Professional Documents
Culture Documents
Shqip PDF
Shqip PDF
Shqip PDF
Stiv Xhobs
Yjet e stilit
Drejtor Kryeredaktor
BESNIK URIM
MYFTARI BAJRAMI
Adresa e redaksis: Rr. Sami Frashri, Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 068(9) 20 35 300 E-mail: info@gazeta-shqip.com
E prditshme e pavarur
www.gazeta-shqip.com
Qeveria u krkon bankave 250 milion euro. Dje, ofertat nuk u hapn. Pritet 30 janari. Shehu: Do t prdoret pr mbshtetje buxhetore
Politik
Heshtja e Topit ndan politikn
het fjal pr t paktn 150 deri n 200 objekte, krye sisht rrug, t cilat do t inaugurohen brenda gjashtmujorit t par t vitit, q prkon me fundin e zgjedhjeve t prgjithshme parlamentare. Skenari sht i qart. Kryeministrit do t'i vihen...
NE FAQEN 5
Kontrolli
Opinion
artia Socialiste premtoi dje se do t oj n Gjykatn Kushtetuese ligjin e "Dosjeve". Nj dit pasi ky akt hyri n fuqi, nnkryetari i grupit parlamentar socialist, Erion Brae, bri t ditur nismn e re. "Pa dyshim, q do ta drgojm n Gjykatn Kushtetuese", u prgjigj ai, teksa u pyet pr qndrimin e mtejshm t opozits. Nuk qndroi larg vmendjes s numrit dy t deputetve t selis...
NE FAQEN 3
Krkesa
Kreu i LSI-s: Duhet konsensus
jithnj e m tepr, duhet theksuar me nj lloj trishtimi, na ka rn rasti t dgjojm nga pak kudo npr Shqipri termin "dor e fort". "Na duhet ende nj dor e fort
NE FAQEN 9
Projekti gjigant pr kompleksin modern t policis Hetuesit kritikojn qeverin: Kemi t njjtin status me togat e zeza. Edhe ne duhet t trajtohemi si ata
everia "harron" prokurort e shkalls s par duke mos i pajisur me pasaporta shrbimi. Pas vendimit t Kshillit t Ministrave pr pajisjen me pasaporta shrbimi...
NE FAQEN 12
"Fiks Fare"
Shndetsi
es vaksinat m t rnd sishme pr fmijt, t bash kuara n nj t vetme, do t mbrrijn n vendin ton n muajin mars. Nj nga projektet m t rndsishme pr investimet kt vit sht edhe sistemi i imunizimit, n mnyr t veant pr fmijt. Kjo pentavaksin, q do t prfshij n nj doz t vetme pes masa mbrojtse, nuk sht vetm nj risi, por n t njjtn koh edhe...
NE FAQEN 25
P P P P E E EE R R R R R R R R E E E E K K K K L L LL A A A A M M M M A A A AK K K K O O O O N N N T T T A A A K K K T T T O O O N N N IIIN N N E E EN N N U U U M M M R R R A A A T: T: T: 0 0 6 6 9 92 2 0 0 05 5 5 0 0 04 4 4 2 2 2 0 0 0 FA F FA F A A X X X X0 0 0 0 4 4 4 42 22 2 2 2 7 7 7 2 2 25 5 5 6 6 6 7 7 7 0 0 0 0 6 6 6 6 9 9 9 92 2 2 2 0 0 0 05 5 5 5 0 0 0 0 44 4 4 55 5 5 88 8 8
marketing@gazeta-shqip.com marketing@gazeta-shqip.com
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009 2
POLITIKE
Ministrja
drejt saj, veanrisht n drejtim t arritjes s standardeve n kriteret politike. "Kushti i par prcaktues jan zgjedhjet e lira e t ndershme t qershorit 2009", vlersoi Meta. Sipas tij, do dshtim n organizimin e zgjedhjeve t lira e t ndershme do t ngarkoj me prgjegjsi direkte Sali Berishn dhe qeverin e tij, jo vetm pr cenimin e vullnetit t shqiptarve, por edhe pr komprometimin e realizimit t aspirats s tyre pr integrim n BE. Dy dit m par, ministri i Jashtm, Lulzim Basha, paralajmroi se qeveria do t depozitoj para zgjedhjeve t qershorit aplikimin pr vend kandidat n Bashkimin Evropian. Dokumenti fillimisht sht thjesht nj aplikim dhe nse do t merret n shqyrtim, do duhet t pranohet nga t gjitha vendet antare t Bashkimit Evropian. Ky hap sht ln t ndrmerret gjat presidencs eke t BE-s, q zyrtarisht filloi n kt muaj. M par presidenca gjashtmujore mbahej nga francezt, q pasuan sllovent. D. Malaj
KRKESA Pr t paraqitur aplikimin pr statusin e nj vendi kandidat pr Bashkimin Evropian, n radh t par duhet nj konsensus
LOJA S'duhet kthyer n nj loj politike, por duhet zgjeruar maksimalisht konsensusi pr procedurat q do t ndiqen
do shfrytzim politik i ktij momenti nuk bn gj tjetr vese v n pikpyetje suksesin e ktij aplikimi
Evropian", u shpreh Meta. Sakaq, ai gjeti rastin t prshndes ratifikimin nga Parlamenti i Greqis t Marrveshjes s Stabilizim-Asocimit midis Shqipris dhe Bashkimit Evropian. Ratifikimi i Greqis, vendi i fundit antar i BE-s, q ratifikon kt marrveshje, shnon gjithashtu hyrjen n fuqi t ksaj marrveshjeje. "Tashm Shqipria hyn n nj faz cilsisht t re, n marrdhnien e saj me Bashkimin Evropian, faz e cila hap mundsin e aplikimit pr statusin e vendit kandidat", nnvizoi Meta. Kreu i LSI-s vlerson se aplikimi pr statusin e vendit kandidat, serioziteti dhe koha n t ciln do t paraqitet kjo krkes, do t prcaktojn ecurin dhe shpejtsin e ardhshme t integrimit t vendit n BE, dhe ky moment tepr i rndsishm krkon seriozitet dhe nj prgjegjshmri t jashtzakonshme nga institucionet e vendit, nga Parlamenti, por mbi t gjitha nga mazhoranca aktuale. "Kjo e fundit duhet t kuptoj se do shfrytzim politik i ktij momenti nuk bn gj tjetr vese v n pikpyetje suksesin e ktij aplikimi", insistoi Meta. Pavarsisht nga kontestimet themelore q LSI i ka br keqqeverisjes s Kryeministrit Berisha, n drejtim t dmeve institucionale, q sjell me amendimet kushtetuese dhe ligje t tjera n drejtim t performancs s dobt n menaxhimin ekonomik t vendit, Meta garantoi se do t jet kontribuues konstruktiv i t gjitha iniciativave q e ojn Shqiprin n nj faz t re, at t vendit kandidat. Meta kujtoi se Bashkimi Evropian ka shprehur qndrimin e qart e pa ekuivok se Shqipria duhet t hedh nj sr hapash t rndsishm pr afrimin e mtejshm
Kryebashkiaku
Kryetari i Bashkis s Tirans krkon q t miratohet projekti dhe t mos mbahet pezull
ur prmes buxhetit t ktij viti numrin m t madh t mundshm t prioriteteve t prbashkta, t krkesave t pjesshme t komuniteteve nga Kodra e Priftit
Datlindja e FRESSH-it
sisht t bazuara n lexime t pasakta e interpretime t gabuara t dokumentit t buxhetit, u kaprcye pr her t par n historin e bashkis son, kufiri vjetor i miratimit t tij dhe u zhvilluan vetm pr t mirn e puns, nj Apeli im sht apeli i t gjith seri takimesh qytetarve t Tirans: Buxheti i sqaruese. "Interesa t tjera nga ato t qytetavitit 2009 sht i qytetit, jo i rve, arsye t tjera politiks; i interesave t nga ato t ekspertve, vullnete qytetarve, jo i synimeve t t tjera nga ato t vopolitikanve tuesve t 18 shkurtit, bashkuan n n Kodr-Kamz, nga Kombinati oi Rama. Pas prezantimit t br salln e Kshillit Bashkiak t Tin Allias e Laprak, nga Selita n nga un prpara Kshillit Bashki- rans kundr buxhetit t t gjith Sauk e n Bregun e Lumit dhe ak dhe rezervave t shprehura kryeqytetasve, Sali Berishn dhe deri n brendin e Tirans s nga grupi i Ilir Mets, shtoi ai, Ilir Metn, kundrshtarin ton vjetr apo Tirans s re", nnviz- edhe pse ishin rezerva prgjith- historik dhe aleatin ton kundrshtar", u shpreh Rama. T dy u bn bashk, ngulmoi Takimi kryebashkiaku, n nj rrug q bie ndesh me rrugn e ndryshimit rrnjsor t Tirans sot e t Shqipris nesr; t dy u bn bashk pr nj fitore t pakuptimt politike, n kurriz t qytetarve e n dm t qytetit ton; t dy bn ryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli, theksoi bashk votat n Kshillin Bashkigjat nj seance me student t universiteteve ak me t njjtin zell e mllef karakt Tirans, me rastin e prfundimit t ratifikimit t teristik t politiks q s'do t'ia dij MSA-s nga parlamentet e 27 vendeve antare t pr njerzit. Bashkimit Evropian (BE), se vendet e BE-s besuN vlersimin e Rams, buxhean te Shqipria evropiane. "Vendet e BE-s besuan tin e Tirans nuk e rrzuan "defekte Shqipria evropiane. Fal reformave mbyllm rattet e tij", por defektet e nj poliifikimet n koh rekord dhe me kt proces Evrotike t marr peng prej 18 vitesh pa dshmoi se sht pro Shqipris", tha Kryetarja nga politikant dhe interesat e Topalli. "Kjo sht nj ndrr e madhe e brezit ton ngushta politike, pr t cilat kt dhe e brezit tuaj. Disa nga ju mund t punojn nesr her u sakrifikuan drejtprdrejt qytetart e Tirans. "Buxhetin e n Parlamentin Evropian", nnvizoi znj. Topalli, Tirans e rrzoi mekanizmi i vjetr duke iu drejtuar studentve t pranishm. Nn i nj lufte politike q s'ka t bj moton "Evropa, po Shqipris", dhjetra student me vullnetin e qytetarve, por me u mblodhn n salln e seancave plenare me rasdeformimin e ktij vullneti; s'ka t tin e prmbylljes s ktij procesi, i cili u finalizua bj me mandatin e votuesve, me ratifikimin nga Parlamenti grek t MSA-s, Shpor me abuzimin e besimit t qipri-BE. E.Gjura tyre", tha Rama. D. Malaj
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009 3
POLITIKE
Avokati lshon nj akuz t rnd ndaj mazhorancs n emisionin "Top Story", ku diskutohet pr ligjin e Dosjeve
Spartak Ngjela tha se ky ligj nuk prfaqson asgj, sht nj tallje e radhs q punistt bjn pr historin e tyre
nin politik, por kjo nuk ndodh, sepse nga formacioni politik vijn ata q sot flasin pr ligjin. 90% e kryetarve, sekretarve t prgjithshm t PD-s n rrethe kan qen agjent t Sigurimit t Shtetit". Pr Ngjeln, ky ligj sht n shkelje me Kushtetutn. Ndrsa analisti Mark Marku ka deklaruar se t gjitha ligjet e miratuara n vende t ndryshme t Evrops pas Lufts s Dyt Botrore jan ligje antidemokratike, pasi kushtzojn t drejtat e dikujt. Kryetari i
PSD-s, Sknder Gjinushi, tha se ligji ka dy pjes: e para, pr dosjet, q ka t bj me hapjen e dosjeve q sht e panjohur; e dyta kufizimi i prkohshm pr t kryer detyra t caktuara, pr shkak t nj funksioni publik q ka pasur m par. Pr sa i takon antikushtetutshmris, kto ligje jan justifikuar, ndaj bhen direkt pas diktaturs dhe bhen me veprim t prkohshm. Pr Gjinushin, dosjet jan hapur nj her dhe jan gjykuar shum veta.
Reagimi
tjetr jo pak i rndsishm ishte kontestimi i br publikisht nga faktori ndrkombtar i akredituar n Tiran, por dhe jasht vendit. Ata e cilsuan si jo n prputhje me Kushtetutn projektin e votuar nga qeveria dhe nj krcnim permanent pr institucionet e pavarura. Gjat debatit politik pr kt shtje, partit e opozits deklaruan gjithashtu se me kt ligj krkohet t largohen nga detyra disa prokuror q po hetojn ato ka jan cilsuar "afera" t qeveris. N kt kategori futen prokurort q po investigojn abuzimet e dyshuara n rrugn "Durrs-Kuks", shtjen "Fazli" apo trafikun e armve dhe "tragjedin e Grdecit". D. Malaj
Sipas ligjit pr ankimimin krkohen firmat e jo m pak se nj t pests s deputetve t Kuvendit t Shqipris
tuesi socialist komentoi edhe dorheqjen e prokurorit kryesor t ksaj shtjeje, Zamir Shtylla. "Do t ndikoj apo jo dorheqja, kt nuk mund t'ua them dot sot, sepse nuk jam n brendsi t hetimeve. Por, do t doja t'ju thosha se deri ditn e fundit kur prpara drejtsis t shkojn kta njerz, nuk do t ket absolutisht asnj trheqje nga krkesa pr drejtsi", nnvizoi Brae. N mbshtetje t ligjit duhet q Gjykata Kushtetuese t vihet n lvizje me krkesn e jo m pak se nj t pests s deputetve t Kuvendit t Shqipris. Ligji i "dosjeve" hyri n fuqi para dy ditsh, pasi kreu i shtetit "abstenoi". Bamir Topi konsumoi t gjith afatin e prcaktuar ligjor dhe nuk preferoi t vendoste nj firm, miratuese apo kundrshtuese t ktij ligjit. Kreu i shtetit zgjodhi n kt mnyr nj prej tre mnyrave q ia lejon Kushtetuta, ka paralelisht mund t cilsohet si nj mosmiratim. Koht e fundit, ky ligj u shndrrua n objekt prplasesh mes funksionarve t mazhorancs dhe kreut t shtetit. Shumica zgjodhi t'i bnte presion ish-kreut t grupit parlamentar demokrat q t firmoste dekretin pr kt ligj. Nga ana tjetr ekzistonte edhe presioni i partive t opozits, t cilat njzri nuk preferuan ta votojn ligjin dhe u deklaruan kundr q n seanc. Element
Elbasan
kushtetuese, pasi n Kushtetut, Presidenti nj ligj e firmos, ia kthen Parlamentit ose nuk shprehet, ndr tre variantet ka przgjedhur variantin e mosshprehjes". Ndrkaq, duke vazhduar m tej, kreu i qeveris theksoi se "n 1995, bra kt ligj q sht absolutisht antihakmarrje. Ka nj dallim mes demokracis dhe diktaturs. Diktatura sh-
t urrejtje dhe hakmarrje, demokracia sht mirkuptim, kompromis, pajtim. Kto jan nga ana e vlerave. Q ju t keni n krye t sistemit t drejtsis vetm ata t cilt i kan duart e tyre t lyera me gjak, kjo nuk mund t pranohej m tutje. E vura ligjin n 1995, mora variantin ek, u prkthye dhe u zbatua. Ligji ek ishte miratuar n 1991, ishte vler-
Qndrimi Sipas Mets ky rezulton t jet nj projekt i kontestuar nga t gjitha institucionet ndrkombtare
suar kushtetues nga Gjykata Kushtetuese e ekosllovakis. Pasi u nda ekosllovakia, ish-komunistt n pushtet erdhn n Sllovaki dhe anuluan ligjin n Parlament. Prandaj, kthimi majtas sht kthim prapa. N kohn kur ekt dhe shqiptart kishin br ligjin, nuk kishte dokumente ndrkombtare". Studentt Kryeministri Berisha vlersoi rolin dhe kontributin shumplansh t rinis n nj takim me student dhe pedagog t universitetit "Aleksandr Xhuvani" n qytetin e Elbasanit, duke elur kshtu nj seri takimesh me rinin universitare t Shqipris. Kreu i qeveris i ka cilsuar n kt takim universitetet si "laboratort e s ardhmes s kombit", ndrsa ka shprehur bindjen m t thell se, "e ardhmja lind n mendjen dhe zemrn e atyre q kan shpres, q kan bindje e besim dhe t tilla virtyte e vlera askund nuk jan m t shumta, sesa tek ju, tek rinia studentore e vendit tim". Ai vlersoi rolin e rinis, duke u shprehur se "kam pasur fat t madh q do betej, t cilat nuk kan qen t lehta, i kam fituar me ju dhe para s gjithash n saj tuaj. Edhe n vitin 2005, kam qen i bindur m shum se kurr pr fitoren, sepse at e shihja n syt tuaj, n mbshtetjen tuaj". Besim Dybeli
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009 4
POLITIKE
KARBURANTET 19 automjete q jan n varsi t 8 institucioneve kan shpenzuar karburant mbi normativat e lejuara. Ndrsa 83 milion lek sht shuma q sht shpenzuar nga ministrit, duke pasur si justifikim riparimin e automjeteve BILANCI Shpenzimet mesatare m t mdha pr riparime pr 100 km t prshkruara jan t institucioneve si Gjykata e Apelit, Ministria e Shndetsis, Kryeministria, Ministria e Arsimit, Ministria e Drejtsis dhe INSTAT
SKANDALI Institucionet mbajn n inventart e tyre automjete q nuk jan n qarkullim, nuk i nnshtrohen kontrollit t pr vitshm teknik dhe nuk paguajn detyrimet q rrjedhin nga taksat q arrijn n vlern 11.7 milion lek
KURSIMTART Institucionet q kan vlerat mesatare m t ulta t riparimit pr 100 km t prshkruara jan Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit t Pronave, ZQRPP , Ministria e Punve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit dhe SHISH
Hapat
KLSH kontroll mbi 12 ministri dhe 18 institucione qendrore mbi shpenzimet pr automjetet nga buxheti i shtetit
inistrit bjn "krdin" duke abuzuar me fond et pr automjetet q jan nn varsin e tyre. Ky sht rezultati q publikohet nga Kontrolli i Lart i Shtetit nga monitorimi i 12 ministrive dhe 18 institucioneve qendrore t pavarura. 83 milion lek sht vlera e abuzimit pr kto dy vjet nga ministrit, t cilat justifikojn faktin se kto t ardhura jan prdorur pr riparimin e automjeteve ndrkoh q ato nuk kan prshkruar asnj kilometr. Kontrolli i Lart i Shtetit u krye nga data 5 maj 2008 deri n datn 20 qershor 2008, sipas drejtimeve t prcaktuara pr periudhn e veprimtaris s ushtruar nga subjektet e kontrolluara nga data 1 janar 2006 deri m datn 31 dhjetor 2007. Ndrsa pr vitin 2008 mungojn shifrat e sakta nga KLSH pr prdorimin e makinave dhe fondet q jan rezervuar pr riparimin e tyre. N zbatim t programit t kontrollit u grumbulluan t dhna nga 12 ministri dhe 18 institucione qendrore mbi prdorimin e shpenzimeve pr servisin e automjeteve. Objektivi i kontrollit pr 12 ministrit dhe 18 institucionet qendrore t pavarura ka qen q t ndihmojm n arritjen e prdorimit me efektivitet t fondeve publike, pr shpenzimet mbi riparimin e automjeteve. Pr vitet 2006-2007 jan n inventar t 30 institucioneve gjithsej 837 automjete, t cilat kan prshkruar gjithsej mbi 22 milion km, duke shpenzuar nga buxheti i shtetit rreth 216 milion lek. Riparimet Shpenzimet mesatare m t mdha pr riparime pr 100 km t prshkruara jan t institucioneve si Gjykata e Apelit, Ministria e Shndetsis, Kryeministria, Ministria e Arsimit dhe Shkencs, Ministria e Drejtsis dhe INSTAT, ndrsa institucionet q kan vlerat mesatare t riparimit m t ulta pr 100 km t prshkruara jan Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit t Pronave, Zyra Qendrore e Regjistrimit t Pasurive t Paluajtshme, Ministria e Punve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit, Kuvendi dhe Shrbimi Informativ Shtetror. Blerjet e reja Nga 837 automjete n inventar t 30 institucioneve rezultojn 28 lloje t ndryshme q u prkasin 132 tipeve t veanta. Duke iu referuar blerjeve pr vitet 2006-2007 rezultoi se jan bler 70 automjete t cilat kapin vlern 190 milion lek dhe u prkasin 17 institucioneve. Gjat mandatit 4-vjear t demokratve, institucionet q kan bler automjete t reja jan Kuvendi, Ministria e Ekonomis, Tregtis dhe Energjetiks, Ministria e Financave, Ministria e Shndetsis dhe Ministria e Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve. Abuzimet
70 automjete
Duke iu referuar blerjeve pr vitet 2006-2007 rezultoi se jan bler 70 automjete, t cilat kapin vlern 190 milion lek dhe u prkasin 17 institucioneve
489 makina
KLSH bn me dije se 489 automjete n varsi t 12 ministrive dhe 18 institucioneve nuk kan paguar detyrimet q rrjedhin nga taksat dhe kontrolli teknik
83 milion lek sht shuma q sht shpenzuar nga ministrit dhe institucionet qendrore t vendit, duke pasur si justifikim riparimin e automjeteve. Si prfundim, nga 30 institucionet, 8 prej tyre, ose e thn ndryshe 19 automjete, kan shpenzuar karburant mbi normativat e lejuara. KLSH ka konstatuar gjithashtu se 94 automjete pr 11 institucione nuk kan raportuar vlern fillestare t automjeteve q kan n prdorim. Pa paguar taksat M shum se gjysma e makinave q jan n inventarin e ministrive apo institucioneve qendrore t pavarura nuk kan paguar taksat dhe nuk kan kryer kontrollin teknik. KLSH bn me dije se 489 automjete n varsi t 12 ministrive dhe 18 institucioneve nuk kan paguar detyrimet q rrjedhin nga taksat dhe kontrolli teknik, q t llogaritura vetm pr vitet 2006-2007 arrijn mesatarisht vlern 11736000 lek. Zdhnsi i Kontrollit t Lart t Shtetit, Edvin
Morava, sqaron gjithashtu se nj pjes e madhe e ktyre automjeteve nuk kan paguar detyrimet q nga viti 2000. Ai theksoi se e njjta gjendje sht n t gjith administratn shtetrore, duke krijuar humbje t konsiderueshme pr t ardhurat buxhetore. Kuvendi 20 milion lek ishte parashikuar fondi pr Kuvendin e Shqipris pr blerjen e mjeteve t reja t transportit gjat vitit 2007. Sipas kontrollit t KLSH-s, 17.5 milion lek jan prdorur nga Kuvendi pr t bler 5 autovetura t reja, njra e tipit "Benz", nj "Volsvagen Passat" dhe 3 "Volsvagen Touareg". Gjithashtu nga Kuvendi jan planifikuar 43.7 milion lek pr kryerjen e shrbimeve t riparimit pr mjetet e transportit n prdorim me nj realizim prej 41 milion leksh. Pr blerjet e reja dhe shrbimin e riparimit t mjeteve t transportit jan prdorur procedurat e prokurimit tender i hapur. Nga Kontrolli i Lart
i Shtetit rezultoi se pr 31 mjete t Kuvendit nuk jan zbatuar dispozitat ligjore e nnligjore pr nxjerrjen jasht prdorimit dhe regjistrimin e mjeteve t transportit pran Drejtoris s Shrbimit t Transportit Rrugor, e pr rrjedhoj, n arkivin qendror t DPSHTRR ato figurojn si mjete n prdorim. Nga ana e institucionit t Kuvendit pr t dy vitet jan lshuar urdhrat pr pagesat e taksave t regjistrimit, kolaudimit dhe qarkullimit, ndrkoh q nga kontrolli rezultoi se pr 10 mjete pr vitin 2006 dhe 9 mjete pr vitin 2007 nuk jan paguar taksat. KLSH konstaton se pr vitet 20062007, pr 148 mjete t cilat kan prshkuar 5485300 kilometra, jan shpenzuar pr riparim 41 milion lek. Ministria e Financave Nga Ministria e Financave jan bler pr vitin 2007 dy automjete t tipit "Range Rover" dhe "Hyndai Santa Fe". Pr blerjet e reja dhe shrbimin e riparimit t mjeteve t transportit jan prdorur procedurat e prokurimit t hapur. Nga Ministria e Financave pr riparimin e automjeteve pr vitet 2006-2007 jan parashikuar n buxhet 8 milion lek, ndrsa me kryerjen e riparimeve kjo ministri ka shpenzuar 6 milion lek pr 19 mjete, ndrkoh q 5 mjete jan n garazhin e ksaj ministrie dhe nuk kan prshkruar kilometra pr vitet 2006-2007. Ministria e Shndetsis Ministria e Shndetsis ka bler n vitin 2006 automjete t tipit "Nisan Petrol", prodhim i vitit 1999, me vler fillestare 1.9 milion lek, ndrsa pr vitin 2007 nuk ka bler automjete. Me kryerjen e riparimeve pr t dy vitet, Ministria
e Shndetsis ka shpenzuar 9.7 milion lek pr 18 mjete, ndrkoh q 1 makin "Opel Frontera" nuk ka prshkruar kilometra dhe nuk i kan kryer riparime pr t ciln n formularin e Ministris s Shndetsis cilsohet se sht larguar nga institucioni, por nuk cilsohet se ku sht transferuar. Ministria e Kulturs Kjo ministri ka bler n vitin 2006 autovetur t tipit "Peugeot 407", prodhim i vitit 2005, ndrsa n vitin 2007 nuk ka pasur blerje autoveturash. Nga krahasimi i br i t dhnave t Drejtoris s Prgjithshme t Transportit Rrugor, me t dhnat e sjella nga kjo ministri me shkresn nr. 3062/ 1 dat 13.05.2008, rezultoi se nga kjo ministri 5 mjete nuk i jan nnshtruar kontrollit t prvitshm teknik. Ministria e Ekonomis N vitin 2007, nga Ministria e Ekonomis, Tregtis dhe Energjetiks jan bler 4 automjete, prej t cilave dy "Toyota L/C", prodhim i vitit 2001, nj "Chevrolett Kalos", prodhim i vitit 2004 dhe "Land Rover", prodhim i vitit 2001. Pr vitet 2006-2007 jan planifikuar 7.7 milion lek pr kryerjen e shrbimeve t riparimit pr mjetet e transportit n prdorim me nj realizim prej 6.6 milion leksh. Nga kjo ministri jan paguar detyrimet pr 14 mjete pr vitin 2006 dhe 15 mjete pr vitin 2007, pra jan pa paguar detyrimet pr 10 mjete si taks regjistrimi, taks qarkullimi dhe kontroll teknik. Gjithashtu nga kjo ministri nuk sht paguar figuracioni vjetor pr 10 mjete. Rezultati i KLSH-s "Asnj nga institucionet e kontrolluara nuk ka t dhna t sakta pr automjetet n inventar dhe t rakorduara me DPSHTRR", u shpreh zdhnsi i KLSH, Edvin Morava. Sipas tij, t gjitha institucionet e kontrolluara mbajn n inventart e tyre automjete q nuk jan n qarkullim, nuk prshkruajn kilometra, nuk i nnshtrohen kontrollit t prvitshm teknik dhe nuk paguajn detyrimet q rrjedhin nga taksat dhe kontrolli teknik q t llogaritura pr vitet 2006-2007 arrijn n vlern 11.7 milion lek. Vetm pr dy vitet, 2006-2007, nga 17 institucione jan bler 70 automjete t reja, n vlern rreth 190 milion lek, q u prkasin llojeve dhe tipeve t ndryshme, ndrkoh q mimet e blerjes pr tipe t njjta kan qen me diferenca t konsiderueshme n mim. KLSH rekomandon q duke marr shkas nga ky kontroll, gjykohet se i duhet kushtuar m shum kujdes kontrollit t administrimit t automjeteve dhe kryerjes s shpenzimeve n t gjith administratn qendrore dhe vendore, q financohet nga buxheti i shtetit. Pr prmirsimin e gjendjes n t ardhmen nga ana e Kontrollit t Lart t Shtetit u rekomanduan masa organizative dhe propozime pr ndryshime apo prmirsime t legjislacionit n fuqi.
