Viti VII, Nr.

2128

Botim i PANORAMA GROUP

E HENE, 1 SHTATOR 2008

DREJTOR: ANDI TELA KRYEREDAKTOR: ROBERT RAKIPLLARI Zv.kryeredaktor: REDI GJUZI Adresa: Rr. Jordan Misja (prapa shkolls Harry Fultz), Pallati 1, Kati II, Tiran Fax: 00355 4 2732 06, Tel 00355 4 2732 07 / 08 / 09 Website: www.panorama.com.al E-mail: info@panorama.com.al

MIMI 20 LEKE
(1,5 EURO)

Flet antari i kryesis s PS

Arben Malaj

Malaj: Fitorja n zgjedhje, nga gjithprfshirja e faktorve t s majts

Ligji i ri, prokurort kundr Qeveris

REAGIMI/ Sekretari i Shoqats Kombtare t Prokurorve Shklqim Hajdari, kundrshton frymn e projektligjit t ri pr Prokurorin: Parashikimi n projektligjin e ri pr pezullimin nga detyra t prokurorve, prbn zhvendosje n statusin e tyre kushtetues. Prokurori Hajdari rreshton edhe ant pozitive t draftit, rritjen e kompetencave t Kshillit t Prokuroris, sistemin e vlersimit dhe mnyrn e transferimit t punonjsve t organit t akuzs. Zbulohen pikat e projektligjit q parashikojn uljen e pags s kryeprokurorit, arrestimin e prokurorve pa autorizim dhe pezullimin nga detyra n rast t regjistrimit t procedimit penal Faqe 2-3

PER SHKARKIMET

PROVOKA TORI PROVOKATORI

Zjarrfikset fikin zjarrin

MARTIN LEKA

Faqe 4-5

Petrit Vasili

LSI: Nse PS do aleanc, ta nis me Kodin Zgjedhor

dhe pse ende n gusht dhe ku mendohej q njerzia t prfshihej e t prhumbej n romancn e vet t stins s vers, n kt vend nuk t ln t pushosh?!... Sa arsye politike, sa nga ato ekonomike a sociale, sa mediatike, pse jo? *** Pa filluar mir stina politike, disa politikan hoqn rrobat e plazhit dhe ia behn n Tiran. Dikush foli pr aleancat, dikush... vijon n faqen 20 vijon n faqen 15 OPINION

Faqe 5

Aksidenti

I prplas treni n Tiran, vdesin dy t moshuarat

Petropolitika e Rusis dhe implikimet gjeopolitike

Faqe 9
FATOS TARIFA, PHD

Kryeministri

Faqe 18-19
Berisha dje n Dajt

Zbulohet letra-amanet e Teodor Kekos pr t Korrupsioni, birin, botohet libri me Godo: Spitalet len pr t tregimet e panjohura dshiruar

Berisha, fundjav n Dajt me djalin, Shklzenin

XHULI DHE TEODOR KEKO

EKSKLUZIVE/ BASHKESHORTJA E SHKRIMTARIT, XHULI KEKO RREFEN HISTORINE E LIBRIT ME TE RI

kushtet kur nevojat dhe krkesat pr energji n tregun botror jan rritur dhe do t rriten edhe m shum, Moska po ndjek nj politik t till energjitike, e cila bn t qart gjithnj e m shum synimet e saj pr t luajtur nj rol t pavarur global dhe pr tu br... vijon n faqen 21

LASER WAY
International Laser Clinics
Rruga: Ismail Qemali, kati I, ngjitur tek piceri Era

Tel: 04 270-204

Faqe 13

Ministrja

Transplant floksh, terapi-analiz floksh

Eksperienca 25-vjeare n SHBA-Europ vetm ju garanton flok t rinj natyral prgjithmon

te klinika Lazer Way

Faqe 6

PANORAMA

E HENE 1 SHTATOR 2008

2 PANORAMA

REFORMA NE PROKURORI

NDRYSHIMET

Drafti: Kushte t reja pr shkarkimin e kryeprokurorit dhe vartsve

Projektligji i ri: Prokurort t arrestohen pa autorizim

TIRANE

Neni nr.36 i ligjit pr organizimin dhe funksionimin e Prokuroris n Republikn e Shqipris, shfuqizohet.
Kjo fraz e vetme e vendosur n nenin nr.17 t projektligjit t ri Pr Prokurorin, u heq imunitetin t gjith prokurorve t vendit. N kohn kur debati pr projektligjin e ri t Prokuroris sht kthyer n tem t dits, gazeta Panorama ka arritur t siguroj nj kopje t projektdraftit. Nse ai miratohet, ather prokurort shqiptar mund t arrestohen, ndalohen, kontrollohen dhe prgjohen nga policia si organ ekzekutiv, pa asnj penges paraprake. Deri m tani, prokurort kan gzuar nj imunitet simbolik n baz t ligjit Pr Prokurorin, neni 36 i t cilit parashikonte se prokurort nuk mund t ndalohen apo t arrestohen pa plqimin e prokurorit t Prgjithshm me prjashtim t rasteve kur kapen n flagranc, duke kryer nj vepr penale. Sipas ligjit aktual, edhe n rast t ndalimit n flagranc t prokurorve, policia sht e detyruar q brenda 24 orve t krkoj plqimin e kryeprokurorit. Nse ky i fundit nuk e miraton ndalimin e vartsit t vet, policia sht e detyruar t liroj prokurorin e arrestuar. Ky sht imuniteti q gzojn prokurort e Republiks s Shqipris, nj mas mbrojtse e cila kufizohet vetm n vendimmarrjen e prokurorit t Prgjithshm, i cili n rast se policia i paraqet prova pr kryerjen e nj krimi nga prokurori, mund t lejoj arrestimin e tij. Projektligji i ri Pr Prokurorin, i hartuar nga Ministria e Drejtsis e heq kt imunitet t prokurorve. KSHILLI I PROKURORIS Risia tjetr e projektligjit Pr Prokurorin, t prgatitur s fundi nga Ministria e Drejtsis, sht n prbrjen e Kshillit t Prokuroris s Prgjithshme. N draft-projektin e Ministris s Drejtsis, thuhet se ky institucion duhet t prfaqsohet n Kshillin e Prokuroris me dy antar, q kan t drejtn e vots n vendimmarrje. Nga ana tjetr, Ministria e Drejtsis, n draftin e saj, parashikon heqjen e t drejts s vots pr prfaqsuesin e Presidentit si antar i Kshillit, duke theksuar se ai

Prokuroria e Prgjithshme

T REJAT E PROJEKTLIGJIT
Hiqet imuniteti i prokurorve Ministria e Drejtsis ka dy antar me t drejt vote n Kshillin e Prokuroris Hiqet e drejta e vots pr prfaqsuesin e Presidencs n Kshillin e Prokuroris Ulet paga e Prokurorit t Prgjithshm Kryeprokurori shkarkohet me njoftimin e akuzs Prokurort e Shkalls s Par dhe t Apelit pezullohen me fillimin e procedimit penal Prokurort shkarkohen pas regjistrimit t procedimit penal Transferimi i Prokurorve n detyr bhet vetm me marrjen e plqimit prej tyre

Nga ana tjetr, Ministria e Drejtsis, n draftin e saj, parashikon heqjen e t drejts s vots pr prfaqsuesin e Presidentit si antar i Kshillit, duke theksuar se ai mund t marr pjes n mbledhjet e Kshillit

Diskutohet pavarsia e Prokuroris dhe prafrimi me BE

Ina Rama, n Asamblen e Shoqats Ndrkombtare t Prokurorve

TIRANE Prokurorja e Prgjithshme Ina Rama ka marr pjes n punimet e Asambles vjetore t Shoqats Ndrkombtare t Prokurorve. Aktiviteti u zhvillua nga data 27-31 gusht n Singapor. Zdhnsja e kryeprokurores Ina Rama, tha dje se tema qendrore e takimit ishte kooperimi ndrkombtar pr luftimin e krimit n fusha, ku prdoret teknologjia informatike, interneti dhe kompjuteri. Fjala sht pr terrorizmin, manipulimin e t dhnave dhe t llogarive bankare, vjedhjet me mashtrim t klientve, q bjn blerje prmes internetit apo prdoritakimin ndrkombtar t Singaporit. Gjat punimeve t asambles ndrkombtare t prokurorve, Ina Rama pati takime t veanta me prokuror t rajonit si dhe me prokuror t vendeve, ku ka emigracion t madh nga Shqipria. Kto takime jan fokusuar n forcimin e bashkpunimit dhe kmbimit t informacioneve me interes reciprok. Kryeprokurorja Ina Rama pati nj takim t posam pune me prfaqsuesit e EUROJUST-it. Gjat ktij takimi, u diskutua pr thellimin e bashkpunimit t Prokuroris s Republiks s Shqipris me ato t vendeve t BE-s.

Ina Rama

mi i internetit prej pedofilve dhe konsumuesve t pornografis me fmij, than burimet zyrtare nga Zyra e kryeprokurores Ina Rama. Sipas tyre, pavarsia dhe paanshmria e prokurorve n ushtrimin e detyrs ishte nj tjetr tem e rendit t dits, n

NDRHYRJA TEK EMRIMET

Projektligji Pr Prokurorin, i hartuar nga Ministria e Drejtsis parashikon zgjerimin e kompetencave dhe pjesmarrjes s ktij institucioni n emrimin e prokurorve. Sipas projektligjit, Ministria e Drejtsis do t ket dy antar me t drejt vote n Kshillin e Prokuroris, i cili merret me emrimin dhe shkarkimin e prokurorve. mund t marr pjes n mbledhje. Kshilli i Prokuroris sht organizmi vendimmarrs pr emrimet, ngritjen n detyr dhe ndshkimet ndaj prokurorve. SHKARKIMI I KRYEPROKURORIT Projektligji i ri bn prcaktime edhe pr shkarkimin e prokurorit t Prgjithshm. N rast se Prokuroria e Shkalls s Par pran nj rrethi gjyqsor hap shtje penale ndaj kryeprokurorit t vendit, ai largohet nga detyra menjher pas komunikimit t akuzs dhe marrjes n

cilsin e t pandehurit. N rast se ndodh kjo, projektligji Pr Prokurorin, parashikon se brenda 24 orve nga largimi i kryeprokurorit, Presidenti duhet ti propozoj parlamentit kandidaturn zvendsuese. Nj tjetr prcaktim i projektligjit t ri, i cili ka t bj me statusin e prokurorit t thjesht, sht pezullimi apo shkarkimi i tij. Draftprojekti i Ministris s Drejtsis, parashikon se prokurori largohet nga detyra e tij menjher pasi Prokuroria e Rrethit t ket marr nj kallzim penal ndaj tij dhe ta regjistroj denoncimin si procedim penal,

pra ende pa br hetime paraprake pr t verifikuar vrtetsin e akuzave ndaj prokurorit. PAGAT E PROKURORIS Nj tjetr ndryshim q sjell draftprojekti pr Prokurorin sht ai q lidhet me pagat. Ministria e Drejtsis ka propozuar uljen e pags s prokurorit t Prgjithshm, duke e barazuar at me rrogn mujore t nj antari t Gjykats s Lart. Deri m tani, hierarkia e pagave sht bazuar mbi nj koncept t barazis mes funksioneve ekuivalente. Pr shembull, drejtuesi i Prokuroris s Shkalls s Par merr nj pag

mujore t barabart me at t kryetarit t Gjykats s Faktit t atij rrethi, drejtuesi i Prokuroris s Apelit merr nj pag t barabart me kryetarin e Gjykats s Apelit, ndrsa ndryshe nga sa ishte deri m tani, prokurori i Prgjithshm sht propozuar t mos ket m pag t barabart me kryetarin e Gjykats s Lart si funksion korrespondues. Sipas projektligjit t propozuar prej Ministris s Drejtsis, prokurori i Prgjithshm i vendit duhet t ket nj pag ekuivalente me at t nj antari t thjesht t Gjykats s Lart. tr.so

E HENE 1 SHTATOR 2008

3 PANORAMA

REFORMA NE PROKURORI

REAGIMI

Shklqim Hajdari: Politikant t heqin imunitetin e tyre jo t prokurorve

Drafti ndryshon statusin kushtetues t prokurorve

TRAZHGIM SOKOLAJ

Projektligji Pr Prokurorin i hartuar nga Ministria e Drejtsis duket se sht drguar n Qeveri.
Pas hartimit dhe diskutimit t projektdraftit dikasteri i drejtsis msohet se e ka nisur projektligjin pr n Kshillin e Ministrave. Pas debatit publik q shkaktoi ky projektligj, i cili ende nuk sht br publik n prmbajtjen e plot t tij, gazeta kontaktoi dje me prokurorin Shklqim Hajdari, sekretar i Prgjithshm i Shoqats Kombtare t Prokurorve, njkohsisht Kryeprokuror i Prokuroris s Apelit n Tiran. Ai ka vn n dukje disa pika t prfolura t projektligjit, t cilat jan t kritikueshme ashtu sikurse nuk nguron t bj vlersime pr disa nene t tjera t projektligjit, q sipas tij shnojn prparim. Prflitet se Ministria e Drejtsis ka hartuar nj projektligj pr organizimin dhe funksionimin e Prokuroris dhe e ka drguar at n Qeveri. Them prflitet sepse ne si Shoqat e Prokurorve nuk jemi pranuar t ishim pjes e diskutimit dhe nuk e disponojm nj projektligj t till. Me sa di un, edhe misionet ndrkombtare t asistencs, OPDAT, EURALIUS dhe OSBE nuk jan njoftuar pr kt projekt, e konstatuar kjo n tryezat q ne si shoqat kemi organizuar me kto organizma, tha prokurori Hajdari. Dua t theksoj se disa ndryshime n projektdraft, me aq sa kemi msuar, prbjn cenim t rnd t boshtit ku Kushtetuta e ka vendosur institucionin e Prokuroris, vijoi m tej sekretari i Prgjithshm i Shoqats s Prokurorve t Shqipris. Ai tha se, vetm shfuqizimi i nenit pr imunitetin e prokurorve krijon nj situat problematike pasi do prokuror i Republiks mund t arrestohet, kontrollohet, prgjohet dhe ndalohet nga oficert e Policis Gjyqsore pa marr plqimin e Prokurorit t Prgjithshm. N kontrast me projektligjin e Ministris s Drejtsis, jan ligjet e tjera t shtetit, sipas t cilave, Policia Gjyqsore sht struktura q bn hetimet ndrsa prokurori

Veanrisht parashikimi pr pezullimin e menjhershm t prokurorve nga detyra n rast t regjistrimit t procedimit penal kundr tyre, prbn zhvendosje totale n statusin kushtetues t prokurorit

ALIABEAJ E RAMA

Sekretari i Shoqats s Prokurorve, Shklqim Hajdari

Alibeaj: Prokurort t jen pa imunitet

TIRANE - Ministri i Drejtsis, Enkelejd Alibeaj, mohoi dy dit m par t kishte nj tendenc pr t vendosur Prokurorin nn ekzekutiv, pasi sipas tij, kjo sht sanksionuar n Kushtetut ku thuhet se organi i akuzs sht i pavarur, hierarkik dhe i centralizuar. Sipas tij, me ligjin e ri Pr Prokurorin, n t cilin do t ndrhyhet n 10 shtje, pritet t sqarohet hierarkia brenda Prokuroris, n t tre nivelet, prokurori t rretheve gjyqsore, prokurori apelesh dhe kabineti i Prokurorit t Prgjithshm. Ai pohoi se, ligji i ri do t saktsoj t drejtat dhe tagrat q ka secili nivel i Prokuroris. M tej Alibeaj shtoi se, me ligjin e ri q po prgatitej do rregullohej sistemi i karriers n organin e akuzs. N lidhje me postin e Kryeprokurorit, ministri i Drejtsis vijoi se, do t ket nj riformulim t kompetencave, si dhe do t ndrhyhet n mandatin e tij, i cili tashm sht i pakufizuar. Do t ndrhyhet edhe n kriteret e przgjedhjes s Prokurorit t Prgjithshm. Sipas Alibeajt, prokurorve do tiu hiqet imuniteti. f.m.

Shefi i EURALIUS, Roland Miklau

Enkelejd Alibeaj

EURALIUS: Sjemi dakord me disa pika t projektit

TIRANE Organizmat ndrkombtare q asistojn sistemin shqiptar t drejtsis duket se nuk jan plotsisht dakord me projektligjin e ri pr organizimin dhe funksionimin e Prokuroris. Roland Miklau, shefi i misionit evropian EURALIUS, q ndihmon drejtsin shqiptare dhe veanrisht reformn n kt sistem, sht shprehur dy dit m par se drafti prmban disa pika t vendosura n projektligjin e Prokuroris me t cilat misioni nuk sht dakord. Ai nuk i bri publike pikat e projektligjit me t cilat evropiant nuk jan dakord, ndrsa tha se m par projektligji po diskutohej me zyrn e Prokurorit t Prgjithshm, por s fundi diskutimet u ndrpren dhe n projektligj jan br propozime me t cilat EURALIUS nuk sht plotsisht dakord. Miklau vlersoi pika t tjera t projektligjit q sipas tij, kan frym evropiane. Duket se qndrime t tilla jan mbajtur edhe m par nga prfaqsuesit e EURALIUS, q kan marr pjes n diskutimet e zhvilluara gjat hartimit t projektligjit pr organizimin dhe funksionimin e Prokuroris. Reforma n drejtsi konsiderohet si nj nga fushat strategjike n drejtim t integrimit t vendit n BE, ndaj edhe procesi i hartimit t projektligjit Pr Prokurorin duket se ka trhequr vmendjen dhe interesin e ekspertve t misionit evropian q asiston drejtsin shqiptare. Pikat me t cilat evropiant duket se nuk jan dakord kan t bjn me kompetencat e Prokurorit t Prgjithshm, kriteret e zgjedhjes s tij, si dhe nj sr ndrhyrjesh t tjera n ligjin aktual. t.s

STATUSI I PROKURORVE
Sekretari i Prgjithshm i Shoqats s Prokurorve tha se, projektdrafti i Ministris s Drejtsis pr ndryshimet n ligjin e Prokuroris nuk forcon statusin e prokurorve. Me sa kemi dijeni dhe me sa kemi msuar deri m tani, nuk mund t themi se drafti sjell prparim n drejtim t garantimit t vendit t puns dhe mbrojtjen e prokurorve n rast se ata prballen me presione pr shkak t dosjeve q hetojn, vijoi Hajdari. Sipas tij, prflitet se drafti parashikon vetm dhnien e pags s nj viti pr prokurort q largohen nga detyra pas regjistrimit t procesimit penal edhe n rast se akuzat ndaj tyre rrzohen nga gjykatat deri n vendimin e forms s prer. sht ai q i drejton dhe kontrollon ato. Shfrytzoj rastin tu kujtoj politikanve se u kan premtuar shqiptarve kufizimin e imunitetit t tyre, shtoi prokurori Hajdari, duke kujtuar se, nse hiqet imuniteti i prokurorve, ather politikant shqiptar do t jen edhe politikan, edhe polic edhe prokuror dhe gjyqtar. Sekretari i Shoqats s Prokurorve e konsideroi pozitiv parashikimin n projektligj pr rritjen e kompetencave t Kshillit t Prokuroris. Projektligji shnon prparim edhe n parashikimin pr krijimin e nj regjistri pr vlersimin e prokurorve n trsin e elementve t ushtrimit t detyrs, nnvizoi

prokurori Shklqim Hajdari duke renditur si pozitive edhe pikn e projektligjit, q parashikon marrjen e plqimit nga prokurort n rast t transferimit t tyre n detyr nga nj rreth, apo qark n nj tjetr. Megjithat, heqja e imunitetit t prokurorve me shfuqizimin e nenit 36 t ligjit aktual dhe veanrisht parashikimi pr pezullimin e menjhershm t tyre nga detyra n rast t regjistrimit t procedimit penal kundr tyre, prbn zhvendosje totale n statusin kushtetues t prokurorit, sqaroi kryeprokurori i Apelit t Tirans, Shklqim Hajdari. Ai tha se, n momentin q do t njihet me variantin e projektligjit n trsin e tij dhe n rrug zyrtare, Shoqata Kombtare e Prokurorve do t ket nj qndrim zyrtar n lidhje me kt shtje.

