HOI 8 DAP

TAI VIIT NAM

Li ni u
Thuc l l nguy c ln nht i vi sc kho con ngi v l nguyn nhn hng
u dn n t vong sm trn ton th gii. Cc nghin cu cho thy hn 90% cc ca
ung th phi, 75% cc ca bnh phi tc nghn mn tnh do s dng thuc l gy ra.
Thy c tm quan trng ca cng tc phng chng tc hi thuc l, t nm
2000 chnh ph ban hnh Ngh quyt s 12/NQ-CP v chnh sch quc gia phng
chng tc hi thuc l. Lnh o ng v Nh nc ch o B Y t phi hp vi
cc B ngnh, cc t chc chnh tr x hi v cc tnh thnh ph tng cng cng tc
truyn thng, gio dc sc khe nhm nng cao nhn thc cho cng ng v tc hi
ca vic ht thuc, vn ng cng ng xy dng cc m hnh khng khi thuc; ban
hnh cc vn bn ch o v hng dn thc hin cng tc phng chng tc hi thuc
l. Cc hot ng ny bc u t nhng kt qu kh quan.
Tuy nhin, Vit Nam vn l mt trong 15 nc c t l nam gii trng thnh
ht thuc cao trn th gii. Trong khi xu hng mc cc bnh ly nhim gim th cc
bnh khng ly nhim gia tng nhanh chng. Cc bnh c nguyn nhn chnh t s
dng thuc l nh t qu, mch vnh, bnh phi tc nghn mn tnh ung th phi
l nhng nguyn nhn hng u gy ra t vong c nam v n, vi gn 11% tng s
ca t vong nam gii Vit Nam l do cc bnh lin quan n thuc l.
iu ny cho thy nhim v phng chng tc hi thuc l trong thi gian ti
vn cn nhiu thch thc. gp phn thc hin thnh cng mc tiu bo v sc khe
cng ng, thc hin tt cc cam kt quc t m Vit Nam tham gia, Vit Nam cn
sm ban hnh Lut Phng chng tc hi thuc l c ni dung mnh m v ton din,
to c s php l cho hot ng PCTH thuc l v cn c s u t thch ng hn
na v ngun lc cho cng tc phng chng tc hi ca thuc l.
Ti liu ny cung cp mt s thng tin v cc bin php phng chng tc hi
thuc l hiu qu, cc bi hc kinh nghim trong PCTH thuc l ca cc nc trong
khu vc v trn th gii. Chng ti hy vng rng ti liu ny s cung cp nhng thng
tin hu ch cho i biu Quc hi, cc nh hoch nh chnh sch v nhng ngi quan
tm n cng tc phng chng tc hi thuc l bo v sc khe cng ng.
Chng ti xin trn trng cm n mi kin ng gp cho ni dung ti liu
gip chng ti hon thin ti liu trong ln ti bn sau.
Ban son tho
Ti liu ny c xy dng vi s h tr k thut
ca cn b Vn phng T chc Y t th gii ti Vit Nam
PHN I. TC HI CA HT THUC V HT THUC TH NG
1. Tc hi ca thuc l i vi sc khe ca ngi ht thuc nh th no?
2. Th no l ht thuc th ng, ht thuc th ng gy ra cc bnh g?
3. Mi nm c bao nhiu ngi t vong v ht thuc l trn th gii v ti Vit Nam
4. Chi ph ca x hi cho vic ht thuc ti Vit Nam v cc nc khc l bao nhiu?
5. C mt s bi bo a tin v vic thuc l c nhim cc cht phng x? Vn ny
l nh th no?
PHN II. THC TRNG HT THUC V HT THUC TH NG TI VIT NAM
6. Tnh hnh s dng thuc l ti Vit Nam nh th no?
7. Thc trng ht thuc th ng ti Vit Nam nh th no?
PHN III. CC BIN PHP PHNG CHNG TC HI THUC L HIU QU
8. Mc tiu ca Lut Phng chng tc hi thuc l
9. Nhng ni dung chnh quy nh trong d tho Lut Phng chng tc hi thuc l ca
thuc l ti Vit Nam l g?
Quy nh v mi trng khng khi thuc
10. Ti sao phi thc thi mi trng 100% khng khi thuc?
11. Kinh nghim ca cc nc trong thc hin mi trng khng khi thuc nh th no?
12. Liu quy nh cm ht thuc ni lm vic c kh thi khng ?
13. Liu vic cm ht thuc ti ni cng cng trong nh, ni lm vic trong nh v trn
phng tin giao thng cng cng c vi phm nhn quyn khng?
Quy nh v in cnh bo sc khe bng hnh nh
14. Ti sao cn in cnh bo sc khe bng hnh nh trn v bao thuc l?
15. C bao nhiu quc gia thc hin cnh bo sc khe bng hnh nh?
16. In cnh bo sc khe c lm tng bun lu hay khng? C lm ngi tiu dng
chuyn sang s dng thuc l lu khng in cnh bo sc khe khng?
17. Hiu qu truyn thng ca Cnh bo sc khe bng hnh nh trn v bao thuc l nh
th no ?
18. Ti sao FCTC ch quy nh din tch cnh bo chim 30% din tch v bao chnh m
VN li xut thc hin mc 50%?
Quy nh v thnh lp Qu Phng chng tc hi thuc l v
nng cao sc khe cng ng
19. Ngun kinh ph hin nay cho cc hot ng phng chng tc hi thuc l ti Vit nam
nh th no?
NI DUNG TRANG
7
8
8
9
10
10
11
12
14
17
18
18
18
19
19
19
19
19
21
22
22
23
23
23
23
MC LC
20. Yu cu thc tin v ngun lc thc hin cng tc PCTH thuc l trong thi gian ti?
21. Kinh nghim ca cc nc to ngun kinh ph bn vng cho hot ng phng
chng tc hi thuc l?
Quy nh v cm ng gi bao thuc l nh di 20 iu
22. Ti sao cn cm ng bao gi nh di 20 iu?
Quy nh v tng thu thuc l
23. Tng thu thuc l c nh hng th no i vi ngun thu ngn sch ca Chnh ph?
24. Liu vic Chnh ph tng thu thuc l c tc ng khng cng bng ti nhng ngi
c thu nhp thp?
25. Mt s ngi ni rng tng thu thuc l l nguyn nhn gy bun lu thuc l Vit
Nam. iu c ng khng?
26. Bin php hiu qu kim sot bun lu thuc l ti Vit Nam l g?
PHN IV. MT S CU HI KHC
27. Cng c Khung v PCTHTL l g? Mc tiu v nhng ni dung chnh ca Cng
c Khung l g?
28. Cc ti liu Hng dn thc hin Cng c Khung nhm mc tiu g?
29. Chi ph-hiu qu ca cc bin php PCTHTL do WHO xut nh th no?
30. Khuyn co ca WHO v thc thi hiu qu Lut PCTHTL?
31. Liu vic PCTHTL c lm tng tht nghip hay khng?
32. Liu vic lm v thu nhp ca nng dn trng thuc l c b nh hng t vic ban
hnh lut PCTHTL mnh hay khng?
33. Ti sao WHO li khuyn co khng nn in cc con s v hm lng cht hc n
(TAR) v Nicotine trn v bao thuc l?
34. Khi b thuc, mt s ngi s tng cn. Liu vic ny c lm tng thm nguy c bnh
tim mch?
35. iu tr cai nghin thuc l s i hi ngun lc ng k cho vic t vn v chi ph
cho thuc cai nghin. Vit Nam nn huy ng ngun chi ph cho dch v cai nghin thuc
l nh th no?
PHN V. THNG TIN THAM KHO V TNH HNH S DNG THUC L V
CC QUY NH V PHNG CHNG TC HI THUC L CA CC NC ASEAN
NI DUNG TRANG
24

24
25
25
26
26
27
27
28
29
32
32
33
33
33
37
37
37
37
39
Phn I
TAC HAI
CUA HUT THUOC
VA HUT THUOC
THU DONG
8
Thuc l l mt trong cc nguyn nhn chnh gy ra cc bnh khng truyn nhim. C th, tnh chung
trn th gii thuc l gy ra 90% cc trng hp ung th phi, 75% cc trng hp phi tc nghn
mn tnh v 25% cc trng hp bnh tim thiu mu cc b
(2)
. Theo c tnh Hoa K thuc l l
nguyn nhn ca khong 30% cc trng hp t vong do bnh ung th.
2. Th no l ht thuc th ng, ht thuc th ng gy ra nhng bnh g?
* Ht thuc th ng l ht phi (hay cn gi l phi nhim) khi thuc t u iu thuc ang
chy hoc khi thuc do ngi ht thuc ph ra. Khi thuc th ng cha hng nghn cc ha cht,
trong c t nht l 250 cht l cht gy ung th hay cht c hi
(3)
(Hnh 2).
Ht thuc th ng c th gy nn nhiu bnh nguy him c ngi ln v tr em.
* ngi ln ht thuc th ng gy ung th phi, cc bnh v tim mch, ung th v, bnh
ng mch vnh, x va ng mch, gy cc triu chng kch thch ng h hp, tng nguy c
non v tr nh cn.
1. Tc hi ca thuc l i vi sc khe ca ngi ht thuc nh th no?
Thuc l gy ra khong 25 cn bnh khc nhau cho ngi ht thuc trong c nhiu bnh nguy
him nh ung th, bnh tim mch, bnh h hp, v nh hng ti sc khe sinh sn
(1)
. Ht thuc
ph n mang thai gy cc nh hng nghim trng ti sc khe ca c b m cng nh thai nhi. Cc
cn bnh chnh c minh ha trong hnh di y (Hnh 1).
p phch ca WHO v cc bnh do ht thuc
Source: WHO 2001
Rng tc
Cao rng, su rng
Ung th da
Kh ph thng
Bnh vy nn
c nhn mt
Np nhn
ic
Long xng
Bnh tim mch
Bin dng tinh trng
Lot d dy
Ung th phi v c quan
khc
Ung th t cung v xy
thai
Bnh Buerger (Bnh vim tc
mch mu chi)
Chuyn mu da ngn tay
Hnh 1: Tranh p phch ca WHO v cc bnh do ht thuc gy ra
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI
9
TC HI CA HT THUC V HT THUC TH NG
* tr em, ht thuc th ng c th gy vim ng h hp, hen, vim tai gia, t t tr s
sinh (SID), km pht trin chc nng phi v lm tng nguy c mc nhiu loi bnh khc
(4)
.
3. Mi nm c bao nhiu ngi t vong v ht thuc l trn th gii v ti Vit Nam?
Trn ton cu, mi nm s dng thuc l gy t vongtrn 5 triu ngi. Con s ny s tng thnh trn
8 triu ngi mt nm vo nm 2020. Nu cc bin php phng chng tc hi thuc l hiu qu khng
c thc hin th trong th k ny thuc l s git cht 1 t ngi.
(1)

