Gerek bilinmezse, grlmezse, devlet byklerinin hep syledikleri gibi ikence, bir ka kendini bilmez polisin yapt, mnferit

bir olay olarak grlecektir. Oysa ikence, ne bir ka polisin ii, ne mnferit bir olay, ne de polisin eitim-sizliinin sonucudur. Gerekler bilinirse, grlr ki...

A nadolu

Tarihesi ve Yaayanlarn Anlatmlaryla

KENCE 1

TAYADl Ailelerin Katklaryla...

A nadolu

ANADOLU YAYINCILIK
Tarihesi ve Yaayanlarn Anlatmlaryla

kence - 1
Derleyen: Ali Osman Kse Birinci Basm Tarihi: Bask: ASPA Matbaaclk

Anadolu Yaynclk: akraa Mah. Sineklibahe sok. No:1 Kat:1 Daire:1 Fatih/STANBUL

kencede katledilenlerin ansna... Ahmet Karlangalara... Baki Erdoanlara.. ....

NDEKLER
nsz Yaynevinden 1. BLM Osmanldan bugne ikencenin tarihesi 2. BLM kenceyi yaayanlar anlatyor (1980/1994) 3. BLM kenceyi yaayanlar anlatyor (1995/2000) 7 11

17

77

179

NSZ lkemiz topraklar zerinde ikence, Osmanlnn son dnemlerinden balayarak gnmze kadar hep tartma konusu olmutur. Ama ikence de bu tartmalarla beraber srmtr. Kimi zaman grece az, kimi zaman daha fazla olarak ikence bu lkede hep olmutur. Kukusuz bu durum zerinde yaadmz topraklarda egemenliini srdren devletten bamsz deildir. Devlet, smr ve zulm zerine kurulduu iin, bu smr ve zulm kabul etmeyenler, kar kanlar ve hakkn arayanlar da srekli olmutur. te devlet, kendine muhalif olan, emeine ve hakkna sahip kan kesimleri bask ve zorla sindirmeye almtr. Bu bask ve zorun banda da kukusuz ikence gelmektedir. kenceden en byk pay da, halk muhalefetinin en nnde bulunan, halka nderlik eden devrimciler almtr. Her dnem yaplan ikencelerle devrimcileri dncelerinden vazgeirmek, teslim almak ve bylece halk muhalefetini ndersiz brakmak istemilerdir. Ama bu devrimcilerin dndaki kesimlere i-

kence yaplmad anlamna da gelmiyor. Sistemli ikenceler byk ounlukla devrimcilere yaplsa da, halktan insanlar da ikencenin maduru olmutur. Kimi zaman devrimcilere yardm ettikleri iin, kimi zaman devletin gcn gsterip, sindirmek iin halka da hep ikence yaplmtr. Yani ikencenin asl hedefi devrimciler olmakla birlikte halk da ses karamaz hale getirip smr ve zulm dzeninin rahata srmesini salamaktr. Bu durum grlmezse, ikencenin neden bu kadar yaygn olduu da anlalamaz. Yoksa, devlet byklerinin hep syledikleri gibi ikence, bir ka kendini bilmez polisin yapt, mnferit bir olay olarak grlecektir. Ve ikencenin mazereti olarak da polisin eitimsizlii gibi yalanlara inanlacaktr. Oysa ikence ne bir ka polisin ii, ne mnferit bir olay, ne de polisin eitimi -zira, polisler zaten ikencenin nasl yaplmas gerektii konusunda eitilmektedir- ile zlebilecek bir olgudur. kence bir devlet politikasdr. Ve bu smr ve zulm dzeni srdke ikence de varolacaktr. Bu tespit edilmeden ikenceye kar mcadele de doru bir rotaya oturtulamaz. kence dzenin politikas olduuna gre, ikenceye kar mcadele de dzene kar bir mcadeleyi iermelidir. Elinizdeki kitap, hep varolan ve hep tartlan ikence olgusunu, bu bak asyla ele alyor. Kitap esas olarak iki ana blmden olumaktadr. Birinci blmde Osmanldan gnmze ikencenin nasl uyguland anlatlrken, ikin-

ci blmde ise sz ikenceyi bizzat yaayanlara braktk. Anlatmlar iin de dorudan devrimci tutuklulara bavurduk. Bilindii zere devrimciler hapishaneye konulmadan nce istisnasz ikence tezgahlarndan geirilmektedir. Bylece ikenceyi en sistemli ve youn olarak grenlerin yaadklarn aktarmak istedik. Yzlerce tutuklunun ikence anlatmlarndan bir ksmn derledik ve yaanlan bu ikencelerin herkes tarafndan bilinmesi gerektiini dndmz iin kitap haline getirdik. kencenin, katliamlarn, kayplarn, bask ve zulmn olmad bir lkede yaamak dileiyle... ***

11

Yaynevinden Bu kitabn ilk blmnde Osmanldan balayp bugne uzanan bir tarihe var: kencenin tarihesi. Osmanlda yaplan ikencenin bugn iin ne nemi var demeyin. Bugn hala devam eden ikence politikasnn nasl bir devlet gelenei olduunun anlalmas asndan bu tarih nemli. kincisi, ikencenin snfsal bir zellii olduunu grmek asndan da nemli. kenceye, belli bir smr dzenini srdrmek iin bavuruluyor. Bu nedenle adlar ister Padiah, Sadrazam, Kolaas olsun, isterse Babakan, ileri, Adalet Bakan, ya da Emniyet Mdr, Jandarma Komutan olsun, bu politika deimiyor. * ikinci ve nc blmlerinde okuyacanz 1980den bugne yaanan ikencelerden rnekler ieren anlatmlar, 2000 yl iinde derlendi. Bu nedenle anlatmlar olan tutuklularn kaldklar hapishaneler bugn F tipleri...

12

TAYADl Ailelerin katklaryla bir araya getirilen bu blmlerde, ikenceyi yaayanlar anlatt. Bylelikle okurun gzlerinin nne, ikencenin yalnzca tahlilini ve tarihini deil, bugnk canl tanklarn da getirmi oluyorduk. Ne var ki... Bu canl tanklarn bir ksm bugn artk canl deil. * Anlatmlarn byk blm hapishanelerdeki tutuklu ve hkmllerden derlenmiti. Byle olmas da doald: nk, hapishanedeki herkes, ister siyasi tutuklu olsun, ister adli tutuklu, mutlaka o ikence tezgahlarndan gemiti. Ama bu lkede, emniyet mdrlklerinden, jandarma karakollarndan MT binalarndan knca ikence geride kalm olmuyordu. Hapishaneler de ikencenin deiik biimlerde devam ettirildii bir yerdi. kence konusunda tanklklarna bavurduklarmz, ikencenin bu boyutunu da yayorlard. Ve stelik 2000 ylnn balarnda ikencenin ok daha sistemlemi bir biimiyle kar karyaydlar. Hapishanelerde gndeme gelen bu sistemlemi ikencenin ad F Tipleriydi. F Tipleri, izolasyon ikencesini yani tutuklular tek kiilik hcrelerde tecrit ederek zulmetmeyi kurumlatran hapishane tipinin adyd. Daha nce bu uygulamann yapld yerlerde bu ikence beyaz ikence olarak adlandrlmt. Ama lkemizde tabii F tipleri, yalnz bu be-

13

yaz ikence ile yani, yalnz tecritle snrl kalmad. Copla tecavzden falakaya kadar ikencenin dier trlerinden de vazgeilmedi. * Tutuklular, daha bandan itibaren ikencenin bu biimine de direndiler. ktidar, bu direnii bastrmak iin, 19 Aralkta onlarca hapishaneye saldrarak byk bir katliam yapt. Ardndan F Tiplerinde tecrit ikencesi ve dier ikence biimleri dizginsizce srdrld. F tiplerine gtrlen tutuklular, buradaki ikenceyi aynen ubedeki gibi, aynen 12 Eyll dnemindeki gibi... diye anlatyorlard. Bu anlamda, bu kitapta okuduunuz ikence anlatmlar, ayn zamanda F tiplerini gzlerinizin nnde canlandrmanz da salayacaktr. * Hangi biimde olursa olsun direnii krma politikas, yeni bir ikence trn daha gndeme getirdi: Zorla tbbi mdahale! Tarihede ve anlatmlarda okuyacaksnz; lkemizde ikencenin en nemli sa ayaklarndan biri Adli tplardr. kenceden her yan morarm, krlm bedenler karsnda salamdr raporu veren doktorlar, ikencenin tbbi ayan oluturuyordu. Tp ve ikence, direnii krmak iin uygulanan zorla mdahalede fiilen yanyana geldi. Tbbn kendisi, bir ikenceye dnt. Doktorlar, dorudan ikenceyi yrten grevliler haline geldi.

14

Cop, falaka, manyeto yoktu bu ikencede. Tutuklular ellerinden ayaklarndan yataklara balayan zincirler ve damarlarna giren serum ineleri, bu ikence trnn temel aralaryd. * ubelerde, karakollarda ikencelerden geen bu kitabn yazclar, hapishanelerde de ite bu ikencelerden getiler. Bu kitapta anlatmlarn okuyacanz Rza Poyraz artk yaamyor. 19 Aralkta onlarca hapishaneye birden yaplan saldr sonucunda yaamn yitirdi. Bu kitapta anlatmlarn okuyacanz Mehmet Zincir, Erdal Gkolu ve Eylem Yeilba da artk yaamyor saylrlar. Baka bir deyile, onlar artk yaayan bir l. Zorla tbbi mdahale ikencesi, onlar mezarsz llere evirdi. kence bu defa onlarn hafzalarn yoketti. * Artk burada anlattklar hi bir eyi hatrlamyorlar. Artk kendilerine ikence yapldn bile hatrlamyorlar belki. Onlar ikencenin lkemizdeki en yeni kurbanlar. Ama son deiller. nk bu lkenin hapishanelerinde, bu lkenin polis ve jandarma karakollarnda, MT binalarnda KENCE SRYOR!.. * kence konusunda son bir sz: Osmanl onca ikenceye ramen ayakta kalamad. Trkiye Cumhuriyeti, onca ikenceye ramen, halkn haklar ve zgrlkler mcadelesi-

15

ni bastramad. Falakalar, coplar, ikencehanelerden geirilen, onbinlerce insan dncelerinden vazgeiremedi. kencenin olduu her yerde direni de oldu. Ve son sz de hep direni syledi. * kenceyle yzyze kaldmzda direnmek, Bizim dmzda bakalarna yaplan ikenceye kar da sessiz kalmayp mcadele etmek, Onurlu, namuslu, drst bir insan olmann gereidir. nk ikence, hep sylendii gibi, insanlk suudur. Bu kitab okurken, yalnz yaplan ikenceleri deil, adlar anlm olsun ya da olmasn, sulular da greceksiniz. ***

1. BLM
Osmanldan bugne ikencenin tarihesi

19

UMUTSUZLUK YASAK

Kavruldu en yaman ieklerin Kalbim, katlan bunlara nk ktr yaanlan. Amansz ve limansz bir k! Ve sarlmz drt bir yandan Ama dn kalbin, Dn kavgayla kazanlan bahar Direnen, adressiz yaayan dostlar Fkracak ekinleri lk yazda karlar altnda Ve dolu dizgin geerek Her acy bir sevinle Yol yok kalbim Sa kacaz bu aclardan nk umutsuzluk yasak Ylgn trkler sylemek de nk yryor umudun ordusu. Umutsuzluu kuruna dizerek.
Metin Demirta

21

A- OSMANLIDA KENCE
iddet ve ikence Osmanl ile zdetir. Osmanlnn 600 yllk tarihi iddetin, ikencenin, ldrme ve katliamlarn egemen olduu kanl bir tarihtir. Bu kanl tarihin her dneminde ok deiik ikence trlerini grebiliriz. Kald ki, ikence Osmanlda serbesttir. rnein yasalarda hrszlara ya da hrszlk zann nedeniyle gzaltna alnanlara ikence yapmak serbesttir. Buna dayanlarak hrsz diye yakalananlara gnlerce ikence yaplrd. kence zoruyla insanlar, ilemedii sular kabul etmek zorunda kalrd. Halkn ikencelerle yzyze gelmelerinin nedenlerinin biri de vergi konusuydu. Belki de Anadolu halknn Osmanl devletinden ektii zulm ve ikencenin en nde gelen gerekesi vergi konusuydu. Ar vergiler halk canndan bezdirirdi. Halk, elindeavucunda olan her eyi vermesine ramen vergilerin tmn deyemezdi. Osmanl, kard kanunnamelerle, vergisini demeyen herkese ikence yaplmasn hkme balamt. Vergisini deyecek paras, mal olmayan binlerce kyl

22

ar ikencelerden geirildi. Kyllere uygulanan ikenceler yle bir noktaya geldi ki, Osmanlnn son dnemlerinde vergi toplamaya giden vergi memurlar kyllere bizzat ikence yapar oldular. Vergisini veremeyen kyl, vergi memuru tarafndan herkesin iinde yatrlp krbalanyordu. Yine meydan daya, falaka ve bazen de deiik ikence trleriyle kyller cezalandrlyordu. Borcunu deyemeyenlere de haysiyet krc hakarette bulunulurdu. Borlu kii eee srtst yatrlr boynuna barsaklar asldktan sonra eline eein kuyruu verilir, btn pozisyon aldrldktan sonra sra zerine bok atmaya gelir. Bir bok bulunarak borlunun zerine atlr. Bu ekilde ehrin sokaklarnda dolatrlr. Sonra da krbalanarak cezasn ekmi olurdu. (Osmanlnn Kanl Tarihi, smail Metin, Ant Yaynclk, s. 86) Osmanl uygulad ikence ve katliamlarla halklar korkutup sindirmeyi amalamtr. Yarataca korku ile dzenine itaat amalamtr. Halka kar uygulanan ikence ve deiik cezalarn temelinde bu vardr. Osmanlda oyun oktur deyii, bu devletin halka olan dmanln, ikence ve katliamlarla ayakta kaldn gsteren bir deyitir. Osmanlnn oyunlar iinde ikencenin ayr bir yeri vardr. kence ile khnemi dzenini ayakta tutmaya almtr. Yeri gelmi korkutmak ve sindirmek iin ikence yapm, yeri gelmi, ikence, ayaklanma nderlerine kar bir alma biimine dnmtr. Nitekim eyh Bedrettin ayaklanmas kanla bastrlp binlerce mridi kltan geirilirken, ayaklanma nderlerine de katledilmeden nce halkn gz nnde en ar ikenceleri yaplm ve onlardan davalarna ihanet etmeleri istenmitir. ... Tezden srad Beyazt... Tez davrann dedi... Cellatlar hemen bir armh hazrladlar. Ve dahi, otuz-

23

dan fazla yaral Dede Sultanmz soyup stne yatrdlar. Beyazt uzaktan gzlemekte... Sa elini, armhn ucuna getirip avucunun ortasna ivi aktlar. (...) Ellerinden, ayaklarndan ivilediler armha... (Azap Ortaklar, Erol Toy, Cilt 3, s. 383) Dede Sultan otuz yerinden yaral olmasna ramen en ar ikenceleri grr. Sonra da pala, nacak ve baltalarla vcudu paralanarak katledilir. Bu ayn zamanda Osmanlnn alma hareketidir. Dier yandan ise bu trden cezalarla Anadolu halkna bir daha ayaklanmasn diye gzda verilir. ATA YADGARI MEYDAN DAYAI VE FALAKA OSMANLIDA EN YAYGIN KENCE BMDR Osmanlda belki de en yaygn ikence biimi meydan daya ve falakadr. Dayak atmalar farkl ekillerde olabilmektedir. Srtn krbalanmas, srtn sopayla dvlmesi, ayaklarn sopayla dvlmesi, kaba dayak atlmas gibi ok eitleri vardr. stanbula yapt seyahatte grdklerini stanbul ve Anadoluda Seyahat Gnl isimli kitabnda toplayan Hans Dernscwam yle yazyordu: ... dayak atma yle yaplyor. Ben bunu bizzat grdm. Dayak yiyecek kiinin ayaklar birbirine iyice yaknlatrlp balanr ve ayaklar arasna uzun sopaya benzeyen bir ey konur. Bundan sonra iki kii Onu ba yere ayaklar havaya gelecek ekilde kaldrrlar. Bunlardan biri plak ayaklarnn tabanlarna bir sopa ile vurmaya balar. 100 veya 300 sopa. Ne kadar dayanabilirse. Suu arsa byle yaplr. ayet deilse mavar usul dayak atlr ki bu neresine rastgelirse birka sopadan ibarettir. Bu ekilde sopalarda, sopa dayak yiyenin fena bir yerine rastlarsa mr boyunca sakat kala-

24

bilir. Trkiyede dayak gnlk ekmek gibi bir ey. Kim bir su ilerse 100, 150, 300 sopa yer. Bundan dolaydr ki, Trklerde korku ve itaat vardr... Osmanl, egemenlii altnda yaayan herkesi kul olarak gryordu. Bak byle olunca, bu kullarn insanca yaam hakk da yoktur. Ad stnde, kuldur. Kullar dzene uydurmak iin acmasz ceza ve yaptrmlar vard. Kul, insan olarak grlmedii iin onur krc davranlarla ska karlard. Kfrler, hakaretler, ahlakszlklar Osmanl topraklarnda yaayan tm kullarn karlatklar balca davran biimleridir. nsanlarn hibir gereke yokken ldrlebildii, padiahn ve onun adamlarnn hikmetinden sual olunmad bylesi bir devlette elbette ikence de gnlk, sradan olaylardan biri olacakt. Dkkanlarn nnde sulu diye insanlar aslrken, eeklere bindirilip hakaret edilip sokak sokak dolatrlrken, gnlk yaamn her yerinde falaka ile karlamak artc olmamaktadr. Falaka, en yaygn ve hemen hemen imparatorluun her yerinde uygulanan bir ikence yntemidir. Falaka sokakta ve herkesin gz nnde uygulanrd. Yine gezginlerden birinin halkn sokak ortasnda falakaya yatrlmasn anlatan u satrlar da ikencenin boyutunu ortaya koymaktadr. Bugn ilk defa olarak Serasker kapsnda denek cezas uygulandn grdm. Be Rum her biri 500 toplam 2500 sopa yemee mahkum edilmiti. Bir kavas yani polis zabiti mahkumun gs zerine diz kyor ve Onun ellerinden tutuyor. ki kavas mahkumun ayaklarnn bal olduu bir sr omuzlarna almlard. ki tanesi de deneklerle vuruyordu. Bana kar hususi bir iltifat eseri olarak Paa 200 denei affetti. Bu manzaralar imparatorluk snrlar iinde her zaman ve her yerde grmek mmknd.

25

Kuyucu Paalar, Bekiraa Bl ve kencenin Envai eidi OSMANLIDA KENCENN KURUMLAMASI Osmanlda ikence elbette ki bugnk modern aralarla, iz brakmayan yntemlerle yaplmyordu. kence kaba ve aktan yaplyordu. ou, vcutta iz brakan, sakat brakan, lme yol aan ikence trleridir bunlar. Kald ki, ikencecilerin lr, sakat kalr diye kayglar da yoktur. nk ikencede adam ldrmenin bir cezas da yoktur. Bugnn nl ikencehanelerinden olan stanbuldaki Vatan, Ankaradaki DAL gibi kontrgerilla merkezleri yaygn deildir Osmanlda. Buna ihtiya da duymamlardr. nk her yer; meydanlar, sokaklar, evler... ihtiya duyulduunda her an bir ikencehane olarak kullanlabilir. zel ikence merkezlerinin oluturulmasna Osmanlnn son yllarnda balanmtr. rnein Abdlhamit dneminde, ttihat ve Terakkinin iktidarnda byle ikence merkezleri oluturulmutur. Bugn, nasl nl ikenceciler varsa Osmanlnn da ikenceciliiyle tarihe gemi nlleri vardr. Bunlar ylesine nldrler ki, bu ikenceciler paalara bile her ey yapabilecek, yaptrabilecek gce sahiptirler. yle ki, bunlardan birisi, sekiz yandaki bir ocuu elleriyle boacak kadar ikenceyle btnlemitir. Yine bir bakas atrd kuyulara insanlar doldurup ldrd iin ad Kuyucuya kmtr. Osmanlnn khne dzeni onlarca ikence ynteminin ortaya kmasn salamtr. Belki de hi kimsenin aklna gelmeyecek, duyulduunda insanlarn tylerini diken diken edecek onlarca ikence yntemine sahiptir Osmanl. kence trlerine gelince; bunlar falakadan balayp,

26

sakal boyamaktan erkeklik organn kesmeye, kol dalamadan el kesmeye, kola bak sokup gezdirmeden alnn dalanmasna, deri yzmeye kadar uzanr. Gen Osmanllar akmnn elemanlar Sultan Abdlhamidi devirmek iin raan Sarayn bast. Bu basknn ardndan youn bir tutuklama kampanyas balatld. Yakalananlar Yldz Sarayna gtrlerek, ncelikle Sarayda ikenceye tabi tutuldular. te bu ikencelerden birisinde raan baskn san olarak tutuklanan sanklardan birisine ar ikenceler yapld. Gzne mum sokarak kr ederler. (Osmanlnn Kanl Tarihi, smail Metin, s. 80) Yine gzlere mil ekilmesi, gzlere demir srme ekilmesi, gzlere sirke atlmas, burnu delmek, armha germek, el ve ayak trnaklarn skmek, usturayla diri diri yzmek, salar kesilmi baa atete kzllatrlm ta giydirmek, vcudu kzgn demirle dalamak, vcudu oyup mum dikerek yakmak, cmbzla sinirleri ekmek, bir uzvun iine burgu sokmak, kaynar ve souk suya sokup karmak, ekile kol, bacak, el ve ayak kemiklerini krmak, eitli organlar kesmek, barsaklar boaltmak da dier ikence yntemlerindendir. Tm bunlar Osmanlnn vahet ve ikence konusundaki yaratcln gsterecek ikence trleridir. Bugn, kontrgerilla merkezlerinde kullanlan ikence trlerinin bir ou Osmanldan miras kalmtr. Osmanl, gnmz zulm dzenine bu konuda da rnek olmaya devam ediyor. Osmanl ikenceyi o kadar benimsemitir ki, taht kavgalarnda bile padiahlara, vezirlere ve devlet brokrasisi ierisinde yer alan kesimlere kadar herkese uygulanmtr. Osmanlnn ikence bask ve iddet zerine kurulu olan bu dzeni yzyllarca srmtr. Bilinen gerek udur ki, Osmanlda ikence her zaman varolmutur. zellikle hapishane olarak kullanlan ve stanbulda bulunan Bekiraa Blnde el ve ayak trnaklarnn

27

ekilmesinden tutalm da falakaya kadar bir ok ikence yntemi uygulanmtr. Osmanlda ikence meselesi, imparatorluun son yllarnda tartlmaya balanmtr. kence nce 1838 Tanzimat Ferman ve sonra 1858 ceza kanunu ile yasaklanmtr. Yani o gnden bugne kadar aradan geen 150 ylda kat zerinde ikence yasaktr. Ama yaamda bunun tam tersi uygulanmaktadr. Osmanlda ikence konusunda ifte standart bile vardr. rnein neft dkerek ldrme cezasnn uyguland kiiler hep halktan insanlardr. Ayrcalkl snflara mensup kiilere ya da hanedan ailesine byle bir ceza uygulanmazd. Bu ikence biimi daha ok Osmanlnn zulmne ayaklananlara kar uygulanmtr. OSMANLIYA TERS DEN HERKES KENCEDEN NASBN ALMITIR Osmanlda ikencenin yaygnlndan ve srekliliinden hareketle ikence dou kltrne zgdr, dou kltrnde iddet vardr diyenler de vardr. Hatta daha da ileriye gidip, ikence Trk kltrnn bir parasdr diyenler de kmtr. kenceye byle bir yaklam hem yanl, hem de Osmanldaki ikence gereini aklamaktan uzaktr. kenceyi Dou toplumu olmann sonucu veya Trk kltr ile aklamak ikencenin snf politikas olduu gereini grmemektir. kence, snfl toplumlar tarihi boyunca egemenler tarafndan srekli kullanlmtr. Smrnn devamnn salanmas, iktidarlarn korunmas iin, adalet isteyenlere, eitlik, zgrlk isteyenlere, halk kurtulu hareketlerine kar ikence biimsel deiikliklere urasa da her zaman uygulanmtr.

28

Elbette Osmanl gibi devletler tm ilerici hareketleri hep kanla bastrlmtr. Aydnlktan, bilimsel gelimelerden korkan bir devlettir Osmanl. Bilim adamlar egemen dnceye kar ktnda ikence tezgahlarna, hapishanelere gnderilmi ve birou katledilmitir. Bu tr ikence ve katliamlara urayan ilk kesimlerden biri Hurifilerdir. Hurifilerin nderleri ikence grm, birou vahice katledilmitir. Hatta diri diri atee atlp yaklanlar bile vardr. Osmanlnn bu politikalarnn hedefleri arasnda her zaman eitli milliyetler ve dinsel aznlklar olmutur. Trkmen kylleri, alevilerin yan sra Krtler ve Ermeniler de ikenceye, bask ve katliamlara uramlardr. Ad baskyla zdelemi bir sultan: Abdlhamid... Abdlhamidin tahtta olduu yllarda sadece stanbulda 4000 kiilik bir hafiye ordusu vard. Osmanl, Abdlhamid zamannda, bugnn deyimleriyle sylersek, tam bir polis devleti haline getirilmi, tm rejim muhalifleri takibe alnarak gzaltnda tutulmutur. Abdlhamid dnemi aydnlara ynelik en youn ikencelerin yapld dnem olmutur. Almanlarn gzetiminde oluturulan polis rgt, at ikence mekanlaryla halka ve dzen muhaliflerine saldrmtr. O dnem yaplan ikencelere ilikin Namk Kemal unlar sylemektedir: Bu ... iine yanyana iki kii smayacak kadar dar olan bir nevi dolaptr ki, yalnz tepesinde ufak bir delii vardr. stintakta (sorguda) bulunan biareyi gya doru sylemesine medar olmak iin onun iine tutarlar, kapsn kaparlar. Ekmek ve sudan baka bir ey vermezler. inde iskemle gibi bir ey olmadndan herif oturamaz. Yatmak hi mmkn deildir. Yalnz armha ekilmi gibi ayakta durur. (Ortadouda Yeni Dnya Dzeni, Suat Parlar, s. 192)

29

Tabutluk ikencesi sonraki yllarda da gelitirilerek srdrlmtr. zellikle cumhuriyet dneminde Kemalistlerce bu ikence tr yaygn olarak kullanlmtr. Aydnlara yaplan ikencelerle, dncelerine ihanet eden, Abdlhamidin dzeninin yaltaks olan uaklar yaratlmaya almtr. TTHAT TERAKK DNEM KENCELER Abdlhamidin tahttan indirilip merutiyetin ilann salayan ttihat ve Terakkinin iktidarnda da ikence srmtr. stelik bu dnemde zel ikencehaneler almtr. Artk ikence sadece geleneksel yerlerde, polis karakollar, hapishanelerde deil, zel amal binalarda yaplyordu. (...) O devrin bir tane de gizli, ismi yok, cismi mevcut bir zindan daha dorusu bir ikencehane -ikence yurdu diyemeyiz ya- vard ki, kendi kabahatini rtercesine sakl tutulmu, gazetelerde ve kitaplarda bunun bahsi gememitir, sr kalmtr. Nerede, hangi semtteydi o yer? Zamann stanbul Muhafzl lokaline yakn bulunmas iin Caalolu seilmi, sokak iinde ve evler arasnda ahap bir binayd. Sadece on saat sren ksa bir misafirliim dolaysyla ben de orasn grmtm... kenceye uramlarn veya seyircisi olmularn bizzat bana anlattklarna gre gizli zindandaki ikence usulleri Bekiraa Blnde (Osmanlnn nl cezaevi) yaplanlara benzemezdi. Benzemeyenler -trnaklar mengeneyle ekmek gibi- iz brakmazd. eytann aklna gelmez eyler bile icat etmilerdi. Bahsedilen ikencehanenin bahesinde aaca balayarak, ste souk su dkerek gnlerce bekletmek, zellikle uzun sakall ve sarkllara uygulanan sakal ve sarklar ile tuvaletleri temizlemek saylabilir... (Refik Halit Karay, Bir mr Boyu, aktaran Suat Parlar, Osmanldan Gnmze Gizli Devlet, s. 52) Aradan 90 yl gemi ama ikence yntemleri, iken-

30

ce gerei deimemitir. Dn gzaltna aldklarn aalara balayanlar bugn ise ormanlk arazilere gtrerek orada infaz provalar yapmaktadrlar. ttihatlar zelikle ikence konusunda yeni bir r amlardr. ttihatlarn zel ikence yeri olarak kullandklar ikinci yer Bekiraa Bl olarak bilinen, bugn stanbul niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesi olarak kullanlan binadr. Bu binaya Abdlhamid ve ttihat Terakki dneminde hemen her muhalefet mensubu bir kez uramtr. Bu yerin ikencehane olarak kullanlmasna Abdlhamid dneminde balanmsa da burann gerek anlamda ikence teknolojisiyle donatlmas ttihatlarn iktidarlarnda olmutur... (Kurtulu, Bir Devlet Gelenei, Vahet, kence ve Katliam, Nisan-Mays 2000, s. 51) ttihat ve Terakki dneminde ikence ayyuka knca bugnk gibi o yllarda da Meclis-i Mebusanda ikence meselesi tartlmtr. Mecliste ikence zerine yaplan konumalardan birinde ttihat ve Terakkinin Dersim mebusu unlar anlatmtr: Bu ikenceler neden ibaretti? Onu da anlatym: kencenin eitli trlerini uygulamlar. nce klasik olarak falaka. Bu falaka gayet kaln mee sopasndan retilmi. Gerekli kzlck deneklerini Msr arsndan alrlarm... ve bunlar suda slatlarak gya gerei syletmek iin aresizleri falakaya yatrp, en az elli sopa... Sann dayankllna gre bu say artarm (...) u grdnz kanl sopann da orada aresizler zerinde krlm sopalardan olduu anlalacak. (Bir kam gstererek) bunun ile sanklarn size ispat ederim ki, dvld meydana kacak... (Ali Nejat len, Osmanl Meclis-i Mebusannda Kuvvetler Ayrm ve Siyasal kenceler, s. 105-106) imdi Filistin asks bulan Sema Pikinstler olduu gibi o yllarda da krk falaka sopalarn ortaya karanlar vard. Bu tartmalar srasnda Mebus Rza Tevik ise;

31

... Bu koullarda zulm yeni deildir. Bu ok eskidir. Fakat siz unutuyorsunuz galiba. mam- Azam da dayaktan ldrdnz. mam Hambeli falakadan ld. (age, s. 112) Falaka, trnak skme, armha germe, kaba dayak... Ve daha onlarca ikence tr... Korku, ylgnlk yaratarak itaat ettirmeyi amalayan ikence Osmanlnn yklna kadar varln korumutur. Osmanl ykldktan sonra bu kez onun ikence konusundaki mirasn Kemalistler devralmtr.

32

B- KEMALST KTDAR DNEM VE KENCE

Kemalistler, iktidar ele geirdikten sonra, onu korumann yolunu demokraside, halkn desteinde deil, her zaman muhaliflerini tasfiye etmekte grdler. Cumhuriyetin kurulmasndan itibaren hep bu yolu izlediler. Kemalistler muhaliflerini tasfiye ederken komplolara, dzmece davalara, ikenceli sorgulara ve tutuklamalara ska bavurdular. Dzmece senaryolarla veya ikence altndaki ifadelere dayanarak alm onlarca dava vardr. kence altnda alnan ifadeler sonucu ok sayda insan yllarca hapiste tutulmutur. KEMALST DNEMDE DE KENCE BR DEVLET POLTKASIDIR Ulusal Kurtulu Sava verilmi, bamszlk kazanlmtr. Pepee yaplan reformlar da vardr. Ancak Kemalistler halkn ekonomik-demokratik taleplerini grmezden geldiler, yok saydlar. Toprak reformunun adndan szedilmesine karn milyonlarca kylnn toprak sorunu grmezden gelindi. Kyller okulsuz, yolsuz, ksz, toprakszd. Kyl-

33

leri toprak aalar ve jandarmann zulmne terk ettiler. Kurtulu Sava srasnda Krt halkn tanyan, Krt ve Trk halknn birliinden szeden Kemalistler, cumhuriyetin ilan ile birlikte Krt halkn yok saydlar. Krt halknn tm taleplerini zorla bastrdlar. Dnce, sz ve rgtlenme zgrl konusunda adm atmadlar. Dernek, sendika, yayn konusunda hep yasaklayc, baskc politikalar izlediler. Kendileri gibi dnmeyenlere kar basky, ikenceyi ve tutuklamalar eksik etmediler. Dzenlerini tehlikede grdklerinde katliam yapmaktan geri durmadlar. Bu yanyla iktidarlarnn gelecei iin katliamlar, bask ve ikence Kemalistlerin temel politikas arasnda yer ald. Her ey iktidarlarn korumak stne kurulmutu. ktidarlarna ynelik en kk muhalefete bile izin vermek istemediler. Bu yanyla Kemalist iktidar tm halka kar youn bir bask, ikence uygulamtr. Kemalist dnemin ikencelerinin sembol Sansaryan Han ve Harbiye Askeri Hapishanesidir. Kemalistler bir yandan Osmanlnn dier yandan ttihat ve Terakkinin ikence yntemlerini aldlar. Ayrca 1940l yllarn banda, faist Almanya ile ilikilerin gelitirildii dnemde, egemen snflar Gestaponun ikence yntemlerinden yararlanarak bu konuda devleti gelitirdiler! Faist Almanyaya gidip yeni ikence yntemlerini renip gelen emniyetiler vard. Bunlar Gestaponun ikence yntemlerini rendikten sonra siyasi ubelerdeki K Masasnda grevlendirildiler; K Masas, hemen tahmin edilebilecei gibi Komnizmle Mcadele demekti. Cumhuriyet anayasas, kanunlar ikenceyi yasaklamasna ramen Kemalist dnemde de ikence politikas sreklidir. zellikle toplumsal muhalefetin hareketlendii dnemlerde ikence daha youn olarak kullanl-

34

mtr. Alan tm siyasi davalardaki iddianameler ikenceli sorgular sonucu alnan ifadelerden olumutur. Kemalist dnemde uygulanan ikence de devlet politikasdr. Devletin resmi grevlileri, resmi kurumlarnda ikence yapmaktadr. kence yapmasnn karlnda ise devletten maa almaktadrlar. Polis sorgular, falaka, kaba dayak onur krc davranlar, aalama, kfr ve lm tehditleri yan sra tabutluk ikencesi eliinde yaplmaktadr. Sorguda kullanlan yntemlerden biri de, belli bal ikence merkezlerinde bulunan tecrit hcreleridir. Sanklar, darack, havasz, gn grmeyen bu hcrelerde aylarca tutularak, her an ikence grme psikolojisi iine sokularak, itiraflatrmaya ve teslim alnmaya allr. 1944 yl sonlarnda gzaltna alnan Hasan Basri Alp, iki gn iki gece srekli ikence grm, nc gn Sansaryan Hann en st katndan aa atlayarak intihar etmitir. Yine o dnemin nl ikencecileri de vardr... Siyasi ubeye, emniyetin en bilgili kesimi gzyle baklrd. O ubenin ba ise, Talimname icab ubenin en bilgilisi saylrd. te bu ubenin amiri yani ba Namlzade Arif idi. Nam dier, Altparmak Arif idi. Ta konuturup, ly yrtt sylenirdi. Altparmak Arif, bir gn Glhanenin karsndaki morga gitmi. ncelemeye hazr ller, havuzun iinde tepe taklak yzerlerken o: Ulan iinizde sesi byk Sccaddin Sertkaya diye biri var m? demi. llerden ikisi birden parmak kaldrm: Az nce buradayd, sizi grnce havuzun dibine dald O da iyi benim acelem yok beklerim, nasl olsa soluklar tkenip kacaklar demi. (Umut iei, Hasan Kyafet, s. 39) Namlzade Arif ve Komnist Masas Emniyet Amiri

35

Hamdi zdemir (Nam dier Parmaksz Hamdi) neredeyse o yllardaki ikenceli sorgularn tmnn iindedirler. Gencecik renciler, ttn, tramvay ve maden iileri, gazeteciler, yazarlar, aydnlar ikencelerden geirilmi ve gnlerce hcrelerde tutulmutur. Yine kasabalarda, kylerde ikence jandarma zulm ile srmtr. Kemalist iktidar jandarmay kyllerin bandan eksik etmemitir. Kyller jandarma korkusuyla yaamtr. zellikle vergisini deyemeyen kyller jandarma tarafndan ky meydannda falakaya ekilmi, onur krc davranlara maruz kalmtr. Vergi vermemek Kemalist iktidar dneminde de byk bir sutur. Ve cezas da ikencedir. BR KENCE MERKEZ: SANSARYAN HAN nce unu bil! dedi. yle bir yerdesin ki, burada, ne insanlk var, ne yasa var, ne devlet var, ne allah var! Dinliyorsun deil mi? Sansaryan Hana getirilenlere ikencecilerin ilk syledikleri szlerdir bunlar. Sansaryan Han stanbuldadr. Kemalist dnemin zulm ve ikence merkezidir. Altparmak Arifler, Parmaksz Hamdiler burada icra-i sanat ederlerdi. Evinde bir kitap bulundurdu diye ya da yazd bir iir nedeniyle, iyerinde sendika hakkn savunduu iin ikence gren ok sayda insan vardr. renciler, iiler, ev kadnlar, aydnlar ksaca dzene muhalif olan tm kesimleri Sansaryan Hann misafirleri olmulardr. Bir ttn iisi olan Zehra Kosova, 1951 ylndaki TKP Tevkifat srasnda gzaltna alnr ve Sansaryan Hana gtrlr. Sansaryan Hann merdivenlerini kp ubenin kapsndan girdikten sonra beni koridorda bir sandalyenin zerine oturttular, saatlerce yerimden kalkamadm.

36

(...) derken koridorda gezinen polislerin beni srekli gzlediklerini fark ettim. Aslnda amalar beni uyutmamakt, artk bunu anlamtm... (Ben iyim, Zehra Kosova, s. 149) Uykusuz brakmak, gnlerce a ve susuz tutmak, falakaya yatrmak, tabutluk ikencesi uygulamak, hcrede tecrit etmek, soukta ve scakta bekletmek kullanlan balca ikence yntemleridir. Yine Sansaryan Hana alnp ikence gren herkes artk polisin gznde tehlikelidir. Ve izlenmelidir. Zanl artk, yllarca polis takibi altnda yaamak zorunda kalacaktr. Ve keyfi bir ekilde sk sk gzaltna alnp Sansaryan Hana gtrlecek ve ikence grecektir. Zehra Kosova da, 1957yi 58e balayan gece tekrar gzaltna alnp Sansaryan Hana gtrlr. (...) Gece yarsna doru dayak odasna gtrdler. Hemen korkun bir ikenceye baladlar. Bu arada sa ayamn taban kemii krld, tabanm cerahat balad. Rahmi denilen adam orada yine grdm. Bu kez de ikenceyi idare ediyordu. Sleyman denilen polis de bana bir yandan vuruyor, bir yandan da bu komnistlik denilen eyin nesini beeniyorsun diyordu. (...) Sleyman denilen ikenceci kaburgalarma vurdu, bir ara nefes alamaz oldum, yeniden yere yldm. Sonra bir polis beni kolumdan kaldrarak zorla yrtt ve her tarafmdan akan kanlar iinde hcreye kadar getirerek kapy stme kapatt. (age, s. 158-159) Sansaryan Handa sadece fiziki ikence yoktur. Hcrelerde kalmak ayr bir ikencedir. Beni birinci ubenin bulunduu st kattaki hcreden alp bodrum kattaki 34 numaral hcreye koydular. Sansaryan Hann lam kpleri tepemdeydi. Bunlardan szan pis sular yerlerde birikiyordu. Havadaki nemden kibrit plerinin ba bir iki dakikada hamurlayordu. Ar nemden holanmadklarndan tahta kurular bile hcreye uramyorlard. Ama pirelerin bakentiydi

37

oras. Baucumda hcreye bitiik hela tkanm, azna kadar dolmutu. (Mihri Bellinin Anlar-1, s. 284) Sansaryan Handa haftalarca ikence altnda tutulan, birbirinden tecrit edilmi ilerici, yurtsever ve devrimcilerden inanlarna ihanet etmeleri istenirdi. Halka ihanet ettirilmeye, eitli vaatlerle ibirliki olmaya zorlanrd gzaltndakiler. zellikle anti-faist kesimlere gzda vermek amacyla yaplan operasyonlarda polis, karsndakini sindirmek iin her trl yola ve ynteme bavururdu. Bu tr operasyonlarda ikence zoru ile itiraflatrlanlar kamuoyu nne karlarak konuturulurdu. Alan davalarda ne srlen itiraflar mcadeleye kar koz olarak kullanlrd. Siyasi ubelerdeki K masas tarafndan yrtlen anti-komnist kampanyann birer piyonuydu bu itiraflar. Asker sorgunun da, yargnn da bir parasyd. 1951-53 TKP Tevkifatnda hkmet at davalardan sonu alabilmek iin askerleri devreye sokmutur. Askeri savclar soruturmay devralm, 1. ubenin hcrelerini TKPliler ve TKPlilerle uzaktan yakndan ilgisi olabilecei dnlen kiilerle doldurmu ve aylarca ikence yapmlardr. Aylarca sren ikenceli sorgulardan geirilen insanlarn byk bir blm saln yitirmi ve sakat kalmtr. Yarglamalar askeri mahkemelerde yaplrd. Mahkemede yaptklarmdan dolay pimanm demek yeterliydi. Bunu diyen herkes serbest braklrd. Bylece mahkemeler pimanl, ihanet etmeyi merulatrmaya alrd. Sansaryan Handa ikence ark hzla dnerken polis ikencede direnilemeyeceini, Sansaryan Handa direnen kimse olmadn, herkesin teslim olduunu yaymakla meguld. Darda da polisin biz ierdekiler hakknda korkun

38

sylentiler yayd gnlerdi. Sol evreleri terrize etme, moral bozma, bir panik havas yaratma amacn gdyordu yaylan sylentiler. kencede ldranlarn, intihara srklenenlerin says abartlyordu... (Age, s. 380) Yaplan ikenceler, lm tehditleri, ar tecrit koullaryla polis insanlar aresizlie zorlayarak teslim almaya alyordu. kence ve ar koullar nedeniyle direnmeyi srdremeyip intihar seenler de oluyordu. Elbette bunun sorumlusu ikenceyi yapan ve yaptranlard. Balangta evki Akit yanmdaki hcredeydi. Kendini asp intihar etme giriiminde bulundu. Memurlar engellediler. Memurlarn tela iinde yanndaki hcreye girip ktklarn ve alak seslerle kendini ast diye konutuklarn duyunca... evkiyi da penceresi olan bir hcreye naklettiler. Bu kez hcre duvarna ban vura vura kendini ldrmeye alyordu. Sabahlara kadar gm gm duvara arpan sesi duyuyordum. (age, s. 382) Sansaryan Hann kaln ta duvarlar dile gelse de konusa... O ta duvarlar nelere tank olmad ki... kinci Paylam Savanda Alman faistlerin yenilmesini istedii iin; faizme kar kan yazlar, iirler yazd iin ikence grenler mi, hepsine tank oldu. DNEMN BR DER KENCE MERKEZ: HARBYE HCRELER 1945te Askeri Hapishane Tophaneden Harbiyeye tand. Harbiyenin hcreleri ksa srede nlenecekti! Sansaryan Handaki ikenceli gzaltlardan geenler tutuklandktan sonra buraya konmaya baland. Osmanllar dneminde yaplan Harbiye binasnn arkasnda, Harbiyeli rencilerin k eitimleri iin kullandklar st kapal byk bir hangar vardr. Hangarn iine 1.5 metre uzunlukta ve 2 metre geniliinde me-

39

zar biiminde krk hcre yaplr. Siyasi polisin belirledii isimler Harbiyede tek bana rutubetli ve havasz ta odalarda tutulurdu. nder, ynetici durumunda olan ilerici, yurtsever ve devrimciler burada dier tutuklulardan ayr tutularak tecrit ediliyordu. (...) zmirde tutuklamalar balamt. Birinci ube hcrelerinde onlara yer amak gerekiyordu. Harbiyenin ta odalar denen hcrelerine konulduk. Cezaevinde disiplini bozanlarn atld yerdi bu hcreler. Alt ay bu hcrelerde kaldk. zmirlilerin ii bitince, sorgunun son aamasnda, elaltnda bulunalm diye, gerisin geriye, Sansaryan Hana gtrldk. (age, s. 8) Siyasi polis Harbiyeden istedii tutukluyu alp Sansaryan Handa ikenceli sorgulardan geirip geri gnderebiliyordu. TKPnin nder kadrolarndan bir ok kii buradan yeniden ikence iin alnp gtrlmtr. (...) TKP Merkez Komitesi yesi ve Parti Genel Sekreteri efik Hsn Demer, Reat Fuat Baraner ve Zeki Batmar ta odalarda tek bana kalyor, arada bir Birinci ubeye gtrlp, yeniden sorguya ekiliyor, ikenceden geiriliyorlard. Bir kere de bizim Melahat ubeye gtrdler. Ancak biz arkadamzn dayak yemeden gelmesi iin bir alk grevi yaptk. (Ben iyim, Zehra Kosova, s. 151) Harbiye hcreleri hi bo kalmad. TKP operasyonlar ve ardsra aralarnda byk blm Krt yurtseverlerinden olan Krkdokuzlar operasyonu balatld. lerinden krk tutukland. Gebermezsiniz, gebermezsiniz 17 Aralk 1959da tutuklanan Krklar hcrelerde aylarca tutuldular. Hcre, tek bana oturulan kk bir oda demektir.

40

Ama, aslnda, benim btn arkadalarmn hcrelerine mezar demek gerekir. Hem bu mezarlar Zincirlikuyu Mezarlndaki zenginlerin mermer mezarlarna benzemiyordu. Olsa olsa sahipsiz olarak hastanelerde len fakir fukaralarn belediyelerce hazrlanan ukur mezarlar misali idi. Hcrenin mefruat yle idi: Bir tahta kerevet stnde dek diye bir uvaln iine konmu be-alt eski asker ceketi; alt-yedi tane ezik kasket, sekiz-on tane soluk inzibat koltuu ve kafi miktarda linyit kmr. Yastk yok. stnz rtmek iin levazmn HEK dedii cinsten; yani H- hurda, E- enkaz, K- khne cinsinden rk ve delik iki battaniye... (Hatralarm, Musa Anter, s. 152) Hcrelerde bitlenmek her tutuklunun kaderidir. Ykanmak yasaktr burada. Tutuklulara verilen cezalar arasnda, banyo yaptrmama da vardr. Kn hcrede soba ve benzeri stc bir ey olmadndan tutuklular dondurucu souun iinde yaamak zorunda kalmlardr. Hcreler kar ve yamur sularnn istilasna da urarlard. Kn souu, yazn sca olduu gibi hissedilebilirdi hcrelerde. Hcrelerde deil gnei, gn n grmek, elektrikler kesildiinde etraf bile grmek mmkn deildir. Karanlk ve salkszdr hcreler. Havaszlktan dolay tutuklularn trnaklar bile simsiyah olurdu. Verilen yemekleri, brakalm insanlarn yemesini kpeklere versen yemeyecek cinstendi. Kalaysz, ou delik birer bakr kapla birlikte bulgur pilav ve prasay kartrarak verirlerdi. Tutuklularn ime suyu sorunlar vard. me suyu len ve akam yemeklerinde tabakla verilirdi. Sigara ienlere onbe gnde sadece be adet asker sigaras verilirdi. Hcreler aras konumak, al veri yapmak yasaktr. Glmek, yksek sesle konumak, trk sylemek ksaca insani olan herey yasaktr. te elli yl nceki hcreler ve hcre politikas bugn iktidara yeniden model olabilmitir.

41

Yaamn yitiren, sakat kalan tutuklular... Hcre yaantmz aa yukar bu iken, oradaki Krt bir askerden Eminin ldn ve lmeden evvel srarla Merkez Komutan General Binatly ard ve kendisine, Paa lyorum, beni doktora gtrn demesine ramen, Binatlnn, gebermezsiniz, gebermezsiniz dediini ve yanndaki askere kapy kapatmasn syledikten sonra ekip gittiini rendik. Eminin yar l bir ekilde Haydarpaa Askeri Hastanesine kaldrldn Onu gtren askerlerin dnte, kendilerinin oraya varr varmaz Eminin canverdiini sylediklerini de renmitik... (Age, S. 156) Krklar 195 gn lm hcrelerinde tutuldular. Bir kii hapishane idaresinin ihmali sonucu yaamn yitirirken kalanlarn yarsndan fazlas da hasta ve sakat kald. Kimi verem, kimi lser olmann yan sra byk bir blm ar derecede romatizma ve siyatik oldu. Bir blm de kalp ve bbrek hastalna yakaland. Nitekim tutukluluk dnemi bittikten iki- yl sonra eitli aralklarla 24 kii gen yata yaamn yitirdi. Sa kalanlar ise hcre yaamnn izlerini mr boyu tad. 1950lerden sonra yeni bir dnem balamt. lkeyi emperyalistlere peke eken Menderes Hkmetinin ve Demokrat Partinin halk zerindeki saldrlar artmaya balad. Emperyalistlerle girilen ilikiler sonras ordu ve polisin yapsnda da deiiklikler oldu. Artk, ikence daha sistemli bir biime brnecekti...

42

C- 12 MART VE KENCE
12 Mart dnemiyle birlikte halka ynelik iddet trmandrlr. kence, halkn tm kesimlerini iine alabilecek ekilde kitleselletirilir. Yaygn ve sistematik ikence ile kitlelerin pasifikasyonuna ynelinmi, depolitizasyon hedeflenmitir. 12 Mart faist iktidarnn ikenceleri, aradan geen 29 yla ramen henz belleklerden silinmemitir. 12 Mart ncesi, mcadelenin yaygnlamas szkonusudur. ilerin, kyllerin, genliin, memurlarn mcadelesinin kitleselletii, anti-emperyalist mcadelenin boyutland bir dnemdir. Faist cuntann generallerinden Memduh Taman dedii gibi Sosyal uyan ekonomik gelimenin nne gemitir. Generallerin sosyal uyan dedikleri halk kitlelerinin rgtl mcadelesinin boyutlanmas ve dzeni tehdit edecek biime gelmi olmasdr. Emperyalistlerin onayyla da generaller sosyal uyan bastrmann yolu olarak da 12 Mart cuntasn tezgahladlar. Artk ikence ile, katliam ile sosyal uyan bastrabilirlerdi. Manyetolar bunun iin alt. Falaka sopalar bunun iin inip-kalkt. Bunun iin ilal ikencelerle insanlarda kalc hastalklar yaratlmaya alld.