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
EKONOMI
Raporti
het fjal pr t paktn 150 deri n 200 objekte, kryesisht rrug, t cilat do t inaugurohen brenda gjashtmujorit t par t vitit, q prkon me fundin e zgjedhjeve t prgjithshme parlamentare. Skenari sht i qart. Kryeministrit do ti vihen n dispozicion rrug, shkolla dhe ujsjells, t cilat kan prfunduar dhe do t prfundojn, dhe q presin shiritin e inaugurimit. Zyrtarisht fushata elektorale nis m 28 maj, nj muaj para dats s zgjedhjeve, por Kryeministrin Berisha nuk e ndalon ligji q prerjet e shiritave ti nis m 1 maj. Nisur nga ky afat dhe numri i rrugve, Kryeministri parashikon t inauguroj t paktn do dit tri rrug. Pr t vn n zbatimin skemn, e cila ka nisur me koh t hartohet nga Kryeministria, do t vihen n dispozicion fondet e buxhetit, t mbshtetura nga kredia tregtare 250 milion euro, e cila pritet t merret kto dit. Plani Qeveris i nevojiten m shum fonde se kurr, nisur nga procesi i afrt zgjedhor. I gjith buxheti pr investimet do t jet rreth 1 miliard dollar, dika m pak se
AFATI
Hapja e ofertave ishte parashikuar t kryhej dje, por pushimet e fundvitit solln shtyrje t afatit m 30 janar 2009
t ardhurave, borxhi i jashtm dhe tregtia e jashtme. Sipas tij, Shqipria ka nivel t lart borxhi dhe njkohsisht t ardhura t pakta, fal puns jo t mir t br nga administrata tatimore. Po ashtu, llogaria korrente, e cila paraqitet tepr negative, si dhe problemi i pronave, bn t mundur dhnien e nj vlersimi jo fort pozitiv. Pavarsisht ksaj, autori i raportit shton se karakteri i ekonomis shqiptare nuk do t lejoj zgjerimin e rnies t GDP-s. Megjithat, zv/ministri i Financave, Shehu, tha pr shqip se vlersimi i Moodys sht tepr pozitiv, pak a shum i njjt si me vendet e rajonit. Nota B1 do t na ndihmoj n marrjen e kredis prej 250 milion eurosh, ndrkaq po prgatitemi t marrim nj tjetr vlersim nga nj kompani e njohur, tha Shehu. ar.ko.
10 milion USD
Kriza
SANKSIONET
Departamenti i TatimTaksave n Bashkin e Fierit ka penalizuar 162 subjekte t vogla dhe 72 t mdha, q nuk kan regjistruar aktivitetin
t vogl, paraqitur dhe regjistruar pran Departamentit t TatimTaksave t bashkis, ka nj rritje prej 8-10%, nga viti 2006 e n vazhdim. Kjo reflektohet edhe n numrin e bizneseve t reja t regjistruara: n vitin 2008, rreth 92 subjekte m shum se viti 2007. E veanta sht n rritjen e numrit t bizneseve t mbyllura: rreth dyfishin e atyre t planifikuara, apo t mbyllura nj vit m par deklaroi Tare n nj konferenc pr shtyp. Xhiroja e deklaruar nga subjektet e biznesit t vogl pr vitin 2008 ka qen 4.8 miliard lek, kurse xhiroja mesatare pr njsi ishte rreth 2.8 milion lek. Sipas Tares, nga deklarimi i subjekteve, pr efekt t pagess s takss vendore ka nj rritje t xhiros, q shkon nga 10 deri n 12% n tri vitet e fundit. Ndrkaq, realizimi i t ardhurave arriti 76%, ku konkretisht nga biznesi u sigurua rreth 97%. T ardhurat vendore nuk jan realizuar sipas planit, ku ndikimin negativ e ka dhn m tepr taksa e infrastrukturs, pr shkak t mos hartimit t planit urbanistik. Arktimet nga legalizimet nuk u realizuan, pr shkak se infrastruktura ligjore u miratua gjat muajit tetor dhe procedurat filluan vetm n fund t vitit, u shpreh Tare. m.troka
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
SPECIALE
por tre ministra, kryeministra, deputet, familjar e klient t tyre. Procedura se si u ndrtua Grdeci prfaqson sot sistemin qeveriss n Shqipri, unik, i paligjshm, korruptiv, antipopullor, pasurues, pa t drejt me para t paligjshme, nnvizoi Brae. Ai insistoi se Berisha ka punuar do dit n kto 300 dit pr t penguar hetimin. Sakaq, dje, drejtuesi i G99, Erion Veliaj, ishte n Grdec, ku u takua me banor t ktij fshati, t cilt kan humbur t afrmit. Duke shpjeguar se ndodhej n Grdec me
qllimin pr t mos harruar kt tragjedi, Veliaj u shpreh i indinjuar pr paaftsin e qeveris dhe t Kryeministrit Sali Berisha pr tu akorduar familjarve t viktimave pensionet e nevojshme q ata t rrisin fmijt tashm jetim t ksaj tragjedie. Ve ksaj, kta banor nuk kan mundur t prfitojn as edhe nj qindark nga gjith ato miliona lek q shqiptart me zemr bujare i dhuruan n form donacioni pr kta banor, u shpreh Veliaj. Ai tha se t gjitha tentativat pr t tejzgjatur kt proces jan pr-
pjekje patetike dhe t kota. Qeveritart tan, shtoi Veliaj, t mos harrojn se prve gjykimit nga ana e institucioneve prkatse, shtja e Grdecit po kalon edhe n nj gjykim nga opinioni publik, gjykim nga i cili tashm shkaktart e vrtet t ksaj tragjedie, jan shpallur fajtor. Kreu i G99 komentoi dhe dorheqjen e prokurorit t shtjes: Prokurori Shtylla sht viktima e par e ligjit aq t kontestuar nga i gjith komuniteti ndrkombtar, ligjit t dosjeve. D. Malaj
Pushimet
ryehetuesi i tragjedis s Grdecit, Zamir Shtylla, tregon detajet e dorheqjes s tij, t ciln ia ka paraqitur dy dit m par Prokurores s Prgjithshme. N nj prononcim pr gazetn Shqip, Shtylla pohon se fati i tij n prokurori sht n dorn e Ina Rams, e cila ka t gjith kohn e nevojshme pr t vendosur. Numri dy i akuzs shqiptare pohon se dorheqja nuk ka qen e parevokueshme dhe si pasoj mirpret do vendim e shefes s tij. Nse Kryeprokurorja nuk e pranon dorheqjen, Shtylla pohon se do t zbatoj vendimin, duke iu kthyer edhe nj her detyrave. Por cilat ishin arsyet e dorheqjes s tij nga posti i drejtorit t kontrollit t hetimit dhe ndjekjes penale? Nprmjet telefonit, Zamir Shtylla pohon se ishin sulmet politike n adres t tij, nga qarqet politike dhe mediatike, t cilat ishin urdhruar ti prbaltin figurn si prokuror. Duke u gjendur n nj situat t till, si dhe me hyrjen n fuqi t ligjit t pastrtis s figurs, Shtylla pohoi se preferonte t jepte dorheqjen nga hetimi i tragjedis s Grdecit, duke mos i dhn kna-qsi zyrtarve t qeveris t verifikojn moralin ose figurn e tij. Arsyeja e largimit tim nga hetimi i tragjedis s Grdecit ka t bj me deklaratat e politiks pr personin tim. Preferoj q nj hetim kaq kompleks, si sht ai i tragjedis s Grdecit, ku humbn jetn 26 persona dhe 300 t tjer u plagosn, t mos politizohet, pohon kreu i hetimeve n Prokurorin e Prgjithshme, duke saktsuar se veprimi i tij sht n t mirn e procedimit penal. Largimi nga prokuroria Numri dy i Prokuroris s Prgjithshme, n rang drejtorsh, pohon se ka menduar largimin prfundimtar nga sistemi i prokuroris. I pyetur nga Shqip nse mund t jepte dorheqje prfundimtare, Shtylla sht prgjigjur: Tashm po pres vendimin e Prokurores s Prgjithshme pr largimin nga posti i drejtorit t hetimit dhe kontrollit t ndjekjes penale, si dhe largimin nga hetimi i dosjes Grdeci. Ai ka deklaruar gjithashtu se nuk ka vendosur se far do t bj pas ksaj situate, por nj zgjidhje e mir do t ishte edhe largimi prfundimtar nga sistemi i drejtsis. N vijim t prononcimit, ai pohon se sht duke e menduar nj vendim t till, por pr momentin nuk dshiron t komentoj zgjidhjet e mvonshme, pasi gzon atrib-
utet e prokurorit dhe se ka kryer nj betim kur ka marr detyrn. Vendimi Prokurorja e Prgjithshme, Ina Rama, nuk ka marr ende nj vendim prfundimtar pr pranimin ose jo t dorheqjes s Zamir Shtylls. Zdhnsja e akuzs qendrore, Holta Zhiti, deklaroi dje se njoftimi do t bhet publik sapo t merret. Ndrkaq, n baz t ligjit pr prokurorin, Prokurorja e Prgjithshme ka t drejtn ekskluzive pr t pranuar ose jo dorheqjen e prokurorit Zamir Shtylla. Ajo mund t vendos po ashtu pr shkarkimin ose jo t tij nga posti i drejtorit t Hetimit dhe Ndjekjes Penale n Prokurorin e Prgjithshme. Duke iu referuar ligjit, sht numri nj i akuzs personi q vendos nse mund t heq nj drejtues hetimesh nga nj procedim penal dhe jo Kshilli i Prokurorve. N lidhje me dosjen Grdeci, burime nga akuza qendrore than se para muajit mars, kur prfundon afati i hetimit, do t merren vendime t rndsishme.
Dosja
rit serbo-boshnjak dhe punonjsve t tij, q nga viti 2005 e n vazhdim. Me fillimin e hetimeve, kryesisht sht krkuar zyrtarisht nga t gjitha filialet e bankave n Shqipri q t paraqesin pran organit t akuzs do t dhn apo veprim t kryer me emrin e shtetasit anglez me kombsi serbo-boshnjake, Damir Fazli. Ky verifikim kryhet pas dyshimeve se aktshitja e prpiluar nga avokatja Flutura Kola dhe vet Fazli pr kalimin e kompanis Crown Aquisitions te kompania mm n Qipro ka mundsuar pastrimin e parave, msohet nga burimet e msiprme. Pas krkess kan mbrritur informacionet e para, ku rezulton se shuma totale e shitjes s kompanis s Fazli sht trhequr kesh nga avokatja Flutura Kola, ndrsa me parat e prfituara nga shitja e kompanis jan bler troje n Durrs. N prokurori kan dshmuar Erion Isufi dhe Flutura Kola, pasi prokuroria kishte dyshime se dy dshmitart kan qen bashkpuntor t serbo-boshnjakut. Tashm hetimet presin prgjigjet nga Qipro dhe Kroacia, ndrsa puna do t vijoj me thirrjen e dshmitarve t tjer. S.obo
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009 7
SPECIALE
tuar si emigrant, krkonte nj lejekalimi pr t fejuarn e tij, tha se duhet t paraqitet vet personi q duhet t firmos deklaratn n fund. Por, gazetari i tha se e fejuara nuk mund t paraqitet. Konsulli ia dha deklaratn gazetarit q t firmos pr t fejuarn. Para se t merrte dokumentin gazetari, n nj letr, ku kishte futur certifikatn dhe fotografit, i dha konsullit edhe 50 euro. M pas, ky i fundit i dorzoi lejen e kalimit. N t tria konsullatat shqiptare t Italis, gazetart e Fiks-it kan siguruar tri leje-kalimi pr t njjtin person dhe me t njjtin vend-hyrjeje, Durrsin. Pra, askush nuk ka kryer verifikime.
Biseda
Me sekserin para ders s ambasads shqiptare n Rom
Sekseri: Dgjo pak vllain tnd. Ti, sot nuk e bn dot. Un t kshilloj kt rrugn tjetr: nga stacioni je larg tek ambasada n Bari, 10 metra... Dhe e merr kt lejen n mnyr... Fiksi: Ore, ktu, m ndihmon dot? Jo... Sekseri: Bravo, kam nj or q t them jo. Shihe vet. Mua ktu m ke. Hyjm n ambasad. Takimi me konsullin. Konsulli: M thuaj? Fiksi: Pr nj leje-kalimi duhet t jet se sbn personi vet? Konsulli: Patjetr. Me certifikat me fotografi. Fiksi: Certifikata me dy fotografi... dakord. Konsulli: Certifikat me fotografi dhe me vul t Prefekturs, si dhe dy fotografi. Fiksi: Ato i kam marr un, por nuk e dija q duhet personi vet. Konsulli: Pr k bhet fjal? Fiksi: Pr t fejuarn time. Konsulli: Duhet t vij patjetr. Duhet, sepse do firmos deklaratn n fund. Fiksi: Me asnj mnyr, e? Konsulli: Nuk bhet llaf, se duhet t firmos ajo. Ke certifikat aty? Eja pas pak. Fiksi: Mi jep pak ato (lekt). Konsulli: I ke brenda. Plotsoje kt. Fiksi: Kam ndonj vul a gj pr t marr? Konsulli: Prit. Shkruaj adresn dhe vendin e rezidencs. Fiksi: Dgjo, do t t jap adresn e vjetr, se kt t ren nuk e di akoma. Konsulli: Ec, o burr. Mjafton t mos jesh pa adres. Fiksi: A ishin n rregull ato ve? Konsulli: Po, po. Pika kufitare e hyrjes n Durrs apo Rinas? Fiksi: Durrs. Konsulli: Arsyeja e krkess? Pr tu pajisur me pasaport. Dhe datn ktu. Jan t dhnat n rregull? Fiksi: Po. Konsulli: Emr, mbiemr ktu dhe firm. Fiksi: Emr, mbiemr ktu dhe firm? Konsulli: Po. Sekseri uditet q e morm lejen e kalimit pa asnj problem Sekseri: E bre? Jam kurioz! Fiksi: E di at fjaln e urt apo jo? Sekseri: Qengji i urt pi dy nna apo far...? Vetm ta lexoj pak... Fiksi: A je n rregull? Sekseri: Dorzohem. Po si i the? E paske kap me lek. Po, jam kurioz tani, i dhe gj? Fiksi: Po, i dhash ca. Sekseri: Sa? Fiksi: 50. Sekseri: Shum mir. Hallall! Hallall e ka! 50 plus at letrn? Fiksi: 50, plus pagesn. 40 pagesa... Sekseri: 50 i do ai, po mua do m ngelte?