Ti Vit Nam, mi nm s dng thuc l git cht hn 40.000 ngi
(5)
(Biu 1). iu ny c ngha
l mi ngy c hn 100 ngi cht v nhng bnh do ht thuc gy nn. Con s ny s tng ln thnh
70.000 ngi mt nm vo nm 2030.
Biu 1: T vong do thuc l, HIV/AIDS v Tai Nn Giao Thng nm 2010.
Ngun: Levey v CS; UBAT giao thng v Cc phng chng HIV/AIDS.
Hnh 2: Minh ha v cc thnh phn trong khi thuc
10
4. Chi ph ca x hi cho vic ht thuc ti Vit Nam v cc nc khc l bao nhiu?
* Thuc l gy ra chi ph khng l cho chm sc y t cho nhng ngi b bnh do ht thuc l,
cng thm vi tn ph do gim nng sut lao ng, do ha hon v nhng tn hi cho mi trng.
Trn ton th gii c tnh mi nm thuc l gy ra thit hi khong 500 t la M.
* Theo c tnh trong tng s cc v ha hon trn th gii th nguyn nhn do ht thuc chim
10%
(2)
. Mi nm thuc l gy ra khong 1,1 triu v chy, 17,300 ca t vong, 60,000 ca thng tch
v 27 t USD tn tht ti sn. Ch ring ti M nm 2005, ht thuc gy ra 82.400 v ha hon lm
cht 800 ngi, b thng 1660 ngi v thit hi 575 triu USD ti sn.
(2)

* Ti Vit Nam: theo mt nghin cu ca trng i hc Y H Ni c tnh chi ph chm sc v
iu tr cho 3 cn bnh do s dng thuc l gy ra (Bnh ung th phi, bnh vim phi tc nghn mn
tnh v nhi mu c tim) l hn 2.304 t ng nm 2007
(7)
. y mi ch tnh chi ph trc tip 3 bnh
trong s 25 cn bnh do thuc l gy ra. Nu tnh c chi ph gin tip gy ra cho x hi do bnh tt v
t vong sm v tnh cc cn bnh th con s tn tht s cao hn rt nhiu.
* Bn cnh , cc h ngho c ngi ht thuc s b mt mt khon ng k trong thu nhp khim
tn ca h vo vic mua thuc l. Trung bnh cc nc, cc h ngho c ngi ht thuc phi tiu
tn t 3% n 15% thu nhp ca c h gia nh cho thuc l
(6)
.
* Cc h ngho ti Vit Nam phi tiu tn khong 5% thu nhp ca gia nh vo thuc l
(8)
. nhng
h ny, khon tin mua thuc l thm ch cao hn khon tin chi cho y t hay cho gio dc. Nu ngi ht
thuc ngho b thuc, h s c nhiu tin hn mua thc n hoc tr tin hc cho con ci ca mnh.
5. C mt s bi bo a tin v vic thuc l c nhim cc cht phng x? Quy m
ca vn ny l nh th no?
* S nhim cc cht phng x t thuc l l vn nghim trng ca y t cng cng trong thi
gian gn y. Theo Cc Bo v Mi trng ca M: Cho ti nay, lng phng x ln nht m cng
chng nhim phi l t vic ht thuc. Trong khi khi thuc khng phi l ngun chiu ra cht phng
x, nhng khi thuc cha lng nh cc cht phng x m ngi ht thuc a vo phi ca mnh
khi ht khi thuc. Cc cht phng x vo cc ph nang phi v qua thi gian s tch t thnh lng
phng x ln
(9)
.
* L cy thuc l c c tnh l chng gi v tch t cc cht phng x di dng Radon, cc radon
ny c thi ra t phn ha hc hay t b nhim phng x (L ca cc loi cy khc khng c tnh
cht ny). Hai cht gy phng x chnh gy nhim trong khi thuc l l ch-210 v polonium-210.
Cht phng x s tch t trong phi ca ngi ht thuc nng tp trung ngy cng cao theo lng
khi thuc nhim ht vo. c tnh khi ht trung bnh na bao thuc mt ngy th liu cht phng x
trong c th ngi ht thuc phi chu tng ng vi vic phi i chp X-quang t 300 dn 2000
ln mi nm (ty thuc vo loi my chp X-quang). iu ny lm sng t hn c ch ti sao thuc
l li gy ung th phi v cc bnh ung th khc (theo WHO).
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI
Phn II
THUC TRANG
HUT THUOC
VA HUT THUOC
THU DONG
12
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
6. Tnh hnh s dng thuc l Vit Nam nh th no?
* Theo c tnh t cuc iu tra ht thuc ngi trng thnh (t 15 tui tr ln) nm 2010
(GATS 2010), trong nhng ngi trng thnh t l ht thuc l nam gii l 47,4% n gii l
1,4% (Biu 2), tng cng c trn 15 triu ngi ln hin ang ht thuc l, thuc lo
(10)
. Khong
69,0% nhng ngi ht thuc ht t 10 iu thuc l tr ln mi ngy.
T l ht thuc l iu theo gii:
Biu 2. T l ht thuc l iu theo gii ti Vit Nam, nm 2010
Biu 3: T l ht thuc theo nhm tui ngi trng thnh (GATS 2010)
T l ht thuc theo nhm tui (GATS 2010):
* T l ht thuc cao nht trong nhm tui t 25 n 64, vi t l ln ti gn 60% (Biu 3).
13
THC TRNG HT THUC V HT THUC TH NG
T l ht thuc trong gii tr:
* Trong gii tr tui 15 - 24, t l ht thuc tng ng nam l 26,1% v n l 0,3%. T l chung
l 13,3% (Biu 4).
* Trong nhm hc sinh tui 13 n 15, th t l ht theo iu tra ton cu v ht thuc ca
trong gii tr (GYTS 2007), nam hc sinh l 6,5% v n hc sinh l 1,2%.
(11)

T l ht thuc theo ngh nghip (GATS 2010):
* Theo nhm ngh nghip th t l ht thuc cao nht trong nhm nhng ngi lm ngh Lm-
Ng nghip, tip n l Xy dng-M (Biu 5).
Biu 4: T l ht thuc nhm tui 15-24 (GATS 2010).
Biu 5: T l ht thuc theo nhm ngh nghip v gii
14
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
* Trong sinh vin y khoa nm th 3, c 20,7% sinh vin nam v 2,7% sinh vin n ht thuc (iu
tra ton cu v ht thuc trong sinh vin y khoa, 2003).
* Trong nhm gio vin, c 21,5% gio vin nam v 1% gio vin n ht thuc. (iu tra ton cu
v ht thuc trong gio vin ph thng trung hc 2003).
2. Thc trng ht thuc th ng Vit Nam nh th no?
* 73,1% ngui khng ht thuc (bng 33 triu ngi) b ht thuc th ng ti nh
* 55,9% ngi lao ng (trn 5 triu ngi) b ht thuc th ng ti ni lm vic (Biu 6, 7).
Biu 6: T l ngi trng thnh ht thuc th ng ti nh
Biu 7: T l ngi trng thnh ht thuc th ng ti ni lm vic
15
THC TRNG HT THUC V HT THUC TH NG
* Theo iu tra Y t quc gia 2001 - 2002 c ti trn 70% tr em di 5 tui sng trong cc gia
nh c ngi ht thuc.
(12)

* Theo kt qu iu tra ht thuc trong hc sinh 13-15 tui tin hnh nm 2007 th c ti gn 60%
hc sinh nhm tui ny thng xuyn b ht thuc th ng ti nh v trn 70% b ht thuc th ng
ti ni cng cng (Biu 8).
(13)
Biu 8: T l ht thuc th ng trong nhm hc sinh 13-15 tui, GYTS 2007.
16
17
TC HI CA HT THUC V HT THUC TH NG
Phn III
CAC BIIN PHAP
PHONG CHONG
TAC HAI THUOC LA
HIIU QUA
18
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
18
8. Mc tiu ca Lut Phng chng tc hi thuc l l g?
S dng thuc l gy ra nhng hu qu lu di, nng n n sc khe ca ngi dn v kinh t -
x hi. Do mc tiu ca Lut Phng chng tc hi thuc l l thc hin thng xuyn, lin tc
cc bin php gim nhu cu s dng thuc l, tin ti kim sot v gim mc cung cp cc sn
phm thuc l, nhm gim t l mc v cht do cc bnh c lin quan n thuc l.
9. Nhng ni dung chnh trong d tho Lut PCTHTL ca thuc l ti Vit Nam
l g?
D tho Lut Phng chng tc hi thuc l quy nh cc bin php chnh l:
* Quy nh cc khu vc cm ht thuc l nh: c s y t, trng hc, ni lm vic trong nh, ni
cng cng trong nh v trn cc phng tin giao thng cng cng,...
* Quy nh in cnh bo sc khe bng hnh nh trn bao b cc sn phm thuc l.
* Quy nh cm qung co khuyn mi cc sn phm thuc l di mi hnh thc
* Quy nh khng bn bao gi thuc l nh di 20 iu ti th trng trong nc.
* Cc gii php qun l cht ch ngun cung cp cc sn phm thuc l v hn ch tip cn vi
cc sn phm thuc l.
* Quy nh v iu kin m bo ngun kinh ph cho hot ng Phng chng tc hi thuc l v
m bo s thc thi hiu qu ca cc quy nh lut nh: thnh lp Qu Phng chng tc hi ca thuc
l v nng cao sc khe cng ng; X l vi phm php lut v phng chng, tc hi ca thuc l.
* Bin php tng thu thuc l l bin php hu hiu gp phn gim ht thuc, c bit l ngn
nga thanh nin bt u ht thuc. Thu thuc l hin nay c quy nh theo Lut Thu Tiu th c
bit v vy s ch c quy nh mang tnh nguyn tc trong lut ny.
QUY NH V MI TRNG KHNG KHI THUC
10. Ti sao cn thit phi thc thi mi trng 100% khng khi thuc?
* Theo cc nghin cu cho thy: khng c mt mc an ton no i vi vic tip xc vi khi
thuc th ng. Chnh v vy WHO khuyn co rng: bo v sc khe cng ng khi tc hi ca
khi thuc th ng th bu khng kh trong nh phi hon ton khng c khi thuc.
* Vic phn chia khu vc dnh ring ngi ht thuc v ngi khng ht thuc trong mi trng
trong nh, hay l vic s dng h thng thng gi, lc kh c chng minh l khng c hiu qu
trong vic bo v con ngi trc khi thuc th ng.
(14)