43

Bunun iin, Ziverbey Kkleri, Harbiye Klalar, Diyarbakr ve Ankara ikencehaneleri tka basa dolduruldu. kenceciler fazla mesai yapmak durumunda kaldlar. Bunun iin, koca stanbulu evlere hapsedip yzlerce insan evlerinden gzaltna aldlar. Bu operasyonun adna da Balyoz Harekat denildi. Krtlerin yaad blgelerde komando basknlar ile en cra kyler basld, ky meydanlar ikence yaplan yerler haline getirildi. lkeye huzur ve gven getirmek dendi bunun adna. 12 Mart faizminin Ankara Skynetim Savcs olan ve Deniz Gezmilerin idamn histerik kahkahalarla seyreden, yllar sonra da DYP milletvekili olan Baki Tu, Trkiyede her zaman ikence olmutur, Ama polisimiz yakalanan ekiyay, soyguncuyu nasl konuturacak? Devlet, dmanlar karsnda eli-kolu bal kalamaz... diyerek ikenceyi savunmutur. Nitekim devletin eli kolu bal kalmam, terrist, anarist ilan ettii hakkn arayan binlerce renciyi, iiyi, memuru, esnaf ve onlarn ncs olan devrimcileri ikenceden geirmitir. Kontrgerilla ve Sistematik kence Aralk 1971- Mays 1973 arasnda Ankara, stanbul, Adana, Diyarbakr, zmir Askeri Hapishaneleri, ayaklarnn tabanlar falakada patlam, bedenleri elektrik akmyla kavrulmu, tecavze uram yzlerce erkek ve kadnla doldu tat. Bu insanlarn her biri ikencelerden geirilerek hapishanelere konulmutu. kenceyi yapanlar ise kendilerine kontrgerilla adn veren ikencecilerdir. ... kenceciler kendi deyileriyle Genelkurmaya bal kontrgerilla merkezlerinde inanlmaz ikencelere urayanlar yarglanma srasnda da ikencecilerin

44

adlarn mahkeme tutanaklarna geirmeyi becermitir. Bunlardan zamann Merkez Komutanl stihbarat ube Mdr Tank Albay Yaar Sava, Ankara Merkez Komutan Tmgeneral Tevfik Trng, stanbul Skynetim Komutanl stihbarat Daire Bakan Tmgeneral Memduh nltrk, ikence gren devrimcilerin Fevzi bey diye tandklar ve kendini MT Ankara Blge Bakan olarak tantan Hiram Abas ile Mehmet Eymrdr... (Mehmet Eymr, Ziverbeyden Susurluka Bir MTinin Portresi, Talat Turhan, Orhan Gkdemir, S. 15) 12 Martta ikence, polis merkezlerinde, askeri birliklerde, zel Harp Dairesine bal ve MTle ortaklaa kullanlan kontrgerilla merkezlerinde yapld. lke bir utan bir uca ikence merkezleriyle dolduruldu. Buralarda yaplan ikence yntemlerine gelince; El, ayak ve cinsel organa elektrik oku, baa kablo sararak elektrik verilmesi, dz ask, ters ask, makata cop sokma, cinsel taciz, falaka, kaba dayak, tecavz, ila verip uyuturmak, zincirle srekli bal tutmak, uykusuz ve a brakmak, yaknlarn getirip gzleri nnde ikence yapmak... kence ylesine youndur ki, stanbuldan Fatsaya, Diyarbakrdan Silvana kadar Anadolunun en cra kasabalarna kadar yaylmtr. (...) 27 Mart 1972 tarihinde Fatsada gzaltna alndm. Ayn gn nyeye gtrldm... Ayn gece Mahir ayan ve arkadalarnn nerede olduklar sorusuna cevap vermediim iin bir kuruna dizme senaryosu dzenlendi. Samsun Blge Jandarma Komutan olan Albay ile Tmgeneral Tevfik Trng tarafndan bizzat ikence yapld. 100 bin Trk liras dahi teklif edildi... nyede korkun terr estiriliyordu. nye Jandarma Karakolunda yzlerce kiiye ikence yapld. Bana btn sanklarn nnde ikence yapyorlar, bir avukata byle yaparsak sizlere neler yaparz, varn hesap edin diyerek

45

btn Kzldere sanklarna gsteriliyordu. Her trl ikencenin uyguland bu bir hafta zarfnda her iki ayamda ikier olmak zere drt trnam skld. ki kaburga kemiim krld. Ansme soba demiri sokulmak suretiyle iki ay sreli bir kanamaya sebep olundu. Avukat ener adi o dnem kendisine yaplan ikenceyi byle anlatyordu. zellikle devrimci mcadelenin gelimi olduu blgelerde toplu gzaltlar yaplyor, insanlar sindirmek iin ar ve sistematik ikence uygulanyordu. Silahl mcadelenin gelimesi, THKP-Cnin eylemlerinin halkta yaratt sempati oligariyi korkutmu ve telalandrmt. Devlet areyi halka ikence ve terr uygulamakta bulmutu. Teknik Sorgu Ekipleri ad altnda MTde, zel Harp Dairesinde yer alan bu ikenceciler CIA tarafndan yetitirildiler. 1965 ylndan sonra baz MT grevlileri CIAda eitim grmlerdi. rnein Hiram Abas Dileri Siyasi Memur kimliiyle bir ok kez yurtdnda grevlendirildi, eitime yolland. Abasn CIAnn okullarnda ikence eitimi grd bilinmektedir. Sorgulama, sabotaj, provokasyon ve ikence konusunda eitilen bu ikenceciler kontrgerilla merkezlerinde istihdam edildiler. 12 Martta birok ikence ynteminin yan sra ilalar da denendi. Mescalin isimli ila hlamur ya da ay ile birlikte kartrlarak veriliyordu. Uyuturucu zellii olan bu ilac alan kii bir sre sonra halsilasyonlar grmekte ve ila akl hastalna kadar varan kalc ve derin etkiler brakabiliyordu. Ziverbeyde ikence gren bir doktor kendisine verilen Mescalinin etkilerini yle anlatmaktadr: Psikiyatrik adan nemli olduu iin buradaki uygulamada yaadm bir olay anlatmadan geemeyeceim. Bu cehennemde kavrulduum ikinci gn srek-

46

li bir ekilde hlamur getirmeye baladlar, iki gn sonra ok yakn tandm bir aile dostumu getirdiler. Anadan doma soydular ve (...) Ertesi gn yine bir baka tandm ayn ekilde hrpaland. Fakat nc gn olan olay beni birden ayltt. Ve aklm kaybetmekten kurtard. Bu sefer getirilen Suje Erzurumlu Fatma hanm yani annemdi. Kendime geldiim zaman bunun mmkn olmad anladm. nk annem on yl nce lmt. Grdklerimin halsilasyon olduklarn fark ettim. Bolca gelen hlamurun iinde LSD trnden Mescalin adnda bir ila verdiklerini ve onun etkisiyle hayal grdm anladm. (12 Mart 1971 Portreler 2, Srr ztrk, S. 130-131) kence merkezlerinde insanlar zerinde CIA taktikleri ile bir kobay gibi deneme yapld. Geri braktrlm lkelerin tmnde uygulanan ikence yntemleri CIA tarafndan kontrgerillaclara birer birer retildi. ABD geri braktrlm lkelerdeki kontrgerilla rgtlerine ikence aletlerini parasz vermesinin yan sra ikence tekniklerini de ihra etti. Panamada ve ABDde bulanan CIAnn ikence uzmanlk okullarnda yllardr sorgu, halk ayaklanmalarnn bastrlmas, yurtseverlerin itiraflatrlmas gibi konularda dersler verilmektedir. zellikle 1950lerden sonra, lkemize CIA ve tm emperyalist kurum ve kurulularn yerlemesiyle birlikte orduda, poliste, MTde nemli deiiklikler oldu. Bu kurumlar hzla faistletirildi. Halka kar her trl silahla donatlarak emperyalistlerin karlarn koruyacak gler haline getirildiler. ABD, 12 Mart cuntasn tezgahlamadan nce Vietnam Savanda, Vietnam halkna kan kusturan ikence ve katliam uzman kasaplarn Trkiyede grevlendirdi. Btn naml CIA ajanlar Trkiyede konumlandrlmt. 12 Mart cuntasnn hazrlklar o dnemde yapld. CIA ve MT ortaklyla gzaltna alnacaklarn listesi karld. Silahl devrimci hareketlere kar CIAnn

47

marifetiyle provokasyonlar rgtlendi. Devrimciler anarist, terrist ilan edildiler. Kontrgerilla saldrlar sadece ehirlerle snrl kalmad. zellikle devrimci hareketi destekleyen blgelerde insan avlarna ktlar. Krt halkna kar youn saldrlar yapld. Krt halknn yaad ileler, kyler komando basknlarna urad. Binlerce komandonun, helikopterlerin, uaklarn katld operasyonlarla ileler kuatld. Ky basknlar yapld. Kyller ky meydanlarnda toplu ikencelerden geirildiler. rnein Derikte Rafast ky imamn rlplak soyarlar. Tenasl uzvuna bir ip balayarak karsnn eline tututururlar. Bu halde btn ky dolatrrlar sonra sra karsna ikence yapmaya gelir. Herkesin gz nnde bu kez askerlerin kahkahalar arasnda kadna ikence yaparlar. Silvann merkezinde (...) Sabah saat 3 sularnda bine yakn jandarma, komando birlikleri, alt helikopter ve topu keif uaklarnn destei ile etraf kuattlar. Grenler sanki bir dman kalesi muasara altna alnm da drlecekmi sanrd. Grltden uyanp evinden kan herkesi istisnasz belli bir toplanma yerine gtryorlar. Toplanma yerleri TEKEL iletmesi meydan ale Korta adorun yukar ksm idi. Olup bitenleri renmek iin ban dar karan herkes dipiklenerek bu toplanma yerlerine getirildi. Toplanma yerlerinde halka srn, yat, kalk, yuvarlan emirleriyle toplu halde ikence edildi. Ve halk srtst, yzkoyun yere yatrarak zerlerinde tepiniyorlar, glyorlard... (Hseyin Cevahir Silvanda, Cevahirden Kalan, S. 65) 12 Mart dneminde ikence yaygn ve sistematik bir biimde kullanld. kenceyi lkede yaananlardan, lkenin sosyal koullarndan ayr dnemeyiz. 77 yllk cumhuriyet tarihinin 26 yl skynetim altnda gemitir.

48

ZVERBEY KKNDE KENCE (...) Alndm zaman tersanede normal almalarm yapyordum. nce gzlerimi baladlar, ilkin Kadkye, oradan da bir minibsle, zerime bir battaniye rterek, Ziverbey Kk olarak anlan ve Kontr-Gerillann, Karargah olarak kulland yere getirdiler. Burada eitilmi kpeklerle karlatk. Kpein iki ya da drt ayakl olmas nemli deildi. Kimi zaman drt ayaklnnkine iki ayakllarnki rahmet okutuyordu. kinci kata getirildim; burada bir tuvalette gzlerimi atlar; soyun dediler, soyunduk; sfr numarayla salarmz tra ettiler; fotoraf ektiler, aa kata indirdiler gzlerimiz bal olarak. Burada Kontr-Gerilla, Albay, Yarbay, Yzba diye balayan szlerle, hitaplarla karlayorduk. (...) ikence seanslar artk bylece balayacakt. kence yntemleri ise falaka, kaba dayak, el ayak ve cinsel organa elektrik oku. (...) Bana ok sratli ve deiik yntemlerle 24 saat durmadan ikence yaplyordu. (Hilmi Tademir, aktaran, 12 Mart 1971 Portreler 2, Srr ztrk, S. 72) Gzaltna alnp Ziverbey Kknde ikence gren Hilmi Tademir, Ziverbeyi byle anlatyordu. O dnem gzaltna alnanlarn tm ikence ve gnlerce sren basklardan bahsettiler. Ziverbey Kk ya da esas adyla Zihni Paa Kk Osmanl dneminden kalan ve stanbulun Kadky-Ziverbey semtinde bulunan bir yerdir. Bahe ierisinde olan bu kk, uzun yllar kontrgerillaya ikence merkezi olarak hizmet etti. O dnemin 1. Ordu Komutan olan Orgeneral Faik Trne bal olarak alan kontrgerillaclar ikence, karma ve saldrlardan sorumluydular. Kardklar yurtsever subaylar, iileri, sendikaclar, aydnlar, devrimcileri burada gnlerce tutup iken-

49

ceden geirdiler. Tmgeneral Memduh nltrk, 12 Mart dneminde ikenceli sorgularn yapld bu kontrgerilla merkezinin komutanyd. Burada grevli MT elemanlarndan Eyp zalku askerlikten ayrlma olup Amerikada CIAdan eitim alm biriydi. Hiram Abas, Mehmet Eymr ve daha onlarca MTi, zel Harpi burada ikence yaptlar. Ziverbeyde gzaltnda tutulanlara ikenceciler Buras bir kontrgerilla rgtdr, Biz Genelkurmaya balyz, Anayasalarn ve yasalarn geerli olmadn bilin, stediimiz kiiyi hemen ldrebiliriz, u anda sizler elimizde esirsiniz ve size istediimiz her eyi yapabiliriz diyorlard. Kontrgerilla rgtlenmesini istedikleri gibi ynlendiren ABDliler Teknik yardm ve eitim salama ad altnda bu halk dman rgtlerin tmn kontrol ediyorlard. Halka ve devrimcilere ynelik her katliam ve saldry dolarlarn saarak da dllendirmeyi ihmal etmiyorlard. MTin efleri, kontrgerillac subaylar, CIA tarafndan besleniyordu. ABDliler ikence aletlerini parasz vermenin yannda ikence tekniklerini de Ziverbeye tamlard. Ama bunlarla da yetinmediler... Ziverbeyde gzaltnda tutulanlarn kaldklar odalardaki yataklara varncaya kadar herey ABD malyd. Yataklarn stnde New Beaut Rest, 69.5 dolar yazyordu. Pencereleri siyah kat ya da yal boyayla kapatlarak dardan yaltlm eski ve harap odalarda 69.5 dolar tutarndaki Amerikan yata... Bir baka odada ise Amerikan mal olan elektrikli bir ikence aleti... Ziverbey ikencehanesine getirilenlerin ilk nce boyunun iki yanndan bir plaka geirilir ve muhtelif pozisyonlarda fotoraflar ekilirdi. Ardndan salar sfr numaraya vurularak tra edilirdi. Sonra da ayaklara 17 numara, bileklere 32 numara zincirler taklarak kalaca odaya

50

gtrlrlerdi. Gzler kapalyd. Gzleri kapatmak iin siyah bir gzlk ya da koyu renkli bantlar taklrd. Kalnan yer oda diye geiyorsa da, oda demek iin dnmek gerekirdi. Odalarn her tarafn pislik gtryordu. Etraf sidik ve kan kokmaktayd. Odada kalanlarn sivil elbiseleri zerlerinden karlr, onun yerine kan ve sidik kokan le gibi slak pijamalar giydirilirdi. Bunun dnda eya yasakt. Tuvalet iin askerden izin almak gerekiyordu. Her zaman da buna izin verilmezdi. Tuvalete zincirli ve asker gzetiminde gidilirdi. ou zaman tuvalet de bir ikence arac olarak kullanlrd. Gzba ya da siyah gzlkler srekli taktrlrd. Gzaltnda bulunan insana karanlkla birlikte lm duygusu ve korku yaatlrd. Gzaltndakiler, yatak yerine, vantuz gibi demirleri olan zerine bir bez rtlm olan somyalarda yatmak zorundayd. Elleri ve ayaklar ranzaya zincirle bal olarak arka st yatmaya mecburdu herkes. Arka st yatmaktan dolay srtta yaralar kmaya, srekli arlar olmaya balard. Gzaltna alnan herkes 24 saat elleri ve ayaklar zincirle bal, asker gzetiminde kald. Gnlerce hareket etmeden ranzaya bal ve arka st yatrlan bu insanlar gnn belli saatlerinde de ikence odalarna gtrldler. Ziverbeyde ortalama gzalt sresi 30 gn olmakla beraber iki ay akn gzaltnda kalanlar da olmutur. Gzaltna alnan Ziverbey Kknde olduunu bilmezdi. Zira oraya gzleri bal ve kapal arabalarla getirilirlerdi. Ziverbey Kknde ikence grenlerden tutuklananlar Selimiye Askeri Klasna gtrlrlerdi. Yolda ise Ziverbeyde yaadklarn anlatmamalar iin tehdit edilirlerdi. lerici, yurtsever subaylar, aydnlar, genlik nderlerini, devrimcileri uyduruk iddialarla yarglamann se-

51

naryolar Ziverbeyde retildi. Hayali davalar ikence tezgahlarnda oluturuldu. Ve bunlara dayanarak insanlar yargladlar. KENCE, AILAN DAVALAR VE MAHKEMELERN TAVRI 16 Austos 1971 gn 1. THKP-C davasnn ilk durumas yapld. O gn stanbulda olaanst gvenlik nlemleri alnmt. Askeri reolar, tanklar, polis aralar stanbulu bir batan bir baa kuattlar. Durumay ok sayda yerli, yabanc gazete ve TV muhabiri izliyordu. Salona nce Maltepe Askeri Hapishanesinde bulunan 24 devrimci tutuklu alnd. Ardndan salona Mahir ayann da getirilmesinden sonra duruma balad. Srasyla sz verilen devrimci tutuklular kendilerine yaplan ikenceleri anlatarak, kontrgerillann ikence merkezlerini bir bir akladlar. kencenin neden yapldn anlattlar. Ayrca ikence izleri iin Adli Tpa sevklerini istediler. kenceyi protesto etmek iin kimlik bildiriminde bulunmay reddettiler. Daha sonra Mahir ayan sz ald. Mahir ayan davann geliimine ilikin deerlendirmeler yapmasnn yan sra hcresinde srekli demire vurulu olarak tutulduunu anlatt. Mahir ayandan sonra avukat sz ald. Mahir ayana yaplan ikenceleri, Selimiyede demire vurulduunu belirterek bu uygulamalara son verilmesini istedi. Ayrca Mahir ayann lm tehditleriyle kar karya bulunduunu aklad. Yine Mahir ayann annesinin ve amcasnn keyfi bir biimde gzaltna alndn ve polisin dava zerindeki etkilerinden sz etti. Askeri mahkeme bir ok talebin yannda Mahir ayann demire vurulma uygulamasnn kaldrlmas talebini de reddetti. Adli Tpa sevk ve ikence konusun-

52

da ise tarihe kara bir leke olarak geen u karar ald: Askeri mahkemece, sanklarn ikenceye tabi tutulup tutulmadklar cihetinin tahkiki yoluna gidilse dahi ve bir an iin bu iddiann gerek olduu subut bulsa dahi bu tesir ve tezkin gerei syletmek gayesine matuf olarak m, yoksa u veya bu ekilde ifade almak maksadyla m yapldnn tespitinin imkan dahilinde bulunmamas ve delillerin serbeste... Herhangi bir etkisi olmamas sebebiyle bu konuya ilikin itirazlarn ve taleplerin reddine oy birlii ile karar verilir... Devrimci tutuklular karar protesto ettiler. Bu kararn ikencenin aktan savunulmas anlamna geldiini, mahkemelerin kontrgerilla merkezlerini btnleyen roln ifade ettiler. te, askeri mahkemenin aklkla karar altna ald bu politikann ve mantn sonucunda, 12 Martta kontrgerilla merkezlerinde ikenceyle alnan ifadeler dayanak yaplarak onlarca dava ald. lericiler, yurtseverler, devrimciler, bu ifadeler gereke gsterilerek onyllara varan hapis cezalar ve idam cezalarna mahkum edildiler. Askeri savclar ve yarglar, skynetim komutanlarnn direktifleri dorultusunda hareket ettiler. Hatta askeri savclar bizzat kontrgerilla merkezlerine gelerek ikenceli sorgulara katldlar. Diyarbakrda grevli savc Yaar Deerli devrimcilere yaplan tm ikencelere bizzat nezaret eden savclardan biridir. Nitekim TKP-ML nderi brahim Kaypakkaya, Diyarbakr ikencehanelerinde katledildiinde ikencecilerin banda yine savc Yaar Deerli vard. THKP-C, THKO, TKP-ML bata olmak zere devrimci rgtlerin kadrolar, taraftarlar 12 Mart ikencehanelerinde youn ikence ve saldrlarla kar karya kald. Devrimci rgtlerin kadro ve taraftarlarna ynelik bu ikencelerde, bazlar katledilirken, geriye de ikencenin izlerini hayat boyu tayacak yzlerce sakat kald.

53

12 Mart cuntas silahl mcadeleyi savunan rgtlere kar kontrgerilla taktikleriyle saldrarak bitirmeye, halktan tecrit etmeye alt. Kontrgerillaclarn kullandklar yntemlerin banda da kukusuz ikence geliyordu. 12 Martn kontrgerilla merkezlerine, yaygn ikence, idam ve katliam politikalarna ramen devrimci mcadelenin geliimi engellenemedi.

54

D- 12 EYLL VE KENCE
Oligari, 12 Mart ak faizmiyle de mcadeleyi durduramamt. Devrimci mcadele lke apnda adm adm gelimi ve 1980e gelindiinde de egemenlerin en byk korkusu olmutu. Oligari aresizlik iindeydi. Devrimcilerin nderliinde ykseltilen anti-faist mcadele ile sivil faist etelere her geen gn geri adm attrlyordu. yle ki, sivil faistler birok blgede MHP binalarn aacak, MHPyi oluturacak ynetici kadro bulamaz duruma getirildi. i snf da, ekonomik-demokratik-siyasal taleplerle grev ve direniler rgtlemekteydi. 1980 ylnn ilk aylarnda binlerce ii grevdeydi. Tari, Antbirlik direnileri iilerin mcadelesinde yeni bir sramayd. Genlik, anti-faist mcadelede sokak sokak atarak faist igalleri krd. renci genlik akademik-demokratik mcadelesini ykseltti. Krt halk iinde ulusal bilin giderek glenmi, Krt halknn ulusal talepleri n plana kmtr. Douda azmsanmayacak bir devrimci potansiyel olumutur. Bata, Krt kylleri olmak zere Krt genlii en dinamik kesimleri oluturmaktadr.

55

O dnem faist MHP destekli AP hkmetinin ykselen, yaylan devrimci mcadele karsnda tek silah vard; bask ve terr... Bask ve terrn en yaygn uygulanan biimlerinden biri de ikence idi. 1980e gelindiinde ikence yle bir seviyeye gelmiti ki, artk gnlk yaamn ayrlmaz bir paras olmutu. Mahallede, sokakta, okulda, fabrikada, kyde ikence ile heran herkes karlaabilirdi. Ve ikence ylesine yaygnlk kazanmt ki, en cra karakollardan klalara, jandarma karakollarna, seyyar ikence merkezlerine kadar her yerde halka ve devrimcilere ikence yaplmaktayd. kencenin bu kadar yaygnlamas zerine devrimci hareket ikenceye kar eitli kampanyalar rgtlemitir. Devrimci hareketin Karakollarda kence, Polisin Saldrgan Tavr ve Karakol Basknlar balkl yazsnda yle deniyordu: Oligarinin bask tekilatlarndan biri olan polis tekilat en kk mahalleye kadar yaylmtr. Emniyet tekilatnn en yksek kademelerinden ve ileri Bakanlndan aldklar emirlerle halk yldryor, devrimcilere karakollarda ikence yapyorlar. En kk bir olayda dahi polisler istedikleri evlere baskn yapyor, emeki halktan insanlar, kadn-ocuk demeden hrpalyor. Bunun dnda baz polis karakollarnda gzaltna alnan kadnlar tecavze uruyor. Karakollar AP hkmetinin ibana gelmesiyle beraber Pol-Birli MHPli polislerin karargah haline gelmitir. lerici demokrat polisler srlmekte, hibir karakolda varlk etkinlik gsterememektedir... ... Polis karakollar devrimcilere, halka zulm yadran ikence eden bir hale getirilmilerdir. En kk bir olayda dahi karakola den devrimciler dvlmekte, ikence grmekte ve ondan sonra Birinci ubeye teslim

56

edilmektedir. Estirilen bu polis terrne devrimci hareket kaytsz kalmad. Yine ayn dnemde TARte yaplan ikencelere, uygulanan polis ve asker zulmne kar ve lke genelinde srdrlen polis terrne kar kampanya yrtld. Devrimci hareket, ikence ve polis saldrlarn protesto etmek iin ok eitli mcadele aralarn kulland. kence merkezlerinin tahrip edilerek silahszlandrlmas da dahil olmak zere eitli devrimci iddet eylemleri yapld. kenceciler uyarld. 12 Eylle gelindiinde tablo yleydi: Skynetimle birlikte, ehirlerin birou -bata stanbul olmak zere- tam kla grnm almt. Okullar askeri kla ve karakollara dntrlm, sokaklar ve caddeler askerlerle igal edilmiti. nsanlar sokaktan keyfi bir biimde gzaltna alnyor, ekip arabalarnda ikence gryorlard. Semtler, mahalleler, emeki halkn yaad yoksul gecekondu blgeleri polis ve asker kuatmasndayd. Giri ve klar sk sk kesilip fiili sokaa kma yasa uygulanyordu. Geceleri evler baslyor, halk ikence merkezlerine gtrlyordu. Ev basknlarnda krlmadk kap-pencere, paralanmadk eya kalmad. Halkn mal ve namusu ayaklar altndayd. Boyutlar ifade edilmeyecek kadar yaygn bir devlet terr uygulanmaktayd. CUNTAYLA ARTIK KENCE HER YERDE Cunta ncesi dnemde younlaan ikence, cuntadan sonra artk her yerdeydi. 12 Eyll cuntasyla birlikte gzaltna alnp ikence grenlerin says 700 bin kii civarndayd. Bu yllar boyunca ikencede yzlerce kii katledildi. Binlerce kii

57

sakat kald. Faist cuntann ilk ii halkn rgtl kesimlerine ynelmek olmutu. Devrimci harekete vurduu darbelere, yaratt tahribata bal olarak kitleleri daha kolay sindireceklerini bilen faist generaller ona uygun yollar izlediler. Devrimci hareketi yok etmek iin hemen hemen her yola bavurdular. kence ise bu saldr politikalarnn odana oturdu. Devrimci hareket iin ayr bir polis rgtlenmesi ve ikence timi bile oluturdular. Yine bu dnemde emniyet mdrlklerinde, siyasi ubelerde ve karakollarda ikence timlerinin saylarn artrarak, poliste geceli gndzl alma sistemini getirdiler. Artk ikencehaneler 24 saat akt. Cuntann ilk icraatlarndan biri de gzalt sresini ilk nce 15 gnden 30 gne daha sonra ise 90 gne karmak oldu. Ayrca ek bir 15 gnle bu sre toplam 105 gne kadar karlabiliyordu. Yine, cuntann ald bir kararla hapishanelerde bulunan devrimci tutuklular da polisin istedii anda yeniden ikenceye alnabilecekti. Bylece, hapishanelerdeki ok saydaki tutuklu tekrar sorgulanmak zere ikencehanelere tand. zellikle devrimci mcadelenin kitleselletii blgelerde ikence ile halk sindirilmeye alld. stanbulun gecekondu semtlerinden Ankarann mahallelerine, Bursa Gemlik iilerinden Elazn yoksul halkna, Yenieltek maden iilerinden Maran kyllerine, Hakkariye, Dersime kadar lkenin her yannda, tm halka ikence ve bask politikas uyguland. stanbulda yalnz bir gecede polis ve asker operasyonunda 5 bin kii gzaltna alnrken, Yenieltek maden iilerine kar yrtlen ve gnler sren operasyonda 15 bin kiiye ikence yapld. Douda, zellikle silah toplamak gerekesiyle kyler komando basknlarna urad. Ve ky meydanna getirilen kyller silah vermedikleri gerekesiyle

58

meydanlarda, kadn erkek ayrmadan rlplak soyulup ikence grdler. Kyler asker igalleriyle ak hava hapishanelerine evrildi. Sokaa kma yasaklar, mera, mezra yasaklar birbirini izledi. Airetler birbirine dman edilmeye alld. O dnemin yz binlerce ikencesinden birisinde unlar yaand; ... 1981 gecesi tutuklandmda alt aylk hamileydim. Gzlerim yolda, araba iinde baland ve bana hamile olman seni ikencelerden kurtaramayacak dendi. Bu kaln bir erkek sesiydi. Ayn ses, bana mesleimi sordu, syledim. Sze bir bakas girerek yalan sylediimi mesleimin bu olmadn, benim o... olduumu ve benimle para karlnda yattn hatrladn syledi. Kafam daha ilk anda allak bullak oldu... kence yerinde hemen zerime saldrdlar. Tekmelemeye, yumruklamaya baladlar. Nedenini sorunca, ulan o... nedenini renirsin. Hem bize soru sorma, biz insan deiliz, canavarz diyerek dayaa devam ettiler. Ben iki bklm olarak ocuumu korumaya alyordum. Fayda etmedi. Karnma da vuruyorlard. Ka kere bayldm hatrlyorum. Sonra yumuak bir sesin bana ikence yaplmasn doru bulmadn syleyen sesleri geliyor aklma. Kim bu? Neden ikencelerini durdurmuyorlar? Yeniden baylmm. Kendime geldiimde gzlerim akt. Bulunduum yer bir alma odasn andryor. Masalar, iskemleler var. Hava iyice boucu, ierisi ok scak ve pis kokuyor. Masalarn zerinde daha nceden grmediim metal borular vb. var. Tam o srada eimi ieri getirerek Ona ikence yapmaya baladlar. Onu anadan doma soydular ve elektrik verdiler. Haykrlarna dayanlacak gibi deildi. Sonra beni de soyarak elektrik vermeye baladlar. Bu durum gnlerce srd. Vcudumun her yeri feci ekilde yanyordu. Hele kasklarm... Daha nceden ikence yznden kadnlarn ocuk drdklerini okumu ve duymutum. Aklm ondayd... Sonraki gnler sorularna

59

doru karlk vermezsem nce kocam ldreceklerini ve sonra da hamileliime son vereceklerini tekrarlamaya baladlar. Bu da gnlerce srd. yici bitkinlemitim. Uyku uyuyamyordum. Zaten souk, karanlk ve darack bir hcrede uykudan szedilemez... Bana bu durumda bir de falaka uyguladlar. Kanamam balad... (kence Olay, Doktor Blent Tarakolu, S. 60) 12 Eyll adeta bir karabasan gibi kmt halkn stne. renciler, iiler, memurlar, esnaflar, retmenler... ksacas yoksul halkn evleri geceyarlar baslarak ikence merkezleri dolduruluyordu. Hi kimseden haber alnamyordu ve gzalt aylarca sryordu. ehirlerde caddeler, sokaklar igal altndayd. Aramalar, kimlik sorma adna onur krc davranlar, sokaa kma yasaklar, mahallelerin kuatlmas, kapatlan kitle rgtleri, sansr ve ikence... Ev basknlar zellikle geceleri yaplrd. Bu bir Nazi taktiiydi. Nazilerin Gece ve sis taktii ile bir geceyars evlerin kaplar krlarak insanlar yataklarndan apar topar alnp belirsiz yerlere gtrldler. Gzaltlar o kadar yaygn, ikence o kadar youndu ki, mevcut ikencehaneler cuntann ihtiyacna cevap veremez olmutu. ehirlerin orta yerinde bulunan DS (Devlet Su leri), YSE (Yol Su Elektrik), Et-Balk Kurumu gibi devlet kurumlarnn binalar, ikencehane olarak kullanlmaya baland. O dnem ikence nerelerde yaplmad ki? Vedat, gzbann yap yap ettii, gzel ela gzlerini ovuturuyordu. Bir sre evresini seemedi. Zincire alnm ayaklarn, ellerini birbirinden uzaklatrmakta glk ekti. Sanki anasndan byle yapk domutu. Verilen suyu iince duruldu. Ayaklarndan, belinden, penisinden kaynayan szlar unuttu. Gzleri kp kp zerine evrilmi yzleri bir daha inceledi. Bynn yars, ban oras buras rasgele tra edilmi komik biri glece:

60

(...) Buras Samandra Tank Taburu alannda be katl bir binann tabanyd. Bask tavan tepeden dar pencereleriyle olduka sevimsiz bir yerdi. Tozlu kaln borularn iyice alaltt uzun dehliz, gece gndz yanan kr ampullerle aydnlanyordu. Kuru betonun kimi yerlerinde yalnkat serilmi boz, yrtk battaniyeler, sanklar iin hem yorgan hem dekti. Kapnn dibinde 150 kiiye verilmi bir su bidonu ile bir naylon tas duruyordu. Bidonun evresi slak deil vck vck amurdu. Su bidonunun kar kesinde binbir ricayla alnm sidik tenekesi vard. Bunca adama bir gaz tenekesi tuvalet... (Hcrede enlik, Hasan Kyafet, S. 18-19) CUNTANIN KENCE YOK YALANLARI VE DLLENDRLEN KENCECLER Cunta ile birlikte ikence tezgahlar gece gndz alrken ikenceli lmler ve sakatlanmalar da pepee srd. Cuntann tm tehdit ve sansrne ramen, bunlar i ve d kamuoyuna yansyordu. Cunta efleri, dnyadaki benzerleri gibi, ikence yok yalanna sarldlar. Onlara gre, Trkiyede ikence yaplyor demek komnizm propagandas ve komnist rgtlerin bir taktii idi. Uzun yllar bu nakarat tekrarladlar. Yzbinlerce insan ikence grrken, cuntaclar insanlarn gzne baka baka yalan sylediler. 12 Eyll faist cuntasnn lideri Evren; kence yaplyor dendiinde bunlara hep terane cevab veriyordu. Ancak ortada bir gerek vard. kence drt duvar arasnda kalmyor, bir biimiyle darya yansyordu. Bu durumda da cunta efleri; kence devlet politikas deildir diyerek savunmaya getiler. kence mnferittir, bir iki kendini bilmez polisin iidir diyerek halkla dalga getiler. Gstermelik soruturmalarla, resmi aklamalarla i-

61

kencenin stn rteceklerini dndler. Ama aklamalarna, ikence ve kt muamele konusunda akladklar sahte rakamlara ramen ikence gereini kapatamadlar. Yzbinlerce insann ikenceden geirildii ve yzlerce insann ikenceden ld bir lkede cuntann verdii rakamlar ok komikti. 12 Eyll ikencelerinin ba sorumlusu Evren, o dnemde televizyonda yapt bir konumada yle diyordu: ... ikence eskiden de vard, imdi de var, ama biz sorumlular yakalayp yarg karsna karyoruz... O bu szleri sylerken bile, stanbuldan Ankaraya, zmirden Adanaya, Ordudan Elaza, Diyarbakra, Hakkariye kadar lkenin her yerinde binlerce insan ikence grmeye devam ediyordu. Yine cunta dneminde, adeta halkla alay edercesine, yaanan onca ikence olayndan sadece 947 olay hakknda soruturma ald ve bunlardan 647si hakknda kovuturmaya yer olmad karar verildi. 142 dava ise mahkumiyetle sonuland. 700 bin kiiye ikence yaplm, yzlerce insan lmt. Binlerce insan fiziki, psikolojik ve kalc sakatlklar yaad. Alan dava says ise ok dkt. Ak ki, ikencecilerin ok kk bir ksm mahkemelerde gstermelik olarak yargland, daha dorusu yarglamak zorunda kaldlar. Cuntann vnerek syledii cezalarla sonulanan davalarda ise verilen cezalar ounlukla bir yl hapis ya da alt ay memuriyetten mendi. kencede bir insan ldryorlar ve bundan dolay sular sabit olmasna ramen aldklar ceza bir yl hapis ya da alt ay memuriyetten men oluyor. Oligarinin adaleti buydu ite. Duvarlara yaz yazd, pankart ast diye insanlara onyllarca hapis cezas verenler, ikenceyi bir su olarak grmedikleri gibi dl-

62

lendirmekten de geri durmadlar. Kald ki, ceza alan ikencecilerin hibiri bu cezalar ekmemi, grevden alnmamtr. Tersine ikence yapp insanlar ldren, sakat brakan, tecavz eden ve bunlar sonucunda nleri artan tm ikenceciler zellikle terfi ettirildi. En nemli grevlere getirildi. Daha sonraki yllarda polis tekilatnn en st kademelerine kadar ykselecek, hatta meclise bile girecek olan Mehmet Aar, nal Erkan, Kemal Yazcolu, Necdet Menzir, Mete Altan, Hasan zdemir, 12 Eyll dneminin ikenceleriyle nlenen polis eflerinden sadece bir kadr. Terfi ettirmelerin dnda ikenceciler maddi olarak da dllendirilmitir. Ahmet Karlanga ve Mustafa Hayrullaholunu ikencede katleden stanbuldaki ikence timi, cunta efi Kenan Evren tarafndan kollarna altn saat taklarak dllendirildi. Tabii, burada saatlerin deerinden ok, dl mant nemliydi. Evren, ikenceye devam diyordu ikencecilerin koluna takt saatlerle. Devlet hibir zaman ikencenin ve ikencecilerin zerine gitmemitir. Gitmez ve gidemez de. Yllardr yaananlar bunu kantlamtr. nk ikence ve bask olmakszn bu sistem ayakta duramaz. kenceyi kurumlatran zaten devletin kendisidir. Bylesi bir organizasyonu yapan devlet, cunta yllarnda bu organizasyonu daha da glendirmitir. E- KENCE, DEMOKRASYE GE YALANLARI LE GZLENMEYE ALIILDI Cunta, Kasm 1982de Anayasa Referandumu ve 6 Kasm 1983de gstermelik seimlerle Demokrasiye Gei Program ad altnda ak faizmi kurumlatrarak demokrasicilik oyununu srdrd. Halk asndan

63

deien bir ey yoktu. Her ey eskisi gibiydi. Tabir yerindeyse eski tas eski hamamd. Referandumla, faist 82 Anayasasnn kabul ettirilmi olmas, Evrenin MGK Bakan olmaktan kp kendini cumhurbakan setirmesi, Trkiyede hak ve zgrlklerin gasp edilmesi gereini deitirmiyordu. Yeni anayasann ve bu dnemde kartlan deiik yasalarn bir zellii de, ikenceyi daha da yasal bir klfa sokup ikencecilere koruma salamasyd. Tabii buna bal olarak da ikence hem kurumlatrlm, hem daha da yaygnlatrlmt. kence ve insan haklar ihlalleri tm hzyla sryordu. Ayrca anayasa ve eitli kanunlar ile, ikencenin dnda da halka ynelik yasaklar, basklar, keyfilikler yasal klfa sokulmutu. Sonulanan siyasi davalarda pepee idam ve ar hapis cezalar verilmeye baland. Demokrasiye geiyoruz denilen 1984 ylnda halka ynelik saldrlar da giderek artt. Hapishanelerde devrimci tutuklulara ynelik ikence ve teslim alma programlar hzlandrlrken, ikencehaneler de bo durmad. kencenin ayyuka kt bu dnemde cumhurbakan sfatyla Evren, kence iddialar kastldr. Bizi dier medeni lkeler nnde kk drmek isteyen hainlerin yalandr diyerek, ikenceye ve ikencecilere arka kyordu. kence tartmalarnn devam etmesi zerine ise Bu terane yllardr bitmez. Gemite de yapld diye pikince aklamalar yapyordu. kencenin youn olarak srmesi eitli tartmalar da beraberinde getirdi. Hkmette olan ANAP, bu tartmalara kaytsz kalamad. 1985 ylndan balayarak zal ve ANAP kurmaylar ikence konusunda yalanlarn arkasna gizlenmeye baladlar. zal 1985 yl ubat aynda, kence yok, sui muamele var. Kanunlarmzda ikence tabiri yok diyordu. zal bu aklamalaryla kafa kartrmaya alyordu.

64

zaln sui muamele dedii dnemde insanlar ikencede ldrlyor, sakat braklyordu. Kadn ve erkekler tecavze uruyor, gnlerce elektrik ikencesi gryor, asklara alnyor, falaka atlyordu... zal, baltay taa vurmutu. Tepkiler zerine ark etmekte gecikmedi. Gerek dnceleri olmamakla birlikte oluan tepkiler zerine ikenceyi lanetliyoruz aklamasn yapt. Yine ayn dnemde bu tartmalara ANAPl bakanlar da katlmak zorunda kald. Zamann ileri Bakan Yldrm Akbulut hala ikence yoktur diye yalan sylerken, Adalet Bakan Nejat Erdem ise ikence sivil hapishanelerin uzandan bile geemez diyerek tutuklularla alay ediyordu. Bamsz yargdan ikenceye onay! Devlet yetkilileri, hkmet szcleri ikence gereinin zerinden atlarken, yargtay ve mahkemeler de ikenceyi merulatran, destek veren kararlar aldlar. Bu konuda tarihe kara lekeler olarak geecek saysz mahkeme karar bulunmaktadr. rnein Devrimci Sol davasnda ikence ile ilgili su duyurularnda mahkeme heyeti bunlar bizi ilgilendirmiyor, yetkili merci biz deiliz diyerek, ikencecilerle ilgili soruturma almas talebini reddediyordu. 24 Ocak 1984 tarihinde ise Erzincan Askeri Mahkemesi u karar alyordu: kence yaplm olduu kabul edilmi bile olsa, ikence doru yant almak iin yaplmtr. Eer doru olmayan yantlar verilseydi veya yantlar uyduruk olsayd ikence oaltlrd. nk ikencenin amac doru yant almaktr. Bylece sanklar bunu bildiklerinden ikence edilen kiinin mantk olarak doru yant verdiinin kabul... edilmesi gerektii...

65

tirafn ikence veya teki hileli yollarla salanm olduu kantlanm olsa bile itiraf ek kantlar salamakta ve maddi gerekleri desteklemekteyse ona dayanarak karar vermeye yasal bir engel yoktur diyordu, 1984 ylndaki dier bir karar. 12 Nisan 1986da Diyarbakr 1 Numaral Askeri Mahkemesi ise krarlarda anlatlanlarn doru olmas halinde, srf yasal olmayan ekilde elde edilmi ikrarlar olduu gerekesi ile kabul edilmemesi hibir mantk kuralna uygun deerlendirme olamaz diyerek karar alyordu. Tm bunlardan da anlalaca gibi ikence, ifade almann doal bir biimi saylmaktadr. Bu ikence altnda alnan ifadelere dayanlarak insanlara ar hapis cezalar verilmitir. kencecileri cesaretlendiren bir karar da yargtaydan geldi. Yargtay Ceza Genel Kurulu, 5. 10. 1987 tarihinde Trk Ceza Kanununun ikenceyi yasaklayan 243. Maddesinin yorumlanna yeni bir l getirmi ve ikence sonucu oluan rahatszlklarda, verilen raporlarn 7 gn amamas durumunda bunu ikence saymamtr. 7 gnn altnda i gremez raporlar iin, onur krc davrana uramak diye hukukta, ceza yasasnda karl olmayan bir yorum getirmitir. Yargtayn karar, ikencecilere ynelik yle bir mesaj ieriyordu: ikence yapn, ama fazla iz brakmayn, ikence tezgahlarnzdan geenlerde, 7 gn aacak dzeyde i gremez raporu alacak belirtiler olmasn! zal sui muamele, yargtay onur krc davran diyerek ikenceyi neredeyse literatrden karmaya almlardr. Devletin dier kurumlar da ikenceyi saklamak iin her yola bavurmulardr. Bu yllarda ikence yok, ikence varsa bile aratrrz, varsa bile mnferittir yalanlar hep srd. kence ile ilgili gstermelik admlar atmaktan geri durmadlar. Halkn gzn boyamak iin her kla girdiler. kenceye kar uluslararas szlemelere

66

atlan imzalar ya da su stne yaz... Ad btn dnyada ikence devlet olarak anlan devlet, bu durumu amak, gz boyamak iin, ikenceyi yasaklayan, cezalandrlmasn ngren uluslararas szlemeleri imzalamaktan da geri kalmyordu. 16 Haziran 1987de yrrle giren kence ve baka zalimce insanlk d ya da onur krc davran veya cezaya kar szleme ile taraf devletler ikence ve dier insanlk d uygulamalara bavurmayacaklarn taahht etmilerdir. kenceye Kar Komite adnda bir de denetim mekanizmas ngren bu szleme, Trkiye tarafndan 11 Ocak 1988de imzalanm ve 26 ubat 1988de onaylanarak yrrle girmitir. Ancak atlan imzalar, verilen szler kat stnde kalmtr. kencenin brakalm azalmasn artarak srmtr. kence bu yllarda modern letirilmi, ikence merkezlerine yerletirilen modern ikence aletleri ile grnrde az iz brakan ama vcuttaki tahribat ar olan ikence yntemlerine geilmitir. Getirilen yasal dzenlemelerle de ikenceciler korunmutur. 430 sayl Kanun Hkmnde Kararname ve Terrle Mcadele Yasas, ikence yapan, yapt ikence ile lme yol aan devlet grevlilerinin yarglanmasn yeni esaslara balanmtr. Bu esaslar, bir bakma devlet grevlilerini, ikencede adam ldrmekten, ikence sonucu oluan sakatlklardan dolay alacak davalardan korumay amalamtr. 1990LI YILLAR VE 12 EYLL ARATMAYAN KENCELER Bu lkede ne zaman demokratiklemeden, demokrasiye geiten, demokratik reformlardan sz

67

edilse o dnemlerde, halka ve devrimcilere ynelik saldrlar daha da younlar. Ne zaman demokratikleme deseler, ardndan amal, ancakl yeni bask ve yasaklar getiren yasalar karlr. kenceler, kayplar, katliamlar pepee gelir. DYP-SHP hkmetinin kurulmasyla birlikte Demirelnn ikilisi de demokratikleme laflarn azlarndan drmediler. Kt muameleye, ikenceye, onur krc davranlara karydlar. Tabii bunlar laftayd. Gerekte ise ikence btn hzyla sryordu. Artk 12 Eyll dnemindeki l topra atlm, halk kitleleri seslerini ykseltmeye balamt. Devrimci hareketin silahl eylemleri ve Krt yurtseverlerinin sava, oligariyi aresizletiriyordu. Oligari, silahl mcadeleden ve halk muhalefetinin ykselmesinden duyduu korkuyu yine iddetle bastrmaya alyordu. Sistematik ikencenin yan sra, katliamlar, kayplar btn hzyla sryordu. DYP-SHP hkmetinin demokrasi maskesi ksa srede dm, halka dman olan yz aa kmt. Halka demokrasi, effaflk ve iyi yaam koullar vaat edenler bunu abuk unutmulard. kence, en vahi ve iren yzyle yine her yerde sryordu. Gzalt sresi normalde 15 gn iken, olaanst halin uyguland illerde bir ay ayordu. Bu illerde ikence, polis merkezlerinin yan sra, askeri birimlerde de yaplmaktayd. Bunun iin JTEMin ikence merkezleri oaltld. Ayrc seyyar ikence timleri oluturuldu. zel timler ve askeri birlikler operasyona ktklarnda yanlarnda seyyar ikence aletlerini de gtryordu. Yine bu dnem JTEMin oluturduu ve itiraflarn da iinde yer ald birlikler, kardklar insanlar da bayr dolatrp ikence yapmakta ve daha sonra da kuruna dizerek katletmekteydiler.

68

Yine ky okullar, salk ocaklar, yatl blge okullar askerler, kontra ekipleri tarafndan el konulup halka ynelik ikence yaplan yerlerdendi. Bu yaygn ikence sonucu katledilen insanlarn says hala tam olarak bilinmemektedir. Ayn dnemde stanbul, Ankara, zmir, Adana ve daha bir ok ehirde ikenceler sonucu devrimciler ve halktan insanlar ldrld, sakat brakld. kenceler 12 Eyll aratmayacak ekilde yine btn lkede sryordu. KENCE BUGN DE DEVAM EDYOR 12 Eyllden bu yana 20 yl geti. Son 20 ylda da deiik biimlerde de olsa ikence hep srd. kencenin kitlesel olarak uyguland, binlerce insann ikenceden geirildii dnemler de az deildir. kencenin bir devlet politikas olduu aktr. Ama dzenin uaklar bu konuda tam bir ikiyzllk rnei sergilediler. Bir yandan ikenceyi kurumlatrp, CIAdan yeni ikence teknikleri alrken dier yandan ikence yoktan devletimiz ikenceye kar kararllkla mcadele etmektedire kadar uzanan yalanlara sarldlar. kence srecek, ikence tartmalar da hi bitmeyecek... Son dnemde, ikenceye ve zellikle de kayp politikasna kar oluan tepkiler sonucu ve demokrasicilik oyunu gerei gzalt sresi bir haftaya indirildi. ABye girme adna yeni vitrinler oluturma yoluna gidildi. Ama dn olduu gibi bugn de ikence sryor. Kat stnde ikenceye kar yeni anlamalara imza atsalar da, yeni taahhtlerde bulunsalar da, gzalt sresini uzatp ksaltsalar da ikence gerei deimeyecektir.

69

Bu lkede bunca alk, yoksulluk, bask yaanrken, iktidarlar halkn hak ve zgrlk mcadelesi karsnda baskdan, yasaktan, katliamdan baka bir ey yapmazlarken, ikencenin varl-yokluu tartmalar gereksizdir. Meclis bnyesinde oluturulan kence Aratrma Komisyonu raporlar bile Trkiyede ikence gereini reddedememitir. yle olmutur ki, ikencenin yaygnl, lmler, sakat kalmalar dzenin kimi uaklarn bile rahatsz edecek boyuta gelmitir. kence elbette bu devletin kurumlar, bu dzenin hkmetleri tarafndan ortadan kaldrlmayacaktr. nk ikenceyi yapan bu devletin kendisidir. Smr ve zulm dzeni srdke ikence de srecektir. Ama bu gerek ikence karsnda sessiz kalnaca, bir ey yaplmayaca anlamna da gelmez. kence insanlara yaplan en aalk bir zulm yntemi ve sutur. Dolaysyla ikenceye kar mcadele etmek de her insann grevidir. F- KENCENN AYAI: POLS, ADL TIP VE SAVCI Siyasi iktidarlar bugne kadar ikence gereini gizleme yoluna gittiler. Gizleyemedikleri noktalarda ise ikencenin mnferit olduu ve 3-5 eitimsiz, kendini bilmez polisin yaptklaryla snrl olduu iddialaryla geitirme yoluna gittiler. Tabii ki her ey bu kadar basit deildi. kencenin sistematik olduu ve bunun bir devlet politikas olarak uyguland hep gzlerden karlmaya alld. Oysa ikence devletin kurumlarnda yaplyor, ikence yapanlar zel eitim almalar iin yurtdnda ve Trkiyede eitiliyordu. Ve bunlar iin devlet onlara her

70

ay dzenli maa dyordu. kence ite bylesine gerekti. Kukusuz yaplan ikenceler sadece karakollarn, siyasi ubelerin, emniyet mdrlklerinin, jandarma karakollarnn, MT binalarnn, JTEM karargahlarnn duvarlar arasnda kalmyor. kence bir devlet politikasdr ve devletin egemen snflarn gvenliiyle ilgili tm kurumlar buna gre organize edilmi, bu politikann srdrcs olmutur. Bu yanyla ikence gereine sadece yaplan mekanlarla snrl olarak bakmak eksik olacaktr. Manyetoyu eviren el kadar, ikence izine rastlanmamtr diyen bir doktor, kendi adna, gzaltna alnanlarn ikenceli sorgulardan geirilmesi iznini veren ve ikenceli sorgularda alnan ifadelerle iddianame hazrlayp onyllara varan cezalar isteyen savc ve hakimler de o lde sorumludur. O halde ikencenin ayandan sz etmek yanl olmayacaktr. kencenin birinci ayan, polis ve jandarma oluturmaktadr. Karakollarda, klalarda, polis ve jandarma merkezlerinde yaplan ikencelere ilikin binlerce tanklk vardr. kence fiziki ve psikolojik boyutlaryla esas olarak buralarda uygulanr. kencenin bir amac o kiiyi inanlarndan vazgeirmek, korkutmak ise dier bir amac da sulu ilan edip hakknda dzmece ifade ve kantlarla hapishanelere gnderilmesini salamaktr. te burada ikencenin ikinci aya devreye girer. Devletin ikence politikasn aklamak, ikenceyi gizlemek iin bu kez Adli Tp ve doktorlar devreye sokulur. kence grmemitir demek iin salamdr raporlar verilir. Veya bazen bir ka gnlk i gremez raporlar verip vahetin zerini kllerler. Adli Tp iin

71

geerli l, tbbi bulgular deil, polisin ve mahkemelerin istekleridir. Sonra ikencenin nc aya devreye girer. Savclar ve mahkemeler ibandadr artk. kence grenler bu kez de tutuklanr ve hapishaneye gnderilir... kencenin birinci aya olan polis ve jandarmann icraatlarna ayrntl olarak daha nceki blmlerde deindiimiz iin burada ikencenin dier iki ayandan; Adli Tp ve savclk-mahkemeler ayaklarndan bahsedeceiz. KENCE ZNE RASTLANMAMITIR Baz sansasyonel olaylarda -ki daha ok da adli olaylarla ilgili olarak- gzaltna alnanlar nce Adli Tpa sevk edilir. Ve salam raporu alnarak gzalt balatlr. Siyasi davalarda ise gzalt sonras ve genellikle de savcla karlmadan nce Adli Tpa sevk yaplr. Adl Tp tekilatnn olmad birok ehirde ise gzaltndakiler devlet hastanelerine gtrlr. Hatta polisin devlet hastanesinden doktor alp getirerek emniyet mdrlklerinde kontrol yaptrd da olmaktadr. kence gren kiiyi Adli Tpa, kendisine ikence yapanlar gtrmektedir. Yani polis veya jandarma hem ikence yapacak, hem de ikence yaptnn belgelenmesine izin verecek. Bu mmkn deildir. Adli Tptaki ilemler bu ikenceciler tarafndan yrtlmekte, takip edilmektedir. Kald ki, polis ya da jandarma artk ounlukla ikenceyi teknik yntemlerle yapmakta, grnrde belirgin izler brakmamaya almaktadr. Falakadan ayaklarnn taban patlam grntlere pek fazla rastlanmamaktadr. Belirgin izlerin olmas durumunda ise gzalt sresi eitli biimlerde uzatlarak, izlerin gemesini beklemektedirler. Bunun iin, izleri bir an nce yokedecek

72

zellikte eitli merhem ve ilalar bile, gzaltndaki sann itiraz bile olsa zorla kullanlmaktadr. Adli Tpa karlan gzaltndaki bir insan polis gzetiminde doktorun karsna karlr. Doktorun karsnda zgrce konuma imkan bu biimde ortadan kaldrlm olur. ou insan bu durumda ikence grdn bile anlatamaz. nk, henz polisin elindedir. Adli Tptaki muayenenin ardndan yine emniyete gtrlebilir. Polis de bu durumu deerlendirerek, nceden gzaltndaki insan ikence yapldn sylemesi durumunda tekrar ikence yapmakla tehdit ederek susturma yoluna gider. Adli Tpdaki muayene formalitedir. Doktor gzaltndaki insanla yalnz kalmak ve tm vcudunu kontrol etmek, tek tek iz tespiti yapmak durumundadr. Ama bunlar yaplmamaktadr. Formaliteden, polisin yannda herhangi bir eyin var m diye sorulur, sana yle uzaktan bir baklr ve salamdr raporu verilir. Kald ki ou zaman gzaltndakiler doktora belirgin ikence izlerini gsteremez. rnein elektrik ikencesinin vcutta tahribatlar youn olmasna karn belirgin, gzle grlr bir iz brakmam olabilir. Ancak bugnk tp yine de bir kiiye elektrik verilip verilmediini saptayacak olanaklara sahiptir. Adli Tpta bu tr teknikler kullanlmaz. Daha dorusu ikence tespiti stne uralmaz. Bunda Adli Tpdaki kadrolamann da byk bir nemi vardr. Meslek ahlakna sahip olmayan faist doktorlarla doldurulmutur buralar. Aralarnda istisna olarak bulunan, bilim ahlakna uygun davranan doktorlar da bask ve zorla susturulmaya allr. (Yakn zamanlardaki Adli Tpta grevli Prof. ebnem Korur Fincanc olayn hatrlayalm; ikenceyi belgeledii iin bana gelmedik kalmamtr.) Yani bir btn olarak Adli Tp, ikenceyi aklama ilevi grmektedir.

73

kence politikasnn gizlenmesinde Adli Tpn ve raporlarnn nemli bir yeri vardr. Nitekim devlet, ikence konusunda hep bu sahte raporlara bel balamtr. yle ki, ikence sonucu sakat kalan, yaamn yitiren ok sayda insan olmasna ramen, Adli Tp hep ikencecileri aklama yoluna gitmitir. kence sonucu lmlerde bile sahte raporlarla ikenceleri gizlemeye, ikencecileri korumaya almtr. Adli Tpn oynad bu rol, stlendii bu grev, ikencenin nasl bir devlet politikas olduunu yeterince gstermektedir. KENCEY VAREDEN BR BAKA KURUM; SAVCILIK Adli Tpn formaliteden muayenesi ve alnan salam raporunun ardndan sra savcya gelir. Bu kez savc sorulara balar. Pepee unu yaptn m?, bunu tanyor musun?... sorularn sorar. Elbette savcnn ikence yaplp yaplmadn renme ve bunun gereklerini yerine getirme diye bir sorunu yoktur. Onu ilgilendiren karsna karlan insan nasl kolayca tutuklatacadr. O nedenle de ikenceye ilikin hibir ey sormaz ve renmek de istemez. Sylendiinde ise geitirmeye, dikkate almamaya alr. Hatta kimileri de ya ne yapacaklard... az bile yapmlar diye pervaszca ikenceyi savunur. O ifadelerin ikence altnda, zorla alnm olmas, dzmece olmas savclar ilgilendirmez. Savclarn polis fezlekeleri ve ikenceli sorgularda alnan ifadelerle hareket etmesi, tm bunlar doru kabul etmesi anlamn tar. Ayrca, ikence gereinin atlanp bu arkn bir dilisi olmalar ikencenin srmesinin de garantisidir. Evet bu bir arktr. Bu ark dilileri sayesinde varol-

74

mu ve dnmtr. Savclar, mahkemeler bu sistemin bir parasdr. Savclarn ikence iin yaplan su duyurularnn brakalm gereini yapmalarn, Nusret Demiral, Nuh Mete Yksel gibi bazlar da bizzat ikenceli sorgulara katlmaktadr. Gzaltna alnanlarn sorgulanmas grevini ikencecilere havale ettikleri yetmezmi gibi ikenceye nezaret de etmektedir savclar. Grevleri bu sistemi korumak olunca ikence politikasnn gereklerini de yerine getirmektedirler. Yine savclar, idam ve ar hapis cezalar istekleri de dahil, tm iddianamelerini polis fezlekelerine ve ikenceli sorgulara dayandrmaktadrlar. ddianamede geen her satr, her sulama manyetoyu eviren elin, askya asan ikencecinin, tecavz edenlerin elinden kmtr. SAVCILIKTAN SONRA SIRA MAHKEMELERDEDR Gzaltna alnp tutuklanarak mahkeme nne karlan tutuklularn, ikence konusundaki anlatmlarna, su duyurularna ramen, bugne kadar mahkemeler bu konuda hibir adm atmamtr. ou kez bizi ilgilendirmez, ikayetlerinizin muhatab makam biz deiliz denerek ikence iin yaplan su duyurular reddedilir. Mahkemelerde ikence konusunu dile getirmek de bir cesaret iidir. kence konusundaki su duyurularnda srarl olmanz halinde, hakim tarafndan konuturulmamak, duruma salonundan atlmak ska rastlanan olaylardandr. kence lafn duyan hakim, hemen konumanz kesmeye alr. kenceciler iin kt sz sylettirmez. Su duyurusunda bulunulmas kabul edilmez.

