaluar pr kompetenc sektorit t personave t humbur n Drejtorin e Policis s Tirans. Kshtu, dosja e tij, e regjistruar n Komisariatin nr. 4, pas denoncimit t bashkshortes Anila Leli pr largimin dhe moskthimin e Ismet Kryeziut, tashm ndodhet te godina e Komisariatit nr. 1, pas Ministris s Jashtme, ku sht instaluar prej disa kohsh edhe sektori i personave t humbur. N lidhje me denoncimin e gazetares Leli, policia ka krkuar gjithashtu ndihmn dhe bashkpunimin e policis kosovare pr zbardhjen e kontakteve t tij t fundit q ka pasur atje. Ndrkoh, pas verifikimit t tabulatve telefonik, sht zbuluar se telefonata e fundit, para se telefoni t fikej, sht kryer me shtetasin Dritan Goxhaj, i cili sht nj nga lufttart e par t UK-s dhe q ka marr pjes edhe n luftn e Maqedonis. N kto kushte, sektori q ka marr dosjen, e ka thirrur Goxhajn pr t dshmuar dy her, i cili ka shpjeguar pozicionin e tij n kt shtje. (Gazeta shqip)

KOSOVA SOT

OPINIONE

E DIEL,

23 NNTOR 2008

Mediat dhe Politika:

MONOPOLI N LAJM
Disa media shqiptare n Kosov nuk kan guxim, q n mnyr objektive dhe t pavarur t kritikohet, t debatohet dhe t monitorohet rrjedha dhe proceset e politikave ekonomike, sociale e kombtare n hapsirat shqiptare

Errsir mbi
H
istoria gjithsesi se na ka msuar pr vshtirsit ndaj t cilave duhet t luftojn politikant e shteteve, si dhe pr mjetet q ata jan t detyruar t' i prdorin pr t vn n jet t ardhmen, sigurisht duke mbrojtur me do kusht sovranitetin dhe identitetin e tyre shtetror. Si msojm nga historia e mome e nj filozofi udhheqs, i cili me sa duket knaqej me nj politik m t ngadalshme , pohonte se nuk u kishte dhn bashkatdhetarve t tij qeverisjen q i prshtatej m mir lumturis s tyre, por at q u bnte m shum lshime paragjykimeve t tyre. Ndrsa tjetri filozof ,i cili i qndronte m besnik detyrs s vet, ishte i detyruar nga nevoja t bashkonte deri diku dhunn me autoritetin e bestytnis dhe t siguronte suksesin e tij prfundimtar, duke ln vullnetarisht, s pari vendin e tij dhe pastaj edhe jetn e tij.

SHTETIN E KOSOVS

hum media shqipe, pr opinionin publik, me m dshire "gatuajn" ndodhi, informacione dhe lajme spektakulare, sesa informatat dhe lajmet relevante e serioze. Lajmi, i cili pr opinionin publik do t ishte lajm i peshs s dyt apo t tret, lansohet si nj lajm i rndsishm s "veant dhe jetik", duke anashkaluar dhe duke "harruar" problemet dhe telashet e nj shoqrie t tr. Shembull: lajmi i lansuar me pompozitet nga nj zyrtar i UNMIK-ut n Kosov: "Ja, shikoni ku ka arritur Kosova sot, ajo ka edhe aeroportin e saj civil, ka edhe internetin...! Ky sht nj lajm q aktualisht pr opinionin publik t Kosovs nuk zgjon aq interesim e "orgazm shpirtror", n krahasim me tragjedin kolektive t t rinjve, tragjedi e cila sht duke u ndrtuar mbi supet dhe ardhmrin e tyre si jan: papunsia me mbi 60 pr qind, pamundsia materiale pr arsim, pasiguria, mungesa e sigurimit shndetsor, invalidor dhe pensional, joardhmria...! Kto dukuri e probleme/defekte t rnda e t rndsis jetike t shqiptarve t Kosovs, lansohen nga mediat tona, qllimisht "imtsisht". Mos t themi duke u anashkaluar fare. Kjo mnyr e lansimit t lajmeve spektakulare, nga ky lloj i grupit politik medial nuk realizohet pa qllime... Vetdija e opinionit publik, sipas sjelljes s disa mediave, le t kuptosh se, n kt pjes t rruzullit toksor, ka nevoj pr intervenime politike mediale, "riinstalime kulturore dhe risocializime".

Monopoli i agjencive t lajmeve informative

Ka vite q jetoj n Perndim (RF Gjermane dhe Norvegji) dhe ka koh q m ka br prshtypje transportimi dhe ndrtimi i lajmit nga mediat masive. Konkretisht, m ka provokuar vmendjen lansimi i shtjes shqiptare dhe lufts n Kosov dhe ndodhive politike q zhvilloheshin dhe po zhvillohen n kt vend. Kosova nuk paraqitej objektivisht. Kosova dhe shqiptart, edhe sot, nuk reflektohet nga shum agjenci, profesionalisht, objektivisht dhe shkenctarisht.

fundit sht se si UNMIK-u dhe mediat q ai i ka nn kontroll, dezinformuan opinionin publik kombtar e ndrkombtar, n rastin e protestave t shqiptarve n Kosov, ku fillimisht u tha pr 31 t vrar e s fundi e zbriti kt numr n 21!!! E n ann tjetr, pr mediat, t cilat nuk kan pavarsin ekonomike dhe politike, dhe gjithsesi pr politikat e UNMIK-ut konsiderohet e papranueshme dhe joprofesionale nse bhet lartsimi dhe shklqimi i kngs, kulturs dhe identitetit ton kombtar... Disa media shqiptare n Kosov nuk kan guxim, q n mnyr objektive dhe t pavarur t kritikohet, t debatohet dhe t monitorohet rrjedha dhe proceset e politikave ekonomike, sociale e kombtare n hapsirat shqiptare. Dshirohet q mediat t prkthejn dhe citojn, besnikrisht e masivisht, agjencit informative q ligjdhnsi/zbatuesi i preferon. Nj ofert e madhe e "pakontrolluar" lajmesh rrjedh sot npr bot nga agjencit informative ndrkombtare: Shembull: DPA furnizon kto media me mbi 600 lajme e informata n dit, Reuters 480, AP 250, AFP 220, DDP/ADN mbi 300. Dhe, kshtu do dit lansohet nga nj "libr enciklopedik" lajmesh e informatash me mbi 1300 faqe... Kto vetm nga 5 agjencit m t mdha n bot. Temat e mdha dhe t rndsishme shpesh shohin dritn von n opinionin publik. Shum tragjedi, probleme, kombe e shtete shkrihen dhe "harrohen" nga grumbulli i madh i ktyre lajmeve. Dy t tretat e informacioneve - pra lajmit - lindin dhe lansohen (direkt ose indirekt) nga SHBA-ja dhe Evropa Perndimore. Ky problem sht duke u kritikuar me t madhe nga shkenctart europerndimor t mediave dhe t komunikimit.

Kosovs dhe e ardhmja e tij ; si prbindshi i llahtarshm, nofullat gllabruese t t cilit nuk do t kursenin as seksin, as moshn, as t eprmin, as t ultin, as t shenjtin, as profanin dhe prapseprap, sado e uditshme q mund t duket pas gjith ksaj zallahie, atyre q mund t mos u ket qlluar ta vshtrojn nga i njjti knd, kshtu ata q e kan shikuar n kt mnyr propozimin e Ahtisarit, si duket nuk kan ditur ta lexojn mir e lre m ta kuptojn se n t ishte fshehur shteti i tanishm i Kosovs, por edhe me kto kushte q tani shfaqen si shtes t propozimit, por q tani po dalin pr dit sikur krpudha mbas shiut.

Pasojat e diplomacis rusoserbe

Si msojm nga historia dhe kultura e popujve njeriu sht nj krijes e lidhur shum pas zakonit. Po kshtu populli yn sht shum i dhn pas zakoneve dhe dokeve sa q mendja e kaluar ende jeton n ta, akoma kohrat kan ndryshuar e ardhmja po vije !Ajo q prek rrall shqisat e tij n prgjithsi do t ket vese nj ndikim kalimtar n mendjen e tij .Nj shtet, si pretendohet t jet Kosova, e q po t qndroj vazhdimisht larg dhe jasht pamjes, zor q do t ngjall interes pr ndjenjat dhe sentimentin kombtar t popullit t Kosovs dhe ardhmrin e tij. Kshtu q sht koha q "politikant" e Kosovs t kujdesen q t mos i lidhin duart e shtetit t Kosovs me elementet e t tjerve se ka thon e q nuk mund t mbahen, edhe pse e diktuar nga nevoja cenon at nderim t shenjt pr ardhmrin e saj dhe sakrificn e popullit , sepse ata e din q do shkelje e s tashme historike do t ket pasoja n pulsin e s ardhmes s ktij vendi me histori rrqethse dhe tragjike . Dhe krejt n fund duhet ta pranojm se "gabimet diplomatike" t marrveshjes s Kumanovs e qershorit 1999 la n mjegull shtjen e Mitrovics s veriut ,apo m mir e ndau at dhe pasojat e diplomacis ruso-serbe prmblidhen n kto 150 goditje diplomatike pr t nxjerr gjasht pikshin e OKB-s dhe pr ta quar Kosovn n nj gremin apo llagm ballkanik. Megjithkt, ne nuk duhet t kemi frik se do t ket nj stabilitet t tepruar, prderisa ekziston edhe opsioni i ndryshimit dhe as duhet t dshirojm ndalimin e ardhmris s shtetit t Kosovs q ai t vazhdoj t ruaj besimin aty ku ai mendon se ka vend me siguri dhe aty ku duke ruajtur vazhdimsin , ai mund t mnjanoj t kqijat fatale q rrjedhin nga kshillat e paqndrueshme, si sht edhe rasti me propozimin e gjasht pikshit t OKB-s. Ajo q mund dhe duhet t pritet m shum nga njerzit n prgjithsi , n kto rrethana t rndsishme pr Ballkanin dhe posarisht shtetin e Kosovs , sht merita negative pr t mos sjell dm, n vend t merits pozitive pr t br mir. Prandaj, ky reflektim hedh nj drit krejt t ndryshme mbi shtetin e Kosovs dhe do na jap mundsin q t gjykojm drejt pr rrugn q po ndjek Kosova n kt periudh t rndsishme, ashtu q t mos e lm q t vij errsira mbi shtetin e Kosovs, ajo errsir q sjell mjegullina e marrveshjeve t mparshme diplomatike. Gjon KEKA (Autori sht Politolog dhe njohs i marrdhnieve ndrkombtare)
e-mail: opinione@kosova-sot.info

Rrugtimi yn
N qoft se kto msime na tregojn nga njra an se duhet t admirojm prsosjet q Kosova i bn mnyrs s vjetr t prgatitjes dhe t realizimit t projekteve t drejta t politiks, ato nga ana tjetr na shrbejn po aq shum pr t na paralajmruar rreziqet dhe vshtirsit q dalin gjat ktyre lloj eksperimenteve dhe pakujdesin e rnd e shtimit t tyre, n mnyr t panevojshme gjat ksaj kohe endimtare dhe historike. sht e pamundur q nj njeri i paanshm, duke menduar rreth ktij fakti t mos uditet. sht e pamundur q nj njeri me mendime t perndishme t mos pikas n t gishtin e dors s t gjithfuqishmit , q na sht shtrir kaq shpesh dhe kaq dukshm pr t na lehtsuar n fazat m kritike t jets s ktij populli t shum vuajtur. Gjithashtu, po kjo dor e prsosur do t na shtrihet prap q t na bekoj n kt koh me lirin e plot dhe ardhmrin e sigurt t Kosovs, edhe prkundr sfidave dhe prpjekjeve pr kthim n t kaluarn, si sht rasti i 6-pikshit t OKB-s. Dihet se gjat praktiks dalin prdit probleme q vrtetojn paqartsin q mbretron n kto shtje, si sht shtetsia e Kosovs dhe e s ardhmes s saj dhe e allkanit, ndrsa kohve t fundit po i ngatrron aq shum edhe adaptuesit m t mdhenj t shkencs politike dhe diplomacis. Nevoja, veanrisht n politik, shpesh lind shpresa t rreme, arsyetime t rreme dhe nj sistem masash gjithashtu t gabuara. Kjo nuk duhet t jet pjes e ecjes s rrugtimit ton dhe as e hedhjes shkopinj n rrotat e historis s shtetit dhe t s ardhmes s Kosovs. sht dshmuar me 17 nntor se ky popull e meriton lirin dhe shtetsin e tij, gjithashtu po vrehet dita dits se ky popull duhet ta dij t ardhmen e tij prcaktuese evropiane. Mirpo, t mos harrojm se paqen nuk do ta kemi gjithmon n dor , se sado t matura e ambicioz qofshim, ne nuk mund t mbshtetemi te maturia ose t shpresojm se do ta shuajm ambicien e t tjerve. Ndrkaq, n kohn kur u diskutua pr shtjen dhe formn e zgjidhjes s statusit t Kosovs qen dy klauzola, e q ishin burim i shum sharjeve dhe deklarimeve fyese kundr propozimit pr statusin e ardhshm t Kosovs .Ai (Propozimi ) iu paraqit popullit n t gjitha ngjyrat e ekzagjeruara t shtrembrimit si arm vrastare, nga t cilat thuhej se do t shkatrrohet qeverisja e brendshme , do t shfaroset liria e popullit t

Politika krkon mbshtetje nga mediat

Pse kshtu?

Nga pamundsia materiale apo "mosprshtatshmria politike", q secila shtpi mediale t ket prezent korrespondentin/en e tij npr bot, agjencit informative t lajmeve luajn, pr mediat, nj rol thelbsor.

Ja far thon dy profesor shkencash?

Shnajder dhe Rau, dy profesor shkencash informatike, thon: "Agjencit informative vendosin n nj mas t madhe, se cili lajm "guxon" t shtypet ose lansohet/shprndahet dhe cilat lajme "nuk guxojn" as edhe njher, t deprtojn, t bhen publike e t nguliten n vetdijen e shumics s opinionit publik"! Institucionet dhe politikat shqiptare n Kosov nuk e kan t themeluar agjencin kombtare informative. Ajo sht duke u zvendsuar nga disa gazetar dhe "specialist mediash", kombtare e ndrkombtare. N munges t mosnjohjes s mentalitetit dhe aspiratave t ktij populli, dhe nivelit arsimor t tij, kta "specialist mediash" n mnyr jo t knaqshme dhe shpesh manipuluese e bjn keqinformimin e opinionit publik. Shembull: Rasti i

Shum forca relevante, si ato politike dhe ekonomike, krkojn nga mediat mbshtetje pr prforcimin dhe sigurimin e pozitave t tyre. Ato shpeshher edhe bjn marrveshje t fshehura pr "mossulm" medial. Nse kto media ndonjher nuk prkrahin dhe lansojn besnikrisht idet dhe planet e ktyre forcave partiake /ekonomike, "traktati i mossulmit medial" do t jet i pavlefshm; nga politika n pushtet do t pasonin sanksionet: Mund t jet n formn e letrave, telegrameve, thirrjeve telefonike, peticioneve, dnimeve materiale, e deri edhe te krcnimet dhe mbyllja e medias. Mediat masive n demokracin perndimore, n shikim t par, duken se jan duke vepruar dhe jan t ndrtuara n nj liri dhe pavarsi t plot t shtypit, por, sipas omskit dhe Postamansit, edhe n kto vende bota e mediave sht e krcnuar nga totalitarizmi, presioni ekonomik e politik, censura dhe propaganda.

Po si mbijeton media shqiptare?

sht e dhunuar dhe e prndjekur kjo nga politika partiake dhe shteti? Nse jo nga partia e shtetit, nga ekonomia? Jan kto pyetje t "vogla" pr opinionin ton, por pyetje q krkojn prgjigje shkencore t mdha nga sociologt, filozoft, psikologt, antropologt, profesor t shkencave t komunikacionit...etj. Sa m par, aq m mir! Gzim Mekuli

OPINIONE

Shkrimet n kt faqe nuk shprehin qndrimet e gazets KOSOVA SOT

E DIEL

23 NNTOR 2008

ANALIZA - KOMENTE

KOSOVA SOT

NJE KISHE DOKTRINA E

"Ne nuk jemi m vetm nj popull i krishter. T paktn jo vetm t krishter. Ne jemi po ashtu edhe nj popull ifut, mysliman, budist, hindus dhe nj popull i mosbesimtarve", ka thn Obama
N GA S ELLI K UIN
rpos spekulimev e rreth asaj se far qeni do t ken t bijat e Barak Obams, ku do t shkojn ato n shkoll dhe kush do t emrohet shef i Kabinetit dhe i Shtpis s Bardh, shtja se ku do t luten Obamt sht duke zgjuar interesim t madh n Uashington dhe gjetiu. Un do ta rekomandoja Katedralen Kombtare n Uashington. Kjo katedrale gjendet n nj breg nga i cili mund t shihet tr Uashingtoni. Po ashtu, kullat e ksaj katedraleje mund t shihen thuajse nga t gjitha pjest e qytetit. Kjo katedrale sht vendi ku, viteve t fundit, kan shkuar presidentt pr shrbime inaugurale, nj dit pasi q e kan br betimin, ku ishpresidentt e vdekur jan prcjell pr banesn e fundit, ku mblidhen amerikant dhe presidentt gjat momenteve t krizs, si kishin br m 11 shtator 2001. "sht e vrtet se katedralja shrben si vend i shenjt pr kombin", thot Sem Llojd, dekan i katedrales.

Obama dhe
Obama thot se dshiron rritjen e tatimeve vetm pr ata q kan t ardhura vjetore m t mdha se 250.000 dollar, por ka t bhet nse Kongresi e ul kt limit, duke prfshir edhe personat me t ardhura m t ulta
N GA K LINT B OLIK
residenti yn flet me nj ton t moderuar dhe sigurues rreth shum pikpamjeve politike t tij. Por, pr disa shtje, Kongresi i dominuar nga demokratt mund t ket ide t tjera. Obama thot se dshiron rritjen e tatimeve vetm pr ata q kan t ardhura vjetore m t mdha se 250.000 dollar, por ka t bhet nse Kongresi e ul kt limit, duke prfshir edhe personat me t ardhura m t ulta? Obama thot se dshiron ta zgjeroj kujdesin shndetsor vetm pr ata q nuk e kan, por senatori Ted Kenedi dshiron q kjo t jet gjithprfshirse.

pr Obamt Drejtsis
P P
kjo doktrin ishte konsideruar antikushtetuese dhe ishte nxjerr nga fuqia. A do t sillte kjo doktrin nj bilanc m t mir t mediave, q pr momentin jan shum t dominuara nga liberalt? Nuk ka shum gjasa. Doktrina e Drejtsis nuk do t kishte t bnte me mediat e reja t njanshme, por me komentuesit q shprehin mendimin e tyre t lir. Edhe m keq, kjo doktrin do t aplikohej nga rasti n rast, duke i dhn administrats s Obams mundsin e zgjedhjes se cili fjalim duhej t ndalohej.

Popull pluralist
Kjo katedrale po ashtu sht mbi ndarjet politike, e bile edhe fetare. Me gjith faktin q zyrtarisht sht nj kish episkopale, ajo mirpret gjithknd. Ajo sht krishtere dhe ndrfetare, njkohsisht. Kjo kish ka nj histori t gjat e t pasur. Peshkopi i par zezak i Uashingtonit, Xhon Uoker, kishte shrbyer ktu. Po ashtu, ktu ishte emruar edhe peshkopi i par femr, Ketrin Xhefers Shori. "Ne jemi nj vend q mirpresim njerzit e t gjitha besimeve, por edhe ata q nuk besojn fare" thot peshkopi Llojd,

T MIRSEARDHUR
Do t ishte me t vrtet e mrekullueshme pr vendin q ta ket nj president, i cili do t lutej n nj vend ku do t ishin t mirseardhur t gjith amerikant dhe t gjith njerzit e bots.

duke folur n kontest t fjalimit t Obams t para dy viteve. "Pa marr parasysh se ka kemi qen njher" kishte thn Obama me at rast, "ne nuk jemi m vetm nj popull i krishter. T paktn jo vetm t krishter. Ne jemi po ashtu edhe nj popull ifut, mysliman, budist, hindus dhe nj popull i mosbesimtarve." Deri von, katedralja ka qen nj vend ku kryesisht shkonin vizitort e qytetit, t cilt knaqeshin duke i shikuar bukurit e saj. Me mijra vizitor t vendit dhe nga bota jan lutur aty. Tani kisha ka br prpjekje t mdha q ta ket kongregacionin e vet. Katedralja e ka shrbimin e vet t sigurimit, q ndihmon n mnyr diskrete n mbrojtjen e presidentve dhe zvends-presidentve. Pr kto shkaqe dhe pr t tjera, besoj se kjo katedrale do t ishte vend i prsosur pr Barak dhe Mishel Obamn. Me kt gjest, ata do t drgonin nj mesazh se ky sht nj popull pluralist ku t gjith jan t ftuar. Episodi me priftin Xheremia Rajt, me gjith faktin q ishte keqkuptuar nga shumica e amerikanve, e nxiti Obamn q t mbaj fjalim rreth racave n Amerik. "Ora q na ndan m s shumti sht ajo e t diels paradite" kishte thn ai. Pr her t par, shum amerikan t bardh ishin t ekspozuar ndaj retoriks n nj kish t zezakve, gj q i befasoi dhe i shokoi ata. Viti i kaluar ishte prvjetori i 100-t i ksaj katedraleje. Kjo ishte festuar gjat tr vitit, me temn e pajtimit. Kryepeshkopi Desmond Tutu kishte ardhur nga Afrika e Jugut, pr drekn e madhe t prvjetorit. Kisha kishte trajtuar pr nj jav t tr subjektin e pajtimit racor. Ishin mbajtur edhe konferenca n lidhje me gjinin dhe barazin.

E vrteta e mrekullueshme
Katedralja sponsorizon programe apo dialog ndr-fetare me myslimant, ifutt, hindust, budistt, bahait dhe me njerzit e feve t tjera. Ish-kryetari i Iranit, Muhamed Katami, kishte marr pjes n nj konferenc t KrishtereMyslimane-ifute n vitin 2006 n kt katedrale. Dy her n vit, ktu mbahet nj tavolin e rrumbullakt e feve q kan origjinn nga profeti Ibrahim, ku marrin pjes peshkopi Xhon ejn, rabini Brus Lustig dhe profesori Akbar Ahmed. Vitin e kaluar, ngjarja me emrin "Drita e Unitetit" e mbylli festimin e qindvjearit. Tema ishte: "Nj shpirt n mesin e shum popujve." Me nj prapavij t dritave dhe zrave, festivali kishte joshur besimtart dhe mosbesimtart nga tr vendi. "Ne donim q ata ta prjetonin humanizmin e tyre", thot Llojd "q ta ken ndjenjn se kan nj jet t prbashkt me njri-tjetrin". Preferoj kt katedrale n mesin e shum vendeve t shenjta n Uashington, pr shkak se ajo sht vendi m pluralist fetar q kam qen ndonjher. M 12 nntor, Depak opra, nj hindus, kishte folur aty. I pyetur rreth Obams, ai kishte thn se presidenti i zgjedhur "e ka ndriuar identitetin fetar. Paramendoni kur ai ta vr dorn mbi Bibl pr t'u betuar dhe t thot: 'Un, Barak Husein Obama... Sa e mrekullueshme!" (Autori sht bashkmoderator i emisionit online "On Faith", q mund t ndiqet n http://newsweek.washingtonpost.com/onfaith.)