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
POLITIKE OPINION
DRITAN HILA
ak dit dhe Xhorxh Bush (George W. Bush) dhe aktiviteti i tij si President do ti prkas historis. Kur nj funksionar largohet nga jeta publike, opinioni sht i prirur ta trajtoj me indulgjenc aktivitetin dhe pasojat e tij. Natyra njerzore sht e prirur drejt harress, e nostalgjia e veprimeve t mira sfumon veprimet me pasoja e probleme. Por n rastin e Presidentit Bush, gjykimi i historis do vonoj t vij, pasi shum veprime t tij do mbesin pr zgjidhje edhe pas largimit nga Shtpia e Bardh. I ardhur n fuqi n vitin 2001, pas zgjedhjeve t fituara me nj grusht votash n shtetin e Florids, ku drejtonte vllai i tij Xheb, ka dhe shkaktoi shum dyshime mbi rregullsin e votimit, presidenca e tij ishte e paragjykuar q n hapat e par. Kundrshtari Al Gore kishte ditur t fitonte zemrat e opinionbrsve, ku firma t spikatura ishin rreshtuar haptas n kampin e tij. Kjo pjes e elits amerikane filodemokrate, vshtir tia falte humbjen e beniaminit t saj Gore. N vizionin e tyre, Bush, prfaqsues i monopoleve t nafts dhe industrive t armatimit, i kishte marr mandatin n mnyr t pamoralshme Al Gore, q mishronte politikn e paqes dhe bashkjetess; ish-ushtarit t Vietnamit, i cili kishte ditur t bhej pllumb i paqes. Filmi i Majkll Mur, 9/11, tregon fare pak inatin e grumbulluar kundr Bush. Por pavarsisht paragjykimeve, viti i par i presidencs s tij ishte i qet dhe i matur. Prball segmenteve q e kshillonin t ishte m agresiv, Bush diti t mbante nj ekuilibr t lavdrueshm. Mjafton t kujtojm uljen me forc nga kinezt t avionit interceptor amerikan, ku n vend t reprezaljeve, Bush zgjodhi rrugn e tratativave, duke e trajtuar Kinn si partner dhe jo me paragjykimet e shekullit XIX. Ndr hapat e lavdrueshm t tij qe edhe ndrmjetsimi n konfliktin izraelito-palestinez, q solli nnshkrimin e Road Map, e cila do ishte rruga e paqtimit. Nse historia do kishte vazhduar n kt rrjedh, ne do lexonim n t ardhme biografin e nj Presidenti amerikan q jetoi midis Shtpis s Bardh dhe ranch it, duke ushtruar pushtetin n mnyr m shum t ngjashme me paraardhsit n shekullin XIX. Por atentatet e 9 shtatorit t vitit 2001 nxorn n pah nj tjetr President. Edhe nse nuk do ishte n natyrn e tij agresiviteti, populli priste nj President luftarak dhe kt Bushi ua dha me fjalimin e tij frymzues mbi grmadhat e kullave binjake, n mes njerzve q pastronin rrnojat. Ato ishin pamje q bn xhiron e bots,
duke dhn mesazhin se kombi amerikan nuk kishte rn n gjunj. Tashm, ai ishte kryekomandanti i kombit m t madh dhe t fuqishm t bots, i goditur pabesisht pas krahve nga nj armik injorant, i largt dhe i pabes. Nn miratimin e gjer t amerikanve dhe perndimorve, Bush ndrmori luftn kundr talebanve dhe, si rrjedhoj, pushtimin e Afganistanit. Q nga ajo dit, dhe ende sot, trupat amerikane jan duke u prballur me nj luft e cila nuk njeh kufi dhe rregulla. Po bhen vite, q n malet e ktij vendi humbasin jet amerikansh dhe aleatsh t tyre, n prpjekje pr t zhdukur rrnjt e terrorizmit t marks islame. A do tia dalin amerikant atje ku dshtuan anglezt n fillim t shekullit XX dhe rust n fund t tij? A do jen n gjendje t paqsojn shpirtrat e banorve t ktij vendi, t cilt prej 30 vjetsh njohin vetm luftra dhe ku nj gjenerat e tr nuk ka par nj jet normale? A do ln pas nj vend q ka marr rrugn e zhvillimit, emancipimit dhe mirnjohs pr veprn e amerikanve? Apo trashgimia e tyre n Afganistan do jet vetm nj fitore ushtarake e arritur mbi nj grumbull kufomash talebane dhe nj tok t djegur? Kto dilema e kan brejtur Bush-in n kohn e vendimmarrjes pr nisjen e betejs dhe do ta mundojn edhe pr shum
koh pasi t jet larguar nga Shtpia e Bardh. Prgjigjja e tyre do jet ngulmuese pr Obamn e ndoshta edhe pr pasardhsin e tij. N vitin 2003 sulmoi Irakun, duke filluar nj luft t kushtueshme n jet njerzore dhe materiale. Lufta e Irakut i dha kauz ekstremizmit islamik. I dha shkas edhe prarjes n radht e aleatve perndimor, divergjencat e t cilve u bn thekshm t dukshme. Her me mospjesmarrjen e tyre n koalicion si Franca dhe Gjermania, her me trheqjen n panik nga presioni i atentateve islamike si Spanja, Amerika me nj grusht aleatsh bnte dhe bn nj luft e cila sht paragjykuar. Sot sht harruar se n at mot, Iraku qeverisej nga nj diktator lunatik si Sadam Huseini, q her pushtonte nj vend; her zbonte inspektort e OKB-s duke poshtruar autoritetin e saj; por, q kishte si emrues t prbashkt dhunn shtazarake ndaj kujtdo q kontestonte pushtetin e tij. Iraku ishte kthyer n nj baz dhe bank t terrorizmit ndrkombtar. N tokn e tij, strviteshin kandidatt e rinj dhe gjenin streh veteran t terrorit si Abu Nidal. Nga arkat e tij, sponsorizoheshin me premion 5.000 $ kamikazt palestinez. A ishte pushtimi rruga e vetme pr
eliminimin e Irakut si burim infeksioni q rriste temperaturn edhe ashtu t lart t Lindjes s Mesme? A ja vlente humbja e aq shum jetve amerikane n nj luft q bota e paragjykonte dhe dobin e t cils Amerika e dyshon prdit e m shum? A ndihmon kjo luft n trembjen e shteteve, t cilat Shtetet e Bashkuara dhe vlerat q ajo prfaqson i kan objektiv t lufts s tyre; apo kjo tendosje e rezervave ushtarake amerikane ju dha m tepr mundsi ktyre shteteve bastard t zgjerojn dhe rrisin aktivitetin e tyre minues pr paqen dhe stabilitetin? A ja vlente q flamurin bardhekuqeblu me yje e shirita, q shikohet si flamur i liris, nn hijen e t cilit t gjith jan t barabart, sot shum arab ta shohin si simbol i kryqtarve t rinj? E nse lm anash Irakun: A mund t shmangej kriza e sotme financiare? A ka qen rritja ekonomike gjat presidencs s tij reale, apo nn efektin doping t masave t administrats s tij? Kto pyetje e shum t tjera, me siguri do mundojn Bushin n ditt e tij t sprasme. Prgjigjja e tyre do krkoj ende shum koh, jet njerzore, shpenzime materiale e kosto morale. Iniciatori i tyre do gjykohet n baz t prfundimit t zgjedhjeve q nisi. Gjat tet viteve t presidencs s tij, mund t mos kishte reaguar ndaj problemeve q i nxirrte koha, por nuk sht kjo far pritet nga nj President. Bush nuk mund t akuzohet pr pasivitet n zgjidhjen e tyre. Mir apo keq, ai u prpoq ti jepte vendit dhe bots s lir zgjidhjen m t mir q mendonte. Shpesh her, nj udhheqs q ka elsat e komands dhe fijet e pushtetit, sht i detyruar t marr vendime n kundrshtim me bindjet e tij, por n prputhje me krkesat e kohs. Sa nga kto vendime Presidenti Bush i ka marr n prputhje me vullnetin e tij dhe sa n kundrshtim me bindjet e tij? Kt ne sdo ta msojm kurr dhe ai nuk ka pr ta thn. Nj lider duhet t rrezatoj vendosmrin n zgjedhjet q ka br, deri n ditt e fundit t jets s tij, edhe n pain qen zgjedhje t gabuara. N fund t fundit shum njerz kan besuar, luftuar dhe dhn jetn pr nj vendim t tij, ndaj nuk duhen zhgnjyer. Pavarsisht gjykimeve q do japi bota dhe historia, pr ne shqiptart sht dhe do mbes nj mirbrs i madh. Gjithmon do jet njeriu q njohu lirin e dy milion shqiptarve t Kosovs dhe prkrahu Shqiprin t jet pjes n aleancn e madhe t Perndimit. Mirnjohja e shqiptarve dhe historis son sht ajo q nuk do ti mungoje edhe m pas. Pension t mbar Presidenti Bush!
GENCI KOJDHELI
T harruarit e Grdecit
troshitin botn mbar. Por kto arritje virtuale t qeveris, bashk me rritjen dyshifrore t ekonomis dhe asfaltin e Durrs-Kuks, nuk kan arritur akoma te Festimja dhe dy fmijt e saj. Pasi kan marr vetm 28 mij lek (t vjetra) ndihm ekonomike nga bashkia lokale, ata presin me syt nga qielli, duke shpresuar pr marrjen e pensionit q u takon me ligj (t garantuar nga Kryeministri e t tjer funksionar shtetror), ndrsa ministrit dhe institucionet e prfshira n proces u mbyllin dyert e u thon t presin edhe m. Barbaria e pafytyrsia nuk njohin kufij n kt vend! Pasi ka humbur burrin e baban, Festimja dhe fmijt e saj jetim duhet t dgjojn nga npuns harbut se Grdeci sht nj tragjedi si gjith t tjerat dhe se ata duhet t presin e t mos bhen tepr t bezdisshm. Asgj nuk mund t zvendsoj humbjen njerzore; as parat, as shtpit e orendit e reja, as fjalt e mira, as prqafimet e rrahjet e shpatullave! Por kompensimi i ndihmon viktimat t prballen me shokun e menjhershm dhe vragat financiare t lna nga tragjedia, u ofron atyre minimumin e standardeve jetike t veshmbathjes, ushqimit dhe kujdesit shndetsor, u mundson shkuarjen n shkolla dhe mosndrprerjen e edukimit, u lejon vazhdimsin n punn dhe biznesin e tyre, dhe mbi t gjitha u tregon se bota nuk i ka hedhur pas krahve, se komuniteti, shoqria dhe shteti nuk i kan hedhur n bodrumin e harress, q sht ndoshta m i dhimbshm edhe se vet tragjedia. I nderuar zoti Kryeministr! Keni premtuar dm-
10 muaj! 306 dit! 7344 or! Plot 440640 minuta q nga tragjedia m e madhe q Shqipria ka par n dekadat e fundit! Mijra ton armatime shprthyen, toka u drodh e u zhurit, fmij e t rritur u zhdukn nn rrnojat shkatrrimtare, qindra u gjymtuan, lumenjt e akuzave e proceseve svonuan t vinin, bashk me prplasjet e politiks e drejtsis pr t akuzuar, fajtor e drejtsi-vns. Por ka ln pas nga ky kob!? Nj tragjedi humane q zgjatet pafund, prplaset dyerve t mbyllura t komunave, bashkive, ministrive e kryeministrive, reflektohet npr lentet e kamerave televizive dhe aparateve fotografik, jehon prmes lngatave t t mbijetuarve dhe atyre q kan humbur familjar e t afrm, prplaset n gropat e baltovinat e Grdecit dhe Marqinetit, e ndalet n postbllokun e policis q sdi dreqin ruan! Plot 10 muaj nga humbja e burrit t saj n shprthimin kataklizmik t 15 marsit, Festime Hasaj dhe dy fmijt e saj, 13 dhe 18 vje, vuajn do dit dhe jan akoma me syt e vesht nga qeveria, q ndrkaq syt e vesht i ka qorruar e shurdhuar, tepr e zn me vet-lvdimin pr arritjet fantastike q po
Spotet televizive nuk mund t ngopin barkun bosh t jetimve, dhe trumbetat e proceseve integruese nuk mund t zvendsojn kumbimin e shprthimit q i la banort e Grdecit e Marqinetit pa baballar, nna, motra, vllezr e fmij! sht detyra juaj dhe e kujtdo institucioni e npunsi publik n Republikn e Shqipris q t ket prioritet kompensimin e menjhershm e t gjithanshm, n prputhje me gjith ligjet e direktivat qeveritare, pr t gjith familjart e viktimave dhe t mbijetuarit e tragjedis s Grdecit! Pasi sht tmerrsisht e leht t evitojm prgjegjsit tona, por tmerrsisht e vshtir t evitojm pasojat e evitimit t ktyre prgjegjsive
shprblim pr Grdecin dhe viktimat e tij! Keni mbledhur fonde pafund nga bujaria e zemrgjersia e shqiptarve, n Shqipri e mbar botn, q u solidarizuan me familjart e viktimave dhe t mbijetuarit e tragjedis! Keni ngritur struktura, dhn urdhra, ngarkuar varts, keni vn n loj fjaln, autoritetin dhe integritetin tuaj prkundrejt ktyre shqiptarve q krkojn vetm dinjitetin njerzor q u takon sa koh q jan qytetar t vendit q ju po drejtoni dhe viktima t nj tragjedie q qelbet era korrupsion e makutri. Spotet televizive nuk mund t ngopin barkun bosh t jetimve, dhe trumbetat e proceseve integruese nuk mund t zvendsojn kumbimin e shprthimit q i la banort e Grdecit e Marqinetit pa baballar, nna, motra, vllezr e fmij! sht detyra juaj dhe e kujtdo institucioni e npunsi publik n Republikn e Shqipris q t ket prioritet kompensimin e menjhershm e t gjithanshm, n prputhje me gjith ligjet e direktivat qeveritare, pr t gjith familjart e viktimave dhe t mbijetuarit e tragjedis s Grdecit! Pasi sht tmerrsisht e leht t evitojm prgjegjsit tona, por tmerrsisht e vshtir t evitojm pasojat e evitimit t ktyre prgjegjsive.
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
POLITIKE OPINION
FATOS BAXHAKU
jithnj e m tepr, duhet theksuar me nj lloj trishtimi, na ka rn rasti t dgjojm nga pak kudo npr Shqipri termin dor e fort. Na duhet ende nj dor e fort, ah, sikur t kishim edhe ne ktu n fshat nj dor t fort si ju atje n Tiran t kishim nj dor t fort edhe ne nuk do t vuanim kshtu tani vetm nj dor e fort e zgjidh kt hall, more vllezr e kshtu me radh. Mania pr t pasur nj apo shum duar t forta ka shkuar deri atje sa q, jo n pak raste, kemi dgjuar edhe shprehjen absurde: Sikur t ishte sot gjall Mehmet Shehu! Ai po q e zgjidhte kt pun! Nuk sht puna se kt pshertim therse na e kan prsritur vetm barinj t vetmuar ndr stanet e tyre, atje ku mania e televizionit nuk ka hyr ende, as e kemi dgjuar mbi ndonj shkrep t thepisur ku jeta mezi mbahet n kmb, jo! Kjo shprehje na sht thn edhe nga msues, mjek, inxhinier, koleg gazetar, student, madje dhe politikan vendor apo t qendrs. Me nj fjal, kjo puna e dors s fort na sht kthyer n nj lloj vetie kombtare, n nj si lloj ngjyre q na dallon nga popujt e tjer, n nj simbol kombtar, njlloj sikurse jan malet tona t larta. N fillim duhet t pranojm se eufemizmi dor e fort sht nj togfjalsh fort i gjetur i shqipes. Dora, formn e s cils e trashgojm nga kushrirt tan majmun q jetonin ende mbi pem, sht nj gjymtyr e prsosur. Nga funksionet e saj m kryesore sht t ushqyerit. Dhe ky funksion jetik bhet n saj t kapjes. Pa dor nuk arrijm t kapim gj. Dora jep mallin dhe merr lekt. Me pak fjal dora bn prokopi. Mund t vazhdojm shum gjat me funksionet e dors, ato jan gatigati t pafundme. Por shprehja pr t ciln po flasim ka dal, me sa duket, nga nj funksion i dhunshm i dors: nga druri, apo dajaku, quajeni si t doni. Kshtu njeriu q cilsohet dor e fort sht ai q dorn di ta prdor sa m mir pr t ndshkuar t tjert. Dikur kt e bnte edhe fizikisht i ndihmuar nga mjete t tjera fshikulluese si huri i gardhit, thupra, kamxhiku, masha, heshta, shqelmi, purteka dhe t tjera emra t respektueshm. Tani, n mijvjearin e tret, dora e fort prdor t tjera mjete, dhun direkte apo indirekte, por m s shumti demagogjin dhe formn e saj m t keqe gnjeshtrn e hapur. Gjithnj jemi uditur me ata q krkojn nj dor t fort edhe m t fort se kjo q kemi mbi krye. Ne e kemi
tashm nj t till. Kjo q na drejton sot e ksaj dite pr shembull nuk pyet fare. Nj her t cilson mafioz, bolshevik, kontrabandist e kur ti teket asaj t afron pran vetes t miklon dhe t emron kshilltar, ndihms, ministr, apo t jep koncesione t tjera ku ti mund ta mbushsh xhepin, mjaft q t mos largohesh nga teoria e domosdoshmris s t sun-
duarit t dors s fort. Dora e fort nuk e ka pr gj q t krijoj monopole, sikurse ndodhi me naftn pr shembull. Ai nuk pyet fare pr t tjert. A nuk ishit ju vet q krkuat nj dor t fort, pra mua q jam m e forta ndr t fortat? Kshtu duket sikur thot sa her q hapet e mbyllet ndr tribuna televizive.
Dora jon e fort nuk e ka pr gj q t miratoj ligje mos harroni se duart edhe duhen lar her pas here vetm q t largoj nga puna ata q po hetonin ca afera rreth e rrotull tij. Dora jon e fort mbahet fort te sukseset e ekonomis shqiptare. U deshn disa duzina me burra dhe ca m shum me gra q tia mbushnin mendjen se Sh-
qipria kt vit ka pasur norm m t ult zhvillimi se sa Kina. Dora e fort rezistoi sa rezistoi, sikurse i takonte, por m n fund u knaq, me 6-7 pr qind. Pr t, t gjitha arritjet jan t tijat dhe vetm t tijat. T tijat jan sukseset ekonomike, shtpit e mira n fshat, veshjet m t mira t shqiptarve, rrugt po se po, por edhe notat e mira t studentve deri edhe elja e luleve n pranver. Nuk ka rrug tjetr. Ma kini ln mua n dor, ather do gj e mir sht suksesi im, ani pse gjat vitit q porsa shkoi shum shqiptar kan vjell gjak pr t prmirsuar t ardhmen e fmijve t tyre, shumica pa e ditur edhe aq mir se ku sht ndryshimi mes dy krahve t mdhenj t politiks, ani pse ato notat e mira e din ata nxns se si i kan marr, ani pse sukseset e brishta nuk kan arritur t na heqin njolln ton t madhe, varfrin. Dora e fort nuk mrzitet, ai buzqesh ngadhnjimtar, i mbshtetur fort n at pshertimn q prmendm q n fillim: Ah, sikur t kishim nj Dhe kshtu vazhdon jeta jon e prditshme. Me nj dor t fort mbi krye dhe me shpresn se na duhet nj tjetr edhe m e fort q t na rregulloj hallet. Opozita, m sakt, nj pjes e vogl e saj, reagon, turfullon, nuk bindet, hedh shqelma, ankohet, porse dora e fort mbetet e shtrnguar dhe shkelmat deri m sot jan hedhur n ajr dhe nuk kan zn gjkundi. Ka ndodhur kshtu, dhe kjo sht nj hamendje dhe jo bindje, sepse edhe ndr kryet e saj, apo nj pjese t mir t saj, vazhdon t prsritet, ndoshta instinktivisht, ajo pshertima therse: Ah sikur t kishim nj Ndryshimi me sa duket sht q askush nuk ka hequr dor nga krkesa pr nj dor t fort. E gjith puna sht se cila dor do t jet e fort: e majta, apo e djathta? Deri n qershor koha do t kaloj shpejt, e mbushur me shtrngime dhe lirime t tjera t dors s fort dhe me shkelmime n ajr t t pabindurve. Njerzia do t vazhdojn t thon: Ah sikur Televizionet do t buasin nga premtimet, fjalit-bomb, deklaratat e pafund dhe m n fund do t vijn zgjedhjet. Keni pr ta par q do ti fitoj nj dor e fort. Nuk paska shpres tjetr pr popujt e dobt. Sa m shum q qeverit, ministrat, deputett, njerzit me pushtet me pak fjal, ti shohim jo si npuns n shrbimin ton, porse si sundimtar t cilt na i ka caktuar vullneti hyjnor, aq m t dobt do t jemi si popull dhe aq m shum do t krkojm pastaj duar t forta.
eri n vitin 1990, Shqipria kishte nj numr t kufizuar t inventarit t automjeteve, q transportonin mallrat e rrezikshme dhe, kryesisht parkun e eksportit e pak mjete n transportin e brendshm. Transporti i atyre mallrave, n prgjithsi, mbahej nn kontroll, edhe pse kishte nj legjislacion gjysmak. Ather, nuk kishte gaz, por bombola oksigjeni, q transportoheshin n kushte t rrepta teknike. do bombol flinte n bokset e veta prej gomine, pr t evituar prplasjet e tyre, n kamiont me tend prsipr pr mbrojtjen nga dielli dhe t hapura anash pr ajrosje. Kamiont kishin pajisje dhe atrecatura kundr zjarrit, e pr ironi t fatit, n ato vite nuk pati ngjarje t veanta e t rnda. Nse ndodhi ngjarja e Grdecit, Polian, Kor e gjetk, t jeni t sigurt se nuk sht zbatuar asnj kusht teknik. Por far po ndodh aktualisht? Jan miratuar ligjet nr. 8308, dat 18.03.1998, ligji 9706, dat 21.06.2007, tjetri me numr 8378 i vitit 1998, nj tjetr 9808 i 24 shtatorit 2007 etj., q rregullojn t gjitha procedurat pr transportin e mallrave t rrezikshme pr vete, t trett dhe ata me qira, me transport hekurudhor apo detar. Ligjet synojn parandalimin e rrezikut q vjen nga ky transport me veti vetndezse, helmuese, shprthyese, avulluese, infektuese apo radioaktive. Kto ligje prcaktojn modalitetet, kompetencat dhe prgjegjsit e autoriteteve prkatse,
duke filluar nga drejtuesit e automjeteve deri te poseduesit. Mallrat e rrezikshme klasifikohen sipas shkalls s rrezikut dhe konsiderohen t till ato q vn n rrezik sigurin publike, rendin publik, jetn dhe shndetin e njerzve, kafshve. E nga ana tjetr, t rrezikshme konsiderohen ato lnd, karakteristikat dhe bartja e t cilave sht e ndaluar dhe lejohen t transportohen vetm n kushte rreptsisht t posame. N kuadrin e masave q ka marr dhe po merr qeveria pr integrimin e Shqipris n Bashkimin Evropian, edhe kjo shtje sht pjes integrale e integrimit. N kto kushte, Shqipria ka aderuar n Konventn e ADR-s (pr transportin e mallrave t rrezikshme n rrug toksore), RID dhe COTIF pr transportin me hekurudh etj. Ajo duhet t zbatoj detyrat dhe t drejtat q burojn nga antarsimi n konventat e siprcituara. Kto rregulla jan t detyrueshme pr shtetet, subjektet shtetrore, private, juridike apo fizike. Disa nga mallrat q klasifikohen si shum t rrezikshm, krahas shum t tjerave, jan materialet toksike, korrozive, q mund t shkaktojn prhapje t radioaktivitetit, radiotoksitetit, lirimin e gazit helmues, helmimin e ujit t pijshm, ashtu si edhe baruti, gazi i ngurt dhe i lngshm, oksigjeni, nafta me nnproduktet e saj, squfuri, miporet etj. T gjith mendojn se mbajtja e nj pajisjeje zjarrfikse n automjet ose kudo qofshin ata, sht i mjaftueshm. Ajo q dshiroj t them sht se, ngjarjet e ndodhura vitin e kaluar, e sidomos tragjedia e Gr-
decit, na bjn t mendojm se ka ardhur koha t prshtasim rregulla dhe ligje t forta parandaluese e ndshkuese. Inspektorati respektiv, q kontrollon kt sektor, sht thuajse jasht loje, jo pr fajin e tij, por sepse pr gati njzet vjet, ky sektor konsiderohet i teprt ose i dors s dyt. uditemi kur dgjojm se pr Grdecin krkohet prgjegjsi vetm te Ministria e Mbrojtjes dhe lihen jasht vmendjes t tjera ministri, q detyrohen me ligj t kontrollojn t gjitha njsit, ndrmarrjet shtetrore dhe private, subjektet juridike apo fizike. T gjith i shikojm dyqanet me fruta-perime, minimarkete dhe t fardo lloji tjetr, por q shesin njherazi edhe bombola gazi. E askush nuk flet. Nga ana tjetr, firmat q tregtojn gaz e ushtrojn aktivitetin n kushte anormale dhe jasht do standardi. Atyre u mungojn sistemet e plota, pajisjet dhe atrecaturat; bombolat jan t paprdorshme dhe me or pune (shum vende i kan njprdorimshme); puntort jan t patrajnuar, nuk jan n gjendje t mbrojn veten dhe jo m jetn e qytetarve; pikat e karburantit jan n mes t qendrave t banuara dhe t ndrtuara pa plotsuar asnj kusht teknik (kush i certifikoi?!); transporti i gazit dhe, thuajse i t gjitha mallrave t rrezikshme, bhet pa u zbatuar asnj kusht. Kini parasysh se Shqipria ka rreth 400 kamion, q transportojn mallra t rrezikshme. Ky inventar mjetesh sht i vjetr (nj kamion sht bler maksimumi 10 mij euro). Vetm atrecaturat kushtojn 20 mij euro dhe, n kt mnyr, firmat dhe drejtuesit e automjeteve preferojn t udhtojn
pa to dhe nn presionin e rrezikut. Pse e lejojm kt situat? Apo jemi msuar t mobilizohemi sa her ndodhin fatkeqsi? Pra, pr ta rregulluar kt pun dhe pr t evituar ngjarjet eventuale, duhen marr disa masa urgjente, q mendoj se duhet t jen: - t prshtaten akte ligjore apo nnligjore e t forcohen masat dhe penalitetet pr shkelsit e ligjit, si dhe t forcohen m shum institucionet prkatse - t trajnohen jasht shtetit inspektort q punojn n kt sektor n t gjitha nivelet (sepse askush n vendin ton nuk e njeh kt sektor) - t trajnohen dhe certifikohen t gjith punonjsit q punojn n t gjitha njsit, ku ushtrohen aktivitete me mallra t rrezikshme - trajnimin dhe certifikimin e drejtuesve t automjeteve pr transportin e mallrave t rrezikshme (ADR) nuk duhet ta bj DPSHTRR-ja, pr shkak se nuk ka specialist t ktij niveli dhe ka konflikt interesi - t ngrihet urgjent, nga Ministria e Puns dhe e Shanseve t Barabarta, nj qendr formimi profesional me specialist t aft, n mnyr q t trajnoj dhe certifikoj t gjith drejtuesit, inspektort, si dhe t gjitha nivelet e punonjsve q punojn n kt sektor - njsit apo subjektet juridike fizike, q tregtojn mallra t rrezikshme n prgjithsi dhe gaz n veanti, t mos ushtrojn aktivitet tregtar n qendra t banuara, por n vende t posame e t miratuara nga organet shtetrore. Sepse nuk duam tjetr Grdec!