PANORAMA 4
KOALICIONI I MAJTE

E HENE 1 SHTATOR 2008

INTERVISTE

Antari i kryesis s PS-s, Arben Malaj, analizon zhvillimet politike

Fitorja e zgjedhjeve, nga gjithprfshirja e s majts

Kryeministri i dshtuar, paguan spote me para buxhetore
ARISTIR LUMEZI

Antari i kryesis socialiste, Arben Malaj, n nj intervist pr gazetn Panorama shprehet se n funksion t fitores s zgjedhjeve t prgjithshme t 2009 krkohet gjithprfshirje e t gjith aktorve dhe faktorve t majt.
Malaj shpreson se pas miratimit t Kodit Zgjedhor situatat politike brenda t majts do t sqarohen duke i hapur rrug nj klime t re brenda saj. Sipas tij, ndoshta breshri politik do t jet m i shpesht dhe i madh deri n miratimin e Kodit Elektoral, pas ktij momenti edhe n fenomenet natyrore ndodh q koha hapet dhe ka m shum diell. Duke komentuar prmbajtjen e sloganit t kryetarit socialist, aleanc prtej t majts dhe t djathts, Malaj e sheh si nj mesazh jo pr t fshir do dallim n politikat e qeverive t spektrave t ndryshme politike, por edhe pr t theksuar fenomenin dhe sfidat jo thjesht ideologjike me t cilat ballafaqohen sot shum parti politike n Evrop dhe kudo. Antari i kryesis socialiste, jep mendimin e tij edhe pr debatin m t fundit mes LSI-s dhe Bashkis s Tirans, pr mungesn e transparencs n projektet urbanistike t ksaj t fundit. Malaj shprehet se, nuk paragjykon asnj krkes pr m shum transparenc, qoft edhe nga nj individ i vetm dhe ndaj kujtdo t zgjedhuri apo t emruari n strukturat e shtetit. Por ai nuk mirkupton dot epidemin e deklaratave akuzuese, aq m tepr kur sht fillim i nj ballafaqimi publik dhe jo rezultat i nj procesi transparent. Duke analizuar veprimtarin e qeveris por dhe krizn e madhe ekonomike, Malaj e cilson kryeministrin Berisha t dshtuar nisur dhe nga fakti i fundit, at t realizimit t nj spoti televiziv me parat e taksapaguesve. Sipas tij, vetm partit politike mund t bjn spote televizive, ndrsa qeverit testohen nga opinioni dhe institucionet e pavarura. Ai pohon se nj veprim i till sht moralisht i turpshm dhe financiarisht i dnueshm. sht mbyllur sesioni veror i Kuvendit pa prfunduar dy nga reformat m t rndsishme, pr t cilat Partia Socialiste dha konsensus t plot n prag t samitit t NATO-s n Bukuresht. Mendoni se ky konsensus krkonte nj menaxhim m t mir sa i takon aksionit parlamentar t socialistve n Kuvend? Nse ka nj investim afatgjat t s majts n trsi dhe t Partis Socialiste n veanti, sht pikrisht kultura e re e t brit opozit. Shqipria e mori ftesn n NATO edhe pr shkak t konsensusit kombtar q dha opozita e vendit pr reformat e kushtzuara. Vendi do t eci shpejt n procesin e gjat dhe jo t leht t antarsimit n BE, nse opozita do t angazhohet n sfidat e tij, si duke i dhn prioritet konsensuseve dhe kompromiseve pr prioritetet kombtare, ashtu edhe pr efikasitetin e ballafaqimit politik dhe kryesisht parlamentar ndaj keqqeverisjes. Pak jav m par, nj prov tjetr elektorale, Kashari, prfundoi me rezultat negativ pr PS-n, ndrkoh vrtetoi analizat se ndarja e votave mes t majtve i on lehtsisht fitoren t djathts. Mendoni se krkohet nj

N politik, dshtimi i paraardhsit rrit premisat pr fitore. Votuesit priren t votojn m shum me vot penalizuese, ndrsa pjesa tjetr q t bn realisht fitues sht kredibiliteti dhe besueshmria q sjell votn q ushqehet nga optimizmi pr opozitn. Kjo vot, vota optimiste, duhet t jet n rritje sepse ajo sht edhe mbshtetja m e mir edhe pr periudhn qeverisse.
ndryshim strategjie n bashkpunimin mes t majtve pr ti paraprir nj dshtimi eventual t 2009? Pyetja juaj bhet pas konvents s demokrateve. Ajo sht nj leksion i mir pr do lider dhe forc politike. Konkurrimi brenda forcave politike dhe midis forcave t t njjtit spektr duhet t ket si objektiv kryesor krkesat e elektoratit. dokush duhet t sakrifikoj dika personale n detyrim t nj fitoreje jo vetm personale. Ne duhet t synojm arritjen e unifikimit t objektivave politike t partive t opozits, q vjen si detyrim dhe prgjegjsi ndaj sfidave t vendit. Kjo filozofi lehtson dhe rrit do mundsi bashkpunimi, e cila sht parakusht pr nj fitore efikase. Nga kryetari i Partis Socialiste, Edi Rama, n qendr t strategjis elektorale dgjohet vazhdimisht aleanca prtej t majts dhe t djathts, teza kto t dshtuara nga Veltroni n zgjedhjet e fundit n Itali. Mendoni se krkohet nj adresim m i sakt ndaj elektoratit n funksion t fitores s zgjedhjeve t 2009? Shpresoj shum q ky mesazh t lexohet n funksion t ambientit politik, historikisht t mbingarkuar. Kjo kultur e trashguar politike i ka sjell jo pak pasoja edhe vet votuesve shqiptar. Prtej t majts dhe t djathts, fokuson m shum t rinjt dhe t pavendosurit q kan nj pesh jo t vogl n votn prcaktuese. sht nj mesazh jo pr t fshir do dallim n politikat e qeverive t spektrave t ndryshme politike, por edhe pr t theksuar fenomenin dhe sfidat jo thjesht ideologjike, me t cilat ballafaqohen sot shum parti politike n Evrop dhe kudo. Dallime politike midis t majts dhe t djathts ka, por nj gj sht vrtetuar, se qeveri t ndryshme nuk mund t ndrtojn programe strikte ideologjike jasht nj realiteti ekonomik q kushtzohet dhe nga faza e ciklit ekonomik gjat t cilit merr mandatin qeveriss. Hapja e ekonomive dhe rritja e integrimit ekonomik e ka rritur efektin e faktorve t jashtm, nj pjes e sovranitetit t qeverisjes s vendit, duke filluar nga politikat monetare, i dorzohet strukturave evropiane, dallimet klasike ideologjike jan t pamjaftueshme pr t siguruar suksesin, n shum raste ato tentojn t krijojn pengesa. M duhet t theksoj se kto evoluime gjat shekullit t XX nuk kan ndodhur vetm me partit e majta. Sistemi i sigurimeve shoqrore, kapitalizmi i dhembshur, paketat miliard dollarsh pr t varfrit e krizs s uris, ndrhyrjet qeveritare pr t ndalur falimentimin e sistemit bankar, paketat kejnsianiste pr t gjallruar ekonomit n kriz edhe n vendet e G-8, jan jo pak larg kapitalizmit klasik. Duart e dukshme dhe t zgjatura t ndrhyrjeve qeveritare edhe gjat vitit 2008 duket se kan mbetur t paknaqura

ARBEN MALAJ

nga mrekullia e mbinatyrshme e duarve t padukshme t Adam Smithit. Sfidat ekonomike sociale dhe qndrueshmria politike n kushtet e rritjes s pabarazis, mbizotrojn sot axhendat e debateve jo vetm politike. Debati pr natyrn e taksave, harmonizimi i barrs fiskale midis t ardhurave nga puna, kapitali dhe konsumi, debatet kush i paguan taksat dhe kush prfiton nga shpenzimet buxhetore, debati kush prfiton nga ulja e taksave, jan jo t lehta dhe jo jasht mode edhe midis partive politike n vendet m moderne t bots. Jo rastsisht Obama theksoi se ulja e taksave nga ana e tij do t prekte 95% t familjeve amerikane, ndrsa taksa e shesht e t djathts shqiptare, preku dhe minimumin jetik t 85% t shqiptarve. Debati pr politikat dhe skemat e sigurimeve shoqrore, debati pr barrn e rnd t shpenzimeve t sigurimeve buxhetore q cenon qndrueshmrin fiskale, sidomos t vendeve n plakje, jo vetm t Evrops, por edhe shqetsimi pr rritjen e t pasiguruarve ku edhe n Amerik jan rreth 46 milion vet, sht jo i leht pr forcat politike t do vendi. Debatet pr politikat m t mira fiskale kundr varfris q vn theksin tek miredukimi, prmirsimi i shndetit, cilsia e ambientit, cilsia e infrastrukturs, ndiqen sot me interes t veant dhe pr to ballafaqohen midis tyre politikan dhe ekspert t forcave t ndryshme politike kudo n bot. N kt kontekst, ka gar sepse ka dallime cilsore midis programeve ekonomike t partive politike. N garn elektorale, ballafaqohen qartsia e programit, cilsia e ekipeve dhe prkushtimi ndaj suksesit, t cilat mbeten t vlersohen nga votuesi. Pr fat t mir demokracia ka krijuar kohn e nevojshme, mandate 4-vjeare, q partit politike t realizojn programet politike gjat qeverisjes s vendit. Demokracia ka krijuar edhe kufizime pr nivelet e ndryshme t pushteteve. Ritestimi bhet do katr vjet, e cila nuk sht nj periudh e shkurtr pr t prmbushur premtimet dhe nj koh e mjaftueshme pr t qartsuar dhe larguar t dshtuarit. N fillim t mandatit opozitar, PS-ja premtoi opozit me alternativa, larg shfaqjeve alla Berisha, ndrsa sot pas tre vjetsh, kemi par pak nisma ligjore, m shum amendime brenda drafteve ligjore t paraqitura dhe kalimin nga nj qndrim agresiv me bilbila deri n nj qetsim t plot n Kuvend. far mund t ishte br m mir nga ana e PS-s n Kuvend? Po ta shikoni n dinamik si edhe ju e theksoni, opozita ka ardhur duke u br m efektive jo thjesht n ballafaqime fizike. Disa nga reformat e rndsishme n vend jan mbshtetur, por edhe jan iniciuar dhe formuluar nga ekspertt e PS dhe opozits. Opozita sot duhet t ishte detyrimisht nj-

qind pr qind ndryshe nga opozita e djeshme, q vetm shpifte dhe digjte deri edhe institucionet e shtetit edhe pas viteve 2000. Shqetsimi i drejt jo thjesht i militantve t Partis Socialiste sht, a do t marr vlersimin elektoral kjo mnyr e t brit opozit? Partia Socialiste nuk e pret ardhjen n pushtet vetm dhe kryesisht nga dshtimet e qeveris Berisha, t cilat jan t dukshme dhe me pasoja katastrofike n momentet e saj m tipike. N politik, dshtimi i paraardhsit rrit premisat pr fitore. Votuesit priren t votojn m shum me vot penalizuese, ndrsa pjesa tjetr q t bn realisht fitues sht kredibiliteti dhe besueshmria q sjell votn q ushqehet nga optimizmi pr opozitn. Kjo vot, vota optimiste, duhet t jet n rritje sepse ajo sht edhe mbshtetja m e mir edhe pr periudhn qeverisse. Kt pjes, Partia Socialiste synon ta fitoj me prgjegjsin dhe seriozitetin pr sfidat e vendit, t materializuara n nj fushat elektorale dhe program qeveriss modern dhe efikas, q rrit shpresat dhe optimizmin tek miliona votues. Koh m par kishim nj prpjekje dhe t prshpejtuar pr t startuar krijimin e nj federate t majt fillimisht PS-PSD, duke ln t hapur shtegun pr zgjerimin e saj. Sot nj ide e till duket e harruar. Cili sht mendimi juaj? Kto jan procese q kan luhatjet e tyre t natyrshme dhe q duhen mirkuptuar. Por n asnj rast, politika nuk mund t jet n thelb pazar, si konstatohet edhe koht e fundit. Qndrimi publik i disa liderve politik t disa partive edhe parlamentare, se akoma nuk kam vendosur me cilin do t bj koalicion dhe po pres kush do t m ofroj m shum, e deformon misionin e tyre shoqror dhe rithekson karakterin tregtar. Pas miratimit t Kodit, hapsirat do t jen m t qarta dhe afatet do t jen m konkrete. Larmia e formave t bashkpunimit, e bn m t leht at para, gjat dhe pas zgjedhjeve. Jemi vetm nj vit para zgjedhjeve t prgjithshme. Mendoni se PS duhet t bj nj rigjenerim figurash, krijimin e KOP-i socialist pr rifreskimin e imazhit t saj, apo rritja e prqindjes s grave e plotson nj kusht t till? Nuk prjashtohet mundsia, pse jo edhe domosdoshmria, pr t startuar nj fushat elektorale sa m moderne dhe me m shum mundsi kontributi t t gjith personaliteteve t Partis Socialiste e t s majts. Harmonizimi i brezave dhe kontributeve i bn m t suksesshme partit politike dhe qeverit. Ky harmonizim i lehtson edhe sfidat e suksesit t politikanve t rinj t do force politike.

E HENE 1 SHTATOR 2008

5 PANORAMA

KOALICIONI I MAJTE

REAGIMI
Spote prdorin partit politike, qeverit testohen nga opinioni dhe nga institucione t pavarura. Prdorimi i parave publike pr spote personale t kryeministrit dhe ministrave, sht nj fenomen moralisht i turpshm dhe financiarisht i dnueshm.

Vasili: Kshtu nuk rrjedhin votat e opozits

LSI: Nse PS do aleanc, ta nis me korrektimin kombtar

ARISTIR LUMEZI

Cili duhet t jet qndrimi i PS-s ndaj aleatve t saj, LSI, PSD, PDS, PAD, por dhe figurave historike t saj, si Fatos Nano pr t ndrtuar bllokun opozitar gjat vitit t fundit para zgjedhjeve t prgjithshme? Shpresoj t jet gjithprfshirs, mundsi t plota pr tu angazhuar s bashku n sfidn jo thjesht t fitores pr t prmirsuar rrnjsisht cilsin e qeverisjes s vendit. Ndoshta breshri politik do t jet m i shpesht dhe i madh deri n miratimin e Kodit Elektoral, pas ktij momenti edhe n fenomenet natyrore ndodh q koha hapet dhe ka m shum diell. Kryeministri Berisha n mnyr t prsritur sht shprehur se, rritja ekonomike e vendit gjat ktij viti mund t jet dyshifrore. Sa baz ka nj deklarat e tij, kur investimet jan n nivelin m t ult dhe importet mundin eksportet disa her? M vjen keq pr njohurit ekonomike t cunguara dhe t deformuara t kryeministrit, fatkeqsia qndron q ato bashkshoqrohen me cilsin m tipike t tij q sht demagogjia. Prandaj kredibiliteti i tij personal dhe i qeveris s tij fatkeqsisht sht n nivelin kritik. Shikoni buxhetin suplementar t vitit 2007, shikoni buxhetin afatmesm t miratuar n qeveri pr vitet 2009-2011, vet kryeministri ka miratuar kt dokument ku nuk ka asnj rritje ekonomike reale dyshifrore deri n vitin 2012. Vetm nj kryeministr i dshtuar dhe me kredibilitet publik t cenuar mund t paguaj para buxhetore pr t br spote televizive si po ndodh turpshm kto dit. Spote prdorin partit politike, qeverit testohen nga opinioni dhe nga institucione t pavarura. Prdorimi i parave publike pr spote personale t kryeministrit dhe ministrave, sht nj fenomen moralisht i turpshm dhe financiarisht i dnueshm. Ish-ministri socialist i Financave, si e gjykon mungesn e indeksimit t pagave, pensioneve n kto tre vjet dhe rritjen e pagave dhe pensionet n shifrat e deklaru-

ara nga qeveria n buxhetin suplementar. Kemi t bjm me nj loj shifrash? N kto vite t vshtira me inflacion t lart, shum qeveri kan pranuar se jan goditur rnd shtresat m t varfra t shoqris. N kushtet kur kto shtresa n Shqipri harxhojn mbi 50% t buxhetit t tyre familjar pr ushqimet ditore, pra pr ato artikuj q jan goditur m rnd nga inflacioni i lart, sht jo vetm paaftsi, por edhe cinizm t deklarosh pr rritje reale n nivele t larta t t ardhurave n trajt pagash pr punonjsit e sektorit publik dhe aq m pak pr pensionistt. Fuqia blerse reale e shqiptarve sht goditur rnd nga inflacioni i lart dhe nga tatimi i t ardhurave minimale. do argumentim tjetr sht demagogji elektorale, ndrsa mungesa e politikave konkrete sht paaftsi e theksuar qeverisse. Ditt e fundit kemi nj debat edhe publik t nisur nga LSI, e cila akuzon kryetarin e bashkis Rama se n konsensus me kryeministrin Berisha po kthen zonn e gjelbr dhe sportive pran liqenit Artificial n komplekse shumkatshe ndrtimi. Mendoni se krkohet t rritet transparenca pr shtje, t cilat prekin dhe cilsin e jets s qytetarve? Nuk paragjykoj asnj krkes pr m shum transparenc, qoft edhe nga nj individ i vetm dhe ndaj kujtdo t zgjedhuri apo t emruari n strukturat e shtetit. Nuk e mirkuptoj dot epidemin e deklaratave akuzuese, aq m tepr kur sht fillim i nj ballafaqimi publik dhe jo rezultat i nj procesi transparent. Rritja e transparencs, dhnia e sqarimit publik ndaj do qytetari, jan t detyrueshme pr do t mandatuar publik. Do t ishte m efikase q fillimisht t krkohet dhe influencohet rritja e transparencs s procesit, t sensibilizohet opinioni kur kjo transparenc e krkuar nuk jepet, mohohet apo vonohet, se sa t akuzohet do dit.

Zgjidhja e vetme pr t mos rrjedhur asnj vot n zgjedhjet e ardhshme, sht korrektimi kombtar. Lvizja Socialiste pr Integrim, i sht prgjigjur dje ftess s radhs s br nga Partia Socialiste pr nj bashkim t ri t opozits.
Sekretari i Prgjithshm i LSI-s, Petrit Vasili, tha dje n nj konferenc pr shtyp se, PS dshtoi me reformn zgjedhore dhe sistemi spanjoll u b nn dirigjimin e kryeministrit Berisha. Ndaj thirrjet hipokrite pr bashkim t opozits jan alibi pr t mbuluar dshtimin e reforms zgjedhore dhe faktin q modeli spanjoll u przgjodh nn dirigjimin e Berishs. Ndaj pr t mos uar dm, as dhe nj vot opozitare kundr regjimit kriminal t Berishs, lidershipi i PS ka vetm nj rrugdalje, at t korrektimit kombtar t vots s shqiptarve, theksoi dje Vasili. Sipas zyrtarit t lart t LSI-s, lidershipi i socialistve sht shprehur koh m par se ia dhuroi ndryshimet kushtetuese Berishs n kmbim t sistemit spanjoll, ndrsa tani sipas tij, del e qart se dhe sistemi spanjoll ishte nj dhurat tjetr e lidershipit t PS pr Berishn. Pr kto arsye madhore LSI nuk mund t bhet pjes e deformimit t zgjedhjeve dhe e bisht-koalicioneve q ndrtohen mbi presje dhjetore dhe jo mbi baz parimesh t shndetshme politike dhe demokratike. Prfundimisht, nse vrtet PS krkon bashkimin e opozits duhet ta nis at nga rishikimi i dhunimit t Kushtetuts dhe prishjes flagrante nga ana e PS t marrveshjes s bashkpunimit pr reformn zgjedhore me partit e

PROKURORIA
Lidhur me reformn n prokurori, Vasili tha se, ashtu si t gjitha reformat e tjera, n kto muaj dhe vite t ksaj maxhorance, q sht n pushtet, sht karakterizuar nga nj munges totale e transparencs dhe sht nisur nga lajtmotivi i kapjes dhe prvetsimit t t gjitha institucioneve t pavarura, pr ti vn ato n shrbim t maxhorancs dhe vet Berishs.