Censurimi i fjalimeve
Sot, kjo doktrin sht edhe m shum antikushtetuese sesa 21 vjet m par, kur edhe u quajt si e till. Ekzistimi i internetit dhe prparsive t tjera teknologjike e kan zhdukur thuajse n trsi objektin e ksaj doktrine. Secili q ka dika pr t thn, mund t gjej mediume, efektiviteti i t cilave kufizohet vetm me dshirn e njerzve q t dgjojn. Nj president i zgjedhur i cili ka shnuar rekorde n mbledhjen e fondeve dhe ka siguruar nj fitore bindse n nj mas t madhe fal formave t reja t komunikimit, nuk mundet q t lejoj censurimin e mediave tradicionale. Kjo nuk d.m.th se Kongresi nuk do ta ringjall Doktrinn e Drejtsis dhe, nse e bn nj gj t till, q Obama nuk do ta nnshkruaj at duke e br ligj. Fundja, a nuk votuan amerikant pr "dallime"? Sikur edhe n shum fusha t tjera, republikant nuk kan shum t drejt q t kritikojn n kt aspekt. Administrata e Bushit ishte shum e prir q t censuronte fjalimet q i vlersonte si "fyese" - q sht nj kualifikim mjaft subjektiv. Nse Doktrina e Drejtsis e ngre edhe nj her kokn e saj t shmtuar, do t jet e nevojshme q asaj t'i rezistohet me parime t argumentuara, por n t njjtn koh t refuzohet do lloj censure. (Klint Bolik sht drejtor i Qendrs pr shtje kushtetuese t Institutit "Goldwater" dhe krkues i Institutit "Hoover")

Bilanci i mediave
E njjta gj mund t ndodh edhe me Doktrinn e Drejtsis - Paansis (Fairness Doctrine), nj relikti t nj ere kur qeveria federale diktonte programe "t balancuara" n radio dhe TV. Obama thot se sht kundr ringjalljes s ksaj doktrine, por kryetarja e Dhoms s Prfaqsuesve, Nensi Pelosi dhe demokratt tjer n Kongres paralajmrojn nj qndrim tjetr. Doktrina e Drejtsis, e prpiluar m 1949 nga Komisioni federal i komunikimeve, krkonte nga transmetuesit q t emitonin qndrime t kundrta rreth shtjeve kontroverse dhe q t'u jepej koh e njjt figurave politike q ishin sulmuar. Me gjith censurn evidente t fjalimit politik, q sht e garantuar me Amendamentin e Par, Doktrina e Drejtsis ishte prkrahur njzri nga Gjykata Supreme e SHBA-s m 1969. Kah fundi i administrats s Reganit,

REKORDI
Nj president i zgjedhur, i cili ka shnuar rekorde n mbledhjen e fondeve dhe ka siguruar nj fitore bindse n nj mas t madhe fal formave t reja t komunikimit, nuk mund t lejoj censurimin e mediave tradicionale.

Me rastin e shnimit t 100-vjetorit t Alfabetit shqip, n Manastir sht pruruar, pas rinovimit, Shtpia prkujtimore e alfabetit, ku u mbajt Kongresi i Manastirit nga 14 deri m 22 nntor t vitit 1908. Jan organizuar edhe manifestime artistike e letrare. Ndrkaq, n Shkup sht organizuar edhe nj tribun shkencore kushtuar 100-vjetorit t Kongresit t Manastirit. N kuadr t manifestimeve kushtuar ktij jubileu, t shtunn n Shkup u mbajt nj akademi solemne, n t ciln morn pjes personalitete t shumta t shkencs e kulturs, si dhe kryeministri i Shqipris, Sali Berisha, kryeministri i Kosovs, Hashim Thai dhe kryeministri i Maqedonis, Nikolla Gruevski.

10

SHTOJC PR KULTUR

E DIEL,

23 NNTOR 2008

Kongresi i Manastirit, akademi solemne n Shkup

INTERVIST ME REGJISORIN JETON AHMETAJ

Nj film q synon festivalet botrore

R
egjisori Jeton Ahmetaj ka fituar prkrahjen e Qendrs Kinematografike t Kosovs pr t financuar 50 pr qind t projektit t tij filmik Gomart e kufirit, i cili ve ka hyr n faz m t rndsishme t xhirimit t tij. Si premton regjisori, ky film do t jet gati n pjesn e dyt t vitit t ardhshm. N kt intervist pr Kosova Sot, regjisori Jeton Ahmetaj flet pr ecurin e xhirimeve t projektit filmik Gomart e kufirit, pr punn dhe bashkpunimin me ekipin tij, pr shtjet e financave t ktij filmi, si dhe pr kushtet e studentve t Regjis n Fakultetin e Arteve t Universitetit t Prishtins. Kosova Sot: Jeni regjisor i filmit Gomart e kufirit. A mund t na thoni se deri ku kan arritur punt rreth xhirimit t ktij filmi? Jeton Ahmetaj: Deri m tash kemi xhiruar rreth 70% t filmit. Ne jemi n pun e sipr. Xhirimet akoma jan duke vazhduar dhe nse prkeqsohet moti, ather pjesn e mbetur do ta prfundojm n pranver. Kosova Sot: Cilat kan qen vshtirsit me t cilat jeni prballur gjat xhirimeve t filmit? Jeton Ahmetaj: Fatmirsisht, nuk kemi pasur vshtirsi. Gjithka ka shkuar sipas planit. Un kam pasur knaqsin e veant q t punoj me aktor jashtzakonisht profesionist sikurse: Enver Petrovci, Bislim Muaj, Shkumbin Istrefi, Veton Osmani, Arta Muaj, Hysen Binaku e kshtu me radh, t cilt m kan dhn nj inspirim shtes gjat xhirimeve. Kosova Sot: Sa koh do tju duhet t prfundoni xhirimet n terren dhe ku do ta bni montazhin dhe procedurat e tjera q i krkon finalizimi i nj filmi? A ka Kosova laborator t till? Jeton Ahmetaj: Nuk mund tju them saktsisht, por un kam kontrat me Qendrn Kinematografike t Kosovs, q premiern e filmit ta bj m s largu deri m 15 shtator 2009. Prandaj, shpresoj se do ta bj shum m hert se koha e caktuar. puns, sipas marrveshjes, ju duhet t investoni. Si i keni siguruar mjetet? Jeton Ahmetaj: Dua t pranoj publikisht se me shum sakrific ia kam arritur ti siguroj mjetet e fazs fillestare. Pra, un jam investuesi kryesor. Kam investuar vet, duke shfrytzuar disa burime, por edhe nga buxheti familjar dhe kapitali i FilmMissionit. Besoj se deri m tani ky investim i br ia ka vlejtur. Kosova Sot: Kur do ti merrni financat nga Ministra e Kulturs? Jeton Ahmetaj: Un shpresoj se Ministria e Kulturs, prpos ktyre mjeteve t deritanishme, do t na prkrah edhe n fazat e tjera. Mos harroni se pr kt film, i cili deri tani ka angazhuar mbi 180 persona dhe jan xhiruar me shum se 7 skena masive, ka ndar vetm 240 mij euro, ndrsa pr filmat t cilt jan vetm emr ka ndar edhe nj her me shum se kaq. Kosova Sot: Sipas ksaj q thoni, del se buxheti i ndar nuk mjafton pr t realizuar kt film, ashtu si ju e keni planifikuar? Jeton Ahmetaj: Assesi, nj buxhet i till nuk mjafton pr nj film t ktyre prmasave as prgjysm nuk sht i mjaftueshm. Por, si kam thn edhe n intervistat e mhershme, filmi do t bhet dhe dasht Zoti do t prfundoj ashtu si sht planifikuar. Kosova Sot: Duke qen se ky sht projekti i par q realizohet

Deri m tash sht xhiruar rreth 70% e filmit artistik Gomart e kufirit. Sipas kontrats me Qendrn Kinematografike t Kosovs, premiera e filmit duhet t jepet m s largu deri m 15 shtator 2009, por regjisori Jeton Ahmetaj shpreson se do ta bj shum m hert

me mjete buxhetore, a ka pasur ndonj ndikim tek ju nga faktort vendimmarrs? Jeton Ahmetaj: Nuk sht projekti i par me mjete buxhetore, por sht projekti i par i subvencionuar nga mjetet buxhetore t Ministris s Kulturs, ndrsa projektet e para jan mbshtetur plotsisht nga shteti, kurse ky projekt sht mbshtetur vetm me 50 % t buxhetit shtetror dhe me 50 % nga shtpia filmike FilmMission, pronar i s cils jam un.

SHOSHITJA E VLERS
Qendra Kinematografike e Kosovs ka nj infrastruktur shoshitse, ka kshillin artistik, bordin dhe komisionin financiar. Ka nj drejtor, i cili sht shum i prkushtuar dhe fundi i fundit i arsimuar n kt lm. Prandaj, projektet q lejohen nga kjo qendr mund t konsiderohen serioze e t paanshme. Gjithka q ndodh ndryshe sht e dyshimt dhe l hapsir pr tu komentuar dhe pr tu hetuar. Them kshtu, sepse ka vrimat e tjera prej t cilave rrjedhin mjetet. kushtet q ofron ky fakultet pr t nxjerr regjisor profesionist? Jeton Ahmetaj: Kushte modeste. N kt drejtim mungon shumka, duke u nisur nga teknika e deri te kinoteka, sallat e nevojshme pr t prcjell filmat e autoreve botror, pastaj ajo q sht me e rndsishmja mungon literatura profesionale n gjuhen shqipe. N kt drejtim, Rektorati i Universitetit t Prishtins dhe Ministria e Arsimit ishte dashur t ken nj interesim m t madh. Kosova Sot: M par sht propozuar q t bhet bashkimi i Degs s Regjis s Drams me at t Filmit. Si e vlersoni ju kt? Sa do t ndikoj ky bashkim, nse ndodh, n cilsin msimore t prgatitjes s regjisorve t filmit? Jeton Ahmetaj: Regjisort e filmit duhet t msohen t bjn filmin, ndrsa sa i prket bashkimit mendoj se ndoshta ata q e kan propozuar din m mir ta sqarojn kt iniciativ. Un mund vetm tju them nj fakt bazuar n prvojn time. Un jam regjisori i dal nga kjo akademi dhe i cili ka vijuar studimet pikrisht n ket sistem regji filmi dhe teatri dhe konsideroj se pr mua ka qen i mir. Pse e them ket, sepse deri m tani kam punuar 5 shfaqje teatrale dhe jam shprblyer n fushn e teatrit npr festivale dhe po ashtu kam krijuar vepra kinematografike, t cilat jan prezantuar n disa festivale ndrkombtare. Pastaj edhe ky film q tani jam duke e realizuar sht rezultat i ksaj shkolle. Disa mendojn ndryshe, sdi, por ajo q mua m pengon rreth ksaj shtjeje sht politizimi artificial, i cili sht krijuar gjithnj duke u nisur nga interesat personale t profesorve n kt fakultet. sht ngritur shum pluhur dhe e tra sht br jo pr tu mbrojtur interesi i studentve, por thjesht pr tu mbrojtur interesat individuale. Intervistoi: Isa VATOVCI

Vlersim i drejt pr projektet filmike

Kosova Sot: Si dihet, filmi juaj sht filmi i par q sht przgjedhur n konkursin e hapur nga Qendra Kinematografike e Kosovs. Sa i rndsishm sht funksionimi i ksaj qendre pr zhvillimin e kinematografis n Kosov? Jeton Ahmetaj: Vetm nprmjet ksaj qendre mund t quhen projekte serioze t paanshme me staf profesional dhe transparenc evidente. Gjithka q ndodh ndryshe sht e dyshimte dhe l hapsir pr tu komentuar dhe pr tu hetuar. Pse them kshtu; sepse Qendra Kinematografike e Kosovs ka nj infrastruktur shoshitse, ka kshillin artistik, bordin dhe komisionin financiar. Ka nj drejtor, i cili sht shum i prkushtuar dhe fundi i fundit i arsimuar n kt lm, ndrsa vrimat e tjera prej t cilave rrjedhin mjetet pr projekte artistike n fushn e kinematografis gjithmon kan qen dhe jan t dyshimta. Kosova Sot: Kur pritet t jepet premiera e filmit? Jeton Ahmetaj: M s voni m 15 shtator, ashtu si e kam edhe kontratn t nnshkruar me Qendrn Kinematografike t Kosovs. Kosova Sot: A keni n plan q filmin ta prezantoni edhe n festivale ndrkombtare apo do t jepet vetm n Kosov? Jeton Ahmetaj: Po, un kam prezantuar Kosovn npr festivale t ndryshme edhe me projekte shum m modeste. Prandaj, besoj shum n kt projekt dhe jetgjatsin e tij n botn e festivaleve botrore.

Ekip i ndrrave t regjisorve

Kosova Sot: Sa jan treguar profesionist aktort me t cilt keni punuar n kt projekt? Jeton Ahmetaj: Thash me lart se ekipi im i filmit sht ekip i ndrrave t regjisorve. Prandaj, gjithka nga suksesi i ktij filmi ia dedikoj ekipit tim t filmit. Kosova Sot: N fazn e par t

Besoj n jetgjatsin e filmit

Un kam prezantuar Kosovn npr festivale t ndryshme edhe me projekte shum m modeste. Deri m tash kam punuar 5 shfaqje teatrale dhe jam shprblyer n fushn e teatrit npr festivale dhe po ashtu kam krijuar vepra kinematografike, t cilat jan prezantuar n disa festivale ndrkombtare. Prandaj, besoj shum n kt projekt dhe jetgjatsin e tij n botn e festivaleve botrore.

Kushte t vshtira pr t studiuar regjin

Kosova Sot: Jeni profesor edhe n Fakultetin e Arteve n Prishtin, n drejtimin e Regjis. Cilat jan

E DIEL,

23 NNTOR 2008

SHTOJC PR KULTUR

11

LEXIM ESEISTIK

Nj autopsi pr
KOSOVN E SOTME

SURFIKSIONI I Rexhep Qosjes

KRITIK

N ASER SHATROLLI

et titulli i veprs do ta fut lexuesin n portalet e abusurditetit kohor, do ta nxit, do ta provokoj deri n at mas, pr ta gjetur vetveten e tij n rrethana kohore, si perceptim i gabuar i tij, por jo me fajin e tij. Ky sht mesazh pr t menduar dhe vepruar ndryshe nga dje dhe sot, q nesr t mos zgjohet i mjegulluar, q ta diktoj rrugn npr t ciln ecn, q ta kuptoj t vrtetn historike, por, edhe at t ciln e prjeton do dit si emocion t przier. N kt roman secili do ta gjej veten e vet n raport me kohn, se si frymon, cila sht liria e tij, cila sht perspektiva e tij karshi bots s instaluar si parashut, n kt rast ,,UN, apo edhe argatve t korruptuar, t asaj bote demokratike.

(Vrojtim mbi romanin Vdekja m vjen prej syve t till)

A G APOLLONI

Konflikti n mes t mirs dhe t keqes

Autori Reshat Sahitaj rrfimin e tij e hap me nj konflikt shum t thjesht, q fillon nga nj akullore, por q ky konflikt, me kalimin e kohs, merr prmasa m t gjra, aq sa edhe lindin konfliktet t tjera m madhore, q do prcillen prjetsisht. Q nga fillimi e deri n fund t romanit zhvillohet konflikti n mes t mirs dhe s keqes, ku autori nuk anon nga asnjra pr tia ln q vet lexuesi t logjikoj e t gjykoj. Posa lexuesi t futt n atmosfern mahnitse t hapsirs ku do t zhvillohet rrfimi, autori na e bn me dije se ata q jan t ndjeshm nga zemra, ata me karakter t dobt dhe frikacakt t ndaln e t mos e vazhdojn leximin e ktij romani, sepse gjat rrugs i presin sfida dhe rreziqe q gjat leximit mund edhe t vdesin. Autori ia trheq vrejtjen lexuesit se nse e lexon kt roman pr problemet q do ti dalin, prgjegjsin e merr vet lexuesi. N fakt, kjo sht nj mjeshtri artistike e autorit (q sht vet personazh si dhe t tjert jan personazhe t jets publike, si Ilir Shaqiri, Bislim Muaj, etj) , q autori e kshillon lexuesin se nse niset pas ides s autorit q sht prfaqsues i s mirs, njeriun e presin sfida dhe vuajtje, por e mira dikur shprblehet, ndrsa e keqja ndshkohet. E gjith historia do t zbrthehet n nj vij t vetme, n form rrugtimi, pra protagonisti, do ta zgjedh rrugn e ndrgjegjes karshi asaj q quhet e pist, ai nuk do t futet n llumin e lumit ku przihen ujrat e zeza me t pastrat, pr t vrshuar dhe pr t rrnuar gjithka far ka para vetes. Jo. Ky zgjedh t ecn n t kundrtn e mass, jo se sht m i menuri, apo m guximtari, por ky sht misioni i tij, n kt kontest autori do t identifikohet me personazhin e tij, dhe, n form maratone, do t kaloj vende e planet t panjohura t Universit, pr t mos u mbshtjell me turpin kohor t sistemit t kaluar dhe aktual, ku njeriu sht vetm nj objekt shfrytzimi e paraja Zot. Kt m se miri e vlerson nj kritik i yni, kur shkruan: Romani Dikur e diku sht nj autopsi tjetr pr Kosovn e sotme n prplitjet e saj pr t gjetur identitetin n kt bot t qytetruar e njhersh

(Reshat SAHITAJ: DIKUR E DIKU, roman, botoi shtpia botuese Fokusi, 2008
barbare, n luftn e saj fund e krye plot gryksi pr ekzistenc e mirqenie. nga politika e deri tek kultura, arti, muzika, teatri etj. Autori Reshat Sahitaj lakon emra t mdhenj t letrsis botrore dhe kombtare, si Homerin, Dante Aligerin, Monteskejn, Shekspirin, Adem Demain, Agim Vincn, Gani Xhafollin, Ilir Shaqirin, Bislim Muajn. Protagonisti e pyet vetn nse gjenden n rratht e Komedis hyjnore, por nuk sheh asgj q i prngjan atyre rrathve. Autori qllimisht e bn nj paralele t asaj kohe me realitetin aktual vendor dhe njeriu yn nuk ka nevoj ti kaloj rratht e Dantes, sepse prafrsisht t njjta i hasim n jetn e prditshme. Reshat Sahitaj, prmes personazheve te tij, v n spikam vetit negative t shoqris son, e m s shumti ato t personaliteteve politike e deri diku edhe kulturore. Personazhi i Lorikut dhe Lorens jan prfaqsuese s drits n fund t tunelit. Loriku e Lorena jan ardhmria, ndrsa Partizani dhe Rojtari e kaluara e jon e hidhur, prej se cils nuk mund t lirohemi. Dikur e diku sht nj roman ku lexuesi ka prshtypjen se ka hyr n thellsin e ngjarjes, ai posa t fillon kapitullin tjetr e sheh se sht n nj fillim t ri me sfida t reja dhe me befasi dramatike t imagjinuara dhe t thurura mjeshtrisht nga Reshat Sahitaj. sht nj roman q lexuesi vetvetiu, pasi ta prfundoj, me dshir do t rikthehet pr ta lexuar, sepse n fillim lexuesi rrmbehet pas ngjarjeve fantastike e pr hern e dyt e zbulojm mesazhin e veprs q fshihet nn rreshta.

Protagonisti mes dy realitetesh

Protagonisti do t zbarkoj nga Brukseli duke besuar q eksperiencat e atij vendi do ti konkretizoj n Kosovn e paslufts. Rrfimi do t nis nga hoteli Grand, simbol i dy sistemeve, dikur ishte foleja e partizanit t vogl, si dhe rrafshi tjetr rojtari, i cili vjen si fitimtar i kohs, si ushtar i devotshm i UK-s.
Partizani i vogl sht prfaqsues i lufts partizane, por q ra viktim e sistemit komunist , kurse rojtari bie viktim e disa liderve t lufts s fundit. Si i pari, po ashtu edhe i dyti, nuk jan t vetdijshm se ishin viktim t shefave t tyre, t cilt pasurohen dhe marrin poste t larta duke iu falnderuar lufts s tyre. Prmes ktyre dy personazheve prshkruhet naiviteti i njeriut ton, q beson n gjithka dhe n asgj. Personazhet e romanit Dikur e diku t Reshat Sahitajt jan n mes dy botve: reale dhe ireale. Kto dy botra ndryshojn pr nga forma, pamja dhe ambienti, por karakteret e personazheve jan t njjta si n botn reale po ashtu edhe n at ireale. Dikur e diku sht vepr funksionale pr lexuesin. Lexuesi e identifikon vetveten n t. Strukturalisht dhe prmbajtsish dhe si kompozicion sht e balancuar, n kt kontekst autori qllimisht prek t gjitha fushat apo rrafshet e mundshme, q secili ta gjej veten diku, q

etrsia artistike sht fiksion. Fiksioni shpesh sht munduar ti prngjaj faktit. Ndrsa te Vdekja m vjen prej syve t till ai ka marr trajtn e alegoris pr ti qndruar prball realitetit, por jo pr ta imituar at, as pr ta plotsuar, por pr tu distancuar prej tij. Vet autori kur flet pr kt vepr thot se sht prpjekur t realizoj distancn e duhur ndrmjet t vrtets jetsore dhe artistike. Ky distancim n radh t par sht i natyrs s prfaqsimit. N aspektin tjetr, mund t supozohet q alegoria sht figur e friks nga diktatura, ashtu si sht edhe artikulimi i narracionit me shenja t fantastiks, ngaq frika e nxit fantazin. Xhezairi i Gjiks, duke mos guxuar t shprehet lirshm, konstatimet pr gjendjen n t ciln ndodhet i shfaq nprmjet gjuhs alegorike dhe nprmjet ndrrave dhe fanitjeve t tij. Pamundsia e shprehjes lirshm e torturon dhe e shkatrron subjektin. Atij i shfaqen simptoma t cilat gradualisht e ojn drejt ligjrimit fantastik (Willy Apollon). Vdekja m vjen prej syve t till si metod e siguron statusin e vet metafiksional, ndrsa si diskurs shkon kah fantastikja pr tu br fiksion i shkalls m t lart, apo, si e quan Federmani, surfiksion, i cili shnjon aktin e triumfit t fantazis dhe prbn nj tip t fiksionit t subsumuar n kuadr t postmodernizmit (zhanrin fantastiko-shkencor). Natyrisht, Qosja sht surfiksionist n nj pjes t madhe t rrfimit (Legjenda, Vetmia, Vetvrasja, ...), pavarsisht q romani i tij nuk i prket tipit t romanit fantastikoshkencor. Diskursi surfiksional i tij shnon ngritje kualitative jo vetm pse imagjinata shkon pr disa shkall m lart, por edhe pse fantazia ather e shndrron komplet diskursin n figur. Realiteti fantastik duhet t kuptohet vetm si realitet i figurshm. Diskursin surfiksional Rexhep Qosja e ndrton mbi modelin e oralitetit. Prrallat, legjendat dhe kngt kreshnike jan arkitekste (Genette) t narracionit surfiksional t romanit. Ky diskurs e prshkon legjendn t ciln Xhezairi e kishte dgjuar n fmijri (Legjenda), por edhe ndrrat: I meritur vrje se si n karrigen time sht kurdisur njfar krijese s cils, me shikimin tim t par t lbyrur, nuk mund tia caktoj aspak identitetin; sht grua, mashkull, apo far krijese e nj trajte t panjohur. Kur prmblidhem vrej se, prfundi, n qilim sht paluar kotulla dika si bisht q buron

nga pjesa e saj e mbrapme. Trupin e ka t rrast, por t prdredhur si burgji; flokt e verdha dhe t dendura iu kan ngritur prpjet krrela-krrela dhe ia zmadhojn kokn q, edhe ashtu, nuk e ka n prpjestim me trupin; vesht e mdhenj, m duket, e thithin edhe dihamn time; syt e zinj, q gjenden njri prmbi tjetrin, sigurisht, q t shohin njkohsisht para dhe mbrapa, lvizin pandrprer; duart jashtzakonisht t gjata, t zeza n shpin dhe t bardha n shuplak, her e shfletojn Mbrojtjen e Sokratit, her fletoren e her drejtohen nga un; kmbt e gjra, si lopata dhe t leshura katran, vallzojn prfundi karriges. Kur na takohen shikimet, vrej se prej syrit t poshtm t krijess misterioze dalin dofar rrezesh t verdha q lbyrin shikimin tim dhe, prnjher m shkaktojn dhembje koke; kur fillon t qesh, i zbardhllojn dhmbt e mdhenj, t kthyer prbrenda .... Gjithashtu, surfiksioni e karakterizon edhe tregimin alegorik (me arkitekst prrallor) Kshtjella magjike, ku ata q hynin dilnin prej aty t pajisur me disa cilsi t posame, q nuk i kishin pasur prpara, q nuk i kishin njerzit e tjer ose nuk i kishin t shquara dhe t strholluara n at mas. Kshtjella magjike paraqet n miniatur parimet e romanit, ngaq ngrihet mbi figurn e alegoris sikurse romani dhe prdor surfiksionin (n kshtjell transformohen njerzit) sikurse romani. Prandaj, surfiksioni sht diskursi t cilin e krkon vet alegoria. Alegoria sht e rrfim i trthort, ndrsa surfiksioni e bn edhe m t trthort. Si i till, ai e forcon figurn. Rexhep Qosja si shkrimtar q i prkushtohet stilit si ligjrim (diskurs) dhe stilit si figur, ndrton nj struktur t fort duke e par diskursin si ngritje cilsore t figurs. Vdekja m vjen prej syve t till sht nj shembull sesi nuk mjafton vetm gjetja e figurs, por duhet edhe mbushja e saj, si bn autori me alegorin e mbushur me elemente fantastike. Derisa n veprat e tjera t letrsis shqipe diskursi mbushet me figura, n prozn e Rexhep Qosjes figura mbushet me diskurs.