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
POLITIKE RAJON
11
MASAKRA E REAKUT/ Pas 10 vjetsh, Walker takon edhe fmijt q nuk ishin ather. Ai ka par edhe buzqeshjet n fytyrat e reakasve, me t cilt ka ndar shum koh pr tu fotografuar
Vendimi
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
12
POLITIKE AKTUALITET
Procesi
everia harron prokurort e Shkalls s Par, duke mos i pajisur me pasaporta shrbimi. Pas vendimit t Kshillit t Ministrave pr pajisjen me pasaporta shrbimi pr 270 gjykats t Shkalls s Par, jan rebeluar prokurort e Shkalls s Par duke krkuar t njjtin benefic. Sipas tyre, statusi i tyre sht i njjt me statusin e gjyqtarve t Shkalls s Par q kan prfituar pasaporta shrbimi. Ata kan mendimin se nuk duhej br asnj ndarje nga qeveria pr pajisjen e tyre me pasaporta shrbimi. Por duket se askush nuk sht kujtuar pr ta, duke u ngelurjetim. I vetmi reagim sht realizuar dje nga Shoqata Kombtare e Prokurorve t Shqipris. Kryetari i saj, Pelivan Malaj, i kontaktuar nga gazeta Shqip, deklaroi se prokurort e Shkalls s Par meritojn t njjta atribute si gjyqtart e Shkalls s Par. Sipas tij, prokurort duheshin pajisur me pasaporta shrbimi, pasi kan procedime penale t lidhura me veprime n vendet fqinje dhe ato t Evrops. Bashkpunimi ndrkombtar Prokurort kan reaguar dje ashpr, duke e quajtur vendimin pr pajisjen e gjyqtarve me pasaporta shrbimi si t njanshm. Ata deklarojn se pasaporta t tilla u hyjn m shum n pun atyre se sa gjyqtarve. Kta t fundit deklarojn prokurort nuk kan asnj veprim pr t kryer n vendet jasht Shqipris. Seancat gjyqsore zhvillohen n Shqipri, ku pal jan prokurort dhe avokatt. Ndrsa prokurort n dhjetra raste kan veprime pr t kryer jasht Shqipris, si dhe bashkpunojn me homolog nga vendet e rajonit dhe m gjer n hetimin e organizatave kriminale. Pr t marr nj viz, prokurorve u duhet t pajisin t gjitha procedurat pran ambasadave dhe nuk kan lehtsi. Ata depozitojn dokumentet dhe n bazn e tyre marrin vizn. Por viza mund edhe tu refuzohet nse nuk dorzojn n koh vizat. N kt mnyr ata humbasin veprimet q kishin planifikuar pr t kryer n nj vend fqinj. Skenari i lartprmendur ka ndodhur disa raste n ambasadat e huaja t akredituara n Tiran. Por n disa raste ka ndodhur q viza u sht refuzuar pa asnj shkak. Ndrkoh e vetmja zgjidhje pr ta ishte pajisja me pasaporta shrbimi. Gjyqtart Xhaketat e zeza kan prfituar dy dit m par pasaporta shrbimi. Ministria e Drejtsis tha se do t pajisen pr her t par me pasaport shrbimi 270 gjyqtart e Gjykatave t Shkalls s Par, n t cilt prfshihen gjyqtart e Gjykatave t Rretheve Gjyqsore dhe gjyqtart e Gjykats s Shkalls s Par pr Krimet e Rnda. Q prej vitit 2000, me pasaporta shrbimi jan pajisur gjyqtart e Gjykatave t Apelit, ndrsa gjyqtart e Shkalls s Par ende nuk e gzonin kt privilegj. Pajisja e gjyqtarve me pasaport shrbimi sjell lehtsimin e procedurs dhe shkurtimin e kohs s pajisjes me viza pr gjyqtart e Shkalls s Par. Ky hap jo vetm q do t prmirsoj statusin e gjyqtarve, por do t ndikoj pozitivisht edhe n realizimin n koh dhe me profesionalizm t detyrave t tyre, duke ndikuar edhe n prmirsimin e imazhit t sistemit gjyqsor, tha ministrja e Drejtsis.
Vendimi
miljano Shullazi sht dnuar dje me 13 vjet burg nga Gjykata e Krimeve t Rnda nn akuzn e trafikut ndrkombtar t drogs. Bashk me Shullazin,
me t njjtn mas dnimi, sht dnuar edhe Ervin Ferhati. Nj seanc m par, n konkluzionet prfundimtare pretencn e saj prokuroria kishte krkuar 18 vjet burg, por gjykata vendosi dnimin
e tyre me 13 vite t akuzuar pr drejtim dhe financim t organizats kriminale me qllim trafikimin e narkotikve, si dhe trafikimin e drogs n m shum se nj her. Sipas Prokuroris, dy t dnuarit kan drejtuar nj organizat kriminale q trafikonte heroin nga Turqia n Itali, duke kaluar transit n territorin shqiptar. Furnizuesi ishte nj shtetas turk, ndrsa korrier t drogs ishin shtetas kosovar, shqiptar dhe kroat. Nprmjet korrierve, organizata ka trafikuar rreth 150 kilogram heroin dhe prziers. Antart e organizats u identifikuan nprmjet prgjimeve telefonike, q ishte dhe prova m e fort n proces. Sipas vendimit t gjykats, rezultonte se disa shtetas shqiptar n bashkpunim dhe me shtetas t huaj, n vitin 2004, kan eksportuar lnd narkotike n Itali, t ciln e merrnin kryesisht nga nj furnitor nga Turqia dhe n disa raste e kalonin transit n Shqipri. Nga hetimet jan zbuluar gjithsej nnt antar. Ata jan dnuar pr 6 episode, ku kryesisht prova m e fort jan prgjimet. Episodi i par ka ndodhur m datn 10 qershor 2004, ku i pandehuri Lutfi Shabani (Ben ami) n bashkpunim me Shqiptar Gubetinin, kan furnizuar me 100 kg substanc prziers organizatn e drejtuar nga Erges Ymeraj dhe Landi Bain. Episodi i dyt sht regjistruar n periudhn kohore 16-18 gusht t vitit 2004, ku t pandehurit Erges Ymeraj, Landi Bai, Ervin Ferhati, n bash-
kpunim me furnitorin turk me emrin Mehmet, si dhe me korrierin Nevzdet Haziri, i arrestuar n Itali, kan trafikuar 10 kg heroin. Droga sht furnizuar nga Turqia dhe prmes Shqipris sht eksportuar n Milano, Itali. M dat 18 shtator 2004, gjat kontrollit t ushtruar n autoveturn me targa kroate ZG2879 K, me t ciln ka qen duke udhtuar korrieri Haziri jan gjetur dhe sekuestruar 20 pako me pesh totale 10 kg. Lnda narkotike ishte e destinuar pr t pandehurit Ferhati dhe Shullazi. Sipas gjykats, duke iu referuar hetimeve t prokuroris, episodi i tret daton n periudhn 18-21 gusht 2004, ku t pandehurit Erges Ymeraj, Erion Gogaj, Ervin Ferhati, Emiljano Shullazi n bashkpunim me furnitorin turk Mehmet kan trafikuar 11 kg heroin. Episodi i katrt sht n periudhn 22-25 gusht 2004, ku disa t pandehur kan trafikuar n Milano, Itali, sasin prej 5 kg heroine. Episodi i pest daton n periudhn 2829 shtator 2004, ku Erges Ymeraj, Erion Gogaj, Selfo Driza, Ervin Ferhati dhe Emiljano Shullazi, n bashkpunim me furnitorin turk me emrin Mehmet kan trafikuar n territorin e shtetit italian 15 kg heroin. Episodi i fundit ka ndodhur n harkun kohor 25 tetor 2004 dhe 1 nntor 2004, ku dy t dnuarit e djeshm, n bashkpunim me Ardit Beratin dhe furnitorin turk, me ann e korrierit Branko Govedarovich, i arrestuar n Itali, kan trafikuar n Itali 11.2 kg heroin. S.obo
Interpol
j i dnuar me 18 vjet burg pr vrasje sht ekstraduar nga Italia. Bhet fjal pr Agim Prpepajn, i cili ishte i shpallur n krkim q n vitin 2002, por vetm dje sht mundsuar ekstradimi i tij. Burimet zyrtare nga Policia e Shtetit bn t ditur se n orn 14:00 u b ndalimi i shtetasit n krkim, Agim Gjon Prpepaj, 41 vje,
lindur n Tropoj dhe banues n Tiran, me arsim t mesm, i pa dnuar. Ndalimi i tij u b pasi prokuroria ka nxjerr urdhr pr ekzekutimin e vendimit t Gjykats s Tirans, e cila e ka dnuar me 18 vjet burg pr vrasje me dashje. Ky vendim sht dhn q m 30 janar t vitit 2003, pasi akuzohej pr nj vrasje t ndodhur n vitin 2002.
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
@
SHNDETSI
13
Lufta kundr arterio-sklerozs, objektivi kryesor i kardiologve. far sht arritur dhe far synohet t arrihet pr nj zemr t fort dhe t shndetshme
NE FAQEN 18
MOD
FOTO FAKT
Quhet Eva Hovarth, 58 vjee, dhe sht nj nga 10 mij t pastreht e rrethinave t Budapestit, q jetojn npr pyje e han 't gjejn. Kto dit t ftohta dimri ua kan br shum t vshtir ekzistencn, duke shnuar edhe numrin m t madh t viktimave mes tyre, q llogaritet t jet n dhjetra
time shndetsore vazhdon t jet nj problem jo vetm pr familjen time, por pr t gjith kompanin 'Apple'. Ndrkaq, kam marr vesh se problemet e mia jan m komplekse se sa mendoja n fillim". N kt
mnyr Stiv Xhobs, administratori i deleguar i "Apple", ka deklaruar trheqjen nga ndrmarrja e Kupertinos deri n qershorin e ktij viti, duke specifikuar se pavarsisht...
NE FAQEN 19
enaxhere, administra tore t deleguara, figu ra n postet kye t ndrmarrjeve m t mdha n bot. Jan gra q prcaktojn tendencat, influencojn shijet, orientojn konsumin. Gra, q duke nisur nga feminiliteti, prezantojn ide novatore dhe ecin n do ast me hapin e kohs. Pr m tepr, fal aftsive t tyre menaxhuese jan n gjendje t drejtojn dhe hartojn strategji fitimtare biznesi. Ja lista e grave m t fuqishme: nga ajo n drejtimin e nj perandorie gjigante t tregut, te supermenaxheret e produkteve kozmetike; nga ideatorja e fushatave m t bukura publicitare, tek emrat e famshm. Gra origjinale, t kujdesshme ndaj detajeve, t afta t "fitojn" do betej me jetn, me nj ide precize pr luksin, lumturin, bukurin dhe elegancn, pr nevojat e t tjerve. Dshmitare t ndryshimeve t mdha edhe n fushat ku meshkujt kan dominuar vazhdimisht. Tara Banks, datlindja 1974, ka qen e para afro-amerikane n kopertinn e revists "GQ", "Sport Illustrated Swinsuit issues" dhe katalogut "Victoria Secret". N vitin 1997 mori mimin "VH1: si supermodelja e vitit. Edhe pse nga viti 2005 i sht dedikuar...
NE FAQEN 20
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
NDRYSHE
14
N datn 20, nj ift afro-amerikan nga ikago do t vendoset n Shtpin e Bardh. Ashtu sikundr edhe bashkshorti i saj, Mishel Obama vjen n Uashington e pajisur me nj prvoj t madhe pune dhe me statusin e nj gruaje simbol. Kush sht Mishel Obama, cili do t jet roli dhe pushteti i saj i ardhshm?
Obamat
Nj ift i fuqishm n Shtpin e Bardh
brmjen e 4 nntorit t vitit t kaluar, ata ndodheshin n nj dhom hoteli n qendr t ikagos. Prball kishin ekranin e madh t televizorit dhe pran dy vajzat e vogla q koteshin n gjum. "Ai", si e thrrisnin njerzit e afrt dhe t largt, po ndiqte imazhet e veta n ekran, si kishte ndodhur shum shpesh gjat 18 muajve t fundit. Barak Obama ndodhej prball vetes s reflektuar n ekran, ndrsa e shoqja i hidhte syt sa nga origjinali pran saj, e sa tek ai q lvizte n ekran. Por at nat, pr her t par krahas emrit Barak Obama u vendos edhe fjala Presidenti i ri i Shteteve t Bashkuara. Me t ndodhur nj gj e till, Mishel i tha t shoqit: "Uau, tani je Presidenti i 44. far vendi i mrekullueshm!". Pr disa aste Obama vet nuk dinte 't thoshte. Qndronte i heshtur e sigurisht shum i mallngjyer. Ather ajo zgjati kraht dhe e rroku bashkshortin pr ta uruar, por edhe pr t'i prcjell forcn e duhur pr nj detyr shum, shum t vshtir. Disa or m von ajo u gjend n nj pedan n Parkun e Madh t qytetit para 1450 mij personave, q ishin mbledhur pr t'i uruar familjes Obama fitoren historike. N qendr t skens ndodhej nj burr, nj grua dhe dy vajza. Q t katrt ishin epiqendra e entuziazmit jo vetm n ik-
Barak e Mishel jan shfaqur si nj ift t rriturish serioz. Ata duket se e respektojn njri-tjetrin dhe nuk mundohen t krijojn iden e ifteve presidenciale, se jan imazhi fatlum i nj ifti perfekt para publikut, ndrkoh q kan jet personale t dyfishta
ago, por n mbar Shtetet e Bashkuara, madje m gjer. Ata u shndrruan n simbol shum m par se Obama t fitonte presidencn. Vet familja e tij prfaqson nj familje njerzish t lumtur, q veanrisht n koh t vshtira di t fal mjaft dashuri dhe njherazi t'i thot bots se "gjithka sht e mundur". Ata jan t zinj dhe kjo sht e rndsishme e ndoshta sht nj nga detyrat e tyre m t vshtira: t'u tregojn amerikanve t bardh e atyre t zinj, njherazi se nj ift afro-amerikan mund t'ia dal mban t jet n krye t vendit, duke qen nj ift i menur, plot energji, sharmant dhe q rrezaton vlera. Ky ift, kjo grua me emrin Mishel, duhet t ndryshoj nj mentalitet pr grat zezake n Amerik, q nuk sht shum i rrem, por q ka ardhur koha t ndryshoj. Mishel, edhe pse nuk sht e zgjedhur, qndron pran t shoqit n pozicionin e nj mbretreshe. Ajo sht nj grua e zgjuar, e pavarur dhe plot humor, me nj trup t bukur, q nuk mbart operacione plastike, apo shenja anoreksie. Barak e Mishel jan shfaqur si nj ift t rriturish serioz. Ata duket se e respektojn njri-tjetrin dhe nuk mundohen t krijojn iden e ifteve presidenciale, se jan imazhi fatlum i nj ifti perfekt para publikut, ndrkoh q kan jet personale t dyfishta. Ata shfaqen si dy individ q e respektojn njri-tjetrin, q e besojn dhe q s bashku, me gjith kto vlera kan nisur nj rrugtim t vshtir, por t mrekullueshm pr t ndryshuar Shtetet e Bashkuara. Nse kjo gj do t ndodh, ather Amerika do t jet nj vend ndryshe, pasi n radh t par do t qeveriset nga njerz q i mbajn premtimet. Do t jet nj vend q do t dij ta kaloj krizn ekonomike dhe do t prballet suksesshm me sfidat e ndryshimeve klimatike dhe mbrojtjes s ambientit. N vizionin e Obams, Shtetet e Bashkuara t Ameriks duhet t jen po aq energjike dhe fleksibl sa edhe Kina dhe ai s bashku me ekipin e ri q po vjen n Shtpin e Bardh kan ndrmend q ta shndrrojn vendin n nj shoqri moderne. Ai do t bj betimin m 20 janar, si Presidenti i vendit. Aseti i tij m i madh dhe mbshtetsja m e madhe
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
15
Barak nuk l rast pa e prmendur se sa shum e vlerson bashkshorten, gruan q i rri prkrah, ku e cilson "shkmbi i jets sime". Kt nuk e bn as pr ta tallur dhe as pr ta ulur. Ai nuk sht nga ata meshkuj t fuqishm q nuk e prmendin kurr ndihmn e madhe t bashkshortes
sur parasysh komplikimet e jets n nj qytet t madh, cili prej tyre duhet t jet i shpejt dhe fleksibl n jetn profesionale, kompetent dhe krijues me fmijt, ndrkoh q mban dhe krijon miqsi t reja? Kush ka aftsin e t ndjerit i sigurt, e njherazi i lir? Kur sht ajo koha e art pr t lexuar nj libr? Po pr t br seks? Obamat kan pasur shum gjra pr t menaxhuar njherazi dhe ia kan dal mban me sukses deri m tani duke msuar, por edhe duke qeshur me njritjetrin. E veanta sht se ata, pavarsisht gjith detyrimeve e jets intensive, kan nj pamje t lodhur dhe duket sikur t gjitha gjrat i bjn me lehtsin m t madhe. Kjo do t thot q ne nuk po shohim vetm nj yll t politiks t ngjitet n skenn m t rndsishme t bots, por edhe nj model t ri familjeje, modelin e nj partneriteti t dedikuar, e njherazi t lir. Vet Mishel shprehet se nuk sht aspak e friksuar nga pesha e asaj ka t tjert presin prej saj. "T jesh nj model nuk prbn aspak nj rndes e barr pr mua", ka deklaruar ajo s fundi n nj intervist. Tek i sheh bashk si familje, por edhe vetm si ift, beson se marrdhniet mes nj burri e gruaje mund t jen edhe t tilla, pra t shndetshme e t sinqerta. Barak nuk l rast pa e prmendur se sa shum e vlerson bashkshorten, gruan q i rri prkrah, ku e cilson "shkmbi i jets sime". Kt nuk e bn as pr ta tallur dhe as pr ta ulur. Ai nuk sht nga ata meshkuj t fuqishm q nuk e prmendin kurr ndihmn e madhe t bashkshortes q i ndihmon pas skene. Prkundrazi, Barak Obama e thot se far sht pr t Mishel dhe ai e l veten t jet e t shfaqet i dobt, pra njerzor, kur derdh lot pr vdekjen e gjyshes, duke e lejuar Misheln t qndroj e fort prkrah tij. Obamat kan t njjtn gjuh trupore, q t jep prshtypjen se jan nj ift q mund t ndryshoj lehtsisht pozicionin, pra me Misheln q merret me politik, e Barakun q kujdeset pr fmijt. Mishel Obama ka aftsin e kombinimit t t dyja roleve dhe pavarsisht rolit t kufizuar deri m tani, ajo ia ka dal me sukses q t paraqitet si nj person q ka mundur stereotipat e paraardhseve t saj: "Un jam e para grua e llojit tim q njerzit do t shohin n Shtpin e Bardh", ka deklaruar dhe me t drejt. Ajo sht nj grua komplekse dhe njherazi sht duke vendosur nj model t ri, nj shembull t ri pr t gjitha grat e brezit q i prket, t shtress nga vjen. Ajo sht nj shembull fitoreje e kaprcimit t vshtirsive dhe t nj kombinimi t prkryer t karriers, partneritetit e familjes. Barak Obama u shpreh s fundi se ai sht i shqetsuar pr kushtet n t cilat ndodhen Shtetet e Bashkuara t Ameriks. Objektivi i tij, gjat javve t gjata t tranzicionit, ishte q t bnte bashk nj ekip, i cili do t funksionoj n Shtpin e Bardh n mnyrn sa m efikase t mundshme. Sigurisht q ai e di se n lidhje me presidencn e tij ka shum entuziazm e shum shpresa dhe se figura e tij sht glorifikuar e sentimentalizuar. Nj figur me nj rezonanc t till ka qen shum rrall pjes e Shtpis s Bardh m par. Duke e ditur nj gj t till, Obama ka deklaruar se ai nuk do t bj mrekullira, porse do t'u ofroj amerikanve ndershmri, kompetenc dhe besim. Ai e di q njerzit presin nj qeveri q t luftoj pr ta dhe jo t jet kundra tyre. Ai e di gjithashtu se bashkshortja do t jet njeriu m i rndsishm q do t'ia kujtoj her pas here kta objektiva. "Ajo sht pasqyra ime, m ul me kmb n tok dhe kur ndonjher fluturoj m sjell n realitet". Sipas Obams, Mishel sht edhe personi q ka nj sens m t lart humori dhe se e prdor at shum shpesh n situata t ndryshme dhe ve ksaj, po sipas Obams, Mishel sht personi q thot fjaln e fundit n nj debat. Po cila sht kjo grua, nga vjen dhe far krkon, e mbi t gjitha ku krkon t shkoj kjo Zonj e Par, q sht e para me prejardhjen e largt nga skllevrit? Le t ndrmarrim nj udhtim n botn e ksaj gruaje. sht e hn n ikago dhe Barak Obama sapo ka premtuar q do t bj bashk nj qeveri sa m transparente, nj qeveri q do t jet e hapur ndaj pyetjeve e krkesave pr sqarim, si dhe pranimit t gabimeve. Si pr ta vrtetuar kt, ai q kur sht shpallur fitues i zgjedhjeve presidenciale ka dhn shum konferenca pr shtyp, nj ndryshim ky mjaft i madh nga paraardhsi i tij. Pas nj konference t radhs pr shtyp, i duhet t shkoj n shtpi. Jasht e pret makina q do ta oj 10 kilometra m tutje. Shtpia ku ka banuar n ikago sht nj shtpi dykatshe, me tulla t kuqe dhe me parvaze e grila t gjelbra. sht shtpia ku Mishel sht rritur s bashku me vllain e saj n nj lagje t ikagos, q konsiderohet si lagje e varfr. I ati shkonte n qytet, n nj uzin uji dhe fitonte vetm 400 dollar n muaj. Babai sht legjenda e familjes s Robinson. Ai ishte i dashur, i drejt dhe i fort. Vetm prmes puns s mundimshme arriti q t mbante familjen dhe t rriste dy fmijt e tij. Kurr nuk i dnoi ata dhe maksimumi q mund t'u thoshte ishte: "M keni zhgnjyer". Pas ksaj Mishel do t qante dhe do t prpiqej q hers tjetr t ishte shum m e kujdesshme dhe e vmendshme. Sot Mishel prdor t njjtn mnyr me fmijt e saj, e madje po kt mnyr ka prdorur edhe me stafin. Nse gjrat nuk shkojn mir, ajo me nj z t qet u thot atyre q ka prball: "Prisja m shum nga ju. M zhgnjyet". Marian, mamaja, i msoi fmijt q t lexonin para se t shkonin n shkoll. Shkolla fillore ndodhej shum pran shtpis dhe q n fillim ajo u shqua pr aftsi shum t mira dhe bri pjes n nj program pr fmijt me dhunti. Pr Zonjn e Par, edhe pse e varfr, fmijria ishte e lumtur dhe e qet. Lagjja ishte plot me njerz t dashur dhe q kishin kujdes ndaj njritjetrit. Ndrkoh q msonte, Mishel studionte piano dhe balet. Por me t'u rritur fmijt Robinson e kuptuan q lumturia e tyre kishte kufij, sidomos kur bhet fjal pr njerzit me ngjyr. Sigurisht q askujt nuk i shkonte ndr mend q nj dit burri i vajzs s vogl t Robinsonve do t bhej Presidenti i Shteteve t Bashkuara. M pas vjen edhe trauma e par dhe e rnd e familjes, babai pati nj smundje q e goditi dhe tashm u takonte fmijve e gruas q t merreshin e t kujdeseshin pr t dashurin e smur dhe n karrige me rrota. Vijon n numrin e ardhshm
Ata shfaqen si dy individ q e respektojn njritjetrin, q e besojn dhe q s bashku, me gjith kto vlera kan nisur nj rrugtim t vshtir, por t mrekullueshm pr t ndryshuar Shtetet e Bashkuara
sht bashkshortja, Mishel Obama. Ajo sht njherazi dhe natyrshm nj figur politike. Diti ta menaxhoj fushatn zgjedhore t bashkshortit s bashku me strategun David Axelrod. sht shfaqur n arena t ndryshme t politiks, duke dhn intervista apo mbajtur fjalime. Sipas Obams, Mishela sht personi q thot fjaln e fundit n lidhje me shum shtje. Ata jan, pa dyshim, nj ift modern dhe si t till kan debatuar shpesh n lidhje me rolin e njrit, apo tjetrit n detyrat familjare. Dhe si do ift tjetr i kan br vetes pyetje t tilla si: cili, apo cila duhet ta bj kt, ose at detyr? Kush merr e kush jep? Kush duhet t ec prpara profesionalisht dhe kush duhet t bj sakrific pr kt ecje? Duke pa-
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
16
KINEMAJA IRANIANE
NA TYRE NATYRE
Regjia: Petrit Llanaj Skenari: Valter File Me aktort: Shpresa Brdllima, Ferdinand Radi, Zef Bushati Personazhe q mbetn t gdhendur n memorien kombtare, vepra t regjisorve q kaluan edhe kufijt e Shqipris. Filmat m t realizuar shqiptar, me personazhe q kan ln gjurm n memorien e t gjithve...