Petrit Vasili

PS: Meta, kundr nesh me vepra

Partia Socialiste ka reaguar dje ndaj deklaratave t LSI-s, duke e quajtur kreun e ksaj partie, Ilir Metn, si pateric t kryeministrit Berisha. Gjynah q miku yn Ilir Meta sht kundr Berishs me fjal dhe kundr Partis Socialiste me veprime. Duke vepruar kshtu, kundr bashkimit dhe interesave t qytetarve t Shqipris, q duhet t shptojn nga kthetrat e ksaj qeverie t korruptuar, gnjeshtare e t paaft, Iliri po bhet paterica e Sali Berishs. Ne i bjm thirrje t ngrihet mbi interesin e vogl personal, e t dal nga bataku i politiks s vjetr Edlira Haxhiymeri t mllefit, pr t mirn e vendit dhe t njerzve, theksoi dje Edlira Haxhiymeri, sekretare pr shoqrin civile dhe shanset e barabarta n PS. opozits, shtoi m tej sekretari i Prgjithshm i LSI-s. Vasili vijoi se, ishte pikrisht PSja e cila nprmjet hedhjes s tezs s sistemit spanjoll krkonte eliminimin e partive t vogla dhe zhdukjen e fenomenit t Dushkut. Ndrkoh q sipas tij, me daljen n sken t koalicioneve t prbra riciklohen partit e vogla pr t cilat PS-ja m par kishte krkuar asgjsimin e tyre. Natyrisht, q kjo pyetje e madhe se pse kta po rinovojn nj sistem, i cili promovon kto dy problematika, q ishin konsideruar si prioritare pr tu asgjsuar nga Partia Socialiste, sht nj pyetje, q duhet tia bjm vet PS, e cila duhet q t ndaj shtjen ndrmjet kapjes s saj politike nga Berisha dhe lajthitjes politike. Por, n t dyja rastet besoj q ajo do t ndodhet keq, iu prgjigj Vasili interesimit t mediave lidhur me kmbnguljen pr mbshtetjen e skems s koalicioneve t prbra. Sipas sekretarit t Prgjithshm t LSIs, PS-ja ska m t drejt morale dhe politike pr t prmendur fjaln bashkim t opozits pasi q nga zgjedhjet lokale ka punuar vetm pr prishjen e marrveshjes s bashkpunimit t opozits.

GJENERATORE - STABILIZATORE TENSIONI - PANELE ELEKTRIKE

Shitje asistenc mirmbajtje konsulenc

MOTO - GJENERATORE STABILIZATORE, UPS TRANSFORMATORE PA VAJ

Adresa:Eurocol Business Center, kati 6, Rr.Murat Toptani.Tirane Tel:04-274627; Tel:04-234534; Mob:0682023438; fax:04-234536 www.eurocol.al; Servisi:04-257690

PANORAMA 6

E HENE 1 SHTATOR 2008

Smundjet e seksit, 83% e shqiptarve t painformuar

Shqiptart jan t painformuar pr rrezikun e smundjeve seksualisht t transmetueshme (SST). Kjo ka rezultuar nga studimi i Institutit t Shndetit Publik. Sipas t dhnave t ktij studimi, 83% e personave q jan analizuar n maternitete, qendrn spitalore universitare Nn Tereza dhe klinika private nuk kan informacionin e duhur pr pasojat e rnda q mund t shkaktojn kto smundje pr shndetin e tyre. Kshtu rreth 55% e t anketuarve nuk e di se ku t drejtohen pr tu ekzaminuar ndrsa n 47% t rasteve partneri edhe pse mbarts i nj prej smundjeve seksualisht t transmetueshme nuk ka pranuar t kurohet. Grupmosha q paraqitet m shpesh n spitalet publike dhe klinikat private me mbi 70% t rasteve sht ajo nga 2130 vje, ndrkoh q pas t 30-tave vjen n ulje numri i femrave dhe meshkujve q vizitohen pr kto probleme. Ve ksaj rreth 29% e t prekurve nga (SST) nuk kan mundsi ekonomike pr t bler medikamentet e trajtimit. Ky fakt dshmon qart se smundja e tyre n kto kushte prkeqsohet dhe n jo pak raste jo vetm q i kushton atyre marrdhnien n ift, por mund tu rrezikoj edhe jetn. M shum se gjysma e t anketuarve kan pohuar se n rast se nuk do t paguanin pr trajtimin dhe ekzaminimet do t ishin m t predispozuar pr ti kryer ato. Por krahas ksaj n rast se mjekt dyshojn pr invektimin e pacientve pr kto smundje n 40 % t rasteve ata i drejtojn pacientt n laboratort privat pr t vijuar analizat. ka tregon q nj pjes e tyre heqin dor n pamundsi pr t paguar faturat e kripura pr kto ekzaminime.

Besimtart

Nj mal me halle n shndetsi, dje analiza 7-mujore

ZIRINA LLAMBRO

Nis sot muaji i Ramazanit

Sot nis muaji i shenjt i Ramazanit, i cili konsiderohet nga komuniteti mysliman si muaji i harress, mirsis dhe dashuris. Kryetari i Komunitetit Mysliman Shqiptar, Selim Mua, uroi dje gjith besimtart mysliman shqiptar. Qllimi i Ramazanit sht t tentohet vlersimi i ktij muaji t begat, n arritjen e knaqsis s Zotit dhe n formimin e nj bashksie me vlera t shndosha njerzore, tha Muaj. Ai theksoi se, ky muaj na nxit t jemi gjithmon t gatshm q t bhemi m human dhe m t afruar me njerzit n nevoj. E gjith bota islame gjat ktij muaji fal teravit dhe thirrjet pr lutje dgjohen nga t gjitha xhamit n mbar botn. Gjith besimtart mysliman fillojn agjrimin n t njjtn koh. Ramazani sht muaji i nnt i vitit sipas kalendarit t HIXHRETIT. Ky muaj dallohet nga agjrimi, t cilin e kryejn besimtart. N prfundim t ktij muaji nj miliard myslimant e bots festojn festn e Eid al-Fitr (Bajramin e Madh). Komuniteti mysliman shqiptar, i cili vite m par e respektonte n mnyr t fsheht muajin e shenjt t Ramazanit, tashm e mban at n mnyr t vullnetshme. Agjrimin njerzit e njohin q nga lashtsia n nj form ose n tjetr gj, q dshmohet edhe n Kuran. Megjithat nuk ka fakte, t cilat prcaktojn n mnyr t qart se n koh nisi agjrimi pr her t par. Thuhet se t part q filluan agjrimin ishin egjiptiant e lasht, t cilt agjronin n nj mnyr t veant n festat e tyre. Agjrimin e praktikuan edhe kinezt e vjetr. Ata agjronin sidomos n kohn e luftrave. Kt rit ata e kishin t prcaktuar n ligjet e fes s tyre. Edhe indiant kishin dit dhe forma t caktuara t agjrimit, si shpjegojn librat e tyre t shenjt si Brahma etj.

Nj mal me probleme q krkojn zgjidhje.

Shum mangsi t mbartura. Ve tyre edhe nj sr hallesh t reja me t cilat shndetsia prballet sot. Prtej analizave 7-mujore t ditve t fundit, t cilat paraqesin sukseset e arritura nga krert e dikastereve, Ministrja e Shndetsis, Anila Godo, ka zgjedhur nj tjetr taktik. Kjo ndoshta edhe pr faktin se nuk i ka mbushur ende disa muaj n detyrn e re. Dje gjat prezantimit t analizs s puns pr gjysmn e par t vitit, Godo nuk ka anashkaluar asnj nga problematikat e mprehta nn t cilat shndetsia prplitet sot. Jemi t ndrgjegjshm se cilsia e shrbimeve t ofruara, si dhe performanca e spitaleve ln mjaft pr t dshiruar. Buxheti pr shndetsin sht i pamjaftueshm por ktij fakti i shtohen edhe mjaft mangsi n menaxhimin e shrbimeve shndetsore, tha Godo. Nga sa bri me dije ministrja ndonse cilsohet si nj sistem komplementar me publikun, privati nuk sht aspak nn kontroll. Duhen prcaktuar qart standardet pr akreditimin e strukturave private, marrdhniet dhe mundsit e konvencioneve midis tyre dhe sektorit publik, q do mund t ofronin shrbimet e munguara. Kemi organizuar grupe pune, theksoi Godo. MENAXHIMI Sipas ministres, nj menaxhim i ngatht e i paprgjegjshm oi n mungesn e thell n medikamente, reagente, materiale konsumi. Kjo pr arsye t mosidentifikimit si duhet t nevojave e krkesave, her

Privatt jasht kontrollit, spitalet ln pr t dshiruar

Problemet
Korrupsioni sht prezent Mungon kontrolli pr tenderat Sektori privat jasht kontrollit Dshtoi strategjia e duhanit Buxheti i pamjaftueshm Cilsia n spitale e dobt Mungon informatizimi i sistemit
Anila Godo

90

PER QIND e popullats sht e mbuluar me vaksinat kryesore. Sipas drejtuesve t Ministris s Shndetsis, kjo shihet si nj nga arritjet kryesore t sistemit.

Marrdhnie jo t mira mes

PROJEKTE pr ngritjen e infrastrukturs spitalore, n Tiran dhe n rrethe jan n proces. Ato do t ndikojn n prmirsimin e shrbimit.

profesorve, ministris dhe fakultetit

nprmjet prgatitjes s kapaciteteve menaxhuese t reja, vijoi Godo. Ministrja e ka cilsuar me plot gojn, t dshtuar strategjin e lufts kundr duhanit. Pr t, korrupsioni n shndetsi mbetet nj fenomen pr t cilin t gjith jan t vetdijshm se ekziston, n nivele e forma t ndryshme. Nj politik m e mir e pagave, prdorimi m me efektivitet i t ardhurave dytsore, ndryshimi i mekanizmit t financimit t shrbimeve shndetsore, do t jen bazat e lufts kundr korrupsionit, shtoi Godo. Ve tyre, ndrhyrjet reformuese n sektorin farmaceutik, e sidomos nj auditim i rrept dhe i vazhdueshm i t gjitha proceseve tenderuese e prokuruese, si dhe t marrdhnieve midis sektorit publik e atij privat, jan hallka t tjera q do t shrbejn n minimizimin e ktij fenomeni. Nuk sht ln pa u prmendur edhe mungesa e nj sistemi t mirfillt i informacionit shndetsor. Pr pasoj jan vrejtur mangsi n mbledhjen, prpunimin e t dhnave dhe vnien e tyre n shrbim t dhnsve t shrbimeve. Aktualisht po punohet me OBSH-n pr prgatitjen e Strategjis s Informacionit Shndetsor. Do t riorganizojm sektorin e statistiks pr nj efecienc m t lart, u shpreh Godo.

her dhe pa nj analiz reale t gjendjes aktuale t tyre, duke krijuar edhe stoqe e vonesa t pajustifikuara n prokurim, me kosto shndetsore e financiare pr qytetart. Pr kt me prparsi t veant, kemi prfunduar prokurimin pr pjesn m t

madhe t medikamenteve, po lidhen kontratat dhe s shpejti fillon lvrimi i tyre. Ne do t prmirsojm menaxhimin nprmjet rinovimit t stafeve drejtuese, prfshirjes n to t kuadrove me integritetin profesional e menaxherial t duhur dhe njkohsisht

Shkolla 12-vjeare "Nxnsit e Mesdheut", Tiran

ADRESA: Rr. "Tre vllezrit Kondi" (majtas Vilave Amerikane, posht Sanatoriumit). Tel.: 04 2375488; 0692036380

DREJTOR Dr Kujtim Kapllani, Antar i Akademis s Mesdheut Ideator i Linjs Kombtare Poeti Xhevahir Spahiu, tel.: 04/2 256075
sht shprehur pr shkolln DRITRO AGOLLI: "Rrall nxns m kan br pyetje kaq interesante"

Ka baz materiale t kohs, msuesit m t mir t Tirans Kushte shum t mira transporti, ushqimi dhe studim t mbikqyrur nga pedagogt e lnds. Nxnsit m t mir t rretheve sistemohen n konvikt t posam. Pranon nxnsit m t mir t ciklit t ult e t lart t shkolls 9-vjeare dhe tri viteve t shkolls s mesme. Nxns t maturs s par studiojn n Angli, Austri, Itali dhe SHBA.

FILLUAN IN SHKOLLOR IT PR V 009 2008-2

T TRIME REGJIS

E HENE 1 SHTATOR 2008

7 PANORAMA

N nntor prfundon procesi i privatizimit t kompanis

M 10 shtator hapen ofertat pr privatizimin e INSIG-ut

FABIOLA ELA

Brenda 10 ditve t par t ktij muaji priten t hapen ofertat e kompanive q kan shprehur interes pr privatizimin e kompanis s sigurimeve INSIG.
Sipas burimeve nga Ministria e Financave, procesi i privatizimit t ksaj kompanie sht parashikuar q t prfundoj n fund t muajit nntor. Gati nj muaj m par qeveria shpalli njoftimin e saj publik tek Financial Times pr t gjitha kompanit q jan t interesuara t blejn aksionet e INSIG-ut. Qeveria ka vendosur q t shes 61 pr qind t aksioneve t ksaj kompanie. Ndrkoh kompania audituese KPMG, po kryhen edhe procesin e vlersimit t aseteve kompanis INSIG. PRIVATIZIMI Pasi KPMG-ja t kryej vlersimin e kompanis do t jet Kshilli i Ministrave, i cili n baz t mimit t dal nga vlersimi do t prcaktoj edhe

Selia e re e INSIG

61

PER QIND

e aksioneve t kompanis s sigurimeve INSIG do t shitet. Procesi i privatizimit t ksaj kompanie sht cilsuar si strategjik nga ana e qeveris dhe sht parashikuar q t mbyllet n muajin nntor. dimtare pr blerjen e INSIG. Menjher me t zgjedhur fituesit, fillohet negocimi i kontrats dhe nuk ka m procedura t tjera si jan pr privatizimet e tjera, q marrin miratimin e Kshillit t Ministrave. Ndrkaq qeveria ka planifikuar q parat q do t arktohen

nj nivel minimal dhe maksimal, q do t shrbej si baz pr hapjen e tenderit pr privatizimin e ksaj kompanie. Kt muaj pritet t bhet edhe njoftimi publik i kompanive, q plotsojn kushtet pr t vazhduar m tej konkurrimin dhe pr t paraqitur ofertn prfun-

nga privatizimi i ksaj kompanie t prdoren pr investime, por kryesisht pr rrug, edhe pr Durrs-Kuks. Kt vit qeveria pritet t mbyll procesin e privatizimit pr disa kompani. Prve kompanis s sigurimeve INSIG, kt vit do t prfundoj privatizimi i Operatorit t Shprndarjes s Energjis (OSSH). Aktualisht kompanit e parakualifikuara pr privatizimin e OSSH-s jan ENEL S.p.a, ENERGIE STEIERMARK AG, EVN AG dhe CEZ. Kto kompani jan duke prfunduar procesin e due diligence-s pr prgatitjen e ofertave, t cilat do t paraqiten n datn 15 shtator 2008. Po kt vit sht parashikuar q t privatizohet edhe kolaudimi i makinave, si dhe paketa e aksioneve shtetrore t AMC-s. Ndrkoh prsa i prket privatizimit t kompanis s prpunimit t nafts ARMO, aktualisht sht firmosur kontrata me ofertuesin e shpallur fitues Refinery Associates of Texas, Anica Enterprises & Mercuria Energy Group dhe ka filluar procedura e miratimeve pr brjen efektive t ksaj kontrate.

Eagle Mobile hedh n treg ofertn e re pr t rinjt

Kompania celulare Eagle Mobile ka hedhur n treg ofertn m t re pr t rinjt Rinirig. Sipas ksaj oferte, abonentt e Riniring, pa paguar asnj tarif fikse mujore dhe duke br nj rimbushje t thjesht prej 800 leksh brenda grupit pa asnj kufi mund t flasin 1 minut, duke paguar 3 lek dhe t drgojn 1 SMS me vetm 1 lek. Po ashtu, antart e tarifs Riniring, do t mund t flasin me tarifa shum t prshtatshme edhe me abonentt e operatorve t tjer t komunikimit n Shqipri. Por surprizat e ksaj kompanie nuk prfundojn me kaq. Riniring drgon plot 1000 persona n koncertin e Madons n Budva. Drejtori i Prgjithshm i Eagle Mobile, Ali Taskin, n nj deklarat br n lanimin e Riniring, tha se Kjo tarif shum e prshtatshme sht nj vepr e ekipit t ri, dinamik dhe kreativ t Eagle Mobile. Shokt tan duke prgatitur Riniring-un, menduan se cila do t ishte tarifa rinore, q do t na prshtatej n radh t par n baz t krkesave dhe dshirave tona individuale. Dhe n fund, doli n drit nj tarif krejt e veant, q do ti bj abonentt tan t ndihen t till, dhe nuk pranuam q t vendosnim nj kufi moshe pr kt tarif dhe tham se sht tarifa e t gjith atyre q ndihen t rinj. Ka nj pik q ne e nnvizojm prher: familja e Eagle Mobile, me qllimin e saj t mir dhe punn e palodhur, ekziston pr ti dhn shrbimin m t mir popullit shqiptar. Sipas tij, n nj koh shum t shkurtr, ata morm mbuluan me sinjal 96 % t popullsis s vendit, ndrtuan rrjetin e shprndarjes dhe hapn dyqanet e Eagle Mobile. Dhe q nga kjo dit e n vijim, dyqanet tan do t vazhdojn t hapen n do knd t Shqipris, tha Taskin n fjaln e tij.

M e e t t h e Wo r l d . St u d y a t C I T Y.
HAPNI HORIZONTET TUAJA
DHE NDRTONI NJ KARRIER T SUKSESHME.
BACHELORS PROGRAMMES BA (Hons) in Business Studies [Marketing] BA (Hons) in Business Studies [Accounting & Finance] BA (Hons) in Business Studies [Management] BSc (Hons) in Psychology BSc (Hons) in Computer Science BSc (Hons) in Enterprise Computing & Management*
* Subject to formal approval

Studioni pr diplomn (universitare dhe pasuniversitare) prestigjoze t Universitetit t Shefeld-it n institucionin City College n Selanik t Greqis. Arsimohuni me standartet m t larta Europiane, kombinuar me nj jet t pasur studentore.