12

SHTOJC PR KULTUR

E DIEL,

23 NNTOR 2008

E LUMJA NN TEREZA (1)

Gonxhe Bojaxhiu, nga

MURGESHA N SHENJTORE
N GA G JON F RANI IVEZAJ,
HISTORIAN
an shkruar deri m sot shum libra, shkrime, reportazhe, monografi, studime. Gjithashtu jan botuar me dhjetra e qindra fotografi origjinale t jets dhe puns bamirse t T Lumes Nn Tereza mes t varfrve midis m t varfrve. Kto libra jan shkruar nga autor t ndryshm m s shumti t huaj dhe gjat dy dekadave t fundit nga vendi i origjins s saj trojet etnike shqiptare, Maqedonia (Shkup), Kosova dhe Shqipria. N vitet n vijim Ajo do t shpallet e Shenjt nga Selia e Shenjt n Vatikan, prmes prshpejtimit t procedurave t verifikimit t mrekullive t saj, q prcaktohen nga nj komision miks asnjans, ku bjn pjes doktor dhe shkenctar t tjer, prmes t cilave dshmohet, se kjo bamirse e prkushtuar, gjat tr jets e puns me misionet bamirse, shptuese dhe shpresdhnse n vendet e ndryshme t bots, ka pasur raste, q provohen mrekullisht e shkencrisht, se u ka shruar plagt njerzve konkret.

Ajo do t shpallet e Shenjt nga Selia e Shenjt n Vatikan, prmes prshpejtimit t procedurave t verifikimit t mrekullive t saj, q prcaktohen nga nj komision i przier asnjans, ku bjn pjes edhe doktor dhe shkenctar

edhe voglushja shqiptare, q m von mori emrin e pagzimit Gonxhe Bojaxhiu. Dashuria dhe prkujdesja e prindrve ka qen i vazhdueshm pr t gjith fmijt njsoj. Sigurisht m t privilegjuarit ose m mir t shprehem m t prkdhelur n familjen tradicionale jan djemt, q shikohen si trungu e shtylla ose vijues t brezave t familjes. Dhe pr do lindje djali n familjen shqiptare kryesisht n Malsi, babai i voglushit ka shkrehur armn, pr t shpreh gzimin shpirtror. Pak m ndryshe ka ndodh asokohe me lindjen e vajzave. Pavarsisht nga kjo, vajzat, jan nderuar dhe respektuar shum.

Mjedisi q rriti t Shenjtn

Familja Bojaxhiu, ka mbajtur nj mbiemr interesant. Kjo sipas disa biografve, lidhet me profesionin e lyerjes s shtpive me ngjyra t ndryshme nga mjeshtri q e ka ushtruar kt profesion. Ndrsa nga ana e tjetr, disa autor mendojn, se mbiemri i familjes Bojaxhiu me sa duket lidhet me historin e hershme t familjes, e cila, ka mbajtur t ndezur ndjenjat e pastra t atdhedashuris, ku shum bij t denj t tyre brez mbas brezi kan derdhur gjakun si ngjyra e kuqe. Por ajo q sht m shum e prhapur, sht mendimi se nga kjo der t part e ksaj familje kan qen bij tregtarsh, pra jan marr me profesionin e tregtis s ngjyrave, q prdoreshin gjersisht pr ngjyrosjen e shtpive apo t orendive me material druri t shtpive. Ende sot nuk ka nj prcaktim t sakt rreth origjins s mbiemrit Bojaxhiu, q kan mbajtur t part e Gonxhe Bojaxhiut, mbasi nuk ka asgj t shkruar n regjistrat kadastral t qyteteve ku lvizi dhe u vendos kjo familje gjat viteve t mvonshme. Megjithat, m afr mendoj qndron ideja se mbiemri Bojaxhiu rrjedh ose ka mbetur nga fakti, t part bojaxhi t mparshm ishin tregtar t mdhenj t mallrave, t cilt, kan mundur ti shesin deri Afrikn e Veriut e konkretisht n Egjipt (Misir, sikurse sht prdorur n lashtsi). Nga kjo disa nga antart tregtar t familjes jan vendosur pr tregti n Egjipt, kurse t tjert kan qndruar

Gonxhe Bojaxhi (19101997)

Nga disa libra biografik, q kam lexuar me kujdes shum vite m par nga autor t huaj dhe deri kto t fundit nga biografi i afrt i saj kleriku i prndershm Dom Lush Gjergji, del se dihet pak nga fmijria dhe rinia, jeta familjare e prindrve t bamirses. Gjat kohs q murgesha shqiptare ishte n Irland (n moshn 17vjeare), ka pak shnime e detaje t rndsishme mbi rinin e saj dhe pr m tepr mbi familjen, lvizjet e tyre nga Shkupi n Kosov dhe Shqipri etj. Kjo sigurisht q lidhet edhe me kushtet ekonomike e politike n t ciln gjendeshin asokohe trojet etnike shqiptare. Pr m tepr pak familje qytetare shqiptare kan mbajtur ditar nga jeta e tyre e prditshme, tradit kjo pak e prhapur familjet aristokrate shkodrane dhe shum e prhapur n vendet e Evrops Perndimore dhe Amerik. Por gjithsesi nga biograft e sotshm, kan dal shum pyetje, t cilat nj pjes e kan marr udhzgjidhje. Dhe ksisoj natyrshm mund t them, se n thirrjen e saj si murgesh padyshim q nj rol mjaft t rndsishm ka luajtur mjedisi familjar, prindrit e saj: nna dhe babai, q asokohe luftonin pr mbijetesn ekonomike t familjes. N traditn shqiptare, familja konservative, ka qen pjes e jets n fillim t shekulli XX, kur vjen n jet

n qytetin e lasht shqiptar-Shkodra. Familja e saj Bojaxhiu ka jetuar n Shkodr nga viti 1932-1933. 75 vjet m mbas, me datn 21 tetor 2008, n qytet hapet shtpia-muze e Bojaxhive, e para n trojet etnike shqiptare, q i kushtohet T Lumes Nn Tereza dhe familjes s saj, q ka banuar n qytetin e lasht historik dhe kulturor t Shqipris. Aty jan t vendosur foto, relikte, disa prej t cilave jan origjinale dhe ekspozohen pr her t par. Kol Bojaxhiu, babai i Gonxhes, ka vijuar t merret me tregti, pr t siguruar jetesn e familjes. Kryefamiljari, pr ndershmri dhe suksesin n biznesin e vet ka gzuar respektin e t gjith vendasve dhe partnerve, me t cilt rregullisht ka zhvilluar tregtin. Ai kishte lidhje pune blerje dhe shitje mallit me tregtar italian, sllav, egjiptian, grek etj. Nj pjes t fitimit, ai ua dhuronte (si filantrop) njerzve t varfr prreth, q kishin m shum nevoj, duke treguar ksisoj zemrn e tij t bardh, prej nj bujari, q u prpoq t zbuste mjerimin njerzve n

NN TEREZA, NJ DHUNTI E MADHE

Ajo ishte dashuri n vepr pr Zotin nprmjet njeriut. Nn Tereza sht pr ne shqiptart nj dhunti e madhe prej Zotit, shpres pr nj t ardhme m t mir, nj lule q ka elur dhe sht rritur n gjakun e shum martirve npr shekuj; mirnjohja dhe dhurata m e bukur e popullit ton, e ipeshkvis son Shkup - Prizren pr kishn universale pr botn, pr njerzimin. Sapo ta shohsh, nuk mundesh t mos e duash, t prpiqesh t ndryshosh jetn tnde pr ta ndjekur, ndonse kjo do t krkoj shum prpjekje. Kjo i ngjan dashuris s par q t prfshin trsisht, t kaplon, t ndjek dhe t shtyn prparaFjala e fundit, do t thosha, duhet t thuhet nga njerzit e thjesht, nga t varfrit, lebrost, ata q vdesin, fmijt e braktisur, ediktt e drogs, alkoolistt, t smurt nga AIDS- i nga bota e t prvuajturve, q ka nj mendim t lart dhe e do me gjith zemr motrn ton, e cila sht br Nn e tr bots s prvuajtur Dom Dr. Lush Gjergji studiues e biograf i Nn Terezs

nevoj. Kola si nj i krishter i mir dhe i devotshm kur kryente vepra bamirsie, nuk ua tregonte miqve dhe shokve t vet. Shkurt far bnte dora e djatht ai nuk kishte dshir ta merrte vesh dora e majt. Ai shpesh ua linte njetin e tij familjes n nevoj tek pragu i shtpis, t mbshtjell me rub dhe largohej pa br zhurm n drejtim t shtpis s tij. Njerzit, q e kuptonin se kt vepr mirsie e kishin nga Kola falnderonin Zotin n kish dhe prshndesnin bashkkombsin e tyre n shenj fisnikrie dhe mirnjohje Drande Bojaxhiu (Bernaj), ishte nga Prizreni me prejardhje nga Novosella (afr Gjakovs), nj familje e madhe dhe shum e pasur. Ajo kurr nuk ka qen e dhn pas t hollave dhe bile ajo asnjher nuk mori vesht pr pasurin (testamentin), q mund ti ken ln t part e saj Drandes. Pr t gjith qytetart, q e kan njohur, ajo mbeti nj nn e mir, e dashur pr t gjith fmijt, e prkushtuar n zgjidhjen e problemeve dhe halleve t familjes s saj, prkujdesej me dhembshuri pr dy vajzat: Agn dhe Gonxhen dhe djalin e vetm Lazrin. Kishte nj karakter t fort, e but dhe e dhembshur me t gjith, zemrbardh me t varfrit. Devocionin e veant pr meshn e shenjt ua mkoi edhe fmijve t vet. Ajo merrte me vete do dit n kish fmijt e vet dhe thoshte uratat me prvujtri kristiane.

Fmijria e Gonxhe Bojaxhiut

Gonxhe Bojaxhiu lindi n qytetin e Shkupit, m 27 gusht t vitit 1910 n nj mjedis thellsisht me doke e zakone, tradita dhe bujari tipike shqiptare. Ajo kishte prirje pr poezi, shkruante dhe ua lexonte me endje shoqeve t klass. Mbante gjithnj fletore dhe nj laps me vete. Ktu ajo kreu katr vjet. Bashkmoshatart shokt dhe shoqet e shkolls dhe t kishs katolike n qytetin shqiptar t Shkupit, q e kan njohur nga afr kujtojn se kishte nj shndet t

dobt, por ishte koc i fort nga karakteri, trupi dhe mendja Ajo regjistrohet pr t vijuar gjimnazin serb, mbasi asokohe ishte e ndalur prdorimi i gjuhs shqipe. Ishte veprimtare e palodhur pran famullis katolike Zemra e Krishtit n Shkup. Gonxhja e kishte shum afr kishn ku shkonte do dit. Gonxhja, fal zrit melodik nisi t kndonte n korin e kishs s bashku me nnn dhe motrn e vet, duke u br nj trio shum e bukur. Gjithka e bnte pr Zotin, sepse e adhuronte dhe vuante pr dashurin e Tij. Gonxhja, prpara se t vendoste pr do gj, kshillohej me t afrmit, me familjen, dhe veanrisht me nnn Drande, motrn Age si dhe me shoqrin. Vitet e fundit para se t shkonte pr murgesh, n misione (pra n vitin 1927 dhe 1929), ishte pr ushtrime shpirtrore n Letnic pr dy muaj. Murgesha e re lutej tek Zoja e Madhe dhe srish sikurse do familje tjetr besimtare shkonte n Mal t Zi do vit. Vitet kalojn dhe ajo rritet gjithnj nn prkujdesjen e vijueshm t prindrve t dashur. Adoleshentja e zgjuar Gonxhe vijon rregullisht gjimnazin e qytetit. E heshtur dhe e rezervuar dhe sjellje t qet prvujtrie, ajo dgjoi thirrjen e par t Zotit. Duke qen e dashur dhe e dhimbshme, ajo bn pr vete shum shoqe bashkmoshatare t shkolls. Nna e saj, kur bija e vet i shprehu vullnetin e saj pr ti shrbyer Zotit, u step pak aste, ra n mendime t thella. Mbas disa ditve, me butsin e nns s dhimbsur iu afrua buzagaz e i tha vajzs s vogl: Udh t mbar! thirrjes me zemr q kishte Gonxhe Bojaxhiu, pr ti shrbyer Hyjit. Kshtu nna dhe Agia motra e madhe e saj mbetn n shtpi pr katr vjet (1928-1932), mbasi Lazri, kishte koh q ishte larguar nga shtpia (v. 1924) dhe jetonte n Tiran (1929-1939), kur Gonxhja nuk ishte m shum se 14 vjee. N vitin 1928 motra e vogl, u nis pr tu br motr e kishs katolike. Katr vjet m mbas m 1934, nna dhe motra nisn t jetojn n Tiran tek vllai Lazri. Srisht djali nuk qndron n familje por lviz. Pes vjet m von, Lazri shkon n Itali dhe u vendos n Palermo derisa i mbylli syt.

N NUMRIN VIJUES T
SHTOJCS PR KULTUR:
* Si e mori rrugn Murgesha e re Gonxhe pr n Irland? * Cila ishte thirrja q ia tundoi shpirtin Gonxhes s re? * Ku e mori emrin e ri Marija Tereza e Krishtit t Vogl?

E DIEL,

23 NNTOR 2008

SHTOJC PR KULTUR

13

100-VJETORI I ALFABETIT SHQIP

UDHA E SHKRONJAVE
eriz Topulli, Mihal Grameno (i Kors), anash dy patriot jo delegat. Nga Mihal Gramenoja, n kujtimet e tij, prmenden si pjesmarrs, por q mungojn n kt fotografi: Parashqevi Qiriazi (delegate e Shkolls s upave Kor), Havez Ibrahimi dhe Emin Beu (t Shkupit), Rauf Beu (i Gjirokastrs) dhe Selahedin Beu (i Manastirit).

Zhvillimi dhe vendimet e Kongresit

P ROF. DR . S TILIAN ADHAMI

far ndodhte n prag t Kongresit t Manastirit?

shkrimtarve fetar verior. Nga fundi i shekullit 19 dhe fillimi i shekullit 20, shtja e alfabetit u ndrlikua edhe m keq. Shoqrit klerikale katolike Bashkimi (1899) dhe Agimi (1901), krijuan secila nga nj alfabet t vetin. Edhe disa t prkohshme shqiptare, q botoheshin jasht Shqipris, prdornin alfabete t ndryshme. Pra, shtja e alfabetit po bhej prsri shqetsuese dhe krkonte nj zgjidhje sa m t shpejt.

juha shqipe shkruhej prej Sami, jo nga mosha por nga gati 4 shekujsh, por jo me dituria. Pasi kaprcyen vshtirsi nj alfabet t prbashkt. t shumta, atdhetart e atherN vartsi me shkolln q kishin shm ran m n fund n ujdi pr kryer, shkrimtart kishin prdorur nj alfabet prej 36 shkronjash, t alfabetin latin, grek, turk ose mbshtetur kryesisht kishin shpikur alfan alfabetin latin t bet t veant, si Prse Kongresi u plotsuar edhe me disa Grigor Dursaku mbajt pikrisht m (Voskopojari), 1908 dhe n qytetin shkronja greke, si edhe me disa shkronja konTheodor Haxhi e Manastirit? Cilt Filipi (Elbasanasi), ishin atdhetart q u vencionale t sajuara mbi bazn e alfabetit Naum Veqilharxhi drguan si delegat (Vithkuqari), etj. latin. Alfabeti i n Kongres? Nj varg Atdhetart tan Stambollit, si u quajt, dshmish t mbledhukishin koh q prme gjith intrigat dhe ra n vite q zbulojn piqeshin t cakpengesat e autoriteteve gjith atmosfern tonin nj alfabet t turke dhe t qarqeve para, gjat dhe pas prbashkt dhe t shoviniste greke t vegKongresit t Alfabetit vetm pr shqipen, ls s tyre, Patrikans Shqip nj alfabet kombs Stambollit, u prhap tar. nga atdhetart shqipKt e shikonin si kusht paraprak tar, sidomos n Shqiprin pr zhvillimin me hov t madh t Jugore dhe t Mesme si edhe disa kulturs shqiptare dhe t koloni shqiptare t mrgimit. ndrgjegjes kombtare. Prpjekja Por n Shqiprin Veriore, me e par u b qysh n shekullin e qendr kulturore Shkodrn, alfabeti i Stambollit nuk u prhap. 19-t nga Shoqria e Stambollit Priftrinjt katolik vazhduan t (Shoqria e t Shtypurit Shkronja prdorin alfabetin e vjetr t Shqipe) me n krye t madhin

Prse pikrisht m 1908, dhe n Manastir?

N at koh do klub shqiptar kishte programin dhe kanonizmn e vet, por si klub qendror shqiptart q n fillim kishin njohur Klubin Bashkimi t Manastirit, i cili bashkrendiste veprimet e t gjitha klubeve t tjera. Edhe kjo ishte nj arsye q Kongresi u mblodh n qytetin e Manastirit. Pr sa i prket kohs s prshtatshme n nntor t vitit 1908, kjo shpjegohet me faktin q para disa muajsh kishte fituar revolucioni borgjez turk, prandaj atdhetart shqiptar, duke prfituar nga situata e krijuar, i shfrytzuan me mjeshtri rrethanat e athershme dhe u thirr Kongresi pr caktimin e alfabetit kombtar, ku morn pjes 32 delegat nga klubet e shoqrit e ndryshme shqiptare brenda dhe jasht vendit.

UN SHKROVA HIMNIN E ALFABETIT

Gjat ditve q mbahej Kongresi i Manastirit, e nxehur prej reagimit t xhonturqve, prpjekjeve pa fund pr t gjetur nj zgjidhje pr alfabetin shqip, Parashqevi Qiriazi do t shkruante at q akoma edhe sot quhet himni i ABC-s s: ... Sot sht dita shqiptar t prpiqemi, alfabetin ton t mbrojm, shpejt o burrani, shkronjat tona jan t arta ato duam.... Un shkrova himnin e alfabetit, lexohet n nj letr q mban firmn e saj, ekspozuar n nj vitrin t veant n ekspozitn Rruga e alfabetit kombtar n Muzeun Historik Kombtar me rastin e 100-v vjetorit t Kongresit t Manastirit. Parashqevi Qiriazi, e cila n vitin 1908 ishte nj ndr delegatet e Kongresit, thuri himnin e ABCs, por para saj, shum bashkkohs, edhe t tjer, kishin nisur betejn pr ABC-n n. Ameriks dhe i Bukureshtit), Shefqet Frashri(i Kors), Luigj Gurakuqi (i Shkodrs), Shahin Kolonja (i Kolonjs), Ahil Eftim Kora (i Konstancs), Hil Mosi (i Shkodrs). Rreshti i tret: Nyzhet Vrioni (i Beratit), Dhimitr Mole (i Filibes-Bullgari), Gjergj Qiriazi (i Manastirit), At Gjergj Fishta (i Shoqris Bashkimi), Midhat Frashri (i Klubit t Selenikut dhe Janins), Don Nikoll Kaori (i Durrsit), Don Ndre Mjeda (i Shoqris Agimi), Fehim Zavalani (i Manastirit). Rreshti i katrt: Refik Toptani (i Tirans),

Studim i Konstandin Kristoforidhit

Alfabeti i Dhaskal Todrit dhe shtrirja e prdorimit t tij n Elbasan
rdorimi i ktyre shkronjave sht i uditshm dhe sqarimi i tyre sht fundosur n kaosin e harress. Kaq vetm mund t themi se banort e Elbasanit i prdornin ato dhe prej ktyre dhe disa vende t afrme. N vende t tjera t Shqipris jan krejt t panjohura. Banort e Elbasanit i supozojn kto origjinale dhe tradicionale, megjithat shtojm se qyteti shqiptar, Voskopoja q sht shkretuar i prdorte kto. Nj... banor i Elbasanit i quajtur Thodhor Filipi, i cili kishte br studime n Voskopoj dhe u shqua nga viti 1700, filloi t bj prkthimin e Dhiats s Vjetr dhe s Res n gjuhn gj q arriti ta bj. Por me qen q nuk u shtypn, u zhdukn, si dhe t tjera prej kohs q i ha t gjitha. Forma e ktyre shkronjave, e krahasuar me shkronja t tjera, nuk ka asnj afrim vese me shkronjat fenikase. Krkimi filologjik, supozon po ato q supozon pr germat greke, por t mparshme nga germat q prdoren sot. Ato t fakultimuara ruajn formn q kan pasur 2 mij vjet m par, duke qen q Kallmi, kur vajti prej Feniks n Greqi, solli dhe shkronjat me vete, t cilat i vuri n prdorim t popullit pellazg dhe banort e Greqis duke u shumuar u trhoqn n vendet e brendshme t Greqis, d.m.th. Epirin dhe Shqiprin, duke ruajtur gjuhn pelazgjike q flisnin q prej kohrave t vjetra. Kto shkronja tregojn nj tog germash q jan dyfish dhe trefish, pr m gjat shih veprat e nnkonsullit Han t shtypura n Vjen q merren me kto dhe me t tjera. M 1854, maj 25, Durrs Prej K. A. Kristoforidhi

Cilt ishin delegatt e Kongresit?

Pjesmarrsit po i radhitim, ashtu si paraqiten n fotografi duke shnuar dhe klubin, shoqrin apo qytetin q prfaqsonte: Rreshti i par (nga lart-posht majtas): Sami Pojani (delegat i Kors), Zenel Glina (i Leskovikut), Leonidha Nai (i Vlors), Simon Shuteriqi (i Elbasanit), Dhimitr Bruda (i Elbasanit), Azis Starova (i Starovs), Adham Shkaba (i Sofjes), Mati Logoreci (i Shoqris Agimi). Rreshti i dyt: Rrok Berisha Gjakova (i Shkupit), Bajo Topulli (i Gjirokastrs), Grigor Gilka (i Kors), Sotir Peci (i

Kongresi zhvilloi punimet nga data 14 deri 22 nntor 1908. Pr t paraqitur nj projekt mbi shtjen e alfabetit, Kongresi zgjodhi nj komision prej 11 vetash (At Gjergj Fishta, Midhat Frashri, Luigj Gurakuqi, Gjegj Qiriazi, Ndre Mjeda, Grigor Gilka, Mati Logoreci, Shahin Kolonja, Sotir Peci, Bajo Topulli dhe Nyzhet Vrioni), por komisioni nuk mundi t caktonte nj alfabet t vetm pr gjuhn shqipe. Megjithat, Kongresi e pranoi vendimin e komisionit q t merret Abeceja e Stambollit, e me t bashk edhe nj Abece thjesht latine, q t msohen e t prdoren bashkrisht n mes t shqiptarve. T dy alfabetet do t msoheshin detyrimisht n shkoll. Ky vendim, si e pranon vet Kongresi, nuk i shrbente sa duhej prparimit t gjuhs shqipe dhe ishte nj hap prapa n krahasim me qllimin e Kongresit, por u mor, me sa duket, pr t mos shkaktuar prarje n radht e delegatve. M von jeta e bri t nevojshme mbajtjen e nj alfabeti, t alfabetit t mbshtetur krejtsisht n karakteret latine. N kt Kongres u morn edhe disa vendime t tjera, si p.sh, qendra e prgjithshme do t njihet klubi i Stambollit (pika 1), apo t themeluarit n Shkup e nj shkolle t par pr me fjetur brenda dhe t siguruart nj gazete (pika 8)etj. Jasht mbledhjeve zyrtare t Kongresit, atdhetart e grumbulluar n Manastir shqyrtuan n disa takime t veanta, shtje t rndsishme pr zhvillimin e mtejshm t lvizjes kombtare. Pavarsisht se Kongresi nuk e zgjidhi prfundimisht shtjen e alfabetit, pr lvizjen kombtare shqiptare ai pati nj rndsi t madhe jo vetm kulturore, por edhe politike.