ORA 21.00
BARAN
ORA: 21:30
Regjia: Majid Majidi Aktort: Hossein Abedini, Zahra Bahrami, Abbas Rahimi etj. Fitues i 8 mimeve kinematografike botrore. Latifi punon n nj kantier ndrtimi n Teheranin e sotm bashk me disa kurd dhe disa puntor t paligjshm afgan. Kur Latifit i shtohet ngarkesa e puns, pr shkak t nj afgani...
BOMB N OKLAHOMA
Ora 21:00
N orn 09.02, mngjesin e 19 prillit 1995, Timoti Mekvei vendosi nj bomb jasht nj godine federale n Oklahoma Siti. Me 168 viktima t pafajshme, midis t cilve shum fmij dhe nj numr i madh t plagosurish, tragjedia e Oklahoms u kthye n shtjen m t rnd t terrorizmit brenda Shteteve t Bashkuara. Edhe pas dnimit me vdekje t Timoti Mekvei, jett e...
FILM PREMIERE
AKSION
DRAM
AKSION, KRIM
PRESIDENTI AMERIKAN
ora 20.45
Regjisor: Rob Reiner Aktore: Michael Douglas, Annette Bening, Martin Sheen, Michael J. Fox... Permbledhje: Perse nuk mundet njeriu me i fuqishem ne bote te kete te vetmen gje qe ai deshiron me shume? Endru Shepard po i afrohet fundit te 4 vjeteshit te tij te pare si President i SHBA. Ai eshte i ve me nje vajze adoleshente dhe e ka provuar veten shume popullor me publikun...
LE TA QUAJM DASHURI
ora 21:15
Regjia: Nick Kassavettes Aktort: Robin Wright Penn, Sean Penn, John Travolta Prmbajtja: Nj grua, nn vmendjen e dy meshkujve, ish t shoqit, q pas 10 vjetsh n psikiatri lirohet e krkon t kthehet me t dhe mashkullit me t cilin ajo jeton dhe ka 2 fmij t tjer...
MONTANA
ora 21.00
REGJISORI: Jennifer Leitzes AKTORT: Kyra Sedgwick, Stanley Tucci, Robbie Coltrane, Robin Tunney, Ethan Embry PRMBAJTJA: Nj vrasse me pages futet n telashe kur llogaritari i bosit t saj mafioz e kthen kt t fundit kundr saj. Me ndihmn e kolegut t smur, ajo prballet me nj sr sulmesh nga vet organizata e saj...
HOROSKOPI
06.20 07.05 08.58 09.00 09.20 09.23 09.30 11.25 11.58 12.00 12.20 12.25 13.25 14.58 15.00 15.30 15.35 17.00 17.28 17.30 17.50 17.55 18.30 19.28 19.30 20.00 20.08 20.45 22.30 23.02 23.10 01.00 01.35 02.13 03.30 04.05 Fiks fare rit. i se enjtes TV Show premiere "Wake up" Programi i dites Lajme Moti Horoskopi Top Show ritr. "Ti shkelqen x 2" TN Ritr. "Parajse Tropikale" pj.112 Programi i dites Lajme Moti TN Ritr. "Nje zonje e vertete" pj.117 Talk Show Ritr. " TOP STORY " Programi i dites Lajme Moti Top Select Pr. (direct) TF Pr. " 100 Vitrinat " pj.1334 Programi i dites Lajmet Moti TN Pr. "Parajse Tropikale" pj.113 TN Pr. "Nje zonje e vertete" pj.118 Programi i dites Lajmet Moti Program TV Premiere "Fiks Fare" Premiere Film Artistic "Presidenti Amerikan" Lajme Moti Talk Show Premiere "Dj vu" Lajme e Moti Program TV "Fiks Fare" (rit) Top Select (rit) Lajme e moti Muzike
Kjo do t jet dita e duhur pr t sistemuar shtje q keni ln pezull, pr t reflektuar mbi nj fakt q ju ka ndodhur koht e fundit dhe pr tu kujdesur m shum pr mirqenien tuaj.
DASHI DEMI
Hna n kundrshtim me shenjn tuaj do ju bj t ndiheni t lodhur dhe t keni nj humor t lkundur. Gjrat do t shkojn mir pr sa i prket situats suaj profesionale dhe ekonomike.
PESHORJA AKREPI
N qoft se keni n program t ndryshoni punn, ose t prmirsoni pozicionin tuaj duke marr iniciativa t reja, ky sht momenti i duhur. Puna dhe parat mund tju japin shum knaqsi n kt muaj t par t vitit.
Do t uditeni dhe vet se si do tju buzqeshin gjrat. Disa shtje profesionale do t zgjidhen m s miri dhe do t ngren n qiell imazhin tuaj social dhe prestigjin tuaj. Marrdhnia juaj me partnerin do t bhet m interesante.
Intelektual, krijues dhe me fat, kjo sht ajo q parashikojn yjet pr ju. Aftsit e mdha komunikuese do ua lehtsojn marrdhniet me personat q ju rrethojn, ndrsa qartsia n mendime do ju ndihmojn n prova studimi e takime pune.
BINJAKET
N qoft se n kt periudh keni ln pas dore shum gjra, ka ardhur momenti t rishikoni gjithka e t vini rregull n marrdhnien tuaj me partnerin. Gjithashtu do t forcohen m shum pozicionet e prgjegjsit personale.
SHIGJETARI BRICJAPI
Ju pret nj dit me t vrtet e bukur, ku problemet q kishit do t marrin zgjidhjen e duhur, duke ju ln koh t mendoni m shum pr veten. Mund t filloni projekte t reja me perspektiva t mdha suksesi.
GAFORRJA LUANI
Sot do t ndiheni nervoz, si shkak i disa disonancave planetare. N qoft se doni t evitoni gjra t pakndshme n pun mundohuni t jeni t prpikt dhe m organizativ se kurr.
Hna te shenja e Peshores do ti favorizoj shum ata q i prkasin shenjs s Luanit. Angazhimet sociale do t zn pjesn m t madhe t dits s sotme, me kusht q t lini pas dore njeriun e zemrs.
Ju pret nj dit e bukur, ku puna do t jet shum frytdhnse dhe jeta sociale mjaft e gjallruar. N qoft se bhet fjal pr dashurin, do t mjaftoj nj vshtrim nga ana e partnerit pr tju br t lumtur.
UJORI
VIRGJERESHA
Dielli dhe Hna alternohen pr tju dhuruar nj dit t shklqyer n shum kndvshtrime. N pun do t jeni t palodhur, situata financiare do t jet n avantazhin tuaj dhe Marsi ju mbron. N sektorin privat do t kaloni momente romantike dhe mjaft sensuale n shoqrin e partnerit.
PESHQIT
Pengesat e dits s sotme mund t kalohen lehtsisht, mjafton t mos i dramatizoni situatat dhe t dini si t prballoni gjra t paparashikueshme, t shkaktuara nga transiti aspak i favorshm i Hns. Dgjoni me kujdes krkesat e partnerit dhe personave q keni pran.
E premte 16 Janar Cleveland @ Chicago 02:00 Cleveland @ Chicago 20:00 E shtun 17 Janar Siena-Reggina 18:00 Bristol-Wolverhampton 18:20 Hull City-Arsenal 18:30 Grenoble-Lyon 19:00 Barcelona-Deportivo 20.00 Milan vs Fiorentina 20:30 Nantes-Bordeuax 21:00 Sevilla-Numancia 22.00 E diel 18 Janar West Ham-Fulham 14:30 Atalanta-Inter 15:00 Torino vs Roma 15:00 Sampdoria-Palermo 15:00 Lecce vs Genoa 15:00 Tottenham-Portsmouth 17:00 Real Madrid-Osasuna 17.00 Paris SG-Sochaux 17:00 Athletic-Valencia 19.00 Lazio vs Juventus 20:30 Almeria-At Madrid 21.00 Lille-Rennes 21:00 Philadelphia @ Arizona 21:00 E hn 19 Janar Liverpool-Everton 21:00 E mart 20 Janar Dinamo M-Rijeka Kvig 17:00 Man Utd-Derby County 21:00 E mrkur 21 Janar CSKA Sofia - Iraklis 16:30 Burnley-Tottenham 20:45
SS1 SS3 SS2 SS3 SS1 SS4 SS2 SSHD1 SS4 SS2 SS5 SS1 SS2 SS3 SS4 SSHD1 SS2 SS3 SS2 SSHD1 SS2 SS3 SS4 SS1 SSHD1 SS1 SSHD1 SS1
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
18
NDRYSHE
Pr tridhjet vjet me radh sht arritur nj sukses i jashtzakonshm. Sot, kardiopatia sht nj armik q mund t luftohet, por prej nj viti gjrat nuk po funksionojn ashtu si duhet, ndrkoh q njerzit vazhdojn t vdesin nga infarkti. Nj mjek i madh shpjegon se far ka mbetur tjetr pr t'u br...
Pas 30 vitesh t suksesshme, tani gjrat nuk po funksionojn dhe aq mir. Shkenctart kthehen nga kongreset ndrkombtare me duar n xhepa dhe turinj t varur: nuk ka asgj t re, thon duke shfryr
N vitet '60 vdekshmria nga infarkti akut ishte rreth 50 pr qind. Sot ajo sht ulur n 10 pr qind
skanerit, mjekt mund t dallojn gjegjzn anatomike t ndrtuar nga duart e Vineberg. Gjithashtu nj "eco-doppler" i venave mbi aortn zbuloi nj drok gjaku (kokrriz gjaku e mpiksur) q bllokonte krejtsisht nj prej dy arterieve karotide, e cila furnizon me gjak trurin e njeriut. Kardiokirurgt iu futn menjher puns dhe me nj ndrhyrje kirurgjikale futn pllakn arteriosklerotike n muret e vens dhe vendosn nj tub t holl pr t mbajtur t hapur arterien. N kt mnyr gjaku kalon rregullisht. Zoti Opatoski ka arritur gjithmon t shptoj, sepse smundja e tij ka ecur pothuajse n nj hap me zbulimin e shum teknikave kirurgjikale dhe diagnostikuese, ato q n pak dekada kan arritur t zgjasin rreth 56 vjet jetn e pacientve t prekur nga patologjit kardiovaskulare. Kjo padyshim sht nj arritje n mjeksi. Por pas 30 vitesh t suksesshme, tani gjrat nuk po funksionojn dhe aq mir. Shkenctart kthehen nga kongreset ndrkombtare me duar n xhepa dhe turinj t varur: nuk ka asgj t re, thon duke shfryr. Rezultatet zhgnjyese t studimeve t fundit klinike ndrkombtare tregojn se si shpesh ilaet m moderne kan efekte ansore, ose jan t padobishme dhe mes kardiologve qarkullon bindja se kan prekur fundin e se kardiologjia ka dhn gjithka ishte e mundur.
Gjithsesi, njerz t smur ka pafund dhe smundjet kardiovaskulare jan shkaku kryesor i vdekjes pr vdekjen e tyre. Ja si shprehet nj kardiolog gjerman, i cili sht drejtor i nj Qendre Kardiologjie n Gjermani. Profesor, pse kardiologt nuk arrijn t bjn hapa t
tjer prpara? Krkimet duhet t spostohen n drejtime t tjera. Motivi kryesor i gjendjes aktuale t krijuar sht se kjo shkenc ka br nj rrug t shklqyer n dhjet vitet e fundit. Mjafton t marrsh si shembull rastin e infarktit miokardiak akut: n vitet '60 vdekshmria ishte rreth 50 pr qind,
prfshi ktu edhe pacientt q vdisnin gjat rrugs pr n spital. Sot vdekshmria nga infarkti akut sht ulur n 10 pr qind. Pra, kjo sht kronika e sukseseve. Mos ndoshta kjo shtje po alon nga suksesi i teprt? Duhet t marrim n konsider-
at nj element t dyt: nuk ka t dhna domethnse mbi arsyet e vrteta q t ojn drejt infarktit, ndaj nuk mund t zbulohen dot pasojat. Ne jemi n dijeni se infarkti miokardiak akut shkaktohet nga nj drok gjaku q formohet papritur, por askush nuk e di ende se prse ndodh kjo? Tromboza akute, q ende sot
shfaqet n 20 pr qind t rasteve me vdekjen e papritur, n veanti, mbetet nj fenomen ende i paparashikueshm. Me pak fjal nuk e dim pse formohen drokat e gjakut. A nuk sht arterioskleroza shkaku? Thjesht arterioskleroza, pra ngurtsimi i arterieve, nuk mjafton pr t shpjeguar gjithka. Ky shkak sht shum i shpesht, por ka persona q edhe pse vuajn nga arterioskleroza nuk kan ndonj problem kardiak, ndrkoh q disa t tjerve u ndodh q t psojn nj her n jet nj infarkt dhe m pas t mos ken m probleme t tjera, apo t tjer akoma q psojn kriza kardiake t vazhdueshme. sht e mundur q t gjith kta persona t ken nj gjendje anatomike t ngjashme venash. Pra, pasi t gjenden shkaqet e droks s gjakut, mund t zgjatet srish jetesa? Po, pikrisht kshtu. Por mund t arrijm n nj objektiv q sot duket utopik: arterioskleroza zero. sht logjike se nse nuk do t ishte ky kusht patologjik, ather nuk do t formohej tromboza dhe pr t shmangur formimin e nj droke gjaku sot farmakologjia ofron m t mirn e saj kundr rrezikut. Por objektivi i arteriosklerozs zero, q mund t arrihet vetm pas dy brezash, kalon prmes nj kontrolli konstant t prbr prej nnt faktorsh t rrezikshm, t cilt sot jan prgjegjs t infarktit n 90 pr qind t rasteve. Disa prej tyre jan t pandryshueshm, si fakti q je mashkull, ose mosha, ndrsa t tjerat mund t korrigjohen si mbipesha, stresi, pirja e duhanit, hipertensioni, diabeti apo t qenit sedentar.
Rezultatet zhgnjyese t studimeve t fundit klinike ndrkombtare tregojn se si shpesh ilaet m moderne kan efekte ansore, ose jan t padobishme dhe mes kardiologve qarkullon bindja se kan prekur fundin e se kardiologjia ka dhn gjithka ishte e mundur Nuk ka t dhna domethnse mbi arsyet e vrteta q t ojn drejt infarktit, ndaj nuk mund t zbulohen dot pasojat. Ne jemi n dijeni se infarkti miokardiak akut shkaktohet nga nj drok gjaku q formohet papritur, por askush nuk e di ende se prse ndodh kjo?