* Ch tch nc CHXHCN Vit Nam ph chun Cng c Khung t thng 11 nm 2004, v
Cng c Khung c hiu lc t 17 thng 3 nm 2005. Da trn cc bng chng khoa hc v kinh
nghim quc t tt nht, cc bn tham gia Cng c Khung FCTC thng qua Hng dn v bo
v khi phi nhim vi khi thuc th ng ti k Hi ngh cc Bn Cng c Khung FCTC ln th
19
CC BIN PHP PHNG CHNG TC HI THUC L HIU QU
2, t chc nm 2007. Hng dn ny a ra cc nguyn tc v tiu chun c th gip cc quc gia
thnh vin Cng c Khung thc hin chnh sch 100% mi trng khng khi thuc trong vng 5
nm k t ngy Cng c c hiu lc ti nc .
11. Kinh nghim ca cc nc trong thc hin mi trng khng khi thuc nh
th no?
* Xy dng mi trng hon ton khng khi thuc ang tr thnh xu th chung trn th gii.
Ai-len l quc gia u tin trn th gii xy dng mi trng khng khi thuc ni lm vic v ni
cng cng trong nh. Tip ni Ai-len l nhiu nc nh Na Uy, New Zealand, Italy, Urugoay... Ti
Singapore, chnh sch khng khi thuc cn c m rng ra ti cc qun karaoke v cc nh hng.
Phn ln lnh th ca Canada v M thc hin mi trng khng khi thuc thng qua lut ca
Lin Bang hoc ca Tiu Bang. Thi Lan, Brunei, v Malaysia cng thc hin kh tt quy nh
cm ht thuc ni cng cng v ni lm vic trong nh.
12. Liu quy nh cm ht thuc ni lm vic c kh thi khng ?
* Thc t ti Vit Nam c rt nhiu c quan, n v thc hin tt vic cm ht thuc hon ton
trong khun vin c quan, n v. iu ny chng minh y l ch trng ng n v hon ton c
th thc hin c. Thc tin cho thy mt s a phng nh thnh ph H Long (tnh Qung Ninh),
tnh Hi Dng, tnh Tin Giang, v mt s bnh vin nh bnh vin Nhi ng I, bnh vin Vit c
khi lnh o quyt tm v ng h th khng ch ti c quan, cng s m thm ch ti c cc khch sn
(thnh ph H Long tnh Qung Ninh) quy nh cm ht thuc cng c thc hin rt tt.
13. Liu vic cm ht thuc ti ni cng cng trong nh, ni lm vic trong nh v
trn phng tin giao thng cng cng c vi phm nhn quyn khng?
Cu tr li l KHNG.
* i vi quyn t do ca ngi ht thuc, h c th ht thuc ti cc khu vc khng c quy nh cm
hoc bn ngoi ni m hnh vi ht thuc ca h khng lm hi ti sc khe ca nhng ngi khc.
* Chng ta c khong 87 triu dn, trong 70 triu ngi khng ht thuc. Nhng ngi khng ht
thuc c quyn c ht th mt bu khng kh trong lnh khng b nhim bi khi thuc th ng.
* Vic cm ht thuc (ni cng cng, ni lm vic trong nh v trn giao thng cng cng)
c quy nh trong cng c quc t - Cng c khung v PCTHTL (vit tt l FCTC) do WHO
khi xng, v cng c ny n nay c hn 174 quc gia ph chun.
* Quyn c hng tiu chun sc khe cao nht c th t c c quy nh trong Cng
c Khung FCTC, trong Hin chng T chc Y t Th gii v trong Hip c v Quyn Kinh t, X
hi v Vn ha. Vic phi nhim vi khi thuc th ng s ngn tr quyn ca cng chng c
hng tiu chun sc khe cao nht c th t c ca con ngi.
* Vic cm ht thuc ti ni lm vic trong nh, ni cng cng trong nh v trn phng tin
giao thng cng cng c trin khai thnh cng ti nhiu quc gia v thnh ph trn th
gii. Ti nhng ni ny, i a s ngi dn, khong 65% v 90%, ng h vic cm ht thuc
ni cng cng.
(15)