N numrin e ardhshm t shtojcs pr kultur:

* far shkruante Mihal Grameno n kujtimet e tij pr kto dit? * Si u frymzua Aleksandr Stavre Drenova - ASDRENI prej ksaj ngjarjeje kombtare pr t thurur vargje? * Cilat ishin mesazhet e ktij Kongresi t 100 viteve m par?

14

SHTOJC PR KULTUR

E DIEL,

23 NNTOR 2008

LIBRI DHE T LEXUARIT E PAKT

T
vsh n fokus rndsin, synimet e librit n kt shekull ndoshta duket e pazakont, por injorimi, leximi gjithnj m i pakt, qoft edhe nga vet intelektualt, dhnia intensive, jo kritike e pa mund, pas nj dije t instrumentalizuar, t prtypura interferon n riaktualizimin e vlerave t tij. Libri si krijimtaria m dinjitoze, si mjet i komunikimit masiv ndrmjet individve, popujve, kohrave, gjeneratave, i cytjes, formimit, avancimit t koncepcioneve gnostike, si aleati m i fuqishm i vlerave shkencore, etike, patjetr sht lulja m e bukur e pranvers s civilizimit njerzor.

VITRINA E LIBRIT
J USUF B UXHOVI
Kthesa historike
Libri i krijuesit dhe publicistit Jusuf Buxhovi Kthesa historike, me nntitullin Vitet e Gjermanis dhe epoka e LDK-s, sht libri i radhs q ky autor sjell pr lexuesit tan, ku n fokus t tij ka njrn ndr epokat m t rndsishme t historis s Kosovs, themelimin dhe funksionimin e Lidhjes Demokratike t Kosovs. Nprmjet ktij libri Buxhovi sjell shum kujtime nga puna e tij si gazetar-korrespodent n bot, ku pati fatin t njihet me shum personalitet t njohura dhe t jet n rrjedha t zhvillimeve botrore. Libri Kthesa historike ndahet n dy pjes; n Vitet e Gjermanis dhe Epoka e Lidhjes Demokratike t Kosovs, ku autori ka dhn nj kronologji t ngjarjeve m t rndsishme t fillimit t shprbrjes s ishJugosllavis, duke e nisur me shpalljen e lufts q bn shkrimtart serb kundr Kosovs, e n veanti nismn pr themelimin e LDK-s, rndsis s funksionimit t saj, Kushtetuts s Kaanikut dhe n nj pjes t mir do t trajtohet figura e ish-presidenti t ndjer, Ibrahim Rugovs. Libri ka 350 faqe. E botoi Faik Konica, Prishtin 2008.

Sa do t lexohet, apo nuk do t lexohet, varet nga ajo se sa nj shoqri sht e prkushtuar ndaj vlerave kulturore
htin e zi t librit. ALFONS DODES: Nga librat mund t krkojm ndihm edhe n minutat e fundit t jets. MEKOLI, shkrimtar anglez: Sikur t m ofronin tr pasurin e bots, me kusht q t m ndalojn t lexuarit, m par do t pranoja t jem skamnor sesa t privohem nga kjo e drejt. CVAJGU, shkrimtar gjerman, duke folur pr rndsin e librit prfundon: Atje ku sht libri, njeriu nuk sht i vetmuar qoft edhe brenda katr mureve, sepse komunikon me t kaluarn, me t tashmen, me ndjenjat, mendimet e mbar njerzimit. NAIM FRASHRI, poeti yn i madh, duke vrejtur se rrnja e t gjitha t kqijave sht padituria, angazhohet praktikisht n linjn iluministe, duke hartuar qoft edhe libra shkollor. N prmbledhjen VJERSHA bn thirrje pr arritje n dituri: Ai q kndon e mson Gjsendin e kupton Njeriu q sht i pamsuar Nga kafsht ssht i shquar e mdha sociale politike, n ndryshimin e sistemit aksiologjik. Duhet theksuar se n periudhn e socializmit insistohej n krijimin e profilit t intelektualit total, dhe q t arrihet ky synim krkohej lexim sistematik, joselektiv. Sot n kohn e demokracis liberale, sht nj orientim i kundrt, gjegjsisht formimi i intelektualve thellsisht nj segmental, i cili, pr dallim nga ai total, ka nj lexim t reduktuar, t prkufizuar n vija t trasha t territorit profesional jasht t cilit do libr sht i huaj. Sa do t lexohet, apo nuk do t lexohet, varet nga ajo se sa nj shoqri sht e prkushtuar ndaj vlerave kulturore. Nse vrtet mohen, mbshteten kto vlera, ather intertferimt e shoqris n rritjen e t lexuarit do t jen evidente. Fatkeqsisht, realiteti qndron ndryshe ngase civilizimi bashkkohor sht dhn tmerrsisht pas vlerave materiale, duke br nj debalanc t rnd aksiologjik. N kt kontest, nuk sht rastsi q njerzit m tepr se kurr pretendojn t bhen ujqr t vrtet t ekzistencs, duke perfeksionuar gnjeshtrat, mashtrimet n rrugn drejt paras, se sa t preokupohen m moralizime dhe fisnikrime intelektuale. N shoqrin e sotshme mjafton nj shkarravin inicialesh sa ta hedhsh firmn, t jesh i shkatht n prfitime materiale dhe t konsiderohesh qytetar i nderuar me autoritet.

R AMADAN N. I BRAHIMI
Mbrojtja kombtare n rrethinn e Prishtins 1941- 1948
Publicisti Ramadan N. Ibrahimi dit m par ka nxjerr nga botimi monografin q i kushtohet Malsis s Galabit, Mbrojtja kombtare n rrethinn e Prishtins 1941- 1948. Libri prshkruan qndresn q bri popullata e ksaj krahine n beteja kundr okupatorve sllav q nga fillimi i lufts s Dyt Botrore e deri m 1948. Monografia ndahet n pjes n t cilat n mnyr t dokumentuar nga autori sht dhn kontributi dhe sakrifica e popullit t ksaj ana n luft kundr okupatorve, vemas atyre serb. Nj vend t veant ka gjetur edhe themelimi i organizats Nacional Demokratike t Kosovs t ksaj ana dhe personalitetet m t njohura t saj. Libri ka 170 faqe. E botoi autori, Prishtin 2008.

thon t mdhenjt pr librin?

Duke par rndsin e till t librit akoma hert, filozof, shkrimtar, dashamirs t tij n prgjithsi kan dhn konsiderata superlative. KISHARD DE PERI, mendimtar francez, thoshte: Librat jan msues t mdhenj, pa thupr, vizore, mllef, fyerje, pa t holla e formalitete. Sa her q u afrohesh ata nuk flen... Nuk irren nse gabon, nuk t prqeshin nse nuk di. LLUKA PENEN, mendimtar i periudhs mesjetare, duke folur pr rndsin e librit thot: Ndjeks dhe armik i t kqijave, kuror e t menurve, mbrojts n fatkeqsi, nxits n lumturi, prcaktues t dinjitetit. DANTE ALIGERI, prfaqsues i periudhs s renesancs, si ithtar i madh i librit q ishte shkruante: Zura t lexoj nj libr dhe m ndodhi q duke krkuar argjend gjeta ari. PETRARKA: Un kam ca shok shoqrin e t cilve e dua shum. Kta shok kan ekzistuar n shekujt e shkuar, ashtu edhe sot. Kta gjenden kudo n bot, jan shquar n fushbetej, n kabinetin e shkenctarit dhe kan marr konsiderata t larta pr shrbimet q u kan dhn njerzve. Mund t takohesh me ta fare leht, sa her t duash. Nuk m bezdisin dhe jan t gatshm t prgjigjen n do pyetje q u bj. SAVINGE, shkrimtare franceze e shekullit XV, l kt porosi: Derisa t kemi libra nuk do t vdesim. SHEKSPIRI, shkrimtar i madh anglez, pa lajka thoshte: M shum i dua librat se sa fronin mbretror... Prgatitem t luftoj kundr vdekjes, harress duke prdorur si arm rres-

B AJRAM S EFAJ
Plot Shqipri
Shtpia Botuese Rozafa nga Prishtina ka sjell pr lexuesit shqiptar librin m t ri publicistik Plot Shqipri, t krijuesit dhe publicistit Bajram Sefaj. Ky krijues sht i njohur pr audiencn kosovare pr botimin e librave me interes nga fusha e publicistiks, pjes e s cils sht edhe ky libr i fundit. Nse lexojm librin me vmendje me pak fjal mund t themi se q nga fillimi e deri n fund reflekton ndjejn e dashuris. Edhe pse ky libr sht shkruar n form t nj udhprshkrimi, fare leht mund ta klasifikojm si nj libr dashurie, se m tepr ka dashuri, pikrisht ndaj atij shteti q pr shum vjet kemi dshiruar ta ndjejm nga afr. Edhe pse ky libr, si shkruan Gani Mehmetaj, sht kronik e periudhs m t vshtir t shqiptarve, autori duke i kaluar gjith ato vuajtje npr damart e tij dhe me emocion e kthen n libr. Libri ka 323 faqe. E botoi Rozafa, Prishtin 2008. Prgatiti: Isa VATOVCI

Pse lexohet pak?

sht konstatim i prgjithshm se n shoqrin bashkkohore lexohet pak. Edhe ky pak lexim bhet nn trysnin e arritjes s ndonj kualifikimi profesional, sesa t ndonj etje t brendshme pr fisnikrim intelektual. Nga kjo rrjedhin konstatime qoft edhe ndrintelektual se fundi i ndonj niveli shkollor sht vnie pik t lexuarit, pa e kuptuar faktin se asnj institucion shkollor sado i mir q t jet nuk mund ti ofroj tr at q i duhet nj bagazhi intelektual. Rrnjt e leximit t pakt ndr s tjerash duhet krkuar n ndryshimet

Top-pes librat m t shitur t javs

Libri dhe e keqja

Sikur individi, shoqria t udhhiqej n veprimet e veta nga principet, porosit humanitare t librit t mirfillt, civilizimi i sotshm, i mparshm do t kursehej nga shum t kqija q kan ndodhur historikisht dhe q mund t ndodhin n nj t ardhme. Njeriu q ka pasion t vrtet librin nuk mund t jet burim i s keqes, sepse libri shkakton katarzn e shpirtit, duke e br kt m subtil, m t ndjeshm, m t dhimbshm. N kt drejtim, duket e qlluar thnia e filozofit mesjetar: Friksohem nga ata q kan lexuar vetm nj libr. Duke qen libri si fuqi e madhe kundr s keqes, shoqria n t gjitha mnyrat e mundshme duhet ta favorizoj kt. Prof. Milaim NISHORI, sociolog

Prin Darka e gabuar e Kadares

epra e fundit Darka e gabuar, e shkrimtarit ton t njohur, Ismail Kadare, sht renditur n krye t top-pes librave m t shitur n kryeqytet edhe gjat javs q lam pas. Kt e kan konfirmuar pr Kosova Sot shitsit e librit npr librarit e kryeqytetit dhe stendat e improvizuara pr shitjen e librit n sheshin Nna Tereza. N vend t dyt sht renditur surpriza e ksaj jave, Guximi pr t shpresuar, e presidentit t sapozgjedhur amerikan, Barak Obama. Romani i Kadares sht nj nga romanet m interesante, i cili ka trhequr vmendjen e lexuesve jo vetm se sht shkruar nga shkrimtari i madh, por edhe pr shkak t materialeve dhe porosive q prcjell ai tek lexuesit tan. Sa i prket ren-

ditjes s top-pes librave m t shitur t javs q lam pas, shitsit e librit npr librarit e kryeqytetit dhe stendat e improvizuara pr shitjen e librit kan dhn nj renditje prafrsisht t njjt. Shitsit Besian Zeneli nga SHB Buzuku, Jahir Ahmeti nga libraria Artini dhe Kosovare Kelmendi, menaxhere e shitjes n librarin Albas, listn e librave m t shitur gjat javs q lam pas e klasifikojn kshtu: 1. Darka e gabuar - Ismail Kadare 2. Guximi pr t shpresuar - Barak Obama 3. Krimet e Oksfordit - Guilermo Martinez 4. Rruga n t ciln rrall shkohet - Skot Pek 5. Mukja - Uran Butka I. V.

E DIEL,

23 NNTOR 2008

FAKTE

KOSOVA SOT

15

RAPORTI ZYRTAR MBI MASAKRAT SERBE T 1913-S N DIBR

Nj raport i prpiluar nga Leo Freundlih, drejtuar zyrtarisht Fuqive t Mdha dhe i botuar n dhjetor 1913, shpalos m imtsisht krdin e br n territoret e pushtuara, Dibr dhe Lum, edhe pas nj amnistie t shpallur nga qeveria n Beograd n tetor 1913
R OBERT ELSIE
Lufta e Par Ballkanike filloi n tetor t vitit 1912. Serbia prparoi duke e shfrytzuar vakuumin e ln nga thrrmimi i Perandoris Osmane n drejtim t invadimit dhe pushtimit t Kosovs dhe rajonit t Dibrs, q tash gjendet n kufirin mes Shqipris e Maqedonis. Kjo ndodhi n fund t tetorit dhe fillim t nntorit t atij viti. Derisa Fuqit e Mdha e njohn Shqiprin si shtet sovran m 29 korrik 1913, Kosova, Dibra, Ohri dhe Manastiri mbetn nn sundimin ushtarak serb dhe m 7 shtator 1913 mbreti Peter i Serbis deklaroi aneksimin e territoreve t pushtuara. Nj kryengritje e gjer kundr sundimit serb filloi n Lum (n jugperndim t Prizrenit) dhe n bjeshkt n perndim t Gjakovs, q u shtyp nga nj forc serbe prej 20.000 trupave, q prparuan drejt Shqipris dhe pr pak sa nuk arritn deri n Elbasan. Nj amnisti u shpall n Beograd nga qeveria n tetor 1913, por masakrat kundr popullit shqiptar vazhduan. Nj vit pas informacioneve t tmerrshme t prpiluara nga Leo Freundlih, "Raporti zyrtar drejtuar Fuqive t Mdha", i botuar n dhjetor 1913, shpalos m imtsisht krdin e br pas amnistis n Dibr dhe Lum.

Ja masakrat serbe
T 1913-s N DIBR
NGA 150 SHTPI MBETN VETM TRI
N Homesh, vetm tri nga 150 shtpit e katundit qndrojn n kmb. T gjitha jan djegur pasi q ishin plakitur. Pasi jan dorzuar, serbt i kan vrar: Musa Ismajlin, Shemsedin Bajramin dhe Halit Sulejmanin, q ishin kthyer n fshat pas amnistis. Hern e par i morn 1000 krer dele, 150 krer gjedhe dhe 40 kuaj. Hern e dyt, ata morn 50 krer dele, nnt krer gjedhe dhe nnt kuaj. vllain Rakipin, babn Hasanin; Rrustem Mehmetin, Numan Shemsedinin, Ramadan Bajramin dhe Ejup Edhemin. Banort e tjer t fshatit u detyruan t sjellin 50 krer gjedhe, dy lope dhe 113 dhi, n mnyr q t mos masakrohen. N Poest, serbt e kan vrar Muharrem Muharremin dhe t birin e tij Behgjetin. I morn 100 krer dele dhe nnt cop bagti, si dhe 150 lira turke (afr 3450 franga), q i zbuluan npr xhepat e katundarve. N Krisht t Poshtm, serbt kan vjedhur shtpin e Mehmet Ejupit pasi ia pre n fytin atij n prani t familjes. N erenec, ata dogjn 23 shtpi dhe e masakruan Hasan Abazin bashk me gruan e tij, Ramadan Salihun dhe Rrustem Sulejmanin. Ata e kan vjedhur krejt fshatin duke i marr me vete t gjitha gjrat e vlefshme, furnizimet dhe kafsht. N Spas ata i plakitn t gjitha shtpit dhe i dogjn dhjet prej tyre. I morn t gjitha kafsht q mundn t'i zinin, 150 krer dele, katr kuaj dhe 13 krer bagti. N Klobuisht, pas grabitjes s t gjitha shtpive, ua vun pastaj zjarrin. Tridhjet shtpi u bn shkrumb e hi. Po ashtu, n prani t katundarve i vran: Adil Bilhalin, Ahmed Abazin, Mustafa Murtezin, Xhelaledin Destanin dhe t vllain e tij Musn, Hajredin Maksutin, Lutfi Fejzullahun, Reshid Murtezin dhe t birin tij Fetahun, Gazanfer Zejnelin dhe t tjeret. Serbt po ashtu i vodhn 150 dele dhe dhi, 11 bagti t tjera, dhe nj gomar.

Raport zyrtar paraqitur Fuqive t Mdha

Ne jemi t part q po paraqesim listn e plot t vrasjeve t bra nga armata serbe n Krahinn e Dibrs, Dibrs s Ult dhe Lums, q shtrihen n Shqiprin Veriore, pas amnistis s tetorit t kaluar t akorduar nga Qeveria e Beogradit, masakra t bra pas revolts s malsorve shqiptar. Ky sht nj dokument i rndsis s jashtzakonshme dhe tashm sht drguar te qeveria e njrs nga Fuqit e Mdha nga prfaqsuesi i saj i plotfuqishm, q e ka prpiluar personalisht me shnime dhe emra t vendeve t vrasjeve dhe terrorit. Ja versioni i plot i raportit zyrtar.

Krahina e Dibrs
N Klos bandat serbe kan therur Ahmet Aliun dhe vllan e tij, sikurse edhe Nezir Sulejmanin dhe Mehmet Salihun. I tr fshati sht grabitur.

BLLACA U DOGJ, BANORT U PREN ME SHPAT

N Bllac, i gjith fshati sht djegur pasi ishte vjedhur. Banort jan prer me shpat, krejt pa shkak, kshtu q ka qen e pamundshme prpilimi i lists s viktimave. Kur u kthyen n Bllac, serbt e pan se i kan ln pa marr 250 krer dele, 37 lop dhe 28 kuaj, kurse barinjt i masakruan.

N Valikardh, n pik t dits dhe n prani t krejt banorve, Ymer Halili, Osman Qira, Qerim Zejneli, Ismail Alushi dhe Sul Hoxha (hoxh mysliman) jan prer me bajonet dhe jan katandisur n kufoma t panjohshme. Shtpit u jan djegur pasi m par u ishin plakitur. N Peladhi jan br kontrollime shtpi m shtpi, me pretekst t krkimit t armve. Shum shtpi jan plakitur. Shtpia e Hasan Patajt sht djegur dhe pronari sht prer n fyt n prani t nns s vjetr, gruas dhe fmijve. N Krajk shtpia e Muharrem Dervishit sht djegur pasi ishte grabitur. N Zerqen krejt shtpit jan grabitur dhe djegur. N Sopot, i tr fshati sht rrnuar dhe plakitur. Shum shtpi jan djegur. T gjitha kafsht jan vjedhur dhe kta persona jan ther n bajonet: Ali Kamberi, shrbtori i tij, Hamza Disha, si dhe Salih Selimi. N Dibr (qytet), disa or para sulmit t malsorve, prefekti lokal dhe komandanti ushtarak arrestuan tetmbdhjet udhheqs t qytetit, q jan ekzekutuar pa u gjykuar: Ramiz Karanfili,Sheh Husejni, Numan Hasani dhe Safet Bej. T tjert mbijetuan fal hyrjes n at koh t malsorve n qytet dhe ushtria serbe u detyrua t ik me ngut. Kur u kthyen n qytet, serbt e plakitn krejt qytetin dhe morn me vete mbi nj milion lira turke t vjedhura. Shum shtpi u dogjn, posarisht ato t Ali Beut, Rakip Qatibit dhe Kurtish Agait. Me vrazhdsi t papar, serbt po ashtu i masakruan shum njerz t tjer, mes t cilve kishte edhe t till q bnin punt e tyre dhe s'merrnin pjes n kryengritje. Mes t masakruarve ishin: Kurtish Aga, Behgjet Efendi, Haxhi Syreja Efendi, Reshid Efendi Kusari dhe Sadullah Shtrazimiri. N kt ast, qyteti i Dibrs sht thjesht i shkret, sepse banort kan ikur n mal. N qytet kan mbetur vetm dyqind apo treqind veta t t dyja gjinive. N Gjoric, nj dit pas vizits s nj oficeri t drguar nga qeveria austriake, q ishte duke kaluar dhe verifikuar trheqjen e ushtris serbe nga rajoni, serbt u rishfaqn n

fshat dhe vran nj grua dhe nj fmij pesvjear. Ata, po ashtu, e plagosn nj grua tjetr. N Shupenz, pas vjedhjes s shtpive dhe marrjes s gjrave t vlefshme, serbt masakruan: Ali Myslimin dhe vllan e tij Abdiun, Hasan Abazin dhe Dalip Elmazin. N Okashtin, vetm nj shtpi qndron n kmb nga 74 sa ishin. T gjitha jan plakitur dhe djegur. Dy burra t quajtur Ferhat dhe Nazif jan prer me bajonet. Krejt kafsht jan marr. N Topojan, fshat me 68 shtpi, kishte plakitje dhe djegie t prgjithshme. Nj burr me emrin Abdullah Xhaferri u pre n qaf pasi nuk ishte n gjendje t paguante pes lira turke (115 lira italiane) t krkuara hara nga oficeri komandues i detashmentit. Ushtart serb i morn me vete t gjitha kafsht. N Kovashic, Malik Bajrami, Aziz Haxhi, Ahmet Ramadani, Leka, Destan Jashari, Sejfedin Elezi dhe Sulejman Ramadani jan masakruar. 150 krer delesh, 41 gjedhe dhe 13 kuaj jan vjedhur. Burri me emrin Rashid Rexhepi sht kursyer nga vrasja vetm s i ka paguar hara prej 150 lirave turke (rreth 3450 franga)

RAPORTI
Fuqit e Mdha e njohn Shqiprin si shtet sovran m 29 korrik 1913. Por Kosova, Dibra, Ohri dhe Manastiri mbetn nn sundimin ushtarak serb dhe m 7 shtator 1913, Mbreti Peter i Serbis deklaroi aneksimin e territoreve t pushtuara. Nj kryengritje e gjer kundr sundimit serb filloi n Lum dhe n bjeshkt n perndim t Gjakovs, q u shtyp nga nj forc serbe prej 20.000 trupave, q prparuan drejt Shqipris dhe pr pak sa nuk arritn deri n Elbasan. Nj vit pas informacioneve t tmerrshme t prpiluara nga Leo Freundlih, "Raporti zyrtar drejtuar Fuqive t Mdha", i botuar n dhjetor 1913, shpalos m imtsisht krdin e br pas amnistis n Dibr dhe Lum

komandantit t detashmentit serb. N Gjuric (katundi afr Topojanit) jan masakruar 14 burra. Dy gra po ashtu jan vrar: Naile Seferi dhe Zemane Ibrahimi, si dhe djemt e vegjl: 8-vjeari me emrin Ismail Mehmedi, 10-vjeari me emrin Bajram Elezi, 7-vjeari me emrin Rrahman, dy dymbdhjetvjear, njri i quajtur Hasan Ali dhe tjetri Elias dhe e bija e Husein Coks. N Golevisht i tr fshati sht grabitur. 74 shtpi jan djegur dhe dy burra, njri me emrin Halil Numani e tjetri Nuredin Mustafa jan prer n fyt. Sa u prket kafshve, hern e par serbt i kan marr 1000 krer dele, 30 krer gjedhe dhe 35 kuaj, kurse hern e dyt 23 kuaj, 40 gjedhe dhe 500 krer dele. N Krisht, dy shtpi t vetme myslimane jan djegur. Pastaj jan vjedhur 60 krer dele, dy dema dhe katr lop. N Bllat, serbt kan djegur 75 shtpi dhe kan masakruar Rexhep Lleshin s bashku me t vllan Abdiun dhe djalin e vogl Bajramin, si dhe gruan e Islam Kuaranas. Fshati sht plakitur trsisht dhe kafsht e mbetura, 90 krer dele dhe 50 krer gjedhe, jan marr. N Zogjaj, fshati sht plakitur t gjitha t mirat. Drut e dimrit dhe kafsht jan marr. Serbt i kan shkatrruar 124 shtpi dhe, derisa zjarri shndrronte do gj n hi, ata i kan hedhur kta njerz pr s gjalli n flak: nj grua me emrin Rihane, dy vajza me emrat Fazile e Myslime dhe nj 7-vjear me emrin Bajram. Ata gjithashtu i pren me bajoneta Haxhi Myslimin, Nezir Azizin, Halil Numanin dhe Zenel Hasanin. Duke u kthyer pr t dytn her n Zogjaj, serbt masakruan: Musafa Myslimin, Aziz Jusufin, Adem Shabanin dhe Edin Nurkn. Ata, po ashtu, i vodhn shtat lop dhe gjasht dele, q i kishin shptuar plakitjes s par. N Maqellar, 10 shtpi jan grabitur dhe jan djegur. Pr me shum, serbt i kan prer: Elmaz Selmanin dhe t birin e tij Selmanin, Malik Rexhepin dhe t birin e tij Muratin, Hasan Sulejmanin, Abdullah Qehajn, Hajredin Hasanin dhe t tre bijt e tij Ymerin, Ramizin dhe Tevfikin, t

NESR:
N Pesjak serbt kan djegur dhe shkatrruar t gjitha shtpit dhe kan vrar 6 banor, si dhe kan grabitur shum bagti. Derisa flakt e shkretonin fshatin Vojnik, ushtart serb e thernin me bajoneta k e gjenin. Serbt e plakitn tr fshatin Allajbegi, dogjn 65 shtpi, si dhe masakruan shum persona, madje edhe nj vajz pesvjeare.