75

stelik, ikenceciler durumaya arlarak tutuklular aleyhine ifadeler alnmaya allr. Polislerin dzmece sulamalar aratrlma gerei duyulmakszn doru kabul edilir. Tutuklular yer, zaman belirtmelerine ve tanklkta bulunmalarna karn, ikencenin yapld hibir kurum hakknda ilem yapmamtr mahkemeler. O ikence merkezlerini ve yaplan ikenceleri pekala tm savclar, tm yarglar bilmektedir. Bilmez gibi grnmeleri ve bizi ilgilendirmez eklindeki tutumlar ile sistematik ikence mekanizmasn tamamlamaktadrlar. Savc ve yarglar da ikencenin su ortadr. Polis-adli tp-mahkemeler her ne kadar ikencenin en nemli ayan olutursalar da, ikencenin sorumlular, sulular ve su ortaklar sadece bunlar da deildir. kence suunu ileyenler, karakollardaki, emniyet mdrlklerindeki, jandarma karargahlarndaki ikencecilerden balayp devletin en tepesine kadar uzanr. nk, ska deindiimiz gibi bu ikenceciler ruh hastas olduklar, eitimsiz olduklar, kendilerini bilmedikleri iin deil, kendilerinden byle istendii iin ikence yapyorlar, ikence yapmalar iin maa alyorlar. Maa veren devlettir. Keza, doktorluk gibi bir meslei ayaklar altna dren Mengele artklar, Adli Tpta devletin maal elemanlar olarak grev yapmaktadrlar. Savclar ve hakimler de yledir. Yani bu nemli ayan ikence konusundaki grevleri, bizzat devlet tarafndan rgtlenmi ve aralarnda i blm yaplmtr. Onlar kurumlatran ve bu i blmn yapan devlettir. Devlet, sadece ikencenin sistemli bir ekilde uygulanmas iin gerekli rgtlenmeyi yapmakla da kalmyor. Devletin eitli kademelerinde yer alan temsilcileri de; milletvekilinden bakanna, emniyet mdrlerinden

76

Genelkurmaya, Babakanndan Cumhurbakanna kadar hepsi yllardr ikenceyi gizlemek iin her eyi yapmlardr. Artk inkar edilemeyecek boyuta geldiinde de ikence mnferittir yalanlaryla ikencecilere destek vermeyi srdrmlerdir. kenceciler yine devletin bu kademeleri tarafndan dllendirilip, terfi ettirilmektedir. lkemizdeki ikence gereinin yelpazesi bu kadar genitir. kence bu gereklik iinde ele alnmadnda kavranlamaz ve doru bir sonuca varlamaz. Bunun iin, insanla kar ilenen en byk su olan ikenceye kar kmak ve mcadele etmek iin hedefimizi de doru belirlememiz gerekir.

2. BLM
kenceyi yaayanlar anlatyor (1980/1994)

79

KENCEDEK YOLDALARA-1
-1yaralarna aular baslacak, bir ilk yaz gecesinde nemli duvarlar halkn gzyalarn getirecek bu aclar aclarmz kan dinmez yaralarmz bir kez ate dm yreimize dalansn bu yaralar gayr sk diini demiyorum sana bizde sklacak deil dmana geirilecek di var brak! ac alasn, akallar ulusun glmse ve ge bunca acya ramen glmsemek ne muhteem itir ki kahreder zalimi koy yreini dudaklarna ve glmse glmse ki az dolusu glebilelim suratna dmann ve kahkalar atabilsin halkmz... -2sen acnn orta yerinde direnirken kara yrekli, umut dmanlar senden bahsediyorlar aklamalar byk faili mehul eylemler... yakalandlar! gl krm zaman deil imdi ne frtna, ne boran sevdayla, kavga zamandr artk yaanan yakalandlar! yle sansn irenliin te yz

80

yakalayamazlar firari sevdamz bu yrek bizdeyken delik deik olsa da olsak da zamana akan kanmz tar umudu... sevda gldr kurundan sevda gldr aclardan sevda kavgadr ugruna lnen umut ele gemez zaman durmadan bo ver imdi aclara iki kez girilmeyen yani keke dedirtmeyecek nehirler tasn bedenini tarihe glver gller asn yznde ac zamannda glmek yaatr seni glerek syle direniin trksn yalnz deilsin yalnz deilsin nemli ve lo tezgahta Kahramanlar seninle bak Ali halaya yeni durdu Ferit mendilin kzln sallyor Elektrik, ask, ok ve dahi cmle irenlikler ne yazar st dal eilir kara rzgarlarda eemez frtna, krar da eemez aln kzlyldzllar Bu yol neslimize armaan edilen yere kar yr imdi, senden nce gidenlerin peinden kulak ver yreine sesimiz gelecek duvarlar aarak karanfiller aacak alnnda yr imdi umuda... yr imdi halaya... ban dik olsun!

mit lter

81

SEN LDRP BURAYA GMECEZ. KMSENN HABER BLE OLMAYACAK BUNDAN Anlatan: Mehmet Doan
(42 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

1977 ylnda stanbul niversitesi ktisat Fakltesine baladm. Faistlerin, polislerle birlikte saldrd, okullar igal altnda tuttuklar yllard, o yllar. Sonra 16 Mart katliamn yaadm. Yanbamzdaki arkadalarmz bomba ve kurunlarla katledildi. Birou paramparayd. Ortalk kan glne dnmt. Bu an hi unutmadm. Faizme kar byk bir kin duydum. Okulumuzun faistler tarafndan igal edilmemesi iin anti faist mcadele iinde yer aldm. Faizme kar olmam, okuldaki akademik-demokratik mcadeleye katlmam nedeniyle birok kez gzaltna alndm. Beyazt Karakoluna, Gayrettepe 1. ubeye birok kez gtrldm. Buralarda ikence grdm. Yine ubat 1980de keyfi bir biimde gzaltna alndm. ubede 1 hafta kaldm. kenceli sorgulardan sonra karldm mahkeme tarafndan tutuklandm. Davutpaa Askeri Hapishanesine gtrldm. 1 ay tutuklu kaldktan sonra tahliye oldum. 12 Eyll cuntas geldiinde Bursadaydm. Cunta geldikten sonra daha nce birok kez gzaltna alnmam nedeniyle polis tarafnda pheli ahs olarak aranmaya balamtm. Evimiz Bursa Setbandayd. 12 Aralk 1980 gecesi saat 03.00te kapnn krlrcasna alnmasyla uyandm. Evde benden baka, o akam stanbuldan gelen bir arkadam daha vard.

82

Telsiz seslerinden, grltlerden, kfrlerden ve kapnn tekmelenmesinden gelenlerin polis olduunu anladk. Gecenin bu saatinde baka kim gelebilirdi ki? Arkadamla birlikte yattmz odadan karak giri kapsna geldik. Kapy amadan, Kim o diye seslendim. Kapnn arkasndan bir kfr ve tehdit salvosu geldi. Ap amamakta tereddt ettim. Kapy amaynca polisler daha ok kfr ve tehdit etmeye balad. Souk ve kaln bir ses kapya ate edin diye uludu. Ardndan silahlarn mekanizmalar ekildi. Kapy o anda atm. Amamla birlikte silah kabzalar ve tekmelerle yere yklmam bir oldu. eriye elik yelekli, silahl 20nin zerinde polis girdi. 2 polis hemen bama kt, kfr ve yumruklarla yerde dvd. Evden yumruklar, tekmeler ve kfrler arasnda karldm. Aralk aynn dondurucu souunu yayoruz. stm deitirmeme, kaln bir eyler giymeme izin vermediler. Evden apar topar karldm. Kollarm arkaya bktler. Bam zorla yere doru bastrdlar. Bamdan, kollarmdan tutarak, merdivenleri de-kalka, hzla indirdiler. Arabalarn arka sokaa park etmilerdi. Sokaa kadar bu halde gtrldm. 12 Aralk 1980den 4 Mart 1981e kadar 82 gn sren gzalt hikayesi byle balad... Elimizdesin, akll ol, yoksa... terek minibse soktular. Minibsn arka koltuunun nndeki dar bolua bastrarak zorla soktular. Bir yandan ayaklaryla tekmeliyor, dier yandan bama yumruklarla vuruyorlard. Araba hareket etti. Daha dorusu arabalar demeliyim. Kalabalk bir polis grubu, telsiz sesleri ve 5-6 aralk bir konvoy olduunu bir aralk grebilmitim. Ne kadar gittik, tam karamadm. Etraf grmemi istemiyorlard. Ama bir ara durduk. Koturmacalar, telsiz sesleri ve komutlardan askeri bir blgede olduumuzu tahmin ettim. Niye oraya gittik tam olarak anla-

83

m deilim... Aralar tekrar hareket etti. Ve sonunda Bursa Emniyet Mdrlne getirildim. Srklenircesine arabadan indirildim. Kapdan sokulduumda, ilk ileri gzlerimi pis kokan bir bez paras ile balamak oldu. Kfrler ve tehditler arasnda ikence yaplan 5. kata karldm. Kollarmdan tutan ikenceciler srekli in bitti. Elimizdesin, artk ldn diyerek moralimi bozmaya alyorlard. Her cmlenin arasna da aza alnmayacak kfrler yerletiriyorlard. Bu ekilde bir odaya sokuldum. Gelen seslerden odann kalabalk olduu anlalyor. Ben ieri girince odada sessizlik oldu. Ak olan telsizi kapattlar. Ne diyeceklerini bekliyorum. Bir yandan da ne yapacaklarn... kenceciler ne yapyor? Yanmdalar m? Arkamdalar m? Ama bir ey kesin. Ne yapacaklarn dnyor olmallar. Yumruk vuracaklarn, yere drebileceklerini ya da tekmelerle saldrabileceklerini dnerek yere salam basyorum. En azndan hemen yere dmemeliyim diyorum. Sessizlii, Olum dinle diyen bir ikenceci bozuyor; Elimizdesin ve akll olmalsn. 12 Eyll geldi, her ey bitti artk diyor. 3 ay buradasn. Bizi dinle, bize yardmc ol ve buradan sa k. Yoksa ln kar buradan diye devam ediyor. Parat meselesi O ara bir bakas glerek Gelirken parat getirdin mi? diye laf atyor. Onun bu parat lafna odadaki tm ikenceciler glyor. Parat meselesi uydu; Bursa Emniyet Mdrlnde bulunan 5. ve 6. katlar ikenceli sorgular iin ayrlmt. Daha 12 Eyll gelmeden nce polisin 5. kattan atarak katlettii ilerci-yurtsever insanlar oldu. e o gnlerde gazetenin birinde Bursa Emniyetinin karikatr kt. Gzaltna hazrlk yapan birine arkada Paratn aldn m? diye soruyordu. Karikatr i-

84

kencecilerin houna gitmi olmal ki, her gzaltna alnana bunu soruyorlard. Parat laflarndan sonra konumalar dndrp yi dn, seni de 5. kattan atarza getirdiler. kenceciler durmuyor, birbirleriyle yarrcasna konuuyorlar. Biri bitiriyor, biri balyor. Ama ortak vurgu, bu i bitti artk oluyor. Bu konumalar arasnda kaln sesli olan Dediklerimizi yaparsan ve istediimiz gibi davranrsan burada kimse klna dokunmaz diyor. Sonra, diyalogtan, karlkl konumak ve anlamaktan sz ediyor. Ve anlatmaya devam ediyor: Seni aylardr aryoruz. Yakalamak iin ok uratk. Hakknda ok ey biliyoruz. Oturup konualm bunlar. Tamam m? diyerek konumasn bitirdi. - Anlatacak bir ey yok dedim. - O halde bizden gnah gitti diyor kzarak. Odann havas birden deiiyor. Kfrler balad nce. nce sesli birisi pe pee kfrlerini sralyor. Konuma lan orospu ocuu. Biz seni konuturmasn biliriz diyor. Konumalar ksa bir sre kesiliyor. kence yapmak iin hazrlk yaptklarn tahmin ediyorum. O ara ilk yumruklar suratma yiyorum. Yumruk ve tekmelerle yere dryorlar beni. Burnum kanamaya balyor. Yerdeyim. Ve bu kez tekmelerle dvyorlar. Bir ara gl iki el yakama yapyor, beni yukarya doru kaldryorlar. Zorla ayakta tutmaya alyorlar. Nedeni de anlalyor. Tpk Trk filmlerindeki gibi ikenceciler ortalarna alp dvyorlar beni. Hnerlerini deneyenler de kyor. rnein yumruklar dnda, kafa atan, diz vuranlar da kyor. Az le gibi iki kokan birisi duvara yaslayarak dvmeye balyor. Tekrar yerdeyim. Tekmeler arasnda stmde olan giysilerimi zorla karmaya alyorlar. Yrtarcasna, stmde olanlar tek tek karyorlar. Kar koyuyorum

85

ama onlara engel olamyorum. Vurulan her yer yanyor adeta. Mthi bir ac duyuyorum. Burnumdan szan kan byma, azma doru yol alm durumda. - Daha bunlar ne ki? Bu daha balang. Ona gre dn. Konuacak msn lan? diyor, o ince tiz ses... Birisi o an gelip tam gbeimin stne oturuyor. Arl altnda eziliyorum. Bir bakas ayaklarm kaldrarak falaka sopasn geiriyor ve balyor. Falakaya yatracaklarn anlyorum. Klasik Osmanl Falakasndan... Modern elektrik ikencesine... Ayaklarm yere yatay bir biimde tutuyorlar. Kfrler, tehditler arasnda falaka sopas elinde olan imdi konumada greyim seni diyor. Falaka balyor. lk darbeler ayaklarmn tam ortasna iniyor. O vurduka mthi bir ac duyuyorum. Ayaklarm yanyor. Hareket etmeye alyorum. Ama ne mmkn. Gbeime oturan ikenceci azm kapatyor, boazm skyor. Falaka sryor. Saysn bir an aryorum, saymay brakyorum. Ayaklarm hissetmemeye balyorum. Belli bir sre sonra kaldrp yrtmeye alyorlar. Sonra tekrar balyorlar. Arada kaln sopay ayak tabanlarmda gezdiriyorlar. O zaman daha ok ac duyuyorum. Sopay tutan ses deimi. Bu kez sopay bir bakas vuruyor. Falakadan sonra elektrik ikencesine balyorlar. Kablonun plak ularndan birini ayak baparmama dierini elimin sere parmana balyorlar. Glmeler, kfrler arasnda akm veriyorlar. Vcudumun hzla sarsldn, kasldn gren ikenceciler laf atyor. Sere parmama taktklar ucun yerini her seferinde deitiriyorlar. Vcudumun eitli yerlerinde gezdiriyorlar. Kablonun ucunu frsat bulduka karp atyorum. Bunun zerine kolumu arkadan kelepelediler. Ar-

86

kadan elleri kelepeli ve srt st yatmann kendisini tek bana ikence. Elektrik ikencesi srasnda ksa aralklar verip soru soruyorlar. Sorulara cevap alamadklarndan tekrar balyorlar. Elektrik ikencesini brakp yerden hzla kaldryorlar. Odadan srklenerek karlyorum. Koridordaym. Nereye gtrdklerini merak ediyorum. ok gemeden gzergah reniyorum. Tuvalete gtrlyorum. Yeni ikenceler orada olacak. rlplam. Ve k ortasndayz. iddetli bir su darbesine maruz kalyorum. Su buz gibi. Bama, yzme, boynuma, vcudumun her yerine su tutuyorlar. Donuyorum. Bir sre sonra zangr zangr titriyorum. Dilerim birbirine vuruyor. Bir ikenceci glerek banyo yaptrdklarn sylyor. Sudan korumaya almam zerine kollarmdan kalorifer borularna kelepeleniyorum. Bir sre de byle souk su tutuyorlar. Elektrik ikencesi iin tekrar geri gtrldm. Yere yatrlyorum. Islak bir haldeyim. zellikle elektrik daha etkili olsun diye slak halimle elektrii veriyorlar. kencenin ne kadar srdn hatrlamyorum. Bir ara fenalatm. Onun zerine bir sre ara verdiler ikenceye. ylece yerde yatyorum. Daha sonra alp kardlar odadan. Yarplak bir halde tuvalete gtrldm. Orada plerin yannda bulunan kalorifer borusuna kelepelendim. Su ve uyku yasak bana. Uyutmamak iin sk sk nbeti polis gelip kontrol ediyor. Uyuyorsam, yumruklayarak uyandryordu. Ayakta duracak halim kalmamt. Yorgunluk, ikence sonucunda uyku ar basyordu. Ara ara uyumaya alyordum. leden sonra tekrar ikenceye alndm. Dndn m? diye sordular nce. Cevap vermedim. Onun zerine ikence tekrar balad. Elektrik, falaka, souk su ikenceleri ve kaba dayak...

87

Tank olduklarm bir rnek: Sonra tekrar giydirip tuvalete kelepelediler. Benden sonra ikenceye alnanlar oldu. Onlarn seslerini, haykrlarn, ikencecilerin kfrlerini duyuyorum. Sonraki gnlerde o sesleri hep duydum. Bazen, o sesler ok derinden geliyordu. Gsn yrtar gibi kyordu bazen. Bir gece yaananlar hi unutamadm. Bursa Mustafakemalpaadan bir baba ve iki olunu almlar. Aile ilerici. Faistler ihbar etmi. Polis, babann gz nnde iki oluna ikence yapt. Bir gece yine, bu ailenin 17 yanda olan oluna bir ikenceci, sopayla dve dve akla hayale gelmeyecek eyler yaptrd. kencecinin sapkln, sadistliini de gryorsun. 17 yandaki bu ocuu, nce dve dve bartt. Sonra koturmaya balad. Ardndan elma topla diyerek, ocukla oynamaya balad. yle elma toplanmaz diyor ve dvyordu. Oysa ortada elma falan yoktu. Koturuyor, dvyordu. Kk olan acyla baryor, alyordu. Onun bu feryatlarn babas ve abisi de duyuyordu. Bir ara babas yalvarr gibi yeter, ne olursunuz brakn ocuumu dediyse de kar etmedi. kenceci bu kez kk oula Sen hi eekle... yaptn m? diye ahlakszca sordu. kencecilerin ahlak, onuru, namusu yoktu. Cevap vermedi olan. Bu kez de ikence cevap vermedi diye balad. Cevap alncaya kadar dvd. Olan, yok deyince bu kez de yalan sylyorsun diye dvmeye balad. Yani ikence yapmak iin bahane bulmak kolayd. Dalmtm. kencecinin biri gelip beni uyandrd. Gece yars olmutu. Kelepeyi ap gel dedi. Tekrar ikence yapacaklarn, bunun iin ardklarn dnyordum. Bu kez odaya sokmadlar. Ne yapacaklar diye merak ediyordum. kenceler etrafm eviriyorlar. Ve birisi

88

hadi diyor. Kapya doru gtrlyorum. Kollarmda ikenceciler var. Asansre bindirince gzm ayorlar. nfaz provas Darya kyoruz. Kap nnde duran bir arabaya bindiriliyorum. ki yanmda polisler var. Araba hareket ediyor. Nereye gidiyoruz? diye soruyorum. Ama cevap yerine kfrle karlk veriyorlar. Gece yars olduu iin sokaklar bombo. Skynetimin gece sokaa kma yasa var. Gece 24.00den sonra sokaa kan herkesi gzaltna alp tutukluyorlar. Daha sonra hapishanede bu ekilde gzaltna alnp tutuklanan yzlerce insanla karlatm. Bursa-zmir yoluna saptk. Ve bo yollardan ilerliyoruz. Tek tk aralarla karlayoruz. Arkamzda bizi takip eden bir polis arac daha var. Yerler karl. Baz yerler belirgin bir biimde kar tutmu durumda. Karanlk da olsa dary izlemeye alyorum. Daha nceden grmediim yerlerden geiyoruz. kenceciler pek fazla konukan deiller. nde oturan, eli telsizli ve kr sal olan, bir ara arkaya dnp yanmdaki polislere bir eyler soruyor. Sesinden, bana dinle diyenin o olduunu anlyorum. Bana ikence yapanlarn bir ksm arabadakiler diye dnyorum. Sonra bo bir araziye sapyoruz. Epeyce ilerliyoruz. Tal, tmsekli bir yerden geiyoruz. Arabay sremeyeceklerini anlaynca duruyorlar. Ve beni indiriyorlar. Kelepemi ayorlar. Ko, serbestsin diyor biri... Onlar silahlarna mermi vermekle meguller. Gecenin sessizliinde, mekanizmalarn sesinden baka bir ses yok. Onlar ko diyor, ben yerimde duruyorum. Kprdamyorum bile... Niye kamyorsun? diye soruyor biri. Silahn kabzas ile de bama vuruyor. Ardndan silah bama doru tutuyor. Onlarn istedii gibi davranmyorum. Bu kez yrt-

89

yorlar. Yerler amur ve buz gibi bir hava var. amurlara bata ka yryorum. Bir yandan da ldrebileceklerini dnyorum. Durduruyorlar. Birisi arabadan alp getirdii bir krei zorla elime tututurmaya alyor. Almyorum. Israr ediyor, yine almyorum. Almaynca, krekle vuruyorlar. Yumruk ve tekmelerle saldryorlar. Tekrar yere dryor ve amurun iine yatryorlar beni. Tekmelerle vuruyor, amurlu ayaklar ile stme basyorlar. Kr sal olan ikenceci silahn bama doru tutup leceksin diyor. ldrp atacaz diyor bir bakas. Uzun boylu, ivesinden Krt olduu anlalan bir baka ikenceci Seni ldrp buraya gmeceiz. Kimsenin haberi bile olmayacak bundan diyor. Bir sre yerde kalyorum. amurun soukluunu tm vcudumda hissediyorum. Tekrar kaldryorlar, ko diye baryorlar. Souktan tirtir titriyorum. stm amur ve su iinde. Olduum yerde duruyorum. Ne olacaksa burada olsun diye dnyorum. Kfrler ediyorlar. Bir ara kendi aralarnda sessizce konuuyorlar. Sonra telsizli ve kr sal olan hadi dnyoruz diyor. Bir yandan yumruklarla vuruyorlar, bir yandan da kelepe takyorlar. Arabaya bindiriliyorum. kencecilerin surat ask. Bu ubede ikencenin artaca anlamna geliyor. En azndan intikam alacaklardr diye geiriyorum iimden. Emniyete getiriliyorum ve tekrar tuvalete kelepeleniyorum... Sonraki gnler koridorda bir sandalyeye oturtuluyorum ve oradan da iinde hibir ey olmayan bir odaya kapatlyorum. Karanlk, havasz odada gnlerim geiyor. ou zaman tek bama kalyorum. kence seanslar devam ediyor. kenceci eflerden biri, gzaltna alnmn 25. gn

90

mjde verir gibi Seni stanbul istiyor, oraya gtreceiz diyor. Gayrettepedeyim... Ve o gn, bana ikence yapan ekip eliinde stanbula gtrldm. stanbul Emniyetinde Devrimci Sol timinin sorumlular olan Aydn Bar ve Fikret Inkaralarn karsna karlyorum. kence bu kez Gayrettepede balyor. Gndzleri ikence yaplan katlarda tutuluyor ve akam olunca da Gayrettepenin zemin katlarnda bulunan hcrelere konuyordum. Uyumak, dinlenmek ok zordu. 2 kiinin, bazlarnda 4 kiinin ancak kalaca hcrelerde en az 10 kii olurdu. Ayamz uzatmak bile mmkn deildi. kenceciler, stanbuldaki baz eylemleri kabullenmemi istiyorlard. Bunun iin burada da, elektrik, falaka, kaba dayak, souk su tutma ikencelerini grdm. 10 gn sonra Bursaya geri gtrldm. 40. gnden sonra da 5. kattan zemin katta bulunan hcrelere indirildim. Ondan sonra gnlerce tek bana hcrelerde kaldm. Gzaltndaki sre iki ay atnda askeri bir birlik iinde olan gzetimevine gtrldm. kenceden geirilmi birok insanla ayn kouta kalyordum. Buradaki gnlerim de ok uzun srmedi. Bir gn subayn odasna gtrldm. Odaya girdiimde siviller de vard. Subay, Seni Bursa Emniyeti istiyor dedi. Yeniden Bursa... Bu kez yeni bir ekibin elindeydim. Yeniden sorgu balad. Bu kez 6. kata kardlar. 6. kata gtrldmde Bursann Gemlik ilesinde gzaltna alnm 150 civarnda insanla karlatm. Gzaltna alnanlar arasnda kimler yoktu ki?.. retmenleri ile birlikte alnan Gemlik Lisesi rencileri, iiler, memurlar, sendikaclar, genler, esnaflar vard. 6.

91

kat ikencehanesi gece-gndz alyordu. Orada bulunan herkese ikence yaptlar. Sonra tekrar sra bana geldi. Gzaltnda olan insanlarla bamn olduunu sylyor, kabul etmemi istiyorlard. Tekrar elektrik, falaka ve souk sudan oluan ikenceye tabi tutuldum. hafta da burada kaldm. 3 hafta boyunca tek bama koridorda bir kalorifere kelepelendim. Gzaltnn 82. gnnde zmit Glckteki Donanma Skynetim Komutanlnda bulunan Skynetim Askeri Mahkemesine karldm ve tutuklandm. Bana yaplan ikencelerle ilgili bir ok kez su duyurusunda bulunmama ramen herhangi bir ilem yaplmad. ***

92

ANLADIM K, BR MEVSM BOYUNCA KENCEL SORGULARDA KALMITIM Anlatan: Osman Osmanaaolu

(44 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

1981 ubatnn son gnyd. ki arkadamla birlikte, kaldmz evden sabahn erken saatlerinde ktk. Cunta dnemi olduu iin geceleri sokaa kma yasa vard. Ve yasan kalkmasnn hemen ardndan kmtk. skdarda bulunan Zeynep Kamil Hastanesinin yanna geldiimizde, devriye gezen bir polis otosuyla karlatk. Arabadan inen polisler zerlerimize silah dorulttular ve kimliklerimizi istediler. Bir an tandk bir yzle karlatm. Mahallemizde oturan ve kendisinin MHPli olduu herkes tarafndan bilinen polis karmda duruyordu. O da benim devrimci olduumu biliyordu. Artk kurtuluumuzun olmadn, gzaltna alnacamz anlamtm. Ve tahminimde yanlmadm. Bizi gzaltna alp en yakn karakola gtrdler. Buras ayn zamanda ekip otolarnn devriye kmadan nce toplandklar yerlerden biriydi. Karakolda kimlik kontrol srasnda anarist olduumuz, hangi eylemlere katldmz ynnde szl satamalar oluyordu. Hakaret dolu szlerle tehdit ediyorlard. Bir sre sonra da fiziki saldrlar balad. Birka polis birden saldryor, kaba dayak atyorlard. Ardndan alt kata indirdiler. Buras hcrelerin bulunduu bir yerdi. Ve karakolun arka tarafnda bulunan Karacaahmet Mezarlna bakyordu. Bir sre burada tutulduk. Sonra tekrar yukarya kardlar. Bizi baka bir yere gtreceklerini sylediler. Neresi olduunu tah-

93

min etmek zor deildi. 1. ubeye ya da dier adyla stanbulun ikence merkezi Gayrettepeye gtrecekler diye dndm. Gzlerimizi baladlar, ekip otosuna biner binmez de kaba dayaa baladlar. Buralarda bymtm. Mahallemiz saylrd. Minibsn hareket etmesiyle birlikte ynmz karmaya alyordum. Iklardan sonra minibs sola dnd iin Gayrettepeye deil de, skdar Emniyet Amirliine gtrldmz anladm. Daha nce de alnmtm. Ama ounlukla ekipten braklm, karakola gtrldmde de bir-iki gn sren gzaltlar yaamtm. Ama bu kez yle olacaa benzemiyordu. Minibs durduunda her mz de srklercesine binaya soktular ve hzl bir ekilde 3. kata kardlar. Bizi koridorda, birbirimizden ayr tutuyorlard. Bu arada gelip geen polisler tekme ve yumruk eliinde adn ne?, hangi rgttensin?, seni nereden getirdiler? gibi sorular soruyorlard. Bir sre sonra bayan arkadala beni aaya indirdiler. Buras nezarethane olsa gerek diye dndm. Yanyana 7 hcrenin bulunduu dar bir koridora girdik. Hcrenin kapsn atlar. Arkaya dnmemi syleyerek gzban atlar ve hcrenin kapsn kapattlar. Bir anda karanlkta kalmtm. Hcrede herhangi bir aydnlatma arac yoktu. Hcre mazgal da kapalyd. Tanmak iin duvarlar yokladmda parmaklarmda ve avularmda slaklk hissettim. Ayamla zemini yokladm. Zemin tahtayd. Onun da duvardan pek fark kalmamt, hatta daha slak saylrd. Hcrenin eni iki adm, boyu da 5 adm kadard. Tavan ise yksek saylabilirdi. Hcreyi inceleme srasnda benden baka kimsenin olmadn da anladm. Kapya yaklap dier arkadan hangi hcreye konulduunu renmek iin alak sesle Sibel diye seslendim. Cevap gelmedi. Duymam olabilir dncesiyle bu kez daha yksek bir sesle ses-

94

lendim. Cevap geldi. Dier arkadan nerede olduunu sorduumda bilmediini syledi. Bu durumda beklemekten baka yapacak bir ey yoktu. Zaman ilerliyordu. Hem beklemenin verdii bir merak vard, hem de nemin etkisini youn olarak hissetmeye balamtm. Koridordan gelen konuma sesine dikkat kesildim. Bayan arkadala konuuyorlard. ok gemeden kaldm hcrenin kaps ald ve Hadi bakalm gidiyoruz dediler. ki polisle birlikte ilk geldiimizde bekletildiimiz koridorun bulunduu kata ktk. Nefes al verilerinden kan seslerden yanmda bakalarnn da bulunduunu anlyorum. Getirin unu sesiyle birlikte beni aldlar, bir odaya gtrdler. Konu, bildiklerini anlat dedi birisi. Ama cevap vermemi beklemeden kendisi konumay srdrd. Ailemden, akrabalarmdan, rencilik yllarmdan, birimdeki rgtsel faaliyetlerden, kod isimlerden, silahlardan ve patlayclardan sz ediyordu. Yeni biz her eyi biliyoruz demeye getiriyordu. Yatrn unu... Sessiz kalarak anlamaya, ortamn nasl olabileceini tahmin etmeye ve zaman kazanmaya alyordum. Cevap vermeyince ayn ses Peki sen bilirsin. Yatrn unu dedi. Beni, beton zeminin zerine srt st yatrdlar. Yerdeyken biri sol kolumun dirseinden, dieri sa kolumun bilek ksmndan gl bir ekilde ayaklaryla bastrdlar. Ayn anda dier ikenceciler de biri ipi ayaklarma dolayarak uzunca bir sopaya baladlar. Olabildiince hareketsiz tutmak amacndaydlar. Bu pozisyondan nasl kurtulacam dnrken ayak tabanlarmda hissettiim acyla irkildim. Falaka balamt. Her vurduklarnda sayarak ve hzla artan bir tempoyla vuruyorlard. Hi ara vermeden yaptklar vurma srasnda saylar kartryor, tekrar batan saymaya balyorlard. kenceciler saylar ka-

95

rtrmaktan honuttular. Hem kendi aralarnda akalayor, hem de histerik bir ekilde glyorlard. Bir sre sonra durdular ve ayaa kalkmam istediler. Ama kalkamyordum. Bunun zerine kendileri kollarmdan tutup kaldrdlar. Ayakta duramyordum. i uzman olduklarndan akl vermeyi de ihmal etmiyorlard. Durma, zpla. Durursan ayaklarn ier, yryemezsin. Ne kadar dnceliydiler! ierse isin. Hem ierse ne olacak? Bu durumda tekrar falaka atmayacaklar myd? Koridora kardlar. Hala zplamam istiyorlard. Ayaklarm imiti. Basmakta zorluk ekiyordum. Koridorda bekletilirken yzletirme yaptklar dier insanlar ieriye almaya baladlar. Bu durum hi houma gitmemiti. Neyi, nereye kadar, nasl syleyeceklerini bilememenin tedirginlii vard. Tekrar odaya aldlar. Benzeri sorular devam ediyordu. Sessiz kalmam sonucu falaka tekrar balad. Ara verdiklerinde dnmem iin hcreye indireceklerini ancak tekrar yukarya alacaklarn sylediler. Hcreye girerken gzban ayorlard. Hcre souktu. Zemin slak olduundan dinlenmek iin bile oturamyordum. Ayakta kalmaktan baka bir ansmda yoktu. Ne kadar zaman geti bilmiyorum. kenceciler tekrar geldi. Gzlerimi balayp yukar kardlar. Kararmn ne olduunu sorduklarnda aldklar cevap holarna gitmemi olacak ki, saldrmaya baladlar. Rasgele vuruyorlard. Yzba diye hitap ettikleri ikenceci sert bir cisimle kafama vurdu. Ilk bir svnn aktn hissettim. kencecilerden biri kafamn yarldn sylyordu. Akan kan durdurmak iin pamuk bastlar. Tekrar vurmaya baladlar. Bu sefer zellikle yzme vuruyor, 90 gn ellerinde olduumu, yeterli olmazsa bir 90 gn de ek sre alabileceklerini syleyip duruyorlard. Sonra beton zemine yatrdlar. Daha nceki gibi bir pozisyon aldrdlar ama falakaya balamadlar. Her hal-

96

de yeni bir yntem deneyecekler derken sere parmama bir kablo baladlar. Bu arada zerimdeki elbiseleri de karmaya alyorlard. plak kalmtm. imdi de cinsel organma ayn ekilde kablo baladlar. Tamam balyoruz komutuyla btn vcudum ac iinde kald. Telefon grmesi yaptrdklarn, grmek istediim biri olup olmadn soruyor, kahkahalarla glyorlard. Tekrar tekrar elektrik veriyor, sorular soruyor, glmeye devam ediyorlard. Elektrik ikencesi yeterli gelmemi olacak ki, ayn anda falakaya da baladlar. Falakayla birlikte duyduum ac daha da artmt. Bu ikence seansnn ne kadar srdn hatrlamyorum. Aaya indirdiklerinde yzm gzm i, kan ierisinde ve yorgundum. Hcre ayr bir ikenceydi. Yukardaki ikence seanslarndan sonra nem, su, souk, uykusuzluk... her biri daha fazla etkili oluyordu. zerinde yatmak iin dek, ranza, battaniye yoktu. Beni ikence iin yukar kardklarnda hcreyi slatyorlard. Uyumak iin her eyden nce slak zemine katlanmak zorundaydm. zerimdeki elbiseler de slakt. Bu koullarda kalmaktan dizlerimde szlar balamt. Gece-gndz kavram ortadan kalkmt. Hcrelerin bulunduu koridorlar aydnlatan ampullerin yayd lo n dnda her hangi bir k grme ansna sahip deildim. Gzaltnn 25. gnnde, birlikte alndm iki arkada Gayrettedeki 1. ubeye gtrdler. Onlarn gidiiyle birlikte ikenceciler bana daha fazla zaman ayrmaya balad. Artk her ikence seansnda 1. ubeye gnderilmekle tehdit ediliyordum. Gnler ilerledike kirden olsa gerek kanmaya balamtm. kence seanslarnn aras uzasa da devam ediyordu. 45. gn 1. ubeye gtrldm. skdar Emniyetinde grdm ikenceden dolay nce kabul etmek istemediler. Sonra kaydm yaparak hcrelere indirdiler. Kaldm hcrenin numaras 72ydi. Tuvalete

97

yakn olduu iin gzaltnda olan dier kiilerle haberleme olanamz oluyordu. Bir sre yukarya karmadlar. Buradaki hcreler farklyd. Islak ve nemli deildi. Buna karlk ok kalabalkt. yle ki, darack hcrede 78-9 kii kaldmz gnler oldu. Bulunduum hcreye gzaltna alnm grnts altnda sivil polisler de gnderildi. Bu yntemi iki defa denediler. Benzeri senaryoyu skdar Emniyetinde oynam ama polis abuk deifre olduu iin yanmzdan almlard. Gzaltnn 60. gnlerinde Gayrettepedeki ikenceli gnlerim de balad. Sahte idam treni dzenlemek, falaka, elektrik, Filistin asks, a ve uykusuz brakma, ak pencerenin nnde bekletme, souk su, kediyle birlikte ayn uvala koyma, kpee srtma gibi eitli ikence yntemleri uyguland. Gnlerin ilerlemi olmas nedeniyle arlkl olarak falaka ve elektrik yntemleri uygulanyordu. Silah vermemizi istiyorlard. kence seanslar arasnda uzun sre koridorda tutuluyorduk. Gzaltna alndmda mevsim kt ve kar yayordu. imdi ise darda bahar havas vard. Anladm ki, bir mevsim boyunca gzaltnda ikenceli sorgularda kalmtm. 12 Eyll dneminde adli mavirlik 1. Ordunun merkezi olan Selimiye Klasndayd. Savcla ve sorgu hakimliine karldm. Her ikisinde de ikence timinden bir polis vard. Gzda ve tehdit unsuru olarak odaya zellikle alnyorlard. Tutuklanmtm. Artk benimle asker ilgilenecekti. Girite, avukat gr yeri olarak kullanlan blmde saylar yirmiyi bulan askerler tarafndan rlplak soyuldum ve cop, postal ve yumruk eliinde Selimiyeye hogeldin dediler. Yaplan bu ikence nedeniyle 3-4 gn kat yemek yiyemedim. ***

98

BAIR... BAIRACAKSIN KIZIM... BAIRACAKSIN... Anlatan: Hayriye Gndz

(43 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

12 Eyll cuntasndan nce stanbul Belediyesinde memur olarak alyordum. O yllarda, birok memur gibi ben de Tm-Der yesiydim. Tm-Der iinde verilen sendikal mcadelede yer aldm. 12 Eyllden hemen sonra Tm-Der yesi memurlarn byk ounluu ikenceye alnd, tutukland. Veya iten uzaklatrld. Tm bunlarn bir tek nedeni vard; gemite sendikal hakkmz iin verdiimiz mcadele. Ben de aranmaya baladm. Cuntann ilk yllarnda uzun sre yakalanmadm. Ta ki, 1985 ylna kadar... 85 Maysnda, stanbul dnda oturan bir arkadam ziyarete giderken balad her ey. Arkadam Necla, Edirneye bal bir kyde ebe olarak alyordu. 19 Mays tatilini birlikte geirmemizi istemiti. Tatil balamadan bir-iki gn nce oraya gitmeye karar verdim. Edirneye len indim. Arkadam, geleceimi bildii iin eiyle beni bekliyordu. Otogarla ev aras minibsle 15-20 dakikayd. Az sonra evdeydim. le yemeinden sonra kye gidecektik ama gitmeden nce biraz alveri yapmak istiyorduk. Bunun iin bir sre Edirnede dolatk. Gneli bir gnd. Alveriten sonra ellerimizde paketlerle ky minibslerinin kalkt duraa geldik. Durak olduka kalabalkt. Herkes birbirini tand iin durakta balayan sohbet minibste de devam etti. Ta ki, nmz beyaz bir Renault kesene kadar. Minibs durunca Renodan frlayan iki kii mini-

99

bse doru kotu. Biri ofrn yanna geldi, dieri arabaya bindi. Minibsn Renoyu takip etmesini sylediler. Yolumuz deimiti ve herkes tedirgindi. Nereye gittiimizi bilmiyorduk. Arkadam dayanamad ve Beyefendi ne oldu? Neden kye gitmiyoruz? diye sordu. Arabaya binen adam, sert bir cevap verdi: - Susun, Edirne Emniyet Mdrlne gidiyoruz. Ben polisim. Bir ihbar var. Hepinizi sorgulayacaz. Herkes korkuyla birbirine bakt. Ne olmutu acaba. n taraftan yal bir amca, bizim suumuz yok ki dedi. - Kimin sulu olduunu, kimin olmadn oraya gidince greceiz diye tersledi amcay. Ne yapacaktm imdi? Kendi kendime kzyordum. Ne iim vard Edirnede?.. stmde sahte kimlik vard, arandm iin kendi kimliimi kullanamyordum. Ama ciddi bir eyse kendi kimliim kesinlikle kard. Ondan sonra... ondan sonras gnlerce ikence... Yarm saat sonra Edirne Emniyetindeydik. Herkes srayla yukarya, sorgu odasna alnd. Sra bana geldi. st kata ktk. Bir bro grnmndeydi... Hepsi sivil giyimliydi. Masann arkasnda bulunan polis ismimi sordu. Kimlikteki ismi syledim. Arkasndan sorular pepee gelmeye balad. Kimlikte memleketim Erzincan gzkyordu ve Erzincann ilelerini soruyorlard. Neden bu kadar ok soru soruyorlar? Aradan birka dakika geti. Birdenbire polislerden biri alayc bir ekilde Evet, Hayriye anlat bakalm diye konutu. Benim ismim Fatma diye cevap vermemle yzme beni yere savuran bir tokat indi. Edirnedeki ikenceli sorgum bylece balyordu. Ard arkas gelmeyen sorular, sorular... - Buraya niye geldin? Necla ile ne iin vard? O da m rgte ye? stanbulda nerede oturuyorsun? Kiminle randevun vard? Randevu istiyoruz kzm, randevu... Tehditler, kfrler... Edirneye gezmeye geldiimi sylememle birlikte

100

yumruklar, tekmeler inmeye balad. Artk odann iinde dolanyordum. Birbirlerine beni tekmeyle atyorlard. Ayaa kaldrdlar: - Necla rgte ye mi? - Hayr dedim. Necla da, ben de rgte ye deiliz. Hibir ilgimiz yok. Tekrar yumruklar, tekmeler. Sorduklar her sorudan sonra tokatlar, tekmeler inmeye balyordu. Gzlerim balyd. lk inen tokattan sonra balanmt. Ama dayak srasnda gevemiti. Gzbann altndan masa gzme arpt bir ara. Masann stnde antam duruyordu. Paralanmt. Birisi her eyi alyor, inceliyordu. Makyaj malzemeleri, tarak, mendil... herey etrafa salmt. efleri konumaya balad: - Evet buraya stanbuldan geldiini anladk. stanbulda nerede oturuyorsun? - Bize randevu ver, kiminle randevun vard? Yurtdna m kaacaktn?... Sorular, sorular... Edirneye gelmek su mu acaba?.. - Bugn snrdan giren herkesi sorgulayn. Yurtdndan girip bankaya para yatran herkesi de aln, sorgulayn. Btn hesap numaralarn kontrol edin. Bu kz buraya neden geldi, reneceiz diye bard ef olduu anlalan biri. - Evet kzm, anlatacak msn? diye bana dnd. - Buraya niye geldiimi size syledim. Onun dnda syleyecek bir ey yok. - Yani ikenceye devam edin diyorsun... Sustum, konuacak ne vard ki? Onlar srekli konuuyorlard. Ve srekli vuruyorlard. imdi de salarmdan tutup evirmeye baladlar. Bekliyorum. Bundan sonra ne yapacaklar acaba? Herhalde srada elektrik ve falaka var. Necla ne oldu acaba? Ona bir ey yaptlar m? Ya ocuk, ocuu brakrlar m? ocuu braksalar da ne olacak? 1.5 yanda. Ya ona da ikence yaparlarsa? O zaman kendimi hi affetmem. - Dndn m? Bizimle sohbete balayacak m-

101

sn? diyor ikenceci. En iyisi hibir cevap vermemek, susuyorum yine. Tehditler devam ediyor. Seni kaybederiz, alndn kimse bilmiyor diyor. Arkasnda da dierlerini kard. Siz kn, ben kzmla yalnz konuacam dedi efleri... Ve konumaya balad: - Gensin, nnde uzun bir hayat var. Hadi bu ilere bulatn. Madem imdi rgtle ilgin yok. Sadece benim dediklerimi yap, sorduum sorulara cevap ver. Sonra gel ben pimanm de. Seni ben kendim otobse bindireceim. Sadece benim dediklerimi yap yeter. Baka bireye karma. Dinlemiyordum. Aklmda hep kk Tayfun vard. Ne kadar zeki, zeki olduu kadar da sevimli bir ocuktu. imdi nerede acaba? Bizi byle grmemeli, etkilenir, kesinlikle unutmaz. ef dinlemediimi fark edince ayaa kalkt, yanma geldi. imdi gz gzeydik, gzlerimin iine bakyordu. Birden salarmdan tutup havaya kaldrd. Kafam duvara vuruyordu. - Gtrn bunu. Aln falakaya. Akl bana gelir orospunun... Apar topar baka bir odaya aldlar. Ayn kattayd. Bronun yan tarafndayd. Daha kkt. Saa sola kouturmalar balad. Ne zaman balayacaklar diye dnrken kulama gelen seslere ardm. - Bu eteklik giymi, hem de yrtmal etek. Ne yapacaz imdi? - Tvbe, tvbe! Hem de ramazan aynda. Bunu byle yatramayz ki. Kzm sen ne biim devrimcisin? Devrimciler byle mi giyinir? Trnaklar da boyal, yrtmal etek. Niye pantolon giymedin? Abi ierden bir pantolon getirelim dedi biri. Apar topar getirdikleri pantolonu geirdiler stme. Bu sorun zlmt. Ama pantolon ok bykt. Hemen birinin kemerini alp taktlar. Ve falaka balad. nip kalkan sopalar saymaya baladm. Say sayarsam belki acy hissetmem. Bir, iki, ... onbe... Bir sre sonra saylar ka-

102

rt. Saymaktan vazgetim. Artk hibir ey hissetmiyorum, acmyor. Ayaklarmn uyutuunu farkettiler, kaldrdlar. Yrtmeye alyorlar. Yrmyorum. stesem de yryemem. Ayakta bile duramyorum. ki kii kolumdan tutup yrtmeye balad. Sonra zplattlar. Zpla kzm, zpla . Sakat kalrsn diyorlar. Yrtme, zplatma fasl bitince eflerinin karsna kardlar yine. efleri yumuak bir sesle konumaya balad: - Naslsn, iyi deilsin deil mi? Bak kzm yle oturalm. nce bir sigara-ay i. Ackmsndr, gel gzel bir yemek yiyelim. - Ben alk grevindeyim diyorum. aknlkla bakyorlar birbirlerine. - Dayanamaz, birka saat sonra yer dedi birisi. - Gtrn ieriye, devam edin dedi efleri. eriye gtrdler yine. Yere yatrdlar. Yer slakt. Gmleimin dmelerini zmeye baladlar. 1-2 saat nce falakada pantolon giydirecek kadar namusluydular(!) imdi soyuyorlar. Gslerimden birine kablo baladlar. Dier ucu ayak parmamda kablonun. Bir anda tm vcudum sarsld. Sanki kaslarm, i organlarm paralanyordu. Acdan dilerimi sktm. Bar, baracaksn kzm... Baracaksn o... Byle devam ediyordu. Randevu, randevun neredeydi, kiminle buluacaktn?... Tekrar eletrii artrdlar. Arada soru sormak iin kesiyorlar ya da azaltyorlar. Akm bir azalyor, bir artyor. Bu ekilde daha ok sarsyor. Ve kurtulma ansnn her zaman varolduunu gstermek istiyorlar. Sylersen bitireceiz bu ii... Ne kadar zaman geti acaba? Vcudum lime lime oluyor. Bir trl bitmiyor. Pantolonu kardlar, arkasndan eteklii. Kablonun dier ucu tm vcudumu dolamaya balad. Bacaklarmdan yukarya doru karmaya baladlar. rpnmaya baladm. Bam saa-sola savurmaya baladm farkettim. Kablolarn kmamas iin daha sk tutmaya baladlar. kencecilerden birisi bam bacaklarnn

103

arasna ald. Kafam sanki mengenenin iindeydi. Midem bulanmaya balad, kusacaktm. Brakn dedi efleri. Apar topar tuvalete gtrdler. Ayaklarm sryerek yryordum, ayaklarm plakt. Koridorda Neclay grdm. ok ksa bir and. yi grnyordu. Beni hemen tuvaletin olduu blme soktular. Elimi yzm ykadm. Tekrar gzlerimi baladlar. Bu kez baka bir odaya gtrlyorum. Gzlerini an dedi birisi, atlar. Oda ok aydnlk deil, lo ve srekli lamba yanyor. Ama ilk anda gzlerimi aamyorum. Bir sre sonra evreme bakabiliyorum. Bir ariv odas. 3 duvar yerden tavana kadar dosyalarla dolu. Yerlerde ise kitaplar, dergiler var. Hepsi sosyalist basna ait. Kelepe takn dedi birisi. Kelepenin bir ucu masada dieri benim kolumda, olduka ksa. Ayaa kalkamyorum, dnemiyorum. Gndz m, gece mi? Saat ka, ayn ka, ka gndr buradaym... Oturur oturmaz pepee bu sorular kafama doluyor. Bam atlayacak gibi aryor. Neclay niye brakmadlar bu kadar gn? Hibir eyi yok. Sadece benimle ayn arabadayd. Onlara ne yaptlar acaba? Uyan, ulan uyan, uyumak yasak... Orta boylu, kumral, aptal yzl bir polis karmdaki. Arkasnda ise daha gen ve zayf birisi duruyor. Seni uyutmayacaz diyor. Oda kalabalklayor birden. Demek alk grevinde bu diyor birisi. yi, iyi. Birka kilo versin. O zaman ideal vcut llerine kavuur diyerek vcudumu szyor. Hepsi birden glmeye balayarak beni szmeye baladlar. Sinirden kan beynime kt. Kendimi kafeste gibi hissediyorum. Ama cevap vermeyeceim... Saatler gemek bilmiyor. Nbeti braktklar polis gazete okuyor. Su istedim, vermedi. Su yasak dedi. Nedeni, alk grevinde olmamm. Nbeti polis deiti. Sabahki polislerden biri geldi. Aptal yzl olan. Gazete okuyor, radyo dinliyor. Sonra bir anda yanma oturdu. Sandalyesini gittike yaklatrd. Ne yapmaya alyor acaba? Birden ellerini vcudumda

104

dolatrmaya balad. Tekmeledim, elim kelepeli olduu iin kullanamyorum. ek ellerini ahlaksz dedim. Pis pis srtt. Ne var bunda? Biraz da biz bakalm diye karlk verdi. Ellerini ekmiyor. Elleri yukar doru knca var gcmle sryorum. Ellerim kelepeli olmasa grtlana yapacam. kenceci acyla frlyor. Elini tutarak uzaklayor. Kendine gelince kfre balyor. O... ben senden bunun acsn yle bir kartacam ki... Ertesi sabah tekrar gzlerimi balayarak aldlar. Yine bro gibi bir yerdeydik. efle kar karyaydk: Bak kzm, ben her eyi biliyorum diyerek balad. Neyi biliyordu? Ne yapmtm? Tm bunlar mehuld. Sonra tekrar ikence. Bu kez yntem deiik. Duvara dayadlar. Etrafm gremiyorum. Burada dur dediler. Hemen evreme bakyorum. Ayn anda tokat yedim. Sanki saatler gemiyordu. Arasra dyorum. Tekmeleyerek kaldryorlar, ayaa dikiyorlar. Bu ne kadar srd hatrlamyorum. Zaman kavram yoktu sanki. Sonra tekrar baka bir odaya gtrdler. Bu kez st makamdan birisi vard. nce nasihat ve arkasndan dayak... Yine ariv odasndayz. Bu kez hepsi bama toplanm durumda. Srekli konuuyorlar. Aalamaya alyorlar. - Akln bana topla, yalnzsn. rgt yok, rgt bitti. Bak anan-baban da seni terk etmi. Ka gndr buradasn. Seni arayp sordular m? Sen bu kadar zavall, hi kimsenin sevmedii birisin ite. Birden ailem aklma geliyor. Ailem... yllar oldu onlar grmeyeli. Annem burada olduumu, ikence grdm renince ne yapar acaba? Acaba onlar da aldlar m? Onlar yine ikence yapacaklar m? Daha nce yaptklar gibi... 1981 ylnn balaryd. Evde kalmyordum. Ama annem beni grmek istedii zaman arada bir uruyordum. O gn yine ksa bir sre kalp kmak iin uradm. Kapy kardeim amt. Beni grnce ard. Abla hemen git, ieri girme dedi. Ne olduunu sor-

105

dum. Annemi, Cemile ablam, babam polisler gtrdler. Gece evi bastlar. Silahl polisler. ok korktuk. Onlar sakinletirip hemen evden ktm. Ondan sonra birka gn annemden hi haber alamadm. Benim yzmden ikence grmelerine ok zlmtm. kenceden ailem de nasibini almt Az nceki polis konumaya devam ediyordu. - Sizin ne ananz, ne babanz var. Sevgisiz bymsnz. Kimse sizi sevmedii iin terrist olmusunuz. Yalnzsnz, yannzda hi kimse yok. Hani halknz? Hayr yalnz deiliz. Biz hibir zaman yalnz olmadk ki... Annemin dedii gibi. Nasl anlatmt grd ikenceleri, nasl anlatmt direndiini? Bizi Gayrettepeye gtrdler. Seni biz saklyormuuz. Koskoca kz, niversiteyi bitirmi. Gidin kendiniz bulun dedim. Ondan sonra dvmeye baladlar. Bacaklarm mosmor oldu. Sonra ayaklarma bir ey balayp sopayla vurdular. ok acd. Konu ulan o... diyorlar. Ben be vakit namaz klyorum dedim. Gldler. Ondan sonra parmaklarma tel baladlar. Elektrik verdiler. Zangr zangr titredim. Bu kz ne yapt byle, niye aryorsunuz, erkek deil ya dedim. Daha ok dvdler. Sonra beni yine arabaya bindirip bir yere gtrdler. Bizi Hayriyeye gtreceksin diye sokaklarda dolatrdlar. Florya taraflarnda bir yere gtrdler. Ormann iinde. Silah karp kafama dayadlar. Ya kzn getirirsin ya da seni ldrrz dediler. Byle anlatmt annem kendisine yaplan ikenceleri. kenceci konumaya balyor yine. Sana mzik dinletelim mi? diyor. Ve teypten Emel Saynn sesi ykseliyor. Kz sen stanbulun neresindensin?... Arkasndan ikenceci balyor ayn szleri sylemeye. Byle srp gidiyor. Artk Edirnede kaldm 10 gn boyunca dinleyeceim mzik balyor bylece. Emel Saynla beraber sylyorlar bu paray. kenceci srasyla sayyor; Ortaky, Bebek... deil

106

mi? Peki Topkap, Bakrky... Aksaray, Beyazt... Beyazt... ocukluumun byk blmnn getii yerler... ocukluum, annem, kardelerim. Kardeim Beyaztta renciydi ikenceye alnd gnlerde. Ortaokul rencisi. Henz 14 yandayd. Annem ne kadar korkmutu o gn, ona tecavz edecekler diye. Ne kendi grd ikenceler, ne de ona yapacaklar ikence. Hibir ey o kadar etkilememiti onu; Evi bastklarnda nce onu aldlar. Kz uyuyordu. Yataktayken stne silah evirdiler. Kzlarn odas var ya. Sen orada kalrsn diye nce oraya girdiler. Senin kitaplarn grnce hepsini yere attlar, yrttlar. ubede kza bir ey yapmasnlar diye yanmdan ayrmadm. Bir ara sorgu diye aldlar. Bir baktm lklar geliyor. Hemen kotum. ri yar bir polis kz yere yatrm, stne abanm. Tecavz etmeye alyordu. Adamn stne yrdm, kz nasl kurtardm bilmiyorum. Cemile ok korkmutu. Ahlakszlar, namussuzlar diye azma geleni syledim. Amirleri geldi, ne oluyor diye. Sonra da tamam kzna bir ey yapmayacaktk diyorlar. Ondan sonra hi yanmdan ayrmadm. Tuvalete gitsem de yanmda gtrdm. Oradaki kzlara da ok kt eyler yapmlar. Biri de hamileymi stelik. Ahlakszlar, bunlarda hi insanlk yok kzm. Kardeim daha 14 yandayd o zamanlar. imdi bymtr, nasl oldu, ubenin etkisinden kurtulabildi mi acaba? Ne kadar kt olmutum bunlar duyunca. Annem beni sulad. Ama ben ne syleyeceimi bilemedim. lk defa ailemin karsnda sessiz kalyordum. kenceci yine konuuyor, konuuyor. Sevgi, ite bunlarn sevgisi, ite bizim sevgimiz. Zayf, ufak-tefek olan ikenceci geliyor bir sabah. Seni stanbula gndereceiz. Oradakiler seni bekliyorlar. Oraya gidince bizi mumla arayacaksn diyor. Demek stanbula gideceim sonunda. Birka gn sonra stanbuldan gelen polislerle ayrlyoruz Edirneden. Edirnede balayan ikence stanbulda devam edecek artk.