20
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
* Ti Vit Nam, cc cuc iu tra cho thy khong 72% n 92% ngi trng thnh ng h vic
cm ht thuc ni cng cng
(16),(17)
v hn 80% hc sinh la tui 13-15 ng h quy nh ny
(18),(19)
.
QUY NH V IN CNH BO SC KHE BNG HNH NH
TRN V BAO THUC L
14. Ti sao cn in cnh bo sc khe bng hnh nh trn v bao thuc l?
* Vic in cnh bo sc khe bng hnh nh m bo quyn ca ngi tiu dng c bit cc thng
tin chnh xc v sn phm m h s dng, nhng hu qu i vi sc kho, tnh gy nghin v nguy
c bnh tt, t vong t vic s dng cc sn phm thuc l. Nghin cu ca WHO nm 2006 cho thy
vic in cnh bo sc khe bng hnh nh s gip trnh c khong 300 n 700 ca t vong sm mi
nm trong nhiu thp k. Theo nghin cu v chi ph - hiu qu ca Vin chin lc chnh sch y t
nu trn th vic in cnh bo sc khe bng hnh nh ti Vit Nam s c chi ph thp nht trong
cc bin php phng chng tc hi thuc l v hiu qu li rt cao.
* Mt vn quan trng hn l hin nay, tui bt u ht thuc ca thanh thiu nin Vit Nam l
rt tr (13-15 tui). tui ny, cc em khng thc c tnh cht c hi ca thuc l, ht thuc
ch yu do bt chc bn b v ngi ln. Vic p dng cnh bo sc kho bng hnh nh s gip cho
cc em c nhn thc tt hn v tc hi ca vic ht thuc v cc yu t c hi c trong khi thuc
v khng bt u ht thuc. Nh vy s bo v
c th h tr khi s tn ph do cc cn bnh
do thuc l gy ra trong tng lai.
* Cnh bo sc khe bng hnh nh l knh
gio dc c hiu qu v chi ph thp bi v tt
c nhng ngi ht thuc s u nhn thy
thng ip ny mi khi h m bao thuc.
* Cnh bo sc khe bng hnh nh d gy
n tng khin ngi ht thuc d hiu v d
nh hn v hu qu ca vic ht thuc i vi
sc khe. Nhng cnh bo ny cng c th hiu
c vi c nhng ngi khng bit c. (v d
Hnh 3).
* Vic ban hnh v thc thi quy nh in cnh
bo sc khe bng hnh nh trn cc sn phm
thuc l c cng chng ng h rng ri.
* In cnh bo sc khe bng hnh nh cn
gip cho cc c quan chc nng d dng phn
bit thuc l lu thng l cc sn phm khng
in cnh bo sc khe bng hnh nh, v vy in
cng to, cng r rng cng d phn bit Hnh 3: V d v cnh bo sc khe bng hnh nh
ti mt s nc.
21
CC BIN PHP PHNG CHNG TC HI THUC L HIU QU
* Bn thn cc cng ty thuc l cng thng xuyn thay i mu m bao b vi nhiu mu sc khc
nhau, v vy s khng gp kh khn g khi in cnh bo sc khe bng hnh nh.
* Mt s cng ty thuc l ca Vit Nam cng sn xut thuc l xut sang Singapore t nhiu nm
in cnh bo sc khe bng hnh nh. (Hnh 4) cho thy cnh bo sc khe bng hnh nh c sn xut
ti Vit Nam xut khu sang Singapore. (Ngun: SEATCA 2010).
15. C bao nhiu quc gia thc hin cnh bo sc khe bng hnh nh?
* Trn th gii, s lng cc quc gia in cnh bo bng hnh nh ang gia tng, hin c 42 quc
gia quy nh in cnh bo bng hnh nh. Nhiu nc ang xem xt cc thit k, hoc son tho quy
nh i vi cnh bo sc khe bng hnh nh trc khi ban hnh.
* Nhng quc gia in CBSK bng hnh nh u in theo din tch trung bnh chim 50% hoc ln
hn 50% din tch hai mt chnh v bao thuc.
Din tch trung bnh ca CBSK bng hnh nh ti mt s nc
80% Uruguay (80%/80%)
65% Mauritius (60%/70%)
65% M hi c (30%/100%)
60% Paraguay (60%, 60%)
60% Philippines (60%, 60%)
60% c (30%, 90%)
60% New Zealand (30%, 90%)
60% o Cook (30%, 90%)
56% B (48%, 63%)
56% Thy s (48%, 63%)
55% Thi Lan(55%/55%)
52% Phn Lan (45%, 58%)
52% I r len (45%, 58%)
50% ti 18 nc khc
Hnh 4: CBSK trn bao thuc do Vit Nam sn xut xut khu
Ngun SEATCA 2010
22
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
* Ti khu vc ASEAN c 4 nc thc hin cnh bo sc khe bng hnh nh: l Thi- Lan,
Sing-ga-po, Ma-lai-xi-a v Bru-nei. Mt s nc khc trong khu vc ang trong qu trnh thit k
mu v d tho cc quy nh.
* Hng dn thc hin iu 11 Cng c Khung nu r cc yu cu cho vic in CBSK bng
hnh nh trong mt s im quan trng l:
o Cnh bo sc khe c c hnh nh v ch c hiu qu hn rt nhiu so vi nhng cnh bo
ch bng ch.
o Kch thc ca cnh bo sc khe phi chim 50% hoc nhiu hn din tch cc mt
chnh bao b thuc l. Cc quc gia thnh vin cn cn nhc vic s dng nhng cnh bo v
thng ip v sc khe chim hn 50% b mt v bao thuc v hng ti chim cng nhiu
din tch khu vc trnh by chnh cng tt.
16. In cnh bo sc khe c lm tng bun lu hay khng? C lm ngi tiu
dng chuyn sang s dng thuc l lu khng in cnh bo sc khe khng?
* Trong tt c cc nc in CBSK bng hnh nh cho n nay (42 nc), khng c bng chng
no v s tng bun lu thuc l do CBSK hnh nh. V thuc l l mt sn phm gy nghin, ngi
nghin thuc l s ch ht nhng sn phm hp gu m h thng hay s dng. Mt khc vic in
CBSK bng hnh nh s gip d dng phn bit thuc hp php v thuc lu, v do s gip kim
sot tt hn cc sn phm thuc l nhp lu;
* Khi yu cu in cnh bo sc khe th cc sn phm thuc l nhp khu vo Vit Nam cng phi
in cnh bo sc khe nh sn phm sn xut trong nc, nh vy cng gp phn tng thm ro cn
k thut i vi sn phm nhp khu.
* Tnh trng bun lu khng ch l vn xy ra i vi sn phm thuc l m cn vi nhiu hng
ha khc. V vy cn tng cng hot ng chng bun lu thay v lo ngi v nguy c bun lu m
li khng tin hnh cc hot ng cn thit nhm bo v sc khe cng ng.
17. Hiu qu truyn thng ca Cnh bo sc khe bng hnh nh trn v bao thuc
l nh th no?
Theo kt qu tng hp t bo co MPOWER ca WHO (2009) hiu qu truyn thng ca CBSK bng
hnh nh l rt tt c th s liu ti mt s nc nh sau :
Ti Braxin sau khi in CBSK bng hnh nh:
* Hn 50% nhng ngi ht thuc thay i kin v hu qu ca thuc l i vi sc kho,
* Hai phn ba s ngi ht thuc cho bit h mun b thuc;
* 6 thng sau khi p dng in cnh bo sc kho bng hnh nh, s cc cuc gi n s in thoi
min ph ca dch v h tr b thuc tng gn 9 ln
Ti Canaa:
* 58% nhng ngi ht thuc suy ngh nhiu hn v tc hi ca thuc l,
* Hn mt na s ngi ht thuc mun b thuc;
23
CC BIN PHP PHNG CHNG TC HI THUC L HIU QU
* Hn 1/4 s ngi ht thuc t ht thuc trong nh hn
* 1/6 s ngi ht thuc trnh khng ht thuc trc mt tr em
Ti Xingapo:
* 71% s ngi ht thuc ni rng h bit nhiu hn v tc hi ca ht thuc
* 28% s ngi ht thuc gim bt s lng ht mi ngy.
* 25% ni rng h c thm quyt tm b thuc
* 12% ni rng h trnh ht thuc gn ph n c thai
18. Ti sao FCTC ch quy nh din tch cnh bo ti thiu chim 30% din tch
v bao m Vit Nam li xut thc hin mc 50%?
Cng c Khung v kim sot thuc l (FCTC) ca T chc Y t Th gii quy nh din tch in
cnh bo 30% bng ch hoc hnh nh ch l yu cu ti thiu. T chc Y t Th gii lun khuyn
khch cc quc gia thc hin cao hn mc ny. Hn na vic thc thi mnh FCTC l v li ch
ca quc gia, li ch sc khe ca ngi dn Vit Nam ch khng phi l s tham gia c tnh cht
hnh thc.. Cc quc gia trong khu vc thc hin cng tc PCTH thuc l c hiu qu nh
Thailand, Singaporeu c quy nh mnh hn so vi mc ti thiu ca FCTC.
QUY NH V THNH LP QU PHNG CHNG TC HI THUC L V
NNG CAO SC KHE CNG NG
19. Ngun kinh ph hin nay cho cc hot ng phng chng tc hi thuc l ti
Vit Nam nh th no ?
* Hin nay, kinh ph cho kim sot thuc l Vit Nam ph thuc rt nhiu vo cc nh ti tr quc
t khong 90%, trong khi s h tr ca Chnh ph ch chim 10% kinh ph hin c. Ti a phng
(theo bo co cc tnh v Thc hin Ngh quyt 12/2000/NQ-CP giai on 2000-2010):
o i a s cc tnh khng phn b kinh ph cho PCTHTL
o Tp H Ch Minh: 800 triu ng t nm 2000-2010
o Mt s tnh c kinh ph cho hot ng PCTH thuc l l t d n do cc t chc PCTH thuc
l thc hin ti a phng.
* Ngn sch nh nc cp cho cng tc PCTH thuc l ti trung ng thp: khong 47.000 USD
nm 2009, tng ng 0,5% kinh ph ca Thi Lan u t cho cng tc phng chng tc hi thuc
l trong khi s ngi ht thuc ca Thi Lan ch bng 2/3 s lng ngi ht thuc ca Vit Nam.
* Do khng ch ng c ngun ti chnh, ph thuc vo ngun ti tr quc t nn vic t chc
thc hin hot ng PCTH thuc l khng ng b v thng xuyn. Kt qu nh gi sau 10 nm
thc hin Ngh quyt s 12/2000/NQ-CP cho thy, mc d c kh nhiu tin b trong vic thay i
nhn thc v thi quen s dng thuc l ca cng ng, phn ln cc mc tiu m Ngh quyt ra
24
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
u khng t c, c bit l mc tiu gim t l ngi ht thuc (ch gim c 9% nam gii ht
thuc trong 10 nm so vi mc tiu ra l gim t 50% xung 26%).
* Trong thi gian ti, vic huy ng ngun kinh ph cho PCTH thuc l s cng gp nhiu kh
khn hn do Vit Nam vt ngng ngho, tr thnh quc gia c mc thu nhp trung bnh thp
nn cc ngun ti tr quc t s ngy cng gim.
20. Yu cu thc tin v ngun lc thc hin cng tc PCTH thuc l trong thi
gian ti?
* Trong thi gian ti, thc hin thnh cng mc tiu ca Lut PCTHTL, m bo tnh kh thi
ca cc bin php gim cu v gim cung c quy nh trong d tho lut cn phi c ngun ti
chnh n nh, bn vng.
* Hin nay ngn sch nh nc cn hn hp v phi u tin cho cc mc tiu hng u nh tng
trng kinh t, quc phng, an ninh, gio dcnn khng p ng ton b nhu cu v ngn
sch ln v lu di ca cng tc PCTH TL. Ngn sch cp nm 2010 ch khong 1 t ng, cn li l
ti tr quc t (mi nm khong 7-8 t ng). Tuy nhin, nhu cu chi cho cng tc ny l rt ln (B
Ti chnh c tnh khong 420 t ng).
* Kinh nghim v qu Nng cao sc khe t cc nc khc nh Aus-tra-lia, Thi Lan cho thy qua
vic ti tr cho cc chng trnh y t cng cng, Qu Nng cao sc khe gip lm gim t l ht
thuc, tng vic tp luyn th lc, tng cng sc khe v gim chi ph iu tr bnh cc nc ny
(20)
.
Ngun kinh ph lu di v bn vng thc hin mt cch ng b cc gii php v PCTHTL
sau:
Tuyn truyn, gio dc ngi ht thuc l thay i hnh vi, hn ch s dng v tin ti cai
nghin thuc l, thanh thiu nin khng ht thuc l, ngi dn bit t bo v v nng cao sc khe.
H tr cc hot ng nghin cu, cai nghin thuc l; t chc cc m hnh cai nghin thuc l
hiu qu.
Trin khai v nhn rng cc m hnh cng ng, c quan, t chc khng c khi thuc l;
Nng cao nng lc cho mng li cng tc vin lm cng tc phng chng tc hi thuc l v
NCSKC,
H tr cng tc phng chng bun lu thuc l; nghin cu gii php chuyn i ngnh ngh cho
ngi lao ng ngnh thuc l;
Vn ng ti tr cho cng tc phng chng tc hi thuc l v NCSKC
21. Kinh nghim ca cc nc to ngun kinh ph bn vng cho hot ng
phng chng tc hi thuc l?
Rt nhiu quc gia Thnh lp Qu PCTHTL v NCSK cng ng to ngun kinh
ph bn vng cho hot ng PCTH thuc l.
Cc nc thnh lp Qu PCTHTL v NCSK cng ng da trn nguyn tc g?
Qu PCTHTL v NCSK cng ng da trn nguyn tc x hi ha. Cng tc PCTHTL l nhim
v chung ca ton x hi. Nh nc khng ngun lc thc hin ton b cc hot ng m
25
CC BIN PHP PHNG CHNG TC HI THUC L HIU QU
cn huy ng ngun lc v s tham gia ca x hi thc hin ng b v hiu qu cc hot ng
PCTHTL.
Cc quc gia thc hin x hi ha cng tc phng chng tc hi thuc l thng qua vic thnh lp Qu
PCTHTL v NCSK u t hiu qu cao.
Hiu qu hot ng ca Qu ThaiHealth (Thi Lan)
T l ngi ht thuc trong nh gim t 86% nm 2000 xung cn 59% nm 2006.
4,1 triu ngi b thuc (t nm 2001-2009 )
Cc chnh sch vn ng thnh cng: cm qung co, khuyn mi, ti tr, tng thu thng
xuyn, in cnh bo sc kho bng hnh nh.
Thit lp dch v in thoi v trung tm t vn liu php cai thuc l trn ton quc.
Thnh lp cc trung tm nghin cu ngn nga bnh tt v thng tch do ht thuc l, ung
ru v giao thng ng b gy ra.
Hiu qu hot ng ca Qu Nng cao sc khe ca Australia:
Cc hot ng PCTHTL t nm 1971 n 1998 ti Australia gip lm gim 17.400 ca t vong
sm, trong gim 6.900 ca t vong do bnh tim, 4,000 ca t vong do ung th phi, 3.600 ca t vong
do bnh phi tc nghn mn tnh, 2.900 ca t vong do t qu v cc bnh ung th khc.
Li ch kinh t do hot ng PCTHTL to ra l 7.812 triu USD ln hn gp nhiu ln chi ph
thc hin hot ng l163 triu USD (nghin cu nm 2001).
Hiu qu hot ng Qu Nng cao sc khe Hoa K
Thuc l l nguyn nhn gy ra 1/5 s ca t vong M, tng ng vi 443.000 ca t vong/nm.
u t 10 USD/ngi/nm cho cc hot ng gim ht thuc l, tng cng hot ng th cht
v ci thin dinh dng tit kim c cho t nc ny hn 16 t USD/nm trong vng 5 nm. T
l li nhun l 5,6 USD cho mi 1 USD u t (bo co nm 2008 ca Qu V sc kho nc M).