16

KOSOVA SOT
SHKURT

KOMUNA

E DIEL,

23 NNTOR 2008

VENDI GDHIN ME T RESHURA BORE

Zbardhet Kosova,
VSHTIRSOHET TRAFIKU
Prkujtohet dr. Xhavit Ahmeti
Gjilan, 22 nntor Fshati i tij i lindjes, Prlepnica e Komuns s Gjilanit, e ka rikujtuar dr. Xhavit Ahmetin, ish-kshilltarin pr arsim t presidentit Rugova, n 12-vjetorin e vdekjes tragjike, n rrugn e mbrojtjes s mvetsis s shkolls shqipe dhe t aspirats s popullit t Kosovs pr pavarsi. Musa Kamberi, i cili ka folur n emr t kshillit organizativ, ka thn se dr. Xhavit Ahmeti u shua para 12 vjetsh, n nj fatkeqsi trafiku, n afrsi t Beogradit, ku s bashku me nj delegacion kosovar po shkonin pr t mbrojtur pavarsin e shkolls shqipe. "Dr. Xhavit Ahmeti ishte nj intelektual i shquar, shkenctar dhe atdhetar i devotshm pr shtjen kombtare", tha Musa Kamberi. I.M.

Fjollat e bors, q ran n mngjes, krijuan edhe vshtirsi n lvizjen e automjeteve n trafik

Kosovision-Contest shpall fituesit e garave

Prizren,22 nntor N mjediset e sh.f."Aziz Tolaj" n lagjen "Jeta e Re" t Prizrenit sot sht organizuar ceremonia e shpalljes s fituesve n kuadr t rajonit t Prizrenit n projektin Kosovision-Contest i klasave t pesta t shkollave fillore. Me kt rast, koordinatori i ktij projekti, Iljaz Tamniku, pohoi: " KosovisionContestit u mundson nxnsve q, duke marr pjes n kt projekt, t kontribuojn pr t ardhmen e vendit t tyre. Ata inkurajohen q t shprehin vizionet e tyre dhe t bhen m aktiv meq Kosova ndodhet n nj kthes n historin e saj. Kosovavision Contest sht projekt arsimor n form t nj gare kombtare, ku pjesmarrs jan rreth 1300 klasa me rreth 3500 nxns. Q.THAI

Prishtin, 22 nntor epublika e Kosovs zbardhi sot nga bora e par, aq e mirpritur nga qytetart, pr shkak t mungess s t reshurave pr kt periudh kohore. Mirpo, fjollat e bors, q ran n mngjes, krijuan edhe vshtirsi n lvizjen e automjeteve n trafik. Edhe udhtart q ia kishin msyr Prishtins, nga rajonet t tjera t vendit, kan pasur vshtirsi q t arrijn n kryeqytet, si pasoj e vshtirsive t lvizjes n rrug dhe pr pasoj ka pasur disa aksidente, t cilat kan shkaktuar vonesa n rrug. Edhe n kryeqytet jan evidentuar nj sr aksidentesh, ku aksidentet m t shpeshta kan ndodhur n lokacionin e quajtur "Te Xhamia e Llapit", t cilat aksidente gjithashtu kan

lvizjes n rrug". Njhersh nga drejtuesit e automjeteve motorike, duke u nisur deri tek ato t rndat, krkojm q t mos lvizin n rrug pa pajisje dimrore, ngase kemi t bjm me sigurin e tyre si dhe me sigurin e pjesmarrsve t tjer n trafik. Ajo prkujton shofert q t ken pajisjet dimrore, sepse n t kundrtn pasojn dnimet.

Demai: Gjaku dhe lufta jon solln lirin

Rruga pr Mal t Zi, e vshtirsuar

Kamberi njofton se pikat kufitare t Republiks s Kosovs jan t kalueshme, prve asaj me Malin e Zi. Kjo pik sht e ndaluar pr kamion q nga ora 04:00 e mngjesit t sotm, ndrsa autobust dhe veturat mund t kalojn me pajisjet dimrore dhe jemi n pritje t kompanis pr pastrimin e rrugve. Zdhnsja e policis thot se rrugt e tjera n territorin e Kosovs jan t kalueshme. Vlen t theksohet se kompanit pr pastrimin e rrugve n tr territorin e Kosovs tashm jan zgjedhur dhe tani mbetet t shihet aktiviteti i tyre n rrug", ka thn Kamberi. Mirpo, si duket, bora i ka gjetur t paprgatitura edhe kompanit, t cilat nuk jan treguar efektive n largimin e bors. Muahmet Gashi, zdhnsi i Kuvendit Komunal t Prishtins, ka thn se rrugt jan t kalueshme. L.HUMOLLI

shkaktuar vonesa pr qytetart t cilt kan lvizur nga rajoni i Llapit dhe ata t 'Kodrs s Trimave'.

Shofer kujdes
Zylfije Mani tha pr "Kosova Sot" se komunart nuk jan shum prgjegjs ndaj qytetarve pr t pastruar born. Edhe Leonora Jonuzi ishte e brengosur pr vshtirsit gjat lvizjes me automjet n rrug, ku as trotuaret nuk ishin t pastruara. "Zyrtart duhet t bashkjetojn me hallin e qytetarve, sepse ne nuk i kemi xhipat e tyre, t cilt ajn born", u shpreh ajo. Zyrtarja pr informim e Policis s Kosovs, znj. Sabrije Kamberi, pr " Kosova Sot " tha: "T gjitha rrugt lokale dhe ato regjionale jan t vshtirsuara, andaj krkon nga t gjith qytetart t ken kujdes m t madh gjat

MOTI SOT
Moti sot (e diel) do t jet me vransira dhe intervale kohore me diell. Vransirat n vendet malore do t prcillen me reshje bore. Sipas Institutit Hidrometeorologjik temperaturat minimale do t luhaten nga (9) deri n (-1 1) grad celsius.

PRKUJTOHEN DEMONSTRATAT E 68-S

Salihu: ndrra jon u b realitet

M
Punime me vizion
Mitrovic, 22 nntor N ambientet e Qendrs s Kulturs"Rexhep Mitrovica" n Mitrovic sot u hap ekspozita me punime t nxnsve t klasave t pesta t shkollave t rajonit t Mitrovics, ku u paraqitn 50 punime shum interesante rreth infrastrukturs dhe mjedisit q na rrethon. Ekspozita sht organizuar nga Qendra Kosovare e Edukimit e mbshtetur nga Ministria e Arsimit, e Shkencs dhe e Teknologjis si dhe e financuar nga Shkolla e Lart Pedagogjike e Cyrihut. F.B.
CMYK

Gjilan, 22 nntor e nj akademi solemne, si dhe zbulimin e pllaks prkujtimore, n Gjilan sht shnuar dyzetvjetori i demonstratave t 68-s, t cilat, deri m 1999, u prcolln me shum ngjarje t tjera. Qemajl Mustafa, kryetar i Komuns, tha se ngjarjet e asaj kohe ishin shprehje botrisht dhe me guxim i revolts ndaj gjendjes s krijuar t kombit n kto hapsira, duke i artikuluar qart krkesat, pr t cilat pretendohej se do t bheshin realitet shum m shpejt sesa u bn.

dshir akoma m sublime, pr t qen t bashkuar. Nj emocion t veant ka krijuar knga pr amrin, e interpretuar nga dueti Hysni dhe Enkelejda Alushi, t cilt jan shoqruar me imazhe nga nj aktivist i lvizjes "Vetvendosje", q ka valvitur gjat tr kohs flamurin kombtar.

Ngrihet flamuri
Shnimi i ktij prvjetori ka nisur me nj tubim prpara Teatrit t Qytetit dhe ka vazhduar me parakalimin deri te shkollat e mesme, ku sht ngritur pllaka prkujtimore kushtuar demonstratave t athershme, nga djalria shqiptare ktu n Gjilan. N mnyr simbolike, flamurin kombtar e ngriti Muharrem Qerimi, t cilin Shaqiri e quajti "Marigon e dyt shqiptare pr Gjilanin," sepse ai e qndisi flamurin. Ndrkaq, pllakn prkujtimore e zbuluan Fatmir Salihu dhe Fatihe Bajrami, q t dy pjesmarrs aktiv n kto demonstrata. I. Musliu

Fati kolektiv i nj kombi

"Kjo ngjarje e shnuar n historin e Kosovs dhe t shqiptarve, sht njra nga rrnjt e shumta t liris son, e cila pati prparime e ngecje, her-her, por nuk u ndal kurr. Pr fat t keq, ne u kuptuam drejt vetm ather kur dhuna u prshkallzua skajshm dhe kur djemt dhe vajzat tona m t mira vendosn ta prdorin edhe nj mnyr tjetr t kontestimit t regjimit - at

me arm prmes Ushtris lirimtare t Kosovs", ka thn Mustafa. Fatmir Salihu, njri nga organizatort e demonstrats n Gjilan, asokohe si 17-vjear, tha se 68-ta ishte nj detyr shtpie pr brezin ton. ''Sot, jemi dyzet vjet m von dhe ja ndrra jon sht br realitet'', tha ai. Ndrkaq, Neriman Braha, nga kshilli qendror organizativ, tha se gjenerata e 68-s e bri nj pjes t puns s saj n synimin e popullit shqiptar pr t qen i pavarur, s pari nga Serbia dhe, s dyti nga Jugosllavia dhe me nj

Podujev,22 nntor eprimtar t shtjes kombtare, n mesin e t cilve edhe simboli i rezistencs Adem Demai, t shtunn morn pjes n nj akademi solemne n Podujev, n prkujtim t 40vjetorit t demonstratave t vitit 1968. Kjo akademi filloi me kngn "Fryn murrlani me stuhi", kng q sht knduar nga demonstruesit e athershm. Simboli i rezistencs kombtare, Adem Demai tha se demonstratat e vitit 1968 ishin prgjigje pr t gjitha prpjekjet djallzore titiste q u munduan t'i mashtrojn shqiptart me ndrrimin e disa kuadrove n pushtet. 'Ato demonstrata e tronditn n themel regjimin titist dhe e detyruan t bj ndryshime kushtetuese, q erdhn deri te Kushtetuta e vitit 1974', tha ai. Edhe pas ksaj kohe defektet ishin n forma, sepse ato ishin t mbushura me false, sepse aty prap u instaluan q t udhheqin titistt ,njerz t UDB-s ,ata q i kishin shitur interesat e popullit. Demai m tej tha se populli shqiptar ia futi pykat atij burgu t quajtur Jugosllavi. Simboli i rezistencs shqiptare, Adem Demai tha se hapin drejt liris e bm vet dhe po t mos ishim t vendosur t luftojm pr liri nuk do t przihej askush. Gjaku i derdhur dhe vendosmria jon i detyruan edhe t tjert q t przihen. Por gjaku dhe lufta jon solln lirin. Kryetari i Komun s Podujevs, Ilaz Pireva, tha se shnimi i demonstratave t 1968-s po bhet n nj vit t veant kur m 17 shkurt Kosova ka shpallur pavarsin, n 100-vjetorin e Alfabetit t gjuhs shqipe,e prvjetorve t tjer. Ai tha se pas Lufts s Dyt Botrore edhe n trevn e Llapit u zhvilluan lvizje pr lirim, duke filluar me NDSH-ja dhe lvizjeve tjera e n veanti aktiviteti i Adem Demait n Llap e n tr Kosovn, q u b edhe simbol i rezistencs. Hakif Sheholli, njri ndr organizatort e demonstratave t vitit 1968 n Llap, theksoi se kto lvizje popullore u bartn koh pas kohe duke u br frymzim pr brezat ardhshm. N fund kryetari i komuns, Ilaz Pireva, pr organizatort e demonstratave t 68-s ndau mirnjohje Xheladin Rekaliu, Hakif Sheholli, Sabit Syla, Hamit Abdullahu, Bahri Shabani, Xhafer Ejupi, Hasan Shala, Sknder Hoxha, Abdullah Nishefci, Ramadan Paqarada, Fahri Raqi, Ismail Ajeti, Hasan Gjata). Gjat aktivitetit pr kt dit n oborrin e shkolls "Shaban Shala " n Podujev u zbulua busti i dshmorit, intelektualit, msuesit atdhetarit t njohur Shaban Shala,po ashtu n shkolln e fshatit Shajkofc u zbulua busti i dshmorit Hasan Ramadani, njhersh kjo shkoll u pagzua me emrin e tij, si dhe shkolla e re n Podujev, q u ndrtua kt vit, u pagzua me emrin e prijsit t demonstratave t 1968-s n Llap Xheladin Rekaliu,si dhe n vendin ku u mbajtn demonstratat n qendr t qytetit u b zbulimi i pllaks prkujtimore nga Adem Demai,Ilaz Pireva dhe Sabit Syla. M.KADRIU

E MRKUR DIEL, 23,NNTOR 2008 E 29 SHTATOR 2004

KOSOVA SOT

15 17

Suejzi i smur i kthehet aktrimit

Aktori Patrik Suejzi, i smur nga kanceri i pankreasit, duket se me t vrtet sht i vendosur q t luftoj deri n fund me smundjen. Me gjith problemet, ka vendosur q t paraqitet n nj shou TV. Ylli i filmit Dirty Dancing ende sht duke marr kimioterapi, por nuk lejon q kjo t ndikoj n rolin e tij n dramn The Beast. Patrik, i cili ka punuar edhe deri n 12 or n dit, e luan rolin e arls Barkerit, nj agjenti t FBI-s. Kjo dram do t shfaqet n janarin e vitit t ardhshm n TV-t amerikane.

SHTOJC PR SHOQRI, KULTUR, ART, SHOUBIZNES, KURIOZITETE

Modelja Xhordan, probleme me gjyq

Modelja Kejti Prajs, a si njihet m shum Xhordan, do t dal n gjyq pr shkak t vozitjes tepr t shpejt. Bukuroshja 30 vjee, e cila kohve t fundit ka br disa ndryshime n trupin (i ka zvogluar gjinjt, etj) dhe karriern e saj (ka filluar t merret edhe me biznes, bile njher pati thn se nuk do t jet m modeliste), akuzohet se ka kaluar kufirin e shpejtsis maksimale n Brajton dhe nuk ka bashkpunuar me polict pasi q ishte ndaluar nga ta. Pritet q vendimi i gjyqit t merret m 7 janar t vitit t ardhshm.

KIDMAN: NUK JAM

SHTATZN, JO

na e re, Nikol Kidman, ka demantuar zrat q thon se ajo sht prsri shtatzn, m pak se pes muaj prej lindjes s fmijs s saj t par, vajzs Sandej Rouz. Aktorja e famshme, fituese e mimit Oskar, e cila u b nn pas shum tentativave t pasuksesshme, ka thn se sht duke menduar q ta braktis aktrimin pr tiu prkushtuar familjes. Ndoshta kto deklarata dhe pamja e barkut t saj, q sht paksa m i fryr, kan qen shkak i thashethemeve rreth nj shtatznsie tjetr t Kidmanit. Kidman, duke qeshur me zrat rreth shtatznsis s saj, ka thn se vetm ka nj bark pak m t madh, gj q e kan shum antar t familjes s saj.

Edhe Britni i fryn buzt

Pas nj episodi t artur t jets s saj, Britni duket se po i kthehet jets normale me kng, shprblime dhe sende t tjera t tilla. Bile, ajo duket se ka filluar q t prkujdeset edhe pr pamjen e saj, pr dallim nga koha jo fort e largt kur kishte rruar kokn dhe vishej si mos m keq. Nse sht pr tu besuar revistave dhe tablloidve amerikan, Britni ka br nj operacion plastik pr ti br buzt e saja m t fryra. Kjo kngtare do t performoj javn q vjen n Britani, n X Factor dhe m von do t shkoj n Franc, pr nj emision TV. Thuhet se ajo do t bj nj performim t befasishm n America Music Awards q mbahet sot.

Lohan dhe Ronson krkojn ndihm profesionale

Jo, ky ift lesbian nuk ka krkuar ndihm pr shkak t orientimit t tij seksual, por pr shkak t problemeve midis vete. Thn m qart, duket se Lindsi Lohan dhe e dashura e saj, Samanta Ronson, kan krkuar ndihm profesionale pr problemet e tyre t jets s prbashkt. Duket se ka kaluar muaji i mjaltit pr kt ift kontrovers femrash dhe se kan filluar q t dalin n pah probleme q mund t ojn edhe n ndarjen e tyre. Nj burim anonim bn t ditur se dy t dashurat grinden sikur macja me qenin, do dit t lume. Burimi n fjal e fajson Lindsin pr kto probleme. Sido q t jet, nj zdhnse e Lohanit ka thn se nuk di asgj rreth ksaj.

Foks, Bondi i par zezak?

Pas presidentit t par zezak t SHBAs, duket se do ta kemi edhe Bondin e par t zi. N t vrtet, aktori Xhejmi Foks ka nj dshir t madhe q t hyj n histori si Xhejms Bondi i par lkurzi. Aktori q aktualisht e luan kt rol, Daniel Krejg, ka thn se ka ardhur koha q ta kemi edhe nj Bond zezak. Duket se Foks sht imponuar vet pr kt rol, sapo Krejgu ta ket braktisur at, me rast ai ka thn se do ti jap Bondit karakteristika t veanta. Nuk dihet se a do t realizohet kjo dhe kur do t realizohet, por anketat e para tregojn se shikuesit nuk do t kishin asgj kundr.

E DIEL,

23 NNTOR 2008 E MRKUR , 29 SHTATOR 2004

SHNDETSI

KOSOVA SOT

15 19

Duhani dmton ent

E GJAKUT T FMIJVE SUBSTANCAT KIMIKE
RREZIKOJN
PLLESHMRIN
N nj ambient t strmbushur me substanca kimike, gjithnj e m shum meshkuj kan problem me plleshmri dhe malformacione gjenetike

Dmtimet e enve t gjakut te fmijt me t dy prindrit duhanxhinj, mund t zbulohen q n mosh t hershme, thon shkenctart holandez

TESTIMI
I VAKSINS

tudime t shumta evropiane dhe amerikane tregojn se numri i spermatozoideve te meshkujt sht prgjysmuar n 50 vitet e fundit, kurse rritet vazhdimisht numri i rasteve me kancer testikujsh dhe me malformacione gjenetike, q kryesisht hasen te meshkujt e rinj. Simpoziumi me tem Ambienti kimik, plleshmria dhe rritja e fmijve q do t mbahet n Paris, do t mundsoj kmbimin e prvojave midis ekspertve evropian. N kt tubim shkencor, tem kryesore do t jen ftalatet dhe bisfenoli A, substanca q gjenden gjithnj e m shum n prditshmrin ton e q kan ndikim t ngjashm me hormonet femrore, prandaj shkenctart i konsiderojn ato si shkaktar t rregullimeve hormonale, duke shkaktuar feminizmin e meshkujve.

ezultatet e botuara n revistn shkencore Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology bazohen n analizn me ultraz t gjendjes s enve t gjakut te 732 t rinj, me mosh mesatare 28 vje. N baz t rezultateve t fituara, 29% e nnave dhe m shum se 60% e baballarve t pjesmarrsve n studim kishin pir duhan n kohn kur kta fmij ishin ende n bark t nns. Me kt rast sht par se gjendja m e keqe ishte te ent e gjakut t personave, nnat e t cilve kishin pir duhan gjat shtatznsis, si dhe te ata q t dy prindrit kishin qen duhanxhinj. Edhe studimet e mparshme kishin treguar se ekspozimi ndaj tymit t duhanit n fazn fetale t zhvillimit lidhet me nj mas m t vogl t t sapolindurve, si dhe me rritjen e rrezikut nga malformacionet e ndryshme gjenetike.

KUNDR
KOKAINS
N vitin e ardhshm n Spanj do t filloj testimi i vaksins q do t ndihmoj n lnien e kokains

kspertt vlersojn se vaksina e re nuk e eliminon nevojn e prdoruesve pr kokain, por ua merr atyre ndjenjn e knaqsis pas prdorimit t ksaj droge. Vaksina shkakton lidhjen e molekulave t proteinave t caktuara n kokain, duke shkaktuar q sistemi imunitar i organizmit t prodhoj antitrupa q e pengojn drogn t arrij deri te truri. Spanja ka numrin m t madh t personave t varur nga kokaina n tr BE-n. Testimi do t bhet n dhjetra spitale, me pjesmarrjen e 164 t t varurve nga kokaina.

Diabeti faktor
I PRGJITHSHM RREZIKU
Rrall ndonj smundje tjetr n dukje kaq e but krijon ndrlikime kaq t shumta e t rnda sa diabeti
akoma m t pakt jan ata q e besojn. Diabeti arrin mjaft shpesh ti mashtroj viktimat e tij. Si, n mnyr? S pari: Prej mosdijes, mosnjohjes s tij! Shum t smur nuk e din q diabeti krijon ndrlikime. Nuk i njohin ato, madje dhe kur vuajn prej tyre, nuk u shkon mendja ti lidhin me t. S dyti: gnjehen nga forma apo paraqitja e but e diabetit. Ata kujtojn se vetm diabeti i rnd ai q mjekohet me insulin sht i rrezikshm, kurse diabeti i leht pa shenja, me glikemi jo shum t lart (q mjekohet me diet ose hapa) sht jo i dmshm. keq krijon n mnyr t sigurt ndrlikime. Ato jan t shumllojshme. Sipas kohs s shfaqjes mund t ndahen n ndrlikime t mprehta (akute, urgjente t shpejta), t cilat do ti prshkruajm pas kapitullit t mjekimit, dhe n ndrlikime t largta, apo t ngadalshme, t cilat mund t grupohen n tri kategori t ndryshme, si m posht: 1. Ndrlikime q shfaqen n ent e imta t gjakut, n kapilart e arteriet me kalibr shum t vogl. 2. Ndrlikime aterosklerotike n ent e gjakut me kalibr t madh. 3. Infeksione e dmtime n inde e organe t ndryshme t organizmit.

rall ndonj smundje tjetr sa ai arrin t prek e t dmtoj aq heshtazi e ngadal thuajse t gjitha organet kryesore te trupit pa prjashtim dhe sidomos ent e gjakut, duke krijuar aksidente kaq dramatike e madje tragjike. udia sht se vetm pak t smur me diabet e din kt t vrtet dhe

RREZIQET REALE T DIABETIT

Diabeti i pa mjekuar ose i mjekuar

Dihet se mbreti i rokut, Elvis Prisli ka koh q ka vdekur (prkundr disave q pohojn t kundrtn), por kujtimet e tij mbesin ende, sidomos te miqt dhe kolegt e tij. Kshtu, kngtari Tom Xhons kujton kohn kur ai

dhe Elvisi performonin n Las Vegas, me 'rast, pasi mbaronte performimin e vet, Elvis kishte zakon q t shkonte n performimet e Xhonsit. Ky i fundit thot se kjo nuk e kishte br t ndihej aq mir, meq e

bezdiste. Xhons tregon edhe pr nj episod kur, derisa ishte duke br dush, kishte shkuar Prisli dhe i kishte knduar nj kng, gj q e kishte befasuar at pa mas dhe nuk mund ta shpjegoj as sot e ksaj dite.