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
NDRYSHE
19
Stiv Xhobs
Administratori i deleguar i "Apple", ka deklaruar trheqjen nga ndrmarrja e Kupertinos deri n qershorin e ktij viti, duke specifikuar se pavarsisht gjithkaje do t vazhdoj t ket nj rol t rndsishm n marrjen e vendimeve t mdha t kompanis
Shndeti
Problemet e Stiv Xhobsit me shndetin kan nisur q hert. N vitin 2004 ai iu nnshtrua nj ndrhyrjeje kirurgjikale pr t kuruar kancerin n pankreas, q doli me sukses, si deklaroi edhe vet ai nga kompjuteri personal, kur ishte n shtratin e spitalit
Stiv Xhobs:
t thuash: n vend t nj personi t vetm, nj skuadr personash t pasionuar dhe t besueshm, n gjendje t ruajn shpirtin novator t Kupertinos. Xhobs sht shpirti i "Apple" dhe zrat pr gjendjen e tij shndetsore gjithmon kan provokuar ulje ngritje n kuotimet e saj n burs, ku vetm dje arriti t humbte dhjet pr qind. Aksionistt nuk do t harrojn q fal tij "Apple" u b nj lider n tregun e produkteve high-tech. Por sot, "Apple" nuk ka ndrmend t merret vetm me kompjutert, nn emrin e saj sht hapur edhe dyqani i par i muziks online, nj prej prodhuesve m t famshm t telefonave, riprodhimi i "MP3" m t famshm n bot. Nj ndrmarrje solide, si rrall ndonj tjetr n koht e recesionit ekonomik, por mbi t gjitha nj ndrr e br realitet: ajo e nj teknologjie perfekte, e aft t ruaj gjithmon fytyrn njerzore. Nj copz e dhimbshme nga jeta ime "Kur isha 17 vje thosha shum shpesh nj fraz q ishte pak a shum kshtu: nse do ta jetosh do dit sikur t ishte dita e fundit e jets, nj dit me siguri do t kesh t drejt. M hyri shum n zemr, e q ather do mngjes, pasi shihem n pasqyr, pyes veten se nse do t ishte sot dita e fundit e jets sime, do t doja t bja at q kam pr t br sot? Dhe prgjigjja pr shum dit me radh sht se do dit m duhet t ndryshoj dika. Ndaj, duke kujtuar se nj dit do t vdes, m bn t mendoj se vrtet duhet t bj zgjedhje me vler n jet. Sepse, t gjitha idet, q nga krenaria e deri te frikrat, zhduken prpara ides s vdekjes, duke br q t ngelen vetm ato q jan vrtet t rndsishme. Mnyra m e mir q un njoh pr t evituar rnien n kurthin e atyre q mendojn se kemi gjithmon dika pr t humbur, sht t kujtosh se nuk jemi t pavdekshm. Ju them me dashamirsi, se nuk na ngelet gj tjetr vese t ndjekim zemrn ton q na drejton drejt gjrave q dua. Pak a shum nj vit m
12
Milion IPhone jan shitur pr 18 muaj. Ky sht nj produkt i prodhuar nga "Apple"
Nuk duhet t lejojm q zrat e t tjerve t na shkatrrojn ato q kemi ndrtuar vet. Dhe ajo q sht m e rndsishmja, sht se duhet t kemi kurajn pr t dgjuar zemrn ton dhe intuitn ton. N nj far mnyre vetm ato e din se 'duam t bhemi vrtet. Tani nuk m ngelet gj tjetr vese t'u them: shihemi n qershor, sepse un nuk kam frik
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
20
NDRYSHE
Simbole ndrkombtare t bukuris dhe pushtetit. Lidere t padiskutuara n fushat e tyre. Avangard t modernitetit. Jan pikrisht kto gra, t afta t influencojn mbi t tjerat
Yjet e stilit
enaxhere, administratore t dele guara, figura n postet kye t ndrmarrjeve m t mdha n bot. Jan gra q prcaktojn tendencat, influencojn shijet, orientojn konsumin. Gra, q duke nisur nga feminiliteti, prezantojn ide novatore dhe ecin n do ast me hapin e kohs. Pr m tepr, fal aftsive t tyre menaxhuese jan n gjendje t drejtojn dhe hartojn strategji fitimtare biznesi. Ja lista e grave m t fuqishme: nga ajo n drejtimin e nj perandorie gjigante t tregut, te supermenaxheret e produkteve kozmetike; nga ideatorja e fushatave m t bukura publicitare, tek emrat e famshm. Gra origjinale, t kujdesshme ndaj detajeve, t afta t "fitojn" do betej me jetn, me nj ide precize pr luksin, lumturin, bukurin dhe elegancn, pr nevojat e t tjerve. Dshmitare t ndryshimeve t mdha edhe n fushat ku meshkujt kan dominuar vazhdimisht. Zonja e par Tara Tara Banks, datlindja 1974, ka qen e para afro-amerikane n kopertinn e revists "GQ", "Sport Illustrated Swinsuit issues" dhe katalogut "Victoria Secret". N vitin 1997 mori mimin "VH1: si supermodelja e vitit. Edhe pse nga viti 2005 i sht dedikuar ekskluzivisht televizionit, n shtator t vitit 2008 shfaqet srish n kopertinn e revists "Bazar", q i krkoi t interpretoj Mishel Obamn n rolin e Zonjs s Par amerikane, e fotografuar n studion ovale me "bashkshortin Barak" dhe "vajzat e tyre". Pr sa i prket stilit, shum i zakonshm, sigurisht q nuk sht ikon e mods, por aftsia e saj pr t'u prballur me problemet e grave t zakonshme sht ajo q e ka br n SHBA nj "Opinion style leader". N "Tyra banks Show", talk show i prditshm q transmetohet q prej vitit 2005, przien histori t njerzve t zakonshm, me intervistat e njerzve t famshm. Me sloganin "do grua ka historin e saj", nuk ngurron shpesh t tregoj edhe pr jetn e saj. Shum nga temat q trajton lidhen me problemet e prditshme t do gruaje. Amerikanet e adhurojn pr mnyrn e saj t t qenit seksi edhe kur shndoshet, pr mnyrn e saj t veshjes s thjesht dhe njkohsisht pr t mbuluar defektet, pr dshirn e saj pr t qen krejtsisht normale. Kshtu, edhe n transmetimin "America's net Top model", pr kanalin "CW Television" dhe n "Stylista", nj realitet i ri bazuar n botn e revistave t mods, prpiqet t ndrmjetsoj diktatin e mods me krkesat e grave t thjeshta. Tara Banks, q pr nj dhjetvjear nuk ka qen asgj m shum se sa thjesht nj femr me trup t bukur, tani mbron grat n mbipesh n t gjith botn. Gjithmon e buzqeshur dhe e lumtur, nuk sht vetm model pr t'u imituar. E kndshme ashtu si emri "T ecsh gjithmon me kohn dhe t jesh gjithmon n form e shik". Kto jan fjalt e Carine Roitfeld, drejtoresh e "Vogue" n Franc q prej 2001-shit dhe sipas zrave q qarkullojn sht gati pr t zn vendin e Ana Wintour n Amerik. Por, mbi t gjitha nj ikon e bots s mods. N 2006-n, me daljen e saj n kopertinn e revists "Purple", u cilsua si muz e brezit t ri dhe talenteve t mods, me nj shrbim fotografik shum seksi. "Virtyti im m i madh sht se jam nj stiliste". Kshtu i ka dhn nj imazh t ri revists q drejton. Sy q i shklqejn, goj e vogl dhe asnjher e lyer, fytyr e imt e fshehur pas flokve gshtenj e hapur thuajse bionde dhe me nj model alla Ixhi Pop. "Kam ndjekur nj kshill t Tom Ford: sa m shum plakesh, aq m shum bionde duhet t bhesh". Me nj trup prej modeleje, kmbt e gjata e t bukura, Roitfeld rri gjithmon mbi taka t larta: "M plqen kombinimi i veshjeve pr burra dhe atyre pr gra". Megjithat, prej 30 vjetsh jeton me t njjtin burr, Kristian Restoin dhe ka dy fmij, Juria dhe Vladimir. Havjari dhe shampanja jan ushqimet e saj t preferuara pr mngjes. Miss joshja "Sfida e vrtet pr nj firm t madhe sht ndryshimi i vazhdueshm, pa arritur te revolucioni". Kjo sht filozofia e Odile Roulo, drejtoresha e prgjithshme e "Lancome", q prej qer-
Gra origjinale, t kujdesshme ndaj detajeve, t afta t "fitojn" do betej me jetn, me nj ide precize pr luksin, lumturin, bukurin dhe elegancn, pr nevojat e t tjerve. Dshmitare t ndryshimeve t mdha edhe n fushat ku meshkujt kan dominuar vazhdimisht
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
AKTUALITET
21
t bashkpunonin me policin, duke konsumuar kshtu veprn penale Moskallzim i krimit. Grupi hetimor n vendngjarje ka gjetur dhe sekuestruar m pas n cilsin e provs materiale pistoletn tip TT, me plumb n folen e fishekut, nj krehr me nj fishek, si dhe disa gzhoja. Autori Ndrkoh, Lorenc Basha sht shpallur person n krkim dhe burimet policore than se qysh n ort e para t mngjesit kan nisur operacionet pr arrestimin
e tij. Por kapja e tij ka gjasa t mos jet e leht, pasi Lorenc Basha ka nj eksperienc shtatvjeare n arrati. Basha ishte shpallur n krkim policor n vitin 1999 dhe ishte dnuar n vitin 2001 nga Gjykata e Gjirokastrs me 10 vjet burg pr grabitje me arm t kryer n bashkpunim, por deri n shkurt t vitit 2006 policia nuk kishte arritur as ti afrohej, edhe pse ai jetonte n shtpin e tij, n fshatin Lazarat. N fund t shkurtit t vitit 2006, pas ndrmjetsimit t kryetarit t
Komuns Lazarat, Dashnor Aliko, Basha u dorzua vet n policin e Gjirokastrs, me premtimin se ndaj tij do t zhvillohej nj gjyq tjetr. Ai u dorzua s bashku me shtetasin Serjan ela dhe q t dy ishin shpallur n krkim q prej vitit 1999, pr ngjarjet q ndodhn n kt koh prgjat rrugs nacionale Gjirokastr-Kakavij. Shum shpejt Lorenc Basha arriti ti lante hesapet me drejtsin dhe prej kohsh lvizte i lir n Lazarat e Gjirokastr, madje edhe i armatosur.
Historia
N nntor t vitit 2006 dhe n shtator 2007, dogjn lokale dhe makina policie
Basha ishte shpallur n krkim policor n vitin 1999 dhe ishte dnuar n vitin 2001 nga Gjykata e Gjirokastrs me 10 vjet burg
Spitalin e Gjirokastrs dhe kirurgu Roland Karalli tha se gjendja e t plagosurit ishte prmirsuar pas ndrhyrjes s mjekve. Pak minuta pas sherrit me arm, n vendngjarje kan mbrritur forca t shumta policie dhe grupi hetimor. Policia ka shoqruar disa dshmitar t ngjarjes, mes t cilve ishin E.Sknduli dhe V.Buci nga fshati Lazarat, shok t Lorenc Bashs. Kta dy persona u arrestuan pak or pas krimit, sepse nuk pranuan
ti vinin flakn lokalit ku ndodhi vrasja e bashkfshatarit t tyre, si dhe disa dyqaneve e makinave pran ktij lokali. Sulmi mbi komisariat M 7 shtator t vitit 2007, zemrata e lazaratasve u zbraz mbi Komisariatin e Policis s Gjirokastrs. Sabri Shurdhi, nj i ri nga Lazarati, i cili ishte person i shpallur n krkim, u vra
Gjirokastr. Rreth ors 10:00 t asaj dite, shum banor t fshatit rebel nisn t grumbulloheshin prpara Komisariatit t Gjirokastrs dhe kan nisur t godasin me shqelma portn kryesore t komisariatit dhe m pas dufin e tyre e kan vijuar me gur e mjete t forta mbi xhamat e postbllokut policor. Minut pas minute, grupi i lazaratasve ka ardhur duke u rritur dhe krahas ksaj ka nisur t rritet edhe dhuna mbi automjetet e policis n rrugn prpara komisariatit dhe n brendsi t oborrit t tij. N pak minuta, rrugt e Gjirokastrs u boshatisn nga frika. Nga dhuna e banorve t irrituar u shkatrruan gjithsej shtat automjete, ndrkoh q furgoni i policis u dogj. Situata u normalizua vetm rreth ors 12:30 t asaj dite, kur kryetari i Komuns Lazarat, Dashnor Aliko, filloi negociatat me turmn. Ende askush nuk sht dnuar pr kt ngjarje t rnd.
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
22
AKTUALITET
Shifrat
17
Hektar sht hapsira ku do t ndrtohet superqendra pr repartet speciale
4
Reparte speciale do t dislokohen n kt vend pas prfundimit t projektit
200
Forca speciale do t akomodohen n ambientet e reja t qendrs n Yzberisht
2
Her ka ndryshuar vendqndrim reparti special RENEA gjat viteve t fundit
BLEDI GILAJ
j qendr e madhe po prgatitet pr forcat speciale, ku do t dislokohen mbi 200 forca, duke prfshir katr repartet m t prgatitura pr situata t jashtzakonshme t policis. Kjo qendr, q sipas projektit do t jet nj ndr m t mdhat n Evrop, mendohet t vihet n dispozicion n muajin mars, ndrkoh q ende ka mbetur peng i disa procedurave. Reparti RENEA, reparti i Helikopterve, njsia e Antieksplozivit dhe ajo e Negocimit, mendohet t dislokohen n kt qendr t projektuar nga specialistt e policis n Yzberisht, duke i dhn fund odises pr vendqndrimet e tyre. Projekti Prej vitesh sht folur q kto reparte t rndsishme t ken nj qendr bashkkohore, por sivjet duket se ajo do t bhet realitet pr ata q quhen elit e policis. Rreth dy vite m par, reparti special RENEA u detyrua q t liroj vendin, ku ishte dislokuar prej vitesh, pasi filloi ndrtimi i Pallatit t Drejtsis, ku u vendosn nj sr organesh penale. Specialt u drguan n nj tjetr qendr, e cila paraqiste shum probleme pr ta. Gjithashtu, edhe reparti i Helikopterve ka nj vendqndrim jo t prshtatshm, pr shkak t problemeve q sjell te banort. N kto kushte, duke prfshir edhe dy reparte t tjera, sht menduar q t organizohet nj tjetr qendr. Kshtu zgjidhja sht gjetur n repartin e Yzberishtit. Aty sht planifikuar t ndrtohet kjo qendr n nj hapsir prej 17 hektarsh, ku prfshihen q nga zyrat e komands, qendra e trajnimeve dhe shum objekte t tjera, duke mos ln mnjan edhe poligonet e qitjes. Megjithat, ky investim krkon shum para. Sipas t dhnave nga policia, kjo sht menduar q t realizohet nprmjet buxhetit t policis, i ndihmuar edhe nga donacionet e asistencs s huaj pran policis shqiptare. Reparti RENEA Nga t dhnat e projektit vihet n dukje se pjesa drmuese e ksaj qendre do t jet n dispozicion t repartit RENEA. Komanda e ktij reparti mendohet t instalohet tek ish-ndrtesa q sht prdorur pr muze, e cila aktualisht ka nevoj pr rikonstruksion. Rindrtimi i ktij objekti del si domosdoshmri, sepse ambientet ekzistuese jan tejet t amortizuara dhe t pamjaftueshme n hapsir. Gjithashtu, n projekt sht prllogaritur gjithka, q nga zyrat pr njsit taktike-operacionale, fjetoret, ku ndodhet aktualisht hoteleria, e deri te kuzhina dhe magazinat pr veshmbathje apo depot e armatimit. N projekt nuk jan harruar ambientet e hapura, q sipas specialistve do t prdoren si fush futbolli, minifutbolli, e pr sporte t tjera. Projekti parashikon edhe pishin t hapur dhe t mbyllur, terren pr kalim pengesash, si dhe shtpi prej gome, e cila prdoret pr strvitjen e forcave speciale.
Projekti
Reparti
Nevojat pr rikonstruksion
Rrjeti elektrik. Pr do objekt i shprndar n t gjith territorin Rrjeti i furnizimit me uj pr 24 or. T parashikohet hapja e nj pusi, i cili do t eliminonte do problem t furnizimit me uj Rrjeti i furnizimit me gaz pr ngrohje dhe gatim Sistem i kanalizimeve pr ujrat e bardha dhe t zeza Mur rrethues n t gjith gjatsin e tij Vende pr vendosjen e depozitave t ujit, t gazit pr t gjitha objektet Sistemim dhe asfaltim t territorit Kashun pr nnt qen Pr t siguruar repartin t miratohen gjasht vendroje, me kabina t prshtatshme dhe t kompletuara me telefon T bhet nj dhom e veant pr armaturn, pr mbledhje dhe nj dhom e veant pr pushim n koh gatishmrie T bhet rrethimi i repartit me zgara hekuri mbi mure, ku t vendosen instalimet telefonike, elektrike, si dhe pr kamerat T bhet ndriimi i plot gjat gjith rrethimit me prozhektor Porta kryesore e hyrjes t bhet me shin elektrike Zyra e informacionit t bhet sa m afr hyrjes kryesore, e cila do t jet dhomparadhom, ku do t vendosen t gjitha mjetet q i prkasin zyrs s informacionit Armatura e trups speciale t bhet ngjitur me zyrn e informacionit, ku t jen t ndara dhoma e emergjencs dhe grupi i zhytjes Rrethimi i repartit t jet i pajisur me sistem alarmi Zyra e informacionit t jet e pajisur me instalimet e nevojshme telefonike pr kamera, TV , internet dhe monitor Zyra e informacionit t jet jo m e vogl se 20 metr katror dhe t jet e pajisur me sistem ngrohjeje dhe ftohjeje Nj zyr pune pr shefin e seksionit t gatishmris dhe informacionit N t gjitha rastet e rikonstruksioneve t godinave ekzistuese apo ndrtimin e objekteve t reja duhen br t gjitha instalimet e reja brenda murit, ku prfshihen ato elektrike, telefonike, TV, internet Shefi i seksionit t Teknologjis s Informacionit t ket nj zyr normale pune sht e nevojshme gjithashtu nj dhom 3,5 x 3,5 metra, e prdorshme si magazin pr mjetet e materialet e ndrlidhjes Fondi pr lidhjen e kontratave t reja telefonike pr transfert sht i mjaftueshm
eparti RENEA ka pasur gjithnj probleme me vendqndrimin pr shkak edhe t nevojave t veanta pr vet aktivitetin q ushtron. Ky repart vuan edhe nga mungesa e ambientit n dispozicion, si dhe amortizimit dhe hapsirave t munguara. Specialistt tregojn se aty nuk ka pasur investime, sipas logjiks se do t ndryshojn vendqndrim nga momenti n moment. Por, prej dy vjetsh, kan mbetur aty dhe tashm pritet prgjigjja prfundimtare. Burimet nga specialet tregojn se projekti ka kaluar tashm n t gjitha hallkat dhe pritet
vendimi i Presidentit pr miratimin e tij dhe kalimin e ktyre forcave speciale n qendrn e re. Megjithat, ata shprehen pesimist nse do t bhet kalimi edhe pr faktin nse do t bhen investime, pasi objekti i zgjedhur ka nevoj t domosdoshme pr rikonstruksion. Nj tjetr problem mbetet edhe instalimi i tre reparteve t tjera, si jan ata t Antieksplozivit, Helikoptert dhe Negocimit. Veprimtaria e tyre lidhet ngusht me njri-tjetrin, kshtu q sht e nevojshme q ata t jen n t njjtn qendr dhe me infrastrukturn e duhur.
Emergjenca
rej vitesh, reparti i Helikopterve ka qen nj problem, jo vetm pr kushtet e kqija t vet njsis, por edhe pr rrezikun q u kanoset banorve n kt zon. Prania e ksaj njsie n zon, shpeshher ka sjell edhe reagimin e banorve, t cilt kan protestuar pr heqjen e tyre. Ata kan vn n dukje rrezikun q u kanoset do dit, ndrkoh q nuk mbetet
m pak problem edhe zhurma q shkaktohet prej tyre. Por me ikjen e ktij reparti, edhe kto probleme pritet t mbyllen. Fatmirsisht ky repart, deri m sot, nuk ka pasur ndonj problem t rnd me pasoja pr at vet dhe sidomos pr komunitetin. Edhe nga ana profesionale, specialistt e repartit t Helikopterve tregojn, se vendqndrimi aktual i tyre sjell probleme.
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
AKTUALITET
23
sociale t studentve dhe t t rinjve n prgjithsi, pr ti larguar ata nga rruga e drogs, dhuns dhe shthurjes. Vitet e fundit, ndikuar edhe nga kushtet socialekonomike, po shohim nj rritje drastike t rasteve t prdorimit t drogs, vetvrasjeve, si dhe fenomenit t dhuns n shoqrin studentore. Pa dashur t japim leksione apo t bjm moral, konstatojm se rinia dhe studentt jan n regres t plot. Interesat, krkesat dhe nevojat e saj rriten dita dits, ndrkoh q nga ana tjetr shohim se ska asnj angazhim apo interesim nga strukturat prkatse. Kushtet e vshtira ekonomike familjare, prdorimi i drogave t ndryshme, mungesa e aktiviteteve social-kulturore e sportive, pse jo edhe krkimore studimore, kan rnduar s teprmi gjendjen e studentve, si dhe botkuptimin e tyre pr nj jet normale, thuhet n deklaratn e studentve t Vlors. Ata kan krkuar dje q n universitet t vendoset nj psikolog, ndrkoh q kan br apel pr kdo q t kontribuoj sadopak n ndryshimin e realitetit. Pushteti qendror dhe lokal, si dhe rektorati, kan detyrimin kryesor pr t br kt ndryshim. Nga ana tjetr, ne si kshill studentor kemi t gjith vullnetin e duhur pr tu br promotor t ktij ndryshimi. Ju lutem na ndihmoni, thuhet n deklarat. Mikel Marsi
Kor
ryepeshkopi i Kishs Ortodokse Shqiptare, Anas tas Janullatos, sht vlersuar nga Universiteti i Kors me titullin Doktor Honoris Causa. Me motivacionin pr kontributin e tij t shquar akademik n fushn e teologjis, si dhe pr veprimtarin shoqrore me vlera t mdha n forcimin e dialogut dhe tolerancs fetare midis qytetrimeve, Kryepeshkopit Janullatos i sht dorzuar titulli n nj ceremoni t mbajtur n ambientet e universitetit Fan Noli. Ka qen nj propozim i senatit t ktij universiteti q i ka akorduar kt titull kreut t kishs ortodokse. N ceremonin e rastit sht vlersuar veprimtaria shkencore n fushn e teologjis e kryepeshkopit, n pranin e pedagogve, studentve, prfaqsuesve t klerit dhe t pushtetit lokal. Janullatos ka mbajtur me kt rast nj leksion mbi bashkjetesn fetare. Kryepeshkopi ka referuar studimin e tij me titull Vlerat mbarnjerzore t feve, q sht prshndetur nga ana e drejtuesve t ktij universiteti. Nga ana e tij, rektori Gjergji Mero ka vlersuar kontributin e Kryepeshkopit Janullatos si personalitet i shquar n fushn e teologjis, por edhe si mik i Shqipris dhe i qytetit t Kors. j.dh.
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
24
SOCIALE
uke nisur nga 1 maj 2009, bizneset do t paguajn 5 pr qind m pak sigurime t detyrueshme shoqrore dhe shndetsore. Ligji ka mbrritur dy dit m par n Kuvendin e Shqipris, pr tu diskutuar nga grupet e interesit, ndrkoh q Ministria e Financave po prgatitet q ta zbatoj at n mnyr sa m korrekte. Ulja e takss me 5 pr qind ishte planifikuar t niste q nga 1 janari i ktij vitit, por kundrshtit e FMN-s e detyruan qeverin q t shtynte afatin. Kshtu, dy muaj para zgjedhjeve, bizneseve do tu jepet mundsia q t rrisin radht e t siguruarve n shtet, pasi norma e kontributeve do t jet m e ult. Ky plan sht br i ditur n muajin tetor, por zbardhja e skems pr mnyrn e funksionimit bhet pr her t par pas mbrritjes s ligjit n Kuvend. Ulja Masa e kontributit t sigurimit shoqror n prgjithsi do t ulet me 5 pr qind, duke kaluar nga 29.5 n 24.5 pr qind. Ulja m e madhe bhet n pensione, me 2.3 pik prqindje, si dhe n sigurimin e papunsis me 1.1 pik prqindje. Efekti negativ financiar nga ulja e ksaj takse sht 4 miliard lek, por Ministria e Financave pretendon se do t kompensohet nga rritja e kontribuuesve n skemn e re. Sipas shpjegimit q i bn Ministria e Financave projektligjit t ri Pr kontributet
Skema
Degt e sigurimit Pr paaftsi t prkohshme Pr barrlindje Pr pensione Pr aksidente Pr papunsin TOTALI Sigurimi shndetsor Shuma totali i mass s sigurimit (%) Ishte bhet 0.8 2.3 23.9 0.5 2.0 29.5 3.4 32.9 0.3 1.4 21.6 0.3 0.9 24.5 3.4 27.9
Kontributet
Paga e privatit, 15% m e ult se e shtetit
Ministria e Financave, n baz t nj sondazhi t br gjat vitit 2008, ka nxjerr disa rezultate, t cilat tregojn situatn e pagave n shtet dhe n privat. Sipas ministris, vrehet se niveli i pagave reale t punonjsve n privat sht i barabart ose m i lart se i punonjsve q punojn n administratn shtetrore. Ndrkoh, sipas statistikave zyrtare t pagimit t kontributeve, edhe pas vendosjes s pagave referuese, rezulton se paga e raportuar nga subjektet private, pr efekt t pagimit t kontributeve sht 15 pr qind m e ult se ajo e sektorit shtetror, raporton ministria.
shoqrore dhe shndetsore, bazuar n normat ekzistuese pr degt e smundjeve, shpenzimet zn rreth 40 pr qind t t ardhurave, n barrlindje rreth 60 pr qind t t ardhurave, n degn e papunsis dhe t aksidenteve rreth 50 pr qind t t ardhurave. Sa i takon degs s pensioneve, kontributet nuk mbulojn dot shpenzimet, duke br t mundur ndrhyrjen e buxhetit me subvencion, gj q parashikohet t vijoj edhe pr vite t tjera. Vendimi i qeveris lidhet vetm pr sigurimet shoqrore, pra pr pensio-
net, duke i ulur me 2.3 pik pr qind. Sa i takon kontributeve shndetsore, niveli i tyre prej 3.4 pr qind do t qndroj i pandryshueshm. Nivelet e takss pr kontributet llogariten mbi pagn bruto n shtet dhe n privat. Qeveria ka marr dhe her t tjera reforma t tilla fiskale, por efektet nuk u paraqitn dhe aq pozitive. Situata Si pasoj e nj mase t till n vitin 2006, rritja e t ardhurave ishte 2.8 miliard lek, ndrsa n 2007-n u shtua me 3.6 miliard
lek. Pr vitin 2008, Ministria e Financave parashikon nj nivel arktimi prej rreth 5.2 miliard lek m shum se n 2007-n. Pavarsisht ktyre rezultateve pozitive, q erdhn pas uljes s kontributeve n 2006-n me 9 pik prqindje, masa e evazionit fiskal ishte tepr i lart, ndrsa ministria nuk arrinte t siguronte t gjith planin e vitit. Shkaku sipas ekspertve pran ministris ishte masa e lart e kontributit, i cili edhe pse psoi ulje n total me 24 pr qind, nuk solli rezultatin e pritur.