MASTERS PROGRAMMES MA in Marketing, Advertising & Public Relations MSc in Management & Strategy Logistics & Supply Chain Management (SCM) MSc in Management & Strategy Entrepreneurship MSc in Management & Strategy Human Resources MSc in Management & Strategy Leisure & Tourism MSc in Banking & Finance MSc in Finance & Investments MSc in Psychology & Counselling Msc in Software Engineering and Telecommunications MSc in Technology, Innovation and Entrepreneurship EXECUTIVE MBA MBA in Marketing MBA in General Management MBA in Finance MBA in Logistics

KOHZGJATJA E STUDIMEVE: Bachelors: 3 vjet Masters 1 ose 2 vjet MBA 2 vjet (nj fundjav n muaj) MSC n T.I.E 2 vjet (nj fundjav n muaj)

* 9th in Britain 18th in Europe 70th in the world 5 Nobel Prize winners
Prfaqsues Zyrtar i Kontaktoni me ne n: Tel: +355 4 242 745 Tel/Fax: +355 4 230 180 email: info@london-tirana.com Ose n adresn: Blvd. Bajram Curri & Rr. Gjin Bue Shpata Tirana, ALBANIA

City College n Shqipri: London Language Centre

13, Tsimiski str. Thessaloniki, Greece T: +30 2310 275575 acadreg@city.academic.gr www.city.academic.gr

PANORAMA 8

E HENE 1 SHTATOR 2008

Prosper Pei, 17 vje mbaron dnimin n tetor: S'dua t humbas shkolln

I mituri nga qelia: Krkoj lirin q t ndjek shkolln

FATOS MAHMUTAJ

Shkolla sht e vetmja zgjidhje pr t miturin e burgosur Prosper Pei, i cili krkon t shkputet nga bota e krimit, n t ciln sht prfshir tre vjet m par.
Tashm ndodhet n qelit e seksionit t t miturve n burgun e Vaqarit dhe krkon vetm nj dit leje, n mnyr q t bj regjistrimin n gjimnaz. Pastaj do t rikthehet vet n qeli dhe t prfundoj ato pak jav q i kan mbetur nga shlyerja e dnimit t dhn nga togat e zeza. Por ktu punt kan ngecur. Prej nj muaji atij nuk i sht dhn asnj prgjigje pr lejen, ndrkoh q koha pr t br regjistrimin n nj gjimnaz pran vendbanimit n Vlor, po shkon drejt fundit dhe pr pasoj mund t humbas shkolln. Vet i mituri, pohon se jeta brenda qelis e ka tjetrsuar dhe i sht mbush-

Dnimi I
I mituri Prosper Pei sht gjetur fajtor pr "tentativ vjedhjeje n bashkpunim" dhe sht dnuar me tre muaj burg nga Gjykata e Vlors n shkurt t vitit 2006. Si pasoj e pranimit t fajsis dhe pendimit t thell nga ana e tij, gjykata i pranoi krkesn pr aplikimin e gjykimit t shkurtuar n proces, si pasoj e s cils ai prfitoi ulje t nj t trets s dnimit. Gjithashtu, duke vlersuar faktin se i pandehuri sht i mitur gjykata ia ka pezulluar dnimin. ur mendja se zgjidhja e vetme pr t sht t arsimohet q t ket mundsin n t ardhmen pr t'u punsuar dhe pr t krijuar nj jet t ndryshme nga ajo prej "gangsteri" fundi i t cils ishte burgu. I braktisur nga fati, dhe i rritur jetim nn prkujdesjet e gjyshes s smur, 17vjeari vlonjat do t gjendej

Dnimi II
M 23 prill t vitit t kaluar Gjykata e Vlors, pasi e gjeti fajtor pr plagosjen e rnd t nj 16vjeari, e dnoi Pein me tre vjet burgim. Shkak pr aplikimin gjykimit t shkurtuar n kt proces sht srish pranimi i fajsis dhe pendimi i thell i shprehur nga i mituri, ka ka br q ai t prfitoj ulje t nj t trets s dnimit. Duke llogaritur edhe paraburgimin atij i mbetet t vuaj vetm 20 muaj burg nga, 36 q i akorduan togat e zeza. pa e kuptuar n botn e krimit, i shtyr edhe nga shokt m t rritur. Sapo kishte kaluar t 14-at, Pei ka prfunduar n qeli pr her t par. Bashk me nj fqinj t tij, nj vit m t rritur kan vjedhur nj sasi kablloje elektrike n kampin ushtarak italian n qytetin e Vlors. Kapja n flagranc prej rojs s komple-

Shkolla
Prosper Pei, 17-vjeari q ndodhet n burgun e Vaqarit pohon se nisja e nj shkolle do ta shkpuste at nga bota e krimit dhe jeta prej endacaku, q kishte br pr disa vite para se t futej n burg. Tashm, ai krkon q burgjet t'i japin mundsin e nj dite leje, q t paraqitet n sekretarin e ndonj gjimnazi pr t'u regjistruar. Ai pohon se m pas do t prfundoj dnimin, dhe do nis shkolln, t ciln e sheh si t vetmen mundsi pr rehabilitimin e tij. ksit i drgoi t dy t miturit n polici, ndrsa prokurori duke vlersuar moshn e mitur t t arrestuarave vendosi t'i hetonte n gjendje t lir. M pas gjykata e dnoi me tre muaj burg, dnim t cilin ia pezulloi duke e vn n koh prove pr dy vjet. Por gjrat nuk do t ecnin mir pr t miturin. Duke u endur mes

Prosper Pei

Fierit, qytetit ku banon i ati dhe Vlors prej nga kishin origjinn prindrit, Pei ngatrrohet n nj znk adoleshentsh n fund t janarit t vitit t kaluar. Grindja precipiton n dhun dhe ky qllon nj bashkmoshatar t vetin me thik, posht sqetulls s majt, i cili fatmirsisht shpton nga vdekja, pasi tehu kishte kaluar vetm pak milimetr pran zemrs. Autori i plagosjes s rnd, i cili bnte jet endacaku npr Vlor, shpallet n krkim dhe 12 dit m von arrestohet nga policia dhe drgohet n qeli. N kt proces t dyt, gjykata argumentoi se prball t

miturit duhet t vlersoheshin disa rrethana rnduese. Pas gjykimit t shtjes merr tre vjet burg, por prfiton ulje t nj t trets s dnimit si pasoj e aplikimit t gjykimit t shkurtuar n kt shtje. Pas dnimit drgohet n qelit e seksionit t t miturve n burgun e Vaqarit, ku ndodhet aktualisht. Prej andej iu drejtua gjykats pr t prfituar tre muaj ulje t dnimit pr sjellje t mir n qeli, por nuk ka mundur pasi gjykata ia ka rrzuar krkesn. Tashm i ka mbetur vetm t shlyej dnimin deri m dat 17 tetor, ndrsa krkon vetm t regjistrohet n shkoll.

Job v acancies vacancies

Raiffeisen BANK, requires to employ a qualified candidate in the following position : Head of Distribution Division / Retail Banking Area Overall job definition: To ensure that our branches and direct sales channels are managed effectively so that all our business objectives are met. Main responsibilities: To manage the branch network so that our business objectives are achieved, cost effectively and with a level of productivity that achieves our business objectives; To manage the Direct Sales team and ensure business objectives are achieved and that productivity is at acceptable levels; To develop the Retail Sales Finance business through the acquisition of new retailers and the development of existing relationships; To create a customer service focus and deliver a level of service that gives us a clear competitive advantage; To work very closely with the Product Management and Segment Development Departments to ensure the distribution plans support and align with the product and segment objectives; To represent the bank at appropriate business forums and events and be a recognized and respected representative of the Bank in important sectors of the industry and community. Competencies / Skills: University Degree in Economy / Business Administration / Marketing or related fields; At least 5 years of management experience and 8 years in related fields; Experience in managing several teams of diverse activities; Banking experience a big advantage but not es sential; however a non banker must be willing and able to go through an intense induction and learn the fundamentals of banking in a short and pressurized time scale. Proven track record of achieving results and exceeding targets ideally with a major retail bank in Albania; Strong people management skills and experience of managing large teams of people through a structured management process; Self motivated and energetic and requiring minimal supervision; Determined and resilient; will accept new challenges and implement them with visible commitment and enthusiasm; Very good working knowledge of spoken and written English; Very good knowledge of Microsoft Office programs.

A Telecommunications Company, one of the most prestigious of that kind in the Albanian market, is looking for potential candidates who are motivated to achieve results and further enhance their career prosperities, to join our professional team in reaching Company's overall objective. We are seeking for successful candidates to fill the role of:

SALES REPRESENTATIVE
Potential Candidates must fulfill the following criteria: University degree in: Business Administration, Marketing, Economic. Successful previous sales experience in a professional environment. Excellent professional communication, interpersonal, presentation, and negotiation skills. High analytical and organizational skills, oriented to achieve objectives. High ability to prioritize tasks, deliver solutions and meet deadlines in a fast dynamic changing environment. Demonstrated ability to work independently and as part of a team. Very good knowledge of English language and of Microsoft office.

The interested candidates must present to the Human Resources and Training Department, within September 7th, 2008, the following documents : Cover Letter Detailed CV The documents must be sent to the following address: E-mail : humanresources@raiffeisen.al Address : Raiffeisen Bank Bul. "Bajram Curri" ETC Building, 6th floor Tirana 00 355 (0) 4 222 669

Company offers a very professional oriented culture environment, attractive financial package, professional growth, career opportunities. If you believe you fulfill these criteria are ready to face challenges and succeed, please send your C.V to : eshahini@icc-al.org Mob : 0682090929 Only successful candidates will be short-listed and contacted further for an interview.

Tel :

Only the candidates selected for the interview shall be informed. For further detail, please address to the Human Resources & Training Department in Raiffeisen BANK.

E HENE 1 SHTATOR 2008

9 PANORAMA

Libri me vendime t Gjykats s Lart dhe Kushtetuese

TIRANE Nj libr q prmban interpretime gjyqsore mbi Kodin e Procedurs Penale sht botuar dhe hedhur n qarkullim nga Gentian Trenova, prokuror pran Prokuroris s Krimeve t Rnda n Tiran. N 497 faqe, libri prmban interpretimet q i jan br Kodit t Procedurs Penale n vite nga

Botohen Interpretimet gjyqsore t Kodit t Procedurs Penale

Gjykata Kushtetuese dhe Gjykata e Lart n Republikn e Shqipris. Kto interpretime gjyqsore jan marr n form ekstraktesh nga vendimet gjyqsore dhe jan prfshir pas dispozits konkrete, e cila sht interpretuar lidhur me shtjen konkrete q sht gjykuar, shprehet autori i librit, i cili q nga viti 2005 kur prfundoi Magjistraturn ushtron detyrn e prokurorit pran Prokuroris s Krimeve t Rnda n Tiran. Libri ofron n mnyr praktike pr gjyqtart, prokurort dhe avokatt interpretime pr qndrimet e mbajtura nga gjykatat pr shtje t ndryshme t gjykuara prej tyre n vite. Interpretime

gjyqsore t Kodit t Procedurs Penale, prbn edhe nj piknisje t mir pr studiuesit pasuniversitar dhe lektort, t cilt mund t ndihmohen gjat brjes s temave t tyre, pr t nxjerr shembuj konkret dhe pr t mbajtur qndrimet e tyre kritike apo doktrinale krahasuese me praktikat e gjykatave t huaja.

Kopertina e librit

TIRANE/ Policia shoqron makinistin Edmond Hajrullai. Viktimat sdgjuan afrimin e lokomotivs

Dy motrat Hume Drenova e Mide Ferraj po udhtonin pran shinave

DASHAMIR BIAKU

I prplas treni, vdesin t moshuarat

Treni i linjs TiranDurrs prplasi dje n mngjes dy motra t moshuara, t cilat po ecnin n rrugn hekurudhore pran ishuzins Dinamo n kryeqytet.

Viktimat po shkonin n Paskuqan

Dy motrat Mide Ferraj 75 vjee dhe Hume Drenova 70 vjee, nj nat m par kishin qndruar tek nj motr tjetr e tyre pran ish-frigoriferit n Tiran. Ndrkaq, mngjesin e djeshm msohet se ato ishin nisur n drejtim t baness s Hume Drenovs n Paskuqan, ku do t qndronin gjat dits s djeshme. Lvizja e tyre u ndrpre n mnyr t papritur pas goditjes aksidentale q dy viktimat psuan nga treni i linjs Tiran-Durrs.

Menjher pas ngjarjes, policia shoqroi makinistin e trenit pr ta marr n pyetje lidhur me aksidentin. Ngjarja ka ndodhur mngjesin e djeshm rreth ors 08:30 minuta, kur Hume Drenova, 70 vjee nga Dibra banuese n Paskuqan dhe motra e saj Mide Ferraj, 70 vjee banuese n Durrs, po ktheheshin nga nj vizit tek motra e tyre n afrsi t zons s ish-frigoriferit n Tiran. Hume Drenova, sipas burimeve t policis ka ndrruar jet n vend pr shkak t plagve t rnda t marra n kok dhe n trup, ndrsa motra e saj m e madhe Mide Ferraj kishte marr nj plag t rnd n kok. N gjendje t rnd ajo sht drguar n Spitalin Ushtarak n Tiran. Me gjith ndihmn e dhn nga mjekt ajo nuk ka mundur t mbijetoj pr shkak t plags

Djegin shkurret, digjen 30 m hekurudh

LEZHE - Trart e shinave t trenit prfshihen nga flakt, duke sjell kaos n udhtimin e pasagjerve t trenit Tiran-Shkodr. Rreth 150 pasagjer q zgjodhn linjn hekurudhore pr t arritur n destinacion kan pritur n ankth ndrsa shihnin flak n mes t rrugs. Ngjarja ka ndodhur t shtunn, si nj rast i paprecedent i mparshm. Sipas pasagjerve q kan udhtuar me kt tren, n fshatin Bael, ndrmjet Lezhs dhe Shkodrs, zona n afrsi t linjs hekurudhore ishte e prfshir n flak dhe tym. Po kshtu n nj gjatsi rreth 30 metra kishin marr flak edhe trart e hekurudhs. Fatmirsisht makinisti ka vn re flakt nga larg, duke mundur q t frenoj disa metra m tutje. Rreth 1 or e gjysm ka zgjatur aksioni i shuarjes s zjarrit dhe riparimi i defektit n linjn, duke mundsuar nisjen e udhtimit. Dyshohet se vnia e zjarrit n tokat e banorve pran shkaktoi prhapjen e flakve drejt trases s hekurudhs. r.n Tirana pr n Durrs. T moshuarat jan goditur nga treni dhe jan zhvendosur disa metra pr shkak t forcs goditse ndrsa makinisti ka frenuar dhe ka arritur t ndaloj mjetin pikrisht mbi kryqzimin e rrugs hekurudhore me at automobilistike t ish-uzins. Uniformat blu shoqruan n Komisariatin nr.3 makinistin Edmond Hajrullai, 47 vje. Nga kqyrja e vendit t ngjarjes dhe mbledhja e dshmive, policia ka konkluduar se viktimat kan qen duke ecur pran shinave t trenit, ndrsa kan kuptuar se ishin n rrezik n nj koh kur ishte von pr shptimin e tyre. Nj dshmitare tha dje pr gazetn Panorama, se nj nga t dmtuarat, kishte vdekur n vend, ndrsa tjetra kishte nj plag n kok pran syrit. Kur e nisn pr n spital vetm po prmendte emrin e motrs dhe donte t dinte si ishte ajo, tha dshmitarja.

Vendi ku ndodhi aksidenti

AKSIDENTI
Ngjarja e djeshme sht aksidenti i dyt hekurudhor, ku treni u shkakton vdekjen qytetarve, pikrisht n t njjtin vend dhe brenda vetm pak muajve. Rreth tre muaj par, Hysen Hoxha 50 vje financier n seksionin e paraburgimit t Tropojs, mbeti i vdekur n t njjtin vend, pasi u godit nga treni i linjs Tiran-Pogradec. s rnd t marr n kok n krahun e djatht pran syrit. Dy grat e moshuara kishin prshkuar nj rrug prej rreth 300 metrash mbi trasen e hekurudhore, ndrsa po mbrrinin pran kryqzimit t trenit me rrugn Jordan Misja, pran ish-uzins Dinamo. Kur kishin mbetur m pak se rreth 150 metra nga kjo distanc, grat jan prfshir nga treni q ishte nisur nga stacioni vetm pak minuta m par. Dy t dmtuarat kan qen duke ecur n nj pjes kthese dhe pr kt shkak mendohet se ato nuk e kan dgjuar zhurmn dhe sirenn e trenit q vinte pas tyre n drejtimin nga

Do t zvendsohen me student t Akademis

United Nations Development Programme

VCAANCY ANNOUNCEMENT
ON

Gradat e reja, krijohen 300 vende pune vakante n polici

TIRANE - Zbatimi i Ligjit t ri t Policis s Shtetit, ka krijuar afrsisht 300 funksione vakante n organikn e uniformave blu. Kto funksione kan mbetur t lira pas largimit t nj pjese t mir t atyre punonjsve, t cilt nuk prmbushnin kushtet dhe kriteret lidhur me prputhjen e grads me funksionin. Kriteret q nuk plotsonin efektivat e larguar lidhen me vjetrsin n pun dhe me gradn. N kt mnyr t gjith, ata persona q kryenin kto funksione jan detyruar ti ln ato pr t marr nj funksion tjetr m t ult, apo q mund ti prshtatej sipas vjetrsis dhe grads. Ky problem sipas Nga konkursi u pranuan 150 kandidat pr t vazhduar prgatitjet e tyre pr patrulln e prgjithshme. Funksionet e tjera t mbetura vakante pritet q t mbulohen nprmjet transferimit t personave q kan humbur gradn dhe funksionin, duke i drguar ata n funksione mbshtetse. Me kt mnyr msohet se mund t zgjidhet problemi i vendeve vakante t krijuara n Policin e Shtetit. N t ardhmen sht parashikuar, q efektivat e dal nga Akademia e Policis me funksionin e patrullave t prgjithshme, t zvendsojn gradualisht efektivt e policis q dalin n pension apo n reform.

NATIONAL CONSULTANT ON LEGAL STATUS OF CERs

The UNDP office in Albania is looking for a qualified candidate who could fill the following vacancy. Vacancy No: UNDP/VA/2008-305 Project Title: Legalization of carbon transaction in domestic environment (Carbon Finance Project) Post Title: National Consultant Duration of Assignment: September 15 - December 05 (output-based) Type of Contract: SSA Educational background: Advanced university degree or equivalent in environmental law Excellent knowledge of national legal framework in the field of environmental proWork experience: tection, finance and foreign investments; Excellent knowledge of national Administrative and Constitutional Law; Good knowledge and understanding of national and international institutional and legal requirements for Kyoto Protocol flexible mechanisms, particularly CDM; Good knowledge and understanding of the legal treatment of CERs including issues as legal status of CERs, taxation of CER revenues and investments in CDM projects, etc.; Previous relevant work experience; Excellent English writing and presentation skills. Tentative starting date: ASAP Deadline for application: 05 september, 2008, 5:00 p.m. Job Description: http: www.undp.org.al or http: www.ccalb.org Interested and qualified candidates should submit the letter of interest, the updated CV and copies of supporting documents including letters of reference, to the attention of: Human Resources Unit UNDP Country Office (Albania); Rr. "Deshmoret e 4 Shkurtit", vila 35 Tel: +355 (4) 2233148, 2233149, 2233122; Fax: +355 (4) 2232075/2234448; Website: http://www.undp.org.al

burimeve policis pritet t zgjidhet gjat muajit shtator t ktij viti, nprmjet pranimeve t reja t studentve t Akademis s Policis. Kjo pasi n muajin gusht Policia e Shtetit, organizoi konkursin pr pranimet e reja n Akademi.

E HENE 1 SHTATOR 2008

11 PANORAMA

Nj i ri dhe nj 45-vjear qllohen me thik. Jasht rreziku

Sarand, dy t plagosur n 5 or
SARANDE - Dy t plagosur dhe nj makin e shkatrruar. Ky sht bilanci i dy grindjeve pr motive t dobta, t ndodhura n harkun kohor t 5 orve, n qytetin e Sarands. Ngjarja e par sht shnuar rreth ors 22:00 t s shtuns, n lagjen nr.3. Nga kalimtar t rastit, sht gjetur i plagosur 20vjeari Spartak Xhuvani, nga fshati Fush-Vrri e Delvins, i cili kishte tre plag n krah. Autori sht identifikuar si 18vjeari Enea Psatha, banor i Sarands, i cili dyshohet se pas nj grindjeje pr motive t dobta ka qlluar me biak Xhuvanin. Psatha sht kapur m pas nga policia, ndrkoh q ka treguar edhe vendin se ku kishte hedhur mjetin e mpreht. Pas shoqrimit n komisariat, ndaj tij u vendos ndjekja penale n gjendje t lir, me akuzn e plagosjes s leht me dashje. Nj tjetr ngjarje sht shnuar rreth ors 03:30 t s diels, n qendr t qytetit. Dy persona ende t paidentifikuar goditn me mjete t forta dhe thik 45-vjearin Gzim ela, banor i Sarands. ela, ish-efektiv i policis vite m par po drejtonte makinn e tij Benz 240, kur nga nj fuoristrad i sht br thirrje pr t hapur krahun. Sapo ela ka dal jasht mjetit, ndaj tij kan vrshuar goditje me gur dhe me thik, duke e ln t plagosur n kmb, ndrkoh q nj gur, ka thyer dy xhama dhe disa pjes t automjetit tip Renault, t parkuar pran. Dyshohet se ngjarja ka ndodhur pr shkak t nj parakalimi, ndonse i lnduari, jasht rreziku pr jetn pohoi se nuk i njihte agresort. sh.d

Policia e Sarands

KORE

GJIROKASTER/ KESH-i: Po instalohet rrjeti i ri. Falimentojn bizneset e zons turistike

Radh n Kapshtic

Fundjava, ankthi i emigrantve

KORE - Radh emigrantsh n hyrje t dogans greke nga toka shqiptare, por edhe nga thellsia e toks helene. Shkak, puna me ritme t ngadalshme dhe vetm me dy sportele nga dogana e vendit fqinj. Deri n ort e pasdites s djeshme, gjendja ishte e rnduar, duke rrezikuar q t vazhdonte e till dhe n mbrmje. N territorin shqiptar radha u krijua n ort e mesdits pr shkak t mbrritjes s nj fluksi emigrantsh, q pas pushimeve n vendin ton krkonin t ktheheshin n Greqi ku jetojn e punojn prej vitesh. Ktij fluksi n vend q dogana greke ti prgjigjej me ritme t shpejta pune e ngadalsoi at. Me dy sportele nuk u arrit funksionimi normal i procedurave. Sipas policis son, pala greke po vepron kundr marrveshjes se gjat sezonit do t punoj me kapacitet t plot. E njjta gjendje sht krijuar dhe n kthim, pasi qindra shqiptar kan kaluar pushimet tek t afrmit n Greqi apo n zona turistike t shtetit fqinj. j.gj

Dje 8 or pa drita. Banort: Jemi m keq se n dimr

GJIROKASTER/ PIRO NASE

Kriza prek dhe qytetin e gurt

Shkputjet e energjis elektrike n zonn e Gjirokastrs prej nj muaji kan risjell n kujtes tek qytetart muajt e stins s ftoht.
ar asnjher dhe kjo na ka dmtuar seriozisht biznesin, shprehen ata. Ndrkoh q ndrprerjet e energjis jan konstatuar edhe n fshatrat e rrethit t Gjirokastrs, Tepelens dhe Prmetit. N fshatrat Lekl, Kodr, Rabie, Buz, Vasjar n rrethin e Tepelens, ka pasur stakime t paparalajmruara t energjis elektrike ku kan zgjatur pr or t tra. Ndrsa dika m pak n fshatrat e rrethit t Prmetit. N qytetin e Gjirokastrs energjia elektrike prgjat muajit gusht ka munguar n or t ndryshme t dits, por m t shpeshta kan qen prej ors 09:00 e deri n ort e pasdites. Remont n rrjet dhe instalimi i rrjetit elektrik me nnstacionin e ri, kan qen arsyet q kan prdorur prfaqsuesit e KESHit lokal t Gjirokastrs. Fshatrat e zons minoritare greke n Gjirokastr kan qen m t persekutuarat n mungesn e energjis. Pr kt shqetsim mjaft her deputeti i zons, Vangjel Tavo, ka apeluar pr zgjidhjen e ksaj shtjeje jo vetm koht e fundit, por edhe gjat muajve t dimrit.