Muzikanti i zhanrit rok, Trejvis Barker, ka br akuz n lidhje me rrzimin e aeroplanit n Karolinn Jugore, me 'rast ai vet u lndua, kurse dy miq t tij e kishin humbur jetn. Ish-antari i bendit "Blink182" ka paditur pronart e aeroplanit dhe nj kompani mirmbajtjeje. Ai krkon nj

dmshprblim prej rreth 20.000 eurosh. Barker thot se kompanit nuk e kishin mirmbajtur dhe nuk e kishin vozitur aeroplanin si duhet. Rrzimi i aeroplanit m 19 shtator kishte shkaktuar vdekjen e dy pilotve, dy miqve t Barkerit dhe t nj truproje t tij.
E DIEL,

20

F I L M , M U Z I K , A R T, S H O U B I Z N E S

Tom Xhonsi kujton Elvis Prislin

Barker, padi pr rrzimin e aeroplanit

23 NNTOR 2008

21

MARKETING

Smith
K

MADONA LILI ALLEN, PRSHNDET prfundimisht ish-burrin E LUMTUR

jo foto sht br gjat performimit t Madons n Filadelfia, t premten, n kuadr t turneut t saj botror "Sticky & Sweet". Ne tashm ju kemi njoftuar rreth shkurorzimit zyrtar t ktij ifti t famshm, por askush nuk kishte pritur q Madona do t jet aq e pacip, si ka treguar t jet. Tani Madona do t jetoj n Amerik, me t bijn 12 vjee nga nj martes tjetr, derisa djemt Roko dhe Dejvid Banda do t rrin her te njri, e her te prindi tjetr. Kngtarja 23 vjee sht par duke u argtuar n nj pishin t hotelit luksoz "Atlantis" n Dubai. Me siguri se e dini q, jo fort moti, ajo pat abortuar dhe ishte ndar nga i dashuri, gj q, natyrisht, e kishte zemruar dhe piklluar shum, por duket se kjo tashm i takon t kaluars. Thuhet se ajo ka vendosur q t shkoj n Dubai, pr t qen m e qet dhe m larg syve t publikut.

BEFASON
FMIJT E

SMUR
A
ktori zemrmadh, Uill Smith, ka gjetur koh nga angazhimet rreth promovimit t filmit t tij "Seven Pounds", pr t'i vizituar fmijt e smur n Spitalin e Majamit. Aktori i ngazlleu fmijt, pasi q u dha atyre dhurata dhe u dha autografe. M pas, merret vesh se ai bri edhe nj donacion pr kt spital. Nj zyrtar i spitalit tha se kjo nuk sht hera e par q Smith jep para pr qllime humanitare.

Hilton, me ndeja kundr mrzis P

aris Hilton ka provuar q ta harroj ndarjen nga Benxhi Maden duke shkuar n nj ndej n nj klub t Los Anxhelesit, por u largua shum shpejt, pasi q u pa se ende nuk ishte n gjendje q t'i kthehet jets s saj t trent. Dihet se kjo vajz e ndejave, para pak ditsh, sht ndar nga i dashuri i saj, rokeri i bendit "Good Charlotte", Maden, gj q u konfirmua edhe zyrtarisht. Nj burim bn me dije se miqt e Parisit mundoheshin q ta argtonin at, por ishte evidente se asaj nuk i kishte mbetur edhe aq q t argtohej. N deklaratn e ndarjes s iftit thuhej se ata do t mbeteshin miq t mir, por duket se kjo ishte vetm nj shprehje e kot.

FONDACIONI I NJUMENIT MERR OSKART E TIJ

ktori i famshm vdiq n shtator, n moshn 83-vjeare, pas nj beteje t gjat me kancer. Tani, merret vesh se, gjat ndarjes s pasuris, fondacionit "Newman's Own Foundation" i la takuar q t'i marr t gjitha shprblimet e Njumenit, prfshir edhe Oskart e tij, si dhe aksionet e tij n "Newman's Own" dhe "Salad King". Natyrisht, trashgimin m t rndsishme t tij - filmat e tij - Njumeni ia ka ln t gjith shikuesve q e plqejn.

DASHI
Sot jeni n ditn tuaj m t mir, si pr n pun ashtu edhe pr rrethin tuaj shoqror, por shum njerz rrotull jush mendojn t kundrtn, vetm se ju kan hal n sy. Prpiquni ta mbani nn kontroll gjendjen dhe t rrini larg tyre...

DEMI
Energjia juaj mendore sht kaq e fort tani, sa q ju bn t aft t prballoni gjithka. Tani sht koha e prshtatshme t filloni nj trajtim t veant ose t kujdeseni pr shndetin tuaj, kjo gj do tju fal dhe nj rehati shpirtrore.

BINJAKT
Ju nuk jeni dikush q zakonisht mbeteni mbrapa dhe sot nuk do t mund ta ndihmoni veten tuaj. N nj far mnyre ju e keni t leht ta tregoni kt edhe kur jeni prball t panjohurve, megjithse kjo nuk ju plqen aspak.

GAFORRJA
Prpiquni t mos shqetsoheni shum pr motin, pasi ai nuk do t ndikoj shum n gjendjen tuaj shndetsore, sepse ju dini si t trajtoni dhe t kujdeseni pr veten tuaj. Ajo ka duhet t bni sht ti prvisheni puns, sepse keni shum gjra q ju presin.

LUANI
Edhe nse mendoni se kjo dit duket sikur nuk sht n favorin tuaj, prap do t mund t ecni n rrugn tuaj dhe nuk do t hasni asnj problem. Vetm ju duhet t shmangni ndonj keqkuptim t pavend dhe tu jepni drejtim gjrave.

VIRGJRESHA
Ju nuk e dini sesi po ecin dhe si do t prfundojn punt e nisura, por ajo ka duhet br, sht ti merrni gjrat qetsisht dhe mos tua vini veshin se thon t tjert. Krkoni m shum nga vetja juaj, sepse jeni n gjendje t arrini gjithka.

PESHORJA
Nse ju jeni n shkoll ose n pun do t keni disa telashe me msuesit ose me drejtuesit. Asgj nuk sht shum shqetsuese ose serioze, por dita mund t ket ndrlikimet e veta, edhe pse jo fort serioze. Prpiquni ta shmangni kt.

AKREPI
Planet tuaja jan tashm t njohura tani, dhe kjo sht koha e prshtatshme pr t punuar pr to. Ju ndoshta do t keni nevojn e nj mbshtetjeje nga nj person q nuk e prisni, por kjo do t jet m e thjesht se sa ju mendonit.

SHIGJETARI
Njerzit duken sikur jan t gjith n nj gjendje t lodhur sot dhe ndoshta mund tju bjn ju fajtor pr kt. Prpiquni t mos e merrni kt personalisht, sepse jo gjithka q vjen nga t tjert mund t jet me nj domethnie t vrtet.

BRICJAPI
sht koha t kryeni pak pun n lidhjet me rrjet ose t rikrijoni lidhje edhe me pjestart m t largt t familjes. Energjia juaj pozitive shmang t gjitha gjrat e panevojshme dhe mundson pr ju nj komunikim, t cilin ju po e prisnit prej kohsh.

UJORI
Ju duhet t lvizi shum sot, mbase pr shtje pune ose familjare, por mos vendosni menjher nj baraspesh midis gjrave. T tjert ju shohin me shum zili dhe duan t jen si ju, duhet t jeni krenar pr kt, sepse jo gjithkush mund t jet kshtu.

PESHQIT
Ju ndoshta mund t jeni vetm pak m tepr t shkatht se njerzit e tjer, por sot duhet t jeni gati pr t realizuar nj projekt n kohn e duhur. Nj lvizje e vogl ose nj ndryshim i prshtatshm mund t bj ndryshimin e madh.

22

KOSOVA SOT

SPECIALE

E DIEL,

23 NNTOR 2008

QYTETI I KRISHTLINDJEVE
Ka shum vende n bot, ku njeriu mund t shijoj Krishtlindje t mrekullueshme. Por, pr atmosfern m t rafinuar festive, asnj vend tjetr nuk krahasohet me Londrn.

ga pema gjigante e Krishtlindjeve n Trafalgar Square, te kngtart festiv t qoshes; nga dyqanet e mbushura plot me dhurata, tek shitsit e rrugs q pjekin lajthi; ka nj ndjenj knaqsie dhe hareje q e bn Londrn nj vend shum t veant pr t qen atje n kt periudh festive t vitit. Pavarsisht moshs suaj, sht e pamundur t mos prfshiheni nga magjia e momentit. Me Krishtlindjet, si nj periudh kaq e famshme pr vizitort e t gjitha moshave, ka shum gjra q mund t bni n mnyr q kto t jen Krishtlindje t paharrueshme. Pse t mos kthehemi pak n koh dhe t prjetojm nj Krishtlindje Mesjetare? Pallati Mesjetar i Kulls s Londrs do t kthehet pas n shekullin XIII kt vit, duke u dhn mundsi vizitorve t darkojn si

antar t familjes mbretrore, si ti ishin bashkuar Mbretit Eduard I dhe oborrit t tij pr nj fest t paharrueshme krishtlindjesh. Nse Krishtlindjet Mesjetare n Kulln e Londrs ju kan intriguar dhe dshironi t msoni m shum rreth mnyrave t t festuarit t Krishtlindjeve n at periudh, vizitoni Muzeun Geffrye n Shoreditch ku do t gjeni dhoma t zbukuruara n mnyr t mrekullueshme q do tju shoqrojn prgjat traditave angleze t Krishtlindjeve t katr shekujve. Ka po ashtu shanse q t shijoni nj got vere t ngroht t przier me lng frutash dhe t aromatizuar me erza nga m t ndryshmet dhe ndonj cop tort, mbase edhe dy! Pr ata q krkojn t djegin disa prej atyre kalorive t festave (sidomos pas asaj cops s dyt t torts), sheshi i hapur i patinazhit jasht

3 FLUTURIME N JAV
British Airways operon fluturime mes aeroportit t Prishtins dhe aeroportit Gatwick t Londrs 3 her n jav. Kontaktoni zyrn e British Airways n Aeroportin e Prishtins pr t marr informacione pr aktivitete t ndryshme n Londr, s bashku me informacionet mbi shrbimet e British Airways-i it.

Muzeut t Historis s Natyrs prbn nj detyrim pr tu vizituar. Dhe kur t keni patinuar deri n fund t mundsive tuaja, mund t vizitoni gjithmon edhe Panairin e Krishtlindjeve q ndodhet aty pran, mbushur me ide t shumllojshme dhuratash. Meq po flasim pr dhuratatNse jeni gati t bni seriozisht blerje pr kt sezon, Londra sht vendi i duhur. Nse nuk e gjeni ktu, nuk do ta gjeni askund tjetr. Nga veshjet m t fundit t mods, deri te lodrat m t bukura t bra me dor, nga nj bizhuteri e mrekullueshme deri tek shijet m festive t ushqimeve q keni shijuar ndonjher, Londra ka plotdhe sa e sa t tjera. T prmendje emra do t zgjaste me or, por mos lini pa vizituar Selfridges, Harrods, Oxford Street, Bond Street, Regent Street dhe Covent Garden. Pr nj shport krishtlindjesh t pakrahasueshme drejtohuni pr tek Fortnum & Mason furnizuesit e familjes mbretrore. Nse po krkoni lojra (apo thjesht doni t rigjeni fmijrin tuaj t humbur) drejtohuni pr n katet e zbavitjes tek Hamleys. Por, mbani mend, nse merrni me vete edhe fmijt do tju duhet shum mundim pr t dal prej andej. Sigurisht, nuk do t quhej sezon festiv pa vizituar Babadimrin! Ai do t

vizitoj pjesn m t madhe t qendrave tregtare dhe nj numr t konsiderueshm dyqanesh m t vogla prgjat sezonit t festave. Por, pr dika m t veant, pse t mos drejtoheni pr tek Akuariumi i Londrs, ku Babadimri do tu sjell dhurata edhe peshqve! Edhe dika tjetr fantastike rreth Krishtlindjeve n Londr Jo gjithka duhet t kushtoj para! Para s gjithash, ju jepet knaqsia e thjesht e t ecurit gjat rrugve t qytetit dhe t ndani atmosfern e hareshme me njerzit q ju kalojn pran. Mund t admironi dritat e bukura q zbukurojn Oxford Street-in dhe t bashkoheni me njerzit e tjer q shijojn vitrinat e mrekullueshme t zbukuruara nga pjesa m e madhe e dyqaneve. Pema gjigante n Trafalgar Square sht nj dhurat e prvitshme nga Norvegjia dhe kngtart festiv mblidhen rregullisht ktu pr t performuar klasikt e Krishtlindjeve. Mund ta prmbyllni mbrmjen me nj shtitje prgjat lumit Temza duke shijuar pamjet q t ofrojn Shtpia e Parlamentit, Syri i Londrs e shum t tjera. Kaloni kt vit Krishtlindje pr tu mbajtur mend. Festoni n Londr. Zbuloni m shum rreth aktiviteteve n Londr dhe shrbimeve t British Airways n ba.com. Fund

E DIEL,

23 NNTOR 2008

VIP / MARKETING

KOSOVA SOT

15 23

BLERJA E RROBAVE

t panevojshme
Q T NDIHENI SIKUR N LKURN TUAJ

MUND T EVITOHET
mund t barten disa sezone. Mjafton q tu prmbaheni disa rregullave. Bluza seksi me dekolte t thell dhe me shpin t elt sht zgjidhje e keqe pr femrat e turpshme. Nse ndiheni keq, ather sht m mir q t mos vishni rroba t tilla. Po ashtu, rrobat q u prshtaten dhe rrin mir adoleshentve, nuk sht e thn se u rrin mir edhe t rriturve, apo paksa m t moshuarve. Me rastin e blerjes s rrobave, kujdes duhet kushtuar edhe metods s pastrimit t tyre. Nse rrobat e blera duhet t pastrohen vetm me pastrim kimik, kjo d.m.th shpenzime shtes.

Me siguri se edhe shumica prej jush blejn rroba, t cilat nuk i veshin kurr, apo i veshin shum rrall

VLERA E VRTET E FUSTANEVE

Me fillimin e sezonit rrobat jan zakonisht m t shtrenjta, prandaj ndoshta sht m mir q t pritni kalimin e vlugut t sezonit dhe, m pas, t blini rrobat q ju plqejn. Kjo vlen edhe pr fustanet. Po ashtu, duhet ta dini se rrobat q u rrin mir t tjerve, apo edhe kukullave n vitrinat e dyqaneve, nuk sht e thn se do tju rrin mir edhe juve. Apo, e kundrta, meq kjo varet nga forma e trupit dhe nga elemente t tjera.

asi q iu bie n sy ndonj pallto apo fustan i koleksionit m t ri, femrat shpesh vetm pas blerjes s asaj rrobe dhe pasi q shkojn n shtpi, konstatojn se at rrob t re nuk mund ta kombinojn me pjesn tjetr t gardrobs. Me at rast, rrobn e paguar shtrenjt ose vendosin q tia falin ndonj shoqeje, apo t blejn gjsende t tjera q do t prshtateshin me at rrob. Kjo mund t quhet me plot t drejt blerje e panevojshme. Por, nuk sht e pamundur q t gjesh rroba t qndrueshme, kualitative, q mund t kombinohen me shum rroba t tjera dhe q

KOMODITETI PARA TRENDVE

Nse ju ndodh q t hamendeni se a t blini rroba vetm q jan n trend, e q me to nuk ndiheni mir, ather duhet ta dini se komoditeti duhet t ket prparsi ndaj trendve. P.sh., kpuct me taka, sht e vrtet se duken mir, por meq e dmtojn boshtin kurrizor, sht m mir q t evitohen.

Kur lkura bhet E VARUR NGA KREMI

D
uke studiuar ndikimet pozitive dhe negative t kremit n lkur, dr. Izabela Buraczevska nga Universiteti Uppsala n Suedi ka dokumentuar se prdorimi i kremit nuk sht zgjidhje ideale pr nj lkur shum t that. Studimi i saj ka treguar se dallimi n vlerat e pH-s nuk ka rndsi dhe se vajrat minerale n kremra e bjn lkurn m pak t qndrueshme ndaj t ftohtit dhe faktorve t tjer t jashtm. Me prdorimin e kremit vjen deri te ndryshimet e aktivitetit t gjenit q kontrollon prodhimin e yndyrave t natyrshme t shtresave siprfaqsore t lkurs, me rast ajo bhet e varur nga kremrat.

24

KOSOVA SOT
SHKURT

RAJON - BOT

E DIEL,

23 NNTOR 2008

Rusi: Mbi 1 milion t infektuar me virusin HIV

Koordinatori i Rusis pr luftimin e AIDS-it tha se numri i rasteve t regjistruara t infektuar me virusin HIV sht rritur pr 10 % n vit, prkundr rritjes s fondeve t qeveris. Vadim Pokrovski tha se Rusia ka regjistruar 471 mij t infektuar me virusin HIV, prfshir m shum se 50 mij t cilt kan vdekur nga smundjet e shkaktuara nga AIDS-i. Ai tha se numri aktual i njerzve t infektuarve me virusin HIV n Rusi ka t ngjar t jet m shum se 1 milion.

Mediet: Timoti Geithner,

SHKURT

SEKRETAR I THESARIT
Ekipi i tranzicionit i presidentit t zgjedhur Obama nuk ka br ndonj deklarat publike, por media njofton se emrimi i zotit Geithner pritet t bhet i ditur javn e ardhshme Moti i keq prfshin Bullgarin dhe Turqin
Sofje, 22 nntor Nga era e fuqishme dhe nga reshjet e bors sht kapluar pjesa m e madhe e Bullgaris. Sipas meteorologve bor nuk bie vetm n pjest m lindore t vendit. Ministria bullgare e Gjendjeve t Jashtzakonshme kumtoi se gjat nats era e fuqishme ka shkulur pem n shum pjes t Sofjes. Mbulesa e bors n Sofje ka mbrritur deri 10 centimetra, n Qustendil - 12, ndrsa n Bllagoevgrad dhe Dragoman - tre centimetra. Era e fuqishme ka shkaktuar vrshime n portin n lagjen Karakoj t Stambollit, pasi q sht dmtuar nj nga 16 cisternat e ujit. Pr shkak t ers s fuqishme n ndrprerje sht transporti i anijeve mes pjess aziatike dhe evropiane t Stambollit. Era, e cila lviz me shpejtsi prej 50 deri 80 kilometra n or ka hequr atin e nj spitali n lagjen Taksim. Sipas sinoptikve n Stamboll sot dhe nesr do t bie dbor dhe do t ket ulje t temperaturave.

Gejts: SHBA-ja do t shtoj trupat n Afganistan

Sekretari i Mbrojtjes, Robert Gejts, tha se Shtetet e Bashkuara planifikojn t drgojn mijra trupa shtes n Afganistan n vitin 2009, pr t siguruar suksesin e zgjedhjeve parlamentare afgane n vjeshtn e ardhshme. Duke folur n Cornwallis t Kanadas, n nj takim t ministrave t mbrojtjes t vendeve q kan forcat e tyre n Afganistan, Gejts konfirmoi se SHBA-ja do t dislokoj nj brigad shtes n Afganistan n muajin janar. Nj brigad amerikane zakonisht ka t paktn 3.500 ushtar. Shtetet e Bashkuara aktualisht kan m shum se 30 mij trupa n Afganistan, ndrsa vendet antare t NATO-s dhe aleatt tjer kan gjithsej mbi 30 mij.

Afganistan: Vritet organizatori i sulmeve terroriste

Rashid Rauf, nj militant britanik i lidhur me Al Qaedan, sht vrar s bashku me nj bashkpuntor egjiptian nga nj predh, e cila supozohet t jet gjuajtur nga forcat amerikane n nj regjion fisnor n Pakistan, njofton Reuters. Rauf ka qen njri nga pes t vrarit e sulmit, i cili supozohet t jet br nga nj aeroplan amerikan pa pilot n regjionin fisnor t Vaziristanit verior. Rashid Rauf sht britanik me prejardhje pakistaneze, i cili sht vendosur n Pakistan nga viti 2002, pasi kishte ikur nga Britania e Madhe ku e kishte vrar axhn e tij. Rauf dyshohet se ishte figura kryesore prapa planit pr t hedhur n er aeroplant q fluturonin nga Londra n SHBA me eksploziv t lngt. Gjat qndrimit n Pakistan, Rauf sht martuar me nj t afrme t udhheqsit t Jaish-eMohammad, Azhar Masod Azhar, dhe nprmjet tij ka filluar lidhjet me rrjetin terrorist al Qaeda.

edia amerikane njofton se presidenti i zgjedhur, Barak Obama, ka vendosur t emroj Timoti Geithner sekretar t Thesarit. Ai sht aktualisht drejtor i Rezervs Federale t Nju- Jorkut. Geithner sht nj ndr zyrtart m t lart t Banks qendrore, t cilt prcaktuan politikat amerikane mbi normat e interesit dhe morn vendime t tjera q synonin t mbanin nn kontroll inflacionin dhe papunsin. Ekipi i tranzicionit i presidentit t zgjedhur Obama nuk ka br ndonj deklarat publike, por media njofton se emrimi i zotit Geithner pritet t bhet i ditur javn e ardhshme. Ndrkaq, gazeta New York Times njofton se senatorja Hilari Klinton, ish-kandidate demokrate n zgjedhjet presiden-

ciale, ka vendosur t heq dor nga vendi i saj n Senat dhe t pranoj emrimin si sekretare Shteti. Zyra e zonjs Klinton mohoi dje q senatorja ta ket pranuar ofertn, por nj zdhns tha se bisedimet me ekipin

e zotit Obama vazhdojn n rrug t mir. N zhvillime t tjera, po flitet shum edhe pr guvernatorin e shtetit Nju Meksiko, Bill Riardson, si nj kandidatur e fort pr postin e sekretarit t Tregtis.

Rumuni: Kriza i detyron t blejn prodhime vendase

Bukuresht, 22 nntor Rumunt druajn nga kriza ekonomike dhe q t'i zvoglojn pasojat nga e njjta blejn vetm artikuj vendor, tregojn rezultatet nga hulumtimi pr pasojat eventuale nga kriza ekonomike globale n Rumani.M shum se gjysma e t anketuarve, 55 pr qind kan deklaruar se blejn prodhime rumune me qllim q t'i zvoglojn pasojat nga kriza ekonomike, ndrsa 48 pr qind jan prgjigjur se ndikim ka mimi pr at q cilin artikull ta blejn. Afrsisht 84 pr qind e t anketuarve kan deklaruar se vendi do t goditet nga kriza ekonomike, ndrsa numri m i madh i rumunve druajn nga rritja e mimeve t energjis elektrike dhe karburanteve. Rumunt m s shumti kan frik nga humbja e vendeve t puns dhe nga shtrenjtimi i produkteve ushqimore. Sondazhi sht prpunuar nga instituti pr sociologji INSOMAR me 'rast jan anketuar 1.500 njerz.

Franc: Rojal krkon rivotim

Kampi i znj. Royal e ka br t qart se nuk e pranon rezultatin pr zgjedhjen e udhheqsit t ri t Partis Socialiste

Nj meteor i madh ka rn n Kanada

Vankuver, 22 nntor Nj meteor sht shprndar n atmosfer mbi provincn kanadeze Saskaevan. Ekspertt theksuan se ai ndoshta sht meteori m i madh q ka rn n Kanada n dhjet vitet e fundit. Rrzimi i meteorit mund t shihej pothuajse nga tr territori i provincs Saskaeban. Astronomi nga Universiteti n Kalgari, Alan Hildebrant paralajmroi se do t krkoj pjes t meteorit n afrsi t kufirit administrativ mes provincave Saskaevan dhe Alberta, n rajonin e liqenit Manitu.Ai theksoi se gjat hyrjes s meteorit n atmosfer sht regjistruar energji e barabart n rreth 100 ton trotil, kurse drita ka qen e barabart me nj miliard llamba t ndezura.
CMYK

sh-kandidatja pr presidencn franceze, Segolene Rojal po kundrshton rezultatin e votimit pr zgjedhjen e udhheqsit t ri t Partis Socialiste n opozit. Martine Aubri, kryetarja e bashkis s qytetit Lille, fitoi ndaj znj.Rojal n raundin e dyt t votimit me vetm 42 vota. N raundin e par t enjten Segolene Rojal kryesoi ndjeshm, por kandidati q doli i treti, nj majtist, i bri thirrje mbshtetsve

t tij q t votonin pr znj. Aubri. Kampi i znj. Rojal e ka br t qart se nuk e pranonte rezultatin. Ata thon se ka pasur parregullsi n votim dhe krkojn prsritjen e tij javn e ardhshme. Korrespondenti i BBC-s n Paris, Hug Shofild thot se zhvillimet e fundit kan prgatitur terrenin pr luft t mtejshme pr pushtet n gjirin e socialistve francez. Ai thot se socialistt, q shpresonin se zgjedhja e nj udhheqsi t ri, do t shnonte nj fushat t re politike kundr presidentit Nikolas Sarkozi, duken se jan t ndar n dy kampe. Segolene Rojal beson se sht personi m i prshtatshm pr ta sfiduar z. Sarkozi n zgjedhjet e ardhshme presidenciale.