QUY NH V CM NG BAO GI NH
22. Ti sao cn cm ng bao gi nh di 20 iu?
Vic thc hin cm ng bao nh di 20 iu l nhm ngn nga tr em ht thuc ng thi thc
cam kt ca Vit Nam khi tham gia Cng c Khung v Kim sot Thuc l (FCTC).
* Thuc l cng nh cc sn phm tiu dng khc nu ng bao gi cng nh th cng khuyn
khch tiu dng v hp vi ti tin ca cc em thiu nin. i vi tr em cn i hc trng thng
ch c cho mt t tin n hay tiu vt. Cc em s khng mun mua c bao thuc l 20 iu vi s
tin t i ca mnh. V vy, cc cng ty thuc l sng kin to ra cc bao thuc l vi s iu t hn
v v vy hp ti tin cc em nh hn.
* cc nc, bao thuc l t hn 20 iu c gi l kiddie pack, c ngha l bao thuc l tr
em. Nhng bao thuc l nh ny c thit k vi kiu dng hp dn, mu m bao b p, c
qung co nh mt s snh iu v tin li hn khi s dng. y l mt trong nhng nguyn nhn
26
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
lm gia tng t l ht thuc thanh thiu nin. V vy cm bn
bao thuc ng gi nh di 20 iu l nhm ngn nga vic
bt u ht thuc trong thanh thiu nin.
* Vic cho php ng bao gi nh di 20 iu s lm v
hiu ha quy nh in cnh bo sc khe bng hnh nh v
khi phn cc hnh nh trn cnh bo sc khe s rt nh, kh
nhn v mt tc dng cnh bo tc hi thuc l ti ngi tiu
dng. Hin nay bao gi nh cn ang rt t bn ti Vit Nam, v
vy cn thc hin quy nh ny ngay khi lut Phng chng tc
hi thuc l c hiu lc s tt hn l lan trn ri cm.
* Vic ng gi bao nh di 20 iu hin c cho php
Vit Nam l tri vi iu 16 ca Cng c Khung FCTC: Mi
Bn s n lc ngn cm vic bn thuc l l hoc nhng bao
thuc l nh m iu ny s lm tng kh nng mua i vi cc
sn phm ny tr v thnh nin.
* Vic ng gi bao thuc nh cng l tri vi Quyt nh s 1315/Q-TTg ngy 21/8/2009 ca
Th tng Chnh ph:...cm bn cc bao thuc l c ng gi di 20 iu.
* Nhng bao thuc l nh di 20 iu hin b cm hu ht cc nc pht trin, bao gm cc
nc trong cng ng chung Chu u. Ngay ti ASEAN th Xin-ga-po, Thi Lan, Malaysia, Brunei
cng cm ng bao nh.
QUY NH V THU THUC L :
23. Tng thu thuc l c nh hng th no i vi ngun thu ngn sch ca
Chnh ph?
* Theo khuyn co ca Ngn hng Th gii v T chc Y t Th gii th mc thu thuc l ti u
khi thu chim t 65% n 80% gi bn l.
(21)
* Cng theo Ngn hng Th gii, trung bnh khi tng thu cho gi thuc l tng thm 10% th
mc tiu dng s gim t 4% n 8%, cn doanh thu t thu thuc l s tng khong 7%
(21)
. Nh vy
c th ni l tng thu thuc l l mt chnh sch hai bn cng thng l c li cho c sc khe v
tng c ngun thu ngn sch t thu.
* Ngoi ra, s tin do ngi b thuc tit kim c s c tiu dng cho cc hng ha v dch
v c ch khc, vic ny cng s to thm vic lm v thu thu cho Chnh ph.
* Mt trong nhng quc gia p dng rt thnh cng chnh sch thu thuc l trong vic phng
chng tc hi thuc l l Thi-Lan. Chnh ph Thi-Lan tng thu thuc l u n khong 2 nm
mt ln trong 17 nm qua (tng cng 9 ln iu chnh tng thu). T nm 1993 n 2010 thu thuc
l tng t mc 55% gi bn bun ln ti 85% gi bn bun. Kt qu l doanh thu thu thuc l
ca Chnh ph Thi-Lan tng hn 3 ln t mc khong 512 triu l M (quy i t Bath vi t gi
1USD-30 baths) nm 1992 tng thnh hn 1,7 t USD nm 2010.
* Vit Nam thu thuc l c quy nh da trn gi xut xng nn khi quy i ra t l thu
trong gi bn l cn rt thp. Hin nay, sau khi tnh c thu tiu th c bit (mc hin ti l 65% theo
27
CC BIN PHP PHNG CHNG TC HI THUC L HIU QU
Thi Lan: T l thu TTB vi thuc l,
lng bn v doanh thu thu
gi xut xng) v thu VAT (10%) th thu thuc l ti Vit Nam mi ch chim khong 42% - 45%
gi bn l.
* Cng Vit Nam, theo c tnh khi tng thu thuc l thm 20%, cc yu t khc khng i, gi
bn l s tng khong 10%. iu ny gip doanh thu thu thuc l ca Chnh ph tng thm hn 2.000
t ng mi nm. ng thi n s gip trnh c trn 100.000 ca t vong sm do thuc l tnh n
nm 2050.
(22)