107

Gayrettepeye gidiyoruz. ubede beni Fikret Inkaralar karlyor. Evet Hayriye, nihayet beraberiz. Seni elimizden kardmz gn hatrlyorsun deil mi? Bizim salaklar yznden katn, aptal herifler. Bu karlamann ardndan sorular ve ikence balyor. nce arka arkaya sorulan sorular, sonra tek bir soru: - Nerede kalyorsun, bizi kaldn yere gtreceksin. Buradan adres vermeden kamazsn. - steiniz adres olsun. Annemlerin evinin adresini vereyim. Ama gerek yok. Siz oray iyi bilirsiniz diyorum. Aklma yine annem ve kz kardelerim geliyor. Onlar da burada ikence grdler... Bizimle dalga geme o... diyerek tokat indiriyor yzme. Duvara savruluyorum. Arkasndan tekmeler iniyor stme. O anda odann bir kesinde bizi izleyen birini gryorum. Takm elbiseli, esmer bir adam. Orta yal. Kim bu diye dnyorum. Daha sonradan bunun Aydn Bar olduunu rendim. Aydn Bar, hi konumuyordu. Sadece bizi izliyordu. Fikret Inkaralar sorulara devam ediyordu. Evet mi, hayr m? Hayr diye cevap verdim. lgn gibiydi. Tekrar saldrmak zereyken Aydn Bar elindeki kad uzatt. yle bir bakt, armt. Alk grevinde misin? diye sordu. Evet diye cevap verdim. Bir ey sylemeden kt. Az sonra geri geldi. Gzlerimi balayp hcreye indirdi. Srkleyerek gtryor, merdivenlerden inerken tekmeliyordu. Bir ara yuvarlandm. Sabah tekrar yukar kardlar. Alk grevine devam edip etmediimi sordu nce. Neden alk grevi yapyorsun dedi. Nedenlerini anlattm. Bir ey sylemedi. Aydn Bar yine oradayd. Bu kez alk grevini braktrmak iin bask yapmaya baladlar. Yiyecek bir ey aldralm m? dedi. stemediimi syledim. Israr ediyorlard. Bak istersen sana st, biskvi aldralm. imdi yemek yiyemezsin, midene dokunur... Cevap vermiyordum. Bu kez iyice sinirlendi. Yiyeceksin ulan diyerek stme yrd. Rasgele vuruyor-

108

du. Dieri mdahale etti, braktlar. Tekrar aa indirdiler. Birka saat sonra tekrar kardlar. Tekrar zorla yemek yedirme giriimleri. Akama doru tekrar kardlar. Fikret Inkaralar imdi sana yle sulu bir yemek vereceiz. inde her ey var. Onu yiyeceksin. Hele bir yeme dedi. Ne oluyor, ne yapacaklar acaba diye dnrken iki polis beni gelip ald. Az sonra bir ekip otosuyla ubeden ayrldk. Nereye gidiyorduk? Hastaneye gelince durduk. Zorla serum takacaklard herhalde. Ne yapmam gerekiyordu? Bunlar dnrken doktorun yanna ktk. Eer doktor da zorlarsa tartacaktm. Doktor muayene etti, serum taklmas gerektiini syledi. Taktrmayacam dedim. Neden taklmas gerektiini, alk grevinin zararlarn anlatt. Ben de ikencenin insanlk suu olduunu, neden alk grevi yaptm anlattm. Doktor fazla zorlamad. ubeye geri dndk. Yine Fikret Inkaralar karmdayd. Alk grevini kendi irademle yaptm, neden yaptm yazmam istedi. kence bir insanlk suuydu, ben de bunu protesto etmek iin alk grevi yapyordum. Bu benim en doal ve meru hakkmd. Bu yazy grnce tekrar tehditlere, kfrlere balad. stanbulda kaldm 10 gn boyunca ayn basklar, dayaklar devam etti. Fikret Inkaralar tpk bir psikopat gibiydi. Bazen gece yars aa iniyor, hcreye dalyordu. Gnde birka kez yukar karyordu. Srekli tepkimi lyor, rahat olmamam, srekli gergin bir bekleyi iinde olmam salamaya alyordu. Bu deiik biimlerde oluyordu. Bazen kaba dayak, bazen zorla yemek yedirme giriimi... Birka kez de aileni buraya getireceiz diye tehdit etti. Hibir tepki vermeyince vazgeti. 1985 ylnda gzaltna alndmda Edirne ve stanbulda 20 gn gzaltnda kaldm. Daha sonra karldm mahkemede tutuklandm. ***

109

BANA KURULAN KOMPLOYU BOZMAK N DGM SAVCISINA TESLM OLDUM. SAVCI UBEYE GNDERD VE 30 GN GZALTINDA KENCE GRDM Anlatan: Erol zbolat
(37 yanda, ankr Hapishanesinde tutuklu)

11 ubat 1991 gn, nceden hazrlanan bir komployu boa karmak iin, DGMye giderek teslim oldum. nk, Ankarada arkas arkasna silahl eylemler yapan devrimcileri yakalayamayan DGM savclar, polis ve MT bir komplo hazrlayarak, basnda beni eylemleri yapan kii olarak lanse etmeye balamt. Amalar; hem ne kadar becerikli olduklarn gstermek, hem de tehirin ardndan beni katletmekti. Buna izin vermemek iin teslim oldum. Ayn gereke ile gzaltna alnan Birtan Altunba, komployu kabul etmedii iin ikence yaplarak katledilmiti. Birtan Altunban ikenceyle katledildii Adli Tp raporuyla ispat edildi. Komployu hazrlayan DGM savclarnn, polisin, MTin komployu srdrmek iin her trl ynteme bavuracaklar ortaya kmt. Bu nedenle teslim olmadan nce, basna yaptm bir aklama ile komployu kamuoyuna duyurdum. Yaptm aklama 24 Ocak 1991 tarihli Gnaydn gazetesinde yaynland. Ancak komplo sahipleri komploda srar ederek basn yolu ile silahl eylemlerin faili olduuma ynelik tehiri srdrdler. Bunun zerine 11 ubat 1991 gn avukatlarm ile birlikte DGM savclna giderek teslim oldum. Ankara DGM Savcs Nusret Demiral ifademi alarak beni siyasi ubeye teslim etti. DAL (Derin Aratrmalar Laboratuar) denen ikence merkezine gtrldm ve ikence balad. Gzlerim

110

balanarak gtrldm bu ikence merkezinde gzalt sresi 15 gn olmasna ramen 30 gn tutuldum ve ikence grdm. Ka gn olduunu kestiremediim bir sre ayakta tutuldum. Kaba dayaa maruz kaldm. Daha sonra bir sedyeye balanarak souk su ikencesine tabi tutuldum. Askya alnp slatldktan sonra elektrik verildi. Zaman kavramn yitirdiim iin, bana bu ikenceler kanc gnlerde yapldn bilmiyorum. Bana zorla hap biiminde ila verildi. radem ortadan kaldrlmak istendi. Her ikence seans artk baylmaya yaklatm anlarda kesildi ve srklenerek tekrar hcreye getirildim. Bu ikenceler yaplrken elle cinsel tacize de maruz kaldm. En sk tekrarlanan ikence ise; geceleri darya karlarak her be-on dakika iinde, bir kova suyun bamdan aa dklmesiydi. Bu ikence seanslar da, donma noktasna gelip, yere ykldm anlara kadar srdrld. Gzaltnn ilerleyen gnlerinde araziye karldm ve kamam istendi. Ama; kaarken vuruldu diyerek katletmekti. Btn bu ikenceler boyunca para para komplonun alt ikenceli ifadelerle doldurulmaya alld. Bandan itibaren ikenceli sorgular bizzat ikence merkezine gelen DGM savclar ynlendirdi. kenceli sorgulara DALa gelerek katlan DGM savclar; Nusret Demiral, Talat alk, Nuh Mete Ykseldi. DGM savclarnn hazrlad senaryolarn altna imza attrmak iin her defasnda ikenceye maruz kaldm. Bir aylk gzalt sresinin son dokuz gn ikence yaplmad, ikence izlerinin gemesi iin beklendi. 30. gn DGMye karldm ve ikence altnda imzalatlan ifadelere dayanlarak 11 Mart 1991 tarihinde tutuklandm. DGM savclarnn marifeti yalnzca ikence seanslarn ynetmek deildi. Sahte belgeler de hazrladlar. Bu belgeler dava dosyasnda mevcuttur. Hazrlanan bu komplo sonucunda idam cezas verildi. Bana ikence yapan polisler:

111

brahim Dedeolu (Son seimlerde MHP milletvekili adayyd); Tim efi, yapt ikencelerden dolay su duyurusunda bulunmamza ramen hakknda hibir ilem yaplmad. Su duyurularmz dava dosyasnda mevcuttur. DGM savclar su duyurularmza kulak tkarken brahim Dedeolu TKP-B davasndan gzaltna alnan mdat Halise Mehmet Ozanla birlikte ikence yapmaktan dolay yargland davadan ceza ald. Ali Rza iek; Komiser. Alpaslan Baz; Kodu, Minik olan polis. Dier ikenceye katlanlarn ise tip ve isimlerini bilmiyorum. ***

112

ALIK GREV YAPTII VE FADE VERMED N RGT TAVRI GSTERMTR Anlatan: Metin Yavuz
(36 yanda, Bartn Hapishanesinde tutuklu)

Uzun yllar sosyalist basnda altm. nce Yeni zm dergisi, bu dergi kapatldktan sonra da Mcadele dergisinde almaya baladm. 29 Nisan 1991 gn dergimizin Elaz Brosuna gittiimde polis karakoluyla karlatm. Burada bulanan bro alanlar ve misafirlerle birlikte gzaltna alndm. Elazda ikence merkezi olarak bilinen 1800 Evlere gtrldm. Buras, resmi olarak zel Harekat Dairesi denilen kontrgerilla ssnn iinde bulunan bir binadr. Bu binadan ieri girer girmez kaba dayak ile karlandm. kenceyi ve keyfi gzalty protesto ettiimi belirtip, ifade vermeyeceimi ve alk grevine baladm sylediimde kaba dayak daha da younlat. Sistemli ikence, souk suyun altna tutulmamla balad. Daha sonra askya aldlar, elektrik verdiler. Askda, zellikle sol kolum sakatlanana kadar bekletildim. Saatlerce sren ask ikencesinden sonra tekrar sorguya alndm. Sorduklar sorulara cevap vermemem zerine daha da saldrganlayor, rasgele tekme-yumruk vuruyorlard. stediklerini elde edemeyince yeniden askya alarak sorguya devam ettiler. zellikle, ilk 2-3 gnde younlaan bu ikence seanslar ayn ekilde, benimle birlikte gzaltna alnan Ahmet Gder ve dier insanlara da uyguland. Polis, kendi yazd senaryoyu kabul ettirmeye alyordu. Sorgulardan bir ey kmayacan anlayan Elaz polisi, bir yandan lm tehditleri savururken, bir yandan da komplo hazrlklarna

113

balamt. Gzaltnn 3. gnyd. Beni ve Ahmet Gderi minibse bindirip Hozat yolu zerindeki bo bir alana gtrdler. Minibs durur durmaz yola 10-15 metre uzaklkta bir yere Ahmeti indirip gtrdler, beni de indirdikten sonra hemen tekrar minibse bindirdiler. Ksa bir sre sonra da Ahmeti getirdiler. Bu kez yanlarnda daha nce hazrladklar bir paket vard. Senaryoya gre, bu, benim tarafmdan Ahmete saklanmak zere verilmi, iinde silah ile eitli yaynlar bulunan bir paketti. Minibs tekrar yola kt ve 1800 Evlere dnerken telsiz mesajyla Ahmetin gsterdii yerden paketin bulunduunu sylediler. Tabii, ne byle bir paket vard, ne de Ahmetin byle bir ifadesi. Senaryo iin hazrlanan tutana da imzalamadk. 16 gnlk gzaltndan sonra mahkemeye karldk. Mahkemeye karlmadan nce de, Elaz Siyasi ubede o dnem grevli olan ve bizim sorgumuzu yneten Komiser Zeki Ate -ki bu ikenceci, daha sonra da Elazda 3 kiinin katledilmesinden de birinci dereceden sorumludur-, Tamam bu kez 1-0 yenildik, ama bundan sonra byle olmayacak demi ve Murat denilen dier bir ikenceci de Sen, 12 yl cebinde bil. Sana ceza verdireceiz demiti. Zaten daha savclk sorgusu srasnda nasl bir senaryo hazrladklar da aa kmt. Ahmetin imzas taklit edilerek benim aleyhime bir ifade dzenlenmiti. Ve bylece tutuklandk. Tutuklandktan sonra doktora karldm. Sol kolumun hi tutmamasna, ksmi fel durumu olumasna ve ikence izlerinin ok belirgin olmasna ramen doktor Rfat .... tarafndan salam raporu verildi. Daha sonra ikenceciler hakknda yaptm su duyurusu da Memurun Muhakemat Kanunu gereince l dare Kurulu tarafndan reddedildi. Erzincan DGMdeki yarglama srasnda ise Elaz polisinin komplosu devam ettirildi, yarglanma bunun zerine ekillendirilmeye alld. Ahmet Gder adna

114

hazrlanan ifade tutanann sahte olduu ve bunun iin Adli Tpa incelenmek zere gnderilmesi talebimiz, uzun sren srarmz sonucu kabul edildi. Adli Tptan gelen sonu, belgelerin 16da 16 sahte olduunu ortaya koyuyordu. Ancak bu sonu da mahkemenin kararn hi etkilemedi. Tam da polisin syledii gibi 12 yl 6 ay ceza verildi... Polisin komplosu aa knca mahkeme gerekeli kararn yle aklamt: Alk grevi yapt ve ifade vermedii iin rgt tavr gstermitir... Bu ceza ayn ekilde Yargtay tarafndan da onayland. Bu karar tam bir hukuk skandaldr. Bir kiinin kendi aleyhine ifade vermeye zorlanamayaca, susma hakk olduu yasalarda da belirtilmi, susma ve ifade vermeme kendini koruma olarak tanmlanmtr. Durum byleyken DGMnin Alk grevi yapt ve ifade vermedii iin rgt tavr gstermitir gerekesiyle 12 yl 6 ay ceza vermesi ve bu cezann da Yargtay tarafndan onaylanmas aka yasa ve hukukun ihlalidir. kencenin bir devlet politikas olduunun da gstergesidir. ***

115

16 DEFA GZALTINA ALINDIM VE HEPSNDE DE KENCE GRDM Anlatan: Sadk elik

(28 yanda, Bursa Hapishanesinde tutuklu)

1992 ylnda Zonguldakta yaynlanan yerel Mcadeleci i gazetesi, 1993ten itibaren Mcadele gazetesi temsilcilii ve son olarak da Kurtulu gazetesi temsilcilii yaptm. 91 ve 95 yllar arasnda 16 defa gzaltna alndm. Bunlarn dnda kimlik tespiti bahaneleriyle polis tarafndan yolda, brodan karken durdurulup taciz edilme gibi basklara da maruz kaldm. altm gazetelerin muhalif zellii nedeniyle srekli olarak polisler tarafndan muhabirlii brakmam dorultusunda basklara uradm. Hemen hemen tm gzaltlarda gereke muhabir olmamd. imdi, bu gzaltlarmn bazlarndan bahsedeceim: kinci gzaltna Ocak 92de alndm. Hem gazetecilik yapyor, hem de niversite renimime devam ediyordum. Seimler nce vaat edilenleri DYP-SHP hkmetinden talep etmek iin Milli Eitim Bakanlna dileke vermek istememiz evik kuvvet ve polis tarafndan engellendi. Yaklak 100 kii gzaltna alndk. Tekme, yumruk, cop darbeleri ve kfrlerle yerlerde srklenerek belediye otobslerine bindirildik. Ankara DALa gidene kadar saldrlar otobste de devam etti. ubeye gelince, aralardan yine dvlerek indirildik. zerimizdeki her eyi zorla boalttlar. Uzun bir sre ayakta bu ekilde beklettiler. Bir sre sonra sorguya alndm. Ksa bir sorgudan sonra hcreye konuldum. Hcrelere giren 1.60 boylarnda, esmer tenli, zayf yapl bir polis hcrelerde bulunan herkese kaba dayak at-

116

yordu. Buna hogeldin daya diyorlard. Saatte bir ad, adres, i gibi bilgileri soruyorlard. Yksek sesle hoparlrden ikence seslerini, Mehter Marn dinletiyorlard. Kaldm 5 gnlk gzaltnda kaba dayak, haya burma, soukta bekletme, uyutmama ikenceleriyle karlatm. Mahkemeye karldmzda sesinden tandm, ar kilolu, 1.70 boylarnda, hafif sarn, faist bykl, gzlkl, vcuduna oranla kafas kk olan polis bana ikence yapanlar arasndayd. Savclktan sonra 7-8 kiiyle birlikte Ankarann bilmediim bir semtinde serbest brakldk. 7 Mart 1992de Zonguldak Halk Kltrn Aratrma ve Dayanma Derneinde oturuyordum. kenceciler dernein kapsn krarak yaptklar basknda 43 kiiyle birlikte gzaltna alndm ve iki gn tutuldum. Benzer ikenceleri grdm. 18 Ocak 1993te Zonguldak-Ereli Halkevinde iken, akam saatlerinde dernee gelen iki sivil polis tarafndan (birinin ismi bakomiser Halis elik) Anadolu marka bir araca bindirilerek zorla karldm. Gtrldm Ereli Emniyetinde 4-5 saat tutulduktan sonra Zonguldak polisi beni krmz renkli bir renoya bindirerek Zonguldak Emniyetine gtrd. Daha girite 10-15 polisin saldrsna uradm. Zorla ayakkablarm karld, ayaklarma sopa ve coplarla vuruldu. Yaklak yarm saat sonra karanlk bir odaya alp zerinde iki tane gl projektrn olduu bir masann karsna oturttular. Karmda soru soran ikenceci ksa boylu, ela gzl, ksa sal, zayf yapl idi. Zorla ifade almaya altlar, vermeyince siyasi ube mdr beni yere ykp boazm skmaya balad. O srada Necmi... adl polis de vurmaya balad. ki gn sonra karldm mahkemeden serbest brakldm. Haziran 1993te Zonguldak merkezinde bulunan Madenci Ant nnde iki sivil polis arkadan koluma girerek Vakf Pasajnn iine sokmaya altlar. smimi ve gazeteci olduumu barmaya balaynca yere ykp

117

zerime ktlar. Bir taraftan da konumamam iin azma telsiz sokmaya altlar. le vakti olduu iin etraf kalabalkt. Polis evrede toplanm olan halktan yardm istedi. Kimse yardm etmedi. ardklar bir ka polisle birlikte arabaya zorla bindirip demeye yatrdlar ve srtma bir polis oturdu. Bu ekilde Zonguldak Emniyetine gtrldm. 2 gn sonra serbest brakldm. Aradan iki gn gemiti ki, yolda yrrken tekrar gzaltna alndm. Yanmda duran kahverengi sivil bir otonun iinden inen polis kafama silah dayayarak kaarsan vururuz tehdidiyle durdurdular. Bakomiser Yusuf... ve yanndaki bir sivil polis tehdit ederek muhabirlii brakmam istediler. 95 yl ierisinde Kurtulu gazetesi satarken, datrken ok sayda gzaltna alndm ve bilinen ikence yntemlerine maruz kaldm. Son olarak 23 Aralk 1995 tarihinde, Zonguldakta gzaltna alndm, ask, elektrik, kaba dayak, tazyikli su ikenceleri grdm ve karldm mahkeme tarafndan tutuklandm ***

118

KENCEL SORGULARIMI MEHMET AAR YAKINDAN TAKP ETT Anlatan: Yasemin Okuyucu
(28 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

10 ubat 1992 tarihinde, stanbulda phe zerine gzaltna alnm, Gayrettepeye gtrlmtk. Kim olduumuzu bile bilmiyorlard. kenceye dz askya alarak baladlar. Buna bir sre sonra vcudun deiik yerlerinden verdikleri elektrii eklediler. Bir sre de byle devam etti. Sonra indirip kaba dayak eliinde konumaya, sorular sormaya baladlar. Kimliimi daha nceki gzaltndan renmek onlar sinirlendirmiti. Askya ve elektrie devam ettiler... Byk bir hzla zerimi giydirip kamyonet gibi bir arabaya attlar. Bir ormandaydk. Kaba dayak, kfr srerken kafam su dolu olan bir yere sokarak, suyun iinde tutmaya baladlar. Bu nefessiz kalana kadar devam ediyor, arada biraz nefes aldrp tekrar ayn eyi yapyorlard. Bunun ardndan ldrmekle tehdit etmeye baladlar. Kulamn dibinden ate ederek bunu inandrc klmaya altlar. Geceyi buz stnde bekletilerek, zaman zaman da kaba dayaklaryla geirdim. Ask tekrar balad. Sra Filistin asksndayd. Cinsel tacizle ve elektrikle devam etti ikence. Arada indirip souk suyla slatyor elektrii bunun arkasndan veriyorlard. Kimi zamanda zplatmaya, yrtmeye alyorlard... Kaldmz evin anahtarlarn getirip gsterene kadar bu ekilde devam etti. Sonrasnda ise her ey aa kt, her eyi biliyoruzun zerinden konumaya, o dnem boyunca yaplan eylemleri sralamaya baladlar. SDBlere ulam

119

olmak onlar yle mutlu etmiti ki eylemlerin kimlerle, nasl yapldndan ok, sadece kabul ettirmek nemli hale gelmiti. Onlarca eylemin failini bulmak stanbulda ki grevinden ayrlmak zere olan Mehmet Aara nasip olmutu. Baarl bir operasyona imza attn dnen Aar ikenceli sorgular da yakndan takip etmi buna Fikret Inkaralar gibi bir dnemin tandk ikenceci efleri de ortak olmutu. 16 gn sonra DGMye karlarak tutuklandm. ***

120

KENCECLER BR YANDAN ORU TUTUYORLAR, DER TARAFTAN KENCE YAPIYORLARDI. HATTA BZLERE BU AYDA KENCE YAPARAK SEVAP KAZANDIKLARINI SYLYORLARDI Anlatan: Sleyman Matur
(39 yanda, Bartn Hapishanesinde tutuklu)

10 Mart 1992 gn akam saat 20.00 civarnda misafir olduum evden gzaltna alndm. Alnma esnasnda kaba dayakla birlikte ikenceler balad. Bu durum yol boyunca devam ettirilerek Malatya Emniyet Mdrlne getirildim. lk anda gzlerim bal, ellerim arkada kelepeli bir ekilde tabutluk tabir edilen, oturmann, eilmenin ve dnmenin dahi mmkn olmad yerde bir ka saat bekletildim. Bu sre zarfnda kimliimi tespit etmeye almlard. Ardndan da ikenceler balad. lk gnler ikenceler youn bir ekilde devam etti. Bu sre zarfnda btn ikence yntemlerini pe pee uyguluyorlard. Askya alma, elektrik verme, haya burma ve zerime tazyikli souk su skma srekli yaplan ikencelerdi. Dier ikence trleri ise, bunlarla birlikte zaman zaman uygulanyordu. Bu sre iinde tabutlukta tutulma devam etti. Gzaltnn drdnc gn hastaneye kaldrldm. Daha sonra da ikenceler devam etti. Ayrca sorgu sresince, birlikte gzaltna alndm arkadalar koz olarak kullanma, tehdit, psikolojik bask srekli kullanld. Yine evinden gzaltna alndm kiiye de ikence yapld ve bununla bana antaj yapld. Gzalt sresince MT ve JTEMden ekiplerin de sorguya girdiini konumalardan anladm. Ayrca stanbuldan da sorgu iin ekip gelmiti. Bunlardan biri de Fikret Inkaralard.

121

Gzaltna alndmz dnem, Ramazan Ay idi. kenceciler bir yandan oru tutuyorlar, dier taraftan ikence yapyorlard. Hatta bizlere bu ayda ikence yaparak sevap kazandklarn sylyorlard. Sorgu sonras doktorlar (Adli tabip olduklarn sylyorlard) ikencenin yapld yerde bizleri muayene ettiler. Belirgin ikence izleri olmasna ve uyarlarmza ramen rapor verilmedi. 16 gn sonra Malatya DGMye karldm. Ve tutuklandm. Yarglama sonucu 22 yl hapis cezas aldm. ***

122

ADANA, ANKARA, STANBUL EMNYET MDRLKLERNDE KENCE GRDM Anlatan: Sevgi Saymaz
(33 yanda, anakkale Hapishanesinde tutuklu)

24 Mart 1992de, Adanada, caddede yrrken polisin saldrsna uradm. Arkadan ellerimi ve azm tutarken bir taraftan da srekli vuruyorlard. Yaklak olarak, 20-25 kiilik bir polis grubunun ortasndaydm. Tekme, tokat ve silah dipikleriyle lin etmeye alyorlard. Resmi bir polis otosuna bindirip karakola gtrdler. Ayn eyler orada da devam etti. Ksa bir sre sonra sivil bir otoya bindirilip, Adana Emniyet Mdrlne gtrldm. Yolda tabancalarn kafama dayayp seni yaatmayacaz diyerek tetik dryor, lmle tehdit ediyorlard. Yzm, bam, elbiselerim kanlanmt. Emniyette tehdit ve ksa bir ikence seansndan sonra basna gsterildim. Sonra seni ldrmeye gtryoruz diyerek sivil polis otosuna bindirdiler. Hastaneye gtrdler. Bama diki atld. Yzm ve tm vcudum yara bere iindeydi. Tekrar emniyete gtrdler. Buz kalbna yatrdlar, elektrik verdiler. Kaldrp ar scakta beklettiler ve tekrar buz kalbna yatrdlar. Bunu, birka kez tekrar ettiler. Daha sonra buna alt deyip askya aldlar. ndirip tazyikli suya tuttular. Tekrar askya alp boynuma, ayaklarma arlk ykleyip, askda elektrik verdiler. Aralarda cinsel tacizde bulunuyor, tecavzle tehdit edip, kfrediyorlard. Birbirlerine hocam diye sesleniyorlard. Gzaltna alndktan bir gn sonra sizden korkmuyoruz deyip

123

gz bandn zdler. Bana ikence yapanlarn yzlerini grdm. Birincisi; 1.80-1.85 boylarnda, 30-35 yalarnda, kumral dz sal, geni alnl, kk ve hafif ekik gzl birisiydi. kincisi; 40-45 yalarnda kr sal, 1.701.75 boylarnda krk yzl kumral, hafif gbekliydi. Bir dieri; 1.85 boylarnda zayf, sarn, dz sal, mavi gzl, arasra Ege az konuan biriydi. Mehmet diye ismini azlarndan kardklar ise 25 yalarnda, 1.701.75 boylarnda kumral, dalgal sal, kahverengi gzl, boyuna gre kilolu biriydi. Bir dieri; 1.70 boylarnda, zayf, esmer dz siyah sal, siyah gzl, salar aln ksmndan hafif dklm biriydi. Yukarda saydm ikence biimleri iki gn srd. Ayn younlukla olmamakla birlikte ikence yapmaya devam ettiler. Birka gn sonra -ka gn olduunu tam hatrlamyorum- seni ldreceiz deyip sivil polis otosuna bindirdiler. ehir dna kardlar. Tehditleri devam ediyordu. Ankaraya gtrdler. Orada da kaba dayak, tecavz tehdidi ve ldrme tehditleri devam etti. Ankarada grdm sivil polislerden tanesi gemite Gazi niversitesi Maliye Yksek Okulunda renciydiler (1986-1988). Birinin ad Yusuftu, dierlerini bilmiyorum. Ankaradan stanbula gtrdler. Orada da salarmn yolunmas, dayak ve lm tehditleri srd. Sonra Adana Emniyet Mdrlne geri getirdiler. Birka gn de orada kaldktan sonra, gzaltnn 16. gn savcla ve mahkemeye karlp tutuklandm. Adana Krkler Hapishanesine, gn sonra da Malatya E Tipi Hapishanesine gtrldm. u an da anakkale E Tipi Hapishanesinde bulunmaktaym. ***

124

BANA KENCE YAPILDIINI MAHKEMEDE SYLEDM SAVCI: SEN AMERKADA MI YAIYORSUN? HAKM: DAHA O YASALAR IKMADI Anlatan: Fatma Koyupnar
(29 yanda, anakkale Hapishanesinde tutuklu)

17 Nisan 1992 gn, Adanada oturduum evin kaps alnd. Kapy atmda karmda silahlar bana dorultulmu polisler grdm. zerime ullanp beni ieriye soktular. Hemen dayaa baladlar. Bir yandan da evin altn stne getiriyorlard. Bu srada evdeki dayaktan bayldm. Kendime geldiimde ellerimi arkadan kelepelemilerdi. Beni etraftan kimsenin grmemesi iin bir battaniyeye sarp polis otosuna bindirdiler. Dayak kfr burada da devam etti. Battaniyeye sarl olduum iin etrafm gremiyordum. Artk iin bitti, imdi gnn grrsn o... diyorlard. Bir sre byle gittikten sonra arabay durdurdular. Arabadan indirdiler. imdi leceksin diyerek bama silah dayayp tetik drdler. Sonra, bir sre daha arabayla gidip Adana Emniyet Mdrlne getirdiler. Emniyet mdrlnde ok hzl davranyorlard. Hemen stm bam karp, rlplak soydular. Buz kalbn hazrlamtk diyerek bir buz kalbna baladlar. Ksa bir srede souktan titremeye baladm. O andan sonra ikenceler birbirini takip etti. Ayak-el parmaklarmdan, gs ularmdan ve cinsel organmdan elektrik verdiler. Askya aldlar. Her askdan sonra tazyikli su tuttular. rlplak gz kapal ve ellerim bal bekletip imdi seni .... diye tacizde bulundular. Uyutmadlar ve srekli yksek sesli faist marlar dinletiler.

125

Bu ikenceler gnlerce tekrarland. kence yntemlerinin biri bitip biri balyordu. Bunlar o kadar hzl yapyorlard ki, srasn bile hatrlamyorum. Szde ikenceye ara verdikleri zamanda bile gelip-gidip vurarak, uyutmayarak ikenceyi srdryorlard. kencecilerin yzn net hatrlyorum. Biri; kr sal, yznde bak izi gibi bir iz olan ikenceciydi. Dieri; zayf, yeil gzl, orta boyluydu. Bir dieri ise; gen, kumral sal, iyi giyinen birisiydi. O dnem Adana Emniyet Mdr olan Mete Altan da bir ka kez gelip ikenceme katld. Bir seferinde de gzlerimi atrd ve Sizden korkmuyoruz dedi. 29 Nisan gn karldm nbeti savclkta ve hakimlikte ikence grdm belirtim. Ancak savc sen Amerikada m yayorsun?, hakim de daha o yasalar kmad gibi ikenceyi onaylayan eyler sylediler. Ve tutukladlar. O gnden beri de hapishanede bulunuyorum. ***

126

YARALI OLARAK GZALTINA ALINDIM, AIR KENCELER GRDM... KENCE YAPANLARDAN BR OSMAN AKTI Anlatan: Selmani zcan
(29 yanda, ankr Hapishanesinde tutuklu)

Yoksul, emeki bir ailenin ocuuyum. Oto camcl, inaatlk gibi eitli ilerde alarak aileme katkda bulunuyordum. 1980li yllarn sonlarna doru devrimci dncelerle tantm. Devrimci dncelere sahip olmamla birlikte polis basksn da yaamaya baladm. Toplam 5 defa gzaltna alndm. Hepsinde ikenceye maruz kaldm. Ama ikenceyi en youn haliyle 15 Austos 1992 gn Ankarada alndm gzaltnda yaadm. Gzaltnn 16. gnnde hakkmda gyabi tutuklama kartlarak hastaneye yatrldm. 24 Eyll 1992 tarihinde bu karar vicahiye evrilerek hapishaneye konuldum. Gzaltna alndmda yaralydm. Devrimci bir eylem srasnda yaralandm ve farkl bir yerde yaanan atmada da gzaltna alndm. Polisin at ate sonucu vcudumun 5 ayr yerinden kurun yaras almtm. En nemli yara, diz kapamn yanndan dikine giren kurunun ayak bileime kadar kaval kemiimi paralamas idi. kence arabaya konmamla birlikte balad. Silah dipikleri ve tekmelerle vuruyorlard. Ankara DALa getirildiimde polis minibsnn ii kan dolmutu. Daha arabadan indirilmeden polislerin kimi azgnca saldrp vcudumdaki tm kann bir an nce boalmasn istiyor, kimisi de kalp masaj yoluyla bu sreci hzlandrmak istiyordu. lmemi istedikleri belliydi. Bana bunlar yapan polislerden biri; 1.70 boylarnda, 75 kilo arl-

127

nda, kumral sal, gzleri ekikti. Dieri; 35 yalarnda, kr sal, 80 kilo dolaylarnda, yuvarlak yzl, olduka krk suratl ve 1.75 boylarnda idi. DALda baylmm. Ankara SSK Hastanesine kaldrlarak serumla mdahalede bulunulmu. Kendime geldiimde alk grevinde olduumu belirttim. Seruma sulu gda ve deiik vitaminler enjekte ettiklerini grdm. Serumu ekip attm. Bir hemire ararak yeniden serumu koluma takmaya altlar. Kolumun biri ranzaya kelepeli durumda idi. polis dier kolumu sabitleyip serumu takmaya elverili hale getirmeye altlarsa da baarl olamadlar ve vazgetiler. smimi sylememem halinde ldreceklerini sylyorlard. Hastaneden sedyeyle karldmda dnemin Ankara Emniyet Mdr Mehmet Canseven stne doktor nl giymi halde yanma gelerek; Olum ismini syle seni tedavi edeceiz dedi. Akl sra doktor klna girip, bu yntemle ismimi reneceini dnyordu. Cevaben zafer iareti yaptmda zerindeki nl kararak frlayp gitti. Yeniden DALa gtrldm. e elektrik ve haya burma ile baland. Manyetodan gelen kablolarn vcudumda dolatrlmad yer kalmad. Meme ularndan cinsel organma, kulak memelerinden yzme ve vcudumun dier yerlerine, tm vcudumda gezdiriyorlard. Bir yandan elleriyle azm ve burnumu kapatp beni soluksuz brakrken dier yandan da vcudumu tekmeliyorlard. Havaszlkla birlikte, sanki patlayacakm hissine kaplyor, vcut direncimi hayli kaybettiimi farkediyordum. Haya burma ve yaral ayama yaplan ikence ayn anda devam ediyordu. Tm bunlar yaparken byk bir zevk aldklar her hallerinden anlalyordu. Ayam paralanm olduundan ayaktan verdikleri elektrik daha etkili oluyordu, elektriin voltaj ykseldike vcudum kaslyor ve sarslyordu. Bu ikence aralklarla sk sk tekrarland. Beinci gnde tekrar hastaneye kaldrldm. Merak

128

edip grmek isteyen polislerin says bir hayli fazla idi. Hepsinin de istisnasz yapt tek ey vard: Yaral olan ayak parmaklarmdan tutup saa sola kurcalayp frlatp atma!. Tazyikli su skmak iin gtrdklerinde iki kolumdan tutup srklyorlard. Kesilen kanama yeniden balamt. Tazyikli su ncelikle alan yaralara sklyordu. Bana ikence yapanlardan biri, daha sonra ismi basna ska yansyan Osman Akt. Bu ikenceciye kendi aralarnda Hoca, ef diyorlard. Dieri; 1. 80 boylarnda, 35-37 yalarnda, 100-120 kilo arlnda uzun suratl, esmer, siyah sal ve salar geriye doru taral dzgn fizikli biriydi. Bir dieri; 1. 70 boylarnda dz sal, salar saa taral, kumral, aln ksm geni, sarkk bykl, 30 yalarnda bir polisti. Yine 1.70 boylarnda, beyaz tenli, akr gzl, Balkan gmenlerine benzeyen 29-30 yalarnda komiser yardmcsyd. lerleyen gnlerde ayam tmyle imi, iltihaplar akmaya balamt. Morluktan te siyaha alm, rm bir haldeydi. Ayama her dokunduklarnda kemiklerimin da doru ktn gryordum. 31 Austosta karldm mahkemede tutuklandm, idamla yarglandm. Ve halen tutuklu olarak hapishanede bulunuyorum. ***

129

NECDET MENZR KENCE ANINDA SADECE EMR VERMEK, KENCECLERE NE YAPMALARINI SYLEMEKLE KALMIYOR, KENCEY BZZAT KENDS DE YAPIYORDU Anlatan: Rasim zta
(37 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

stanbul niversitesi Edebiyat Fakltesi rencisi olduum yllarda yayn hayatna yeni balayan Yeni zm dergisinin stanbul merkez brosunda muhabirliini yaptm. 1988 ylndan balayarak bir dnem burada altm. Ayn yl Elaz Yeni zm brosuna gittiimde gzaltna alnp ikence grdm. Daha sonra stanbulda iki kez gzaltna alnarak, stanbul Emniyet Mdrlnde ikenceler grdm, tehdit edildim. Yeni zm alan ve Edebiyat Fakltesinde devrimci demokrat olarak tannan bir renci olmam sebebiyle srekli polisin hedefi oldum. Bundan dolay da stanbulda genel bir operasyona katmak ve tutuklamak amacyla gzaltna aldlar. 28 Aralk 1992 gn stanbul Maltepe Yzevlerde akam saatlerinde yolda yrrken gzaltna alndm. Hukuk dlk gzaltna alnrken balad. Yolda yrrken srgl kaps olan bir minibs yanmdan geerken birden arabann kapsn ap zerime atlayan polisler yere yatrp hibir ey demeden kafama silah dayadlar. Polislerin zerime atlamalarndan iki- dakika sonra, sokan k en az on polis otosu ile kapatld. Beni, kim olduklarn, niin gzaltna aldklarn sylemeden bir otoya bindirdiler. Bindirildiim otoda, sonradan ismini rendiim ve o tarihte TM-1in efliini yapan Sava Demir vard. Gayrettepedeki Siyasi ubeye gtrldmde be-

130

ni, ismini yine sonradan rendiim Siyasi ube Mdr Reat Altay karlad. Reat Altay, - Sana anlatmamza gerek yok. Burada bizim her istediimizi yapmadn taktirde her eyin bana geleceini sen biliyorsundur. Bunun iin seninle ok konumam gerekmiyor deyip beni aaya, yani ikenceye gtrmeleri iin polislerine iaret etti. lk ikence kaba dayak, ters ask ve souk suya tutmak oldu. Srasyla bu ikence yntemlerini birer kere uyguladlar. Sonra, aceleyle zerimi giydirip, o dnemin stanbul Emniyet Mdr olan Necdet Menzirin odasna gtrdler. Necdet Menzir, daha byk tehditler savurup kzarak, bararak ikenceci yzn gizlemeye almadan, - Sylediklerimizi kabul etmezsen bana neler geleceini sen daha iyi bilirsin dedi. Ben, - Susma hakkm kullanacam dediimde, yine tehditler savurdu. Psikolojik bask iin ayn anda ikencede olan baz tandklarm karma getirip benimle yzletirmeye altlar. Daha nce kez gzaltna alndm iin klasik papaz-cellat roln pek oynamadlar. ki defa karma tandklarm kardlar. Bylece beni daha kolay bask altna alacaklarn dnyorlard. Emniyet Mdrnn odasndan ktktan sonra, beni tekrar ubenin alt katlarndaki ikencehanelerine gtrdler. zerimdeki elbiseleri karp tekrar ikenceye baladlar. kencede daha ok Filistin asks olarak bilinen ters asky uyguladlar. Bir defa dz askya alndm biliyorum ama drt gn sren youn ikencelerde ne kadar ters askya alndm tam olarak hatrlamyorum. Askya alndktan sonra Karaday denen ikenceci, Rasim, seni doduuna piman edeceim. Hadm edeceim diyerek hayalarm skmaya balad. O anda, bir yandan asknn, bir yandan da haya skmann beyne vuran aclarn iddetle yaadm. Askda yenilikleri, icraatlar bitmiyordu.

131

Bir sre sonra ayaklarma bir tp baladlar. Tp, ayaklarmdan balayarak tm vcudumu aaya doru ekiyor, kollarm kopacak bir noktaya geliyordu. Yetmedi, bu kez araba lastii baladlar. Ar ve acy artrma gibi askda uyguladklar eitli ikence biimlerine sonra da devam ettiler. Souk suyu da eitli biimlerde uygulayarak ikencenin etkisini artrmaya alyorlard. rnein plak bir ekilde slak betona yatrp souk su tuttular, ok iddetli hava akmnn olduu bir yere gtrp souk su ikencesi yaptlar. Ayrca, yerde plak bir ekilde uzatlm, souk su tazyikine kar koymaya alrken, souun etkisiyle nefes alp vermek iin azm ap kapadm bir srada azma bir ikenceci idrarn yapt. Yine uygulanan ikencelerden bazlarn daha sralayacak olursak: Grtlaa iki eliyle bastrp nefessiz brakma. Bu, basit bir yntem gibi gzkse de, insan bir sre sonra rpnmaya balyor, byk bir ac ekiyor. zellikle nefes alamadm anda rpnmalarla birlikte kendimden geecek hale gelmem ok byk bir ikence yntemi olduunu ortaya koymaya yeter. Bu, boyundan skma ikencesini tam boulacam diye dndm anda brakp bir ka saniye sonra tekrar balyorlard. Yine gzlerimin altna iki parmak bastrlmas en az haya burma veya grtlak skma kadar ac veriyor. Gz altlarna iki parmakla bastrdklarnda damarlardan beyne doru bir basn uygulanyor, gzbebekleri darya doru yerinden frlayacakm gibi oluyor. Bu ikenceyi de ard arda defalarca uyguladlar. Elektrii de eitli dozlarda ve eitli biimlerde uyguladlar. Askdayken ayak veya el kk parmamdan ve cinsel organmdan elektrik verildii gibi ayn ilemi yerde de yaptlar. Kaba dayak, plak brakma, kafam duvara vurma, gzlerimi balama, uykusuz brakma, hcrelere indir-

132

meyip ubenin farkl yerlerinde betonda bekletme, tehditler... dier ikence yntemlerinden bazlaryd. O srada devrimci hareketin stanbul milis rgtlenmesine ynelik bir operasyon balatmt, stanbul kontrgerillas. Mahallelerden devrimci-demokrat insanlar, dernek yeleri de dahil olmak zere onlarca insan ikencehaneye alnmt. kenceciler, gzlerini krpmadan mesai yaparak, ikence tezgahlarn 24 saat altryorlard. Orada olduum gnlerde buna tank oldum. Gece-gndz ikence gren insanlarn lklarn duydum. Karma karlan ve bana kar konuturulmaya allan insanlarn ikence ile nasl bir hale getirildiklerini grdm. Bu insanlar, ikenceden dolay ayakta duramyorlard. Srmekte olan milis operasyonu ile balantm kurmaya alyorlard. Onun iin de youn ikenceler yapyorlard. zellikle ilk gnler istediklerini kabul ettirip irademi krmaya alyorlard. giderek inatlamaya dnyordu. Askya alyor, indiriyor, ayakta tutuyorlard. Dinlenmeme, uyumama izin yoktu. Bama bir polis koymulard. Srekli beni kontrol eden bu ikenceci, zaman zaman sorular sorup konuturmaya alyordu. kence seanslarna tm ikenceciler tam kadro giriyordu. Elektrik iin yere yatrdklar yerde nce bbreklerime yumruklarla vuruyor, azm kapatyor, sonra da elektrik ikencesine balyorlard. Manyetoyu altrdklarnda kablonun bir ucu batan sona kadar tm vcudumu dolayordu... kinci gn, beni tekrar yukar karp bir odaya gtrdler. Yine Menziri karmda grdmde, bu kez sadece tehditle kalmayacan anladm. Necdet Menzirle ilk karlamam kendi odasnda olmutu. kincisi ise farkl bir odada oldu. lk nce yan tarafmda bulunan polisler beni tuttu; Menzir de vurmaya balad. Sonra, Sen beni ok uratrdn, evde misafirlerim

133

vard, onlar brakp sadece senin iin buraya geldim, istediimi almadan gitmem deyip kaba dayan iddetini artrd. Bir sre sonra masann ekmecesinden bir tabanca karp mermisini azna verdi ve kafama dayad. birliini kabul etmezsem beni ldreceini syledi. Silahn namlusu ile kafama, dilerime vurdu. Az bir zamanmn kaldn, konumazsam ldreceini syledi. Bu srada gzlerim akt ve Menzirin yannda Reat Altay, Sava Demir ve dier ikenceciler vard. Menzir, bir sre sonra hzn alamayarak polislerine gzm balamalarn, ikence yaptktan sonra ldrlmemin daha doru olacan syledi. Gzm balayp ikence odasna gtrdklerinde yine zorla zerimi soyup yeniden ask, haya burma, elektrik verme ikencelerini uyguladlar. Gzm alelacele baladklar iin iyi balayamamlard ve Necdet Menziri ikence yaparken gryordum. Ayrca belirgin bir ses tonu olduu iin sesinden de bana ikence yapanlardan biri olduunu biliyorum. Necdet Menzirin olduu bir ikence ortamnda, ikencenin iddeti daha da artt. Necdet Menzir, ikence annda sadece emir vermek, ikencecilere ne yapmalarn sylemekle kalmyor, ikenceyi bizzat kendisi de yapyordu. Trkiye ikenceler lkesiydi. En byk ehrinin emniyet mdr bizzat ikence yapyordu. Zaten iyi bir ikenceci olduu iin o makama getirilmemi miydi? Drdnc gnn akamnda hcrelere indirdiler. Yarm saat sonra ise tekrar hcreden alp, o zaman ube mdr olan Reat Altayn odasna gtrdler. Reat Altayn odasnda gzlerim akt. lk kez karlatm bir yntemle karma kt. Konumann zeti ksaca yleydi: - Sizler polis ldrrseniz, ben de sizleri ldrrm. Zaten ben ldrmesem bile benim polisim beni dinlemeden ldrr. Siz ldrmezseniz, biz de ldrmeyiz.

134

Gelin bu ldrmelere son verelim. Parti kurun, dergi kartn, dernek kurun, onlara ses kartmam. Eer benim polisim lrse, arkada dul ve yetimler kalrsa sizi ldreceim gibi; parti, dernek almalarna da izin vermem... Hcrelere indirdikten sonra bir daha fiziki anlamda ikence yapmadlar. Daha ok ikence izlerinin kapanmas iin beklediler. Hi sorguya da gtrmediler. Sadece onbirinci gn, hcreden kartp gzlerimi balayarak sorgu odalarnn birine gtrdler. kencecilerden biri, Bu son kez alnnd. Bir daha seni almayacaz. lk bulduumuz yerde ldreceiz deyip tekrar hcreye indirdiler. Bana ikence yapanlar; stanbul Emniyet Mdr Necdet Menzir, Siyasi ube Mdr Reat Altay, TM-1 efi Sava Demir, Fikret Inkaralar, Karaday, Ali Eranl, Dursun Ali Kk, Rambo ve daha ismini bilmediim ok sayda ikencecidir. Toplam 14 gn ubede kaldm. Ve karldm mahkeme tarafndan tutuklandm. Hapishanedeyken Eyp Adli Tabibliinden 15 gnlk ikence raporu aldm. Ama tm bavurularma ramen dava almad. ***

135

HER K GZALTIMDAN SONRA DA KOLLARIMI KULLANAMADIM. KISM FEL GERDM Anlatan: Glnihal Ylmaz
(32 yanda, anakkale Hapishanesinde tutuklu)

1990da, 5 Ekim gn rencisi olduum Ankara niversitesi Hukuk Fakltesinin nnden gzaltna alndk. nce Cebeci Polis Karakoluna gtrldk. Cebeci Polis Karakolunda uzun boylu, ak renk gzl, salarn geriye tarayan ve oradaki ifade evraklarnda amir olarak imzas geen komiser tarafndan yumruklandm. Burnum kanamaya balad. Gzm morard. Bu komiserin omzundaki sicil numarasnn iki rakam 11di. nsan birok eyi unutsa da ikencecinin yzn, sesini unutmuyor. Adalet istei o grnty hep hafzada tatyor. Ben de btn rastladm ikencecileri tek tek tehis edebilirim. Yzlerini grdklerimi son derece net hatrlyorum. Fotoraflarndan dahi tanrm. DALa gtrldmde Sava Demir, Ali Eranlnn ynetiminde bir tim tarafndan ikenceden geirildim. Sava Demir Prens lakabyla tannan kumral, uzun saylabilecek boyda, temiz giyinen, dz sal, kahverengi gzl, o gnlerde bykl olan, Dikmen dolmularnda karlatmz bir ikenceciydi. Askya alnmamn talimatn bizzat veren Sava Demirdi. Ali Eranl da ikenceyi ynetenlerdendi. Bu isimleri 90da davac olduumda alan dava nedeniyle rendim ve tehis ettim. Gzaltnda bulunduum onbe gn boyunca eitli defalar askya alp elektrik veren ve kaba dayakla birlikte cinsel tacizde bulunan bu ikencecilerin yannda bir de uzun boylu, ok zayf, kvrck sal, esmer, srek-

136

li deri mont giyen bir ikenceci ile ksa boylu tknaz, kumral, ela gzl, dileri ne kk, st ene yaps bozuk bir ikenceci daha vard. Bu ikenceci 93de de DALda grevliydi. 93 ylnda gzaltna alndmda timdekiler bir iki kii hari deimiti. Komiser Mehmet Yaar ve Pisbyk, Minik, Yakkl lakapl ikenceciler gzaltnda bana ikence yapanlardan adn ve lakabn bildiklerimdir. Pisbyk lakapl ikenceci ikenceyi ynlendiren, zaman zaman da iyi polis rolyle karma kan birisiydi. Ksa boylu, ela gzl, dalgal sal ve dank-sarms pis byklar olan ikencecidir. Minik lakapl olan ikenceci lakabnn aksine uzun boylu, pos bykl, kumral, kellemeye balam, renkli gzl biridir. Yakkl lakapl olan ise sarn, kalptan km gibi duran, 25 ya civarnda olan zengin serserilere, Amerikan polislerine zenir tavrlar olan bir ikencecidir. Uzun boylu ve ak renk (mavi) gzl, byksz birisidir. Gzalt sresince ikence grdm yer; Ankara Emniyeti DAL garaj blmyd. skitlerdeki emniyet binalarnn arka binalarnn birisi TEMe ait. O binann ara girii blmnden garaja bir tekme-tokat koridorundan geirilerek girersiniz. lk anda yediiniz onlarca tekmetokat neye uradnz anlamamanz iindir. Sonra sol tarafta bulunan blme gtrlrsnz. Ahlakszca bir aramadan geirilmeniz iin buraya gtrlseniz de rl plak, rezilce bir aramay kabul etmeyeceiniz iin buras da bir ikence mekanna dnr. Dvlerek soyulursunuz. Gzaltnda bulunduum dnemlerde garajda bulunan demir kapl hcrelerin karsndaki banyoda ve sorgu odas olarak kullanlan odada ikence grdm. Demir kapl hcrelerin bulunduu blm garaj kapsnn tam karsndadr. Ask olarak duvardan geen borular kullanlr. Bir masa ve iskemle yardmyla bu borulara monte edilmi ask sayesinde askya alyorlar. Formika masann stne koyduklar sandalyenin st-

137

ne kardktan sonra kollarnz iki yana alr. Gzleriniz baldr. Kollarnz da iz brakmamas iin zel olarak dnlm ii sngerli, amerikan fermuar ile kapanan, tansiyon aleti manonlarna benzer bir manonla bileklerden balanr. st de bir bezle sarldnda sandalye ekilir. Artk askdasnzdr. Askyla birlikte elektrik verilecekse elektrotlar tuzlu su ile slatlm vcudunuzda gezdirilir. Bana kulaklarmdan, akamdan, gsmden ve el ve ayak parmaklarmdan elektrik verildi. Elektrik sonras kalan iz kk bir yank izidir. Ask sonras ise bileinizde ocukken dtnzde dizlerinizde oluan yara gibi bir yara oluur. Basn ve srtnmenin grnrdeki etkisidir. Asl etkisi ise gzle grnmeyen feltir. Ben her iki gzaltmdan sonra da kollarm kullanamadm. Ksmi fel geirdim. kence yaptktan sonra izleri ortadan kaldrmak iin bir haftalk bir dinlenmeye ve tedaviye alnp savcla yle karlyorsunuz. Askdan sonra iz kalmamas iin kollarnza masaj yapp, ellerinizi saa sola sallyorlar. Scak su ile masaj yapp Lasonil sryorlar. Ak yaraya ise ayr bir merhem sryorlar. Bugn benim bileklerimde askdan kaynaklanan yang izleri hala duruyor. Tedaviyi reddettiinizde Zorla (!) yeniden ikence yaplarak ikence izleri iyiletiriliyor. Tabii bu kez iz brakmamaya zen gsterilerek! Ben gzaltndayken tedavi ii ile ilgilenen Minik lakapl ikenceciydi. Gzalt sonrasnda karldm Adli Tpta ikencede hayati tehlike geirdiime dair rapor verildi. Son gzaltm iin 20 gn, 90daki gzaltm iin 1 hafta i gremez raporum var. Bu gzaltlarda toplu gzaltlar olduu iin ikence grdme tanklk edenler var. Gzaltnda ikence grdm doktor raporlaryla sabit grldkten sonra ikenceciler hakknda dava ald. Bu alan davalarn da birer hukuksuzluk ve ikenceyi

138

koruma rnei olduunu syleyebilirim. 17 Temmuz 93te gzaltna alndmda sapasalamdm. ktmdaysa kafatasm duvara arpmaktan atlam, askdan ay bardan kaldramaz durumdaydm. lm tehlikesi atlatmtm ve btn bu ikenceden dolay yalnzca komiser Mehmet Aar hakknda dava ald. Mantksal olarak bile tek kiinin ikence yapmas abestir. Bir ekip sorgulayp ikence yapyor ve son derece organize halde yaplyor. Ben ikencecilerin nasl eitildiinin tanym. Ben ikence grrken, askya alnrken sorguyu seyredip ikence yapmay renmeleri iin DALa getirilmi 20-25 tane gen polis vard. kenceciler glerek Onlar eitiyoruz ablas diyorlard. Gzbam amtm. O yzler gelecein ikencecileriydi. Eitimlerini benim zerimde yaptlar. Ben, ikence mnferittir deyip ikencecileri aklayan aklamalar dinlediimde aklma ikencede ldrlen iki arkadam Birtan Altunba ve Ayenur imek geliyor. ***

139

ZERMDEN ALDIKLARI PARAYLA BR LOKANTADA YEMEK YEDLER Anlatan: Mustafa Gk

(34 yanda, Bayrampaa Hapishanesinde tutuklu)

6 Mart 1993 tarihinde, arkadam Ali Yalnla birlikte erenkyde yolda yrrken, aniden yanmzda sivil polis otosu durdu. 8-10 kadar sivil polis tarafndan kafamza otomatik silahlar dayand. Silah kabzalaryla kafamza vurularak polis otosuna alndk. Polis otosunda koltuklarn arasna yatrp, zerimdeki para, kimlik, telefon kartlar, adres defteri, her eyi aldlar. Bir yandan da silah kabzas, tekme, yumrukla kaba dayak atmaya baladlar. Bu ekilde ldrme tehditleriyle iki- saat kadar polis otosuyla gezdirdiler. Konumalarndan anladm kadaryla, zerimden aldklar parayla bir lokantada yemek yediler. Daha sonra gzlerimi bir bez parasyla balayp, Gayrettepedeki siyasi ubeye gtrdler. Sorduklar sorulara cevap vermeyince, kfr ve hakaretlerle tekme, tokat dvdler. rlplak soyarak Filistin asksna aldlar. Her be-on dakikada bir indirip, souk tazyikli suya tutuyorlar ve aspiratrn nnde soukta bekletiyorlard. Bu ikenceler periyodik aralklarla devam ediyordu. Askdayken bir yandan da hayalarm skyorlard. Askdayken elektrik de verdiler. ki kez elektriin okuyla rpndm iin askdan dtm. Sanrm asky iki dolabn arasna asyorlard. Gzlerim bal olduu iin ikencecileri gremiyordum. Birbirlerine Karaday, Rambo, ingene gibi lakaplarla hitap ediyorlard. Sorgularla devam eden bu ikenceler youn olarak 2,5-3 gn srd. Bu sre iinde, ikenceye ara verdikle-