Kofi Anan, i padshiruar n Zimbabve

Zimbabve ia ka ndaluar ish-Sekretarit t Prgjithshm t Kombeve t Bashkuara, Kofi Anan, dhe ishPresidentit amerikan Xhimi Karter hyrjen n shtetin afrikan dhe prfshirjen n zgjidhjen e krizs politike. "Kemi shpresuar ta vizitojm Zimbabven mngjesin e sotm, mirpo duhet ta anulojm vizitn ton, pasi q Qeveria e ka br t qart se nuk dshiron t bashkpunoj", u ka thn Anan gazetarve n Johanesburg. Autoritetet e Zimbabves kan refuzuar t'u japin viza dy personaliteteve t njohura botrore, edhe prkundr intervenimit t ishpresidentit t Afriks s Jugut, Thabo Mbeki, i cili sht ndrmjets n zgjidhjen e krizs politike n Zimbabve.

FOTOLAJM

Presidenti i sapozgjedhur amerikan, Barak Obama, n restorantin "Manny`s Coffee Shop and Deli" n ikago.

26

E DIEL,

23 NNTOR 2008

eh: M shum rndsi mbrojtjes

Portieri i elzit, Peter eh, ka thn se bashklojtart duhet t harrojn n lojn e bukur nse dshirojn t ngren trofe n kt edicion. Nuk guxojm q gjithmon t futemi n ndeshje me entuziazm naiv. Ndonjher duhet t harrojm n lojn e bukur. M shum duhet t mbrohemi, t luajm loj fizike, ta vdesim topin, ka thn eh. Aty nuk ka asgj t turpshme, madje as pr nj skuadr si elzi. Ne nuk mund ta fitojm Lign e Kampionve ose kampionatin vendor nse nuk fitojm n ndeshje t mdha, ka prfunduar portieri ek.

SOT, NGA ORA 17:00, N PEJ DO T TAKOHEN BESA FAMIGLIA - PRISHTINA

FUNDJAVA

PRISHTINA Kndellja sportive

J

srish pr fitore E PRIZRENIT

Sporti i Kosovs - enigm njmilionshe(!), shprehen zyrtart e lart t FIBA-s, edhe pse realisht nuk kan si t jen t paknaqur me at q pan n Kosov
o aq moti kishte dy skuadra t suksesshme (Lirin dhe Getoarin) n elitn e futbollit t Kosovs (n Super Lig), kishte fituesin e Kups s basketbollit dhe kandidatin serioz pr titullin e kampionit n kt sport, kishte pingpongistt mbase m t mirt n Kosov, kishte nj hendboll shum t avancuar, boksiert luanin rol t rndsishm n boksin kosovar, automobilistt fitonin shum gara dhe kshtu me radh. I till ishte dikur, si tham, jo aq moti, qyteti i Prizrenit. Ishte, por, aktualisht, ose thn m saktsisht dy-tri vitet e fundit m nuk sht, pasi kishte ngel me vetm nj prfaqsues dinjitoz - basketbollistet e Bashkimit. sht vshtir t thuhet ekzakt pse, por sht e pakontestueshme se ky qytet i bukur, madje dikur edhe kryeqytet i Kosovs, kishte dal n periferin e sportit t vendit ton. Domosdo se ishte kjo nj humbje, jo vetm pr sportin dhe vet Prizrenin, por edhe pr sportin e Kosovs.Si duket, n Prizren, kt e kuptoi dikush, ose thn m saktsisht e kuptuan ata q mund t ndikojn n ndryshimin e gjendjes dhe ka shenja evidente se ka filluar kndellja sportive e ktij mjedisi. Mjafton t shikosh skuadrn e futbollit Liria dhe ta kuptosh se konstatimi paraprak sht me vend. E, nse Liris ia shtojm edhe ekipin e basketbollit, Bashkimin, do gj sht akoma m e qart. Liria vrtet vazhdon t mos jet ende n elitn e futbollit kosovar, por sht n rrug shum t mir q aty t rikthehet q n vern e ardhshme. Jan krijuar t gjitha parakushtet e nevojshme pr ta arritur kt, q u dshmua edhe me nj sukses mbase t papritur, kur n garat pr Kupn e Kosovs u eliminua Drenica, njri ndr kandidatt pr titullin e kampionit t Kosovs. Nga ana tjetr, Bashkimi, nga nj ekip i ln pas dore, thuaja brenda nats u shndrrua n hit t stinorit. Jo vetm lojrat dhe rezultatet e Liris e Bashkimit, por mbase edhe m shum rikthimi masivik i prizrenasve n tribunat e arenave sportive m bn q t besoj plotsisht n kndelljen sportive t ktij qyteti. Prizreni e ka merituar nj gj t till, dhe ka mundsi dhe kapacitet q kt ta kultivoj dhe ta avancoj. Kt pr faktin se sht qyteti i dyt n Kosov pr nga numri i banorve dhe se, n kt ekonomi t brisht kosovare, sht bindja se prizrenasit megjithat afarojn me m sukses se t tjert. N kt fundjav nuk mund e t mos e prmendi vizitn q gjat ksaj jave ia bn Kosovs drejtort sportiv t FIBA-s dhe FIBA Evrop, Lubomir Kotleba, prkatsisht Kosta Iliev, sepse kjo, pa fije dileme, ishte ngjarja e javs, bile e muajit e mbase edhe e vitit. U gzova q mysafirt e lart patn rast t prcjellin nj ndeshje (Trepa-Peja), t cils nuk mund ti qesin thuaja asnj behane. Personalisht kam pasur rast t prcjelli shum manifestime ndrkombtare t basketbollit, kampionate Ballkanike, Evropiane e Botrore, dhe pa modesti, duke i pasur parasysh edhe kto kritere ndrkombtare, mund t them se mitrovicasit nuk mbetn thuaja pr asgj borxh, as pr nivel t organizimit e as pr atmosfern e krijuar. Sa i prket cilsis s lojs, edhe ajo ishte n nivelin e duhur, por mysafirve t ktij niveli ajo m s paku u bn prshtypje, ose thn ndryshe u bn m pak prshtypje se organizimi, siguria, infrastruktura, atmosfera I bindur se mysafirt jan ndar t knaqur, q n fakt e than edhe vet, nuk m plqeu fort konstatimi Kotlebes n Mitrovic, kur tha se prgjigja e sakt n pyetjen se kur Kosova do t pranohet n FIBA, e ka vlern e nj milion dollarve! Kshtu po del se sporti i Kosovs sht enigm njmilionshe. Kt mund ta themi ne kosovart, t cilt nuk kemi shum gjra n duar sa i prket pranimit ndrkombtar, por nuk m plqeu q e dgjova nga goja e atyre q vendosin.Si do q t jet, Lubomir Kotleba paksa ma shroi zemrn n konferencn me gazetar, kur e pranoi se q nga ky moment pranimi i FBK-s n FIBA m nuk sht shtje vetm sportive, por edhe e natyrave t tjera (at nuk e tha, por ishte evidente se mendonte se kjo sht shtje politike), q e vrteton konstatimin tim t javs s kaluar, kur pata shtrua pyetjen se kush mund t thot se sporti nuk sht politik?! Nj gj sht e rndsishme mitrovicasit e pejant, basketbolli dhe sporti kosovar, e dhan me sukses provimin para zyrtarve ndrkombtar dhe kjo sigurisht se e gzon secilin q e do sportin ton. Ia vlen q ne t vazhdojm kshtu ti kryejm detyrat e shtpis, e si do t rrjedhin ngjarjet m tutje nuk varet shum nga ne. Fatkeqsisht. Blerim VULA

Kabashi: Nuk dua ta nnmoj pr asnj moment skuadrn pejane, megjithat jam i bindur se djelmoshat e mi do t tregojn loj t mir dhe t fort, e cila do t na sjell edhe fitoren

Vokshi: Duke u bazuar n at se pikrisht Prishtina dhe Besa Famiglia jan skuadrat m t forta t Superligs, ather do t fitoj ajo skuadr q pr nj nuanc tregohet m e mir
skuadr q do t jet m e prqendruar n momentet vendimtare. Me rndsi sht q skuadra ime t luaj lojn e saj dhe angazhimi t mos mungoj. Duke u bazuar n at se pikrisht Prishtina dhe Besa Famiglia jan skuadrat m t forta t Superligs ather m duhet t them se rivaliteti nuk do t mungoj dhe do t fitoj ajo skuadr q pr nj nuanc tregohet m e mir, tha Vokshi. Pas javs s tet n tabeln e klasifikimit Prishtina kryeson me 15 pik t tubuara, derisa Besa Famiglia ka dy m pak dhe renditet n vendin e dyt. E. DUSHKU

ryendeshja e javs s nnt e Superligs s Kosovs n hendboll do t zhvillohet sot nga ora 17:00 n Palestrn Karagai n Pej ku do t ballafaqohen Besa Famiglia dhe Prishtina. Trajneri i Prishtins Taib Kabashi sht optimist se nga Peja do t kthehet me fitore, ndrsa n ann tjetr trajneri i Bess, Edmond Vokshi theksoi se me rndsi sht q t dyja skuadrat t shfaqin loj t mir, e cila do ti knaq adhuruesit e hendbollit. Synimi yn sht q n kt ndeshje t shnojm fitore, pasi q pr mendimin tim jemi skuadr
CMYK

m e mir se Besa Famiglia. Nuk dua ta nnmoj pr asnj moment skuadrn pejane, megjithat jam i bindur se djelmoshat e mi do t tregojn loj t mir dhe t fort e cila do t na sjell edhe fitoren, ka thn Taib Kabashi, trajner i KH Prishtina. Duhet theksuar se pikrisht kto dy skuadra jan ato t cilat e karakterizojn Superlign e Kosovs n hendboll dhe njhersh jan pretendetet kryesore pr titullin e kampionit dhe at t kups s Kosovs. Pr kt arsye edhe trajneri pejan, Edmond Vokshi thot se atmosfera do t jet shum e nxeht dhe do t fitoj ajo

Sipas medieve spanjolle, presidenti aktual i Real Madridit, Ramon Kalderon, u ka premtuar lojtarve t tij nj bonus prej 2.5 milion eurosh nse shnojn fitore n pes ndeshjet e ardhshme. Pr ti stimuluar futE DIEL,

bollistt, presidenti Ramon Kalderon n darkn e s premtes me lojtart e klubit ka premtuar nj bonus prej 2.5 milion eurosh, q do t thot rreth 120 mij euro pr do futbollist, por vetm nse shnojn pes fitore

radhazi, q do t sillnin plot 15 pik. Ndeshjet n t cilat Kalderon dshiron t fitoj gjithka jan dy t Ligs s Kampionve dhe tri t La Ligs, saktsisht ato prball Rekreativo, BATE Borisov,

Getafes, Sevils dhe Zenitit. Pas ktyre pason edhe derbi i madh me Barcelonn, q zhvillohet m 13 dhjetor, i cili nuk sht prfshir n kt bonus, por pr t cilin Kalderon ka premtuar nj bonus tjetr.

23 NNTOR 2008

Kalderon premton shprblime ekstra

KOSOVA SOT

27

STARTOI EDICIONI I PAR I SUPERLIGS S KOSOVS N FUTBOLL T SALLS

Drenasi deklasoi

FAN LLAPIN
N
Prishtin, n prani t drejtuesve t lart t Federats s Futbollit t Kosovs, prfshir ktu kryetarin Fadil Vokrri, sekretarin Eroll Salihu, mysafirve nga Federata Shqiptare, drejtuesve t komisionit t garave n Futsal dhe drejtuesve t skuadrave t Superligs s Kosovs, u hap edicioni i par i Superligs s Kosovs n kt gar. Duke hapur kampionatin, kryetari Fadil Vokrri tha: Prshndes angazhimin dhe punn e madhe t kryer nga komisioni i garave, i cili kreu shum pun pr fillimin e garave n futboll t salls si nj ndr parakushtet e garave pr pranim n familjen ndrkombtare t futbollit. Zyrtarisht e shpalli t hapur kampionatin e Superligs, duke ju dshiruar rezultate dhe sukses dhe t mbretroj fair-play. Ka prshndetur edhe Bajram Beqaj n emr t Federats s Shqipris, duke u dshiruar suksese skuadrave pjesmarrse, ndrsa m pas u zhvillua java e par e Superligs. N ndeshjen e par u takuan Renta Car Dreni dhe Inter Com, n t ciln skuadra prishtinase ishe bindshm m e mir se ajo gjilanase duke triumfuar me rezultat 5:0. Ndeshje shum interesante u zhvillua ndrmjet skuadrs pejane Space Club Peja dhe kampionit t Ligs rajonale t Mitrovics Bunjaminit,

ku pas lojs baras n pjesn e par, pejant ishin m t mir dhe triumfuan me rezultat 5:2. Skuadra drenicase Tradita Tregtare ishte m e mir se Blla Blla e Ferizajt duke e mundur me rezultat 6:3. Ndeshje e niveluar deri n fund u zhvillua ndrmjet Feniks t Prizrenit dhe Va Piano Shala t Mitrovics, n t ciln prizrenasit ia doln t arktojn pik t plota me rezultat 6:4. Padyshim skuadra m bindse e cila u duartrokit gjat pr lojn e bukur Drenasi, e cila shkeli n t gjitha aspektet Fan Llapi nga Podujeva duke e mundur me rezultat 10:1. Drenasi, q ndr dashamirt e futbollit t salls njihet pr lojra t mira n shum turne dhe manifestime me lojn e demonstruar qysh nga java e par, mund t llogaritet si nj ndr pretendentt pr titull. Superliga e Kosovs prbehet nga 10 skuadra nga t gjitha rajonet e vendit, prjashto Gjakovn. Sistemi i garave sht i till q ndeshjet zhvillohen pr do jav n nj nga qendrat nga vijn skuadrat. Java e dyt e Superligs zhvillohet t hnn n Mitrovic, ku priten duele shum rivalizuese. iftet e javs s dyt jan Inter Com- Fan Llapi, Renca Car Dreni- Feniks, Blla Blla - Space Club Peja, Bunjamini Drenasi dhe Va Piano Shala - Tradita Tregtare. F.Beka

Ronaldinjo fton
ADRIANON TE MILANI

lli i Milanit, Ronaldinjo, ka krkuar nga bashkkombsi i tij, Adriano, q t vendos vet pr fatin e tij dhe njkohsisht ka krkuar nga ai q tu bashkohet rossonerve. Adriano duhet t vendos vet. Nse ai dshiron t largohet nga Interi, ather ashtu duhet t bj, ka thn Ronaldinjo. Megjithat, ai duhet ta

thot kt gj dhe jo un. Ai sht nj lojtar i madh dhe nj bashklojtar shum i mir, ka shtuar braziliani. Un do ta kisha mirpritur me dshir t madhe te Milani, sikurse do ta bnte secili lojtar tjetr. Aneloti sht nj trajner shum i mir dhe do ta nxirrte m t mirn nga ai, ka prfunduar Ronaldinjo.

Mesi: Kjo Barcelon nuk ka limit

nj intervist t dhn pr t revistn franceze France Soir, Lionel Mesi ka rrfyer se Barcelona e ktij edicioni sht shum m e fort se ajo e edicionit t kaluar, duke shtuar gjithashtu se, pavarsisht fillimit t mir, skuadra e drejtuar nga Pep Guardiola ka ende pr t dhn. T them t drejtn, askush nuk e di se deri ku jan limitet e ksaj Barcelone. Ne po mundohemi t bjm maksimumin pr t arritur sa m larg. Edhe pse kemi br nj nisje shum t mir, duke arritur rezultate pozitive, prsri skuadra mundohet t bj m shum se kaq. N skuadr kemi futbollist shum cilsor dhe t gjith e din se far jemi t aft t bjm, ka thn Mesi, i cili krkon prqendrim nga shokt e tij. sht e

vrtet q t gjith po dfrehen me futbollin dhe rezultatet tona, megjithat duhet t dim se nuk kemi arritur asgj. sht vetm fillimi dhe kampionati nuk sht i fituar. Ka ende shum ndeshje, edhe m t vshtira se sa kto q kemi kaluar, kshtu q duhet t mbajm t njjtin ritm. Prve Samuel Etos, edhe Mesi ka qen nj golashnues i rregullt pr skuadrn katalonase, duke shnuar 11 gola n 14 ndeshje. Kam ndryshuar mnyrn e lojs time, duke e goditur m pak portn. Po prpiqem t pasoj m shum pr shokt e skuadrs, q sht dika q trajneri ma krkon shpesh. Ai po m ndihmon t rritem si n fush ashtu edhe jasht saj. M ka ndihmuar gjithmon, q kur ka mbrritur ktu.

LAPORTA INTERVENON PR KONTRATN E AVIT

residenti i Barcelons, Juan Laporta, do ti kompletoj vet negociatat pr vazhdimin e kontrats me avi Hernandezin. Mesfushori spanjoll nj koh t gjat sht duke biseduar me drejtuesit pr vazhdimin e kontrats, q skadon n vitin 2010, por mospajtimet rreth pjess financiare kan qen arsyet kryesore q avi ende nuk ka vendosur nnshkrim n marrveshjen. Mediet n Spanj

thon se presidenti Laporta do t kyet n negociata dhe do t tentoj ti mbyll t gjitha n mnyr t shpejt. T hnn do t ket nj takim t ri, i cili do t duhej t ishte edhe i fundit. Laporta do ti ofroj avit nj marrveshje t re, me kushte m t mira financiare dhe me nj kohzgjatje deri n vitin 2014. Kjo do t thot se lojtari do t mbetet n Camp Nou deri n fund t karriers s tij.

28

KOSOVA SOT

SPORT / MARKETING

E DIEL,

23 NNTOR 2008

Mark Ueber lndohet

Policia
L
KONORSIN

RND

NJU-JORK HEQ DOR

BURGOS

XHIMI
egjenda e tenisit amerikan, Xhimi Konors, sht burgosur n qytetin kalifornian, Santa Barbara, pr shkak t prleshjes me sigurimin e palestrs, ku edhe kishte shkuar pr t prcjell ndeshjen e basketbollit t skuadrs lokale nga Karolina Veriore. Policia n Santa Barbara, megjithat nuk i ka br t ditura detajet, por vetm ka thn se Konors sht burgosur n fillim t ndeshjes. Konors gjat viteve t 70-ta t shekullit t kaluar pes edicione me radh ka qen tenisti m i mir n bot. Koh m par kt vit, Konors i cili ka fituar tet gren slem tituj, e ka ndrprer bashkpunimin me bashkkombasin e tij, Endi Rodik, trajner i t cilit tenist ka qen pr dy edicione.

NGA KROFORD DHE RENDOLF

gassi i Formula 1, Mark Ueber, sht lnduar rnd gjat gars humanitare n Tasmani, kur sht goditur nga nj automobil derisa ishte duke vozitur biikletn. Australiani, i cili sht ngass i skuadrs Red Bul, ka vozitur biikletn te Port Arturi n garn humanitare, gjat s cils sht dashur q pr pes dit t vozit biikletn, t bj gara me kajak dhe t vrapoj 250

kilometra. Megjithat, e tr kjo tani m nuk mund t bhet pasi q e ka goditur automobili. Mark Ueber ka marr lndime t rnda, por ato nuk jan n rrezik pr jet. Menjher i sht dhn ndihma mjeksore, pas s cils me helikopter sht bartur n spital, ka thn zdhnsi i policis n Tasmani. Drejtori i gars, Xhef Donahiu, ka theksuar se deri m tani ka informata se Ueberit i sht thyer

kmba, kurse mediet deri m tani kan shkruar se australiani e ka thyer edhe dorn. Pr momentin jam i informuar se Ueber e ka thyer kmbn dhe derisa mjekt nuk e shohin se sa e ka gjendjen e rnd, un nuk mund t jap m shum informacione. sht hert t flitet rreth asaj se kjo fatkeqsi do t ndikoj rreth prgatitjeve t tij pr edicionin e ri n Formula 1, sht shprehur Donahiu.

ju Jork Niks kan br dy kmbime t mdha para ballafaqimit me Miluoki Baks. Niks n Golden Stejt e kan drguar koshashnuesin m t mir Xhamal Kroford, derisa n Los Anxhelos Klipers ka kaluar Zek Rendolf. N shkmbim pr Kroford, NjuJorku e ka marr Al Heringtonin. Herington koh m par ka krkuar nga skuadra q t futet n listn e transfereve, pasi q ishte i paknaqur me statusin n skuadr. Niks kan heq dor nga Rendolfi, i cili kt edicion e ka filluar shum mir dhe ka shnuar numr t madh t pikve n seciln ndeshje, kurse n vend t tij dhe rezervistit Mardi Kolins antar t rinj t skuadrs nga NjuJorku jan br Tim Tomas dhe Katino Mobli. Edhe pse pr shum ekspert t basketbollit ky veprim sht i paqllueshm, megjithat Nikst nuk mendojn kshtu, sepse tashm jan t lir q t bashkohen n garn pr yjet m t mdhenj t ligs NBA, si Lebron Xhejms, i cili n vitin 2010 do t paraqitet n treg si basketbollist i lir (pa kontrat).

CMYK

Zyrtart e skuadrs lidere n lign spanjolle, Barcelona, s shpejti do t fillojn negociatat me Samuel Eton pr vazhdimin e kontrats s kamerunasit. Eto, s bashku me Dekon dhe Ronaldinjon, u gjend n listn e lojtarve t padshiruar t traE DIEL,

jnerit t ri Pep Guardiola, por pr dallim prej dy t tjerve q u larguan n drejtim t elzit, respektivisht Milanit, Eto vendosi t qndroj dhe t luftoj pr vend n formacionin e par. Pas disa paraqitjeve t shklqyeshme n kt edicion,

drejtuesit e Barcelons dshirojn ti ofrojn atij nj marrveshje t re, pasi ajo aktuale skadon pas dy vjetsh, ndrsa tashm disa skuadra kan shprehur interesim pr t marr shrbimet et ij. Negociatat pr vazhdimin e kontrats s sul-

muesit kamerunas pritet t vazhdojn sapo t prfundojn marrveshjet e avit dhe Busketsit. Lojtari pritet se do t fitoj marrveshje t re edhe pr dy vjet, q do ta mbaj at n Camp Nou deri n vitin 2012.