24. Liu vic Chnh ph tng thu thuc l c tc ng khng cng bng ti nhng
ngi c thu nhp thp?
* Ti Vit Nam, thu thuc l c tnh trn t l phn trm gi xut xng. Do , nhng ngi
ht cc loi thuc t tin hn s phi tr thu cao hn. Ngi tiu dng ngho hn thng ht thuc
cc loi thuc l gi r hoc thuc lo, do tin thu m nhng ngi ny phi tr nh hn rt nhiu
so vi nhng ngi giu ht thuc cao cp.
* Mt khc ngi ht thuc ngho c co gin cu theo gi cao hn. Tc l khi thu/gi tng h
s gim ht hoc b thuc nhiu hn so vi ngi giu. Bng cch , s c nhiu ngi ngho c
li v sc khe v ti chnh hn (nu h b thuc).
* Ngoi ra, vi nhng ngi ngho cha b c thuc l th mt phn doanh thu tng thm t
thu thuc l c th c dnh ti tr cho cc chng trnh t vn cai nghin thuc l cho ngi
ngho hoc ti tr cc chng trnh x hi khc.
28
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
25. Mt s ngi ni rng tng thu thuc l l nguyn nhn gy bun lu thuc
l Vit Nam. iu c ng khng?
C nhiu yu t tc ng ti tnh trng bun lu thuc l trong cc yu t chnh l:
* S khc bit v gi gia thuc hp php v thuc lu
* Sc mnh v tnh hiu qu ca lc lng kim sot bun lu;
* Mc minh bch hay mc tham nhng mt nc;
* Th hiu ca ngi tiu dng i vi thuc l lu, v mc chp nhn ca cng chng i vi
cc sn phm nhp lu;
* Mc kim sot mng li bn l.
i vi Vit Nam, vic bun lu dng nh khng phi do yu t gi m l t hp ca mt s yu t
cn li. C th:
* Ti Vit Nam, gi ca mt s loi thuc l nhp lu thm ch cn cao hn rt nhiu gi ca thuc
cng loi c sn xut trong nc (v d hiu 555 lu gi cao gp ri so vi thuc sn xut trong
nc).
(23)
V theo mt nghin cu ban u v tnh hnh bun lu thuc l Vit Nam th cc nhn
thuc bun lu vo Vit Nam ch yu l cc nhn thuc c cht gi kh cao nh: 555, Zet, Hero,
White Horse, Marlboro, v DunHill.
(24)
Gi cc nhn thuc ny u cao hn so vi phn ln cc nhn
thuc hp php sn xut trong nc.
* Kho st v tnh trng ht thuc l ngi trng thnh (GATS) trong nm 2010 ch ra rng gi
trung bnh ca JET v Hero, chim hn 90% tng th trng thuc l nhp lu, l cao hn so vi mc
gi trung bnh ca tt c cc thng hiu thuc l khc khong 60% v 30% tng ng. Hai nghin
cu v gi thuc l c thc hin bi VINACOSH v CDS ch ra rng JET v HERO l hai trong
bn thng hiu c gi r nht trong tt c cc thng hiu nhp lu.
* iu ny cho thy rng chnh hng v, ch khng phi l gi c, tc ng n vic tiu th thuc
l lu ti Vit Nam.
* Hn na kh nng kim sot mng li bn l thuc l Vit Nam l rt yu. Thuc l c bn
khp ni.
* Vit Nam ch mi iu chnh v tng thu nm 2006 v 2008, trong khi bun lu thuc l trong
thc t tn ti t rt nhiu nm trc.
Do , trong trng hp ca Vit Nam, s l cha tha ng nu kt lun vn bun lu thuc l l
do nguyn nhn tng thu.
26. Bin php hiu qu kim sot bun lu thuc l ti Vit Nam l g?
Cc gii php gii quyt tnh trng bun lu l:
* Tng cng lc lng v thc thi nghim cc quy nh v kim sot bun lu. p dng cc hnh
pht nng i vi cc trng hp vi phm
* Bao thuc l phi c dn tem (Vit Nam p dng bin php ny).
* In cnh bo sc khe bng hnh nh cng gip phn bit vi thuc l nhp lu.
* Kim sot mng li bn l qua vic cp giy php. C hnh thc pht nghim vi vic bn l
thuc l lu.
* Tuyn truyn cho ngi bn l v cng chng bit v lut v cc hnh pht i vi bun lu.
* Hp tc quc t cng l mt bin php quan trng trong vic chng li bun bn bt hp php.
Cc thnh vin tham gia Cng c Khung FCTC hin ang thng tho v mt Ngh nh th v
kim sot bun bn bt hp php i vi cc sn phm thuc l. Nu Ngh nh th ny c thng
qua th n c th tr thnh mt bin php hiu qu kim sot bun lu thuc l quc t. Vit Nam
cn tch cc tham gia vo cc vng m phn lin Chnh ph v Ngh nh th ny v y mnh hp
tc quc t trong hot ng chng bun lu.
CC BIN PHP PHNG CHNG TC HI THUC L HIU QU
30
CAC CAU HOI KHAC
VI HOAT DONG
PHONG CHONG TAC HAI
THUOC LA
31
CC CU HI KHC V HOT NG PHNG CHNG TC HI THUC L
Phn IV
CAC CAU HOI KHAC
VI HOAT DONG
PHONG CHONG TAC HAI
THUOC LA
32
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
27. Cng c Khung v PCTHTL l g? Mc tiu v nhng ni dung chnh ca
Cng c Khung l g?
* Cng c Khung v Kim sot Thuc l c vit tt theo tn ting anh l FCTC (Framework
Convention on Tobacco Control) l cng c quc t u tin v Y t cng cng. Vic xy dng Cng
c Khung c quyt nh trong ngh quyt s 56 ca Hi ng Y t Th gii (gm B Trng y
t cc nc) nm 1996. Tri qua qu trnh m phn gay go ca gn 200 quc gia trn th gii qua 6
vng m t nm 2000 n nm 2003 th ni dung chnh ca Cng c Khung c Hi ng Y
t Th gii thng qua vo thng 5 nm 2003. Cng c Khung c xy dng vi s bo tr ca T
chc Y t Th gii (WHO).
* Hin ti c 174 quc gia ph chun tham gia thc hin Cng c Khung. y l mt cng c
c s cc quc gia ph chun tham gia nhiu nht v nhanh nht trong tt c cc cng c ca Lin
hp quc.
* Mc tiu ca Cng c FCTC v cc ngh nh th c lin quan l nhm bo v cc th h hin
nay v tng lai khi cc hu qu tn ph v sc kho, x hi, mi trng v kinh t ca vic tiu th
thuc l v phi nhim vi khi thuc, ngn chn s lan trn rng ri ca nn dch ht thuc l v
nhng hu qu sc khe v kinh t do vic ht thuc gy ra, c bit l i vi cc nc ang pht
trin ni m t l ht thuc cao v c xu hng tip tc gia tng.
* Cng c Khung gm 11 chng v 38 iu trong quy nh v cc bin php gim cu, gim
cung v cc bin php m bo cho phng chng tc hi thuc l.
28. Cc ti liu Hng dn thc hin Cng c Khung nhm mc tiu g?
* Ni dung ca Cng c i hi phi ngn gn v vy sau khi Cng c Khung c hiu lc, cc
Bn tham gia cng c thnh lp cc nhm cng tc son tho cc Hng dn thc hin mt s
iu khon trong Cng c. Hi ngh cc Bn xem xt v b phiu thng qua cc Hng dn thc
hin cng c. Cc Hng dn ny a ra cc nguyn tc v chun mc c th, chi tit gip cc nc
thc hin Cng c Khung mt cch hiu qu hn.
29. Chi ph-hiu qu ca cc bin php Phng chng tc hi thuc l do T chc
Y t th gii xut nh th no?
* Cc bin php phng chng tc hi thuc l u c chi ph thp v c hiu qu rt cao khi c
lng ghp trong gi can thip chm sc sc khe ban u ti cc nc c thu nhp thp v trung bnh.
* Trn th gii, tnh theo n v l s tin cn b ra c c mt nm sng khe mnh th khi
p dng bin php tng thu thuc l s ch mt chi ph t 5 n 17 USD thu c mi nm sng
khe mnh
(25)
(m l ra s b mt do ht thuc gy ra). Mc ch ph-hiu qu ny l rt ti u v c
th so snh ngang vi mc chi ph-hiu qu khi p dng nhng can thip y t ban u c chi ph hiu
qu ti u, v d nh l tim chng cho tr em. c tnh chi ph dnh c mt nm khe mnh
khi p dng cc bin php phng chng tc hi thuc l khc (nh l thc hin mi trng khng khi
thuc, cm qung co ...) dao ng trong khong t 20 n 80 la M.
* Vit Nam, theo nghin cu ca Vin chin lc chnh sch y t, c tnh cho nm 2006
(26)
th
chi ph dnh thm c mt nm sng khe mnh (khi mt i do bnh tt t vong do thuc l gy
33
CC CU HI KHC V HOT NG PHNG CHNG TC HI THUC L
ra) l rt thp, dao ng t 500 VN ti 336.000 VN. Mc chi ph-hiu qu ny l rt tt so vi
chun ca WHO a ra. Theo chun ny th nu phi tiu tn chi ph tng ng vi thu nhp GDP
trn u ngi th coi l rt hiu qu. Vi nm 2006 th GDP theo u ngi l 11.500.000 ng, th
cc chi ph ca tt c 5 bin php can thip PCTHTL c xut trong d tho Lut u c tnh hiu
qu rt cao.
Chi ph hiu qu ca cc bin php phng chng tc hi thuc l
Bin php can thip
Mc chi ph trung bnh cn
thit dnh thm mt nm
sng khe mnh (VN)
Phn trm so vi GDP
theo u ngi nm 2006
(11.500.000 VN)
In cnh bo sc khe bng
hnh nh, chim 50% din
tch v bao thuc l
500 <0,1
Tng thu TTB t 55% ln
75% (55% l mc thu ca
nm 2006)
4.200 <0,1
Thc thi cm ht thuc ni
cng cng trong nh
67.900 0,6
Thc hin chin dich truyn
thng i chng
78.300 0,7
Thc thi cm ht thuc ni
lm vic trong nh
336.800 2,9
* Trong khi th chi ph ko di thm mt nm sng cho bnh nhn iu tr ung th l khong
10.000 USD.
* V vy, nu Vit Nam khng hnh ng quyt lit t by gi trong vic Phng chng tc hi
thuc l, th trong tng lai gn Vit Nam s phi gnh chu nhng chi ph rt ln cho iu tr nhiu
bnh nhn ung th, tim mch, hay cc bnh khc do ht thuc gy ra. Nhng chi ph iu tr bnh do
ht thuc gy ra c th cao gp hng trm ln so vi chi ph u t cho vic trin khai cc bin php
PCTHTL ngay t by gi.
30. Khuyn co ca WHO v thc thi hiu qu Lut Phng chng tc hi
thuc l?
* Sau khi ban hnh lut cn thit phi xy dng v ban hnh sm cc vn bn hng dn di lut,
ng thi cn c k hoch thc thi lut v m bo c s h tng cho vic thc thi. iu ny bao gm
vic phn cng trch nhim, b tr nhn lc, kinh ph, c ch thc thi, bo co, kim tra gim st, o
to nng cao nng lc. Tuyn truyn gio dc v lut cng l mt bin php thit yu tng s ng
h v tun th ca cng chng vi lut.
34
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
* Vi vic thc thi quy nh cm ht thuc th kinh nghim t cc nc khc cho thy s i hi
s u t ng k v ngun nhn lc v ti chnh cho vic thc thi. Cn trin khai truyn thng, gn
bin cm ht thuc v tuyn truyn gio dc cng ng trong khong mt nm sau khi lut c hiu
lc. ng thi trong nhng thng u iu quan trng l phi thc thi nghim quy nh v x pht
cc trng hp vi phm. Sau , khi cng chng chp nhn quy nh cm ht thuc v xem l
li ch th h s t nguyn tun th v ch ng nhc nh ngi khc tun th lut.
(27)

* Vic thc hin in cnh bo sc khe bng hnh nh v cm ng bao nh th tn t chi ph v cng
khng i hi nhiu v nhn lc. Vic thc thi cc bin php ny kh l n gin.
* i vi vic thc thi quy nh cm cc hot ng qung co, khuyn mi v ti tr ca thuc l,
iu quan trng l a ra hnh pht i vi cc cng ty hay nh sn xut c sn phm vi phm quy
nh cm ch khng phi l pht i vi nhng ngi bn l thuc l. Cch lm nh vy th vic x pht
vi phm qung co, khuyn mi, v ti tr thuc l s khng tn nhiu nhn lc v tnh kh thi cao.
31. Liu vic phng chng tc hi thuc l c lm tng tht nghip hay khng?
* Thuc l c tnh gy nghin mnh nn ngi dng rt kh b, v vy ngay c khi cc bin php
phng chng tc hi thuc l mnh c p dng th t l ht thuc l s khng gim mnh ngay trong
thi gian ngn.
* Hn na ngay c khi t l ht thuc gim, th s ngi ht thuc v s lng thuc c tiu
th cng c th khng gim do dn s tip tc tng. Theo c tnh trn phm vi th gii nu cc bin
php phng chng tc hi thuc l mnh c thc thi ngay t by gi th vic tiu dng thuc l trn
th gii vn tip tc tng t nht l cho ti nm 2025 ch yu do dn s tng.
(28)

* Ngoi ra, trong tng lai, khi lng tiu th thuc l thc s bt u gim ng k, th s tin
khng dng mua thuc l na s c dng mua cc sn phm khc, qua s vn to thm vic
lm cho nn kinh t. Cc nghin cu ca Ngn hng Th gii cho bo co c tn Ngn chn nn dch
thuc l: Vai tr ca Chnh ph v kha cnh kinh t ca phng chng tc hi thuc l cho thy rng
khi tiu dng thuc l gim xung th phn ln cc nc s lng vic lm s tng ln, ngoi tr
mt vi nc ph thuc qu nhiu vo ngnh thuc l nh Zim-ba-bue.
(29)
* Ti Vit Nam, mt nghin cu ca Trng i hc Thng mi cho thy rng s vic lm trong
ngnh thuc l ch chim khong 0,6% tng s vic lm ti Vit Nam.
(30)
Nghin cu cng kt lun
rng nu thu tng 50% gi bn l th tiu dng thuc l s gim khong 10%. Nu s tin t vic tiu
dng thuc l c dnh cho cc hng ha v dch v khc th Tng sn phm quc ni s tng thm
600 t ng, trong khi trong di hn s vic lm c to ra cc ngnh ngh khc s tng thm
hn 50.000 vic lm.
* Ti Thi Lan, t l ht thuc gim ng k trong sut 25 nm qua, t 27,8% nm 1981 xung cn
19,0% nm 2006, nhng s lng ngi ht thuc hu nh rt t thay i, khong trn di 10 triu
ngi trong sut thi k ny. Theo c tnh nu Thi-Lan khng p dng cc bin php phng chng tc
hi thuc l mnh th s ngi ht thuc tng ln thnh khong 15 triu ngi trong cng thi k
(31)
.
35
CC CU HI KHC V HOT NG PHNG CHNG TC HI THUC L
S ngi ht thuc v t l ht thuc. Thi Lan
32. Liu vic lm v thu nhp ca nng dn trng thuc l c b nh hng t vic
ban hnh lut Phng chng tc hi thuc l mnh hay khng?
Cu tr li l lut phng chng tc hi thuc l mnh ti Vit Nam s khng tc ng xu ti ngi
nng dn trng thuc l t nht trong ngn v trung hn (10 - 20 nm) v nhng nguyn nhn sau:
* Nh cp trong cu tr li cho cu hi s 22, v mt s cc l do khc di y:
* Ti Vit Nam, thp dn s ch ra rng c mt s lng ln ngi tr tui bt u bc vo thi
k trng thnh trong nhng nm gn y v nhng nm ti y. Do dn s s tip tc tng u
n trong vi thp k ti (Hnh 5 v 6).
Hnh 5. Thp dn s Vit Nam nm 2000
36
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
Hnh 6. Thp dn s Vit Nam nm 2025
* Vic sn xut thuc l Vit Nam trong nhng nm gn y tng ng k. Tng sn lng thuc
l iu trong giai on 2000-2010 tng gn gp i, t 2,7 t bao ln trn 5 t bao (Biu 9).
* Ngoi ra, hin ti Vit Nam vn ang cn phi nhp khu ti gn 50% sn lng nguyn liu
l thuc. V vy nu nhu cu nguyn liu c gim th Vit Nam ch cn gim nhp khu nguyn liu
thuc l t nc ngoi.
Biu 9: Sn lng thuc l iu nm 1990 -2010 (ngun GSO v Vinataba 2011)
37
CC CU HI KHC V HOT NG PHNG CHNG TC HI THUC L
33. Ti sao WHO li khuyn co khng nn in cc con s v hm lng cht hc
n (TAR) v Nicotine trn v bao thuc l?
* L do: V phng php o hm lng cc cht TAR v Nicotine theo phng php ISO/FTC nh
hin nay c nhiu thiu st v kt qu khng phn nh ng hm lng TAR v Nicotine ngi ht
thuc ht vo c th.
(33)