Pr drejtuesit e KESH-it lokal, ndrprerjet e herpashershme t rryms elektrike kan qen t justifikuara me instalimin e rrjetit t ri prcjells t korrentit pr zonn n fjal. Nnstacioni i ri elektrik i cili pothuajse ka prfunduar, por q pret prerjen e shiritit t prurimit nga kryeministri Berisha, sipas specialistve, plotson t gjitha kapacitetet pr nj furnizim pa probleme me korrent jo vetm pr 35 mij banort e qytetit t Gjirokastrs, por edhe t fshatrave prreth. Megjithat ndrprerjet e vazhdueshme t energjis elektrike, kan krijuar nj reaksion edhe tek bizneset e vogla, kryesisht n zonn e pazarit karakteristik. Dje, pr 8 or rresht, energjia n kt

Qyteti i Gjirokastrs

Kufizime n disa qytete

Remontet jan argumentimet pr ndrprerjet e shpeshta t energjis n disa rrethe t tjera t vendit, duke prfshir dhe ato bregdetare, si Durrsi e Vlora. Dy dit m par, kreu i PS-s s Durrsit, Gazmir Bizhga pohoi se prej m shum se dy javsh, qarku sht prfshir nga nj kriz e dukshme e furnizimit me energji, e cila sa vjen e po thellohet do dit e m shum. Kufizimet t evidentuara nga dega lokale e PS-s pr t gjitha njsit vendore t Qarkut variojn nga 3 deri n 15 or n dit pr komuna e bashki t veanta. zon ka munguar plotsisht pr shkak t nj remonti n rrjet, t paktn kshtu kan konfirmuar burimet zyrtare t KESHit lokal. Temperaturat e larta t ajrit, pr shitoret n kt zon, kan krijuar probleme n ruajtjen n ambiente frigoriferike t asortimenteve ushqimore me baz yndyrnash apo dhe nnprodukte t mishit. Rreth 80 mij lek t rinj prllogaritet dmi i shkaktuar gjat 15 ditve t fundit i mallit frigoriferik i dy pronarve t shitoreve n pazarin karakteristik. Akullore, qumsht, nnprodukte t mishit etj., jan hedhur posht pasi u bn t paprdorshme pr konsumatort, jan shprehur Lesko Nanaj dhe Selaudin Hoxha, dy pronar t dyqaneve q tregtojn asortimenteve ushqimore. Ndrprerja e energjis elektrike nuk sht paralajmru-

N zbatim t ligjit Nr. 8549 dat 11.11.1999 " Statusi i Npunsit Civil", Departamenti i Administrats Publike shpall konkurrimin pr nj vend t lir n pozicionin Prgjegjs n Sektorin e Politikave t Shndetit dhe Siguris n Pun n Drejtorin e Prgjithshme t Politikave n Ministrin e Puns, shtjeve Sociale dhe Shanseve t Barabarta. Kandidatt duhet t plotsojn krkesat e prgjithshme pr pranimin n Shrbimin Civil n prputhje me nenin 12 t ligjit nr. 8549, dat 11.11.1999 " Statusi i Npunsit Civil". KRKESA TE VEANTA PER KANDIDATET: T ket mbaruar Arsimin e lart prbjn avantazh studimet dhe kualifikimet pasuniversitare; T ket jo m pak se 3 vjet eksperienc n administratn publike; T ket njohuri t nj gjuhe t huaj; T prdor programet baz t puns n kompjuter; T ket aftsi t mira komunikuese dhe t puns n grup; Paga pr pozicionin sht n kategorin III-a (75050+201 lek pr do vit vjetrsi). Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet t paraqes brenda dats 06.10.2008 n Kutin Postare Nr. 1751 t Departamentit t Administrats Publike, pran Ministris s Brendshme kto dokumente: krkesn pr Aplikim; CV-n; fotokopje t diploms dhe librezs s notave, t librezs s puns, certifikatave t kualifikimit, dshmive t gjuhve t huaja dhe kompjuterit (nse ka), vrtetimin e gjendjes gjyqsore si dhe t paktn nj letr rekomandimi. (Mosparaqitja e plot e dokumenteve sjell skualifikim t kandidatit). KONKURRIMI: sht i hapur pr npunsit civil t t njjts klas me procedurat e lvizjes paralele dhe t ngritjes n detyr, nse vendi nuk plotsohet nga kta kandidat konkurrimi zhvillohet me kandidatt jasht Administrats Publike, sipas procedurave t shrbimit civil. Pas verifikimit paraprak m dat 09.10.2008 n selin e Ministris s Puns, shtjeve Sociale, dhe Shanseve t Barabarta do t shpallet lista e konkurrentve q do t vazhdojn m tej konkurrimin si dhe data kur do t zhvillohet testimi me shkrim dhe intervista me goj. Konkurrimi do t bazohet n njohurit mbi Strategjin e Shrbimeve Sociale, Strategjia e Punsimit, Strategjia e formimit profesional, Strategjia e Migracionit (materiale q mund t merren pran Ministris prkatse), Ligjin 9131 dt. 08.09.2003 " Pr rregullat e etiks n Administratn Publike", Ligjin nr. 9367 dt. 07.04.2005 " Pr parandalimin e konfliktit t interesave n ushtrimin e funksioneve publike", Ligji nr. 8503 dt. 30.06.1999 " Pr t drejtn e informimit pr dokumentet zyrtare". T gjitha njoftimet pr shpalljet e vendeve t lira, rezultatet e verifikimit paraprak si dhe datat kur do t zhvillohen testimet mund ti gjeni n adresn e Web Site t Departamentit t Administrats Publike www.pad.gov.al.

PANORAMA 13

E HENE 1 SHTATOR 2008

Pas ditsh intensive t prurimeve dhe akuzave pr kreun e opozits, Edi Rama, Kryeministri Berisha ka gjetur koh edhe pr t pushuar. Pak jav m par ai u pa s bashku me familjen, teksa shijonte detin e Himars, ndrkoh q ditn e djeshme kreu i qeveris ka preferuar malin e Dajtit. S bashku me djalin, Shklzenin, bashkshorten dhe familjar t tjer kreu i qeveris ka br nj shtitje n periferi t kryeqytetit, ku ka par nga afr edhe viln qeveritare t sapoprfunduar. Gjat dreks nuk ka munguar as vshtrimi i kryeqytetit me dylbi nga nj prej pikave m t larta t malit t Dajtit. Ndrkoh ditn e djeshme, kreut t qeveris duket se i sht rikthyer edhe njher dshira pr t udhtuar gjat n kmb. Burime pran stafit t tij t ngusht bjn t ditur pr gazetn, se Berisha ka shfrytzuar nj moment ku familjart e tij nuk e kan pasur mendjen, ka

Berisha, fundjav n Dajt me Shklzenin

Kryeministri Berisha dje n malin e Dajtit

lajmruar vetm ocert e rojs dhe sht nisur me kmb pr rreth 55 minuta n pikn m t lart t malit t Dajtit. Madje, burimet bjn t ditur se terreni tejet i vshtir mes shkurreve nuk e ka penguar aspak kreun e qeveris t udhtoj n kmb deri sa sht ngjitur n mal, ku ka takuar edhe disa inxhinier n nj prej tuneleve t malit. T afrmit e Kryeministrit jan bashkuar me t vetm pasi ai ishte ngjitur n majn m t lart t malit fare pran antenave. Pak jav m par kreu i qeveris u pa n prani t familjarve t tij, teksa shijonte rrezet e diellit n plazhet e jugut. Akuzat e opozits pr familjart e tij, duket se nuk i kan br aspak prshtypje Kryeministrit, i cili s fundi po i shfrytzon n maksimum ditt e pushimit.

QE AGJERAOJNE
SONILA MEO
Gazetarja e njohur e ekranit rrfen se nuk ka mundur t mbaj asnj dit Ramazan gjat gjith jets s saj, vese e prjeton do dit t agjrimit, pasi prindrit e saj, veanrisht e ma, ndjek me besnikri prej vitesh kt rit. N familjen ton sht kthyer n tradit agjrimi gjat Ramazanit, por un nuk kam mundur, edhe pse kam tentuar, por pr shkak t puns nuk ia kam dal dot. Megjithat e prjetoj gjat kohs q jam n shtpi, pasi sht nj fenomen q ndihet do or n familjen time, pohon Sonila Meo, e cila pothuajse gjithmon gjat orarit t kryerjes s riteve, ndodhet n ekran dhe nuk ka mundsi q ta ndjek at.

VIP

-at

Edhe pse jan gjithmon n lvizje, shum pak personazhe VIP, arrijn t ndjekin ceremonialet e agjrimit, qofshin Kreshm apo Ramazan. Ndrkoh pjesa tjetr mjaftohet me prjetimin e emocioneve t ktyre ditve, por pa agjruar, kjo pr shkak t profesionit. Lvizjet n kafe, ort e gjata n udhtime dhe pun, bjn q disa prej emrave t njohura t ekranit, prpos dshirs s madhe, nuk arrijn t mbajn qoft edhe nj dit agjrim. Kur i pyet, nse kan agjruar ndonjher, t gjith thon dikur, ndrsa tani ve kur gjejn pak koh dhe i vendosin vetes detyr, privohen nga rituali i prditshm i t ushqyerit n vaktet e caktuara, konsumi i duhanit, alkoolit, por edhe evitimi i seksit. Por kto zgjasin fare pak, vetm pak or, t prkuzuara si n nj dit, e cila sipas besimtarve sht nj mnyr e kuzuar t agjruari pr ata q nuk kan mundsi t ndjekin hap pas hapi ditt e gjata t ceremonialeve fetare.

SHPAT KASAPI
Bukuroshja Afrdita Dreshaj ka shijuar n maksimum kto dit vere, pasi duke lluar q sot, i dashuri i saj do t jet m i dhn pas ritualit t prvitshm t Ramazanit. Shpat Kasapi sht nj ndr t paktt artist q renditet si besimtar i rregullt i fes myslimane dhe ndjek me besnikri pothuajse t gjitha ritet e muajit t Ramazanit. Gjat muajit shtator Shpati i ka thn jo disa koncerteve, por nuk do t thot se nuk do shfaqet n sken. Fakti q nuk pi alkool dhe duhan, sht nj sforco m e vogl, q duhet t bj pr t agjruar dhe prsa i takon tundimit seksual, kjo sht zgjidhur, pasi e dashura do kthehet n Amerik.

ERVIN BUSHATI
Ka tentuar shpesh q t agjroj dhe duket se e vetmja her q ka mundur q ia ka dal mban ka qen Nata e Kadrit, nj dit e shnuar pr besimtart mysliman. Kam dashur gjithmon q t agjroj, por jam n lvizje dhe nuk mundem. Por jam prpjekur q t mbaj t paktn pr nj dit Ramazan, qoft si besimtar por edhe pr efekte mjeksore, pasi e di q kur agjron organizmi riprtrihet, rrfen kngtari shkodran, Ervin Bushati. Ndrkoh q kur vjen puna pr t respektuar ritet pr Bushatin nuk sht kaq e thjesht, pasi e di q nse do ti thot PO, agjrimit, duhet t heq dor prkohsisht nga seksi, alkooli dhe duhani.

ILJETA XHILAGA
Nj ndr objektet q mund t gjesh n makinn e iljets sht edhe libri i shenjt e i besimtarve mysliman, Kurani. Por kjo nuk do t thot se kngtarja seksi, ndjek me shum rregullsi ritet e ktij besimi. Sivjet ajo nuk do t mbaj dot Ramazan, pasi gjat gjith kohs do t jet n lvizje npr koncerte brenda dhe jasht vendit, ndrkoh q edhe vitet e tjera, prpos dshirs s saj pr t agjruar, nuk ka mundur, por ama kt fest tradicionale ajo e ka prjetuar gjithmon n familje. Nse do t agjronte sivjet, asaj do ti duhej t bnte nj sakric t madhe t hiqte dor pr plot nj muaj nga projektet muzikore.

PANORAMA 14

E HENE 1 SHTATOR 2008

Dr.Ansary nga bregdeti flet pr zhvillimin e turizmit shqiptar

Diplomati egjiptian: Saranda mund t konkurroj Korfuzin

SARANDE/ SHPRESA DINE

I plqen shum Saranda dhe do ta zgjidhte prsri pr t pushuar, jo m si ambasadori i nj vendi mik me ne, por si qytetar i thjesht.
Kshtu sht shprehur nga qyteti jugor, ku ndodhej pr nj vizit private, ambasadori i Egjiptit n vendin ton, dr. Reffat Ansary. Me origjin gjysm shqiptare, nga Frashrllinjt e Prmetit, ai thot se pas prfundimit t mandatit do t kthehet n Egjipt, pr t shrbyer atje si ambasador i Shqipris. N Sarand ndodheni si pushues i thjesht apo si ambasador? Jo, n fakt un jam ktu n vizit private pr t kaluar pushimet e mia t fundit n Sarand, qytet me t cilin jam dashuruar, sepse kam marr transferimin tim pr t'u larguar nga Shqipria pas nj qndrimi prej 4 vjetsh si ambasador. Kto jan pushimet e mia t

Origjina shqiptare e ambasadorit

"Un jam me origjin nga familja Frashri. Gjyshja ime nga ana e nns, Adila Kapllan Frashri sht kushrira e drejtprdrejt e Naimit, Samiut dhe Abdyl Frashrit. Un erdha n Shqipri n vitin 2004 dhe menjher fillova t bja krkime pr rrnjt e familjes sime. Gjeta kushririn e drejtprdrejt t nns sime, profesor Xhemil Frashri, i cili sht nj historian n pension, dikur lektor n Universitetin e Tirans. Babai i tij sht vllai i gjyshes sime nga nna. Ai kishte br nj pun t mrekullueshme, duke hartuar pemn gjenealogjike t familjes son dhe arriti deri tek Adila Kapllan Frashri. Ktu erdhi radha ime pr t dhn nj kontribut pr plotsimin e ksaj dege t munguar t familjes. Pas ksaj fillova t njoh, t takoj dhe t vizitoj t gjith pjestart e familjes sime nga nna. N fakt t gjith m than se ngjaj si pasardhs i Frashrllinjve, ngjaj si shqiptar". plazhe. Keni uj shum t pastr n det, por ama keni edhe plazhe q kan nevoj pr t'u prmirsuar dhe t bhen trheqs pr pushuesit. Saranda mund t bhet nj vend i shklqyer turistik, madje mund t konkurroj edhe Korfuzin. Nga ana tjetr, nse qyteti lihet pas dore ai mund t braktiset si destinacion turistik dhe pak njerz kan pr t ardhur. Kjo varet nga puna e bashkis, si do t veprojn n lidhje me projektet turistike, n lidhje me plazhet e t tjera si kto. A do t ishte me interes nj marrdhnie mes qytetit turistik t Sarands dhe nj prej qyteteve turistik t Egjiptit? Dua t'ju them se qyteti m i afrt pr t br nj lidhje binjakzimi me Sarandn sht Aleksandria. Aleksandria ka shum gjra pr t ofruar, ndrsa Sarand nj pjes t tyre. T dy qytetet kan plazhe, restorante, fshatra turistik dhe vende arkeologjike me objekte q i prkasin epoks romake. Binjakzimi i Sarands dhe i Aleksandris do t ishte nj kombinim perfekt. Sektori
Bregdeti i Sarands

Dr. Reffat Ansary

fundit pr t'i thn mirupafshim Sarands. Cili sht gjykimi juaj, i zhveshur nga kostumi i diplomatit pr qytetin ton turistik? N fakt si turist un kam shum krkesa pr Bashkin e Sarands, veanrisht pr plazhet. Prpiqem q ta shikoj Sarandn me syrin e nj njeriu t dashuruar prej saj. sht hera e tret q un ndodhem ktu. Kam vizituar sitin arkeologjik t Butrintit, por plazhet kan nevoj pr shum pun. Po ashtu edhe disa prej rrugve q t ojn tek kto

privat i turizmit n Egjipt do t ishte shum i interesuar pr t investuar ktu sepse ju keni plazhe t mira dhe vij bregdetare t mirmbajtur nga Durrsi n Sarand, por infrastruktura dhe ndrtimi duhet t prmirsohen q t vijn investitort. Mos prisni q t vijn investitort me kt nivel infrastrukture. Kur erdha n Sarand pr her t par ishte viti 2006 dhe padyshim q shum pun sht br n kt periudh 2-vjeare. Por mbetet akoma shum pun pr t br, q Saranda t bhet nj vend trheqs turistik pr sektorin privat, pr bizneset, pr kompanit q ato t vijn dhe t investojn para pr rritjen e cilsis s ofruar nga Saranda si nj vend atraktiv turistik. Nse do t vinit prsri n vendin ton a do ta zgjidhnit Sarandn pr t pushuar? Padyshim q kur t kthehem prap n Shqipri do t zgjedh dy vende pr t push-

uar si qytetar i thjesht: Sarandn dhe Vlorn. Un i premtova kryeministrit dhe qeveris shqiptare se un do t jem ambasadori shqiptar n Egjipt, sepse gjysma ime sht Shqipria dhe gjysma tjetr egjiptiane. N nj kryetitull gazete ishte shkruar shum drejt para ca kohe, q ambasadori egjiptian sht nj ambasador q prfaqson vendin e babait n vendin e nns s tij. Dhe kjo sht shum e vrtet. Tani ka pr t ndodhur e kundrta. Cili do t ishte mesazhi juaj zoti ambasador pr qytetart sarandjot dhe natyrisht edhe pr ata shqiptar, n trsi? Ju po punoni mir, por keni arritur t bni m pak se gjysmn e asaj q duhet t bni. M lejoni t'ju them nj gj t fundit: N Egjipt punohet jashtzakonisht shum n turizm. Aty nuk tolerohet asnj gabim n kt sektor dhe prandaj arritm t kemi 12 milion turist n vitin 2007.