23 NNTOR 2008

Eto, deri m 2012 me Barcelonn

KOSOVA SOT

29

Legjenda e boksit, Aziz Salihu, organizoi konferenc me gazetar

Prfundoi punimet asambleja e 37-t e Komitetit Olimpik Evropian

SALIHU: U KAM MBETUR BORXH GJAKOVARVE

tuar, pasi q ishte parapar t mbahet n ditn e protests, pra t mrkurn e kaluar. U kam mbetur borxh gjakovarve pr kt turne, andaj dua t shfrytzoj rastin dhe tiu krkoj falje t gjith adhuruesve t boksit, u shpreh Salihu. Ndrkaq n vazhdim legjenda e boksit tha se sht thyer shpirtrisht pr faktin se nuk sht ftuar n turneun ndrkombtar Adem Jashari, q do t mbahet nga data 28 deri m 29 nntor n organizim t Federats s Boksit t Kosovs. Tashm t gjith e din se un e kam themeluar turneun pr komandantin legjendar Adem Jashari. Edhe prkundr ksaj, drejtuesit e federats m kan ln anash. T them t drejtn, nuk po ndihem mir me kt gjest t tyre dhe pr kt arsye them se jam thyer shpirtrisht, tha legjenda e boksit. N fund ai foli rreth ftess q e ka marr dit m par nga vet boksieri Nuri Seferi, pr turneun ndrkombtar q do t mbahet m 28 nntor n Shkup. Do t marr pjes n kt turne me boksiert e mi. Emrat nuk dua ti bj t ditur pr momentin, por besoj se me tre boksier do t prezantoj vendin ton denjsisht, ka prfunduar Aziz Salihu. E. D.

egjenda e boksit, Aziz Salihu, njhersh kryetar i Shoqats s sportistve profesionist t Kosovs dhe kryetar i klubit t boksit Prishtina, bri t ditur se ka tri arsye pse ka vendosur t organizoj konferenc me gazetar. E para sht arsyeja e shtyrjes s turneut ndrkombtar, q sht dashur t mbahet m 19 nntor n Gjakov, e dyta rreth turneut ndrkombtar Adem Jashari dhe e treta pr turneun q do t mbahet m 28 nntor n Shkup t Maqedonis, ku edhe jam ftuar nga ana e vet boksierit Nuri Seferi, ka thn Aziz Salihu. Sa i prket turneut q sht dashur t mbahet n Gjakov, Salihu tha se ka qen i detyruar ta shtyj kt turne pr koh t pacak-

SRISH MORN

MARKETING

PREMTIME
N ditn e dyt, presidenti i Komitetit Olimpik Evropian, Patrik Hikej, sekretari Rafaele Pagnozi dhe antari i Ekzekutivit t EOC it, Janez Kocijaniq, patn takim mbi 30 minuta me Mexhid Devajn

ort e pasdits s djeshme i ka prfunduar punimet asambleja e 37-t e Komitetit Olimpik Evropian, n t ciln mori pjes Mexhit Devaja, antar i Kshillit pr ndrkombtarizim e njherazi antar i Komitetit ekzekutiv t Komitetit Olimpik t Kosovs (AOK), kryetar i Federats s Hendbollit t Kosovs, ku s bashku me Izet Gjinovcin, sekretar i FHK-s, prcolln pr dy dit rresht punimet e asambles s 37t t prgjithshme t Komitetit Olimpik Evropian (EOC), e cila u mbajt n ambientet e hotelit Hilton n Stamboll t Turqis. Duke iu falnderuar Komitetit Olimpik t Turqis dhe presidentit Togaj Bajatli, delegacioni yn ishte pjesmarrs i barabart, pasi u pajis me t gjitha materialet dhe programet e tjera q i kishte parapar organizatori. N fil-

lim Devaja pati takim me Bajatlin, t cilin e uroi pr 100- vjetorin e themelimit t Komitetit Olimpik t Turqis.Takim tjetr i veant n ditn e par t punimeve ishte takimi me presidentin e CEV-it (Konfederats se Volejbollit), Andre Mejer, i cili premtoi se shum shpejt CEV-i e ka mbledhjen e radhs dhe do t shqyrtohet rasti i Kosovs dhe do ti hiqet pezullimi Federats s Volejbollit t Shqipris, ka thn Izet Gjinovci. Ndrkaq n ditn e dyt, presidenti i Komitetit Olimpik Evropian, Patrik Hikej, sekretari Rafaele Pagnozi dhe antari i Ekzekutivit t EOC it, Janez Kocijaniq patn takim mbi 30 minuta me Devajn . Devaja n fillim ua shpjegoi pozitn dhe arsyet pse duhet Kosova me qen antare e Komitetit Olimpik Ndrkombtar, sidomos tani kur jemi shtet i pavarur. Presidenti Hikej premtoi se do ta ndihmoj Kosovn dhe tani s bashku me Komitetin Olimpik Ndrkombtar do t gjejn zgjidhje q sportistt kosovar t mos mbeten jasht institucioneve evropiane dhe botrore. Ai e pranoi ftesn e Devajs q t vizitoj Kosovn, pr ka n ditt n vijim do t bisedohet prmes zyrs n Rom, u shpreh Gjinovci, i cili gjithashtu shtoi : Vlen t theksohet se delegacioni serb u trondit kur mori vesh se edhe Kosova gjendet brenda punimeve t asambles, dhe disa her protestoi te presidenti Hikej, por pa sukses.

M 30 NNTOR, TURNEU I PAR

ADEM JASHARI N MUNDJE

N
CMYK

organizim t Federats s Mundjes s Kosovs, m 30 nntor, n Pallatin e Rinis dhe Sportit n Prishtin, do t mbahet turneu i par ndrkombtar Adem Jashari. Sipas drejtuesve t ksaj federate, pjesmarrjen n kt turne tashm e kan konfirmuar Greqia, Bullgaria, Maqedonia, Mali i Zi, Azerbajxhani, Shqipria dhe Turqia.

Volejbollistt e Prishtins, Adriatik Kajtazi dhe Gazmend Husaj, jan ftuar n kombtaren e Shqipris. Ishte przgjedhsi i Shqipris Ylli Tomorri, ai i cili dje e bri t ditur listn e volejbollistve n mesin e t cilve gjendeshin edhe dy volejbollistt kosovar. Kombtarja

shqiptare nga data 9 deri m 11 janar t vitit t vitit t ardhshm do t jet pjesmarrse n eliminatoret e Kampionatit Botror, i cili do t mbahet n Guba t Azerbajxhanit. M 9 janar Shqipria do t takohet me Azerbajxhanin, kurse m 10 janar do t prballet

me Malin e Zi dhe m 11 janar me Moldavin. Pritet q dy volejbollistt kosovar t jen n prbrjen baz t przgjedhsit Tomorri. Kajtazi dhe Husaj me kombtaren e Shqipris kan debutuar vitin e kaluar n eliminatort e evropianit ku edhe patn nj paraqitje solide.
E DIEL,

30

KOSOVA SOT

Kajtazi dhe Husaj ftohen n kombtaren e Shqipris

23 NNTOR 2008

PRISHTINA E FITOI KRYENDESHJEN E JAVS S 12-t

NBA

VENDOSI
CEREKU I KATRT
TREPA 89
(22:21, 26:26, 22:29, 34:13) Palestra e Rinis dhe Sporteve n Prishtin Shikues: 200 Gjyqtar: A. Rifati, D. Mehmeti, A. Vula. Pes gabime vetjake: Hanxhiq. Sigal Prishtina: Azemi: 24, Hasani, Binxhia, Spai 3, F. Rugova, G. Rugova 25, Rexhepi 8, Podvorica 6, Selimi 10, itaku, Lila, Mazreku 28. Trepa: G. Ademi, Selmani 4, Hanxhiq 10, aushi, Veseli 9, Mustafa, Asllani 19, Hajrizi 21, Gajden 26, E. Ademi, Haxhiu. Trepa, ka thn Rugova, i cili ndeshjen e prfundoi me 25 pik t shnuara. Prve tij, n radht e vendsve pik dyshifrore shnuan edhe Mazreku 28, Azemi 24 dhe Selimi 10 pik. Gjat tre erekve t par u tregua rivalitet i madh, ndrkaq rezultati vazhdimisht ishte shum i ngusht. Dhjet minutat e para prfunduan me 22:21, ndrsa ereku i dyt ishte edhe m i barabart 26:26, q do t thot se n pushim vendsit shkuan me nj pik eprsi 48:47. N erekun e tret mysafirt ishin m t prqendruar dhe ia doln q kt pjes t lojs ta fitojn me 29:22, ndrsa pas 30 minutave ata kishin eprsin prej gjasht pikve, 76:70. Amerikani Kevin Gajden ishte lider i minatorve n kt erek me 11 pik. Mirpo, n dhjet minutat e fundit vendsit i lejuan udhtuesit t shnojn vetm 13 pik, prkundr 34 q i shnoi Sigal Prishtina. Prkundr humbjes, trajneri i Treps, Admir Sejdiu, sht shprehur i knaqur me lojn q treguan basketbollistt e tij. I prgzoj lojtart e skuadrs sime q luftuan deri n fund dhe e dhan edhe atomin e fundit t energjis. T gjith e pan se si u humb kjo ndeshje dhe kjo nuk ndodhi me fajin ton, ka thn Sejdiu. Pas ksaj fitoreje, Sigal Prishtina sht ngjitur n kuotn e 23 pikve, derisa Trepa ka tubuar 17 pik. L. GASHI

SIGAL PRISHTINA 104

Fitorja e dhjet
L

ereku i katrt ka qen vendimtar pr t prcaktuar fituesin n kryendeshjen e javs s 12-t t TechnoMarket Superligs s Kosovs n basketboll, n t ciln Sigal Prishtina ka fituar ndaj Treps me rezultat 104:89. N fillim t erekut t katrt vendsit jan treguar m t vendosur dhe me loj t fort n mbrojtje dhe sulme t shpejta, arritn q jo vetm t shkrijn eprsin e mysafirve q ishte n gjasht pik (76:70), por t shkputen deri n 15 pik, sa ishte edhe n fund t ndeshjes. N astet vendimtare, ishte Granit Rugova ai i cili e mori prgjegjsin e lojs dhe me 13 pik gjat ktij ereku, ishte enigm pr mbrojtjen e minatorve. Kemi pritur rivalitet t madh nga Trepa, sepse e dim q ka skuadr cilsore dhe luan me zemr. Megjithat, nuk mund t ndodh q

AUTOBUSI I EUROSPORTIT DOLI NGA RRUGA

Ndeshja e javs s 12-t t TMSL-s ndrmjet Pejs dhe Eurosportit, e parapar t zhvillohet mbrm, sht shtyr pr sonte n orn 20:00, pasi gjat rrugs pr n Pej, autobusi i skuadrs prishtinase ka dal nga rruga dhe kjo ka br t pamundur arritjen e basketbollistve t Eurosportit n palestrn Kargai t Pejs. Pr fat t mir, nuk ka pasur basketbollist t lnduar. pr 40 minuta ne mos t aplikojm lojn q e prgatisim gjat strvitjeve. Kjo ndodhi n erekun e fundit, por q mjaftoi pr t shnuar fitore dhe pr t dshmuar se pr nj nuanc jemi skuadr m e mir se

PR LEJKERS

REZULTATET:
Progres - RC Cola Drita KB 12 - Bashkimi Sigal Prishtina - Trepa Peja - Eurosporti, Kosova - Kastrioti,

106:82 78:86 104:89 sot sot

os Anxhelos Lejkers n ballafaqim me Denver Nagets, para adhuruesve t vet, edhe njher kan dshmuar se jan skuadr pr respekt, me gjithsej dhjet fitore t shnuara n kt edicion. Ndeshja ka prfunduar me rezultat 104:90. Lejkers, vetm me nj humbje, kan vazhduar serin e suksesshme duke iu afruar seris m t mir n start t edicionit t shnuar n vitin 2001, kur nga 17 takimet e para patn triumfuar 16 her. N radht e skuadrs vendase edhe ksaj her shklqeu Kobi Brajant me 29 pik, 11 prej tyre i shnoi n erekun e tret dhe pas ksaj trajneri Fil Xhekson e ka ulur n bank pr ta pushuar. Endru Binum ka kontribuar me 13 pik dhe 13 krcime dhe Pol Gasol me 12 sosh. N radht e Denverit me loj t mir jan dalluar Xhej Ar Smit dhe Nene Hilario me nga 18 pik, derisa ansi Bilaps e ka prfunduar ndeshjen me 15 pik dhe 9 asistime. Nju Orlins Hornets pa mund t madh kan arritur deri te fitorja n Oklahoma, ku edhe triumfuan me rezultat binds 105:80. Skuadra vendse ka shnuar humbjen e nnt me radh n kt edicion dhe t 12-tn n prgjithsi, duke realizuar vetm nj fitore, pas s cils edhe jan br skuadra m e dobt n kt edicion. Dejvid Uest ka udhhequr Hornetst me 19 pik. Dueli m interesant sht zhvilluar n Kanada, ku Nju Xhersi Nets pa vazhdimeve ka triumfuar n ballafaqim me Toronto Reptors (129:127). Ish-lojtari i Reptors Vins Karter ka qen ylli i nats. Publiku vendas gjat gjith kohs ka br presion n t, mirpo pr t ky ishte motiv shtes, pr tu treguar n mnyrn m t mir. Karter ka arritur q skuadrs s tij tia siguroj vazhdimet, pr t vazhduar m pas srish me paraqitje t mir. Karter ishte m efikasi n radht e skuadrs fituese me 39 pik, 9 krcime dhe 6 asistime, derisa pati ndihmn edhe t Devin Haris i cili shnoi 30 pik. Te vendasit Kris Bosh e prfundoi ndeshjen me 42 pik, 9 krcime dhe 4 asistime.

1. Sigal Prishtina 2. Peja 3. Bashkimi 4. RC Cola Drita 5. Trepa 6. Eurosporti 7. Progres 8. KB 12 9. Kastrioti 10. Kosova

12 12 12 12 11 12 12 11 11

11 11 8 8 5 6 5 4 1 0

1 10 1 4 4 7 5 7 8 10 11

23 21 20 20 17 17 17 16 12 11

REZULTATET

TABELA

Orlando - Indiana Filadelfia - LA Klipers Nju Xhersi - Toronto Hjuston - Uashington Atlanta - Sharlot Boston - Minesota Dallas - Memfis Miluoki Nju Jork San Antonio - Juta Nju Orlins - Oklahoma Portland - Sakramento ikago - Golden Stejt LA Lejkers - Denver

111:98 89:88 129:127 103:91 88:83 95:78 91:76 104:87 119:94 105:80 117:96 115:110 104:90

36

KOSOVA SOT

MARKETING

E DIEL,

23 NNTOR 2008

NJOFTIM
BANESA ME QIRA
Jap me qira banesn dydhomshe (54 m2) t mobiluar n lagjen Dardania .Preferoj familje ose ift. Tel: 044/134-393. Lshoj dy banesa t mobiluara me qira. Tel.: 044 115 981 Lshoj lokalin me qira. Tel.: 044 466 294 Lshoj banesn me qira. Tel.: 044 133 431 Lshoj banesn me qira. Tel.: 044 226 113 Lshoj banesn me qira,pr ndrkombtar. Tel.: 044 512 870 Lshoj banesn me qira. Tel.: 044 755 859 Lshoj banesn me qira. Tel.: 044 663 095 Krkoj banes me qira. Tel.: 049 219 256 Lshoj shtretr me qira. Tel.: 044 198 849 Lshoj dy banesa me qira. Tel.: 044 755 859 Krkoj 3 bashkbanuese vajza. Tel.: 044 887 102 Krkoj banes me qira. Tel.: 044 823 718 Krkojm garsonier me qira,lagjet e preferuara:Ulpiana, Aktashidhe Dardania. Tel.: 049 422 549 Lshoj banes me qira,t mobiluar. Tel.:044/750-154. Krkoi banes dydhomshe pr familjar n "Ulpian" dhe "Dardani". Tel.:044/823-718. Lshoj nj dhom me qira pr student me nxehje qendrore. Tel.:044/135-246. Krkoj banes dydhomshe me qira pr ndrkombtar. Tel.:049/219-256. Krkoj 3 bashkbanuese (vajza) n banes Te rrethi. Tel.:044/887-102. Jap banesn dydhomshe me qira n qendr vetm pr familjar. Tel.:044/512-870 Lshoj shtpin me qira n "Kodr t Diellit". Tel.:044/263013. Lshoj lokalin 100m2+50m2 n lagjen "Kodra e Trimave". Tel.:044/466-239. Krkoj 3 bashkbanuese(vajza) n lagjen "Ulpiana" afr AAKs. Tel.:044/633-504. Lshojm banesn me qira n "Dardani". Tel.:044/134-393. Lshoj dhomn me qira pr student meshkuj te "Qafa" Tel.:044/610-365. Lshoj banes me qira n "Dardani".Prparsi kan ndrkombtart. Tel.: 044 306- 858. Lshojm shtpin e mobiluar me qira n lagjen "Kodra e Trimave". Tel.:044/262-176. Lshoj banes me qira n lagjen "Taukbahe". Tel.:049/772-135.

Njoftojm lexuesit e t prditshmes KOSOVA SOT se do t botohen vetm shpalljet, t cilat i sillni personalisht n redaksi. Me respekt, Redaksia TROJE
Shes troje. Tel.: 044 249 465 Shes truall n Emshir. Tel.: 044 652 331 Shesim troje n Bardhosh. Tel.:044/249-465. Shes truallin 18 ar n Prishtin n rrugn " Hasan Remniku" si dhe bjm ndrrim me shtpi ose banes. Tel: 044/ 810 280. Shtien 50 ari tok n lagjen "Arberia"(ISH DRAGODAN) APO NDRROHEN ME LOKALE APO BANESA. Tel 044 214 951 Shes truallin 3.5 ar.mimi pr ar 6000 euro,me infrastruktur t rregullt. Tel: 049/ 830 430. Shes truall me siprfaqe prej 80 ar me mundsi ndarjeje n parcela.Trualli gjendet n "Arbri" ish-"Dragodan". Tel: 044/ 345 902 dhe 044/ 406 051. Shes 6.80 truall n Hajvali,300 m nga rruga kryesore.mimi 6500 euro. Tel.:044/ 755 859.

SHITJE / BLERJE
Shitet banesa n Dardani. Tel.: 044 177 970 Shitet banesa n Qendr. Tel.: 044 602 568 Shitet shtpia. Tel.: 044 117 970 Blej lokal. Tel.: 044 946 993 Shes banesn n Dragodan. Tel.: 044 652 331 Shes banesn n Ulpian. Tel.: 044 140 769 Shes shtpin n Veterrnik. Tel.: 044 509 700 Shitet shtpia trekatshe,secili kat nga 130 metra katror dhe 3 ar e gjysm oborr,n lagjen ''Mustaf Hoxha'',afr teatrit ''Dodona''.Shtpia posedon dokumentacion t rregullt, pronari sht shqiptar. Tel.: 044/666-253. Blej garsonier n qendr deri n katin IV. Tel.:044/241-588. Shes banesn 70m2 n "Ulpian", kati II. Tel.:044/140-769. Shes banesn 80 m2,te Parku i Qytetit,kati I,e mobiluar. Tel.:268 257. Shitet banesa 62m2, kati i 6 n "Dardani". Tel.:044/117-970. Shes shtpin dykatshe n Veternik. Tel.:049/221-258. Shes lokalin 24m2 n qendrn tregtare n "Kodr t Diellit". Tel.:044/579-356. Blej lokal afr rrugs kryesore,me mim t arsyeshm. Tel.:044/946-993. Shes shtpin me 3 ar truall n Prishtin. Tel: 044/ 488 113. Blej garsonier ne qendr deri n aktin IV. Tel: 044/ 241 588. Blej lokal apo truall afr rrugs kryesore me mim t arsyeshm. Tel: 044/ 946 993. Shes banesa dhe lokale n Mitrovic dhe n Gjilan. Tel: 044/049/ 235 560. Shes banesn 70m2 n "Ulpian",n katin II,ose bjm ndrrim me shtpi ose truall. Tel: 044/ 140 769. Shes banesn 70 m2 n 'Ulpian". Tel.: 044 140 769. Shes banes,n "Ulpian",B2. mimi sipas marrveshjes. Tel.: 044 293 766. Shes banesa dhe lokale n Mitrovic dhe n Gjilan. Tel: 044 235 560 Blej lokal apo truall n Prishtin,me mim t arsyeshm. Tel.: 044 946 993.

Prkujtimet dhe reklamat pr gazetn Kosova Sot, pr rajonin e Suhareks mund ti drgoni n kioskun Rilindjaq gjendet te Shtpia e Shndetit,pronar IMER FETIU. Tel:044-218-122,029-271-361 Prkujtimet dhe reklamat pr gazetn "KOSOVA SOT",pr rajonin e Gjakovs, mund t'i dorzoni te Masar Grezda,te Stacioni i Autobusve. Tel.:044 650 890.
Kompania "Juridica -A-F" Kompania "Juridica -A-F" organizon trajnimin "Praktika Juridike" n tri module:lmin administrative, civilo-ekonomik dhe penal.Nj modul ka 50 or pune praktike dhe zgjat nj muaj.Trajnimi mbahet nga ekspert me prvoj t gjat (pasdite dy her n jav prej ors 17- 19.30) n Prishtin.N fund t trajnimit jepen certifikata pr pjesmarrsit.mimi pr nj modul shum i volitshm.Trajnimi fillon n gjysmn e muajit dhjetor 2008. Informata n tel.: 044 113 793 dhe 044 867 354 prej ors 09.00 -18.00.

T TJERA
EventsCorp & Telemarketing krkon t punsoj 15 puntor/e q flasin gjuhn Frenge. CV-t tuaja,n gjuhn Frenge,mund ti drgoni n: eventscorp@msn.com. Tel: 049 2000 25. Qebaptorja krkon puntore. Tel.: 044 305 308 Krkojm frizer pr meshkuj.Salloni gjendet n FushKosov. Tel.:044- 250- 895 Urgjentisht shes makinn pr prozhmin e telave t enve si dhe lndn e par pr prodhim. Tel.:044/113-749. Qebaptore "Saranda" krkon nj puntor pr kuzhin,femr. Tel.:044/305-308. Shitet nj shtrat pr fmij i paprdorur. Tel.:044/776-002. Jam farmaciste e licencuar,krkoj pun. Tel.:044/105-810.

AUTO
Shes makinn BMW 5-525, turbo dizel,karvan,viti 2004,2000 kubik ,automatike,mimi 13.000 euro. Tel: 044 117 509 Shes Golf4. Tel.: 044 841 369 Shes Audi A8. Tel.: 044 362 204 Shes Polo. Tel.: 049 852 781 Shes xhipin Ford. Tel.: 044 362 204 Shes urgjentisht Audi A3, 1.9 TDI,Sportback,full extra,panorama kulm,bi-xenon,parking senzor,dritaret e nxira fabrikisht, viti i prodhimit 2008,2500 km t kaluara,i padoganuar mimi 20.000 euro (I diskutueshm). Tel: 044 507 839 lorik.pustina@gmail.com Shes kombi Renault master, viti 2004 dizel,kombi buss transporte,mimi:11.000 euro. Tel.: 044 117 509. Shes Golf 4-1.6 benzin,me klim,i regjistruar. Tel.:044/841-369.

Kursime t vjetra devizore Nr.1 pr Kosov ME LICENC Agjensioni Real Estate ABC, Kryejm trheqjen e kursimeve devizore nga t gjitha Bankat e ish RSFJ-s,ndrsa librezat e Invest Banks pagesa brenda dits me kushte shum m t volitshme,si dhe gjetjen e librezave t humbura. 038 22 44 77, 044 114 308, 063 87 80 934
Bjm formatizimin e kompjuterve personal,si dhe servisimin e tyre edhe n shtepin tuaj,n Prishtin me mim duke filluar vetm prej:7euro. Na kontaktoni n nr.tel: 044/715-716,044/455-239,049/870-573

KUPONI PR VOTIM
Fmija i muajit n "KOSOVA SOT"
Emri Mbiemri: Adresa: Telefoni: Votoj pr: Emri / mbiemri i fmijs: Drgoni n adresn: Redaksia e gazets s prditshme KOSOVA SOT Zona Industriale, Prishtin.

''CASINO KING'' Krkojm t punsojm femra t moshs 18-25 vjeare n departamentet "slot machine" ,"bar" dhe "recepcion".Pagat jan t larta.Personat q vijn pr t aplikuar duhet t sjellin me vete edhe dy fotografi personale. Adresa:Rruga "Agim Ramadani", nr.4,Prishtin,"Casino King". Tel:038 246231;246-232; 246-233 ''CASINO KING'' Pr trajnimin e femrave t moshs 18-25 vjeare.''Casino King'' ofron kurs n "Live Game" (Blackjack,Poker,Rulet) me pages 25 euro n jav nga vet kazinoja. Trajnimi do t zgjat nj muaj! Personat q vijn pr t aplikuar duhet t sjellin me vete edhe dy fotografi personale. Adresa:Rruga "Agim Ramadani",nr.4,Prishtin,"Casino King". Tel:038 246-231. 246-232 246-233

BETONJERKA:

Shitet betonjerka: 1,5 M-3, kapaciteti 80 M-3 n or. Przierja 1,5 M-3, 4 boksa pr agregat, 2 sillosa (1=100 x 100/tn, 2 x 60 / tn, tipi: ORU nga Italia me skip, e pajisur me dy sisteme aditivve, e kompjuterizuar full digjitale, me programe n gjuhn angleze dhe n shqipe, n gjendje shum t mir pune. Ende sht n funksion. Tel: 044 120 428.