- Kt qu o bng my ht thuc s b thay i khi cc cng ty thuc l thit k thm cc l nh li
ti giy cun quanh u lc iu thuc. Khi nu th bng my s cho hm lng TAR v Nicotine
thp. Nhng khi ht iu thuc ny mi hoc ngn tay ngi ht s bt cc l ny. Kt qu l ngi
ht thuc s ht vo nhiu cht c hn kt qu trn my.
- Hn na khi ngi nghin thuc l ht cc iu thuc loi ny h s c hnh vi b tr bng cch
ht su v hi di hn c th tha mn nhu cu Nicotine ca c th. Kt qu l lng cht c h
a vo c th khng gim i khi h ht cc thuc c gn nhn l nh, m, hay t hc n.
* Chnh v nhng l do trn WHO khuyn co khng nn cho php in cc con s nh lng v
hm lng TAR hay Nitcotine trn cc v bao thuc l, v cn cm s dng cc t nh nh, m
hay t hc n trn bao b thuc l. Cc t ny gy cho ngi ht lm tng rng loi thuc l t
c hi hn.
34. Khi b thuc, mt s ngi s tng cn. Liu vic ny c lm tng thm
nguy c bnh tim mch?
Cai thuc l lm nng lng tiu hao gim i, l do l nicotine trong thuc l lm tng chuyn ha
c bn, by gi khng cn na nn chuyn ha c bn gim v tiu th nng lng gim. Trong kh
cai thuc l li gy thm n v n nhiu hn, l do l nicotine trong thuc l c tc dng gy tng
ng huyt lm gim cm gic i, by gi khng cn na lm cm gic i xut hin tr li, hn
na khi cai thuc l cc t bo thn kinh v gic, khu gic hat ng tt hn lm ngi cai thuc l
thy thc n ngon ming hn. Hu qu l ngi cai thuc l s tng cn d dng t 3 4 kg so vi
trc khi cai thuc l.
Lu ng mc ch n, trnh n nhiu ng, m kt hp vi vn ng th lc nhiu, ti thiu
30 pht/ ngy th hon ton c th ngn nga tng cn.
35. iu tr cai nghin thuc l s i hi ngun lc ng k cho vic t vn v chi
ph cho thuc cai nghin. Vit Nam nn huy ng ngun chi ph cho dch v cai
nghin thuc l nh th no?
* H thng y t ca cc nc c trch nhim chnh trong vic iu tr cai nghin thuc l. Mt s
loi thuc h tr cai nghin thuc l rt t, nhng vn c nhng can thip n gin, t tn km v c
hiu qu trong vic gip ngi ht thuc b thuc nh: 1) T vn ngn ca thy thuc tt c cc cp
trong h thng chm sc sc khe ban u; 2) Thit lp ng dy t vn qua in thoi min ph; v
3) H tr vic tip cn vi cc sn phm cai nghin thuc l gi r, cc thuc khng cn c quyn.
* Mt trong nhng cch tt nht ti tr cho chi ph cai nghin thuc l l a vo danh mc bo
him y t. Cch lm ny c p dng thnh cng nhiu nc.
* Mt cch khc l thnh lp Qu nng cao sc khe hoc Qu PCTHTL. Qu ny s h tr cc
hot ng nng cao sc khe v ti tr cho vic iu tr cai nghin thuc l.
38
39
THONG TIN THAM KHAO VI
TNH HNH SU DUNG
THUO C LA VA CA C QU DINH
VI PHONG CHONG
TAC HAI THUOC LA
CUA CAC NUOC ASIAN
Phn V
40
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
S NGI HT THUC
V T L HT THUC THEO GII CA CC NC ASEAN
Nc S ngi ht thuc Nam % N %
Indonesia 57.500.000 63,1 4,5
Philippines 20.700.000 56,3 12,1
Vit Nam 15.000.000 47,4 1,4
Min in 10.800.000 42,9 21,9
Ti Lan 9.600.000 36,9 2,0
Malaysia 3.600.000 46,4 1,6
Campuchia 2.500.000 53,9 6,0
Lo 1.500.000 67 16
Singapore 480.000 21,8 3,5
Brunei 47.328 n/a n/a
DN S V C TNH T VONG DO THUC L
Tn nc Dn s (nghn)
c tnh s ca t vong do
thuc l
Indonesia 237.556 200.000 n 427.000
Philippines 94.013 87.000
Vit Nam 87.375 40.000
Ti Lan 67.041 42.000
Myanma 47.863 n/a
Malaysia 28.334 10.000
Campuchia 13.395 n/a
Lo 6.230 n/a
Singapore 5.076 n/a
Brunei 399 n/a
41
THNG TIN THAM KHO V TNH HNH S DNG THUC L...
TNH HNH BAN HNH LUT
PHNG CHNG TC HI THUC L (PCTHTL)
Tn nc Tnh hnh ban hnh lut
Brunei ban hnh Lut v chnh sch PCTHTL ton din
Campuchia D tho lut PCTHTL
Lo ban hnh Lut v chnh sch PCTHTL ton din
Indonesia D tho lut PCTHTL
Malaysia ban hnh Lut v chnh sch PCTHTL ton din
Philippines ban hnh Lut v chnh sch PCTHTL ton din
Singapore ban hnh Lut v chnh sch PCTHTL ton din
Ti Lan ban hnh Lut v chnh sch PCTHTL ton din
Vit Nam ang trnh Quc Hi d tho lut PCTHTL
TNH HNH THC HIN QUY NH IN CNH BO SC KHE
* C 4 nc in cnh bo sc khe hnh nh:
* Singapore
* Thi Lan
* Malaysia
* Brunei
Phillipines ban hnh quy nh v chun b thc hin
* C 4 nc u in vi din tch 50% mt chnh trc v sau bao thuc. Thi Lan hin tng ln
55% din tch cc mt chnh.
42
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
M