140

ri zaman da srekli bir duvara yaslayp, ayakta bekleterek, baka insanlara yaptklar ikence seslerini, insan lklarn dinleterek uyutmadlar. kence seanslar arasndaki sorgulamalarda srekli ailemi de getireceklerini, onlara da ikence yapacaklarn, tecavz edeceklerini sylyor ve beni ldrmekle tehdit ediyorlard. Gayrettepede bu tr ikenceler bir hafta devam etti. Daha sonra Ankaradan gelen bir sivil ekip bizi buradan alp, Ankaraya gtrd. Gzlerimiz bal, ellerimiz arkadan kelepeli olarak polis otosunun koltuklar arasna yatrldk. Srekli kfr, hakaret, stanbuldakinden beter ikence yapacaklar ve lm tehditleriyle devam eden bir yolculuktan sonra Ankara DALa vardk. Burada, karanlk bir odaya aldlar. Odada kalabalk bir ikenceci grubu vard. Gzlerime projektr tutuyorlard. Gzaltnda kaybedebilecekleri, ar ikence yapacaklar tehditleriyle sorguladlar ve eylemleri stlenmem iin tehdit ettiler. Sorguya gtrlp getirilirken srekli kaba dayak atp, hakaret ediyorlard. Ankarada gn kaldktan sonra tekrar ayn ekilde stanbul Gayrettepedeki siyasi ubeye getirildik. Gayrettepedeki sorgumuz ayn ikencelerle devam etti. 15 gnlk gzalt sresi dolduktan sonra DGMye karlarak tutuklandm ve Bayrampaa Hapishanesine getirildim. ***

141

AMA SEN DE RGT TAVRI ALMISIN.... Anlatan: Tlay akmak

(25 yanda, anakkale Hapishanesinde tutuklu)

18 Nisan 1993 gn, film gsterimi yaplan Tavr dergisinin Ankara brosuna gitmitim. Bir sre sonra binann polisler tarafndan kuatldn farkettik. Caddelerden, sokaklardan Tavra srekli olarak gidip gelen, bildikleri insanlar gzaltna almaya baladlar. Bir sre sonra evik kuvvet otobsleri de gelince binann iine ynelmeye baladlar. Ellerinde silahlarla, kfr ve hakaretlerle kapy krp ieriye girdiler. nlerine ne gelirse gelsin krp dkyorlar, insanlar karga tulumba evik koridoruna gnderiyorlard. 5. katta bulunan Tavrn kapsnn nnden balayp binann kna kadar coplu, tekmeli-tokatl, bol kfrl bir koridordan, evik otobslerine bindirdiler bizi. Bunlar gren halk, akn ve ne olduuna anlam veremiyordu. nk birden ortalk kan glne dnd. Sloganlar her taraf nlatyordu. evik kuvvetin arabasnda; kafanz kaldrmayn, ellerinizi koltuun zerine koyun diye baryorlard. Nihayet kafa-gz krlarak, kanlar iinde de olsa Ankara DALa geldik. Beni, 2 ikenceci alp kk bir odaya gtrdler. Biri babacan tavrlarla - Tlay bak ka zamandr eve de gitmiyormusun, annen-baban ok zgn, niye byle yapyorsun? Nerede kalyorsun? diye sordu. - Sana ne cevabn alnca tokad indirdi ve aln bunu, bu laftan anlamayacak diyerek gnderdi. Dier ikenceci beni alp banyo gibi bir yere gtrd:

142

Bak Tlay konuacak msn, yoksa ok ac ekersin, konu biz de uramayalm, sen de... diyerek nabz yokluyordu. Kendisi iin olumlu olmayan cevab alnca hazrlayn bunu alacaz diye tehdit ederek gittiler. Hemen almadlar ama zaten istedikleri de ha geldiler, ha gelecekler korkusuyla, teredddyle babaa brakmakt. Akam geldiler. Kfrler ediyorlard. Hcreden aldlar, karga tulumba banyoya gtrdler. Bak son kez soruyoruz, konu adam gibi, yazk sana. Herkes anlatt. Sen niye eziyet ekesin, uratrma bizi diyorlard. Ve kollarm arkadan balayp ykseke bir yere astlar. Ayaklarm yerden kesilmi ve btn yk omuzlarma binmiti. Bu haldeyken bir taraftan bamdan yava yava su dkyorlar, bir taraftan da ayak parmaklarmdan elektrik veriyorlard. Tabii ben bu haldeyken glmeyi de ihmal etmiyorlard. zerimdeki giysilerimi zaten ikencehaneye girdiimizde zorla karmlard. Sonra tuvalete gtrp hortumla tazyikli su sktlar. Suyun iddetiyle duvara arpyordum. Dilerim birbirine vuruyordu, titriyordum. plak halde hcreye attlar. Ksa bir sre sonra da giysilerimi verdiler. Tuvalete gitmeyi bile bir ikence haline getiriyorlard. Her tuvalete gidite gzban takmaya alyorlard. Kabul etmeyince ya tuvalete gtrmyorlar, ya da gidene kadar kaba dayaktan geiriliyorduk. Birok zaman tuvaletten geri dndm. Dolu dediler ve ierden ikence sesleri geliyordu. Kalabalk bir ekilde gzaltna alnmtk. kenceciler ok alyordu(!) Her taraf bir ikencehane haline gelmiti. Hcreye gelip beni tekrar aldlar. Buradan konumadan kamazsn diyorlard. Yine banyoya gtrdler. Kollarma kee gibi bir eyler baladlar ve astlar. nce kollarm kaslmaya balad. Sonra da tm vcudum. Masay iste getirelim diyorlard yeter ki sen tamam de biz her eyi biliyoruz, zaten herkes konutu. Sen bilinenleri anlatacaksn diyorlard. Masay kendi-

143

leri itip tekrar ekiyorlard. 3-4 kez ayn eyi tekrarladlar. ndirdiklerinde hibir ey hissetmiyor, ayakta duramyordum. Ellerimi 3-4 gn hemen hi hissetmedim. kenceciler dalga geiyorlar; Ah yazk yazk sabunu bile tutamaz hale geldin diyorlard, lavabonun banda. Utanmadan kendi yaptklar insanlk d ikencelere glyorlard. 15 gn sonra Adli Tpa karldk. Srayla muayenehaneye alndk. Yzmze bile bakmadan bireyler yazdlar. Kollarmda askdan sonra oluan izleri gsterip, hareket ettiremediimi syleyince Numune Hastanesine sevkedildim. Yanmda bir arkada daha vard. Numunedeki acil servisin doktoru bizi ilk grdnde ne oldu, nasl yaptlar diyerek arm bir halde bizim ikenceyi anlatmz dinlerken, ikenceciler bizi odadan kardlar. Doktorla konutular. Tekrar doktorun yanna gittiimizde, doktor hi konumuyordu. Anlalan doktoru da tehdit etmilerdi. Bylece salam raporunu aldlar. Savcda ve sorgu hakimliinde ikenceyi anlattmda bana syledii ey u oldu; ama sen de rgt tavr almsn.... kenceyi meru gren, ikenceyi savunun bir hukuk adam. Ona gre yasal ve meru bir hak olan susma hakkn kullanmsan, ikencecilerin basklarna kar direnmisen, haksz bir ekilde gzaltna alnman protesto etmisen bu rgt tavryd ve bu tavr gsterenin de ikence grmesi normaldi... Bu gzaltnda serbest brakldm. Ama Ankara polisinin beni rahat brakmaya niyeti yoktu. Sekiz ay sonra Ankara-DALa tekrar gtrldm. Bu sefer yol ortasndan hibir gereke gsterilmeden gzaltna alndm ve tutuklandm. Hala da hapishanede bulunuyorum. ***

144

MD SEN NFAZ EDECEZ Anlatan: Remziye Yaar

(36 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

1993 Nisannda zmirde gzaltna alndm. Yolda yrrken zmir Emniyetinden olduunu daha sonra rendiim 7-8 polis tarafndan yolum kesilerek gzaltna alndm. Gzaltna alndm andan itibaren kaba dayak, cinsel taciz balad. Arabann iinde gzlerimi bantlayp, ellerimi kelepeleyerek yaklak bir saat bilmediim yerlerde dolatrdlar. imdi seni infaz edeceiz tehditleri savuruyorlard. Daha sonra Emniyet Mdrlne gtrldm. Arabann garaja girmesiyle seni bilinmeyen bir yere getirdik diyerek zerimi zorla soymaya ve ikenceye baladlar. Yaklak bir saat sonra asansrle Terrle Mcadele ubesinin st katlarndan birine kardlar. Burada bir odaya alndm. Hemen elektrik vermeye baladlar. Elektrii arada bir kesip konuacak msn? diye soruyorlard. Gzaltna alndm sre boyunca elektrik ikencesi devam etti. Ayrca kollarmn altndan geirdikleri tahta gibi bir eyle askya alndm. Askda zaman zaman ayaklarmdan ekiyorlar, zaman zaman da oday terketmi gibi davranyorlard. Askdayken de elektrik verildi. Gzaltna alnmn 7 ya da 8 gnyd. Hcreden alp yine bir odaya gtrdler. nce elektrik verdiler. Elektrik ikencesi bittikten sonra birka saat o odada braktlar. Arada bir ieriye giren polisler tarafndan tekmeleniyor, sonra braklyordum. ki kii olduunu dndm polisler odaya girip imdi sana banyo yap-

145

tracaz diye dalga geerek srkleyerek tuvalet olduunu dndm bir yere gtrdler. Burada souk su tutuldu zerime. Souk sudan sonra vantilatrn nnde bir sre bekletiyorlar daha sonra souk suya tutuyorlard. Bu ikenceler sonucunda Adli Tptan iki gnlk rapor aldm. kartldm mahkeme tarafndan tutuklandm. ***

146

GZALTINDA 155 GNM UBELERDE KENCE ALTINDA GET Anlatan: Ltf Topal
(40 yanda, Bartn Hapishanesinde tutuklu)

Cunta dneminde, polis tarafndan hapishaneden alnp yeniden gzaltna (ikenceye) gtrmelerini saymazsam, bu sre zarfnda, yani 20 ylda drt defa gzaltna alnp tutuklandm. Her seferinde gzalt sresi boyunca ikence grdm ve her seferinde ikence doktor raporuyla belgelendi. lk kez, 12 Eyll 1980 gecesi Malatyada gzaltna alndm... O tarihlerde gzalt sresi 90 gne karlmt. 91. gn tutuklandm. kencecilere 90 gn bile yetmemiti. Filistin asks, falaka, kaba dayak, elektrik verme, haya burma, kfr ve hakaret gibi btn ikence yntemlerine maruz kaldm. Bu gzaltnda kaldm srenin 30 ila 46. gnleri arasn -16 gnn- Malatya Devlet Hastanesinde youn bakmda geirdim... kence doktor raporlaryla ve hastane kaytlaryla belgelendi. kence konusunda dava da ald. Elaz Skynetim Askeri Mahkemesi ikence grdm kabul etti. Ama kararnda kimlerin ikence yapt tespit edilememitir diye yazd. kinci defa, 2 Ekim 1984 tarihinde stanbulda gzaltna alndm. O dnemin mehur ikence merkezi, Gayrettepede bulunan siyasi ubeydi. Burada tam 46 gn tutuldum ve yine ikence yntemlerinin hepsi uyguland. Savcla sevk edilmemize birka gn kala alt katta bulunan hcrelere indirildim. O zamana kadar da ikence yaplan yerde ya da st katlarda bulunan bo bir

147

odada yaz tahtasna kelepeli halde tutuldum. kence sonucu sa kolum sakatland. Tutuklanr tutuklanmaz Selimiye Hapishanesinden Haydarpaa Askeri Hastanesine sevkedildim. kence bulgular hastane kaytlarna geti. Ancak, defalarca ikayet dilekeleri vermeme ve mahkemede su duyurusunda bulunmama ramen dava almad. 10 Haziran 1991de Ankarada nc gzaltm yaadm. Bu tarihte yasal gzalt sresi 15 gnd. Ama 18 gn gzaltnda kaldm ve 28 Haziran 1991 tarihinde tutuklandm... Gzaltndayken sol ayak kemiklerim falakada krld. kence, Adli Tabipliin muayenesi sonucu tutanaklara da geti. Drdnc ve son defa 5 Haziran 1993 gn stanbulda gzaltna alndm. Hakkmda Ankara 1 Nolu DGMnin gyabi tutuklama karar bulunuyordu. Mevcut yasalara gre direkt hakim karsna kartlp, hakkmdaki gyabi tevkif mzekkeresinin vicahiye evrilmesi gerekiyordu. nk sorgulanmam gereken dava Ankara DGMde devam ediyordu. Ama yle olmad. 11 gn stanbul TEM ubesinde (Gayrettepe) tutuldum ve bu sre boyunca da ikence grdm. lk iki gn gzaltna alndma ilikin hibir kayt tutulmad. Hatta, Cumhuriyet Basavclndan gzalt izni bile iki gn sonra alnmtr. Alnan bu iznin sresi 5 gndr. Ama bu sre de ald. Arlkl olarak Filistin asks olarak bilinen ikenceyi uyguladlar. Bu ikence seanslarnn birinde belimden sakatlandm. kenceyi yneten TEM ube Mdr Reat Altaydr. Dnemin stanbul Emniyet Mdr Necdet Menzir de ikenceye tank olmutur. Gzaltna alndmn birinci gnyd. kence en youn haliyle ve lm tehditleriyle srerken bir ara Necdet Menzirin karsna karttlar. Kendisini tanttktan sonra Menzir; Gecenin bu saatinde istesem, stanbulun en gzel kadnnn koynunda olurdum. Ama gryorsun ki iimin bandaym. Bu da bizim inancmz,

148

grev akmzdr, bizi yenemezsiniz!.. diyordu. Aslnda benim Ankaraya gtrlmem gerekiyordu. nk hakkmda alan iki dava da orada srmekteydi. Ama gtrmediler. kencecilerin aklamalarna gre; Ankara stanbulu protesto edip biz sizin adam hallettik, siz yapmadnz diyerek sitem ediyormu. (O gnlerde Ankara polisi Murat Gl katletmiti.) Bu sitemi telefonla bildiren ise, 18 Nisan seimlerinde MHPden Karaman milletvekili aday olan Ankara DALn ikencecilerinden brahim Dedeoluymu... Anlattm bu olay, lm tehditlerinin sadece bir parasyd. kence ve lm tehdidi son gne kadar devam etti. Savcla kartlrken, muayene iin gtrdkleri Adli Tabip, vcudumun deiik yerlerinde ikence sonucu oluan yara-bere izlerini tutanaa yazd, durumu ok ciddi grm olmal ki hastaneye sevk etti... Ancak, ikenceciler, ikencenin belgelenmemesi iin hastaneye gtrmek istemediler. Ertesi gn ikenceyi gizlemenin aresini buldular ve polis hastanesine gtrp orada muayene ettiler. Daha sonra karldm adli tabip 10 gn rapor verdi... Ama bu raporun hi bir nemi yoktu. 6 yl sren yarglama sonunda Ankara DGM tarafndan idam cezas verildi ve Yargtay tarafndan da onayland. u an Bartn Hapishanesinde bulunmaktaym. ***

149

DEMEK KONUMAYACAKSIN HA, LAN OLUM ZATEN SEN EMNYETE GTRMYORUZ, ISSIZ BR YERE GTRP KAFANA SIKACAIZ Anlatan: Blent Durga
(26 yanda, Bursa Hapishanesinde tutuklu)

Kurban bayramnn ikinci (8 Haziran 1993) gnyd. Eve gitmek iin, Mersin Altnanahtardaki Almanya Konsolosluunun nndeki durakta otobs bekliyordum. Yolun kar tarafndan 3-4 kiinin zerime doru kotuunu grdm. Ayn anda duraa gelen ara yoldan da elleri silahl iki kii zerime geliyorlard. Daha ne olduunu anlayamadan beni yaka paa yere yatrdlar. Bir tanesi de srtma oturup ellerimi kelepeledi. Sonra bararak polis olduklarn, beni gzaltna aldklarn sylediler. Ne oluyor, neden gzaltna alyorsunuz? derken, samdan ekerek ve kafama silah dayayarak 7-8 metre ilerideki emlakya gtrdler. Burada tekme ve tokat vurarak kendilerini soru soramayacam sylyorlard. Bunun zerine, ifade vermeyeceimi ve susma hakkm kullanacam syleyince daha da azgnca saldrdlar. Telefonla emniyetten iki ekip otosu istediler. 4-5 dakika sonra beni alarak yolun kar tarafnda bulunan taksilerden birine bindirdiler. Arka koltuklara oturttuktan sonra bam dizlerimin arasna zorla bastrdlar. stmde bulunan tirtn alt ksmn kafama geirdiler. Bylece kendilerinin yzn grmememi salamaya alyorlard. Mersin Emniyetine doru giderken bana demek konumayacaksn ha, lan olum zaten seni emniyete gtrmyoruz, ssz bir yere gtrp kafana skacaz diyerek psikolojik bask uygulamaya alyorlar-

150

d. Emniyete geldiimizde arka kapdan girdiklerini tahmin ettim. nk emniyetin de zerinde olduu yol gzergahnda senelerce Pozcu Kooperatifi dolmularnda muavinlik yaptm. Arabay yanatrp beni indirdiklerinde tirtm bamdan aldlar. Ve evreye bakmamam syleyerek, kafam yere doru eerek emniyete soktular. 3. kata ktmzda gzlerimi bir bezle balayp koridordaki ikinci odaya soktular. Burada ayakkablarm kardlar ve hemen ifade vermeye balamam sylediler. Susma hakkm kullandm, ifade vermeyeceimi sylediimde yeniden kaba dayak atmaya baladlar. Dverken de, ifade vereceksin olum, burada ifade vermeden kan yok, kimler girdi ben ifade vermem diye ama sonradan blbl gibi tmeye baladlar, sen de ifade vereceksin diyorlard. Ben susmaya devam ettike onlar yaptklar ikencenin iddetini artryordu. Tavrmn devam ettiini grdklerinde, bu sefer de falakaya yatrdlar. ki kii ayaklarmdan tutuyor, birisi gsme iki eliyle bastrrken birisi de ayaklarma vuruyordu. Sonra tecavz edecekleri tehdidinde bulunarak amarm karmaya baladlar. zerimde hibir ey kalmaynca birisi hayalarm skmaya balad. Bir sre sonra ilerinden birisi komutanm, bunu salk ocana gtrelim, sonra devam ederiz diye bir cmle kulland. Kardan tamam szn duyunca da beni apar topar yerden kaldrdlar, elbiselerimi giydirdiler ve bir taksiye bindirip salk ocana gtrdler. Bir odaya girdik ve daha girdiimiz anda doktor dedikleri ahsa abuk bak, iimiz var trnden eyler sylediler. O da tirtm yukar doru kaldrarak karnma bakt ve bir eyi yok dedi. Zaman geirmeden hzla emniyete geri gtrdler. Yeniden ikenceye baladlar. Bu seferki yntem, elektrik ikencesiydi. Cinsel organma ve el sere parmama baladklar kablolarla elektrik vermeye baladlar. Elektriin dozaj giderek artyor ve

151

elimde olmadan sarslyordum. ubede ikence yntemleri olarak, falaka, haya burma, kaba dayak, tuvalete karmama ve faist mzik dinletmeyi kullandlar. Bana ikence yapanlar ise Komutan dedikleri; orta boylu, etine dolgun, aln alm, kestane sal, kahverengi gzlyd. Hac dedikleri; beyaz sal ve kafasnn ortas kellemi, etine dolgun, argoyu ok sk kullanan, 1.60 boylarnda, sivri burunlu birisiydi. O srete Mersin Emniyet Mdr de, ad katliamlarla, ikencelerle ve etelerle anlan Hasan zdemirdi. Mersin Emniyetinde on gn sren ikenceli sorgudan sonra karldm mahkeme tarafndan tutuklandm. ***

152

SEN DENEYMLSN, GEL DE YEN YNTEMLERMZ GR Anlatan: Cumhur Bircan

(36 yanda, ankr Hapishanesinde tutuklu)

lk gzaltna alndm tarih, 1978 ylnn Mays ayyd. Gzaltna alt kii alnmtk. Bizleri bildiri datmaktan ve bir maazay yamalamaktan almlard. Gzaltna alnan arkadalarma ve bana kaba dayak ve falaka ile ikence yapmlard. Bu sular kabul etmemizi istiyorlard. Bizler sulamalar kabul etmedike kfrl, tekmeli, tokatl saldrlarda bulunuyorlard. Yer yer hcrelerden karp kafamza silah dayayp ldrmekle tehdit ediyorlard. Sorgumuzu yapan genellikle karakol amiriydi. smi Ahmetti. Yannda da kii bulunuyordu. Bunlardan biri de askeri elbiseliydi. Askeri elbiseli olann gerekten asker olduunu daha sonradan rendik. (...) Bu ikenceciler bizi savcla karttlar. Savclk bizi serbest braknca hzlarn alamayp koridorda tekme savurdular. Yaptklar ikenceyle ilk defa karlayorduk. Falakaya yatrdklarnda, vurduklar her darbeyi beynimde hissediyor ve baryordum. Ben bardka onlar glyor, gldke vuruyorlard. Ahlaki anlamda yaptklar hakaretleri ciddiye alyor ve tedirginlik yayordum. Ama sulamalarn kabul etmiyordum. kinci gzaltm; Temmuz 1979dur. Bildiri datma, duvarlara yaz yazma ve silahla tehdit olayndan dolay kii gzaltna alnmtk. Gzaltna alndmz andan itibaren kaba dayak yine balad. Karakola gtrldmzde yine bizi karlayan Ahmet oldu. Gece saat te geldi. Sarhotu, ne yaptn bilmez halde copla rasgele saldrmaya balad. Elindeki copla her tarafm-

153

za vuruyordu. Skynetim dnemi olduundan, karakolda srekli asker de bulunuyordu. Onlar da ellerindeki coplarla hmla vurdular. kii yere yldk. Beni daha nceden bildiklerinden daha fazla ykleniyorlard. Beni yerden kaldrp yrtmeye alyor, hafif yere bastmda yine vuruyorlard. Emniyette bir gn kaldk. Ertesi gn kfr ve tehditlerle mahkemeye kardlar ve tutuklandk. Grdm ikenceden dolay srtmda ve sol ayamda yara izi kald. Srtm morarm ve su toplamt. (...) nc gzaltna alnmam 1980dir. 1980de bir yaknmzn evinin baslmas sonucu yedi kii gzaltna alndk. Baslan evde bir adet tabanca bulundu. Benim zerimde de sahte kimlik bulunuyordu. Baslan evde silahn bulunmasyla birlikte ikence balad. Evi basanlar askerdi. Yine balarnda ayn baavu vard. Evde bulunanlarn hepsini yere yatrarak hem tekmeliyor, hem de zerlerini sarkntlk yaparcasna aryorlard. Karakola getirildiimizde arabadan indirilirken azlarmz krdlar. Dipiklerle rasgele vuruyorlard. Her aldmz darbede sarslyor ve yere ylyorduk. Karakolun ierisine sokulduumuzda polisler de saldrya katldlar. Yaplan kaba dayak ve saldrlardan sonra koridor tamamen kan iinde kalmt. kenceli saldrlara bir gn sonra gece 2.30da yeniden baladlar. kencede bu sefer subay vard. Subaylar bizi hcreden tek tek alp sorguluyorlard. Sorguda istediklerini vermeyince askerlere emir veriyor, askerler de falakaya yatryorlard. ki polis de bamza gelip bunlara syleyeceklerinizi syleyin, bunlar gitsin biz bize kalnca iimizi hallederiz diyorlard. Gzaltna alnanlarn birbirleri zerine ifade vermelerini istiyorlard. Bende bulunan kimliin sahte olduunu, orada bulunan birinin sylemesi ve beni daha nce sorgulayan avuun da srar zerine gerek kimliimi (babam getirip, ona da ikence yaparak) zdler. Kimliimi zdkten sonra bana zel olarak yneldiler. Bu sorgu-

154

da kafamn iki yerinde krk olutu. Ayak parmaklarmdan trnam kt ve ayak bileklerimde kaln yara izleri oldu. Falakaya yatrdklarnda sadece ayaklarma vurmayp, parmaklarma ve kalalarma da vuruyorlard. Her vurduklarnda artk baylmaya balamtm. Her baylmada zerime kovalarla su dkyorlard. Srekli ldrme tehditlerinde bulunuyorlard. Artk hrslarn almadlar ve kafam tuvaletin deliine sokmaya altlar. kencenin ilk yapld yer karakoldu. Bu karakol, sradan bir mahalle karakolu gibi gzkyordu. Balar Karakolundaki iimiz bittikten sonra Adana Emniyet Mdrlne (imdiki evik Kuvvet Amirlii) gtrdler. Burada da ikenceye devam ettiler. Buradaki ikence karakoldaki ikenceden youn deildi. Yapacaklarn yapmlard, onlara bir ey kalmamt. kenceler sonucunda vcudumuzda oluan yaralar orada tedavi ediyorlard. Hastaneye gtrmyorlard. Pansuman diye yaptklar da ikenceden baka bir ey olmuyordu. Yaramzn stne bastryor ve arada bir de kafalarmza vuruyorlard. Bu ikenceli sorgulardan sonra tutuklandm ve hapishanede tedavi oldum. Drdnc gzaltm; 1989 Hazirandr. Yeni zm dergisinin Adana brosunda resmimin ve kimlik bildirimimin kmas sonucu polis tarafndan hazrlanan bir komployla kar karya kaldm. Bir baavuun silahn iyerimde unutmas, buna da benim el koyduum gerekesiyle gzaltna alndm. Siyasi polis sorguya ald. Silah ii komplo olduu iin sorguda bundan hi bahsetmediler zaten. Gzaltnda bana Adanadaki ilikileri soruyorlard. Ayrca resmimin zm brosunda ne aradn, kimlik fotokopisinin ne gezdiini soruyorlard. Antep Hapishanesinde yatan baz tutuklular tanyp tanmadm renmek istiyorlard. Cevap vermeyince, sen deneyimlisin, gel de yeni yntemlerimizi gr diyorlard. zerime ullanarak rlplak soydular. Ardndan elimi ayam baladlar. Sonra arkadan ayaklarm bke-

155

rek ellerimle birlikte baladlar. Bu ilemleri yaparken de tekme vuruyor, kfr ediyorlard. Bana elektrik vereceklerini sylyorlard. Bu esnada, srekli ikenceciler diye baryordum. Biri azm kapatp enemi skarken dieri brak barsn diyordu. Ben barrken, kel kafal, 1.70 boylarnda, 45 yalarnda, yzleri krk, esmer tenli, memur by gibi by olan da kafama torba geirmeye alyordu. Kafama torba geirildikten sonra birbirine bal olan ayaklarmn ve ellerimin arasndan bir sopa geirerek yksek bir yere kaldrdlar. Yzm yere bakyordu. Vcudum yarm ay gibi oldu. Bu srada iki kiinin srtma bastn hissettim. Srtma basarak gbeimi yere dedirmeye alyorlard. Dier biri de, copla ayama vuruyordu. plaktm ve yer yer copla cinsel organma vuruyor, copu makatma sokmaya alyordu. Srtma bastklarnda beynimde yldzlar kyordu. Baryordum, fakat bama geirilen torbadan dolay sesim bouluyordu. Duyduum acy biliyorlard ve arada bir eilip anlatacan m? diye soruyorlard. Yaplan ikenceden tatmin olmadklar tavrlarndan belli oluyordu. Biri dierine efim, manyetoyu getir diyordu. Dieri de, yok yok bunu tabuta koyalm diyordu. Ama bir yandan da vurmaya devam ediyorlard. Her vurduklarnda anlaalm m? diyordu dier biri. Belime de basmaya devam ettiklerinden, belim krlacak gibi oluyordu. kencecinin biri, Bak olum belini kracaklar, anlat gitsin diyordu. kenceciler artk benimle uramaktan yorulmu olacaklar ki, son kez bir daha yklenip braktlar. Yapacaz dediklerini yapmaktan vazgetiler. Bana yaplan bu ikence, daha nceki gzaltna alndm dnemdekilerden daha teknik bir ikenceydi. Sadece ayak ve el bileklerimde baladklar iplerden dolay yara almt. Ama vcudumun her yan aryordu. Srekli kusuyordum. Srtma bastklarndan belimdeki arlar daha fazlayd. Kol ve ayak bileklerimdeki yaralar gren komiser, arkadalarna hayvanlar gibisiniz, neden yara

156

atnz? diye kzyordu. Kzmas ikence yapmalarndan deil yara amalarndand. nk, o dnemde lkede ikence tartlyordu. Komiser hemen bir merhem ve yara kurutucu getirdi. Kendi elleriyle bu sefer yaralarm tedavi etmeye balad. Beni brakacaklarn ama yaramn iyilemesi gerektiini sylemeye baladlar. Gzaltnda 15 gn tutuldum. Yaram kabuk balaynca savcla karttlar. Savclk serbest brakt. Altnc gzaltm; 1991de 18 kiiyle birlikte gzaltna alndk. Beni ailemin evinden aldlar. Alanlar yine Adana siyasi polisleriydi. Polislerden biri, 1.85 boylarnda olan, en az 120 kilo civarnda, gbekli, iriyar biriydi. Adnn Selahattin olduunu sylyorlard. Ayrca ilerinde Sleyman diye bilinen ve Esma Polatlarn katliamna katlan hafif sarn, 1.60-65 boylarnda olan biri vard. Buna yzbam diyorlard. Aynsn iman olan polise de sylyorlard. iman olan evimizi bastnda direk zerime saldrarak bir ka kiiyle birlikte beni yere yatrd. Bunun zerinde askeri kamuflaj elbisesi vard. Emniyette de ayn elbiseyi giyiyordu. 10 kii kadar evde zerime ullandktan sonra kollarm arkadan kelepelediler. Ve daha sonra srkleyerek evden dar karttlar, polis otosuna koydular. Ayn anda gzlerimi baladlar. ubeye getirdiklerinde gzlerimin ban karttm. Polisler birden zerime ullandlar. Bundan nce zerimi soymam istemilerdi. Reddettim. zerime ullandklarnda elbiselerimi de paraladlar. Gzlerimi atmda zellikle iman olan ve 12 Eyllden beri Adana siyasi ubede grev yapan ve adnn Sleyman olduunu bildiim ile yass yzl, kalar hafif dik olan, 95 kilo civarnda, 1.60-65 boylarnda olan ikencecileri grdm. Grdklerimden bir dieri de, hafif sar tenli, srekli telsizle dolaan, 1.75-80 boylarnda, 80 kilo civarnda, gzlklyd. Buna srekli amirim diyorlard. Ayrca bu ikenceci, zaman zaman video kamerasyla ekim yapyordu.

157

Tamamen soyduktan sonra tazyikli su skmaya baladlar. Ne kadar tazyikli su sktklarn hatrlamyorum. Ardndan askya aldlar. nce kaln bir kalas getirdiler. Kalas yere attklarnda sert bir ses duydum. Yatrn diye baryordu biri. Bir anda yere yatrldm. Ve kollarmdan kalasa baladlar. ok dikkatli balyorlard. Birbirlerine dikkatli balayn, iz olmasn diyorlard. Bana dnerek sende iz brakmadan, seni ldreceiz diyorlard. Balama ilemi bittikten sonra yksek bir yere kaldrp braktlar. ki ara boluktan sallanyordum. Sanki kollarm kopacakm gibi ac duyuyordum. Kilomun fazla olmasndan dolay kollarm vcudumu tartmyordu. Diimi skyor, ac duymak istemiyordum. Bu arada biri ayak parmaklarma ve cinsel organma bir eyler balyordu. Elektrikle daha yeni karlaacaktm. Balama ii bittikten sonra, bana - Bak bu ie balamadan konualm dediler. - Konuacak bir eyim yok deyince birden sarsldm. Vcudum gerildi. radem dnda azmdan bir oh sesi kt. Oh sesimi duyan ikenceciler, kahkaha ve kfrlerle manyetoyu evirmeye devam ettiler. Manyetonun her dnmesinde vcudum geriliyordu. Sarsnty beynimde hissediyor, iim kuruyordu. Dudaklarm kuruyor, gzlerimde bir gerilme hissediyordum. Gerilme vcudumun her yannda oluyordu Elektrikli askya son veren ikenceciler, beni aaya indirdiler. Hemen buzun zerine yatrdlar. Bir koridora kum torbalarn koymular, kum torbalarn bir kanal gibi dizip ortasna kalp buzlar koymulard. Beni buzun zerine yatrdlar. zerime ve yanma da buz koydular. Bunun stne de kum torbalar koydular. Tir tir titremeye balamtm. Souktan kollarm, bacaklarm hissetmiyordum. Ufak su dkme ihtiyac hissediyordum ama yapamyordum. Aradan ne kadar geti bilmiyorum ama buzlar erimiti. Beni kaldrdlar, baka bir odaya gtrdler. Odann iinde bir vantilatr vard.

158

altktan sonra vcudumda korkun bir sz oluuyordu. Ardndan vcudum kaygan bir hal alyordu. Bu seans drt defa yaptlar. Sonu alamaynca uykusuz brakyorlard. Byk bir koridorda ellerim arkadan bal ve rlplak bekletiyorlard. Gelip geen kfrediyor, bana tehirci diye hakaret ediyorlard. Elleriyle sama soluma vurup taciz ediyorlard. Arada albaym ve temenim dedikleri birileri geliyor, ellerindeki copla cinsel organma vuruyorlard. Temenim dedikleri ikenceci 1.70 boylarnda, iri yar, toparlak yzl ve kaln sesliydi. Ya ok fazla deildi. Sesini ne kadar kalnlatrrsa kalnlatrsn 35 yalarnda olduu belli oluyordu. Bu ikenceci zellikle hayalarm skp bartmaya alyordu. Hayalarm skldnda karn blgemde derin bir ac duyuyordum. zellikle bu yntemle ahlaki saldry yapan, yer yer sesini inceleterek baka biri gibi davranyordu. Arada bir yeni birilerini aracaklar zaman Ayboan, Ceyar, Kemik Kran gibi szler kullanyorlard. Ceyar ve Temen dedikleri beni uyutmuyorlard. Artk irademin dnda yere dyordum. Her yere dtmde tekmeyle vurup kaldryorlard. En son yaptklar ise ellerimi yukar bir yere balayp vurmak oldu. Bu esnada yorgunluktan ayakta dalmm. O an biri azm zorla aarak, bir eyler akttn ve akttnn sidik olduunu farkettim. Bununla da yetinmeyip kafamn stne bir souk bir scak su damlatmaya baladlar. Ardndan fiskiye ile souk su tuttular... Artk ikenceden vazgemilerdi. Yemek yemem iin bu sefer yalvarmaya baladlar. Yemek yemeyeceimi sylediimde geber diye cevap verdiler. Ama srarlarndan vazgemediler. Artk ikenceciler ortalkta gzkmyordu. Gardiyan diye seslendikleri biri gelip ilgileniyordu. Arada bir de yav niye konumadn, kendini ezdirdin diye hala konumam bekliyordu. Tedaviye yneldiklerinde izin vermedim. Tra yapp kamera kar-

159

sna karacaklard, kabul etmedim. kenceciler iini bitirdikten sonra savcla kartldm, tutuklandm ve hapishaneye gnderildim. drar yollarm enfeksiyon kapm, bbreimde iltihaplanma vard. Doru drst oturamyordum. Oturduumda belime kadar varan arlar oluyordu. Buradaki ikencelerden kalanlar da bunlar oldu. Adli Tp raporum olduu halde ikenceciler hakknda hibir soruturma almad. Sekizinci gzaltm; 1993 Temmuzunda Silifke krsalnda gzaltna alndm. zel tim ve jandarmann ikencesi daha orada balad. nce, her yanma tekme ve dipiklerle vurdular. Ardndan dikenlerin zerinde srkleyerek arabaya bindirmeye uratlar. Bir yandan dikenler, bir yandan da kaya ve ta paralar vcudumu paralyordu. Dier yandan blgedeki sivil faistlerin tal sopal saldrlarna maruz kalyorduk. Bu vaziyette Silifke Jandarma Blge Komutanlna getirildik. Her tarafmzdan kan akyordu. Dudam paralanm, kam alm ve kafam krlmt. Bu halimizle hcrelere konulmak iin aaya indirilirken askerler zevk iinde saldryorlard. Hcrelere atldktan sonra hzn alamayan askerler, uzun bir sopa ile uzaktan vurmaya alyorlard. Askerler ilerini bitirdikten sonra, gece 1.30da siyasi polisler sorguya ald. Buradaki ikence tezgah deiikti. Bir doktor sedyesi vard. Beni soyduktan sonra sedyenin zerine yatrdlar. Her tarafmdan kan geldiini gryorlard. Bundan dolay askerlere kfrediyorlard. Buna ramen ikence yapmaktan vazgemiyorlard. Sedyeye balama ii bittikten sonra elektrik ikencesine baladlar. Kablonun birisini cinsel organma baladlar. Dierini vcudumun eitli blgelerinde gezdirmeye baladlar. Koltuk altlarm, burnum, gzlerimin alt ksm, dudaklarm, kulaklarm ve vcudumun daha deiik yerlerine elektrik verdiler. Bu yaptklaryla cevap alamaynca, hem falaka attlar, hem de elektrik verdiler. Bu esnada par-

160

maklarmdan biri kt. Trnamdan kan geldiini grdklerinde vurmay durdurdular. Bu yaptklarndan da sonu alamaynca, bu sefer makata cop sokmaya altlar. Maksatlar beni psikolojik olarak kertmekti. Vcudumun her yan ardan szlarken, onlarn yaptklarna sadece ahlakszlk demekle yetindim. Silifkenin ikencecileri sonu alamaynca Mersinin ikencecilerine verildim. Bana Mersinde ikence yapanlarn hepsi de iri yar, etine dolgundu. Bunlar kiiydi. Sadece 1.70 boylarnda, beyaz tenli, hafif kvrck sal olan net olarak grdm. Mersinin ikencecileri beni teslim aldklarnda, bana daha nce ikence yapanlara kfrediyorlard. nk yryemiyordum. Ayakta duracak halim yoktu. Bu durumum daha fazla ikence yapmalarna elverili deildi. Bu nedenle Mersin polisi bana dokunmad. Ama Adanadan gelen ve sesinden tandm polisler ikenceye balad. Onlar da fazla ileriye gitmiyordu. Buza yatryor, ardndan sorguluyorlard. Buzlar vcudumdaki yaralara sanki tuz baslm gibi ar yaratyordu. Buzdan sonra baylmm. Gzm hastanede atm. Hastanede bir ine yapp geri gnderdiler. Bu sefer ikencecilerin doktoru beni ayakta tutuyor, yaralarma uyuturucu sryor ve yeniden ikencecilerin eline veriyordu. Sorgumuz bittikten sonra mahkemeye karldk ve tutuklandk. Malatya Hapishanesine gnderildik. Yine ikence grdme dair rapor almtm. Bu ikenceden kalan izlerden biri gzlerimde kuruma ve yanmann yannda oluan tiktir. Ayrca idrar yollarndaki enfeksiyon uzun sre devam etti. Bugn hala kollarmda, bacaklarmda uyumalar, kemiklerimde szlar ve kaslarmda gerilmeler oluyor. ***

161

FALAKADA AYAK TABANIMIN PATLAMASIYLA OLUAN YARALARA ETKY ARTTIRMASI N TUZ BASIP KESC BR ALETLE OYARAK DERNLETRP GENLETYORLARDI Anlatan: Sinan Yavuz
(33 yanda, Bartn Hapishanesinde tutuklu)

9 Austos 1993 tarihinde arkadamn oturduu semtte bulunan tuhafiyeci dkkanndan gzaltna alndm. Gazeteci olduumu, keyfi ve hukuk d davrandklarn sylememe ramen zerime silahlarn dorultmu bir halde kfr ve hakaret ederek, dverek polis minibsne bindirildim. Gayrettepe Siyasi ubeye gtrldm. Burada altm gazeteden ve mahalleden arkadalarmn olduunu grdm. Sosyalist ve devrimci dncelere sahip olmamdan dolay rgt yeliini kabul etmem iin tehdit ve telkinlerle zerimde bask oluturmaya altlar. Bir sre sonra etrafmda daire oluturdular. Sonra ikencecilerin amiri konumunda olann Anlalan bu kendini denemek istiyor, bizden gnah gitti(!) demesiyle yumruk ve tekmelerle zerime saldrdlar. Daha sonra zerimi zorla soyarak ters ve dz ask seanslarna baladlar. Bir yandan da hayalarm skp buruyorlard. Hayalarm buran ikenceci, mesleki birikimini ufaklk diye hitap ettikleri gen bir ikenceciye retme ve tecrbe kazandrma amal diyaloglarla devrediyordu. Ardndan cinsel organma ve ayak parmaklarma kablo balayarak elektrik vermeye baladlar. Etkisini artrmak iin zaman zaman su dkyorlard. Elektrik ve hayalar burma yntemlerini ask dnda yerde de uyguluyorlard. Falaka yntemini ayaklarm bileklerimden tutan mengene ile sktrp uyguluyorlard. Ayaklarm hissetme duyusunu kaybedince brakyorlar, ba-

162

ka bir zaman yeni bir seansa balyorlard. Bu seanslar srasnda ayaklarm ierek tabanmda balonlar olutu. Falakada ayak tabanmn patlamasyla oluan yaralara etkiyi artrmas iin tuz basp kesici bir aletle oyarak derinletirip geniletiyorlard. Bunu yaparken byk bir zevk alyorlard. Ayaklarmda oluan yaralar yaklak ay bardann dibinin ap byklndeydi. Bu yara izi halen ayamda mevcuttur. Bunlarn dnda elle bomaya alma, tazyikli su altnda tutma, kaba dayak, kafam, kulaklarmdan ve salarmdan tutup duvara ve yere arpma, salarm yolma, kfr ve hakaret, ldrme ile tehdit etme srekli yaplmaktayd. Bu ikence yntemleri eitli defalarca uyguland. Gzaltmn ilk drt gn gece ve gndz ikence ekiplerinin birbirine devretmesiyle hemen hemen aralksz ve youn bir ekilde srm, sonraki gnlerde azalmtr. 23 Austos 1993 gn karldm Adli Tp Kurumunda vcudumdaki belirgin ikence izleri ve yaralarna ramen orada grevli doktor rapor vermek istemedi. Kendisine doktorluk grevini hatrlatmam ve su duyurusunda bulunacam sylemem zerine yanmzdaki ikencecilerle grtkten sonra rapor hazrlayp dosyama koydu. Savclkta savcya raporumun dosyada olup olmadn sorduumda burada dedi. Ancak daha sonra mahkeme aamasnda raporumun dosyadan karldn anladm. Bunun zerine Bayrampaa zel Tip Hapishanesinden ve daha sonra gtrldm Samalclar Hapishanesinden bavurarak kayt defterinden ve hastaneden durumuma ilikin bilgi istememize ramen olumsuz sonu aldk. Vcudumdaki ikence izleri halen mevcuttur. DGMde sren davadan 12 yl 6 ay hapis cezas verildi. ***

163

- AMRM UZATMAYA NE GEREK VAR? BASALIM KAFASINA, ATIMA SS VERRZ - OLUM, EVREDEN GRENLER OLDU Anlatan: Nail avu
(32 yanda, anakkale Hapishanesinde tutuklu)

20 Eyll 1993 gn akam, Adana Kurtulu Mahallesinde bulunan bir zel hava yollar brosunda gzaltna alndm. Akam 19.00 sularyd, broda alan bir arkadala birlikte otururken, daha sonra Adana Emniyet Mdrlne bal olduunu rendiim bir grup sivil polis ellerinde silahlaryla baskn yaptlar. Benim ve dier arkadan zerine ullanan polisler, ellerimizi arkadan sk skya kelepelediler. Ve ayn anda kafama bir uval geirdiler. Bronun arka odalarndan birine gtrdler... lerinden biri dierine, Amirim uzatmaya ne gerek var? Basalm kafasna, atma ss veririz dedi. Amir olan ise, Olum, evreden grenler oldu, broya giriimizi. Hem acelen niye? Nasl olsa elimizin atnda. Buray bir arayalm, ona yapacamz biliriz diyerek tehditler savuruyordu. zerime ullanmlard. Bu ekilde -be dakika bekledikten sonra, darya kardlar. Zorla polis arabasna bindirildim. Bir ka polis, polis otosunun arka koltuk boluuna beni yzn koyun yatrdlar. Birisi srtma oturdu. Bir yandan yumruklarla rasgele vururken, dier yandan da hadi imdi slogan at bakalm i... ocuu diyerek hakaret ediyordu. Biraz sonra araba hareket etti. Nereye gtrldm bilmiyordum. lerinden biri Toroslara ek olum, burada yapamadmz orada yaparz diyordu. Bir sre araba ara yollardan getikten sonra bir binann nnde durdu. Bamdaki uval

164

arabada kardlar. Burada kollarma girerek bu binadan iine gtrdler. Buras Adana Emniyet Mdrlyd. Hzla koridorlardan geirerek bir odaya soktular. Arabada gzlerimi balamlard. Bu odada ilk anda bir ok hali yaratmak iin her yandan tekme-tokat giriip yere yktlar. Ardndan papaz rolndeki ikenceci ef devreye girerek; kendilerine zorluk karmamam durumunda birey yapmayacaklarn, aksi taktirde buradan lmn kacan sylyordu. Adm, soyadm soruyorlard. Keyfi ekilde gzaltna alndm iin cevap vermeyeceimi syledim. Bunun zerine papaz, dier ikencecilere, ykn, emrini verdi. Bir anda zerime ullanan ikenceciler, zerimdeki elbiseleri paralayarak, zorla kardlar. rlplak soyulduktan sonra ilk olarak tazyikli su ikencesi uyguladlar. Bir sre zellikle vcudumun hassas yerleri olmak zere bu ikenceyi uyguladlar. Tazyikli suyu azma, burnuma tuttular. Bundan sonra kaldrp bir masann zerine karttlar. Kollarm iki yandan duvardaki boruya baladlar. Ayamn altndaki masay ektiler. Bu ekilde bekletilirken ikencecilerden birisi ayaklarm burkuyordu. Dier birisi bacaklarmdan aslarak aaya doru ekiyordu. Sonra, cinsel organma bir kablo balayarak elektrik verdiler. Gayri-iradi olarak saa-sola vcudumu hareket ettiriyordum. Bu onlarn ok houna gidiyor. Manyetoyu bir hzl-bir yava eviriyorlard. Ksa bir ara verdiler. Sonra parmama ikinci bir kablo baladlar. Ve tekrar manyetonun kolunu evirmeye baladlar. Bunlarn yan sra gzaltnda kaldm sre iinde buz kalplarna yatrldm. Bu ikence, slak battaniyenin zerine yatrlp vcudumun drt bir yanna buz kalplar konularak, battaniyenin sarlmas ve saatlerce bu ekilde bekletilme eklinde yaplyordu. Vcudumun donma noktasna geldii anlarda ksa aralar veriyorlar-

165

d. Sonra tekrar, eriyen buzlarn yerine yenilerini koyarak, ayn ikence yntemine devam ediyorlard. Buz ikencesi srasnda, ikenceci polislerden birisi de karnmn zerine karak arlk yaparak buzlarn etkisini artrmaya alyordu. Yerdeyken de sk sk haya burma, vcudumdaki kllar yolma, yakma, kafam duvara vurma, dizlerimin zerinde yere ktrdkten sonra, srtma karak, yerde srndrme ikenceleri de uyguland. kencelerle geen 15 gnlk gzaltdan sonra karldm mahkeme tarafndan tutuklandm ve 7 yldr da hapishanedeyim. ***

166

SLAHLI, MASKEL POLSLERCE GZALTINA ALINDIM, ADANA EMNYET MDRLNDE KENCE GRDM Anlatan: Muharrem Gzel
(27 yanda, anakkale Hapishanesinde tutuklu)

ukurova niversitesi Su rnleri Blmnde okuyan bir renciydim. 21 Eyll 1993 gn akam evime girerken, onlarca maskeli polis, ellerinde otomatik silahlarla zerime ullandlar. Bama geirdikleri bir uvalla zerime kapaklandlar. Merdivenlerden indirerek tekme tokat arabaya bindirdiler. Arabaya bindirdikten sonra kfr, hakaret ve tehditlerle karlatm. zellikle yzme tokat ve yumruk atmaya baladlar. Adana Emniyet Mdrlne geldiimde bodrum kata (buras Terrle Mcadeleye ait ikence yaplan bir yer) indirdiler. Bir odaya gtrp, sopa ve tekme tokat vurmaya baladlar. Baylnca beklettiler. Bu arada kfrler devam etti. Sonra bir hcreye attlar. 1 metreye 1.5 metrelik bir yerdi. kenceciler birbirlerine garip kod adlarla sesleniyorlard. Rambo, Bcek, Hoca, Efuli... Aralarnda Hoca dedikleri ikenceyi yrten sorumlular 40-45 yalarnda esmer, kr sal, 1.75 boylarnda, yz iek bozuu birisiydi. lk gn bir saat arayla hcreden karp odaya gtryorlard. Tanmadm, bilmediim kiileri soruyorlard. lgim olmayan eylemleri bana zorla imzalatmaya alyorlard. Kabul etmeyince askya aldlar. Askda iken cinsel organmdan elektrik vermeye baladlar. Sk sk buradan sa kamayacaksn olum diyerek lmle tehdit ediyorlard. Baylnca indirip, souk suya tutup ayltmaya alyorlard. zellikle de suyu bbreklerimin bulunduu blgeye tutuyorlard.

167

lk drt gn bu ekilde sren fiziki ikence sonra yerini psikolojik ve kfr ikencesine brakt. Yllarca hapiste yatacaksn, sana ceza verecekler... diyerek tehditlerini devam ettirdiler. Bu durum yaklak 13 gn srd. Gzlerim ve ellerim bal bir ekilde, tehir masasna karldk. Artk resmini de ektik, kurtuluun yok diyorlard. Bir gn sonra mahkemeye karldm. Mahkeme hibir belge ve kant yokken tutuklad. Adana Hapishanesine, oradan Malatyaya ve daha sonra anakkale Hapishanesine geldim. u anda anakkale Hapishanesinde bulunuyorum. ***

168

HELKOPTER Anlatan: Fedai arkl

(25 yanda, Bursa Hapishanesinde tutuklu)

21 Eyll 1993 gn, Antakyada kaldm otele yaplan basknda, Adana ve Hatay Emniyet Mdrlklerine bal sivil ve zel Harekat polisleri tarafndan gzaltna alndm. lk anda, otelin iinde, oradaki tm insanlarn gzleri nnde dvmeye baladlar. 8-10 basamakl bir merdivenden aaya yuvarlayp arabaya bindirdiler. Arabada, hemen gzlerimi balayp demeye yatrdlar, tekmelemeye baladlar. Ardndan Hatay Emniyet Mdrlne gtrldm. Garajdan dorudan hcrelerin ve ikence odalarnn bulunduu zemin kata gtrdler. Beni bir odaya aldlar, soydular. kisi beni havaya kldrrken birisi hayalarm skarak ezmeye balad. Sonra da kollarm tersten bir kalasa skca baladlar. Bu kalasn iki ucunu tavana asarak beni askya aldlar. Kendileri buna helikopter diyorlard. ki- dakikada bir ayaklarmn altna sandalye koyuyor, sonra tekrar ekiyorlard. Bu asklarn sresi 15 dakikadan az olmuyordu. lk indirdiklerinde kollarm zp hareket ettirdiler. Sonra da, nce uyuan kollarm yavaa, ardndan tm vcuduma tazyikli olarak itfaiye hortumuyla su sktlar. kinci sefer astklarnda parmaklarma ve cinsel organma kablo balayp elektrik verdiler. Bu ikenceler, gece yarsndan balayp 4 saat srd. Sonra beni giydirip Adanaya gtreceklerini sylediler. Arabann iinde gzlerim bal ve kollarm arkadan kelepelenmi olarak yere yatrldm. stme ayn

169

ekilde, gzaltna alnan baka birisi daha yatrld. buuk saatlik yolu byle gittik. Yalnz, yolda bir yerde durduk. Beni kartp yolun kenarna diz ktrdler. Yolun aas uurumdu, ldrmekle tehdit ettiler. Adanaya getirildiimde dvmeye baladlar. ok kk bir hcreye kapattlar. Bundan sonra da gnde en az bir kez ikenceye alndm. Bazen saatlerce yzm duvara dnk olarak ayakta bekletildim. kence seslerini dinledim. Tm bunlar 6-7 gn srd. Bundan sonra da hcrede kaldm. Bazen gelip hcrede dvyorlard. Bana ikence yapanlar; siyasi ubenin o zamanki mdr Hasan zden, Bakomiser amil... Ayrca isimlerini bilmediim Efuli (Karadeniz ivesiyle konuan, sarn, bykl, salar nden dkk, salar ve byklar karlam), Hoca lakapl ve daha baka ikencecilerdi. Her zaman gzlerim bal olduu iin yzlerini grmek zordu. Bu ikenceleri grdm zaman 18 yandaydm. 13 gn Adana Emniyetinde gzaltnda kaldktan sonra mahkemeye karldm ve tutuklandm. ***

170

BR POLS AYAIYLA BAIMI YERE BASTIRIRKEN, DERLER ONA SIK KAFASINA, VUR DYORLARDI Anlatan: Sevin Kocakafa
(27 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

1994 Martnda sokakta yrrken gzaltna alndm. lk nce lakaplarn daha sonra ubede rendiim Bitirim ve Hac denilen polisler, ardndan da 3-4 polis sokakta zerime saldrp yere yatrdlar. Bir polis ayayla bam yere bastrrken, dierleri ona sk kafasna, vur diye baryorlard. Buradan bir arabann iine sokuldum. Arabada kaba dayak, yzm koltua bastrarak havasz brakma gibi uygulamalarna balad polis. Gayrettepedeki ikence merkezine gtrlr gtrlmez, nceki gzaltlardan da bildiim alt kattaki ikence odalarna gtrldm. Askya alndm. Askdayken arada ayaklarmdan ekiyorlar, vcudumu saa sola sallyorlard. Yine bir ara ayamn altna sandalye getirdiklerini istersem basabileceimi sylediler. Askdan indirildikten sonra zerimdekileri kardlar. Baka bir odaya gtrldm. Polislerden biri zerime tazyikli su tutmaya balad. Bir ara gzbandn atm. Lakabn Rambo olarak hatrladm polis bir sandalyenin zerine km hortumu tutuyordu. Bulunduumuz yerin duvarlar fayans kapl bir mekand. Yerde 3-4 parmak yksekliinde su vard. Polis tazyikli su tutmay kestiinde tekme atma, vurma ve zerime basarak yerdeki suyla temasm artrmaya balyordu. Buradan alndmda zerimi tekrar giydirdiler. Ask seans tekrar balad. Gzaltnda 12 gn kaldm. Daha nceki gzaltlarmda da benzer ikenceler grdm. Bu srenin sonunda karldm DGMde tutuklandm.