Procesi
a filluar srish dje procesi i pezulluar i shprndarjes s kuponve t domosdoshm pr aplikimin n pajisjen me kartat e reja t identitetit. Jan plot 20 mij kupon q kan mbrritur n sportelet e Posts Shqiptare n t gjith kryeqytetin. Nj informacion i till sht konfirmuar dje nga vet drejtori i Prgjithshm i Posts Shqiptare, Arqile Gorrea. Ai deklaroi dje se kan ardhur n zyrat e postave 20 mij kupon q do tu shprndahen aplikantve pr kartat e identitetit. Ndrkoh q deri dje n mesdit fluksi i qytetarve n sportelet postare ka qen srish shum i madh. Kjo ka br q deri n kt koh t trhiqeshin jo pak, por 11 mij kupon. Por srish drejtori i posts garanton se nuk do t ket m mungesa t ktyre mandat-arktimeve deri n momentin e pajisjes s t gjith qytetarve me kartat e identitetit. Ai ka siguruar pr nj shprndarje korrekte, ndrsa ka theksuar se puna n sportelet postare do t vijoj pr t gjitha ditt e javs pa pushim, madje edhe t shtunn e t dieln. Zyrat tona punojn do dit nga ora 07:30, deri m 19:30, nga e hna n t shtun dhe vetm ditn e diel orari ndryshon dhe bhet 08:00 deri m 15:00, shprehet Gorrea. Puna pr pajisjen e qytetarve me kartat e reja t identitetit ka vijuar edhe n njsit bashkiake, ndonse me ritme m t ngadalta nga sa ishte parashikuar. Kjo edhe pr shkak t faktit se ky sh-
Mbrrijn 20 mij mandat-pagesa n t gjitha sportelet postare. Fluksi i qytetarve, shum i madh
t nj proces q kryhet pr her t par, por mbi t gjitha prej procedurave si regjistrimi elektronik i shenjave t gishtrinjve, fotoja dixhitale dhe hedhja e gjeneraliteteve t gjithsecilit n nj formular t veant. Ndrkoh q mungesa e kuponve pr t kryer pagesn e ktyre letrnjoftimeve elektronike gjat ktyre ditve shkaktoi
radh t gjata n sportelet e postave. Njkohsisht, shum qytetar jan shprehur t trembur edhe prej masave shtrnguese t deklaruara nga ana e qeveris dhe Ministris s Brendshme pr t gjith ata q do ti shmangen aplikimit n koh pr karta identiteti. N situat m t vshtir prej ktyre sanksioneve duket se jan emigrantt, studentt e regjistru-
ar n universitetet jasht vendit, por edhe biznesment e punonjsit e tyre, t cilt n rast se nuk pajisen n koh me kto karta, mund t ken probleme gjat kalimit n kufirin shqiptar. Gjithashtu, edhe t moshuarit nxituan q t aplikonin pr kartat e reja pas presionit t qeveris se nuk do t merrnin pensionin n kohn e caktuar. Ata q e kan pasur m
t thjesht aplikimin pr kartat elektronike kan qen punonjsit e administrats, t cilt jan pajisur me kupon pr vete dhe familjart e tyre pran institucioneve prkatse. Qeveria nga ana tjetr miratoi edhe tarifat e reja m t ulura pr disa kategori qytetarsh, rimbursimi pr t cilat do t bhet sapo t lvrohet fondi. A.Rr.
tudentt e sistemit part-time, t przgjedhur nga faza e par e seleksionimeve t fituesve, jan n pritje t fillimit t vitit t ri akademik, q duhej t kishte nisur q disa muaj m par. Aktualisht nuk dihet ende data se kur do t fillojn msimin gjat fundjavave pr kt vit akademik. Pas nj viti ndrprerjeje t ktyre studimeve, sivjet u rihapn degt me koh t pjesshme n universitetet publike. Ndrkoh q ka prfunduar faza e par e regjistrimeve, aktualisht sekretarit msimore po pranojn emrat e rinj t shpallur fitues me kuotat shtes. Rektori i Universitetit t Tirans, Dhori Kule, thot se viti akademik pr studimet part-time mund t filloj n shkurt, pr aq koh sa vijojn ende regjistrimet. Sipas rektorit Kule, n Universitetin e Tirans numri i krkesave pr part-time ka qen shum i lart. Duke qen sa ka pasur nj vit ndrprerje t ktyre studimeve, do ti krkohet Ministris s Arsimit t miratoj edhe nj kontingjent t ri kuotash shtes, sht shprehur numri nj i universitetit m t madh n vend. Pr kt vit, qeveria ka miratuar n total pr t gjitha universitetet publike 4000 mij kuota n sistemin e studimeve parttime. Prej t cilave, 1400 kan qen vetm pr Universitetin e Tirans. Me shtesat aktuale t Ministris s Arsimit dhe Shkencs, ky numr ka shkuar n rreth 1800 pranime. A.Rr.
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
SOCIALE
25
ISHP: N muajin mars do t hidhet n treg polivaksina ose pes doza t mbshtjella n nj t vetme
pjes do t prballohet nga Ministria e Shndetsis. Vaksina t tjera N kalendarin e vaksinave do t shtohen edhe doza pr parandalimin e smundjeve t tjera. Ministria e Shndetsis ka deklaruar se ka gati projektin dhe prfshirja e tyre do t bhet vit pas viti. Plani i ri i vaksinimit do t prfshij vaksinat kundr Hepatitit B tek adoleshentt, vaksina kundr Pnemokokut, si dhe vaksina pr Hepatitin A dhe HPV, kundr kancerit t qafs s mitrs. UNICEF, Organizata Botrore e Shndetsis dhe Ministria e Shndetsis, kan diskutuar dje pr programin e ri t vaksinimit t popullsis, i cili do t prfshij jo vetm moshat e vogla, por edhe moshat 15 deri n 17 vje. Sipas planit t ri, n vitin 2010 do t futet vaksina kundr Pnemokokut, n vitin 2011 vaksina Rotavirus, si dhe vaksina pr Hepatitin A dhe HPV (kundr kancerit t qafs s mitrs). Sakaq, pr futjen e ktyre vaksinave n mnyr private sht duke u negociuar mes grosistve, apo quajtur ndryshe furnizuesve t mdhenj t ilaeve. Lorina Mixha
PENTAVAKSINA KOSTO VAKSINAT
detit Publik, me ndihmn e donatorve t huaj, t cilt kryesisht sponsorizojn n fushn e vaksinave, do t sjell nj metod t re mbrojtjeje. Nj mas vaksinash brenda nj ene t madhe. Kjo do t jet pentavaksina, ose ndryshe polivaksina. N kt mbshtjell mbrojtse do t prfshihet vaksina e difteritit, tetanosit, pertusit (kolla e mir), Hepatiti B dhe hemofilus influenca (meningjiti). T gjitha vaksinat q sot kryhen nj nga nj, sipas nj kalendari t prcaktuar shndetsor, do t bhen nj her n dy muaj dhe t
gjitha s bashku. Mbledhja e pes vaksinave pr parandalimin e pes smundjeve n nj shiring (ose n nj vaksin pentovax), do t mundsoj q fmijt n mosh t vogl t injektohen vetm nj her. Fatura e kostos pr futjen e pentavaksins n shrbimin ton shndetsor do ti kushtoj fondit t shndetsis shqiptare rreth 640 mij dollar. Megjithat, e gjith fatura do t paguhet me bashkfinancim. Kjo do t thot se nj pjes e vaksinave do t paguhen nga donatort ndrkombtar dhe nj
POLIVAKSINA
Shndeti Publik
Projekti i Institutit t Shndetit Publik do t mundsohet sipas bashkpunimit dhe ndihms s donatorve dhe Ministris s Shndetsis
sht nj vaksin e madhe, e cila prfshin nj seri dozash imunizimi, por q bhet nj her. Kjo pritet t jet pjes e kalendarit t vaksinave n mars
Fatura e kostos pr futjen e pentavaksins n shrbimin ton shndetsor sht 640 mij dollar. Shifra do t paguhet me bashkfinancim
Vaksina e Difteris, Tetanosit, Pertusit (kolla e mir), Hepatitit B dhe Heamofilus Influenza tipi B (HIB), do t jen nj doz e vetme
T dhna
N listn e investimeve pr vitin 2009 jan dy shrbime t Nn Terezs dhe disa spitale rajonale
INVESTIMET
SPITALI
Kt vit parashikohet gjithashtu, t prfundoj dhe rikonstruksioni i spitalit universitar "Shefqet Ndroqi" n Tiran
reja jan prqendruar kryesisht n shtesa aneksesh, apo ambientesh ndihmse t spitaleve.
Edhe kt vit do t vazhdoj financimi i rikonstruksionit t spitaleve rajonale si i atij t Kors, spitali i Gjirokastrs, i Fierit, Delvins, ku krahas ndrtimit dhe rikonstruksionit t tyre, sht parashikuar dhe kompletimi me pajisje, si dhe blerja e aparaturave dhe pajisjeve mjeksore. Sakaq, 2009 mendohet t jet i mbar si pr blerjet e vogla, ashtu edhe pr ato t mdha n spitalin Nn Tereza. Sipas disa prej parashikimeve t bra nga administrata e spitalit, kt vit do t jen pjes e arkivit mjeksor. Nj akselerator linear, teknik e avancuar e terapis me rreze, si dhe pajisja e liptotripit q thyen gurt n veshka, do t blihen t reja dhe do t vendosen pran shrbimeve prkatse. Duke qen se akseleratori nuk u vendos n shrbimin e Onkologjis dy vjet m par, si pjes e nj donacioni t huaj, as pajisja e liptotriptit nuk u arrit t rregullohej, por u vendos q n planifikimet pr blerjet e vitit 2009 t ishin pjes edhe kto dy pajisje luksoze. Lo.Mi.
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
BOTE
27
Rripi i Gazs prjetoi dje nj prej ditve m t dhunshme t konfliktit, q prej fillimit t ofensivs izraelite
Shkurt
SHBA
EKONOMI
S
televiziv. U godit edhe selia e Gjysmhns s Kuqe, n nj zon ku gjendet edhe nj spital. Ndrtesa u prfshi menjher nga flakt. Brenda tij gjendeshin 500 vet. Komiteti ndrkombtar i Kryqit t Kuq njoftoi se nuk kishte dijeni nse kishte apo jo viktima. Presidenti i ksaj organizate tha se sht e papranueshme q njerz t plagosur e n kurim e sipr n spitale t gjenden n rrezik pr jetn. Nga fronti kundrshtar u lshuan raketa t reja n Negev, duke shkaktuar dhjet t plagosur dhe panik n radht e popullsis. Sipas radios s ushtris izraelite, bhet fjal pr sulmin m t prgjakshm t ditve t fundit.
Sipas zdhnsit t ksaj agjencie, Kris Ganes, ndrtesa ku qen strehuar 700 civil u godit nga tri predha me fosfor t bardh
cilat shkaktuan nj zjarr. Agjencia pezulloi menjher gjith aktivitetin e saj. Sekretari i Prgjithshm i Organizats s Kombeve t Bashkuara, Ban Ki Mun, u shpreh i indinjuar pr goditjen n shtabin e prgjithshm t UNRA-s dhe krkoi hapjen e menjhershme t nj hetimi. Ehud Barak, ministri izraelit i Mbrojtjes, krkoi ndjes, duke e cilsuar aksidentin gabim t rnd, por Kryeministri Ehud Olmert deklaroi se goditja kishte ardhur si pasoj e nj sulmi me arm t kryer nga brenda ndrtess n fjal. Deklarat e prgnjeshtruar nga vet OKB-ja. N brendsi t ndrtess nuk gjendej asnj lufttar dhe nuk sht shtn me arm kundr forcave izraelite, tha nj prej zdhnsve t saj. Dit m par artileria izraelite sulmoi tri shkolla nn kujdesin e UNRA-s, ku strehoheshin disa qindra t larguar preh shtpive. N at rast humbn jetn 45 persona, shum prej t cilve gra e fmij. Sulmi mbi pallatin e mediave Nn shnjestrn e armve izraelite u vu edhe ndrtesa ku jan vendosur nj numr i madh gazetarsh t mediave arabe, si dhe ndrkombtare, grataela Al Shuruk. Gjat ktij sulmi u plagosn dy kameraman. Izraelitt nuk duan asknd. Godasin t gjith ata q filmojn krimet e tyre, deklaroi Aiman Rozi, shef i degs s televizionit Abu dabi pr Gazn, i plagosur bashk me nj teknik t s njjtit rrjet
I drguari
ipas t dhnave t qeveris kineze dhe Banks Botrore, Kina tashm sht ekonomia e tret n rang botror, duke ln pas lokomotivn ekonomike t Evrops, Gjermanin. Sipas studimit t fundit t qeveris kineze, rritja pr vitin 2007 ka qen 13 pr qind dhe jo 11.9 pr qind, si kishte rezultuar m par, gj q e on GDP-n e ktij vendi n 3.4 trilion dollar, rreth 3 pr qind m shum se GDP-ja e Gjermanis, e cila, sipas vlersimeve t Banks Botrore, ishte 3.3 trilion dollar.
Selia e Shenjt i krkoi Kshillit t Sigurimit t krijoj kushtet q n Gaza t mbrrijn ndihmat
UKRAIN
everit e Ukrains dhe Rusis do t ulen t shtunn n tryezn e bisedimeve pr t gjetur gjuhn e prbashkt mbi mosmarrveshjet, t cilat ndrpren furnizimin me gaz t disa shteteve evropiane. Bisedimet e djeshme pasuan kontaktet telefonike t nj nate m par mes Kryeministres ukrainase, Julia Timoshenko, dhe analogut rus, Kryeministrit Vladimir Putin, n nj ast kur dy vendet gjenden nn presione t forta nga ana e Bashkimit Evropian pr t zgjidhur mosmarrveshjen.
SHBA
D
t posame pr grat e fmijt dhe armatimi. Kleriku i lart tha gjithashtu se dhuna ndaj popullsis civile n shum zona t bots nuk shkaktohet vetm prej luftrave. Konstatoi me keqardhje se shohim q civilt shfrytzohen me vetdije t plot pr qllime politike apo ushtarake. Ai shtoi se kto dit kemi par t mos bhet asnj dallim mes popullsis civile dhe objektivave ushtarake. Kur armt vihen n prdorim pa marr masat e duhura pr t shmangur viktimat civile, tha Imzot Miliore, kur grat e fmijt prdoren si mburoja njerzore, kur pengohet mbrritja n Gaz e ndihmave humanitare, kur n Darfur rrafshohen fshatra t tra e n Kongo dhuna seksuale rrnon jett e grave e fmijve, rezultati i trisht sht se motivet politike e ushtarake vihen prmbi ato themeltaret t t drejtave t njerzve e komuniteteve. N fund, imzot Miliore vlersoi se pr t siguruar mbrojtjen e civilve nuk mjafton thjesht zotimi pr mbrojtjen e t drejtave njerzore, por mbi t gjitha sht i nevojshm vullneti politik. Arqipeshkvi shtoi se shtimi i viktimave civile n konflikte sht gjithashtu pasoj e prodhimit masiv t armve t reja e t sofistikuara. N kt pik vuri theksin mbi domosdoshmrin e nj traktati pr kontrollin e tregtis s armve, duke u krkuar t gjitha shteteve t ratifikojn konventn e bombave me shprndarje, e adoptuar koht e fundit.
uket si nj prej atyre makinave t agjentve 007, por limuzina e re e Barak Obams, fotot e s cils u publikuan pr her t par dje, l pas do lloj veture tjetr pr sa i prket siguris e sofistikimit. Bisha, si sht pagzuar makina e Presidentit t ri, do t debutoj m 20 janar, ndrkoh q sht kthyer n tradit publikimi i pamjeve t makinave presidenciale prpara se t marrin zyrtarisht detyrn. Nuk u bn me dije shum t dhna mbi pajisjet e saj, por u tha se sht vetura m e sofistikuar n bot.
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009 28
KULTURE
Koncerti
Pianistja interpretoi pr her t par n shqip n Akademin e Arteve veprn e kompozitorit gjerman
Botimi
Piktorja prezanton krijimtarin e saj t fundit
CAPRA
ARJOLA HEKURANI
Daniele
uan Mulliqi, drejtori i Galeris s Arteve t Kosovs, ka dhn dorheqjen nga pozita e drejtuesit t ktij institucioni. Skulptori ka shpjeguar se arsyeja e dorheqjes s tij sht reformimi i Galeris s Arteve t Kosovs. "Kemi hyr n fazn e reformave dhe reformat nnkuptojn q institucionet e kulturs nuk mund t udhhiqen vetm nga nj drejtor, por duhet t jet kshilli drejtues q shpall konkurs pr drejtor", ka thn Mulliqi pr gazetn kosovare "Express". Tashm ai sht zgjedhur pjes e bordit t galeris. Mulliqi njihet pr publikun shqiptar si skulptori q realizoi statujn e Nn Terezs, q sht vendosur n Aeroportin e Rinasit, pas fitimit t konkursit t realizuar n Galerin e Arteve n Tiran. Ndrkoh, Mulliqi si titullar i institucionit, ka qen prezent edhe n ekspozitn e artistve kosovar t hapur n Galerin Kombtare t Arteve.
Kritiku italian i artit bashkkohor, njkohsisht edhe antar i juris n edicionin XV t konkursit ndrkombtar Skulptori Mulliqi, dorheqje t arteve pamore nga Galeria e Arteve t Kosovs "Onufri '08", L vlerson aktivitetin shqiptar, fituesit e mbi t gjitha artistt e rinj pjesmarrs
Daniele Capra
shum videon e titulluar "Puzzle". Ajo sht nj vepr e cila mund t interpretohet n disa kndvshtrime: n at filozofik, politik e social. Sipas meje, bukuria e ksaj videoje qndron n faktin se shikuesi mund ta interpretoj at n cilndo mnyr q dshiron. Kjo sht edhe pasuria e ksaj vepre, prmbajtjet e ndryshme t saj. Pr shembull, nse do t'i referohemi prmbajtjes filozofike, ti shikon se n video punohet pr t kompozuar nj imazh t bardh dhe ky sht sigurisht nj paradoks. Nuk mund t kompozosh dika nse nuk e di se cili do t jet ai imazh fillimisht. Nse do t shtjellojm ann sociale t videos, shikon se aty t gjith punojn s bashku pr t njjtin objektiv. Aty njerzit flasin me njri-tjetrin, pyesin se cili do t jet objektivi q do t realizojn. N "Puzzle" gjen edhe kndvshtrimin politik. Kjo loj puzzle prbhet nga t njjtat pjes, ndaj formimi i saj sht i vshtir t realizohet. Ky mund t jet edhe nj lexim politik, n kuptimin q sht e vshtir t kompozosh nj loj t ksaj natyre kur t gjitha copzat q e formojn at jan t njjta. N kt kuptim, videoja merr edhe ngjyrim kritik ndaj s kaluars komuniste q vendi juaj ka kaluar. Nuk mund t ndrtohet nj shoqri e shndetshme n momentin q t gjith individt sillen dhe veprojn n t njjtn mnyr. Cila mendoni se ishte pjesa m interesante e ktij konkursi t arteve pamore n edicionin e sivjetshm? Ajo q pr mua mbetet edhe pjesa m interesante e ktij konkursi i cili zhvillohet prej 15 vitesh n Shqipri, sht fakti se "Onufri" sht absolutisht nj konkurs i ndrkombtar. sht nj pun e vshtir pr t'u realizuar, por kam bindjen se kjo ekspozit e kto vepra q jan para-
qitur ktu, mund t rrin shum mir n do vend t bots, sepse artistt q marrin pjes jan shum t aft. Arti bashkkohor sht nj gjini mjaft i vshtir, ai mbetet gjithnj n krkim, pra mbetet bashkkohor deri n fund. Pra ju mendoni se arti bashkkohor shqiptar mund t konkurroj denjsisht edhe n nivel ndrkombtar? Artistt dhe arti bashkkohor shqiptar mund t konkurrojn denjsisht edhe n nivel ndrkombtar. Por kjo mund t ndodh realisht vetm nse sistemi, shteti i ndihmon ata. Praktikisht Shqipria sht ose m mir ka qen e izoluar. Por ajo vazhdon ende ta ket kt problem izolimi, n kt rast flasim artistikisht. Mendoj se artistt, edhe ata m t famshmit n kt gjini, pra n artin bashkkohor, si sht Sislej Xhafa, apo Anri Sala, edhe Adrian Paci n Itali, jan absolutisht pr t'u vlersuar. Vendi juaj, Shqipria, duhet t'i mbshtes ata. Por nuk duhet t fokusohet vetm te kta artist, q tashm jan t famshm q kan krijuar hapsirat e tyre. Pr mbshtetje kan nevoj t domosdoshme sidomos artistt e rinj. Mendoj se kto talente jan nj pasuri e madhe pr Shqiprin. Pr shembull para pak kohsh, me veprat e tij artisti Elton Valle na thot se pasuria sht nafta, por mendoj se pasuri e nj vendi jan edhe kta artist. Daniele, n Itali, ju jeni kritik i artit bashkkohor pr revistn online "Exibart", e cila ka folur mjaftueshm edhe pr artist shqiptar. Cili sht mendimi juaj pr ta? Po sigurisht q kemi shkruar pr artistt shqiptar. Ka raste q kemi shkruar kritika pr mir e t tjera pr keq. "Exibart" sht nj revist online, e cila mund t shihet nprmjet internetit.