BASHKIA E TIRANES
DREJTORIA E BURIMEVE NJEREZORE

NJOFTIM PER VEND TE LIRE PUNE

N zbatim t ligjit nr. 8549 dat 11.11.1999 " Statusi i npunsit Civil", neni 13, VKM nr. 231 dat 11.05.2000 " Pr pranimin n shrbimin civil dhe periudhn e provs", pika 7 ndryshuar me VKM nr. 196 dat 06.04.2001, pika 1, VKB nr. 78 dat 27.12.2007 " Mbi miratimin e strukturs s aparatit t Bashkis s Tirans" dhe Urdhrit nr. 1081 prot, dat 15.08.2008, Bashkia e Tirans, shpall konkursin pr vendin e lir t puns, n pozicionin prgjegjs n Qendrn e Regjistrimit dhe Licensimit, pran Drejtoris s Kontrollit t Territorit Urban. Kandidati duhet t plotsoj krkesat e prgjithshme n prputhje me nenin 12, t ligjit nr. 8549 dat 11.11.1999 " Statusi i Npunsit civil". Prshkrimi i Puns: Detyra funksionale e ktij pozicioni sht koordinimi i punve t qendrs s regjistrimit dhe licensimit, me qllim ofrimin e nj shrbimi cilsor, lidhur me regjistrimin e bizneseve dhe lshimin e dokumenteve t liensave, autorizimeve, lejeve dhe ertifikatave pr t gjith subjektet, mbshtetur n dispozitat ligjore. Krkesa t veanta pr kandidatin: T ket mbaruar arsimin e lart, pran fakultetit t Drejtsis; T ket mbi 3 vjet prvoj pune n pozicione t ngjashme; T ket njohuri t programeve kompjuterike; T ket njohuri t mira n gjuht e huaja; T ket aftsi t mira komunikuese dhe t puns n grup. Paraqitja e dokumenteve: Kandidati duhet t paraqes brenda dats 24.09.2008 n Sektorin e Informimit Qytetar kto dokumente: Krkes pr aplikim; Curriculum Vitae; Certifikat vetjake me foto dhe certifikat t prbrjes familjare; Fotokopje t diploms dhe lists s notave t noterizuar; Certifikata kualifikimi (n rast se ka). Vlersim pune nga pundhnsi i fundit. Fotokopje t librezs s puns dhe librezs s kontributeve; Dshmi e gjendjes gjyqsore dhe mjeksore; Dokumenti pr master, doktoratur (n rast se ka), fotokopje e noterizuar; Dshmi t gjuhve t huaja; Studentt q kan mbaruar jasht shtetit duhet t ken br njohjen e diplomave apo certifikatave. Dokumentet duhet t paraqiten vetm n gjuhn shqipe. Konkurrimi do t bazohet n njohurit pr Kushtetutn, Kodin e Procedurave Administrative, Ligjin nr. 8652 dat 31.07.2000 " Pr organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore", Ligjin nr. 8654 dat 31.07.2000 " Pr organizimin dhe funksionimin e Bashkis s Tirans. Ligjin nr. 8549 dat 11.11.1999 " Statusi i npunsit Civil", Ligji nr. 9131 dat 08.09.2003 " Pr rregullat e etiks n administratn publike", ligji nr. 8503 dat 30.06.1999 " Pr t drejtn e informimit pr dokumentet zyrtare", Ligji nr. 8402 dt. 10.09.1998 " Pr kontrollin dhe disiplinimin e punimeve t ndrtimit", Ligji nr. 8405 dt. 17.09.1998 " Pr Urbanistikn", Ligji nr. 8308 dt. 18.03.1998 " Pr transportet rrugore", (i ndryshuar ligjit nr. 8378 dt. 22.07.1998 "Kodi rrugor i Republiks s Shqipris" ,(i ndryshuar), udhzimit nr. 15 dt. 24.07.2007 " Pr kriteret dhe procedurat e lshimit t liensave, autorizimeve dhe certifikatave pr ushtrimin e veprimtaris n transportin rrugor" (i ndryshuar).

PANORAMA 16 Vrau shokun, del nga qelia i mituri

LA Sh. Brahja, i mituri nga Lai q vrau aksidentalisht shokun e tij mbrmjen e s premtes ka ln dje komisariatin e policis s Kurbinit. I mituri sht drguar tek t afrmit e tij, ku do t jet nn mbikqyrjen e policis. Burimet zyrtare t policis s Kurbinit bn t ditur se, ndryshimi i vendqndrimit t 13-vjearit u b pas nj urdhri t prokurorit t shtjes. Sipas ktij urdhri, Brahja duhet t largohej nga qelit e paraburgimit, pr shkak t moshs s mitur, si edhe pr shkak t gjendjes s rnduar psikologjike. Burimet sqaruan se, sot Gjykata e t Miturve n Tiran do t jap vendimin pr masat q do t merren ndaj 13-vjearit. Ngjarja pr t ciln do t gjykohet Brahja ndodhi mbrmjen e s premtes n La, ku me nj pistolet q mbante n dor ai, qlloi pr vdekje moshatarin e tij, E. Shjaku. r.n

E HENE 1 SHTATOR 2008

E z korrenti, vdes puntori 13-vjear

DURRES Nj i mitur ka ndrruar jet mbrmjen e s shtuns n Durrs pr shkak t nj kontakti me rrymn elektrike. Burime policore t qytetit bregdetar bn t ditur vdekjen e Xh.A., 13 vje. Sipas burimeve, i mituri ishte punonjs i nj lavazhi n zonn e plazhit dhe ka qen duke punuar kur ka prekur n nj kabllo elektrik t zhveshur. Kontakti me rrymn ka rezultuar fatal pr t, pasi i ka shkaktuar vdekje t menjhershme. N vendngjarja kan shkuar forca policie, t cilat pas kqyrjes s vendit, kan dal n prfundimin se n lavazh nuk zbatoheshin rregullat e sigurimit teknik. Msohet se prej tyre sht pronari i lavazhit, Ramazan Baka, nn akuzn e moszbatimit t rregullave t sigurimit teknik. o.u

Viktima E. Shjaku

FIER/ Pas shprthimit mbizotron era e rnd dhe njollat e nafts

Zharrza, 5 mij banor bashkjetojn me ndotjen

FIER/ MAJLINDA RAMA

Tre dit pas shprthimit t nj pusi nafte n Zharrz t Fierit dhe zhurms mediatike t krijuar, fshati i njohur pr vendburimet e nafts sht rikthyer n rutinn e tij.
Nj siprfaqe e pushtuar nga kulla super t mdha t vendosura krah shtpive po aq t shumta n numr, sht panorama q t ofrohet sapo t shkel kmba n kt vend t braktisur nga dora e prgjegjshme njerzore. Ngjyra e errt me t ciln nafta ka mbuluar aneknd zonn t rndon mbi shpatulla saq edhe rrezet e diellit duket sikur shigjetojn helm dhe zi. Si mullinjt e ers vrtiten n fundin e kullave gjigante ato pak vulfe q kan mbijetuar jo vetm nga vitet e shumta, por edhe nga dora shkatrrimtare. Jeta e zhurmshme q ishte dikur n kt zon sht ln pas. Elementt e vetm q kan mbrritur t pandryshuar nga vite m par sht ajri i ndotur dhe
Pellgjet e nafts n fshat

PASOJAT
Sipas t dhnave t nxjerra nga komuna, vetm vitet e fundit n fshatin Zharrz jan regjistruar 20 t vdekur nga smundjet, t cilt kan pasur si shkak ndotjen nga nafta. Nga ana tjetr shifra e t prekurve me hidrokarbure dhe fenole n gjak, sht pothuajse e pranishme tek t gjith banort e zons, duke i krcnuar ata do dit e m shum pr prekjen nga smundje t rnda. fundit. do dit e m shum msojm se njri nga ne sht i detyruar t shtrohet n spital. Nuk mbahet mend sa jan smur nga karboni, jo vetm puntort e nafts, thot Sotir Banaj, banor i Zharrzs. Banort tregojn se shum prej tyre pr shkak t ndotjes s zons n nivele tepr t lart, jan t smur nga smundje profesionale, t mushkrive dhe me kancer. Ata shohin si t vetmin shkak t ndotjes mosmarrjen e masave t nevojshme nga ana e specialistve t nafts dhe kompanit, q operojn n kt territor pr nxjerrjen e arit t zi. Alarmi SOS, i dhn nga mijra banor t zons naftmbajtse pr ndotjen sht prforcuar disa her edhe nga kreu i komuns, Taulant Gremi. Msohet se kryekomunari Gremi ka krkuar edhe n rrug zyrtare marrjen e masave prej Albpetrol-it, masa t cilat nuk jan marr asnjher.

Fshati Zharrz pran puseve t nafts

era mbytse, t cilt jo vetm q i kan rezistuar kohs, por edhe kan shtuar pranin duke rnduar mbi shtpit njkatshe t vendosura radh njra pas tjetrs. Prreth peizazhi nxin. Hekurishte t pavlera hedhur rrmujshm dhe tutje mbi arat e mbjella pellgje t formave e t

madhsive t ndryshme t mbushura me naft. Puset e nafts dhe telat prej eliku t kullave jan kthyer n nj makth t vrtet pr banort e zons. Brenda ksaj hapsire ku jeta sht arratisur, syri t sheh njerz t mbytur nga hallet, varfria e nga smundjet. Po shkojm drejt

MINISTRIA E FINANCAVE DREJTORIA E ADMINISTRIMIT DHE SHITJES SE PRONS PUBLIKE SHPALL PER SHITJE ME ULJE TE VAM-it PER OBJEKTET E MEPOSHTME Shitja do te behet sipas VKM nr. 794, date 21.11.2007,kap "IV" pika 21 si dhe Udhezimit Nr.6364,date 03.07.2008
N /R Emertim i i o bjektit Ve nd n dodhja V lera filles tare e Vlera to tale a nkandit me ulje e objektit me V am-i (M.K ry es.+ ulje VA M -i v ler a e tr uallit) ne leke n e leke Nga kjo: Vl. Mjete kryes ore ne le ke Vl.Mjete Vlera e xhiro s truallit ne leke ne lek e S ip. gjiths ej e ob jek m2 Sip. nen objek t m2 Z hvillimi i anka ndit Data Ora V endi

1 a

Ne ad m inistrim te D re jto ris e Ra jo n a le te B u jqes ise d h e M b ro jtjes se Ko n su ma to rit,D ib e r

L ab orator v eter in ar, Mat M at 1 849 650 1 849 650 899 65 0 0 950 000 4 26 114 08. 09.0 8 1 3.0 0
DASH PP

do person fizik apo juridik si dhe ish pronaret e truallit te interesuar per te blere objekte duhet te paraqesin ne vendin , daten dhe oren e njoftuar prane komisionit te ankandit: 1. Kerkesen me shkrim per blerjen e objektit. 2.Garancine bankare (apo mandat pagese) ne origjinal qe verteton ngurtesimin prej 20 % te vleres totale te objektit ( Vlera totale e objektit = Vl.e mjeteve kryesore + Vl.mjeteve te xhiros + Vl. truallit ) Ngurtesimi behet ne "Raiffeisen Bank" te do rrethi per llogari te Ministrise se Financave nr.0104030780 detyrimisht brenda afatit te pranimit te kerkesave. 3.Per ish pronaret e truallit se bashku me garancine bankare prej 20 % te vleres se fillimit te ankandit (ne leke) dhe kerkesen per blerjen e objektit qe shtrihet mbi token, ish-prone e tij, duhet te paraqese vendimin perkates te Agjencise se Kthimit dhe Kompesimit te Pronave dhe do

dokument tjeter ligjor, te regjistruar ne Zyren e Regjistrimit te Pasurive te Paluajtshme te shoqeruar me gen-planet,plan vendosjet dhe harten treguese qe percakton se ai eshte pronar i tokes. Kerkuesi per blerjen e objektit duhet te paraqesin para komisionit te ankandit dokumentin e indentifikimit (leternjoftimin, ertifikaten e gjendjes civile ose me prokure te veante perfaqesimi) Pjesemarresi ne ankand, i cili terhiqet nga ankandi pa dhene asnje oferte mbi vleren e objektit te shpallur per shitje i konfiskohet 20% i garancise bankare te ngurtesuar (arketuar) per pjesmarrje ne ankand. Publikimi i ankandit te shitjes se objektit fillon me 27.08.2008 dhe mbaron ne 06.09.2008

PANORAMA 18
TEODOR KEKO

E HENE 1 SHTATOR 2008

PA

RREFIMI

BASHKESHORTES

Dhurata pr 50-vjetor botohen tregimet e panjohura

ANILA MEMA

Teodor Keko! Nj tatu, e shkruar n t zez n krahun e djatht t Elios, nuk ka nevoj pr shum fjal.
E ka br rreth nj jav m par. sht n t hyr t njzetave! Tani m mir se kurdo, di t kuptoj do t thot dashuri. Ndoshta letra, ajo e fundit q i ati i shkroi, pak para se t ndahej nga kjo bot, gjasht vjet m par (nj katrmbdhjetvjeari asokohe), e ka br ta adhuroj. Si nj baba! A si nj shkrimtar?! T parn, e ma, Xhuli, Xhuljeta, kjo grua e fort, bionde, e bukur dhe bashkshortja e publicistit, shkrimtarit, e njeriut t mir, Dor Kekos di ta dalloj m shum! N syt e dy djemve, Martinit dhe Elios, sheh t rritet dashuria, n mnyra t ndryshme, t pafjala... TREGIMET E PANJOHURA E t tre, Elio, Martini, Xhuli, deri dje, prjetonin emocionin. Emocionin q rritej bashk me Amaneti-n, me kt vepr, me kto tregime, q sot dokush mund ti ket n duar. Do t jet n treg. Mund ti blini! Jan tregime t pabotuara m par, t shkruara vitin e tij t fundit, por ju q e njihnit mir, Dorin njeri, a Dorin shkrimtar, mos harroni, veten do t gjeni diku. Sot n 24:00 mbush plot 50 vjet! Kjo sht dhurata e familjes! E sot m shum se kurdoher ia ndiejn mungesn. Mungesn mes miqve q do t ngren nj got, q do t flasin pr personazhet, do t komentojn tregimet e do ta lvdojn, ashtu si bnin gjithmon, pr shpirtin rebel dhe penn e freskt. Amaneti, sht nj vepr q prmbledh nj tuf tregimesh, e kuruar me mjaft kujdes nga e shoqja, Xhuli, n bashkpunim me nj grup

Plotsohet Amaneti i Teodor Kekos

Bashkshortja Xhuli Keko tregon far fsheh letra-amanet e shkrimtarit pr t birin, Elion
miqsh. Do t promovohet n mbrmje n ambientet e bar Piazza. Jan tregime t vyera, t shkruar gjat periudhs 20012002. T gjitha shoqrohen me datat prkatse. Ka punuar gjithmon, madje edhe n spital, koht e fundit deri nga janari i vitit 2002, tregon Xhuli, mbi botimin m t ri t Dor Kekos. E kujton do ast tek shkruante, pothuaj deri ditt e mesit t gushtit, teksa bnte shpjegimet prkatse anash faqeve t tregimeve. Ndonjher sinopset ishin m shum sesa vet tregimet, nganjher faqja ishte e mbushur me shnime, thot ajo. Por e ka t vshtir t rrfej. E ka t vshtir t flas pr letrsin e tij, pr vlerat e shkrimeve, se me to sht rritur, sht dashuruar... Un e dija, se edhe pak koh i kishte mbetur dhe dshira ime ishte t m tregonte se cilat nga kto tregime kishte m t dashura. E stimuloja jo m shum pr t shkruar sesa pr t treguar pr ato q i plqenin. I thosha mi shno me nj kryq n cep t faqes, por nuk mi bri asnjher, shprehet ajo. LETRA-AMANET Ka dy jav q ndodhet n Shqipri, me m t voglin e familjes, Elion. Botimi dhe 50vjetori i Dorit, i ka sjell nga Holanda, ku Xhuli punon e fmijt studiojn. Nuk e ka t thjesht t flas pr veten, pr t dy, apo pr t katr. Por ksaj here i duhet t tregoj. At dit, q Dori u nis pr n Greqi, pr her t fundit e su kthye m, kishte marr me vete nj dosje t kuqe, n t ciln kishte shkrime t tij, por edhe disa flopy disc. Ne e kemi hapur pas dy vjetsh dosjen n 2004, nuk mundja dot, (edhe sot m trondit kur e hap) mes tyre gjenden dhe letra q i kish shkruan Elios. Ne kemi botuar vetm nj fjali t fundit t tij, pasi Elio e ruan me fanatizm, sht nj nga kujtimet q i ka ln i ati, sht shum personale dhe ai nuk dshiron kurrsesi t publikohet. sht nj letr, ku Dori i flet n lidhje me t ardhmen, n lidhje me marrdhniet me njerzit e afrt, ato q mendonte Dori, se Elio duhet t bnte n t ardhmen...Diku i shkruan t mos bhet qaraman se jeta e till sht. Shkruan se n funeralin e tij duhet t merren katr shokt e tij, emrat e t cilve nuk mund ti them, pasi Dori ka pasur kaq shum shok t ngusht, por se di pse i ka dalluar... dhe s fundmi sht dhe krkesa q Dori i bn Elios pr veprn me tregime, q duhet tia redaktoj Andi Bejtja. Mua do t m plqente t tregoja pak m tepr, por Elio do t mrzitej shum, tregon Xhuli, duke shpjeguar edhe arsyen prse kjo letr-amanet Elios dhe jo Martinit! Dori shkoi n Holand tre dit para operacionit q takoi Martinin, (studionte aty) dhe atij ia tha me goj se far mund t bnte. Por Elio ishte shum m i vogl dhe nuk mund ti kuptonte, p.sh., Un po shkoj pr nj operacion t rnd, prfundimi i t cilit nuk dihet. Martini ishte tre vjet m i madh dhe kuptonte m shum. Padyshim nuk i ka thn t njjtat gjra, por ai vet nuk pranon t bisedoj pr kt gj. Nuk ka rndsi far m tha babi, e rndsishme sht q un t bj ato, thot m tej ajo. Por humbja sht e madhe dhe e pazvendsueshme pr ta. SHKRIMET E DORIT SI RAKETA Mngjesi hert, ishte m i preferuari pr shkrimtarin, t ulej n tavolinn e madhe, t hapte letrat, t zgjidhte stilografin e t shkruante. Por jo pa ibrikun me kafe, a mes-

TEODOR DHE XHULI KEKO DAL

dits gotn me dhall. Ngrihej hert n mngjes dhe shkruante n tavolinn e kuzhins, m shum se do koh tjetr t dits, derisa ne ngriheshin, e gjenim mbi tavolin dhe letrat i linte aty, dhe na porosiste t mos i lviznim. Madje, kishte edhe nj gj, q pr muaj t tr nuk shkruante derisa akumulonte, mblidhte dhe kur vinte momenti, frymzimi ulej t shkruante, me jav me muaj pa dal nga shtpia, tregon Xhuli, kohn kur Dori, shkruante tregimet. E kundrta sipas saj ndodhte me sinopset, shnimet pr tregimet. Ato i bnte kudo q ishte, i shkruante n copra letrash, n kartopeceta, prapa faturave

t lokaleve, tregon ajo. Por koha e letrave dhe recetave nuk zgjati shum, derisa nj mngjes hert, teksa kthehej nga pazari, gjen posht pallatit, n form raketash, tregimet e tij. Ishte nj rreng fmijsh. Me letrat na ndodhnin ngandonjher dhe fatkeqsi, kur Dori shkon njher pr t bler vez dhe kur erdhi u vonua, gjeti posht ballkonit, gjith tregimet q kishte br n mngjes apo dit m par, n form raketash. E kjo ka qen nj nga arsyet q pastaj mori nj laptop t vogl q shkruante, tregon ajo n form humori. Por raketat i ruan ende. Ka disa shnime, q i ka mbledhur vet dhe nj

Djemt, Teodori dhe letrsia

Martini 23, dhe Elio 20. E kan ln Shqiprin, prkatsisht dhjet dhe gjasht vjet m par. Sot kthehen me mall. Din shqipen shum mir, e flasim prkryer, por e kan t vshtir t lexojn. Ne n shtpi flasim gjith kohn n shqip, por Martini, nj nga tregimet e Dorit, q Robert Elsie e ka prkthyer n anglisht, duket se e shijon m shum. Ndoshta njohurit q marrin n shkoll n anglisht, i bjn q leximet ti kaprdijn m shum n anglisht sesa n shqip, jan t dy krejt e kundrta ime. Mua m shijojn n shqip, thot ajo. Ndrkoh tregon se t dy djemt, n bibliotekat e tyre, kan secili kolanat e plota me vepra t Dor Kekos. Nuk sht se jan shum t dhn. Un e mendoj gjithmon se far ndodh me ata. M shum sht figura e Dorit si baba, sesa e Dorit si shkrimtar. Ndoshta edhe se nuk lexojn shum n shqip dhe prve ksaj,

Dori me djemt, Martinin dhe Elion n Montecarlo pr Krishtlindje n 1995

asnjri nuk sht msuar me faktin q Dori nuk sht m dhe t dy vuajn n mnyra t ndryshme. Djali i vogl para tre javsh ka br tatuazh firmn q bnte Dori. Kjo tregon shum. Dhe un librin e par ia dhurova atij. Ia ova dhe me shum siklet se emocionohet,

por secili e tregon n mnyrn e tij. Ndrsa un e plqeja Dorin edhe se ishte shkrimtar dhe jo vetm se ishte qytetar dhe dashnor i prjetshm, por m duket mua se si Martini, ashtu dhe Elio jan zemruar me Dorin q ka ikur. Na mungon!, tregon ajo.