171

KENCECLER BAIRMADIIMI GRDKE KENCEY ARTIRIYORLARDI Anlatan: Glay Kavak

(28 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

28 Mart 1994de stanbulda gzaltna alndm. Gzaltna alnmamdan itibaren psikolojik saldrlar balad. ubeye varana kadar takside zerime drt ikenceci oturmu, bir yandan da tacizde bulunuyorlard. ubeye vardmzda ilk yaptklar, beni aaya indirip Filistin asksna almak oldu. Bir taraftan pantolonumu kartrlarken, bir taraftan nefes almayaym diye boazl kazamla azm iyice kapattlar. Nefes alamyordum, ben sallandka ask daha da skyordu. Bu srada ayaklarmdan sallyorlard. Ayak parmaklarma ve gs ularna elektrik baladlar ve askdayken elektrik verdiler. Sanki beynimde imekler akyordu. Girdiim okla olsa gerek barmyordum. kenceciler barmadm grdke ikenceyi artryorlard. Askdan indirdikten sonra kollarm hzla sallamaya baladlar, korkun susuzluk duygusu ierisindeydim. Bir sre bu ikence odasnda nasihat ettiler. Nasihatleri halka, devrimcilere ve kiiliime ynelik saldrlard. Ardndan yine askya aldlar. Bu srada kollarm dmdz uzatp dz askya aldlar. Di etlerime, akaklarma, cinsel organma elektrik veriyorlard. Ayaklarmn altnda bir sandalye vard. Konuacaksan bu sandalyeye bas diyorlard. Bazen ayam zellikle dediriyorlard. Daha sonraki gnler ierisinde rlplak soyarak tecavzle tehdit etmeye baladlar. Bunun iin tacizde bulunuyorlard. Bir ikenceci cinsel organn vcudumda gezdiriyordu. Midem bulanyordu. Bitirim dedik-

172

leri kadn ikenceci de o srada dierleriyle birlikte kfrler ediyor, glyordu. Tecavz tehdidinin ardndan buna byle yapacaz, sonra bizi basna verecek, mahkemelerde konuacak dediler. Daha sonra ayaklarmdan yukar astlar. Sanki btn kan beynimde toplanmt. Beni yukarya asarken ayaklarma araf doladlar ve iplerle baladlar, sonra yava yukar ektiler. Bam dnyordu srekli, ikenceciler salarm ekiyorlard zaman zaman. kenceler kaba dayakla, psikolojik basklarla srd... ***

173

ELAZI 1800 EVLERDE KENCE GRDM Anlatm: Glseven ztrk

(28 yanda, anakkale Hapishanesinde tutuklu)

Elaz, Frat niversitesi Su rnleri Fakltesinde renciydim. Ve okulda, eitim sisteminde, lkede yaanan sorunlara duyarl; devrimci dncelere sahip birisiydim. Sorunlarn rgtl mcadeleyle zlebileceini dndm iin Trkiye renci Dernekleri Federasyonu (TDEF)na bal olarak mcadelemi srdryordum. Bu nedenle sivil faistlerin ve polislerin bask ve saldrlaryla sk sk karlayordum. Hatta demokratik eylemlere katldm iin birka defa gzaltna alndm, ikence grdm ve mcadelemi brakmam iin tehdit edildim. Bu gzaltlarmdan birini, 12 Temmuz 1994 gn Elazda yaadm. Okula giderken bir polis otosu yolumu kesti. Zorla otoya bindirmeye altlar. Binmeyince zerime atlp dvmeye, kfrler etmeye baladlar. Zorla otoya bindirdikten sonra ikence balad. Kafam ememi istediler. Emeyince, iki polis zorla kafam eip, koltuk arasna sktrdlar. Birisi de srtma oturdu. Hem kfr ediyor, hem de dvyorlard. Bu ekilde 1800 Evler olarak bilinen ikencehaneye geldik. Arabadan iner inmez sorgu odasna gtrdler. Ve hemen askya aldlar. Askdayken ayak parmak ularma, sa kulak ardna baladklar kablolarla elektrik ikencesine baladlar. Bir sre sonra sol ayak kk parmaktaki kabloyu gs ucuna baladlar. Ayn anda bir ok soru soruyorlard. Bilmediimi syleyince yeniden elektrik veriyorlard. Daha sonra askdan indirip hcre-

174

ye gtrdler. Gecenin ilerleyen saatlerinde yeniden sorguya alndm. Bir ara askdan indirip bo bir odaya gtrdler. Odada sadece lambalar vard. Tam karmdaki lambay yakp tecavz provalarna baladlar. Sonrasnda tuvalete gtrp tazyikli su verdiler. kenceler bu ekilde sabaha kadar devam etti. Sabah darya kardlar, harekete hazr bekleyen bir helikoptere bindirmek istediler. Dersime gtreceklerini, gerillalarn yerlerini gstereceimi sylyorlard. Gitmeyeceimi ve bilsem de sylemeyeceim deyince zorla bindirmeye altlar. Binmeyince birka adm ileriye gtrp vuracaklarn, kayordu vurduk diyeceklerini sylediler. Sonra vazgeip, yeniden ieriye sorgu odasna gtrdler. Tekrar askya alndm. Askdayken slatp elektrik verdiler. 12. gnn sonuna kadar ask, elektrik, kaba dayak, kfr ve tehditler devam etti. Bana ikence yapanlar: Tim efi Zeki Ate ve Japon, Tatar lakapl ikencecilerdi. Bunlarn yannda birka ikenceci daha vard ama onlar hatrlamyorum. Gzaltnn 14. gnnde karldm mahkeme tarafndan serbest brakldm. ***

175

KENCE YAPANLAR DITAN Z BIRAKMAZ, ESAS ACISINI SONRADAN EKECEKSN DYEREK, KENCECLKLERYLE VNYORLARDI Anlatan: Feridun Ycel Batu
(31 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

Memleketim Antalyadan niversite renimi iin 1989 ylnda Bursaya geldim. Bursada Uluda niversitesi Eitim Fakltesini kazanmtm. Kayt yaptrdktan sonra okula baladm. rencilik yllarmda Demokratik niversite mcadelesi ierisinde yer aldm. niversitemizin demokratik renci dernei olan UL-DER (Uluda niversitesi renci Dernei) ynetiminde bulundum. UL-DER yneticisi olduum iin polis ve jandarma tarafndan eitli tarihlerde tam 12 kez gzaltna alndm. kence grdm, tehdit edildim. Siyasi polisin takibini ve basklarn yaadm. Nitekim beni tutuklatma abalar iinde oldular. Son olarak stanbulda arkadalarmn evinden gzaltna alnp ikence grdm. 30 Eyll 1994 akam stanbul apada bir evde arkadalarmla oturmu ay iiyorduk. Aniden evin n kapsnn krldn, arka taraftan da evin iine polislerin dolutuunu grdm. Ellerinde MP5 ve adn bilmediim kimi silahlar vard. Bizi tekmeleyerek yere yatrdlar. Yerde hem bileimizi burkarak, hem tekmeler atarak, hem de ldreceiz diye tehditler yadrarak ikenceye baladlar. Bir yandan da evin her tarafn darmadan ediyorlard. Evde ilerini bitirdikten sonra hepimizi ayr ayr arabalarla Gayrettepedeki siyasi ubeye gtrdler. Hemen gzm balayp bir odaya soktular. Orada bir ka

176

polis vcudumun eitli yerlerine vurmaya baladlar. Bir tanesi de srekli sorular soruyordu. Bir ara beni yerden kaldrdlar. Srekli soru soran kii gzbandn at ve benimle ilgili her eyi bildiklerini, az evvel srf elence olsun diye saldrdklarn, yarn gndz veya akam Bursa polisinin gelip beni alacan syledi. O anda bir gereke uydurup yine vurmaya baladlar. Bu ksa srd ve tekrar gzbandn takp hcrelere indirdiler. ni esnasnda srekli bam, ayaklarm duvara, kaplara vuruyor, merdiven boluklarnda yanl ynlendirerek yere dryorlard. Hcre kapsndan ieriye girene kadar saldr srd. Ertesi gn akama doru bir minibsle gelen Bursa polisi beni teslim ald. lk anda, bak yine karlatk, bu sefer elimizden kurtulamayacaksn diyorlard. Minibse bindirip, arka koltua ittiler. Arabann hareket etmesiyle birlikte hem vuruyor, hem de sorular soruyorlard. Cevap vermeyince elimdeki kelepeyi arabann arka koltuunun zemine takl olan demirine takarak, beni yzst arabann zeminine yatrdlar. Ayn sorular tekrarlyor ve bacaklarma, belime tekme atyorlard. Feribota gelinceye kadar bu ilem srd. Feribotta etrafta ok sayda tat ve insan olduu iin dokunmadlar. Feribot sonras Yalovadan Bursaya gelinceye kadar geen bir buuk saatlik yol boyunca yine vurmaya devam ettiler. Sabaha doru ubedeydik. Beni 5. kata kartp bir banka kelepelediler. ki saat kadar dokunmadlar. Sonra ellerimi zp, ikence odasna aldlar. lk esnada, yumruklaryla vurup yere dryorlard. Ardndan kaldrp tekrar yumrukluyor, tekrar dryorlard. Kaba dayaktan sonra zerimdeki giysileri zorla kartarak elektrik vermeye baladlar. Bir sre sonra ara verdiler. Ardndan banyoya gtrp tazyikli su skmaya baladlar. Sonra da bir camn nnde tutup hava akmnda tutup hasta etmeye altlar. Camn nnden alp tekrar tazyikli suya tuttular. Sonra bu balangt deyip,

177

daha sonra grrz diyerek stm giymem iin elbiselerimi verdiler. Yine banka kelepelediler. Ksa bir sre sonra papaz geldi. Klasik sorularn sorup eitli belgeler gsteriyor, her eyi bildiklerini sylyordu. Daha nceki bir operasyonda ele geen ve bir arkadaa yazdm mektubu nme koyuyor, mektuptan blmler okuyup rgt yesi olduumu akl sra kantlamaya alyordu. Okurken de alay ederek, aklabanlklar yaparak moralimi bozmaya alyordu. Sonraki ikenceler ask, buza sarma, elektrik ve tazyikli suyla kaba dayak biiminde srd. Askda da elektrik verip yumruk ve sopalarla vuruyorlard. 8 gn boyunca hi hcrelere indirmeyip srekli banka kelepeli bir ekilde tuttular. kenceyi brakp banka kelepeledikleri zamanlarda ise srekli gelip gidenler bama, gvdeme vuruyorlard. Srekli faist marlar alyor, sesi de sonuna kadar ayorlard. kencecilerin isimlerini hatrlamyorum. Bir ounu da gzlerim bal olduu iin grmedim. Birbirlerine srekli Hac diye hitap ediyorlar ve kendi aralarnda kfrl konumalar yaplyordu. eitli arkadalarma ilikin hakaret edici szlerle beni tahrik etmeye alyorlard. Tuvalete gtrp getirirken kfr ve tekmelerle saldryorlard. Alk grevinde olmama ramen eker, tuz ihtiyacm karlamadlar. Mahkemeye sevk edildiimde Adli Tp rapor vermedi. Bugn srekli ektiim bel arlarm o gnlerde grdm ikencelerden kalmadr. Yine bir ka hafta srse de kollarm, el bileklerim ve omuzlarm srekli ard. Merhemle masaj tedavisi yapld. Zaten ikence yapanlar dtan iz brakmaz, esas acsn sonradan ekeceksin diyerek, ikencecilikleriyle vnyorlard. Gzaltnda kaldm 8. gnn sonrasnda tutuklandm ve halen hapishanede bulunuyorum. ***

3. BLM
kenceyi yaayanlar anlatyor (1995/2000)

181

GAZETE FOTORAFLARI STNE .... Emniyet Mdr Gne bir yara gibi alm gkte akyor kan. Uak alan. Karlayclar, eller gbekte: coplar, cipler, hapisane duvarlar, karakollar ve daraalarnda sallanan ipler ve siviller gze grnmez ve bir ocuk ikenceye dayanamad att kendini Emniyette nc kattan. Ve ite Emniyet Mdr bey uaktan iniyorlar Amerikadan dnyorlar mesleki tetkikattan. ncelediler uyku uyutmamak usullerini ve memnun kaldlar pek hayalara balanan elektrottan ve bizdeki tabutluklarn stne bir de konferans vererek akladlar faydalarn koltuk altlarna kaynar yumurta koymann, boyun derisini kibritle ince ince yakp soymann. Emniyet Mdr bey uaktan iniyorlar Amerikadan dnyorlar ve coplar cipler ve daraalarnda sallanan ipler stat dnd diye seviniyorlar. Nazm Hikmet-1959

183

KENCE YAPILAN YER SYAH HALIFLEKS KAPLI BR ODAYDI Anlatm: Erdal Gkolu
(28 yanda, Burdur Hapishanesinde tutuklu)

- Erdal Gkolu, hapishanelerde 20 Ekim 2000de balayan direnite, lm orucu direniisiydi. Zorla tbbi mdahale ad verilen bir baka ikence trnn uygulanmas sonucu, hafzas yokedilerek, sakat brakld. O artk, burada anlattklarn da hatrlamyor... En ksa bir gn ve en uzun 22 gn olmak zere 14 kez (Ankara, anakkale, stanbul) siyasi polis tarafndan gzaltna alndm. Bu gzaltlarn hepsinde de deiik ikence ve basklara maruz kaldm. Bu gzaltlarn bir ksmnda bir ok ikence ve kaba dayakla kar karya kalm olmama ramen Adli Tpa gtrlmeden, hatta hibir ilem yaplmadan brakldm olmutur. Gzaltnda kaldm srelerde; kaba dayak, ayak falakas, ters ve dz ask, hayalarn sklmas, slatma, elektrik verme (ayak ve cinsel organdan), salarn kesilmesi, boaz skp nefes almay engelleyerek bomaya alma, kollarn ve bacaklarn ters ynlere bklmesi, slak yerde bekletme gibi ikencenin pek ok trne maruz kaldm. 1x1 metrelik hcrelerde, slak zemin zerinde bekletilmekten ve fiziki ikencelerden dolay pek ok rahatszlm ise halen devam etmektedir. 10 Temmuz 1995 gnyd. stanbulda bir dernekten tekme tokat dvlerek gzaltna alndm. Daha gzaltna alnrken kfr ve hakaretlerle balayan ikence, Vatan Caddesindeki Emniyet Mdrlnde de devam

184

etti. Bir ka kez kollarmdan bir kalasa -yanlara ak ekilde- balanp iki dolap arasnda askya aldlar. Bu haldeyken hem hayalarm skyorlar, hem de ayaklarm arkadan balayp iinden bir kalas geirerek vcudumu aaya doru ekiyorlard. Bu bittikten sonra zaman zaman kaba dayak atyorlar, asl olarak da kfr, tehdit ve konumalarla psikolojik adan ypratmaya alyorlard. Beraber alndmz bayan arkadalara sylenen en adi kfrlerden, yaplan tacizlerden tutun da kendi aralarndaki -asl olarak bizi hedefleyen- adice davranlarna kadar, pek ok yntem kullanyorlard. Gzaltnda tutulduum bu sre iinde darda yaplan eylemler iin bile ikenceciler hcrelerin kaplarn ap tekme tokat hnlarn bizden almaya alyorlard. 12 gnn ardndan karldm savclkta, beraber alndm arkadalarn hepsi serbest braklmasna ramen beni tekrar Vatan Caddesindeki ikencehaneye gtrdler. Ankara DALn ikencecilerine vereceklerini sylediler. Bir gece yars kahverengi renkli Reno 21 marka arabayla, drt sivil polis tarafndan Ankara DALa gtrldm. DALa gelir-gelmez, orada sana hibir ey yapmamlar diyerek bir ok polis zerime ullanp bir sre dvdkten sonra askya aldlar. Askyla beraber slatp elektrik vermeye baladlar. Burada baylmm ve daha sonra hcreye getirmiler. Askya aldklar yer, banyo ve tuvalet gibi bir blmdeydi. Lavabo, sandalye, hortum vb. bir ok eyann olduu bu yerde kollarma sngere benzer bir bez balayp duvarda asl olan ivi ya da engel demir benzeri bir yerlere balyorlard. Bir ka kez daha ayn askya aldlar. Kaba dayak da devam ediyordu. kence yaplan yer siyah halfleks kapl bir odayd. Ayrca aynal bir blm de vard. Sanrm buradaki ikenceleri videoya da kaydediyorlard. Gzaltnda her ey ikenceye dntrlmt. Alk grevinde olduum iin gnde bir kez ekerli su ya veri-

185

liyor ya da hi verilmiyordu. Yine tuvalete de 2-3 gnde bir -o da keyiflerine gre- karyorlar, gerici-faist mziklerin ald radyo kanallarn sonuna kadar ap dinletiyorlar ya da hcre kaplarnn nnde kendileri benzer mzikler sylyor veya slogan atyorlard. 22 gnlk gzaltnn sonunda tutuklanarak Ulucanlar Hapishanesine konuldum. Yaplan yarglama neticesinde 15 yl ceza verildi. 26 Eyll 1999da gerekletirilen Ulucanlar katliamnda ar yaralandm. Ve yaral olarak Burdur Hapishanesine getirildim. ***

186

PORNO FLM SEYRETTRDLER, ASKIYA ALDILAR Anlatan: Feryal Demircan

(26 yanda, Burdur Hapishanesinde tutuklu)

Ankarada bir hastanede hemire olarak alyordum. Devrimci dncelere sahip bir kamu emekisiydim. Ve Salk Emekileri Sendikas (Salk-Sen)in yesi ve aktif alanlar arasndaydm. Kamu emekilerinin en doal hakk olan grevli toplu szlemeli sendika hakk iin mcadele veriyordum. Bu kiiliimden dolay polisin hedefi olmutum. Mcadelemden vazgemem iin polisin srekli bask ve tacizleriyle karlayordum. Bu tacizleri zaman zaman evimin keyfi bir ekilde baslmas eklinde de oluyordu. 20 Temmuz 1995 gn hastanede grevli olduum servisten telefon ile bahemirelie arldm. Bahemirelie geldiimde daha nceden tandm iki polisi grdm. Bu polisler daha nce evime gelen polislerin iindeydiler. Bahemire odasna girdiimde polislerden birisi Ooo... Feryal Hanm. Daha nce de karlamtk seninle... diyordu. Birinin benim zerime ifade verdiini, kendileriyle emniyete kadar gitmem gerektiini, ifademi alacaklarn sylemilerdi. Hastane mdrne ve bahemireye imzalattklar bir tutana imzalamam istediler. Tutana okuduktan sonra imzalamayacam syledim. Tutanakta rgt yesi olduum yazlyd. rgt yesi olmadm syledim. Polis bunu sorarz der bir tarzda Sizden de bu beklenirdi Feryal Hanm dedi. Beyaz bir minibse bindirilerek Ankara Emniyet Mdrlne (DAL) gtrldm. Gzaltna alnmamn

187

nedeni Salk Emekileri Sendikas (Salk-Sen) yesi ve alan olmamd. Ankara Emniyet Mdrlne geldiimizde garaj giriindeki yerde gzlerimi balamak istediler. Mesai saatinde hastaneden gzaltna aldklarn, bu durumda getirdikleri yerin yasal bir yer olmas gerektiini ve dolaysyla neden gzlerimi balamak istediklerini, neyi saklamak istediklerini sordum ve gzba balatmayacam syledim. ren yzlerini gsterdiler. Zorla baladlar. Beni, iki tane monitrn olduu bir odaya gtrdler. Burada bir sandalyeye oturttuktan sonra gzban zdler. Bu monitrlerin birinden, bir kiinin ifade verirkenki grntlerini, dierinden iren bir porno grntsn izlettirmeye alyorlard. Porno grntlerin altnda ifade veren kiinin syledikleri alt yaz olarak yazlyordu, sesini de duyuyordum. fade veren kiinin orada olduunu ispatlamak iin birisi bir baka polise bir soru sormasn syledi. Polis odadan kp grntsn izlettikleri kiiye syledii soruyu sordu. Bununla bana grntnn, konumalarn gerekliini, glerini gstermeye alp psikolojik olarak ypratmaya alyorlard. Monitrdeki porno grnt ok irenti. Tiksinti vericiydi. Daha sonra beni hcreye gtrdler. Bu hcrede 6 kii vard. On-onbe dakika sonra monitrden grntsn izlettikleri kiiyi de buraya getirdiler. Grd ikenceden kaynakl yrmekte zorlanyordu. Durumu olduka ktyd. Ksa bir sre sonra yemek iin bir eyler getirdiler. Alk grevinde olduumuzu syledik. Beni, iki gn hi sorguya almamlard. Ancak her an gelip sorguya gtrecekler diye beklenti yaratmaya alyorlard. Bu psikolojiyi yaratmaya altklar bir anda sorguya aldlar. Sorguda birka kez askya aldlar. Sana hibir soru sormayacaz, bunu sana polis dersi olsun diye yapyoruz dediler. Amalarnn sendikada bir daha hibir faaliyette bulunmamam ve sendikadan

188

uzak durmam olduunu aka ifade ediyorlard. Daha ok, yldrmak iin psikolojik ikence yapyorlard. zellikle de devlet memuru oluumu kullanyorlard. Her frsatta Hemire hanm diye hitap edip 657li olduumu dile getiriyorlard. Memurluktan olmak istemezsin herhalde, biliyorsun her ey bizim elimizde diyorlard. Ayrca sendikayla ilgili olarak orasnn rgt iin kullanldn, sendika almas yaplmadn bir daha gitmememi tlyorlard. steseydik baka eyler de bulabilirdik ama imdilik daha fazlasna gerek yok diyerek tehdit ediyorlard. Gzaltna alndktan yaklak bir hafta sonra bizim hcrede bulunan arkadalar erken brakabileceklerini syleyerek yine psikolojimize yneliyorlard. 1 Austos 1995 gn karldm savclktan serbest brakldm. Daha sonra hakkmda alan davada tutuksuz olarak yarglandm. Dava sonulandnda ise ceza verildi ve tutuklandm. u an Burdur Hapishanesindeyim. ***

189

EME, GZLERMN NNDE IRILIPLAK SOYARAK KENCE YAPTILAR Anlatan: Mustafa Sarkaya
(31 yanda, ankr Hapishanesinde tutuklu)

Bir yl Kayseri Hapishanesinde tutuklu olarak kaldktan sonra, 28 Kasm 1995 tarihinde tahliye oldum. Ama hapishane knda polis tarafndan gzaltna alndm ve Kayseri Emniyetine gtrldm. Bir gn sonra da Sivastan gelen ekipler tarafndan Sivas Emniyet Mdrlne gtrldm. polisten oluan ekibin tehdit, kfr gibi szl saldrlar yol boyunca devam etti. Sivas Emniyetine gelince, zerimdeki montu kafama geirdiler ve hzla yangn merdivenlerinden yukar katta bir yere karttlar. Sonra hcreye hapsedildim. Tahmini 5-6 saatlik bir beklemeden sonra gzlerimi baladlar ve duvarlar siyaha boyal bir odaya getirildim. Elbiselerimin karlmasyla birlikte bir anda sal sollu darbelerle kendimi yerde buldum. Benden Alibaba Polis Karakolu basknna kimlerin katldn, Mete Nezihi Altnay hakknda bildiklerim, kimlerle ilikim olduunu soruyorlard. Ben cevap vermeyince iki kii koluma girip tuvaletin olduu yere doru gtrdler. Peinden 4-5 kiinin daha sesi geliyordu. Koridorda ilerlerken birden srtmda bir ac hissettim. kencecilerden biri elindeki manyeto kablosunu srtma dedirip geri ekiyordu. Tuvaletlerin olduu yere gelince beni bir yere diktiler. Neler olduunu anlamaya alrken tazyikli souk suyla kendime geldim. Kafama ve cinsel organma su tutuyorlard. Arada bir suyu kapatp tekme-tokat vuruyorlard.

190

Yaklak yarm saat sren bu ikenceden sonra beni tekrar odaya getirdiler. Tahta bir sandalyeye balayp parmak ularma toplu ine sapladlar. Bunun ucuna da elektrik verdiler. efleri tabancasn karp bama dayyordu. Beni ldreceini sylyordu. Elektrik ikencesi srerken baylacak gibi oldum. Daha sonra hcreye koyuldum. kinci gn ayn ikenceler devam etti. Sonu alamaynca zerimi giydirip yerde hal serili baka bir odaya getirdiler. Bir sandalyenin zerine oturttular. Karma birisi gelip oturdu. Sigara ikram etti. Benimle konumaya alyordu. Karmdakinin papaz rolndeki bir ikenceci olduunu biliyordum. Benden zgemiimi yazmam istedi ve elime kat kalem brakt. Yazmayacam anlaynca bana kfretmeye, vurmaya balad. Dier polisler de odaya girdiler, beni yerde srkleyerek ikence odasna aldlar. Ayn tr ikenceler, ben baylncaya kadar srd. Gzm atmda hcredeydim. Ayldmda beni yzletirmek iin baka bir odaya aldlar. nc gn tekrar ikence odasna aldlar. Bu sefer daha kzgndlar. Karakol baskn hari Buca firaryla ilgili sorular da sormaya baladlar. Ask, dayak, elektrik, tazyikli su ikencelerinden geirildim. Sonra, sana bir srprizimiz var diyerek, beni tuvaletin olduu yere getirdiler. Ve gzban zdler. Barmam engellemek iin ikencecilerden biri azm kapatmt. Eimi rlplak soymular, ikence yapyorlard. Ben eimi gryordum ama o beni grmyordu. Eim yapmamalar iin yalvaryordu. Beni oradan alp tekrar odaya getirdiler. Konumazsam eime ikenceye devam edeceklerini, tecavz edeceklerini sylyorlard. Fiziksel ikenceden sonu alamaynca psikolojik ikenceye balamlard. Bu durum karsnda eimi korumak adna hazrladklar ifadeyi imzaladm. Eimin gzaltna alnmas ve byle bir eziyet grmesi ok zoruma gitmiti. stelik 4-5 aylk yeni doan bir bebeimiz vard ve eim onu

191

hala emziriyordu. Bana ikence yapanlara gelince; ef dedikleri; 1.80 boylarnda, 80-90 kilo kadar, iri yar, sarn, bykl birisiydi. kenceyi bizzat ynetiyordu. kide bir tabancasn kafama dayyordu. Beni ldreceini sylyordu. Zalm dedikleri; 1.70 boylarnda, esmer, ince bykl biriydi. Bir yandan ikence yapyor, bir yandan da papazlk yapyordu. Biri de; 1.80 boylarnda, ince-zayf yaplyd, sivri ve arpk diliydi. Trkesi bozuktu, burnu kemerliydi, tahminen Krtt. Kayseri Hapishanesinden tahliye oluuma sevinemeden kapda gzaltna alndm, 14 gn en aalk ikenceleri yaadm ve tekrar tutuklandm. ***

192

NE AHLAKI KIZIM, BZ MEMLEKETTE NAMUS MU BIRAKTIK? HER EY BZM KEYFMZ N Anlatan: Fatma Bilgin
(28 yanda, Malatya Hapishanesinde tutuklu)

Kurtulu gazetesinin Antakya brosunda muhabir olarak alyordum. Birlikte altm bir bayan arkadala birlikte Kuzeytepe Mahallesinde oturan kz kardeimin evine gittik. 10 Aralk 1995 sabah uyandmzda evin etrafnn asker ve polisler tarafndan sarldn grdk. Ksa bir sre sonra da temin ettikleri bir anahtarla kapy aarak ieri girdiler. Niye geldiklerini ve ne istediklerini sorduumuzda Canmz skld, o yzden sizi almaya geldik dediler. stmz deitirmemize bile frsat vermeden, yaka paa srkleyerek bizi bir askeri araca attlar. Hatay l Jandarma Komutanlna gtrdler. Karakolda gzlerimi balamaya altlar. Kar knca zerime saldrdlar, gzlerimi zorla baladlar. Hcreye gtrdler. Yanma Osman adnda bir subay geldi, benimle birlikte alnan arkadan adn sordu. Ben de, kimlii zerinde diye cevap verince askerlere saldrtt. Bu saldr, baylncaya kadar srd. Akam olunca hcreye Murat Bulut isimli subay geldi. Antakyada yaplan eylemleri sordu. Bilmediimi syledim. Ksa bir sre sonra da Antakya Siyasi ubeye gtrldm. Hemen saldrya getiler ve gzlerimi baladlar. Sonra Hoca dedikleri ikencecinin talimatyla ikence yaptklar odaya gtrldm. Odada bana Sana Kurtulu muhabirlii yapmayacaksn demedik mi? imdi gr gnn dediler. Ve imzalamam iin bir kat verdiler. Gzlerim bal olduu ve ne yaz-

193

dn bilmediim iin imzalamadm. Bunun zerine yere yatrdlar. Bam birisi bacaklarnn arasna geirdi ve belime tekmelerle vurmaya baladlar. Daha sonra biri belime oturdu ve kollarm bkt. Ardndan stmdeki elbiseleri zorla karmaya baladlar. Onlara Irz dmanlar, sizin ahlaknz yok mu? dediimde Ne ahlak kzm, biz memlekette namus mu braktk? Her ey bizim keyfimiz iin dediler. Tm elbiseleri kardktan sonra zerime souk su dktler. Parmaklarmdan elektrik verdiler. Ardndan askya aldlar, bamdan aa bir ka defa su dktler. Bir sre askda kaldktan sonra banyo gibi bir yere gtrdler. Orada tazyikli su tuttular. Sonra plak bir vaziyette kk bir hcreye attlar. Yatmamam iin hcrenin zeminine su dktler. Bir sre sonra ikence seans ayn ekilde balad. Sabah olduunda tekrar jandarma karakoluna gtrldm. Haksz gzalty protesto etmek iin alk grevine balamtm. Karakoldaki Murat ve Osman isimli subaylar her gn hcreye gelip zorla yemek yedirmeye altlar. Yemeyince bulunduum hcreye elma, limon, lahmacun gibi yiyecekler braktlar. Ekrem isimli ikenceci de srekli olarak tecavz ve lmle tehdit etti. Gzaltnn 10. gn karldmz mahkeme tarafndan tutuklandk. nce Antakya Hapishanesine ardndan da Malatya Hapishanesine gtrldk. ***

194

KENCE GZALTINA ALINDIIM EVDE BALADI Anlatan: smet nver

(26 yanda, Bayrampaa Hapishanesinde tutuklu)

2 ubat 1996da, Kavackta oturan bir arkadama misafirlie gittiim. 3-4 saat sonra da evin kaps byk bir grltyle krld. Ne olduunu anlayamamtk. lerinde daha sonra Susurluk kazasyla birlikte grp tandm Ayhan arknn da bulunduu, elik yelekli, MP-5 otomatik silahl zel timler ieri girdiler. Evde bulunanlarn zerini arayp kimliklerini aldlar. Ardndan da, TM 1 adl polis biriminde grevli olduklarn rendiim ve birbirlerine Hurit, Hans, Rambo, Karaday, Gen diye hitap eden polisler ieriye girdiler. Adlarn saydm TM-1deki polisler beni alarak evin baka bir odasna gtrdler. Bu odaya giriimizle birlikte yumruk, tekme, kle ve MP-5 silahlarnn dipikleriyle dvmeye baladlar. Srekli olarak komutann yakaland, ..., ..., yakaland. Sen de bildiklerinin yerlerini vereceksin diyorlard. Syledikleri kiileri tanmadm syleyince de dvmeye devam ediyorlard. Bir ara Hurit diye hitap ettikleri, arkadalarmn yakalandn, her eyi bildiklerini, ...yla ... yerinde randevunuz var diyerek 15 gn ellerinde olduumu, bildiklerimi sylersem hibir ey yapmayacaklarn, sylemezsem zaten bildikleri eyler iin bo yere kendimi ezdireceimi syledi. Syledikleri isimleri tanmadm syleyince yeniden vurmaya baladlar. zellikle ayanda postal olan birisi, postalyla bama tekme atyordu. Ksa bir sre sonra Rambo diye seslendikleri 1.80 boylarnda, 80 kilo civarnda, salarn geriye tarayan, gr sal

195

polis silahn ekerek sylyor musun diye bard. Cevap vermeyince silah zerime dorultarak ate etti. Daha sonra gzlerimi balayp, ellerimi kelepeleyerek evden kardlar, polis minibsne bindirdiler. Kaba dayak Vatan Caddesindeki Emniyet Mdrlne gidene kadar srd. Yol boyunca srekli olarak kfrler ediyor, yapacaklar ikenceleri anlatarak tehdit ediyorlar, Emniyet Mdrlne gittikten sonra bildiklerimi anlatsam bile ikenceden kurtulamayacam sylyorlard. Emniyet Mdrlne girdiimizde dverek zerimdeki saat, para, kemer, czdan ve ayakkab balarn aldlar. Gtrdkleri bir odada kalabalk bir ekilde dvmeye baladlar. Bu srada srekli olarak baryorlard. Ara sra bir birlerine getirin artk u aletleri diyerek sesleniyorlard. Bir ara dvmeyi braktlar. Bunu sen kendin istiyorsun. Zaten bildiimiz eyler iin bo yere kendini ezdiriyorsun, komutann, ... nasl olsa elimizde. Sen sylesen ne olur, sylemesen ne olur? diyorlard. Bu konuma bir ka kez tekrarland. Konumalar genellikle sesinden tandm Hurit dedikleri polis yapyordu. Bilmiyorum dedike yeniden kfrler eliinde dvmeye balyorlard. Ksa bir sre sonra zerimdeki elbiseleri kararak kollarm arkada kalacak ekilde askya aldlar ve elektrik verdiler. Bir ka dakika sonra indirerek yeniden konumaya ve ayn eyleri sylemeye baladlar. Daha sonra zerimi giydirdiler ve dverek iinde bakalarnn da bulunduu bir odaya gtrdler. Burada drt gn yzmz duvara dnk olarak uyutmadan beklettiler. Bu odada kaldm sre boyunca gnde birka kez ikence odasna gtryorlar ve kaba dayak, elektrik, ask, haya burma ikenceleri tekrarlanyordu. Bu ikencelerin yannda srekli olarak ldreceklerini sylyor, kfrler ediyorlar, bir daha hapisten kamayacam sylyorlard. kenceye bazen ara veriliyor iyi polis roln stlenmi olan polis nasihat ediyor, bildiklerimi sylememi istiyordu.

196

kence odasna gtrdkleri ilk anlarda ya da ikenceye ara verdiklerinde srekli olarak sessizlik oluyor ve ikence gren insanlarn sesleri, lklar geliyordu. Gzaltna alnmn drdnc gnnden itibaren A1 adn verdikleri, iinde yaklak olarak 10 kiinin kald hcreye koydular. Buras nbeti kulbesinin hemen yanndayd. Gzaltna alndktan sonra alk grevi yaptm sylememe karn ilk drt gn su ve eker vermediler. Hcrede kaldm srede de ikenceler devam etti. kence dnda, sefer nbeti odasna gtrlerek cezalandrlan polislerin arkadalar olduklarn syleyen polislerce yumruk ve tekmelerle dvldm. Gzaltna alnmn zerinden yaklak bir hafta getikten sonra hcrelerin nne gelen bir polis kahkahalar atarak elindeki telsizin sesini sonuna kadar at. Telsizden gelen sesler anlalmasa da polisin konuma ve tavrlarndan birilerini katlettiklerini anlyordum. Hapishaneye geldikten sonra Ayten Korkulu, Meral Akpnar ve Fuat Perk adl devrimcinin 9 ubat gn Bahelievlerde katledildiini rendim. Gzaltna alnmn 13. gn DGMye gtrldm. lk olarak Adli Tpa karldm. Doktor odasnda yalnzdk ve ben doktora grdm ikenceleri anlattktan sonra doktor soyunmam istedi. Bu srada elinde telsizle ieri giren Hurit dedikleri polis ne soyuyorsun bunu, ne olmu diyerek doktora barmaya balad. Bunun zerine doktor oturduu sandalyesinden bakarak zerimdeki ikence izleri durmasna karlk bir eyin yok kabilirsin dedi. karldm DGM tarafndan da polis fezlekesi dorultusunda tutuklandm. ***

197

KENCE YAPANLAR ARASINDA EMNYET MDR KEMAL SKENDER DE VARDI Anlatan: Metin Kse
(27 yanda, Bergama Hapishanesinde tutuklu)

Manisann Soma ilesinin Karaam kynde ailemle birlikte iftilik yapyordum. 8 ubat 1996 gece yars evimde yatarken kapmzn tekmelenmesiyle uyandm. Bu srada polisler kapy krm ve ieri girmilerdi. Hibir ey sormadan odalara doluup heryeri darmadan ettiler. Bu basknda polislerle birlikte jandarma da vard. Beni evden karp bir arabaya bindirdiler. Kymzde yaayanlar alevi olduu iin, polisler arabada bu alevileri kkten kazmak gerekir, hep bunlardan kyor diyerek kfr ediyorlard. Somadaki Emniyet Mdrlne gtrdler. Bir sre sonra da Manisa polisine teslim ettiler. Onlar senin icabna bakar dediler. Manisa Emniyetinde, beni nce hcreye koydular. Hcrede ikence gren insanlarn lklarn duyuyordum ve srekli faist marlar alnyordu. Yarm saat sonra gzlerimi balayarak bir odaya soktular. Burada kaba dayaktan geirip, elbiselerimi zorla kardlar. Yere yatrp hayalarm burmaya baladlar. Daha sonra da elektrik verdiler. Yaklak bir saat vcudumun eitli yerlerinden elektrik verdiler ve tanmadm insanlarn isimlerini sordular. Daha sonra hcreye gtrp ylece braktlar. Bir sre sonra gelip souk su tutmaya gtrdler. Bir buuk saat kadar souk su tuttular. Bu ikenceler belirli aralklarla be gn srd. Beni evden gzaltna alp Somaya gtren polislerden biri; esmer, 1.80 boylarnda, 85-90 kilo civarnda, bykl ve 40 yalarndayd. Dieri ise; 1. 70 boylarnda,

198

kumral, byksz, salar geriye taral ve yaklak 75 kilo arlnda ve 25-30 yalarnda birisiydi. Manisada bana ikence yapanlar, Emniyet Mdr Kemal SKENDER ve ekibiydi. Kemal skender bana yaplan ikencelere bizzat katld. Bu ikencecilerden biri; 1.80 boylarnda, 80-85 kilo arlnda, 35 yalarnda, aln hafif ak, bykl kke diye hitap edilen kiiydi. 8 gn sonra karldm zmir DGMde tutuklandm ve 4 yldr hapishanedeyim. ***

199

STANBUL, ANKARA VE TOKAT EMNYET MDRLKLERNDE KENCE GRDM Anlatm: Fehim Horasan
(32 yanda, Bartn Hapishanesinde tutuklu)

15 Mays 1995 gn stanbul Beyaztta gzaltna alndm. Vatan Caddesinde bulunan stanbul Emniyet Mdrlne gtrldm. kence kaba dayakla balad. Bbreklere, testislere vuruyorlard. Peinden Filistin asks denilen ters askya alndm. Askda bbreklere vurma devam etti. Haya skma, cinsel organdan elektrik verme, bacaklara arlk balama, tazyikli souk su skma gibi yntemlerle devam edildi. zellikle asknn etkisini fazlalatrmak iin bacaklardan aaya doru ekiyorlard. Baylmaya yakn tazyikli souk su tutuyorlard. stanbul Emniyet Mdrlnde kaldm iki gn boyunca bu ikenceler devam etti. kinci gnn akam Ankaraya gtrlmek zere gelen drt polise verildim. Ankaraya gece geldik ve hemen ikenceye alndm. stanbulda sol kolum sakatlanmt. Ankaradaki ikenceciler bundan dolay dz askya aldlar. Sonra vazgeip ters askya aldlar. Askda elektrik, hayalar skma, tazyikli su skma devam etti. Sakatlanan kolumu zellikle kvryorlar, darbe vuruyorlard. Ankara Emniyetinde de gn kaldktan sonra Tokata gtrldm. Yol boyunca bama silah dayayarak beni ldrp bir kenara atacaklarn sylyorlard. Yol boyunca kaba dayak devam etti. Tokatta ikenceye alndm. kenceciler yine Ankarann ikenceci polisleriydi. simlerini sonradan rendim. Minik, Yakkl, Pisbyk, Arap diye tannan polisler vard. Ayn ikence

200

yntemleri burada da devam etti. Tokatta tabutluk denilen hcreye konuldum. Hcrenin eni bir admdan azd, boyu ise 1.75 cm civarndayd. Be gn boyunca burada kaldm. Sonrasnda Ankaraya geri getirildim. Tokat-Ankara yolu boyunca kaba dayak ve hayalar skma devam etti. 30 Mays 1995 tarihinde karldm mahkemede tutuklandm. Emniyette grdm ikencelerden dolay Adli Tp Kurumundan 15 gnlk i gremez raporu verildi. Tokat ve Ankara ikencecileri hakknda am olduum dava halen devam etmektedir. ***

201

LDRELM M? LDRMEYELM M? Anlatan: Blent Yiit

(23 yanda, Bayrampaa Hapishanesinde tutuklu)

Konfeksiyon iisi olarak alp geimini salayan ve devrimci-demokrat kimlie sahip biriydim. Bu kimliimden dolay bir ok defa polis basksyla karlatm. 23 Mart 1996 gnyd, hafta sonu tatilinde gezmek iin gittiim Maltepede yolda yrrken, daha sonra polis olduklarn rendiim ahslar zerime ullandlar. Beni yere yatrdktan sonra zerimi aradlar. Bu esnada kfrl hakaretler yadryorlard. Bir el silah sesi duymamla birlikte kendimi kaybettim. Yaralanmtm. Tahminen bir ka dakikada bir kendime geliyor, sonra tekrar kendimi kaybediyordum. Bir ara arabada olduumu anladm. Polislerin telsiz sesleri geliyordu. ldrelim mi? ldrmeyelim mi? diyerek telsizden birbirlerine soruyorlard. Muhtemelen evreden grenler olduu iin beni hastaneye gtrdklerini hayal meyal hatrlyorum. Bir kadn sesinin (hemire veya doktor olabilir) buna ne oldu? sorusuna, polisler trafik kazas cevabn verdiler. Gzlerimi atmda youn bakmdaydm. Ameliyat olmutum. Atlan kurun gsmn sa stnden girmi, kalbime bir santim uzaklktan gemi ve akcierimi paralamt. Youn bakmn cam blmesinin br tarafnda iki sivil polis duruyor ve srekli el kol iaretleriyle beni tehdit ediyorlard. ki gn boyunca aileme hastanede olduuma ilikin haber gndermeye altm. Ancak polisler srekli engellediler. Hastane kaytlarna geirilmemi de geciktir-

202

milerdi. Youn bakmdan ktktan sonra pansuman yaplmasn nlyor, tedavi edilmemi engelliyorlard. Bir gece iriyar, uzun boylu, iman, orta yal bir sivil polis zerime silah dorultarak bu sefer leceksin gibi tehditler savurdu. 9 gn boyunca lm tehdidi ve hakaretler bitmedi. Daha iyilemeden, trl dalaverelerle hastaneden taburcu ettirildim. stanbul Emniyet Mdrlne bal siyasi ubeye gtrldm. Yolda tehdit etmeye devam ediyorlard. Emniyet Mdrlnden ieri girdiimde karlkl koridor oluturmu sivil polislerin tekme ve yumruklaryla karlatm. Azlarndan kfr hi eksik olmuyordu. Bir odaya gtrldm. Odada zayf, esmer, byklar aaya sarkk biri, onun yannda orta boylu, sar sal bir dieri ve onlarn yannda u an tarif edemeyeceim kii duruyordu. Bir masann arkasnda ise tahminen 25-27 yalarnda gen biri vard. Gen olan srekli bana tanmadm insanlarn resimlerini gstererek tanyp tanmadm soruyordu. Tanmadm syleyince orada bulunan polisler tarafndan tekme, yumruk ve sopalarla baylncaya kadar dvldm. Srekli ameliyatl olan yarama vuruyorlard. Ayldktan sonra ayn ilemi tekrarlyorlard. Bu esnada dikilerim patlamt. Vatan Hastanesine gtrldm. Ancak hibir tedavi grmeden geri getirildim. Tek kiilik darack bir hcreye kapatldm. Tuvalete karmyorlard. lk sesleri dinletiyorlard. Arada bir kapnn arkasnda buradakini de ldrelim eklinde konuuyorlard. Emniyet Mdrlnde kaldm 4 gn ierisinde saysn hatrlayamadm kere ellerinde katla geldiler ve bu eylemleri kabul et, buray imzala dediler. Kabul etmeyeceimi, benim hibir eylemle ilgim olmadn syleyince tekme ve yumruklarla dvldm. Artk olduum yerde yatyordum. Kmldayamaz hale gelmitim. nk en ufak kmldamamda gsm parala-

203

nyor, kanama iddetleniyordu. Adli Tpa karldmda dikilerimin patlam ve vcudumun kan ierisinde olmasna karn ikence grdme dair rapor vermeyerek umursamaz bir tavr sergilediler. Gzaltnn 13. gn karldm mahkeme tarafndan tutuklandm. Davam grlrken delil olarak saylan kanl elbiselerimin polisler tarafndan yok edildiini rendim. En doal ve yasal hakkm olan ifade vermeme hakkm kullandm iin rgt yeliiyle sulandm ve 12.5 yl hapis cezasna mahkum edildim. Bana ikence yapan ve yaralayan polislere ise dava almad. ***

204

SEN DE SEHER GB CAMDAN ATACAIZ, SONRA DA KAARKEN DT DYECEZ Anlatan: Cengiz Bayr
(28 yanda, Bayrampaa Hapishanesinde tutuklu)

Elektronik teknikeri olarak alyordum. 4 Nisan 1996 gn, iyerimden kp eve giderken, Kutepede beyaz renkte, Renault marka bir araba nm kesti. Ayn anda arkamdan ve yanlardan ate etmeye baladlar. Bu ate esnasnda kendimi yere attm. Ve birden, etrafmda onlarca sivil giyimli insan belirdi. Beni apar topar arabaya bindirerek zerime oturdular. Kim olduklarn, hangi hakla bana ate edip kardklarn sordum. lerinden biri Biz kontrgerillayz. Belgrat ormanna gidiyoruz diye cevap verdi. Beni iki bklm yapp zerime oturduklar iin yzlerini gremiyordum. Yarm saat sonra beni, bir bodrum kata indirmeye altlar. (Daha sonra burann Vatan Caddesindeki stanbul Emniyet Mdrlnn garaj olduunu rendim) nmeyi reddettim. Bunun zerine tekrar tekme ve tokatlarla saldrp aratan indirdiler ve ellerimi arkadan kelepeleyerek binaya soktular. Binaya girdiimizde, salarmdan ekerek gtryor ve nlerine gelen polise bakn kimi getirdik diyerek onlarn da vurmalarn salyorlard. 5. kata kadar byle kardlar. 5. kata geldiimizde bir odaya gtrp, her eyimi karmam istediler. Bunu reddedince yine saldrmaya baladlar. Zorla zerlerimdekini kartp, Her ey bitti, artk kendini ezdirme diyerek baz isimler soruyor, nerede kaldklarn sylememi istiyorlard. Cevap vermeyince tekrar tekme ve tokatlarla birlikte gzlerimi balayp, baka bir odaya aldlar. Burada,

205

Konuacak msn, yoksa balayalm m? diye sormaya baladlar. Konuacak bir eyimin olmadn syleyince kollarm arkadan birletirip askya aldlar. Ben byle beklerken, onlar ay iiyor ve Konuur, Konumaz diye iddiaya giriyorlar, akalap glyorlard. Bir mddet sonra ayamn altna tabure koyup, su getirdiler. Suyu suratma serpiyor ve glyorlard. Sonra yine tabureyi aldlar. Bu arada, bazen ayaklarmdan aaya doru ekiyor, bazen de hayalarm skyorlard. Bir yandan bunlar yaparken, dier yandan kfrediyor, szlerle taciz etmeye alyorlard. Bunlar yapanlar TM-1de grevli Karaday lakapl ikenceciyle, ef dedikleri 27-28 yalarnda, orta boylu, hafif sarn bir polisti. Bu ikencelerle sonu alamaynca askdan indirip, banyo gibi bir yere gtrdler. Burada nce tazyikli souk suyla, sonra da scak suyla slattlar. Yine Her eyin bittiini, kendime eziyet ettirmemin bo olduunu, bana acdklarn syleyerek konumam istediler. Yine konuacak bir eyimin olmadn syleyince nce kafam su dolu bir kovann iine sokup bomaya, ardndan da yine souk suyla slatmaya baladlar. Sonra da tekrar ayn odaya gtrp askya aldlar. Askdayken bu defa vantilatr altrp bir mddet beklettiler. Yine sorular sordular, cevap almaya altlar. Cevap alamaynca da elektrik vermeye baladlar. Kovann iinde lam fareleri vard... Fiziki ikenceler byle srerken bir yandan da, ailemi de getirip ikence yapacaklarn, buraya gelen herkesin konutuunu, benim direnmemin bo olduunu sylyorlard. Sonra beni, bir hcreye attlar. Bir-iki saat sonra tekrar aldlar. Bu defa papaz rolne brnen 30 yalarnda, mavi gzl, uzun boylu sarn bir polis gelerek ikenceyi kendisinin engellediini, eer daha fazla direnirsem beni fel edeceklerini ya da camdan atarak l-

206

dreceklerini, genliime yazk etmememi, yneticilerin lks iinde yaayarak bizi kullandn anlatmaya balad. O da umduu cevab bulamaynca saldrmaya balad. nsanlk onuru ikenceyi yenecek slogann atmam zerine ieriye dier polisler de geldi ve dverek yine banyo gibi bir yere gtrdler. Burada nce bir kovann kapan aarak kafam bu kovann ierisine soktular. Kovann iinde lam fareleri vard. Bir mddet byle bekletip, farelerin kuduz olduunu, eer konumazsam beni de kuduz yaparak ldreceklerini sylediler. Yine ayn cevab verince 40 yalarnda, iman, uzun boylu, kafasnn n kel olan bir polis boazm skarak bomaya alt. Ardndan mavi gzl, sarn, kvrck sal, yznn ortasnda byk bir ben olan 35 yalarndaki bir polis silahn ekerek kafama dayad. Konumazsam ate edeceini syledi. Konumayacam syleyince silahn mekanizmasn ekerek tetik drd. Bu srada ehit den devrimcileri karalayarak etkilemeye alyorlard. Bir sre sonra da gzlerimi balayarak ayn odaya gtrdler. Burada son duam etmemi syleyip, Seni de Seher gibi camdan atacaz, sonra da kaarken dt diyeceiz dediler. Ve ayama nce sk bir bez sarp, sonra da bir iple baladlar. Ardndan beni hzla bir bolua ittiler. Ben, kafa aa sarkarken onlar, Bize lm Yok ve Cesaret marlarn sylyor, slogan atyor ve glyorlard. Sonra tekrar yukar ekip bir hcreye gtrdler. Sabaha kadar dn, sonra yine konuuruz diyerek gittiler. zellikle kafamn sol tarafna vuruyor... Benzer ikenceler iki gn srd. Bazen isimleri sormay brakp baz eylemler syleyerek benim yaptm, baz eylemlerin de talimatn verdiimi kabul etmemi istiyorlard. Bunlar kabul etmeyince zaman zaman ikenceyi brakp benimle anlamaya alyorlar; eer sorduklar isimlerin nerede olduunu sylersem ya da

207

devrimcilii brakmak iin sz verirsem beni brakacaklarn, yoksa yllarca hapishanede yatacam sylyorlard. Birka gn sonra sabah tekrar aldlar. Gtrdkleri odada masann zerinde bir silah duruyordu. Bu silahn benim olduunu kabul etmemi, aksi halde beni fel edeceklerini sylyorlard. Bunu syleyen, Terrle Mcadele ube Yardmcs Atilla nard. Kabul etmeyince, orada bulunan polislere kabul ettirin emrini vererek gitti. Burada bulunan 34-35 yalarnda, esmer bir polis silah alarak kabzasyla zellikle kafamn sol tarafna sert ekilde vuruyor, her vurmasnda bir, iki, , drt... diye sayyordu. Baylmm... Gzlerimi atmda beni hastaneye gtrmeye alyorlard. Koluma serum takmlard. Serumu karp attm. Buna sinirlenip beni tekrar dverek hcreye attlar. Bu baylma ondan sonra srekli hale geldi. Kafama aldm darplardan dolay beynimde zedelenme olmu ve epilepsi hastal balamt. Zaten daha nceden byle bir hastalk yaadm bilen polis, zellikle bununla tehdit etmi ve rahatszln balamas iin kafamn sol tarafna saysz kez sert biimde vurmutu. 13 gn sonra DGMye karldmda kollarm hissetmiyor ve yryemiyordum. Bu ikenceler Adli Tp tarafndan belgelenmesine ramen, DGM savcs tarafndan dikkate alnmad. kencecilerin bu tavr mahkeme tarafndan da srdrld. Hakkmda hibir delil, belge, tank olmamasna ramen 18 yl cezaya arptrldm. ***

208

NYE BUNU LDRMEDNZ? Anlatan: Mehmet nan Ik

(22 yanda, Bergama Hapishanesinde tutuklu)

Kurban Bayram nedeniyle Turgutluda bulunan halamlardaydm. 3 Mays 1996 gn sabah evden sokaa ktmda, etrafn polisler tarafndan sarldn grdm. Yrmeye balamtm ki, arkamdan silah dipiiyle vurup yere yatrdlar. Dipiklerle, tekmelerle vurarak ellerimi kelepeleyip Turgutlu Emniyetine gtrdler. Yarm saat bekledikten sonra Manisa TEMe gtrldm. Daha kapdan girer girmez kaba dayak eliinde gzlerimi baladlar. Ksa bir sre hcrede kaldktan sonra alp Salk Ocana gtrdler. Kapdan ieri bile sokmadan salam raporu alp tekrar ubeye gtrerek sistemli ikenceye baladlar. nce soyarak zerime su dktler. Daha sonra vcudumun eitli yerlerine kablo balayarak elektrik verdiler. Bu ara ara devam ederken Aydndan gelen polisler beni alp Aydna gtrdler. Manisada bana ikence yapan polisler Manisal Genlere ikence yaptklar ortaya kan polislerdi. ki buuk saat srecek olan Manisa-Aydn yolunu 15 saatte aldk. Bu arada psikolojik ikence yapp, kaba dayaa devam ettiler. nfaz provas yaptlar. Aydna getirildiimde komutan dedikleri 1. 80 boylarnda olduka esmer, kvrck sal bir polis emirler veriyor, ikenceyi ynetiyordu. Burada kaldm 9 gn boyunca kaba dayak, elektrik, haya burma, infaz provas, lm tehdidi ve psikolojik ikence grdm.