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009 29
Nisma
"T rinjt pran librit" synon t nxis afrimin me botn e letrave
Projekti
Shfaqjet
VLERSIMI
Artistt dhe arti bashkkohor shqiptar mund t konkurrojn denjsisht edhe n nivel ndrkombtar. Por kjo mund t ndodh realisht vetm nse sistemi, shteti i ndihmon ata. Mendoj se pikrisht kto talente jan nj pasuri e madhe pr Shqiprin
Vizitor n GKA
Por ajo edhe stampohet dhe shprndahet falas. Gjendet npr muze t ndryshm e npr galeri arti. A do t ket "Exibart" nj artikull kritik kushtuar "Onufri '08"? Po, sapo t jem n Itali, do t shkruaj nj artikull pr konkursin "Onufri". Do t lajmroj atje pr mimet dhe artistt q i merituan ato. Mendoj se mimi i par, pra Driant Zeneli, e meriton t vlersohet edhe atje. Por kjo pjes n t vrtet m bn t ndihem disi n siklet, duke qen se isha edhe pjes e juris ndrkombtare, e cila vlersoi mimin. E di q kjo nuk konsiderohet profesionale... Ju vini pr her t par n Sh-
qipri, cilat jan ndjesit tuaja n vendin ton, sidomos sa i prket ans artistike? Para se t vija ktu, njihja vetm artistt Elton Valle, Sislej Xhafa, Adrian Paci e Alban Hajdinaj. Tani them se njoh e di m shum se kaq. A sht e vshtir puna e nj kritiku t artit? N t vrtet, e kam nisur punn si gazetar dhe ishte krejt i rastsishm kalimi im n kt fush. Nuk di far t them, por m plqen shum puna q bj. N jet kam br gjra t ndryshme, pr shembull kam studiuar muzik klasike, piano n konservator, kam vazhduar stu-
dimet e larta pr ekonomik, ndaj nuk ka nj gj fikse n jetn time. Le t themi se pjesa m e bukur e artit sht se ti asnjher nuk rresht s pyeturi. N mnyr t veant tek arti bashkkohor, i cili prfaqson tentativat e artistve pr t br ty t vazhdosh t ngresh pyetje. Ndaj mendoj se kritika duhet t merret me kt pjes. Ajo duhet t shikoj mir dhe t jet shum e kujdesshme me artistt, pr t zgjedhur ata q jan m interesant, m t zot, pr t br pyetje dhe pr t vn n diskutim nj sistem. Pr mua, ajo q sht m e rndsishme n nj vepr, sht se duhet t ngrej diskutime si nga ana vizive, ashtu edhe sa i prket mendimit. Kt konsideroj nj vepr t vrtet. A do t ktheheni srish n Shqipri? Sigurisht, patjetr. Ka shum mundsi t jem ktu me rastin e eljes s muzeut q po rikonstruktohet n ambientet e Galeris Kombtare t Arteve. Por do t kthehem edhe pr nj arsye tjetr, sepse ktu t gjith jan shum t sjellshm e t bjn t ndihesh mir. Pr mua, kjo ishte nj prvoj e bukur. Ne italiant zakonisht i shikojm me paragjykim shqiptart. Pr ne, Shqipria ishte gati-gati nj vend i bots s tret, por pjesa m e bukur sht se kur vijm ktu gjithka tjetrsohet, vlersimi ndryshon, pr mir sigurisht. Po sa i prket artit, a ka paragjykime se nga vjen ai? Mendoj se pr sa i prket artit, nuk ekzistojn paragjykime. Ti artin mund t shkosh ta ndjeksh e ta shijosh i veshur me kostum e kravat, apo me pantallona t shkurtra, pak rndsi ka kjo, asnj nuk t thot asgj. Bota e artit sht bota m e lir q mund t ekzistoj, askush nuk t thot asgj, e askush nuk do t'ia dij se nga vjen ai.
eatri Kombtar i Opers dhe Ba letit ka shpallur kalendarin vjetor t aktiviteteve artistike janar-dhjetor '09. Aktivitetet q do t organizohen n kuadrin e nj viti jan miratuar n mbledhjen e djeshme t bordit artistik. N ndryshim nga viti i shkuar, ku pr pasoj t mosmarrveshjeve, kalendari nuk u shpall asnjher zyrtarisht, 2009-a vjen me nj kalendar t detajuar. N pjest e przgjedhura pr t'u vn n sken dallojn disa premiera absolute, pjes opere apo baleti. T tilla jan: "Falsafat", opera e Verdit q vjen premier m datn 24 maj, premiera absolute e opers "Salome" t Shtrausit m 15 nntor, "Arrthyesit", premier baleti m datn 10 dhjetor. Po ashtu kalendari parashikon nj sr mbrmjesh gala, n t cilat do t jen artist shqiptar, por edhe t huaj t ftuar. N fund t ktij muaji, m 23 janar do t jet nj "Gala e artistve premtues", kushtuar talenteve t reja, ndrsa m 25 shkurt do t ngjitet nj balet i titulluar "Dansi i puanteve", nj gala operistike vjen n bashkpunim me CRR dhe Teatrin Muzikor t Vjens nn titullin "Bursistt Ndrkombtar t Viens", nj shou koreografik mbi nj novel tranzicioni, "Tirana by Night". Gjat ktij viti kalendarik do t organizohen edhe disa mbrmje prkujtimore apo akademike si sht "Prvjetori historik" me rastin e 1-vjetorit t Pavarsis s Kosovs, baleti "Gjenerali" i treshes KadareAliaj-Zoraqi n kuadrin e vitit muzikor "Nikolla Zoraqi, nj orator i inskenuar n koreografi n kuadrin e vitit ndrkombtar muzikor "J. Haydn", "100-vjetori i Artistes s Popullit "Jorgjie Truja", "Prkujtimi". Po ashtu, mes shfaqjeve t operave dhe baletit jan disa bashkproduksione me teatro t huaja. Ndrsa n kt kalendar kemi disa rikthime artistsh t njohur, t cilt vijn n skenn e Opers. Balerini italian Toni Kandeloro kthehet pr t disatn her me nj produksion, Tedi Papavrami do t interpretoj srish n Teatrin e Opers, balerini i njohur shqiptar Ilir Kerni pas "Copelia", baletit q mbylli stinn konceptore 2008, rikthehet me nj premier absolute, "Arrthyesit". Po me nj balet vjen edhe koreografi shqiptar q jeton n Amerik, Leonard Ajkun, i cili do t prezantoj dy suita baleti n bashkpunim me kompanin e tij. Si do vit, periudha korrik-shtator i takon aktiviteteve t vers, t zhvilluara edhe jasht skens s TOB-it. Nga titujt e prezantuar n kt kalendar, duket se gjat ktij viti, publikut t kryeqytetit do t'i ofrohet nj larmi gjinish artistike, q nga opera, baleti, mbrmjet muzikore, shout artistik apo teatrot muzikor.
shqip
Eshqip PREMTE, 16 JANAR 2009 E PREMTE, 16 JANAR 2009 30
30
SPORT
Sulmuesi
irana nuk sht as n qiell e as n tok. Edhe pse jan plotsisht n garn pr titullin dhe po vazhdojn fazn prgatitore sipas programit, bardheblut vazhdojn t vuajn problemet mes donatorve. Pr t zgjidhur situatn e krijuar, sot ishte parashikuar nj mbledhje e katr drejtuesve t 23-her kampionve. Aty do t shqyrtoheshin disa pika, ku m t rndsishmet ishin ftohja mes donatorve dhe detyrimet e pakryera nga disa prej tyre. Avni Nuri dhe Agron Papuli nuk kan kontribuuar aspak n kt sezon pr klubin, ndrkoh q as Shefikat Ngjela nuk i ka respektuar plotsisht detyrimet e saj. Situata mbetet pezull dhe shkak sht br largimi nga Shqipria i donatorit Papuli. Sipas burimeve pran klubit, shefi Eduard Gjini u ka komunikuar drejtuesve se pr arsye teknike, takimi do t zhvillohet vetm t hnn. Megjithat, dyshimet pr paqe mes katrshes drejtuese vazhdojn. Sot (dje) ishte parashikuar q t zhvillohej nj mbledhje e kryesis s klubit, por ajo u shty. Kjo ndodhi pr shkak t disa problemeve t paparashikuara, pohoi burimi konfidencial. Donatori Papuli ka udhtuar jasht vendit, pr arsye personale, ku mendohet se do t qndroj tri dit dhe ka br krkes q takimi t zhvillohet t hnn. Rendi i dits N rend t dits pr mbledhjen e kryesis ishin disa tema mjaft t rndsishme rreth ecuris s skuadrs jo vetm n kt sezon, por edhe n vitet n vijim. Aty pritej t bhej nj analiz pr problemet q ka hasur klubi bardheblu n kt periudh, ku spikatin marrdhniet e vshtira mes donatorve. Mes diskutimeve nuk do t mungonte as episodi skandaloz, ku trajneri Agustin Kola ushtroi dhun ndaj gazetarit sportiv, Adriatik Balla. Mbledhja sht krkuar pr t folur rreth situats q po kalon klubi dhe problemeve q jan ndeshur gjat ksaj periudhe. Marrdhniet ndrmjet donatorve nuk jan aq t forta sa n fillim dhe kjo rrezikon t ndikoj drejtprdrejt te paraqitjet e skuadrs, saktsoi personi i afrt me Tirann. Situata financiare sht nj prej pikave m delikate q do t diskutohet. Ajo pritet t sjell edhe debatet m t nxehta. N t kaluarn, shtja e derdhjeve t pakryera sht br publike, por ende nuk sht gjetur ndonj zgjidhje. Natyrisht q nuk ka si t mos mungoj as incidenti i teknikut Kola me nj gazetar, ku drejtuesi i stolit sht denoncuar pr ushtrim dhune. Prgatitjet Me gjith situatn e paqart n krye t Tirans, skuadra vazhdon normalisht prgatitjet pr gjysmn e dyt t kampionatit. Bardheblut ndodhen n Turqi q prej s hns dhe gjat pasdites s djeshme ata zhvilluan testin e par miqsor kundr skuadrs vendase, Befrra Beledjespor, e cila militon n lign e dyt. Rezultati final i takimit ishte 5-1 pr t besuarit e Kols. Rrugn e rrjets e gjetn Xhafaj, Memelli, Andi Lila, Sefa dhe afrimi m i ri n kt merkato dimri, Saimir Patushi.
Polemika
n prfaqsuese i mungon shum. I ndodhur n Antalia, ku skuadra e tij Krivbas po zhvillon fazn prgatitore t dimrit, edhe vet futbollisti shprehet i habitur pr nj gj t till, madje mundohet edhe ta ironizoj kt situat, e cila n t vrtet mund t duket edhe absurde. sht interesante, sepse as un nuk di ta shpjegoj prse nuk m thrrasin n Kombtare?!, ka nnvizuar vet Bylykbashi n nj prononcim t tij pr faqen sportiveAlbaniasoccer.com. Mua personalisht m mungon shum Kombtarja. Dua t luaj pr t, por kur
nuk jam i mirpritur prej drejtueseve t saj. Nuk i bihet murit me kok. E vetmja gj q nuk kuptoj sht: Prse?! Kuptohet, ajo sht nj pyetje retorike, prgjigjen e s cils e di vetm trajneri, por un thjesht dshiroj t di arsyen, q edhe un t jem n gjendje ti jap nj prgjigje vetes time. Me trajnerin Han, apo me drejtuesit e federats, un nuk kam biseduar asnjher rreth ktij problemi dhe nuk e kemi kontaktuar njri-tjetrin. Ndoshta duhet t firmos pr Milanin q t m grumbullojn, ndonse edhe ather nuk i dihet,
thekson Bylykbashi. Ndrkoh q nuk harron t flas edhe pr objektivat e skuadrs s tij n kampionatin ukrainas. N fund t sezonit dshirojm t renditemi mes 6 skuadrave m t mira t kampionatit ukrainas. sht e vshtir, por jo e pamundur, pasi skuadra i ka mundsit dhe elementet, sepse sht e prbr nga lojtar me nivel, prfundon shqiptari i Krivbas, i cili pas prfundimit t fazs prgatitore, prpara rikthimit n Ukrain, pritet t vizitoj vendlindjen dhe familjen pr disa dit. A. Manallari
Talenti
Atletik
KAMPIONATI DIMROR, FITOJN SHALA E BREGU
lodiana Shala dhe Admir Bregu jan fituesit e par pr vitin 2009 n atletik. Dy sportistt e msiprm arritn t shpallen m t mirt n kampionatin individual dimror t ksaj disipline, i cili sht edhe aktiviteti i par sportiv pr kt vit t ri kalendarik. Gjithka sht zhvilluar dje, n ambientet e stadiumit kombtar Qemal Stafa. Shala dhe Bregu triumfuan kundrejt rivalve t tyre, pr shkak se grumbulluan numrin m t madh t pikve. Klodiana Shala dominoi n garn e 60 metrave ku u shpall fituese, duke rikonfirmuar srish titullin e kampiones s vendit. Ajo sht shpallur njkohsisht edhe sportistja m e mir e kampionatit, pasi grumbulloi m shum pik se t tjerat. Ndrsa pr meshkuj, garn e 60 metrave e dominoi Admir Bregu. Si Klodiana Shala, edhe Admir Bregu do t jet pjesmarrs n Kampionatin Ballkanik t Athins. A. M.
mikrofonat e Mediagol.it n frekuencat e Radio Azzurra Network. Ka cilsi t mdha teknike dhe shkathtsi. sht nj lojtar i Kombtares U-21 t Shqipris dhe q
shqip
E PREMTE, 16 JANAR 2009
SPORT
31
nteresimi i Manester Sitit pr Kaka sht shndrruar n te lenovel. Edhe pse t gjitha palt e prfshira deri m tani e kan mohuar ofertn milionere, bisedimet vazhdojn. Kaka sht pran transferimit te Siti, ka deklaruar pr BBC zvendstrajneri i skuadrs, Mark Bouen. Sipas krahut t djatht t Mark Hjuxhs, pavarsisht prgnjeshtrimeve, shanset q ylli i Milanit t kaloj n Premiership, pr afro 100 milion euro, jan t shumta. Besoj se marrveshja sht e mundshme. Kemi shpresa se Kaka mund t firmos me ne. Shanset pr ta par kt lojtar te Manester Siti jan t mdha, shtoi ai. Hjuxhs N ann tjetr, edhe drejtuesi i stolit n Istlands ka konfirmuar se Siti nuk sht dorzuar. Bisedimet po vazhdojn, deklaroi Hjuxhs, duke hedhur posht zrat se Abu Dabi Group ishte trhequr nga gara pr mesfushorin brazilian. Lajmi ishte dhn nga arabianbusiness.com, sajti q kishte dhn i pari lajmin se arabt blen klubin anglez n ort e fundit t merkatos s vers. Ktyre personave, t cilt nuk kan asnj lidhje me pronart apo drejtuesit e klubit, nuk duhet tu jepet mundsia q t bjn deklarata t tilla, shtoi m tej trajneri. Lajmi se nuk jemi m t interesuar pr Kaka sht i pavrtet. Do t ishit naiv po t mendonit se mendimi im nuk merret parasysh n kt transferim. Momentalisht sht e pamundur t thuhet nse blerja do t realizohet, apo se Kaka nuk vjen te Siti. Do t flasim vetm kur t ket t reja konkrete.
Champions. Sipas Daily Mail, n javt n vazhdim, lojtari mund t takohet personalisht me sheikun, n pallatin e tij madhshtor (Pallati Mbretror n Abu Dabi), objekt me vler mbi tet miliard euro. Nj vend ideal pr t realizuar transferimin m t kushtueshm n histori.
Shkurt
Milan
KUSHTET
Kaka pretendon administrimin e t drejtave t imazhit. Braziliani krkon siguri se sheiku Mansur do t drejtoj skuadrn pr aq koh sa zgjat kontrata e tij dhe investime t rndsishme te Siti, q n harkun e dy vjetve duhet t marr pjes n Champions
Merkato
IFFHS
Aneloti Sipas s prditshmes britanike, Daily Star, n Manester po i studiojn t gjitha mundsit pr t bindur Kakan q t largohet nga Milani. Njra prej tyre sht Karlo Aneloti. Sheikt jan t gatshm q ti ofrojn teknikut italian drejtimin e skuadrs, duke shpresuar se edhe ish-fituesi i Topit t Art do ta ndjek nga pas. Nj tjetr mundsi sht edhe bindja e babait t lojtarit brazilian. T martn, Milani kishte autorizuar Sitin q t fillonte kontaktet me lojtarin, ndrsa nj dit m pas, Kia Jorabkian, menaxheri q prfaqson klubin britanik, i ka telefonuar babait t mesfushorit, Boskos. Shum shpejt (mendohet se t hnn e ardhshme), palt do t takohen, e vetm m pas mund t flitet pr shanset reale t transferimit. Kushtet Kaka dhe babai i tij, i cili ka edhe rolin e menaxherit, dshirojn t mbajn t hapura bisedimet. Kjo jo vetm pr rrogn prej afro 80 milion eurosh q 26-vjeari do t prfitoj n pes vjet me Sitin. Pagesa n Angli nuk sht prioriteti i vetm i brazilianit, pavarsisht deklarats synoj t plakem te Milani. Prfaqsuesit e tij prezantuan disa krkesa te Sitizens, ku m kryesorja sht administrimi i t drejtave t imazhit. M tej sht krkuar siguri se sheiku Mansur do t qndroj n drejtim t skuadrs pr aq koh sa zgjat kontrata e Kakas, duke br investime t rndsishme n skuadr dhe se n harkun e dy vjetve Siti do t marr pjes n
kt pjes t par t sezonit ka firmosur 15 gola mes kampionatit dhe Champions League. Ai q e ka rikthyer n vmendje nj transferim t mundshm n Milano, ishte presidenti Zhan-Mishel Aulas, duke folur n prezantimin e faqes s re t klubit n internet. Njshi i Lionit nuk e ka mbajtur t fsheht interesimin e Interit pr yllin e skuadrs. Do t bjm sht e mundur pr ta mbajtur edhe pak koh me ne. Nse rezultatet do t jen n linj me ambiciet tona, do t kemi argumente pr ta bindur. E ardhmja mund t jet e bukur. Dhe nuk do t duhet ti shikojm klubet q krkojn Benzeman si armiq. Madje, sht nj nder q Manester Junajtid, Real Madrid, Interi dhe Barcelona jan t interesuara pr Karim. Kjo do t thot se, jan t interesuara pr Lionin dhe na ndjekin me vmendje. sht m mir kur t tjert t kan zili.
r Aleks Ferguson, tra jneri i Manester Junajtid, kampion i Anglis, Evrops dhe bots, sht dhe trajneri m i mir i vitit 2008, sipas Institutit Ndrkombtar t Historis e Statistikave t Futbollit (IFFHS). Tekniku i Red Devils ka grumbulluar 264 pik, duke ln pas Advokat (trajnerin e Zenit San Peterburg, fituesin Kups UEFA) dhe argjentinasin Bauza, q drejton Ldu di Quito, q ka fituar Kupn Libertadores. N listn e dhjet m t mirve sht vetm nj italian: Roberto Manini, n vendin e shtat.
Marrdhniet
Parashikimi
Formula 1
adroni i Formula 1, Berni Eklestone, mbrrin n takimin tradicional t Formula 1 dhe MotoGp, ku do t jepet nisja zyrtare e sezonit 2009 pr Ferrarin dhe Dukatin. Ai ua ka vjedhur menjher skenn protagonistve t tjer. Pr sezonin e ardhshm, Eklestone e sheh BMWn e Sebastian Vetel si surprizn e mundSURPRIZA shme. N sezonin e ardhshm do t ket Padroni i dika t ndryshme, do t ket skuadra q Formula 1 do t ecin m mir se n t kaluarn. Nj e shikon BMW-n si nga to mund t jet nj BMW protagoniste, surprizn e t ciln e kemi par n bot disa her, ka mundshme thn padroni i Formula One Managet sezonit ment n nj intervist pr Sky. M pas, ai ka mbshtetur shum shpresat e tij te piloti gjerman i Red Bull, Sebastian Vetel: E kemi par t gjith at q ka br. Dhe sht e pabesueshme. Nuk besoj se do t duhet t presim shum pr ta par at kampion bote. Mbi t ardhmen e Formula 1, duke nisur q nga viti 2009, Eklestone sht shprehur se niveli do t jet gjithmon i njjt, i kemi ndryshuar rregulloret. Po krkojm t vlersojm parakalimet e bra, ato t bra ndershmrisht. Jan pilott protagonist dhe jo makinat. Do t doja t fusnim medaljet dhe do t jet kampion bote ai q fiton m shum gara. Vlersimi me medalje u mendua me synimin q pilott t synojn gjithmon fitoren.
itorja e par n histori e nj mimi t Madh. Ky sht objektivi i Tojots TF109 pr Botrorin 2009 n Formula 1. Ashtu si bri edhe Ferrari n fillim t ksaj jave, edhe prodhuesi japonez e prezantoi njvendshen e re n internet. Edhe pr sezonin e ri, pilott e Tojots do t jen italiani Jarno Truli dhe gjermani Timo Glok. PARAQITJET Ndryshimi n makinn e ktij viti, nga ajo Pr q u klasifikua e pesta mes konstruktorve konstruktorin n vitin 2008, sht pjesa e prparme m japonez, e gjer dhe ajo e prapme m e ngusht. ky do t jet sezoni Do t garojm pr t arritur triumfin ton i tet n t par n Formula 1, deklaroi pronari Formula 1 Tadashi Jamashina, i cili duket i bindur pr kualitetin e pilotve t tij. Kemi n dispozicion dy prej pilotve m t mir n bot. Vitin e kaluar ata dhe makina ishin mjaft konkurrues edhe prball skuderive m t forta. Pr shkak t krizs botrore, n edicionin e ardhshm edhe buxheti i Tojots, e cila do t regjistroj sezonin e tet n kt gar, do t jet i reduktuar. Debutimi i TF109 sht parashikuar t hnn, m 19 janar, n cirkuitin portugez t Algarves. Ndrkoh, edhe Truli ka prcaktuar objektivat: Fitorja n gjasht garat e para mund t jet vendimtare pr t ardhmen. Pres q makina t jet edhe m konkurruese, por nuk mund t them asgj m shum.
Gjermani