PANORAMA 19

E HENE 1 SHTATOR 2008

TEODOR KEKO

PERVJETORI

N shtpi n vitin 2001 (Foto e pabotuar)

Letrat e dashuris pr Xhulin

Ve shnimeve, ato q Xhuli ruan me shum kujdes, krahas fotografive, jan edhe disa letra q Dori ia shkruante n mngjes dhe ia linte mbi tavolin para se t dilte. Jan letra q ajo i adhuron, ku thuren lavde dashurie, e krkohet falje. Mendime ku m shum se me fjal, ai dinte tia shkruante. Kam shum letra q Dori m ka ln. Jan t mrekullueshme. I linte n mngjes para se t ikte n pun, sepse zgjohej gjithnj i pari. Jan shum t bukura, por m vjen keq q nuk i botoj dot pasi jan shum personale. I kam ruajtur t gjitha, nuk e di pse, ndoshta ngaq m plqenin shum, dhe m dukeshin q ishin t vrteta. I kam marr me vet n Holand dhe iu rikthehem sa her m merr malli, tregon ajo. Ndrkoh n dorshkrime, prve tyre dhe shnimeve, nuk i ka mbetur gj tjetr nga shkrimtari. Me prjashtim t letrave jan edhe nja dy poezi q Dori ua ka br fmijve, nuk ka gj tjetr. E ndrsa sot, sht promovimi i Amaneti-t, ajo ndihet n mdyshje. A do ta plqej ai lart?! Ngurrimi im pr botimin e ksaj vepre ka qen edhe kjo arsye se nuk dija n do t arrij ta plqej ai, at q ne kemi br pr ta prfunduar.... Dhe sot prve knaqsis q kam kur shoh se sa shum njerz e respektojn dhe lexojn, jam n siklet. sht vuajtje ndrkoh. M vjen shum zor. Gjithmon Dori ka qen ministri i jashtm n familje, un kam qen e brendshme, tregon me shaka ajo.

TITULLI: AUTORI: GJINIA:

AMANETI TEODOR KEKO TREGIME

NN KUJDESIN E XHULIETA KEKOS REDAKTOI: ANDI BEJTJA BASHKPUNUAN: ILIR KEKO, ELIO KEKO, TEUTA KEI, VIRGJIL MUI, MIMOZA BIMO BOTOI: FAQE: MIMI : TOENA 181 600 LEK, 5 EURO

DOR DHE XHULI KEKO DALE TE PARKU RINIA 1989

pjes kunati i saj, vllai i Dorit, Iliri, i cili sipas Xhulit ka krijuar nj arkiv t mrekullueshm, t paprsritshm. PROJEKTET E REJA PER BOTIM Pas ktij botimi t veant me tregime t pabotuara m par, nj nga dshirat e Xhulit sht t botoj nj vllim me tregime te zgjedhura, at q e dshironte prej kohsh, ndoshta n dhjet vjetorin e ikjes s tij. Ndrkoh aktualisht dy nga mikeshat e saj q jetojn n Belgjik dhe Holand, kan br prkthimin e shtat tregimeve n holandisht. Besoj sht nj projekt q do realizohet pasi e kam me shum dshir, se asnj vepr e Dorit nuk sht botuar n gjuh t huaj. Por ideja e botimit t nj libri me tregime t zgjedhura, nj vepr dinjitoze me kapak t trash, sht n projekt. Miqt m jan ofruar por nuk e kam me nxitim. Ndrkoh Iliri, (Kunati) ka mbledhur artikujt e Dorit kshtu q ndoshta mund t botohet m par nj vepr me publicistikn e tij. Shpresoj se do t realizohen s afrmi, prfundon ajo, duke iu drejtuar miqve t saj, t Dorit dhe lexuesve, se Amaneti q do t promovohet sot, ka tregime t reja, t palexuara n vazhdim t tregimeve q jan botuar m par. sht i njjti stil, t njjtat tema t marra nga jeta reale, un i njoh gjith personazhet q jan aty dhe ata besoj se do ta gjejn veten lehtsisht. Jan miqt e Dorit, apo historit e tyre. Uroj ta plqejn, ta shijojn e ta blejn librin.

Duke pritur prdhunuesit

...Kjo bised e lidhi uditrisht shum Vann me avokatin. Ajo harroi krejtsisht prdhunimin e par n mesditn e mbushur me krisma. Tani t shtnat qen rralluar, shtetrrethimi u hoq, bandat e kapu-orapve filluan t zhduken nga rrugt, shteti po rivendosej dhe n kt koh as me shi, as me diell tip sytlia bajat, do ta prcaktonte Vana, sa her takoheshin, ata o t hynin n ca biseda filozofike, q gjithmon zhvilloheshin paqsisht. Paqe do t thot ta shumzosh partnerin me zero!- deklaroi nj mbrmje Vana. Ose t jesh i vdekur! Shtoi avokati. Ai kishte bujtur t tjera me iden e t brit seks, mirpo ajo paqe e hasur n apartamentin e prehshm, ai rregull dhe ajo pastrti, e shkrehn t gjithin. Ndoshta si me ato djathrat e famshm francez e danez: qen sajuar aq t mir sa nuk i haje dot!... Vana i tregoi avokatit pr Rrem Kukurecin, pr aromn kutrbuese dhe oreksin e pashpjegueshm t njerzve pr gatesn e tij, kur... papritur, avokati nisi t kndoj nn z: ishte lar e qe br drit/ e do asgj skishte shije!/ po nuk ra pak era kllir,/ p... zeza, ssht p...... - Si mizat jemi, -shtoi pastaj duke pshertir dhe iku si erdhi, papritur dhe papandehur. E mbetur vetm, Vana nuk dinte t bnte. Pak nga pak po dilte n prfundimin se nuk kishte as mikesha as miq. Shihte prej minutash t tra prhumbshm telefonin, pa gjetur qoft edhe nj emr t vetm, t cilit mund ti telefononte. Nuk bhej fjal pr t gjetur, ajo nj bashkbisedues qetsues, tani flitej pr at, q telefonata e saj t mos bezdiste njeri. Nuk ishte e sigurt se nga ana tjetr e telit, nuk do t shpreheshin, me t mbaruar biseda: na mori mendjen edhe kjo idiotja!... - Un idiotja, - mrmriti Vana... Un idiotja!... tingllon bukur. Edhe si titull libri nuk ishte fort i keq.

Korrik 1997- maj 2001 Teodor Keko

PANORAMA 20

E HENE 1 SHTATOR 2008

Zjarrfikset fikin zjarrin

Teksa po debatonim dje me disa koleg pr kto probleme dite, si pr ta mbyllur debatin e pr ti vn kapak diskutimeve t mtejshme, Eliona, kolegia q na shoqronte n bised na citoi Kadaren: Si pr t ngushlluar njerzit, natyra ka krijuar nj rrafsh t paqen, ku lejohet e pamundura, ndrrat! Shkojm t shohim ndonj. ndrra t bukura, t paktn

PROVOKATORI

MARTIN LEKA

vijon nga faqja 1 pr zgjedhjet, dikush pr investimet, dikush pr arrestimet, dikush pr ndrtimet Priten shirita rrugsh, bhen premtime, shohim kalamaj npr komuna, q mbajn flamuj partish si n nj fushat t elektrizuar elektorale. Ca t tjer, politikan, bjn be e rrufe se t gjitha premtimet i realizuan, kundrshtart e tyre ia plasin nga ana tjetr se asgj n kt vend nuk sht br pr faj t udhheqjes s kundrshtarve. Dhe si pr ti dhn parfum ktij konglomerati politik, dikush nga grupi i politikanve q qeverisin, premton se puna e deputetve do t filloj pikrisht m 1 shtator, si dikur nxnsit e shkollave. Dhe stina parlamentare e dini me far do t filloj? Me SPIUNET?!... Kaq mjafton pr t treguar se si do ti vej halli politiks edhe n kt stin, e cila

prkon pikrisht me fillimin e vitit elektoral. Do vazhdojn t zihen pr emrat e pseudonimeve, do vazhdojn t shajn e t shahen si kan br pr 17 vjet me radh, me ligjin e hapjes s dosjeve pr spiunt dhe kjo do t vazhdoj t mbuloj me pluhur gjith t pabrat e tjera t tyre. *** Nga ekonomia skemi pse qahemi Fundja, jemi si ishim. Shum ankohen pr mungesn e ujit. Disa fajsojn qeverin, disa bashkin. Qeveria thot se ujsjellsin me ligj e ka Bashkia. Kjo e fundit thot se ende qeveria nuk e ka materializuar kt fakt. E ndrkoh q kta zihen pr fajin, banort e shum lagjeve vazhdojn t endej me bidon n krah N lagje t tjera ankohen pr mungesn e dritave. Thon se ndrprerjet bhen pr remont. Ministri thot se do kemi dimr me drita. Kjo n fakt na bn me drit. Njerz t opozits e quajn mungesn e dritave pr shkak t uljes s vlers s korporats meqense kjo e fundit sht n planet e privatizimit. E ndrsa ndodh gjith kjo, ajo q nuk ndry-

shon jan pikrisht ankesat e banorve: Nuk kemi drita?!... Ka plot ankesa t tjera, por nuk po i prmendim. P.sh., nj mikja ime, gjith problemin e kishte me internetin. I vinte dhe ikte her pas here dhe pr t ky ishte nj ndr problemet m t mdha. Nuk thon kot halli, hallit nuk i ngjan?!... *** Ajo q punon n eficienc t plot pavarsisht stins s pushimeve, sht media. Esht hapur nj diskutim a debat pr krizn e saj, tonn, dhe ka pasur plot mendime, opinione, propozime e sugjerime. Pr mua, ndr m interesantet, ishin disa q miku im i vjetr Edison Ypi i shprehu dje n nj shkrim n Panorama. Pr ta vrtetuar kt q thot Edisoni, po jap nja dy shembuj. *** Para dy ditsh, gjat nj feste n Milot, ndodhi nj fatkeqsi pas nj incidenti, ku nj fmij 12 a 13 vje, padashje shkrepi armn dhe vrau aksidentalisht shokun e vet. Si ngjarje n vetvete, sht mjaft e rnd askush nuk e dshiron. Kto jan fatkeqsi pr shkak t pakujdesis e fatit t keq! N

nj nga kto dit, po shihnim n televizion e pr disa minuta, n ekran teksa tregohej ngjarja e lajmi, kamera na jepte disa shtpi, rrug, pem, gardhe, pantofla, shkall, mure, ati, oxhak Kameramani kishte udhtuar gjer n Milot, n lagjen e fatkeqsis e na jepte ca pamje q sthoshin dhe stregonin asgj. E na duhen dhe prse na serviren pamje t tilla?!... Prtej fatkeqsis dhe ngushllimit pr kt ngjarje t rnd, nuk besoj se duhet ti lm njerzit para ekranit pr ti traumatizuar m shum ata. Provuam t ndrrojm stacion. Kaluam tek nj televizion me dritare e me lajme nonstop. Ja lajmet: Lajmi i par, i shkruar: - Zjarr n(nuk e mbaj mend vendin) Lajmi i dyt, i shkruar: - Zjarrfikset arrijn n vendngjarje. Lajmi i tret, i shkruar: - Zjarrfikset shkuan t fikin zjarrin (Hahaha, po nuk sht pr t qeshur n fakt) Po pr far mund t shkojn tjetr zjarrfikset n nj vend ku ka rn zjarr?!... *** Teksa po debatonim dje me disa koleg pr kto probleme dite, si pr ta mbyllur debatin e pr ti vn kapak diskutimeve t mtejshme, Eliona, kolegia q na shoqronte n bised na citoi Kadaren: Si pr t ngushlluar njerzit, natyra ka krijuar nj rrafsh t paqen, ku lejohet e pamundura, ndrrat! Shkojm t shohim ndonj. ndrra t bukura, t paktn

{yhnl{l
r n z

ihypk|yy z k|yy zihyp

duke filluar

k===
nga
TRAGETI I PAR: ora 12.00 TRAGETI I DYT: ora 24.00
nga Bari dhe nga Durrsi

hsyz zphr k=h { m

nga Bari dhe nga Durrsi

E HENE 1 SHTATOR 2008

21 PANORAMA

FATOS TARIFA, PHD

Petropolitika e Rusis dhe implikimet gjeopolitike

vijon nga faqja 1 ...nj superfuqi n fushn e energjis, edhe nse kjo ka koston e vet politike n marrdhniet e saj me Perndimin. Si argumenton Alan Greenspan n librin e tij t fundit Epoka e turbullirave (The Age of Turbulence): Duke mos pasur m prestigjin ushtarak t Bashkimit Sovjetik t kohs s Lufts s Ftoht, n fillim t shekullit t 21-t Rusia e pa veten e saj t reduktuar n nj aktor m pak t rndsishm n skenn botrore. Ukraina, Gjeorgjia dhe ish-republika t tjera sovjetike i qen larguar orbits dhe kontrollit t Mosks. Pr ti gjetur zgjidhje nj situate t till, Putini prdori n mnyr strategjike nj aset, i cili n shum drejtime sht m i fuqishm se Ushtria e Kuqe: nj prani t gjer [t Rusis] n tregjet botror t energjis. Ndrsa forca ushtarake e BRSSs ishte e kufizuar pr shkak t kundrveprimit potencial t SHBA-s, Rusia nuk mendon se krcnohet nga nj kundrveprim masiv nse ajo prdor gazin e saj natyror si nj arm ekonomike dhe politike. Pr shkak se Rusia sht nj furnizues i rndsishm i Europs Perndimore (dhe i vendeve fqinj t afrt si Ukraina) me gaz, fuqia e saj n treg sht esencialisht e pakontestueshme. H pr h, politika e gazit dhe e nafts q ka ndjekur Putini ka pasur sukses impresionues. N m pak se dy dekada nga rnia e saj si lider i mamuthit sovjetik, Rusia ka trhequr vmendje t plot n shkall globale. Rusia e sheh sot veten ekonomikisht dhe diplomatikisht n nj pozit shum t favorshme. Ajo ndjehet e fort dhe mjaft mir n gjendje q t mbroj interesat e saj kombtare, dhe t krkoj t rivendos pozitn dhe statusin e saj t humbur, duke krkuar madje, si bri Vladimir Putin n qershor 2007, q rubla t bhet monedha e tret e rezervave valutore, njlloj si dollari amerikan dhe euro. Carol Bell ve n dukje se Rusia ka aktualisht m shum opsione diplomatike se donjra nga fuqit e tjera t mdha. Rusia mund t krijoj, dhe n fakt ka krijuar, marrdhnie t ngushta me Kinn dhe Indin, por ajo mund t krijoj edhe nj aleanc strategjike me Bashkimin Evropian, me Gjermanin dhe Francn n radh t par, t cilat Moska i konsideron partner t natyrshm t saj. Rusia sht n gjendje tu ofroj ktyre vendeve dhe vendeve t tjer t Bashkimit Evropian, ashtu si edhe Kins, Indis dhe Japonis n Azi, at ka Amerika nuk mund tua ofroj dot: naft dhe gaz, duke e rritur kshtu influencn e saj n hapsirn euroaziatike. Gazetari i njohur i New York Times dhe autor i librit t shumkomentuar Bota sht e shesht (The World is Flat), Thomas Fridman, n vjesht t vitit 2006 shkruante se Rusia, e cila dikur ishte i smuri i Evrops, sht br sot bosi i saj. Pr ti kujtuar Evrops se ajo sht n dor t Mosks pr energji, Rusia, prej s cils Evropa importon 30 pr qind t nafts dhe 44 pr qind t gazit natyror q prdor pr nevojat e saj, n fillim t vitit 2006 i mbylli rubinetet e gazit Ukrains, ndrsa n janar t vitit 2007, krcnoi se do t ndrpriste furnizimin e Evrops me naft prmes Bjellorusis, vend ky mbi t cilin Moska vazhdon t ruaj kontroll t plot politik dhe ekonomik. M par Moska ua ka ndrprer furnizimin me naft Estonis dhe Lituanis dhe mund ta bj kt sa her q t dshiroj, ose kurdoher q i duhet t bj shantazh mbi fqinjt e saj. Duke mbajtur parasysh qndrimet arrogante t nj Rusie autokratike dhe t pasur n burime energjetike, e cila pr kt arsye pretendon t rihyj n skenn e politiks globale si nj superfuqi, ka shum t ngjar q gazsjellsi q Gjermania dhe Rusia po ndrtojn bashkrisht nn Detin Balltik ta bj edhe m t theksuar varsin e Gjermanis (dhe t vendeve t tjer t Bashkimit Evropian) pr gaz nga Kremlini. Nse Evropa, ose vende t veant t saj (sidomos ish-republikat balltike t Bashkimit Sovjetik, Estonia, Letonia dhe Lituania, apo vende t tjer t Evrops Qendrore dhe Lindore, disa prej t cilve importojn deri 90 pr qind t gazit natyror nga Rusia), do t shohin n t ardhmen dimra t acart dhe stanjacion t ekonomive t tyre, kjo, n nj mas t madhe, do t varet nga mnyra se si do ta prdor Moska kt instrument politik dhe ekonomik t saj, t cilit, autor t ndryshm n Perndim kan filluar ti referohen si pushteti i but, i ashpr (hard soft power). *** Por sa e mundur sht q Rusia, mezza voce, apo n aleanc me Kinn, ta rrezikoj seriozisht suprem-

acin e Ameriks dhe rolin e saj hegjemon n botn e sotme? Krijimi i nj poli t dyt, me Rusin n qendr t tij, duket thuajse i pamundur sot dhe n nj t ardhme t parashikueshme. Rusia, e cila, dikur ishte zemra e superfuqis sovjetike, ka mbetur shum mbrapa Shteteve t Bashkuara n do pikpamje: ushtarakisht, ekonomikisht, nga pikpamja teknologjike, pa prmendur paksimin drastik t popullsis s saj. Ndryshe nga pothuajse do vend tjetr i globit, n Rusi, jetgjatsia mesatare e popullsis ka ardhur duke u zvogluar, madje prtej nivelit q gjejm n shum vende t bots s tret, ndrsa numri i lindjeve pr 1000 banor sht ndr m t ultit n bot. Kjo ka br q sot, n Rusi, do vit t vdesin rreth 700,000 deri 750,000 njerz m shum se numri i fmijve q lindin. Sipas parashikimeve t Departamentit t Popullsis t Kombeve t Bashkuara (United Nations Population DivisionUNPD), n fund t ktij shekulli, Rusia, popullsia e s cils sot sht 143 milion, do t ket nj popullsi rreth 80 milion, m t vogl se popullsia e Jemenit, i cili sot ka 20 milion banor. Lilia Shevtsova, nj ndr analistet m t njohura t Rusis post-sovjetike dhe autore e librave Rusia e Jelcinit: Mite dhe realiteti (Yeltsin Russia: Myths and Reality) dhe Rusia e Putinit (Putins Russia), gjykon se Rusia sht nj problem i s shkuars dhe nuk pritet q trazirat t vijn nga ai drejtim. Nga ana e tyre, Eugene Rumer dhe Celeste Wallander, ekspert t njohur t politiks ruse, argumentojn se Rusia e sotme sht nj fuqi n rnie; ushtria e saj sht n gjendje kaotike, ekonomia e saj sht e dobt dhe vet shoqria ruse sht e mbrthyer n nj kriz depopullimi. Po t analizohet mir situata e brendshme e Rusis, mund t arrihet n prfundimin se ky vend jo vetm q nuk sht rikthyer n pozitn e tij t dikurshme, por, prkundrazi, si argumenton Shevtsova, ai sht sot shum m i dobt nga sht perceptimi pr t. Edhe pse gjat viteve t fundit ekonomia e Rusis ka par nj rritje t ndjeshme, ka bri t mundur q n vitin 2006 Moska t shlyente (para afatit) t gjitha borxhet e saj t periudhs sovjetike (22 miliard dollar) ndaj vendeve t Perndimit, kjo ka ndodhur kryesisht pr shkak t mimeve t larta me t cilat ajo shet naftn dhe gazin e saj n tregjet ndrkombtar dhe jo pr shkak t reformave t thella strukturore dhe institucionale, q do t mund t gjeneronin zhvillim ekonomik t qndrueshm. Fareed Zakaria ve n dukje se Rusia sht shndrruar sot n nj petrostate, n nj shtet, pra, ekonomia dhe politika e t cilit mbshteten n avantazhet q u japin rezervat e mdha t nafts dhe nevoja pr to n tregun ndrkombtar, pothuaj njlloj si Arabia Saudite, Irani, Sudani, apo Venezuela. Vet ekonomia ruse mund t cilsohet si petro-economy pr shkak se ajo mbshtetet kryesisht n burimet e saj t nafts dhe t gazit. Sektori energjetik prbn sot 54 pr qind t eksporteve ruse, ndrkoh q 70 pr qind e investimeve n ekonomin e ktij vendi shkojn n sektorin e burimeve natyrore. Edhe pse aktualisht (dhe ndoshta pr disa vite t tjer) kjo situat ka dhe do vazhdoj t ket avantazhet e saj, kto avantazhe nuk mund t zgjasin pr shum koh pasi, e zhvilluar n mnyr t njanshme dhe disproporcionale, ekonomia ruse mbetet vulnerable pr shkak t kushtzimit t saj nga ciklet e tregjeve botror t energjis. Askush nuk mund ta dij se sa do t shkojn mimet e nafts dhe t gazit n tregun ndrkombtar 5, 10, apo 15 vjet m von. Nevojat pr energji padyshim do t