209

Aydndaki polislere Baki Erdoan siz katlettiniz dediimde sus lan nereden biliyorsun, baka bilen var m? dediler. Bana ikence yapanlar Baki Erdoan ikenceyle katlettikleri iin ceza alan polislerdir. Gzaltnda bulunduum son gn Aydn Emniyet Mdr Tekin ARAL gelerek ikencecilerine niye bunu ldrmediniz? diye kzyordu. Bana Aydnda ikence yaplan yer imdilerde TSE Belgeli effaf Karakol dedikleri Zafer Polis Karakolunun zemin katyd. 12 gn sonra Skeye gtrlerek mahkemeye karldm ve tutuklandm. 4 yldr da Bergama Hapishanesinde tutuklu bulunuyorum. ***

210

KABUL ET... SENDEN BREY SYLEMEN STEMYORUZ. YALNIZCA KABUL ET... Anlatan: Nuriye Yeil
(22 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

Lise son snftaydm. Bir ka ay nce okuduum Kadky Kz Lisesinden paral eitime kar ktm iin atlmtm. Devrimci-demokrat bir renciydim. 17 Mays 1996 gn okuldaki arkadalarmla grtkten sonra eve gelmitim. Kozyatanda arkadalarmla buluacaktm. Hazrlanp evden ktm. Arkadalarla bulutum. Daha merhaba dememitim ki bir minibsten inen 7-8 sivil polis bize doru kfrederek komaya balad. Ne olduunu anlayamamtk. Biz de komaya baladk. Bir yandan da arkamzdan ate ediyorlard. Uzunca bir kouturmadan sonra beni yakaladlar. Enseme birka tabanca birden dayadlar. Bu ekilde Kozyata sokaklarnda srklenerek bir minibse bindirildim. Hemen yakalayamadklar iin sinirlenmilerdi. Amma da hzl kouyormu o... deyip tekme-tokat saldrdlar. Minibste zerime oturan iki kii ile Vatan Terrle Mcadele ubesine gtrldm. Nefes alamyordum. Nefes alabilmek iin kafam kaldrdmda ya bama, ya da srtma yumruk iniyordu. Vatana geldik. smimi sordular. Nfus kadm aldklar iin sylemedim. nce ikna etmeye altlar. Bak daha kksn gzel gzel anlaalm. Yoksa bizim de istemediimiz eyleri yapmak zorunda kalyoruz diyorlard. Sonrasnda ise demek bir ey sylemeyeceksin deyip baka bir odaya gtrldm. Buras bo bir odayd. Biri sam ekiyor, bir dieri yumruk

211

atyordu. Beni bu ekilde birbirlerine frlatp atyorlard. Bu arada srekli emirleri kimden alyorsun diye sorular soruyorlard. Cevap alamaynca biz zaten her eyi biliyoruz diyerek hapishaneden talimat aldm sylyorlard. zellikle de Ercan Kartaldan talimat aldm kabul ettirmeye altlar. Sonra ilerinden biri tecavz tehditleriyle beraber Bunu tuvalete gtrelim. Belki orada konuur dedi. Ve oradan tuvalete gtrdler. lk olarak su dolu olan bir varilin ierisine bam sokup kardlar. Bu baya srd. Bak kabul et. Ercan Kartal bize emir verdi. Biz de Cem Boyneri vuracaktk de kurtul. Yoksa gebereceksin diyorlard. Tamam, bu kez sokuyoruz ve kartmyoruz, bu kez kesin gebereceksin diyerek su dolu varile sokup karmaya devam ettiler. Sonra yere yatrdlar. Bu kez de biri boazm skyor biri de parmaklarm skarak Kabul et. Senden birey sylemeni istemiyoruz. Yalnzca kabul et... Konumak istersen yalnzca iaret parman kaldrman yeterli diyorlard. Sonra ieriye birisi girdi. Bunu askya aldnz m? diye sordu. Askya alnmadysa ne grm ki bu dedi. Baka bir odada askya alndm. Askda kimi zaman bak gidiyoruz, burada byle kalr aclar ierisinde geberir gidersin deyip gitmi gibi yapyorlard. ubede 14 gn kaldm. Bu 14 gn ierisinde ikence psikolojik ve fiziki olarak bu ekilde srd. karldmz mahkemede tutuklandk. ***

212

KENCE TECAVZLE DE BTMED Anlatan: Hakk eker

(23 yanda, ankr Hapishanesinde tutuklu)

19 Mays 1996 gn Ankarann Cengizhan Mahallesinde iki arkadamla sokakta yrrken, etrafmz silahl sivil polisler tarafndan evrilerek gzaltna alndm. Ellerim kelepelendi. lk ikence kelepeyle balad. Kelepeyi geveteceiz diyerek iyice sktlar. Kollarm kelepenin etkisiyle uyumutu. Ankara DALn kapsnda gz band takld. Apar-topar yukarya karldm. lk nce tekme-tokat ve kfrlerle saldrdlar. Kendimi yerde buldum, yerdeyken zerimdeki elbiseleri zorla kardlar. Hayalarm burmaya baladlar. kenceciler hayalarm sktka vcudum kaslyordu. Ayaa kaldryorlar, tabanlarm zerinde tutuyorlar, zplatyorlard. Sonra bir masann zerine kardlar. Kollarm iki yana aarak, bilek evresini kaln bir bezle sararak askya aldlar. Ayaklarmn altndaki masay srekli, bir ekip bir getiriyorlard. Masay ektiklerinde kollarma arlk kyor, kaslarm yrtlrcasna geriliyordu. Askdan indirdiklerinde kollarm iyice ovuturup, souk suyun altna tutuyorlard. Vcudum, souk suyun etkisiyle rperiyordu. Sonra bir odada oturttular. Biri konuuyor, tehdit ediyor, kfrler savuruyordu. Bir an ok yaratmak iin ani bir ekilde sandalyeden kaldrarak tekme, yumruk ve kfrlerle koturmaya altlar. Ayaklarmdan tutarak bolukta sallamaya baladlar. Kfrler ediyor ve beynine kan damlasn tr tehditler savuruyorlard.

213

ki gn sonra bulunduum hcreden alnarak tekrar ikence odasna gtrldm. Dzgn iveli, ince sesli bir ikenceci bunu yatrn dedi. Ve -drt ikenceci kollarmdan ve bacaklarmdan tutarak imdi sen greceksin diyerek yere yatrdlar. kencecilerden birisi ayaklarma, birisi ellerime basyor, dier bir ikenceci kafam tutuyor, hareket etmemi engelliyorlard. rlplak soydular. Dzgn iveli ve ince sesli olan cinsel tacizde bulunuyordu. kenceci, Herkes sana ... diyecek, namusun gidecek, kimsenin yzne bakamayacaksn diye baryor ve tacize devam ediyordu. Tm vcudum kaskat kesilmiti. Tacizi daha da ileri gtrp tecavz ettiler. Namus ve rz dman olduklarn, irenlikleriyle bir kez daha gstermilerdi. Tecavzden sonra ikenceciler irenliklerini kapatmak iin ila tedavisi yaptlar. la tedavisi iin hcreye gelen ikencecilerden birisi uzun boylu, kel kafal, hafif sarnd. Birisi de iman (gbekli), kr sal esmer biriydi ve srekli kfrl konuuyordu. kence tecavzle de bitmedi. Kara gmerek srtma biniyorlar, kendilerini tamam iin zorluyorlard. Tetik drerek, ldrmekle tehdit ediyorlard. Birisi srtma biniyor, birisi de boazmdan tutarak ekiyordu. zerime binen srekli eolu eek diyordu. Buradaki ikencecilerden birine 33 abi diye sesleniyorlard. kencecilerden biri orta boylu, dolgun, beyaz tenli, siyah sal ve salarn yana taryordu. Gz bandm bu ikenceci ayor ve balyordu. Yryemez duruma gelmitim. Gzaltnn 15. gn adliyeye karldmda ikencecilerden biri yanma gelip, Bak seni karrz, Adli Tpta kolundaki morluklar iin ineden oldu diyeceksin, bacaklarn zerinde duramadn ve olay anlatmayacaksn. Anlatrsan ve raporda yle bir ey okuduumuzda karrz, sonunu da sen dnrsn diye tehdit ettiler. Belliydi ki, yaptklar irenlikleri renilsin istemiyorlard. Ben de korkumdan ve utancmdan dolay ne

214

Adli Tpta ne savclkta, ne de tutuklama mahkemesinde uradm tecavz sylemedim. Hapishanede arkadalar farketti ve benimle konutu. Bylece mahkemede aklayabildim. kenceciler, irenliklerini zerimde denemeleri yannda, beni kiiliksizletirmek iin de ellerinden geleni yapmlard. nsan olduumdan, erkek olduumdan utandrmaya almlard. Ama utanmas gereken ben deil kendileridir. renlikleri, pislikleridir. ***

215

BEN CUMHURBAKANININ BLE KURTARAMAYACAINI SYLYORLARDI Anlatan: Eylem Yeilba

(25 yanda, Malatya Hapishanesinde tutuklu)

- Eylem Yeilba, imdi, ne bir dnem Malatya hapishanesinde kaldn, ne anlatt bu ikenceleri hatrlamyor. O da, 2000 Ekiminde balayan lm orucu direniilerinden biriydi. 19 Aralk saldrsnda burada anlatt ikenceleri yeniden yaad... Zorla tbb mdahale ad verilen ikence sonucu hafzas yokedildi.Aslen Dersimliyim. 95 ylnda stanbula gelinceye kadar Dersimde oturuyordum. O tarihten sonra Kurtulu gazetesinin stanbuldaki merkez brosunda almaya baladm. 96 Mays aynda gazetemizin Elaz brosu kapal olduu iin ilgilenmeye gittim. 21 Mays 1996 gn, stanbula geri dnmek zereyken Elaz tren garnda pheli ahs olarak gzaltna alndm. Gardan 1800 Evler ikencehanesine gtrldm. Arabann iinde beni kimse grmemesi iin kafama bir mont geirdiler ve koltuklarn arasna sktrdlar. ubeye gelince hemen askya aldlar. Kim olduumu bildiklerini ve zerimde bulunan kimliin sahte olduunu iddia ediyorlard. Askdayken ayaklarmdan ekip konuursam indireceklerini, aksi taktirde oradan sa inemeyeceimi sylyorlard. Yine askdayken nce bamdan ve el parmamdan, sonra vcudumun deiik yerlerinden elektrik verdiler. Srekli kfr edip sylediklerini yapmazsam beni cumhurbakannn bile kurtaramayacan sylyorlard. Daha nce katlettikleri Sinan Demiri anlatp lmle tehdit ediyorlard. Ask-

216

dan indirdikten sonra da ii su dolu varile soktular. Kimliimin gerek olduunu renmilerdi. 2 gn sonra da, stanbul Kurtulu brosunda altm iin beni stanbula gtreceklerini sylediler. Bir taksiye bindirip stanbula gtrdler. Yol boyunca kaba dayak, kfr, hakaret srd. Mola verdikleri dinlenme tesislerinde beni halka terrist olarak tantmaya altlar. Kkrttklar insanlarn tepki gstermemesi zerine tekrar arabaya bindiriyorlard. Yolun tenha yerlerinde arabadan indirip infaz denemeleri yapyorlard. Bu ekilde Vatan olarak bilinen stanbulun ikencehanesine getirildim. stanbulun ikencecileri Elaz polisi neden bunu sa getirdi diye kzyorlard. Burada bana TM-1 ikence yapt. Ask, kaba dayak, kfr, hakaret eklinde gn sren ikenceden sonra tekrar Elaza getirildim. Burada rapor almak iin salk ocana gtrldm. Doktora ikayette bulunmamam iin tehdit edildim. Doktora vcudumdaki morluklar gsterdiim iin ubeye geri getirdiklerinde askya aldlar. 11. gn karldm mahkeme tarafndan tutuklandm. Bana ikence yapanlarn gerek isimlerini bilmiyorum. Elazda ikenceciler birbirlerine orbac, Cemit, Kurt, Asker, Komutan diye hitap ediyorlard. stanbuldaki ikenceciler ise srekli deien numaralarla birbirlerini aryorlard. ***

217

KONU YOKSA KIZIN VE KIZ KARDELERN BURADA. ONLARI GETRP KARINDA SOYAR VE TECAVZ EDERZ Anlatan: Mehmet Ko
(52 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

Gzlerimi Dersimin Hozat ilesine bal Ormanyolu (eski ismi Tagar) kynde atm. ocukluum, genliim ve yaammn byk bir blm ata topraklarmzda geti. Onyllardr, kuaktan kuaa yaadmz ata topraklarmzdan ge zorlandk. Her kar topranda atalarmzn izleri ile dolu olan kardeliin, dostluun yaand bu gzel topraklarda zulm yeniden yaadk. Gzel insanlar vard bu topraklarn. ocuklarmzla, ailelerimizle, akrabalarmzla, komularmzla yoksulluu yaasak da bize bask yaplmad lde burada olmaktan mutluyduk. Seviyorduk topraklarmz, kylerimizi. Atalarmza yaplan basklar daha unutulmadan bizler de bu basklardan nasibimizi aldk. Kylerimizin isimlerinin deitirilmesinden kylerin yaklmasna, insanszlatrlmasna, sk sk ikence grmeye, katledilmeye varncaya kadar saldr, bask ve zulmle karlatk. En azndan benim yaadklarm buna bir rnektir. Ky meydannda yal-gen tm kyl askerlerce falakaya yatrldk... 12 Eyll dneminde basklarn, zulmn en sinsicesini, en kallecesini yaadk. O dnem iki yl iinde 5 kez gzaltna alndm. Gnlerce Hozat Alay Komutanl ve Tunceli Tugay Komutanlnda gzaltnda kaldm. kence grdm, onlarca kylnn ikence grmesine tank oldum.

218

Kymz sk sk baslarak ky meydannda yalgen tm kyl askerlerce falakaya yatrldk. Kadnlarmzn ve ocuklarmzn gz nnde hakarete uradk, aalandk. 1985 ylnda Hozata bal olan kymz Ormanyolu askerlerce yakld. Kyllerimizin, akrabalarmzn byk blm g etti. Manisa Akhisara, Mersin ay Mahallesine ve Aydn Ortaklara g ettiler. Bizse ailece emigezek ilesine bal Tekeli kyne gtk. Orada da yaammz iftilik yaparak srdrdk. Yine burada da muhtarlk yaptm. Blgede gerillann olmasn gereke yapan askerler yeniden bizlere bask yapmaya baladlar. Bu nedenle burada da sk sk gzaltna alnmaya, jandarma tarafndan tehdit edilmeye balandm. Gzaltna alndm jandarma karakolunda falakaya yatrldm. Askerler bana ve aileme hakaret etti. stanbulda, Devrimci Sol savas kardeim Hayri Ko ehit dt. Cenazesini kymze getirdik. Kardeimin ehit olmas ailemize ynelik basklarn younlamasn da beraberinde getirdi. Ailemize ynelik basklarn artmas sonucu ailemizin bir ksmn alarak 1994 yl Haziran aynda stanbula geldim. O srada iki olum stanbul Hasky Lisesinde okuyordu. Baclarda bir ev kiralayarak oullarm, kzm ve kyden gelen 3 kz kardeimle birlikte kalmaya baladk. Ailece stanbulda bulabildiimiz her ite alyor, hem yaammz srdryor, hem de kyde kalan ailemize para gnderiyorduk. Biz stanbula geldikten sonra gerillada olan kzm Asuman Ko kymze yakn bir yerde ehit dt. Kzmn ehit olmas ile daha ok bask grdk. Basklar nedeniyle gidip kzmn cenazesine bile katlmadm. stanbulda da lisede okuyan olum gzaltna alnm, ikence grm ve tutuklanmt. Kald Samalclar Hapishanesinde olumu grmeye gidip-gelirken

219

kapnn nnde bulunan polislerin hakaretine uradm. Olumun grne gitmemem iin tehdit edildim. te bu basklardan ehit ve tutuklu ailesi olarak bir kez daha nasibimi 15 Temmuz 1996 gecesi aldm. Gece saat 23.00 sularnda evde ocuklarm ve kz kardelerim ile otururken kapnn krlacak gibi vurulmasyla irkildik. Evdeki herkes telaland. Kapy ap amama konusunda tereddt ediyoruz. Ama kapnn almas durmuyor. Biz amadka onlar daha hzl vuruyor, baryorlar. Grltye komular da kyor. Yaz olmas nedeniyle camlar ak. Herkes ne oluyor diye merakla bakyor. Sonunda kapy atm. Hepsinin altna bir bomba koyup uuracaksn Amamla birlikte silahl, elik yelekli iri yar, bykl ve hepsi de birbirine benzeyen polisler ieri doluyor. Kapda silah bana dayayp geri evirdiler ve duvara dayadlar. Odadan da sesler geliyor. Kz kardelerim ve kzm ne vuruyorsunuz? diye baryor. eriden gelen grltler, sesler giderek oalyor. Bir baba olarak tedirgin oldum. Sonra beni de ocuklarn yanna gtrdler. Odann bir kesine ocuklar sktrlm, banda da bir polis bekliyor ve aza alnmayacak kfrler ediyordu. Evde ok fazla eyamz yoktu. Olanlar da polisler rasgele saa-sola attlar. Evin altn-stne getirdiler. Evde asl olan ehit kardeim Hayri Ko ve kzm Asuman Koun fotoraflarn indirip ereveleri krarak iindeki fotoraflar yrtp attlar. ehit kardeime ve kzma kfrler yadrdlar. Olmadk eyler sylediler. Sonra kfr ve hakaretleri bize dnd... Evden beni nasl kardlar, tam olarak hatrlamyorum. O kadar kfr ve ailemize yaplan hakaretten sonra ite-kaka gtrdler. Tehditler, gzda ve ocuklar-

220

mn bana bir ey gelecek endiesi aklm bamdan almt. Eve o halde gelenler, bize hakaretler yadranlar her eyi yapabilirdi. stanbul Emniyet Mdrlne nasl geldik, ne kadar zaman geti onu da tam bilmiyorum. ocuklarma bir ey olabilecei kaygs ve polislerin hepsinin altna bir bomba koyup uuracaksn szlerinin arabada devam etmesi beni iyice korkuttu. unu ok iyi hatrlyorum; gzlerim baland ve nce bir odaya alndm. Orada gz kapal olarak karsna karldm biri yi dn. Sylediklerimizi kabul etmezsen, bize yardmc olmazsan sen zararl karsn. Bak imdiden syleyeyim, gen kzlarn var. Buradaki polisler hereyi yapar. Ona gre dedi. Kzlarma, ocuklarma zarar vermekle, ahlakszca saldrlar yapabileceklerini sylemekle baladlar ie. Hi itirazsz her eyi kabul etmemi istiyorlard. Kabul etmedim... O zaman ieri doluan, kfrler savuran ikenceciler tarafndan bu kez baka bir odaya alndm. Gen bir ses kfrederek soyun lan... diye bard. O kadar ikencecinin nnde soyunmak benim iin ok ard. ou da olum yandayd. Biz halk kltrn ve deerlerini aldk, onunla yetitik. Soyunmayacaktm. Ayptr. Niye soyunaym dedim ve tekme ve yumruklarla kendimi yerde buldum. Yrtarcasna tm eyalarm kardlar. rlplak kalmtm. Yerde gz bal yatarken ikenceciler glp alay ediyorlard. Biri ayayla ellerimi ezerken, bir dieri de ayaklarm ezmeye alyordu. Alaylar, glmeleri ve ayaklar ile inemeleri bir sre daha devam etti. Bu kez hrltl, bouk irkin bir ses alay edercesine; Bak olum Memo, dnya ka bucak greceksin deyince ikencecilerden bir glme seli geldi. -drd birden ve bir azdan haydi... haydi... diye tempo tuttu.

221

Olanlara, konumalara, yaptklarna bakyor ve polislerin normal bir insan olmayacan dnyorum. Brakalm normali, bunlar herhangi bir canl bile olamaz. Niye bu kadar neeliler derken, hrltl ses kfrederek bacaklarm ayrp hayalarm skmaya balad. nce bir utan duydum. Sonra mthi bir ar... Hrltl ses devam etti... Zaman getike uyutum. Artk hayalarm hissetmiyorum. Hrltl ses ekiliyor stmden. Tekmeler ve kalk hadi diyerek kaldrmaya alyorlar. Kalkamaynca tutup onlar kaldrdlar. Ellerimden tutup kollarm arkaya doru kvryorlar. Kollarm arkada birletirdiler. Battaniyeye benzer kaln bir bezle sarp, bir iple skca baladlar. Az sonra kendimi havada buldum. Askdaym... Kollarm kopacak gibi oluyor. Ayaklarm sallanyor. Yere demeye alyorum ama deemiyorum. O ara birileri ayama aslp iyice aslyor. O zaman daha ok ac hissettim. Askdan indirdiler. Her yanmda byk bir ar var. Kollarm uyumu, bir ey hissetmiyorum. Ayakta dururken tekme ve yumruk vurmaya balyorlar. kencecilerden biri bana dnerek; Konu yoksa kzn ve kz kardelerin burada. Onlar getirip karnda soyar ve tecavz ederiz. Ona gre dn diyor. Beynimden vurulmua dndm. Bana yaptklar neyse ama ocuklarma zarar verebileceklerini aklma bile getirmek istemiyorum. Tedirginim ama sesimi de karmyorum. Kzp, kfrediyorlar. Bu kez baka biri kfrederek Banyoya komutu veriyor, dier ikencecilere. Komutu alanlar garip sesler kararak beni gtrdler. Souk tazyikli suyun altndaym artk. Nefesim kesiliyor. Azma, burnuma su tutuyorlar. Bu halime glyorlar... Artk sabah olmak zere. Onlar da yoruldu. Ara verdiler. Ve beni de hcreye indirdiler. Hcredeyim. Benden baka kimse de yok. Kap de-

222

mirden ve dars da grnmyor. Arada bir kap sesleri geliyor. Uyumaya, dinlenmeye alyorum ama aklm ocuklarmda. Onlar dnyorum. Bu dnceler ierisindeyken kap ald. smimi okuyup beni ardlar. Yine gzm bal, yine bir grup ikenceci arasndaym. Yrtyorlar... Ban e, dur diye komut vererek gzm bal yrtmeye alyorlar. Bazen bilinli olarak kafam vuracam kap, duvar gibi yerlere yrtyorlar. Yine bir odaya gtrdler. Gzban arkadan biri at. Oda biraz bykt. Bir masann arkasnda da ef dedikleri biri vard. Arkamda da genten iki polis. Sonradan ef dediklerinin Reat Altay olduunu rendim. Reat Altay, dierleri gibi onlara yardmc olursam brakacaklarn sylyor. Yoksa kzma zarar vereceklerini de syledi. Ardndan Kabul etmezsen en az 24 yl alrsn, hapiste rrsn dedi. Kabul etmedim. Yine kfr ve yumruklar arasnda ikence odasna gtrdler. Ask, souk su, haya burma... Sonra tekrar hcreye indirdiler. kenceciler sonraki gnlerde de fiziki ve psikolojik olarak devam etti. Bir ka gn sonra da fiziki ikenceyi kesiyorlar. yilemem, yaralarmn izlerinin kaybolmas iin merhem veriyorlar, pansuman yapyorlar. Bana ikence yapanlar; Rambo, Karaday, Hans dedikleri ikencecilerdi. 29 Temmuz 1996 gn de karldm stanbul DGM tarafndan tutuklandm. kencenin izleri uzun sre devam etti. ***

223

SZN HEPNZ TERRSTSNZ. SZLER YA LDRP KKNZ KAZIMAK, YA DA BU LKEDEN KOVMAK LAZIM Anlatan: Naim Yalnkaya
(27 yanda, anakkale Hapishanesinde tutuklu)

Kz kardeimle birlikte ayn evde kalyorduk. 20. 08. 1996 gn, siyasi ubeye bal polisler kapmz krarak eve daldlar. Kafamza silahlar dayayarak, arka arkaya sorularn sraladlar. Beni baka bir odaya alp yere yatrdlar, zerimde tepinmeye baladlar. Tuncelili olduumuzdan dolay, Sizin hepiniz terristsiniz. Sizleri ya ldrp kknz kazmak, ya da bu lkeden kovmak lazm diyorlard. Bir taraftan da silahlar, bombalar, telsizleri soruyorlard. Daha nce Elazda grev yapm Keko dedikleri ikenceci Oralarda ok zpladnz, burada kucama dtnz diyerek lmle tehdit ederken, dierleri de kaba dayak atyorlard. Daha nce gzaltna alnmadmdan dolay sen nereden ktn lan o... ocuu kfrleriyle kafama dayadklar silahn tetiini drerek infaz provalar yaptlar. Daha sonra, kz kardeimle birlikte yaka-paa arabaya bindirildik. Arabada koltuklarn arasna sktrp zerime oturdular. Tehditler, kfrler arabada da devam etti. Sultaniftlii kavanda arabadan indirip baka bir arabaya bindirdiler. Ayn ekilde stanbul Emniyet Mdrlne gtrdler. Kapdan ieri girer girmez gzlerimi baladlar, kafama silahn kabzasyla vurmaya baladlar. Bu ekilde yukar katlardan birine kardlar, bir odaya soktular. Yan taraftan barma sesleri geliyordu. Yaklak yarm saat sonra, beni oradan aldlar, baka

224

bir odaya gtrdler ve gzlerimi atlar. Karmdaki masann banda oturan ikenceci, Bak Naim sana yardmc olmak istiyorum. Kz kardein de burada, kendine acmyorsan ona ac. Bunlarn ii belli olmaz. Bunlar o... ocuu, bildiklerini anlat sen de kurtul dedi. Anlatacak bireyim yok deyince, papaz rolnde olan ikenceci, masann ekmecesinden silahn karp kafama dayad. Size iyilik yaramaz deyip boazma sarld. Bir ara tam boulacak gibiydim ki, ellerini boazmdan ekip rasgele yumruklamaya balad. 5-6 kii odaya dolumulard. Her yandan tekme yumruk geliyordu, kendimi yerde buldum. Bu arada gzlerimi tekrar baladlar. Papaz rolndeki ikenceci baryordu; Getirin bunun kz kardeini. Kz kardeimi de srekli tehdit ediyorlard. Odadan kardlar, gzlerim bal bir ekilde baka bir odaya gtrdler. Her iki kolumu ayn anda geriye bkerek baladlar, askya aldlar. Askda pantolonumu kardlar. Hayalarm burdular, ayaklarmdan tutup aaya ektiler. Bir taraftan da kfr ve hareketlere bulunuyorlard. Kz kardeime ynelik tehditler savuruyorlard. Askda ne kadar kaldm hatrlamyorum. Kendime geldiimde suyla ayltmaya alyorlard, kollarm tutmuyordu. Srekli bireyler soruyor cevaplamam istiyorlard. Anlatacak birey yok deyince yerde srkleyerek tuvaletin yannda bulunan su dolu kovaya kafa st batryorlard. Nefesim kesilecei zaman kartp tekrar anlatmam istiyorlard. Sonra, her tarafm slak bir ekilde pencerenin nne koyup, vantilatr altryorlard. kinci gn tekrar kaldm yerden alp beni baka bir odaya gtrdler. tirafyla yzletirdiler, ardndan tekrar askya aldlar. Tekrar baylmm, tuvalette kendime geldim. stmde hi elbisem yoktu, hepsini karmlard. Tazyikli sudan btn vcudum paralanacakm gibi oluyordu. Arada suyu baka tarafa tutup, tamam m devam m? dedikten sonra tekrar tutuyorlard. kenceler bu ekilde devam ediyordu. Elbiselerimi

225

giymemi istediler. Kollarm tutmuyordu. Kendimi zorlayarak elbiselerimi giydim. Ve hcreye gtrdler. nc gn gzlerim bal bir ekilde asansrden indirilerek arabaya bindirdiler. Arabada kafam koltuklarn arasna bastrm, zerime oturmulard. imdi cehenneme gidiyoruz olum, direnirsin ha diyorlard. Araba Topkap civarnda durdu. Arabadan indiler. Birisi kafama silah dayayarak beni srekli olarak ldrmekle tehdit etti. Bir sre sonra, tekrar ikencehaneye geri getirildim. Hemen bir odaya alp, soyduktan sonra tecavzle tehdit ediyorlard. Evden aldklar eyalara el koyduklarn sylyorlard. 14 gn boyunca, anlattm ekilde fiziki, psikolojik ikence srd. Daha sonra DGMye sevkedildim ve tutuklandm. ***

226

SZN GB TERRSTLER ACLE DEL, MORGA GTRMEK LAZIM Anlatan: Serhat Karadumanl
(28 yanda, Bergama Hapishanesinde tutuklu)

niversite rencisiydim. zmir-Kadifekalede bir renci evinde kalyordum. 17 Aralk 1996 gn evden ktm. Yaklak 50-60 metre uzaklamtm ki, kardan gelen biri kadn 4 kii yanmdan geer gemez arkadan zerime atlayp yere yatrdlar ve ellerimi kelepelediler. Ayn anda ara sokaktan bir sivil ekip arabas geldi ve karga tulumba arabann demesine yatrldm. Yol boyunca tekme ve yumruklarla vurdular. Srekli olarak kfr ediyorlar ve sen bittin artk, elimizden kurtulamazsn, leini ple atacaz diye tehditler savuruyorlard. Araba durduktan sonra bam siyah bir montla rtp bir binaya soktular. Montu kafamdan aldklarnda burasnn daha nce gzaltna alndm Bozyaka TEM ubesi olduunu anladm. Bir sre sonra Karaylan dedikleri biri (dou ivesiyle konuan, iri yar, gbekli ve orta yan zerinde, salar hafiften krlam) Bak olum sonunda enselendin. Ya adam gibi oturup ay ier sohbet ederiz, ya da tezgaha yatrp ikenceye balarz dedi. Verdiim cevap houna gitmeyince zerimi soydular, rlplak bir ekilde slak bir zemine yatrdlar. Kollarmdan, gsmden ve ayaklarmdan balayarak azma, boazma, koltuk altlarma ve cinsel organma elektrik verdiler. Daha sonra hayalarm burdular. Bu seans bitince ayn ikenceci tamam m, devam m? diyordu. Cevabm yine holarna gitmeyince beni tuvalet gibi bir yere gtrp pis amurlu paspas vcu-

227

duma srdler. Kendi aralarnda bu o... ocuuna paspasmz srp de kirletme diye hakaret ediyorlard. Bir dieri de hortumla su skmaya balad. Daha sonra baka bir odaya gtrp vantilatre tuttular. Ardndan tekrar hortumla su tutular. Su hortumuyla tecavz giriiminde bulundular ve elle taciz ettiler. Olanc dedikleri bir ikenceciye biraz sabret, Karaylan gelir, o zaman sen de istediini yaparsn diye tehdit ettiler ve aza alnmayacak kfrler savurdular. Hcreye attklarnda da srekli grlt yapp uyutmuyorlard. Beinci gn ikence esnasnda fenalaarak bayldm. Kendime geldiimde Yeilyurt Devlet Hastanesindeydim. Doktora haksz yere gzaltna alndm ve protesto iin alk grevinde olduumu ve tedaviyi kabul etmediimi syledim. Hipokrat yeminli Mengele art ise sizin gibi terristleri acile deil, morga gtrmek lazm diyerek gerek yzn gsterdi. Koluma taklan serumu skmek isteyince sarg beziyle kollarm yataa baladlar. Ertesi gn TEMe yeniden gtrldm. Bundan sonra DGMye karlncaya kadar fiziki ikence yapmadlar. Fakat psikolojik ikenceye devam ettiler. kence yaplan insanlarn seslerini dinletiyorlard. Srekli olarak beni ve ailemi ldreceklerini, tecavz edip seyrettireceklerini sylyorlard. Bu ikencecilerden yzn grebildiklerimden Komando dedikleri; iri yapl, gr dalgal sal, kemikli bir yz vard. Dieri ise; zayf, 1.75 boylarnda, kse, esmer ve sol yananda derin bir yara izi vard. 28 Aralk 1996da birlikte gzaltna alndmz dier insanlarla birlikte zmir DGMye gtrldk. Savcya gerek fiziki, gerekse de psikolojik ikence grdm syledim. Fakat savc Cevdet ULU polisleri koruyup ven szler syledi. Ve tutuklandk. Hapishaneye gtrrlerken de, jandarmalar ellerimiz kelepeli olduu halde tekme yumruk ve joplarla saldrdlar. u an Bergama Hapishanesinde tutukluyum ve 30 yl ceza aldm. ***

228

SEN BU ZAMANA KADAR SALLANDIRMADIK, SALLANDIRALIM DA AKLIN BAINA GELSN Anlatan: Uur Baysan
(27 yanda, Bartn Hapishanesinde tutuklu)

26 Mays 1997de Boluda gzaltna alndm. lk nce mahalle karakoluna gtrldm. Kk bir odaya aldlar, gz bandn takar takmaz tekmeler, yumruklar sadan soldan gelmeye balad. kenceciler beni tanyordu. 3 yldr karakolun bitiiindeki blokta oturuyordum. kencecilerden biri renciler arasnda ay yavrusu denilen biriydi. Srekli kfr ediyor ve vuruyorlard. Uygulanan iddet zellikle kafama ve kasklarmayd. Ahlakszca laflar ediyorlard. Sonra gzlerimi balayarak koridorda koturmaya baladlar. Ara sra kafama basp dikkat kafan vuracaksn diyorlar ya da kendi etrafmda 4-5 defa dndrerek tekrar koturuyorlard. Bu srada koridorda bir sr ikencecinin beni izlediini kahkahalarndan anlyordum. Sonra bir kii beni boynumdan tutarak hcreye att. Gzbandn kartmamam iin tehditler savuruyordu. Gzbandn kardm. Koridorun kap altndan ieriyi az da olsa aydnlatyordu. Ortalama 1x1.5 metre ebadnda bir yerdi. Bir kede battaniyeler ylyd. Yorgunluktan battaniyelerin arasna szmm. Bir an srtmda aryla uyandm. Birileri beni tekmeliyordu. Bartlar, iniltiler geliyordu. O an nerede olduumu ve ne olduunu anlayamamtm. Bana srekli sorular soruyor, eitli eyleri stlenmemi istiyorlard. Ben bunlar kabullenmeyince vurmaya balyorlard. Seni bu zamana kadar sallandrmadk, sallandralm da akln bana gelsin diyorlard. Bir ara hep bir az-

229

dan bararak ite kaka koridordan kardlar. zerimi soydular. Bu arada srekli kaba dayak atyorlard. Karlarnda rlplak kalmtm. Kollarma girip resmen uurarak bir yerlere gtryorlard ve srekli tehdit ediyorlard. Bir an kollarmdan balayp zincirin yukar ekilmesiyle havada asl kaldm. Asl halde iken mideme vuruyor, cinsel organm skyor, cinsel tacizde bulunup, tecavze yelteniyorlard. Oradan tuvalet ya da banyo gibi bir yere gtrdler. Yere oturtup hortumla tazyikli su skmaya baladlar. Ben bacaklarm kapatmaya altka onlar tekme atarak atryor, zellikle cinsel organma su skyorlard. Bunun bir tedavi olduunu, kollarm ap kapamam, yoksa sakat kalacam sylyorlard. Ertesi gn beni, okuduum okul olan zzet Baysal niversitesine gtrdler. Gittiimizde teneffst. Bahede ve okulun tm katlarnda, koridorlarda gezdirdiler. Amalar hem beni tehir etmek, hem de bak size de byle yaparz diye korku salmakt. Her eyleri ahlakszcayd. Arabayla yolda giderken grdkleri bayanlar hakknda sapka eyler sylyor, benim salak olduumu, gnm gn etmek varken imdi hapiste ryeceimi sylyorlard. Ayn durum DGM koridorlarnda da devam etti. DGMnin bayan personeline arkadan laf atyor, bize de sapka iaretler yapyorlard. 31 Maysta karldm mahkemede tutuklandm. ***

230

VCUDUMUN BR OK YERNDE KENCE Z OLDUU HALDE GTRLDM ZEL SUZAN YAZICI SALIK OCAINDA SALAM RAPORU VERLD Anlatan: Faik nder
(27 yanda, Bergama Hapishanesinde tutuklu)

23 Haziran 1997 gnn akam saatleriydi, aileme telefon edip kaldm pansiyona dnecektim. Konyaaltna yakn bir telefon kulbesinden telefon ediyordum ki, o gn akama kadar 5-6 kez rastladm; 28-30 yalarnda, burnu uzun, byksz, atletik yapl, renci giyimli bir sivil polis kolumdan ekerek suratma bakt. Ne oluyor diye yksek sesle bardm ama ikinci bir cmleye frsat kalmadan onlarca polisin saldrsna uradm. evredeki insanlara gzaltna alndm bararak syledim. Beni bir arabaya attlar, zerime 4 polis oturdu ve baylmm. Kendime geldiimde Antalya Emniyet Mdrlnde olduumu anladm. Yar baygn bir haldeydim ve zerimdeki her eyi karmlard. Artk gnlerce srecek ikence seans balamt. nce souk suyun altna gtrdler. Souk sudan sonra elektrik vermeye baladlar. Bir su, bir elektrik o gece ge saatlere kadar srd. lk birka seansta tek bir soru bile sormamlard. Sadece bar diyorlard. Elektrik vermedikleri anlarda olum herey buraya kadar, adam olsaydn da yakalanmasaydn, sana o zaman saygmz olurdu ama imdi herey bitti diyorlard. Birka seanstan sonra kafama poet geirip havasz brakyorlard. Poetin iindeki hava bitip de naylon paras suratma tamamen yapnca tekrar elektrik vermeye balyorlard. Elektrik, souk su ve poet ikencesini buz kalplarna yatrma ikencesi izledi. Ken-

231

di aralarnda da buzu satan soruyor, bu kadar buzu ne yapyorsunuz diyerek dalga geiyorlard. 3. gnde Bozo dedikleri biri geldi. Bozo her eyi biliyor, istersen sen nereden geldin, ne yaptn hepsini anlatsn dediler. Bozo bana Mustafa DUYAR anlatmt. Tanmadm, bilmediimi syleyince ama o seni tanyor diyordu. Bozo denilen polisi daha sonra Mustafa Duyarn tatbikat grntlerinde grdm. Bu polis, kr ve hafif uzun sal, orta yal, normal boyda, 75-80 kilo arlnda biridir. Tatbikat srasnda kanepede oturuyordu. Dier ikenceciler kendi aralarnda doktor, komutan, talebe gibi lakaplar kullanyordu. Doktor dedikleri; 45 yalarnda, Krt iveli, yananda derin bir yara izi olan bir polisti. Talebe ise; yeil gzl, 25 yalarnda tam bir renci tipindeydi. Komutan dedikleri ise; ikenceyi yneten efleriydi. Bu polis 50 yalarnda tok sesli, ablak yzl, hafif topluca birisiydi. 14 gn sren ikenceli sorgudan sonra, vcudumun bir ok yerinde ikence izi olduu halde gtrldm zel Suzan Yazc Salk Ocanda salam raporu verildi. Ayn gn karldm mahkemede tutuklandm. ***

232

YLE KOLAY DEL, SEN BAIRTTIRA BAIRTTIRA LDRECEZ Anlatan: Zeynep Arkan
(32 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

Glsuyunda bir tandn evinden ktktan sonra bir arkadama uramak iin otobse bindim (4 Austos 1997). erenky getikten sonra otobsten indim. Yaklak 100 metre yrdkten sonra kardan elinde silah olan birinin bana yaklatn grdm. Arkamda da biri var m diye bakmaya alrken iki- kii zerime ulland. Bir anda on kii oldular. Ben, adam karyorlar diye barmaya baladm. Polislerden biri evet karyoruz, ne var dedi. Karga tulumba bir taksiye bindirdiler. antam alan polis aramaya balad ve cep telefonuma el koydu. Polislerden biri, ubenin mehur ikencecisi Karaday idi. Karadayy beni tanmas iin getirmiler, ancak o beni tanmaynca Sen ihtiyarladn artk diye ona takldlar. Araba kalabalk bir trafiin iinden ilerliyordu. Bu arada Karaday benim boazm skp nereye gidiyordun konu diyor, bir dier polis (ona ubede Azman diye hitap ediyorlard) sarkntlk ediyordu. Ben cevap vermeyince imdi grrsn, insanlar ite byle kaybediyoruz, seni ldrp atacaz bir kenara dediler. inde bulunduum taksinin yanndan geen bir minibsn ofrnn bana baktn fark ettim. Adamn gzleri alm bakyordu. Bardm, adam karyorlar diye. Bundan sonra beni iyice koltuklarn altna yatrp, ayaklar ve elleriyle zerime bastlar. Daha sonra stanbulun Anadolu yakasnda olduunu tahmin ettiim bir ormana gtrldm. Orada bir

233

sre arabada bekledik. Bekleme srasnda dier arkadam da getirdiklerini, onu da, beni de bu ormanda ldrp bir kenara atacaklarn sylyorlard. Yaklak 15 dakika orada bekledikten sonra Avrupa yakasna getik. Ben yine koltuun altnda idim. Dary gz ucuyla grp tanmaya altm. Okmeydanndan getiimizi fark ettim. Yine Arnavutky ormanlar olduunu tahmin ettiim bir ormana gtrldm. Burada arabadan indirdiler, polisler drt kii idiler. - Ya konuursun, ya da seni burada ldrrz. yle ldrp atmayz da, nce bir iki sofras kurar sonra senin icabna bakarz, ardndan kafana bir kurun skarz, sonra grenler de alem yapmlar bu da fahie zaten derler. - Yaparsnz, sizden beklenir dedim. Bunlar iyi adamlar, her zaman gelirler allarn arasna gtrp oturttular. Bamda Karaday ve Azman dedikleri vard. Azman silahn kartp azna mermi verdi. imdi iin bitti diyerek silah bama dayad. - ldrn dedim. - yle kolay deil seni barttra barttra ldreceiz dediler. Yaklak bir saat ormanda bekledik. Polisler bu arada kendilerine yemek getirtip yediler. Talimat bekliyorlard. Bizim yanmza ormanc olduunu syleyen birisi geldi. Ona eer ormanc isen bu adamlar beni kard, gidip haber verirsin, yoksa sen de bunlardansn, bunlar ikenceci dedim. O adam Yok bunlar iyi adamlar, her zaman gelirler dedi. Ve bir sre sonra gitti. Bir saat bekledikten sonra Vatandaki ikencehaneye gtrldm. Buraya kadar polisler benim kim olduumu bilmiyorlard. Burada ieriye girer girmez vurmaya baladlar. Sorduklar tek ey sen kimsin? idi. Gen bir polis dur bakalm, bu, u darbecilerin vurduu kz deil mi? dedi. O olup olmadm anlamak iin karn-

234

m ap ameliyat izlerine baktlar. Ameliyat izlerini grnce benim o kii olduuma emin oldular. Ve ameliyat izlerinin sezaryan izleri olduunu ve benim de 7 yanda bir ocuum olduunu sylediler. Bunlardan benim hakkmda bir ey bilmediklerini karttm. Hemen ikence odasna gtrp askya aldlar. Aldklar ask, Filistin asksyd. Polislerden biri Sana hibir ey sormuyoruz, biz her eyi biliyoruz. Bak her eyini kaybettin, bir cann kald, onu da burada alacaz, sen kayplar bilirsin, hepsi buradan geti dedi. Askda cinsel taciz yapnca, tekme attm. O zaman ayaklarma ar bir eyler baladlar. Bir sre sonra (sresini hatrlamyorum) askdan indirip, banyo gibi bir yere gtrdler. Tazyikli su skmaya baladlar. Su ok souk ve insann vcudunu delercesine tazyikliydi. Buradan kardktan sonra, her tarafmdan sular akarken bir ka soru sorup yeniden askya aldlar. Artk soru sormuyorlard. yle askda bekledim. Midem buland, kusacam dedim. ndirdiler. Bu kez artk silahlar nerede? diye soruyorlard. Ve yakn srete olan lav eylemlerini benim yapp yapmadm soruyorlard. nc kez ask iin hazrlanrken lav eylemlerini benim yaptm syledim. Bundan sonra ikence psikolojik olarak devam etti. Srekli ldrmekle tehdit ediyorlard. Gzaltnn be veya altnc gn tatbikat iin beni Vatann karsndaki binaya ve Harbiye Orduevinin karsndaki binaya gtrdler. Onlara tatbikat yapmayacam syledim. Harbiye Orduevinin karsndaki bina alt katl, yksek bir yerdi. Oradan aa atacaklarn sylediler. Tatbikat yapmaynca bu kez Vatann karsndaki binaya gtrdler. Buraya basn almadlar. Ve yine tatbikat yapmaynca ayaklarmdan tutup camdan aa sallandrdlar. Kimse grmez, seni buradan atarz, sonra da intihar etti deriz dediler. Ben tatbikat yapmaynca, vazgeip ubeye gtrdler. Gzaltnn 7 gn savcla ktm. Ve tutuklandm.

235

Gzaltnda bana ikence yapan polisler TM 1in ikencecileridir. Bunlardan bazlar, Karaday, Azman, Hans diye hitap ettikleri sarn bykl, uzun boylu, 3540 yalarnda bir polis, Ahmet adnda bir bakomiser ve ismini bilmediim gen polislerdi. ***

236

TECAVZDEN KURTULACAIMI DNYORDUM Anlatan: Sergl Hatice Albayrak

(22 yanda, anakkale Hapishanesinde tutuklu)

21 Austos 1997 gn, le saatlerinde Niksar-Tokat gzergahnda bir minibste yolculuk yaparken araba jandarma tarafndan durduruldu. Belde karakoluna gtrlmek zere gzaltna alndm. Daha minibsten indirilir indirilmez on kadar silahl asker tarafndan evrildim. antalarm didik didik arand. Bayanlar arama yetkileri olmad halde stm aramak istediler. Buna izin vermedim. Askeri bir araca bindirerek yola kardlar. Bir sre sonra arabay ssz bir yerde durdurarak, ellerimi kelepelediler. Gzaltna alndm gzergah halkn kulland ilek bir yol olduu iin srekli aralar gidip-geliyordu. Yolu tenha bulduklar anda arac durdurdular, kafama silah dayayarak gzlerimi baladlar. Yol boyunca srekli lmle tehdit edildim. Bu ekilde Tokat Jandarma l Alay Komutanlna getirildim. Alaya girite gzbandn indirdiler. Bir odaya gtrdler. Odada 8 kadar rtbeli, pasaportumu, kimliimi ve dier evraklarm inceledikten sonra bana dnp, adm sordular. Ben de orada yazyor dedim. Bunun zerine ellerindeki evraklarm yzme frlatarak tekme-tokat saldrmaya baladlar. Daha sonra srkleyerek alt katta bulunan hcrelere gtrdler. Ayn gn st ste defa, beni daha sonra ikenceden geirecekleri odaya gtrdler. Gtrdkleri odada yerler halfleksliydi ve zeri kan lekeleriyle doluydu. Almanyadan geldiim iin, srekli Alman vatanda olup ol-

237

madm soruyorlard. Ve konumam istiyorlard. Bense, niye gzaltna aldklarn bilmediimi, avukatmla grmek istediimi sylyordum. Sorularma tekme-tokatla karlk veriyorlard. Akam st, beni hcreden alarak Tokat Kadn Doum Hastanesine gtrdler. Zorla; onur krc, hibir zaman kabul edemeyeceim muayeneyi yaptlar. Buradan istedikleri raporu aldktan sonra Alaya geri gtrdler. Gece yine ayn odaya gtrerek sorgulamaya devam ettiler. Srekli, konumazsam benim iin ok kt olaca biiminde tehditlerde bulunuyorlard. Ben, konumadka, ifade vermedike tekmelerle-tokatlarla saldryorlard. Daha sonra buna tacizi de eklediler. Sorgulamalarda ellerim kelepeli ve gzlerim balyd. Bu halde giysilerimi zorla karttlar, elleriyle tacizde bulundular. Bana yaptklar ikenceleri iki arkadaa izletip gtryorlard. Onlara yaptklar ikencenin sesini de srekli duyuyordum. fade vermezsem; beni daa gtreceklerini, elime bir silah tututurarak ldreceklerini ve atmada l ele geirdik diyeceklerini sylyorlard. Kudurmu kpekler gibi saldryorlard. Elle tacizle birlikte seni tm askerlerin altndan geireceiz diye tecavzle tehdit etmeye baladlar. Bu arada bir ksm da papaz rolne brnyordu. kenceye ara veriyor, sigara teklif ediyorlard. Bu bir sre byle devam etti. kence yaparken pis, iren elleri, yzleri vcudumda srekli dolayordu. Bir ara iki kii dnda odada bulunan dier ikenceciler dar kt. Askeri rtbeli olan bir ikenceci ve itiraf olduunu dndm kii odada kaldlar. Kapy kilitlediler, dardakilere siz gidebilirsiniz dediler. kencecilerden biri beni tutarken dier ikenceci tecavz etmeye alyordu. Bunu nlemek dncesiyle ifade verdim. Tecavzden kurtulacam dnyordum. Fakat ikencecilerin onuru ve namusu yoktu. Bu

238

bilinle hareket edemedim. fade verdiim halde bana tecavz ettiler. Bana tecavz ettikten sonra tekrar tekrar ifademi yinelettiler. Hep daha fazlasn istiyorlard. Gzaltnda bulunduum 3. gn, sabaha doru, binann ikinci katna karldm. Burada da ayn pis, alak yntemler devam etti. Yine tacizler balad. Yine gzlerim ve ellerim baland. Burada da askeri rtbeli ikenceci tarafndan tecavze uradm. 26 Austosta tekrar hastaneye gtrldm. Fakat hibir muayeneye tabi tutulmadm. kence yaplmamtr diye rapor dzenlendi. Basna karldktan sonra tutuklanp Tokat Hapishanesine gtrldm. Bana ikence yapanlar: Tecavz eden ikenceci; 1.85 boylarnda, 90-95 kg. arlnda, salar nden hafif dkk ve saa taral, iri gzl, askeri rtbeli,Tokat ivesiyle konuan birisiydi. Dier bir ikenceci; l.90-l.95 boylarnda, kara tenli, kr sal, gr bykl, geni alnl, bask burunlu, 40-50 yalarnda, Krt ivesiyle konuan birisiydi. kencecileri birebir ynlendiriyor ve koordine ediyordu. tiraf olduunu dndm kii ; l.75- l.80 boylarnda, zayf, esmer, 20-25 yalarnda birisiydi. kencecilere yntem konusunda yol gsteriyor ve gzaltnda bulunan kiileri srekli kontrol ediyordu. ***

239

BAYILDIIMDA DURUYOR, AYILTIP TEKRAR BALIYORLARDI Anlatan: Muharrem Sner

(23 yanda, Bartn Hapishanesinde tutuklu)

Amasya Eitim Fakltesinde renciydim. 11 Kasm 1997 gn, ders knda, faklte bahesinde gzaltna alndm. Arabaya zorla bindirilerek kaba dayak, kfr, hakaret ve tehditlerle Amasya Emniyet Mdrlne gtrldm. Amasya Emniyet Mdrl binasnda ve daha sonra gtrldm Eski Sanayi tarafndaki karakolda kaldm iki gn boyunca eitli fiziki ve psikolojik ikencelere maruz kaldm. Burada rgt yesi olduuma dair hazrlanan bir ifadeyi imzalatmaya altlar. 12 Kasm 1997 gn gece ge saatlerde kaba dayak, lm tehdidi, cinsel taciz, kfr ve hakaretlerle gzlerim bal, ellerim kelepeli bir ekilde bir arabaya bindirilerek Ordu Emniyet Mdrlne gtrldm. 13 Kasm 1997 gn sabah erken saatlerde buraya varr varmaz bir karlama daya ektiler. Yar baygn bir ekilde kk bir odaya gtrerek, sorguya aldlar. Syledikleri eyler hakknda bilgim olmadn syleyince bir ka ikenceci birden, zellikle ba, karn ve srt blgelerime vurmaya balyor, soluksuz baygn duruma gelinceye kadar dvyorlard. Ayn durum bir ka kez tekrarlandktan sonra hcreye gtrldm. Bir ka saat sonra tekrar en son katta bulunan sorgu odasna getirildim. Srekli olarak sylediklerini kabul etmezsem beni ldreceklerini sylyorlar, Seni daa gtrrz, vurur ldrr sonra da atmada ld deriz diyorlar, kimsenin buraya getirildiimden haberi

240

olmadn syleyerek kaybetmekle tehdit ediyorlard. Ara sra ikencecilerden biri geliyor dierlerini dar kartyor, papazlk yapyor, kendince ikence yapmayan polis numaras yapyordu. Ayn gn ilerleyen saatlerde zerimdeki elbiseleri zorla kardlar ve srkleyerek tuvalete gtrp tazyikli suyun altnda tuttular. Sonra koridora gtrp hava akmnda bekletmeye baladlar. Oradan geenler laf atyor, kfrediyor, yer yer saldryordu. Belli bir zaman getikten sonra da tuvaletin yannda bulunan ay oca olarak kullandklar bir odaya gtrldm. Ranzaya yatrp ayaklarm ve ellerimi ayr ayr kelepelediler. Sonra vcudumun eitli yerlerine bir sv dkerek elektrik vermeye baladlar. Biri kablolar vcudumun eitli yerlerinde gezdiriyor, o ara verdikten sonra bir bakas hayalarm skyor, Seni hadm edeceim diye kfrediyordu. Bayldmda duruyor, ayltp tekrar balyorlard. Birbirlerine srekli Ortadou, Hoca gibi kod isimlerle sesleniyorlard. Aile evremden insanlar gzaltna alp ikence yapmakla tehdit ediyorlard. Gzaltnda kaldm sekiz gn boyunca fiziki ve psikolojik ikence eitli biimlerde srd. 19. 12. 1997 tarihinde savcla ve oradan da Ordu 2. Sulh Ceza Mahkemesine karlarak tutuklandm. O gn ifademi alan savcya ve Sulh Ceza Hakimi Havva Cana ikence grdm sylememe ramen, ikence yapanlar hakknda hibir ilem yaplmad. Tutuklanarak Efirli Hapishanesine gtrldm. u anda Bartn Hapishanesindeyim. ***

241

KOMUTANIM BUNLAR KENCEDEN ANLAMIYORLAR, GTRP BALKONDAN AAI ATIP KURTULALIM Anlatan: Ergun Akdoan
(21 yanda, Bartn Hapishanesinde tutuklu)

17 Kasm 1997 gn, Trabzonda sren Gazi davasnn durumasn izlemeye gitmitim. Duruma sabah saat 08.00de balad ve 14.00e kadar srd. Duruma bittiinde geri dnmek iin geldiimiz arabaya binmitik. Henz hareket etmeden arabann ii sivil ve resmi polislerle dolmutu. Ne olduunu anlamadan zerime gelip beni yaka paa alp gtrdler. Trabzon Emniyet Mdrlne getirilince gzlerimi balayp hcreye attlar ve hemen psikolojik ikenceye aldlar. Daha sonra beni gzlerim bal bir ekilde ekip otosuyla doktora gtrdler. O ana kadar fiziki ikence yapmamlard. Asl ikence bundan sonra balayacakt. Beni oradan tekrar geri getirip ayn hcreye attlar. Gz bandm amlard. Bu hcre 3. kattayd. Fazla bir zaman gemeden beni hcreye atan kii geldi ve gzbandn tekrar balad. Gzbandn balayan kii, tahmini olarak 40 yalarnda, uzun boylu, siyah sal, salarnda tel tel beyazlar olan, esmer tenli biriydi. Bu ahs yaplan ikencelerden sonra gelip kaldm hcrede beni kontrol ediyordu. Beni ilk nce slak bir battaniyenin zerine yatrdlar. 3-4 ikenceci kolumdan, bacamdan tutmaya alyorlard. Elektrik vermeye baladlar. Arada hayalarm da skyorlard. kence yaparlarken de teybin sesini sonuna kadar amlard. Bu byle bir ka defa srd. Sonra tazyikli su skmaya baladlar. Vcuduma elektri-

242

i nce slatp sonra veriyorlard. Kendi aralarnda srekli komutanm bunlar ikenceden anlamyorlar, gtrp balkondan aa atp kurtulalm diyorlard. Her getirip gtrdklerinde de saa sola dokunma, her taraf jiletle dolu, ban e duvara vurursun gibi psikolojik ikence yapmaktan da geri kalmyorlard. 3. gnd. Komutanm dedikleri ikenceci Bunu makinenin bulunduu odaya aln diye emirler yadryordu. Ve beni tekme tokat alp gtrdler. rlplak soymulard. Kollarm bir eyle sardlar ve saa sola baladlar. Yukar doru ektiler. Askya alnmtm. Ask belli aralklarla sryordu. Vcuduma su atp slattktan sonra askda elektrik vermeye devam ediyorlard. Askda elektrik verdiklerinde iki sefer kendimden getiimi hatrlyorum. Her iki baylmamda da kendime geldiimde tazyikli su skyorlard. Doktora gtrdklerinde iki gnlk rapor verildi. Bu rapor dosyamdadr. karldm mahkemede tutuklandm. Erzurum DGMde grlen dava sonucu mebbet hapis cezas verildi. ***