U

C

N
H

B

O

S

C

K
H

C

N

C

A
S
E
A
N
43
THNG TIN THAM KHO V TNH HNH S DNG THUC L...
TNH HNH BAN HNH V THC THI QUY NH V CM HT THUC NI CNG
CNG V NI LM VIC TRONG NH
Tn nc
Quy nh v cm ht thuc ti ni
lm vic trong nh, ni cng cng
trong nh v trn cc phng tin
giao thng cng cng
Mc
thc thi theo
nh gi ca
SEATCA
Mc pht vi phm
Cm hon
ton
Cm mt
phn
Khng
cm
Brunei +++++
150 la Brunei (
khong 100USD)
Campuchia ++
Ch nhc nh, cnh
co
Lo ++ Khng quy nh r
Indonesia ++ Khng quy nh r
Malaysia ++++
Pht tin ti a l
10.000 ringit (khong
3000 USD) hoc pht
t khng qu 2 nm
Myanma ++ N/A
Philippines +++
Pht tin
500 - 10.000 Peso
(11-250 US$)
Singapore +++++
C nhn vi phm:
1000 SG$ (750
USD). Ngi qun
l ni xy ra vi phm
1000-2000 SG$.
Thi Lan +++++
C nhn ti a l
2000 baths (70USD).
n v 20000 Baths
(700 USD)
Vit Nam ++
Pht tin 50 - 100
nghn ng
44
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
Tn Qu
Ngun kinh
ph
Tng kinh
ph
C ch Mc ch qu
ThaiHealth
(Thi Lan)
Khon thu
thm bt
buc (sur-
charge)
tng
ng vi
2% thu
thuc l v
thu ru
100 triu
USD
(2010)
(1,5USD/
u
ngi)
C quan
c lp
trc
thuc
chnh
ph
1. Tng cng sc khe ca ngi Thi Lan theo
chnh sch y t quc gia.
2. Nng cao nhn thc v cc vn sc khe thng
qua cc chin dch tip th x hi v ti tr th thao,
ngh thut v vn ha.
3. Khuyn khch li sng lnh mnh.
4. Ti tr nghin cu v pht trin.
5. H tr cc sng kin cng ng thc y tnh
trng sc khe cng ng.
Qu Nng
cao sc
khe Sin-
gapore
T ngn
sch nh
nc
95,7
Triu
USD
(25USD/
u
ngi)
Trc
thuc
B Y t
1. Tng cng sc khe bng cch hnh thnh c
ch phi hp bn vng gia cc c quan chnh ph,
cng ng, cc t chc t nhn v doanh nghip
thc hin cc chng trnh cho tt c cc nhm tui
(tr em, thanh nin, ngi ln, ngi gi) trong cc
khu vc khc nhau (trng hc, cng ng, ni lm
vic, n v y t).
2. Cc chng trnh ny bao gm nng cao sc khe
(trong PCTHTL, dinh dng tt, hot ng th cht,
tm thn, sc khe, Phng chng bnh NCD, tm
sot bnh mn tnh (i vi ngi ln), khm sc
khe cho tr em (trng lng / chiu cao tnh trng,
cn th, thnh gic tnh trng, vo ct sng, v nha
khoa) v tim phng.
Qu Nng
cao sc
khe Ma-
laysia
T ngn
sch nh
nc
Phn b
t ngn
sch
3 nm
mt ln.
20 triu
USD cho
giai on
2007-
2010 (0,7
USD/u
ngi)
Trc
thuc
B Y t
1. Pht trin nng lc v Nng cao sc khe cho
cc t chc, bao gm c cc t chc lin quan n
y t v cc t chc cng ng.
2. Lp k hoch v thc hin cc chng trnh
nng cao sc khe v cc hot ng v li ch ca
cng ng, vi trng tm c bit i vi thanh
nin.
Qu PCTH-
TL (Theo
quy nh
ca Lut
PCTHTL
2009)
T thu
thu nhp
ca doanh
nghip sn
xut thuc
l
D kin
khong
3 triu
USD/
nm
iu
hnh
bi Ban
ch o
PCTH-
TL quc
gia
Quy PCTHTL nhm thc hin cc hot ng
PCTHTL, gm tuyn truyn, gio dc sc khe,
h tr cai thuc l v h tr nhng ngi b nh
hng bi khi thuc l, ng thi cng ddwowcj
s dng cho nhiu hot ng khc nhau lin quan
n nng cao sc khe.
QU NNG CAO SC KHE/QU PCTHTL
- Phillipines cng ang trong qu trnh hnh thnh Qu Nng cao sc khe
- Cc nc khc trong ASEAN: Cha c thng tin c th v qu
45
THNG TIN THAM KHO V TNH HNH S DNG THUC L...
THU V GI THUC L
- Thu thuc l tnh theo phn trm trong gi bn l ca mt s nc ASEAN.
- Gi trung bnh mt bao thuc ca Vit Nam tnh theo la sc mua tng ng (PPP$)*
mt s nc trong ASEAN
* Sc mua tng ng (hay c vit tt l PPP l vit tt ca cm t purchasing power parity) l
mt loi n v tin chung cho th gii trong quy c l vi hai loi hng ha ging ht nhau hoc
hai gi hng ha ging ht nhau th s c gi tnh theo PPP$ ngang nhau. V vy khi tnh gi ca mt
sn phm theo n v PPP$ s gip chng ta so snh chnh xc hn v gi ca cc sn phm cc
nc c thu thp u ngi khc nhau.
46
HI & P V PHNG CHNG TC HI CA THUC L TI VIT NAM
Ti liu tham kho chnh
1. World Health Organization. Geneva. WHO report on the global tobacco epidemic, 2008: the
MPOWER package. 2008. (Bo co ca WHO v i dch thuc l ton cu, 2008): the MPOWER
package. 2008. Trang 11.
2. Mackay J, Eriksen M, Shafey O. Tobacco Atlas. Second Edition. 2006. trang 42-43
3. World Health Organization. Geneva. Protection from exposure to second-hand tobacco smoke.
Policy recommendations (Bo v khi phi nhim khi thuc th ng. xut v chnh sch). 2007.
trang 4-5.
4. World Health Organization. Geneva. WHO report on the global tobacco epidemic, 2008: the
MPOWER package. 2008. (Bo co ca WHO v i dch thuc l ton cu MPOWER, 2008). Trang 14.
5. Levy D, Bales, S, Nguyen T Lam, Nikolayev L. The role of public policies in reducing smoking
and deaths caused by smoking in Vietnam: Results from the Vietnam tobacco policy simulation model
(Vai tr ca chnh sch trong vic gim t l ht thuc v cc trng hp t vong do ht thuc ti
Vit Nam: Kt qu ca m hnh m phng chnh sch PCTHTL ca Vit Nam). Social Science &
Medicine 62 (2006) 18191830.
6. WHO. Tobacco and Poverty a Vicious Circle. World No Tobacco Day 2004 brochure. (Thuc l
v ngho i: ci vng lun qun. Ti liu cho ngy Th gii khng ht thuc). At http://www.who.
int/tobacco/resources/publications/wntd/2004/en/index.html.
7. Hana Ross, Dang Vu Trung and Vu Xuan Phu. The costs of smoking in Vietnam: the case of inpatient
care (Chi ph cho thuc l ti Vit Nam: trng hp iu tr ni tr). Tobacco Control: No 16, 2007.
8. Nguyn T Lm, Chapman S, Taylor R. nh hng kinh t ca vic chi tiu cho ht thuc i vi
h gia nh ngho Vit Nam. Tp ch y hc thc hnh s 533, B Y t Vit Nam. 2006.
9. US Environment Protection Agency. Radiation from tobacco. (Cc bo v mi trng M: Phng
x t thuc l) Ti: http://www.epa.gov/rpdweb00/sources/tobacco.html. Truy cp 4/12, 2008.
10. B Y t, Tng cc Thng k, WHO. iu tra s dng thuc l trong ngi trng thnh nm (GATS)
2010.
11. Vn phng Chng trnh Phng chng tc hi Thuc l. Report on Results of the Global Youth
Tobacco Survey. 2007. Supported by WHO and CDC. (Bo co nghin cu v t l ht thuc trong
hc sinh tui 13-15 ti Vit Nam do CDC v WHO ti tr). 2007.
12. Nguyn T Khoa, L Ng Knh, ng H Hong, v CS. nh gi tnh hnh s dng thuc l Vit
Nam theo iu tra y t quc gia 2002. Tp ch Y hc Thc hnh. B Y t. 2006. s 533. Trang 18-23.
13. Vn phng Chng trng Phng chng tc hi Thuc l. Report on Results of the Global Youth
Tobacco Survey. 2007. Supported by WHO and CDC. (Bo co nghin cu v t l ht thuc trong
hc sinh tui 13-15 ti Vit Nam do CDC v WHO ti tr). 2007.
14. World Health Organization. Geneva. Protection from exposure to second-hand tobacco smoke.
Policy recommendations (Bo v khi phi nhim khi thuc th ng. xut v chnh sch). 2007.
15. World Health Organization. Geneva. WHO report on the global tobacco epidemic, 2008: the
MPOWER package. 2008. (Bo co ca WHO v i dch thuc l ton cu, 2008: the MPOWER
package. 2008) trang 26-27.
16. Nguyn T Thu, Nguyn TB Lin, ng T Ngoan v CS. Khoa Y t Cng cng i hc Y H Ni.
Bo co kt qu: Nghin cu v Kin thc, thi , thc hnh v ht thuc l Vit Nam. Chng
trnh Hp tc Y t Vit Nam-Thy in. B Y t. 2005.
17. Nguyn K Hi, ng A Ngc, Nguyn T Lm, Nguyn V Thch. Kt qu nh gi d n: Lm
sch bu khng kh khi nhim khi thuc ti tnh Qung ninh. Tp ch Y t Cng cng. S 6. thng
9, 2006. Trang 41-46.
18. L Ng Knh, Phan T Hi, Nguyn T Khoa, Nguyn T Lm, ng H Hong. Tnh hnh s dng
thuc l trong hc sinh tui 13-15 ti nm tnh thnh ph ca Vit nam. Tp ch Y hc Thc hnh. B
Y t. 2006. s 533. Trang 38-47.
19. Vn phng Chng trng Phng chng tc hi Thuc l. Report on Results of the Global Youth
Tobacco Survey. 2007. Supported by WHO and CDC. (Bo co nghin cu v t l ht thuc trong
hc sinh tui 13-15 ti Vit Nam do CDC v WHO ti tr). 2007.
20. WHO Western Pacifc Regional Offce. The Establishment and Use of Dedicated taxes for Health.
2004. (Hnh thnh C ch v S dng Thu dnh ring cho sc khe) trang 12-13.
21. World Bank. Curbing the Epidemic: governments and the economics of tobacco control. (Ngn
chn nn dch ht thuc l: Vai tr ca Chnh ph v kha cnh kinh t ca PCTHTL).1999. trang 72.
22. Guindon GE, Nguyen TT Hien, Hoang V Kinh, McGirr E, Dang V Trung, Nguyen T Lam. Tobacco
Taxation in Vietnam. Paris. International Union Against Tuberculosis and Lung Disease; 2010.
23. Luk Joossens. Vietnam: smuggling adds value. Tobacco Control. 2003 (Vit nam: bun lu lm
tng gi tr. Tp ch PCTHTL); s12:119-120.
24. Nguyn TT H. Phm M Th, Nguyn S Anh et al. Bun lu thuc l Vit Nam. Thc trng v
gii php. Tp ch Y hc Thc hnh. B Y t. 2006. s 533. Trang 108-125.
25. World Bank. Tnh kinh t ca PCTHTL: Ng nhn v Thc t. Ti: http://go.worldbank.org/
PZ9X8SZ910. Truy cp Dec 4, 2008.
26. Vin Chin lc Chnh sch Y t. Cost-effectiveness of tobacco control policies in Viet Nam.
Hi tho ph bin kt qu d n VINE. H Ni. 16/06/2011.
27. World Health Organization. Geneva. Protection from exposure to second-hand tobacco smoke. Policy
recommendations. 2007. (Bo v khi phi nhim khi thuc th ng. xut v chnh sch. 2007)
28. Guindon GE, Boisclair D; Past, Current and future Trends in Tobacco Use. HNP Discussion
Paper No.6, Economics of Tobacco Control Paper No. 6. The World Bank, 2003. (Qu kh, hin ti
v tng lai ca vic s dng thuc l. Ti liu tho lun HNP s 6. Kinh t ca PCTHTL, ti liu s
6 Ngn hng th gii, 2003)
29. World Bank. Curbing the Epidemic: governments and the economics of tobacco control. 1999.
trang 70. (Ngn chn nn dch ht thuc l: Vai tr ca Chnh ph v kha cnh kinh t ca PCTHTL).
30. Nguyen T T Hien, Nguyen T Minh, Nguyen B Ngoc, Hoang a Tuan. Impact of tobacco control on
outputs and employment in Vietnam. SEATCA research papers series. 2008. (Tc ng ca PCTHTL
ti GDP v vic lm Vit Nam).
31. Prof. Prakit Vathesatogkit. Success experience of the tobacco control laws in Thailand. Presented
in a meeting with National Assembly Vietnam. Hanoi Oct -2007. (Kinh nghim thnh cng ca lut
PCTHTL ti Thi Lan. Trnh by ti cuc hp vi Quc hi Vit Nam, H ni, thng 10 nm 2007).
32. Tng cc thng k; Tng cng ty thuc l. 2011.
33. World Health Organization. Geneva. Scientifc Advisory Committee on Tobacco Product
Regulation (SACTob). SACTob Conclusions on Health Claims Derived from ISO/FTC Method to
Measure Cigarette Yield.(Khuyn co ca WHO v phng php o cc cht trong khi thuc l
bng phng php ISO/FTC) Available at: http://www.who.int/tobacco/sactob/recommendations/en/.
47
SCH KHNG BN.
BA 3
TRNG