rriten shum, por po kshtu do t shtohen edhe format alternative t burimeve t energjis dhe investimet pr studime shkencore n kt fush, t cilat nuk bhen n Rusi. do t ndodh me ekonomin Ruse nse mimi i nafts dhe i gazit do t bjer n mnyr t ndjeshme? Shum ekonomist rus jan t mendimit se nse mimi i nj fuie naft bie nn 40 dollar, pra n at nivel q ishte tre vjet m par, kjo do t kishte pasoja shum t rnda pr ekonomin e Rusis dhe standardet e jetess s popullsis s saj dhe ndoshta do ta onte vendin n kriz ekonomike. Politika e Rusis, nga ana e saj, po pr shkak se ajo nxitet dhe zhvillohet kryesisht nga krkesat e tregut pr naft dhe prdor burimet e saj energjetike si armn e saj, mund t quhet petropolitics. Duhet thn se shteti rus vazhdimisht ka qen, t paktn pjesrisht, nj shtet patrimonial, n t cilin pushteti politik ka qen drejtprsdrejti i lidhur me pronsin mbi tokn dhe pasuri t tjera kombtare, ose t paktn i ka pasur ato nn kontroll. N periudhn e komunizmit shteti ishte i vetmi pronar i toks n t gjitha republikat sovjetike. Sidoqoft, asnjher m par n historin e Rusis, as n periudhn cariste, as n kohn e sekretarve t prgjithshm t Partis Komuniste, nuk ka pasur nj jackpot q t ishte njhersh kaq i madh dhe kaq likuid, n kuptimin real dhe metaforik t fjals, si n kta vitet e fundit. Numri mesatar i fuive t nafts q rrjedh npr naftsjellsit e Rusis sot i kalon 7 milion n dit, duke siguruar mbi 140 miliard dollar t ardhura n vit, apo rreth 200 miliard dollar n vit nse llogarisim edhe t ardhurat nga eksporti i gazit natyror. Nj mim i till natyrisht q i shumfishon si intensitetin ashtu edhe pasigurin e konkurrencs politike. Kjo shpjegon prse prmes zbatimit selektiv t ligjeve t rinj dhe atyre ekzistues, ish-presidenti Putin arriti t rivendos kontrollin e Kremlinit mbi burime t shumta energjetike t Rusis. Sektort ky t ekonomis ruse, t cilt jan edhe faktort kryesor t fuqizimit t saj, nafta dhe gazi, jan nacionalizuar dhe centralizuar prsri, duke u ven nn kontrollin thuajse t plot t dy monopoleve t mdhenj shtetror t korruptuar dhe jotransparent: Gazprom, i cili kontrollon burimet, prodhimin dhe eksportimin e gazit natyror dhe Rosneft, i cili kontrollon burimet, prodhimin dhe eksportin e nafts. Duhet theksuar se zhvillimi dhe sidomos suksesi ekonomik i Rusis nuk jan t garantuar thjesht pr shkak t pasurive natyrore t saj, veanrisht t rezervave t mdha t nafts dhe t gazit natyror, kaq t krkuar n tregun e sotm ndrkombtar. Hert apo von (madje disa analist mendojn se simptomat e para kan filluar t vihen re qysh sot), Rusia do t ndeshet me nj fenomen tashm t njohur, t cilit, n zhargonin ekonomik t dekadave t fundit i referohen si smundje holandeze (Dutch disease). E prdorur pr her t par nga revista The Economist n vitet 1970-t, kjo shprehje nnkupton problemet me t cilat filluan t prballen industrit manifakturore t Holands pas zbulimit n kt vend t rezervave t gazit natyror. Si rregull, smundja holandeze shfaqet n ata raste kur krkesat e tregjeve t huaj pr eksporte t caktuar ojn n rritjen e vlers s shkmbimit t monedhs s vendit eksportues. Rritja e vlers s monedhs vendase, nga ana e saj, i bn produktet e tjera pr eksport t atij vendi m pak konkurrues n tregjet botror. N rastin e Holands, krkesa e madhe pr gazin e ktij vendi n tregjet e huaj e rriti mjaft vlern e monedhs vendase (guil-

der) n raport me vlern e dollarit amerikan, t marks gjermane dhe t monedhave t tjera valutore t fuqishme. Kjo bri q thuajse t gjith produktet e tjer holandez pr eksport (prve gazit) t viheshin n nj pozit t disfavorshme n tregun ndrkombtar. Edhe pse Holanda mundi ta prballoj nj situat t till t prkohshme pa ndonj shqetsim t madh, fenomeni n fjal u quajt dhe vazhdon t njihet me termin Dutch disease. Alan Greenspaan ve n dukje se Dutch disease mund t shfaqet kudo. Anglia, pr shembull, e ka kaluar nj smundje t till pr nj periudh t shkurtr n fillim t viteve 1980-t, pas krkimeve t nafts n Detin e Veriut. Norvegjia, nga ana e saj, nj vend shum i pasur me naft dhe me nj popullsi vetm 5 milion, ka ndrmarr me koh masa serioze pr t evituar varsin e ekonomis s saj nga bonanza e nafts s saj n Detin e Veriut. Mbshtetja e Rusis kryesisht n t ardhurat q siguron ajo nga eksporti i nafts dhe i gazit do t krijoj, pa dyshim, vshtirsi serioze dhe pasiguri n sektor t tjer vital t ekonomis s saj. Duke parashikuar nj rrezik si ky, me t cilin pritet t prballet Rusia, Juan Pablo Prez Alfonso, ish-ministr i Energjis i Venezuels dhe nj ndr themeluesit e organizats OPEC, shprehej n vitet 1970-t se: Dhjet vjet si sot, njzet vjet si sot, ju do t shihni: Nafta do t na sjell neve shkatrrim. Logjika e nj zhvillimi t till t njanshm dhe disproporcional shpjegon faktin q ndrsa vende t till si Nigeria, Sudani dhe t tjer, t cilt jan t pasur me naft, kan mbetur t pazhvilluar, vende t tjer, t cilt jan t varfr n burime natyrore, si Hong Kongu, Japonia dhe prgjithsisht Evropa Perndimore, kan shkuar shum prpara. Suksesi ekonomik i Rusis sht shum m pak impresiv nse u referohemi disa treguesve t rndsishm dhe nse i krahasojm ata me t njjtt tregues t vendeve t tjer. Pr shembull, edhe pse rritja ekonomike e Rusis gjat viteve t fundit ka qen e konsiderueshme (rreth 6 pr qind n vit), gjysma e t ardhurave vjetore q siguron Rusia nga eksporti i produkteve t saj vijn nga shitja e nafts dhe e gazit. Implikimet negative t ksaj politike vihen re qart nse u referohemi statistikave t tilla: N vitin 2004, Polonia, me nj popullsi gati katr her m t vogl se Rusia, mundi t trheq m shum investime t huaja t drejtprdrejta se kjo e fundit. Po at vit, Singapori, popullsia e t cilit sht vetm 4.5 milion, ose rreth 30 her m t vogl se popullsia e Rusis, mundi t trheq 5 miliard dollar m shum investime t huaja se Rusia. Ndrsa eksportet e Rusis (si prqindje e vlers s prgjithshme t eksporteve globale) jan t barabart n vler me eksportet e Hong Kongut (rreth 2.4 pr qind), importet e saj jan t barabarta n vler me ato t Turqis, t Tajlands apo t Malajzis t marr veas. *** Fillimi i shekullit t 21-t ka krijuar shanse shum t mdha pr zhvillimin e ekonomis ruse fal burimeve t pasura energjetike t saj, n nj koh kur duket se bota po shkon drejt krizs m t rnd energjetike t njohur deri m sot. Nse mimet e nafts dhe t gazit n tregjet botror rriten akoma m shum, ose mbeten n nivelet e sotm, Rusia mund t bhet nj vend shum m i pasur se sht. Ajo mund t bhet gjithashtu, nj vend edhe m arrogant dhe m i paprgjegjshm n marrdhniet e saj me Perndimin dhe, sidomos me vendet fqinj, t cilt Moska i konsideron pjes t sfers s interesave jetike t saj. Kjo, sidoqoft, nuk mund t vazhdoj pr shum koh. do gjeoekonomi dhe gjeopolitik nacionale ka limitet e saj t kushtzuar nga faktor t brendshm dhe ndrkombtar. Nse Rusia nuk shndrrohet n nj shtet normal dhe nuk demokratizohet, nse ajo nuk zhvillohet prtej horizontit t ngusht t petroekonomis dhe petropolitiks s saj dhe pr hir t ambicieve t saj imperiale nuk bhet pjes organike e komunitetit ndrkombtar n nj bot, q po globalizohet dhe demokratizohet gjithnj e m shum, ajo do ti humbas edhe kt her shanset q ka prpara. Nse ndodh kshtu, pesha e Rusis dhe roli i saj n sistemin global do t bjer edhe m tej dhe Rusia, si argumenton Alan Greennspan, nuk do t zhvillohet dot si nj ekonomi e klasit botror, por do t shndrrohet n nj fuqi e dors s dyt. Duke perifrazuar fjalt q Winston Churchill ka thn pr amerikant se ata, gjithmon, pasi i kan shteruar t gjitha mundsit e tjera, do t bjn gjithnj at q sht e drejt, mund t themi se Rusia historikisht ka provuar se nuk ka qen n gjendje ta bj kt. Ndoshta shekulli i 21-t do t bhet pr t msimi i duhur.

E HENE 1 SHTATOR 2008

23 PANORAMA
Bolonja prish debutimin e Dinjos
pozitivisht nga media austriake, ndrsa fansat e Riedit shpresojn q ai t mos ndalet m. Ky ishte goli i tret pr shkodranin kt sezon. Ai i ka vn synim vetes q t kaloj shifrn e sezonit t kaluar (12 gola n kampionat) dhe pas nj ndalese prej katr javsh, Salihi shpreson q t shnoj vazhdimisht. Pas atij gjysm hapi fals t Interit, q doli vetm me nj barazim 1-1 nga prballja me Sampdorian, java e par e kampionatit italian ka nisur si mos m keq pr skuadrat pretendente pr titull. Rezultati m i papritur ka qen humbja e kuqezinjve t Milanit prball publikut t tyre. Gjat dits s debutimit t Ronaldinjos dhe Shevenkos, Bolonja ka shpartalluar Milanin n San Siro, fal golave t Di Vaios dhe Valianit. Milani e ka nisur lojn furishm, por me an t nj kundrsulmi t shndrruar n gol nga Di Vaio, Bolonja ka kaluar n avantazh. M pas vendsit kan arritur t barazojn me Ambrozinin, por Valiani ka shuar do ndrr t kuqezinjve pr sukses.

Merkato e vers
Hyka
Mesfushori sht padyshim lvizja m e bujshme n radht e lojtarve t Kombtares pr merkaton verore e cila u mbyll dje. Mesfushori u transferua te Mainc 05 n Bundeslign 2 pr nj shifr totale prej 3.5 milion eurosh. Mesfushori tjetr i prfaqsueses u transferua nga skuadra e Tirans drejt qipriotve t Omonia Nikosias me t ciln ka nnshkruar nj kontrat dy vjeare. Hamdi Salihi, sulmuesi i Kombtares shqiptare q luan te Riedi sht rikthyer te goli dhe ka ndihmuar ekipin e tij q t fitonte 4-1 prball Shturm Gracit. Bomberi shqiptar ka dyfishuar rezultatin n minutn e 28-t t ndeshjes duke i dhn qetsin e duhur skuadrs s tij, e cila n pjesn e dyt t lojs shnoi edhe dy

N kampionatin austriak

Hamdi Salihi rigjen golin

her t tjera. Salihi u aktivizua gjat gjith ndeshjes dhe bri nj paraqitje shum t mir, duke qen gjat gjith kohs nj problem pr mbrojtjen kundrshtare. Sulmuesi shqiptar sht vlersuar

Duro

GOLA

ka shnuar Hamdi Salihi gjat ktij sezoni. Vitin e kaluar ai realizoi gjithsej 14 gola, 12 prej t cilve n kampionat, por shpreson q kt sezon t shnoj m tepr.

Trajneri e konsideron mbrojtsin nj alternativ pr n qendr

Hidi
Portieri i Kombtares nnshkroi pr qipriott e Alki Larnaks nj kontrat dy vjeare.

Berisha
Besart Berisha u transferua n form huazimi deri n muajin dhjetor nga anglezt e Brnleit te norvegjezt e Rozemborgut.

Ari Han rikthen Beqirin n Kombtare

JETMIR HALILAJ

Bogdani
U fol gjat gjith vers pr nj largim t mundshm t bomberit nga Kievo dhe pr t u interesuan shum skuadra, por n fund qndroi te skuadra veroneze. Ai u krkua nga Lacio, Siena, QPR, Torino dhe Ipsui Toun, por lojtari vendosi t qndronte te Kievo.

Trajneri i Kombtares shqiptare, Ari Han ka vendosur t marr n Kombtare mbrojtsin Elvin Beqiri, i cili nuk ishte pjes e lists s publikuar pak dit m par nga tekniku holandez.
Tekniku ka njoftuar dje zyrtart e FSHF-s q t shtojn n list edhe emrin e mbrojtsit shkodran, i cili luan te skuadra e Vllaznis. Nj nga repartet ku kuqezinjt kan m tepr probleme sht pikrisht mbrojtja, ndaj tekniku ka vendosur q pr dy ndeshjet e radhs, kundr Suedis (6 shtator) dhe Malts (10 shtator) t marr edhe Beqirin. 28-vjeari, i cili n t kaluarn ka qen rregullisht pjes e Kombtares, nuk grumbullohet me skuadrn prfaqsuese q nga 28 marsi i vitit t kaluar, pas ndeshjes me Bullgarin. N fillim t muajit prill ai psoi nj dmtim t rnd kur ishte pjes e skuadrs Metalurg Donjeckut ku theu kmbn dhe u detyrua t qndronte pr nj koh t gjat jasht fushave t lojs. Trajneri e ka vzhguar qendrmbrojtsin n ndeshjen kundr Napolit dhe n takimin e djeshm kundr Partizanit dhe ka vendosur q ta marr at n Kombtare. BAKAJ N ndeshjen e djeshme Partizani-Vllaznia 1-2, u dmtua mesfushori i prfaqsueses shqiptare Elis Bakaj, i cili sht n dyshim nse do t jet i gatshm pr sfidn kundr Suedis, ose jo. Megjithat lojtari i t kuqve do t paraqitet n grumbullim dhe pasi t vizito-

17

Ronaldo: Do kthehem m 27 shtator

Kristiano Ronaldo beson se sht n rrugn e duhur pr tu rikthyer n fushn e lojs prpara prfundimit t muajit shtator. Mesfushori i Manesterit po e kalon me hapa t prshpejtuar periudhn e rikuperimit dhe mund t jet n gjendje t luaj q n ndeshjen e 27 shtatorit ndaj Boltonit. Ndihem mir dhe rikuperimi po ecn me ritme t knaqshme. Shpresoj q t luaj me Djajt e Kuq para fundit t shtatorit. Ky sht synimi im. sht e trishtueshme t humbassh startin e sezonit t Premier Ligs, por jam i knaqur me fazn e rehabilitimit dhe shpresoj t jem gati sa m shpejt, tha autori i 42 golave n sezonin e shkuar.

Elvin Beqiri n ndeshjen e djeshme kundr Partizanit

Bulku
Ervin Bulku dhe Dorian Bylykbashi do t transferohen n muajin janar t vitit 2009 te skuadra e Dniepro Petrovskit, pasi kan nnshkruar tashm pr kt klub. Xhevahir Sukaj dhe Gilman Lika, t dy pjes e prfaqsueses U-21 u transferuan n Turqi prkatsisht te Genelbirligi dhe Haxhetepe. Pr t shfaqn interes shum klube, por edhe kt sezon do t luaj me Marsejn. U fol edhe pr largime t mundshme t Dallkut, Currit, Salihit, Vangjelit dhe Bakajt gjat ksaj merkato vere, por asnj prej ktyre lojtarve nuk ndryshoi ekip.

T fundit nga legjionart Lala

Altin Lala ka luajtur 62 minuta n ndeshjen q skuadra e tij humbi 2-0 n fushn e vet kundr Shtutgarit. Kapiteni i Kombtares shqiptare ka zhvilluar nj ndeshje t mir.

MUAJ qndroi Elvin beqiri jasht radhve t prfaqsueses shqiptare. Ai nuk ishte pjes e lists s publikuar pak dit m par nga Han, por holandezi vendosi dje ta grumbulloj lojtarin pr dy ndeshjet e radhs. Ndeshja e fundit me Kombtaren ishte m 28 mars 2007 BullgariShqipri 0-0.

Moto Gp, Stoner i bn dhurat Rosit

Tashm mungon vetm verdikti aritmetik, por Valentino Rosi praktikisht sht ngjitur n fronin e MotoGP 2008. Ai ka arritur t tretn fitore radhazi n Mizano duke i dhn goditjen prfundimtare t gjith rivalve t tij, e n mnyr t veant Kejsi Stonerit, i cili pr fat t keq ka dal nga skena pikrisht si dy jav m par n Brno. Edhe n kt gar ai u rrzua ndersa gjendej n avantazh me tre sekonda nga Vale dhe kur duheshin edhe tet xhiro pr t fituar garn. N vendin e dyt n garn pr mimin e Madh t San Marinos sht renditur spanjolli i Yamahas Horge Lorenco, i cili ka ln pas Toni Elias. N vend t katrt sht renditur Daniel Pedroza.

Sukaj

Xhihani

Parid Xhihani, sulmuesi shqiptar q luan te Zoria ka shnuar dje golin e katrt n kampionatin ukrainas, por nuk ka mundur t evitonte humbjen 1-2 t skuadrs s tij prball Krivbasit. Ai ka shnuar golin e vetm pr Zorian n minutn e 72-t.

Bogdani

Cana

Erjon Bogdani nuk luajti asnj minut n ndeshjen e djeshme kundr Rexhins, ndrkoh q Kievo e tij fitoi n fushn e saj me rezultatin 2-1.

het nga mjekt e ekipit prfaqsues do t vendoset nse ai do t jet n dispozicion t trajnerit. Dmtimi i Bakajt nuk ka ndikuar n vendimin e Ari Hanit pr t thirrur Elvin Beqirin. Burime pran holandezit bn t ditur se ai e kishte hedhur si hipotez

grumbullimin e Beqirit q dje paradite dhe m pas kur e ka par n ndeshjen kundr Partizanit sht bindur plotsisht. DILEMA Ibrahimovi sht padyshim lojtari m i rrezikshm i Suedis dhe do t jet nj problem konstant pr mbro-

jtjen shqiptare. Burime pran trajnerit Ari Han bn t ditur se ky i fundit ende nuk ka vendosur se kush do t jet partneri i Debatik Currit n qendr t mbrojtjes, i cili t mund t jap garanci. Trajneri i Shqipris po mendon q ti lr nga pas nj mbrojts t aft Ibrahimoviit dhe nj nga hipotezat e mundshme sht Vangjeli. Ky i fundit m tepr se sa pr teknikn apo fizikun, mund t prdoret pr ta acaruar suedezin. N kt aspekt Vangjeli sht mjeshtr dhe kt e tregoi edhe n duelin me Van Persin. Msohet se tekniku nuk dshiron t privohet nga Cana n mesfush dhe nuk dshiron ta vendos at n qendr t mbrojtjes.