243

ZERMDE BULUNAN PARALARA, CEP TELEFONUNA EL KOYDULAR Anlatan: Glbahar nl

(22 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

18 Aralk 1997 gn, bir arkadam grmeye gitmek iin ticari taksiye binmitim. Polisler taksiyi durdurdu ve hakkmda ihbar olduunu syleyerek gzaltna aldlar. Alndm andan itibaren ikenceye baladlar. kence merkezi olan Vatandaki Terrle Mcadele ube Mdrlne getirildiimde st aramas iin bir bayan ardlar. Ancak kabul etmedim. Srekli karn boluuma ve bama vurup, tehditler savurarak ikence yapacaklarn sylyorlard. lk gzaltmd. Daha nce gzaltna alnmamtm. Alndm andan itibaren srekli soru sorarak bir eyler renmeye alyorlard. Sorularna cevap vermeyince tehditler ve ikence seanslar balyordu. ki rolde oynuyordu polis; iyi ve kt polis... nce papaz rol taknan bir ikenceci karma geip kendime yazk ettiimi, niversiteyi neden braktm, geleceimi kararttm, annemi ve babam zdm anlatt. Beni bu ekilde etkilemeye alyorlard. Kendisinin aslnda beni kurtarmaya altn sylyor, ikence yapmaktan holanmadndan bahsediyordu. Karln bulamaynca tamam ben sana yardm etmek istedim ama sen illaki ikence yapn diyorsun diyerek beni yanndaki dier ikenceciye devrediyordu. Bu kaldm sre ierisinde tekrarland. Sorduklar sorulara cevap bulamaynca ikence seanslar da balam oldu. nce ellerimi arkadan birletirerek bir kalasa baladlar ve kalas kaldrarak iki do-

244

lap arasna yerletirdiler. Bylece askyla tanm oldum. Kollarmda mthi bir ar vard. Bacaklarmdan aaya doru ekiyorlard. Bir sre sonra kollarm hissetmemeye baladm. Kat yakarak yzme tuttular. Hemen ardndan souk suya tutarak pencerenin nnde bekletildim. Boynuma sardklar elektrik kablosuyla ksa bir sre elektrik verdiler. Gzaltnda bulunduum sre iinde srekli kaybetmekle tehdit ettiler. Beni kimsenin grmediini sylyor, bir ormana gtrp kurunlayacaklarndan bahsediyorlard. 5. kattaydk. Gece pencereyi aarak beni pencereden aaya sarktp atacaklar tehdidinde bulundular. lk iki gn zellikle ikence youndu. Tecavzle tehdit ediyor, cinsel tacizde bulunuyorlard. Hakkmda verilmi ifadeleri nme getiriyor, her eyi kabul etmemi istiyorlard. Kendi hazrladklar tutanaklar imzalamam iin srekli bask yapyor, imzalamadan buradan kamayacam sylyorlard. zerimde bulunan paralara, cep telefonuna el koydular. Paralar DGMye dahi vermemi, almlard. stediimde ise DGMye verdiklerini sylemilerdi. Gzaltnn 5. gn karldm DGMde tutuklandm ve hala hapisteyim. ***

245

48 SAAT ARA VERMEDEN KENCE YAPTILAR Anlatan: Ayhan Mimta

(29 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

niversitede okurken, demokratik niversite mcadelesi iinde yer aldm. YKe kar genliin srdrd mcadelenin iinde oldum. Bu nedenle siyasi polis tarafndan sk sk gzaltna alndm. u ana kadar 6 kez gzaltna alndm. 15 Mart 1996 gn gzaltna alndmda yine ikence grm ve tutuklanmtm. 1.5 yl Samalclar Hapishanesinde tutuklu kaldktan sonra 25 Eyll 1997de tahliye oldum. Daha aradan bir yl gemeden, bu kez de, 29 Mays 1998 gnnn akam saatlerinde, stanbulun gecekondularndan Nurtepede gzaltna alndm. Burada Halk Meclisi almalarna katlyordum. Yine bir Halk Meclisi yesinin evindeyken, onlarca polis ellerindeki makineli silahlara eve daldlar. Hzla beni ve bir bayan arkadam yere yatrp ellerimizi arkadan kelepelediler. Ellerindeki silahlarn namlusunu vcudumuzun eitli yerlerine bastrarak artk bittiniz dediler. Onlara bakyoruz diye tkrdler, kfrettiler ve kafamz zorla aa bastrdlar. kence evde balam oldu. Daha nceden de gzaltna alndm iin neler yaayacam kestirebiliyordum. Beni, bayan arkada, Halk Meclisi yesi olan ev sahibinin liseye giden kzn, eini ve kendisini de gzaltna aldlar. Evi arama ad altnda talan ettiler, dattlar. Arabada giderken isteklerine uymadm iin yumruk ve tekmelerle saldrdlar. Bir ara hayalarma el attlar anca skmaktan vazgetiler. Bana, ubede nelerin bek-

246

lediinin mesajn veriyorlard. ubede, konuacak msn? sorusuna olumsuz cevap verince hemen yere yatrdlar, boazm sktlar. Nefes alamyordum. Karanlk grmeye baladm anda braktlar. Sonra ba parmaklaryla gzlerime bastrdlar. Karlk verince yine boazm sktlar. Ardndan da hcreye attlar. Ksa bir sre sonra tekrar aldlar. Gzlerimi baladlar. Hcrelerin bulunduu bodrum katnda bir odaya gtrdler. Odann iinde, seslerinden kardm kadaryla 6-8 ikenceci vard. eitli tepkiler vererek beni gvensizletirmeye altlar. Bazlar iren sesler karyor, bazlar kfrediyor, bazlarysa sevgi gsterisinde bulunuyordu. nce oturup sylediklerini kabul etmemi, anlatmam istediler. Reddedince bu sefer gemi gzaltlara benzemeyeceini syleyerek ikenceye baladlar. Kollarm arkadan birletirdiler, muhtemelen snger sarp zerinden iple bir kalasa baladlar ve bileklerimden havaya kaldrdlar. Buna ters veya Filistin asks deniyor. Ayn anda ayaklarma ip balayarak aaya doru ektiler. Bu da yetmeyince kendileri ayamdan aslyorlard. Bylece arlk artyor ve kollarm daha fazla aryordu. kenceyi protesto etmek iin slogan atnca boazma sarldlar. Askda ek olarak yaplan ikenceler bitmiyordu. Bu sefer pantolonumu zdler ve hayalarm skmaya, burmaya baladlar. Acnn uyumadan kaynakl azaldn farkedince brakp, bir sre sonra tekrar balyorlard. Artk yeterli grm olacaklar ki, askdan indirdiler. Kollarma masaj yaptlar. Hcreye gtrdler. Bylece kendimle babaa brakp, daha fazla neler yaayacam dndrmek ve direncimi krmak istiyorlard. Kollarm ve hayalarm aryordu. Hcrelerde yksek sesli ve srekli ayn faist paray alyorlard. Kafam hem ikenceden, hem de yksek sesten dolay davul gibi olmutu... Bir sre sonra tekrar ikenceye aldlar. Bu sefer 5. kata kardlar. Burada pencerenin i ksmnda bulunan bir tel rgye baladlar. zerime bardakla onlarca kez

247

su boalttlar. stemeyerek de olsa titremeye baladm. Sonra kollarm zp beni tuvalete gtrdler. zerimdeki elbiseleri karttlar. Sadece klot kald. Bileklerimi arkadan balayarak yere oturttular ve bir boruya baladlar. Sonra karma geip hortumla tazyikli su skmaya baladlar. Ksa aralklarla kesip tekrar balyorlard. Bylece vcudu soua tam olarak altrmam oluyorlar ve suyun etkisi daha fazla oluyordu. Bu slatma olduka uzun srd. Sanrm geceden sabaha kadar hi durmadan slattlar. Birileri gelip tuvalete giriyordu. zerime ieyeceklerini sylyorlard. Bir yandan da kfr, hakaret, tehdit ve kaba dayak durmadan sryordu. Her tarafm uyumutu. Glkle hareket edebiliyordum. Sabah vardiya deiiklii oldu. kencede 2. gnme girmitim... Ellerimi zp bir odada duvara dnk olarak ayakta beklettiler. Cereyan yapmas iin camlar atlar. Sonra beni tekrar tuvalete gtrp tazyikli su skmaya devam ettiler. Bu sefer ayaktaydm. Suyu zellikle cierlerime tutuyorlard. leride hastalanacam sylyorlard. Sonra tekrar odaya gtrp ayakta beklettiler. Ve tekrar tuvalete souk su tutmaya, yine ayn odaya... Bu gidi geliler uzun bir sre devam etti. Sonra yine tuvalete gittiimde bu sefer byk bir buz kalb hazrlamlard. Buzu bir bezin zerine yatrmlard. Beni buzun zerine yatrdlar. Her tarafmn buzla temas etmesi iin klodumun iine, koltuk altlarma ve dier blgelere irili ufakl buzlar koydular. Bir bezle sardlar. Ayn anda slatmaya devam ettiler. Suyu az ve burnuma bouluncaya kadar tutup sonra ekiyorlard. 30-40 dakika kadar sonra kaldrp odaya gtrdler. Sonra yine buz kalbna... Oda ve tuvalet arasnda mekik dokuyordum. 3-4 saat sonra buz erimiti. Bylece tazyikli suya devam edildi. kenceciler vardiyay srekli deitirdikleri iin su ikencesinin yannda kendilerine zg yntemleri de uyguluyorlard. Bazlar hayam skyor, bazlar suyla

248

bomaya alyordu. Yine bazlar ise cinsel tacizde bulunuyordu. Bir ara ikencecinin biri suyu kesip kafama dz ve geni bir tahtayla vurmaya balad. Bu beni iyice sersemletti. Odaya geri gtrldmde bilincimde sorunlar ve bulanklklar yaadm... Sonra 3. ve 4. gnler geldi... Beinci kattaki su ve dier ikenceler yaklak 48 saat srd. Kendi aralarndaki konumalarnda vcudumun morarm olduunu sylyorlard. Hi uyumamtm ve ayakta zor duruyordum. Elbiselerimi giydirip tekrar hcreye gtrdler. Uzun bir sre hcrede kaldm. Tahminen 7-8 saat gibi. Sabah tekrar yukarya gtrldm. Soyup tuvalete gtrdler. Yine yere oturtup kollarm arkadan baladlar, su ikencesine devam ettiler. Her eyin yeniden baladn syleyerek gzalt boyunca dayanamayacam, pes etmemi istediler. Bir saate yakn sren bu ikenceye ara verip stm giydirdiler. Hcreye gtrdler. Gtrmeden nce benimle birlikte gzaltna alnan bayan arkadaa tecavz tehdidinde bulundular. Bundan da sonu alamaynca, bu kez beni tecavzle tehdit ettiler. Bundan sonra mahkemeye kadar daha ok psikolojik ikence yaptlar. 3-4 gn sonra da DGMye karldm ve tutuklandm. Kafatasm imiti. Gzlerimin iinde kan phtlamas olumutu. Kafamda yark vard ve her tarafm uyumu, yara bere iindeydi. Adli Tpdaki bayan doktor ikayetimi sordu. Her tarafmn, zellikle de kafamn ardn syledim. Gzlerimdeki kan phtlamasnn kafama vurulmasndan kaynaklandn doktorun kendisi syledi. Ancak kafama bakmad bile. Vcudumun eitli yerlerindeki morluklar yazd ve fotorafm ekti. TM-1deki btn polisler ikenceme katld. Ancak hepsinin ismini bilmiyorum. Birbirlerine taktklar lakaplar ve sonrasnda mahkemede rendiim isimler var. Bunlar; Karaday, Ramazan (Rambo), 52, Hilmi Yarayc, Ali Eranl, Tatar, Hans...

249

ASKIDAYKEN KOLLARIMDAN KEMK SESLER GELYORDU Anlatan: engl Arslan

(21 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

8 Temmuz 1998 tarihinde, akam saat 21.00 sularnda, kitellide komumuzun evinde otururken, ev ikenceci polisler tarafndan basld. Evin etraf ablukaya alnmt. Her yer polis kaynyordu. Evin her yerini aradlar. Evdekilerin ve benim btn kar koyularmza, kfr ve hakaretlerle karlk verdiler. Beni ve evdeki 4 kiiyi arabalara bindirip Vatandaki ikence merkezine gtrdler. Arabada bu sefer iin bitti, hi ansn yok tehditlerinde bulundular. ubeye girer girmez beni dierlerinden ayrp gzlerimi balayarak bir odaya soktular. lk nce iyi polis rolndeki papaz geldi. Bak kzm seninle batan anlaalm. Bize zorluk karmazsan biz de sana zorluk karmayz. Bak daha gensin, kendine eziyet etme. Buna benzer birok ey anlatt. Arada bir dier ikenceciler geliyor onlar da laf atp gidiyorlard. En sonunda papaz rolndeki ikenceci dayanamayp cellat yzn aa vurdu. Yeter artk be, senin iin daha fazla enemi patlatamam diyerek beni srkleyip koridora kartt. Koridorda beni, duvara, kaplara vuruyor, odalara sokup kartyor, saa sola savuruyordu. Ne yapacan arm gibiydi. Dier ikenceciler gelip beni bir odaya soktular. zerimdekileri karmam sylediler. karmaynca zorla eteimi ve tirtm kardlar. Beni bu ekilde bir sre koridorda dolatrdlar. Sonra ayn katta bulunan tuvalete gtrdler. Lavabodaki muslua hortum balayarak zerime tazyikli su

250

skmaya baladlar. Arada bir hortumu brakp vuruyor, yerlerde srklyorlard. Seni burann paspas yapacaz diyorlard. Sonra zerimi giydirip bir odaya gtrdler. Bu srada gzbam akt. Odada daha nceki gzaltlarmdan tandm Rambo, Karaday, Hans, ef lakaplarn kullanan ikenceciler ile ilk defa grdm ikenceciler vard. Bu sefer iin bitti, mahvoldun. Biz sana ans tanyoruz sen yine bildiini okuyorsun. Ne var sanki kendini ezdirecek diyerek vurmaya baladlar. Kafama ve karnma vuruyorlard. Salarmdan tutup odann iinde yerlerde srklediler. Kafam duvara ve masalara vuruyorlard. Boazmdan skp, yukarya kaldryor bu ekilde bomaya alyorlard. Bu boma yntemini birka kere denediler. Daha sonra yere yatrp zerime oturdular. imin bittiini, artk kimsenin yzne bakamayacam, tecavz edeceklerini sylyorlard. Azma ve burnuma yanan sigaray tutup nefessiz brakyorlard. kence bu ekilde saatlerce devam etti. Asansrle alt kata indirdiler. Buras hcrelerin olduu yerdi. Hcrelerin olduu yerde bir de ikence odas var. Beni oraya gtrdler. Yerler kaln, siyah bir naylonla kaplyd. erisi hafif karanlkt. 3 dolap, 1 masa ve sandalyeler vard. Konumaya baladlar. Bak imdiye kadar daha hibir ey yapmadk sana. Bu iyi niyetimizi ktye kullanma, yazk etme kendine, bizi dinle. Yoksa bu kollar bir daha kullanamayacaksn gibi telkinlerden sonra kollarm arkadan bir sopaya baladlar. Sonra da sopay iki taraftan kaldrp iki dolabn zerine koydular. Btn arlm kollarmdayd artk. Bir taraftan kollarmdan bastryor, bir taraftan da ayaklarmdan aaya doru ekiyorlard. Bir ara ieri iki kadn girdi. Bak daha nce biz de sizin taraftaydk. Ama bunun hibir ie yaramadn anladk. Bunlar bo iler, brak bu ileri bizimle al... diyerek ibirlii teklif ettiler.

251

Bu ekilde arlk daha ok artyordu. Bir sre sonra indirip ayn katta bulunan tuvalete gtrdler. Du kabinlerine sokup nce scak tazyikli su sktlar, ardndan da souk su... Tekrar askya aldklar odaya gtrdler. Ayn ekilde askya aldlar. Bu sefer elektrik de verdiler. Kablonun bir ucunu ayama balayp, bir ucunu da vcudumda gezdirdiler. Bir sre sonra elektrik vermekten vazgetiler. Kollarmdan kemik sesleri geliyordu. tikleri ayn artklarn bamdan ve ensemden aa dkyorlard. Askdan indirip tekrar scak ve souk tazyikli suyun altna tuttular. Artk zaman kavramn unutmutum. Bir ara hcreye koydular. 1-2 saat sonra tekrar ikenceye baladlar. kence 2 gn boyunca sistemli bir ekilde devam etti. 2 gn de hcrede bekletildim. Burada da srekli yksek sesle Trkiyem adl mar dinlettiler. 4. gn, 12 Temmuzda karldm mahkemede polisin hazrlad senaryolar sonucunda tutuklanp mraniye Hapishanesine getirildim. Halen tutukluyum. ***

252

LK KEZ UAA BNYORUM. SEVNSEM M, ZLSEM M? Anlatan: Ahmet Aslan

(21 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

8 Ekim 1998... Bornovada bir lokantadaym. Yemek yiyorum. Karn ars birden bastrnca kendimi lavaboya attm. Merdivenlerden tekrar karken masamda 3-4 kiinin oturduunu grdm. Kim olduklarn tahmin etmem zor deil. Sevimsiz suratlar beni grm deil hala. Belli ki beni bekliyorlar. Kendime kama frsat yaratmalym. Ama ehrin gbeinde kapal bir mekandaym. Kapdan dar admm atar atmaz Bozyaka ikencehanelerine doru yola karlrm. Masada beni bekleyen yer de ayn yer aslnda. Karar verdim, masaya yneliyorum. - Biz polisiz, kimliini gster. - stn arayacaz. evremdeki insanlar olayn aknlndalar. Biraz nce yanlarnda yemek yiyen gen, drt haydut tarafndan gtrlyor. Kimbilir gazetede okuyanlar beni nasl tanyacak? zmir polisi nasl deklare ederse etsin; ben ikencecileri, onlar beni iyi tanyor. Onlarla sk sk oturma eylemlerinde, kampsteki yrylerde kar karyaydk. 31 Martta (1998) kaybettikleri 4 arkadamz iin her hafta Konak Meydannda sloganlarla toplanyor, kayplarmzn fotorafn ayor ve oturuyorduk. Ege niversitesi kampsnde paral eitime, YKe ve faist saldrlara kar yryler dzenliyorduk. Onlar, Konak Meydannda, kampsn iinde de bizi kardan izlerler ve ou zaman da saldrrlard. imdi yine kar

253

karyaydk. - Adm Ahmet Aslan, beni ikenceye gtryorlar. - nsanlk Onuru kenceyi Yenecek Kayplardan biri de ben olabilirdim. Ama imdi kolay kaybedemezler. Yemek yiyenler beni duydu. Slogan ikinci kez atamadm. En suratsz, kocaman ve irkin elleriyle azm, burnu kapatt. Nefes bile alamyorum. kisi iki elimden, ikisi iki ayamdan tuttu, yerle ilikimi kestiler. Beyaz renkli bir otoya bindirildim. Kafamdan aa doru bastryorlar. Neyi grmemi istemiyorlar, anlamyorum. Hergn defalarca getiim yoldan ikenceye gtrlyorum bu kez, anatomi laboratuarlarndaki kadavra dersleri yerine. kenceleriyle beni kadavraya evirmeyi planlyorlar herhalde. Bankamatik var yolun sanda. Acaba hesapta param var m? Dndm eye bak... Bir el hayalarma uzanyor, sktka skyor. Stres topu gibi geliyor ona. Bozyakadayz... Asansrle 4. kata ktk. En suratsz dedim ya, ayn zamanda en gbeklisi, en esmeri ve en kaln seslisi kafamn stn yumruklayp duruyor. 4. kattan 5. kata merdivenle ktk. Yanllkla kan olmasn diye 5. kata asansr yapmamlar. 5. katn nn daha nce duymutum. Yzlerce insan buradaki ikence odalarndan geti. imdi sra bende. Odalarn duvarlarn ses geirmeyecek ekilde dizayn etmiler. Zorla stm arayp hcreye attlar. stmdeki bir kad farketmediler. Ne olduu nemli olmasa da ellerine gememeli. Hcrede saklayacak bir yer yok. Yemeye balyorum. Derken sorguya aldlar. Her yerim elektrodun dier ucuna mekan oldu Bir saat boyunca konutular. Hep ayn eyler. lk kez ubeye dtm ama hep okuduum, duyduum eyleri sylyorlar. - Sosyalizm ld. Kendinizi niye ypratyorsunuz? - nderiniz, abileriniz Avrupada, siz ikence gr-

254

yorsunuz. - Ulan niversite rencisiymisin. Ne bokuna bu ilere bulatn? - ... nce beynimi teslim almaya altlar. Sonu alamaynca vcuduma yneldiler. rlplak soyuldum. st keten kapl bir tezgaha yatrdlar. Ellerimi ve ayaklar sabitlediler. Yaptrdklar bu zel tezgah biraz slak. Beni de bir ie suyla slattlar. Buz gibi suyu yava yava dktler zerime. Acele etmiyorlar. Psikolojiye oynamaya devam ediyorlar. Ama bir kez baladlar m onlar cumhurbakanlar bile durduramaz. Elektrodun bir ucunu ayak sere parmama baladlar. Dieri seyyar olacak anlalan. lk akm cinsel organmdan verdiler. Yanaklarm, enem, kulaklarm... her yer elektrodun dier ucuna mekan oldu. Ayn zamanda acya mekan. Sa ayam felaket kaslyor. Gzlerim bal, zaman kavramm kaybolmu. Ne kadar oldu bilmiyorum, elektrii kestiler. Zorla tezgaha yatranlar, zorla ayaa kaldrp zplatyorlar, dolatryorlar. Arkasndan souk suya tutuldum. imdi nolcak derken koca bir vantilatrn nne getiriliyorum. Vantilatr kurutuyor, onlar su dkyor. Elektrik baya halsiz drd, ayakta durmakta zorlanyorum. Vantilatr souk souk esiyor, titrememek elde deil. Konumaya devam ediyorlar. Hi susmadlar ki. Bir taraftan sorular yayor, dier taraftan kendini harcatma diyorlar. Gzbandn karmaya alyorum. Gzlerim kamayor. Kaanlar oldu. Kimseyi doru drst seemedim. Saldrarak tekrar band taktlar. Tekrar elektrik, su, vantilatrden hava... 6 defa bu i tekrarland. Birinde manyetonun sesi duyulmaz oldu, galiba bir sorun kt. Fsldayorlar. Manyetoyla uraan o srada elektrik arpt. Adama elektrik veriyoruz, biz arplyoruz dediini duydum. Ardndan ikenceye ara verdiler. nc gnn akam minibsle yola karldm. Yanmda bir de bayan arkada vard. Ayn nedenlerle g-

255

zaltna alnmt. Onun grn benden daha kt. Araba ilerledike kafamda sorular oluuyor. Gittiimiz yer nihayet anlald. Uzaktan havaalan grnd. Meer uakla stanbula gtreceklermi. lk kez uaa biniyorum. Sevinsem mi, zlsem mi? zmire kubak bakmak gzel. Evlerin klar, Krfez, Kordon ve Karyaka... Elektrik, dayak, souk su ve ask... Filistin asks... 45 dakikada Vatandayz. Bayan arkada ayr arabaya bindirmiler. Yalnzlk duygusunu gzaltna alnanda oluturmak onlar iin nemli. Vatan Caddesindeki ikencehanelere girer girmez askya alnyorum. Kollarm arkaya bkp skca saryorlar. Daha sararlarken uyuuyor. Birazdan havalanacam. kenceciler kendi bayraklarnn gndere ekilmesini izler gibi mutlular. Seslerinden anlyorum, gzlerim bal. Sorular geliyor pei sra: - Hangi eylemlere katldn? - sim ver... - Tanklar yle demiyor... - Hangi eylemler?.. Kollarm hissetmez oldum. Havada yzlmeye hazr kurbanlk koyun gibiyim. Bir sre sonra indiriyorlar. Kollarma kan hcum ediyor. Askdayken daha az ar vard. kencecilerden biri kollarma egzersiz yaptryor. Beni dndnden deil, birazdan yine askya alabilmek iin. Toplam ask etti. Askdayken hayalarm buruyorlar ve ayaklarma baladklar iple aaya ekerek kollarmdaki gerilimi artrmaya alyorlar. Ardndan hcre... Kar hcrede tandk bir yz, ses... Farkl bir nedenle gzaltna alnm. Bir hastaneye gtrldk. Doktor sadece iz var m? diye sordu. Grnrde belirgin iz yoktu. Salam raporu verdi. Arlar, szlar, psikolojim doktor iin nemli deildi. Ayrntl muayene etse o doktorun da ikenceden gemeyeceini kim garanti edebilir ki?

256

Yine havaalanndayz. zmire geri gidiyoruz. Hava bu kez daha kararm. Elimi uzatsam Bakrkye deecek gibiyim. Ayasofya, Sultanahmet, uzaktan Adalar, bu kadar yakndan son kez geiyorum. Tost getiriyorlar, ay, kola veya viski diyor hostes. ekerli su diyorum. Yanmda oturan ikenceci yalvarrcasna tost-kola istememi sylyor. Reddediyorum. Artk bitti diyor, ikenceleri kastederek; Yarn mahkemeye karsn. ekerli suyu iiyorum, hostesin verirken ard ekerli suyu. 14 Ekim 1998de tutuklanyorum. Suum, Anayasann tamamn veya bir ksmn tayir ve ilgaya teebbs etmek. Byle diyor savc ve hakim... ***

257

Y BAK, AZ SONRA LECEKSN DEDLER, 5 . KATTAN AAIYA ATTILAR Anlatan: Rza Poyraz
(30 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

- 19 Aralk 2000 tarihinde mraniye hapishanesine dzenlenen katliam saldrsnda ald kurun yaralaryla ar yaraland ve kaldrld hastanede yaaman yetirdi... Ailemle birlikte, devletin dman gzyle bakt stanbul Gazi Mahallesinde oturuyorum. Ve bir irkette alyordum. Mahallemize ynelik bir ok saldry, polis terrn bir Gazili emeki olarak ben de yaadm. Ayrca Gazi Mahallesine ynelik katliam srasnda polise katledilen Zeynep Poyraz da amcamn kzdr. Polis terrn ailece en yakndan bizler de yaadk. Gazili olmak, Gazide oturmak polise sakncaldr. Gazili olana bugne kadar hep terrist dendi ve potansiyel sulu olarak grld. 21 Aralk 1998 gn i knda Pangaltdan geerken resmi polisler tarafndan pheli ahs denilerek gzaltna alndm. Polisin gzaltlarda keyfiyeti yle noktalara varmtr ki, anlalr olmaktan kmtr. pheli ahs denerek sk sk yoldan geen onlarca insan alnmakta ve gnlerce karakol karakol dolatrlabilmektedir. pheli ahs dedikleri bendim... Oysa, kimliimi sordular gsterdim. ve ev adreslerimi, telefon numaralarm verdim. Ayca stmde herhangi bir su unsuru da yoktu. Kesici, delici, ateli bir silahta kmamt.

258

Polise gre bunlarn hibir nemi yoktu. Gazili olmam, Gazide oturmam pheli ahs olmak iin yeterliydi. pheli ahs olarak alndm Pangaltdan nce Mecidiyeky Polis Karakoluna gtrldm. Orada derdimi anlatacak hibir yetkili bulamadm. Niye beni gzaltna aldnz? soruma hep kfr ve dayakla cevap verildi. Orada soru soramayacam, sylenenlere uymak zorunda olduumu, ne denilirse onu yapmam gerektiini dayak ve kfrlerle anlatyorlard. Karakola geldiimde sapasalamdm. Gzaltndan sakatlanm, vcudu rselenmi, ikencenin izlerini tayan fiziksel ve manevi aclarla kacaktm. Orda beni ii pislik dolu bir hcreye koymulard. Bekliyordum. Hibir aklama yapmadan beni tutuyorlard. Onlara gre pheli ahstm. Bu bekleyi akama kadar srd. Akam, grltl bir ekilde ieri 7-8 kiilik gen bir polis grubu girdi. Elinde telsiz olan karakolun komiserine benim adm soruyorlard. Ardndan ilemler yapld ve yeni gelenler beni oradan alarak kendi arabalarna gtrdler. 21 Aralk akam Vatan Caddesindeki stanbul Emniyet Mdrlne getirildim... ubeye getirilir getirilmez ikence de balad. nce Gazi Mahallesinde oturduum iin ikence yaptlar. Gazi Mahallesinde oturduum iin terrist ve DHKP-Cli olduumu tm ikenceciler hep bir azdan haykrdlar. Sonra hep bir azdan Gazi Mahallesinin ne kadar byk terristler yetitirdiini sayp-dkmeye baladlar. Mcadelede ehit dm olan DHKP-Clileri sayarak onlar tanyp-tanmadm sordular. kencecilerin iinden gen bir ses; Bu hepsini tanr. stelik bunun birok eylemi de vardr. Hem Gazili olacak, hem de yapmayacak dedi. Onun bu kefini dier ikenceciler hemen destekledi.

259

Ve birbiri pei sra stanbulda gereklemi olan eylemleri sayarak benim bunlara katldm sylediler... armtm... Yoldan gzaltna alnm, pheli ahs olmutum. O yetmemi ve bu kez de bir eylemci yaplmak isteniyordum. kenceciler en azndan bu eylemlerin bir ksmn bana zorla kabul ettirmeye alacaklard. Eylemlere katlp-katlmadm hi nemli deildi. Katlmadm, olaylarla ilgimin olmadn onlar da biliyordu. Dardayken, ou kez TVlerde ve gazetelerde silahlarn, yaynlarn olduu masalarn arkasna karlan insanlarn durumunu dnrdm. O insanlara ilgili yaplan aratrmaya gre.... eylemleri yaptlar aklamasn yapard polis efleri. Nasl aratrdlar diye merak da ederdim. imdi ayn durumda olan bendim. Avukat istesem getirmezler. Karakolda aileme haber vereyim dediimde polis zerime yryp kfr etmi, telefon ettirmemiti. Yani hem gzaltna alyor, hem gizliyorlard. Eylem yaptn diyorlar ama o eylemlerin olduu saatte benim nerede olduuma, ne yaptma, katlp-katlmadma ilikin tek bir aratrma abas yoktu. kence yapmakla, ldrmekle beni tehdit eden polisler, bu eylemleri kabul etmemi istiyorlard. Peki onlar bu sonuca nasl vard? Eylem yaparken beni grdler mi? Byle bir ey de yok. Ksacas polisin elinde hibir somut belge, fotoraf, tanklk yoktur. Sadece polisin ikence zoruyla bu eylemleri kabul ettirme abas vardr ortada. Yani ikence yapacak, kolumu-kanadm kracaklar ve zorla ilgim olmayan eylemleri kabul ettirecekler. Olan buydu, yaplmaya allan buydu... kencede kaldm 7 gn boyunca ben hep bunlar yaadm. O nedenle 4. kattan atldm ve sakat kaldm. Karmda polis de olsa, yapmadm bireye nasl olur da evet ben yaptm derdim? Demedim. Hayr ilgim yok, brakn beni gideyim dedim.

260

Hayr demem barda taran son damla oldu. Ve bilinen ikence yntemlerini gn gn zerimde denemeye baladlar. Bana yaptklar ikenceler arasnda -fiziki olanlar ierisinde- belki de en youn yaplan askya almalar oldu. lk gn geceden balayarak ertesi gn, beni camdan attklar sreye kadar 7 kez askya alndm. Askdan indirdiklerinde uzun boylu dinlendirmiyorlar, banyo dedikleri blme gtrp uzun srelerle tazyikli suya tutuyor ve souk su altnda bekletiyorlard. Ask ikencesinden dolay kollarm artk tutmaz olmutu. Tamamen uyumutu. Bu nedenle kollarm ilk bata sakat kalmasn ve daha uzun sreli ikence yapabilmek iin ikenceciler kollarm tutuyor, hareket ettiriyor ve sallyorlard. Souk su ikencesine, yumruklayarak, tekmeleyerek, yerlerde srkleyerek gtryorlard. Bazen sorgu odasna gtryor, bombaladm saydklar eylemleri kabul etmemi istiyorlard. Neler yoktu ki bu eylemler iinde; parti binalarnn, adliye saraynn, vergi dairesinin bombalamalaryd... lk vuran da papaz... Tabii bunu da deiik bir yolla yapyorlard. kenceye ara verip oturmam iin bir sandalye veriyorlard. Az nce bana ikence yapanlardan biri papaz oluyor ve yumuak bir slupla kabul etmem iin ikna etmeye alyordu. Papaz eylemleri kabul etmezsem tekrar ikence grmek, ldrlmek, tecavz edilmekle tehdit etmekten geri durmuyordu. Yani papaz da ikencenin bir parasyd. Ask ile, fiziki ikence ile kramadklar direncimi bu kez beynime hitap ederek, korkutarak krmaya alyorlard. Papazn maskesi abuk dyordu. Papaz ikna etmeye alyor, eylemlerle ilgimin olmad anlatyordum. Sonra da brakn beni gideyim

261

dediimde film kopuyordu. Ve kfrle kark ilk vuran da papaz oluyordu... nce yumruklama fasl geliyordu. lk gece ikencecilerden biri giydiim ayakkaby karm, topuuyla onlarca kez kafama vurmutu. Ardndan copla kafama, ellerime, srtma ve ayaklarma vurmaya baladlar. Sonu alamadlar... Tekrar askya gtrdler. Kfrler, hakaretler, psikolojik saldrlarla beraber hrltl bir ses hayalarm skmaya, ekitirmeye balad. Beynimde ince bir sz duyuyorum. Tm sinirlerim alt-st olmu durumda. Hayalarm skan hrltl ses yoruldu. Bu kez onun yerini bakas ald. Kfrler ederek hayalarm skmaya balad. Bir sre sonra o da yoruldu... ve bir nc ikenceci devam etti. Ac bydke byd. Bir yandan da kollarmn gerildiini, kopacak hale geldiini hissediyorum. Yapt ikencenin etkisini artrmak iin olsa gerek, o hrlt ses; Olum Rza!.. Artk bu halinle ie yaramazsn. Sen artk ldn, hadm oldun. lsn olum, ldn... Duyuyor musun?.. ldn... Hayatn karard demeye balad. Bu laflar sk sk deiik sslemelerle bir ok ikencecinin azndan duydum. Bir yandan hayalarm buruyor, dier yandan da hadm oldun diyerek zayf yanm bulmaya alyorlard. Zaman gece yarsn oktan geti... kence sryordu... Tekrar askdan indirip baka bir odaya gtrdler. Tehditler, dalga gemeler, aalamalar devam ediyor. kencecilerden biri; Olum buras Tim-1... Hi duymadn m? Buradan yle kolay kolay kurtulan olmamtr. Sen de kurtulamazsn. Bizim dediimizi kabul edersen kar gidersin dedi... Bu kez kaba dayak balad. Ardndan souk su ikencesine gtrldm. Ellerimi bir boruya kelepelediler.

262

Hortumla, souk ve tazyikli suyu vcuduma tutmaya baladlar. nce yzme, azma ve sonra da dier blgelere... Uykusuz, yorgun ve bitkin bir haldeydim. Ayakta duracak halim yok. Vcudum krk-dkk iinde. Ucunda madeni bir arlk olan hortumu azma sokuyorlar. Suyu istemeden de olsa yuttuka boulacak bir noktaya geliyorum. Kelepeyi skp yerimi deitiriyorlar. Kokudan tuvalet blmne geldiimi anlyorum. Biri bir fra istiyor. Glmeye balyorlar. Ne olacan, nasl bir alaklk peinde olduklarn ben de merak ediyorum. Az sonra ne yapmak istedikleri ortaya kyor. Tuvaletin pisliini vcudumun bir ok blgesine fra ile srp srp glyor, yorum yapyorlar. Ardndan da aalamaya, alay etmeye alyorlar. Daha iyi anlyorum ki, ikenceciler her eyi yapabilecek durumdalar. Onlar balayan hibir kural, hibir ahlak anlay, hibir deer yoktur... Kaarken dt! Sabaha dek ask, kaba dayak, souk suya tutma ve bekletme yannda psikolojik ikence de devam etti. Ailemi buraya getireceklerini, onlara da ikence yapacaklarn, tutuklatacaklarn sylyorlard. Sulamalar kabul etmemi istiyorlard. Kabul etmeyince salarm yolmaya baladlar. Tekrar kaba dayak ve souk su ikencesinden sonra dinlendirmek iin hcrelere indirdiler. 2 saat hcrede kaldm. Sabah da olmutu. Bir ara ikence yerlerine; hayalarma, kollarma, ayaklarma bir merhem getirip srdler. Dinlenme ok uzun srmedi. Aceleleri vard. Hcreden alp tekrar ikenceye baladlar. Ask, falaka, kaba dayak, souk su altnda tutma, su dolu kovaya batrp karma gibi ikenceler lene kadar devam etti. Bir sre yine ara verdiler. leden son-

263

ra tekrar baladlar... Kaba dayak atarken brakp ktlar. Kendi aralarnda konumaya gittiler diye dndm. Az sonra geldiklerinde yine papaz ne kt. Ve zerine basa basa; Rza, olum dinle beni!.. Kabul etmen lazm. Yoksa seni ldrecekler... diyerek uzun uzun tehdit etti. O an ldrebileceklerini dndm... Bunlar 22 Aralk gn oldu... Tavrmda deiiklik yoktu. Hayr deyince bizden gnah gitti deyip dier ikencecilere seslendi. eri doluan ikenceciler beni karga tulumba alarak yukarya, 5. kata kardlar. Bir odann nnde gzm atlar. Kelepemi kardlar. Ve cam ap, kfrederek iyi bak, az sonra leceksin diyerek vcudumu camdan aaya itmeye baladlar. Bir an kendimi bolukta hissettim... ... Gzlerimi atmda hastanedeydim. Ayaklarm krlmt. Belim incinmi, ellerim yara-bere iinde kalmt. Hayalarm imi, ar iindeydi. Vakf Gureba Hastanesine getirilmitim. Polis doktor ve hemirelere terrist olduumu, eylemlere kartm ve kaarken dtm syledi. Doktorun bu olaydan sonra tavr deiti. Hem tedavi etmiyor, hem de polislerin orada bana saldrmasna gz yumuyordu. Vakf Gurebada 2 gn kaldm. Polis all ayaklarmla oynad, kalem sokup canm actmaya, akmak ile yakmaya alt. Sonra Haseki Hastanesine gtrldm. Orada da 1.5 gn kaldm. Tedavim yine engellendi. Tedavi yapmak isteyen doktorlara polis bask yapt. Yaral olmama ramen polis, doktorlara bask yaparak taburcu ettirdi. Ve tekrar ubeye getirdiler. ubede kaldm son iki gn boyunca da polisler bask ve tehditlerini srdrdler. Daha sonra mahkemeye karldm ve tutuklandm. ***

264

BAYILDIIMDA VCUDUMU AKMAKLA YAKARAK UYANDIRIYORLARDI Anlatan: Mehmet Zincir

(26 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

- Grd ikenceler, ubede kalmad. lm orucu direniisi olarak hapishanede ve hastanede ikencenin baka biimlerini yaad. Mehmet Zincir de, artk hapishanelerde hafzas yokedilip yaayan lye evrilenlerden biri. renci olmamn yan sra Devrimci Genlik dergisinde de alyordum. Genliin sorunlarna sahip kan dergimiz srekli polisin engellemesi ve basklaryla karlayordu. Dergide alan bizler de bu baskdan nasibimize deni alyorduk. Siirtte okula devam ederken 30 Mart 1996da polis tarafndan gzaltna alndm, ikence grdm. Yine skenderunda 16 Temmuz 1997de gzaltna alnp ikence grdm. 4 Kasm 1997 gn, stanbulda, Kurtulu gazetesinden kta siyasi polise gzaltna alndm. Vatandaki ikencehanede 5 gn boyunca tutuldum ve ikence grdm. Bir kez daha gzaltna alnma durumunda tutuklatp hapishaneye gndermekle de tehdit edildim. u anda tutuklu bulunduum gzaltm ise 28 Aralk 1998 gecesiydi. Polisler, Anadoluhisarnda kaldm evin kapsn krp girdiler. Balar kaskl, elik yelekli ve ellerinde byk silahlarla bar-ar arasnda yere yatn komutu vererek evde bulunan herkesi dipikleyerek, yumruklayarak yere yatrdlar. stmzde tepiniyorlar, bamz kaldrmamza izin

265

vermiyorlard. Yerden bam kaldrdm an yzme, bama gelen tekmelerle yeniden yere yaptm. efleri olduunu sandm biri etrafa emirler yadryordu. yi arayn, aranmadk yer kalmasn diye ulurcasna baryordu. Bu, evin yamalanmas, datlmas, her eyin krlp-dklmesi anlamna geliyordu. Zaten bu emrin ardndan krlma sesleri gelmeye balad. Bamzda silahl polisler, bizse yzst yere uzatlm olarak bekletildik. Her kalkta kafama, srtma tekme ve dipik yedim. efin aln gidiyoruz sesiyle ne kadar zaman getiini kestirememekle beraber ikencehaneye yolculuumuz balad. Bam zorla eerek, gzlerimi kapatarak ve srkleyerek beni dar kardlar. Arabaya geldiimizde kaba dayak atmaya baladlar. Bir ksm gebertip burada atalm diyordu. O ara ellerime kelepe takp arabaya bir paket gibi attlar. Arabada gzlerimi balayp bam zorla edirmeye, olmaynca da zerime oturmaya altlar. Beykozdan Aksaraya, Vatana yolculuumuz gecenin sessizliinde srd. Gzlerim bal olduu iin nereden, nasl getik bilmiyorum. Vatana gtrleceimi biliyordum. Daha nce orada kaldm iin ne yapacaklarn da az-ok kestiriyordum. Beni niye aldlar? diye hi dnmedim. Devrimci Genlik dergisinde almam alnmam iin yeterliydi. Hibir sorularna cevap vermeyecektim. Uzun sredir bana di bilediklerini biliyordum. Ve bunu da daha nce ifade etmilerdi. Sonunda Vatandaki ikencehaneye geldik. lk ileri pantolonumu karmak oldu. Ksk sesli bir ikenceci kfrler arasnda hayalarm vargcyle skmaya, burmaya balad. Dayanlmaz lde ac veren bir ikenceydi. Bir yandan da seni hadm edeceim diyerek psikolojik olarak da etkilemeye alyordu. Hayalarm yeteri kadar sktn dnerek brakt. Bu kez baka bir ikence eidine getiler.

266

zmir 4n birden halletti. Biz bunu halledemeyecek miyiz? Ellerimi arkadan balayp kaln bir iple yukarya ektiler. Askya alma faslna getiler bylece. Kollarm ok sk balamlard. Askda rlplaktm. Ayn hrltl ses yine hayalarm burmaya devam etti. O ara verdike dierleri de yumruklarla karnma, bbreklerimin olduu blgeye vuruyorlard. Askdayken, daha nce zmirde kontrgerillann 4 devrimciyi kaybetmesini kastederek, zmir 4n birden halletti. Biz bunu halledemeyecek miyiz? diye konumaya baladlar. nce sesli bir ikenceci Hemen ldrmeyelim. Biraz eksin. kence ile ldrelim diye katld bu konumaya. Vurmaya, hayalarm skmaya ksa srelerle ara verip sk sk sorular soruyorlard. altm dergi iin rgtn yayn organ, alanlar iinse rgtn yesidir diye ifade vermemi istiyorlard. Cevap vermedike saldr devam ediyordu. Askdan indirip souk su ikencesine soktular. Oradan getirip bu kez pis kokan ve ii su dolu bir kovaya bam sokup sokup kardlar. Konumazsam boacaklarn sylyorlard. Salarmdan yakalam olan bir ikenceci, salarm kanatrcasna ekiyor, bir ksm da arkadan tutup bastryor, su dolu kovaya sokuyordu. Kovada nefes alamayacak bir duruma gelinceye kadar ylece tutuyorlard. Kova ikencesinden sonra bu kez de boazm skmaya baladlar. Baylacak noktaya geliyordum. Nefes alamyor, hrltl sesler karyordum. Baylmak zere olduum her seferinde brakyorlar, sonra tekrar skyorlard. Sorular, sorular... cevap alamaynca daha saldrganlayorlard. lerinden biri unu banyoya indirelim dedi. Banyo dedikleri blm 2 odadan oluuyordu. Hcrelerin olduu kattayd. Burada souk ve scak su ikencesi yaptlar.

267

Bir hortumla nce kaynar derecede scak su tuttular. Vcudum adeta haland. zellikle kaynar suyu vcudun hassas blgelerinde daha ok tutuyorlard. Kaynar suyun ardndan yere uzattklar buz kalplarnn zerine yatryorlard. Bir sre sonra buzun stnde daha ok tutmaya baladlar. Yan tarafma, stme de kaln ve ar buz kalplarn koyarak bezlerle vcuduma sardlar. Kaynar su ile halanrken buzlarn altnda donuyordum. Vcudum ksa aralklarla scak su ve buzda kalma okunu yayordu. Hissizleiyor, donuyordum. O anda ikenceciler kaldrp yine souk ve scak suya tekrar tutular. Bunlar yetmiyor, bir kez de falakay deneyecekler. Ayaklarmn altn paralarcasna inip-kalkyor falaka sopas. Falakaya ara verip bir sre yrtyor, hareket ettiriyorlar. Tekrar yatryorlar. Yeni bir ikence yntemi daha deneyecekler. Ellerimi ve ayaklarm iniyorlar. Kanatncaya kadar buna devam ediyorlar. Ellerim ve ayaklarm iyice ezilince brakyorlar. Boylu boyunca yerdeyim, Hareket edemiyorum. Vcudumun her yan szlyor, arlar iindeyim. Altmda bulunan betonun soukluunu hissediyorum. Srasyla diz kapaklarma ve omuzlarma ellerindeki sopalarla vuruyorlar. Her vurularnda omuzlarmdan tak diye ses geliyor. Karnma vurduklarnda nefes alamyorum. Hi durmadan srdrdkleri ikenceye bir sre ara veriyorlar. Yemee gitmeye hazrlanyorlar. Beni orada bir yere kelepeleyerek ve bama bir nbeti brakarak kyorlar. Uzun sre yorgun ve ateler iinde orada kaldm. Akama doru ikence seanslar tekrar balad. Yine ask, yine souk su ikencesi balad. Kaba dayak da btn hzyla sryor. Sam da yolmaya baladlar. Ac dayanlacak gibi deil. Kendimden geiyorum. Bam kanamaya balyor. Haya skma, sopayla vurma

268

eklinde ikence devam ediyor. Zaman artk kestiremiyorum. kence seanslar birbiri pei sra srd. kinci gn ayn hzla tekrar devam ettiler. nce rlplak soydular. Betona zorla yatrp, orada tuttular. Yerde sopa ve tekme darbeleri sonucu bayldm. Yumruklar ve souk su ile kendime geldim. Gzlerimi aacak durumda deilim. kencecilerinin konumalarn da anlamakta glk ekiyorum artk. Sa yolma, scak ve souk su ikenceleriyle devam ettiler. Bir sre sonra kendimden gemeye baladm. Her seferinde akmakla vcudumu yakarak uyandrdlar. Bu ekilde akam oldu. Ve ikenceye bir kez daha ara verdiler. Sonraki gnde ikence ayn ekilde devam etti. 4. gn D-4 hcresine indirdiler. Daha sonra merhemle ikence izlerini kapatmaya altlar. Sonraki gnlerde, yani gzaltnda kaldm 7. gne kadar psikolojik ikenceye devam ettiler. Mahkemeye kana kadar da bunlar srd. karldm mahkemede de tutuklandm. kencecilerden Hans, Karaday, Kemal diye ardklarn ok iyi hatrlyorum. Bana yaplan hemen hemen btn ikencelerde yer aldlar. ***

269

BURASI STANBUL L JANDARMA ALAYI. BZ JTEMZ Anlatan: Serdar Salman

(31 yanda, mraniye Hapishanesinde tutuklu)

22 Mart 2000 gnnn akam saat 22.30da Sargazideki bir arkadam i dolaysyla ziyarete giderken arabamz jandarma tarafndan durdurularak aranmak istendi. zerimize silah dorultunca aratan inerek uzaklamaya altm. Bir grup jandarma peime dp, silah skarak durdurmaya alt. Yaklak be yz metre gidince zerime ullandlar, bama silah dayadlar, kfrlerle tekme ve dipiklerle vurmaya baladlar. Bir sre sonra kaldrp aralarnn olduu yere gtrmek istediler. Gitmek istemeyince sryerek gtrdler. Aralarnn bulunduu yere gelince yere yatrp zerime 3-4 kii oturdu. Bir taraftan zerimi ararken bir taraftan da sorular soruyorlard. Ne aldn, hangi evden ktn? eklinde sorular gelince bir hrszlk ihbar sonucu yolu kestiklerini anladm. Bu arada ilerinden biri komutanm, bu gerilla deyince iin rengi deiiverdi. Hemen ayak bileklerimden, ellerimi arkadan baladlar, montumu da kafama geirdiler. Sorular da buna bal olarak deiti. Cevap vermeyince kafama silah dayayp infaz edeceklerini sylemeye baladlar. Hi durmayn hemen ldrn, ldrmezseniz namussuzsunuz deyince tekme ve dipikleri daha hzl vurmaya baladlar. Yaklak bir saat kadar bu ikence devam etti. Ardndan bir askeri araca kucaklayp attlar, Sargazi Jandarma Karakoluna gtrdler. Bir odaya attlar. Bir

270

sre sonra odaya gelen ikencecilerin says artmaya balad. Her gelen bir ey soruyor, cevap alamaynca kfrler eliinde tekmeleyerek kyordu. Bir sre sonra odaya kalabalk baka bir grup girdi. Srkleyerek baka bir odaya aldlar. Ellerimi ve ayaklarm zdler. smini, dadan ne zaman geldiini, Sargazide kimin yannda kaldn hemen syleyeceksin diyerek zerimdeki btn elbiseleri zorla kartp tekrar baladlar. Ve srkleyerek tuvalet gibi bir yere soktular, hortumla souk su tutmaya baladlar. Souk suyun etkisiyle ksa srede hareket edemez duruma geldim. Sorularna cevap alamaynca souk su ikencesine son verdiler. Tekrar srkleyerek ilk attklar odaya plak olarak gtrdler. Pencereyi ap, bama iki de asker diktikten sonra kp gittiler. Bir-iki saat sonra tekrar geldiler. Balar zp elbisemi giymemi istediler. Souktan dolay hareket edemediimi grnce kendileri vura-sve elbiselerimi giydirdiler ve kp gittiler. Sabaha kadar srekli yeni Jitemciler gelip soru soruyor, cevap alamaynca da tekmeleyip gidiyorlard. Papazlar, senaryolar... Bu durum 23 Mart geceyarsna kadar srd. Odaya giren iki ikenceci askerleri kardlar ve saatlerce srecek olan papazlklarna baladlar. Gzban karp beni rahatlatmak iin ikence yapanlar adna zr bile dilediler ama sonu alamaynca gzban tekrar takp kp gittiler. Ksa bir sre sonra da beni Vatana (stanbul Emniyet Mdrl) verdiklerini, kendilerine ifade vermediimi, oraya ifade verirsen diye balayp bir sr kfr ettiler. Dar karp bir araca bindirdiler ve hareket ettik. Yaklak bir saat yolculuktan sonra indirip bir binaya soktular. Biraz beklettikten sonra bir odaya aldlar ve sandalyeye oturttular. Gzbam zdler. Buras byk bir salon grnmndeydi. Karmda da 15 kii ka-

271

dar sivil giyimli ikenceciler vard. efleri, Buras stanbul l Jandarma Alay. Biz JTEMiz diyerek sorularna cevap vermemi istedi. Cevap vermeyince gzbandn takp baka bir odaya gtrdler. Bu andan itibaren 26 Mart geceyarsna kadarki sre tam bir sinir harbi eklinde geti. tiraflardan elde ettikleri kimi yalanlarla, planlayp ortaya koyduklar oyunlaryla konuturmaya, ikna etmeye altlar. Ve sk sk da TM 1 istiyor seni, biz vermiyoruz, eninde sonunda anlatacaksn, bari bize anlat, onlara verirsek kt ederler tehditlerini de eksik etmediler. 26 Mart geceyars beni tekrar dar karp bir araca bindirdiler. Kendilerinin TM 1den olduklarn, bandan itibaren kendilerine verilmemin gerektiini syleyerek korkutmaya altlar. Bir sre sonra ara durdu. Beni indirip hzla bir binaya soktular. ki kii kollarmdan tutup bir kii de ensemden bastrarak melttiler. Kafama silah dayayarak konumadm taktirde ldreceklerini sylediler. Cevap vermeyince, bir dieri dier yere alalm dedi. Hzla kartp arabaya bindirdiler. Bir ka dakika sonra tekrar aratan indirip hzla ncekine benzer bir yere soktular. Tekrar ktrp kafama silah dayadlar, konuup konumayacam sordular. Tepki vermeyince bir sre daha tehdit ettiler ve oradan kartp arabaya bindirdiler. Tekrar ayn yere getirip braktlar. Bir ka dakika sonra da ilk gnk iki papaz gelerek gzbandn atlar. Bizden habersiz TM 1 alm, renince telefonla arayp seni getirmelerini syledik diyerek oyunlarn srdrdler. Oysa infaz provalarn yapanlar kendi adamlaryd ve gtrdkleri yer de muhtemelen askeri depolard. Ertesi gn (gzaltnn 5. gn) sabah saatlerinde Sargaziden gelen bir ekibe teslim ettiler. nce Sargazi Karakoluna oradan da doktora gtrdler. Ardndan da stanbul DGMye kardlar. Savcyla uzun bir tartmadan sonra Adli Tpa ka-

272

rlmam kabul ettirdim. Adli Tpta soyunarak muayene oldum ve rapor yazdrdm. Sonra tekrar savcla ve ardndan hakimlie kardlar. Savclk ve hakimlikte de fiziki ve psikolojik olarak iyi olmadm iin savunma yapacak durumda olmadm, savunma hakkm sonra kullanacam belirttim. Tutuklama karar aldlar. Oradan tekrar Sargazi Jandarma Karakoluna gtrdler ve zerimde kanlardan param hari dierlerini zimmete aldklarn sylediler. Ardnda da mraniye Hapishanesine getirildim. ***

Evimizin kaps krlrcasna ald... Dayak arabada da srd... Sabaha dek ask, kaba dayak, souk suya tutma, elektirik ve ayakta bekletme yannda psikolojik ikence de devam etti... Sa yolma, scak ve souk su ikenceleriyle devam ettiler. Bir sre sonra kendimden gemeye baladm. Her seferinde akmakla vcudumu yakarak uyandrdlar... Adice sarkntlk yapp tecavz edeceklerini sylyordu... Kfrler, hakaretler, psikolojik saldrlarla beraber hrltl bir ses hayalarm skmaya, ekitirmeye balad. Ailemi buraya getireceklerini, onlara da ikence yapacaklarn sylyorlard...

Yllar boyu ikenceler iinde hanetler ve direnmeler iinde Beklediler beklediler de gelmedi lm Tuttular yakasndan koydular nlerine Konu be lm konu dediler Biz byrz sen byle kldke Seninle kavgamz nsanlk tarihiyledir

Adnan Ycel

Bu sahneler, bu lkede yzbinlerce kez yaand ve hala YAANMAYA DEVAM EDYOR...